[= |

(ज कुत्यरत्नाकरः |

महासान्धिवियरहिक-श्ौ चग्डे्वरटक्कारविर च्वितः |

KRTYARATNAKARA

A TREATISE ON SMRTI. BY CANDESVARA THAKKURA, EDITED BY

PANDIT KAMALA-KRSNA SMRTITIRTHA.

PRINTED AT THE BAPTIST MISSION PRE: PUBLISHED BY THE ASIATIO

SOCIETY OF BENGAL

PREFACE.

Ir is necessary to say a few words about the author and his works in presenting to the public this treatise. Pandit Can- १९६४०८९ Thakkura’s works of the ^ Ratnakara ” ( रल्लाकर ) series are (1) Krtya Ratnakara ( रत्यरलाकर ), the present publication, (2) Grhastha Ratnakara ( weecarac ), (3) Dina Ratnakara ( दानरलाकर ), (4) Paja Ratnakara ( पूजारलाकर ). (5) Suddhi Ratnakara (afecaract), and (6) Vivada Ratnakara ( विवाद्‌- carat). Another treatise, Vyavahara Ratnakara, is also men- tioned to be seventh of the series. The manuscripts of the second to the fourth of the series are also now being collect- + ed and collated by me for publication, in due course, if pos- sible, under the patronage of the Asiatic Society of Bengal.

Candesvara Thakkura was a Maithili (@fafe) Brah- mana and flourished during the period of the Karnata dynasty of Mithila. It appears from his introductory remarks in the treatise that his grandfather Devaditya ( दैवादित्य ), was minister to Hara Singha Deva (<xfiw2a),! King of Mithila (मिथिला ), and his father Biresvara Thakkura ( बौरे्रव्ुर ) also held the same position. He succeeded his father and was Sandhi Bigrahik ( सालि-विप्रहिक ), a joint post of minister of peace and war. The duties of this high position required the combination of erudite scholarship, knowledge of the tactics of war, valour and administrative qualities. He conducted successfully an expedition to Nepal and established there the supremacy of Hara Singha Deva referred to later on in this preface. He was the first Brahmana from an out- side territory who touched and worshipped the celebrated Deity “ Pasupatinatha” (qyaferara) of Nepal. He made a gift of many villages to Brahmanas and also had a very large tank excavated in Abhirampura ( खभिरामपुर ).

1 Some say Hari Singha Deva ( इरिसिदेव ), but in several manu- scripts Hara Singha Deva ( इर सिंहदेव ), is mentioned

i PREFACE. . vi

To determine the age of his existence, we find that < flourished long before Raghunandana Bhattacarya, the oe who flourished in the latter half of the त who has quoted the Ratnakara series lations; and the

Bengali scholar, sixteenth century en ¢ ध freely as authority in several of his compi following are some of the instances :-—

$ i atnak ufecarac)—In Mumursumr Suddhi Ratnakara ( Eero saline

(सुसरष्तक्त्य of श्रुदितच्च ).

a (eacarac )—In Simanya Kanda of Udbaha-tattva ( सामान्य काण्ड of उद्वादतच्छ ).

त

Grhastha Ratnakar'

( पूजारलाकर )—In Deva Paja Prakarana of Ahnika-tattva (दैव पूजञाप्रकरण of अाद्धिकतच्ल). १

रमत )-- 1") Ganga Mahatmya of Prayaschitta-tattava (गङ्गाम of प्रायधित्ततच्) .

( छत्यरलाकर )—In Naga-pancami of

Tithi-tattva ( नागपच्चमौ of fafuas ).

Tn all cases Raghunandana has shown a great appreciation of

the Ratnakara series as authoritative texts. ie

In regard to internal evidences concerning his age,

Joka ocours at the end of his treatise Vivada in the

एकि Ratnakara Ratnaikara generally ( रलाक।

Krtya Ratnakara

eal ह ame ), which has been published Ribliotheea Indica of the Asiatic Society of Bengal :— ५ cages: स्धिते माकवधं ससि भवललपचचे वाग्पतो सिनधुतो रे | आदित तुक्लितसुेरादना awaits + निधिरखिलगुणानासुत्तरः सोमनाथः ॥ This shows that the author was in Nepal in 1236 ears or about six centuries ago, when he performed the religious rite

0 it i weighing equal to one’s own

f (तुलाषुरुषद्‌ान ) making gifts weig) , pees

oN on the banks of the river Bagmati (बाग्मतौ). Candesvara >

~w

ae

—_r,

PREFACE, | Thakkura ( चण्डेञ्चरठक्घुर ) has also referred to Pandit Halayudha ( इलायुध ) of Laksana Sen’s ( लक्षणसेन ) court and to the Dana sagara ( दानसागर ) of Ballala Sena ( वज्ञालसेन ) in his treatises and these references establish the fact that he flourished after them. I may also incidentally mention in this connection that in one of the four manuscripts which has been used for this edition and which belongs to the Government collection in the Asiatic Society of Bengal, it is stated that the manuscript copy was written in (लं सं ) Lakhana Sambat 392, or more than four hundred years ago.

As regards other corroborative sources concerning the

age of the author, Nanyipa or Nanyadeva (नान्यूप or नान्यदेव ) is said to be the head of the Karnataka family of Nepal and the founder of the Simraol dynasty of Mithila. He flourished about 1097 A.D., and his descendants N

were Gangadeva, rsingha, Ramasingha, Saktisingha, Bhipalasingha and Harisingha,' whose age was at about 1324 A.D., as would appear from the following circumstance. Gyasuddin Tugluk, Emperor of Delhi. when returning with an army after an expedition to Bengal about 1324 A.D., was met on the way by Raja Hari Singha Deva of Simraol and defeated him. Hari Singha Deva escaped to Nepal and founded a kingdom there, (Professor Ceci] Bendall’s ‘ History of Nepal and Sur- rounding Kingdoms,’ published in the Journal of the A.S.B. ९ Vol. LXXU, Part I, page 14.) Candegvara was minister of Hari Singha Deva and it appears from the above that he flourished about 600 years ago or about 240 years before Raghunandana, the age of whose works has been deter- mitted to be after 1560 A.D. I am indebted to my friend Pandit Binod Behari Bidyabinod of the Archeological Depart- ment of the Government of India, for the historical facts re- ferred to above.

Vidyapati is said to be a descendant in the third generation from Candesvara’s uncle. It is of interest to quote here the following two dlokas which

! Duff’s chronology of India, page 134.

iii 3 KEACE. viii PREF

1

form the concluding portion of the introduction to Krty:

Ratnakara. By विभाणः eae कचन परिसरे कामधेनुं दधानः क्राणन्तः पारिजातं चिदपि च दधदोषयादोविसुक्ताः। श्ोमचष्डेशवरेण सपलिनिगमविद्‌ तन्यते तेन तद्वत्‌ “og स्फुर दतमयः छत्यरलाकरोऽयं ॥ ` यलतिनर वि शंसति कामधेनु यैवे कल्पतरर्नं दत्ते | भन्ते न गन्धमपि कञ्चन पारिजात स्तत्‌ सव्य॑मेष विविनक्ति नयप्रवौणः॥ zira ), he refers to the old and authorita- tive important compilations Kamadhonu ( कामधेनु ॥ ^ ( कल्पत ), and Parijata ( पार्जित), and felicitously case : in Krtya Ratnakara ( छत्यरलाकर ), he supplements w nish wanting and whatever is not elaborately spout 0 bes above compilations. The a of the glokas also sh i alities of the author. ne Bee saoaty-ixo chapters ( तरङ्ग ) in the presen| as noted by the author in the introduction. The first 1 relates to the theory of religion ( wafseqt ); the secon 9 definitions ( परिभाषा ), the third to the description of the months

( arsafcfata ), the fourth to fifteenth to the duties and rites to ach of the twelve months, the sixteenth to th to miscellaneous subjects

In these two slokas (

t work

be performed during ९ Malamasa ( मलमास ), the seventeen ॥ भः ( भ्रकौषेतरङ्ग ), the eighteenth to rites and ceremonies of the ore week days ( वारविधितदङ्ग ) and to religious vows (wafafuarce ), the nineteenth and twentieth to the sun’s passage from one sign to another: ( रविसंक्रान्ति), the twenty-first to the new ne ( अमावस्या ), and the twenty-second to eclipses ( ग्रहण )y , It. wou (0 appear from the above that there are three distinct divisions in

the work. ‘The first part deals with the theories of religion and definitions and runs up to first eighty pages; in thirteen chapters delineates the rel months of the year and covers pages 81 to part in seven chapters running from pages with the new moon, eclipses, ete.

the second part: ligious rites of the twelve 560; and the third 561 to 640, deals In the chapter on the theory

~~

sche?

PREFACE. ix

of religion ( wafereqa तरङ्ग), the author, in four sections, namely wey, फल, fafa. and परिमाण, handles his subject most eruditely, and the different phases are discussed there in a new light which does not appear in many of the authoritative compila- tions on the subject. In the twelve chapters dealing with the months of the year, details are given of all the rites and cere- monies prescribed by Smrti ( सुति ) and the Puranas ( germ) ina very instructive and useful way, Special mention may be made of the section dealing with wyaavia (having a sight of the bird Khanjana) in the chapter relating to the month of Asvina ( आच्चिन ), where the subject is dealt with in such a comprehensive way as is not found in any other compilation.

Four manuscripts of the Krtya Ratnakara, indicated as A, B, C, and D in the foot-notes, have been collated for the present edition. The first, indicated as A, belongs to the Asiatic Society of Bengal, the second, B, to the Darbhanga Library, the third, C, to the Government Collection in the Asiatic Society of Bengal and the fourth, D, to the Library of the India Office in London. There are very few copyi

ng errors in the manuscripts marked C and D, the former, marked 0, is especially reliable and concludes with the date. in the Nepalese cra, of the completion of the writing. 1 am indebted to the Asiatic Society of Bengal for kindly obtaining on loan the copy marked D from the India Office and also to Babu Ashutosli Chatterfi, District Judge of Laheria Serai for’ the manuscript marked B

For centuries there have been divergences of opinion re- garding the interpretation of religious texts between the Maithili ( Hfafe ) and the Gour (ag) Pandit Samaj. Evidence of this is shown in many Gauria and Maithili religious text books and compilations, where one or other of the views ix deprecated, There are instances also in which the Gauria Pandit corroborates his own views of the text by quoting the Maithili Pandit and vice versa.

In Krtyé ‘a also such

instances occur and in many cases the

author corroborates his views by quoting from Gauria texts. Tt will be of interest to note a few salient points of differ-

x PREFACE.

ence in opinion between Candesvara and Raghunandana, as the latter is looked upon as the sole authority in religious and social matters by the Hindus of Bengal.

Raghunandana says:

(1) On the Dasahara (दश इरा ) day, bathing is efficacious in the Ganges only.

(2) On the Magha Trayo- dasi (warvaiewt ) day, any one having male issue should per- form the Sraddha without boiled rice offerings ( fave ).

(3) Jayanti Yoya { जयन्तौ - योग ) occurs at midnight of the eighth day after the new moon (waza) in the month of Bhadra (भाद्र) if Rohini Yoga

Candesvara says :

(1) Qn the Dasahara day, bathing is efficacious in any river.

(2) Any one having male issue should perform the Sraddha without boiled rice offerings (पिष्ड) in Magha Sraddhas ( मघाव्राड ) only. In the case of Magha Trayodasi Sraddha (सघाचयोद श्रौ वरा), boiled rice offerings ( पिष्ड ) should be given by all.

(3) Jayanti Yoga occurs at any time of the eighth day after the new moon in the month of Bhadra if Rohini Yoga exists.

( रोददिषौयोग ) exists at the time.

A comprehensive index has been added for easy reference. E names of the Samhita ( dfeat ), Purana ( पुराण ), and Smrti compilations ( समुतिनिवन्ध ) and also of the authors and the Rsis (ऋषि ) quoted by Candesvara have been added in the index.

In conclusion I have to express my grateful acknowledg- ments to the Asiatic Society of Bengal)for the kind permission accorded to me to edit this rare and valuable manuscript and also to Mr. Johan van Manen, General Secretary to the Asiatic Society of Bengal, for the encouragement and advice he freely bestowed.

KAMALA KRISHNA SMRITITIRTHA.

Buarpara, Disrricr 24-PaRGHANAS. 20th November, 1924.

=

भूमिका |

मैथिलभूसुरस्य चण्डेखरस्य कतिः छ्यरनाकरोऽयमेतत्‌कोविद- प्रणौत स्ति निबन्धरनाकरान्तरग॑तः प्रथमो ग्रन्थः | ग्रग्थारम्मे च रहर प्दत्तपरिचयेनेवं ज्ञायते यथाऽस्य पितामहो देवादित्यो मियिलाधिषते- रि सिंहदेवस्य सान्धिषिग्रह्िक असौत्‌ तदनु तत्तनयो वौरेर्ठक्तरो- ऽस्य पिता तदेव पद्मलङ्कतवान्‌ तदनु च वौरेराङ्गननिरसौ वगम ठक्ररस्तदेव पिद्टपेतामहं पदं खगुगोरधिरशोह |

सान्धिति्रहिकचचग्डेरठकरो नेपालभूपतिं विजितवान्‌ । भगवतः पञ्ुपतिनाचस्य च नेपालराजेतरज्लतमूनायामङ्गस्र्शंनं तदुपन्ञमथूत्‌ । यच्च नेपाले खोपनौव्यभूपते रि सिंहदेवस्यादयं प्रसुतवं संस्थाप्य वदाय दारान्‌ ब्राद्यगसादुछछत अभिरामपुरे च विशालं सरो निम्भायाच्तयां कौर्तिमरच्तत्‌ ॥

WSs धम्भव्यवस्थापक रघृनन्दनभद्धाचाययपादेभ्योऽयं निबन्धकारः yaaa, ततरिदर्नञ्च यदमौ carga खौ याष्टाविंश्रतित्वेषु बङ्धषु स्थानेषु चग्डेश्वरौ यरलाकर मतमुपजीव्यतया दर्ंतवन्तः | we. चासौ लच्तणसेनसभास्ताराणां इलायुधपादानां प्रवर्तौ यस्मादनेन aaa तेषां वचांसि प्रमागत्वेनावतारितानि दृश्यन्ते । च्डेशठरः कदा मिचिलामलङ्कतवान्‌ ae सम्यक्‌ तल्लिपित खवावगम्यते रसियाटौक सभावुमतविज्ञोधिकायामेतदून्थकरविं वादरनाकरास्यमन्यत्‌ पस्तकं सुद्धित- मान्ते तदथोपसं हारे यन्धकर्तरेवं परिचयो लम्बते यथा-- रसगुगखज चन्द्रैः सम्मिते शाकव्धे, ससि धवलपच्ते वाग्मतौसिन्धृतौरे | च्यदित तुलितमुचेरात्मना ख्रां निधिरखिलगुणानामुत्तरः सोमनाथः.॥

PREFACE.

खुतेनेतत्ममा गितं यथाऽयं षट्श्रतवर्षपूव्वैवत्तौँ wets चतुरं श- श्ताव्दतौयः। बिवादरत्नाकरसम्पादकोऽप्येतत्ममाणमसुपजौव्य षट्विंशर- दधिकदादशशशतशाके TRAIT MATH AT रखवमेवास्य समय- सवधारितवान्‌। परन्तु मदौयबाल्यबन्धुविनोदविद्धारिषिद्याविनोद- खग्डेरकालपरिचायकं fata म हाजनवचञ्च प्रदाय उपलान्‌ | तेन चापि वचसा तदेव समर्थितम्‌ | यथा--

wea चतुविंश्रययिकचयोदशशततमे संवत्सरे दौल्लौ खरस्य गौयाखद्दिन्‌तोगलगव्राादूरस्य सैन्यैः संघे पराप्य पराजितो मिधिला- धिपतिदरिसिंहदेवो नेपालमाश्रितवान्‌ अस्थेव मन्तो रलाकर चण्डेश - BRE आसौत्‌ । (Professor Cecil Bendall’s ‘ History of Nepal and Surrounding Kingdoms.’) इति |

aaa WERT र घनन्दनभदधाचार््भ्वः साडंदिशत वर्षतोऽग्रवत्तौ weta चतुद श ्रतान्दौयो मैथिलो धम्भव्यवस्थापकः | हरि सिंहदेवस्य मै यिलभूपतेः सान्धिविग्रहधिकश्च । ग्रन्थारम्भे च ग्रन्थकर्चा यत्‌ ग्रलोकदयं विरचितं तेनैवास्य कवित्वं गन्थस्य च कामधेलुकल्तर पारिजातानां निबन्धानामनुवर्तितवं चिन्त्यो वै श्ि््चावधाय्येते |

fram: कल्पनं क्रचन पर्सिरे कामधेनुं दधानः क्वाप्यन्तः पारिजातं क्वचिदपि दधदोषयादो विमुक्तः । ओरौमच्डेशवरेग स्फतिनिगमविदा तन्यते तेन तदद्‌ विष्णुव्यासादि वाकस्फुरदग्टतमयः छ्यरलाकरोऽयम्‌ ॥

यस्मिन्न किञ्चिदपि शंसति कामघेनु-

यतरेटमन्यमपि कल्परतरुनं दत्ते |

अत्ते न गन्धमपि कञ्चन पारिजात-

स्तत्‌ wane विविनक्ति नयप्रवौगः॥ प्रलोकदयेनास्य कवित्वं मर्थसवापि कल्यतरप्भ्टतिनिबन्धानुसारित्वं तेभ्यः क्षवे शिच्य्च सम्यक्‌ व्यज्यते |

<^ के

PREFACE. xiii

Taster दाविंशतितर ङ्गा विनिर्दिष्टाः तै कारडत्रयमभिव्यज्यते | aa प्रथमो धम्मनिरुपगतरङ्गो fade परिभाषातरङगोऽप्रौतिपतैः परिसमाप्तः। इदन्तु प्रथमं काण्डं। ततः सामान्यमासतरङ्गसद्हित दादश्रमासौय द्वादश्रतरङकात्मकं दितीयं काण्डं ष्यधिकपञ्चश्रतपत्रैः समापितं | टतौ यच्च काण्डं मलमास संक्रान्ति यद्ग प्रकौरोकवारविध्य- मावस्यात्रततिधिवेधात्मकं चत्वारिं श्रदधिकषटण्तपतैः anaes: परि- समापितम्‌ |

ग्रन्थस्यास्य सम्पादने यानि चत्वर्ययाद शं एस्तकान्युपलब्धानि तेषु क-चिद्धितं रुसियाटौकसोसादरटौतः, दितौय ख-विद्धितं दारवङ्क- साजकौयएस्तकागारात्‌, ett ग-चिद्ितञ्च गवगंमेन्टएस्तकालयात्‌ , agiy घ-चिदितं लग्डनस्थेण्डिया व्याफिषनामकपस्तकालयात्‌ संग हौ त- मासौत्‌ | एस्तकचतुद्टयेषु ग-चिद्ितमनेकर खण्डितिमपि सुवि्रुद्धम्‌ | तच्च द्वानवत्यधिकदिश्तसम्मितलच्तयासंवत्सरे लिखितमिति परातन- माद शं एस्तकम्‌ | काचित्‌ काचित्‌ मूलपस्तकपाठोऽपि fa प्रदत्तः |

अन्धानि च यानि एरागसंहितादौनि मूलघएस्तकानि waq- amet प्रयोजनौयतया उपलब्धानि तानि सर्वाण्येव रुसियाटीक- सोसादरटौ एत्तकागारात्‌ मिलितानि |

यस्याश्च area ममैतत्‌ प्राचतौनपस्तकसम्प्रादनकरत्तत्वं सञ्जातं परिशेषे तामेसियाटौकसोसाद्रटौसभां परति समानं wast

॥ | |

ष्टः पं

अगस्ाघेदानम्‌ ... २९४ ९९ Sara aera अभिपरौच्ता ... इ३< oo रुकानङ्गपूजा अनन्तत्रतम्‌ se २९४ ९ यषधिगणः अनन्तटटतो यात्रतम्‌ २९५ २० कट्ारकपूजा अनन्तफलसप्तमो ... २७९ ५ कनकपरिमामा अनोदनासप्तमौ ... १२९ ७ कमलसप्नमौ अपराजिताविधिः ३९५ < कर्गाजापमन्त्ः अभिषेकः Bey १६

२४५ १५२ कान्तारदौपदानविधिः अव्रियोगत्रतम्‌ ... ४१२ १२ कामव्रतम्‌ अमावस्यातरङ्ः ... ६२२ (६ AUNT ... ५२ १५ काम्यानि अश्रून्यशयनत्रतम्‌... र < । का्तिकछायम्‌ STATS... 8७6 १ | कृन्तपूजा अदादशघान्यानि ६< €< | कूम्भदादग्रौ a आदित्याभिमुखविधिः ४९४ < छषादाद शोव्रतम्‌ ,.. अलेख्यनागपञ्चमो २७२ २ | छषणार्टमौत्रतम्‌ अश्िनहत्यम्‌ ... २०१५ १४ कमपूना STEHT. १९९ ९ | खञ्जनदग्रनम्‌ ROTA... २०९ ९ | RUST उत्थानद्वादश्रौ ... २९२ १ गजाद्टकपूना उपवासादिपरिभाषा yg ९द्‌ | गौडवाक्यम्‌ उभयनवमौनतम्‌ ., २०३ AR |-गौरौपूना

४४५ १९ | ग्रहणनि्गयः

५९७ २ | ग्रहगस्तानम्‌ उभयसप्तमौ व्रतम्‌ RR ९ | चन््रार्कादिपुजा .;

N ४४५ २ | चेत्रमासशश्यम्‌ ,.,

॥ क्ररिकापुजा a जन्मतिधिहात्यम्‌ ... जपपरिभाषा जयन्तौसप्तमौ जलधेनुदानम्‌

ana ताराराचित्रतम्‌ .“* तिथिनच्तचदेवतापूजा चिगतिसप्तमौ वितयप्दासप्तमौ .-- दद्ोडरगपरच्चमौ --- दौपपरिभाषा दन्द्भिषूना दुर्गात्रतम्‌ दुर्गारथयाचा ूर्व्वाद्धमौत्रतम्‌ देवग्टदभूषाविधिः दरव्यगगपर्भिाषा ... घनुःपूज्ञा धम्भविरोषः धूपपर्मिषा नक्तपरिभाषा नच्तच्रदानम्‌ नच्तच्रएसमव्रतम्‌ ..“

071)

2

Pa नागपञ्चमौ ROR नानादानं ५६० नामसप्तमौव्रतम्‌ ... ९२४ निमित्ततोधम्भः ... ४९ नौराजनविधिः BRR पञ्चरत्नानि RV पताकापूजा .. ३५४ wana: jez BRO

| पद्मनाभदादश्रौव्रतम्‌ ३७द्‌ पविक्रासोदणम्‌ .-- ९९९ परिभाषा ४१५ waa ५७४ पुच्रकामत्रतम्‌ VER पौषमासनललत्यम्‌ --- 9७४ watery ५९० प्रतिनिधिपरिभाषा 93 प्रतिमासपूजा aad प्रमाणतोधम्मः RE फलतो घम्भः ९८ फाल्युनमासकत्यम्‌ ५९५ वरादादशौ ५९० वरूगपूजा ३४६

| व्मषूना २५५ बासुदेवदानानि ..* ५७द्‌ विजयदादग्रौ र्‌८७ बुद्धदवादश्रौत्रतम्‌ ... २४७ व्रतचिन्ता ददर व्रतधम्भः .„ ५8 त्रतादितिधिवेधब्यवस्था ९३२

ARR

भाब्रछत्यम्‌ भोौद्मतपणम्‌ भेरबोत्यत्तिः मघाचयोदशौ मत्छदादग्रोत्रतम्‌ ... मदनदादश्रौत्रतम्‌ ... मलि्ृचनिगायः ... मद्ाकौशिकमन्तः मह्ाजनपरखग्टिह्ौत- वाक्यानि

मदिषौदानविधिः महेखरदानानि माघ्यम्‌ माघौसप्तमौ मानपरिमभाषा माममासछ्लत्यम्‌ ... मासपरिस्थितिः मूत्तिषूजाव्रतम्‌ योगौखरधरगौै- दादग्रौत्रतम्‌

रसकल्यागिनौत्रतम्‌ राघवद्दादशरौव्रतम्‌ रेवन्तपुजामन्त्ः ergy: वारदानम्‌

( xvii )

qa

= | विष्णुशङ्करत्रतम्‌ ... २० | वशाखतरङ्कः re | WEIS १६ | ्रकंरासप्तमोत्रतम्‌ ५ शशाकसप्तमौत्रतम्‌ ... १ | शान्तिपञ्चमौत्रतम्‌ १६ श्िवचतु्द्ौ व्रतम्‌ १ शिद्परिग्टिहौत- १० वाक्यानि Xo A= wR १८ | शिवरथयाता १७ | श्रौत्रम्‌ ७ | खवणछ्यम्‌ ९९|| सट्तिलौविधिः १ | षष्ौ कल्यः १९ संक्रान्तिनिगैयः ४ | सप्तधान्धानि ax | सप्तौषधिगणः ९ | सर्पाभयपञ्चमौव्रतम्‌ ९ | स््वेगन्धः सव्वधातुगगः ७ सव्वेरत्नगगः २ wae ९ < | सा्वभौमदादगौत्रतम्‌ १८ | सौतापूना १ | सिंहासनपूजा १ | खय्धदानानि

५ 1 ५; प्र्‌ VY १४५ २५५ १९७ १५७ २० ४९६ २० ३४८ १५ ४६९६ १५ Res 6 ९५ १७ TR द्द्‌ १९० ५ १९८ १८ ase २६४ ७ २९८ ५ eee सः २७५ ९५ EQ

५

[५

२३४ ५ ey kM ७२ ५ ७१, # >) र्‌ ४१ ४२० € ५९८ € ३५५ Re ५६९

न

Bhi ख््ेपूजा सोमत्रतम्‌ सौभाग्यश्रयनन्रतम्‌ सोभाग्यत्रतम्‌

(

xviii )

चं

१९ र्‌

न | €

x

ख्न्दष्ो स्वान्दघ्ौ ्रतम्‌ feaqat Sraufaarat

x AA

Pm a

छुत्यरन्नाकरशत-संहिताकार-षौ णा - मकारादिकरमेण aaa |

शः प

२४.१५ । C8. AR १.1६

२४, ७। र, १५१९ ६१, १९ । द२४, < ५8५, 8

२९, २०।५३८. १ ४६, १७ । ३९०, © BRB, WBN, १8 ६२२.१द्‌

गाग्यैः ..+ २६५ ७ गोतमः -- २६8 १२ गोभिलः .“ २९ २० गौतमः १८, ९६ ।२७,५ जातुकग॑ः see BRE २९ जावालः ७, ७ । २२९, ७ ६१४, २० । ६१९, €

६२५, र

दत्तः १७, १८। BY, २। Be € ४४९. ९६

देवलः १४... MG ९६, eR १७, १, ९५ ।२८, UE

२५, १६ । ५३, ©

48, श६। ug, 9

ys, ६। BW, 9

RRR, 21

अङ्कगाः

अपस्तम्बः

WIIG: aTaTaa:

५७७, १ ६१९६, २० |

शः पं

नारदः ९९ २ पारस्करः इ २८ १३ Wdtafa: ७३, ५। ५७१५. RR द्धवसिष्टः न Re 8 wang: ३० ४ ठृद्धशातातपः ३०,४।५६,१द्‌ ५९६, ९१

| टदस्पतिः १९१, ८। १४, १४ | ९५, ७। २३, १८ | RR, ९९ बौधायनः RR, १६ ¦ ३५, ४ ४८, २। ४९, ११।७४, इ

५९१५, १८

मनुः — 9, AB AR, C1 VW, Vo ४८, ५।२०, URI २९११ RH, UI RG RI ३८ द्‌ Be, १८। BR, A199, ९

RAR, <= । ३९५, १० २२०, ARI ३२९, ४ RRR, ९९ । ३२०, UE ४२५, १३। ५७४, re ५8४८, १४ । ५६६, ez मरौचिः ६१, ४। ९७, द

२६५, ९७। ३२०, ३ यमः २९, ९। REVI ३२, ९६ ३९,१७। ४०,२। १५९,९१्‌

"fe ६४० शः पं aud, १२। २९४, र्‌ ३०७, BI ४०, र्‌ ger, ९। ४७९, &R ges, ८। ४८६, ९५ ४९५, Bl ६९९, २ याज्ञवल्क्यः १५, ४। RO, १

३०, ६ । ०६,३। WW arg, ९। २९७, < योगियाज्ञवल्क्यः ३०, ४। ४७, १९ ४९, १६। ५९, ६। ६३, ऽ योगौखरः ee = १४ लच्वारौतः ३०, ४। ४७, LR i go, < । ५३६, ९७ वसिः, ९८, €। २९०१९ | २४, द्‌ दद, €.। ४०,१द । 8४, 9

४९, ४। ९६६, ४। १९७, ९४

२५९, १५०।२१२,९।३९६, ९ ५३८,५

विष्णुः १.४, Sl BY, ७।९४०-र्‌ १५५, TI २९४, WI २५९,

२५२, 9। RES, LE ३०७, UR! ३९९, ९९ "RUS, ८ । ३२४, VE

aed, ९४ । REE, २० ४द्‌०, TSI BEL, ९९ goa, २० | B&B, १० ४८७, १९ । ४८९६, VE ४९५, १० । WR ९. ५९९, १९ । ५०१५ ९ १७९, २७ । ERE, ९० व्याप्रादिमुनिः ३० १

Mie घ्रः 1 व्यासः BE, १९ । ४८, १९ । RE € Ws ER, १९१ । ३९७, UR ५१९४, Re

श््धलिखितौ २5, ५८ । ३२, < RB, Aol RE, ९९. । 8% R प्राद्यायनः ५५५ BS Yo श्रातातपः re as ७ ५९, १९६ । BS, १५

BRO, १९ । RRS, Re

६९४, 2S 1 ६९७, ५

६१९, १२ । ६२५, VR

संवत्तैः 08 949 AS सुमन्तुः =. - द हलायुधः ३९९, ६ । ३२० VR RRR इ

हारीतः <, २। २९, ४। २६, १९१ RR, IRR | RE २०

६९, २७। ८९, ४

संहिता नामानि |

जावालस्घ्तिः ४०२ १५

बरादसं दिता ३६७, १७ । ३७२१५. संग्रदग्रन्धनामानि |

कम्भप्रदौपः त, 1 ~ कल्पयतः ८, १४ 1 २९, १८ RS, YU ५द, RI ५९, ९४

५९, IRI दद, BW! ०९, € ७8४, 21 १७०, ULI VOU, VS २९७, शर्‌ ! २९९, 9

aRR, १८ । RE ९०

5 =

न=

८ 4९९.) = £ घ्रः पं ४७९, Col] ४८७, १९१ | प्राञ्चाव्यव्याख्याता Roo, ५०९, ATI ५९५, < até, शा श.

५ ६२५, Ro | ६२८, Ro कामधेनुः = —-Bo, RI २९९, १८ छत्यसमुचयः २८९, २। ३१३, <

४४९, LSI ४९२, VE

१९५... € १९२; ई ५२६, ९५

गाङ्गेयः ... च्छ ७ गौडौयनिबन्धः ,.. २५८ २१

गौडीयवाक्यम्‌ ... १५३ ९१ जिकनौयनिवन्धः ... dad १५ दानसागरः ५७, € । १९६ ५ Roo, २। ४८७, १८

५९५, ५

पारिजातनिबन्धः... ६२९ इ भूपालसमुच्चयः ... Roy र्‌ घट्किंग्न्मतम्‌ ३९.१९ समय प्रदीपः ४००, =| Bor, 2 ४७९, १० | ५०५, १०

५९२, € । ५४०, १३

६३२, ४। ६३७, WL

संग्रहकारनामानि |

गौडः BR, १२ । ६३७, रर्‌ देवेश्वर धर्म्माधिकरगिकः- २३६, ६ । ९१८, १५ | पारिजातः २९, ६। ५७, १५ ५८, UBL ५९ १२। ६१, १४ | ६६, १९ । ७४, RI ER, १५ व

५९१५, <। ५९६, 9

fam: २७. द्‌ भट्रपाद्‌ः २६९ १८ श्रूपालः AY, € । YOU, ९८

+.

४९६, १० । ६३५, ७ भोज भूपालः by: ५८ १७ लच्चौ धरः ५९, १२। ७४, {1 ८११५ fare: २३३, ४। २७०, ९४

RO, ६ । BES, १२

५०४, १। ६२२, १७ श्रौदत्तोपाध्यायः ६९, २२ सागरः ad, २। ५९, १९

६९, १द । ४३०, ९

५१५, €। ५२०, द्‌ स्प्रतिमद्दागोवकारः ge 9 हलायुधः are, ६। ३२७, ve

RRR, R पुराणनामानि | अभ्मिपएरागम्‌ ve २११ द्‌ आम्नेयपुरागम्‌ ee ११८ QR

१४५, Ci १५९१, €

१५२, ९२ । ९८९, १५

४८९, १५

आदित्यपुरागम्‌ ... ५९ १७

१७९, Re | २९४, ९० BS, १७ । VE, १९. RES, TI ५६१, ॐ

५६७, द

( ॥॥ )

शः पं २९८, १९ । BE, २४ BOE, 8 | ५७द्‌, To

धरः पं कालिकापुराणम्‌ २०, ८। ७१.१२ १७५, १९ । BRB, UB

४५२. १२ । ४९३, ८ | नन्दिएिराणम्‌ ५४८, ९८ कूमएराम्‌ ४७, १५ । ९४, ५ ५६२, १। ues, १६ १७८, १७ | BEN, १७ पद्मएराणम्‌ VER, US

BEE, १७ । ४१०, ९ वराहपुरागाम्‌ <9, ₹। ९३९, ६ १३३, १५ । १४९१ WR (८.५ Lee, °C

२०९, १३२ । २४७, <

६४, ७ । 892, <

४२०. 8 । ४२५, २०

४४३, {Rl ४६९, <

BER, AEN) ५९०. AW

१७७, १२६ 1 ५४८, < बामनपरागम्‌ सदे, २। १५०, १ १८०, ४ । १९६. र्‌

२०६, 9 । २२२, ९

२५७, € । ३०८, ९

४०२, १८ । ४१२, AS

४४३३. १६ | BBR, १७

४८७, ७ । ५९१५, र

५४८, १२, । ५७४, ९ वायुएशागम्‌ 99, ६ | KE, १० BE, Lo | ३२५, LR ३२८, ८। ४७९, १

गरुड्पएरागाम्‌ ४७५ र देवौएरागाम्‌ २६, १६ । SRB €%, EI os, द्‌ ९२७, ७। २४१, र १५३, ९। we, ४ | ago, १द। १६६, < | ASB, १३ । १८४, 8 १९२, १५ । १९७, ध्र AEE, १७ । BR, UE RAE, VET WT ९, BUS, TR २४६८ 10) REN. २९ २८४१ USI ३०९१ ९ ३०४, rel ३०८, १७ ०.९ १1 ६० ९४ RYT, १६ । इ२०, ९० BUR, ९। २५०, १७ REM, ABI RED, एद्‌ BoR, १९ । ४९९, १४ ४४२, १द्‌ | ४४४, १६ ४७१५, १। ४८५, ११.

५०द्‌, 9 । ५९द्‌ B ५९०, १५ yar, €1 ५द९, 9 | विष्णुपरागम्‌ १९२, १ । २७, ९७ ६९९, २। ६२५५ द्‌ ३९, ALI इर, धर्‌ Sed, ६ । ६९७, १४ ४२, 1 MRE र्‌

नरसिंपुरागाम्‌ ४५,५। ६२, १६ १५७, इ । २७१, इ

ee eet

( &€४द्‌ ) घ्रः पं ष्टः पं ५२२, १२ । ५७२, 8 BBR, ८। ४५२, ४ 48€, 81 ५७७, € ४६०, १० । ४६२, ५ WAIT ५२, १६ | ६१, € ४७१, 9 । ४७८, १८ ७६, १४। ८१, ६ ४८२, १२। ४८४, ee RoR, Vl ९९१९, १ ४९२, १६ । Bey, € RRO, Re | १२८. ३ Beg, U1 ५०द्‌, < १३७, १। १३८, < ५०९, Ql ५९२, <

१४०, १९८ । १४१५, र्‌ १५०, Bl १५९, € १५६, २० । १५९, १८ १६२ ,१९ । १६७. १५ १८९६, ९४ । १८५, < १८६, Rol १९०, १ १९२, ई। REE, Vl २०४, AS २९१३, १६ । २१८ ई RRR, १४। २२३, VE २५०, AB! २५७, ३ २९४, 8 । २६५, ११ २७२, १२१ । २७५, १५

२७८, ५। र्थ, 9 |

RSE, ४ । २८७, ११ RER, ५ | २६९७, ॐ Ree, ३ । ३०३, ५ Red, 9 । २९७, १५ RE, ४ । BE, Ro ३२९१, १० । BRR, ४ BRE, V1 २४७, १ ४ | ४० ९ ROU, RI ३८२, र | ४२०, १९ । 8३०, ४ |

ALS VENTA 8 ४२९०. ८ । ५२२, 8 भर, Ro | ५३२, ४ ५७०, २। WB, re ५8२, १९ । ६२७, १७ TASTE ३२९ ५

Res, < | भविष्यरागम्‌ ०८, १९। ९, १२

WW Vl १८, aR २१, १६। RE, A २० १३ । ३५, २० RQ, १२ । ४२, १७ YR, १४ । ५७, ११. 9€, १० | 99, शद ८४, Yl SY, Re SG, ७9 । eS, १० hey ९७1 ` ६२९१ अ १२४, VI १४७, र्‌ १४७, १६। १४८, १८ १५९, ९। १५५, द १६६, १७ । १८०, १७ SR, द । १८५, १९८ he ॥ eo sk AT १९६, १४ । २०३, १ २०७, AS] २१३, €

॥ 2)

4

( ४४ घ्रः q २९, ४ ररर a २२५, १२ । RRB RRB, ९४ । २४४, १२१. २५७, २०। २५६, < aus, ६ । २५९, ४ २७०, ८। २७१, € ROR, ९। RR ५ ROL, VI BER ९२ २८६, २०। ३०१, ९५ aos, € । ३९०, = alee Re Sf ३७८, १४ ! ३४९; २ | aug, ७ । Ber, 9 ४०३, १। ४०द्‌, 9 | ४०४, ५। Bem, र्‌ ४०७, १५२ । ४०८, १. ४९९, ३ । BR, १५. ४९५, ९॥। Bre, १५ ase, ९। ४९०, LR Bex, ७ । ४९४, € ४९८, १९ । ५९२, € ५९५, १६। ५२६, CR ५२४, € । ५७३, १२ | yes, १९ । ५६९, २ |

eRe, २

१५७ €

मत्यएराणम्‌ ९, 9 । ५६, ९० ७, व । SB WR

८५, € । =, द्‌

AR, € । १९५ , UL ARS, 4 ॥ ९६९० ६०

)

श्रः पं

१३५, ९। ९६९, US १५७, Re । १६७, < १६८, ५। AOR, VR asd, € । १९द्‌, ४ २९७, ABI BLEU २२३, ८ । WR ९७ REY, २०। २९४, १९ ३०९, 9 । BR १६ REY, LSI BRL, UE

B80, Al ४४८, ल ४९९, 181 ४०३, ९ ed, १२ । ४९०, ४

४९८, १५ । BEE, ९. ५९४, १९ । ५२९. < ५१३९, ४। BR, द

६२९, ६

मह्धाभारतम्‌ ९०, GU! ९४, ९०

१६, ५। २५, € रद, ८। २०, UW ५७, ९६.॥ €, ५ ८३, १८ । UBS, ११, AEH ARE १९९५१२२ ९७९, € । ASR UE १८४, 9 । ९९६१ ९९ २२०, ५९ । २५७, ९० Bos, २। BAS UE RES, LI Bo, Re ४३२, 2! ४७४, २द्‌ ४७५, HI ४७९, ९६ ४८७, २। ४९९१, &

न

( धरः qT ५९५, १२। ५४९, 2 सत ५६२, १२ माकंरडेयपुरागम्‌ ... णद ई सामायराम्‌ ३०, १९ | २९४, १ शाम्बणुरागम्‌ द्‌ १९४ शोवधरागम्‌ ... ९५ ९

खन्दपुरागाम्‌ ९४८, १५। १९६, ८ |

२२१, १ । २५७, १४ २०७, ys | ८०, १ acd, US] ४०५, १७ ४०६, AO] ४०८, १३ ४४४, १० | ४७५ , हे ४९९, ४ । ५९६, इ

५७१, १८ अन्यान्य-ग्रन्यनामानि | अगमान्तमम्‌ ... २५९५ १५ ३६६. १७ | २६८, ac

आयुर्वेदः ००५ ORY VY Taufefusa ... ६६ १८ गौतमौयम्‌ me "द च कन्दोगपरिभिष्टम्‌ ४६ १७

४०, ८। १५२, AR २२०, ५। ५७५, १४ ६२२, ARI ६२९, ९ ज्योतिः शास्त्रम्‌ ८०, २।२९३, १ ate, ५। YRS, १९ ६१५. ८। ६२७, ४ ज्योतिषम्‌ ९९६ ९ तैत्तिरौयभ्रतिः ... ८ १९

६४५ ) भ्रः पं परिश्िटम्‌ ९२, 28) ५३८. १५ वसन्तराजः os देऽ रद्‌ विश्वचकरमद्धादानं ७२ र्‌ विषाधम्मः ३०, ११ । ५१, १५

२४५, १५ । २८७, इ विषणधर्म्मोत्तिरम्‌ ... १२९, १४०, ५। १४५, ७ १४९, ७ | १५8, ४ १५६९, २७ । १९१, ८ १८९. १८ । १९३, १ १९७, AB] २०९, ७ २१३, 9। २२९१, VE २४८, ४ । २५६, १ २९१, २९ । ३०१, 8 Bos, २२ । ४७४, aR ४८२, १७। ४८५, १९१

४८७, ५ । ४८८, Ve ४८९. € । ५९०, इ YAR, १९ । ५१६. १० ५१९. १९ । URE, १९ ५२०, ८। ५५३, १द्‌ ५६२, € । ५६७, १५

६११, ५

नादयम्‌ it, क. Tara we ७१ स राजमा्त॑ण्डम्‌ ९२, ११ १९४९ € । १८५, VB

वैद्यकम्‌ see ५०० RR -शिवघम्भः see ३० ९१ alana: see ९३७ Re

|

अगस्त्यो दक्तिणामाशणम्‌ , .

अगुरं चन्दनं सुतां गरेः परिग्रहः ary: अग्न्याधेयं प्रतिष्ठाञ्च अङ्गानि वेद्‌ाख्चलारः अङगाङ्ुलिमानन्तु अजेन सव्वैलोरेन Wa अतञ्ुर्य्या्न्दरसतु अतःपरन्तु संवेद्यं अतःपरं प्रवच्छामि अतोऽ शदो दुःखो अत्र जन्मसदखाणां अथ छष्णचतुरदश्यां अथ चाञ्चयुजं मासं अथच त॒कूष्णायां rt टपोत्समेः अथ Tae मामि अथ भाद्रपदे aa अथ भाद्रपदे मासि

अथयाष्टाभिः चितिं पय ..

दृष्टार्थे विकल्प्तु wae सव्यैभूतानां अध्यापनमध्ययनं अध्यायानासुपाकमनी अनन्तगेभिणं साग्र SAMS CAR ays अनन्तं वासुकिं ust अनादिदेवतांद्ट्रा र

स्लोकखचौ |

शः पं

अभ्यङ्ग शौरिदिवसे अर्व्वाक्पोड्श विज्ञेया

अतोतानागतोभोगः अयनादौ सद्‌] टैयं २५० ४ | अष्ट ८

4 < र © a

©= -ण > = = ५ +=

२७४ ७ | अमावस्यां चयो यस्य ५२९८ १६३ । अमावस्याटका ददिः on

WHAT प्रातराद्दारं ५४, १७। ६३२, १०

Te ag अमावस्यायां faa तु अमावस्यायां चवणं अमावस्यायां सम्भूतः अयनादयनं यावत्‌ अया चितन्तु सप्तम्यां अरण्यपश्यदानेन अलङ्ारन्त्‌ यो दद्यात्‌ अशक्तस्तु पनदंदयात्‌ अग्यन्यशयनां नाम अश्तककलिकाद्याटौ

(

श्रः yee Re ace ११९ २१९ २४९ ५९६५ ४६९ ४५० २२५४

शरदं

ges यं : 2 | wal gu विजानौयात्‌.- ९१६

)

१५ | अद्धा पूविः सदा कार्य्या. ४०९ ८ | आन्टशस्यमद्िसा च॒ -- १४ ७ | अपत्खपि च कष्टासु द्‌

१७ आयुधानां प्रदानेन ५९९ ४ | आयुवेदो धनुर्वेदः .. २७ ४ | qed लोभष्एन्यत्वं . १४

१३ | आद्रेवासास्त यतुय्यात्‌ .. ee ३ | आर्द्रायाः प्रथमे पादे १९७

१४ | आलिङ्गपौ दपय्यनतं ५१३

१७ | आधे धस््पदेणद्च a श

अग्मुकरुग्णपन्चे q २२०, ३ । २४०. २ | आअुज्यामनो तायां ४०३ ३९६ १८ | आञअयुज्यां कस्यपाचं >, अश्रयुकग्यक्तनवमो ५४२ ५ | असखयुज्यान्तु रुन्णायां ३१७ somata वाणिच्यं .. ३२३ १६ | fat Weer eeu अव्यां मातराणान्त ८४ 9 | afar सिते पत्त ३५९ अष्टम्यां रोददिणोयोग २५८ १९ | अश्चिनस्य सिताष्टम्यां २५१ ऋटाङगलादिमानन्त्‌ १५२ ९१ | waited मामि मेधान्ते 2५१ अषादपुराणानि' Bo, 981 ३१. १२ आचिने तदानेन „ दण्ट See ण्यक डर ई आचि ary ATE aT RLU! २९१०. अष्टोत्तर wad of ९६ what नवराचन्त्‌ २९० अस्त्राणां पूजनं तच १४३ श्ट wife SCE रा । Be अस्य मम्यगनुष्टानात्‌ 1 १२ षाद्च्चापियो मासं .. १९६ अषाट्मासे erent २०८ चअ आषाद्मेकभक्तेन .. १९९ आअग्रेयन्त्‌ यद्‌ ऋचं ४३५ ८ | अआषाद्श्यक्तपत्तेतु .. १८९ आयदायसरमावम्या करर ९ | आपाद्न्तेवरश्रेवे 2: RR आचम्य प्रयतो नित्यं .. ई० १० | अपाठ कार्निकौ मावौ २१४ आचारः परसो ध्मः .. २१५ ५ 2 १६६ अचाराल्लभतेद्यायुः २० ११५ | आषादूौमव। wat ३९० ज्यं aaa ,. ५९ = | आषाढे चोग्रनामानं ४५१ अज्यदोमेषु सव्ये ,, ७३ १४ | अषाढ तोयधेनुद्य -* १८० आतिचयं वैव १९ ₹ | आषाद्ेकनेवनतु _ -. ९०८ gratia ततः काया .. १०७ ge | अपाद्‌ मासि भूता wee sufemat विप्राय .. ई११ ड que मामि यः कुर्य्यात्‌ २०२

अषाढ मासि राजेन्द्र

आषादेमासियो देवों १४१, १८। १९०

अषाढ यो नरोटमयां ware ्एक्तसप्नम्यां अषद्यामाच्युज्याञच ऋषाद्याषाढ्युक्ता चेत्‌ अषाद्यां चानपूतोऽथ आअसनारूट्पादस्तु ward कुलं तस्य आअससुद्रात्त वै पूर्वात्‌ arate og: gat ar

ATH शयनं दत्वा १२९, ८। ५३०,

अवेषु विपन्नानां

x दृ क्तवस्तवराजस्तु दूत्येषानन्टजननो इत्येषानोदना नाम

= A इन्द्रा्रिदेवते wa इन्द्राग्रौ यच waa इन्द्रो भाद्रपटे मामि

इन्धनानि चयो दद्यात्‌ .

इन्धनानां प्रदानेन दृषटापृर्नं दिजातौनां xargat प्रतौ धरन

उ उत्तर यत्सनुद्रस्य Seay उदेति तावद्धगवानगसत्यः उपवासपरो भूत्वा उपवासात्‌ परं मच्छ उपवासे तथा ae उप्वासो विनश्चेत उपवासो सनित्रे

o

( €8e ) a शः २० १२ उपविष्टो जपन्‌ सन्ध्यां ,. ५९ swage चं .. १९९ २२७ १९ उपाटत्तस्य दोपेभ्यः ५२ १९९ 2 उपांश्जपयुक्तस्य + इद्‌ १४० १९ उपोष्या पञ्चमो राजन्‌ .. २७३ २१४ ई उमाचतुष्यों ara gq ५०३ २१७ २९ उब्णौषद्‌।यौ यो मन्यः ५६२ Be शठे ५४६ € 7 ४३ १४५ ऊषरारण्णक्ेत्ेष gee ४७ १ ऊपःकालेतु ast Se 1 BY 2९७ ११ क्ट ऋषौ णां सिच्यमानानां ey १९५ शद श ४५८ १७ | णकभक्तेन नक्तेन ५८, € । ३१९. १७ १९३ १६ | रखकभक्नेनयानारो Bod eee ८ | रकभक्नेनयोदद्यात्‌ ४५४४ ५९ श८ | रुकभक्तनतवुर्व्वाणः yee २८२ रुकमेव q wee १२ धन्य ४ | रकाग्रिकम्ीहवनं os कक >> रुक तिथिः कापि तद्‌ दिभूता co १९१ ५ | रुकाद्ग्यां ततः ate: eRe १० € | BARTER IAT तथारूपं 2९३ रुकाद्ग्यान्त्‌ यनेन ४९१ रकाद श्यान्त श्रुक्तायां ४२० ४२ २ | waren agit gow १८० ५ | रुकाद्ग्यां ey कर्य्या ९४ २९७ १३ | रकादमपि यो भक्तया Boe ३० १९ | waa हासयेद्गासं ४०९ ५७ श्र | खुतदेगभरसनस्य ue fee १८ | रतत्प्रमाणमेवैके 1%, € ५० ० | रुतस्य षषटोकल्पस्य २७७ eee १५ | रतान्‌ द्विजातयो रैशान्‌.. ४३

it ) ( ९५९ )

छः पं ष्ठः पं gir) eH रुतान्येव च कर्धि ~ ४७ te | कात्तिक नरो मासं . ४०५ २९ ay war हिरण्मयो योमे ‰. ५७९ ई | area: परकै १४९, १९। ५९९ सतेन विधिना आदं .. २९१! १० | काततिकन्वपियोमासं .. ४० श्ण छतोपवासो द्वाद्ण्याम्‌ ए १४ | गायन्ति देवाः खलु र +a रुतेषु चाद्ोऽदनि ,. ९९ ११ | कारिकेतुविशेषेण .. ४०४ १८ | कषर भोजयिला तु श्न ८ | गावो वाय मद्यो वा ` ५ ९ ह away विधिवत्‌ .. १९० १९ कारके ग्रहणम्‌ Ay .. २८७ १४ } afaircwarfusy- ~. १३ १३ | गोतवादिबणशब्देन ध ster BS रुवं पौषे तु सम्ृन्य 6 ४४० १५ कार्तिके मासि राजेन्द्र .. ४०१ ल aaa Weert „ ४९४ १० | गुड्लवणष्टतानां व) va माघे सिते va ,, ५१३ १२ | कार्निकम्‌ सकलम्‌ मासम्‌ ४०० ३ छंव्णसारश्च चरति ४३ १६ | गुडापूपा्तु दातव्याः ,. ९७५ ९१ va यः पजयेदचं ,. ३४९ श्ट | कार्तिके पौणेमस्यान्त्‌ .. ४२९१ १२ द्णागुरं fire ७८, ९। ४५०, १९ | ग्टोतोडग्रं पां ५ | कारके भौमवारेण ~ ४०९ १४ BATA दशम्यादौ ३२०, ११। ३२१, e | गोचग्मद्यभानं या (1 शे कार्तिके मास्यमावस्या .. ४१० २ छब्णषशराम्‌ प्रयलेन = .. ४४७ २ | गोचनामखधाकारैः २८१ ९ Tag प्रथमायान्त्‌ ५९७ ge | कार्तिके श्क्तपत्ते वु -- ५११५ ९० BUTS छग्णच्छगस्य १७३ २० | गोदानच् Rede Smet च = : कार्तिके कारयैतयूजाम्‌ .. ४२१९ १५ छन्णाचचिषि gery € ७ | गोदावरौ werger द ओ | कारनिक्याम्‌ यो टषोत्सगेम्‌ ४२१ २० छुष्णाष्टमोमथो वच्छे .. ४४८ १५ | गोदः प्रयाति गोलोकं ब १५ Sessa पुत्रौ .. ३९८ ५ ५३९ ५ worst सक्नमे मासि .- ५१८ २ | गोशतं भानवे दला „ ४७१ # कातिक्याम्‌ gaat सातः ध्रः ९ छम्णाश्नयुक्‌ टतोयायां ‰. ३०८ = | aie प्रतिमां वुर्य्यात्‌ ,. १११ ७ की कारतिक्यामथ वैश्यास्‌ ५३४ १४ रब्णाग्यामथापाढ़ १८८ १८ | गौरसर्षपकल्केन aa वः कङ्कतस्य प्रदानेन ,. ५९४ १३ | कातिकयाम्‌ चन्द्ररणाभम्‌ = ४२० १७ कोव्यभिका भवेदृदिः - रर २१ | गोरान्‌ वा यदि रुषणान्‌ .. १९५ १९ कदम्ैयम्पक्रेरेव ,, १४६ १९० | काय्यैः प्रत्यवरोद्च .. ५७३ १९ कौसुद्न्तु विशेषेण ~ ३९९ शत | मामं ददानि ख्याय ,. ५७१ ₹ कनकं कलिशं नौलम्‌ ७१, १३। ४८३, < | arate पञ्चमो वेदः a २? ee कौ यदय वमास्स्य .. शेर | arama सवितरि २१०, ९८। २२१. ६ | काषायवासाःकृरुते = 49 चप Soleil र्‌ घ कन्यामनागते य्य .. REE ९९१ | कास्यपात्राणि चत्वारि १९९ १८ चमा सव्यं द्या दानम्‌ | तक्तो रकृम्माखच 2. कन्यायां ers तु .. २९९ १९ | MR तां तया MAM .. २४१ ^ चौरान्धौ ara ६ | एतदो पद्‌ नेन धु mara च रवाविषे ., ९४९ २० | कार्पासिकररणष्डजेखच ` २४८ १४ चुद्‌ करौषलरा, ˆ ५९ ८ | तमाञ्नबुज मासि .. ३०७ १६ waa रवौ वत्स .- २५१ € | काष्दानात्‌ भौमदिने .* ६११ २० Habel वसुःसत्यं R २१३२ Ro | एतपूर्णाश्च ana Ree ek कमण्डलुप्रदानेन .. ५७९ ४ | कुरकतेत्रचच मदस्य : ee oF याम्‌ यः कुरूते मोहात्‌ ४९ १५ | ताभिषेकं a: gaia .. eee एय wha war = ,. १९८ २९ | TT कािकपौणंमास्याम्‌ २८५, १२ | कपूर चन्दनं पुष्पम्‌ ,, २४५ ७ | क्त्‌ प्रजागरं त्र . ४८१ ५ ख च | ade चन्दनम्‌ कृष्टम्‌ ४५७. ४ | वृष्य प्रतिपदि ग्राम्‌ .. द्रे १९ खण्डनं नचकेशानां .. ५४१ ई | चतु्थभक्तचपणं +. day MS | कशवयुकञो नरो नाभेः .. ध द | कूटागार तथा दला =." ५५४ ५ राद श्तरान्‌ नागान्‌ .. ५४३ १८ | चतुर्थोभरणोयोग ५४९ १५ ॥ कलपरोतम्‌ तथा चाश्रम्‌ ,. we ८ | एतेऽभूत्‌ सकलो धन्यः 6. ११ < खरोषटकौलेयक -. २७० १९ | चतुचयो firma ,. ९८९ १७ कन्य कल्ये ततो लोकान्‌ ,‰ १९ १७ | छतोपवापः सम्पण्ेत्‌ ˆ` २८० १ ; aR Af a aT १ कक्षूरिकायाद्वोभामो .. ७१ ३ | BATT व ४ ° | ग चतरय्यामेकभक्त्च .. ९७३ RD कामदास्िथयो ea: ४१७ १७ | कत्वा सम्पूजयद्धिष्णम्‌ .“ २५१ 2 | ॥ चतथ्यामिकभक्ताभ्रो , dele | कामाय fated काम्यं ,. BREE छलवाग्निकाय्यैम्‌ विधिवत्‌.. ५७० ण गन्धालङ्गार वस्राणि .. ५६ १७ | चत्णसदखापि „. ५९ ag mamma asic .. १६ १० | छनेवाञअयुने मासि = -* २५ र गन्धा माल्यानि च तथा १५० ९ | चतुर्य्टमौ सैव न

काननिकस तभिले तु २५२, ol ४०९, द ` कलारुणम्‌ तथा चत्र - ` ८४ गर्भे arate aay + ५२८ १० । चतदश्ान्तु यच्छरादं .. २९८ १

We कृताहारः चतुदेश्यां निराद्दारः चतुर्भिरपि S39: चतुरो वाधिकान्‌ मासान्‌ चतुरः कलशान्‌ यन्तु चन्द्रमा यत्र न्तत चम्पकस्य तथा शाखां चरैमहोदरोकज्ञेया चन्द्रायणश्च यः कुर्यात्‌ चिचारष्णचतुदण्यां aan नियतं मासं वैच्क्तवयोदस्यां चैचसितादेरदयात्‌ Sarfe चतुरोमामान्‌ चादौ कारयेत्पूजां Sao चायोत aa नवम्धां went a तु even Sa विचित्रवसत्राणि aa मासि जगदु

चैवे मासितु संपात

Sa मासि चत्यां चैवे मामि तथा देवो

gs ea san वितानं a7 कतं ये च प्रयच्छन्ति ऋचरोपानदयोदानात्‌ कामेन water किन्ति विरुषं यस्तु

ज्ञ

चते मासि fat wa १३५, २। १२०. ०

४५२ ) भ्रः प ५५ १२ | जलधेनुप्रदानेन ४६७ < | eae प्रवच्छाभि

१७ १० | जलधेनु सवत्सां तां जानिस्मरलं प्रज्ञा ५७५ १८ | Breer यो मासं

५५७ १९ | ज्यिषठा्रलासिते पत्ते १९९ १४ | अयेखकब्णचःु्दग्यां ६१३ १४ | Senegal

४०२ १९ | Seer शक्तद्‌ शमो

१९० २१ | षे मासि aan ५३९ १२ | ae मासि द्विजते co ३ | Se मासि कितिरुतदिने

श्य शय 1 २३७ शय्य

gee

2

c

८९ ७ | मासि सिते पक्ते १८५, १४ । १८८, १

ce स

जे मास्येवमेवच्च

१३८ ५ | अयेडश्क्तचतु््यान्त २९० | Brew ज्ञानं तच्ताथेसम्बोधः | ज्वालामुकोन्त वरै नारा ५७० ९ ufo 23 | a

१७९ १८ | लतः meta सर्व्वेषां

2१९ ४ | ततः प्रष्टति सं्रान्त्यां

५४६ ५ | तत्रापि।मदतौ पूजा | तवामयं भद्रकालो | तथा भाद्रपदे मासि

९७० १९ | तयैव माघद्रादग्ां

४८, ८ । €४. 9 | तदभावे तु तलं स्थात्‌

१९८

१८९, १९८ । १८०, ई । १८३, १८

Qe

( भ्रः

तदा साऽपि महापुण्या -- ४८८ लदा तत्‌प्रतिमा कर्य्या .. २०५ नरेकाद्‌शसादखं .. ५३९१ तद्वच फाल्युने मासि .- भरेण तद्द्‌ाच्चयुजे मासि ठे तपनस्य सुता AFT Pe तयोस्तपः Bayz ४ ११ AUR BETH -. २५ तस्मात्त कपिला रेया Ee तस्म्ाद्‌ायतने भानोः ५; तस्धिन्रनि aia afer द्यूते जयो यस्य॒. ५१२ afer देशे यञ्चचारः . ue लाम्बूलचैव यो दद्यात्‌ .. ५२ तां तच पूजयेद्र .. १५८ aay Peary ७२

तिलप्रदानान्माघेतु तिलांस्तुरङ्ग ani तिलान्‌ पलाशसमिधं . ~ तिलोदर्त तिलक्ायौ .. ५४

नोथेकूप तडागादि -- ५६१ तुरङ्ग मातङ्ग मद्ोरगेष .. Bee तुलामकरमेषेषु .. १४८

तुले दौ पदानेन १४३, 9 । ५०३, asi भ्त्यागते eal

१९

तुष्लोमासोत तु जपन्‌ .. ५९ टनतौयायान्तु वैशाख १४१. ८। १५६,५ तेषान्तु तुष्यते दैवो 2५१ तोरणं कल्पयेदयस्तु ~ ५७५ चपुण्णौ षकयोर्दानात्‌ „ ५९५ चयोदश्गौसु सर्व्वासु .- १२०५

frag: पच्चसप्नाट-

तरिविधौ जपयज्ञः स्यात्‌ . . त्रिरात्रोपोषितो भूत्वा .. चविद्यच्डा 4 aq: if, Oe

| दश्म्यामादितः रत्वा .. ee द्‌शम्येकाद्टौ विड। दश्णदभेखान्द्रः <n Mes दानं प्रतिग्रहोद्धोमः .. ४७ दानमाचमनं SH: 22 ae दिने दिने जपन्नाम „ ४५०४ दिवादित्यः सलानि गोपायति ५४५ दौनानाथकपणान्‌ ४८१ ate प्रयच्छति नर. ४५०४ दौपयात्रा तु aia ४०द्‌ दुर्गारतो जपेन्मन्त्रं . Bee दुराचारो fe पुरुषः . २४ gate: परः प्रोक्त ५) ema afeat यस्यां ३८३, ११।५४३८ दृष्टार्था तु स्मृतिः काचित्‌ २५ दृष्टो घम्मोव्यतिक्रमः 5 ३ देवकर््ापि पूर्व्वे ४६ देववेश्ोपभोग्यानि -- ५७५ देवानां प्रतिमा चाच oF देवां फाल्गुने मासि -- ५१४ meme परित्यन्य .. २९३ द्वादश्यां भाद्रमासस्य -. रर दादभ्यां Fane १९९

द्‌

शः दत्वा निष्कसदखाणि .. १४९ car वासांसि खर्ग्याय .. ५६९ दला तु खेलं टषभं ५७ द्त्वा सुवर्धनाभन्त ., BOB द्दाति कार्तिकं यस्तु .. bos द्न्तकाषटममावस्यां र ५४६ द्‌न्तकाषप्रद्‌ानेन „ ५६८ द्या Waimea च द ey

द्पंणस्य प्रदानेन दुर्भाः कुव्णाजिनं मन्त!

Pil ९५४ ) ( ९५५ ) ’ टः पर| , + te ia er OM ॥ ४ ware तिलैः .. १५७ ४ | पौषमासन्त कौन्तेय „, ४७५ दं gem weedy .. fer र नाङढादधिका माच्या ary BRO, RG, arene धारयेदष्ड व सौं Way oe Gente 1 SN Vitis Salli `, (९ ९८ पारम्यथ्धागतो वेदः .. ३२ १० | पौषमासस्य सादिष्णां ,, २५१ १५ इाभ्यामेकेन वा कुर्य्यात्‌ .. २१५ १३ ९१९७ १९१ feria सृता दाः ,, ९७ ११ | पौषमामि सिते a > aerate fettre तथापद्मं .. १९८९ १५ नाप्रोचितमिन्धनं + ६.१६ २6 पिष्ठामां साषिकं wr. ९९९ ८ | frame weak «ic tases नान्नोयादथ तत्काले . RO te पिष्डान्वादाव्यैकं are .. ९९९ १४ | पौषाणम्यान्त gaia: .. ९५९ # us गोप्पचिक्ि्मपूतिभिः “* ९१ शन पिता पित।मशचैव .. ३१९ ० | पौषे कनकदनेन se ४७४ १३ (विमा १ € | Mier. ९०० t= पिटपक्ते चतुदेण्यां .. द ८ | gamer gu ,. ४७५ = भवां शिं गा“ ५९१, | mice “` शप ९ पिटयनज्ननतु fae .. रप्र > | पौषे मासियदादेवौ ,. ४८० < whoo emer ,., ८४ १९ | नित्यनेमिक्तिकरे Gara. भदे ई पित्मन्ताथेहरणे .. ५० € | पौचेमाषितसप्राप्न ,. ४७७ ५ wanfeattet: ,. ३८ १९ | निवेदय सयान भधा cree, HRS! RE frarerara gate. ४७९ |g | पौषे मास्यथ aT wer १२ wir जेयः समुदं .. = श्‌ | निवेशनानां चेवाणां .- ५६३२ ४ सष्यामदहाकार्िक स्थात्‌ .. ४२० ५ | पौषे मास्यष्टमो ym , ५ ४दे १३ ध्याय वेभ्यद्छयन्ति -- ९५ १४ | निसरेदैकभतेन , - ४८ १२ उनवेसवुधोषेता .“ १२७ ३ | पौषे गशिरोपेता .. १३० ९५ wae ae Gk. ५०१ १८ नोषोमधये त ण). 4५. ६५ एनवंसौ चये लग्ने -. श्र ११ | पौष्यान्त्‌ समतोतायां .. ४९५ ae धान्यानाञ्च तथा पौषे .- १२९ २० | च्छत्‌ wheats ae Rte OM उराणन्यायमे्मांखा -. २७ १२ | प्रनानांरचणं दानं .. १२ १२ धिया यद्चरवेष्या .. ई ५ नैमित्तिकानां BEE! cr RY 4६ सुष्यमासे यदा देवि .. ८ Se | प्रतिपदनलाभाय .. ३९४५ १३ तिः चमा दमोऽस्तेयं .. १७ १३ | नेरन््यण योमासं .. २९४ < पष्यमासस्य agar .. भरस््‌ २० | प्रलिसां वासुदेवस्य „~ Sy HU नुं गुडमयों माध्यां .. ५१९२ ७ प ya array - १४५ १० | पर्यक्तसनुमानच्ध . दृण ई ध्यायन्‌ छते यजन्‌ यज्ञैः .. १२ ई ge सष्याभिचेकन्तु = .. ४८५ १२ | प्रत्ययो धमरकर््येषु .. १६ १४ ष्वजन्त्‌ fet यस्त॒ .. ५७३ २५ | पचत्यादिविनिर्दिं्ान्‌ .. ३९४ १ ष्टि वरदां सूतिं मेधां .. ३९५ १४ | प्रतयद्ं भोजयेद्धिध्रान्‌ .. eee १५ ष्वा वैश्येष विज्ञेया .. geo ९५ | पक्तयोनेवमों यावत्‌ .. ४७७ ई पलक भानवे दद्यात्‌ .. ५९९ ९२ | afta च खञ्जो ` ३९९ = { पञ्चम्थामेकभक्ता्च "> ४४६ १९७ gente तयेवान्यान्‌ .. ५७४ १० | प्रदोषसमये wat ., ३९७ न पञ्चदश्यां चतुदेष्यां .. ५४७ र पूजयित्वा अवणेन “+ ९२ १५ | प्रभानस्याक्रियायान्तु .. ५१ ९ नच्चद्नान्र्ं ,, ५७ १५ | Wea RET ५५ ९७४ ष पूव्वभाद्रषद्‌। योगे +. ३०० ४ | प्रपाः कार्या परा यस्तु ,. १७९ १० न कृच्ात्‌ कस्यचित्‌ पोड़ां ४६ | पतद्हप्रदानेन .. HOt १९ 7 ूत्ेमशरयुजे मासि .. दष्ट | प्रवरे मोर .„ ९९ ५ ve ३११ Re पथि दर्मादितौ दर्भाः .. € « Wa wifes यः .. gee १९ | प्रह्तमन्यथादर््यात्‌ ,. ५० १८ नदशेन fear ae .. ३१ १४ | प्ख तावरेवोक्ं a Ve Ce Weary सक्तेन = .. र८् ९१ | प्रमादत्तु ब्रं .. ९८ १ नन्दासु नभ्थङ्गसुपाचरेव ५४८ २ | परिधानाद्रहदिः कच्ता .. ४७ ९० पौ्ंमासोषु Gare. ८९ ई | प्रण्लाचरणं नित्यं ,, १५ १९ mamas होमः ., ९५, १९ | परे वा बन्धे या = ४. ८ पौपेमासोममावस्या .. ५४५ १५ | प्रागग्राः समिधो शेषाः .. ९१ \ | नभस्यान्ते emmy. eee ५ | पर्ैसुच नापौचित .. ५५५ १८ ‘ पौ्पमास्यां मघायोगे ,. ५१९ १५ | प्राज।पत्या द्वितोया, स्यात्‌ ४७८ ५ नभस्ये वाय वैशाखे .. ९९९ १९ | WERT चच्धेन्त्‌ ,. ६९२ १४ | पौरणमास्यान्तु तस्मात्तं .. ४७१ ७ | प्रातःसायो भवेन्नित्यं ., ४८८ १७ नरो भाद्रपदे मासि ., ९५६ १० | पष्ठनां रचतणंदानं .. १२ १४ पौषेमास्यान्तथाषाठे .. ९१३ १० | प्रातःलायौ च सततं ,, ४८९ १७ नवम्धां पूजयेदेवं ,, €४ < | पलानां द्वे सदखेतु .. १७७ २१ पौषेमास्यामाषादृस्य .. २१३ १० | प्राप्ने aft मासि ,, ५५५ १५ waa बरौसमायुक्ता .. ३५९ | पाखण्डिनो fearing. ५१ १५ पौगमास्युपवासन्तु .. धद < | प्रेत॒ फाल्गुने मासि .. ५९७ ९ ॥ नवयोजनसादखः .. ४९ ७ | पाण्ाङ्निर्दादिशपव्वै .. ५९ ve पौषकग्णाषटकायान्त -. ४७८ १८ | Wren ,. द९ २९ नागदष्टः पिता यस्य .. ९७९ € | पाशे पराणे यत्प्रोक्तं .. २१९ २१ zy

॥ | श्रौणयेदञ्चशिरसं प्र्षणोयप्रदानेन Tovey यो मासं परौष्पद्यामथाटम्यां

फ फलं विनाण्नुषटानं WIT तु मासस्य

फाषगुने पष्यसद्िता फादगुनेब्रोदयो गावः फाद्गुने मासि राजेनद्र फाल्गुने मासि श्णक्तायां . Braga सव्यगन्धानां फार्गुन्यामय्यैमा जातः फाचणुनयां पूजयेदेवों

व

वल्नोदषट्‌ः acta ana चाध्या्िके वेव विजञयद्राद्ं प्राण बौर भाद्रपदे मासि .. faa समुत्यितोऽचचिन्वां Rage नारिकेलं = हषसंक्रमणे दानं इषराशिस्विते aa zara भिथुनस्य्ादौ =. - ब्रतमध्ये aca .. व्रतः SUCRE त्रलोपवासनियनैः ad निश्णसंखे राद्धं aga भाद्रपदे मासि

बरच्मभूलममावस्यां o

ué Re

१७ | ब्राद्यणस्याभिलघितं च =

११९ | areas sass

₹२० | त्रौष्यः शालयो gar

ae | ater सयवा माषाः

a ee भगदेवन्तु यो मासं १७ भगलिङ्गक्रियाभिख २९ | भविष्यचरितप्रायं

५ | भविष्यं wre ३ | uff wer g यो दद्यात्‌ ३ | ware गुरौ सिंहे

५ | |

१४ | watatfa च वाद्यानि .-

म

= | मडापाश्एपतान्‌ विप्रान्‌ .*

२ मदो ददाति योऽ्काय १३ | माघन्त्‌ नियतं मासं ey । माघमासे तमिखे त॒ १९ | माघमासे समुद्यक्त १३ | माघमासे तथान्या

= | माघस्य WaT त्‌

१३ | माघशपक्तद्वितौयायां

2 | माघान्कारद्रादग्चां

र | माचौ मघायुक्ता चेत्‌

ure

ध्रः a माघे मासि टतौयायां ट्ट Re माघे wife q श्णक्तायां ५०४ ई माघे मासि चतुर्यान्त्‌ ५०४ र

Sy SM aa 4 माघे मासेऽथ FA वा ११८. ६। ४८८, १६

माघे मासे च कुर्वाणः ४९१ ५ माघे छष्णचतुदेश्यां ues १४ माषे छव्णद्वाद्‌्ग्याच्च टरं र माघे मासितु संप्राप्त भरे ४ ara मासितिलाः शस्ताः ४८७ ए माघे मासि तिलान्‌ यस्तु .. ४८७ दे भाषे रथच्चाञ्चयुतं ४९१९ = माघे मास्यभ्निं प्रत्यहं ४८७ ९० मघे मास्युषसि खानं ४८० १९ माघे wey Fa ar we ७ माघेभद्रषदेवापि २७० € माघे मास्यसिते पक्त .. ११८ १ माघे wife ससुदयुक्तः १८७ २९ माघे च कुन्दकुसुमेः १४९ १४ माघे महेश्वर विप्र ४५० १७

माघे fea पञ्चदशो कदाचित्‌ ५९२ १२

माघे त्रवणसंयुक्ता ५१९ Re माध्यां कला तिलैः are .. ५१९ >° म्यां समतोतायां ५१९ १९ माष्यान्तु पूजा aT ५१३ ५ | माचान्तु परिचर्या weg

मच्याधारन्तथा SAT .. OF १० |

मातृणां पूजनादिष्णः c माधवस्य सिते प्ते १ | मानक्रियायासुक्तायां ,९ मानां भस्करे पुण्यं ७ | wart aa यो मासं ४४४ १४

ante aH मासि ममेशो तुवै we

४४४, २। ४४५,

goer < ante चयोदग्यां ego ७ मागेस्य श्क्तपत्ते तु ४६२ < ,

ante मासस्य aa q मासि गोम | मा्ज्नार मूषिकस्य | मागे रसोत्तमं दद्यात्‌ | माषकापि चतुःषष्टिः भाषा Fal मसरा | मासि चाच्युनेऽटमयां | मासि erage बोर wife 33 9 संप्राप्त मासि Se मद्ावादो wife भाद्रपदे went मासिभाद्रपदे atc मासिभाद्रषदरेयातु मासिभाद्रपदे देयाः मासि भाद्रपदे दद्यात्‌ मासि भद्रपदेऽ्यां मासि मागेशिरे प्राप्न मासि मागेश्िरे विप्र मासि मास्यच्चमेधच्च मासे चाश्वयुजे प्रोक्ता मासेतु कारिकया मासे safe dare मासे नभस्यमावस्या भिथुनाभिगते स्यं ape पद्ममुद्रा च सुक्ते शशिनि ysita सुरा-मांसो-वचा-कु्ठ aaa प्रुघातेन ae तण्डुलवारिणा खगण्नोपेचय कला ware wei कुव्येन्‌ सत्तिकायाः प्रदानेन मेषं जिगमिषौ ear मोद्कानुदकुम्भां

५९

हे

१४५, ३। ४९३, =

|: R= |)

शः a त | यतैशवतुरणं तसमात्‌ .. ईर्‌ र ४ प यद्द्रवं ्रावणादि ० ई यः कारयेन्मन्दिरं केशवस्य ५७४ ₹ | यद्योभयसुखों दद्यात्‌ ५९९ Ro यः pag प्वैकालेषु .. धे € aa ददन्मिते Re श्ण यः कु देवकर ५७५ १५. | यस्तु दारमय कुर्य्यात्‌ ५९९ < यत्किशचिदौयते दानं १५४, । १५९, १५ | यस््वात्रमं समाच्रित्य .. छ श्ट यज्ञोपवौतदानेन ५९४ ८ | यष्टिं कोटिसदसापि ५९९ ५५ यक्किचचिन्मधना fat ३१५ ८ | यष्टि च्डासुवोद्द्यात्‌ .. ५६९ र यत्कंते दणएभिवेषेः १९ र | ates ये प्रयच्छन्ति ५९१ १९ य्ुनवदिकानाञ्च १७ ९ | यस्य नोत्कुमनि मनिः २५ १० यत्त॒ साम्नं SC ३९ ३ | weft समासाद्य ae 9 यच दिङ्नियमो नास्ति. ४६ te | या चेषा कुरुणा १५५ १५ यज्नोपदिश्यते wai ४७ ४ | arg मागेशिरि मासि ४५६ ११ यत्र यत्र प्रदातव्यं ३२९ १४ | यानं शय्यासनं शचं ५९७ १६ यत्राधिकृत्य गायत्रं ३०१ ८ | Bema शकुनेरसुष्य .. २७० ९० यत्राधिकृत्य शकृनौन्‌ .. ४४० २ | याबद्िंश्कलासुक्ता ९१५ १२ ware नारदो धर्मान्‌ ३९५ १९ | यावच कन्यातुलयोः देर्‌ ५ यथा माघे तथाषादृ ४९० १६ | यां तिथिं समनुप्राप्य ५४ र यथा fe खमयं wre 2९ १७ | १४९६ २१ यथैवा्मा परस्तदत्‌ १७ २० | युगाय युगान्तेषु २९४ ५ यथोक्तवस्त्सम्पत्तौ ७३ ३ | युग्माग्रिकशतभूतानि TRE ११ यथोतपन्नेन सन्तोषः १६ २ | युवानस्तु we यस्य र यद्‌ागसूयोदये प्राते Ree २ | a wat भयच्छन्ति ५९७ ४ यदा तु कष्टं याति .. २१८ | यै यजन्ति वरारोहे १४९, १४। ४४३, १४ यद्‌ तु प्रतिपद्याच्च „ ५४ ४ | येयं भाद्रपदे मासि A २७५ १७ यद तु Were ९८७ ४ | योगां पयखिनों विष्णो ५७२ ११ mere धर्म्मानखिलान्‌ २१७ १६ | यो गुणेन भवरतेन ०, यदि वाग्धमलोपः स्यात्‌ ,. ५९१ ७ | यो मागें सितसप्मेऽच्ि ४४९ र यदौ च्छति स्वभर्तारं ८ ३ | यो दकूति दवनभ्यसत्‌ १५९२ १४ यद्चनोचसतरितैः .. ई १ | यो नरः कार्तिकं मासं Ree १५ यदादिषटतमं किचित्‌ ५९९ ६३ | योनिष जुरोतयघ्रौ १९१६८ यद्यदिष्टतमं वस्तु .. ४८७ १३ | योऽस्यां ददाति करकान्‌ १५५. १७ aut क्रियमाणं fe .. ० १९ | योऽपि चाञ्ुजं मासं २०७ २९ यमौ दमसखपःश्तीचं .. १ ४ | यःदुर्गयात्‌ कार्तिके मासि ५०२ र यवमोधमधान्यानि ७० $€ ४०७, 2B] ४०८, १८

|

रनानाचाप्यभावेतु arate यो दद्यात्‌ रथन्तरस्य कल्पस्य रविसंक्रमणे पुण्ये

रवौ रौद्राद्यपाद्े रसधेनु प्रवच्ाभि रागद्वेषादि ट्ग्धानां राजन्‌ मागेशिरे भासि राजलिङ्गप्रदानेन राजब्राश्चयुजे समासि राजोपकरणं दला रामायणस्य द्वा तु

(

que)

राङद्‌शनसंक्रान्ति ६१९, १८ । ९२५, १०

राङ्द्‌शेनदत्तंहि wal ब्रह्मा तथा दशः रोदिषो च यदा छग्णा

ल लवणं मार्गे तु लवणाज्यगुडोपेतं angel मौलिक लिखिला तश्च यो दद्यात्‌

लेखयित्वा तु यो दद्यात्‌ , .

नेच्यदोऽपरसां लोकं सलोकपालांसतु रक्ता लोकं निम्बपत्राणि नलोद्ारकूटयो्दानान्‌

व वज्जंयिवा मधौ यत्तु aaa Taree वसन्तमासमासाद्य

श्रः BER १९१ WOR ५१४ १ ९१७ १९ १८३ १ ४०५ १ दे १९ ५४५ १ MAS ३०९ १० ४५९१ ५ ५९९ १४ ९२५ ७ ३०५ ५ We ७ ४४४ Re ९११ ११ १९९ ३ १९७ १९ ३०१ १० Boe 8 ५९३ १४ Boe @ BRO ४६५ = १४ ce १२ ११द १९१

शः वसन्ते WaT .. RRB RATS cat le | वपेलनेकमाधित्य अह = aera लोकेऽस्मिन्‌ ५९८ afe: स्नानं नरः कत्वा aoe

वापौकूपतडागादि as be

वामनेचन्त्‌ afer: ४७९१ वारिधानों तथा ar ५७६ वारिणा तुष्यतेदेवौ .. १५५ वाले क्रौडनकं दन््ला ५९४ वालैवायदिवाद्े ५३९ विगर्ातिक्रमाक्तेप १७ वितानकप्रदानेन .. ५९४ विद्धिः सेवितः सद्भिः .. ७ विधिद्टनत्‌ यत्क ५० | विभिहोनं wad ५० विनयं विविधं ors: १७ विना दर्भेण यत्क ४७ विना दस्तु यततानं ,. ९४ विभूषणप्रदानैन oe विशाखासु यद्‌ा भानुः ५३० | विषणशस्त्रश्रापदा हि „ २९७ विषुवेषु च यज्जप्तम्‌ .. ९१४ विच्णोः waver = .. ५७४ विव्णोरायतने ear ५७४

दषणं शिन्हकं विग्र „~ ७७ aud यः प्रयच्छेत वेदाः प्रमाणं स्मृतयः प्रमाणां ४० नैदोऽखिल्लो ware „ ६ वैग्मकदम्बकं यस्तु

वैशाखं यः fatand वैणाखमासस्य च या टतौया ५४२

gue

वै णाखश्क्तपक्ते तु १५४, ५ । १५९, | वैष्ाखग्पक्तदादण्यां १९१ वैशाखस्य टनोयायां .. १५७

॥ | षं शः 7 ५4 ‡ i Surat पौ्पमासोच .. EE | wavs तु सप्म्यां .. रऽ < ak afraid wa .. श्८ ई | समन्तभद्रलदनु प्रभद्रः . . र a x Sure तु मदापुष्या . ९५३ २ | प्णक्तायामथ पञ्चम्यां -- २७२ रर चतौ न नथाकाय्य -~ ३९ १९ | समाप्ते वदि जानौयात्‌ .. ५० २१ शाखे पुष्य लवणं १४९, २१। १५१, १४ | श्णक्तायां माघसप्नमयां ५० २ अवतः wires .. ९७ १६ | संक्रान्तौ यानि दत्तानि .. ९१७ इ णाच मासि कनैव्या .. १४६ € | श्यक्तपक्तेत वचस्य .. र् चेयान्‌ aya विगुणः .. १३ श्८ | संक्रान्तेः पुष्थकालस्त॒ .. ६१४ Rare मामि राजेन्द्र .. १४७ ३ | Meee प॒रा जाता .- श्व्म २१ ९९५ > चख were gg; ५४१ १० | WTR squat -- Ree Rad ष संवत्सर भ्यन्तरे ५३७ १९ वैशाखे meer .* १४९ १८ | श्चि सितदिनकरवारे .. १८७ ध्य षट्शतं तु मारब +. ९९७ ५ | संवत्सरातिरेको वै ,. ५८ २ वैशाखे यवगोधूमान्‌ .. ४४२ te | प्टतत्रसदकम्भच्च १९५ १६ षड्ण्णोति सुखे चेव .. ९१५ श्ट aetna au ५ <6 गा शिवनामानं .. ४५१ ९ | शेते जगत्यतिः कृष्णः -- २९५ १८ पड्भतोनिसुखेऽतौते coe RE २० | संप्र ait मासि ge, ९। २२४, ९५ Iara रद्रनामानं १५१ ७ | गेषाडि भोगपवधङगः . २० १५ बदूजस नु दानवान्‌ yea... ४१२ १९३ | सम्मित्रावाचलेष्या .. र्रेरे ७ त्ैणाखेऽपयेवमेवन्त्‌ .. १९१ १३ | भौचंद्‌नं तपः गरदा ९५ २ षद्योनिधिमेदाराज .. ४९५ २ मम््रा् चैत्रमासस्य .. १४० तैणाष्ां समास्या .. १४७ २१ | श््ामाकास्वथनोवाराः .. ६ ५ पष्छोसमेता करेया + €३४ ४ समुद्रजानां भाष्डानां .. ५६४ १९ तेणाष््यां पौणंमास्यान्त्‌ .. १९६२ १९ | अवणद्वादतेयोगे ५९० ५ wet भाद्रपदे रधन्या -* ४१७ १८ समुद्रलानि पात्रानि हं ` + १९४,९॥ १९५, २२। १७८, १८ | चदं तेनापि कत्तं .- देष्८ ५ wares ween +. ५४६ १४ ganda प्राचिपद्‌ं .. ५९१९ २८ | arg करोति यलत्र .. २९१९ श्य दयाटमोममावस्यां + ५४८ € | सव्यतो दिवसे चान्द्र „+ ae भा aren पौणमास्यां त्रै .. २२१५ १९ TETRIS Se -> ६2७ २ | सव्वैभूतभयं याभिः = : ऋ न wag? महापुण्ये .- १४२ € | आवणं नियतो मासं .. २२० २० ष्याम्‌, माधवः कोतिं -- २०० रट aay यदुष २१४ २, शद्धे तोयं विनिःकिप्य .. २८८ १४ | श्रावणस्य द्वितौयायां .- ९३ १२ ब्य 0 key - ४४९ १९ पि कव्यं .. ९२५ १३ शतं स्यात्‌ शल्गमालाभिः ~ ९५ ५ ayam मासि पञ्चम्यां .. २३४ ५ | गा काव सा १, = सरस्वतौ दषदत्योः ४३ २ आत्नैयरदिने दत्वा ,, ६१९ ई | आवणे श्णक्तपत्चस्य -. २२५ बद्धा छन्दः MT, ,: € > ; सरोसवसदानेमं ४९५ क शनिरुचरयेनमन्ं ., € ३ | आरावे Teg Ree, १०।२४५ YS भवन त॒ ५ सर्व्वलक्षणदोनोऽपि ;, इ ९ शरौरागदनाशाय .. §११ ७ | तआआवक्चे मासि राजेन्द्र .- २४४ १३ aay जन्मदिवभे „ ५४० ह were thd येन ,, १५ १९ | त्रावणे Seat. २३२ स सवे ae कखातः ., श्ट १ आक रासप्रमौ वच्छे १५७ ९१ | रावणे eae .. RRR सत्‌ कम्णतिलद्‌ानेन १९ सहकारफलैःस्रानं .. १९० १५ आाक्यान्‌ विनधर्ौख .. १९० १ | बरवे वापियो मामे .* २२१ > FQ FUT .. ईट ७9 सायमादयन्योरकोः .. ९३९ १८ आान्तिकामत्तु ज्यात्‌ .. ५४४ re | यःवणे पूजयदवो .. १४१९ ष्ठ सतु पञ्चविधः्रक्तः -- < १२ | साविचान्‌ णान्त्ोमां्च ५४४ १५ -शल्यभाण्डानि यो दद्यात्‌ ५९५ ९९ ज्आवण्यानत वलिः कार्यैः .. २५२ ण्ट सत्यं भूलदितं परोक्तं ~“ १९ ई सिंहः प्रसेनमवधोत्‌ .. ९७१ ५ शिवा शान्ता श्भा राजन्‌ २७१ १० | arama पौणमास्यां वा -* WR ११ सन्योपासतिः पडा कार) ईइ ८ | dlenfa fe vain ९२५ $ न्नर सकलं कालं .. ४८ १० | ववण प्रौख्पद्यां वा - र्थ्र < शपिष्डौकरणाङ्ः -- ५२० ९० | सौनोवालो यदा वत्स -- १४९ १० श्तोतकालेन्धनं दद्यात्‌ .. ४८८ २ | अव्यां रावणे चेव . २५० १४ anat छतमाश्रेयं -. १९४ ५ | वुदुलंभाचसापुा .. Pee र Raat were. ४८८ ५ | बरौमानाञ्वयुजे मासि -- २०१ १९ baie Dc Sad ++ ५४७ Re | SIT केशे .. १०५ २ ्क्तपक्ते चतु्य्यानतु „ २७० ty | ओौखण्डं न्विसंयुक्तं -- अ ४ व । प्रिकापूजा .. BER ५ | सुप्ने जनादेने छष्णे -. ९९२ ५ ५ ३६२ ३ | Mee षण मुस्तां -- ७८ १४ समम्बां शक्तपचेतु -- ५२४ १० | qatar wat तु अ. 3 hes wars दिनौयायां .. ३३६ te | बनिस्मृति विरोधे तु -- २ म | 0 STATS ,.. ४१७ १ | सुरां पिवन्तिचिदशाः .. ३४ १५ wena नवं धान्यं ¢ | यलि्परतौ चचुभौ दे २२ १८ सैव लोकानाप्नोति .. २८९ १६ | सलक तके वापि .. BRE २१

q fe way: सोमो यमः कालः. . ख्याय तपौ घनं ग खय्यौद्वं विना नेव मोपवाससलथा चे aire कारयेत्पूजां सोमब्रतं तथा चान्यत्‌

सौवर्णौः च उमा क्या ..

स्तोकादपि प्रदातव्यं सतौ प्द्रपतितानान्त्‌ खातोऽधिकारौ भव्ति सखरानानां सुखवासानां खानानामथ सर्व्वेषां

ala दानं तपः त्राडं सपत्य्थेन विरोधे दि

स्वदारेषु च सन्तोषः स्वदःःखेध्विव कार्यं

||| #.“

शुद्धिपचम्‌ | ae fea: सारिग हारोता अञ्जनादिः wafay छत दय

समति नाय ween = चपरव्वणा नभस्य

प्रटङ्काग्रद्ौीतया

वत्तिनः

neq दित्येव सारिगम्‌ हारौता अञ्ञनादेः ग्िलिङ्गम्‌ शेत

देये

वैशाखे नरैः स्ति नाधो meee रूढ चिपव्वैणा

नभस्ये प्रङ्गा पट होतया वर्तिनः wee ueferat

सम्भृतः भूमिं

॥ > दद्‌8 ) धः पं aus wea २९० ae ari — २९५ ९६ कुवन्‌ Tat २९५ रर्‌ दिङ्मखः दिङ्मख RES द्‌ वल्कलः vent २०५ = aa सब ays < द्धं ऊद्धं ३२९ ... UR at} चापरे .. चापरा COs wt. कामोः ... कामो ए इद्र ... UE ध fuera ... शिल्पशास्त्रे ददद ... 9 Ry नराज or क क द सकटस्थे ... - yi ३० ... ९४ = युद्ध ol । म इ=७ ... २९ a3 दयाग्बृभवे --- द याम्बृभवे ४र्द्‌ ... ७ Be ate र~ अति ; | ~ ४ ns aaa as ay ४२९ ... १९ २ रुद $ ४४६ ... € व. लानो ... स्तानः ४६२ ... ४ Se aa ... मरूतः ben. ९९ ~ तिल ... तिलैः ५०द्‌ .. १६ sis fates: ... fata ... पचचिद्म्‌ १९५ + ५९५ ee Pee sate. तथेति ५५६ 2 चथोदिष्टाः ... यथोदि्ा ५९४ १ amt Pegs ६०९ ... ई ne Waa we Uh ९५ ry एरणे ... एराणे

ओं गणपतये नमः |

दर्व्यालोलमूदैषद्रवदमरघुनो वारिधाराभिषेका- feared लोचनाग्नौ विगलितगिरिजासम्भमादस्तविन्ना | देयाद्न्दुरोचिविरचितकवरोङुन्दमालानु कारा सावः चेयांसि गोरोवदनसरसिज शाङ्करी सेक्गलोला ॥ १ ॥ वेददुमं सुकतसत्‌फलसुचशाख- सुज्ञासयत्रधिपयोनिधिमोनमूत्तिः | भूमण्डलोहरणकगटङ्न्रूपो देवः शिवं दिशतु विश्ठजनोनहत्तिः, ॥ २ ॥ यस्मादेहिकसुञ््वलं प्रभवति Aaa faa विश्वं छत्‌स्रसुदित्वरं समभवद्यस्य प्रभावादिदम्‌ | यस्मिन्नाचरिते सुवन्तिः छतिनः कोषः gaat महान्‌ यः सन्धारयति त्रिलोकमखिलं waa तसै नमः ॥ २॥

(१) Bowe) (२) ASa a: (® A—eatfer |

3 निश्चयौ मिथिलां प्रशासदखिलां कार्णाटवंशोद्धवः | आशाः सिञ्चति यो यथोभिरमलैः Tamera देवः शारदशब्पैरोपतिरिवाशेषःप्रियग्भावुकः ॥ ४ ॥ ufaq दिग्विजयोद्यते बलभरात्‌ कुलोभवद्िः we रन्योन्यं नि विं भिलङ्भिरभि तः शेषः सहस्रेण सः । गच्छत्यम्बजवान्धवे दिनपतौ प्र्यक्पयोधेरधः द्य.-सष्टचदजकोरकबपुःसाटश्मालम्बतः ॥ ५॥ श्रा art खेदं भजध्वं जलधिसुपगते बान्धवे पङ्जाना- मन्तः पञ्ेषुरोषव्यसनभयशचक्रवाका वराकाः | ओमत्‌-कार्णाटभूमौपति-सुङ्टमणेः प्रोणयन्रय लोका- नैष प्रीदृप्रतापद्युमणिरदयिनौं सम्पदं सन्तनोति ॥ ६ ॥ एत्यादुतसन्विविग्रहधरापातं arate erate: गरदिन्दुसुन्दरयशः-सन्दो हगङ्गाग्बुभिः | -आलोत्मन्तमयदयुतिप्रतिहतामि ताखकारोदयो देवादित्य इतिः प्रसब्रहृदयो Sagat जङ्गमः ॥ ७ ॥

(1) ए-धारादरवैः।

(र) ए--धरायेष-।

(३) ^+-खातन्ते |

(४) C—arset 1

(५) ए--इसतके wean नास्ति । (६) ए-परिनोडित-।

(9) ^-देषादहति a:

कत्यरनाकरः।

महादानेस्तेसतेविंभवमहितैनन्दितमभूत्‌ कुलं भृदेवानां बइविधम खैस्तेमैखभुजाम्‌ | तड़ागैरारामैः कमलमधुपानोन्दनद- दिरेफञेणोनासुपक्षतमनेन fafaaaa ॥ ८ ॥ गणाम्भोषैरस्मादजनि रजनोजानिरुदधे- रिवान्भोजाहेवो द्रविण इव मन्तौशतिलकः। नवं पौयुषांोरतमिव गरक्तिप्रणयिनो नयादर्थः क्ञाष्यादिव जगति वौरेष्वर इति ॥ < ॥ लच्छोभाजो दिजेन्द्रानकतत कतमतिर्यो महादानदानैः प्रादत्तोचचे्ु रामप्रतिपुरवरं शासनं aaa: | वापौं चक्ोऽच्धिवन्धु दहिभतनगरे निज्ितारातिदुर्गः प्रासरादस्तेन तुङ्गो व्यरचि सुक्ततिना शदसोपानमा्ः' ॥ १०॥ ‘a: सल्धि-विग्रहविधौ विविधानुभावः Matzia भियिलाधिपराज्यभारम्‌ । fadat सुनयसञ्धितकोषजातं सपाङ्गसङ्कटनसग्भृतमेव चक्रे ॥ ११॥ परन्नावतां सदसि संसदि वाक्पटुनां रान्नां सभा परिषत्‌खपि मन्तभाजाम्‌ | feasting कविताखपि सत्‌कवीनां Teac स्फुरति विश्वविलासः कौ त्तिः ॥ १२ ॥

(१) 8-सोपानवदः। (२) प्ञ्चनिदं ए एके नासि | (३) B विलाबि।

` 36 ॥

खौमानमुष्य तनयो नयचक्रचारु- चारालवालनवकल्पतरप्ररो हः | सत्सन्धि-विग्रहषुरौणष्पदावलम्ब- अश्डेश्वरो विजयते सचिवावतंसः ॥ १२॥ यद्याताचतुरङ्गिणौः भरनमह्गोलघातस्फुट- ह्ोगीन्द्रा्रभिरः-फणा-मणिपतत्‌खण्डप्रदौपा एभिः ie पाताले निविड़ान्धकारपटलो निर्मोषदृष्प्रिया- स्तत्र त्षणलब्धलोचनफल*गायन्ति भोगिस्ियः॥ १४॥ Sarat गिरिदुगीमं मुजवलादुनमल् TATA सव्यान्‌ राघववंशजानुविरिपो सुस परतापानलैः \ देवं विष्ठवरप्रदं पशपतिं da योऽप्रूजयत्‌ कषां नैष धरातले सुतिपदं मन्तौन्द्रचण्डेश्वरः ॥ १५ ॥ शालीनं गिरिकन्दराखपि बनिष्वन्त्दितं fant gant चिरमग्नमद्विभिखरप्रागभारमप्यासितम्‌ | ama विजितैरनेन सुतरां भोताकभिभूमिैः frau दुमणेः कुले भगवतः खं जन्म तत्तत्‌ कतम्‌ ॥ १६॥ square रथचक्रनेमिनिवहदंन्ताबलानां मदा- सारैः 'सिक्षतले महायतरणवेते eases |

(१) +-दरीष।, (२) ५--यालाच achat | (द) कलाः (x) © इक -उनयूलया द्विनितम्बमन्बरमस्िं हत्वा पताकाष्टत शलेनोद्धतरजोभररनिग्टतं भित्वा मह।कन्दरं । इं equa? डमघो निन्य दगे एन जेपाखचितिपालवगेमनयद्धङ्ग समन्तादयम्‌ ॥

क्त्यरल्लाकरः।

नाराचाहतदाडिमोपमपतत्‌ कुम्भौ न्रकुम्भापतत्‌- मुक्ञाजालकसुमस्य नु यशोबोजं fats चिरम्‌ ॥ १७॥ एतेनातिवदान्यमोलिम णिना सन्प्ानितेर्धिभि- दंत्तानेकमनोरथाधिकमहादानोच्छितैरज्करितः। खङ्गश्रेणिमसोमलोमसतनुच्छायः स कल्यदुमः पपर्चगोतन्मकरन्दबिन्दुनिवहव्याजेन रोरुदयते ॥ १८ ॥ एष मैथिलमहोभुजा भुजदन्दवारितसमस्तवैरिणा | ओविधायिनि कुलक्रमागते सन्धिविग्रहपटे yuma: ॥१९॥ उन्मीलत्‌सहकारसौरभमिलद्‌ अङ्गो TART TTT विप्रेभ्यः सुरपत्तनप्रणयिनो रावनश्यामलाः | ग्रामा; सच्चरदापरगाजलभरेरुत्रिद्रनालिखिय- स्ते दत्ताः कति न प्रसन्रमनसा मन्तौश्वरेणामुना॥२०॥ ‘sage चौ खनत्तरलमारुतलङ्गनया घनरवावरत्तमभिरामपुरेऽथ सरः | दिवि शरदश्रविश्रमपटलोदरगस्फ़र- दरबिन्दबेश्मविलसत्‌ निरुन्मसितम्‌ ?॥ २१॥

(१) 7--प्रच्योतत्‌। (९) ^+-षुस्तके चधिकमिरं yay’) (a) ॥ (.-एस्तके एकविं एति-दातिं शतिन्लोकौ नस्तः | C—gazaaa शंखसकला भद्रलमतिना सनतरतारकासरसमं सिमरामपएरे। पवनजगोडताम्बुजरजःपटवासचयं facies fea नवबमचोसखनदेष सरः ॥ A—ygaa अभिकमिदं पद्यमशु्गम्‌ |

HATATAT: |

श्रापोतो जलधिस्रया चुलुकितः ्षारोदकोऽभ्येहि मा- मापातं मधुरं घटोडवसुने यदस्ति शक्तिस्तव । दयचेवदतीव वौचितुलिताश्नोषिस्फट।म्नोभरा- रातैस्यतहस्तिरासमदिताारमेतत्‌ सरः ॥ २२॥ एतत्कोर्भिजिनोषुरोमभजदेवः सुधादोधितिः प्रायः शेखरतामवापन षनस्तस्मादसौ तत्‌फलम्‌ | इत्येवं गलिते मनोरथभरे पड्'च्छटासोदरं धत्त नि्निंतकान्तिरन्तरधिकं शद्धे कल शयो ॥ २२ ॥ विश्वाः weed कचन परिसरे कामधेनुं .दधानः क्ञाप्यन्तः पारिजातं कचिदपि च दधोषयादोविसुक्तः | ओमश्डेश्वरे खतिनिगमविदा तन्धते तेन तदत्‌ विष्णुव्याख्ादिवाक्यस्फुरद ख्तमयः छत्यरन्नाक रोऽयम्‌ ॥ २४ ॥ afaa किञ्चिदपि शंसति कामधेनु- ` , े्टमल्यमपि कल्पतरने दत्ते । । we न गन्धमपि कञ्चन पारिजात- arses विविनक्ति नयप्रवौणः ॥ २५॥ =e नानाञ्तिस्ृतिकदम्बपराणराभि- गोडेतिदासनिङ्रग्बमहागमानाम्‌ | तंतं विरोधमवधुय बुधेन छत्य- रन्ञाकरोऽयमसुना विहितो हिताय ॥२६॥

` (#) ^-भरेऽयड।

E ' ड

खरूपफलमानेभ्यो निमित्ताज्च विधौयते | अभोषटफलदस्यात्र wearer निरूपणम्‌ ॥ परिभाषा ततः प्रोक्ञा ततो मासपरिखितिः। IST चैत्-वैशाखौ ज्येष्ठाषाढौ ततः परम्‌ ॥ ततश्च खावणो भाद्र ्राश्विनः कार्तिकस्तथा । मागे; पौष! माघ फारगुनः परिकौत्तितः ॥ मलमासव्यवख्ापि-तरङ्गोऽस्य ततः छतः । प्रकोयेकच्च वाराणां व्रतादिविधिविस्तरः ॥ रविसंक्रान््यमावस्या-ग्रहणखि तयस्तथा | व्रतादितिधिषैधादिव्यवस्ितिरनन्तरम्‌ ॥ एवमागमविज्ञेन खौ चर्डेश्वरमन्तिणा | इाविंशरतिस्तरङ्गाणां छत्यरत्राकरे कता ॥

तत्र प्रहच्यौपयिकं धमनिरूपणं खरूपतः |

aa मतुः-- विद्धिः सेवितः सद्धि्नित्यमदेषरागिभिः। इदयेनाभ्थनुज्नातो यो wird निबोधत ॥ सदविर्महाजनेः अरदेषरागिभिनिंषिदरागदेषगन्यं दयेनाभ्य- नुज्नातोऽतिखरहाविषयीक्तः | विश्वाभिवः- aarat: क्रियमाणं हि शंसन््यागमबेदिनः | स धर्मो यं विगर्हन्ति तमध्मं प्रचलते ॥

() ४८ गमौषोऽ्व।

RATATAT: |

waste — avatael चरत आवां खत इति, न सुरा न गन्धव

न पितरोऽय॑ः धर्मीऽयमधमे इति ।

यं erat; क्रियमाणं प्रशंसन्ति स धर्मौ यं विगदन्ति सो- धमै; सर्वजनपदेषवेकान्तसमाहितमाथाणां ठत सम्यज्विनोतानां हदानाजेवमलोलुपानामदान्मिकानां quae भजेतेवसुभौ लोकावभिजयतोतिः।

a चर्माधमौिवमस्तिति वदन्तौ भ्रमतो न सुरा देवादयो धमौधमीविमौ तिष्ठत इति वदन्ति । किन्तु प्रशस्ता प्रथस्तक्रिय- साशवित्रेषयोरेव यथासंख्यं धमाधम पदप्रयोग इत्यर्थः ॥

भविष्यपुराणे-- ध्मः ओेयः wafed खेयोऽभ्युदयलचणम्‌ |

मै; जेय इति चेयःसाघनमिल्ययेः, Ta एनः ओेयोऽभ्युदय- रूपमिति कल्पतरः |

gag धरमैशब्दो नित्यं नेमित्तिकं काम्यमित्यादग्रिमालुसारेण क्रि्ापर इति बोदव्यम्‌, aeved तु धे अन्य एव धर्मशगव्द

of

(क) Began , (+) Bfarexerrat (७) +--विलयति।

(५) ए-कमे ।

कत्यरलाकरः। अथ धर्मविशेषाः |

तत्र हारोतः-

अधाय्भिणां saat विरेषधमेः समानधर्मः छत्त्ध्ेशेति। एथगायमघर्मानुष्ठानात्‌ एथग्धर्मो यथा चतुर्वणौग्रमधर्माः, खाश्रमविशेषानुष्ठानादिशेषधर्मो ear नैहठिकयायावरानुन्ञायिक- चातुराचम्यसिद्वानां, सवेषां यः समानः स समानघर्म afea: AAT; |

afea-armaa ब्रह्मचारिविशेषौ, भ्रानुन्ञाविको वानप्रख- faite: चातुराचम्यसिदो afafaita: | afea: acre इति निष्टा संसारसमासिः, भागन्नानवतः प्रत्यवायपरोहाराय नित्य नेमित्तिककमीनुष्टानमिति यावत्तमयोजनको! नेषठिकः ॥

घ्म इत्यनुठत्तौ भविष्यपुराणे-- सतु पञ्चविधः प्रोक्तो aca: सनातनः | वधमः WAAR आञ्रमाणामतःपरम्‌ | वर्णा श्रमस्तृतोयसु गौणो नेमित्तिकस्तया ॥ व्षत्वभेकमायित्य यो धर्मः संप्रवर्तते | वर्णधर्मः स sag यधोपनयनं दप ॥ यस्त्राश्रमं समाचित्य अधिकारः aaa | स खलवाश्रमधर्मसु भि्तादर्डादिको यथा ॥

(a) (© प्रयोजकः। न्‌

: ge छत्यरलाकरः | व्द॑लमाचमलश्च योऽचिक्लल WAN । ख वर्णाश्मधर्म॑सु मौष्नोया भेखला यथा ॥ यो शशेन vada गुणधर्मः स उच्यते । यथा मूद्ाभिषिकस् प्रजानां परिपालनम्‌ ॥ निमित्तमेकमाचित्य यो धमः dress । भिन्तिकः स fata; प्रायचित्तविधियेथा ॥ अधिकारोऽत् धर्मः | योकालिकाषुरणे-- इष्टापूर्त सृतौ wat gat तौ गिषटसन्मतो | प्रतिष्ठायन्तयोः पूर्तमिष्टं यज्नादिलक्षणम्‌ | भक्तिसुतिप्दं पूर्तमिष्टं भोगायैखाधनम्‌ ॥ प्रतिशायं देवप्रतिष्ठा-जलोत्सगौदि, स्मृतौ स्मृतिविषयौ, चतौ साचाच्छतिविषयौ, गिष्टस्यतौ परम्परया समायातौ, तयोरिष्टा- quater । ओओमहाभारते-- एकाग्निकर्महवनं तेतायां यच्च हृयते | watery यहानमिष्ट्तदभिधोयते ॥ . वापोकूपतष्ागानि देवतायतनानि च । ५ भरननप्रदानमारामाः पूरते मन्यः WIA ॥ दकाभ्निकमंहवनं एकख्िदावसव्यास्नौ इवनं तेताया-

क्त्यरन्नाकरः | ११

नारदः- भातिष्यं वैश्वदेवच्च इटमित्यभिधौयते ।

|.

ग्रहोपवासे aera ख्यधसंक्रमणे तथा । दादश्यादौ च यदानं तत्तत्‌ BATA ॥ serge दिजातोनां wa: सामान्य उच्यते | अधिकारो भवेच्छूदः ge धमे न वेदिक ॥ वैदिके ज्योतिष्टोमादौ । भ्रव हदस्मतिः- wasay सकलो धर्मस्तेतायां त्रिपदः aa: | पादः प्रविष्टोऽधर्मस्य मत्सरदेषसम्भवः ॥ धमधम समौ भूत्वा हौ पादौ! हापरे स्मृतौ | तिषेऽधर्मस्िपादसु धर्म; पादेन संखितः ॥ तयोस्तपः तयुगे srt तरेतायुगी aay | Brot त्वध्वरः प्रोक्षस्तिथे दानं दयादयः ॥ fas कलौ दानदयादिभिरेक एव चरणः। भरत च सत्य- युगे चलवारोऽपि चरणा उत्कृष्टाः क्रमेण Peale: न तवप- छष्यमाणस्याभावस््रेतादौ बडष्विरोधात्‌। भतएव-तपःपरं कछ्तयुगी इलयलारषवाचिपरष्पदम्‌ |

(१) ‰+--दिषादो। (९) +--बगे। (x) B—omit—yr-

4३ ॥ क्षत्यरन्नाकरः।

तथा भविष्यपुराणे-

ब्राह्मण-च्षत्िय-विशां शद्राणाच्च परन्तप! |

कमपि प्रविभक्तानि खभावप्रभवैर्ुरैः ॥

यमो दमस्तपः शौचं ्षान्तिराज्लवमेव च ।

wid विज्नानमास्तिकयं ब्राह्मं कमं खभावजम्‌ ॥ विन्नानं यन्नादिकर्मकौशलम्‌ ।

Ma तेजो टतिर्दाच्यं ge चाप्यपलायनम्‌ |

दानमौग्वरभावख चान्तं कम सभावजम्‌ ॥

Mea विक्रमः तेजोऽशटष्यतौ पाधिकवां रूपं, eel दत्तता

sare इति यावत्‌, ईश्वरभावः प्रभुतरम्‌ |

ama दशथभिर्व्ैसेतायां हायनेन तत्‌ । gat तच्च मासेन अ्रहोरात्रंण तत्‌ कलौ ॥ तपसो ब्रह्मच जपादेश फलं feat: | प्राप्नोति षरुषसतेन कलिः साधरिदोच्यते ॥ ध्यायन्‌ कते यजन्‌ यज्ेखरेतायां emtsaaq | यदाप्नोति तदाभ्नोति कलौ ets केशवम्‌ ॥ इति कलौ HATTA TAA |

मनुः-- 1 अध्यापनमध्ययनं यजनं याजनं तथा । ५ दानं प्रति्रह्ेव बराह्मणानामकल्ययत्‌ ॥ ज्ञानां cat दानमिज्याऽध्ययनमेव च | ,विषयेष्वप्रसक्तिच्च तियस्य समादिशत्‌" ॥ पशूनां र्णं दानभिज्याऽष्ययननेव | वणिकपथं gates वैश्यस्य ठषिमेव च ॥ (eats तु द्रस्य प्रभुः कम समादिशत्‌ । : तेषामेव वीनां एयूषामनसूयया विषयाप्रसक्तिरिन्दरियविजयः, वणिक्पथो वाणिज्यं, कुसोद- बेदसम्पदायप्रवर्तकः ; भनचुयथा उपाधि

क्षषि-गोरक्त-वाणिज्यं वैश्यकर्म खभावजम्‌ |

परिच््यमकं a शूद्रस्य तु खभावजम्‌ ॥

4 Med पश्पालनम्‌। परि चर्य्यामकं वशतयशयुषालकम्‌ | खे खे कर्मण्यभिरतः dfafe लभते नरः ।

sa संसिदिरूपग्रेयःसाधकतया एतेषां कर्मणां wd

विवितम्‌ |

तधा-

Raq खरधर्मो विगुणः परधर्मात्‌ खनुष्ठितात्‌ । aad निधनं चरेय; परधर्मो भयावहः ॥ खधर्मः सखाखमधमः |

। (+) (-स्माबतः।/ (९) Cowayam | (१ (© परख्मरम्‌।

छत्यरब्नाकरः |

aat— qran aafeat चाप्रमादः सम्विभागिता। आक ्षातिथेयच्च सत्यमक्रोध एव च ॥ खदारेषु च सन्तोषः! सत्यं नित्यानसखयया | आमन्नानं तितिच्वा च धमे; साधारणो दप ॥ आदशंस्यमक्र रतव, आलन्नानं नित्यालन्नानमन्यस्य पाषण्डेऽपि सत्वात्‌, fafaat चमा |

विष्णुः- चमा सत्यं दमः ae दानमिन्दरियनिगरहः। अदिस gear तीयालुसरणं दया ॥ भावं लोभगून्यतवं देववराद्मणपूजनम्‌ | अनभ्यचूया च तथा धमः सामान्य SAA ॥

५ सामान्यः सव्यैसाधारणः |

seafa—

` दया चमाऽनचया च भौचानायासमङ्गलम्‌ |

चमहामारते-- fice सत्यं crear: Te सन्तोषो करौस्तयाच्छवम्‌ |

+ जानं यमो दया ध्यानमेष धः सनातनः ॥

, (७ छ-सुभोगः। „ (९) Bewereergyt |

कत्यरल्नाकरः। १५

देवलः —

ओचं दानं तपः खषा गुरुसेवा चमा दया । विज्ञानं विनयः सत्यमिति धर्मससु्चयः ॥

यान्नवल्काः--

इच्याचार दयाऽहिंसा दान खाध्याय BATT | भयं स परमो धर्मो यद्योगिनामदभैनम्‌ |

बदहस्मतिः-

ut वा aan वा भिन्रेदेष्टरिवा सदा। पन्ने रक्ितव्यन्तु दवेषा परिकीर्तिता ॥

बाह्ये चाध्यासिकै चेव दुःखे चोत्मादिते" कचित्‌ । न कुप्यति न वा इन्तिसा चमा परिक्तौर्तिता ॥ न गुणान्‌ गुणिनो दन्ति स्तौति मन्दगुणानपि । नान्यदोषेषु रमते साऽनसया प्रकौत्तिता ॥ भभच्यपरि(रो)हार्च संसगंाप्यनिन्दितैः | खधमें च व्यवस्थानं शौ चभेतत्‌ प्रकौर्तितम्‌ ॥ Tat Dat येन सुश्मेनापि कमणा ।

अत्यन्तं तन्न 'कन्तैव्यमनायासः ख उचयते ॥ प्रस्ताचरणं नित्यमप्रशस्तस्य च वल्नं नम्‌ | एतहि मङ्गलं प्रोक्षखभिभिस्तत्वदर्भिभिः ॥

a

(4) A-B—wkenfa® | (a) C- qatar)

छ्त्यरन्नाकरः |

: प्रदातव्यमदौनैनान्तरासना | अहन्यहनि यत्‌ किख्िदकापेषडं हि तत्‌ स्मृतम्‌ ॥ यथोत्यन्ेन सन्तोषः कन्तव्योऽप्यय वसना | परस्यादिन्तयिलाऽै खाऽच्यहा परिकौर्तित |

महाभारते- सत्यं भूतहितं प्रों मनसो दमनं दमः। तप; सकमैवतित्वं ओ चं सङ्करवल्मेनम्‌ ॥ wait विषयत्यागो Stearataatiay | aat emafeqaarad समचित्तता ॥ जानं ARTA: शमित्तपरान्तता । दया भूतदितैषितवं ध्यानं निर्विषयं मनः ॥ भ्देवलः-- ब्रतोपवासनियमैः शरौरतपनं तपः । ee aa wirataig तथा खदेलयुदाद्ृता | नास्ति छश्रदधानस्य HAA प्रयोजनम्‌ |

ares) चैवास्य रागिभिः।

चद; संप्राप्यते GT: सदानः Sa ॥ SS (१) 0-खोकादणुपकतेव्यं ©) Berend नासि ।

=

RAAT: | १७ देवलः-

विगर्हातिक्रमाक्तेप हिंसा बन्ध वधानाम्‌ ।

अन्यमन्युसमुखानां दोषाणां मषेण! चमा ॥ तथा--खदुःखेविव कारुष्यं परदुः खेषु सौहृदात्‌ |

दथेति सुनयः प्राइरलुक्रो श्च जन्तुषु ॥

यत्‌पुनवदिकानाच्च लोकिकानाच्च सर्गः |

धारणं सञ्पवि्यानां विज्ञानमिति aera ॥

विनयं विविधं प्राहः शश्वहमशमाविति ।

शरीरोपरतिः शान्तिर्दानं प्रन्नाप्रसादजम्‌ ॥

मनुः-- चतुर्भिरपि चेवैतेर्नित्यमामिभिर्विजैः। दशलक्षणको ध्मः सेवितव्यः प्रयब्रतः ॥ तिः त्मा दमोऽस्तेयं भौचमिन्द्रियनिग्रदः | रविद्या सत्यमक्रोधो दशकं RAAT ॥ देवलः-- शूयता wae Jar चेवावधाव्येताम्‌ | भ्राकनः प्रतिबूलानि परेषां न समाचरेत्‌ ॥ a

यचैवासा परस्तददरटव्यः सुखमिच्छता । सुख-दुःखानि तुल्यानि यथासनि तथा परे ॥

(1) ‰+- कण्णं |

= कत्यरत्राकरः।

अथ फलतः | aa तैत्तिरोयश्रुतिः।

wat विश्वस्य जगतः प्रतिष्ठा ait wai पापमपलदतिः wat aaa प्रतिष्ठितं तस्मा

°, क afas प्रजा उपसपन्ति इम परमं वदन्ति |

मनुः-- afaqafed धर्ममनुतिष्ठन्‌ fe मानवः। इ वौर्तिमवाप्रोति परेत्य चानुत्तमं सुखम्‌ ॥ ¢ aqua सुखमिति यथाप्राप्ततत्तत्‌फलोपलक्तणाथम्‌ | afas:—

= १ anf; प्रशस्यतारमेति लोके प्रत्य च स्वगभावे भवति ।

धर्मो विहितं क तत्कारो afam: | wi war भविष्यपुराणे अस्य सम्यगनुषठानात्‌ स्वर्गो HIT जायते | इह लोक सखैश्वथम चलच्च स्ठगाधिप ॥ अस्य धर्मस्य विद्ितक्रियाविगेषस्यत्ययैः | मैतमः-- वपं आश्रमा स्वकश्यनिष्टाः ta कञ्मफलमनुभरुय ततः शेषेण विगिष्टदेशजा तिक्ललरूपायुःय॒तवित्त(हन्त)सखमेषनो जन्म- प्रतिपद्यन्ते fase’ विपरोता.नभ्यन्ति ।

4 (१) ए-लुम्यति। (a) 7 C—wweast भवति सल्लोका समञ्जते |

(१) (--विद्याञ्च।

RATATAT: | re

ततः भेषेणेत्यत्र कस्येत्यपेक्षायां कमेफलगेषेण xara स्तम्बव चनाहपवस्था | अरतएव--

नेवेत्याकफलं (१) HH साधयेत्र फलान्तरम्‌ |

sfa गौतमोयेऽपि तच्छषस्तस्माचित्तादयपेक्येलि वदतां भट्नां तस्मादन्येन गेषेणति व्याख्यानमपेशलमिव |

लथा तत इत्यत्रापि fae षष्ठेव विवक्तिता । aaa wane विनष्टे फलेन धर्मण परिशिष्टो धर्मस्तदेव धर्मरूपं वा जनिता कियत्‌फलं Rat विवक्ताविगेषात्‌ । मेधो वौम्‌ |

तेनायमधेः-- वर्णा ्रा्रमाश्च खकोयादृषटदेतुकर्मवशात्‌। पार- लोकिकमिष्टमनुभरूय देणजातिकुलरूपायुःः शुतवित्तठत्तसुख- मेधोवैशिश्चमादाय जायन्ते ।

विष्वञ्चः सर्वतोगामिनो विसहकर्मरता इति यावत्‌| विपरोता नश्यन्तोति प्रेत्य दुष्कभफलमनुभरूय शेषेण देशादिभमेधोऽन्तयेन जायन्ते । इति ।

अत्र afaq—

सुखमेधस इति Aum एव agaifecd नित्यग्रहणादुप- पदान्तेऽप्येवः सिच्‌ विधानात्‌ |

तत्र--मन्दाल्यशब्दयोरेव तत्र हत्तिक्लतोदाहरणात्‌ । मन्दा- ara मेधाया इति चान्द्रसूव्ाचचः।

१) ए--बलात्‌ | {e) 0--ष्डानरेश्यसि न्‌ | (९) ^+-प्रश्त्त वित्त। (४) ^+ -चान।

aa ॥ कत्यरल्ञाकरः।

ASS Ge मनु-वसिष्ठ-यमाः-- ९ cor © ५ asauiai खधर््रानुष्ठाने परमपरिमितं सुखं ततः परित्तौ सर्वलक्षण नोऽपि न

©. = + ५ €, ५ ५ s कमफलशेषेण जातिं रूपं वणं बलं मेधां vai द्रव्याणि wat aquritsraaa शतं वर्षण जीवति ॥ नुष्टानमिति' प्रतिपद्यन्ते | हारौतः---

र्त्क्रवदुभयोर्लोकयोः सुख wa mand, यथौषधिवन- भचारः परमो धर्म इति वेदविदो विदुः | way ava Fannfany फलपरिहदिरेवभेतेन दोष- न waraifent लोकान्‌" प्रवदन्ति मनोषिण; ॥ फलछदि'्सक्ता । परं खेष्ठमपरिमितं चिरतरखायि, परिठत्तिः gaits लोक्षे जन्मकश्चफलगेपिण विदहितक्ीजनितधन्शेषैगे- काम्येः कैकद्यन्नदानेस्तपोभि त्यथः | Rag व्याख्यात एव । तत्‌ तस्मात्‌, तेनायमर्घः | "यू लोकान्‌ एनरायान्ति जना । का्ेर्मकताः सत्ययन्नाः प्रदाना.

यथा क्षेव्रगतामन्दमन्दसंस्काराभ्यां सत्‌फलासत्‌फले, एव.

