BIBLIOTIECA INDICA ;

A ८.५ 2

COLLECTION OF ORIENTAL WORKS ae

/ [+

PUBLISHED BY THE

ASIATIOC SOCIETY OF BENGAL.
Tew Sexies, Nos, 559, 589, 602, 618, 642, 655, 687, 699, 743.

= 00 + शष

THE KURMA PURANA,

- SYSTEM OF HINDU MYTHOLOCY AND TRADITION

EDITED BY

NILMANI MUKHOPADHYAYA

NyAyALAaNKARA M, A., ह, Le

PROFESSOR OF SANSKRIT, PRESIDENCY COLLEGE, CALCUTTA ;
FELLow oF THE CALCUTTA UNIVERSITY, AND
MEMBER OF THE ASIATIC £OCIETY
OF BENGAL,

2D
CALCUTTA :

PRINTED BY SafiBufsHaNa BHATTACHARYYA, AT THE GIRISA-
VIDYARATNA 27888,
24, GiRiSA-VIDYARATNA’S LANE, UPPER CIRCULAR BROAD.
AND PUBLISHED BY THE
ASIATIO SOCIETY, 57, PARK STREET.

. 189 1

Indkh 212,706
[886, Maret 2 — 1890, verre 4८ ,

Sift of 6 ८ lu

GJ

कुम्भ्रपुराणम्‌
खोलयो

वङ्देशीयासियारिकसमितेरनुश्रया

कलिकाता-परेसिरेग्सौकलेन-संरताष्यापङन

खनोलमणिमखोपाध्याव-

WD
UATATA GIy
सं शोधितम्‌

कलिक्राताराजधान्वाम्‌

२४संप्ल के जिरिज-विद्यारब-वर्मसे
गिरिथ-विद्यारवब्र-यन्ते
ओश्िभूषवमभहाचारये
इद्धितम्‌

१८८०

te

NOTICE OF MSS.

The Kirmapurdna is edited from a collection of MSS,

such as 18 not often available for the publication of old Sanskrit
works. Considering that it contains very little that is new and
that whatever it contains can be found elsewhere in a more
attractive and elaborate form, and considering alao that the book
is seldom read and cited as an authority for any religious
practices that obtain now-a-days, it is a wonder that 80 many
well-written MSS. in a well-preserved state should have been
received from different quarters for the purpose of collection.

I have received eight MSS, for my use ; they are named
respectively A, ए, C, D, E, F, G and H.

Ihave been indebted to M. M. MaheSachandra Ny4ya-
ratna for the loan of MS. A, from the library of the Sobha-
bazdr RAj Family. 1४ is the best MS. in my collection. It is
written im the Devan4gri character with a neat hand. The
copy was made at Beunares in A. D. 1777.

The scribe adds the following colophon—

काशं बिन्दुमाघवसन्निषौ संवत्‌ १८९४, aR १६२९ । वौलकसंबन्धरे encase
ufxwedt | arega दि ६ 48 समातिमममत्‌।

For B also I am under obligations to the above-named gen-

tleman who has procured it from the library of the late Sivané-

réyana Ghosha of PAthuridghdta, It is written in the Bengali .

character, and abounds in accuracies, omissions, variations of
readings, transpositions of stanzas, and,.now and then, inter-
polations- Asthisis the only MS. prepared in Bengal, for
MS. A, though belonging to a native of that province, was tran-
scribed at Benares, I suspected in the first instance that B must
represent a different rescension of the Kirmapurana. But on a
close examination I had to change that opinion. B contains
no colophon, but its age cannot be longer than 50 years. C, D

wae

vi | NOTICE OF 2685,

and F fullow B now and then, and serve as checks on it.
The remaining six MSS, are all written in the Devandgri
character and have been received from the Asiatic Suciety of
Bengal

C is complete but here and there rubbed up and illegible.
It contains the following at the ead—daq १८६९ eee भाद्रमाङे
were | .
D is only a fragment. It breaks off in the midst of the
fiftieth chapter of Part I (qatfaara) | |

E is received from the Deccan College. [t forms No, 342 of
the Visrdmahag collection. It is complete and generally agrees:
with A, but is too. often incorrect and full of lacuzae.

F is incomplete and breaks off in the midst of the forty-fourth
chapter of Part I. It has been received from the same place as
BE, and forms No, 115 # of the above-mentioned collection.

G 18 the oldest MS. in my possession. It bears date संबत्‌
१९१४, corresponding to 1559 A, 0. [४ is generally well preserved
aud compares well with A in correctness and neatness of writ-
ing. The colophon runs thus: संवत्‌ १६१५ eat fret cfafetsty
ओौहृडनमरं o oe MART: ® * * दामोदर लिखितमिदम्‌ |

It belongs to the Govt, Collection 1881-82, and is numbered
41 in the Deccan College Library.

H was purchased from Jasalmere and deposited in the
Deccan College constituting, No. 16 of the Government Collec-
tion 1873-74, Attheend is written,—daa १६२२ वषे aa wh
fafaafafs | This MS, ranks next to © in “point of seniority,
being junior to it by seven years only,

Of the above eight MSS,, only A, © and H contain a table
of contents, which is called wanafwar |

PREFACE,

The word Pordna means ‘what has occurred before, hence
something that is simply ancient. The vast body of Sanskrit
literatare which is known under the general appellation of
Paurdna, is so named, not because it was composed and compiled
in remote ages, but because it records ancient traditions and
customs which have governed the Hindus from times im-
memorial, both in their worldly and spiritual concerns.

The definition of a Purdna given by Amara Simha is found
in the body of the Purdnas with little or no variation. Wilson
says that the great lexicographer, being one of the gems at the
court of VikramAditya, must have flourished 56 years ए, C.«
But, accordiug to the calculation made by Colebrooke, which
seems to be better founded, the age of Amara Simha falls
In the tenth century of the Christian era,t 80 that the oldest
Pardnas such as the Vishnu, the Brahma, the Padma &c.,
must have been in existeuce before that time, That a
change was subsequently introduced into the composition of
the Purdnas is, however, evidenced by what is narrated on the
subject at the end of the Brahma-vaivarta. Wilson considers
that Purfna to be of a recent origin and with very good
reason. According to it, the five characteristics of a Purdna
described by Amara Simha are to be attributed to what are
ealled Upa-purdnas or minor Purduas ; but to a Maha-purfga,
sach as the Vishgu, the Brahma, &c, belong ten characteris-
tics ; viz, 1 Primary creation, 2 Secondary creation, 3 Growth
of the world, 4 Its preservation (by incarnations of Hari),
5 Transmigration of deeds through their consequences,

* In the proface to his dictionary, Wilson abandons this hypothesis
aad places Amara ia the 5th. century, as a contemporary of Vargéha-mibira,
† See preface to his edition of the Amarakoéa.

Vill PREFACE,

6 Narration of Manu’s reigns, 7 Description of dissolutions,
8 Determination of final liberation, 9 Eulogistic description
of Hari, 10 That of the gods. « [र `

The first, the second, and the sixth, in the above list, are the
same as the Sarga, Pratisarga and Manvantara of Amara, and
consequently should have been omitted. The ninth is given in
conformity with the sectarian character of the Purdna, Under
the fifth and sixth heads are to be included all those later
additions, the MA4hatmyas (eulogistic descriptions of holy places
&c.), the Vratas (periodical fastings and offerings), PrdyaSchittas
(expiations) &c., &c

That new matter, under various names, has been incor-
porated into the Purdaas from time to time admits of very little
doubt ; and one can separate the new from the old material by
applying the two standards supplied by Amura and the Brahma-
vaivarta, respectively

All the Puranas give a list of the eighteen Purdnas, and
some, such as the Matsya, the Bhagavata, the Brahma-vaivarta
&c., even specify the number of stanzas contained in each, This
circumstance has given rise to the belief that the Purdnas are
the production of one author, ४12, Krislna-Dvaip4yana,
alias VyAsa, There are abundant proofs, however, in the varying
style, scope and contents of these Puranas themselves to

% wufeafy विष्टशिब्ायितिल्ेषाञ्च पालनम्‌। कीणां वासना वार्ता मनूनां
क्रमेख च | वश्नं negra मीशस्य च निरूपणम्‌ । उत्वौर्तनं ytta टैवानाख
Ee TAR) दशाधिकं लवण महतां परिकीत्तिंतम्‌ ॥ In the Bhégavata there is
a different specification of the ten characteristics of a Mahd-Purd na, thus—
1 Sarga or 60870400, 2 Visarga or secondary creation, 38 Vritti or
growth of the world, 4 Rakshé or incarnations of God Hari, 5 Reigns of
Manus, 6 Vanna or descent of Brahmd’s sons, 7 Vamédnucharita or
narration of their deeds, 8 Dissolution, 9 Hetu or souls existing before
creation, 10 Updéraya, the Supreme Spirit,

PREFACE, ix

discredit such a belief. True it is that the internal evidence
supplied by language is not always satisfactory, But it is only
credulous ignorance and superstitious bigotry that would discard
all evidence, iuternal and external, aud cling to the belief that
the Vishnu, the Bhdgavata, aud the Bralma-vaivarta are
Creations of the same brain. The Purdnas generally affiem
that, that sage has communicated this or that Purana to his
disciples, aud that it was revealed to him by some higher
authority. But in a passage iu the Matsya Purdna it is asserted
that Vyasa Deva wasthe author of the eighteen Purdnas
which had a priority over the Mahdbhdrate,« Similar passages
are not wantiug in the Purdyas,but, such as they are,they might
be considered interpolations inserte] to support the popular
belief. The disciple of Vy4sa who was made by him the deposi-
tary of the Purdoas was Sita, who acquired the title of Loma-
harshana by virtue of his having so regaled his preceptor with
the recital that his hair stood on end, The sou of Stita was
UgraSravas, alias Sauti, alias Lomaharshani, who figures as a
reciter of the Purdoas at the holy place of the Naimishdranya
in Oude, where the great sage Saunaka, entitled Kulapati, lived
in his hermitage with a host of many thousand disciples,

` Bat Suita isa generic name, Those who were born of a
Kshatriya father and Brahmani mother formed a separate castet,

ॐ Wey पुराशानि wa warty: | मारताश्यानमखिखं qa तदुपठंडितम्‌ ॥
See p. 223, Chap. 53, Jivdnanda’s edition

+ wmimet चच्रियात्‌ सूतः । Another version of the story is given in
the Purénas:—aj हि खाय्भुवे as gene वितते सति । सश्रूतः संहितां wa
स्वान पखषोत्तमः ॥ See Kirma Purdna, Chap. I., p. 2. Again—awqwe वितते
yu dame aa) सूतः पौराश्िको as मायाङूपः खयं इरिः ॥ nara wanraret
warat गुङवत्सलः | तं मां वित after: geatad सनातनम्‌ ॥ अरखिन्मन्वन्तरे are:
अरेपायनः स्यम्‌ । Weare मां Men पराखपुरुषो रिः ॥ मदन्वये तु ये सूताः
सश्रूता वेदव्जिवाः। तेमां पराच लं उततिरासौदना्वा ॥ See Chap. 14, ?. 151.

x PREPAC ह.

and their vocation was either that of charioteers or reciters of

sacred stories. Though the Stita-caste, by reason of their
superior mothers and inferior fathers, was considered a Prati-.
loma j&ti, or a mixed caste of perverted parentage, still on

account of their sacred calling, they were invested with superior
sanctity, Indeed Baladeva, after having killed Sauti in a fit of
anger, considered himself guilty of BrAhmanicide and imposed

tipon himself a severe mode of expiation.s As these Stitas had

the privilege of being the depositaries and reciters of the

01६83, they did not scruple to enhance the dignity of their

profession by engrafting on them additions from time to time

and from generation to generation, In the course of time such

additions became crystallised and came to form part and parcel

of the original text, It is no wonder, therefore, that interpola-

tions should abound in all the Purduas to a more or less extent,

Now-a-days, it is the Bréhmanas who, under the different

appellations of P&thakas and Kathakas, have the exclusive

right to recite the Mahdbharata, the Harivamga, the ए 481

khanda from the Skandapur4m, the Ramdyana of V4lm{ki and

the Adhy&4tma RAmayana, The Stita caste has long been

extinct, but the time when they began to be replaced by the

Br&hmanas in their peculiar vccation, and die out, it is very

difficult to trace, It must have taken place at some period

before the Mahomedans conquered India, and after the-
successive accretions had been fossilized in the body of the

different Puranas.

@ wet area गतो wie यकृतो विनिपातितः। तथा wa चिजाः aa मामवैच्य
विनिगताः। शरौरख च मै मन्धो लोडस्येवासुखावडः । भआ्मानखावगच्छामि awo-
faa कुष्ितम्‌। धिगमषं तथा मदमतिमानमभौदताम्‌। येराविष्टेन सुमत्‌ ममा
पापमिदहतम्‌ । award चरिष्वामि व्रतं हादशवार्षिंकम्‌। खकष्यख्यापनं gaq
प्रायबिलमनुलमम्‌ ॥ Seo Markandeya Purdna, Chap, 6, p. 58,

PREFACE, xi

Every Purina begins with a salutation to a particular deity
inits own pecaliar style and fashion,and contains some mention
or other of the great Vydsa ; but very few of them claim him
as their author directly. The successive authora of the Purénas
studiously kept themselves iu the back-ground, and in their
anonymous character perpetrated a sort of pious fraud by en-
couragiag the popalar belief in the universal authorship of
Vyasa, and thereby enhancing the sanctity of their owa works,
The PurAdnas were composed and compiled to serve more or less
sectarian purposes; it is no wonder, therefore, that their authors
should have vied with each other in strictly keeping their in-
cogaitos and merging themselves into the gigantic personality
of the author of the Mahabhdrata, the son of the great sage
PardSara, the father of the self-enlightened Suka, the progeni-
tor of the Pandavas, the arranger of the Vedas, aud the pro-
pounder of the Brahma-stitras, Such an instance of combined
and absolute anonymity is unique and unparalleled ; but
the facts stated above are inexorable, and they all militate
against the hypothesis of Vy4sa’s universal authorship and tend
to demolish it.

Some of the Pur&nas not only contain a list of the eighteen ©
Purduas but also a list of the Upa-purdnas ; there is, however,
some uncertainty as to the number of these last. The Matsya
Purdna enumerates only 4 Upa-purdnas ;# the Brahma-vaivarta
says that, there are 18 Up1-ourdnas, but does not mention any
by name ; while the Karma-purana recounts 18 Upa-purdnas, ¢

ॐ Nérasimba, Nandipuréma, Sémba and Aditya. See Chap, 53,

+ 1 Sanatkumfrokta, 2 Ndrasimha, 3 Skanda, 4 Sivadharmdkhya,
& Durvdsasokta, 6 Ndradiya, 7 Kapila, 8 Vdmina, 9 Usésanasokta,
10 Brahménls, 11 Varuns, 12 Kdlikikhya, 13 MaheSvara, 14 Sdémba,
15 Saura, 16 Pardéarokta, 17 Méricha, 18 Bhargava,

On looking through the shelves of the Sanskrit College Library, in

xii PREFACE.

But nowhere is given either the number of stanzas that each
Upa-purdna consists of, or the grand total which they all
together aggregate. Both the Matsya and the Karma content
themselves with stating that the minor Puranas are mere
abridgments, compiled from the principal ones, which contain
no less than four hundred thousand stanzas,

The insertion of the names of the minor Purfnas furnishes
an additional proof of the extent to which interpolations have
been interspersed in the body of the principal Purdnas. Yet
there are pandits who go to the length of ascribing the author-
ship of these Upa-purdnas also to Krishna-Dvaipdyana |

The Purdnas are the store-houses in which are collected
the traditions of many by-gone ages. Stories and legends
touching the sages that are interspersed throughout the Upa-
nishadas and Aranyakas are also therein amplified and
embellished,

They are replete with repetitions, and abound in exaggera-
tiens ; but the language is always easy and smooth though
diffuse, and everything is couched in a form which is popular,
and as free from vedic archaism on the one hand, as from the
terseness of the Samhit4s and the sententious gravity of the
Siitras on the other. From the Samhitd4s or Dharma-Sdstras,

aldition to these I find several others not included in the above list—
Adi-purgna, Atma-purgé11, Kalki-purgéna and Ganega-purdna, Compare
with the lists given by Wilson,

Raghunandana, called the Smfrta, professes to give in his Malamédsa-
tattva a list of Upr-purdénis from the Kirma, bat his list does not tally
with the above. He 3258 --] Sanatkum(drokta, 2 Narasimha, 3 Viyaviya,
4 Sivadharmikhya, 5 Durvdsasokiy, 6 Néradiya, 7 NandikeSvara-
एषा) 8 Vrihat-NandikeSvara-puréos, 9 Usanasokta, 10 Varuna,
11 Kapila, 12 Sémba, 13 Kélikd-purdna, 14 Maheévara, 15 Padma,
16 Devi-puré3a, 17 Méricha, I8 Bhdskara,

- PREFACE, xii

the Purfuas have gathered materials bearing on the usages
of the fourfold stages or Agramas and of the fourfold castes
or Varaas ; also on various forms of expiations (PréyaSchittas)
recommended for the cleansing of sine,

Among the different schools of philosophy or 09८8708, the
Siakhva supplies the cardinal doctrine which pervades the
Purdnas. The duality of Prakriti and Purusha, by which the
followers of Kapila understand nature and soul, or matter and
mind, has been eagerly seized upon by the Puranas which have
interpreted them into the creative principle (Sakti) and the
Supreme spirit (ParamAtman), Kaliddsa, in conformity with this
modified interpretation of the SAnkhya doctrine, puts the follow-
ing stanza into the mouth of Vrihaspati, the spiritual guide of
the gods, when, oppressed by the demon Tédrakdsura, they
sought the protection of Brahman :—“They declare that thou art
the Prakriti engaged in bringing about fruition and liberation,
as desired by the Purusha ; and thou also art the Purusha who
witnesses her doings unconcerned,”« With this modified form of
the SAnkhya doctrine, the Purdoas have intermixed the pantheis-
tic theory of illusion (May4) taken from the system of Ved&nt-
ism, They affirm that, the Supreme Spirit exists in everything,
aud everything exists in Him; that the universe has
emanated from Him, and into Him it will be absorbed at the
time of dissolution or Pralaya. In some of the Puranas, such
asthe Kurma, the Brahma, &c., the mysticism of the Yoga school
has found favour,and prominence has been given to the practice
of mental abstraction, and such postures and bodily exercises
as come under what is called the Hatha-yoga,

It will thus be seen that, the material, which the Purdnas

त्वामामनन्ति waft पुरुषाधैप्रवर्तिनौम्‌ | तद्थिनघ्ुदासौनं aay पुरषं विदुः ॥
See Canto 2, Kum4ra Sambhava,

xiv PREFACE.

have borrowed and collected from the Upanishads, ` the.
Dharma-s4stras and the Darsanas, is varied and abundant,
But what has been engrafted upon the old material is out of all
proportion to the old material itself. The Purdoas, as has
already been stated, have been composed more or less to serve
sectarian purposes, To enforce their particular dogmas they have
multiplied the Vratas which are religious observances attended
with fasting, feasting the Brdlmanas, and the worship of parti-
cular deities.

These Vratas are repeated from year to year till they are
concluded with a grand ceremony. Sometimes, as in the case of
the SAvitri and Ananta vratas, these religious observances are
carried on for 14 years. There are vratas even, that are en-
joined to be observed through life ; such as the Janm&shtamf
or Krishya’s birth-day festival, the Mahd4shtamf or the second
day of the Durg&-piij4 festival, the Siva-chaturdasi or the 14th,
day of the dark fortnight sacred to Siva, the RA&manavam{ or
Réma’s birth-day festival, &c. Vratas occupy a considerable
portion of the majority of the Puradyas, but by far the greater
space is alloted to what are called the Ma&hatmyas, which are
the eulogistic descriptions of sacred places or Tirthas, religious
observances, religious books, &, These M4hatmyas sometimes
assume vast proportions and constitute altogether separate
works, The KAsikhanda, the Utkalakhanda of the Lingapurdua,
and the Adhydtma Rimd4yana of the Brahm4odae are remark-
able instances under this head. `

Like Vratas and M&hatmyas, there also abound in the
Purauas, legends bearing witness to the efficacy of particular

* Itis said that, the Adhydtma R&émdyana was composed by Sankard-
chérya and included inthe Brahmdnda Purdna to impart to it additional
sanctity.

PREFACE, xv

forms of faith inculcated by them, These legends are peculiar
to the Purdgas ; they are never found in earlier works, the
Upanishads and Arapyakas. They are either inventions or
embodimeuts of loose traditions floating in the atmosphere
of Hindu mythology.

The really interesting and historical element in the Purduas
Consists in the description and enumeration of kings of the
solar and lunar races who flourished after Rama and Parikshit,
respectively. To preserve the sanctity and ancient character of
the Purdoas, these descriptions are given as predictions, but
they are necessarily meagre and loose, and do not warrant
any convincing conclusions touching लाला history and
chronology.

Be that as it may, the Puranas form an important portion
of the religious literature of the Hindus, and, together with the
Dharma-SAstras and Tantras, govern their conduct and
regulate their religious observances at the present day, The
Vedas are studied by the antiquarian, the Upanishads
by the philosopher ; but every orthodox Hindu must have some
knowledge of the Purdyas, directly or vicariously, to shape his
conduct and to perform the duties essential to his worldly. and
spiritual welfare. The form of faith enjoined by the Vedas, is,
element-worship ; and that sanctioned by the Sambhitds is,
ancestor-worship ; while the Puranas advocate hero-worship
and image-worship, and the Tantras inculcate devotion to the
creative principle called Sakti, and enjoin oblations to her
various forms after the example anid in imitation of the Puranas,
These different forms of worship are blended into one harmo-
nious whole,and constitute the cardinal doctrines which regulate
the religious observances of the orthodox Hindu at the present
day; bigotry and sectarianism are now-a days at a discount,
especially amongst the higher classes,

Tue Kéxma Puriya,

This Purdna is named Ktirma, because it was communi-
cated by the divine K‘irma or the tortoise incarnation of Hari
to those Rishis who sang his praise at the churning of the
Ocean.

The Ktiema Purdna, says Sita, has existed in four distinct
forms or Samlhit&s (collections) which are called Bradhmf,
Bhdgavatf, Sauri, and Vaishnavi, [t isthe Brdhmi Samhit& that
was recited by Siita to the ascetics of the Naimisha-forest. It
consists of six thousand stanzis. But the Bhdgavata Purava
says that, the Ktirma has 17000 Slokas, while the Matsya and
Brahma-vaivarta concur in holding that it contains 18000,
The eight MSS, that [ have received from different quarters
represent only the Brahmi-Samhita. It is, therefore, probable
that this collection, tovether with the other three collections
which have perhaps become extinct, must have altogether com-
prised 17 or 18 thousaud stauzas, as stated by the above
authorities.

There are three channels referred to at the end, through
which the descent of this Purana is to be traced.

1, Nirada, the son of Brahma, received the Kiirma-purdya
from Nirdyana, and communicated it to Gautama, who again
imparted it to Pardiara. The last in his turn narrated the
९५८६१ toa number of Rishis ata place called Gaagddvdra.
The second channel consists in Brahman imparting it to
Sanaka, Sanaka to Devala, and Devala to PaiichaSikha.
Brahman also communicated the Purana to Sauatkuméra,
another of his mind-begotten sons, Sanatkum4ra to Vydsa, and
he to Lomaharshana. his is the third medium of descent.

Tae Kiicma Purdaa, as it is now edited, forms a consistent
whole and does not seem incomplete in any of the essential
parts of a Mah4 purd2a, Not only does it conform to the simple

PREFACE, XVii

definition of Amara-Simha, but it also tallies with the ten
characteristics laid down by the BhdAgavata and the Brahma-
vaivarta. It 18, therefore, reasonable to conclude that, this
Puréoa must have been composed after the time of Amara in
the 10th. century and before the age of the Bhagavata, which,
according to one theory, was, written by ४०४१९५४, the
grammarian, who flourished towards the end of the 12th.
century of the Christian era. |

The comparatively modern origin of the Ktrma-purdna
might be inferred from its having mentioned one of the Tantras
by name (Ydmala), and alluded to a class of devotees who are
called the left-handed (VAmAch&rf).« But one cannot help de-
murring to the way in which the above conclusion is sought to
be corroborated on the ground of its having referred to the prac.
tices of the Yoga system of philosophy, There is no reason to
question the antiquity of that school, whose founder is reckoned
one of the Rishis, and must have flourished before the Christian
era. Similarly, exception might be taken to another argument
advanced in favour of the belief in the recent origin of the
Kiema-purana which is based on the circumstance that this
Pardna adverts to that sect of heretics who are known as Jains,
Noa the Jains,though heretics from the orthodox religion of the
Hindus, are, as a sect, older than the Christian era. I have seen
lists of Jaina Tfcthankaras, called Jaina-patt&valfs, in which the
birth of the first Tirthankara is dated Samvat 4, i. e., 52 B, Cy

The Ktrma is a Saiva Purdna; it is not, asmight be
inferred to itstitle, one of that class of Purdnas .which are
consecrated to the advocacy of a faith in Hari. Though Saiva
in its character, it 18 not intolerant in its spirit. It glorifies.
Siva above all others, but manifests no prejadice against the
votaries of Vishnu,

। See Chap, 12, 7. 137.

xvni PREFACE,

The Kiérma-purdna consists of two sections, Ptirva-vibhdga
and Uttara-vibhéga. The former comprises 58, and the latter
45 chapters. | . ।
^ ` | Section J,

, At the outset there is a point of some interest which. requires
explanation. The list of Pur&gas given at page 3 names 19, in-
stead of 18 Puranas, though immediately after, it is mentioned
that the Brahmanda, the last named, is the 18th, and that the
sages having ‘heard the 18 Purduas, succinctly recounted the
Upa-purdyas.’ This difficulty might be obviated by reading war-
चेयं in the place of wna. But the adoption of the former read-
ing would lead to absurdities. In the first place, it is incorrect
and occurs only in three out of the eight MSS, I have in my
possession, ए12,, 0, E and ए. Dr, Hall in his edition of Wilson’s
Vishnu-purdon says that, it occurs in Wilson’s MS,,* but
is wanting in the four MSS, that he consulted. In the second
place, even if wart were corrected into अथो Sa or अथ Fd)
there would still occur another difficulty not easy to get overs
At p. 4, the Ktirma-purdna is styled as the 15th. ; and it is 80
ranked in every other list that I have seen, But, if the
reading wat Ra be adopted and the Agni-purdna left out, the
Kirma will take the fourteenth and not the fifteenth place
in the above list

The above considerations have induced the present editor;
to prefer the other reading wardd | But the question, thoughi
extricated from one horn of the dilemma, is yet entangled in
the other, For the list, as it stands in the present edition,
apparently contains nineteen instead of eighteen Purdnas, viz.

* On the strength of this single MS, Wilson says that, there is na
mention of the Agneya in the list given by the Kirma, But it should be
noted, that, that Puréna ‘is mentioned in every other list which I have
seen, and is nowhere omitted,

PREFACE, XIX

1 Brdhma, ‘2 Padma, 8 Vaishnava, 4 Saivas 5 Bhdgavata,
6 Bbavishya, 7 Ndradfyaka, 8 Markandeya, 9 Agneya,
10 Brahma-vaivarta, 11 Lainga, 12 V&rdha, 13 Skdnda,
14 Vamana, 15 Kaurma, 16 MAtsya, 17 उदात, 18 Vdyaviya,
19 Brahm4oda, Wilson attempts to identify the Saiva with
the Vayaviya on the ground that, as on the one hand the list
given by the Bhagavata, the Vishpu and the Markandeya,
mentions the Saiva but leaves out the V4yavfya, so on the
other in the list supplied by the Agneya and the Matsya, the
Vayaviya occurs while the Saiva does not ; and that to both of
the Purdnas, Saiva and Vdyavfya, are assigned 24,000 stanzas.
.This seems to be a mere beating २०००१ the bush. The Vayaviya
has been edited by R4j4 RAjendraldia Mitra ©, I. E. under the
auspices of the Asiatic Society of Bengal, and the Saiva by
Ganapat Krishpa of Bombay, Ihave compared the one with
the other, and found them to be two entirely different works,
as has all along been held to be the case,

Wilson, however, supplies the data © to solve the difficulty

See his preface to the Vishnu-purgaa, p, 86

The copy of the Brahmdnda I have: procured turns out on com-
parison to be an entirely different work from the Vdyavfya, I have a strong
suspicion, that the book I have in my possession is not a Mabd-purdna, but
an Upa-puréna, Both the Kirma-puréna and the Revd-khanda make
mention of an Upa-purdya of that name. The MS, of Part II. of the
Brahménda-puréna which .I have seen in the shelves of Calcutta Sanskrit
College Library corroborates the remarks of Wilson on the Brahménda as a
Mabé-parén1. The omission of the Véyaviya in the Bhdgavata, the Vishnu
and the Mdrkandeya-purdnas stands to reason, as it is included in the
Brahminda, But the Agneya andthe Médtsya are doubly inconsistent,
firstly in rejecting the Saiva, and secondly in including both the Véyaviya
and the Brahménda as two separate works. In the first place, it will not
.do to say that, the Saiva is an Upa-puréna and, therefore, should not be
ineladed in a list of Mahé-pusdnas, For under that name there arg two

xXx PREFACE.

above adverted to. He says that, god VAyu is the teacher or
narrator of the first section of Brahm4oda-puréna, which is
identical with what is known by the name of the Vayaviya-
purdos, Itis, therefore, clear that the word Vayaviya in the
text does not stand for a new work, एप. qualifies the
expression Brahmdoda and means “narrated by Vayu” ; so it
seems that, in avoiding Scylla, the editor runs no risk of falling
into Charybdis, and that in rejecting the reading अची चैवं, he is
‘not in danger of overstating the number of the Mah4-purauas.

The Ktirma Purdya opens with the great sages singing the
‘praises of the divine Tortoise, the incarnation of Vishou who
bore the weight of Mount Mandara at the churning of the ocean,
When the goddess Sri or Lakshmf{ issued forth from the ocean,
‘Vishnu took her os his consort and imparted to the Rishis a
knowledge of her who was the all creating, all-sustaining, and
all-destroying energy of the Supreme spirit, It was that lotus-
dwelling goddess, continued the divine narrator, who appeared
to the Brahmana Indradyumna as he was engaged in pro-
pitiating Mahadeva, the lord of all beings, by penances,
fastings and oblations into the fire, Indradyumna had been a
kings in his previous birth, Having built a city and governed
the earth, he was born a Mrdhmaya in his next birth through
hia devotion to Hari. When the goddess appeared to him, he
-sang praises to herand sought from her the way to a knowledge
of that omnipotent lord of the universe,—Mahddeva. Having
revealed to the supplicant Brahmana the secret that such a

“worke, one a Mahd-purgna, and the other an Upa-purdna. In the second
‘place, there is no authority in support of the contention that.what goes by
the name of the Brahmdnda-puréna is a conglomeration of two works, the
first constituting the Vdyaviya, and the second the Brahmdnda proper,
क Indradyumna was a king of Avanti in Mdlava and built the temple
of Jaganndtha at Nildchala, as ए एण was then called.

PREFACE, xxi

knowledge must be communicated by none other than Vishnu,
she disappeared. He then propitiated Vishnu, who c«xhborted
him to worship Mahadeva with his whole heart, so as to secure
the blessings of salvation. The Brdhmana then renounced the
world, and took to contemplative devotion. Heving at last
attained the powers which are sought by those who strive
after final liberation, he, once upon atime, at the advice of
the Sun, journeyed through the air to the mountain to the
north of Lake MAnasarovara in order to see god Brahman.
He now belield the god and attained that imperishable state,
which is called Moksha or beatitude,

In order to impart, to the sages assembled in the nether
world, that true knowledge based on righteousness which he had
revealed to the ascetic Indradyumna, the divine Kurma
commenced to narrate the Kurma-purdna. ,

This episode of Indradyumna is apparently introduced to
exalt a faith in Mahadeva and to enhance the value of con-
templative devotion which is the essence of the Yoga-school of
philosophy. The Ktirma-purdna does ‘not breathe a spirit of
intolerance ;@ it sings praises to Vislmu and Brahman alike,
and advocates only ४ preferentia), and not an exclusive,
devotion to Mahadeva,

The second chapter contains a succinct description of the
four castes, Brdhmanas, Kshatriyas, Vaisyas and Stidras, and
their several occupations, as also of the four stages, or
Asramas, with the duties incumbent on each. These things
as stated are in complete accord with the spirit and language of
the Manava Dharma-Sastra. The fourfold objects of life,—virtue,
riches, enjoyments, and beatitude,—are also briefly adverted
to. Then in Chap, LII, the efficacy of knowledge when combined

* See Chap. 2, 7. 32,

311 PREFACE,

with acts, (penances, oblations &c.) and fhe desirability of
making over the fruits of such acts to the Supreme spirit are
touched upon, much in the style of the Bhagavadgita, `

In Chapter 1V the creation of the Universe is described,
generally in conformity with the evolution-theory of the
801८0९४8, Here and there are mixed up with it scraps of the
doctrine of the primordial mundane egg from the Maunu-
821111४8, and of the Vedantic theory of air evolving from ether,

light from air, water from light, and earth from water.

Chapter V gives the subdivisions of time from the minu-
test to the grandest cycles,of Manvantaras and Kalpas.*

Chapter VI adverts to the Earth being raised from the
Ocean by the Boar incarnation of Vishnu, who is here described
as indentical with Brahman, and also to the levelling of the
earth and planting it with mountains,

Chapter VII continues the first characteristic of a Purana,
Sarga or cosmogony. From the Supreme spirit, wrapped 1४ a
state of unconsciousness, first emanates darkness, then come
mouutaios, then animals and the rest, then gods, and lastly
man.

The above order is not however maintained when Brahman,

$ 15 Twinklings are equal toa Kédshthd, 30 Kdshthds=ma Kalf, 30
Kalds=a Muhirta, 30 Muhtrtas=aday, 30 days=a Médsa or month,
6 months=an Ayana, 2 Ayanas=a Year or a day of the gods, 12000 celestial
years=4 Yugas (Satya, Tretd, Dvdpara and Kali), 71 cycles of 4 Yugas
=a Manvantara, 14 Manvantaras or 1000 Cycles of 4 Yugase=a Kalpa or
a day of Brahman, 360 Kalpas =] year of Brahman, 100 years of Brahman
=] Pardrddha,

A minor dissolution, or Khanda-pralaya, of the world takes place during
each night of Brahman’s life, as a creation during the day, But at the end
of Brahman’s life, which endures 100 years, the grand dissolution, or Mah&-
pralaya, takes place, when the whole universe, with the gods, Brahman,
Vishnu and Mahddeva, is dissolved into nature (Prakriti),

PREFACE, XX

being in a state of consciousness, creates,—first matter, secondly
the elements, thirdly the organs of sense, fourthly immovables
(mountains, trees &c.), fifthly animals and birds, sixthly the
gods, seventhly man, eighthly spirits, and lastly his will-be-
gotten sons. |

Creation is then considered in another aspect, inasmuch as
the birth of the Asuras is assigned to the first day, of the gods
to the second day, of the manes to the third, of man to the
fourth, and lastly of the lower animals, plants &c, to the fifth
day.

Chap. VIII deals with creation in further details much
in the strains of Mauu, describing how Brahman, dividing his
body into twain, made a male from one and a female from
the other half; and how from this couple the race of man
mnultiplied.

In Chap. IX, it is described how Brahman was born in the
lotas of Vishnu’s navel, and how he insisted on the duality of
godhead and denied its trinity, when the three-eyed Mahadeva,
the lord of beings, appeared on the scene in his full glory ;
whereupon Brahman, disabused of his illusion, sought Maha-
deva’s protection ; and Mahadeva, granting him a boon, declared
that there existed a perfect identity between Vishnu and him-
gelf, and that no ascetic should find grace with him unless he
had previously sought the protection* of the former,

The greater portion of Chapter X 18 taken up in Brahman
chanting hymns in praise of Mahadeva, and in his receiving
encouragement and promises of help fromthe latter in further-

ce of his work of creation.

Chap, XI touches upon Mahddeva’s dividing his body into
two parts, male and female ; from the former of which eleven

` 9 Bee p. 85.

XXIV PREFACE, |

Rudras were born, whilst from the latter numerous Saktis or
Vibhitis sprang. It is then mentioned that there is no difference
between Sakti and Saktimat ; as one is the goddess that is
enjoyed and the other is the god (Mahddeva)who is the enjoyer.
This is followed in Chapter XII,by the description,how Himavat
and his wife Mena obtained, through penances, the privilege of
४3४९४५०४ goddess Sakti as their daughter,how a long protracted
dialogue followed between the father and the daughter, how
the former sang her praises and the latter imparted to him
a knowledge of her identity with Mahadeva, and, lastly, how
Himavat, at the request of Brahman, married her to Mahadeva.

The above is apparently a digression, and might have a
fitting place in a book intended for inculcating a faith in
Sdkta worship,

Chap. XIII touches upon the progeny of Bhrigu and
several other patriarchs.

Chap. XIV gives a genealogy of Manu, the son of Svayambhii.
From this royal line was born Sugila, who was initiated into
the mysteries of Siva’s worship by the sage SvetdSvatara,
Daksha, one of the will-born sons of Brahman, was for hig
arrogance cursed by Rudra and became in his second birth a
great-grandson of Sufila.

In Chapter XV is mentioned, how Daksha commenced.
a sacrifice. under the protection of Vishnu, inviting all
the gods except his daughter Satf aud her husband Mahadeva.
Whereupon Mahadeva in a rage created Virabhadra, who struck
the gods with paralysis, put out the eyes of their king Indra,
pulled out the teeth of the Sun, hurled down the Moon with
his toes, cut off the hands and tongue of Fire, kicked the
sages on the head, pierced Vishnu with sharp arrows, stopped
his weapon SudarSana, and drove Garuda away. At last-
Mahadeva with his consort appears on the scene, when the

PREFACE, ११५

gods with Daksha chant praises to him and are pardoned.
Several incidents, as mentioned here in connection with the
sacrifice of Daksha, appear to be new, and fitin with the
sectarian character of the Purdna.

Chap. XVI makes mention of the sixty daughters of
Daksha and their progeny; of the two sons of Diti, the
demons MHiranydksha and HiranyakaSipu ; of Vishnu’s assuming
the incarnation of Nrisimha, half man and half lion, to slay the
latter; of the installation of Prahlada, the son of HiranyakaSipu,.
through his devotion to Hari; and lastly of ८४114488 subse-
quent renunciation of the world, Then Andhakdsura ascends
the throne and attempts to carry off २६१४६४६, the consort of
Mahadeva, and is slain by him,

In this ehapter it is stated that Rudra and Vishgu
conjointly invented certain sciences for deception, such as
Kap4la, Nakula, V4ma, oriental and occidental, Paiichardtras,
Pigapata and many thousands ofa like nature. Mention is
made of certain Brdhmanas who had lost the. privilege of
stadying the Vedas through the curse of the sage Gautama,
and who were directed by the above gods to write on and teach
other sciences of a perverted character, showing their utility
for the confounding of the wicked,* and thereby fiud a way to
the expiation of their 8108, It is not easy to describe what
those sciences were, but one thing is clear, that all this means
8 covert attack aimed at the schisms consequent on_ that
pascent spirit of innovation exhibited. in the various forms
of Sékta, Vaishnava and Saiva worship, which sprung up in
medieval India, after Buddhism had beeu stamped out. .

Chap, XVII and Chap, XVIII continue the genealogy of
Prahldda and advert to the Dwarf iucarnation of Vishnu, by

See Chap, 16, p, 184—85.

अड PREFACE,

whom his grandson Bali was punished, and [ndra was reinstated
in his celestial realm.

Chap. XIX begins with the marriage of Pulastya, one of
the patriarchs, from whom the Rdékshasas, Ravana, Kumbha
karna &c., were descended ; and concludes with a description of
Vasishtha, who married Arundhati. Vasishtha begot Sakti
Sakti begot Par&Sara the omniscient ascetic, and ParAéara begot
the incomparable Krishoadvaipdyana, whose son was no less a
personage than Suka, an incarnation of god Sankara himself

Chapters XX and XXI give a list of the kings of the solar
race down to the fourteenth descent from R&ma, Srutdyu
being the last king of that line

The lunar race with its several branches is described at a
greater length in Chapters XXI[—XXVII, the last three
Chapters being devoted to Srikrishn1, the incarnation of
Vishnu, who belonged to the Yadava brauch of that line,

A point of considerable interest to devotees is dwelt upon in
pp. 289—42,

Amongst the five sons of K4rtaviryya, a famous king of the
Haihaya branch of the lunar dynasty, a quarrel broke out as
to the preferential claim for worship of a particular deity.
The dispute was referred to the Seven Rishis (Pleiades), who
then laid down the following canons of worship for the guidance
of the princes,

1. That every one is to follow the bent of his inclination
in worshipping a deity

2. That particular deities are to be worshipped for the
attainment of particular objects.

2. That princes shall worship specially gods Vishnu,
Mahddeva and Purandara

4, That Br&hmanas shall worship specially gods Fire, Sun,
Mahd4deva and Brahman.

PREFACE, Zzvii

$. That to the gods are assigued for worship Vishna aad
Mahadeva,

6. That to the Gandharvas and Yakshas is allotted the
god Moon; to the Vidyddharas, Sarasvatf, the goddess of
speech; to the Siddhas, the all-powerful Vishnu ; to the
Rakshasas, Radra ; to the Kinnaras, PArvatf ; to the Rishis,
Brahman and Mahddeva ; to women, the goddess Umé4, Vishna,
Mahddeva and the Sun; to house-holders, all gods without
distinction ; to Brahmachdris (students of the vedas), Brahma
(vedas)* ; to ascetics, the Sun ; to anchorites, Mahddeva ; and,
lastly, to Bhiitas (spirits), Brahman.

Bat the tolerant and liberal exposition of devotional wor-
ship adverted to above is somewhat neutralised + by the
statement that Krishga, the incarnation of Vishnu, had himself
to practise austerities to propitiate Mahddeva, in order to have |
& 800 for his favourite wife Jimavati, Mahddeva was pro-
pitiated, and himself took birth in the womb of Krishna’s wife,
He was known by the name of S$4mba.t While Krishna
was practising penances, the sage Markandeya came to him
and asked the reason for his doing so, In reply to him,
Krishna expatiated on the efficacy of worshiping Mahadeva
in his symbolic representation, the great Linga, and incidentally
touched upon the origin of phallic worship,

With Krishna ended the line of the १६8९६ branch of the
lunar race. No mention is made of the Kauravas and Pandavas,
the most famous branch of the above line, except that Arjuna;
while wending his way back after performing the last rites to

* Azad ATA LAAT: |
t See p. 262—94
~ 4 -There is an Upa-purégi of that nane in which Sdémba figures as the
chief interlocutor

अदश PREFACE. `

„एए, his relative and friend, met the renowned Krishna-
dvaipayana, This is the purport of the short chapter that
‘follows, ` > ae a a

‘In Chapters XXIX and XXX, the sage relgtes to Arjuna
the characteristics of the Kali-yuga or iron age which, as he
foretells, is coming on apace. The Purdnas, asa 70119, take a
pessimist view of the fourth Yuga and expatiate on its evil
‘propensities and evil doings, Every thing is sajd in the tone
of prophecy ; as it is supposed that, the Purénas, or rather
the chief iuterlocutors who figure in them, flourished before
the advent of Kali, After shortly depicting the characteristics
of the Satya, or the golden age, the Tret4 or the silver age,
and the DvApara or the copper age, Krishna-dvaip4yana draws
‘a picture of the Kali-yaga in glowing colours, He says,
*In the Satya ynga righteousness exists in its perfect state ; in
the Treté it progresses; but being mixed up with evil in the
DvA&para, it dies in the Kali-yuga,”« |
; “In theiron age, there shall occur epidemics, famines,
droughts, and revolutions,” “Men shall be devoid of virtue,
possessed of slender, powers, irascible, covetous, and un-
truthful.” “The Br&bmanas shall not study the Vedas, perform
ablutions, offer oblations, repeat hymns, give alms, and wor-
ship the gods,” “They shall associate with the Stidras, and
join with them in the performance of religious rites,.’’ “Princes,
surrounded with the Siidras, shall persecute the Br&dhmanas.”’
“People shall speak disparagingly of Mahddeva, the Brahmanas,
the Vedas, the SAstras, and the Purdnas,”

“The Brdhmanas shall not cling to their religion; the
Siidras shall occupy higher seats than the Br&hmanas, and
princes shall insult them.”

ऋ SORTS etn et ee ee eee

« See p, 202—]1,

PREFACE, xxix

“There shall be a large number of beggars amongst the
people $ short life, lassitude, disease, and misery shall prevail
as consequences of sin and ignorance,”’

“Both the BrAdhmanas and the Kshatriyas shall take to the
practices of the VAmas, the PAjupatas, and the Paiichardtrikas,”’

“Ia the iron age, even Mahadeva, the lord of ail beings, the
god of gods, shall be no divinity to man.” “But that bestower
of blessings shall have his many incarnations * for the good
of his devotees, and the re-establishment of rites, sanctioned by
revelation and tradition, Sruti and Smriti.”

*Tnough the Kali-yuga is tainted with many vices, there is
one merit in it, for one can attain to a state of blesseduess with
no great troublhe.”’

“In this age, the worship of Mahddeva makes amends for
alldemerits ; thence, leaving other deities, who are powerless,
one should devote oneself to the great lord Mahadeva, if one
should aspire to the highest place.””? ‘Alms-giving, penances,
and sacrifices shall b2 of no avail to those who do not in this
Yaza worship Ru:lra, who is worshipped by the gods.”’

After having thus dwelt on tlhe characteristics of the
diferent Yugas and of the Kali-yuga in particular, the sage
19016068 fourth into a description of the sacred place, V4rAnasf,t
to which the next five chapters are devoted. ४4740५81 is
pecaliarly sacred to Mah4& leva and stands pre-emiment among
the holy places of India. This city bestows beatitude on those
that die in its precincts, for Mahadeva himself whispers to their
dying ears that immortality-giving name, called T4raka-

® See Chap, 53. |
t 8९०४२९७. अयोध्या मुरा माया काशौ BST अवन्तिका । Fe इारावतौ
win मोचदायिकाः ॥

, ९१ ५ PREFACE.

Brahma. The god never leaves the place, whence it goes by
the name of Avimukta or andeserted

Several secret emblematic representations or Litgas of
प 4741४81 are described with the traditional accounts associated
with them, but they cannot now be identified. Pilgrims cannot
now trace where Oak4reSvara on the bank of the Matsyodart
was ; or ascertain if such places as KrittivdseSvara, Kaparthf-
Svara, and Madhyameivara are still in existence.

In the four subsequent Chapters, the mahf&tmya of Praydza
or modern Allahalad is related, Iu connection with Praydga
a few places of peculiar sanctity are mentioned, such as
Kambaldvatara oa the southern bank of the Yamuné, Abata,
Sarva-samudra, Pratishthdua on the east side of the Ganges,
Hamsa-prapatana to the north of Pratishth4na, Urvasf-pulina,
Sandhy4vata, and, lastly, Tripathd that abounds in many
ghats and hermitages. But no trace of all these places, which
were considered peculiarly holy by the writer of the Ktrma--:
Purdya, can be found now. It 18 also worthy of note that, in
describing places of iuterest both in V4rdnasi and in Prayaga,
no mention is made of those spots which are now-a-days consi-
dered holy and resorted to by pilgrims,e

The next eleven chapters (from Chapter XL to Chapter L)
are devoted to, what may be called, transcendental geography
and transcendental astronomy. Here and there, however, the
chaff may be separated from the corn, and the truth disen-
tangled from imaginary descriptions and false assumptions,

Some peculiar sanctity is attached to number seven.t For

« See p. 320 |
+` It would be interesting to quote here an extract from Mr,
Gladstone’s address at Oxford delivered to the Union Debating Society
‘on Wednesday morning, the 5th of February, 1890. “Then as to the
use of number seven, the only prominent one in Homer was the description

PREFACE, ५१९)

the earth is divided into seven continents surrounded by
seven oceans. The heaven is divided into seven spheres, and
the nether world into seven regions.

Pancifal diameters and distances are given to the different
planets, The distance of the sun from the earth is given as
eight handred thousand miles ; that of the moon from the sun
is also asserted to be the same. The distance of Mercury
from the sphere of the asterisks, that of Venus from Mercury,
of Mars from Venus, of Jupiter from Mars, aud of Saturn
from Jupiter are all given as 1,60,000 miles. At the distance
of 8,00,000 mites from Saturn is the great Bear, and at a
similar distance from the latter is the polar star, where the
almighty Vishnu, the embodiment of righteousness has his
abode. ,

The diameter of the sun is only 72,000 miles, and its cir-
eamference is three times its diameter; the diameter of the
moon is twice that of the sun; Venus’s circumference is one-
sixteenth of that of the moon, Jupiter’s three-fourths of Venus’s,
those of Mars and Saturn are both three-fourths of that of
Jupiter,and Mercary’s three-fourths of that of either of them.

