No (८41

BIBLIOTHECA शण A

COLLECTION OF ORIENTAL WORKS PUBLISHED BY (प्र

ASIATIC SOCIETY OF BENCAL.

ANEW SERIES, No. 1198.

HARALATA

ANIRUDDHA BHATTA

PANDIT KAMALAKRISNA SMRITITIRTHA

CALCUTTA :

PRINTED BY UPENDRA nary CHAKRAVARTI, AT THE SANSKRIT PRAT AND PUBLISH BY THE ASIATIOSOCIGTY, 57, PARK STREBT.

1909,

SICK Cal

सियाठीकसोषादटीनानिकायाः शभाया- TENA “ भहृपक्ञोनिवासिना श्रीकमलक्त्णस्मृतितीर्थेन

AAA |

कलिकाता-राज्धान्यां श्रीपेन्द्रनाथचक्रवस्तिना . संस्छतयन्तरे afear

` एरिवाटोक्षसोराद्टोनांभिवय) दमया परकाथिता च |

ede on

RO wlere |

PREFACE.

The ‘Haralate’ by a Bhatta isa short treatise on Smriti ( ordinances ) and treats fnainly of ettwarrer.

_ ‘Though a small one, th/s treatise has the “rare merit of being at once to the point in a pithy and concise way pecu- iar to its own., The manner in which different opinions have, been collaborated and the पलत + sound reasonings brought to “bear upon. the ‘statements betray a colossal learning and keen insight of the. author. Though np other book, by this author has yet come to light, compilation of the ‘Hiralata’ alone has assigned to him a very lofty place among the first rate com-. pilers of this class. ` `

The following ‘Sloka’ occurs at the end of the book :+-

शुरापगातीरविषटारपष्क्षे निवासिना भनयाथेवेदिना | warfaaey सतामुरःखले विराजतां हारलतेयमपिता ॥

शति चाम्प्ाषषटोय महोपध्याय whtere चोमदनिरविर विता शारलता समाप्ता ।,

` From this it appears that Aniruddha Bhatta was a settler of Shastric disputes, an authority oh the sacred lore, a Barendra Brahmana of the Champshatti #Gain (order) and lived at Beharpattaka on the Ganges.

To ‘determine the | age of his existence we find his name mentioned in the bobk Dasasagara by Ballal Sen as the latter's spfiritual guide. +

| ----------------------

This Guin is still extant among the Barendra Brahmans,

[ २ ]

: Yo शोकापनोटनम्‌ ... ^. २५२ १ सदयःशोचादि ... ` ve १०२ १२ सपिर्ादिलक्षणम्‌ «.. “^ “ea १ सपिष्ादाभौचम्‌ ... sa ७४ १ संपिष्डोदकादिदानम्‌ ve १६१ १. खपभोचम्‌ ,१, ie Ngo १

५ श्रषिनामानि-

WT: ९०१।१२,५,१८।१६.८१८.२।४५,६।४०.२।१२,८।८२.७॥ ८४,१२,२०।११२.१४।१५८,१४।१६३,९ |

भापस्तम्बः ५९.६ ।

WMATA, ७४,८।१५६,१०।१८३,२०।

ऋश्यशृङ्गः २७,१२।४३, १८।१७०५८।१७३,९ |

कात्वावनः ५,९।६,१५। २२,९.। १४७,१। १२२,२।१ ३८,१८।

१४०,२।१४५,१०।१८१,११।१८३,१।

काश्यपः *२९,१७।११५.१४।

WH: २१०,१७। : |

गोतमः ०,१२।०,१।१०,४।२४,१८।९५,५।४०.१०।४४.१९।०६. ९,१२।८८,८।८७.६।१०९.६१।११९.१२।११९.६८ ५५०,२०।२१३,१८ । ^

शागलेयः ०७.१३ |

| ३ ]

जावालः ६,११।२२,२।२४,१०।२५,४।३७ १५।५८,१४।६८,१४। ८१,१४।११९.१५।११९,३। दकः वे ici । देवलः २,८।७,१ ११२।११,१२।१४.१,१६।१२,१५।२९,४। ९०,१०।९१,१८।६४,१०।९०.११।१२४,२८।१६५.३। नारदः ˆ २,१३। पराथरः ५,८।८,१९।१ ०, १४।१७,१०।८७८।द६८,१।९४,१।१० 2, २१।११०,२।११२,२।११६,१०।१२१,७।२०२,७। पारस्करः ६,१०।८,१।२२,१८।२४,१९। ४०१ २।१२४,१६।१४९. १२।१५५,१५।१६२,१५।१७१.९ | पेठोनसिः ११ १७।२०,१७।४०,४।८०, १२।१४७.३।१९५.९। प्रचेताः ` २०,१२।८१,४।१४५,१।१४८.२१।१९२ १४।१७१५,१। हस्तिः २,९।५,१६११९,१९। २४,५।५४,१२। ६०,१२।७४।२। ८१,१०।८४,१।४०२,११,१५।१५८,७।२१३.९। ` ठद्प्रचेताः १६६,७। BWR? ११९,१५। दटवचेताः १७१,१५। frm १५५,५। बोधावनः, ६२,१७।८०१२११४९.२।१५६२० | मरहाल्‌ः १७६,१। AB, ९,५।९.१५।४,१४।७.४।९ १०।१०,१९।१५,१२।२५,१२।१२, ०।२२१२।४५.९।५०.११। ५२; १५।६१.२।९२८.२।७५,१७

| 8 | ` ^9६,७। ८२,१५।८६.२९ ९,२।११५,१८।१११.१४।११९.७। १२०,१।१२१९,१८।१५०.१४।१९,१४।२०१.९।२०२.१५१ मरोचिः १०,१२।००,१०१।१६०.२१६८१ |

ATHBVT १९.,१०।२९,१०।

यमः ६,११।२६,६।२०.११।६९४,१।६८,२।१११,५।११२,२२।१२०, १८।१२१,१२।१२५,२०।१४७.१।२०२,१।।

UTHACHT: २७,२२८, १२।४२,७। ४९, १२।५०,११।७१,१ ९।८९) १।१०२,१२।१०९,८।१२२,१५।१४२,२।१५१,१।१५२,२। १५४,२।१६१,२।२००,१५।

वसिष्ठः ४०,८।८६,१०।९८,१।१२९,१०१५०.२।२०२,२ ।

विषुः . ४,०।२४.९। ५०,२। ५५,९।५०७,१२।६ ०,५।६२,६।७०,११।

` ८२,१२।८२,१५।९५,८। १०५,१२। १२०,१२।१५२,१३। १६२,५।१६८,११।२०,२,११।२१२९११।

व्यासः BONER OUR GIBB, AAR ALLO, RAITT |

लषुदोतः | BBRIER MERLE |

शः २६,१६।२५.१९।४१,८।४८,६।६५,११।७०,११।९९.१५।

१२९.६।१०५.१६। =

MFHT ११७.११ |

शङलिखितौ ` ७,९। १९ १०२८्५।१८.९४।४९,१६।५०,११८१.९।

९६,११।१०४.११।११२,०।१४०.६।१५१,१६।१५४.१४। णातातपः ११,१४।१७०,१६ } `

इनःपुष्छः १६९.४।. .. |

Eau] सम्बत्तः १२,१४।१०.९।२१,१८।१६६.८।. सुमन्तुः १७,१५।९८.१.६ ex, REILLY, | BA २८,१५। ४ १,५५ । BR, AS, COR, Vl ११९.,१५।१४९. १०।१५५,१९।१५८,१८१६८,१४।१८४,२।

संग्रहकारनामानि । असङायः €७,८ । कामधैनुकारः ˆ ४१,२१।११७,१४। गोविन्द्राजः १६७।१४।१६६.७। भोजदेवः ११७.१४ । विश्वरूपः ११७,१४।१२३,३।

| पुराणनामानि |

भरादिपुराणम्‌ १२,२।१५,७१८,११।२९.४।२१,४।४२,१०।४५, १७।५०,१२।५५,११। ६५,१८।९ ८१३।७०,१०।७१,४।७३, १।७८.१५।८०,१।९.०,४।९८,९ | १००,५।१ ५,१९.५ 229, १२।१२१,१२।१२५,१९।१२०,१६।१२७,४।१४०,१।१४२,९। १४७१६ । १६०,१४।१६४,२। LOST LTE, LAI LEE

ˆ QoR V8 I

HATTTY 1, यो १२,१०।१५,४।१८,६।,२१,१२।२२,१४। २८,१२।२९,१।४५,६।५०.८।५२,६,१५।५६.८।५०,१५।९२,' WES VENA, ४।७८,५।८२,९.,१८।८४,०, १७।८९,१६।८० १२।८९.,११।९.०,१।९२,७।८८,१४।११४,१।१२१६१८।

(ad

पञ्चपुराणम्‌ १८९.,३।

रहमपुराणम्‌ १०७,११।११०.११

महाभारतम्‌ १५९,१०।१६०,१६।

मद्यपराणम्‌ ९ ८,११।१६१,१८ १६८ RUNES, | माकंष्डेयपुराणम्‌ ३२०,३।१६०,१०। वराहपुराणम्‌ १२८,१।१२१,१।

वाराम्‌ ८,१५।

विष्णुपुराणम्‌ १५६,२।१५९,५।

रामायणम्‌ ६४,१२।१५२,१५।

प्रन्यान्धग्रन्यनामानि |:

WMATA MAAS १४१,६।१७२,१।

काल्यायनसूव्रम्‌ १३१,४।

छन्दोगपरिशिष्टम्‌ ४,६।६,१५।१९.१५।२२,९।१०७,१।१२१,२। १६२,२।१२७,१६।५४०,२।१४५,१०।१७५,१०।१७९.३। १८१,१ |

विष्णुधर्मा त्तरम्‌ १८,१०।२९,१०।

यास्कः ८,१५।

भ

` । पृष्ठाः पङ््यद्धाः wad हावयेत साते a २२ १२ WHRTET वे बालाः 7 ae १६८ १५ अथारलक्णात्राः स्युः ose १५७ १५ अगाधं तोयराशिच्च “^: ve ११८ ३. अग्नयो यत्र इयन्ते "ove ` च Re ufaaa esata ४० १५ अम्बिमेरप्रपतने + ‘es १४ १० अम्ौकरणोमस्च , ००९ १९ १६ Wea च तथा ene ० 8 अधहदावगोचन्तु + ee ६४ र waa fedenitey ve aa Re warai sara तु oe ९७ १२ अचाष्ःसु निहन्तेषु ` ae ९५ 8 अष्टित्रनाथां कन्तव्यम्‌ ve Re ११ अरत जन्तु पतने ०५५ ७२ ॐ wa ay दितोयान्त bf ९६ १ अत org MATIN. cis ७१ ७ अतिक्राभे दशारे तु ५ ३२ ७ wath सूतके Wey ve RR १

SHE चतवं से से ^ २५ १९

अतपर प्रहच्चानाम्‌ ` | १०७४ अथ कचितुप्रमादेन ^ | भध पणनरे SA ee we yarfeuga ." ieee

अधानैवे्षमेत्यापंः .* ०१५०. WAG दन्तजननात्‌ भदन्तजातमरणम्‌ - .. भटन्जातमरणे `

सधःशय्यासना दोना;

अध्यापयन्‌ गुरुतः अनतीतदिवर्षन्तुः ,.. अनतीतदहिवषसु ,... er अनयेवाहता ATT +. wafeafaa far... भनस्थसौशचित शूद्रे ..

wards निदे -..

ware ब्राह्मणं दग्धा

भनाथं ब्राह्मणं प्रेतम्‌ ५

ater? जनमे ,,.

१५८

१४०

१२१.

अनुगम्येच्छया प्रेतम्‌ गुद कमधुपच्च

wat farg ...

भगुप्रविश्ड, याजातम्‌

TASTY कन्यानाम्‌ sat कमणा नेते ... WRENS Warsz `

अन्यानामाजितानाद्य अत्र षत्रप्रठत्तानाम्‌ अन्धजातिमतं दग्धा

भन्यदेशखतं न्नातिम्‌ ..

अन्धपूव्व रे यस्य अन्यपूव्वीसु भागास WATS मातरस्तदत्‌ अपरेऽहनि संप्राप अपसव्यं कषचित्‌ लत्व

भप्रसव्येन RAAT...

भपसव्येन वा कार्थ; भपि दाट-ग्शोतोख अयता SY यथा yw:

WATE qty.

* ख

Tey

अविभक्षधनास्ते ,.* Seared प्राप्तः .'' भरमासोऽथ षड़ातम्‌

भन्धाक्‌ षरमासतः AUTH

अग्तोत्ययेन्तु शिरसि ,., भशद्धटहस्तान्तु “ अभोचकालादिन्नेयम्‌ WATT यत्नेन `" अशौचं ब्राह्मणानान्त॒ भभौचाहःखतोतेषु VITA TIE

भस पिण्डं fer प्रेतम्‌ असौ. खगोय लोकाय “fa ललाय्जं WH

७ |, TAA AAA च waraatamasta

खिसञ्चयनादववीक्‌

afaaqaareg7’ mers परनि

२०५

भहस्वद्तकन्धासु '

माक्रम्य सव्वं कालेन आचमभ्यायाग्निसुदकम्‌ भावाय्यं वाऽप्युपाध्यायम्‌ भाषाय खसुपाध्यायम्‌ भाचायग्यपत्रयां ya च Waa तु खलु प्रेत भाजग्ननलु FEA WAT ज्ञानसम््रापे भावान waaay भाता पिता तत्पिता च आटन्तजननात्‌ सद्यः भादन्तजग्मनः सद्यः प्रादन्ासोदरे सद्यः भादावन्धस्य दत्तायाम्‌ आदावारभ्यतु परः भादिष्टौ नोदक कुयात्‌ Wet tary प्राश्य wre Seared यावत्‌

RT

धु; To ४९ ११ 1 ५३ é १५२ १४ ११५४ ५ ° €9 १५ २०१ १२ ऽष्ट १४ ७६& ° १ ५० kg १४६ ge १४ १७. १०० १० रे८ १४ २७ 2 ५२ ka To श bat द २०१ eto १४७ १७ ९५ १८

भामपाेऽब्रमादाय भावाहनादि aye

भ्राश्च्यं दशरातन्तु

भआहिताग्नियंान्धायम्‌ wifeatferg यो विप्रः भाहिताम्नौ विदेशस्य

भाहितान््योश्च cat:

दपि afar गच्छेयुः दति मल्ला शने; खाप्यः

teal सूतकं येषाम्‌

उत्तमान्‌ प्ाष्नयाज्नोकान्‌ SEAS यथा च्यष्ठम्‌ उनदिवषें fray उनदिवाषिंक बाले उनहिवाषिंकं प्रेतम्‌ ` eata च शय्यायाम्‌

[ १२ ]

१७

११

उपसगेसपै चैव उभयत्र दशादि

STATS शतं दद्यात्‌

ऊ ATA AIT जर्णातन्तुमयैर्वासैः ऊणा सूत्रेण संवेश्य ऊर्णासूत्रेण वातु

ऋत्विजां दो्तितानाख्

एकस्तोयाश्ञलिश्वेवं एका माता दयोर्य॑त्र एकाहमशर्चिभूतवा एकादात्‌ क्षत्रिये oie: एत्ातामद्ाचाथः एतानि पतितानान्तु. एतेषफ्फधिकारसुः

एवं हपतिदेगः, `

| १३ |

१६४

१४

१९

29

एवशुक्षा ततः TAH एवं छते Utah: एवं विश्णुमते खित्वा एवं कते Waray एवभेषोऽगनिमान्‌ यन्न एष एव विधिदृष्टः

wired वल्नयिता तु sad तेलमजिनम्‌

कण्ठस्थानगतो जोव कामादक्ततयोनिखेत्‌ कारणाद्रच्छति Ty कारवः शिखिनो दासाः कारवः शिखिनो वैया, area: पातितीरं संन्नाम्‌ कुरचेतश्च गङ्गाञ्च कुशास्तरण्नशायो च कुशिल्पजोविनो थै वै. छतमोदनणक्ादि

[ १४ |

भरौ

१९्द

कतोदकान्‌ THRU लला तु दुष्करं कमै wat a निंहता्तांस कैनापि वस्नरखण्डेन भियाङोनस्य qa क्रोधाग्रायं विषं afey लत्रविट्‌ quant तत्रविट्‌ शूद्रदायादाः चतियसु दशाहेन सतियस्याघ वेश्यसत चनियस्याब्रणडिः स्यात्‌

nag नवभिः प्राशैः Tat वसुमतो नाम्‌ * गवा धान्येन भूम्या च

[९] e गभश्युतावदोरान्रम्‌

© गभमासा WHT AA THEM यथामाखम्‌ गभाधानदिसंस्वारः ` गुडः करोति जिष्याणाम्‌ खटहीतमधुपवैख

हतम धुपकस्य

° १५

@

गरोतायान्तु शव्यायाम्‌ WF Daly दत्तासु गोत्रनामानुवादादि MATA TEATS गौरसषपकल्केन श्रन्धा्धतो विजानाति

aaa सुगुप्ते तु चतेनाभ्यक्तमाप्राव्य

॥ १ चतुर्थेऽहनि क्तव्यः

न © वतुथेऽनि कत्तव्यम्‌ चतुर्थेऽहनि विप्रस्य चतु पश्चमे चेव चतुथे wea वाऽथ

® ॐ

चंतुविधैन वाद्येन चाण्डालाग्नेरमेध्यागनेः

चाश्डातैरथवा चीरः

जनने मरणे नित्यम्‌ AMET .वितानख

€¢

° €.

१९१

MARAT बालस्य जाते कुमारे ATE:

area ge पितुः. जानम्‌

जाघयक्नायौचतुल्ांसु

डिग्नाशनिदह तानाच्च डिम्बाडहवहतानाच् feared fram च डिम्बाहवे हतानाश्च

ततः काशवश्राद्यव aaa aCe ततः पाषाशष्ष्ठे तु ततः सचेलज्नातस्तु ततष्ठे प्रस्तरेदर्भान्‌ तत दद्यात्‌ सुर्वणेच्च ततरोत्तानं निपात्येनम्‌ तथेव दौपदानेन तदलाभात्‌ TATA: , तदददग्नकाष्ानि ^" तदा तंदखिखण्डन्ु ग

[ ef]

[6029

१९५.

११२ ११४ ११२ १११

१ ०9 १९४ १४७ ९१ १६४ २९ १२२ १२८ १४२ १४२ १४३

१३

१२

१२.

४५ .

सदर Ga! TAR “ ACTA ` तदत्‌ गहौतदोललस्य तद्य .तिरा्रमाशौचम्‌

तस्य पिष्ान्‌ देवतान्‌

तख खानाहवेच्छुद्धिः तस्मातिधेयमाकाशे तावश्च दत्तिणागरैष तिलमिखान्‌ प्रदद्याि तिलसपिमधु्ोरेः तिलान्‌ ददत पफानोयम्‌ तोधस्यावाहनं कत्वा तेनाग्यज्य गुरून्‌ ATT तैषां gard dara तैलाभ्यङ्गौ बान्वानाम्‌ - ैलौरुष्यजिने चैव mage away तीयाधेन्तु ततो गच्छत्‌ AATUTATAATATS तिरा्रमसपिष्डेषु * निरा प्राहराचाग्बीः

१५ १६

faut खथूमरणे ` विराचैण विश्वेत atq दयात्तुतीयेऽङधि जेताधर्म्ोपरोधाधेम्‌ ATEN प्रदातव्यः.

efaua ad aq दग्धा वन्ततस्वेवम्‌ दत्ता नारो पितुर्गहै दश्यमेऽहनि yee .. दशाष्ात्त परं सम्यक्‌ दशाहेन दिजः gag दशाहेन WANT... दशांहेन सपिण्डास्तु दशां WTEC दशां शावमाभ्ौचम्‌ टातव्योऽभुदिनं पिण्डः दानं प्रतिग्रहो, होमः दानै विवाहे यन्न च

STAAL AAT:

१०२

Yo

१ॐ

[ ze |

दास्यी दासाश्च afenfaq दा्यिता तु मूधेन ।

दिवसे दिवसे fire: ae ifwtafafiay ...

दुर्बलं ल्ञापयिला तु

afte राष्रसम्पापे --.

द्थिकिलसमहारोगैः

दुहिता एुत्रवलर्यात्‌

दृषा सुविद्भलं way

देयसु दशमः पिष्डः

देयाः प्रहाराः सप्तैव

देये पितृणां चाहे तु

देवाश्च पितरचैव

देवाखाग्निमुक्वएः सर्ववे `

देणघभैप्रमाणलात्‌

Qe पुरस्य. =. 5.“ देशाल्तरगतं Jat `.“ देहे पिष तिष्ठतु -- देषे भये समुत्पन्न

१८

हारदेषे प्रदातव्य ° दिजग्मनामयष्मलः '“*

न कदाचित्‌ सगोताय नम्रे दहतैव

न ग्रामाभिसुखं प्रेतम्‌ न जायायाः; पतिरंदयात्‌ न त्यजेखूतके Te -.. न yaa पिता दयात्‌

न बदैयेदघाहानि ...

नवमे. दशमे मासि Weare दशाहानि .** न विप्रं खेषु तिष्ठनु

न WAAL `.“ न Say WHA नागानां विप्रियं gary नातो विशिष्टं पश्यामि, नानिवषेस्य क्ता नानाजातिषु पारक्ये AAA TTT TE,

Roe

नारायरबलिः कायः `

नारायणं समुद्दिश्य

नावैचितव्यः क्रव्यादः aad प्रसवस्यास्ति नाशौचं aaa पुंसः:

ATS कार्व्योऽग्निसंस्ारः

fafecarfes खदारषु नित्यानि चैव aaa निमन्तयेदि विप्रान्‌ वे निम्नन्हितेषु विप्रेषु “` निदठल्चुडके विप्रे. निहत्तचृडाकरणे vee fart कच्छृहोमादो निख््वये ofre fags ज्नातिंमरणम्‌ निःगेषस्तु न Tara: नैष्ठिकानां नखानाम्‌

पक्षिणो योनिसम्बन्धे. पञ्चधा CYA: कायः प्मेऽहनि fawa:: ‹

|, १५१६

१६२

१८.

पञ्चमैः पश्च षष्टे षट्‌ पत्रितस्य तु कारुण्यात्‌ पतितानां न दाहः ख्यात्‌ परकोयेण Tala परतःपरतः शदिः “~° परटारानुरक्लाख. UATE भार्ययाषु ... ware निनयेत्पि्डम्‌ ware fet समारोप्य THY Beg -.- पाणिग्रहणिका at पादयोरथवा areata पाष्रण्डमायिताः स्तेनाः पिर्डयन्नाहता देवम्‌ पिण्डः शूद्राय दातव्यः पित्थपि खते नेषाम्‌ पिता पितामहशरैव पिताम्ो शितोयसु - faqare च ततः. पिबा दत्ता तु"याऽन्यस

= न श -

एह हियेमिष 2 धवो राता पिता वापि पनदुपलभ्येरन्‌ ‹*“ FUT: शस्ता परुषो TATA तु

। पूरयितावटं wey ` पचिव्यां यानि तीर्थानि पेढकन्छप्रसूतायाम्‌ प्ररिण्य wat भारे प्रथमं विष्णवे दयात्‌ प्रथमे दिवसे देयाः

परथमेऽहि ढतोये वा

प्रथमैऽहनि.यो दद्यात्‌

प्रमादादपि निःश: प्रविष्टाश्च समष्ोभिः प्रयागवटश्ाखाग्रात्‌ प्रपितातशसंश्रख प्रषेशनदादिकं कश्च"

AMAIA खात्‌

[ २४ |

wafer न Heaven: प्रोत्यपरोतिविभेदांख Rafa वहिरदयात्‌ प्रेतखशनसं स्कारः प्रेतस्यास्थोनि werfa प्रताब्रमसपिण्डसख ` प्रेताय पिण्डदानन्तु wah fest विप्र प्रतोभूतन्तु यः `शूद्रम्‌ ्रतोभूतस्य सततम्‌

ne राजनि सज्योतिः फा WALA SANT फलमूले पयसा फलानि पुष्पे Way व

बान्धवेषु च विप्रस्य

वालस्वन्त॑ईगाहे तु

वाले "देधान्तरखं' च

वाद्भ्याञ्न यतं दद्यात्‌, q

हष भोक्तु, ब्रह्मलतविशाम्‌ awmae सितौ are: ब्रह्मचारिणि ye a TMA ZF Ty ब्रह्मदण्डहता ये च ATM UST TATA ब्राह्मणार्थे विपन्नानाम्‌ बराह्मणी-चतिया-वेश्या ATW UAT TTT: ज्राह्मरेरपि जातानाम्‌ बराह्मणे दशपिण्डाः स्युः ब्राह्मणो न TEETH

भद्राषरकाशां TWAT भागिनेयसुतानाश्च भाखापिण्डं पतिदैद्यात्‌ भूभेराच्छछादनायेन्तु भूमौ पिच्छप्रदानश्च ` भ्रातुर्राता MTT

१७१

१२९ १७७ १७५

Qua

१९१

१७९

मगा भूमौ निखन्धन्त मज्ञावनस्पतिं गला ARMA दातव्यम्‌ मरणादेव कर्तव्यम्‌

मरणोत्पत्तियोगे त॒

महापातकसंयुतः मातापिव्रीरुपासोने मातामहानां दौहित्राः मातामहानां ATT wage पिदङ्खलम्‌ मादष्वरू-मातुलयोः मातुर्मातुःखसुःपुत्ाः मानुष्ये कदलोस्तन्धे सुषलेन aE न्यम्‌ सृतकस्यान्तरे वाथ wan सूतकरेदात्‌ सतख बान्धवे साम्‌ . , सतस्य TTA ie ware बा परसतायाम

१०४ १७७ ~ १९० ८१ GR १ aR १२१ aq aX ९४ ER

५६१

ष oO NH A -@ ॐ ठठ र कर

| रेट |

षः खतं दिलं न शूद्रेण nee १२० खतं सङ्कोच्य मनसा ie २०९ खत्पात्रपुटके कला ०९, १८२ aa समधिगच्छेत्त ४.५ हद ZU भारमादाय aes १६५ fanaa यतर तत्र स्यार्व्‌ ५ ४६ भ्वियमाणो afeaa: un १२६

य

यजमाने feared vn १३५ यन्न विवाहकाले च ` १, ११४ aa विरात विप्राणाम्‌ es go य्था कष्टञ्च Ase १ १५२ यथेदं शावमाशौचम्‌ ५०० १५ यदा कचि्तदोच्छि्टः os १०८ यदि कत्ता न विदत ०५. १९५ यदि पत्नाां प्रसूतायाम्‌ os १७ यदि स्यालृतक तिः ^," ६३ ew तेषान्तु . ^, 1 भ

ध्यम्यक्ञ तच डोऽप्रि “^ ४१

ययेकजाता TEA:

TAG तथा गाथम यस्तेषामव्रमभ्नाति । यस्माप्रेतपुरं प्रेतः afaq देशे जलं नासि यस्िब्रवे पुराणवा यस्ते; सासनं FATT यस्तैः सहासपिण्ोऽपि यस्य यख तु वर्णस्य यस्यानयति शूद्रोऽग्निम्‌ यावत्तदव्रमश्राति यावदशौचं तावत्‌ याक्दस्ि मनुष्यस्य योऽसवणेन्तु BAA ... योनिन्नातिदिजैषिष्म्‌

रजस्युपरमे साधो ` राजानं ACTA Cree TATA TH,

[ १४ {1

१५. ११.

Trare सूतकं मासि Tat परोहितोऽमालयः Ue tren Gary Tet Areas rt Taal मासतुल्याः |: राजरिभिर्मासतुख्याभिः

wat मधुमासे च लवणं मधुमासश्च लेपभाजशतुधादााः

वर्णानामानुपूर्बश वस्रा्भूषितं कला AANA कते तत्र वानप्रखस्य चान्यत्र वामाङ्ृष्ठप्रवाहेन वासोयुगं नवं शक्तम्‌ विगतन्तु विदेशखम्‌ fama मोक्षुरेव खात्‌

१३

१२

विदेशमरणेऽखौोनि विप्रः शध्यत्यपःखष्ट fart ब्धे तिभिः विभक्षार्थाः aang विवाषहयन्नयोर्मध्ये fry समश्येदेवम्‌ विषोदन्धनशस्त्रेण हथासङ्करजाताख वैशटितव्यत्तथा यत्नात्‌ वेदाथंविदधोयानः व्यसनासक्नचित्तस्य व्याधितस्य ace

व्यापादयेदथातानं

व्रतचूडदिजानान्त

शमयेदुभयं वाऽ्चिः

शमोपलाशथाखाभ्याम्‌

waren” miter wafiratfir

|

RR

PU i a भिषिनधिचकाराचाः १, शचोनिधरनांान्यान्‌ `` "` WaT दातव्यम्‌

शध्येदिप्रो दशान eee

WU भन्तखतु्येऽद्ि WH तं जाङ्वोतोये wee तिता शिः शूद्राणां मासिकं काम्‌ शूद्रो विंशतिराव्रेण

qe चिवषान्यूने च शुद्र -विद्‌-त्ततियाणान्तु शूद्रा वेश्या afaarg . भ्िदंद्रिनिखिव्याल

शेषं लब्धादंदग्धेन si

शोचमानासु TAT: भौची शौचं प्रकु्व्वीरन्‌' UTA a नेतव्यः Arey माताचिदढभिः

११

ग्रोविये queer. Wargalataany

TETTY विरात्र स्यात्‌ षड़ाव्र-हादथादच्च षड्षान्तमतोतो यः षरणासाभ्यन्तरं यावत्‌ षष्ठेऽह्ि रावरियागन्तु षष्ठ; पौत्रः सप्मसु

wag प्रसिश्चन्युद कम्‌ सगोत्रजेगहोला तु AACA AA AAT सखजातिमसपिर्च्च सतिणो त्रतिनस्तावत्‌ सद्यःभोच॑,भवेत्तत् सद्यःशौचं सपिण्डानाम्‌ सदःशोचेऽपि दातव्याः wat प्मदायृचान्‌ afar fare firey

24s

१०१

१९

२

संचिताः तु कन्लिलोम्‌ ex.

area तु पुरषं

सपिण्डा सजातीयाः सपर्भादणमादा्धों UA ACA AEA

सम्पूज्य दिजदाम्रथम्‌ ,

समानं ल चाभौचम्‌ समांनाशोचं प्रथमे सतानोदकानां व्रः समाप्य दशमं पिण्डम्‌ सपेविप्रहतानाश्च

सव्वं MAE सब्बे चयान्ता निचयाः ae तृत्तमवणोनाम्‌ सर्वेशं गाङ्गेन जेन सर्वे वर्णा; सजातोयम्‌ waa स्यादद्ोरात्रम्‌ स्ववषामिव वणानाम्‌ Tea शावमाौचम्‌

संयोगोऽभिमतो बेषाम्‌

[: $$ |

= १४२

११

साःकातशहारिषौ नाम TUR wae at fecal वा च्तकान्ताहितोयेऽङ्ि

San Waray त्याग,

सूतके च प्रवासे च ` are तु सुखं दृष्टा सूतके' च कुलस्यान्रम्‌ सूतके तु सपिण्टानाम्‌ सूतक सूतिकावल्म्‌ खूतिकावासनिलयाः सूतिका सव्येवर्णानाम्‌ सूपकारेण यल

स्रोणामसंस्तनिान्त॒

सरो शान्तु यतितो गभः ज्ञाता fact कुव्वैन्ति खानान्तं पूव्यैवत्‌ Rawr खजातिविहितेद्रे्ये खजातेदिं वसेनेव

[ १४९]

१८६ १८९ न

€.9४

१४

१८

खभित्यमिष्छव्ाहरतम्‌ खामिगोत्रं परित्यश्य ।

हवि्यव्यक्ञनेनेव हिरण्यशकलान्यस्य इतायां सायमाइत्याम्‌ Waa तु कर्तव्यः

[ ११ ]

0

२०९. १२९ १२२

२१

१४

११

१९

१६

afuar UITAAT WAS WY aa WATY -HUATA ATCT wa

ated: -ग्रहित्रोः vata

wt -

awmarta

UW fesrerary wart TH खनित्वा शएशूुषकत्वात्‌ WAY वेश्यस्य शवातु THAT सालनेन

खकायानि

TIT शम्‌

GRA TRAY

wet wenfe तूणीं गश्वादि पाशाणि पार्णनि `

ॐ गणेशाय नमः |

हारलता।

RON ait ममो विष्ण |

प्रणम्य पुण्डरोकाचं पूर्व्वा चायपरव्तिता! | wren मन्वादिणाख्राणां समालोश्य विषिष्यते ॥ विशिरनिरुषेन खवोधविभवावधि | tara प्रबुदहदोनाश्च तुष्टये ॥ मगुः- "दन्तजातेऽनुजाते च कतचुड च संखितै | अशा बान्धवाः सब सूतके च तथोच्यते ॥ जातदन्तादतु पञ्चास्नातोऽनुनातोक्नातदन्त इत्यथैः । wa चे चेति चकारात्‌ छतोपनयमे" च, सखिते खते। भत्र, मरणा- शोचस्व एधगग्ुहणात्‌ सूते देति जननाभौदपरम्‌९ + ` यच तु मरणाशौचग्रहणं थक्‌ नास्ति यधा--शसूलक

कशां तवागः” सूतके च प्रवासे चेति-तव्रोभयाभौचश्रहणम्‌ |

(१) w प्रोक्ता ! (8) ख अलतोपनयमे च | (९) करं Stat agar | (५) क तन्‌ |

Qe इनेलाते। ग MA (६) म लननाधौचा्ै |

एते हिएरर रमिरशाताप , एवाथ दाहानन्तरं “ततः प्रति शतकम्‌". इति छन्दोगपरिशिषटज्ञता केवलभरणाभ्ोचे चूतकपदं NAA | बान्धवाः सथ्य इति asraward! न केवलं सपिर्ानाभेवा- ओष, किन्तु समानोदक-सगोव.माढव्यु-पिटवन्ुपतौनामपि । एवश्च सति यथाकथश्धिसखम्बन्धेनाप्यशौचविधानात्‌ अध्या पनाध्ययनसहवासाद्विभिरण्यणौवं सचितम्‌ | अतएवाश tae जनने मरणे नित्वमावमतवावति। ^सपिण्ाम्‌ मादवन्धुख यत्र कचन मच्छतः ॥ दोनि-ज्नाति-दिजेषिषटमाश्च्यं सषवासिषु | भेगुर्व्वोरभोचं खात्‌ खल्युप्रसवकारणम्‌ ॥ कारणादच्छति Het तराणं न तान्‌ व्रजेत्‌ ॥ wa मादवस्धु-योनिदिज-सष्वासि-गुरुषु मरणशागौचमनु- सब्बन्धनोयं" योग्यलात्‌ खश्युप्रसवकास्दमधौच tel गच्छतोति सग्बन्धः | | दत्र कचनेति देणान्तरगतानामप्यशौचं दर्भयति" यीनि-

(3) क स्शन्दार्थात्‌ | (र) ख न सपिर्डानार्णधौचं Ic १ छ पि ary मादवन्ध्‌ःत |, क -शतवग.ङ। (9) @ त -waqrttal | ५ @ @anfas `

# (1५ 11; | R

wifafedtaes frame: xaaafeermad यौनिदिजा जोमिषम्दन्विनः पिदढलकेय-माठससेय-भागिनेधादयः | श्रातिः दिजाः समानोदक्षाः सगोत्रा 1 भ्रुवो रिति ayers ष्या geal शिष्याणाम्‌ | प्रे्ाशां ayers विभेषमाहइ--कारणात्‌ गच्छति Rufafe कारणारैकत्र वासात्‌, तदाश्ष्यमिति पथसम्बर्यौचं मतुगामि म भवतौति। १ प्रेष्याणां ] सद्वासादभौचं भवतोति aeare— arata:— दासाग्तेवासिभ्कतकाः भिष्याधैकव्रवासिनगः। aifaqaa maa waft खतसूतके | शअरन्तेवासो च नारदेन व्याख्यातः- तथाच नारदः-- खभिदमिच्छन्ाहर्तु वान्धवानामनुन्नया । भाचायस् वसेदन्ते कालं लत्वा सुनिचितम्‌ | cette । मतुः-- दशां धावमाभौचं सपिण्डेषु विधौयते | भ्भा.वा स्चयनादस्ं ाहमिकादमेव वा ॥

® Py १ । व eae ae Oe ee erat a ee (9) क यौनिसम्बन्धा! । . (रौ ग इम [] fetid भाक्ि। (१) ग Yee "तकः | (9) सूलऽरूके-- अनाम्‌ |

-आौथमिति wafer पआवप्रल्यये Safer ष्या चारौचम्‌ To सध्वपदहद्या watery, भादिपदभागरह्य भाश्च्म्‌ |। भखिसश्चयनाषेति चतुरहोपश्णम्‌ | यद्पि-

अपरे्यसतोये वा wet सश्चयनं भवेत्‌ । दूति छन्दोगपरिणिषटक्ञतोक्षम्‌। तथाप्यत्र “चतुर्थे दिवसे भखि सञ्चयनं कुर्य्यात्‌ इति विष्ुज्तं ग्राह्यम्‌ |

सञ्चयनं चतुध्यामयुम्मान्‌ ब्राह्मणान्‌ भोजयेत्‌ | इत्यादि कात्यायनोक्तचतुरहोपलचछ्णम्‌, |

जाहभेकाहमेव वा इत्यत्र मुवचने उत्तरोन्तरलघुक्षालो- पेयात्‌ भ्रा वा सच्चयनादिति तरहाधिककालप्रतोतीत्रद्मश- विषयश्चेदम्‌।

शष्येदिप्रो दशाहेन हादशाहेन afer: | दत्यादिमनुवचनेनेव ब्राह्मणविषयतयोपसंहारात्‌ | तेनात्र चजिया- दयखिसख्चयनकालो न Zee |

भत्र भ््देतस्मात्तमिभतोऽदरशःप्रहत्तमन्तत्राक्मणामकबेदा- WATT RAAT | केवल यौ ताग्निमितः ATA AAT HATA. वेदाध्यापकस्य+च ares) स्मात्ताग्निमितोऽहरहमन््मा्रपाढठ-

, 0) ख क्ते (3) पिका faa: | 2 (२) ख ग चतुरो Aree: | (९) क आरौताम्निभतः।

इर्त t विदोध्वापनयुक्षख्यापि wre एव । Srrarratferernwqce: | चौतसार्तामनिषेदाध्वापनरदितस् ww: । यदाह <a —~

एकादाद्राद्मणः "शष्येखोऽग्निवेदसमन्ितः। Wit Vat चेव व्राहयतुरहस्तथा ॥ गौताम्निषैदाध्यापनयोरेकगुणरहितो sor, Forrest होनतर, । यच्च पराश्ररवष्नं-- एकाषाद्राद्यमणशः Way योऽगिनि-वैदसमन्वितः। ATHTY aratag निगुण enfafem: ॥

Tay केवलबमेदग्रहणं taetafaafe werfs तुष्य- ‘ara fart दशमिदिनेरित्यन सा्ताम्यशरहःप्रहस- मन्बमावतषेदाध्यापनगुणयोगामावेऽपि -वोदव्यः। ` ओौताम्ि- वैदाध्यापनगुशमावाभावपरत्वे मनु-दजोहषतुरव॑हस्यत्य लञ- पश्चाहप्षयोर्निविषयल्ारप्तेः |

तथाच हद्सखतिः- विरात्रे विश्ध्येततु विप्रो वेदाम्निसंयुतः | पञश्चारेनाग्निरोनसु SATE ब्रा्मशब्रुवः ॥ भषरहमन्तमात्रवेदाध्यापनयुक्ञस सरार्ताम्निनाऽपि रहितस्य Tee: | श्राद्मणतुवखोाङ्किरसो तः |

०१) क शुष्येदम्निवेद्‌- । (२) खं न एल कहमे-- -ग्धायवलवात्‌।

araterarfecenrtiere नियमतः 1 माध्यापयति नाधोते घ श्रेयो ब्राह्मणब्रुवः # नियमव्रतेरिसिं ` भ्रालहि्षानवम्येकाद्वुपवाकादिभिः। CHITTY STATE एव । EY सर्वां nacteradt afer afters च । ara हापयेत्तेषां carer ga frase उभयत्र दथाशानि Fara भ yeas । दानं feed होमः खाध्याय्च निवर्तते ॥ इतिं नावाश--वमददनान्यां अ्रतिषिदानां सन्वा-पञ्च- मद्यगन्र-क्तिकाप्दय. माग्लेय-जलप्राथायाम-तपवाययुपरेततर्षन- कियाङ्यल्नानामकनेल्थिकखु तिकग्य-कुलाजमोवन दान AE काम्बोम-खाप्यायानामप्यु्ाना्ेम्‌ | अरनकवचमविरोधात्‌ | ware इन्दोगपरिचिष्टं कात्यायनः सूतक्षे कर्यं art: सन्ध्यादीनां विधोधते । होमः जौतसु कर्सभ्यः शुष्का्ेनापि वा फले; a अतर हि होभेऽगौवशषहोचो न ठु उम्धादापित्वन्नम्‌ | तथच Tice — | म साधयाम" अधीयोरन्‌ frente निवत्तेरम्‌ array १

क न साण्याािन।

ree frente सन्धधादौनि Rand TR. Weert fever wivetiagwreya vate werent भन्निमासेष्र . त्रिय माश्लात्‌ । तचा मगुरपि-- न वरयेदघाहानि प्रलयहेब्ाम्निषु क्रियाः | न च तत्‌ क FATT: सनाभ्योऽप्यश चिभषेत्‌ y इत्यत्र तलर्नयेति तच्छब्देनाम्याधानक्रियादि-दान-शोम- क्रियायाभेव सपिण्डानामभौचं दशयति | तथाच गङ्लिखितौ- ` अभमिनिहोतरा्ै ज्ञानोपसर्थनादैव पिता शविः | भनिनोत्रा्थमिति वदन्तौ fretted दर्भयतः | तथाच भोतमः-- ' सथ्ःभौषं Wary कायविरोधात्‌ areca Ararat fas waz | कायं विरोधादिति , ्यवेशारदर्भनविरोधः तत्मरिहाराध- farang: 3 तदेवमादि्वदहतरवचनदलादध्यापनहोमव्श्वायोचा- MTS सष्यशोयपरकरशे वचाम; । , दने प्रतिषरो शोमः-खाष्यायच fafa: । इति" देवलवचमे. शोषः काम्यो होमः, fraviaw एकाहादुसदकलसकततग्य्देलत्तु 1 ATTA TTA 3. ct

५।) ख पराके अविकः Wyse: ETT Geared यनाकरौवाभावः |

` रपि

रवव TTT न खाष्यायमधोयोरन्‌ निस्नानि निव्तेरम्‌.वैतागवंम्‌ । . तथाच गौतमः- मानषमप्यशचिः ।

भख्याधेः-पणएचिः--सतकषतक्ाधौचवान्‌ प्रकारान्तरै- शप्यशचिमानसमम्यध्ययनं न gate किमुत वाचनिकमिति । तथाच gage’ ware: — | दशाहं प्राहुराशौचं सपिण्डेषु faufac: | तेषु चाय जातेषु ब्राह्मणानां हिनोत्तमाः ॥ नित्यानि चैव कश्माणि काम्यानि च विशेषतः | म कुादिदितं किश्चित्‌ खाध्यायं मनसाऽपि च ॥

wa ware विजानाति बेदमङ्गेः समनितम्‌। wae away क्रियावां सेच सूतकम्‌ ॥ कस्य इति श्योतिष्टोमाद्यनुष्टानपदति्यासक वाराह-वौधा- -यनोयादयाः भङ्रितयनेन सिद; एवक्कसग्हणं कषसपसय सम्यम्‌ mre, रहष्वसुपनिषत्‌ श्ियावाभिति भब्निहोत्रादिक्रियावान्‌ न शूतकभिति Tanyas Arete: | परांधरः- | | अनग्नयो यद्गऋवजे वेदो वा यत्र पञ्हे | सततं Satay art TAGS |

wired क यद्र wad प yer: ॥- सम्प्विनिहक्तानां wird arent ॥ वेदो वैति cove: agra: | सततमिति natal घम्ब- ध्यते । सम्प, सूतिक्षाख्थैः। तथा कूबपुरादि- वेदार्थेविदधोयानो वोऽग्निमान्‌ हत्तिकरभिंतः। TMM MITTS सव्थावस्याभ TAT ॥ अधोयानो वेदाध्ययनं gate: 1 ठत्तिकाषिंतः उष्ड- भिलादिलघुहसिखः | मनुः- शध्येदिप्रो दशाहेन दादथाहेन भूमिपः | TU: पञ्चदशारेन शूद्रो मासेन श्यति | देवलः- टस्य fine शएहिविंशत्या दिवसर्बिशः | राशन; पञ्चदशाहेन द्भित्रा्मणस्य तु | arya दशरात्रन्तु सबन्राप्यपरे विदुः । निधमेगप्रसवे चेवं waar: कमणः चयम्‌ ॥ नित्य-नेमित्िकखकर््ाबुष्ठानायै वैदामििसंयोगरदितयो- यथेष्टाबरशथोलयोरत्बन्तनिर्गु णयोः weaned: पञ्चदथाष्- fined) भखन्तो्कुढगुःणानान्तु ` सकर्रनु्टानहानौ मनः- पोढ़मनुभवतां चजिय-विद्‌-गुट्राशां दधरातर्षशौचम्‌ |