माकगतमन्दामन्दकश्मभ्यामसत्‌फलसत्‌फले ईति | स्तपोनिष्ठा मरक्षयान्‌ यान्ति लोकान्‌ ॥

र र । दितः तच्च नित्यानाभेव कमणां फलान्तरमिति कपददिभाष्यम्‌ | एतेन कामनासदसङ्गावक्षतः फलभेदो दशितः।

ह(रोतः--

f यं र आचाराल्लभते द्यायुरा चारादौपिताः प्रजाः | एवं विद्वांसो यथाग्रमं चतुविधं wai धारयन्ति ते परः

ब्रह्मासृतमवा्रुवन्ति | भाचारादनमन्तग्यमाचारो हन्यलत्तणम्‌ ॥ HUST TTA

Poe: अदिश प्राचार Waa कर, अचय्यमतिप्रभूतमलक्तणमशभ- विष्यपुरा सूचकं देहचिङ्क स्कन्धादौ तिलकालकादि ततसचितमधमना-

रव्धफलं नाशयतोत्यधैः ।

फलं विनाप्यनुष्ठानं नित्यानामिष्यते स्फुटम्‌ | काम्यानां BRA दोषघातार्थमेव च ॥ नैमित्तिकानां करणं तिविधं कर्मणां फलम्‌ |

(१ ^-षम्धाचष्ानादिति। (२) C—aaqy | (१) ^\7-लोकाः। ~" (१) मूले. antares (९) ए--सत्यलोकाः gear: |

क्षयं कैचिदुपात्तस्य दुरितस्य wand ॥

RR छत्यरन्नाकरः |

अनुत्पत्तिन्तथा चान्ये प्रत्यवायस्य मन्यते | नित्यक्रियां तथाचान्ये द्यनुषङ्गफलां खतिम्‌ ॥

aa फलं विनापि इष्टकामनाशून्यकादयताबोधमातरेणापि, anata यतो फलाय विहितं aed, दोषघाताधं दोषो ब्रह्मवधादिजं पापं afagemrag | नन्वेवं नित्यानि निष्फलानि स्यः, Aare — :

विविधं कर्मणां फलं तेविभ्यमेवाह क्षयं केचिदित्यादि ।

aqufay अकरणप्रपदययमानप्रत्यवायपरोहारम्‌ । नित्य क्रिया श्रावश्यकः संस्कारः, अनुषङ्गफलां पुरुषसंस्कारानुसारः क्ता, नित्यात्‌ कमणः प्रसङ्गात्‌ सरगौदिफलमपि सिष्यतोव्येवं पराम्‌, तैन स्वधर्मानुष्ठाने परमपरिमितं सुखमित्यापस्तम्बः वाक्याविरोध इति पारिजाते व्याख्यातम्‌ |

श्नेतु--

इच्छानन्तरं तावप्रहत्तिरिति स्थितम्‌ । इच्छा च सुखे- ऽनिष्टसाधनसख्वरूपविरोधिनि च तत्त्वेनैव धोविषये न fe aa फलान्तरहेतुताप्रयुक्ञ इच्छोपरागः ततोऽन्यत्र सर्वत्र फलान्तर- जनकत्ववुपा सा प्रयुज्यते |

तथाच --स्यावन्दनादिष्वनिषटशसा धना विरोधिषु तच्चेनेव इच्छा तया तदुपादानं तेन नित्यानां सश्यावन्दनादौनां फलं विनाप्य- 4

(१) Bo xrwa a (४) A (-अनिष्ठटविरोधिषु।

(१) ` B—wesaara (९) ए- संस्का रार्धमेव |

RATATAT: | २३

नुष्ठानमुत्मादनं aa aura एव इच्छोपरागादित्यव वाक्य- खण्डैः काम्यानां ana ema पापघातारधः मिल्यचिमान्वेयम्‌ः |

तरिविधं कर्मणां फलमित्थादिके तु सचरणसा्न्नोके नित्य- क्मफलविभाजकल्वेनावतारिते उपात्तदुरितत्तयो यदि फलं तदा नैभित्तिकत्वमेव स्यादिति a नित्यफलविभागः। अरकरण- प्रसज्यमानप्रत्यवायच्छेद्तु ्रग्रिमखण्डे फलत्वेन व्याख्यातोऽसद्गत इव श्रतालिकप्रतियोगिकलत्वात्‌ । ढतीयखर्डो नित्ये सन्या वन्द्नादिविषयसंस्कार एव ata प्रतीयते इत्यत्र संस्कारस्य सुख दुःखहेतुस्वरूपविरोधिभवामन्यस्य च यदि फला- न्तरजञनकत्वं॑विनाऽपीच्छाविषयलं स्यात्‌ स्यादप्येवं परं ततैवा- वधेयम्‌ | तस्प्ाचिविधं audi फलमित्यादिको ग्रन्थः पूव्यैपत्त एव faafaa: | afafefa खरसोऽप्येवमेव |

यदि anata कर््ानिष्टहेतुखरूपविरोधितया सुख साधनतया चक्रापि बोधितमिति fed तदा तदन्यघानुपपत्या दिधापि ततेच्छा जायते तदनुसारेण प्रहत्तिरपोति | बहस्पतिः —

` चक्तुषौ दे festa न्यायवर्मनि। मागेसुञ्छन्ति agian: प्रपतन्ति पथथु्रताः ॥

(१) B-qwa अधिकः-खपापं तन्निमित्तं | (र) (-अ्रयिमान्यं |

< कत्यरत्नाकरः। = । २५ न्धायो न्याय्यो wa इत्यथैः स एव वतम सर्ग-नरकप्रासि- „| मसुः-- < ₹हेतुलवात्‌ | तस्म्ाइग्भे सहाया नित्यं सचिन्तयेच्छनेः | wa मनुवसिष्टो-- धरण हि सहायेन तमस्तरति दुस्तरम्‌ ॥ दुराचारो हि पुरुषो लोकै भवति निन्दितः | तमः पापम्‌ । दुःखभागी च सततं = च ॥ तथा-- दुराचारो मन्दाचारः। सोदन्रपि हि धर्मण मनो va निवेशयेत्‌ । ्रापस्तम्बः-- अरधाश्िकानां पापानामन्ते पश्यन्‌ fare ॥

aa तु प्रोलयुपल.श्वि)न्मिनप्रहत्तिन॑ ततर शासरमस्ति तदनु- अरधा्धिकानां विहितमकुव्वैतां पापानां निषिदकारिणाम्‌ |

वर्तमानो नरकाय वाध्यति। महाभारते--

aa प्रीव्युपलश्मित दति लौकिकप्रमाणतः प्रोतित्ताधनत्व- यस्य नोत्‌क्रामति मतिधश्चमार्गानुसारिण! |

क्ञानाद्यत प्रवर्तते न aa निन्दिते शास्त्रं प्रयुङ्क्त नरकाय ARIE: GUHA AMS मिचबान्धवैः ॥

7 | वाष्यति नरकवभो भवति । वाध्यतिर्वशवचन इति fama सोपानभूतं aie मानुष्यं प्राप्य दुलभम्‌ | वचनात्‌ । प्तथाऽभिमानं सन्दध्याख aT यथा पुनः ॥ अह्धिराः-- war येऽभ्यसूयन्ति बुदिमोहान्विता नराः। स्वाभिप्रायकतं कश यत्‌ किचिज्‌न्नानवज्ितम्‌ | अपथा गच्छतान्तेषामनुयाताऽपिः नश्यति ॥ migrate बालानां तत्‌ सब्ब निष्पृयोजनम्‌,॥ Sey त्वामत्र परं व्रवोमि पुन्यप्रदं ara महाविशिष्टम्‌ । श्रानवच्ितं शास्तोयन्नानर्वाज्जितम्‌ | नजातु कामान्न भयान्न लोभादगं जद्याज्ोवितस्यापि Fat: I आस्तम्बः-- एक

इदं wamtwrfes परस्त्य, भ्रभुयदये गास्लोयफलविषये | (द) ^ 0 ्ज्ञाताऽपि।

8

| ल्त्यरत्राकरः |

aq VAT. |

aa aq — वेदोऽखिलो wage स्मृतिभोले च तद्िदाम्‌ ) जाचास्यैव साधूनामामनसुष्टिरेव च ॥ अखिलो विधिनिपिषामको धर्णन्द्याजहतस्तायैलक्षषका धश्मादिपरः। वेदस्य घश्चमूलल्वालुवादयायं तद्वारेण स्पृतोनां धञ्चमूलत्वप्रतिपादनाधैः, भीलमद्रोहादि । तथाच महाभारते-- अद्रोहः aaa करणा मनसा गिरा; अनुग्रह sag शोलमेतदिदुरब॑धाः + शारौतः-- awa दैवपिढभक्तता सौम्यता त्रपरोपतापिता भ्रनसूयता दुता sored aaa प्रियवादिता कतन्नता शरण्डता प्रशतिश्चेति! त्रयोदशविधं शौलं एतस्याचारवत्‌ प्रामाख्म्‌ | तदिदां वेदाधैविदामाचारो विवाहादौ च त aera wafer wae? वैदिकसंस्कारवासितामनां स{धूनाभेकन्र Te मनःपरितोषः । तदुक्तं agate: — ¢ एतेन वैदिकानेकधर्कधोसंस्ताःसनाम्‌ | ५ ` आततुषः प्रमाणत्वं fad धन्छप्रसिदये ॥ इति ।

(१) 7 C—watfa: | (र) संस्तुताः

कत्यरन्नाकरः। २ॐ

खान्नवल्काः-- युतिः स्मृलिः cera: खस्य च प्रियमासमः1 सम्यक्‌ संकल्पः कामौ wT मिदं स्मृतम्‌ ॥ प्रियशब्देन प्रोतिलंच्यते खस्यानो wha न तु ale} सम्यक्‌सङ्ल्यज इति सम्बक्संकत्पास्नातः कामः शास्त्राविरुदेऽ् यथ मया भोजनव्यतिरेकेणोदेकं न पातन्यमित्ति विश्वरूपः | waa सम्बक्‌ संकल्पाद्रागादिविहितसंकष्पादुज्नानादुपजातं ्राह्मणोपचिकौर्षादि यदेव मनुना शोलत्वेनोक्ञं तदेव सम्यक्‌ संकल्पज इत्यनेनोच्यते | अथवा शास्त्रेण वैक स्पे विषये प्रतिबो धिते श्रालततुष्टिरिच्च्छैव faarfaafa तथा-- पुराणन्यायमौमांसाधम्मणास्ताङ्गमिधिताः। वेदाः स्थानानि विद्यानां wire च चतुदेश ॥ (feanat पुरुषार्थन्नानानां धरस्य च स्थानानि व्यवस्यापकानि ्ोधकत्वेन |) ्रोविष्णुपुराणे-- अङ्गानि वेदाश्चत्वारो मौमांसा न्यायविस्तरः) waned पुराणञ्च विद्या द्येता्तुर्दण # श्ायुवंदो धमुर्व॑दो गान्धर्वेति ते वयः 1 अशास्त्रं aque विद्या werent ताः॥

1) AC पुस्तके (—) fefsain: पतितः)

ee कल्यरल्ाकरः।

agen wanfafe प्रति प्रधानानि, ade: पुनर्हषटप्रघानाः कचिदलौकिकमधंप्रमाणयन्त्य vaste प्रमाणम्‌ | समन्तः

वेदवेदाङ्गतिहासपुराणतकमी मांसाध्मशास्ताणि बुलगण- देशजातिवणंधञ्चपाखर्डाश्रम यो ति यधसव्यवस्याप्रवत्तकानि |

आद्यो wat ata: प्रत्येकमभिसम्बध्यते। कुल- धमे: चडाकरणकालादि;। गणघर्माञ्च वच्यमाणाः, देगधमीः सूतादोनामण्व-

स्तोणां वैगविन्यास'विशेषादयः। जातिधर्माः

सारथ्यादयः, वर्णधमै उपनयनादयः। पाखण्डा वेदबाह्याः

श्रायमधम्मष भिक्तादण्डादयः। योत्तिवग्डन्दोऽध्यायौ aga: aaa भोजञनादयः। पुनभैग्रहणं ora. सम्बन्धव्यवच्छेदार्थम्‌ | पारस्करः — विधि्विधेयस्तकय az: षड्ङ्गाकः। विधिरज्ञातज्ञापको वैदभागः। विधेयो मन्ः। तर्को मौमांमा। देवलः ` ऋग्यजुः सामाघर्वाणो वेदाः | शङ्लिखितौ A afaaanrearta तैषां प्रणेतारो मनु-विष्णु-यम-दक्ताऽङ्किरो- $तिःछदस्यत्युशन आपस्तस्ब-वसिष्ठ-कात्यायन प्ररा्र-व्यास-गङ्क- लिखित dat गोतमः. ग्रातातप हारौ त-याज्नवच्काय-प्राचेतस। दयः ॥

(१) 1) (--वासोवषिन्याम |

ra

RATATAT: | RE

धमः-- मनुर्यमो वसिष्ठोऽचिदत्तो विष्णुस्तथा ङ्किराः | उशना वाकपतिर्व्यास श्रापस्तम्बोऽथ गौतमः ॥ कात्यायनो ACTA यान्ञवल्करा; पराशरः | संवर्तथैव mea हारोतो लिखितस्तथा ॥ एतैर्यानि प्रणीतानि धर्मशास्त्राणि वे पुरा । तान्येवातिप्रमाणानि न हन्तव्यानि" हेतुभिः ॥ शह्लिखितस्मृतावादिपदग्राद्या्ेते देवल सोम जमदग्नि प्रजापति-विष्वामित्-वुध-सुमन्तु-पैटौनसि-पितामह-बौधायन-छा- गलेय-जावाल-चवन-मरोचि-काश्यपाः । तथाच भविष्यपुराणे - अ्ष्टादणपुराणेषु यानि वाक्यानि पुचक। तान्यालोच्य महावाहो तथा स्मत्यन्तरेषु च ॥ मन्वादिस्पृतयो arg षटत्रिगत्‌ परिकीर्तिताः| तासां वाक्यानि क्रमशः समालोच्ः ब्रवीमि ते॥ इति का्तिकैयं प्रतीष्वरवाष्यम्‌ | ताथानन्तरोक्ताभिरेव स्ैपरिग्टहीताभिः पन्त इति कल्यतरु; | तन्न, तश्रा स्मृत्यन्तरेषु चेत्यनेन भविष्यपुराण एव षट्‌तिंशत्‌- ख्ृतव्यतिरिकतस्परतदर्भि तत्वात्‌ गोभिल-ऋष्यगृङ्गादौनामपरस्मृति- काराणां aa तत्र स्वयभमेवा्दरात्‌ |

(१).\--हातव्यानि। (>) - लोका) (३) ५--खवतारितत्वात।

2 = 1

राजतुल्ययोगकेभेण कामघेनुकता श्रन्येरपि व्या्रादिसुनीनः- सादरात्‌ । तस्मान्महाजनपरिग्छकीतत्वमेव तन्वं न तु षट्‌ त्रिंशदन्यतमत्मिति ध्येयम्‌ । हदशातातप-हह मनु-योगियान्नवल्का-छदवसिष्ठ -लघुहारोता- दौनितु प्रसिदान्तगेतान्येवावस्थाभेदेन ata करणात्‌ 1 तथाच यान्नवल्काः-- खोगशास्तरञ्च यत्‌ प्रोक्तमिति । तथा-- स्रानमब्दवतेमैन्तैयैत्लयोक्तं yaaa) इति | यानि तु ख्द्मतत्मरिशिष्टानि तान्यपि स्तृतयन्तरेषु च इत्यने- नेव परि्द्टोतानि aerate | यानि तु विष्णुधर्म-शिवध-महाभारत-रामायणादौनि तान्यपि तथैव परिग्रहसाम्यात्‌ | णवं पुराणान्यपि | तथाच भविष्यपुराणम्‌-- अष्टादशपुराणानि रामस्य चरितन्तधा। faquaifearafa faaaata भारत ॥ कार्ष्णचच पञ्चमो वेदो यन्महाभारतं स्मृतम्‌ | सौराय धनम राजेन्द्र मानवोक्ता महोपते। जयेति नाम चैतेषां प्रवदन्ति मनोषिशः ॥ इति । awa ma स्मतिरिति कतवा प्रामाणिकानां लिखनं ae- विज्नायमानवक्तकमपि महाजनपरिग्रहात्‌ प्रमाणमिति। त्ता ख्मृत्यन्तरेषु चेत्यनेनेव संग्टहोतम्‌ |

कछत्यरलाकरः। २१

त्तु षट्‌विंशन्मतादि तत्‌ afaea परिग्रहात्‌ fanaa प्रमाणमिति) इतिहासोऽपि पुराणमेव-- इतिहासपुराणाभ्यां वेदं समुपवुंहयेत्‌ । इति क्चनात्‌ ) पञ्चरातपाश्पताटीन्यपि शास्त्राणि वेदाविरुद्भागी प्रमाख- मेवेति पारिजातः) मल्छपुरागे-- सर्गश्च प्रतिस वंशो मनन्तराणि च वंशानुचरितच्चैव रागं पञ्चलच्तगम्‌ ॥ प्रतिसगैः प्रलयः । विष्णुपुराणे श्रष्टादशपुराणानि gums: प्रचक्त) ब्राह्मं ust वैष्णवच्च da भागवतन्तथा ॥ तथान्यन्नारदौयञ्च माकं ण्डयच्च सप्तमम्‌ | आग्नेयमष्टमञ्चैव भविष्यं नवमं स्मृतम्‌ ॥ दशमं ब्रह्मवेवरस लिङ्गमेकादशं तथा । वाराहं दादशञ्चैव areas त्रयोदशम्‌ ॥ NOCH वामनश्च कौम पञ्चदशं सृतम्‌ । मात्छञ्च गारुच्चैव AMIE" ततःपरम्‌ + मत्छपुराणे-- Urs पुराणे यत्‌ प्रोक्तं नरसिंहोपवर्णनम्‌ | तदष्टादथसाडसरं नारसिंहमि रहीच्यते ॥

RR RATATAT: |

= aa माहा कार्तिकेयेन वण्येते | नन्दि'पुराणं ama नन्द्ाख्यमिति awa Il ad शाम्बं पुरस्छत्य भविष्येऽपि, कथानकम्‌ | तत्‌ प्रो यके ष॒नर्लौके शाग्बमेव सुनित्रताः |

एवमादित्यसंन्ञा च तत्रैव परिगद्यते ॥

अष्टादशभ्यसतु एथक्‌ पुराणं यत्तु दृश्यते |

fasta दिजयेष्ठास्तदेतिभ्यो विनिगैतम्‌ ॥ विनिगेतसुद्धतं यथा काल्तिकापुराणादि |

शङ्कलिखितौ--

आक्रायप्रामाण्यादाचारः स््वेषासुपदिश्यते | श्राचार्यरित्यथेः।

विष्णुषुराणे--

साधवः क्षोौणदोषासतु सच्छब्दः साधुवाचकः | तेषामाचरणं यत्तु सदाचारः स उच्यते ॥

वसिष्ठः--

afa-mfafafedt ध्मस्तदलामे शिष्टाचारः प्रमाणम्‌ | बौधायनो यम (

लोकै शिष्टा विगतमत्सरा निरदृष्ाराः Alaa लोलुपा gat दपै.लोभ-मोह-क्रोधविवच्निताः।

(१) Boar ,

(२) ए -भश्रिष्यति।

RATATAT: | २३

धर्मेणाधिगतो येषां वेदः सप्रिवुंहणः । शिष्टास्तदनुमानन्नाः युतिप्रल्क्षहेतवः ॥ मत्सरः परोलार्षाऽसदिष्णुलवं निरहङ्ारा निरभिमान; कुमभो- धान्या अल्यसन्तुष्टा इह विवक्तिताः । अलोलुपा विषयालम्पटा; । दः ख्यत्यधं पर्म्रानुष्ठानं धर््णाध्वयनेतिकर््तव्यतया, सपरि- क साङ्गेतिहासपुराणः। तदनुमानन्ना वेदोहापोहकुशलाः | शुतिरवेदः wae: श्रविन्दरियग्राह्नो हेतुरुपायो wheel येषां ते तथोक्ताः । वसिष्ठः-- पारम्मश्चागतो येषां वेदः सपरिबृंहणः | ते शिष्टा ब्राह्मणा Sar: gfanaagaa: ॥ हारोतः-- शिष्टाः शुतिस्पृतिविहितावखिताः प्रतिपत्तव्याः | भ्रवस्यितन्नानानुष्टाननिष्ठाः | श्रापस्तम्बः-- स्लोभ्यः सव्यैवरणम्यय what प्रतीयादिलेक | एके ये gana स्तोषु शूद्रेषु चाथन्धणस्य वेदस्य भेष इल्युपदिशन्तोलक्ताः, गिष्टाचारपरामाण्येऽतिप्रसक्गनिवारणायाह श्रापस्तस्बः--

eet धर्मव्यतिक्रमः साहस्चैव पूर्वेषाम्‌ |

तेजो विशेषेण प्रत्यवायो न विद्यते |

agate प्रयुच्ञानः सोदत्यवरजोऽबल; ॥ ५८

ह ~ RATATAT: |

व्यतिक्रमो afegsar रागजा दुष्हत्तियधेनरस्याहत्या- सङ्गः । साहसं क्रोधादिनाऽविखष्यप्रहत्तिर्यथा वसिष्ठस्य जल- प्रवेशः | अवरज इदानौन्तनः, WAST निषिदक्रियाजन्यानिष्टोदय- विरोधिधक्षशून्यः, तेजोविभेषोऽपि get स एव धर्मी विवच्ितः सतु MAMA ARTA: || यथा GHC TTT faufea' ) wand विदितपापं कञ्चन feud इत्यासतक्ल- साक्तात्कारवतः पापानाञ्चेषबोधकश्युतेः।

न vate: प्रतिसन्धानाय होनक्गेगस्य देहिनः |

दति स्मृतेख । गहलिखितौ--

आपतखपि हि कष्टासु परमं नैव कामयेत्‌ | नाभच्ं भक्येत्‌ किञ्चित्‌ न पूव्मैचरितं चरेत्‌ ॥ केजोमयानि gaat नवीनानोन्दरियाणि च । ula नोपलिप्यन्ते पद्चपत्रमिवाम्भसा ॥ सुरां पिवन्ति त्रिदशा या चापेया दिजातिभिः। हरन्ति वित्तं यत्‌ सिहास्तच्चासिद्धे न विद्यते । qaiafed fafad सुरां पिवन्तोयाद्ि दिजातोनां देवताल-

सुररोक्तत्य ।

महाभारते-- “mata यानि कर्णि सदेवः सुनिभिस्तथा। कर्मणि निषिद्धानि) (१) CH fea (a) C- ee [|

॥ ज अ अ अजक |

AG

छत्यरलाकारः | ३५

नाचरेत्तानि water श्रत्वा चापि न विश्वसेत्‌ ॥

सोऽयं पुरुषविशेषस्यैव व्यतिक्रमः। कच्चित्तु देशचार- व्यतिक्रमरूपः | aa बौधायनः--

पञ्चधा विप्रतिपत्तिदंक्िणतस्तथोत्तरतः यानि दक्तिणत- स्तानि व्याख्यास्यामः। यधैतदनुपनोतेन सह भोजनं स्तिया मह भोजनं मातुल-पिटठस्वदुदिद्टपरिणयनमिति | श्रथोत्तरतः--

उर्णीविक्रयः सौधुपानसुभयतोदहिव्यैवहारः, श्रायुधोयकं ससुद्रयानमिति। इतर इतरस्मिन्‌ gat दुष्यति इतर इतरस्मिन्‌ तत्र देशप्रामा खमेव स्यात्‌ भिष्यैतदिति गौतमः। उभयन्तेतत्राद्वियते शिष्टसपृतिविरोधदभेनात्‌ |

प्रतिपत्तिः धर्मशास्तरविर प्रतिपत्तिः उभयतोदद्धिकभयतो-

दन्तैः। aa दैशप्रामार्डभेव स्यादिति पूव्मैपत्तः। शेषं सुबोधमिति। देवलः--

भिक्ता-व्याकरण-निरुकत-च्छन्दः-कल्प-ज्योतिषाणौति वेदाङ्गानि। तथा र्षा पव्यहत्तान्ताख्मयाः प्रहत्तिफला इतिहासाः | श्रार्षा ऋषिप्रणोताः।

भविष्यपुराणे-- दृष्टा तु स्मृतिः काविददृ्टाघौ तथाऽपरा । EVLA CASA न्यायमूला तथा परा ॥

अत ॥

श्रतुवादस्मतिस्न्या शिष्टा तु पञ्चमो | aah एता वेदमूला दृष्टाधां परिहत्य तु ॥

तथा-- षाड्गुण्यस्य प्रयोगे तु प्रयोगः कार्यगौरवात्‌ | सामादोनामुपायानां AAT व्याससमासतः ॥ श्रध्यत्ताणाञ्च निक्तेपः कण्टकानां निरूपणम्‌ | zema स्तिः प्रोक्ता ऋषिभिगैरुडाग्रज' ! ॥ extiarfia: सदा Hat AM मांसं न भक्तयेत्‌ | अदृषटर्था स्मृतिः मोक्ञा ऋषिभिन्नानको विदैः ॥ पालाशं घारयेदण्डसुभयाधेां विदुर्बुधाः | विरोचे तु fare: स्याज्लपहोमश्रुतौ यथा ॥ सुतौ दृष्टं तथा काय स्मृतौ न तादृशं यदि। अनुक्लवादिनौसातु पारिव्राज्यं तथा ग्टहात्‌ ॥

षड्गुणाः सन्धिविगरहादयः प्रयोगः काय्येगौरवात्‌ षाड्‌- ques व्याससमासाभ्यां awe इत्यथैः । सामादौनामपि काञगौरवात्‌ व्याससमासाभ्यां प्रयोगः कर्तव्य इत्यथैः । जपहोमशरुताविति सूर््योदयावधिसावित्रौजपोऽनुदितदहो मविषयो

aati ^

क्षत्यरत्राकरः | ३७

्रनुक्तवादिनो aar— garage वित्तैषणाया्च लोकौषणायाय ( व्यलायाथ ) यथाप्राप्त--भिक्तं चथ्यं चरन्तौत्यनयाऽनूदितं बराह्मणः WAAR दिति मनुस्मृतिरवेदति विधत्ते इत्यर्थः । गौतमः-- तुस्यबलविरोधे विकल्पः | जावालः-- श्ुतिस्मुतिविरोधे तु afata गरोयसौ। अविरोधे सदा काय्य ard वेदिक्वत्‌ सदा ॥ गीतमः-- देणजातिकृलधन्मा्ा्नायैरविरुदाः प्रमाणम्‌ | areata: युतिस्मृल्यादिभिः। श्ुतिभित्यनुहत्तौ भविष्यपुराणे-- शरुत्या सद विरोधे तु साध्यते विषयं विना। area विरोधेन कार्य्योऽन्यत waa: ॥ स्मल्यर्धेन विरोधे तु wine वाधनम्‌ | परस्परविरोधे तु न्याययुक्ञं प्रमाणएवत्‌ ॥ new विकल्सतु व्यवस्थासम्भवेऽसति | afanre विकल्प आकाह्धापूरणे सति ॥ विषयं विना कुत्रापि विषये अरवकाशमन्तरेण waa wi MAA अरधंशास्तरस्य ewateaze: | wat ्रथेशास््रयोरेव न्याययुकञं प्रामाणिकम्‌, weet whatee विकल्पः, sae

¢ ~ छत्यरत्राकरः |

सम्भवे विश षव्यवस्यितिसम्धषेऽसति, सति तु व्यवस्थेव स्मुतिशास्तः विकल्पः | | धच्धयास््योविरोषे विकल्म आकाहकापूरणें ATE सत्यां तदुपवुंहणे समुच्चय एव तेन ATH समृत्यादोनां । समुच्चयः सूचितः | मनः -प्रत्यत्तमनलुमानच्च शाब्दच्च विविधागमम्‌ | tad सुविदितं कायं wafafeadtaat ॥ आं धर्मोपदेश वेदशास्त्राविरोधिना | यस्तके गानुसन्धत्ते स wai वेद नेतरः ॥ शाब्दं शब्दन्नानानन्तरजं विविधागमं विविध ्रागमः तिस्मत्यादिरूपः करणतया यस्व, आं ऋषिप्रणोतं तकण न्यायविमर्घणेति केचित्‌ | ५ अन्ये प्रसङ्ककरूपेणेति पूजितविचारया मौमांसयेत्यपरे भदे- saz वा सहकारित्वानुवादात्‌ सव्यैमिदमविरोधि। कल्पतरु कारम्तु-- प्रमाणमाव्रोपकारकतयैव तकंमवतारयति स्र aaa

marca यथायथं तकंषहकारित्वात्‌ प्रमाणविभागविवाद-

बन्ध \एव | व्यासः--ध्शदिमभोप्तुभिनं aerate | wre कारणं we मिश्रमन्यत्‌ प्रकौ तितम्‌ ॥

(९) (--अन्यन्र ख ।

क्षत्यरल्राकरः। ae

श्रतः स परमो UT al वैदादवगम्यतं। aut सतु विज्ञेयो a: पुराणादिषु खखितः॥ एतेभ्योऽपि यदन्यस्य किञ्चिदर्भिधायकम्‌ । तदह्ुतवचौ विदि मोहस्तस्याश्रयो मतः ॥ वेदा्वित्तमैः कम्म यत्‌ स्मृतषिभिः gt । तद्येन नुतिष्टेत तत्निषिदच्च वज्जयेत्‌ ॥ a fe ara लाकानां हितकारिणः | प्रदिष्टवन्तो यं धं dual न विचारयेत्‌ ॥ वेदार्थो a; खयं waar भवैवयदि | ऋषिभिनिंचिते' तत्र का शङ्का स्याक्नोषिणाम्‌ ॥ शङ्लिख्ितौ-- रागदेषादिष्दग्धानामन्ञानविषपायिनाम्‌ | चिकित्सा धर्मशास्त्राणि व्याधोनामिव भेषजम्‌ ॥ रागदेषादिद्ग्धानां सतामन्नञानविषपायिनां श्मरूपनज्ञान- भाजां चिकित्सा waarenfa वैषयिकन्नानाधानहारा मोह- farina | यमः--यथा fe aad भाण्डं दुष्टं वषश्तैरपि । पनः पाकेन शुध्येत WaT feat: ॥ हारौोतः--भक्नानतिमिरान्धानां श्ामितानां कुटष्टिभिः। धर्मशास्त्रप्रदोपोऽयं धार्यो मागेप्रद्कः ॥

(१) +--जनिोते। (९) -देषाग्नि- |

3 9 क्त्यरनाकरः।

कुदृष्टिभिर्मन्दरागेवंदविदेषिभिः। यमः- वेदाः प्रमाणं स्मृतयः प्रमाणं धर्मार्थयुक्तं वचनं प्रमाणम्‌ | यस्य प्रमाणं न भवेत्‌ प्रमाणं कस्तस्य FATA प्रमाणम्‌ ॥ नयस्य वेदान च धर्मास्त न ठडवाक्यं हि भवेत्‌ प्रमाणम्‌ | ta धमकायान्रिहतो दुरामा नात्मापि तस्येह भवेत्‌ प्रमाणम्‌ ॥ वेदाः प्रमाणमिति समुदायस्य प्रमाकरत्वविवन्षया एकवचनं wage वचनमिति च सहचनाभिप्रायम्‌ । यस्य प्रमाणंन भवेत्‌ प्रमाणमनन्तरों वेदादि यस्य प्रमाणं न भवेदित्यर्थः | afas:— चैविदयहदा af qqad wafast जनाः। gaa’ पावने चैव स धर्मो नात्र dma: ॥

` जैविदयहहाः शिष्टाः पतने अधरे पावने धं यं ब्रूयुः

स धीः ।' मनुः- १. श्रना्ातेषु wag कथं स्यादिति चेद्धबेत्‌ | a शिष्टा ब्राह्मणा ब्रूयुः स wa: स्यादशङ्कितः ॥

(१) (-सोऽधभ््ैलत्‌ nae: | (९) ए-पवने।

क्षत्यरताकरः;। ४१

अथ निमित्ततः |

तत्र णङ्गलिखितो-

aa ध््मलक्तणानि-देशः काल उपायो द्रव्यं खहा पारं त्याग इति समस्तेषु water: साधारणोऽन्यथा विपलेतः। ्रह्नापात्रसम्पन्नो ध्मः ata: खदा द्रव्योत्पत्तिरिति काल- स्तन्मूलो देश आ्र््याबत्तीदिः, कालः संक्रान्त्यादिः, उपाय इति- कर्त्तव्यता दरव्यं त्याज्यमाज्यादि, यदा गास्तार्थेऽतिप्रत्ययः |

पात्रं विद्यातपोहठत्तसम्पन्न, त्यागो जपादेरप्युपलक्षणम्‌ | समस्तेषु सर्वेषु सत्मु vaifedt धर््मोत्पादः साधारणः aay सत्सु भवति, भवति चैकोनापि विना, एवच्च देशादौनामपि यथासम्भवं प्रत्येकं कारगत्वसुक्म्‌, अन्यथा देशादौनामन्यतमस्याभावे विपरौतो wage वैगुण्यं वा, षिगरेषविहितदेणकालविशेषं विनापि खद्वापात्रविशेषसम्प्रत्िभावेण fafacwnfafeare खदामात- सम्पन्नो धर्मः कालापेन्तः यचापात्रविेषाभ्याभेव तावत्‌ सम्पद्यते wis, यदि कालो लभ्येत कोऽसाविल्यत श्राह ।

श्रहाद्रव्योत्मत्तिरिति कालः अददापात्रसम्पत्तौ यदा द्रव्यं स्यात्‌ स एव कालो विशिष्टध््हेतुर्नापरो विषुवादिवदपैचतणोय;। एवं देगोऽपौत्याद age देशः यदा दिसम्पर्तिरेव मूलं धर्मम तेन॒ अखदापातद्रव्य- सम्पत्तौ विशेभविहितदेशकालव्यतिरेकेणापि निषिडेतरदेशकालयो

जनकत्वेन सहकारि यस्य a तथोक्घः।

Sait जायत इति समुदायाधैः | + q

ce छत्यरत्नाकरः |

विष्णुष॒राणे-- Jer

उत्तरं यत्‌ समुद्र्य feargaa cfa | ad agitd नाम भारतौ यत्र सन्ततिः ॥

तथा-- अत्र जन्मसहस्राणां सहस्रैरपि सत्तम | कदा चिज्ञभते जन्तुःमौनुष्यं पुणखसञ्चयात्‌ ॥ नवयोजनसाहस्रो विस्तारोऽस्य महामुने |

कन्भूमिरियं स्वगेमपवगंच्च गच्छताम्‌ ॥

गायन्ति देवाः खलु गौतकानि

aang & भारतभूमिभागे |

स्वगापव्गास्पदमाग भते

भवन्ति Wa: पुरुषाः सुरत्वात्‌ ॥

कर्मणसङ्ल्िततत्‌फलानि

aaa विष्णौ परमातरूपे |

अवाप्य तां कमममदोमनन्ते

तस्मिन्‌ लयं ये त्वमलाः प्रयान्ति ॥ भविष्यपुराणे

ब्रह्मावर्तः परो देश ऋषिदेशस्त्वनन्तरः | ५4 मध्यदेशस्ततो न्यून भ्रागावतत॑रूबनन्तरः ॥ अनन्तर षद्युनः, नजोषदर्थे ्रलवणा यवागुरितिवत्‌ । id

॥ (१) ‰-नन्।

कत्यरन्राकरः | ४३

मनुः-- सरखरतोदटषदत्योदेवनयोर्यदन्तरम्‌ | तं @afafaid देशं ब्रह्मावर्तं प्रचत्तते ॥ तस्मिन्‌ देशे य राचारः पारम्मक्रमागतः। व्णनामाश्रमाणाञ्च' स सदाचार उच्यते॥ श्राचारो वर्णाञ्मप्रतिवद्यो ध्मः पारम्पथक्रमागतः प्रथमो नतु श्मादिम्रूलः, अन्तरालाः सङ्करजातयः कुरुक्तेतञ्च AQT पाञ्चालाः शूरसेनकाः | एष ब्रह्मधिदेशो वै ब्रह्मावत्तादनन्तरः ॥ एतदेशप्रसूतस्य सकाशादग्रजन्मनः | a स्वं चरित्रं शिक्तेरन्‌ षएथिव्यां सव्यैमानवाः॥ हिमवदिन्ययोमेध्ये तत्‌ प्राग्विनिशनादपि। प्रत्यगव प्रयागाच्च मध्यदेशः प्रकौत्तितः ॥ आसमुद्रात्तु वे पूरव्वादाससुद्रात्तु पञ्िमात्‌। तयोरेवान्तरं गिर्ययोराय्थावनतं प्रचक्षते । away चरति ait यत्र खभावतः। स एव यज्नियो देशो स्तैच्छटेशस्ततः परः ॥ एतान्‌ ददिजातयो देशान्‌ संख्रथेरन्‌ प्रयत्नतः | शूदर यस्मिन्‌ तस्मिन्‌" वा निवकेहत्तिकषित; ॥

(१) (--सानरालानां। (९) मूले--याज्निकः। (३) Bafa

ae ॥

मल्छादिशब्दा बहवचनान्ता देणपराः। ae विराट- Qa: पाञ्चालः कान्यकलादिदतादिदेशः । शूरसेनको मणुरादि- देशः, saad ब्राह्मणस्य, विनशनं aca अन्तर्ान- देशः। शखभावतोऽत्रपानादिना, यज्ञियो यन्नार्हः, न्तेच्छदेणो यज्ञानरदेशः, ठत्तिः कुटुम्बभरणोचितधनोपायः, तदभावेन aifaa: पौडतः। वसिष्ठः-- |

WH TNA प्राग्द्भेनात्‌ प्राक्रालतवचनात्‌ उदक्पारि- पात्रात्‌ दक्षिणेन हिमवतः उत्तरेण fag ये ध्मा ये WA प्रत्येतव्याः । तत्र वसति धर्मौऽवश्यमिष्टापूत्तीदि- रूपः तप्रतिपादकञ्च मुख्यतो wimeafafa तवर्शास्तं निवध्यते 1

इति महासान्धिविग्रहिक-ठक्घुर यौवोरेष्बरामज-महासान्धि- विग्रहिक-ठक्रुर-ग्रौ चर्डेश्वरविरचिते कत्य रताकरे धमीनिरूपणतरङ्गः ॥

अथ परिभाषा |

तत्र कर्तधर्योषु दक्तः-- उषःकाले तु सम्प्राप्ते शौचं कत्वा यथार्थवत्‌ | ततः स्नानं प्रकुववीत दन्तधावनपूव्धैकम्‌ ॥ नरसिंहपुरार-- aad दन्तकाष्ठानां प्रतिषिददिने तथा | wat दादशगण्डैरमुख शुहिविभोयते ॥ विष्णुः-- स्रातोऽधिकारौ भवति 2a वैते च afin । पविताणान्तथा जप्ये दाने च विधिदेथितै ॥ आगनेयपुराणे-- स्रानानामथ सर्व्वेषां वारुरेन च मानव; | कर्त्तमहंति कम््राणि विधिवत्‌ acter दिजः ॥ असामर््याच्छरौरस्य कालशत्तिव्यपेत्तया' | मन्त्नानादिका; an कीचिदिच्छन्ति सूरयः ॥ ‘salt हि भवेत्‌ Grafica हि करिणाम्‌

अशिरस्कं शिरो माक्लेनरहितं कड्डिणां कममचिकौरषणाम्‌ । पृणाम्‌

age वाससा वापि मानं स््यक्ीसु |

(१) मूले -देथकालाद्यपे्या | (२, A—wy | (१) B—wfirce भवेत्‌ qr सानक्तोत कश्िणाम्‌।

<~ RATATAT: |

MAATMAGTATNTTD गोगङ्गप्रलाननजलस्रानम्‌ | रि , ag तचैवोक्तेरिति सागरः |

न gary कस्यचित्‌ Net waa मनसा गिरा। आ्आचरत्रभिषिकन्त्‌ कम्प्ौण्यन्यानि चाचरन्‌ ॥ मार्कण्डेयपुराणे -- सूर्योदयं विना नैव स्ानदानादिकाः क्रियाः| अगमेर्विरहितथैव क्रतुस्तावन्न लच्छते ॥ दत्तः देवकाणि gate मनुष्याण।ख मध्यमे | पिवृषणामपरान्ञ तु काथाणौति विनिश्चयः ॥ सदोपवौतिना भाव्यं सदा वदहशिखेन तु । j fafaat ब्युपवीतञ्च! aq करोति न तत्‌ क्षतम्‌ ॥ साग्बपुराणे-- क्रियां यः करते लोभादनाचम्यैव नास्तिकः | भवन्ति fe car तस्य क्रिया; aor न संशयः ॥ छन्दोगपरिशिरे कात्यायनः-- । यत्र दिङयमो नास्ति जपहोमादिकश्चसु | तिस्त्र दिशः mat Gad सौभ्याऽपराजिता ॥ ५ San उत्तरा अपराजिता tart |

Q) quae’ weet च|

^

AUTATART: | Be

आसोन SE: प्रह्वो at नियमो aa Aen | "तदासौनेन कर्तव्यं न awa न तिष्ठता ॥ न aaa नावनतेन न तिष्ठता नोष्जानुना । यत्नोपदिश्यते कन कर्ततुरङगं न तूच्यते । दक्तिणस्तत्र fava: कममणां पारगः करः ॥ वायुपुराणे — दानं प्रतिग्रहो होमो भोजनं बलिरेव च | साङ्गेन सदा काथमसुरेभ्योऽन्यथा भवेत्‌ ॥ साङ्क्नाङ्कलो सङ्गताङ्कषछठेन | एतान्येव च कर्णि दानादौनि विशेषतः | श्रन्त्जानुविशेषेण तददाचमनं ao ॥ लघुद्ारोतः-- जपे होमे तथा दाने स्वाध्याये पिृतपंले। aq करं कुर्य्यात्‌ सुव्णरजतैः HT: ॥ कूर्मपुराणे विना दर्भेण यल विना सत्रेण वा ga | WITS AKIq सव्वं नामुतेऽह फलप्रदम्‌ ॥ सूतेण यज्ञोपवोतेन एतच्च तेवर्िंकानाम्‌ | योगियान्नवल्काः-- ufturatefe: कक्ता निवा ह्यासुरी मता। wa कश्चणि विहद्िवेज्लेनोया प्रयतः ॥

(१) (-तव्रासौनेन ।

३ क्त्यरन्नाकरः |

वदहदिःकन्ता असंहतपरिधानवस्तान्तः | बौधायनः - क्युक्ञो नरो नाभेरधः स्म frase | होमदेवार्चनादासु क्रियास्वाचमने तथा ॥ नेकवस्तरः प्रवर्तेत दिजवाचनक जपे |

वाचनकी भ्रभिवादनकै।

दिवस्त्रस्याप्येकवस्तत्वे शातातपः -- सव्यादंशात्‌ परिश्वष्टं कटिदेशे टताम्बरम्‌ | ५ a an ©. एकवस्तन्तु तं famed पैत्रे च वज्नयेत्‌ ॥

शावायनः-- दानमाचमनं होमं भोजनं देवताच्चैनम्‌ | Meat न कुर्व्वीत खाध्यायं पिढतपैणम्‌ ॥ भ्रासनारूढदृपादसत जान्वोर्वा जङ्कयोस्तथा | क्तावसक्थिको यथ प्रौदृपादः स saa |) क्षतावसक्‌धिको aware: | नौधायनः-- काषायवासाः Fad जपहोमप्रतिग्रहान्‌ | न तदेवगम्यं भवति हव्यकव्येष्वथो इविः ॥ are: — ; श्ाद्र॑वासासु यः Hare जपं होमं प्रतिग्रदम्‌ । सब तद्रा्षसं विद्याददिजीतु च यत्‌ कतम्‌ ॥

RATATAT: | ४९.

Uae काषायवाससा आद्रवाससा जपादिप्रतिषेधनमश्रुत- विषये, यत्र तु कञ्चविशेपे काषायवाससैवाद्रंवाससैवानुष्ानं यते तत्र तथैवानुष्टानं कर्त्तव्यम्‌ | वसिष्ठः--

जपह्ोमोपवासेषु धौतवम्तधरो भवेत्‌ | mapa: शएविमौनो areal विजितेन्द्रियः ॥ खाहादाविव्यादिशब्देन दानव्रतादि ग्रहणम्‌ | जपकाले न भाषेत व्रतदहोमादिकेषु च । एनैष्वेवावसक्तान्तु यद्यागच्छेद्विजोत्तमः | ्रभिवाद्य तथा fad योगच्नेमन्तु कौत्तयेत्‌ ॥ वौघायनः-- भरर मौनसुकं तैविदयहद्ैगाचा्यरमुनिभिरन्ेवा स॒मतिभिर्बह- ell दन्तै)दैन्तान्‌ मन्धायान्तसौख एव॒ aed malta न यन्लोपो भवतौति विज्ञायते | यन्त्रो नियमः | योगियान्नवल्कः-

स्तोगद्रपतितांैव रासभञ्च रजस्वलाम्‌ । जपकाले न भाषत ब्रतद्धोमादिकषु च ॥ तुष्णौमासौत तु जपन्‌ चार्डालपतितादिकान |

दृष्टा तान्‌ 'वाथुपररश्याभाष्य ava पुनर्जपेत्‌ ॥

(१) DA] चिङ्कितस्यलं नास्ति (९) ^+ वायुं संस्पृश्य | र म्‌

3 क्रत्यरल्ाकरः।

fafaeerq यत्‌ कञ्च करोत्यविधिनातुयः। wat न किच्चिदाप्रोति क्रेशमात्रं हि तस्य तत्‌ ॥ श्रहाविधिसमायुक्तं कश्च यत्‌ कियते afar: i gfagea भावेन तदानन्त्याय कल्यते ॥ विधिद्धोनं भावदुष्टं हतमश्रदया तु यत्‌ | तदरन््यसुरास्तस्य ASA THAT: ॥ BI सप्रमादकक्तुकधरम्राः | तत्र छन्दोगपरिशिष्टे काल्यायनः- faar मन््ाधेहरणे TATA त्ववेत्तणि | अधोवायुससुतगं प्रहासेऽतभाषणे ॥ अनुरणे पाठे BAA आकहनने आतप्रणंसायाञ्चेति सागरः । आ्रामापिष्ठानभूहदयस्पे saat तस्यैव, एते च स्पर्शा aaa यज्ञादौ विहित इति कल्पतरुः | माल्जीरमूषिकस्यशं ame ATTA । आक्रुष्टं परुषभाषणम्‌ | निमित्तेष्वेषु सर्व्वेषु कन्ध FAT: स्पृशेत्‌ | ` रप आचामेत्‌ स्मभेमातभेषेत्येके ॥ प्रहन्तमन्यधा Hare यदि मोहात्‌ कथञ्चन | यतस्तदन्यथाभूतं तत एव समापयेत्‌ ॥

4

प्रहत्तमनुष्टो यमनं प्रधानाङ्गभूतं TT

समासे यदि जानौयान्मयैतदन्यथा कतम्‌ | .~. तावदेव पुनः कुर्थात्राहत्तिः सर्वकश्चणः ॥

क्षत्यरलाकरः। ५१

प्रधानस्याक्रियायान्तु साङ्ग तत्‌ क्रियते ga: । तदङ्गव्याक्रियायान्तु arated च ततृकरिया | चत तदङ्गस्याङ्गाङ्गस्यो पवो तित्वाटेः, तत्र प्राय्चित्तविर्चेषा- शुतेविष्णुस्मरणभेव कायम्‌ | एवन्तु कततुधर्ादिषुज्ञान-मोहाभ्या- मङ्गाङ्गाननुष्टानेऽनुक्तप्रायधित्तं' विष्णुस्मरणमेव काम्‌ | तथाच योगियान्नवल्का;- यदि वाग्यमलोपः स्थाज्जपादिषु कथञ्चन | व्याहरेदैष्णवं wai water विष्णुमव्ययम्‌ ॥ भर्नानादथवा मोहात्‌ प्रयवेताध्वरेषु यत्‌ | सरणादेव तद्िष्णोः सम्पू स्यादिति ata: ॥ इति सागरः | लच्छीधरसु-- तदङ्गस्याकरणे न साक्गप्रधानाहत्तिनपि तावन्मातस्याङ्गस्य करणं किन्तु प्रायधित्तमेव काथमित्याद् । विष्णुधर्बे--

weft विकगस्थान्‌ नालपैचचैव नास्तिकान्‌ | पाखर्डिनो वैदविपरौतघर्मौपदेशारः, fader zara वैदिककन्चानुष्ठानकर्तारो नास्तिका waa TATE | सन्भाष्यैतान्‌ शएचिपदं चिन्तयेदचयुतं बुधः | इदश्चोदाहरेत्‌ सम्यक्‌ क्त्वा तवग्मणं मन; ॥

(१) ए-प्रायचिन्ते।

BR

क्रत्यरलाकरः

शरोरमन्तःकरणं TAT <

वाचञ्च विष्णुभेगवानशेषं |

शमं aay wae श

पापादनन्ते हृदि सन्निविष्टे ॥ अन्तः शद बहिः शिं हान्तर्मानप्तोऽचुतः | करोतु विमले तस्मिन्‌ शद एवास्मि सब्वैदा ॥ बाद्योपघातमनघो बुद्धश्च भगवानजः! शुद्धिं नयत्यनन्तात्मा विष्णुश्चेतसि संखितः ॥ एतत्‌ सश्भाष्य वक्तव्यं पाखर्डादौनुपोषितेः। उपोषितैनियमसखेः |

विष्णुधर्मोत्तरे -

उपविष्टो जपन्‌ स्नातः त्षतप्रसलितादिषु | ee |: पूजायां नाम कछशस्य सप्तवारान्‌ प्रक त्तयेत्‌ ॥

अगदिशब्देन काशजन्भादिग्रहणम्‌ |

अथाशक्तकत्तु धमाः \

aa जद्मषुरारे--

ade: प्राणरक्ताधं कदाचिदुदकं पिवेत्‌ | फलमूलेऽथवा क्षौरं anfaes वा हविः ॥ व्रतमध्ये च रोगार्त्तो वैदयपरोक्तमथौषधम्‌ | करोति च गुरोर्वाक्यं व्रतख्यस्तत्‌च्तणांदपि ॥

HALATAT: | 4R

नाह्मणस्याभिलषितं साधयेदविचारयन्‌ | एतान्यष्टौ व्रतस्यानामव्रतघ्नानि' कुतचित्‌ ॥ एतानि च ब्रह्मप॒राणौयवाक्यानि कल्मतरुकामधेनुपारिजाते- ष्वस्मिन्‌ प्रकरणे लिखितानि। श्राग्नेयपुराणे च चान्द्रायणादि- प्रायचित्तानन्तरं दृष्टानोति दानसागरीथे तत्‌ सामान्यलिखितंः न निर्विशङ्कम्‌ । देवलः-- सरव्वभूतभयं व्याधिः प्रमादो गरुशासनम्‌ | भरत्रतघ्रानि कथ्यन्ते सकछदेतानि शास्त; ॥ सव्यैभूतभयं व्याघ्रादिदुटजन्तुभयं व्याधिः तव्रतिबन्धक्तमः, प्रमादो विस्मरणं gamed गुरोराज्ञा सकछलदित्यभिधानादेतेषा- मात्तौ व्रतलोप एव कामतसु त्यागे श्र्यवायोऽपौति ॥

अथोपवासादिगरहगपरिभाषा |

aa भविष्यपुराणे- - उपात्तस्य दोपरभ्यो ay वासो गुरः सदह | उपवासः स विज्ञेयः स््पभोगविवर््जितः ॥ वासो gt: सरति क्षमादिभिः सद वासो नियमेना- वसानम्‌ |

५ Dow नतन्नानि' (२) 1) --लिखनं।

a RATATAT: | कछत्यरलाकरः। ५४

त्र दि iy प्रातत्रेतमा चरेदिति सम्बन्धः प्रधानपदार्थान्वयस्याम्यहितत्वात्‌

यां fata नियमं क्तु भक्तया समनुगच्छति | तस्यां faa विधानं यत्तन्निबोध जनाधिप)! ॥

aaa आ्रहारमित्यर्थात्‌ gales एकवचनानुरोधाटेकाहार- मभुक्त्यर्थाटेकभक्तत्वमायातीति लिखित्वा -- er cp meaner eae दप! । अत्राहः--यद्यस्मादेकवाक्यात्‌ yafer एकाहारविधिस्तदा चतुरैश्यां छताहारः ape परिकल्पयेत्‌ ॥ श्रमावस्यां न yata fant स्नानमाचरेत्‌ | पवित्राणि जपेन्नित्यं सावित्रोशिरसा! सह ॥ साविक्रीजपञ्च त्रैवर्णिकानां स्तरोशूद्रयोः पौराणिकस्तुतिपाट-

स्तदशक्तौ नारायणस्मरणमिति दानसागरः।

वाक्यभेदो दोषः, अनुप्रासतानुवादे तेकभक्तविधायकं वाक्यमनुसन्धेयं तस्मात्‌ प्रातराहारमभुक्लेति योजनोयम्‌ । तन प्रालराहार करणात्‌ gai ad खद्नौयादित्यथं इत्याद |

श्रत्लोभयोरपि पक्षयोः प्रातरेव ब्रतग्रहणम्‌ एकभक्तत्वा-

भिधायकल्वे परं विशेष; । एकभक्तत्वस्य च वाक्यान्तरात्‌ प्रास्ि-

व्यतिरेकी बाक्यभेदोऽपि Fam विगशिष्टमधेमादायैकवाक्यतापि

अथ ब्रतधर्म्ाः | स्यादिति प्राचोन एव पक्त: |

चतुदेग्यां कताहारः सङ्कलपं परिकल्पयेत्‌ |

तत्र महाभारते -- -ोलौडुम्बरं पातं वारिप्ूणंसुदखुखः | उप्रवासन्तु VRATART सङ्ल्पयेहुधः ॥

अ्रमावस्यां न भुज्जीत तिकालस्नानमाचरेत्‌ ॥ इत्यत्र वाक्ये छताद्वारस्य सङ्कल्पविधानमसङ्गतमिति चेत्‌, न,

ति | चतुदेष्यां mare: सङ्कल्यविधिं कल्पयेत्‌ इत्यत्रामावस्या- तत्र कल्यतरुः- यदा भ्रन्यन्नक्तादिकम्‌

nes ¢ मिल्यन्वयात्‌ । पारिजातसतु- यदेत्यनेन सङ्कल्प मात्रमपि कत्तव्यमिल्याहह | : ध i ूर्व्वापरान्वययोरत्तरान्वयो न बलोयानिति चेत्‌ ; न, टेवल-

देवलः- be area प्रातःगब्दसार्यकत्वान्यथानुपपत्या तस्यापि युक्ञतवात्‌ | प्रात- ^ प्रातराहारं स्रात्वाचम्य समाह्ितः। er i अभुक्त WATT राह्वारनिषिधेनेकभक्तविधानात्‌ साधकत्वमिति चेत्‌ न प्रथम- ताभ्यख्च निवेद्य व्रतमाचरेत्‌ ॥ ee ६ oe aaa देवता भोजनमातरेणैकभक्तस्याशास्तायेत्वापत्तः। प्रातराहारशब्देनैका- 4 श्रत्रापि पारिजातः--

दारो faafaa इतिचेत्‌ न ब्रशब्दायैलवात्‌ । तस्मादुपप्या

"+ आचारेण च तिथित्रतादौ प्रातरेव व्रतय्दहणम्‌ ।

1

५६ RATATAT: |

`यत्र तु विशिष्टे तद्वाधकावतारस्तत त्यज्यतेऽपि यथा प्राय्ित्तत्रते | ad fanrg® ग्राह्यं बहिस्तारकदशंनात्‌ | इत्येकभक्तानन्तरं रातौ सङभल्यविधानम्‌ | न च तदेतत्पर- मपि बाधकस्योक्तत्वात्‌, देवताभ्य इति aaa सख्पदोपात्तत्वात्‌ तद्व्यतिरिक्तदेवलोक्तसकलकश्यसाक्तिसो मादिदवताभ्यः | तथाच टेवलः- - सूथः सोमो यमः कालो महाभूतानि पच्च च। देवा एव हि जानन्ति ac जन्तो; एमा शभम्‌ ॥ इति । मद्छपुराणे-- तस्मात्‌ क्षतो पवासेन HAAATIATA | asad प्रयतेन ean तत्परं स्मृतम्‌ ॥ |= - उपवासं दिजः कत्वा ततो ब्राह्मणभोजनम्‌ । कुचात्तेनास्य सगुण उपवासो हि जायते ॥ भोगविशेषान्‌ प्रतिप्रसौति शातातपः. | ` गन्धालद्धारवस्त्राणि पुष्माल्यानुलेपनम्‌ | उपवासे न दुष्यन्ति दन्तधावनमच्ञनम्‌ ॥ गन्धः सुगन्धिद्रव्यमनुलेपनं समालभनमेतानि न gaa uate दोषान्‌ न यान्तौत्यथेः। aay प्रतिप्रसवो fafaar- स्नादिस्लोकत्तुकोपवासातिरिक्तोपवासे। दानसागरेतु--

RATATAT: | ५७

उपवासेनेति ढतीयान्तसुररोक्लत्य दुष्यन्ति दोषतां यान्तौ wat ब्रतसागरोयसुखबन्धस्थस्वो धन चर्ययायामन्ञनटन्तधावनादि- निषधादिल्युक्त, तव । व्रतचर्य्याविगेषनिष्ठनिपेधैऽत्र प्रतिप्रसववब।धात्‌ उपवासेनैते दुष्यन्ति सव्पैभोगनिपैघवदित्युपवासे विशेषनिषरध वेयर््याचच | टेवलः-- उपवासो विनश्येत दिवाखघ्रा्तमैगुनैः | अत्यये जलपानेन नोपवामः प्रणश्यति ॥

अत्यये सम्भ(व्यमाने |

अथ नक्तपरिभाषा। aa भविष्ये-- उपवासात्‌ परं Wal मैच्यात्‌ परमयावितम्‌ | अयाचितात्‌ परं नक्तं तस्मान्रतेन वर्तयेत्‌ ॥ नक्तसतुति; । नक्तत्रदशनान्रतं केचिदिच्छन्ति मानवाः। सुङ्कर्तोनं दिनं केचित्‌ प्रवदन्ति मनोषिणः॥ नकच्तत्रदशंनात्रक्तमहं मन्ये गणाधिप | aat—

इविष्यभोजनं स्नानं सत्यमाहारलाघवम्‌ |

अग्निकायमधःशय्यां नक्तभोजो षडाचरेत्‌ ॥ ॥-3

3 कत्यरलाकरः।

उपवास्ादिल्यादौ वाक्ये dard व्यधैत्स्वाधैतवा'दुपवासात्‌ परं मेच्छमित्यायपि विधिगर्भमेव । तथा उपवासात्‌ परं मच्छ मुपवासासामष्ये सत्यल्पायासेन तत्‌फलजनकमित्ययेः |

मैच्यात्‌ परमयाचितं ततो बलवदुःख षाध्यं ्रयाचितात्‌ परं नक्तमित्यपि तथा । तथा उपवासासामर्थ्यं ततोऽल्पदु; ख साध्यं नतं gay | तदसामध्यपक्ते अ्रल्पदुःखमयाचितं तदसामर्थ्ये ततो- saga Aaa | अतएव

एकभक्तेन नक्तेन तथैवायाचितेन च । उपवासेन Hea नेवादादशिको भवेत्‌ ॥

इति वाक्यम्‌ ।

तथाचागक्ञकनतुणासुपवासासाम्यं नक्तं तदशक्तावयाचितं तदश्ञौ मैच्यमिति परिभाषा सङ्गच्छते इत्येक | पारिजातस॒--

नक्तमातरविधिशेवायं उपवासात्‌ परं मैच्यमित्यादिखर्डत्रय- मनुवादमावरमित्याह |

ददन्तु युक्तं भोजभूपालम्तिखितनक्लवाक्यसन्द्भौन्तगेततिन नलविध।थकत्वेऽम्य स्थितेऽसङ्गतमपोदं नकते प्रहत्तिमतिशयेनाधातु- any!

4

(१) D—avererera |

RATATAT: | we

उपवासापत्त-भद्रपैच्य, तदपित्तभद्रायाचित, तदपेक्भद्रनक्त- fafa |

3 वेषम्याभावात्‌ |

अ्रतएवेतत्तात्मयविश्ह्या आाप्तोपदेशतापि सङ्गता एकभक्तेनेत्यादि नैवादादशोको भवैदित्यन्तवाक्यं agrem- व्रतावश्यकत्वबोधनपरं समूलकश्चेति! ।

अथ हामपरिभाषा। तत्र छन्दोगपरिशिष्टं कात्यायनः -- आज्यं द्रव्यमनादेशे जुदहोतिषु विधौयते | मन्त्रस्य देवताया प्रजापतिरिति स्ितिः।॥ मन्तस्यानादेशे प्रजापतिदेवताको महाव्याहृतिमन्तः, देवताया श्रनादेशे प्रजापतिर्देवता इत्येकस्य प्रजापतिरित्यस्याधेः | एतदथै- सखहस्थश्च कल्पतरुपारिजातयोर्नतव्यः ! पाण्याडतिर्हादशपव्वैपूरिका रसादिना चेत्‌ सुवमात्रपूरिका। दैवेन तीर्घन च हृयते हविः स्वङ्गारिणि स्व्चिंषि तच्च पावकी ॥ श्रादित्यपुराणे-- चततट्‌क्रोधत्वरायुक्तो होनमन्तैजहोति यः । अग्रह सधूमे वा सोऽन्धः स्यादन्यजन्मनि ॥

(१) 7--अरमूलकञ्च।

ह = कत्यरन्नाकरः |

त्तुततट्‌ करो धत्वरायुक्त sfa बुभुत्ता-पिपासा-क्रोधनिमित्तत्वरा- fl

qm: । Tae दृष्टप्रयोजन निमित्तत्वरो'पलक्तकां तेन होमिना att न कर्तव्या जुहोतौत्युपलक्तणं तेन ्जपादिष्वप्यदृष्टप्रयोजनेष त्वरा न कायति बोदव्यम्‌ ।

ae रुते सस्मुलिङ्गे वामावत्तं भयानकी |

आर्दरका (ख) सुसम्यृणें फुत्कारवति पावके ॥

wurfafe gaat तया लिति मेदिनीम्‌ |

अ!इती्जह्यादयसु तस्य नाशो भवद्‌ भ्रुवम्‌ ॥ छन्दोगपरिशिष्टे काल्यायनः--

Asafata लहोत्यग्नौ व्यङ्गारिणि च मानवः |

मन्दाग्निरामयावो च दरिद्रधैव जायते ॥

तत्मात्‌ समिद्धे डातव्यं wafers कदाचन |

भरोम्यमिच्छतायुख श्रियमात्यन्तिकीं तथा ॥

gery na! चव पाणिसपास्य दारुभिः |

न कुखादग्निधमनं कुर्वीत व्यजनादिना ॥

नीङकृष्टादधिका ग्राह्या समित्‌ स्थृलतमा क्रचित्‌ । ns न विसुक्तत्वचा चैव न सकीौटानप्ाटिता॥

1 —

(1) A (न्=निमित्ततया 1 (५) A प्रयाजादिषु | (8) ८ 0--दते। "

RATATAT: | ६१

प्रादेशात्राधिकान्युनान तथा स्यादिशाखिका। विशाखिका विविधणाखायुक्ता। न सपण न निर्वीँश्चा Way च विजानता॥ मरोचि;- प्रागग्राः समिधो देवास्ता काम्येषु पाटिताः। शान्त्यर्घषु सशकार विपरौता जिघांसतः ॥ विभोर्णा fazer इसा वक्राः सश्षिराः कताः | दर्वा war gister wa सिदिविनाभिकाः॥ सशल्का; सत्वचः । समिध इत्यनुव्रत्तौ ब्रह्मपुराणे-- पलाशाश्बयन्ध गरो धश्नच्ततरैकङ्गतद्धवाः | अभ्वलयो डम्बरो विल्वशन्दनः सरलस्तथा ॥ AMAT WAG Wal वटः, श्रश्वलयस्य पुनरूपादाना- दिति सागरः। पारिजाते तु पुनरण्वलयोपादानं यज्नोपयुक्तष्यष्टावपि सम्बन्धाधे- fama विकङ्कतो रुषकटायोति प्रसिहा | maa देवदारुश्च खदिरथेति यन्नियाः। दारोतः-- नाशचिक्तित्रपरूतिभिदाौरुभिरग्निमिन्धोत | आ्रापस्तस्बः--

नाप्रोक्तितमिन्धनमग्नावादध्यात्‌ |

(२) 0-स्थनाः।

-4 | . +++ RATATAT: | ६२

विष्णुधर्मोत्तरे 1

ग मद्धोयते th यद्‌ चनो चस रितैः स्मष्टगब्दवदन्नरेः | दूढधाहोमः परः प्रोक्तस्तेन खगे महोयते ।

= मन्तसुच्चारये दातत जपयन्नः स वाचिकः ॥ तस्मादणगुणं पुणखमिश्मभिः aia कते ॥ न. तस्मादणगुणं तिरि = । प क is had धिया यदन्नरघ्रे्या वर्णात्‌ वण पदात्‌ प्रदम्‌ | च eo aa शब्दानुचिन्तनाभ्यासः स उक्तो मानसो जपः॥ तावदेव फल्यं विल्वेदंशगुणं ततः ॥ Fe Pa og

aaa तावदेवोक्तं curt ite च fest: | = परमान्नेन WHT छतेनाष्टगुणं ततः ॥

एवं छन्दोगपरिशिष्टक्तता अत्यन्तप्रचुरफलत्वादनादिष्टहवि- विशेत Wa हव्यश्ब्दसुपन्यस्तम्‌ । तस्मादनादिष्टदरव्यविशेषेषु दूव्वदौनामन्यतमस्य विष्टं बोडव्यम्‌ | मन्तेणोङ्धार पूतेन खाहान्तेन विचच्तणः |

साहस्रो मानसः प्रोक्तो यस्माद्यानसमो हिसः॥ verge: पठनोयात्‌ शाद्दिकादिति यावत्‌ | जपः शतगुणो- भवेत्‌ इत्यन्वयः | न चंक्रमन्न च सत्र पार्थ्वानवलो कयन्‌ | नातायितो न aaa नापात्तशिरस्तथा ॥

वसाने जुह्यात्‌ ध्यायन्‌ वै मन्तदेवताम्‌ ॥ ह 1 uke न पदा पादमाक्रम्यन चैवतु तथाकरौ।

न चासमाहितमना न संख्ावयन्‌ जपेत्‌ ॥ प्रक्तनेषु कुरशेष्वेवमासीनश्चासने एमे ।

अध जपपरिभाषा | । प्राक्तनेषु भ्ासनोहं प्रागग्रारोपितेषु-

ओौनरसिंदपुराणे-- त्रिविधो जपयन्नः स्यात्तस्य भेदान्निबोधत | 4 वाचिकश्च suiga मानसख निधा मतः

नाल्युच्छिते नातिनौचे दभपागिः स्वयं यतः | स्फटिकेन्द्रा्रुद्रा तैः पुचरज्ञोवससुद्वैः |

अ्रत्तमाला तु कर्तव्या उत्तमा चोत्तरोत्तरा ॥

थाणां जपयन्नानां यान्‌ स्यादुत्तरोत्तरः ॥

कोख्धिका भवेददिरक्तमाला विशेषतः ।

(१) ए- खाच्-- | जपस्य क्रियमाणस्य तस्माच्छेष्टः परः परः |

(~= 8 क्रत्यरलाकरः।

अभावे BATA: कुशयन्ययाऽघ पाणिना | ज्ञप एव हि कर्तव्य एकाग्रमनसैव हि ॥ कोकधिका भवेहडिरिति स्फाटिकमालात इन्द्रा त्तम! लाजपे कोटिशगुणमतिरिकं फलम्‌ | एवमुत्तरायाः yaqataaar कोटिगुणः फ़लोत्कैः |

कूर्मपुराणे-- जपकाले न भाषित नान्यानि प्र्येद्धः । न कम्परयेच्छिरोगरीवं दन्तात्रैव प्रचालयेत्‌ ॥ गुद्यका राक्षसाः सिहा हरन्ति प्रसभं भयात्‌ | एकान्ते च शमे देशे तस्म्ाज्जप्यं समाहरेत्‌ ॥ जप्यं जपम्‌ | अङ्गिराः - विना दस्तु यत्‌ स्नानं यच्च दानं विनोदकम्‌ | असंख्यातन्तु ad aed त्रिष्फलं भवेत्‌ ॥ श्रसंख्यातं अन्नातसंख्यं तथा च aS afantade कन्तव्यम्‌ | र तेन श्त्युच्छितानतिनोचप्रागयङ्कणास्तो णे णोभनासनोपविष्ेन दभपाणिना शोभन वित्तेन उत्नरोत्तरात्यन्तप्रशस्तस्पाटिकैन्द्रात्त शद्रा ्पु्रञ्नोवाचमालावता किमप्यनवलोकयता शरोम्रोव सक्रम्पमयता सम्बृतदगेनेन विविक्ञश्मे देश जपः संख्याज्ञानपूव्मैक एव कर्तव्य LYN! ,

छत्यरत्नाकरः | तथाच Rage श्ङ्कल्या जपसंख्यानमेकमेकसुटाहतम्‌ | रेखथाऽष्टगुणं वियात्‌ पुत्रदौै्द्ाधिकम्‌ ॥ yaeia: पत्रन्ञोवैः । शतं स्यात्‌ शङ्कमालाभिः warty सहस्रकम्‌ | स्फाटिक शसादसं मौक्तिके सँन्तसुच्यते ॥ uqdenaag daw: कोटिरुचयते | quran च रुद्रातचतैरनन्तगु गितं भवेत्‌ ॥ aura फलोलाषाभिधानं जपविशेषविषयम्‌ |

अथ द्रव्यगणपरिभाषा।

aa छन्दौगपरिशिष्टे कात्यायनः--

इरिला यज्ञिया द(दभाः)मीः पौलकाः पञ्चयज्नियाः ।

समूला: पिददैवत्याः कल््ाषायैव टैविकाः ॥ `

खाः प्रचरणोयाः स्युः कुशा दीघच वर्षः ।

दभः पवितरमिल्युक्तमतः सन्ध्यादिकर्मणि ॥

कल्प्ाषाः wae स्वाः प्रकरणोक्तारलिप्रमाणन्॒न- परिमाणा गोकरणंप्रमाणा वाक्यान्तरसखरसात्‌ | +

प्रचरणमनुष्ठानं तत्साधनोभूताः प्रचरणीयाः, दीर्घा sear.

धिकप्रमाणाः। दभः पवित्रभिव्यादिवाक्यमनूद्य पारिजाते कल्य- €

६६ छत्यरब्नाकरः |

तरोरनुसारात्‌ लिखितम्‌ | यतो यन्नादौ हरिताविशेषविधिरतः सस्यादिकश्चखनुष्टानमात्रविहितङ्ृखदभमातं एवि न तु पवित्र- लक्षणमेतत्‌ अरत १दत्यनन्वयादच्यमाणएलक् णविरोधाच | aatfe— + साग्रं कौशं दिदलमेव च। mena विज्ञेयं पवित्रं यत्र कुचचित्‌ ॥ एतदैव fe fame aad समुदाहृतम्‌ | आज्यस्योत्पवनाथं यत्तदप्येतावदेव तु ॥ एतव्ममाणाभेवैके कौ गौमेवाश्रमन्ञरोम्‌ | gai वा शो कुसुमां पि्ञलीं परिचक्तते ॥ इति । तदियं कल्यतरपारिजञातयोव्यंवस्था | ओओदत्तोपाध्यायैसु — सस्यादिकश्चणि कुशाः पवित्रमित्यनेन कशत्रयस्यापि पवित्रल्ेन परतिपादनादनन्तर्गभिणमिल्यादिना सव्व arate कौशदिदलश्याप्युपात्तल्ात्‌ सख्यादिकधैणि कुशतरयं कौशं दिदलं पविव्रच्च व्यवस्थापितं लिखितच्च सन्ध्याप्रयोरी |: एतच्च कल्मतर्पारिजातविरोधादत इत्यसङ्गते नादेयम्‌ । न चात्रापौतिपदालुपपत्तिरित्यतं इत्यन्वयस्य विवच्नितल्रात्‌।

^

उछद्मपरिशिषटम्‌-- zeal; कष्णाजिनं मन्त्रा ब्राह्मणा इविरग्नयः | 4. ^: शयातयामान्येतानि निथोज्यानि पुनः पनः ॥

(१ 0--द्त्वयात्‌ ।

~*~

छत्यरत्नाकरः | aes

हविरोदनादिव्यतिरिकमाचारात्‌, अ्रयातयामान्यपरिभुक्तानि कछतकश्ाखपि कस्मान्तराहणीति तात्पम्‌ |

मरोचिः-- मासे नभस्यमावस्या तस्यां sitet मतः । श्रयातयामास्ते seul विनियोज्या; पनः पुनः ॥ ये च पिष्डे स्तृता" द्मा; यैः कतं पिढतपंयम्‌ । अभैध्यलिप्ता ये तेषां परित्यागो विधोयते ॥ लघुद्ारौीतः-- पथि दन्भाचिती eat ये cat यज्नभूमिषु। स्तरणासनपिष्डषु षट्‌ कुशान्‌ परिवन्नीयेत्‌ ॥ पिण्डा ये स्तुता दर्भा वैः छतं पिढतपैणम्‌ | मूतोच्छिषटेः कता ये च तषां व्यागो विधोयते ॥ केचित्त-- उच्छिष्टोकतमातर एव निषरेधमाहः | Malas तुये दम्भी ब्रह्मसूत्रे चये aan पवितरांस्तान्‌ विजानोयाद्‌ यथा कायास्तथा कुथाः ॥ ्राचम्य प्रयतो faa पवित्रेण दिजोत्तमः | नोच्छिष्टसतु भवेत्तत्र yao वन्नं येत्‌ ॥

as छत्यरत्नाकरः |

yaad यस्मिन्‌ git परिषठते भुक्तं तदित्यथेः । जपद्ोम इत्यादो पव्यैलिखितलघुहारोतवाक्ये ब्रशन्यमित्यादिना सुवर्णा Dai विशिष्टधारणविधानादर्थात्‌ सुव्णणीदिसमुद्धयः। तत्र च दचतिणकरानामिकायां सुवरंधारणस्य-- अनामिकाङ्कलिकायां धारयेदच्िणे करे । इति छेमप्रकरणस्थदेवोपुराणसिद्त्वात्ततसमभिव्याहारात्‌ रजतादिधारणमपि तत्रैव |

तव्जन्यां रजतं धायमितिवाक्यमनादेयमनाकरत्वात्‌ ॥

अथ कनकपरिभाषा |

aa faquatat— सक्लत्‌ कष्णलदानेन स्वगे नित्यं सुखौ भवेत्‌ ।

तथाच नन्दिपुराणे प्रमादतसत aay तावन्मात्रं नियोजयेत्‌ 1 अन्यथा स्तेययुक्तःस्यादेन्न्ादत्ते विनाशिनि ॥ ब्राह्मणायोष्ृष्टं ब्राह्मणायाप्रतिपादितमेव चेदपगतं तदा alana तावदेव ननियोजयेत्‌ प्रतिपादयेदिति सागरः, एव- मदन्तदत्यव्राप्यप्रतिपादित इति.नेयम्‌ ॥

4 ———

धान्येन सममष्टाद्थ धान्यानि wafers ०।

RATATAT; |

अथौषधिगः | विष्णुपुराणे-- व्री दयःसयवा माषा गोधूमा अ्रणवस्तिलाः | प्रियङ्कुमप्तमा दयते श्रष्टमासु gama: ॥ श्यामाकास्बधनोवारा जर्तिनाः(लाः) सगवेधूकाः। तथा वेणुयवा प्रोक्ञास्तया मर्कटका सुने ॥ ATTA: स्मृता War ओषध्यसु चतुर्दश ।

जत्ति(लाः)नाः खयंजातास्तिलाः वेणुयवा वंशबोजानि ॥

अष्टादश धान्यानि |

.

वायुपुराणे

aware यवाञचैव गोधूमा भ्रणवस्तिलाः ।

प्रियङ्गवो genera कोरदूषाः सचौनकाः? ॥

माषा yar मसरा निष्पावाः सकुलल्काः |

अआदृक्यचचैव चणका CHT: सप्तदश स्पृताः ॥

alfe: षष्टिका frag: कामली क्लि इति प्रशा,

उदारो देवधान्यं, कोरदूषः कोद्रवः, सतोनकः कलायः निःपावः ग्वेतसिल्यः, आदृकौ तुवरो राहनि लिति प्रसिद्वा, एवं मुख्य-

(१) ^+-सतीनकाः]

च; 5 छत्यरत्नाकरः |

अथ सप्तौषधिगणः |

aa छन्दो गपरिशिष्टे काल्यायनः-- ब्रोहयः शालयो सुदा गोधूमाः सषेपास्तिलाः | यवाश्योषधयः सप्त विपदो घ्रन्ति धारिताः ॥

अथ सप्तधान्यानि |

यव गोधुम धान्धानि तिलाः कङ्कस्तयैव च । श्यासाकं देवधान्यञ्च सप्तधान्यसुदाहृतम्‌ ॥ अत्र देवधान्यख्थाने daa केचित्‌ पठन्ति ,

अथ सर्व्वीषिधिगणः |

सुरा मांसौ षचा ge शैलेयं रजनौदयम्‌ ।

शठौ चम्पक सुस्तच्च सरववौँषधिगणः aa: ॥

सुरा भोटण्डव इति प्रसिद्धा मांसो जटामांसौ aad सन दति प्रसिद्धं tiated हरिद्रा दारुहरिद्रा ।

aK अथ सर्वगन्धः |

क्रत्यरलाकरः। SR

| गन्धशास्ते--

| कस्तूरिकाया हौ भागौ चत्वारः कष्कमस्य च।

षोडशः चन्दनस्येकः mite चतुष्टयम्‌ ॥

waar इति प्रोत्तं सप्नस्तसुरदु्लभम्‌ |

रि ९ कल्पतरुलिखितसव्वगन्धसतु--

कष्ुमागुरुकपूर कसुरो जाती फलानि ।

अथ सर्व्वरत्गगो रताचलोक्तः |

सच सक्ता Vice गोभेदेनद्रनील पुष्पराग

ag& विद्रुम मरकत पद्चरागांस्यः |

अध पञ्चरलानि। तत्र कालिकापुराणे--

कनकं कुति नौलं पद्मरागश्च. मौक्तिकम्‌ । एतानि पञ्चरत्नानि ।

कनक-रजत-मुक्ता-राजपट्‌-गप्रवाल रूपाणि पञ्चरत्रानोति गौडा; । कुलिभं होरकम्‌ |

= ॥ क्त्यरललाकरः। ७२

अथ AAT: | AS अथ मुख्वद्रव्यालामे aqufafafa परिभाषा ।

रसा लवणादयः. “रसाश्च लवणादयः इति विश्वचक्र- aa छन्दोगपरिशिष्टं काल्यायनः--

महादाने AIT | यथो क्रवस्त्वसम्मत्तौ ग्राह्यं तदलुकारि च ।

ते च लवण तिक्त मधुर कटु कषायास्तरूपाः ॥ > चैठोनसिः-

यवानामिव गोधुमा ब्रोहोनामिव शालयः ॥

aa मूल पर्ण पुष्य फल प्ररोह रस.गन्धादौनां सादृश्येन प्रतिनिधिं कुयात्‌ ।

विर कार्ड नालः, प्ररोहोऽद्ग.रः । तालकञ्च शिलावच्मज्ञनं श्याममेव च । 1

ala कासोस aifaa गैरिकञ्चादितः क्रमात्‌ ॥ तालकं हरितालं शिलावच्वं मनःशिला वज्ाश्चकं तच्चा

अथ सर्व्वधातुगगः |

तथा --सर्व्वालाभे यवः प्रतिनिधिर्भवति ।

मेत्ावरुणोयपरिथिष्टम्‌--

्रआज्याभावै' तेलं प्रतिनिधिरलामे दधि पयसो तदलाभे युवेदप्रसिदम्‌ |

तथाचायुर्वेदे-- वचं भेकवपुः' छष्णमभ्चकं त्रिविधं स्मृतम्‌ ।

तर्डलपिष्टानि a afs: dase कुव्मन्ति।

qa गव्यमाज्यं प्रधमं तदभावे atfed तदभावे श्राविका

तदभावे तैलं तलेऽपि प्रथमं तिलजं तदभावे कौसुम्धं तदभावे aa waa aay

प्रस्तरं कठोराङ्ग तरुकल्जलसत्रिभम्‌ | यच शब्दायते बको नैवोच्छुनं भवेदपि । खदाकरससुङ्तं वच्ेति प्रथितं घनम्‌ ॥ इति ।

aad तदभावे दधि पयो वा तदभावे तण्डलपिष्टानि यव- पिष्टानि वा । saa गव्यादौनामन्वयः-- श्राज्यहोमेषु सव्वं गव्यमेव भवैददुतम्‌ |

तदभावे महिष्यासु आजमाविकमेव ar श्याममच्ननं AUT AT सौराद्रखत्तिका कासीसं

खनामप्रसिदम्‌ |

[त -

(१ ए--खाज्यांर्थे पयो वा | (२) 7- तदभावे जक्तिलजम्‌ |

१०

(१) ए-भोदभवम्‌ |

= 3 AATATHT: |

तदभावे तु तैलं स्यात्‌ तदभावे तु जार्तिलम्‌ । तदभाव च कौसुम तदभावे तु सार्षपम्‌ ॥ इति बौधायनवाक्यादरोहव्यः। बौधायनोपरोधात्तु कल्पतर- पारिजातावप्येवं नेतव्यौ । अ्रन्येतु-- वाक्यमिदं लच्छीधरादिभिरनङ्गोकारान्मन्दं मन्यमाना यधा

शुताभ्यामेव कल्यतरु-पारिजाताभ्यां व्यवस्थामाह: | तथा दक्भस्तरशे काशः प्रतिनिधिः, तदभावे परव्वैवतोभि

काण्डवतोभिरोषधोभिः स्तरणारयान्‌ कुर्व्वन्ति कटोभौर चूघ-नल बल्बज नोप धववन्जैम्‌ | । कटादयस्त॒ एविशेषा; इष्य पलाश्राश्वलयखादिररोहितको- ङम्बराणां तदभावे सव्वैवनस्पतोनां चिल्वक-धव नोप-निम्ब राजदक्त-शाल््मलो अवन्ध-कपिलय कोविदार-विभौतक-श्वेश्वातक सन्पैकण्टकिवव्जम्‌ | चिलवकां चिन्दुक इति faz, नोपः कदम्बः, राजहन्त शआ्रारम्बध इति प्रसि: । अयमेव कान्यकुनकिरिवालक इति ख्यातः | waar: सजोन इति afew: HUA AAT: | तथा जोहि-यवौ परोडाशस्तदभाषे तुषवतभिस्तर्डुलवतौभि- -तेषयिभिः पुरोडाश्यान्‌ कुब्बेन्ति । भ्नुचागक कुरक माष मदर कोद्रव कोरदूषकवज्नेम्‌ | ` छशोडाश्यान्‌ उरोडाशान्‌ watt मलका इति प्रसिदाः

कत्यरन्नाकरः। ७५

करकः Magee: कोरदूषको वनकोद्रवः, माषशब्दोऽत्र छष्णे- तरमाषपरः |

तथा--दच्तिणालाभे मूलानां vad! ददाति न ad यजेत wefan न यजेत इत्यर्थः । एतच्च ATMA |

तथाच ब्राह्मणम्‌ --

क्लोम वा एतद्यन्नस्य यदृक्तिणा नवाऽश्ेा रथो वहत्यथ Rua st कामं कामयते तमभ्यशरुतैः एवमेतेन दक्षिणावता यं कामं कामयते तमभ्यश्रू(्रते ww वा एता यज्ञस्य दचिणा दक्षिणावता यजते एभभेवास्मिन्‌ दधाति ।

श्रस्यायैः--

aw रथकौलः से रथ वै Wea कौलकभेतत्‌ यद्यज्ञस्य दक्िणा नवेति न वै श्रन्चेपा कौोलकशून्यो रथो बहति गच्छति यथा awa रथेन रथोयं कामं कामयते तमभ्यगरते प्राप्रोति aq साध्यभेव तेन दक्तिणावता asa यान्निको यं कामं कामयते तमभ्यश्रुते शएभो वा Wit वै awe द्तिणा। शुभः शभहेतुः, यदक्षिणावता asa यजेत शभभेवास्मिन्‌ दधाति अस्मिन्‌ दकत्तिणावति यत्ने शुभभाजनं भवति ।

(१) 7-भच्याणां। (९) D—waga |

43 क्त्यरत्राकरः।

तदयं तात्पथा्ैः-- ॥ यथा कौलकप्रतिहतो रथो Ae प्राप्रोति एवमिष्टसिदि-

रनिष्टनिहत्तिव न दकिणाशून्यादाज्ञाह्वतौति |

अथ मानपरिभाषा।

aa छन्दोगपरिशिष्टं काल्यायनः-- मानक्रियायासुक्तायामनुक्ते मानकन्तरि। मानक्लव्यजमानःस्यादिदुषामेष नियः ॥ अङ्कषाङ्गलिमानन्तु यत्र यत्रोपदिश्यते । na तत्र हदत्पत्मैग्रन्यिभिर्मीधतेः सदा ॥ आवलिङ्गसुपक्रम्य भविषये-- खाने शतपलं ज्ेयमभ्यङ्ग पडविंशतिः। पलानां दे सदसे तु मदास््राने प्रवर्तितम्‌ ॥ ब्रह्मपुराणे-- देवानां प्रतिमा यत्र एताभ्यद्ग्षमा भवेत्‌ | पलानि aa देयानि अद्या पञ्चविंशतिः ॥ अष्टोत्तरं पन्तगतं साने देयश्च सव्वैदा । ड़ ave पलानान्तु महा्रानेतु संख्यया ॥ खाने तु संख्यया तपदसुपलक्तणं तेन ॒दुग्धादावपोयं संख्याऽनुगतेति पारिजातः |

(१) 7--भिदयात्‌।

कत्यरनलाकरः। ७9७

मनुः-- पञ्चक्ष्णलको माषस्ते सुवर्णस्तु) षोडश ¦ पलं सुवर्णाश्चत्वार इति गोपथत्राह्मणे ॥ माषकं पञ्चक्षष्णलम्‌ | माषकाणि चतुःषष्टिः पलमेकं विधौयते । दात्रिंशत्‌पलिकां प्र्यसुक्तं ear ॥ आढक चतुःप्रखेचेतुभिंद्रौणमादृकौः | द्रोणप्रमाणं विन्नेय ब्रह्मणा fafad पुरा । हादशाभ्यधिक्नित्यं यवानां पञ्चभिः शतैः ॥ कुपरिमाणमप्यनेनोकं-- छतद्रोणेन पूरितं इम्भमिति भारपरिमाण्च्ाभिधान- कोषादौ प्रसिहम्‌ । तथाहि-- तुला पलशतं ज्ञेयं भारः स्यादिंश्तिसुला । इति ।

अथ धूपादिपरिभाषा ।

aa भविष्यपुराणे-- दषणं faga विप्र ्ोखण्डमगुरुन्तधा | wate तथा सुस्तां शर्करां सत्वचं feat इयेष विजयो yo: खयं देवेन fafa: |

= RATATAT: | RATATAT: | oe

षणं कस्तूरोलचागुरुत्वचौ | ri स्न्यिहषणं मोप कमं wed तथा | अरगुरुच्न्दनं qe सिद्धवं दषणं तथा । इरोतको तथा भौम एष यज्ञाङ्ग उच्यते ॥ समभागन्तु RUS धुपञ्चास तसम्भवम्‌ ॥ यत्तचन्दनसुच्यते इत्यर्थः |

अयमेव धूपः पञ्चरसनामकः। saw ग्रन्थिसंयुक्ञमगुरं fawa तया । मुस्तां तथेन्दुभूति्ं WHIT दहेताम्‌ |

अथ दौपपरिभाषा | इत्येषोऽनन्तधूप्च कथितो देवसत्तम !।

महाभारते-- shia इविषा प्रथमः कल्यो fedtadiaface: | ware सिद्नकश्च वालकं हषणं तथा | वसानेदोऽखि नियतेन काय्यं पुष्टिमिच्छना ॥ चन्दनं तगरं मुस्तां wate शकंरान्वितम्‌ ॥

दूति महासन्धिविग्रहिक-ठक्ुर ग्रौवोरेश्वरातसज महासान्ि- कूरं चन्दनं पुष्यमगुर' तगरं तथा |

विग्रहिक-ठकुर ज्रौ चण्डेश्वरविरचिते छत्यरत्राकरे

. 8 - vd ५ तथा 1 waa गवारा ge महाद्ग fans Sanat:

महाङ्गोऽयं स्मृतो धूपः प्रियो देवस्य सन्धैदा ॥ महाद्ग मांसो ।

Pew हषणं मुस्तामगुरं faxa गभो । 6. ५ अकरा च तथा विप्र महाधूप इति स्मृतः ॥ ‘age सिद्धकां पूपं प्राजापत्यमिदं स्मृतम्‌ ॥ aat—

: ९ पलाशपुष्ाणि धवो यत्तचन्दनमेव च | | कर्पर चन्दनं कुष्टसुभोरं सिद्धकं तथा ।

अथ मासपरिख्ितिः।

इद मासा्चलवारान्द्र-सावन-सौर नात्रा: |

aa ज्योतिःगरास्ते-- दर्णादर्भवानद्रच्ियदिवसस्तु सावनो मसः | रविसंक्रान्तिसुचिह्कः सौरो निगद्यते afs: ॥

तथा-- चान्द्रः शक्तादिदर्णान्तः सावनस्तिंगता दिनेः। एकरामौ श्ितिर्यावत्‌ कालं मासः स भास्करः ॥ शक्तादोति वचनादर्गादभे इत्यव्राप्यवधितावगतद्भमना दाच्ैव शक्तप्रतिपदादिपक्चदयाककः प्रायशखान्द्रमासः, अयच ज्ौनादिस्थादित्यावच््छित्प्रयमप्रतिपत्कतवेन चेच्रादिसंन्नां लभते शरस्य च धश्चक्ललमौकर्मिकत्वम्‌ । कछष्णादिरपि Areas एव ।. एका fafa; कापि तदादिभरूता तिथिस्तृतौयेति तिचिप्रवन्धः | मासः स चान्द्रस्तिथिनान्नि यसा ` चान्द्रीं कलां प्राप्य सदा प्रहत्तः ॥ तदादिमूतति अव्यवहितादिन्रूता सा तयेति - सावनस्तु विवचितः त्रिंशदिवसात्मकः। araag ज्योतिःशास्तरसिद इ्ानुपयोगाव्र चिन्तितः |

क्त्यरलाकरः। SR

तेन चैत्रादिमासोन्नेखितव्रतादौ

इन्द्राग्नो यत्र saa मासादिः स प्रकौर्तितः।

अग्नौषोमौ स्मृतौ मध्ये समाप्तौ पिदषोमकौ ॥

इति हारौतवचनात्‌ aera विशेषावलभ्विनां शुक्तादिपत्त-

waaay मास इति लच््ीधरादयः | Baretta मासं पुरस्छत्य ब्रह्मपुराणम्‌--

चैते मासि जगदृह्मा सन्न प्रथमेऽहनि ।

TRIG समग्रन्तु तदा सूर्योदये सति ॥

प्रवत्तयामास तथा कालस्य गणनामपि |

ग्रहाव्राशो तृन्‌ मासान्‌ वत्सरान्‌ वत्राधिपान्‌ ॥ इति ।

तथा ब्रद्मसिदान्ते-- चैत्रसितादेरुदयाद्वानोर्वषेमासयुगकल्ा; | wae लङ्कायां समं प्रहत्ता दिनेऽककस्य । इति ।

योगोण्वरोऽपि-- संवत्सरादयैत्रसितादि हादशमासपरिमिता गणितगम्याः शभाशभफलस्चका गणितकुशलेभ्योऽनुसन्धेया इत्याह ti

ब्रह्मषुराणे तु- यत्र॒ लष्णपतच्तलतयमभिधाय शुक्रपत्तक्षत्याभिधानं तत्र कछष्णादिरेव मासः तथाविधवचनानुख्ारतः । कष्णपच्क्त्यपूव्वंक- शक्तपचलत्यप्रतिपादकवाक्यानि चातैवाग्र स ॥ Re ‘

= क्रत्यरन्नाकरः |

आचारात्‌ । विवाहकरणादौ सौरमासग्रहः प्रमाणान्तरात्‌ | एवमन्यत्रापि | कचिच्छुक्तादिचान्द्रमासबोधो विशेषबलादेव | तद्यथा देवीपुराणे-

श्आग्िने वाऽथ ara वा चैते वा च्रावणेऽपिवा।

जष्णादारभ्य कर्यं व्रतं शुक्घविधिं हरेत्‌ ॥ इत्यादौ ।

यथाच-- आषादादिचतुमासमित्यत कार्तिक्यां समापनमित्यादौ |

शुक्तादिमासपरिग्रहोदादरणन्तु कार्तिकादिढतौयायामिति नभस्यमासस्य तमिस्पक्ते चयोदशोत्यादि | sagt गुरुमता चायचन्द्रादोनामप्यनुमतः ॥ इति महासान्धिविग्रहिक sar यीवीरेग्वरामज महासान्धि विग्रहिक sat रौचण्डश्वरविरचिते कत्य- रत्नाकरे मासपरिख्थितितरङ्गः ॥

कार्तिकं सकलं मासमित्यव तु मासः सौर एव ग्राह्य Fon

अथ चेचरमासङछलत्यम्‌ | वामनपुराणे- 3a विचित्रवस्ाणि शयनान्यासनानि च। विष्णोः प्रोव्य्मेतानि देयानि ब्राह्मणेष्वथ ॥ wa विचिच्रवस््राणां शणएयनानामासनानाञ्च निरपेत्तशुति- बलात्‌ बह्ृनि दानानि एकीकस्या ayaa gala EAA HTT नन्वयेऽपि कन्यका भोजयेदितिवत्‌ बहवचनोपपत्तिः, न fe तव्राप्येका भोजनव्यक्तिरनेककन्यकान्वितेति | दानमधिक्लत्य विष्णुधर्मोत्तरे चैत्रे विचित्रवस्ताणि सौभाग्यं महदश्रुते | aera दतरेत्यनुषज्यते | मव्छपुराणे-- व्जयेचैत्रमासन्तु यत॒ गन्धानुलेपनम्‌ | शुक्तिं warzat दद्याद्विप्राय सितवाससो ॥ गन्धभ्तां सुगन्िद्रव्यश्धताम्‌ | वारुणं पदमाप्नोति egaafad स्मृतम्‌ । व्रतान्ते Saeed षष्ठोत्रतान्तरेषु तधैव दर्भनात्‌ । महाभारते- aa तु नियतं मासमेकभक्तेन a: ्निपेत्‌ । सुव्थ-मणि-सुक्ताच्यो कुले महति जायते ॥

= RATATAT: |

स्कन्दपुराणे- त्षपयेदेकभक्तेन चैचमासं नरोत्तम | धन-धान्यसस्बे तु कुले जायेत रूपवान्‌ ॥ ग्रहणमधिक्षत्य देवौष॒राणि-- चैते" ya सरस्ततो । भविष्यपुराणे-- कछषत्वाऽरणं तथा चैत्रे गन्धमाल्योपशशोभितम्‌ |

साप्य पात्रे यथोक्ते तु भास्कराय निवेदयेत्‌ ॥ AMR AAAS ।

शरदिन्दुप्रतीकागविमानेःसव्यैकामिकौः |

वर्षायत्तं साग्रं Garena महौयते ॥

क्चन्तयादिद्वागत्य पुत्र-पौतसमन्वितः। श्रभोषटपतिमासाद्य लमेद्गोगान्‌ सुदुलेभान्‌ |

अतर चैतमासं व्याप्यैकभक्तं उभयोः षध्चां सप्तम्याच्च उपवासः।

aa सत्यं दया दानं शौचमिन्द्रियनिग्रहः |

सूवपूजाऽग्नि हवनानि कन्तव्यानि तथा करवीरैः सगपूजा साज्यगुगगुलुदानं उभयपन्नखानं aefa नियमाः कात्तिक तेषा-

भिधानात्‌ | ; अव्राप्याकाङ्षया तदन्वयौचित्यात्‌ तथाच ऊत्यसमु्चये

छत्यरन्नाकरः | cy

इत्येवं सव्यैयक्तेषु विधिसुल्यः प्रको सतित । एकभक्तोपवासस्य फलश्च सदं भवेत्‌ । विशेषमिह वच्यामि मासि मासि ad प्रति॥ मागेयौषं इत्यादि श्ररुणयातर पिष्टमयनेवेयो ata पिष्टलस्य निवेद्यत्वदर्भनात्‌ | मव्छपुराणे-- सैत्ादिचतुरो मासान्‌ जलं दद्यादयाचितम्‌ । व्रतान्ते मणिकं दद्यात्‌ नववस्रसमन्वितम्‌ ॥ तिलपात्रं हिरण्यञ्च ब्रह्मलोके asad | कल्पान्ते भूपतिनूनमानन्दत्रतमुत्तमम्‌ ॥ कचित्‌ जले दद्यादयाचितमितिपाटस्रस्यापि जलविषयमया- चितं दानं ganfefa स एवार्ः। मणिको खनिकाभाण्डविगेषः | मव्छपुराणे-- वजेयित्वा मधौ यसु दधिक्षीर्तेचुकान्‌ | दद्यादस्राणि सूच्माणि रसपाररयुतानि a सम्मूज्य विप्रमिथुनं गोरो मे प्रीयतामिति । एतद्धौरोव्रतं नाम भवानौलोकदायकम्‌ ॥

मधुः, रसपात्राणि दधिचीरेचचपात्राणि मिथुनं जायापतो |

भविच्यपुराणे-- मासि चेतरे तु संप्रा यः कुावरलतभोजनम्‌ | शाख्यन्रं पयसा Za भु ज्ञानः संयतेन्द्रियः ॥

== छत्यरन्नाकरः | भानवे पाटलां दद्यादेष्णवीं तरुणौ दप । सुष्परागमधैर्यानैर्नानाहंसाभियायिभिः। गच्छेत्‌ Bayt रम्यं दुष्णापमक्तताकभिः ॥ अत्र नक्तभोजनं मासव्यापि, उभयोः ससम्योरुपवासः, feata खपतम्यां नियमवता भानवे विष्णुदेवतल्ेन पाटलायास्तरष्या गोदनम्‌ |

भविष्यपुराण एव--

चेते मासि तु संप्राप यः कुयाब्रक्तभोजनम्‌ | पिष्टकं पयसा युक्तं भुच्ञानः शालिसग्धवम्‌ ॥ पूजयेड्गैवौ देवं भक्त्या वे चन्दनस्य च । | गन्धमाल्य पहार विंशादैमुजसंस्िताम्‌ ॥ चन्दनस्य भगवतीं छलेत्ययैः |

ज्वालासुखौन्तु वे नान्न FE मागुरुचन्दनेः | धूपं सागुरुकपूरं भगवत्यै निवेदयेत्‌ ॥ दव्यात्‌ पां शसुखान्‌ भक्तया Aaa विधिवनरुप | खाने कुशोदकं धन्यं प्रानैः च नराधिप ॥ दलं सम्पूज्य देवेशीं कमारो जयेत्ततः ॥ ब्राह्मणां तथा भक्तया ततो भुक्त वाग्यतः ॥ पद्मरागगणेयु a सौवणंमणिषैदिकम्‌ | १ विमानवरमारूढो विष्णुलोके म्टोयते ॥

(१) 0.-मगवतीम्‌ । (२) ए.-प्रवाने।

८

कत्यरन्नाकरः। ८७

wala पक्तयोरईयोरुपवासः नवम्यां छतादिभिर्भगवत्याः

aud नक्तभोजनं मासव्यापि प्रकरणात्‌ |

मत्सयपुराणे-

नारद उवाच-

भगवन्‌ देवदेवे ब्रह्म विष्णुविनायक | खोमदारोग्य-रूपायुर्भोग-सौभाग्यसम्बदा | संयुकतस्तव विष्णोवां पुमान्‌ भक्तः कथं भवेत्‌ ॥ नारौ वा विधवा सञ्धैगुणसौभाग्यसंयुता | क्रमान्ृक्तिपटं टेव किञ्चिद्‌ तमिहोच्ताम्‌ ॥

ईश्वर उवाच--

सम्यक धृष्टं त्या ब्रह्मन्‌ सर्व्वलो कहि तावद्म्‌ । yaaa देवे त्रतसुत्तमभक्तिदम्‌ ॥ नक्षत्रपुरुषं नाम ad नारायणासकम्‌ | पादादि कुखादिधिवद्विष्णुनामानि कौौत्तेयन्‌ ॥ प्रतिमां वासुदेवस्य मूूल्तादिषु पूजयेत्‌ | Saad समासाद्य कत्वा ब्राह्मणवाचनम्‌ | मूले नमो विश्वधराय पादौ गुल्फावनन्ताय च रोहिणौषु | जङ्घेऽभिपूज्ये' वरदाय चैव

दे maa चाखिकुमार क्तेः |

(१) 10.--विपूज्ये । (९ D—aw)

॥: ॥

पूर््ोत्तराषादृयुगी तथोरू

नमः शिवायेत्यमिप्ूजनोयौ | ूर्व्वोत्तरा-फलानिभदये च

मेद" नमः पञ्चशराय पूज्यम्‌ ॥ कटि नमः argacta विष्णोः सम्परजयेन्रारद कत्तिकासु | तथार्च॑येदवाद्रपददये च

पाश्वे नमः केशिनिस्‌दनाय ॥ afaead नारद रेवतीष दामोदरायेत्यभिपूजनोयम्‌ | च्येष्ठानुराधासु च माधवाय नमस्तथोरःस्थलमेव पूज्यम्‌ ॥ we धनिष्ठासु च पूजनोय- मघौघविध्वंसकराय तदत्‌ । खौशक्क-चक्रासि-गदाधराय नमो विशाखासु भुजा हि पूज्याः ॥ FRASER मधुसूदनाय नमो हि yor इड कैटभारेः | एनवैसावद्ुलिपूव्यैभागः साम्नामधीशाय नमोऽभिपूज्या: | भुजङ्गनच्तदिने नखानि सम्बूजयेन्मन्छशरो रधातुः |

छत्यरलाकरः | ue.

Rie पादौ शरणं व्रजामि ज्येष्ठासु कण्ठे हरिर्च॑नोयः ॥ रोते वराहाय नमोऽभिपूज्ये TAA वरो च सम्यक | ष्ये सुखं दानवसदनाय

नमो fis च परूजनोयम्‌ ॥ नमो नमः कारण-वामनाय स्वातोषु दन्ताग्रमथार्चनोयम्‌ | आस्यं हरेभीर्गवनन्दनाय सम्मूजनोयं fest वारे तु ॥ नमोऽसु रामाय मघासु नासा सम्पूजनोया रघुनन्दनस्य | गोत्तमाङ्गे नयनेऽभिपूज्ये नमोऽसु.ते राम विधूर्णिताक्त॥

खगोत्तमाङ्गं सृगशिरानक्तत्म्‌ ;

बुद्धाय शान्ताय नमो ललाटं faatg संपूज्यतमं सुरारेः । शिरोऽभिपूज्यं भरणोषु विष्णो नमोऽ विश्वेश्वर-कल्किरूप ॥ argig कणाः ुरपोत्तमस्य सम्गरूजनोया WA नमस्ते ।

१२

¢ ॥

उपोषितेन्नदिने तु णक्या संपूजनोया दिजपुङ्गवाः स्युः । परे aa सब्वगुणान्बिताय वाम्रूपीलाय च सागमाय। हेमो विणालायतवबाइदण्डां Ba ॥ जनस्य ga कलसे निविष्टाः

adi हरेवैस्त्रगवा सेव |

wat प्रतिमाम्‌ |

nai तथोपस्करभाजनादि-

qai प्रदद्यादिजपुङ्गवाय ॥

यद्यत्‌ प्रियं किच्चिदिह्ास्ति देयं

तत्तद्िजायाकदि ताय सव्यम्‌ |

HATA, सफलोकुरुष्व

हिरश्यगभौऽचयुतरुद्ररूप ! ॥ wore दद्याखन्तरेण ग्रन्यभेदविवच्िताम्‌ | सलच्छोकं सभायाय काञ्चनं पुरषोत्तमम्‌ ॥ यथा a विष्णुभक्लानां ठजिनं ज्ञायते क्रचित्‌ | तथा सुरूपमारोग्यं वस्तं दद्याच्च केशवे ॥

७) ए.-विष्णौ।

क्षत्यरन्राकरः। ee

यथा लच्या च शयनं तवाशून्यं जनार्हन । शव्या ममाप्यशृन्धाऽसतु कष्ण जन्मनि जन्मनि ॥ एवं fata ततस वस्तमाल्यानुलेपनम्‌ | नक्ततरपुरुषन्ञाय विप्रायाथ विसर्ज्जयेत्‌ | सुञ्चोतातेललवगं सतयत ्वप्युपो षितः | भोजनन्तु यथाशक्त्या वित्ताग्रविवरितः ॥ इति नक्ततपुरुषसुपोष्य विधिवत्‌ स्वयम्‌ । सव्यान्‌ कामानवाप्नोति विष्णुलोके asad ॥ ब्रह्महत्यादिकं किञ्चिद्यदत्ामुतर वा क्तम्‌ | saat वाथ पिठभिस्तत्‌सव्पै नाशमाप्रुयात्‌ | इति पठति णोति वातिभक्वा परुषवरो' त्रतमद्गनाऽय कुयात्‌ । कलिकल््षविदारणं qu: सकलविभ्रूतिफनप्रदञ्च पुंसाम्‌ ॥

इति मव्छपराणे नत्तत्रपुरुषत्रतं समाप्‌ |

दमनाधिकारे देवीष॒राणे- ब्रह्मोवाच-- चैवादौ कारयेत्‌ पूजां मम वत यथाविधि | गन्धधूपाचनेदीपिमालाभिदैमनोडवैः ॥

(1) 0.--एरषवद्वा ।

3 कत्यरलाकरः।

चेत्रादौ चैवशक्तप्रतिपदि | सोमं पूजयेदेवं सन्मैकामानवाष्ुयात्‌ | देवं ब्रह्माणम्‌ | इविष्यभोजनं सानं सत्यमाद्वारलाघवम्‌ | अरग्निकाथमधःगय्य नक्तभोजो षडाचरेत्‌ ॥ इत्यत्र कल्यतरावग्निका्य महाव्याहृतिभिराज्यदहोम इत्य

भिधानात्‌ | am सत्यं दया दानं शोचमिन्दरियनिग्रहः |

इत्यादिवाक्यस्छाग्निहवनमपि तादृणमेवाख्येष्टम्‌, अनादिष्ट मन््द्रव्यकहोमल्वात्‌ | युक्तं चेतत्‌ “न व्याह्ृतिम्यः' परं होमः” इति सामान्यत एव शङ्कवचनात्‌ | wisi द्रव्यमनादेशे जुहीतिषु विधौयते |

दूति परिशिष्टवचनाच। अतः सह्ोममित्यत्रापि तथा |

पारिजातोऽपि-- मदहामन्तेराज्यदहोममग्निहवनं (वदन्‌) तथेवादइ | सागरे तु अनादिष्टमन्तहोभे प्रजापतये स्वाहेतिमन्त्रेण होम उक्तः aa पारिजात-कल्मतरुविरोधाल्नघुः | ame देवतायाशच प्रजापतिरिति खितिः। ५ ` इति वाकयस्यान्ययापि साधं कलेन सागरमतार्थाखमथेकल्वात्‌ |

(१) 7.-न द्याज्ञतिभ्यः। (२) 7-खधिकः।

४

क्त्यरन्नाकरः। eR

सव्व॑तोधभिषेकस्य फलं प्राप्रोति मानवः) उमां fad इताशच्च दितोयायान्तु पूजयेत्‌ ॥ हविष्यमन्नं aaa देयं गन्धार्चनं पुरा । फलमाप्नोति fate sar यत्‌ संप्रभाषितम्‌ ॥ उक्यो ज्योतिष्टामप्रमेदः तस्मिन्‌ इते यत्‌ फलं तत्‌ फल माप्रोतत्यधेः। ठतोयायां यजेदेवं शङ्करेण समन्विताम्‌ | कड मागुरुकपूर-म गि-वस्त्रसमन्विताम्‌ ॥ सुगन्धधूपरुमै्च दमनेन' सुमालिना | Me टौलयेदत्स शिवोमा तुष्यते सदा a ्रान्दाला हन्दोल इति प्रसिद्वः। शिवसमन्विता उमा शिवोमा। रात्रो जागरणं काय्यं प्रातर्दया च दक्तिणा। हेमवस्तात्रपानानि ताम्बलानि, स्रजस्तथा ॥ सौभाग्याय सदा सरोभिः कायं एतश्खेप्युभिः। aay कारयेत्‌ पूजां लड्टुकादिभिरादरात्‌ ॥ aaa विघ्ननागाय सव्वकामसखदये | पञ्चम्यां पूजयन्नागाननन्ताद्यान्‌ महोरगान्‌ । alt सपिसु sate देयं सपेविषापदम्‌ ॥

(९) ए-सदनेन ।

Ee

९४

अनन्त वासुकि तच्चक कर्कोटक पद्म महापद्म शर्क कुलिका ,

नागा Wet वराहषुराणे कथिताः | 1

wert स्कन्दस्य कर्तव्या पूजा सर्वो पडहारिको |

इहेव सुखसौभाग्यमन्ते HMI व्रजेत्‌ ॥

rence तु सप्तम्यां पूजां दमनकादिभिः |

mar प्राप्नोति भोगादौन्‌ विगताधि्महातपाः |

अष्टम्यां मातराणान्तु पूजां सव्यीत्रगन्धिकोम्‌?।

waa जायते aq सिद्धिरिष्टा विमानजा |

नवम्यां gates महामदिषमर्दिनोम्‌ |

कुष मागुरु करे धुपात्र-ष्वज cuit ॥

दमनैर्म॑रुपन्ैख विजयाख्यापदं लभेत्‌ |

धश्चराजे दशम्यान्तु पूजा काया सुगन्धिना |

विगताधि निरातङ्क इह चान्ते परं पदम्‌ I

एकादश्यां ठषि काया पूजा सर्व्वोपकारिकोः ।

धनवान्‌ बरवां चान्ते हषलोके महोयते |

हषो where पूजा arate: |

हादश्यां qaae विष्णुं कपूरागुरुचन्दनेः |

efreraaeraret ant विष्णुपदं लभेत्‌ ॥

(9) Boqwat पद्यमिदं पतितं । 1 (& Dowate—1 (®) C—erfcat 2-डारिणी।

(4)

कत्यरन्ाकरः | eu

कामदेवस्त्रयोदण्यां पूजनोयो यथाविधि । रति-प्रोतिसमायुक्तो शोकम णिभूषितः। पूजनोयो यथान्यायं दमनैरमन्तसंहितैः ।

मन्वसंहितैः कामदेवप्रकाशक मन््रसद्ितेः ॥

चतशवान्त॒ कपूर कुडुमागुर चन्दनैः | वस्त्रादिमणिपूजा च कर्तव्या महती शिवे ॥ fanaa देयं काथस्तु जागरः । महापुखमवाप्नोति अ्रश्वभेधश्ताधिकम्‌ ॥ पौणमास्यान्तथा कायं सर्व॑कामसमदये । इनद्राञ्चनञ्च स्यायां कामिकं लभते फलम्‌ ॥ एवं पश्चदशाहन्तु यस्त पूजां प्रकुर््व॑ति । BAIA दानफलानीद समाप्नुयात्‌ ॥ विचिव्रभोगो 22g" ated दिवि चेच्छया । पष्यत्तयादिद्ायातः एथिव्यां जायते ga: ॥ विगताधिने सन्देह इत्याद भगवान्‌ शिवः । देवपूजा तु चैतेऽथ cana विधोयते ।

ऽशिष्टपरि एही तवाक्यानि |

तिथिदानमिदानोन्ते कथयामि युधिषिर ! । सव्वैपापप्रशमनं देवलोकविधाय कम्‌ ॥

B—fafaaenitity | (९) B—wywrer |

ES

क्रत्यरलाकरः।

मानसं वाचिकं वापि कजं यदघं भवेत्‌ | तत्‌ aad संचयं ष्याति दानेनानेन पार्धिव ॥ mat कार्मिके चैत्रे Ses फालुने तथा । सितपक्ात्‌ प्रभल्येतत्‌ दानं पुण्यप्रब्ं कम्‌ ॥ प्रतिपत्सु दिजान्‌ पूज्य कारयित्वा प्रजापतिम्‌ | सौवगीमरविन्दच्च कारयित्वाष्टपत्रकम्‌ ॥ कत्वा deat पाते सुगन्धिष्तपूरिते | gata संपूज्य विप्राय प्रतिपादयेत्‌ | अनिन विधिना दत्वा festa कनकालयम्‌! ॥ sfearq लभते कामान्‌ निष्कामो ब्रह्म शाश्वतम्‌ | af दितोयां सम्मृज्य भूर्भुवः खरिति क्रमात्‌ | तिलाज्येन, गतं इत्वा दत्वा पूर्णीति ततः ॥ वैष्वानरन्तु Maw स्थापयेत्तास््रभाजने | शडाज्य पूरिते राजन्‌ तोयपूणघटोपरि ॥ पूजयित्वा वस््माल्यभेच्यभोज्येरनेक शः | ततस्तं ब्राह्मण दद्यात्‌ बह्किमे प्रियतामिति ॥ यावज्जौवक्लतात्‌ पापात्‌ FAs नात्र ae, | ` खतो बद्किपुरं याति प्राहेमं नारदो विधिम्‌ ॥

(१) ए-शब्यपापप्रनाधनं| (३) ए--कमलालयम्‌ (श) ए-बोकान्‌ ।

छ्यस्नाकरः | €७

दतौयायां महाराज प्रतिमां aaa | रक्रवस्लयुगन्नां BAA विष्ठषिताम्‌ ॥ स्थापयिला aaa लवणोपरि विन्यसेत्‌ | नरक कटुकं खण्ड गुडं पार प्रदापयेत्‌ ॥ पुष्यगन्धेः मनेवेदयः पूजयेत्तान्‌ दविजानपि। द्वा यत्फलमाप्नोति तत्‌ सव्ये केन कथ्यते ॥ प्रासादा चत्र मौवर्णा नद्यः कनकसेकताः | तत्रासौ मोदते fai दिवि 23: संपूजितः ॥ सखर्गादिरेत्य dart सुरूपः सुभगो भवेत्‌ । दाता भोक्ता बहघनः पुच्र-पौत्रममन्वितः | नारौ वा तह्ुणेयुक्ता भवतोति न de: | चतु वारणं हेमं gargs सु्रोभनम्‌ ॥ कारयिला कुशयुतं तिलद्रोणोपरि न्यसेत्‌ । ata: ga: प्रूजयिवा नैवेधं विनिवेदयेत्‌ ॥ ततस्तु ब्राह्मणे दद्ाङ्गणेणः प्रौयतामिति। कार्यारम्भेषु wag तस्य विघ्नो न जायते ॥ वारणाः मप्तजन््ानि भवन्ति मद विला: | वारणेन्रममारूढ्‌ स्तिलोकविजयो भवेत्‌ ॥ लवणं कटुखण्डञ्च जोरकं मरोचानि च। fey शएष्टिममायुकतं a रसमयन्तया ॥ चह्च्यमिकभक्तारो aaa कुदुज्िनाम्‌ | ग्रहेषु सप्तसु षदा जि्वायुक्तानि भारत ॥

43 |

एतच्छिलातव्रतं नाम लक्छो लोकमप्रदायकम |

avafae यत्नेन सुखपाटवकारकम्‌ ॥ पञ्चम्यां पन्नगश्रष्टं खनकेन कारयेत्‌ |

क्ौराज्यपाजमध्यस्यं पूज्य विप्राय दापयेत्‌ ॥ fast सषयव्य वासोभिः प्रणिपत्य चमापयेत्‌ । द्द लोके परे चेव दानमेतत्‌ सुखावहम्‌ ॥ नागोपद्रवविद्रावि स्द्‌्टनिवरणम्‌ | प्रायश्चित्त तथा प्रोक्तं नागदष्टस्य गम्भूना ॥

पन्नगश्रेष्ठं पञ्च फणम्‌^ |

तथा भविब्यपुराले-

wat पञ्चफणं नागं गरिकेण कतं नयेत्‌ ॥

aaa सुवे नेत्यथेः |

स््वौषष्येदकच्ञातः पञ्चम्यां पूज्य पन्नगम्‌? | सप्तोपस्करदानञ्च यः करोति ग्दाश्रमो ॥ wuriged सपं -भरिरः erat च पञ्चमो | sqgug चूलो च एतेषामनुगञ्च यत्‌ ॥

, एतानि ददिष गेहे wear पुरुषोत्तम | उपरकरहृते नारौ न सोदति कदाचन ॥ west aan: fat aga दति। एतङ्गत्ते नाम स्पैसौ स्यप्रदायकम्‌ ॥

afaar दानदख्यायाः कथितं कनि ! 1 : ४ द D पञ्मगाम्‌ |

4 पश्चकणेम्‌ |

छव्यरलाकरः |

षष्ठयां शक्रिसमोपेतं कुमारं शिखिवा दनम्‌ | कारयिला aurme 2a माला विश्चूषितम्‌ ॥ तण्डुलं प्लगरिखरे वामोभिः gq श्रितः । नम्य ततो दद्याद्ाद्मणय gear ॥ दृह waft परां प्राण प्रेत्य खें महोयते | URI ब्राह्मणतामेति द्विजो atu मोदते ॥ सप्म्याम्चितं९ दचाद्विजायाश्वमलङ्कतम्‌ | गन्धर्वाः पुष्टिमायान्ति दत्तेऽग् समलत ॥

गन्धर्व्वा wat: |

अष्टम्यां ami श्ेतमयद्गङ्ग धुरन्धरम्‌ । सितवस्तयुगनं चण्ठाभरणग्धषितम्‌ ॥ दद्यात्‌ प्रणम्य विप्राय प्रौयतां मे षध्वजः भ्रदचिणं ततः छता श्राहाराधेमनुत्रजेत्‌ ॥ दानेनानेन नृपते भशिवलोको न दुलभः | ame प्रतिष्ठन्ति सुवनानि चतुरश्र ॥ तस्मरादृषमरदानेन दत्ता भवति भारतो । नवम्यां काञ्चनं सिंहं कारयिला खग्रक्रितः॥ सुक्ताफलाषटकयुतं नोलवस्त्रावदुष्ठितम्‌ | quent दुष्दैत्यनिवरणम्‌ ॥ दिजातिमवर चेत्यं सर्व्वान्‌ कामान्‌ समश्रुते । कान्तारवनदुर्गेषु चौरव्याप्रा(ला)क्ले पयि ॥

१ 7 अर्चिषम्‌ । २ B yeh अष्टमोदाने वाक्यं पतितं ।

॥ ०० RATATAT | क्रव्यरत्ाकरः | Roe

[१

ददिमकाशच न fear दागस्टाम्य प्रभावतः) BS यथावोलयिना तु वस्रराच्छादयेन्नरैः |

= wat देवपुरं याति पृज्यमानः SITET: | पुष्या दिहागत्य राजा भवति artes: ॥ tl एवं wd महाराज यत्फलं तन्निश्रामय |

दशम्यां नृपाल garter: eufafaar: | a

semi दादगेतानि argieat निवेदयेत ॥

दद wtf परां प्राप्य भुक्ता भोगान यथे द्धितान ॥ |

दास्याः ae । ततो विष्णुर प्राप्य सेव्यमानोऽप्मरो गैः |

wat ay aia च निष्पावेषु तिलेषु च॥ गब्यत्रये तष्ुलेदूणां (२) सर्व्वषासुपरि स्थिताः | अम्य पुष्यवसतादयिंजाय प्रतिपादयेत्‌ ॥ | aaa fafaar ar aq नारौ वा यदि वा नरः)

निर््यापयति राजेन्द्र तस्य पुण्यफलं Wt

xe काम्यानवाप्याय प्रेत्य खगं AWA |

सफलास्तस्य saint यत्किञ्चिन्मनसेच्छति ॥

एकादश्यां गरुत्मन्तं कारयिता हिरण्मयम्‌ | |

"कश्म्यादिदाग्येत्य राजा भवति धार्विकः॥

यन्नयाजो दानपति जौविच्च शरदां श्रतम्‌ । ara ब्राह्मणान्‌ प्रातस््रयो दश्यां चयोदश्र ॥ तानाच्छाद्य न्वस्ेगन्धपुव्येरधाचैयेत्‌ । भोजयेच सभिष्टान्ं दचिणा विनिवेदयेत्‌ ॥ aaa हेमखण्डान्‌ धरो मे प्रीयतामिति । धमेराजाय कालाय चिचगुभ्राय दण्डिने | waa चयरूपाय घातकाय प्यमाय च ॥

यः ग्र्या ताखपादरेण तस्योपरि पूजितम्‌ ॥ प्रेतनायाय रौद्राय तथा बैवखताय च ॥

पञ्चाम्यभिरते fan पुराणज् विशेषतः | पञ्चाग्रयो गारैषत्य द चिणान्दादवनोय सत्यावसथ्याः | gat किं बह्नोक्तेन ख्गेलोके महोयते ॥ गां टृषं afeat हेम सप्तधान्यं यवाधिकम्‌ | वडवां गुड़जान्‌ सर्वान्‌ तथा ABH फलान ॥

मद्दिषस्थाय देवाय नामानो चयोद्श्र | Baral BRAT युक्तः प्रणिपत्य विमव्मैयेत्‌ ॥ यः करोति महाराज पूजामेनां मनोदराम्‌ । यमाय च सुखं मन्ये त्या याधिविवल्नितः ॥ श्यममागेगतः पञ्चादुःखं नापनोत्यसौ पुमान्‌ |

न पश्चि प्रेतसुखं पिटलोकश्च गच्छति ॥

बहफलान्‌ °्वङ्कद्दियभोग्यानि फलानि । . पुष्याणि, च विचित्राणि, गन्धा ज्चावचान्‌ बहन्‌ ॥ 4 qavarfewne सु सुखो Mast भवेत्‌ । ४ € # ९ D afefefig ~ । १4 wi | 2 BC नमो नमः। 2 Bw.

१९ 0 कम |

Ee ॥

सहेम gH कुम्भ चतुदष्ठां पयो टतम्‌ ॥ करकेलेकेन संयुक्त Ba: मदस्तवेष्टितम्‌ | चण्टाभरणश्रोभेन टषभेण समन्वितम्‌ ॥ यो दद्याच्छिवभक्ताय ब्राह्मणाय कुटुम्बिने | एतक्छला नरश्रेष्ठ शिवलोके मरोयते ॥ तच fear fat कालं क्रमादेत्य महोतले | श्ररोगे धनयुक्ते च कुले महति जायते ॥ स्यैकामस्द्भा ननो यावन्जन्म्रतचयम्‌ | पौणमास्यां टषोत्सगे कार यला विधानतः ॥ चन्द्रं रजतनिष्यन्न पलेनेकेन WAT | पूजयेत्‌ gaged aad विनिवेदयेत्‌ ॥ दयात्‌ विप्राय महत्य वासोऽलङ्कार षेः । मन्त्रेणानेन राजेन्द्र निवोधाऽथ मयोदितम्‌ ॥ चौरो दाणेवसमभूतं चेलो क्याङ्गनदौ पकम्‌ | उमापते: भ्रिरोरलं शिवं यच्छ नमो नमः॥ दानेनानेन नृपते राजते waafefa ॥ ` श्रष्यरोभिः परितो यावदाह्हतसञ्चवम्‌ ॥ दानान्यमूनि विधिवत्‌ प्रतिपतक्रमेण यच्छन्ति ये दविजवराय विष्रद्धसलाः | ते ब्रह्मविष्णुसुवनेषु aa’ वित्य चान्तेऽकतां सह शिवेन न सं शयोऽच ॥

१९ खयं।

छन्यरन्ाक्ररः | Ved

न्रपुह्मराणे ।

83 मासि sage मसन्न प्रथमेऽहनि । WAI समयन्त तदा दूर्य्यादये सति ॥ ततः प्रति यो ध्मः पूवैः पूव्वैतरेः रतः | श्र्ापि ag: सुतरां कर्तव्थोऽसौ प्रयत्नतः ॥

गूढो aa: |

तच कार्य्या महाशान्तिः मन्वैकस्मषनाशिनो | a

सन्वोत्पातप्रशमनो कलिद्‌ःखप्ननाग्रनो ॥

श्रायुःप्रदा पुष्टिकरी घनसौभाग्यवद्धिनौ |

मङ्गल्या च पविच्रा च लोकदयसुखावदा ॥

यस्यामादौ तु सम्ज्यो ब्रह्मा कमलसम्भवः | + ५ ॐ, ay

WITT AT वस्तालङ्कारभोजनेः\ ॥

दोमेबे्टुपदारेशच तथा ब्राह्मणत्पणैः |

तथा क्रमेण देवेभ्यः प्रजा कार्य्या एयक्‌ प्रथक्‌ ॥

देवेभ्यो वच्यमाणेभ्यः कालादिभ्यः।

Bag नमोऽन्तञ्च कुगोदक तिलाच्ततः | पुष्यधूपमदौपेख भाजनेश्च यथाक्रमम्‌ |

मन्त्रं amare awed पठेत्ततः ॥

ॐ नमोऽस्तु ब्रह्मणे तुभ्यं कालाय परमात्मने | नमस्तेऽस्त निमेषाय 32a च नमो नमः ॥ नराय च नमस्तुभ्यं नमस्तेऽस्तु चणाय च।

१९ A aut: |

31 ०४ क्व्यरनाकरः।

नमो नमस्ते काष्टायै कलायै चाथ सव्वैदा ॥ नालिकाये quate’ सुहरत्ताय नमो नमः | नमो निशराभ्यः gunat दिवसेभ्यञ्च नित्यगः ॥ पच्वाभ्यामय ara ऋतुभ्यः Wy एव च । श्रयनाग्याश्च पञ्चभ्यो वत्सरेभ्यञ्च ase ॥ नमः रुतयुगादिग्यो ग्रहेभ्यश्च नमो नमः | ष्टा विग्रतिसंस्येभ्यो नचचरेभ्यो नमो नमः ॥ अष्टाविंश्रति नैचच्राणामभिजिता सह । राजभ्यः करणेभ्यश्च खतौपातेभ्य एव च ॥ भ्ुतिवर्षाधिपेभ्यञ्च विज्ञानेभ्यो नमः सदा | नमोऽस्त कुलनागेभ्यः सानुयाटभ्य एव च ॥ सानुयाटभ्यः सानुचरेभ्यः) नमञ्तुदगभ्यस्त॒ मनग्यश्च पुनः पुनः | नमः पुर न्दरेभ्यश्च age नमो नमः ॥ तच्छं स्ेभ्य्चतं THR: | पञ्चाश्रते नमो नित्यं canara एव च । नमो नित्यः सुत्रताये जयायै चाय सब्बेदा ॥ हश्राश्चाय नमस्तुभ्यं सर्व्वास्त्रजनकाय च। नमस्ते asgara valfa: सहिताय च ॥ नमो qa तथा ea निद्राये धनदाय च । नलकूवरयच्लाय गद्यकस्ामिने नमः ॥

१ Baa २ एदिवै। ३ Dwar

निश्नगाग्यो नमो नित्यं वितस्तादिभ्य एव च।

१४

छ्यरनाकरः | १०५

नमोऽस्तु WEVA निधिभ्यामय wat ॥ भद्रकाल्ये नमो नित्यं aed नमो नमः | वेद्‌ वेदाङ्ग वेदान्त विद्यास्थानेभ्य एव च ॥ नाग-यन्च-सुपरुभ्यो नमोऽस्तु गरूड़ाय च । BUY नमस्तुभ्यं सप्तदरपेभ्य एव च ॥ सप्तभ्यञ्च समुद्रेभ्यः सागरेभ्यश्च waar: उत्तरेभ्यः कुरुभ्यस्त॒ नमो Baars च ॥ भद्राश्च-केतुमालाभ्यां नम` Wasa स्वेदा | ‘egraara च नमो हरिवर्षाय चेव fe नमः कि पुरुषेभ्यश्च भारताय नमो aa: | नमो भारतदेवेभ्यो नागेभ्यद्चैव wae ॥ पातालेभ्यञ्च सप्तभ्यो नरकेभ्यो नमो नमः | कालाग्चिरुद्र-गेषाभ्यां दरये फ्रोडरूपिणे ॥ area लोकेभ्यो मदाश्वतेभ्य एव च । तमसे बुद्धये चेव नमः yaaa तथा ॥ पुरुषायाभिमानाय नमोऽस्वव्यक्तम्‌ तेये | हिमवत्सु खेग्यश्च पव्वैतेभ्यो नमः षदा ॥ पुराणौग्यख्च गङ्गाभ्यः सप्तभ्यख नमो नमः | नमोऽस्वद्यतनोग्धशच सप्भ्यश्चाय सर्वदा ॥ नमोऽस्तु पुष्करा दिभ्यस्तौभ्यञखच पुनः पुनः |

१ 8 इला--।

¢: ॥

चतुद गरभ्यो देवेभ्यो धारणभ्यो नमो नमः। नमो wa विधात्रे च कन्दोभ्यख्च नमो नमः॥ सुरश्चेरावणानाञ्च नमो wat नमो नमः | श्र्यरोभ्यः सोमपेभ्यो देवेभ्यश्च नमो नमः । नमस्तयोचेःखरवसे भ्रुवाय च नमो नमः॥ नमोऽस्तु धन्वन्तरये प्स्त्ास्ताभ्यां नमः सद्‌ा | विनायक-कुमारा्धां faery नमः सदा ॥ fara च विश्रिखाय नेगमेयाय वे नमः। नमः स्कन्द यदेभ्यश्च स्कन्दमादभ्य एव च ॥ धराय च गोपतये भ्छ्प्हरणाय च । छषिभ्यो वालचिल्तेभ्यः कश्पाय नमः सद्‌ा ॥ aera नारदाय व्यासादिभ्यो नमो aa: | अरसोमपेभ्श्च नमस्तुषितिभ्यो नमः सद्‌ा ॥ शआरदित्येभ्यो नमो नित्यं दादप्भ्स्त॒ BT | एकाद्‌ भ्यो रुद्रेभ्यः सगणेभ्यो नमो नमः ॥ दशभ्यो विश्वदेवेभ्यः gay नमः सद्‌ा । नमो बसुग्यस्लष्टाभ्यो दिव्ययोगिभ्य एव च ॥ इादशभ्यो शगुभ्यञ्च नमः सव्वेच सव्वेदा |

द शग्यस्ङ्गिरोभ्यख aufeeat नमो नमः ॥ नमो नासत्यदसाभ्यामश्धिभ्यां नित्यमेव दि ।

सा्येभ्यो दाद भ्यश्च पुराणेभ्यो नमः सद्‌ा ॥

एकोनपञ्चाशद्धोऽय AVY नमो नमः।

^

RATATAT: | qos

भिच््पाचार्य्याय देवाय नमस्ते faaaain ॥ wera लोकपालेभ्यः arate” स्वेदा | ्रआयुधेभ्यो वाहनेभ्यः पुरारेभ्यो नमः सद्‌ा ॥ श्रासनेभ्यो दुन्दुभिभ्यो Bahay नमो aa: | दैत्य-राच्स-गन्धव्वै-पिगराचेभ्यश्च नित्यश्रः ॥ पिढभ्यः anata: Fay नमो नमः । सुखच्छेभ्यश्च देवेभ्यो भागवतेभ्य एव च ॥ नमस्ते वणंरूपाय विष्णवे परमात्मने ।

au किं बह्कनोक्तेन मन्त्रेणानेन चाच येत्‌ ॥ MARR वापि देवालुदिश्च पून्वैवत्‌ | we: gig wy वस्तेरमा्धेख दष्टवान्‌ ॥ धनधान्यातुविभत्रैदंचिणाभिश्च ade | दृतिहास-पुराणानां varia दिजोन्तमान्‌ | कालज्ञान्‌ कालभेदन्नान्‌ Ta Bra स्धिवान्धवान्‌ ॥ श्रनेनैव तु मन्त्रेण साहान्तेन प्रथक्‌ प्रथक्‌ । यविष्टायाग्रये via: ave: waza’ ॥

वेद वच्वाह्तोदेला wa प्राधानिके सति ।

वेदतचा्तौरिति वेदितिकनतैवयतायुक्तसाने प्राधानिके प्रधा- नाङ्ति्याने श्राज्यभागान्तदूति यावत्‌ |

WAI ततः कार्यां मङ्गलालम्भनं तथा |

भोजयिला दिजान्‌ सर्व्वान्‌ सुनोन्‌ सम्नस्धिवान्धवान्‌ ॥ सुनयोऽतच नियतात्मानः |

a4 ot RATATAT |

विशेषेण तु भोक्तव्य का्येश्चापि मद्दोत्सवः | नवसवत्षरारम्भे सन्पैमिद्धि वर्तकः ॥

देवोपुराणे शक्र उवाच

गौर्यां विवादो विधिना क्रियते केन मे वद्‌ | कस्मिन्‌ काले दिने पचे प्रतिमालकच्चणं तथा ॥ न्रद्योवाच-

श्ण शक्र प्रवच्छामि यथा पूवे मया शतम्‌ | कथितं देवदेवेन भ्रौकण्टन महात्मना ॥ श्तचन्दने अक वा त्वशोके AYR तथा | दरिद्राणां विधिरयमाच्छानां wo साग्मरतम्‌ ॥ सौवर्णौः राजतौ कार्य्या इन्द्रनौलमयो तथा । स्फाटिकौ पद्मरागा वा यथा लक्तणभाविता ॥

Gases इत्यादि दरिद्धाणां विधिरयमित्यन्तस्य दरिद्रे रकदिप्रतिकृतिः प्रतिमा area: । आ्यानामित्यादेरिन्ध- aaa वेत्यन्तस्य way: सुवर्णादिप्रतिहृतिः प्रतिमा arene: |

प्रतिमालक्षणं चाच —

सौवर्णो च उमा कार्य्या राजतः शङ्कर स्तया | ways देवेशो feysr 3 sar भवेत्‌ ॥ कमण्डलुः करे वामे WEI दचिणे। गौर्खयास्त॒ रूपकं शक्र see पद्मसंस्थितम्‌ ॥ ५ करे खमाकरे रूपकं प्रतिमा sge agfed ऊडंजानुक-

मिति यावत्‌ ।

छब्यरनाकरः | oe

aaigiat देवं जटामुकुटधारिणम्‌ | नागयज्ञोपवोतञ्च वासुकरिङतकङ्णम्‌ ॥

WHE SHE शूलमचसजञ्च द५येत्‌ |

एवन्त्‌ प्रतिमां wat टषभं पाश्संस्यितम्‌ ॥ म्रतिमां कारयेच्छक्र यथा शआ्रागमभाषितम्‌ | गौरां उपस्करान्‌ aed विवाडे घ विगेषतः ॥ वस्लाणि सुमहार्दाणि केयूर कटकानि च । पय्यद्धगेष्डुके दे च gel प्रेताम्बरच्छटा ॥ ध्वजानि दापयेदिच तोरसानि विगरेषतः। चोपरि छतारोपा वेदौ स्तम्भविभ्चषिता ॥

क्विचन््रोपरोति पाठः, तत्र चन्रस्तकगेय इति प्रसिद्धः)

रक्ताभ्बरसमायुक्तां दरिद्रां दापयेत्ततः। विवादविधिमाभ्रित्य सन्ने छत्यं यथो वितम्‌ ॥ चैत्रे मासि प्रकर्तव्यो विवादः सुरपूजितः। नान्यकाले ATA: छृते दोषं समादिगेत्‌ ॥ दतोया-विप्नदि वसे तथा नागदिनेऽथवा | विवाहः शक्र कन्तव्यो न aad निरूपयेत्‌ ॥

fanfeaagqaul नागदिनं पञ्चमो |

av चेव विवाहे तु प्रतिमे दलगेष्डके | वस्त्ाणि होमद्रषयञ्च तत्‌ स्व स्थापके ददेत्‌ ॥

स्थापक श्राचाय्यैः।

तथा काञ्चनश्धुमौ च रन्वस्त्रयुगानि च।

= ॥

भोजयिल। प्रदातव्य स्थापको येन तख्यति॥

भोजयित्वा स्थापकमेव |

ea च efewt दद्यात्‌ ब्राह्मणाय ( प्रभाम्‌ | गौर्या विवाहे यत्किञ्चित्‌ awl सखापको लभेत्‌ ॥ एवं छवा विवाइन्तु JEU यत्‌ फलमाभ्रुयात्‌ | श्रश्वमेधसदसस्य वाजपेय ग्रतस्य च ।

गवां कोरिग्रदानस्य aq तद्वाम्रुयात्‌ ॥ श्रनेनेव नरो नारो कतेन सुरप्रजित ! |

सौभाग्धं परमं लेभे विवादेन न संग्यः॥

wget जौववत्सा च भत्व सदा प्रिया । जायते नाच सन्देहो गायनौ मे यथा प्रिया ॥ प्रतिमाग्डमिप्पय्यैद्धवस्त्राष्छाभरणानि च ।

एतानि यजमानस्तु स्थापकस्य प्रदा पयेत्‌ ॥ लोभात्‌ ्ेदाङ्भयादाय यज्नोपकरणादिकम्‌ | श्न्यस्य ददतो मोहात्‌ तत्पण्ठं स्या पके भवेत्‌ ॥ लोभात्‌ मोहात्‌ भयात्‌ लेहादन्यस्य ददत Ta: |

भविव्यपुराणे- , ^

शश्र उवाच।

श्रतःपरं प्रवच्छामि प्रतिमालच्ण gaa | शरेतचन्दनकेऽकवा ओरौ पणं च पियालके |

१९ ए-- तूलो--।

शव्यरनाकरः |

सिप्रकेऽगोकमधुके पुण्ये लोहमयेऽपि वा ॥ पुष्ये पुष्यरागमणौ । aga कारयेदेवोः महानीले च कारयेत्‌ | विद्रुमे usa च भेषु स्फटिकेषु च । महानौल इन्द्रनोलः, राजवन्तौ Taz दति प्रसिद्धः | यथावित्तानुखारेण waaay तु कारयेत्‌ ॥ aig प्रतिमां जर्ययाच्छास्तदृेन कणा | एकपादः feet ait दितीयो जानुनि स्यितः ॥ दकि तु करे कुर्ययादचखतेण मालिकाम्‌ | कुण्डिकां वामहसेन^ यथावदिधिना gaa ॥ कणं तु दचिणे कुर्य्यात्‌ Fea सुशोभनम्‌ । कुण्डिका कमण्डलः | वामकं तु aval arated सुशोभनम्‌ ॥ तमालवसनश्चैव BV सुशोभनम्‌ | योगपट्रञ्च कन्तं्सुत्तरासङ्गिकं fea: | वेणोबन्धसमायुक्तान्‌ any gaiq विचचणः ॥ चिलोचनां तथा कुर्ययाद्विवाङञ्च वराननाम्‌ | तिलं कणेललाटे वै कन्तव्यन्त्‌ विजानता ॥ विजयाञ्च प्रतिष्ठाण देवौञ्च दिवसे xi । रोद्दिष्यामथवा ge धनिष्ठायां ata च ॥ as रवा तु yam प्रतिष्ठां कारयेदुधः ॥

१ Cwa gl

RR

छ्व्यरनाकरः |

मतिष्ठायान्त्‌ गौर्या वे विवादं afe कारयेत्‌ । घटोपरि ant स्कन्द शङ्करं शूलपाणिनम्‌ ॥ qeiactefa: कुर्य्यात्तया वित्तानुसारतः | अचं Us देवं जटामुकुटधारिणम्‌ ॥ चिशएलरस्तद्ध ङ्ग चनद्राद्धछतगरेखरम्‌ |

mei तु समारूढः afeaau ग्दषितम्‌ ॥

wea ease |

कटकैथेव Fat: कुण्डलाभ्यां विग्धषितम्‌ | एवं wal हर स्कन्द देवदेवं जगहुरुम्‌ ॥ game तु वे वोर gale मण्डलानि a! बेदमङ्गलण्ब्देश्च ोतवादिचनिखनेः ॥ प्रतिष्ठाप्य यथान्यायं प्रढ्वौक्तविधिमा भवेत्‌ । ततो विवाहं gaia पू्वौक्तविधिना शह a वेदिं war तु garni सुविचितं मनोरमाम्‌ ! ततो देवौ हरश्च वेद्यां वे उपवे शयेत्‌ ॥ हस्तसंयो जनं gat विव। ह हो मयेत्ततः | बेदमङ्गलग्रब्देश्च गतवा दिचनिसखनेः ॥ aay Winey कारलेः पटदहादिभिः। "एवं उत्ते विवाहे त॒ पञ्चानन ' समाचरेत्‌ ॥ आआचाय्ये gadget वित्त राद्यं विवव्लेयेत्‌ । fecourgity गोदा्ैच ogee | लवपेन एडेनेव यवगोधूमयष्टिभिः ॥

मनस उवाच |

होव्यरनाकरः |

नानाविधैः gags gras गौरी पुत्रक ॥ नाह्मणान्‌ दच्येत्‌ प्राज्ञो werner षडाननं ! | UE वे पूजयेत्‌ पात्‌ कर्तव्यं भोजनं ae wae वाजपेयग्रतस् च ।

aye तङ्गवेत्‌ मम्यक्‌ ज्ञानञचैव महामते ॥ ते गौर्या विवादे तु भवनच्च सुशोभनम्‌ | यथोक्तेन विधानेन नान्यया प्राणते Ue!)

एष ते कथितो देव्या विवादस्त॒ सविस्तरः ॥

मत्स्य FUT |

वसन्तमासभासाद्य ठतो यायां जनम्रियम्‌ | wae gate fan: सानं समाचरेत्‌ ॥

वसन्तमासे प्रायम्यादिना |

तस्मिन्नदनि सा देवौ क्रिल विश्रात्मना सतौ) पाणिद्हिकीर्मनतेरदूटा वरवर्णिनो ॥

ॐ, AS = ४ तया सदेव Baa टतौ यायामथा्चयेत्‌ 1 फलरनाना विधेदौपिधपनेवेच संयतः ॥ भरतिमां पञ्चगव्येन तथा गन्धोदकेन च। लापयिलाऽदयदनौरौ सिनदुगेखरसंयुताम्‌ ॥ नमोऽस्त पाटलाये तु पादौ देव्याः fae च ।

4: |

श्रिवायेति च agin जयाय ‘2a जानुनौ ॥ सद्रोत्यै हरिकेशाय तथोरू वरदे नमः। राये तु कटौ देव्याः शङ्करायेति ग्रङ्करम्‌? ॥ कुचिदयञ्च az शलनं श्ुलपाणये |

मङ्गलायै नमस्त॒भ्यसु द र ञ्चा मि पूजयेत्‌ ॥

सर्व्वात्मने नमो सद्रमोगान्ये च aaa?!

शिवं वेदाक्ने तदत्‌ sere कण्टमद्धयेत्‌ ॥

िपुरघ्राय विश्नेभ्रमनन्ता> कर द्यम्‌ |

-चिल्लो चनायेति दरं बाह कालानलप्रिये ॥ सौभाग्यभवनायेति शेषणा नि सद्‌ाऽचचंयेत्‌ | सदार्चयेदिति वचनात्‌ पाददिपूजाकाले तु तत्तद्धुषणान्यपि

पूजनोयानौति योगोश्वरः |

खाहा खधाये च मुष्वमौ रायेति लिन्‌ ॥ श्रभोकमधुराभिन्ेण पृज्यावोषौ विश्ठतिदौ | स्थाणवे च हरं azz क्रमुकमप्रिये+ ॥

ज्रास्यमच सुखसुशोरं सुष्पः ण: पूव्वेमभिदिततात्‌ |

नमोऽद्धेनारौशररमभित। } त नासिकाम्‌ ॥ नम उयाय लोकं ललते न पुनभुवो । शर्वाय great 21५ :व्य तु्ालक्रम्‌ ॥ नमः श्रौकण्डनायाय {4 71 नधा्च॑येत्‌ |

१ ए गुल्फयोद्ेयोः | २ Owe 2 Beal ५ १

४ A मधुवासिवयै। ५ [3 चद्धवखभरिव।

छ्व्यरनाकरः | १९५

भोमोयसोमरूपिण्यै शिरः सर्व्वात्मने नमः ! इरमभ्यच्य विधिवत्‌ सौभाग्याष्टकमयतः | स्थापयेहुतनिष्पाव कुखुसलौरजोरकम्‌ ॥ १तवराजेचृलवणां कुस्तम्बुरुमयाष्टकम्‌ |

दत्तं सौभाग्यरत्‌ यस्मात्‌ मौभाग्याष्टकमितऽतः ॥ एवं निवेद्य aaa देव्या देवस्य waa: । ust myer प्राण्य खपेदमावरिन्दम्‌ ! ॥ पुनः प्रभाते तु तथा कृतस्नानजपः प्टविः। म्न्य दिजदा म्यं वस्त-माल्य-विग्धूषलेः ॥ सौभाग्याष्टकसयुकतं सुवरंचर णदयम्‌ | म्रोयतामत्र ललिता ब्राह्मणय निवेदयेत्‌ ॥

निष्पावः चौरष्टतादिसाधितगोधुमान्नं Beal कुखुमकुसुमम्‌ | चौरं दुग्धं तवराजः भितशकंरा कुष््ृरर्धान्याकः |

aa कषौरषटतयोरेककोटिता |

तथा च सौमाग्धाष्टकपरिगणने म्यपुराणम्‌--

teams निष्पावो जातिधान्यकम्‌ | विकारवच्च TAC कुसुगकुखुमं aa’ | लवणश्चाष्टमं तदत्‌ सौभाग्याष्टकसुच्यते ॥ एवं संवत्सरं यावत्‌ टतोयायां सद्‌ा सुने | wat दानमन्ते च विशेषोऽयं निबोध मे॥

१ 0 रस--। २ B fates शिवयोः ga | २ ^ केचे। ४ B विकारो यवगोक्चौरं कुसुमं कुङ्कमं fr |

=

१९६ छव्यरनाकरः |

गोशङ्गोदकमादयं स्यात्‌ Ame गोमयं पुनः | जेषे मन्दारपुष्यञ्च wae विल्वपत्रकम्‌ ॥ रावणे दधि aa भद्रस्य च कुश्रोदकम्‌ | कौरमाश्वयुजे मासि कार्तिके एषदान्यकम्‌ ॥ एषदाज्यं सटध्याज्यम्‌ | मागे तु माभि aad पौषे समा ग्यद्ुतम्‌ | ara छृष्णतिलांस्तदत्‌ पञ्चगव्यञ्च फाष्गुने ॥ ललिता विजया भद्रा भवान कुमुदा शिवा। वासुदेवौ तथा गौरौ मङ्गला कमला सतौ | उमा से दानकाले तु पमरौयताभिति कौत्तंयेत्‌ ॥ aa ललितादिदराद्शनामानि चे्रादि प्रतिमासं यथासंख्यं कौत्तेनोयानि | मल्विकाशोककमलं कदम्बोत्पलमालतौ | उत्पलं नोलोत्पनादि ॥ कुलकं करवोरञ्च वाणमन्नानकुद्कमम्‌ ॥ जिन्धुवारञ्च aay Arey क्रमशः तम्‌ | जवा कुसु्भकुखुमं मालत शरतपचिका ॥ aura प्रशस्तानि करवौर श्च मव्वैदा | —— |= संवत्सरं यावदुपोग्य विधिवन्नरः ॥ श्लो वा भक्ता कुमारौ वा शिवावभ्यच्छै भक्तितः!

` जवश्च शिवा च भरिवौ । , व्रतान्ते, शयनं ददात्‌ न्वी परकर संयुतम्‌ ॥

॥

A I are

अपस्करो गेण्डुकादिः ॥ उमामहेश्वरं BH aay गवा सह । गोहृषभावपि हेमावेव | स्थापयित्वाऽय यने ब्राह्मणाय निवेदयेत्‌ । श्रन्यान्यपि यथाग्रक्ता मिथुनान्यन्बरादिभिः | धान्यालङ्गार-गो दानेरभव्॑ट्‌ घनसंख्यया ॥ विन्तग्रायेन रहितः प्रजेय्गतविस्मयः | एवं करोति यः wag सौभाग्यशयनव्रतम्‌ ॥ सर्वान्‌ कामानवाप्नोति पदमानन््मश्ुते | फलस्येकस्य च व्यागसेतत्कुववेन्‌ समाचरेत्‌ ॥ प्रियस्य कस्यापि फलस्य त्यागो बोद्धव्यः | ‘aa: कोत्तिमवाप्नोति प्रतिमासं नराधिप! | मौभाग्यारोग्यरूपायुैसता लङ्गारश्षतेः । न विमुक्तो भवेद्राजन्नन्दाद्‌ शरत तयम्‌ ॥ यस्त॒ दादश्वर्षाणि सौभाग्यशयनव्रतम्‌ | करोति सक्त चाष्टौ वा ओौकष्टभवनेऽमरैः परन्यमानो भवेत्‌ सभ्यक्‌ यावत्‌ कल्पायुतचयम्‌ ॥ नारौ वा क्रते यातु कुमारौ वा नरेश्वर । साऽपि तत्फलमाप्नोति देव्यनुग्रहलालिता ॥ श्टणयादपि aga प्रदद्यादयवा मतिम्‌ | मोऽपि विद्याधरो azar सरग॑लोके fax वसेत्‌ ॥

१ Baa,

छत्यरलाकरः |

इदमि मदनेन पृन्वेमिष्टं

शतधनुषा Baar च ।

wand वरणेन नन्दिना च

कितिजननायः तदहुतं yfa स्वात्‌ ॥ दति wag सौभाग्यशयनव्रतं समाप्तम्‌ |

मव्यपुराणे | aa मास्यथ रते वा गुडधेनुप्रदो भवेत्‌ | त्रतस्तीयायां गौरौलोके मरोयते ॥ महात्रतमिद्‌ं नाम परमानन्दकारकम्‌ | ड्त्रतो ग॒डमाचभोजौ | मन्वन्तरादिशचेयं, टतौयेति waa- फलकामनया WAI | श्राग्रेयपुराणे- समुपोव्याचंयेल्छौ पञ्चम्यां वत्सरे गते । aaa कमलं द द्यान्तिलधेनुसमन्वितम्‌ ॥ हेमं विष्णुपदं याति कन्पादेति एुनमंरौम्‌ । राजराजो भवेद्धौमान्‌ wea जन्मनि | awa नाम दुःखश्नो कविना ग्नम्‌ ॥ चेचस्य पञ्चम्यां लक््ौ मच्येत्‌ वत्रे गते हेमं कमलं ददात्‌ य॒दा महोभेति तदा राजराजो भवेत्‌ ओरौ मान्‌ जन्मनि भवेदित्ययैः।

२ 1) मन्वन्तरादिपाटे चेय

१ & जननाय |

3

|

FALATAL: | ११

न्द्मपुराणे-- भ्रक्तायामय पञ्चम्यां रेने मासि प्रयभानना।

Sawa ५ FATA सम्प्राप्ता केशवाज्ञया ॥

तस्मात्तां पूजयेत्तत्र यस्तं way सुञ्चति। एषा ओपञ्चमौ कार्य्या विष्णुलोकगनिप्रदा ॥ ब्रह्मपुराण एव-- श्रमावस्यायां मभूतः कन्दः पर्वे ता्रनात्‌ | जातः vate qe प्क्तायाद्चेचनामनि , सेनापत्येऽभिषिक्गस्तु देवानां ब्रह्मणण खयम्‌ ॥ जितर्वास्तारकं gai ats} श्त्या विभेद च। तसात्‌ स तत्न विधिना स्कन्दो are: सुगस्मिमिः ॥ दौ पालक्घारव्तान्नङुकुटः ay एव fe) कुक्कुटः aly देयो a तु मारणौयः। ae: MSA चामर za: ॥ way ष्एक्तषष्टोषु ust वा श्रद्धया नरैः । श्रारोग्यकानेर्वालानां पुत्तद्धिविगेषतः ॥ मन्यपुराणे- Sat sare | WAIT मरवच्छाभि तदत्‌ कमलसप्तमोम्‌ । wer: सङ्गत्तैनादेव तु्यतीह दिवाकरः ॥ वसन्तामलस्षम्यां aa: सन्‌ गौर सर्षवेः |

अ) ॥

fangs च सौवण विधाय कमलं श्भम्‌ ॥ वस्तयुखा चितं रत्वा गन्धपुष्पैः समच्येत्‌ । नमः कमलदस्ताय नमस्ते विश्वधारिणे # दिवाकर नमस्तुभ्यं प्रभाकर नमोऽसते) ततो '्दविकालबेलायामुदकुम्भसमन्िताम्‌ ॥ विप्राय दद्यात्‌ aay वस्त-माल्य-विश्ठषणेः ¦ शक्तश्चेत्‌ कपिलां दद्याद्‌लङ्कत्य विधानतः ॥ awa गते पश्चादष्टम्यां भोजयेद्धिजान्‌ | यथाश्र्या च yaa मांस-तैलविवष्नितम्‌ ॥ श्रनेन विधिना भ्रक्तसक्तम्यां मामि मासि च। सव्व समाचरेद्भक्त्या वित्तगा्विवल्जिंतः ॥ व्रतान्ते ्रयनं दद्यात्‌ खवणेकमलान्वितम्‌ | aaa भक्रितो दद्यात्‌ saute’ पयखिनोः ॥ भोजनामन-दौपादौन्‌ दद्यादिष्टानुपस्करान्‌ | सुवर्णाम्याः सुवणेघटितसुखाकारयुक्रा दति कचित्‌ । सुवण-

भ्रटङ्गवतोरिति तु पारिनातस्रसः |

र aaa विधिना यस्तु कुर्यात्‌ कमलसप्तमोम्‌ | , लच्छी मनन्ता मभ्येति व्येलोके च मोदतेः ॥ क्पे कल्ये ततो लोकान्‌ सप्रगत्वा* एधक्‌ प्रथक्‌ । श्रष्मरोभिः परिदतस्ततो याति परां गतिम्‌ ॥

१ CD विकाल--। ३ Bare दद्यात्‌ awa तु सुवर्णाद्यां | ३ मददोयते। ४ ए सप्तकः |

RATATAT |

यः पश्यतोमां ग्रणुयान्हने'

wa भक्याऽथ मतिं ददाति ।

सोऽप्यत्र लष्छोमचलामवाप्य

गन्यन्दविद्याधरलोकभाक्‌ स्यात्‌? ॥ वमन्तदयौत्नोऽच faafaa: |

द्रति मच्यपुराणे कमलसप्तमोत्रतं समाप्तम्‌ 1

भविष्ये सुमन्तुरुवाच BAIS तु We षष्ठयां मम्युपो षितः | पजयेहवास्कर भका पुष्यधूपानुलेपनेः ॥ येन तं प्रूजयेदेवं स विधिः awa तव । सदा वेश्रावणौयेनः विधिना परजयेन्नुप ! ॥

ॐ प्रज्वलने स्वाहा दत्यभ्निप्राकारः। ॐ नमः wat प्राकारः। ॐ सहस्किरणोज्वलाय खादा वन्धः । ॐ पथि सर्ोषधिरूपिष्पे सादा vfiard नमः कलतैकर णमन्तः | श्रात्मनो Tange च~

wala नमः gaa: । ॐ दण्डनायकाय नमः दक्ति- णतः । ॐ रेवन्ताय नमः पश्चिमतः । ॐ सततोज्वलरूपाय नमः, उन्तरतः। ॐ श्वामपिङ्गल लो दिताच्चाय नमः, रेगान्याम्‌ | ॐ नोललोदिताय नमः, sia. ॐ ग्नेञचराय नमः,

= ११ नचत्याम्‌ | ॐ बच्रपाणएये नमः, वायव्याम्‌ |

१ we | र Coane । ३ D मैत्रायणो येन। १६

ARR छ्यरत्नाकरः |

Ay =

७ॐ नमो etre’ देवाय महाबलपराक्रमाय सरतेजोऽधि- पतये खादहा ॐ उन्तरग्क्तिधराय नमः | WANE ) ॐ दर देवायोयररूपाय नमः । दितौयः प्रतीहारो दतिणतः । ॐ ait ताय नमः पञ्चिमतो मतः। ॐ श्रश्रसुखाय नमः | उन्तरतो- Aa: | दारपालचतुष्टयम्‌ |

ॐ कुन्देन्ुलोरप्रभाय नमः प्रथमोऽश्चः । ॐ रक्ताच्तरक्रवर्णाय नमः, दितोयोऽश्ः। ॐ रक्तवर्णतेजखिने नमः, ठतोयोऽशः | ॐ भिन्नाज्ञनवणाय नमखतयीऽश्वः। ॐ तौ त्रतेजसे नमः पञ्च- मोऽश्वः। ॐ व्योमवर्णाय दोप्रमालिने नमः षष्ठोऽश्वः । सव्य वर्णाधिपतये नमः सप्तमोऽश्चः |

७ॐ नमो दाराग्निकवचाय कश्चपपुत्राय नमः । ॐ प्रजापतये नमः, ॐ श्नन्तदेवाय नमः, ॐ असाधारणतेजसे नमः । ्रावाहनमन्त्रः |

ॐ भास्कर देवादिदेव गच्छ यथासुखं भवनं पुनरागमनाय | विसन्नेनमन्त्रः |

गायच्चा सखागताचंपाद्याचमनासनाभिभ्रुख्यचर णगन्धपुष्योप- हारादिनियेदनम्‌ |

BIN पदमुद्रा च निष्ठुरा च तथा परा । नागास्या व्योमसुद्रा च उषा चैवापरा स्मृता ॥

५ ` खैताञ्च परा मुद्राः कोटिसुदरास्तयैव च । ॐ खखोल्काय नमः, wea) ७ वचिपिटाय नमः शिरः ।

१87) इरदेवाय।

छयरत्ताकरः | ARB

ॐ gaat नमः ग्रिखा । ॐ श्रादित्याय तेजोऽधिपतये नमः कवचच । ॐ श्रादित्याय सदस्रश्षये नमः, aa । ॐ तेजो- ऽधिपतये नमः, सुखं । ॐ मेषटृषणाय नमः, ye ॐ सहस- किरणाय नमः पादौ । ॐ दौष्यसिपतये नमः ve । ॐ भास्कराय विद्महे ara धौ महि तन्नो भानुः ्रचो- दयादिति areas | श्रनेन विधिना uy षष्टवासु पवसेदृधः | पुरतः शयनं भानोः wai पूजयेत्‌ पुनः ¦ भोजयेचापि विप्रां zyr वा पायसेन ar) अर्या च द्रिणां दद्यादादारादात्रजेच्च तान्‌ ॥ पयः War ततो गव्यं स्थातव्यं कुरुनन्दन ! | दन्तखाद्यं wale तदोदनमिति स्मृतम्‌ ॥ wey’ भोज्यं तया लेद्यमोदनं चिः प्रको तितम्‌ । पेयश्चानोदनं मोक्त तस्मात्तं परिवज्जैयेत्‌ ॥ तमोदनम्‌ | इ्येषाऽनोदना नाम सप्तमौ भरतषभ! | यासुपोय्य नरो भक्या धनधान्यमवाप्रुयान्‌ । सन्बैपापविनिरमुक्तः सुरयैलोके मद्यते ॥ एतच्च व्रतमेकचेवश्क्तसप्नमोम माप्यसेव HAUT ATT एकव चनसखर मादा टन्तौ प्रमाणाभावाच्च । + दत्यनोदना सप्तमो |

१ ए भोग्यं ।

A RATATAT: |

भविष्यपुराण रव |

agtars— F

श्रतःपर प्रवच्छामि Teel नाममपमौम्‌ | gfaat fe पविच्ाणां महापातकनागिनोम्‌ ॥ सप्तमौ तमाय नरस्तारयते भवात्‌^ | सप्ावरान्‌ सप्त परान्‌ पिश्चापि न संगयः॥ रोगां जिनन्ति sama gaara जयते रिपून्‌ | श्रये माप्नोति दुष्यापं यः कुच्यान्नाममप्तमौम्‌ ॥ कन्यार्थो लभते कन्यां धनार्थो लभते धनम्‌ ॥ पुर्यो लभते पुत्रान्‌ धर्मार्थो uaargayy | समयान्‌ पालयन्‌ सर्व्वान्‌ कर््यादेमां विचच्चणः ॥ समयान्‌ vO तेर Fae गदतो मम | आदित्यभक्तः पुरुषः सप्तम्यां गणनायकम्‌ ॥ भें ते waa: कुर्य्याद्वा स्कर श्चापि चिन्तयेत्‌ । सपम्या न स्पृशेन्तेलं नोलं वस्तं न धारयेत्‌ ॥ न चाप्यामलक्रेः खानं न दुर्य्यात्‌ aay कचित्‌ | नात्मानमवमन्येत न मद्यानि पिवेदुधः ॥ ` ने द्रोहं कस्यचित्‌ gata पार्यं समाचरेत्‌ | नावभाषेच्च चाण्डालं नेव we रजस्वलाम्‌ ॥ न चापि स्यत्‌ शानं waa नावलोकयेत्‌ | नास्फोटयेन्नापि हसेङ्गायेच्चापि न गौतकम्‌ ॥

१ © भयात्‌] ९ ९ ४8 न लोकमवमन्येत |

छ्यरनाकरः | १२५

न नृह्येदतिरागेण न वा वाद्यानि वाद्ेत्‌ | न गयत स्तिया arg न सेवेत दुरोदरम्‌ ॥ ५ ||. न रोदिदशरपातेन न चाद्यात्‌ पञ्च्राकिकाम्‌ ॥ Was पञ्चेगाकरिकाऽन्पलष्वादारे न निेधः१ | नाकर्ष॑च भिरोयूकां न षा वाद्माचरेन्‌ |

परस्यानिष्टकयनमतिग्ोकञ्च वज्जेयेत्‌ ॥ समयान्‌ नियमान्‌ दुरोदरं दत, पश्चाकिका कन्द-मूल-फल- एुष्य-पत्राणि, यूका हु कोणक्कुणो | saat विधिश्चाच श्रूयतां ्रिपुरान्तक ! ) Sarmafa कर्तव्या wien नामसक्तमो ॥ धातेति Faas तु परूजनोयो दिवाकरः ¦ श्रययूमेति च ma Ae मित्रः प्रकौन्तितः + mag वरणो ज्ञेय cet नभसि कथ्यते | विवखांश्च नभस्ये तु प्ेन्योऽग्नयुजि स्मृतः ॥ पषा का्तिकमासे तु मागः eRe | भगः पौषे भवेत्‌ प्ज्यस्वद्ठा माघे तु ग्यते ॥ विष्णुस्तु पार्श॒ने मामि पन्यो वन्याश्च भारकरः ¦ wari चेचसपम्बां भोजयेत्‌ भोजकान्‌ gu: ॥ सन्या चेचस्षम्यामिति Near सरन्म्म्यामिति war aay मोजनं देयं भोजयित्वा विधानतः | भोजकायेव दातव्या दकिणा खणेमाषकम्‌ ॥

१ OC अन्यलष्वाहारेण विशेषः|

९२६ छत्यरल्ाकरः | A ।

पिवामि णोकसन्तो मामणोकं सद्‌ा Be तथा |

avd भोजनं देयं रक्वस्ताणि रेव fe!