The above is, I presume, a fair specimen of what
I mean by transcendental geography and_ transcendental
astronomy.

Chapter LI adverts to the seven Manvantaras, of which
six are past and the seventh, called Vaivasvata, is the current
one ; and concludes with a euloginm on Vishnu,

The next chapter speaks of Vydsa and his 25 incarnations
in the differeat Dvipara-yugas of the Vaivasvata Manvantara.

—

ef Thebes, and its seven gates ; then there were the seven winds. Again
as to the flood legend, its duration was of seven days, as is the description
erecosmogony in Genesis, Taen the war in heaven was carried on by seven
Spirits ; also the under-world was shat in by seven gates.”

XXxxil PREFACE.

Then are mentioned his five disciples, of whom Paila was
appointed as teacher of the Rigveda, VaiSampayana, of the
Yajurveda, Jaimini, of the SAma-veda, Sumantu, of the Atharva-
veda, and Stita of [tihdsas and Purdoas,

‘In imitation of the foregoing description but in perfect
keeping with the sectarian character of the Purd&na, the con-
cluding chapter of Section [ mentions by name twenty-six
incarnations of Mahddeva and of his one hundred and six
disciples, In every incarnation the god had four disciples
who were all initiated into the practice of Yoga or mental
abstraction, had a contented mind, and were distinguished by
sclf-restraint and reverential attachment to their respective
lords. They were remarkable for purity, devotion, knowledge
and meditation. To do good tothe Brdlmanas and to re-
establish the authority of the Vedas, these disciples can have
incarnations of their own, at the command of their respective
masters, the different incarnations of Mahadeva, [४ 18 enjoiued
that those Brdhmanas who always meditate upon, bow to,
gratify and worship these disciples of Mahadeva, shall obtain
the knowledge of the Supreme spirit.

Secrion IT,

The second Section is also called the VyAsa-gft4, as at this
stage of Stita’s narration Vydsa appears on the scene, and
relates, at the request of his disciple, in propria persona, the
occult knowledge of contemplative devotion and other transcen-
dental themes to the assembled sages of Naimishdranya. This
very secret knowledge was originally revealed by Mahadeva,
at the desire of Vishnu, to a number of Rishis who were
practising austerities at the celebrated shrine of Vadarika-
frama. The firat eleven Chapters of Section II are taken up

PREFACE, XXXiil

with Vydsa’s propounding these themes of high import in the
words and style of Mahadeva himself ; and, hence, they consti-
४०४९ what is called Isvara-gitd.

The next eight chapters (from XII to XIX) deal with
various directions as to the way in which a Brdhmana should
conduct himself. The directions descend to the minutest details
of his daily life, such as, his ablutions, meals, sleeping, read-
ing, repeating prayers &c. &९.

Chapters XX—XAXAIILI describe the several ways of offering
oblations to the manes under different circumstances, In
chapter XXIII, the directions for the observance of mourning
are specified.

Chapter XXIV deals with the worship and cherishing of
the fire, Chapter XXV with the means of livelihood allowable
toa Brdbmana, and Chapter XXVI with various kinds of
gifts and merits attached to them.

The foregoing fifteen Chapters all refer to the duties of a
house-holder or Grihastha.

Chapter XXVII touches upon the mode of embracing and
practising asceticism and the duties connected with it, This
is the third stage, called VAnaprastha Arama,

The following two Chapters are taken up in describing
what is called Yatidharma or the duties of an anchorite at the
last stage of life,

The next five chapters, XXX—XXXIV, treat of various
kinds of expiations for the cleansing of sins, This subject is
concluded with a dissertation on chastity, enlivened with the
story of Sita, who was saved from the hands of the evil-minded
R4vana by the god of fire.

The above twenty-three chapters supply a code of morals
with penalties attached to violations thereof, and extend to the
Minutest and most trivial details, As, for instance, when

XXxiv PREEACE,

bitten by a dog one is subjected to an expiation; even
the touching of liquor or the body of a Chand4la is attended
with penalties, The materials of these chapters are drawn from
the Samhit4s, chiefly from the Manusamhit4, though there are
additions here and there,

Chapters XXXV—XLIII are devoted to the description of
holy places throughout India. This subject, it will be re-
membered, has already occupied.a considerable space ; for the
description of the two greatest Tirthas, VArduasi and
Pray&ga, extends over nine chapters in the first section of
the work.

Chapter XLIV adverts to the dissolution of the Universe.
The next chapter begins with a dissertation on the greatness
of Mahédeva and the mode of worshiping him, either directly
or indirectly, through Brahman, or Vayu, or Agni, or Indra,
Having thus brought his theme to a conclusion, the divine
‘Kiirma stopped, and the sages chanted praises to him. After
this Sita makes a brief recapitulation of the whole Purana,
describing the merit attached to its recital, and concludes with
` 91 invocation to Vy4sa, his preceptor, and to the divine Ktirma

‘from whom everything emanates and into whom everything
merges,”’

MATRA RT |

fous: षृ
बरनारब्धः १
देव्ववतारः १००
मोरीनामसदख्कम्‌ wos
हिमवतो देव्युषदेशः १३९
खन्वादीनां सगं कथनम्‌ १४६
राजवंशानुकीत्तंनम्‌ १४९
दचवन्नविघातः १९५
दचपु्रोशां सन्ततिः १७१
देवानां सम्भवः १७२
हिरख्छकशिपुवधः १७९.
श्र्वकपराजयः १९२
वामन प्रादुभावः २०८
WTS पुरदाष्ः २१२

बश्छपङतानां कथनम्‌ २१४
wufsaat: पुलस्त्यस्य

च प्रजाकथनम्‌ २१६
सोमवंथानुकीत्तमे जय-
ध्वजोपाख्यानम्‌ २३२९

wait दुवे यच रितम्‌ २४७

> ~

बिषषः बृषे

यदुवंशे weet: २६२
wade 2.89

wwarasadare

fawareteaq २८४
वंानुकीत्तं नं TATAA २९४.
व्वासा्छुनसंवादे छत-

जे ताहापरयुगानरु-

कीत्तंनम २९६ -
AAAS कलि-

युमखरूपम्‌ ३०३.

हरगोरी संवादे कतनेता-
eat दईष्रमाडा-

त्म्वम्‌ २१३
वाराशसीसंवादे मध्यभे-

ग्वरमाहात्म्यम्‌ २२४
उमाव्याससंवषदः २४२
प्रयागमाहात्म्यम्‌ ४४
युधिषिरक्तवाद्‌ः २४६

XXXvi

faqa: we

गङ्गगामादहात्म्यम्‌ ३५४
प्रंयागमरणमाहात्म्यम्‌ २५६
AHATATH TA ३५८
भुवनविन्धासे सप्दीपानां
कथनम्‌ २६२
भुवनविन्धासे qatfe-
ग्रहाणां रथस्रूपम्‌ १८२
भुवनविन्धासे सप्तलोक-
सप्तपातालानां
व्यवस्था
जब्बुदीपपन्व तानां
कथनम्‌
AWA लोकपालानाच
कथनम्‌
भारतवर्षस्य नवहीपस्य
कथनम्‌
लब्बदीपे वरष॑परव्वतामा-
सुपरि देवतावास-
कथनम्‌ Bog
yutiufeafed शखेत-
दीपवनम्‌

१८६

२८८

२८५

Beg

४१५

अगुक्रमरखिका।

विषयः 1
AWTWASIA ४२६
महाटरेवावताराः ४२९

कलौ तच््छिष्यकथनम्‌ .४४०
श्षवरगीतासु war: ४४६

साङ्ययोगप्रशंसा BUR
देष्वरध्यानप्रशंसा ४५४
$ष्वरनत्तमे सुनिप्रणीता
सुतिः BOR
CTATHTATA yoo
सर्व्वभूतेष्वी शस्व प्राधान्य
कथनम्‌ ४८४
गुद्तमनानकथनम्‌ ४च्ट
away ४९२
प्रधामन्नानम्‌ Beg
TeITaayte: ४९ €
ब्रदह्मवारिधश्ः ५१९
Manag भाचमनादिः-
ara विधिः ARs
ब्रह्मचय्याचारकथनम्‌ ५१५
WHEAT AAT: ५४८
शाचाराध्यायः AUR

अनुक्रमरखिका।

बिषयः पठ
मखामचखनिखेयः ५९६७
fanaa fafa: ४५.७४
भोजनविधिः ४५८९
STAT: ९६२४
वानप्रखधर््ः ९४२
जिदण्डियतिधन्मीः ६४८
afatirarfafa: ६१५२
दष्ठराराघनम्‌ ६५७
ब्रह्महत्माप्रायचित्तम्‌ ९६०
कपालमोचनमाहामयम्‌ ९६२
मुरापानादिमदहापातक-
wrataaita ६७५
श्रगम्यागमनम्‌ gor
चत्रियादिसव्वंसच्वानां

वधप्रायचित्तम्‌ ६८१

XXXVI

| विषयः ww
पतिव्रतोपाख्यानम्‌ ६९६
कालच्ञरतीयं कालवधः ७११
षख्यायतनवणंनम्‌ ७१५
र्द्रदेवदारवनप्रवैथः ७२१
माकव॑ख्छेययुधिहिर-
संवादः O88
नमदामाहामयम्‌ 5४७
भरमरकर्टकमाषामाम्‌ ७४च
शक्र तीर्घादिस्व्बतीर्धानां
माहामयम्‌ ७५६
नैभिषारण्यमाहामयम्‌ ७९९
WAAAY ogc
योगखरूपकथनम्‌ ७८४
समाप्तम्‌ ८००

Digitized by Google

Digitized by G O Og le

ae
TATU |

~ at 5 2 eee

अथमोऽष्यायः |

St नमो गशेश्ाय।

नमसख्छत्वाप्रमेयाय विष्णवे कुर्ङूपिशे |
gue संप्रवच्छामि agai विश्वयोनिना ॥
सजान्ते$ Baars}? नैमिषेया मषर्षयः |
पराशसं हितां get पप्रच्छरो म्भणम्‌ ॥
तवा GA ALTAR भगवान्‌ बरह्मवित्तम: |
इतिष्ासपुरालाये व्यासः सम्यगुपासितः ॥
we ते सर्व्वरोमाङ्ि वचसा छषितानि az |
दैपावनस्व तु water वे रोमहर्षणः ॥

® स्वान्ते इति B.
+ बूतमनघा इति D.
‡ ब्रह्मसुतः इति A and 2.

[शि

र कूर्मपुराणम्‌ |

भवन्तमेव भगवान्‌ व्याजद्ार खयं प्रभुः |
मुनीनां संहितां वकं व्यासः पौराणिकीं पुरा ॥
a हि खायग्भुवे यन्ते garey वितते सति |
संभूतः संहितां aa Sita पुरुषोत्तमः ॥
तस्मादइवन्तं एच्छामः पुराणं MANAG |
वक्त महसि चास्माकं पुराणार्थविशारद ॥
मुनीनां वचनं श्रुता सूतः पौराणिकोत्तमः |
प्रणम्य मनसा प्रा गुरं सत्यवती तम्‌ ॥
taeda उवाच | |
ARMA जगद्यीजिं FAST इरिम्‌।
व्ये पौराणिकीं दिव्या कथां पापप्रणणाथिनीम्‌ ॥
at श्रत्वा पापकब्थापि गषत; पररमाङ्गतिम्‌ ।
म नास्तिके wat पुण्छामिमा ब्रूथाकङाचन ॥
खअहधानाय शान्ताय धार्िकाय दिजातये |
इमां WATAAFATATATATCTTAHCATA ॥

® संहिता. बहुं are: पीरादिकौः ga aft &.

† खश्यादौष्ति 2. सपाह sf ©, सत्याह eer aad लानं तखाः बः
तिन्‌ |

‡ vw इति E.

§ गच्छेत इति भर्षमातमनेपदम्‌।

—

t
‡
§

प्रथमोऽभ्यायः |

सर्गख प्रतिसर्ग वंशो werererie च।
वंश्यागुचरितच्चेव पुराणं पश्चलचणटम्‌ ॥

ब्राह्म पुरां प्रधमं पाद्मं वेष्छवमेव च |
ad भागवतश्चेव ata नारदीयकम्‌ ॥
मार्वष्डेयमवाम्नेयं बद्मवैवन्तभ्रेव च ।

Qe तथा च वाराश† स्कान्दं वामनमेव च ॥
Gra areal गारुडः वायवीयमनन्तरम्‌ § |
wered ससुदिषटं ब्रह्माण्कमिति संचितम्‌ ॥
भन्धान्युपपुराखशानि मुनिभिः कथितानि तु।
Ween पुराणानि yar sare fear: ॥
भराद्यं सनत्कुमारोक्तं नारसिंङमतःपरम्‌ |
दतीयं स्वाग्दसुद्िष्टं कुमारेण तु भाषितम्‌ ॥
wae गिवधम्ख्य' साक्ताब्रन्दीश्भाषितम्‌ |
SAGAN नारदीयम्रतःपरम्‌ ॥
कापिलं वामनश्चेव्र तथेवोशनरेरितम्‌ |
ब्रह्माण्डं वारुखच्येव कालिकाद्नयभेव चख ॥

twagea इति D.
survey इति C.
aTery नद्क्म्‌ इति ¢.
wguag इति D.

HUTA 1

माहेश्वरं तथा शास्वं सौरं सब्वाोर्धं सश्चयम्‌ |
पराशरोक्तं मारीचं तथेव भार्गवाद्यम्‌ ॥
इदन्तु पश्चदश्यमं Gus कौन्धमुष्तमम्‌ |

चतुधा संखितं ge संहितानां प्रभेदतः I
ATH भागवती सौरी Fast च प्रकौर्तिंताः।
चतस्रः संहिताः पुण्या ध्धमकामार्मीखदाः१' ॥
यन्तु संहिता ब्राद्मी चतु्ववदेसतु fara |
भवन्ति षट्‌ सषस्राणि क्राकानामत्र संख्यया ॥
यत्र धब्मो्धंकामानां मोक्षस्य च मुनीश्वराः |
माषशामामखिलं ब्रह्म ज्ञायते परमेष्वरः धुः ॥
सर्गं प्रतिसर्गं dat मन्वन्तराणि च।
वंश्यानुचरितं पुण्या दिव्या प्रासक्ठिकी कथा ।
ब्राह्मणादेरियं धाय्यी धार्िकैर्वेदपारगेः३ |
तामद्हं वशेयिष्यामि व्यासेन कथितां पुरा १
पुराखताधै देतेयदानवैः सह देवताः |

मन्यानं मन्दरं क्त्वा AA ACI ॥

पराशरोकमपरं मारीचम्‌ इति A, C and D.
सव्यैपापप्रखा्नाः इति A and E.

ज्मन्‌ श्रायते पारमेखरम्‌ इति E, F and H.
्ानलमानसैरिति A, D, E and H.

€ ++ ~+ अ

प्रघमोऽध्यायः 1 ४

मध्वमाने तदा तस्िन्‌ कूर्मरूपी जनार्दनः |
quits Wet} देवो Sarath हितकाम्यया ॥
देवाञ तुष्टवुदवं नारदाद्या महर्षयः |
कूकारूपधरं cut सातिं विष्णुमव्ययम्‌ x
तदन्तरे§ऽमवदैवी जीनारायशवङ्लभा |

जग्राह भगवान्‌ विष्छुस्ताभेव ears: ॥
तेजसा विष्छुमव्यह्¶ नारदाद्या महर्षयः |
मोदिताः स way अ योवचन |महुवन्‌ ॥
भगवन्‌ देवदेवेश नाराय ATA |

केषा देवी विश्यलाशी यथावश्ुहि एच्छ ताम्‌ ॥
Zar तेषां तदा वाक्यं विष्णुदानवमर्धनः |
प्रोवाच देवीं die नारदादीनकस्मषान्‌ ॥

va सा परमा शक्षिमग्भमयी ब्रह्मरूपिणी |

माया मम प्रियानन्ता ययेदं धार्य्यते जगत्‌ ॥

दधार मन्दरं देवो लोकानाम्‌ इति],
† It is supposed to be the mountain so named in Bhégalpur, which
is held sacred.
‡ wWearrfafa F and H.
§ तदन्तरे ay Waa तदा इत्यथैः |
¶ तेजसा wae cena ज्योतिषा अस्पषटदृरटनिदधेः |
8 ववोवचनं Sana awd प्र्दखतमं बचनमित्यधः।
**» यथावहलमहसि ft D. पृच्छतां नः, सम्बन्धविववायं षष्ठौ |
t+ alfvafafe 4, ©, D, F and H.

& HUTA |

WALT ALAA सदेवा शरमागुषम्‌ |
मोटयामि feraer ग्रसामि विख्जामि च ॥
उत्पत्तिं प्रलयश्चेव भूतानामागतिङ्कतिम्‌ ।
विद्या Sher चातानं तरन्ति विपुलामिमाम्‌# ॥
भरस्यास्त्वंणानधिष्टाय गकल्िमन्तोऽभवन्‌ सुराः |
रद्मेथानादयः wa सर्व्वशक्निरियं मम ॥

सेषा सर्व्वजगस्मूतिः प्रलतिख्िरुणामिका |
प्रागीव मत्तः संलाता यौः कल्ये पद्मवासिनो ॥
TIAA शङ्चक्रपद्मशस्ता स्रगज्विता३§ |
ASIANA मोहिनी सर्ववदेहिनाम्‌ ॥
नालं दैवा न पितरो मानवा वासवोऽपि च।
मायामेतां aged ये चान्धे भुवि देहिनः ॥
SUNT वासुदेवेन मुनयो विष्छमह्ुवन्‌ ।

gfe त्वं gutars यदि कालचयेऽपि +7 #

» faster wena मदन्ति दति ए. fameaivte दति ©, fasry
ata «fa D.

+ feat: इति B, D, ए and H.

t+ wa कल्पवासिनौ इति A, F and प्र.

§ wafer «ft Band D. ygarfaa «fa C.

¶ यदि काशब्रयेऽपिषखःग्ति ए. am ar arfcar gu sf C. वधा काष-
येऽपि ब इति D,

प्रचमोऽध्यायः |

अथोवाच wate सुनीशुनिगखाचिंतः# |
अस्ति दिजातिप्रवर wearer इति चुतः ॥
पूव्वैजव्मनि राजासावष्टष्यः शङ्रादिभिः।
ter at qviderat खुत्वा पौराणिकी खयम्‌ ॥
संहितां wyarfeart पुरखछत्य सुनीष्वरान्‌ । `
ब्रद्माख्ख मादेवं Vatarara खशक्तिभिः ॥
weet संखिताम्‌ FET मामेव ALAA: |
सम्भाषितो मया चाधः विप्रयोनिङ्गमिष्यसि ॥
इनदरदयुख इति ख्यातो जातिं स्मरसि पौषध्विकीम्‌ |
waaay बूतानां देवानामप्यगोचरम्‌ |

aad WEB दास्ये At तवानचध |

aaat त्मामकं wrt माभेवान्ते प्रवेष्यसि ॥
अंयान्तरेणः मूम्यान्वं तच तिष्ठ सृनिवंतः |
वेवस्वतेऽग्धरेऽतीते काये मां was ॥

मां weer पुरो wag पालयामास मेदिनीम्‌ |
MATE: कालाच्छेतदीपै मया सड ॥

सनौनां परतः nq: इति C.

+ पौराङकाग्वबभिति G and H.
t a Sfen war A sfa D.

§ “arrat इति F, G and H.
I wan «fa F and H.

HATTA |

aa तान्‌ वष्णवान्‌* भोगान्‌ योगिनामप्यगोचरान्‌ |
HAA Fraser ae विप्रकुले पनः ॥
rar मां वाखुदेवाख्यं यवर हे fafeasat ।
विद्याविदे year? are परमं विदुः ॥
सीऽर्चंयामास रूतानामाशरयं परमभेण्वरम |
व्रतीपवासनियनैर्होमे ब्ौद्मणतर्पणेः ॥
तदाशीस्तब्रमस्कारस्तनिष्टस्तत्यरायणः |
श्राराधयस्मादेवं योगिनां इदि संखितम्‌ ॥
तस्यैवं वर्तमानस्य कदाचित्मरमा कला |
aed दर्थयामास feat विष्णुससुद्धवम्‌ ip
eer प्रणम्य शिरसा विष्णोभेगवतः प्रियाम्‌§ |
संस्तुय विविभैः VI कताक्नलिरभाषत ।
TRIM उवाच |
कालत्वं देवि fanrarfa विष्णुचिशाह्धिते शमे।
याथातथ्येन वै भावं तवेदानीं ब्रवीहिभा मे ॥

© विपुलान्‌ इतिं F and H.
+ yeea इतिं C and D.

‡ wWatsa 8 पुलकं नासि।
§ प्रभानिति F, © and H.
चु We: प्रवीगः; बड ।

rb + %

प्रथमोऽध्यत्यः |

तस तचाक्वमाकार््यं सुप्रसत्रा BAA |
हसन्तौ संख्रन्‌+ विष्णु प्रियं ब्राह्मवमव्रवीत्‌ ॥ `
खर्वा |
नमां पश्यन्ति सुमयो देवाः शक्रपुरोगमाः |
नारायशान्िकाभमेकां मायाष्हं तव्खयी परा ॥
नमे नारायखाह्वेदो विद्ये fe विचारतः।
awe परं बह्म स विष्णुः परमेश्वरः |
tetas भूतानामाखयं' पुरुषोत्तमम्‌ ।
च्रानेन कब्डयोगेन न तेषां प्रभवाम्यदम्‌ ॥
तस्मादरनादिनिधनं क्योगपरायश्ः |
च्रानेनाराघवानन्तं कुः ततोमोत्षमवाष्छयसि ॥
Tae: स सुनिखे् इन्द्र्यो महामतिः |
wea शिरसा देवीं प्राश्जलिः पुनरब्रवीत्‌ ॥
कथं स भगवानीशः याश्वतो निष्कलीऽच्युतः |
wd हि wand देवि gfe मे परमेश्वरि ॥
एवसुक्लाध विप्रे देवी कमलवासिनी | |
साचाव्रारायणो srt टास्यतीत्याह तं सुनिम्‌ ॥

ard: प्रैवोगः। संखरन्ती |
qarrraraaq इति C and D.
च्रानेनाराचयेश्रानम्‌ इति A, F and H.
Vga 9 दकेन इति B.

१०

कूद्धपुराखम्‌ |

उभाभ्यामघ हस्ताभ्यां dearer प्रणतं सुभिम्‌ is
समृत्वा परात्परं विष्णुँ तचैवान्तरधीयत ॥
सोऽपि नारायणं द्रष्टं परमेण समाधिना |
आराधयथुषीकैशं प्रणतार्ति परभख्ननम्‌' #
ततो बहति काले गते नारायणः खयम्‌ ।
प्रादुरासीत्‌ महायोगी पीतवासा eras: ॥
दृष्टा देवं समायान्तं विष्णुमामानमव्ययम्‌ । `
जानुभ्यामवनीं गत्वा तुष्टाव गरुडध्वजम्‌ ॥
CRY उवाच |
यजच्चेाच्युत गोविन्द माधवानन्त केशव ।
ay विष्णो witty तुभ्यं विश्वाममे ममः ॥
नमोऽखु ते पुराणाय हरये विष्मूर्त ये§ ।
सर्गखितिविनाशथानां हेतवैऽनन्तशक्षये ॥
निर्गुणाय नमरुभ्यं निष्कलाय ममोनमः¶ृ |
Tea नमस्तेऽसु विष्वर्पाय ते ममः ॥
नमस्ते वासदेवाय faust विश्वयोनये |

एष mand: D gua मासि ।

अदं परं इषौकेथम्‌ इति C. प्रखतात्तिप्रशाकनन्‌ इति ए, ए, F and H
wifacrata इति 2, F and H.

fava विच्रयोनथे इति B.

निष्कलायामषधाकने इति 0, D, E, F and प्र,

AO ++ + ओ

प्रथमोऽध्यायः | १९१

भरिमध्याग्तटीनाय श्रानगम्याय & AH: ॥
नमस्ते निर्विकाराय निष्प्रपश्चाव ते नमः |
मेदामेदविष्ीनाय ममोऽख्ानन्दरूपिशिन ॥
नमस्ताराय URNA ममोऽप्रतिहतामने |
अनन्तमूर्तये तुभ्यममू्ताय नमोनमः ॥
नमस्ते परमार्घाव मायातीताय ते नमः ip
नमस्ते परमेशाय AWA TATA ॥

नमोऽस्त ते Gana Wereara ते नम. |
aa: शिवाय शषाय§ नमसे परमेष्ठिने ॥
त्वबेतसमृटमखिलं त्वमेव परमा गतिः |

@ पिता सर्व्वभूतानां लवं माता पुरुषो्षम ४ `
aaat परं धाम चिग्धाजरं व्याम निष्कलम्‌ |
सव्वस्वाधारमव्यक्षमनन्तं तमसः परम्‌ ॥

* भमख्वानन्दमू तये इति C and 7).

† ‘aaa निर्विकाराय" saree 'मायातौतवाब ते नमः saat 2, 7, 0 and
प्रि gaay न ema }

मायातौताय ते wa: «fa D and ©,

wae farsara «fa D.

लेव खरमखिलन्‌ इति ए, D, ए, F aod प्र.

ष्योनसद्धितम्‌ इति C.

क आवि OF w

HUTA |

प्रपश्यन्ति परात्मानं * ज्रानदीपेन केवलम्‌ |

प्रपद्ये भवतो रूपं तदिष्णोः; परमं पदम्‌ ॥
एवं सुवन्तं भगवान्‌ WATAT भूतभावनः |

उभाभ्यामथ स्ताभ्यां wast प्रहसचिव ॥ .

wean भगवता विच्छुना afagea: । `

TATA तच्छं न्रातर्वांस्ग्मरसादतः ॥

ततः प्रहृष्टमनसा प्रणिपत्य जनां नम्‌ 1

प्रावाचोब्रिद्रपद्मा्ष॑थः पीतवाससमच्युतम्‌ |

लग्रसादादसण्दिग्धसुत्पन्रं परुषोच्तम |

ज्नानं ब्रद्मेकविषयं परमानन्दसिदिदम्‌ ॥

नमो भगवते तुभ्यं वासुदेवाय Aras: `

fa करिष्यामि ating att वद जग्मय ॥ `
FAT नारायणो वाक्मिन्द्रदयुलजस्य माधवः||। `. .

उवाच सस्मितं वाक्यमथेषं जगतो हितम्‌ ॥

ufanfer महात्मान इति A, प्रपश्यन्ति avian इति 7, F and प्त,
प्रपद्यन्ते ततो कपम्‌ इति 0 and D. `

प्रोवाच तं ख प्माचम्‌ इतिं C and D.

तवे इति A, D, 7, Fand H. ©

यीगेन इति E, F and H.

धीमतः इति H, wrad: इति E and F.
es मग्रे षनमतो हितमिति ए, F and H.

= ण्वि ॐ =+ =+ छ

प्रघमोऽष्यायः |

भगवानुवाच ।

वशाचरमाचारवतां cat देवो महेश्वरः |
श्रानेन भक्तियोगेन पूजनीयो न चान्या ॥
fata तत्परं तच विभूतिं कार्यकारणम्‌ । `
प्रहत्तिच्चापि भे sven मोखार्थीश्वरमर््धयेत्‌ ॥
सव्व॑सक्रान्परितखन्य श्रात्वा मायामयं जगत्‌ |
Ted भावयामानं द्रष्ये परमेश्वरम्‌ ॥
त्रिविधां भावनां awa प्रो्मानां निबोध मै |
एका मदिषया aa हितीया व्यक्संचया ॥
अन्या च भावना ब्राह्मी fastar सा गशातिगा।
भासामन्यतमाश्चाध भावनां भावयेदुधः ॥
uum: संखयेदायामित्येषा बैदिकी wher: |
ARTMAAAA तचिष्ठस्तत्यरायणः |
समाराधय fast ततो arraaratie ॥

TRYIN उवाच | | bee
किन्तत्परतरं a का.विभूतिर्जनार्हन। .
किङ्ाय्यं कारणं aad प्रहस्तिखापि का तव ॥

= ओाकानेपदमाषम्‌।.
+ निजामय इति A, 2, F and H. aa yw इति D,
‡ चावरस॑श्रया इति E, F, G and H.

१४ HUTA ।

खीभगवाशुवाच ।

परात्यरतरं wet परं ब्रह्मे कमव्ययम्‌ ।
नित्यानन्दमर्य ज्योतिर्तरं तमसः परम्‌ ॥
tay तस्य यन्नित्यं विभूतिरिति गीयते।
काय जगदधाव्यक्षं कारणं WUTC ४
aw fe सर्व्भूतानामन्तर्या मीग्ठदः परः If
सग खित्यन्तकतत्वं प्रहत्तिमेम गीयते ॥
एतदिश्नाय भावेन यघावदखिलं दिल ।
ततस्त्वं कर्मयोगेन ad Tes ॥

CRIA उवाच ।
के त वर्णख्माचारा येः समाराध्यते WT |
sraq atest feats भावनाज्रयसंखितम्‌ऽ १
कथं छषटमिदं qa wet संङ्धियते पनः ।
कियत्यः ख्यो MA दंशा मन्वन्तराणि we
कानि वेषां प्रमाणानि पावनानि वरतानि a
तीर्थान्यकीदिसंखानं एधिव्यायामविस्तरम्‌¶ा ४.

निव्यागन्द' परमभ्‌ इति A, 7), E, F and H.
av fe saarnarirre: प्रघरब्यवः इति 0. भनगर्योगौति G.
gua इति C.
नितितम्‌ इति D.
कृ एयिष्या आयामी हवे विरो विसार दवीः समाहारः तत्‌। The whole
length and breadth of the earth, faerie इति A.

WAM ATS: |

कति दीपाः समुद्राच पर्व॑ताश्च नदीनदाः"
बूहि मे gettara यघावदधुना gas ।
afta ware |
Uaqaise. तेनाहं मक्तानुग्रहकाम्यया |
यथावदखिलं सम्यगवो॑† सुनिपंगवाः ॥
व्याख्यावाथेषमेवैदं यत्दुष्टोऽ्ं दिजेन तु ।
sare च तं विग्रं तजेवान्तर्दितोऽभवम्‌ #
सोऽपि तेन विधानेन मदुक्ञेन दिजो्तमाः |
आराधयामास परं भावपूतः थः समाहितः ॥
wat पज्रादिषु Ge fava निष्परिग्रहः |
स न्ध; सर्व्वक्माखि परं वेराग्यमाचितः।
भ्रामन्धामानगमन्वोचख सखामन्धेवाखिलं जगत्‌ |
संप्राप्य भावनामन्थां ब्राश्मीमच्तरपूर्व्विकाम्‌ ॥
अवाप परमं योगं येनेकंष परिपश्यति । `
यं विनिद्राजितण्ासाः|| ater मोल्तकांल्िणः ॥

वचावदखिरं मम इति B.

खनव्यमवोषम्‌ इति ^, 0, 7, E, ए and H.

भावे; खदभिप्रायैः पूत इव्यय; । भावयुक्घः इति Band 7.
खं «fa Band D.

aaa इति A and E.

विनिद्रवा arena जितो atta: चासी वैलधीकाः |

= 8 OO + + @

१५

१९ कु्धपुराणम्‌ । `

ततः कदाचिद्योगीद्दरा ब्रह्माणं द्रष्टुमव्ययम्‌# ।
जगामादित्यनिरहेशासानसो्षरपव्वैतम्‌†' ॥
भाकाशेनेव fanaa योगेष्वर्थप्रभावंतः ।.
विमानं qalawrd प्रादुभूतमनुत्तमम्‌ ॥
भन्वगच्छन्देवगसा TAA TCA गणाः । `
eure पथि योगीन्द्रं fret ब्रह्मषयो ययुः ५
ततः स गल्ामुगिरिं विवेश सुरवन्दितम्‌ |
खानं तद्योगिभिजैष्टं यत्रास्ते परमः पुमान्‌ ॥
संप्राप्य परमं खानं सूर््यायुतसमप्रभम्‌ |

विवेश चान्तभंवनं देवानाञ्च दुरासदम्‌ ॥
विबिग्तयामास परं शर्य सर्व्वरेडिनाम्‌ |
अनादिनिधनं चेवई देवदेवं पितामहम्‌ ॥
ततः प्रादुरभूत्षस्मिन्‌ TATU TATRA: | ।
तन्मध्ये पुरषं पूव्व + मपण्यत्मरमं पदम्‌ ¶

zeqgua: «fa D

मानसो ्तरपव्वतम्‌ मानषसरसः उत्तरस्य दिदि श्थितं gard मेदनित्ववैः ।
हटीषेः पवि aie ईति 2, F and H |
देवमिति ए, ©, D, ए, F and H.

Ware: ज्यीतिरिव्यर्थं;।

| परमाकनः इति B and ¢.

eo सव्य इति A, E, 78१ H.

BO t+ - क

mr नवै कै

प्रथमोऽध्यायः ।

महान्तं तेजसो राथिमगम्बं ब्रह्मविहिषाम्‌ |
Wass सुदाराङ्मरचिंरभिंरुपथोभितम्‌ ॥
सोऽपि योगिनमन्बीच्छ प्रणमन्तमुपखितम्‌ |
ware खयं देवो विश्वासा परिषष्वजे ॥
परिष्वक्स्य देवेन दिजैन्द्रस्याध रेतः |
निगेत्य मती otter विषेभादित्वमण्छलम्‌ ॥
ऋम्यलुःसामसंश्नं तत्पविच्रममलं पदम्‌ । `
हिरख्छगर्भो भगवान्‌ TTS व्यकव्यभुक्‌ ॥
चारं तद्योगिनामाययं वेदान्तेषु प्रतिष्ठितम्‌ |
ब्रह्मतेजोमयं ओीमद्रष्टा" चैव मनीषिणाम्‌ |
दृष्टमात्रो भगवता ब्रह्मशार्चिंखयो मुनिः |
अपश्चदेश्वरं तेजः शान्तं सर्वज्रगं firey ॥
स्वामानर्मचरं व्याम यत्र frat: परं पदम्‌ ।
WATKAT TWAT तत्पारमेश्वरम्‌ ॥
सर्वभूतामम्रूतस्थः§ AT asa hers: |
प्रा्तवानामनो धाम यत्त्मोचाख्यमव्ययम्‌ ॥

~ नको

चतुर्ग इति D.

खौमन्रिष्ठा इति Band ©. यन्ता दे बमनौषिशामिति 7),
आनन्दनपरमिति © and D,

भूतः सः इति 8.

१

ट

HUTT, ।

तस्मास्र्वपरयनेन व॑खयावमविधौ खितः |

समाच्रित्यान्तिमं भावं मायां कीं ate: ॥
सूत खवा |

ग्याषृता हरिणा At नारदाद्या मशर्षयः |

शक्रोण सहिताः स्वं पप्रच्छुगं ख्ष्वलम्‌ #
WIT HY: |

SANT WARY ATS नारायणाव्य य% |

तददाशेषमस्माकां AER भवता पुरा ॥

इन्द्र्युज्ाव विप्राय wrt धन्मादिगोचरम्‌ |

शयुषुखाप्ययं क्रः सखा तव जगण्मय ॥

ततः स भगवान्‌ विष्णुः कग्भरूपी जनादेनः |

रसातलगतो SAT नारदाद्येमंदर्षिमिः a

एष्ट: प्रोवाच सकलं पराय कोश्भसुत्तमम्‌ ।

सत्रिधौ देवराजख ATR भवतामहम्‌ ॥

धन्ध' यशस्यमायुष्यं Fel Aras TATA |

पुराणशवसखं विप्राः ware विगेषतः ॥

® नाराबचानद इति Band C.
+ wateitecq इति C and D.
‡ भगवान्‌ इति E, F and H.

प्रधमोऽध्यायः |

चत्वा चाध्यायभेवेकं सर्वपापैः ACR ।
उपाख्यानमयेकं + AT AWTS महीयते ॥
इटं Fare परमं कौश कूखरूपिणा।
wm वे taeda eral दिलातिभिः ॥

fq PES श्रद्रद्यवमो चे प्रथमोऽष्यावः |

"की

9 मकम्‌ इति A, 2, ए 8० H. _
† उवाधिदेवेम इवि.

१९

दितौवयोऽष्यावः । .
HUSA |

ग्षुध्वखषयः#. TH Aes जगितम्‌ |
व्यमाणं मया wafers भाषितम्‌ ॥
भूतेरभव्येभवद्धिख' चरितेरुपवंडहितम्‌ |

gue gad नृणां मो्तधर्म््ागुकीर्तनम्‌ थैः ॥
अष्टं नारायणो देवः Yalataa भे परम्‌ ।
उपास्य विपुलां निद्रां भोगिशय्यां समाचितः ।
चिन्तयामि पुनः afé निशान्ते प्रतिबुध्य gq
तती भे waters: प्रसादो मुनिपुंगवाः |
चतुर्मुखस्ततो जातो ब्रह्मा लोकपितामहः ॥
तदन्तरेऽमवत्करोधः कस्माचित्कारणातस्दा |
TMA सनिभादूंलास्तज देवो महेश्वरः ॥

* wy सुनयः इति 8.
+ मूतेभव्येभविष्यद्धिः इति A, 2, ए 20 प, भवन्ति इति भवाः भवाणव

म्या वतमानाः । यद्यपि wage: भविष्यदयं रदृतवाप्यव तडित-य-पत्ययसिडतया
न azarae: |

‡ drewangafang इति D.

९ भं पूव्धमासं, मे परं मत्तः भन्यत्‌ fafa न भासौदिति ae: |
¶ ‘saat इति Band ©.

दितीयोऽष्वाषः |

इद्रः MATa TS गूलपाखिख्िलोचनः |
तेजसा waarmee संदषविव% ॥
तदा ओौरभवेवी कमलायतलोचना |
रूपा सोम्बवदना मेहन सर्ववरे हिनाम्‌ ५
हचिख्िता सुप्रसवाण† मङ्गला महिमास्मदा |
दिव्यकान्तिसमारुक्षा दिव्यमास्योप्ोभिता ॥
नारायणौ महामाया मूलप्रह्मतिरव्यया |
Surat पूरयन्तीदं Hard समुपाविशत्‌ ।
तां SRT भगवान्‌ ब्रह्मा मामुवाच जगत्पतिम्‌ |
मोषायागेषमूतानां नियोजय सुरूपिलोम्‌ ॥
येनेयं विपुला efeadas मम माधव ।
तचोन्नोऽ्ं Fart देवीमव्रवंषु weafaa x
ciated विष्वं सदेवासरमानुषम्‌ ।
मो्यिला ममादेथाच्ंसारे विनिपातय ॥

wh 509 +> न्नः ओ

fréviaa दति B, संहरचरिव इति C.

guua इति 2, F, G and H.
मत्रियोनात्रिवोजय इति A, E, F and प्त.

ata इति A and H.

waite: स विर्यं देवोमब्रवौत्‌ इति ©, F and H.

२६

२२ शूर्ाषराखम्‌ |

ज्नानयोमरतान्दान्ताम्‌ ब्रह्िष्टाम्‌ नद्मवादिनः# F
अक्रोधनान्‌ सत्यपरान्दूरतः परिवर्जय ॥
ध्यायिनो नि््धमान्‌ गान्तागन्धान्विंकान्धेदपारगान्‌ |
याजिनस्तापसानिप्रान्दूरतः परिवस्जेय ap
वेदवेदाग्तविन्नानसंहिबराेषसंयान्‌ |
म्टायन्रपराग्विप्रान्टूरतः परिवस्नैय ॥

ये यजन्ति जपे्होमरवदेवं महेश्वरम्‌ |
सखाध्यायेनेश्यया दूरा्तान्‌ प्रयत्नेन वञ्ेययः &
भक्तियोगसमायुल्लानीष्बरापिं तमानसान्‌ ।
प्राणायामादिषु रतान्दूरात्परििराभलाम्‌ ॥
प्रणवासक्ममसोदद्रलप्यपरायशान्‌ |
अववेथिरसोऽ§ वेत्तुम्‌ wirery परिवर्जय ॥
aya किमुक्तेन खधब्यपरिपासकान्‌ |
दश्वराराधनरताश्मवियोगान मोहय ॥

= भानतान्धानज्िकान्‌ वेदपारगान्‌ इति A, E, F and H.

† अक्रोधनानिवयारभ्य atedte: A, 7, 7 and H ya@y afa |

‡ दूरादपमयनेन बिदव्वव इति © and 7,

§ Anepithet of महापुङ्ष when masculine. Williams. अथर्वंखः farce
ब्ह्मविघाप्रतिपादकतया ब्रेहलात्‌ खनामख्याते अध्ेपनिषहेरे। नाचस्पत्म्‌ |

q अववेिरसीऽघयत्न्‌ इति 8, बालेष्वभिरतान्धौराम्‌ इति 0, भाण्हतिरता-
न्बौरान्‌ इति 7,

दितीयोऽध्यायः | २३

एवं मवा महामाया परेरिता हरिव्रभा |
यथादेशं चकारासौ TRINH समंयेत्‌ ॥
fad दङाति fayat gfe मेधां यथो बलम्‌ |
अर्चिता भगवत्पब्ली तस्राल्ल्मीं समर्चयेत्‌ ॥
ततेाऽख्जयग्छ भगवान्‌ ABT लोकपितामशः |
चरादराखि भूतानि यघापूव्वं ममाश्नया ॥
मरीचिम्ब्किरसं gaat yar ऋतुम्‌ |
waata वसिष्टश्च सोऽखजद्योगविद्यया a
AAT ब्रह्मः FAT ATA ब्राह्मलोत्तमाः |
जरद्मवादिन waa भरीष्याद्याखु साधकाः ॥
ससस AWAY सजिर्याख भुजादिमुः |
वेष्यानुरूदयाहिवः Tart शूद्रान्‌ पिताः ॥
यज्रनिष्य्तमे नद्या WIAs ससरं इ ।

yaa सर्व्वदेवानां तेभ्यो यज्ञा हि निर्बभौ ॥
ऋचो wafer सामानि तवेवावर्व॑शानि च ।
Te: wet रूपं नित्येषा यल्िर व्यया ॥
अनादिनिधना दिव्या वागुब्ुष्टा खय्धुवा |
रादौ बैदमयी भूता यतः Tal: NTA a

* sua इवि 2, F and H. seer तपखा arvana cae: | “Sead
Ww? इन्धमरः |
+ भाला एताः gan: परठतः इति D.

RB ATTA .

अतोऽन्धानि fee areatfe एथिव्यां याजि कानिचित्‌ |
न तेषु रमते धीरः पाषरछी रमते quit ४
वेदा्थंविन्तमेः कायं यत्स्मृतं मुनिभिः पुरा ।

स Ra: परमो धर्मा नान्यथास्नेषु संखितः ॥

या ISAT: स्तयो ATS ATI FETA: |
waren निष्फलाः परेत्य तमोनिष्ठा हि ताः सृताः ॥
पूर्वकल्पे प्रजा जाताः सर्व्वबाधाविवजिताः।
शएचाम्तःकरणाः स्वाः खधर्परिपालकाःुः ॥

ततः कालवग्रास्षासां रागदेषादिकोऽभवत्‌ |

watt g frre er ¦ स्वधर्कप्रतिबन्धकः ॥

ततः सा सजा सि्चिस्तासां नातीव जायते ।.
रजोमाव्रामिकास्तासां सिदयोऽन्धास्तदाभवन्‌ ॥
तास ल्षीणाखयेषास कालयोगेन ताः पनः |
वार्तापायं पुनथक्रुस्तसिरिच्च कब्धजाम्‌ ॥
ततस्तासां विभुः§ ब्रह्मा कश्माजीवमकल्ययत्‌ |
SUNT मनुः पूर्य धश्माग्रीवाच सव्वटटक्‌ ॥

* अधान्ानितु arate इति D. भन्ान्यानि fe arerfa इति 0.
warafa fe arenfe इति E, F and H.

+ पाषण्डौ तेन जायते इति 8, C and त, wawt जायते पुनः इति
D, E and ए, पाषण्डो रमते पुनः इति ७,

‡ खधर्डनिरताः खदा इति 8.

६ faa sfa 7,

t
‡

हितीयोऽष्यायः |

साचायजापतेर्मर्तिनिंङषटा ब्रह्मो दिजाः¢ ।
खम्बादवस्तदद्नाच्छत्वा धर््ानधोचिरे ॥
यजनं बाजनं दानं ब्राह्मणस्य प्रतिग्रहः |

अध्यापनं चाध्ययनं षट्‌ कारि दिलो्तमाः ॥

दानमध्यवनं amt ध्यः लभियवैश्ययोः |
दरोयुं दजियसख छलविर्वेश्यस्य शस्यते ॥
wala दिवातीनां शूटरार्णा धर्मसाधनम्‌ |
कारकस्य cerita: पाकयश्रारि ध्धतः‡ः ॥
ततः खितेषु aty ख्यापयामास array |
Vrey वनखश्च firga ब्रह्मवारिख्म्‌ ॥
शअरम्नयोऽतिवि्ठयुवा an दानं सुरार्चनम्‌ ।
"हखस्व समासेन धर्मोऽयं सुनिपंगवाः ॥
होमोमूलफलाथितवं खाध्यायस्वप एव च |
सविमानो ववान्धायं wilted वनवासिनाम्‌ ॥
मेचा्नच्च मौनिलं तपो ध्यानं विशेषतः |
सम्बरश्रामश्च tre waifsd भिद्धके मतः ॥

aww fear इति A, E and ?. gue: पुरा इति ¢,
wr व इति A, E and ए.
sfeunfe करवविक्रवखं तवा इति A, E and F.

२५

Re ` Faey f

भित्ताचर्व्वा च WNT गुरोः खाध्याय एष च ।
सन्ध्याकर्म्माम्निकायस्च धर्मोऽयं बरह्मचारिकाम्‌।
ब्रह्मचारिवनख्यानां firgaret दिजोत्तमाः ।
साधारं AWACA प्रोवाच कमलोद्धवः ॥
WARTS खदारेषु न चान्यतः 1.
GAIA ग्टह्य ब्रह्मच्यमुराहतम्‌ ॥
आगर्भधारणादाच्ना काथो तैनाप्रमादतः।
अङुर्वाणसु विपिग््रा शषा तपनाय" ॥ - `
वैदाभ्यासीऽन्ब्ं wear जादा तिषिपूजनम्‌ +
VES परो धर्मो देवताभ्व्चंनं तवा A
वैवाश्ममम्निमिन्धीतथ सायं प्रातर्यधाविषि।
रेयान्तरगतो वाव AAT एव च ॥
याणामाखमाण्णान्तु ERT म्रोजिर्ष्यते |
अन्धे तसुपजोवन्वि TATA Vara ॥
tara weere चतु तिदर्भनात्‌ ।
तस्माहारखखगभेवेकं HS STITT ॥.

« निचा्नन्‌ इति D.
† श्षडातु प्रश्नायते शति 8. awe चीपनाबतेष्ति 7.
t ata इति ©, मासौतश्वि 0. ` |

दितीगोऽष्यावः। Vs

ufcasiedarart यौ सवातं waaferat |
सवंलोकविदचश्छ wirsraraty तु ॥
धमासंवायते द्र्य धर्मालामोऽभिजायते |
धद एवापवर्गाय STATIC TATA ॥
धर्मार्धव काम्य जिवर्गस्िगुशो मतः |
सलं THUAN STATE TATRA ॥

ay गदन्ति werent मध्य तिष्ठन्ति राजसाः ।
जघन्धगुखठस्िखह अधो गच्डन्ति तामसाः ॥ #
वसिगग्मंसमायुक्छौ WANA व्यवखिती |
इहलोके सुखी WAT परेत्यानखयाय कर्पते ॥
घमोखंजायते मोखो शर्घाकामोऽभिजायते ।
एवं साधनसाध्यत्वं चातुरविष्येग प्रदर्थितम्‌ ॥

य एवं वेद्‌ घश्योधंकाममोक्षख थ मानवः |
माहामंय चागुतिषटेत§ सचानग्धाय कल्पते ॥

1

षणि णि य्‌

क ‘at गच्छन्ति caer अधो गच्छति तामसाः इति चोका F yaa न
wed । मघ्ये विहन्ति creer: गषन्बगुखढतिखा,' इति wag A, E, F and H
yaay afar 1

† चातुर्विद्ये इवि A, B, E, Fand H. aq: विद्याः- भान्ती दिकौ- कयो.
वा्ा-दखनोग्यः एव चातरवं शं afer cad: |

‡ wew wae कामश त; afedt मीदसस्य एति विबषः।
६ बान्मनेपदमाभम्‌ |

Qc जुग्पुराशम्‌ |

तस्मादर्धश्च कामश्च त्यक्षा WA समाखयेत्‌ ।
धम्मासंजायते स्वैमित्वाड््रंह्मवादिमः ॥
UAT धार्यते सवै जगत्खावरजङ्गमम्‌ |
अनादिनिधना afi: सेषा ब्राश्मी दिलोत्तमाः #
र्णा प्राप्यते धर्मों Waa च म संशयः |
ARIANA सहितं कर्मयोगं समाशयेत्‌# ॥
nena frowns दिविषं कर वेदिकाम्‌ ।
stage fart स्वायत्तं यदतोऽन्यथा ॥
fard सेवमानसु याति तत्परमं पदम्‌ |
avatar संसेव्यमन्धधा संसरेत्मुनः† ॥
चमा दमो दया टानमलोभख्वाग एव च । ..
भार्जवं चानया च तीर्घागुसरण्यं तधा ॥
सत्यं सन्तोषुःमास्तिक्णं खदा चेद्दियनिग्रहः।
देवताभ्यचैनं पूजा ब्राह्मणानां विशेषतः |
अहिंसा प्रियवादित्वमपेशुन्धमकसख्कता§ |
सामासिकमिमं धम्मे चातुर्वरऽरवीकनुः ॥

* wgaratq इति Band D.