' (१) ख yee quay; ४२

वधिनेव तु सववागोदनिहत्तिः। तवाचायभेव रेतुमाह पष्डन्तः- wire: अयमिति । ` गोतवमः- शावाभौचन्त दथरात्रमटलिक्दौचित ब्रह्मचारिणाम्‌ शपि- ्ानानेकादथराव्रं afar ered fae भदमासं एकमासं वा IRA! | wera: — ऋलिर्रोचितब्रह्मदारिव्यतिरिक्षानां बाह्मणानां सपि- चानां दश्राव्रमभौचम्‌ | ऋलिक यन्नमध्यसो याजनं कुर्वाणो दलितः सोमयागेन यजमानो दौखनोययागात्‌ परमायन्न समाप; | सम्यगधोतवेदख्यान्नषो तरणः चत्रियख कादा वेश्ठ- स्याप्येवंविधगुशविगशिष्टख दादशाशम्‌ | पराणरः- चत्रियसु दशाहेन cartier: oft: | तथैष हादथाहेन वेश्यः wieereagary a, अलियवेष्याधषयुशामेव | किमु जिय वेदादेश्नानसधिवां अगि तदेवम्‌ | महः--. शाशा लिगं कयौ वदनन श्वायवििभान्‌ | वैष्यवच्छौयकखथ frit ferew भोषनम्‌ ॥ `

| ॥ | 9.1 | „ ¶१

न्धायदतिः सोयमडाभ्वुदयशतु-टकृतरखधषैदु्ण ante AACA बआश्चशडशुषा-नमसारमन्तक्ष.पशचमहायश्नानु- ert अभख्छमच्चशनिहत्तिनिपिद्ठानाचरणश्च एवम्वि धश शूद्रस्य ममुङञेनेव 'वे्यसम्बन्धिपश्चदभारेन इदः |

एरववम्मिधस्येव शूद्रस्य प्रतिमासं वपनं सौरम्‌ अधवा पनं पिण्डनिर्गवापः-पमावस्याओआदइमिति यावत्‌ । दिजीदिष्टभोजन- मप्येवंविधस्यैव शूद्रस्य ।

म Wife दद्यादिति तु मनुवचनभेवम्बिधगुदग्यति- रिक्शूद्रविषयम्‌। `

भयमपि चाभौवसङ्ोचो ब्राद्मणणथुवायै एव भ तु ` पचः महायन्नारु्ानार्थोऽपिि पूर्व्वोक्षन्धायतुख्यलात्‌+ |

यशु दैवलबचमेन ETC Yea aT परि- चारकान्तराभावे। :

शातातपः- शूरो वितिरे wate arent | ददन्तु पूर्कषसुणानामसम्पुणंले teary | पेठीनसिः-- घोषां wire । इदश्नाव्यन्धनिर्गश्स्ब परणिष्ादिकारित |

(१) क वेष्यवत्‌ | (द) क -नाधैलपि पूर््योकेन दश्यन्वायात्‌ |

Trani प्वीरम्‌ शुदरवदर्यशङ्राः | quafefa arentrendeq | sweet इति wae: Rairaeevetty जाता; । भ्किराः- चतुर्थेऽहनि aT: ee ब्राह्मणस्य तु । एक्ादभे लज्रदिर्दानमध्ययनक्रिया' ॥ अव ब्राह्मणस्येति, भविशेषेणोपादानात्‌ व्ाहेकाहाश्य श्रौचिनामपि चतुश्च एवाङ्गस्मर्भोऽवगम्यते | तत्र HUTT व्यावः,-- ` शचोननिधनांस्वन्धान्‌ शालाग्नौ हावयेदिजाम्‌ | BRAT Heath वैतानं Sear ॥ न खशेयुरिमानन्ये न च तेभ्यः समाद्रेत्‌ | चतुरे पश्चमे athe das: कथितो za: I त्रेमानिति way वैतानदहोमकन्तुन्‌ परादश्ति । अनिधनानिलि Ware प्रब्षवितुमनिदिष्टमशुकल्यितं धनं येषां तान्‌, ' पश्चमे क्कोति चतियाभिप्रायेश । पनरङ्िरा+- पञ्चमेऽहनि विज्ञेयः dan: चभरियख तु | सप्तमैऽषशनि aaa Sa संस्मशने, बुधः ॥

(१) क क्रिवाः। (x) क fate खनं |

अतिवाशददिः सात्‌ remit निः 1 अरैमायेनः Raper दादथारेन वा पुनः ॥ entity are काय dente बुधैः | भाशेनेव तु शदिः खात्‌ ae GAR तथा ॥ wrenreafe भतिक्रान्तेन दादथादेन व्रयोदशेऽजोत्षेः। एवस्ैमावैनेलवापि षोड़गीऽङ्गोति बोषव्यम्‌। Se दादशा- हेन वेति भोक्षरब्ान्तराभाषे उक्गुणविंचिष्टस्व feet fram इति दथारैक्षादथाहाशौचिनोरपि afar: wal- भौचडासामावन्रापनार्थम्‌ | mana तु शूद्रस्य इत्यत्रापि एवकारकरणं न्धायवत्तिनोऽपि शदरस्व स्थाभौवद्धासो नास्तोति saat | पञ्चमेऽहनि चतिग्र- षेति दादशाहेकादशाषाभौचिनां चत्रियाणां, सप्तमैऽइनोति पञ्चदशाह-दाटशाह द शाहाशौचिनां वेश्यानाम्‌। eT: - , चतुर्थेऽहनि कर्तव्यम खिसश्चयनं दिजः | तत; सञ्चयनाटूदं मह्रं विधोयते ॥ चतर्ऽदनि fora षषे वे" चत्रियस्य च । अमे दशमे चेव सर्म, स्यारेष्यशद्रयोः ॥ qeswatta पञ्चदश्या षोडशाहाशौचिनोः शभरिययीः। अष्टभेऽशमोतिं विं्त्यडाभौधिनो “वेश्यस्य । भनुपनीत-समानो- दक्षाचाखओगददिवापिकादिरमरणे लशौचकालजिभागेण waa |

(१) w west चलिवसख द|

भल्ला 'धाप्यइा च भुखक्केःदता च.यसु वै। एवंविधं विप्रण चतवं समुदाहृतम्‌ ॥ = व्याधित कदस्य WITT स्वेदा । नियारौनख मूर्खस्य सोजितस्य faite: ॥ srenrenferrer पराधीनस्य नित्यशः | अदात्यागविषौनस्य wetted चतक मवत्‌ ॥ ` म aera कदाचित्‌ स्यात्‌ aT ANT TAA | aaa ससुदादृतभिति arastafafa fa: 1) व्यांचितेर नित्बव्याधिग्डहोतख । | ade श्वणमाइ देवलैः- wren wireery पुतरदारांब पौडयन्‌ । लोभादयः प्रचिनोत्यधोन्‌ स weet इति खतः ॥ ऋशगरस्सस्वापरिशोधितदैदिपितुणस्य । . fare नित्वनेमित्तिक कण्ण गुष्टानरडितस्' , व्यसनुखह्नचित्तख यू

fe} क fraregerterm |

तथा च yg ^ ` क्रियारौनख ate महारोगि एव च । यथै्टावरणस्यादुर्यावस्लीव'मनौ चकम्‌ ॥ भादिपुरारे- अन्यपूर्वां यख्य शरे भाया खाक नितः | अशौचं सव्वं कारु देहे भवति qlee । दानं aire: जानं wet तख भवेदुधा | गे इ्ुपादानात्‌ समस्त इवाव्यकारिषो ATT: |

अथ खननाधोचम्‌ |

मनुः-- ‘aad शावमाभौषं सपिण्डेषु विधौयते । जननेऽप्येवमेव स्यादिप्रा्णा" शदिभिच्छताम्‌ सर्वेषां शावमाश्ौषं मातापिव्रोखु सूतकम्‌ । सूतकं मातुरेव खादुपस्ढण्ड पिता षिः ॥

(१) क भरथान्तमौयकम्‌ |. (a) क fagat | Qe wae) °° (३) ख ग -quega adefaurfgucega एतिवर्‌ |

acefafrrrame सर्वेषां सपिच्छानामपि. अनन निमित्तमसखषातं एनरमातापित्रोरेव त्रापि विगेषमाह- चतवं मातुरेव खादिति । जनननिमिसमखण्यल्वं ened मातुरेव पिता त॒ ज्ञातः खष्डो भवति । अत्रापि विशेषमाशह््रः- नाशौचं चूलके पुसः सपिण्डालां कथञ्चन | मातापिव्रोरभौचं खात्‌ सूतकं मातुरेव वा । war: — de: ame पंजातौयापल्बोत्पत्तौ = ararfirivaite- AIAATAT SUBWAY नारू्यलरूपम्‌ | सूतकं मातुरेव

वेति वाकारो व्यदखितविकल्यः जोजश्विषयः । एतदुक्षं भवति कन्धोत्यत्तौ पितुरखश्वलं नास्तोति ।

हडयतिः-- शावाभौषन्तु सर्व्वेषां चतवं मातुरेव च । शानं पिता प्रुत श्रातयो, ग, सचेलिन; । . सूतकं मातुरेव. चेति एसः wet शपरस च वस्तितभिव BUTE मातुरखश्यलम्‌ ।

वती. सेल: qrarfeare: | एतच सख्बत्तवचमे wee मर्दति | पितुः जानं .यत्‌' संवेश" विहितं श्रातयस्तब हइर्थरिव्धेः । मलापकर्श यत्‌ ज्ञानं तज्ञ निषि्म्‌ | पितुः arafatuare सम्बततः- ara पुषे पितुः art सथेलन्तु विधीयते | माता Wasa जानातत ena पितुः ॥ पुव इखयुपादानात्‌ स्रोजग्भनिमित्तं art नास्तोति दथेयति । पराशरः- यदि wart प्रसूतायां दिजः 'सम्पकंमिच्छति । aang wane यदि विप्र; षड्ष्टविद्‌ ॥ यदि षङ्कविदपि विप्रः तथापि प्रचूतायाः warm: ara दथाषमेवा ख्यो भवति । ष्ति। सुमन्तुः मातुरेव न्धूतकं तां waa: पितुश्च नेतरेषाम्‌ ॥ शङ्लिखितौ- अनजेऽप्येवं तेषां aa मातापितरावहचौ मातेतयक्ष । तेषां सपिण्डानां दथरीतरादि कौानतवं जननेऽपि तत्र जनने

9

(१) क yee were कुरते fae: | Tye Wing |

श्ट कारलता |

-मातापितरावस्यौ मारक इत्यनेन पूर्व्वा era भातुरिलं्म्‌ | रवैग्रहं gerd न तु विकष्ार्म्‌ । Pero सूतके सूतिक्ावखै संस्था न प्रदु्वतिः। संख्ये स्तिकायाञ्च waka’ विधौयत ॥ Fagus व्यासः- सूतके तु afer संस्र्थो नेव दुष्यति | सूतकं सूतिकाद्यव वस्लयिल्रा नृणां पुनः ॥ नृणां सम्पकंकत्तणामिल्यधै । सूतकं पितरमिल्यधेैः। एतश्च च्ञानात्‌ पूव्यैमित्यथेः | आदिषुराणशे-- सूतके तु मुखं SE जातस जनकस्ततः | Bal सचेलं ज्ञानन्तु WH भवति तत्क्षणात्‌ ॥ WOE मातरस्तइत्‌ ARE न व्रजन्ति चेव्‌ । सपिष्डा्व daa: सन्ति waste नित्यश्च | ब्राह्मणो च्षतिया वेश्या waar दयभिर्दिनिः। गः Wal तु संख्या तयोदशभिरेव च | जातख पुत्रस्य सुखदथेनानन्तरं ज्ञानं HAT AT TCT शो भवतोत्यमिधानात्‌ ये जाते यत्‌ पितुः सचेलं सानं विहितं ततं पवसुखदथैनाननलरमिर्ति quater

(१) क नैव इष्यति | (2) गनिद्धवः | (र) क -Wrar |

करता | १६

एवश्च पुभजकान्ञानवत्‌ पुभमुखदधेनो ्रकाशमेव' हशचितरादन्त.

Patents कर्यं किभ्यौचापगमे NUTT

तवाहि किं जातकषोनिमितं त्त्‌ Are -पुत्रजश्मनिमिन्तं वा, नाद्यु-न योधन्ती--जातकद-पोषिता-गतकश्ु, गेन छन्दोगपरिथिष्टह्नता निषिदल्वात्‌।

, षु्रजग्भनिमित्तमिति चेत्‌ तिं वैश्वानरं हादथकपालं निवपेत्‌ ga जाते इति जापैष्टिवदभौषापनम wa ais शोचस्याधिकारिविशेषणलात्‌। भशौचापगमे जातिः क्रियते इ्युचितमिति चेत्‌ afe समाने दद्िश्ाषेऽपि | तथाच विष्णुधर्मोत्तरे मार्कर्डेयः--

भच्छित्रनाद्यां कन्तव्यं are वै पु्चजग्नि |

अशौचोपरभे काय्यंमधवापि नराधिप ॥

wa पूव्यादेन पूव्वपन्तमाशदय, sada सिचान्तितम्‌

शोचस्याधिकारिविगेषणशत्वात्‌ | यथा छन्दोगपरि शिष्टम्‌,

अम्नौकरणोमश्च aaa उपवौतिना |

प्राश्ुखेनेव देवेभ्यो जोतोति अतिशी; ॥ इति पून्बपकच्षमाश्य सिष्ान्तितम्‌-

अपसव्येन वा कार्ययो दत्तिशाभिसुखेन च ।

निरूप्य हविरन्धस्मा भन्धस्ं गहि इयते, ॥

षयम - (1) ग तेन इलवन््मनिमिन्तक्ञानबत्‌ इल रर्धननिमित्तभपि खान | (र) कं अशङ्गितम्‌ | (१) क पुरक प्रतिपादमेत्‌ |

पच्छिभ्नाथां सिहचितरादनम्‌ करमपि ग प्रकत ree wre areata’ पृचनाअप्रषक्कात्‌ । wares पुच्रजव्निमिर्ं “शादमथौचापगम एव कर्तव्यमिति नि्िंतम्‌ |

तेन॒ quay प॒च्चसुखदग्रनस्यापि grea’ are- निमिता \ भाइ मातरसददिति ages शुषा इत्यतिदिश्यते न शु ज्ञानमप्यतिदिश्यते।

तदहं न व्रजन्ति चैदित्यमैन यदि सतिक्षास्यथैनं म gata विवकितं, तद्गमने हि queer अगमन तु स्म्थसन्भ्ावनाः नास्ति। एतेनेतदुक्षं भवति सूतिकासपन्नोनां

सूतिकां दथाहमेवारूश्छत्वम्‌ | शूद्रार्योदशभिरित्यसच्छुदरा- भिप्रायम्‌।

तधा च प्रचेताः,- सूतिका सत्ववर्णानां दशाहेन विष्यति | ऋतो तु न VAR शौचं watery विधिः ॥ wa हिं सच्छदाया caret रृष्यत्सुक्षम्‌ | , पैठीनसिः, सूतिकां पुच्तवतीं ज्ञातां विंशतिराक्ेण सव्बकद्माणि कार. येत्‌ मासेन स्नोजननोम्‌ । इति ।

(१) ख पके वृदिश्र इमधौषान्त २व | (२) w -इ्गेऽपि हत्त ए । (३) म "धद्व |

eerie: weeretat ` दवेता वयामुप- संग्रहारथेम्‌। दथारनेवासमृष्डलापगभे दृ्टाषेवग्माधिकारिषी e | सति इष्टावेकर््माधिक्ारिषौलात्‌ ज्ञातामिति विंयतिरात्रो्षरकालं पुमःञ्ानविधानाधै 4- Camden तलरणेमेव meee |

(t) ख परुके-काराव्‌।

RR हारश्ता | अथा्ौचे विधिनिषेधौ

जावालः,- waat पशचमहायन्चौबेत्यकं' खूतिक्म च । ATA हापयेन्तेषां दशाहान्ते ए॒नःक्रिया ॥

‘aaa सूतिक प्रागेव व्याख्यातं चकारादमौषटदेवता- पूजादि । दशाहान्ते पनःक्रियेत्यनेन वैदाजिियोगादिभिरप्येते- व्वभौचसङ्ोचो नास्तोति दथैयति। “wat ww रापये- दित्यनैनेव प्राप्तत्वा्टशाड़ान्ते पुनः क्रियेत्यवचनोयं खात्‌ | छन्दोगपरिथिष्टं काल्यायनः,-

सूतके warat त्यागः सन्धयादोनां विधोयते । होमः सौते तु HUT: शष्कात्नेनापिग वा फलैः # अतं हावयेत्‌ सत्तं" तदभावे छलताङ्तम्‌ | हावयेदिति किं तत्ख्यादनारश्विधानतः ॥ क्ञतमोदनशक्षादि 'तण्डलादि छ्लताक्षतम्‌ । apart चाक्ञतं सव्यैमिति wal निधा मतम्‌ ॥ ` सूकरे च प्रवासे च भक्तौ श्राहभोजने । » एवमादिनिभित्तेषु हावयेदिति योजयेत्‌

(१) (x) क पुरक aera 1

(३) कृ पुरूके अन्धयेत्वादिद्धारितनःऽपतितः। (४). ख एते शुदधर्येनापि।

(५) ग पङ्के शयानः |

हारकता। RR

सन्ध्यादोनामिल्ादिपदेन जावालोक्ष-पद्मशायन्नादिक्रिया Wed, were शक्षवो लाजा अलोपरेकव्यतिरे्ेण few: | तण्छलग्रडयन्तु॒ न~ गुक्षं॑छताक्ञतपरवाचयेसतर्डलेः. ATTA होमविध्रानात्‌।

डावयेदित्यन्यगोव्रजान्‌ धनदानव्यतिरेकैणेत्यधः, | भवर mea हावयेदिति fa कस्मादेतोः ara हावयेदिति ‘qeaa । छक्षरमाष- तत्‌ स्वादनारण्मविधानत इति हावयेच्नहयादेत्ययः | हावथेदिति age गोभिकलेन तत्‌ ara सूतकादिषु निमित्तेषु स्यात्‌, कुतः- भ्रनारण्विधानतः ।

aaa गोमिलेन Fahey कदय कि्धिहा निमित्तमारम विहितम्‌ । भतो योग्यतया निभिन्तेषु ated तान्येव निमित्तानि स्फुटोकरोति सूतके च प्रवासे चेत्यादिना |

Wael WPL कतमोदनथक्षाटोति भादि- शब्देन लाज मोदक wie वटक पिष्टकप्रशतोनां ग्रहणम्‌ | तश्छुलादोत्या दिशब्देन माष-सुह-तिलानारुपादानं ब्रौच्नादौत्यादि- शब्देन यव-गोधूम-ालौनां ग्रहणम्‌ । शरत्यक्षान्यं ब्रीहिः, हैमन्तिक शालिः ।

पारस्करः, —

' (१) क -भिद्धतवात्‌"। 1—fa | (र) ख पुरक अभ्ययं | ग~ कभ्यश्चेव | (१) ग- बोज्छते |

as रकता]

म॒सध्यायमधोवीरन्‌ ` नित्यानि ` निवर्तेरन्‌ `वेतानवल्वै शालाम्नौ चकै । "अन्ध एतानि ger: |

न खाध्यायमधोयोरनिति दथाहमध्यैऽध्वयननिषेधः, भध्वा- ua तथौचदास ea एव । नित्यानि fancies नित्यानि जावालोक्ञानि, वेतामवल्छंमिति वैतानं श्रौताग्नौ Creare न निवत्तेते vans) grav चेक इति भावसथ्वाग्नौ Wark न frst wat wea) रएेग्रहणं cot न विकस्पाधेम्‌। we एतानि gaifefa अन्धे भन्धगो्रजा एतानि होमकर््ाणि gel: कारयितव्या दलैः । जावालः,-

wearer वितानस्य artery न विद्यते | MATA केवलो होमः काय्य एवान्यगोव्रजैः ॥

हानिमेरणम्‌ तेन जब्मष्टानाविति जग््मरणयोरितयधैः | aia न विद्यत शत्यनेनात्यज्यतविधानात्‌ एकां डं वा भन्धगोत्रजान्‌ पूर््वोहषव्यवखया हावयिला ae खयं वेतान- होमकर्थ कर्ब्यम्‌ शालाम्नौ पुनः शैवलो शोमोऽन्धगो ्रजेरेव कारयितव्य १ एवकारो भिबक्रमैऽन्यगो त्रजहारेरव कारयि- तव्यः ] इत्ययैः ।

we इन्दोगपरिशिष्ट्त्‌ पारस्वरजावालखरसात्‌ ¶ दथा fart हावयितच्च इति ` प्रतीयत । तेन पैद्चारगानिषोनल

(१) ख SMe अण्डे र, (x) w gure [ ] चिद्धितांशः पतितः।

VBA | २५ होने होनतरे चेति cafes यदा ware हावयितं । दशाहं म शक्यते तदा पूर्नमाकषव्यवखानुसारेण शाशहाचतुरहाशच ae खयम्रपि ] शालाम्नौ होमः क्ते इति । पुनजौवालः,-

उभयत्र दशाहानि सपिष्डानामभौचकम्‌ | ज्ञानोपस्यशनाभ्यासादम्निहोव्रायैमहंति ॥

SUIT जनमे मरणे Beare: । खानोपसर्भनाभ्यासादिति ज्ञानाचमनयोरदिनव्रयाभ्यासाच्तुधदिवस्यत्‌ प्रति भम्बिहोवा- शुषटाना्ैमधिकारो भवति । wa च दथाहाभौते विद्यमान एवामिषटोतरागुष्टाने प्रतिपादयन्‌ acta सव्व्ौचसङ्ोर्चो नास्तोति exafa—

मनुः,- न बेयेदघाहानि प्त्यहेबाम्निषु क्रियाः | न च ततन FAT: सनाभ्योऽप्यशविभंपेत्‌ ॥

अघाहानि भभशौषाहानि तेषां यदा वदाग्निसंयोगवलात्‌ erat विदितः तदा “frat सुखमासिष्ये" इति सन्धय द्शाहमभौचं नाश्रयणोयम्‌ । सङ चितेष्वप्यभ्ौचदिवशेषु क्रिया होमकश्यीखि न प्रत्येत्‌ न विधातथेदितयषः । किग्छन्यगोषरजान्‌ कारयेत्‌ । यत॑स्तदाम्निषोव्रक gana: खपिष्छोऽपि gealat माणएचिमेवति किसुतांन्धगोभ्ज इति!

तथा,-

xf हारा ।

eure दथाहानि gerare ग शुष्यते । दुम प्रतिप्रहो होमः स्वाध्याय निवत्ते ॥ इयत्तरारैः प्राव म्था्यातम्‌। years म शुष्यते दूति अभौविङुलस्याब्रम्न्धगो बलेन मोक्तव्यम्‌ | यतोऽौचिनां सपिष्डानामन्योन्यखावं भोकव्यमाइ- यमः-- सूतके च कुलस्यात्रमदोषं ABTA । एकादथेऽडि कुर्व्वीत दानमध्ययनं तपः ॥ जेताधर््ोपरोधार्धमारख्डस्यैतदुष्यते | रषोखष्यवो बह्धिदरेत्मापं सदा इतः! ॥ तप उपवासादिरूपं, भारण्योऽरणिसम्भवो afeere त्रेता अम्मिभितयं दिणाम्नि-गाेपत्याङवनोयकामकं तत्‌ सब्बन्पी wat होमः तदुपरोधो माभूदित्येतदमेतदुश्यते। किन्तु तत्रा भरणोसस्मव इति पापमथोचं यस्माश्छौताम्निरशोचं ef तस्मात्तव हमक कततव्यमित्यधैः | ग्व, - दानं प्रतिग्रहो डोम खाध्यायः पिटक च। प तपिच्छक्रियावस्मे सूतके विनिवर्तते | पिक भमावस्यादिश्रा्ं सतक जननमरशाप्रौचे निवसे ne विहितमित्वधः ।* तेनामावस्यादश्रादविधायक्षानि वचनानि पथोचादिरहिताभावस्यादेश चानि विधति

[व

(१) ख पुर्वे समाहतः |

yreear f ae Rafvepfncreetfate ieenefiert न निवसते". तिनाथौ षमध्ये यदि प्रेताहादि' eaafe vente दिविसानन्तरदिवचे कत्तव्यं गल्भ चमध्य एव । यतोऽशौचमध्य श्ाददिने सति श्रशौचो्षरकालं यादकर्तब्यतादष्यमृक्को '्ोधयति । | मरेत्वादष्यतिरिक्च चाष्टमो wea caer । we. स्सस्याविहितत्वात्‌ arate नास्ति aquatica’ MUA | मेतच्रादन्तु न पर्यदस्तं तद्यश्यशौचमधये क्रियते तदा कस्वा- गोचो्तरकालकन्तव्यता wept भतोऽर्थात्‌ परेतशादभेवा- Wares कर्तव्यं तदी ग्राहितवात्‌ प्रतिसांवसरिकच्च | यथा ऋषयगङ्कः,- देये faqut nt तु wits जायते यदि | THT (तु) च व्यतोते वे' तेषां are विधोयते ॥ एचोमूतेन दातव्यं या तिथिः प्रतिपद्यते | सा fafrere ane नलन्धा वै कदाचन ।

भगोचाधिकारे काश्चपः,-

(१) क ग इशे परेतजरददिगम्‌ |: (श) ग ttafa | * (१) भके-तरशोचे तोते व |

Beane ब्राह्मो नवेद भदित क cent eve चतुफद-धान्ध-हिरण्छ-'वखावच्नम्‌ | |

न वरेत्‌ न सरासन gary । न याचेत MTT ase: aferecwttarey न carey नाशोचौ cerry 'हिपदादिवच्नेम ।

एतदेव विशेषयतः,--शङलिखितो,-

क॒मारप्रसवे माध्यामच्छिश्रायां गुड-तिलः तेल-हिरण्छ वख गो-प्रावरण-धाग्ध-एतिग्रहृष्वदोषः तदहरिव्येके ग्वं aT: ।

ya: पित्रादिः यदा पिभ्राद्युपकाराधे गु्ादिद्रव्यं aret- छेदात्‌ yaa कञिदभशौधी ददाति तदा तद्मतिग्रहे दोषो नासि अशौचिनोऽपि तहानेऽथौचाभावः1

एवश्च पित्रादयुपकाराथेताब्यतिरेकैण दाने द्रव्यान्तरादामे च नाष्टोेदात्‌ प्रागप्यशौषं तेन नाष्ोष्टेदात्‌ प्राक्‌ नाशौचमिति aga हारोतेन तत्‌ सहिरख्छतिलपाव्रदामे जातकर््संस्कारानु- छाने च शङ्गलिखित.काश्चपादिपुराणोक्षद्रग्यदाने च बोदव्यम्‌ |

तथा हारौतः,-

जाते कुमारे पिवृशां मोदात्‌, gel तदहः तस्मा्तिलपूये- cyarfa सदहिरण्छानि ब्राद्मणानाहय fred: wut gata प्रजापतये च प्राङ्धाौषेदात्‌ संस्कारपुण्यार्थान्‌ gaffe Femara |

(१) क -बर्सु- | (२) ख पुरक Tenet eyes | (३) छ germ पित खामामोटरात-.

तदा भाङोरेदाधाक्‌ सुतरा gel denrcyerratfath काते जातक geral ear एव दानविधेवाः श्रादिपुराणे,- Gara पितरश्चैव ga जाते दिजग्मनाम्‌ । भायान्ति यस्मा्चददः Gel षष्ठश्च सव्यदा ॥ तव्र दद्यात्‌ सृषर्णद्च भूमिं गां तुरगं रम्‌ | छत्रं STG ANY WITT aa हम्‌ | जातया न SATS पानं ब्राह्मणेष्वपि ॥ , विष्णुधर्मोत्तरे मा्वीष्डेयः, सूतिकावासनिलया ayer माम देवताः | तासां यागनिमि्ताथं शहिजंख्नि कौक्तिता ॥ vests रावियागन्तु जब्दानान्तु कारयेत्‌ | रशणोयं तथा षष्ठौ निश्ान्ततर विशेषतः | "राम जागरणं काय्यै omer तथा वलि; | तद्यागा्थे तदेकराजरं शिः प्रको्तितेत्यथेः । aT sail. काके षष्ठोनिशां ura विधेषती cada रला कोलर; । तद्यधा,- रुषा शस्ता ठत्गौतेख योषितः | षष्टोजागरणं Gaerne सूतिका; ।

(१) क रालो। ख नान)

xe cea |

सूतिक्षाः प्रसदसमयावखिता नारथी दशम्यां रात्रौ जागरणं gate: | माकंण्डेयपुराशे,- were च तथा, fara सूतिका । पदोपशसमुषले भूतिसषेपराभिति' ॥ भगुप्रविश्य या जातमपल्ष्या^मसम्यवम्‌ । फलग्रसविनौवालं तरवस जते हिज ॥ सा जातहारिशो नाम gate पिशिताशना । तस्मात्‌ सरलं का" यब्रतः सूतिका | युपग्रहणं . बदागपश्वन्धनसतर् दशयति, aaa: dee कामिति भरम्यम्बु.बछाग-युप-दौप-शसर-सुषल-भ-सषपाम्‌ सूतिकाग्डहे cuca यावत्‌ खापयेदित्य्धः। मरोषिः,- लवणे मधुमासे च“पुष्य-मूल-फलेषु च । शुक काह.ढणेषवष् दधि सपिः-पयःसु ष। तलो षध्यजिने चेव cares खयंग्रहे ॥ ` पश्यतु चेव सर्व्वेषु नाशौचं SAGA | ua Mw लाज मोदक-लष्ादि शृष्कमन्नमितधादिषुराणे दथेनात्‌ | |

(१) क -e Fara | (१) न -दुत्ी |

रक्ता xt

woe agafe aq खाम्यनृुमत्या खयं zwar, म Stara भवति | way च may ay सर्वेष्वेवाशौचं aretfa | सवणादिष्वप्यजिनपयेन्तेषु खयं प्रण एव नाभौचम्‌ ।

यथादिपुरषे,- लवणं ay मासश्च पुष्य-मूल-फलानि च| काष्ठं ay ad तोयं दधि सौरं एतं तथा ॥ Wind तेलमजिनं genre नित्यशः | भशोचिनां wwe लयं Tey मूलजम्‌ |

स्यं पराद्ममिति शवणादिभिः wate सम्बध्यते । पश्च मूशजमशौचिदन्तमपि न दोषाय एथम्योगकरणात्‌ सूलज्ञ- मिति zamnfiaqet मूलं तस्मालातं wafer: |

तथा Bar gTre, — जाते कुमारे तदहः कामं कुर्यात्‌ प्रतिग्रम्‌ | दहिरख्छ-धान्ध-गो-वास्स्तिलाब्र.ेतसर्षपान्‌ । फलानि ga’ शाक्षद्च लवणं काष्ठमेव च | तोयं दधि तं diated data च | अशौचिनां UTS We Wares नित्यः | TAN: — Waa तु AAU Tay फलेन वा | पश्चयशन्नविधानख्च न कुयान्बृष्युजक्मभोः । दग्राहासु परे सम्यक्‌ विप्रोऽधोयौत धदेविद्‌ | दानञ्जं विधिना दैयमश्वभा्तारकं हि तत्‌ i

श रकता | व्टमास्तारकमिल्यमेनानौचकाले यत्यापसुत्यशे तेतृ्रयाधे- waite निषत्ते anata किञ्विरेयमिति anata |

oe AED

अथ विदेशस्ाभौचम्‌ | मुः-- विगतन्तु विदेशं ryaret wireny | यच्छेषं दशरात्रस्य तावदेवाण्चिर्भवैत्‌ । परतिक्रान्ते eure तु विरात्रमशवि्भवेत्‌ | dat व्यतोते तु षटेवापो विध्यति a निदेशं श्रातिमरणं ger gee जग च । सवासा जलमङ्जुत्य Tat मवति मानवः ॥ विदेखमन्धदेशस्ं wa! खतो भटिति न भयते भनिर ATATHENTY दशात्‌ परतः संवस्छरपरयन्तं सपिण्डानां faces Tatas सपिष्मरशश्वशे arava शद्धिनं मातापित्रोः | तथाच कूशेपुराणे,-

देथान्तरगतं FAT सूतकं Maas च | तावदप्रयतो म्यौ यावच्छंषः समाप्यत ॥“

(2) बन न्ते Ufa |

रकता | ३९

अतीते सूलकै प्रोह सपिष्डानां तिराभकम्‌ | तधैव सरणे Gaye संवत्सराच्यदि ॥

अतीते सूतक इति सूतकपदं शावाच्योचामिप्राय(क)म्‌ । भ्रत- wag संव्मरादयदि मर्णश्चवणं तदा तथेव सपिर्डसम्बभ्ितयेव सानमातमित्यत्र' मरण इति ख्यष्टमुक्षम्‌ |

एतञ्च बहाभोषं ब्राद्मणनुदथाहा्ौचिभिः afew: कर्तव्यम्‌ | faenfafa लिखितमनुवचने तु.्रतिक्रान्तदशारः सपिष्डमरणं शता, सचेलज्ञानमातेणाङ्ाखथनिहठत्या wet भवति |

वाले Qarace च एथंक्‌पिण्डे च्र घंखिते । ` सवासा जलमा्ुत्य सद्य एव विश्ष्यति ॥

दति मनुवचने तु देथाम्तरस्थपदेनातोतदशाह-सपिषडमरण- May एकाशाभौचिनां सद्यः शौ चभुक्तम्‌ । पुच्चजग्य भ्वातिक्रान्त- दशां yar पितुः खानमाचात्‌ सर्व्वाभौचनिद्रत्तिरित्यथः |

यथा "देवलः,- नाशौचं प्रसवस्यास्ति व्यतोतेषठ दिनेष्वपि ।

रत॒ च जननाभोचकालातिक्रभेणागौचाभावस्योक्ञलात्‌

निदेशं gaan yaaa मनुवचने पितुः area विधौयते | (१) ख,एखके- दरवरः! (२), र- एके अतिक्रान्ते टृथाहे |

(१) WSR जवाः | । |

Rw BITS |

arcerstrrarenfient तु. जिरात्राद्मणोतविधानात्‌ः fire हातिमर्णमितयतरास्दश्चतलमात्रनिहत्तिः. प्रतौयत । हेणान्तरखलननाभौन्नकाशमधयेऽपि (ठु) तस्य Tae. Kar. होभिविशचिमाह- Swale, — | अन्धरेशङ्तं wit Fal YAS जग्म च | अनिरगते ame तु येषाहोभिविश्ष्यति | orem: सपिण्डस्य वा gare ae: | यथा fay:,— Bar Marae. quaiiteiay wera watt SMS संवस्सराभ्यन्तरे एकराजेश, भतःपरं ज्ञानमाचेण | अभराविगेषितजग्मोपादावात्‌ लिखितक्व्धपुराण्वचने च चूतकमाव्रब्रहणात्‌ न खपुचचजब्धमाश्रश्चवणविषयता | एकरा षेण संवक्रमध्ये शुचिः | इति विष्णुजं लेवलमन््ाद्मणामकवेदाध्यापनयुद्ानां [ कैवलगौताम्नियुक्षानाश्च } व्ररहाशौवचिनाम्‌। भतःपरं संवश्मरात्‌ चरमित्ययः | गोतमः, चला चोषं दशम्याः पक्षिणोम्‌ । दशम्या राः परस्तात्‌ सपिशवर्भरणं zen “दिनदयसडहितां वध्यतां रातरिमथौचं garters: ।

Ee Sateen ee ae et TOE (१) कम gernga [ ] fefgeate: परतितः।

रिक्ता श

मााध्वापकाभां पश्चाहारोषिनाच्च । Rerfagarntarentfent exited सपिष्ड- सरणबरे सथःशौोकमाइ- गोतमः बाल-देथान्तरित-प्रव्रजितानां सपिण्डानां सद्यःभौचम्‌ | aq खतोऽभौचाम्यन्तरे न अयते तहेथन्तरं तत्र॒ खतो देथान्तरित इति गोतमभाषल्लताऽसषहायेन व्याख्यातम्‌ । वालादितरितयं ख्याने व्यामः | अ्ौचकालातिक्रमे च सपिण्छमरणश्चवणे' चतुरषादथयभौचिनां परचिष्ादिभिः सर्वाशौचनिहत्तिरेव विगेषवचनाभावात्‌ | waren तु बैदाग्यादिसंयुक्षानाभेकाषहाद्यभौषं कियाविपेषाषेमिति बहुतरवयनान्तरवलादाचितमिलुक्षमेव | चतिय-वश्व-शूदाणामपि खकोयाभौचकालातिक्रमैश सपिष्छमरणश्रवरे व्रिरावरभवाशौचमार-- गहः, अतोत सुकरे खे खे विराजं स्यादथौचकम्‌ | damt ate तु watts विधोयते ॥ ea इति ater चत्रियादिवणतयव्या्य्थे ai तेन

न I

| ] प

(1) wagerega चवेपद्‌ं पनितस्‌ | (२) ख -मालमेदाष्ययनकारिषाम्‌। कग एुकहमे वशत्रजाणामेव।

a ५

तजियादोनामपि खकोयाभोचकालातिक्रमे सपिष्डमरणश्वणे तिरा संवस्षरोपरि सपिष्मरणश्वणे सद्यःगोचभेव । मातापिन्रोसु,संबस्षशेपरि मरणथ्रवणे एकाहमादह- देवलः,- ` भशोचाहःखतोपषु बन्धुखेत्‌ at बतः । तवर बिरात्रमाशच्यं भवेत्‌ संवन्सरान्तरे ॥ ऊं संवत्ररादादयादन्धुखत्‌ यूयते कतः । भवेदेकाहमेवपतर तच्च सन्धासिनां न तु ॥ . संवसषरान्तरे dwar बंन्धुमाता पिता च चकारात्‌ पतिश्च Braz | दशाहाशौचिनां Gaeta एकाहः, वाचिना wast खञानमात्रमिति तु न युक्ञम्‌। यतो येषां dawg Ted तेषामेव संवक्षरोपरि at मनुवचनेन प्रतीयते व्राहाशौचच् दथाहाभोचिनामि्यविषादभेव ।

अथ वालादाभशोचम्‌ | यात्रवखयः,- TERT: सदय भराचृहान्नेभिको Sar | (तिराव्रमा"्रतादेशादशरात्रमतःपरम्‌ ॥ भादन्तजशन- इल्ौरगिकदन्तोत्यत्िकालोपलचणार्थै were: पन्तमिति यावत्‌। यदि तु दन्तोत्यत्तिरेव द्यते तदा यस्य नवमे मांसि ठत. चस्य दशमा सपैकमज्ञातदन्तस्य चुडाकरणादूे दग्तजननात्‌ yea मरणं तस्याशौचेऽनध्यवसायः स्यात्‌ । प्रजातदन्तलात्‌ Talay छतचलाचधिरावरमित्यन्धतरं- भि्ारणे हेत्वभावः, | तस्मात्‌ षमासपय्येन्तं सद्यःशौवम्‌। एतश्च fafa होनानां सगुणानाघ्च सपिण्डानां मातापि्ोरप्यत्यन्तोकृष्ट- गुणयोः । यत्त॒ जावालवचनम्‌,-- व्रत-चृड-दिजानान्तु प्रतोतिषु यथाक्रमम्‌ | दथारब्रयएकाहैः शष्यम्यपि हि निर्गुणाः ॥ इति तत्‌ पश्चमे मासि दन्तोत्यत्तावैकराव्रम्‌ प्रथमेऽब्दे चुषटाकरणे तिरातं wease खपनयने ena विदधाति । भन्धथा याश्न-

(१) सूलपरके आत्रतात्तेषां | (x) क BWR इेत्वभावात्‌ |

षद FICaAT |: qeareeata तद्रि प्रतोतिष्डिति faitere aerator ख्यात्‌ । शिलानां cerrerrferera: | भाचृहमेधिषोतव्ाभि german —chefrargyrare सुतोयवरषों wend | reat तु कुलधश्यवशात्‌-भपवादृतबुहा- करणविषयम्‌ | | तैन षरासाटृ्ं दितोयवषसमातिपयन्तमेकरावे, एतश्च किच्िद्गण्ोनाकं सगुणानाश्च सपिष्डानाम्‌ । भ्रतन्तोलक्ट- rey सपिष्डानां सदयःशौचम्‌'। भत्यन्तनिर्गुणानां सपि- खानां तिराचम्‌। भ्रत्यन्तोकृष्टगुण्यो मातापित्रीरेकरावं निर्गण्योजिरात्रम्‌ | भराव्रतादेशादिल्यपि ठउपनयनकालग्रषशं तेन वषेदयादू मासत्याधिकवषेषट्‌कपयन्तं चिरावरम्‌ । भरत ae दथरा्रम्‌ । याश्रवलयोज्ञ एव विषये कुनपुराणम्‌,- भआदन्तजननात्‌, HAT भावृषादेकराव्रकम्‌ | चिरात्रश्मोपमयनात्‌ सपिष्डानामुदाद्कतम्‌ ॥ तयार प्राक्‌ संस्वाराक्चिरातं arrange दशाहिकम्‌ | किञ्िद्गुणहोनयोर्मातापिवोदंगन्तजकालात्‌ getter अत Oe बधेयसमापितः पू तिराबरमिति।

(१) ख शकरानम्‌ | (२) ख एुशाके आआादन्तजकनः |

इरा १९, wa विषये इुकषुराचम्‌,- 'अदन्तजातमरणे पिवोरेकाहमिष्यते | दन्तलाते विशां खाद्यदि ख्वातान्तु firth ॥ `` गङ्णिखितौ,- देशान्तरिते बाले, चातौते wer: शौचम्‌ । य जनतिवषैः स्वादमुत्पब्रदन्तक इत्येके ॥ तिवो व्तमानदतोयवषं इत्यषः, तस्मादूनो हितोयवष- खमांपिपञन्तम्‌। रएंतात्नन्तोलुश्युणानां सपि्डानामिलुकन- Ra भरुत्पबदन्तेऽपि wate मातापित्रोः बपिष्डानाच्च ` विषयगैदेन व्याख्यातमेव | यमः- जनदिवारपिं कै बाते प्रेतलमरुगष्छति | अदन्तजाततनये fiat गमयते, तथा ॥ निहलतचुषाकारणे' देशान्तरमो गते | सपिण्डानाख्च सर्ववेषामेकरात्रमग्ौचकम्‌ ॥

उनवरिवर्षे “ सते किञ्िद्गुणडोनसपिण्छानाभेकराव्रष्‌ । भन्ञातदन्तमरये निर्गुलानां सोदरादिषपिण्डानाभेकराव्म्‌ |

°) क अजातहन्त- |

(2) क gee we ण्डं मालि ।' ly) ग fairing? |

(४) ख Gus -चद़के are |

Be इकारिक्वा।

“~

गमेपतने निरवानां सपिष्डानामेकरात्म्‌ । ‘erggace उतकृष्टगुर्णानां सपिष्डानामेकरावम्‌ । देयान्तरगतेऽतिक्रान्त- दणाहमरणख्रवषे एकरात्र, विष्णुसमानविषयम्‌ | पेढोनसिः,- ware facray | षरमासोपरिवषेहयाम्यन्तरेऽकछतचष्ानां मरणेऽत्न्तनिगुंशनां सपिर्डानां,तिराव्रम्‌ । ![उल्कृ्टगुणानां सपिष्डानाभमेकरावरम्‌ ] | fade विषये वरिष्टः- जनदिवरषे प्रेते nie पतते वा सपिण्डानां चिराव्रमरनौचम्‌ संदयःशौचमिति गोतमः | | गमेपतनविषये व्याख्यास्यते । सदाःशौचमल्यन्तोलटगुष्णनां सपिण्डानां व्याख्यातमेव | पारस्करः, | अहिवरे प्रेते मातापिशोरगौचभेकराश्रं विरावं वा | mien निखनन्ति भरन्तःसूलक्े enn सूतकवत्‌। पदिव्े प्रेतैः मातापितरो स्िरात्ेकरातरे निर्गुशल-सरुण- त्वाभ्यां व्याख्याते | |

नत ete ee

(१).ग yam werevricayqe- $ (३) क पुखके चिद्धितों धः ufaa: |. (१) ख wa}

र्ता | ४१. तदा भा उलयानात्‌ः ` सूतिक्षाया मातापिवीरथौर्थ ence fafa यावत्‌, एतच सन्यवणपाधारणं Te सूतकावत्‌ सूतक्षयुह्ल- मरूएश्बलजुक्तमिति यावत्‌ । `

wan तु भाख्लयानादिल्यमेन fet सूतकवदित्मनथकां

ख्यात्‌ | सपिश्ानान्तु सद्यःशौचम्‌।

यया UF —

बालस्बनरदाहे तु iat यदि गच्छति | सद्य एव विदिः arenes नेव सूतकम्‌ ॥ qa रएवैत्येवकारनिवन्तनोयोपस्यभंनायैमाह नाशौचं नेव सूतकमिति भ सरणाधौचं नापि जननाधौचमित्य्ष, | यतु- Read इतजाते वा FAS त्रिराव्रम्‌ । इति हारौतवचनादस्मिन्‌ विषये सपिण्डानां वरिराव्रमिति तदयुक्नम्‌ | भस्य हारोतवचनघ् मर्मपतनाधिकारात्‌ सप्तमाष्टमन- मासौयगभपतनविषयत्वात्‌। गभेपतमे atu ब्रिराव्रं साधीयो दजोविगेषत्रात्‌ | भतएव weed wade ar कल तरिराव्रमिति शरोत- वचनम्‌--, कामषेगुक्लता THe चप्रकरणे सि्ितम्‌ ॥ ९

8 TCS |

बालद्बन्तदगारे लिति त॒ wefafad अन्तदं ATC TEU तवम-दशममासविषयम्‌ | wat शहारौतवचनस्यान्तदेशादग्तवालविषयता aes अन्धथा शङ्वचमं विरुध्येत | यत्त॒ नाशौचं नेव! सूतकमित्यसृश्चलनिषेधपरं व्याख्यातं तदप्ययुक्तं न तावत्‌ पितुरर्श्यलं निषिध्यते वच्यमाणकुश्यपुराख- वचनव्रिरोधात्‌ । * न च सपि्ानामख्श्यताभावो, विधोयते तेषामश्णश्यता- प्रसक्तेः | यश्चादिषुराणवचनम्‌-^ सव्यं Hani तत्र स्यात्‌ सूतके सति। मध्येऽपि सूतक दयात्‌ पिण्डान्‌ प्रेतख्छ ant ॥ इति Von aaa सतोति सूतकपदं भ्रगौचमात्रपर तथापि याव- हिनव्यापि जननाशौषं ara तावदिनव्यापिन्येव सूसकान्तर सति मोभ्रख्ासृश्यतम्‌ | | gaa नान्तदशारे बालमरथे सवगो तराखश्यलवसुष्यते faq तत्र स्यादिति तब्र््देन पूरन्नोकसं चतवं Tree एकस्मिन्‌ सूतक हितोयसतक्े तु समानदिनपतिते सव्वैमोव्रा- स्यलसुष्यते |