अलाभे भोजकानान्तृ दकिणौया दिजोत्तमाः ॥ एुनवेसबुधोपेता चते मासि शिताष्टमौ |

atag विधिवन्‌ quar वाजपेयफलं लभेत ॥ १ ॥ उचाष्ट्यादि पूर्णान्तमप्मकर्मन्मया्चनम्‌ | ह Ane तच्च काय्यमग्रोकायं जेया वासन्तिका fe ati देवोपुराके- चेत्राष्टम्यान्तु BNA माटख्ाने दटदाम्बभिः | cy med देवों ane: aia मदकेपेन लेपयेत्‌ ॥ धप awe ST ह्यनिमुकरसत पूजयेत्‌ | ष क नेबेद्य शालिजं भक्तं mac: कन्यकासरपि |

भोजका मगाः | तयैव भोजनोयाञ्च शरद्धया परयान्वितः | विगरेषतो वाचकश्च ब्राह्मणः कल्पवित्‌ सदा ॥ कल्पवित्‌ सप्तमोकन्प वित्‌ | इत्येषा कथिता तुभ्यं सप्तमौ गणनायक | श्रता सतो पापदरा सव्यैलोकप्रदायिनी ॥ दूति '"नाममप्तमोव्रतम्‌ |

महाजनपरि्हौतवाक्यानि। पुनर्वसौ aa लग्रे चेचे मामि सिताटमोम्‌ | लौहित्ये विधिवत्‌ स्ताला वाजपेयफलं लभेत्‌ ॥

श्रातमनखच्च वे भोज्यं शक्तितो दचिणां ददेत्‌ ॥ श्रजिता मन्नेकामानां पूरणाय सुखाय से । विप्रान्‌ धन्यान्‌ समासाद्य हेमदानफलं लमेत्‌ ॥ श्रय छष्णादि मासग्रहो पष्टसकविर हात्‌ पक्तादिमासस्य ग्यवस्यापितलात्‌ warfeta मासः । warty प्रायम्यानुराधा- देकवचनाच्च Waa) मादग्याने quiet मदलेपनं, तुरुस्कं fea, श्रतिसुक्तो areata ग्रालिभक्तं शकरा च नैवेदं कन्यासु भोज्यमिति सम्बन्धः | नह्मपुराणे- चैते नवम्यां warai भद्रकालौ महाफला | योगिनोनान्तु सर्व्वामामाधिपत्येऽभिपेचिता 1

Slane: | नद्मपुच ! महाभाग! ग्राज्तनोः कुलवद्धंन ! | अरमोघागर्भमशूत ! पापं लौ र्य! मे दर ॥

लौद्दित्यो लो डितममुदरः | अग्रोककलिकाथारौ ये पिवन्ति पुनवंमौ |

4 तरे मासि सिताष्टनयांनते WRATH: ॥ पानमन्त्ः |

लामग्रोका इहराभोष्ट मधुमाससमुद्गव | |

१९ AB पुस्तकद्वये स्वेदा नाम दूति पाठः| |

33 ॥ छव्यरनाकरः | १२९. तस्मात्तां परूजयेत्तच मोपवामो जितेद्धियः। & स्थाप्याः मूले वच्छमाणा देवता एव ।

विचिरेवं लिभि्भत्या सर्व्वासु नवमोषु च॥ विष्णघकीन्तरे ।

रहमपुराे- "|. दाद््ां चेचशक्स्य तेचवस्तप्रदो नरः |

एकादश्यां ततः wifazal पज्या च afaact |

पौराषौ योगिनो काचिच्छक्निर्नारायणाङ्गजा tt

पुष्यालङधारपूपान्न कै विविधैरपि ।

्पतेविविधाकारैवेद्ि बाह्मण तपतेः ॥

तचापराहे वास्ठश्च वेश्मनो वंश्रधारकः।

agqaiay ag gat रङ्गेः सुगन्धिभिः ॥

प्रदोषममंये aa पञ्चगव्यं विधानवत्‌ |

तिलसिद्धायंकैर्यकतं velar वेश्ानो बदिः |

देयं fag च पय्चेदुष्टमाणिनिवारणम्‌ ॥ पथेत्‌ तदेव पञ्चगव्यं प्रतिदिभं faaq |

छृतोपवाभो दादण्यां ततो विष्णञ्च प्रजयेत्‌ ।

aque च तत्रैव कामदेवश्च प्रूजयेत्‌ ॥

घटस्य विविघेमन्छिगंन्धेरुचावचेर पि |

ततस्त mas तोयं पुण्यमादाय वाग्यतेः 1

कामदेवाग्रतः Beal पुष्यच्छन्ने महाघटे |

शर्या दिषूजितं सम्यक्‌ प्गर्तेटत्नपकतवैः ॥

तस्यां रात्यां यतैतायां ततो gaat ग्ड ।

अनक्काभ्युदिते काले wren’ wea वारिणा ॥

श्रयं फलमाप्नोति नागलोकश्च गच्छति ॥ वैशाखमासदादश्यां सकरदानं तयैव च । कनोपानदयोदानात्‌ ae मासि दिजोत्तमाः ॥ तथैव चेति प्रथममासोक्तफलानुषङ्गः । arate wat दला प्रौणयेद्धोगश्रायिनम्‌ | श्राषादृशक्तदादण्णाँ Ast aay ॥ भोगश्रायिनं विष्णं mati wai दला महीयते दति सम्बन्धः | श्रावणे वर्त्दानेन विष्णुलोके aaa | a गोदः प्रयाति गोलोकं मासि भाद्रपदे aur परोणयेद्‌श्वशिरसमश्चं दला तथाश्चिने । श्रश्वशिरसं wand देवम्‌ | विष्णुललोकमवाप्नोति क्रुलसुद्धरति खकम्‌ ॥ सरोमवस्तदानेन कार्तिके वस्तमाप्ुयात्‌ |

. न्त any भरदानं लवणानान्तु मागं षं महाफलम्‌ | रोमवस्तं द्रूलपरो । धान्यानाञ्च तथा पौषे दारूणाञ्चायनन्तरे | ©. 9 फाख्यने सन्वेगन्धानां नाच कार्य्या विचारणा ॥

१ Daan) ५ १७

६६ क्रत्यरननाकरः ¦

दानं मदाफलमित्यनुषज्यते । च यद्यपि

gaat माघे ४ पि ममभिव्यादाराद्रादग्यव faafaat |

zremaet नास्ति तथ भाग्यसंयुता चेत दादौ स्यानमदा फल । agg पूर्मैफल्शुनौ उत्तर फल्गुनौ वा । पूर्व्वायां विजयं विद्याद्‌ तराया भगन्तया ॥ दति भविव्यपुराणे नच्ततरदेवता कथनात्‌ | इस्तयुक्ता तु वैशाखे ae च sorter तथा : Sear च तथाषादृ मलोपेता च वेणवे ॥ वैष्णवे aad | तथा argue माभि sata तु संयुता । आश्िने दादौ gar भवत्याजचसंयुता ॥ was पूर्व्वभाद्रपदा | कार्तिके रेवतोयुक्ता ate कत्तिकया तथा । ata मागं | पौषे aafaatar माघे चादित्यसंयुता ॥ श्रादित्यं पुनवैसु | फादगुने पुब्यसदहिता steal पावनौ परा । | नचत्रयुक्ताखेतासु तया द्‌ानसुपोषितम्‌ | wa महाफलं ज्ेयमनन्तं दिजसत्तमाः | तथा दानञुपो षितमिति- श्रच yi चे तशक्तदादग्धादि दाद ,अद्वादभो विहितदानफला धिक्रफलवं महाफललं दाने उपोषिति च अनन्तफलमिति वचनादल्यत्कषेः फले एतानि दादग्रमामशक्त-

छव्यरनाकरः | १३९

दादभोषु प्रत्येकं दाद्श्रदानानि aa नच ल्िखितान्यपि मासा- न्तरद्वादणोफलानुषङ्गा्थमेकतापि aR लिखितानि | एवश्च दाद शनकच्चयोगनापि द्ाद्ग्ादशनौषु इादश्रदानान्यु- पोषितानि च प्रत्येकं केवलतत्तदादोद्‌ानफलापेच्या श्रति- शयितफलमाधनानोति मन्तव्यम्‌ | वरादपुराणे | मत्यतपा उवाच-- कोऽसौ att apr उपवासो महामुने ! | कानि व्रतानि च तथा एतन्मे वक्तुमदसि ॥ दुर्वासा उवाच-- एवभेव सुने मासि ठते ageq crema | उपोय्यारा धयेद्भक्या दे वदेवं जनादेनम्‌ ॥ वामनायेति वरै पादौ विष्णवे कटिमचच॑येत्‌ | वासुदेवेति जठरसुरः सगणाय च ॥ aw विश्वश्छते ys शिरो वै .व्योमरूपिणे। बाह विश्वजिते gst खनान्ना श्रुः चक्रके ॥ aaa विधिनाऽभ्यच्छ देवदेवं सनातनम्‌ | म्राबद्रनोदरं कुम्भं PIA पुरतो न्यसेत्‌ ॥ आगुक्तपाते संस्याप्य वामनं काञ्चनं बुधः | aurea छतं Ee भितयज्ञो पवो तिनम्‌ ॥ कुण्डिकां स्थापयेत्‌ wa कचिकां पादुके तथा । waaay संस्याप्य टषिकाञ्च विगेषतः |

HACATAL: |

एतेरुपस्करेक्तं प्रभाते ब्राह्मणच तम्‌ | दापयेत्‌ Raat विष्ुद्रेखरूपो्युदौरयेत्‌ ॥ araarat तु संयुक्तं परादुर्भावाभिधानकम्‌' ह गरौयतामिति wa विधिरेष wath: श्रयते च पुरा राजा eae: एयिवोपतिः | aga: स तपस्तेपे पु्मिच्छंस्तपो धनः ॥ aaa gaafefe gaa मुनिसत्तमः! आजगाम efteat दिजरूपसमन्वितः ॥ स उवाच नुपं राजन्‌ किन्ते व्यवसितं विति) gafafa चोवाच a विप्रः प्रत्युवाच <I cena विधानन्तु कुरु राजन्‌ प्रयन्नतः | स faa vagal च चणादन्त तस्ततः ॥ राजापि तच्चकार मन्तरवित्तं दिजातये | दरिद्राय खयं ्रादात्‌ ज्योतिगेव्माय Tae यथाऽदितेरपुत्रायाः सथं पुत्रलमागतः | भगवांस्तेन सत्येन ममास्तु सुतो वरः | अनेन विधिनोक्तेन तस्य पु्ोऽभवन्मूने | gare इति erry waa महावलः | agat लभते पु्रानधनो धनवान्‌ भवेत्‌ । भ्रष्टराज्यो लभेद्राज्य wat विष्णुपुरं ब्रजेत्‌ | एवसेषेति वच्छमाणमागं न्नोषेमासदाद ओोरृत्ये cut निय-

१ 28 विधानकं।

छत्यरनाकरः | १दद्‌

नात्मवान्‌, खातो देवानं रला, श्रथिकाय्ये यथाविधि दत्यादि ^“ तत्राराध्य महायोगदेवं नारायणं प्रभुम्‌” इत्यन्तेन यदुक्त awa: । उपोयेकादश्वां वामनायेत्य नौ यम्‌ | अकारादि नमोऽन्तेन चतुष्न्तेन चाचयेत्‌ | प्राग्बदिनि जलप्रणेत-ममाल्यल-सितचन्दनल्लेपितल तिलपाच- स्यगितल पञ्चरनग्मितत्वानां aed | agai सितवस्त्रयुग्य सहितं प्रागुक्तपात्रे aun सौवणं रोपय-ताबाधाराणमन्यतसे वारिप्रण, काञ्चनं सौवण कुण्डिका कमण्डलः । षिका यत्या- सनं, मासनाननत्यादिं प्रादुर्भावाभिधानकं प्रौयतामित्यन्तस् मागं- We, दाद्‌ ्रमासेषु केशव नारायण माघव गोविन्द्‌ विष्णु मधु- खदन चिविक्रम वामन ओधर दषोकेश्र पद्मनाभ दामोदरेति यथाक्रमं aaa नामोच्चाययै केशवो weed प्रीयतां, नारायणः क्रश्मेरूपो प्रीयतामिति क्रमेण तन्तन्मासि उदैरयेदित्य्ैः | ज्योतिगंर्भाय ब्रह्मविदे । वरादपुराण एव Bute: प्रति नारद garq— दृदानौं कथयाम्याप्रर ad येन हरिः खयम्‌ |

वरं caged स चवै याति शोभनाः! ॥

शोभना इति सम्बोधनं चकारसखरसात्‌ वरदान हरिभत्ते- भावौ दावपि wa |

वसन्ते प्ररक्तपक्षस्य दादश या भवेत्‌ War) तस्यासुपोख्य विधिवत्‌ ema इरिमचयेत्‌ ॥ पथ्े्धास्तरणं Bat नानास्तर णसंयुतम्‌ |

43 छृत्यरलाकरः |

तच लच्छीपतिं देवं रूप्यं wat निव्रयेत्‌ | तस्योपरि ततः पुष्येमष्डलं कारयेदुधः | नृत्य-वादि घोवैश्च जागरन्तच कारयेत्‌ | मनोभवायेति ग्रिरस्यम्बकायेति वरे कटिम्‌ कामाय USAIN कुखमास्लाय चोदरम्‌ | मन्मयायेति त्रे पादौ हरये दति aaa: | ga: समृज्य देशं मक्िकाजातिभिस्तया । पश्चाच्चतुर आदाय TITS सुशोभनान्‌ | aafeg wane देवस्य प्रणतो नृप । एवं रत्वा प्रभातेषु प्रदधाद्राद्यणाय च । वेद्‌ वेदाङ्ग युक्ताय waza ayaa | ब्राह्यणा श्च ततो भोज्य व्रतमेतत्‌ समापयेत्‌ | ब्रतस्यान्ते ततो विष्णुभेत्ता वै भविता परुवम्‌ | कृलायत्प्रणामन्त्‌ ye गर्वेण च भुवम्‌ । aaa देवदेवेशं पतिं ल्धाऽभिमानतः। श्रवसानेऽपदहरणं गोपाले्वो भविव्यति | पराइतानां कन्यानां देवो भर्तां भविव्यति ॥ wa मलिकाजातौरूपङ्सुमयोय्यपि Da पयोदागमे च निन्वरस्तथापि यथाकथच्िदनयोरन्यो बोद्धव्यः ॥ ४. द्रति भततुदादभोत्रतम्‌ ॥

छत्यस्नाकरः। १३५

मव्पुराणे-

चैते मासि सिते va दादणश्यां नियतव्रतः | स्थापयेदव्रणं कुम सिततण्डुलप्ररितम्‌ ॥ नानाफलयुतं तददिद्‌दण्डममच्वितम्‌ | सितवस्त्रयुगकननं सितचन्दनचच्चिंतम्‌ ॥ नानाभच्यममाकोणें मद्िरण्यश्च शक्तितः) aaa गुडोपेतं तस्योपरि निवेशयेत्‌ ॥ तस््राद्‌परि कामन्त्‌ कदनोौदलसंख्ितम्‌ | कुर्ययाच्छकंरयो पेतां रतिन्तस्य च वामतः ॥ अर्रतोऽन्नं ततो दद्यात्‌ Magy कारयेत्‌ | तदभावे कथां कुर्य्यात्‌ काम-के गवयो नैरः ॥ कामनान्ना दरेरचीं स्तापयेद्नुडवारिणा ॥ प्रकतपुष्या चततिलेरशयेन्मधुष्धदनम्‌ ॥

कामाय पादौ समज्य जके मौभाग्यदाय च। ऊरू स्मरायेति पुनरमन्मयायेति वे कटिम्‌ ॥ प्क्तोद रायेत्युदर मनङ्गायेत्युरो et:

मुखं पदमसुखायेति वाह पञ्चशराय वे 1

पुनः सर्व्वात्मने मौ लिमयेन्मधु 'खदनम्‌ | ततः प्रभाते तं कुम्भम्‌? ब्राह्मणाय निवेदयेत्‌ ॥ ब्राह्मणान्‌ Wager यया च लवणादृते | भक्तात्‌ दक्षिणां दद्यादिमं मन््रसुदौरयेत्‌ ।]

१ BD इति केशवम्‌ | २ ^ उदकृस्मम्‌ । ३ ^ [ ] पद्यं नास्ति!

रे D अला मत्‌ |

13 छत्यरल्नाकरः |

मरीयतामच् भगवान्‌ कामरूपो Wale: | Rea aaah य श्रानन्दोऽभिधौयते ॥ अनेन विधिना सव्ये मासि माभि समाचरेत्‌ | उपवास चयो द्श्यामचैयेदिष्णमव्ययम्‌ ॥ Genny सम्प्राश्य दादग्ां wae खपेत्‌ | ततस्रयोदगरे मासि टतधेनुसमन्विताम्‌ ॥ शय्यां दद्यादनङ्गाय सर्व्वोपस्करसंयुताम्‌ | कालश्च कामदेवञ्च mat गाञ्च पयख्िनोम्‌ ॥ वासोभिर्दिजदाग्पत्यं ysq ग्र्या fase: | शय्यागवादिकं दद्यात्‌ प्रोयतामिन्युदौरयेत्‌ ॥ होमः श्रक्ततिलेः काय्यैः कामनामानकौत्तैनात्‌ | गव्येन सर्पिषा तदत्‌ पायसेन च uafag ॥ विपभ्यो भोजनं दद्यात्‌ विन्त्रा्विवव्नितः। Tawa दद्यात्‌ पुष्यमाला्च श्रक्तितः॥ a: छर्ययादिधिनानेन मदनदादग्रौमिमाम्‌ | मव्वैपापविनिभुक्तः प्राप्रोति दरिमाभ्यताम्‌ ॥ दह लोके वरान्‌ Gar सौभाग्यं समश्रुते । यः खरः स खतो विष्णरानन्दात्मा महेश्वरः ॥ Barat कामरूपेण स्मरेत्तं जगद वरम्‌ |

“ दरति मदनदादभोत्रतम्‌ |

अच दादण्यां पूना एकफलाशनं चयोदश्यासुपवाख्तदेष्यां

पारणमिति प्रतिमासं क्रमः। चयोदगे मासि घृतपेन्वादिः।

छत्यरनाकरः | १९३७

ब्म पुराण-- चरयोदगौषु सर्व्वासु कामः पज्योऽय वा नरैः । याच्रोत्सवश्च विधिवत्‌ कन्तैव्यश्चाय विष्णवे ॥ चयोदश्यान्त्‌ दयिता खयं wat प्रियेण ठ्‌ । श्रात्मप्रूजा च ae प्रूजनोया we स्तियः॥ लिङ्गपुराणे- कामेश्वर ङ्ण्डमधिशृत्य a3 मासि सिते va ्रयोदश्वान्तु मानवाः। स्नानं ये aa कुव्वेन्ति ते कामसदृशा नराः॥ च्रच कामसदृप्रनरलं काम्यम्‌ | महाजनपरिग्टहौतवाक्यम्‌-- चेचग्रक्तचयोदण्ां दमनं मद्नात्मकम्‌ | कला सम्यूज्य यलेन TAIT तु ॥ ततः सन्धचितः कामः पुचपौचमण्ठद्धिदः। पूजामन्त्रौ uate भगवन्‌ काम रतिप्रौतिसदाकर । aaa प्रियो भावस्त्‌प्रसादान्मनोभव! ॥ नमोऽस्त पुष्यवाणाय जगद्‌ाह्नाद्‌कारिणे । मन्मथाय जगन्नेच रतिप्रौतिकराय ते ॥ afanfaager चेयं चयोदग्रौ भविव्यपुराणोक्रः। शिष्टपरिग्टदोतगेवागमः- मधुमासे तु सम्प्राप Was चतुद |

१ 7 चन्दनाद्मकस्‌ | ९२ 1) wad weg fra भावाः।

ac

a करः | १० छत्यरनाकरः |

द्ध Tt + ५ ख्याता मदनभज्ोति सिद्धिदा सुमोत्सवा ॥ चिकयुन्दानवियवद्धगङेख चणा |

त अकत तजनो जम | तन््ौवादेमनोन्नेख तथा पान्धोपयोगिमिः। faazafa गौरोगरे तेषां चेचाचेनाफलम्‌ ॥ wa बद्धनद्धेख्मैवन्धनवद्धः पान्थो पयो गिभिः को पानदा- शिष्टपरिग्टहोतवाक्यम्‌ - दिभिः॥

aa मासि eqemi भवेत्का ममो त्सवः | मध्याङ्नतस्त॒ सम्बज्य WH चन्द्रोदये पुनः ।

sy faa क्रिभिस्तत्र मौतवाद्यादिभिनृणाम्‌ yaaa रवेन वित्तश्राखविवज्निंतः ॥

श्रवणे qua कामः पुच्रपौ वसण्टद्धिदः ॥ ततः हृतखस्ययनो ब्ह्माणन्तु विसक्ंयेत्‌ | ब्रह्मपुराणे तमनुत्रननोयन्तु दितोयदिवसे सति ॥

sitar चतरश्यां पौणेमाम्यां हरि यजत्‌ । ग्दाददूरे यो यस्य पव्वंतस्तम॑यारुहेत्‌ |

पौणमास्यां निकुम्भख fame: सहितो बलो ॥ तमनुत्रजनोयं विमल्नयेदिति सम्बन्धः ॥

चाति ag पिशाचाश्च सिकतादपवासिनः। qane प्रविश्यैव कर्तव्यः सुमहोत्सवः | ॐ तदथं गच्छतां तेषां wae तु WE VB गौतवादिच्निघेषिजेनकोला हरोस्तया ॥

पूजा कारां प्रयनेन नित्यं wet यथाक्रमम्‌ कृत्वा uaa सपं दृद; काटः सुवेष्टितम्‌ | पिशाचं awa रत्वा रम्यं टणमयञ्च वा ॥ क्रो डितंव्यं पुरग्रामनगरेषु च सव्वेदा ॥

ॐ =, as = a ne गन्येमच्यिप्तथा वस्तेरलङ्ारमनोदरः | सन्तासो दुष्टसर्पाणां तत्‌चषणाद्यन जायते | भच्छेरन्धो पिकापूरपेप्मेनेरदियेख पानकैः ॥ चिभिश्चतुभिदिं वसेः ane: खण्डखण्डशरः ॥ खजातिविहितैः पेयेने वेय एयग्‌ विधैः | १ latiqaunad तच्च खण्डं टदे RE । आयुधेरविविधाकारैः कजोपानहयष्टिभिः। पूजितय्यं aya तु र्चितव्यञ्च वत्सरम्‌ ॥

ay Ac 3. शकान्नपूरि कायुक्तः सितेभेच्छेशच भस्तया ॥ तथा-- ware यवादि भस्त्रा च्मेपुटः। मन्दे चाद गरौ वापि वारेग्येतेषु sea । ~ तच्राश्चमेधिकं ge लातश्च लभते नरः |

१ Dat)

१९ Dyer)

१५४० छ्यस्नाकरः |

दानमच्यतां याति पिदृणाञ्चापि तपेणम्‌ ॥ मन्दे wat | विष्णुः-- चेच feargar चेत्‌ स्वात्‌ तस्याद्धिचवस्तप्रदानेन सौभाग्यं फलमाप्नोति । विष्णुधर्ो्तरे-- सम्प्राप्य चेचमासस्य wat पञ्चदशो az: | चिचवस््युगं दत्वा सोपवासो दिजातये | बराह्मणं स्तपेयन्‌ विप्राः सौभाग्ये मददाभ्ुयात्‌ ॥ श्रन्यत्राद्यणानां भोजनादिना तपैणम्‌ | FAUT महावराहस्य पुराणमादहात्यमधिक्त्य — विष्णुनाभिहितं ga तद्ाराहमिदो च्यते ॥ मानवस्य प्रसङ्गेण कल्पस्य मुनिसत्तमाः | चतुर्विं सदा णि तत्पुराणमिहोच्यते ॥ काञ्चनं may हला तिलधेनुसमच्वितम्‌ | पौणमास्यां मधौ दला ब्राह्मणाय faz | ative प्रदानेन पदमाप्नोति वरष्णवम्‌ ॥ मधौ चैचे। पुराणे ५ ` शआषाद्यामाश्रयन्याञ्च पौ ाश्चव्याञ्च aa | न pata गवां चोरं नन ere निक्तिपेत्‌ ॥ खातः सव्वैपापेः प्रमुच्यते इत्युपक्रम्य शालग्रामे तथा चेनो- fafa यमः। ;

ह ॥

श्य HAST |

देवोपुराणे- सव्वैकामप्र सिद्धां पूजनौया यथा शिवा ! तया ते aufaenta श्र वत्स ! समासतः ॥ चेच्यादौ या समाख्याता पूजा सरववा्साधनौ । तस्या भेदान्‌ प्रवच्छामि द्टाप्रततप्रसिद्धये |

at चित्रचेगां gat छता argue लभेत्‌ ॥

दतौयायान्त्‌ ame रो हिष्ठक्ं प्रपूजयेत्‌ | उदङम्भप्रदानेन ब्रह्मलोके महोयते ॥ इनद्राभ्निदेवते wa पौ णंमास्वां तयेव च । पूजां छत्वा wagga विगताघो नरोत्तमः ॥

दृन््रािदेवते famed | aa: परियः कार्ययो दानं देयं दिजातिषु । चयाणासेकमादाथ wii देवं प्रपूजयेत्‌ ॥ श्रव्निहो्ौ भवेत्‌ ga vaulted फलम्‌ | मूलकं wards we देवौ प्रपूजयेत्‌ ॥ सर्व्वान्‌ कामानवाप्नोति भावशद्धेन कश्चेणा | wag मासि यो Parnes प्रपूजयेत्‌ ॥ सर्वान्‌ कामानवाप्नोति देवोलोकञ्च गच्छति । आवणे प्रूजयेदेवौं प्रतिपद्यादितः क्रमात्‌ | नद्ममूत्तिगताग्टके ya भौजङ्गमेऽपि वा ॥

भौजङ्गमे श्रघ्ेषानचे |

Ase

|

छत्यरलाकरः |

श्रधिवासविधानेन पविचारोदणं भवेत्‌ । ब्रह्माम्बुमागणेगरस्य नागस्कन्दतनुख्यिता ॥ रविमातङ्गरूपा तु मङ्गला सा तदा भवेत्‌ | टृषविष्णुभितराकारा कामकश्द्रममारूतिः॥ श्रक्ररूपा प्रयष्टव्या देवी गन्धखगादिभिः। प्रथते चाश्रमे प्रजां wand त्रतादि च॥ wat कामानवाप्नोति विगताघो सुनौश्वर !। प्रोष्ठकर्णासु (?) ada पूजा जागरणं निभि ॥ मदोत्सवविधानेन सौ त्रार्मणिफलं लभेत्‌ | अष्टम्यां रो हिणौ खले मोपवामस्तु पूजयेत्‌ ॥ विष्णुलोकमवाभ्रोति सव्यैकामपण्छद्धये | aad कारयेदेवौः बेदरूपां महोदयाम्‌ ॥ कन्यास्ये च रवाविषे पूजनोया यथाविधि ॥

षे श्राश्चिने।

भौजङ्गों तिथिमाचित्य यावचन्राकंमङ्गमम्‌ । तत्रापि मतौ प्रजा कन्तैव्या पिददैवते | ऋते पिष्डपरदानन्तु egal विवन्नेथेत्‌ ॥ श्रादवेषु विपन्नानां जलाचिग्टगुपातिनाम्‌ | Pa भवेत्‌ wet ्रमावस्यान्तु कामिक ॥ कन्याये च रवाविषे शएक्ाष्टम्यां प्रपूयेत्‌ । सोपवासो famg तु महाविभवविस्तरैः ॥

९ 7-सनि।

[3 ॥

पूजां wader aaa वारुणेऽपि वा । वासणे ग्रतभिषानकच्तरे | UAT: प्रकर्तव्यो गवलाजवधस्तया ॥ afadd सुरेद्राणां छता सर्व्वान्निां नयेत्‌ | युद्धयात्रा तु कर्तव्या या पुरा संप्रकीर्तिता । mated महापुष्छे तखधिन्‌ देवीं प्रपूजयेत्‌ | तुलास्ये दौपदानेन ys कार्यां महाफला ॥ aaa: प्रकर्तव्यो दौ पचक्रमयापि वा। Fast प्रकर्तव्या चतुधा Bey च ॥

aaa यदा वत्स तदा का महाफलम्‌ ! `

व्यमेव Waal बलिप्रजा महोत्सवम्‌ ॥

देवतानां मसुत्थानं बुर्य्यात्‌ पौष्णे तु बुद्धिमान्‌ ।

नोराजनं WANs नृ नाग-तुरगादिषु॥

का्निक्यां कारयेत्‌ प्रां यागं Safa सदा,

ब्द्म-विष्णु-शिवादौनां aa प्रजा महाफला ॥

गवोत्सैः प्रकर्तव्यो नलं वा टषसुदृजेत्‌ ।

BAST HT ae प्राभरुयाद्विचारयन्‌ |

श्रस्ताणां ys त्र wal सर्ववमिद्धये ।

मागं पूजा varie afeaydar शभा ॥ afeay उत्तरभाद्रपदा नच्तचम्‌ |

मोम कारयेत्‌ प्र॒जां स्वका मफलप्रदाम्‌ |

पुय पुव्याभिषेकस्त॒ asia: gaara ॥

aR

१.४४ ee ॥

चतुरं MAAS महापूजा विधौयते |

माघ्यां gat प्रकर्तव्या देवौ वै मङ्गलां यजेत्‌ ॥

फार्गुने yaaeat चण्डिकेति च या मता |

मादृणाञ्च fargo तच पूजा विधौयते ॥

एवं मन्वैगता देवौ सव्वैदेवतनुख्यिता |

पूजिता विधिना वत्स सव्वेकामान्‌ प्रयच्छति ॥

दूति wags | चेचादौति प्रयमवाक्यस्य एवं सव्वेगतेत्यादि Sarees परामर्शादेषां weet श्रुताग्ुतफलानां सव्पैका मावात्चिजनकलवेन fea एतदन्त्मतानां केषाञ्चित्‌ ्राद्धादौनां निरपेचतन्तत्‌- फलकामनया शिष्टैराचथ्यैमाएलात्‌, कन्पतर्कारप्रण्ेतिभिरेत- दन्तगेतानां च्या चिचरचगां पूजामित्यादि, तत्रैव महतो पूजेत्यादि वाक्यानामन्यविधि) -निरपेचविधितयाऽवतारितलाच्च फलनिरपेचलमपि अनयैव दि ्राऽमौषां वाक्यानामर्थोऽपि नेतयः। waa चाश्रम इति afaetat भवेत्‌ ya दति eb (४ ante तदन्येषामधिकार दति न वाच्य एतदेकदेाय भ्रनयेषा- मप्यविगौतानुष्टानात्‌ पापच्यसन्यैकामावाश्भिरग्रिदोढब्रद्मचारिणो- रन्येषान्तु सन्वैकामावािः फलमिति fata: | दति महासान्धिविगरहिकटक्षुर ओवोरेश्वरात्मज मदासान्पि- ध गरः = ५ विग्रहिकठक्ुर Passat रत्यरनाकरे चेचतरङ्गः ॥

: ९ 7 एकक [ ] चिद्कितांशः पतितः |

छत्यरनाकरः |

अथ वैशाखकत्यम्‌ |

ब्रह्मपुराणे | मेषं जिगमिषौ सूरं जेर एतकम्बलम्‌ | wre Sera: प्रजा कार्य्या yaaa: | मेषमक्रान्तिदिने संक्रमणपूर््वाच्छिशिरसमयर्त्यं देषदेदहादपास्य देवपूजां कुर्या दित्येः | विष्णधर््ोत्तरे - मेषसंक्रमणे भानोमेषदानं मद्यफलम्‌ | च्राग्रयपुराणे- Wa वा जन््नचत्रे wat विभवेषु च ¦ यणे च gala संक्रान्तौ च feaaa ॥ यानमश्रमनद्खादं हेमरूथं मणोन्‌ तिलान्‌^ | ये प्रयच्छन्ति पापेषु निरताः ager सुने ॥ न तेषां भैरवः न्धाः दलेषां cata | पापेषु निरताः मव्वैदेत्यभिधानात्‌ रतबह्कतरपापानां पापच्चयाथेमिदं दानम्‌ । तथाच गोतमेनाश्स्य पापनिच्रयण- द्रव्यतसुक्र | मदाजनपरिग्टहोतवाक्यम्‌- wat निम्नपचाग्यां पिवेन्मेषगते रवौ | विषं न क्रमति तस्य यावदब्दो न yaa ॥

१ A सितान्‌ |

ह छत्यरलाकरः | RATATAT | २४७ वेदि ^ |

सान्तिदिन एवैतत्‌ कन्त पिवेदित्यभिधानात्‌ पानौचेन | ~ प्रतिमास पूजाविधिः |

खहा विृतस्य पानम्‌ | भविच्यपूराणे ॥

श्रथ प्रतिमासपुजा | ग. ama मानि राजेन्द्र नवम्यां पच्चयोदयोः |

= देवोपूराणे ॥ उपवासपरो भक्तया प्रजमानस्तु चण्डिकाम्‌ ॥

ब्रह्मोवाच | Sura मामि क्त्या प्रजा पाटलया सदा | सर्व्वान्‌ कामानतप्नोति ae पद्माचचनेः सदा ॥ ange विल्वकद्वारेरौ तं लभते फलम्‌ | नवमल्लिकया gat नभमि 3 महाफला ॥ कद्मेखनपक्रेरेव नभस्ये सव्वेकामदा | प्रजा पङ्कजमालत्या दषेऽभ्युदयदायिनौ ॥ श्रतपत्रिकयां पूजा काल्तिके सव्वैकामिक । मागें Haters: प्रजा पोषे Faas WAT ॥ माचे च कुन्दङुसुमे संकरेण" WTA | naval चेते यः कुयाद्गदसत्तम ॥

नान्ना भगवतौत्येवं Bat चाश्षमयो विभो | रूपेणाष्टभुजां एमां परणेचन््रनिभाननाम्‌ | सुकराणां खजोभिश्च ' जयेद्धिधिवनुप ॥ चन्दनारुसकपररुपेन विजयेन च ।

नेवेदयं गृडपूपांश्च yd वा गुग्गुलं नृप ॥

एवं BAY विधिवत्‌ कुमारोौभोजनं aa: गो पुच्छचालणजलं स्लान-प्रा प्रनयो मतम्‌ ॥

₹ंसकुन्देन्दुसद्काग्ं तेजसा त्रद्धसन्निभः।

विमानवरमारूढो देवौलोके aetad ॥

श्रत्रापि नक्तभोजनं areata प्रक्रमात्‌ । सुङ्कुरो afm

विजयधूपः परिभाषोक्तः, नेवेद्यं दद्यादिति wa: |

लभते स््बयक्ञानां स्पैदानफनं तथा । भविष्यपुराणे

= ज्ञ ४ ana मामि राजेन्द्र! यः कुर्य्यानक्रभोजनम्‌ | emery ysrat जितक्रोधो जितेन्द्रियः ॥ गोष्टे सायमधःशायो निशायामे कवस्तरटत्‌ |

पूजनं Hag वस्त्पचस्तजानुजम्‌ | न-क्ोर-दधिः तक्रेः सन्वैकामफलप्रदम्‌ ॥

एवं भावानुरूपेण ag परजां प्रकल्पयेत्‌ । शिवाय स waza भशिवस्थानचरः सद्‌ा |

निषमन्च यथोदटिषटं सामान्यं सर्वमाचरेत्‌ ॥ वैशाख्यां पौणंमास्याञ्च वुर्ख्ात्‌ खानं टतादिभिः। सर्य्याया लङ्कां Bat दद्याद्नां तरुणो नृप! ॥

१९ ए कुरुवकरेण च ।

as छत्यरनाकरः |

अरङ्गदनदेनुवणभिमेहायानेर लङतैः । श्ेतेगरुडसंयुकरे गंच्छेदकंस्य मन्दिरम्‌ ॥ सर्व्वातिशशयरूपाभिर्नारौभिः परिवारितः | नौलोत्यलसुगन्धाभिर्मादते कालमच्यम्‌ ॥ अचोपवासद्िनं सप्तमौ त्यक्वा मासं वयाप्य नक्तभोजनं प्रतमासि निश्रायाजेकवस्लश्टत्‌ गोष्ेऽधःग्रायो भवेत्‌ । सप्तम्याम्‌ पौषसक्नमौदयवत्‌ स्वै नियमादिकमाचरेदिति गोष्ठे इत्यादे fewer: ॥ ्र्ाख्यां पौमास्याञ्च तादिभिः सानं मासि पूरं Barer meat गोर्दानम्‌ भानवे | महाभारते — निस्तरेदेकभक्तेन वैशाखं यो जितेद्धियः। श्रायुख्ंब्रह्मचय्यञ्च महापातकनाए्ननम्‌ ॥ निस्तरेद तिवाहयेत्‌ | स्कन्दपुराणे वैशाखं यः चिपेन्म्ासमे कभक्तेन मानवः। स याति Seat लोके पूजितो धनवानपि॥ भविच्यघुराणे- : ` तष्डुलोदकपिषटेन छृला वे सेरुपव्यैतम्‌ | तष्डुलोदकपिषटेन उदकपिष्टेन amare: | (2) निचुताेसमायुक्तं सब्वैधातुवि्छषितम्‌ | नानालङ्कार सम्पन्नं नानामाच्यविश्टषितम्‌ |

कत्यरनाकरः | ९४९

स्वैर न्नममायुक्त स्थापयेद्धास्करालये | महाव्योमन्रतश्चैतत्‌ वैशाखे या समाचरेत्‌ | नानाविधेविमानेश्च eats Asad | क्रमादागत्य TASHA AGA मानसेऽचले | sarfa चेचवत्‌ कार्तिंकौयकामन्रतसामान्यधर्माचयः | दृति aot कामन्रतम्‌ । विष्णधक्नात्तरे श्रपरूपानां प्रदानेन ame खगैमश्रते | राजमान्त्ड-- तुलामकरमेषेषु प्रातःस्रायौ सदा भवेत्‌ | हविष्यं ब्रह्मचय्यैञ्च महापातकनाशनम्‌ ॥ वराहपुराणे- वराद उवाच ये यजन्ति वरारोदे माधवे मामि शंसिताः। ae तत्‌ प्रतिग्छह्णाभि माधवे यज्ञयाजिनाम्‌ ॥ zat निष्कसदस्ताणि यत्‌ फलञ्च वसुन्धरे ! | मामेव माधवे यष्टा फलं प्राप्रोति मानवः ॥ शंसिता नियमरृश्ाः |

मव्यपुराणे-

ama पुम्यलवणं वजेयित्वा तु गोप्रदः | wer विष्णुपदे कल्यं feat राजा भवेदिह ॥

¢

वामनपुराणे

क्रत्यरनाकरः।

गन्धाश्च माच्यानि तथा ama सुरभौोणएि च i देयानि द्विजमुख्येभ्यो मधुख्द नतुषटये ॥

ब्रह्मपुराणे

दरा नामाएराः yal सक्ता विश्वाव सोयेद्‌ । Haga देवान्‌ aga चेतना ॥ वासवेन ततः wat जाताऽरण्षे हिमाचले | मनोज्ञपुष्यतां प्राप्ता कन्ये वेवस्ते सति ॥

श्रथ amt तां दृष्टा ama मासि माधवोम्‌ | स्तो पुत्तमिचश््येथ सहितः सुसमाहितः ॥ सुवाभाञ्चानुलिप्ताङ्गः परितुष्टेन चेतसा | समोपस्थो विधानेन तामादौ पूजयेत्‌ क्रमात्‌ ॥ शरैः पुष्ेभच्छभोनयरदोपधूपेः उगन्धिभिः | ततः प्रद्‌ चिणणौङत्य दिव्यामष्रमञ्च ताम्‌ | होला परया भक्तया age तु निवेदयेत्‌ ॥ तत्पष्याणां सदन्तु विष्णवे च निवेदयेत्‌ | ततः प्रदकिण्णैरत्य दिव्यामप्परसच्च ताम्‌ |

, इह लोके च get ania च सववेदा ॥

श्रय रुटरेनद्राकदेव-वसु-नागेभ्य एव च । way च्षोरोदकन्याये cata कश्यपाय च ॥ नौलाय नागपतये ब्राद्यणेभ्यम्ततः क्रमात्‌ | स्तौ पुचमिचग्डत्येभ्यो चेष्ट एचक्रमेण तु ॥

क्रत्यरनाकरः | १५९१.

|^ THEAW सुप्रोतां Bay परमात्मने | निवेदयिला तां देवों सुगन्धां सव्वेबललभाम्‌ | र aaa भोजनं भुङ्ख सण््यज्ञातिवान्धवः ॥ तत्‌ पुष्याच्छं पिवेत्‌ पानं खजातिविहितं wie: | प्रणयात्‌ मेतवाद्यादि पञ्चैव सुनन्तेकान्‌ ॥ श्राप्रेयपुराणे-- ama सद्रनामानं प्रूजयिला enfaaq | Ad तिलमयों दद्यात्‌ सर्ववोपस्करमयुताम्‌ ॥ एतद्ुद्रत्रतं नाम महापातकनाग्रनम्‌ | wat सद्रनतं याति यस्मान्नावन्तनं पुनः | तथा तचरेव | ame पुष्यलवण' वउ्जेयेद ग्गो प्रदः | विन्णो विज्ञापयेत्‌ क्प fear राजा भवेदिह | एतत्‌ कान्तित्रतं नाम कान्तिकौत्निंफलप्रदम्‌ ॥

qa

सव्वेपातकमद्ा्त कामतो वाऽप्यकामतः।

एद्धिन्तस्य vata स्वगेमाधनमेव च ॥

GA: ष्णेयेथालैदािं रद कुलो च्छित ।

ufufea: समे 5 कन्तैवयः पुरूषायतः ॥ प्रतिमाऽ्टाङ्गलोत्‌के्णा सौवर्णा परिभवे सति |

१ D wag गोतवाद्यादि पश्थं्च नटनन्ैकान्‌ |

3 छत्यरनाकरः |

चलोदरेण पयसा दभ्रा श्तेनाप्ररयेददढान्‌ |

यथा विभवविम्तारं ब्राह्मणे ओओत्नियेऽ्थिनि ॥

zarara च वैशाखे विषुवे चोत्तरायणे ।

यावल्नोवकृतं पापं ततछषणादेव नश्यति ॥

शक्तैः कृष्टीस्तिलेरित्यन्वयः | यथालबनेदाहप्ा काम्यलब्यः

इचि ङ्ुलो चरितो arya, पुरुषायतो दादपुरूषायतः। प्रतिमाऽच्र द्‌ादप्रतिहृतिः श्रष्टाङ्गलाऽपि प्रतिमा दाच््गुलेनेव दातुः सन्निहितत्वात्‌ |

मानज्रियायासुक्ताया मनुक्त मानकन्तेरि |

मानरू्यजमानः स्यादिदुषामेष निश्चयः ॥

भावात्‌

ऋष्ट ्ुलादिमानन्तु यत्र यत्रोपदिश्यते | तच aa इहत्पव्वैयन्िभि मिनुयात्‌ सदा | दति कन्दोगपरि शरिष्टवचनाच् |

Lefer तिल्रागरेरुपरि धार्य्या विभवे सतौ ति वचनात्‌ तथा- विधविभवाभावे विना्य्टाङ्गलसौव्िप्रतिमया फल । माघे चेत्यादि प्त्येकमेवान्वयखरमात्‌ माघवेश्राखविषुवोत्तरायणानां ्रत्येकेव THIS | game afanagasearfa तैजसेन

॥ प्रतिमां mata लिखितम्‌ | wa ग्रहणं Sefafa प्रकरणे ।

, १ 7) उत्तेष्या ।

२०

FALATHE | ९५द्‌

पुण्नदोसुपक्रम्य । दे वौपुराणे--

ama तु weg चन्द्रभागा सरिद्ररा। व

एवं aay Wag चने मन्वेकलाश्ति ॥

उतौयायाञ्च वेशराख्यामष्टम्यां yaaa? |

चतरष्याञ्च कृष्णायां भौमाहे पिहतपेणम्‌ | cs. ९ ॥ >

ara सव्पैकामानां grog दिजोत्तमेः ॥

हतौयायां वेशास्यामिति सामानाधिकरण्धे भेदे माना-

वरशाखपूर्िंमायाः पूर््वाद्धंन प्राप्तलाच, wet दुजवासरे

दृत्यादि सारचर्य्यादषटम्यपि छष्टेवेति केचित्‌ |

naga वारेण वारेणाङ्गारकस्य च । छृष्णाष्टमो- चतुरष्टौ guid पुण्धतमे we ॥ दृति गौड़ोयवाक्यानुसाराच।

waa पुराणे

यो ददाति fase ठतो यायासुपानद्ौ | वरशराखश्क्तपक्ते तु सक्चकरकाच्विते ॥

न तस्य मानमो दाहो मन्तैऽलोकेऽभिजायते | स््यैव्याधिविनिमृक्तः भियं gate विन्दति॥ कालादि यदायाति मम लोकान्‌ fastwar: | यानञ्चाश्नतरौयुक्तं सन्वहेममयं प्रभम्‌ ॥ दिव्याङ्गनाभिराकौफ' सर््वरत्विश्धूषितम्‌ | उपतिष्ठति fais सव्पैकामफलप्रदम्‌ ॥

afeaea दति बहवचनं प्रयोगवह्कत्ापेचम्‌ |

13 क्त्यरन्नाकरः। FATA | qa a ५8 भविब्यपुराण-- + विष्णः-- यत्‌ fafgetat दानं खन्प वा यदि वा as | वैश्राखशुक्तदतोयायासुपो षितोऽकेर्वासुदे वमभ्यच्ये तान्येव तत्‌ सव्वमक्षयं स्याद्वै तेनासावच्या स्मृता ॥ Y Bat दला च पापेभ्यः gat भवति, यच्च तस्िननहनि प्रयच्छति विष्णुधर्ोत्तरे- तदकच्यतामाप्नोति, was दतौयायामित्यचयः। तेनार्था-

amegars त॒ ठतोचायां दिजोत्तमाः ! | द्वितौयायासुपवाभः । अक्तेयंवर्हमो वासदेव दिश्यैव | यहदाति नरशरेष्ठस्तद्चयमुच्यते ॥

aq चेयमच्या ठतौया प्रसिद्धा

भतिखपुराण--

दृत्येषा तिधिरित्येव दतौया लोकप्रजिता | विशरेषेण तथा दानमच्तानां महाफलम्‌ | सदा विगरेषतः gor वैशाखे मामि या भवेत्‌ ॥ ब्रह्मपुराणे- वारिदानं प्रशस्तं स्यान््रोद्कानाञ्च भारत! | वश्राखप्रक्तपक्ते तु ठतौयायां जनादंनः। वैशाखे मासि राजेन्द्र टतौयान्चन्दनस्य च ॥ gatai दतौयायाम्‌ |

वारिणा तुव्यते देवौ atenifa एव च ।

दानात्त्‌ चन्दनस्येद BAA नात्र सग्यः॥

RBM ब्रह्मा ।

यवानुत्पादयामास FABTV छतम्‌ ॥ ब्रह्मलो काल्तिपथगां एथियामवतारयत्‌ | तस्यां कार्यो यरेहामो यवर विष्णं समन्ंयेत्‌ | यवान्‌ ददा द्विजातिभ्यः प्रयतः प्राग्रयेदयवान्‌ | पूजयेच्छङ्करं गङ्गा कैला परञ्च हिमा चलम्‌ ॥ भगोरयञ्च नृपतिं सागराणां सुखावदम्‌ | ala दानं तपः श्राद्धं जपदोमादिकंञ्च यत्‌ ॥ । aga क्रियते तच्च तदानन्त्याय ast । बिन्धोस्तौरे विगरेषेण सव्वम्षयमुच्यते ॥ ' wa वासुदेवदेवताक एव होम उपक्रमे कौौ त्नात्‌ | ( wana तदिकारदारा साचात्तृ्यनहेला दित्याः | तन्न श्रदृष्टायेलात्‌ । feat: |

या चेषा games! aura मासि वै fafa: | a

ama साऽचया लोके Maitre ग्रस्यते ॥

योऽस्यां ददाति करकान्‌ वारि-धान्यखमच्ितान्‌ |

स याति पुरुषो वोर लोकान्‌ परै हेलिमालिनः ॥

। करकान्‌ कमण्डलून्‌ वारिधान्यसमनवितान्‌ वारिपूर्णान्‌ | उपरिनिहितघान्यप्रूणेभाजनां स्वेति रूत्यकन्यतरु-कामधेनु-पारि- जातानुसारः। हेलिमालिनः सय्यैस्य, मूलोग्धतभविग्यपुराण- लयानिवन्ध-वषेदौ पिकासु वारिवाजसमच्वितानिति पाठो दृष्टस्तत्र

43 छत्यरन्नाकरः |

वाजमन्नं इति व्यास्येयम्‌ । एतानि वाक्यानि श्रलवणढतौया- जरतबोधकवाक्षमे श्पाल-कामयेनु-कल्पतसषु लिखितानि पारिजाते ठ मर्यकं Baye: सखतन्नविधिमभिपरत्य लिखितानि । देवोपुराणे- दतौथायान्तु वैशाखे रो दिष्छक्तं प्रपरजयेत्‌ | उदकुम्नप्रदानेन ब्रह्मलोके महोयते ॥ aaa | कलधौतन्तया चान्नं एतच्चापि विगेषतः। श्रस्यां cass स्या त्तेनेयञ्चाच्तया स्मृता ॥ इत्येषा कथिता राजन्‌ eater तिथिरुत्तमा | यासुपोव्य नरो राजन्‌ efgeig अयं लभेत्‌ ॥ aa ्ैशाखशक्तपचे तु दतोयायां तथेव च । गङ्गातोये नरः साला मुच्यते सव्वेकि ल्विषैः ॥ यत्किञ्चिदौयते दानं ea वा यदि वा as | तत्सव्वमकचयं we तेनेयमच्चया रता ॥ विष्णधर्ोत्तरे-- भच्छभोज्यममायुक्तां बद्धं नो यः प्रयच्छति । दतौयायाञ्च वैशाखे ब्रह्मलोके ahaa ॥ ब्रह्मपुराणे युगायेषु युगान्तेषु श्राङ्मचयसुच्यते |

छत्यरलाकरः | १५७

दतयुपक्रम्य - वैराखशक्गपक्ते तु ठतौयायां एतं युगम्‌ | विष्णपुराणे- पानौोयमण्यत्र तिलेर्विमिश्चम्‌ दद्यात्‌ पिहभ्यः प्रयतो मनुयः | श्राद्धं छृतं तेन समाः सदस्तम्‌ रदस्यमेतत्‌ पितरो वदन्ति) एतच युगाद्यान्तरेऽपि फलं तेवो पक्रमात्‌ । शिष्टपरिग्होतभवियो त्तरे - ames तौ यायां श्रो समेतं जगह्ुरुम्‌ | नारायणं yay पुव्यधूपविलेपनः ॥ वस्तरालङ्गार सम्भार नैवेयं विचेस्तथा । ततस्तस्यायतो धेनु लेवणस्वाट्‌केन तु ॥ कार्य्या gages! चतुर्भागेन वत्सकः ॥ अ्रविचर््ोपरि स्थाप्य कन्प्यिवा विधानतः। शास्त क्तक्रमयोगेन ब्राद्मणयो पपादयेत्‌ | Rau ओरौपतिः sara stm: मन्प्रौयतामिति।॥ श्रनेन विधिना दला धेनुं विप्राय भारत! | गोसहस्रं द शगुणं प्राप्नोतीह न संश्रयः | मच्यपुराणे दैश्वर उवाच

शकंरासप्तमो वच्छे तदत्‌ कल्मषनाशनम्‌ | श्रायुरारोग्यमेश्वय्यं ययाऽनन्तं प्रजायते ॥

4 ॥

शक्व ्तरैरलङ्कत्य HATTA: | सुवर्णेन समायुक्तं मन्त्रेणानेन प्रलयेत्‌ | विश्वदेवमयो यस्पादेद वादे षु" पय्चसे | सर्पस्यास्धतमेव लं ततः शान्तिं प्रयच्छ मे। पञ्चगव्यन्ततः पोला सखपेत्तत्पाश्ैतः चितौ | सौरं ah सरन्नास्ते पुराणश्रवणेन तु gata गते पश्चाद टम्यां छतनैत्यकः।

aq म्य वेद विदुषे ब्राद्धणाय निवेदयेत्‌ | भोजयेच्छक्तितो विप्रान्‌ ग्रकंराटतपायसेः ॥ सुञ्जौतातेललवणं qaqa वाग्यत | aaa विधिना wea मामि मासि समाचरेत्‌ | संवत्सरान्ते wad शकंराकमलाः जितम्‌ | सर्ववोपस्करभयुक्ता तथेकां गां पयख्िनोम्‌ | meq शक्तिमान्‌ दद्यात्‌ समस्तो पस्करा जितम्‌ | सरखेणाय निष्काणां वा दद्याच्छतेन वा ।

९ 3 वेदवादोति। ९ कलसा।

i ‡ |

निष्कः कषेः पलं वा ग्रत्यनुसाराद्भीवस्था | द्‌ शरभिर्वाय निष्केण तद द्ंनापि श्रक्तितः। सुवणेच्च प्रदात yeaa सखस्तिवाचनम्‌ ॥ न विन्तशाखं कुर्वत gay दोषान्‌ समश्रुते | aad पिवतो वक्तात्‌ ुय्ैस्याम्त बिन्दवः ॥ afataucet घे शालिसुद्गे्वः समृताः | TAT परमा तस्पात्‌ दचृसाराण्टतात्मिका ॥ दृष्टा रवेरतः Gear श्कंरा BAA: | शकंरासप्तमो ger वा जिेधफलम्रदा | सब्वैदुःखप्र्रमनो पुच्पौ चप्रबद्ैनो ॥ यः कुर्य्यात्‌ परया भ्या म पर ब्रह्य गच्छति | aaa वसेत्‌ wait ततो याति परां गतिम्‌! ददमनघं श्टणोति यः सररेढा यदि vale सुरेश्वरस्य लोके | मतिमपि च ददाति सोऽपिदेवै- रमरवधूजनमालयाऽभिपूज्यः ॥ दूति मव्यपुराणे शकंरासप्तमोतव्रतं समानम्‌ ॥ ब्रह्मपुराणे- वैशाखे ष्डक्मतमयां जावो TAT पुरा । क्रोधात्‌ पौता gaat AUTATY दकान्‌ ॥ तां तच प्रूजचेदेवों गक्गां गगनमेखलाम्‌ | शरष्टाविंश्रतिमे प्राणे विष्णुः कलियुगे सति

44 छत्यरल्ाकरः |

शाक्यान्‌ विनष्टधर्मोख बुद्धो ूलाऽप्रवन्त यत्‌ | aa yet भविष्योऽसौ पुव्यादि दिवसचयम्‌ | स्वी षतः wana; was सन्वैदा | ुधार्चा्पनं काय्यै राको वचनः परभेः॥ sat प्रतिमा | gfafaarfa कार्य्याणि चेत्यदेवग्टहाणि च । पूज्याः शराक्याञ्च यतयः पुस्तका हार चतो वरैः ॥ पुष्यवस्त्ान्नदानच्च देयं दौनजनस्य च। चिदिनञ्चोतसवः कार्ययो नटनन्तनमङ्ुलः ॥ ga वैश्राखप्रक्तसप््यामितल्युपक्रमात्‌ पु्यादिदिवसचय- मित्य भिधानात्‌ पुख्युक्तवे शरा खश्एक्ञमप्षम्या बुद्धार्चादि गङ्गा gst तु केवलायामपि | देवौपुराणे- ब्रह्मोवाच | सहकारपलेः खानं ama Weary च । आत्मानं देवतां खाप्य मसो-वालकवारिभिः। लेपनं फलकप्ररं धूपं पञ्चसुगन्िकम्‌ | ' देव्याः garg कुर्व्वीत Faw चम्पकेन च । शकक॑राक्षौरनेवेद्यं कन्याविप्रेषु भोजनम्‌ | ara: पारणं तच्च gfaut शक्तितो ददेत्‌ ॥ श्रपराजिता भवानो च शिवानाच्ना च वाचयेत्‌ | प्रीयतां waar मे ई स्थितं मे प्रयच्छत ॥

RATATAT | ९६१

सब्वेतो ांभिषेकन्ु श्रनेनाप्नोति भागव! । ख्यलोको भवेदन्ते तन्तच्यो जायते सदा ॥ अचापि mae प्रक्रमात्‌ वैशाख दत्येकवचनानुरोधा- zualfafa बह्धवचनमविवक्तिताथे areata | मदहकारः सुरभिचूतः, मासो जटामांस बालक वार दति प्रसि लेपनं लिकनोकरणं पश्चसुगन्धिकं सिनधृकागुरकपूरसितचन्दन गुगगृलुधेपमिति saat हेमकेतको | विष्णुधर्मोत्तरे | वैश्राखप्रक्गदादश्यां कदनं तथेव च । aa तयेव चेति वचनात्‌ पर्॑प्रस्तुतमक््यं फलम्‌ | वरादपुराणे-- दुर्वामा उवाच | शरा खेऽप्येवमेवन्तु संकस्स्घ विधिना नेरः। तद्त्‌ सानं wer Bat ततो देवालयं ब्रजेत्‌ ॥ तचाराध्य दरि भक्ता एभिमन्त्रेवि चच्तणः | जामद्म्बाय पादौ तु उदरं मन्बधारिणे ॥ मधुखदनायेति कटिसुरः भ्रौवत्छधारिणे | Baan IR च मणिकण्ठाय कण्टकम्‌ ॥ खना श्चक्रे त्‌ शिरो ब्रह्माण्डघारिणे |. एवमभ्यच्छै मेधावौ प्राग्वन्तस्याग्रतो घटम्‌ ॥ विन्यसेत्‌ स्थगितं aaquar च विगेषतः |

वैणवेन तु पाचेण afer संस्था पयेदभ रिम्‌ ॥ २१

4 |

जामदग्येन रूपेण कला सौवणेमगतः | zfaw ag रस्ते तस्य देवम्य कारयेत्‌ ॥ aang aA पुष्र्नाना विधैस्तया । -

ततस्तस्यायतः कुर््यन्नागरं भक्तिमान्‌ नरः | प्रभाते विमले ea ब्राह्मणाय निवेदयेत्‌ ॥ SARI महाभागो वोरसेनो महाबलः | agg मडातोत्रं तपस्तेपे महायग्राः ॥ चरतु तपो घोरः याज्ञवल्क्यो महामुनिः | आजगाम महायोगो तं ‘xe नातिदूरतः॥

राजोवाच |

कथं मे भविता ga: खल्यायासेन वे दिज । waa कथय eal भगवन्‌ प्रणतस्य ते ॥ एवसुक्तो मुनिस्तेन पायिवेन यश्रखिना । श्राचस्यौ दादशनौश्चेमां वेशराखमितपक्चजाम्‌ ॥ स fe राजा विधानेन पुत्रकामो विगेषतः। site लब्धवान्‌ पुचं नलं परमधाभ्डिकम्‌ |

योऽद्यापि Aaa लोके पुण्छक्षोको नरोत्तमः ॥

प्रासङ्गिकं फलं देतत्‌ त्रतस्यास्य महामुने |

-यत्‌ घु्ो जायते वित्तं विद्या वा कान्तिरुत्तमा |

xe जन्मनि fates परलोके yam a0 कन्यन्ेकं ब्रह्मलोकमुषिलाऽष्सरसां a ॥

{ABI

छव्यरल्ाकरः | rea

करोड्न्ति ति पुनः wel जायन्ते चक्रवर्तिनः । तिंशत्‌ कल्पसहस्राणि Naa नाच संश्रयः ॥ एवमेवेत्यनेन द्गम्यां नियतात्मवानित्यादि करतोधेन मानव Tara. बोधितेतिकृन्तता मव्यदादग्रौनत्रतोयाः परा- रन्ते । मंकर्प एकादश्यां निराद्ार दत्यादि वाक्योचारणं wel तद्दिति ततः प्रभाते विमले इत्यादि कुण्डमालिख्य वे जले दत्यन्तेनोक्ते तिकन्तवयतां wat) कण्ठकं गलं, खनास्ेति WPI वस्तयुगया वस्त्रयुगेन awaa लित्यनेन घरोपरि- भ्थितवेणवपाचधारण वतिवकितम्‌ । सर्वगन्धाः परिभाषायां, ब्राह्मणाय निवेदयेदिति प्रतिपादयेत्‌ | ब्रह्मपुराणे ।

वैशाख्यां पौणेमास्यान्त्‌ ष्टाः कमलयो निना |

तिलाः sour गौराञ्च टप्रये मरववदेदिनाम्‌ ॥

तस्मात्‌ area तिकलैः स्नानं तत्राौ जृहयान्तिलान |

निवेद यच्च तिधिवन्तिलपाचन्त्‌ विष्णवे |

तिलतैलेन Dury देया देवेभ्य एव च ॥

सोदकरैख तिलैः स्नानं कर्तं fazer |

तिलेः समधुभियैक्तं arama भोजनम्‌ ॥

दातव्या efaur चापि तिलेमंधुयुतेः मद ।

मन्तरं जपेच्च पौराणं पारम्प्यक्रमागतम्‌ ॥ ॐ तिलाः मोमदैवत्याः सुरः खष्टास्त गोसवे | wing: eae ते मां रक्त नित्य गः ॥

3 छ्त्यरुनाकरः |

दद्यादनेन मन्त्रेण तिलपात्राणि तच च । amare पञ्चभ्यो arg कौ तयेत्‌ ॥ प्रीयतां घम्मैराजस्त देवांञचान्यानथापि वा । एवं छते म मुक्तः स्यात्‌ पाचेजनम्मशता चितेः ॥

परौयतां धर्मराज इति कौत्तंयेदिति सम्बन्धः |

यमः |

्ेशास्यां dtdarerq ब्राह्मणान्‌ सप्त पञ्च वा । diggafae: कण्टे चयेद्यदि वेतरः ॥ पप्रौयतां ध्मौराजेति यद्वा मनसि रोचते | यावल्नौवकृतं पापं aurea नश्यति ॥

तिले््ाद्मणभोजनं प्रयतां धनराज इति वाचयेत्‌ यदा ^

मनमि रोचते तदाचयेत्‌ | तिनायमर्थः। श्रसुकदेवः प्रोयतामिति तदितरं बासुदेव सुदिश्य वाचयेदिति | तथाच ब्रह्मपुराणम्‌ तिलैः ममधुभियक्तं ्राद्मणेभ्यद्च भोजनम्‌ | aur) anreraa fafaagtaagraers zu । चिराचसुषितः arat amt प्रयतः wf: ॥ maa वा यदि वा छृष्णान्‌ तिलान्‌ aigu संयुतान्‌ | zat eng विप्रेषु तानेव स्वस्ति वाचयेत्‌ ॥

१९ A B arent पौणेमास्यान्तु |

छत्यरन्नाकरः | १६५

Maat घश्मेराजेति पिन्‌ रे वांश्च तयेत्‌ । यावन्नौ वकृतं पाप तत््षणादेव नश्यति ॥ स्वस्ति वाच्येदिति दानाङ्ग खस्तिवाचनं प्रोयतां watts इति दाता कौत्तयेत्‌ पिद्धन्‌ देवांश्च तर्पयेत्‌ इति ate पाच्व॑णश्राह्भं । एतस्धुतिलेरेव दानसंकल्पानन्तरमेव प्रयतां धर्मराजेति fa ततो दानं ततः खस्तिवाचनं ततः श्राद्धमिति दानसागरः। Way दानं ब्राह्मणक्तत्रियकन्तेकमेव | aqme am wz विधोयते | चिराचं fay was विदितं agatfeat: 1 दृति महाभारतवाक्यबलात्‌ |) सागरोऽयेवम्‌ | श्रयृतायृतञ्च तिष्ठेत quate न संश्रयः मामेव तु न पश्येत्तु न च पापेन लि्यते॥ मामेव यममेबेत्यर्थो यमवक्कलयात्‌ | जावालः। प्रटतान्नमुदकुञ्च दद्याद्धिप्रे विगशेषतः। fafem ध्मेराजाय गोदानफलमाभ्रुयात्‌ ॥ सुवणंतिलयुक्तेच ब्राह्मणान्‌ सप्त पञ्च च। तपैेदुद पातश्च Agee व्यपो हति ॥ Waa पक्वान्नं पकं चौ र-हविषो रित्यन्ये, निर्दिश्य निवेद्य |

महाभारते |

वैशाख्यां पौणंमास्यान्तु तिलान्‌ ददयाद्विजातिषु |

ह छत्यरनाकरः |

तिला wafaaery मदेवालभनञ्च तेः सदैवेति विधिस्तवाथेम्‌ | आआलभनसुदत्तनम्‌ | ara सततमिच्छद्भिः Ba: सर्व्वात्मना VE ॥ विष्णुः \

Foret पौ णंमास्यान्त्‌ त्राह्मणसप्तकं चौ द्रयुक्तम्तिलेः न्तथ्य waist प्रीणयिला ata: gat भवति। भच वैशाखो विग्राखायुक्ता तन्तननकचचचयुक्तसकलपौ एमा मो मादचच्यात्‌, ate ay)

zag । amaafuaq |

saifazat wa पौणेमास्यान्तथेव च । प्रजां war Hage विगताघो न a0: | euifuead विश्राखा। gar ear)” मदाजनपरिग्टदोतवाक्चम्‌--

मोदकानुदकुम्भांख पक्तान्नसहितान्नरः |

दलाऽस्यां पौर्णमास्याञ्च ब्रह्मलोके AVN ॥

आषाढ़ कार्तिको माघो वेग्राखोषु च यत्‌ कतम्‌ |

तदनन्तफलं प्रोक्त खानदानजपादिकम्‌ ॥ भविष्यपुराणे वेशास्यधिकारे सुमन्तुरुवाच `

सोमन्रतन्तया चान्यच्छङ्गर परोतये प्रण, ।

ताख्रपाचं पयःपूणे Bar तत्‌स्यञ्च WRTA ॥

werent वस्त्रेण wagered नृप ¦ |

शिवभक्त fae दद्यात्‌ भोजयिता विधानतः ॥ प्राच्यां समुदकते' चन्द्रे प्रतौच्याञ्च रवौ गते ।

छल्यरनाकरः |

५. पौणंमास्याञ्च वेशाख्यां द्य पाचं शिवायतः।

प्रीयतां मे महादेवः सोममृन्तिंजेगत्पतिः। तस्मै विप्राय तं पात्रमधैयेद्धक्तितः wa: ॥ एतत्‌ सोमत्रतं नाम छत्रा सोमान्तिकं ब्रजेत्‌ | र्द्रलोकात्‌ परिभ्रष्टो भवेत्‌ जातिस्मरो नरः | प्पूजाभ्या सवलेनेव पुनः fragt त्रजेत्‌ ॥

प्रीयतां मे महादेवः सोमम्‌ निजगत्य तिरित्युकता wae

पौनःपुन्ये ।

मव्यपुराणे |

ब्रह्मणा मिहतं va aaa मरौ चये

बराह्मं तद्‌ ्रसाहसखं पुराणं परिकौ त्त॑ऽते

॥ लिखिला तच्च यो दद्यात्‌ जलधेनुसमचितम्‌ | वैशाखे पौणमास्यां म ब्रद्धालोके मदोयते ॥

वेशाख्यधिकारे वमिष्ठः-- सुवणनाभ Bar तु ससुर छष्णमागकम्‌ | तिनैः vary यो दद्यात्‌ तस्य gan wu ॥ समसुद्रगहा तेन सगोलवनकानना |

चतुर्णा भवेदत्ता प्रथिवौ नात्र dna: |

छष्णश्ठगसम्बन्धि चको | fam: | e ees oknweite., ५ ees aq वैशाख्यां पौणमास्यां कृष्णाजिनं at सुवणंष्टङ्खल-

१ 1) पूजम्थामे wana |

ह छत्य्न्नाकरः |

मूषितं हला आव्रिके वस्ते प्रसारयेत्‌ ततम्तिलेः प्रच्छादयेत्‌ सुवर्णनाभच्च कुर्य्यात्‌ । चतष्टषु दिच्‌ चारि तेजसानि पात्राणि चोर-दधि-मधु-सपिःपूर्णानि निधायादिता्मये ब्राह्मणाय वासो-

युगाच्छादिताय दद्यात्‌ |

महपुराणे | हछृष्णा जिनप्रदानस्य विधिं कालं ममानघ! |

ब्राह्मणञ्च समाचच्च तच मे मंश्रयो महान्‌ ॥

law उवाच)

Aral पौणमा च यणं seer: | पौणमामौ तथा aval श्राषादो कार्तिकी तथा।

उन्तरायणे च semi तस्यां दत्तं महाफलम्‌ ॥ sifeafufast यञ्च तदेयं तस्य afta | यथा येन विधानेन तन्मे निगदतः प्रण ॥

गोमयेनोपजिप्ने तु प्रचौ दे नराधिप ।

श्रादातेव समास्तोय्यै शोभनं वस्तरमाविकं ॥

गोमयो पल्ेपादेव wifes प्रापे पुनः शएचाविति पदं गोमयोपलेपेऽपि aa केकोटादिवारणाधम्‌ | ततः WF VATA SUA | शरासतरेत्‌ प्रामौवसु परिस्लोमकञ्च ““ चर््ाप्ुत्तरनोमानि aA fa कात्यायनवचनात्‌ । मागेकं म्टगसम्बन्धि ।

कर्तव्यं TRAIT रूप्यद न्तन्तयेव च ।

RATATAT: | १६९

Ag तथान्येष्वपि निबन्धेषु रूणदन्तमिति पाठो दृष्टः तेन दानसागरस्य रुक्मदन्तमिति पाठ उपेतः | लाङ्गलं मौ किकैनं तिलकलन्तयेव च । तिजेरात्मममं रत्वा ATTA दयेदुधः ॥ श्रात्मसमं wal स्वेतः कृष्णाजिनाच्छादकं तिलं कलत्यर्थः | sata amaizagatferaa: | रनेगंन्येयथाश्रत्या तस्य feq च विन्यसेत्‌ ॥ रननैरिति परिभाषोक्तनवरन्नमप्ये यथालस्ेन रन्नरयेण गन्धेरिति प्रसिद्धचन्दनादिभिः। कांस्यपाच्राणि चत्वारि तेषां दद्याद्यथाक्रमम्‌ | away च पातेषु पूर्वादिषु क्रमेण तु॥ vd Wt दधि कतौद्रमेवं कुर्याद्यथाविधि | चौद्रं मध्‌। SIAR तया श्राखामन्रणं कुम्भमेव च ॥ बाद्यो पस्थानवं कता प्रटचिचिनत्तो निवेशयेत्‌ | ज्ञो एंवस्त्ेण पौतेन सरववाङ्गाणि च मान्नंयेत्‌ ॥ एतच्चम्पकश्राखाचितस्य कुम्भस्य दानदे णादिः स्थापनं पोत- वासमा दानोत्तरखानानन्तरमङ्गमाज्नेनञ्च यजमानेन कन्यय तस्यैव waa | धातूमयानि पाच्राणि पादेष्वस्य प्रदापयेत्‌ |

यानि कानि च पापानि मया लोभकतानि wa

= लोहपाचप्रदानेन प्रणश्यन्तु ममाश्रु वे |

RR

3 छव्यरनाकरः |

तिलपणेन्त्‌ तत्‌ रत्वा वामपादे निवेशयेत्‌ ॥ यानि पापान्यकाम्यानि कर्ोत्यानि छतानि त्‌) कांस्यपाचप्रदानेन तानि नश्यन्तु मे मदा॥ मधपंन्त्‌ तत्‌ हला पादे तै द्वि न्यसेत्‌ ॥ परापवादयेग्रन्यात्‌ ‘ventas HAITI रतचोन्नौतञ्च पापश्मे ताख्रपाचरात्‌ प्रणण्चतु | कन्यानृतं गवाञ्चैव परदारप्रधषेणम्‌ | Sagas fai नाग्रं प्रयान्तु मे। अद्कंपादौ लिमौ कार्यी wae रजतस्य ठु ॥ मम्बस्धिनामिति विवकवितम्‌ | कल्यतरौ a : ague faa ala दति पटिला एकवचनमविवचित- भिति व्याख्यातम्‌ | अद्धेपादावयपादौ तयो वा क्रमेलेव पाचारोपण पश्चात्‌ पादयोः तथाश्रुतेरिति दानसागर: waaay छृतं पापं कुनुद्धिना | सुवणपात्रदानात्तृ AMAT जनादन ॥ हेममुक्ताविद्रुमञ्च asta बोजपूरकम्‌ | परशस्तपाचश्रवणे Wwe ्रङ्गाटकानि च। दानसागर | ` आअन्ायपाददयस्व पाचदयस्यालुपदिष्टस्यानकसोवंपाचस्य अवे

१ Bew-! २ D watfere |

1

छत्यरनाकरः | १.७६.

दति करणस्थानदयय्येति पञ्चानामाधारतयाऽवगतेराधेयद्रयाणा- मन्येषाञ्चाश्रुते हंमसुक्तादौनां पञ्चानां तत्राधेयलं यथासस्य- qaaq । wag श्रवणे च दति पाचश्चवणं अ्रनिरिषटस्थानस्य च सौवणेपाचस्य मध्यस्थान एव निवेशः | सुवणंनाभिकं दद्यात्‌ प्रौयतां sass: | दति पुनः खुवणनाभिकलवश्रतेः | एवं सुवणनाभं तत्‌ कुर्य्यात्‌ दति प्रथमयन्येन मध्ये सुवणेपाज स्थाप्यमिति fag fear सुवणंनाभिकलमिन्युक्तम्‌ | श्पालस्तु-- मध्यप्रदेणे सुवणपाच्रमचतपू्ं जन्मजन्पमदसेषु इत्यादिना मन्त्रेण निवेशयेत्‌ ततो हेमादि पञ्चकं तच दद्यात्‌ । तथा प्रशस्ते पाते ख्वणयोदेद्यादित्याद स्म। युक्तञ्चैतत्‌ | aa तु अ्रवणाघारकप्रश्स्तपात्रे सुवर्णादिपञ्चकधारण- मेकवाक्यलादयुपरोधादित्याह्ः | खुरे wyeatfa fara दति प्रसिद्धानि फलानि योज्यानि खुरेषु देयानोत्यथेः। एवं रला यथोक्तेन सर्ववश्राकफलानि च । तत्‌ प्रतियदविदिदानादिताभ्रि्दिजोत्तमः ॥ एवं कलेति wtaa नानाजातौयश्राकानि फलानि च नानाजातौयानि देयानौत्ययैः ।

क्ञातो वस्तयुगच्छनः Chik Oe चष्यलङ्कुलः | afaaey तस्योक्तः geen महोपते ॥

4 ॥

सुवणनाभिकं दद्यात्‌ प्रौयतां ठषभध्वजः | aaa विधिना दद्यात्‌ न यावत्‌ रष्णमागेकम्‌ ॥ न ge: म fest राजन्‌ चितियूपममो fe रः । दाने च प्यज्ञकाले च दूरतः परिवन्लेयेत्‌ ॥ खग्रहात्‌ प्रच्छ विप्रं तं मण्डले स्ञानमाचरेत्‌ | परणेकुम्मेन राजेन्द्र॒ शाखया चम्पकस्य च । कलाचा्यंश्च कलसं मन्त्रेणानेन मूद्धेनि |) श्राचार्य्योऽच छृष्णाजिनविध्यपदेष्टा | अच दानसागरे। श्राप्यायतां समुद्रस्य wet FTG षोडश । द्रति पारिजातलिखितं । ्राप्यायतामित्येका खक्‌ | मुदस्य दवारकयेति पञ्चदश एवं षोड़श भवन्तोति वाख्यातम्‌ | छृष्णङृष्णा चलोदर दत्यादि मन्त्रस्तु न लिखितः । तदस््रपिदितं ga नोला Sa चतुष्यये । छतिनानेन या ब्ष्टिने सा ग्र्या ्रतरैरपिः ॥ गयु्टिः फलम्‌ | फलं वकत, नृपश्रेष्ठ तथाप्ये गरतः (ग्ण | समगरन्धूमिद्‌ानस्य फलं प्राप्नोत्यसं शयम्‌ ॥ । स्वी लोकान्‌ जयति कामचारौ विहङ्गमः | कर्पतरकारादिभिः-

wae ससुद्रज्येष्टठा चो जप्याञ्च षोडश

१९ Bare—| , रे Bet)

RATATAT: |

दृति aagquufafed आप्यायखेत्यष्टौ wa: दत्यष्टौ we दति व्याख्यातम्‌ | प्रतियदश्च तस्योक्तः geen महोपते ! ॥ दत्यतःपरम्‌ | तत एव समोपे त्‌ मन्त्मेनसुदैरयेत्‌ | कृष्णक ष्णा चलो Sa: रष्णा जिनवरस्तया | तदानाद्खृतपापस्य प्रौयतां मे नमो नमः | यस्चिंग्रत्‌ पुराणानां तलमाधारे व्यवस्थितः ॥ छष्णोऽसि मूर्तिमान्‌ साचात्‌ छृष्णाजिन नमोऽस्त ते । सुवणेनाभिकं दद्यात्‌ प्रौयतां मे टषध्वजः ॥ दति मच्छपुराण एव लिखितं । amare दानेऽपि विनियोगो efia: 1 चरतो HgTe मन्त्र्‌ ्रैनात्‌ कल्यतरुकारादिभिश्च तदुपा- दानात्‌ निबन्धान्तरेषु `तददेनमवाघधकम्‌ | श्रायायचेत्यष्टौ wy दत्यचाष्टमो देवानामित्यादि समुद्र ज्येष्ठा दत्यच्राष्टमौ a: पुरतो निरत दत्यादिका। आराश्वतसंश्नवं यावत्‌ खग प्रा्नोत्यसंग्रयम्‌ | न पितुः पुत्रमरणं वियोगं भाय्यंया सह । धनदेश्रपरित्यागं नैव Bega कचित्‌ ॥ छष्णाक्ततं छष्णन्छगस्य चमो दवा दिजेन्द्राय समादितात्मा |

१ D तत्रो्यितञ्च | २ 9 तद्शेनम्‌ |

4 छत्यरलाकरः।

यथोक्तमेतत्‌ मरणं न wed yas मनम: फलञ्च ॥

aq यजमान खक्तानां ममयानामिच्छयाऽन्यतमे खातः श्रचिगोमथो पलिपे अपनोतकर्रकोटादौ श्मिभागे सरूप यथाशरक्नि कम्बलमाम्तोय्यै तच AAT AIH छृष्णाजिनमास्तोय्य सौ वणंशटङ्गरोप्यदन्तपंक्तिदयं सुक्तामर लाङ्गलयुतं मध्यस्थानापित- gaa war मन्धैतस्तिलेराच्छादय वासमाच्छादयेत्‌ | ततः wen विशेषतो रन्गन्धेशचालदुर्यात्‌ ततः yatfefeg safe कांस्यपाच्राण्छन्यानि च amauta yaifefes छत- चोरदधिमधुपूर्णानि दद्यात्‌ | एवं war प्रदानपरदे शाद दिलं मण्डले सानयोग्ये प्रदर चन्परकश्राखायां जलपूणेमन्रणञ्च ga पोतञ्च Wea wa मर्ववाङ्गमाल्ननाय एएभवित्तो निवेशयेत्‌ | ॐ यानि कानि च इति मन्तरेण तिलपूणे wens पञ्चा दामप्रदेओे आरो पयेत्‌ | 3 ॐ यानि पापान्यकाम्यानौतिमन्लेण ay ata पश्चाद किणेपादयो रारोपयेत्‌ | ॐ परापवादेत्यादिमन््ेण ays तासरपाचमथदचिणपाद श्ररोपयेत्‌ | ॐ धान्यानृतभित्यादि मन्तरेण faage रौप्यपात्रं अयेवाम- ure भारोपयेत्‌ | '

कछरब्यरनेएकरः | १७५

ॐ जन्द्रजन्मसहरषु इति मन्त्रेणाचतपूषो सौ वपां मध्य- स्थान श्रारोपयेत्‌ |

ततो डेमसुक्ताविद्रुमदाड़ोमवोजप्ररकानि तत्र च दद्यात्‌ । तथा प्रशस्ते पात्रे अवणयोदैद्यात्‌ खुरचतुष्टयं प्रटङ्गाटकयुक्र कुर्य्यात्‌ । wana फलानि च यथास्थानं दद्यात्‌ । ततः प्रतियद्वेदिनं विद्रीमं arguafarifaa qd वस्लयुगेनाक्ाद्य यथाशक्ति डेमाङ्गुरोयकादिभिरलङ्कत्य छृष्णा जिनपुच्छप्रदेगे उपविश्य |

ॐ ay au दत्या दिमन्त्सुदोय्यै खुवणंनाभिकं मोपस्कर कृष्णाजिनं, (aa) प्रीयतां मे दषभध्वज दत्युक्तोदकपरनवं द द्यात्‌। ततस्तं arg ae प्रच्छ गन्धा दति मण्डले स्नानं कुर्य्यात्‌ श्राचाय्यैः प्न्वस्थापितकलग्रमादाय यजमानमूर्धोपरि स्तदस्तोस्िप्ं निधाय

ॐ श्राप्यायस्तेति wit) ॐ मसु द्रज्ये्ठेति Basa च ज्वा पयेत्‌ । ततो यजमानो जोण॑पोतवाससा माच्नितो sea वाससो परिधायाचान्तः प्ररुचिभेवति । ततस्तत्‌ पौतवन्तं कुम्भसदितं ग्टहोला aq चेपनोयम्‌ |

दति कन्पतरुश्चपालयोरनुमतः प्रयोगः।

कालिकापुराणे |

का्तिक्यामय वेगशरास्यामयनादिषु Ws |

दला aaa agety देवस्याग्रे बलिं aa: ॥

43 छत्यरन्नाकरः |

तानां देवदेवस्य रज्यादिषु भवेत्‌ Bet: | gaat देवमामन््य @Ugat इरि सरन्‌ | उपलिप्य ag गत्वा भितादारो निभि स्वपेत्‌ ॥ श्रपरेऽहनि gate गला तत्रैव मन्दिरम्‌ | कारयेत्त्‌ awa हराय विधिवच्छण ॥ पश्चविग्रपलं fay way कारयेदय |

fare सर्पिषा खानं प्रोक्तं प्रतपलेन च ॥ तावता मधुना चेव दभ्रा चेव ततः पुनः। तावतैव fe चौरेण पञ्चगव्येन वा ततः॥ Ma: साद्धेसदखेण पनलानामचरेण तु ।

रसेन कारयेत्‌ GTA ART चोष्णाम्ब॒ना ततः ॥ Marga तथोदच्ये वस्लपूतेन मन्त्रवित्‌ | खापयेद्धक्नितो wat गन्धमन्तखितेन त्‌ ॥ विधिना era चानेन लिङ्गं रोचनया लिपेत्‌ | कष्टम कपूर चन्दना रयुक्तया ॥

लेपयिला ततो लिङ्गमापोटान्तं घनं THA | नौलोत्पलसहखेण मालां बद्धा प्रप जयेत्‌ ॥ aaa a सहस्राणामद्धद्धिनापि पूजयेत्‌ | उत्पलानामभावे तु qag भ्रौतरो यजेत्‌ ॥

ava ।

agat चमपकैरवापि जात्या पारलयाऽपि वा । gait: कणिंकारेख येतमन्दारजेरपि ॥

छव्यरनाकरः। yes

द मनेर्मस्वकररवायि शमो -शक्ताकं-ना गरेः | धयालाभञ्च पत्रेवां निर्भन्थ च मलोज्दितैः॥ प्रपूज्य कारयेद्धत्या सुगन्धिं पुष्पमण्डलम्‌ | PUTA MATE वासितं दहेत्‌ ॥

समज्य गौ टभरत्तारं गेतवादित्मङ्गलेः | श्रालिपिष्टोद्धवेः सिद्धे तपैः समुज्चलेः ॥ ततो Aaa दोपेः षट॒जिश्र्धिञ्च कारयेत्‌ | सर्षपेदं धिमकनश्च gained: ॥ गन्धपुष्योदकं दद्यात्‌ श्रयोऽष्यं विन्य ग्द्धरम्‌ | चामरं zinga दौपटचं प्रदापयेत्‌ |

yi साधारणश्चैव waz yaa च । वितानक-ष्वजौ ददात्‌ किङ्किषीवरकाचिलौ ॥

साधारणं शरिवप्ूजासाधारणं किञ्चिदपि प्रे घटं दधादि-

त्यच्च: |

R83

अ्रयाष्टाभिः चितिं Hey खाङ्गेभक््वा तु दण्डवत्‌ | ततः किञ्चित्‌ पठेत्‌ WIA NET भवप्रङ्रम्‌ ॥ ्रदकिणं ततो गच्छेत्‌ गरनेनिर्माच्यवन्लंकः | प्रणम्यो चैस्ततः पश्चात्‌ नेवेद्यञ्च निवेदयेत्‌ ॥ Aaaawiga waaty बुसुचितान्‌।

तपेच न्नपानेन सर््वानासनगो चरान्‌ ॥

पलानां दे सखे त्‌ महातान प्रकौ त्तितम्‌ | gaitaq aera विधिनानेन vafag ॥

छत्यरनाकरः।

। fat भक्ता तस्व पुण्यफलं wT! aqga श्रतं सागरं कुलानां पापवर्जितः ॥ भवान्तं ब्रद्मलोकान्तं भुक्ता लोकानगेषतः। ब्रजेत्‌ क्रोडापुरे तिन्‌ विमानस्योऽमरयेतः ॥ शुक्रा ययेखितान्‌ भोगान्‌ शिवसायुनज्यतां ब्रजेत्‌ | मायावितानमुसन्य चान्ते योगमवाभ्रुयात्‌ ॥ केवजेनाययाज्येन agi गयेन चेव at! पयसा पञ्चगव्येन मधुनेचृरसेन च ॥ य: कारयेत्‌ मददा्तानं विधिनानेन मन्त्रविद्‌ | सोऽपि तेनैव मार्गण गमिव्यति परं पदम्‌ ॥ विधिनानेन fasta: खानं तोयेन कारयेत्‌ | नराण्णं विंशतिं यावत्‌ सोऽपि यास्यति तत्‌ पदम्‌ ॥ अन्तरा नियते यस्त॒ age नियमे तथा । सोऽपि गच्छेत्‌ पदं तन्तु शिवभक्या लतद्दितः ॥ vata fe धस्य रा ग्ध विवच्निंते | मन्त्ुक्तोऽचये्म्त नातः पुण्ठोऽस्ति wears ॥ कक पुराणे |

व्रराख्यां पौणेमास्यान्त्‌ ब्राद्धणान्‌ सप्त पञ्च aT! उपोष्य विधिना श्रान्तान्‌ शविः प्रयतमानसः ॥ j= yafaar तिलैः रष्णेम॑धुना च विशेषतः | Peat wicsfa यद्वा मनमि Trea’ ॥ १४ वत्तेते।

छ्यरलाकरः | ९७९

यावन्नौवशृतं पापे aaa aia) यद्वा मनसि रोचते दति दष्टदेवताप्रौतये वा ॥ महासासििविग्रहिक रक्ुरभ्रौवोरेश्वरात्मज महासान्षि विग्र हिक ठक्षुर भरौ चण्डेशवर विरचिते छत्यरत्नाकरे--

= वेश्राखतरङ्गः |

अथ ज्येष्टछत्यम्‌ | त्र मदाफलमित्यनुदनत्तौ विष्णुधर्मोत्तरे | टृषसंक्रमणे दानं गवां परोक्तं तयेव च । महाभारते |

# पाः कार्य्याः पराेन्तृ नित्यन्तु दिजसत्तमाः ! ।

व्‌

सुङ्गप्यय प्रदौचन्ते पानौोयानि विगेषतः ॥ निदाघकाले पानौयं यस्य तिष्ठत्यवारितम्‌ ।

स दुगं विषमं wer न कदाचिदवाभ्रुयात्‌ ॥ aaa |

ऋत्रदानात्तया Se सर्वान्‌ कामान्‌ समश्रुते ।

श्रच ्रणक्तादिच्येष्ठमासान्तगेताभिमतदिवमो याद्यो मासो-

लेखात्‌ रष्णाययुपष्टम्भकविर दाच्च |

कचो पानयोर्दानात्‌ sae मासि festa: |

अ्रच्य्यफलमाभ्रोति नाकलोकञ्च गच्छति ॥ श्रादित्य पुराणे। चष्टे मासि तिलान्‌ दद्यात्‌ पौणमास्यां विगरेषतः।

‘a4 | छ्यरत्नाकरः |

sae यत्‌ Ba तत्‌ प्राप्नोति न संगयः॥ : wal qnwarga सन्दे रनु ्टितम्‌ ॥ विरवत इति वचनात्‌ जष्ठमासमातेऽपि तिलदानं ant काष्ठं वा काञ्चनं वापि fans चण्डिकात्मकम्‌ | मायान्तु फलोत्कषेः | ॥ खपयिला तु तं wer कुदुमेन विलिप्यते ॥ वामनपुराणे | शरेतेविकसितैः पुष्पैः gafear प्रणम्य च । उंदजुममानवुधेलच्च तालदटन्तं सचन्दनम्‌ | गजे रये दये वापि asa वा नराधिप ॥ चिविक्रमस्य प्रत्यये दातव्ये साधुभिः सद्‌ ॥ MUG तु मदावादो मणिकाञ्चनश्चषितम्‌ | TFERUS: त्यमु चय-कामधेतु-कल्यतरुषु प्रायो दृष्टः, कचित्‌ नानावादि चनिघेपिन्रद्यघोपैश्च पुष्कलैः ॥ पुस्तके उदङ्ुमभञ्च Yay इति we! तेनोदकुम्भञ्च धेनुद्चेति ; नये दायतने देव्याः छतभोभं समन्ततः । सागर उपेचितः। उदङुमभायुधेदमिति प्रायशो देनात्‌ त दुर्गायाः पुरतः wre तिल्वपत्रे प्रूजयेत्‌ ॥

वोपादियलम्‌' | प्रणम्य शिरसा ea} gar चापि चमापयेत्‌ |

aa कविद्‌दकुभच्च घेनुचेति gaa तच खटपधेनुरेव को catl cate a cee घेनोमख्यार्यावाधात्‌ । तालदरन्त तालव्यजनमिति कल्पतरौ

तालपचव्यजनमिति पारिजाते, तालपरिमाणएवहृन्तं व्यजनमिति चापरे । अनुक्रमेण मासद्‌ानकथने व्राखानन्तर मासस्य faa-

wae faweagra: wad प्रमं पदम्‌ | wa मण्युजयेदेवो fagerafaareta ॥ : सुच्यते च नरः पाचेविष्णलोकञ्च गच्छति | चितलात्‌ चिविक्रमदेवतलाच् See लाभः सदेध्यनेनाचवादेः एतन्मदात्रतं पुण्यं शएटलपरजास्यसु च्यते ॥ नाद्रद्योतनम्‌ ॥ भक्तस्य ते मयाख्यातं महापातकनाशनम्‌ | भविष्यपुराणे | एतच्च प्रूजाप्रकरणे दृष्टतया परजारूपमेव ॥ सव्वैदेवमयो देवौ arate यले व्यवखिता | । तथा। ला हेममयं शलं हेमपात्ादिषु स्थितम्‌ | अ्तुगरहाय लोकानां aarat नित्यमच्॑येत्‌ ॥ पुष्यमालापरिचिप्रं वितानःवर शोभितम्‌ ॥

+ Sil lilo neta तु त्रनेदौर चण्डिकायतनं वरम्‌ । न्त ते वद्धि परमं रदस्य पापनाग्रनम्‌ |

१.४. खदोषलं ॥ + 1 2 A विग्ल--

1 छत्यरलाकरः | छत्यरनाकरः | ध

धारयेच्छिरसा पाच नानावाद्यगेनैप ॥ PN Ses Sergngfiaratei चषमामेवं॑रंचि- र्यात्‌ प्रदचिणश्चापि प्रणम्य शिरसा भ्रिवाम्‌ | पेद तिवादयेत्‌ | विन्यसेदधिधिवदौर दुर्गायाः पुरतो नृप॥ एतद्रतं भविष्ेऽपि | य एवं विन्यसेद्वौर fage विधिव्नेप ॥ पिष्टेन aaa छत्वा we मासि सवेदिकम्‌ | स गच्छति परं स्थानं यत्र दिवश्चतुसखः ॥ कञ्चकं पद्मम्‌ |

तथा। आलयः सन्वै्रतानां fags देवनिश्बितम्‌ | are: सम्य गन्धाद््नानामाच्यविभ्रषितैः । aarti परूजयेदौर ae मासि विगेषतः ॥ श्द्भस्यटिकसङ्का विमाने: सव्य॑काभिकैः ॥

श्र शूलाधारदुर्गाप्ूजाख्यं TH धर््ाथैकाममोचभाजनलरं फलं वधेकोरिग्रतं सागरं quite महो यते |

विगेषत दति वचनादन्यत्रापि मासे प्रजा फलोत्करषस्त ज्येष्ठे । क्रमादागत्य लोकेऽखिन्‌ राजानं पतिमा्रुयात्‌ ॥

तथा। शलं पिष्टमयं ढला sae मासि नराधिप । एतदपि व्रतम्‌ | श्रचापि sales सप्रमौदयान्यतरातिरिक्रमास- कृता च राजतं पद्मं wea’ कतक णिंकम्‌ ॥ | व्ाष्यैकभक्त चमाऽद्दिसादि नियम ब्रह्मरथ्यै ग॒डान्नमिश्रशाल्यन- fade श्रद्धया वोर भगवतऽ प्रपूज्यताम्‌ । ५९ निवेदन करोर गुगगलुधूपोभयसानग्रद्धाः कार्यः | कामतोऽपि ad पापं ब्रह्महत्या दि यद्भवेत्‌ ॥ ’ देवौपुराणे। तत्‌ बै शलदानेन देवौ नाग्रयति भुवम्‌ | Be तु णङ्करो पज्या रक्ताोककुरण्डक्रैः । विमानवरमारूढो दे वगन्धन्वप्ूजितः ॥ तया Fay नैवेद्यं ्टतपूर्णाश्च ` कन्यकाः ॥ कल्यकोरिश्रतं साग्रं दुर्गालोके मरोयते ॥ भोजनौयास्तथा दचदोश्दानं दिर ण्यक |

एतद्रतं पूजानन्तरं za wean पदं निवेद्यम्‌ । तथा देया जलक्कम्भाः सुगन्दरवासिताः प्रभाः | )

महाभारते । : waa वारुणान्‌ भोगान्‌ देवो fad प्रयच्छति ॥ ‘Meme यो मासमेकभक्तेन संचिपेत्‌ । | कुरुण्टक्र्वाएपुष्य विशेषैः तप्ररनेवेद्यमित्यन्यः टतप्रणेशन्दः रश्वय्यैमतुलं शरेष्ठं पुमान्‌ स्तौ वाऽभिगच्छति ॥ पक्तान्नविशेषवचनः दचेदिति fer@efant कन्याभ्यो दद्या

ध रित्ययैः। शिष्टपरिग्टदोतवाक्यम्‌ |

aa |

यो aafafa सवितरि ग्रिरौषतरबोजमेकमन्नाति स मानवः खगपतिषदृग्रो नागक्रुलेदुष्छते सततम्‌ | बौजवरतवं कौटाद्यविद्धलम्‌ | ग्रहणकमधिहृत्य देवोपुराणे | ae तु कौशिकौ gars स्ञानदानादिना पुण्धदेतुरि त्यथः | महाभारते | ae मासि विगेषेण प्रपाद्‌ानन्तु कारयेत्‌ | विगरेबेखेतिवचनादन्यत्नापि तैौत्रसमये दानं ्राचारोपष्टमभाच्च | gar पानौयग्रालिका प्रथमदिने संकल्पः प्रत्यहं प्रपादानं aig फलमच । ब्रताधिकारे तेव | ae मामि दविजश्रेष्ठ छष्णाष्टम्यां चलो चनम्‌ | यः पूजयति दिवेश्रमो शलोकं व्रजेन्नरः 1 बरह्ापुराणे | च्ेषटरष्णचतदश्वां रष्णरक्ता तु रेवतो । जाता जगति arnt ww: पुष्यः प्रपूजयेत्‌ ॥ aa छृष्णाष्टमो च्येष्टएक्तपतपू्व्वा एवमन्यत्रापि fated aa हष्णपचानन्तरं शक्तपचछत्याभिधौनं मूले तच्च रष्णादिरेव माघो बोद्धग्यः छष्णपचानन्तरं ज्ेशक्तपक्त्रतरत्याभिधानात्‌ | , ` अाखाभ्रुतफलस्य पूजादिकर्छए इष्टोपायतास्यितौ तव्टेषु भावाभावयो निँरुपाधिसोपाध्योः-

१1) जदा। 2 ए यजनेककराः।

छत्यरलाकरः। ८९८५

श्रत्यन्तोत्छष्ट- तदितरयोर्भावस्य निरूपाेरत्यन्तोत्छष्टस्य कल्पनालाघवात्‌ BIA फललम्‌ | aa | ५ प्रकरे दशम्यां लाला तु पुण्डरौके तयैव च: सन्निदित्याममावस्यां प्रभासे वा तया पुनः । stat तु नरः स्नावा qed सन्बकिल्विषेः ॥ Qa we । AIT | ज्येष्ठश्क्तरतूर््यान्तु जाता प्ववैसुमा सतो । तस्मात्‌ सा तत्र सम्पूज्या स्लोभिः सौभाग्यद्धये ॥ उपहारश्च विविधैरगोतनृत्यैः सवादितैः | होमैः पयोभि्वस्तेश्च कुन्दपुष्पैः खगन्िभिः ॥ अत्रापि पूर्वन्यायेन खगं फलम्‌ | THATS | ae मामि faa va षष्ठो चारण्रंजिता | व्जनेषुकरास्तस्यामटन्ति विपौनं (ने) faa: ॥ षूर्वाणः | भविष्ये | मासि ज्येष्ठे महानादो यः दुर्य्यानक्तभोजनम्‌ | qa: पायसं वोर सर्पिषा मधुना सह । वौरासनो निग्रायां wreeat: समनुव्रजेत्‌ ॥

कौरासनमनिषद्यासनं | QB

६६ छत्यरनाकरः |

हितकारौ गवां नित्यं गवां हिंसा विवज्नितः । उभयोरपि सप्तभ्यां कुर्य्यात्‌ खानादिकं विधिम्‌ ॥ उभयोः पच्चयो रित्यर्थः | खानादिकं विधिं पच्योः सप्तमो त्यादिना सव्बेभोगविवन्नितदत्यन्तेनाये पौषे वच्छमाणम्‌ | gata धेनुं दद्याच्च धमवर्णामलङ्ुताम्‌ । नौलोत्पलसमप्र्येमदा यानेरनेकगःः | मदहासिंदनिवद्धेखच मोदते कालमच्यम्‌ ॥ aa मव्छपुराणे- ज्येष्ठे पञ्चतपाः सायं होमधेनुप्रदो दिवम्‌ | यात्यष्टमो चतदेष्यो रद्र्रतभिदं रतम्‌ ॥ उेषटवन्तियावदष्टमौ चतुदेश्यधिकरणं पञ्चायितया प्रसिद्धं aa- fad | सायञ्चाच 2a: खरूपधेनोख दानं घेनुपदसुख्यतानुरोधात्‌ | ममयप्रदोपे च्येष्ठपदस्याने Daucus: स लज्ञातमूलः पुराणे निबन्धान्तरे च च्येषठपदस्यैव दपरेनात्‌ | तथाचाप्रेयपुराणे- चये पञ्चतपाः सायञ्चतुरदं श्ष्टमोषु च । a: करोति gate धेनुदानं दिजातये | a afa wed लोकं egaafad रतम्‌ ॥

gate द्‌ानमित्यन्वयः | ्र्मपुराे ज्ये्मधिुत्य । शएक्ताष्टम्यां पुरा जाता wat देवो महहाशनिः। वधाय दानवेन्द्राणां ware ततो यजेत्‌ ॥

छ्यरनाकरः | १८७

महाग्रनिरिति देवोनाम यजेदिति देवौ पूजयेदित्यन्यः | BIg फलम्‌ | भविष्ये | ae मासि qe यः कुर्ययान्क्रभोजनम्‌ । शाच्यन्नमम्भमोपेतं सुज्ञानः पयसा सद्‌ | उपवासपरो भक्ता नवम्यां प्रूजयेदु माम्‌ ॥ श्रष्टम्यां छृतोपवासो नवम्यां प्रूनयेदित्य्थः ।

: ae fata वै नान्ना श्रेतरूपेण रूपिणणेम्‌ |

पद्मपवेक्णां amr नलिनेर्विविधेरपि । कुङ्कमारसकप्रेधपेनायुरुणा तथा ॥ श्रगोकवन्तिप्रसुते नानाभच्छेख पूजयेत्‌ |

# कुमारो भजयेचापि खशत्या त्राद्मणोस्तया ॥

Marana प्रूतस्ततो मुञ्जीत वाग्यतः | भोजयिता faa: ग्वा कुमारश्च विगरेषतः ॥ प्रभयादित्यमङ्का एस्तेजसा वद्धिमन्निभः | विमानवरमारूढो त्रद्मलोके मदौयते ॥ श्रपरोकवन्तिः पक्तान्नभेदः | महाजनपरिग्टहोतगौड़वाक्यानि-

| चेष्टस्य AeA संवत्सरसुखो स्मृता । तस्यां लानं प्रकुर्ववोत द्‌ानञ्चेव विगेषतः ॥ यां काञ्चित्सरितं प्राष्य दद्यादभतिलोदकम्‌ |

। gua दग्रभिः पापेमंहापातकभंज्ञितेः ॥

ह छ्व्यरल्नाकरः |

तथा- we मासि fad oa दश्मो दम्तमंयुता | हरते दग्र पापानि तस्मादृशरदरा खता ॥ तथा- agra सिता चेष्टे ग्रमो दस्तसंयुता | aca दशर पापानि त्माद्ग्रहरा स्मृता | तथा- ae प्एक्तदश्म्यान्तु भवेद्धौमदिनं यदि | ज्ञेया ₹स्त्चसंयुक्ता सव्वेपापदरा fare: ॥ गाङ्गये- ae मासि चितिसुतदिने gage nei ea गरलान्निरगमदियं meat मच्येलो कम्‌ । पापान्यस्यां दरति च तिथौ सा दगेत्याङ्राययाः qe दद्यादपि गशरतगुणं बाजिमेधायृतस्य ॥

एतदाक्यपरामर्गा मङ्गलवार -दस्तयुक्त ज्यका ्स्यामेदेविधः

guage द्‌विधपापक्चयञ्च फलं गङ्गायां | सरिन्माञ तद्ग -विधपापनाश्रमाचम्‌ | क्चिन्मदापातकना गनमिति पाठः | दश्रपापानि भविच्यपुराणे- पुरद्रयेष्वभिध्यानं मनसाऽनिष्ट चिन्तनम्‌ | वितथाभिनिवेशश्च चिविधं कम्म मानसम्‌ ॥

„ ` पारुष्यमनृतञ्चेव पेशन्यञ्चापि wen: । श्रघम्बद प्रलापञ्च age स्याचत्‌विधम्‌ ॥

श्रदन्तानासुंपादानं feat चैवाविधानतः | परदारोपसेवा च कायिकं fafa रतम्‌ ॥

AN

छत्यरनाकरः। Ase

विष्णुरुवाच i यसुनासलिले लाला पुरुषो सुनिसत्तम ! | ae मास्यमले पक्ते दादण्वासुपवासरत्‌ ॥ समभ्वच्ाच्युतं सन्यञ्चथुरायां समाददितः | अश्वमेधस्य यज्ञस्य प्राप्नोत्यविकलं फलम्‌ ॥ ्आलोक्याभिमतोऽन्येषासुदितानां gine | एतत्‌ किलोचुरन्येषां पितरः सपितामहाः ॥ कश्चिद्सम्कुले जातः कालिन्दौ पुलिने ya: । safaata गोविन्दं मधुरायामुपोषितः ॥ ज्येष्ठामूलामिते पले समभ्यच्छ जनादटंनम्‌ ! परां दद्धिमवाप्यामस्तारिताः खङुलो द्वेः ॥ धन्यानां Has: पिण्डान्‌ यञुनायां प्रदास्यति | कस्मिन्‌ काले aaa] तच छष्णं ममाहितः ॥ उपवासशृदित्यर्यादे काद श्वामु पवासः, wet श्रभिभित्यनु- aaa कुलोद्धवेः समभ्यच्छे तारिता इत्यन्वयः उदेश्वगतधन्यत्- कौत्तैनेनोत्तरक्षोकः प्रणा way पिदतारणं फलं, तच मथुरायाम्‌ | विष्णुधर््ोत्तरे- ae मासि सिते पञ creat जलधेनुका | दन्ता यथावदिधिना प्रौणएयत्यम्ब ्ायिनम्‌ ॥ यथावद्धिधिना जलधेनूकतदानविधिना wemfad श्रि शायिनं विष्णुमेव |

२९० क्त्यरल्नाकरः | कछव्यरलाकरः | १९१ े्ठमधिङत्य बरह्मपुरागे- A =; अरच्चयिवा विधानेन प्रभाते ब्राह्मणाय तौ ॥

द्वादश्यां marae विगश्रोका विष्णना पुरा | अरतिष्ठिता शएभैर्मा चेस्तस्मात्तां त gaa ॥

famtaa फलम्‌ | गिष्टोपटदोतगौडाः- ae मासि सिते va दादश्वां qos: प्रभैः । पर चिरण्यच्यं गो विन्दं नरो नेवानु शोचति ॥ RAIMI फलं | वरादपुराणे- दुर्वासा उवाच | ae मासेऽप्येवमेव daey विधिना नरः | श्यत्‌ परमं देवं पुष्यरनाना विधैः wa: ॥ एवमेवेति वरादपुराणोक्तमव्यदयाद भौ कथितेतिकन्तैव्यतया | निष्काम एतद्रतमेव dat ॐ नमो नारायणाश्येति पादौ wi स मचंयेत्‌ | माप्नोति निर्वाणपदं सिरं तत्‌ ॥

चिविक्रमायेति कटिं टतविश्वाय चोदरम्‌ ॥ दिव्यान. भोगान्‌ ysta’ खर्गसंस्थो उरः संवत्छरायेति aw सवत्तैकाय च । | यावदिद्धा दग्र च दिदिसंस्याः। श्रतोतकाले पुनरेत्य मर्यं

BRANT बाह खनान्नाऽनरयाङ्गके ॥ सख तनिरसेऽभयच्य गिरस्तस्य महात्मनः | | राजराजो जायते THATS ॥ -श्रनरथाङ्गके WFAA | (^ wae] विधिवत््राखबत्कम्ः प्रकल्पयेत्‌ ॥ । प ५ त्‌ \ दरति राघवद्राद्‌भोत्रतम्‌ ॥ भागवत्‌ वस्तयुगच्छन्नौ सौव रामलचणौ |

दातव्यौ मनसा काममौदता पुरुषेण तु | श्रपुतरेण YT get राज्ञा द्‌ण्ययेन हु ॥

>

वशिष्ठः पुत्रकामाय प्रोवाच परमार्चितः । इदमेव विधानन्तु कथयामास स दिजः ॥ भाग्रहस्यं विदिवा तुस राजा छतवानिदम्‌ | तस्य सुतः खयं जज्ञे रामास्यो मधुखूदनः ॥ चतुद्धां सोऽण्धदिष्णः परितोषान्महासुने | तदै दिकमास्यातं पारचिकमतः aU ॥ नश्यन्ति पापानि च तस्य पुंसः कामानवाभ्नोति यथासमौददम्‌ |

4 an fe fe संस्याखतुदेण cay: |

[=-= (

१ मूले राघवाय | ९ B wag

१ 2 भृश्चते।

33 छत्यरन्नाकरः |

राजमानत्तैण्ड- दृषराभिस्यिते द्यं ward चतुद गौ । प्रोक्ता सु्राचचैनायैव सा चम्पक चतरो ॥ ae मासि चतदश्वां साविच्नोत्रतमुत्तमम्‌ | saver gate faa: सर्व्वाः समन्विताः ॥ ब्रह्मपुराणे- may वेदाः सरता YT च्ेष्ठवां यद्‌ भुवि | तदा तान्‌ पूजयेत्तत्र वित्त गत्या प्रयन्नतः ॥ नवयैवान्नेः पिभिः षद देवान्‌ प्रपूज्य च । ततोऽनुलिप्तः खम्बो च नववस््रोपणोभितः | ब्राह्मणान्‌ भोजयिलादौ रतखस्ययनान्‌ wae | अदेषरागिमिर्ुक्तः mys: प्ा्येदयवान्‌ ॥ cay दति निर्धारणे anal यदा यतस्तदा तत rae: | aaa: arg देवपूजाञ्च कृवेत्यथेः । श्रतुलिक्षः खगन्धद्रयेण । देवौषुराणे मूलकं पश्रघातेन se देवों प्रपूजयेत्‌ | सर्व्वान्‌ कामानवाप्नोति भावशुद्धेन BATT ॥ Se च्येटपूरणिमायां । तयैव परकमात्‌ | भावशुद्धेन कम्मेणा

भपूजयेदित्यनयः |

विष्णः ae Berga चेत्‌ स्यात्‌ तस्यां कचोपानदानेन गणा धिपत्यमाभ्नो ति मन्वन्तरादिेयं व्येषठोति आराद्धमप्यच |

1

छव्यरेलाकमर्‌ः। Aes

विष्ण धरन्तरे--

मोपवामस्तया SE पूर्त च mwa |

उपानद्दौ तथा कचं दलाऽत्यन्तं सुखौ भवेत्‌ ॥ मच्छपुराणे--

एतदेव यथा पद्ममशचद्धिरण्मयं जगत्‌ |

तदृत्तान्ताञ्रयं तदत्‌ पाद्मभिन्युच्यते वृधेः ॥

पादं तन्‌ पञ्चपञ्चाशत्‌ सहस्राणोद पथते |

तत्‌ पुराणञ्च यो दद्यात्‌ खुतरणंकमलान्वितम्‌ |

ae मासि तिलेयुक्रमश्मेधफलं लभेत्‌ ॥ श्च Sects दानतिथिर्विगेषाकाङ्गायां पूववा

ame पुराणदाने पूणिमाया एवानेनो क्तत्वात्‌ अन्वयो चित्यात्‌ |

ज्योतिषे

aun मिथुनस्यादावश्निदादो दिनचयम्‌ |

mata संहतान्‌ भानुः पन्नगानपि तापयेत्‌ ॥

रवौ Caran श्वेः ' स्नायते रजः |

तस्मादिन चयं aa weary परित्यजेत्‌ ॥ शस्यवापं wari बोजवापम्‌ | पद्मयुराण--

ae मासि सिते पक्ते पौणमास्यां यतव्रतः |

स्थापयेद्त्रणं Raj भिततेण्डलपररितम्‌ ॥

नानाफलयुतं तच्च^ टचदण्डसमन्वितम्‌ |

१ 3 तदत्‌ । २५

WwW 1

सितवस्तयुगदननं मित चन्दनचर्चितम्‌ ॥ नानाभच्छसमायुक्तं मददिरण्यञ्च शक्तितः | तापा शड़ोपेतं तस्योपरि निवेदयेत्‌ ॥ तस्मादु परि ब्रह्माणं सौ पणे पद्मकोदरे | कुर्ययाच्छकत॑रयोपेतां fas} तस्य वामतः' ॥ गन्धपुष्यं ततो ददयाङ्गौतवाद्यञ्च कारयेत्‌ | तदभावे कथं Gata प्राह पितामहः ॥ agatag प्रतिमां रला ग॒ड़मयों एभाम्‌ । ्रदक्तपुष्याचतजलेर चेयेत्‌ णदासन्भवम्‌ ॥ age पादौ समज्य जते सौभाग्यदाय च | विरिञ्चायोदयुगमन्त्‌ मन्मयायेति वे करिम्‌ ॥ सच्छोदरायेत्युद्र मनङ्गायत्युरो इरेः | सुखं पद्मसुखायेति बाह पे वेदपाणये ॥ नमः सर्व्वात्मने मौ लिमचचंयेच्चापि waa । ततः प्रभाति तं ga ब्राह्मणाय निवेदयेत्‌ ॥ ब्राह्मणान्‌ भोजयेद्धका aay लवणं विना | श्रत्वा तु दक्षिणां दद्यादिमं मन्त्रसुटौरयेत्‌ ॥ प्रोयतामच्र भगवान्‌ म््व॑लोक पितामहः | दये सव्वैलोकानां यस्वानन्दो ऽभिधोयते ॥ अनेन विधिना ad मामि मासि ममाचरेत्‌ |

२ मले पङ्कजम्‌ ।

HALATHE | १९५ \ Sey तौ पौं ; = उपवासो पौणमास्यामव्ययं ब्रह्म प्रजयेत्‌ | फलभेकन्ते सम्प्राप्य NT तले खपेत्‌^ ॥ ५ तच quien मासि इतधेनुसमन्िताम्‌ |

wai दद्यादिरिञ्चाय सन्वौपस्करसंयुताम्‌ ॥ ब्रह्माणं काञ्चनं war afasy राजतीं तथा । waa: ष्टिकरत्ता aft तु फलस्य तु ॥ वर्तिं सपलौक पन्य भकाः विश्ठषलः | गत्या गवादिकं दद्यात्‌ रौयताभित्युदौरयेत्‌ ॥ Wai शएकतेसिलेः gaia त्रद्मनामानि 87 | गव्येन सर्पिषा तदत्‌ पायसेन च कवित्‌ ॥ विप्रभ्यो भोजनं दद्यात्‌ वित्तशाख्विवज्जितः ।

दलदण्डाम्ततो दद्यात्‌ पुष्यमालाञ्च शक्तितः ॥

यो ब्रह्मा म स्मृतो रिष्ण्रानन्दात्मा महेश्वरः | सुखार्यो कामरूपेण सरत्‌: देवं पितामहम्‌ ॥ a: gate विधानेन पौणमामं स्ियोऽपि वा, सव्वैपापविनिभुकतः प्राप्नोति ag शाश्वतम्‌ ।

दह लोके वरान्‌ gary ata भुवमश्ते ॥

दति पुच्तकामन्रलम्‌ ॥

इति महासास्थिविगरदिकटकुर गओरोवोरेश्वरात्मज महामास्धि विग्रहिकठक्ुर ्रोचण्डेश्रविररिते छत्यरलाकरे चये्ठतरङ्गः ॥

१ D सुत्‌ | २? 13 wear) 8 ^ 13 स्मरन्‌ |

+= 4 १९६ Rate

अथाषादृरत्यम्‌ | तच वामनपुराणे guage कंच लवणामलकानि च) qag वामन्ये दातव्यानि तु भक्तितः ॥ दानखागरे तु लवणामलकानि चेत्यस्य स्थाने नवकम्बलानि

चेति पठिता नूतनकम्बलानोति व्याख्यातम्‌ | दानमेतद्गाद्धण- सम्प्रदानकम्‌ | ॥ स्कन्दपुराणे त्रतम्‌-- श्रषादृच्चापि यो मासनेकभक्तं समाचरेत्‌ | राज्ञोऽसौ मान्यतां प्राप्य कामानाप्नोति प्ष्कलान्‌ ॥ महाभारते- व्रतम्‌ ` आषादमेकभक्तेन स्थिला मासमतन्द्रितः | बहधान्यो बह्घनो TSA जायते ॥ भविच्धपुराणे- fag तथा पद्ममाषादे पौष्णसुत्तमम्‌ । gadis: wi wat तु प्ररभलचणम्‌ ॥ नानाकेशरगन्धाखं सव्वैरलविग्ठषितम्‌ ॥ देसवाडमेहायानेः सनदेभो गान्वितेनप ॥ वर्षकोटिशतं सायं qa मरोयते | ५ qaqa विविधान्‌ भोगान्‌ सव्वेलोकेव्वलु क्रमात्‌ ॥ पराह सब्वैभो गाछ तरुणं विन्दते पतिम्‌ | aa काम्यत्रतसाधारणङनत्यानि `का तिके तद्भतेऽनुमन्धेयानि ॥

कछ्त्यरनाकरः | ९.९७ ) ट / भ तत्नैव = ९ सि माघे मासि मसुदुक्रस्तिसन्ध्यं योऽचयेद्र विम्‌ | +|, लभेत्‌ षाण्मासिकं ge मासेन न संश्रयः |

यथा माचे तथाषादृ मासमेकञ्च कालिके ॥

देवीपुराणे ग्रहणप्रकरणे-

sre तापिकानद पुष्ठेति प्रकरणान्महा पु्रफलप्रदित्यरथैः |

तथा- are माभि यो देवोमाषादृक्तं प्रपूजयेत्‌ | सर्वान्‌ कामानवाप्नोति देवोलोकञ्च गच्छति ॥

x

aaa—

Se

आषाढे तोयधेनुश्च यां दला लभते fe तान्‌ । दति वाक्यशेषः | विष्णुध्ीत्तरे-- दला चोपानहौ खगेमाषादे परुवमन्रुते । saree क्राभिमतदिवसे दद्यादिति दानसागरे। तच्राषाढ्‌- ्रक्तप्रतिपदोत्येके | । महाजनपरिग्टदौ तवाक्यानि | \ शएएचिसित दिनकरवारे करमूले बहपूरिकमूलस्य |

॥ सपरिरिव सर्पाः प्रयान्ति किल दूरतस्तस्य ॥ तथा च

agra: प्रथमे पादे चौरं पिवति यो नरः ।

‘a |

अपि प्रोषगतस्तस्य aan: कि करिष्यति ॥ चौरपानमाचारात्‌ | तथा मलं तण्डुलवारिणा पिवति a: प्रत्यङ्गिरःः सम्भवम्‌ निष्पिष्ट इएविभद्रयोगदिवसे तस्यादिभोतिः कुतः | दर्पादिव यदा फणौ द्रति तं मोद्ाच्ितो qaqa स्यानं तेन स एव याति नियतं वक्त यमस्याचिरात्‌ ॥ प्ररचिराषादृः । प्रत्यङ्गिरा facts: । ब्रह्मपुराणे- छष्णाष्टम्यामयाषादे गाणपत्ये विनायकः | कतः पूज्यश्च asa सगणो मोदकोत्करैः । उत्करः समहः | भच्ये्माच्चिस्तया गन्धैः gaan तु श्वूरिणा । मौैतवादचैः सुमधुर स्तथा ब्राद्मणतपणेः | छष्णाष्टमोष सर्वासु fant uses तम्‌ ॥ कुल्माष वत कि्मावः, यवयिष्टक इत्यन्ये | छष्णाष्टमोषु सर्व्वासित्याषाद्गन्यरष्णाष्टमोपरम्‌ |

¦ शिष्टानुमतवाक्यम्‌ | arse मासि wate शिवं ग्ज्य यन्तः | व्वैपाप विनिरक्तः शिवलोके महोयते ॥

९ ए रोषान्वितः। २ 1) प्रत्यङ्गिरा |

छव्यरनाक्ररः | १९९

ताह: छष्णचतुदं ग प्रकरणात्‌ । ब्रह्मपुराणे WTS प्क्तसप्तम्यां विवस्वान्‌ नाम भास्करः | जातः vate तस्मात्तं तत्रोपोग्य यजेत्‌ मदा ॥ रथकचक्रारनौ रम्ये मण्डले मन्पैकामदम्‌ | भच्छेभोन्येस्तथा पेयैः ुष्धपविलेपनेः ॥ vals प्वेफल्गुनोषु तच ani यजेत्‌ । wa: पूव्वेदिने उपवासः | श्रत सव्वेकामद्‌ मित्यनुवादात्‌ मव्वैकामावा्निरेव फलमिति | सदेति वचनान्नित्याधिकार इति पारिजातयाख्यान- सुपेक्षणोयं स्तावकमेषेदं मदेतिपदं, कन्पतस्रपयेवम्‌ । मण्डले रथचक्रारृतौ । तत्रेव-श्राषादृशक्गपक्े तु खातियोगे महावलः | जातो वायुस्तथा पूज्यो गन्धमाच्ये्धिजा्च॑नेः ॥ रिणा परमानेन ग्नगुमिविंतिधेस्तया | सुमनोभितिचितरश gaa: श्रद्धया तथा ॥ परमान्नं पायमम्‌ | देवोपु्तण-- ब्रह्मोवाच-- एवमाचारयुक्रात्मा सततं चर्िंकारतः। aque मन्वेकामां च ययं श्चितफलप्रदान्‌ ॥ Th उत्राच-- नित्यं भगवतौभकतस्तेनेरे fanaa | ।

किं कायें किंन तैः कायं वद्‌ लं कतो aa

43

छव्यरनाकरः |

ब्रह्मोवाच | aa: सन्वेगता देवौ सर्व्वदेवनमस्कुता | zea शएद्धभावेन च्रभिन्ना प्रथगेव सा ॥ नाममेदेन सा भिन्ना श्रभिन्ना परमायेतः। शिवा नारायणो गौरी चर्चिका विमला उमा | तारा शेता महाश्वेता afar शिवश्रामना। यावद्धव्यं waga तावद्ेवौ वखवस्यिता ॥ सा वन्द्या प्रूजनौया च सततं भक्तिभावितः | विजयायं नृपैः By छुरिका-प्पादुकापटे ॥ चामुण्डा ween वा लिखिता वाऽय पुस्तके | ष्वजे वा कारयेच्छतरे स नृपो विजयेद्विपरन्‌ ॥ विशेषाद्वा रणारमनो तस्याः प्रूजान्तु कारयेत्‌ | पवित्रारोहणं वत्स! सव्वेास्तेषु waa । श्रपनेरथाश्चि-पान्बत्योः कुजास्य सुजगेषु (>) च । स्कन्दस्य भानो्मादणां cated गोपते ॥ विष्णो; कामस्य देवस्य सद्रस्य ब्रह्मणस्तथा | पूजनौया खदा देवौ चण्डा पायविनाभिनो ॥ सन्धैकालं दिवारात्रौ नामभित्तेः पुरन्दर ! । ्रथःकाषाद्मासे तु श्रावणे वाऽपि कारयेत्‌ ॥ सक्तम्यां वा चयोदश्वामधिवामं नराधिप! | सर्ववोपहारमयुक्तो नन्दायां भक्तिमान्‌ स्यितः ॥

१९ ^ Bwear— | २ Bawa arere— |

a

RATATAT! | २०१

खष्मतन्त्मयं काय्यं पवित्रं बह्तन्तुकम्‌ | गन्धिभिः सुतिचिच्रामौ रचितं मौक्तिकैरिव ॥ सुधौतं ofa war रोचना-्ि- age: | तथा सर्व्वाणि दाणि गन्धपुष्पफलानि च ॥ नेवेद्यानि विविच्राणि वस्त्राण्याभरणानि च | हेमानि तारपुष्याणि amy ्टदवस्तथा ॥ gaat मन्त्रविधिना शअ्रभ्निकाय्यं समाचरेत्‌ | तथाच प्रजयेदेवौ मच्वायां ख्थण्डिलेऽपि वा ॥ पादुके वायवा खङ्गं दुरिका-काशुकेऽपि aT | दन्तधावनपू्न्तु पञ्चगव्यं चरं पेत्‌ ॥

तारपुष्याणि निम्मलपुष्याणि निवेद्यानौ ति । सव्ये सम्बन्धः |

दला दिशां बलिं aa) का्ंश्चेवाधिवासनम्‌ | मद परवेस्तपतरेवां area पविचकम्‌ ॥ गरताभिमन्त्ितं छता ततो देव्ये निवेदयेत्‌ | रात्रौ तु जागरं दुर्य्यात्‌ र्वव्॑रोभासमन्वितम्‌ ॥ नट-नत्तक-वेश्यानां संघानि विविधानि च। तिष्ठन्ति वाद्यगेयानि निरतानि पुरन्दर ॥ प्रभातसमये वत्स! प्राप्रे दद्यात्‌ पुनबेलिम्‌ | waa विधिवत्‌ जाला तथा देवों इताश्ननम्‌ ॥ दृष्ठाहयाऽय कन्याश्च स्तियो भोज्यास्तया fear: | पविच्रारोदण्णदयन्ते द्तिणासुपपादयेत्‌ ॥ garam भवेच्छक्र ! नियमः का्यैकारणे ।

4

RATATAT |

राज्ञा नानाविधाष्णक्रि रनुक्रोड़ा गः विधैः ॥ दिजाचार्यश्च खाध्यायो न काय्यं कणं षेः । afufiag न चार्थोयंः दिनानि en पञ्च च॥ श्रयवा aes वा दिनं यामाद्धेमेव वा । देया व्यापार श्राषक्तिः aver सततं इरेः, तथा atl कर्ते पुनः दुर्यान्‌ afar । एवं यः कारयेदत ! तस्य पुष्टे फलं प्रण ॥ सन्वैयज्ञव्रतं दान सन्बैतौ थां मिषेचनम्‌ | प्राभ्रुयाननाच् सन्देहो यस्मात्‌ सव्वैगतापि ar नाधयो न च दुःखानि न पौड़ा बयाधयो न च) न भये गरतं तम्य न गहे Tea कचित्‌ ॥ सिध्यन्ति मव्व॑कार्य्याणि af यानि मदान्यपि। नातः परतरं am! wad पुण्ठविटद्धये ॥ नराणाञ्च नृपाणाञ्च स््रोणाञ्चापि विग्रेषतः। सौभाग्यजननं शक्र तव Ger प्रकाशितम्‌ ॥ मयापि नृपतिश्रेष्ठ यधावदुपपादितम्‌ | श्रवणादपि quia fa पुनः करणाददिभो ॥

दति पविचरारोहफस्‌ |

१९ Darr > अथिलयं।

छत्यरलाकरः। RoR

भविद्यपुराणे- Baers = aise मासि यः gai संयतो नक्तभोजनम्‌ । षष्टिकोद नसंमिश्रं सहृदप्नोत गोरसम्‌ ॥ गां दद्याच्च महाराज भास्कराय प्ररभाननाम्‌ | मामान्यञ्च विधिं gata प्रागुक्तं यन्मया तव ॥ मामाम्यरञ्च विधिमिति पौषमामकयित भविष्यपुराण्णेयो- भयमप्नमोत्रतोभयपद्ोपवामादि विधिमित्ययैः | प्ररद्धस्फटिकमद्धापरी यनिवं द्दिणवा हनः | # श्रणिमा दिगण: सचयैवदिररे दिवि ॥

। दद्मुभयसप्तमोत्रतम्‌ |

aaa भविष्ये amg मासि राजेन्द्र यः कुर्य्यान्नक्रभोजनम्‌ | yar: खण्डखाद्यानि wary नराधिप, खण्डखाद्यानि खण्डपाटितपकान्नानि। उपवासपरो भक्तया नवम्यां पचयोयोः | पूजये्छरद्धया दुगमिन्रौनान्ना तु नामतः॥

ठेरावतगतां Bat श्रेतरूपेण रूपिणम्‌ |

wal खणेमयो भत्वा नानानयनश्चूषिताम्‌ | नानापुष्यविगेषेस्तु भच्यर्नाना विधेस्तया |

3 8 छत्यरलाकरः}

यच्करमगन्येच पुष्यः मा॒रचन्दनेः | कप्राग॒र Ha ककेटियंलकद मो भवति | एवं aay carat कुमारौर्भोजयेत्ततः | स्तियो विप्रान्‌ यथाग्त्या ततो भुश्लोत ara: | पञ्चगव्यरतस्ततानः पञ्चगव्यकृताशनः | ध्यायमानस्तथा Set सपेम नराधिप, य एवं परजयेदगों \afa-agraafaa: | शेरावतसमारूढ्‌ दनद्रस्यानु चरो भवेत्‌ | दृत्युभयनवमोत्रतम्‌ | wey त्रतदयं मास्व्यापि निचमभिन्युपक्रमलिखनो यमिति तिचिप्राघान्यपुरस्कारान्ति्यनुसारेण लिखितम्‌ । एवं मासा- ज्तरेऽपि क्रचित्‌ कचित्‌ | ब्रह्मपुराणे एकादश्वान्तु एएक्तायामाषाढ़ भगवान्‌ हरिः । भुजङ्गशयने ओेते यदा Paws सदा ॥ तदा तत्‌प्रतिमा stat सव्वेलच्षणसंयुता | Bat तु गेषपय्यैङं timate: aerate: ॥ , तारारक्टरजतेम्तया चिचपटेषु वा । ्ररक्रटः पित्तलम्‌ |

aay say we च विन्यस्तचर म्बुजा ॥

१ ए भक्तया ।

छ्यरनाकरः | २०४.

नानाविधोपकरकेः पूज्या च विधिपन्ेकम्‌ | उपवासश्च कन्तव्यो राचिजागरणं तथा ॥ तस्यां राच्यं यतीतायां द्वादश्यां पूजयेत्तथा । तयोदश्यान्ततो नृत्यं Taare निवेदयेत्‌ ॥ विष्णवे रङ्गजो विभ्यो घनं दद्याच्च afd: | चतूर्ण्यासुपोव्याय पोणैमामौँं यजेद्धरिम्‌ ॥ चिच्पटेषु वा दति चिचलिखिता पटलिख्िता ame) रङ्गजौोविनो नटादयः, श्रय निद्रोत्पन्तिरेकाद्ण्वां तदवधि दिनपश्चकं तत्तत्‌प्रूजादिसमयः | एकादश्वान्तु प्क्तायामाषादृ भगवान्‌ हरिः । दरत्यादिन्रद्यपुराणात्‌ | Bi तु eaten नक्रभोजो भवेन्नरः | सव्यं पापविनिभुंक्तः सव्वेलोकेश्वरो भवेत्‌ | तेलाभ्यङ्गञ्च चलारि मामान्टेतानि वन्ज॑येत्‌ ॥ दति वाक्येन मासचतुष्टयं विष्णु निद्रादिव्यवस्वितौ गरपालममुचचये- का्तिकश्एननीकादश्यां विण्णोरत्यापनमिति प्रकरणोपसंहारे- णाषादृश्एक्तेकाद्‌ ण्यामेव ्रयनौ चित्यादाचारोपष्टम्भाच | पारिजाते तु- आषाढमासे द्वाद्श्यामिति श्रयनावसरे वरादपुराणदभरनात्‌ कान्तिकश्रक्नदादश्वां siz sie चेति मन््रलिङ्गेन २

द्वादश्षोः श्यनप्रनोधौ। निद्रां त्यजति कार्तिक्यामिति

43 of क्रत्यरनाकरः |

wazafe-araaren = दिनपश्चके

श्राषाक्लादिपदयोराषाद-

चमसमतिदभेनात्‌ श्रयनप्रनोधा वियुक्तम्‌ | तच्चाबलं, का्तिकैकाटश्योरपि योगतो सुख्यलात्‌ मन्ललिङ्गस्य Wate ऽबलल्वादाचारविरोधाच | न॒ चाषाद़ोपदस्वानुपाधेः पर्िमेति सदप्रयो गदशरेनात्‌ | तथाच वामनपुराणमपि-

पूर्णिमायां श्रक्तिः, श्राषादृौ

नारद उवाच-- कथय सुरादौनां शयनं विधिसुन्तमम्‌ | सर्व्वाननुक्रमेणौव पुरस्वुत्य जनादंनम्‌ ॥

पुलस्त्य उवाच मिथुनाभिगते ख्य mage तपोधन ! | एकादश्यां जगत्‌ सवामि श्रयनं परि कल्पयेत्‌ ॥ शेषा हिभोगपय्येद्ं war न्यूज्य Hae | ‘ear पविचकश्चेव सम्यक्‌ aoe च दिजान्‌ ॥ अनुज्ञां ब्राह्मणेभ्यश्च दादश्चां प्रयतः whe: | लब्धा पौताम्बरधरं afer निद्रा समानयेत्‌ ॥ ` चयो दश्वान्ततः कामः BIT शयने प्रम । कदम्बानां सुगन्धानां कुसुमैः परिकलित ॥

५ चतूर्दश्वां तथा यजाः सपन्ति सुखभ्रोतलेः |

१९ ? छलोपनौतकञचैव,। 2 A (1 सुश्टोतले |

एवं

RATATAT | २८७

मौवणेपद्धजरुते सुास्तोरतोपधानके ॥ पौणमास्याञुमानायः खपते wader |

वयाघ्रं म जटाभारं ममुन्पथ्याशचग्रणा ॥

ततो दिवाक्रो(रे) राशिं मम््रयाति च कक्टम्‌ | ततोऽमराणां रजनौ भवते दचिणायनम्‌ |)

ज्मा प्रतिपदि तया नोलोत्यलमये श्रमे |

तन्ये स्पिति लोकानां दयन्‌ मागसुत्तमम्‌ ॥ Peaxat दितोयायां ठतौयायां गिरेः सुता | विनायकश॒तु्ान्त्‌ पञ्चम्यामपि YTS ॥ Wee स्कन्दः खपिति सप्तम्यां भगवाचविः, कात्यायनो तथाष्टम्यां नवम्यां कमलालया ॥ दगरमयां yang खपन्ते वायुभोजनाः | एकादश्वान्त्‌ कृष्णायां माध्याः न्न्‌ स्ेपन्ति च ॥ एवं mae कथितो न भाद्रे खपते सुरः । स्वपत्सु तच देवेषु प्राटकालः समाययौ ॥

शिवस्याषाद्पूणिंमा-कान्िक प्रणिंमयोः श्रयनोत्याने

द्रति fea!