+ सच्रेत्यग दति ए.

न सन्तोषमिति ज्ौवत्रमार्ष्‌ |

§ मकस्पता इति 2, वक्रता इति ©, मलना इति D.

\

दितीयोशध्यायः। २९.

प्राजापत्वं ब्राह्मशानां स्मृतं खानं क्रियावताम्‌ t
खानमेन्द्रं afaaret सं्रामेष्वपलायिनाम्‌ ॥
वेश्लानां माङतं खानं स्वधन्धमटुवर्तं ताम्‌# |
माव शूद्रजातीनां परिवारे वर्तताम्‌» ॥
्टाशोतिसहस्ालासषीलामूर्ैरेतसाम्‌ ।
अतं तेषान्तु यत्खानं तदेव गुख्वासिनाम्‌† ॥
सपर्षीशान्तु यत्खानं स्मृतं तदे वनौकसाम्‌ |
WAITS CEMA खानसुक्ं खयंमुवा ॥
यतीनां जितचवित्तानां न्धासिनामूचैरेतसाम्‌ ।
Vaal तत्यानं यस्मात्रावर््मे पुनः ॥
योगिनामङ्तं खानं व्योमाख्यं परमच्चरम्‌ई |
भानन्दमेश्वरं धाम UT AST UT परा गतिः।
ऋषय ऊचुः ।
भगवन्देवतारिन्र feceratraga । `
चत्वारो WIAA: Niet योगिनाभेक उश्यते ॥

* अच श्राकमनेपरितेऽमि गराः |
{+ aswafenq श्वि A. गुरते दाने भात्ागमर्पयन्ति Gang) भव
ह्ोकख ane Gorse च प्रथमां 7, 7 9० H पुलकषु नाल्ति।

{+ =rfent सन्याश्षवतामिव्षैः।

$ परमाचरमिति ए, ?, F and H. aq खानं परमशषरभिति C. यत्‌ खानं
पारमेश्रमिति D.

aot + क

कुन्धपुराशम्‌ |

me कु उवाच |
सर्वकर्माखि dare समाधिमचषलं वरितः |
य ura निलो योगी स ward चक पञ्चमः +
सर्वेषामायमाणान्तु रे विध्यं खुतिदभिंतम्‌न ।
ब्रह्मचार्युपडुर्वाशो नेष्ठिको ब्रह्मतत्परः ॥
योऽधीत्य विधिवान्‌ ग्डहस्यायममाव्रञेत्‌ |
उपङ््व्वा शको Rat नैषिको मरणान्तिकः ॥ `
उदासीनः साधक weer हिविधी waz!
कुटुम्बभरणायत्तः साधकोऽसौ Wet भवत्‌ ॥
शानि तीख्यपालत्व ४ त्यक्ता भार्याधनादिकम्‌ |
एकाकी यसु विषरेद्दासीनः स मौतिकः ॥
तपस्तप्यति योऽर्ष्से यजेरेवान्‌ Yelfa च ।
खाध्याये चैव निरतो बनखस्तापसोमतः ॥
तपसा कर्षिंतीऽव्यवै यस्तु ध्यानपरो भवेत्‌ |
साद्यासिकः स विजेयो बानप्रखाशरमे fara: a
योगाभ्यासरतो§ नित्यमारुरुच्जिंतेद्दरिवः |
ज्ञानाय वर्तते भिः प्रोच्यते पारमेष्ठिकः ॥

a sf B, D, E and H. |

tira श्रतिदर्॑नमिति Band ©.
Tangs इति B, Taqae इति ¢.
योवमन्यहते इति >,

mt = @#

दितीयोऽध्वायः |

यस्वामरतिरेव arfaaant महामुनिः ।
सम्बम्दथेनसम्बब्नः स योमी firgeaa x
जानसश्चासिनः केचिदेदसद्यासिनोऽपरे |
कश्यसश्यासिनः केचिच्िविषाः पारमेखिकाः ॥
योगी च fafa Sat भौतिकः# सांख्य णव a |
ठतीयो न्नाखमी stat योगसमु्ममाजितः ॥
प्रथमा भावना पूरवे साख्यं लचरमावना |
कतीये चाम्तिमा ater भावना पारमेश्वरी ॥
तस्मादेतदिलानौष्वम्‌ Wat चतुष्टयम्‌ ।
wag वेदशथाख्ेषु पञ्चमो waa ॥

एवं वशं रमान्‌ GET टेवदेवो निरष््नः ।

. Sareteare fara खजध्वं 4 विविधाः प्रलाः ॥

AWG TATA TATA सुगिसत्तमाः |
eI प्रजाः we देवमागुषपूर्वकाः ॥
cad भगवान्‌ ब्रह्मा AAs खंब्यवखितः ।
अं वै पालयामीदं संहरि्ति gee ॥

वैदिक इवि D.
विजानोयादिति C.
अ(गनेपदमाण्ब्‌ । `
avefafa C and 7.

at

RR कूयराणम्‌ |

frag ava: thm anfrqueac: |
रजः सृत्वतमोयोगात्परस्य परमामनः ॥
अन्धान्यमनुरक्नाखे छन्योन्धसुपजीविनः |
अन्येन्यप्रणताचेव लीलया परमेश्वराः ॥
ब्राह्मी मारेष्वरी चैव तथेवाक्षरभावना ।
तिखस्‌ भावना tS TUNA सततं feat: ॥
प्रवर्तते AATAATAT त्वच्तरभावना# |
दितीया ब्रह्मणः treat डेवस्वाक्षरभावना tt
ae चेव aurea न भिन्नः परमार्धतः।
विभज्य Quaranta सोऽन्तयाोमीष्वरः खितः ॥
ेलोक्षमखिलं AE सदेवा्ठरमातुषम्‌ |
पुरुषः परतीऽब्यक्तो Ae समुपागमत्‌ ॥
तस्माद्रद्मा महादेवी विष्णुर्वि शेश्वर परः |
एकस्यैव समृतास्तिखस्तदत्वार्यवश्ाग्रभोः ॥
WHAAAAN वन्धा; पूज्याः विशेषतः ।
यदीष्छेदषिरात्थानं य्त्भोशाख्यमव्ययम्‌ ॥
व्ाचरमप्रयुक्तेन wag प्रीतिसंयुतः |
पूजयेद्ञावयुक्षेन यावच्ीवं प्रतिन्रया ॥

+ चाखरभावना दति A, 2, 7 90 H. wala भप्यजलमन्वाशादरभावनाः
sfa 23,

x

क +

faeftarsurra: |

aquraraareray aratse विधिवदिजाः |
अमो वेष्छवो ब्राह्मो Wore इति वयः ॥
atawarct frases तद्श्जनवव्छलः |
wraeardaeary ब्रह्मविद्यापरायखः ॥
सवषामेव भक्षानां शगोर्जिंङ्नमरुलमम्‌ |
सितेन warn कायं ललाटे तु विपुंङ्कम्‌ ॥
यस नारावखं देवं प्रपत्रः परमं पदम्‌ ।
धारयेकरव्वदा शूलं ललाटे गन्धवारिभिः ॥
प्रपा वे जगदीजं बरह्माणं परमेहिनम्‌ |

तेषां ware तिलकं ure tag सर्वदा ॥
ओऽसावनादिमूतादिः† कालामासौ wait भवेत्‌ ।
STAM ATA ATTA तु धारणात्‌ ॥
arora faye ब्रह्मविष्छभिवामकम्‌ |
छतन्तु शूलफःधरयाद्वत्येव म संशयः ॥
जर्मतेखोमयं शक्रं cease दवेः |

भवत्येव एतं खालमेष्वरं तिलके छते ॥

waafafa B.
भनवान्‌ इति 7).
wa fone इति C.

११

२४ ugg ।

तस्मात्कार्य' जिशूलाद्ध# तथा च तिलकं शभम्‌ ।
अयुष्यश्चापि क्तानां जयाणां विधिपूर्वकम्‌ #
यजेत शुयादम्नौ जपेददयासितेदश्दरियः |

श्रान्तो दान्तो जितक्रोधो वणोज्रमविधानवित्‌ ॥
एवं परिचरेहेवान्‌ यावष्नीवं समाहितः ।

तेषां खस्थानमलं ` सोऽचिरादधिगण्छति है

afa भौकृग्यपुराखे वशागलवर्यनं नान दितीवोऽच्यावः।

[यत णिग

+ जौदलमाषम्‌।

¢ तततलत्खानमचलनिति 7).

ठतोयोऽष्याव. ।
ऋषय HY: |

wel wraanifeereartsarrareren |

LEIA MAAAHATTATS वद्‌ प्रभो ॥
ay care |

AWA VHT वानप्रसखोा यतिखधा |

क्रभेखेवाखमाः RAT: ATCATTATAT भवेत्‌# ॥

खत्पब्रच्नानविन्नानो वैराग्यं परमं गतः |

प्रव्रजेद्रह्मचर्यात्तु यदीच्छेत्यरमां गतिम्‌ ॥

दाराना्ृत् विधिवदन्धधा विविभैर्मसैः |

यजदुत्यादयेत्पु्रान्‌ fret यदि संन्यसेत्‌ #

अनिष्टा विधिवद्यन्नैरगुत्पाय तथामजान्‌ |

म गासं री ah संन्यसेददिमान्‌ दिजः ॥

अष वेराम्बवेगम खातं नेात्सष्ते ह ।

aaa संन्धसेहिहाननिष्टापि frend: ॥

० कारखादन्ववामवन्‌ इति D, E and F.
† wsuwater इति D.
$ wvtary sft B. गतौलेव इति E, 7, © and प्त.

१६ AUT Ty |

तथापि विविधैर्वज्ैरिष्टा वनमधाखयम्‌' ।
तपस्तघ्रा तपायागादिरक्षः संन्धसेददिःः ॥
वानप्रखाश्रमं मत्वा न ग्ट प्रविशेत्युनः।

न सद्यासी वनच्चाच ब्रह्मचर्यश्च साधकः $a
प्राजापत्याजिरूप्येटिमाम्नेयीमथवा दिजः ।
maa wet विदान्‌ वनाहा अतिचादनात्‌ a
प्रकर््त॑मसमर्थोऽपि लुशति यजति|| क्रियाः |
अन्धः पक्करदरिद्रो वा face: संन्धसेहिजः ॥
सर्वेषामेव वैराग्यं संन्यासे तु+ विधीयते |
पतत्येवाविरक्तो यः†† संन्धासं कर्तुमिच्छति ॥

अन्धा इति ए. अथापिश्ति 2, F and प.
वनमथाग्रयेत्‌ «fa ए. वनमबात्रजञत्‌ इति 7,
संन्धसेदयदि इति B, 0, 9, F, G and प्र, -wateafa: इति 0,
TAT वनखाघ ब्रह्मचय्यानुखाधकः दति B. न dare बनं चाव ब्रह्म
san साधकः इति 0. ग संन्धासौ बने वासं mea न साधकः इति D. awed न
खाधकमिति E, F and H.

q saaa इति E, F and H.

॥ जपति इति E F and प्र.

es संन्धासाय षति ए. dard तु विभाव्यते इति.

+4 Taal विरक्ो षाश्ति 2, 7, G and H.

ry.) ++ => s

ठकतीयोऽध्वावः। ॐ

एकसिव्रथवा सम्बम्वत्तं तामरशाग्तिकम्‌# ।
अद्ावानाखमे FM: सोऽख्तलाय कल्यते a
न्धासागतधनःन" शान्तो ब्रह्मविद्यापरायणः |
खधर्मपालको नित्यं ब्रह्मभूयाय कस्ते ॥
ब्रह्मख्याधाय awaits निःसङ्गः कामवल्ितः।
प्रसवरैनेव मनसा कुर्वाखो याति तत्पदम्‌ ॥
ब्रह्मा दीयते देयं awe संप्रदीयते |

ama दीयते चेति ब्रह्मापंशमिदं परम्‌ ॥
ATE Wal सर्वभेतद्दश्मेव कुरुते तथा ।
WARWITS प्रोह्ख्षिभिस्ठच्वदर्थिभिः ॥
Marg भगवानीशः क्शानेन शा्वतः।
कराति सततं बुद्धया ब्रद्मापंणमिदं परम्‌ ॥
यद्या फलानां संन्यासं प्रकुर्यात्परभेश्वरे |
काणामेतदप्याइुर््रद्मापंलमनुत्तमम्‌ |
कार्यमित्येव cert नियतं सङ्कव लि तम्‌ |
क्रियते विदुषा क्य तद्भवेदपि मोत्तदम्‌ ॥

* acerfgar: इति 8.

+ भ्वावा्ननगतः इति 0. aaa aed धनानां गतः प्राप्तः काषेन दत्त
wag vat: |

‡ wee इति 2,

RG

AO +H SF «ff

HUTT |

wears यदि कर्माणि कु्याबित्ाग्धपि दिजः ।
THAT MATS बध्यते तत्फलेन तु ॥
तस्मात्र्वप्रयनेन TNT AMAA फलम्‌ ।
अविद्ानपि gata कर््माप्नोति चिरात्पदम्‌ ॥
कर्णा क्षीयते पापमैहिकं पौर्विकं तथा।
मनःप्रसादमन्धेति ब्रह्मविच्ञायते मरः wp
कणा GAIA Ay सम्यग्योगोऽभिजायते |
ara ख awafed जायते दोषवर्जितम्‌ ॥
तस्ास्सर्वप्रयन्नेन यत्र तत्रामे रतः ip

कर्मा णीष्वरतुष्यर्थ' कुव्यातेष्कयमाप्रयात्‌ ॥
संप्राप्य परमं art Healy तग्मसादतः ।
एकाकी निर्मः शान्तो जीवन्नेव विसुष्यते॥
वीत्ते परमाकमानं परं ब्रह्म महेश्वरम्‌ |
नित्वानन्दी निराभासः¶ तस्मित्रेव शयं व्रजेत्‌ ॥

अन्यया इति ए, C and D.

मनः प्रखादमन्वेति ब्रह्म विच्रायते वतः इति B,C and D.
क्या सद्धितादित्वादि afedte: 0 yaa 4 ewe |
लौवनत्रपि इति C and D.

निश्वागन्दं निराभासं ति C and D.

ठतीयोऽध्वायः |

तस्मात्येवेत सततं कर्मयोगं प्रसब्रधीः+# ।
and परमेशस्य तत्पदं याति ाश्वतम्‌ ॥
एतदः कथितं सवे चातुराखम्यमुन्तमम्‌† |

न प्चैतब्छमतिक्रम्य fare विन्दति मानवः ॥

इति gage चातुराश्रव्यकवनं नाम ठदतौवोऽध्वावः |

+ waa: इति Cand D.

t
t

waaulyauquagq इति ए.
विन्दन्ति मानकः दवि 3 and C.

2९.

TASTY: |
खत Sars |

शुलाख्मविधिं कत्खरसषयो इषटचेतसः# |
नमस्लत्य इषीकेशं पुनवंचनमनतुवन्‌ ॥

सुनय असुः ।
भाषितं भवता सर्व' चातुराखम्यसुत्तमम्‌ |
carat योतुमिष्छामो यथा सम्भवे जगत्‌ ॥
कुतः सवंमिदं जातं कसिं लयमेष्यति |
नियन्ता wa सर्वेषां awake पुरषोत्तम ॥
TAT नारायणो AMINA कुन्धरूप्टक्‌ |
प्राह TACAT वाचा भूतानां प्रभवोऽव्ययः ॥

कु उवाच |

महेष्वरः परोऽव्यक्षः चतुव्यूहः 7 सनातमः।
भनन्तञखाप्रमेयञ्च नियन्ता सव्बेतोसुखः ॥

इृटमानसाः इति ए, C and D.
सार्दमामनेपदम्‌। प्रापाबैषषले तु ैकल्पिकमाकनेपदं भवति |
बदल इति भात्मनेपदमाण्म्‌।

§ परोऽग्यक्षात्‌ इति A, 2, 7 and H.

¶ चत्वारः Se भवखानमेदा वख cite: |) चातुरविंष्यख दच्डमीगनमण्ला-
संहतभेङात्‌ । तवाच--"“तिरवम्बृत्तिख दण्डः खात्‌, भोगीऽन्वाडततिरेव च । aed
घव्येतोढसिः, एवम्यत्तिरसं्तः” । gate saved ₹न्रचगामां we तवाप्यज HET
सरव्वापिलात्‌ सवावश्यामयल्वेन ख चतुष्ड veyed |

++ = ऋ

चतुर्बोरध्वायः | ४६

waa कारं बत्तचित्धं सरसदटामकम्‌।
प्रधानं wafaata वमाडइस्त्वचिन्तकाः ॥
मन्धवर्ख$चेर्होनं अब्दस्पर्थविवचिवितम्‌ |

wat? ware नित्यं खाम्न्धवखितम्‌ #
जगदयोनिर्म॑दहाभूतं Ts सनातमम्‌ |

विग्रहः सर्वभूतानामाकमनाधिषठितं महत्‌ ॥
अनाद्यन्तमजं GN faye प्रभवाव्ययम्‌ |
TWITAAAland AVIA समवर्तत ॥

गुखसास्ये तदा तस्मिन्‌ पुर्षे वाक्षनिश खिते।
Wied: प्रलयो Sat यावदिश्वसमुद्धवः a
ब्राह्मी राजिरियं ater we:efe|eereat |
अहन विद्यते तस्व न राभि्चुपरवारतः## #

fanrat प्रतिदुदोऽसौ जग्रदादिरमादिमान्‌† ।

Am ++ + ॐ

सर्वभूतययोऽव्यक्नादन्वयामीश्वरः परः ॥

as; ङपमिन्यषैः |

wqaq इति ए. अरम्‌ इति 7).

परमिति E, F and H. |

ward सम्प्रति न भवम्‌, चिकालब्यापि शाञ्रतमित्यधैः |
चाकनि इति B, 2, F and H.

Wvafefcfa E, F and प्त. |

ee राविदपचारतः इति Cand D.
tt नगदादिरनामवः sf B,

$2 FATWA t

प्रतिं पुरुषं चेव प्रविश्याण मरेश्वरः |
सोभयामास योगन ATT परमेष्वरः ॥

यथा मदी नरस््ीणां यधा वा माधवोऽनिलः।
अनुप्रविष्टः WTA तथासौ योगमूसिंमान्‌# ॥

स एव क्षोभको विप्राः स्षोभ्यञ्च परमेश्वरः |

स संकोचविकाशाभ्यां प्रधानत व्यवखितः tt
प्रधानात्कोभ्यमानाश्च तधा पुसः पुरातनात्‌ |
WISTS ACS MATA TTT ATA ॥
महानासा मतिर्ब्रह्मा gfe: enfathaz: ।
प्रत्ना uta: स्मृतिः संविदेतस्मादि तिथ तत्स्मृतम्‌ a
tartare भूतादियैव तामसः |
जिविधोऽयमदंकारो महतः संबभूव ड ॥ प
अषंकारोऽमभिमानख कत्ता मन्ता ख स AAT |
भामा च मत्परो|| जीवो यतः सर्वाः प्रह्तयः ॥

पुरषोत्तम: इति C.
afaaem शति Band C.
dfa@acdfa C and D.
wut इति 0 and D.
waa इति G, daa इति प्र.
|| swe दति 2, प्रबल इति ¢, gre इति ए and प्रर gee: career: |
` पुषूष इति 0*

hort + ॐ

IAAT A: |

पच्चमूतान्यष्डंकाराश्त्माताशि ख AAT |
tfanfe च watfes सवै aap जगत्‌ ॥
मनस्तव्यक्नलजं प्रों विकारः प्रथमः खतः ।
येनासौ जायते कर्ता भूताटौँबानुपश्यति ॥
वेकारिकाद्ंकाराव्र्गो वैकारिकोऽभवत्‌ई |
तैजसानीग्दरियाखि स्यु॑वा वैकारिका द्र ॥
एकादशं AAMT स्वगुशेनोभयामकम्‌ |
भूततब्मात्रसर्गोऽयं भूतादेरभवदिजाः ॥
भूतादिस्तु fagaie: wart wae इ |
WAM जायते तस्मात्त Tel गुणो मतः ॥
wary -विङुर्वाशः wart ससव ह|| ।
वायुरत्पव्यते तस्मात्स ae ge विदुः ॥
वायुखापि विकुर्वाशो रूपमात्रं weet = ।
ल्योतिर्त्प्यते वायोस्तदूषगुण मुष्यते ॥

xfaaife तवा देवाः इति Band ¢,

awuraeq इति B, D, E, ए, G and H.

wautfefa A, E, F and प्त.

Bat वेका रिकोऽमवदिन्यारम्ब भूतत ऋमाचेत्यन्तं C पकं न ema |
आकां vint तथादुव्पत्र' चब्दलचषम्‌ इति 13.

WAM LATE ससकं Vay: तोकः C yah न ome |

४३

कूग्धपुराणम्‌ 1

च्यातिखापि fagate Tears TIS इ ।
waafer ततीऽरम्भांसि रसाधाराणि तानि च ॥
भ्राप्ापि विङुर्वाणा# गन्धमाजं waft ip
AEA जायते TAMIA गन्धो गुणो मतः ॥
काशं शब्दमात्रं तु खसशमाजरं WaTST iy |
दिगुणसु ततो वायुः अब्दस्पमथामकोऽभवत्‌ |
ed तथेवाविश्तः Wet गुरावुभौ |
जिगुणः स्यात्ततो वहिः स शब्दस्र्भरूपवान्‌ ॥
TE: WIE STY रसमाजं समाविशत्‌ |
तस्माश्वतुर्गुणा ATG विन्नेयासु रसामकाः ॥
शब्दः UIE रूपश्च रसो गन्धं समाविशत्‌ ।
तस्मात्प्चगुणा रमिः Yat भूतेषु यब्दयतेष A
शान्ता घोरा Bere विभेषास्तेन ते Yat: |
परस्पमरारुप्रवैशाद्वारयन्ति परस्मरम्‌ ॥.

एते सप्त ABTA रन्योन्यस्य समाखयात्‌ |
नाशज्लुबन्‌ प्रलाः खष्टुमसमागम्य AAT: ॥

RE oe — eee

fagauy इति A, C, ए, ए and H.

आत्मनेपदमाम्‌ |

गन्धो गुखो मव इत्यारभ्य ot तथेबाविश्त ca C gaa न Uma |
गृखाल्वाप इति C. geraaq «fa D.

awa इति ¢, Eand 7. waa «fa D.

Ah Mt + कै

चतुर्धोऽध्वायः | ष

पुरुषाधिषितत्वाश्च चत्य्नाजुगरेश ख |. .
मदादयो विग्रेषान्ता शच्छमुत्पादरयन्ति ते ॥
एककालससुत्पननं TATA तत्‌ |
विगेषेम्योऽखडममवदुइसदुदकेश्यम्‌ ॥

तिन्‌ ane करकं dfad परभेिनः |
प्राहतेऽख्छे feat तु Ram बह्मसंशन्नितः ॥
सवै शरीरी प्रथमः स वे पुरुष उश्यते |
भ्रादिकत्त स भूतानां MTT समवर्तत ॥
यमाः पुरषं हंसं प्रधानात्परतः खितम्‌ |
हिरख्यमें कपिलं न्दी मूत्तिं सनातनम्‌ #
PATS PATNA लरायुखापि पर्वताः |
मर्भोदकं समुद्राच तस्यासन्परमाकमनः ॥
afaresuafet सदटेवासुरमागुषम्‌ ।
चन्द्रादित्यौ UTTAR WAV सदह वायुमा ।
ufxengerfita वाद्मतोऽच्छं समाहतम्‌ |
आपो द्थगुशेनेव तेजसा वाद्ती ठताः ॥

* ww कारणं तिन्‌ इति ^, 7, F and H.
† Va adaeaqa |
{ age aviua: इति D.

४६ FATA |

AMNTATAAT Areal वायुना ठतम्‌ |
भाकाशेनाहती वायुः खं तु भूतादिना तम्‌# ॥
भूतादिर्महता तददव्यक्तेनाहतो महान्‌ |

एते लोका Wears: BAP त्वाभिमानिनः ॥
वसन्ति त्र पुरुषास्तदटाव्मानो व्यवयिताः |
$्बरायोगधम्मौणो ये वान्ये TTT TAT: ॥
सर्वज्ञाः णान्तरजसो frat मुदितमानसाः |
एतेरावरथैरण्डं HAA: सप्तभिवुं तम्‌ ॥
एतावच्छछक्षते am मायेषा गहना दिजाः |
canara are व्या वौजमीरितम्‌¶ ॥
प्रजापतेः परा| मूर्तिरितीयं वेदिकी युतिः।
ब्रह्माणडभेतककलं सप्तलोकबलान्वितम्‌#* ॥

+ आआक्धारैनाढतो वायुरिव्यादि Fre D yaa न ead, wy “ages.
gaia भाकागनाढतो afe: 1 भूतादिना दशगुखेनाकाजो ब्हिराढतः 0” इति चीकी
हश्चते | |

+ सर्दतच्लामिमानिनः इति A, E, F and H.

‡ नमःचखिताः sft A, E, F and प्र,

§ यीगविन्तकाः इति B.

q पूव्यनोरितम्‌ इति. | 8

॥ परश्ति D.

ee सप्रलीकतलान्वितम्‌ इति Band ©. सषष्टीककुलानितम्‌ इति D.

VIASAT: |

हितीवं तस्य देवस्य शरीरं परमेहिनः |
हिरण्यगर्भो भगवान्‌ बर्मा वे कनकाणजः ॥
तीयं भगवद्रूपं प्राइरवेदार्थवैदिनः ।
रजोगुखमयं चान्यटूपं तस्येव धीमतः ॥
चतुर्मुस# भगवान्‌ TTBS प्रवर्तते |

we at पाति सकलं fara विश्वतोमुखः ॥
wa गुखमुपाचित्व विष्छुरविश्वेश्वरः खयम्‌ ।
WARTS स्यं देवः सर्वमा परमेश्वरः ॥
तमोगुखं समाचित्व शद्रः संहरते जगत्‌ |
एकोऽपि समहादेवख्िधासौ समवखितः ॥
सगेरथालयगुखेनिगैशोऽपि faces: |

एकधा स fear चेव त्रिधा च agar geist ॥
योगेश्वरः शरीराश्ि करोति विकरोति च।
मानाद्खतिक्रियाङूपनामवन्ति खलीखया ॥
हिताय चेव warat स एव ग्रसते पुनः |
विधा विभज्य चामानं Senet संप्रवर्तते ॥
wad ग्रसते चेव वीचते च विशेषतः |
TARGA ग्रसते ख पुनः प्रजाः ॥

* चतुसुखः स इति B and ¢, चतुरंखम इति D.
† Wee इति (.
+ वृष इति 2, F and H.

Be कू्मपराणम्‌ t

TURHATARTS ARVN: TTT ।
at हिद्ख्गभः स प्रादुभूतः सनातनः ५
भ्रादिलादादिदेवोऽसावजातलाद्जः" स्मृतः |
पाति sara; सर्वाः प्रजापतिरिति aa: #
Vag च महादेवो मङहादेव इति स्मृतः |
SEATS स्मृतो ब्रह्मा परत्वात्परभेग्चरः U
वचिल्लादष्यवश्यलादीष्वरः परिभाषितः |
wefa: सर्व्व गत्वेन हरिः. TIE TAS ॥
अनुत्पादा्च ¶ पूवैलात्खयं भूरिति स सतः 1
नराणामयनं यस्मात्तेन नारायणः स्मृतः ४
इरः सं सारशरणादिभुताद्दिष्णुरष्यते |
भगवान्स विन्नानादवनादो मिति aa: || ॥
सर्वश्च; सर्वविश्रानासर्वः शर्वम्रयो AA: |
faa: wife वस्माहिनुः सर्वगतो बतः ॥

[शिर

® गुखास्मकत्वाचैलीक्षं इति Band 7,

+ च्रातत्वादन इति, F and H,

‡ देवेषु उति dtere D yaa arfa |

§ सव्यगुरुरिति A, E, F and प्त,

q अरुत्पादाच पूव्धलादिवल्यारग्य ah; waa qa: saa E, ?, G and H
पुसलकेवु arta |

॥ ईवनादहेवता खतः इति D.

SAAT: | ४९.

तारणा्छ्वदुःखानां तारकः परिगीयते ।
बहनाऽ किमुक्तेन सर्वं ब्रह्ममयं + जगत्‌ ॥
अनेकमेदटभिवसतु ऋते" परमेश्वरः |

इतेष प्रातः सर्गः संबेपात्कधिती मया | -
अ्बुदिपूर्वकांफः विप्रा art aft निबोधत ॥

इति जौकूर््यपुराखे sre भाम aguas: |

* वबिच्छमयं इति 8.

+ अमनेपदमाषंम्‌ | 3

‡ wafeqerat नालि बहिः महत्त gat प्रथमा ay तदीक्ञाम्‌ | mares तु
qua प्रह्मतेर्महाम्‌, ततो मडतीऽहडारः, इूयेवम्प्रकारेख MAG aa भवति। MBA
wad न वथा इति fans: |

पच्च मोऽध्यावः |

AU उवाच |
aaa frowers कालसंख्या दिजोत्तमाः । †¶
न क्षते समाख्यातः बहवर्वेरपि खयम्‌ ॥
कालसंख्या समासेन परादैदयकल्िता |
स ण्व स्यात्परः कालस्तदन्ते खन्यते FAS ॥
निजेन तस्य मानेन चायुर्वषं तं स्मृतम्‌ |
तत्परा ALE ary परा्ैमभिधीयते ॥

* खयम्भुवोऽपि ठत्तख इति 2.
+ इतः परम्‌
अरुत्पादाच yay खयन्भुरिति स eA: |
मराखामयनो यस्मात्तेन ATCT: Te: fi
इरः संसारडरखादितुलादिशङच्यते |
भगवान्‌ सब्येवित्‌ च्वानाद्वनादौमिति खतः ॥
was: सन्यविज्नानाद्छव्वः waaay ua: i इति 2, FandH yay
tua |
‡ warerg इति C.
§ तदन्ते प्रतिग्रद्यते इति B. तदन्ते परिग्द्यते sfa ©. तदन्ते प्रतिदखग्यते
इति D.

q तत्पराख्यं तटूर्ख इति 2. agua वदख इति Cand 7). ate
sfa Eand 7. azte «fa H.

WHAT: | ५६

काष्ठा पञ्चदय ख्याता निभेषा दिजसनलमाःः |
काष्टात्रिंश्त्‌ कला जिंशत्‌कला मीहर्तिंकी गतिः ॥
ATARI सुहततेर्मानुषं स्मृतम्‌ |
अरहोराज्राखि तावन्ति मासः THETA: ॥

तेः षड्भिरयनं वं देऽयने दचिलोत्तरे ।

aaa दिशं राचिदंवानामुत्तरं दिनम्‌ tt
fradiavay तजे तादिसंच्रितम्‌ |

चतुर्यगं हादथयभिस्तहिभागं निबोधत #
चत्वार्याहुः THEE वषाणां तत्कृतं युगम्‌ ।
AS तावच्छती सन्ध्या Tiny कतस्य तु ॥
विश्ती दिशती सन्ध्या तथा चैकशती क्रमात्‌ ।
sina षट्गतं तख्ालकृतसर्स्यांशकेविंना #
fattaut च area? विना सर्ष्यांशकेन तु।
जता हापरतिष्धाखषं कालच्राने प्रकीर्तितम्‌ ॥
एतदहादथसादख्ं साधिकं परिकणितम्‌¶ |
तदेकसप्ततिगुणं मनोरन्तरमुच्यते ॥

qezatara इति D.

विद्यकसाइलमितो इति Band ©. fafatiaaearefafa D.
faurafafa 0. निष्ापनमिति E and ए.

Wana sfa H.

परिकौर्तितमिति A, E, F and H.

az auafagafafa D,

= Hd M+ + ©

AR HUTTTH |

अर्णो दिवे विप्रा wares चतुदश ।
स्लायन्भुवादयः स्व ततः सावणिकादयः ॥
तैरियं एधिवी सर्वां सप्तदहीपा सपर्वता ।

qe युगसहस्रं वै परिपाश्या नरेष्वरेः |
मन्वन्तरेण चैकेन सर्वाखेवान्तराणि वे।
व्याख्यातानि न सन्देहः कल्ये कल्पे न चेव हि ।
ब्राद्ममेकमडहः कल्यस्तावती राविरिष्ते।
चतुर्यगसहख्ं तु कल्पमाइमं नौषिणः ॥

fife कल्पशतानि aera षरि जोत्तमाः।
awn वत्सरस्तञ्ततैः कथितो वै दिजोल्तमाः ॥
स च कालः शतगुः परार चैव तदिदुः। †
तस्यान्ते Treat SHAT WHAT लयः ॥.
तेनायं waa ate: प्राक्षतः प्रतिसंचरः |
ब्रह्मनारायशेथानां याणां प्रकतौ लयः ॥
प्रोच्यते कालयोगीन पुनरेव च AAA: |

एवं FW च भूतानि बासुटेवोऽपि ATT: ॥
कालेनैव तु च्यन्ते सएव ग्रसते पुनः |
अनादिरेष भगवान्‌ कालीऽनन्तीऽजरोऽमरः ॥

$ मनवः सुरिति 2. मनवसु इति C.
+ ब्रह्मणः कितं वषे पराख्यं तञ्च तत्परम्‌ ति 2. que: कवितं सव्व
परार तच्छतं fag: इति C and 7, |

पञ्चमोऽध्यायः | ५२

सवेग ATAAAAT HARA USAT: |
ब्रह्माखो TEA Tal Wels नारायणादयः I
एको fe भगवानीशः कालः कविरिति afa: |
एकम व्यतीतं oP wae ब्रह्मणो दिनाः ।
साम्प्रतं ata त्वच॑ तस्य कस्पोऽयमग्रजः |
योऽतीतः सोऽन्तिमः कल्यः पाद्म§ pas बुधैः ।
वाराष्टो वर्तते wae gaia विस्तरम्‌ ॥

द्वि गौद्व राखे कालसंद्याकथनं नाम Teas: |

तत बति B. awa xfa ¢,
एवमत्र व्वतोतं तत्‌ इति 8.
करपोऽ्मग्रतः इति C and D.
qu «fa E, F and प्र,

coo tte न्नै | ।

प्रच षष्ठोऽध्याय; |

कू उवाच |
भासीदैकाशवं घोरमविभागं तमोमयम्‌ |
शान्तवातादिकं सर्वः न प्रान्नायत किञ्चन ॥
एकाणंबे तदा AAMAS खावरजक्रमे |
तदा समभवद्रद्या AWAIT: सहस्रपात्‌ ॥
सहस्रशीर्षा पुरुषो cael छतीन्द्रियः |
ब्रह्मा नारायणाख्यस्तु सुष्वाप सलिले तदा ॥
xa चादाहरग्यन्र ata नारायणं प्रति।
ब्रह्मरूपिणं टेवं जगतः प्रभवाव्य यम्‌ ॥
श्रापो नारा दति प्रक्षा रापो वे नरसूनवः# ।
TAA तस्य ता TATRA नारायणः स्मृतः Il
qe Wawa नें कालमुपास्य सः |
शवर्यन्ते प्रकुरुते AWA सगंकारणात्‌ ॥
ततस सलिले तस्मिन्‌ विन्नायान्तर्गतां महीम्‌ |
अरनुमानात्तदुचारं कत्ते कामः प्रजापतिः ॥

* are ga इति am sft ए, नावा yafafa श्रतिः sfa D, ४, PF,
G and H.

+ sate sfa H.

t सव्वेयतरेन कुरते इति 0.

षष्ठोऽध्यायः |

जलक्रीडासु रुचिरं वाराहं ङ्पमाखितः |
ape मनसाप्यन्येरवाद्म यं# ब्रह्मसंन्नितम्‌ ।
पचिव्युदरशार्थाय प्रविश्य च रसातलम्‌ ।
दंद्रयाम्बज्बहारेनामात्ाधारो धराधरः ॥
दृष्टा दंष्टाग्रविन्धस्तां एधँ प्रथितपौरुषम्‌ ।
असुवच्नलोकखाः` सिया anda हरिम्‌ ।
ऋषय HY: |
नमस्ते देवदेवाय AMA aaa ।
पुरुषाय पुराणाय ाण्ठताय जयाय च॥
नमः BAUS तुभ्यं BE सर्वारधंवेदिने ।
नमो हिरख्यगभांय वेधसे परमामने ॥
नमस्ते argeara विष्णवे विश्वयोनये§ ।
नारायष्याय देवाय देवानां हितकारिशे।
नमोऽस्त ते चतुर्वज्ञयाङ्गचक्रासिधारिषे।
सर्वमूतासमूताय कूटस्थाय नमो नमः ।
नमो बेदरहस्याय नमस्ते वेदयोनये |
जमो बुद्धाय शाय नमस्ते ज्ानरूपिषे |

ame, इति D.

जनलोकयखाः AAATAAyrralaag; cae: |

AUS परमहिने carey नमक्े वासुदेवाय cat 2 पु्के न ema |
विवे विशधोगवे नारायशाप देवाय--एष भामः 0 yas ग ema |
कूटसखयाद्-“एकङपवय तु यः Brea सख कूटः” ad cea: |

न्वै OO ++ oe कै

Ag

= 20 ++ + @

HUTA ।

नमोऽसत्वानन्दरूपाय सास्िखे जगतां tas |
अनन्तायाप्रमेयाय कार्याय कारणाय च॥
नमस्ते पञ्चभूताय THAT नमः |
नमो सूलप्रज्लञतये मायाशूपाय ते नमः ॥
नमोऽस्तु तै वराषटाय नमस्ते मव्छरूपिशे |
नमो योगाधिगम्याय नमः संकषंणाय ते।
नमस्त्रिमूर्तये qe जिधाके दिव्यतेजसे |
नमः fasta genta गुण्रयविभागिने + `
नमोऽस्त्वादित्यरूपाय† ममस्ते पद्मयोनये |
नमोऽमूर्ताय सूरत्तय$ माधवाय ममो नमः |
aaa avafed त्वय्येव सकलं खितम्‌¶ ।
पालयेतस्जगसर्वं' जाता लवं शरणं गतिः|| ॥
इतयं स भगवान्‌ विष्णुः सनकाद्यैरभिष्टुतः ।
प्रसादमकरोन्तेषां वराषहवपुरीण्वरः ५

` नमोऽख्वननङूपाय साचिके जगती नमः इति 1},
भादिव्यवकाव इति 9, F and H.
विश्वयोनये इति ©.
गानाय sfa 2, F and H. ; `
लयमेष्यति इति Band C.
awe गतः इति 2. acewary दति D.

Oot +

षष्टोऽध्यायः | ys

ततः खखानश्मानोय verat एषिवीधरः ।
सुमोच ed मनसा धारयिता धराधरः ॥
तस्वोपरि जलौषख् मतो नौरिव खिता |
विततत्वाच्च दे्स्व न मही याति संञ्नवम्‌ |
ufaat स§ समीलत्य एधिव्यां सोऽचिनोहिरीन्‌ |
प्राक्‌ समं टग्धानखिलान्ततः aise: ॥

द्वि गौक्कापराके west evisary: |

A A eee ene,

wearafafa 2, ए and H.
प्रजापतिः इति B.
पौनलाशेव इति Band C.
बु इति B and C.

सप्रमोऽध्यायः |

aa उवाच |
afe चिन्तयतस्तस्य कल्पादिषु यधा परा ।
अवु्िपूर्वकः at: प्रादुभूतस्तमोमयः +
तमो मोषो महामोहस्ताभिसखरब(न्धसंच्नितः# ।
अविद्या पञ्चमी Rath प्रादुभूता महामनः ॥
पञ्चधावखितः सर्गो ध्यायतः सोऽभिमानिनः।
संहतस्तमसा चैव वीजङुम्भवदाहतः ॥
वदहदिरन्तखाप्रकाशस्तनग्धो fray एव च ।
सख्या नगा दरति प्रक्षा मुख्यसगंलु स स्मृतः ॥
तं दष्टाऽसाधरक्॑‌ सगममग्धदपर§ प्रभुः |
तस्याभिध्यायतः at तियक् खो तोऽभ्यवर्भत ॥
यस्मात्तिर्यक्‌ प्रहत्तः स ति्यक्स्नोतः ततः स्मृतः ।
पण्वादयस्मै विख्याता उत्पथग्राहिणाष दिजाः ॥
तमप्यसाधकं AAT सर्गमन्यं ससख ड |
arara इति प्रोह्णो दैवस्गंसु सालिकः॥

e «fad wadfaa: इति B and C.

4 wauter इति ^, ©, 2, ? ४०१ H. ve सर्वेषां fa ए.
ग verre न सर्गवायैपरतिपादकम्‌ word fred: |

६ मनन्वत waft B. भमन्वदिव्याषंम्‌।

q तैत्पषयाद्िषः इति ए.

सप्तमोऽध्यायः | ४९.

ते सुखप्री तिब्ला वदहिरन्तस्वनाठता; |

प्रकाशा वहिरन्तञख्च खभावाहेवसंन्निताः।
ततोऽभिध्यायतस्तस्य सत्याभिध्यायिनस्त दा ।
प्रादुरासीत्तदा व्यक्लादरवाक्खोतसु साधकः" #
तच प्रकाथबडइलास्तमोद्विक्षा्ः रजोऽधिकाः |
दुःखोत्कटाः सत्वयुता§ मनुषाः परिकीर्तिताः ॥
AEST चापरं सगंममन्धद्धगवानलः |
तस्याभिध्यायतः सर्गं सर्गो भूतादि कोऽभवत्‌ ॥
ते परिश्रहिखः सवं संविभागरताः पुनः |
eiferaranrarag भूताद्याः परिकीर्तिताः |
rad पञ्च कथिताः सर्गा वै दिजपुंगवाः ।
प्रथमो महतः सर्गो विक्नेयो away सः ॥
तस्मात्राथां हितीयसतु भूतसगेी हि संस्मृतः|| ।
वैकारिकस्तुतीयसु सगं tire: स्मृतः ॥

> सथ्वाजिष्याविनस्तवा इति D.

† खतः स साधकश्ति 2, Fand H. स am: साधकः सश्वविप्रतिपादक-
दवैः |

$ तमःएका इति ए.

§ दु-खोकयः wagar शति E and F.

q wteaiysfa E, F and H.

॥ स Ga: fa B,C, E, Fand H. वथा खतः इति 0.

a |

कमापुरारम्‌ 1

देष Urea: सर्गः संभूतो बुचिपूर्व्वकः।
स॒खूयसर्गं बतुर्ध॑सु मुख्या वे Wa: Har: ॥
तिर्ख॑कखोतसु यः प्रोक्षस्तिर्यग्योन्धः स पञ्चमः |
तोर्हख्लोतसां षा देवसगेस्‌ स खतः ॥
ततीऽर्वाक्ख्ीतसां सर्गः सप्तमः स तु AAT: |
अष्टमा भौतिकः सर्गा भूतादीनां प्रकीर्तितः ॥
नवमचेव कमारः प्राक्लता वैक्लतास्त्िभे |
प्राज्ञतासतु भयः पूर्वे सर्गास्ते बु्िपूर््काः ॥
बुदिपूर् प्रवर्तन्ते सुख्याय्या सुनिपंगवाः |

अगे Tal वै ब्रह्मा मानसानावमनः समान्‌ ॥
सनकं सनातनं चैव तथेव च समन्दनम्‌ ।
Map सनत्कुमारं च पूर्वमेव प्रजापतिः ॥
Tad योगिनो विप्राः परं वैराग्यमाचिताः।
$्वरासक्षमनसा म खषा दधिरे मतिम्‌ ॥
aad निरपेचेषु साकडष्टौ प्रजापतिः ।
मुमोह मायया सद्यो मायिनः परमेष्ठिनः ॥
संबोधयामास च a§ sara aerafa: ।

‘ane समातमखेवः इति नबभिरचरेरपि क्रचिदनुटप्‌ भवति।
faa sfa 8, wa इति C and D.
sifwar sfa B.

oo = न्ड ®

a बोधयामास ga इति C and D.

Ah om +t FS क

सप्तमोऽध्यायः |

नारायणो महायोगी योगिदि्तानुरच्नः ॥
बोधितस्तेनं विश्वामा तताप परमं aq: |

स तप्यमानो भगवाव्र fafanaraa ॥
ततो SCT कालेन दुःखात्क्रोधोऽम्यजायत |
क्रोधाविष्टस्य नेत्राभ्यां प्रापतनब्रश्रुविन्दवः ॥
शकुरीकुटिलात्तस्य ललाटात्परमेषहठिनः ।
समुत्पन्नो Ayres: शरण्यो नीललोहितः ॥

स एव भगवानीश्रस्तेजोराभिः सनातनः |

यं प्रपश्यन्ति विहांसः खातस्य परमेश्वरम्‌" ॥
भकारं समनुस्मृत्य प्रणम्य च HATH: |
तमाह भगवान्‌ THT जेमा विविधाः प्रजाः ॥
निशम्य भगवद्ाक्व॑ुः शंकया धर्कमवादनः।
WIAA VENTA श्द्रान्‌¶ ससज मनसा fra: |
कपर्दिना निरातङ्कांख्िनेत्रात्रीललेाहितान्‌ |

संतप्यमान इति A.

परमहिनम्‌ इति B.

भमवान्‌ वाक्वम्‌ इति E, F and H.
wre दति E, F and H.

पान्‌ दति B and C.

६१

HUTT Uy |

तं प्राह भगवाम्‌ AMT जग्मरखत्युयुताः WT: |
खजेति सेाजव्रवीदीथेा नाहं खल्युजरान्िताः |
प्रजाः AA जगव्राध खज त्मशभाः प्रजाः ॥
निवार्य स तदा US WAR कमलेाडवः।
सखानाभिमानिनः# सर्वान्‌ गदतस्तात्रिबोधत ॥
भ्रापोऽभ्निरन्तरिच्ं च सौवयुः एथिवी तथा ।
नद्य; समुद्राः लाख TAT वीरुध एव च।
लवाः काष्टाः कलायैव Feat दिवसाः ar: |
अशमासाख मासाख भयनाब्दयुगाददयः§ ।
सानाभिमानिनः SET साधकानदखजत्युनः¶ृ ॥
मरीचविश्छम्बद्धिरसः पुलस्त्यं फलदं ऋतुम्‌ |
quate वसिष्ठं च धनध संकल्पमेव च ॥
प्राणाद्रद्माख्जदक्तं Tt च मरीचिनम्‌ ।
चिरसाऽङ्किरसं देवा| छदयादहुगुमेव च |
नेजाभ्यामजिनामानं Wa च व्यवसायतः।

न्रानाभिमानिनः इति 2.
तेषामिति E, F and H.
निबोधमे sfa C.

wang युगादयः इति B.

A wor rs चै

ny: इति B.
च्व इति D.