(1) क छ. एकव म व्‌ | (४) क पूरके am ।

(x) छ qa ताव्‌ | (द) ख एके fefyata: [ ] अधिकः ore: 4

कारल्षता | ay

funfert mata हितोयस्व विशयमिधानात्‌ समान- ° feaa तुः विेषरेत्वभावोात्‌ दिगुणलाश्च सर्ब गोत्रस्मौखश्यल- gay ।

यदि area? षालमरणेऽपि सपिण्ानामस्पश्यलमनेनोक् काथं शङ्वचमेन निषिध्यते aera’ किश्चिदेतत्‌।

यतश्च दशाष्ट षगमासाभ्यन्तरे बालमरणे Tay याश्रवखादिभिरङ्घम्‌ । तेनापि ततोऽ्वाचोनद्याभोचं नास्तोति प्रतीयते | |

यदि wae बालकमरणे मौतापिन्नोरवशिष्टदिना- wane सति - सपिण्डानां चिराव्रमि्यते तदा दशमदिने बालकमरणे मातापिज्रोस्तदिनभेवाशौचं सपिष्डानान्तु जिराव- मिति महदेषम्यं स्यात्‌ ।

यचोक्गं waiters दथमदिनेऽपि बालमरणे सपिष्डानान्राश्नौचहदिरिति। acqa—

जञातदते खतजाते वा कुलस्य विराव्रमिति डारौतवचनस्यैत- दिषयत्वकश्पनया सपिष्डानां तिरात्रमभ्युपगतं तश्च" दशम दिनेऽप्य विशिष्टं Pras शावाशौचेन |

तस्माहशाहमध्ये वालमररणे सपिण्डानां सरव्बाग्रौचाभाव शूत्येतदेव साध |

अतएव .नव्म-दथमभासीयगभं रतजात सम्पू शौचमेव सपिण्डानाम्‌ |

ole

(3) क STZ

88 हारा

यतो यत्र उपमाष्टममासौयगरम'पाते लातत ere (वा) च सपिण्डानां लुहारोतवचने भिराश्रं तत्र मवम-दथममासोय- Ta WAC CAA % (वा) afresrat सुतरां सम्पृशागौच- 'मायाति शङवचनवलादेव seed सपिच्डानां सद्यःशौचं भवतु Same तु भौचनिषेधकवचनाभावात्‌ सम्पणौशौ्वमेव युक्तम्‌ | कु्ीपुराषे are:— जातमाक्रद्य array यदि स्याश्रणं पितुः | मातु सूतकं तत्‌ खात्‌ पिता BEA एव च ॥ aad सपिण्डानां कक्ष्यं सोदरस्य च | OW दशाादेकां सोदरो यदि fave: ॥ ` THE दन्तलमनात्‌ सपिष्डानामौचकम्‌ | ware निर्गुणानान्तु Serge \तिराव्रकम्‌ ॥ अदन्तजातमरणं TAS FAA: | एकरात्रं सपि्डानां यदि तैऽत्यम्तनिर्गुणाः | watk दन्तजननादित्यादि प्रागेव व्याख्यात विषयम्‌ | गोतमः- दन्तजभनादिति मातापिटभ्याम्‌ | टन्तजग्ाकालात्‌ षर्मासात्‌ प्रति दितोयवषेसमापिपय्यन्तं ° TRACY मातापिदभ्यामभौचं कन्तव्यम्‌ |

1) Somat | | (२) ग पुरक ats पयाति | (x) क पुरक लिराविकम्‌ |

VICTA |` 84 तथाथौचसुतृष्टगंणाभ्याभेकरावम्‌, भपषटगुलाम्यां fa- Uy | सपिष्डानासुतल्षटगणानामशौचं नास्मेवेति मातापिद- विगेवणार्थंः | | अदिवधे पेते मातापिभोरणोचमित्व्र पारस्करेऽविगेष- तेऽपि दन्तजस्मादौति विेषणं बोइव्यम्‌ | ufircr;— यच्यप्यल्लतचुष्टोऽपि जातदन्त्च संखितः | तथापि दाहचिल्वेनमभौचं व्रा हमाचरत्‌ ॥ अदिवर्षख्ावष्यकटाइविधानाभावात्‌ दाहयिलेत्यनेन ae- mre दाहमनुदय वराहाशौषं विधौयते | तदयमधेः- | यदि चेहाहाहः क्रियते तदा अदिवरषेऽपि erefafire तयहाथौचम्‌ । एतशो टगख्योमातापितोः किश्िदपल्लष्टगुणानाञ्च सपिः णडानाम्‌ Tere सति | शद ब्राद्मणुविषयम्‌ । चत्रियादिष्वन्यथेति व्यक्मादइ-- आदिपुराणे, अनतोतदिवषेन्तु खतं भूमौ निधापयेत्‌ | facia दान्धवानाश्च तस्यो चश्च सव्यः ॥

(१) ख germ शष्ठ |

४६ कार्ता |

अनतोतदिव परेतो चद्वापि दश्नते । अतिमीहाभिभूतेख देणसाधर्यमौहवात्‌ ह ware ब्राह्मणशानासु fears ay विद्यते| - राज्नागकादशादन्तु वेश्यानां दादशाडिकम्‌ ॥ अपि विंशतिराव्रेण शूद्राणान्तु भवेत्‌ क्रभात्‌ । स्वे इति मातापित्रीः सपिखानाश्चोक्ञेन विषेश प्रित दाहलाविधेषात्‌ । * भरहिवषेत्वऽप्यावश्यको दाह इति प्रतिन्नानं मोहः । देथसाधन्मैय देाचारः। ared Se: । शजियादोनाख हिवषटाहनिमिन्ता वादनिक्छथो चिः । याहक्गुणानां चतुरण्मपि वर्णानां दथाहाशौचसुक्तं तादक्‌. गुणानां त्रिरा्रम्‌ दिवषाधिकस्वोपनयनकालात्‌ पूर्वे मरणे वेदितव्यभित्यादिषुराणे दितम्‌ | उपनयनकालघोक्ञः | तद्यथा,-- भरुपनोतो विप्रस राजा चेवाधतुग्रडात्‌ | श्रण्टहोतप्रतोदसु वेश्यः शूद्रस्ववलयुक ॥ faut यत्र तत्र स्यादथोचं ब्राहमेव हि । दिजम्परनामयं कालस्नयाणान्तु षडाष्दि्क;। पश्चाद्दिकसु शुद्राणां खजात्यक्षमतः परम ॥ सतरिय-वेष्य-शूद्राणां दथाहाशौचाधिकारिशामेव षषब्द- पश्ठमाष्टकालग्रहणम्‌ | waren: पैरमिति- एच दशरातं तु awe विदुः |

इरिकतो | | ys इति Saetwencracrer विषयः प्रागीबोक् ` अङ्किराः,-- fait यूने त्रिभिवेषेरमुते एषितुं नेभिको | trea wad ufe: तिभि्वेश्ये सते तथा ॥ निह चुके विप्रे विराज्राच्छुहिरिष्यते । तथेव afaa षड्भिरवैश्ये नवभिरिष्यते ॥ शूद्रे faaniqra त खते ufeg पञ्चभिः | अत जं गते शूद्रे दादशाषो विधौयते ॥ षषवर्षामतोतो यः शूद्रः संभ्रियते यदि | मासिकन्तु भवेच्छौचमित्याङ्गिरसंभाषितम्‌ ॥ तिभिवेधंरेपलचिताव्‌ व्तमानतिवषोज्रन ऊनदिवार्भिक set: | शूद्रे तिवषादिल्यतवरापि fart वर्तमानठतौयबर्षं एव समाचरन ऊनदिवारषिकः | एतचापल्षटगुणानां विप्रादोनां , भत्यन्तापल्ष्टगुणानान्तु विप्र-लजिय-वेश्यानां यथाक्रमं अयह्तुरशः-पञ्चाहाः । शद्रस्या- व्यन्तापल्लष्टगुणस्य सप्ताहः पतणएवादि एराणोक्नात्‌ पृष्चाष्दा- दधिकः षषाष्टोऽवधिः' शूद्रस्य | अस्मिन्नेव दिवषोधिकविषये worry: — यत्र face विप्राणामभौचु सम्प्रदिश्यते | तवर YX USAF: THT शत्र. वश्ययौः |

(१) क yaa खअधिकः।

ga VITsat | MIWTY एषणन्तोत्यगुदततौ TH: — WAST कन्धानां तथा वै शूद्रजकमनाम्‌। WHT: बदरं TET TT परम्‌ ॥ we समधिगच्छेतु are! cenit बान्धवाः । , धिं समधिगष्डन्ति मावर कारणां विषारषा ॥ . अनृढ़ानान्तु कन्ानां वाम्दत्तानाभिति सारौ वश्मि | शूद्रजकनामजातदन्तानां मरणे तरिरात्रम । wfecer षड वषे- पनतं शूद्रमरणे हादशाहसुक्षा षड्षीपरि मासाशौचसुक्षम्‌ | We गहवचने षोढणवषपयन्तं हादशाहः, तदुपरि माखा- शौचम्‌ | तदैतत्‌ पञ्चदशाशा्ौवाधिकारिणः age पोहशव्ै- पन्तं हादथारेन सम्बाधौचनिहतति दर्भयति | वोदशवर्षोपरि पञ्चदशाहेन ब्राद्मष्गूषाधिकारो माशन स््वाधौचनिहत्तिरिति |

(1) क पुरे माडात्‌।

अथ AIM | मनुः,- सोयामसंखतानाम्तु वरहात्‌ श्यन्ति बान्धवाः+ | अधोक्तेनेव कर्येन शुध्यन्ति तु सनाभयः | असंसवतानामन्नतपाणिग्रहणसंस्काराणां बान्धवा 'मन्तुपचाः | यथोक्ञेनेव aaa प्रथमार्हौक्षेन | .विरावेण शध्यन्ति वाग्दानात्‌ परशति वाग्दानव्यतिरेकेण wed: वह सम्बन्धाभावात्‌ सनाभयः पिदढपक्ाः-यथोक्ेनेव wea प्रथमार्दोललेन जिरात्रेण शध्यन्तोत्यधेः .1 एतदेव -वाग्दानात्‌ ` Fa चुष्टाकरणात्‌ प्रति कन्धामरथे एकाडोरात्रमाह-- `. याश्नवसख्काः,-- अषसख्वटप्त कन्यासु वालेषु च विशोधनम्‌ | वालेषु चेत्यजातदन्तेषु । यद्यपि यगन्नवस्केयन सव्यो faut रक्षा aerate निरगुणानाम्‌ | शक-लिखितो.- UATE Marae Tat पुनर्गोबरतः पिण्डाभौचयोर्निहत्तिः। कन्यायामन्ञतवाम्दानायां ऊढ़ायां विवाहितायां पुनर्मो्तः fraga fre frafrettsfretys | waa’ यादइमभौचश्च

: म ह्‌ (१) दु एके स्ञानूवाः। (x) [ ] ख ग gertqa-fafgaia: परतितः। (र) ख एके तलेव । `

9

we कारशता | ‘eva त fonfefafcat:: ferdtaanite नास्तोति- व्यक्नमाह | fry:,— wiret विषादः dere 1 tarry wily मागें fae- अचे । warerace frre? चेदवेतां तदेकरात्ं निराब् बा । frat? प्रसवे मरणे सति arrears पितुज्िराचं ATES जमककर्तेलाविपेषात्‌ । क्ूदपशरे,-- गहे ANT TAY Tay खाच पितुः | wary ft nese’ Warne चेत्यपि बोशव्यम्‌। मगु-याश्नवस्णाा-शङ्लिखित-विष्णु-कुपुरयाश्वयनानां यथाः ष्याख्पातोऽर्बो व्यक्नमादिषुरणे efi: | वद्यधा,-- दत्ता नारो पितुर सूयते जियतेऽथवा | SAMs चरेत्‌ खम्यक्‌ एधकखामे व्यवखिता ५ seagate wary जनकस्िभिः । UTM चुहान्तं यत्र कन्धा विपद्यते ॥ सद्यःशौचं भवेभत्र सत्यैवर्णेषु नित्यशः | ततो बाम्दागपर्यनतं यावदेकार्भेव हि ॥ - अतःपरं प्रहहानां जिराद्गमिति fore: | वाकप्रदाने के तथ श्रेयं चोभयतसखयम्‌ |

VICIAT | at

पितुवेरख च ततो दत्तानां wets हि। ARTA स्वात्‌ GAT चतक ता + पिभा दन्ता तु ase खातसादन्धमाशिता + . य॑ संचितवतो भूवस्तख्ायीषं भवे हन्‌ ॥ तायां वा प्रचतावां नान्देषानिति निखमः। पदै तु GAH था तु वलात्‌ काचिन्रुता मवेत्‌ # खामिगोवरं wtwarers भूयो विशिश्ते | पेढकन्छप्रसूतायां ततः पौविविकभक्ुकम्‌ ॥ कामादसतयोनिशेदन्धं गत्वा व्यवसिता । TST सगो Te संचितवतो" खयम्‌ ॥ पितुस्तद्गीङे यदा qua faad वा तदा खभशोषं भक्तै; सम्यन्धिदेशरा रादिकं कुजात्‌ । एवक्‌ स्याने पितुः ययन.मीजन- देवा्चनव्बतिरिके we व्धवखिता तंदन्युव्गो aris tener अध्यति, अनकः पिता वाहात्‌ शष्वति जनकतुख्यन्धायतया जनन्धपि वाहात्‌ शष्यति | सत्यैव्ेशिति-शधिय-विट्‌-गूदराणामपि fram इति qe Washer प्रहहानामिति भरह्ञतवाम्दानावद्यातः परं प्रा्नाधिकी- इपाशामित्रषेः |

भ

(१) war इवहे warg जितवती | (श) क wirarfe: | (३) ख Wawa |

Ae VITAAT |

अधिकं रं व्यक्षोकरोति arvara शत इति | उभयत इति व्याकरोति frqice चेति, ततो avery परं दन्तानां

सपपदोकरणानन्तरम्‌-- ९

arf ते सौभगलाय इसम्‌ |

cerfefa; wefan: हतपालिरहशानां wets क्ुलेऽभौचं न पिढङ्ले |

नान्येषामिति यं संथितवतीो तख पुत्र-जराढप्रथतोनां नाभौचमित्मयेः । ` सप्तपदोकरणानन्तरं पाशिग्रहं wits, यद्यत्र सप्तपदौ- waa छते काचिदन्धेन वलालारेण खोता, पाणिग्रहणं कर्तु न दत्तमित्यथः ।. wat वा तत्र समन्कपाणिग्रहशाभावैऽपि सपतपदोकोरण- का्ुरेव खामित्वासषस्यास्तदोयमेव गोतश्मवति सप्तपदोकरण- स्यापि समन्रकपाशिग्रहणवत खामित्लोत्पत्ति्हेतुल्ात्‌ | TATE मनुः,- .पाकिग्रहशिका मन्ता नियतं दारलक्षणम्‌ | तेषां निष्ठा तु favat विदिः सप्तमे पटे ॥ नियतमिति पब्रोललापादकमित्यथेः । ware सन्धैमनुप्राहक- .मावम्‌। wate पुनविगेषमाह-- तच्च भूयो विशिष्यते इति यावत्तस्याः प्रस्वो ‘a भवति तावत्‌ पितुरेव art प्रसवोपरि

(१) खग -wary (र) Sums खानित्वाप्रस्षि-।

रखता | । aR

पोवियैजख भर्तुः सतपदोमाभरकरुगो वरम्‌, लातन्तगदन्बमा- खितायासु कतमदो्रमित्वपैायामाह कामादिल्यादि। चत- योजिते तु यसिन्‌ पित्रा दत्ता AES tere: । चृष्ाप्मन्तं सथो वान्दातरपम्यनतभेकमहः पाचिगरहशपमां विराजं तदुपरि पिद्रङ्लेऽयोचामाव इति- gage व्यासः — खोषाप्रसंस्छतानान्तु प्रदानात्‌ परतः खदा । | सपिण्डानां farcra खात्‌ संसारे wate च (हि) 4 पहस्वदत्तकन्धानामोचं मरणे अतम | Saas सद्यः शोवसुदाहतम्‌ ॥ ऊनदिवर्षपदेनादिपुराणोयमाजन्षनसु चान्तमिति चुहा- ud हितोयवर्षसमापिप््न्तकालोपल्कमिति दितम्‌ | प्ाजक्मनलु wert निगुणस्य सोदरस्त॒ विशेषः चुन्धपुराशे SM: | तथ्या, TSA सोदरे सद्य भाचुडादेकराब्रकम्‌ | प्प्रदाजालतिरावं खाह्रादव्रमतःपरम्‌ ॥ | दशराव्रमतःपरमिति भर्तरेव होत्येलदिषयम्‌ । waiter चधिभूतकाशस्यारुक्ञलात्‌ एवकारेण frecanitee "व्याततः चखादिति। ।

$ ~ -ह- ढे # e At) ख ग पुशकहमे व्यागसिितलवतै |

अय वसन्रिपालाशोचम्‌ । ` दवः,- | |

qerararggence’ जोशाभैक यदा aft: | दंथाह-षट्‌-वरारै काशाः WUT Gaal wae ॥ वर्थानां ब्राद्मण-लतिय-वैष्य-गूद्राणां चतुर्थां smear सब्बस्धिनोनां erat एमिर्जातानामिति याव॑त्‌ । यदेको arere: पतिः wage त्रभे विसु भवति- wad ब्राह्मणौ परिषोय पञ्चात्‌ क्रमश शतियाथास्िसखो यदा परिणोयन्ते तदा भाषां प्रसव-मरशयोयंधाक्रमं दश-षट- ऋका WITT । ° Ter eRe प्रधमं चतिय-वेग्ला-शूद्राशामन्धतमां परिषोय पनरपरवशेतरयकन्धाः परिशौयन्ते- wet हर्खतिः- wafer दाहेन जकहान्धोः खयोनिषु | सप्-पञ्च-तिरातेख शत्र-विट्‌-शूद्रयोनिषु ॥ we च हृडसतिवचनस् व्युलक्षमविवाहविषयतं द्वन भानु- रवी परहणादेव प्रतोयते । अन्धथा aerate खात्‌ । भ तावदानुपूर्वेपखष ये वर्थास्तष्ाताभां सशामेको वदा

(1) भे wrawtagfa,urs: |, (२) ख आहपू्ाथ विवाङयह्लारेव | Odes. (९) ख पङ्के भ त॒ वेददपूर्मेःक ।

prewar) Re

वतिरिति वकुसुचितं wrquskrerrenfeercentenfirererma कषात्‌ । नापि दशरालादिभिरागुपृष्येाख सम्बन्धो यवासंख्येनेव fae व्यवहितकखनादीवाशचं | ८ तश्मा्यदानुपू््प पतिरित्येतदेव fated भारुपूर्ववेऽक च पतित्वमानुषूवेविवादाङ्गवति । | वनानु विवाहइविषयं दवचनं, हहखतिवचनन्तु wee विवाइविषयम्‌। ब्युतक्षमविवाहख निषिषल्वात्‌ प्रायचित्तानु- stare निण्दितत्वम्‌ । भतस्व्राशौचातिरेको' gern एव । fayy:,— बराद्मणस्व अभिय-देष्व.शूद्रेव सपिष्छेव षडाव्.तिराचेक- Ta: | चत्रियख विद्‌-गृद्रयोः wera-frcranary) tare शूद्रेषु TTA | एतेमेतदुकषं wafa—onrcay gerd, एकान्तरे चिरात, न्तरे THUY दचवचनसभानखेदम्‌ । दिषएशके,- बान्धवेषु a विप्रस्य चत्र विट्‌. शूद्रजातिष | away वाथ जातेषु दथाहाच्छ्िरिष्वते ॥ देशध्काप्रमाशत्वात्‌ षडाननं शतियेष्वथ । विरा्रमपि hay देषेकप्हमेत च ॥

(१) खत पुशकधमे अषोजविगेदधः |

५४ करनी fire जायते wazerentit warete! । एदरा-वेष्वा-चतिखल्‌ क्रमादुसमजातिषुः बान्धवेषु चर्य यतरं खनते विद्यते ॥ षडवरं चत्रियेषित्यादिना शूदषवेकाहमित्यन्तेन दशोहषविषवेऽ- Megs । warty च विपरष्येत्वादिना देशधनाप्रमोता- feana टेशविपषेस्व व्यवखितमिदमधौवमिति खयमेवोल्यम्‌ | ata विषये कूपर, - चत्र-विट्‌-शूदरदायादा ये स्युविप्रस् वावा; | तेषामदौचे विप्रस्य carereefefcad | राजन्ध-वेश्यावप्ेवं होगवशोषु योनिषु | [ खमेव शौचं कुरव्यातां विश्दयधं न संश्रयः ॥ wal तृत्तमवर्णनां शौचं कु्युरतद्दिताः | तदणेविषिद््टेन erg शौ खयोजिषु ॥ ] सश्र-विट्‌-शूद्राणां जननमरणयोब्राद्मणस्य दैणमेदग्यवखित- मादिषुराशोक्ं दशाहाभौचम्‌ प्रधमन्ञोकैनाभिधाय वैश्वशुष्यो- SAT च चत्रियख हादगाहं शूद्रायाः FETT Teena देशभेदव्यवखितभेवोह्नम्‌ |

(1) ख aw waqy (२ क कमाद्यमलातिषु | (९) ग gure [ ] -विदङ्ितांदः पतितः।

ee (+ rere सयोनिन्दितिः.लगोनिड असातरातौिरदः लमिति errr fare: 1. शत्रियसख्वाव Sarg-venfea.¢ भादिपुराण्वचने afarea ्श्ाप्रसवमरणयोहीदणार वेश्वस्य शूद्राप्रसवमरशयोः Teemye हेयमेदब्यदस्वितं प्रदर्भितम्‌ | शदरभ्वेश्वा इत्यादिना तु ब्राह्म्याः सपद्गयाः. प्रसवमरणयोः जतरियाथाल्िसस्रयोदथाषटमथौवचं areal: । | उवियाया; qa: प्रसवमरणयोः- वेश्वाशदरे शविय- परिणौते दादभाहं gatat वेश्याया, wa: प्रसवमरणयो- बश्लोढा शूद्रा पञ्चदशाइम्‌ Feary | , एतदेव amare विष्णुः,- होनवर्णानामधिकवरवु सपिण्डेषु तदशौषन्थपगमे शदिः । तदभौचव्यपगभे इति धिकवर्णशौ वसमापाविव्यभेः |

कुकयपुराषे,-

वाजश्च भिराजर स्वारेकराने क्रमे हि । वेश्व-चविय-विप्राणां शूट्रेष्वाशौचमेव च ॥

(१) w aed |

(a) =. aay wy 1 (३) ख ARI

४) ख Ufaaragafys |

as FCI ft

अर्मारोऽय were जिरातं दिजपु्वाः | शदर-चत्रिय-विप्राणा वेश्वेष्वाभोचमिष्यते ॥ षडा बहादथाङद्च विप्राणां sey: | ward शच्िये प्रों क्रमेण दिजपुक्कवाः ॥ शूद्-विट्‌-चत्रियायान्त ब्राह्मणे संखिते सति | दशराश्रेण शदिः स्यादित्या कमलोञ्जवः ॥ वश्वपरिणोतशूद्राप्रसषे ATS मरणे तत्पुच्चमरणे च वैश्यस्य RETIN स्तियपरिणोतशूद्राप्रसवे तस्या मरणे ATAATS च सजियस्य भिरात्रम्‌ i १ ब्राह्मणपरिणोतशद्राप्रसवे तस्याश्च मरणे ततूपुत्चमरशे च बराह्मणस्यैकराव्रम्‌। वैष्यमरणे वेष्यपरिणोतवेश्याप्रसमै anes च ततुपुश्चमरणे च वेश्यपरिणोतशूद्रायास्तत्पुचस्य च पञ्च दशाहमगौषचम्‌ | चत्रियपरिणोत्बश्याप्रसवे तन्मरणे च तत्पुच्चमरणे च afar षडात्रम्‌ | t ब्राद्मगपरिणोतवेश्याप्रसवे AM मरणे AMAT च बराह्मणस त्रिरात्रम्‌ | ब्राह्मणपरिणोतश्षतियाप्रसमै तस्या मरणे ततपुच्मरणशे च ब्राह्मणस्य WATT | सत्रियस मरणे * चनियपरिशोतक्चतियाप्रसव-मरणयोख

(१) ग were [ | जिक्रितांचः पतितः |

रिक्ता We

अतरियापुचस्य च act सषतियपरिगौतवेग्यासतपषाः शतिय- परिणोतशूद्रासत्‌पव्रा् Cente क्यः | ब्राह्मणमरणे ब्राह्मणपरिणोतत्राह्मणो-प्रसवमरणयोशच तत्‌- चमर च ब्राह्मणपरिणोतानां .चत्रिया-वैश्या-शूद्राणां तत्‌. JATUTY दशरात्रमशौचम्‌। अापसम्बः,- चत्र-विट्‌-शूद्रजातोनां येऽपि wares | तषान्त॒ पेढकं गौं विभक्तानान्त॒ माढकम्‌ ॥ ब्राह्मणपरिणोतानां सतिया-वैश्या-शूद्राणां gat; पित्रा USHA ATT: सोय-सोध-मातुः प्रसवगमरणयोख् freqerfar- CATER Fa: । पित्रा सष्क्ञतविभागाखु. तयोरेव निमिन्तयोः; लोयखोयमाट- जाल्युक्ञमभौचं gale । यथा विभागीऽभौचं तथैव पिहमरणे- ऽपोत्वाहइ जावालः-- भानाजातिषु पारक्मे पैढकं thee: पितुः । wala area विद्यात्‌ पारद्यसुभयोरपि ॥ एकयपुरुषपर्िोताद् नानाजातोयाश सोषु मध्ये TT परिणेढजातितः परा भनया या जातिस्तन्नातो्यायाः प्रसते मरणे च तच्जातौयाया' एव getters: ga: पितरि जोवति fire STARTINS SAT | wat तु पितरि भाटजाव्यु्षम्‌ |

नु नकन ७

(९) ग वदा ee,

इड ORT: एवं पिदजोषन ACTA: THAT: पारव्वनेवाधोच अवति पिदलोवने मादलातितेः पारकं पिद्रमर्दैऽपि fre. जातितः पारक्यमिति | एतच्च UCAS Hae THAT TTT TTS जाताना waa भवतोत्याह fag:— vatai दासानामनुलोम्येन afaqwand तै atferaqrantay | दासानां प्रातिलोम्य॑तदा भवति . caeqeaet होन- ate दास्यं करोति sere cree खामितुश्यमथोषं भासति जिन्सलकृरटव्णौनां दासानां हौनवर्णानां लोयप्रसवमरणयो; स्ामितुष्याशौ चभागिता । एतश्च खामिना सकत वासे भवतोत्याह हडसतिः- दासान्तेवासि-तकाः शिष्ास्चकत्रवासिनः । सखामितुखेन wea शध्यग्ति मतसखूतके ॥ श्रन्तेवासौ MAT ATTA: । तको भक्तदासः | खामिनः प्रसवमरणयोदासानां खामितुखमधषं दासा भौष्वन्तु नं खामिनोऽपोति- कारणादच्छति प्रे AST न तान्‌ व्रजेत्‌ | दति पव्यैलिखितदैवलवचनात्‌। कारणश्च सशवासप्रशति प्रौगोवोक्तम्‌ ॥

४ र hy te a » च ae

महुः some? खाताशेत्‌ GTC | तावत्‌ स्वादशटविरधिप्रो यावतत्‌ स्यादनिर्दशम्‌ ॥ YARCTT TAY पएनमंरणजग्नो पुनःशब्दो मरदमाव्र- fatad न जम्मगोऽपि उभयविगेषशवेयर्ष्यात्‌ i तेनेतदुक्नम्‌ भवति- ष्यदा पुनः ्हत्तसरदानौवस्वानिषठत् दशाहे मरणान्तं भवति तदा rice जननमध्ये gated न भवति एव मरणागौचदशाहमध्ये यदि मरणान्तरं जगन वा तदा प्रथमा शौयसमास्या शदिः | | तेन,- समानं लषु चाशौचं पूर्वे शेव विदधति । दूति दर्थिंतं भवति न शुर | भतो मरणागीचमध्ये यदि aca- ant भवति जननं वा तदा पूरव शदिमेवति । न तु जननमष्ये act सति जननेन एशिमरवस् गरलात्‌ = मरशोत्यस्तियोगे तु गरोयो मरणं भवेत्‌ । इति देवलवचनाश ATHY TU । . जननेन खतकं न AAs खष्टमाह+-

(१) ख गरि प्रमेपरहलः।

Xe कर्तां

ayereta:,— खतके चतक चेत्‌ खात्‌ चते wera तथा । कतेन सूतकं wear क्न तु । समानजातीयतया लननाशौचम्े यदि saat भवति aar gatas शद्धिरिति षि्ठभेव | aa सषटमाह' fay: — जननाशौचमध्ये यद्यपरं seats reer atte व्ययगमे शिः, afte दिनयेन प्रभात fervae मरणा- शौचे श्रातिमरशेऽप्येवम्‌ | रातिः गेषोऽवभिष्टा यख दशरावरस्य तत्‌ रात्रिशेषं दशम दिनादिल्योदयकालादूैमिति यावत्‌ दिनदयेनेति दशमदिनादधिकषेन feared । प्रभाते दशम्या रात्रः शेषे प्रां दिशि किञ्चिक्लौहित्यदशनात्‌ प्रति सूर्योदयात्‌ qeaterarer: | दशमदिनादधिकेन दिनत्रयेण । रातिगेषपदेन enafern- दादिव्योदयकालादृेमिति यदुक्तम्‌ | तदाह बौधायनः- भध यदि दशरात्राः सन्निपतेयुराश्यं दथरात्मभौखमानव- मादिवसात्‌ | भ्ानवमान्रवमदिनपथन्तमाङोऽभिविध्यवंत्वात्‌ |

(?) ख विरयेषभाड्‌।

ङारत्रता | ६१ कूनीपुराणे,- यदि ख्यात्‌; सूतक रति्हवे व्रा तिमे} ओषेरेव मच्छर. दिरात्रकम्‌ ॥ ` मरणोत्मत्तियोगी तु मरथाद्छुचिरिष्ते | मरणोत्पक्नौत्यत्र पूष्वपशचाद्वावागुपादानाशरणात्‌ पूर्य वा जननं भवेत्‌ तदुत्तरकालं वा ठमयथाऽपि मरणाधौचादेव शदिः | एवश्चाङ्किरोवचने पञचात्पदोपादानेऽप्ययमेवार्थो Awa: | यधाङ्ट्िशः,- अनिदं शाह जनने पशाव्छाश्मरणं यदि | Tagfer aver तत्राशौचं ख्व॑ग्युभिः' ॥ यदा पञचाह्वाविन्धपि मरणे मरणाच्छुदिस्तदा पूव्वेभाविन्धपि मरणे सुतरां शदिरिलयुकं भवति | तथाचाघष्ठदिमच्ारणाभौवं गुर जननाशौचादित्यतः पञ्चाङ्ञाविनाऽपि गुरुणा मरशाशौचेन पूर्व्वोत्पत्रेऽपि जनने शददिरेवं जननयोमेध्ये wernt शुर तद्यदि पञ्ाहवति, तदनेन, न लघुना पूर्वा भौचेन शदिः किन्तु पञचाद्वाविनाऽपि गुरुजनना- शोचेन । एवं दयो्मरणयोमध्ये यश्मरणं गुरु तेन पञथाद्धाविनाऽपि पूवे भाविनोऽपि लघुनो मरणाश्नौषस्य अदिरित्याह-

(¢) कम बन्धनिः।

¢. कारवार यमः-- सघहदावथौचन्तु पश्चिमेन समापयेत्‌ | चस्ति च सपिष्ठजबनागोद्त्‌ स्लोयपुव्रजननाभीचसखाघ- वरबिमश्लं॑यतः पुवजनने जानात्‌ पूं पितररू्त्वं न त सपिष्डानाम्‌ । | तथा पुत्रजनने पितुः afar दथाहमररश्लतव' सपि्ानान्तु खानेमावम्‌ । तथा दशराशरादृ्ेमपि great पितुःखानं न सपिण्डानाम्‌। | तथा सपिष्छमरशाश्ातापित्रोरमरणमघहदिमत्‌। यतो स्रातापित्रोमेरशे बादश्राव्रमक्षारलक्णाजाशनं `खपिण्डानाख् निरावम्‌। तथा पनां सपिष्मरणाश्हागुरोः पत्यु मेरशमधघहदहिमत्‌ यतः ओोरामायणे सोतां प्रत्यगुखयावाक्छम्‌- नातो षिभिष्टं पश्ामि बान्धवं वे कुल्याः | पनिबे्ु्मतिर्भत्तम देवतं gata च ॥ पश्चिमेन समापयेदित्व्र विणेषमाइ-- दैवलः,- परतः परतः शरिरघहदौ विधोयते | स्यात्‌ पञ्चतमादङृ; पूरे रषारुथिष्यते

(1) Weywe कौं |

(२) w efrasure a)

अ 3 ४ 1

ईर्केता। परतः परत शति वौखा-जननापिश्चया जननख. यथोक्षाचहहौ ` मरणापैचया ATT AAT ATA । oa परतः fe विशेषयति wrefeft cqaaes: पूरव्वपश्च-

fearaage इति यावत्‌ | यद्येवम्बिधमघहद्विमदाशौचं भवति तदा qawa gfe

मवति |

aaa ufaaa समापयेदिति परतः परतः" शशिरिति पञ्च. दिनादूर दथाहपय्यन्तं बोदव्यम्‌ |

एवश्च रात्रिशेषे दिनदथेन प्रभाते दिनजरयेरेति सपिण्ड

जननहये सपिश्डमरणदये चावतिष्ठषै' | TE: — समानाशौचं प्रथमे प्रथमेन समापयेत्‌ | अस प्रानं दितोधेन धश्राजवचो यथा ॥ समानाशौचं जनमे जननसृक्ताघछबियुलं मरणे मरणसुक्ताघ- प्रथभेऽशोचकालस्य ATA पञ्चाहाभ्यन्तरे

ह्चिमदुक्घमेव | असमानं Baa मरणं fear मरणेन

प्रथमेन समापयेत्‌

समापयेदित्यनुषङ्ः | प्रथमे area इति यदुक्तं तद्यक्तमाहादिपराश्-

Weal भागयं यावत्‌ WAR तु सूतके | दितीये"पतिते चात्‌ सूतकाच्छुहिरिष्यते ॥

= @.

(१) क व्युपतिषठते।

ag छारकता।

wa oe हितोयासु सतकान्तात्‌ शएचिः स्मृतः | एवभेव विचायं स्यात्‌ तके सूलकान्रे ॥ AAR यतं सूतकं श्रतिपरद्यते। सूतकस्यान्तरे वाध. waa ay विद्यते। waar भवेत्तत्र शएरिरवरषु नित्यशः ॥ दशराकेऽभ्ौचका ले चतुद विभक्ते भागयं पञ्चदिनानि भवन्ति अतर यद्यपि प्रथमूतकस्याद्यभागदयमध्ये fedlt सूतके पतिते इत्य विरेषेण शरूयते तथापि यथोक्ञाघष्ठचियुक्ञे fedoras इति बोशव्यं एवभेव विचायं स्यादित्यभिधानात्‌। यद्यपि सूतकल्वेन समानत्वं तथाष्यस्छश्यला दिनाऽसमानलात्‌ सृब्वौभौ चतुस्यल्वं न युक्तम्‌ | तेन॒ पञ्चाषादृष्ं दितौयाशौचान्तादेव विश्दिरिति विचारार्धः। एवं मरण्यपौ्व्वापर्येऽपि पञ्चाद्वाविनो मदहा- गुदमरणस्याघहदयाधिक्यात्‌ पच्चाष्टोपरिसश्भपैे सति तेनेव श्य रेति विचारातिदेाधैः | WALA यत्र ASIA एव गुरुलघुभावो यथा जननाङ्मरणस्य ख्धभावत एव गुरुत्वं तयोःसन्निपाते सन्धं ष्व मरणाशौच- कालेनेव शद्िरित्याह caret यत्रेत्यादिना | यश्च कुग्ं पुराणवचनम्‌, भघहदिमदयनौवं अहं चेत्तेन एष्य भथ चेत्‌ पञ्चमीं रातिमतेत्य परतो मध्‌ ॥

भी मी

(2) क- तथा |

कूारकता। te

awaafarerard तदा gare शष्यति |

एकस्मात्‌ सूतकाटृशै यद्यघहदिमदाशौचं स्वात्‌ तथा एक- wracuge यव्यघहदिमन्मरणार्छरं भवति तदा feats शुदिः-- तदेव विशेषयति wa चेदिति । तदा पर्व्वरेति भकारो- sa प्र्भिष्टः। अपूर्वेण पूवयैस्मादन्धेन दितोयेनेत्ययंः |

मथवा परतोऽजौ चकालादवकैः प्रातिलोम्येन पञ्चमीं राति- मतिक्रम्य यदि भवति प्रथमस्याशौचदिनपद्धकस्य मध्य इति यावत्‌ तथा पूर्वेण प्रथमेन शदिरिति। अन्यथा भतो लेत्यमेनेव लब्धत्वात्‌ परत दत्यन्थेकं स्वात्‌ |

एतदपि देवलवचनसमानविषयम्‌ ।

यत्तु देवलवचनं--

भधानां यौगपद्ये तु Rar श्हिगेरोयसा | इति ।

ARTETA TA विषयम्‌ ।

यदा तु दशरात्रजननाभौचमध्येऽगुपनोतसपिश्डमरणादि विरात्राश्रीचं भवति तटा जनन्य बहुकवलब्यापितया rarest मरणाशौचेन शडिरितोयन्दिगिति।

ac रखता | अथ गभ सावाभशौचम्‌ | मनुः, राज्रिभिमासदुल्याभिमेभखावे fagafa |

भध रातिभिरिति बहुवचनात्‌ ठतीयमासात्‌ प्रथति गभखावै यावत्यो मासतुल्या रात्रयः तस्पञन्तमशौचं wa मनुवचन- स्यो ्रादंखित-स्नोपदारुषङ्गात्‌' | तद्यधा,-- ` रजस्युपरते साध्वो ज्ञानेन स्न रजंखला | इति ead पूरव्वाहेऽपि विशेषापे्याः भ्रतुषश्यते | Tatars सती णामेव न पित्रादोनामभौोचं एकशो THAR Bled गभेखावाभौचस्य वर्णचतुषटयस्नोशां रजखलाशौचवत्‌ सममिति च्नापयितुम्‌ | एतश्चादिपुराणे aaaa भविष्यति। THETA सरो खामेषेति व्यक्तमाष “sara; — TAA AIAG: स्युजैनन्धा गभेसंखवे । सुमन्तुः- । गभेमासतुष्या दिवसा mident gars वा भवति | भत्रापि गभमाससमानानां दिवसानां बहलच्तैस्ततीय-

(१!) ख VaR उ्राडन्तु तत्‌ स््ोपदाहुसन्धानात्‌ | (x) कग -पे्चायां। ` (९) त देवशः- “ `

VITA ।-. ge

मासात्‌ प्रति गर्मखावविषयल्वभेव, weird वैति तु पिना- दौनां षरमासपथन्तं व्यवसितं बोदष्यम्‌ | यमः-

गर्भमासा WHATS ATE वा गभसं सवे |

गर्भमासा गरभ॑मास्तसमदिवसास्ततोयमासात्‌ प्रति अरहो- रार प्रथममासौयगर्भसखामे ary षेति हितीयमासौयगर्मसरावै ।

हितौयमासौयगभंस्लाव एव हारोतः-- ,

गभपतने fact wiut साधौयो रजोविशेषलरात्‌ |

| जातस्तं खतजाते वा कुलस्य । °

साधौयः साधुतरशुक्ञमित्यधेः । यतो दितोयमासोयगर्भीं रज एव॒ किञ्िदिलच्चणमकठिनलात्‌। अतो aqui स्रो णासुक्तभेव । |

जातमते BAMA वा कुलस्य इत्यन्न सन्निधानात्‌ गमेपतन इत्यनुषज्यते जोवनमरणयोखच सम्भवात्‌ सपतमाटममासौयगमपतन- विषयम्‌ |

तैन सप्तमाष्टममासौयगभे wast want जा कुलस्य पिव्रादेस्िरात्रमशौचम्‌। एतच्च सरव्याशिनां सन्मरविक्रयिणाश्च यथेष्टाचरणगोलानाश्ेति व्यामः |

araaa इति विपेषोपादानात्‌ यदि सपमाटममासौयो ant: पतितो डेववृ्ाललोक्ति तदासम्फूयेमेवायौचं पिवादोनाम्‌ 1,

ज ~ ett te

(१) wget [ | चिद्छिताधः पतितः ।

७9 कूारशता।

मरोविः,- mage यथामासषमाचेरे TAA चयः । राजन्ये तु aa aa: Tyree च । WEI तु शूद्रस्य एदिरेषा प्रवर्तिता । यथामासमिति माससंख्यानतिकभेण यादकासौयो गर्भस्ताव- wradenta दिवसानोतवधेः। एवश्चाभिधायाविरे Tat व्रय count मासत्रयादव्वा- गिति प्रतोयते । तैनाचिरे तु fet मासे ees सत्युत्तमे उत्तमजातीयायां बाद्मण्छां भयो दिवसा भभौचकाला; चति- यादैरादिषुराणवचने षस्मासपग्येनमभशौचतुष्यतदथेनात्‌ | अज्र मरोचिवचने चतुरशटादिविधौ यावदधिकं तावदेव चेच कशमानधिकारायै सणश्यलं॑दृष्टा्धकाधिकार ब्राद्मणोतुष्य एव “afaat पुत्रवतीं बिंशतिराभेण सव्धकश्चाणि कारयेत्‌” इति वत्‌ । यधा रजखलायां WH: — शशा भरुखतुरयेऽहि ण्ठा देव-पैत्रयोः | देवे कर्मणि GS च पञ्चमेऽहनि शष्यति ५ इति बराह्मणा भ्रपि हितोयमासोयगभेसरावे feared च canted amafeat देव-पैवकश्मानधिकार एव मरो चिनैव mat -यथामासमिलयुश्षलादमाखकतम्‌!। हा रेतवचनेप्येषैव व्यवसा |

(१?) शख -ष्न्ना |

कारङता। १

एवश्च उतोय-चतुं-पर्चम-षष्टमारशेष्वपि ्राद्मो-शवियां वेष्या -शूद्राणां यथाक्रमं गभमाससमदिनातिरिक्षमक fecal fact gerd देव-पेजयकष््रैनधिकारो fear: | भादिष्ुरारे-- ` THAIN यावदरभस्ञावो भवेद्यदि । तदा माससमेस्तासां दिवम; शदिरिष्यते ॥ अत AY Mamas तास विद्यते | SATS सपिण्डानां गभस पतने सति ॥ ताषाभिति बहवचनं लषतरिया वेश्या-शूद्राणामुपसं ग्रहाथं भत ag खजात्युक्षमिति सर्वणं सब्बश्यर्यौचोपदर्भना्ंम्‌। तारा fafa uaa प॒नस्ताखिति aed ators सम्भू ौच- नियमार्धंम्‌ | यद्यपि- नवमे ena मासि प्रवलः सूतिमारतेः | निःसायंते वाण व जन्तुज्िदरेण सञ्चरः! ॥ इति याज्नरवल्कुयवचनात्रवम दथममासयोरेव मुख्य प्रसव कालल ततेव सव्यैवरंसम्बन्धवि TAM चमुक्तम्‌ | भ्तथाप्यप्रसवकाललेऽपि सक्माष्टममासयोवेचनवलात्‌ eat ayia सद्यःगौषं सपिरडानामिति खकश्चानुषान-

प e ~~~ ~~~ | ।

(१) a Tere GAT सर्व्वथा | (x) SW याप्रषवकाशाद्वाऽपि।

OX कार्ता | | विश्चाधांलिनां सपिण्डानां . विष्याककरहितानां aarti विश्या ्षधारुष्टानरहिताश, eine 2 : mt t: SESE SRP on aA 11 fi

सतजाते वा FAA TACT,

UAT Tl CEATY FURTY, —

WAH षश्मासतः सोणां यदि MKTG: | तदा माससुमेस्तासां दिवसे; शिरिष्यते ।

अत APY पतने BU स्याहशरात्रकम्‌ | सद्यःशौचं सपिण्डानां weave वा ततः ॥ गर्म्ुतावहो रां सपिण्डेऽत्यन्तनिर्गुणे | यथेष्टाचरणे श्रातौ तिरा्रमिति निश्चयः।

द्ररा्रकभिति माद्धपौसखम्यभोचप्रद्भनां चतियादो- नान्तु erent पञ्चदशरात्रं तिंशद्राचरं maT बोषव्यम्‌ |

यतो यव्रोत्तमजाते ATT: सम्पर्णाधौचं तवर श्त्रियादि- सोणा सुतरां युक्तम्‌ | भत्र स्नोणामिति प्रकते पुनः सोशामिति ग्रषणं स्ोशामेव waa नियमयति |

= गभेसखलावा्च वा तत दति तच्छब्देन सत्रिधानात्‌ भरत aE.