भविव्यघुराणम्‌ |

पौणेमास्यामथाषाठ़ः भवं ममयव्य यततः | 8

saad व्रतो दद्यात्‌ शिवभक्ता प्रजयत्‌ ॥

२ A 8 आषाद्स्य।

3 दक्षिणां दद्यात्‌ सूचवम्त्ादिकन्तिताम्‌ ॥ वर्षाखिमं पश्ठतु लोकटन्दम्‌\ | य एवं विधिवत्‌ gaia चातुर्मासपवित्रक्‌ | कन्पकोरिश्रतं मायं रुद्रलोके महोयते ॥

Wat च पश्येव च देवनायं

मेघाश्चत्वारि iowa त्‌ पश्च नाय ॥ यमः-- आषाढमासे saat स्मैशक्तिर्कर शिवम्‌ | Daah Tag ्राषाच्छां संविगेद्धरिः। यत्र तेन विधानेन afa मत्कश् कारयेत्‌ ॥ faxi त्यजति कान्तिकं vate पूजयेत्‌ मदा ॥ ब्रह्मत्या दिकं पापं farta व्यपोहति |

ददिमात्मकरेख्च किं तस्य यज्ञेरन्येमे चात्मनः ॥ } eae शयनं दला प्रीणयेदधो ग्रा यिनम्‌ |

श्राषादृषएक्तदादण्यां PNT महोयते ॥

२०८ जरत्यरलनाकरः | छत्यर नाकः | २०९ १ - + # ata च कान्तिक्यां प्रूजयिला चमापयेत्‌ | = ८ gata च काल्तिक्यां पू fi ॥ निद्रा भगवान्‌ VTA लोकनाथ स Gara न प्रणश्येत संहारेषु युगे युगे ॥ | विष्णधर्ोत्तिरे-

सुष्वाप च प्रबोधे च प्रूजितो येन केश्रवः॥ +, श्र खास्तोणे शयनं दला श्ेतदौपे wat इति सम्बन्धः

maaan का्निकस्येयं क्ा्तिक fate: प्रकत - eee i न, Sra ग्रयनं शओोभनास्तर णयुक्षणद्रादि ।

alga मता)

~~ ठर aT वरादपुराके- भगवानुवाच | ॥ पुराणे दुर्वासा उवाच |

A Rs श्राषाटृऽप्येवमेवन्त्‌ dae वि ; gana प्रवच्छामि कम्मं संसारमो चणम्‌ | 4 a et [क । > 5 श्रयेत्‌ परमं देवं गन्धपुष्ये विधानतः ॥ कदम्बः कुटजशेव धनको ऽव्लुनकस्तया ॥ एभिरण्यचैनं लुर्य्यादिधिदृषटेन कम्मण |

, ततः संस्थापनं कछला मम मर्न्तरविधिः समृतः ॥

वासुदेवाय पादौ हु कटि सङ्कषैणाय च। म्युश्नायेति जठरं श्रनिरुद्धाय वे उरः ॥ चक्रपाण्येति भुजौ कण्ठं गो पतयेर तया । धनकः कपित्यः। संस्यापनमनन्तरो क्तकष्मौसमापनं नमो ~ 5 ध aaa mga तु पुरुषायेति वे fac: 1 नारायणायेतयक्का TH मन्त दौरयेत्‌ । ^

पश्यन्ति मेघान्यपि मेघश्चामम्‌

द्युपागतं सिच्यमानं महोभिमाम्‌ |

१ D मेषदन्दं | २ A wife | 2 ? भ्रूपतये।

कत्यरल्लाकरः।

एवमभ्द्छौ मेधावो प्राम्बत्तस्यायतो घटम्‌ । विन्यसेदस्त्रसंयुक्तं तस्योपरि ततो न्यसेत्‌ ॥ काञ्चनं वासुदिवन्त्‌ चतुर्बाह्वं सनातनम्‌ | तेनाग्यच्छं विधानेन गन्धपुष्यादिभिः क्रमात्‌ ॥ ara age ददयादेदवादिनि gat |

ल | मार्ममामोक्तवरादपुराणौयत्रतस्य द्वादभ्नौकयित मक

साधारण छत्यान्यः |

एवं नियमयुक्तस्य यत्‌ पुष्प TST मे॥ वसुदेवोऽभवद्राजा यद्व ्रविवद्धेनः | ("a तस्य भार्ामोत्‌ समानव्रतधारिण्णौ' ॥ सा लपुतराऽभवत्‌ मध्वो पतिधद्धैपरायणा | तस्य कालेन महता नारदोऽभ्यागमत्ततः ॥ वसुदेवेन भक्याऽमौ पूजितो वाक्यमनरवौत्‌ | कथयामास waist देवकौ-वसदेवयोः ॥ तावप्येवविधं भक्तया चक्रतुः agafaat | aatge: खयं विष्णुः gay जगाम द ॥ एवमेषा पापहरा seat पुचदा Fat! दमासुपोखेद खतान्‌ विद्या वित्त लभेत च ॥ राच्यञ्च भष्टराज्यस्त॒ पापिनः पापसं्यम्‌ | यथा भारोऽपनोतम्ह धरण्याः केशवेन an

१९ ए चारिणो;

क्ल्यरन्नाकरः।

wat faugt wi मोदते कालमक्तयम्‌ | मन्वन्तराणि षट्चिश्रत्ततः कालात्यये पुनः ॥ इह लोके भवेद्राजा सपतवर्षायुतानि च। दाता यज्वा चमायुक्तो तो निर्वाणमाप्ुयात्‌ ॥ दृति छष्णद्वाद ्ोत्रतम्‌ | अभ्भिपुराणे- जलधेनु प्रवच्छामि सव्व॑कल्यषना शिनोम्‌ | दत्तया Wad राजन्‌ saat जगत्पतिः ॥ जलकुम्भं WFR सु वणरूपसंयुतम्‌ | गभेख्यानानि Tafa कत्वा सप्न च मुख्यतः सक्षधान्युतं तद्ुडधेनुयेया पुरा | भितवस्तयु गच्छन्तं दर्वा पज्ञवग्रो भितम्‌ ॥ गन्धपाैर्युतं fey भितयन्ञो पवो तिनम्‌ | aed सोप(पा)नत्कञ्च fant: परिधारितम्‌ ॥ चत्वारि जलपाचाणि सुदिच्ौडुम्बराणि तच । दधिपातरेण संयुक्तं तच्चौरवता सुखे ॥ दाद्श्यां Was तु ्रषादृस्य नृपोत्तम | उपोषितः समभ्यच्छं and जलशायिनम्‌ ॥ गन्धपुष्यो पारे यथाविभव विस्तरैः | संकल्प जलधेनु ञ्च wean ॥ अितवस््रधरः शान्तो धौरो विगतमत्सरः | दद्यादनेन मन्त्रेण प्रोतये जलग्रायिनः ॥

२९१

HEART |

sama जगद्योनिः परौयताम्मम Fa: |

पयोमया ‘aatant पयसामयनं रे ॥

पयोधरासि मे देव दह लोके पर च।

दति vat जगन्नायं निप्राय प्रतिपादयेत्‌ ॥

श्रपक्रान्नेन a तिष्टेदहोरा्रमतः परम्‌ |

aaa विधिना दला जलधेनु यतव्रतः ॥

सर्वान कामानवाप्नोति ये दिव्या ये च मानुषाः

कदा mat नो arararstfa पुरूषो नृप॥

दला जलम धेनुं विष्णुरोकञ्च गच्छति |

; सुक्ता-रहौरक-गोभेदेन्द्रनौल be

बेदु्यै-विद्रुममरकत-पद्मरागाणा मये बह्मूच्यसप्तर नयरदणम्‌ | सक्तधान्यानि परिभाषोक्तानि। शडधेनुचया पुरा दत्याप्रेय

श्रौडम्बराणि ताघमयानि।

पुराणोक्तडघेनवयालङ्कार यदहण च वत्सो नलक्ुम्भचतुरभांगनिमित गडधेनौ तथा are |

श्राषाद्श्क्तदादश्यां पूब्वैदिने छतोपवामो यथाशक्ति गन्धपुष्यो- पारः “ = = जलगायिने नमः ” दूति मन्त्रेण and जलग्रायिनं खम्यज्य गोमयो पलिप्षश्वभागे कुश्रानास्तौय्यै तदु परि खन्परष्णाजिन wag चतुरेस्तालिने जलक्कम्भमयौः अङ्गार. सुबणरप्य सप्तरन- धान्ययुतां शएक्तिकर्णामिचुपादां सुक्तालाङ्गुलेचणां सित शिराला सितकम्बलगलकम्बलां araurayet भितचामररोमिकां विद्ुमौषटयुतां नवनोतस्तनों चौमपुच्छा काषलोषदो हा मिन्रनोल-

१ A ए पयोवर््तौ पयसाश्यनं St ।

RATATAT | RAR

तारकां नानफलसमायुक्तां गन्धकरण्डकघ्राणां सितवस्तयुगकनां दूर्वा पश्चवशोभितां सितयज्ञोपवोतिनौः मच्छत्रोपानत्‌कां विस्तरतिलपूणेता स्नपा चचतुष्टययुतां दधिक्तौर- एतप्रणेपा चसंयुक्रमुखों

गन्धपा्चतुष्टययुतां

लष्वेणकाजिनसा पितकुभस्थेनु चतुथी यथावद्धेनुकिगेषणएवि शिष्टवत्सतरौः ददात्‌ | तदा तदिनेऽपकान्नाग्रौ भवेत्‌ | विष्णुधर््नोत्तरे- श्राषाद्पामन्नदानेन प्राप्नोत्यन्नं नरो aE | भविष्यपुराणे-- पौणेमास्यामाषाढस्य विधिवत्‌ प्रूजयेच्छवाम्‌ | सोऽश्रमेधपालं प्राप्य विष्णलोके महोयते ॥ तथा-- पौणेमास्यान्तयाषादृ योऽचच॑येदम्विकां नरः | सोपवासो महाभाग म याति परमां गतिम्‌ ॥

श्रच मोपवास दत्युपवासश्तुदश्यां पौणंमास्यामचधेदिति मम्बन्धात्‌ |

ब्रह्मपुराणे श्राषाढान्ते वैश्वदेवे awa सति Was | दग्र तान्‌ yaa विश्वेदेवान्‌ महाबलान्‌ ॥ aq इहस्पतिः -- £ 4 = HASTA AG: सत्यं कालः कामस्तयेव च। धुरिञ्च लोचनञचैव तथा चेव पुरूरवाः | sigay दगेवेते विश्वेदेवाः प्रकौ्तिताः॥

3

छव्यरलाकरः |

श्रौ रामाये भरतग्रपयेषु-

श्राषाढौ का्तिकौ माघो तिथयः पुण्छममभवाः | श्रप्रदानवतो यान्तु यस्वार्ययाऽनुमते गतः ॥

पुण्सम्भवा इति प्रशंसा विशिष्ट पुण्ठजननतात्पय्यिका । विष्णः--

3

श्राषादृगषाद्युक्ता चेत्‌ स्यातस्यामन्नदानेन तदेवाच्चय्य--

माभ्रति।

भविद्यपुराणे-

नैरन्त्य॑ण यो मासं विधिना पूजयेद्रविम्‌ | GU तदेव सकलं लभेदि ुवदच्चनात्‌ ॥

एवमेव च विज्ञेयं age चोत्तरायणे | सक्रान्तिदिनद्धि्रेषु षड्गोतिसुखेषु च ॥

यद्रे as भवेत्‌ gu विधिना पच्य वै खग । तत्का्तिक्यां भवेत्‌ पुण्यं समाराध्य दिवाकरम्‌ | एुण्छमेवश्च फाल्तान्यामाषादृपामेवभेव च ॥

शरग्रेयपुराणे-

एतच्छरूलाऽम्बरोषोऽपि वसिष्ठ प्रत्यभाषत |

, कथं ठषेण धेनूनां दग्रानां फंलमिव्यते ॥

सब्ेतन््ममा च्च प्रवत कुशलो ह्यसि ।

ख तमाह वसिष्ठोऽपि श्टणस्व वदतो मम ॥ लेकायमना BAT ALA दानमुत्तमम्‌ |

यतो नातोऽधिकं किञ्चिचिषु लोकेषु विद्यते ॥

Ye

छव्यरनाकरः |

agar दिनिजोऽपयेष वलो राजा समाद्दितः। रातलगतो ys दिव्यान्‌ भोगाननुत्तमान्‌ ॥ वरांश्च aura दला यथाऽसौ दिवि मोदते 1 यदानेन वरग्रेष्ठप्तेलो कयशवययटं हितः ॥ तथान्येऽपि च राजानो धरेछृतयेषु ये मताः । एतद्‌ानस्य माहाव्याद्गताः Guaat गतिम्‌ ॥ श्राषादृपौणंमास्यान्त मिथुनस्य दिवाकरे | अद्धधानेजितक्रोघैरदयमे तद्यथाविधि ॥ MPAA We पलेस्तिशरतिभिस्तथा | azgagaga ययागशक्तिपैस्तिभिः 11

दाभ्यामेकेन वा वर्षं सर्वाङ्गो भिनम्‌ | पलादूनो न कन्तेयो दुःखश्रोकभयावदहः ॥ मण्डपं कारयेदियये पराद्य पलनिभितम्‌ | तन्मे तण्डुलैः WAHT कारयेच्छरभम्‌ ॥

Weyer देयं se |

ततः प्रभाते विमले समुत्थाय यतेद्धियः ॥ श्एक्ताम्बरधरः स्नातः WHAT: ॥ कृतनित्यक्रियः एएक्तरनमालाविश्वषणः ॥

नरो वा यदिवा नारौ दियभोगामिलाषिएौ | सितवस्तयुगच्छननं स्थापयिला तया aaa ॥

२१५

तदद्धं पञ्चदग्पलमयभिवय्ैः। ag माद्धपलसप्तमयं wea पादोनपलचतुषटयेन वा कुर्ययादित्यथैः |

ane +

4 1 २१७ dad मच्छल तिन्‌ सरलेनमिदितम्‌ | 0 नर््ालापैञ्च gay ्रमयेन्तां निधं ततः ॥ चन्दनागरुकर्पूरः खमनोमभिस्तथा सितैः ॥ aut: tgreehs

सम्यूजयेत्ततः सम्यङ्मन्त्रः पौ राणएमम्भवेः | ॥ न नमस्ते जगदाधार ! प्रियः पुण्हृतामसि ॥ क

प्ूजयिला दिजान्र गोहिरणठेभरो त्तमः ॥ इषरूपं ततो Ya Naat खषभध्वनः | TEMS पर मन्तरमाचार्ययाय निवेदयेत्‌ ॥ निवेदयेहषरूपधम्मंभित्यथेः |

zat दानमिदं aq विधिनानेन पार्थिवः | gaitehand विप्रो वेदकश्च समारभेत्‌ | वैश्यः समुद्रग मनं शुद्र: कम यये रितम्‌ ॥ फार्ण॒न्यामथवा दद्याद्‌ नजेतननृपोत्तम |

लदिषोने जगत्यखिन्‌ न कञ्चित्‌ प्डभमभ्रुते । aaa ध्राजाय ठषरूपधराय वे ॥

त्वं मासुद्धर 2am दुःखसंखारसा गरात्‌ | am: कान्निर्धनं धान्यं यदन्यदपि संस्ततम्‌ | तत्‌ प्रयच्छस देवेश परच च इएभाग्मतिम्‌ ॥ इति सब्पन्य fafuati देवं दषषूपिणएम्‌ ॥ Bag संस्तरेत्तच हविषा fafa एएभम्‌ । dl रौद्रं aa विनिर्दिष्टं ager were fe ॥

efaaraa yaa भोजयिला दिजो त्तमान्‌ । Wa च प्रहतार्यानुवादोपनोतानि फलानि योज्यानि are तु ततः Gai पुष्पगेहमनु्तमम्‌ ॥ ( मर्खपुराणे-- बितपुष्यः शनेगन्धलभ-मधुकरालयेः ॥ वरादकल्पटन्तान्तमधिश्शत्य पराग्ररः-- फलमूलानि धान्यानि दौपाः शक्तद शा जिताः ॥ { यदाह धर्मान खिलान्‌ तदुक्तं तर षणवं faz | जतिः, | तदाषाढ़े च यो दद्यात्‌ एतघेनुममन्वितम्‌ ॥ , इतपूरणाख्च कव्याः सम््र्यो तितमण्डपाः। पौणमास्ाच्च प्रतात्मा म पदं याति वारणम्‌ | राजौ जागरणं are देवदेवस्य सन्निधौ ॥

चयो विं्रतिशहसं तत्‌पुराणं विदुषुधाः ॥ वारसुख्यासमा are: गन्धर्वान्‌ भतिमौख्यदान्‌ | पापेसुं्यत दत्यनुटृन्तौ यमः--

~

a ग watt गायनान्‌ ।

wai खानपूतोऽथ आ्रावश्यां सततन्तया | मतवा दिजशब्देन ब्ह्मघोषवरेण च ।

mara कालिकां माध्यां जीन्‌ पञ्च वा द्विजान्‌ | ae

--3

3 |

पूजयेत्‌ पिदपूषवन्त॒ तदस्या्चयसुच्यते ॥ ^ | मद्ासन्धिविरहिक ठक्तुर॒श्रोवोरेश्वरात्मज महामासि- fanfen उक्र ओरौचष्डश्वरविरचिते छत्यरन्नाकरे wag

तरङ्गः समाप्तः)

शआरग्रेयषुराणे- यशचन्धनं ददे वर्षादि चतुर स्ल दन्‌ । „ ` तघेतुप्रदोऽन्ते च पर ब्रह्माधिगच्छति ॥

=

तजेव- आषाढादि चतुर्मामानभ््गं वल्लेयेन्नरः |

छत्यरनाकरः |

मुखप्रौ तिकरार्थांय दद्याङ्गन्धञ्च वासमो | gftarat महाराज Raat पान्बेतोपतिः। जनग्नोतिकरं gut परोतित्रतमिहोच्यते ॥ चातुर्मास्यं द धिक्तौरषटतञ्चैव तयेक्तवम्‌ | asfaar ठु पात्राणि दद्यात्तेन युतानि च॥ aga gata गौरो मे ओौयताभिति । एतद्गौ रौत्रतं नाम गौरोलोकम्रदायकम्‌ ॥ aaa महाफलानि चातुमसिं waar | Para कार्तिके दद्यात्‌ होमान्ते सप्तगास्तया ॥ एतत्सौरत्रतं नाम सु्यैलोकफलप्रदम्‌ | मल्यपुराणाग्रेचपुराणएयोः-- श्राषाढ्ादि चतुर्मासं प्रातःस्ायो भवेन्नरः | विप्रेषु भोजनं car का्तिक्यां गोप्रदो भवेत्‌ ॥ स वैष्णवं पदं याति fawaafad सृतम्‌ । श्राषाद्ादौत्यतद्ुणसमिन्ञानो ब्कनोदिः। श्ाग्रयपुराणे- श्रयनाद यनं यावत्‌ वर्णयेत्‌ पुष्य-सपिषौ । तदन्ते पुष्यदानानि एतघेन्वा सदेव तु ॥ gar शिवपदं चाति विप्राय टतपायसम्‌ ॥ एतच्छिवत्रतं नाम धनारोग्यप्रदायकम्‌ ॥ तथा aaa | श्राषाक्ादिव्रतं यस्तु वल्ेयेन्नखकम्णम्‌ |

RE

(> ॥ छत्यरलाकरः |

कार्तिक्यां हेमसंयुकतं दद्यात्‌ सर्पिमेधोघेटम्‌ ॥ ^ | एकभक्तमेवो पक्रम्य TTT

नसखकमोवन्नेनमेव व्रतम्‌ | श्रावणे वापि यो are तथैवाचरते at: | शिवाय रूद्रलोके तु वसेत्‌ कल्पं ततो नुप । सैनापत्यं सम्प्राप्य छनवानभिजायते ॥ शिवव्रतमिदं नाम खुखकामप्रदायकम्‌ | भविष्यपुराणे

कन्दोगपरिग्ि्ट- सन्वेधातुममाकंगेणं विचिच्तध्वजग्रो भितम्‌ | यव्यद्यं श्रावणादि सर्व्वा नद्यो रजखलाः | निवेदयेत gata आरावे तिलपव्यतम्‌ ॥ arg खानं न gata वल्लेयिला समुद्रगाः ॥ खक्न्दगामिभियनिः सव्ेभोगाचितेनृ प |

अव्यो मासः, समुद्रगाः साचात्‌ प्रत्यभिन्ञायमानसमुद्र मनाः | वषकोरिश्रतं साग्र gett मरौयते ॥ धनुःसहखाप्यष्टौ च afaatet न विद्यते ॥ सम्प्रा विविधान्‌ भोगान्‌ बह्णाञ्चच्येफलान्वितम्‌ | न ता नदौग्न्दवददा गर्त्ताः परिकौ त्तिताः॥ क्रमाक्लोकमिमं प्राप्य राजानं विन्दते पतिम्‌ ॥

धनुखतुरेस्तो दण्डः | बुद्धिगोलयणोपेतं कान्तितेजःप्रभा ज्वितम्‌ | डपाकममौणि sei मातः चाने तथेव च । वेदवेदाङ्गतच्चज्नं सर्वशाम्तविशरारदम्‌ ॥

e 4 exqua® चेव रजोदोषो न विद्ते ॥ श्रच॒ मासव्यापक्रीकभक्तादिसाधारणषत्यानि कार््तिककाम-

शिष्टाः त्रतेऽनुमन्धेयानि |

तपनस्य सुता गङ्गा Maat च सरखतो | रजसा नाभिश्वयन्ते ये चान्ये नदसंज्ञकाः॥ mat weet देवौ अहं यावद्रजखला । चतुर्थेऽहनि सम्मा sggt भवति जावो ॥ ॥ ग्रहणकसु पक्रम्य देवीपुराणे -

दति कामव्रतम्‌ |

मदाभारते- श्रावणे सिन्धुनामा च पुष्छेति प्रक्रमात्‌ तच्च स्ानादिकं आवणं नियतो मासमेकभक्तेन यः चिपेत्‌ पुण्णहेतुः | यच तज्ाभिधेक्ेण युन्यते ज्ञातिभिधनेः ॥ विष्णुधर्मोत्तरे

यच तत्रेति छचिमे चाङृचिभमे च । HAT वस्त्दानस्य कौ नितं सुमहत्‌ फलम्‌ |

८

‘a4 छव्यरत्नाकरः | वामनपुराणे

तक्तौरङुम्भाश्च wat: फलानि च । शरावे श्रोधरप्रीशचि दातव्यानि विपञ्िता ॥ sae दानं आ्आवणाभोष्टदिन दति सागरः | भविश्यपुराणे-

waa श्रावणे मासि यः कुर्या ्नक्रभोजनम्‌ | चोरयष्टिकयुक्तेन sated रतः ॥ पौतवणैञ्च गां दद्यात्‌ भास्कराय महात्मने । सामान्यनिथमं दुर्य्यात्‌ wy यन्मया तव ॥ सामान्यं पौषमासं पौषमासे भविष्यपुराण क्तोभयमन्नमो-

कथितमामान्यनियमम्‌ | सुविवितैमेदायाने ₹समारमयायिभिः। गलादित्यपुरं ओमान्‌ पूर्वोक्तं लभते फलम्‌ ॥ नह्मपुराणे- mrad BNI तु शङ्करः प्रथमेऽहनि । farm fanaa चिसुखेन शरेण तु ॥ श्यं लोहशङ्कु: | सुखानि चौणि चिच्छेद यज्ञस्य शगरूपिणः | तैः शिरोभिस्तपस्तक्तं वराः प्राप्नाख्च शङःरात्‌ ॥

4

` सुखान्येव शिरांसि । स्तौभिः एृष्यानि arate न Aas: कचद्धन ।

=£

छत्यरलनाकरः |

मनुयः gee: | खग ौषैचयं हत्वा लिङ्गाकार ञ्च ष्टए्सयम्‌ | चोरेण स्रपनोयन्च yaaa यथाविधि ॥ ae: पुष्ये wig नवे वंविधेरपि । ma: सौवच्च॑नाभिश्च wey: पिष्टमये; wii: ॥ कांस्यभाजनवादेख पश्चात्‌ aay भोजनम्‌ | सौव्चना श्रोषधिविगरेषः

मच्छपुराणे ब्रद्धोवाच- भगवान्‌ पुरुषस्य faery विर हादिकम्‌ | शोकव्याधिभयं cad न भवेद्येन तदद्‌ ॥

ग्रोभगवानुवाच-- श्रावणस्य दितौयायां हष्णायां ayaa: | Shree सलच्छौकः सदा वसति Ana: ॥ तस्यां was गोविन्दं सर्व्वान्‌ कामान्‌ WAAC | गो--दिरणष्छदानादि सप्तकल्पशतानुगम्‌ ॥ श्रशन्यश्रयनं नाम fedtar मग्मकौर्तिता | तस्यां सम्यजयेदिष्णमे भिमेनते विशेषतः ॥ Ragu Barr Rare Meas ! । Mee away मे यातु धर्मायंकामद ॥ श्रग्रयो मा some देवताः पुरुषोत्तम | पितरो मा yom मन्तो दाग्बत्यभेद तः९ |

१ ए माऽस्तु दम्पत्यमेदनम |

RRR

43 ॥ कोक) व

RRB 4 | 9. age वियन्ते देवो न कदाचिद्यथा भवान्‌ | Tag भोजनं दद्यात्‌ भच्छभोज्यसमन्वितम्‌ | तथा कलचमम्बन्धो देव मा मे विषुज्यताम्‌ | ब्राह्मणस्यापि सौवर्णो सु पर्करसमन्विताम्‌ | लक्ता न We वरद्‌ यया ते was सदा) मि मणिना Satie stegut MteRe | ma ममाशां तथेव मधुखदन ॥ एवं ae पुमान्‌ कुर्व्वादशन्यशयनं हरेः ॥ गगेतवादि जनिर्घोषं देवदेवस्य कारयेत्‌) (यार) घण्टा भवेद्‌ शक्तस्य मव्दैवाद्यमयौ यतः ॥ न तस्य ver fare: कदाचिदपि जायते ॥ एवं समज्य गोविन्दमश्नौयान्तेलवव्नितम्‌ | sth ai daa gn नकं न) नक्तमलारलवणं यावत्तत्‌ स्याच्चतुष्टयम्‌ ॥ ण्न विषूपं न ग्नोकात्ते दाम्पत्यं जायते कचित्‌ ॥ मागचतुवमिवय्ः | न पुत्र पण्रर्-रन्ानि चयं ata पितामद। । ततः प्रभाते संजाते लच्छौ पतिसमचिताम्‌ | त shawnee’ ततः प्रभात दति चतुर्थमामदधितोयानन्तरप्रभाते शय्या gaauanad विष्णुलोके मदयते ॥ दानम्‌ । पारिजातेत्‌ प्रतिमासं प्रतिमादानं रय्या द्‌ानचचेतयक्म्‌ | , १९ तं नि लच्यौपतिग्देन सलच्छो तिमाक-लच्छौपतिप्रतिमा विवचिता | | Set दौपान्ञभाजनेयैकत wat ददयादिलचणाम्‌ | 7 भविष्यपुराणे समन्तुरवाच-- वाहुकोपागशचछम चानराखगरुताम ॥ श्रश॒न्यश्यनां नाम fedtat sa मारत | अरभौष्टो पस्करेयक्तां शकतपुष्याम्वरा चिताम्‌ | । गो अवि सोपधानकविश्रामां फलेनां नाविधेयुताम्‌ ॥ ii wal fagaeg’ नरो न कदाचित्‌ नायते ॥ ` तथाभरणधाने्च arma समनिताम्‌ | \ उपो्येत्यचो पवमनसुपासनं न Gata श्रये नक्तं asa अव्यङ्गाङ्गाय विप्राय वैष्णवाय कुटुम्बिने ॥ ॥ व्मिधाभात्‌ । ¢ इता बेदचिदुषे नः ¶ gar Tete भरेते जगत्पतिः au: भरिया ae यदा नृप।

तचो पवश्व दाग्पत्यमलङत्य विधानतः ॥ 3 क ee १ मलेन विचूपौ न शोकार्मौ eat भवतः कचित्‌ ।

२ A विमुक्ताश्च | ३ A कद्‌ाचिदपि जायते।

| ९ 1 भावेनापतिताय च ।

Re

ऋ | HATARE: |

अश्चन्यश्रयना नाम तदा are fe ar fafa: 11 / > : क्ते दितीयायां आवे मामि भारत ब्राह्मणाय दितौयेऽद्ि wer दद्याच दक्तिणाम्‌ ॥ व TH ॥ गौ छृष्णपक्त दिते ca a 4 wary उवाच | दृदमुचारयेत्‌ प्रातः? प्रणम्य जगतः पतिम्‌ ॥ <9 [४ त कानि तान्यभोष्टानि केशवस्य फलानि तु | agua शरो गं varas भिया ae! 6 - योज्यानि wat विप्र देवदेवस्य कथ्यताम्‌ | श्रीवत्सधारिन्‌ श्रौकान्त Rare मौपतिऽ्यय ॥ , { Rat we 5 किञ्च दानं दितीयेऽद्धि दातव्यं ब्राह्मणस्य a) WB मा YU म यात्‌ धर्ायेकामदम्‌ ॥ ८.१ % भुक्तेनेर दिजश्रष्ठ दैवदेवस्य श्रक्रितः॥ शएचयो मा प्रणश्यन्तु मा AUT मे war: tl . 7 ५ सुमन्तुरुवाच | Sarat: AT UA मन्तो दासबल्यभेदतः | " यानि am महाबाहो काले सन्ति फलानि च। ष्रचयोऽप्रयः, याम्यगाः पितरः | iia मधूराणि न Marfe नचापि कटुकानि च॥ लक्ता वियुज्यते देवो न कदाचिद्यथा भवान्‌ । ्ै 3 दातव्यानि नृपश्रेष्ठ खग्रत्या wat gq | तथा कलचसम्बन्धो देव मा मे वियुज्यताम्‌ ॥ ध मधुराणि च दला तु मनो '्वल्भभताभियात्‌ ॥

ल्त! न Ye वरद यथा ते waa सद्‌ा | | 2 ee योषिच्च gemea ! भनुर्व्ञभतामियात्‌ ॥

WaT ममाप्यशृन्याऽस्त्‌ तथाच मधुद्धदन ॥ < A तस्मात्‌ कटुकतौत्राणि स्तौ लिङ्गानि च asa । कलचस्बन्धो देव मा मे वियुच्यतामित्यच मन्ते स्तोक - त i ‘ ५ ५! खब्ठु रमातुलङ्गानि श्थितेन शिरसा ay | केऽपि तत्मयोगे कलचपदस्याने पुरुषपदोहो न ava: स्तो पुरः फलानि शयने राजन्‌ थन्ञभागदहरम्य तु ॥ बयोरभयोरपि युगपदधिकषार विधानेन प्रति विक्तिरूपला- = = ae, एतान्येव तु विप्रस्य गाङ्गेयसद्दितानि च)! भावात्‌ । प्रसादयेत्यपि नानुपपन्नमन्यथापि तद्‌पपनत्तरिति | | : > \ दितौयेऽद्ि प्रदेयानि avr शय्या च area 4 एवं प्रमाय प्रनाञ्च रला लद्धयास्तया ₹रेः । 1 ; क A वासोदानं तया धान्यं फलदानममन्वितम्‌ | फलानि `दद्याच्छव्यायामभोष्टानि जगत्पतेः ॥ धष न ५ | A गाङ्गयस्य विग्रंषेण दानं. धन्ये yaaa ॥ नक्तं प्रणम्यायतने हरि स्नोत वाग्यतः | भि SOL fata शिरसा विद्यमानेन atau: यज्ञभाग दरो . यज्ञ- नक्तं शुञ्नोतेत्यन्वयः। : गाङ्ग 7 पुरूषः गाङ्गयमच सुवणम्‌ |

३ AD निच्नैराः १ Bist)

१8 खातः। २“ ए जामयः ।

‘3 ॥ कछत्यरलाकरः | २२८

एवं करोति यः BAS नरो मासचदुष्टयम्‌ | Pym ae aafa aware नक्तादारो जितेद्दियः। तस्य saad वौर गटदभङ्गो न जायते ॥ प्रातःखायो सदाध्यायौ अद्चिकाय्येपरायणः ॥ मासचतुष्टयं तद्वत्‌ रृष्णदधितोयायामिति TU: | vile देवों सम्यूजयेलिल्यं विल्व पुन्नाग. चम्पकः | श्शन्ययनश्च स्यात्तथा धर्ाथिमाधकः"' ॥ yom गग्गुलु' दद्यात्‌ नेवेद्यं ठतपादितम्‌ ॥ भवत्यव्याहतशरययैः पुरुषो नाच संश्रयः | क्ञोरान्नद धिभच्यञ्च श्रथवा शराक्रयावकम्‌ | नासो वा राजन धर्मज्ञा व्रतमेतद्यथाविधि ॥ जपश्च कुर्य्यान्मन्तरस्य सदस्रमयवा ग्रतम्‌ | ५२ ५ £ € ~ “~ i i दैव्यास्तश्च aaa यावत्‌ yuRat भवेत्‌ | या करोति न शोच्यामौ aaa जायते । Tas FAA यावत्‌ पू र ्‌ qua दुर्भगनश्च भन्तं त्यागञ्च मत्तम ॥ पूरं ब्रते ततो वसस कन्याचाय्वेदिजांम्त्था | नाप्नोति जन्मचितयमेतत्‌ चौल महाव्रतम्‌ | भोजयेत्‌ प्रजयेच्छत्या हेम-भर्‌ वस्त-गो-टरषेः । cau कथिता राजन्‌ दितौया तियिरत्तमा ॥ श्रभावाद्य वित्तस्य जपः कारये fasitwa |) यामुपोष्य नरो राजन्‌ afgafe faa व्रजेत्‌ । यः कुरययात्सततं wm सोऽपि तन्तृन्यतामियात्‌ ॥ : न धजैर नं भयं वारिस अच. फलानि दयाच्छय्यायामभोष्टानि जगत्पतेः ॥ १ 4 न च व्याधिजरा am भयं वारिसमवम्‌ | इत्यनेन mara फलधारणं faafad न दानम्‌, श्रगर जायते Salama अन्ते च पद्‌ म्यम्‌ ॥ द्वितीयेऽपि प्रदे यानोत्यनेन फलदानविधानात्‌ |“ aa मन्तपदानि भवन्ति | aa प्रतिमासं दक्िणादानसुक्तं न भय्यादानमिति कन्पान्तर- | ॐ नन्दे नन्दिनो स्वायसा धिनो aa) मूलमन्तेः ॐ नन्द Raq फला पकर्षात्‌ afew मामः, श्राचारोपष्ट्ात्‌ | इदयाय नमः ददयम्‌ । ॐ नन्दिनो श्रिरसे सादा शिरः दत्यथन्यग्यनदितयात्रत HATHA | aN ७ॐ wa नमः शिखा । ॐ प्रयसाधिनो aa: कवचम्‌ । ॐ नमः

seo. || । aq Wea ॐ नेत्राय नमः नेच । नन्दिनो उपचारददयम्‌ |

दतोयायाञ्च पञ्चभ्यां चतु्यामष्टमौषु च ।

देवीपुराणे ब्रह्मोवाच चरतः परं प्रवच्छामि सर्व्वाम्थ॒दयवद्धनम्‌ । यत्‌ कला जायते राजा साल्वेभौम दहिव च ॥

नवम्यां पौणंमास्याञ्च एकादण्याञ्च द्ादग्ोम्‌ | yeqraa विदेश प्रूजनोया विग्रषतः ॥

7 3 sare | २ 1) पाष्डकुलोद्इ ! | नन्दामुदिश्य at caiman टेषभं सितम्‌ | १} धस्मकाः ४ दु !

क्रत्यरन्ाकरः | | HALATHE: | RR Hoe १६ स

। लभेदिष्टकामास्नि देवोलोकञ्च गाश्रतम्‌ ॥ ५ न्वेद्यं शालिभकरञ्च कन्याः area द्येत्‌ ॥

नभस्ये तां मसुदिश्छ दद्याद्गां कनकञ्च वा | Raat प्रया देये देवातिशेभना |

स ब्रजेद्धूतपापस्तु नन्दालोकं तमच्तयम्‌ ॥ ध अनेन विधिना वत्स साक्तादेवौ प्रसोदति ॥ नभस्य भादर | 6 ददाति कामिकान्‌ भोगरानन्ते च सपुरं नयेत्‌ |

श्राश्चिने नवराचन्तृ उपव।समयाचितेः | माघे तु पूजयेदेवौ कण्दजसखग्भिरादरात्‌ ॥

wat देवों प्रपूज्याथ अषटम्यामपरेऽदनि ॥ शुद्धेन सदरप॑ण तथा समुपलेपिताम्‌ ।

sage afaged नानारिचविग्दूषणभ्‌ सद्पंण agcafeaa |

aay काञ्चनं देयं नन्दायै खग॑सिद्धये ॥ स्नापिता विधिवत्पून् ततः कन्यास् पूजयेत्‌ ॥

विधृतपापसंघातः सव्वेकामममच्ितः | दिजां चण्डिकाभक्तान्‌ विधिना टतपायमेः |

गच्छते aq वै लोकं यत्र देवौ खुरारिदा॥ दृकिणां तिलद्दोमञ्च यथागरक्तया प्रदापयेत्‌ ॥

aya कल्पको टौम्ठ श्रष्यरोगण्दबितः | विधूतपापकलिलः सव्वैभो गममन्वितः |

नन्दते श्रागतश्चाच ए्रथिव्याजेकराट्‌ भवेत्‌ ॥ ^ fanqasqay जायते नरसत्तम! ॥

कार्निके पूजयिला ठ्‌ देवों जाति-गजाङ्ृयैः | । देहान्ते नन्दिनोलोकं सव्वेदेवनमस्वुतम्‌ ॥

sag दददिप्रकन्यासु स्तरौव्वपि वा ॥ (“> प्रयाति नाच सन्देो भ्रनेन विधिना नृप ॥

Raf ठेव वस्त्राणि तथा देयानि द्चिणा | फाल्गुने आ afi महकारजेः |

मुच्यते सव्व॑पाचेसत जन्मान्तरकतेरपि | तचा नेवेद्यभच्छाणि शकरा मधुना सदह ॥

इहैव जायते योगौ परतर पर्दंमव्ययम्‌ ॥

मां च विधिवत्‌ साला देवों पन्य च aya: । Raq ठतप्ूणोाश्च देयाः कन्यासु च fest भोजयेदकयेदत वर्तेः कौ टक्लोह्धवेः ।

mya सव्वैकामार्थान्‌ सन्पेपापेः प्रमुच्यते ॥ पौषे देवौ समासाध्य यवनः समग्मिर येत्‌ |

भोजयेत्‌ कन्यका विप्रान द्कचिणा सितवासमो |

श्रनेन जायते भोगो देवौलोकन्तु गच्छति ॥ waa Saas तु देवो पूज्याऽय किंग्एकेः |

Waa लडका Soa कन्याश्च भोजयेत्‌ ॥ feag waaay दकितव्या यथाविधि ।

अनेन सन्वकामार्थान्‌ प्रा्रुयादविचारितान ॥

3 नाकरः।

| ब्रजेदत्य यत्र भोगा निरन्तराः ॥ वैशाखे पूजयेदवों सम्भ्वे कर्णिंकारजेः | नैवेद्यं शक्तवः खण्डं कन्या भोज्या द्‌चयेत्‌ ॥ matfa हेमक्ृच्राणि देयानि दिजसन्तमे | देवोन्त Rudge | सन्द वेष्वनुत्तमाम्‌ ॥ Be तु शङ्करी पृच्छा रक्ताशोककुरुष्टकरैः | तथा देयञ्च नैवेद्यं छतपूर्णाञ्च कन्यकः; | भोजनोयास्तथा दा गोश्वदानादिभिः प्रभैः ॥ HARM देयाः मर्ण वामिताम्भसा | श्रनेन वारणान भोगान. देवौ चिप्र प्रयच्छति ॥ श्राषाद़ पूजयेद्देवं पदन लोत्यलेदं लैः | नेवेद्यं vaca दधिभक्तं सपायसम्‌ ॥ कन्या दविजाः स्तयो भोज्या दचयेच तथा च तान्‌ । नानाहमाङ्गरागादे स्तिल-शम्यश्-मौ कतिकः ॥ पूज्या भगवतो am सव्वेकामप्रसिद्धये | नन्दा सुनन्दा कनका उमा दुर्गा मातो ॥ गौरी योगेश्वरे श्वेता नारायणौ सुतारका | , अम्निकेति च नामानि आवणादावनुक्रमात्‌ ॥ 4 कौन्तेयन्ति उत्थाय तेन ते धौ तकल्सषाः | भवन्ति कुरुशादल प्रथिव्यां धनसङ्खलाः ॥ एतानि पायं dara रिपुपोडासु नित्यगः | सखमरस्तरति दुर्गाणि चचिकेति सुरोत्तमम्‌ ॥

HALATHE: | 238

व्रतानां प्रवरं कावंमद्धे वा पादन्ेव ar i मासं वाय waa) श्रावणादधिक्रमेण a ॥

दृति नन्दात्रतम्‌ |

fasr:— सुपे WEA कष्ठे पञ्चम्यां भवनाङ्गने । पूजयेन्मनसादेवौ' सृहौ विटपसंख्विताम्‌ ॥ करवौरैः WAGs: जातीपुष्पैः मचन्दनेः | स्नापयेद्नव्यपयसा तथा श्ोतोट्केन त्त ॥ स्ते पायसाप्रपं age र॒ग्ग॒लम्‌ ।

aaateay विषहरा, सनृ मिजुरिति प्रसिद्धा । द्वारस्योभयतो लेख्या गोमयेन विषोल्बणाः ॥

पूजयेदिधिवन्नास्त efuget

पिच॒मदस्य पत्ताणि स्या पयेद्धवनोदरे | खयञ्चापि तदश्नौयात्‌ ब्राह्मणश्चापि भोजयेत्‌ | कारयेन्नागरं तस्या देव्याश्चापि महोत्सवम्‌ ॥ पिचृमहौ निम्बः तदश्नौयादिति favae भक्तयेदिव्यर्थः | श्रच च कल्पे मनभयप्रदोपे प्रथमश्चोकमानं लिखित्वा तिक्र-कट- कषाय-मधुराणां क्रमे” भक्चएमा चर न्तो त्यम्‌ । ` जरह्मपुराण- आवे रोदिणोयोगे कश्यपश्च प्रजापतिः | जातस्तत्राय YARIS देवस्यास्य wavs:

३0

3, | रेव्यरनाकंरः | २३५

3 ६. + ह | गसरमादयेख Agar तराह्मणतपेणेः | भ्र जितेनद्दरियल स्छवादिल-गोधरूम-गोरमपान-सप्तमौदयो प-

पूज्या गावश्च रो दिष्ट स्तया are: पतिव्रताः ॥ रोदिष्यः प्रजापतिदेवताकनचज्ाणि |

भविये- aaa उमोवाच

वास-चिसन्ध्यशा ण्डिलेयसदितिभान्वदंन-नित्याघःगशायित्व मन्दभोग विवल्नेनानि मामान्यमखिलं इ्ुर्ययादित्यनेनो न्ते |

श्रावते मासि पञ्चम्यां wage नराधिप | द्वारस्योभयतो लेख्या गोमयेन विषोल्णाः ॥ पूजयेदिचिवद्वौर दधिदर््वाद्रैः gut । गन्धपुष्योपदहारेशच ब्राह्मणानाञ्च Fact: ॥

ये तस्यां पूजयन्तो नागान्भक्तिपुरःसराः |

न तेषां सेतो बौर ! भौ तिभवति कुचचित्‌ ॥

मासपुष्याणिमे दि तेषु aay यत्‌ फलम्‌ |

vise तयि देवेश तथा aan az ॥ श्रीमहादेव उवाच

Tu देवि age मास पूजाफलं Waa |

पुष्याणि च तथा वद्धि तथा arae वरम्‌ ॥

श्रावणे श्ुक्तपकचस्य avai समुपोषितः |

waged कलो राभ्यां करव रे प्रजयेत्‌ ॥

नागास्तु- वासुकिं aaa -कालिय-मणिभद्र-एेरावत-ष्टतराष्र-

कर्कोटक-घनज्जयाः | रला भिकाय्ये विधिवत्तथा९ ब्राह्मणभोजनम्‌ ।

दति सर्पाभयपञ्चमोत्रतम्‌ | कन्याकर्तितखतरेण कारयिता पविक्चतकम्‌ ॥ त्वा विचिचगन्धेस्त कुदुमागुरुचन्दनेः |

ततैव भविष्यपुराणे ~ ऊेल्लोपवासं सप्तम्यामष्टम्यां विप्रभोजनम्‌ ॥

waa रावे मासि a: कुरययान्नक्तभो जनम्‌ | क्ञोरयष्टिकयुक्तेन सव्वेमलवदिति रतः ॥ चौतवर्णाञ्च गां दद्याद्वास्कराय महात्मने | सामान्यम कुर्य्यात्‌ प्रागुक्त यन्द्रया तव ॥ सुविचवरमहायानेदेख-सारसयायिभिः | गल्ादित्यपुरं Tar VaR लभते फलम्‌ ॥

१ बूले-- क्रमात्‌ |

आरोपयति यो भका सोऽग्निष्टोमफलं लभेत्‌ |

पुनभेवति वै राजा waa ars संश्रयः ॥

मासि भाद्रपदेऽष्टम्यां mae वरानने

स्नापयित्वा तु मां भक्तया पयमा त्त एतेन च = ee

भ्रपामागेण प्रजान्तु हला देवि! विधानतः |

दंसयानसमारूटो मम लोक ब्रजेदिति ॥

१1) विभिवद्थो।

` 4 ‡

मामि चाश्युजेऽष्टम्यामकंपु्येम्द यो ऽचेयेत्‌ | स्ापयेदधिक्नौरेण ayaa विलेपयेत्‌ ॥

Ha यानमासद्य ध्वजमालाङ्घुलं WAH | ami मयूरग्रवरमेम याति समं दिवम्‌ ॥ कार्तिकस्य तु मामस्य एएकताषटस्यान्तु यो नरः | खापयेन्धु -चौ राभ्यां जतो पयस पूजयेत्‌ ॥ alae यानमारुह्य किङ्किणोजालमा लिकम्‌ | अ afa a परं देवि गन्धर्व्वाप्परमां प्रियः ॥ aime तु a मासे पञ्चगयेन यो नरः | स्नापयिलायेज्ञत्या %वंपुष्ेदेरानने 7 छृतलोपवामं सप्तम्याम्टम्यां विधिवन्नेरः | तच्चेलोक्यमतिक्रम्य चचां तत गच्छति ॥ पौषमासे तु योऽष्टम्यां भक्ता प्रूजयते नरः | उन््रत्तकस्य पुष्पैस्तु ख्रापयिला एतेन च |

म यानं दिव्यमारद्य Qua नाम नामतः ॥ nad aaa मोदति ्राश्चतौः समाः! माघमासे तथाष्टम्यां विल्वपचेफा ates ॥ सरापयितवा तु मां भत्वा ष्देवोमिचुरसेन ह्‌ | प्रभयाऽकंसमं चान AURA तथा । आरूढो मोदते नित्यं मम लोके न संग्रयः ।

फारगुनस्य तु मासम्य गन्धतोयेन यो नरः ॥

९ ¢ feaa ८ fear |

कब्यर्न्नाकरेः।

अर्॑येटो णपुष्येस्त॒ मडेनद्रस्यासनं लभेत्‌

43 मासि तथा देवि पुष्यतोधेन यो at: स्नापयिता दंये्क्ता श्रव पुस्त सुन्दरि | agate यज्ञ्य विन्दते म फलं महत्‌ ॥

म यदा जायते चेद तदा पुचाक्रभन्नरः | वैशाखे तु तथा मासे अ्षम्वां यस्तु मानवः ॥ कपूरराग॒रुतोयेन स्तापयिला विधानतः | अदधयेच्छेतमन्दारैर श्म धफलं लभेत्‌ ॥

गल्ला मम पुरे देवि MGA च गरः aE, ae मासि तथाष्टम्यां दधिना सखापयेन्तया९ ॥ अचंयेत्‌ पद्मपुषयैस् म गच्छेत्‌ परमां गतिम्‌ । श्राषाढ़ यो नरोऽषम्यां नानातो्ीदकेर्वरे.र ॥ सापयिला्॑यदधा पु सतर कस्य च । गन्धेव्वौरगयकतैशच पूज्यमानो नरो दिवि ॥ क्रीडते च मया साद्धं यावदिनद्राशचतुंगर

य एव वत्सरं देवि पालयेदष्टमौत्रतम्‌ ॥

न az पुनरा्टत्तिः सत्यसेतद्रवो म्यहम्‌ | Maa हरं गू शर्वं भौमं महेश्वरम्‌ ॥ विरूपात्च महादेवसुगरं -अम्बकमेव fe | tary शिवं देवि सव्वैलोकेषु पूजितम्‌ | एतानि मम नामानि मसेष्वेतेषु AAA ॥

१४ द्रा यः चापयेत्त्‌ माम्‌ | 2 D aa)

| शसक छ्यरलाकरः | २३९

तेन संरूभते योग frautfaat परम्‌ ॥ gaz उवाच

wu वत्स प्रवच्छामि देव्याराधनसुत्तसम्‌ | ५

4 pf देवोपुराणे-- ॐ ५ मासे Wet wa गोग्ङ्गाखुदोतया ।

| ae mat aguas तु सतापयेत्‌^ ॥

कम्मयज्ञन्त्‌ यज्ञानां सुकरं BART फलम्‌ ॥ च्रचाष्टम्यामित्यनुषज्यते |

माम्बत्रौ चथा प्रणा सफलेन समाचरेत्‌ | [ तथाचामलक्रः लाला शुचिः सङ्गविवर्जितः |

पूजयेच यिकापुष्यै गोः चौरेण खापिताम्‌ ॥ । ayaa विलेपयेत्‌ । | ततः wanda कणंमो ट्र! ख दापयेन्‌ ॥

नकचतचवेद्यायुक्तो यो aa कममफलाधिनः॥ यवः सर्पिः कुशायञ्च गोमचं दधि गोमयम्‌ | पविच्ं विदितं तन्ते अरक्तानाञ्च भागव! ॥ eee aaa धूपने दद्या्तिलतेलेन दोपकान्‌ ककष vee | तेन ता भोजयेत्‌ कन्या दिजान्‌ सहृन्तिनिः wer’ |

खात्वा मा्जपटो ला जितक्रोधः चमाच्वितः | तेन चौरेण सदे । पाखण्डान्नावलोकेत नौचान ग्रास्लवदिष्कतान्‌

देवौ dara तोयेन पुनः चौरेण खापयेत्‌ ॥ , दक्चिणाः शक्तितो देयाः खस्ति वाच्यश्च मङ्गलम्‌ । ततो शम्गलुधपञ्च Haws रद पयेत्‌ | | 9 पारणञ्चात्मनस्तदत्‌ मौ ्ामणिपालं लभेत्‌ |

ततो गन्धोदकसरानं पुनस्तोयेन खा पयेत्‌ ॥ (9 तत्‌ करम्‌ ।

aga warns तिल्वपवरैश्च प्रजयेत्‌ | प्रयाति विष्णुलोकश्च ततो विप्रोऽभिजायते ।

पायसं दापयेदे्या Fae) तेन भोजयेत्‌ ॥ wara, महति गोत वेदवेदाङ्गपारगे ।

। कन्या द्विजांश्च ग्र्या तु तेषां दद्याच्च दचिणाम्‌ | | पुत्रवान्‌ धनवान्‌ भोगो सुखं प्राप्य fiat भवेत्‌ |

\

j

: , ५ ( 2 : कात्यायनौति tera Haat मम सन्वेदा ॥ एक्ाषटम्यामाश्चिने तु ear खानं समाचरेत्‌ ॥

saa; पारणं तच्च कला प्राप्नोति भागव | ततो देवः ade दध्नो चेैवोदकेन उ । 4

श्र्मेधफलच्चाम्यं देव्या लोकश्च गच्छति ॥ न ज तथागत्य इमां भूमिं ए्रथिव्यां जायते नृपः | ee St

‘a १ 7 उपलिष्नन्त्‌ कारयेत्‌ | ₹ DC] चिद्कितांशः पतितः। १ ए सादेषुटः। | 2 ए कणेवे्टां।

8 D सदत्तिवस्षिनः

ह i

सनखं भितया मिभ्रं wages |

नखं नखोति प्रसिद्धः सुगस्पिद्रव्यमेदः ॥

नैवेद्यं रौ दषं मांसमाजं ग्राच्यकजन्तया |

सेदिषं dies हरिणव्ेषः तदयं, wa क्रागौयम्‌ ॥ गोधूमविक्तान्‌ भच्छान्‌ छतयुक्तान्‌ निवेदयेत्‌ | तेन कन्याम्त्‌ संभोज्या दिजां श्चापि चमा पयेत्‌ ॥ शक्तितो दकिणा देया त्रात्मनस्तच्च भोजनम्‌ | गोसदसप्रदानस्य फलं प्राप्नोति मानवः ॥ अरोग सुखवान्‌ धन्यो जायते चेह मानवः। दुर्गानामानुसङ्गौर तस्या सोके महौयते ॥ क सिके दब॑मूलाभिष्द्धिः स्ताला तु भागेव ¦ zat गन्धोदकैः are BMT ya लेपयेत्‌ ॥ yoy usd देय तिलतैलेन दौ पकान्‌ | Raq यावकं स्थिः कन्याति्रिषु चात्मनः ॥ भोजनं खभ्ति वाच्येत द्वि प्रौयतां शिवा | aaa विधिना शकर विद्यादानफलं लभेत्‌ ॥ बेद-वेदाङ्गतलन्स्तदन्ते शिवतां ब्रजेत्‌ | मामशोकं तथा मासि अष्टम्यां गिरिश्टक््य। ॥ खाला 2a} ततः ara तोयैतोयेन भागव । ¦ लेपधेत्‌ वालक्रैः कुः प्रजा जातौ-गजाह्ृयैः ॥

गजाह्ृयो नागकेशरः | धूपं BMT दद्यात्‌ छतैर्दौपान्‌ विबोधयेत्‌ |

र्यरन्ाकरः |

नेवेद्यं द धिभक्तन्त्‌ कन्यास्तनेव भोजयेत्‌ ॥ द्क्णि शक्तितो देया श्रात्मनस्तच्च पारणम्‌ |

तच्च दधिभक्तमेव |

34

उमा मे प्रयतां वाच्यं वाजपेयफलं wig ॥ देव धनवान्‌ भोगो देहान्ते ब्रह्मणः पदम्‌ | पौषाष्टनवा्त दूरनवामः खाला waite: | जितक्रोधः aide देवों कप्रैरवारिणा ॥ विलेपयेत्‌ कुङ्कुमेन ममो - वालक- चन्दनैः | yas निदंहेत्‌ qa: प्रजनोया gana: ॥ BUTT गडनेवेद्य कन्या भोज्याख तेन ते ॥ आत्मनः पारणे तच्च शर्या वे भक्तयेद्भिजान्‌ । नाराचो मदा Dar मम देषो प्रसोदतु ॥ ada ग्रदहराजेनर ! श्मिदानफलं लमेत्‌ | खभगो धनसम्बन्नः परत शिवमा्ुयात्‌ ॥ माघं मासि गवां wyafg: war तु aria! देवों तोयेन संक्लाप्य तथा कौर -तेन च ॥ सापयेत पुनम्तोयैरलंपयेत्‌ कुङ्कुमेन च ।

ud रौपवर दद्यात्‌ कुन्दपुषपैश्च प्रूजयेत्‌ । तप्रणश्च नेवेद्यं कन्यां विप्रां तेन a | भोजयेदत्मनस्तच cso प्रयतां जया ॥ मन्टंयागफल Wa लभते ara dng: |

फारगुने BEG: स्ताला STATA फलाम्तृना ॥

२४१

41 ॥ RATATAT: | R88

तथा इचृरसेनेव यस्तेनोदकेन च | eh ee ee रोचनालेषने gat शतपचिकया सह ॥ मकरा Baa कव्या विप्रेषु भोजनम्‌ ॥ दौपो शतेन धूपस्तु चन्दनं नग्व-ग्रकंरा | नैवेद्य शाकवर्तिञ्च भोजनं कन्यकासु च ॥ श्रत्मनम्तच्च gata दक्िणां खस्ति वाचयेत्‌ | विजया सुखदा नित्यमस्त से चिन्तितानि । अनेन विधिना शक्र राजखयसमं फलम्‌ | लभति श्रद्धया युक्तो, यतो देवौमयं जगत्‌ ॥ वेचाष्टमयान्तु खायौत माटस्ाने खदमतेमिः | देवौ quae: war sa मद्‌ विलेपनैः ॥ yd तुरस्कमौ ओरं afaqay प्रजयेत्‌ | aaa fags, ्रतिसुतर्मा धवो पुष्यः । Wy अजिता qsararat प्ररणाय सुखाय मे ॥ | Raq शालिभक्तञ्च शकरा: कन्यकास्पि ॥ ry) मत्मनसतच्च वाच्यन्तु ्रक्तितो efaut ददेत्‌ । |

दति वाच्यमित्यन्वयः | विप्रान्‌ कन्याः ममाच्छादय डेमदानफल लभेत्‌ | i

1 श्रात्मनः पारणं तच्च efeut शक्तितो ददेत्‌ | श्रपराजितां भवान ्रिवानान्ना तु वाचयेत्‌ ॥ Naat सन्वेकालं मे ईश्ितन्त्‌ प्रयच्छतु । सन्येतोर्थाभिषेकञ्चानेन प्राप्नोति भार्गव ॥ wate त्रजेदन्ते तत्त्यो जायते द्‌] । श्रष्टम्याञचेव See faa: सायादिचक्षणः ॥ | सव्वैसङ्गपरित्यागो देवों जातिफलान्बृना | } स्ना पयेक्तेपयेत्तेन चन्दनेन सुगन्धिना ॥ ततो विजयपुप्येसतु प्रूजेद्गहसन्तम | नैवेद्ये शक्तवो देया श्रक॑राःकन्यकाखपि ॥ दचिणा शक्तितो देया चञ्धिकां खस्ति वाचयेत्‌ | लभते wa यज्ञस्य भौच्रामणिममं फलम्‌ | अष्टम्याञ्च तथाषाढे निग्रातोयेन aaa ॥ ततो देवों जैः ge वैरदा-मधुकेन च । arg पुनस्तां ae रोचना- चन्दनाम्तृभिः ॥ समाच्छाद्य वस्त्राणि परिधाप्य | मदकारफलतेः सानं वेशराखेव्बष्टमोषु च ॥ । श्ात्मना देवताः कापया मांसो-वालकवारिभिः । aun फलव पञ्चसुगन्धिकम्‌ ॥

धूपं चन्दन. करमर-वालक-सित-सिषकैः । \ र चणा \ दद्याच्छकरचुणानि Bafa पानकानि च ॥

दापयेत्‌ कन्यकाभोज्यं विप्राणां ्यात्मनस्तथा | शक्तितो द्किणा देया मद्िषत्नौति कौौत्तेयेत्‌ ॥ दौपमाला तेनेव wear प्रयच्छति |

a B नित्यं सुसुखा चेतनेति च।

458 ॥ क्न्यरन्ाकरः | २४१

मन्ययज्ञ-महो दान-मव्यैतो धफलं लभेत्‌ ॥ vagaat wa विष्णुना ब्रह्मणा मया | जगतो इितमिच्छद्धिखोणं दुर्गात्रतं महत्‌ ॥ भानुना गरहविष्ठंसगमने^ च छृतं पुरा |

तथा देवासरें्-नाग-किन्नर- मानवैः \ ज्रपारोभिम्तथा aif: dae fazgza ॥ aq वे यहशादल ! ये च कुय्येयैयाविधि )

कुमारो मौजयेद्वत्वा स्त्रियो favig शक्तितः | yaa an: पश्चादिल्वपत्रकता गनः ॥ एवन्तु प्रूजयेदेवो श्रद्धया परयाऽच्ितः। a याति परमं स्थानं am zat ge: स्थितः॥ मदाङ्गो धृपविेषः | तयाचोक्तम्‌--

HIT चन्दनं पुष्यमगुरु्‌ं चन्देनं तया | gauge प्राप्नोति सन्वैकामसुखानि च |

इष्टानि लभते म्यौ वन्ध्या qa प्रद्धयते ॥ दूति दर्गात्रतम्‌ |

aaa’ wat कृष्णं महाद्ग सिष्ठकन्तथा । महाङ्गोऽयं Wat YO: प्रियो देवस्य मव्वदा ॥ अच महाङ्ग मामो BW ANS छृष्णं मरौच-लोदयो रिति हि ` विश्वदग्रनात्‌ । भविच्यपुराणे - सुमन्त्रुवाच- आवसे मामि राजेनद्र यः दर््ाजलक्तभोजनम्‌ | चोरपिष्टकभक्तेन wasted रतः । उपवासपरो कोर नवम्यां पचयोदेयोः । पूजयेदिधिवप्टवक्या श्रद्धया चण्डिकां नृप! ॥ कौमालमिति तरै नाना नामतः पूजयेत्‌ सदा | gar :रूप्म्यों शत्या घोरां तरै पापनाभिनोम्‌ ॥ कर बौरस्य GAY गन्पेशागरुचन्दनेः | yaa च मदाङ्गेन मोदकेखापि FIAT ॥

च्रच च जितिन्दरियत् समत्यवाद्धिल कामक्रोधविवशितत्व चेकालिकार्य्यापूजा्चिकाय्ये भमिण्ा मासान््यभगवतोखरान- महाप्रजाः कार्य्याः । wey विधिरधिकः कत्यस्यास्य प्रक्रमात्‌ | fanaa श्रावणे शक्तपक्ते तु द्ादण्यां प्रौयते नृप ।

गोप्रदानेन Saw aus कथितं तव a

ane कथितमिति fauudrmraganatz adem | \7 aaa दृष्टम्‌ 7

wataara: सम्प्राश्च पञ्चगव्यं नरेश्वर | छतचोराभिषेकञ्च कला विष्णोः समाहितः

१ -समरे। 2 B argu भक्तया | 2B te कः

td क्त्यरनाकरः |

waaay च गोविन्दं पुष्यादिभिररिन्दम! | उदञ्मृणो मचंयिला तया ष्टि पयख्िनोम्‌ ॥ agai वस्तसंवौतां सितयन्नो पवौ तिनोम्‌ | खर्णश्ङ्गो एभाकारां दिरण्ो परि संस्थिताम्‌ ॥ fered वाचयिलराये ब्राद्मणायो पपादयेत्‌ | zat लं प्रतिह्णौख्च गोविन्दः प्रोयतामिति ॥ cat लं प्रतिग्रोषवेत्यादि वाचयिता ब्राह्मणाय ater हिरण्यञ्च द्चिणासुपपादयेदिति wae | manera a विप्रं गोविन्दं नृप ! कन्पयेत्‌ । wands गच्छन्तं पदान्यष्टौ नराधिप ॥ अनेन विधिना चेतु यो विप्राय प्रयच्छति | गोविन्दपरोणनाद्राजन्‌ विष्णलोकञ्च गच्छति ॥ मक्तावरांस्तथा पूर्वान्‌ मपतात्मानञ्च मानवः | स्तजन्मरतात्‌ पापात्‌ मोचयत्यवनौ पते ॥ पदे पदे तु यज्ञस्य गोमवस्य च मानवः | फलमाप्नोति राजेन्द्र दक्लायैवं जगौ हरिः ॥ सव्यैकामप्रदा मा स्यात्‌ सन्वैकालेषुः पाथिव | भवत्यधापदहाराय यावदिद्राञ्चतुदेणर ॥ ` सर्वव॑षामेव पापानां हतानामविजानताम्‌ ॥ प्रायखित्तमिदं परोक्रमनुतापोपट हितम्‌ ॥ ५ ga श्रावणपररकगेकादणश्वां कृतोपवासो arent eafac faa: पञ्चगव्यं uma विष्णो टेताभिषेकं विधाय

छन्यरनाकरः। २४७

समादितन्तमभ्यच्छो उद खः पयखिनों agai वस्त्रसम्बो तं भितयन्ञोपवोतिनो सुवणंप्ररङ्गँ murat fecwqatfod खुर चतुष्टयां स्थापयिला-

tat लं ufangta गोविन्दः प्रौयताम्‌--

दृति omg संबोध्य पटित्वा भ्रनुत्रादोपनौतफलकामो गोविन्दष्टपतयः ब्राह्मणं दिन्तयिला am टला fece दकविणां दद्यादिति qa: | दला चानुब्रजनम्‌ | वरादषुराण- दुर्व्वामा उवातच्त-

एवमेव आवो त्‌ मासि संकल्प दादणोम्‌ ।

agate देवं गन्ध-पुष्य-विलेपनेः५ ॥

=

बुद्धाय पादौ समज्य शरोधरायेति वे कटिम्‌ । पद्मोद्धवाच जठर सुरः संवत्सराय च ॥ सुयरोवायेति कण्ठन्तृ दौ सजौ faved प्राग्बच्छप्ताणि समृज्य शिरो वे परमात्मने ॥ एवमभ्यच्छै मेधावौ तस्या waagza |

स्थ पत्त सौवण ag wat तिचच्तणः ॥ तमघेवन्त्‌ aay ब्राह्मणाय निवेदयेत्‌ |

aaa विधिना ua siz समुपोषिता ॥ शद्धो दनन्य वुद्धोऽ्त्‌ खयं gat जनार्दनः |

aeaty भियं ora: पुच्रपौ समन्वितः ॥

१॥३ -निकेदनैः।

अ | HACATHE | २४८

yar राज्यथियं सोऽथ गतिं परमिकां गतः ॥ ^ | \ अहतासुपवोताय ददयाद्धप्राय भन्निमान्‌ ॥ एवमेवेत्यादिना ARISTA तिदे श्रः | जलश्राय जगद्योनिः Paar awa: | दूति वुदधदा दभौत्रतम्‌ ॥ Ny दति चोचाय्यै at दद्यात्‌ प्रौणयेत्‌ दिजदम्पतोम्‌\ ॥ ~ श्रहोरात्ोषितो दद्याद्यथाविधि मयेरितम्‌ |

विष्णु ्तरे अपक्ान्नाशिनां देयमद्धोराचमतःपरम्‌ |)

जलधेनुप्रदानेन Braet खगेमाभ्ुयात्‌ | श्रपक्तान्नाशिनामनभिपक्रभोजिनाम्‌ ।

विष्यधद्धौ विधिना जलघेनुसुपकल्ख दयात्‌ | aaa विधिना द द्यान्नलधेनुं दिजोत्तमाः |

शचः A aaa कामानवाप्नोति लोकानाप्नोति ग्राश्चतान्‌ ॥

जलेन्‌ परवच्छा मि परोतये जलगरायिनः | | मोक्षमाभ्नोति पापेभ्यः. wag: म तथा aT: |

जलका दिजमरे्ाः चवणंरजता न्नम्‌ ॥ | alam महदाप्रोति रूपञ्च रमं तदा ॥

कल्पयेदर लगभन्तु स्वा पयेतत यवोपरि) A पुरूषः म यदा याति यस्य यस्य च दैनम्‌ |

सव्वैधान्ेस्तथा we: समन्तादपि धारयेत्‌ ॥ ॥ करोति परमाह्ादं तस्र तस्य दिनो ततमाः ॥ यानयनयधान्यानि परिभाषोक्तानि | | faenfaaat भवति ada च निरामयः ।

fanaragn == gatonant faa : ig सन्पैवाधाप्रग्रमनं प्राप्रोति गतकल्मषः ॥

ज~म सौ-वचो प्रोर-बालकामलनेयतम्‌ ॥ | वारणं लोकमाप्नोति wager द्विजोत्तमाः |

frag’ पसच सितयज्ञो पवौ तिनम्‌ | \ दला तामसरृद्धिप्रा लोकमाप्नोति वेष्णवम्‌ ॥

सच्छच्ो पानरचचव भोष्णो षं परिक स्पयेत्‌ ॥ श्राह्न(द्‌देतोः परमं पवित्रम्‌ faanadd रला fer@y safes | ¶ दानं मयेदं कथितं fear: | दध्योदनयुतेनाथ पात्रेण स्थगितं सुखे ॥ धन्यं ane दुरितापहारि कन्पयेदेवमेवन्तु वारिधानोन्त्‌ वत्सकम्‌ |

उपोषितः समभ्यच्यौ देवेशं जल गशरायिनम्‌ ॥ ु्यधरपोपहारेञ्च यधाविभवमाद्‌ तः ।

कामप्रदं stated प्रशस्तम्‌ ॥

१ 1) भरोणयेष द्िज्ोऽपि तम्‌

+A इत्यरल्नाकरः | | |

उपोव्यापरदिने जलकुममयों सुक्तोपकरणसदितां जलधेन ८ | \ तत्या तचतुर्थभाग जलश्तवारि धाने) मयमुक्रो पकर एस हितं TS स्थापयित्वा वासुदेवं यथागत्ुण्चारेः ^ ॐ जल ़ायिने नम ' इति silt bibs बराह्मणाया्धिताय वराम्बरघरायाितां ॐ जलमय - मित्यादि मन्तरं पठिता विष्णधक्गौक्तजलधेनु दानफलप्राततिकामः-- घनं चतुधा ग्रजलखतवारिधानौ मय सुवणेरजताच्तित रनगमं यवस्य याम्य-सव्वेधान्यपरिवा रित भितवस्रयुगच्कनना दूर्व्वापन्नव श्नोभितां कुष्टमांमो-सुरोग्रौर वालकामलक प्रियङ्गुपचमर्दितां A सितयज्ञोपवो तिनों sastoraqat atatist सदिरण्छतिलपातच- चतष्टययुतां दध्योदनयृतपातच्यगितमुर्खौ जलधेनु दयात्‌ । प्रतियद्ोता जलश्रायो केशवः प्रोयताभिति वदेत्‌ | | ततो चजमानोऽपक्ान्नानौ ated नियतो नयेत्‌ | ६ दूति जलधेनुदानम्‌ | ॥

"धः |

ब्रह्मपुराणे \ श्रावण्यां आवे चैव gel हयशिरा efx: | | जगाद मामवेदन्तु सव्यैकिल्विपनाप्रनम्‌ ॥ ॥ -मिन्धूनैदौ वितस्तायां प्रविष्टा तत्र चव दि । MH श्रतोऽथं आवे तच ard सर्व्वाथैभिद्धिदम्‌ ॥ en

आवे तच इति सामानाधिकरण्टंन तु नदोौपरलं तत्परले ५ सर्वा नद्यो tree” इति बाधसापेक्तल। पत्तेः

^

HALA | २५२१

aay यत्र तचराकृचिप्रद्धजले सिन्धृनेदौत्यादेस्तिथिः स्तावक्रलवात्‌ war aaa DEW दाधरम्‌ | श्रोतव्यान्यथ सामानि year विप्राश्च सन्बेदा ॥ करोडितव्यञ्च was तदेव खजनेः मद । जलक्रोडा च कनतैव्धा नारो भिभर्तलम्धये ॥ विष्णः श्रावष्छां अवणाचुक्तायां जलधेनु सान्नां वामोयुगच्छनां दवा खगलोकमवाप्नोति। वसिष्ठः ख्ाव्र्वग्रदायण्धोरष्टकासु च पिहटभ्यो ददात्‌ | याज्ञवलक्यः-- waa Wael प्रवणेन वा। हस्तेनौषधिभावे वा पञ्चम्यां श्रावणस्य तु ॥ पौषमासस्य रोदिष्छामष्टकायामयापि at | जलान्ते छन्दा" कुचयुगे विधिवहदिः ॥ श्रयन्ते दत्यध्याया वेदाः, तेषां संस्कारकसुपाकम्माख्यं कम gaat पञ्चम्यां हस्तेन वेत्यचयः, steers ग्रस्यसग्पत्तौ । aa यद्यपि awafaaet भाति तथापि तदुभयविदित

नकच्चच्ालाभे केवला पञ्चदण्येवादन्तैव्या केवलाया श्रपि तस्या way-

न्तरेण fafeaata |

१ D eat

¢ क्रत्यरल्लाकरः |

तथाहि वभिष्ठः-- अथातः erry तआवष्णां पौणमास्यां प्रौष्ठपद्यां वा श्र्मिभुपममाघायेत्यादि | पञ्चमोलङ्गोपाधियृतेवादरणौया तस्याः केवलायाः केनाप्यनभिधानात्‌ । पौषमाससेत्यादिना seifafe: श्रत च॒ कालविकन्पः श्राखिभेदेन wafer: | विष्णः — उतगौपाकर्णो मै वेदाङ्गाध्ययनं gata | मनुः- श्रावण्यां प्रौष्ठपद्यां वा उपारत्य ययाविधि | युक्तस्कन्दास्यधोयोत मासान्‌ निगप्रोऽदधेपञ्चमान्‌ ॥ qa तु छन्दसां वुरययाद्रहिरु्व्लेनं दिजः । माघस्य वा प्ररे gate प्रथमेऽहनि ॥ यथाशास्त्रं तु कलेवसुतससगे छन्दसां बदिः | विरजञेत्पविणौ रां यद्वायेकमदनिं गम्‌ ॥ श्रत wey ढन्दांमि nay नियतः पठेत्‌ । वेदाङ्गानि तु सर्व्वाणि छृष्णपक्ते तु संपठेत्‌ ॥ हारौतः- ` श्र्पञ्चमान्‌ मामानधोत्यो्ृजति 'पञ्चाद्धं षष्ठं वा अमन ध्यायः पन्नराचसेकेषां, saree प्रतिपद्यधोयोत अनध्याये वल्लेयेदिति | । पक्िणौ वन्तेमानागाम्यदयक्ता रातिः |

एवश्चोत्सर्गानन्तरं पक रातरिेकादोरा् वा छष्णपक्ादि-

HAVANT: | २५३

aq anf उपाकरणास्यकश्पर्यन्तं पर्व्वाधोतवेदाभ्यमनं aaa काय्यमुत्सगानन्तर मुपा कम्म पय्यन्तमषटम्या दि व्नेनम्‌ | वेदाध्ययनमसमय दति are | उपाकरणस्याध्ययनाङ्गलेऽपि गरदस्थकन्त॑व्यतायामाचारः प्रखा- णम्‌। उपाकर्ौसगौ तु सृतिकारैरेव विवेचितौ | यमः- atin तमिस्र तु मघासु नवमेऽदनि श्रहोराच्नोषितः साला घश्ैराजाय भोजयेत्‌ | विधिवद्वाद्चणान्‌ wr Gite महोयते ॥ दत्यनन्तरम्‌-- gai पौणमास्यां वा सोपवासो जितिद्धियः aat ससुद्रगां प्राय तिलभक्लोऽयवा पुनः ॥ प्राणायामग्रतं RA मुच्यते मव्वपातक्रैः | गायच्यष्टसहसन्त्‌ A मुच्येत वा पुनः ॥ गायच्यषटमहस्न्तु तिकेदैला तदा fem: | मुच्यति waa: सर्यि न ager भवेत्‌ ॥ मव्छयपुराणे-- श्रावण्ठान्त्‌ बलिः काय्यैः सर्पाणां मन्तपून्यैकः | ग्रयनारोहणश्चैव कायै सुखममो प्ता ॥ aa ned पन्नगानां मारग्बाश्चोत्यानमये वाच्यम्‌ | तथा-

शरेतकन्प्रसङ्गेन wa वायुरिदात्रवोत्‌ |

६ ~ क्रत्यरन्ाकरः | छन्यरनाकरः | २५५ यच तद्वायतौय स्याद्रुद्रमा दाव्यसयुतम्‌ LIN वितानेध्वजवम्त्ा्छं नानामाच्यविश्चूषितम्‌ ॥ aafanfaares पुराणं तदि होच्यते ॥ नि्ाकरकरभर्ठर्महायानेः gmat: grat श्रावणे मासि गड्धेनुममन्वितम्‌ | $| कि wate aviae ॥ यो carefadam बराह्मणाय कुटुज्िने | अ gata निवेदयेदिति श्रावणो क्तमनुषन्यते । शिवलोके म gata कन्पमेक वसेन्नरः ॥ सम्प्राप्य विविधान भोगान्‌ सर्ववानृद्ध ' फलास्तया |

महामान्धिवियदिकटक्षुर ओ्रौवौरेश्वरात्मन मान्धिविग्रिकं क्रमादागत्य लोकेऽस्मिनं राजानं चिन्दते पतिम्‌ ॥ उक्र ओरौ चण्डश्चर विरचिते रत्यरनाकरे श्रावणतरङ्गः ॥ | aa मामव्यापकरेकभक्रादि-माधारणकृत्यानि कार्तिकोक्न- ५1 कामत्रतेऽनुमन्धेयानि | अथ भाद्रक्त्यम्‌ | ' दति कामव्रतम्‌ । तच वामनपुराण मासि भाद्रपदे दद्यात्‌ पायसं दधिसरपिंषा | a ; qhaaRoard waa मरडो दनम्‌ ॥ ५. . शि यः कुरयाननक्रभोजनम्‌ | गरहणकमचिक्त्य देवौपुराणे- शत शक उचमूलसुपाञ्चितः ॥ ~+ स्वप्यादायतने रातौ भव्वश्यूतानुकम्पकः

भाद्रपदे च meat पुषयेत्यधिकारः | ५ दद्यङ्गां नर्ण कौर भास्कराय महात्मने 1 ण = वै स्कन्दपुर + = निणाकरकरप्रस्येः वञ्च वेदृय्यैचिचितः। यस्तु भाद्रपदे मासि एकभक्तं समाचरेत्‌ | स ate tat सतेन कर्मणा देव्यो धनवान्‌भिजायते | चक्रवाकममायुक्तविमानेः मव्वेका faa: ॥ Sen ९ । गत्वादित्यपुरं रम्यं मसुराखरवन्दितम्‌ |

Wega यो मासमेकाहारो भवेन्नरः | i

wee

मोदते म महायानेर्यावदाह्तसं्नवम्‌ ॥ श्चापि पौषवच्यमा० भविच्यपुराणौय मामव्यापि नक्नत्रत माधारणोभयसप्नम्युपवामादिकृत्यानि बोद्धव्यानि |

4 naa स्फौतमचलमेशचयये प्रतिपद्यते ॥

भविव्यपुराणे- wat भाद्रपदे मासि व्योमश्रालिमय नृप। : Das—;

“a लाकर

विष्णुधक्षी त्तरे क सितं सुमहत्‌ फलमित्यधिरत्य-- dieqa तथा सास प्रदानात्‌ फाणितस्य च फाणितं खण्डमरुकौति प्रसिद्धमिति दानसागरः देवलः श्रयुगम्ा म्तिययः सर्वा amare: परिप्रजिताः कालतः परजितो मासौ माच-पौष्टपदौ तया ॥ "पकयोः waaay waa: परि पूजितः | aia सुमन्तुरुवाच नरो भाद्रपदे मामि यः कुय्यौनक्रभोजनम्‌ | gar: पायसं वोर कालशाकञ्च AAT ॥ उपवासपरो नित्यं नवम्यां पक्चयोदेयोः पुजञयेदेष्णवों भक्तया शङ्ख चक्रासिधारिणोम्‌ ॥ जातौपुष्यमेदावाद्ो | गन्धैः जरो खण्डमिथितं Paya: सिह्केन च धुपयेत्‌ ॥ नैवेद्यं cada तथा wea निवेदयेत्‌ | , मासेन प्रौणनं तस्यास्ततः पृज्याञ्च कन्यकाः | atnamarea विधिवत्‌ ततो सुच्ञौत वागयतः ' परौणयिल्रा festa भत्वा away नराधिप ॥ य एवं प्जयेद्ध्या वैष्णवं सततं नरः । विमानवरमारूढो fasts मदयते ॥

१ D पत्योः maven see आ इपूजितः

छत्यरनाकरः RLS

maa गोमयम । दत्युभयनवमेोत्रते मामव्यापयेकभक्ता- दिकं पौरुषसुनेयम्‌ |

ब्रह्मपुराणे

श्रय भाद्रपदे मामि छृष्णाष्टम्यां कलौ युगे | अष्टाविंशतिमे जातः कृष्णोऽसौ देवक सुतः ॥ भारावतारणाधांय afsqat waa qi aay म तत्र amet anter Saat तथा ॥ गन्धैमच्चिस्तथा धुपेयंवगो धूमसम्भवेः i awa: फलेख वि विधेरपि ।

Tat प्रजागरः कार नत्यगौतसमाङ्खलः ॥ ्ररूणोद यवेलायां नवम्याञ्च ततः स्तियः। रक्तवस्तादरताः मरवा: एुष्यमाच्येरलङ्कताः | नयन्ति प्रतिमा हयेषां मद्हाविभवसम्भवाः ॥

एषां प्रतिमाः छृष्णए-यश्रोद्‌[-देवकीप्रतिमाः

ताः

नदोतोर wa रम्यं विविक्तं" वा महत्सरः | aa स्नानं प्रकरुव्वैन्त रूपयन्ति च area: ॥ प्रतिमाः)

aa: प्रविश्य च ग्रहं यतान्ने YMA च ताः।

ता: faa: |

aR

युक्तमिचृविकारेख् सध्वाज्य-मरौचेः मह ॥

१ 1) विभक्ता

a कत्यरलाकरः |

स््रोपुंममामान्याधिकारमेवेदं कृष्णा दि पजनं aa मङ्ो चक- विरहात्‌ | प्रतिमानयनादेरङ्गस् स्त्ोकन्ैकलाभावेऽपि मामा- न्याधिकारे बाधाभावात्‌ | दयञ्चाष्टमो रो दिणोनचच्रमनपेच्छैव फलप्रदा बोद्धव्या Treat योगात | भवि्धपुराणे- रोदिणौ च यदा छष्णपक्लऽष्टम्यां दिजो त्तम | जयन्तो नाम सा प्रोक्ता सव्वैपापदरा तिथिः॥ यद्वान्ये यच्च कौमारे यौवने बाद्धकेऽपि यत्‌ । सप्तजन्मकृतं पापं खन्पं वा यदि वा बह़्॥ तत्‌ चालयति शतेशं तस्यामभ्यच्छे भक्तितः | होम जप्यादि दानानां फलञ्च शतसम्मितम्‌ ॥ मग्प्रप्नोति न सन्देहो यच्चान्यन््मनसेष्ितम्‌ | उपवासश्च तत्रोक्तो महापातकनाशनः ॥ विष्णुधक् ततरे शते शमिति स्थाने गोविन्दमिति पाटः भाद्ररष्णे Wan दयं रोदिष्ष्टमौ भवति अन्यत्रापि यदा लभ्यते

तदा gaa किग़रेषानभिधानात्‌ |

अरर देवोपुराणे-देयाः प्रक्रमप्रजायां भाद्ररत्यानन्तरम्‌ अष्टम्यां रोदिणौयोगे मो पत्रामस्तु प्रजयेत्‌ | विष्णुलोकमवाप्नोति मन्वेकाममष्द्धिदम्‌ ॥

गौडोयनिबन्धे-

agufaa रोदिष्यष्टमणोर्योगो रोदश्छष्टमो नाम पुण्यतमः

८

4

ह रलाकमः २५९

कालः। Wa चोपवास जागर विष्ण॒पूजादि प्रशस्तं तिथि-नक्षच- योगान्ते पारणमिव्युक्तम्‌ ॥

अथ रययाचा।

भविष्यपुराणे-ग्रतानोक उवाच |

रथयात्रा कथ कार्यवां afin काले तिथौ तया

दुर्गाया द्विजग्रादूल कश्चात्र विधिरुच्यते ॥ सुमन्तृरुवाच |

मामि भाद्रपदे देव्याः छष्णपक्ते खशक्तितः |

RRM मा ततो यात्रा दुर्गायाः श्रद्धवाच्ितिः ॥

शस्तदारुमयं Bal रथं दृदृपरिच्छदम्‌ |

नानारूपगणाकौण Ges द्दृरूपकस्‌ ॥

सिहध्वजपताकाच्छे श्येतच्छचो पश्रोभितम्‌ |

मयूर पत्रघण्टाच्छ नानाग्रोभाभिराटतम्‌ ॥

"नाना सुगन्धपुष्याच्छे नानाचामरश्रूषितम्‌ |

शच्रधिवासयेद्रयं देवया apa विधिवन्नृप ॥

छलाद्चिकाय्ये विधिवत्‌ पूजयिता दिजोत्तमान्‌।

पुच्रकांश्च aa मातर तथा नृप॥

नवम्यां भोजयित्वा तु ब्राह्मणान्‌ विधिवत्पुनः |

रथमारो हयेहुगो शाण्डिलेयं प्रपूज्य च ।

१ D सुगन्धपुष्यधपाद्यं |

|e e छात्यरत्राकरः।

जिष्टञ्चास्याः पञ्चशिखं वामतः परिकन्पयेत्‌ ॥ श्रस्या वामत दत्यन्यः। ng-aafaney भेरौ पणएवनिखनेः | arama aie wa: प्ररचण कस्तथा ॥ नृत्यमाने: gang yaaa दिने दिने तिष्द्धगवतौ दुर्गा रथारूढ मदामते ! ॥ यावन्मदहानवम्यन्ते नवम्याञ्चालयेननृप | अष्टम्यां भोजनं दला ब्ाद्धाणानां मदौपते ॥ Zar च mw राजेन्दर दौनान्धङूपणेषु च । qaagq च विगरेषेण कला च विधिवद्लिम्‌ महानवम्यां भामयेद्रयारूढ़ां तरिशलिनोम्‌ ॥ समेन वत्मेना वोर यत्नतो amaze | arg: सो पवासेश्च भक्तिनमरदिंजो तम ॥ सञ्चान्य मव्वैतो यन्ता रयच्चाश्रैः सफोलिभिः। gana सुबलिभिनेगरस्यान्ततो नृप ॥

भ्रामयेदे पुरं रम्यं विधिवत्तां प्रदकिणम्‌ | विधिनानेन ते वद्धि ममासरात्‌ कुरुनन्दन! ॥ , नानाविधं बलिं वोर भक्तया मांससमन्वितम्‌ | खद्गदस्तो zwar वै fatq पूत्वैदि शासुखे ॥ ५ ` नृत्यमनिर्ीरिवरैनो नानायुधो यतः | खगे विकोषः करय! पदि खष्टिभिस्तया ॥ arty मिन्दिपालेखच तथान्येरायुधेनष |

छेत्यरन्नाकरः | २६१

तथा वाद्यखनेर्वौर quay रूपकः ¦

एवं बलिं fafafaq पुरे चाति रथो नृप । ब्रह्माणो प्रष्ठतम्तस्यास्ततो माहेश्वरौ नृप ॥ वाराहो awa} Ft कौमारो बज्जिणौ तथा । एताः पुरो Tes गच्छन्ति प्रथमं विभो |) नानाविधैः Fama: गर्खवाद्यखनेः WA: । ततो भगवतो देम पच्यमाना दिजोत्तमैः ॥ प्रथमं बह्कतर्वोर ततो वाजमनेयनेः | aang ततो बौर! विपरेरार्व्वणेस्ततः ॥ ततो राज्ञा जनेख्यान्येः मवर्नगरवाभिभिः। परव्वेद्ारं समामाद्य परज्यमाना चतुष्यये ॥ तिष्ठेदेकदिनं राजन्‌ ततो गच्छत दचविणाम्‌ | दिनमेकञ्च तत्रापि तिषठद्राजन्‌ प्रपूजिता ॥ तस्माद्च्छेत्‌ पञिमाञ्च दिनमेकञ्च निष्ठति | GAA WAS TATA । ततापि पूज्यते श्ेतिंधिरत्‌ कुरुनन्दन ॥ शृद्रमारोपयेदयस्तु रयं देवाः नराधिप)

स गच्छेद्रौरवं नाम नरकं नाच dng: |

य: कुर्ययात्पव्वैकालेषु महहायाताप्रवत्तनम्‌ ॥ दुर्गाया रथयाचायां नगरान्तपरिभ्रमे | महाविच्वजैः wa: किद्धिणोरपकाच्वितेः ॥ वितानध्वजमालाभिधेष्टाचामरश्चषणेः |

4 I

शङ्कमे्यादिमिलित-नौतवाद्यादि मङ्गलैः" ॥ लेष्यदारमयेयन््े माढरकोगणादिभिः |

~ ac उद काग्रेयमन्तेखच IAA: ॥ स््रोदोलाचक्रयन्ते राजदासोषु wae | उद्यानखानपानायेमेहाशय्येममायुतम्‌ ॥ महाजनसमाकौणे यथा विभव विस्तरः |

स सव्वैदानपुण्यानि स्वेयज्ञफलानि च ॥ लभा नरवरः aT दुर्गायात्ाम्रवन्तनात्‌ ॥

ब्रह्मलोके महाभागो मोदते देववत्‌ सदा । भ्रामयन्ति रथं येवे नराः भक्तिसमन्विताः ॥ yea: पुरतश्चैव ये च भक्ता भमन्ति पे । gaat यात्रां दुरगाया्ते यान्ति परमं पद्म्‌ ॥ नृत्यमाना विषेण गायमाना विग्रेषतः |

ये पश्चन्ति नरा wer ते यान्ति परमाङ्गतिम्‌ ॥ तिष्ठमानां रथे देवौ यो नमस्कुरुते नृप । gua स नरः पापैर्वाजपेयञ्च विन्दति ॥ Bat vefau यस्तु प्रणमेदवनोङ्गतः | सव्वेपापविनिसक्तः स याति चिदिवालयम्‌ ॥ चन्दनागरकपुरः कुङ्कुमेन विलेपयेत्‌ । योऽम्बिकां रथमारूढं ` घोऽशमेधमवाश्रुयात्‌ ॥

रे्यरनाकरः |

नानायुष्यरजोभिश्च यया देवो सम्वयेत्‌ | से कामानवाणाग्यान्‌ विष्लोके महो यते ॥

ay a दहेति पदमेदः, रेष राजा युधिष्ठिर इतिवत्‌

नाना विधेभच्छभोजयरवस्त॒ पूजयते ऽग्विकाम्‌ | सोऽश्वमेधफलं विन्द मलोकञ्च गच्छति ॥ नानाविधैः Wana: दुर्गायाः पुरतो नृप। प्रजागरन्त्‌ यः क्यात्‌ ब्रह्मलोके aetaa ॥ ये वदन्ति नरा दुगं श्रद्धया परयान्विताः। तेऽश्रमेधफलं प्राय विष्णलोकं ब्रजन्ति दि ॥ नानाविधैः प्र्णकर््राह्मणानान्च भोजनैः | यातां क्ुव्वैन्ति ये भक्तया दुर्गायाः कुरुनन्दन ॥ गोदानैः खणेदानेश्च पावकानाश्च aaa: |

ते प्राप्य विविधान्‌ भोगान गच्छन्ति परमं पदम्‌ ॥ भङ्गं gate ये मढा यात्रायाः पुरुषाधमाः | गच्छन्ति नरक घोर ageataaf aan: 1 तस्मात्‌ प्रयन्नतः काय्यं यात्रा भक्तिसमच्वितैः। मदिषाजश्िरोभिस्तु नानाबलिममन्िताः ॥ इत्यं भ्राम्य रथं देव्याः खस्यानन्त्‌ ततो नयेत्‌ aaraa दिन zat fata a avlaa ॥ WUE ततः Beat went महोपते। wat नौराजने राजंस्ततो mays Faq ॥

RFR

~ 8 AALATHE |

पौ णेमास्यान्ततः कु्यदिव्याः प्रोत्या महं नृप । नानाविषे्भच्य-भोज्येम्तया Gams: wa: ॥

इति दर्गादेवया रथयात्रा |

ब्रह्मपुराणे quay युगान्तेषु श्राद्धमच्चयसुच्यते | दत्युपक्रम्य-- अथय भाद्रपदे छष्णचत्‌रटग्याञ्च दापरम्‌ | उक्र रथयाच्रायां युगादिव्वस्यायाञ्च मास्परि Fag marae श्क्गादिमासक्रमेण auqet बोद्धव्यः |

तथा-- स्येस्य सिंदसंक्रान्धामन्तः रतयुगस्य च । गोतमः- श्रय प्रौष्ठपदे मामि ति्ययुक्ते च संभ्विताः | छन्दोगा मिलिताः gay: प्रातसौलर्गिकौः क्रियाः ॥ तिष्यः पु्यनच्चचम्‌ | च ततः प्रति सर्व्वेषां छन्दसां मसुदौरणम्‌ । ५ दतेन यावत्‌ संयक्तमुपाकरणवामरम्‌ ॥ aA saul भिच्यमानानामन्तरालं ममाञ्चिताः | संपिबेयुः श्ररौरेण परषन््नजलकटाः ॥

HAART: | :

विद्यादौन्‌ ब्राह्मणः कामान्‌ पुतच्ादौन्‌ नाय्येपि प्रुवम्‌ । श्रासुञ्मिकान्यपि सुखान्याभुवन्नात्र संगयः ॥ सिच्यमानानां agama पषन्पृक्रजनकटाः तपेणकननौगण- सुक्रजलविन्दून्‌ । ब्राह्मण दरतयुपलचणं य॒ इत्यनेन सर्व्वाधि- कारिकथनात्‌ | अतएव ऋषितपणानधिकारिणामण्यचा धिकारः, एतच्च नाय्येपि इत्यनेन यक्तम्‌ | श्रच्र गाग्यैः RAI च दस्तायामुपाक्मापराद्िकम्‌ | तदुभयमपि arate: प्राच्यासुदौच्यां वा नाभ्यद्धंनले war कन्तेव्यमध्ययनाङ्गलेऽप्यस्या चारात्‌ सखवातन्त्यमपि | भाद्रसुपक्रम्य ब्रह्मपुराणे श्रमावस्यायां fay तु aaa सति agar: | ay प्रकाराः पितरो जाताः कमलमम्भवात्‌ ॥ तेभ्यः प्रूजा तु कन्तेव्या तत्र सर्व्वात्मना qu: | पिण्डो देयस्तयाष्टाङ्गः arg काय्यं सुसम्पदा ॥ दरमामेवामात्सयां श्रावणौयां पुरक्छत्य प्रटक्रादिमासरोत्याद मरोविः-- मासे नभस्यमावस्या तस्यां दर्भचयो मतः | श्रयातयामास्ते दर्भा -विनियोज्याः पुनः पुनः ॥ Haag Sar उवाच-- परणष्वावरहदिता देवि तचैवानन्तपुष्कत्‌ |

नराणामय नारोणामाराघनमनुत्तमम्‌ ॥ 38

fe छत्यरलाकरः |

नभस्ये ay Anta g@ avifute च । wars ठतौयायां ara: मन्‌ गौर मषेपेः ॥ गोरोचनं सगोमूचमुष्णं aaa तया । दधि-चन्दनसश्िश्रं ललाटे तिलकं न्यसेत्‌ ॥ सौभाग्यारोग्यकृ्स्मात्‌ सदा च ललिताभ्रियम्‌ | प्रतिपक्चं ठतौयासु पुमानापौ तवाससौ ॥ धारयेदय रक्तानि नारो चेत्‌ पतिसयुता । विधवा धातुरक्तानि कुमारौ श्एक्तवाससो ॥ दे यच्च? पञ्चगव्येन ततः atta केवलम्‌ | स्तापयेन्मधृना तदत्‌ पुष्यगन्धोदकेन तु ॥ पूजयेन्छुलपुवयस्त फलेरनाना विधेरपि । धान्यकाजाजिरे लवण गुड्क्ोरषटतान्वितेः ॥ श्क्ताकततिलैरक्ची ततो देव्याः सदाच॑येत्‌ | sat प्रतिमां एक्तात्तताः भिततण्डुलाः ॥ uated कुर्य्यात्‌ ॥तिपचं वरानने ॥ वरदायै नमः पादौ तथा गल्फौ नमः faa’ । श्र्ोकायै नमो ae Waa जानुनौ तया ॥ उरू APTA वामदेव्ये तथा करिम्‌ | ` पद्मोदराये जठरसुरः कामि नमः ॥ करौ सौभाग्यदायिन्ये बाह दरसुष्वभ्रिये |

4 ~~ = ra ri = २ BD zat | a A च्रिय।

१९ D सु्रातः--। > A—sifa |

AALATRE: |

सुखं दपंणवासिन्ये सरदाये fend aa: ॥ AC ay ~ wet नमस्तथा नासामुत्पलाये च लोचने

ते ललाटमलकान्‌ TATA नमस्तथा ॥

>^ a a = नमो गौर्ये नमः ga) नमः कान्ते नमः PHD)

रम्भायै ललितायै च वासुदेव्ये नमो नमः॥

एवं समय विधिवदग्रतः पद्ममालिखेत्‌ |

पैदा ग्रभियुनं कुदुमेन सकिंकम्‌ ॥

waa विन्यसे्धौ सो मपर्णाञ्च aa: परम्‌ । भवानोँं दकि तद्रद्राणोञ्च ततः परम्‌ ॥

विन्यसेत्‌ पञ्चिभे सौम्यां सदा मदनवाभिनोम्‌ |

वायव्ये पारलासुग्रामुत्तरेण ततोऽप्यूमाम्‌ ॥

4 मध्ये ययाखमाग्रासु मङ्गलां कुमुदं सतोम्‌ |

age’ मध्ये संस्थाप्य ललितां कणिकोपरि ॥

कुसुमैरच्तार्भिवा नमस्कारेण विन्यसेत्‌ |

श्रचताभिस्तष्डुलेः | श्रता यवा इति पारिजातः) गोत-मङ्गलघोषञ्च कारयिता सुवासिनोम ॥

पूजयेदधक्तवासोभो रक्रमास्ानुलेपतैः | सिन्दूरं खानपूणश्चः तासां शिरसि पातयेत्‌ ॥

खाने सानो यद्रपो ङम्‌ | सिन्टूर-कुङ्कमखानमतोवेष्टं यतस्ततः ॥

१ स्रञ्च। २ 1) चरानच्ूणे |

4

HALA: |

तस्यो पदेष्टारमपि प्रजयेत्‌ aaat गुरूम्‌ | ayaa yeas नरे'म्तत्राफलाः क्रियाः ॥ aye प्रूजयेद्गो रोसुत्यलेरसितेः सदा | अन्धुजोवेरा ्रयुज्यां कार्तिके शत पत्कैः ॥ श्राशचयुज्यामाच्चिनटतौयायां प्रकरणात्‌ ॥ जातो पुष्ये मांगंओो्षे पौषे qa: कुरुण्टकः | करन्दपुष्येः ganged माघे तु पूजयेत्‌ ॥ सिन्हुवारेण जात्या वा फालानेऽयन्च॑येद्‌ माम्‌ | 33 तु मच्चिक्राश्रोकै sua wae: |) ae कमलमन्दारेराषाद च HAAR. । जया जयन्तो | ASAT मालत्या Bat पूजयेत्‌ सद्‌ा ॥ mas गोमयं चोरं दधि सपिः कुशोदकम्‌ | विल्वपत्राकंपुष्यञ्च यवान्‌ गोरङ्गवारि च ॥ पञ्चगव्यञ्च विच्वञ्च प्राप्रयेत्‌ क्रमगस्तया | एतद्खाद्रपदाद्यन्तु WING मसुद्‌ादइतम्‌ ॥ प्रतिपचञ्च मिथुनं दतोयायां वरानने , भोज विलाचयद्धतषा वस्त-माच्य-विले पनः ॥

पुंमः पौताम्बरे दयात्‌ fear: कौ सुम्मवामसो |

निष्यावाजाजिलवणमिचद्‌ण्डगणाच्वितम्‌ ॥

१ 1) सर्व्वाः। र्‌ ए जवान्बजैः ॥

छव्यरन्नाकरः।

तस्ये दद्यात्‌ फलं पुमः सुवणौत्पलमयुतम्‌ ॥ यथान देवि! Same परित्यज्य गच्छति । तथा मासुद्धराफरेषद्‌ःखमेमारमागरात्‌ ॥

सुदा विमला नन्दा भवान वसुधा शिवा ॥ ललिता कमला गौरी सतो case पार्तो नभस्यादिषु मानेषु Taare ॥ रतान्ते Wa दद्यात्‌ खवणंकमला तितम्‌ | मिथुनानि चतुरविशान्‌ इादगेवायवादंयेत्‌ ॥ wet षद्धाप्यय पुनखानुमामं समच्॑येत्‌ |

ge दलाय गुरवे गषानभ्य्येदधः ॥ उक्तानन्तदतोयेषा मदानन्तफलप्रदा | सव्वेपापदरा देनो सौ भाग्यारोग्यवद्धनो ॥

न चैनां वित्तशराेन कदाचिदपि area | नरो ar यदिवा नारे वित्त'प्राखात्यतत्यधः | गभिणौ दूतिका नक्त कुमारो वार्थ रोगिण | यद्‌ाऽ्रद्धा तदान्येन कारयेत्‌ प्रयता खयम्‌ ॥ दमामनन्तफलदां यम्तृतौयां समाचरेत्‌ | कल्यको टिश्रतं मागं शिवलोके महोयते ॥ वित्तदोनोऽपि gata वर्षत्रयसुपोषरौः | पुष्यमन््विधानेन मोऽपि aq फलमाभरूयात्‌ ॥

₹२ Bar रजखल्ला।

२६९

२७० छत्यरल्नाकरः |

नारौ वा gad या ठ्‌ कुमारौ विधवाय वा। सापि तत्‌ फलमाप्नोति गौच्यलुयदला लिता ॥ दूति पठति ्टणोति वा यदत्थम्‌ गिरितनयात्रतमिन्दुलोकपसंस्थः | मतिमपि च ददाति सोऽपि देवै- रमरवभूजन किन्नर ख पूज्यः ॥ दत्यनन्तत्रतदतोया ॥

aaa प्रकुत्य भविव्यपुराणे-- माघे भाद्रपदे वापि lat धन्या प्रचक्तते। तया-- गडा प्रपास्तु दातव्या मामि भाद्रपदे तथा ॥ हतीयां पायसं वापि वामदेवस्य waa ॥ | ३ दतौया | farer:— श्रक्तपक्ते aquiq सिंहे चन्द्रस्य द गरेनम्‌ । ^ मिथथाभिशापं कुरूते तस्मात्‌ WAR तं तदा ॥ wa ब्रह्मपुराणमपि पठन्ति | १ नारायणोऽभिग्कनस्त्‌ निशाकरमरोौचिषु | feaaquinats मनुव्यानापतेच्च मः ॥

a 8 इन्द्रवास--। -

£ ATHE: | २७१

अ्रतख॒तुश्या We प्रमादाद्रौच्छ संयतः | wags यिकावाक्यं meet वा युदञ्नुखः ॥ घातरेयिकावाक्यं विष्णषुराणे - सिंहः प्रसेनमवधौत्‌ सिंहो जाम्बवता इतः | Beas! मा रोदौम्तव देष स्यमन्तकः ॥ तथा शिष्टाः- भाद्रष्एक्तचतूर्थयान्त्‌ ₹र्यालो नाम या मता | पूजयेत्‌ पाव्वेतौ त्वां सौभाग्यं न विहन्यते ॥ भविष्यपुराणे - ज्िवा णान्ता war राजन्‌ saat चिविधा मता। माभि भाद्रपदे शक्ता शिवलोकेषु पूजिता ॥ तस्यां सानं तथा दानसुपवासो जप्तया | क्रियमाणं शतगुणं प्रमाद्‌ाहन्तिनो नृप ॥ दन्तिनो गणपतेः | गड़-लव्रण-षटतानान्त्‌ दानं प्रएभक्रं स्मृतम्‌ | गूडपृरेस्तथा AT! gai नराह्मणभो जनम्‌ ॥ यास्वस्यां नरग्राेल graf सदा स्तियः | गुङ़-लवणः-पृेखच शग ANA च ॥ ताः सर्व्वाः सुभगा वे स्यिंप्शस्यानुमोदनात्‌ । कन्यका तु विशेषेण विधिनानेन पूजयेत्‌ ॥ कन्याकन्न कपूजायां शयु -शश्टर पूजा नास्ति तस्यास्तदभावात्‌ गणपतिरचर प्रधानतया पूज्यः |

ह क्रत्यरनाकरः। RATATAT: |

परएक्तपचसुपक्रम्य भविष्यपुराणे । ` नदौषु तथा नाया से मरःखपि भोगिनः |

समन्तृरवाच- ये वापोषु तड़ागेखिति। तथा भाद्रपदे मामि पञ्चम्यां श्रद्धयान्वितः | gar भाद्रपदे मासि पञ्चमो नागपञ्चमौ | agree नरो नागान्‌ छृष्णवर्णादि वकः ॥ चोरकनानपूजादिभिर्नागप्र तिहतुरनांगपञ्चमोममास्यानम | पूजयेदगन्धुष्यस्त म्िगुग्गुल्‌- पायसः | मवि्यपुराण एव ग्रतानैक उवाच । तस्य तुष्टिं समायान्ति पन्नगास्तचकादयः॥ ames: पिता यस्य भ्राता ar दुहिताऽपि ari श्रासपतमात्‌ FAAS न भयं नागतो भवेत्‌ | माता पुत्रोऽय भार्यया वा करन्तैव्यन्तद्रदसख मे ॥ तस्मात्‌ waa नागान्‌ मभ्यूजयेन्नरः ॥ | मोक्ताय तस्य fais दानं बरतसु पोषितम्‌ |

दत्यालेख्यना गपञ्चमौत्रतम्‌ ॥ afe मे feamen येन ae करोग्यदहम्‌ ॥

तक्तकादयस्तु नागा ast श्रावणपञ्चम्यासुक्ताः॥ सुमन्त॒रवाच--

उपोष्या पञ्चमो राजन्‌ नागानां afeagay | खमेकमेक Uae विधानं श्ण भारत ॥

मासि भाद्रपदे चा तु प्रक्गपक्ते age |

मातु Gear मया प्रोक्ता ग्राह्मयाऽसौ गतिकाम्दया। जेया दवादश wae aged भरतम ॥

ब्रह्मपुराणे प्रक्तायामथ पञ्चभ्यां नौलो नागपतिः पुरा। sated’ प्रविष्टश्च तस्मात्तं तत्र पूजयेत्‌ ॥ माच्च पद्ारे श्च देवागनिग॒रूतपंणेः | AME व चैः युपपधुपानसम्पदा | = 4 4 दादश पञ्चम्यो ज्ञेया इत्ययः, सम्ब्ता वत्सरः स्याननागांञ्च विधिना पूजयेच्चापि wear ॥ कन्पतरो तु- गाः TWAT: | = : क रतिर । ज्या द्वादशमासस्य जपं जणन्च भारत !# तया-- ये केचित्‌ प्रथिकीतले ये ऽधस्तान्महोदधेः?, । हिमाचले च ये विन्ध्ये येचान्तरोच्े दिति fear: |

दूति ora: 4 चतुयानिकभकञ्च तम्या witha | भवूरिभारमयं नागमथवा areditana ॥

eae, UD afeeeinert | खरिभारमयं स्वणंभारमयम्‌ । कालधौतकं रोपयमयम्‌ | \ ३५

4

RATATAT |

wat दारुमयं वापि अथापि ama नृप । श्रत्यपेच्तया विकल्पः |

पञ्चम्यामचयेद्धतया नागं पञ्चफण नृप |

करवौरेः शतपत्रः जातौ पुष्येश्च सनत ॥

तथा गन्धपरधू्ेख्च पन्य पन्नगसुत्तमम्‌ |

ब्राह्मणान्‌ भोजयेत्‌ पञ्चात्‌ त-पायम-मोदकैः ॥

gam वासुकिं पद्मं me कम्बलमेव च ।

तथा कर्कोटकं नागं नागमश्चतरं नृप ॥

धतराष्र शङ्खपालं कालियं aga तया |

पिङ्गलञ्च महानागं मामि मासि प्रकौन्तितम्‌ ॥

Hamil पारणं स्यान्म्हात्राद्धाणभोजनम्‌ |)

दूतिहासविदे नागं 'गैरिकेण कतं नृप ! । नैरिकेण सुवणन |

तथाल्लुनौ प्रदातव्या वाचकस्य ARTI ॥ saat at

एष पारणके चापि विधिः प्रोक्तो बुधेन \

तव पितरा कृतश्चैव पितुमौक्लाय भारत ॥

स्वभेकमुख्या वै वोर पञ्चम भरतर्षभ |

सुवणंभारनिष्यन्ने नागं दला तथा च गाम्‌ ॥ व्यासस्य Hemet पितुरानृ्माप्नवान्‌ |

१ कचनं रलचिवितम्‌ | 2 {रुष 2 wage:

छत्यरननाकरः | २७५

तव पित्रा छतेत्येव पञ्चम्योपासते नृप ॥ उपासते लोकाः पञ्चम्या करणतया |

seq नागतां AT तव पन्वैपितामदः ॥

षुखेतप्रसदो यातस्तथा पुख्यसटो नुप। पुव्येतर -पुखधशन्दौ खगं विगेषवचनो |

सुनासोरसदो गत्वा तथा भार्गसदो गतः | सुनामोरसदः दनद्रमभां, भागेसदः दूसभाम्‌ |

Baraat गला कज्ञजस्य सदो गतः ॥ AAD ब्रह्मणः |

श्रन्ेऽपि ये afata ददं त्रतमनुत्तमम्‌ |

दष्टकं ated तेषां प्रएभं स्थानमवाश्यते ॥

यश्चेदं प्रणयान्नित्यं श्रद्धाभक्तिसमन्वितः |

कुले तस्य न नागेभ्यो भयं भवति छचचित्‌ ॥

इति दष्टोद्धरणपश्चमोव्रतम्‌ ॥

Baraat तत्रैव सुमन्तुरुवाच | येयं भाद्रपदे माभि षष्ठो सयाद्धरतषम | gear चेयं पापहरा शिवा शान्ता ‘RAT नृप ॥

१ B पुष्योत्तर-- | 2B गुदभ्रिया।

क्रन्यरन्नाकरः।

छत्यरनाकरः | २७७

arate किचचित्तस्यामच्यमुच्यते | येऽस्यां पश्यन्ति गाङ्गेय द किणापयम।अितम्‌

so < =

मब्वेपापः म fagat गाङ्गेयस्य सदो ब्रजेत्‌ ॥ fa: war दक्िणामाशां गला a: श्रद्धयान्वितः | cr 4 aeatai es

ageatfendes सुच्यन्ते नात्र dn: | परजवदबरवशं स गच्छच्छान्तिमन्दिरम्‌ ॥

५ व स तस्मादस्यां षदा पश्येत्‌ कान्तिकेयं सदेव दि॥

पूजयन्ति ye येऽस्यां नरा भक्तिसमन्विताः | दति षष्ठौकन्पः।

प्राये ते शएभान्‌ लोकान्‌ गता रद्रसलोकताम्‌ ॥

यस्तु कारयते गेहं Bes सुप्रतिष्ठितम्‌ ॥

दारुगेलमयं WRT रला अ्रद्धाममन्ितः | एतस्य षष्ठोकल्पस्य सरव्वमक्षयसुच्यते ॥

गाङ्गेयं चाननारद्य गच्छ ङ्ेथणदाम तरे ॥ इत्यन्तमेकदे शमा जरसेव समयप्रदभेपे लिखितम्‌ | मा्मनादिकं कथ कुदे रहे नरः । स्तानदानादिकं सव्वेमस्यामचयसुच्यते |

दति पाठे मल्येवास्याभिति Wet दन्तः तच Baa मम्यक्‌ + गोपाल-लच्छो घरादिभिश्चेतत्‌-कन्पमध्ये विद्यमानः wai तैलं न सुन्नोतेत्यादि म दं्लोकः | षष्ठयां फलाग्रनो राजन्‌ विगेषात्‌ कार्तिके नृप ।

इत्यादि षष्ठोकन्पे-स ama बतो भवेदित्यस्याये ef च

ष्वजम्यारोदणं राजन्‌ स गच्छदरद्रसदा वै |

चन्दनागुरुकपरः यस्तु प्रूजयते Wea । |) गवाश्चरथयानाच्छं मेनापत्यमवाप्रुयात्‌ ॥

राजञां प्ज्यः मदा प्रोक्तः कार्तिकेयो महौ पते |

काञ्लिकेयादृते राज्ञां नान्यः परज्यः Teas ॥ नियतं वाम इत्यस्य पञ्चाल्िखितः, Taq तत्मतिपाद्यं कमजात न लिखितं। तच्रापि हेतर्नास्ति। अनेन तु agatha ag षष्टोनक्तनतमच कन्ये प्रतिपाद्यते । च्रनेन तु व्रतरूपं सानदानादि काल्तिकेयपूजादि च प्रतिपाथते इति परमार्थ; | भाद्रशक्गसुपक्रम्य ब्रह्मपुराणे \ षष्ठयान्तु माधवः athe लब्धवान्‌ देवकोसुतः | स्थाननागः कुमारश्च गावो wary waa ॥

aga गच्छमानोऽपि पूजयेत्‌ रुत्तिकासुतम्‌ | म शरचून्‌ जयते वौरो ययनद्रा द्‌ानवाचणे ॥ तस्पात्‌ सव्वप्रयनेन पजयेच्छङःरात्मजम्‌ | पूजमानस्त॒ तं भकतया चन्पके विं विधेनेप ॥ मुच्यते मन्वेपापेभ्यस्तया गच्छेच्छिवालयम्‌ ; तैलं षष्ठयां न yea न दिवा कुरुनन्दन ॥ यस्तु षष्ठयां नरो नक्तं कुर्ययाङ्धरतसत्तम |

f= FATAL: |

ABA तच AIST: श्रकंरासम्भवरैः we: |

मध्वाज्यमरोचोपेतैः gad पैयेयाक्रमम्‌ ॥ परिपक्तेरिति श्पाल-रत्य सुचये पाटः |

शधत्य-मिच-कलकेभ्यो zat wets तान्यपि । भविष्यपुराणे ब्रह्मोवाच |

मासि भाद्रपदे वौर wares थो भवेत्‌ |

षष्ठां गणकुलग्रेष्ठ > स भद्रः परिकौत्तितः ॥ यो भवेद्रविवार ra: |

aa amy यः कुर्यादु पवास्रमथापि वा ।

इंसयानसमारूढो याति इससलो कताम्‌ ॥ उपवासाग्रक्तौ नक्तं । हंस श्रादित्यः।

AAAS तथा Bay चन्दनम्‌ |

fares तथा धूं नैवेद्यं पायसं परम्‌ ॥ विजयनामा धूपः परिभाषोक्तः |

प्रजायां भास्करग्येतत्‌ कु्या्तिपुरनन्दन |

इत्यं स्म्य देवे मध्याङे भुवनाधिपम्‌ ॥

दवा तु दचिणा ग्र्या ततो ysta वाग्यतः।

पायसं गणगराल सगुडं सर्पिषा मह ॥

य एवं प्रूजयेद्धाद्र" मानवस्तिमिरापदम्‌ | सर्व्वान्‌ कामानवाप्नोति पुचदारधनादिकान्‌ ॥

१.8 भक्तया

र २७९

विमुक्तः सव्वेपापेभ्यो याति ब्क्नेसलोकताम्‌ |

एष भद्र विधिः प्रोक्रो मयाऽयन्ते गणाधिप |

Bal Jar 'मन्वेपापान्् ते मानवो सुवि॥ ्रादित्यवारकन्प भद्रविधिः।

नद्मयोवाच-- Wag तु सप्तम्यां मासि भाद्र पदेऽच्यृत | | प्रणम्य शिरसादिल्यं पूजयेत्‌ सप्नवाइनम्‌ ॥ पुष्य-धूपादि भिर्वोर कुतपानाञ्च तपतेः | कुतपानां ज्ाद्मणानाम्‌ | पाखण्डादिभिरालापं न qatar यतात्मवान्‌ ॥ विप्राय efaut दला नक्त ysita वाग्यतः। तिष्ठन्‌ व्रजन्‌ प्रस्ितश्च चुत प्रसवलितादिषु ॥ श्रादित्यनामस्मरण कुर्व्याद््वारणं तया । अनेनैव विधानेन मासान्‌ द्वाद वे क्रमात्‌ ॥ उपोष्य पारणे git aS] जगहुरूम्‌ । goa श्रवणे Away पुष्टिमाप्रते ॥ एवं a: पुरुषः कुर्ययादादित्याराधनं इएचिः नारो वा सखगेमभ्यत्य द्यनन्तफलमस्ुते ॥ दृत्यनन्तफलमप्रमौ

१॥ च aa

>; छत्यरत्नाकरः |

देवौ पुराणे मनुरूवाच- यदौच्छति सखभरत्तारमिह जन्मनि चापरे) कन्या gaigquae विष्णुना कथितं त्रतम्‌ ॥ स्वैपापडर TU सव्वकामफलम्रदम्‌ | उमामादेश्वरं नाम avai विधिना यथा ॥ भरौष्ठाञ्चिने तथा मागं ठे भाग्येऽयवा पुनः | मैवे massa काय्यैमष्टम्यामय wet ॥ det भाद्रमासः, aa स्टगशिरमि, भाग्ये परव्वफाल्गुन्यां, मैच अनुराधायां, शाक्रं च्छष्ठायां, WET श्राद्रायाम्‌ | पूर््वद्कि च सपन्नौकं दाम्पत्यं शएभसंयुतम्‌ ॥ एकभार्ययारतं वत्स ! सब्वैधम्मत्रतान्वितम्‌ | श्रामन््यान्येष युवां प्रातः काय्यंस्वनु यदः ॥ श्रच च मन्तप्रयोगे नरनारौकरैके cea वाक्यं प्रयोक्तव्य सह्यधिकारस्य नरो वेत्यनेन" पुरुषभ्या्ययेऽधिकार कथनात्‌ | मुदान्वितस्तथा gaia कलिः उन्दरविवच्ितः। मधुरान्नेन भोज्यन्त्‌ चौरे चुयवश्ालिभिः ॥ -सितद्धच्छे तथा रक्ते WH देये च वामम । fade सदे वस्ते देवदेवो प्रमाधके ॥ सिते देवाय रक्ते Ta कात्वा Saat पूज्य aise प्रतिमासु वा।

१4 वेत्य भेन | ₹२ A Bara

RATATAT: |

war दिशां बलिं दत्वा वितानमवतारयेत ॥ WATS चतु्दारं गोमयेनोपलेपयेत्‌ | चतुष्कं श्रालि गौधरमवकरुपनो भितम्‌ ॥ दौपमालान्वितं war दाम्पत्यं भोजयेत्ततः | शङ्करं मनसा ध्यायेत्‌ शक्र! भक्तिसमन्वितः ॥ देवञ्चन्दनका्पोरकपूरागरुभूपितम्‌ ।

= जातो पुन्नाग-मन्दार-ग्रतपेः सुमानितम्‌ ॥

ware युग सम्नोतं चधा कृता प्रद चिणम्‌ |

युगप स्तो पुंसौ | सुखालापेन sate ष्णयन्तौ तसुमेश्ररम्‌ ॥ श्राचम्याघेपाचन्त्‌ दद्याङ्न्धोदकं तथा । मददिरण्धं waar पुन्ंला चमा पयेत्‌ ॥ at श्राचमनं कारयिवा-- Maat मे sang सन्वैदेवपतिः पतिः। उमामन््तेण चोमे tran TET ॥ पूजिता सतव्वंकामार्थान्‌ प्रयच्छत्य विनारतः | aaa प्ाभ्रुयान्ञारौ वियोगं सुरेश्वर ॥ दृह जन्मनि सौभाग्यं धनधान्यसुखानि च।

wat याति परं स्थानं शङ्रोमाममन्ितम्‌ ॥

तत्र भुक्ता महाभोगानिदहायाता महाकुले | aga इद्धि सपन्ते पतिं विन्दति शोभनम्‌ ॥ लावण्छरूपमन्यन्ना भन्त्॑ेषटा सदा भवेत्‌ |

२८१

43 कत्यरनाकरः |

कत्यरन्नाकरः। २८३

areata समस्तस्य विभवान्तःपुरस्य च ॥ यतौ वा व्रतसम्पन्नौ जटाकाषायधारिणौ |

Bear Mazer च त्रधियाधिविवल्जिंता | तौ भोजयेदिधानेन शूलपाणि -जनार्नौ ॥

क्ता यथेश्ठितान्‌ कामान्‌ Vga पतिपूृव्विकाः ॥ fea यान्ति सुरश्रेष्ठ शङ्रोमािंकाः faa: | नरो वानेन विधिना नारौणां भवते पतिः॥

क्षमाप्य विधिना वत्स aaa प्रसाधक |

a तु दक्तिणा विष्णोर्मौक्तिकं were च। दलानुत्रन्य तौ लोकौ क्रमादेदचये व्रजेत्‌ ॥ तौ लोकाविति वेष्णव-श्ाङ्गरो |

wag: सव्व्तानां पतिलसु पगच्छति |

शङ्करोमात्रतं शक्र May पून्वेमनुठितम्‌ ॥ Yat भोगांस्तया श्रक्र Terarat नरेश्वरः।

रत्या देयाऽरुन्धत्या च रोददिण्छा Bana! | कुले भवति worst सुख-पुतादि संयुतः ॥

छतमासोत्‌ Perey ताञ्च सुञ्जौत तत्‌ फलम्‌ ॥ दृत्युमामहेश्वरत्रतम्‌ |

पव्वेभावाद्धधक्िः शिव-वि्ुप्रसाधकत

योगं प्राप्य परं याति यत्तत्‌स्थानमनामयम्‌ |

दति विष्णुशङ्करयो बनम्‌ |

देवौपुराणे- इन्द्र उवाच-- कथितं श्रङ्रोमास्यं aa मनसि ठुष्टिदम्‌ |

भवि्यपुराणे विष्णरूवाच--

ओओ तुमिच्छाम्यहं तात विष्णुशङ्रसंज्ितम्‌ ॥ बर्मन भाद्रपदे मामि प्रणक्ताष्टम्यासुपोषितः।

पूजयेच्छङ्करं भक्त्या यो नरः agarfaa: |

मनुरूवाच--

यथा SHat तात तथा कास्यैमिदं aaa | स याति परमं स्यानं aa देवस्तिलोचनः।

तथा काय्येमिति पूनवीक्रभाद्रमासादोनां सर्व्वषामतिदेग्रः। wa पूजयेद्यस्तु gaat सदितं सुने । किन्त पौतानि वामांसि केशवाय प्रकल्पयेत्‌ ॥ फलानां मकलेद्रयेः गन्धपुष्यविलेपनैः |

गन्धपुष्यं तथा धूपं सखुगन्धञ्च अनादंने | फलानां मकलेर खण्डफलेः ।

काय्यं पूजनसनभारे लङ्का दधिश्रकंरम्‌ ॥ एवं तौ प्ूजयिला तु प्रतिमाखण्डिलेऽपि वा । wee age वत्स वेदसिद्धान्तपारगौ ॥

खर्र -नारिकेलेख मातुल ग फालेम्तथा | पूजयेच्छङ्धरं भक्तया goer विधिवद्धिज ॥ दध्यचे दवंजश्रेष्ठ wa टता चिलोचने |

Ee

छत्यरनाकरः |

gataing समन्य aaa: agar fea ॥ a gassasansfa waza वन्दिता | पूजिता दह aa यन्या दुष्कुतं कृतम्‌ ॥ एवं ग्ज्य देवेशं gaily त्रहानन्दन aga: we दद्यात्‌ नारिकेलादि aaa! | दधि wim गहं गच्छेत्‌ चमयितला चिलो चनम्‌ | gat गौरौ war ब्रह्मन्‌ श्ङधरस्त॒ फलानि वे ॥ ag तम्यां तिथौ ब्रह्मन्‌ पूजयेच्छङरं नरः | aa गच्छे रम्यं दिव्य-गन्धन्वैसेवितम्‌ ॥ छलोपवासं सप्म्यामष्टमया पूजयेच्छिवम्‌ | aaa विधानेन सर्व्वकामान्‌ स विन्दति ॥ faai प्राप्नोति विद्यार्थो gare? पुच्रमाभ्रुयात्‌ | धनार्थो धनमाप्नोति arataf लभते च ताम्‌ ॥ मनसा यद्यदिच्छत तत्तदाप्नोति मानवः | य एवं पूजयदेवों wan मानवः फलेः । समस्तजन््मपापौ घान्मुच्यते ना HT: | कृतोपवासः सप्तम्यामषटम्यां पूजयेच्छिवम्‌ | gained fare दष्यक्तफलेः wa: ॥ , ततः सनयूजयेदधिप्रान्‌ फलेर्नाना विधैदिंज ॥ अन्निपक्रमश्नौयादन्नं दधिफलं तया । saat ब्रद्मजनन्नो यान्मधुराचितम्‌ ॥ दद्यात्‌ फलानि विप्रेभ्यः फलाहारः खयं भवेत्‌ |

re

HATA: |

प्रणम्य भरमा gai fray शिवमाप्रृयात्‌ ॥ य एवं कुरुते भक्तया मदादेवस्य पूजनम्‌ | गणत्वं यात्यसौ aga मुच्यते ब्रह्महत्यया ॥ एवं gar पापहरा अष्टमो द्वेसे ज्निका । चतुर्णामपि वर्णानां स्तौजनस्य विशेषतः ॥ दति दर्व्वाष्टनौत्रतम्‌ | ब्रह्मपुराणे जनादन दुर्गा च धनदो वरुणस्तथा | वनस्पतिश्च पञ्चते नवम्यान्तु छते युगे ॥ उत्पादयेयुगरमांतु्यथमिद दे दिनाम्‌ | तस््रात्तान्‌ पूजयेत्तत्र भच्चेगोधूमसम्मवेः । गड़ाज्यमरौ चोपेतेः पुष्यधूपै्यधाक्रमम्‌ | गोधृमेस्तपंयेदजि गोधूम च्॑येद्ध रम्‌ ॥ तज्निवेदितश्रि्टानि wants प्रयतात्धवान्‌ । दत्वा विप्राय विप्रभ्यो दद्यात्तान्येव दक्षिणाम्‌ ॥ सुसंछ्छतायां नद्याञ्च सुपुण्धे च जलाग्रये। श्रारामे sass पश्चाहुज्ञोत तान्यपि ॥ देवोषुराणेः ततः कदल चुदष्डन पताकाश्च मरसुच््रेत्‌ | sary विविधाः शोभाः श्क्रकेतुमसुच्छरये ॥ प्रौष्ठपदे तथान्यं -शक्तायां ओोभने कणे | श्राश्चिने वाथ श्एक्तायां ्रवणे वाथ चोच्छ्रयेत्‌ ॥

| Tae: २८७

र्‌ FATA: | + 1 चं 6 ~ प विष र 7 ५. we fears wr लभेत्‌ Uae दगाब्दिकम्‌ | मासि भाद्रपदे maaaat दिजपुङ्गवाः। We ठानहृतानाञ्च तस्य way भवेत्‌ ॥ विष्णधर्ण- गोधूमभक्तान्‌ सगड़ान्‌ दला पुष्मवाभ्रुयात्‌ ॥ “i ‘ यदा त्‌ शक्तदादश्छां ass aaa भवेत्‌ ।

ब्रह्मपुराण नभस्यान्ते दशम्यान्त्‌ कश्यपो लब्धवान्‌ वरम्‌ | want वितस्तायाः anes पुरातने ॥ एकाद श्वान्ततो az: स्तौ भारय्ामदे शयत्‌ |

तदा मा तु Berger दादे विजया स्मृता ॥ तस्यां जातः wT चातो wala मानवः | पि = bb वकप्रजायाः सर्कालं फलमन्ृते ॥ ॥ VAI WAM जघ्नस्छाप्नोति तत्फलम्‌ | स्नानं मरस्रशणितं तथा वं विप्रभोजनम्‌ |

रसातलगता सा च द्वादश्यां शङ्कराज्ञया ॥

श्रय जाता चयोदश्वां शलभेदाद्रसातलात्‌ |

sagt पुननेष्टा पौणमास्यां समुत्थिता ॥ Waa महस्ा्यफललो पमः ॥

Ea निक््रान्ता फणामार्गंण सा नदौ | ब्रह्मपुराणे दश्म्यामादितः स्नात्वा दिवसेष्वपि ang | y © famagient प्राय प्रजयेत्त जनादेनम्‌ |

a = a : ग ah पश्येत्‌ सम्पूजयेत्‌ ध्यायेत्‌ पिवेत्‌ क्ञायाच सब्वैदा ॥ मामो भ्रपदः शुक्दादभे श्रवणे वृधः ॥

गन्वेमच्िश्च नेवर्थूपदोपेः सुगोभनेः | WHR: मदय: कालः Teese दिवाकरः

श्र्गरागेश्च fafaigea: पुष्ये विलेपने: ॥ THE: ARTY स्त्रौणामाभर णेस्तथा |

भिंहात्ततोयद्रेक्ाणः meaty मङ्गमः ॥ दरेकाणोरागेस्ततीयभागः |

फलेमृलेस्तया शाकिन ह्मणतपलेः ॥ ब्राह्मण ASH: पां इट्यनन्दनः ।

पूजनौया विषेण वितस्ता भिन्धृमङ्गमे | awarstea: कायैः पूज्याश्च नटनन्तेकाः ॥ भविष्यपुराणे © मामि भाद्रपदे war दादौ श्रवणान्विता | महतो द्वादग्नौ ज्ञेया उपवासे महाफला |

\ जितन्त «fa way eUarorieid धनम्‌ ॥ यृगपु्रादग्रेतानि दुलंभानि सरैरपि । Bama BAIT येषां दैवतमुच्यते ॥ भिंदखिते तु aries श्रवणस्य दिवाकरे । मुधा दादौ शक्ता न ब्णद्धाद्रपदाडृते ॥

acc RATATAT: |

aqur बुधवारमद्िता | सुद्लेभा च सा ger विजया दाद्शौ WaT!

sage मर्त्यानां कद चिव्यानन नित्यशः ॥ आक्क्चिकौ तु तां magi सन्वैसम्भारन्तः) एकादण्वामुपोगादौ strat quaifed: ॥ प्रयागादिषु aay नदौनां सङ्गमेषु च। कला खानन्तु विधिना दषो केशरं प्रपूजयेत्‌ ॥ जले स्यलेऽम्बरे मूर्तौ कुमे वा कमलोपरि | awt विप्रे गति गुरौ पितय्यैपि च मातरि ॥ श्राह्यामन-युण्ा ह-सखागतेरथ विस्तरः । श्राह्यावारनं कछला | पाद्याष्यं पुष्य-धूपेख BIA ge चामरैः | अङ्गरागः सुगन्धश्च पयमा पायसेन च । agian: शाकेमोनेः शएद्वेमनोरभेः ॥ मधुपक दधि कौरमधुभिः साचतेस्तिलेः | माया च तथा लाजैर्मनोज्ञेदंशसम्भतेः माचा परिकदो वस्त्रादि: |

, पवित्रैः पानकरयैर्नो नृत्यैः म॑वाद्यकैः | स्तोजरनेकैः पौराणोवंदमन्तर सयसंखनैः ॥

५ ` सुसंख्तेरष्ययनम्छतः |

। पौरुषेणाय qa सत्ररन्ेच वेष्णवेः |

ean समभ्यच्यं द द्याज्नलमयोथ् गाः ॥

[कः ^

छव्यरनाक्ररः | Se

जंनमयोर्गाः जलघनूः । एकवचनान्तञख पाठः पारिजारोय-

अत्यनशुद्धयादिपाठविमम्बादादुपेचितः | awe च विप्रशः ्रद्धापूतेन रतमा | सौवर्णो राजतौ ad} रङ्गजं सप्सयौञ् ताम्‌ ॥ गतमानान्तृ मणिकां जलप्रणां दग्रोभनाम्‌ | तस्यान्तु जलपर्णायां daw राजतञ्च वा | तान्नरङ्गमयं पाच एय वा सुशोभनम्‌ |

aU परमान्नेन दधि मर्पिर्गडेम्तया ॥

WATT चोर-मधृभिम्तिल-चामौकराम्बभिः । ९

सेवितं मन्तपूतन्च दद्यादाच्छादनं शभम्‌ ॥ जलधेनु aaa aaa सद्‌गेन च |

मपतिकेण wea वन्त्रेणक्ाद्य यत्नतः ॥

कतरेण च सुप्रदधेन सन्माकराद्य malar |

` विचच्चरदइतादो षाद्रद्धौ माच वेद्युतात्‌ ॥ जितन्त दति मन्त्रण इषोकेरं सरन्निह |

बराह्मणेभ्यः परां अद्धामाञित्य सुस्मित; ॥ दद्यादुपानहौ तदत्‌ पादुके तदनन्तरम्‌ |

रजतं गां तथा शमि सुवणं tata वा ॥ Vaasa werfa शयनानि च ।

श्रासनान्यय भाण्डानि वस्ताण्याभरणानि च ॥

१ AD सपचान्तां | २ A वियच्रकृतान्‌ दोषाव्र्तद्धौमांशच वैद्यतान्‌ | ३9 4

E छत्यरलाकरः | छयरनाकरः | २९१

उदिश्य सन्ना foes Ceara माटकांसेया | wey लचणोपेतां सङ्गमस्तानयु खदाम |

wrai-fas-gearg ये केचित्‌ पितरश्च तान्‌ ॥ तामालभेत aaa खानकाले सदेव fe ॥ मणिका मणिरिति प्रसिद्धो जलाधार विगरेषः | मणिका-पाचयोः ग्रक््पेचया मौ वणा दि विकन्पः |

जितन्ते इति मन्तेण--

गोच-नाम-खधाकारंः पिटयज्ञविधानवत्‌ | पिदण्यश्चान्नमक्चय्यमिद मस्ति सज्ञपेत्‌ ॥ RAAT RAAT wat भवति Awa: |

Use ease: Nat भवति चन्द्रमाः ॥ जितन्ते पुण्डरौकाच जितन्ते विश्वभावन |

नमन्तेऽस्त॒ इषोकेग महा पुरुषपृव्यैज | ॥ इत्यनेन wa स्मरन्‌

जल दानान्तु TET: सुप्रसन्नो भवेत्‌ मदा | रजतेन प्रदत्तेन Ra: स्या ASAT: ॥

सुवर्णन तु दतेन बद्िनि्यं प्रशौदति ॥ गोत्र नाम-खधाकारैः पिटयज्ञविधानवत्‌ |

tara agi पिचादौनां लभते, कपर्दिनः सौरभेयः शिवद्रषः। wa दत्ययिमानुवाद्बलेन होमः प्न्यमनु पन्यस्तोऽपि श्रस्यानन्तफलदः । शरतमानां ग्रतसम्मितां श्तरुख्यामित्यवै; | दद्याज्जलमयोख गा दति वचनात्‌ |

हस्त्श्वर थयानेख्च मघवा श्रा सनेस्तया | श्रयनेवश्प भिर्धसग्कत्रेणाकंख तुव्यति ॥ उपानद्यां यमो गोभिः सौरभेयः कपर्दिनः । पादुकाभ्यां प्रदन्ताभ्यां पद्मयोनिश्च ठुव्यति ॥ अलङरेस्तया माचेजंगन्म्ाता च पाव्वेतौ | ॐ दानं होमो जपः प्रजा तथा त्राह्मणतपणम्‌ ॥ शतः परन्तु सें गङ्गावरणमङ्गमम्‌ | | नदौनां सङ्गमे ara तथा विप्रेषु दकिणा | अवकादाद चोभे बुषवारो यद्‌? भवेन्‌, | सदख्गुणितं तच सव्पैमच्तयसुच्यते ॥ a: प्रौणाति eas तच agreafaa: | ख मरव्वलोकान्‌ जयति याति विष्णोः पदञ्च तत्‌ ॥ तारये् fags सर्व्वान्‌ द गूर््वान्‌ curacy | तस्मिन्‌ काले तु ward वितस्तां भिन्धुसङ्गताम्‌ ॥ सुश्नौतलेन gaa जलेनालोद्य स्टत्तिकाम्‌ |

तदा afer नरः ara मन्निरहित्याफनलं लभेत्‌ ॥

श्राद्धं करोति awa तस्मिन्‌ काले यग्रखिनि!।

तारयिला पिदन्‌ सर्व्वान्‌ विष्णलोकं म गच्छति ॥

afafear नदौ विशेषः । afaa गङ्गा-वरणानद्यो; aga । विष्णुधर्मोत्तरे द्वाद गोसुपक्रम्य--

गोदः प्रयाति गोलोकं मासि भाद्रपदे faa: |

५

er छत्यरनाकरः | । ˆ .- वो ॥ क्रव्यर्न्नाकरः। २८३

तथा भाद्रपदे मामि wana तु Saar ॥ sat famed

नक्तचयुक्तासेतासु तथा दानमुपो पितम्‌ |

aa ayaa ज्ञेयमनन्तं दिजसनत्तमाः ॥ दत्यन्तेऽभिधानादच गोदानादिकमनन्तफलमित्यथः ब्रह्मपुराणे

इन्द्रो भाद्रपदे मामि एएक्तपक्त तु मनव्वेदा | निकः मन्वशस्यानि Aaa फलानि च ॥ staulagqeny ताडयेत्‌ पातयत्यपि | agaratfa सर्व्वाणि वद्धंयन््यखिल्ं जगत्‌ ॥ तसात्‌ म तच Fee: BHT दिने दिने। मगणः सायुधञ्चेव मानया तः सवाहनः ॥ azfafaeat देवो राज्ञा प्ज्यो fanaa: | भकतऽरनेः Wea: सधूपनेः |

तमु दिश्वाच्॑येदिम्रान्‌ तया रङ्गो पज पिन: ॥ | = दिने दिनदत्यन्वयस्वितौ nad व्याप्य

Way Gat |

शिष्रास्तु-- इष्रत्यानद्धिनादारभ्य विमन्नंनं यावदिचुदण्डादिनिष्वित

अचौ जयन्तमदितमिद्धमच्ंयन्ति अवणाद्यपादे गकरोत्थापनं भरण्यां

+ विसब्नैनभिति वदन्ति । ` फलमिदहानुवा[दकं श्रोषधघोपाकादि. गरक्रमुदिश्ये wea

मद्धानयेत्‌ |

दादण्छां भाद्रमासस्य सिति पक्ते विगषतः। शक्रसुत्थापयेद्राजा शक्र-ग्रवण-वामवेः॥

विश्वे समुत्थितोऽश्चिन्यां श्रवणे यमदेवते वासवे छृत्तिकायान्त्‌ निभि क्रन्त वःमयेत्‌ ॥ alent परित्यज्य तिथावन्यच कुचा चत्‌ गकर उत्थापितो दन्ति राज-विप्र-रुषोवननान्‌ ॥ मौ रि श्मिजयोर्वारे सूतके eae तथा ,