सप्तमोऽध्यायः |

संकल्पं चेव संकल्पासर्वं लाकपिताम डः |
Veet च Aaa ETAT as Yas सुनिम्‌।¶
अपानात्‌ कः क्रतुमव्यग्रं समानाश्च वसिष्ठकम्‌ |
इत्येते ब्रह्मणा SET: साधका Wears: ॥
wera मानवं रूपं घ्यस्तेः संप्रवर्तितः |
ततो देवाञ्चरपितृन्‌§ मुखां ख चतुष्टयम्‌ ।
सिदक्षुभगवानीशः खमामानमयोजयत्‌¶ ॥
बुक्नामनस्तमो मात्रा शुद्िक्षाभूग्रजापतैः ।
ततोऽस्य लघनान्पूर्व मसरा AAT सुताः ॥
SHCA SET तां तनुं पुरुषोत्तमः ।
सा चोग्मृ्टा तनुस्तेन सद्या राजिरजायत ॥
सा तमोवष्ला यस्माग्रजास्तस्यां खपन्यतः ॥
सच्चमाासिकां देवस्तनुमन्धां खडहीतवान्‌| |
ततोऽस सुखतो Sat दीव्यतः संप्रजन्निरि ॥

वथापानादयागाश इति 7),

wa इति ¢ and D.

wera इति D.

डवान्‌ amsgcfuag इति ¢.

सि्धकभंगवानेतान्‌ खमासानमयूयनत्‌ इति © and 7),
अग्रत इति B, C and 7),

es दौपिसन्तः प्रजच्धिरे इति).

== न्दी 506 ++ ~+ के

५४ PATA |

त्यज्ञा सापि AAA स्वप्रायमगहिनम्‌ | `
तस्मादष्ो WHAT देवताः समुपासते ॥
सश्चमाज्राभिकाभेव ततोऽन्यां ATE तनुम्‌ |
पिठवश्मन्धमानस्य पितरः संप्रजज्धिर1 ॥
उत्सर्जं पितुन्‌ ष्टा ततस्तामपि विश्वकः ।
सापविष्वा तनुस्तेन सद्यः सन्ध्या व्यजायत§ ॥

_ तस्मादषहवतानां राजिः स्याहैवविदहिषाम्‌ ।
तयोर्मध्ये पितृणां तु सत्ति; सख्या गरीयसौ ॥
तस्माहेवाद्रः Ta मुनयो मानवास्वदा|| ।
उपासते सदा युक्ञा 4 राज्राङोर्मध्यमां तनुम्‌ ॥
रजामाज्रामिकां ब्रह्मा तनुमन्धां ततोऽख्जत्‌ थ ।
AMA AAT FAT मनुष्याः रजसाठताः ।

© wager चाधिका Saat: qa GAIT इव्यधैः।

+ faaxaa afat इति D.

t fave इति B and C.

इ wanamaa दति D.

q महहौयसौ sfa D. .

|| ममदो मानात्तथा इति 28. मनवी मानवाः cer sfa €.

ee तटा दति ©.

++ युक्ता अवहिता cue: |

4t तनुमन्धामग्टकत इति Band C.. wrarafaaraat gu तगुमग्टद्त
षति D.

सप्तमोऽध्यायः |

तामधाश्* स तत्याज तनु" सथः प्रजापतिः।
RAT सा चामवद्िप्राः प्राक्सव्या याभिधीयते ॥
ततः स भगवाग्रह्मा संप्राप्य दिजपुगवाः।

मूत्तिं तमोरजः प्रायां पुनरेवाभ्यपूजयत्‌ ॥
कारे चुधाविष्टा WAAR ATW |

पुरा स्तमोरजःप्राया बलिनस्ते निशाचराः ॥

VA TITAS BATT गन्धर्वाः संप्रजज्धिरे ।
रजस्तमेाम्बामाविष्टाखतोऽन्यानदजग्मसुः| ॥
वयांसि वयसः wet wate वच्चसोऽख्जत्‌ |
मुखतोऽजाम्‌ ससर्जागन्धान्‌श्# उदरादाख निरामे ॥
पद्भयां चाश्वाम्समातङ्गाव्रासभान्‌ TP THAT ATT |
उष्टानश्वतरांचेव ALA प्रजापतिः ॥

e araary इति C and D.

+ इतः परं चरख्चतुट्यं D gaa न oma |

t ग्बपूत्रबत्‌ इति B. gata wagay दति A.

§ «aa «fa ¢.

बृ sat qareer aa: fa B.

| ga: «fa A, E, ए and H.

ee ससर्नाव शति A, E, F and H.

1¢ रथस: इति C. gardarreragiq cee: इति D.
$3 werate जातव इति E, F and H.

4%

कुर्भरपुराणम्‌ |

ST! फलमूलानि रोमभ्यस्तस्य TH |
गायनं waaay जिठत्स्तामं रथन्तरम्‌ ॥
अग्निष्टोमं च यश्रानां निर्ममे प्रथमाग्युखात्‌ |
यज॑षि ag छन्दस्तोमं Tag तधा ॥
SEMA AMAT दक्िणादख्जग्ुखात्‌ |
सामानि जागतं छन्दस्तामं§ Anes तथा |
वेरूपमतिराज्ं च पथिमादख्जन्भुखात्‌ ॥
एकविंश्मघर्वाणमासोया माणमेव FT |
अनुष्टुभं सवैराजमुत्तराटख्जग्खात्‌ ॥
उच्चावचानि भूतानि गाओभ्यस्तस्य ATA 1
ब्रह्मश fe प्रजासगे wary प्रजापतैः|| |
aera पिशाचान्‌ गन्धरवीस्तथेवाप्परसः THT: ५

qafaa sfa 2, ए and H.

waza शति 0),

wterva wees विरटप्याम रथन्तरम्‌ इति C.
लगतौश्छन्दसोन' इति B.
मातीर्यामानमेवचद्ति B, D, 2, F and H.
|| अगु्टभभिन्यारभ्य प्रलापं saad C पतक aie |

hh Or +¢ ST ओ

सप्तमोऽध्यायः | go

Sel चतुष्टयं समं Safi पिटढमाुषम्‌* |
ततोऽख्लथ्† भूतानि खावराखि चराणिच।
नरकिव्रर्षांसि वयःपश्गेारगाम्‌ |

wad च व्ययं चेव दयं स्थावरजङ्गमम्‌ ॥

तेषां ये यानि कर्मार प्राक्‌ ae: प्रतिपैदिरे।
तान्येव ते प्रपद्यन्ते खज्यमानाः पुनः पुनः ॥
हिंसाहिंसे खदुक्रुरे धमोधमावुताटृते |
तद्भाविताः WTR तस्मात्तत्तस्य रोचते ॥
महाभूतेषु नानात्वमिन्दरिया्ेषु मूर्तिषु |
विनियोगं च भूतानां धातव व्यदधात्खयम्‌ |
नामरूपं च भूतानां प्राक्लतानां प्रपञ्चनम्‌ |
वेदशब्देभ्य एवादौ|| निर्गमे स मेर: ॥

9 दैवर्दिपिदढमानवम्‌ इति ए. सुदेडमुरमानवम्‌ शति ¢, देवष्पिदढमानबाम्‌
श्वि D.

+ ततीऽद्धन्रत इति ^, adtsana इति 7),

‡ weowrfaar बति,

§ तथेव द्रति © and D.

Gq इटानाख प्रपश्चनम्‌ इति 2. marae प्रपञ्चनम्‌ sfa C. avi a पश
बूतानां प्राह्नतानां प्रपखखनम्‌ sfa D.

| बेदगब्दापदब्दौचद्ति A, E F and H.

qt FUZWTA |

भार्षाणि चेव नामानि are वेदेषु टयः ४ |
वर्वन्ते प्रताना ताग्धेवेभ्यो ददात्यजः ॥
यावन्ति प्रतिलिक्रागि नानारूपाणि waz |
cua तानि तान्येव तथा भावा युगादिषु ॥

दति श्रौककापुरार खपमोऽध्वायः |

e eeaxfa A, 0, 2, F and H.

† weeds च भूतानाम्‌ इति B-

‡ यधार्ताहतुलिङ्गानि इति 20, 7 9० प्ि. यथा eat नानाङ्पाचि ऋतु-
fawifa सन्ति तानि वानि gad grant eat च इत्यै; |

अष्टमोऽध्यायः

Fa वाच |
एवं भूतानि gerfa खावराणि चराणि च ॥
यदास ताः» प्रजाः GET न व्यवर्धन्त धीमतः |
तमोमाज्राहतो ब्रह्मा तदाग्रोचत दुःखितः ॥
ततः स विदेः बुदहिमर्वनिश्यगाभिनीम्‌ #
भवामनि§ समद्रा्ती्मोमाणां नियामिकाम्‌ |
रजः सत्वं च dard cart aria: ॥
तमस्तु व्यनुदत्पशाद्रजः सत्वेन संयुतः¶ |
awa: प्रतिनुन्रं| वे मिधुनं समजायत ॥
अध्माचरणोभ विप्रा हिंसा चाशमलश्षणा |

बदा aw «fa B. get we fa €,
वसीमवबोढतः इति 2.
संविद इति 2.
तचाक्नि इति A, 2, ए ६०१ प्रि, `
संहतः इति 8.
प्रतिखमं इति B प्रतिभानुश्रमिति 7).
es Temas sf अधर्ाचिरशः) ary षक । “कचित्‌ खाथिकाः
बरहृतितो लिङ्गवचने कतिवत्तने" राक्सवत्‌ इति म्यम्‌ |

= wf ॐ ++

HUFTUA |

ai तनु' स ततो# AMT तामपोहत भाखराम्‌† ॥
दिधाकरोत्पुनर्ह मर्दन पुरुषोऽभवत्‌ |

sea नारी garth विराजमदखजप््रभुः ॥

नारीं च§ शतरूपायां योगिनीं सखजे शभाम्‌ |
सा दिवं एथिवीं चेव मिला व्याप्य संखिताभ |
योगेण्वय्यबलोपेता क्नानविश्नानसंयुता ॥
योऽभवत्युरुषात्पुज्रो विराडव्यक्तजग्नः |

सायंभुवो मनुर्हवः सोऽभवत्पुरुषो मुनिः ॥

सा देवी शतरूपाख्या तपः कछला स॒द्शरम्‌|।
भत्तारं दीप्तयशसं» मनुभेवान्वपद्यत ॥

तस्माच्च थतरूपा सा पुब्हयमसूयत |
प्रियव्रतोत्तानपादौ कन्धाहयमनुष्तमम्‌ ॥

तयोः प्रसूतिं दक्षाय मनुः Wat ददे" पुनः ॥

* सततंश्ति 3.

† मभासुरानिति C and 7,
‡ gaara इति B.

§ at नारौनिति © and D.
बु तिष्ठति इति B.

॥ दुलरन्‌ इति 2.

##» Any: पुचद्ति 2,

tt zat sf B.

च्य भ्ठ =+ + ©

ITAA: |

प्रजापतिरघाकूतिं मानसो TTR रुचिः ।
राक्ता मिथुनं THT मानससख TA: WHAT |
awe efaar चेव याभ्यां संवर्दितं जगत्‌ ॥
यश्चस्य द्च्िशायां च gat aren aha |

यामा इति समाख्याता देवाः; खायंभुवेऽन्तरे ॥
प्रसूत्यां च तघा दचखतसखो विंशतिं तधा |
VISA कन्या नामानि तासां सम्यक्‌ निबोधत |
अदा लद्मीधतिसुटिः gfedur क्रिया तधाई§ ॥
afedtert वपुः थान्तिः¶ fafa: कीर्तिखरयो दशी ।
ward’ प्रतिजग्राह wait eraradt: शभाः| ॥
ताभ्यः शिष्टा यवीयस्व एकाद सुलोचनाः |
ख्यातिः सत्य संभूतिः सतिः प्रीतिः चमा तथा |
GUAM ATA es च अल्ला ATE खधा तथा ॥

मना इति C and D.

सुतः इति C and D.

sé Trae D yeaa नाति |
तथा faar इति B, © and D.
कान्तिः दति B-

प्रतुरिति D.

** सुत्रतिखानमसूया इति 28.

७ १

OR कुश्यपुराणशम्‌ |

गुर्भवो+# मरीचि तथा चेवाङ्किरा Bia: |
UA: TACs क्रतुः परमधर्मवित्‌
ufaafast afea पितर" यथाक्रमम्‌ |
QTATAT HAY: कन्या मुमयो ACATAAT: ॥
खहाया भरामजः कामो दपा लश्ीसुतः wa: I
wary नियमः YaAQeIT: सन्तोष उच्यते ॥
Gert लाभः सुतख्चापि भेधापुः थमस्तधा |
क्रियायाखाभवव्पु्ो दण्डञ्च नय एव च ॥
बुद्धया बोधः सुतस्तहदप्रमादोऽप्यजायतबू |
wena विनयः पुरो वपुषो व्यवसायकः ॥
aa: णान्तिसतख्चापि faw:| सिरेरजायत |
am: attitigaaefeaa धर्मसूनवः ॥

कामख WA: पुश्रोऽमृरेवानन्दोऽप्यजायत# ।
इत्येष वे सुखोदर्कः सर्गो water कीर्भिंतः॥.

wa sfa 8.

qauy sfa 0.

लोभ xfa C and D.

जियायामभवत्‌ एबी ce: समब waa इति C and D.
saree इति ए.

सुखमिति C and D.

es पुत्रो वे Ferret ay श्वि 28.

= fh om > «=> ॐ

अष्टमोऽध्यायः | ७३

oe हिंसा arate निति ered शतम्‌ |
निह्लते$स्तनयो AR भयं नरकमेव च ॥
माया च वेदना चेव faut तिद्मेतयोः।
भयाव्नच्रेऽघः वे माया wal भूतापहारिणम्‌ ॥
वेदना च ad चापि दुःखं ase रौरवात्‌ |
खतेव्याधिर्जराथोकौ ear Arras what +
दुःखोत्तराः स्मृता RA स्वे qrrwteryer: । `
aut भार्यास्ति ष॒तो वा स्वे तै चुं रेतसः ॥
TAT तामसः सर्गो जश्न धर्मनियामकः |
date मया परोक्षा विरूषटि्मनिसुङ्गवाः#

इति ब्रौङ्पुराके yenfeadaus भअशरटमीऽध्यायः |

9 निञ्जव्वातु सुत इति C and D.

† freerray: इति ए.

‡ we भनवामास इव्यथः, अवान्तभूतः प्रराषेः, यवा कनारसन्भवे “(जलब
उंखरचमप्रहतं, इच्छामि सेवर्हितुमाज्रया a” इति |

९ ब्वाधिजराश्नोकटराक्रीधाश्ब्ति B.

10

नवमोऽष्यावः |

सूत उवाच |
एतच्छत्वा तु वचनं नारदाद्या महषयः |
प्रणम्य वरदं विष्णु पप्रच्छः संशयान्विताः ॥
सुमय AY: |
कथितो भवता सर्गो मुख्यादीनां TATA ।
इदानीं dna वेममस्माकं Sqaefa ॥
कधं स भगवानीशः पूर्वजोऽपि पिनाकष्टक्‌।
पुत्रत्मगम च्डभुतर MASA: ॥
कथं च भगवाश्न्ने ब्रह्मा लोकपितामद्ः# |
अर्तो जगतामीगस्तनो वकुमिषारेसि ॥
a उवाच |
TUACAT: Te शङ्रस्याभितौजसः |
gia ब्रह्मणस्तस्य पच्ययोनित्वभेव च ॥
अतीतकल्यावसानेषुः तमोभूतं जगच्यम्‌ |
भासीदेकार्णवं घरं§ म देवाद्या न चषंयः¶ I

कमखसमवः इति B.

weg; दति ए, F and H.
कल्पापस्रं इति © and D.
wat इति ए, © and D.
नारदाया महषयः इति D.

व ©> ++ ~+ ¥&

*

t

>
?

§

नवमोऽध्यायः 1 ७४

तत्र नारायशे दैवो fata निरुपञ्चवै* |
uifam ओेषशयनं सुष्वाप Feary: |
सहस्रशीर्षा भूत्वा स WHATS: सहस्रपात्‌ |
सष्टसरवादुः सर्व॑न्नचिग्यमानो मनीषिभिः।
पीतवासा विशालाक्षो नीलजीमूतसबिभः |
ततान विभूतियेगाता यागिनांतु दयापरः ॥
कदाचित्तख gre stam दिव्यमद्तम्‌६ ।
Sarre विमलं नाम्था पड्जसुदभौ |
yaaa तरुखादित्यसबिभम्‌।
दिव्यगन्धमयं ge किंकाङेसरान्वितम्‌ ॥
तस्यैवं सुचिरं कालं वर्तमानस्य WITS: |
हिरण्यगर्भो भगवांस्तं देशमुपचक्रमे ॥

खतं करेख विश्वा समुयाप्य सनातनम्‌ |
प्रोवाच मधुरं वाकं मायया तस मोहितः ॥
sfaaarea घोरे निजने तमसाहठते |
एकाकी को भवांग्सेते ब्रूहि मे garda ॥

निच्छनो निदपञ्चवः इति B.

महा इति B, C and D.

बोनिनां weataq: इति B, C and 7.
feaguag इति Band D,

कूब्धपुराणम्‌ |

तस्य तदचनं रुला विषस्य गरुडध्वजः |
उवाच देवं ब्रह्माणं मेघगम्भीरनिःखनः |

भो भो नारायणं देवलो कानां प्रभवाव्ययम्‌ |
मद्ायोगीश्वरं मां tp जानीहि पुरुषोत्तमम्‌ ॥
मयि पश्य जगत्कुत्ज्ञ तवं च लोकपितामहः ।
सपर्वतमहाहीपं समुद्रः सप्तभिर्वतम्‌ ॥
एवमाभाष्य विण्वामा प्रोवाच पुरषं whe: ।
जानत्रपि महायोगी को भवानिति वेधसम्‌ ॥
ततः HES भगवान्‌ ब्रह्मा वेद्निधिः प्रभुः |
भरल्युवाचाम्बुजाभाच्चं सस्मितं wear गिरा ॥
we धाता विधाता च aay: प्रपितामहः |
मय्येव संस्थितं fad ब्रह्माहं विश्वतोमुखः ॥
खुत्वा वाचं स भगवाविष्छुः§ सत्यपराक्रमः |
भनुक्नाप्याथष योन प्रविष्टो ब्रह्मशस्तनुम्‌ ४

देवं लोकानां इति 2, E, F and H.
ल॑ इति B.
त्वां च लीकपितामडइम्‌ इति Band D.

aaa भगवान्‌ faq: ea: सल्यपराक्रमः इति D.
अगुन्रयाध इति E, F and H.

wh Oo + + ॐ

wo + + ॐ

मवमोऽध्यायः |

वेलीक्यमेतससकलं सदेवासुरमानुषम्‌ |

उदरे तस्य देवस्य cur विस्मयमागतः# ॥
तदास्य वक्षाबिष्क्रम्य पव्रगेन्द्रनिकेतनः |
seta भगवान्विच्छुः+ पितामहमधात्रवीत्‌ ॥
भवानप्येवभेवाय शाश्वतं हि ममोदरम्‌।
प्रविश्च लो कान्पश्चेतान्विचिन्राग्पुखषर्षभ ॥
ततः watfert वार्यो zat तस्याभिनन्ध च।
खीपतेरुदरग्भयः प्रविवेश कुयष्वजः ॥

तानेव लोकान्गर्भखानपश्यत्सत्यविक्रमः |
qafzarak दैवस्य दटथेऽन्तं न वे इरे;§ ॥
ततो erate सर्वाणि पिहितानि मशामना।
जनार्हनेन AWTS नाभ्यां हारमविन्दत ॥

त्र योगबलेनासौ प्रविश्य कनकार्जः |

उल्न हाराक्नो रूपं पुष्कराचतुराननः Il
विरराजारविन्दखः¶ पद्मगभंसमद्युतिः |

ब्रह्मा खयंभूर्भगवाश्चगद्योनिः पितामष्ः ॥

बिखयमाममत्‌ इति 2.

अजातस्तर्मगवान्‌ इति B,

पण्डटिला waar इति साधु । आः यपप्र्बयाभावः।
wen तत्र वे इरेः इति B,

विरराजारविन्देऽभिन्‌ इति 7.

99

द RAYA |

स मन्धमानो विश्वेशमामानं परमं पदम्‌ |

प्रो वाच fay’ पुरुषं मेघगम्भीरया गिरा ॥

छतं fa भवतैटामीमाव्मनो जयकांसया% |
एकोऽ प्रबला नान्धा मा वे कोऽमिभविष्यति ॥
खुत्वा नारायणा वाक्यं TMA TAA TL ।
साग्छपूवमिदं वाक्धं बभाषे मधुरं हरिः ॥
भवान्धाता विधाता च ada: प्रपितामष्टः |

न मास्र्याभियोगेन§ erate पिहितानि मे॥
किन्तु लीलार्थभेवेतत्र at वाधितुभिष्छया |

का fe बाधितुमनििच्च्छेदेवदेवं पितामशम्‌¶ ॥

न हि लं बाध्यसे ब्रह्मन्‌|| मान्ये fe सर्वधा भवान्‌ \
मम AAS HATH यख्मयापल्लतं तव ॥

# भवतेवाद्य लश्मनोलयकाङ्कया इति 7). |

+ मां हि कोऽमिभविष्यति इति ए. समानोऽपि च विद्यते xfa D.

t Auer लोकमन्िखः इति D. que: परमेहिनः इति G. afae: परमहिन्‌-
इति E, F and H.

§ ammarfiatia इति 7),

q was Dyae afa |

| न तेऽन्यधावमन्तव्बनिति B,C and D.

oe मम मर्षय कल्यारुं यस्मयापडतं तव शति Band G. waraawte-
भिति ¢. wautaaeqre xf D,

OO ++ च" *

नवमोऽध्यायः |

अस्माच्च कारशाद्रह्मन्धुत्रो भवतु मे भवान्‌ |
पद्मयोनिरिति ख्याता मगम्मियाधं जगग्य ॥
ततः स भगवान्देवो at car किरीटिने ।
प्रहषंमतुलं गत्वा पुनविष्छुमभाषत ॥
भवान्सव्वामकोऽनन्तः सर्वेषां ACHAT: |
सर्वभूतान्तरामा वै परं ब्रह्म सनातनम्‌ ॥
WE वे सर्वलोकानामामालाकोा महेश्वरः |
मयं CHARS ब्रह्मणः पुरुषः परः ॥
नावाभ्यां विते चन्या लकानां परमेश्वरः |
एका afateat भित्रा नारायणपितामष्ोः ॥
Stage ब्रह्माणं वाखदेवोऽब्रवीदिदम्‌ |

इयं प्रतिज्ञा भवते विनाशाय भविष्ति tt

किं न पश्यसि यागेन; ब्रह्माधिपतिमव्ययम्‌ |
प्रधानपुरुषेथानं वेदाहं परमेश्वरम्‌ ॥

यं न पश्यन्ति योगीन्द्राः सांख्या af मरेश्वरम्‌ |
अनादिनिधनं ब्रह्म तमेव शरणं व्रज ॥

मान्या लोकपितामहः इति ए.

Ware Yeu: परः cfs B. ब्रह्मां yeusa इति C and D.
एकोऽलोति fear fant इति E, ए, G and H.
aaafafa 8. उवेषमिति D.

७९,

Go

fh oe ++ -+ >

HATTA |

ततः क्रुाऽग्बुजाभात्तं ब्रह्मा प्रोवाच केशवम्‌ ।
भगववूुनमामानं+ BT तत्परमाच्चरम्‌ ॥
ब्रह्माणं जगताभेकमामानं परमं पदम्‌ |
नावाभ्यां विद्यते वन्धो लकानां परमेष्ठरः ॥
संत्यज्य निद्रां विपुलां सखमात्मानं विलाकय |
तस्य AIST वाक्धं श्रुत्वापि" स तदा प्रभुः ॥
मा सैवं पद कश्या परिवादं महासमनः।

न मे ufafed अद्मन्‌ नान्यथा वदामि ते।
किन्तु areafa ब्र्मवनन्ता ४ पारमेश्वरी |
मायाओेषविशेषाणशां हेतुरामससुञ्धवा ॥
एतावदुक्ञा भगवान्विष्णस्तृष्णीं बभूव इ ।
नाला तत्परमं तच्छं AATATA सुरेष्वरः§ ॥
कुतो दपरिमेयामा भूतानां परमेश्वरः |
प्रसाद ब्रह्मि कर प्रादुरासीत्ततो इरः ॥
ललाटनयनो Sat जटामण्डलमण्डितः |
तिशूलपाणिभगवान्तेजसां परम निधिः ५

मयात्र नृनमास्मानं विन्देत परमेश्रर दति Band D.
gat विखरभाषत इति 8, Cand D. `
भवन्तमिति 8, C and D.

agucfafa B, C and D,

ऽनन्त इति B, C and ए,

नवमोऽध्याषः |

विद्याविलासश्रथितां we: सार्जेन्दुतारवैः |
मालामत्वद्रुताकारां धारयग्पादलम्बिनौम्‌ ॥
तं दृष्टा दैवमीयानं ब्रह्मा Sanitary: |
मोहितो माययात्यषं' पीतवाससमव्रवीत्‌ ॥
क रष पुरषो नोः शूलपाखिख्खिलोचनः |
तजोराथिरभेयामा समायाति जनान ॥
तस्व तदचनं खला विष्णु्दानवमरं गः ।
अपश्यदीभ्वरं 2a चलन्तं विम लेऽशभसि§ ॥
Wat तं परमं भावमेश्वरं ब्रह्मभावनः |
प्रोवाचोखाय भगवान्देवदेवं पितामष्म्‌ ॥
श्रयं रैवो महादेवः खयं च्योतिः सनातनः |

श्रनादिनिधनोऽचिन््यो लोकानामीश्वरो महान्‌ ॥

शङ्करः WAIT: TAHT परमेश्वरः |
मूतानामधिपो योगी wear विमलः शिवः

e feat faxrat यथिता्भिति C and D.
+ पुदषोऽनन्त इति B and D.

+ समाबातः «fa D,

§ uafed aaarafe इति D.

q बरह्ममावितः इति B.

17

TR HUZTAU |

एष धाता विधाता च प्रधानप्रभुरव्ययः#।
यं प्रपश्यन्ति यतयो बद्मभावेन भाविताः ॥
खजत्येष जगवकत्खं पाति संहरते तथा |
कालो भूत्वा महादेवः केवलो निष्कलः; शिवः ॥
ब्रह्माणं विदधे qa भवन्तं यः सनातनः |
acta प्रददौ तुभ्यं सोऽयमायाति शङ्करः ॥
अस्यैव चापरां मूर्ति" विश्वयोनि सनातनीम्‌ |
वासुटेवाभिधानं मामवेहि प्रपितामह ॥
fa म पश्यसि योगेशं ब्रद्माभिपतिमव्ययम्‌ |
दिव्यं भवतु तै weds cafe तत्परम्‌ ॥
शर्वा चैवं तदा चद्र्षिष्णोलोकपितापहः |
बुबुधे परमं§ श्रानं पुरतः समवखितम्‌ ५
स लब्ध्वा परमं ज्नानमेश्वरं प्रपितामद्ः |
प्रपेदे शरणं देवं aaa पितरं शिवम्‌ ॥
ओहगरं TATRA संस्तभ्यामानमामना |
अधर्वशिरसा ea" तुष्टाव च छताश्नलिः ॥

yeaa: इति ए, © and D.

भवितुमिति C and D.

तत्पदम्‌ इति ए.

परमोशानमिति B, परमेश्वाननिति © and D.

mo ++ नैः «£

नवमोऽध्यायः।

संसुतस्तेन भगवान्‌# ब्रह्मणा TWAT: |
अवाप परमां ifs व्याजहार afar ॥
Wate म CVG वक भक्ष मे भवान्‌ |
मयेवोत्यादितः पूर्व लोकङ्ष्टयर्थमणव्ययः ॥
aaa wifeqent मम देडसमुद्धवः |

at वरव farararacetsd carrey ॥

स देवदेववचनं fra कमलोद्भवः |

farther fre पुरषं प्रणम्योवाच TETAS &
भगवन्भूतमव्येण महादेवाम्बिक्षापते।

त्वामेव पुश्रमिच्छामि त्वया वा west सुतम्‌ ॥
मोहितोऽस्मि महादेव मायया सुच्छया war |
न जाने परमं भावं याधातष्येन तै थिव ॥
aaa देव warat माता शाता पिता gq ।
wate तव पादानं नमामि शरणागतः ॥

स तस्व वचनं अत्रा जगन्राधो ठषष्वजः |
ग्याजदहार तदा FF समालोक्य जनार्दनम्‌ ॥

eam इति.

wafaa fad gafaa sed: | wafaend सयमानः |
महक यतो भवान्‌ इति ए.

WISE उषष्वजमिति B-

तेऽनघ इति B.

नदि ०0 =+ + कै

a

cy apace

यदर्धितं भगवता तरिष्यामि प्रक ।
विन्नानमैभ्वरं दिव्यसुत्यब्छति तवानघम्‌+ ॥
aaa सर्वभूतानामादिकन्तौ नियोजितः ।
कुरुष्व ag देण मायां लोकपितामह ॥

एष नारायणो मन्तो ममेव परमा AT: |
भविष्यति ततेन योमच्ेमवदो§ हरिः ॥ ..

ud ATE हस्ताभ्यां प्रीतः AY परमेश्वरः |
dee देवं ब्रह्मा णं| eft वचनमव्रवीत्‌ ॥
तुष्टोऽस्मि सर्वथाहं ते भक्षस्य च+ जग्मय |
at ठणीष्व मावाभ्यामन्धोऽस्ति परमां तः ॥

9 erating अाकनेपदमाषम्‌ । तवानच शति 2.

+ तथा gua eax इति 13, C and D.

‡ गारायणोऽनन्त इति ए.
8

यीगकमबहः--भलमधख खामी योगः, eae परिरचणं चेन तयोर्निंवाडक
इत्यधेः | |
Ware इति ए.
|| वतो नारायषः खाचादिति D. wa: gal atartsd D पके नानि ।
कैनैः भ्या तव इति B.

++ न द्यावा विभिन्नौ परमार्थतः इति 8.

मवमोऽष्यायः |

ware देववचनं विष्डुविंश्चमय' जगत्‌# ।

WIE प्रसव्रया वाचा TATA द ATTA ॥

एष एव वरः श्ञाष्यो ASH परमेश्वरम्‌ |

पश्यामि परमातानं मक्तिभवतु मे लयि॥

तथेव्युक्षा महारेवः पुनर्विंष्णुमभाषत |

भवान्‌ WAS कार्यस्य क्तीहमधिदटेवतम्‌रथुः x

ल्यं was चेव सर्वमेतन्न संशयः ।

भवान्‌ सोमस्त्वं सूर्यां भवाव्राजिरद्हं दिनम्‌ ॥

भवान्‌ प्रढतिरव्यक्षमष्टं पुरुषणव च ।

भवान्‌ च्रानमद्ं ATAT WAT UTAT CAAT: ॥

मवान्विदयामिका§ क्षिः यक्धिमानहमीश्वरः |
‘aise स निष्कलो 2a: सोऽसि नारायसः प्रभुः ॥

एकीभावेन पश्यन्ति योगिनो ब्रह्मवारिनः।

त्वामनाचित्यष विश्वामच्र योगी मासुपेष्यति ॥

पाखयेतव्जगत्कुत्ख' सदेवा्रमागुषम्‌ tt

शज्िलनग््मवः इति B,C and D.
समालीक्य चतु खमिति ¢ and D.
कर्तां इर्तापिदेववमिवि © and D.
चिदाकिका इति 7,

araates इति D.

Af 0 +$ = क

८४

ba |

कन्ध पुराम्‌ |

षतीदसुक्षा भगवाननादिः
स्वमायया मोहितभूतमेदः।
जगाम जग्महिंविनाशष्ीने
धामेकमव्यक्षमनन्तश्यक्तिः ॥

शति NENTS पप्नोहवप्रादुर्भाके नवमीऽष्यावः।

* evafafaaaytafafa C and 0,

दशमोऽध्यायः |

कुं उवाच |
गते मडेश्वरे रेषे भूयणव+ पितामष्ः |
तदेव Garay भेजे नाभिसमुलितम्‌ ॥
श्रथ दीर्घेख कालेन तत्राप्रतिमपौरुषौ |
महासुरौ समायातौ आातरौ मधुकैटभौ ॥
क्रोषेन महताविष्टौ मद्टापर्वतविग्रष्यै |
कसान्तरसमुदुतौ देवदेवस्य ATT: ॥
तावागतौ समीच्या नारायणमजो विभुः ।
चे लोकषकण्टकावे तावसुरौ इन्तुमर्डंसि ॥
तदस वचनं श्रुता हरिनारायणः प्रभुः |
आ्आज्रापयामास तयोव॑धार्ध' पुरषावुभौ ॥
तदाज्नया ACTS तयोस्ताभ्याममूदिजाःु ।
व्वजयत्केटभं जिष्णुः विष्छुख व्यजयग्भधुम्‌ ॥
ततः पद्मासनासौनं जगव्राधः पितामहम्‌ |
ware मधुरं areal खेहाविष्टमना हरिः a

9 wsfrarefafa Band C. स faurafafa D.
t नारायखमथी faq: शति ©.
{ adults समाः तन्‌ xf 7.

ट्टः

कुपुराणम्‌ |

अरस्माखयीद्मानस्त्वं पद्मादवतर प्रभो |

ATE भवन्तं शक्रोमि वोदं* तेजोमयं Taz ॥
ततोऽवतीर्य विश्वासा देहमाविश्च चक्रिणः |
sara वैष्णवीं निद्राभेकीभूतोऽथ विष्णुना ॥
ae तेन तयाविश्य्थः गङ्कषक्र गदाधरः |

ब्रह्मा नारायणाख्योऽसौ सुष्वाप सलिले तदा I

सीऽनुभ्रुय चिरं कालमानन्दं ALATA: |

अना्नन्तमरैतं Bratt ब्रह्मसंन्नितम्‌ ॥

` ततः WATS योगात्मा भूता दे वचतुर्मु खः ।

wat ufe तद्रूपां dud भावमाचितः ५
पुरस्तादङजदेवः सनन्दं सनकं तथा |

ऋभुं सनत्कुमारं च पूवेजं AG सनातनम्‌ ॥

ते दन्दमोहनिर्मक्षाः परं वेराम्बमाखिताः |
fafear परमं भावं sia विदधिरे मतिम्‌¶ ।

सौढमिति D.

मेकौभूयाच इति 8.

सहसरशौर्षनयन षति Band 0. wraitang इति D.
पूवंनन्तु sfa B.

न aet दधिरे afafafa B, C and Dp

fh Oo +e + =

दशमोऽध्यायः |

तेष्वेवं निरपशेषु शलोकषटौ frarayw: |

बभूव ASMA वे मायया Wafers ॥

ततः TUTTE TAA: सनातनः |

व्याजद्ारामनः FT मोहनाशाय पद्मजम्‌ |
विष्णुङवाच |

afeqt विस्मृतो देवः शूलपाणिः सनातनः |

TEM वे पुरा शम्भुः प्रते भव शद्रुः ॥

wag संच्नांइ गोविन्दात्मद्मयोनिः पितामहः |

प्रजाः AE मनश्चक्रे तपः परमदुस्तरम्‌¶ ॥

तस्यैवं तप्यमानस्य न किश्चिक्मवन्तत |

ततो AAT कालेन SSAA TATA ॥

क्रोधाविष्टस्य नैताभ्यां प्रापतज्रश्रुविन्दवः |

ततस्तेभ्यः CIRAT | भूताः प्रेतास्तदाभवन्‌ ॥

. स्वीस्तानग्रतो दृष्टा ब्रद्मामानमविन्दत्# ।

ष्टौ प्राशं भगवान्‌ क्राधाविष्टः प्रजापतिः।

परिवरित इति B.
कचित्र sfa B, C and D.
वदुक्वानाग्नीऽसौ gwa तव awt: इति 9.

प्रत्रा: खदटुमनाक्तेपे तपः परमदुषरम्‌ इति 2.
वतन्तेम्बोऽश्रविन्दुभ्व इति ए.
** मनिन्दत इति D.

= अवि mH + क

VZV मनो योऽसौ yaar FUCT | wages: षवि).

12

Ge

. be

mt + £

RATA |

तदा प्राश्मयो TE: प्रादुरासीग्रभोमैखात्‌ |
सष्स्रादित्यसदहाशो युगान्तदषशनोपमः ॥
रुरोद सुखरद्ोरं देवदेवः wa शिवः |
रोदमान॑ं#* ततो aw ar रोदीरित्यभाषत॥
रोदनाटूद्र इत्येवं लोके ख्यातिं गमिष्यसि |
अन्धानि सप्त नामानि cet: gate गाष्ठतान्‌ ॥
स्थानानि तेषामष्टानां ददौ लोक्षपितामदः |
भवः शर्व॑स्तथेशानः पशूनां पतिरेव च |
भीमोभेा महादेवस्तानि नामानि सप्त वे ॥
सूर्यो जलं avt वह्धिर्वायुराकाश्रमेव च ।
दीक्षितो ATCT इत्येता भटमू्तंयः ।
खानेष्वेतेषु ये रद्राश्यायन्ति प्रणमन्ति च ।
तिषामषटतनगु्हेवो† ददाति परमं पदम्‌ ॥
सुवर्चला तघेवोमा थ विकेशी च थिवा तथा |
सवाहा fera drat च रोहिणो चेति पब्रयः६ ॥
शनेखरस्तधा शक्रो Mifare मनोजवः |
स्कन्दः सर्गोऽव सन्तानो FTA सृताः समृताः +

चाषं मासमनगेपदिलवं भौबादिक्षत्वख |
माद्या तशुरिति E and F,
बोषा इति E and H.

पवयः Saez |

COR +b =+ @

दशमोऽध्यायः

WHAT भगवान्देवदेवो महेश्वरः |

रजा CAT कामश्च CMT वेराग्यमाचितः ॥
WIAA चामानमेश्वरं भावमाखितः।
पीत्वा तदक्षरं ब्रह्म या्वतं TAT TATA ॥
प्रजाः जेति चादिषटो ब्रह्मणा नीललाहितः |
खाना सदशाब्रद्राम्‌# THM मनसा fra: |
कपर्िंनो निरावह्ा्ीलकण्डान्‌ पिनाकिनः।
जिशूलष्टस्तानुद्विह्लान्‌ सदानन्दांस्िलोचनान्‌ ॥
जरामरण्निर्मश्षान्‌ महाहषभवा्डनान्‌ |
वीतरागांख सव्वेन्नान्‌ कोटिकोटिशथताग्रभुः a
arent विविधावुद्रानिश्मलात्रीललोहितान्‌ |
जरामरणनिमक्तान्‌ व्याजहार हरं JE: ।

मा areitieits प्रजा खत्यविवल्जिताः |
अन्धाः जस भूतेग जऋअखत्यसमन्विताः |
ततस्तमाष भगवान्‌ BIE कामशासनः |

नास्तिमे तादृशः सर्गः खज तवं विविधाः प्रजाः ॥

weary gafafa 9.

आनेपदमाषम्‌ | UNE इवे षति 13.
mem afafcfa D.

खन्न magyar: इति B.

<

eR

©

कूर्मपुराणम्‌ । .

ततः प्रश्ति देवीऽसौ न प्रसूते WUT: प्रजाः |
खामजेरेव तेसदरै निंठन्तासमा तिष्टत 4
arya तेन तस्यासीहेवदेवस्य शशिनः ॥
Std वेराग्बभे श्ये तपः सत्यं चमा wha: |
द््टुलमामसंबोधो दधिष्टाढत्वभेव च।
अव्ययानि दशैतानि नित्यं तिष्टन्ति wet ॥
एवं स गङ्रः साल्षात्पिनाकौ परमेश्वरः ॥
ततः स भगवान्‌ ब्रह्मा she देवं चिलोचनम्‌ |
सदैव मानसे रैः प्रीतिविस्फारलो चनः।
STAT परतरं भावमेग्वरं ATAT TTT |
तुष्टाव जगतामीशं war शिरसि qeafay a
ब्रह्मोवाच |
नमस्तेऽसु महादेव नमस्ते परमेश्वर |
aa: शिवाय देवाय नमस्ते ब्रह्मणूपिशे ॥
नमोऽ ते मशेथाय नमः थान्ताय हेतवे |
प्रधानपुरुषेशाय योगाधिपतये ममः ॥
नमः कालाय Tala महाग्रासाय शूलिने।
नमः पिनाक्षष्हस्ताय जिनेजाय नमोनमः a

~_~

areca इति ए.
afasa «fa 8.
asifaqagz sfa D.

दयमोऽध्यायः।

नमस्तिमूर्तये तुभ्य' ब्रह्मशे# जनकाय ते।
ब्रह्मविद्याधिपतये ब्रह्मविद्याप्रदायिने ॥
नमो वेदरहस्याय कालकालाय ते TA: |
वैदाग्तसारसाराय नमो वेदामग॑मूर्तये ॥
नमो Fara इद्रायः योगिनां गुरवे नमः|
परहीभ्ोकेवि विधेभूतेः परिठताय &
नमो ब्रह्मख्यदेवाय ब्रह्माधिपतये नमः |
जयम्बकायादिदेवाय नमस्ते परमेष्ठिने ॥
नमो दिम्बाससे aed नमो सुण्छाय दण्डिने |
शनादिमलदहीनाय ज्नानगम्याय ते नमः॥
ममस्ताराय§ तीर्थाय नमो योगर्िशेतवे |
नमो धश््ोदिगम्याय योगगम्याय ते नमः ॥
नमस्ते निष्युपञ्चाय निराभासाय & नमः।
ame विश्वरूपाय नमस्ते परमान |
त्वयैव ख्टमखिलं aaa सकलं खितम्‌ |
त्वया संहियते विश्वं प्रधानाद्यं नलगग्मय ॥

Aww जनकाय इति C and D.
बेदान्तमूतयै दति ए, © and D.
wera बति B, C and D.

ER

वाराय-तारयतीति तारः, पचादाच्‌, AM | नमलाराय LIV! योगगम्याय

: इन्येतदन्तं 0 and HU yaanarfa |

कुधपुराणम्‌ |

त्वमीष्ठरो महादेवः परं ब्रह्म महेश्वरः |
परमेष्टी शिवः शान्तः पुरुषो निष्कलो हरः ॥
aaat परं च्यातिख्वं कालः परमेश्वरः |
aaa पुरुषोऽनन्तः प्रधानं प्रक्लतिस्तथा ॥
भूमिरापोऽमणेा वायुर्व्योमाडष्मार एव च ।
यस्य रूपं नमस्यामि भवन्तं ब्रद्मसंचचितम्‌ ॥
यस्य यौरभवम्ूा पादौ षौ दिभो भुजाः ।
भाकाश्मुदरं AH विराज प्रणमाम्यहम्‌ ॥
सन्तापयति यो नित्यं खभाभिर्भासयन्‌ दिशः ।
ब्रह्मतेजोमयं विश्वं vat सूर्यामने नमः ॥

ea वहति यो नित्यं रौद्री तेजोमयी तनुः |
कव्यं पिदठगणानां च तसे व्याने नमः ॥
श्राप्याययति यो नित्यं खधाना सकलं जगत्‌ |
पीयते टेवतासङ्कैस्तसमे चन्द्राममे† नमः ॥
विभद्येषभूतानि यान्तश्रति wae |
शक्तिधहेष्वरी तुम्ं तस्म वायुामने ममः ॥
खजत्ययेषमेषेदं यः खकम्मागुरूपतः |
MIATA TAMIA नमः¶ Il

न सम्भावयति ay fai खपाया सकलं जगदिति D.
† सीभातने इति 8.
† श्तुन्क्ायते aa fa C.

SHASTA: | ey

यः शेते शेषशयने विष्ठमाहत्य मायया |
स्वामानुभूति योगेन तस्मे विष्छामने* नमः ।
विभक्तिं facet नित्यं दिसप्तुवनासमकम्‌ |
ब्रह्माण्डं योऽखिलाधारस्तस्मे शेषामने नमः ॥

यः परान्ते†' परानन्द पीत्वा देव्येकसास्तिकम्‌ध ।
खत्वत्यनन्तमदहिमा THR रुद्राकममे नमः ॥
बोऽन्तरा स्वेभूतानां नियन्ता तिष्टतीश्वरः |

तं सर्वसाक्धिशं देवं नमस्पैऽ विश्व तस्तनुम्‌थ ॥

य विनिद्रा जितश्वासाः सन्तुष्टाः समदर्थिनः|।
ज्धोतिः पश्यन्ति युचखानास्तसमे*> योगाग्ने नमः ॥
यया सन्तरते मायां योगी detqaeay: |
WIA pf तसे विद्यामने नमः ॥

विश्राकने नम xfa 2. 7 and H.
पमाने जनतां चरमे HET cae: |
द्डहेकसचिकद्ति E and F
$ नमस ममः करोनि STARA |
q fara ae अरमूततिमिव्यथः। वख केषु जौमूता नदः सव्वाङ्सन्धिषु।
कुचौ VARIANTS तोयाकने नमः| इव्यतिरिक्रं 0 पुलक cats

~+ + ¥

|| सखमवर्तिन इति ¢.
** युच्चाना aa Tare इन्वथः |
tt अतिशयेन अपारः अपारतरः पथ्यन्तः यस्वालाम्‌।

cg

AGT A |

यस्व भासा fauraat Het व्तमसः# परम्‌ ।
प्रपद्ये तत्परं तशवं तदरूपं पारमेश्वरम्‌ Il
नित्यानन्दं निराधारं निष्कलं परमं शिवम्‌ |
प्रपद्ये परमामानं भवन्तं परमेश्वरम्‌ ॥

एवं सुत्वा महादेवं ब्रह्मा तद्ावभावितः।
प्रा्ललिः प्रणतस्तस्थेा VIA ब्रह्म सनातनम्‌ ॥
ततस्तस्य महादेवो दिव्यं योगमनुल्तमम्‌ |
Dut AMSAT वेराग्यं च ददौ हरः ॥
काराभ्यां सु्यभाभ्यां च संस्पृश्य प्रशता्तिंहा |
व्याजष्ार HARA सोऽनु पितामड्म्‌ ॥
यस्वयाभ्यर्धितं ब्रह्मन्‌ FTA भवता AT |

छतं मया aaa ere विषिधं जगत्‌ ॥
fra भित्रोऽस्मयद्ं ब्रह्मन्‌ ब्रह्मविष्युहराख्यया |
सर्गरस्षालयगुरेनिंष्कलः परमेश्वरः ॥

स त्वं ममाग्रजः पुत्रः Ufeedts fafata: |
ममेव दत्तिणादङ्गादामाङ्गास्य॒रुषोन्तमः ॥

तस्य देवाधिदेवस्य शग्भो्दयदेयतः |
सम्बभूवाघ Tal वा Tiss AS परा AA: ॥

Fe ee

e विभातोदमहइयं तमखः परमिति ए, © and D.

वैराग्यं प्रददौ «fa B.
खयं eq xfq 2.

दशमोऽध्यायः €

ब्ह्मविष्डुथिवा ब्रह्मम्‌# सर्गखित्यन्तहेतवः |
विभव्यामानमेकोऽपि खेच्छया wet: खितः ॥
तघान्धानि च ङूपाखि मम मायाह्लतानि & |
अरूपः केवलः SRT मादेवः खभावतः ॥
य एभ्यः परतो Safar: परमा तनुः§ |
माहेश्वरी जिनयना योगिनां शास्िदासदा॥
तसा एव परां मूर्ति araafeq पितामद़ |
शाश्वतेष्वर्यविनच्रानं तेजोयोगसमग्वितम्‌|| ॥
सोऽष्ं ग्रसामि सकलमधिष्ठाय तमोगुखम्‌।
कालोभूत्वा न मनसा मामन्योऽभिभविष्यतिश्षक ॥
यदायदा fe ai नित्यं विचिन्तयसि aaa |
तदा तदा भे साविष्यं भविष्यति तवानघ ॥
एतावद्क्ा AWTS सोऽभिवन्धय शुखं इरः |
ata मानसेः gasp p लणादम्तरधौयत ॥

Ga इति 7. sufrefarrefay इति ए, F and H.
नीरूप इति C and D.

we: परतरः इति B, C and D.

aqcara: इति ए.

एवापरा मूर्तिनमेव fe इति 0.

लपीवोगेति D.

कक सूत्वा न वमा सामाग्ोडि मविध्तौति 0, 2, F and प्र.
1† इदरैरिति B.

== fi 809 ++ म |

13

2x AUF TA |

सोऽपि योग॑ समाखाय ससर्ज विविधं जगत्‌ |
नारायणाख्यो भगवान्धघापूै प्रजापतिः ॥
मरीचिशम्बङ्किरसः gaat gar क्रतुम्‌ ।
quate afaeq सोऽख्जद्योग विद्यया ॥
मव ब्रह्माण इत्येते पुराणे नियो मतः† |
aa ते awa Tat: साधका ब्रह्मवादिनः ॥
ATTA धश्च युगधा शाश्वतान्‌ |
सखानाभिमानिनः सब्वोन्यघा ते कथितं पुरा
इति गौकुर्णीपुराखे इद्रखटिर्नाम दद्रसोऽष्यावः |

एकादशोऽध्यायः |
कु उवाच ।

एवं खष्टा मरीष्यादीन्देवदेवः fraray: |
सहेव मानसैः पुतेस्तताप परमं तपः |
तस्यैवं तपतो वक्षाहुद्रः कालाग्निसन्भवः* ।
च्िश्ूलपाणिरीशानः प्रादुरासीधिलोचनः ॥

सावया इति D-
+ fawawar: इति 2, C and D.