मित्यनेनोक्षः षर्मासोचैकालः परास्त । गभेश्चतावित्यत्रापि षरमासोदैकाल एव सगुणत्व-निगं एलन लघुगुवयै शौचव्यवश्याया -स्कविष्यलात्‌ |

तेन सप्तमाष्टममास्तोयगमू विषयत्वं सर्पिष्सम्बम्धिमां सद्यः- भौषेकराशविरात्राणाम्‌ |

कारशता। ‘SR

पतितख mia प्रतिपल्तिमाहादिषुशे,- करोतपतितो गमः लथो लातो etter ! अलातदन्तो मारैरवा दत weferaate: awe भूषितं wer निचिपन्नन्त॒ काष्ठवत्‌ | षितः wrath gaits विधोयते ॥ "अातदन्तो वेति तुख्यप्रतिपस्तितलेन प्रस्ात्‌ गर्मसखाव- प्रसावविहितं afefataafefa सम्बन्धः अजातदन्तः षडमिर्मासेगतेयंदा खतो भवति तदैवं कर्तव्य भित्यमिधानात्‌ षर्मासोपरि जातदन्तमरणेऽप्यशीचातिरेक प्रतिपत्तिः । एतनादग्तजकनः सथ इति याज्रवष्कावचने षरमासकालोप- 7 area व्याख्याने व्यक्तोक्ञतमिति ।

eens enh Be ee,

(१) Wye qacante qq caraite’a: प्रतिवः।

(२) W yore अजात- | (९) w ufagecaunfafa cdafa |

(४) ख areata aq!

ag ercuar | अथ सपिरडायशोषम्‌ |

avata:,— zarea afterg श्यन्ति Ragas | जिरातवेण सकरष्यासु लाला शष्यन्ति गोवजाः +

प्रेतसतके-षनि प्रेतश्च सूतकद्च प्रेतसूतकं समाहारदनवः, तस्मिन्‌ मरणे जनमे Tera: | THAT, समानोदकाः । भत्र च faut दश्याषहाभौचिनां गोत्रजा निहन्तसमानोदकभावाः।

भाष्रलायनः,--

दानाध्ययने वस्लयैरन्‌ ame सपिण्डेषु गुरौ वासपिष्डे तिराव्रमितरष्वाचार्येषु न्नातौ चासपिष्डे प्रत्ता सोषु टन्तजाते चैकां सब्रह्मचारिणि समानग्रामौये च खोतिये।

शरौ वा सपिश्डे दशराव्रमिति सम्बन्धः सपिष्डस्य शुरल्येऽप्यभौचाधिक्यं नास्तौत्यथः |

दूतरेष्वसपिष्छेष्वाचार्खेषु तिरात्रम्‌। wat wee aartet एकाम्‌ । vee त्रिरात्रं सपिण्डाशौचिनाम्‌। पर्ल विवाहिता एतश्च frawwaxa पिट-मादव्यतिरिक्ष- सपिण्डानाम्‌ |

अथवा erat wafers wag च सोषु दन्तजाते wae विरावरमितिपदानुषङ्णान्धः व्याख्या श्नातौ erates समानोदके विराजं दभासंपिष्डाधोचिनां ware छतशखीदकाड सोदे पाणिग्रहणात्‌ yet पिद्धपच्ै भर्ुपके च त्रिरात्रम्‌ |

शारकता। भ

emt च fafafntedt मतापित्रोरल्बन्तनिगुंणाना सपिणष्डानाच्च विरावं सन्रह्मवारो वेदभागविधेषाध्ययनाङ ्रतथारिणो ैपयऽन्धतर स्तस्िषृते भपरस्य सब्रह्मचारिणः एकाह- WATT | canrafranfafrrgad afadtcataterat THIET? गोतमः, ` पञ्चिणोभसपिष्डे योनिसम्बन्धे सषाध्यायिनि च । असपिच्हे समानोदक्ष कपे पिपोम भौचं कयत्‌ | दिनदयमध्यगता रातिः पचिणो इयोरशोःपकश्षदय सटशथलवात्‌। तश्च चतुःपच्चाह सपिष्डाप्ौचिनाम्‌। योनिसम्बन्धे मढ खस्तेय- पिढखसेय-भागिनेयादिषठ । खाध्यायिनोति येन सहेकसादुसेः सकाशादध्वयनं Firat । | व्राहमिति wat पनर्गोतमः- आचाय aaa area fing चवम्‌ | aga भाचाओपुवः स च यद्यध्यापयति तदा तद्मरणे चिरात्रम्‌ । भध्यापयन्‌ गुरुसुतो गुरवम्मानमरति | «fa मनुवचनात्‌ । | तच्छब्द; स्ियामपि aenat: aarerafeat fed तश्च नैहिकब्रह्मचारिण भावार्थ्याभावै श्रावायपन्नोश्श्रुषकलात्‌'।

(१) -असत्वन्बनि सन्निर्धिमिते 4 (९) क पुरक -ततृप्तर feat fags | Qe STURT

भवां तु श RE श्त ` शषान्विते 2 qeart घपिष्छे वा qeasfrarete afer - ` ` व्योतिष्टोमादि यागं कुब्यैतो यख सदा भार्तिच्चं क्रियते घ merece तरिरा्दत्तिजः। शिष्य इति खपनयभपू््ै यः साङ्षवेदमध्याप्यते तन्मरणे wearer जिराचम्‌ । ` मनुः,- निराश प्राइराशौचमाचायें संखिते ति । ae ge च cory दिवारात्रमिति सतिः ॥ योजिय तूपसम्पन्ने विराजमशटचिभभेत्‌ | मातुले प्िणीं रातिं भिष्यतिवैग्बान्धवेषु च ॥ प्रेते राजनि स्यो तियस्य स्यादिषये fafa: | श्रोत्रिये वहः सल्लञमनुचाने तथा गुरौ ॥ सब्रद्मचारिण्येकाइमतोपे चपणं waz | जग्मन्धेकोदक्षानान्तु चिरावाच्छदिरिष्यते a Tern विधोयते तं प्रति अक्ताध्यापने भआाचाख्छपुत्रे waset राव्रमथोचम्‌। भावागपन्नयामपि गोतमोक्षतनिरात्रविषयाचाय्य- पल्मेव्यतिरिक्षायामदोराचम्‌ | योतिये भिबरङुलभे ग्टहन्‌ तेऽन्यज् वा रकख्ाननिवासिनि उपसम्पन्ने afafes xara: | । age मातुः सष्टोदरे श्नातरि भिन्रखानद्धते प्तिणीं grata) «fit योऽन्योपनोतो बैदेकदेशमध्याप्यते वेदाङ्गानि वा aferge पलिण्ेदाणौचम्‌।

लिंभितिः थः: retfiverrerfererr बान्धवा गौतमौययौगिशष्यन्धपदोपांतताः |

यख जिय दृयते विषते निवासः नियति aferaitfad वैदाध्ययनरहिपे खमे सण्योतिरभौचं यदि feat मरणं तदा यावभूरवोऽस्ति तावदभौचं यदि राजौ तदा ATTA MATT सन्ति तावत्पशन्तमित्वधेः |

TTT fas 'खदेयदृपतौ Tse: छल्ज्ञाहोराभमिन्यधे । अनूचानपदेन सम्यगधोतबेदप्रवचनसमर्थोऽभिधौयते तथा गरौ- खतेऽहोरा्ं गुरशब्टेन उपाध्यायीऽस्यवेदाङ्गव्याख्याता उच्यते । सब्रह्मवारौ व्याख्यात एव एकीदकाः समानोदका THATAT: |

शध्येदित्यनुहन्तौ विष्णुः,

भचा मातामहे च ब्यतोते विरात्रे |

अनौरसेषु FAY जातेषु aig च ।

परपूरव्वीस भाया प्रसताख WATS च ॥

अआचाओपन्नो पतरोपाध्वाय मातुल शर शरु-वशय्य सहा- ध्यायि-शिष्येषेकरावेश |

सौरसव्यतिरिक्ञानां शचैवजादे कादशपुत्राणां प्रसृवमरणयो fact परपूरव्वाणाख्च तिविधानां gary चतुवि धभाद्च सेरिलोनां भाग्यौशां नारदोल्लानां प्रसव-मरणयोख्खिराचम्‌ |

आचाथपुत्रपन्नमोरुपाध्यायस्य च भषोरा्रमभौचं व्याख्यात

(१) श yee Weary नाक्षि |

ot WICeaT |

भेव. मातुः सपब्ऽञ्ातरि wiswroaniieq | शु ष्रह्रयोरपि भिबरदेशख्तयोरहोरात्रमग्ोचम्‌ । शय WARS मरणे अहोरात्रम्‌ । सहाध्यायो वेदैकदेयसशध्यायौ firwa तवोमररेऽषटोरावम्‌।

TAZ, — मातामहानौं aca frcra खयादभौवकम्‌ । THAT ATT सूतक्षे चैतदेव हि ॥ uferat योगिसम्बन्धे बान्धवे च तदेव fe । एकरावं THEE गुरौ सब्रह्मचारिणाम्‌ | प्रेते राजनि सन्योतिष्येस्य ख्ादहिषये खिति: ॥

सथा,-

परपूव्वाञ् भावया yay aay च । विरात areata भाव्याखन्यगतासु a ॥ भाचाय्येपनगां पु च WETS EAT । UATE स्यादुपाध्याये aaa ओ्चोतियेऽपि च ॥ जिराव्रमसपिण्डषु az? संशितेषु च । |

> एकाशच्चाप्यशषिः स्वारेकराश्रश्च शिष्ये |

न SES a AR APS er rte P/E VC A SS OHSAS PSDP

(1) warty तथेत च।

(२), क Say | (र) च्च भाजां सन्दैनावु च|

हार्ता | ७९ विरागं श्युमरखे षरे चेतदेव fe! ‘waite agree सगोत्रे सखिते सति ॥ योनिसम्बन्ध इति गोतमवथनै व्थाख्यौतम्‌। areca fat गोतम- वचन एवासपिष्डपदसमानविषयम्‌ | गुरो Vacs सब्रह्मचारिणाश्च मर्ये एकरा्रमिति सम्बन्धः) क्षतकेषु सत्रेषु सेवजादिषु विष्छुवर्चनोक्ेषु amaty wag सजातोयोलृष्टजातोयपरषान्तरसङ्गताञ्च विराम्‌ | अपक्षटजातोयगममे मङापातकिलेनाश्ौचाभावात्‌ | असपिण्डेषु भिन्रकुलजेषु योतरियेषु !| खण्डहमरणे विराजं | एकाहभेकरात्रमित्यषोराज्रमित्यधः |. frre विष्णुवचने व्याख्यातः । WMATA सनिहितमरशे तिराव्रम्‌ | सगो्रजो WaT ` पदेन हस्म तिवचनोकश्षस्तव्रेव व्याख्यातः | ancy aig विरावमित्य्रं "विेषमाइ- भादिषुरषे- ated वल्मेयितवा तु सत्वेवथेषु सव्बेदा | auarfey gag जातेष्वथ wag च ॥ अशोचन्त विरात्रं स्यात्‌ समानेष्विति निखयः। waa समानजातौयेषु शचेव्रजादिषु gig frcafafa विशेष om: 4

' ({) कग gee] विंकितांषः पतितः | (९) द्नविशेष- |

तथा भ्रादिपुराणे- आदावन््रख Surat कुत्रचित्‌ पत्रयो्यीः | पितर्य ब frat स्यत्‌ crea सपिण्डिनाम्‌ ॥ एका माता Kata पितरौ दौ च Taher | तयोः स्यात्‌ सूतकादेक्वं DARTS परस्मरम्‌ ॥ प्रथममन्येन विवाहिता तेनेव afaagat yaafeat यदा अन्धमाचिता भवति. अन्येनापि जनितघुशत्रा भवति तदा इयोरपि पुरयोर्मरणे naa च दितोयपुत्रपितुलिरातम्‌ | एवम्बिे च विषये aa परस्त्ोपुश्रजनकस्य faut aa तदूपिण्डानाभेकराज्रं भिनच्रपिढकयेस्तदयोरेकमाढठजातयोः प॒व्रयोमरणे प्रसवे चान्धोन्धं माटजात्यक्तमभ्ौचम्‌ | बौधायनः-- बिराव्रमद्ोरात्रभेकाहमिति gata पाचार्ययो पाध्याय-तत्‌- यतेषु विरात्र त्विजाच्च शिष्य-सतोथेसब्रह्मचारिषु तिरावमह्ो. रात मेकरात्रमिति। ्व्वीकिति यथास्य क्रमेण कुव्वीतैत्यथेः। | arava विद्धा्सुपाध्याथेऽशोराज्रं उपाध्यायपुक्चे रकाश्--^दिनमाज दिवामरशे रात्रिमरशे तुल्यन्यायतया रातिमान्रं" भाचाय्यपु्च वा मानापक्षष्टजातीये ferart रातिमाव्रश्च ऋलतिजाञख्च कुल क्रमामतानां सर्व्वक्रियासु'"सव्धदा याअकान सरणे. तिरतं शिष्ये विराजं मोतमवचने व्याख्यातम्‌ः।

(१) श्व Fang i

व षश. सते एकस्मात्‌ Wager कुर्या रेऽशीरावरम्‌ । सब्रह्मचारिणि fireqafire वेदमागाध्ययनाङ्ृमूत्रतचारिषि दिनमात्रं रातरिमावच्च। प्रचेताः,- | WCE ATS: PMTCT गुरौ | ऋलिजि Sued च तिरात्रमिति भिषक | अश्रपय्धन्तानां खग्छहमरणे बिरावम्‌+ gare छत्ख्रदैदव्याख्यातरि च्‌ । सथःभौचमिल्यनुदत्तौ शक्-लिखिती,- अन्यपूव्यासु भायाड HART Fay च॑! 'तेषाद्चोपरते खानं नाध्यायो नोदकक्रिया ॥ अपललटजातीयाखन्यपू्वौ भायासपहृष्टजातोयेह॒ च छतक पुत्रेषु च Tawa | | जावालः, समानोदकानां ATS गोबजानामष्ः स्मृतम्‌ | माढठबन्धौश्युरौ fae मण्डलाधिपतौ तथा ॥ गोत्रजमरणे हस्प तिवचनेन ल्लानाच्छरिरुका इदन्वेकाहो प्वन्तनिगुणानाम्‌ ।

nr

op व cn

(१) कग yee WAT (२) , See नानध्याबो AAW ATT नोदकक्रिया |

११

GR इर्क्ता।

मादबस्ुः प्रसि एव, मातुर्मातःखसुः Ter: मातुः पितुःखसुः सुताः) argaiqaygary fasay माठवान्वाः ॥

To "वापि वेदावेप्रवक्ञरि उपाध्याये च । मित्रे बेशदुप- कारातिशयाचरणभीले। ' मण्डलाधिपतिर्॑स्य मण्डले खिति- रूपण निवासः क्रियते |

बह्धिराः,- Ze यस्य मृतः कञ्चिदसपिण्डः कथञ्चन | Taran festa fart ara aaa | असपिषर्डः faa: | एकरात्रेण शष्येदित्यनुदत्ती- विष्णुः,- असपिण्डे खवेश्मनि सते | भसपिरडे योत्रिये | मनुः रसपिख्डं fest प्रेतं विप्रो निषे बन्धुवत्‌ । विश्ष्यति ब्रिरात्रेण मातुरापांखच बान्धवान्‌ ॥ ययन्रमत्ति तेषान्तु दशाहनेवः waft | परनदबन्रमङेव न येत्तसमिन्‌ हे वसेत्‌ ॥

fage दशनं .वहनख् लेय | बन्धुवदिति Serer.

बन्धात्‌ । अना स्यादं्टबदया पषनादौ AN कस्य LATENT ।

(१) wwe | (x) श दशरान्रथ।

VTCSAT |: GR

arquarfafa सीदरभ्राठ-मगिनो-मातुलप्रथतीन्‌ । पशौतरि- We शयनाद्यकरशेऽशोच्यनमक्षणरहितानाभेकाशोरात्रमशौचम्‌ । अशोचिग्हवासे तदव्रभक्षशरहितानां च्िरा्रमवतिषते | माठवनुष्वा्तवन्सुषु वदनददनकरणेऽथोचिग्टहवासाभाैऽपि भरात्रं वहनाद्यमावेऽपि मातुलादौ पचचिणौःविरा्रयोविधानात्‌ | कुरषुराके,- wafine fist प्रेतं विप्रो निहत्य wager | भशिता च सष्टोषित्वा दशराचेण शुध्यति ॥ यद्यब्रमन्ति तेषान्तु facrae तथा शचिः। भनदन्नन्रमङेव न Valery WE दशन्‌ ॥ सोदरेष्वेतदैव सखान्मातुरापेषु बन्धुषु ॥ sore वहनादि कलाऽयौ्व्रभक्षणे चिरात्रम्‌। भरापे- fafa सोदरपदेन वि्ठतम्‌। wattuaa दथरात-विरात्रयो- रतिदेशः' । fay:,— ब्राद्मणादोनामभौचे यः सक्लदेवाब्रमश्राति तख तौवदोचं ATTRA | अर्भ चव्यपगमे प्रायचित्तं eat | WAALS कामतो भोजनं HAA | कर्पुर, यस्तषामबरमंश्राति ata हि कामतः। TNs निढकतेऽ्ौ खानं gar विशुध्यति ॥

॥ eee

SRADcoand,

(१) ख. fame: |

i र्ता

इयतिः,- यसः सहासपिश्छोऽपि प्रकु्याष्छयनासनम्‌ । वाग्धवो वा परो वाऽपि ड दशाहेन इष्यति ॥ प्ङधादिति प्रक्षे क्यात्‌ कामतोऽलुड्तेः प्रमादतः करणे तु Ange भवति wa तु ज्ञानभेकराव्र्च। दधानेति प्रदथनाय चत्रियादौ इादधाहादिना। कूकीपुराये,- यस्तैः सष्टासनं छइव्धाच्छयनादोनि चेव हि । बान्धवो वा परी वाऽपि.स दशाहेन शुध्यति ॥ ादिशब्दादालिङ्कनसंवाहनादिग्रह्णम्‌ | बान्धवः सपिण्ड- व्यतिरिक्तः | भद्ठिराः-- प्रेताब्रमसपिण्छस्य यावदश्राल्कामतः। तावन्यष्ान्यशौचं ATSB कथञ्चन ॥ अपिर्डानामिति सपिरडव्यतिरिक्ञानां कथश्चनेत्यश्रातोलनेन सम्बध्यते तेनापद्कामत इदमिति । । xi यावत्तदन्रमश्राति दुरभिच्ोपहतो AT: | तावन्वहान्यऽशौचं स्यात्‌ प्रायचिन्तं aerate ॥ भङ्किराः- amma fart सुक्ञाः न दुशत्यभिनहोतिाम्‌ । ant भाव भागौ अखिरुच्चयनाव्यरम्‌॥ `

दर्ता) mh

अनरसव्रहत्तानामाममन्रमग्हिं तम्‌ | भक्षा पक्तान्रभेतेषां त्रिराभन्तु पयः पिवेत्‌ ॥. USAT तु परः शवं YAN नान्तरा । . सपिण्डैः सह श्ये पधःशायो सुसंयतः | ufanifaat ब्रह्म-चश्र-विशामपि जमनाभौषे १ भ्रापश्य- कामतो ] yar टोषो नासि मरणाथौचे ` तखििसञ्चयमो्तर- कालभोजने दोषाभावः | चतुर्थे चाखिसश्चयः मैन चतुधदिनोष्तरकालमप्यन्िषहोविशामगोषमनुष्वन्तत एव दशाहपय्यन्तमिति प्रतीयते । भतो वेदाम्निसंयोगादिना एकाषह-राादिभिः सव्बोभौचः faafaftfa व्यामो एव | | | सशरसव्र्रहत्तानां way भ्ययासंख्यमन्रदानमव्यं ` भया artefact सहत्पूलयवंप्रल्हमन्रदायिनामथौचे भामाबमाव- ग्रहणे दोषाभावः । पक्षाब्रभोजने faces दुग्धपानमात्रं प्रायशित्तम्‌। भव्राचिरात्रभेवाशौचम्‌"। परोऽसपिष्डोऽभौचोपक्रमात्‌ merc भशौोवसमाति-

(1) ° ख परक [ ] चिङकितांथः पतितः (2) क अन्ने वषत एव|

(९) कं बधाशश्धा।

(9 क-प्रायचित्तम्‌ । ..

aa, कार्ता |

कालमध्ये mraniret न qela यतः स सपिण्डः सष तुष्या- शोचो भवति, अधःशायो सुसंयतः खन्‌ arate wae: | मनुः,- अनुगम्येच्छया प्रेतं श्नातिमश्नातिभेव वा | ज्ञात्वा सचेलः weifet एतं प्राश्य विश्ध्यति ॥ प्रेतं बाद्मणजातोयं खतं श्रालाऽलगमनेऽम्निसर्भ-हतप्राणन- विधाने तात्यययै न alata, भननुगमगेऽपि दशथराव्रादिविधा- नात्‌ । भरन्नात्यतुगमने तु अभौचाभावैऽपि अगुगमनस्य ल्ञानाग्नि- खभ -तप्रा्ननमावरनिमित्तलात्‌ | चसिष्टठः,- मादुषाखि fart wet foams भल्िग्धे लहोरारं शवामुगमने चेवम्‌ । एवमिति विराज्रकराश्रयोरतिदेशः। तत्र शुद्र्वानुगमने बुद्दिपूल्यैके विरावं चच्धियशवानुगमने एकराचं श्थादेश्यशवागुगमने इम्‌ | यथा कषुरा, प्रेतीभूतं fest विप्रो योऽनुगच्छति कामतः । शाला सचेलं खष्टाम्निं तं प्राश्य विश्ष्यति ॥ एकाडात्‌ wifes शदि्विशये तु स्याद्येन ठ । शूद्रे दिनत्रयं प्रोक्ग प्राणाधामशतं a: ॥ mater पश्चात्‌ प्राणायामाः | afera पश्चविं गतिः ।

VITA |

UT THT: — आद्यिनानुगन्तवष्यो न तु WE: Hes | Taare खाता भम्निस्छ्क्‌ saya शचिः ॥ कथचन इति कार्व्यान्तरार्थेऽपि' प्रसङ्गादपि शूद्रयवातुगमनं वल्न॑नोयम्‌ | यदि च प्रमादात्ताहशशवानुगमनं सम्पद्यते तदा ard एतप्राशनमभ्निख्ंख कायः । भन्भसोल्युद्ुतजलेन, ल्ञान-

निषिधाधम्‌ | पराशरः,- WALA यः शूरं ब्राह्मणो न्ानदन्यैलः । अनुगच्छेन्नोयमानं .चिरा्रम शविर्भेवेत्‌ ॥ बुद्िपूरव्वामुगमनविषयमिदं व्याख्यातमेव । पेठोनधिः,- असम्बन्िनो दिजान्‌ वहिला दहला च सदयःशोचम्‌ | सम्बन्धे विराम्‌ | सम्बन्धे मातुलादौः fad मनुक्तविषयम्‌ । असम्बन्धिनो- ऽनाथस्यादृष्टबुद्या वहन-दहनयोः सद्यः शौचम्‌ | HUTT, — अनाथच्चेव fager ब्राद्मणं घनवन्नितम्‌ | Sal सम्प्राश्य तु छतं श्यन्ति ब्राह्मणादयः ॥

>. (रा त

(१) ग शर्युन्तरेणापि gt) ख रद्ुतजलनिषेधाचेः। (९) शख मातृलादिविषमे।

द्द हरिड्ता |

WONT, — अनाथ airere Ret से दन्ति freee: । “ge पटै.फलं तेषां यज्रतुष्यैः म संशयः ॥ ` म तेषामश्ठमं किञ्चित्‌ विप्राणां शभकारिकाम्‌ |, जलावगाहनात्तेषां Tee विधीयतै' | असगोव्रेणं सम्बहं प्रेतोभूतं दिजोष्तमम्‌ | वित्वा च॑ दहता च सद्यःशौचं विधौयते ॥ गोतमः,- प्रतोपसर्भमे दधरातरमशौषं भभिसन्धानेः Sew वैश्यशूद्रयोः! परावो genie are वा । Wace; पूव्वषंसुपसपेत्‌ | Bator वा भवरन्तव भ्य वोक्षमभोचम्‌ | ठपद्मशेनं वहनदशनादिर्पं घनग्रहणभिखन्धानपूरव ATTA यदि amu: करोति तदा दशरात्रमशौचं ङ्गात्‌ । | श्धियवस्य शधियस्सयेवं wer चत्ियजालक्मभौषं कुर्यत्‌ | Sa वेश्य-शूद्रयोरिति वेश्य-शूद्रदभेनात्‌ ।

(१) भृखषएलके शुद्धिः शृतिरितीरिता |

(र) "ख पुरुक अशगोवेेव्धाहि वचन.नाचि | ( ग -सन्धाव Magan) ख उन्ाय | (४) खग एरूहुमे दरिपरसपिक्म्‌ |

५) कम पूर्नां

हरवा | ८४ wee: —

Ime céfetcefrenerran dadcttenttey | शृद्रखाप्यसपिष्छशृद्रशवस्थे तथाविधमेव सपिणमरणोक्ष- AMT | एवश्च तुखन्धायतया चत्नियख्ाप्य्षम्‌ |

WTA WATS Tatars षङ्ात्रमिति यावत्‌ werefate वक्षव्ये ऋतुग्रहणं सप-पश्च-षट्‌-कऋतुसंख्या-राचि- ग्रहणार्थम्‌ । तेनात्यन्तनिरगुणे सप्तरा्रमापदि भ्रापदयेव निरगुणो- Beat: TAIT | .

पूव्यैयो् areeafenivatats ऋतुसंख्यारावरिपयन्त- aad, we वा सर्वेषाम्‌ । एतचात्यन्तापदि ।

एतच्च ख्षटसुक्षं क्मपुराणे,- दशाहेन wea सपिण्डयेव शुध्यति | यदि निरदंहति प्रतं प्रलोभाक्रा्तमानसः | दशाहेन दिजः शष्यदादथाषेन भूमिपः | हं मासेन वेश्यसु Yet मासेन शुष्यति ॥ षड्ाचेणाथवा सवे रिराजरेणाथवा युनः । यक्तु-भवरशेदित्यादि गोतमचतरम्‌ | ` तच्यायमर्षः,- ~-यद्यपक्लषटजातिरुतकषटवणे Tages वा waveti शवं खेदेन Maret वंहनादिना way वदा प्र तजात्युक्षकालं

सव्यैक्रियानिहत्तिख्पमशौषं कुयात्‌ ।, १ अ य 8

(१) ग -परेनतं | १२

&e SICSAT ¢

eager — wacaet वंमधरं at वरो यदि। अशौचे संखगेत्‌ लेहात्दाएखेन' श्यति + आदिषुराणे- ` योऽसवयेनतु मूल्येन नीला चेव eRe । matey मवेन प्रेतजातिसमन्तदा ॥ सं aul: सजातीयं दधु व्राहमशौचिनः। भवन्ति परज्ञातीयं निदेश परज्ातिवत्‌ ॥ "खजातिमसपिण्छश्च दगा तदृषभीजिनः | सजालृक्षमथोचन्तु चरन्ति TET: ॥ अन्धजाति खतं दग्ध्वा तदन्नं Yaa तु ये । ते afta नराः प्रोक्लासतस्याशौ चस्य भागिनः ॥ दाहयित्वा तु FAA गुरं प्रेतं ATU: | wate दशरात्रन्तु firweafa विनिश्चयः | wrara वाऽप्युपाध्यायं गुरं वा free वा । मातरं वा खयं दग्धु AAT भोजनम्‌ ॥ WaT पतति नो तसात्‌ प्रेतां तभ भक्षयेत्‌ | ware भोजनं कुर्यात्‌ न च तेः सह संवसेत्‌ ॥ एकाहम एविभंत्दा दितौयेऽहनि शुध्यति ।

(१) Wagers तदाषौचेन | (२) ग इजातीोवभपिर्ड्च | ,.

PITTA | २१ तथा,- । ब्राह्मणो न ददेच्छदरं मिष्रं वाऽप्यन्यभेव वा । मोहाहर्धवा ततः ज्ञातः Berhad भायेषृतम्‌ 1. उपवासरतः Tare farce विशष्यति ॥ सषा सयादश्ोरातरं शदासुगमभादपि | शवसाविधानोल्ं विहितं साग्ैव्पिकम्‌ # तख यावदखोनि ब्राह्मणस्य "तानपि । तावचयो ब्राह्मणः कचित्‌ रौति तदान्धवेः सह ॥ तस्य wag भवेष्छ्िः ततस्ाचमनं *चरेत्‌ 1 *भनखिसश्चयादिप्रो रौति चेत्‌ शवर-वैश्ययोः ॥ तदा खातः सचेलन्तु हितोयेऽश्नि शुध्यति । अनख्िसश्िते qe ब्राह्मणो रौति Gere: ॥ ततः सचेलज्ञातसु wae दिवसेखिभिः.। अखिशञ्चयनाटूहंमहो रा्ाच्छ चिर्भवेत्‌ ॥ सषेलस्रानमन्ये TAHA AAT | कते ठु केवलं ara चत्र-विट्‌-शूद्रलग्मनाम्‌ ॥ सज्ञातोयमसपिच्ं दग्धुाऽभौ चिण्टवासे सतिः तदनब्रमचचणे . व्यहमगोचम्‌। परजातोयं deena प्रेतजातिमरणाः aq! भसपिण्डसजातिदाहे चाशच्यव्रभमत्तणे सजाति- सपिण्डमरणाशोवम्‌ १

~ श कपतानि। च argata | (श) ष अस्थिसद्वनात्‌ | (२) ख भवेत्‌|

९.९ कार्डता।

CAAT ला तत्‌पुज्ञपबादन्रभशचये प्रतनाल- शौचं तावद्रवत्वेव । भविकन्तुः बिन्दितिलात्‌ प्रायचित्ताचर्थं तथ ara freer’ िष्ादिभिृषम्‌ ।

मूखप्रहणपू्यैकं शिषो यदि गुरं दशति तदा दशाहाभौषं मूख्यद्रहणपूव्यैकदाहे owed तद्‌ गुर-शिष्यमाषेऽपि, न कसतोति तात्पथम्‌ |

are ब्रह्मचारो यदा awe माठ-पि्ट-वैदार्थ- व्याख्याढ.-गुरुपाध्यायावायान्‌ खयं दहति तदा यदि मात्रादि- we yeR तदा पतति व्रतानधिकारो भवति warned न मक्षयेदित्यैः किन्छन्धतो भोजनं कार्यमेवभेकाहमशौधम्‌ |

मैतयादपि शूद्रदाहकरणे ब्राह्मणस्य सचेलखानाग्निखभ- छतप्राशनान्युपवासत्रयं जिरा्रश्चाशौचम्‌ |

देशविशेषे कचित्‌ सव्यैवणंशवानुगमने सब्ब॑वर्णानाभेवा- होरात्रमशौचम्‌। शवद्यधविधानोक्षमिति उक्षद्येवोपसंशहारो रोदननिमित्ताशौचाभिधाना्ेः।

सतख ब्राद्मणस्याखोनि यावता कालेनाषृतानि भवन्ति तावक्रालमध्येऽप्यसपिण्डो ब्राह्मशो वान्धवसदान्धवैः afire: सह रोदनं लला ज्ानच्छध्यति । ततर्ूब खिसश्चयनात्‌ परं रोदने भावमनाच्छुदिः |

(१) ब जिन्हु| ' (2) क युर्शिष्ययोरपि। (१) -रंहारले ,, -कमिभरानाधेम्‌ |

रला | a चतिय-वे्षयोरखिघश्चयनात्‌ get रोदने are: Tee खातो, हेन getty अखिसश्चयनात्‌ परं Tet ण्यति रशौचम्‌ | शूरे एकाहदर्थनात्‌ सचेशञ्ञानमन्धेषामिति-्ाश्मणादन्धेषां चत्रिय-वेश्य-शूदराण व्थचतुशटयखापि मरणेऽखिखश्चयनात्‌ पू रोदने सचेलल्ानम्‌ । act: ज्ञानमाव्रम्‌ । ` कू पुराणे,-- भनखिसधिते 12 रौति Saree: खकः | विराव स्यात्तथाऽयोचमेकाहमन्धथा सृतम्‌ ॥ भरखिसद्चयनादव्वीगकाहं शत्र-वैश्ययोः | अन्यधा चैव सज्योति ATMA ज्ञानमेव तु ॥ waferafad विप्रे ब्राह्मणो रौति Sera । खानेनेव utente: सचेलेन म संशयः ॥ खदरिति are शूद्रस्य सपिण्डः सरतः । भन्धधेति अखिसश्चयनात्‌ परमित्यधेः | शव्रिय-वेश्ययोरल्ुतवटगुणयोरख्ि- ख्चयनात्‌ पूव्यै*रोदनेः एकाः । ब्राह्मये भवान्धवेऽखिस्चगु- नात्‌ परं ज्ञानमात्रं Yor सचेलज्ञानम्‌ |

(२) Sp तद्ाजयैः ररे्धिकः पाठः| (३) ख परत Katee ante |. (४) ग पुके नाद्ये wafwaa i

x ` हरता)

"पराशरः,- भखिसश्चयनादर््ाक यदि विप्रोऽशु पातयेत्‌ | ते ge खरं गला निराभेरोव श्यति । अखिसश्चयनादषं मासं यावदिजातयः। टिनवयेण wafer वाससां चालणेन च ॥ खजा दिंवसेनेव दहत्‌ चतरिय-वेश्ययोः । सथं विनार्मुगमभे शूद्रो नक्तेन श्यति, ॥ SAS बान्धवे; We हला तु परिदेवनम्‌ । ` व्वयेशददोरात्ं दाने साध्याय च ॥ खकृलेत्यनेनेतदभितं ware yew पुच्च-राव्ादिभिः" सहाखिसश्चयनात्‌ ya रोदनं wen बिराभमभौचम्‌ तम्भुतस्य ay ner रोदने न तु खानान्तरे देववशाेशने तज्राहोरात्रमिति तात्यां; । वाससामिति बडवचमनेतदयेयति-यावन्ति वासांसि 22 वतन्ते तावन्ति च प्रधालयितव्यानि | एवं यत्र यत्र सचेलक्ञानं विहितं तव तत्र चवं यदि प्रच्छद- पटादिकषमस्ति तदा तदपि प्र्ालणोयम्‌, न तु तस्हितेनेवः खातव्यं न वा एकष्टोटिक्ेनापि चेलं खटोला ज्ञातब्यम्‌ |

(१) श पारस्करः |

(९) ख yee seine foun | (३) = gure wrattefa: |

(४) क ofafyas |

प्रतो विपः खजातीतरीद्मयलातौयसात्यन्तहोगरुखसख सतस्य पु्लादिभिः सङहाखिसद्चयनात्‌ yet det एकाहमथोचं कुबात्‌-चतिय-वैश्छयोरपि उणहं गला तखिस्चयनात्‌ प्रागीव रोदने eres दहिजातयनुगमनमात्रं wat नक्तेन चखास्त- कालेन शूद्रः शध्यति |

अरथा द्राश्रानुगमने सूर्ग्योदयकालेन तस्य ye परिदेवनं रीदनरदितं विलापमात्रं wear टकाहोरावमथौचम्‌ । विष्णुः,-

AAT AAS बान्धवः BETAS कता खानेनाञ्तेऽखि- VGA TIARA |

Wuraifs AWMANT: | एतश्च BAT WA ग्टहमगला खानान्तरे wagrTena सति awa ब्राह्मणस्य लसम्बन्धिनो ग्टषगमने नः |

(१) च न wfafane: |

wa सपिरडादिलश्षशम्‌ । ` ममुः,- | सपिष्छता तु पुरपे सप्तमे विनिवर्ते | समानोदकमभावसु जब्मनाशोरषेदमे ॥ यं प्रतियोमिनं wer निरूप्यते तख पिद्धप्रशतयः षट्‌ परुषाः सपिष्डाः सपेमोऽसपिष्डः, यतः पिदढ-पितामह-प्रपिता- मरभ्यस्तिभ्यः पिण्डदानं प्रपितामह च पिढपितामश- ufuaraerea: पुरुषाः पिष्डलेपभागिनः- सप्तमस्य तु fre- सम्बन्धो नास्तीत्यषपिष्डः। यखं चेते षटपुरषाः सपिण्डाः सोऽप्यर्थात्तेषां सपिण्डो -दादटलेन तत्पिण्डसम्बग्धात्‌ | TAA: GANT सपिष्ठतेतयाइतुः यङ-लिखितौ- सपिता तु परप" गोत्रतः खापपौरषो | पिष्डश्ोदकदानश्च भौचच्ेव तदागुगम्‌ ॥ मोतो Taw साप्तपौरषो सपिष्डता | भिन्रगोवले तु पिष्डसम्बन्पऽपि न arden किग्छस्य- पडषव्धापिने शयश्च माटकुशेऽनन्तरं व्यते | ठदालुनमिति,- ` तान्‌ MANA भा समन्ताल्कारेश पिण्डश्चोदकदानश् tay भतुगच्छतौति तदानुगम्‌। तवर पि्डाश्ोचानुगमन- ` प्रकार SM एव, उदकागुगमोऽपि सप्तमपुरुषमध्ये यस्य कश्य.

(१) ख वबेषाम्‌ |

Crewe | ae Fewee दथाहमध्ये प्रथम-ढतोय-सपमगवमदिगषूदकतरपण- विधानात्‌ । लेपभागिभ्यः परं वावदसुकानानोऽस्माकं पू्यपुरुषादयं जात दति विग्ेषतः, भयमस्मल्बुले जात इति सामान्यतो वा स्ते तावत्‌ समानोदकत्वम्‌ |

गोतमः, पिण्डनिहत्तिः GAA पञ्चमे वा |

अषासहायव्याख्या,-

यदा पिढ-पितामह-प्रपितामहा्ञवी जोवन्ति तदा प्रपिता- weet fina: पिष्डदानम्‌। एवश्च पितरादितथेण स षट्‌ Baar: सपिण्डा भवन्ति सप्तमे निषत्तिः ।

यदा तु पिद्ट-पिवामष-प्रपितामशास्रयो सताः तदा पित्रादि- faa एव पिष्डदानात्‌ पिण्डदाता सह चत्वारः पुरुषाः सपिण्डाः पञ्चमो वद्प्रपितामष्ोऽप्यसपिष्डः- मात्य पिष्ड- सम्बन्धाभावात्‌ |

ददन्तु व्याख्यानं न शोभनं प्रतिभाति मब्छपुराणशर्दि प॒राश-कूश्चपुराणवचनेः पिण्डलेपभागिलेनापि सापिण्डयाभि- चानादिति।

भतोऽन्धथा व्याख्यायते- तत ane निहरतिरिति मनु- दुचनविक्षयं - पश्चमे निहत्तिसु भविवाहितानां कन्यानां पिढ- समानज्ातीयानाम्‌

१२

६८ कूरशता | यथा afae:,— सपिण्डता सपमे gaa विक्नायते भ्रप्र्तानां स्रीणां विपीरंषम्‌ | | अप्रक्नानां विवाहरहितानां तिपौरुषं पिठ-पितामश- परपितामहपण्यैनसम्‌ । एवश्च कन्धापेलया पञ्चमे हदप्रपिता- मरे सपिण्डता नास्ति अतच कन्यायाः प्रपितामदभराढ- सन्तानापिक्चवा सपिष्डल्वाभावाव्‌ कन्धामरे सपिर्डोक्षमथौचं नास्ति । श्रादिषुराणे,- सपिण्डता तु कन्यानां सवर्णानां त्रिपौरषो | लेपभागितवेऽपि सापिश्डयमादइ मलव्छपुराणे,- लेपभाजशतुर्ाद्याः पिव्राद्याः पिण्डभागिनः | fre: सप्तमस्तेषां afer साप्तपोरुषम्‌ ॥ "कूश्धपुराणे,- सपिण्डता तु पुरुषे सप्तमे विनिवर्तते | | समानोदकमभावस्‌ AAATANTCATS ॥ पिता fraraeaa तथेव प्रपितामह; | AAT TATA: सापिण्डय साप्तपौरुषम्‌ ॥

स॒मन्तु,--

(५) Wows कूमौएुराष्योयवचनहयं पतितम्‌ |

हारता। ९३.

तथा ब्राह्मशानाभेकपिच्डलधानामादशमादगमे विच्छित्तिभवति, भासपतमाहक्यविच्छिततिर्भवति,भाठतीयात्‌ खधाविच्छिततिभंवति | "न्यथा पिराभौवक्रियाविच्छेटात्‌ नदस्य भवति | wat खां सम््रदानदङिलाभ्यामेकस्मिन्‌ पिण्डे wet च सम्बन्धो येषां ब्राह्मणानान्ते एकपिष्छसखधाः | एतदुक्ञं भवति यस्य पित्रादयस्रयः पुरुषा जोवन्ति तैन me aaa ह्वप्रपितामहं wetar जयाणां कर्तव्यं aaa तयः आदकर्ुरेकपिष्खधा, भवन्ति । "| 'एमम्भूतस्य पुरुषस्य दशमपुरुषपर्यन्तं सपि्डाभो वधर््ाऽकुवत्तते ] शअपुत्रधनग्रहणाधिकारसु सबिदहिततराभाते सप्तमपरषपरय- न्तम्‌। सखतपि्टकस्य * खधोपलचितैश्राहाधिकारः पुरुषत्रय- पय्यन्तम्‌ । अन्यधा तु पिण्डादानेऽशौवानङ्गोकारे ऋक्था ग्रहणे च ब्राह्मणवधटदोषभागिल्रम्‌। भरतः प्रत्यवाथगुरुललादत्यन्तादरः कत्तव्य इत्यध; | शः, यद्ये कजाता बहवः VARIA: एयकधना; | एकपिष्डाः एथक्भोचाः पिर्डस्बमावत्तते fag &

(१), क ख पुरकहे weal मवत्यन्तोऽ यः पतितः | (x) घ-खेपशेलःम

(yb ख पके [ ] चिङ्कितांपः पतितः। (४) ख -गुरुलाररः।

goo करिता |

एवकचेतरा weralomearttaey जाताः- यदा छत. विभागा भवन्ति तदा सपिष्डा waa faire माद- जातिषसन्वि, carefree PECL LC साप्पौरषो efresat चतु्यमिपि ralerfrane— arfegere, — सर्व्वेषामेव व्रणीनां fasar सापपौरषो | 'सपिच्डता ततः पात्‌ TATA TATA ॥ ततः arenes विश्मतैजंनामभिः | समानोदकसंश्ना तु तावश्मात्रापि arate’ ॥ भाता पिता तत्पिता च भानः प्रपितामहः | तस्यापि यः पिता कथित्‌ तथेव च पितामहः ॥ प्रपितामहसंन्नस्य यः कथिव्रपितामद्ः | अधं गणनया चाद्यः सर्व्वेषां प्रपितामहः ॥ पितामश्ो हितीवसुं ढतोयसु पिता Haq | सोदर्ययेण समं खाना स्वादामापि चतुघंकः॥ सवणीयास्तधा ya: पञ्चमः परिकौन्तितः।

(१) कग quae ्आादिपएराखवशनेष्‌ दहितीयपरःक्तित आरभ्य अधिक asi सपिण्डता ततः TITY प्रपिताप्र Swe | erg गखमया चाद्यः सर्व्वेषां प्रपितामहः | पितामहो दितीवस्तु षभानोदकषर्ममदा ॥ (x) कग तावकाल्ला पिरिष्ते।

इता | १०१

वषः Uta: wary प्रपौत्र इति नियः | एवं खतागामैपैषां dette! mitre: ॥ अविमक्षधनास्तेते सपिष्छाः पहिकोर्भिताः । ' sxraftat ततस्वन्येविम्ा्षीः सोदराः ॥ व्विभक्ा्थाः सकशासु श्रादादौ सैपभागिनः। चत्र-तिट्‌-शूद्रलातोनां सापिण्डान्तु तिपौ रुषम्‌ ॥ ्राह्मणेरपि जातानामविभल्ल'लभागिनाम्‌ | विभक्नानाच्च तेषान्तु मातुजातिरसंशयः ॥ सामान्यतः सम्बन्धसुक्षा भामा पिता इत्यादिना विशेषती विवरणम्‌ | तस्याप्यामनः प्रपितामह यः पिता पितामहः परपितामदशच पै से सपिण्डाः ष्टमचासपिष्छ अत्ययः | अधःप्रति गणनायामयम्थैः | aenafa गणनायान्तु खौयप्रपितामडस्य यः प्रपितामश्ः सर्वेषामाद्य; तस्यैव यः पितामहः स हितीयः तस्यैव च पिता स aaa तस्यैवामसोदय्येय समानजातीयस्नोजातेन वेमाव्र- भ्राता पिद्रव्यजातेन सहित्तुधे; | . aaa सवषु पचः waa: aaa सवर्णाजातः dla: षष्टः . waa सवर्णाजातः wala: सप्तम इति साप्तपौरषो सपिण्डता एवश्च जोवन्‌ प्रपौत्र एतेषां तानामपि सपिर्ड इत्यधेः |

baw,

+ ed

re चो > =-=

¢) ख वन्सलीवस्तु" (१) क अंभिङ्गत्वात्‌ | (३) * छ ग विभङ्गुलावू | (४) ग अविभङ्गाये-।

१०६ VICIAT |

एतै च सपपुरषाः सभाहभिः afer fermen भवि- भह्ञधना वा उभयथाऽपि सपिष्डाः। ततसतेभ्यः स्म्य BARTS न्येऽविभक्तधना भपि समनोदकाः aerg खोयप्रपिताभहस्य पिढ-पितामह-प्पितामहाख्लयो ` विभक्ाधां भपि पिर्डलेप- भागिनः। सवर-विट्‌.शूद्‌ इत्यादि शहृवचनसमानायेम्‌। ब्ाह्मदेरपोत्यपिशब्द उत्तरत्र सम्बध्यते भविभङ्ञा्भागिना- मपीत्यथेः ।

यदा च ब्राह्मणेर्जातानां च्व्रिय-विर्‌-शूद्राणां fated afawr तदा शत्रियजातानां afaarat विट्‌जातानां विशां शूद्रजातानां शूद्राणां arated सापिष्डय चच्रजातयोविट्‌- शूद्रो विंडजातस्य च शूद्रस्य च तिपौरषमेव सापिण्डममिति |

अथ सदःशोचादि |

MATT: — wast दोचितानाश्च यन्न कराणि कुव्धैताम्‌ | सति त्रति-ब्रह्मचारि-दाठ-ब्रह्मविदां तथा ॥ दाने विवाहे ae चंग्रामे रेशविष्बे। भ्ापदापि च कष्टायां waste विधीयते ॥ च्ोतिष्टोमादिक्षोमयन्ने ऋलिजां मष्टपकंदानोदस्कसें

FTCA |. ०४

यदि सपिण्डादिलननमरणाभोचे भवैतस्छदा fat यज्रानुष्टानाध- ware नास्ति ।

तथा यजमानानां सोमयागाङ्ृदोचणौयेषटौ लतायां Afe- aa भवति तेन दोश्षणोधेध्युत्तरकालं यजमानस्व यत्‌ कव्यं विहितं तत्राशौचं नास्ि। तथा सतिशां नित्यप्रहश्ताबरदानाना- मव्रदानेऽगौचं नास्ति |

तथा चान्रायणादिव्रतानुष्टाने प्रठत्तानां तदनुष्टानेऽशीषं नास्ति।

तथा ब्रह्मचर्व्याखमखितानां तदाखमधक्ानुष्ठानेऽशौचं नास्ति |

तथाऽवश्यं wae गोहिरण्थादिदाने प्रहत्तानां तदानेऽगौचं नास्ति |

त्रह्मविदाश् ब्रह्मन्नानेन प्राप्तोकर्षानामनौचं नास्ति ।

कदाचिष्टानकारिणामपि दने प्रक्रान्तेऽणौचं नास्ि। विवाहेऽपि प्रकरान्तेऽशौचं नास्ति as च प्रक्रान्ते दोक्षणोयात्पत्य सोमक्रियोत्तरकालं यजमानाव्रभत्तपेऽगोचं नास्ति ।

संग्रामे प्रवत्तमाने युध्यमानानां सपिण्डादिमरणेऽभौच नास्ति|

प्रवलपरचक्रा दिभिरदेशोपद्रषे क्रयमाशेऽभौचाभावः

अत्यन्तदुभिक्षे भौपसगिकात्यन्तमरकादिपोडायाश्च ना- Eid

पराशरः,

१०४ कारकता | । usw सूतकं atfer व्रतिनां न च षवरिशाम्‌ | दौषितानाश् meet यख चेच्छन्ति ब्राह्मणाः ॥ दौचितेष्भिषिक्तेषु व्रततीर्धपरेषु च | तपोदानप्रसङ्गेषु AMS सतसूतके ॥ रान्नामभिषिक्ञानां चत्रियाणं व्यवहारादौ ठदृपतिका्यें सूतकं मरणजननाभौचं नास्ति। व्रतिनां सतिं दौचिताना- मिति व्याख्यातार्धम्‌। यख्य च श्ुताध्ययनानुष्टानसंयुक्षा बहो ब्राह्मणा अशौचाभावमिष्छन्ति तस्याप्यभौचं नास्ति | दौचितेष्वभिषिक्ञेष्वपि पूत्यैश्चोकानु"वन्धः qatar: पर-तपःपरायणानामशौषाभावाभिधाने SETA: । ग्डलिखितो,- treat पुरोहितोऽमात्यः शएद्िस्तस्य, तदाश्रया । शिष्यस्य पेठकं भ्रौ चं गुरुरेव प्रपते ॥ मातापिश्रोरुपासोने न गुरः प्रतिपद्यते | पिण्डोदकन्तु जनकगोभ्रमेव प्रपद्यते ॥ दरपेतौनामामप्रतिनिधोभूतः पुरोहितः, 3a बृपतैरशौचे घुरोहितानौचाभावाव्‌ sua: णान्तिकपौष्टिकं पुरोहितेन खोय- शया ANA! व्यवदारदथेमे तु दृपतिका्ये सन्धिविग्रह ` चिन्ताया खयमेव शदलात्‌"खतएव AUT ।

(१) ख षके are एव | ' (९) "क ग पुरकहमे -घामेन vere: | (३) ख Wut

इरकता। १०५४

तथा ¶ ग्ि्स्यापि frageritey. शुरोरावायादेरथोचा- भावाच्छिष्योपकाराये शान्तिकपौष्टिकं गुरुणा कर्भव्यम्‌ ] प्रायमधर्राुष्ठाने तु ब्रह्मचारि ख्य शदिः । यदा गुरुकुलं eran शिष्यो मातापिदटगतो भवति तदा शरोः शिष्चस् थान्तिक- ulfea नाधिकारः | |

पिण्डोदकदानन्तु ब्रह्मचारिणः पिचादिमरणे ब्रह्मचारिणो बा ate गुरुणा न कर्तव्यं किन्तु ब्रह्मचारिजनकगो बजातैनेव ।

यदा जनकगोत्रज्ञातो नास्ति कश्चित्‌ तदा पिव्रादिमरणे ब्रद्मचारिणाऽपि पिण्डोदकदानं' खयमेव कर्तव्यम्‌ । ब्रह्मचारि मरणे गुरुणा | दपादोनां .सनव्धान्नौचाभातरो नास्ति किन्तु ara विेषेऽशौवाभाव दति व्यक्तमाह-- विष्णुः,

अभीचंन रान्नां anata, न त्रतिनां ad, न सविं सत्रे, न कारूणां खकश्मणि, न राजान्नाकारिणां तदिच्छया तथा न देवप्रतिष्टा-विवादयोः पूव्वैसग्भृतयोः ।

टेवप्रतिष्टाच्छमारब्ायां यद्यशौचं भवति तदा देवप्रति- छानुष्ठानेऽभौचं नास्ति तस्मादारब्धंसमाप्रनोयं विवाहे च

व्याश्यातमेव |

भ्रादिपएुरणे,-

(१) क ग पुस्तकद्वये [| चिङ्खितां बः पतितः | १४

४०६ शारडता†

विवाह -यश्नयोमेध्ये चतकमभि' चान्तरा 1 शेषमन्नं परेददयात्‌ दातृन्‌ भोक्षं न UTA ॥ दोषो न रुषेदिवधः । विवाश-यश्नयोर्मध्येऽन्यङ्लजेर्भीजने श्रियमा भोजनमष्ये यद्यशौचं भवति तदा भगौचरहित- कुलान्धरजडारेणावशिषटभोजनान्रपरिवैशनं क्रारयितव्यम्‌, एवं fata विगेषेण यजमानस्यव्रदानेऽधिकारः। भोह्षुरपि दोषा- भावः । भरन्धधापि दाट-मोक्लोदंयोरप्यनधिकारः | wag विवा ae चेति यान्नवस्ेयऽपि यश्नग्रणस्यायभेवाथः सोमयागमध्ये दक्चिणाव्यतिरिकञेऽपि गो-हिरण्यादिदाने यज माव्य प्रतिग्रहितुखादोष एव | गोतंमः,- ware कायविरोधात्‌ ब्राह्मणस्य खाध्यायानिच्यधम्‌ | क्राग्येविरोधादिति wane पञ्चमो व्यवहारदभनविरोधं वोचे. aa: सद्यःशोचमिति Ry: | जावालः,- ब्रह्मचारिणि भूपे च यतः शिल्पिनि fae | यने विवाहे सते च चतक न कदाचन ॥ यतेशतुर्था खमिशः सपिण्डादिजननमरणाशौचं नासि wary’ सबं व्याख्यातम्‌ | ब्रह्मचारिप्रशतोनां सगोशौचाभावो नास्ति किन्तु काये विरेषाधेमिति क्दुक्नम्‌- .