भवूमिकम्पादिकोत्पाते शक्रं नेव प्रदासयेत्‌ ॥

प्रूजामन्तः-

णच हि सर्व्वामरसिद्धमाध्ये-

रभिष्टूतो बज्ञधरामरेशर ¦

agian श्रवणाद्यपादे

BRIM पूजां भगवन्‌ नमस्ते ॥ फेरावतसमारूढो वज्रहस्तो महाब: | शरतयज्ञाधिपो देवस्तस्ने इन्द्राय ते aA: |) THRE: GUPTA aera: पुरन्दरः। TH सर््पलोकानां प्रजेयं प्रनिुद्यनाम्‌ ॥

दति इन्द्रोत्थानदारगरै ।

3 RATE । HATA: |

अथ शष्टादारपरिग्टदोतानन्तत्रतम्‌ | ( ® कर्डिपा चाचतशएतियकं सम्पूजिते मेने तु ध्वजाकारास रिपु | arin दद्यादविजपङ्वाय | भादर प्एक्तचतुदेश्यामनन्तं पूजयेद्धरिम्‌ ॥ “| त्विव जमोदररोचेषाञञ- अनन्तं दर्भमयं कला वारिधान्यां स्वापयेत्‌ | मनन्यचेता यमदिन्ृषनदः! ॥ 2 amy दद्याद्यदि शक्तिरम्ति अनन्तसंसारमदासमुदरे रौणे: खुरेहममुखो सवत्साम्‌ । aia समभ्युद्धर वासुदेव | घेन नरः Deaat प्रणम्य अनन्तरूपे हिनो नच ८ सवस्तरघण्टाभर णां द्विजाय ॥ अनन्तरूपाय नमो नमस्ते ॥ धेनु हेममुखों सुवण्टङ्गो मन्यच दनात्‌ | कि श्रटण्वन्ति | श्रासप्तरात्राद्‌ दयेऽधेमस्य मन्छपुराक- नारद 2 ष दातव्यमेतत्सफलंः नरेण । कथमधेग्रदानन्तु FAA तस्य वे प्रभो । ६

i च यावत्समाः सप्त दशाथवा स्य- विधानं aera पूजने ase मे ॥ |

Sat उवाच। प्र्यूषसमये विदान्‌ ङुर््यात्तस्योदये निशि । खानं शक्ततिलेस्तदत्‌ प्एक्तमाच्याम्बरो wet ॥ स्थापयेदव्रणं Gal माल्यवस््रविष्छषितम्‌ | , पञ्चरलममायुक्त EAGT संसृतम्‌ ॥ नानाभच्छफलेयुक्त ताञ्नपाचसमन्वितम्‌ ॥ agen पुरुषं तथेव सौवणेमत्यायतनबाहदण्डम्‌ | ८ चतुसंजं gage निधाय \ घान्यानि भक्नाम्बरसयुतानि ॥

रथोद्धंमघेव वदन्ति केचित्‌ ॥ कागपुष्यप्रतोकाग्र ! अग्निमारुतसम्भव | । मित्रावरुणयोः ga! कुम्भयोने ! नमोऽस्तु ते ॥ प्रत्यब्दञ्च फलत्यागजेवं gaa सोदति । होमं wal ततः पञ्चादन्नयेन्मानवः फलम्‌ ॥

अच्रागर््याधेदानमन्तः-- काग्रपुष्यप्रतोकाग्र श्रग्रिमारुतसम्भव | दृत्यादिरेव बोद्धव्यो मन्त्रान्तरानुपदेशात्‌ | गन्धादिकञ्च ॐ

ane नम इत्यनेन दातव्यम्‌ । सामान्यप्राप्नलात्‌ विगेषानुप-

१ B—fege: सन्‌

HALA |

देगाच्च। भरघेटानन्तु मतोयग्रङ्खन सितपुष्याचतैः काय्यं actus परापो- अगस्त्या एव तयाकथनात्‌ । मफलभिति पाठं तु तेव फलान्वयः। भक्तःविल्वाचतैः quefagaigiiian: स।मान्यः सव्वेदेवानामर्घाऽयं परिकौत्तितः | दति देवोपुराणएवाक्यादेभिद्रवयेरधेद्‌ानं तस्य॒ संवत्सर मण्डल- बजिहरण एव तदेवानामेवर कयितलरात्‌ । za बोजप्ूर नारिकेलं रम्भां जातोफलं तया | खरूर-चूत-द्‌ा ङ्यः फलान्येतानि वर्तयेत्‌ ॥ दति शिष्टवाक्यात्‌ प्रतिवषं क्रमेण फलत्याग दति । aaa विधिना यस्तु पुमानघं निवेदयेत्‌ | इन्द्रलोकमवाभ्रोति रूपारोग्यममन्ितः ॥ पञ्चरल्न सप्तधान्यानि परिभाषायामनुमन्धेयानि यमदिड्युखम्य इति waa af कुभखापनादौ प्रयो गाङ्गकन्तु THAT | aaa लोकानाप्नोति सपतर््यान्‌ चः प्रयच्छति | यावदायुश्च यः बुर्य्यात्‌ परं त्रद्या धिगच्छति ॥ दति पठति श्रटणोति ara एतत्‌ "वद्ुयुगलप्रभवस्य सस्मदानम्‌ | सहृदपि च ददाति मोऽपि विष्णो भवनगतः परिपृच्छति aca: ॥

2 1) रक्त-- गन्ध--। ९ B युगलसुनिप्रभवाधे-- |

कछ्यरलाकेरेः | RCO

रत्र चेवं ma प्रथमं यथोक्तान्‌ यथोक्रकुम्भस्या पन यथोक्तसौ वणेपुरुषस्थापनञ्च ततोऽगस्लप्ूजाऽघैदान ठः सद्ावाद्रति भिराज्चदहोमः सखयमाचाय्येदारा वा. ततः फलत्यागः Wad पुरुषदानं मन्यन्तो सेनुदानस आमपनराचादेवमयमर्थः यक्िन्नणकेऽगस्त्योदयः तस्मात्‌ wat यः सप्रमोऽशम्तत प्रागघ्य दातव्य इति, अ्रगस््योद्यःम्तमयौ च प्रति ब्रह्मपुराणम्‌ - wre द किणाराग्रामाभचित्य नभसि fea: | बरुणस्याद्ाजो योगो विन्ध्यपाद्‌ विमदंनः ॥ कन्याभ्यः पञ्चिमेभ्यः Fee प्रारभ्य संख्यया । शरान्‌ दाविति यावत्‌ भुक्ते दयेत्‌ रागिषु ॥ दासप्ततिमिति कन्यतरौ पाठः | उदति तावद्धगवानगस््यो aitfa तोयभुक कतां गभ्यः पञ्चमेभ्यः षड्भ्यः प्रारभ्य पूव्वेवन्‌ ॥ agisnay यावच्च भुंक्ते भानु्यथाक्रमम्‌ TABQ पातालं प्रयात्यस्तमुपेति च ॥ तथा तदेव कृतोपवासः मग्पश्वेद्‌ गस््सु दितं मुनिम सव्वैकामप्रदं YQ सव्वैकामप्रवद्ध॑नम्‌ । प्रतः स च भगवान्‌ श्रद्धाभक्तिममनित्नः।

परणङ्मभेः सङुद्माण्डे यवे via एतेन च॥

१ 1) अच्चितव्यश्च भगवान्‌ |

0 । | छृव्यरलाकरः |

जातौ पद्मोत्पलेः एएमरैखचन्दनेन fata च । एवन्त यो ददत्यघेमगस्याय महामुने |

mae तेस्तथा वस्ते Ta: मा गरमम्मतेः। मर्व्वपापविनिसुक्तः wat तरति दुगेतिम्‌ ॥ उपानच्छत्दष्डेथ पाद्‌काञ्जन वल्कलः ॥ कन्यां ्रकप्राचोनषड्ष्टकादिश्वूतां शकादारभ्य दाविंशतिमश्रकान्‌ शररिणा परमान्नेन फलेः पुषयेश्च शोभनः | यावद गर्यो दयस्तत्र॒ प्रयमोदयदिनादारभ्ये मप्तडिनाभ्न्तरेक- अन्यपरकारोभच्छच होमेन प॑पे: ॥ दिवसेऽगस््याघं श्राचारात्‌ | एवञ्चोदयप्रति पाद कत्रह्भपुराणस्यःप्यय- श्राशास्य च एभं काममुदिश्य च मनोगतम्‌ । सेवाः, अतः-

यद्यहं प्राभ्यां कामं भगवन्‌ मनसेख्ितम्‌ | अप्राप्ते भास्करे कन्यां मचिभागेस्तिभिदिनेः।

amare fant ततस्तां पूजयाम्यहम्‌ ॥ इत्यादिवाक्यं च्योतिःश्रास्तौयमनादेयं wana ततो इत्युक्ता पूजयेत्‌ पादे वज्ञ yeaa | बलवत्वात्‌ ब्रह्मपुराणायंपरवेनेवानेतव्यं यथायथं कन्पच्रयदचेतत्‌ ब्राह्मणान्‌ भोजयिला हु ततो सुन्नौत वाग्यतः ॥ फलान्यपि भिन्नान्येव | नरभिंपुराणे- एवञ्च

यदागस्योदये मापे? तदा सपसु रातिषु | कन्यामनागते Ga wal वै सप्तमादिनात्‌ | mea ददात्यधे नला पुण्टवि्धये ॥ कन्यायां समनुप्राप्ने wae: सन्निवन्ते ॥ शङ्ख तोयं विनिःचिष्य सितपुष्याचतैरतम्‌ | दृति खागमदयं aaa मन्त्ान्तरच्च वैदिक wa मन्त्रेणानेन वे दद्यात्‌ श्ेतपुष्यसमन्िनम्‌ ॥ "निवन्यृ्यासेन पौराणिकं मन्म लिखताः सामान्याधिका- कागरपष्यप्रतौकाश्र श्रग्निमारुतसम्भव | रिकमधं कथयताऽनादृतभिति सव्वैवणसाधारफ एव पौराणिक मित्रावरुणयोः Ga कुम्भयोने नमोऽस्तु ते॥ aaa दूति।

श्रनेनाधे दला प्ठेत्‌ | कामधेनौ तु नरसिंहपुराणलिखनं मूले तद्‌नेनेवादृतम्‌ | ‘srara} afaat येन वातापौ च महासुरः | विष्णः मुद्रः शोषितो येन म Acme: प्रसोदतु ॥ प्रौष्ठपद्यां तदक्तायां गोदानेन सव्वैपापविनिथुक्तो भवति |

१ मले आतपिः. वातापिश्च | ९0 न ९ ^ Rafter |

कछव्रनाकरेः

Bee FALAHAE: |

तथुक्तायं प्व्वभा्रपदोत्तरभाद्रपदयोरन्यतरनक्चयुक्तायाम्‌ दुगाधिकार दवोपुराणे-

Weqet प्रकर्तव्यः पूजा जागरणं निशि

दानमागरपारिजातावष्येवम्‌ |

ब्रह्मपुरारे-- ) मद्ोसवविघानेन मौचामलिफलं wa ॥

विष्णघर्मात्तर- |

परतवेभाद्रपदायोगे पौ णंमास्यां fanz:

Amy प्रौष्ठपदे पौणमास्यां मदाफलम्‌ |

शक्रा्ि-यम-जालम्भो-वायु-वित्तेश-शङ्करान्‌ ॥

भदाफ़लमित्यस्यान्यतोक्तदानफला तिरिक्तफलदाचकमित्यथः |

लोकपालांस्तु Tart चेलोक्यस्याभ्यसेचयेत

aqui

प्रथिव्या धारणार्थाय तयानन्तञ्च भोगिनन ,

जाद रामः | याचिृत्य गायों awe धम्मं विस्तरः |

त्मात्तच लिखेत्‌ पद्ममष्टपत्रं सकणिकम्‌ | टेत्नासुरवधो पेते तद्धा गवतसुच्यते

लिखिला aq यो दद्याद्धेमसिहममन्वितम्‌ |

किकायां लिखेत्तच सानन्तं कमलो द्वम्‌ ॥

पौणमास्यां प्रौष्ठपद्यां म याति परमं पदम्‌ ॥

शच्यादिषु च पत्रेषु वासवाद्यांख मायुधान्‌ |

यद्ान्‌ नागान्‌ क्रमेणव यथाषूपान्‌ ममािखेत्‌ ॥ ४

५ मदामान्धिवियहिकटद्कुर मौव रशचरात्मज महा सान्धिविग्रदि्-

लतः क्रमेण तेनेव ख्यापयेत्‌ कलमान्‌ परदभान्‌ | age चष्डर विरचिते शत्यरलाकम भाद्र कः ॥

पश्चात्‌ ayaa tare HA AISS: GT: |

श्रष्येपाद्यादिभिः मम्यक्‌ धूपमान्यानुलेपनेः Ben ५

Va: मव्वफलभच्छे्हामि त्राह्धणएतर्पणेः ॥

भ्रधाश्चिनरत्यम्‌ |

भ्न वथपुराश-- सुमन्त॒रुवाच-

= Se + मनोज्ञः ATS: Vt: सव्व॑ग्रस्यममुद्धवेः |

श्रोमानाश्वयुजे मामि यः वुर्य्ाक्रभोजनम्‌ |

नु्येगोतेस्तथा ae: म््व॑कामार्ध॑सिद्धये ॥

भ Qarmae भुज्नानो जितक्रोधो जितेन्द्रियः ॥ Tamaya बन्धुभ्यो धाना देयाश्च meaaq |

: Pik earat पड्मवणभिं भानोरमिततेजमः | गात्रौ धानाः खयं भच्छाः सयमप्य्विवेकिभिः ॥ ५

~ iy ~ ~ दिव्याभरणसम्पन्नां तरुणोच्च पयखिनोम्‌ ॥ धाना खष्टयवा agfefa प्रसिद्धः} a \ eae

१ 2B मिताशनम्‌ | १ Dam)

BoR ल्व्यरनाक्ररः

A ' ३०३

पुच्छमौ क्तिकसङ्धाओेरिन््रनौलोपगनोभितेः ५ ५ जञोवच्नौवकसंयुक्तेविंमानेः साव्वैकाभिकः ॥

गच्छेद्वानुसलो कलं तेजसा रविसन्निभः |

अश्सेधमदहस्रस्य फल प्राप्य fea ada ॥ द्विजाङ्कप्रभरा त्यः कान्त्या पुष्यायुधस्य च।

. ष्यक यानमारूढो मोदते गोः समाः 1 कान्या विधुसमो राजन्‌ प्रभयाऽण्डजमन्निभः ॥ पु टो मोदते श्राश्वतोः ममाः।

ga सप्तमौ दयव्यतिरिक्रयावदाश्चिनदिवसे नक्तभोजनं मत्य

afed गोधूमगोरसन्लानं पक्चयोः सपतम्युपवासः चिसन्ध्यं षण्डि-

महाङ्गो धूपः परिभाषायामुक्त. दिजाङ्चन्माः। आश्िनप्रकरणे ब्रह्धपुराणे

Was नवं धान्यं पक्त ज्ञाता सगशोभनम्‌ |

केयस हितभान्च्चनमघः ्रयनं स्वभ गव्छँनञ्च gad लगति | सुतिथौ च ade समुद्कर्ते सग्ोभने ।

छतप्रधानमग्रनं zara दद्यादा मामान्ते, अण्डज श्रादित्यः।

| ~ गच्छत्‌ Sat विधानेन गौतवाद्यपुरःमरः। राजन्नाश्रयुजे मासि यः कुरय्यान्नक्रभोजनम्‌ | agizay सुज्ञानो जितात्मा संयतेन्द्रियः ॥

त्र af च प्रज्वाल्य वान्ये: मस्तोय्यं श्ास्हरवत्‌.॥ शास्तवदिति खग्छद्योक्रविधिना |

+ < aar eta ततः से क उपवासपरो war नवम्यां पच्चयोदंयोः | होम ततःपञ्चान्नयदधान्यञ्च भ्टेषितम्‌ |

ce

माडेश्वरोः पूजयेत कत्वा रुकामयों एभाम्‌ ॥ # पुयेत फलेमनेरस्लशरर थम॑स्वितम्‌ ॥ = तथा ate श्ेतपुच्यो पलेपनेः । धूपेन च महाङ्गेन खण्डखाद्यादि भोजनेः ॥

| gaat मद्िषाणाञ्च ्टगाणाञ्च तया वधात्‌ | शओरौणचेदधि धिव मांसभो फिततप्यलेः ॥

तेन देवान्‌ fae बन्भुम्तपेयिला यथाक्रमम्‌ | विभज्याश्च यथाग्रत्वा देवज्ञाः शस्यरक्िणः |) नववस्त्ाटठतः खम्बो श्रनुलिप्नः खलद्कतः

faa: wagaqet ब्रह्मघोषपुरःसरः ॥

~ WEA वाद्यरव तुष्टो मङ्गलालभनान्वितःः |

' कुमा स्मोजयेधत्ा arg यो षितस्तथा | \ aS | | भच्छभोज्येरनेक्रे् मासे विधेन प ॥ ( / प्रान्नोचाचिेयकतं नवं कपरानिमनितम्‌ ॥ 4 पूजयिला तु तां gai fag: सद्रोणजेः | = bi ab! कुरूते व तकन्‌ i विल्वपत्राश्ननात्‌ प्रूतस्ततो asta वाग्यतः ॥ ran चोरोदसागरात्‌ YH मथ्यमानात्‌ पुरातनात्‌ ॥

श्यामा देवो मसुत्यन्ना सन्वलकणसंय॒ता |

एवं सम्यजयिला तु भक्त्या माङश्रो नुप । =) 4 2 AB waa विधानेन त्य — | 2 D— आरभनादन्‌ |

i= ०४ छत्यग्नाक्ररः। छ्यरनाकरः | २०५

नारायणानज्नया मा च सुकुमारा यश्रखिन॥ मन्ध्याकाले तु सम्प्राप पूजयित्वा त्‌ मातरम्‌ ॥

ये ददन्ति इतेरदोपानुत्कर पललान्वितम्‌ । ६ न तेषां दुरितं किञ्चिदिद्यते मुनिसत्तम ॥ उत्करं भक्त, पललं मांमम्‌ |

मोदे दमसुद्धता लता परमशोभना |

तां दृष्टा चकितास्तत्र ततः सरन सुरासुराः; ४

मनोज्ञा Gael पक्ष दन्त TWAS तयम्‌ |i

vagal वचम्ताश्च SEIT मन्वे एव ते।

agt ब्रह्मा तथा ईः स्कन्दो विष्णयैमो हरिः । sania च तस्यान्ते द्रारेति भुवि विश्रुतम्‌ ॥

परे च fanafear: स्तोरूपाः an संस्थिता; ॥ परे gaia: fant विनायकः | ॥ माणां पूजनाद्चिप्र! मन्व देवाञ पूजिताः | निष्कलं सकलं वाथ एकं पञ्चकमेव वा ॥

agaist मा guar च प्ूजितव्या प्रयनतः।

पुष्पधुपान्नभच्चायस्तथा ब्राह्मणनर्प्ेः ॥ ६ दौ बालौ च तथा agt मन्यौ तदनन्तरम्‌ ।

धम्मार्थकाममोक्ांख ममुदिश्य कटौरके ॥

पूजयेत्तत्र कन्यास्ये qi प्रजां न लक््ेत्‌ | निष्कलं चनद्रकलाशून्यतियिरमावस्या, सकलम्‌ पूर्िंमा कन्याये + aa चणं gat न लद्ेदित्यस्य चणमपि पूजां gatfeay: | तया--

स्त्रो महायेन wate (?) शत्य-मिच्सुतेः सह |

अनु जिपरेन विधिवत्‌ खग्बिना च सुवासमा ॥ J

निवेदिता yay स्वयं भक्तया न चान्यथा ।

उत्सश्चापि कन्नव्यो गोतनृत्यममाकुलः ॥

खण्लयोँ प्रतिमां war fast वा aay प्रूजयेत्‌ | श्रात्मविन्तानुक्षारेण स लभेन्मौलिकं फलम्‌ ॥

दृति नवान्नद्राक्ताभक्तणत्रिधिः।

मौलिकं साक्ाङ्गगवती परजाजन्यम्‌ | एकं वा यदिव) ea} Bq ar वल्वकौकरम्‌ | away aur देवं महादेवम्‌ | गजाननयुतं पज्य सन्वैकामफलग्रदम्‌ ॥ aarot वेष्णवों वापि कौमारं शक्रवन्दिताम्‌ | ष पूजयेद्यः स श्रा्रोति ई षितं फलसुत्तमम्‌ ॥ दषारूढां महादेवो चिनेत्रां शलधारिणौम्‌ |

देवोपुराण-- एकाहमपि ये भक्तया कन्यास्स्यं दिवाकरे । पूजयित्वा शरिवाच्क्र दौपान्‌ मम्बोधयन्ति उ ॥ 4 भिवाच््र दुगासमृदः, मम्बोधनसुद्ौपनम्‌, एतदेवाच प्रधानम्‌ ।

ते नभन्ते प्रभान्‌ लो कानायुरारोग्यसन्पदः | 1

१ D केषाम्‌ |

३९

4 छ्यरनाकरः | ‘ AATATAT: | पूजयेद्यः ष च्राप्नोति यद्यन्मनसि afeaq ॥ ^ न केतक चातिसुक्तञ्च aan बलान्यपि | तथा प्रमङ्गात्‌-- कदम्बः कणिकारम्तु भिन्ेवारः wag ॥ चन्दनागुरुकप्रूरनखं धपे at सतम्‌ | 8.5 पुन्नागचम्पकरयैव यूयिका बक-मक्लिका । नखं सुगन्धिद्रवयविगेषः- नखोति व्याख्यातम्‌ | तगरान्छुनमक्तो च weal श्रतपच्चिका ॥ मधुकप्ररकाश्कौर रोचना च चतुष्टयम्‌ | सुरसा शरव्वैरौ भद्रा सुरभौ नवमल्लिका | एतेन लेपयेदेवौः सव्वैकामानवाभ्नयात्‌ | दमनो मरूपतञ्च शतधा GuEga ॥ जातौकल्लोलपतेला कुषट-कुङुमपञिकाः | कदब्बेरयेद्रा चौ मल्लिका उभयोः THAT | जातो फललताः ख्याताः BAMA: मदा वराः॥ il दिवाग्रेषाणि पुष्याणि यथालाभेन पजयेत्‌ ॥ नागकेशर AIT सुरा मांसो सवालिका। केश्रकौटापविद्धानि भोणपच्यैषितानि च। सुरा ates'a दति प्रसिद्धा बालिका वार इति प्रसिद्धा | सदंपतितपुव्याणि त्यजेद्‌ पदतानि च ॥ Sana समाख्याता arent सव्वेतः प्रियाः ॥ सुज्ुले्नाचयेदे वो मपक' न निवेदयेत्‌ । मणिमौक्तिकमालाञ्च वितानञ्च दुक्रलजम्‌ | Re Ae फलं afuafagy कालापक्रमपि त्यजेत्‌ ॥ घण्टादि स्वेदा दला देमपुष्यफलं लभेत्‌ ॥ विष्णुः आच्चिनं सकलं मासं त्राह्मणेभ्यः पर्यदं एतं प्रदाया- ुष्येररण्वमशभूते परेवा गिरिमम्भवैः, 6 श्विनौ प्रौणयिला equate |

शरपच्यैषित-निच्दिदरः प्ोषितेजेन्तुवच्छिते । श्रव यमः--

आत्मारामोद्धवेर्वापि पुष्पैः सम्यूजयेच्छिवाम्‌ । छतमाश्वयृजे मासि नित्यं दद्याद्विजातये । पुष्यजा ति विषेण भवेतपुण्ठं fanaa: ॥ प्रौणयिलाश्चिनौ देवौ रूपभागभिजायते ॥ तपःज्नौलगुणोपेते wa वेदस्य पारग। | श्राञ्चिनानुवृत्तौ विष्णुः

en सुवर्णानि द्त्वा च यत्‌ फलं कुखुमेषु तत्‌ ॥ तस्िन्नेव मासि गोरते्ाह्मणान भोजनयिला श्रारोग्यभागमवति | ' मादणाञ्च महद्वा लभते नृपसत्तम | स्कन्द पुराण--

तस्मात्‌ पुष्पाणि वच्छामि पाणि सुरभोणि च॥ ८ | ५ योऽपि चाश्चयुजं मासमेकभक्तन तिष्टति |

4 १ D भोटतर। ॥ १.4 1) कणमक्षिका |

३०८ छव्यरलाकरः |

वाणिच्यं लभति तस्य रषिः aura ॥ महाभारते- तयेवाशरयजं मासमेकभक्नेन य. fate | BMA वादनाच्छ॑शच ASIF जायते ॥ wat weg: | भविष्ये ला चाश्वयुजे मासि विपुलं घान्यपव्वैतम्‌ | सुवणंवस््रगन्धाद्छं gaa निवेदयेत्‌ ॥ सुविचितरेमैहायानेर्वरभोगममच्ितेः | बको टिमहस्ताणि game aad ॥ अस्िन्‌ लोके पुनःप्ा्ता राजानं विन्दते पतिम्‌ ॥ aa चेकभक्तादि कान्निकवद्दोद्ध्यम्‌ | वामनपुराणे तिलांस्तुरङ्गवृषभं दधितास्रायपादिकम्‌ | ¥ पद्मनाभस्य देयमाश्रयुजे नरः ॥ श्रादिपदेन विद्यमानाभोष्टश्रविद्रव्यपरि ग्रहः | देवौपुराण-- छताभिषेकं यः कुर्याद होरां नराधिप! | खत्माधारेण भाण्डेन wang त्रिचच्णः ॥ मासि चाश्वयुजे बौर ware: प्रसुच्यते ॥ facquatat— श्राश्चिने टतदानेन रूपवानभिजायते |

छत्यस्नाकरः | ३०९

ग्रहासु पक्रम्य देवो पुराणे श्राच्रिने सरयूः Ber स््रानदानादिकम्मेणि।

नन्दिपुराण- श्रयवाश्रयुजं मामं वन्जेयेन्मां सभच्षणम्‌ | मामषद्भकृतं GU लभेताश्वयुजे नरः ॥

मासषद्भावच्छिन्न मां सवल्नेनजन्यपुष्प लभते TAM |

ब्रह्मपुराण - र्णाश्वयुक्‌दतोयायां वन्तु वरुणो ह्यभूत्‌ | तरात्‌ म तत्र मन्यो यथाविभव विस्तरैः ॥ ष्म यः श्र्पद्मौ तु निधो लेभे wax: | saat तेन तामौ wast ब्ाद्यणानुगः | पञ्चम्यां वसुधा देवो पातालादुदधूता पुरा ॥ वराहेणाय सा AA पज्या दिङनागमंयुता ! षष्ठयां कुमाराः सम्भूताः पौराणाः केविदेव fe! तानुदिश्व SAT पुत्राः पृज्याः खलङ्कताः ॥ सप्तम्यामभिमानस्त॒ खर्वा ल्नितवान्‌ जगत्‌ | = पूजा कार्य्या स्तौनालकेषु च ॥ श्रशोका afar सिद्धा रष्णाष्म्यां पुरा यदा | तदा सा तच सज्य योगनिद्रा तु वेष्णवो ॥ विशेषेण रतखानेः सव्तैश्च euga: | fare aaa: नृत्यवाद्यपुरःमडैः ॥

१4 8 स यक्तेशः|

Re कव्यरन्नाकरः | HALA | RW

ami शय्यासने ae निवेद्य मोत्तरक्दे । आञ्िनौमष्टमों छष्णामेकभक्न कारयेत्‌ |

ुष्यानवस्तधूषनतु क्रौडितव्यञ्च at ॥ मङ्गलारूपिर्णो देवौमथवा रुरघातिनोम्‌ ॥ गडाज्यमरो चोपेत्‌ यवान्नं भक्तयेत्ततः ॥ a प्रूजयेन्नवभेदेन गन्धमाच्छनिवेदनैः। ब्राह्मणानुगो ब्राह्मणानुयायो, दिङ्नागा दिशां नागा कन्यका भोजयेदत्स देवौोभक्तांख मानवान्‌ 1 एेरावतादयः, मिनदूरकदमालेपेजला लो डितमिन्दूरलेपेः। मोत्तर- | ama नवमौ कार्य्या waret दग्र्मों feta! कदे सोपरिवसने पुव्यान्न-वम्त्र-धपन्त्‌ निवेद्यमिति वचनपरि- एकाद भो सु पवसेत्‌ पुनरेष विधिभेवेत्‌ ॥ णामेनान्वयः | | पुनरेष विधिरिति यथा हृष्णाष्टम्यादिदिनचतुष्टयमेक- भविष्यपुराणे विष्णुरुत च + भक्तनक्ताया चितो पवासेरेवमपरमपि दिनचतुष्कत्रयं नेत्यमिन्यैः ¦ कन्याङ्गते सवितरि हृष्णपच्ेऽष्टमो च या । तेन चतुष्कचतुष्केण व्रतमिदं emaa दति | सा च पुण्या पापहरा श्रिवस्यानन्दबद्धिनो ॥ यावच्छक्ता्टमो ma उपोण्या तु विधानतः। ala दानं जपो होमः पिददेवाभिपूजनम्‌ | विधानत दत्यनेनान्यचोक्तोपवामगुणानुवादः। ९ गओरीतिकरं we NA तस्मिन्‌ चिलोचने ॥ bleh दानं होमो जपः पूजा कन्याभोज्यन्त्‌ प्रत्यहम्‌ ॥ ्टकाश्राद्धमध्यच | ave जितरोषेण देव्या भक्निरतेन च। देवौपुराणे- ग्रक्र उवाच । | नवधा पप्ररघातन्त्‌ afearfe श्रजाविकम्‌ ॥ येनोपायेन सर्व्वेषां देवो मव्वैफलम्रदा | ae wag नचेवात्मविकषेया | तदहं श्रोतुमिच्छामि नवम्यामाभ्रितं फलम्‌ ॥ कन्या wea rea देवोपरायणाः॥ ब्रह्मोवाच नवधा नवप्रकारेण ग्तवेताले श्लवेतालाथं नचेवात्म चिक - श्राश्धिने वाऽथ माघे वा चैत्रे वा श्रवणेऽपि वा। i षैया नात्मोपभोगविकौषया श्ररुद्कताः कन्तव्या दत्यन्यः। दिजा BUTT कर्त्तव्यं व्रतं प्रक्तावधिं रे ! ॥ St तथेवान्वयः | हृष्णपचतः प्ररक्तपच्मवधिं यावत्‌, et दन्द्र। एतच्चोक्त- नटमन्तेन Hawa रथयात्रा प्रजागरम्‌ | सामान्यतम(?)मशिषु वच्छमाणएप्रकारेण कृष्णाष्टमोमारभ्य ne a दानं देयं सद्‌ा भक्या सर्व्वघामपि शक्तितः ॥

i ‘gat थावत्‌ कर्तव्यम्‌ । महामेरवरूपेण यन्थिमालाधराखच ये।

प

es

4

क्रव्यरन्ाकरः।

ganar fanaa वम्ब्रशोभा पुरादिषु ॥ कर्तव्या सिद्धिकामाथेप्रापणाय सुरोत्तम | aaa विधिना शक्र यथेष्टं लभते फलम्‌ ॥ मङ्गला भैरवो दुर्गां वाराहौ चिदगेश्ररौ | उमा डेमवतो कन्या कपालौ AAT ॥ कालौ argt महेभो च कौमारौ मधुखदनो | वाराहो वासवौ wat नामान्येतानि वरै जपेत्‌ ॥ पूजयेद्धोजयेत्‌ कन्याः श्रास्तदृ्टेन कर्मणा | वस््रालङ्ारकण्डादिकटकाः करिद्धचकाः ॥ Zama: शक्या देव्या भक्तैः सुखाचिभिः। श्रथवा नवराचन्त्‌ सप्तपञ्चचिकेऽपि वा ॥ quafa विकल्यः प्रूजयेदित्यादिना aad | aa— yay भोजयेत्‌ कन्याः Wasa कश्मेणा | वस्त्रालङ्कारकण्डादिकटकाः कटिद्धच्रका दातयाः | अथवा नव-पञ्च-सप्त-चिदिवसेषु ्रत्पे्या-- एकभक्तेन नक्तेन तथैवायाचितेन च। चपयेत्‌ स पुमान्‌ शक्र यावच्छक्ता तु श्रमो ॥ पूजयेनमज्गलां aq मण्डले विधिवत्‌ सद्‌ा ॥ मङ्गलां ररुचातिनौं चेत्यपि द्रष्टव्य तयेव प्रक्रमात्‌ | सव्ैसभारसभ्यन्े सन्देविधिविधायके | खव्वैकामप्रदे शक्र सववैकामानवाभरुयात्‌ ॥

HALA: | RR

अरथेकामस्याथेदन्तु राज्यकामस्य राज्यदम्‌ | श्रारोग्यपुचदं वत्स महापातकनाशनम्‌ ॥ सब्यवर्तेश्च कर्तव्ये पु-स्तो-वाल-नपुंसकरैः। नाधयो व्याधयस्तस्य न च शचुभयं भवेत्‌ ॥ मङ्गरेष्वजितो नित्यं महानेकोऽपि जायते | अरवष्णात्‌ saataifa सिध्यन्ति नाच संशयः ॥ एतच्च ad नवभमौमाितं फलमिति wR दश्रेनात्‌ श्पाल- रत्य समुचये नवमोत्रतमित्युपसंदतम्‌ | शअ्र्टमौोमाश्चिनों कृष्णा मिति व्रतो पक्रमे दशेनादष्टमोत्रतमिति कल्पतरावुपसंदतम्‌ | देवोपुराणे तु अष्टमोनवमोत्रतमित्यक्तम्‌ | बस्तुतस्तु-- श्रष्टम्या दि शएक्ताष्टमौ Wana यावान्‌ दिनप्रचयस्तावदिनसमाणयं saa नवमोमपि यावत्‌ कतिः, ‘apa विधिसंकोचा- ज्नवमोत्रतभिन्युक्तम्‌ | agag— श्रष्टम्यादि पौ mareat यावदिति waa युनरावन्तेते इति कल्यतरव्यास्यानं न सदत दति । तदनुसारेणाच yaa साधोयमो-- श्राश्चिनवन्माघे चैचे ्रावणेऽपि लिखितप्रायमिदमूहनोयम्‌ | जताङ्गमेकभक्तच्चाच सक्षम्यामषटम्यां प्रातर्ययाविधि ब्रतग्रदणम्‌ |

१ BD अन्तिमकूत्य-- ।

ae

ad

4

HATATHE |

भविष्यपुराण सुमन्तृरुवाच `

aaa मासि wags नराधिप । नवम्यासुपवामौ तु दुगीदेवौं प्रपूजयेत्‌ ॥ धपपुष्योपहारेञच ब्राह्मणानाच्च audi: |

प्रूजयिला रथं कला नानावस्त्नोपगोभितम्‌ ॥ श्नोभितं ष्वजमालामि्कच्चामरदपणेः | नानापुष्यखजो भि fia मनोरमम्‌ ॥

कला स्बणंमयों git मद्दषे gam faara’ | विन्यम्य रथमध्ये तु पजयेत्‌ BATT ॥

aga राजमार्गेण शङ्खभे्या दि निखनेः ।

नवम्यां wrafaal तु नयेदुर्गालचे नृप ॥

aa जागरपूव्वनतु प्रदो पादुपगोभितम्‌ | नानापरचणकरर्वोर नृत्यमाने Ga I

ज्ञागरं कारयेदधौर पूजमानञखच चण्डिकाम्‌ | प्रभाते खपनं Bat तद्धक्तानाञ्च भोजनम्‌ ॥

रथं ओोभासमायुक्तं भगवत्य निवेदयेत्‌ |

शुक्रा च बान्धवैः arg प्रणम्या््यान्‌ Ze ब्रजेत्‌ ॥ सब्ब्रतानां प्रवरं न्देपापप्रणाग्रनम्‌ |

' नवमौ रचत्रताख्लं सव्वैकामाथे साधकम्‌ ॥ सव्वेयज्ञेषु चत्पुष्ठ Se यत्‌ फलम्‌ । ततृफलं सकलं विन्देज्ञवमो त्रतपालनात्‌ ॥

१९ ए मद्दिषाखनशोभिताम्‌'

छव्यरनाकरेः |

कन्पकोटिश्रतं सायं तिष्णलोके महोयते | पुनरेत्य aet राज मा््यभौमो भवेदिह ॥ रलो पकरणेयेक्तां १दन्तदारुमयों प्रभाम्‌ | nat निवेदयेस्द भगवत्य नराधिप ॥ सम्पूज्य NATTA ARTI: | भच्छभोज्येर गेषे्च विधिवच्चण्डिकां नुप ॥ दुक्रूलद्धलवस्तराणां परिमह्या तु यावतो । तावदषेमद््राणि दुर्गालोके महोयते ॥ ai marfed aq भगवत्यै निवेदयेत्‌ 1 wana मतु कुलं प्ज्ध देवालयं व्रजेत्‌ ॥ दलोभयमुर्खो गाञ्च भगवन्ये सुगोभनाम्‌ ¦ सप्तदौपाणवां दला यत्‌ फलं तद वाभ्ुयात्‌ ॥ aged शिरो इद्भंञ्च यावदत्सस्य निगंतम्‌ | aragt: प्रथिवो sar agar स्यान्महोप्रदः॥ नवमोरथत्रतम्‌ | श्रत Warfare: |

ay मघाच्रयोदगो।

मन्‌:

यत्किञिन्मधुना मिश्रं प्रदद्यात्‌ तयोदगोम्‌ | तदष्यचयमेवाङ्'वर्षासु च मघासु च ॥

अपिनः म कुले जायाद्यो नो दद्याच्योद्‌गौम्‌। पायसं मधुसर्पिभ्यां प्राक्काये कुञ्जरस्य च ॥

१ 8 देवदार--।

रे 8 रव स्यात्‌|

aha

4s कव्यरुनाकरः |

याज्ञवस्क्यः-- अ्रमावस्याष्टका द्धिः रृष्ण पचोऽयनदयम्‌ | द्रं न्राह्मणएसम्पत्तिविषुवकूवयेङ्कमः ॥ + व्यतौपातो गजच्छाया ग्रहणं चन्द्र द्य्येयोः | aig प्रति रुचिश्ेव शआ्रा्कालाः प्रकौत्तिताः॥ वसिष्टः- पिता पितामहश्चैव ava प्रपितामहः | उपामते सुतं जातं शकुन्ता इव पिषप्यलम्‌' ॥ Say मांसेन खङ्गेन पयसा पायसेन च। रएष दास्यति नस्तं बर्षासु च मघासु च॥ विष्णुः au faena गायं भवतः-- + अपि जायेत मोऽस्माक कुले कथिन्नरोत्तमः। पादटरकालेऽभिते पे तरयोदश्वां ममाहितः ॥ श्रभिते कष्णे । wage’ यः wig पायसेन ममाचरेत्‌ | कार्तिक मकलं वापि mae कुञ्जरस्य च ॥ ओरौमदाभारते- : अपिनः स कुले जायाद्यो नो caraatenta | 4 मघायां सर्पिषा युक्तं पायसं दचिणायने ॥

१९

२ ए मधुमांसेच wea |

१ B पिष्यलान्‌ wae द्व । ३07 खुषनो दास्यति त्राम्‌ | ४ ए मधू त्तरेण ।

छव्यरनाकरः। Be

aaa सव्वेलोहेन मघासु च यतव्रतः |

इस्तिक्रायासु विधिवत्‌ कणंव्यजनवो जितम्‌ ॥ चैटोनमि-

ala wate वर्षासु च मघासु च।

gat वा यदि पौचोयो नो दद्यात्तयोदणोम्‌ ॥

दृति पितरः मसूद चन्ते भव्वैलोरेन भव्पलो दितवर्णन कागेन |

तथाच इविच्यप्रस्तावे देवलः- art वा सर््वलोहितः। याज्ञवस्क्यः-- agerfa गयास्थश्च मन्तेमानन्यमग्नते | तथा asisatemt मघाषु च विग़ेषतः॥ शह: म्रौषपद्यामतौतायां मघायुक्तां यो दमम्‌ | are arg fe कर्तव्यं मधुना पायसेन च ॥ ब्रह्मपुराण श्राश्रयुज्यान्तु छृष्णायां चयोदश्यां मघासु च। प्रादृड्तौ यमः प्रेतान्‌ पिदठञचापि यमालयात्‌ ॥ विसव्नंयति aaa त्वा शून्यं खक पुरम्‌ । चुधात्ताः को त्तयन्तञ्च aa खयं कृतम्‌ ॥ पयस पुचपौञभ्यः काङ्गन्तो मधुमयुतम्‌ | तस्मात्तां स्तत्र विधिना तपेयेत्‌ पायसेन च ॥ मध्वाज्यतिलमिश्रेण तथा maa चाम्भसा ।

4 छव्यरन्नाकरः |

Maar WEA यः प्राप्नुयान्नरः ॥ भिक्लामातेण यः प्राणान्‌ सन्धारयति वा स्यम्‌ । यो वा मबद्धंयेदेहं vee खात्मविक्रयात्‌ ॥ aig तेनापि कन्नवयं तैसे gaya: | चयोदश्यां yaaa यर्षासु च मघासु च॥ नास्मात्‌ परतरः कालः श्राद्धेखवन्यत्र विद्यते | यत्त aay पितरो ग्न्तय्दत मच्यम्‌ ॥ agar प्रकुत्य विष्णः erg ag छृष्णत्रयोदगो | awadied Haat: प्रत्येकलेव निमित्तं नेरपेचभ्रतेः मिल्लितयोर प द्मपुराणानुसारात्‌ विशिष्टफले -निमित्तलं, पुचिणि जस्यावश्यकशराद्धस्या निषेधात्‌ सपुचरापुचयोदेयोरप्यधिकारः | पिष्डवत्येव श्राद्धे aarfa महतौ प्रजा कर्तव्या पिढदेवते | ऋते पिष्डप्रदानन्तु टपु चौ fewer ॥ दति देवौपुराणे केवलमघानिमित्तकस्य Age सपुत्रा युच्रथोविधानात्‌ ज्येष्ठपुत्रिणि च पिष्डदाननिषेधात्‌ पिण्डरद्धितं aig चषटपुच्रिणापि कर्तव्यम्‌ । न F पिष्डदाननिषेधसुखेन शआरदनिवेधः, श्राद्धं विदधत एव च्येष्टपुचिणि तन्निषेधकत्वात्‌ | तथात्र पिण्ड विनापि नित्यश्राद्धवत्‌ आद्धफलम्‌ |

१९ मूले चान्वदधं |

क्रद्यरननाकरः। २९५९

गजच्छाया तु-- योगो मघात्रयोदण्यां कुन्नरच्छरायसंज्ञितः। भवेन््रघायां मंस्ये च vfs करे स्थिते ॥ दति ब्रह्मपुराणे aaa) एवं प्राक्छाये GATE चेत्यच्रापि गजच्छाखोक्ता | यच्च व्यासवचनं कणंब्यजनवो जितं सोऽनुवाद दति दलायुघः | कन्पतरू-पारिजातयोः-मराकूक्राये BAT वेति प्राचोसुप- गतायां इस्तिच्छायायामिति व्याख्यातम्‌ । तच्च निभिन्तान्तरत्वेन समाधेयम्‌ | युक्ङेतत्‌ | तदुक्तं वायुपुराणे क्ायायां हस्तिनिश्ेव टला श्राद्धं न शोचते। दइति। एवञ्चानयोमंते कणब्यजनवोौजितभित्यपि ममयव्यतिरि कमेव निमित्तं गजच्छायायाश्च ममत्वेन लिखनेऽपि याज्ञवस्क्योये प्राक्‌- कराये कुञ्जरस्य चेत्यनेन निभित्तान्तराभिधानऽविरोधात्‌ | नेच्छेत्नयोद शो द्धं पुचवान्‌ स: gargs । तथा arg नैकस्य वस्य चयो दश्छा मुपक्रमेत्‌ | न तु टप्नास््रयो यस्य सुता हि सन्ततिश्च ते॥ दरति वाक्यद्यान्निषेधः जयोदशेेश्राद्धस्येति तु न वाच्यम्‌ |

अनयोर्वाक्ययोर मौ लिकल्वात्‌ |

ब्रह्मपुराणे-- खतके wae वापि यस्तयोशचन् gaia: | कायायां Garay भुक्ता तु नरकं ब्रजेत्‌ ॥

च क्रल्यरन्लाक्ररः;

सक्ता प्रमादादिप्रस्त्‌ मम्यक्‌ चान्द्रायणं चरेत्‌ ॥ तथा-- शरश्रथकूृष्णपकते तु श्राद्धं देयं दिने दिने) त्रिभागदोनं ad वा चिभागं लद्धेमेव वा ॥ fer दिने इति aafaaa दिने feared पच्चमिति पञ्चमोतः प्रति श्रपरपचश्राद्धं कुर्वत । आ्आचतूर्थ्था यदहः सम्पद्यते तददरिति कात्यायनात्‌ | श्रथवा- आद्धममावस्यायां दद्यात्‌ पञ्चमोप्रति वा श्रपर पस्य यथा wig सव्वैख्िन्नेव | दति गोतमवचनाच | चिभागमिति दश्रमोतः प्रति। aud cual वच्जंयित्वा चतुद ग्ोम्‌ | wig प्रशस्तास्तिथयो यथेता न तथेतराः ॥ दति मनुवाक्यात्‌ । एवञ्च चरिभागपद दयार्यो वक्रोऽयाद नेयः ' agfafa श्रष्टमोप्रषटति | एके तु agfafa खण्डमाचवचनमिति wagifefessta श्राद्धकरणं विहितं aigafaars: | शक्तयपेचया चायं विकल्पः | war Fae TIAA तन्त्रं न तु कन्यांगतलं निरपेचश्रवण्णत्‌ | श्राषादौमवधिं कछला यः स्यात्‌ Beg’ पञ्चमः | ५ श्रत Big Nea कन्यां यातु न यातु वा॥ दति जातुकणंवाक्यद भेनाच्च, अ्रतएव तथाचारोऽपि |

५ १ Baw!

| छ्यरलाकारः | RRR

ww

एषु सन्व॑पचेषु Wa चतुर ग्रोत्यागः। Bugg gnarl asf चतुद भम्‌ | = ५ <, श्राद्ध प्रशस्तास्तिथयो यथेता न तथेतराः ॥ दृति मनुवचनात्‌ | ब्रह्माण्डपुराणे

कन्यां गते सवितरि यान्यदानि a sign | क्रतुभिस्तानि तुल्यानि तेषु दत्तमयाच्यम्‌ ॥ श्रत्र कन्यागतषोड्ग्रदिनमेव aa ag fafuefgad विनापि लभ्यते श्रतस्तिथिदट द्धिविषयकमेतदि ति कस्यचिद्चनमयुक्तम्‌ | तथाच ब्रह्मपुराणे aga पौणमास्यां वे हला प्रणंफलं लभेत्‌ | { प्रतिपद्भनलाभाय दितोयाऽर्थाय चापरा ॥ दतौयायां वरा्थाय ग्रचनाग्राय चापरे | पञ्चम्यां धनलाभाय श्राद्धं कुर्यात्‌ waa: ॥ षष्ठयान्त्‌ बालरचाय wae बन्यृद्धये | इद्धिकामस्तयाषटम्यां स्तोकामो नवमेऽहनि ॥ qui ब्रद्मतेजोऽर्थो सन्तत्यर्थो तथापरे । went जयलाभाय चयोद श्यां विश्रतये ॥ प्रायानग्रनश्रस््ञाम्नि विषोदन्धनिनान्तथा | aaeut भवेत्‌ प्रजा ट्यथैमिति निश्चयः ॥ \ अरमावस्यान्त्‌ सर्गाय भक्तया सन्तप॑येत्‌ fae ॥

तेन॒ ब्रद्धपुराएकयितश्राद्धे परणिमासदिताश्चिनषृष्णपचः Ba

४ RATATAT |

बरह्माण्डपुराण्णोयवाक्ये घोड्गशदिवसाः। तथाच कन्यागतादित्यल मादाचेतिव्वेव ower तेन य एते पूणिमासदितृष्णपचचरूप- घोडग्रदिवसास्ते कन्यागतादिल्यमामाद्य ae भवन्तोत्ययैः | ब्रह्मपुराणे- यावच्च कन्यातुलयोः क्रमादास्ते दिवाकरः। तावच्छ्राद्धस्य कालः सवाच्छनय प्रेतपुरं तदा ॥ यतः कुतश्िन्निमित्तात्‌ कन्यागतापरपचं श्राद्धं न सम्पन्न तं प्रति यावन्तुलाश्चः सविता तावान्‌ श्राद्धस्य कालोऽभिहितः। भविब्यपुराणे- चेयं दौपान्विता राजन्‌ स्याता geet भुषि। तस्यां cased पिदणान्त्‌ मालये ॥ 1 3 महालयः। चरचर चामावस्यामात्राद्ध- प्राक्नावपि कन्यागतापरपच्े ्राद्धाकरणेन यः प्रत्यवायत्तत्परौ- हारबोधनमिति न वैफल्यं, श्रनयोख ब्रहमपुराण-भविग्धपुराण- वाक्ययोरेकवकुकयोः कन्यागतापर पक्चश्राद्भकर णाभावे AT PAA मावस्यायां तत्काय्यैवो धकलं पुराणमेदाज्रयनाद्‌पौ नरकम्‌ । । यावत्तृलाख्वः सविता तावान्‌ आद्धकालः | दति पूलवैवाकाव्यास्यानं कल्पतरोः सङ्गो चनोयम्‌, यदि च पूर्वण कन्यागतापर प्ते waa तुला पर पतिधिः । wa च तदसम्भवे कारतिक्यमावस्याविधिः। तदा सामान्यविगेषमादाय पौनरुक्तं अन्तम्‌ । तेनैकेन तत्कार्खऽथिमपच्च विधिरत्तरेण तत्कार्यऽमा- वस्याविधिरिति विकल्प एव meter

छ्यरत्नाकरः | BRR

‘ बोचित्त्‌- म॑दालयगब्देनामावस्यायासेव. मदान्‌ ways मसोऽस्यामिति योगतो विवच्वां गोचरौरत्य पूर््वामावस्याका्यं अमावस्यान्तर विधमेव मन्यन्ते ।

श्रथ प्रसङ्गात्‌ काम्यानि। तच कात्यायनः- fea: प्रतिपदि दितोयायां aaa श्रविसतृतोयायां चहुश्यौ चुदरपग्रवः पुत्राः पञ्चम्यां षष्ठयां दयृतविजयः, द्धिः रषिः सप्नम्यामष्टम्यां वा णिन्यमेकग्फं नवम्यां गावो दशम्यां

परिचारका एकादश्यां staat धान्यं करुणं ज्ञातिभ्रष्यं चयोदण्ां

युवानम्त॒ भरियन्ते weeds चद शाम मावस्यायां सर्वम्‌ | j मनुः- १ gar प्रतिपदि mg सरूपा लभते सुतान्‌ ।

कन्यकाञ्च द्ितौयायां दतौयायान्तु वन्दिनः ॥ wa qataqain पञ्चम्यां शोभनान्‌ ward | षष्ठयां यतं छृषिश्चापि मप्तम्यां लभते नरः ॥ श्रष्टम्यामपि वाणिज्यं लभते श्राद्द्‌ः सदा | स्याननवभ्यामेकखुरं द्‌णम्यां दिखुरं as ॥ एकादशं तथा रूप्यं ब्रह्मवच्चं सिनः सुतान्‌ | द्वादश्ां जातरूपञ्च रजत Faas च ॥ ज्ञातित्रेठयं चयोदश्छां sae सुप्रजाः |

१६ Waa पितरञ्च ये nau इता रणे ॥

१7 wa)

च छृत्यरत्नाकरः |

पचत्यादि विनिर्दि्टान्‌ विषुलान्‌ मनसः प्रियान्‌ । Wigs: पञ्चदश्वान्त्‌ सर्व्वान्‌ कामान्‌ समश्रुते ॥ वन्दिनः स्तावकान्तः Bat भवतोत्यथेः । चुतं द्यतजयं कुष्य सुवणंरजतातिरिक्त ताब्रादिकम्‌ | पचत्यादौति पचतिः प्रतिपत्‌ प्रतिपदादिकयिततियिफलं mad सव्वैममावस्यायामित्ययः | aq सर्व्वानित्यनेनेव प्रस्ततफललाभ पच्त्यादिविनिर्दिष्टा- fafa पुनवेचनात्‌ तत्तत्‌ समूणंपोलका मस्याधिकारः। नतु सव्व्यो दशपौणेमासाविति योगमिद्धिन्यायेनान्यतमफलकामस्येति | श्रापस्तम्बः-- परयज्ञेऽहनि क्रियमाणे स्तौ प्रायमपत्य जायते | faa आदधे Glaze, दितौये स्तेनाः दठतोये ब्रह्मवचं खिन: चतुर्चं॑चुद्रपश्टमान्‌ पञ्चमे पुमान्‌ बहपत्यो नचानपल्यः प्रमोयते, षषठेऽष्वशौ लोऽचगौ लश्च, सप्तमे रुषिकद्धि- wea पुष्टिः, नवमे WRT, ana व्यवदहारदृद्धिः९ एकादगर कृष्णायसं चपश्रौसं द्वादश FATT चयोदश्वां बहपुचो बहन मित्रो दभेनोयापत्यो, aang भवन्ति । चतुद श्रायु- ऋद्धिः ' छद्धिरिति संसिद्धिरित्ययः पञ्चदश पुष्टिः स्तोप्राय-

मपत्यम्‌ | सततं arg कु्वैन्नाभ्नो तोत्यधिकारे विष्णु

, णदेऽभिरूपाः स्तिः प्रतिप्रदि, कन्यां युता faatarat,

१४ fafa: gaat यायुधनदिः।

५

छ्यरत्नाकरः। ३२२५

सव्वैकामान्‌ टदतौयायां, “angqal, fad पञ्चम्यां दृतविजयं षष्ठयां aff मप्तम्यां वाणिज्यमष्टम्यां प्ल्‌ नवम्यां वाजिनो दग्रम्यां gar बरह्मवखिनस्त्वकाद्श्यां कनकरजते दादण्ां सौभाग्यं sate vi सर्व्वान्‌ कामान्‌ पञ्चद्घाम्‌ | ग्स्त्रदतानां श्राद्धकमणि चतुद प्रशस्ता | श्राद्ध कुर्य्वादित्यधिकारे दारौतः- पञ्चमो पुत्रकामः agt धनकामः सप्तमो पश्ठकामः, seat wae तआरोग्यकामोः नवमो सेनाहतायाभिजित्कामः दशमोमन्नादिकाम एकादगशोष्टद्धिकामो sent ara: योद्‌ ane: चतरो ufaara: स्लम्तिकामो वा च्रमावस्यायां waar, Wewi ग्रस्रहतस्यैव सस्तिकामेन भ्तिकामेन aig aaa | वायुपुराणे gfe प्रज्ञां स्ति मेधां पु रानेश्वययसेव वा । gate: पौणंमास्यान्त्‌ स्ये फलमश्नुते ॥ प्रतिपद्धनलाभाय लब्धं वापि न नश्यति। दितौयायान्त्‌ यः बुखाद्धिपदाधिपतिभेवेत्‌ ॥ वराथिनां ठतोया erent पापनाभशिनो | ag wat कुर्वाणः श्चोज्किद्राणि पश्यति ॥ पश्चम्याश्चैव कुर्वाणः प्राप्नोति मतोः faa । षष्ठयां श्राद्धानि कुर्वाणो दिजास्तं पूजयन्त ॥

१ 7 पष्छंखतुर्थ्याम्‌ ।

अ कछत्यरलाकरः |

कुरते यस्त॒ सप्तम्यां आद्धानि सततं नरः |

महासचमवाभ्नोति गणानाञ्चाधिपो भवेत्‌ ॥

aquinfgaratfa योऽष्टम्यां कुरूते AT: |

aig नवम्यां कन्ैव्यमेश्र्यं स्लोषु AAT ॥

gam cary नरो argt अरियमवाभ्रुयात्‌ |

वेदा तया्रयात्‌ सर्वान्‌ विप्राणां समतां तया ॥

एकादश्वां परं दानमेश्वथ्ये सन्ततिन्तथा |

giant जयलाभञ्च राव्यमायुवेखनि च ॥

परजाखद्धि' wa मेधां ara पुष्टिसुत्तमाम्‌ |

दौर्ेमायुरयेश्च्य gaiug चयो दभौम्‌ ॥

quay खता य्य खे तेषां प्रदापयेत्‌ |

mau तु इता a 2 तेषां दद्ाचतुदे शम्‌ ॥

अमावस्यां प्रयतेन arg बुर््याच्छुचिः सदा |

gaia कामानवाप्नोति खगं श्चानन्यमम्रुते ॥ श्र केन-युबमरणादावपु तया तदोषमहिष्णोरधिकार दति amas: यः (श्वेनादियाग विधयो ) उलक्ृयितशरास्तः स्तेनादि कामयते तं प्रतोदं शास्तरमित्यन्यः | । पुत्रगताजिष्टश्रवणण द्पुत्रस्य अनुवादकस्याप्यधिकारिविगेषोपद भकतया aaa विध्यविरोध- कौलश्चेति पारिजातनिबन्धः। स तु सङ्गतः |

ब्रह्मपुराणे

Se ॥

पश्चादिफलकामस्या धिकारः,

ee ee

RATATAT | २२७

चत्दश्वान्तु ane ट्यथैमिति निश्चयः ॥ प्रायो महापयगमनम्‌ | मरोविः- विषगशस्तश्चापदादहि तिय्येग््राद्यणएघातिनाम्‌ | चतुदेश्धां क्रिया कार्य्या sare fanfear ॥ विषेति विषादिप्रयुक्तगरस्तरघातभाजामित्यैः | एतच्च सव्ये छृष्णचतुदं प्रो विषयं waft equa श्राद्धस्य ब्रह्मपुराणे lle विदिते 3a तदश्रवणेऽपि काम्यवमपि a तद्राक्यविषयांग्र एव ae BARAT फलकल्यनस्योचितत्वात्‌ | देवोपुराणे-

areay विपन्नानां जलाभ्निश्य॒पातिनाम्‌ | ॐ | 4 चतुदश्ठां भवेत्‌ प्रजा श्रमावस्यान्तु काभिकौ ॥ अरमावस्यान्त्‌ कामिकौत्यमावस्योक्तफलायः, मप्यमावस्यायां श्राद्धं काय्येमिति हलायुधः | अ्रमावम्टान्त कामिकौति अ्रवणा्चतुग्यां नित्यं श्राद्धम्‌ । एतच्च काम्यं नित्यञ्च स्तिया श्रपि कन्तेयं विगेषा्॒तेः । न afag: एथग्ददयादि तिनिषेधान्नेति चेत्‌ । afe— येऽखपिण्डोरताः प्रेता नेव तेषां एक्‌ क्रिया । दूति श्रातातपवचनात्‌ पुंसोऽपि नस्यात्‌ | विगेषविधेः करण- मिति चेत्‌ तुल्यं स्तिया श्रपि, विशेषविधिः पुंखेव चरिताथै- दति चेत्‌ न, वेपरोल्यप्रसङगात्‌ । पुंस्लश्रुते विनिगमना इति

श्रसत्रघातिना-

4 छात्यरलाकरः |

aq न तस्यानाकाङ्ितलेनो पादेयेऽष्यविव चितलान्निमित्तकोटिने तु सुतरामिति पारिजातः। अच ग्रस्तरहतगराप्तयावदचनं दि उचनिकमिति न्यायात्‌ यावन्तो वचनतिषयास्तावतामेव निमित्तवमायाति, केशिदा- चारानुरोधाद्चाधिव्यतिरेकष्डततवं शस्लदतलं विवक्धितमतः स्तिया aft प्रसवाभिघातद्ताया waa श्राद्धमि्युक्तं चरत उपसग - aad चतं भौ श्राद्धे निमित्तम्‌ | वायुपुराणे-- युवानस्तु ग्टहे यस्य ग्ठतास्तेषान्त्‌ दापयेत्‌ | mau वा हता ये वै तेषां दयाचतुदंभोम्‌ ॥ aa यौवनं षोड्गवघौपरि चिंशद्रषेपय्येन्ते शास्तान्तरोक्तम्‌ | नलाषोड्ग्राद्युवानः मत्य स्थविरा इत्यनुसारात्‌ षोड्श्र- वक्चीपरि anfaqiaear, न वा प्रथमे वयसि नाधौयितभिति- वचनात्‌ पञ्चविभलयूडं पञ्चाश्रदषपयेन्तमिति श्राचारवाधात्‌ | गह दत्युपलचणं बदहिमैरणेऽपि fafanen: । श्रन्यथा as == आद्धप्रसङ्गात्‌ | श्रस्तहत्ादश्चेदं काम्यं क्रियमाणं पाव्यैणविधानेन aaa | कामाय विदितं काम्यमभिप्रेतायेमिद्धये | पाव्वैणेन विधानेन तदयुक्तं यथाक्रमम्‌ ॥ इति शातात पवचनात्‌ | , पान्वैणविधानं पाव्ैणेतिक््तव्यताक विश्चेदेवावादनाप्नौ करणानि एतदेव a नित्यतया क्रियमाण्मेव न तु पाव्वैणविधानक- माचारात्‌ ।

HATA RE: | BR

WeMIY यच्छ्राद्धं सपिण्ड)करपे कृते । तदेकोदिष्टविधिना ane शस्ता तिनाम्‌ ॥ इति गौडवाक्यदगनाच्च । यत्ते श्रौरस-चेवजो gat विधिना पार्वणेन तु । मर्यन्दमितरे qataties सुता em ॥ दरति जावालवचनम्‌- तथा-- ततः प्रति सक्रान्ताबुपरागादि wag | तिपिष्डमाचरे च्क्रादु वन्नेयिला सटतादनि ॥ एको दिष्टं परित्यज्य पान्वैणं यः समाचरेत्‌ | सदैव पिदा स स्यान्म्ाटश्वाटविनाग्रकः ॥ तथा-- ताहे wad कुववन्नधो याति च मानवः | सं द्याकुलौभावः प्रेतेषु तत्ततो नयेत्‌ ॥ तथा-- यत्न यत्र प्रदातव्यं सपिष्डीकरणात्‌ परम्‌ | पान्वेणेन विधानेन देयमग्निमता मदा ॥ दूति मव्छपुराणएवाक्यानि च fafaatsa च श्टताद एव areata प्राप्ते व्यवस्था माद्निभ्यामौरसकेचजाभ्यां पुत्राभ्यां पाव्वेणं विधेयम्‌ | जावाल-मद्यपुराणएवाक्यपरामर्षान्निरभ्रिसकलपुेः arfa- भिश्चेतरपुरेरेको दिष्टं arafafa रएतिमदहाणैवप्रकाप्रकार दति कन्पतरौ लिखितमन्येानुमोदितं aay ।

तथादि मद्यपुराणं तावन्मातामहे पान्वणएनिषेधकं तत्र BR

43 |

च gare एव पार््वणश्राद्धविधायकं भवत्‌ साभ्निषुत्रविषयतया न वयवस, घेत | नच-- पाव्व॑णेन विधानेन देयमिति वाक्यं पाश्वैणं विधन्त दति निश्ितमितिकन्त्यतामादायाथन्देहात्‌ पाव्वेणविधानेन gran देवभित्यभिधानापातात्‌ ठतौयानुपपन्तेश वैपरौत्यात्‌ | तथाच-- विरोध एव न sta: कुतो विषय्वस्या यदा a grata विधानेन पाव्वेतिकन्तै्यतयैवा चाद नाग्नौ कर णविश्वदेव- रूपेण wfad श्रादमत्निमता देयमित्यर्थः स्यात्‌ तदा न विरोधा न वार मद्धोचः सन्वैचयाहेषु दयग्रिमतः पाव्यैणेतिकन्तेव्यताक- खराद्धविधानात्‌ | एवश्चानयैवोपपत्या - अमावस्यां चयो यस्य प्रेतपचेऽथवा पुनः | सपिण्डोकरणादष्वन्तसयोक्तः पार्वणो विधिः ॥ ` इत्यत्रापि पार्व्वरेतिकर््व्यतयचैको दि्टबो धनमेव तयेवाचा- रोऽपि gat पारिजातसरसोऽणेवम्‌ | पाब्बैणश्ाद्ध विधेरनन्तरं मनुः- अनेन विधिना arg faces निवपेत्‌ | हेमन्त-योप्म-र्षासु पाञ्चयाज्ञोकमन्दम्‌ ॥ न पेच्यज्नोयो wat लौकिकेऽग्नौ विधौयते । न gia विना श्राद्धमादहिताप्न tesa: ॥ जिरय saat वारचयमयञ्च साग्रिनिरभ्निमाधारणः, तेन

१ Dawid

छ्यरनाकरः | ३३१

मवत्सर मध्ये रत्कन्तव्यतेनोक्तं तस्य कुतिन्निमित्ताद्र्यासम्पत्यादे रकरणेऽयं कन्य: | पाञ्चयन्नोरं पञ्चयन्नान्तगंतं wg तत्‌ प्रतिदिनमुदकादिनाऽपि awa | भ्रतएव पाव्वैणश्राद्धमभिधाय देवलेनापि- एतेन विधिना arg कर््यात्‌ संवत्सरं सरत्‌ | दिश्चतुवां यथाश्राद्धं मासे मासे दिने दिने॥ दरति शक्तिमन्भवासम्भवतारतम्येन बहवः कल्पाः प्रद्‌ शिताः | हेमन्तयो परवर्षासु तदनुषटोयमानं श्राद्धं कन्याङ्ुमटषस्येऽकं aus यस्यां कस्याञ्चित्तियौ कर्तव्यम्‌ | saa विधिना aig चिरन्दस्येह निर्व॑पेत्‌ | ARRAS BUIS तु सव्वैदा ॥ दृति मच्छपुराणानुखारात्‌ एकमूललानुरो धाच्च | sufeatfgat तु दग्रे va) एवञ्च न aia विना आद्भमादहिताप्नदिंजन्मनः | दृरत्यनेनायं कल्यः साग्ेद्रशनाद्ध एव बोध्यते नतु यस्यां कस्याञ्चि्तियौ कन्या क्मटषस्येऽकं aud, तथा च दें विनापि माप्नोनां तत्र aa आद्धमविरूद्धम्‌ | केचित्त न gaa विना आरद्धमाहिता्निंजन्मनः। दत्यौतसभिंकमेतत्तेनान्यवापि विग्रेषबोधकमानमाञित्य arfa- कर्तकं श्राद्धम्‌ |

= क्व्यरन्ाक्ररः |

aa तु sug aig विदितं aed एव माभ्रिना कर्तव्य मित्यस्यार्धमाङः |

चलायुधेन तुन दर्जन विना इति न दंतिकन्तव्यतां विनेति व्याकृतं । wa च zig wae स्यादित्य परे |

कन्यतरौ a—

श्राहिताग्निना तु तत्रैव दभ्र एव इत्युक्ता यस्मात्‌ AST ततेदयज्नोय शब्दो पान्ताग्नौ करणद्ोमाङ्गग्चतो zara दशे व्यतिरेके नास्ति निमित्तान्तरात्त्‌ यदषटका दिश्रादधं तदत्‌ किञ्चिद पाण्यादि निष्यादयाग्नौकरणाङ्गकमेव काय्यैमिति लिखितम्‌ |

तस्य चायमभिप्रायः-

किञ्चिद्धि wig सम्भवद्‌मावस्याकं यथा हेमन्त aa वर्षा खित्यादिसाधारणविधिविषय छृष्णपक्तं वा किचि श्राद्ध ममावस्यां विलङ्कोव* विधोयते |

तथाष्टकाचष्टकाश्राद्धमाश्चिनङकष्णपचश्राद्धं वा तत्र दिने दिने दति तोप्साश्ुतेरमावस्यान्यसमयमनादाय विधेर पय्येवमानान्ततः yafaa आद्धङ्गण्डतच्चोमाधार दचिणा परिनेरपेकस्य सति मम्भवे- नेवा दिधेरमावम्यामादायैव साभि yeas: |

sary आद्धं साभ्रं प्रति दकिणाभ्ेरवश्यं बाधात्‌ FAT स्यन्तरमपेच्छते न ठ्‌ लौ शिंकमपि तच पेटयज्ञोय इत्यनेन सव्वेथा +निषेधात्‌ |

श्रतएव आद्धकच्येऽन्वष्टकायां बभौ लेति पुनविधाना-

१ A विलङ्खन न |

~~ =

Rata: २३२

लो किकाभ्निवाधमभिधाय इदिष्यादचिणणग्मिवाधात्‌ तदन्यसत- बद्िमादाय ata व्यवस्थापितः शोभते एवञ्च Af} यवपाकादावपि समयवोधके सम्भवत्यमावस्सेव मादिं प्रत्या दन्त्या | श्रवाधाद्पि द्किणाब्चस्तद्धिधेरमावस्यामादायोपपनत्तेः | तथा प्रलिमाश्राद्धेऽपि सारं प्रत्यवश्यं दकिणाभ्निबाध एवेति संखछतान्बन्तरमाघार दति । लिङ्गपुराणे पिदपचे चतुदेश्वां प्रूजयिला तयेश्चरम्‌ | प्राप्यते पिदलोकस्तु क्रोडते मुदितस्तु तैः ॥ पिदपक्तं श्राश्चिनष्णपच्चे--तयेवोपक्रमात्‌ ! तैः पिढभिः ॥ व्यवदारपरिग्टहोतनौ राजनविधिः ॥ चरच्युकशक्तपके(तिथौ) दितोयादिमप्तराचन्तु वड़वारूपेलका सातिः aaa वदति रये सा भारेणातिक्रान्ता करुद्धा चान्‌ यान्‌ वौच्ते वादान्‌ तेषां तेजश्च बलं ae feria सज्ञायन्ते रोगास्तत उपसगे; समन्विता वादाः | तस्मात्‌ खात्यृपतापे वाजिनि ast भवेन्महतौ एवञ्च मप्तराचं ara: सन्ताप एष fafee: । तत्र तत्र दिवाकर किरणेरसयुषटा वाजिनो चान्‌ शालास्तच्रो पजिपेत्‌ मनोरमां वच्छिताञ्च cfa- किरणैः नानाकारैः पुष्येरलङ्तां धूपितां कुर्यात्‌ | तस्यां खातास्ठुरगाः सुप्रूजिता श्रिता दितौयायां get wae: ane रक्ितवयास्तु ग॒ग्गलुदिङ्गुवयस्थाः |

सवचापामाग तण्डुल ANE सिद्धाधांचलस्यान्‌ agtararfaa:

FACE: |

कष्ठे वयस्दा श्रामलकौ चेलं वस्तं, Aly कन्पयिला ्विधानेन पावकं जुह्यात्‌ सायं प्रातश्च एचि पुरोहितो ब्र्मचारौ स्यात्‌ आलिदोचोदितेन मन्त्रेणानेन दो भयेत्‌ |

रोहिताश्च महाभाग FANE सुरोत्तम |

धूपध्वज क्रतुदार खगस्य प्रथितः पथः ॥

उत्तिष्ठ होमं nea शान्तिरस्तु दयेषु च ।

खाहेति चाच aan दापयेत्‌ प्रथमाङ्तिम्‌ ॥

ततः प्रजापतीन्द्राभ्यांः सोमाय वरुणाय च।

विवस्वते कुबेराय वखु-गेषाञ्चशायिने ॥ श्रादित्यानामथाश्धिन्यां द्राणां वसुभिः सद | विष्णोख विश्वदेवानां साध्यानां मरुद्भिः सद | खादाकारेण जह्यात्‌ दितौयेन डता श्नम्‌ ॥ एवमन्येषामपि च areata होमयेत्‌ | दुेलानोह रका सि FAT ब्रह्मतेजसा ॥

भवन्ति तसात्‌ FAR पाययेत्‌ खापयेद्धयान्‌ |

पुरो हितस्त॒ दिःकालं तपेयिला दिजोत्तमान्‌ ॥ gat वा चयेनिकटं खस्य ङ्गलेयेतम्‌ ॥ नटनन्तैकगन्धर्व्वाः सुत-मागध-चारणणाः | तुरङ्गानुपतिषटयुः सप्ताह शान्तिकारणात्‌ ॥

मनोज्ञान्‌ मधुरान्‌ शब्दान्‌ गता गच्छन्ति वै aw: | alfed वाहना गावम्तसममा नित्ये प्रयोजयेत्‌ ॥

१ धविच। ५ २ AD प्रजापतौन्द्राय |

छव्यरनाकरः।

श्रतिक्रम्य च सप्ताहमष्टम्यां लापयेद्धयान्‌ | वरूणाय बलिं gar पञ्चान्नोयंऽवगा दयेत्‌ ti विग्वषयेचच मालाभिस्तत दैवाधिवासयेत्‌ | ततः manag निक्रम्य नगराद्रहिः ॥ दिशि पव्वीत्तरायान्तु BH प्राक्करणे weet | तच तोरणमुत्थाप्य द्‌ शरननिसमुच्छरितम्‌ ॥ विस्तारेऽष्टौ समाख्यातं ध्वजमालातिग्चूषितम्‌ | सुरचितं aaa: nee तन्मनोर मम्‌ ॥ प्रद ख्ञातास्ततो वाहाः सान्नादिकपुरःसराः | युण्छाद-ब्रह्मघोषेख्च गतवादि चनिसखनैः ॥ सखूत-मागध गन्धैः स्यमानः सखलङ्ताः ॥

ar yp गन्घेव्वः गायनः |

पुरुषैः शस्त्रहस्तेथ तयेवाग्ोपज विभिः |

नेतव्यः रच्छयमाशय॒ तच तोरणमन्निधौ ॥ दकिणस्तम्भनिकटे wart च पुरोहितः |

दिशां बलिं ततो दला afa राज्ञे निवेदयेत्‌ ॥ उल्काभौरूणि रक्ांभि न वे हिंसन्ति वाहनम्‌ | उल्कां प्रज््वालयेत्‌ तस्माद्‌ चिणोत्तरपाश्चंयोः ॥ set मनुग्यानवयङ्गानुल्कादस्तान्‌ दिधास्थितान्‌ | तेना्निव्यतिरेकेण क्र्ययादुल्का प्रद पनम्‌ ॥ इविःगरेषेण qaqa’ प्रोचयिला तु aad ॥

vA aera |

९

अ; !

श्रय राजपुरोघाम्त विष्णुस्ते पुरतः स्वितः | वरुणः पाग्रदस्तस््वां प्रष्टतो परिरक्षतु ॥ वैवखत-कुवेरो च पाश्र॑योरभिरचताम्‌ | चन््रादित्यौ yeinget एयिकोधराः ॥ Taq वक्तं गन्धर्व्वा बलमिन्द्रो ददातु ते। हविःगोषभिमं प्राश्य विजयश्च महो पतेः ॥ ततस्तु प्राशते चास्मिन्‌ जपेच्च भिषजां वरः कणंजाथ्भिद्‌ चास्य द्‌किणे श्रवणे न्यसेत्‌ | कुला भिजनजात्या च लचणस्याञ्ने स्थितम्‌ | भर्तारमभिरच्च तवं शिवस्तव भवेदिति ॥ अरङ्गदण्डमनिष्टानि wae तुरगोत्तम | एवञ्च मन्त्रितो बाज" ब्रह्मघोषनिनादितः | भिच्यमानः कुभो ष्ट्वा रि भिमेन्त मंते | ततम्तोरणमध्येन मन्त्रिभिः सद पार्थिवः | frien awa गेषेरनगतो यैः ॥

` स्वातोसम्पाताध्याये एको नौ राजनविधिः |

श्रपरस्तु आश्चिनाचिकारादाञ्रिन्य-- mare दितोयायां शालां संवेश्य रचयेत्‌ । श्रादित्यरश्जितो वाहान्‌ करेवम्ता दि कस्तथा ॥ saga दिनकरे कटादोन्यपकषेयेत्‌ |

,१४र'जा।

छन्यरनाकरः |

प्रवाते Taser] यावत्‌ सन्ध्या न जायते ॥ शरालाप्रवेश्र विहितां रचां कण्ठे प्रदापयेत्‌ ॥

रातु

लोहकं निम्बपत्राणि गुग्गुलं खषेपान्‌ एतम्‌ । चेले agr वचां ॥ बध्रौयाद्राजिलाङ्गले ॥ aad भामणशचैव तथाचेवो पवत्तनम्‌ | निशागेषे प्रकर्तव्यं यावदूरं दिवाकरः ॥

एतत्‌ प्रतिदिन कुर्य्यात्‌ सप्रराचमतद्धितः | कारयेद्काद्मणांञ्ैव शान्तिं खसययनानि च 1 waa वयतिक्रान्त चौरितान्‌ खापितां स्तथा । श्रचचिंतान्‌ कुखुमेगन्येसतो नोराजयेदुधः ॥ ततौ वादिचनिघौषर्नेतव्या यामतो बहिः | दिशं पूर्व्वामयोदौकौं गला विपरैरधिष्ठिताम्‌ ॥ बद्धौ हला द्विजो मन्तर्वेदो दिष्टेयाक्रमम्‌ | wa श्रान्तिं तुरङ्गाणां ततो दष्टः दापयेत्‌ ॥ प्रदकिणं ततो ag: कारयिला दिजोत्तनैः पुनरेत्य प्रवेष्टव्यास्तोरणान्तर निगताः ॥ अर्धमाच्येख aq भोजनातैसयेव च | खदागतेषु वादेषु wa दयान्नराधिषः ॥ तत्तेनैव विधिना सर््वानाधूज्य९ भालिभिः , नाना चापि वेद्यानि रेवन्ताय प्रदापयेत्‌ ॥

१ 7 शरावान्‌ yar)

33 ॥ RATATAT: | २२९

ॐ लोकपाल -गद-नचच-सरासुर-गन्धन् -राचस-विद्याधर- गर्द महोरग-गज-देवता-तिय्शरूत-पि शाच-कव्याद्‌-मनुरुभ्यो-

afsay ततो वेद्यः कणेजापमिमं वदेत्‌ 1 / atfad मुनिभिः gat वाजिग्रास्ताथवेदिभिः ॥

qa देवमय त्वं fe स्मर जातिं दयोत्तम ।

ae यन्नात्वया रच्छं मम WT: सुखाभव ॥

कणेजापं भिषग्दला यथास्थानं ततो इयान्‌ ।

SHUT इममादाय समन्ताद्‌ पशराग्न्त्‌ सुरालयं गच्छनः सादा | छ आान्तिहोमौ ततः कुर्यात्‌ स्थाप्याञ्च टेषदेननाः | अरजाग्कागाः |

स्थापयेत्‌ छतमङ्गल्यान्‌ wa कंल्प्मषवच्छितान्‌ ॥ दति खातोपाताध्यायः ॥ नाचंयेव्नलजेः qualeraafat प्रति । सौगन्धिकं विग्रेषेण तेषां zara ait ॥

एको नौराजनविधिः |

दस्तद्रादशविस्तोणमैशरान्यां यागमण्डपम्‌ | MADE कुचं ्ोरणदयसंयुतम्‌ ॥

नान्व पताकाभिषेनमाच्याचङ्तम्‌ '

wT खातो नाम ta: vat वड़्वारूपिणो रथम्‌ । शास्तविन्निपुणः स्नातः प्ररुक्तमाच्याम्बरः विः ॥ वदन्तो चाश्विने मासि सुय्येभ्विसमाञिता ॥ | j उप्रासौ यतो वैद्यः कनकाङ्गलिग्धूषितः। A

aay पौड्येदा हान्‌ ततः ararfyar wz । येतं Va तथा रकग ष्णश्च हरितं क्रमात्‌ । रेवन्तं पूजयिताय बद्धा पोट्रालिकां गले ॥ i सुरायोऽरिष्ट fear पञ्चरनाज्यमषपेः ।

सुरा भोरञर इति प्रसिद्धा भयो लोहं ्ररिष्टं दरिठ दति

ख्थातं उग्रं वचा॥

धूपो निम्बाज्य-सिद्धान्न. श्धूतकेणी -वरा(दो)दिभिः.॥

ददितौयादि नवम्न्तं शएक्तपकेऽवंतेजमः |

ware तान्‌ कटे तस्मात्‌ Yeatag रचयेत्‌ ॥

वातायोद्वाटनं राजौ कारयेक्ष्ठनादिकम्‌ | ,

माषक्ल्माषमांसादयेद॑यो feq afafati ॥

VHA: हवा पातयेदेकमानसः ॥ श्रविच्छिन्नाः शभा रेखा मध्याङ्गलिमिताःसमाः | 6

भवभखारजः शेतं यहान्‌ हन्यसुणं गणान्‌ ॥ पोतं रचोऽघुरान्‌ at समस्तं विश्वरूपकम्‌ | meat ्रान्तिकां च्रं चतुर्बाहसमायुतम्‌ ।

WATS Welt स््व॑तोभद्रमण्डलम्‌ | चतुरेस्तायतं वाष्टौ परोड्ग्रारन्नि वा wea ॥ \ गजेन्रवाहनं पौतं शकर बज्ञायुधं तथा । mead लिखेदौरो विदिश्वग्निं लिखेत्‌ पुनः ॥

8४०

छत्यरनाकरः |

आ्रारक्रमजारूदृञ्च ्क्तिदम्तन्तु वा भिषक्‌ |

यमं दण्डायुधं wa aferay द किणे ॥ jag ख दस्तन्त॒ aw विदि शि नेष्टेतम्‌ । सपाशं वरुणं रक्तं प्रतोच्यां मेघवादनम्‌ ॥ १ विदिशि yar स्टगारूढ्ाङ्ग्रायुम्‌ | कुवेरं इरित्युदोच्यां विमानस्य गदायुधम्‌ ॥ zara चिश्लेन पागश्रानां ्चेतवणेकम्‌ | विदिश्येवं fade लोकपालेष्वयं क्रमः ॥ चिभागमष्डलात्यूै पदमातपष्करमा लिखेत्‌ | इष-धेनु-मख्‌-लाजान्‌ म्य -ङुकुट-परायकान्‌ ॥ WANA स्था पयेत्तच ७ खा दान्तगेतान्‌ यजेत्‌ ॥

ऊकार खाहाकारमध्यगतानित्यथैः |

way वस्तरगन्धा्र्नाना दश्यन्न पिष्टकः | सुवर्णायुधदिकपालान्‌ सोपानच्छनपो टकः ॥

खवर्णायुधदिकपालान्‌ खकौयासाधार एवफंवतस्तथा विधायुध-

aay तानित्यथैः।

मान्‌ Baga: आन्तः सातो-सत्तश्ठरो खरान्‌ |

| पराम्ुखो व्याघ्रच्मस्धस्तिद्राजो पवोत्यय ॥

चोरतण्डुलसपिंभिंदिंजः Ws चरं श्रयेत्‌ । विधिवत्‌ पावकाश्रायामाङतौकुहयात्ततः ॥ 'द्माणमभ्नं सोमञ्च विष्णुमिन्द्रं मरलापतिम्‌ |

१ Barveq|

छद्यरलाकरः |

tur fagaaiwafyat वरुणं यमम्‌ ॥ वद्नुदां तथा दित्यान्‌ विश्वावखु-मरद्गणान्‌ | खाध्यान्‌ खातोमय मघां asd गरुडोरगान्‌ ॥ me इरस्पतिश्चैव बुद्धिं मेधां सरखतौम्‌ | सिद्ध-एद्यक-गनधर्वान्‌ दिच्गदौ-नद्‌ -सागरान्‌ ॥ ater दिग्गजान्‌ गलान्‌ गरहानरसो सुनौन्‌ । वनस्पत्योषधौस्तारा श्रन्तरौचतलस्थितान्‌ ॥ खरानखुरांख ॐकार खाहान्तगेतान्‌ यजेत्‌ | दश्डवद्यस्त॒ गन्धोयरचो विश्वो दिजा(ग)करः । विप्रकौणेशरिखो emai gage: सितः ॥ विरोत्थायौ च दुगेन्धः सपताङ्गराच्यनाश्नः। होददारो च धनदो गजहा शक्रचापवत्‌ ॥ प्रद चिणावन्त॑शरिखो विधूमः काञ्चनप्रभः । चओर-लाजान्नभ्र-माल्य-हविगं ज्विजेयावदः ॥ श्रभ्रिपरौक्ा |

अथाभिषेकः। ate तासं तथा शङ्खः गन्धमाद्याघेधारकम्‌ | प्रत्येकं तोरणदारे प्रणेम्भान्‌ न्यसेच्छुभान्‌ ॥ खप्रञ्धनगन्धमाश्यवादयक्कच विग्धूषितान्‌ | तुरगान्‌ चौरितान्‌ खातान्‌ इयान्‌ राजपुरःसरान्‌ ॥ MMM नयेत्‌ सव्वानभिषेकोक्रमा चरेत्‌ ।

अदकिणचयं कला त्यजे प्रो ख्कया Waa ॥

२०९

2 = छत्यरनाकरः |

करोत्येवं हि aaa चिवगेफलमिच्छति । wait विग्धूषणश्चायुललंभते स सुखं शः ॥ नृपतेस्तोरणे भग्ने पतिते मन्त्रिणो वधः | सक्रव्यादे कुमारस्य ससं च पुरोधसः ॥ भद्रमश्वकुलोड्तं वयःस्थं सुप्रमाएकम्‌ | सव्वं लचणमम्यन्नं वर्णेकम भिषेचयेत्‌ ॥ वर्केकमविचिष्रवणम्‌ | मङ्गलालङकतं नौला नद्यां aw समाचरेत्‌ | दश्यन्नश्चेतमाद्यायेमेन््ेण वरुणं जपेत्‌ ॥ ॐ पवि मङ्गलं श्वेतं पाग्नस्तं जलासनम्‌ | aad प्रतोच्यां eared सनव्वैसत्वानामनग्दतखम्भवं rer: इन्दर क्तावप्वल्मोक राजवेण्याङ्गनान्‌ श्ठदम्‌ । नदौ भदन्त-गोश्टङ्गाद्‌ाद्‌ायालेपयेत्‌ क्रमात्‌ ॥ दष्रेति दद्रखानम्‌ | staa शिरः कणौ इदयं शिश्रमेव च ॥ पराकूपञ्ाच्छोचपुच्छादोन्‌ Fu: ष्टचिविग्छषणः | , खापयेच्ोधुसिकाङ्गं दधि चौर टताम्बभिः॥ वचा-वि्वाऽ्टता-देवो खहा चैवापराजिता | ५ ` देवौ चोरमरूरिति प्रसिद्धा wer विखकुमारौति प्रषिद्धा | पिष्टोनमाच्छ(?) ततः खातं जलोत्यमनुमाष्लंये्‌ | — | fad: चौर्टलमधुकलेः ॥

१९ D कल्माष ।

(किणि

छत्यरत्नाकरः | ३४

जओेल-पिचङ्ग-सिद्धाथे रोप्रापामागेतण्डलेः | ततस्तं खापयेदश्चं NES कुशस्तरे स्थितम्‌ ॥ सौव रा ज्तेस्तामरेः weal aaa: | पूरितं सातौ मं श्वेतचन्दनच्ितम्‌ ॥ रच्ान्वितं सहोपाश्चं नयेत्‌ सग्दामभ्चूषितम्‌ |

सहोपाश्चं सानुचराश्वम्‌ |

राज्ञा गलोत्तरे are छता यथाविधि ॥

दरतः wufa वाहानां दयराजस्वमयफौः |

श्रभिषेकं प्रतोच्छेत्युका तोर पमध्यगम्‌ ॥

mae Mae पञ्चरलाचतेदतान्‌ |

वचादि-स्तो -श्रला-ताल-भद्र-दन्तो-निश्ा-मदान्‌" ४ want aay समङ्गामच्ननं वरोम्‌ ।

पिष्वा छ्म्भामनि ara शाखामौदुसवरँ wiz ॥

वचादि-

वचा fava 24) सदा चैवापराजिता ।

दूति पूर्वकथिता, स्तौ हरिद्रा, शिला मनःशिला तालो इरितालः, भद्रं मुस्तक दन्तो दान्तोति. प्रभिद्धा fam दारु- इरिद्रा, मदः कमस्ठ्रौ चायन्तौ तिला सोमराज जौोवाण्डजि- रिति प्रसिद्धा sagt मज्जिष्ठा ey: शोभाञ्जनः, वरीः waa)

नुृपोऽथ पूजयेत्पश्नोः काञ्चनेर्भिंषजा सह ॥

मन्त्रपूतं चरं भोज्यं शौ चयित्वानुलेपयेत्‌ |

१ A— मयान्‌ ।

A ॥

= ९ =,

गन्धेस्ततोऽ्चयेत्‌ पुष्पैः स्थ लजेजेलजेविन ॥ age च नमच्त्य सुनये कश्छपाय च । इविःगेषं बलिं zea कुरुष्व विजयं प्रभो ॥ Rated पिण्डं चेद तिजिघ्रति वा दयः । जयजेमखुभिदाय दकिणा्टिञ्च वजेयेत्‌ ॥ agra gee केगेऽकां वरुणो" इदि । श्रावत्तं दिक्‌ दृगनोन्दकेौ कणयोरञ्चिनौ वचः ॥ जिङ्कायाञ्च जवे ages fay रदे यमः । पाश्च शद्राः खधा वेदे वेनतेयः पराकमे ॥ माग््न्तु टे स्यात्‌ fadeary ANG | BUG wa wat. सौवायामनलो gai Haag रतिः stat मारतो जानुसचिषु ॥ ग्रहाश्च षिते शोर््वोरोवध्युरसि वाखुकिः,। विन्यशया्गे सुरान्‌ कणं जपेहचिएतो भिषक्‌ ॥ समर WAT लं WUA वचनं मम । गन्धन्वेकुलजस्ल चच मागधः कुलविदूषकः ४

feat सत्यवाक्यानां सोमस्य भास्करस्य च ।

SRG BENS पवनस्य बलेन वा ॥

same Ag च खर जातिं तुरङ्गम | खर TAIRA सत्यवाक्यमनुखरन्‌ ॥

समर लं वारणो कन्यां खर लं कौस्डभं मणिम्‌ |

१ 4 चकना।

(4 । ३१५

चौरोदषागरे चेव मथ्यमाने सुरासुरैः # aa जातोऽसि may नान्ना उच्चैःश्रवा इयः | तच देवकुले जातः age’ प्रतिपालय ॥ कुले जातस्वमश्वानां fad मे भव शाश्वतम्‌ | यस्व भिचत्मेतच्च सव्यं सर्वेण ayer ॥ यथाहं waegarat तया मां प्रतिपालय | अरचयञ्चाव्ययच्चापि श्रावहे सिद्धिमावद॥ मण्डलं दशंयित्वा तु पुनर्मन्त्रं जपेच्छरतौ | queye समार्य इता दैत्याः Be: पुरा । अधुना at षमारुद्य रिपुं जयतु any: ॥ कणंजापमन्त्रः | Ted awd न्यस्तसुटौच्छां द चिणामुखम्‌ । रक्पुष्यां एकं विप्रो इदि श्येन ताडयेत्‌ ॥ अन्पज्यार्च चारं निगं च्छं ्ोरणान्तरे | पाचिवो मन्त्रसंपूतेः सिष्यमानः कुशोदकैः ॥ जयेत्यािषमादाय वैद्यामात्यपुरोघसाम्‌ | म तथेव ग्टहं गला इयानभ्व्चंयेत्‌ खरान्‌ | भिषकपुरक्कतान्‌ BU यथाख्यानं ममादिगेत्‌ ५ अ्रभिषेकविधिः।

१ A Req

4A छत्यरन्नाकरः।

अथ वरुणपूजा |

ॐ वरूण TUM ॐ वरुणाय नमः |

एहि देव जलाध्यच्च यःदोगणएमदेश्वर ।

नागदैत्योरगगरेः सततं सेविताच्युत ! ॥

नमोऽस्त ते वारिचरश्रेष्ठ पाग्रधर ae!

मरोपालं जगत्सारं रचख च भरतं समाः ॥

चे शरेष्ठा भुजगा दिया भुवि Fer जलाश्र(ल)याः।

भगवह्मो नमस्तेभ्यो जले Taq वानम्‌ ॥

या नद्यः सागरं यान्ति पूरव्वेगाः पञ्चिमाश्च याः।

याञ्चापि efeut यान्ति ये च सर्व्वं जलाश्रयाः |

तानहं प्रणतः सर्व्वान्‌ प्रणमामि कताञ्ञलिः ॥ वरुणप्रजामन्तः-

यां गतिं ager गच्छेत्‌ fazer मादा तथा ।

as त्वं तां गतिं चिप्रं तच्च पापं भवेत्तव ॥

विकृतिं यदि wee युद्धेऽष्वनि तुरङ्गम ।

रिपुं विजित्य समरे ay wat सुखो भव ॥

नमो देवाधिदेवाय तुरङ्गवनचारिणे | ख्येषु्राय देवाय तुरङ्गाणां हिताय च ॥ तुरङ्गपरिषदयश्य स्टगयोपरि धावति । खआाश्वमश्वाधिपं रच शरणं at व्रजाम्यहम्‌ ॥ रेवन्तपूजामन्त्रः |

छत्यरनाकरः | ase

बह्मपुराणे-

WIAA तु खातियोगे सुशोभने । VASA नाम प्रथमं सव्येमावदत्‌ ॥ तस्मात्‌ WALT पृन्योऽसौ अद्या सदा । gata तुरगा नवमौ यावदेव feu शान्तिखस्ययने कार्य तदा तेषां दिने fer) घान्यं भल्लातक Be वचां fags तया । पञ्चरङ्गण BAW कण्ठे तेषान्तु बन्धयेत्‌ | वायर्वारूकेः सौरः श्ाकरेमन्तः सविस्तरः ॥ वैश्वदेवेस्तयाग्रये हमः काय्य दिने दिने। तुरगा रचणोयाख gee: शस्तपाणिभिः ॥

न च ताद्याः क्रचित्तत्र न च वाद्याः कथञ्चन ।

च्छेष्ठायोगे पुरा तच गजाश्चाष्टौ महाबलाः ॥ परथिवौ मवदन्‌ ys सगेलवनकाननाम्‌ |

= कुसुदेरावफौ पद्मः युष्यदन्तोऽथ वामनः 0 सुप्रतौकोऽश्नो Te: तस्मात्तान्‌ तच पूजयेत्‌ ॥ ओआक्राद्‌चात्‌ समारभ्य नवग्यन्तच्च पूववत्‌ | ब्योतिःशास्ते पूजामन्त्रः- पान्त वो वखवो रुद्रा श्रादित्याः समरुद्गणाः |

walt रच नागेन aaa: प्रतिपाद्यताम्‌ ॥ wart fe जयो युद्धे खमये खस्ति नो व्रज । De Vas रष्णात्‌ तेजः स्याट्‌ जवोऽनिलात्‌ #

ह छ्यरन्नाकरः।

खेय मेरोजंयो रुद्राय देवात्‌ पुरन्दर।त्‌ | युद्धे Wey नागास्त्रं fewg बह देवते: । अश्विनौ ay amas: पान्त लां स्वेतः सदा ॥ दति गजाष्टकप्रूजा ।

ब्रह्मपुराणे शकना युक्‌ चत्‌र्यानतु जरौ दें जले सतौ । तसमात्‌ सा तत्र सव्या सव्वेसौभाग्यवद्धिनो ॥ we: gag दोरेख धपा aga: |

wee चिन्द्रम्‌ । aparensay नितम्बिन्युपयो निभिः | लवणालक्तकाभ्याञ्च गङ़ाद्रंकफलेस्तथा ॥ meters ठु नार्स्ठ yom: ्ुर्ो वभन्ेकाः | भगिन्यो मातरद्चैव तथा are: पतिव्रताः ॥

अविख्पुराणे- तथा चाश्वयुजे माभि पञ्चम्यां कुशनन्दन । कला कुशरमयान्‌ नागा निद्राया षह पूजयेत्‌ ॥ तोद काभ्बां पयसा खापयित्वा विश्राम्यते । wy पया fas viele विविधेक्था ५ weet विधिवन्ञागान्‌ ुचिभंशवा समन्वितः | पूजयेत्‌ रणा ae गओेषादथो नुप ॥

५ जागाः बरौना aaa अआनिमाप्नोति वे प्रभो इतिं भोज्तिपञ्चमोत्रतम्‌ ॥

HALATAT: | age

afa अथ मूत्तिपुजात्रतम्‌ | भविष्यपुराणे मासि चाश्वयुजे AT शक्तपे ad प्रण॒ । छवेकभक्तं पञ्चम्यां षष्ठयां नक्तं समाचरेत्‌ ॥ भ्रया चितन्तु सप्तम्यामुपवासमतःपरम्‌ | उपवाखपरोऽष्टम्यां प्रूजयेचण्डिकां qu: ॥ पद्मपचेणां सौम्यां wes fara | चतुभजां शूलधरां खद्ग-घण्टा यदस्तिनम्‌ ॥ दन्तेषु मौक्तिकं न्यस्य विद्रुमं चोष्टयोदंयोः । खद्र-घण्टायदस्तिनौ खङ्ग-घण्टा यससुद हदस्ताम्‌ ॥ छृवाचिणौ aqaa दौर्वापाङ्गे नराधिप । खद्गप्रहरणादोनि नानावर्णानि विन्यसेत्‌ ॥ aqua होरकमप्ररृतिके | कार्पासिकररण्डजेखच वासोभिः पूजयेदुमाम्‌ । वि विधेभेच्छभोव्येख्च फलर्नाना विधस्तथया ॥ भोजयेद्ाह्मणान्‌ भक्त्वा तथा भागवतान्‌ नुप | भोजयिला तु तान्‌ भक्त्वा दुर्गायाः grat न्यसेत्‌ ॥ श्रष्डजेर्वासोभिः पट्रवस्तेः । भागवतान्‌ भगवतोभक्तान्‌ । एवं चः प्रूजयेदचचौं दुर्गायाः अद्धयाचितः । स नरः सन्वैयन्नानां फलं प्राप्य दिवं ब्रजेत्‌ ॥ पुनरेत्य महाभागो राजरानाधिपो भवेत्‌ | दाता सुरूपः सुभगः Qa धनवान्‌ भवेत्‌ ॥

& छव्यरनाकरः |

बह्मपुराणे- तचाष्टम्यां भद्रक्ालौ दचयज्ञविनागशरिनौ , प्रादुंता महाघोरा योगिनौकोटिमिः ae ॥ अतोऽयं पूजनया सा तस्मिन्नहनि waa: । उपोषिते -वैस्त-धुप-माल्य-र ्ालुलेपनेः ॥ दौपेरन्येप्तया wa waaay धान्यकैः | शआआमिवेविंविचैः शाक्ते ra ब्राह्मएतपेणेः ॥ विल्वपत्ेः श्रो फलेश्च चन्दनेन तेन च । पश्ुभिः पानके राचिजागरएेन च ॥ दुगाखहे ठु maf पूजितय्ानि पण्डितैः । वाद्यभाण्डानि चिह्धानि कवचान्यायुधानि च ॥ राज्नौ च शिल्विभिम्तानि खानि पूज्यानि सब्बेदा । aaa छतश्तानेः सर्वैः gy ब्राह्मणाः ॥ Yar A शान्तिः ara योगे गोधूलिनामनि | ` यदुक्तं ्रालिद्ोचे च ञ्योतिःशास्ते च यन्मतम्‌ । अथव्ववेदे यत्‌ भोक्त तत्र तच्च समाचरेत्‌ ॥ आलिहोवे अगिायाकानिभेय । +

| ` fagr aga ari चिमे दारवेश्मनि । अवणे चाय खन्ध्यायां निदेडेत्तु गदं ततः ॥ निरदंहयमानौ तौ तच निगेच्छन्तौ (विभावयेत्‌ |

4 दिशं शान्तां प्रदौप्तां वा दग्धां वा तत्‌फलप्रदाम्‌ ॥ इषटवयाखात्तश्स्ताख wei नोराजने जन।: ॥

छत्यरलाकरः | २५९.

अच देवोपुराणे-

श्राश्चिने मासि मेघान्ते महिषारिनिवरिणोम्‌ | देवों तां पूजयिला तु श्रद्धैराचेऽष्टमौषु च ॥ घातयन्ति पशन्‌ भ्या ते भवन्ति महाबलाः; बलिञ्च ये प्रयच्छन्ति समपैश्वूतविनाश्रनम्‌ ॥ तेषान्त तुष्यते देवो यावत्‌ कल्पन्तु ग्राङ्गरम्‌ । क्रोडन्ति विविधेभगे दंवलोके सुदुलंमे ॥

तया--

ARH रवौ वत्स परक्ताष्टस्यां प्रपूजयेत्‌ | सोपवासो famg तु महाविभवविस्तरेः ॥ पूजां समारभेदेव्या Tas वारिभेऽपि वा। पशो घातः प्रकन्नेव्यो \गवलाजवधम्तया । बलिकेपस्तु tate: काय्यैः सर्ग्वाधिशरान्तये |

Tae Fares afta पूर्व्वाषाद़ानचच्नं गवलो मा दिषः ॥ ्रागमान्तरे-

आश्विनस्य सिताष्टम्यां मदिषासुरनाग्िनो | परादुश्वेता महाघोरा योगिनोकोटिभिः मह ॥ श्रतोऽथें पूजनया सा तस्िन्नहनि मानवैः | उपो पिते-वेसत-माच्ै प -गन्धानुलेपनेः ॥ Assadi: फलेमृलेख धान्यकः । आमिषे विविधैश्चैव बद्धि-बराह्मणतपंकेः ॥

१ A गवलाजस्य वाप्यथ।

‘ae छत्यरनाकरः 1

विल्वपञेखन्दनेख कुङ्कुमेन तेन च । पश्डभिः waa राचिजागरणेन च ॥ समांसरधिरदं्ते दंवौ ठुख्वति वे ema । दुगाखहे a अस्ताणि पूजितवयानि मानवैः ॥ वाद्यभाष्डानि fast कवचान्यायुधानि च | राजौ च शिक्िभिस्तानि खानि gearfa यत्नतः ॥ ॐ aH देँ रणि खादा । जयन्तौ मङ्गला कालौ भद्रकालो कपालिनौ | दुर्गां शिवा चमा wat arer खधा नमोऽस्त ते # श्रन्टतोद्धवं ओदकं मादेवभ्रियं सदा । विल्वपत्रं प्रयच्छामि पविच्॑ ते सरेश्वरि ॥ चन्दनेन aH कुङ्कुमेन विलेपिते | विक््पत्रहतापौड़े दुर्गेऽहं शरणं गतः ॥ एमन प्रोएपुष्य-विल्वपच-जात्या दिभिः पूजयेत्‌ | कषरराग॒स्चन्दने वलिं gag चन्दनादिभिर्धूपं दला वत्ते च्छाद्य Fag दद्यात्‌ । पश्चान्महिषमजं मेषं वा लचणान्वितम्‌- ॐ कालि कालिप्वश्वरि लोहदण्डाय नम दति sgt विजय- कामः BPA घातयेत्‌ | aay agmatenat महाकौशिकं मन्तराभिमन्तिताभ्यां नै्छत्यां दिशि-७ॐ gama नमः, वायव्यां ॐ पापराचखे नमः, रेशरान्यां

ss.

ॐ चरक्ये नमः, Wai ॐ fara नमः, एभिमेन्त्रवेलिं दद्यात्‌

छत्यरल्नाकंरः | RUR

महाकौ गरिकमन्तर्त--

७ छो ॐ स्कुरु ॐ gee ॐ धुन २ ॐ aT ९ ॐ तल्‌ ९ ७ yg ९ मारय २ व्भिमय ९ कम्पय र्‌ कम्पातय र्‌ WRITE EES HLF ae Wz Hea ९ ॐ Ee et श्रनेन wa पिष्टमयं खङ्गेन घातयिता सप्रणवेन खनाना स्कन्द-विग्राखयो दला ्ञातव्यम्‌ ॥

ॐ श्रसि्विंशसनः खङ्गसतोक््एधारो९ दुरासदः | Aaa fawaga धर््ाधारस्तयैव चर ॥ इत्यष्टौ तव नामानि खयमुक्तानि वेधमा । aad afaar ae गुश्देवो महेश्वरः ॥ दिरण्छञ्च श्रौरन्ते दैवतन्तुः जनादेनः | पिता पितामहो देवस्तं मां पालय wader ॥ द्यं येन टता चौणौ way मदिषासुरः | तौच््एधाराय WEA aH खङ्गाय ते नमः ॥ दरति aygsr | सर्व्वायुधानां प्रथमं fafwarfa पिणाकिना | शूलायुधादि निष्कुष्य हत्वा सुष्टियहं ष्टभम्‌ ॥ चण्डिकायां प्रदन्तासि सर्ववांशभनिवदेणो | तया विस्तारिता चासि देवानां प्रतिपादिता ॥

१ 7 विकर्मा च । २ A धम्मेपालस्तयेव च | ३ Bara ai

४१

=

छत्यरलाकरः |

सन्वेमलाङ्गग्वताऽसि सव्वदु ्टनिवदेणो | हरिके रक्त मां नित्यं शान्तिं ae’ नमोऽस्त ते ॥ दति कुरिकाप्रूजा | cag गजाकक्च रच्च वारि धनानि च। मम देहं सदा रच कटडारक नमोस्तुते ॥ : द्रति कटारकप्रजा | सर्व्वायुधमहहामाच सन्वैदेवारि दन | चाप मां समरे Te शाकं श्ररवरेरिद ॥ va ata राथ संहारा हरेण च । चयोमूत्तिंगतं देवं धलुरस्त नमाम्यहम्‌ ॥ दति धनुःप्रूना । gee लं सपत्नानां घोषाद्भृदयकन्यनः । भव मिपसेन्प्रानां तथा विजयवद्धनः ॥ यथा जौमूतघोषेण इयन्ति वरवारणाः | तथास्तु तव घोषेण दर्षाऽस्मावं जयावहः ॥ दति दुन्दुभिप्रूजा । Baya रद्रा वायुः मोमो मेयः । नाग-किन्ञर-गन्धेव्वे-यच्च-भ्न महोरगाः ॥ ममथाञ्च सहा दितयशवतेशा माटभिः मह । भक्रसेनापतिः स्कन्दो वरुणश स्थितस्य ॥

१ A शान्तिंदेहि।

छ्य रत्नाकरः । ३५५

कालनेमिवधे यदत्‌ तथा चिपुरघाने |

दिर प्छकभिपोयुद्धे ag देवासुरे तथा ॥

शोमिताऽसि तयेवाद्य wea समयं ac’ |

नोल श्वेतामिमां दृष्टा wT ममारयः ॥ दति पताकाप्रूजा ।

शर्मपरदस्ं समरे वमन्‌ सैन्ये योऽद्य मे ।

Ta मां रचणोयोऽदं तापनेय नमोऽस्तु ते ॥ दूति वम्मेपूजा ।

प्राणान्‌ पातय ग्रचोसलमनया लोकमायया |

ग्टहाण जौवितं तेषां ममागरास्यश्च वच्छताम्‌ ॥ दति कुन्तपूना |

शश्राङ्ककरसङ्का्र WHFS STITT |

Marra a दुरितं चामरादिविश्ठषितः 1

यथान्बृदग्कादयते श्रिवायेनां वसुन्धराम्‌ ।

तथा मां च्छादय कच युद्धेऽष्वानं शतं सदा ॥ दूति eager |

que शङ्खः पुष्छानां मङ्गलानाश्च मङ्गलम्‌ |

न= ` a vat नित्यमतः शान्तिं प्रयच्छ मे ॥ द्रति श््खनपूजा |

विजयो जयदो जेता रिपुघातौ frag: |

दस्सहो wae: शान्तः सर्व्वारिष्टविन। नः ॥

१ कचित्‌-- णोभखासमां ख संस्र |

4 छत्यरल्नाकरः |

ष्दत्यष्टौ तव नामानि यस्मात्‌ सिंदपराक्रमे | तेन सिंहासनेति लं नाना देवेषु Naz ॥ नमस्ते सव्बतोभद्र भद्रो भव ARIA: | चैलोक्यजयसब्वैख सिंहासन नमोऽस्तु ते ॥ दृति सिंहासनपूजा। दरति महाष्टमो |

भविपुराणे- समन्त्रुवाच-- नवम्यां eager देवेः सरैः प्रपूजिता । जघान afed दुष्टमवध्ये देवतदिभिः॥ जाभिषेका वरदा शक्तं चाश्वयुजस्य तु | तसात्‌ सा तच aoe नवम्याञचण्डिका वुः ॥ ava हि यतः प्राप्ता aa देवौ सरखतो |

ऽथे महतौ परोक्ता नवमोयं सदा वृधेः ॥

पूजयिला महादेवी नवम्यान्तत्र चण्डिकाम्‌ | ava प्राप्तवान्‌ AT बरह्मा विष्णु्तयामराः ॥ तस््ादिथं agar नवमौ पापनाभिनो | weiter q yaaa सततं सव्बैपार्थिवेः ॥ मूलोत्तरेण wea संयुक्ता विधिवन्नृप | विग्रेषतो wrantataes: सयोवतिः ॥ arg: afaa au: शेर नयश्च सेवकरेः |

4 अच दानानि देयानि सोपवायेनेरेनप ॥

ष बूले-- इत्यष्टौ सत्रिधौ परोक्तास्लव संदा मदाबल्लाः |

छव्यरल्नाकरः | ३५७

गोसुवर्णादि राजेन्द्र वस्त्राणि विविधानि च। समां सरुधिरदं त्ते दवौ qafa वे र्शम्‌ ॥ मदिषो-क्राग-मेषाणां रुधिरेण तथा नृप । खमेकमेकं वरदा eat भवति चण्डिका ॥ सहं afaarafa खदे दरूधिरेण तु | तर्पिता fafuagal भित्वा बाह्ृरुज्के | नारेण शिरसा वौर प्रूजिता विधिवन्नृप | दघ्ना भवेह gat वर्षाणां लचमेव च ॥

एवं नानान्ेच्छगरेः पृच्यते स्यैदस्युभिः । अङ्ग-वङ्ग-कलिङ्गे किन्नरेवेन्ैरः रकैः ॥ मासि चाश्वयुजे spat नवमो या नराधिप | तस्यां यत्‌ क्रियते वौर नरैः खानादिकं प्रभो | ततसन्वमच्चयं तेषां तद्रे सिद्धिकरन्तया ॥

देवोपुराणे- ब्रह्मोवाच-

इते घोरे महातोरे सुरासुरभयङ्करे |

देव्या उपासका देवाः wera Taare ॥ श्रागता घातितन्दृ्टा मददिषं तं सुदुन्नंयम्‌ | बह्म-विष्णु-सुरेशाना इन्द-चन््-यमानलाः ॥ श्रादित्या वसवो रुद्रा यहा नागाः सगृद्यकाः। समेत्य सव्वं देवास्ते देष भता प्रतुष्टुवुः ॥ avy सब्वैलोकानां प्रददौ भयनाशिनौ ॥ जलिन्ददुञ्च तानां मद्िषाजामिषेण च |

41

त्रव्यरन्नाकरः

पवेयुः शङ्खभेय्यश्च शत शोऽथ सदस्तशरः ॥

कला दुन्दुमिनादांखच vem समददेनान्‌ | पताका ष्वजच्छत्रादिघण्टा-चामरणोभिताः ॥ afet कारयाश्चक्रे देवोभक्तः सुरोत्तमः | एतश्च दिने aq तप्रेतममाकुले ॥

कृता देवेश देवैश्च महापूजा च शाश्वतो । श्राञ्चिने मासि मेघान्ते महिषारिनिवहहंणैम्‌ , देवौ स्यूजयिला तु अद्धरातेऽष्टमौषु च । घातयिता at भ्या ते भवन्ति महाबलाः ॥ बलिञ्च ये प्रयच्छन्ति सववेभवतविनाग्रकम्‌ | तेषान्तु aaa देवौ यावत्‌ कन्पन्‌ शाङ्करम्‌ ॥ aise विविधेभौगे Zane सुदुलंमे , नाश्रधो व्याधयस्तेषां न च गच्ुभयं भवेत्‌ ॥ न च देवा गह्य Sat नासुरा न च पन्नगाः,

, बाधयन्ति auras देवौपादौ ममाश्रितान्‌ ॥

Magara जलं बद्ि -शशि-ग्रहाः | तावच्च wearer भविष्यति सद्‌ा yfa 1 प्राहट्काले विषेण what wey च । महाशब्दो नवभ्यान्तु लोके ख्यातिं गमिब्यति ॥ एतत्ते देवराजेन सगेवासफलम्रदम्‌ | परापरविभागे तु क्रियायोगेन कौ क्षितम्‌ ॥ भागवतपुराणे देग्यवतारे नवमौ क्रियाद्चनमष्ट- 1 चत्वारि शोऽध्यायः |

कछन्यरन्ाकरः। २५८

तेव ब्रह्मोवाच एवं महाबलं शक्र पुरा देवारिकण्टकम्‌ | इला देवौ वरं ददयुविष्छादौनां प्रतोषिता ॥ दचुदंदा वित्यथेः । इन्द्र उवाच श्राश्चिनस्य faa ag नवम्यां प्रतिवत्छरम्‌ | ओतुमिच्छाम्यदं तात उपवासत्रतादिकम्‌ ॥ बरद्धीवाच- wu शक्र प्रवच्यामि यया लं परिष्रच्छसि। महासिद्धिपरदं धन्यं सन्वेश चुनिवदंणम्‌ ॥ सर्वलोको पकाराथ विगेषादसिदत्तिषु | कर्तव्यं ब्राह्मणास्तु चचिये लीकपालने ॥ गोधनाय तथा da: we: पुचसुखार्धिंभिः । सौभाग्याथे तथा स्त्ोभिरनयश्च घनकाङ्बिभिः ॥ महाव्रतं AGG शङ्करादेरनुशितम्‌ | ane asx देवोभक्तिसमन्वितः ॥ कन्यासंस्ये रवौ शक्र Waa नन्दिकाम्‌ | अयाचौत्ययवेकाशौ aan लय गोप्रदः ॥ प्रातःखायो जितदन्द स्तिकालं शिव पूजकः | जप-होम समायुक्तः कन्यकां भोजयेत्‌ सदा ॥

१९ खले चतिदृषटिषु | २4 7 avait)

ate

छ्त्यरनाकरः।

seat नवगेहानि दारुजानि wars च !

एकं वा वित्तभादेन कारयेत्‌ सुरसत्तम ॥ तस्मिन्‌ देवौ प्रकन्तेद्या हेमो वा राजतो तथा | सुग्धा्तौ लक्षणोपेता खङ्गं शूले च पूजयेत्‌ ॥

=

छत्यरनाकरुः |

Rad खमश्तञ्च देयं देव्याः खभावितैः ॥ देकोभक्तांञ् yea कन्यकाः प्रमदादि च । दिजादौनथ पाखण्डानन्नदानेन तोषयेत्‌ ॥ नन्दाभक्ता नराये तु महात्रतघराञ्च ये ।

स्वौ पहारसन्पन्न वस्त रत्रफलादिभिः | कारयेद्रथदोलादौन्‌ yore बलिदै विकम्‌" ॥ gag द्रोण fara जातौ पुन्ञाग-चन्यक्ैः | fafeat रचयेत्‌ प्रजा मष्टम्याञ्च उपासयेत्‌ ॥ खपासयेत्‌ श्राराधयेत्‌ | >

दुरगारतो? जपेन्खन्तरमेक चित्तः समाहितः | तदङ्याभिनौशेषे विलया्ें नृपोत्तम ॥ agree लचणोपेतं `मददिषञ्च सुपूजितम्‌ । - } |, ¬ कालि कालौति wat खङ्गेन घातयेत्‌ ॥ तदुत्ये सधिरं मासं गदौोला पूतनादिषु । Aste: प्रदातव्यं महाकौ शरिकमन्तितम्‌ ॥ तस्यायतस्तथा eared wear च पिष्टजम्‌ |

फ खङ्गेन चातचिना तु दद्यात्‌ स्कन्द-विशराखयोः ॥ देवौन्तु चापयेत्‌ प्राज्ञः चौर. सर्पिनेलादिभिः। कङकुमारर-कपूंर चन्दनेख परधूपयेत्‌ ॥ हेमादि पुष्यरन्नानि वासांसि सहितानि च ।

पूजयेत्ता नवरेषेण यस्ान्दरुपमम्िका ॥ मातराणाञ्च देवौनां gar कार्य्या तदा निभि । ध्वजपत्र-पताकादि उडयेच्चण्डिका"गडे ॥ रथयाचा बलिचेपं पदुवाद्यरवाक्लम्‌ । कारयेनतष्यते येन देवी पष्टविघातनेः ॥ श्रश्वेधमवाप्नोति भक्तितः सुरसत्तम | महानवम्यां पूजेयं .मव्वैकामप्रदायिका ॥ सर्वषु वस वर्णेषु तव भक्षा प्रकौ्तिता | aarstfa ant राज्यं पुत्ायुधेनसन्पदम्‌ ॥ शक्रामारभ्य नन्दिकामित्यनेन षष्ठोतः प्रति नवमो पच्यनतं जतभित्यक्तं तेन पञ्चम्यामेकभक्तं ततः प्रातःसंकल्यः, षष्ठौ सप्तम्य्टमो नवमौषु यथाक्रममयावितेकाश्रिव anf गोप्रदलानि । जितदन्दो इन्ददुःखेव्वनुदिद्मः watt दिवसेषु ata दुर्गा देवताकमेव, नृपोत्तमः प्रदातव्यमिति अवदितेनान्यः। पञ्चाब्दं पञ्चवर्षो थम्‌ लचणोपेतम्‌, महाकौ शिकमन्त्स्त॒ महा्टम्यां ata: | आवन दुगामचिहठ्य शिष्टाः पठन्ति । `

१ 4 -दैवकाम्‌। क a । ॑। <->

‘AB गन्धपुष्यसुगन्धितम्‌ |, चरिः द्‌ न्धपष्यसुगन्वितम्‌ | १ 7 चदिका--।

4 |

कन्यायां छष्णपक्ते तु प्रूजयिवाप्रेमे दिवा । नवम्यां भोजयेदेवों गोतवादिचनिखनैः ॥ mare चतुर्थ्यान्त॒ देवौकेश्रविमोचनम्‌ | प्रातरेव तु पञ्चम्यां खपयेच प्रभेजैलेः ॥ ant पत्रिकाप्रूजा श्रष्टम्याञ्चापृपोषणम्‌ । परजा जागरणश्चैव नवम्यां विधिवदलिः ॥ aaa द ग्रस्यान्तु करोड़ाकौ तुकमङ्गलेः । नौराजनं THAI बलद्धिकर महत्‌ ॥ करोड़ाप्रकारमाडः- ५ भगलिङ्गकरियावाग्पिः क्रौड्येयुरलं, जनाः यश्च नालि्यते तच ay नाचिपते परान्‌ ॥ ag भगवतो 9:४५ दद्यात्तस्य सुदारुणम्‌ । मूलेन सफलां विल्वस्य शाखा मात्य THAT ॥ मूलेन मूलनचतरेण | पूजयित्वा श्रवणेन प्रातरेव विसष्नयेत्‌ |

मदाष्टमो-महा नवन्योनेवप्ूजा विधिस्तु गिन्पश्रास्त--

नवपद्मात्मकस्ाने पच्या दुगं सुमृ्तिभिः । आदौ मधे तयेन्द्रादौ नवतल्वाचरेः कमात्‌ ॥

श्रादौ प्रथमम्‌ | दुं दुगं रक्षणि स्वाहेति aa तला्षराफि । श्रयञ्च प्रणवादि: पठनोयः ॥

छत्यरल (कशः |

श्रष्टाद श्रभुजेकान्तपोनवचतःस्तनो रका |

मूद्धेजं खेटकं aerate aS धनुः ॥ ध्वजं डमरुकं पाणं faa वामके ततः afm सङ्गर Way बं खङ्ग मथाङ्कुगम्‌ ॥ शर चक्रं ्रलाकाञ्च एतैरेवायुधेयैता | wat वधफल दति प्रमिद्धः॥

Tor: षोड्ग्रदम्ताश्च तव्नेन डमरू विना । मध्यश्िता उयचण्डा अष्टाद ग्रभुजा कार्य्या ॥

aafenafearg षोड़ग्रस्ताः |

रुद्रचण्डा प्रचण्डा च चण्डोया चण्डनायिका | चण्डा चण्डवतो रैव चण्डरूपाति चण्डिका ॥ नवमो चोग्रचण्डा च मध्यस्था च प्रकगेत्तिता । गोरोचनारुणा रष्णा-नोला-शक्ता च yaar | Vat च पाण्डरा रक्ता श्रालोदृस्था इरिस्थिता॥

saat धतुःस्थानविगेषः, दरिः भिंहः ।

afem मदिषासुरः, श्रय देवग्रे मद्षग्ररौरे स पुनर्जातः दृत्यथेः। तत्कचयदसुष्िका तदौयोद्धेकचे रुतदृदट्सुष्टिः।

खङ्गदस्त

५ ता

महिषोऽथ पुमान्‌ wat तत्कचग्रहसुष्टिका |

ख्यापय TAA URW वा दल्यक्तं सन्दयामले |

देव्यो ar at ayaa वा reat:

स्कन्दयामल श्रागमविग्रेषः |

wo

५

अ छत्यरल्नाकरः। छत्यश्नाकरः | २६५.

शएद्भां mai तेन एक्तनवमोमाते व्रतमिदं । निरोदनो निरा- हारः, निरोदनं निरादारमिति भवि्ये ्ओदनपदस्व श्राहार- परलदश्ेनात्‌ | नवमौ समुपोषित दति नवमेोत्रतलवस्यापनाथे-

पूजने स्हुतिपाठः- मद्दिषन्नि महामाये चामुण्डे सुण्डमालिनि | प्रयमारोग्यविजयं देहि देवि नमः षदा ॥ रूपं देहि ant देहि भाम्यं भगवति देहिमे) gaa देहि धनं देहि wate कामान्‌ प्रयच्छ मे ॥ वराहयुराणे- wr उवाच -

मन्यथा पिष्ठप्राशननविधिविरोघात्‌ 1 एवमन्यत्रापयेकाद्‌्टुपवासपून्ेक दाद भौकालोन विष्णपूना- त्मकद्यादशौत्रते sent समुपोषिता इति asm विधानं

श्रतःपर प्रवच्छामि शौ य्यत्रतमनुत्तमम्‌ | वरादपुराणे |

येन भोरोरपि महागशौय्ये भवति aan ॥ मासि चाश्वयुजे श्शद्धां नवमो” समुपोषितः | सप्षम्यां sada: सितवाष्टम्यां निरोदनः ॥ नवम्यां प्राश्येत्पिषटं* प्रथमं भक्तितो नुप | ाह्ान्‌ भोजयेद्धश्वा दे वौश्ेव प्रपूजयेत्‌ ॥` 1 gait देवों महाभागां महामायां महाप्रभम्‌ | णवं det यावदुपोग्य विधिवच्षः५ ॥ व्रतान्ते भोजयेद्िम्ान्‌ Vara कुमारिकाः | हेमवस्ता दि भिस्तास्तु asfear खशक्तितः ॥ पञ्चात्‌ चमापुथत्तान्तृ देवौ मे प्रौयताभिति | एवं BA भ्रष्टराज्यो लमेद्राज्यं न संश्रयः ॥ अविद्यो लभते विद्यां ae: शौरखंञ्च विन्दति ।

दूति ग्ौच्यत्रतम्‌ ।

श्रथ शिष्टाचारप्रिप्रा्दग्म्यपराजिता |

| ॐ श्रपराजिताये नमः । ॐ क्रियागरतये नमः । ॐ उमारे नमः । दृति प्रतिष्टामन्तः चतुसंजां पोतवस्त्ां मर्व्वाभरणण्डषिताम्‌ | खद्धचश्मेवराभयदस्तां जिनेचामोषप्महसितवद नाम्‌ ॥ ध्याला ॐ चभ श्रपराजितायै नमः ॐ श्रपराजिताइदयाय नमः ॐ BT श्रस्लाय फट्‌ ततो दविफे ॐ नमो जयाये नमः इति पूजयेत्‌ । वामे ॐ विजयाये नम दति प्रूजयिला हरिद्रा

वस्त्रेण gaifagria वद्धा देया ददि var च्रमिलषितकाम-

नया खाङ्गन धारयेत्‌ | ५ ततः प्रयातकं दुर्य्यात्ततः ॐ कारमुचारयन्‌ प्रदचिणं Bar

५ १८ खायुः। २ 4 भगम्‌ । a . ₹ श्रूले-- War नवो समुपोषिता |

४ AC freq) ्साद्यानेन मन्त्रेण विसन्नयेत्‌ |

५ ^ त॒ विधानतः।

: FALATHE |

zai पूजां मया देवि aernear निवेदिताम्‌ | Tas लं समादाय ब्रज सखस्थानमुत्तमम्‌ ॥ दत्यपराजिताप्रूना |

श्रय खच्ननद शनम्‌ | ज्योतिःश्ास्ते-- दादश्वामषटम्यां कार्निकण्णक्तपश्चदण्यां वा wags वा कुर्या ज्न।राजसंज्ञिकां शान्तिम्‌ | नौराजनेऽतिढन्ते यया दिशा खञ्जनं नृपो यान्तम्‌ | पश्येत्तया गतस्य किप्रमरा तिरुपति ॥ दृश्यते स किल eanash रोदिणौसुप्गतेऽस्तसुपेति | gaat नामायं विदगस्तस्य दगेनेन प्रथमे प्रोक्तानि यानि फलानि सुनिभिस्तानि + \ ‘ स्थूलो ऽभ्यलतकष्ठञच छृष्णगलो भद्रकारको भद्रः | आकण्ठमुखात्‌ BU: HIT: FARIA ॥ aut गलेऽस्य fag: सितकर चरणान्तः स fered | afacm: Dat गोपीत दरति AAT SAAT दृष्टः ॥ ` खद्जनविभाग आरीमान्तरम्‌- : समन्तभद्रस्तदतु WAX: ततोऽनुभद्रोऽम्बरभद्र एव | एषां चतुर्नामपि खन्ननाना- area’ सम्प्रति लच्षणानि ॥

|

ae £

RATATAT | इ

यः कन्धरोरःशिरसां मन्तात्‌

विभक्तिं arom म समन्तभद्रः |

Bug युक्तः शरिरसोरसा च

भवेत्‌ wax: सितकष्टध्रष्ठः ॥

BIT यस्य तु aye

BU भवेतां सख मतोऽनुभद्रः |

ष्णा भवेत्‌ Awa रेखा

यस्य त्वसावम्बरभद्रनामा ॥

मध्यादमौषां प्ररभकाय्यैसिद्ये

यो यो भवेत्‌ gaat: स सुख्यः |

MAINZ गलमाचकष्णः

सिताननो काय्येविनागश्ननाय ॥

स्याद्यो रिद्रारसमन्निकाशो

गोमूचनामा स तु खन्नरौोटः।

निरौकितः प्राग्दिवसे प्रश्रतम्‌

दुःखोद्धवं शंसति यावदन्दम्‌ ४

श्राश्रयमधिरृत्य वरा हसंडितायाम्‌ | श्रय मधुरञ्ुरभिफलक्रुखुमतरुषु

करि-तुरगमूर्रिं प्रासादोद्यानदर्म्येषु गोष्ठ-सत्समागम यज्ञोत्सव पा्िवदधिजसमौपे दस्तिबन्धनप्गाला-च्छच-ष्वज-चामरायेषु Fat समौ प-सिताभ्बर-कमलोत्पलप्रूजितोपलिपे च- तथा-

सलिलालयेषु = quy

१ D qwrai 2 D Fa}

3 RATATAT |

दधिपा् wragey fad खज्ञनः कुरुते । पङ्क श्रादलातिगर समग्पञ्च टषगो मयोपगते ॥ mean aafa: सकटस्ये दे ग्रविक्रयः | 4 शहपरलेऽय ait aa बन्धो at भवति रोगः ॥ ge तजाविकानां प्रियसङ्गममावदत्याए | मदिषोद्र-गदंभाख्ि-फा्ान-ग्टहकोण-ग्रकेरादृष्टः ॥ प्राकार HA BIG चाष्णभो मरणरगभयदः | पकौ waar: पिवन्‌ वापि वारिवादस्यः ॥ eared yaa Feat: खच्जनोऽस्तमये ॥ वारिवाहो जलप्रणाड्का | 4 तक्विन्निधिर्भवति मेथुनभेति यिन्‌ यछत ढ्यति aa तलेऽन्ति काचः । ~ ; शरह्गारमण्युपदिग्रन्ति पुरीषणेऽस्य तत्‌ कौतुकोपनयनाय खनेद्धरिनोम्‌ ॥ aa विकल विभिन्न fea: सुतनु समानफलप्रदः | चनरूदभिनिलौयमानको वियति च बन्धेसमागमप्रदः ॥ , अभिनिलोयुमानकः खाकाणद्भमौ पतन्‌ ॥ , आगमान्तरे- जेषु गोषु गज-वाजि-महोरगेषु राज्यप्रदः BIG: प्रटविशादलेषु |

१ 1) खनारु।

Es |

भस्मास्थिकाष्ठ प्नखलोमतुषेषु दृष्टो lea ददाति खल खञ्जनकोऽब्दमेकम्‌ ॥ गजाविग्रालोपतनान्तरेषु प्रामाद्‌ दर्म्यायसिताम्बरेषु | दध्यादिभाष्डेऽुपलिप्तयमौ सुवणेराजान्तिकचामरेषु ॥ aR कुद्याम्बर पचयपुष्पफलावनसरेषु WRAY | येनोपविष्टः suasis दृष्टस्तस्य fad खज्ञनको ददाति॥ नद्यादितोराम्बृज-गोकरोष- गो पुच्छ-दर्व्वा नृपमन्दिरेषु | SETH जम्बालफल प्रवाल रीरद्रुमोपस्कर-तोरणेषु ॥ एतेषु चादेऽहनि SATA दृष्टोऽतिद्ष्टः सदसो पविष्टः। तोयान्नपानभ्रियगोऽशवस्तलाभाय रोगोपग्रमाय चेष्टः ॥ तुरङ्ग मातङ्ग महोरगेषु सरोज गोपुच्छ टषेषु येन | qaqa दृष्टोऽहनि खन्नरोरो निःसं्रयं त्य भवेन्नुपलम्‌ ॥ पूव्वेचाहनि gate धान्यानुलम्े महिषाव्यजादौ च्यान्नो मये गोरसलाभद्ेतुः | aee लाभाय च श्रादलादौ लाभाय गेहस्य च नावि |B: Il भरद भरितेऽन्येन च SACS स्यादन्यनार्य्यां ae सङ्गलाभः |

१ 8 तुषलोमदणेष | ५ ९ बाचित्‌-- रिष्टं ददाति बशः खलु खञ्मरोटः |

FE |

विवादलाभोऽनखातन्धमौ धान्यस्य राश्रावपि धान्यलाभः | भवेत्‌ प्रभाते प्रियशङ्गमाय स्यादन्धुसङ्गाय तथान्तरौ चे ॥ wa घनायावतर न्नभस्तः खादन्‌ पिवन्‌ भोजनपानलब््य | एवं प्रकारेषु मनोरमेषु स्थानान्तरेषूकफलान्तरा! ए ॥

दच्छानुरूपाणि ददात्यवश्ठं YF दृष्टोऽदनि ख्नरोटः |

बल्ौदूषत्‌ wef Wes दग्धाख्िश्लाखटतलाभनेषु ट शन्यालये लोमसु गेहकोणे aa vert सिकतासु यूपे । एषु प्रदेशेष्वय चापरे नदौतरेषूपदतेषु दृष्टः । ` ुमृत्तिचेष्टः ख तदा करोति ८ न्यक्षारमौरून्‌ कलदाननरथान्‌ ॥

बन्धो acarg शचौ च रोगो VET स्याद्र विणस्य नाः । fared. वाऽदिशि देग्रभङ्गो निद्राभिश्तेऽतिभवेच् रोगः॥

खरोद्र-कौलेयक ध्यात

ग्डिन्दन्‌ सुपचौ विदधाति aay |

पौ विधून्वन्‌ दिवसस्य चान्ते

agt mat वा न षभः कदाचित्‌ ॥ ध्रष्टयातः genta: कौलेयकः श्वा ।

MERA WHATS GASVAT वा waasfis दृष्टा ।

खष्वापि, तादृष्टुपलचणोया तदिस्तरेणालमिदापरेए ॥

|

ake

= ॥

पूव्ीक्तमेतच्छकुन प्रसत याचादिकार्यष्वपि तुल्यमागेः | परत्यच्माशय्येमिद aaa स्वी जनः पश्यतु SAAT ॥ दृष्टोदितेऽगस्यमुनौ Wea @ चेष्टित खञ्ञनको विदध्यात्‌ | मन्त्ेण पूजा शिरसा प्रणमः तसूतितखे्टफलस्य faa ॥ खञ्जनस्य परिकौत्तेनम्‌ एएभम्‌ aad भवति मङ्गलप्रदम्‌ | यात्यसौ यदि पुनः प्रद्चिणम्‌ तत्करोति पथिकस्य बाञ्कितम्‌ ॥ दने पठनौयमन्त्ः- a योगयुक्तो सुनिपुचकस्त- मदृष्यतामेषि श्रिखोद्धमेन | विलोक्यसे orate निगेतायाम्‌ लं खञ्ननाखय्येमयो नमस्ते ॥ चेष्टितौ यः gag: gem निरौकितः wasn: कदाचित्‌ | दरष्टा विशेषात्‌ परितोषयेत्तम्‌ घाताय ततद्चितदुष्कुतस्य ॥

२७१.