(यी ररौ

® करालाप्रिसत्िभः इति 8, C and D.

= आहि = +र 4 ओ

एकाशटथोऽणायः। ९८.

अरैनारीनरवपुः# दुष्प्रेश्यीऽतिभयङ्ृरः |
विभजाग्ानमिल्युक्षा ब्रह्मा चान्तर्दधे भवात्‌ ।
तधोक्छोऽसौ हिधा ate पुरुषत्वं ताक्ररोत्‌ |
fate Geary दधा चैकधा पुनः ॥
एकादगेते कथिता खद्रास्िभुवनेश्वराः |
कपालीशादयो विप्रा देवकार्ये नियोजिताः ॥
सोम्यासौम्ये स्वधा यान्ताथान्तेः Stary स प्रभुः |
बिभेद बहधा देवः खरूपे रसितैः faa: ॥

ता वे विभ्रूतयो्फं विप्रा विच्रुताः अक्षयो भुवि |
wanteat weyers विश्वं व्याप्नोति यारी ॥
विभज्य पुनरीथानी खात्ांश्रमकरोहिजाः¶ृ |
महादटेवनियोगेन पितयमष्सुपखिता ॥
तामाह भगवान्‌ AMT दक्षस्य दुहिता aa |
सापि तस्य नियोगेन प्रादुरासीग्रजापतेः ॥
नियोगाद्रद्मणो देवों ददौ tara तां सतीम्‌।
दारच रुद्रोऽपि जग्राह खकीयामेव yer

अद्नारौजरवपुरिति 8,

कापालिक्रादयद्ति D-

ते वे चिन्तयतः दति D.

afacdar «fa 2

wend बडराहिभोः इति ए. arninaadiitdt: इति ४, ए and H
दकात्‌ इति C and D

१०० HUTA |

प्रजापतिविनिरदेश्ात्कालेन% परमेश्वरी |
मेनायामभवत्पुजी तदा हिमवतः सती ॥

स चापि पर्व्वतवरो ददौ Aaah पाव्वतीम्‌ |
feara waearats नेलोकयस्वाकमनो दिजाः¶ ॥
सैषा मारेष्वरी Sat गषह्रां्रीरिणी |

fart सती हेमवती सराखुरनमस्ता ॥

AAT: प्रभावमतलं TS Vat: सवासवाः |
वदन्ति|| सुनयो वेत्ति शक्रो वा खयं हरिः #
wae: कथितं विप्राः yaa परमेष्ठिनः |

ब्रह्मणः पश्मयोनितवं गङ्रस्यामितौजसः ॥

afr गरौकूयपुरारे Saat caress: |

कोपन «fa D.

fares gata भानं अडरादिभीरिवि Raw ए पुलकं हभ्तते।
अर्व्वाय इति 8.

सष्वेखीकानाभिति Band D.

saiwaraniste अ इति Band D.

विदन्ति चछनबोवेतोति 2. विन्दति gaaadfia F and प्र,

ee इरि; खयनिति 2.

= fh OO + ~ ॐ

हादणोऽष्यायः |

सूत उवाच |
TATRA मुनयः कन्ध रूपेण भाषितम्‌ |
विष्ुना युनरेवेमं# पप्रच्छः प्रणता हरिम्‌ ॥
ऋषय AY: |
केषा भगवती Sat Were actteat ।
frat सती हेमवती यथावद्ूहि एच्छताम्‌ ॥
तेषां तदचनं सुत्वा मुनीनां पुरुषोत्तमः |
प्रत्यवाच महायोगो Warp खं परमं TAL ॥
Fu उवाच |
gu fraradata Aare सुशोभने |
रषहस्यभेतदिश्रानं गोपनीयं विशेषतः ॥
साह्यानां परमं साह्य ब्रह्मविश्वानसुन्तमम्‌ |
संखाराशंवमग्नानां जन्तुनाभेकमोचनम्‌ ॥
यासा मार्श्वरी थक्तिश्नांनरूपातिलालसा।
व्योमसंज्नाई परा काष्ठा सेयं हेमवती मता ॥
जवा सव्वगतानन्ता गुणातीतातिनिष्कलाभा |
पुमरवेनं इति 2. पुनरेवेलमिति D.
wraefafa D.
ख परमाद्मदमिति 2.

ग्योमङ्पा इति A.
मुखातोता g निकला इति ©, 7, 2, F and H.

wh 0 ++ न्नै ®

१०२ कुग्भपुराशम्‌ |

एकानेकविभागखा$ ज्रानरूपातिलालसा |
अनन्या निष्कले aa संखिता तख तेजसा ।
सखाभाविकी च caer प्रभा भानीरिवामला ॥
एका मारश्वरी शक्तिरनेकोपाधियोगतः। `
परावरे Sag क्रीडते तस्य afar i

सेयं करोति सकलं तस्याः कामिदं जगत्‌ |
न ara नापि करणमीश्वरस्येति सूरयः ॥
ae: शक्षयो देव्याः खरूपतेन संस्थिताः |
अधिष्ानवश्ा्चस्याः zoe सुनिपुक्रवाः |
शान्तिर्विंदया प्रतिष्ठा च निहस्तिशेति§ ताः aan: |
चतु्वयुहस्ततो SAT प्रोच्यते TTT: ॥
अनया परया देवः STATA समश्रुते |
चतुष्वेपि च वेदेषु| चतुमूरत्तिमहेग्बरः |

अस्या स्व मादिसं सिदमेखयम तुल मत्‌ |
तस्म्बन्धादनन्तेषा ग रुद्रेण परमासना I

* एवं नानाविभागख्या इति A.

+ परापर sf BC and D.

‡ wee शति C and D.

९ निहत्तिरितोति B.

¶ चतुब्यहः प्रभो देवः इति B.

| देवेषु दति Cand 7, wey sfa 2, F and H.
eo aaafafa D-

tt तक्छन्बन्धादनना यास्ति), 2, F and H.

STSNI SATA: | १०३

सेषा सर्वेश्वरी Sat स्व्वभरूतप्रवर्तिका |

प्रीते भगवान्‌ कालो इरिः* ATA महेश्वरः ।
तत्र सर्व्वमिदं प्रोतमोतश्चैवाखिलं जगत्‌ |

स कालाग्निषरो देवो" गीयते बेदवादिभिः।

कालः ख्जति ब्ूतानि कालः संहरति प्रजाः |

wa कालस्य ANT न कालः कस्यविदशः६§ |

प्रधानं पुरुषस्त्वं ¶ महानामा AVE: |

कालेनान्धानि rental समाविष्टाजि* योगिना a

तस्व warranted: pp गक्तिमायेति विश्चुता |

तदेवं स्नामयेदीथो मायावी पुरुषोत्तमः il

चैषा मायास्िका क्षिः सर्व्वाकारा सनातनी |

विश्वरूपं महेशस्य Wael सम्प्र काशथयेत्‌ ॥ २
TATE शक्तयो सुख्यास्तस्य देवस्य निरिताः |

strata: क्रियाशक्तिः प्राणशस्ञिरिति waq ॥

इरः दति C and D.

wal इति B, C and D.

संहरते इति B, © and D.

aa इति C and D.

प्रथानपुडषलच् इति B.

मूतानि समधिद्यानि इति D,

+* समावेश्यानि इति B.

t+ जबद्तिरिति 8, ©, 2, F, © and प्र.

च्वि 009 नैव ^ चै

१०४ RATT ।

स्वी साभेव शक्णीनां यक्तिमन्तो$ विनिभ्विताः |
माययैवाथ विपिद्राः सा चामादिरनण्वरा+ ॥
सर्वश्क्यास्मिका माया दुर्निवारा दुरत्यया |
मायावी सर्व्बशक्षीशः कालः कालकरः WY? ॥
करोति कालः सकलं संषरेत्काल एव हि ।
कालः सखापयते विश्वं कालाधीनभिदं जगत्‌ |
लब्ध्वा देवाधिदेवस्य सत्िधिं परमेष्ठिनः |
भनन्तस्याख्िलेशस्य WAT: कालात्नः प्रभोः ॥
प्रधानं पुरुषो माया माया सेव प्रपद्यते ।

एका सर्व्वगतानन्ता फेवला निष्कला fata
एका शक्तिः यितैकोऽपि शक्िमानुच्यते शिवः ।
शक्तयः शक्िमन्तोऽन्ये सव्वंयक्तिससुद्धवाः ॥
शक्तिशक्गिमतोर्भदं वदन्ति परमा्धतः।
रमेदखानुपश्यन्ति यो गिनस्त्चचिन्तकाः ॥
amar गिरिजा देवी शक्तिमानघ AEST |

ufaariacaa इति D.

माययैवाच fatan: ख्ानादिकमनन्तया इति D.

माययैवं प्रभिद्यते इति Band D. माषा चेवं xfa ¢,

aa इति D.

afaamenet waree भीग्या ferrd देवौ इयन्तं B पुलक नालि।
विशेषः कष्यते वायुपुराश ब्ह्मवादिभिः।

भोग्या AT देवौ अक्तिमन्तोऽय ATT ॥

xe ह्लोकांदयं प्रचिषं प्रतिभाति, Gad A पुलकं एव ead |

च्वि = + न ॐ

हादगोऽध्यायः।

fata: कण्यते चायं पुराशे ्रद्मवादिभिः॥
भोग्या विश्वेश्वरी देवी महश्वरपतितव्रता |
प्रोच्यते भगवान्भोज्ञा कपरी मीललोदहितः |
मन्ता विश्वेश्वरो देवः शङ्करो मम्मधान्तकः |
aad मतिरीगानी मन्तव्या च विचारतः ॥
इत्येतदखिलं विप्राः शक्तिशक्तिमदुङ्जवम्‌# |
प्रोच्यते wadey मुनिभिस्तस्वदर्भिंभिः a
vanefid दिव्यं देव्या माहामयसुत्तमम्‌ |
सव्ववेदान्तवादेषु नि्ितं ब्रह्मवादिभिः।
एकं wand ast कूटख मचलं भुवम्‌ |
योगिनस्तग्रपश्यन्ति महादेव्याः परं पदम्‌ ॥
आनन्दमक्षरं ब्रह्म केवलं निष्कलं परम्‌ |
योगिनस्तग्रपश्यन्ति महादेव्याः परं पदम्‌ ॥
परात्परतरं aa शाश्वतं धिवमश्युतम्‌ |
अनन्तप्रतौ लीनं देव्या स्तत्परमं पदम्‌ ॥
wi निरच््रनं श निर्गुणं देतवज्निंतम्‌ ।
्रामोपलब्धिविषयं देव्यास्तत्परमं पदम्‌ ॥
सेषा धाती विधात्री .च परमानन्दमिच्छताम्‌ |
संसारतापामखिलाव्रिष्न्तीश्व रसं यात्‌ ।
तस्माहिसुक्तिमन्विच्च्छन्‌ पार्व्वतीं परमेश्वरीम्‌ |

e अक्तिसपदवमिति E, F and H.
† अननं प्रह्नतौ इति B.

१०६ PUTT Ay |

भाखयेस्स्व्वभूतानामामभूतां frarfarnra ॥
लब्ध्वा च FN TANG ATMA Fac ।
TAT: शरणं यातः पा्व्वतीं परमेश्वरीम्‌ ॥
at दृष्टा जायमानाञ्च खेच्छयेव वराननाम्‌ |
मेना हिभवतः पल्ली प्राहेदं पव्वतेश्वरम्‌ # ॥
RAT उवाच |
पश्य वालामिमां राजव्राजीवसटश्ाननाम्‌ ।
हिताय सर्व्वभूतानां जाता ख तपसावयीः ॥
wists cet ततो देवीं तरुणादित्यसतरिभाम्‌ |
कपिं नौं aqamt जिनेज्रामतिलालसाम्‌ | t
भटटस्तां विशालाक्षीं चन्द्रावयवभूषणाम्‌ |
निगृणां wget सा्ताकदसहयक्तिवखिनिताम्‌ ॥
प्रणम्य facet भूमौ तेजसा चातिविद्लः |
भीतः लताच्लिस्तसख्याः प्रोवाच परमेश्वरीम्‌ ॥
हिमवानुवाच |
का लवं देवि विशालाक्षि aarerararfeds |
न जाने STAY TA यथावद्रुहि Tee ॥
गिरौग्रव्नं खुत्वा ततः सा परमेश्वरी ।
व्याजहार ARTHAS योगिनामभयप्रदा ॥

e परमेश्ररमिति 0. परमेजरं qfafaad: |
+ Marfa A पुलक नाति।
~ गशाङाबयवाज्िता इति B.

हादणोऽध्यायः।

देव्युवाच |
मां विहि परमां यत्ति महेश्वरसमाश्रयाम्‌।
अनन्धामव्ययाभेकां यां पश्यन्ति मुमु्तवः #

uve हि सरव्वभावानामाना सर्व्वामनाश शिवा |

शाश्वतेष्वविच्रानमूर्तिः सर्ववप्रवर्तिका ॥
भनम्तानन्तमहिमा संसाराणंवतारिणी।
fea ददामि ते wg: पश्य मे रूपमैश्वरम्‌ ॥
एतावदुक्षा विज्ञानं दा हिमवते खयम्‌ |
खं रूपं दशयामास दिव्यं तत्पारमेश्वरम्‌ ॥
कोटिसुव्धप्रतीकाशं तेजो विम्बं निराकुलम्‌ ।
ख्वालामालासषस्राव्यं कालानलशतोपमम्‌ ॥
देष्राकरालं FEW जटामखलमण्डितम्‌ ।§
जिशूलवर्स्तश्च घोररूपं भयामकम्‌ ॥

प्रशान्तं सौम्यवदनमनन्ताशर्ययसंयुतम्‌श |

कवि OH + क

चन्द्रावयवलश्माणं चन्द्रकोटिसमप्रभम्‌ ॥
किरीटिनं werwet नूयरेखुपथोभितम्‌ ।
दिव्यमास्ाम्बर्धरं दिव्यगन्धाठुलेपनम्‌ ॥

watarc इति C, F and H.
जाग्रतौ ख्वविन्रानमूत्तिरिति D.
इदं mare C, D पुमकयोनालि।

<a: परं ए पकं किरौरिनं मदाडशं अहचक्रधर तथा safea ema |

अननेत्र्संयुतन्‌ इति C.

tou कून्धपुराणम्‌ |

शह्ष्वक्रधरं Aas rated लल्िवाससम्‌ |
AVY ACIP वाद्ममाभ्यन्तरं परम्‌" ॥
सर्व्वश्क्तिमयं wet स्व्वाकारं सनातनम्‌ |
atta गी नदररवन्धमानपदाम्बुजम्‌ ॥
aaa: पाणिपादान्तं सबव्ब॑तोऽचिशिरोमुखम्‌ |
सब्वंमाहत्य तिष्ठन्तीं§ cet परभेष्वरीम्‌ |
दृष्टा तदीष रूपं देव्या मादश्वरं परम्‌ ।
भयेन च समाविष्टः स राजा इ्टमानसः ॥
भालन्याधाय चामानमोडारं समनुस्मरन्‌ |
ATHTACAWAA तुष्टाव परमेश्वरीम्‌ ॥
हिमवानुवाच |
श्िवोमा परमा शक्लिरनन्ता निष्कलामला |
शान्ता माहेश्वरो नित्या शाश्वती Taree ॥
afar Saar शिवासा परमासिका।
भनादिरव्यया WHT देवामा सर्व्वगाचला ॥
एकानेकविभागखा मायातीता सुनिश्रला |
महामाहेण्वरी सत्या महादेवी निरण्ना |
काष्टा waren च चिच्छक्तिरतिलालसा |

ne te ~~

wteafafa D.

पुरभिति A. पुरं शरोरमिव्यधैः |
सब्धाधारमनामयमिति D.

विहन्तं सव्यतः afanucfafa D.

On कैन न ¥

हदादशो ऽध्यायः | १०९

wets सव्वामिका विद्या च्योतीरूपाखताश्रा ॥
शान्तिः प्रतिष्ठा सव्वंषां निहस्तिरख्तप्रदा |
व्योममूज्ति्व्यौमलया व्धोामाधाराश्यतामरा ।
अनादिनिधनामोघषा कारणशामाकुलाकुला |
aap प्रथमजा नाभिरख्तस्यामसंखया ॥
प्राशेष्वरप्रिया माता महामदहदिष्रवासिनीु |
Wat प्राणशरूपा प्रधानपुरुषेश्वरी ॥ 7
सर्व्वशक्तिकलाकारा व्योत्जा APA ATT ।
सर्व्वकायनिवन्ती च सर्व्बभूतेष्वरेग्व र| ॥
संसारयोनिः सकला सर्व्वशक्तिसमुदवा |
संसारपोताश् eater दुर्निंरीच्या दुरासदा ॥
प्राखशक्तिः प्राणविद्या योगिनी परमा कला ।
महाविमूतिरदुद॑षां मूलप्रज्ञतिसम्भवा | ॥
अ्रनादयनन्तविभवा परमाद्यापकषिंणी।

सग खित्यन्तकरणी Barearpp दुरत्यया ॥¶४

तारा इति Band ©.
+ तुरति 2, F and प्त.

‡ महामहिषचातिनोद्ति 2. गाहिनौति © and D.

कु दतः परं B पुलकं महामाया ETT मूखप्रलतिरौखरो शव्य्चिकं ema |
॥ अतः परन्‌ भनादिरब्यक्षगृखति इ्ञोकाडवयं 2, 9, प्त guay ema
¥* संखारपाराश्ति B.

+t दुराराध्या «fa B.

‡‡ इतः पूर्वे Harder C, D पकयोः qaafadadearni ema |

१११०

कूपुराशम्‌ |

शब्टयोनिः शब्टमयी मादाख्या नादविश्रहा |
अनादिरव्यक्षगुणा# महानन्दा सनातनी ॥
MIATA TA TAT ASA TAIT |
मष्ामाया सुद्ष्यारा मूलप्रक्रतिरोश्वरी ॥
प्रधानपुरुषातीत प्रघानपुरुषासिका |
षरा चिश्भयो पसामादिपूरुषरूपिणी ॥
भूतान्तरस्था्थ कूटखा मद्ापुरुषसंच्िता ।
ज्मरत्युजराती ता सव्यैशक्िखमन्विताई ॥

व्यापिनी qaafeear प्रधानारुप्रवेशिनी।

सेणश्नशक्तिरव्यक्षलश्षणा मलवजिंताु ॥

भनादिमायासभ्भित्रा जित्वा प्रतिग्रहा।
मष्टामायासमुत्पव्रा तामसी पौरुषी धरुवा ॥

STMT AAT क्ष्णा रक्षा शक्ता प्रसूतिका |
अकाय्यी काव्यजननी नित्यं प्रसवधर्मिणी a

winwafrater खणटिखित्यन्तधर्डिणी |
ब्रह्मगभां wafeiat| पद्मनाभाष्युतामिका ॥

%

अनादिरम्यहगुखेति dart B, 2, FG, H yway सव्धभूतेन्रर-

अरोत्यञ्यात्परं Taz |

T

== अथे O 4+

gust इति ए, 0, D, ए, F and प्त.

मूतान्तरात्मा इति 3.

समुद्व। दति A, C, 7), E, F and H.

सच्ववजिंता दति E, F, G and H.

“quer इति B. चतुर्विंशा तुरिंश्तितच्वङ्पा इति भावः । चतुकंडा aft ©,

hh 5098 ++ -— ॐ

STSMSATA: |

बेवयतौ शाश्च ती$ atfrerrerrterctiran ।
TALI महारूपा सर्ववेश्वथसमन्विता ॥
विश्वरूपा wer विश्ेशेच्च्छानुवर्सिंनी |
महीयसी ब्रह्मयोनिः मशालच्मीससुदवा ॥
मषाविमानमध्यया महानिद्रामदतुक्ा्थः |

सर्व्वसाधारणी सुदा द्विद्या पारमार्थिकी ॥

अनन्तङूपानन्तय्था eat पुरुषमोहिनी ।§
अनेकाकारसंसथाना कालज्रयविवस्जिंता ॥
AMAA TAKA May HATTA: ।
्द्मेशविष्छुजननी ब्रह्माख्या ब्रह्मसंखया ॥
AIA प्रथमजा ब्राद्मी मतो ब्रद्मरूपिणीष |
वेराम्येष्वव्धशधर्मामा ब्रह्ममूर््ति्ुदि सिता ॥
अपां योनिः खयम्भूतिमांनसौ तच्चसग्भवा| ।
Saat षव शबव्याणी ग्रां यरीरिणी ।
भवानी चेव TATA मषालच्छीरधाभ्विका |
मदेश्चरससुत्पव्रा मुक्धिमुक्तिफलप्रदा ॥

माख्तौ इति C and D.
महामाया avwaifa: इति ए,
महानिद्राषडेतुका दति ए.

ce Mew 2 पतक नालि।
sivrefawifa B Cand D.
awedaar इति B.

१११

११२ HUTA |

सर्ववश्वरी waaan नित्यं सुदितमानसा।
ब्रद्चेन्द्रोपिन्द्रनमिता शङरेष्छानु वत्तनी i
दष्ठरार्ससनगता महेश्वरपतित्रता |
सक्तदिभाता सरव्वात्तिसमुद्रपरिथोषिणी# ।
पार्व्वती हिमव्पुत्री परमानन्ददायिनी |
गणाग्या योगजा† योग्या न्नानसूत्तिंवि कानी a
सावित्री कमला Seat: श्रीरनन्तोरसि खिता।
सरोजनिलया wets योगनिद्रा ॒रादिनीई,
सरखती TACIT जगस्नेयष्टा सुमङ्गला |
वाग्देवी वरदावाखा¶ कीर्तिः सर्व्वाध॑साधिका| ॥
यी गरी ब्रह्मविद्या weft सुशोभना |
गुषविद्ामविद्या च धम्मविद्यामभाविता॥
waret विश्वश्भरा fafe: खधा मेधा तिः ze:
नीतिः सुनीतिः सुक्लतिमौधवी नरवाहिनौ ॥
पूज्या विभावती सौम्या भोगिनौ भोगशायिनं ।

द जना gacdeneqaafutfaet xfaD.

+ योगदा इति ए.

+ gar fa 8.

§ gafaat इति C. शुचिव्रता sfa D.

¶ वरदा अवाच्या भनवदया wae: | acer Trey xfer B.

|| w=atfantfaart इति C and D.

कैक वागौश्ररौति B, C and D.

tt fawradfa 8. विभाविनौति C and D.

हादशोऽध्यौयः |

शोभा च अद्री लोला मालिनी परमेहठिनी ॥
चेलोक्धसुन्दरी नम्या" सुन्दरी कामवारिषी |
महानुभावा THATL apraferate at ॥
पञ्मनाभा§ पापरा faferqgcrrergq |
कान्ता frarercat दिव्याभरणभूषिता ॥.
aren व्योमनिखया जगसमृष्टिविवर्दिंनी |
fare यन्वमध्यसखा|| नग्दिगी भद्रकालिका ॥
WaT कौवेरी मयुरवरवाडना । .
हषासनगता गौरी महाकाली सुरार्विंता + ।
श्रदितिर्निंयता Gar पश्मगमाी frareat |

freareht लेलिद्ाना मशासुरविनाथिनी् a

मशाफलानवद्याङ्गी कामरूपा विभावरी |
विचित्ररब्रमुङ्चटा प्रणतार्तिप्रभश्जनो ॥

dqatifa ए.

war «fa 8, C and D.
quer इति B.

qwarer इति B, C and D.
विचिकसुकुटानना इति B.
amature इति B.

£+ gtadfa B, © and D.
+t wafker इति E, F and H.

= Ah oh + ओ

C&R

‡ दवः परं B yee कानता चिच्राग्बरेव्यारभ्ब ज्रगनमृटिविवडिनौ वन्त grea |

जहापुरगिवासिनौति 0, D प्क्योदश्ते।

16

११४ कुकपुराणम्‌ |

कौथिकी कर्षणी राजिख््रिददार्तिविनाथिनी।
बदुङूपा खरूपा च+ विरूपा ङ्पवर्जिंता ॥
भल्लार्तिंश्रमनी भव्या भवतापविनाथिनी।
friar नित्यविभवा निःसारा निरपच्पा ॥
तपखिनी सामगीति्भवाहनिलयारयाः |
दीक्षा विद्याधरी दीप्ता महन्दरेविजिपातिनी ॥
सर्व्वातिद्यायिनी fats सव्व सिद्िप्रदायिनीष |
अकलन निराधारा नित्यसिद्वा निरामया ॥
कामधेगु्वहदभा धीमती मोहनाभिनी ।
निःसङ्ल्या facet विनया विनयप्रिवा ॥
व्वालामालासङखाग्या देवदेवौ ममोमयी| |
मदहाभगवती भर्गा वासुदेवससुद्धवा #
मदन्द्रोपैन्द्रभगिनी + भक्तिगम्या परावर ।

qusT सुरूपा चेवि Band G. बहुरूपा gear च इति E, F and H.
wanifanifanis 8. wearafanfantfa E, F and H.
anfal arattfadaefrearaar इति B.
तरिशो aafear «fa B

q sm wB,C,D,E, F, H पलक्ेषु “oaacfaar भाव्या quran.
वासिनो?" cafra ema |

|| wire इति A, ©, E, Fand प्र, aserqrareited: । प्रयोगो-
SURIq: |

** सहेन्रभगिनौ war इति D.

tt Tray इति B.

ot ~ च

हदाटथोऽध्यायः | ११६

च्रानज्जेया जरातीता+ वेदान्तविषया गतिः ॥
efwer cect दीष" सर्व्बभ्रूतनमस्छता |
योगमाया विभागन्ना महामो्ा मरीयसी कुः ॥
wart सर्व्वससुद्तिबंद्मविद्याख्रयादिभिः§ |
वीजाद्ुरसमुडूतिमेडायक्तिमं हामतिः #

चान्तिःव प्रश्ना चितिः सञ्िगषहाभोगीष्डथाचिनी ।
विकतिः aired थास्तिर्ग खगन्धर्व्वशेविता|| ॥
वेश्ानरी महाशाला महासेना Feira |
महारात्रिः िवानन्दा wet दुःखप्रनाथिनी ॥
LH पूज्या ATU दुर्विनेयाथः सरूपिखी§ |
गहाग्विकाभशर गुशोत्पत्तिर्महापीठा मडब्यता||| ॥

® जनातौवा इति 7).

† इना दथा इवि ए. दहना erat इति, FG and H. दहना मावा
इति ©. ewareer इति 7),

‡ महहौयलौ इति ए ।

§ quasar गतिरिति ए. swrarsafefafcfa D, E, F, G and H.

q wifafifa 28, 2, Fand H. व्वोतिः प्रजा शतिः af <fa D.

| wfatardawdfear «fa D.

eo eager इति C and D.

++ faarerer इति B.

$ efigar cfs 2, Pand H. efadaesfas) इति C and 7.

§§ वपलिनौ समाचिखा frais दिवि संखिता cafes D gud cma |

19 FUfaer इति ए.

|| नङप्रीदा frearer इति © and D.

१११९ WATT 1.

इुव्यवाखन्तरागादिः# हव्यवाहससुद्धवा |
जगयोनिर्जगम्माता जग्भत्ुलरातिगा ॥
बुदिर्महाबुविमती पुरुषान्तरवासिनी ।
तरख्िनी समाधिखा faa दिवि संखिता।
सर्वन्दरिवमनोमाता सब्बेभूतद्ृदि खिता |
संलारतारणी fears ब्रह्मवादिमनोलया ॥
AMIS seat ब्राह्मी ब्रह्मभूता भवारयी |
हिरण्मयी aerate: स॑ंसारपरिवर्तिका ॥
शुमपलिनी सुरूपा च भाविनी हारिशीष प्रभा ।
खग््रीलनी सर्व्वसष्टा सरवप्रत्वयसाल्िणी ॥
TMA चन्द्रवदना ताण्डवासक्षमानसा |
स्चशटरिकरी | शचिर्मलव्रयविनाथिनौ ॥
लगपिया erate खिमूरतिंर ताया |
निराया निराहारा निरदुशपदोद्धवा ^ ॥
चन्द्रशस्ता ग विविक्त स्रग्विणी पद्मधारिणी |

इष्यवाडहातुरा awifs B.

बदिनतो बृहिमतौति A. बृिमाता बहिमतोति E, F and H.
भावा इति 7. 7

fae इति 2,

wfcalfa B.

awufeucttfa A.

ak निरङ्क्वनोहवा इति ए. faaer पञ्मलीहवा इति D.

++ Gavan बति ¢ and D.

<== अवि 607 न+ os 6

RTS: | ११७

परावरविधानन्रा मशापुरषपूरव्वजा ॥ 4
विच्वेष्वरप्िया विख्दहिद्युल्िद्धा fara |
विद्यामयी AWATAT सषङ्स्रवदनामलजा ॥
सष्हस्ररग्मिः TART ASACTSTAAT |
चालिनी werdte व्यापा तेजसी पश्नबोधिका॥
ATATATAAT मागधा महादेवमनोरमा |
व्योमलच्छीः सिंडरघा§ चेकितानामिवप्रभा ॥
वीरेष्वरीकर विमानस्था विशोका शोकनाशिनी।
अनाषता कुण्डलिनी नलिन पद्मभासिनी| ॥
खटानन्दा सदाकीर्तिः सवंभूताखखिता# |
वाग्देवता ब्रह्मकला कलातीता कलारणी wpp
aranfake कियाशज्िन्रानश्क्तिः परा गतिः!
चोभिका afarat Hat मेदामेदविवल्निता ।

विषा feafernt इवि ए.
awe इति D.
व्वालिनौ wut इति ए, aaat «fa EB, ए and H-
favarer इति D.
विवेखरौति B.
quar पथ्रवाशिनौ इति D.
ee अतानन्दा सतां कौर्तिः सव्धमूताशयखिता «fa ए.
tt इतः परं 'ब्रहमवरौव्रद्महृदवा ब्रह्मविखुजिवप्रिवा इति dard B,C, D
षखकेषु cma |
tt sranfafcfa 7,

= शै mw + @

११८ कूपुराशम्‌ |

afirat भिवसंखाना विनी वंश्हारिशी ।
शृद्यशक्तिगैणातीता सर्वदा सर्वतोमुखी |

भगिनौ भगवत्पन्री सकला कालदहारिणशीगः |
प्रक्रिया योगमाता च गङ्गा विग्वेश्रेगश्डरी ॥
कलिला कपिलाः कान्ता कमलाभाई कान्तया |
पुण्या पुष्करिणी भोजी पुरन्दरपुरस्रा ॥

पोषरी परमैष्वभूतिदा भूतिभरूषष्टा |
पचचन्रह्म¶समुत्पत्तिः परमार्थं विग्रहा tt
धर्ममोदया भावुम ती योगिन्या मनोजवा |
मनोरमा ANTI तापसी वेदरूपिशी ॥
वेदकतिर्वेदमाता बेदविद्याप्रकाथिनी।
योगीण्ठरेष्वरीई§ माता महाशज्धिमनोमयी ॥

$ वंद्धिनौति B, C and D.

+ कालवारिकौति B. इतः परं “eafaq सव्वतीमद्रा गुद्चावौता qerafe:”
इति wag B,G पलकवोहष्ते। D, 2, 7, प्त gaudy चमृद्यागृूदा
JUV fs Twa |

‡{ कपिखा कापिलाश्ति B.

§ wate इति 8, C and 7.

q atuureciqafewany इति Tq ad aw |

|| woareréfere: इति B-

ee wage? इति D.

++ मनोहरोति ए, © and 7,

ty महरा sfa D.

§§ वागौक्रख्रौति E, F and H.

हाद्ोऽध्यायः | ११९.

विश्वावखा frrufedfteparer विष्टायसी ।
fare सुरभी विद्या# नन्दिनी नर्दिवज्ञभाग ॥
भारती परमानन्दा परापरविभेदिका।
सर्वप्रहरणोपेता काम्याः काभेष्वरेभ्वरी ॥
अचिन्यानन्तविभवा§ भूलेखा कनकप्रभा |
काण्डी घनरब्राग्या सुगन्धा गन्धदायिनीषु |
चिविक्रमपदोडुता धठुष्याशिः थिवोदया।
सुदुर्लभा धनाध्यक्षा धन्धा पिङ्कललोचना ।
ओआन्तिः| प्रभावती दीपिः पडलायतलोखना ।
श्राया मूः WAS ATE मवां माता रखप्रिवा ॥
सत्क्रिया गिरिथा ufefaagert+ निरन्तराः |
gat कात्यायनी wet चच्धिताङ्ा सुविग्रहा$§ +

सुरभिष्ग्या इति ए.
नन्टवह्नमा इति 0, 7), E, F and H.
काना कामेश्ररखरो इति 2, F and H.
६ अविक्छाचिनवविभवा इति 2. भविन्वानन्दविभवा vie «fa C, D, E,
F and H.
Gq wzanfeatfa D.
|| बान्तिरिति B.
++ इत्कमलोद्ूता इति B. ww दति 9.
tt wat निन्बष्डाब्ति 8,
tt बिरिजा war faager निरन्नना «fa D.
$8 चिंता araferer इति 2.

++ + श

१२० | PUTT |.

fecarrat जगती जगय्यन्वप्रवर्तिंका |
मन्दराद्विनिवासा च गराः खशेमाशिमी ॥
रत्रमाला Tana पुरि्विंखप्रमाथिनी§ |
agararg पद्मनिभा faaqetaatzat|| ॥
Bat SHAT च सुब्यमाता EAE |
महन्द्रभगिनी सौम्याश्# वरेख्या वरदटायिकरा |
कल्याणो कमलावासा पञ्चचुडा वरप्रदा |
वाच्यामरेग्बरी विद्या estat दुरतिक्रमा ॥
कालराजिर्महाेगा वीरभद्रप्रिया fear |
` भद्रकाली जमस्माता भक्लानां भद्रदायिमौ्ुयंः ॥
काला पिक्लाकारा कामभेदा महाखना$§।
यशथखिनौष यशोदा च षड्ष्वपरिवत्तिका|| +.

* रननोति 8.
4 awreanfa D.
+ wrcer afa B.
8
q

|
ध
\

एथौ विच्रप्रमाचिनोति ए. प्रखाधनौति D.
पद्माभना इति B.

|| faager इति Band G.

ee मान्धा इति B.

++ वाच्या ated बन्दा इति Band G. वाखा वरेचरौति E, F and H.

‡ wfmerfantfa 2.

§§ महामदा इति 23.

qq तपद्िनौति B.

|| षङ्त॑परिवर्तिगौति B. पश्रखपरिवत्तिनौवि ठ,

दाद्शोऽष्यावः। १२१

ufgat पञ्िनी साक्षा साहययोगप्रव्तिंका# |

Mar dearest जगस्म्पूरणी ध्वजा ॥

ware: खेचरी खया कम्बुग्रीवा ऋलिप्रिया ।
खगष्वजा SATSST वाराष़्ी पूगमालिनीई§ ॥
रेष्यपश्चनिलवा ACM गर्ढासना |

जयन्ती इदुषागम्या AKLST गखाग्रशीः ॥

सङ्ल्यसिदा साम्या सब्वविन्नानटायिनीश्र |

कलिः कल्कविद्टन्ी च|| गुद्ोपनिषदुत्तमा ॥

fastes efe: सपृतिव्यापिः gfegfe: t+ क्रियावती |
frarateatarar yfadfe: शिवाखता ४

खोता atarated च भीषणी वनमालिनी |
श्रनन्तशयनानन्ता$§ नरनारायणोडवा ॥ ५

9 सङ्ासद्धययोगप्रव्तिंका इति 2, ए and H.

+ चेवा deat द्रा aaa इति 8.

‡ शमा feredfa 70. |

§ ual परमाखिनौति 0. वराहं ष्ति 0, वराहं भगनालिनौति C,
` 7, E, F and H.

q दाचिका इति B.

|| =faweaqyant चवेति B.

ee नित्या इति B.

tt wrefcfa E, F and H.

tt wren शति 8 and D.

88 बवनानन्धा इति E, F and H.

16

१२३ .. कु्यपराशम्‌।

सिंही शैत्यमथनी शङ्वक्रगदाधरा |
सङृषं यौ समुत्य्तिरम्विका पाटसं शया ॥
ACMA मशाभूतिः" Fala: सर्व्वकामधुक्‌ |
VAT Th सुसतना सौरी ध््कामा्थंमोच्तदा ॥
AAT FAT प॒राणपरुषारणिः६ ।
महाविभूतिदा मध्या सरोजनयना समा ।
अरष्टादथभुलजानाश्या नीलोत्यलदलप्रभा 1
PATMTTATSSTY धर्माधविवर्खिता| ॥
वे राम्घन्नाननिरता निरालोका निरिद्धिया।
विचिष्रगडनाधाराश्भ शाणखतस्थानवासिनी ॥
watt निरानन्दा जिशुलवरधारिखी |
भेषदेवतामूर्तिंटवता वरदेवता |
गणाम्बिका गिरेः ont निशुखभविनिपातिनी |
अवसा †*4' वर्छरदिता निवस्य जीवसन्धवा ॥

uty इति B. |

महामूत्तिरिति Band D. मडासूतिरिति 8, E, F and H.
सुप्रभा इति ए. gatfefcfa D.

रतिरिति D.

सब्वब्रह्या समारूढा इति B, © and D.

सव्व चरमादैवनिंता इति 2.

eo चोरा sft 8,

t+ wast sf D.

== चवै oo + = ` #

हादयोऽध्यायः | १२३

भनन्तवस्यानन्यखा TEL शान्तमागसा+# ।
अगोत्रा गोमती गोप्त्री गुद्यरूपा गुशोष्तरा ॥
गौर्गोमंव्यप्रिया गौली गखेष्वरनमस्छता |
सत्यभामा सत्सन्धा निसन्ध्या सस्धविवजििता ॥
सव्ववादाखया|| सह्या साहययोगससुद्वा |

अरसं स्येयाप्रमेवाख्या AAT शचकुलोद्धवा ॥
विन्दुनाद समुत्पत्तिः थन्भुवामा यथिप्रमा।
fauyiss मेदरष्िता aarat मधुसदनी i
agen: खीससुव्पस्िस्तमःपारे प्रतिष्ठिता |
जितच्चमाता 4 विविधा सुखद्छपदसं खया ॥
शओान्ताभीता मलातीता्ुः निविंकारा गिवाश्रया$§।
शिवाद्या feufraat गिवन्नानखरूपिखो ॥

* नाग्मानखा दति A, 2, F and H. जदरौल्वारभ्व emia B ya@
बिन्दुमादसष्ठत्पतिरिव्वतः परं ema |
+ ware «fa D.
aaifa B.
gat faafire: wtAfa 7.
सम्बमाता «fa C, D, E, F and H.
wearaara इति D.
ee विसर्गा इति B.
tt ‘ear «fa D.
tt बान्तोता मनोऽतौता इति B.
§§ गरावा इति B.

wm जवै ०25 ++

१२४ कु्कीपुराणशम्‌ |

टैत्यदानवनिर्म्ाधी+ काश्यपी कालकर्थिका ।
areata: क्रियामूतनतिखतुर्वर्गप्रद्भिंका॥
नारायणी acre: कौमुदी लिङ्गधारिणी ।
कामुकी कलिताभावा थ परावरविभूतिदा§ uw
पराङ्गजातमहिमाभ ASAT वामलोचना । `
सुभद्रा Saat सीता वेदबेदाङपारगा ॥
मनखिनौ मन्माता महामन्यु समुद्धवा |
भरमन्युरख्ताखादा परुकता FATAT| ॥
अरश्योच्या# भिन्नविषया डिरण्यरजतप्रिया |
हिरण्यरजनी tates हमाभरणमभूषिता ।
विभ्वाजमाना दुर्या न्योतिष्टोमफलप्रदा।
महानिद्रासमुदूतिरनिद्रा सत्वदेवता ॥

दीघां ककुधिनी wat शान्तिदा warfare |

fratnfa 8, E, F, G and H.

नरोडतिरिति B.

ललिताभावा इति ¢, 7, E, F and H.

परापरति ए.

परातन्नानमहिमा इति D.

|| पर्ता इति B.

ee अमोचा इति C:

tt भिव्रहदया शति D.

‡‡ इिर्छरानतो हेमा इति B. ferent हेमवतो इति 7,

न्वै Ot ~क नैः

VTS: | १२

लच्छयादिशकिजननी यक्तिचक्रप्रवर्तिंका ॥# a
frafasraratt जन्धा vefatafcafelart ।
Bate aaNet युगान्तदशनामिका ॥
सङ्घ खी जगदात्री कामयोनिः किरीटिनी |
Gah चैलोक्यनमिता teat परमेश्वरो ॥
प्रययुख्ञदयिता ents बुम्मट्टिखिलोचना।
मटोकटा सगतिः प्रचण्डा चण्डविक्रमा ॥
aaranrg fararat विग्यपव्वतवासिनी |
हिमवन्मेरनिलया केलासषगिरिवासिनी ॥
चाश्रहन्तु तनया नीतिन्ना कामरूपिणी ।
वेदविद्या व्रतज्ञाता ब्रह्मयेलनिवासिनी|॥
वौरभद्रप्रजा+# वीरा महाकामसमुञ्जवा |
विद्याधरप्रिया सिषा विद्याधरजिराक्ततिः a
आरप्यायनो हरन्ती च पावनी पोषणी कला |

* इतः परं ales B पुलकं arfa |

+ wedufcafiar sia D. ved:—arnfere: | बद्णिपदमपि तदधैक-
fafa guraaia: |

‡ सुधामा बति 8 सृषातेति D.

§ ern इति B,C and D.

¶ ठते घञ widen cer: eet: | crate इति ( and D.

§ wameanframafa © and D. qnaeifaaratfa E, F and प्ति.
क वौरमद्रा प्रजा श्वि 2, Fand H. वौरभद्रप्रिया इति C and D.

१२९ चुक्पुराखम्‌ ।

माठका मस्मवोद्ूता वारिजा वाहनप्रिया ॥
MCAT सुधावाखी+ वीखावादनतत्परा।
सेविता सेविका सेव्या सिनीवाली गरुमती ॥
अरुन्धती हिरप्यात्ती गाद्वा मानदायिनीौ |
वसुप्रदा वसुमती वसोर्हारा वसुन्धरा ॥
धाराधर वरारोहा परावाससषस्रदा$ |
शीफला staat atta निवासा शिवप्रिया ॥
खरीधरा खीकरीष कल्या योधरादंशरीरिणी ।
अनन्तटृटटिरचुद्रा ATMA घनदप्रिया ॥
निष्न्ती देत्यसद्ानां सिंहिका सिंहवाहना |
VIVA च सुखो णी || सुकीर्तिज्डिवसं श्या ॥
CANT रसदा रामा लेलिदानाख्तख वा |
नित्योदिता खयं च्यातिरुलृका खतजीवनौ 4 ॥
वदर्डा फुः वथ्जिद्धा out बच्विग्रहा |

* भुधाधारा दति ए. खधावाशौ इति. auster sfa D.
+ श्वा इति 8, C and D.

त वरानना «fa Band C.

§ परावरसहखदा दति ¢, E, F and H.

q wracu इति B.

|| wiw चद्रनिखया इति B.

eo au tfa ¢,

tt बगनोवनौति E, F and H.

tt wawet इति ©,

हाटश्योऽध्वावः |

AFST म्ला माला faratrars मलष्हारिशी ॥
wart करा" चान्द्री कम्बलाश्वतरगप्रिया |
सौदामिनी जनानन्दा्ुः खकुटीकुटिलानना ॥
कथिकारकरा कलाई कंसप्राशापष्टारिशी।
युगन्धरा FATT fragt] र्घवर्नो ॥
प्रत्यक्षदेवता दिव्या दिव्यगन्धा दिवः परा|।
शक्रासनगता शाक्री साध्या ASNT सना ॥
इछा विशिष्टा शिष्टा गिष्टाथिष्टप्रपूजिता।
शतरूपा तावत्तां विनता सुरभिः सुरा ॥
Gta Frat Brat सूवसंखिता |
समीखखा सद्मतिष्ठा च निठत्तिरञ्रानपारगा ॥
WUNTATAHTAT WAT धवाना |
घर््ाधग्मविनिर्गाजरी ufaaret frrern

मलिना इति ए. मालिनोति C and D.

arevifa 2.

निनामन्दा इति D.

चाचा द्ति 7). कचौ cua: |

frant इति ©. विविध! इति D.

दिवा परा इति 8. दिवाकरा इति ¢ and 7, दिवाकरौ इव्यय; ।
++ grag वौरारासना इति D,

+t Om sfa D.

3} गेदपारना षति B.

१२७

१२८ कु्धपुराणम्‌ |

धर््मश्लिर्धरममयी ovat विष्वधन्विणी |
धर्ममान्तरा WHA WHT धमावद्ा ॥
धर्ममोपदेष्री घर्म्मामा† WUT धराधरा |
कापाली थकलाथुः मूत्तिः कलाकलितविगब्रहा ॥
सर्व्वशक्तिविनिर्मुला सव्वं यह्याखयाखयाई |
Tat Tat GH खचछन्नानखरूपिणो |
प्रधानपुरषेणेणा¶ महादैवेकसाच्िषी||
सदाशिवा वियग्भर्तिंवैदमूर्तिरततिंका ^ ॥
एवं नानां wea gare हिमवान्गिरिः |
भूयः प्रणम्य भीतात्ा प्रीवाचेदं छताच्चलिः ॥
यदैतरेश्वरं रुपं चोरन्ते ††` परमेश्वरि |
भीतोऽसि साम्प्रतं दृष्टा STATS ॥
एवमुक्षाध सा देवी तेन Naa पाव्वंती |
संहृत्य TATA खरूपमपरम्पुनः ॥

* warm waiar «fa D.
wae sf 0,
werareinacr इति B.
aaafaaaraat शति ए.
प्रथानपुख्ष्थौ च दृति D.

|| महादेवतसाचिकशोति 8.
ee अमू्तिगा इति D.

tt चोरं तदिति D.

वि OO ++ +

Se = ies

हाद गोऽध्यावः। १२९.

नीलोत्पलदललप्रं नीलोत्यलसुगन्ि च |
fead दिमुजं† सौम्यं नीलाखकविभूषितम्‌ ॥
रक्पादाग्बजतलं सुरक्षकरपल्लवम्‌ |
खीमदिलाससदुनतंयः ललाटतिलकोखरूणम्‌ ह
मूषितं चारसर्व्वाह्ं भूषरेरति कोमलम्‌ |
दधानसुरसा मालां fanrat हेमनिभ्विताम्‌ ॥§
देषत्सितं स॒विग्बोषठं नूपुरारावसंयुतम्‌ ।
प्रसचरवदनं दिव्यमनन्तमदहिमास्मदम्‌ ॥
तदीटथं Tae खरूपं गेलस्मः।
भीतिं Tarot WETAT बभाषे परमेष्वरीम्‌ ॥
हिमवानुवाच ।
अदय मे सफलं जग्ध Wa मे सफलं तपः |
WH साचास्चमव्यक्षा प्रपन्ना टृ्टिगोषरम्‌¶ ॥
ल्या wt anal प्रधानाय तयि खितम्‌।
त्वय्येव लीयते देवि aaa परमा गतिः| ॥
वदन्ति केचित्वाभेव प्रतिं प्रतेः पराम्‌ ।

2.&

मौखोत्पखसुमन्विकमिति ए.

जिनेषरं gga «fa D-

wtafemradoufafa ए. adafeuradsafafe प्रि.
जोकाडमिदं E FH पकेषु न ema |

naar efeateu इति B. |

waaay परा गतिरिति 8.

च्च fh} 0 ++ + @

17

१११ RUT ।

qt परमार्थज्ञः शिषैति शिवसंशखयात्‌ ॥

त्वयि प्रधानं* पुरुषो AVANT Adee: |
अविद्या नियतिमौया कलायाः शतश्योऽभवन्‌ ॥
et fe at परमा क्तिरनन्ता परमेषठिनौकफ।
सर्ववभेदविनिर्भृक्षा सब्वभेदाखयाखया ॥
त्वामधिष्ठाय योगेशि महादेवा ASAT: |
प्रधानाय जगव्छव्ये § करति विकरोति च ॥
Maa सङ्गती देवः STATA TAA |

AAT परमानन्दस्त्वभेवानन्ददायिनी ॥

aaat परं व्याम मह्न तिमिंरष्डनम्‌ |

गिव सर्व्वगतं wat पर ब्रह्म सनातनम्‌ ॥ :
लं शक्रः| सर्व्यदेवानां ब्रह्मा ब्रह्मविदामसि।
वायुर्बलवतां दैवि योगिनां लं कुमारकः ॥
ऋषीणाख्च वसिष्ठस्वं व्यासो येदविदामसि is
relia कपिश देवो शद्राथाच्चापि +` श्रः ॥

प्रधानपुरुषौ इवि C and D.
amasuafafa 8.