(1) ष इतके ofa |.

VICSAT | ४०

कदयक्तमाह छन्दोगपरि शिष्टे काल्यायनः,-

न त्यजेत्‌ सूतके कशं ब्रह्मचारौ wa कचित्‌ ।

न दीक्षणात्‌ परं यश्चैनं went तपश्चरन्‌ ॥ `

पितथ्चपि खत नैषां दोषो भवति किचित्‌ ।

wand arise Aare वा ब्रह्मचारिणाम्‌ ॥

wai ah ब्रह्मचर्या मविहितं वेदव्रतानि च एतदयतिरिक्ञ

तु क्मणयभीचं न दौक्षणात्परं areata कर्न त्येदित्यधेः p तधा प्राजापत्यादिप्रहत्तः wa प्राजापत्यादि क्म न त्यजेत्‌ ¢ ब्रह्मचारिणस््धिकं प्रार्कर्संमापौ प्ेतोदकदानं जला fe रात्राशौचम्‌ | |

"ब्रह्मपुराणे,-

व्टोतमधुपर्कस्य यजमानाश्च WaT: | पश्चाहशाहे पतिते न भवेदिति निखयः ॥ तद्होतदोक्षस्य बेविद्यस्य महामखे | ज्ञानन्छवश्धे यावन्तावत्तस्य न विद्यते ॥ fara क्षेच्छहोमादी ब्राह्मणादिषु भोजने | ब्टहो तनियमस्यापि न स्थादन्यस्य कस्यचित्‌ ॥ निमन्ितेषु विप्रेषु nice बादष्कश्मणि। frente fire खाध्यायादिरतस्व च ॥

(१) क ग-प्रकहये- anfegere | (x) ग-गन्न- |

ee SS ~>

ger दिशता)

22 fray frog नाशौचं विद्यते कचित्‌ | नैषिकस्याध वान्यस्य भिक्ताथै प्रखितस्य वा ॥ वानप्रखख चान्ये साधिक्रारस्य TART । प्रतिग्राधिक्षाराश्च frre न विद्यते | Taped वेश्यस्य रक्ताकालात्ययादपि ॥ श्रपि craufeata सूतके wat तथाः | अविन्नाते न दोषः स्याच्छादादिष्ठु" कथञ्चन । विन्नाते wate स्यात्‌ प्राय्िन्तादिकं क्रमात्‌ | भोजनां तु dam facta विपद्यते ॥ यदा कञचिन्तदोच््छि्टशेषं ae समाहिताः | श्आाचम्य परकोयेण जलेनाशवयो दिजाः ॥

न भषैदित्यादिना अ्रशौचमिति वच्यमाणमनुषन्यते। खडोत- मधुपवास्येत्यनैन मधुपकंग्रहणात्‌ Yaa वरणे छते अभौचमस्तोति दशयति |

महामखे सोमयागे दोच्षणोयेध्युत्तरकालमवथधल्नान care मधोतवेदव्रयस्य यजमानस्याश्ौचाभावः।

प्राजापत्यादिलच्छे समासे नेमित्तिकषेषु काम्येषु होम-जप-यभ्नेषु समापिषु तस्षम्पृं ल्वाथेमवश्यं मया ब्राह्मणादयो भोजयितव्याः -इति टदोतनियमो यस्तस्याशोवेऽन्धङुलजानामपि भुक्नानान्म- दोषाभावः | |

पिपिष पि [णी

(१) ख तके सति चन्तरा। ` (३) ष-खंढतते। (x) ख- बाह्यादिषु |

VITA | १०९.

तथा ओषा ब्राद्मणवरणक्रिययैव arwarcel भवति । एवश्च पिढभिरधिष्ठितेषु ब्राह्मणेष्वध्ययनविरतैषु aa कचि्ाढ जननादौ कवचिदपि भोक्जनत्रादौ वाद्यौचं नास्ति। तेन याहं Rua | नेकस्य ब्रह्मचारिणोऽन्यस्य चतुर्धाश्मिणो sitfafirar- ग्रहणे दोषाभावः | तपःकुव्वा णकब्रह्मचारिणो ख्डस्यस्याशौचिभिक्ाग्रणे दो- Wat । तथा वानप्रखस्य वन्यफलमूलादिभिनिर्वाहामावे ग्रामादष्टग्रासभिक्ताहरणं विदितम्‌ । तेन वनादन्यत्र ग्रामे .भिक्षाधिकारिणो वानप्रखस्य प्रसक्गि- सम्भरवादगोविभिक्ाग्रहणे दोषाभावः | तथा सव्वधा प्रतिग्रहनिहत्तस्य भिक्षायाचितहन्तरभोच्ब- ग्रहणे दोषाभावः । तथा वेश्यानां गोऽजाविखस्ययनक्रियायामभौचाभावः। श्रन्धाऽशोच-समाधि-प्तोक्लायासुपसगे-व्याध्यादिभिरत्यस्तपोडमे aa रच्षाकालोऽतिक्रमेत्‌ | तथा यदा STEN Waal टदाढभोक्षुभ्यासुमाभ्यामपि 7 MAI | तदा आआदइभोजने खसत्ययनभोजने वोभयोर्टोषाभावः । ` यदा तु खोयमश्रौचंदाता न जानाति भोक्ता च जानाति तदा लोभाङुल्ञानस्य ater: मांयधित्तमभौचं SETH | तञ्च क्रमादशौचोत्तरक्रालं प्रायशित्तमिल्यथः । .' भोजना लव्यस्य ब्राहविषयल्े प्रमाणाभावात्‌ । पूर्ब-

११० VITTAT |

लिखितनिमन्तितैष्विति reafatrare खहमोजमनिमन््शादि. भोजनविषयल्लमिति | पराशरः,- कारवः शिखिनो दासा वेयामात्यास्तयेव च । , राजानो Tees Talat: प्रकौर्भिताः ॥ कारवः सूपकीाराद्याः शिखिनचिवकारप्रतयः, वैद्या चिकिसका्िकिखायां सद्यःशौचाः। waren weazfeareat राजकार्यं राजानो व्याख्याताः । राजत्या राजेच्छया राजान्नापि- ताधेकरणे सद्यःशौचाः । are-fafe-aretai यथा सद्यःगौचम्‌ तदाह- "ब्रह्मपुराणे, सूपकारेण यत्‌ कम्म करणोयं नरेष्विह.। तदन्यो नेव शक्रोति ARTE: स सूपत्‌ ॥ शिख्पिनशिव्रकाराद्याः क्य यस्ताधयन्धुतः। aera नान्यो जानाति तस्माच्छहाः af ॥ दास्यो दासा यकिश्चित्कुव्यैनधपि च लोलया | तदन्यो न शमः HAA ते एचयः खता: ॥ मनुः,- रान्नो arerfaa ara सद्यःशौचं विधोयते । प्रजानां परिरचांथमासनश्चावं कारणम्‌ ॥

(१) ध पके ऋदिऽिराखे। (९) भ धारवन्यत। ख wives

हारलता। १११

महाम्‌ WTA परमेश्वरस्य रूपं. यिन्‌ खाने पटे सर्व्वाधि- पत्यलक्षणे तत्र खितस्य सद्यःशौचं न राच्यभ्रषटस्य | यतो न्धायाग्धायनिरूपशखन vaca धर््मासनेऽवखान- मशौचाभावे कारणम्‌ । ` यमः,- Sa भये समुत्पत्रे warns विनाशितै। पूव्यैसहृख्ितऽथं वा तसिव्राशौचमिष्यते ॥ दुभिक्लोपसगमरकाटौ जाते, warty waa, यतः सपादे राज्ये पतिः खामौ प्रधानमङ्न्तस्िंख परचक्रेण विनाशितं भराजकलवादराष्विश्चवेऽशौवाभावः। तथा किचिधकाययं युष्करिण्यादि कत्त ger भौचकाले धने agfad एथक्‌ aa’ तस्मिन्‌ कार्येऽशौचं नास्ति | सद्यःशौचानुढन्तौ- मनुः,- feare? हतानाच्च विद्यता पाधिषैन च । MAMTA चेवा यस्व चेच्छति पार्थिवः ॥ डिम्बाहवो दृपतिरहितं बुं तत्र इतानां मरणे warez ( तथा विद्युता aq हतानां पतिना चापराधे हतानां स्था गो-बराह्मणादिरल्ाधं शस््रयोषेनाष्तानाभेषेषां पञ्चानां मरणे सद्यःभौचम्‌ |

(१) बृदधिखे वा दधिकम्‌ | | (a) w—afaara ।

११९२ कार्कता।

यस्व चाश्राकारिणोऽशौचामावं दृपतिरिच्छति aenta खोयसूतकङ्तक्षादौ स्यः शौचम्‌ | पराथरः,- ब्राह्मणां विपन्नानां दण्डिनां गो ग्रहेषु च । साष्टवेषु विपन्रानाभमैकरातरमभौचकम्‌ ॥ दख्डिनामिति"तिष्वपि सम्बु(ग्ब)ध्यते। गोब्राह्मणार्थे ewa बुध्यमानानां मरणे संग्रामे च दण्डेन युध्यमानानां ATT एक- Taal ay | एवश्च गो ब्राह्मणां WHT युध्यमानानां मरणे AAR सद्यः शोचम्‌ | ewufa:,— fevaret face च रान्ना गो-विप्रपालने। CANS इतस्याहइस्यहमन्ये AWA: ॥ feared शसरेरमिमुख्तस्य सद्यःशौचम्‌ | avafa:,— लगुादिषतस्य पराश्नुखतस्य तिराव्रम्‌ | वच्वाभिघातेन मरणं भवतिवित्यभिसन्धाय सस्तीभूय सितस्य मरणे TENA | प्रमादषतस्य मरणे तिरात्रम्‌। रान्ना वधाशीपराधहतस्व सद्यःभौचम्‌ | weave भिरात्रम्‌] गो-विप्ररश्ा्यें असते युष्यमानस्याभिसुखशतस्व सद्यः भौचम्‌। WITS तिरा्म्‌ । यमः,-

VICTAT | ११३

डिग्बाशनिहतानान्तु तथेव प्राणसज्रिशाम्‌ | नदो-ष्वापद-दंद्िभ्यः स्यः शौचं विधोयते ॥ डिम्बो डिग्बाहवः प्राणसद्विणः पराथ मया प्राणा देया इति छतसङ्कल्या ये स्यन्त तेषां सयःशोचम्‌ | नदी तरो वद्िपूर्यैकं खतानां व्यात्रवन्धशुकरादिभिरामानं qfeqaa घातितवताश्च । येषसुक्तायेम्‌ | सद्यःशौचानुहन्तौ शकलिखितौ - अध शस्त्रानाथकामिनि-रल्न्‌-खगु-जल-विषप्रमापणेष्ववमेव | way शुरहरिकादिना -उदरभेदनादिना कताममरणे भनाशकेनाहारत्यागेन वा MANA 'वार्रञ्वा वा भासानं हकल्लादावुद्श्य वा उश्चादतिकटठिनतरभूमिपतनेन वा जलंप्रवेश- विषभक्षणाभ्याभेवमेव सद्यःभौचमित्येः | बु्धिूर्व्वकमरणे सव्यःशौचम्‌ न प्रमादमरणे इति-- ARATE He: — व्धापादयेदथामानं खयं योऽग्न्युदकादिषु' । विदितं wer नाभौचं नाग्निनरेप्युदकक्रिया ॥ wa कञचित्ममादेन न्ियतेऽन््ुदकादिषु | Wels तवर HUA AeA चोदकक्रिया | sae चिरा्रमिति काश्यपववने स्फुटोभविष्यति। उदक- क्रिया उदक्तेन क्रिया ae तपेणच्च . उद कक्रियासाषइचयादभम्नि- दाहोऽपि,

(१) क च--खदक्षाटिनिः। १५.

१४ - श्ारखता।

तथा कूश्चपुराणे,- *कारवः शिखिनो वेद्या दासा दाखस्तधेव च |. दातारो faaat चैव ब्रह्मविद्द्मचारिणौ ॥ afaal व्रतिनस्तावस्तद्यःशोचा उदाहृताः | राजा दैवाभिषपिक्षश प्राणसत्रिण एव च ॥ यन्न विवाहकाले च देवया ava च । wats समाख्यातं दुभि चाप्युपद्रवे ॥ डिम्बाहवहतानाश्च विद्युता पाथिवैर्दिजैः | सद्यःशौचं समाख्यातं शापादिमरणे तथा a अग्निमरप्रपतमे वोराध्वन्यप्यनाशकष | ब्राह्मणार्थे च a सद्यःशौचं विधोयते a नेटिकानां वनखानां यतिनां ब्रह्मचारिणाम्‌ । नाभौचं कौ्येते ate: पति च तधा wa ॥ पतितानां न ere: स्याब्राग्येटटिनाखि सख्यः | न चाश्रुपातः पिण्डो वा काय्यं ्राहादिकं कचित्‌ i व्यापादयेत्तधासानं खयं योऽग्नि-विषादिभिः। विहितं तस्य anit नाभ्नरनप्यदकादिकम्‌ ॥ अथ कञचिद्ममादेन ज्ियतेऽग्निविषादिभिः। Terns विधातव्यं काय्ेश्वाप्युदकादिकम्‌ ॥ तावदिति यावदुतमिल्ैः । , प्राणसात्रिणः; पराये ae प्राणाः। उपद्रवे राजविश्चवे । . शिलेत्राद्मणेः 1 `

ee

1

(२) Wwe कारव इत्यादि क्लोकहयं afer |

षारलता। ११५

शापादोत्यादिशब्देनाभिचार यतस्य ग्रहणम्‌ । वोराध्वनि ATs अनाशके मरणपययेन्तह्ुःताषारपरित्यागसङ्कल्ये | ATH- xe is } UTS ATMA सते TA मनुक्तसद्यासारुष्टायिनि । afsarnfafe वनस्थविेषणं मनूक्ञतोत्रत्रततपञ्ग्यानु- e ; नित्यथं छायिनां वनखानामित्यथः | अन्यवः खत्यन्तरेषु व्याख्यातायेम्‌ |

सुमन्तुः, खग्वग्निजिलसंग्राम देणान्तरख waranfa मदहाध्वनि- कानासुटकक्रिया काया सद्यःशौचं भवति | GATS AAA महहाध्वनिकः शस्ानुमत्या महापथः गमनेन सम्प्रादितमरशः। सद्यःभौचम्‌ fad वेदाध्यापकोरग्निहोढभिरेकादहाशौविभिः RUS खादते तेरपि कन्ेव्ये | काश्यपः,-

भनशनहतानामशनिहतानामभ्निजलप्रविष्टानां waqata- देशान्तरतानां गवभाणां जातदन्तानां विरात्रेण ate: |

अनशनहतानां शास््रानुमत्या अशनिहतानां प्रमादादग्नि- जशसम्मरविष्टानाश्च प्रमादादेव मरणे प्रमादादैव भगुपतने देशान्तरख्तानां मरणे TMM feat Teta सप्तमाषटममासो- यानां मरणे सब्भीशिनां' सव्वविक्रयिणां सपिण्डानां तिराज्रमिति व्याख्यातम्‌|

AIS रहता] जातदन्तानां मरणे निगंणयोर्मातापिव्रोखिरातरमित्यक्षभेव प्राक्‌ | जावालः,-- दुभितते रा्सम्माते थखर-गो-बरह्मघातिते | पतितेऽनशन्ेतै विदेशे firth च न | नाभौचमिव्रधः | राष्सम्पाते राज्यविश्चवादौ। ae घातिते सम्बुखयुद्धे गवा मारितं ब्राद्मरेख घातिते पतितै मशा- पातकरिनि ware व्याख्याता्ेमेव । विदेयखे एकाहा- शोचिनां fara भ्रजातदम्ते। पराशरः,-- उपसर्ग ते चैव सद्यःशौचं विधीयते । गोतमः,- गोब्राद्मशतानामन्बक्षम्‌ | wet चश्ुरिन्दरियं भनु यावश्चशुषा दृश्यत ware: | ‘ERE: — au: शोचस्मृतेलसः प्रत्याख्यातमिषकृत्रियः | भालानं घातयेद्यसु अग्वग्न्यनशनादिभिः* ॥

(१) च खनशनि- | (र) © yaad | (8) कग garage अमधनाष्निः।

SICA | #79

तस्य froma दितोये लखिसश्चयः | Ea तूटकन्दत्वा चतुरे मिष्य" ॥ teqida इत्यतिहह्तया मूत्रोज्चारादिभौचं कर्तु न शक्रोति तत्‌्षणेऽप्यनुभूतं न समरति एवंविधेन खन्वादिभिराल- चातः HUA: तथा प्र्याख्यातमभिषक्क्रियेणापि | एवञ्च विहितामघातेऽपि fara वदन्‌ प्राणान्सप्रायचित्त- सतानामपि दशयति fauna) wad चा्मिष्यते cada एकादशादश्ादमभौचान्ते विदितमिति दितम्‌ | एवश्च स्षभिय-वेश्य-गूद्राणां भअयोदश-बौषरी क्िंशदिवसेषु ASSET I यच्च॒ wpute wearin एव॒ विषये strat भू aatrarenfedtassterfeat ] avefafa तत्यञ्चा्षिखित- मद्छपुराणवचनमनालोश्य, यानि च TRU eave वचनानि लिखितानि तानि भोजटेव-विश्रूप-गो विन्दराज-कामधनुक्लद्धि- रलिखितलामरव्छषुराणवचनविरोधाच निमूलान्धेव समूलल्वेऽपि स्लच्छप्रायदेषे व्यवखितानि। यथा यावदभौचपिग्डदानपर्ो देविशेषव्यवखित भादि पुराणेऽभिधास्यते | प्लाख्यातभिषकक्रिय इति विषेचयत्यादिषुराणे व्यासः--

(1) ख ध wae शद्धिरिष्यते। a) sagem | जिद्कितांयः पतितः।

q १ ® Ne

परलोकं साधयामोति ecacafe: 1 महापापक्रिय इति मषा पातक्यपि wi प्राप्रोति किंवाऽन्य इति सातिशयलम्प्रदशे

STCIAT |

दुधिकिवयमहारोगेः पोडितसु पुमाम्‌ यदि । प्रविशेदनलं Std करोत्यनशनं तथा ॥

अगाधं array WAN: WAAR च। गच्छेकष्टापधं वाऽपि तुषारगिरिमादरात्‌ ॥ प्रयागवटशाखाग्राेहत्यागं करोति ar

खयं दें प्रविनाश्य' काले प्रापे महामतिः ॥ उत्तमान्‌ MAMMA नामघातो भवेत्‌ कचित्‌ । महापापक्रियः खगे दिव्यान्‌ भोगात्‌ समज्रुते | एतेषामधिकारसुं तपसां सव्यजन्तुषु । नराणामथ नारोग्णां सव्येवरेषु FATT ॥

Seat waa येषां जोवितन्तु क्चिद्धवेत्‌ । अशौचं UATE तेषां रज्वानलहते तथा ॥

भत्र लन-जल-श्गम्बादयस्तपःशब्देनाभिधोयन्ते | महामति- रित्यन्यधाऽप्यवश्यम्‌ सम्पल्येवमकन्ेव्यमतः सालिका TAT

नाथम्‌ |

एतेषां उवलनप्रवेशनादोनां तपसां सव्दप्राण्यधिकाराभिधान- मपि सातिशयाथेभेव $दणसिदसुत्क्ष्टपरलोकसाधनमधिकारि-

| (1) क w~ देषविनाशख |

रकता - ११६ विथेषानपें कक येनामारुषाणामप्यधिकारस्ठसादणेचतुशटया- धिकारो am इत्यधेः ।

जोवितन्तु कचिदित्यनेक एवंविधक्रियाप्रहत्तानां यदि दैव- बशाज्लोवनं मवति तथापि पञ्ाखमरणे व्रिरावमेवेति दयति । बचखानलहते तथेति व्याख्यातम्‌ |

अध निरहरणादि |

मुः,- दक्चिखेन खतं शूद्रं पुरदारेण निररेत्‌ | ufaaracgery यथायोगं fess: ॥ भ्रमाङ्लिकलादत्यन्तापल्लष्टक्रमेणाभिधानं भ्राचारशिक्ा'- येच । तशब्दस्य शृद्रसम्बन्धेनोश्चारणं दिजातिषु साक्तादनु- चारणद्चाचारथि्ताधंभेव | यथायोगं TATARAT. अपकषटवेश्यचतियक्रमेणित्यधेः । दिज- अनो दिजातोनु | हारीतः,- न ग्रामाभिमुखं प्रेतं निषेरेयुः | निरतं यदि वमत्रि ग्रामः, स्यात्तदा wae न गन्सब्य- मित्यधः |

(१) ¥— रचाधश्च।

१९० इारवता |

मतः न विप्रं सेषु तिष्ठ दतं शह मानयेत्‌ | cereal श्राइतिः सा स्वाच्थदररंखथेदूषिताः ॥ खेषु तिषठत्सिलयनेन ब्राद्शसम्भवे बराद्मरोनिरणं क्व्य- निति द्धयति। ब्राह्मशाभावे चत्रियेख शत्रियामावै wat वेश्याभावे YET | न च खेषु fasafeaatfara gat भरभिधानवेफष्यप्रस- रात्‌ रेत्वभावाञ्च। ween होति तु दिजातिसश्मवविषयम्‌ | उपक्रमोक्ष- खेषु तिष्ठत्वित्यतुरोधात्‌! | तेन मुख्यकल्पाठुकल्पयोरसम्भवे छापत्‌कल्योऽयमिति सम्न- वति। ween तु गुणभूतायाः शदेरनुरोधैन प्रधानभूतायां WERT खात्‌ | fry:,— aa feat न शूद्रेण निश रयेव्र qe feta । पितरं मातरं gut निररेयुः,-- न fest पितरं मातरमपि शूद्राः | मातरमपोति सपनब्रमातरम्‌ । दिजातोयामित्यधंः | यमः,- | यस्यानयति qeisted ठशकाष्टवोषि च । मन्यते Ha धर्मोऽस्ति. श चाधर््रण लिप्यते ॥ (१). क न पुरूकमे इतयेथगोघात्‌ | | (x) ग आते प्रतिपरस्तिः ।

VITWAT | १२१

पष शदधन्यतै मन्बितैसपृणादिमिर्दगधस्म परमलोकप्रासि- मेषिथतोति तत्तावश्रास्ति। ent विशेषतो दग्धो fai शधं रेव संवध्यते | । । तस्मादमििस्तावच्ुद्रेय न HAT एव | ` . काष्ठादिकमपि यदि ब्राघ्मणांग्यादौ शूद्रौ नयति तथा चितायां ब्राह्म रेरेव दातव्यम्‌ | पराशरः,- | अनाथं ब्राह्मणं प्रेतं ये वहन्ति दिजातयः | पदे पदे amaearagarigatea a ॥ पेतस्मथंनसंसवारे्रौद्णो नैव दुष्यति । वोढा चाऽप्यम्निदाता च स्यः खात्वा छचिभवेल्‌ ॥ भादिप्गणे- अनायं ब्राह्मणं द्ध चतियो वेश्य एव वा । पिटभेधमषहायन्नफलं प्राप्रोति मानवः ॥ राजानं नष्टसव्बेखमनाधं वैश्खयोनिजम्‌ । तस्य yet मदत्‌ सदाःखामेनेव एचिभेत्‌ ॥ ` दाजानं चत्चियजातीयमित्ययं : । मनुः,- ऊनदिवाधिकं पेतं निदध्युर्बान्धवा बहिः । अलङ्कृत्य एचो भूमावसख्िसंञ्चयनाहते ॥

(१!) ष णूटो। ०१६

ध SICA [.

Mee ha... जपि का्थीदक्रक्रिया परख काष्टे faaqereta तुः

| नातिवभेख कशब्धा वान्धवेरदकक्रिया 4 -

लातदन्तस्य वा कुखधान्नाजि वापि छते सति ॥

ठगदिवारषिंकमल्तचुष्म्‌। अलङ्कलाहुरौयकादिना se पुष्य-मन्ध-माल्यैर्धिंतं ग्रामवाद्ये शचिभूमौ खापयेयुः | ठन्तरकाले भररदेहतया अक्यमप्यख्िसच्चयनं न्‌ करम्‌ | विष्वर्ूपैण त्खिश्षश्चयनं यस्यां भ्रमौ कस्यचिन्न wa तस्यां निदध्युरिति व्याख्यातम्‌ १ शम्निदाह- तर्पण -खाहानि चोनदित्रापिकस्य न काथाणि । AAA च यत्‌ ख्यापनं AeA Eye, कौष्टवदित्यनेन च शोको न का saa । अभौचभेव तु तं कायम्‌ । एतश्च मातापितरः सपिर्डानाख्च seared व्याख्यात- भेव । नाविवरषस्येत्यनेन gorse एवोदकक्रियामावोऽनृदयतै' विकल्पेन कर्तव्यताविधानायेम्‌ | waaaga भवति । जअनददिवापिकस्र दन्तजक्मकालात्‌ °प्रथति दाह-तपेण-खाेषु क्रियमाणेषु प्रेतोप्ारो भवति | कररूकरणे प्रत्यवायाभावः। quia तु ` एकदिना- ` भिकस्वाप्यकरये ae: प्रल्यवायस्तेनावण्यं कायम्‌ |

(9) क ग भर्थज्ञभ्यते।

। दारता | १४ aferdita कुशेचितम्‌ । किंते .जातदन्तदयेत्यवेः | ae विष्वरूपैण-नातित्रषौ दिव्पाधिको सम्प तो यव इति व्याख्यातम्‌ । ` तव्ातदन्तस्येत्यमेन विरुषम्‌ । यदि fe नाजिव्ष॑सयेत्यमेन जातदन्तश्यापि award तदैव जातदन्तस्येत्यभिधानं सङ्गच्छते | ° ¶ wa चायं भावः--भ्रात्रिवषपदेन qugatgt ठतीयवषं एवोच्यते इति भवदिरुकतं तथा च जातदन्तस्य ेत्यनेन दिवर्षा- वन्तरीष एवोयते । ` अन्यया वषेहयादूहंमित्यस्य भवदयाख्याऽसङ्गतेः । Ta यावदेव शाम्यते ततख fran दाषः न तिव इति qua स्यात्‌ भथ वर्षाूहंमिति न वाच्यं तथा च वषेतरयपथ्चन्तमेव दाहो- ऽनावश्यकोऽसु ति व्याजेन निराङ्व्वब्राह cafe ] । यत उबत्रिवषस्य ग्रामवदिःखापनानन्तरं Te व्यक्नमाह-- याज्नवल्कयः,-- wafers निखनेत्र कुवधादुदकं ततः | भाग्जश्ानादनुतरल्य इतरो श्रातिभिरमृतः ॥ यमसूक्तं तधा गाथां श्पठद्धिलौकिकाग्निना। स दग्धव्य उपेतशेदाहितान्याघ्ठताधेवत्‌ः ॥ (१) क पएणके | ] दिश्य Whaat: |

(२) च शपद्धिः। (x) च quag |

१२४ CTA |

निखमेदिति खास्ादिमध्यहते प्ोदु्ी दिल्धः |

बूतरो दिवर्षाधिक उपनयनपरम्तम्‌। अतो दातिभिः मिंणिते यंमयलयमेदाधैद्चिष्‌ गाथा यमदेवत्याः ‘wate: उमश्यानं नेतव्यः |

ततो लौकिक्ाम्मिना दणव्यः | चाणडालाद्यग्निसु न ATW: |

चाण्डालामेरमेध्याम्ेः स्तकाग्नेव किचित्‌ पतिताम्नेशितानेख न freed स्मृतम्‌ ॥ इति दैवलवचनात्‌ चाण्डालादयग्निश्मणं माते दोषाभावः | उपतशेदिति- यद्युपनोतस्तदा भाहितागनेरन्निहोतिणो ere या श्राहदितिकन्तव्यता तया etal भूमिसंस्काराटिकं कु्यादित्ययः | अथैवदिति यावत्ेतिकर्तव्यतया भधेः प्रयोजनमस्ति तावत्या दहेत । अस्माच्चमभिजातीऽसीत्यस्य तु टाहमन्त्रस्यानगन प्रति प्रति- पधात्‌ प्रयोजनाभावसतेनासौ सन्तो न प्रयोक्घव्यः । पारस्करः-- rani मूमिजोषणादि wary भाहिताग्नेरोदकस्यान्त- गमनात्‌ | प्रालाग्निना दश्चेरन्‌ समाहिताम्निेत्ुषणीं aati नेतरम्‌। SAAT व्याख्यातः |

- (१) घ rufa: | (१) घ -शोढणः।

रकता | १९४

लोषणं-शुषौ प्रौति-वैवनयोरिरिति धालवशुशारात्‌ Fat तेन भूमिलोषंथं भूमिसंस्कारः तदारभ्य जानार्वोदकसमौप waned क्य शानं गला भादहितामेः ओौताम्निमतः क्रियते तस्वयैसुपनोतमाव्रस्यापि कर्तव्यम्‌ |

भाहितान्निडेदिति सआाकतौन्निमान्‌ यदि तदेनं सात्तौम्नि- मन्तं शालाम्निना SPa: |

खौ ताम्निमतसु श्रौताग्निना ere: युतावेषोक्षः |

दतरमम्निरहितं aaa दश्युसष्योमस्माच्चमभिजाती. $सोति aarard विनेवेतयर्धः |

तख्व च मन्वस्य खामध्यैपव्यालोचनया भग्निरहितं प्रति निषेधः । भोऽमे। ARATE Warentarsts Wa पुनः प्रेतस्त्त्सकाशणात्‌ पुण्यलोके" जायताम्‌ । असाविति प्रेतच्या- तित्वेन fem: ।

खगेलोकप्राप्ाथें त्वयि afar इति खाहाशब्दाधेः।

एवश्चाग्निरदितै लौकिकाग्निना दग्धव्येऽसमवेता्थेलवात्‌ अप्रयोगः सिद्धो ्परिशिष्टकाराभ्यां, खष्टौक्ततः |

तस्यादच्छल्नाणवरादपुराणो MAAS समवेतायेलात्‌ˆ Wet, रुदिपीऽपि प्रयोगः क्तव्यः ।

भादिपुरारे,--

(१) ` ख प्रेतङोके । (९) घ -काल्लायनगभ्वां |

nt

ITA |

वियमाणो femal: titer: HE eR SMT । weary wrest aratte च eee ॥ मगा भूमौ निखन्यन्ते Scat Ay संदा | भासद्य' ठते गच्छन्ति सुप्रजा खवान्धवम्‌ ॥ चनष्टायैः gat तु तिरो वर्षाणि वर्षति । ततः drat पूणे सव्वसम्भारसश्युताः ॥ `

WH तं areata afer प्रदहन्ति च ।

प्रेतः खातो THATS: पुष्यगन्पेरलङ्कतः ॥ वम्यानभूमिं नेतव्यो AAA: |

सुखे निधाय कांस्यं वा सुवणे-्रणिविटूमम्‌ ॥ तुविधेन वादेन ga: कोलाहलं मत्‌ । भूमौ शने निधातव्यो यावत्‌ प्रेतस्य जोवितम्‌ ॥ nag नवभिः arta देहं प्रसुदधति। सवेषामेव भूतानां स तु वायुधंनल्ञयः ॥ प्रीलयपरीतिविमेदांशच जानाति wea खितः | ध्वनिमाकोटनं कोपं करोति कुणपेशयः ॥

fa wart wa: खाप्यो योज्यः ज्ञानादिभिः शवः | नदौमध्ये भ्रनाथसतु दग्धव्य ब चाग्धथा ॥ यस्मिन्‌ Se जलं नास्ति तुषारं वा न विद्यत | तव तोयकथा कार्य्या वक्षव्यं धा हिमं हिमम्‌ ॥

ae eel

VITWAT | १९७ .

Tere art खहादहिः aie ogee एव खाप्यो न अदिनः सारयोयः-।

भथवैति शूद्भविषये ग्यवस्धितविकसः । तेन्‌ ब्रा्मण-चविय- वेश्या afeftarcdtan—a ag: i चतुर्भिरपि वर्यैः समस्त- सरमयभार्डल्यागख कायः |

मगा ममदेशोद्ववा मानुषाः । MATA प्रोप्यनते अतस्तेरयं देशधमीं नातिक्रमणोयः |

दरददेणधश्चसु घनच्छायठकते प्रच्छादितप्रदेथे वषभेकमव- लम्बा खापनम्‌। ततो गङ्गगाजलघ्नावितस्य दाहः ।

तिरो वर्षाणौति #3 वषेति वर्षाणि वषेणानि तिरोधातुं aya सम्यक्‌. छादिते हत्त इत्यर्थः |

परेतःखात इत्यादिनां यन्नोयदेश्रवासिनां प्रेतसकारविधि- माद वान्धवेरनश्कतेरिति-

वान्धवानाभमैवायसुपदेथः । warfare प्रेतवदहनं काय- भित्यष्द्ारं त्यक्ञा अवध्यं यथा यथा सज्निधानविगेषः। तधा तथातिश्चयेन वनं कायमन्यथा प्रत्यवायः स्यात्‌ |

प्रेतवदनक्छले तु विश्रामाथं यदि भूमौ प्रेतः याप्यषे। तदा शनैः शने; खाप्यः।

यतो नवसु प्राणेषु गतेष्वपि धनख्ञयनामा वायुभूतः प्राणः प्रेतदाहप्रथ्णतं ee न सुश्चति. मनोगतखरसाखरसश्च जानाति भखरसं FUT, कोपादिकं करोति ventures काचि- दापद्चवति |

ers. PICGAT

वराहपुरारे- ‰ Be ^ कण्डखानगती जोव मोतो HATTA: 1. aren तु विद्रलस्तत्र mie निःसाथते टडात्‌ ॥ कुशस्तरणशशायो च दिशः सर्व्वाणि प्यति | दापयेत्‌ Gearaa भूमि fur दिजातिषु ॥. सुवे वा हिरण्यं वा यथोत्मन्रन्त॒ माधवि | aa तस्य हितार्थाय सम्प्रदानं" fafired | तथेव दौपदानेन fet qe किखिषात्‌। तथा अुतिपथं दिष्यसुशेः कणे च ओ्रावयेत्‌ ॥ tut सुविश्रलं wet यममार्गानुसारिणम्‌ | मयाणकाले च ततो way विधिपूष्मेकम्‌ ॥ महकतेनेव दातव्यं सव्यं संसारमोखणम्‌ | मधुपक तती WH दमं मन्बसुटोरथेत्‌, ॥ ॐ सङ्गच्छ मागच्छ ममेव दे मधुपक संसारमोक्षणं शरोरं श्रवमागन्तुकमनिल्यं ele शरोरग्ोधनम्‌ |

we लोकनायप्रोक्षमिदं मधुपकंम्‌।

एतेन HAT मधुपर्कात्तमं दद्यात्‌ | परुषो सत्युकाले तला संसारमोक्षणम्‌ | एवं विनिःखतेः.प्राशेः संसारं स न गच्छति ॥

(9) ष.लोकहितार्घय MATTE | (१) खं -उदषरेत्‌ |

हरकत

मत्लावनसतिं गत्वा गन्धानि विविधानि st .छततेलसमायुक्तं कला देविथोधनम्‌ ॥ तेनाभ्यज्य गुन्‌ Ae नयेत" पितरं वनम्‌ । दच्िणाभिरंसङ्कतवा सचेलन्तु शवन्तथा ॥ तीस्यावाहनं gar स्नापनं तत्र कारयेत्‌ । गयादोनि च तर्थानि ये च पुणा: शिलीचयाः ॥ कुरतेतरश्च गङ्गाञ्च यसुनाच्च सरिदराम्‌। कौशिकीं terre सव्मैपापप्रणाशिनोम्‌ ॥ भद्रावकाशां Ww TAS पनसन्तथा | वेणवश्च वराहश्च तीथं पिण्डारक्गन्वथा ॥

षएथिव्यां यानि तोर्थानि चतुरः सागरास्तथा । ` ध्यात्वा तु मनसा सव्वं Ararat गतायुषम्‌ | देवाश्रागिनिमुखा; सव्वं होला तु इताशनम्‌। ग्टहोत्वा पाणिना चैव मश्वमेवमुटौरथेत्‌ ॥

कल्ला तु दुष्करं कश्च जानता वाऽप्यजानता। मृत्यकालवशं प्राप्य नरं पञ्चत्मागतम्‌ ॥ धर््माधश्मसमायुक्तं लोभ-मोषहसमादतम्‌ |

दशयं सव्यैगात्राणि दिव्यान्‌ लोकान्‌ स गच्छतु ॥

(१),घ Arata | (३) घ गण्डको सश्यू i (३) ख -घुदुव्कर |

१७ `

rez

न

Re VICI fF

एवसुक्ला ततः Uhr Mar चेव प्रदचिणम्‌। च्वलमानन्तथा fs शिरःस्थाने प्रदापयेत्‌ | चातुव्णेषु dead भवति पुविक्षे ॥ सव्योणोति नपृस्कलिङ्गनिर्देणः स्रो लिद्गलेऽपि दिशामाग- भिकलात्‌ दिशः पश्यति भूतानि वा पश्यतीति सम्बन्ध; | भूमिपदं एथिवौसम्बो धनार्धम्‌ । wad वा हिरण्यं षेति aed समुश्चयायम्‌ देधैति प्रकारदयस्योक्षल्वात्‌। fecal रजतं दिष्यलोकगमनमागं gaat कशं आवयत्‌ | यथालिखितमन््ेण ˆ भगवन्तं वासुटेवसुदिश्य ayaa सुमू्दापयितव्यः। , मल्लावनसखतिं . निासप्रधानं वनाति वरञ्चस्ा्बयोडुम्बराणामन्यतमं गला निथासमानोय चन्दना- गरु कपूर-ङुष्ुम-खगमदः जातोफलानि च पिष्टा 'मिथीकषत्यानीय छततैलाभ्यां निर््याससव्यैगन्धसहिताभ्यामभ्यच्य शवं नयेयुः । ततो गयादौन्यक्षानि तोर्थानि स्मृता ज्ञानं कारयितव्यम्‌ । ततः क्षतेति मन्वेणग्निदानम्‌ वणंचतुषटयस्यापि । आदिपराणे,- amasiwen तु चितामारोष्यते शवः | wage दत्तिणादिक्‌चरणसु पुमानिति उन्तानदेहा नारो तु सपिण्डेरपि बन्धुभिः 1 दचिणादिक्चरण दयेन उत्तराधिरस्वसुकतम्‌ |

(१) घ पिष्टानि भिन्रीज्लतानि।

रशा | १९१

यश्च वराहएुराणे-दिणाशिरस्वसुशा तत्र द्तिणाथिरस्तं छन्दोगानां लिखिथमानद्न्दोगपरिशिषटवचनात्‌ । भन्धेषान्षू- तराशिरस्वम्‌ । qa कात्यायन प्राक्थिरस्तवं तदम्निहोतिणां यजु वेदिनाम्‌ । यङः, मरणादेव कन्तव्यं संयोगो यस्य नाम्तिना | दाष्ादषंमभशौचं स्याद्‌ यस्य वैतानिक विधिः। वेतानिकः सौताग्निसम्बन्धौ । तेन योगो यस्य नाग्निनेति खौताग्निना यस्य न WAT LAT: way कैवलस्मात्ताम्निम तोऽपि मरणात्‌ प्रत्ये वातो चम्‌ | यमः,- श्राहिताम्निसु यो षिप्रो दश्यते च वथाग्निना | ब्राह्मणात्‌ स परिभ्रष्टः शूद्रयोनौ प्रजायते ॥ आहिताग्निः ओौतामिमान्‌ हधाम्निना लौकिकाग्निना। णवं श्रीताग्निविशेषणात्‌ कैवलस्मा्तागिमतः प्रमादाज्ञोकिकाग्निना Ble न Ta: | | कूर्कएुयणे,- श्राहिताग्नियंयान्यायं दग्धव्यस्िभिरग्निभिः | अनाहिरतागिनिदाद्यन' लोवि्षभापरो जनः ॥