PS |

aid न usta wala मौ fed न सेवेत दिनानि स्त | खायाल्नपेत्‌ संगह्णयाच वौ चेष्टं पुमान्‌ ग्द्जनमचंयेच ॥ वराहसंहितायाम्‌-- नुपतिरपि प्रभं Wass खगमवलोक्य मरौतले विदध्यात्‌ | सुरभिङ्खुमयुक्तमधे इएभ- मभिनंन्दितमेवमेति 2fga ॥ aquaty विलोकय aCe दिजररुमाधुखरा चनेऽलुरकः | न नृपतिरण्यभं प्राप्नुयात्‌ सः ५ यदि दिनानि न सक्त मांसभोजो ॥ श्रावर्षात्‌ प्रथमदभेने फलं प्रतिदिनन्तु दिनग्रेषे दिङ्थानं मून्िलग्र् आन्तदोक्ना दिभि्ोम्‌ | aa वसन्तराजे- दग्धा feqar दिननाययुक्ता faaaerat भवति प्रदौप्ता | सा धूमिता यां सविताभ्युपेता शेषा दिगन्ताः किल पञ्च णान्ता: ॥ 4 दग्धा feat ज्वलिता दिगेन्धौ ` धूमान्विता चानलदिक्‌ प्रभाते |

9.

rite ॥ 398

्त्येकमेवं प्रदरा्टकेषु

भुक्ते दिग्ोऽष्टौ मविता क्रमेण ॥ दग्धेषु दग्धं ज्वलितं ज्वलत्सु फलं जनिष्यत्यय धूमितेषु ॥ दिशां विभागेषु विभज्य जातः काीद्यतानां कुशले सदैव ॥

दति ख्जनदेनम्‌ |

वरादहपुराणे दुर्वासा उवाच--

तद्दाश्वयुजे मापि दादौ सितपचिणोम्‌ | सङ्धप्याभ्य्चयेदेवं पद्मनाभं सनातनम्‌ ॥ पद्मनाभाय पादौ तु कटि त्रै पद्मयोनये |

get सर्वदेवाय पुष्कराचाय वरे उरः ॥

saa तथा बाह प्राग्बदस्ताणि पूजयेत्‌ | प्रभवाय fat: पूज्य waza घटं न्यसेत्‌ ॥ तख्िन्‌ हेममयं देवं पद्ममाभञ्च विन्यसेत्‌ | तेवमेव wey गन्धेपुष्यादिभिः क्रमात्‌ ॥ प्रभातायाञ्च weet ब्राह्मणाय निवेदयेत्‌ | आसौत्‌ wage राजा भदराश्चो नाम वौय्यैवान्‌ ॥ यस्य ना्ाऽभवदरषे भद्राश्वं नामनामतः | तस्यागस््यः कदाचित्तु Wea waa: ॥

¢ |

R98 HATAAE |

| तेन gan ते aa प्रियत्रतर्टडेऽभवत्‌ ।

उवाच पञ्चराचन्त्‌ वसामि भवतो Ze | | तं राजा ज्िरसा नला स्धौयताभित्यभाषत ॥ यञ्च प्ली ते जाता वेश्यद्‌ास्यभवत्‌ प्रिया ॥ {

तस्य कान्तिमयौ avat भाय्या परमशोभना | पारक्यस्यापि Ava ज्वालितस्य हरे गहे । तामगस््स्तथा दृष्टा रूपतेजोऽन्वितां एभाम्‌ ॥ सपल्यखच भयान्तस्याः Fa कम्म शोभनाः | साधु साधु जगन्नाय स्तौ WE: साधु साध्ििति॥ एवसुक्ता ननत्तेचिर"गस्यो राजसन्निघौ |

द्यं गृष्टिः परा जाता भकतिप्रहृस्य ते पुरा ॥ खेन यः पुनरथंन विष्णुमभ्यच्ये दौपकम्‌ | ज्वालयेत्तस्य यत्‌ yO तत्‌ संख्यात न शक्यते ॥ श्च परादिल्या्तिदेशकपदेवेरादपुराणौयवच्छमाणमागे- दाद भौधग्म यथाययमतिदिश्वन्ते |

राजोवाच किं इेकारणं aga येनैवं नृत्मते भवान्‌ । पद्मनाभद्ादभौत्रतम्‌ |

wre उवाच ` ~ द्यं राज्ञो लदौयाशत्‌ दासो वेशस्य ब्ेदिगे । { विष्णुधरीत्तरे- नीः इरिदत्तस्य मस्याः पतिरेव च ॥ न प्रोएयेदश्चशिरसमश्वन्दला तथाश्िने । तदेव कश्ैकारोऽ्वदरो -विन्ध्येति नामतः | 3 एतच्चाश्चिन शक्तदादश्वामेवं दानं तथेव प्रकमात्‌ | वेश्यो वाश्वयुजे मासि atemi नियतः wf ॥ ब्रह्मपुराणे wa feared गला गन्धुष्यादिभिरिम्‌ । सोपवासश्च are एकादश्यां प्रजागरः | mas] que प्रायाद्धवन्तौ रचपालकौ ॥ दादश्ां वासुदेवश्च greg सव्वैदा ॥

i स्थाप्य दावपि दौपानां areata महामते | याजोत्सवख कन्तंव्यस्लयो द श्धाञ्च विष्णवे । गते तसन्‌ भवन्तौ तान्‌ ब्टौपान्‌ ल्वालयन्तौर स्थितौ ॥ Vy उपवासश्चतुदश्यां पौणमास्यां इरि यजेत्‌ ॥ यावत्‌ प्रभाता रजनो निःग्रायेन नरोत्तम | आशयुन्यां पुरा faa: काम्यो दोमः प्रवर्तितः | ततः ata महता wat’ दावपि दम्पतौ ॥ 1 a | महाभयेषु Tart दारोपान्ते डताग्रनः ॥ eo. र AD अथ अगरूयः । 2D we ङ क~~ ~. = =

१ Be तरोपप्रन्वालने । ४ AD भूतौ । १९ Dy

अ) ॥

यवाचतषटतोपेतैस्ष्डुले्च सुतपितः |

पलः पूजितशचापि vais: फलेस्तथा ॥ देवदारुवने am: स्तमधलिङ्गो दिगम्बरः | सभाः पूजितो किरः स्कन्द-नन्दिगकेयुतः ॥ देतैरश्चपतिश्चापि रेवन्तः प्रूजितस्तदा | सुनिमिौस्त खुरभिगौमद्धिः सरपूजिता ॥ क्ागरूपश्च सुनिभिः पूजितोऽ sams: | श्नौरभररूपौ देवस्त प्ूजितस्त॒ जलाधिपः ॥ i विनाधकेन SEG वरुणाद्या मदावलाः |

कान्तारे दौपदानच्च विष्णुना संप्रकौ तितम्‌ ॥

arta निकुम्भस्य युद्धादागमनं रतम्‌ | ॥

युगपत्तच Ara arena महोत्सवाः ॥ $ \ १

आश्यां प्रूरणिमायां निकुम्भो वालुका वात्‌ | श्रायाति सेनया“ arg कत्वा युद्ध सुदारुणम्‌ ॥ -तस्ात्तच नरैर्मागाः खगेदस्य समोपगाः | fae: परयनेन वितव्याख्च Awe: ॥ पुवयाचफलधूपा लसषेपप्रकरेस्तथा ॥

Quarta श्रवितव्यानि नानारङ्गेविंगेषतः ॥ a gerizafang नररभाव्यं wares: ।

दिवा aq न भोकषव्यं मनुखेश्च विवेकिभिः ॥ ॥ स््ोरद्म्‌खं-बालेख wine पूजितः सरः | yey सफलः Waar द्ारोद्धंभित्तयः ॥

५ श्न्नाकरः।

द्ारोपान्ते प्रदौतश्च सम्पूज्यो इव्यवादनः | यवाचतदटतोपेतेसष्डुलेखच सुतपितः ॥

पूजितव्यश gary: पयसा पायसेन च |

रुद्रः सभाय्यैः स्कन्दश्च तथा नन्दौश्वरो सुनिः ॥ गोमद्धिः सुरभिः पूज्यो कागवद्धिङता्रनः | श्रौ रभ्ववद्धिवैरुणो गजवद्धि विनायकः ॥ प्पूज्यमानश्च रेवन्तो यथाविभव विस्तरैः |

ततः पन्यो निकुम्भस्तु ममाेस्तिलत्डुलः ॥ सुगन्धिमिरेतोपेतैः ancy afc | ब्राह्मणान्‌ भोजयिता तु भोक्तव्यं मांसवल्नितम्‌ ॥ श्खवाद्यरवो न्त्र तनृतयैश्च सा निशा | बह्िपाशवगतर्नया दृष्टाः क्रोडा: एयम्िधाः ॥ ततः प्रभातसमये खनुकञितैः Gaga: | मङ्गलालभनं काय बह्िसम्ूजनं तथा ॥

भोक्तव्यं बान्धवैः arg करौ डितव्यं ययासुखम्‌ | तस्यां राशां यतौतायां दितौयायामनन्तरम्‌ ॥ प्रभाते कैमाकरस्ठ क्रौ डितव्यं पिशाचवत्‌ | -निलंष्णेखाथ wis द्रवत्‌ aaa ॥ यस्मात्‌ स देशः सोत्कष्डः पिशाचैः गम्मुवादनेः? wag कश्यपात्‌ Ged सक्रो धस्य “प्रजापतेः ॥

eA पङ्क्तिपञ्चकं पतितम्‌ | ९ 1) श्न्तवादनः |

( i = i ase

५ arate चाय मित्राणि लेपनौयानि कमेः | लक्लौपूजामन्तः-- कामाभ्निज्वलनेर्वाक्येः स्तरो पुंलिङ्गा लुवादिभिः॥ ॐ नमते whaarat वरदासि हरिप्रिये । वाचा पैश्राचमाचारं कन्पयद्धिरितस्ततः | श्रह्ञोलान्यपि जनल्पद्धिराक्रो ग द्धिखच संमुखम्‌ ॥ तस्मिन्नहनि gate निकुमस्यालुयायिनः |

कान्तवेश्राः पिश्राचाञ्च प्रविशन्ति atig तान्‌ ॥

या गतिस्वत्मपन्नानां सा मे ग्यात्तदचंनात्‌ ॥ दनद्रप्ूनामन्त्स्त--

विचित्रैरावतस्थाय भाखत्कुलिग्रपाणये |

पौलोम्यालिङ्गिताङ्गाय sears ते नमः॥

MIU ततः adie गच्छन्ति बन्धुवत्‌ |

दपाभिमानदोषेण तच यस्ागतान्‌ नरान्‌ ॥

न परजञयति मोदेन agi न, कुरुतेऽथवा |

तं निदेदन्ति a क्रोधात्‌ famrar रौद्रदर्भनाः ॥

aa कान्तारदौपदानस्य रातरिकायेशुतेः-५ युगपन्तच AMAT SHA महोत्सवाः |

इति वचनादन्येऽणुष्छवा रा चिकनेव्याः | एवच्च साहतर्यात्‌- शङ्खवाद्यरवो च्छे तनुच सा fas |

ततः च्ातेनेरेः पृज्यो देवो दामोदरो हरिः | बद्धिपाशवेगतिनंया--

सव्य विप्रान्‌ भोकर खलुलिपेः स्लङुतेः ॥ [कि हि] दति खरसादाचाराचच aaa fagarfeyarat चेचलब्ण-

a faa कलवेख॒ afeag यथाक्रमम्‌ । } | चतुदश्धां राचिकत्यत्द नात्‌ गौड़सखति विहितजागर णराचेरेव

ततः प्रषटति षणए्मामान्‌ खेषु वेग्फसु मानवैः ॥ सन्निहितायाः--

` श्निः सन्निहितः" ara राचौ सिद्धाथकास्तिलाः | algal सा समाख्याता कार्य्या लोकविश्डतये |

मांसं wad देयश्च stot नित्यं werefe: ॥ दृत्यनेन स्तुतिविषथलौ चित्यादनुकूलतापादक खानमागं- 3 wife पौणंमास्यान्तु चरेष्नागरणं निभि | श्नोधनाद्यतिरिक् द्रारोद्धंभित्यादिसकलपूजादिकक्म राचा-

कौसुदौ at समाख्याता arat लो कविश्वतये ॥ ms वेवेति ava: ।

atgut प्ूजयेलष्छोमिन्रमैरावतस्थितम्‌ | अन्ये तु पू्व्वाहञो परोधेन प्रा्तोनप्रूजां aaa मन्यन्ते लच्छौ- सुगस्धिनिंभि अदे शस्लसेर्जागरणं चरेत्‌ ॥ /“॥ पूनादिकञ्च Ut कारयन्ति । अनुकूलन्तु मनागाद्पेचते (?) | ~~ == - = ~ क Ss = a

१ बाचित्‌ सुसंस्कृतः | | १ D --कार्यस्वितेः |

43 i

३८० FATAL: |

५ बलयः पुष्कलाञचैव भच्छभोज्येरलङ्कताः ॥ दौपांख विविधाकारान्‌ पानानि STATA | फलानि च fafaatfa aie पक्तमयामकम्‌ ॥ सुवणंमणिचिच्राणि ईश्वराय प्रयच्छत i वध्यन्तां पग्रवश्चाच भोज्यन्तां दिजसत्तमाः ॥

स्कन्दपुराणे- अन्धे चागते तस्िन्‌ कर्ताहं कौमुदौमिति |

दृत्युपक्रमे- ततः प्रति राजा वै श्राज्ञापयति कौमुदौम्‌ | देवराचिश्च देवस्य रुद्रस्याद्ुरनाशिनोम्‌ ॥ सुसंख्ष्टोपलब्धाभोौ रथ्याभिः क्रियतां पुरम्‌ | वासोभिर इतेः स्वं भवन्तु युरवाभिनः ॥ सम्विणः सशिरःक्ञाता दत्तपद्का यथाक्रमम्‌ | | गायन्तु Wasa नृत्यन्तु नटनन्तेकाः ॥

यो न gaifed wa पुरवासौ नरः कचित्‌ |

पातयेत्तस्य TS तु राजा दण्डं ACAI: | तथा सनत्कुमार उवाच

एवं agiefaat तू घाण्टिकोष्दस्तिष्रष्ठगः |

ङ्खोयन्तां पताकाश्च ग्टहवोध्या पणेषु च । जगाम @ze श्वय: कौ सुदौ चाणवन्तेत ॥

wef चोपलिक्नानि नित्यमेव अवन्त वः ॥ पुष्यप्रकरजृष्टानि धूपेनानाविधेरपि | खः ५५:४४ सर्व्वाणि नवमालायुतानि च-॥

यथोक्तन्तु तदा walaqe GUT जनाः | राजापि संयतः ara: wit प्रयतमानसः ॥ सव्वैस्यायतनं गत्वा खयमेव सुभक्तितः |

ब्राह्मणाश्चैव भोज्यन्तां क्रियन्तां वाचनानि च । पञ्चगयेन wget तेलेन च सुगन्धिना ॥

agg aaa पुण्णाहोदोरणानि च ॥ दौपा रात्रौ च asa राजमागेगरडेषु च ।

दत्याद्यभिधाय पुनः सनत्कुमार उवाच —

श्रय तस्यां मह स्तोभिः atgat देत्यदानवाः | अनन्तराः क्रियन्तां वै प्रचुर खेहवन्तेयः ॥ रेमिरे रक्तमनसो देवाः सर्गागता भवे ॥ तत्र काचिच्छुभापाङ्गो पद्मं दियं सुखोपरि । सुखारविन्द्राणाथं ददौ सोमभयादिव ॥

कावित्‌ प्रायेण सन्त्यक्ता विमानात्तत्र निगंता |

तणाः By योषिद्भिः समन्तात्‌ qa च । रममाणा way गायन्तो नृत्यसेविनः ॥

भाण्डवाद्यानि वाद्न्तां नृत्यन्तं सह योषितः | महादेवस्य ys गन्धपुष्यादिकौौ WAT ॥ उपददाराख्च विविधाः खपनानि महान्ति च ।

गहाचन्द्रादिभिः स्पृष्टा पपात मदमानसार ॥

१ 1 ्टण्टिकारः । ay D मदनालसा।

14 HOTA |

श्रय कान्तारदौपदानविधिः |

श्रच ब्रह्मपुराणे — qaaraga मासि पौणमास्यां समाहितः | प्रयज्ञे च निश्ारन्मे मनोवाक्तायसंयता ॥ नमः fama: प्रेतेभ्यो नमो waa विष्णवे । नमो waira रुद्राय कान्तारपतये नमः ॥ दद्यादनेन मन्त्रेण दौपं श्रद्धासमन्वितः | यः कार्तिके समयन्तु aga तस्य सम्पदः ॥ दिवाकरेऽप्ताचलमौ लिसंख्िते ग्टहादपूरे पुरुषप्रमाणएम्‌ | यूपाङृतिं यज्चियटचदार्‌ मारोप्य waar तस्य afg ॥ ¢ पाहा मध्यद्धद्रेण युक्ता दिदस्तदौर्घां श्रय पटटिकास्त॒ | Bat चतसोऽष्टदलारूतौख याभिर्भवेदष्टमार्गानुसारः ॥ तत्कणिकायान्तु ARTA दौपास्ह देया दलगास्तथाष्टौ । खदञ्मुखान्‌ दोपरवरांख तेल- vatggnig यथोपलग्धान्‌ ॥ WARE तथ वस्तखण्डम्‌ नवं सुरक्तं लथवा GUAT |

2 ॥

वणं प्रयोच्य्चेषकच्च रत्यम्‌ चिग्धेन्दुखण्डं सुसमं प्रशस्तम्‌ ॥ चषक मघ्यकम्‌ | तच्छालिपिष्टोपरि सन्निधेयम्‌ यथा न नश्येन्न च कम्यते च । aa प्रकुर्य्याचिगुणग्रमाणम्‌ मध्य्यितस्याप्यय eats: ॥ दलेषु शोभाथेमतौव gat- न्मनोरयम्राघ्युपलमये च। घण्टाष्टकं लब्ितपुष्यदाम सवस्तश्ोभाव्ितमच पश्चात्‌ ॥ समोच्य afa चय गोमयेन सचन्दनाक्तन जलेन fear | अरनेकवर्शैरथ मण्डलन्तु Bay कमलगप्रमाणएम्‌ ॥ फलानि मूलानि तयेचवञ्च लाजा दधि-चौरमयान्नपानम्‌ | नानाविधम्‌ wey विगरेषणञ्च स नुृत्यगोतं मधुरश्च वाद्यम्‌ ॥ निवे धर्माय हराय wat दामोदरायाप्यय WATT |

॥

छव्यरलाकरः |

प्रजाप तिभ्यस्वय afer: Paw एवानुमतः fear: ॥ नेच्छैत्यकोणादय दचिणान्तम्‌ म्म दिभ्यः प्रेतपय्यन्तकेभ्यः | ततो जलं गोतलमानयिला सपिःसमायुक्तमतोव इद्म्‌ ॥ sige चाष्टौ कलसांखच तेन नेकत्यकोणणादथ सन्निधाय | हेमादिपा्ं sagas

दद्यात्‌ ` पिधानच्च सद्‌चिणएच्च ॥ meV THAR वस्त्रम्‌ WES फलानि मूलानि aig घान्यम्‌ } ग्रहं रथं शयनं वाहनञ्च ॐ BRT fafegea मनोज्ञम्‌ ॥ निबेदयेद्राद्मणएसन्तमेभ्यो नेकत्यकोणादय संख्यितेभ्यः | एकैकशः प्रौणनञ्चाच gat- इमो दिभ्यः परेतपय्यन्तकेभ्यः ॥ एतत्‌ खमयं विधिवच्च कुर्यात्‌ खग्रक्तिमादो qua विचाय्यै | दौपान्‌ समग्रानय वल्नयिला wa नयेयुसलय विप्रमुख्याः ॥

छोव्यरलाकरः। दस्य

प्रद्चिणेृत्य चिरं गताश्च ततो भवेत्‌ संयतनक्भोजो | दतोदमोदृक्‌ व्यवहारयुक्ं निशामुखे प्रत्यदमेव कुर्य्यात्‌ ॥ मासं समयं परया च भक्तया समाप्यते का्तिकपौणेमास्याम्‌ | एवं ad नाकलोकाद्विभिष्टं सुखं भवेत्‌ प्रेतलोकस्थितेभ्यः ॥ चरयद् शं चाशचयुज्यां सदा पुनप्स्तमायां feaasw पौच ।

कुर्यात्ततः काल्तिकपौणंमास्याम्‌ दिनत्रयं रो पमकतोतषवज्च ॥ एकोऽथवा दौपवरः प्रदेयो Ta काल्तिकपौणंमास्याम्‌ ॥ दरिद्रवेणास्तथ काननेषु श्शानदे वायतने च चैत्ये । नदौतटे चिचरग्टहान्तरे वाऽ- प्ययेकलिङ्गे्यथवेकटे ॥ अष्टाधिकं तेन सदखमाच्म्‌ विधाय पाच gua प्रतं वा ।

१4 1 वलायाम्‌ ।

` = asd

कत्यरलाकरः |

पलेरयादधैरयवा तदद्धैः

प्रमाप्य (?) क्तस्य माषका ॥ इत्ताद्धेमाचेख चतुदंग्रा्येः प्रमाप्य वस्तं लय Baw वा | अज्वालयेत्तच निरू धोमान्‌ स्तलौणामलङ्धारशरतैः प्रपूज्य ॥ देया awafacaa. war पुष्या च सा स्या्धुवनप्रकाग्रा । एतन्न कुर्यादथ यस्त॒ मन्द- स्तस्यान्धकारस्य कुतः प्रशान्तिः ॥

अच कान्तारो Be वतम | दरिद्र््मखथ वेत्यनेनापि वेक-

fom श्राचार छक्तः। शत्वपेदया श्रािनोराचितः कार्तिकौ-

~ मुख्य एकः प्रयोगः ।

आशिनोश्चमावस्याराचि कार्तिकोराचिषु यथोक्रमं राचि-

चितये umten, द्वितीयः कल्पः का्तिकौराचधिमात्रे वा दौपदानम्‌, श्रष्टाधिकमित्यादिना रस्ता द॑माजैरित्यादिना च mete तेलवस्तव्तिप्रतिकयनमिति |

सकन्दपुराण-

अला कालेखकवनं कारवेदो तपोधनः । खनत्कुमारः प्रोवाच व्ासमम्बृदनिःखनः ॥ नौलोत्यलदलण्ामः शा मान्बूजसमन्वितः | RY aaa कालाभ कालकण्ठ विचेष्टितम्‌ ॥

{|}

रूत्यरलाकरः | ave

रतावसानं wary निक्ान्ते दिकूपतौ पतौ । उत्याय श्यनादेवो गौ चञ्चक्रेऽतिग्रो चिता ॥ ततः Quran पात्या वारिधाराधरप्रभा । चिन्ता समभवत्तस्या न gst दुदितेति वा ॥ तस्याच्चिन्तयमानाया इदयागृषसुद्धवा |

जज्ञे कमलपताचौ कन्या खण्मवपद्धिता ॥ नोलवस्ते निंवसिता रक्तवश्लावशुष्टिता | सत्याय कदेमात्तस्मात्‌ विताननम्‌द्धेजा ॥ agrafager are पान्वैतों भाविनी सतोम्‌ | Beate मया काय्यै किन्ते देदपरद्धतया ॥ गिरिकन्या तुतां दृष्टा ददयाम्दजसम्भवाम्‌ । उवाच सम्परिष्वज्य afg चाघ्राय wat ॥ मानस्यसि मम सुता इदयास्बुजसम्भवा |

afe किन्ते प्रयच्छामि मम प्रीतिः परा लयि ॥ इदयोदकसिक्ताङ्गो ददयोदकसम्भवा | waar fat: gat परगोता सा च नृत्यति ॥ तस्यास्तदिषृतं रूपं दृष्टा तच्च गिरेः gar! इदयेऽचिन्तयदेवौ किमिद कोऽप्ययं विधिः 1 विरायुषौ ततो erat चिरं चौरजटाधरा | उवाच तां yaar a नत्यगोतप्रवन्तिकाम्‌ ॥ इदयाम्‌ भवे योहि वरदाऽस्ि तवानघे | तन्निबोध at दास्ये यत्तवादमनिन्दिते ॥

ay छत्यरुनाकरः \

छमिपद्काङ्गलिकषाङ्गा मम्भूतासि, यदङ्गने | तस्माद्‌दकमेवेति भविग्यसि Agta’ ॥ देवसम्मदेजो मद्यसुत्सवो यादृ शो भवेत्‌ | तादृशो तद्विशिष्टो वा भविव्यति तवोत्छवः ॥ saan कुर्वाणाः सङ्गता yfa मानवाः | waa ते भविष्यन्ति मुदिताः सव्वेतो श्टश्रम्‌ ॥ पा्यैत्या वचनं wat ततः सोद कसेविका | उवाच साञ्जलियुटा नलिनोव सकुद्मला ॥

मामम्ब सुसमाञ्चित्य चिलोकोत्सववन्दिते | gaat भविता alee कस्मिन्‌ काले खय वद ॥

>

भगवत्यवाच | 4

gat शरत्कालमथ्यंपरेविम्बसमयुतिम्‌ |

फुल्वाम्ुजकृतापोङं नौलोत्यलछतान्नम्‌ ॥ _

कर्टोरभयढणया ईषत्छन्ता पतक्तया | विभ्रत्याघरया रम्यं पक्रश्राल्यवगुष्टितम्‌ ॥

राज्ञः परिचयपरोत्या दन्ते WHAT । भविश्यति तद्‌ा श्वो वे saat ऽमरसन्निभे ॥ as यदिन्द्रो लोके दिने पातसुपेब्यति । ` ` तस्मिन्‌ दिने तव जना आरप्यन्ते महोत्सवम्‌ ॥ यः कामो मैरवस्यासोद्धगवत्या भवस्य च । स महाभैरवो wat कन्यां wes करे स्थितः ॥

छत्यरनाकरः | RSE

ततोऽम्बिका भगवतौ vat भगवतः प्रिया | पुमांसमनत्रवोत्‌ aw किञ्च werfe मे सुताम्‌ ॥ ततो दंश्राकरालास्यो भैरवो मैरवारूतिः | पुमान्‌ ata: स्थितः प्राह fagara दवाम्बुदः ॥ योऽभवद्गेरवः कामो भगवत्या भवस्य च । तत्सम्भूतो ऽहमेवेषा भार्यां मम भविष्यति ॥ देवानान्तु वरं दला गोपतिजेगतः wy: | पौतकाग्मूमिवादित्यो fain भगवान्‌ तदा ॥ देवोञ्चञ्चललेखाङ्कां रतिकामालसेच्चणाम्‌ | अपश्यन्‌ ्ञानकमलासुष्णात्तामिव fama ॥ तौ दम्पती विहृताङ्गौ कुवेषाच्छादनौ स्वितौ । Pasa saws: काविमाविति visa: ॥ अरय तौ दृग्तो तस्य देवतासुरवन्दितौ | मद्धग्रचरणौ कान्तौ प्रणम्य च ततः श्वितौ ॥ तावुभावपि भवो भवपाल- शवन्द्रचिद्धितवपुस्तिपुरारिः | प्राह पादपतितौ सुममौपे कौ युवां वदत किञ्च करोभि ॥ afaat भवमयाडइ facts aaantfeatyefaratq । हारप्रणवदना वदमानं लोलया भगवतो म्यलमाला ॥

ध ॥

योऽभवन्तव ममेव fe कामो भैरवो भयकरस्तिद श्रानाम्‌ | एष ते fae पुमान्‌ तव जातः स्तौ यमिन्हुवदना मदनाप्नः ॥ स्कन्दपुराणे भेरवोत्पत्तिनांमाध्यायः |

खनल्कुमार उवाच-- सोमलच््ा ततः प्रोक्त उमया सोमभावनः | गोपवेश्रधरो देवो दम्पतोत्यत्रवोदचः ॥ यदेव fe लया ध्याने जातेयं “स्तो वराङ्गना | तदेव मत्मभावेन भेरवो दोव मेऽसवत्‌ ॥ सिंहेन fe यथा सिंहो हस्तिना हस्तिनौ यथा । aga र्यते ay भैरवेण awa ॥ are तवया विना देवि त्वञ्चापि न मया विना। श्रतण्व मया तेऽ दत्तो लम्बोद्रारपि ॥ लम्बोदरारणि विनायकमातः | sera च भविता चयौ प्रोक्तस्त॒ afd । पूर्व्वा गमो ऽसय भविता sa काममहोत्सवे ॥ अतस्तदात्मको लोकः we: सुरवरार्धिंते | ` भजन्ते तेन चान्योन्यं नरा aay Tafa । लिङ्गेषु इदयं Got wag इदयं FUT | wafaytied wi तदिदं जगदङ्गने +

a

‘ly

= 1 २९१

भगलिङ्गाङ्गसुत्करोशं^ कुर्वाणाः मामरा नराः | gata घातयिव्यन्ति आक्रोशतः परस्परम्‌ ॥ sal चावसाने च भविता भैरवोत्छवः | शक्र वा तदिने तददुदखेविकयोत्छवः ॥

aa saat चेतयुदसेविकोत्वापेचया छदसेविकायाः we

कालश्च भवितोत्छवः |

यत्पुननेगरं यामं भैरवोऽयं प्रवेच्छति । उन्मत्तमिव aaa wales भविव्यति ॥ खन्मत्तवदनुन्मत्तं चा तुवेष्छं fat: सुते । भविति पुरा मन्तं मैरवागमहषिंतम्‌ ॥ यथा नियुक्तो पिच fared देवता दिजान्‌ । एवं तरै rans भैरवो विश्रतेऽमरान्‌ ॥ ततो रासभमारूढ़ाः सकृत्‌ कदेमलेपिताः । कदुकाश्चनवल्लौभिः रृतवेष्टनन्छषणाः ॥ तत्फलाबद्धवलयाः प्रकटोत्कटनिःखनाः भसमग्षितसरववाङ्ग विन्मूचमलपद्धिलाः तलताले्वाद्यमानैः क्रूरा बहवचोऽच्ितैः

अवद्मसम्बद्धम्‌ | Baar वरारोडे भैरवे भाव्येया सद । प्रवेच्छति पुर दष उत्सवं जमयृणाम्‌ ॥

९ AB उन्काणं

aa छत्यरनाकरः |

ये ये राखभादिरोहादिमन्तस्तेषां तलतालेदस्ततालेवा्यमानेः रूरासमबद्धवचोऽच्वितिः खच्यमाने लच्छमाणे समये नृणां saz" जनयन्‌ भेरवः पुरं प्रवेच्छतीत्यनचयः | प्रविष्टे भैरवे We पुरुहताचिते पुरम्‌ | जनस्य रोचको घोरो भविय्यति तदोत्छवः ॥ रोचको विदिततथा रुचिविषयो घोरः प्रौढृतया सदयो दुःसदः | येषां वर्षश्रतं We जरया ये च जन्नेराः | तेऽपि sana करि्न्दुतवं नराः ॥ वत्सकवत्‌ बालकवत्‌ | नानाश्धषणवद्ाङ्गाः SFAYCATA: । पौतैरनेकवरेश्च' वासोभिः परिवेष्टिता ॥ कणंपूरैः समाये मदामालः मचूढ्नः । दामालू, ससज ावडनषणं तदन्तः ॥ नृिखन्यकयुष्यायै रचतरिष्टशिरोरहाः | श्रास्फोरयन्तः क्रन्दन्तः श्रावयन्तोऽप्रियाणि च । र्या राजमार्गेषु आ्रावयन्तो यतस्ततः ॥ रथ्याश्न्दोऽ्र राजमागेतरमागंपरः। कुलस्त्ोणामनङ्ग- अहृतोनि च । oh ङ्गानि यानि गद्यानि ararecaatfa’ च । तेषां डि wie aie: पदे पदे ॥ गायन्तञ्च aga: कुव्वैन्तोऽविनयानि च ।

१ 7 समुन्छवं । , २ 8 कृलाचारकतानि च।

RATATAT |

gS सलल्नोग्धाला च निखं्नलसु पागताः ॥ ल्ननोयानपि गरूलुत्को न्तः परानपि | उदसेविकया मर्याः करिव्यन्ति यथा मम ॥ न मातुलंव्नते TAT न GIS तथारणौ | ATT} माता | पितुने ga: पुत्रस्य न पिता न पितामहाः | न मातुलस्य Gata: Galas न मातुलः ॥ ganas सखजना निलेव्नलमुपागताः | सारमेयाननडुदस्वारूढा गदेभेषु च ॥ Strain गोपवेश्रा aimee’ पुरे । रानवेश्राऽन््यवेशाश्च तरुणा BEIT: ॥ नापितानाच्च वेषेण नश्रानामपि चापरे | पलाष्डुमो धुव सङृन्दिन्रेस्तया गम्‌ ॥ धूपे सञ्चारयियन्ति प्राणवेराग्यकारकम्‌ | जे च रमणञ्चान्ये नरा नणामजानताम्‌ ॥ नासिकायां प्रदास्यन्ति दुर्न्धि wea: समम्‌ | aa तु पुरुषा देवि देववेषविग्डषिताः ॥ काव्यानि श्रावयन्तोऽपि इष्यन्ति च यथामराः | यश्च नाक्रुष्ठते तच यश्च नाक्रोग्रते परम्‌ ॥ विभ्यन्ति तस्य पितरो ब्रह्महन्तुयैथा तथा | राजानो हि यथाऽर्थानां कुच्नराणां यथामराः ॥

१ ^ 7 - तः परे ।

ह I

हिता fe जायते तदत्‌ नराणामुदसेविका |

न तस्य देवा wafer इविः पितर एव च॥

area कुरुते उदसेविकया तु यः) उदसेविकयेति सक्तम्यधं citar तेनोदसेविकायामित्यथेः +.

न तं न्दौ नचैवाहं तस्य तुव्यन्ति पाव्वैति ।

विरामे च महाशोकः पुचरलाभे यथा छतः ॥

पुत्रलाभ gaara मैरवागमो यथा छत दइत्यन्यः |

उदसेविकया aa भविता चेव वागमः |

sae दषेसम्बन्तिः पादय तथावयोः ॥

न ara यथा वेदं वच्छोकाद्धवनं तव ।

उदसेविकया हौनं तथा च भविता पुरम्‌ ॥ नरा नाय्यैख गिरिजे भस्मना geaa wl a aftafa ग्टदाण्यायतनानि च ॥ चोरैरुदाशितिमिव पुरं देवि भविष्यति । ` सत्पिष्डभस्विन्ूतेनर ्रतैविराग्तम्‌ ॥ भेरवोऽयं षत इति घोषयन्तस्ततो नराः | ewes नरं तच सवेश्वाम्बर संयुतम्‌ ॥ दूति are: sqator मेरवोऽथं जहाति नः । तं मर्त्या aa गुरूमिव प्रियम्‌ ॥ तङागमूले तं न्यस्य खरित्कूले तथापि ati

खानाज्जिसक्तकणुषाः प्रयास्यन्ति ततो ze | संघाध्य मेरवं खाता उत्वोत्कटखेदिताः ॥

छत्यरनाकरः | २९४५.

सुनित्रता इव नरा भविष्यन्ति क्रियायुताः | यथेव ते पाव्वैति मैरवागमे नवां न wert सुरेव afer | ava सभ्भावितमेरवाः पुन- ष्वश्बुरेकान्त तपोधनादृताः ॥ इमन्तु यः सुन्दरि भैरवोत्छवं पठेच्च विप्रो दिजदेवसंसदि | सर yaaa: sada aad महागणेग्रत्मवापरुयाभ्च्छििम्‌ ॥ च्रयञ्चोत्छवः कल्पतरुलिखनानुसारादानुवा दिकफलकामे- राञ्िनाव्यवहितोत्तरग्रतिषदादौ करणीयः, मापि च fafa: शक्रमहव्यापकया वद्िवमाव्यवहितायिमा भवत्येव | पच्चविरेषे दन्द्रघवजोक्राये यदाद-- दे वौपुराणे- परौष्ठपद्यामयाष्टम्यां ara शोभनेन च । sifat वाथ ग्क्गायां श्रवणे वाथ उच्छरयेत्‌ ॥ अन्ये तु वाक्यसखरसाद्धापरेद्रोत्वानन्तरमेवाञुसुत्वं मन्यन्ते | मत्यपुराणे- यच्चा नारदो धर्मान्‌ TERM खया निह | पञ्चविंशषहसखाणि नारदौयं तदुच्यते ॥ श्रा्िने पञ्चदश्वान्तु यो दद्यद्धेनुसंयुतम्‌ |

१ BD वभूवुरेवते |

3 छव्यरनाकरः |

परमां षिद्धिमाभ्नोति पुनराटत्तिदुलेभाम्‌ ॥ विष्णुषक्नात्तर

आश्वायुज्यां कांस्वपाचं ठते दिजातये |

aga तथा दत्वा दौप्ाङ्गस्वभिजायते ॥

पौणंमासौषु Garg मासक्चंसदितासु च |

एतेषामेव दानानां फलं द्‌ शगुणं भवेत्‌ |

महत्पववाख चेता फलमचय्यमरुते ॥ दृति विष्णधर्मोत्तरवाक्यान्तरात्‌ |

aaa a a gaa सहितौ यस्यां दि वि चनदर- टहस्पतो । पौणंमासौ तु महतो प्रोक्ता संवत्षरे तु सा॥ तस्यां दानोपवासादि wae परिकौत्तितम्‌ | दति ि्ुवचनेन लिता | सहितौ एकस्मिन्‌ मामन feat ! एतच मव्वैपोणमानो माघारणमेव बोद्धव्यम्‌ | तथा तत्रैव- 1 ॥ i aa च पञ्चदभौ भवेत्‌ । विलद्वारे तु दातव्यास्तदां दौपा यदूत्तम |: श्न्यचापि तदा दौचेमंहत्‌ Gas भवेत्‌ ।

पिबकितानि ^

श्रच्ाश्वयुन्यामश्चिनो युक्तलं न faafad एतदनन्तरम्‌

Vistas: । श्रन्यजापौत्यनेन श्रादित्यपुराणणोक्तस्थानानि

कछव्यरनाकरः।

तयाचादिव्यपुराणे- प्रदोषसमये wat प्रूनयिला यथाक्रमम्‌ | दोपट्क्ास्ततः काखः wet देवग्टहेष्‌ च ॥ चतुष्यय-श्मग्रानेषु नदो पव्वेतवेग्पसु | टृत्तमूलेषु गोष्ठेषु चत्वरेषु RVG च ॥ पव्वैतवेश्यसु दासु wag vey चेत्यनेन देवग्टदपव्वेत- ग॒द्ातिरि क्तं गदं सामान्यविग्रेषन्यायेन द भितं, सामान्यविशेषन्या यश्च देवग्टद-पव्वेतगुयो गैदान्तरापेया उत्करषद्यो नाथः |

दति महासास्विविग्रहिकञ्क्ुर भ्रौवो रेरात्मज HET सासििवियदिकठक्ुर भ्रौ चण्डश्वरविरकिते छत्यरनाकरे श्राश्चिनतरङ्गः ॥

अथ कार्तिककत्यम्‌ | aa देवोपुराण- कार्तिके ग्रहणं श्रेष्ठं गङ्गायमुनसङ्गमे | महाभारते- मासि मास्यश्वमेधेन यो यजेत श्रतं war: | न खादति च यो मांसं मासमेतदयुधिष्ठिर ॥ यस्तु वषशतं पूणे तपस्तप्येत्‌ खुद्‌ारुणएम्‌ | gaa asad समं तत्यान्न वा समम्‌ ॥ कौमुदन्त्‌ विगेषेण mage नराधिप ।

(~ 1

वल्लंयेत्‌ सव्वमांसानि war qa विधौ यते ॥ चतुरो वाषिकान्‌ मासान्‌ यो मांसं परिवन्नैयेत्‌ | चलारि भद्राण्याप्नोति कौत्तिंमायुयभरो बलम्‌ ॥ awa मासमप्यकं मव्वैमां सान्यभच्चयन्‌ |

ame मववैदुःखानि उखं जोवेन्निरामयः ॥

ये वलव्नंयन्ति मांसानि मासः पच्चशरोऽपि वा | तेषां fe सुनिटत्तानां ब्रह्मलोको विधौयते ॥ मासन्तु कौसुदं vd वल्नितं सव्वेराजभिः | सनवभतात्मभतेतेविज्ाता्ैपरापरैः ॥ नाभागेनाग्बसैषेण गयेन च महात्मना | श्रायुषा चानरण्छेन दिलोपवन्धुखनुभिः ॥ कान्तैवौ्ानिरुदधाग्यां asda ययातिना | नुगेण विष्वक्सेनेन awa ्रश्रविन्दुना ॥ gaaraa च तथा श्रिविनौ भौनरेण च । सुचुहन्देन मान्धात्रा इरिखद्रेण वालिना ॥ सत्यं वदत माऽ सत्यं सत्यं Ua: सनातनः | दरिश््रशचरति वै दिवि सत्येन चन्रवत्‌ ॥ waren राजेन्द्र सोमकेन दकेन च । देवतारन्तिदेवेन वसुना च्नयेन च ॥ दुञनन्तेन HSU रामालक-नलैस्तथा ।

१ D दिंसानिदृत्तानाम्‌।

इ 1 Ree

विषूपाच्तेण निमिना जनकेन च धौमता ॥ maa शटयुना चेव वौरसेनेन चेव हि । TAA way च श्वेतेन सगरेण च ॥ wea धुन्धृमारेण. तयैव च year | श्येन च राजेच्र चुपेण भरतेन च ॥ एतैखान्येख्च UIs: पुरा मांसं न भकितिम्‌ | शारदं कौमुदं मामं तत्ते खगेमाभ्ुवन्‌ ॥ आरद पदं सौरलख्यापना्थम्‌ | जह्मलोके च तिष्ठन्ति ज्वलमानाः fear gar: | उपास्यमाना गन्धर्वः स्तो सहसरसमन्विताः ॥ तदेवसुत्तमं धश्मेमहिंसालचणं sw | ये चरन्ति महात्मानो नाकप्ष्टे वसन्ति ते । मधु मांसञ्च ये नित्यं सर्व्वं ते मुनयः ताः ॥ नन्दिपुराणे यो नरः कार्तिकं मासं मासन्तु परिवन्लेयेत्‌ | संवत्सरस्य लभते फलं मांस विवल्नेनात्‌ ॥ पद्मपुराणे- कौसुदन्त्‌ विगेषेण sage नराधिप | वन्नेयेत्‌ सव्व॑मांसानि war ह्यत्र विधौयते ॥ विष्णः- मासः कार्तिकोऽग्रिदेवत्योऽग्िश्च सन्बैदेवानां सुखं तसात्‌

१4. भून्वना चैव ।

3 ॥

कार्तिके मासि afeaa गायनोजपनिरतः सकृदेव हविष्याणो AHA पापात्‌ पूतो भवति | कान्तिकं मकलं मासं afeaal जितिद्धियः। दविग्धसुग्‌ जपन्‌ रान्तः HAUT: WAU ॥ faa महाजनपरिग्टहोतवाक्यम्‌ हविचयेषु यवा सुख्यास्तदनु ब्रहयो मताः । माष-कोद्रव-गौरादौन्‌ सर्वाभावे विवल्नेयेत्‌ ॥ समयप्रदौपे — प्रथमं यवास्तदलामे त्रो हइयस्तदलाभे माष कोद्रव चणक BIT met Ta कपित्यवन्नैमन्यदप्यनं सैन्धवं मानससम्भवं लवणं तत्त araft इति प्रसिद्धभिति। 5 aute — ६ हेमन्तिकं शिताखिन्नं धान्यं मुद्रां स्ला यवाः | कलाय ay नौवारा aaa दिलमो चिका ॥ यष्टिका कालशाकञ्च मूलकं केसुकेतरत्‌ | कन्दं सेन्धव age लवणे, दधिसर्पिषौ ॥ पथोऽलद्ूतमारञ्च पनसा सरहरोतकौ | पिल जोरकद्चैव नागरङ्गकतिन्तिलौ (ङ) ॥ कदल wast mal फलान्यगड्मेचवम्‌ । ` अरतेलपकं सुनयो ₹विग्यान्ने प्रचचते ॥

१ 8 गवये च।

छत्धरल्ाकर। | Bok

एकवकेकलेन aati: | aria रकलमित्यादौ सव्व पापक्यः फलं बहिर््ामात्‌ were) समयप्रदौपे wa ath निष्यक्लायौति पाठो लिखितः, नित्यखानं प्रातःस््ञानमिति arena feed प्रातःलान मिति शद्खक्ेरिति हेतुकः | सच श्राद्धकन्पतरलिखितवदहिः्ायीतिपाटान्न निर्बिण्डः | श्रतराचारात्‌ प्रातः्लानमाचरन्ति | भविद्यपुराणे- खमन्तुरुवाच-- कार्तिके मासि राजेन यः ङुर्ग्याज्नक्रभोजनम्‌ | Sig ays: award) fatter: ॥ दिवाकराय गां दद्यात्‌ ज्वलनाक्त॑समप्रभाम्‌ । yay विधिं कुर्य्यात्‌ qqut भवेन्नृप ॥ कालानलसमप्रखय्महायाने्नगो पमे: | महासिहशताटोवैः छ्यवन्मोदते सुखो ॥ अ्रचोपवासदिनसुभयमभमोसुक्रा मासं are नक्तभोजनं, पृन्वौक्तच्च विधिं पौषे वच्छमाणएमास्स्यापि नकत्तसप्तमोसामान्य- विधिम्‌ | तथा- कार्तिके मामि राजेनद्र यः ङुर्य्याज्ञक्रभोजनम्‌ । लोरोदनं प्रयुश्नानः सत्यवादौ जितेन्धियः ॥ यवान्नं पयसा भक्त सुज्ञानः संयतेदधियः | पूजयेच्रद्धया देवों वारादोः चकधारिणौम्‌ ॥

श्तपचिकासम्भिख्च कुङ्कुमेन विलेपयेत्‌ । ५१

Ber AATATAL: : pe i coe

aus fagay धूपं देव्ये निवेदयेत्‌ ॥ ers भविच्यपुराणे- नवेद्यखण्डबेष्टन्त॒ नवम्बां पयोधय: | Z यः कुर्य्यात्‌ arfia मासि शोभनां दौपमालिकाम्‌ ! एवं age वारां कुमारोभौजयेत्ततः ॥ "le चण्डिकायतने amr स हि सूर्योपमां ब्रजेत्‌ ॥ नराह्मणंखच यथा ग्रक्ता ततो सुञ्जौत वाग्यतः | तया भ्राशयित्ा तिलान्‌ विप्र दला wat’ च शक्तितः | ददाति कात्तिक ay द््यायतनदौ पकम्‌ | एवं सम्यूजयिवा तु वाराहं खगं माभ्रुयात्‌ ॥ श्रव्यादते द्दियवञ्च स प्राप्रोति न संशयः ॥ Aga fawar ag क्रोड़मानः BUBE | ब्द्रापुराणे- पुनरेत्य भुवं राजा साव्दभौमो भवेन्नेपः ॥ तुलां प्रत्यागते aa विषुवदिवसे मति , उभय पच्चनवम्युपवासा दि कमच्र पौषो भयसप्तमो वद्‌ नेयम्‌ । atgta: प्रदेयानि शस्यान्यभिनवानि च ॥ श्रा यपुराणे- अरस्य खगः फलम्‌ | चान््रायणच्च यः कुर्य्यात्‌ कान्तिके राजसत्तम | देवौपुराणे- ~ ब्राद्धरभ्यश्च Baa निवेदयेत्‌ ॥ : १ ॥ तुलास्ये दौपदानेन पूजा कार्यां महाफला । चन््र्रतमिदं प्रोक्तञ्चद्लोकपाणप्रदम्‌ | दौपट्रचः प्रकन्तैवयो दौ पचक्रमयापि वा ॥ ष्च ब्रते ष्णा दिक्रमेण ॥ ~ | दौ पयातचा प्रकर्तव्या चतुर्दश्यां eI च । तथा च जावाल्छृतिः- भिनौवालौ यदा aq तदा काय्यं महाफलम्‌ ॥ एककं दास्ये्रासं Bd wa Taga | सत्वमेव प्रकर्तव्यं बलिप्रूजामरोत्छवम्‌ | maaan eee sxefa सलोकताम्‌ ॥ विष्णधर्ी ्रे-- वामनपुराणे f ्रश्युज्यामतोतायां यावद्राजेच्ध कार्तिक । ५1 रजतं aa’ दौपान्मणिसुक्ताफलादिकम्‌ | तावदहो पप्रदस्योक्तं फलं राजेनद्र शाश्वतम्‌ ॥ दामोदरण्य तुथ मद्यात्‌ कार्तिके नरः ॥ y hy तावत्कालं प्रयच्छन्तिये तु दौपं महानिभि | आदिशब्देन प्रवाल-राजपट्टयोदणमिति दानसागरः ` “1.7 ag’ देण afedet महत्पष्टफलं भवेत्‌ ॥

a” < ¢

१7 लाच) ५ ABW!

aq 8 छत्यरनाकरः |

श्र्न्धकारे गहने WRIA जायते । प्राकाश्चात्‌ gue a तेन यान्ति, महत्‌ सुखम्‌ ॥ aa ृष्णप्रतिपदादिपौणंमास्यन्तकार्तिके द)}पदानमिति- दानसागर: | भविशपुराणे- दिने दिने नपन्नाम भास्करस्य महात्मनः | ददाति कार्तिके यस्तु भवायतनदौ पकम्‌ ॥ जातिस्मरलं wey wT सव्वेजन्तुषु । श्रव्याइतेद्दियत्रश्च स प्राप्नोति न संश्रयः ॥ विष्एधर्ीत्तरे-- न कार्तिके दोपदानेन सव्व॑चोजस्यः्माभ्ुयात्‌ । wa मौर का्तिकशक्तप्रतिपदाद्यमावस्यापय्यन्ं द) पदेानमिति दानसागर: | अपरदिनेग्वपि संकन्यव्य तिरेकेण दौ पदानमित्यक्तम्‌ | a ay प्रयच्छति नरः सखय्यम्यायतने तु यः | तेजसा रविसङ्धा शः सव्वेयज्ञफलं लभेत्‌ ॥ कार्तिके तु विशेषेण कौमुदे मामि दौपकम्‌ | दत्वा यत्‌ प्रलमाभ्नोति तदन्न न लभ्यते ॥ कार्तिके तु fanaa कौमुदे मासि दौपकम्‌ । gat शर्य्यायतने न याति नरः नरः ॥

१ Dats fe aq) २ Dae!

+ | ४०५ >! एष प्रभावो दौपस्य कार्तिके मासि सुत्रत | शर्कायतनद तस्य यथा रुद्रवचः पुरा ॥ | कौसुदे atga ज्योस््या am सर््वाहोरात्रे mage

इत्यथेः, मासविगरेषणले वयथ प्रमङ्गात्‌ । सव्वेकाल्च WEA मेधावो दोपदो नरः | जायते नरकञ्चापि aaa न पश्यति ti षष्ठौ वा सप्तमौ वापि प्रतिपचन्तु यो नरः | aia ददाति दला च फलन्तस्य निबोध मे ॥ कान्बैरं मिसुक्ताछं मनोज्ञमतिशोभनम्‌ | दौपमालाङ्लं दिव्यं विमानमधिरोहति ॥ काव्वैरं काञ्चनभित्यः | warrant भानोर्दौपं दात्‌ रुदाच्यत । तं खदत्त न हसेत. न च तेलविवष्नितम्‌ ॥ gata दौ पहता च पमूकस्वन्धश्च जायते । amigas च हरेच््रेयोऽधं दौपकान्‌ नरः ॥ एतत्‌सकलपकत-षष्ठो सप्तमोषु दौ पदानप्रसङ्गात्‌ (?) | १कन्दपुराणे-- रसधेनु तथा द्वा कार्तिके मासि पाथिव । सर्वान्‌ कामानवाभ्नोति नित्यं सुगतिभाग्बेत्‌ ॥ महाभारते-

का्तिकन्त्‌ नरो मासं यः कुर्यादेकभोजनम्‌ |

१ D afeaiarg | 2 7 पद्य--।

13 — / ` .. ।

शरञ्च बहभाय्यैख्च कौ त्तिमां्चैव जायते ॥ भविच्पुराणे- एकभक्तेन या नारौ कात्तिकं चपयेन्नुप | न चमाऽहिसादिनियमेः daar ब्रह्मचारिणौ | गडाज्यमिश्रं शाच्यन्नं भास्कराय निवेदयेत्‌ | पुष्याणि करवौराणि yaya साज्यमादरात्‌ ॥ सप्तम्यां वाय षष्ठयां वा उपवासर तिभवेत्‌ | पक्चयोरुभयोः स्ञाला agar परयाऽन्विता ॥ इन्द्रनोलप्रतोकागीविमानेः सान्वकामिक्रेः । नारौ युगग्रतं मायं ख्य्येलोके मदहोयते ॥ तस््नादागत्य लोकेऽस्मिन्‌ aie विन्दते पतिम Tae waaay विधितः प्रको न्तितः ॥ 1 एकभक्त पवासस्य सकलं सदृशं भवेत्‌ | ्येमूजाभ्निहवनं सन्तोषः स्तेयवल्ेनम्‌ ॥ _ रतेषु Age: सामान्यो TUT स्मृतः | विशेषं fe प्रवच्छामि मासि मासि ad प्रति ॥ स्कन्दपुराणे कार्तिंकन्त्पि यो मासमेकभक्तेन तिष्ठति । सोऽश्वमेधफलं प्राप्य बद्िलोके महोयते ॥ ` warfaeaat the कार्तिकः, “ arfiatsticaa: ” दति विष्णु (राण ) वचनात्‌ बद्िलोके मौयते दत्यनुवाद्वभराचः of | वदन्ति । ?

4

HALAL: |

afaagura— ara मामि ममुदयक्स्तिसनध्यंप्रजयेद्धरिम्‌ | लभेत्‌ षाण्मासिकं पुण्यं waaa न संशयः ॥ दृत्यभिधाय-- ` यथा१माचे aug मासमेकञ्च ahaa | faruearat— fesamfa यो दद्यात्‌ कार्तिके मासि दौपकम्‌ | श्रतनिषटोमफलं तस्य प्रवदन्ति मनौषिणः ॥ aq पौणेमास्यन्तका न्तिकोपक्रमदिने संकल्प्य fais प्मासेकं eid दद्यात्‌ शरस्य फलगश्धयस्तवान्म्ासव्या पिदानलमिति दानसागरः | भविच्यषुराणे-- a: कुर्यात्‌ कार्तिके मासि Maat दौपमालिकाम्‌ | सक्नम्यामथवा षष्ठवाममावस्यामयापि वा ॥ भास्करायुतसद्धा श्रस्तेजसा भासयन्‌ fea | दिव्याभरणसम्पन्नः कुलसुद्योत्य Fam: ॥ ued मसुदोध्य भास्करस्यालये WH | सर्व्वलोकमये वौर वौरलोके महोयते ॥ aa कान्तिकमासोय सप्तमो - षष्टवमावस्यान्यतमतिथौ भाग्करा- लये दौपमालिकादानं दौपटसमुददोधसहितं वाश्निफलकमिति ara: | alt: ga: ॥

2 AB मासमेकं इति पाठः पतितः।

खय्येलोका-

४०८

छव्यरनाकरः |

भविश्वपुराणे `

तदौ पप्रदानेन शिवाय शतयोजनम्‌ |

विमानं लभते दिव्यं सखव्यैको टिसमप्रभम्‌ ॥

यः कुर्य्यात्‌ कार्तिके मासि शोभनां दौ पमालिकाम्‌ | तेन च चतुदेश्याममावश्याम्‌ विगेषतः ॥

यावहोपस्य संख्या वै etarge बोधिता | तावदयुगमहस्राणि रुद्रलोके महोयते ॥

Qed ससुदोष्य शर्वव्यायतने प्रभम्‌ |

UO मददवाभ्नोति भ्रिवलोकञ्च गच्छति ॥ भरसार धयेदेबौ wat cf शिवायः |

ललाटे वाय हस्ताभ्यां समुदुक्तम्देथोरमि ॥ क्पायुतग्रतन्दिव्यं शिवलोके ayaa |

स्कन्दपुराणे शिववाक्यम्‌

\

मदौपमालां यः gaiq कार्तिके माभि वै मम्‌। अवसाने ति दोपानाम्ब्राह्मणान्‌ भोजयेच्छुचिः ॥ गाणपत्यं च लभते aaa च र विस्या |

aaa

यः gaiq कार्तिके मासि श्रोभनां दौपमालिकाम्‌ | चण्डिकायतने were सूर्गयालयमात्रनेत्‌ ॥ `

waa ange श्रमावश्यां सुभक्तितः |

विशेषतो नवन्यान्त्‌ भक्तिश्रद्धासमन्वितः ॥ [` | दौपरघातास्ेलेनापूं बोधिताः |

= |

तावल्कन्पसदखाणि दुर्गालोके महोयते ॥ यमः--

का्निकस्य afaa तु मघासु नवमे तिथौ |

श्रहोरा्ोषितः ख्ञाला धश्मैराजाय भोजयेत्‌ ॥

विधिवत्‌ ब्राह्मणान्‌ भक्तया दर्गालोके महोयते

तिलान्‌ ृष्णाजिने दला सुवणं मधुमपिषो ॥ दला त्‌ु ब्राह्मणायाण्ु wd तरति दुष्कृतम्‌ | ad दवोभयसु वौं शरदानफलमाभ्ुयात्‌ ॥ मघासु नवमे तिथौ मघायुक्रायां नवभ्याभित्यथेः। धम राजो यमः तक्रोतये, यस्लच वाक्यो मघासु waa दति दानसागर पाठः कल्यतरु-पारिजात प्रकाश-कामघेनुविरोधात्‌ सम्यगन्वय- विरहाच्चाबलः | शिष्टाः- कार्तिके भौमवारेण fear हृष्णचतुदे शौ | श्रस्यामाराधितः स्यानुनयेच्छिवपुर प्रवम्‌ ॥ चिचा-रष्ण चतुदश्छां तुलायां संस्थिते रवौ | नासौ प्रेतवमाभ्नोति डेतुरद्रालये fea: ॥ VaR! हेत्केश्वरः | श्राप्रेयषुराणे- निभि रला जने वासं चतुदश्ान्तु का त्तिक । aug स मौनोऽपि प्रभाते गोप्रदो भवेत्‌ ॥

वाणं ल्ोकमाश्नोति वारुणं व्रतमुच्यते | BQ

4s

FACAAE |

पद्मपुराणे —

कार्तिके मास्यमावस्या तस्यां दौपप्रदोपनम्‌ | श्राला्यां age: Gaiq स गच्छेत्‌ परमं पदम्‌ ॥ प्रतिपदि ब्राह्मणां agfaa: प्रदौपक्रैः | वासोभिरहतैः 9] गच्छेद ABT: पदम्‌ ॥ na पुष्येनवे्वस्तेरात्मानं waa यः ।

तस्यां प्रतिपदायान्त्‌ स गच्दद्यणः पदम्‌ ॥ महापुष्ा तिथिरियं बलिरान्यप्वत्तनो | ब्रह्मणः सा प्रिया faa बालेयो परिकोत्तिता ॥ न्ाद्यणान्‌ परूजयेद्योऽस्यामात्मानञ्च विगरेषतः |

a याति परमं ara विष्णोरमिततेजसः ॥ 33 मासि महाबाहो gar प्रतिपदा वरा । तस्यां यः aad wer क्वान क्य्यान्नरोत्तमः ॥

न तस्य दुरितं किञ्चिदाधयो व्याधयो न च। भवि genes तस्मात्‌ aA समाचरेत्‌, ॥ fea नौराजनं Baq सन्वैरोगविना शरनम्‌ | गो-मदि्यादि कं किञ्चित्तत्‌ सब्बे asta ॥ चेलवम्त्रादिभिः स्वेस्तोरणाधस्ततो नयेत्‌ | न्राह्मणानां ततो भोज्यं दद्यात्‌, कुरुक्लो ्धव ॥ तिश एताः wa: प्रोक्ता स्तिथयः कुरुनन्दन | काल्तिकेऽश्वयुजे मामि चेते वापि तथा नृप ॥

“का A pata!

९ aa— खानं fe तैलतः।

छव्यरन्नाकरः |

सानं दानं तरुणं कारके या तिथिभेवेत्‌ | बलिराजे तु शमदा चा मूल्ा्ररभनाभिनौ ॥

ब्रह्मपुराणे--

्रमावस्यान्त्‌ देवास्त कार्तिके मासि केशवात्‌ | श्रभयं प्राप्य Gay सुखं क्तोरोदसानपु ti amt देत्यभयान्मृक्ता सुखं सुश्नाऽम्बेजोदरे ] चतुयुगसदखन्त्‌ AG GAD पङ्कजे ॥

श्रतोऽथं विधिवत्‌ कार्य्या aaa: सखसुशिका | दिवा aa न भोक्तव्यग्डते बालातुरान्ननात्‌ ॥ १प्रदोषषमये wet पूजयिला यथाक्रमम्‌ | रौषदचास्तथा देयाः wet देवग्टहेषु च ॥ चतुष्ययश्पशानेषु नदौ पव्वैतवेश्सु |

उच्मूलेषु गोष्ठेषु चत्वरेषु ग्टहेषु च ॥

aw: पुष्यैः शो भितव्याः क्रयविक्रयश्मयः | दौपमालापरिचि्त प्रदे तदनन्तरम्‌ ॥ ब्राह्मणान्‌ भोजयिलादौ विभज्य प्रबुभुकितान्‌ | अरलङ्कतेन भोक्तव्य नववस्त्ो पशोभिना ॥ चिग्वेस्े्विदग्पेशच वान्धतरनिट तैः सह | WSTG पुरा दूतं Bast सुमनोहरम्‌ ॥ कार्तिके Ware तु प्रथमेऽदनि सत्यवत्‌ | जितश्च शङ्करस्तत्र जयं लेभे च West ॥

१ D omit प्रदोषसमय इत्यादि पंक्तिचतुष्कम्‌ |

BAR

(| ॥

श्रतोऽयै wget दुःखौ गौरौ नित्यं खुखोषिता |

awe waa प्रभाते तत मानवैः ॥

तस्मिन्‌ दयति जयो यस्य तस्य संवत्सरः WH: | >

पराजयो faagg लनाग्रकरो भवेत्‌ ॥

maa गोतवाद्यादि खनु लिपेः aaga: |

विग्रेषतस्तु भोतवयं ्रशसरवान्धवेः सद ॥

तस्यां निशायां avai waren सुशोभनम्‌ |

गनैः gua वस्ते रतनमा्येरलङ्कतम्‌ ॥

दौपमालापरिच्िं तया धूपेन धूपितम्‌ ॥

दयिताभिश्च महितेर्नंया सा च Hafan ॥

नवैवस्तैखच सम्ध्या दिजमम्बन्धिवान्धेवाः | गौड़ाः- g

सुखराश्यां प्रदोषेषु gat प्रूजयन्ति धे । aa aa

wag ange निधिपद्माधिपाय च ।

भवन्तु त्वतप्रसादान्मे धनधान्यादिसम्पदः ॥ वामनपुराणे वलिं प्रति चिविक्रमवाक्यम्‌--

प्तथान्यसुखवं ya दत्ते शक्रमदोत्सवे | वौर प्रतिपदा नाम तव भावौ aves: ॥

aa ल्वा नर गोहल इष्टाः पुष्टाः खलङ्कताः | पुष्यदौ पप्रदानेन अ्रचैयिग्यन्ति यन्नतः ॥ iS

१ D अथान्यम्‌ ।

कछन्धरन्ञाकरः | ४२

तवोक्षवो मुख्यतमो भ विव्यति दिवानिग्रम्‌ |

यथेव राज्ये भवतख् साम्प्रतम्‌ तयेव खा भावयतिकौसुत्नैति ॥

श्रतिकौसुति वचनाद्‌ाधिनपृणिमातोऽति शयो लभ्यते पद्म पुराणेकमूलतया wear प्रतिपद्‌ |

शिष्टाः का्तिके शक्तपचस्य दितोयायां युधिष्ठिर । यमो यमुनया yed भोजितः खग्टड तद्‌ ॥ sat यमदितोया सा ख्याता लोके युधिष्ठिर! | तस्यां fame पाथं न भोक्तव्य वुधेरतः ॥ aaa भगिनो दस्ताङ्गो त्यं पुष्िवद्धंनम्‌ | खर्णालद्कारवस्तादि प्रूजाषम्भारभोजंनेः | सर्व्वां भगिन्यः सम्पज्या स्वभावे प्रनिपन्निकाः | प्रतिपल्जिकाभगिन्यभावे प्रतिपन्नात्मानः॥

नरह्यपुराणे- षडगर्भान्‌ दानवान्‌ ya वञ्चयित्वा sea: | at aafagrenest रच्च यैमात्मनः । एकानङ्गा भगवतो भिद्धये कालदेवतम्‌ | शक्रपके तु eae का्तिके वैगरगाज्ञया ॥ aqui वाऽथवाटम्यां नवम्याञ्च स्वमिद्धिदा | चतुदष्यामय wife: खस्ाताभिच्याक्रमम्‌ ॥

RVG तु यश्च स्यादेकान्ते सफलो द्रुमः ।

ae कछयरलाकगः |

तत्राघेपुष्यघूप।न्नसन्पद। पूजयेच्च ताम्‌ ॥ vagaaat नारौ मनोवाक्तायमंयता |

सव्बौ पकर पोयैक्तं खोला यामसुत्तमम्‌ ॥

ततो 13 श्येनाय qatar प्रौतिकाभिनो | दमं यास नयखाय्यं भगवल्ये निवेद्यताम्‌ ॥ waar च we याति ततः प्रणैमनोरया | ते युगे प्रभिद्धोऽय दामवद्भतको यथा ॥ यथोपरि चरो राज। रेतः पुटे सकम्‌ | निधाय प्रददौ नेतुं श्येनाय खां भ्रियां प्रति॥ युगेव्वन्येषु way wera दत्यपि |

जहाति wat तं ग्रामं mae याति वेश च ॥ आमन््णन्तृ यस्यापि पक्ठिणो fatwa ger ।

स एव पक्तौ wzerfa तं यासमिति नि्धितम्‌ ॥ आदौ हे ततो YR सा नारौ सुसमाहिता | पञ्च हपतिुद्े मण्त्य-ज्ञाति-वान्धवः ॥

ae देवौन्तु तेनैव विधिना gaaq पतिः । श्येनासो न देयश्च न च इद्धं समाश्रयेत्‌ ॥ किन्तु Ua 2B भाव्यं पूजयेत्त्‌ पतिव्रताम्‌ | युगेव्वन्येव्वमद्भावो दम्पत्यो भवेद्यदा ॥

तदा सकुलं न्त तावन्मां करोति सः ।

दर्टोकानङ्गपूजा |

छत्यरत्नाकरः i ४९५

भविष्यपुराणे खमन्तुरुवाच -

षष्ठयां फलाग्रनो राजन्‌ विशेषात्‌ कार्तिके नृप । राच्यच्यृतो विषेण खराज्यं लभतेऽचिरात्‌ ॥ षष्ठौ तिचिर्महाराज सन्पैदा सव्वैकामद्‌ा | sitar सा प्रयतेन सव्वैकालं जयार्थिना ॥ alfaaae दयिता एषा षष्ठौ महातिथिः | देवसेनाधिपत्यं fe प्राप्तमस्यां महात्मना ॥ अस्यां शरौ षमायुक्तो wary स्कन्दोऽभवत्‌ पुरा |

तस्यां\ षष्ठयां न yaa प्ाप्ुयाह्धागेवों मदा॥

भागेवों faq |

दलाय काल्तिकेयाय fear a दचिणासुखः। दना तोदकरः पुष्रमन्लेणनेन सुत्रत ॥ मप्तषिदारज स्कन्द महासेन महाबल | रुद्रोमाभ्रिज aga गङ्गागभं नमोऽस्त ते ॥ प्रीयत देवसेनानोः सम्पादयतु WAH |

दला विप्राय dara’ यच्चान्यद्‌ पि वन्तते ॥ पञ्चाङ्गं लसौ राच्यं रला afar भाजनम | एवं षष्ठौ तरतस्थस्य उक्तं स्कन्देन यत्‌ फलम्‌ ॥ तन्निबोध महाराज प्रोच्यमानं यथाखिलम्‌ | षष्ठयां फलाग्रनो यस्तु नक्ताद्ारो भविच्यति ॥

१ D तस्मात्‌ । > 1 चामात्रम्‌।

3 !

शक्तायामय surat ब्रह्मचारो समाहितः | तस्य सिद्धिटतिः get राज्यमायुनिंरामयम्‌ ॥ पारचिकच्चेदिकञ्च दयात्‌ स्कन्दो न Ba: | य: शक्तो नोपवामस्य म नक्तेन व्रतो भवेत्‌ ॥ स्वगं च नियतं वामो भवेन्नेवाच सु्रयः |

दृह चागत्य कल््यान्ते यथोक्तफलभाग्वेत्‌ ॥

देवानामपि बन्द्योऽसौ राजराजो भविश्यति |

द्रति wast | aa चस ata wat भवे दित्यम्याये खें च नियतं वास

ल 8 त इत्यस्य पश्चाद्वविष्यपुराणोय भाद्रोत्रषषठौ कल्पमध्यस्थः “ षष्ठयां तल

न yaa’ इत्यादि argatat व्यवधिस्थितोऽपि कन्पतरावच्रापि योजयिला लिखितः | त ^तन्मते-- \ षष्ठो नक्तत्रततेन तदद्‌ चापि तेलाभोजनमङ्गम्‌ |

aaa भर्विधपुराणे-- चमा सत्यं दया दानं शौ चमिद्ियनिग्रहः | देवपूजा गरदवनं सन्तोषः स्तेय-च्छंनम्‌ | Renae wa: सामान््न सदा स्थितः ॥ तया-- naar सक्तमौकन्यै ज्ञानतो, ag मानवः९ | त्यजेत्‌ कामाद्गयादापि म जेयः पतितो ge ॥

१५ A तन्र। > A मःनवो यस्तु तामसः।

छव्यरलाकर्ः |

सप्तम्यां सोपवासम्तु wat YR a at नरः) कलो पवासं षष्ठयान्त्‌ पञ्चम्यामेक कालभुक्‌ ॥ दत्वा तु awa शाकं भक्या भोज्यसमन्वितम्‌ | देवाय argmay राजौ yatta वाग्यतः ॥ यावल्नीवं नरः कशिद्रतमेतच्चरिग्यति |

तस्य श्रो विंजयद्चैव चिवग॑श्च farsa ॥

wag सर्गमाप्नोति विमानवरमास्थितः | wah म रमते मन्वन्तर गणान्‌ aga’ ॥ दह चागत्य कल्पान्ते रि परन्‌ ्रास्ति समन्ततः | पुच-पौतैः परिदरतो दाता स्यान्नपतिश्िरम्‌ ॥ स भुनक्ति परान्‌ भोगान्‌ विग्रहे चाजितः परैः | गायन्‌ यो TAME ल श्राकाद्ारेण सप्तमोम्‌ ॥ उपोष्य लब्धं ante Us वै गयसंज्ञितम्‌ | कुरुणा दह पूर्वण शाकादारेण वै तथा ॥ ध्वं geass छृतं तेन विवखताः |

saat नवमो षष्ठो eater पञ्चमौ तथा ॥ कामदास्तिथयो होता दृहेव नरयोषिताम्‌ | सप्तमौ माघमासस्य नवम्या श्वयुजे तया ॥

षष्ठौ भाद्रपदे धन्या Ame च ठतौ यिका | gut भाद्रपदे मासि पञ्चमो नागपञ्चमो ॥

१ D मन्वन्तरश्तान्यथ। ₹ A विपुल शान्तिसन्ततः | ३ A वितन्वता | ४ ga— इतरत्र न योषितां । ५३

४८ छ्व्यरननाकरः।

श्येतास्ेषु मासेषु विगेषात्तिययः प्रभा | Wa Bead कला पेय-भच्छसमन्ितम्‌ ॥ दला विप्रे ययाग्रक्वा पश्चाह्ुङ्घं निशि तरतो | aa प्ररक्तपकचस्य याद्येयं कुरुनन्दन ॥ चतुरभिंस्वपि ag पारणं प्रथमं स्मृतम्‌ । अरग स्िङकसुमैस्तच प्रजा कार्यां विभावसोः ॥ विलेपनं ggay धूपेश्येवापराजितः । aad पञ्चगव्येन तदेव प्राग्रयेत्तेया ॥ नेवेद्यं पायसञ्चाच देवदेवस्य कौन्तितम्‌ । तदेव देयं विप्राणां शाकं भच्छमयात्मना ॥ RABAT अच्छपेयसमन्ितम्‌ । ~ शएभग्राकमनिषिद्धशाकम्‌ 1 6 पारणे राजन्‌ शएभगन्धानि यानि वे । पुण्याणि तानि देवस्य तथा प्रेतश्च चन्दनम्‌ ॥ धूपानां गणुलुशचाच भियो देवस्य wear | । meted नेवेच्च दधिमिभ्रं महामते ॥ । तदेव agua भच्लेद्यममन्वितम्‌ | । कालश्राकेन च विभोयक्तं दद्यादिचचणः ॥ Arata aa विदु धाः । त्येवं प्राशनं धन्यं सन्दैपापदर WHA ॥ दतौयपारणसयान्ते महान्राद्यणभोजनम्‌, ।

१ ए ब्राद्यएानाञ्च भोजनं।

छत्यरत्नाकरः | are

अवणञ्च पुराणस्य वाचनञ्चास्य शस्यते ॥ देवस्य पुरतः Gat त्राद्यणानान्तयाय्रतः | नराद्मणदाचकाच्छरायं नान्यवणेषमुद्धवात्‌ ॥ श्रय तान्‌ ब्राह्मणान्‌ सर्व्वान्‌ र्या भत्वा च प्रजयेत्‌ | वाचकस्यामले WE वाससो सन्निवेदयेन्‌ ॥ वाचके पूजिते देवः सदा तुष्यति भास्करः | करवौरं ABA तथा रक्तञ्च चन्दनम्‌ ॥ यथेष्टं WTA यथेष्टं पायसं सदा | यथेष्टं मोद कस्तस्य चथा वे ताचभाजनम्‌ ॥ यथेष्टञ्च तं तस्य यथेष्ट वाचकः सदा | पारणएञ्च, यथेष्टं वे सवितुः कुरनन्दन | sau सप्तमो yer सुग्रिया गोपतेः सदा | यामुपोेद पुरुषो दौ ग॑त्येन न युज्यते ॥ कात्तिके शएक्तसपनम्यामुपक्रम्य प्रतिमासं gaat wae wae मासि या या शएक्ञसप्तमौ तस्यां तस्यां पारणं काय, एव- मेकस्मिन्‌ ag वारत्रयं पारणं भवति एवभेव वर्षाननरे gag ad यावन्नोवं कन्तव्यम्‌ | दति शाकसप्तमो | तेव श्रयने विषुवे चेव षड तिभुखे तथा | मासेश्वतुभित्‌ पुण्यं विधिना पूज्य चण्डिकाम्‌ ॥

१ ^ पराणच्च।

४२०

क्रत्यरलाकरर्ः।

तत्‌ फलं लभते वौर नवम्यां कार्तिकस्य तु ।

युगादिश्चेयं नवमौ |

युगादिषु युगान्तेषु श्रादमच्चयसु चते |

इृत्यधिरत्य वरादपुराणे--

ahaa श्रक्तपक्ते तु चेता च नवमेऽदनि |

वरादपुराणे BA उवाच--

माव्वेभौ मत्तं चान्यत्‌ कथयामि समासतः |

येन सम्यक्‌ छतेनाण् माव्वंभोम्पर नृपो भवेत्‌ ॥ कार्तिकस्य तु समासस्य zat शक्तपकिका | तस्यां नक्ताश्रनो faa fea द्धवेलिं eta ॥ विचः gander पूजयिलाऽय arg स्वां भवत्यः सिद्न्त्‌ मम जन्मनि जन्मनि ॥ एवसुक्वा वलिं तासु zat wea चेतसा |

` ततो ust च ysta तदन्नञ्चः सुरंछतम्‌ ॥ Wasi पञ्चात्‌ यथेष्न्तु एवं संवत्सरं नृप ।

यः करोति gat नित्यं तस्य दिज्िजयो भवेत्‌ ॥

, भवत्यो fem: तासु faq wa At प्राच्याद्यो देवताः

avery नामभिनेमोऽन्तः पूजा बलिदानच्च |

दति साव्वेभौमद शमोत्रतम्‌ |

‡ ब्रह्मपुराणे

एकादश्वान्त्‌ Raat कार्तिके मासि वेश्रवम्‌ |

१ शूले भूत्वा aw 2 ए दध्यत्रन्‌ |

छत्यरत्नाकरः | BRR

Wea बोधयेद्राचौ श्रद्धा-मक्तिसमन्वितः ॥ नत्यगोतेस्तया वायै छग्यजुःसाममङ्गलेः | वौणापणवग्रव्देश्च पुराणश्चवणेन च ॥ वासुदेवकथाभिश्च स्तोचैरन्येशच Feud: | खभाप्रैरिन्रजालेश्च भूमिणोभाभिरेव च ॥ पुष्य शपे नवद -दौँ पटकः ama: | हो मेभच्येर प्रयै we: why gaa: ॥ दृ्ोविंकारमधुना द्राचाचोड़ेखच' arfea: | कुठरकस्य Ayal मालत्या लवणेन च | दद्याभ्यां ्ेतरक्ताभ्यां चन्दनाभ्वाञ्च सव्वेदा ॥ कुङमालक्रकाभ्याच्च रक्तैः कङ्कः | तथाविधे रक्तपुष्येद्रयेर्वीरक्रया इतेः ॥ कुटेरकं छष्एतुलमो माङः, वोरक्रयो विक्र ुपन्यस्तमूल्य- त्याजनेन क्रयः | तस्यां wai यतोतायां दादश्यामरुणोदये | श्रादौ एतेन तैलेन मधुना arate: ॥ दघ्ना लौरेण च ततः पञ्चगेन शरास्त्वत्‌ | शास्तरवदिति समन्त्रकपञ्च गव्येन स्लानोक्तपरिमाएवता ठतादिना चेत्यथेः । Bana माषचृणे मद्रामलकानि च । लोभं कालेयकश्चेव ant मुस्तकानि च ॥

2D Wz २1) -करौतैः।

4A क्रोत्यरलाकरः। | छ्रव्यरलाकरः। BRR

सपाय ्रियङ्गश्च मातुलङ्गरमन्तथा । yo ौणेमास्ान्त्‌ सम्यन्यो भ्या दामोदरः षदा | मव्वौषध्यः wana: सव्वबोजानि काञ्चनम्‌ |) | मात्रया गक्चनुमारेण | मङ्गल्यानि यथाकामं रन्नानि च कुशोदकम्‌ | ah तस्मिन्नहनि aaa ane नक्रभोजनम्‌ | दस्तिदन्तोद्धता ae ausaytgat च शत्‌ ॥ दौःोन्यभान्तिचकितैः तच मपतषिंभिः पुरा ॥ नदौतोराङवाग्वानादस्काङ्गमाडतात्‌ ॥ सन्यक्ताः Baa षट्‌ च छते साध्ौमरुन्धतोम्‌ । राजास्यानाञ्च सरमस्तथा पव्वैत मस्तकात्‌ ॥ ततः स्कन्दश्च भगवान्‌ RPA AAAI: ॥ एताभिः शोध्य देवेशं दधाङ्गोरोचनां mara | ayy रद्रवचनादहिमष्यात्‌ समुत्थितः) सव्वौषध्यादयः परिभाषोक्ताः ॥, ez WG लेभे वरणस्तत्र दारुणम्‌ | ततस्तु कलमा देया Garay: Baga: | sfayq ब्टगुगापाच्च yams महाभयात्‌ | जातौपनलवसम्बद्धाः सफलाश्च सकाञ्चनाः ॥ afgat मनुना मद्यो नौला तत पयोनिधिम्‌ ॥ पुण्वाद्जयश्रब्देन वौणा-वेणुरवेण च ! खातज्व्यं टषभेस्तच प्राप्न उत्सङ्ग एव दि । शब्देन मधुरेव छत-मागध-वन्दिनाम्‌ ॥ 1 पुष्टिः साङ्गामिकौ तच कता देवेजिगौषुभिः ॥ एवं संस्याप्य गोविन्दं खन्‌ लिक खलङ्कतम्‌ | द aMIgUA कन्याः पौराणा उत्सवाः सरत्‌ | सुवाम पूजयेच समनोभिः मकुद्ुमैः ॥ 4 तच चन्द्रोदये पूज्यास्तापस्यः कृत्तिकाश्च षट्‌ ॥ दोपेधरै्मनोजञेच पायसेन च भ्रूरिणा | कार्तिकेयप्तथा खङ्गो वरुण Barwa: |

प | माचयाऽन्नरदानेख होमैः gm: मदचिकतेः ॥ ` धान्यैः amasttg ्षितव्यं निश्रागमे ॥ वासोभिश्ैषो Ta गौभिरश्रर्मनोरमैः | माय पतया -गन्यरन्येरच्चावचेस्तया । ब्राह्मणः प्रजनोयाख विष्णोराद्या aa: |) ! Utara: Ge: शाकै ङ्कित्राह्ाणतपंणेः ॥ सभ्विभज्याख् दायादा व्रात्याः सात्रतजातयः | दृचूणाञ्च विकारेण Alyad: सुशोभने: ॥

4 anfustad पशाद्धोक्तयं arg: सह ॥ छषरेषाय पयसा तथा. चानश्व ate’: |

सम्निभच्याम्ततः पञ्चाच्योदग्ान्त्‌ ata: | Wk लोपिकाभिर्विवित्राभिः खजात्येशच WAR ॥

चतदेश्वां न भोक्तव्यं पातव्यमयवा पयः ॥ \ लोपिका पक्तान्नविगेषः |

4 ॥ | FATAL: | ४२५

¢. ‡ faq सयामग्रोलववाद्धममाद्धिसात्मकैस्तथा | देवदानवयक्ते पिग्राेरथ wee: | afsiar प्राणिहिंसा च मांमादे दिनपञ्चकम्‌ ॥ यस्मान्न भोजनं धाता तेषां मांमादृते कृतम्‌ | ततः प्रष्टति यो येन धश्च खयमाञ्ितः ॥ a तेन crea नित्यमद्यापि प्रयतात्मना] सुनिवदे वव्चा य दैत्यद्‌ानववत्तथा ॥ देया च सर्ववश्चतेभ्यो नरेरभयद्‌ किण | श्रभयद्चिणा afear सा चाममांमाभोजनरूपाऽपि, श्रतएव

एवं देवास्ठ aay दौपो देयो रहादद्दिः | ष्रारोपान्ते ततो AAA मनोहरः ॥ चतरविराङ्कलः aa: मितचन्दनवारिणा | „|; गवां चौरेण aaa: समन्तात्‌ परिरकछितः ॥

तत्र हेममयो मद्यो सुक्तानेच्रो मनोहरः |

सङ्घपतव्यो विधानेन नमोऽस्तु हरये पठेत्‌ ॥

ब्राह्मणाय मनोज्ञाय दद्यात्‌ तत्‌ चौरसागरम्‌ |

सव्वं शस्यधरं रम्यं सव्वैगन्धसमन्वित्तम्‌ |

quad ब्राह्मणाय महाकान्तारतारगम्‌ |

यावन्ति तस्य रोमाणि wt न्ति संख्यया ॥

तावद्युगसहस्राणि खगं वसति anc: | त तथाच मनुः

पूजयिता ततो ` विष्णुं रक्रमाच्यानुकेपनेः ॥ श्रनुमन्ता fanfaat निदन्ता क्रयविक्रयो |

भोक्तथं गोरमप्रायं aaa स्थण्डिले ततः । संस्कन्तां चो पहरत्ता च aizargrearaat: ॥ दति ।

| एकादश्यादिषु तथा alg पञ्चसु रात्रिषु ॥ प्रबोधः शयनानुसारादेव नेतव्यः, दिनपञ्चकेऽ् रत्य दिने दिने च स्नातव्य शोतलासु नदौष्वपि | quand वकपञ्चकमिति afwg चेदं दिनपञ्चकं गौड़निवन्भे

7 , प्रूलनोयो चरिर्दिवो बराह्मणाः asarnar: ॥ i श्रतौव निन्दिते मांसम्‌ ।

विष्णुध्गौत्तरे श्एक्तदादों प्रक्रम्य

सरोमवस्त्रदानेन कार्तिके दिवमाघ्रुयात्‌ |

मांसत्यागाचारोऽच शिष्टानां सांसभकचणएस्यापि दिंसाप्रभेद्लात्‌ ॥

mag apa दत्तं vad सुरासुर |

विष्णोः प्रबोधसमये दिव्ये युगगरतं क्रमात्‌ ॥

यथावत्‌ पालितं तच्च सुनिभिर्वाक्यसुत्तमम्‌ | “ देवविष्प्रवोधादि wad दत्तरायणम्‌ ॥ पालितं तच्च वचनं पश्चा्यकतं विधेर्वशात्‌ | 4 5 यन्मया पूर्व्ष्टोऽसि wan च यशोधन |

सरो मवन्तं पदट्रादि | वरादपुराणे--

ह १ AD Awa) 2 AD सुवाससम्‌ । १ A B faaaimat | ॥ ५४

४ छव्यरल्नाकरः | |

aaot येन पश्यन्ति तद्वदख पदं विभो ॥ तन्ममाचक्त देवेश Bey Va सनातनम्‌ | येन मे संश्रयो देव इदयादपगच्छति | वराइ उवाच-- कौसुदस्य तु मासस्य या सिता arent भवेत्‌ | श्रये्स्त मां तच तश् पु्छपलं ष्टण ॥ यावक्ञोका fe aa aranga माधवि । मद्भक्तो जायते तावदन्यभक्रो न" जायते ॥ कृत्वा > मम कर्माणि दादण्यां मत्परो नरः | ममेव बोधनार्थाय इमं भन्त्रमुदौरयेत्‌ ॥ ८ aang रभिनूयमानो" भवानृषिवन्दितवन्दनौयः | प्राप्ता तवेयं किल कौमुदाष्या Ses जाग्टव्व च लोकनाय । मेघा गता निष्मैलपूणेचन््रः श्रारशवपुष्याणि च लोकनाथ | ae ददानौति च पुहेतो- Shas जाग्टव्व च लोकनाथ ॥ स यज्ञो यत्च भामि लं सव्पैयज्नालुभवोऽसि ast: | £ यजन्ति वात्ताुविशद्ध्लाः प्रबुध्य जाग्व्व च लोकनाथ ॥

१९ Boafgaara: |

छन्यरनाकरः। BRO

यश्चान्तिमो ara: समयप्रदौपाद्यलिखितोऽपि वरादपुराणे कत्यसमुच्यादिषु च दृष्टलाक्लिखितः |

एवं कर्माणि gata emt ये यश्रखिनि | मम भक्ता नरश्रेष्ठास्ते यान्ति परमां गतिम्‌ ॥ एवं वै शारदं कमम निखिलं कथितं मया । मोदते देवि संसारे मम भक्तः सुखावदः ॥

AN Bay

प्टणष्व भक्तितो राजन्‌ कान्तिकैकादग्रौ तथा । उपोष्य विधिना येन सर्वषां ्रप्ुयात्‌ फलम्‌ ॥ mata TRV तद्त्‌ aH समाचरेत्‌ | fadtiargaed नारायणमकल्मषम्‌ ॥

प्रान्विधानेन मागेलिखितद्ादण्क्तसामान्येतिकनतव्यतया विलो- मेनान्यद्राद्‌ फो विदितपादादिप्ूजात्रैपरौत्येन |

नमः सहस्रशिरसे शिरः समन्य वै हरेः । पुरुषायेति च भुजौ कण्ठं प्रे fagefaa ॥ ज्ञानात्मनेति चास्त्राणि श्रोवत्साय तथा उरः | जगद्रभिष्णवे usy उदर दिथमूत्तये ॥

कटिं सहस्रपादाय पादौ देवस्य पूजयेत्‌ | श्रनुलोमेन देवेशं पूजयित्वा विचक्षणः ॥

नमो दामोदरायेति vals पूजयेद्धरिम्‌ |

श्रनुलोमेन तन्तन्मन्तरसहितपादा दि पूजा दिक्रमेण |

एवं angeg विधिना तस्याग्रे चतुरो घटान्‌ |

१0 क्रव्यरनाकरः।

स्वापयेत्‌ रन्नगभेसत॒ सितचन्दनचचिंतान्‌ ॥

सण्दा मबद्धगोौवांस्त॒ भितवस्त्रावगुण्ठितान्‌ |

स्यगितान्‌ araureg तिलपूरे; सकाञ्चनैः ॥

चत्वारः सागराश्चेते कल्पिता fanaa |

awe प्राज्िधानेन stati स्थापयेद्धरिम्‌ ॥ प्राग्विधानेन wasn विधानेन |

योगेश्वरं योगनिधिमनन्तं" पौतवाससम्‌ |

य तमथ्ेवन्तु सम्पूज्य जागरन्तच करयेत्‌ ॥

gate वेष्णवं यागं यजेद्योगेश्वरं हरिम्‌ | षोड्श्रारे रथाङ्गे तु रजोभिवेङभिः कृते ॥ बङ्भिविष्ष्‌जास्यानचक्रमररतिग्धतपञ्चवणेकेः | 3

एवं Bal प्रभाते, तु ब्राह्मणान्‌ पञ्च चानयेत्‌ ॥

चारः AM देया aaah: पञ्चमस्य तु । योनोौशवरन्त्‌ सौवण प्रदद्यात्‌ प्रयतः प्रदिः ॥ बेदाध्येचे समं दन्तं तद्विदे दिगण तथा । , श्राचाय्यं पञ्चरातच्राणां सदसखगुणितं भवेत्‌ ॥ यस्लिदं सर दच्न्तु समन्तं चोपपादयेत्‌ | विधानं तस्य amr’ वै दत्तं कोटिगुणोत्तरम्‌ ॥ शरौ तिष्ठति यस्तन्यम सन्नं पूजयेत्‌ सधौ: | a दुर्गतिमवाप्नोति दन्तं तस्य च निष्फलम्‌ ॥ प्रसन्ने च गरौ wad पञचादन्यस्य दौयते |

१ B योगनिद्राशायिनम्‌ | > Bawa

HALAL: | BRE

श्रविद्यो वा सविद्यो वा गुहज्ञ॑यो जनादनः ॥ मार्गस्थो वाप्यमागंस्थो yata परा गतिः। प्रतिपद्य qe aq मोदादिप्रतिपद्यते ।

युगक ife स नरके पच्यते नात्र संग्रयः। एवं दत्वा विधानेन तल्रतो विष्णमच्ये च ॥ विप्राणां भोजने दद्याद्यथागशरक्ना सद्चिणएम्‌ | धरणोत्रतमेतद्धि पुरा कत्वा ५जापतिः ॥ प्रजां wana मुक्ति ब्रह्मण्यविचले wat । युवनाश्रश्च राजषिरेतेन विधिना पुरा ॥ मान्धातारं सुतं लेमे पर ag च शाश्वतम्‌ | तया डेहयदायादः waver नराधिपः ॥ aaa सुतं लेभे पर ag च ाश्रतम्‌ । शङ्गुन्तलायेवभेव ad Wat महामुने ॥

लेभे शाकुन्तलं पुतं दौ श्नन्तः चक्रवर्तिनम्‌ | aaa विधिना प्राप्तं चक्रव्तिवमुत्तमम्‌ ॥ ura च्रपि पाताले पद्मया च ad पुरा । ब्रतमेतन्ततो aval धरणोत्रतसुच्यते ti समाेऽखिन्‌ धरा देवो हरिणा क्रोडरूपिणा | उद्धता्यापि aba धारिता नौरिवाम्मसि ॥

य ददं ए्टणयाद्भक्वा यश्च क्र्वा नरो त्तमः | सब्वैपापविनिशुक्तः विष्णुमालोक्चतां ब्रजेत्‌ ॥

१ कचित्‌ awa विमलं श्भम्‌ । २ A दुखन्तात्‌ |

ह

ज्य = र १ 7 रकेकयापि चापत्य । ₹२ A तस्यान्तिथौ (| }

HALAL: |

एकैकाप्रति\ MIE राज्यनेका प्रयच्छति । किं पुनर्दादगेताष्ठ॒ येनेन्रलं ददुः पुरा ॥ )) दति योगो्चरदादभौ धरणोत्रतम्‌ | xi

ब्रह्मपुराणे

पुषा AWA स्वव्नोेन्दवोः न्तिकास्धयोः |

पुण्या आद्भकरणेन पुण्षहेतुस्तयैव प्रक्रमात्‌ | तथा-

saa यदा कं काज्तिक्यां+ भवति कचित्‌ |

महतौ सा fafusiar क्तानदानेषु चोत्तमा ॥

यद्‌ aay भवति चं तस्वामयो? कचित्‌ |

fafa: सापि महापुखा सुनिभिः परिकीच्तिता ॥

ae यदा wd तिथौ तस्यां नराधिप ।

सा महाकार्तिकौ प्रोक्ता देवानामपि दुलंभा ॥ Ried छन्तिकानचत्र याम्यं भरणो प्राजापत्ये रोहिण । तथा-

विश्राखासु यदा भावुः छन्तिकासु च चन्द्रमाः |

स योगः agat नाम पुष्करेग्बतिदुलंभः ॥

gua सदितौ यस्यां दिवि चन्ररहस्पतौ | पौषंमामौ तु महतो प्रोक्ता सवसरे तु सा॥

HATH: | ४३१

तस्यां दानो पवासाद्यमरयं परि कौ स्तितम्‌ | ata area श्रक्ता यान्या भ्रवणसंयुता ॥ सहितौ एकराशिख्वितौ नलेकनचचरस्ितौ संवत्सर इति वचनात्‌, न हि म्रतिसंवत्सरे नियमेन पौ ण॑मास्यामे कनक्तचर्ौ च चनद्र-हदस्पतो भवतः | एकराश्रिखितौ भवत इवेति पारिजातः | चथा-- कान्तिकं हत्तिकायुक्ता चेत्‌ स्यात्तस्यां सितसुचाणसेकवे वा WE waa देपमष्येते ब्राह्मणाय ददात्‌ कान्तारभयं नश्यति । भविव्यपुराणे- कात्तिगे पौणंमास्ान्तु सोपवासो ऽच॑येदुमाम्‌ । सोऽद्मि्टोमफलं faq easing गच्छति ॥ देवोपुराणे- प्काल्तिकरे कारयेत्‌ प्रजां यागं देवौपरियं सदा । ब्रह्मविष्णुभिवारोनां तत्न परजा महाफला ॥ गवो्गेख्च कर्यो नोलं वा टषसुकजेत्‌ | सब्वेयज्ञफलं वोर ्रा्रुयाद् विचारयन्‌ ॥ मत्छपुराणे- कार्तिक्यां यो टषोत्सगे रला नक्तं समाचरेत्‌ | स भवं पदमाप्नोति टषतरतमिदं स्मृतम्‌ ॥

१ 1) का्तिक्याम्‌ |

a

क्मव्यरन्नाकरः।

यमः-

कान्तिक्यां पुष्करे ala: FATT: प्रसुच्यते |

ओ्रोमहाभारते-

तस्मात्त कपिला देया कौमुद्यां ज्येष्ठपुष्करे | न तस्य विषमं किञ्चिन्न दुःखंन च कण्टकाः ॥ यस्तु वरष॑ग्रतं प्रूण॑मभ्भिहोच्ं समाचरेत्‌ |

कार्तिकं वा वसेदेकां पुष्करे सममेव तत्‌ श्रय Sai antes: कान्तिक्यां वा प्रयन्नतः। atau रेवत्यां चिभिवेषेदिं जातिभिः ॥

षभः छष्णसारम्त naa चरिहायनः |

मनोज ziateq सब्वैलक्षणसंयुतः ॥ शरष्टामिर्धंनभियुक्षञ्चतुभिरयवा क्रमात्‌ ।

चिहायनौ भिर्षन्याभिः' सुरूपाभिः सुशोभितः ॥ खन्वौपकरणोपेतः TANTS महान्‌ |

उत्‌ खष्टवयो विधानेन श्रतिस्मृतिनिदभेनात्‌ ॥` भराग॒दकूश्चवने दे मनोज्ञे frat वने ।

ष्न च वाद्यो न च क्षौरं पातव्यं केनचित्‌ कचित्‌ ॥ सधा पिढभ्यो माढभ्यो बन्यृभ्य्चापि qua? । मादपच्ाखच ये के चिद्ये चान्ये पिदपचकाः ॥

RATATAT । ear

एरर -बन्धेनां ये gay समुद्भवाः 1

ये प्रेतभावमाप्न्ना ये चान्ये जद्वच्छिंताः \ ृषोत्सर्भेन ते सर्वदं लभन्तां पिदत्प॑णाम्‌ | दद्यादनेन wan तिलाचतयुनं नक्तम्‌ ॥ पिदभ्यश्च ममामेन ब्राद्भण्भ्ख ददिणमम्‌। ततः प्रभरुदितास्तेन दषमेन ममन्विनाः ॥ वनेषु गावः mga टृषोक्छर्प्मिद्धिषु | अथय oa टषोत्सगं दाता वक्रोक्तिभिः ष्देः। ब्राह्मणानाह यत्‌ किञ्चिन्मयो दृष्टन््‌ fast ॥ तं कञिदन्यो न नयेन्न विभाव्यं यथाक्रमम्‌ | दृषोन्सर्गाद्‌ ते नान्यत्‌ ` quae महोतले ॥

तथा पञ्चद्‌ गै प्रमङ्गात्‌ |

amay युगान्तेषु षड्गोतिसुखेषु च । दद्िणोत्तरगे दर्यं तथा fagaatéat: ॥ सुक्रान्तिषु च waig रहे चन्र-खष्ययोः। पञ्चदण्टं चतुर्दश्यां परम्यामष्टमोषु च । उपचारो गवां कार्य्या मासि मामि यथाक्रमम्‌ ॥ वणास्य च चत्वारि पन्नान्यष्टौ एतस्य च । परकौयस्य दुग्धस्य तथा देयानि steno द्ाविंश्च्छौतलस्यःपि जलम्य च पलानि च।

श्रादौ विचाय्ये वयसः" परिमाणं बलं प्रचिम्‌ ॥ शएकिमभ्मं जटय्येम्‌ |

१९ D वल्याभिः। २ क्चित्‌-- aay a a aq चौरम्‌ । 2 Bey) १९7 पयसः। ४५

। ॐ aa RATATAT: | | छत्यरल्ाकरः)

watery दातव्य gaia गवाद्धिकम्‌ । ५ | ४ प्रभाते waw aa दौयते च ततो way

ततसतृणानि भोन्यञ्च पोषणं मांसवच्छिंतम्‌ ॥

fafa da: सतन्त्ोका देयाः पौराणिक कथा ।

एवं wa Taga मरौ दला फलं भवेत्‌ ॥

waa: सब्बैहिताः पवित्राः पुष्ठराग्रयः।

afew मे ग्रासं गावस्तेलोक्यमातरः ॥

| दद्यादमेन मन्त्रेण गवां गास सदेव दि)

पञ्चविशपलं लिङ्गं way कारयेदय | शिवस्य सर्पिषा स्तां प्रोकं Ganda तु ॥ तावता मधुना Ga द्रा चैव तदः; पुनः | तावतैव दहि कौरेण पञ्चगद्येन वा ततः ॥ खयः ages पलानामेचवेण तु । रसेन कारयेत्‌ खानं भक्या चोष्णाम्ेना ततः ॥ Marga तोदं वच्त्रपूतेन मन्त्रवित्‌ |

प ख्ापयेद्धक्रितो गयो गन्धमन्ततस्ितेन तु ॥

ह < | गवां कण्डयनं घ।सासमाद्िकमेव वा ॥ ह at कष्ट fe मन्लवता गन्धवता Baye: |

त्वा WATTS गोप्रदानसमं चणात्‌ । ee द ee ५ भ विधिना साप्य चानेन fay रोचनया लिपेत्‌, ।

मोप्रदानाच्च aay गवां मंरचण्द्धवेत्‌ ॥ ? & कुष्ट-कुङ्कम-कपूर चन्दनागुरुयुक्तया |

स्तणतोयादचर्गावः पान्याः प्रयनतः | a 4 मगल लेपयिला ततो लिङ्गमापोटान्तं घनं प्रभम्‌ ॥

| : May रच्छा 7 वाद्याश्च सन्डेदा ॥ स | ए प पा सन्द नौलोत्पलमदसेण मालां वद्धा च प्रूजयेत्‌ |

कापुराणे- = | कालि ५ श्रलाभात्तव्छदखाणा मद्भाद्धनापि पूजयेत्‌ ॥ | कार्तिक्यामथ वेश्राख्यामयनादिषु wag |

दला दौपान्‌ TERT ‘gia vo gia ह wat चन्पकैरवापि जात्या पाटलयापि वा ॥ aot दवष SRS acum: ve Gara: कणिकारररवा श्रेतमन्दारजेरपि ।

ख मतो aaa Giga इर =n" = शमौ -शएक्ताकं-नागरेः ॥ उपलि हं गला निराहारो निभि खपेत्‌ ¦ यथालाभञ्च पेरवा निर्गम्य (?) च मलो व्दरितेः ।

4 परेऽहनि पिति नल ततेव मन्दिरम्‌ । प्रपूज्य AAEM GA पुष्यमण्डलम्‌ | ९ a | | { कारयेत्त्‌ महाक्ञानं हराय विधिना श्टण ॥ 4 र्णुलानयसुतमयरंवाऽभितं देन्‌ ॥

उत्पलानान्वलाभे Fay ओ्रौतरोयंजेत्‌ ।

१ कचित्‌ मरतिटडन्तिमम्‌ | असितं ष्णम्‌ ।

४२५

qe ag क्रत्यरलाक्ररः।

खण्यज्य गौरोभर्नारं गोतवादि्रमङ्गलेः | श्रालिपिष्टोद्धरेः fageagu: ममुज्चलंः ॥ ततो नोराजनं दोपेः ष्विगर्धिस्त्‌ कारयत्‌ | सर्वे -दं धिमेयुक्रेूरवा-गो रो चनाचतिः ॥ गन्धपुष्योद्कं दद्यात्‌ श्योऽघं चिन्तय Weta + शात ङममयं पद्ममष्टपचं सकभिकम्‌ | wart faazaatg लिङ्गस्य Baa: भद 0 खचछवम्त्युगं we दोप श पटरसस्रवम्‌ ) चामर ziuga द) पटलं प्रदापयेत्‌ ॥ पयूषं साधारणश्चेव waz पूर्णमेव चे । quay घटस्येव | faalas vast दद्यान्‌ किद्धिणोरवकान्वितौ । अ्रथाष्टभिः fata पद्य ayo तु दण्डवत्‌ # aa: fafeq पठेत्‌ WIS शङ्करं भवग्ङ्रम्‌ | प्रद चिणं ततो weEaa-faatwasa: ॥ प्रणम्योजच्चेतः, पा केबेद्यञ्च निवेदयेत्‌ | रोगान व आगतां वुभुकितान्‌ ॥ तपेयेदन्लपानेन सनववैस्तान्‌ AMT TUT । पलान। @ wee तु महाक्ञाने प्रकोक्तिते ॥ ५ जखान्यचानौोय-्रयमड्धापरिकलने दे ava कुरार तत्‌ agers विधिनानेन uafaz |

छत्यरनाकरः |

कारयेद्यः भिवे wer तस्य Bead प्रण॒ ॥ vega गत ard कुलानां पापवच्जितः ।

aa क्रोड़ायने afd विमानखखोऽमरेयैतः ॥ Yat यथेद्धितान्‌ भोगान्‌ शिवसायुज्यतां ब्रजेत्‌ । मायावितानमुत्मृच्य चान्ते योगमवाश्रुयात्‌ ॥ केवलेनाणययान्येन दध्ना गयेन वै तया ।

पयसा पञ्चगबयेन मधुनेद्रसेन च ॥

` चः कारयेन्महास्तानं विधिनानेन मन्तितः।

सोऽपि तेनेव मार्गेण गमिग्यति परं पदम्‌ ॥ विधिनानेन निष्टोयः ara तोयेन कारयेत्‌ । नराणां fanfaataq सोऽपि यास्यति तत्पदम्‌ ॥ श्रन्तरा वियते यमस्तु wat नियमे तया | सोऽपि गच्छेत्‌ पदं तन्नु शिवभक्तया दयतद्धितः ॥ एवमेव fe wae रागिर्मन््रविवष्छितः९ | मन्त्रयुक्ोऽयेद्न्त नातः Geisha waa ॥

विष्णुधद्नीत्तरे-

का्तिक्याञ्चन्रव्णाभमन्यवणेमयापि वा ।

रते-्गन्धे सया धान्ये-र्बोज वैत्ये-सयेव च ॥

Bat युक्रमयोक्ताणं दवा दौपान्‌ ममन्ततः ।

eae नरो cat wag: प्रमुच्यते ॥ चब्द्रवर्णाभमन्यवणं वा दति तुल्यवदिकन्यानुपपत्या

१९ 7 भूष।

१ AB मन्त्रस्य बव्निंतः।

E छत्यरलाकर; |

एकच रूपे प्राघान्टं विवक्तं तच -प्रयमोपश्धितेः Gren एवः ,

कान्तारे यममार्गे च तेनासौ त्रजते सखम्‌ |

सर्वाणि, चास्य भोग्यानि तत्र चासौ प्रयच्छति ।

दौषा नदौषु दातव्याः कार्तिक्यान्तु विगरेषतः ॥ wa fined दनि दभनादिष्णुधद्धौत्तरो क्रमेव फलम्‌ ।

तेजसौ च anal च रूपवानभिजायते |

इति मागरः।

भविष्यपुराणे सुमन्तुरुवाच पौणेमाप्टुपव।सन्त्‌ त्वा भक्ता नराधिप | aaa विधिना ag faftfa पूजयेन्नरः ॥ प्रतिपद्यां महावाहो स गच्छेद्ृद्यणः पदम्‌ 1. खषिर्पिगेषतो देउविरिद्चि-बम्तिदेवतम्‌ | कार्तिके मासि देवस्य रथयाचा प्रकीर्तिता । at श्रुत्वा मानवो ae याति नद्ममलोकताम्‌ ॥ कार्तिके मासि राजेन्द्र पौणंम)स्याञ्चतुसुखम्‌ | मार्गेण चर्मणा wg सा विन्याय परन्तप ॥ सरामयेन्नगरं दे गानाधानेः समन्वितम्‌ | खापयेद्गामयिला तु सकलं नगरं नृप । ब्राह्मणान्‌ वाचयिलागे श्राण्डिलेयं प्रपूज्य च । श्रारोपयेद्रये देवं पु ष्वा दि चनिखनैः | रथाये शण्डिल पुचं प्रूजयित्वा विधानतः । agar अञ्जयिला त॒ रला पुख्ादमङ्गलम्‌ |

>

RATATAT: | ४३९६.

देवमारोपयिता aw कुर्य्यात्‌ प्रजागरम्‌ , नानाविधः प्रचक्रे जद्याघोषेख पुष्कलः । हला प्रजागरं दवं प्रभाते ब्राह्मणान्‌ नृप । भोजयित्वा aura भच्छभोज्येरनेकशः | पूजयिला जलं वौर अनेन विधिना नृप । { च महावाहो पयमा पायसेन च । जराह्मणान्‌ वाचयिवाद्‌वन्ते तु विधिवनुप । रला पुण्यादग्रब्दञ्च रथ वा भ्रामयेत्‌ पुनः । चतुर्वेद विदे- विप्र aindz ब्रह्मणो रथम्‌ | वह चायन्येण-रवोर कन्दोगाष्वय्युभिस्तथा | भ्रामयेदेवदेवम्य grew तं रथम्‌ ॥ aefaw yt मव्वे मार्गण सुषमेन च । नारोद्ब्ये रथं वौर शदरेण प्रटभभिच्छता ॥ arate तथा प्राज्ञो gax भोजकं नृप । बरह्मणे दकिणे qq माविचों स्थापयन्नप । भोजको वामपार््ं तु पुरतः कञ्जनं न्यसेत्‌ । एवं wat निनादन्तु शङ्खग््देच पुष्कलैः ॥ भ्रामयित्वा रथं वोर पुरं सव्वं प्रदम्‌ |

eet स्या पयेद्ूयः छवा acs बुधः ॥ य एवं कुरुते यातां भक्षा यश्चापि पश्यति ¦ रयञ्चाकर्ष॑ते Ty स गच्छेदृह्यणः पदम्‌ ॥

46 छत्रल्राकरः | छत्रन्एकरः | ४४१ मद्छपुराणे- ५|\ दरयेरेभिः समायुः ए्ठेऽद्धि विधिपूत्कम्‌ | यच्ाचि्टत्य watt waging विचारणा | दद्यानान्त्ेण राजेनद्र पुराएपटितेन च ॥ Que नवरा इसे माकंष्डेयमिहोच्यते ॥ दृ्रादिलोकपालानां या राजमददिषौ श्भा । परिलिख्य च यो दधात्‌ सौव्॑कविमयुतम्‌ । मदिषोदानमादाव्यादम्ठ मे सव्वेकामदा ॥ कार्तिक्यां पुण्डलोकस्य यज्ञस्य फलभाग्भवेत्‌ # | धष्म॑राजम्य माहाग्यमिहह सव्वं प्रतिष्ठितम्‌ | faquatat— ? मददिषासुरस्य जननौ या ats वरदा मम॥ मददिषोदानमाहाव्ये कथयामि युधिष्ठिर । | दानमन्त्रः

BG पवितरमायु्यं सव्यैकामसुखपरद्रम्‌ ॥ । दद्यात्‌ प्रदकतिणीरव्य ब्राह्मणं at पयसख्िनोम्‌ | चनद्रसूखैयहे ya कान्तिक्यामयने तथा । | gfaue: खनस्लस्याः wen खयम्मृवा ॥ ard went खय्येसंकरान्तिवासरे ५ | एवं दला विधानेन ब्राह्मणस्य रहं नयेत्‌ | यदा वा जायते fad वित्तश्च कुरुनन्दन | चमापयेत्ततो fai समन्तृष्टो भवेदिद ॥ तदे (९ देया afest संसारभयभोरुणा ॥ १ aaa विधिना zat afest दिजपुङ्गवे । सुपयोधरा सुजर्घना सुष्ङ्गो सुखुरा तथा । सर्गान्‌ कामानवाप्नोति ददलोके परत्र च ॥ प्रथमप्रद्धता ARTY सुगौला दोषवरल्लिता ॥ यास्तो ददाति मदिषोँ राज्ञः मा महिषे भवेत्‌ | सुवणेश्रङ्गतिलका चण्टाभरण्ड्डषिता | महाराजो भवेत्‌ पुरुषो व्यामस्य वचनं यथा ॥ रक्रवस्तराटता रम्या ताखदोदान्विता ष्टमा ॥` यन्नयाजो भवेदिप्रः afaat विजयो भवेत्‌ + । पिष्छाकपिष्डकोपेता सहिरण्या च शक्तितः । dag घान्यधनवान्‌ शद्रः सर्ववाथेपयुतः ॥ ` पिष्याकम्तिलकलकः । सहिरप्ेत्याभरणटारेण | तस्मात्‌ seq दातव्या मद्दिषो विभवे सति । सप्तधान्यवुता देया ब्राह्मणे वेदपारगे । पुचपौचप्रपौचाणामात्मनः एभमिच्छता ॥ ५ gums तद्ध गरास्लविदे तथा # दण्येतुममानां aafest नारदोऽतरवोत्‌ | देया न वेदरदह्िते न वकत्रतिने कचित्‌ | qe दिशद्धेनुममां व्यासः मव्वेदानोत्तमां कविः ॥

१ 6 शङुल्न्‌ । सूले शल्कुलौन्‌ । सगरेण aque जनकेन च गाधिन्‌ | ae

4 BR HALAS ।

दन्ताः मदिद्यविप्रेभ्यो afea: भव्वैकामद्‌ाः ॥ मदिषौदानमादाव्यं यः प्ररणोति ष मानवः | saqufafagm: शिवलोके महोयते ॥ दुग्धाधिकां gafest नवमेघवर्णां सषष्टपडकवतो जघनाभिरामाम्‌ | दला सुवणंतिलकां दिजपुङ्गवाय लोकद्वयं विजयतेऽप्रतिमप्रभावः॥

दूति मददिषोदानविधिः॥

दति महाशान्धि विददिकठक्र ्रोवोरेश्रात्मज महा

सास्थिवियहिकटक्ुर ओओ चण्डश्चर परर चिति त्य

¢ रल्नाकरे कान्तिकतरङ्गः ॥

अथ AMARA | ay देवोपुराणे- १ , माँ cata erq तं पौषे महाफलम्‌ | ॥. लवम्‌ |

faarara सुनिशरेष्ट सप्तधान्यानि फाल्गुने । fafwarfu च वस्त्नाणि चेरे दद्यादिजोत्तम ॥ वैशाखे यवगोधूमान्‌ व्ये तोयश्डतं घटम्‌ | आषाढे, चन्दनं देयं खकप्र॑रं महाफलम्‌ ॥

घामरः। अ्रजम्ड्ागः, WAH: | गोपाल-श्पाल-कल्यतर-पारि- जातेषु तु श्रकटान्यजाविकमिति पाठः सतु. सुगमः ॥

RATATAT: | 382

नवनोतं नभोमासि ad ted? मतम्‌ । शड्रकंरवर्ण्छान्‌ लुकानाञ्चिने arn ~ दौपदानं weg कार्तिके यः प्रयच्छति । सर्व्वान्‌ कामानवाप्नोति क्रमेणेदसुदादइतम्‌ ॥ व्रतान्ते गां wat दद्यात्‌ सवत्सां का स्यदो दनाम्‌ । सयुगां सखजं वत्स दापयेदिधिना सुने ॥ देवः विरि्चिनं ea fad वापि यथाविधि । murat विधिवत्‌ प्ूजयिला दिनोत्तमौ | दातव्या वोतरागे तु कामक्रोध विवच्छिति । aaa सदाचारे विनोते नियमान्विते ॥ गोदानाल्लभते कामान्‌ गोलोकेषु मनोरमान्‌ | ददञ्च दानं संवत्सर निष्याद्यं श्रधिकारिमेदकन्पनागौ रवात्‌ | बरादपुराणे वराद उवाच ये यजन्ति वरारोह मासि मागशिरे द्विजाः | तान्‌ सर्व्वाननुःणहामि हव्य -कच्यपयि स्थितान्‌ ॥ यजन्ति मामिति ws: | वामनपुराणे खरोष्राश्वतरान्‌ नागान्‌ शकटान्‌ युग्यजाविकम्‌ | दातयं ananta मासि मार्गशिरे नरैः ॥ अश्वतरो ant दति प्रषिद्धः। युगो ance द्रति दान-

छत्यरुनाकरः } 8४४

= 88 छत्यरनेाकरः।

भविष्यपुराण भविग्यषुराणे--

Stig os ee मागं गों we मासि व्योमपिष्टेन fafaaq । AMT एमे मामि यः कुर््याननक्रभोजनम्‌ | गन्धमाच्येरलङ्ू्य भाखराय निवेदयेत्‌ ॥

गे रिकेयमये-याने-रप्रोगणरटतेः |

यवान्नं ` पयसा युक्तं भुञ्जानः मंयतेच्ियः 1

भरयच्छद्वां तथा षणां नानालद्ार श्रषिताम्‌ ,

gaia Fuga fafuarfa समाचरत्‌ ॥ विधिरतेवाये वच्छमाएः |

समेकाद शसाहस्तं AMS Bas ॥ मेरिकेयमयेः aaa: । 6 ie 5 ; सितपञ्मनिभर्यानेः aaraatwan: । क्रमादागत्य लोकेऽस्मिन्‌ राजानं पतिमाभरुयात्‌ | Rabe ct be warfeaqgt रण्यं प्रभया परयान्वितः ॥

श्रच्र च मामव्यायेकभक्ादिकम्‌' भविव्यपुराणौय Gar

rene < after सत्यवचनमस्तेयं चान्तिराष्नेवम्‌ | का्तिकक। मत्रतवन्नेयम्‌ |

\ feaaarfaeaa wit नक्तभोजनम्‌ ॥

खन्दपुरापे- एकेन यो दधान्मासं मागे eta च । ˆ स तेन कश्मेणो युक्तः सुभगो भवति aaa: ॥

पच्चयोरुपवासेन sami कुरुनन्दन । एतान्‌ गुणान्‌ समाञित्य gaint व्रतमुत्तमम्‌ 0

म््युभयमास्यातं सनवेप्रोगभयापदम्‌ | महाभारते-

| ainda यो मासमेकभक्तेन रुचिपेत्‌ ।

भोजवेश्च दिजान्‌ ग्र्या qua व्याधिकिलनिषेः ॥ सहापालसुपकन्व ईकोषुराे-- ८

मानें तु गरहणं wim देविकायां महामुने । ’ देविका नदौ विग्रेषः |

+ faquirat—

` खवणं aie तु दला सौभाग्यमश्रुते |

अच माेभोषाभिमतदिने दानमिति दानसागर । ९ 4 सषवैपाप-- = A सवरोग--

सव््पापप्रग्रमनं मन्वैकामफलप्रदम्‌ ॥ इत्येवमादि नियमे श्चरेत्‌ gana सदा | य cereus स्यानं भानोरमिततेजसः ॥

दत्युभयसप्रमोत्रतम्‌ |

नज्ञेव- राजन्‌ anifat मासि यः इुर्य्याज्नक्रभोजनम्‌ |

qu: ्ष्ठुलौनित्यं जिनात्मा च जितिद्धियः ॥

Ee क्त्यरनाकरः |

qaafefasger चामुण्डां चण्डखदनौम९ नौलोत्पलेम्तथा a विंल्वपच्रकदम्बकिः ॥ चन्दनागुरुकपूर aaa तथा नृप । aaa खरामतिरनेकश्ः ॥ रुधिरेण तथा वौर शिरोभि विविधेनप ! श्रजाविमद्दिषाणाञ्च खदेदम्य च भेदनात्‌ ॥ नवम्यां विधिवद्धक्या पच्योरुभयोरपि । ङुमारोभौजयेच्चापि ब्राह्मणान्‌ योषितस्तथा ॥ | पञ्चगव्यरतच्नानो मम्यक्‌ प्राश्य विधानतः । ततो भुन्ञीत राजेन्द्र मि BAT ठ भाजनम्‌ ॥ य एवं पूजयेद्भक्षया चामुण्डां सततं नरः । स याति परमं स्यानं aa सा परमा कला ॥ - Mae यानमारह्य ष्वजमालाक्ुलं प्रभम्‌ | मोदते gaa: ag यावदिन्राखतदेग्र ॥ पुनरेत्य महाराज राजा भवति wae । मभयाख्ुजमङा IAAT बदङ्किसन्निभःः ॥ कान्या चद्रसमी वोर बुद्या `घोषणए-शक्योः | wa नवमोदयोपवासादिभि भँविव्यपुराणोक्क पौघम्ःमोभय- नवमौ कथितो मन्तः ।

¢ इत्युभयनवमौत्तम्‌ ।

९ D सष्ठनाभिनोम्‌ | > ए रविसच्िभः।

१ AD gat २ कचित्‌ तिलेख {

र्यरनाकरः। 8४७

तत्रेव श्रादित्य उवाच-

amu Tada रत्वा नक्तं विधानतः

“मासि मारश्रिरस्यादावंशमानिति पूजयेत्‌ ॥

विधिवत्‌ sna गोमूत्रमनाहारो fafa Bde । श्रतिराचस्य यज्ञस्य फलं प्राप्नोति मानवः ॥ प्पौपेऽयेवं सदसतां भानुमन्तसुशन्ति ते ।

शन्ति गच्छन्ति ।

वाजपेयफलं aa एतं प्राश्य लभेन्नरः |

माघे दिवाकरं नाम जष्णषश्चां नियोजयेत्‌ ॥ fafa Wer तु गोमू गोभेधफलमश्रुते । प्मान्तष्डं areg? मासि पूजयेद्धच्ये तिलान्‌ ॥ TATE यज्ञस्य फलं पुण्यमवाभ्रुयात्‌ | 39% सनामानं रष्एषषटयां प्रपृजयेत्‌ ॥ WAIT नरः प्राश्य अरध्मेधफलं लभेत्‌ । वैशाखे Gara रुष्णषष्टयां प्रपूजयेत्‌ ॥ War कुशोदकं gu जितक्रोधो जितिद्धियः | महामेधस्य यज्ञस्य वैनतेय फलं लभेत्‌ ॥ aye दिवस्पति you गवां शङ्खोदकं पिवेत्‌ | गवां कोटिप्रदानस्य निखिरं फलमश्नुते ॥ mgs लकंनामानमिष्टा ww च गोमयम्‌ 1 अयात्यकंसलोकलं वर्षाणां fend विभो ॥

7 | प ses छत्यराकरः 5 | ALATA | ४४९

dé met anifarta naj पौपेऽभिप्रजयेत्‌ । माघे महेश्वरं देवं महादेवश्च फाल्गुने ॥ स्थातुं चेतरे fad तद्दे गा खेऽभ्यचेयेनरः | ae पशपतिं प्वा्चँदाषादढ़े उग्ममचचैयेत्‌ ॥ पूजयेच्छरा वणे we नभस्ये अम्बकं तथा ।

आवणेऽय्यैमनामानं पूजयित्वा पयः पिवेत्‌ । वर्षाणामयुतं सायं मोदते भास्करलये ॥ मासि भाद्रपद षष्टवां भास्वरं नाम yaa । aK भरागरनं पञ्चगव्यम्य gana फलं प्नरत्‌ ॥ MARIAM याद श्रमेधफलं लभेत्‌ |

प्मासि राश्वयुे षष्ठया भगास्यं नाम पूजयेत्‌ ॥

Za_t मत्‌ प्राश्य TAIT रमेत्‌ ।

मासे तु कार्तिके sagt nae, नाम पूजयेत्‌ ॥ गोमूचफलमन्नौ याद खमे धफलं BAT |

वर्षान्ते भोजयेदिप्रान्‌ ee भ.क्रपरयेफान्‌ |

इरमाश्वयुजे मासि तयेग्रानञ्च कार्तिके ॥ छष्णाष्टमोपषु सर्वासु भत्वा सम्यूजयेद्धिजान्‌ | गो-ग्ू-दिरण्य-वासोभिः शिवभक्तानुपोषितः ॥ MAMA तिलानच्चः कुशोदकम्‌ | गो श्रङ्गोद-शिरौ षाक्वे-विल्वपच-द्‌्धौनि च ॥ पञ्चगव्यञ्च सम्प्राश्य wet पूजयेन्निशि |

पायसं मधुभयुक्रमान्येन सुपरिश्जुतम्‌ |

र =, = ~ arr दिर ष्यवाम सि wet तेभ्यो निवेदयेत्‌ ॥ शरश्त्यञ्च वरञ्चेवोडुम्नर TIAA च ॥

^

पलाशं जम्ृटचश्च विदुः षष्टं महषयः ।

निवेदयेन्तृ eaia गाञ्च ष्णं safety । मागज्ञौषांदिमासाभ्यां दाभ्यां erat यथाक्रमम्‌ ॥

ह~ : 3. &. ~ ayaa चरेदेवं नेरन्तस्पा यो नरः ॥ एकेकं ए रदश अकत उन्पैपापविनिरुक्रः सन्द॑कामममन्वितः | कं दन्तधावनं दृचेशयतेषु HVA । 4 मोदते wae} तुम नरः शाश्रतोः समाः ॥ रात समाति धज विताग्वनपामरम्‌ ॥

पटति खन्दवो भतम्‌ | देवाय `दद्याद्ष्टाञ्च ष्णां गां छृष्एवाससौ |

रष्णगन्दुकवाससो दति छत्यसमुचखये पाठः ॥ दिजानामामङ्मां शच" पञ्चरनसमन्वितान्‌ | गावः कृष्णाः सुवणंञ्च वासांसि विविधानि च ॥

मन्छपुराणे- हष्णाष्टमौ मथो वच्छे मन पापप्रणाग्रिनौम्‌ | ५ शक्निंक्निख भवनि जयः पुमां fanaa: ॥

=s |

१ 4.28 ya! ९ B तिलान्‌ यव “२ ए--पवनं। ४ 8 उदकां ख ।

१ मरने what रेनरवन्त्‌ सक्ञनिति जयेत्‌ । | २ 0 कम्कक्ोग्रतम्‌ ।

|=

8५०

छ्य नाक्रः | |

देयानौति शेषः | i afeg गाः eau: gatsfa पठः मच सुगम एव। army पुन्दंद्या्ामेका्मपि भक्तितः | न व्ित्तणाछ्ं कूव्वेत कुर्न दोषमवाभ्रयात्‌ ४ ष्णाषटम्चासुपोब्येवं सतकन्यप्रतरयम्‌ | पुमान्‌ ae fat za: fuaath मद्ोयते a दति छप्राष्टसोत्रतम्‌ | भविव्यपुराणे — वि्ण्वाच-- छष्णाष्ट्यां प्रयत्न तला नक्तं ब्िधानतः | सक्तं नक्रत्रतमकरन्पम्‌ । मासि मार्गशररे fia wet रगमचयेत्‌ । Qar mer च गोमू चमनादारो fafa खपेत्‌ ॥ श्रनाहारो' गोमू दातिरिक्रादहारशन्यः. एटमुत्तरत्रापि। ब यज्ञम्य फनमष्टगणं लभेन्‌ | एवं पौषे तु RA] MAATATART ATH | Bua एतं wim वाजपेयफलं र्भेत्‌ ॥ aa atat fay हृष्य रपूजयेत्‌ । fafn पोना उ wat गोमेधफनलमामरृयात्‌ ॥ wena च महादेव म्न्य पराये न्तान्‌ | राजद्धयम्य GAM फलमष्टगुणं लभेत्‌ ॥

चेते उ स्यानुनामानं कष्टाष्टम्यां प्रपृज्येत्‌ । गवाच्च भव्छिमान्‌ प्राण्य मोऽग्रमेधफलं रमेत्‌ ॥

~क

“प्‌

छत्यरनाकरः। Bur

वैशाखे शरिवनामानं gafear yaaa: ! रान्न क्ुगोदकं wa सन्यमेधफलं रूभेत्‌ ॥ ae पशपत पृज्य गवां प्रङ्गोदकं पिवेत्‌ 1 गवां कोरिप्रदानस्य यत्‌फलं तदवाभ्रुयात्‌ ॥ sag चोग्ननामानभिष्ठा ww च गोमयम्‌ । वर्षाणाञ्च श्रतं मायं शिवलोके मदौयते ॥ Tay आवे मासि पूज्याकं प्राग्येक्तिभि । गोसवस्य तु यज्ञस्य फलमाप्नोति मानवः ॥ TAA भाद्रपदे ृष्णाष्टम्यां प्रपूजयेत्‌ | war fama वाजपेयफलं रूभेत्‌ ॥ भासे चाश्वयुजे प्रोक्तं waa तण्ड्लोद्‌कम्‌ 1 नान्ना ईशं यजेदेवं पुण्डरौकफलं लभेत्‌ ॥ मासे तु का्तिकेऽष्टम्यामोानास्यं प्रपूजयेत्‌ | पश्चगब्यं सछत्पौत्वा पडयज्ञफलं लभेत्‌ ॥ वर्षान्ते भोजयेद्धिप्रान्‌ शिवभक्तिममचितान 1 पायसं मधुसयुक्तं तेन खपरिदुम्‌ ॥ निवेदयेत aia गां छष्णाञ्च पयखिनोम्‌ | वर्षमेकं तथा gaiatmae यो नरः ॥ छृष्णाष्टमो त्रत भव्या तस्य gant प्रण । सन्व॑पापविनिर्ुनः सर्येशचय्येसमचितः ॥

वसे च्छवपुरे नित्यं न वेहायाति नाकभाक्‌ ।

यद्वापि छृष्णाष्टमौ न शृता निगाक्रालख न श्रुतः तत्रापि

४५२ छव्यरन्नाकरः |

we तौ बोद्धव्यौ पूर्व्वापरपरामर्षात्‌ प्रतिमासम्रा्रन ane wa शणफलरोत्या संवत्सर फलश्चाधिकारिविगेषणमिति सब्बे समश्जसम्‌ | ब्रह्मपुराणे मा्गज्नोषेस्य मासस्य प्रारम प्रतिपद्यपि | नवसंवत्सरारम्भो देवैः छतयुगे कतः ॥ काश्यपेन तु aac निभ्विता च सुशोभना । तस्छात्तच AT: A सदा पुण्णमदोत्छवः | qa ate नौतवाचे age दृष्टेशोभिभिः । माद्यं पुष्यमाला । ` < याने TAG ARITA AT: सदा | कालिकापुराणे श्रनिलाद उवाच- ~ |= anifat wa चन्रश्टद्धौ sofa: सिताम्‌ । fadlarg समासाद्य नक्तं yatta पायसम्‌ ॥ आचम्य च शवला दण्डवच्छद्रं नसेत्‌ | सुदान्वितो ange विज्ञाप्य सं्ुगेत्तसम्‌ ॥ उदुम्बरं तत/ गद्य भचयेदन्तधावनम्‌ | उन्तरा्रागतं खां wad नित्ेणं प्रभम्‌ ॥ दतौयायां परे चानि गौरो way मपूजयेत्‌ | प्रजयिला निराहारः wet alway सखपेत्‌ ॥ आक्िपिष्टमये wat रूपे स्तौ पुंघयोः शएएभे । ` पे रूपके प्रतिस इति यावत्‌ ।

4

ee

ere, 1 Bue

Ua ee चते ye जागरं निभि कन्पयेत्‌, | विधिवत्‌ yafaar तु इर ara varfefa: ॥ प्रभाते ते ग्होला तु पुष्यं aw निवेदयेत्‌ | तस्ते हराय | mI usage लिङ्गिनञ्च तथा दिजान्‌ | दाम्पत्यानि च तव शर्मा तांश्चापि 'दचथेत्‌ ॥ प्रतिमासञ्च gata विधिनानेन wera: | कार्तिकान्ते ततो मासि ania समुद्यते ॥ नामान्यतः ्रवच्छामि प्रतिमासं क्रमाच्छुण्‌ | श्रतो मागंशिरसः पर, माषं तु may गौरैः वेति नामनो quad एव कथिते | प्रजाजपनिमित्तञ्च सिद्याथं चिन्तितस्य च ॥ va पौषे तु सापे गिरोगरं पातौ तथा | aay जप्य चतुर्थ्याश्च पञ्चगव्यं ततः पिवेत्‌ ॥ waga warty माघे नित्यं ्रपूजयेत्‌। फास्॒ने च महादेवसुमया afed विभुम्‌ ॥ ललितां शङ्करं देवं चेतरे मासि प्रपूजयेत |

स्ानुश्चेव हि वैशाखे लोकमात्रा ममं यजेत्‌ ॥ रुद्राण्या सह रुद्रञ्च GE माभि प्रपूजयेत्‌ | WINS WATE शच्या सह्लो चनम्‌ ॥ eae श्रावणे च सुनन्दाश्च समर्चयेत्‌ | wa भाद्रपदे मामि areca समं विसुम्‌ ॥

43 ॥

faaaraga 24 दुगंया agada |. tari कार्तिके मासि शरिवादेवोयुतं विसम्‌ ॥ जपष्याना्चनादौ च नामान्येतानि सुत्रत । gafa नामरूपाणि विना सेतेरमिद्धिभाक्‌ ॥ प्रतिमामन्तु पुष्पाणि saiat 7 नियोजयेत्‌ | तानि क्रमात्‌ प्रवच्छामि सदयस्तुश्टिकराणि च ॥ आये नोलोत्पलं योज्यं तदभावे परापि वै । पचाणि च खगन्धौनि योजयेत्‌ भकितोऽने ॥ att fers fans कुरु लिकाम्‌ | HAMS: कुरुकण्टकपरः | : पाटलाच्च कदम्बञ्च तगरं द्रोण मालतौम्‌ | = न्ते वितानच्च ध्वजं घण्टाञ्च दौपिकाम्‌ ॥ yaad युगं शरच्छएं शराय निवेदयेत्‌ | युगं वस्युगम्‌ | ; qroifaarsfaat तु सौवण प्रचुरं न्यसेत्‌ । रूपयुग्मं ततो दद्यात्‌ शालिपिष्टमयञ्च यत्‌ ॥ erga पू्क्स्तौ पुसप्रतिमायुग्मम्‌ | | Rage विद्धेव संयोज्य विधिव च्छवे । कया राजनं शरमभोस्ततो गच्छ हं सकम्‌ ॥ चतुरं महादेवसुमाञ्चैव चिकोणिकाम्‌ । ` + श्यालाचा्ययाय तयुग्पं मौ क्षिका दियुतं ददेत्‌ ॥ बरतिनो भोजयेत्‌ पञ्चात्‌ दादगरैव दिजोत्तमान्‌ |

He ॥

मिथुनानि तथः age भोज्य ग्र्या तु दवयेत्‌ ॥ कषेकरेकप्रमाणेन TAGWMAT एएमम्‌ | श्रातङ्ख्भमयं तयग मित्यन्तयः ॥ प्मौक्रिकानां चतुःष एरवालकचतुष्टयम्‌ | तावन्ति पुष्यरागाणि ताखश्ूपाणि चेव fen एतान्‌ समयान्‌ मम्भारान्‌ वम्तयुगफरो परि न्यसेत्‌ | चलारिश्तमष्टौ वा कुम्भांश्चो पानौ तया ॥ सद्दिरण्छाचतान्‌ दद्यात्‌ पुष्योदकसमन्ितान्‌ दौनात्तदुःखितानाञ्च afer चानिवारितम्‌ । कल्ययेदन्नदानञ्च aaa शक्तितो qu: ॥ न्नाधिकं न ava, खवित्तपरिमाणएतः |

J पूरयेत्‌ कन्पनायेव (?) विन्ता न कारयेत्‌ ॥

५ दत्य वियोगव्रतम्‌ | भविच्यपुराणे- सुमन्तृरुवाच--

me मागेशिरे माभि wave यो भवेत्‌ । स Sa: कामदो वारः eset भास्करस्य तु ॥ aa यः पूजयेद्भानुं भक्तया अद्धासमन्वितः 1

ख सुक्तः सन्वेपापेभ्यः mye चष्डदौ धितिम्‌ ॥ रक्रचन्दनमिश्राणि करबौराणि gaa ।

धूपं एताङ्ति atc भास्कराय प्रयोजयेत्‌ ॥

१ मौक्तिकानि) २ 7 अनेकम्‌ ¦

4. 1

एताति धूपं हतपर्तपोद्धवं धूपमित्यथेः । नेबेद्यश्चापि कासारं सुगन्धिं तौ च्एमेव च । काषारं ware दति प्रसिद्धं पक्रान्विगेषम्‌ | त्वो पवासमथवा नक्तं चिपुरद्धदटन ॥ इत्थं प्रप्रूजितो दत्र भास्करो लो कभारस्करः | ददाति विपुलान्‌ भोगानतोऽयं कामदः स्मृतः ॥ स पुतं पुच्रकामेभ्यो धनकामाय वे धनम्‌ । विद्यार्थिने gut विद्यामारोग्यं रोगि wy: ॥ sere विविधान्‌ भोगान्‌ तच्चतसम्यूजितो विधिः ! asa ब्रह्मोवाच | ६ यातु avifat मासि क्पे तु सप्तमौ । गन्दा. कथिता कौर सर्व्वानन्दकरौ एएभा-॥ पञ्चम्यामेकभक्तञ्च sagt an प्रकोत्तितम्‌ । सपषम्यासुपवामन्तु alate मनौषिणः ॥ gana तरे Afe anf मे मनोषिणः । मालतौक्ुसुमानोह सुगन्धं चन्दनं तथा ॥ कपूरागुरसद्िधुपञ्चा् विनिरदिभेत्‌ | दध्योदनं सखष्डन्तु मैवेदयं भास्कर प्रियम्‌ ॥ तदेव दद्यादिपरश्वश्चाग्नौयाख खय तथा । Waste मागेभिरः-पौष-माघ-फाल्गुनेषु, पुष्यं मालत्याः क्रैरादिर्ुपः सखण्डदध्योदनं नैवेद्यं पारणएमपि तेनेव । पूजाय भास्करे प्रथमे पारणे विधिः ।

८

|

ALATA: | ४५७

चेवा दिचतुष्टये विधिमाह

पलाश्रपुष्याणि विभो य॑च्चचन्दनमेव च । एतत्‌ परिभाषयति-

` कपूंर्चन्दनं कुष्सुोरं भिन्द (ह) कन्तथा |

मग्रन्धि षणं Wai कुङ्कुमं जननं तथा |

इरोतकौ तथा भौम एष age उच्यते ॥ Vad चन्दनसुच्यते दत्यर्थः | तदि द मनुल्तेपनम्‌ |

धूपञ्चाद-

yo प्रबोधमादिष्टं नैवेद्यं खण्डखाद्यकाः | म्रबोधधृषं परिभाषयति--

छृष्णागुरु सिन्धू (हत) कञ्च वालकं टदरषणन्तथा |

चन्दनं तगरं मुस्तं प्रबोधे शरकंरानज्वितम्‌ ॥ प्रबोधं धूपमाह्रिति we: । खण्डवाद्यकाः खण्डनिभ्ित-

खाद्यानि |

भोजयेद्वाद्यणां श्चापि खण्डलादयेगेणाधिप ।

निम्बपचन्तु सम्प्रा ततो yatta वाग्यतः ॥

पारस्य दितौयस्य विधिरेष प्रकौ नितः | आवणादिचतुष्टये-

नोलोत्यलानि शएभ्राणि yd गु णुलुमादरेत्‌ । WHET |

नैवेयं पांशसुयकान्‌ प्रोतये भास्करस्य च ।

विलेपनञ्चन्दनञ्च प्राशनं विल्वसुच्यते |

yc

HACATAE |

इतौयम्यापि ते वोर कथितो विधिरुत्तमः ॥ इतौयस्य पारणस्य |

विष्णुभगम्तया धाता प्रौयतामु्चरेद्चः ॥ तेन विष्णः प्रीयतामिति प्रये चतुमासि,. fama भगः प्रीयतामिति, धाता मे ओयतामिति ena क्रमेण वाचो भवन्ति, ` aaa विधिना aq बुर्ययान्नन्दां नरः सदा । स कामानि say विधातारमवाभ्रूयात्‌ ॥ खदा स कामान्‌ सम्.येत्यवयः | ्राद्‌रद्योतनाय वा सदेति काम्यवस्यर््यात्‌ | पुचक्मो लभेत्‌ पुन्‌ धनकामो BAZAR | ५ विद्यार्थो प्रा्रुयादिद्यां यशष्कामो यशस्तथा ॥ सर्व्वान्‌ कामांम्तया प्राप्य तदन्ते शाञ्चतोः समाः | ततः दय्यैमदो गला नन्दते नन्दिबद्धंनः ॥ खग्येसदः खूय्य॑सभाम्‌ | ; इत्येषानन्दजन॑नो नन्दा स्याता मया दिज । याञुपोग्य नरः श्रुत्वा नन्दते कमचाप्य वे ॥ ) कं wig , विष्णुरुवाच ङ्के wa तथारोग्यं wafgae दुरंभा , 4 चितथं प्राप्यते येन aa गद्‌ जगत्पते ॥

wu देवस्य नामानि पावनानि नृणां सदा)

. ee | aye

agtare—

यो मार्गश्नोषं सितसप्रमेऽङ्ि इस्तदयोगे जगतः प्रसूतिम्‌ । सम्पूज्य भानु विधिनोपगमो खग्गन्धधूपान्नवरो पदारेः ॥ ग्द्धोत यः प्राग्नन-प्रूजनादि दानादियुक्तं ्रतमन्दमेकम्‌ | दद्याच्च दानं दिजपुङ्गवेभ्य-

स्तं कथ्यमानं विनिबोध AT ॥ ag यवान्‌ त्रौदियवं fee यवान्नमम्भः करकान्नपाचम्‌" | कचं पयोऽन्नं गुड़फाणितिाच्छम्‌ TUAW वम्दमनुक्रमेण ॥ यद्येकयय्ये पिधिनोदितेन तस्यां तिथौ wage प्रपूज्य ।

wat मासः, ay रतं AGI ayia फाणितं क्रथितेचुरस- fag द्रवद्रव्यम्‌ ॥

apa यश्चात्मविश्द्धिडेतोः शप्राग्नानोह निबोध तानि॥ गोमूचमम्भो एतमामश्ाकं

१ ए धान्यानि qrar...... पानम्‌।

अ छत्यसन्नाकरः |

wed waged | दति चितयप्रदा नाम anat ब्रह्मपुराणे 6 यद्िष्णो दं चिणं नेचं तदेवारूतिमत्‌, पुनः | श्रदितेः कण्यपाव्नन्ने faat नाम दिवाकरः ॥ मागेिषेस्य मासस्य ्क्तपके we तिथौ । सप्तम्यां तेन मा ख्याता लोकेऽस्मिन्‌ मिचसक्तमौ ॥ Rear चपनं काय्यं तदधो मिचाय भानवे 1 यथा विष्णोः प्रवोधे तु क्रियते स््व॑सम्पदा ॥ यथा विष्णोरित्यनेन का्तिकग्एक्तेकादण्यक्त aware इव्यातिदेशः | २ तज्नोपवासः कनतेव्यो aged फलानि च । राचिजागरणं काय्यं नृत्यनतपुरःखरम्‌ ॥

> aa १ सूले ante योच्म्‌ ।

gai दधित्रौदियवांन्तिलाञ्च | ae

ख्या तप्तं जलमन्बजानि

चोरश्च मासक्रमगओोपयुञ्य" ॥ प

क्ले प्रधाने धनधान्यपूं

Valea ध्वस्तसमस्तदुःखे |

प्राप्नोति जन्मा विकलेन्दरियश्

, भवत्यरोगो मतिमान्‌ सुखो च ॥ | 4 4

RATATAT | okt

सप्तम्यां सपनं sat ततः arar यजञेद्रविम्‌ | नानाङ्ुसुममम्भारे wea: पिष्टमचेः Wa: ॥ मधुना च प्र्रतेन Vang समाधिभिः । ब्रा द्यण्णं ्तपेयेत्‌ पञ्चादौ नानाथांञ्च मानवान्‌ ॥ अष्टम्यां सं विभज्याथ तथाच नट नन्तंकान्‌ । „ दिनदये च भोक्तव्यं eas मधुभुतम्‌ ॥ मिचरसप्नमौज्रतमित्युपसंहारेण छृत्यससुद्धये WUBI aaa मन्यते । ८ वरादपुराणे- wre उवाच एकादश्यान्तु aaa नक्तं कुर्याद्यथाविधि । मार्गों च शएक्तादौ wea विचक्षणः | aga waced ङतं वित्तं प्रयच्छति ॥ ्रक्गेका दश्यामारभ्याव्दं Guiza: । नरसिंदपुराणे- ss खपवासो मुनिश्रेष्ठ एकादश्यां विधौयते | नर सिं amas] WATE: प्रमुच्यते ॥ एतङ्गतं शकतेकादश्यासेकदिनसमाप्यमेव वदन्ति । तथापि प्रसङ्गा दिह .लिखितम्‌ | विष्णः मार्गों शक्ेकादश्वासुपोषिनो set भगवन्तं वासुदेव- waa । युष्यधूपानुले ANA तरा द्यण त णे "तमेतत्‌ संवत्सरं ear पापेभ्यः yat wafa यावन्नौवं हला श्वेतद्वौपमवाभ्नोति

ह छत्यरलाकरः | |

suazgigmad स्वत्सरेण @iaasifa यावल्नौवं कला | ४

विष्णुलोकमेवं पञ्चद गोव्वपि | ब्रहमाखतममावम्यां पौणंमाम्यन्तयेव च । aaa परिचरन्‌ ang मदद्‌।प्रुयात्‌ ॥

ब्रह्मपुराणे सत्यतपा उवाच कोऽमौ धरण्यां ase उपवासो महामुने 1 कानि वरतानि च तया Ura वनुमरेमि ॥ qatar उवाच-

aie gas तु दशम्यान्नियतात्मवान्‌ + चाचा tarda छत्वा afane’ यय'विधि a शरदुचिवामाः प्रमन्न त्मा SA रान BHAA । Yar पञ्चपदं गत्वा पुनः शौचञ्च पदयोः ॥ छलाशुनमानन्त चोरटटचममुद्भवम्‌ | ~ भचयेद्‌न्तक। एन्तु तत या चम्य यनतः ॥ साङ्कानि antes चिरं ara जनार्दनम्‌ । शङ्खचक्रगदापाणिं पौतवरामः\-किरोटिनम्‌ ॥ प्रसन्नवदनं दवं मनव्वैलचणलक्ितम्‌ | र राला जलं BRAT तु भानुरूपं जनादंनम्‌ ॥ दताम्‌ पादय: पश्चान्‌ करतोयेन मानवः । एवसुच।रयेदाचं तखिन्‌ काले मरासुने ॥