परमेश्ररौति ए.

जमग्ड्खनिति ए.

खमानन्दभिवि 8, C and D.

भक्तिरिति D.

ee aatfad D, E, F gedy 4 tae |
11 इद्राखालपिश्ति B.

== न्वै 2 र~ > क

दाटशोऽभायंः।

श्रादित्यानासुप इस्त्वं TEATS पावकः |
वेदानां सामवेदस्त्वं wads च्छन्दसामचसि ॥
अष्यावमविद्या विद्यानां गतीनां परमा गतिः।
माया तवं सरव्वशक्नीनां कालः कलयतामसि ॥
MEIC: सर्व्वगुद्यानां वस्यानाश्च feerrera: |
खमा ग्टहखस्त्वमीशखराखां ASAT: ॥
पंसां त्वमेकः परुषः" सब्बभूतद्दि खितः |
सर्व्वा पनिषटदां देवि गुद्धोपनिषदुश्थसेयैः ॥
श्यानखापि§ कल्पानां बुगानां तमेव च|
्रादित्यः सव्व¶मार्गाखां वाचां देवी सरखती ॥
त्वं लच्छो्ारुरूपाणां विच्छुर्मावाविनामसि ।
wert सतीनां तवं सुपर; प्रततामसि ॥
सून्नानां पौरुषं सूतं सामन्ये || च सामसु |
सावित्री चापि aration यजुषां थतरद्वियम्‌ ॥
पव्वंतानां माभेररनन्तो भोगिनामपि न |

सादिच्रौति C and D.

aaagey इति B.

aa aurafracaad «fa D.
trewfa «fa B.

खमति 8.

qaret dev qe व्ये्ठसाम इति B.
** चासि जपानामिति B.

4† Wfaatafe इति Band D.

=> ण्ये Om + + ¥

१३२ कुन्धपुराणम्‌।

सर्ववां लं परं ब्रह्म लश्मयं स्व्वभेवद्धि ॥ ^

रूपं तवाणेष विक्षारहीन#
मगोषचरं निखशमेकरूपम्‌† |
अनादिमष्यान्तमनन्तमाद्य
नमामि सत्यं तमसः परस्तात्‌ #
यदेव पश्यन्ति जगस््रसूतिं
वेदाग्तविच्रानविनिबितार्घः |
आनन्दमाजरं प्रणवाभिधानं
तदेव SU शरणं प्रपद्ये ॥
अेषभूतान्तरसविविषटः.
प्रधागपंयोगवियोगहहेतुम्‌ ।
तेजोमयं जन्मविनाशद्ीनं
प्राशाभिधानं प्रणतोऽख्ि रूपम्‌ u

" आद्यन्तद्ीनं जगदामरूपं$
विभिब्रसंस्यं wad: परस्तात्‌ |
कूटखमव्यक्तवयुस्तथेव ष
नमामि रूपं पुरुषाभिधानम्‌ ॥

तवाजेषकलाविषहौन इति 8, E, ए, G and प्रि.
निंखङ्पमेकमिति 2. |
afafwefafa D.

लगदाक्षमूतमिति Band D.

A m+ + ॐ

ecanumaguasy इति 8.

दादथो ऽध्यायः |

warad सव्वलगदिधानं
wart जब्मविना्हीनम्‌ |
aw विचित्रं जिगुशं प्रधानं
नतोऽख्ि ते रूपमरूपमेदम्‌ ॥
“Ta महान्तं परषाभिधानं#
प्रज्ञत्यवसधं जिगुखालमवीजम्‌ ।
रेष्ववधविन्नानविरोधधर्मः+-
समन्वितं देवि नतोऽसि रूपम्‌ ॥
दिसप्तलोकामकमम्बु संस्थं
विचिज्रमेदं पुरुषेकमाधम्‌ |
अनेकमेदेरधिवासितं ते
नतोऽख्ि रूपं जगदग्छसंश्चम्‌ ॥
भरगेषवेदामकमेकमादयं
तत्तेजसा पूरितलोकभेदम्‌ |
जिकालदहेत्‌ परभेठिसंश्ं
नमामि रूपं रविमण्डलस्यम्‌ ॥
सषहस्रमू्चानमनन्त TH

* पुदषाकङ्पनिति 8, 2, ?, G and H.

+ विरामधर्केरिति 8.

‡ चोकदयमिडं D yaa न tea |

§ waafs ए. बनन्तमूतैरिति ©. अनन्तङ्पैरिति D.
¶ Wainer «fa 8, C and D.

१२९

१२४

A > ++ ~ ॐ

HUTT ST |

सहस््रवाष पुरुषं GUTTA |
शयानमन्तःसलिल्े AAAs
नारायणाख्यं प्रणतोऽस्ि रूपम्‌ ॥
टंद्राकरालं विदशाभिवन्द्ं
युगान्तकालानलकन्तंरूपम्‌†" |
श्रथेषभूतार्डविनाश्ेत्‌
नमामि ed तव कालसंश्नम्‌ ॥
फणशासहसेण विराजमानं
भोगीन्द्रसुख्येरपि. पूज्यमानम्‌ |
जनाद नारूढृतन्‌ TSA
नतोऽस्मि रूपं तव ेषसंच्नम्‌ ॥
अव्या ते श्डयमयुम्मनेजर
ब्रह्माखटतानन्दरसन्नभेकम्‌$ |
quran दिवि saat
aatfa रूपं तव ङद्रसंन्नम्‌ ॥
प्रहोनश्ोकं प्रविषीनरूपंषा
DUCA ATTA |

J)

तथेव इति Band C. aga sfa D.
कल्पङ्पमिति Band D.
रतिपूण्यमागभिति ए. रमिपूष्माममिति C. रसि qeanafafa D.
वितेश्चमेकमिति ©, ममन्मकनिति D.
विमलं पविषमिति 8, C and D.

हदादशथोऽध्यायः | १३१५

सुकोमलं देवि विभासि ga

नमानि ते रूपमिदं भवानि ॥
at नमस्तेऽसु महादेवि नमस्ते परमेश्वरि |
नमो भगवतीश्यानि fara ते नमो नमः ॥
ल्रक्मयोऽदहं तदाधारस्वभेव च गतिर्मम ।
त्वामेव शरणं यास्ये प्रसीद परमेश्वरि ॥
मया नास्ति समो BH Sat aT टरामवोऽपिवा।
ATA AGM सम्भूता तपसा यतः ॥
एषा तवाम्बिके देवि बिलाभूत्िटकन्यका |
मेनागेषजगस्मातुर्ा मे TAMA ४ ॥
पाहि माममरेथामि मेनया we TART |
नमामि तव पादानं व्रजामि शरणं शिवम्‌§ 1
अष्टा मे सुमद्राग्यं महादटेवीसमागमात्‌।
श्रान्नापय महादेवि fat करिष्यामि शदरि॥
एतावदुक्ा वचनं तदा हिमगिरीशरः |
संप्रेचमाशाष गिरिजां aaa: पाश्वंगोऽभवत्‌|॥ ^^

* भूताना चव «fa E, 7, © and H.
t+ सा खबं aa: sfa D.

‡ अहो पृष्ठस मौरवनिति 8, © and D.
§ faufafa B.

कृ wien: sfa H.

} widtsaafefa B.

१३२६ कु्पुराशम्‌।

श्रध सा तस्य वचनं निशम्य जगतोऽरखिः।

सस्मितं प्राह पितरं स्मृता पशुपतिं पतिम्‌ ॥
खीदेग्युवाच |

TUS Vase WMATA TTT |

उपदेशं गिरिओेष्ठ सेवितं ब्रह्मवादिभिः ॥

यके सात्तात्परं रूपमेष्वरं टृ्टमडतम्‌ |

सर्ग्वशक्तिसमायुक्षमनन्तं प्रेरकं परम्‌ ॥ |

शान्तः समाहितमना मानाङड्गरवल्जिं तः I

तवििष्टस्तत्परा भूत्वा तदेव शरणं व्रज |

WMT लनन्यया ATA Hata WAT AA: |

सर्व्वयश्रतपोटानेस्तदेवार्धय सर्व्वदा ॥

तदेव मनसा TA तद्यायख ATA तत्‌ 1

ममोपदेथास्ंसारं नाशयामि तवानघ ॥

अहं त्वां परया wWaaT Tat योगमाखितम्‌४ |

संसारसामरादस्मादु्राम्यचिरेण तु ॥

ध्यानेन कर्मयोगेन waar च्रानेन चेव fe |

प्राप्याहन्ते गिरिखेष्ठ नान्यथा कश्धकाटिभिः॥

शु तिस्मुत्युदितं सम्यक्ष वणा मामकम्‌ |

अध्यालमन्नानसहितं FMA सततं कुर ॥

* चेतत्परममिति ए, C and D.
† दम्राडहदडारबलितः इति B, © and D.
$ ae वै मत्परान्‌ भक्तानैश्ररं योगमाखितानिति ए.

दादशोऽष्यायः।

ध्मीसंजायते भक्तिर्भक्या संप्राप्यते परम्‌ ।
तिस्मृतिभ्यामुदितो wat यश्रादिके मतः+ "`
नान्यतो जायते wat वेदादर्म्नो fea निर्बभौ |
तस्माच्युमुचुध॑ा्धीं agd वेदमाचरयेत्‌न' ॥
ममेवेषा परा क्षिः Sedat पुरातनी |

WAT TACIT Uriel संप्रवर्तते ॥

तेषामेव च gerd’ वेदानां भगवानजः |
ब्राह्मणादीन्ससर्जाथ खे खे waaay |

येन कुर्व्वन्ति मदर्डन्तद्घं'§ anfafaar: |
तेषामधस्ताव्ररकांस्तामिखादौन कल्पयत्‌ ॥

न च aad किच्चिच्छास्तं धर्माभिधाग्रकम्‌ |
योऽन्यन्र रमते सोऽस न Taran दिजातिभिः॥ -
यानि शाख्नाणि दृश्यन्ते लाकेऽस्मिनिविधानिष तु।
खतिख्तिविरुद्ानि निष्ठा तेषां हि तामसी ॥
कापालं भैरवच्धैव| यामलं वाममार्हतम्‌ |
एवंविधानि चान्धानि मोहनार्घानि तानि तु॥

वदाडन्धाऽपि इति ए. azeratafe निर्बभौ इति 7).
wate wear बेदमाग्रयेदिति 7). =
qfafcfa B.

aeufafa ©, E, ए, and H. a wafafa D.
खोकऽखिंलखिविधानि इति B.

wary xfq ए,

= fh 606 न + क

18

९८ TUTTI ।

ये कुश्ास्नाभियोगेन मोहयन्तीष मानवान्‌ |
मया ख््टानि शास्राणि मोषायेषां भवान्तरे ॥
वेदार्थवित्षमैः कार्यं ' यत्स्मृतं कम वेदिकम्‌ |
तक्रयनेन कुर्व्वन्ति afaara fe ये नराः॥
व्खखानामनुकम्पार्थग्मचियोगादहिराट्‌ खयम्‌ |
स्तायन्धवो मरुरै्र शुनी नां yaya ॥
खुत्वा चान्येऽपि सुनयस्तस्बुखादन्धंसुत्तमम्‌ |
चकर दीप्रतिष्ार्च' wiarenta चेव हि x
तेषु चान्तर्हितेष्वेवं युगान्तेषु ALAA: |
बरह्मणो वचनान्तानि करिष्यन्ति युगे युगे ॥
अषटादथ पुराणानि व्यासादयेः कथितानि तु।
मियो गाद्द्मण्यो राजसेषु wa: प्रतिषितः 1
भन्यान्छुपपुराखानि तच्छिष्यैः कथितानि तुई।
युग यगऽ सर्वषां कर्ता वे धश्यश्ासरवित्‌ ॥
शिक्षा कल्यो व्याकरणं निरक्षं छन्द एव च ।
श्योतिःयाखं न्धायविद्या¶ा सर्व्ववामुपवंहम्‌| ॥

भवाख्वे दति ए,

वेदान्तति ए.

व्यासेन «fa Band 7.
नियोगादिव्यारण्व fae G, H पलकयोनालि । वै रतानि g द्रति D.
ष्योतिःशाखराध्याकविद्या इति H.
mater चोपवुहखनिति B. |

= य्न 0 ++ + ॐ

दादशोऽध्यायः |

ud चतुंयेतानि तधा fe दिजस्तमाः# |
खतुर्वेटेः aeratfa wat नान्यत्र विद्यते ॥
एवं पेतामष्ं wal’ मनुव्यासादयः परम्‌ |
स्थापयन्ति ममादेशाद्यावदाभ्रूतसंज्जवम्‌' ॥ `
ब्रह्मणाः सष ते सव्वं dura प्रतिसर ।
परस्ान्ते छतामानः प्रविशन्ति परम्पदम्‌श् |
तखात्सव्वेप्रयतेन WHT वेदमाश्रयेत्‌ |

way सहितं art परं aw प्रकाशयेत्‌ ॥

ये तु सङ्गान्‌| परित्यज्य मामेव शरणं गताः ।
उपासते सदा भका योगमैश्बरमाखिताः #
सब्बेभूतदयावन्तः TAIT दान्ता विमव्सराः |
अमानिनो बुदिमन्तस्तापसाः भ॑सितत्रताः ॥
मचित्ता मद्रतप्राणा मञ्न्रानकथने रताः |
सन्यासिनो zeae वनसा ब्रह्मचारिणः #
तेषां नित्वाभियुक्ानां ara समुलितम्‌†" |

विद्याखानानिं aaa xfs 8, C and D.

† wr यावत्पदं निरधैकम्‌, दति ठपस्गेख qatar |
ब्रान्मररिवि 2.

इ wearenarara sfa 2, F and H.

क परख्यरमिति B. wtafa परं पदमिति 7,

| wafafa ए. asaurifafa D.

oo सद्ावक्यने इति A.

tt amageyfeafafs B.

१३९

१४० FUWTU |

माशयामि तमः nest न्नानदीपेम मो विरात्‌#॥
ते सनिदँततमसोगं' श्ानेनेक्षेन wera: |
सदानन्दाखु संसारे न जायन्ते पुनः पुमः ॥
तस्ास्रव्व॑प्रकारेण ALM मत्परायणः |
मामेवार्चय WAY मनसा रणं गतः ॥
अशक्तो यदि मे ध्यातुमेश्वरं रूपमव्ययम्‌ |
ततो भ परमं रूपं कालाय शरणं व्रज ॥
तद्यत्खरूपंष¶ मे तात मनसो गोचरं तव ।
तवरिष्ठस्तत्परो भूत्वा तदश्च नपरो भव tt

यत्त॒ मे निष्कलं रुपं frard केवलं faq
सर्व्योपाथिविनिर्मुक्षमनन्तमख्धतं परम्‌ ५
MAT aa AIA परमं पदम्‌ ।
भ्नानमेव प्रपश्यन्तो मामेव प्रविशन्ति se
तद्दयस्तदामानस्तत्रिष्ठास्तत्मरायणाः |
TEMAS न्राननिचंतकस्मषाः ॥
मामनाचित्य परमं निव्बशममलं|| पदम्‌ |

मा चिरादिति B, D, 7, F and H.

तेतु fagaang sf B, 2, Fand प्र ay fataane इति G.
संकलमिति B, ततः sanefafa C and D.

werafafa 2, ए 2०0 H. wert पूर्म्‌।

यद्यदिति 2. F and H.

मफलप्रदमिति E, F and प्रि,

== ण्यै © ++ + *#

हादथोऽध्यावः। १४१

प्राप्यते न हि राजेन्द्र ततो at शरणं व्रज ॥
एकत्वेन VERA तथा चोभयथापि वा |
मासुपास्व म्ीपाल# ततो यास्यसि तत्पदम्‌" ॥
मामनाचित्य ave खभाव विमलं शिवम्‌ ।
श्रायते नहि राजेन्द्र ततो मां शरणं व्रज I
तस्माच्चमक्षरं ot नित्यं वा रूपमैश्वरम्‌ ।
श्राराधय प्रयनेन ततोऽन्धलवंुः प्रहास्यसि ॥
SUN मनसा वाचा fat सर्व्वत्र सर्व्वदा |
समाराधय भावेन ततो यास्यसि तत्पदम्‌§ ॥
न वै यास्यन्ति तं टेवंब मोहिता मम मायया।
अनादयनन्तं परमं महेष्वरमजं शिवम्‌ ॥
सर्व्व॑भूतामभूतखं wart निरद्नम्‌ |
नित्यानन्दं निराभासं farted तमसः परम्‌ ॥
श्रदेतमचलं ब्रह्म निष्कलं निष्परपश्चकम्‌ |
सखसंवेद्यमवेदयं तत्परे || ater व्यवसितम्‌ ॥
awa aaa नित्यं बेशिता मम मायया ।
मडारान इति B, C and D.
anefafa B.
बन्धनमिति C and D.
anefafa B.
म वे पश्जन्ति त्वमिति BandG. मवे पश्ठन्ति तं देवमिति, F
and H.

[| खसर्माद्यमरेम्बलत्परभिति 8,

च्वि Or ++ =+ ©

१४२ कुकापुराखम्‌ |

संसारसागरे घोरे जायन्ते च पनः TA
UAT त्वनन्यया राजन्‌ सम्यग्न्नागेन चैव fe |
waval fe anm जग्वबन्धनिहत्तये ॥
WESICY AAA कामं क्रोधपरिग्रशम्‌ |
अधर््ाभिनिवेशश्च MNT वेराम्यमाखितः ॥
सव्वं भूतेषु चावमानं सर्व्वभूतानि चामनि।
WIAs चासनामानं ब्रह्मभूयाय कल्यते ॥
ब्रह्मभूतः प्रसत्रामा सव्वभूताभयप्रदः |
taal परमां भक्तिं विन्देतानन्यभाविनीम्‌ः ॥
ated तत्परं waa ब्रह्म निष्कलम्‌ ।
सर्व्वसंसारनिमु at ब्रह्मण्येवावति्ते ॥
ब्रह्मणोऽयं प्रतिष्ठानां§ परस्य परमः fara: |
अ नन्य्ाव्ययदेकशामाधारो ASAT ॥
चानेन कश्मयोगेन wet योगेन वा दृप्‌ |
स्ववसं सारमुक्यर्धं मीश्वरं शरणं व्रज ॥

एष गुद्योपरेशस्ते मया दत्ता गिरीखर।
waite चेतदख्िलं ate कर्तुमर्हसि ॥

« अन्वद्य इति 2.

+ शैश्ररोनिति B.

‡ विन्देतानन्बबानिनौभिति Band 70.

§ बाद्मशो डि afatafafe ए. sfasraifafa ©, ४, F and H.
चु पुनरिति, |

RTS SATA! |

we वै याचिता 23: werat परमेश्वरात्‌ |
विनिग्छ ea पितरं aeearcfafreaz ॥
धब्ंसंख्ापनार्थव तवाराधनकारणात्‌।
भेनारेहससुत्पत्रा त्वामेव पितरं जिता a

स त्वं नियोगादेवख ब्रह्मशः परमात्मनः |
प्रदास्यसे मां Cala खयंवरसमागमे ॥
AMMAR राजम्‌ सव्वं देवाः सवासवाः |
त्वां नमस्यन्ति वे तात प्रसीदति च शङ्करः ॥
तस्माव्छ्वप्र यक्नेन मां विददीग्वरगोषराम्‌ |
sgn देवमोशानं शरण्यं शरणं व्रज ॥

स vagal हिमवान्‌ टेवदेव्या गिरीश्वरः |
प्रशम्य शिरसा देवीं प्रा्नसिः पुनरब्रवीत्‌ ॥
विस्तरेख महेशानि योगं माहेश्वरं परम्‌ |
Na वं चामनो योगं साधनानि प्रच्छ भे ॥
तस्थेतत्परमं च्रानमामनो बोगसु्तमम्‌६ |

यचघावदयाजद्ारेशाश साधनानि च विस्तरात्‌ ॥

निम्ब वदनाशभोजादहिरीद्रो लोकपूजितः |

तच्छन्बन्धाच्च ते बति 8.
eae इति B.

भगवानिति ए, © and D.
मान्नग्रोगमगुत्तमभिति D,
arava इति 2.

eh OF +र न क

१४२

१४४ कु्धपुराणम्‌।

लोकमातुः परं VTA योगासक्तोऽभवन्पुनः ॥
प्रददौ च महश्राय पाव्वेरतीं भाग्यगौरवात्‌ |
नियोगाद्रद्मणः साध्वीं टेवानाच्चैव सत्रिधौ ॥
TH पठतेऽध्यायं देव्या माहामयकीत्तनम्‌ |
fara सत्रिधौ wer शचिस्तद्वावभावितः ॥
सर्व्वपापविनिर्शक्तो दिव्यश्योगसमन्वितः।
SHS ब्रह्मणो लोकं देव्या खानमवाप्रयात्‌ ॥
यये तत्पठति BMF ब्राह्मणानां समीपतः।
समाहितमनाः सोऽपि" सर्व्वपापैः प्रमुच्यते ॥
नानामष्टसखन्तु देव्या यत्समुदीरितम्‌ |
न्नालाकंमरूलगतामावाद्य्ः परमेश्वरीम्‌ ॥
MAY गन्धपुष्पादयर्भक्षियोगसमन्वितः।
संस्मरन्परमं भावं देव्या माहेश्वर परम्‌ Il
अनन्यमानसो नित्यं जपेटामरणाद्िजः |
सोऽन्तकाले स्मृतिं लब्ध्वा परं ब्रह्माधिगच्छति ॥
शरथवा जायते विरे ब्राह्मणस्य शचौ कुले§ ।
पूव्व संस्कारमाषासयात्‌¶ ब्रह्मविद्यामवाप्रुयात्‌ ॥

gar xfa B, C and 70.

eat: समाहितमना इति 3, C and D.
सम्भाष्य इति B, © and D.

कुले wut «fa B.
सव्वेपतकारमाहामयादिति E, F, © and प.

न्वै 222 ap -+ >

हदादथोऽध्यायः | १४५

सम्प्राप्य योगं परमं दिव्यं तत्पारमेश्वरम्‌ |
श्रान्तः संयतो» भूत्वा भिवसायुल्यमाप्रयात्‌ ॥
परत्येकख्चाध नामानि जुष्टयांव्लवनत्रयम्‌"" |
महामारिफकतेरहोषि ग्र हदोपेख FIA ॥
जपेदाहरहनिंत्यं संवस्षरमतन्दरितिः |
ओीकामः पार्व्व॑तीं देवीं पूजयित्वा विधानतः ॥
सम्पूज्य पाण्ठंतः§ शग्भुन्तिनेत्रं भक्तिसंयुतः |
लभते मतं wat महादेवप्रसादतः §
तस्मामव्बप्रयन्नेन wae हि दिजातिभिः।
सव्वेपापापनोदा् देव्या नामसहस्रकम्‌ ॥
सूत उवाच |
प्रसङ्गातकथितं विप्रा देव्या माहामासुत्तमम्‌ ।
भरतःपरं प्रजासगे अग्वादीनां निबोधत ॥

दति ग्रौकूष्छपुराखे देष्या area हादशोऽध्यायः।

Ere e
area
oe.

wana इति ए, C and D.

कुमुमवयनिति E, F, G and H.

पएूतनादौति 8, © and 7

area इति 1, F, G and H. wea गौरौसडितं इरिसद्धितं बा card: |
महादे बपरभावत इति © and H |

= Cn +> —» %

19

न्वै 000 ++ + &

जबयोदशोऽधष्यावः |

| सूत उवाच । `
गोः ख्यात्यां ससुत्पत्रा लश्मीनारायशप्रिया |
देवौ धाताविधातारौ मेरोर्जामातरौ शभ ॥
प्रायतिर्निंयतिचेव AT: कन्ये महामनः

तयोर्षाढविधाढभ्यां यौ च जातौ सुताबुभौ ॥

प्राणैव SHY HST CASA: | |
तथा tetra माम प्राणस्य चुतिमाम्धतः ॥
मरीचेरपि wafer: पूंमास्मखयत ।
कन्धाचतुषटय्चैव WAAATAYAT ॥
afesters तथा afe: कर्टिष्ापदितिस्तधा ।
विरजाः पर्व तच्चैव Geass] तौ सुतो ॥
चमा तु सुषुवे FATGACA प्रजापतेः |
कार्टमच्च वरीयांसं सहिष्णुं मुनिसत्तमम्‌ ॥

तथैव च कनीयांसं तपोनिचतकसषम्‌ ।

चाताविधागोसे मायै तयो्नांतौ gargat इति D.
यक्ष इति C and D.

wivatefafa ¢ and D.

हविरिति E, ए and प्र,

इरिरिवि B. yfefefafcfa C and D.
divarea इति C and D.

्रयोदगोऽध्यायः। १४ॐ

अनसूया AAATAA Te TATA ॥
सोमं दुर्वाससश्चेव TaTATE योगिनम्‌ |
स्मतिखाङ्किरसः gat TH लचषणसंयुता #
सिनीवालीं ada राकामनुमतीमपि |
प्रीत्यां पुलस्यो भगवान्दखोजिगमखजग्ममुः a
पूव्वजनअनि Sire: स्मतः खा यन्धवेऽन्तरे ।
दे वबाडहस्सथा कन्धा feta नाम नामतः ॥
पुत्राणां ufvarwat सम्ततिः gga क्रतोः ।

ते घोदैरेतसः wa बालखिख्या इति सताः ॥
वसिष्ठ adientat सप्त प॒ज्रानजीजनत्‌ |
wary gedarat सर्व्वश्रोभासमन्विताम्‌ ॥
रजो माज इंबाइख§ सवनशानघस्तथा |
सुतपाः शक्र इत्येते सप्त FAT ATT: ॥
योऽसौ waren बह्कि्रद्मणस्तनयी दिनाः ।
ATE तस्मालुतान्‌ लेभे बीरगुदारागहौनसः|| ॥

* लनयामास cad: africa: सम्भवति |

+ दत्तमिति 8. enfafafa E, Fand H. दमोलौनिति ©. दण्ीकि-
निति D. |

‡ सत्रतौति 8.

§ रानोडदोहवाइरेति (. रणोऽशोरबाहर्ति 1).

q सवनोऽन्नसतया «fa ]),

॥ श्रौनप्रौगनितौजख इति D.

esc FATIy |

पावकः पवमान शविरम्निख era: |
निष्यः पवमानः SGA: पावकः स्मृतः ॥
यासौ तपते सव्यं शुचिरम्निसूवसौ स्मृ तः |
तेषान्तु सन्ततावन्धे चलारि गश पञ्चच ॥
पवमानः पावक शविस्तषां frat 4 ae
एते चेकोनपश्चाशदङयः परिकीर्तिताः ॥

सर्व्वे तपखिनः प्रज्ञाः सव्वं ay भागिनः |
शद्रामकाः स्मृताः सव्वं जिपङ्गाङ्ितमस्तकाः ॥
भयञ्वानञखष यञ्वानः पितरो| ब्रह्मणः Gar: |
अग्निष्वात्ता afevet हिधा तेषां व्यवखितिः s
तेभ्यः Wat सुतां ARes मेनां वे धारिणौ तया ।
ते sa ब्रह्मवादिन्यौ योगिन्यौ सुनिसम्तमाः a
असूत AAT RATA कोचन्तस्याठुलन्तधा |
गङ्ग हिमवतो Tt सर्व्वलोकेकपावनी ॥

ते चय इति C, D, E, F, G and प्त,
इतः परं waTestaded B gas ग ema |
ave इति (©. fray शति D.

भोगिन xfs E, F, G and H.
aaernsdifa B. :
|| xa@xfa F and H.

20 लनयामास इत्यथैः |

tt बेतरकौनिति 8, © and D-

hh 34+ + ॐ

तुर गोऽध्यायः ।

खयोगाग्निबलादेवीं पजं लेमे मरे वरीम्‌# |
यथावत्कथितं gel देव्या माहामासु्षमम्‌ ॥
धारिणी मेरुराजस्य पत्री पञ्मसमामना।

देवौ धाताविधातारौ भेरोजामातरावुभौनः ॥
एषा SAAN कन्यानां मयापत्यागुसन्ततिः।
व्याख्याता भवतां सद्यो मनोः टि निबोधत ॥

दति ्ोबर्छपुरार ares waa:

ITE MISTS: |

सूत उवाच |
प्रियत्रतोत्लानपादौ मनोः STINTS तु ।
धर्मज्ञा ती महावीर्यौ शतरूपा व्यजीजनत्‌ ॥
ततस्तृत्तानपादस्य% धरुवो नाम सतेएऽभवत्‌ |
मह्या नारायणे देवे प्राप्तवान्‌†* खानसुत्तमम्‌ ॥

खयोगा्बलाहेवो पति et महश्ररमिति A, E, F and H.
एष ae: B,C, D gaay arf |

भवतामद्य इति ए, C and D.

anemriezeaf B,C and D.

+ भको arcraurEenefa C and D.

१४८

१५० कूपुराणम्‌ । `

पुवाच्छिरटि् भाव्य भाव्याच्छन्धरव्यजायतः# |
भिरे राधत्त सुच्छाया पञ्च पुच्रानकस्मषान्‌ ॥
वसिष्ठववचनादेवी तपस्तघ्रा सुदुखरम्‌ |

आराध्य पुरुषं विष्णं शालग्रामे जनां नम्‌ ॥
रिपुं रिप॒ष्ञयं विप्रं कपिलं ठषतेजसम्‌ |
नारायणपराग्शदान्खधन्षपरिपालकान्‌ ॥
रिपोराधत्त महिषी वाश्ुषं सब्बतेजसम्‌ |
सोऽजीज नत्पष्करिश्यां सुरूपं wrt मनुम्‌ ॥
प्रजापतेरामजायां वौरणस्य¶ महामनः |
मनोरजायन्त दश सुतास्ते Faw: || ॥
कन्यायां PHETAAT वेराजस्य प्रजापतिः ।
जरः पूरुः Marae Taare विः ॥
अम्निष्टुदतिरात्रश्च सु्ुखजख्ाभिमन्धुकः |
अरोरजनयत्पुज्ाग्षड़ाम्नेयी महावलान्‌ ॥

भङ्गः सुमनसं ख्यातिं क्रतुमाङ्किरसं शिवम्‌ ।

प्रवाव्छटिख wag wat अनुग्यलाबत इति ^, E, F and H.

vaanefafa ए, C and D.

acafafa B. बौरिष्छामिति D.

मरष्यख sf BLE, F,Gand प्रि. trae xfa D.
| agerat aving इति ए. a xararfafa D.

** सत्यवानिति ए.

tt atfafafa 2, ए and H.

hh OO Ft -+ FF

विकलमिति ए, E, Fand H. saufafa © sgefafa D. `

चतुर्दभोऽध्यायः |

` श्रह्गदेणोऽभवत्पयादेष्यो वेणादटजायत ॥
योऽसौ एधरिति ख्यातः प्रजापाल महाबलः |
येन दुग्धा मही get प्रजानां हितकाम्यया |
नियोागाष्द्मणः सां देषन्द्रेण APTA ॥
बेणपुश्रस्य वितते पुरा पेतामरे मखे।

सूतः पौराणिका TH मायारूपः wa हरिः ॥
TART CANTATA VAM TTA: P ।

a at वित्त मुनिखेष्ठाः gatgd सनातनम्‌ ॥
अस्िग्भन्वन्तरे व्यासः छष्णदेयायनः स्यम्‌ ।
शावयामास मां प्रीत्या पुराणः पुरषो हरिः ॥
मदन्बये तु ये चताः सम्भूता acaferan: |
तेषां पराणवक्षु लं त्तिरासोदजाच्रया |

सच वैण्यः एयुर्धीमाम्सत्यसन्धो जितेन्द्रियः |
साव्वभौमो ALAM: खधर्परिपालकः ॥
तस्य बाख्याग्मत्येव भक्षिनारायशेऽभवत्‌ ।
गेव नगिरिः प्रास्तपस्तेपे जितेन्द्रियः ॥
तपसा भगवाग्प्रीतः गङ्चक्रगदटाधरः |
WITT देवा राजानं प्राह दामादरः खयम्‌ ॥

हितकारखादिति 2.

gwaaqe: इति B, C and D.
पुराश्मिति B.

खष्वन्धनगिरिनिति E, F, © and H.

mr te ~ क

(18

१५१

१५२ कर्धपुराणम्‌ |

wifaat रूपसम्पत्रौ सर्ववश्यस्रख्तां वरा |
मग्मसादादसन्दिग्धौ पुत्री तव भविष्यतः ॥
एवमुक्ता इषीकेशः खकीयां प्रकतिं गतः ॥
darts बैदविधिना निखलां भक्तिमुदष्न्‌ ।
साऽपालयत्खकं राज्यं चिन्तयग्मघुखदटनम्‌ ॥
श्रचिरादरेव तन्वङ्गी भाय तस्य शचिखिता।
गिखर्डिनं हविर्दानमन्तद्ा नाद्यजायत i
भिखख्डिनोऽभवस्पुत्रः सुशील इति वितः ।
धारिका रूपसम्यत्रो बैदषेदाक्नपारगः ॥
सोऽघीत्य विधिवदेदान्धर््ेण तपसि fara: |
मतिञ्चक्रे भाग्ययोगास्सश्यासम्प्रति warfarin
सर wat तीधंसंसेवां arena तपसि fara: |
जगाम हिमवत्पुष्ठं* कदाविक्ठिचसेवितम्‌ ॥
तत्र waaay नाम wafafend वनम्‌।
अरपश्यव्योगिनां गम्यमगम्यं ब्रह्मविदहिषाम्‌ ॥
aa मन्दाकिनी नाम सुपुण्या विमला नदी |
पड्मोत्मलवनेापेता सिचाखमविभूषिता॥
स तस्या दिशे तीरे सुनीन्दरर्योगिभिर्यतम्‌ |
सुपुण्थमाखमं रम्यमपणग्यग्मीतिसंयुतः ॥

e werfafa ए.

+ धश्यपदमिति ए.
t waifafagqa इति 8.

चतुर्टश्ोऽष्यायः | १४३

मन्दाकिनीजले जात्वा सन्त्य पिटठदेवताः |
शर्चयित्वा महादेवं Fa: पद्मोत्पमलादिभिः॥
ध्यालाकंसंखमीग्ानं शिरस्याधाय areata i
सम्परर्माशा भाखन्तं तुष्टाव परमेष्ठरम्‌ ॥
रुद्राध्यायेन गिरिथं «za चरितैमच।

अन्धे विविधैः स्तोः शाग्भवेर्केदसम्भवेः |
अधासिब्रन्तरेऽपश्यव्मायान्तं मदासुनिम्‌। ,
ष्वेताश्वतरमामानं महापाशपतेलमम्‌ ॥ |
भस्मसन्दिग्धसबव्बङ्गः केपीनाश्छादनान्वितम्‌।

तपसा कर्पिंतामामे# शक्रयन्नोपवीतिनम्‌ ॥

समाप्य संस्तवं शश्ोरानन्दाखाविले्तशः |

ववन्दे थिरसा पादो प्राच्लिर्वाक्षमव्रवीत्‌ ॥
घन्याऽसयतुग्डद्ीताऽस्ि wt सात्तास्मूनौष्वर।

- यआगीश्वराऽद्य भगवाण्डष्टो योागविदरांवरः॥ ` ` "
रहा मे सुमदद्वाग्यं तपांसि सफलानि भे। |
fa afcarfa जियोऽहन्तव at पालयाम ॥
साऽनुग्डद्माध राजानं सुशीलं शीलसंयुतम्‌ |
fase प्रतिजग्राह तपसा ल्षीणकस्मषम्‌ ॥
साद्यासिकं विधिङ्कत्लं कारयित्वा विचक्षणः |
ददे तदैश्वरं wrt खथाखाविहितव्रतम्‌ ॥

% ‘fwarmafafa E, F and H.

t सखंसवपदं परिचयायं eae wa सम्यक TACT वर्त॑ते इति aq
20

१५४ कू्धपुराणम्‌ |

भयेषं# वैदसारन्तत्यशएपाशविभाचनम्‌ |
भग्या्रममिति ख्यातं ब्रह्मादिभिरनुष्ठितम्‌ ॥
उवाच frat ये तदाञ्मवासिनः।
ब्राह्माः AAT वेश्या ब्रह्मच्यपरायणाः ॥ “
मया प्रवर्तितां याखामधीत्येबरेह ath: |
समासते मादेवं ध्यायन्तो विष्वमेष्वरम्‌† ॥

UE देवा मादेव रममाणः सहामया |
WATS भगवानीश भक्ञानामनुकम्पया ॥
इष्ायेषजगदाता पुरा नारायणः खयम्‌ |
भ्राराधयग्मष्ाटेवं लोकानां हितकाम्यया ॥ ,.
देनं देवमीशानं देवानामपि देवतम्‌ |

arena मतौ fafe लेभिरे देवदानवाः ॥
इहेव सुनयः सर्व मरीच्याद्या महेश्वरम्‌ |

दृष्टा तपीबलाञ्च्रानं लेभिरे साव्वकालिकम्‌६ ॥ .
तस्माच्चभपि THR तपोयोगसमन्वितः।

तिष्ठ fad मया art ततः सिदिमवाष्णयसि ॥
एवमाभाष्य fant देवं ध्यात्वा पिनाकिनम्‌ |

* अनेषवेदसार्भिति ए.

+ निष्कलं शिवमिति 8.

‡ yafafa B.

§ wernfaafafa B.

q wea इति C and D.

——

AAEM TA: | १५१

VIIA महामन्त्रं यथावत्स््व॑सि्टये* ॥
सर्व्वपापोपशथमनं Seat विमुक्तिदम्‌ |
ufafcafeap ge ऋषिभिः सम्प्रवर्तितम्‌ ॥ “^
सोऽपि तहचनाद्राजा eater: अदयान्वितः ।
साल्तात्याश्पतो AAT वेदाभ्यासरतोऽभवत्‌ ॥ 4
भस्मोच्‌लितसब्वाङ्कः कन्दमूल फला यनः |

शान्तो दान्तो जितक्रोधः सद्यासविधिमाञितः॥
हवि्धानस्तधाम्नेय्यां§ जनयामास वे सुतम्‌¶ ।
प्राचीनवर्हिषं arat waza पारगम्‌ ॥
प्राचीनवर्िरभगवाम्सव्वेशस्रश्तां वरः |
समुद्रतनयायां वे ST पुश्रानजीजनत्‌ ॥
प्रचेतसस्ते विख्याता राजानः प्रथितौजसः
श्रधीतवन्तः खं वेद्‌ | नारायणपरायणाः ॥
दशभ्यस्त प्रचेतोभ्यो मारिषायां प्रजापतिः
STA TA महाभागो यः FR ब्रह्मणः सुतः ॥
GO CM asta wey सहधीमता।

खाधैसिद्ये इति Band C. तथा तत्का््यसिद्पे इति D.
sfafcfa E, F and H.

वेदात्मा सततोऽभवदिति D.

इविर्घाठुसथाचरेय्यामिति 8, E, F and H.

weqafafa 8, E, ए and पि, gaafafa C and D.
a बरेदमिति C and D.

A 4 ++ + 64

१५६ कुश्मपुराणम्‌ |

क्तवा विवादं eeu wa: प्राचेतसोऽभवत्‌ ॥
समायान्तं ABSA TA SAT WE दः |
eur वथोचितां पूजां gare प्रददौ खयम्‌ ॥
तदा वै तमसाविष्टः सोऽधिकां ब्रह्मणः सुतः ।
पूजामनडहांमनिच्छच्छ गाम कुपितो werk
कदाचित्खण्डहं प्रापां सों दक्षः Fea: |
wut ae विनिन्देनां भर्वयामास वै रषा it
अन्धे जामातरः Set wana पिनाकिनः |
त्मष्यससुतास्माकं WERE यघागतम्‌ ॥
तस्य तदहाक्धमाक्यं सा Sat शक्करप्रिया |
विनिन्ध पितरश दत्तं ददाषशामानमान्ना॥
प्रणम्य TAA wae क त्तिवाससम्‌ | ..
हिमवहुहिता साग्ृत्तपसा तस्व तोषिता ।
Stat aie भगवाव्रुदरः प्रपश्ना्तिंहरो we: |
WITT दत्तं कुपितः समागत्वा तदहम्‌ ॥
wat दष्टमिमं ara चच्रियाणां कुले भव |.
wat सुतायां मूढामा पुरसुत्पाद्यिष्यसि ॥
एवसुक्ा§ महादेवो ययौ केलासपर्व्वतम्‌ |

¢ त्वमप्यखद्रडाद्रच्छ सुतालाकनिति B.

+ Uaati—ungat लौवानां anit पणएपति्मिव्येः।

t g fa B.
§ wai war xfa D.

TSISMIS: |

स्वायश्भरवोऽपि कालेन ST: प्राचेतसोऽभवत्‌ ॥
uae: कथितं सर्व्वः मनोः खायग्धुवस्य तु ।
frat « carded reat पापनाशनम्‌ ॥

इति ब्रोकूरपुरारे राणरवडानुदौरतने qetsers: |

पञ्चदशोऽध्यायः | `

नेमिषेया ay: |
देवानां SUAATATS गन्धर्व्वारगरक्षसाम्‌ |
wate frercrefe are वेवस्वतीऽन्तरे ॥
स शपः शब्धुना YA TA: प्राचेतसो BT

किम कार्षी ्ावुचैः चोतुमिष्छाम साम्मतम्‌।

सूत Sarg |
Te नारायेनोक्ष पूर्व्व कस्पामुषङ्किकम्‌ |
जिकालबचं†" पापन्नं saree विस्तरम्‌ ॥

® विसमभिति 8.

विकारा्सूत ब्रृहीति ४8,
+t frarerfafa E, F and H.

१५०

१४५८ कू्पुराणम्‌ । `

स णपः MAT TA दत्तः प्राचेतसो ST

विनिन्ध% पूरवववेरेण TFET नायजडवम्‌ः ॥

टेवाख सर्वव भागांमादहृताई§ विष्ुना ay ।

सदेव सुनिभिः सर्ववेरागता मुनिपुङ्गवाः ॥

दृष्टा cage aes wety विनागतम्‌।

दधीचोषा नाम विप्र्भिः प्राचेतसमथात्रवीत्‌ ॥
दधीच|| उवाच |

amare पिशाचान्ता यस्यान्नातुविधायिनः।

स देवः साम्प्रतं wat विधिना कित्र पूज्यते ॥

Za उवाच |

सर्ववैषवेव fe any न भागः परिकल्पितः

न मन्ता भार्ययया ae हरस्य ति नेज्यते ॥

fava cd कुपितो वचः are मष्ामुनिः |

गृण तां सर्व्वदेवानां सर्व्वन्नानमयः GAAP ॥

*

T
There

t

विचिन्वति ए.
Gangadwéra here means पभ ५६१४ about two miles below Hurdwar.
18 Kankban (Kanakhala) where tradition places the abode of Daksha,
नायजहृदमिति ©, 7 पलकयोरेय ems, तच्च समोचौनतया प्रतिभाति |
भोमाथेमाद्ता इति 1 and F.

q दघौचि्नामेति C and D.

॥

दधौचिरिति C and D.

we नेष्यते वति E, F and H.
tt सव्वन्नानमयोडिसष्ति8,

पश्यैनं frat सद्रमूत्ति' त्रयीमयम्‌ ।॥

== eh wv ++ ~+ क

पञ्चदशोऽध्यायः |

दधीच उवा |
यतः प्रठत्तिर्विंश्वामा raat? परमेश्वरः |
सम्पूज्यते सव्वैयन्नेविंदित्वा किव गरः ।

SY उवाच |

न शयं WEI Uz: संहर्ता तामसो शरः |
नम्नः कपाली विदितो विश्वासा नोपपद्यते ॥
tact हि जगस्मृष्टा प्रभुनारायणो हरिः |
सत्वामकोऽसौ भगवानिज्यते TARA I

दधीषई उवाच |
fa त्वया भगवानेष सश्खांश्न दश्यते |
सर्व्वलाकेकसं हर्ता कालामा परमेश्वरः ॥
a waite विहांसो धा्विंका ब्रह्मवादिनः।
सोऽयं areftg तीव्ररुचिः कालामा शाहरी तमु: ॥
एष रुद्रो ACTS: कपालो| च छी शरः |
आदित्यो भगवाग्सूर्य्यो नीलग्रीवा विलेाहितः॥
संस्तूयते सहस्त्रांणः सामगाध्वर्युोढभिः।

दधौचिरिति C and D.

awa «fa B.

wufefs B © and D.
दधोचिरिति C and D.
सोऽवसाचौति 2, F, G and प्र
aaulfa 3, € and D.

१५८

१६० कूश्मपुराणम्‌ |

: दश्च Sara |
य ua erentfeat श्रागता यच्नभागिनः।.
wal gat fa Sart न gat विद्यते रविः॥
Wage तु सुनयः समायाता fezaa: |
वाठृमित्यघ्रुवन्द्तं तख . सादहाय्यकारिणशः॥
तमसाविषटटमनसोा न TART हषष्वजम्‌ |
सहखरगेाऽथ WANT AYA भूय एव fey ॥
निन्दन्तो बेदिक्रासन्ान्‌ सर्व्वभूतपतिं हरम्‌ |
्रपूजयन्दस्षवाक्यंथुः मोहिता विष्णुमायया ॥
देवा सर्वव भागार्थमागता वासवादयः |
नापश्यन्देवमीग्ानखते नारायणं हरिम्‌ ॥
हिरण्यगर्भो भगवान्ब्रह्मा ब्रह्मविदां वरः ।
पण्यताभेव सर्वषां चषणादन्तरधीयत ॥ `
अन्तित भगवति cat नारायणं हरिम्‌ |
रक्षकं जगतां Se जगाम शरणं Bayz ॥
प्रवत्तेयामास च तं aw दक्षोऽथ fata: |
THR भगवान्विष्णुः शरशागतरच्कः ॥
पनः प्राह चतं क्तं दधीचो भगवाद्ृषिः।
संप्र ष्यपि गणान्देवाग्सव्वौन्वे रद्रविदिषः ॥

oe waa इति EF and H.
+ भूयएवब विनिन्यतेद्ति 8.
t विष्बाक्चनिति 2, F and H.

पञ्चदशोऽध्यायः |

अपूज्यपूजने चेव पूज्यानाश्चाप्यपूजने |

नरः पापमवग्राति ae? नात्र संशयः ॥
भसतां प्रग्रहा ae सताञ्चैव विमानना।
दण्डो टेवकछलतस्तत्र सव्यः पतति दाङणः ॥
wagmras fanfa: भथापेशख्चरवि दहिषः |
समागतान्ब्राह्मणांस्तान्दक्षसाषाय्यकारिणः ॥
यस्मादइदहिःछतो बवेदादव्िः† परमेश्वरः |
विनिन्दिती.मदहादेवः शहरो लाकवन्दितः४ः ॥

भविष्यन्ति जयीवाद्याः सबव॑ऽपीष्वरविददिषः |

निन्दन्तीडैष्वरं मामे कुशास्रासक्षवेतसः¶ ॥
भिश्याघौोतसमाचारा भिष्यान्नानप्रलापिनः।
प्राप्य घोरं कलियुगं कलिजेः परिपीहिताः| ॥
ANT तपोबलं AST गच्छध्वं नरकाग्पुनः |
भविष्यति षीकेश: खाचितोऽपि पराश्मुखः ॥
एवमुक्ञाध विप्रषिंविंरराम तपोनिधिः
जगाम मनसा स्द्रमयेषाघविनाशमम्‌ ॥

%

wagart vg «fa B, E, ए and H.

em uafsfifa 8.

लोकप्‌नित इति B.

मविष्यष्व्निति 8, C and D.

निन्दन्तो dat माने gararanarrer इति ए,
|| परिवर्ता शति.