(१) घ -ateper ।

१३४ कारखता।

यथान्यायं पावन्यासादिषूव्वैकम्‌ | छन्दोगपरिणि्टं कात्यायनः- इतायां सायमाइत्यं दुवैलेरहो भषेत्‌ । प्रातर्डोमस्वदैव स्याल्नोवेशचेत्‌ स, पुनन वा ॥ दुबेलं ख्रापयितवा तु दचलाभिसंततम्‌ | दक्तिणाशिरतं am बहि खत्वां निषे शयेत्‌ # छतेनाभ्यक्गस्ना्नाव्य Yaa सूपवो तिनम्‌ । चन्दनोचितसव्वीद्गः सुमनो भिविभरूषयेत्‌ | हिर्ण्यशकलान्यस्य fam दिटरेषु सप्तसु । सुख्येष्वथ fray निररेगुः सुतादयः ॥ अर्मपाकरेऽत्रमादाय प्रेतमग्निपुरःसरम्‌ | एकोऽनुगच्छेत्तस्यादै मचैपय्युसृजेड्‌वि ॥ अररैमाद ने प्राप्त ्रासोनो दक्तिणामुखः | सव्यं जान्वाश्य naa: सतिलं पिर्डदानवत्‌ ॥ श्रथ पुत्रादिराश्रत्य कुयादा रचयं महत्‌ । Bret शचो युक्त पञ्चाच्चित्यादिलक्षणम्‌ ॥ award निपातनं दक्षिणाभिरषच्छदे । ˆ आज्यपूण शुचं दद्यात्‌ द्िणाग्रं नसि शुवम्‌ ॥ पादयोरथवा प्राचोमररिं शिरसीतराम्‌ | पार्खयोः सपचमस सव्यदचिणयो; क्रमात्‌ ॥

eee

-(१) Sm k (२) घ faa By: |

SITIAT | PRR

सुषलेन सह qanaqatepeay | चतरं? विलोकमनैवमनजुनयनो विभी; ॥ ` भपसथ्येन Raa ang: पिदढदिष्ुखः | safe सव्य॑जान्वक्षो ददयाद्क्तिणतः शनैः ॥ , waren fire ऽसि लत्तोऽय॑' जायतां पुन; | असौ, खगाय लोकाय खाति यजुरोख्यन्‌ ॥ एवं ब्टषपतिदग्धः सब्ब तरति दुष्कंतम्‌ । wat दाहयेदिषान्‌ः प्रजां प्राप्रोत्यनिन्दिताम्‌ ॥ एवभेषोऽग्निमान्‌ यन्नपात्राम्बुषर्विभूषितः। लोकानन्यानतिक्रम्प्र परब्ब्येव feta i सायं होमादि wasted नेकः क्य तत्र सायंडोभे कते यदि खडपतिरासत्रमरणो भवति तदा तस्िन्नेव काले प्रक्रान्ता- परिषमापनदोषपरिहाराधंमपङ्ष्येव प्रातर्होमः क्तव्यः | भ्रपक्ष्य कते च प्रातर्हौँमै यदि देवात्‌ गहपतेजोधिनं भवति तदा प्रातःकाले पनः awl न कर््तव्यः। वा शब्दः सिष्टान्तव्चख्यापनाधः। तुष्युतिलात्रतरः स wi स्यादि- त्यादिवत्‌। wae च gaa युनदुर्बलग्रहणमतिशयाथं तेन मतं सराप्रयिलवा शवेन वाससा सव्वेशरोरमाच्छायास्तीणंकुशायां भूमौ दक्षिणाशिरसं ्याप्येत्‌।

"~~~ #---------*------------------- a

(१) क गः yerhed हदयं | ९३) घ- विप्रान्‌ | (र) सोऽपि। (४) घ -मेकं |

प

१३४ षुरखता1

ततो warner पुनः जापरयिला qaae त्याजयिला वासोऽन्तरं नवं wenfad वाऽस्फुटितमभो षं वा परिधाप्य उत्त dare angry दत्वा way सर्व्वाङगाण्णुपलिप्य gu- विभूषयेत्‌ |

चन्दनग्रणमगुर कपुरा्युपलक्षणाधेम्‌ । , ततो FRY सुख- सम्बन्धिषु कणे ्ि्रदय-नासिकादिटद्रदय चक्ग्िद्रदय-सुखाककेषु anfesy सप्तसुव्रणं खण्डिकाः प्रचिपेत्‌ |

ततो वचनान्तरेण पिधाय सुतश्नाद्प्रथतयो ये ये यथा afa- हतास्ते & हरेयुः |

तत्र च प्रथमं. प्रेतो Fae aa एको ब्राद्मणोऽजिनिं RV गच्छेत्‌ । ततोऽन्यो ब्राह्मणो भामखाव्या दिक्षतमन्रं EAT गच्छेत्‌ |

तस्यान्रस्यारैमशैवत्मनि एवभेव त्यजत्‌ । तत भादष्यतेऽस्ि- बित्यादश्नं शानं ania: पुत्रादिरम्निदाता sigat कत्वा वरामं जावा भूमिन्रोला द्िणामुख उपविष्टस्तिलसहित- सपरम ब्रा पिण्डदानेतिकन्तव्यतया उस्ुजेदित्यनुषङ्गः |

पिष्डदानेतिकैव्यता च-डईटशोभूमिग।मयेनोपलिष्या कृणमूलेन दक्तिणाग्ररेखाकरणम्‌ tenged नामगो ताभ्या शेखायामवनेजनम्‌। कुशास्तरणं नाम-गोव्राभ्यामवनेजनखाने पि्डदानं नाम-गोजराभ्थर्म् पिच्ोपरि पुन॑रवनेजनम्‌ |

यथाशक्ति तुष्णीं गल्यादिदानम्‌। भाङ्पूव्वादश्चतःक्षा- प्रत्यये चपि भाद्ेतिङ्पम्‌ |

VTCTAT | ११५

ततोऽन्निदाता भराङ्जवनं ला चितायोश्यायां समायां शचीौ- Ww लक्षणं कुयात्‌ लक्षणद्चाग्निसंस्ापनाथै पश्चभूसंस्कार उच्यते |

ततव प्रधमभेव करभोधनम्‌। ततो गोमथेनोपलेपनं ततः खग्डद्नोहरेखाकरणम्‌ । Meare रेखाभ्यु्तणम्‌ ।

ततीऽग्विदाता Wyatt कला लक्षणोबरि मडहारुचयं wor | ततो दारुचयोपरि वस््रहयसहितभेव efaurfaca- मुत्तानं शवमारोपयेत्‌ |

ततो तपूशां शुचं सुखे ददात्‌ ततो wage यवं दक्तिणाग्ं नासिकायां दद्यात्‌। तत्रोऽघरारणिं प्रागग्रं पादयोदंवात्‌ | ततो उत्तरारणिं प्रागम्रामेव भिरसि, दद्यात्‌ । वामपश्वं a दिण्णं चमसं मुषलमुद्‌ खलश्चातन्तुवोलिकश्च उर्दयमध्ये दद्यात्‌ |

एवं UATE कत्रा सव्यजान्वक्षः- अ्रस्माच्चममिजातो- $सौत्यनेन मन्त्रेण शिरसि दक्षिशतोऽग्निं शनैदं दात्‌ |

wa व्यक्ति-क्षरण गतिष्ित्यस्य निष्टायामक्त दवि रूपम्‌ | सव्यं जानु Va भूमिगतं यख स सव्यजान्बक्तः |

एतच्च पाव्रान्यासाद्यग्निदानपर्यैन्तं काऽनश्रुनयनो निर्भयश कुत्‌ ।

यमः,- यजमान वितारूढे पाचन्धासे तथौ कमे 1 व्षाश्यभिहते चाग्नौ ततः पृच्छामि याज्रिकाः ॥

xg | हारक्ता) गेषं लब्धाचैदग्धेन! निदग्धं तत्र कारयेत्‌ | Rarer तथा HAG TATA वा पुनः | भणु प्रास्यन्ति तं गेषमामन्नेय्यस्ताः स्मृताः पुनः ॥ वर्षीदोत्यादिशब्देन वात्याया ग्रहणं विस्तरतरकल्ञालस्य च । भो यान्निकाः च्छामि किं क्रियतामिलयध्याहारेण सम्बन्धः । उत्तरं. यद्यरश्योः शेषो लभ्यते तदा तैनेवा्ैदगधेन शेषेण मन्नं war भरग्निमुत्पायय quand यजमानं निःशेषं दहेदित्याकूल्येव पूरणम्‌ | यदि पुनररणिेषो न लभ्यते तदा दग्धशेषस्य यजमानस्य यथानन्तरं AMARA कुयात्‌ | तदेषोच्यते- अरु प्राख्यन्तोति प्रसतिपन्ति भमु Boe इति धालनुसारात्‌ WAAC | पञ्चमलकारोऽयं विध्य | घनः शब्दो यस्मादर्थे निपातानामनेकाथेललात्‌। ता भाष aaa: अग्निसम्बन्धिन्योऽगनेः कारणभूता श्त्य्थः] कारणे च काय्येम्बिद्यते एवैत्यग्नावै व naa: क्तो भवतोति हेतुमनरिगद- SATE: | वशिष्ठः,- भाहितागिनिखेत्‌ प्रवसन्‌ fata पुनः deat कल्ला शव- वच्छौचमिति गोतमः | भ्राहिताग्निरग्निहोतर' पुनः संस्कारं aafa "रोरस्यासयाच

[रि

(१) कख सकण्ठद्ग्धेन |

BCAA | . १३७

प्रथममलामे पलाशैः एरुषप्रतिकतिं wat दाहे क्षते यदि शरोरमसोनि वा लभ्यन्ते तदा TASTE TAT AAA संस्कारात्‌ प्रति शावाभौचम्‌। गोतमप्रहणं पूजाघम्‌ । ्ादिपुराणे,-

भ्राहिताग्नौ विदेशे खते सति कलेवरम्‌ । `

fata नाग्निभिर्यावत्‌ तदोयेरपि दश्यते ॥

तावच्च दच्िणाग्रैष garcia वेदिकाम्‌ |

भधोमुखोन्तु समिधं धारयिता विधानविद्‌ |

परकौथेण वसेन दुग्धा तदाच तद्गृहे ।

ata तैनैव. जुह्यादग्निदौ तकम्‌" |

पादग्नौन्‌ समारोष्य यत्नभाण्डानि तान्यपि 1.

उपयच्छेत विप्राय तती दृशदभेव हि ।

मयिलाऽग्निप्रणयनं ज्ञत्वा तं कुणपं देत्‌ ॥

fafaurfat खटारेषु परिकल्यत्विजम्तथधा ॥

प्रवत्‌ कावान्‌ विप्रो हैव न चिरं क्रचित्‌ ।

इति छन्दोगपरिथिष्टोक्षविधिमायित्य सखभार्गयायाममिनं

fafaar काथैवशादग्निहोतरी देशान्तरगतो यदि feat तद यावता कालेन खदेगमानोय ta: ्लाग्निभिरग्धुं शक्यते तावन्तं कालं शरोरं नियं र्षणोयम्‌। नाम्यन्तरेण दग्धव्यमिति यावत्‌।

(1) क अम्निोलिकम्‌ । (a) घ wralfeafaat | १८

११८ हाट्लता।

तच्छरौरानयनकालाभ्यन्तरे तस्याभ्निषु ऋतिगादिभिर्यथा$ fant कन्तश्यम्‌ तहभैयति तावच्च दक्िणाचैरिव्यादि-

वेदिका भ्रजिप्रण्यनभूमिः--सा जोवत्यम्नि्ोते तु SUG: Wud तसिंख aafana cfu: क्शेरास्तरणोया |

तथा जोवदग्निष्ठोतिणि यस्य खवक्तेन Gqeud warfia- छो तिणो गहे तु तस्येव धेनुः परकौयवत्तेन दोग्धव्या । ,,

पश्चाद्िशाग्रकुशास्तो्णयां वेदिकायां दचिण-गाहपत्या- इवनोयां सींनप्यम्नोनारोभष्य इत्वा श्धस्तादधोसुखौ समिधं धारयित्वा तेनेव परकोयवस्क्लतदो निष्पन्नेन atari SATE |

‡दगख्ाग्निहोतरोमं यावद्वि्दिनेः शरौरमानेतुं. शक्यते तावन्ति दिनानि gate |

नोते शरोरे यश्रपाव्राणि विप्राय देयानि ततो यन्नसस्ब- fat दृषदं शिलां लोष्रेण fata अनन्रमग्निङुण्डात्‌' व्रभ्राणामम्तोनां प्रणयनमुद्ठरणं कत्वा तच्छवे दहेत्‌ ।

अत्र रखताम्निहोत्रानुष्ठाने विरेषमद-- काल्यायनः-- प्रोषितशेत्‌ प्रेयात्‌ प्राचोनावौतिनेवान्यां दुग्धा दक्षि

तोऽधि्रयणोहासने । तत "व Sree समिधं धारयन्‌

(१) कषः ay (१) ROG Yaa (२) क अग्निडोलदस्तानां।

ारता। ११९.

दचिणाग्रान्‌ gary कछला पिढवत्‌ पर्यस्येत्‌ । weed कष्णाजिने पुरुषविधिं विधाय ऊ्णादिभिराच्टाद्याच्ये नाभिघाच् पूव्यैवहाषहः। शरोरनाथे wife ष्टि्रतानि पलाग्हन्तानां कष्णाजिने gear

अन्यामिति भन्यवत्सेन प्रज्ाधितामित्यधेः! । अथवा अन्य- घेठुभेव waar तचैुदोषाथक्तौ व्यवश्धितविकल्ः। जोव- दग्निहोत्रे एपवोतैन दोष्ठोऽग्निवतोऽमेरुस्रेऽपिखयणसुदा सनच्च | शोमोयसमस्तपटाथंखापनच्च |

अत्र तु विशेषः-- |

दोहै पराचोनावोतसधिचयणमुदासनशच दक्चिणतो gar मधस्तात्‌ समिधुष्ठारणश्च पिदटवत्‌ पय्यस्येदिति।

way प्रकिपेत्‌ warfare: | पिवत्‌ यथा freer: are clad तदचिणामुखेन प्राचोनावोतिना पिढतीर्धेन तथवेव्यधः

सुरषविधिं विधायेति-खग्ट्सतस्याम्निहोतिणः पुरुषस्य क्रष्णाजिनस्थापनमे यो विधिरक्ञसतं क्लेत्यथेः |

पूव्ववङिति-खग्डहटतस्याभनिहोचिणो यथा दाह उक्ष स्तवैषेश्यधैः 1 शरोरनाे wham afe षष्टिशतानि षच्य- धिकानि wife शतानोत्यधः |.

हन्तफुनास्निति हन्तयुक्ञार्ना "पत्राणां ग्रहणम्‌ |

rr rrr ak

(9) चं -प्रष्लवितां।

१४०९ BTCA |

भादिपुराणे--पत्रग्रहणस्य वश्छमाणलात्‌ पूैवदित्यक्षाथम्‌ । छन्दोगपरिशिष्टं काल्यायनः- विदेथमरयेऽखोनि पाह्याभ्युशय' सपिषा | दाषयेदृणंयाच्छछाद्य पात्रन्धाादि पूर्व्ववत्‌ ॥ भस्थामलामे पाणणणिं शकलान्युक्षयाऽ"ता । ereazfagenta ततः प्रति सूतकम्‌ ॥ महापातकसंगुक्षो ठेवात्‌ स्यादग्निमान्‌ ate पतादिः पालयेदग्नोन्‌ युक्त भादोषसं्तयात्‌ ॥ प्रायचित्तब gene: बुर्व्यन्‌ वा faa यदि । ख्यं निवापयेच्छौतमुदस्येत्‌ सपरिच्छदम्‌ ॥ शसयेदुभयं वाऽदविरहयोऽग्निरभवद्यतः | पात्राणि दद्यात्‌ विप्राय eeeuaa वा fata i भ्रनयेवाहता नारो दग्धव्या या व्वस्िता | भनिनिप्रदानमन्तोऽख्या ‘a प्रयोज्य इति fafa: ॥ अग्निनेव दहेशनाय्यी खतन््ा पतिता न चैत्‌ तदुज्ञरेण पात्राणि दायेत्‌ warfare ॥ पणं पलाशस्तद्ृवानि पार्णनि शकलानि पाट्ाणि भखि- VEN षच्यधिवां शतत्रयम्‌ | युक्त Sam, We सार्तामिं खौत- मादवनोयादिकं उदस्येत्‌ खानान्तरं नोत्वा त्यजेत्‌ |

यणि

(9) खग अभ्यज्य (३) शग इधा | ˆ (३) कच अतुपयोञ्छ|

VTICHAT | १४९१

से-चमसारणि सुषलादिकाः समस्तयश्नसामग्नो परिच्छदः व्यवसिता अव्यभिचारिशौ भ्व्यभिचारिलवेऽपि 'खातन्ध-पतितत- afer) पतिष्यूषामम्निशरुषाच्च sat weed eee पतितलं सवणेस्तेयादिकारितम्‌। दाष्येदित्यर्ैवाग्निप्ापेरग्निनेतिं एथगभिधानं श्रौत स्मात्तामिग्रहणा्थेम्‌। एवकारो लोकिकान्निव्यवरेदाधरः। wafafa यथा पुरुषस्य मुखादिषु श्ुगादिन्धासः.। नैवं स्रया; | अन्तिके समोपे चितायाभेषेल्यर्धः | भाखलायनण्टष्प रिथिष्टम्‌- wierd पलाशहन्तानां alfa षष्टिशतानि ष॒रषप्रतिनिधिं कला | अगौत्य्चन्तु शिरसि ग्रोवाथां दश योजयत्‌ । उरसि विंशतं ददात्‌ विंशतिं जठरे तथा ॥ बाहृभ्यां च शतं दद्यात्‌ दव्यादङ्कलिभिदंश | हाद हषण्योरष्टाशचे शिश्न एव च ॥ उरुभ्यान्तु शतं दद्यात्‌ तिं शतं जानुजङ्योः | पादाङ्कुलोषु च दश एतत्‌ प्रेतस्य लचणम्‌ | अणी सूजेण संवेष्य यवपिष्टेन लेपयेत्‌ | wae विधिनाग्निभिरदधारां * ततो इरेत्‌ ॥

म) ङः etary ufagfagat | (९) क उदग्धारां |

१8२ रिचता छरुषप्रतिनिधिं छलेत्यनेन पलाशपभव्यतिरिशद्रभ्येण प्रति- निधिक्रियां देयति तच्च द्रवयं शरपन्रायोति वश्यामः ।- “arqawt:— प॒नशेदुपलभ्येरंस्तदस्योनि कदाचन । तदभावे पलाशस्य sara fe पुनः क्रिया ॥ हि यस्ा्तदमावैःख्थामप्राप्तौ पलाशस्य दाइक्रिया। घनः रखिसम्धरवे पनरखिदाष्क्रिया विदिता तस्माद्यदि gacanfa प्राप्यन्ते तदा पुनर्दाहः AUT LAU: | श्दिपुराणे- wifennaite दम्पत्योयस्वादौ स्यते सुवि | सस्य देः सपिण्डे दग्धव्य सिभिरम्निभिः ॥ पञ्चाकृतस्य ‘erg दग्धव्यो लौकिकाग्निना | अनाहिताग्नेदेहसु दाश्च खद्याम्निना fest: ॥ तदलाभाव्‌ पलाभोदैः पतैः ATA: Tara । शतेसिभिस्तथा ष्या शरपते विधानतः | रेषटितव्यस्तथा यत्नात्‌ AUST THAT | HUA TET तु (वा) प्रलेप्व्यस्तथा यप; ॥ सुपिष्टेरजषभ्संमिसरदेग्धव्यश्च तथाभ्निना ॥

(१) wwe Yanga TTIW: | (९). ष द।ङ्सतु aM | (a) च जश- |

करवती १8४९ ` असौ खगाय लोकाय STRAT MATA । एवं पथेनरं दग्धा जिराव्रमश चिर्भवैत्‌ ॥ तधा,- एवं छते BAA यद्यागच्छेत्‌ पुमान्‌ कचित्‌ । कुओ्चादधायुषौमिटि' पुनराधांय पावकम्‌ ॥ भथ पणंनरे Te पाव्रन्धासे कते सतिम गतैष्वम्निषु aeeraay लभते कचित्‌ ॥ तदशैदग्धकाष्ानि तानि निर्मध्य eke | यद्यशैदग्धकाष्टन्ु तदोयञ्च न लभ्यते ॥ तदा तदखिखर्डन्तु freee महाजले । दरिद्रोऽपि न दग्धव्यो नमः कस्याशचिदापदि Ne केनापि cages छादितव्यः प्रयतत: | यत्र तत्र भवैषुःखौ यदि vay द्यते ॥ निःशेषसतु न दग्धव्यः गेषं किञचिच्यजैत्ततः | गच्छेत्‌ प्रदिः an समिद्धः सप्तभिः सद ॥ देयाः प्रहाराः सपैव कुठारेणोख्पुकोपरि | MUSA नमसुभ्यमिति जप्यं समाहिते, | -नावैचितव्यः क्रव्यादो गन्तव्या च ततो नदौ ॥ आदहिताग्न्योरंम्मल्योर्मध्ये यदि yaaa fad तटाऽसा- वम्निश्रथेख TWA 1 Taya भग लौकिकान्नो दग्धव्या |

य = a

(१) कं आदुप्रतोम्‌ ।

१88 SILAAT |

यदि तु wrated frat तदाऽसावन्निभयेश दग्धव्या | ततो यदयज्ञते पुनराधाने पुमान्‌ स्रियते तदा लौकिकषामिनेव दग्धव्यः पुनराधाने छतेऽग्नितयेरेव ।

अनाहिताग्निः कैवलस्मान्तीम्नियुक्षः1 शरपतेविधानत दूत्यनैन शरपतैः पुत्तलकं' Bal भ्राश्ठलायनग्छद्मपरिशिष्टोक्ष- विधानात्‌ पलाश्पन्नाणि शिरःप्रतिषु दैयानोति दशयति |

पलाशपवक्षतदाहेन च निराठ्मभौचम्‌ |

एवश्च ततः प्रथति सूतकमिति छन्दोगपरिशिषटमपि जिरात्रा- शौचपरभेव |

निःगेषसु न दग्धव्य इत्यनेन किश्चिदवथिष्टे शवदाहेऽवशिष्टं WATS ज्चलदहारमध्ये निच्तिष्य वधैकयादिक्नताङ्गारदाइन्यायेन' सदिराच्छादागन्तव्यमिति दर्भति |

uefa; सप्त पदतोगच्छेदिति पूरयिता व्याख्येयम्‌ | सप्पटानोति यावत्‌। सप्तभिः समिद्धिरिति लिखिष्यमाश- प्रचेतोवचनदशनात्‌ प्रादे्परिमाणाभिरिति बोदव्यम्‌ ।

श्रासाश्च समिधां विनियोगः प्रचोतोवचन एव वच्यते | प्रदक्तिणश्च सप्तपदानि गत्वा ठणकाष्ादि ज्धलदुलुकोपरि Asta सप्त प्रषटारा देयाः क्रव्यादाय नमसुभ्यमिति मन्त्रेण |

सप्तवारानेव च मन््ोचारणं, उ्वल्ुलिकाखितश्चामिनि- बिताखच क्रव्यादोऽतस्छमपश्डदिः ज्ञानां नदौ गन्तव्या |

"व्यः पयाया)

(१!) घ -ग्ाषैन।

हारश्ता | १९५ प्रचेताः,- ` नग्नदेष्ं दहेत्रैव fafata पटियञत्‌ । तथा,- दग्धा AAAS प्रादेणाः काष्ठिकास्तथा । स प्रद्िणाः war एककान्तु fafafaaq i fafara परित्यजेदित्नेन waaay किच्चिदस्रमे कदेशं वा सशानवासिवाण्डालाद्यये त्यजेदिति दर्शयति । दादानन्तरं खानादिकगै |

अधोटकादिदानम्‌ |

छन्दोगपरिशिष्टं कात्यायन :- अथानधेच्यमेत्यापः सव्ये एव शवस्फशः | खात्वा सचेलमाचम्य ददयुरस्योदकं जले ॥ गो्रनामानुबादादि तपयामौति चोत्तरम्‌ । । दचिणाग्रान्‌ कुशान्‌ aa सतिलांसु एथक्‌ एक्‌" ॥ sate चितान्न्यवेच्णम्‌ यधा न भवति तथा श्रप wa गतेत्यधेः। भादिशब्देन प्रेतपदोचारणं दगेयति। त्प यामोत्यनेन Wafers दितो्ान्तलं दशंयति। उत्तर मित्यनेन तप॑यामिपदा तिरि fates वाच्यमिति दशेयति।

न म AS न न ~ +~ ee ~ ^~ ~ ~ य Aciipaceiaswltecses Sake:

(१?) कग पुस्तके war | १९. ९

१४६ हारखता।

तेनासुकगोत्ं Taagarate तपयामीति हन्दोगानां wan | सक्नदित्यनेन एकवारमवष्यं देयं facia तु. फला- fata इति दशयति |

भाणखलायनः,-

aaa व्रजन््यनवेच्छमाणा यच्रोदकमवद्ं भवति तत्‌ प्राप्य maga रैकाच्लिमुलुज्य तस्य नामगोते होला दत्तो ान्यानि वासांसि परिधाय सक्देवानापीद्योदक्‌दशानि विषल्यासते | |

सव्यमावर्तन्ते इति AAA: Ta एव शवस्छशः | यत्रोदक- मवहमित्नेन नया TANT खोतो नास्ति तत्र खानं कत्तव्य- मिति दभैयति |

ead सामव्धाश्स्लनिमज्येति दथेयति नामगोत्रे anata जलाश्नलिमुृज्येत्यनेन सम्बध्यते |

अन्यानि परिधायेत्यनेन खरानवस्राणि त्यक्ञव्यानोति fad aq विगेषमाड |

ar सभ्न्तात्कारेण पोडनमक्षत्वा किन्तु सकृदेव पौ इनं कला उद्क्दशानि स्रानवस्ञाणि परित्यज्य उपवेशनं Gatcfata । ag रोगातुरल्ात्‌ खानासमथेः षः-

आतुरे AACA दशक्षलस्वनातुरः | साला STAT BRA चिप्र तैः श्ष्येत्‌ स श्मातुरः ॥

(१) ष स्लानमापन्ने |

कार्ता । १४७

इति यमवचनात्‌ पुरुषान्तरं दृशवारान्‌ ज्नापयिलला दशवारा- Hara: खभ कारयेत्‌ । पेटीनसिः,- खतं मनसा ध्यायन्‌ दलिणामुखसनोगुदकाश्ललोन्‌ ‘fafa- पत्‌। शावप्रश्व्येकादशाहे विरमेत्‌ । गक्लिखितो- प्रेतस्य बान्धवा यथाहदमुदकमवतीर्यं नोदषयेरन्‌ । अपः प्रसिश्चेरन्‌ we प्रदचचिणाभिसुखाः। राजन्धवेश्यावप्यपसव्य वाष्ोयन्नोपवोते Kat असावैतत्ते इति। नोषयेरन्नित्यनेनास्मिन्‌ खाने मलापकषंणं न कन्तेव्यमिति दयति | | श्रपसव्यं वासोयन्नोपवोते छषतरेत्यनेन च्तियवेश्ययोरुत्तरोय- वासो state) ब्राद्मणानाभेकवस्रतवस्य पारस्करेणोक्नलात्‌ | satan इति सम्बोधनेन प्रेततपेणं दशयति । एतच्च यजु- वँदिनां पारस्करदशेनात्‌ | आदिपुराणे, श्री aaq ware तेमेवाच्छादितेस्ततः | HAMY सचेलन्तु खानं सरव्वमलापडम्‌ ॥ ततः पाषाणष्षठे तु सर्बेयं तिलोदकम्‌ | एकी्भेकन देयासु विप्राया्नलथो दश ॥

(१) घ निनयत्‌|

[es रखता)

UWS दादश Say वेश्याय दश पच्च च । जिं शच्छद्राय देयालु प्रेतभूमिगताय च ॥ अपसव्यं कचित्‌ Ha वस्रयन्नोपवोतक । दक्तिणाभिसु खविगरदे यन्तस्याश्ललित्रयम्‌ । वामाङृष्ठप्रवाडण भूमावैवाथवा कचित्‌ | असु कामुकगो त्रसु परेतस्तुप्यलिदं पठन्‌ ॥

तेनवाच्छादितेरपि तेनैव प्रर्तालितवस््रणाच्छादितेः खान- कर्त॑भिरित्यधैः |

एवच्च गाच्रस्थं वस्त्रं ware तदेव परिधाय ज्ञातव्यम्‌ । सचेलमित्यनेन यावश्चेलं 22 विद्यते तावत्‌ प्र्तालितव्यसिति विवक्षितम्‌ । न तु याषश्ेलयुक्तेनेव Way एकवस्त्रस्नानस्य वच्यमाणत्वात्‌, सत्यैमलापष्टमिति सपिण्डादिमरणजन्यसन्धै- पापापषमित्यथेः ।

कचिहेशविशेषे एकेन पुरुषेण विप्राय दश जलाच्नलयो देयाः | afaara दादश वेश्याय पञ्चदश शुद्राय fang ।

पाषाणष्ष्े «wena देशविभेषधस् एव । , वामाद्ष्ट- प्रवाशशेति- वामदस्तपिद्टतीर्थेन पितपणख्ग्बेदिगां भाष्व- लायनग्दय वामहस्तेनाष्येदानदथेनात्‌ | दति देशविशेषव्यव- खितमभिधाय दक्तिणामु खेरित्रादिना प्व्बसाधारणसुक्लम्‌ |

प्रेतस्तृष्यलिति च प्रयोगः शाखिभेदव्यवखितः |

प्रचेताः, —

ारलता। १४६.

दक्विणाभिमुखा ब्राह्मणस्य उटश्ुखाः प्रासुखा वा राजन्य- वेश्ययोख्िः प्रसेकं ga: परेतसतप्यलिति ।

बौधायनः,-

मरणे gat gwar यन्नोपवोतान्यपसलानि war तीर्मवतोश सक्त्रिमल्यो सव्य तत्‌ प्रेताथेमुदकमुृच्च भत- एवोत्तौधाचामन्ति ।

Was पुरस््त्येत्यस्य उन्तोर्येत्यनेन सम्बन्धः | यथा- हचमवतर णस्योक्षतल्वात्‌,। भपपलान्यपसव्यानोत्यधेः । अतएवेति श्र्ादेवोदकादुत्तौर्येत्यधेः |

हारोतः- असौ ठष्यतामिति उदकाच्नलिं 'नियमयति | एवद्छासम्बस्धिप्रथमाप्रयोग ठष्यतु ठष्यतां-पदयोविकल्यः | पारस्करः-

anya मेयुनं याचेरबुदकं करिष्यामोति geet मा चेवं पनरित्वशतव्े प्रेते । कुरुष्वमेषेतरस्मिन्‌ सव्यैन्नातयो भावयन्ति भासप्तमात्‌ पुरुषादशमादा समानय्रामवासे यावत्‌ सग्बन्धमनु- MAHA: प्राचीनावीतिनः सव्यस्यानामिकया भप WATT

Tan शोश्चदघमिति दक्षिणाभिमुखा निमन्नन्ति Frater सङ्दासिश्यति भ्रसाषेतत्त इति ?

मिथुनं "स्तोषरषयुग्मं तकम्बन्धि aut श्यालकादिकं

(१) डः घ निनथन्िम। - (२) च अषब्डब्धि।

११ ङारशता।

wy सम्यकुप्रयोगङुथलं उत्षरदानाभिन्नमिति यावत्‌| याचेरन्‌ प्राधेयेरत्रित्यथः

किं याचेरन्‌ उदकं करिष्याम इत्यथे; । ततः कुरुध्वं मा चेवं पुनरित्यशतवषं प्रते कुरष्वभेषे तरस्मिज्निति' प्राधिवेन श्यालक्षा- दिना भ्रभिहिते स saa: सरानादिक्रियां भावयन्ति |

सप्तमणुरष्रपकन्तसपिर्डषु भिन्नग्रामवासिष्वपि'। यस्य त | पिढ-पितामश-प्रपितामहास्तरयः पुरुषा जोवन्ति स दशमपुरुष- पययन्तम्‌। दथमपुरषादृशमपि यद्येकग्रामनिवासिनो भवन्ति एककुलजाता वयमिति सरणश्च.भवति तदापोयं ज्ञानादिश्रिया- कन्तव्येति |

यथा खाने कन्व्यन्तदाह - एकवस्त्रा शत्यादिना ्रपनः शीशचदघमित्यमेन मन्तेण वामहस्तानामिकया जलमालो- दकवस्रैरंचिणामुखैः स्नानं कर्तव्यम्‌ |

भसित इत्यनेनामुकगोत्र प्रेत भसुकरेवशग्मब्रेत्े तिलोदकं aarafa यजुर्ेदिनां प्रयोगो दितः |

गहलिखितो,--

उदकक्रिया कामं खशरमातुलयोः शिष्ये सष्ाध्यायिनि राजनि a

काममित्यभिधानात्‌ पुत्रादिसद्धाषे नावश्यमियमुदकक्रिया यदि तु खेच्छया कियते"तदो सैषासुप॑कारातियः सीयञाभ्युदय द्रति दशयति ।

(१) ख अभिञ्लमामवालिष्मपि।

हारलता | १५१

यान्नवश्काः- | सप्तमादशमाहाऽधो न्रातयोऽभ्युपयन्पः | अपनः शोशचदघमनेन पिढदिष्मुखाः ॥ एतस्मातामहाचाथप्रत्तानाश्चोदकक्रिया | कामोदकं सखि-प्रतता-खसरय॑बशरर्तिजाम्‌ ॥ ` सक्षत्‌ प्रसिच्न्ुदकं नामगोत्रेण वाग्यब्राः.। सप्तमदिवसाटधः प्रथमदितोयसप्तमदिने मिलिता न्रातयो- ऽ्युपयन्ति चानं कुुरित्यथेः | तच्च art wor इति pau दत्तिणाभिसुखाः qa । दश्रमादधो नवमदिने प्रथम ढतोय सप्तमनवभेष्विति गोतम- रणात्‌ । वाकार प्रथमढतोयसपभेव्वव्यं भ्रातिभिमिलिला SAAT | aaa तु प्रेतोपकारातिशय इति दशयति । उदकक्रिया उदकेन क्रिया ज्ञानं तपंणच्च | कामोदकदाने YR प्रत्ताग्रणं कछ्षतपाणिग्रहणप्रत्ताथम्‌ | प्रधमं प्रत्ताग्रहणं वाग्दानोत्तरकालं यावत्‌ पाणिग्रहं न क्रियते तत्पथन्तं सत्‌ vane वश्यकन्तव्यताथः | Fass तूपकाराति- » रेकात्‌ फलातिरेकः |

१५१ ITAA | TT शोकापनोदनम्‌ |

UTTAR: —

कतोदकान्‌ WMG खदुथादइलबंखितान्‌ | araraqeg'eanrmfaere पुरातनैः |i मानुष्ये कदलीस्लनम निःसारे सारमागेणम्‌ | करोतियःस सम्भूढ़ो जलबुददसत्निमे ॥ गन्तौ वसुमती नाश्रसुदधिदैवतानि च। WUT: कधं नाशं मल्यलोको न यास्यति ॥ पञ्चधा सम्भृतः कायो यदि पञ्चलमागतः | Hate; खशरीरोलैस्तत्र का परिषैदना ॥ ‘eat चयान्ता निचयाः पतनान्ताः समुच्छ्रयाः । संयोगाश्च वियोगान्ता मरणान्तं हि जोवितम्‌॥ BUTT बान्धवम प्रतो भुङक्ते यतोऽवशः | भतो न रोदितव्यश्च क्रिया कार्या धविधानतः। सरोरामावणे-

शोचमानास॒ AH बान्धवाः सुषदस्तया | पातयन्ति गतं खगेमश्पातेन राघव |

(2) खग, Bagg: | | (२) श एके सर्य gente ara: एतितः। (3) क fe aa: |

हारदता। १५१

अयते हि नरव्याघ्र सुरा परमधाश्मिकः। - 'ूरिदयुखो गतः खगे राजा पुण्येन TAT ॥ स पुनबेन्धुवगेस्य भोकृवाप्येण राघव | कत्ल परै ्षयिते wa पुन॑ः खर्गात्रिपातितः ॥ भ्रतिशोकाग्निना दग्धः पिता ते खरीतश्तः | Wet मन्युनाविष्टस्तस्मादुत्तिष्ठ ATT: | तथा- संयोगोऽमिमतो येषां दियोगः कथमप्रियः । संयोगो fe वियोगन ग्रस एवाभिजायते ॥ महदाभारते- यथा काष्टश्च AY समेयातां महोदधौ | समेत्य च व्यपेयातां तहत्‌ भूतसमागमः ॥ ‘fay: — आक्रम्य Ta कालेन परलोकाय नोयते | Bae ‘saa का परिषेदना | aaaaer इति aa सुक्ततदुष्कृतरूपं पथि परलोक- गमनवमरनि अदनं wat यस्य सम्बलमिति यावत्‌ स की पथ्यदनः। एतच्च wana tae) कषिभिनियमेन विहितलात्‌ |

° (१) क ey भूमिद्युः"। (x) घ gare भिशुपदं नालति | (३) क ख पुखक॑दये"यस्तु तन |

न th Ae यः

२०

१५४ हाररता।

अय प्रवेशनादि | यान्नवल्काः- दति स्चिन्य गच्छेयु गृहं बौलपुरःसराः | विदश्य निम्बपत्राणि. नियता हारि वेश्मनः ॥ ` भआचम्याघाग्निसुटकं गोमयं गौरसषपान्‌ | प्रविशेयुः समालभ्य क्तत्वा्मनि पदं शनेः ॥ प्रवेशनादिकं क्च प्रेतसंसर्भिंणामपि! |

इति शब्देन पूर्वोक्तं. शोकापनोदनं परासश्यते। हहारि पादप्रक्षलणं क्रत्वा निम्बपत्रत्रयं दन्तैः खण्डयित्वा area कां ततो लिखिष्यमाणमन्तेरग्धादिख्थैः काथः । पाषाणिऽपि लिखिष्यमाणमन्तेरव पादन्यासः काथः |

एतच निम्बपत्रखण्डनादि watafowca कुलान्तरजातेः प्रेतस्यशे सति कायम्‌ |

ue fafan—

उन्तीग्यं प्रेतरूष्टानि वामां सयुव्ज्येतराणि परिधाय टहदारे aa प्रेताय पिण्डं दत्वा पश्चात्‌ दव्य प्रवालान्‌ गोमयंमग्निं "जलं arrears प्रविशन्तो टत गौरसषपेमूर्ानमङ्गानि चालमेरन्‌।

शस्त्रपाणयो यथोक्तकालनियमाः प्रेतायावश्यकान्यभयकालं

(१) खडः wefaarati | 2) ख अजं |

STCIAT | १४५

कयः । * भूमौ are पिण्डं पानोयं उपलेपनानि वा ea: तललो्तमननध्यायो गोतः पथ्युपासनच्च | गोतः पथ्युपासनमिलयुनेन सब्रिहितेः सपिण्डादिभिः "परिहत्य सखातव्यमिति दशयति | वैजवापः- शमोमालभन्ते शमो पापं शमयलतिति ्ररमानमामभन्तेऽश्मेव fad भूयासं मिनन: we यच्छलिति । द्योगिलन्तरा गामज- श्चोपरशन्तः AAT लब्धा वा हं प्राप्य एकान्रमलवणमेकां रातिं ya facray कर््रोपरमणम्‌ | अन्तरा गामजश्चेति--हषमभ eran खिला श्योगिति aay cafe संखय्टव्यौ । VE प्राप्य यद्युपवास कर्तुं न शक्यते । AST AAT लबा वा अलवणभेकवारं fears wie व्यम्‌ | faut कर्मौपरमणमिति भङ्गसम्बाहन-तेलाभ्यङ्ग-माच्जः नादिकम्मत्यागो दिनत्रयम्‌ । पारस्करः - प्रेतसंखर्थिनो ग्रामं न प्रविशयुः-्रानकच्ततदभंनाद्राती चेत्तटारिर््व॑सय | भ्रादित्यस्यादित्यद्थ॑नादित्यधेः | हारोतः- न्‌ प्रेतसैथिन्ते ग्रामं भ्विशेगुरानन्चतरदेनात्‌ रात्रौ चदादि- त्यस्य ब्राह्मण्पलुमताङ्केति ।

(१) च बेष्टविला। (२) गख wat aT |

१५६ हारलता |

यद्वि नचव्रादित्योदयकालप्रतोषे काय्यविरोधीः. भवति तदा ब्राह्मणानुमतिं होला प्रवेषटव्यमिति दशेयति।

विश्णुपुराशे,-

प्रविष्टाख्च समं गोभिग्रमं Teac | AHN ततः कुखुभूमौ सस्तरथायिनः॥

ACH शवसम्बनख्धि कर प्रवैशकाले दारि भरग्निसर्णा- दिकं कुखं रि्यथेः । भूमौ खस्तरशायिनो भवेयुरिति वाक्यशेषः | भूमावित्यनेन Deeg सरस्तरारौपणं न कार्य्यमिति दयति । बइवचनं सबयैसपिर्डानामेवाय' ध इति दथैयति।

्राखलायनः--

च्येष्ठपुरःसराः कनिष्ठजघन्धा fea कनिष्ठपुरःषराः ` च्येष्ठजघन्धाः प्रविशेयुः । प्राप्य सद्‌ श्रानम गोमयमश्तं तेलं माषमप उपस््ृशन्ति नैतस्यां रात्ामन्रं पचेयुः fac. मत्तारलवणाशनाः VENT वा ARYA |

सदो टम्‌ । एतस्यां wanad a cagfcatare- पाकनिषेधादेवोपवासः सूचितः । उप्रवासाशक्तौ तसपिण्डखडात्‌ Uae लब्धा भोक्तव्यम्‌ । शक्लुलाजादि वा क्रत्वा भक्तणोयम्‌ |

wrens. वेति वा शब्दो "व्यवखखितविकल्याधैः | मातरि पितरि च हादशरात्रमच्ारलवणान्राशनं खपिण्ान्तरे विराव्रम्‌ |

बौोघायनः,- भक्तारलक्णाथिनो दशाहं कटमुपासोरन्‌ |

इार्चता। १५७

` मातपित्रोरेवं मरणेऽशक्षस्यापि दणाद्मच्ारलह््ापन- मावण्कम्‌ । कटं वं शवध्सुपरासोरनित्य्ः। ` ` ° वचिष्ठः,-

WHAT त्यटमनश्रन्त भ्ासोरन्‌ क्रीतोत्यननेन ( वा ) वर्तेरन्‌ |

सपिण्डमरणे दिनत्रयमखश्यल्ात्‌ ogee’ दति दर्थ. तम्‌। रएषंविधै च पापै पोठादिषुं नोपैष्टव्यं किन्तु स्तरे तेनाघसम्बन्धनाभिधानात्‌ weet saad aa fear मुपवेषटव्यं शयितव्यच्च wear इत्यनेनेतदर्थितम्‌ |

यदिनव्रयं पापातिश्यात्‌ खोयमनब्रमप्यष्चि न भश्षणमदेति तेन जिराज्रोपवासशक्राः सपिण्डा *दिनत्रयं न TAG | BUNT क्रोत्वा लब्धा वा अत्रं YA न तु पूर्वावखितं तर्डलादिकम्‌ |

मनुः,- अत्तारलवणान्राः स्यु निंम जयश ते चाहम्‌ | मांसप्ञनच्च arity: शयोरशच एथक्‌ सितौ |

्ञारलवणं संन्धवसान्भरिव्यतिरिक्तम्‌ | निमल्नेयुश्च ते are- भिति ढतीय-सप्तम-नवमदिवरेषु, मिलित्वा सानं कत्तेव्यम्‌ ।

प्रथम-सपतम-नवम्न दिवरेभूदकक्रिथा |

दति गोतमृदथेनात्‌१ परधमदिभिऽलन्तप्रसिहताद्मलना ज्ञानं नोक्षम्‌ |

tk रचत |

मान्ना्ननख्च ना्नौयुरिति wal सपिण्डा arrentd ताव कात्छमांसादिकंन भकयेयुः मांसं न भक्चयेयुराप्रदानादित्ि गोतमवचनात्‌ | amare च मांसदानं विहितं wate एधगिति faa नापि पुरुषान्तरेण 'सह रकशव्यायां शयितव्यम्‌ | fanfafa पौठखद्रादिषु शयनोपवेशननिषेधः। वहसतिः,- श्धःगव्धासना दौना मलिना भोगवलनिताः। श्र्तारलवणाब्राः स्यलंब्धक्रौ ताशनास्तथा ॥ दोना इति दिनृव्रन्रमपि न भोक्तव्यं येन कशदेहतवं भवति मलिना इति दिनत्रयं गात्रेभ्यो मलोसारणं न कन्तव्यम्‌ ‘afer इति दृत्यदभन-गोतखवण-सुगन्धितेलादुपभोगा दिकं न कन्तव्यम्‌ । अद्िराः,- बरह्मच चिती वासो await waaay a: | तैरिति wat सपिण्डेषडवचननिर्हेणात्‌ तब्रह्मचय्यमि?ि मैथुन न कतव्यमिति | हारोतः- काग्णाव्पाणथोऽधःयायिनोऽध suai एकं पि्ड qearafag निरस्य धापिषु खरमयेषु पत्रपुटे षु“वाऽशओ्रोरन्‌ | कार्ष्णायसं -इुरिका-दात्र-कै्ारिकाि Sexe afera . इसते स्थापयितष्यम्‌ ।

रिता | We

uifefafa प्रतिग्रासभेवान्यहस्तेन cute भोक्तव्यं पण- पुटेष्विति. दोला"त्तलिकादिषु । रएषनुसु तावत्‌ तैजसभाजनं कटलोपत्रादिष्वपि भोजनं नृस्तोति दभेयति। werite- पथन्तमेतत्‌। ` विषणुषुराशे,- शथ्यासनोपभोगञ्च सपिण्डानामपोष्यते 1 'अखिसच्चयनाददं संयोगो न तु योषिताम्‌ ॥ तधा,- दातव्योऽनुदिनं पिण्डः परेताय भुवि पार्थिव । दिवा च भकं भोक्तायममांसं ATT । दिनानि तानि चच्छातः क्त्यं विप्रभोजनम्‌ ॥ ' यावदभौचं तैथुननिषेधात्‌ सत्रियोगथिष्टलादामिषवल्नंन- मपि यावदशौचभेव प्रतोयते। दिवा च अमांसं भोक्तव्यमिति चकारेण व्यक्गमेवानुदिनं यावदशौचममांसभक्षणमिल्यक्ञम्‌। यावदशौचमेव रातौ न भोक्तव्यं दिनानि तानोत्यत्यन्तसंयोगे दितीयया यविदचोच- व्यापितं प्रतीयते | यावदशौचभेव शक्तेन श्ब्रादह्मणोजनदानं कर्तव्यम्‌ |