१९ Bawa ९4 हदराधं।

77. ae रत्नाकरः |

एकाद्ण्यां निराद्ारो भ्रलाऽदनि परे तरदम्‌ । भोच्छामि पुण्डरोकाच्च शरणं मे भवाच्युत ॥ एवमुक्ता ततो wal देवदतस्य सन्निधौ । जपन्नारायणायेति etna विधानतः ॥

ततः प्रभाते विम्ले नदौ गला ममुद्रगाम्‌ । दृतरां वा तडागं वा ze वा नियतात्मञान्‌ ॥ श्रानौय न्तिका wgt मन्त्रेणानेन मानवः । धारणं पोषणं लत्तो zarat देवि waar ॥ तेन सत्येन मां fea पापान्मो चय alae: ब्रह्माण्डोद्रतोर्थानि करोः सृष्टानि ते रवे ॥ भवन्ति श्ूतानि यतो त्तिकामालभेत्ततः । afa a am faa) खिता वरुण सन्दा : तेनेमां श्टत्तिकां प्राप्य मां gi ae मा चिरम्‌ ॥ एवं ad रविं तोयं प्रमाद्यातानमालभेत्‌ ॥ fa: छना गेषष्टद्या क्ुष्डमालिख्य वे जले । ततः खाला नरः सम्यकू मन्त्रवच्च पदातः ॥ खाला Wawa छता Yate तरेत्‌ । तचाराध्य महायोगं देवं नारायणं विभुम्‌ ॥ केशवाय नमः पादौ कटिं दामोदराय च। जानुभ्यां नरभिंहाय उर्‌ अरौवत्सधारिणे ॥

ody

९ AD चक्रबत्ैपचारतः।

४६४ ALATA: |

कण्टे कौस्तभनायाय ae: श्रो पतये तथा । चैलोक्यविजयायेति as सबात्मने शिरः ॥ रथाङ्धारिणे चक्रं श्रङ्रायेति वारिजम्‌ | वारिणं शङ्खम्‌ । गम्मोरायेति च गदां पङ्कजं शान्तमूर्तये । एवमभ्यच्ये देवेशं देवं नारायणं प्रसुम्‌ ॥ पुनस्तस्यायतः कुम्भां ख॒तुरः स्वा पयेद्धः ' जलपूर्णन्‌ wareig भितचन्दनलेपितान्‌ ॥ चतुभिंस्तिलपाचेस्ठ खगिता वन्नगर्विंणः | ate wax we: परिकौर्तिताः ॥ तेषां, मध्ये wi Nes खापयेदरस्तसंडतम्‌ । त्ख रौप्यं सौव arg वा दारवन्तथा ॥ । अ्ररृभतस्तोय पूणे हत्वा Ws ततो न्यसेत्‌ ।` sea: मौवर्णादौनामभावे दारवमपि इुर्ययादित्यथः । Wat weetu gar देवं जनादनम्‌ | बेदवेदाङ्गसंयुकतं भुतिरति विग्धूषणम्‌ ॥ तज्ानेकविधेभेच्यैः wa: Gy शोभितम्‌ । . waiity weg श्रचचिला यथाविधि ॥ रसातलगता वेदा यथा देव तलयाइताः | waste तस्मान्मां भवानुद्धर केशव ॥ ` Wagers aed जागरं तच्च कारयेत्‌ | यथाविभवसारेण प्रभाते विमले तथा ।

१1 ॥

यथा विभवमारेण यया वित्तानुसारेण |

saat ब्ाद्धणानाञ्च चतुरो दापयेहटाम्‌ |

way बह्कचे दद्यात्‌ इन्दोगे दक्षिणन्तया ॥ यजुःगश्राखान्विते दद्यात्‌ पश्चिमं घटसुत्तमम्‌ | उत्तरं कामतो दद्यादेष एव विधिः स्मृतः ॥ waz: Naat पूर्व्वं सामवेदस्त॒ दकिणे | पश्चिमे तु यजुवंदोऽथन्वैवेदस्तथोन्तरे ॥ ताम्रपाच्ु सतिलः स्थगितान्‌ कारयेदटान्‌ | ततस्तं जलपाचरसयं ब्राह्मणाय कुटुभ्िने ॥

दद्यादेवं महाभाग ततः पश्चात भोनयेत्‌ | ब्राह्मणान्‌ पायसेना्यान्‌ ततः पश्चात्‌ WA नरः ॥ सुज्ञौत महितो श्टलयेर्वाग्यतः मंयतेन्धियः |

यः सहृद्रादभोमेतां करोति विधिवन्परने ॥

स ब्रह्मलोकमाभ्नोति तत्कालश्चेव तिष्ठति |

ततो ब्रह्मोपमंहारे तक्लयस्तिष्टते चिरम्‌ ॥ पुनःर्ष्टौ भवेदेव वैराजो नाम नामतः | ब्रह्मदत्यादिपापानि ce लोके कृतान्यपि ॥ श्रकामतः कामतो वा तानि नश्यन्ति तत्‌चणात्‌ । दह लोके दरिद्रो वा भरष्टराच्योऽथवा नृपः ॥ sate तु विधानेन मेश्वरो राज्यभाक्‌ भवेत्‌ |

मेश्वरो लद्छीश्वरः |

ue

वन्ध्या नारौ भवेद्या तु श्रनेन विधिना scar ॥

५६

छत्यरनाकरः |

gute तु भवेत्तस्याः ga: परमधाभ्बिकः | श्रगम्यागमनं येन जानताऽजानता कतम्‌ ॥ म दमं विधिमास्थाय तस्मात्‌ पापादिसुचखते | agfaarar लोपेन asadada च ॥ उपोखेमां सङृद्धक्या वेदमंस्कारमाप्रुयात्‌ | fags बह्नोक्तन न तदस्ति मद्ासुने ॥ भ्रां वा प्राते नैव पापं वा चन्न नश्यति ¦ श्रदौकिताय नो देयं विधानं नास्तिकाय च ॥ बेददेवदिषे वापि न श्रान्त कदाचन | गुङभक्ताय दातव्यं मन्यपापप्रणाङनम्‌ ॥ इह जन्मनि वैराग्र धनधान्यं वरस्त्रियः भवन्ति विविधा aq उपोव्यति विधानतः ॥ ¢ इति मव्यदादशौत्रतम्‌ ।

मव्यपुराणे- नारद उवाच - भगवन्‌ श्वूतभयेश्र तथान्यदपि यद्रतम्‌ | सुक्निसुक्रिफलो पायं तत्‌ पुनवक्ुमदेमि ॥ एवसुकतोऽतरको मनर दं तपसां निधिम्‌" | मल्छमस्तपमा ब्रह्मन्‌ Guages: ॥ ध्लाऽयं रषरूपेण नाना नन्दोश्वरो fay: |

धरान्‌ मादेश्वरान्‌ वच्छत्यतःपरति नारद्‌ ॥

नि ea

१ ब्ल अयं वाद्धयपारगः।

FAVA: | 8६७

Tal देवदेवे शस्तवैवान्तर धेत | नारदोऽपि fe परथषुरच्छनन्दिकेश्वरम्‌ ॥ श्रादिष्टस्तं शिवेनेह वद माहेश्वर व्रतम्‌ | नन्दिकेश्वर उवाच-- प्रणव्वावदितो ब्रह्मन्‌ वच्छे मादेश्वरं व्रतम्‌ | fay लोकेषु विख्याता ara गिवचतुरटेे ॥ मार्गों चयोद्‌श्धां भितायासे कभोजनः शपराथैयदेवदेवेश ला मं शर णङ्गतः ॥ aqemi निरादारः समभ्यच्यै च श्रङ्रम्‌ । Bat टृषभं दला भो च्येऽदञ्चा परेऽहनि । एवं नियमछत्‌ Sat प्रातरत्याय मानवः | छतच्लानजपः पञ्चादुमया रुद शङ्करम्‌ ॥ पूजयेत्‌ कमलैः Ma भन्पधूपानुलेपनेः पादौ नमः शिवायेति शिरः सर्व्वात्मने नमः ॥ ‘amend चिनेच्राय नेत्राणि हरये नमः | सुखमिन्दुमुखायेति ओकण्टायेति कन्धराम्‌ ॥ सद्योजाताय कणौ तु वामदेवाय वै सुज | श्तनौ तत्पुरुषायेति तथेग्रानाय चोदरम्‌ ॥

१ 8 पूजयेत्‌ । > B तिनेचायेति tarfa were wea नम। | > B ya स्लनावित्यादिपद्किस्याने | उरू चानन्तमैराग्यसिंदधायेति प्रपूजयेत्‌ | इत्यधिकः ।

fee | se Vl

श्रघोरदद यायेति इद ञ्चा भिप्रजयेत्‌ ।

अरनन्तेश्य्येना याय जानुनो प्रूजयेदुधः ॥

पारो चानन्तधर्माय ज्ञानश्ताय वै कटिम्‌ | | प्रधानाय नमो जङ्घे गरौ व्योमात्मने नमः #

व्योमकेश्रात्मरूपाय केशान्‌ sey FAA |

ततस्तु ठषभं हेममुदक्म्भसमच्ितम्‌ ॥

प्ररक्गमाच्याम्बरधरं पञ्चरनसमच्ितम्‌ |

च्ये्नाना विचयं ब्राह्मणाय निवेदयेत्‌ |

प्रीयतां देवदेवोऽच सद्योजातः पिनाकष्टक्‌ ।

aay विप्रानन्नेन तपेयेच्छक्तितः HATA ॥

एषदा्यन्तु सम््राश्य सपेद्धमाबुद दुष \

पञ्चदश्यान्ततः use विप्रान्‌ भुज्नोत)वाग्यतः ॥ d\> तदत्‌ छृष्ण चतुदश्यामेतत्‌ सन्दे समाचरेत्‌ ' { sadly सर्व्वासु कुर्य्यात्‌ परन्यवद चनम्‌ ॥ - | aq are fan: स्यु स्तान्निबोध व्रमादिद | pS] | SE त्‌ क्रमादेतद्‌ दौरयेत्‌ ॥

NEG नमस्तुभ्यं नमस्ते करवोरक |

ऋम्बकाय नमस्तेऽस्ठ॒ AVA ततःपरम्‌ ॥

नमः पद्यते नाच नमस्ते शम्भवे पुनः |

नमस्ते परमानन्द नमः मोमाद्धेधारिणे ॥ |

ध ॐ ॐ bcs ॥

१ ated मासविशेषात्त |

RATATAT: |

नमो War waa aay शर णङ्गतः | गोमृचं गोमयं चोरं दधि सपः कुशोदकम्‌ ॥ पञ्चगव्यं तथा विल्वं यव्यं गोग्रटङ्गवारि च' । तिलाश्च कृष्णा विधिवत्‌ प्रानं क्रमशः स्मृतम्‌ ॥ प्रतिमासञ्चतुश्यामेकिकं प्रानं स्मृतम्‌ | मन्दारेर्मालतौभिख तथा धुस्ठरक्रैरपि ॥ जि्पूवारेर गोकरैश्च मलिकाभिः सपाटलैः | saga: कदन्बे्च waa तथोत्पलैः ॥ एककेन चतं शा मच्येत्‌ पाव्वैतो पतिम्‌ |

पुनश्च कार्तिके मासि amie तपेयेद्विजान्‌ ॥ श्रस्तरनाना विघे्भच्छे वंस्तमात्य विग्छषतः |

war नौलढषोत्सगे शुत्युक्तविधिना नरः ॥ उमामदेश्वर हेमं ठषभश्च गवा मद |

मुक्ता फलाष्टकयुतं सितनेत्रपटाचितम्‌ ॥ मब्वीपस्करसयुक्तां wat दद्यात्‌ सकुभ्निक्राम्‌ः | araurataft पुनः शालितष्डुलसंयुताम्‌ ॥ wry विप्राय शान्ताय वेदविद्प्वरायः वे | च्यष्टसामविदे देयं न वकत्रतिने कचित्‌ ॥ qua श्रो चिये दद्यादाचा्ं तच्चवेदिनि | श्र्यज्गाय च सौम्याय सदा कल्याणकारिणे ॥

१ ए कपूरञ्चागुरुं यवान्‌ | कचित्‌ पञ्चगोप्रङ्गवारि च ।

> ए सकृम्भकाम्‌ | 2 ले वे्व्रतपराय च।

A

सपकौकाय amy मान्धवस्त विग्धषतेः । शरौ सति गरौ देयं तदभावे दिजातये ॥ विन्नशायं न gata क्वन्‌ दोषात्‌ पत्यः | aaa विधिना aq कुर्य्याच्छिवचतुदं रोम ॥ मोऽश्वमेधमहसरस्य फलं प्राप्रोति मानवः | ब्रह्महत्यादिकं किञ्चिदिह चासु वा छतम्‌ ॥ पिदढमिर्माटभिर्वापि aaa नाश्रमाग्रुयात्‌ , Hague कुलाभि(न)दद्धिः रच्राचयाऽमु च चतुुजलम्‌ । गणाधिपत्यं दिवि कनल्पकोटि श्रतं वसित्वा पदमेति wat? | न इहस्यतिरप्यलं तदस्याः" फलमिन््रोऽपि पितामहो न वक्तुम्‌ | च मिद्धगणोऽप्यलं न चाहम्‌ “ यदि जिह्णायुतकोटयोऽपि aa’ ॥ भवत्यमरवन्भः पठति यः water प्ररणोत्यपि विमत्सरः सकलपापनिमीचनोम्‌ | इमां भिवचतुदंगोममरकामिनोकोटयः स्तुवन्ति तर्भनिन्दितम्‌ किमु warete यः सदा ॥ या वाय नारौ कुरतेऽतिभक्षा भरत्तारमाष्च्छय गरं सतं वा । 4५

१ ए अनन्तमस्याः | र्‌ म्ले वक्तम्‌ |

¢= ५

सापि प्रसादात्‌ परमेश्वरस्य परं पदं याति पिनाकपाणेः ॥

ट्ति faanaemaaa |

ब्रह्मपुराणे ` वामनेचन्त यदविष्णौस्तदेव yaaa | अनसूयात्मजञन्रसलग्टते नाभ्यपे चयत्‌ ॥

पौणमाग्यान्त्‌ ad प्रजयेन्तच मब्वैदा ¦

रक्तैः पुष्ये पयमां नेवेशेः९ agarfaa: ॥ रननर्दौवेश्च वलिभिरीमेनह्यणतपेकेः |

गोभ्यश्च लवणं देयं तस्मिन्नहनि wear ॥ तस्मात्त न्नवणं चन्द्रादचश्ापादिनिःषटतम्‌ |

माता स्सा च दुददिता पृज्याञ्च खकुलाङ्गनाः। रक्रवस्त्रदयेनेव ena नवेन च)

रूपगरस्तन्त्‌ विधिवत्‌ avai तच सद्धिजः ॥ कान्तं रूपं भवेत्‌ Wiut gaat: प्रूजनादिति । क्रौडन््याकाग्रगङ्गायामष्टसेवाभवत्‌ मणिः ॥ (?) गजेन्द्राः FASTA करैम्तव्नाङ्ृवोजलम्‌ | दोला प्रतिमुञ्चन्ति खल्कारे दकिणासुखेः ॥

भृष्टाः gutsy मामौप्यात्‌ सय्येरश्जिभिः |

सम्यक्‌ स्वदिदशान्य्थे दाहस्य WATS च ॥

१९ B विकारैः;

89:

[^ -. -।

“BOR कव्यग्लाकरः | करल कर. | भक ; न्त ८|५ म णे- महाप्रतापान्नभसः पतमानन्त्‌ तन्जलम्‌ | पुराणे वायुना Waal सयानलसु पगच्छति ॥ यत्तदो शानकन्पस्य ठत्तान्तमधिरत्य च । area हिमवत्छानौ पतते च यदा fea | . afwerarfgat प्रोक्रमाग्रेय तत्‌ प्रचच्तते ॥ प्रथमं तच सम्यव्यो हिमवान्‌ भिभिर स्तया ॥ लेखयिला यो दययाद्धेमपद्मसमन्वितम्‌ | Saag तया नागो नौलो नौलानसनिभः | मागेगनौ्यों विधानेन तिलप्रस्थयुतन्तया ॥ स्थाननागञ्च aOR: फलैः पतैनंमेरञॐः ॥ 1 तच्च षोड़श्रमादख सव्यक्रतुफलप्रदम्‌ | | ॥ वकपुष्याणि देयानि धूपो ग॒ग्यलुसम्भवः | विष्णध्त्तरे-

मध्वाज्यतिलसस्मिश्रं धिटभ्यञ्च fea बड़ | यस्मिन्‌ देशे fea न स्यात्‌ तत aatfga हिमम्‌ | एताक्त ब्राह्मणेभ्य देयं माषौदनं तथा |

anita तथा मासे प्रतं शिशिरदौधितौ | महाराजनरक्रेन कुसुम्भरन्जितेन वा |

= 4 Marg कास्यपाचस्थं प्रस्य Bat aarfea. | उत्सवश्च तथा कायौ गोतनृत्यर्ममाकुलः | j ~ हः ४ ठ लवणस्य तु मुख्यस्य चणितस्य दिजोत्तमाः ॥ fanaay भोक्तव्यं मनोज्ञं भोजन उएभम्‌ ॥ ahs $ ara देवौ पूजितव्या gayaraaaa: । { | wane: mea: wafan: खलङ्कतेः ॥ ` हिमोपरि निविष्टेशच. गरप्रावरणाम्बरैः | eS यथास्‌खम्‌ ॥

aiteq विगेषवत्‌ काय्यं श्रोतचटं गोतवादितम्‌ | Zee पुखलोनृत्यं पूजन यास्तया स्लियः-॥ aay मद्यं पात चं मयेश्च, यथाक्रमम्‌ |

प्रस्थो इाचिंशत्पलानि, मुख्यस्य च इ विब्थस्य । दला सुवणंनाभन्तु तस्िन्नेव दिजातये ॥ सौभाग्यरूपलावष्छयुक्तो भवति मानवः | सुवणनाभं मध्यन्यम्तसुवणें कौ सुम्भवस्तरेण प्राद्मणमाच्ा् कासारे gfiintaare निधाय तन्ये सुवे दलाऽभ्बकां दचादित्यर्थः । सर्पाणामित्यनुटन्तौ मक्छपुराणे- area: प्रत्यवरोदख amet न awe: |

दति feaygsr । ५ 4; विष्णुः aime शरक्रपञ्चदटश्वां स्डगभिरो युक्तायां चूफितजलवषष्य ६०

= =— छ्यरलाकरः

gata प्रस्यमेकं ब्राह्मणाय चन्द्रोदये प्रतिपादयेत्‌ । .श्रनेन करणा रूपमौभाग्यमभिजायते | सुवणेनाभं gating । प्रस्यः षोड्ग़पलानि, दादश प्र्टतिः सेति: तच्चतुष्टयं प्रम्य दति वा ` वमिष्ठ- श्रावण्वा्रहायण्धोरष्टका च पिहभ्यो ददात्‌ । श्रष्टकासाह- चर्यात्‌ आवश्वायरहायण्योरपि निव्यश्राद्धम्‌ |

ति महहासान्धिवियरहिककुरग्रौवौरेश्वरात्मजमहा- मास्धिविग्रहिक गओरौचण्डश्ररठक्कुरविरचिते छृत्यरनाकरे मागंमासतुरङ्गः |

६ \ अथ पौषमासछत्यम्‌ |

तच विष्णुरधर््ोत्तरे- पौषे कनकदानेन परां तुष्टिन्तयैव च | युष्याणाञ्च fat पक्त दानं लच्छोकर सतम्‌ ॥ | = तथा दानं छृष्णपक्ते महा फन्लम्‌ | वामनपुराणे- \ मासादनगराद्ीनि ग्टहप्रावरणानि = | नारायणस्य तुच्छे पौषे देयानि नित्यगः ॥ अच प्रथमेनादि शब्देन ग्रामकव्वैटयो गेहणम्‌ | दितोयेन शय्याया दति दानमागरः | तन्ते रणप्रावरणादिकमिति पाटः)

CN

छत्यरल्लाकभः ४७५

ग्रहणमुपक्रम्य दिवोपुराण-- पौषे तु नममेदा gar खानद्‌ानाद्दिकर्मणि | एकभक्तमुपक्रम्य स्कन्दपुराणे पौष मासे तु पुत्रांश्च बह्नाप्नोति घार्िकान्‌ । श्रौमदाभारते- पौषमासन्तु कौन्तेय भतनेकेन यः चित्‌ । सुभगो दगेनोयश्च यशोभागौ च जायते | पौषमभिप्रत्य भविव्यपराणएम्‌- व्रतान्ते was Bar भानवे विनिवदयेत्‌ | गन्धमाच्यैरलङ्त्य भास्करं विबुधो तमम्‌ ॥ arama fea afar aes विनितेदयेन्‌ । तस्मिन्‌ गरुडे महापद्मकयानेन दिव्यगन्धप्रवाद्दिएण ॥ ममेकाद ग्रभादसं Baath महौयते | मम््राेवं mata यथेष्टं विन्दते पतिम्‌ ॥ Ra मासव्यापकमेकभक्तं षष्ठ्याम्‌ सक्षम्याञ्चोभयपकच्योरुपवासः | चमासत्यादिनियमाख कार्तिकोक्ताः मबध्यन्ते | भविग्ये खमन्तृरुवाच-- em ते मग््वच्यामि सय्धत्रतमनुत्तमम्‌ | पौषे मासि तु aa यः ङुर्व्याननक्रभोजनम्‌ |) जितिद्दरियः मत्यवादौ खातोगोधूमगोरमेः । पक्चयोः सप्रमों यन्नाद्‌ पवासेन यो नयेत्‌ ॥

५ ॥

विमन्ध्यमचये्वानु शा ण्डिलेयञ्च gad | aura) भवेन्नित्यं मन्व॑भोगविवजितः ॥ मासि ga q सप्तम्यां टतादिभिररिन्दमं | ह्ला खानं महापूजां ख्य॑मन्त्ेण भारत | नैवे्यमोद नपरस्यं कोर जिदधं निपरदयेत्‌ | भोजयिता दिजानष्टौ सय्येभक्तान्‌ सुसामगान्‌ ॥ गाञ्च दद्यान््हाराज कपिलां भास्कराय त्‌ । य. एवं कुरुते पुण्यं सय्त्रतमनुत्तमम्‌ ॥

तस्य पुष्पफलं वद्धि सव्वैकामसमच्ितम्‌ | सच्यैको खिप्रतौकागेविमानैः साल्वंकामिकैः ॥ श्रप्यरोगणमङ्को लेहा विभव विम्तरैः |

समगौ तनृत्यवा्य म॑न्ध्वगणश्नोभित्रः ॥ दोधुयमानञ्चमरेः यमानः सुरासुरैः | सरखरकिर णाद्धानोधनेश्रय्यैसमन्वितः ॥ समयाति परमं स्थानं यच्ास्ते र विरष्दमान्‌ | Dass तु या तस्यास्तत्प्रसूतिङ्खुले तया ॥ तावद्युगसदस्ताणि सखगलोके महोयते ।

जिःसपतङ्गलके८ arg भोगान्‌ yar यये शितान्‌ ॥

ज्ञानयोगं समासाद्य सय्यस्येवालयं ब्रजेत्‌ |

aa नक्तभोजनं सप्तमोदयं परित्यज्य मासे प्रथममपत्यं प्रातः संकल्पः । शाण्डिलेयः शाण्डिलो पुचोऽभ्रिरिति यावत्‌। fer

(\\

+}

HALAHAL |

कुलजे रेकविंशरतिकुलजेः। मामि age मति सप्तम्यां कपिलाया गो भानवे दानम्‌ | भविव्यपुराण-

पोषे मामि तु सम्प्राप यः कुर्ययान्नक्रभो जनम्‌ | जितिद्दरियः मत्यतादौ कामक्रोधविवजितः ॥ पच्चयोनं वमो यनादु पवासेन पालयेत्‌ |

चिकालं प्रजयेदाय्थं गन्धपुष्ो पदारतः ॥ छलवाभ्निकाय्ये विधिवद्कमौ रथ्यां प्रकन्पयेत्‌ | मासान्ते खपनं दुर््याङ्नगवत्यै छतादिभिः ॥ war धानं महदाप्रजां चण्डिकाये प्रकन्पयेत्‌ । नैवेद्यं तण्डनप्स्ं चोरमिद्धं निवेदयेत्‌ ॥ कुमारौ मोजयिनाष्टौ विप्रान्‌ भागवतांम्तया | wat favaat 24% नान्ना चार्खति yaar ॥ चतुसुजां शूलधरं कुन्दपुष्यैः सगुगयालेः ।

ara war तिलेविप्र तिलानां प्राशनन्तथा ॥ य एवं प्रूजयेदाय्यों तस्य gaa प्रण | सय्येकोरिग्रतौकाशरं विमानवरमाख्ितः ॥

दो धूयमानञ्मरेः स्यमानः सुरासुरैः | गच्छेदुर्गा पुरं रभ्य यत्रास्त चण्डिका खयम्‌ ॥ ASA दे वगन्धवर्यावदाश्वतसंश्षषम्‌ | चिःसप्तकुलजेः सद्धं भोगान्‌ भुक्ता यथे ष्ितान्‌ ॥ पुनरेत्य युवं बौर राजा भवति तले ।

[द gee कत्यर्न्ाकमः ; HAVA: | BOE

भतरिष्यपुराले - वायुपुराण

मन्य॒जयन्‌ सद्‌ा पूज्यं भानुं मर्ववायभिद्धिदम्‌ । ताभिषेकरं य: कुर्याद दोरा चन्त भास्कर ॥ कुमोर्नाना विधै दिः gaara मसुद्यतः ' मौतनृत्योपद्ारेण श्खुवादि ्निखनः | कुर््याल्नागरणं देवे प्रदौपाययेः सुग्रोभितेः वसेत्‌ खरथ्यपुरे भ्रौ मान्‌ सूय्यैतुन्यपराक्रमः ॥

पिच्यदानाय मूले स्यृरष्टकास्तिस्त एव च । agg वरिष्ठा दि पूर्व्वा alfa ama’ ॥ प्राजापत्या द्वितोया स्यात्ृतोया वेश्वदेविको । श्राद्यापूचैः सदा कार्यां ata भवेत्तथा ॥ ma: कार्य्या eater स्यादेष gaat विधिः | savat fagurg नित्यमेव विधोयते

| यहे faqa देव पुण्येषु दिवसेषु =) एवच्च AGT ्राद्यायां शाक-विधानात्‌ गायपुराएे च

ee यः पश्येदासमाप्तेरूपोषितः ॥

faye मब्वेपापानि खय्येलोकं म गच्छति |

तस्यामेवाप्रूप-विघानात्‌ शाखामेदेन व्यवस्थितो विकन्पः । AMARTH | BAITS पम्त॒-ढन्दो ग-वाजमनेययोः खग्टद्यानु-

वर सारादपरूपः कठानान्तृ श्राकमिति अवसा । we a खग्द्यादौ

4 oe guigetad fide च । विश्ेषाश्रवणं तस्य तुल्यवददिकल्प एवेत्याद |

gata भाण्डेन पुव्यमासे द्विजोत्तमः पापमुच्यते दत्यधिकारे यमः ॥

नौर्तनत्योपडारेण शर्खवादि चनिखनेः | कुयाच्जागरणश्चापि प्रदो पादयुपश्नोभितम्‌

aacrafa च सातः पौषरुष्णाष्टमोन्तया | anew featar ।

समस्तंपापनिश्क्तः ममस्तकुलवद्धंनः | aera

gm: शिवपुरे War मोदते शिववत्‌ सुखो ~ ब्रह्मपुराणे , : % : dteware etary शाकैः WE BUA: |

पौषमासस्य वे wa यदि युज्येत tite ।

तेन नक्षचयोगेन श्राकाग्रप्रयनो भवेत्‌ ॥ मोमस्य Tae: पोता महायज्ञफलं लभन्‌ famart waa दति प्रथमा ॥

is £ 4 पश्येत्‌ सद्‌ाचयाभः ¦ # ~ D विभाव्यते |

— | —. -। i

: मविव्यपुराण- महादेव उवार | gaara यदा देवि शक्गाष्टम्यां बुधो भवेत्‌ | तदा सा तु महापुण्वा महाभद्रेति कौत्तिता ॥ तस्यां खानं जपो होमस्तपेण विप्रभोजनम्‌ | मतौ तये ad देवि शतसादखिकं भवेत्‌ | agin महादेवि पूज्योऽदं विधिवदुधेः । गन्धपुष्योपदारेञ्च ब्राह्मणानाच्च तपैः ॥ तथा- . de मासि यदा देवि wea नगजञे एमे । aad जायते ge यक्नोके रौद्र सुच्यते ॥ सौद्रमाद्ा योगश्चायमतिदूलंभोऽपि सुनिवचनविषयलान्तियि- ॥ - ~. काकतालौयो लचणोयः ॥ तदा सापि महापुस्या जयन्तो अष्टमो शएभा । तस्यां“ era तथा दानं जपो होमञ्च तपैणम्‌ ॥ सन्ये कोटिगुणं देवि कृतं भवति छत्रः | तस्ान्मत्‌ पूजनं देवि avai विधिवन्नरः ॥ दयमष्टमौ Waa प्रकरणात्‌ | १५ aaa विष्णुरुवाच ङ Da मानि Yea पे semi विधिपून्ैकम्‌ |

परूजयिला महादेवं गन्धपुष्यो पारतः ॥ महापाश्पतान्‌ विप्रान्‌ Haig विधिवद्धिजान्‌ | भोजयित्वा यथाशक्त्या देवमारो पयेद्रयम्‌ ॥

AATATRE |

प्दौनाननाचकृपणान्‌ ब्राह्मणं विग्रेषतः | भोजयेत्‌ प्रूजयेच्छत्वा नानाभच्छेविधानतः ॥ तिलान्‌ पलाशसमिधो जुह्यात्‌ पावके तया | wal तु aed वोर देवमारोपयेद्रयम्‌ | कुर्य्यात्‌ प्रजागरं तत्न नानाप्रचणकर्दिंज | परित्राजकबस्ति नृत्यमाने WaT: ॥

एवं महोत्सवं कत्वा यामिन्यद्धं वरानने । छष्णाष्म्यान्ततः पौषे देवं तं भ्रामयेत्‌ पुरम्‌ ॥ नानाप्रेचणक्रैविंमर ब्रह्मघोषश्च wan: |

दन्दैः पाश्पतानाञ्च नृत्यमाने: समन्ततः ॥ रथे विपरध्वजच्छवैः किद्िणौरवकान्वितैः | वितानध्वजमालामिधैष्टाचामर द पणेः ॥ शरङ्कभ्यया दि निचीषैगंयरङ्गममाङुलम्‌ |

aq दारूमयेयन्तेर्माटरचोगणादिभिः ॥ उद्यानखातपानादेमेहोतसवसमन्वितेः | महाजनपद कणं यथावेभवकन्दितम्‌ ॥

सव्यैदा दानपुण्यानि सव्बैतो फलानि च । अर्युयतपसां पुषं सव्पयज्ञफलानि च ॥

लभते च नरः Bary शिवथातराग्रवन्तनात्‌ | शिवलोके महाभाग शिववन्‌मोदते सदा ॥

१९ Daa awa! ६१

4

Ba शएक्तपचकथनानन्तरं Besta: पौष दति भविब्य- पुराण एव HUA एव प्एक्तादि मासक्रमेण कृष्णः पौ षपचः |

कत्यरनाकरः;

तस्यान्ते देवरातं विरकालमवाभ्रुयात्‌ | जन्बदौ पपतिः Ray तस्यान्ते जायते पुनः ॥

तया--

यः कुर्यात्‌ पन्पैकालेषु महो मागंपरवत्तंनम्‌ |

शिवस्य रथयाचायां दिनरातिपरिक्रमात्‌ ॥

स दिव्यं araares: किङ्गिणौरवनादितम्‌ |

प्रयाति लोकमचलं गिरिजावल्नभस्य तु ॥ दरति शिवस्य रययाचा |

ब्रह्मपुराणे +

पौषे मास्यथ शक्तायामेकादश्वा खुपोषितः | दवादश्वां प्रूजंयेद्िष्णं देवं नारायणा हरिम्‌ ॥ यारा कार्यां चयोदश्यां चतुदेश्यासुपो्य च | पं चंग यजञेदिष्णु तथा विभवविस्तरेः ॥

faquéirat—

पौषशक्गदादभौसुपक्रम्य-धान्यानाञ्च an पौष इति ।

Wa तयेत्यनेन दानस्य पन्वैमासोक्मदाफलपरामभैः | वरादुराण- दुर्वासा उवाच--

4

पुश्यमासस्य या Ger sew ways: |

तस्यां प्रागिव संकल्य कुर्यात्‌ ानादिकाः क्रियाः ॥ भ्रागिव मागेवत्‌ |

छव्यरलाकरः |

जि््रत्या( रा) बोधयेद्राचावेकादश्यां जनादेनम्‌ | पृज्यमन्त्ेदिंजभरेष्ठ देवदेवं जनाद नम्‌ ॥

gata पादौ प्रथमन्त्‌ yet नारायणायेति कटि ety । सङ्कषेणायेत्युदरं etsy

उरो विशोकाय भवाय कण्ठम्‌ ॥ सुबाहवे aa भुजौ fara

नमो विश्रालाय रथाङ्ग-ग्रह्गै | सखनाममन््ेण सुपुव्यगन्धै- नानानिवेदय वि विपैः wey ॥ mas] देवं कलसं तदग संस्थाप्य माखयाम्बरदामकण्टम्‌ | तं Baie पुरेव sar सखप्रक्तितो हेममयन्त्‌ देवम्‌ ॥ समन्दरं क्रम्मरूपेण कछला | = तस्य |

प्रशं घटोपय्यैय सन्निवेश्य

aft बराह्मणायैवमेवन्त्‌ दद्यात्‌ ॥ श्रो ब्राह्मणान्‌ भोज्य सदक्चिणांख यथा शर्या प्रौएयेदेवदेवम्‌ | नारायणं FRCIT पात्‌ सखयञ्च ysla suai: |

— | — 4 कछत्यरनाकरः | | छ्त्यरनाकरः |

एवं aa वे विविधं fe पापं ( छृतस््ानेस्ततः काय्यमलच्छोना्नं परम्‌ । विनश्यते ara विचारणास्ति | geri Beg तथा सम्वीषधियुतेजेलेः ॥ संसारचक्रन्त्‌ विहाय REA 4 स्नानं रत्वा नवं वस्तं ग्टहोलाच्छादनन्ततः | प्रप्नोति लोकन्तु इरेः पुराणम्‌ ॥ + द्रष्टव्यं मङ्गलश्तं धूपखड्माल्यशोभितम्‌ ॥ aaa जन्म्ान्तरसञ्चितानि ततो नारायणः wa: चन्द्रः पुख-ृदस्पतौ | नश्यन्ति पापानि नरस्य भ्या | | स््धाः पुष्यधूपाच न वेदै एथक्‌ पथक्‌ ॥ आगक्तरूपन्त्‌ फलं लभन्त मरश्तेते दिकैर्मन्तेः कला ब्महवनं श्भम्‌ । नारायणस्तष्टिमुपेति सद्यः ॥ घनेर्विप्राञ्च सन्त्य नवेवेस्तेः सुशोभिताः ॥ कृशनोदाद ग | ( aa: पुष्टिकरं इद्यं भोक्तव्यं टतपायसम्‌ | विष्णुः- qual तु aval राज्ञा ala सन्वेदा ॥ पौषो चेत्‌ पुचययुकता स्यात्तस्यां गौरसषेपकल्लोनोवादितगररौरो अच देवौपुराणे- गव्य्तपूपैकुसना भिषिक्रः arate wand: wag छातः fA पुखे पुख्याभिषेकम्त कन्तव्यः पूजयेव्नयाम्‌ । तेन च भगवन्तं वासुदेवं खापयिला पुष्यधपनेवेद्या दि भिखाभ्यच्ये विष्णधस्नीत्तरे awa: खकरबास्यत्यमन्तर पावकः sar सुवर्णेन daa च ॥ गौरसर्षपकल्केन पौव्यासुत्ादितो नरः | बराह्मणं ated वाचयेत्‌ । | गव्यस्याच्यस्य कम्पेन सोऽभि षिक्रस्वनन्तरम्‌ ॥ ब्रह्मपुराणे उत्सादित उदन्तितगाचः | ददं जगत्पुरा BATT त्यक्तमासौत्ततो इरिः | विरुकितस्तथा खातः सव्वैवोजौ षधौजलेः | पुरन्दरञ्च Way तया पुग्य- स्तो ॥ रन्नगन्धफलोपेतेटः ते च तदनन्तरम्‌ ॥ 5 asa पुष्ययोगे तु पौणमास्यां तपोबलात्‌ | । सवदीषधि सव्वैवोजानि परिभाषोक्तानि | श्रलङ्कतं पुनथकुः सौभाग्योत्षादलच्छौभिः ॥ | ससुवणं मुखं दृष्टा तम्मद ्याद्विजातये ॥ त्मा; पुख्चयोगे तच सौभाग्टृद्धये | d aa खापितं विष्णुं wat सम्यूजयेत्ततः ।

गौरसर्षपकल्केन समालभ्य स्वकां तनुम्‌ | तञ्च जुह्यादन्धौ तं दद्यादिजातये ॥

ह ॥

aa वस्तयुगं दद्यात्‌ सोपवासः समाददितः | क्मंणानेन धर्मज्ञाः पुष्टिमाभ्नोत्यनुन्तमाम्‌ ॥ gaa) एकभक्तं छवा नियमेन gat परदिनसुपोग्या- परदिने प्रातः श्ेतसुषंपकल्केनो दत्य गव्यष्टतङुममेन खातः तण्डुल चरणा दिभौरुचणं war परिभाषोक्त aura aaa fase रनफलयुतेन जलेन च रातो सुखं gatafed ed वौच्छ तन्‌ यस्मिन्‌ कर्षिंशिद्गाह्मणे प्रतिपाद्य ्लापितं भगवन्तं विष्णु यथा- शक्ति सम्यव्य ब्राह्मणद्वारा ॐ विष्व asta एतेन eta कारयेत्‌ | ततो होमस्य aa वाससौ zfant दद्यात्‌ ॥ ततः प्रतिग्हौद ब्राद्मणमानाय्याभ्यछार्चिंतं तं तस दद्यात्‌ | अच्रानुन्तमपुष्टिः फलम्‌ । पुख्ययोगे चातव दशगुणम्‌ । मल्यपुराणि - चतुद शसदसाणि तथा पञ्चश्रतानि च । . भविव्यचरितप्रायं भवि्यं तदिदोच्यते ॥ तत्‌ पौषमासि यो दयात्‌ पौणमास्यां विशेषतः | भविष्यचरितप्रायमा दित्यचरितोज््वलम्‌ ॥ . रडकुखममाधुकतममिष्टोमफलं लभेत्‌ |

इति महा्ान्धिविग्रहिकटक्कुर ओवोरेश्वरात्मज महा सान्धिविगहिकटङकुर ओ चण्डशचरविरचिति छत्यरन्नाकरे पौषमासतरङ्गः |

सेव्यर्नाकरः।

अथ ATTRA | श्रोमहाभारते- माघे मासि तिलान्‌ यन्तु ब्राह्मणेभ्यः प्रयच्छति । सन्वैसत्वसमाकोणो नरकं न स पश्यति ॥ विष्णधक्नौन्तरे-- तिलप्रदानान्माचे तु याम्यं लोकं न गच्छति) वामनपुराणे माघे मासि तिलाः ग्रम्तास्तिलधेनुख दानव! | द्रन्धनादयश्चान्ये माधवप्रीणनाय तु ॥ द्रध्रदोमोपयोगिदास्। दन्यनमभ्िज्चलनो चितम्‌। आदिगरब्दन श्रौतहरद्वलपटौ कम्बलाः परिग्टहौता दति द्‌ानमागरः | कल्पतस्कारस्य तु यद्यदिष्टतमं वस्तु" यद्चाप्यस्ति गहे ate तन्तद्धि देयं Nai देवदेवस्य चक्रिणः ॥ दृति वामनपुरार मासदानोपसंहारे दगेनादश्येवादिपदार्च- त्वमिष्टम्‌ | एवमन्यचाष्यादि पदाय नेयः । | तिलधेनु: धेनु दानावन्तस्मन्छपुराणोक्रतिलघेनुविधया देयेति दानसागरः | विष्णुः ara arefi प्रत्यहं तिलेङ्ला wed कल्माषं? ब्राह्मणान्‌ भोजयित्वा दौप्नाग्निभवति |

१ B fated) २ D कुल्माषम्‌ |

छत्यरनाकरः।

करुमाषः' ईषत्‌ खिन्नमाषः ¦ तब्राद्यणएभोजनमपि प्रतिदिनम्‌ i Araneae लिख्यते । सम्बन्तैः - इन्धनानि च यो दद्यात्‌ विप्रेभ्यः गिग्रिरागमे | स सुखो दौप्तकायाभ्निः सुभगदधैव जायते ॥ शिशिरागमे शरिशिरोपक्रमे। श्रच दानारम्भो दानस्य मास- दयव्यापिलात्‌ । चमः | et भोजयिला तु aur शिशिरे fas । दौप्नाभ्निलमवाप्रोति qiatay गच्छति ॥ विष्णधन्ौत्तरे- \ बहिः खानं नरः aar queteas प्रति | भिश्गिरे सततं बहि तर्पयित्वा तथा fae: ॥ करमाषं Ged दत्वा यथाग्रत्ना दिजातिषु । aratfyelfa: प्राकाश्यं शरचनागशरञ्च विन्दति ' भिभिररतूपक्रमे उदितमात्रे र्ये यामाददिजेलाग्ये खालाग्नौ [७ प्रजापतये खाहेति ] तिलान्‌ war’ शदो agua होमं कारयिला इतसद्दितान्‌/ खिन्नमाषान्‌ . दद्यात्‌ | faquéirat— इन्धनानां प्रदानेन शिशिरे खान्महाफलम्‌ |

९ D चिद्ितांशः पत्तितः।

छरत्यरलाकरः। ४८९

भविव्यपुराणे- ओौतकालेन्धनं दद्यान्नराणां ओोतना ग्नम्‌ | भानोरायतने देव सोऽश्वमेधफलं लभेत्‌ । नरमिंपुराणे- Mane aerate प्रज्वालयति यो नरः | सब्धैषत्वद्दतार्थाय Greats लभेत्‌ ॥ एतच््वालनमा चम्‌ | अतएव धार्मिकाः स्लानघटारिष्वग्मि- मनुदिनं प्रज्वालयन्ति | विष्णौ त्तरे - शिशिरं सकलं कालं ग्रासं परगवे तथा । aa संगे मवाप्नोति सम्बत्छरग्रतानि षट्‌ ॥ श्रा्रयपुराणे- ; हेमन्ते शिशिरे चेव garfa यः प्रयच्छति | सव्वैलोकम्रतापा्ं gat गतिमवाभ्रुयात्‌ ॥ qgufa germafaa | यमः- परातःख्ञायौ च सततं दौ मासौ माघ-फारुडनौ । देवान्‌ पिन्‌ समभ्वच्ये सत्वेपापः प्रसुच्यते ॥ विष्णुः आतःद्ायौ भवेन्नित्यं दौ मासौ माघ-फाल्गनौ | यदौच्छेदिपुलान्‌ भोगान्‌ चन्द्रस्य पमान्‌ ॥ aa फलभेद द्धिन्नमूलले स्थिते यमवाक्यादनुवादानर्थक्य- २

33 ४९२ ४९० छ्यरनाकरः व्रजाकर"। eR

~ ५ ४ i ee G Wy i ते- प्रसङ्गादेव पिढतपं णस हितमेव ala छृतसंकल्येनाौ चेऽपि ava; =! , | ' तमित्य ओोमद्धाभारते

विष्णवाक्यबो धितल्नानञ्चा शनौ चपाते मन्ननमा रेव, faafaatate aed नियतो सासमे कभक्तेन यः fate ।

केचित्‌ । | a श्रौमति कुले जातो मत्न पपद्यते ॥ मच्छपुराणे- 4 यथा स्कन्दपुराणे ae a ‘ = माकण्डेय उवाच-- माघे मासे तु कुर्व्वाणः faa: प्राप्नोति वे भाः) षष्टितौथंसदस्ाणि षष्ठितौरथश्रतानि च । कुर्वाण एकभक्रमित्यर्यान्यः ॥ = 4 माघे मासि गमिग्यन्ति गङ्गायमुनसङ्गमे ॥ भवि्यपुराणे- wat शतसहखम्य AICTE यत्‌ फलम्‌ | माघे रथञ्चाश्चयुतं दिगयमाच्छविभ्चषितम्‌ | भयाग माघमासस्य YEA तत्फलम्‌ ॥ | चेष्टभानुममायु्तं रलायतनमानयेन्‌ ॥ सितासिते तु aaa माघे मासि युधिष्ठिर | महारथो पमेयनिः श्ताम्बरसमन्वितिः । न afm: fauna: 5 £ स तस्य पुनराडृत्तिः कन्पको टि्तेर्‌पि ॥ वर्षायुतग्रतं मागं सययैलोके महोयते ॥ werd येषां arafafa तु प्रातःस्ञानमनाद्‌ायेव | Panes

=>

~ मर्व्वामराणां लोकेषु प्राप्य कामान्‌ यथेश्ितान्‌ | सरि - ध

माघमासे समुधुक्तस्तिसन्ध्य पूजयेद्र विम्‌ | 1 लभेत्‌ षाएसाभिकं BQ मासेनेव न संश्रयः ॥ यथा माघे तथाषाढे माममेकश्च कार्तिके | Fay Ga ममं शेयं मासशेषु यत्वुतम्‌ ॥ । मह्यपुराणे- Ay, are areata er हला दाम्पत्यम्‌ ॥ ॥ ¶ पूजयिला यथाशक्ति माच्छ-वस्त-विष्ठषणेः ॥ eas वसेत्‌ कल्पं qanafad स्मृतम्‌ । fas बरतसाधारणधरशराचयः ॥

क्रमादागत्य लोकेऽस्मिन्‌ यथेष्टं विन्दते पतिम्‌ ॥

मासव्यापकमेकभक्रादिकं कार्निंकवन्नेयम्‌ |

aaa— माघे मासे तु aaa यः कुर्य्यान्नक्रभोजनम्‌ | पिन्याकं एतसस्मिश्र yaa: सयतेद्धियः ॥ उपवासख् सप्तम्यां भवेदुभयपच्चयोः | एतामिषेकं क्षमया कुर््याद्धानोनेराधिप ॥ 4 गाश्च दद्याहिनेशाय तरुणौ नौलसन्निभाम्‌ । गलादित्यपुरं रम्यं शुक्ते भोगान्‌ यथेश्सितान्‌ ॥

3 ॥

sa नक्तभोजनं मासव्यापि पिष्याकस्तिलकल्कः। नोल

afaat इनद्रनोलश्यामाम्‌ | aaa— aa मासे तु सम्प्राप्ते यः कुर्य्याननक्तभोजनम्‌ | ant दतसंयुक्तं yaa: संयतेद्दियः ॥ उपवासपरोऽ्म्यां पच्योरभयोरपि | gaaefiant भत्वा कला गो धूमचूणेतः ॥ षदुर्गामष्टसुजां वोर श्रम्बिकामिति नामतः | गन्धपुष्योपद्ारेस्तु स TAY परजयेत्‌ ॥ धूपं रृष्णाग॒रं दद्यात्‌ मांसं दद्याच्च माद्दिषम्‌ | धान्यसिद्धार्थकाः खाने प्राग्ने च यवाः खताः ॥ य एवं माघमासे तु पूजयेदम्विकां नुप । fea विमानमारूढ्ः खच्यलोके महोयते ॥ ` जह्मपुराणे- इषादिवयसंकरान्तौ चण्डां ्ावुत्तरायणे । बह्मलोकन्तु गच्छन्ति देवाः सव्वं सवासवाः ॥ तस्मान्मासन्नयन्तच प्रतिमाः गेलसम्भवाः |

BSI भकना तथा रच्छाख नित्यगः ॥ qd nn Sz. €

तेः सुवासेशच aware wet |

year: प्रतिदिनं arg ब्राह्मणाख्च सुग्रोभनेः ॥

१९.५४ तर्जङ्गामषटभुजां वौराम्बामिति नामतः।

छ्रत्यरल्नाकरः | Bes

तोयास्तथा गावस्तिलेन लवणादिभिः' । बह्किनित्यच्च परज्वाल्यो नृणां कार्ययोऽप्निबद्धंनः ॥ द्मषोऽच्र मकरः। गरोलसम्भवाः पाषाणनिस्भिताः। एतचोत्तरायणे देयम्‌ । तदनु मासचरयञ्च परिपालनोयम्‌ | तथाचोक्तम्‌ तच जेषं जिगमिषौ qa जिर एतकम्बेलम्‌ | gure देदादेवेभ्यः YA कार्या प्रयतः ॥ कालिकापुराणे कनकं कुलिशं Te पद्मरागञ्च मौक्तिकम्‌ | एतानि पञ्चरलानि विन्यसेशषिङ्गमृद्धंनि ॥ रन्नानाञ्चाप्यभावे तु ai कर्षादधंसेव वा । सुवणे योजयिता तु तस्िन्नेवोत्तरायणे ॥ विधिवद aunasy गव्येनाच्येन रिणा | प्रा मदैयिला तु प्रदद्याद्‌ टतकम्बलम्‌ ॥ दघाद्चोपस्करं श्यो ब्राह्मणान्‌ यतिभिः सह । संभोज्य दक्षयिला तु कल्पयेद्‌ निवारितम्‌ ॥ उपोग्य स्वैमेवेतत्‌ कुर्याद्‌ भक्तिपुरःमरः | पञ्चगव्यं तिलेधेकतं Dare पारयेत्‌ खयम्‌ ॥ तिलः चानं प्रद्रवति तेरेवोदत्तेनं बुधः | देवतानां पिद्रणाञ्च उभाभ्यां तपैणन्तया ॥

१ 1 लवणाम्नुभिः।

4 8 छव्यरनाकरः।

होमं तेश्च sqata सव्वदैवात्तरायणे | तं वै देवाय किपरि्यो हाटकेन समं ददेत्‌ ॥ waza करोत्येवं चित्तं wait निवेश्य यः | उन्तरायणमासाद्य नरः कस्मात्‌ स WT ॥ कुलिशं होरकं । दच्चयिला दचिणएयथा सम्पूज्य ॒कन्पयेत्‌ भोजनमिति ग्रेषः। पारयेत्‌ पारणं gaiq) तिलसरान- परयोर्ना् क्रमो faafea: । उभाभ्यामिति area चतूर्थो । कम्बलदानम्‌ ॥ भविब्यपुराणे- छष्णपचस्य पञ्चम्यां ara मासि ae यः । आदित्याभिसुखो ज्ञेयः श्टण चास्य परं विधिम्‌ ॥ aaa gare वारे चिपुरखदटन | Wawa ततः खानं पूजयिला दिवाकरम्‌ ॥ आदित्याभिसुखस्तेट्‌ यावदस्तमयं रवेः | जपमानो .महाश्वेतां स्तम्भमाभित्य aaa ॥

Waa गद्‌ च्तामव्रणञ्च समं घटम्‌ । रक्तचन्दनटचस्य gai Gale गणाधिप | तमाभित्य aerate भक्तया देवं दिवाकरम्‌ | पश्चमानो लपन्‌ Gat तिषठदास्तमयं रवे: ॥ गन्धपुष्योपदारेश्च प्रूजयिला दिवाकरम्‌ | MBC द किणं ear ततो yale वाग्यतः ॥ इत्यमेनन्त यः कुर्यात्‌ भास्करग्रौतये नरः |

छल्यरनाकरः | ४९५

भानुमांस्तस्य प्रोतः स्यात्स day ददाति दि॥

धनं धान्यं तथा पुत्रानारोग्यं भागवी नृप

तस्मात्‌ सम्पूजयेत्तत्र गो्व्वाणाधिपतिं हरिम्‌ ॥ भागैवो wat: । दरिः खय्यैः ।

दत्यादित्याभिमुखविधिः ॥

ब्रह्मपुराणे

छृष्णाष्टम्यान्तु माघस्य RABE महाफलम्‌ |

पिदभिः afc uel तस्मात्तत्तत् कारयेत्‌ ॥ vag सववेश्राखिसाधारणम्‌ विशिख बोधकविरहात्‌ | विष्णः-

Wet समतीतायां छष्णपचद्वाद्ग्यां सोपवासस्िलेः खातस्तिलोद्कं दत्वा वासुदेवम्यच्यै तानेव इला cet Yat च सव्वैपापेभ्यः पूतो भवति ।

aa

माघान्धकारद्रादश्धां fsa इताग्रनम्‌ |

तिलान्‌ eva विप्रेभ्यः ward: प्रसुच्यते ॥ क्पुराणे-

माघमासे तभिखे तु दादणश्छां ससुपोषितः।

RAHAT रष्टौस्तिलेङधला डता रनम्‌ ॥

भदचचाद्गाद्मण्यस्त तिलानेव समाहितः |

anata यत्पाप सव्वन्तरति वे दिज ॥

4 ace

क्रत्यरनाकरः|

ब्रह्मपुराणे

माचे छृष्णदादश्छाञ्च यमोऽपि भगवान्‌ पुरा | तिलानत्पादयामास तपः Bat सुदारुणम्‌ ॥ राज्ञा दशरथो शमौ तस्म्ात्तानावतारयत्‌ | तिलानामाधिपत्ये तु fas इतः सुरैः ॥ तस्यासुपो षितः सा तसम्तिलेस्तसा दयजेद्धरिम्‌ | तिलतैलेन दौपा्च देया zawya ॥

निबेदयेत्तिलानेव होतयाश्च तिलास्तया | तिलान्‌ दद्याञ्च विप्रभ्यो भच्येच तथा तिलान्‌ ॥

HALAL |

smabafed काले way (?) aretga प्रनिः॥ अनिः शनैश्चरः पूज्य capt: ।

राजा च तत्र स्गयज्धो यमः प्रलयभार्करः | aaigefaagar नद्यो तष्णौश्च तच च ॥ श्ररुणोद्‌ यवेलायां वा रटन््यपि\ नित्यशः | नियुक्ता विष्णुना aah: कम्य पापं पुनोमहे ॥ निभित्तं पञ्चता वेधं aa परोक्तं यतो yfa । तदासातु fam sar ताराधाकरौ सुदारुणा ॥ तचोपोग्य saat सम्प्राप्ते तु निशाच्ये।

दृदन्त॒ श्पालरत्यमसु चये माघरृत्योपसंहारे दादण्ठां

वितस्तायां विग्रोकायां ददद्रवत्यामयापिवा ॥ तिलदादशनौब्रतमिति ब्रतरूपतयोपसंहतम्‌। कल्यतरु-पारिजाता-

दिषु नेयतकालिके लिखितमिति भावनौषम्‌ |

तथा दषेपयायाञ्च चिनद्यां वा यथाक्रमम्‌ |

सिन्धौ नरकवादिन्यां तो यंष्न्येषु तत्र वा ॥

त च~ 4 8 चव क््ञाला yt जगद्धत्तां दरिः weary तारकाः ।

मार्च रुष्णचतुदश्यां विष्णोददान्मरौ चयः । ` निञ्चेरुस्तिलकाकाराः श्रतोऽथ सदखश्रः ॥

. gre भो गिश्यने योगनिद्रागतस्य च ।

उदानपवनो दभ्‌)दता रोमकूपेषु 4g ॥ तारणादयो गिसुख्यानां भिन्ने वेकारिके fa. विनाभिन्यः ररे ताः fagr: सष्छलमागताः ॥ तिलकाङतयो जाताः संयिताखच सुधात्मनः | तारकाष्ठ महाघोरात्‌ संसार गहनाणवात्‌ ॥ तरतिः am धातुसतस्मात्ताशां निगद्यते ।

यमो नद्यश्च तीर्थानि देवनाः पितरस्तथा ॥ aC =. > Nota 8

we: पुष्पेप्तथा az पमान्यविलेषनः | aagfafawanr: ant तु रिणा ॥ afe: पूज्यश्च भगवान्‌ ताक स्तिलतष्डलैः ॥ नमःप्रणवसयुक्तान्‌ सलिलाञ्च जलाच्नलोन्‌ ॥ यमाय wa वितरत्‌ धम्मराजाय सक्त च। Baga सप्त देया तण सप्राउन्तकाय च ॥

६२

44 चछत्यरलाकमः |

त्रैवखताय aura: aa कालाय चेव fe! सन्न देयाश्च विधिवत्‌ मव्वप्राणद्दराय च,॥ ant भोजनोयाश्च ब्राह्मणास्तद नन्तरम्‌ | arg wat faery विदुक्तः सन्कैपातक्रैः | लतो विभज्य बन्धुभ्यः amt भचयेत्‌ खयम्‌ ॥ ताराराचिन्रतम्‌ ॥ तचेव- श्रमावास्यायां अवणं cat बेष्एवं यदा | तदा षिद्भ्यः आ्राद्धन्तु दत्तं भवति चाचचयम्‌ ॥ rate आद्धनित्यन्वयः ¦ अमावास्यां tty श्राद्धमिति कत्यसमु्चयो पसंहारात्‌ । ` fast: माचे,ष्टक्रदितीयायां कन्यका मदरा्थिंनो .। प्रातः खालाऽचेयेद्गौ रौं एष्यनेवेद्यचन्दनेः ॥ मव्यपुराणे ॥ । “ara मासेऽथ 8a वा रडधेनुप्रदो भवेत्‌ | एङतरतसृतोयायां मौरोलोके AAT ॥ ॥ गड्ब्रतो YFATANA: | भविखषुराणे- माघे मासि दतोयायां ग॒ड़स्य लवणस्य च । दानं Fat राजन्‌ नारौणणं पुरुषस्य च । {gga qua देवौ लवणेन खयंशुवः |

क्षव्यरल्नाकरेः | ४९६

मद्यपुराणे-- दैश्वर उवाच-- श्रन्यामपि प्रवच्छामि तोयां पापनाभिनौम्‌ ; रमकन्याणिगगेक्नेनां पुरा कल्पविदो [वदुः ॥ ara मामि तु aay eat waged: | प्रातरव्येन पयसा faa: ei समाचरेत्‌ | स्रापयेन्मधेना देवं तथेरदुरसेन तु ।

3 ः 4 = सुजं yore aa कमलाये सुखसिति | श्मुकटं वश्ववाभिन्ये fat: कान्ते तथाऽंयेत्‌ । भूललाटश्च र्द्राण्ये प्रङ्धराये तयालका^ |

a a © मदनायै ललाटन्तु मोहनाये पुनभुवौ । aa चन््राद्धंघारिष्े aw च वदनं नमः। उत्कण्टिन्ये नमः कण्ठमन्टताये नमः स्तने । रम्भायै वामनाङ्ञ्च विशोकायै नमः कटिम्‌ | ॥ ४3 nv

इदयं मन्दगामिन्ये पाटलाये तथोदरम्‌ ।

१ 4. जद्घजआन्‌। २ 1 'उरुत्रिये। 2 A 1 पुसलकदये पक्गिर्नास्ि ।

अ रलाकरः।

कटिं सुरतवासिन्ये aie चम्यकञ्चिये | जानुजङ्गे नमो te गुल्फ गायच्चिके नमः ॥ धराधराय पादन्त्‌ विश्वकायै नमः शिरः । नमो waa कामिन्य arate जगत्मिये। श्रानन्दाये BAIA BATS नमो नमः ॥ नमो ware दत्यादिश्नोकस्य पूजोत्तरकालम्‌ पाटः । गौरे खादेति च उतहोमः सामान्यप्राप्तः ¦ दति पारिजातः एवं सृज्य विधिवत्‌ दिजदाम्बत्यमच॑येत्‌ | भोजयिलान्नपानेन मधुरेण विमत्सरः ॥ सडक वारिकरम्भे श्रक्ताम्बरयुगद्यम्‌ |

दत्वा सुवर्णकमलं गन्धमाच्येर या येत्‌ ॥ \

ग्रीयतामच कुसुदा ग्रहे) याक्ञवणात्रतम्‌ | लवणादित्रतृमित्यथेः |

अनेन विधिना देवों मासि माभि मदाचथेत्‌ i

लवणं asad went च ag पुनः ।

रेतवराजन्तथा चेते वरश्च मधु माधवे | तवराजः शौतसाकर दति प्रसिद्धः ।

पानकं Seay च तथाषादे च नोरकम्‌ | .

mae वजैयेत्‌ चौरं दधि भाद्रपदे ar |

इतमाश्वयुजे तददूजं वर्ज्याऽथ माजिता । माजिता रान्ना, मा च Fah 1

~ल १ gat area घटिक नमः! ९ Bas राजिम्‌ |

कछन्यरनाकरः | Yee

अरद्धाढकन्त् चिर पय्टुषितस्य दधः खण्डस्य षोड़श पलानि गभिप्रभस्य | सपिःपलं मधुपलं मरोचाद्धंकषे प्रण्ययास्तथा द्वि पलमद्धं पलं द्विपस्य ॥ छत्वाऽश्टकेऽतिविमल्ते खदुपाणिष्ष्टा कप्रंरगन्धसुरभिनेवभाष्डसस्या | एषा विभागसदिता रचिता रसाला या सेविता भगवता मधुददनेन ॥ sear: छतिप्रक्रिया । श्रमभ्यक्‌ (क्तपोत्यक्तप्रकृतिमधुररमस्य जाय मानसुरसस्य सम्यग्जातस्य दध्नः पलम्‌ ६४ प्रएद्खण्डपलम्‌ १६ एतपलम्‌ ९ मधुपलम्‌ १ मरो चचृणेसमा ८ प्र प्फौचण पलम्‌ ९ नागकेसर गुण्डाचणंम्‌ तोलकम्‌ ४। एतत्‌ मन्ये Tae Bar हस्तेन BT LET नूतनष्टए्लयपात् स्धाप्यम्‌ | ततस्च कप्ररेलाबौोजपच्रकगुडलच एतेषां sti यावता सौगन्धे, भवति तावन्मानं देयम्‌ । एतन्द्मानाुमारेण खन्यमाने नास्याः कलना करणौयेति | अयं रमालापदा्थी रसाला शरिखरिणोति ्ाक्व्वेतानु- मोदितः कन्पतरुरृतेति नेयम्‌ | धान्यकं मार्गं तु पौषे वरव्याय wat । ब्रतान्ते करकं पूणेमेतेषां मासि मासि च॥ दद्यादिकालवेलायां भच्छपारेण संयुतम्‌ | बतान्ते करकमित्यादि एतेषां लवणगुङ़ादौनां मध्ये awe

4 ~: RATATAT: |

मासे यत्‌ त्यक्तं तन्मासव्रतान्ते तेन लवणादिना ga करकं वच्छमा णलङ्का दिभच्छपा त्युक्तं विकाले दद्यादिनव्यथेः |

लङककान्‌ gaara संयावमय पूरिकाः ॥ चारिका हतप्रणोश्च पिषटाप्रपांश्च मण्डकान्‌ ।

wag दध्यन्नमण्डञ्चा\शो कवर्तिकाः ॥ माघादिक्रमशो दधादेतानि करकोपरि |

चारिका पक्तानविगरेषः। घारोति प्रसिद्धः । अ्रशोकवर्निक्रासपि पक्तान्नविगेषमिच्छन्ति। कुसुदा माधवो गौरो रम्भा भद्रा जया शिवा! उमा रतिः सतौ तद्रन्मङ्गला रतिलालसा ॥ क्रमाक्माघादिषु aa प्रीयतामिति ana | aaa पञ्चगबयेन प्रागरनं ससुदादइतम्‌ ॥ उपवासौ भवेन्नित्यमगशक्तो नक्तभिव्यते । पुन fa तु सम्प्राप्ते शकरा करकोपरि ॥ wat तु काञ्चनी गौरो पञ्चरनसमचविताम्‌ | दमो मङगषठमाचाञ्च साच्ू्कमण्डलूम्‌ ॥ चतुसुंजामिन्हुयुतां शितने चपटाटताम्‌ । ^ तद्ग मिथुनं Ra सुवर्णास्यं सिताम्बरम्‌ ॥ सवस्तं भाजनं cual प्रीयतामिति । a अनेन विधिना ag रखकन्छाणिनोत्रतम्‌ ॥ न स सब्वैपापेभ्यस्तत्षणादेव मुच्यते

,१९ 7 wrt

HAGA | ५०२

भवाच्छतसदसन्तु Fat जायते कचित्‌ |

श्रभ्िष्टोमसहरूेण यत्‌ पलं तट वाप्नुयात्‌ |

नारौ वा कुरुते वापि कुमारौ च दरानने।

विधवा वा aca} वा सापि तत्‌फलभाग्‌ भवेत्‌ |

“ मोभाग्यारोग्यमगयन्ना गौ रोलोके मददोयते | ति रमकाल्याणिनौब्रतम्‌ ॥

दुर्गाधिकारे देवौपुराणम्‌ |

wat माघमासस्य देवोप्रूजा विधौयते | ब्रह्मपुराणे |

उमाचतु्य माघे तु प्रक्तायां योगिनोगकतेः |

अर्चेः पुष्येम्तेथा धृष पेवैलभिरेव च्च ।

प्राक्‌ प्रूजञयिलाः ष्ठा च श्रयः खाङ्गाङ्गनेगणेः ' कल्पतरौ प्रागभक्यिलेति पठितम्‌ । we पुष्येरित्यादि

aiarg न लिखितम्‌ ।

मदिताः सद्धजुयस्मात्तसरात्‌ परोक्ता war मतौ ॥

तमात्‌ सा तत्न सन्ूज्या at: स्तोभिविगरेषतः |

कुन्दपुच्येः भयनिन सम्यक्‌ भावात्‌ समाहितः ॥

कुद्कुमालक्तकराग्याञ्च रकः सकङ्कणेः ।

wae oa alu: gousfafata च ॥

asiearat पयमा लवणेनाथ यावकः ।

पूज्याः fay विधतास्तया fanty गोघनाः |

सौभाग्यद्धये Tagine बन्धुभिः सह ॥

स्ति Megat ॥

३ yee

छ्यरन्लाक्ररः!

शिष्टाः माघे मामि चतर््थन्तु वरमाराध्य च faa: | पञ्चम्यां कुन्दकुसमेः gar कार्य्या wage ॥

वरो विनायकः । लोके वरचतूर्यों ग्रोपञ्चमो च प्रसिद्धा |

भरिब्यपुराणे। श्रादित्य उवाच, माघे मामि तु शक्तायां agai समुपोषितः | यः पूजयेत्‌ पुमान्‌ HM तस्य हं पुत्रतां ae ॥ एवञ्चोभयमप्तम्यां माभि मासि सुरोत्तम | यस्तु मां gaager स्वमेकमेकमादरात्‌ ॥ Bat सम्बत्छरम्‌ । तथा च तेत्तिरोयत्राद्याणशरुतिः «As

इत्याह amet वै aaa दति क॑कारसहित मकारा ञ्चायं Wee: |

प्रयच्छामि सुतं तस्य श्रात्मनो त \ वित्तं Anwar yaaa परमं तथा ॥ ~ माघमासे तु यो age wand जित द्धियः । पाषष्डान्‌ पतितान्‌ नघ्रान्‌ जन्पानविजितिद्धियः ॥ sate विधिवत्‌ षष्ठयां श्ेतमानच्यविलेपनेः९ | पूजयिला तु मां भक्षा निशि रमौ edge: ॥ पुनरत्याय सृषठमयां war क्तानादिकां क्रियाम्‌ | पूजयिला तु मां aga वोरहोमं समाचरेत्‌ ॥ म्रोणएयिला इरि amr इविषा पद्मलोचनम्‌ ।

१ 7 अतमा्यानुलेषनेः |

FATATRE |

दध्योदनेन पयसा पायसेन दिजास्तथा ॥ aaa रष्णपचस्य षष्ठयां मम्युपो षितः | रकगोत्पलसुगन्धाच्छे TAY प्रूजयेत्‌ ॥ एवं सयू नयेद्धतया नरो at विधिवतप्रभो | उभयोरपि देवेन्द्र म पुत्रं लभते ATH ॥ एतच्च संवत्सर साध्यजेकदेव नतम्‌ । माघे मामि तु सपम्या मित्यादि तस्याह gaat as दत्यन्तेरेवद्धोभयमफम्यासित्यःदि परमन्तयेत्यन्तवाकोभौष्यते | तदितिकन्तव्यता माघमासे तु यो age दत्याटिभिरथ्िमिः ai: प्रतिपाद्यत इति समयप्रदौपः! कम्मे्रयभेव eae मेतत्‌ । एवं areata पररजञेकसप्नमो माच तस्याहं पुत्रतां Fe दत्येतदधोध्वम्‌ फलमपरं शक्ञण्णसप्नमो दयक मम्बसरब्यापि ow प्रटतिसदिितपुचरफलकम्‌ | wea यावल्नो ववयं वरपुचफल मित्यन्ये | gut प्रथमवाक्यनोष्य माघमामप्रणकनोकसप्मोखरसात पु ममा दित्यैकललचषणए फलक ग्येकालमपरस्य सम्बसरशुतस्य TE शक्तसप्तमोव्या पिनः प्रयमाद्न्यलमेव | तदिवरणतयैकवाक्यायिम वाक्यानि। इति मन्यन्ते | aaa— माघस्य ward तु सप्नमो या चिलोचना ' जयन्तौ नाम सा प्रोक्ता पुण्या पापदरा तथा ॥

उपोग्या येन विधिना wu तं पान्द॑तोप्रिय

€

(4 aS le |

पारणानि तु चारि कारितानि च पण्डितैः 1) पञ्चम्यामेकभक्तन्तु Vea नक्तं प्रको न्तितम्‌ | उपवामन्तु सप्तम्यामषट्या पारणं भवेत्‌ ॥ माघे च फाल्गुने माभि तथा चेते च gaa: वकषुष्याणि धान्यानि कुङ्कुमञ्च विलेपनम्‌ ॥ नैवेद्यं मोदकाञ्चाच धूपमाज्यसुद] इतम्‌ | प्राश्रनं पञ्चगव्यञ्च पवि्रौकरणं परम्‌ ॥ मोदकैभीजयेदिप्ान्‌ aura गणाधिप | शाल्योदनञ्च wan zager दिजेषु व ॥ इत्थं BVA यस्त॒ भास्करं स्छोकप्रजितम्‌ | way पारणेवयेवं sane waz ॥ FAT पारणे पूज्य राजदधयफलं लेत्‌ । वै्राखेऽयय Ae तु were मासि सुव्रत ॥ पजर्शमच भानो शतपचाणि सुव्रत । श्वेतश्च चन्दनं भोम धूपो गग्गुलृरच्यते ॥ नेवेद्यं गृड्प्रपाञ्च प्राशनं गोमयस्यतु। भोजने चापि विप्राणां mea: wR FAT: | दितौयमिदमाख्याते पारणं पापनाशनम्‌ |

। दतीयं श -दवेभ Gay भास्करस्य तु ॥ आवे मासि देवेश्र तथा भाद्रपदे विभो | आ्रश्चिने चापि ae a रक्चन्दनमादिभेत्‌ ॥

; मालतोक्घमानोह ust विजय उच्यते :

` विजयधूपः -परिभाषोक्तः ।

५०७

RATATAT |

नेवेदयं vaguig भोजनेषु दिजातिषु । तपण पकान्नविगरेषाः। तथा च भामत्यां वाचस्पतिः। यथा नेकभिन्यक्कशलः कुम्भकारः खयमेव wet निर्माय तपरो पचतौति | प्रसिद्धिरपि तथा पाश्चाल्यबयाख्याटणाम्‌ | कुश्रोदकप्राश्रनन्तु कायष्द्धिकरं परम्‌ | तौयमपि बयाश्यातं पारणं पापनाशनम्‌ ॥ राजद्याश्वमेधाभ्यां फलदं भास्करप्रियम्‌ | चतु्ेमयदं वचमि पारणं श्रये नृप ॥ मासित्रे कार्तिके वीर aM तया शिव Ga च कुरूगर्दूल wT पुष्ठान्य़ेषः ॥ करवीराणि रक्तानि तथा रक्तञ्च चन्दनम, | * शर्टतास्यं तथा धूपं Aa पायमं परम्‌ । asad तथा वदं प्राशनं परमं मतम्‌ | amayat भवियपुराण एवोक्तः । तद्यथा ॥ श्रगरं चन्दनं gat faa’ टषणन्तया | ममभागस्त॒ कर्तव्यो धूपञचाग्टतसम्मवः ॥ दति अभेनौयं गव्य, a टतम्‌ | नामानि कथितान्यत्र भास्करस्य ARIA: चिन्रभानुस्तथा भानुरादित्यो भास्करस्तथा ॥ परौयतामिति wag पारण्व्येवमादिषु | > अनेन विधिना. यस्तु कुर्यात्‌ gat विभावसोः |

१५ ए मिककम्‌।

48 ॥ ५.०९

a> RATA |

न्रह्मपुराण- Barat माघसप्तम्यां पूषा नाम मडारतविः।

श्रष्यान्तिथौ महादेव म याति परमं पदम्‌ ॥

विभावसुर।दित्यायैः।

wad ममौ वोर सर्व्वान्‌ कामानवाभयात्‌ ्रदित्या काग्यप।ज्जज्ञे किर महान्‌ ॥ पुत्रार्थो waa ge धनाः लभते धनम्‌ । तस्मात्‌ प्रपूजयेष्तत ane 4 ॥ : aU qua रोगात्‌ we पराप्नोति पुष्कलम्‌ । ॥ us abit yiafavicg mean ya संवत्सरे भौम कार्या पूजा दिवाकरे ॥ गो तनु येम्तया 0 4

अष्टम्याञ्च पुनभेच्छैः Gat yeaa: |

TAME ब्राह्मणानाञ्च AUT: | भच्छाणि तानि देयानि ufsaatfa यानि a ॥

नानाविधैः Hews: पूजया वाचकस्य च ॥ at दरति eager ॥ इमनन्तराद्विश्चेये सप्तमो ।

1 शिष्टाः | खय्यग्रहणतुख्या fe Qa माघस्य सक्तमौ |

वाचकः पुराणादिपाटकः। इत्यं सम्यूज्य देवेशं ब्राह्मणांश्च syed च ।

वाचकञ्च द्विजं पन्य दद्‌ वाक्यमुदौरयेत्‌ ॥ s 5 क्‌ म तस्यां खानद्च दानद महाप्रातकनाग्रनम्‌ | waaay मे देव अर्कार्ु fem: | < i ब Sind Be ee अरुणोदयवेलायां तस्यां स्तानं मदाफलम्‌ ॥ ARTY सव्वेषु जयो भवतु स्वेदा ॥ | : ; a ‘ मघे ५.५ अच चाकपतच्रसप्नके वररपनमप्रकञ्च ag aat ॐ-- तद्‌। विषजयेदिप्रान्‌ qiaag दिजोत्तमम्‌ । 7 ध यद्यन्नन्मङछृत पाप मया सत्सु जन्मसु । इत्यं gaifeat ay म जयं wigan सदा ॥

` सव्वैपापविश्द्धात्मा ख्यैलो कञ्च गच्छति | विमानवरमारूढः कविजोद्धवसुत्तमम्‌ |

aa Tag शोकश्च माकरो न्तु ममौ ॥

दति सानाचारः। ॐ

जनन) मर्न्भ्चूलानां सप्तसो मप्तमषिके |

८ तेजसा रविङ्काणः प्रभया पतगोपमः ॥ व ee ` कविं 1 i सक्तव्यादतिके देवि नमस्ते BUAGE | ` कविजं कविरग्निः तन्नं सुवर्णम्‌ । पतगः |e) ais दे ९ दृति मन्त्रेणध्ये दद्यात्‌ ¦ तथाष्टम्यां देवादितपफ विधाय इति जयन्तोसप्तमो ॥ ee A. त) ५4 भो प्राय जलदानम्‌ । तच्च दंदशिःना। ९ Beta: १) a ue २ € मनोरमैः। ३ AD पुसतक नान्नि।

; % हव्यरन्नाक्ररः |

वेयाप्रप्गोचाय माङकुतिप्रवराय च । ry AQ जल दद्यान्नमस्त भोशरव्मेण ॥ इति aw । एतस्य aise facet वा प्रापकम्‌" प्रमाण fafa) तद्वलात्‌ सव्वेत्णविषयता | ` श्रसवणेजलदाननिषेधस् प्रकरणादपि भ्राचादिविषय दति ममयप्रदौपः ti विष्णधश्नौ त्तरे | तयैव माघदरादश्यां प्रदत्तः तिलगौनैप । केशवं परोणयेचाप्रर मरव्वैलो कांश यच्छति | दयश्च sent war तथेव प्रक्रमात्‌ | वराहषुराणो | दुर्व्वा उवाच । एवं माघे सिते पक्त दादणौन्धरणोखतः | वराहस्य BUA पुं परमा श्वकः ॥ mapas येन जानताऽजानता छतम्‌ । ` स इमं विधिमाधाय तस्मात्‌ पापादिसुच्यते 1 , ब्रह्मक्रियाया लोपेन asaada च । उपोय्येमां सरृद्धत्था वेदे संस्कार प्माभ्रुयात्‌ ॥ 3 वरादपुराणे- १ fears वज्गनोक्तेन महापरमधाञ्भिक | प्राक्तन विधानेन संकल्पं ख्ञानमेव च ॥ aga मा गडा दश्ुक्तेन | das चानमेव |

१ AD आअचारप्रापकम्‌। २ AD रेड संस्कारम्‌ ।

छीत्यस्ने(किरः।

Bat देवं anaes varemi 0 नक्तणः ।

पुष्येन दद्यगन्धेम्त श्रचैयिताच्युत्‌ नरः ॥

पश्चात्तस्यायतः कख जलपूणेञ्च विन्यसेत्‌ । वराद्ायेति पादो तु माधवायेति वै कटिम्‌ ॥

.छेचज्ञायेति sat विशवरूपेतयुरो et: ।

सव्वज्ञायेति वे कण्ठं प्रजानां पतये गिरः ॥ भयन्नायेति च सुजौ Paras खद गेनम्‌ | श्रस्तोद्धवायेति mpage एवाचने विधिः ॥ एवमभ्यच्ये मेघावो तकिन्‌ कुम्भे तु विन्यसेत्‌ । Rati रौप्यं ard वा wa विभवश्क्तितः ॥ सन्बेवोजेम्त॒ aati सापयिला विचक्षणः |

aa umr तु dal वराद कारयेदुघः ॥ दद्रायेणोद्धरम्‌ yal सपन्यैतवनद्रुमाम्‌ |

माधवं मधुहन्तारं ae रूपमाख्ितम्‌ सव्पेपोजग्ते पाते रतरगर्भवटोपरि | स्थापयेत्‌ परमं देवं जातरूपमयं दरिम्‌

सितवस्तयुगच्छनं तासाभावे तु वेणवे | स्थाप्या चथेट्‌ गन्ध पष्य वेधेविं विधेः फलैः | पुष्यमण्डपिकां sar जागरन्तच कारयेत्‌ ।

ादुर्भावान्‌ हरेस्तत्र वाचयेद्धार Gey: ॥

41 ॥

प्ररि: स्नातो दरि पृज्य ब्राह्मणाय निवेदयेत्‌ | बेदवेदाङ्गविद्षे माधुदत्ताय धौमते | विष्णुभक्ताय fant विग्रेषेण तु दापयेत्‌, ॥ एवं विधानतो दक्वा इरि वारादषूपिणएम्‌ | ब्राह्मणाय भवेद्‌ afg फलं तस्य निशामय ॥ दह जन्प्रनि भोभाग्यं ओ्रोःकान्तिस्तष्िरेव च | ज्ञानवान्‌ नितर\ भोगो aga: gaara भवेत्‌ | दृति वरादद्ादशौत्रतम्‌ ॥

नद्धयुराणे |

पौणमास्यां मघायोगे वायमाः पञ्च जज्निरे | इन्द्राच वरुणाद्वायो्यमादय च ASA:

arg पिदभ्यः aie तिलैः gare किल | रेन््रवारुणवायव्या याम्या नेकनिकाञ् ये॥ वायसाः पुण्य मस्ते मे wea भोजनम्‌ |. ददयादनेन मन्त्रेण तेभ्यो भक्तः मधुभृतम्‌ ॥ ब्राह्मणान्‌ भोजयिवा तु yates बन्धुभिः सद ।

दति पौणमास्यां पिदश्राद्धं तिरवायसेभ्यो बलिदानमिति कृत्यमङ्गलनेन छत्यसमुद्यः | विष्णुध्ीत्तरे '

क मायां Bar तिलैः wg wad: म्रसुच्यते ।

छव्यरनाकरः |

विष्णुः

माघो मधायुक्ता चेत्‌ स्यात्तस्यां तिलैः श्राद्धं Beat पूतो

भवति) नित्यश्राद्धकालेव्वपि माघो विष्णुना कथिता |

देवौपुराणे- arena पूजा कन्त॑या Bat तै मङ्गलां यजेत्‌ ।

तया सेनु गडमचौं माध्यां दद्याद्‌ य्चोत्तरायणे । सव्यैकाममवाभ्नोति AE जलमयोन्तया ॥ भविव्यपुराणे- श्रालिङ्ग-पौटपय्यन्तं यो दद्याद्‌ एतकम्बलम्‌ | एतेन रूपकं रम्यं मा्यां शम्भो मेदात्मनः ॥ मन्वन्तर श्तं सायं सद्रलोके ALAA | सम्यक्‌ प्रेचणएकं Ta रुद्रलोके ANT ॥ =u पिष्टमयं ear चिनेचं रत्रश्डषितम्‌ | यज्ञो पवो तसंयुक्तं हेमपादं विशेषतः ॥ दन्तेषु मौक्तिकं न्यस्य प्रवालमधरौष्ठयोः | द ्ाद्जञ्च ने चाभ्यां वेदूैञ्चा्यसन्भवे ॥ हेमरूप्यञ्च हस्ताभ्यां aa पादतले तथा | श्रण्डजेंलितेरवस्तेतिं चित्रैः परिवेष्टयेत्‌ ॥ विविधेर्भच्छभोच्याद्ये लिङ्ग पूजां प्रकल्पयेत्‌ | भोजये च्छवभक्ता्च विप्रान्‌ भक्तया च दचयेत्‌ ॥ प्रीयतां मे मददादेवो भक्तान्‌ चमापयेद्धिजान्‌ |

५२8 क्रत्यरनाक्ररः |

तेरेव wefan’ तदरपञ्च शिवालये ui, नौला समपेयेदे्यां शिवलिङ्गसमौपतः | सव्वेयन्ञफलं प्राप्य सम्वेयज्ञफलानि च ॥ सरूपो रूपदानेन शिवलोके महो यते | हेमरूप्यञ्च हस्ताभ्यां इस्त गोदेल-वामयोः ॥ यथासंष्यं PASTY न्यस्य | ्रण्डजेललितेः वस्तेः पड़ विभेष- WHAT: । सव्वेयज्ञफलं प्रापयेत्यभिधाय स्वेयज्ञफलानि चेत्य- भिधानं श्रगरेषयनज्ञफलान्य्यनेन भवन्तो ति बोधना्म्‌ । प्रथमं war महादेव इति केत्रित्‌ । एतच्च टतकम्बन्न- रूपकदानास्यं कम्मं । म्छपुराणे- रथन्तरस्य कल्यस्य arin मधिकृत्य a). ना नारदाय रष्णमाहाव्यसयुतम्‌ ॥ यत्र agauwe चरितं aut qe: | तद्टाद्धमा रसं ब्रह्मवेवन्त मुच्यते ॥ पुराणं ब्रह्मवैवत्ते यो ददान्प्राघमामि च | पौणेमास्यां पर भवने ब्रह्मलोके महोयते ॥ |

द्रति महासान्धिवियहिकटक्कुर वोरेश्चरतनुजमग्रक्रिय- महासान्धिवियदिक ओओ चण्डश्चरविरचिते छत्यरन्नाकरे माघमामतरङ्गः ॥

4

॥ C Fara |

ष © सनैवदः ga

|; |

छत्यरलेएकरः | १९५

अथ फील्गुलमासकूत्यम्‌ ॥ वामनपुराणे । Was नौडयो गावो वस्तं छृष्णाजिनाच्ितम्‌ । गोविन्दप्रौणएनार्थाय दातं Teas ॥ दानसागर | फाल्गुने नोदयो मुद्गा वस्त्रं छष्णाजिनादिकम्‌ | दूति ufsar श्रादिग्ब्दे^्न छृष्णेतर च्म यदणमिति याख्यातम्‌ | श्रच्न च कल्पतरु-पारिजातालिखितोऽप्यादिगरब्दो वामनपुराणे BARRA च दृष्टः, तेन सागरपाढठो मनाक्‌ सवलः । प्रावरण- माचस्ेवापेचितलात्‌ | इति, केचित्‌ । PAA | भगदैवन्तु यो मासमेकभक्तेन विचित्‌ | wig avait याति वश्वास्तस्य भवन्ति ताः ॥ ब्रतभेतत्‌ |

वस्त्रकृष्णा जिनान्यप्रावरणमेवादि पदाचे

भविष्यपुराणे | देवाची wey? मासि cer पिषठमयोन्त्‌ वे । गन्धमान्येर लदत्य स्थापयेद्धास्करा लये ॥ विमानैः शय्येमङ्काओेरमोतवा्यसमाक्रलेः | सभेकादग्रसा दसं Gath महोयते ॥ पुनरेत्य दमं लोकं यथेष्टं विन्दते पतिम्‌ ।

१ © wal

43 छत्यरल्नाकरः |

अच मासन्यायेकभक्तादिकं का्तिकमासोक्त भवि्यपुराणोय-

कामत्रतव दनुसन्धेयम्‌ ॥ त्रतमधिुत्य स्कन्दपुराणे | एकभक्तन्तु Gate: Heys मासि नित्यशः | wy सौभाग्यमाप्नोति स्ियश्च परमभ्ियाः ॥ अच “ धनधान्यसशद्धे तु कुले जायेत मानवः ” | इति वे्रमासौयमेव फलम्‌ संबध्यत इति पारिजातः | तज्ञ-रयिजेण “aly सौभाग्यमाभ्नोति faery परमप्रियाः” दति खण्डेन सम्ंतलात्‌ तत्‌ फलेनैव wear | faquairay । : frag went gat प्रियो भवति waa । frag: argatia प्रसिद्धा | भविष्य पुराणे ॥ ways मासि, राजेन्द्र यः कुर्ययान्नक्रभोजनम्‌ | श्वामाक-कौर-नौवार जितक्रोधो fara fea: ॥ षष्ठयां वाऽप्यथ मप्तम्यामुपवाखपरो भवेत्‌ | अरष्टसयान्त्‌ महाच्लानं पञ्चगबयष्टतादिभिः ॥ afar च्ोगृटचाणां खापयिला प्रपूजयेत्‌ 1 मौरभेयौन्ततो दद्याद्रक्ताङ्गां रश्विमालिने ॥ गलादि्यपुर रम्यं मोदते शाश्चतौः समाः | gs पौषोक्तोभयसप्मौमामान्यधश्मानयो AEA, अन्यच कथित मध्वारदिपरियहः | ध Cwm)

क्रत्यरनाकरः।

EN aaa ।

wa तु Wega माभि यः कु््याज्क्भोजनम्‌ |

यवान्नं YBa त्यक्ता दूरेण योषितम्‌ | ष्कृतोपवासः सम्नम्यां पकच्योरुभयोरपि |

पूजये दिधिवहुर्गो arar गौरौति वै नृप ॥ छवा ताघमयौँ वोर दाविंशाद्धेशेजां waa । Dag पूजयेत्‌ पुष्येशचन्दनारुमिथितेः ॥ दध्योदनन्त्‌ नैवेयं धृपोऽयं सिन्दुकः* परः ।

रान-प्राशनयोधन्तं मोमूचं कायशोधनम्‌ ॥

नवम्याञ्च महादेवस्तपनन्त्‌ छतादिभिः। कुमारौमौजयेद्धत्या ब्राद्यणांञ्च खशरक्तितः ॥

एवं BUT R RT gait eat नरोत्तम | a याति परमं स्थानं यच सा चण्डिका fear ॥

इत्युभयनवमोत्नतम्‌ ॥

अरष्टकाधिकारे कन्दो गविषये वायुपुराणम्‌ | ma: कार्य्या ear स्यादेष द्रव्यगतो विधिः।

इतौया वेश्वदेवोनामिका |

तथा च वाजसनेयिविषये ब्रह्मपुराणम्‌ | Beary प्रथमायान्तु ma: सन्तपंयेत्‌ पिदधन्‌ | प्राजापत्ये दितीयायां मांसैः wee तपेयेत्‌ ॥ वेश्वदेव्यां ठतोयायामपूैश्च यथाक्रममिति ॥

2 CD fara: |

iz

ध क्रत्यरन्ाकरः | RATATAT |

ब्रह्मपुराण ae तया-- फालगनस्य तु मास्य रष्णाष्टम्यां महो मिता । aural फार्गुने मासि semi श्रवणे सति । aqaiftafaicags: सिद्टचभिः | चकार भगवान्‌ विष्णः पिण्डनि्व॑पणं महत्‌ ॥ सुनुद्या खच्ममानेन समुद्रगिरिवजिता ॥ पितामहेभ्वः 31g तिलेख waar पुरा | अ्रतोऽचनत्‌ महौ मानं खन्पन्त च निगद्यते | सोपवासो इरिस्तस्मात्तच समयजयेन्तिलः ॥ पिभिः प्स कृतवा तच महत्तपः ॥ तिलैरभ्यचयेदेवान्‌ fawig जुयात्तया | argd प्रा्धितं श्राद्धं मनुख्ेभ्यो जना्टेनात्‌ | तिलतैलेन दौपांय दद्यादेवग्टदेष्वपि ॥ कर्मान्तरम्‌ | तिलान्‌ दचात्त विप्रेभ्यः पिदश्यञ्च तिलोदकम्‌ । ज्य श्रस्यानि सर्व्वाणि मुनिभिः कमलोद्धवात्‌ ॥ तिलांश्च भचयेत्तच धमदृद्यथं मात्मनः ॥ प्रजानां वद्धनार्थाय कदादित्त्, aac | दृति षटतिलोविधिः॥ जाता दाश्ररयेः. vat तस्िन्नहनि जानकौ ॥ विष्णः उपोषितो रघुपतिः समुद्रस्य az तदा । Py argt समतोतायां कृष्णाद ‘ayant प्राण्य वासुदेवा- सव्वद्ेवेश्वरस्तस्मा त च Fay एव fen | यतो महावन्तिदयेन AG दद्यात्‌ । दचिणपाश्चं महारजन- ar ५.६५ सस्यज्या विम्रसम्बन्धिबान्धवाः | | ata समयेण वाससा ततुलामष्टाधिकां दत्वा वामपा रामपनौ च मन्या सोता जनकनन्दिनो ॥ तेलतूलां asi द्वा Aaa समग्रेण वाससा एतत्‌ कूला ततो नवम्यां लच्छोञच arg बहश्रताः | afea ue यख्छिन्‌ tn यस्िन्‌ कुलेऽभिजायते तच waa पिष्टभोच्येन agama सश्चद्‌ | तचोज््वलो भवति । 6 वद्ुप्रकारेभोजोखच दश्यां भितचवान्धवाः ॥ तलां पलग्रतं साष्टामष्टपलाधिकाम्‌ | तय्यश्ात्मा तथा पूज्यः श्रोतव्यं गोतवादितम्‌ | ; विष्णुधर्मोत्तरे मङ्गलालम्भनं काय्यै नित्यमेव दिनचयम्‌ ॥ ॥ माघे अवणसंयुक्ता ष्णा स्याद्रादभो यदा | इति सौताप्रूजा ॥ तिलदानं aya विनापि श्रवणेन तु ॥

४ 2 ^) aq) ॥ १ AD सुत्रवणाम्‌ ।

3; कव्यरनाकरः।

अरवणयोगव्यतिरेके यन्महत्‌ YU तत्‌ अवणयुक्तदाद गोदान- जन्ययुण्ापेकयाऽल्यमिति ज्ञेयम्‌ । wa कम्मणि garfeara:, seniq सागरानुषाराच्च | तथा- अवणदाद्‌ श्रौ योगे HUG तयेव च । तेन दौपा दातव्या सिलवा यदुनन्दन ॥ अचर तथैव चेत्युक्ते परनयैवाक्चस्यं महत्‌ पुण्छफलं मम्यते । बरह्मषुराण- श्रय छृष्णचतदंश्यां Wega मासि शङ्करः | ag-fay मोहयिता जगशिङ्गेन मायया ॥ जगशि्गख्इसेख पूरयामास तात्‌ | ततः प्रति रूढा च लिङ्गपूना कपदिंनः ॥ रूढा जाता | "क कया लिङ्ग तस्मात्तत्र सुशोभनम्‌ |` si प्रमाणसयुक्तं चयोद्‌श्वामुपोषितः ॥ प्रमाणसयुक्तं मानोन्म्ानसंयुक्तम्‌ | देवोत्यानविधानोकेदर थेसतच पप्ूजयेत्‌ | देवोत्यान विधानोक्तः quilts नेच रित्यादिना दरयेवोर mamma’ रित्यन्तेन apace: | we grantee रतवस्तानु लेपनैः | नेवे्विविधाकारे हेनिर््ाह्मणतरपलेः ॥

१0 am)

RATATAT: | ४२१

Wat रात्रौ ततः कारौ Feta: प्रजागरः । श्रोतव्या: frawaty weary WET: ॥ अदिसालचणं wa संमारित्याय WET: । wae: पिष्टमयैः पूज्यः पण्भिञ्च खलद्ुतेः ॥ लोके लागमकल्पेन शरिवराचि vacate | श्रच चयोद्ण्यामेकादारः चतुदेश्यासुपवासः, राचिग्रहर चतुष्टये पूजा चतुष्टयम्‌ । प्रजागरादि च शिवालये । भ्न्यत्रापि शिवलिङ्ग सुत्थाप्य व्रतमिदं gata । यथाशक्ति एतादिना लिङ्गसानं शिवमून्तिपूजा चेति । फाल्गुने कृत्तिवासेश्वरं चतुद शौञ्च प्रहृत्य लिङ्गपुराणम्‌ | sie रजनौ मेकां ब्रह्महत्यां व्यपोहति | श्राप्रयपुराणे । श्रम्बरौष उवाच | खेनवो eva देया asaya कपर्दिने | एतन्मे निश्चयं ब्रूहि शरो संश्रयमेव तत्‌ ॥ वसिष्ठ उवाच । व्रतरूपाणि दानानि नानारूपाणि पार्थिव | तानि तेऽहं प्रवच्छामि लोकानां हितकाम्यया ॥ पुरा ष्ष्टेन azo gran: कथितानि तु | पररणुष्वैतानि सर्वाणि ब्रतयुक्तानि शपते ॥ यश्चरेदब्दमेकन्त्‌ नक्तं शिवपरो नरः । पूजयंश्च चतुदेश्यां फाल्णुनस्य यतत्रतः ॥ समन्य विधिवद्‌ भक्तया ad सव्वैशुणान्वितम्‌ |

| ! क्मत्यम्लेाकर्ः | धरे

दथाद्धिप्राय राजेन्द्र शिवो मे प्रौयतामिति ॥ \ श्र माश्यनन्तर पचस्येव ग्एक्तादिमासरोत्या माघासितलमुक्तम्‌ | एतच््छिवत्रतं नाम महापातकनाग्रनम्‌ | ane उवाच | -शिवरूपधरो नित्यं शिवलोके महदोयते ॥, श्रत; परं महाराज मौ भाग्यकरणत्रतम्‌ । ब्रह्मपुराणे | yew Fare सोभागं स्त्रोपुमामभिजायते ॥ waaay प्रज्याञ्च सद्रोऽभिरत्रद्यणस्तया | RRA ठ्‌ मामस्य दतौया शएक्तपच्तः | समयप्रदौपे गरुडोऽभ्रिवेरणम्तयेति पाठः । स च शत्यमञु- उपोषितस्य नक्तञ्च प्रचिना सत्यवादिना" ॥ चथ-कन्पतरप्रडतिपाठविरुद्धः | मञ्रौकञ्च eit ys रुद्र वा उमया मद) मामो दनेरलो पिकाभिः yaya सबान्धवः । ग्नोरायेति तर पादौ सभगायेति a करिम्‌ ॥ द्य्चामावास्वायां सद्राग्निपूजा खतन्तेव ) कत्यसमुच्चये get देवदेवेति शितिकष्ठेति तरै उरः | फात्यानरत्यषङ्कलनावसरे लिङ्गप्रजा सद्रादिदेवगरदादिग्धषा चिलोचनायेति शिरो सद्रायेति sara: ॥ चेत्यादौ खतन्तरकम्मेगणमध्यपाठात्‌ । एवमभ्यच्छे मेधावो विष्णं लक्ता समन्वितम्‌ | श्रौविष्णषुराणे । at वा गौरौमयुकतं गन्धपुष्यादि भिः कमात्‌ ॥ माघे fat gam कद्‌ चिदुपेति योगं यद्धि वारुणेन | ततस्तस्यायतो eta कारयेन्मधुर्भिषा | वेण कालः स परः पिद्धणां नलन्पपु्ेनेप लभ्यतेऽसौ ॥ faa: सद महाराज सौभाग्यपतयेति च ॥ पिनि afe नाम तस्मिन्‌ ततस्चारसंयुक्त fay धरणोतले । भवन्ति पाल तदा fae: | गोधरमान्ु Yas रष्ेऽधेवं विधिः wa: ॥ au were प्रददाति af त्राषाढादि दितौयान्त्‌ पायसं तत्र भोजयेत्‌ । वर्षायुतं तल्कुलजेभनब्धः ॥ यवान्नन्तु ततः पञ्चात्‌ कार्तिकादिषु पाथिव ॥

waa चद्‌ भाद्रपदा तु पूर्वा । शामाकान्नं इविर्वापि यथाग्रक्या प्रसन्नघौः । काले यदा तत्‌ क्रियते मनुः | ततस्तं बराह्मणे दद्यात्‌ waa विचक्णे ॥ आद्धं तद्‌ा इश्चिमवाप्य तेन wages वेदानां पारगे माधृवत्तिनि |

युग मन्त पितरः खपन्ति ॥ १ A D—arfea |

Ee छव्यरनाकरः |

मदाचारयुते दद्यादसहृत्तेऽपि' wae ॥ षिभिः arsed ब्राह्मणाय निवेदयेत्‌ | एकं aged पाच दितोयं ठतप्ररितम्‌ ॥ aaa तिलतेलस्य चतुथे गुडसंयुतम्‌ | रपञ्चमं लवणाप्रणं षष्ट गोच्ौर संयुतम्‌ ॥ एतान्‌ SAT रसान्‌ राजन्‌ सप्नजन्पान्तरं भवेत्‌ | सुभगो दशेनौयख नारौ वा पुरुषोऽथवा ॥ दति सौभाग्यत्रतम्‌ ॥ भविष्यपुराणे जद्मोवाच-- म्यां Was तु फाद्गुनखद यो नरः । जपेद्देलो ति ` देवस्य नाम भक्तया पुनः पुनः ॥ देवा्वेने चाष्टशतं wea जपेच्छतम्‌ | स्नातः प्रस्थानकाले तु उत्थाने रखलितेषु च ॥ पाषषटपतिताचैव तचेवान्त्यावसायिनः | नालपेत तथा भानुमचयेच्छ्द्धयानितः | ददश्चोच्ारयेदधाचं मनस्याधाय तत्रः ॥ va हंस कपालस्लमगतोनां गतिभेव | संसाराणेवमग्नानां चाता भव दिवाकर ॥ एवं प्रसाद्यो पडासं कता नियतमानसः | पूर्व्वा एव wag: गरत्‌ प्राश्ठाजनौयकम्‌ ॥ श्रशेनोयकं श्रत्‌ गोमयम्‌ |

क्त्यरलाकरः।

खातोऽचैयिला दंसेति पुनर्नाम प्रको त्तयेत्‌ | वारिधाराच्यद्धैव निचिपिदेव पादयोः |

चेच तै ्राखयो धैव तरज्ज्यषटेऽपि पूजयेत्‌ ॥ मल््यैलोके गतिं Bet eu प्राप्नोति वै नरः | उन्करान्तश्च ब्रजेत्‌ aw दिव्यं ₹हंसालयं WHA ॥ इषध्वजग्रयादादे संक्रन्दनसमो भवेत्‌ |

श्राषाढ़ रावणे चेवं मासि भाद्रपदे तथा ॥ तेवाश्वयुजे चेव श्रनेन विधिना नरः । sate easy तया मात्तेण्डेति प्रकोत्तेयेत्‌ ॥ गोमूतरप्राशनात्‌ Gat गणाधिपयुर ब्रजेत्‌ | च्राराधितस्य जगतामोश्वरस्याव्ययात्मनः ॥ खत्क्रान्तिकाल्ले सरणं भास्करस्य तयाद्ुते | चौरस्य प्राश्रनं aq विधिरेष मयोदितः ॥ कान्तिकादि यथान्याय कुर्ययान्मासचतु्टयम्‌ | तेनेव विधिना eu भास्करेति मकौ त्तयेत्‌ ॥ a याति भानुसालोकयं भास्कर सरति चये) प्रतिमासं दिजातिभ्यो ददयादानं ययेच्छया ॥ चातुमस्यि तु मग््ापने BAT पुस्तकवाचनम्‌ | कथां वा भाखकरस्टेद तद्गोतककयापि वा ॥ घषवंश्रवणमिष्टञ्च सदा WATT च ।

घ्नष्वजः खय्यः |

EE EE "काका

6 : 1 चिवगेज्येष्टो धम्मे: ।

AGIA

FACAAE: |

वाचकं प्रजयिला तु तस्मात्काय्यैच्च Bear ॥ आद्धमनेन पक्वेन वाचकेन द्विजेन ठ्‌ |

दिव्येन च तथा युक्तमभोषटं भास्करस्य हि ॥ एवभन्ते गतिं Bet देवानामनुक तयेत्‌ | प्रा्रुयात्‌ चिविधां aw च्लोकाख्यां नरः सदा ॥ कथितं पारणं यत्ते प्रथम्‌ गोधराधर |

surface तथा भोगांस्तेन प्राप्नोति मानुषान्‌ ॥ दितोयेन तथाः भोगान्‌ गोचारेः प्राभ्रुयाननरः | सव्येलोकं ठतौयेन पारणेन तथा्रुयात्‌ ॥

एवमेव मयाख्यातं गतिप्रापकमुत्तमम्‌ |

विधानं देवराल यदुक्तं सप्तमोत्रते ॥

agai anal कुर्य्यात्‌ चिगतिं agar नरः | तथा wt = a नारो प्राप्नोति fafawi गतिम्‌ ॥ एषा पश्वा पापहरा चिगतिः ममुदादता | श्राराधनाय WAG मदा भानोद्धेनावहा |!

पठतां टखताञ्चेव मरन्वपापभया पदा |

तथा सुकशमपुण्ा च विवर्गचयेष्ठदा मता ॥

जगतिः मन्तमोयम्‌ ॥

~

फाषगुने मामि ग्एक्तायामषटम्यां केशवः पुरा । मों wer तु मनसा मग्रेलवनकाननाम्‌ ॥

AALATAL | ५२७

दकं प्रजापतिं प्राह खष्टिमापूरयख मे । तस्य तद्चनं Bat म सुनिख महोन्ततः ॥ › मापयामास विधिवत्‌ ृदन्मानेन तत्‌क्तणात्‌ | दौ पाणंव-मरचन्द्र-न रौ -वर्षसमन्ितेः ॥

Bea समुद्रस्य ्रतयोजनमात्तकम्‌ |

चक्रे रघुपतिस्तचर ठक्-पाषाण-कदमेः ॥ जिकरूटभिखरप्रान्तसंखितो भगवांश्च सः |

इच तन्म्होमानं पुराणो वोच्छ fafa: ॥ इयं महो मया eat पद्यामिति विचिन्तयन । eae कुम्भकणंस्य aera स्मरन्निव | zemaa Sry सवाद्याभ्यन्तरे ws । दन्तास्तच महोदान छृतं मा्यादिभिः म्दा॥ पूतस्ादहन्महो मानं यथा कायं तथा प्रण्‌ | wag .... wri सुखातेः समलङकतेः ॥

wat: सोता च area गन्धमाद्यादिभिः मदा || ततः प्रदोषसमये दैपः प्रतसहसरशः ॥

नरे ne देयाः सव्वैदेवेभ्य एव च |

देवेभ्यश्च पिदश्यश्च ततो वाह्ये च वेश्मनः ॥ तेषाञ्चोपरि tary तावत्सस्याञ्च दौ पकाः | दत्तशिष्टं ततो भोज्यं भचितव्ये सबन्युभिः ॥ fa@iasfe च ang शोभनेर्मान्यदामभिः।

१ [ ] चिद्ित पक्तित्रयं ¢ पुस्तके अधिकं।

ह छरत्यरनाकरः |

ग्टहाण श्षणोयानि तथा देवग्टदाष्यपि ॥ Hat agey भोक्त नृत्यनोतसमा जलम्‌ | पक्वान्नं नित्यदानञ्च तच Faq याचते |i नान्यत्‌ किञ्चित्‌ प्राधितव्यं लब्धं याद्यमयन्नतः | tfa देवग्टदादिगूषाविधिः॥

तथा aaa | दशम्ाञ्चापि aaa बलिकश्म aura: ॥ मङ्गलालभनं काय्युत्सवश्च विगेषतः | ब्राह्मणेभ्यो धनं देयं wapay यथाक्रमम्‌ ॥ धान्यमन्नं सुवणंञ्च वस्तरमाभर एन्तया | गोश्मिरन्नवेश्मानि देयानि प्रयतात्मनः ॥ सम्प्राप्तान्‌ यायेत्‌ सम्यक्‌ न तत च पयेन्मनः | न कञ्चिदिसुखस्तत्र कन्तव्यञ्चागतो जनः ॥ सखजातिविदितं पानं पेयं देयञ्च याचते | निनि च ana गन्धपुष्पाधिवासिते ॥ faa: पूज्याः खलङधार््याः weary सुरक्तिताः | निश्राय क्रीडमाना या gay छतभोजनाः ॥

वराहपुराणे- दुर्वासा उवाच-- तदच कलले, माचि ware तु arent | site प्रोक्रविधिना दरिमाराधयेदुधः ॥

तद्वदित्यनेन वरा दषुराणौयमत्छदरा द श्यृक्तधर््रा तिदेशः | नरमिद्ाय पादौ तु गोविन्दायोदरन्तथा |

ian)

HALTATAE | ४२६.

कटि विश्वसुजे पञज्यमनिरुद्ध्युरस्तथा ॥ ange शितिकष्टाय पिद्केशाय वै fat: | श्रसुरष्वंसनायेति चक्रन्तोयात्मने तया |

तदये स्थाप्य तु घटं सितवस्युगाितम्‌ | तत्रोपरि नृसिन्त मवण तास्रभाजने ॥ सौवर्णे शक्तितः कत्वा दासवं्रमयेऽपि वा , रन्नगभेघरे स्थाप्य तत्र yy विधानतः दादश्ां वेदविदुषे ब्राह्मणाय निवेदयेत्‌

एवं हृते फलं प्राप यत्पुरा पायिबेन ८, ॥ वत्सनान्ना च तन्तेऽहं प्रवच्छामि महासुने | तस्य व्रतान्ते भगवान्‌ नरसिदम्दतोष न ‹ चक्र प्रादाच्च शत्रूणां विष्वंसनकर au । तेनास्त्रेण खर राज्यं जितवान्‌ स quia: ॥ राज्ये स्थिलाऽश्वमेधानां महस्रमकरोत्‌ प्रयः | अन्ते च ब्रह्मलोकास्यं पदमागाच्च BHAA ॥ एषा धन्या पापहरा दादभौ भवतो सुने । कथितेमां waa भुला द्रु यथेच्छकम्‌ ।

दूति नरसिदद्वादशो |

फालानश्एलदाद श्वा ित्यनुदन्तौ ति ष्णुधर्डो्तरे--

पाल्वाने स्ेगन्धानां नात्र कार्य्या विचारणा ।

\QBe FATATAE |

म्वेगन्धानां दान मह'फलमित्य नुषञ्यते | 43 परिभाषोक्ताः | arent युब्यसदिता stent पावनो परा | नकबयुक्ताखेतासु तया दानसुपोषितम्‌ aa महाफलं ज्ञेयमनन्तं दिजसत्तमाः | ब्रह्मपुराणे फाल्लान्यामय्येमा जातस्वदितौ कश्छपाद पि | श्रवेखा्यनद्धयायां जातः पव्वेमवं गणो ॥ तौ तच पृज्यौ विधिवत््रापरे चद्रोदये सति । Wages वाद्ये राचौ काय्यः प्रजागर. ॥ दति चन््रार्कादिपूना । विष्णुधर्मोत्तरे च शआरआस्तौणे शयनं दत्वा फार्गुन्यां ब्राह्मणाय तु | eugfaudaat wei पच्चवतौन्तथा ॥ नरः परा्नोति wai: पुष्टिमाप्नोत्यतुन्तमाम्‌ । तथा नाय्येपि anit ara कार्यां विचारणा ॥

र श्रास्तोणें दाख्मचृसारितखशोपरि त्रलकादिशूपम्‌ । धर्मज्ञा दति मभ्बोधनम्‌ । wa चानुन्तमयुष्टिरूपफलभेदात्‌ नचतरविगेषा- fature faufafermarerafiasar, sava zranat guna लिखितम्‌ | :

Pp --

९ D लिखनम्‌ |

1. ५३९

\ विष्णुः - फाल्गुनो फर्गनोखता चेत्‌ स्यात्‌ तम्यां ब्राह्मणाय

सुमत विम्तोणा यनं नित्रेद्य भाग्यं मनोज्ञां पचवते द्र विण- salar fa arafy लु waft) पक्तततों भ्राचादिवन्धेमतौम्‌। चिराच्रोपोषितो दद्यात्‌ Wra ai भवन उभम्‌ | sifegeraarsita धामव्रतमिदं waa ॥ दितरौपुराण-- फा न्यां gaat चए्डिकेति च या मता । amy विग्षेण तच प्रजा विधौयत ॥ मव्य पुराणे- यच्ाग्निलिङ्गमष्यस्थः प्राह देवो महेश्धरः | ` पर्मायकाममोचायमाग्रेयमधिरुत्य च | कन्त्पान्तं fap fae पुराणं ब्रह्मणा स्तेयम्‌ ॥ तदेकादग्सादखरं फाल्गुन्यां यः प्रयच्छति |

तिलेनुममायकतं म याति ग्रिवसमात्मताम्‌ ॥

दति महामास्धिविरददिकव्क्ुर-भ्रोवोरेशचरात्मज महामास्ि- वियदिकटक्घुर श्रो च्डेशरर विरचिते हृत्यरनाकर फाल्गुनमासतरङ्गः ॥

aq क्रत्यरनाकरः। Rata: | ५२२ हष्णादिमासक्रमेण कथितहत्यमिद चेचतरङ्गसङ्गततया तत्रैव {Ph खापयित्वा च तां देवं .गन्धर्माल्यैश्च पूजयेत्‌ ॥ लिखि रसु चितमपि कन्पतरुकारा दि-लिखनानुमार दे तदनन्तर वस्तालद्धार पये तथा Bay गोरसः | लिख्यते । सुदि म्िकोणोञच भच्छयेव दि शालिजः ॥ नह्मपुराणे- पयसा पायतेेस्तया ब्राह्मणतपेणेः । अथ च्रे तु erat प्रतिपद्यपि सववेदा ' तन्निवेदितश्िष्टन्त्‌ प्राभितययं we रहे । द्म्न-मन्नःनटादौनां Zea कौतुकं yaa ॥ तन्त्ौवाद्यं सुमधुरं ततः श्रोतव्यमादरात्‌ | प्रतिपन्तः ममारभ्य पञ्चमं यावदेव दि । अरतःपरण्डतराता गभ गह्णाति मेदिनो ॥ पूजाकम्मे तया काय्य स्तोजनस्यात्मनस्तया ॥ श्रादित्यमदिषौ राज्ञो पौरा देवप्ूजिता | भोजनं yes भोज्यं देयश्च याचते | राज्ञो खतपनमेतस्प्ात्‌ कारण्णत्त विश्रतम्‌ ॥ gwaat मङधरजातिविग्रषौ | ष ब्रह्मा विष्णुख्च रुद्रश्च कश्यपः सुरभौ तथा | aaa < द्रः प्रचेताः पजन्यः WIR: ॥ कत्र तु छष्णएपन्चम्यां aaa रजखला-। te वलदेवो इलं ufadsdt रामलच्छणौ , नित्यं भवति , तस्मात्तां ला twat faa: ॥ रचोप्नौ जानकौ सोता युगं गगनसेव च ॥ अ्यङ्गवस्तनेवे्चः graf दिनच्यम्‌ | Wat लाङ्गलपद्धतिः । युगं युगकाष्ठम्‌ | पुष्पालङ्कार धूपैश्च गोरसं वयन्ति च ॥ एते द्वाविंशतिः प्रोक्ताः प्रजानां पतयः WaT: । कश्मौराःधरितचौ । ; गोमङ्गले तु सम्या aa ANT ॥ अष्टम्यान्तु/ततः ary ताभिरेव पटहे ग्ट | ae: gag धूपे ara Ta: vay एक्‌ ' qaratty: सद्ष्टाजिर्जोवपन्नोभिरेव fe ॥ परदचिकेविधानेन होमेर््ह्मणतपंणेः ॥ श्रषिताभिः एमेनं ्ते्मादये गेन्पेविरेषतः ततः शकुनिद्नन वाद्यग्ब्देन afta | अनन्तरं fea: चाप्य सव्वौषधिजनेजेनेः ॥ दलेन वादयेद्मिं खयं खातः खलङ्गुतः | 4 गन्धर्बोजेस्तथा Ta: we: सिद्धा धेकरम्तया | [7 fed गच्छेत्‌ क्रमात्‌ पौरन्दरो एभाम्‌ ॥ ` 7 es =s* RED 56) रुला परदकिणावन्मेशान्यमिमुखौ ततः;

नि ti

¢ कत्यग्नाकरः। 1. ॥ es

BES इव) ss gest सकषान्वितः ॥ एकादण्यान्त्‌ Fae Korat निजने aA: | ४

दघ्नः सुत्रामा: BAT च सुवणंजलसेवितम्‌ | aga पिश्राच्छां मत्तायां लेभ जन्म्ाऽथ ताममम्‌ |

ie E खवरूपा बुं seat निवपेदुवि ॥ जघन्यां यक्तजातिञ् गो द्यकौन्तां ममाश्रितः |

Fi र ध भिः त ~ at बौजन्तु तव aime Tyla: सद « श्रद्यापि तत्‌फलं यु उक्ते MANTA तामसम्‌ ॥

उत्सव खव कन्नव्यो गो तनृत्यसमाकुलः ॥ तस्पात्‌ म तत्र ese: प्रभाते स्त्ौभिरेव हि ।

५५ पाषाणे ayene awa वापि विचरित: ॥

शव sagt कञ्चिन्मध्यदे शोद्धवो fas: | श्रः gaiwen भूपः कुङ्कुमेन सुगन्धिना | तोधेयाताप्रमङ्गन चचार परथिवौमिमाम्‌ ` विहाय कम्म गासं तिन्‌ गेहादिनिगंते ।

प्रसक्ता ब्राहमणो TF wT रहः ॥

18 ओ्ररभ्रलोमभिरमव्येभच्छेरुचावचेरपि ti aa विप्रेरनध्यायः await वाचि संयमः |

ततो मध्याह्भममये ama वापि विचितः ॥ तस्याः कदाचित्‌ Gay तस्माल्नातो विधेर्वशात्‌ |

शरालिकौ्तिबैद्धितखच मदिवेकश्च मातरम्‌ ,

fagr दारेण निचय स्तरौभिरेव सुभाषितेः (?) |

चिश्चा गवाचचरश्रेण nie त पुनग्ेदे ॥ पपृच्छ जातमन्द हः पितुज॑न्मात्मनस्तया ॥-

atm मा तदा प्रोक्ता गिरिभ्यः मरितस्तिमाः |

तच छृष्णचत्‌देश्थां faga: Et तदा |

सम्पूजयति धर्मात्मा पिशाचः सहितो बलौ ॥ fost पाता fog जाताः gore आलयः ॥ तस्यां निशायां avait athe} प्रजागरः । स च तद्रचनं श्रवा दृष्टा BAY दनाः |

may: पूज्यो निकुम्भ पिश्राचेभ्यो बलिं हरेत्‌ ॥ तपश्चचार सुमहन्मरणे छतनिश्चयः ॥

दौ पिकास्तिलतेरस्य कल्कयक्ताः सुशोभनाः । मव्यमांसानि श्रोणि तथा माघौदनं शएभम्‌ ॥ भच्छानि परमान्नानि पानकानि शएभानि च) waqay गोष्ठेषु तथा शून्येषु च ॥ चतुष्ययेषु रथ्यासु दारेषु च aly च।

प्रयानकाले(ब्रह्माणमपश्यत्‌ पुरःस्थितम्‌ | दुलभ ब्राह्मणं जन्म न च तस्माद लवान्‌ ॥ मूढ्याहः gerard’ पोड़यित्ा विचेतनः । निष्फलन्त्‌ ततस््ागं परं पौडाथेमाचरत्‌ ॥

4~ = a ' १ C arate |

| ei 2 ACD wifvar!

33 | छत्यम्नाकरः ५३७

BATH AG राजमार्गेषु AT ॥ + ap afarg प्रकते मामि कुर्य्यात्‌ श्रां यथाविधि | तस्यां निश्रायां cary पिश्राचेभ्यख्च बालकाः | लचेवाम्धुदयं कारे नित्यं जेमिन्तिकन्तया ॥ द्रष्टं पुखलोनृल्ं न कुयात्‌ स्तौ निषेवनम्‌ ॥ प्रत्यब्दं stan मामि कार्य्या पिण्डक्रिया दिजेः।

तेव । 6 कचित्‌ चयोद गेऽपि wierd सुक्ता तु वत्सरम्‌ ॥ ्रमावास्ायां चेते तु सारमेयेखच का्छपेः | असंकरान्तेऽपि कन्नव्यमान्दिकं प्रथमं दिजः वाखुदेवादइरो लब्धः wad भोजनं लिति ॥ aaa मासिकं are सपिष्डोकरणन्तया ॥ Fagage जातौ दौ श्ठाव^्रवललौ wat श्रसकरान्तेऽपि मलमासऽपोत्यधः | वरं तस्माच्च लेभाते यमदार ःनिवासिनम्‌ ॥ Way यदा मरणदिवसादारभ्य दादश्रमासो मलमामो भवति तस्मात्तत्र पिन्‌ देवान्‌ तपेयिला fea: मड । ५ aa बोद्धव्यम्‌ | TAs WAT पञचादे यये शितम्‌ ॥ सपिष्डौकरणादृद्धं यत्किञचिच््राद्धिकं भवेन |

८ \ दृष्टं वाप्यथवा पूते तन्न कुर न््लिष्डुचे ॥ परतिमामाद्यदिवसे ae: कार्या ata: 1, आयो मलति्ुच इत्यादेरयमर्थः | श््यर्दुषटे ute मङ्गलालभनन्तया ॥ र विम॑क्रान्तिवजितामावास्यादयावच्छन्नो मासो मनलिम्बचः |

न्देसौ रा द्ि मङ्गलालभनमित्यथंः | agri fedtat are: प्ररत इति |

छृत्यमसुच्चयोऽखेवम्‌ ॥ तथाचोक्तम्‌ ।

श्रय मलिष्बेचनिणंयः | श्रमावास्यादयं यच रविसक्रान्तिवजितम्‌ । M aa लघुहारोतः- afagqe: स विजनेयोऽनदैः स सव्वेकम्मौस ॥

watt यच येते मासादि: स प्रकौत्तितः | रविणा लङ्धितो मामश्ाद्रः ख्यातो afaqs: । इत्यादि । अरन्नोषोमौ समृतौ मष्ये समाप्तो पिदसोमको ॥ विष्णु-- संवतसराग्चन्तरे यद्यधिकमापातो भवेत्‌ नदा मामि- तमतिक्रम्य तु यदा रविगेचछेत्‌ कदाचन काथ दिनमेकं बद्धंेत्‌ | रच संवत्सर ग्रन्ट एकाद्मामपरः, तेने आद्यो मलिच्लुचो जेयो दितोयः प्रकत समृतः ॥ कादग्रमामाभ्वन्तरे यद्यधिकमासपातस्तदा चयोद शमासिकानि

भवन्ति । सपिण्डो करणन्तु चणो दश्रमासे aad सति चयाहे। हट

१ 0खाम--। ₹ C बमद्वारि।

a क्य गाल्कारः |

-रव्य्ङ्गः-- संवत्सरातिरेको वे arya चयोद्ग्र |

तस्मात्‌ चयोदशं ag न कुरय्यान्नोपतिष्ठते।

एतदपि वचन प्रथमवरं दादगशमामो यदि मलमःमस्तदा ङहस्पतिः--

नित्यनेमिन्तिके guinea: wafers !

तौथेखान गजच्छायां Fame तथेव च |

्रतश्राद्ध्य नेमिन्तिकस्यापि प्रथगपादानात्‌ तदरन्यनेभिन्तिक- उपरागश्राद्धादि मन्तव्यम्‌ । तथा--

¥ ` गभं arg fat छत्ये तानां पिण्डक्सु । सपिष्डौकरणे Sa नाधिमामं fagaur: ।

शरनिषिद्धमिति ग्रेषः। गभ गर्भाधानानन्तरकम्मणि श्रन्यचरापि नियतकालोने पिष्डकश्मेसु दाग्रादिकेषु श्टतानाभिति विगेषणो- पादानान्नावनौ तषटतवद चिरल्नो पलमेः९ | ` परिषि ` afagqeg मामो वे मलिनः aqua: | eng पिददेवेभ्वः सन्पैकमम्च तं त्यजेत्‌ ॥ ` ` श्रच्रापि स्व विेषविहितव्यतिरिक्रा न | . ज्योतिःशास्त्रे शअरन्धाधेयं प्रतिष्ठाञ्च यज्ञदानव्रतानि च ¦ देवत्रतदबोत्सगे चड़ाकरणमेस्वलाः i

१ D अचिरसुपलञ्ः।

क्रत्यरन्लाकररः |

मङ्गल्यमभिषेकञ्च मलमासे विवजेयेत्‌ | waa UT खरगादिदेवतामुदिश् ait Areal wat a । aera षष्टित्रते मच्यपुराणम्‌ ` कार्तिक्यां थो ठषोत्सगे छृत्वा नकत माचरेत्‌ | गवं पदमवाप्नोति frasafad waa | तथा देवोक्रमप्रजायां देवोपुराणम-- गवोत्सगेखच welt नौलम्बा ayaa दत्यादि | मङ्गन्यमभिषकं राज्याभिषेकम्‌ । तथाच | बाले वा यदिवा ze शक्रे चास्तमपागते । ‘away चैतानि वजये वदनम्‌ ॥ अरनादिदेवतां दृष्टा we: BABA । मलिच्ुचेऽ्यनादन्त तथेस्तानमपि त्यजेत्‌ ॥ aaa प्रयमम्‌ | विष्णुधर्मोत्तरे र्गावस्ते गुरौ fae galfea मलिने | wae महादानं व्रतं देवविलोकनम्‌ ॥ दृति मदहाान्धितियहिकटकरश्नोवो रेश्वरात्मज- महा मान्धिवियहिकठङकर -श्रौचण्डेचर जिर चिति छृत्य - रत्नाकरे मलिन्बुचनिणेयतरङ्गः ॥

१९ ए मलमास दूवैतानि।

2 A Bwana |

५8९० क्रव्यरन्नाक्ररः।

aa प्रकौगेकत्यानि | तच ब्रह्मपुराणे wag जन्प्रदिवसे खरातेमेङ्गलपाणिभिः | एरुदेवाभ्रि विप्राञ्च पूजनोयाः प्रयतः ॥ खनचचञ्च पितरौ तया देवः प्रजापतिः । प्रतिमवत्छरं यनात्कन्नैवयस्त॒ महोत्सवः ॥ मङ्गलं कनकटर्नवादि मर्वैरिति acer प्रतिभन्बत्सर मित्य faware नित्याधिकारः | श्रच च त fasten? fasarat श्रचिनि्यं तिलोदकौ | Stat दाता च भोक्ता च szfaet नावसोदति ॥

यन्तोति समयप्रदौपः | केचितु तिलोदन्तौ निलकायो तिलद्ोता तिलप्रदः । तिलभच्छौ तिलावापौ षट्‌तिललो नावपोदति ॥

इति पडन्ति ' श्रच्ाचारोपष्टम्भकेऽपि, श्रश्त्याम-वलि व्याम

मतो विधिलिंख्यते । fags जटिलं सौम्यं geg चिरजौ विनम्‌ | “ माकष्डेयं नरो amar पूजयेत्‌ प्रयतस्तया ॥

दरति सामान्यवचनं नित्यपदाज्ञस्यसुल्ु wafer |e

इतुमदिभौषण-रूप पर ्टराम माकंण्डयानच्वेयन्ति | तत्र शिष्टान्‌ -

ee ee

क्रत्यरन्नाकरः। User

दौर्घायुषं ततो ari राम द्रौणि बलि रपर । प्रह्वादञ्च इनूमन्त विभोषणमनुसररेत्‌ ॥ grat जन्मदिने fead परिदरन्‌ प्रा्रोत्यभो ष्टां faa! aqera मोचयतो दिजाय ददतस्लायुखिरं age ॥ इति । तया- aud नखकेश्रानां मेथुनाध्वानमेव च | arfad सङ्गरं feat वृद्धौ विवज्येत्‌ ॥ वेद्धौ जन्मदिवस, जन्मदिवये पूजानन्तरं माकण्डयं

प्रायेयन्ति-

माकंण्डेय महाभाग सप्नकल्पन्तज वन INA यथा त भो भविय्यामि ay! विभो ॥ मतिलं गुडमस्धिश्रमञ्नच्द्धेमित! पयः | मा्कण्डेयवरं लन्धा पिवाम्या ययते ॥ दूति मधुरद्रव्यमद्दित सतिलं पयः पिवन्ति; wifas वजेयन्ति agg चरन्ति | ्द्मच््॑चाष्ट विधमन निटत्निः | तथाच दच्तः-- सरणं ald केलिः प्रचणं गद्यभाषणम्‌ | सङ्कल्पो ऽध्यवसायश्च क्रियानिट तरेव च ॥ नर द्पुराण- Ama mad तु ठतौचायां ad युगम्‌ |

कािके WHIS तु चेता च नवमेऽह्नि ॥

१ ए अन्नल्यदे वयस्‌ |

a HALT: |

श्रय भाद्रपदे Gusaaiewry दापरम्‌ | माघे तु पौणेमाम्यां वे घोरं कलियुगन्तथा, ॥ युगारम्भास्त॒ तिथयो युगाद्यास्तेन afar: । ओौविष्णपुराणे- वेशाखमासस्य च या ठतोया नवम्यमो कार्तिकश्क्तपचे | नभस्यमासस्य तमिखपक्त sata} पञ्चदगौ च माघे॥ एता चृगाद्याः कथिताः पुराणे- रनन्तपुण्छास्तिथयञ्चतस्ः । > पानोयम्यच तिलेविमिथं दद्यात्‌ पिदश्यः प्रयतो मनु

™3 रं शृतं तेन समाः ससं ह र दस्येत्‌ पितरो वदन्ति ॥ way तरह्मपुराणौय निःसन्दिग्धपौणमासोपदसूरमात्‌ पञ्चटञ्जो च माघ saa पञ्चदश्नौपदं पर्िमापरमेव । यद्ध

20 च माघमासस्य प्रदत्तं दयापरः युगम्‌ । दृति वचन वदनुलकमि्युपे चितम्‌ ॥ ih bi ‘ बह्मपुराण- gare मिदमकान्यामन्तः कृतयुगस्य न । शय दचिकरुक्रान्यामन्तस्तरेतायुगस्य च ॥ 4 जयश्च टषभक्राज्यां दापरान्तख संज्ञया |

&

क्ल्यग्नाकरः। Wes

तथाच कुम्भसक्रान्त्यामन्तः कलियुगस्य च ॥ युगाद्येषु युगान्तेषु AAS । " मव्वपुराणे अश्वयुक्‌ एएजञनवमो दादे का्तिको तथा । तोया चैचमासस्य तया भाद्रपदस्य च ॥ WA त्वमावस्या पुखयस्येकादगरौ तथा ' श्राषाद्स्यापि दशमो माघमासस्य सप्तमो आवणस्याष्टमौ ष्णा तयाषादृस्य प्रणिंमा । कार्तिकौ weal Sat ast पञ्चदशो तथा । मन्वन्तरादय्चैता दन्तस्याचयकारिकाः | श्रमावाम्या-्रावणष्टमोव्यतिरिक्राः स्वा स्तिथयः शक्ताः | भविख्वपुराणे We मास्यष्टमो gar चैते मामि तरयोदभौ। कानके पौणंमामो स्याद्‌ दादश काल्तिकोन्तरे ॥ का्तिकोत्तरे avin | त्रचारात्‌ पुत्रजन्मदिन षष्टदिने प्रदोष षष्ठिकाप्रूजा । aa गएपतिसददिताः-- ata पद्मा wat मेधा arfast विजया जया | देवसेना @ur खादा मातरो लोकमातरः) इष्टिः पुष्टिस्तथा तुष्टिर यात्मङ्ुलदेवताः | एवं रूपाः षोड़श माद्रावाइन GIA पादार्घाचमनोय खानोयपुनराचमनोये गन्धपुष्धूपट) पनतरेयखच प्रूनयिला war

१ 1) ब्रह्मपुराणे ।

ae क्रत्यरनाकरः

हनादिभिरेव ययाक्ुलाचारं षटिकां पुष्यान्नलिगिः- ॐषष्ठिक्राये

नम दृति मूलमन्त्ेण ॐ गौर्याः gat यथा स्कन्दः fg: संरकितस्वया | तथा ममायं बालो रच्यतां षष्ठिके नमः ॥ दति प्रूजयेत्‌ । ततो वरप्रायेनम्‌ | ॐ रूपं देहि ant देहि भगं भगवति देदिमे। पुत्रान्‌ ete घनं देहि सर्व्वान्‌ कामान्‌ प्रदेहिमे॥ ति मन्त्रेण । नतः भित्रा safaarar च fa: सन्नतिरेव च। अनद्धया चमा चेव षड़ताः न्तिका मताः ॥ दृति वाक्यबोधिताः-- ॐ शिवाये नमः दत्यादि मन्त्रेण यथाक्रमं षट्‌ क्तिकाः पूजयेत्‌ | 4 अय पव्वेकत्यादि | aa मनुः-- मावितरान्‌ mifavtaty gala ye नित्यशः | पिहेशेवाष्टकाखचेनित्यमनषटकास्‌ च ॥ , सावित्रान्‌ मविदङेवताकान्‌ | ते च maa श्र्तद्रवयेण कार्य्याः — आान्तिकामस्तु जह्यात्‌ गायत्नोमचततैः whe । दति शङ्खवचनात्‌ । पव्वेख॒चतुदंग्धा दिषु । नित्यग्रहणात्‌ ` प्सु अवण्यकनत यता प्रतोयते |

HACAAG | ५४५.