वि €> ++ +

२1

१९१

१६२ कूर्मपुराणम्‌ |

एतस्िब्रन्तरे देवी महादेवं महेश्वरम्‌ |
पतिं चश्पतिं देवं ्नातैतग्राह स्व्वंहटक्‌ ॥
खीदेव्यु वाच ।
दक्षो aaa यजते पिता मे पूव्वजग्मनि।
विनिन्द्य भवतो भावमाव्मानं चापि शक्कर ॥
देवा मह्षयथासन्तत्र+ साहाय्यकारिणः । `
विनाश्याश्ठ तं यज्नं वरभेतं वणोम्यहम्‌ i
एवं विज्ञापितो देव्या टेवदेवः परः¶ प्रभुः |
TAA सहसा US द्षयश्नजिषांसया ॥
स्स्रशिरसं क्रं CATS महाभुजम्‌ |
सषशस्पाणिं eta युगान्तामलसचिभम्‌ ॥
दंष्ाकरालं FHS गहन चक्रधरं प्रभुम्‌§ |
cure महानादं afd भूतिभूषणम्‌ ॥
वीरभद्र इति ख्यातं देवद्ेवसमन्वितम्‌¶ |
स जातमानो टेषेशमुपतस्ये छताश्लिः ॥
तमाद्‌ दक्षस्य मखं विनाश्य शिवोऽस्तु ai

देवाः खप्तविभिरच येन शति.

देवो zaaz ula 8. ५
सहखभौषपादखेति B.

श्रहयक्रगदाधरमिति B.

दवदवसमलिषनिति B. ईव ठेवसमन्ितनिति ए,

== => ८० ++ + कै

aay eae सुखं विनाश्य शिवन्तिति इति ए,

पश्चदग्ोऽध्वायः | १६९२

विनिन्यश्मां स यजते मङ्गहारे गणेश्वर |
ततो बन्धप्रसुक्धेन सिंरेनेकेन† लीलया ।
वीरभद्रेण cae विनाश्मगमत्क्रतुः ॥

मन्युना चोमया GET भद्रकाली महेश्वरी |
तया च सां" ठषभं समार्य ययौ गणः ॥

अन्धे सष्हस्रशो tat निख्ष्टास्तेन धीमता |
रोमजा इति विख्यातास्तस्य साष्टाय्यकारिशः a
शूलश्क्तिगदाहस्ता दण्डोपलकरास्तथा |
कालाम्निर्द्रसषहाथा नादयन्तो feat दश ॥
स्वे हषभभारूकाःथ सभाय्यौचातिभीषणशाः |
समाहत्य TAS ययुदं्षमखम्प्रति ॥

स्वं सम्प्राप्य तन्देथङ्गक्गाहारमिति Yay |
दट्शर्यश्रदे्ं वेऽ दक्षस्यामितमेजसः¶ ॥
देवाङ्गनासष्हसाश्चमष्सरोगोतनादितम्‌ |
वेणवीणानिनादाख्चं वेदवादाभिनादितम्‌॥
Zul सिं भिवे; समासीनम्मरजापतिम्‌| ।

» faala sfa E, ए 8११ H. faata aaa cae: |

एकेन सिंडन xa cia wa: |

ssaaiecr sia B.

zeuaned ३ smart evr सहविमिदंवैरितवन्तं G gad न ema |
समासीन प्रजापतिसिति EF and H.

अ AO +

ealfe-qefasafafa E, F, H gay nif |

१६९४ MATT |

उवाच स प्रियो रदरर्वीरभद्रः wafaa ॥

बयं WAAC: सवं रवस्यामिततेजसः |

भागाधं लिष्ठया भागान्‌ प्राप्ता यच्छत्वभौषितान्‌# v

श्रथ चेत्कस्यचिदियं माया मुनिवरोत्तमाः |

भागो want देयस्तु नास्मभ्यमिति कथ्यताम्‌ ॥

तम्बरूतान्नापयति यो वेव्छामो fe वयं ततः ।

एवमुक्षा गणेशेन प्रजापतिपुरःसराः॥
देवाजच्ुः |

प्रमाणं वोन जानीमो भागी मन्ता इति waAs 1

मन्त्रा ऊचुः. सुरा युयं तमोपह तचेतसः |

धेनाष्वरस्य राजानं पूजयेयुमंरेश्वरम्‌ ॥

ईश्वरः सर्वभूतानां सर्वदेवतमुषेरः¶।

पूज्यते waaay सवाम्युदयसिदिदः॥

एवमुक्ा महेयानमायया | नष्टचेतनः |

न afat ययुर्मन््ा Vara सखमालयम्‌ ॥

winifafeaat प्राप्ता मगाग्यच्छष्वमौखितानिति 8.
aufafeaarar afagaaar sfa Band H.
विनंच्यामी वयं aa sfa B.

नेन्यते यज्ञभागेननव aay sfa प्रभुरिति B.

= 4० ++ + चै

सव्पमूततनुहरिरिति B.
|| मङग्रानमिति E, F and H.

पञ्चदशोऽध्यायः | १६१५

ततः BAR भगवान्‌+ सभाय्यः सगणेश्वरः |
waq कराभ्यां विप्रभिंदधीचं are दैव्ा a
WAT: प्रमाणं न क्ता युभाभि्बलदपिंतैः,
TAU तस्माद्यो नागयाम्यदय WHAT ॥
इत्युक्ता TANITA तां ददाह गणयुङ्गवः |
THATS CHT युपानुत्पाव fata: u
TATA WEL होत्रा च WAIT गणेश्वराः |
weal भीषणाः wa aFTatafa fafag: 1
वीरभद्रऽपि Sarat शक्रस्येवोद्यतं AAS |
aeaaeerarar तथान्येषां दिवोकसाम्‌ ॥
भगनेरे तघोत्पाद करागरेरैव¶ लीलया ।
निहत्य सुष्टिना दन्तान्‌ पूष्णैवमपातयत्‌ ॥
तथा चन्द्रमसं देवं पादाङ्गषेन लीलया |
धषंयामास बलवान्‌ सयमानो गणेश्वरः ॥
वछ्हस्त दयं few जिद्वासुत्पाख लीलया ।
जघान afe area मुनीनपि सुनौश्ठराः॥

» ततः 8 an भगवानिति E, 7, G and H.
+ aufa emeafafa B.
t प्रसोच्रा ay द्व्यस्रात्परं गङ्गाखीतदि चिदिपुरिव्यनं E, F,G, प पन्तकषु

§ शक्रस्ोदयष्छतः acfafa 2.
q भगद नेत्र Waray acnay sfa 2,

१६६ RATA `

तथा fay सगरं समायान्तं महाबलः |
विव्याध fafadate: स्तश्यित्वा सुदर्थनम्‌ ॥
समालोक्य महावादुरागत्य गरुडो गणम्‌ |
जघान TH: स्सा ननादाग्बुनिधिर्यया ॥
ततः WHAM रुद्रः» ससजं गख्डान्‌ स्यम्‌ |
वेनतेयादभ्यधिकान्‌ गरं Af WERT: ॥
ATES गरुडो MIATA पलायत महाजवः |
विष्य माधवं वैगास्तददुतमिवाभवत्‌ ॥
अन्तर्हिते aad भगवान्‌ THT: |
भ्गत्य वारयामास वीरभद्रश्च केशवम्‌ ॥
प्रसादयामास चतं गौरवात्परमेषठिनः।
GAT भगवानीगं यश्युस्तत्रागमत्खयम्‌ ॥
dre देवाधिदेवं agai सर्वशुणेरवुताम्‌ ।
तुष्टाव भगवान्‌ ब्रह्मा ca: wa दिवौकसः ॥
fatararadt देवीमीश्बराधै शरीरिणीम्‌ |
स्ताज्रैनाना विदंतः प्रणम्य च कताच्नलिः ॥
ततो भगवतौ देवौ प्रहसन्ती महेश्वरम्‌ ।
प्रसन्रमनसा TE वचः प्राह छुणानिधिः६॥

$ wz fa B.

+ गङ्डन्तनिति A.

t wWeaaqaasfaG and H. भपायत पलायत, भ्रप-अय-त।
३ शण लिधि; करुलालयः। "कार्ष्ट HQT घला” इत्वनमरः।

पञ्चदशोऽध्यायः | १६७

aaa जगतः खष्टा शासिता चैव Chats |
NTI भगवता दक्षश्चापि दिवौकसः ॥
ततः प्रस्य भगवान्‌ HITE नीललोहितः |
उवाच प्रणतान्देवान्‌ प्राचेतसमथो हरः I
गच्छध्वं" Saat: सर्वाः प्रसन्ना UTATAEA |
संपूज्यः waaay न france विशेषतः ॥
लञ्वापि rq मे eq वचनं सरवैर्षणम्‌ |
त्यक्ा लोकेषणाभेतां§ मक्ता भव यवतः ॥
भविष्यसि गणेशानः कल्यान्सेऽनु ग्राम |
तावत्तिष्ठ ममादेयात्खाधिकारेषु निवैतः।
एवसुक्ञा FT भगवान्‌ सपत्रीकः TTA: |
श्रदशनममुप्राप्तो दक्षस्यामिततेजसः ॥
Safed महादेवे WHC पद्मसम्भवः |
AAC खयं दक्षमथेषजगतो हितम्‌ ॥

| ब्रह्मोवाच |
fara भवतो ae: | wat ठषभष्वजे।

«aa इति B.
qeafaears, गच्छत इति ary |
waqaefafa B.

a sfa B.

%
t
|
§ लोकेषकां लोकानामेषणां feet gata: | `
q
| fa तवापगतो are sfa B.

१६८ RAFI |

ql Ta खयं देवः पालये्लामतद्दितः॥
सवषामेव भूतानां wae परमेश्वरः |
पश्यन्ति ap ब्रह्मभूता विहांसो वेदवादिनः ॥
स चाता सर्वभूतानां स वीजं परमा गतिः।
स्तयते वेदिक्षर्मन्वेहेवदैवो महेष्वरः ॥
तमच्वैयन्तिये Ue खामना चुः सनातनम्‌।
चेतसा भावयुक्तेन ते यान्ति§ परमं पदम्‌ |
तस्मादनादिमध्यान्तं विन्राय परमेश्वरम्‌ |
HAUT मनसा वाचा समाराधय यत्रतः ॥
यत्रात्परिहरेशस्य निन्दां खामविनाशनीम्‌¶ु |
भवन्ति| wagers निन्दकस्य क्रिया fe ताः ॥
यन्तु चैष महायोगी रक्तको विष्णुरव्ययः |

स देवो भगवावुद्रा ^ मष्ादेवो न संशयः ॥
मन्यन्ते ये जगदानिं विभिन्नं विष्ुमीश्वरात्‌ |
मोहादवेदरनिष्टत्वा्ते यान्ति मरकं नराः|

* वसतीश्ररद्ति ए.

+ पश्चन्यननिति B.

¢ तमचयतियोड्द्रं armaefafa 8,
§ a arfa sfa B.

q faerarafaafanfafa 83.

| तरन्तीति Bo

oo क्रिया यत इति ए.

tt स हेबदेवी भगवानिति 28,

पञ्चदथोऽध्ययिः | १९९.

वैदानुवर्तिनो we देवं नारायणं तथो |
एकीभावेन पश्यन्ति सुक्तिभाजो भवन्ति ते ॥
at fay: सखयंस्द्रोयोा az: स जनान: |
इति wat भजेहेवं स याति परमां गतिम्‌ |
waaay जगत्सवं विष्णु स्छत्पश्यतीवरः# |

Ta जगत्सवंमिदं श्द्रनारायणोडदवम्‌ ॥
तस्माच्यक्ना इरर्निंन्दां wt चापि समाहितः |
समाय मष्टादेवं र्डं ब्रह्मवादिनाम्‌ ॥
sugar वचनं वि रिख्चस्व प्रजावतिः |
जगाम रणं देवं गोपतिं लत्तिवाससम्‌ ॥ `
येऽन्ये थापाम्िनिदेग्धा दधीचस्य महर्षयः |
ferent मोहिता देवं सम्बभूवुः कलिष्वच ॥
त्यक्ता तपोबलं ace विप्राणां कुलसश्चवाः |
पूवंसंस्कारमाहामयाद्द्मणा वचनादि ॥
SANIT AA: सव कल्पान्ते रौरवादिषु |
निपात्यमाना कालेन सम््राप्यादित्यवर्षसम्‌ ॥
ब्रह्माणं जगतामौश्मनुश्राताः खयम्भूवा |
समाराध्य तपोयोगादी्ानं जिदशाधिपम्‌ ।
भविष्यन्ति carga शरस्य प्रसादतः |

© emda wage विखुलसदैमरे्र दति ^. विषु atuc इति E,
F Gand H.

१७० TUF |

एतदः कथितं सवे दक्तयन्ननिषुदनम्‌ |
खृणुष्वं दक्षपुत्री णां सर्वासां चेव सन्ततिम्‌ ॥

इति ग्रौकृर््पुराणे दचदवन्न विध्वंसी नाम प्रचदथ्रीऽध्याबः।

षाडशोऽष्यावः |

सूत उवाच |

प्रजाः wife सन्दिष्टः# gel इशत Bayar |
RIT देवान्‌ WATT AN SATFUCATT ।
यदास्य खजतः TAP A VACA ताः प्रजाः ।
तदा wae भूतानि Agata सव्वं तः ॥
अथिक्रयां§ जनयामास वीरणस्य प्रजापतेः
अतायां wagerat प॒त्राणान्तु सहखकम्‌ ॥
तेषु पुरेषु ACY मायया नारदस्य तु।

ufe दस्ोऽख्जतकन्धा वेरि्यांग वे प्रजापतिः ॥

व्यादिश इति B.
खषब्यमानखेति B.

wa इति B.

अद्रत्याभिति E, ए, and H.
aeeanfafa ए, F and H.

=f Cn => an क .

पोषटथोऽध्यायः | १७१

ददौ Ge दश्च धर्माय कश्यपाय AAT |

fanaa ap सोमाय चतसरऽरिटनेमये ॥

दे चेव बद्ुपुत्राय हे anata धीमते),

@ चेवाङ्गिरसे तदन्तासां वश्येऽथ विस्तरम्‌ ॥

मरुतती वसुयामी लम्बा भानुररन्धती |

TEU च Fea च साध्या विश्वा च भामिनी a

waqan दश तेतास्तासां पुजाचिबोधत |

विश्वेदेवास्तु विश्वायां साध्या साध्यानजीजनत्‌ ॥

RIAA ALAR TATYS वसवस्तथाई |

भानोस्तु भानवायेव FRU FRUIT: ॥

लम्बायाचाघ wats नागवीधी तु यामिजा ।

एचिवी विषयं सव्वंमरुन्धत्यामजायत ॥

VHMNTATY WHAT धन्यता TM AAT: |

ये लनेकवसुप्राणा देवा च्योतिःपुरोगमाः |

वसवोऽष्टौ समाख्यातास्तेषां वश्यामि face] |
श्रापोघ्रुवख सोमञ्च धरवेवानलोऽनिलः ५ ॥

#» चति.

+ waafanfafefa ए.

¢ ana sf E, F and H.

§ मङलन्तो ata वसवौऽरौ वसी; gar sfa B.

qj

वागवौथौ g यासिला sf G.
ये लनेकेत्यारभ्य विसरभित्यन्तं ए ya नालि)

-o8 Wadafagisag इति B.

VOR | कूर्व्यराणम्‌ |

प्रत्यूष प्रभास वसवोऽष्टौ प्रकौत्तिताः ।
TTS पुरो. वेत्य: यमः यान्तोष्वनिस्तथा +
धरुवस्य" पुज्रोभगवाम्‌ कालोलोकप्रकालनः।
सोमस्य भगवान्वर्चा धरस्य दरविणः सुतः ॥
मनोजवो नलस्यासादविन्नातगतिस्वथा |
कुमारो श्निलस्मासीत्षेनापतिरिति aa: ॥
देवलो भगवान्योगी प्रवयुषस्याभवस्मुतः ।
विश्वकर्म प्रभासस्य गिलका प्रजापतिः ॥
अदितिं तिदेगुस्तददरिष्ठा$ सुरसास्तधा |
सुरभिविंनता. चेव ताम्रा क्रोधवश्या faced ॥
कुम निख water agar निबोधत |

श्रेयो धाता भगस्वष्टा मित्रोऽथ वरुणोऽय्यमा ॥
विवखान्‌ सविता पूषा श्ंणमाव्विष्णुरेव च |
तुषिता नाम ते पूवे चाश्चुषस्यान्तरे मनोः ॥
वे वस्वतेऽन्तरे wat श्रादित्याबादितैः खताः|।
दितिः पु्रदयं लेमे कश्यपादइलगविं तम्‌ |

guray sfa 23. -

wae इति B.

पुरोनव इति B.

कचित्‌ नवाचरोऽपिपदो ea |
क्रीषवच्राद्विरा इति B.

== वै wt + *

wifear अदितेः ga sfa B.
se बलसंयुतमिति 8,

षोडशोऽध्यायः 3

fecuanfng ज्येष्ठं हिरण्या तथागुजम्‌# ॥
हिरण्यकशिपुर्यो मशटाबलपराक्रमः।
AIA तपसा Sa ब्रह्माणं परमेश्वरम्‌ |
दृष्टा MA वराग्दिव्यांसुत्वासौ विविधैस्तवैः #
TT तस्य AMAT, सर्वएव मर्षय: |
बाधितास्ताहिता जग्मु्वदेवं पितामद्म्‌ ॥
शरण्यं शरणं देवं शम्भं सर्वजगग्मयम्‌ ।
ब्रह्माणं Manne wart पुरुषं परम्‌ |
कूटस्थं जगतामेकं पुराणं पुरुषोल्तमम्‌ |
स याचितो दैववरे$र्मुनिभिश सुनीग्वराः |
स्वेदेवहिता्थाय जगाम कमलासनः ॥
संस्तयमानः प्रणतेमुनीन्द्रैरमरेरपि ।
चीरोदस्योक्नरं कुलं aarat हरिरीश्वरः ॥
दृष्टा देवं जगद्योनिं विष्णुं विश्वगुरुं शिवम्‌ |
ववन्दे चरणौ AM छताश्ञलिरभाषत ॥
ब्रह्मोवाच |
लं गति; सर्व॑भूतानामनन्तोऽस्यखिलामकः।
व्यापी WALA eat सनातनः ॥

लथधापरनिति 8.
परमषिनमिति B.
सुरण्य दति B.
दवदैवेरिति B.

622 +++ श क

2e

१७१

१७४ कू पुराणम्‌ |

ARIAT सर्वभूतानां प्रधानप्रक्षतिः# परा |
वैराग्येशवर्यनिरतो वागतीतो निर्ननः.॥
लहत चेव भत्ता च विहन्ता च सुरदिषाम्‌।
्रातुमरस्यनन्तेय जातासि परमेश्वरः ॥
sa स विष्णुभमवान्‌ ब्रह्मणा सम्प्रबोधितः।
प्रावाचोबिद्रपद्याक्तः पीतवासाः सुराल्दिजाः a
किमथे सुमहावीर्यः सप्रजापतिकाः सुराः |
sa ठेशमनुप्राप्ताः किंवा कायं कषरोभिवः॥
टवा ऊचुः |
fecuafagata ब्रह्मणोवरदपिंतः।
बाधते भगवन्देतयेा दैवान्‌ स्वान्‌ Telefe: ॥
TIT: सर्व्वभूतानां लाखते पुरुषोत्तमम्‌ |
न्तुमहेसि सर्वषां वातासिधुः तं जगस्य ॥
शरुला तहैवतेरतं स विष्शुर्लोकभावनः |
वधाय SATA सोऽख्जत्पुरुषं खयम्‌ ॥
मेरपर्व्वतवांणं घोररूपं भयानकम्‌ |
श्यकचक्रगदापाणिं तं प्राह गरुडध्वजः ॥
इत्वा तं देत्यराजानं§ fecaafad पुनः |

प्रधानं unfafcfa 8.
gufaa «fa B,
त्वं चातासौति B.

aon ++ + ङः

देत्यरालमिति ary |

षोडशोऽध्यायः | १७५

बमं दें समागन्तुं faradfe पौरुषात्‌ ॥
निशम्य Sys ara प्रणम्य पुरुषोत्तमम्‌ |
महापुरुषमव्यक्षं ययौ देत्यमहापुरम्‌ ॥
विसुखन्‌ ad नादं शषन्वक्रगदाधरः |
WIE गरुडं देवो weraafcaraz: ॥
WAS देत्यप्रवरा महाभेषरवोपमम्‌ |
समं च afte नादं तथा दैत्यपतेर्भयात्‌ ॥
TH AY: |
afaerrenta wera पुरुषो देवनोदितः |
faqaa भैरवं नादं तं जानीमो जनार्दनम्‌ ॥ ५”
ततः सदासुरवरेहिंरस्यकथिपुः खयम्‌ |
TAG: सायुधः FR: WTS PRT ययौ ॥
Zul तं गरुडारूदृथुः सू््यंकोटिसमप्रभम्‌ |
पुरुषं परव्वताकारं नारायणशमिवापरम्‌ |
wea: कैचिदन्धोन्यमूचः सम्धान्तलोचनाः ॥
रयं स दैवो देवानां गोप्ता नारायणोरिपुः।
अक्राकमन्ययो नूनं तस्ुतोवा समागतः ॥
LAM शस््रवषांणि सलु; पुरुषाय ते ।

9 समाचचचिरष्ति 8.
+ प्रङ़ादादेरिति ए.
‡ गरुडासौन्मिति 28,

, १७६ Raga 1

स तानि araateats नाशयामास लीलयाः॥
हिरण्यकथियोः पु्राखलत्वारः प्रथितौजसः |
wis नारायणोडुतं युयुधुमघनिःखनाः ॥
प्रादथानुादख ABTS SISTA च ॥

WETS: प्राहिणोद्राद्ममगुहादोऽथ वेष्णवम्‌। `
संकादशापि कौमारमाग्नेयं Specs च ॥
तानि तं पुरुषं प्राप्य चत्वार्य॑स्त्राणि वैष्णवम्‌ । `
न शेकुखालितं विष्णुं areca यथातथम्‌ ॥
VATS चतुरः पुज्राखशाबाइमहाबलः |

प्रदम पाटेषु करेशिचेप च ननाद TI
विसुक्षेष्वथ gag fecuafag: खयम्‌।

पादेन ताडयामास बेगेनोरसि तं बली ५ ५०
स सेन पीडितोऽत्यधं गरुडेन सष्ानुगः¶ |
EA: प्रययौ तूणं यत्र नारायणः प्रभुः ॥

गत्वा विन्नापयामास प्रह्तमखिलं तदा |
सच्िन्दय मनसा देवः सब्वन्नानमयोऽमलः |
नरस्याशैतनुं wat सिंहस्यादं तनुं तथा ।

तानि बाश्नेषती 4 xfa B. ate a षावती टेव sfa 2, 7, Gand H
तदा हिरण्यकशचिपीरिति B

yar इति B, E, F and H.

बाधितुमिति B.

यधाप्रग इति B.

Bot + &

#

; षोडशोऽध्यायः |

afewagearet हिरण्यकशिपोः पुरे ।
श्राविर्बभूव WHAT मोषयन्देत्यटा नवान्‌# |
दंद्राकरालो योगामा युगान्तदहनोपमः ॥
समारुद्याकनः Wht स्वसंहारकारिकाम्‌ |
भाति नारायणोऽनन्तो यथा मध्यण्दिने रविः ॥
fury shee पुरुषं were च्ये्ठपुत्रकम्‌ |
वधाय प्रेरयामास नरसिंहस्य सोऽसुरः ॥

इमं सिंहं परुषं पूर्वस्माटून शक्तिकम्‌ ।
सदेव तेऽनुजैः सर्वेर्नाशरयाश् मयेरितः ॥

स तच्रियोगादखुरः प्राटोविष्णुमव्ययम्‌ |
युयुधे waaaa नरसिंहेन fafeta: |

ततः संमोहितो$ ean हिर्या्स्तदानुजः |
ध्यात्वा Wate ससं व ननाद च ॥

तस्य देवाधिदेवस्य विष्णोरमिततेजसः |

न हानिमकरोदस्ं यथा देवस्य शूलिनः ॥
Zul पराहतं तच प्रादो भाग्यगौरवात्‌ |
मेने सव्वामकं देवं वासुदेवं सनातनम्‌ |i
सन्त्यज्य सर्वशस्नाणि waa Barat |

% दैव्यपुङ्गवानिति B.

+ दषा इ्थारभ्य tafaaa 0, H पतकयोनालि।
t पएरव्वख्माइर््क्तिकमिति ए.

§ सथ्ोदित श्ति 8. `

23

१७७

१७८ RAZA ।

मनाम शिरसा देवं योगिनां हृदयेशयम्‌ ॥
स॒त्रा नारायणं स्तो बैः ऋग्यल्लुःसामसम्भवेः |
निवाय पितरं arqy हिरण्याक्षं तदात्रवीत्‌ a
रयं नारायणोऽनन्तः याश्वतो भगवानजः |
पुराणः Farts देवो महायोगी जगसमयः ॥
श्रयं धाता विधाता च खयंज्योति्निंरक्ननः।
प्रधानं पुरुषं aw मूलप्रक्तिरव्यया ग i
fac: सरव्वमूतानाफुमन्त्यामी गुणातिगः।
गच्छष्वभेनं शरणं विष्णुमव्यक्षमव्ययम्‌ ॥
wages सुदुर्व दििंरण्यकथिपुः खयम्‌ |
प्रोवाच पु्रमत्यथे मोहितो विष्णुमायया ॥
रयं स्व्वामना वध्यो ठ सिंहोऽल्यपराक्रमः |
समागतोऽस्महवनमिदानौं कालचोदितः ॥
विहस्य पितरं gat वचः ure मशामतिः।
मा निन्दखेनमीशानंष भूतानाभेकमव्ययम्‌ ॥
कथं देवो महादेवः ANAT: कालवजिंतः |
कालेन न्यते विष्णुः कालामा कालरूप्टक्‌ ॥

प्रधानपुषष इति 8.

अव्यय इति B.

भावानामिति 8.

wage इति ए.

face इति भाषमातनेपदम्‌ |

च्व ९०७ ++ + क

षोडशोऽध्यायः | १७९.

ततः सुवशंकथिपुदैरामा कालचोदितः |
निवारितोऽपि gaa qaqa हरिमव्ययम्‌ ॥
संरक्षनयनोऽनन्तेा हिरण्मयनाग्रजम्‌ |
नखेर्विदारयामास प्रकादस्येव पश्यतः ॥ ४
हते हिरण्यकशिपौ हिर ण्यान्षो महावलः
विज्य ga प्रादं esa भयविद्लः up
अ्रनुदारादयः पुजा अन्धे च शतशोऽसुराः
ठसिंहदेशसम्भूतेः सिंैर्नीता यम चयम्‌
ततः संत्य तद्रूपं हरिनारायणः प्रभुः |
सखभेव परमं रूपं ययौ नारायणाद्नयम्‌ ॥
गते नारायणे दैत्यः प्रकादोऽसुरसन्मः |
afataty युक्तेन हिरण्या्षमयोजयत्‌ i
स बाधयामास guage जिल्ला सुनीनपि।
लब्ध्वान्धकं मष्ापुचरं तपसाराध्य TECH ॥
ठेवाज्िला weary शुष्ष्वाई च धरणीमिमाम्‌।
नीत्वा रसातलं चक्रे वैदान्वे निष्पूभास्तथाभर ॥
ततः सब्रह्मका देवाः परिग््ानसमुखसियः।

के

® ware विषिगीदिव sfa A, E and H.

+t @Watst A ond D पुलकयीनान्ति।

$ यमच्यं यमद्य चयमालयम्‌, fayritaiaidarefeace’ भल |
§ बहा श्ति 23 807. —

q वन्दोनिन्दौवरप्रभामिति B.

~

{mo HUTA |

गत्वा विन्नापयामासुर्िष्णवे हरिमन्दिरम्‌ ॥
स चिन्तयिल्ला विश्ामा तदहधोपायमव्ययः।
सब्व॑टेवमयं Tas ATTA पुरा दधे ॥
गता हिरण्यनयनं wat तं पुरुषोत्तमः |
दंषयोदारयामासन कल्यादौ धरणीमिमाम्‌ ॥
त्यक्ता वारादसंस्थानं संख्थाप्येवं सुरदिषः ४ |
सखामेव प्रतिं दिव्यां ययो fag: परं पदम्‌ ॥
तस्िम्‌ हतैऽमररिपौ weet विश्युतत्परः |
अपालयत्खकं राज्यं भावं MMT ATTICA ॥
यजते६ विधिवहेवान्विष्णोराराधने रतः ।
निःखपव्रं सदा राज्यं. तस्यासी दिष्णुवेभवात्‌ ॥
ततः कदाचिदसुरो ATMA WATTAT |
न च सम्भाषयामास SATATAA मायया ॥
स तेन तापसोऽत्यथे मोदहितेनावमानितः।
श्रशापासुरराजानं| क्रोधसंरक्षलोचनः ॥
यन्तदलं श TAA ब्राह्मणानवमन्यसे |

® वाराहं ` पत तज्ज aie Badd)” इति B and D.

+ दंद्रयोधारयामास इति B.

¢ dura च सुरहिष इति Band 7.

§ इयानेति 8.

q तापसं ataararafa B.

|| असुरराजमिति arty |

ow धद्वलख इति B.

षोडशोऽध्यायः | १८१

सा ufmaudts दिव्या विनाशन्ते गमिष्यति ॥
CaM प्रययौ Fe प्रहादस्य wef: |
मुमोह राज्यसंसक्षः सोऽपि गापबलात्ततः ॥
बाधयामास fata fate जना्ईनम्‌ |
faqduagae क्रोधं चक्रे रिं ofa ॥
तयोः समभवय्युरं FAC रीमहषं णम्‌ |
नारायणस्य देवस्य प्रजमदस्यामरदिषः ॥
wat स garage विष्णुना तेन निजिंतः |
पूव्वेसंस्कारमाहामयात्परस्मिम्युरुषे हरौ |
ward तस्य विश्रामं शरण्यं शरणं ययौ |
ततःप्रशति देवेन्द्रो द्मनन्यां भक्तिमुद्न्‌ |
नारायणे महायोगमवाप पुरुषोत्तमे ॥
हिरण्यकशिपोः पुत्रे योगसंसक्षचेतसि |
WATT तद्मदद्राज्यमन्धकोऽसुरपुङ्गवः ॥
हिरण्यने्रतनयः शम्भो हसमुद्धवः |
मन्दरखासुमां देवीं चकमे पव तामजाम्‌ ॥
षरा दारुवने Ga सुनयो ग्टद्मेषधिनः |
दष्वराराधना्थाय aves: Tea: |
ततः कटदाचिग्महती कालयोगेन दुस्तरा |
अरनाह्टिरतीषैग्रा श्चासीद्गूतविनाशिनीौ ॥
समेत्य Wa मुनयो गौतमं तपसां निधिम्‌ |

e afafefa 1), E and H.

१८२ कूर्मपुराणम्‌ |

श्रयाचन्त FAAS ब्राहारं# प्राणधारणम्‌ |
स तेभ्यः प्रददावव्र ae बहुतरं Fw: |

aa बुभुजिरे विप्रा fafanga चेतसा ॥

गते च हादथे वषं कल्पान्त va WET |

बभूव afededt यथापूवमभूव्लगत्‌ ॥

ततः a मुनिषराः समामन्तम परस्परम्‌ |
महर्षिं" गौतमं प्रोचुर्गच्चछाम इति वेगतः ॥
निवारयामास च तान्‌ कञ्चित्कालं यथासुखम्‌ |
उषित्वा ayes गच्छध्वमिति पण्डिताः ॥
ततो मायामयीं ष्टा wai गां सवे एव ते
समीपं प्रापयामासूर्गोतमस्य महामनः ॥ ^
सोऽनुबौश्य छपाविष्ट स्तस्याः संरक्षणोसुकः |
गोष्ठे तां बन्धयामास स्पष्टमात्रा ममारसा॥
स ओाकेनाभिसन्तप्तः कायौकायं महासुनिः।
न पश्यति सख सहसा तदषिं सुनयोऽह्ुवन्‌ ॥
गेा7वध्येयंई feasts यावत्तव शरीरगा |
तावत्तेऽत्रं ARIMA गच्छामो वयमेव हि ॥

द्याडइारनमिति B.

+ यधापृरमभूदिति ४, 0 and H.

t कजाङ्गगैलिति 8. aat गामिति D.

§ गोवध्ययं-गीः ब्ध्य war, क्यपि भाते इनो वधारटेश्र भाषैः |

ज्व ८०७ ++ + &

षोडशोऽध्यायः | १८३

तेनातोऽनुमताः सन्तो देवदारुवनं शभम्‌# |
जग्मुः पापवथत्रीत्वा¶ ATTY यथा पुरा ॥

स तेषां मायया जातां गोावध्यां गौतमेसुनिः।
केनापि हेतुना svat यशापातीवकापतः¶ ॥
भविष्यन्ति व्रयीवाद्या werarafata: war: |
ACTA तथा शापाष्वायमानाः पुनः पुनः ॥
सर्वव संप्राप्य देवेशं शङ्करं विष्णुमव्ययम्‌ |
श्रसुवन्‌ लौकिकेः स्तोतैरच्छिष्टा इव सर्व्वगोई ।
देवदेवौ ALISA भक्लानामर्सिनायनौ |
कामवच्या ATA पापाब्रस््रातुमदतः |
तदा पाश्व॑खितं विष्णुं ate ठषभष्वजः |
किमेतेषां भवेत्काय्यं प्राह पुख्येषिणामिति ॥
ततः स भगवान्विष्णुः शरण्यो भक्तवत्सलः |
गोपति प्राह विपरन्द्रानालोक्व प्रणतान्‌ eft ॥
न वेदवाचे पुरुषे पुण्यलेथाऽपि wee |
सङ््छमे महादेव धर्मो वेदाहिनिर्बभौ|।

waqal मुनिवरं गौतमं तपसां निषिमति D.
afar इति ए and D.

कोपन «fa B.
इच्छिटरिव सबेगैरिति D.

प्रतो इरिरिति A, E and H.

विनिर्यग्रौ इति ए.

< ष

१८४ कूग्धपुराणम्‌ |

तथापि भक्तश्वाव्च्यादरख्ितव्या मरेष्वर |
अस्माभिः सव्वं एवेते गन्तारो नरकानपि ॥
aatfep वेदवाद्यानां create पापिनाम्‌ |
विमोहनाय शास्नाणि करिष्यामी seers ॥
एवं सम्बोधितो wel areata सुरारिणा।
चकार मोषहशास््राणि केशवोऽपि शिवेरितः।
कापालं ages वामं भैरवं पूर्व्वपथिमम्‌ ।
UYU WGI तथान्यानि सहस्रशः |
ष्टा araregq fader: qatar: यास्रचोरितम्‌ |
पतन्तो नरके घोरे बहन्‌ कष्यान्‌ पुनः पुनः ॥
जायन्तो| मानुषे लोके च्षीणपापचयास्ततः |
दैश्वराराघनबलादच्छष्वं सुक्ताङ्तिम्‌ ॥
ade मग्मरसादेन नान्यथा निष्क्ृतिहिं वः ५
एवमीष्वर विष्णुभ्यां चोदितास्ते Awa: |
Tied प्रत्यपद्यन्त गिवस्यासुरविदिषः ॥
चक्रस्तेऽन्धानि ास्राणि तत्र TH रताः पुनः |

wart sfa H.

तस्माद xfa 8.

करिष्याव इति B.

लाकुलभिति A, D, E and H.

ताव॒चतुरिति B.. तान्याह इति E, G and H.
जायन्ते इति 8. जायन say दरा; |

= a) wor ++ वीर &

षोडशोऽध्यायः |

चिष्यानध्यापयामासुदर्शयित्वा फलानि च ॥
मोदापसदनं* लोकमवतीथ महीतले |
चकार शङ्करो frat हि तायेषां हिजेः सङ्‌ |
कपालमालाभरणः परेतभस्ावगुर्छठितः |
विमोहर्य्लोकभिमं जटामण्डलमण्डितः |
fafa पार्व्व॑तीन्देवीं विष्णावमिततेजलसि |
नियोज्य भगवाव्रद्रो भैरवं दु्टनिग्रहे।
द्वा नारायणे देव्यानन्दनंग कुलनन्दनम्‌ ।
संखाप्य तत्र च गणान्देवानिन्द्रपुरोगमान्‌ ॥
प्रसिते च महादेव fayfiuag: खयम्‌ |
wera नियतं सेवते स्म महेश्वरीम्‌ ॥
ब्रह्मा इताश्रनः शक्रो AAS सुरपुंगवाः |
सिषेविरे महादेवीं ated योभनङ्गताः ॥
नन्दीश्वर भगवान्‌ श्ारत्य न्तवज्ञभः |
Scent TUNA यधापूरव्वमतिष्ठत ॥
एतस्मित्रन्तरे देले छ्न्धकानाम दुर्मतिः |
areqatar गिरिजामाजगामाध मन्दरम्‌ ।
सम्प्राप्तमन्धकं दृष्टा WET कालमेरवः पै |
न्यषेधयदभेयामा कालरूपधरो ET: ॥

१८५.

* मोहयन्तं ca लोकमिति 0. aeaqg sa लीकनिति E and H.

+ दर्वी afeafafa E and H.
¡1 कालचोदित इति B.

24

a HUTT |

तयोः समभवय्ुदं सुघोरं Talay |
शूलेनोरसि तन्देत्यमाजघान STAT! ॥

ततः AWA रत्याः संहस्राखकसच्चिताः# |
नन्दीश्वरादयो† देत्यैरन्षकेरभिनिजिंताः ॥
घण्टाकी भेषनादखण्डेशश्चर्डतापनः |
विनायके मेघवाहः सोमनन्दी च Faas |
सर्वेऽन्धकन्देत्यवरं सम्प्राप्यातिबवलान्िताः।
युयुधुः गूलशश्यु्टिगिरिक्रटपरश्वधैः ॥
भ्रामयिलातु हस्ताभ्यां wetar चरणदये ।
देत्येन्रेणाति बलिना चिप्तासे शतयोजनम्‌ ॥
ततोऽन्धकनिषशष्टा ये§ शतशोऽथ wea: |
कालस्यंप्रतीकाथा भैरवच्याभिदुदरुःष ॥

et डेति| we: सुमहान्‌ बभ्रूवातिभयहरः |
युयुधे ATH Stee शूलमाटाय भैरवम्‌" ॥
ृष्टासकानां सुबलं दु्जयत्रिजिंता हरः |

देव्यः ससर्त्राकसं्चितानिति B. |
afeantea दति ए.

fant पतिरिति ए.

faaera इति 8.

BO ++ + &

भरवन्वभिदुदरषुरिति B.

॥ जहीति इति E, © and H.
en इद्र tfa 3.

tt भोषखनिति B.

षोडशोऽध्यायः || १८७

जगाम शरणन्देवं वासुदेवमजं विसुम्‌ ॥
सोऽखजद्वगवान्विष्णुदं वीनां शतमुत्तमम्‌ |
देवीपाश्वेखितो दैवो विनाशाय सुरदिषाम्‌ ॥
तदान्धकसदहखरन्तु टेवीभिर्यमसादनम्‌# |

नीतं केशवमाहामयाज्ञीलयेव रणाजिरे ॥

दृष्टा पराहतं सेन्यमन्धकोऽपि महासुरः |
पराद्मखो रणात्तस्मात्पलायत महाजवः ॥

ततः क्रीडां महादेवः कतवा दादथवािंकीम्‌ ।
हिताय भक्षलोकानामाजगामाथ मन्द्रम्‌ ॥
सम्प्राप्तमीष्रं Wal WITT WHAT: |
समागम्योपतिष्ठन्त भानुमन्तमिव दिजाः ॥
प्रविश्य wade पुख्यमयुक्षानां दुरासदम्‌ |
Ten afened मेरवं केशवं शिवः ॥
प्रणामप्रवणं देवं disque नन्दिनम्‌ ।
Wet पूर्वमी धानः§ केशवं परिषष्वजे ॥

Cul देवो awed प्रीतिविस्फारितेक्षणाम्‌¶ |

सदनमेव सादनं, खाये 49 |
जगाम सच मन्दर्मिति B.
gaafafa E and H.
भान्राय Asana sfa B.

hot + 4

Stl ठवौ महारवं Whafaef<auer sf ए.

qua UGTA |

प्रणतः# चिरसा ASAP पादयोरीष्रस्य च ॥
न्यवेदयस्जयन्तस्म शङ्रायाथध THT: |
भैरवो विष्णुमाद्ामगस््रतीतः धुः पाण्वगोऽभवत्‌ #
खुत्वा तं विजयं थम्भरविंक्रमद्कयवस्य च |
समास्ते भगवानोभो Vat सष वरासने tt
ततो देवगणाः सवं मरीचिप्रमुखा fear: |
अआजमग्मुमेन्दरण्द्र्ं देवदेवं चिलोचनम्‌ ॥
aa तदिजितं पूवन्देवीनां थतसुत्तमम्‌ |
समागवतन्देत्यसेन्यमीग्रदर्भनकाहृन्या§ ॥
दृष्टा वरासनासीनन्देव्या चन्द्रविभूषणम्‌ |
प्रणेसुरादरद्ेव्या गायन्ति स्रातिलालसाः ॥ .
प्रेमुर्गिंरिजां Sat वामपान्लं पिनाकिनः |
देवासनगतान्देवीं नारायणमनोमयीम्‌ |
cul सिंासनासीनन्देव्योा नारायणं तथा |
प्रणम्य देवमीशानं Gaal वराङ्नाः ॥

कन्धा AY |
ae विश्चाजसे कान्त्या केयम्बाला रविप्रभा।

e ama sft Band D.
+ aa इति B, ए and H.
{ प्रत इति B.

§ aed इति B.

षोडशोऽध्यायः | १८९

को aaa वपुषा पषजायतलोचनः* ॥
निशम्य तासां वचनं हषेन्द्रवरबाहनः |
व्याजहार महायोगी भूताधिपतिरव्ययः॥
अयव्रारायसो गोरी जगम्माता सनातनः।
विभज्य संखितो देवः खालानं ayaa: ॥
नभे विदुः wea देव्याश्च न महषयः |
एकोऽयं वेद विश्वासा भवानी विष्णुरेव च ।
ae हि निस्पृहः शान्तः केवलोनिष्यरिग्रहः।
मामेव केशवं प्राइलं चमं टेवीमथास्बिकाम्‌ ॥
एष धाता विधाता च कारणं कायेभेव F |
कत्त कारयिता विण्णुभतिमुक्तिफलप्रदः ॥
भोक्ता पुमानप्रभेयः THU कालरूपष्टक्‌ |

SET पाता§ वासुदेवो faarat विष्वतोसुखः ॥
RSA WAC व्यापी योगी नारायणोऽव्ययः¶ु |
तारकः पुरुषो श्यामा केवलं परमं पटम्‌ hi

सैषा मारेखरी गोरी मम यक्तिनिरच्लना।
शान्ता सत्या सदानन्दा परम्पद्मिति aia: i

a 5 ४ ४४

« कोन्वियन्माति वपुषा पङ्जायतखोचनागश्ति ©. का fad भाति aga sf ii.
eater इति B.

देवदेवाक्षाश्ति ए.

चाताश्ति B.

A ot +

aay: wafafa B.

१९० कुर्मपुराणम्‌ |

TAT: सर्वमिदचखातमन्रैव लयमेष्यति।
एषैव सर्वभूतानाङृतीनासुत्तमा गतिः |
तयाहं सङ्गतो देव्या केवलो निष्कलः परः |
पश्याम्यशेषभेवाहः परमामानमव्ययम्‌ ॥
तस्मादनादिमदेतं विष्णुमालमानमीण्वरम्‌ |
एकमेव विजानौथ ततो area निवेतिम्‌।
मन्यन्ते विष्णुमव्यक्षमातानं खदहयान्िताः |
ये fraceat चेथानं पूजयन्तो न मे प्रियाः a
दिषन्ति ये carafe मोहिता रौरवादिषु |
पच्यमाना न मुच्यन्ते कलपकोटिश्तेरपि ॥
तस्मादगेषभूतानां रल्तकोविण्णुरव्ययः |
aurafes विज्ञाय ध्येयः सर्वापदि प्रभुः ॥
श्रुत्वा भगवतोवाक्छं देवाः सवं गणेश्व राः |
agar देवन्देवं च हिमगेलजाम्‌ ॥
प्राधंयामासुरीश्ाने भक्तिं Amarr |
भवानोपादयुगले नारायणपदाग्बुजे ॥

AAT नारायणन्देवङ्कणेश्या ATA AT F |
न पश्यन्ति जगल्मूतिन्तदह्वुतमिवाभवत्‌ ॥
तदन्तरे ACSA छ्न्धकेामस्रयान्धकः |
aifeat गिरिजान्देवीमाहर्तुङ्किरिमाययौ ॥

* aaefafa ए.
t देन्य सन्वगणर्डर। इति B.

षोडशोऽध्यायः | १९१

श्रधथानन्तवपुः खीमान्योगी नारायशाऽमलः।

तज्चेवाविरभहै लयाय FARTTA: ॥
MATT पाश्वं ATTA
qera विष्णुङ्गणदेवसुख्येः |
शिलादपुनेण च माठकाभिः
सकालश्द्राऽपि जगाम देवः ॥
ज्िशूलमादाय कछथ्ानुकल्पं
स देवदेवः प्रययो पुरस्तात्‌ |
तमन्वयुस्ते गणराजवर्या-
जगाम देवोऽपि स्स बाहः ॥
रराज मध्ये भगवान्‌ सुराणां
faarear बारिजपसवस्धैः |
तदा सुमेरोः fraufires-
स्तिलाकटष्टिर्भगवानिवारकौः ॥
जयन्रमादिर्भगवानभेयो*
हरः¶ सशखराक्ततिराविरासीत्‌ |
जिशूलपाणिगंगने सुघोषः
पपात देवोपरि पुष्यहष्टिः ॥
समागतं ater गणेशराजं
समातं देत्यरिपुं Ta: |

# जयव्यनादिरभगवानमेय इति Band ©, शगव्यनादिरित E and प्त,
+ इहरिरिति E and H.

१९२ FUGA |

युयोध शक्रेण समाटकाभि-

ग॑रेरथेषेरमरप्रधानेः ॥

विजित्य सर्वानपि बाइवीर्यात्‌

स संयुगे शग्भुरनन्तधामा ।

समाययौ AT सकालसद्रौ-

faaraateu विष्टीन स्वः ॥
दृष्टान्धकं समायान्तं भगवान्‌ गरुडध्वजः |
व्याजष्टार महादेवं भैरवं भरूतिभूषग्णम्‌ ॥
खन्तुमरसि दैतयेथमन्धकं लोककण्टकम्‌ |
aaa भगवान्‌ We न्ता नान्याऽस्य विद्ते ॥
लवं हत्त सर्वलाकानां Ararat Watt तनुः |
स्तूयते विविषैर्मन्तेर्थेदविहिर्विचचशः* ॥
स वासुदेवस्य वचो निशम्य भगवान्‌ wT |
facta fay हनने care मतिन्दधौ 1
जगाम देवतानीकङ्गणानां इषं वैनम्‌ † |
सुवन्ति मैरवन्देवमन्तरीत्तचरा जनाः ॥
जयानन्त महादेव कालमूत्तं सनातन |
त्वमभम्निः सवंभावानामग्नस्तिष्ठसि सर्वगः ॥

# wala विष्िरिति D.
+ wWaguefafa A.
t सव्यभूतानामन्तश्रसि fray इति ए,

ae MAY 24 1887
LT ep ARN:
षोडशोऽध्यायः |

.

MAMA MARAT AIA हरिरव्ययः |
a ब्रह्मा त्वं महादेवस्त्वन्धाम परमं पदम्‌ ॥
प्रकारमूत्तियंगाता॑ः त्रयीनेज्रस्त्रिलाचमः।
मह्ाविभूतिविंच्ेशोथः जयानन्तजगत्पते§ |
ततः कालाग्निश्टराऽसौ ग्डीलान्धकमीश्वरः।
जरिशूलागरेषु विन्धस्य प्रननन्तं सताङ्गतिः॥
दृष्टान्धकन्देवगणशाः Wanita fraraw: |
प्रेमुरीष्वरं टेवं भेरवम्भवमाचनम्‌ ॥
अरसुवन्बुनयः सि्ा जगुर्गन्धवकिवराः |
अन्तरीचेऽप्रःसद्धाषा Sala A मनेाषराः ॥
संखापिताऽथ शूला सेाऽन्धकोा दग्धकिखिषः |
उत्पन्राखिलविन्नानसुष्टाव परमेश्वरम्‌|| ॥
TAH उवाच |

नमामि aul भगवन्तमेकं

समाहिताऽयं विदुरीश् तचम्‌ |

पुरातनं पुण्यमनम्तरूपं

* त्वं ane वेबटकार दति 8
starcqfrdarnt इति B.
ean इति B.
जवाश्रेषन्नगत्यते इति B.

Ah ८29 ++ +

अन्तरोचेऽपखरसः सव्वं इति 8.
|| पृदप्रीत्तममिति B.