~~ #----------~------------------------ ~

Q) ग प्तुलिकादिष |

(र) ग मद्राखिच्यनात्‌। (३) गष afar | (४) ग विप्र |

१ ९ 6 STCaaAr ^

इच्छातो विप्रभोजनभिति यदि प्रेतोपक्षारेच्छछा भवति तदा विप्र भोजनं कर्तव्य, WATT प्रल्वायाभावः | विप्रभोजनं विशेषयति मरोचिः- प्रथभेऽह्ि ठते च सप्तमे नवमे तधा । श्रातिभिः सह waar मेतत्‌ प्रेतेषु दुलभम्‌ ॥ अनेन विप्रभौजनं न्नातिभोजनमिति विशेषितम्‌ । प्रेतेषु दुलंभमित्यमेनात्यन्तपरेतोपकार इति प्रदभितम्‌ |. wy प्रधम- ढतोय-सप्तम-नवमेषु श्रातिभोजनोपदे्ो यावदशौचं स्नाति- भोजनदानाशक्तविषयः"। माकंण्यपुराणे,-- , तैलाभ्यङ्गो वान्धवानामङ्गसम्बादनश्च यत्‌ । तेन चाप्यायते जन्तुयं arate खबान्धवाः ॥ तैलाभ्यद्गगङ्गसम्बाहनं बान्धवानां चतुथदिवसात्‌ प्रति | आदिपुराणे, भभोचमध्य यत्रेन भोजयेच्च खगोत्रजान्‌। महाभारते,- तिलान्‌ ददत arate दोपान्‌ ददत जात | न्नातिभिः सह मोदष्मेतत्‌ tag दुलभम्‌ ॥ तिलपशोयदोपानां दानं fre क्तव्यम्‌। जागग्णश्च यावदशौचम्‌।

1} ख लायत।

ारलता | १६१ अथ सपिण्डोदकादिदानम्‌ |

यान्नवखाः,--

पिण्डयन्नाढता देयं प्रेतायानं दिनत्रयम्‌ । जलमेकाहमाकाे याप्यं ACY सन्ये ५ ` मृताहात्‌ प्रति दिनवयं यावत्‌ अवृश्यं देयमन्नं पूरक- पिण्डरूपं न तु दिनतरयभेबेत्यवधारणं faafad विष्णु दिवचनेषु दशाहं पूरकपिर्डदानविधानात्‌। तेनास्प्श्यल्लयो गिदिनव्रयेऽपि पूरकपिरडदानादरार्ैचच, दिनव्रयग्रहणम्‌ | पि्डयन्नाहता पिर्डपिद्यन्नेतिकत्तेव्यतया, एतेन रेखा- करणं दरभास्तरणं maar faa दक्िणाभिसुखलं 'वामजानु- पातनमवनेजनदानं पिण्डोपरि पुनरवनेजनच्च दर्भितम्‌ | अपहता wa पितरो भ्रमौमदन्त जननं वडन्तोः--छन्दोग- नाम्‌, नमो वः पितरः, wet वः पितरो यजु्वेदिनां षडञ्जलि- Wa: | एते aay एव न प्रयोक्तव्याः--मन्तरनिषेधस्य मरोचिनो- MAT | BRITT जलं BAT पात्रान्तरे दुग्धं Tar Hal wast frarettat रात्रं खापनौयम्‌ । तत्र यदि aa? दिवादाहः समाप्यते तदा तस्यामेव रात्रौ समाप्यं नो TITY | TY मव्यपुणणे.-

(१) ख -fawrarerg | २१

१६९३ करता |

प्रेताय पिष्डदानन्तु हादशणडं समाचरेत्‌! पाधेयन्तस्य तत्‌ प्रोक्तं ष्यत: प्रोतिकरं मष्‌ ॥ TAY WAYt प्रेतो हादशाङेन नोयते । UE Ya कलतञ्च इादशाहं स wala i तस्मात्रिधेयमाका्े दशरात्रं पयस्तथा | सव्यैपापोपजान्यधमष्व्रमविनाशनम्‌ ॥ इति च वचनम्‌ | तत्र Taya CUTS Alicea” निधानसुक्त साहचयान्नल- स्यापि तदधिकप्रेतोपकाराथम्‌ | एतदुक्तम्भवति एकरातरमवण्यं, चौरोदकनिधानम्‌, भरकरणे प्र्यवायः। दशराचरत्तिध्पनेऽधिकप्रेतोप्रकारो भवति नत्वकरणे प्रत्यवायः ! हादणपिण्डदानन्लेकादथाह-दाद गाइादाङ्गोमूत- पिर्डदयदानेन सहेति बोदव्यम्‌ सृत्यन्तरेण दशपिण्डदानस्य नियतलात्‌। पिण्ड-जल-स्ोरदानेषु विशेषमादह- पारस्करः- प्रेताय" पिण्डं दच्वाऽवनेजनदान-प्रत्यवनंजनेषु नामग्राहं खश्मये तां रातिं Stet विहायसि निदध्युः परेतावर श्ञाहीति faa चेदं ज्लोरमिति। cramer frwcaaqnd वडुवचनात्‌, तेनावमेजन- पिष्डदान युनरवनेजनेषठु' नामग्राहं नाम श्डीत्वा पिण्डं दत्वा

क्न

(१), ख wearer | (९) घ शोर्चाक्षाशे।

FICE | १९१

पिष्डारु्ानं समाप्य विहायसि toes निदधुरि्यधेः। भन प्रतायेति अरणं यान्नवस्वोय च प्रेतपरेनोदेश्यलश्नापनार्धम्‌ | तेनामुकगोत्र परतासुकदेवणकरवनेनिच्वेति प्रयोगः | पिष्छ- दाने तु TST TATA: | fay: — यावदशभौचं तावत्‌ प्रेतस्योदकं frwiay दद्युः | उदवां तपेणरूपं पिष्डदाने च खक्मयपातरे छत्लोदका्ञलि- दानम्‌ । शएतच्चादिपुराणे' व्यक्तोभविष्यति । भरद्धिराः,- भूमौ पिष्डग्रदानृच्च कू क्त्व विधानतः | गन्धमाल्यैः सम्यञ्च ततो भोजनमिष्यते ॥ भूमौ ay ware aaa पिष्डदानभिव्यथेः । कषु शब्देन साग्निकर्तव्यान्व्टकादिकश्ाङ्गभूतः प्रादेशदोघतुरक्ल- विस्तार्तुरहलनिख्रः खात sat) एतच्च a faut कैषाञ्ित्‌ थाखिनाम्‌। प्रचेताः,- ग्टदद्ौरे तख प्रेताय पिच्छं ऽनिव्धाप्य भूमौ माल्यं पानोयश्चो- पलिप्तायां ददुः | उपलिप्तायां भूमौ माल्यं॑प्रानोयमित्यटै्॒पिण्डसमोपै

(१) ` ख ब्रहमएणणे 4 (२) ख-व yernga निवेपेगुः |

१६४ ारलंता |

माख्यपानोयदानं दशयति पानोयश्च मकयपात्रह्तोदश्षाश्ललि- र्पसुक्षमेव |

पिष्डेतिकन्तव्यतामाह भ्रादिपुराे-

प्रथमेऽहनि यो दद्यात्‌ प्रेतायान्नं समाहितः | यन्नात्रवद् चान्येषु स एव प्रददात्यपि |

TAFT भारमादाय नवं खातः भुसंयतः। लगुडं सव्बदोषन्नं होला तोयमानथेत्‌ ॥ ततश्चोत्तरपूरव्वेस्याम सिनं प्रञ्ज्वालयेदिगि | तण्डलप्रखती तत्र ware दिः पचेत्‌ खयम्‌ ॥ सपवित्रे सिलभिभरां केशकौटविंवल्निताम्‌ | दारोपान्ते ततः fear yet वा गोरख्न्िकाम्‌ ॥ तत्‌प्ष्े प्रस्तरेदभान्‌ याम्याग्रान्‌ देशसम्भवान्‌ | ततोऽवनेजनं दद्यात्‌ संस्मरेद्‌ गोतरनामनो ॥ तिलसपिमघुश्षौरः afad तप्तभेव हि ।

दद्यात्‌ प्रेताय पिण्डन्तु दच्िणाभिमुखख्ितः ॥ फल मूल-गुड़-चीर तिलमिखन्तु कुचचित्‌। अर्यः पाद्यस्तथा धूपेदीपैस्तोयैख wae: | जर्णातन्तुमवैः "क्ेवासोमिः पिण्डमर्च॑येत्‌ ॥ प्रयाति यावदाकाशं परिरडादाष्यमयो शिखा |

(१ च शुङ्धः।

इारशता | १६५

तावत्‌ aera fae सत्वन्तोये fate: | दिवसे दिवसे पिण्डो देय एवं क्रमण तु । सद्यःशौचेऽपि SAU WAST युगपत्तधा ॥ ATS प्रदातव्यः प्रथमे त्वेक एव हि । दितीयेऽनि ware: ahd ve देव हि i एकस्तोयाञ्ञलिस्वेवं पात्भेकञ्च cae | हितोये डौ aaa alaqu चतुर स्तथा ॥ पञ्चमे पश्च षष्ठे षट्‌ सप्तमे सप्र एव च । easel च नवमे नवैव दशमे दश ।

येन स्युः पञ्चपश्चाशत्‌ तोयस्याज्नलयः क्रमात्‌ । तोयपात्राणि तावन्ति संयुक्तानि तिलादिभिः॥ जाल्युक्ताभौचतुल्यां सु वणानां कचिदेव fe | देशधश्चान्‌ पुरणष्कुतय प्रेतपिण्डान्‌ वपत्यपि ॥ देवस दशमः faust wat वे हादेऽहनि । वेश्यानां पश्चदशमे देयसु दशमस्तथा |

शूद्रस्य दशमः पिण्डो arate दोयते ॥

प्रथमेऽहनि यो दयादिति सम्बन्धो असम्बन्धौ वा पुरुषो वा स्वो नेतयक्तम्‌, अन्नं पिण्डमन्येषु नवृ स एवैतयेवक्ौरेण प्रथम- पिण्डदात्ैव दशमपिरडदानेऽधिकारोति दशेयति |

तेन यदा पुत्रारेश्सन्निधावन्येवृ प्रथमपिण्डो दत्तस्तदा दशा हमध्ये पुद्नादेरागमनेऽपि दाश्णहिकपिण्दानं पुत्रादिना न

१६१ हारशता ।

काम्‌ किमु प्रथमपिष्दाव्रा कायैम्‌ । gatfey दाशाहिक- fawafafia सत्यैः कुथाव्‌ | लगुडं "होतेति भग्रगामिपुरषान्तरषस्तन age शो waa: | तोयार्धन्तु ततौ गच्छेत्‌ BAT पुरुषं पुरः । खो तलगुंडं यत्नात्‌ सब्बदुष्टनिवारणम्‌ ॥ इति गोविन्दराजलिखितघ्वदवप्रचेतोवघनात्‌ । तेन aera परुषमग कता fren sare -जलमानेतव्यम्‌ । तत॑ः खडहवालुन' रेथान्धाद्दष्ठम्नि' wearer तश्डलप्रङूतिहयं हिः प्रादय खयमेव तथा ' पाकं कुयात्‌ यधा मण्डगालनव्यति- रषेणान्तरशपकां सुसिम दण्धमकटिनमव्न्भवति | भ ततो een कुशतिलमिरां get dat वा कैशकौटशन्यां दं ufaq पिख्डिका कार्यया। यदि लत्यन्तपवित्रदेशोडवा afaat तदा तिलङ्कशरदिता पिख्डिका काया] ततः पिण्डिकोपरि efaurai रेखां क्त्वा रेखोपरि एविदेगोड़वान्‌ दक्षिणाग्रान्‌ दर्भानास्तरेत्‌ | तत श्रास्तोणंकुशोपरि गोत्रनामोचचारणपूव्धैकं सतिल- जलेनावनेजनदानं कुयात्‌ । ततस्िल-एत-मधु-दुग्धभिश्रं पिण्डं

(१), कग drei | (२) चुके [ | fafyata: पतितः।

शारकदा | १९ॐ

तप्तमेव शोत्वा दचिणासुखोऽवभेजनखामे ददात्‌ भ्रेतायेति चतुथा त्रितपदोरेश्यलं' द्यति ।

कचित्त देशे छतमषुखाने फलमरूलगुडोपादानं क्रियते । aaaa देशे पिर्डदानानन्तरमू््यादिभियधाशक्ति पिण्डनं काय, यावज् पिर्डादाष्यसुत्ति्ठति arate '्पश्यत्रवति्ेत | सम्यग्वाष्यनिठन्तौ सर्वोपकरण सहितं पिण्डं जक्षि fatq |

ware दशपिण्डा एकदिवसे देयाः । तत्रापि दशसु way तरडलप्रतिहयं, gata दशधा पक्घव्यम्‌ |

१एकपाते तु संख्यान्तरोपभनमे सति दित्संख्या वध्येत ATES योऽयं प्रकार क्तः स वच्छ्नाशपारस्करोक्प्रकारेण ae वेकल्यिकः |

एकस्तोयान्ञलिरित्यादिना दशाहपथन्तं wewkaaeet धक्‌ एञ्यपाते गन्ध-पुष्य-तिलयु्गैकंक सोयाच्ञलिः पिण्ड. समौपे खापनोय इति दयति ।

तिलादिभिरित्यादिशब्देन गन्धयुष्ययोग्रंहणम्‌ | जाव्यक्ला- भोचतुष्यां स्तित्यादिना पारस्वरादुक्षानां क्षतिरय वेष्यशूद्र- सम्बन्धिनां een पश्चदश्-तिंगरत्पिर्डानां दानं देेविशेषे व्यव-

° शतमिति दशेयति। देयसु दशम इत्यादि सुगमम्‌ ।

-

A eat ° ------> ipa = ~ ----~--~-----~----~

(१), ओ Haug निहहश्यलव च -पटेन उदश्यत्ां | (२) ग पश्यन्नेव तिरेत्‌ |° (९) च -एकत पके." "बाध्यते |

4६८ ष्ारजता। मरोचिः+- Rafa बहिदन्धाकन्रदभविवल्जितम्‌ | प्रागुदोखां चरं क्त्वा Farr: सुसमाहितः | बहिरिति बहिर cam: | चरुशब्दोऽनवख्रावितमण्डान्त. रुष्मपक्षविशद सिद्दौदनवाचौ | तेनादिपुराणे पचेदिति सामान्येन यदयप्युज्ञस्तथापि चरं पचेदिति ea सुखात इति सुशब्देन सशिरक्ञ्रानं दशयति | तेनाशिरख्न्नानं जलाद्रवाससा गातेमाञ्जनं क्षता .पिर्ड- दानं प्रतिषिध्यते सुसमाहित इत्यनेन अखदहातिशयं कार्यान्तरा नाचविप्चित्तलच्च दशयति । ` विष्णुः- प्रेतस्योदकनिव्वेपणं gar पिण्डमेकं कुशेषु cz: | मरोचिना पिण्डदानं कुशवञ्नितमुक्तं विष्णुना वुगेषुङ्ञम्‌। तत्र MAAS हारोतः- ` क्लुषचुडाये बाला ये च गभोदिनिःखताः। सृता ये चाप्यदस्कारास्तेभ्यो भूमौ Walaa ॥ भह्ुषचूडा इति चूडाकरणकालेऽपि देववशादक्षतचुडा-' करणाः, "अन्यधा ग्भाद्िनिःखता इति पृथग्ग्रहणं न माप्नोति भअक्ततचूडत्वेनेव Tau गभादहिनिः खता इत्यनन्तरमेव गर्भाहिनिःखता; षरमासाभ्यन्तङ्रखता इत्यः | अससकारा-उपनयनकालेऽप्यह्ञतोपनयनाः। भन्यधाऽक्षत-

हारलता। १६९ qeaad संस्काराभापै fet wera eft ged न प्राप्रीति। weet aucfearat भूमौ पिर्डदानमेतदयति- रिक्रानां aig | शनः-पुकः- फलमूले ख पयसा शाकेन च गुडन च तिलमिखन्तु cag पिण्डं दचिणतो हरेत्‌ ॥ हारदेशे प्रदातव्यो देवतायतनेषु वा । quit प्रसेवं पष धुं, दोपं तथेव च ॥ शालिना शल्तुमिव्धीपि शा कंव्याए्यथु निन्चैपेत्‌ | प्रथमेऽहनि यद्रव्यं तदेव सयादृणाडिकम्‌ ॥ फल-मूलदुग्ध-शाक-गुडेः सहितं पिण्डमित्यथः | तिलमिश्- fafa तु शब्दोऽवधार णेऽवश्यं तिलमिचितभित्यधंः। एवश्च फल- मूलादिसहितल्वे परेतोपकारातिशयः, ्रसहितलव प्रत्यवायाभावः। AAT शक्तो यथासम्भवं व्यस्त-समस्तफलादिदानम्‌ | दक्तिणत इति हारदेशस्य दक्तिणपाश्वेमा्चितयेत््यः | देवतायतनेषु चति प्रवासखस्य WVU! यत्र तु ave ^ न्नास्ति देवतायतनमपि न विद्यते aa जलसमोपे पिण्डदानं कायम्‌ ।

प्रेतोभूतस्य सततं भवि पिण्डं जलन्तधा । सतिलं ‘aq द॑दाददिजलसमोपतः

इति मल्छपुशणवच्रनात्‌ | RR

190 रखता |

oat प्रसेकमिति म अयपाव्ररजलाच्नलिमि्यधः | थालि- नैति-पाक्ासामर््ये शालिशब्दवाच्यहेमन्ति कधान्धसन्भवतण्डलेन पिण्डदानं दशयति | गश्ुभिर्ववेति-तण्डलानाच्चाभावै । उभयोरभावै wate केवलः । एतेषां विशेषो यदि प्रथमदिने awe, fret दत्तः, तदा दशपिर्डास्तण्डलेरेव देयाः। यदि शक्तभिः भाकंव्वा दन्तस्तदा तेरेव द्या दशपिश्डाः | ऋष्यगुङ्ः-- न Vay ्युक्लीत प्रेतपिश्ड दशाहिके | भाषेतेतच्च वे पिष्टं यश्नदत्तस्य पूरकम्‌ | यस्य न ज्ञायते गो fae नारा तु निवपेत्‌ ॥ दशाहिकग्रहणाटेकादशाहादिखादेषु खधाप्रयोगोऽस्तोति द्यति । भाषितेत्यनेन पिण्डदाने वाक्वविशेषनियमं दर्भयति 1 अमुकगोत्रस्य प्रेतस्यामुकदेवशखण एतत्‌ पिण्डं पूरकमिति प्रयोगो भवति । Marna नाममात्रेणंव पिण्डदानम्‌ | शातातपः | श्रभौचस्य च छासेऽपि (तु) पिण्डान्‌ दद्याहशेव तु । waa इत्यथैः | भभौचमध्ये' कथं पिण्डदानमिल्यत we पारस्करः,- mad दिवस देया््रथः पिष्टाः समाहितः | दितीधे चतुरी दद्यादखिसख्चयनः्धया ॥

me [ 1) 1 eee:

(१) घ -चछासे।

STCTAT | १७१

alg दद्यात्‌ ठतोयेऽङ्कि वस्त्रादि त्तालेत्तथा । .एकोदिटश्च कत्तव्यं aes ततःपरम्‌ ॥ अस्िसख्चयनन्तयेति समस्तचतु्थाहकव्योपलकच्षणार्थम्‌ | तेन fadtafeaa चकु्थदश्रादं aura; वस्तादि चालयेदिति त्ोरादिसंमस्ताशौचान्तक्लत्योपलक्षणार्थम्‌। एर्क्पदिष्टमैकादशा- हिकम्‌ । ततःपरं ठतोयदिनात्परं चतुर्ये्गीत्यथेः । एवच्चार्थात्‌ दादशादिकं पश्चभेऽहनि प्रथमेऽहनि aa: पिर्डा दत्यादिरयं' पक्त भ्रादिपुराणोक्तपक्तवेकलिक इत्यक्तमेव | पनः प्रा रस्करः- ना्यणे दश पिण्डाः स्युः चषत्रिये दादश स्मृताः । वैश्ये पञ्चदश प्रोक्ताः शद्रे विथवरवौ्तिता; । प्रतेभ्यः सव्वेवर्णेभ्यः पिण्डान्‌ दद्यादशैव तु Il ्षत्रियादोनां इादशादिपिरडान्‌ रेशविशेषव्यवखापिता- नुपन्यस्य दशेव fafa तु शब्देन ween निराकरोति। बदत्रचेताः- पिण्डः शूद्राय दातव्यो दिनान्यष्टौ नवाऽथद्ा। wad तु ततो मासे fread समापयेत्‌ | शूद्रायेति ग्रहणात्‌ अष्टौ नव वेतोच्छाविकल्यः शूद्राणा- भेव, चतरिय वेश्ययोसु नवभिरदिंनेनवपिण्डान्‌ दुता दशम एव पिष्डोऽशौचान्तकिने देय ईति दथेयंति।

() घ grrrfeaa

१७९ हारलता | Tiaras Tey

नवाहं दशाहानि मवमिखन्तु TERT | अतःपरं पुराणश्च विविधं खाहमु्यते ॥ यस्मिन्‌ नवै पुराणे वा विश्वे देवा न लेभिरे । तदासुरं भवैच्छाष्ं हलं मन्तवल्नितम्‌ ॥ अनुटकमधुपुच्च गन्धमास्यविवस्नितम्‌ | निनयेदश्मनि gel ततः खार प्रकल्ययेत्‌ ॥ पाच्च निनयेत्पिष्ं तस्मिनेव यथाविधि । असगोत्रः सगोत्रो वा afe at यदिवा पमान्‌ ॥ प्रथमेऽहनि यो दद्यात्‌ स दशाहं समापयेत्‌ | चतुर्थे पञ्चमे चेव नवमैकादशे तया |

यदत्र eae जन्तोस्तग्रययास्मुच्यते ॥

दति यमवचने,-

“चतुर्थे पञ्चमे वाऽथ नवमेकादओे तथा” | दूत्यादिपुराणवचने च दशामध्ये आआाहत्रयं दशितम्‌। तच्छाह- ad नब्र्राचं दशाष्टानोत्यनेनोक्षम्‌ |

एतच्च ऋग्वेदिना aaa ऋग्वे टि खष्यपरिशिषटनोक्तलात्‌ | एतश्च ated साग्निना वैश्देवपूव्यैकं कन्तव्यं पुराणयाद- समभिव्यादहाय्य्‌ । प्रथमवर्षोपरि ae guage ततःपरं प्रति संवत्सरश्राहमपि पुराणपदेन wea |

तत्र च सागनेरेव सदवतं ASTER | Yat दण्यहमष्ये श्रादे- $पि anata aad ait मन््वल्लितं क्रियते तदषलग्धवति

इरिवता। १७९

इषस whe we वाधकं भवति तस्मात्‌ WAAAY कन्व्यम्‌ । चतु पञ्चम -नवम-दिनेषु प्रथमं पूरकः fet देयः ततः श्रां कत्तव्यम्‌ । भनुदकमिति खकयपात्रसोदकाश्जलि- रेहितमित्य्धः |

एतश्च तीयाक्नलिरहितलं गन्धौदिवलिंतलच्च ऋग्बेदिना- मैव । भग्मन्धपि पिर्टानमग्वेदिनाभेव प्नादपि arene: पिष्दानसण्मन्धेव तच्च यथाविधि गन्धादियुक्तमपोत्यधः।

अथ प्रेताधिकारिनिखपणम्‌ |

ऋष्यगद्गः,-- yay विद्यमानेषु नान्यं वै कारयेत्‌ खधाम्‌ | शरपुव्रस्य च या पुत्री साऽपि पिषप्रदा भवेत्‌ ॥ तस्य पिण्डान्‌ etary वा एकाहनेव निव्वैपेत्‌ | नद्यां समुद्रगाभिन्धां तांच पिण्डान्‌ विनित्तिपैत्‌ ॥ नान्यमिति प्रतिषैधात्‌ भ्रपुव्रायाः पत्रा अनूढाया भ्रपि दुहितुः पचै विद्यमानेऽनधिकारः। waa च या पुत्रीति anata gard दुडिव्रधिकारं दशयति | यञ्च,- “ दुहिता gaay: ङथाकातापिचो aera । ~ भशौचजुदकं पिष्डमेकौ ष्टं सदा तयोः4

१७४ रखता |

इति भरद्ाजनाशा वचनं पठन्ति तहीविन्दराजन्विष्वद्प- कामधैलुकारेने लिखितभिलमूलमेव प्रतिभाति । समूलर्लऽपि gare एव पुव्रतुख्यलं . दशयति - भ्ार-राठजप्रशतोताम्‌ दुहिठसङ्गाषेऽनधिकारन्नापनाधं च |

संस्ततो इत्यनेन विवौहिताया विवाहेन . पिढगोत्रादि- भूताया अपि दुहितुः पितुरपु्रलेऽधिकारं दशेयति ।

एवच्चाविवाहितायाः याहकरणसमर्धायाः सुतरां सिष्टयति पिदगोत्रलादिति। |

यद्यपि- अपुत्रा Wl यथा Wa: पत्रवत्यपि wale | दयात्‌ fre carga जलमावरन्तु पुतिणो ॥

इति वचनखषिनामशून्यमेव तच्निमूलमेव । समूललेऽपि देशान्तरस्ेऽत्यन्तबालकयपुतेऽपुत्रपन्नोसम्भवे पुतिखाः पत्रा जल- art विधत्ते ।

शरपुत्रायासतु पिण्डखादाधिकारिलं द्यति-

द्रशेतान्‌ वैति वाकार' आदिपुराणवचने वच्यमाणशतिरात्रा- पैक्चया विकल्पाः | व्यवख्ितविकस्पश्ायं लतचुडाक्षरणाकन्या- वाग्दानपय्यन्तमेकाैेन दश पिण्डान्‌ दद्यात्‌ । वाग्दानादुत्तर-= कालं fausia agenfeenfafa प्राशस्यातिश्रयार्थम्‌ i समुद्रगासिन्यभावै नदोमावे, waa HANNA । `

(3) ध वाशब्दः।

इहारखता | १७९ प्रचेताः शुरो राता पिता वापि मातुलो गुरुरेव च.। एते पिण्प्रदा श्रेया; न्नगोता्ेव बान्धवाः" ॥ भातैत्यविशेषैणोपादानात्‌ कनिष्टश्रातुरष्यधिकारं दशयति । तेनापु्रसखय पलोदुहित्रभावै कनिष्ठभ्रातुरधिंकारः। az भावे पितुः | यच्च,- न yaw पितु दद्यात्‌ नानुजस्य तथाग्रजः | दति छन्दोगपरि शिष्टं - त्व अ्राढसंद्वाषे पितुः, afasare- WRIA च च्येष्ठश्चातुरनधिक्रारं EAT, |, पित्रभावे पिदव्यस्य सगो्लातू पिढव्याभावे पितामहस्य, पितामदस्याभावे मातुलस्य, मातुलाभावे मातामहस्य तदभावे गुरोः | गुव्वभावे सगोचाणां बान्धवानां सगोत्रा बान्धवाः सपिर्ड- सगोत्र समानोदकगोवजाः सत्रिधितारतम्येनाधिकारिणः। पुत्राभावे wad शहः,- भाव्यौपिच्डं पतिर्दयात्‌ we मार्या तथैव ।: ‘ABUTS: खुषा दद्यात्तदभावे दिजोत्तमः ॥. श्पुव्रायाः पत्रा; द्डि-संपतौ पुतरयोरभाकेफतिरं यात्‌ |

eres en a ----------- --- ˆ~ ~~ -~------~------ e

(१) क बिर्वान्धवाः। (र) ग प्युः। ` (९) ख अन्ररेख सुषा चेव I

rat qreear) यकु, न जायायाः पतिर्ात्‌ भधुव्ाया wife क्षित्‌ | दति छन्दीगपरिशिष्टं तदुष्िद्र-सपतौएव्रयोः सावे wa मायी तथेव चेति व्याख्यातम्‌ । YATE: ATH खषा, शख quran: । शरस्य तु famine सुषा माढपिदटकुलसम्ब- frat व्यवहदितानाभग्यभावे दिजोत्तमो ब्राह्मणो ब्रा शस्या- सम्बभ्धिनोऽपि दद्यात्‌ न तु चतवियादिरसम्बन्धो' | आदिपुराणे-

न कदाचित्‌ सगोत्राय Are काय्यंमगोचजेः |

असमाप्त्रतस्यापि AUT ब्रह्मनारिणः ॥

खादन्त मातापिढभि नतु षेषां करोति सः।

नित्यं गुरुकुलस्यस्य गुरः सब्रह्मचारिणः |

निरन्वये सपिष्डेतु ae सति दयान्ितः।

तदशौचं पुरा ater कुास्षस्पिढसत्‌क्रियाम्‌ ॥

वयाशामाखमाशाश् कुव्यहाशाहिकाः क्रियाम्‌|

यतेः किञ्चित्र adel न चान्येषां करोति सः ।

गुरुः करोति शिष्याणां पिण्डनिव्यैपणं सदा | ४

Wal तत्पेढकं शौचं खजातिविहितञ्च यत्‌ ॥

भ्नातुजौता खयश्त्री त्वाया Faq विद्यते |

तस्व आाढषुतसकर यसू नासति THe: |

(१) गच ब्वन्धी | (९) क -ererigarg i

ECU 1 १७७

क्तानां wasnt कन्यानां कुरते पिता । ,

चतुर्ेऽहनि तास्तेषां ङुर्ववीरन्‌ सुसमाहिताः |

मातामहानां दौहिताः इुव्वैन्यहनि चापर ।

तेऽपि तैषां प्रकव्वैन्ति हितोयेऽषनि सब्यैदा ॥

जामातुः ्वश्राखक्रसषान्तेऽपि च संयताः |

faaret तदपत्यानां atfaarat "गुरोस्तथा a

भागिनेयसुतानाञ्च सर्व्वेषान्लपरेऽहनि |

ATE काय्यन्तु पथमे Sat Bat जलक्रियाम्‌ |

रान्नां खते सपिण्डे तु निरप्ये gate: |

मन्तो वा तदभौचन्तु ‘steal पश्चाक्वरोति सः |

ब्राद्मणस््वन्यवर्णानां न करोति कदाचन |

कामाह्लोभादयागश्मोदहात्‌ जल्ला तञ्जातितामियात्‌ ॥

पताः कुष्वैन्ति विप्राय चदु-विद्‌ शूद्रयोनयः ॥

स arena: पुतेभ्यो न करोति कथचन |

खमाता कुरते तेषां तेऽपि तस्याश्च कुव्वेत ॥

सपिषश्डसमानोदकाय सगोतायान्यगोवजेहीरभूतेजं क्यदुयि-

तव्यं अाडसकादशादहादि कमन्यगोत्रजो न प्रेरयितव्यो न वा AIAN AAA येनान्यगो ब्रजोऽटष्टाधै कारष्याहा प्रवर्तेत

५ 6 इत्यथ; ।

4१) TOI. (२) w arty

RR

{95 रिश्ता)

Ad ANTS कदेणाध्यनाङ्क-भूतमास-षरमास-वषरदिकास- समाप्यम्‌ । - व्रतखस्यापौलखपिद्ब्दा्र्मचयमाभखितख्य . शतरां दर्शयति । स Taare Taye fase: |

बरह्मचारिशः सपिष्डे माठ-पिट पिढव्यादौ wafaqa सत परेतक्रिया, कर्वन्तराभाव इलः! दयान्ितो qaqa ww चारिणस्तत्पिटसत्‌क्रियां कु्यौत्‌ |

पितुः कत्तव्या सत्रिया पिटसतृक्रिया तस्य ब्रह्मचारिण- sean सम्बन्धिनो पिटकत्तव्या सक्रिया तत्पिढखत्क्रिया |

किमुक्तं भवति पितुरपि या कर्तव्या भवति सा पिटठतुल्यस्य शरोयुञेव कर्तम्‌ । १ ब्रह्मचारिव्यतिरिक्न क्रियासद्वावे (2) aw- चारिणोऽ्यक्रियाकरणे बरह्मचग्लोपप्रसङ्गात्‌ कर्तः न युक्षम्‌ |

भरस्य च सपिण्डः प्रेतक्रियाऽकरणात्‌ wel भवति! भतो- $दहममुका वयमिति दयया युक इत्यथः । ] ब्रह्मचारिरुपिण्डस्य maaan खजातिविहितं तावत्कालमशौचमङ्गोक्लत्याश्षीच- विदहितपिष्डादिदानं समाप्य शहिकालविहितेकादशाङहादिखाहं इव्णौदित्ययः |

निलयं water न दाशाहिकक्रियामान्रं किन्तु यदा यदा मासिकादेकोद्दिष्टं भवति तदा कुर््यादिव्य्धः |

यथा-- रः करोति frees पिण्डनिव्यैपं सदा |

{१).कग yernga [ | fafsatatsfya: 1

WICSAT] १७६.

इत्यब ATTA: | न च्रानेन--निल्यं गुरुकुलखस्येत्यस्य ware, we fire. "सात्ग्रहणात्‌ मोवलोवदन्यायेन्‌ ्रह्मचारिव्यापाथेलात्‌ | भतणएवा- सापि न गतायेता वैद-वेदाङ्ग wararaarent यः शिष्य- स्सदुपसंग्रहाथैलवात्‌ | खजातिविदहितच्च यदित्यनेन"दशादविहित- पिर्डदानसुक्तम्‌ | wat चेव्रास्तोत्येपलक्शाधे दुहिता च नास्तोत्यपि NCAT | | यथैवामा तथा YA YAY Theat समा | तस्यामासनि तिष्ठन््यां कथमन्यो धनं रेत्‌ ष इति मतुवचनेन- शअङ्गगदष्त्‌ सम्भवति Gate feat नृणाम्‌ | तस्याः पिढधनन्छन्यः कथं out मानवः ॥ इति awafaradta च-- भ्राठसद्वामैऽपुचचधने दुहितधिकारो cfu: | गोचरऋ्छकधालुगः पिण्ड दति मनुवचनान्तरम्‌-नतेन. Tat दुहितोरभाषै एव भ्रात्रधिकारः। सहोदर ग्रहणात्‌ सपन्र्वाढठसद्धावेऽपि सषोदरभ्नाढुत्ताधि- कारं दर्थयति। यत्र तु सोदरो राता MASTS HATTA gag तत्र सोदर्नादपएचस्याधिकारो बुक्तः--

(9) ग Mrs |

{द० TCSAT |

AARAAT AHA WTATY THIET: | एकस्यापि सुप जाते wat तै पुविणो मताः ॥

दति हह्तिवचने पुततुल्यकायकारिललाभिधानात्‌-

नानुजस्य तथाग्रज--इति निषेधाच्च |

ऊद़ानाममुढानां दुहितृशमभोचान्तदिनदितीयदिने पितैका- दशादश्रादं FA ‘wld qhaaa तस्यैव zee WRAY | भ्रघादभौचमध्ये दशाहक्षव्यं aay | |

zat वाग्दत्ता्च प्िढग्टहस्ा दुहितरस्िराताथोच- भागिन्यः। तैन चतुर्थेऽहनि कुर्युः |

दश पिण्ानैकारनेवेति ऋष्यगङ्गवचनं भ्वाग्दानात्‌ पूर बोदव्यम्‌ ।

दत्तानां भन्त्टहावसखाने च weft चापरे rate दिनादपरदिने इत्यथः । हितोयेऽहनोत्यपि भ्र्ौचान्तदिनादेव fama ।

जामातुः aye मित्रश्य नैरन्तर्येण चिरकालमत्यन्तमनु- वन्तमाएनच्क्ातिग्रयख ATA च सोतियस्य सवासिनो गुरो यत्र at face भागिनेयपु्रस्याधाङ्गागिनेयस्य च. यस्य याव- aire तस्मादपरदिने तदेव प्रह्मतश्राहं काम्‌ |

प्रथमे शृत्यृभौचान्तदिने cara: । जलेन क्रिया जलक्रिया तर्पणं free तां waar HAUT |

(१) wane [ J चिङ्कितांशः प्रतितः। (x) "ख वाग्दानपग्धेनतं |

FIAT | १८१

रारो ब्राद्मणपरिणोतेच्षत्रियाजातस्य zat: सपिण्डे ब्राद्मणे- ऽपत्यपतरीरहहिते सृ पुरोहितेन ; तदभोचमङ्ोक्षत्याशीच- HUI wa समाप्याशौचान्तदितोयदिने तदेव vacate "wala, चत्रियांदौ तु aaa: afew कते aad! च्तियादि- जातीयस्तयेव gata |

ब्ाह्मणपुवाः क्षत्रियादयो ब्राह्मणाय "कर्तुमधिकारिणः स ब्राह्मणपिता न तादभेभ्यः स्तिया दिभ्यः पुत्रेभ्य THe: |

ae ce

अधाश्िसञ्चयनम्‌ | fay:— ; aaa दिवसेऽखिसश्चयनं कुर्या त्ेषाश्च गद्गम्भसि were: | यावदखि मनुष्यस्य गङ्गातोयेषु तिष्ठति | तावदषंसदस्राणि खली कमधितिष्ठति, a कात्यायनः-- सञ्चयनञ्चतुर्या मयुम्मान्‌ ब्राह्मणान्‌ भोजयिब्ना-र परलाश- हन्तेनाखोनि परिहत्याङ्ृष्ट कनिष्ठाभ्यामादाय पलाशपतुटे प्रास्यति शम्यवकाः were ्मशानेऽहगखोनि सवेसुरभि- भिश्राणि दक्तिशपूव्यायतां कषु“ ara HUA ae TATIRAY हारिद्रं-वागिति ° निर्वपत्धस्िन्‌-एतहाजसनेयमित्यनेन ध्याला

[ a

—_——__~-

(1) च स परिण्डमन्त्ी | (९) ख स्लगेलोके षोयते।

१६१ हरता ।

सनसाऽनार्तंन वाचा ब्राद्मण्या wer विद्यया viewer: मपां रवेन निरवपाम्यसाविति मधान विकोषैतः दुषु सश्चयनं भिधान तृष्णोम्‌ |

चतुर्यामिति चतुथैदिवसे इत्यथः । अयुर्मान्‌ भोजयिलैत्यनेन ag दथेयति यैदामयादमिति प्रसिषठम्‌ |) एतत्‌ प्रथमं कार्थं ततोऽखिसञ्चयः। ।

प्रास्यति प्रतिप्रति - सतोऽखोनि सव्यैसुरभिमियाणि लला शगोपतरं-भ्रवकाः AAT करमच्चाख्ुपरि प्राखतो- UATE: |

अहेति शम्यवकाकहमेरस्थोनि म्रक्षयिलेत्यथेः । waa wy खालेत्यथेः। शयश्च कपूदरनिखा दूरदौघौ च कायौ भिखापनाधलात्‌। ततः कषूमध्ये कणानासतौयये भास्तोण- कुशोपरि हारि efterafad वस््ावक्लतं वस्ेकदेशमास्तरेत्‌ |

` ततो वागित्यादिमन्वेण एतदित्यादिना ष-भ्रसावित्यन्तेन मश्वेणासित्रास्तो हरिद्वार ज्ितवस्मैकदेशोपरि तान्यखोनि निर्वपति निश्येषाणि खापयेदित्यथः।

भरस्धित्रैव स्थाने श्मशानं कर्तुमिच्छतोऽन्धान्‌ नैरानवगस्य Hay सश्चयनं कुर्य्यात्‌ न पलाशपत्रपुटे, श्मशानान्तराशष्ार हित च खानान्तरैः Se Ra लिद्हितमन्तदयब्यतिरकैण र्वो सवव कला निधानं खापनं'कुीत्‌ |

म

(2) कंग ger)

कारशा | १८३ एतदुक्तं भवति- यदि पुनः शवान्तरदाष्हा बासि तदा प्रथमोक्षः प्रकार एव | । छन्दीगपरिणिष्टं काल्यायनः-- wat वा wat सश्चयनं भवेत्‌ | यस्तत्र विधिरादिष्ट.ऋषिधिः agate | ्ञानान्तंपूव्यैवत्‌ त्वा गव्येन पयस, ततः | सि्ेदस्थौनि catia प्राचोनाकोत्यमाषथन्‌ ॥ शमो-पलाशद्ाखाभ्यासुदुलोचुत्य भस्मनः | आच्येनाभ्युच् गव्येन सेचयेद्न्धवारिणा | खत्पातरपुटके Bart सूत्रेण पद्ििद्धय च | अभ्वंशिन्यां शएचौ भूमौ निषुनेदचिणासुखः ॥ ° पूरथिल्लाऽवटं पं पिण्डं गेवालसंयुतम्‌ | दत्वोपरि समं येषं कुर्यात्‌ पृण्याहकश्भणा ॥ एष एवाग्डहोताग्नेः प्रेतस्य विधिरिष्यते | स्तोणाभिवागिदानं स्यादथातोऽनुक्लमु यते | ane त्परेद्यरहोतामेः स्मा्तीम्निनाऽपि «ea स्मीणामिप्रे्यम्निप्रदानमन्तो न प्रयोज्य cere: | ' यथा तजरैव भगिनिप्रदानमन्त्रोऽख्या न॑ प्रयोज्य इति fafa: | भणलायनः- संञ्चयनसूषै दथम्या; छश्णपचस्यां्वयुजासेकनतवेऽलक्षये कुम्भे" पुमांसमलक्षणायां Ura . स्ियमयुजो "मिथनाः प्रवयसः

१८४ हारक्ता |

क्षीरोदेन. शमोलतया'ऽपस्यं परिव्रजन्तः, revert fre भौतिक

शोतिकावतोलयङ्ष्ठोपकनिष्ठाभ्याभेकंकम खासंक्रादयन्तोऽवदध्युः- पादौ पू शिर उत्तरं gafed सञ्चिन्त्य पवनेन सम्पूय यतेव- मापो नाभिख्यन्देरन्‌ भ्रन्यावर्षाभ्यस्तत्र watery: | उपसपं मातरं भूमिमेताभिति चतस उत्तरया पांशूनवकिरेत। भव- alata तुभामेेति कपालेन पिधायाधानवेन्ं प्रत्याहत्याप SUM Aleta दद्युः । गुरुणाभिमताऽन्यतो वा waa माणात्‌।

दशम्या Tae दशाडहोत्तरकालं यः क्ष्णपन्तः प्राप्यते तस्याश्वयुजासुः ware तिथिषु प्रतिपत्‌-ढतोया-पच्चमो- प्रथतिषु unas WRAITH नक्ततेऽखिन्धादिनक्तत्रेषु aRa- aaraate ्राद्रौ-चित्रा-खात्य एकतारकाः।

wat भग्नक्णं* are इति ufet लक्षणायां wei मिथुनं पुरुषदयं" बहुवचनात्‌ श्रयो मिथुनाः षटुपुरुषा इत्यधेः ।

पञ्च वा मिथुना दश पुरुषाः प्रवयसः प्रक्ञष्टवयसः शमोदन् wera dt प्रवयसो भिना भ्रखोनि

(1) जख शमीशाखायाम्‌ । व शमीधःखया | (२) घ परिव्राडक्षाः wag: | ग परिमजन्‌ | ९) शर AAAS |

(४) ख Wagal) © wand |

५) भग Siyery |

शौरलता | fry,

्रोचयेदैरिति सम्बन्धः । श्रपसव्यं वामाव्तेन परिग्रैलन्तः परि- क्रामन्त Te! ।

परिव्रजन्‌ प्रोचतोति afe पाठस्तदा सुपां सुपो भवन्तीति first तिङो भवन्तीति बडवचनखले एकवचनम्‌ |

परिव्रजन्तः प्रोचन्तीति पाठः साधुरेव | एककम खिखण्ड- सङृ्ानामिकाम्य हीतवा शोतिक गोतिकावतोत्यादिमन्वेश षसः कुम्मेऽलचणे प्रवयसो मिथुना श्रवदंध्युनिःचिपेयुः |

faarg खाद्यामलक्षणायां भसंक्रादयन्त इति तधा प्रेपव्यं यथाऽखिखच्डान्तरेण सश््षौच्छब्दो न भवति |

पादौ yeafafa aed परादसभ्बग्धंखि सश्चेतव्यम्‌ ततः भिरःसम्बन्यस्धोत्यथैः | सुसञ्चितं aa प्रचलनं न भवतोत्यधेः |

पूयतेऽनेनेति पवनं छटतचतोरादि तैन wea सरचचयितेत्यधेः |

यव प्रदेशे वषाकालोनजलमवाहव्यतिरिक्ा wat नद्यादि- सम्बन्धिन्यो नाभिखन्देरन्‌ नाभिसखावयन्ति, नाकषंयन्तौ ति यावत्‌ तत्र॒ we क्त्वा भ्रवदध्युः प्रोधयेयुरित्यधंः | उप्रसपमातरं भूमिभेताभित्याद्या्तख we sae गर्ते अवदैष्वुरिति सम्बन्धः |