विष्णः-पन्मैखपि च शरान्तिहोमान्‌ gaiq न दण्मपि दिन्दादलङ्कतसलष्ठेत्‌ एवमाचारेवौ स्यात्‌ | faq दिंस्यात्‌ | श्रापरसतम्बः- दिवादित्यः सत्वानि गोपयति नक्तञ्चन्द्रमास्तस्रादमावास्यायां निग्रायां साधय श्रात्मनो ग॒शिभिच्छेत्‌ प्रायत्येन ब्रह्मचर्येण काले चर्यया सदह । एतां रानि सूर््याचन्ध मसौ सदह वसतः | साघौयो wnat क्रियाविशेषणश्चैतत्‌ । ofa: रचा । प्रायत्येन शरप्रायत्यनि मिन्तदृष्टाथैरणथ्यो पसपेणवन्नैनादि मम्यक्‌ प्रौचाचमननिष्यादनेन एवं ब्रहाच्य॑ण काले WaT सुख्यकाल एव प्रातरादौ तत्तत्कौकरणेन तेन यत्र तां राति सूर्याचन्द्रमसौ सहवसतोऽतः [ प्रायत्यनिभित्तदृष्टा्थेतः] प्रायत्यादिभिरात्मानं रक्तदित्यथेः | कन्दो गपरि शिष्टे काल्यायनः-- पौणमा ममावास्यामधिखापो विधोयते । अ्रनाहिताप्नरषयेष पश्चादग्न विधौयते ॥ श्रनादिताभिरच्र arnifaar | बौधायनः- wig च नाधोयोत न मांसमन्नौयात्‌ न सिय gia । wg दि रचः-पिग्राचान्यभिचरन्तौति भवन्ति । चेटोनसिः-

ge

33 ॥

न wag तलं चुरं aad मांमसुपेयात्‌ । नामावास्यायां हरितानि हन्यात्‌ | उपेयादुपञुञ्ोत ॥ विष्णुषुराणे- किन्ति Ted ag Tada निश्राकरे | qa वा पातयत्येकं ब्रह्महत्यां स विन्दति ॥ वौ रुतस्य वनस्पतिगते | यमः- , sana कुलं दन्ति शिरोऽभ्यङ्गे चतुद । मांसाशने पञ्चदशो कामधन aurea ॥ इद्धग्रातातपः- । दन्तकाष्टममावास्या AAG चहं गो । d af सप्तकरुलन्तस्य तेलग्रहणमष्टमो ॥ ` ष्मो पञ्चदभौ उभौ gat चतौ । ` प्रच सन्निहितं पापं तले मांसे भगे gt ॥ षष ` तेलमनायुग्यमषटम्यां पिभितन्तथा | qe Saget तथा पव्वेणि मेुनम्‌ ॥ + esqag wee सामान्येनेव तेलादिप्रतिषेषे सिद्धे तन्तन्तियि विगरषसमन्येभ तेलादि विषेषनिषेधो दोषाधिक्य- द्योतनार्थः |

(2 ॥ ५8७

देवलः- पञ्चदश्यां चतुद ग्थामष्टम्याञ्च fame: | aa मामं वायश्च चुर ञ्च विनिवजंयेत्‌ ॥ श्र च षष्ठवादिग्ब्देन निथिवाचिना चनद्रगल्युपरक्षकाल- विग्ेषबोधनात्‌ यावत्‌ ष्यादि ति यिकालभेव मांसादिनिषेधः | न तु तदुपलकितिऽदोरा्े उपलकच्षणपरते प्रमाणाभावात्‌ | श्रतएव देव-पिदङ्ृत्ययोः पूर््वाह्णापराहयो विंदहिततरात्‌ तत्काल- व्यापिति्यादरः | waua निषिद्धे कालवजेनमिति पठन्ति । श्रौविष्णुपुराणे- चतदश्ष्टमो चेव श्रमावास्याऽथ yftar | पर्ववाश्येतानि राजेन्द्र रवि्क्रान्तिरेव च ॥ स्तीतेलमांससम्भोगो wey वै पुमान्‌ । विण्मूचभोजनं नाम प्रयाति नरकं नुप ॥ श्रगरेषपव्वैखेतेषु तस्मात्‌ संयभिभिनेरः | भावयं सत्स्दे बेज्याध्यानजग्यपरेः सदा ॥ चराद्पुराणे- चाण्डालश्रपयेषु- षष्टयष्टम्प्यमावास्या उभौ पचौ चतुद | saat गतिं यास्ये यद्यहं नागमे पुनः ॥ भवि्यपुराणे- सप्तम्या स्ृशतस्तेल मिष्टा भार्यां विनष्यति ।

eS छ्यरतनाकरः | J छत्यरल्नाकरः | ५९९

वामनपुराणे नन्दासु नाग्यङ्गसुपाचगेच चौरञ्च रिक्तासु wag मांसम्‌) quig योषित्‌ परिवल्लं नोया agry सर्वाणि समारभेत ॥ aragah न च afage चौरञ्च शक्रेऽय कुजे च मांसम्‌ ।

चतध चाष्टमो चैव द्वाद च चतदेणो । तथा पञ्चदभौ वर्ज्या षड््रौतिसुखानि च ॥ संक्रमञ्चापि eae विषुवौ चापि वार्षिकौ । atarg विरतो am: खगे याति दिनत्रयम्‌ ॥

बुधे च योषां न समाचरेत शेषेषु सर्व्वाणि सदैव कुर्य्यात्‌ ॥ <. Se ee ४ दिनचयं. मांसाददिरत इत्यन्वयः | fearg हस्ते रवे च तैलं चौरं विशाखा-प्रतिपत्छु वन्यम्‌ । मूले गे भाद्रपदासु मांसं यो षिन्मघाकृत्तिकसोत्तरासु ॥

वराहपुराणे वैष्णवं प्रहृत्य वराह उवाच

वराहपु राणे यावकं दसिभिभ्न्त्‌ पात्र श्रौदुम्बरे स्थितम्‌ | = क सोमाय पौणमास्यां वा दत्वा पापैः प्रमुच्यते ॥ "ष्वष्टमौममावास्यासुभे va चतुदगोम्‌ | x नो meat प्रुवशचैव तथा सप्त मदहासुनोन्‌ |

मैथुनं नेव सेवेत arate मेम प्रियाम्‌ ॥ श्रभ्यच्यै विधिना राचौ तथा द्वा च यावकम्‌ ॥

अष्टम्याञ्च Went wary sew |

= एकायमानसो war यो नमस्येत छताच्नलिः | श्रमावास्याञ्चतुरथ्यांञ्च aya योऽधिगच्छति ॥

ins x ई किल्विषं तस्य वे सन्ये तत्षणादेव नश्यति ॥ तिच्येग्योनिं स गच्छेत मम लोकं न गच्छति ) व चतूर्घौभरण्येयोगे शनैश्चर दिनं यदि ।

तदाभ्च्यै यमं देवं मुच्यते सब्यैकिल्विषेः ॥

मनुः १ पौणमामोञ्चतुदंणोम्‌ |

्रह्माचारौ भवेन्नित्यमप्युभौ raat दिजः ॥ त

उभौ vat । ` (ल्श तच विष्णुः-- Tie é ; प्रतिमासं रेवतोयुते चन्द्रमसि (tala) ayeagd १४ यदि वाप्यसमयंः स्यात्‌ सदा मांसविवजेने |

SR परमान्नं ब्राह्मणान भोजयित्वा रेवतीं प्रोणएयित्वा रूपभाग्‌ भवति ।

वजेयेदयने qe छतखगेमतिनेरः ॥ - परमान्नं पायसम्‌ ।

शरौमहाभारते--

` 1 Mas ate १ छृत्तिकासु महाभाग पायसेन ससपिषा ।

3 छत्यरलाकरः | £ < RATATAT: | ५५२

सन्त्य ब्राह्मणान्‌ साधून्‌ लोकान्‌ प्ापनोत्यनुत्तमान्‌ ॥ Ufeut प्रथितमोंलेमगिधन्ेन सर्पिषा । पयोऽन्नपानं दातव्यमानृष्ाये दिजातये ॥ प्रथितैः प्रसिद्धैः । मार्गः टगसम्नन्धिभिः | द्ोगभरीं दत्वा wary awa सोमदवते | गच्छते AAAI सखर्गलोकमनुनत्तमम्‌ ॥ सोमदेवते श्छगभिरमि | sigiat @0t दत्वा तेलमिश्रमुपो वितः | नरस्तरति दुर्गाणि च्रधारांञ्च wats ॥ पूपान्‌ पुनर्वसौ द्वा तथैवान्नानि ओोभने । anal रूपसम्पन्नो वङ्ले जायते कुले ॥ Ga तु कनकं दत्वा छतम्बाऽक्ृतसेव वा । अनालोकेषु लोकेषु सोमवत्‌ स विराजते ॥ कतं चरितुम्‌ |

उत्तराविषये दत्वा खगेलोके महोयते ॥ उन्तरा विषये SATHANA | यद्यत्‌ प्रदोयते दानं .उन्तराविषये नरः | मदहाफलद्च aga’ भवतोति विनिख्चयः ॥ aa :रस्तिरथं दत्वा चतुयुक्तसुपोषितः | पराप्नोति परमान्‌ लोकान्‌ पुण्छकामसमच्ितान्‌ ॥ चतुयुक्त चतुरभिगजेयुक्तमिति सागरः | दित्रायां asd दत्वा gua गन्धांश्च भारत | त्रत्यप्परमां लोके रमते नन्दते तथा ॥ सतो रयघन दत्वा यदिष्टतममात्मनः | प्राप्नोति लोकान्‌ स प्टभानिह चेव मदटयग्रः ॥ विशाखायामनद्धाह. घनं द्वा च दुग्धदाम्‌ |

~

सप्रासङ्गञ्च wae सधान्यं वस्त्रसंयुतम्‌ ॥

x ae < faezaig प्रीणाति प्रेत्य चानन्तऽमश्नृते | wang चयो रूपं टषभं वा प्रयच्छति ।

स सरव्वभयनिक्तः गोच्वानधितिष्ठति ॥ मघासु तिलपूर्णानि बद्धेमानानि मानवः | परदाय पुचरपश्मानिह प्रत्य च जायते ॥

न च दर्गा्छवाप्नोति खगेलोकञ्च गच्छति ॥ प्रासङ्गो दितोयं र्टदकाषठम्‌ ।

श्रनुराधासु प्रावार वस्त्रोत्तरमुपोषितः |

gar युगशतं वापि नरः सं महौयते ॥

५ ज षितः . ॥ aba ` कको ॥ प्रावारः प्रच्छदपटः | वस्त्ोत्तरं परिधानवस्त्ाधिकम्‌ | , भच्छान्‌ फाणितसंयुकतान्‌ द्त्वा stam fa ॥ कालश्राकञ्च विप्रभ्यो car मत्यः समूलकम्‌ | फरगुनो पृ्वेसमये RYT समये | फाणितं गडविकारः । bd

, @uransfgfast वै गतिमिष्टाञ्च विन्दति ॥

त्लौरसमायुक्तं विधिवत्‌ षष्टिकौदनम्‌ |

१ OD मदाफलमनन्तश्च भवतोति | २ ^ ए8इरि--। ३ 0 युगकाम्‌

= कछत्यरलाकशः | छात्यरल्नाकरः | Yue मूले च aaa’ दत्वा agian: समाहितः । १ | गन्धान्‌ शतभिषायोगे दत्वा VATA । fady सन्तपयति गतिभमिष्टाञ्च विन्दति ॥ प्राप्नोत्यग्सरसां लोकान्‌ प्रेत्य गन्धांश्च शाश्चतान्‌ ॥ अथापि पूर्वाषाढासु दधिपात्रसुपोषितः 1 पू्वभाद्रपदायोगे राजमाषान्‌ प्रद्‌ पयेत्‌ | BISA ्राह्यणे वेदपारगे ॥ ; सव्वैभच्छयफलोपेतः स तै प्रत्य सुखौ भवेत्‌ ॥ प्रदाय जायते प्रत्य Gangs कुले | श्रोरश्रसुत्तरायोगे यम्तु मांसं प्रयच्छति | उदमन्धं ससर्पिष्कं प्र्तमधुफाणितम्‌ ॥ स fags खान्‌ eats प्रेत्य चानन्यमश्रुते ॥ दलो त्तराषाढासु सब्वैलोकानवाभ्रुयात्‌ | कांस्य पदोहनौं Gq रेवत्यां यः प्रयच्छति | उदमन्यः | स ta कामानादाय दातारमुपतिष्ठति ti mma: सर्पिंषाऽभ्यक्ताः भौतवारिपरिरुताः ॥ रथमश्वसमायुक्तं दत्वाश्िन्यां नरोत्तमः | नात्यच्छा नातिसान््राश्च मन्य दत्यभिधौ यते ॥ SAITAMA उत्तमे जायते कुले ॥ श्रच्ैवोदकयोगे सत्युद मन्यः | ४ | भरणौषु दिजातिभ्यस्तिलधेनुं प्रदापयेत्‌ | दुग्धन्वभिजितो योगे दत्वा मधुशटत्‌सृतम्‌ | 4) arg प्रमूताः प्राप्नोति नरः प्रेत्य यशस्तथा ॥ धकविद्भ्यो मनौ षिभ्यः सखगंलोके मदोयते ॥ विष्णधर््ोत्तरे-- उत्तरााद्मन्तचतर्थभागे खवणाद्यनाडिकाचत्‌ष्टवाधिकेऽभि- ॥1 afaarg सुवणेस्य दानं ISAT स्मृतम्‌ | जितो save योगः । , maa Cfeat सौम्यभे लवणस्य च ॥ अवे. कम्बलं दत्वा वस्त्रान्तरितमेव च | ahaa श्टगशिरसि | Gea याति यानेन सव्वैलोकान्‌ सुपुष्कलान्‌ ॥ . ary तथादद्रायामादित्ये रजतस्य ठु । गोयुग्युक्तं धनिष्ठासु यानं दत्वा समाहितः ॥ तस्य तु तथा ge चन्दनानान्त॒ सर्पमे ॥ वस््रश्विरवं मर्यः परेत्य राज्यं समश्रुते ॥ ¶ श्रादित्ये पुनवसौ । adi wage) चन्दनानामिति , गोयुग्यकतन्तदाकषेकगो दयमदितं वस्र म्ठिवेस्तघटितरन्नुः। शरेतचन्दनरक्तचन्दनकुङमानाम्‌ | ss ue famargy मघायोगे प्रिचङ्गो्भेगदेवते ।

९ 0 इले away! saa चाप्यपूपानां सावित्रे पायसस्य तु ॥

4 90

ह RATATAT |

भगदेवते पूषवेफगुन्याम्‌ । श्रये उत्तर फलगृन्याम्‌ । साति इम्तायाम्‌ | चित्रायां चित्रवस्ताणां शक्तूनां वायुदैवते | tg चैव लोकानां मेञ माल्य फलस्य च ॥ दायुदैवते way | tam विशाखायाम्‌ । मेते भ्रलु- | राधायाम्‌ । कचस्य च तया शाक्रं मूले मूकफलस्य च । दिमस्य मधुयुक्तस्य दानमाप्ये महाफलम्‌ ॥ शाक्रे ज्येष्ठायाम्‌ । श्राय पूर्व्वाषाढ़ांयाम्‌ | विश्रेश्वरेऽन्नद्‌ानक्य श्रवणे वसनस्य a । धान्यस्य वासवे विप्रा वारुणे चौषधस्य च ॥ विश्े्वरे ^ उन्तराषाढ़ायाम्‌ । वासवे धनिष्ठायाम्‌ । वारणे शतभिषायाम्‌ | ‘ . श्राजञे पुराणएनो जानां शस्यानान्तद नन्तरे | गोरसानां तया पौष्णे स्रानानामथवाश्चिने ॥

a आजे पूरव्वभाद्रपदायाम्‌। तदनन्तरे उत्तरभाद्रपदे | स्नानानां खानोपकरणामलकादेर्नाम्‌ | तिलानाच्च तथा दानं भरणोषु महाफलम्‌ | तचा-- 4 श्रवणे दौपकं दत्त्वा नदौ दितयसङ्गमे | तेलो च यशसो च रूपवानभिजायते ॥

~

छत्यरलाकरेः। ५५५.

तया-- ; मासोपवासे रेवत्यां ब्राह्मणान्‌ एतपायसम्‌ | सदचिणं भोजयिता रूपमाप्नोत्यन॒न्तमम्‌ ॥ afa नकच्तचद्‌ानम्‌ ॥

श्रथ तिथिनक्चत्तदेवतापूजा | भविव्यपुराणे-

afafagr च sat च प्रतिपद्यण्टतं टतम्‌ | हविषा स्वधान्यानि प्ा्रुयादभित घनम्‌ ॥ ब्राह्मणञ्च दितौोयायां सम्यूज्य ब्रह्मचारिणम्‌ | भोजयित्वा च विद्यानां सर्वासां पारगो भवेत्‌ ॥ हतौयायाञ्च विन्ते विद्याव्यो जायते श्रम्‌ | क्रयादिव्यक्ारे च लाभो बह्गुणो भवेत्‌ ॥ गरेः पूजितः कुर्य्यात्‌ wai सन्वेकममेसु | afaw विदुषा fad काय्श्चास्य न कर्दिदित्‌ ॥ नागानिष्टाय पञ्चम्यां न विषैरभिभ्यते । स्तियामालभते पुत्रं यञ्च परमां लभेत्‌ ॥ समन्य कार्निकेयन्तु दिजः षष्ठयां प्रजायते | awa रूपसम्पन्नो दौर्घायुः को ्तिबद्धेनः ॥ सक्षम्यां पूज्य करं चित्रभानुं दिवाकरम्‌ | अष्टभ्यां पूजितो देवो (गोखताभरणो दरः ॥

१ ¢ गोष्टत-- |

43 छ्य रत्नाकरः | + | we

A dD : ~: ‘ जानं ददाति विपुलान्‌ कामान्‌ म यच्छते गुणन्‌ । dV उपवामं विनाऽेते भवशत्यतिफल प्रदाः |

स्या ways पापहा च प्रपूजितः ॥ git amg दुर्गाणि नवम्धां तरतौच्छया । waa व्यवहारे च मद्‌। विजयमादिगरेत्‌ ॥ दशम्यां wating सन्वया धिहरो “yar | नरकादपन्टत्योख्च समुद्धरति मानवम्‌ ॥ एकादश्यां यथोदिष्टा विश्वेदेवाः प्रपूजिताः | अजाः पश्यन्‌ घनं धान्यं प्रयच्छन्ति aster ॥ दवादश्छां विष्णुमिष्ठा च स्वेदा “विजयो भवेत्‌ । + पूच्यख्च सव्वेलोकानां यया गोपत्तिगो दरः ॥

पूजया जप-दोमेश्च तोषिताः शक्रितः सदा ॥ मूलमन्त्राः ( ख ) षस॑नज्ञाभिरङ्गमन्त्राञ्च कीत्तिताः | aD qaaq पद्मपचस्याः कन्तव्याञ्च तिधोश्वराः ॥ गन्धपुष्यो पदारेश्च ante विधोयते ॥ प्रजा श्रायेनाशायेन^ Bat Tawa | आच्यधारासमिद्धिश्च efealeraarfaa: ॥ यथोक्तफलदं होमं जपन्‌ शान्तेन चेतसा | त्वा यज्ञान्‌ दग्र दे च फलान्येतानि भक्तितः ॥ यथोक्तानि फलान्येव लभन्ते द्यधिकान्यपि । दृह जन्पन्ययान्यस्मिन्‌ fate eat सदा ॥

कामदेवं चयोदण्यां सुरूपो जायते भुवम्‌ | j तेषां लोकेषु मन्त्रज्ञो(?) या यस्ये fafa: स्मृता ।

इदैतयतषचत ति । = PA \ दृष्टां रूपवतो भाय्यीं लभेत्‌ araig पुष्कलान्‌ ॥ a दृह तस्पात्‌ परिभ्रष्टो BRAT जायते नरः ॥ दद्ेशवरं weet सर्वश्ययेसमन्वितः। ` 4 सुरूपो बलसम्यन्नो निजितारिमेदामतिः |

wat पुं-नपुमको वापि जायते पुरुषोत्तमः ॥ दति तिथिदेवताप्रूजा ॥

बहपुच्ो IAM Bars ana: |) पौणेमाम्यान्तु य: सोमं पृजयेदधक्तिमान्नरः |

ति aera भवेत्तस्य दरति मे निचिता मतिः 4 ब्रह्मोवाच पितरः खदिने पिष्डेरिष्टाः कुवन्ति acter | च्ल ON गजे अदः EET ETAT । worate धनं रचामायुष्यं धनमेव च ॥ ॥ क देवयजन तदा स पवान्‌ भभेत्‌ ॥ खदिने श्रमावास्यायाम्‌ | | देवता प्रवच्छामि नचत्राणां यथाक्रमम्‌ | ie Ps a! a | awarfu च सर्व्वाणि aniga wae yg ॥ (हैन —— ae १ AB सध्येनासध्येन। i cat

a HALATAE |

श्रधचिन्यामश्िनाविद्ठा दौर्घायुर्जायते नरः । व्याधिभिसुच्यते चिप्रमत्ययं व्याधिपीडितः ॥ भरण्छां यममभ्यच्यं कुख॒मेरसितेः wa: | गन्धादिभिस्तया ग्ररभ्ररपण्डत्यो विंसुच्यते ॥ wae: छत्तिकायाञ्च wig सम्जितः पराम्‌ । रक्तमाच्या दिभिदं्ात्‌ टतद्ोमेन च yaa ॥ दृष्टः प्रजापतिः परोत्या दृष्टान्‌ दद्यात्‌ पशुस्तथा | few देव शाूल-गोऽजाति-ह्य-कुञ्जरान्‌ ॥ wAMNG तथा सोमं जयमारोग्यसेव च । शआद्रायान्तु शिवं पूज्य पन्‌ विजेयम्रुते । faa: पद्मादिभि्दिदंवलं waar च्‌ वे ॥ तया-

grigafetay सद्‌ा wasaticf: | ~ चरुणा तर्पिता चेव मातेव परिरकति ॥ faa इहस्पतिबृद्धिं ददाति विपुलं धनम्‌ ॥ पानैष्गेन्धादिभिर्नागा भर्ेषायां प्रपूजिताः | तपिताञ्च यथान्यायं भच्छाचेमेधुरेः wa: ॥ रकां विषादिदषेभ्यः प्रोताः ga: सदेव दि । ware पितरः समं हैः कख पूजिताः ॥ मरयच्छन्ति धनं धान्यं त्यान्‌ पुत्रान्‌ Weer | फर्ग॒न्यामय वे gar दृष्टः पुष्यादिभिः भ्रमेः ।

। १ ९दनैः।

HULA: | ५४५९

पूर्व्वायां विजयं दद्यादुत्तरायां भगस्तथा | भर्तारम प्तं कुर्य्यात्‌ .कन्यायै पुरुषस्य वा ॥ दृह जन्मनि wafer रूपद्र विणसम्पदः | पूजितः सविता हस्ते विश्वेतेजोनिधिः मदा ॥ aa: पुष्यादिभिः we ददाति विपुलं घनम्‌ | राज्यं व्ष्टा च चिचायां faa प्रयच्छति ॥ दष्टः सन्तर्पितः Wa: खात्यां वायुबेलं परम्‌ ॥ arm च विशाखायां Daca: प्रपूज्य च। धनं राज्यञ्च wae तेजांसि निवसेत्‌ सदा ॥ रकरमिचमनुराधाखि् समज्य गरक्नितः |

प्रियो भवति aaat चिरजौ विलमाभ्रयात्‌ | ज्येष्टायां पूररवच्छरमिद्ठा एष्टिमवाभ्रुयात्‌ ॥ गुः aay agen: Rio च धनेन च । मूले तु निरतिं सम्यक्‌ भक्तया wy Taq ॥ सम्यणंफलमाप्नोति went च स्थिरो भवेत्‌ | अरप दष्टा जलैः Ba: Walesa ए्व्यैवत्‌ ॥ सन्तापान्दुच्यते fad श्ारौरान्मानसात्तया । श्राषाढ्ासु तथा विद्वानुत्तराषादृयोगतः ॥ विश्वान्‌ wre पुष्याद्येः खगेमाप्ोति मानवः | श्रवसो लसिते विष्णु लेपे शक्तितः ॥ ayy faaarsitfa परं विजयमेव च । धनिष्ठासु aafagr न भयं जायते कचित्‌ ॥

6 नचतरदेवतानाञ्च साधकानां feata वै ॥

‘amt |

= '

महतोपि तया aa गेन्धष्युष्यादिभिः wa: । वरुणं श्रतभिखच्यै वयाधिभिमुच्यते खग्रम्‌ ॥ श्रातुरः पुष्टिमाप्नोति खास्थ्यमेश्वय्येमेव च | ai भाद्रपदायाञ्च प्एद्धश्फरिकसन्निभम्‌ ॥ aes भक्तिमाप्नोति नात्र कायां विचारण | उन्तरायामद्ित्रभनं परां शान्तिमवाभ्रुयात्‌ ॥ रेवत्यां पूजितः yet ददाति सततं wa | faa: ga: fefaga vfa विजयमेव च ॥ ये aaa समाख्याता यज्ञाः संक्ेपतो मया ।

भक्तया वित्तानुसारेण भवन्ति फलदाः रताः | गन्तृमिच्छेयदा रामं क्रियां भारूनेव च ॥ > sea Bal तकसन्वेमाचरेत्‌ । ~ एवं ad हि ae या ्राफलमवाप्रुयात्‌ ॥

क्रियाफलच्च मंतु भानुना खयम्‌ | यज्ञाभावे जपं कुयात्‌ क्रियां gq यथेद्धितम्‌ ॥

wi नानादानानि ।

४

तानूलश्चैव यो दचाद्ाारेन्यो विचक्षणः | सेधावो सुभगः प्राज्ञो दशेनोयञखच जायते ॥ #

१ 1) कृन्द--।

ल्रत्यरनाकञः | ५६२

विष्णुः- मधुष्टततेलेनारोग्ं Alwar चामर दानेनाद्‌ःखित्वम्‌ | तालद्रन्त-चामरयोः waa दानमिति सागरः | यमः-- राजोपकरणं दत्त्वा रन्नानि विविधानि च । ancy तथा दक्वा राजा भवति तले ॥ आदित्यपुराण-- नवं अच्छ" सुविपुलं ये प्रयच्छन्ति पच्कम्‌ | अवोजमानो aasfe पवनो वातिभौतकूः ॥ नव नूतनं, aa कुटि लकस्युक्तम्‌ ! सुविपुलं विम्तोणो पक्चक मयूरपचव्यजनम्‌ | अथिमखण्डानुयायिलेन तेषाभित्य- श्यादाय्येम्‌ । तया । तौ्क्रपतङ़ागादि Tarawa ये । स्कन्धेन aaa दषानत्तांनां जलप्रदः ॥ षष्टिं कोटिसहस्राणि श्रन्दैदानाञ्च वे चयम्‌ । क्रीडन्ति ते श्रेतपुरे एतद्‌क्तं दिजोत्तम ॥ तोच जलागशरयावतर णवत स्कन्धेन जलेषु दुव्वेलजन्त॒तारणम्‌ | aa तारणमनुष्टानमाच विवकितम्‌ | तथा यष्टिञ्च ये प्रयच्छन्ति नेचरौनेऽतिदुबेले | तेषान्त्‌ विपुलः पन्याः फलमूलोपग्रोभितः ॥ भवतोति we: |

९ Bawa > Bawa!

qs छ्यरल्नाकरः |

नन्दिपुराणे- यष्टिं इद्धासु यो दद्यात्‌ पुरुषस्तु दयापरः | सदाश्रयो भवेन्नित्यं गतभोः खगेमाभ्नयात्‌ ॥ एतदु भवमपैणमात्रमिति दानमागरः। wa पुरुषत्मविवकितम्‌ | तया-

बह्कि-वस्त्प्रदानेन ब्रह्मलोक प्रपद्यते | तथा-

उष्णौषदायो यो म्यो जायते सुक्ुटोत्‌कटः | विस्तोणं राजवंगे q तच्छतं स लब्धवान्‌ ॥ उष्णौोषं पुरोहितमुक्टौकृतवामो विन्यासरूपमिति

सागरः, वाससः शिरोवेष्टनमित्यन्ये ततैव प्रयोगबाङ्गन्यात्‌ | \

दान

महाभारते-

Ba गन्धेधूपान्यनुलेपनानि

स्रानानि माल्यानि च मानवो a: |

दचाद्विजेभ्यः स भवेदरोग स्तदादिरूपञ्च नरेन्द्रलोके | स्रानानि खानमाधनानि तिलामलकादौनि दति ।

( mw _/ ४ भच्छयान्न-पानौय-रसप्रदाता | सर्व्वान्‌ समाप्नोति रसान्‌ प्रकामम्‌ ।

रसा लवणादयः। तथा-- पिपासया न सियते मोपच्छन्दश् जायते ।

RATATAT: | ५६२

न प्राभ्ुयाच्च व्यसनं करम्भान्‌ यः प्रयच्छति ॥ करम्भान्‌ दधिसक्तून्‌ । उपच्छन्दोऽनुदृत्तिः | नोय इत्यथैः । तथा-

निवेशनानां चेचाणां वसतोनाञ्च भारत | दातारः प्रार्थिंतानाञ्च पुरुषाः सखगंगामिनः ॥

वि धर्मोत्तरे

मस्तुपिण्डकिलाटादि कूचिकादानतस्तया गोरसानां प्रदानेन ठश्चिमाभ्नोत्यनुत्तमाम्‌ ॥

मस्तु arn दूति प्रसिद्धम्‌ | पिण्डं पिण्डितदग्ध। किलाटः

सखयन्नष्टदुग्धपिण्डः । शआ्रादिश्रन्दात्‌ दुग्धविकारान्तर ग्रहणम्‌ |

कूर्चिका दधिसरः कानेति प्रसिद्धम्‌ | जिखरिष्यादोनां । तथा-

लेद्यदोऽप्परसां लोकं वद्नामपि daz: |

गोरसानां द्धितक्र

दच्डदकयोदानात्‌ परं सौभाग्यमाभुयात्‌ ॥ aa tena चोष्यं चोषणोयं दुग्धाप्रादि | ata zrar प्रातुमिति प्रत्येकमभिमम्नध्यते । तथा दन्तकाष्प्रदानेन सौभाग्यं महदापरयात्‌ | fagifatad दत्वाऽवियो गस्भिजायते ॥ तथा-- स्टन्तिकायाः प्रदानेन wie was जायते |

सट्तिका तौर्थग्टन्तिका च erat श्रौचार्या च । श्रव

amas fagifatan श्टत्तिकादानेषु अनुन्‌ष्ज्य समर्ण-

ude चछरत्यरलाकरः।

arta फलमुक्तम्‌ | san तु दकिणाधिक्यात्‌ फलाधिक्यमिति दानमागरः। लया-- वितानकप्रदानेन wage: प्रमुच्यते । ` वितानं चनद्रातपः, चन्द्रोदय दति प्रसिद्धम्‌ | तया- दत्त्वा पूगफलं विप्राः मफलां विन्दते क्रियाम्‌ । तालस्य प्रदानेन सौभाग्यमिदह विन्दति ॥ यज्ञोपवोतद्‌ानेन वस्त्रदानफलं लभेत्‌ | उष्णोषदानस्य तथा फलमेतद्‌ दातम्‌ ॥ नया- ARAB प्रदानेन परां बाधां प्रसुञ्चति | aga केशप्रमाधनोचित द्रव्यं चौरण दति प्रषिद्धम्‌ |

तया-

ब्र Alsat दत्वा भिष्टमन्नन्तयेव च ॥-

फलं मनोहरं वापि अ्ग्रष्टोमफलं लभेत्‌ | wigan करोड़ोचितं कन्दुकादि। श्रनुपनोताय दाने त्यागमात्रमिति दानमागरः | तथा- सभुद्रजानां (भाण्डानां शङ्खादौनां प्रदायकः पाचौभवति दानानां यग्रसख न ana: |) a3 सागरे श्रादिशब्देन शरक्तियहण मित्युक्तं बज्कवचनसङ्गमस्त Wasa शङ्खदत्योरन्यतरस्य दातव्यमिति कल्यतरकृतः। तया--

छव्यरलाकरः; ५६५

स्नानानां सुखवामानां धूपानाञ्च प्रदायकाः | लोके प्रयान्ति प्रियतां भवन्ति च सुगन्धिनः ॥ तथा ग्र्ुदसतृ्तिमाप्नोति । तया-- श्ररण्धपश्दानेन वायुलोके महोयते | एतदेव फलं प्रोक्त प्रदानेन तु पक्तिणाम्‌ ॥ अचारण्यकपदोपादानात्‌ प्चिणोऽप्यारण्ठक! ए मयूरादटयो faafear: । तथा भोगमाप्नोति ताम्रदः | लो ारकूटयो दानात्‌ कुष्यमाप्नोत्यम्रयम अयसञ्च प्रदानेन wel सुमददभ्ुते । aq लोदहपदमयःप्र्तोनामय उपादानात्‌ कंम्यपरमिति सागरः) तथा च विश्रकोषे लोहं परे मव्वेतैजमसिति , आरक्रट' पित्तलम्‌ । तथा- चपु-गओोगशकयोटानात्‌ बद्िदरद्धिमवाभ्रुयात्‌ | aq रङ्गम्‌ । तया जिन्यभाण्डानि यो दद्यान्नोहानि fafaafeat: ॥ शिद्यादानफलं तस्य कथितं नाच ane: | शिन्यभाण्डानि शिन््पनिर््णो चितद्रव्याणि वास्याटनि। श्र कारुभ्यो दानं विष्णधर््ोत्तर एव स्यानान्तरे श्रवणात्‌ | तथा च येन जवति भाण्डेन तस्य भाण्डस्य दायकः | सव्वैकामममद्धस्य यज्ञस्य WIAA ॥

छत्यरनाकरः |

तथा-- यज्ञोपकरणं द्रव्य ब्राह्मणस्य महाफलम्‌ | युद्धोपकरणं द्रव्यं afaa द्विजपुङ्गवाः ॥. पण्यो पयोगि asa uz शिन्पो पजोवनम्‌ | यस्योपयोगि यद्द्र देयं तस्येव agad ॥ येन येन च भाण्डन यस्य ठृन्तिरुद्‌ा दता | तन्तन्तस्येव दातय पुण्छकामेन waar ॥ तया ~ agerat नरो नित्यं रक्तां समधिगच्छति | amy मन्नादः | तथा-- श्रायुधानां प्रदानेन रिपुनाग्रमवाप्रुयात्‌ ॥ , आयुधानि शक्रदेवतानि ब्राह्मणप्रकरणो पाठादेव AAT दानम्‌ | तया सामान्यतो मनुः | यद्यदिष्टतमं किञ्चित्‌ यच्चास्य दयितं nz । त हवते देयं तदेवाच्यमिच्छता ॥ एषु way विष्णदैवतेति । नन्दिपुराणे FART यो दद्याद्धप्रायाय सुराय ar i स गच्छदारूणं लोकं नानाभरणश्चूषितः ॥ जातः यिं कालेन भवेद्रो पपततिनुंपः | | तथा-- | यश्चोभयसुख्ों zaq विप्र 4 वेदवादिनि। देवाय वाष्यभोष्टाय स कुलान्येकविंश्रतिम्‌ ॥

RATATAT | ५६७

sage नरस्तषठन्नरकाद्द्ाणोऽन्तिके । युगानि रोमतुल्यानि यदि agra नरः ॥ ्रआदित्यपुराण-- ये च nat प्रयच्छन्ति देवेषु च गुरुष्विर । saggy विप्रेषु cmt नश्यति कण्टकम्‌ ॥ aig ददाति यो aw: सुरन्राद्मणवेश्छनाम्‌ | म दिव्येन तु यानेन मरहाश्चाभप्रकाभशिना ॥ गच्छत स्वर्गमतुलं AAS ममा: गतम्‌ ॥ सुवणंदानानुटरन्तौ a देवमन्च॑येनतन यद्वेव सम््मरयच्छति । * aw लोके निवसति .नित्यश्चेव ददाति a: ॥ तया- क्रचं ये च प्रयच्छन्ति श॒रु-विप्र-सुरेषु च । न तेषां पतते घोरमभिवषं सुदारुणम्‌ ॥ विष्णुधर्मा ततरे यानं ग्र्या मनं कचं पादुके waaay । वादनं गाञ्च धम्मज्नस्तिदग्रेभ्यो ददाति यः॥ एकरैकस्मादवाप्रोति ब्किषटोमफलं नरः | याने रयं, पादुके काष्ट पानौ वादन हसादौ ति सागरः । तया- निवेद्य शस्यानि तथा गतिमा्नोत्यन्‌त्तमाम्‌ | उपस्करः सान. प्रूजाद्युपयो गिकलमादि सामग ॥

= छत्यरलाकरः।

तथा राजलिङ्गरदानेन राजेव भवति चितौ । राजलिङ्गं कनकदण्डादि | तया-- विग्धषणप्रदानेन राजा भवति BAe । विश्रषणमलङ्ारः किरौटादिः | तथा-- प्रतिपाद्य तथा भक्ता ध्वजं चिदग्रवेश्षनि | निद्या पापानि महापातकजान्यपि ॥ महापातकशनब्दस्तद्धेतुपरः | > aa ^ ufa wat a at ¢ ककव । सगे करीकमवाकनोति पुरुषोऽ लिखुदारुणः ॥ श्रतिषुदारुण इत्यत्रा पिग्रब्दोऽध्याहाष्यस्तेनातिदारुणोऽपि खग ्राभनोतौत्यथः । अति स्ानिषटपर इत्यन्ये ! तया- कतदानेन लोकेस्िन्‌ सेशस्लभिजायते । तथा- फलानि zat विप्रेभ्यः सफलां विन्दते अयम्‌ । तथा- नौतवाचप्रदानेन ve प्राभरोत्यनुन्तमम्‌ | तथा- प्रेचणौयप्रदानेन रूपवानभिजायते | “ भेचणौयं नृत्यं । अतर गो तवाद्चानामभ्यासननेव दानपदा्चेः ॥

श्रतिद्‌ारूणोऽतिक्रान्तदारुणाः ! दारुणग्रब्द-

क्रव्यरलाकरः |

श्रय सूय्येदानानि । भविव्यपुराणे- गावो वाऽथ मद्यो वा गजानश्वांश्च शोभनान्‌ यः प्रयच्छति Gaia तस्य पु्यफलं Tee ¦ aged सर््यकामाक्छमश्चेधफल लभेत्‌ | महस्रगुणितं तच्च दानम्चोपतिष्ठते ॥ Aaa दति दानं गोमद्दिषादि तेन यदपि टौयत avagfuagafags cae । तया-- यस्तु दारुमयं Gaga रथमनुत्तमम्‌ | म यात्यर्कमवर्तन्‌ विमानेनाक्रंमण्डलम्‌ ॥ तया - पुस्तकं भानवे दद्याद्‌ भारतस्य गणाधिप | aaigrafafaaint विष्णुलोके मोचयते रामायणस्य zat तु पुस्तक PUTT । वाजपेयफलं प्राप्य गोपतेः पुर मात्रजेत्‌ ॥ गोपतेः Bae | भविष्यं aay दक्वा Bala पुस्तकौ | राजद याश्चमेधाभ्यां फलं प्राप्नोति मानवः ॥ तथा-- द्वा वासांसि दयाय श्रलङ्कारंस्तयेव च । क्रोडतेऽण्डजलोकस्यो यावदाग्डतसश्जवम्‌ ॥ अलङ्कारान्‌ WATT । ST: wa |

७२

तदपि

अ

५७० क्रव्यरल्लाकरः। क्रत्यरन्नाकरः। तया-- y तथा- कचं ध्वजवितानं वा पताकाश्चामराणि च | ग्रामं ददाति सूर्य्याय यो भक्तया मतिमान्‌ शभम्‌ | हेमदण्डानि यो दद्याद्र भक्तिमान्नरः ॥ विमानेनाद्घवर्णन म याति परमां गतिम्‌ ॥ ध्वजक्चामरपताकान्ितो च्छ्रितद ण्डः | ‘aga ग्रोभनम्‌ | विमानेन म दिव्येन किङ्किणोजालमालिना | तथा- स्यलोकमितो गला भवत्यप्यरमां पतिः ॥ धन धान्यं ददरण्छं वा वासांसि विविधानि च। तचरोष्य सुचिर कालं खर्गात्‌ प्रत्यागतः पुनः ये प्रयच्छन्ति सूर्य्याय ते यान्ति परमां गतिम्‌ ॥ Fae जायते राजा सन्वेराजनमसछरतः ॥ तया- तथा- 2 | gata auat ua मामेकां यः प्रयच्छति | \aMACaA यस्त॒ ca Gala भृक्तितः i कच्डजाम चलां प्राप्य पुनलंखपुरं व्रजेत्‌ ॥ म गच्छेत्‌ परमं स्यानं यच तिष्ठति भानुमान ॥ कञ्जजामचलां लघ्मो मत्यन्त स्थिरा मित्यथेः | लेखो देवः। तथा - 5 et, मोशरीरे तु रोमाणि यावन्ति चिपुरान्तक | मिनि च वाद्यानि mgaerfeat च) लावत्यो वषेको खम्त॒ लेखल्लोके मदो यते ॥ ये प्रयच्छन्ति gaia यान्तिते दंममन्दिरम्‌ | लेखो देवः! तया-- वाद्यानि वाद्यभाण्डानि । गोत भानवे दत्वा TETAS लभेत्‌ । तथा- व श्रश्मेधफलन्तम्य यः महस्त प्रयच्छति ॥ । मरो ददाति pitsaia wet फलवत शमाम्‌ | a म arcafa वै वंशान्‌ दशपूर्वान्‌ दथावरान्‌ | श्रय महेश्रदानानि | विमानेनाकौव्ंन गो घुर गोपतेत्रजेत्‌ ॥ | स्कन्दपुराणे-- महेश्वरवाक्यम्‌-- wat छृबयुचिताम्‌ । गोपतेः ade) । यो मे ara हिरण्टं वा दद्यादविमनाः प्रिये । 4 pea mee {he लोकान्‌ ददाम्य तस सव्वैलो कसमचितान्‌ ॥ । १.0 वेण्याः | स ३ 2 D अधिकः।

3 छत्यरनाकरः |

श्रतिमनाः मच्चित्त इति amie: | मोत्साह इत्यन्य | तथा-- । aud वा प्रयच्छेत श्रतं नोलमथापि ar | म क्रुलानामुभयतस्तारयेदेकविंशतिम्‌ ॥ तथा-- कत्वा हिरण्मयो यो मे दद्यात्‌ प्रतिकृतिं खिकाम\। सर्वगन्ध रकयुका नियातेख adware | सब्वेगन्धाः सव्वैरसाञ्च परिभाषोक्ताः। निर्यासः ave द्रवादिरूपः | j भच्यभोज्येख fared: छष्णपञ्चतदंोम्‌ । ू्व्व॑-दचिणयोखाच yfgetacatadr | way हरितालञ्च छष्णागुरु मनः श्रिलाम्‌ । eae दद्याद्वै यथासंख्येन प्रूजितम्‌ । तम्य Tune देवि श्टण यन््रत्तकाशिनि । सववव्याधि विनिभूकस्तया fray ह । वकोटिशतान्यष्टौ दिवि yar महासुखम्‌ | दृह लोके सुखौ जातो मामेव प्रतिपद्यते |

शत हिरष्मयो मिति, शरालिपिष्टमयोमिति afar: | तथा--

waaay यो ददयाद्राह्मणः चत्रियश्च faz । शद्रः Gt वा स मलोके wate aya परम्‌ ॥

१९ 0 भरकृतिकाद्मिकाम्‌ |

4

RATATAT: | ५०६

तया- गोच्दयमानं वा यो दद्यान्मे वसुन्धराम्‌ | ममे पुरं समासाद्य nag: सह मोदते ॥ भ्रूमिदानोक्तं गोचम्मेपरिमाणमिह ग्राह्यम्‌ | तथा- gar तु खेलं avai मददादेवालये नरः" | रुद्रलोकमवा्नोति द्ुलमुद्धरते तया |

खेन क्रौड़ावन्तम्‌ ॥

श्रय वासुदेवाय द्‌ानानि,

, नरिदपुराणे- यो ai vafaat विष्णोः कपिलां सप्रयच्छति । स मर्व॑पापरदितः BTCA षितः) गवां सहखद्‌ानेन फलं प्राप्य दिवं व्रजेत्‌ | तया- ष्वजञ्च विष्णवे aq गरुडेन समन्वितम्‌ | दद्यात्सोऽपि ष्वजाकौणेविमानेन विराजते ॥ वच्छमाणगरूड्ध्वजान्तराद तिग्रयितफलशरुतेखन्रातप चामर ` पताकाश्रालिनो यथाप्रक्तिनिभ्नितप्रासादस्योद्ध Bae प्वज्य

qeuaafa मागरः |

2 AC दैवाययो नरः।

= I You

6 RATATAT | वामनपुराणे- ile मानुखमासाद्य तथा ख्यातशन्दश्च जायते ॥ ‘fa: कारयेन्म्न्दिर केशवस्य Gare लोकान्‌स जबेच्छाश्रताय | घण्टाप्रदानेन तथा aan उपास्यते |) द्लारमान्‌ पुण्यफलाभिपन्नान्‌ । तथा- dha महदाप्नोति किङ प्रददद्रेः | भोगान्‌ YR कामतः पराघनोयान्‌ ॥ ॥ किङ्किणतौ चर्रौति प्रभिद्धेति सागरः | चुद्रघण्टिकेति are: विष्णुधकनौत्तरे - तथा- क्रूटागारं तथा द्वा नगराधिपतिभेवेत्‌ |

कूटागारं मञ्चग्टदम्‌ | 1 तथा-- war तु देवकश्नौधं नवां वेदिं दृढां प्रभाम्‌ | पायिवत्वमवाप्रोति बेदौ fe एयिकी यतः ॥

विष्णोरायतने दक्वा तत्कथा पुस्तकं नरः | ब्रह्मलोकमवाप्रोति वत्सरान्‌ बहवो द्विजाः ॥

तत्कथायुस्तकर विष्णुपुराणादि | ८ तथा-- तोरणं कन्पयेद्‌यस्तु देवदेवालये नरः ।

तथा-- । Fes ai लोकेषु तस्य द्वाराणि भवन्ति विद्तानि च 1) Gea तथवान्यान्‌ यः प्रदद्यान्नर स्ति | A mi \ तया-- सारखतमवाप्रोति लोकं कालं तया बह ॥ : ° = दि वबेश्ो पभोग्यानि भि्यभाष्डानि यो नरः | अन्यान्‌ विष्ण महोत्सवबोधकान्‌ स्कन्दपुराणादोन्‌ | cs 4 i ५ दद्यादा वाद्यभाण्डानि गणेग्रलमवाश्रयात्‌ ॥ तथा- र तथाः.

wud वाचकं छला देवागारे नरः मदा | विद्यादानफलं प्राप्य ब्रह्मलोके महो यते ॥ खण्डते वेतनादिना खायत्तौकतमिति इद्धाः |

यः कुम्भं देवकर््रायं नरो दद्यान्लवं प्रभम्‌ | वारुणं लोकमाप्नोति asad: प्रमुच्यते ॥ भं सुरूपं । देवकं देवप्रजार्थम्‌ ।

7 Ml : oe सविष्णोः शङ्खप्रदानेन aed लोकमश्नुते ' ५ wae ee, =u 8 ) र ss चतुःसमुद्रवलया स तु YS वसुन्धराम्‌ ॥ १ [ 1] चि्ितांशः मल पुस्तकम्चः | aa Gea गरत्यनुसारेण सुवर्णादिघटिताः कुम्भा याद्या 4 २ 7 माहाक्यम्‌ | eye

> (2 gah [ ] चिद्छितां भरोऽधिकः । | दरति am |

ह ७ क्व्यरनाकरः |

तया-- वारिधानौं तथा zat वारुणं लोकमश्नुते | बारिधानौ वाममोति सागरः । warfa शत्यनुसारः | तथा-- कमण्डलुप्रदानेन. गोदान फलमाभयात्‌ ।

तया

माचान्तु परिचय्यांथं निवेद्य विधिवत्तया।

मव्वैका मसण्द्धस्य यज्ञस्य WIAA ॥

| परिचर्यां arat सामयम्‌ '

तया

माच्याधारं तया दला YET च ।

५ प ¢ ५ WATT तया पाच्च कामाना पाता ब्रजेत्‌ ॥

माच्याधारो इला माजौ एवमादिः \ धूपाधारो धूपडहन

दृति ufag: | गन्धाधारः मौप दृति प्रमिद्धपाच्म्‌

तथा- (ˆ

समुद्रजानि ararfa ear ते तेजसानि च

पाज भवति कामानां विद्यानाञ्च धनस्य च ॥

पां भाजनं । समुद्रजानि श्ङ्खरक्निपाच्राणि । तेजमानि सुवणेरजतादिनिभ्रितानि | तया-- पतद्भच्दाने/ च सव्वपापमपोहति |

wage: afgre दति प्रसिद्धः। तथा- game प्रदानेन दर्ेवान्‌ रूपवान्‌ भवेत्‌ |

तथा-- sieges द्वः सन्पैपापेः प्रसुच्यते ।

छत्यरन्ाकरः |

उगनोरक्रवैकं देवाङ्गनग्रोधनायं वौरणएमूलघटितं कोद्चौति प्रसिद्धम्‌ | तया- दत्वा marae विप्राः सव्वा्तापानपोहति | गोबालकमिह प्रकरणं गोवालछतक्रचचंकम्‌ | तथा-- zal चामरञ कृचे त्रियमाप्नोत्यनुत्तमाम्‌ । SATS चमरण्गरोमभवम्‌ | श्रासनानां प्रदानेन स्थानं मन्वे विन्दति | पादपोटप्रद्‌ानेन तैव च नरोत्तमाः ॥ तयैव चेत्यनेनासनदानफलं सम्बध्यते | श्रयनासनदानेन fafa विन्दति शाश्चतोम्‌ | तया- । उन्तरच्छद दानेन sata कामानवाघ्रूयात्‌ | उत्तरच्छदः शय्याया माच्छाद नवस्तम्‌ | aat— वितानकप्रदानेन मन्वैपापेः प्रसु च्यते । परां नि्टेतिमाप्रोति यच यत्राभिजायते ॥ वितानं चन्द्रातपञ्छिवरूपवस्तनिश्ितोविमान इति प्रसिद्धम्‌ | तया-- कार्पासिकं वस्त्रयुगं यः प्रद दयाब्जनादेने | यावन्ति तस्व तन्तूनि इस्तमाचमितानि तु ॥ तावदरषसदखाणि सखगंलोके aad | ७३

= छन्यर्न्नेाकरः |

Parana fad प्रा्नोत्यनुत्तमाम्‌ । महाराजनरक्नन सौभाग्यं महदश्नुते ॥ ठ अापिसएवण्रषः। तथा - Teck farm गेषवदधे द्विजोत्तम: । दत्त्वा भवति waa सन्बैव्याधिविवजितः ॥ एतेन teem तरद्रक्तम्‌\ देय मित्युक्तम्‌ | तथा-- दुङ्रलकम्रदानेन बङ्किष्टोमफलं लभेत्‌ | तया- कौशेयानि varia agi च लघूनि च । यः प्रयच्छति देवेशे सोऽदमेधफलं लभेत्‌ ॥ कौ गेयानि कौ ग्कारहमितन्तुमयानि ) सरोमाणि च वस्त्राणि यः परयच्छति धर्मवित्‌ हतानि वरवस्ताणि सोऽशरमेधफलं लभेत्‌ 1 रोमाणि द्वलपंडादिरूपाणि । तथया-. च = चोरजानि नवानि च। दत्वा वासंसि mate राजद्यफलं लभेत्‌ ॥ नानाभक्तिविचिर्नोणि खच्छद्च्यादिकम्मनिभ्ितानि । चोर- जानि वल्कजजानि। जराद्मएवासोदानप्रकरणे चयाणाजेषां एथक्‌- श्रतेरत्रापि खतन्तनाणाज्ेव दानमिति सागरः |

4 १ A भवेद्र्तम्‌ ।

aaa: श्रुतिं कर्णाभिर फ विशेषः | तया - $ | कर्णाभरणदानेन भवेच्छतिधरो नरः | |

छत्यर्नाकरः।

ys aur श्रनुक्यान्यपि fare वासांस्याभरणानि च । दलेवं देवदेवाय बद्किष्टोमफलं लभेत्‌ ।

श्राभरणानि welts | तथा-- यज्ञोपवोतदानेन ब्रद्मदानफलं लभेत्‌ । तथा-- दत्वा प्रतिखरान्‌ मुख्यान्‌ न श्तेरभिग्दयते । प्रतिसरः पड्वादिरचितद्धत सुख्यसुकछष्टम्‌ | \ तथा- नरः खव्दानेन सर्वान्‌ कामान्‌ गमसुते । ` तदा-- रूप्यदो रूपमाभ्रोति विगेषाद्ुवि दुक्ञेभम्‌ | रन्दानेन लोकेऽस्मिन्‌ प्रामाप्यमुपगच्छति ॥

ole प्रामाण्ये सत्यवचनता | तया-- 4 मद्धाभरणएदानेन राजद्यफल लभेत्‌ | agiacd fatierfe । तया

कुणेपूरप्रदानेन श्रुतिं विन्दति सव्वैतः | सब्वैशास्लश्रवएमिति सागरः |

श्रश्वनेधमवाभ्नोति shims विन्दति ॥

a

अनुक्तानि aarfu उक्तविपरोतजातौयानि वम्मेनेचादोनि

3 क्रव्यरनाकरः।

तथा- चैवेयकाकि दत्वा च सर्व॑ास्ताथविद्धबेत्‌ ' aay वश्र गास्तस्य भवन्ति दिजपुङ्गवाः । अियमाप्रोति परमां राज्यञ्च विन्दति ॥ तथा-- केयूरदानाद्भवति गचपत्त्यङ्करः । तथा ` हस्ताङ्करौ यदानेन परं मौभाग्यमाभ्रुयात्‌ । हस्ताङ्करौयकं हस्ता ङ्गलो परिधानयोग्य सुद्धिकादि | तथा-

तथवाङ्गद दानेन राजा भवति लले | तथा- श्रोणौष्प्रदानेन मदो सागरमेखलाम्‌ | प्रशास्ति faeafast ara कार्य्या विचारणा ॥ श्रोणौद्तं काञ्चौदाम | तथाभरणदानेन स्यानं aia विन्दति | तथा-- "पाद्‌ ङ्गलोयदानेन गुद्यकानां पतिभवेत्‌ | wages चरणाङ्गुक्लिपरिधानयोग्धाङ्गुलिका | तथा- यथादेशं यथाकालं राजलिङ्गं सुरालये । ` द्वा भवति राजेव नाच कार्य्या विचारणा । राजलिङ्गं कचचामरादि | तथा- पादुकानां प्रदानेन गतिमा्नोत्यनुत्तमाम्‌ | उपानदप्रदानेन विमानमधिरोहति ॥ यथेष्टे तेन लोकेषु विचरत्यमरप्रमुः |

१९ AD wagers)

HALATRE: | ase

तथा- गोदानफलमा्नोति तथा पादयप्रदो नरः | पाद्यं पादप्रचालणायं जलम्‌. | तथा-- नरस्वाचमनोयस्य दानाद्धवति निग्मेलः | तया- सखखलेषप्रदानेन परं रूपमवाभ्रयात्‌ | सुष्वलेपः सुखद्ेतुरङ्गरागः गओतक्घङकुमलेप-मो्चन्दन- लेपादिः। तया-- गन्धतेलानि दिव्यानि सगन्पौनि प्ररचोनि = | केश्रवाय नरो दत्वा गन्धर्वैः सदह मोदते ॥ दिवयान्यक्लष्टानि शचौ न्यपनो ता गरपचिसम्बन्धानि | तथा-- राजा भवति लोकेऽस्तिन्‌ कचं दत्वा दिजोत्तमः । नाभ्रोति रिपुजं दुःख सयाम रिपुजिद्धवेत्‌ ॥ तथा- तालदन्तप्रदानेन निदत्त प्राग्रुयात्‌ पराम्‌ | तथा चामरदानेन ware भवति wae ॥ तथा-- लोकेषु ध्वजश्धतस्य विष्णोदत्वा तथा ध्वजम्‌ । शक्रलोकमवाभ्नोति बह्नन्दगणान्ेरः | ध्वजश्चामर-दपण-पताकाद्यजितो दण्डः, चि्ृदण्ड दति प्रसिद्धः! तथा-- पताकाञ्च wat दत्वा तथा केश्रववेश्वनि | वायुलोकमवाप्नोति बह्वन्यब्दगणानि तु ॥ दोधूयते तथा स तु वायुना केशवालये ¦

3 ॥

तथा तथाऽस्य सकलं दे हात्पापं प्रणश्यति ॥ यथा यथाच सा शोभां करोति चिदग्ालये।

तथा तथा स ana महितस्त विराजते ॥ पताकां ये प्रयच्छन्ति कूटागारे मनोहराम्‌ | संत्यज्य सकलं पापं वायुलोकं ब्रजन्ति ते ॥

युक्त पौतपताकाभिनिवेद्य गरुडष्वजम्‌ | केशवाय दिजश्रेष्ठाः शक्रलोके महोयते ॥ गरुडध्वजं गरुड्चिद्धितं ष्वजम्‌ । तया--

युक्त नोलपताकाभिस्तालं cay, दिजोत्तमाः | यस्माक्लोकात्‌ प्रिभरष्टो विरोगसू्भिजायते ॥ तालं तालदचाकार ष्वजम्‌ । नीलपताकाभिस्ति्धभिः ,

तया- र्णः श्ेतपताकाभिमेकरं यः प्रयच्छति । राजा भवति master Wat लोकान्‌ प्रचेतसः ॥ प्रकर णाकर शर्टोऽज मकराकतिष्वजपरः | युक्तं रक्तपताकाभिदेत्वा छव्यमनुत्तमम्‌ | ५ ॥ watt समवृनोति तथा पापच्यं नरः ॥ ` । Rafa wae) छच्ययुक्रध्वजपरः ॥ मकर-व्यौ च aafafiat । wat हरिणः, कलिङ्गस इरिणविश्रेषं ब्धमाह । तथा च तेनोक्तं वणेतोऽयं नोलो खोटकम्रमाणः ककंग्रजिङ्ृप््गसेति । +

स्यरन्नाकरः।

तथा- भिविकां ये प्रयच्छन्ति ते प्रयान्यमरावतौम्‌ | saat: सय्येलो कस्या राजन्ते, दिवि gear ॥ शिविका Wagan | तया-- गवां लोकमवाप्नोति Gt दत्वा पयखिनौम्‌ | श्रनड़ाहप्रदानेन दग्रसेनुपलं लभेत्‌ ॥ अ्रजाविमद्दिषोष्ाणां तथेवाश्वतरस्य च । aeagfud दानं gama प्रकी न्तितम्‌ ॥ विष्णुधन्नौ त्रोय ब्राह्मणमग््दानकाजादिष्दानेषु यत्‌ फलं तदेव विष्णसम्परदानक तन्त्यश्टदाने सदखगुणितं फलं भवतोत्ययेः। श्रश्वतरो वेसर इति प्रसिद्धः ¦ aa alan लोकमाप्नोति et वस्तं नरोत्तमः; श्रविप्रदाता च तथा ava लोकमश्नुते ॥ अविण्कागः | तथा-- 3¥ ar wen वापि खरं ar यः प्रयच्छति) saat ख समासाद्य यच्ेनदरः षह मोदते ॥

खरोऽश्वतरः |

९ AC जन्तवः। 2 C अजावि-- |

(~ ॥

दासं द्वा खे लोके नाकभ्रष्टो ऽभिजायते | दामों दला तथा विप्रा ara कार्यां विचारणा ॥ :

गणिकां ये प्रयच्छन्ति नृत्यगौततिशारदाम्‌ |

सब्वेदुःखविनिशवक्तास्त प्रयान्यमरावतोम्‌ |

नृत्यं दत्त्वा तथाप्नोति रुद्रलोकमसंग्रयम्‌ ॥

पर्णो यप्रदानेन शक्रलोके मदोयते | gat Wag wast: गन्धैः सह मोदते ॥ ara zat तथा विप्राः शक्रलोके महोयते |

वाद्यानामपि देवस्य तन्त्ौवाद्य सद्‌ाप्रियम्‌ ॥

एतेन वाद्यान्तरापेच्या तन्त्रो वाद्यदानेऽधिकफलम्‌ | तया- 2 दुन्दुभिं ये प्रयच्छन्ति कौन्तिमन्लो भवन्ति ते । gaia aa) तचा- ` दत्वा धान्यानि बौोजानि शस्यानि विविधानि च। पक्षाणि च्‌ तान्येव matey: पुनः ॥ ; धान्धानि कलमादौनि। बोजानि श्राककुश्नाण्डादौनां शस्यानि धान्येतरयवादौनि ।\ यक्‌ weed wea) रूपकाणि + eu दूति पञ्चिमदेगओे प्रसिद्धानोति arac: |

RATATAT | NS

तया-- दला शाकानि रम्याणि विश्रोकस्वभिजःयते | दत्वा च व्य्ञनाथाय. तथोपकरणानि च ॥ रम्याणि श्रादलानि कौटादिवेधरदितानि खादूनि च व्यन्ननोपकरणानि एतग्रकंरासेन्धवादौनि | तथा qed तथा द्वा यामस्टाधिपतिभेबेत्‌ | फलटच्तं तथा दत्वा नगराधिपतिभेवेत्‌ ॥ पुष्य-फलट्ौ पुष्य फलाधेटाविति सागरः । युच्पितफलित- टचा वित्यन्ये । कङ्कतस्य प्रदानेन विरोगस््रभिजायते | तया-- वृ्प्रसाधनं दत्वा सुखमत्यन्तमश्रुते | कृच्च प्रसाधनं पश्रमरसाधनाथें द्रवयम्‌ | वि्मापनौयं यत्‌ किञ्चित्‌ cesar सखौ भवेत्‌ | विस्मापनौोयमाश्चयजनकम्‌ | दति विष्णवे दानानि | श्रथ दुर्गायाः | भविश्यपुराणे- अश्षसारमयं war नानादौ पसमन्वितम्‌ | Awad ages दुर्गायाः पुरतो नृप ॥

98

ह छत्यरल्नाकरः |

दत्वा कल्पायुतं खाय दुर्गालोके महोयते । पुनरेत्य नरो वौर राजराजो भवेन्नरः ॥ श्रश्षसारमयं लौहघटितम्‌ | saint खच्छं द्‌ पंणं मणिग्वषितम्‌ | पय्यन्त शो भितं कत्वा नानामाल्यो पलेपनेः ॥ दुर्गायाः पुरतः war शरद्धया परयान्वितः | राजद्धयफलं प्राप्य दंसलोके महोयते ॥ स श्रादित्यः।

सम््रसारितदेहो यो दण्डवत्‌ पतितो भुवि । चण्डिकाषुरतो वौर स याति परमां गत्तिम्‌ ॥ सन्वेयज्ञोपवासेषु तौवेदिषु यत्फलम्‌ | तत्फलं लभते वोर प्रणम्य भरमा, सतम्‌ ॥ खजं श्वेतपताकाच्ामयवा पञ्चबङ्धिकम्‌ | निषि णौजालसम्बौतं श्ेतकचोपश्नोभितम्‌ ॥ ~ नानाबुंदसन्न्नं महासिंहोपग्नोभितम्‌ | zur देव्ये महावाहो शक्रलोके महोयते ॥ शङ्खङुन्देनटुङा रं राजतं यानसुन्तमम्‌ | समारूढो वसेद्रौर दिव्यं वषशतं दिवि 1 श्वजमालाङ्लं। यख कुर्याद चण्डिकालयम्‌ महाध्वजाष्टकं वापि femg विदिशासु च ॥ ‘a विमानमरहसेशच समन्तादुपशोभितम्‌ |

१ AB सुविमान--

क्रत्यर्न्ाकरः।

कल्पानान्च श्रतं सायं दुर्गालोके age? ॥ शङ्खण्ुन्देन्टुसद्धा शं प्रनालमणिन्डिषितम्‌ | मणिदिष्डमयं कतं दुर्गाया यः प्रयच्छति ॥ a sau विचित्रेण किङ्धिणोजालमालिना | धाय्यैमाणेन श्रिरसा हरलोके महोयते ॥ विमानवरसंघातिरादढ़तः सततं नुप । श्रष्यरोगणगन्धर्निः सेव्यमानः समन्ततः ॥ चण्डिकायतने TA घण्टानां यः कदम्बकम्‌ | gals प््खलायुकतं ware’ serene ॥ मयूरपचसंटत्तं स गच्छति सुरालयम्‌ | विमानवरमारूढो घण्टा-चामरण्षितः ॥ मेरौ sey मुरजा तिभिला पटादिकम्‌ | तिमिला वाद्यविग्रेषः । ` Tura शताङ्गं यो देये aa’ प्रयच्छति | स गच्छति महावाहो aa देवौ व्यवसिता ॥ विमानवंओेबेह्धभिर्बा्रतः सततं नृप । कल्पायुतं शतं सायं दुर्गायाऽनुचरो भवेत ॥ पुनरेत्य भुवं वौर राजा भवति धाभ्मिंकः) कला हेममयं शलं हेमपाचादिषु स्थितम्‌ ॥ षुष्यमालापरिकिक्तं विमानवरशोभितम्‌ | relat ठु ब्रजेदौर चण्डिकायतनं परम्‌ ॥

१ D नानानाग--। २ Daz)

५८७

ह

HAAG He |

धारयेच्छिरमा पाचं नानावाद्यगणेटेतः | कुर्य्यात्‌ प्रदक्चिणञ्चापि प्रणम्य शिरमा शिवाम्‌ ॥ विन्यसेद्धिधिवद्यौर दुर्गायाः पुरतो नृप ।

य एवं विन्यसेद्रोर चिश्यूलं विधिवन्नरः ॥

म गच्छनि परं खानं यच Faye: | शङ्खखम्तिकपुण्याध्यसवि श्रोभां नराधिप ॥ त्वा वषकपिष्टा्चेखचण्डिकायतने नृप | समार्य विमानास्यं नानारन्नोपग्नोभितम्‌ ॥ मोदते दिवि गन्धर्वैः तयाचा्यरमां गरेः ¦ दुरगापूजोपकरणं ewe यदि वा as ॥ var वित्तानुसारेण रुद्रलोके महो यते ॥ चण्डिकायतने यस्तु श्रद्धया परयाऽनितः | बापौ-क्रूप-तड़ागच्च दौधिकां यश्च कारयेत्‌ ॥ a कुलानां गतं ard तारयिला भवाणंवात्‌ | चण्ड्किपुरमासाद्य मोदते चण्डिकानुगः ॥ 4 यावन्नोपेति मरणं यावन्नाक्रमति जरा | यावननद्धियवेकच्यं तावत्‌ पूजय चण्डिकाम्‌ ॥ चण्डिकाश्चेनतुच्योऽस्ति wat नान्यो नराधिप | इत्यं विज्ञाय aaa पूजयेत्‌ सव्वैमङ्गलाम्‌ ॥ `

` मत्या a wai! देवौ शिवां शान्तां चिश्यलिनोम्‌ |

इह लोके भियं प्राय ते यान्ति परमं पदम्‌ ॥ चण्डिकां पूजयिता तु प्रष्टनान्तरात्मना |

HALAIAL | YS

watefagat war ददं स्तो चसु दौ रयेत्‌ ॥ zat शिवां ्रान्तिकरौं ब्रह्माणँ age: प्रियाम्‌ । सन्वैलोकप्रणेचोश्च प्रणमामि सदाशिवाम्‌ ॥ मङ्गलां शोभनां शरद्धां निष्कलां परमां कलाम्‌ | विश्वेश्वरीं विश्वमातां चण्डिकां प्रणमाम्यहम्‌ ॥ सव्वैदेवमयों देवौ सव्वेरोगभयापहाम्‌ | agufawafaat प्रणमामि सद्‌ा उमाम्‌ ॥ विन्ध्यस्थां विन्ध्यनिलया दिवयस्याननिवाभिनौम्‌ | योगिन योगमाताञ्च चण्डिकां प्रणमाम्यहम्‌ ॥ Smaart देवौमैौश्वरोमोशखरप्रियाम्‌ | प्रणतोऽस्मि सद्‌ा emi संमाराणेवतारिणौम्‌ ॥ ददं यः पठते WIS प्ररणयादापि भक्रितः । स मुक्तः waa सोदते sia मह ॥

‘efa galeria |

प्कन्दपुराणे-- सुगन्धाः गोतनाश्चापो रमेदिंयेः ममन्िताः | यः प्रयच्छति विप्रभ्यस्तस्य पुष् फलं wu । विमानं सय्धेसङ्धा शरम्परोगणसेवितम्‌ | सोऽधिरुह्य दिवं याति वरुणस्य सलोकताम्‌ ॥

९ AB gaa पतितः।

33 ५ छत्यरनाकरः। छव्यरनाकरः | Bed

लचासावयुतान्यष्टावुषित्वा देववत्‌ सुखो । # [९ इह MR धनोपेतो भोगवानभिजायते ॥ क्ले ACAI जायते धनधान्यवान्‌ ॥ Sa यः प्रयच्छन्ते सम्बोतं ब्राह्मणाय वे ! असङ्लोणं सुटृत्तिमा चो पजो विनोत्यथः । ; म राच्यस्यानमाभ्नोति खगे प्राप्नोति विज्वरः ॥ तथा- ५ यस्तु 89 प्रयच्छेत निष्यन्नं फलवन्नरः | ` भाजनं यः प्रयच्छेत सदहेमरन्ग्डषितम्‌ | सतु चेऽ Gagan प्राजापत्यं समश्नति ॥ saunas विमाने दिवि मोदते ॥ यस्तु ग्मि प्रयच्छेत ब्राह्मणाय महात्मने | तथा - सव्ैलो कसुस्दौ wat विमानेन सुवर्चसा | राजतं यः प्रयच्छेत विप्रभ्यो भाजनं WAH | वबहन्यन्द सदसराणि चरते कामरूपवान्‌ ॥ a गन्धन्वषुरं प्राप्य उर्वश्या सह मोदते ॥ यदि मानुख्मायाति स नरः कालपय्य॑यात्‌ । तथा-- तस्य कामदुघा लोके महो भवति aaa: ॥ ara यो भाजनं दद्यादाद्यणेभ्यो “विग्रेषतः । तथा-- स भवेद्‌ यक्षराजस्य यच्चो बलसमततितः ॥ || ag वस्तं प्रयच्छेत ब्राह्मणाय महायग्राः | शरासनं यः प्रयच्छतत सम्बौतं ब्राह्मणाय वै | स लोकं प्राण प्रैराजे वर्घकोटिं सुखं वसेत्‌ ॥ a राव्ष्वानमाप्नोति खगे प्राप्नोति विज्वरः-॥ ag शय्यां प्रयच्छेत खास्तो णो नरसत्तमः) तया-- - सतु wet प्रियां feat ast भक्तां wage ॥ Re ay प्रयच्छेत सव्वैकामसष्टद्धिमत्‌ | तथा- a सोके ब्रह्मणः प्रेत्य सन्वेकामे निषेव्यते ॥ ag कन्यां प्रयच्छेत ब्राह्मणाय खलङ्कताम्‌ | बेकोटौः स तचोग्य चतखप्तेन कर्मणा । म गला facta तरै वर्षायुतश्तं वसेत्‌ ॥ । ¶ खहमेधौ wey दाता भोगवां ञ्चैव जायते ॥ o> ze चापि पुनर्नातः संव्वकामसमन्वितः | श्रोषधौयेः प्रयच्छेत धान्यानि च धनानि च । भार्याः प्राप्नोति wary पूजावां ख्ोपजायते ॥ सन्वैकामसुसंयुक्तः सोमलोकं समस्ते ॥ els तया-

तज adawerfe प्त feat पुनर्नरः |

अशं यस्तु प्रयच्छेत Safes सुलक्षणम्‌ ¦

3 AALATAE: |

a तेन कणा दिव्यो wae लोकमद्ुते ॥ तथा--

रथमश्चं गजं दासौ कन्यां weary वा ।

ufag यः प्रयच्छेत स राजा सुवि जायति ॥

विधिना मन्त्रुक्नन तस्य पुष्छफलं महत्‌ |

सन्वैकामद्‌ घा wat धेनुस्तस्योपतिष्ठते ॥ सम्बन्तेः--

नानाविधानि द्रव्याणि धनानि विविधानि च।

आयुष्कामेन देयानि खग मचयमिच्छता ॥

अथ सन्वमासोभयपश्षसा धारणपच्चदशतिथि- द्रव्यविशेषदानानि |

विष्णुधर्मोत्तरे प्रतिर्िद्यय पुष्पाणां दितौयायां तस्य च । दतौयायान्तु Hau चतु कनकम्य च ॥ #: फलानां वे षष्ठया , जानस्य मानवाः | खानस्य स्तानौयतेलामलकादेः | सप्नम्याञ्चाप्यपूपानामष्टम्याञ्च TF च ॥ guise dat वै दशम्यां रजतस्य च । कल्माषः पञिमदेगे कुलत्थ इति प्रसिद्धो नोदिविग्रेष दति

सागरः |

4

HACATAE |

, एकादश्यां सुवणेस्य दाद श्यां वसनस्य च ॥ autem सुगन्धानां शितायास्तद्नन्तरम्‌ |

सुगन्धाश्चन्दनादयः | श्रिता wat |

aay परमान्नस्य पञ्चदश्यां महाफलम्‌ ॥

परमान्नं पायसम्‌ । दानं मदहाफलमिति सन्वै्रानुषङ्गो

बोद्धव्यः .॥ fa महासान्धिवियहिकठक्षुर श्रौकीरेश्वरात्मज AT सान्पिवियहिकटक्कुर मरौ चण्डेश्वर विरचिते त्यरन्नाकरे प्रकौणेकतरङ्गः ॥

॥ रः

अथ वारकत्यानि |

aa भविग्यपुराणे- दितिरूवाच-- ये लादित्यदिने ब्रह्मन्‌ प्रूजयन्ति दिवाकरम्‌ | स्ञानदानादिना तेषां किं फलं aah मे ॥ ब्रह्मोवाच | ये लादित्यदिने ma arg afer मानवाः | सप्तजन्मानि ते प्राप्ताः सम्भवन्ति विरोगिणः 1 ॥| नक्तं gated ये वच मानवास्तं समाश्रिताः | पजपमानाः परं प्रा्मादित्यदृदयं परम्‌ ॥

१ AB जप्यसानाः।

५९२

` ५९४ ऊत्यरत्नाकरः |

आरोग्मिह वे प्राय खय॑लोकं जन्ति ते । उपवाखन्त्‌ व्बैन्ति ये लादित्यदिने सदा ॥ जपन्ति च महाश्वेतां लभन्ते ते यथेश्ितम्‌ | श्रहोराजेण ana चिरात्रनियमेन च ॥ | जपमानो महाश्चेतामौष्पितं लभते फलम्‌ | विशरेषादादित्यदिने, जपमानो गणाधिप | षड्कचरं महाश्वेतां गच्छेदेरो चनं पदम्‌ ॥

आ्आदित्यददयमन्तः--

णिः aa श्रादित्यः- ॐ महाश्चेता ॐ gi BT सः दति मन्तः | षड़चर मन्त्ः-ॐ खखोल्काय नमः इति केचित्‌ | दां छो सः ead: ` तया- यो ई gine भत्वा भानुं aT AAT | = करोति युरुषः ख यात्यमरलोकताम्‌ ॥ इदञ्च तरतमेकदिनखमाणयेव watt प्रमाणाभावात्‌ | योऽब्दमेकं प्रङुर्व्वोत नक्त मम दिने नरः | Fi बरह्मचारो जितक्रोधो ममाद्ेनपरः खग ॥ ‘ae च सामगान्‌ भक्ताञ्च मम वै दिजान्‌ |

पूजयिला ततो ब्रूयात्‌ Raat मे दिवाकरः ॥

२ C dagen च मगान्‌ ।

= तया asa ।

क्व्यरलाकरः |

एवं भक्रिखमायुक्तो मम लोकं स गच्छति | न च मानुग्यकं लोकमभरुवं प्रा्रुयान्नरः° ॥ दत्यादित्यवारे नक्तादित्रतानि |

Ree wary माघे मासि गणाधिप | यो वारः स भवेन्नन्दः सन्बैपापभयापहः ॥ aa am स्मृतं GU शतेन खपनं रवेः । श्रगस्तिकुसुमानोह भानोस्तुष्टिकराणि तु ॥ विलेपनं quay श्रेतचन्दनसुत्तमम्‌ | yas ग॒गगुलुः Bet नैवेद्यं पूपमेव च ॥ दत्वा प्रपञ्च विप्राय ततो भुञ्जत वाग्यतः ॥ परस्थमाचं भवेत्‌ पूपं गोधूमजमनुत्तमम्‌ | यवोद्धवं वा gata ang सर्पिषा युतम्‌ ॥ म्रस्यमाचमिति षोड्श्पलानि | सद्दिरण्छन्तु दातव्यं ब्राह्मण सेतिदासके | भौमे दिययेऽयवा देयं wast पुरतो रवेः ॥ देवन्राह्मणा मगाः, तदितरन्राह्मणा भौमाः | दातव्यो मन्त्रतश्चायं मण्डको ग्राह्य एव च । wer faa वै भक्ता त्रादित्यपरमस्य तु ॥ आदित्यतेजसोत्पन्न राजौ कर विनिर्जितम्‌ | Fae मम faa लं प्रतौच्छाप्रपमुत्तमम्‌ ॥

१ Cand aT |

wee

छ्रत्यरन्नाकरः।

कामदं सुखदं धन्यं पुचदं धनदं तया ।

मदा as@ प्रतौच्छामि awa भास्करप्रियम्‌ |

एतावेव महामन्त्रो दानादाने रविभ्रियौ |

श्रपूषस्य गणग्रेष्ठ Ray नाच संश्रयः ॥

एष नन्दविधिः प्रोक्तो नराणां sae विभो |

अनेन विधिना aq नन्द पूजयते रविम्‌ |

सन्व॑पापविनिषटकतः game aad ॥

न afi न रोगञ्च कुले तस्य मात्मनः |

aga पूजयेद्भानुं न चयः सन्ततेः सदा ॥ तस्येति wu: । >

खब्यैलोकागतप्ञ्चायं राजा भवति wae ॥

बह्धज्ञातिममाय॒क्तः तेजमा दिजसनिभः ॥ जमल रवितुल्यः | ॐ

` नन्दविधिः।

= ¦ aga रोहिण वौर यदा वारेऽस्य वै भवेत्‌ । यात्यमौ सौधा Ax स सौम्यः परिकौन्तितः ॥ qa दानं जपो होमः पिददेवाभिपूजनम्‌ | श्रयं स्यान्न सन्देदस्तस्य वारे महात्मनः ॥ नक्तं समाख्ितो योऽच प्ूजयेद्धास्करं नरः ।

,१ 4 8 प्रायः।

= ~

क््यर्न्ाकरः। yes

याति लोकं स देवस्य भास्करस्य AMAA: Il रक्तोत्पलानि aaa तथा रक्तञ्च चन्दनम्‌ | सुगन्धश्चापि ydtss नैवेद्यं पायसं भुवम्‌ । ब्राह्मणाय च दातव्यं भोक्तव्यं VAT तया ॥ य एवं yaaq सौम्ये चित्रभानुं गवां पतिम्‌ | स विमुक्तस्तु पापेभ्वस्तवाद्रौ कान्तिमवाभ्रुयात्‌ ॥

दति सौम्यविधिः।

3, तया aq i

पञ्चतारं Haga asa गोटषध्वज । वारे तु देवदेवस्य स वारः Gas: स्मृतः ॥

पञ्चतारं रोहिणो हस्ता च ;

उपवासो भवेत्तच ag काय्ये नराधिप | प्रंगनच्चापि पिण्डस्य मध्यमस्य प्रको न्तितम्‌ ॥ aafa कथितो Ae वारत्रतविधौ तव ।

मोपवासस्तु वै amr पूजयेत्तत्र गोपतिम्‌ ॥ धूपमा्यो पारे च दियगन्धसमन्वितः |

शवं पूज्य विवशन्तं तस्यैव पुरतो निशि ॥ wat garaat AT जपन्‌ शेतां महामते | प्रभाति तु ततः खानं BAT दच््ाष्येसुत्तमम्‌ ॥ रक्तचन्दनमब्धिन्रेः करवौरेगेणाधिप | arse aguananan चलो चनम्‌ ॥

3; |

वारन्त्‌ प्रूजयिला तु ततः aig प्रक्पयेत्‌ । \ogfaaiguza दियेभौमिञ्च सुत्रत ॥ ब्राह्मणौ मगो तु तच feat प्रकन्पयेत्‌ |) यस्तु ब्राह्मणा भौमाः प्रकल्प्यान्धकसखदनम्‌(?) ॥ gaied ततः arg पाव्वेणं भास्कर प्रियम्‌ । aig लथ wala तु प्राश्वात्‌ पिण्डन्तु मध्यमम्‌ ॥

पुरतो देवदेवस्य fear मन्त्रेण gaz: | स एष पिण्डो देवेश योऽभोष्टस्तव स्वेदा ॥ wala पश्चतस्तुभ्यं येन मे सन्ततिभेवेत्‌ ।

प्रसाद्‌ान्तव देवेश दति मे भावित मनः॥ <fa समयजितो Sa भास्करः gaat भवेत्‌ । श्रतोऽयं get वारो देवस्य परि कौत्तितः ॥ = aa भास्करस्य दिने उपवासस्तदयथिमदिने श्राद्धं मध्यम- पिष्डप्राशनञ्च । ^ र

दृति पुचरदविधिः॥

दक्विणे लयने यः स्यात्‌ स जयः परिकौन्तितः। SRI नक्तञ्च खानं दानं जपस्तया ॥

a भवेच्छतश्णं र्व भास्कर प्रौ तये कतम्‌ | तस्माल्ञक्रादि AA स स्याच्छतगणो विधिः ॥ दृति जयविधिः |

१{ 1 चिद्कितन्लोकः C षस्तके अधिकः |

छत्यरलाकरः | ५९९

जयन्तो दितयो ज्ञेयो अयने गणनायकं | वारो देवस्य यः wre तच्च पन्यो दिवाकरः ॥ पूजितस्तत्र 2am: सदखग॒णितं फलम्‌ | ददाति 2amea खानद्‌ानादिकश्नेि ॥ तेन पयसा अ arafagraa a! विलेपनं कुङ्कुमञ्च WI भास्कर प्रियम्‌ ॥ धूपक्रिया गुग्गुलुना aaq मोदकाः प्रियाः । इत्यं ary देवेशं Gaigha ततस्तिक्तः ॥ args भोजयेत्‌ पञ्चान्मोदकां स्तिलरष्कुलौः | दृत्यं यः पूजयेद्भानुं भिच्रवारे गणाधिप ॥ सहस्रगुणितं तस्य फलं देवो ददाति a खानदानत्रतादौनासुपंवासस्य वरै विभो ॥

दूति जयन्तविधिः |

marae सक्या प्राजा पत्यकरंयुतः |

म ज्ञयो विजयो नाम सव्वपापभयापहः ॥ प्राजापत्यं रोदिणो |

aa कोटिगुणं a फलं पुण्छस्य aa ।

ददाति भगवान्‌ देवः प्रूजितः स गणाधिपः ॥

खानं दानं जपो होमः पिददेवामिप्रूजनम्‌ |

नक्तं वाप्युपवासञ्च मनयूज्योऽच दिवाकरः ।

सप्नलोकाधिपत्यञ्च प्राप्यते सप्तसभ्चितः ॥

दति विजयविधिः ॥

(६ ॥ || FATAL |

yar तु पायसं Ae रात्रौ खपिति तले । अनेन विधिना aa पूजयेद्‌ वै दिजम्‌ ॥ म gm: FAT गच्छदिनकरालयम्‌ | amizfa aaata डङ्गारवरहेतिनः ॥ इङारवर हेतिनो ब्रह्मणः | दूति रोगदाविधिः॥

रविसंक्रमणे यः स्याद्रवेर्वारो गणाधिप |

स ज्ञेयो इदयं नाम श्रादित्यदइदयम्रियः ॥ aa नक्तं समाश्रित्य देवं wey aaa: 1 गत्वा चायतनं भानोरादित्याभिसुखस्यितः ॥ जपेदादित्यहदयं संस्ययाऽष्टरतं qu: | श्रथवास्तमयं यावत्‌ भास्करं चिन्तयेदधदि ॥ zeae ततो विप्रान्‌ भोजयेच्छक्तितः शिव । Yat तु Waseda ततो wat eeu: ॥ aeifeane wie वारो देवस्य सुत्रत |

क स खोल्प्रियो लोके ख्यातो गोश्रुतिश्धषण ॥

यस्तु पूजयते तस्मिन्‌ पतङ्गं पन्नगप्िय |

योऽत्र सम्पूजयद्धानु भक्तया श्रद्धासमन्वितः |

स कामान्‌ लभते मर््वान्‌ भास्क्र दयेठितान्‌ ॥

दति इदयविधिः ॥ गन्धपुष्यादिभरपेसठ स्तो वेर्नाना विधैस्तथा ॥ \ मोपवासो ange atfequet wh: । पूष्णो वारे यदा ee भवेद भगदेवतम्‌ | जपमानो महहा्रेतां खण्वोल्कमयवापि वा ॥ a fe रोगः प्रोक्तः waders: ॥ `

भगदेवतं waaay) उन्तर फाच्ण॒नोत्येके ।

पूजयेन्नगतामेौ भं तमोनाग्रनमा्एगम्‌ | gafaar दिनकरः weraat ततोऽचयेत्‌ ॥

योऽच पूजयते भानु एभगन्धविकलेपनेः | सन्वैरोगविनिशक्तो याति संजन्ापतिगहम्‌ ॥

संज्ञा पतेः qae ।

श्रकंपचपुटे ना पुष्याप्यकंस्य gaa ।

देवस्य पुरतो राजौ ar समयूजयेदुधः ॥ पूनयित्वा कं पुष्यस्त श्रकंमकं प्रियैः सद्‌ | परा्रयिलाक पुष्यन्तु दला विप्राय दकिणाम्‌ ॥

28

पूजयिता महारेता रविं देवं ततोऽचयेत्‌ । मदाशचेतां प्रतिष्ठाप्य गन्धपुष्पैः सुप्रूजिताम्‌ ॥ तस्या एव पुरः gaiefaare ममाहितः | पूजयिला महाभ्चेतां खणो कंच गहा धिपम्‌ ॥ ब्राह्मणान्‌ वाचयिता च ततो भुक्त वाग्यतः | श्रा दित्ययदयक्तेऽस्िन्‌ वारे fares ॥ यत्क क्रियते पुं awa wad भवेत्‌ ।

3; ॥

स्ञानदानजपादौनां sai गोटषध्वज ॥ श्रनन्तं fe फलं तेषां भवत्यस्मिन्न संशयः |

कतानान्तु गणश्रेष्ठ भास्करस्य वरो यथा .॥

तस्मात्‌ eater काय्यं quay विचच्षणेः |

एकभक्तञ्च नक्तञ्च उपवासमयापि ar |i

a लादित्यदिने gale यान्ति परमं पदम्‌ |

धन्यं ga यश्रस्यञ्च gala कामदं तथा ॥

तस्िन्‌ दानमप्रपस्य गोदानेन समं मतम्‌ |

SSW महावाहो वारा भानोर्महात्मनः ॥

तुष्टिदा: कथितास्वभ्यं सव्वेपापभयापदहाः |

ज्लेकमेषां विधिवद्धारं टषभवाद्न ॥

ततो याति परं लोकं ठषकेतो मेहात्मनः |

१[भद्रकामटादित्याभिसुखा वारा माद्रभानंमाचेषु कथिताः ।

दरति : a नन्दादिरविवारविधिः ॥]

श्रथ सत्तवारव्रतम्‌? | aa पदमपुराणे । पुलस्त्य उवाच । श्रादित्यवारं हस्तेन सवव॑माद्‌ाय भक्तितः | नक्तेन चपयेनता्रत्‌ यावत्‌ सप्नाभिसंस्यया ॥

ततस्तु स्मे प्रं ङुर््याह्ाह्मणभोजनम्‌ |

आदित्य विम्ब सौव gat aaa मानवः ॥

१ 0 [ ] चिद्धितांशः पतितः। i; ९0 सप्नराचत्रतम्‌ |

छद्यरननाकरः |

सितवस्त्रयुगच्छनां कचिकां पादुके तया | उपानदौ च दातव्ये स्वाप्येन्तावभाजने ॥ तेन aaa कत्वा म्या दिजातये | दौपं दद्याच्च विदुषे ब्राह्मणाय विग्रोषतः ॥ एवं कता फलन्तस्य भवेदारोग्यसुत्तमम्‌ | द्रवयसम्पत्‌ सुलप्राकषिरिति पौराणिको क्रिया ॥ श्रविसम्बादिनो चेयं शान्तिपुशप्रदा नृणाम्‌ | ‘aafearg संग्टद्य सोमवार विचक्षणः ॥ ata चपयेदष्टौ सोमवारान्‌ प्रयतः | yaa ब्राह्मणान्‌ भोज्य sare विचचणः ॥ नवमे तु ततः पूं ङुर््याङ्ाद्यणभो जनम्‌ | खेतयुगपं प्रदातव्यं ततः मोमन्त्‌ दापयेत्‌ ॥ Raq श्ेतवस्तरयु्मम्‌ | कां स्यभाजनसंस्यन्त्‌ चो रमम्युरितन्ततः ॥ asses पादुके च तथोपानत्‌समन्ितम्‌ | सम्ङ्गाय दातय ब्राह्मणाय विगरेषतः ॥ MIAH VY चप्येन्नक्तभोजनम्‌ | श्रष्टावेतानि यावच्च ततो ब्राह्मणभोजनम्‌ ॥ अङ्गारकन्त्‌ सौवण स्वापितं ताम्रभाजने । दापचेदराह्मणाचा््ं स्र्णाङ्गाय चेव दि ॥

१ Cafe frag |

चि कद्यरलाक्ररः।

नचचानुक्रमेणेव we वारांम्तु सप्त वे | उपोलेकोत्तर पश्चात्‌ stat दापयेत्‌ ait: ॥ अरध्निकायवश्च gata यथादृष्टविघधानतः | उपोष्येकोत्तरमिति एकमन्तिमसुपो सेत्यन्वयः | एवं war भवेद्‌ यदे तन्निबोध नराधिप ॥ wa aw सौम्यरूपा भवन्ति वामास्तुष्टिमायान्तिं देवताः | तुख्यन्ति नाम पितरप्तपिताः सयदुःखभ्नञ्च श्रवणापन्नाग्रजेति ॥ यदि सोमो रविसुतो भास्करो TET मह । aaa afg तिष्ठन्ति रौद्राः पोडाकरा ग्रहाः ॥ अनेन तमात वं सौम्या मन्ति हि ॥ ` य एवं Bet राजन्‌ सदा भक्रिसमन्वितः | तस्य सानुग्रहा: ख्यं यच्छन्ति विजयं नृप ॥ WAG राङ्क. wens तु विन्यसेत्‌ ।` चलो हानाराधयेद्धोमान्‌ ब्राह्मणेभ्यश्च दापयेत्‌ ॥ waa देयमेतेषां प्रीणनाय वे । सौवणेकाञ्च दातव्याः शान्तिभ्रो विजयेपुभिः ॥ जतान्ते wa एते fe याः daw नृप ।

, दातव्याः परान्तिमिच्छद्धिमेतान्ते डिजभोजनम्‌ ॥ अथाग्रह्मा दकिणान्तु यदाणां प्रोतये तथा । श्रल्पायाचेन राजेन्द्र सर्व्वान्‌ कामानवाभ्रुयात्‌ ॥

दति सप्तवारत्रतानि ॥

4

१ C grasa विनाशमेति | २ D लोद्धानाधारयेत्‌ ।

|

E 1

मन्पुराणे-

छष्णपन्नौँ प्रति दारभ्य उवाच

यद्‌ यदन्यद्भतं मम्यगुपदे च्छास्यदन्ततः | श्रविचारेण सर्व्वाभिरनु्यन्तु तत्‌पुनः ॥ मंसारोत्तरणायालं यत्तु वेद्‌ विदो विदुः

यद्‌ qaife® ee: पुष्यो वाथ पुनवेसुः ॥ भवेत्‌ सव्बौषधिच्ञानं सम्यडनारौ समाचरेत्‌ | तदा पञ्चग्ररस्यापि सन्निधानल्र्मिय्यते ॥ अरयेत्‌ युण्डरोकाकषमनङ्गसयानुकौो तेनै: | कामाय पादौ समयच्य जङ्ग वै मोहकारिणे ॥ ag कन्दपनिधये. करि Whaat नमः | नाभिं सौख्यसमुद्राय रामाय च तथोदरम्‌ ॥ हदयं हदयेशराय स्तनावाह्वादकारिणे |

वामाङ्गः पुण्यचापाय पुष्यवाणाय द्किणम्‌ ॥ १नमोऽनन्ताय वे मौलिं विलोलायेति ages | सर्वात्मने रिरस्तदत्‌ देवदेवस्य प्रूजयेत्‌ ॥

नमः fnara श्रान्ताय पाशाङ्कुग्रधराय च। गदिने पौतवस्ताय शङ्खचक्रधराय च ॥

नमो नारायणायेति कामदेवात्मने नमः ।

नमः mie नमः Wa नमो wa नमः भिये ॥

१ D मानसायेति।

६०४

0 TATHE: |

नमः Ga नमस्तौ नमः सर्वार्थसम्पदे | A एवं सण्यज्य गो विन्दमनङ्गात्मानमोश्वरम्‌ ॥ | गन्धेमव्यिस्तया yarn च रिणा ।

श्रत आहय बेदन्नं ब्राह्मणं वेदपारगम्‌ ॥ ub अद्यङ्गावयवं पूज्य गन्धपु्याचनादिभिः | शलेयतण्डुलपरस्धं टतपात्रण संयुतम्‌ ॥

aw विप्राय सा दद्यान्माघवः परौयतामिति | दृष्टाहारन्तु gala तमेव दिजषन्तमम्‌ ॥ रत्यथे कामदेवोऽयभिति चिन्तेऽवधाय्ये तम्‌ । यद्यदिच्छति fare तन्तत्कर््याद्विला सिनो ॥ सन्वेभावेन चात्मानमपेयेत्‌ सितभाविणौ । एवमादित्यवारे त्रतभेतत्‌ समाचरेत्‌ ॥ al |

=

a May यावन्प्रासास्त्रयोदश्र । ~. | aa चयोदगरे मासि ward तम्य भाविनो ॥ विप्रयो पस्करा wat दद्यादिलचणाम्‌ | सोपधानकविश्रामां श्रास्तोर्णास्तरणां sara ॥ दौपकोपानहकनपादुकासनसंयुताम्‌ | सपनोकमलङ्ुत्य हेमखचाङ्ुलो यकैः ॥ Bare: सकटकैः धरपमाच्ानुलेपनेः | i कामदेवं सपन्ौकं रड्ङुम्भोपरिखितम्‌ ॥

a es १४

१ C काभिनौ।

छत्यरलाकरः।

तास्चपाचासनगतं हेमपाच्रपटान्वितम्‌ |

म कांस्यभाजनोपेतमिचृद ण्डसमन्ितम्‌ ॥ दद्यादनेन मन्त्रेण तथैव गां पयख्िनोम्‌ | यथान्तरं न पश्यामि काम-केश्रवयोः सदा ॥ तथेव सव्वैकामािरस्त॒ विष्णो सदा मम | यथा न कामिनो देददात्‌ प्रयाति तव केशव ॥ तथा ममापि देवेश शरोर wg प्रभो | तथाः च काञ्चनं देवं प्रतिरद्य दिजोत्तमः ॥ कोऽदात्‌ कामोऽदादिति वैदिकं मन्त्रमुच्चरेत्‌ | ततः प्रददिणोत्य विमञ्ये दिजपुङ्गवम्‌ ॥ शय्यासनादिकं aa agua ग्ड नयेत्‌ । ततः प्रति योऽन्योपि tart ग्टहमागतः ॥ सामान्यतः Beart स ममबज्यो भवेत्‌ सद्‌ा । एवं योद्‌ श यावन्माममेक दिजोत्तमम्‌ ॥ तपेये्ते यथाकालं प्रोषितोऽन्यं समाहरेत्‌ | तदनुज्ञया रूपवन्तं यावदस्यागमो भवेत्‌ ॥ aaa यथाविष्नं ‘waa गभंद्ूतकम्‌ । देवश्च मानुषं षा स्यादुपरागेण वा ततः ॥ श्श्राचारानष्टपश्चाग्रद्यथाग्रक्तया समाचरेत्‌ | Quad मतो भव्यो वेश्यानामिह स्ैदा ॥

२ म्रूलघुस्तके गभभूतिकरः प्रियं | 2 Deal

१ 41 स्लौकुर |

ee. go जनत्यरलनाकरः |

पुङ्डतेन यत्‌ प्रोक्त दानवोषु पुरा मया | तदिदं avai as भवतौव्वपि युज्यते ॥ मव्वैपापप्रश्नमनमनन्तफलद्‌ायकम्‌ | कल्याणिनौनां कथितं तत्‌ कुरुष्व वराननाः ॥ करोति याऽगरेषमखण्डमेतत्‌ कल्याणिनो माधवलोकसंस्या | सा पूजिता देवगेरगेषै- , रानन्दरता नसुपेति विष्णोः ॥ दति वेश्यादित्यवारानङ्गद्‌ानव्रतम्‌ ॥ तथा नन्दिकेश्वर उवाच 1 ay विश्वात्मनो धाम परं ब्रह्म सनातनम्‌ | खर््याचिच्द्ररूपेण तत्‌चिधा जगति स्थितम्‌ | तस्मादादित्यवारेण सदा नक्ताशनो भवेत्‌ | aa saa संयुक्तमा दित्यस्य च वाख्रम्‌ ॥ ` तदा शनिदिने कुर्य्यादि कभक्तं विमत्छरः | - नक्तमादित्यवारेण भोजयिता दिजोत्तमान्‌ ॥ Sa रक्रचन्दनपद्धजम्‌ | ४. विलिख्य विन्यसेत्‌ gai नमस्कारेण yaa: ॥ दिवाकरन्तथाभरिये विवदन्तमतःपरम्‌ | arg नेच्छते तददरणं पिमे दले ॥ मडेन्द्रमनिले तददादित्यञ्च तथोत्तरे | शन्तमो शरानभागे तु नमस्कारेण विन्यसेत्‌ ॥

3 ॥

कर्णिका पून्वपत्रे तु eae तुरगान्‌ न्यसेत्‌ | दकि यमनामानं, anne पञ्चिमे दले ॥ उन्तरे तु रविं देवं किकायान्त्‌ भास्करम्‌ | रक्तपुष्पोदकेनाधे सतिलारुणएचन्दनम ॥ तिन्‌ न्यसेन्तदा दद्यादिमं मन्त्सुदौरयेत्‌ | कालात्मा सव्वै्ठतात्मा वेदात्मा विश्वतोमुखः ॥ यस्मादग्नोन्दुरूपस्वमतः पादि प्रभाकर | ्रभ्निमोडे नमम्भ्यं दषेलोजं च भास्कर ॥ agate वरद नमस्ते ज्योतिषाम्पतेि | aq दत्वा fageny निभि तैलविवजितम्‌ ॥ भुज्ञोत aqua च काञ्चनं कमलोत्तमम्‌ | पुरुषश्च यथा गशक्या कारयेद्विशुजन्तया ॥

सुव्श्रङ्गोः कपिलां. यथाष्यों

eG: खुरः कांस्यदोहां सवस्ताम्‌ |

पणं डस्योपरि area

विधाय "पदम पुरुषश्च दयात्‌ ॥

समन्य रकताम्बरमाच्यधूपे

जश्च रक्ेरयवा पिशङ्गः |

श्र्यङ्गखूपाय जितेन्द्रियाय कुटुम्निने देयमनुद्धताय ॥

99

gee

॥ = ॥ ६९१

` ६१० छत्यशनाकरः |

नमो नमः पापविनाग्रनाय 7|९ विश्वात्मने सप्नतुरङ्गमाय | सामम्यजर्धामनिे विधाञे भवास्िपोताय जगत्‌मवितरे ॥ इत्यनेन विधिना समाचरे- ठन्दभेकमिह यस्तु मानवः | खोऽधिरोहति विनष्टकल्यषः विष्णुधकौत्तरे-

waa धूतचामरावलिः ॥ व्याधिनाशकदानानुदन्तौ | शरोरागदनाश्राय सततं सय्यैवासरे |

गडाज्यलवणोपेतं सदहदिरण्छं दिजातये ॥ दथादप्ूपं was प्रौ णये दिवाकरम्‌ |

अथ वारदानम्‌ |

॥ 1 चनः: आदिल्यवारे विप्राय afece सदैव a) यः प्रयच्छत्य पापस्तु तस्य तुब्यति वे यमः ॥

क्ौरंच्यमवाप्य श्पतिः शोकदुःखभयरोगवन्नितः | दौपसक्नकपतिः पुनः पुन `

प्ेषोमून्तिरमितोजमा युतः ॥ \ |+ श्रारोग्यनेतेनाप्रोति कामं वा मनसेष्ठितम्‌ ॥ याच भनतरुदेवतापरा खलवणाच्छगुडोपेतमपूूपं खष्यवासरे | aay दिननक्रमाचरेत्‌ । हः ॥ afeca नरो दत्वा न रोगस भिश्वयते ॥ साऽपि लोकममरेगरपूरजिता तथा-

एवम्बिध्चेन्दुदिने दत्व सौभाग्यमाभ्रुयात्‌ | एवं विधं परव्वीक्रमपूपम्‌ ॥

याति नारद रवेन संश्रयः 1)" दत्यादित्यवारनक्रत्रतानि ॥ तया- J ` eat दिवसे चान्द्रे ानमश्यङ्गपूव्वैकम्‌ | [व यः प्रयच्छति विप्राय सोऽपि रोगेरविंसुच्यते ॥

+4 तथा- काषटदानाद्‌ भौमदिने गचुनाश्रमवाभ्मुयात्‌ |

Hs छ्यरनाकरः |

१[बौे क्रौडनकानाञ्च दानं बालेषु wae ।

< क्रीडनकानां बालक्रोड़नोवितकन्दुकादौनाम्‌, 34 वटुग्यो द्‌ानम्‌।

तथा- may शौ रिदिकसे दला जौ वितमाभ्रुयात्‌ ] । may ्रभ्यङ्गाथं तेलष्टतादि | श्रनैश्चरदिने दला तलं विप्राय शक्तितः | नित्यमेव महाभाग रोगनाग्रमवाभ्रुयात्‌ ॥

>

दूति महासान्िविपदहिकःक्कर रौ वोर शवरात्मजमदहासाभ्धि- विग्रिकठक्कुर श्रौ चण्डेश्वरविरचिते रत्यरनाकरे f वारत्रतादितरङ्गः ॥. i

,ABL 1 चिद्छितांश्टः पतितः।

(| \ ERR

अथ संकान्तिनिरैयः |

तच देवौपुराणे- डादगैव समाख्याताः समाः संक्रान्तिकरपनाः । wae ar ठ्‌ बोद्धव्या एकेकेव यया ZT ॥ मलमासा धिक्येपि संक्रान्तयो नाधिकाः। किन्तु दादगेबेतयेव- कारेण दशितम्‌ । समाः संक्रान्तितेन तुल्यफला: | मन्दा मन्दाकिनी ध्वां्ौ घोरा चेव मदोदरौ | राचसौ भिभिता चेव संक्रान्तिः सप्तधा नृप ॥ मन्दा yay विज्ञेया wet मन्दाकिनौ तथा | fea wiat विजानोयादुये घोरा प्रकौत्तिता ॥ भरुवाि स्थिराणि चोषयुत्तराणि रोहिण च। gia Fears राधा रेवतो खगभीर्षाणि । चिप्रा लघवः, दस्ताऽ्िनो TET | खगाः पूर्व्वा्यं भरणो मघा च । चरमेोदरो Fa ररे esq Tae | fafaat चेह विज्ञेया fataadg संक्रमे ॥ चराः पुनवेसु-अवणा-घधनिष्टा-खातो -ग्रतजिषाः। कररास्तिगा सते च qersteriagt: | fafias कत्तिका विशाखा च। चिचतुः पश्चसप्राष्ट नव ददश एव च | क्रमेण घटिका द्येतासत्‌पु्यं पारमार्थिकम्‌ ॥ क्रेरेति मन्दा दिसप्तसकरान्तिषु asda चिचतुःपश्चादिनाद्य

९ 0 freer!

E छत्यरल्लाकरः |

खष्छसकरान्तिकालोन-वरोर्धाराद्यनुष्टानजन्यं gue agat rai: | वसोर्धारा ठु देवौपुराण एवोक्ता । श्रतौतानागतो भोगो नाद्यः Gem रताः | सान्निष्यन्तु भवेत्तच ग्रहाणां संक्रमे रवेः ॥ व्यवहारो भवे्नोके चन्दर खय्योपलक्तितः, | काले विकलते सन्दे ब्रह्माद्यं सचराचरम्‌ ॥ युणष्यपापविभागेन कामं देवौ प्रयच्छति | एकधापि छृतं तस्मिन्‌ कोटि-को टिाणं भवेत्‌ ॥ धर्ादिवहंते wre राज्य पु्रखखाद्‌यः | अरधशोज्ाधिश्ोकादि विषुवायनमन्निधौ ॥ fagay च aad दृत्तं भवति चाक्षयम्‌ | एवं विष्णुपदे चेव षडशौ तिसुखेषु च ॥ चटिका एव पुष्हेतुलात्‌ ger भोगो भोग्यस्तेनातौताना- गतरूप रविभोग्यपश्च द शनाद्यः दाद्शसक्रान्ति-साधारणपुश्ववेला षोडश्रादियवच्छदेन तात्पय्येम्‌ | शातातपः a श्र्व्वाक्‌ wien विज्ञेया नाद्यः ware षोड्ग्र । कालः पुष्ोऽकंसंकरान्तौ विदद्धिः परिक ्तितः ॥ । दृत्युभयतः षोड़श्नाडोनां पुण्छलमाद | “तथा जावालोऽपि- सान्ते युश्यकालस्ठ घोड्ग्ोभयतः कलाः , are ।

२ 8 फलम्‌ ।

१ ठ -लक्तिते।

मि

कछत्यरन्ाकरः | ६१९५ एतदभनाच्च देवोपुरणेऽपि पश्चद्नाडोभो गोद्युभयत णव age: | fanaa खभावाच्यवते । देवी gat तथा च सरक्रान्छुपक्रम एव देवो पुराणम्‌ | '्समाऽयनतु-मास-पक्ताहादि क्रमेण त्‌ । स्युलख्सविभागेन देवो सव्वेगता विभो ॥ विषुवे तुलागमने नेषगमने चायने मकरगमने ककंटा-

गमने च तत्छन्निधो | विष्णुपदौषडग्रौ तिद्रूपसुक् ज्योतिःशास्त्रे यथा-- धनुभिधुनकन्यासु मोने च षडग्रोतयः | दृषटधचिककुसमेषु fis -विष्णपदौ स्पृता ॥ पुनदेवो पुराणम्‌-- रश्रयनेषु विकल्पोऽयं स्तन्मे निगदतः प्रण॒ | यावदिंशकला भुक्ता तत्पुषठनतृत्तरायणे ॥ faim भास्करे दृष्टे दिनान्ते दक्षिणायने | sax विंश्रतिदण्ड पुण्षलसुत्तरायणे | दकिणायने तु दिनान्तपय्यन्तं संक्रान्तौ पुश्वमिल्यक्म्‌ | तच्च श्ड्प्रोतिमुखे चेव ac च विषुवदरये | भविय्यत्ययने quanta चोत्तरायणे ॥ दूति वचनपर््यालो चनया उत्तरायणे संक्रान्धनन्तरं द चिणायने

१९ 1 समायनर्तुर्मासः पक्तोऽदख क्रमेण तु ॥ २ AC waa बिषुवे कल्पः | ३ 0 gat वचनमिदं नास्ति ।

= छत्यरन्नाकरः |

` .संकरान्तिपूव्यैखमयो Fae: । wa उत्तरायण zfeuras षड्ोति सुखानां संक्रान्तो नासुभयवेल guia रातिसंक्रमणे- ऽनाकाङ्कितलाच्च षोडश्नोभयतः कल्ला दरति दिनविष्णपदोमाच- यरम्‌ । एवं पञ्चद शना पुष्या तिश्योऽपि तथा । तदेवं दिवा- संक्वान्तिषु सर्व्वासु वयवस्ा न्ता | राजिरंक्रमणे देवोपुराणम्‌ | मानाद्धं भाखरे GAT wT । खनं दभयोनंयमतिरेके परेऽद्नि ॥ arg दिवाद्धै भाखकरे निरग्रके देयम्‌ योन्यं zag अतिरेके श्रद्धेराजातिरेके | ५ तथाचायमथेः- अद्धा चाभ्यन्तर संक्रान्तौ परन्वेदिनादध पुं ्र्धे- राजोपरि deat gacfearg सन्या धरा चसंकरमणे पूर्ववापर- = |= ॥ एतच्च तिचिपाथेक्ये । , अदि त्‌ पूर्वदिने संकमणबेलायां Sa तिचिर्भवति. तथा समणादधखंकमणेऽपि पनवेदिनाद्धमेव gay | र आदौ gel विजानौयार्‌ यद्यमिन्ना तिचिभेवेत्‌ । ॥ Tia वचनात्‌ | नन्वेवं राजरिसक्रमणे दिवैव पु्छलकथनात्‌ | राङद्‌गेन-संक्रान्ति-विवाहात्ययदद्धिषु | खानदानादिकं gaiq निभि काम्यतरतेषु च ॥ दूति देववचनं राजौ संक्रान्तिरुत्यवोघकमनधंकमापद्यत |

९ 4 8 देयम्‌ ।

।;

अ ॥ ६९७

न राचिसज्जिहितदि नभागंकरान्तौ षोडशकला दि रूपविहितसमयेन carta प्व्यवस्थापनान्तदिषयतेनो पपत्तेः । अत्र निभौति पदं निषिद्ध राचसोरूपदिनवेला सहिता चिपरम्‌ | संक्रान्यवच्छिन्नलेन तादृम्बेल्लाया श्रपि पुण्छवस्यर्गयात्‌ | श्रातातपः- संक्रान्तौ यानि दन्तानि दव्यकन्यानि दादढभिः। तानि नित्यं ददात्यकंः पुनजेन्मनि जन्मनि ॥ तथा- श्रयनादौ सदा देयं द्रवयभिषटं रेषु यत्‌ | डौ तिसुखे देव. विमो चन्द्रखव्येयोः ॥ तथा- रविसंक्रमणे पुण्ये न ख्ायाद्यस्ठ॒ मानवः | सप्तनन््न्यसौ रोगौ दरिद्रश्चाभिजायते ॥ तथा देवौपुराणे- wigt वेशेषु विज्ञेया घोरा शद्रे खखप्रदा । महोदरी च चौराणां शौण्डिकानां जयावहा ॥ चाण्डाल पुक्कसानाञ्च ये चान्ये aca fare: । सर्वेषां कारकाराणां भिभरिता तिबद्धिनौ ॥ नृपाः Tafa gate ware च दिजोत्तमाः | aque तथा ar: श्ुद्राशचास्तमये रवौ ॥ पिशाचा प्रदोषे तु श्रद्धेरात तु राचखाः।

३ ¢ व्यापनात्‌।

छल

(3 छत्यरत्नाकरः |

agus wala तु पौद्यन्ते नटनत्तेकाः ॥ उषःकाले तु संक्रान्तौ हस्तिगोखा मिनो जनान्‌ । दन्ति प्र्रजितान्‌ सर्व्वान्‌ सन्ध्याकाले न संश्रयः ॥ एतत्‌ तत्‌्छूलभागस्त॒ मुक्तिकामस्य को्तितः। परमार्थेन aden कथयामि नृपोत्तम ॥ ee नरे सुखासोने यावत्‌ स्यन्दति लोचनम्‌ ¦ तस्य जश्त्तमो भागस्तत्‌ परः परिकोत्तितः ॥ तत्पराच्छतमो भागन्तुटिरित्य भिश्वौयते । qe: सदखभागस्तु यः कालो र विमंक्रमे | तत्काले तु द्रौं त्रैलोक्यं सचराचरम्‌ ॥ aie ते त चेवं स्यात्‌ भवेत्पष्यमतोऽधिकम्‌ | च्च सन्दिग्धसुवाच सुरमत्तम ॥ दानाश्ययनज्यादि विशिष्टं बह्किदहोमतः। वसोर्धारा लभ्येत अन्यथा न कथञ्चन ॥ wa देवेश्वरधर््ाधिकरणिकाः- अद्धरा्ादर्वागूढंच्‌/ रविसंकरान्तौ पू्वौन्तरदिनथोरुत्तर- पवाद अद्धेराचसक्रान्तौ भिन्नतिथाबुभयमद्धे यदि लद्धैरात्र- पच्यन्तमेकैव तिचिस्तदा पूव्वेदिनो राद्धं पुण्यं भवतीति दाद श- ata राजिसंक्रान्तिषु वयवस्या । तदच सन्ध्यासुक्रान्तिव्वपि | ‹ दिनखंकान्तिषु लमरापनविगेषविडितदिनभागाख भविग्यलादि- विधिञुपजौव्य भागः, पठः, मरापनविगेषविदितदिनिभागाख विषुव-

१ © राचिभागः।

५ ॥ eee

इयषड्गनो तिमुखोत्तरायणसंक्रान्तिषु a एवोत्तरदिनभागो दृन्तातौतादिपदेगभ्यः। तस्मात्तेवावच्छेदकलम्राकः | दक्चिणायने तु क्मायोग्यपूव्वैदिनभागप्राप्तौ स॒ एव भविव्य- त्ययने पु्मिति वचनात्‌ gaara Geena: | तदप्राप्तौ तु दिनान्तपचयन्तः कालः ge: | fats भास्करे दृष्ट दृतिवचनात्‌ | श्र समृतिमहाणेवप्रकाग्ररुता - D संक्रान्तेः पुण्यकालस्तु षोड ग्रोभयतः कलाः | दूति. जावालवाक्यम्‌- श्र्व्वाक्‌ षोड़श विज्ञेयाः नाद्यः पञ्चाच्च षोडग्र | कालः पुष्ोऽकंसकरान्तेप्विंदद्धिः परिकौत्तितः ॥ दति श्रातातपवाक्ःश्च-- सव्पैदिनसंक्रान्ति विषयतया व्यवस्थाप्य सक्रान्तिषु पुणष्यकालयोः aifanewaseat नियमितः | श्रग्रुतसमय विशेषेषु विष्णुपदौ- माचविषयता च । यद्येवं विवकितं स्यात्तदा fade जावालो विष्णपद्या- मित्येवं gaa | aan wera किमित्यवाचक ्रयोच्छामह दति न्यायात्‌ । एतेनैकमूलतया गश तातपोपि समन्वितः स्यादि- quae निरस्ता । षड्श्नौ तिञुखेऽतोते aa च विषुवदये । भवित्ययने पुष्छमतोते चोत्तरायणे ॥

"किच" ए संक्रान्तौ |

= छत्यरलाकरः |

दरति वाक्यं राचिस्क्रान्तिविषयतया अवश्यापितम्‌ |

तथा दिवासक्रान्तिषु सर्व्वासु पूर्व्वापरभागाभ्ां दाचिंश्रदेव दण्डः Tuas दतयुक्म्‌ |

राजिसक्रान्तौ च पूर््वापरदिनोत्तरभागयोः केवलयोभिंलित- योश्च पुण्यकाल दूति दितम्‌ | एवं सन्ध्यासक्रान्तावपि तापि षड््ौ तिङुखविषुवदयोत्तरायणपू र दिनपूर्ववादधै दकिणायने तु पूनवैदिनोत्तरा्धं विष्णुप्यान्तभया मिति निकृष्टम्‌ |

तदेतदपेश्लम्‌ । तथा fe—

alate भास्करे युष्म प्रं गब्वैरोदले |

इत्यादिवाक्यानां Ge राचिविषयले भवित्ययने पुण्छ- भित्यादेदिनादिविगरेषान्नेखिनः मामान्यविभरषन्यायविषयलं को वारयिता | =

तथा च राचिसक्रान्तौ यावद्राचनिकमादायेवानुष्ठानपरत- नि्वांहेन तदतिरिक्तविशेषापेचा अतः षड््रोतिसुख दत्यादि- वाक्यं दिनरंक्रान्तिविषयमेव |

इत्यञ्च षड्ग्नोत्यादेः समय विगेषावरद्धतया प्रतोतौ निरा- कांचले “ अन्वक्‌ घोङ्फ विज्ञेया "इत्येतस्य ममथविगेषसाकांचस्य पारिगेादश्ुतसमय विशेषत दाका च विपदौ मा च विषयतेवो चिता ।

saya राचिशंकान्तिविषयते तत्‌पुष्छका लान्यमवगम्य तदि- ओेषतथान्वयो व्यवहितः, दिनसक्रान्तिषु भविग्यलादेः साच्ादन्वय इति तत्परतलनेव युक्तमन्यथा वेषम्बापततः |

तद्िषयले विष्णुपदयामित्येव तरुयादिल्युपालम्भो निर्बोज एव ।

a 4 1 ; ६२९

पदाद्या सामान्यविगेषन्यायाद्वा विगरेषलाभस्य ययत्पत्तिसिद्धलात्‌ |

एवश्च षड्श्न तिसुखेऽतोते इत्यादे विेष विषयस्यितावर्व्वाक्‌ Sign नाद्य इत्येतस्य सामान्यास्तस्य सामान्यविगरेषन्यायाद्धिन्न- विषयलख्ितौ विष्णुपदेवासङ्ध विषया दति न्यायरन्नो लिखति a!

य्त्‌ | अयनेषु विकरपोऽयमित्यादिना प्रतिपादनौयो- ्रायणदक्लिणयनयोरवण्यं. दिनसम्बस्ितया विवचितलान्त- ततन्तसयाश्रतराजिकलम्यात्रापि षड्गौतिसुख दृत्यादौ सम्भवात्‌ पारिगेष्यात्‌ । षड़भोति सुखे दत्ते दति दिवासक्रान्तिपरभितिं कल्यत रुकारवचनाचेति |

महासानिवियदिकठकरभ्रोवो रे खररात्मज-महासानपि- विगरहिकटद्ुरभरो चण्डेशवर विरचिते छत्यरन्नाकरे संक्रान्तितरङ्गः ॥

१९ C विशेषभावस्य |

च । |

अधामावास्यातरङ्गः' |

he

aa मनुः-

fazana faa विप्रशन्रचयेऽग्रिमान्‌ | पिष्डा न्वाहाय्येवः आदं कुर््यान्मासानुमासिकम्‌ ॥ ।॥ fazan: fasfaeas कमे affaaas बोधनोयक्रमे

अधिका््यैष्वच्छेदकं पिण्डान्वाहाय्येकं पिण्डानामनु wie \ यदेद्‌ तन्तथा एते च पिण्डाः पिदयज्ञोयाः मासानुमाभिकं प्रतिमासोद्धवम्‌ |

पिण्डानां मासिकं आद्धमनवाहाय्ये fagdur: |

तदामिषेण ara प्रशस्तेन विगरेषतः ॥

शस्तेन खड्गमांसादिना ॥ 18 इन्दोगपर्रिशिष्टे कात्यायनः ॥ पिष्डान्ादाय्येकं श्राद्ध चोणे राजनि शस्यते | यदुक्तं यदरस्लेव cid नति wea: | तत्‌ चयापेचया प्रोक्तं चौणे राजनि चेत्यपि । यच्चोक्तं दृश्य मानेऽपि तच्च तुदेग्यपेच्चया | अमावस्यां प्रतौच्ेत तदन्ते वापि निवपेत्‌ ॥ अष्टजेऽगे चतुदश्वाः Sot भवति चन्द्रमाः | marae च पुनः किल भवेदणः ॥

एषा पिष्डान्वाहा्यैकमभिति ग णविधानाय संज्ञा, रभिषेण | ॥ | |

4 ` १९ 0 खमावस्यानिणेयः।

२ AB अभ्रिकाय्यावच्छेदकम्‌ | | द 8 ततः। |

RATATAT: | ERR

आग्रहायण्मावस्या तथा SG या भवेत्‌ | विगेषमाभ्यां ब्रूवते चन्द्रचारविदो जनाः ॥ wat प्रहरेऽवतिष्ठते चलत्थेभागोनकलावशिष्टः | तदन्त एव चषयमेति ae सेवं ज्योतिश्चक्रविदो वदन्ति ॥ सद्धि्रा या sqm श्रमावस्या भवेत्‌ कचित्‌ | खव्ितान्तां विदुः केविदपेष्वमिति चापरे ॥ बद्धेमानाममावस्यां लकघयेद परेऽहनि | यामांस््ोनधिकान्‌ वाऽपि पिट्यन्नस्ततो भवेत्‌ ॥ राजनि चन्द्रे ठतोचांर विधाविभक्तदिनदतो यभागे श्रपराहे दृति araq adem यामः चतुदैणीयामः add चतुय अनुपूरयेत्‌ श्रमावस्या कोयमाणेति सम्बन्धः । यदुक्तं यदहस्त्ेव दत्यादिना-- चन्द्राद्‌ ओेनश्रृतिविरो धमाग्रञ्च परिहारः कृतः भ्रदशभेनस्य प्थयोपलचणलात्‌ । दृश्छमानेऽयेक इति य्गोभि लवचनं तदपौत्यम्ूत

` चतुभो विषयम्‌ | तदन्ते चतु परोगरेषे यदामावस्या आद्धयोग्य-

कालब्यापिनौो न भवति तदा श्रयं पचतः |

इतरथा त्‌ प्रथम एव श्रमावस्याष्सेऽ्र दति यदा भ्रमा वस्ाया श्रष्टमोऽग्रोऽपराहव्यापौ भवल्यपरदिने तदाण्नुरूपस्य चन्द्रमसः सत्वेन चयाभावात्‌ न तच श्राद्धं AMAA |

१ Bead!

exe RATATAT: |

यदाप्यमावस्याया न efgaat far 14 रमावस्याया श्रपराहसम्बन्धः तदापि wafer एव Ig FAA He राजनि शस्यते. दति मनुवचनात्‌ |

आग्रहायण -च्येष्यमावस्ययोस्त॒ ज्यो तिषश्ास्तरानुसारेण चन्द्र गतिवरैलच्ण्यात्‌-

अ्टेऽरे चतुदेश्वाः चौणो भवति चन्द्रमाः |

इत्यादि प्रकारस्यासम्भवादुत्तरदिने एवामावस्याष्टम^ भागेऽपि आद्धमित्यधेः | तदन्त एव श्रमावस्यान्त एवेत्ययंः |

सबिभ्रेति खब्नितां निन्दितां argraet केचिदाडः | उपेद्धमिति चापरे argréaat सतौङव्वेते इति चापरे ।

तदेवं संश्रयं aaa निणंयो वद्धेमानाभित्यादिना, तेन चतुदेशौमिश्रा श्रमावस्या यदा पुब्वेदिनापराह यदा च विहित- भागेनोत्तरापराडसम्बन्धिनौ तया बद्धेमानतियिपक्े उन्तर- दिने aig स्तम्भचलौयमाणएयोदंयोञ्चः wafer एव दति सचेपः । एवश्च “aga wane उत्तरदिवसे आरद्धमिति यदुक्त तज्नाद्रणौवम्‌ । कल्यतस्-पारिजातविरोधात्‌ ॥

fa महामा खिवियदिकठुरभो कोरे रातमज-मा- सान्धिवि्दिकठदकर ग्रो चण्डेशवर विरचिते छत्र ना करे ्रमावस्यातरङ्गः ॥

` ष्क्‌ चक" काका

ey \ ERR

अथ ग्रहणकनिगोयः। aa जावालः- ‘ संक्रान्तेः पुण्यकालस्तु षोड्ग्रोभयतः कला । चन्द्रस्य परागे तु यावद भेनगो चरः ॥ यमः- खानं दानं तपः श्राद्धमनन्त राङ्द भने | राङ्दग्रनद त्तं दि आद्धमाचन्द्रतारकम्‌ | गुणवत्‌ सन्पैकामोयं पिदधणासुपतिष्ठते ॥ देवलः-- राहदगेनसक्रान्तिविवादात्ययदृद्धिषु | सानदानादिकं guifafa काम्यत्रतेषु च ॥ श्ातातपः- ॥ सन्मखेनापि adel arg वे राह्दभेने | aqaing AWE ag गौरिव सौदति ॥ aa राहदर्भनस्य यो भिर्वाकयेनिंमिन्तलबोधनात्‌ कन्यना लाघवेन कत्तं वसमानाधिकरणस्य च तस्यादेयलात्‌ चखानादि- कत्तरुपरागद नं निमित्तं चन्द्रद्योपरागे तु यावदगरेनगोचर दरति पुष्छवेलानियामकवचनाच यावदभेनयोग्य उपरागो वन्तेते तावदगेनानन्तर खानादि क्रियेति अवस्था | कल्यतरूकारस्त-- चन्द्रसूर्यौ परागस्य निमित्तलप्रतिपादनात्‌ ज्ञातस्यैव च निमित्तात्‌ ज्ञानमात्र प्राप्त यावद शेनगोचर दति Tees

9¢

(0 छ्त्यरनाकरः |

इत्या दिवचनाचाचुषन्ञान विषयचयेव निमित्तता age एव ज्ञाने द्नपदश्य सुख्यत्ादिव्याद । श्रत च फलतो न विशेषः |

ad पारिजातनिवन्धे दूषितम्‌-

न तावहृष्ट उपरागो निमित्तं तथा fe चाण्डालादिस्पग्रे ट्व येनैव gee waa fafa स्यादिति तदिष्टापादनमेवेति मन्दम्‌ ॥

पक्चान्तरदूषणं पारिजातोद्धावितं यत्‌ तदनम्धुपगकेनेव निरा- कतम्‌ |

यन्त॒ येन केनापि ge उपरागे अन्यः arife करोत्यलं सामानाधिकरण्छनेति तन्मन्दम्‌ । उक्तयुक्तः ।

विष्णुः चदद्राकेपरागे नास्नौयादसुक्तयोरल्ङ्गतयोटृदा खाता परेऽहनि | \ श्रातातपः-

श्रहोरचन्तु avatar चन्दरय्यैयदो यदा | ‘gf दृष्टा तु yea ara छता विधानतः ॥ सर्वया चन्रमसो लो कानचयान्‌ याति मानवः | धौतपाभ्रा विशद्धात्मा मोदते तच देववत्‌ ॥ waa विषुवे देव चद्रद्ध्ेगे तथां । [~ wana: प्रसुच्यते ॥ ` श्रहोरा चोषितः पू्वैदिने कतोपवाषः ।

नाद्यात्‌ qe पूव्वेमद्ि सायं शभिग्रहात्‌ | ग्रहकाले च नान्नौयात्‌ खालान्नौयाच् सुक्तयोः ॥

छत्यरन्ाकरः | ६२७

ga शशिनि yatta यदि न स्यान्महानिश्ा | खाता दृष्टा at sR ग्रस्तास्तमितयोस्तयोः ॥ महानिशा रात्रेः साद्धपरहरादुपरि" सुह्धन्तेचतुष्टयम्‌ | व्योतिःास्ते- agus BANA तु यदा weaet भवेत्‌ | सायं तच न ysla न तु प्रातरभोजनम्‌ ॥ sata नाग्नौयादित्यादिना विहितमभोजनम्‌ काम्यं सूर्गयाचन्द्रमघो रित्यादिना फलोपस्यितेः ॥ अरहोरात्राभोजनमदग्रेनपक्ते सुक्तदभेनानन्तरं भोजनविधा- नात्‌ | कामनाविरहे q— नाद्यात्‌ Baad पूव्वैमद्धि सायं शशभियदात्‌ | द्त्यादिना व्यवस्था | । एवञ्च सुक्रयोः चनद्रद्ध्यैयोरस्तसमये द ग्रेन विरहेऽपि भोजन- मदुष्टमयमिह षमुदायायैः | कामनावता उपरागपूव्वैदिने gaara: कन्तेव्यः, निष्कामेन तु यस्तास्तदुवयेयहे तु नर भोक्तव्यम्‌ | ब्रह्मपुरारे- नाश्नौयादय तत्काले ग्रस्तयोखन्दष्धव्यैयोः | सुक्रयोख ade: पञ्चात्‌ दुर्य्यात्‌ waft ॥ कुर्य्या दित्यश्रनमिति विपरिणतमनुषन्यते |

९ CO सा््रदरद्योपरि । ९ C सुक्ताद्‌शेनपचचे | > ^ न पद्‌ नास्ति।

अ) छत्यरलन्नाकरः |

तया- , ६ नित्यं दथोरयनयो नित्यं विषुवतोदंयोः 1: चन्द्राकंयो य॑दणयोव्येतो पातेषु WIG ॥ श्रहोराचोषितः सानं राद्धं दानं तथा जपम्‌ ।

यः करोति प्रन्नात्मा तस्य स्यादच्चयञ्च तत्‌ ॥ देवौषुराणे- गोदावरौ Agu we राङ्समन्िते | Ba च UBU we तमोश्ठते महामुने ॥ नम्मेदातोयसस्यरशरात्‌ BAK भवन्ति ते । ये gai सेदिकेयेन we Tara नरा: | guia चावगादन्ते न ते प्ररुतिमानवाः ॥ | समृत्वा श्रतक्रतुफलं दृष्टा गोदानजं फलम्‌ | {4 |. सः mage Var सौ जामों लभेत्‌ ॥ | erat वाजिमखं yu प्राप्रुयाद विचारतः ॥ ५ रविचन्द्रोपरागे तु श्रयने चोत्तरे तथा | 1 एवं गङ्गाऽपि द्रष्टव्या तद्वदेव सरस्वत ॥

शिवादित्यफलं तच्च मण्डले समुदादइतम्‌ । | |

¢ रये मण्डले/ योगे तदपि प्ारयान्नरः ॥ | शिवादित्ययोमष्डले 9 antique तद्राहयतते भ िखव्येयो i

Ses योगे पूजायां प्रा्नोतोत्यर्थः । इति! कन्पतस्‌ः ' | ऊंषरारण्छकेत्रेषु यत्पण्ठं समुदा इतम्‌ | फ भ

4

तद कालमाहाम्याद्‌ परागेऽधिकं भवेत्‌ ॥

रत्यस्लाकरः | ईर

इन्दोगपरिशिष्टे- खधुंन्यमभःखमानि ©: -सर््वाण्ठम्भां मि wae | करूपश्वान्यपि चददराकंयहणे नात ama: ॥ अधिकं यदणमधिकृत्य तन्तन््ासेष्वनुसन्धेयम्‌ |

श्रय ग्रहणस्लानम्‌ |

तच मत्यपुराणे- यस्य राग्रिं समासाद्य भवेद्दणस्षवः | तस्य ara प्रवच्छामि सर्नौषधिविधानवत्‌ ॥ चन्द्रोपरागं सम्मा छता ब्राह्मणभोजनम्‌ | समन्य चतुरो विप्रान्‌ प्रक्गमान्यानुलेपनेः ॥ पूववैमेवो परागस्य समासाद्यौषधादिकम्‌ | स्थापयेचतुरः कुम्भान्‌ ब्राह्मणान्‌ सागरानितिः ॥ गजाश्वरश्यावल्लीकसङ्गमार्‌द्रद गोकुलात्‌ | राजदार प्रदे शाच्च श्टद मानौय निःचिपेत्‌ ॥ पञ्चगव्यञ्च Fay एद्धसुक्ताफलानि च । रोचनां पदम-गङ्खौ च पश्चरतरसमन्ितौ ॥ स्फटिकं. चन्दनं Gd तोर्थैवारि ससरषपम्‌ | गजदन्तं wgye तयेवोगोरगुग्गृलुम्‌ ॥ एतत्‌ स्वै तरिनिःचिण कुभरवयावादयेत्‌ खुरान्‌ । wa समुद्राः सरितः तोर्यानि जलदा नदाः? ॥

१ ए सागरादिति। 2 Been

4 es

छव्यस्नाकरः |

Wan यजमानस्य द्‌ रितच्तयकारकाः | योऽमौ बज्धरो देव श्रादिल्यानां प्रसुमेतः ॥ सदहसखरनयनखन्द्रो ग्रहपौड़ां व्यपोहतु |

यः aware लोकानां wat मद्दिषवादनः ॥ यमञ्चन्रो परागोत्थां यदपोड़ं व्यपोदतु । रच्ोगणाधिपः साचात्‌ प्रलयानलसन्निभः ॥ खङ्गव्ययोऽतिभोमख्च रकःपोड़ां ated | MAINT देवः सद्‌ा मकरवादनः ॥

स जलाधिपतिश्चन्द्रः ग्रहपोडां व्यपोहत्‌ । प्राणरूपेण यो लोकान्‌ याति FTAA: ॥ वायुश्वन्रो परागोत्थां Neways व्यपोहतु । योऽसौ निधिपति्देवः खङ्गश्लगदाधरः ॥ जैलोकये यानि शतानि स्यावराणि चराणि च। रा वि्ववीयुका नि पापं aw ददन्तु वै ॥ एवमामन्द कुमेर भिषिक्रो gaia: | SURRY शक्तमाच्यानुलेपनेः ॥ पूजयेदस्तगोदाने्नादयणा निष्टदेवतान्‌ ।

एतानेव ततो eer विलिख्य कनकाच्ितान्‌ ॥ वस्तपटेऽयवा पत्रे पञ्चरत्रसमन्वितान्‌ | यजमानस्य शिरसि freee festa: ॥ ततोऽतिवादयेदेलासु परागेऽुगामिनोम्‌ | mgs: पूजयिला तु नमस्यननिष्टदेवताम्‌ ॥

|

छत्यरलाकरः |

चन्द्रग्रहे निदत्त तु शतगोदोदमङ्गलः । aaerna तं ue ब्राह्मणाय निवेदयेत्‌ ॥

श्रनेन विधिना ag ग्रस्लानं समाचरेत्‌ |

न तस्य ग्रहपौड़ा स्यात्‌ न च बन्धुजनक्तयः ॥ परमां सिद्धिमाप्नोति युनरादत्तिदुलेभाम्‌ | ययै यदे सूय्येनाम सदा मन्त्रेषु कौ तयेत्‌ ॥ श्रधिकाः पद्मरागाः स्युः कपिलाच्च सुशोभनाम्‌ | प्रयच्छदिन्तसम्यत्तौ चन्द्र र्योपरागयोः ॥

य ददं शररणुयान्नित्यं श्रावयेदापि मानवः | सर्व्वपापविनिसुक्तः शक्रलोके alae ॥

दरति aggre चन्द्रा दित्योपरागे स्ञानविधिः ॥

६३९

|

दति महासान्धिवियददिकटकुर ग्ोवोरेशवरात्मज महा सान्पिियहिकटक्ुर-ग्रौ चण्डेश्रविर चिति छत्यरन्नाकरे ग्रदणतरङ्गः |

35

ददर RATATAT |

aa व्रतादितिथिवेधादि व्यवश्ितिः। तच yates च्ाला निरामिषमेकवारं yar श्रपरदिने तदन्तान्‌ wits खु्वयोदयवेलायां ७ॐ शरयेत्यादिना शतसमयं निर्दिश्य फलसुदिग्य भगवन्‌ qe भगवत्यः सोमादिदेवता उपवासं नक्तमयावितं मया कत्तेव्यमिति संकल््याभिलापरूप-

बरतयहणं दुर्ययात्‌ | । सोमादिदेवताञ्च कथिताः परिभाषायाम्‌ । अरनेकाहसाध्येऽ्य- साने श्रघादौति प्रयोज्यम्‌ | एतच्च ` AYA प्रातरादारं लाला चेव समाहितः | gata देवताभ्यश्च निवेद्य ब्रतमौ चरेत्‌ ॥ इति देवलवाक्यात्‌ ` प्रधानाचयाग्यर्ंत्‌तया ` प्राततरतमाच- रेदिति पय्यैवसितादोङ्धव्यम्‌ | विप्रतिपत्ति परिभाषायां निरा- रता । ्राहारुमुक्रा दत्याहारस्येकत्वविवच्चया पू्वैदिने एकभक्त- लाभः। बह्धषु त्रतिव्वेकभक्ताभिधानात्‌ सामान्यत एव तत्कर्पना- लाघवादाचाराच्च | wa तु

सायमाद्यन्तयोरहोः सायं प्रातश्च मध्यमे | घ्म्योपवासे gata नेव भक्त चतुष्टयम्‌ ॥ इति वचनादुपवासे एकभक्तमिच्छन्ति ॥ अथ त्रतचिन्ता | तच नतश्चान्रायणादौति कल्पतरुकारः |

4

छत्यरतनाकरः | ददद्‌

अन्ये तु SIV कामचारादममापितमात्मनः। शरद्धा az’qa भवति हेतुस्तद्रतमाचचते सन्तः ॥ समयप्रदौपकारः- खकन्तेव्यविषयो नियतः संकल्पो त्रतमिष्यक्तम्‌ । देवेश्वरधर््माधिकारिणएस्तु ब्रतकाण्डपरिपटिततलमेव ब्रतलमिल्युचिरे | wa तु- जातिविग्रेषवान्‌ संकरपस्तविषयकतया at aafaa4s: | ननु दितोयोकतप्रन्तिनिभित्तं aaufafe कथं निय, zai पदायुत्यन्तावपि त्रतपद्‌ाथेस्तत्रैव तद्ध्मेयोग दूति | पूय ad welat यो नाचरेत्‌ काममोहितः | जौवन्‌ भवति चाण्डालो सूतः खा तैव जायते ॥ इत्यस्मादेव वाक्ाद्ोधो त्पन्तेर विरो घान्तयैवा भवाच्च 1 यथा गौस्तथा गवय दृति वाक्याद्यो गोसदृशः स गवयपदवाच्य द़तिवत्‌। सन्पैभोगविवच्निंतः शास्तरनिषिद्धभो गशन्यः | शिष्टाः उपवासे तथा श्राद्धे न खादेद्‌न्तधावनम्‌ | दन्तानां काष्ठसंयोगो दन्ति सप्तङ्लानि वे ॥ श्रनेन काष्टकरणकधावनस्योपवासे निषेधादृन्तघधावनस्य प्रति- प्रसवाद्भक्तमकाषेन दन्तधावनम्‌ |

१ Cael cto

= छ्यरत्नाकरः |

au त्रतादितियिषु पूर्व्वोत्तरगाभिनोषु उभयचर fafea- area दिनाध्यवसायचिन्ता | तत्र afaai— षष्टौसमेता कव्या सप्तमो नाष्टमोयुता |. पतङ्गो पामनायेद षष्टयामाडरूपोषणम्‌ ॥ एकादश्यां seater उपवासं मनौषिणः | श्राराधनाय द्वादश्ां विष्णो्यददियं fafe:’ ॥ पतङ्गो पासनाय भानोराराघधनाय षष्टोसमेता सप्तमो Aer याद्या सघ्नम्युपवासं सप्तमोयुतषषटवां उपोषणमाङ्यैत श्राराधनाय इत्यादिना दृष्टान्तङ्ृलेन श्रपराध्यवसायवणेनं तेनेकादगो दादौ मिश्रा कार्य्या षष्टौभिभ्रा तु प्तमोत्ययः । स्का दश्वामपरदिनवद्भंमानायामवि वाक्यमिदं नियामक- मित्येके । 3. न च दाष्टान्तिके नाष्टमोयुतेति निषेधादुभयतियेरेवा- गमात्‌ इन्त पि तथेव विवक्ेति वाच्यम्‌ | ठ मानाभावात्‌ वाक्यस्योभधव्यवस्यापकलेन दृष्टान्तदार्टान्तिकश्य विवचितवात्‌ ॥ यदाहः- सम्षम्येकादग्वोर्वाचनिकौ व्वस्येति | aaa aq षष्ठो विद्धा सप्तमो gates उन्तरदिने च श्रष्टमोविद्धा एवं द्रम विद्धेकादश्ौ wafer उत्तरदिने waren fas दादौ तच कलतो दृषटान्तदा्टान्तिकभावेन पूर्वापर तिश्योरेतद्‌

२ 7 यदुदितं तथा।

` “कका

छत्यरलाकरः | gan

aaa बोधयति । उभयत्र दिवानेधञ्चात् faafea: । अन्यच तु नेदं वाक्यसुपतिष्ठते cars: | एतनमूलकं एव दग्रभ्येकादभौ विद्धा. गान्धारौ तासुपोषिता। तस्याः Gand नष्टं तस्मात्तां परि वल्जैयेत्‌ ॥ इत्यादि निन्दानुवाद्‌ इत्यपि) तदेवं तियिद्यमाचरमभिधाय मूकायां मृलस्मृतौ संकरपरूपप्रधानत्रतपदा्यानुरोधादेश्च श्पा- लानुगतस्याप्यतिप्रसञ्जनसमाक्रुलले मदहाजनयपरिग्टदौतवचनमेव व्यवस्थायां शरणम्‌ | त्च युग्मा भ्निकृतश्तानि meta grat: ॥ सद्रेण gam मिश्रा waew च परूणिमा ॥ प्रतिपदा वमावस्या fate महाफलम्‌ | एतद्स्तं मदाघोर दन्ति Ge पुराकृतम्‌ ॥ एतेन युग्प्ान्ो दितो याटतौययोः रृतश्चतयोः चतूर्थो पन्चम्योः षणमृन्योः षष्ठोसप्नम्योः वसुरमन्धृयोर एटमोनवम्ोः एकाद samt: चतुदंशौ-पौणमास्योरमाव्रसयाप्रतिषदोख युग्म महाफल- मित्युक्तम्‌ । तेन वितोया दतौयामि्रा aay ग्राह्या eater दितौयामिश्रा एवं waa | aa केचित्‌ दितौया प्रतिपन्मिश्रा हेया दतीया चतुधौमिश्रा हेया एवमन्यत्रापि युग्भान्तरं हेयं way युग्भविधिराचाराददोरात्त-

६९९ छत्यरनाकरः |

साध्योपवासादिकश्रंणि तिधिद्धेधे सति wera बोद्धवयः। देवप्रना- दावपि विदितपूर््वाह्णादिगामितियिलामे यदा वेकसिन्ेव विदहितकाललाभस्तदा ततैव aa) ननु यस्तनिन्दाश्रवणात्तचापि चुग्मादरः ॥

मैवं दिनदयगामिविदितकाले म्नम्या दि निमित्तं कम्मं सत्‌ क्त्यं पूर््व॑खिन्‌ दिने वा cateat तत्रैव युगरविधिः । श्रपेकितविधिबलात्‌ fama लाघवाचेति |

aa किञ्चिदुच्यते

दिनद्रयगामिनि विदितकाले इति fa यथाश्रुते विवचितं F तियिद्रयदिवाभिप्रायं वा मसे परे व्यापिकायामपि घष्चामपरदिनसप्तमोयुतायां तथालमिति तत्रापि षष्ठौ सप्तमौयुतै- वादेया fades यापकषष्यामुभयदिनगामिन्यामुभयच्र fafea- काललाभे कस्मिन्‌ दिने मा ममादर्तुमहेतोत्याकोङ्गामाग्यान्न युक्तः ।

श्रतएव जोकनोयनिवन्धाचा्यौदृद्धिद्धासादिना तदिनदय- गाभिनि विदहितकाले ae कुत्रदिने क्रियतामित्यवतारयति wl तक्रकरणं MATRA न जायत दति तु सादसं तदस्तु तावदिदं। sae) war प्रणिंभायोगात्‌ छन्एचतदंपरो तु sate fae aver “ कामविद्धो हरः पूज्यः” इति वचनात्‌ कामदरौ चयो- दजओौचतदेष्डौ | निषेधे लषटम्यादौ मांसादौनां तदेलाव्यापकलेन निषेधस्य लिषिद्धे कालवल्नेनमिति वाक्यान्नाकाङ्गा दति न सुम्मविधिः ।

छत्रलाकरः | ६३७

तया षथ्वष्टम्यमावस्या ृष्णपद्े चयोदभो | एताः परयुता: कार्य्याः पराः पूर्वेण संयुताः ॥

wey वाक्यं षष्टयादितिधौः परण्ततियियुक्ताः सक्तम्यादि- तिथोः ayafafiqar: खकाय्यै विद धदनुग्ययते । तदेतद्यथा + शरुतभेवाकाङ्खाया उभयपचचेऽपि प्रयोजकसर््यात्‌ + प्रथम एव पच्च द्येक |

तथा च देधे यवस््ायां हृतायां यत्र नोभयनेघो दिनदय- गामिनौ च विदितकालवतौो तियिस्तत्र का गतिरित्याकाङ्खाया- मिदं वाक्यम्‌ |

afa समयग्रदोपेऽपौदमुभयदि नतियिद्यनेधे एतदोद्धयमिति नावतारितम्‌ । किन्तु सामान्यत एव ।

wa तु

saifa तियिद्धयनेधविषयतामेव वदन्ति व्यापकभावेन प्रथमोत्तरतिधौ व्यापकलं way विनिगमकमाह्ः |

यत्रतु सम्ृतकादग्रौ दिनान्तरे aga तच किच्चिदुत्तरादरे उक्तमेव fad: प्रान्तसुपोष्धं स्यादिति नारदपुराणोयवाक्यच्च quigarent त्याज्या द्वितयं aga afe i

दूति वाक्यञ्च श्िष्टपरिग्द्दौतम्‌ | श्राचारबाङल्यञ्चा्र |

गौड़ास्-

मनरतकाद्‌ओो यत्र परतोऽपि विबद्धे | तत्रोत्तरं यतिः gatq पूर्वा पवे्गुहो ॥

ac छ्यरनाकरः |

तथा-- द्वादश्धां पारणाभावे" पृरवसुपवयेहो ॥ इति वाक्चद्या- इावस्थामाः | wa तु व्यापकतया प्रायम्येन प्रथमामेकादगनौं मन्यन्ते | श्राचारोऽपि aa दिविध एव तस्मात्तस्यैव श्वमानमादाय श्यवरन्तेवयम्‌ ॥ किं वस्त॒ दोषपरिदोनमिहास्ति लोके किंवा न राजति रुणोज्वलम्थेजातम्‌ | @ मत्सरं रिएुमिव, प्रतिहत्य सन्तो WBA तह्वुणमपाक्रुरुताऽय दोषम्‌ ॥ a मन्त्रश्वराणां परिषदि विदुषां सामगानां समाजे गोष्ठौषु स्तोमभाजां सदसि सकृतिनां Maat मन्दिरेषु | Gragraraarg -कितिवलयभुजामालये नौ तिभाजाम्‌ ओमचवण्डश्चरीऽयं fafaaqufafurfaat गौरवेण ॥

महदासान्िविग्रददिक उक्कुर-वोरेश्वरातमजमहासान्धि-वियहिक-

ठक्कर श्रौचण्डेशचरविरचितः छत्यरनाकरः | J समाप्तः ॥

| ® १ 2 पारणालामे।