अस्माटृक्‌चतुषटवादुत्षरया ऋचा TH पांशून्‌ किपैत्‌ तद- aga उत्तरया तुभामौल्यादिकृया ऋचा कालेन HTS

ree,

ae:

re ee

(१) aw परिव्रजन्ति वैरि करामयील्धः। (a) घ नाभिनमिशच्रयनि।

२४

१८६ कारलता {`

देशेन पिधाय ठक्यित्वा अधानेच्याखि निधाय wlan यथा न भवति तथा भागत्य भपः WA BAM: | खां लखिसश्चयननिभित्तम्‌ । यदि तु दशषहानन्तर शक्ल met भवति छष्णपक्लो वा श्रयुगमतिथिरेकनत्तत्रयोगो नास्ति तदा गुरुणौपदिष्टा शरनुमताः सन्त TAMAATU क्रष्णपक्षादन्यतः शक्तपचेऽपि ga: 1 ददश्चाखिसश्चयनस्ग्बेदिनाम्‌ | छन्दोगपरि- fain सामधेदिनाम्‌ । ` काल्यायनोक्तं यजुरव्वदिनाम्‌ । सम्बत्तः,- wadsfe aaa वा सपमे भवमे तथा | [सखि सश्चयनं काय 'निजेस्तह तरजर्मते ॥ यथा्विंहितकालपय्येन्तं रश्चणाशलौ प्रथमेऽहनि तोये वा कां AQUA ठेवकराजकवशाद करथे सप्तमे AAA वा | | ्रादिषुराणे,- साला जिरातरं gate प्रेतायोदकतपंणम्‌ | अमशानदेवतायागञ्तुर्धे दिवसे ततः ॥ भवन्ति पूजिता यस्मात्ततरखाः शङरादयः। Aa, PRAT WMA समोपगेः | arfafafeaea गथाशक्या समाहितैः | wudg ध भाण्डेषु HAY TAY च ।

GQ) च gee [ ] चि्कितांथः परतितः। (९) ग दिनैः | ` (x) घ wayrey

हारलता| #

'सुपक्ञेमश्यभोज्येब पायसैः पानकं स्तधा |

A Catan ~ फलमृलंवनोल पूज्याः क्रव्याददेवताः ॥ केथिदष्य प्रदातव्यं कचित्‌ Gere शोभनम्‌ । Wh दौपरस्तधा are कं चिहेवं राजितैः ॥ तत्र पात्राणि परूणानि श्मशानाग्नेः समन्ततः |

कौचिदेयानि सब्धारणि यानि यान्यद्रतानि च ॥ `

निवेदयति amet तः सर्व रनहङ्कतेः।

नमः क्रव्धादंसुख्येभ्यो Saray इति wearer ॥ येऽस्मिन्‌ श्मशाने देवाः Sanaa: सनातनाः | तेऽस्रसकाशाहु्नन्तु बलिमष्टाङ्गमसयम्‌ ॥ प्रेतस्यास्य भाज्ञोकान्‌ं पयच्छन्बपि शाश्चतान्‌ । शरस््राकमायुरारोग्यं सुख "seat वरम्‌ ॥

एवं दत्वा बलोन्‌ सर्व्वान्‌ चौरेणाभ्यच्य वाग्यतेः | विसञ्मैनच देवानां कन्तेव्यन्त॒ समाहितैः |

ततो यन्नौयदठक्षाणांः शाखामादाय वाम्यतः। अपसव्यं ATES कला कचित्‌ सगोतरज} । भेतस्ाखोनि warfa प्रधानाङ्गोहवानि च । पञ्चगव्येन Gary MATT Far च |

(१) न्ख खअपक्री | dy) कष ग हैदताचयम्‌ |, (९) ख-वन्नोयटचोलमि ।

749

$ ` कार्ता

प्रसिप्य wad भाण्डे नवे साच्छादभे TH | अरय ange वा ge ^संखापयन्यपि | तत्छानाच्छनक नीत्वा कदाविल्लाहृवीजसे । | कञ्चित्‌ ल्िपति सत्पती difeat वा सद्ोदरः ॥ गटदहोल्वाःऽख्ौनि aga tar तोये विनिःचिपैत्‌ [ तदन्रमन्यजादौनां दद्यादश्भसि वा Fat | ततः सम्मार्जनं भूमेः HAA गोमयास्बुभिः। पूजा च पुष्यधूपादयबलिभिः पृत्वैवत्‌ क्रमात्‌" ॥ भूमेराच्छादनाधेन्तु aa: पष्करको ऽथवा | Eat वा प्रकन्तव्यस्तत्र सर्वे; खबन्धुभिः ॥ ततः Beery aR विधानतः | aat— कचितोये विप्रस्य चतुर्थे चत्रियस्य च ॥ पश्चमे वैश्यजातेशच शूद्रस्य दशमेऽहनि | अस्थां तु सञ्चयः रते करिये देणगौरवात्‌ | जोवतुमपि वर्णनां संखे चाऽप्ययं क्रमः । चतुथे ब्राद्मणानान्तु पञ्चमेऽहनि भूड्ताम्‌ ॥ नवमे वैश्यजातोनां शूद्राणां दणमात्‌ पर । वार्तव्यन्तु नरैः आदं देशकालाविरोधतः ॥

(?) Grape ंखयाग्य यैन्यपि | (x) क wate

‘afrere सजातोयासधाऽन्येऽपि दुमुचिताः |

हारशता॥| -

दौनानाधान्धक्षपणस तान्न मपि waa ॥

" तधा-

arene दित्तीयेऽ हि avatars: | सद्यशौचे aqaag कत्तव्य ईति नियः ॥*

तधा--

walfa मातापिदपूत्वैजानां, नयन्ति aerate’ ये कंटाचित्‌। सद्वावकस्यापि' दयाभिभूताः तेषान्तु तोधानि फलप्रदानि,॥ RATATAT वल्लयिला मातापितोजभूम्याभितच्च | अखोनि चान्यस्य "नरो Tee भाग्यक्षय लभते दुष्कृतञ्च. ॥ amen यत्र यत्रास्ति तोर कुलइये चापि यदां विप्रः |

oe te rer

() कग एस्तकहये सपिण्डानाम्‌ | (x) © खपश्चञ्ते | oa) ष गङ्म्भ्रसि।

(४), क ग सद्वश्बोऽख्ापि |

६) क गधरहत्रयं्।

(६) ग areraat waa दन्बृ तिश्च |

१८९.

ree

तधा-

ब्मट्डता ।

तदा तदा AS AAT भ्या .. साषैन चाखयौनि विनिःचिपेच i ज्नाला ततः पञ्चगव्येन few हिरण्यमष्वाण्यतिलेख ater ततस ढतपिंण्डपुटे निधाय aang fed प्रेतगणोपगृढ़ाम्‌ | नमोऽज्त Waa वदन्‌ प्रविश्य जलंसमभेप्रोत दति चिपेश ॥ SAT ATARI सूं

स efaai! विप्रवराय दद्यात्‌ | एवं छते प्रेतपरशितस्य

खगं गतिः, सयाच महन््रतुल्या ॥ #सर्व्वेण गाङ्गेन जलेन सम्यक सृत्पव्येतैनाप्यध भावदुष्टः | waa: सख्ञानपरोऽपि निलयं

न शुध्यतोत्येव व्यं वदामः ॥

मातुः कुलं frage वस्नयित्वा नराधमः | श्रखोन्यन्यकुलोलयस्य NAT ARIAT |

(१ ’ a ee ferat । (९) & ग"पुस्तकहमे ferfa: | * we fafwratar नाजि।

‘STC १९.१

ग्मथाभेदेवतायागोऽयं प्रेतोपकारा्थः कर्शुंबागुरादिपल- सिदिकरः प्रेतोपकारातिश्यकरणादेवातो नायमावश्यकाः |

AMY अरहाभकयादियुक्तः RANT | खखयभाण्डषु पाका- Wy चरेषु Waly waar भोदनपाकाधौसु सुपक्षेरिति सम्बन्धः |

सुशब्दाददग्धल् सम्यक्‌ सि्चलश्च दयति" wel लब्दुक- मोदकादि भोज्यमोदनादि। केशित्‌ कंथिदिवयसक्लदभि- धानात्‌ ससुदायक््तकतां दशयति ¶ अक्षतानि यवधान्यतिल- माषप्रशतीनि एथक्‌ पथक्‌ पालक्ततानि "बहनि यानि यानीति drei द्भवति ] स्ववम्टविधमपि बगृङ्गं समुदायस्सेनेकेन निषैदयेलयुक्ञेऽन्येन-

ॐ नम; क्व्यादसुख्येभ्यो देवेभ्य इति मन्तरेण दातव्यम्‌ । सर्ववदेत्यमेना्टखङगेषु सर्वव vag निवेदयेत्यभिधानं दशेयति |

अनद्कतेरिति- तत्समुदायगतेन कैनाप्यासगौरवाभिमानात्‌ मयाप्येतदक्तव्यमित्यदष्ारो न कत्तव्य इति दशेयति।

sere च--भच्य-भोज्य पायस पानका CHET | फल-सूलतेति fetta! we ठतीयम्‌ । अनुक्गोऽपि गन्धः साहचव्योचतुेमह्नम्‌ । पुष्यं मालयच्च पञ्चमम्‌ । धूपः षष्म्‌ । दोपः.सषमम्‌ | यवधान्यादिपूर्णनि पाताखष्टमम्‌ । *

wa नं पाठतरंमेणाुटानं किन्तु प्रसिदनार्ष्यादिक्रभैणाध्यै निवेदयेत्‌ ।

(१) मुके [ ] बिद्धितांधः प्रतितः।

१९२ VINA |

Tage ॐनमः करब्यादसुख्येभ्यो देवेभ्य इति इ प्रयोगः | एवं गन्धस्य YUMA दौपस्य भोल्य.भश्य-पायस पान कानां यवादिपूशपाव्राणां फल-मूलयोख |

एवमष्टाङ्ानि दला-

येऽस्मन्‌ श्मशाने इत्यादि ददतां वरमित्यन्तं पठनोयम्‌ |

ततो बलोनां स्तौ राभ्यु्तणपूव्यवं करव्यादसुख्या देवाः ward गच्छन्त॒ तेभ्यो नम इति विसच्जनम्‌ । वस््रसुत्तरासद्गः साद्- चय्याद्न्नोपवोतमपसव्यं क्त्वा क्रमादिति प्रधमं शत्रिरोऽखोनि ततो हदयादोनां खद्लोया दिल्यर्षः |

i च्तौमवस्तं जुमृाऽतसोति प्रसिडा यन््यपोत्यच्र यन्तीति इन गतावित्यस्य गच्छन्तोत्यथः, अपिभ्दो बड तरेष्वेवादिपुराणवचनेषु निश्चयाधेः |

भ्रनैकायेत्वादव्ययानां ततृस्थानादित्यनेनो त्तरकालीनां प्रति- पत्तिसुक्ा हो तेत्यादिना तत्वालोनामाइ |

पुष्करक इषटकादिक्ञतसंसखानविधेषः uzat दारव्बवयव- fazia: | “

प्रथमं . भूमिरिति wet बलिदानभूमिविषयंः, दितीयः शवदाइखानगोचरः। देश्गौरवादिति देणघर्गानुष्टानादरा्ं सुनिभिरक्तल्लादित्यधंः |

तेन ॒देशविशेषव्यवसितलं दितम्‌ { जीवतामिव्यादि सन्मैदेणविषयम्‌ । |. शरादमखि सश्चयनल्िमित्तम्‌ |

re ee =

(2) क पुद्लक्रे [ ] fafsata: पतितः।

हारक्ता। १९६

देथनिरोधः सन्निहिततरतखवरव्याघ्रादिभिः कतः काल-

विरोधो. विद्युदविरतहष्टादिभिः aa) अथवा विहितदेश- ' कालातिक्रमो न काय इत्यधुः ।

gas ज्येष्ठो Tat एतच्च मातुः पितुः पूव्मैजख प्राधान्याय ग्रहणम्‌ । ` पिटवबमपङ्घल-माटवन्धुकुलं -खङ्कलजातानीं सर्व्ेषामेवो- तरत ग्रहणात्‌ । सद्वावकस्य wages ° भन्यङ्घलजातस्यापि लपातिशयादइयवुदधयानयने पुखातिशयायेमिदसुकञम्‌ |

दृष्टषमोहया तु प्रायश्चित्तं वच्यते-यत्र यतर तोये भागोरथो- aaa प्रसिदेष्वपि तीर्थेषु गङ्ामम्बस्िष्वेव प्रयाग-वाराणसो-कन- खलप्र्तिष्वख्छां waa पखातिग्यो.न, तु इरुचेत्रादिषिति दथंयति |

arat तत इत्यादिना प्र्ेपविधिं दशयति -दिरस्यं gat- कणा आज्यं तं कततासिकादििपावरसंखानयोमेत्तिकापिष्डयो- युम्मसुपञ्थधोभावखितं त्पिण्डपुटकन्तन्मध्य RAAT: |

परेतगणोपगूढा fea efau “नमो wana” इति aPIaa Wana: | स मे Ma भवतु, इत्यखिप्रदेधमश्तः.।

दचिणंदाने werqed परणपुराणदैरल्यस्यापि सुवगीरजता- Sela प्रेतपुरखितस्य यमपुथां नरका गतस्यापोत्यधैः |

२५

१९.४ SICSAT |

TAMARA । हारोतः,-

CHASES गला GAMA: Berger तिल- कल्कावषटष्टा Wrage: CAA: wearer: शक्तवाससी वा waatfaet गोहिर्यादौन्धालभ्य प्रविशेरन्‌ शान्तिं wat श्वोभूत एकानुदिष्ट प्रदाय खरूययनादिश्ाथान्‌ प्रवत्तंरन्‌।

अरण्यं ग्रामाददहिरित्य्थः। | sagan इति az वचनात्‌ सर्वेषामेव after at दथेयति। खष्टानि अभौचकाले एतानि वासां सीत्यं; । पिष्टास्तिलास्तिलकस्का- स्तेर्गाज्रधर्षशं पिष्टैः शखेतसर्भपेः fac: waaay |

ततः ` स्नातव्यं नूतनवस्ाभावे रजकधोतं प्रचलितं वासो धार्यम्‌। अरिष्टो निम्बः" ara एकादभारे शान्दुदकं पेठो- नस्युक्गप्रकारेण क्त्वा । एकारुदिषटं एकोदिष्टम्‌ |

मनुः,- विप्रः शदधयत्यपः, wet afaat वाहनायुधम्‌ । व्यः प्रतोदं TAY वा यष्टिं शूद्रः कतक्रियः ॥ शक्तक्रियः समाप्रदशादक्षत्यः अपः Weta जलस्थं माता्थमेब । न तु-संवव्सरे व्यतीते,तु wear विशुध्यति | इतिवत diary |

(१) च अरिष्टं निम्बपल्नम्‌। (र) ख प्ध्येदपः। (९) कग एस्तके anima इति परतितम।

हारवैता | १९५

| वाहनादिशश साचर्थ्यात्‌ प्रतोदः पचनोति | “fan: | twats afsiqefean |

देवलः,-

अधाहःसु निहठत्तेषु garat कतमङ्गलाः ।* "आश्चादिप्रसुयन्त ब्राह्मणान्‌ खस्ति,वाय च ॥ are ge गोहिरण्यादिखधेष |

भनेन वचनेन ग्रान््दक-गवषदिसभं-त्राह्मणखस्तिवाचमै- विनाऽशौचनिहत्तिर्नास्तोति द्यति | पेढीनसिः,- श्वो भूतेऽग्निमुपसमाधाय wage FATT | शन्रोदेवोरिति aaa प्रथमम्‌ ¦ हाभ्यां दितोयम्‌ शब्नोदेवौ- waa न इति शत्र इनद्रामो-तदस्‌ मित्रावरुणा इति ठतोयम्‌ | श्रा Aaa यस्मात्‌ कोषात्‌ एथिवौ शान्तिरिति चतुभि- खतुथम्‌ | उभयत्र aaa सावित्रीं शान्तिं र्थ्यात्‌ + wae WATE Fay सव्धेनाचम्य निषटोषेत्‌ विवैखानिनद्रमिलयक्तम्‌ | , दशराते केश-गमश्रु-नख-लोमानि वापयित्वा भ्रामनः णान्ति- निमित्तं शान्यदकं Gary MAMTA ब्राह्मणान्‌, भोजयेत्‌ |

wa श्लोकौ यदि att न विदत प्रेतस्तककणि । दंथराद्रोषितः स्राला ङ्च्छान्य॒दकं खंयम्‌ ॥

१९६ हारकता |

यये कत्ता शक्तखेत्‌ तिराज्रं मारुताशनः | ख्राल्ा चतुथं दिके ततः शान्तिं समाष्रयात्‌ |

श्वोभूते दशमदिनादेकादभशाहे इत्यथः wie प्रज्वा अग्निसमोपि marca कार्यम्‌ । चतुधा शान्तिकरणम्‌ |

तत्र शन्नोदेवी रित्यादि सक्ते यावत्य ऋचस्तावतोभिः सर्व्वाभि- रेव प्रथमं शान्तिकरणम्‌ । शन्रोदेवोरित्यन्वयो न इति ऋक्‌- चतुष्कालमवां ताभ्यां सूक्तीभ्यां feats शान्तिकरणम्‌ ।

wa ॒इन्द्राग्नोत्यादि "तदस्तु भिन्रावरुणा इत्यन्ताभिः षोडशभिरिति ठतीयभान्तिकरणम्‌ ।

Wa वातेन्द्रजीक war कोषात्‌ पृथिवो शान्तिरिति चतुभि चतुम्‌ |

aaa चतुष्वेपि शान्तिकरणेषु उभयत्रेति आदावन्तं च सावित्रीं सविदेवताकां तत्सवितुवरेखमित्यथेः |

AMA WTA UA शकंरा-कुललसौ वामहस्तेन भक्तयिला निष्टोवने काम्‌ । शकरा गाङ्टौ ।

। विवसानिन्द्रमिति लन्रोभयङ्णोतु तथा इन्द्रं वरुणमिति

WRT पाव्यत्वेनोक्तम्‌।

एतच्च दशमदिवकषे शेशादिमुण्डनं कला पठनौयमित्यथंः। रोमशब्दो रदस्यरोमग्रहणा्ेः |

एकादशाहे यचतुरधा शान्तिकरणसुक्त तदान एवाशौच- दिवसोत्यन्रप्रापश्ान्तयधं न ज RATATAT | द्धराक्रोभितोऽति- क्रान्ते दशरात्र एकाद शाह इत्यधेः ।

VICIAT | १९७

qa च रृतकाभौचवतः शान्लुदककत्तं ¶ कतिगादि- ` नास्ति.स खथं gatq ] भध ऋतिगृदिरस्ति स ऋलिगादिः ` तिरा्ोपवाप्रसमर्थो भवति तदाष्टमनवम-दशमदिनेषु वाता- हारो भूता varem? रान्ति Faq भशक्तस्िराव्र हविष्यं qaita । आदिषुरा, —

यस्य यस्य तु UY ययव्छात्‌ पं्िमग्बदः | स तत्र Taney ayers करोत्यपि ॥ समाप्य दशमं fre थथाशास्मुदाहृतम्‌ | ग्रामादहिस्ततो गत्वा RATS च वाससो ॥ अन्दानामाितानाच् त्यक्ष Ala करोति, सः श्म खु-लोमनखानाख wearer तन्नह्ात्यपि ॥ गौरसषेपकल्तेन तिलर्वक्षन संयुतः | शिरःख्ानं पुनः Ha तोयेनाचम्य वाग्यतः ॥ वासोयुगं नवं शुक्तमृत्रणं Yea वा | e © गृहोत्वा गां gary मङ्गलानि. शएभानि च । खष्टा METAS च TATE WAT: ॥ Tews इति यदस््रयुग्मं wetat प्रे तक्रिया ate: । ५ (९ + Tate @ 49 Moat मध्ये TTS, TS Ware त्यज्यते TAU: |

a eee ~: @ ~~ स ai: “ime ace: mit ime pon

(4) wet gee P| चिङ्कितांभरः पतितः ` (१) घ करोत्यपि |

१९८ STCAATe

एतेन ध्वस्चःकं्षादिलो्नामत्यागः। तिलतेलसंगुतः face- arm शयः । | fanaa शिरोऽभ्यश्य श्ंतसषेपृकर्केन fail. feat ga- स्तोयेन खानं कुर्यादित्यधः | एवं नवशक्तवस्राभावै रजकनिरिकष प॒नमृ्लोयप्र्ालितं हिद्रशन्यं वासो विश्दादित्य्ैः | मङ्कलानि--भादगे-शक्षि-गोरोचना-षतप्रतीनि शभानि दोषरहितानि। मक्छपुराण- सूतकान्तादितोयैऽष्ि wat दद्यादिलक्षणाम्‌ | काञ्चने पुरुषं तदत्‌ फरवस््रसमन्वितम्‌ ॥ सम्पूज्य ददिजदाम्पत्यं नानामरणभूषणेः | SaaS कुर्व्वीत देया च कपिला शभा ॥ हिजदम्परतौ भूषयिता काञ्चनं प्रेतप्रतिक्ञतिरूपं पुरुषं फल- qaqa शय्यायामारोप्य भूषितदम्परतिदिजाय तां शय्या दद्यात्‌ | कपिली पुख्छातियहेतु;। पभावे अन्धाऽपि धुय. हषवल्स- तरोणामलष्ारं वाससो गाश्चाचार्याय दद्यादिति छन्दोगः परिशिष्टदशनात्‌ | एतच्च भर्ग्यादानं हषोढर्मख -शकतेनाशौचान्ताहितोयाह

(1) Swe |

हादढता। १९९

AMI RIA! मद्छपुराणे एकादथाशयादतुख- तया श्रभिघानात्‌। TY पद्मपुगरणे,-- सम्पूज्य हिजदाम्पत्यं नानाभरणभूषितम्‌ | दरयेवमन्तं मद्यपुराणतुखखमभिधायाधिकं शय्यादानविधानसुक्तम्‌ तत्‌ पाबतोयानामेव कामरूपादिवासिनवं ब्राह्मणादौनामव- श्यानुष्ठेयमिति तजरेवोक्ञम्‌ | तद्यधा,- Sus च शय्यायां मधुपकं ततो ददेत्‌ I रजतस्य तु पाणु दधिदुग्धसमनितम्‌ ॥ अखि ललाटं ग्टह्य "च क्त्वा सबच कम्‌ । पायसैदिंजदाम्मल्यं नानाभरणभूषितम्‌ ॥ एष एष विधिं्टः पव्वैतीयेिजोत्तमैः | तेन दष्टा तु खाः शव्या न ATM हिलसत्तमेः ॥ खङोतायान्तु शयायां पुनः संस्कारमहंति। दे चैव पुरारे च शय्या waa गर्हिता | ग्रहीतारसु जायन्ते सवे नरकमागिषः ॥ दधिदुग्धाग्ितं Hye रजतपात्र कछला दद्यात्‌ | ततो agen शगादानं तस्य ललाटसम्बन्धि mie गदल

यकाय षिन

(3) क चुखम्‌ | (२) ध शवसत्कस्‌ | (१) ग दुष्टा चव- |

Be Sa हारल्शा | .

होरकसददितमलन्तचुरं कला पायसे uf तत्‌ पायसं दिज- maa भोजयेत्‌ |

Wee सहोरकललाटाखिचुणेसृहितपायसमोजनं मधुपकं- दानसहितं शय्याटानच् मव्छपुराणादधिकमेव"।

अतएव ॒ नानाभरणमूषितमिति पनरप्युक्षम्‌ पाञ्यैतीय- धश्चतेनासाव्यै्रिकत्वादेव कामधेनुक्लता न लिखितम्‌ |

अतएव पाब्बैतोयेविं धिदं्ट॒शत्यभिधानादन्धदेशोयानां विधानान्तरं सूचितम्‌ । तच्‌ मद्यपुराणोक्ञमेव ।

भरतो मव्छपुराणोक्षशय्याप्रतिग्रहो न निषिद्धः |

अतएव पद्मपुराणोक्ञशय्याविधानान्तरे तनेति तच्छब्दे नाखिचुणंशहितपायसभोजनपृरामाष्छवशय्याग्रहणस्य लश्च- त्सुक्तम्‌ |

az चेव पुराणे चेत्यत्रापि प्रक्ञतत्वादियमेव war निषिद्धा |

अथोदकादयनर्हाः |

यान्नवल्काः- न ब्रह्मचारिणः FTAA afaat 4 7 | पाष्डमाचिताः स्तेना न व्रात्या न विकमिणः। ग्मेमचहहेव सराप्यदव योषितः ॥

(१). ख़ सपुपरक eda |

, BTA | १०१

भराचाथे-पिढठ-माट.-गुरूपाध्यायश्चतिरि ज्ञानां प्रेतोद्रकाच्नलि- दानं तावद्रह्मचारिणो न Fa । आचायारौनान्त विशेषं ` व्यामः । | पाषण्डं वेदवाश्चागमवाद्योक्तधन्ः | स्तेनाः सुवणव्यतिरिक्ञ- द्रव्यान्तरस्य सातत्येनापहत्तीरः। शुवणं सेनस्य पतितग्रहरेनैव HAA | व्रात्याः षोडश्वषपयथयन्तं , यावदक्षतोपनयना भक्ततप्रायचित्ताः। विकश्चिण श्रालस्यादश्रहधानतया च खकनानतुष्टायिनः । ` मनुः,- भरादिष्टौ नोदकं कुादा weary समापनात्‌ | समाप्ते तूदकं AAT विराजेरैव शध्यति ॥ Waa खमुपाध्यायं पितरं मातरं गुरुम्‌ । नित्य तु व्रती परेतान्‌ न बतेन "वियुज्यते ॥ तत्तदेदैकदेणाध्यायनाङ्कभूतं anaes ब्रह्मचारिणो यख्य Want वा यश्चान्द्रायणादिनत्रतं करोति a ्रादिष्टो स चारत्रतं यावत्र समाप्यते तावदाचाय्यादौनामपि पञ्चानां Ratgal न Fara i यदा arararetat पञ्चानां दष्टनवहनकर्ताऽन्यो नासि तदार्व्रतोऽप्येषां वहनादिकं यादेव व्रतलो्् (न भवति। ठपनयनपूनै-लत्छषैदभाखाध्यापयित्ता भावाः । षैदेक-

म (१) ख विघच्यते। घ Awad) २६ °

RoR रकता |

देशस्य वेदाष्ठमनाच्चाध्यापयिता उपाध्यायः । ` aca IZTETATS व्याख्याता गुरः । | वसिष्टः,- ब्रह्मचारिणः शवकदणा व्रतातिहत्तिरन्धव्र मातापित्रोः गुरोर्वा । शवक दहनवहनादि व्रतातिहत्नित्र॑तलोपो भवतौत्यधेः | गुरुशब्देनाचार्यो पाध्यामयो ग्रहणम्‌ | एतेनेतदुक्तं भवति आत्राव्यीदिपचकब्यतिरिजञानां वषन- द्नादि सव्वैयेव न काध्यं व्रतलोपप्रसङ्कात्‌ | मनुः- था सङ्रजातानां प्रव्रज्यासु च तिष्ठताम्‌ | भामनस्यागिनाश्चैव निवरत्तेतोदकक्रिया ॥ UT WAAAY चरन्तोनाख्च कामतः | THATS सुरापौनाश्च योषिताम्‌ ॥ होनव्येनोलाष्टस्नोषु जाता हधासष्रजाताः ` सव्यैधष्धानु- हानप्रतिषेपात्‌ | उल्कु्टवर्येन तु भ्रपक्ष्टस्नोषु जाता न वथा सङ्करजाताः । खमाढजातिविहितधसानुष्टानस्मांन्नातलात्‌ | भरामत्यागिनः--उहन्धन विषभक्षणादिना बुद्िपूर्न्वकसम्पाः' दितमरणा; खधानतुदटायिनो वा भ्रासमत्यागिन भ्रामहित्राना- चरणात्‌ । पाषणडमायिताः fear: पुरुषा कामतञ्रन्यः- ` भगणितपुरषगामिभ्य च्ियः ` सव्वंषां ..खतानां^परेतोदकंदष्ना- fas कार्सुदकक्रियाग्रड्णस्योपलक्षणल्वाव |

, कारकता। , २०४ aH, "वधा GETHATS भायमान्तरिताश्च ये। टन्ताबाश्चैव कन्धानां निवत्तेतोटकक्रिया ॥ श्राश्रमान्तरिताशतुधोखमिशः । Sarre कन्यानां भक्त पत्ते कन्तेन्तरसम्भवे उदकक्रियाया भ्रावश्यकत्वमुक्तं frecdtarat निषिध्यते | कच्चन्तराभाषे तावश्यकत्वमुक्कमेव कन्चन्तरसम्भवेऽपि सेहादुपकारवुद्या वा करणमनिषिष्ठम्‌ 1 WUT, — विषोहन्नशस्तेण चााने योऽभिंघातयेत्‌ | खतोऽमेष्येन Quant नान्यं" संस्कारमहेति ॥ व्ष्णुः,- ्आमल्यागिनः पतिताख नाशौचोदकभाजनाः | पतितस्य दासी safe पदा घटमपवन्नयेत्‌ ॥

° पतितस्य दासौोत्यस्याध भ्रादिपुराणवचने व्यक्तो भविष्ति |

भादिषुराणे,-- प्रमादादपि निःशङ्स्वकसमादिधिचोदितः, | गृह्गि-दंष्ि-नखि-व्याल-विष-विदयुल्नलाग्निभिः ॥ चाण्डालैरथवा चौरेनिंहती यत्र कुत्रचित्‌। , ae दाहादिकं काय्यै यस्मान्न पतितञ्च सः ॥

me a

i

(१) ख -देशितः।

१०४

हुरवैता। :

गद्गदं ष्रिनखिव्यालविषवद्िखिया जलैः! | भादरात्‌ परिषत्ष्यः कुवन्‌ व्रोढां wee यः ॥ ` नागानां विप्रियं gery दग्धखाप्यध विद्युता | निष्छहोतस्तथा, रान्ना चौव्यंदोषेण कुत्रचित्‌ | परदारानुरक्षा्ः देषात्तत्मतिभिरताः | श्रसमाने्च श्टोर्ेखाणडालादैख विग्रहम्‌ ॥

wen तैनिरतास्तांख चारडालादौन्‌ समायिता; | गराम्निविषदाञेव परषण्डाः क्रूरवुष्रयः ॥

क्रोधात्‌ प्रायं विषं बकं शसत्सुदन्धनं जलम्‌ । गिरि-द्त-प्रपातच्च ये कवयैन्ति, नराधमाः ॥ कुंशिस्पजोविनो येऽपि सूनालद्ारकारिणः | मुखेभगाश्च ये केचित्‌ क्तोवप्राया नपुंसकाः ॥ द्मदण्डहता ये वा ये च वै ब्राह्मर्ताः | महापातकिनो ये च पतितास्ते प्रकौत्तिताः ॥ पतितानां न दाहः ararafeatioaega: |

न चाययुपातः fret at कायं खाहादिकं कचित्‌ ॥ एतानि पतितानान्त यः करोति विमोहितः । तप्तक्ञच्छरहयेनैव तस्य शिन संशयः ॥

(1) घ विषविदयुर्जलानिः |. (र) “घ खयम्‌ | (१) च परदाराश्च ware: |

सरलता jo Roy

पतितख तु कारख्ाद्यस्तुपिं afireeft ।

स तु दासीं समाहय सव्वेगां दत्तवेतनाम्‌ ॥

भ्दधटडस्तान्तु aaa त्रवोत्यपि |

हे दासि गच्छ मूल्येन तिलानानय सत्वरम्‌ ॥

तोयपूशं aces सतिलं दक्षिणामुखो ।

उपविष्टा तु वामेन चरणेन ततः faa ॥

area: पातितं dat लं पिषैति ater: |

निशम्य तस्य "वाक्यं सा wager करोति तत्‌ ॥

एवं wa मवैत्तृपिः पतितानां न चान्धधा ।

क्रियते पतितानन्तु गतै संवक्छरे शचित्‌ ॥ ` ' देशथधम्मप्रमाशत्वात्‌ गयाकूपेषु बन्धुभिः |

मा्तेण्पादमूले वा are feet समरन्‌ ॥ प्रमादादनवधानाहा निशः श्द््दष्िनिख्यादिरिंख- सत्रिधिशङ्कारहितः gaat विधिचोदितो acai: सन्‌ यदा पलायनसमयस्याभावादकस्मात्‌ भाटित्येव श्ङ्कादिभिनिंहतो भवति तदा स्व्यमेव दादहादिकं कत्तव्यम्‌ |

गृष्यादिभिसु सद क्रीडां Faq यो बतः स भरादरात्‌ ` यत्नात्‌ परिहत्तव्यः न तस्य दाष्ादिकं कायमित्यवः | सिया सह क्रीडां परोदहासं ङुब्यैन्‌ तयेव दुष्टया 'अन्धपररितया वा तः तद्रसक्षेन वा केनचित्‌। जलेः क्रोष्टा बादुभ्यां सम्तरणादिकौः। व्यालः सफ दैन सङ्‌ क्रोडा. सपवेलकानां ufawa |

२०६ रवतो |

विषक्रौडा भौषधादिदर्पात्‌. कौतुकेन वा समोहातभधषटत- पानं मधगुढलाङ्गलिक्याकिविषमकश्षणं वा |

नागानां मन्तदुष्टहस्तिनां वच्विप्रियं कटारोहणादिकं सादात्‌ विदयत्यतनदेथसुपसपैन्‌ विदुरता दग्धः | aera: प्रतिलोमसक्रजातेवाण्डासौ; aT कलहे ata eat सन्तो सृता; |

अरसमानेरित्यादिनां चाण्डालादोनामन्योन्यकले तु मरणे पतितल्वं॑नास्तौति दशेयति~-किनतुलृष्टाबाभेव । : गरं व्याषि- जनकौषधं पाषण्डाः प्रसिष्ा एव" बेदवाश्नाः करुरबदयोः नित्य परापकारकरण एव येषां, बु्िरुत्पव्रा। कुथित्यजौविनः AMAA एव सन्तः-चमाख्ाादिमयवसुमिराशवर्भनाः |

चना यत्र खाने सततं सापराधा AFM TIM तदलङ्ार कारिणस्दधिक्षताः सञ्नातोया "एव |

क्रौवप्राया नपंसका दति-चखतश््राकारः ` नधसका नारद

arr: ।

ad केचित्‌ पुरषकदकरणसमर्थाः । पुरुषकम्धकरणा- समधासु क्ोवप्रायाः । ब्राह्मणविषयापराधकरणाविष्ताः -बद्म- Swwa । wat इषटवलादिसव्यैजनसम्महखानगाभिनोमव- रदाग्यतिरिक्ार्मित्यवेः ।

दत्तवैतनामिव्यनेन यद्यपि . दासौतवात्‌ सर्व्वान्नाकारि- Ga सा तथाधेतक्रियाकरायै wer वेतनं शेयमिति दशर्यति

इरत ॥ १०७ ‘aygwaz (U2 घट भाप ) इति प्रसिष्ठः, यथां तस्य पतननिमिनत्प्रकारम्‌, सूलेनानयेति starters: । सतिलं क्रोणातोति तिलमियं जलपू्ंम्‌ । पातितीं dnt पतितस्य नाम कौत्तयेः--उश्वारय | wage भवति- भो waa रंदमुच्छिष्टघटश्यं सतिलं जलं पिवेति arena ब्रहोति वक्षव्यम्‌। ल्वमूल्येति-एवंविध- | क्रियाकरणाधं लब्पवेतनेलयथंः | न चान्यधेति --एतद्मतिरितं , दषिरेलन्तरं नास्तौत्य्थः | देशधशचप्रमाणत्वादित्यनेन देश्रविेषव्यैवखितमेव संवसरोपरि पतितानां खादइकरणमिति दशयति ।, इरिहरं aefafa सुपां .सुपो भवन्तोति न्यायात्‌ खरद्वि- रित्यघेः 1. छागलेयः,- सरपविप्रहतानाश्च गृङ्किद्रि-सरौखपैः | MrT TAT ST खा्मेषां न कारयेत्‌ ॥ नारायण्वलिः कार्यो लोकगहाभयाध्वरै | तद्याततेभ्योऽपि दातव्यमन्रमेव सदक्षिणम्‌ ॥

qat,—

"() घ Sferenz tartar: पाटः @ कन -नषतया |

श्ण्ट कारकका T

नारायणं समुदिष् शिवं वा यत्‌ प्रदौयते।

तद्य BATTS SS ARIS तदन्यथा ॥

सपादिषतानामेव तदचनोपात्तानामेव व्यासवचनोपात्ताः

नाञ्च चाण्डालादिषहतानां नारायणबलिः काथो न लतद्यति- रिज्ञानां पतिर्तानाम्‌। वैषामादिपुराण--विष्णुुराणामभ्यां घट- तोवादिदानस्योक्षलान्‌ । यथा च नारायणबलिः कासां व्यासवचने ae भविष्यति | व्यासः,-

शन्दियैरपरित्यक्ता ये च ag विषादिनः |

घातयन्ति खमामानं चाण्डालादिषतास्च ये ॥

. tat gare पौत्रा ema aafergan: |

यथा are १परकुन्वन्ति विष्णुना वे प्रतिष्ठितम्‌ ॥

यथावत्‌ संप्रवद्यामि AAMT TNT ।

एकादशीं समासाद्य शक्तपच्चसख .वे तिथिम्‌ ॥ `

विष्णुं ane aed यमं वैवखतन्तथा। `

दश पिण्डान्‌ छताभ्यक्तान्‌ दर्भेषु मधसंयुतान्‌ ॥

तिलमिखान्‌ प्रदद्याहि संयतो दचिणाशुखः । `

विष्णु aw’ समासाय न्भसि ततः चिपेत्‌॥

(१) कग शुद्धावह्म्‌। , (९). कख प्र॑त्न | । ha) ` ष ead Ring | (¢) कड frau)

` हारैशता |

*नामगोत्रग्रहसव्र ष्यरभ्यश्चनन्तधा | ` दौप-धूप्रदानश्च wet भोच्यन्बुधापरम्‌ ॥ निन्ये विप्रान्‌ वे पञ्च सप्त नवापि at | विद्यातपःसख्दांच कुलोत्मन्नान्‌, समाहितान्‌ ॥ सपरेऽ्नि सम्पाते मध्याङ्गे TATA ¦ विष्णोरभ्यश्नं gar विप्रा सानुपषेशयेत्‌ ॥ | SAHA यथाज्येष्ठं पिढपुत्तमनुस्मरन्‌ |

मनो निवेश्य. विष्णौ वै wat कुादतद्दितः ॥ आवाहनादि यत्‌ पू caged तदाचरेत्‌ | ढान्‌ MAT ततो विप्रान्‌ दिं wet यथाविधि i इ विष्यव्यष्नेनेव तिलादिङहितैन च |

पश्च पिण्डान्‌ प्रदद्याच्च 'देवरूपमनुखरन्‌ ॥ qua विष्णवे cary ब्रह्मणे च शिवाय च। रसाय परिवाराय चतुथं पिण्डमुलूृजेत्‌ ॥

aa ARTS मनसा गोतपूर्वेमतःपरम्‌ | विष्णीनीम weer a पश्चमं पूव्यैवत्‌ Fara ¢ दिप्रानाचस्य विधिवत्‌ दक्षिणाभिः समशयेत्‌ | एकं aunt विप्रं हिरण्येन समश्येत्‌ |

Ree

= a ------_----~------------- ` `

, ख agra सब | (२) क ग“कुलौगेतान्‌ + (३) क देवपूजम्‌ I

२७

ate रवती ।

गवां धान्येन भूभ्या च प्रेतस्य मनसा सरन्‌ । ततस्तिला्मो विप्राश्च तिलैदर्भसमन्ितेः ॥ *चिपेयुरगो पूव्यं हि नाम व्यै निवेश्य च । ` वहिगला fawrang aa ददात्‌ समाहितः । मित्र-मरयजनेः सां TATA STA वाग्यतः ॥ एवं विष्णुमते fear यो दद्यादालघ्ातिनां (नै) | agquefa a ‘fest ara ater विचारणा।॥ इद्दरियैरपरित्यक्ता ofi—arcsenfcararstafarereata- गटहोतत्ात्‌ स्लानेद्दियग्रामा ये नं भवन्ति ते यदि विषादिनो भवन्ति विषं areata -- ठदन्धनौदरदारणादिना श्रालानं घातयन्ति। चाराला- दिभिः ae कलं कुव्यैन्तो वा चारछालादिषशता भवन्ति | शि दं्यादिभिर्वा क्रौडां इब्यैन्तो श्रष्ठिदंद्यादिभिमायन्ते तदाऽयं वश्छमाणो नारायणबलिः कार्य्यो न लन्यत्‌ किश्धिदाशादिकम्‌ | इद्द्रियपरित्यक्षानान्त॒- | हः गौचस्पिर्लसः प्रलाख्यातभिषकाक्रियः । इत्यादिगाग्यवचने- , दुशिकिष्धैमषारोगेगृहौतलु gary यदि |

(१). व चाग्धतर। | (x) wat चिद्व (१) “ww farq |

शुरकता। | tt “Spriggereret चामघातो एवैति दर्भितं सद्यः- ्ौचप्रकरणे | “Sau तषां wake दारोदकशरादादिकं ated न तु नारायणबलिः | नामै-गोतग्रहमिति- प्रेतस्य " नामगोजोश्चषरणपूर्यैवं विष्ण बु" समासन्नं छता ध्यात्वेति यावत्‌ बृधोक्ञान्‌ दश freq दध्यात्‌ | ततो गन्ध-धुप-दौप-भश्य-भोज्यदानं पिष्डसमोपे कुथात्‌ । एतेनेतदुक्षं भवति- एकादश्यां दगशपिर्दानपुपवासश्च जायं समये ब्राह्मणा- AAU tea मध्याडात्पूष्वं विष्णुपूजां लला. मध्या खां RTA | freyafafa—forr च gaa इति समाष्ारदन्दः wa fe पितुः पितामहस्य च जरां कत्तव्यमित्यक्तम्‌ | _ wa पितामहः afta: पिता भवति खपिता च पिता महस्य ya; तेन foray fray स्रद्िलुक्ञं wf ammugde: yal खद्यादिभिः aieavafa यदनुषटेयंसुक्तं aea- , प्रव्मैमाचरदित्यधः ^~ एतेन विश्वदेवयाहाय ब्रा्म्हयस्यामन्बुणं दितं देवरूप- मनुस््रक्रिति य्य देवस्य यः fre, दोयते wget तस्व रूपं wre देय इत्यथः | . मरिवारायेति-पररिवारसदहिताय थंमायेत्यधैः। खतं eet

ai CET | wife wae गोवनासनो get ane न arena | freitg ararercataae । yatafefa विष्णुं ध्यालेत्यवेः ।

एकं हदतममिति-भोजितेष armty मध्य एकं सरवष्येष्ठ- fam: | प्रेतस्य. wate सत्ये wate षष्टो प्रतं सरबित्यधेः। लतः as एव भोजिता विप्रास्तिलभिखमन्ब- स्तिलघदहितभेव <a: ae ष्टौला wae गोतरनामनौ बहि- खोक्तत्य भूमौ fata: ।

ततः श्रादकत्ता Vere तिलोदकं प्रेताय दद्यात्‌ । भराकघातिन इत्यभिधानात्‌ भाकघातकमाव्रस्येवेदं विधानंनतु म्ापातक्यादोनामिति दर्थयति।

विष्णुः+ गोब्राद्मणहतानाश्र पतितानान्तथेव च | जह संबतरात्‌ कुशात्‌ स्बमेवौषदे हिकम्‌ |

एतच्च देशविशेषव्यवख्ितमित्यादिषुराण्वचन एवो न तु दास्या घटतोयदान-नारायणवलिदानयोः प्रथमसंवस्षराभ्यन्तर- निषयल्वम्‌ Raa |

देशधश्चप्रमाणत्वादिल्यस्य चादिषुराणवचनस्य च गयाकूप- मान्तण्डपादपमूलेक तरदेशनियममातरपरत्वमम्यपगम्य TY संव- त्रादित्यस्य सव्यैदेश्धरलतव युक्तं न .हि संवत्सरातिक्रमः पतितल- मप्रनयति प्राणान्तिकादिप्रायधिन्षवेयश्यप्रसङ्गात्‌, |

(1). क भिकः पाठः|

कारशा |. ti

तेन qaardiaft शरौदंदेहिककरण कथं तसह्ञ्रद्यापनेयं पापंन नाश्रयेत्‌ तों देयविशेषव्यवस्ितलमिव युक्तम्‌ । | भरतएवादिप्रराणवचने कचि क्रियते इति परम्मरया प्राप्त मतुष्ठानमनुदितं मातलकन्धापरिणयनादिवत्‌ | यदपि विष्णुवचने ङ्यो दिल्युश्षं तदपि देशविेधवासिसमस्त- जनारुष्टौयमानानां परम्बमरया प्राप्तानामान्नाराशां' दूपतेर- वारणोयलात्‌ प्रजोहेगनिहश्ययै करव्यताभ््रगुच्ानम्‌ | अतएव प्ा्यदाचिषाल्योदोचयदेशव्यवखिताऽनाचारविथेषा- Seem awufaaraz । अमेन कमणा नेत प्रायचिसदयावद्ाः |° विदहिताकरणात्‌ किन्तु ्रतिभि्निषेवणात्‌ । ANTS प्रदायेषां शेषं wate पार्थिवः ॥ दति यत्‌ निषिद्क्रियानिहत्तिहेतू प्रायचित्त--दण्ौ तत्‌ परस्मराप्राप्ता(ना)चारकरणे सति न कार्य्यौ ताद्स्यानाचारस्य निवन्तने प्रजासं्तोभप्रसद्कात्‌ | अत॑स्ताहटगमाचारमगुपाखय खङुटुम्बभक्षाच्छादनादधिक् wae satan ग्राद्यमिलयक्ञम्‌ | ज्रोतमः- चस्य प्राणान्तिकं Tafa स खतः wire तस्मिन्रदका- दनि प्रेतकर््ाणि कुथः |

eee

e |, | । (१) कैग खनाचारान्वाम्‌। (९) ध ताहथममावारम्‌।

ure syrewtr nraferamafraaerny ‘ad eae weeny wa म्रेतकाय कर्ंव्यमिल्य्थः | भनेनेवाप्यशदस न कायमिलयुक्म्‌ wa: कथमविश्देसय- वालघातिनोऽपि संवस्षरोपरि क्रियते । . शति। । सुरापगातीरविष्टारपाटक्षे, . निवासिना भहनयाधैषेदिना ॥ छताऽनिरचेन.सताभुरःखले विग्राजर्ताहारलतेयमपिंता ॥ ..

इति चाम्पादटोयमहोपाध्यायषम्प्राष्यशंयौमदनिरच- fechas eee दारलता समापा |

PUA: | सम्पूर्णोऽयं Tat: ।

ॐ तत॑सत्‌ ।

(१) ख तख ।. (९) wugay

16029 -

TY ONE a 4.4 ५) ve WA ROYAL ASIATIC SOCIETY