25

१८२

१९४ कूर्मपुराणम्‌ |

कालं कविं योगवियोगहेतुम्‌ ॥
दंष्ाकरालं दिवि ृत्वमानं
CAMA उ्चलनार्करूपम्‌ |
सहस्रपादाक्िथिराभियुक्षं
भवन्तभेकं प्रणमामि र्द्रम्‌ ॥
जयादिदेवामरपूजिताष्े
विभागदौनामखतश्वरूप |
त्मग्निरेके बहधाभिपूल्या
वाद्यादिमेदेरखिलामरूपः ॥
ल्ामेकमाहः पुरुषं पुराण
मादित्यव्थन्तमसः परस्तात्‌ |
त्वं पश्यसीदं परिपास्यजसं
aaa योगिगणशानुुष्टः† ॥
एकोऽन्तरासा बहधा निविष्टो
टेषु euifefanaeta:s |
AATHAC ALATA
भवन्तमादुः शिवमेव केचित्‌ ॥
` त्वमचरं ब्रह्म परं पविज्र-

दंषाकरालख faatarafafa 4. रदव्यमानमित्यवर भाषमातनेपदम्‌ |
अनुदर दति E and H.

sa: परं B yaa त्वमिन््रङ्प इति ae: पटितः।

परमात्मभूतनिति B.

षोडशोऽध्यायः | १९५

मानन्दरूपं प्रणवाभिधानम्‌ |
त्वमीश्वरो वेदविदां प्रसिष्दः#
स्वायश्भुवोऽथेषविेबह्टीनः |
त्वभिन्द्ररूपो वरुणोऽभ्निर्ूपो
शंसः प्राणो खत्युरन्तोऽसि awit |
प्रजापतिभेगवानेकरूपोधै
नीलग्रीवः स्तूयसे tefafe:
नारायणस्त्वं जगताममादिः§
पितामहस्त्वं प्रपितामष््ख |
वैदान्सगु्योपनिषसष गीतः

स दािवस्त्वं परमेश्वरोऽसि 4
नमः UTa तमसः परस्ता
व्परामनेष पञ्चनवान्तराय| |
तरिश्क्यतीताय निरच्ननाय
सहस्र यक्चासनसंखिताय i

वदपदेष्वष्डिश्ति 8.

$ऽधियन्र sfa 2 and H. waaafa as इति D.
waamaez sf A, D, E and H.
लगतामधादिरिति 8.

च्वि € ~+ + क

तमसः परसतात्‌ परात्मने पञ्च दति 0 gaa arfea |

| परञ्चनवान्तराय-पञ्च गब च चतुर्दश इत्यथैः भन्तराकि अवकाशा; यस्य ait.
काय चतुर्द्लीकव्यापिने cad: | पष्पदान्रावद्ति ए, पञ्चपरान्तरायद्ति]).
नमः ate च परान्तराय इति EB and H.

१८६

कु्पुराणम्‌ |

चिमूर्तयेऽनन्तपदाममूर्त |
जगन्निवासाय ATHATA |
नमो जनानां इदि संखिताय
AUTRE नमोऽस्तु तुभ्यम्‌ ॥

मुनीन्द्रसिहा्िंतपादपब्न

रे्वयधर्मासनसंखिताय |
नमः परान्ताय भवोडवाष
सष्ख चन्द्राकंसष्स्रमूर्त† ।
नमोऽसु सोमाय सुमध्यमाय
नमोऽसु देवाय हिरण्यबादहो |
ममीऽग्निचन्द्राक॑विलोचनाय§
नमोऽम्बिकायाः पतये खडाय ॥
नमोऽस्तु गद्याय गुहान्तराय
बेदान्तविन्नानविनि्िताय।
जिकालष्टीनामलधामधाणे
नमो महेशाय aa: शिवाय ॥

* B,D,E, 0, H पलकेषु "ननो खलाटापितलोचनायः” safed दष्ठते।

+ सडखव्वन्द्राकविलोखनाय इति B.

¢ ते देव sfa B.

§ नमोऽभ्रिषन्द्राकंविलीचनाय इति पादः ए yas नालि।

ब्‌ नमोऽभ्बिकायाः दूल्यारभ्ब गुहानराय saat 13, 20, 0, H पु्तकेषु wie

गुडा ANT अन्तरम्‌ भवकाथः यख मनोषिखाम्‌ भन्तष्वराय wae; |

Corn ++ + *

षोडशोऽध्यायः |

एवं स॒तः Te भगवान्‌ WATATTAATA तम्‌ |

तुष्टः प्रोवाच हस्ताभ्यां Wer च परमेश्वरः ॥
प्रीतोऽहं सवधा देव्य स्तवेनानेन साम्प्रतम्‌ |
सम्प्राप्य गाणपत्यं मे सत्रिधाने सदा वस ॥
भरोगग्डिव्रसन्देहो दैवेरपि सुपूजितः।
नन्दीश्वर स्यानु चरः Wag: ख वि वजिंतः ॥
एवं व्यादृतमानरे तु देवदेवेन देवताः |
That मष्ादेत्यमन्धकं देवसन्निधौ |
wade frat चन्द्रचिङ्कितम्‌।
Hane जटामोलिं शूलासक्तं महाकरम्‌ |
दृष्टा तन्तु्ुवु्देत्यमाय्यै परमङ्गताः |

उवाच भगवान्िश्णुदं वदेवं स्मयत्निव ॥

स्थाने तव मादेव प्रभावः पुरुषो महान्‌ ।

aaa न्रातिलजान्‌फ दोषान्‌ wzatfa च गुणानपि ॥

द्तीरितोऽध भैरवो गणेशदेवपुङ्गवः§ |
सकेशवः TTA जगाम शङ्रान्तिकम्‌ ॥
father देवमागतं स शङ्करः सषान्धकम्‌ 1
समाधवं समाढकं जगाम निवृतिं हरः ॥

एवं qaafafa 8.

बछामर इति B.

भ्रानज्ानिति B.

गख्शथो देवपुद्गणवेरिति 7), ata: xf E and H.

१९७

१९८ कूम्मपुराणम्‌।

प्रख्य पाखिनेश्वरो हिरस्यलोचनामजम्‌ |
जगाम यत्र aaa विमानमीयवक्षभा ॥
विलोकय सा समागतं पतिश्चवात्तिंहारिणम्‌# ।
उवाच" aaa सुखं प्रसादमन्धकम्प्रति ॥
TAA महेश्वरी ददर्भं देवपाश्वंगाम्‌ |
पपात दण्डवत्‌ सितौ ननाम पादपश्मयोः |
नमामि देववल्लभामनादिमद्विजाभिमाम्‌।
यतः प्रधानपूरुषौ निषन्ति याखिलक्नगत्‌ t
विभाति या शिवासने fata साकमव्यया।
हिरण्मयेऽतिनिन्ले नमामि at हिमादिजाम्‌# ॥
यदन्तराखिलच्नगव्नगन्ति यान्ति THAT |
नमामि यत्र तासुमाम्ओेषदोषवजिनिताम्‌§ 4
न जायते न हीयते न वद॑ते च तासुमाम्‌।
नमामि तां गुखातिगाक्िरीणपुनरिकामिमाम्‌ ॥
aaa देवि das ad मया विमोडितम्‌ |
सुरा सुरे नमस्कु ते¶ नमामि ते पदाम्बुजम्‌ ॥
wai भगवती देवी भक्तिनस्नेख पार्व्वती |

wawafavifcefafa B.

अवापति B.

नमानि ता्मिमामनामिति 8.
gugiaefsafafa B, E and H.

a m+ + क

तत्पदमश्षदोषवन्जितमिति E and H.

पोडश्योऽष्यायः | १९९

संसुता दैत्यपतिना GAA जग्टहेऽन्धकम्‌ |
ततः स माढभिः सारं भैरवो WATT: 1
जगाम त्वान्नवा शम्भोः पातालं परमेश्व रः ॥
यतर सा तामसी विष्योमृ्तिः संहारकारिका।
समास्ते हरिरव्यक्तो ठसिंहाक्षतिरो श्वरः ॥
ततोऽनन्ताक्लतिः war: शेषेणापि शपूजितः।
कालाग्निर भगवाम्‌ युयोजामानमावमनि ॥
युक्तस्तस्य देवस्य सर्व्वां एवाध मातरः |
बुभुचिता महादेवं प्रणम्याहस्रिलोचनम्‌ ॥
मातर HZ! |
qufaat महादेव त्वमनुच्रातुमरंसि% |
aaa wafaara नान्यथा afacfa मः ॥
Uaasal वचनं मातरो विष्णुसम्भवाः |
भक्तयाश्चक्रिरे TH Wala सचराचरम्‌ |
ततः स भैरवो देवो दसिंशवपुषं हरिम्‌ |
दध्यौ नारायणन्देवंग प्रणम्य च छताच्नलिः ॥
उमेशचिन्तितं ज्ञाता स्षशाव्राद्रभूष्रिः।
विन्नापयामास च तं भक्तयन्तीष मातरः |

* was दौयतां लयाश्ति ए.

+ बतः पर “qea च कवान्नलिः saufefad mar’ इति पादषयं B पुस्तक
ate |

२०० HUTA |

निवारयाश्* चेलोक्धं तदीया भगवन्निति ॥
संस्पता विष्णुना देव्यो दृसिंहवपुषा पुनः |
उपतस्थु हादेवं नर सिंहाकतिं aap ॥

सम्प्राप्य सन्निधिं विष्णोः wat: संहारकारिमाः।
प्रददुः शम्भवे क्तं मैरवायातितेजसे ॥

sien जगन्सूतिं ठसिंहमतिभैरवम्‌ ।
चणादेकत्वमापव्रं ओेषादहिश्चापि मातरः ॥
व्याजहार इषीकया ये भक्ताः शूलपाणये |

ये च aie संस्मरन्तीह पालनोयाः waa: Il
ममेव मूर्तिरतुला सव्व॑संहारकारिका।
महेष्वराङ्गसम्भुता$ भुक्तिमुक्तिप्रदाचिनी ॥
MAM भगवान्‌ कालो हिधावस्था ममैव तुश |
तामसी राजसी मूत्तिदेवदेवशतुमे खः a

सोऽहं देवो gered: कालो लोकप्रकालनः |
भत्तयिथाभि कल्यान्ते रौद्रेण निखिलं जगत्‌ ॥

विन।अयन्ौति A, E and H.
acfeyiafag तमिति ए.

ये wanfafa E, G, H.
ayacinuwafa 3.

fara a दति B.

|| सोऽयमिति B.

ee भवयिष्यति कल्पान्ते हद्राता इति B.

= ५०९ ++ + ऋ

षोडशोऽध्यायः |

थासा विमोहिनी मूर्तिर्ममः ATAU TAT |
सत्वो द्विक्षा sarap संखापयति नित्यदा ।
स विष्णुः परमं ब्रह्मः परमामा परा गतिः।
मूलप्रलतिरव्यक्षा सदानन्देति कथ्यते ॥

इत्येवं बोधिता देव्य विष्णुना विष्णुमातरः |
प्रपेदिरे मादेवं तभेव शरणं परम्‌§ ॥

एतदः कथितं wat मयान्धकनिषुदनम्‌ श |
Beta देवदेवस्य मैरबस्याभितौजसः|| ॥

इति श्रौङ्ख्पुरारे Unga षीड्रीऽष्यायः।

at at fritfear qince fa E.
लगस्डत्खमिति B.

खडि faw: परं विप्राः इतिं ए.
wifafa B.

निवह कमिति B.

मैरवख्यामिततेनस इति 2,

= व्यि wot + कै

२०१

26

सप्रदशणोऽध्यायः |

सूत उवाच |
अन्धके निग्टहीते वे प्र्ादस्य मदहाकमनः।
विरोचनो नाम बरी बभूव कुपतिः gap a
Saal सदेवन्द्रान्‌ THANG: |
पालयामास WAU Talat सचराचरम्‌ ॥
तस्यैवं वत्तमानसख कदाचिद्दिष्णुचोदितः।
सनत्क्मारो भगवान्‌ पुरं प्राप महामुनिः ॥
Tare सिंटासनगतो AWTT मष्टासुरः।
ननामोलयाय गिरसा प्रा्नलिर्वाक्यम ब्रवीत्‌ ॥
धन्योऽस्मयनुग्द़्ी तोऽस्मि सम्प्राप्तो A प॒रोत्तमम्‌§ |
योगीश्वरोऽद्य भगवान्यतोऽसौ¶र ब्रह्मविस्ृयम्‌ ॥
किमघंमागतो ब्रह्मन्‌ aaa: पितामहः |
बूहि मे ब्रह्मणः ga किङ्काय्यें करवा्यद्म्‌ ॥
सोऽत्रवीद्धगवान्देवो धर्मयुक्तं महासुरम्‌ |
दरष्ुमभ्यागतोऽदं वे भवन्तं भाग्यवानसि ॥

पुत्र इति 8.

gu ईति B.

ev «fa B.

पुरातन इति ए. पुरान्तरमिति 7, पुरोत्तमं - पुरेषु उत्तमं सव्वौलकटपुरमिव्बधेः।
भगवान्‌ यतातास्ति D.

न्वे € ++ + कै

सप्तदशोऽध्यायः |

सुदुर्लभा नीतिरेषा हैत्यानान्दैत्यसन्तम |
विलोक धाश्चिको नूनं artemis म वियते ॥
इत्य॒क्तोऽखुरराजोऽसौ ग" पमः प्राह महामुनिम्‌ ।
warut परमं धमं ब्रूहि म ब्रह्मवित्तम ॥
सोऽत्रवीञ्चगवान्योमी TAIT मदहामने।
सर्व्वगुद्यतमं धर्डमामन्नानमनुत्तमम्‌॥

स लब्ध्वा परमं stad eur च गुरुदत्िशाम्‌ |
निधाय ga तद्राज्यं योगाभ्यासरतोऽभदव्‌ ॥

स तस्य पुत्रा मतिमान्‌ बलिर्नाम महासुरः ।
ब्रह्मण्यो धाभ्मिंकोऽत्यथं बिजिग्येऽथ पुरन्दरम्‌ #

Sal तेन AKI क्रः सर्व्वामरवै तः |

A mt + 2»

जगाम निजिंतो fryed शरणमथ्युतम्‌ ॥
तदम्तरेऽदितिरदवी देवमाता खदुःखिता।
देव्येन्द्राणां वधार्थाय gmt & स्यादिति खयम्‌।
तताप FARTS तपोरािं ततः परम्‌ |
प्रपत्रा विष्णुमन्यक्तं शरण्यं शरणं हरिम्‌ ॥

मुदुलमान्यतरेषाख इति D.
use इति B.

भगवागिति A, E and LH.
मुमभहदोरसमिति B.
faafafa A, E and या,

Ros जग्ध पुराशम्‌ 1

कत्वा इत्पद्मकिच् रके निष्कलं परमम्पदम्‌ ।
वासुदेवमनाद्यन्त मानन्दं व्योम केवलम्‌ ॥
प्रसन्नो भगवाव्िष्णुः शह्वक्रगदाधरः।
भराविर्बभूव सोमा देवमातुः पुरो हरिः ॥
षटष्टा समागतं विष्णुमदितिर्भकिसंयुता |
aa कता्थंमामानं तोषयामास केश्यवम्‌ ॥
परदितिरुवाच ।

जयाथेषदुःखाघनागेकरेतो

लजयानन्तमादातमय योगाभियुक् |

जलयानादिमध्यान्त fanaa

जयाकाश्कल्पामलानन्द्रूप ॥

नमो विष्णवे कालरूपाय तुम्धं

नमो नारसिंहाय ओेषाय तुभ्यम्‌ |

ममः ATAU संहारकरं

नमो वासुदेवाय Fes नमस्ते ॥

नमो विश्वमायाविधानाय qed

नमो योगगम्याय सत्याय तुभ्यम्‌ ।

नमो wafamafasta qui

AAS AMET भूयो AAT 1

WAR सडस्ताकंचन्द्राभमूत्तं

* fauna gq xfa E and H.

सप्तशटयोऽध्यायः |

ममो वेद विक्ञानधष्माभिगम्यः+ |

नमो भूधरायाप्रभेयाय Gap

प्रभो विश्वयोनेऽथ भूयो नमस्ते ॥

नमः शम्भवे सत्यनिष्ठाय तुभ्यं

नमो ₹हेतवे विश्वरूपाय तुभ्यम्‌ ।

नमो योगपीठान्तरख्याय Bw

गिवायेकरूपाय भूयो नमसे |
एवं स भगवान्‌ विष्शुष्टं वमाः जग्मयः |
तोषितग्कन्दयामास वरेण प्रहसन्निव ॥
प्रणम्य शिरसा भूमौ सा AT वरमुल्तमम्‌ |
लामेव पतरं Sarat हिताय वरये वरम्‌ ॥
तथास्तित्याह भगवान्‌ प्रपतब्रजनवतव्लः |
दत्वा वरानप्रभेयस्तन्रेवान्तरधीयत ॥
ततो बहतिधे काले भगवन्तं TATE AA |
दधार गभं देवानां माता नारायणं खयम्‌ ॥
समाविष्टे द्रषीकेथे देवमातुरथोदरम्‌ |
उत्पाता जच्निरे घोरा बलेरवेरोचमेः पुरे I
fate सव्वीनुत्पातान्देव्येन्द्रो भयविह्वलः |
प्रादमसुरं at प्रणम्याह पितामद्म्‌ |

# वैदविज्चानाय auifuae इति 8.

t नमो देवद्वादिदेवाय तुभ्यनिति 8.
‡ aw) fanart sfa B.

२०६ कूर्मपुराणम्‌ |

बलिरुवाच |

faatay मष्ाप्रान्न जायन्तेऽस्मिन्पुरान्तरे# |
किसुत्पातो भवेतकायमस्माकं किंनिमित्तकः ue
निशम्य तस्य aqafat ध्यात्वा महासुरः।
नमस्छत्य इषीकेय मिदं वचममब्रत्रीत्‌ ॥

| WETS SATS |
यो यज्ञैरिज्यते faqae qafae जगत्‌ |
दधारासुरनाथाधं' माता तं जिदिवौकसाम्‌ ॥
यस्मादभिब्रं सकलं भिद्यते योऽखिलादपि।
स वासुदेवो देवानां ages समाविशत्‌ ॥
न यस्य देवा जानन्ति खरूपं परमार्धतः।
स विष्णुरदितेहं खे च्छया समाविशत्‌ ॥
यस्मादवन्ति भूतानि aa संयान्ति संक्षयम्‌ |
सोऽवतोण महायोगी पुराणपुरुषो हरिः x
न यत विद्यते नामजात्यादिपरिकल्यना।
सत्तयामाज्ाव्मरूपोऽसौ विष्णुरंगेन जायतः ॥
यस्य साजगतां माता शक्तिस्तदश्बंधारिणीई।

जायन्तेऽखत्परेऽपना इति B.

+ किसुत्पातै्षेत्काव्यमसाकं fafafanafefa 7. किसुत्पाता भवैर्काय्-
aaa fafafanar इति E and H.

¢ fawsqw ज्ञायते इति B, E and H.

§ ufadtfa B.

सप्तदशोऽध्यायः |

माया भगवती Hat: सोऽवतीर्णो warez: ॥
यस्य सा तामसी मूर्तिः WET राजसी तनुः |
ब्रह्मा saad विष्णुरंगेनेकेन warns ॥
इति afar गाविन्दे भक्तिनस्रेणचेतसा |
तमेव गच्छ शरणं ततो यास्यसि निवेतिम्‌ ॥
ततः प्रादवचनालिर्वेरोचनिहरिम्‌ |
जगाम शरणं विश्वं पालयामास धर्मवित्‌ ॥
काले प्रापे महाविष्णुं देवानां ₹इर्षव्ैनम्‌ |
असूत कश्यपाचेनं देवमातादितिः खयम्‌ ॥
aquest विशालाक्तं खी वत्ाङहितवक्तसम्‌ |
नीलमेघप्रतीकाथं ाजमानं Prat वतम्‌ ॥
उपतस्थुः सुराः सवं TET: साध्या चारणाः |
उपेन्द्र इन्द्रप्रसुखा ब्रह्मा चिं गणेरव॑तः ॥
क्तोपनयनो वेदानध्येष्ट भगवान्‌ हरिः ।
सदाचारं† भरदाजाचिलीकाय प्रदशंयन्‌ ॥
एवश्चथुः लोकिकं मागं प्रदशेयति स प्रभुः |
स य्ममाणं कुरुते लोकस्तदनुवर्तते ॥
ततः कालेन मतिमान्‌ बलिर्वेरोचनिः खयम्‌ |
TRARAL विष्णुमश्चंयामास WANA ॥

* waafefa B.

t समाचार्मिति ए, E and H.
¢ wa fe sf B.

Aor कूमपुराणम्‌ |

ब्रा्मणाग्पूजयामास द्वा बह तरं धनम्‌ |
बरह्मषेयः समाजम्मुर्यन्नवाटं महाकनः ॥
fasta विष्णुभगवान्‌ भरदाजप्रचोदितः।
VU वामनं रूपं यज्नदेशमथागमत्‌ ॥
क्षष्णाजिनोपवी ताङ्+ water विराजितः |
ब्राह्मणो जटिला वेदानुद्िरन्‌ gautafa:y a
सम्प्राप्यासुरराजस्य समीपं firgat हरिः ।
स्वपादेः क्रमितं देगमयाचत बलिन्तिभिः॥
rere चरणौ विष्णवं लिभावसमन्वितः |
भाचामयितलारथुः शङ्ारमादाय Bhai aT ॥:
ete तथेदम्भवते§ पदजयं
प्रीणातु देवा हरिरव्ययाक्षतिः।
विचिन्छ देवस्य aaa
निपातयामास सुश्धीतलश्ञलम्‌ ॥
frame एथिवीभेष चेता-
मथान्तरित्षन्दिविमादिदटेवः।
व्यपेतराग न्दितिजेष्वरन्तं
प्रकतुकामः शरणं TIAA ॥

- कखाजिनोततरोयाङ्ग इति B.
naafed tfa 8.
अचमय्य sf ary |
ezmazaaa इति D.

con tt न्नै %

सप्तद गोऽध्यायः | २०९.

राक्रम्य लोकज्रयमीशपाटः
प्राजापत्याद्रह्मलोकं जगाम |
प्रथेसुरादित्यमुखाः Fat: +
aaa लोके निवसन्ति feet:
TANITA भगवाननादिः
पितामस्तोषयामास विष्णुम्‌ । `
भित्वा तदण्डस्य कपालमूष
जगाम दिव्याभरणोऽथ भूयः ॥
अधार्भेदातरिपपात-शीतलं
महाजलं geafxe लुषटम्‌ । `
vafdats चापि afcecr सा
गङ्गेत्युक्षाष ब्रह्मणा AACA ॥ `
Tal महान्तं vata ब्रह्मयेानि|
ब्रद्माणमेकं परुषं वि खयो निम्‌## |
श्रतिष्ठद्ीशस्य पदं तदव्ययं
दृष्टा देवास्त तत्र सुवन्ति ॥ `

प्रखेसुरादिव्यसडल्कणरपमिति 13.

द्ष्यामरखागौति B.

wana इति ए.

afcwer तदेति 8.

गङ्गेति नाला ननु इति E and H,

प्रधानमिति B.

ae fawitafafa 8.

=> A wots + कछ

27

६१० कूपुराणम्‌ |

श्रालोक्य तं पुरुषं विश्वकायं
महान्‌ बलिर्भक्तियोगेन fay |
ननाम नारायण्मेकमव्ययं
सचेतसा यं प्रणमन्तिवेदाः॥
तमन्रवीड्गवाना दिकन्तां

भूत्वा पुमवीमनीो वासुदेवः |
ममेव डैत्याधिपतेऽधुनेदं
लोक्यं भवता भावदत्तम्‌ ॥
प्रणम्य Bul पुनरेव Sat
निपातयामास ललं aera |
दास्ये तवालमानममम्तधानने
जिविक्रमायामितविक्रमाय॥
wey खनोरपि सम्प्रदन्तं
प्रकादसूनोरथ गङ्गपाशिः।
जगाद TU जगदन्तरावमा
पातालबमूलं प्रविशेति भूयः ॥
समास्यतां भवता तन्न fad
भुक्ता भोगान्देवतानामलभ्यान्‌ |
ध्यायख" मां सततं भक्गियागा-
MAGI RIS पुनर्माम्‌ ॥

» दैव्यमिति 2.
† BIS भाषमाकनेपदम्‌।

सप्तदशो ऽध्यायः ।

oma cares तं frye सत्यपराक्रमः ।
पुरन्दराय Vara ददौ जिष्णुरुरुक्रमः ॥
agate werara faut देवषिंकितब्रराः।
ब्रह्मा थक्राऽथ भगवावुद्रादित्वमर्हणाः ॥
कत्वेतदङखतं कम विष्णुवांमनरूपषटक्‌ |
पश्यतामेव सर्ववषां तजरैवान्तरधीयत ॥
ऽपि देल्ववरः अ्रीमाग्पातालं प्राप नादितः
प्रजादेनासुरवरेर्विष्णुभक्षसतु तत्परः ॥
अषष्छदिष्णुमाहामय भक्तियागमनगुन्तमम्‌ |
पूजाविधानं were तदाहासौ चकारसः॥
अथ रथचरणं सश्ज्पाणिंणः
सरसिजलेचनमीशमप्रमभेयम्‌ |
शरणसुपययौ स भावयोगा-
पणशयगतिं प्रणिधाय कमेयोगम्‌ ॥
एष वः कथितो विप्रा वामनस्य पराक्रमः।
स देवकार्याणि सदा करोति पुरुषोत्तमः ॥

इति गौकुखपुराखे चिविक्रमचरिते सपदशोऽष्यायः।

* fava विष्डरिति ए. सिंहं तं fawfcfa E and H.
+ रदथनरख्लशङ्पाण्मिति B.
t wema 2,0, H gaay न दश्यते)

षशटादशगोऽध्यायः |

aa उवाच |
बलेः FUT त्वासौ ATTA HAT |
तेषां प्रधानो दुतिमान्वाणा नाम महाबलः+#॥
सोऽतीव शङ्करे भक्तो राजा राज्यमपालयत्‌ |
Tete वशमानीय बाधयामास वासवम्‌ ॥
ततः शक्रादयो देवा Tay: afwaraaa |
त्वदीयो बाधते WATATU नाम मश्ासुरः ॥
Awa देवतैः PAL ACa ASAT |
ददाह वाणस्य पुरं रेणेकेन लीलया ॥
दद्यमाने पुरे तस्िन्वाणो ae तिश्लिनम्‌।
ययौ शरणमीश्ानष्गोपतिं नीललोहितम्‌ ॥
मूरैन्याधाय afay थाग्भवं trrafeia: ।
निर्गत्य तु प॒रात्तस्मासष्टाव परमेश्वरम्‌ ।
संस्तुतो भगवानीशः weet नोललोदितः।
गाणपत्येन वाणं तं योजयामास भावतः ॥
अयैवश्चुः दनोः पुज्ास्ताराद्याच्ातिभीषणाः§ |

महाबलपराक्रम «fa A, Eand H. महासुर sfa D.
भौतिवजित इति B.
अथाभवभ्रिति 8,

wat न+

array विमौषण। इति 0,

अष्टादशोऽध्यायः

तारस्तथा शम्बरश्च कपिलः गदरस्तथा# |
स्र्भानुरव॑षपर्वा च प्राधान्येन प्रकीर्तिताः" ॥
सुरसायाः सहस्रन्तु सर्पाणामंभवदिनाः |
अनेकशिरसां तदत्खेचराणां महामनाम्‌ |
अरिष्टा जनयामास गन्धवांणां सष्स्रकम्‌ |
अनन्ताद्या महानागाः काद्रवेयाः प्रकीर्तिताः ॥
ताम्रा च जनयामास षट्‌ कन्धा दिजपुक्गवाः।
शको श्ये नख भासीख सुग्रीवाय ग्रनिकां चिम्‌ ॥
गास्तथा जनयामास सुरभिमंहिषीस्तथा।
रा६ठक्षलतावक्षीठणजातीख सर्व्वशः |

तथा वै यक्षरक्तांसि मुनिरष्छरसस्तथा |

र्तोगणं क्रोधवथास्बनयामास ANAT: ॥
विनताया wt ef प्रख्यातौ गरुडारुणौ |
aaa गरुडो धीमान्तपस्तघ्ना FATA |
प्रसादाच्छ्लिनः प्रातो aera इरेः खयम्‌ ॥
भ्राराष्य तपसा देवं| महादेवं तथारणः।

खखरणथा इति B.
प्रतिहता इति B.
सुगौवोमिति 2.
ara sfa 8.
aura इति ए.

| इद्रमिति 8.

hm ++ ~+ क

२१२

२१४ कूम्धपुराणम्‌ |

सारथ्ये afar: get प्रीतैनाकंस् Qa ॥
एते कश्यपदायादाः कीर्तिताः सखाणजङ्गमाः |
वैवस्वतेऽन्तरे छ्स्िन्‌ wea पापनाशनम्‌ ॥
सप्तविंसताः प्रज्ञाः सोमपब्रयञ्च सुव्रताः |
ररि्टनेमिपन्नोनामपत्यानां मनेकशः# ॥
बहप्रस्य विदुषञ्चतस्रो विद्युतः स्मृताः |
तददङ्किरसः खेटा ऋषयो ठषसन्कताः§ ॥
छशाण्वस्य तु SAGE A: VETTE: सुतः¶।

एते युगसहस्रान्ते जायन्ते पुनरेव हि. |
मन्वन्तरेषु नियतन्तुख्यकार्यः aarafi: |

इति शरौकृछपुराख वंधागुकौतनेऽटादथोऽध्यायः।

ऊनकविंशोऽष्यायः।

सूत उवाच |
ठतानुत्माय GAY प्रजासन्तानकारणात्‌ |
कश्यपः पुत्रकामस्तु चचार सुमहत्तपः ॥

मपव्यानौड Neg «fa 8.
सृता इति 8.

yar ufa B.

amaimat इति B.

hot + कै

देवप्रइरणा; gar श्ति B.

जनविंशोऽध्यायः। २१५

तस्यै वन्तपतोऽत्वधं प्रादुर्भतौ सृताविमौ |
वव्छरथासितखेव तावुभौ ब्रह्मवादिनौ |
वत्रातरेप्रुवो TA रेभ्य सुमहायशाः |
twat जच्निरे qer§ पुत्रा द्तिमतां वराः ॥
वनस्य सुता UAT AWTS महामनः |

सुभेधा जनयामास Yara कुर्डपायिनः| ॥
असितस्यैकपर्णा यां ५# ब्रह्मिष्ठ; समपद्यत |

नान्ना वै देवलः YM योगाचार्यो महातपाः ॥
शाण्डिल्यः परमः Wary सव्वं तार्थं विच्छ विः ।
प्रसादात्पावंतीस्य योगमुक्षमवासवान्‌ ६६ ॥
श्राण्डिष्यो नेभरुवो agg चयः प्रास काश्यपाः |

ware wa इति B.
aay बति ए.

aaa «fa 8.

aqr sfa B.

aatfa ए.

|| याजिन sfa B.

os autaifafa B.

tt wifeerat a «fa 8.
tt fat इति 8.

8§ योमसु्तममाप्तवानिति B.

Ah Oo + + कै

qq aa ufa B.

२१६ HUTA |

मनरप्रक्षतयो* विप्रा पुलस्त्यस्य वदामि वः ॥
aufaet: gat विप्रा arat tafser खता |
पलसख्याय तु राजिंस्ताषन्ां प्रत्यपादयत्‌ ॥

. ऋषिस्त्वे लविलस्तस्यां विखवाः समपयत |
तस्य waaay पौलस्यकुलवरिंकाः ॥
पुष्योकटा च वाकाः च ककसी देववर्खिनी३ ।
रूपलावण्यसम्पनत्रास्तासाच VYA प्रजाः |
aS वैखवणन्तस्य सुषुषे Saafaatyg |
कैकस्यजनयत्युज्रं रावं रात्तसाधिपम्‌ #
HURT सूर्पणखान्तयेव च विभीषणम्‌ |
पष्योत्कटाप्यजनयत्पुज्रान्विश्रवसः शभान्‌ ॥
महोदरं प्रहस्तश्च महापाशं खरन्तधा |
कुम्भी नसीन्तथा कन्धां वाकायाः Weal] प्रजाः ॥
जिथिरादूषणेव विद्युच्जिद्भो महावलः
THA क्रुरकश्धाणः पालस्या रा्तसा द ॥
सर्वव ATTA HST TAA: सृभीष्रणाः |

maqmagq इति 2.

वाक्या इति B.

निकषा इति रामायणेऽभिषौ षते |
बेदञ्पिशौति B.

बेदङ्पिखौति ए.

पडत इति D, 2 and H.

==> A orn ++ =-= %

ऊन विंशोऽध्यायः |

पुलष्टस्य ५ खगाः FIT: सर्वव व्याला efeq: |
भूताः पिशाचा त्ता शकरा हस्तिनस्तथा |
अनपत्यः क्रतुस्तञ्मिम्‌ खतो trast ।
मरीचेः कश्यपः FA: खयमेव प्रजापतिः ॥
शगोरथाभवच्छक्रो% दैत्याचार्यो महातपाः ।
खाध्याययोगनिरतो हरभक्तो मषादयुतिः ॥.
wa: पुबोऽभवददह्िः Mees नेप्रुवः§ ।
कशाश्वस्य तु faat:q ठताद्याभिति मः खुतम्‌॥
स तस्याच्ञनयामास| SCATAATAT STAT: |
बैदबेदाहनिरतान्तपसा हतकिख्विषान्‌ ॥ `
नारदस्तु वसिष्ठाय ददौ देवीमरुन्धतीम्‌ |
अ्दंरेतासु तने व शापात्तस्य नारदः ॥
waaay तु ACY मायया नारदस्य TPH |
WATT नारदं SA, क्रोधसंरक्षलोचनः॥

yawue दति E and H.
aire afa D. «ara sfa E and H.
गोरप्यमवष्डक्र ब्ति B. |
Mewar: पतित्रताः इति 2,
ar शति 8.
|| garg जनयामास ष्ति Band D.
eo attaras सुनिरितिं ए.
tt चद्ति B.

Ao + + की

२१७

28

ays कूर्मपुराणम्‌ |

TRINA सुताः सव्वं भवता# मायया हिज ।
चयन्रीतास्त्वशेषेश निरपत्यो भविष्यति ॥
अरुन्धत्यां वसिष्ठसु शक्तिमुत्ादयत्ृतम्‌ |
शक्तेः पराशरः MAT सर्व्वन्नस्तपतां वरः ॥
आराध्य टेवदेवैश्मीयानच्विपुरान्तकम्‌ |

लेमे त्वप्रतिमं पुश्ह्कष्णहेपायनं प्रभुम्‌ ॥
देपायनाच्छको जसे भगवानेव THT: |
siminaradtatat खं प्राप परमं पदम्‌ ॥ `
ककस्यास्याभवन्‌ FAT: पञ्चात्यन्ततपखिनः |
भूरिखवाः प्रभुः WAT: HUT गोरख पञ्चमः ॥
कन्धा कीर्तिमती चैव योगमाता Waa: |
एतैऽजिवंश्ाः कथिताः ब्रह्मणा ब्रह्मवारिनाम्‌ ॥
परत og निबोधष्वङ््यपाद्राजसन्ततिम्‌ ॥

दूति ग्रौकृश्पुराखे ऋषिवंश्रे एकोनविंबोऽध्यायः।

# भवत इति 8, E and H.

विंशोऽध्यायः |

सूत उवाच |
दितिः सुषुवे पुवमादित्यं कश्यपाग्मभुम्‌ |
तस्यादित्यस्य वैवासीदवार्याणान्तु चतुष्टयम्‌ |
सन्ना रान्न प्रभा हाया प॒वांस्तासात्रिबोधत।
संज्नात्वाष्री तु सुषु सूर्व्याखनुमनुत्तमम्‌ ॥
यमश्च यमुनाश्चैव Tats शेवन्तमेव च ।
प्रभा प्रभातमादित्या हाया सावशिंमामजम्‌ई§ ॥
ufag तपतीद्चैव fafedaq यथाक्रमम्‌ |
मनोस्तु प्रथमस्यासन्नव FATY AAT: ॥
इच्छाकुयैव नाभागो we: भर्ययातिरेव च |
नरिष्यन्तद्च नाभागो रिष्टः करुषस्तथा |
एषप्रच मशातेजा| waa थक्रसविभाः।
CAT च्येष्ठा वरिष्ठा च सोमवंशं व्यवंयत्‌## ॥ .

राजिरिति D.

त्वाषौ- त्व्‌: fryate: भपयंस्नौ।
wat «fa D.

सावङिनामानं aqfaat: |

aufaaaq तपन्तौख इति 8,

= a &@® +न a> 2

महाभाग «fa 9.
ex सोभवशविह्डये इसि 2.

२२० . कूर्मपुराणम्‌ |

बुधस्य गत्वा भवनं सोमपुत्रेण सङ्गता |
TAA सोमजादेवी पुरूरवससुत्तमम्‌ ti
faqut afanuix बुधादिति हिनः Waa |
प्राप्य पुरं सुविमलं gaa इति विञ्चुतम्‌ ॥
इला yaaa लेमे पनः स्रीत्वमविन्दत।
खलकलश्च गयश्चैव विनतख्च तथेव च ।
सर्व तेऽप्रतिमप्रख्याः प्रपत्राः कमलोडवम्‌ |
ब्च्वाको घाभवद्ीरो विकु्षिर्नाम पार्थिवः ॥ "
व्येष्ठपुंचः ख AAA पञ्च च तस्ता; |
तेषां SUS: कङत्खोऽभूत्काङुरखसतु सुयोधनः ॥
सुयोधनात्पृथुः यीमाबिश्वक एधो; इतः ।
faaareteat धीमान्य॒वनाश्वञ्च तत्सुतः ॥
स गोकर्णश्ममुप्राप्य युवनाश्वः प्रतापवान्‌ |
दष्टासौ गौतमं विप्रं तपन्तमनलप्रभम्‌ ॥
प्रणस्य दण्छवद्गुमौ पुत्रकामो महीपतिः |
अप्रच्छलत्वर्णा कोन urfaa प्राप्रुयाल्ुतम्‌ ॥
गौतम उवाच |
SIT पुरषं YAP नारायणमनामयम्‌ |
अनादिनिधनं देवन्धाग्धिकं प्राप्रयाुतम्‌ |

# A place of pilgrimage, sacred to Siva, on the west coast near Manga-
lore.

† gayasfafa B.

विंगोऽष्यायः। २२९१

तस्व» पुत्रः खयं ब्रह्मा पौः स्वानब्रीललोहितः |
तमादिङ्कष्यमीथानमाराध्याप्रोति THAT ॥

न यस्य भगवान्‌ ब्रह्मा प्रभावं वेति तच्छतः |
तमाराध्य इषीकं प्राप्रयादाभ्विंकं सुतम्‌" #

स गौोतमवचः खुत्वा युवनाश्वो महीपतिः।
भ्राराधयन्‌ दषौकेशं वासुदेवं सनातनम्‌ ॥

तस्व पुत्रोऽभवद्ीरः सावस्तिरिति क विखुतः।
fafatat येन सावस्तिः§ Meet महापुरी ॥
तस्माच्च ठदश्वोऽभूत्तस्मात्कवलयाश्वकः |

धुन्धुमारः समभवत्‌¶ा धुन्धुं CAT महासुरम्‌ ॥ re

* aa «fa B.

† wrgarefad सुतमिल्यारभ्य भाराधयन्‌ हषौकेशमित्यनं E.G, H yaay
arfeat |

‡ arafafefa B, E and H. arafafcfa ©.

§ श्रावत्तिरिति B, श्रावन्तीति ©.

Properly speaking Sidvasti is the real name. Srdvasti was the capital
of Kofalé for atime, and is supposed to have been situated near Fyzabad.
To place it in Gouda is to confound all geography. It can be affirmed con-
fidently that, the kingdum of Gouda never comprised Oude within its
jurisdiction. “It is situated north of the Ganges, and founded by king
Srdévasti. It is said to have been the place where the merchant Andtha-
pindada gave Buddha a house for his residence, and the delivery of his
lectures. [६ is identified with Dharmapattana.”

q धन्धमारत्वमममदिति Band D.

AAR FUZUTAA |

धुन्धुमारस्य तनयास््रयः प्रक्षा दिजोत्तमाः |
दढा श्वचेव Ture: कपिलाश्वस्तयेव च ॥
दढ्ाण्वस्य प्रभादसु# हर्यश्वस्तस्य AAA | |
हर्यश्वस्य fagay निकुम्ालंडताण्वकः ॥
कताश्ाऽय Taree संहिताश्वस्य वे सुतौ |
युवनाश्वो TUT शक्रतुखखबलो युधि ॥
कता तु वारुणीभिषिफुखषीणां वे प्रसादतः।
लेमे त्वप्रतिमं gat विष्छुभक्षमनुत्तमम्‌ ॥
मान्धातारं महाप्राज्ञं TATA वरम्‌ |
मान्धातः पुरुकुवसोऽभूदम्बरीषख वीव्यंवान्‌ ॥
सुचुङ्न्दख FATA सर्व्वं शक्रसमा afi |
भ्म्बरीषस्य दायादो युवनाश्वोऽपरः सतः ॥
इरितो युवनाश्वस्य हारितस्तसुतोऽभवत्‌ |
FIFRA दायादस्रसदस्युग्पहायगाः ॥
AMA TTA: सभ्भूतिस्तु तः समृतः |
fayat: सुतस्तस्य त्वनरण्योऽभवन्ततः§ il

` हहदश्बोऽनरस्यस्य हयश्वस्तत्सुतोऽभवत्‌ |
सोऽतीव धार्मिको राजा AAS प्रजापतेः |

प्रमेयसु इति व. प्रमोदिकल इति D, naive इति.

VOI चाज CTV Gaara रख्ाश्रख cea B yaa नालि।
We fafe—aqqugaaia qiafaae: |

ऽभवत्परः इति B.

w+ + १

विंशोऽध्यायः |

प्रसादादार्धरिकं FH लेमे सूथपरायणम्‌ |
सतु GS समभ्यस्य राजा वसुमनाः Taq |
लेमे लप्रतिमं पुरं जिधन्वानमरिन्दमम्‌ ॥
sarang wafer festa: ।
साध्यायवान्दानशौलस्तितीर्ष्ैम तत्परः ॥
ऋषयस समाजम्मुर्यन्नवाटं महामनः |
वसिष्ठकश्यपमुखा देवाशेन्द्रपुरोगमाः ॥
तान्‌ WAT महाराजः पप्रच्छ विनयाज्ितः।
समाप्य विषिवदयन्नं वसिष्ठारीख्िजोत्षमान्‌ ॥
वसुमना उवाच |

fa हि ओेयस्करतरं लोकेऽस्मिन्‌ ब्राह्मणर्षभाः |

UNAM वा Tara ब्रूत मे सर्व्ववेदिनः ॥
वसिष्ठ उवाच |

अधीत्य वैदाज्िधिवसुतांयोत्पाश्च waa: |

CET यज्ञेश्वरं यजने गे च्टेदनमथासवाम्‌ ॥
पलस्य उवाच |

आराध्य तपसा देवं योगिनम्परमेश्वरम्‌" |

प्रव्रजेदिधिवश्न्नैरिष्टा yet सुरोत्तमान्‌ ॥
JAE उवाच |

AATEC पुरुषं पुरा णम्पररमेष्वरम्‌ |

9 fafagddanc: «fa B.
† परमेहिनमिति B.

RRR

२२४ कूखपुराणम्‌ |

तमाराध्य सषखांशन्तपसो+ मोक्षमाप्नुयात्‌ ॥
जमदम्निर्वाच |
अजो विश्वस aat at जगहीजं सनातनः
अन्तर्यामी च भूतानां स टैवस्तपसेज्यते ॥
विशामि उवाच |
योऽगिः सर्व्वामकोऽनन्तः खयन्भूरविं तोमुखः ।
स रद्रस्तपसोभेण पूज्यते मेतरे खख: ॥
भरहाज उवाच |
यो यन्नैरिज्यते देवो वासुदेवः सनातनः
स सर्व्वदेवततनुः पूज्यते परमेश्वरः |
रजिरुवाच |
यतः सर्व्वमिदं जातं यश्यापत्यं प्रजापतिः
तपः सुमहदास्थाय YA स महेश्वरः ॥
गौतम उवाच |
यतः प्रधानपुरषौ यस्व iat जगत्‌
स देवदेवस्तपसा पूजनीयः सनातनः ॥
कश्यप उवाच |
सष्टसरनयनो देवः सात्ती Tar: प्रजापतिः
प्रसीदति महायोगी पूजितस्तपसा परः ॥

# तम इति B.
+ mage इति 8.
t xfsaafafa Band D.

विंशोऽध्यायः |

क्रतुरुवाच।
प्राप्ताध्ययनयन्नस्य wage चेव हि |
नान्तरेण तपः कबिष्ः थास्वेषु श्यते ॥
TATA स राजरधिंस्तान्‌ प्रणम्यातिद्धष्टधीः |
विसजयित्वा सं पूज्य जिधन्वानमधाव्रवीत्‌ ॥
श्राराघधयिष्ये तपसा टेवभेकाल्रादयम्‌ |
प्राणं हन्तं पुरुषमादित्यान्तरसंखितम्‌ ॥
तन्तु धर्मरतो नित्यं पालयेतदतद्धितः।
चातुवण्यसमायुक्षमथेषं चितिमण्डलम्‌ ॥
एवमुक्ता स तद्राज्यं निधायामभवे BT: 1
` लगामारस्यमनघस्त पस्त AAFAAT ॥
हिमवच्छिखरे रम्ये देवदारवनाये |
कन्दसूलफला हारे सत्पत्नेरयजल्मुरान्‌ ॥
dann साग्रन्तपो निदतकिखिषः P|
जजाप मनसा देवीं साविन्रौं षेदमातरम्‌ः ॥
तस्थेवन्तपतो देवः Waa परमेष्ठ रः ।
हिरख्यगर्भो विश्वासा तं दे्मगमत्खयम्‌ |

faaafaar इति बाषम्‌ |
was xfs B. `
देवमातरनिति 2.

aya इति ए.
भगवानिति 2.

wh con = + 2

२२१५

२9

२२६ HUTT

दृष्टा देवं समायान्तं ब्रह्माणं विश्वतोमुखम्‌ |
मनाम शिरसा तस्य पादयोमीम कीर्तयन्‌ ॥
नमो देवाधिदेवाय ame परमामने।
fecaqua तुभ्य सश्खा्ाय वेधसे ॥
नमो धात्रे विधारे च नमो देवाममूरत्तये।
सांख्ययोगाधिगम्याय नमस्ते च्रानमूत्तये ॥
aafaqua तुभ्यं ae सर्व्वाथबेदिने।
पुरुषाय पुराणाय योगिनां गुरवे नमः ॥
ततः प्रसत्रो भगवान्विररिश्चो विष्वभावनः।
वरं वरय भद्रन्ते वरदोऽस्मीत्यभाषत ॥
राजोवाच |

जपेयन्देवदेवेय गायनं वेदमातरम्‌ |
भूयो वषशतं साग्रन्तावदायुर्भवेसम ॥
वाढ़ृमित्याह विष्ठामा समालोक्ष नराधिपम्‌ |
BE कराभ्यां सुप्रीतस्तचै वान्तरधीयत ॥
सोऽपि लब्धवरः खीमाश्नजापातिप्रसब्रधीः।
शान्तस्तिषवणशख्रायी कन्दमूलफलाशनः ॥
तख पूणं वषंशते भगवानुग्रदीधितिः।
प्राद्रासीश्रह्टायोगी भानोमंरलमष्यगः# ॥
तं दृष्टा वेरवपुषं † Awa सनातनम्‌ |

e मध्यत इति B. |

t fatanfafa 2.

विं ्ोऽध्यायः। AAS

सखयम्भुवमना्यन्तं ब्रह्माणं विख्मयङ्कतः tt

तुष्टाव वै दिकैर्मन्ेः साविश्रया च faite: |
चणादपश्यत्परुषं तमेव परमेश्वरम्‌ ॥

wad जटामौलिमष्टहस्तं जिलोचनम्‌।
चन्द्रावयवलं्याणं नरनारीतन्‌ हरम्‌ ॥
भासब्रन्तं जगत्वृत्खं नीलकण्ठं acti: |
रक्ताम्बरधरं रक्तं रक्तमास्यानुलेपनम्‌ ॥
तद्वावभावितो दृष्टा सङावेन परेण हि।
ननाम facet रुद्रं साविक्रया तेन चेव हि ॥
नमस्ते नीलकण्ठाय भास्वते परमेष्ठिने |
जयीमयाय TATA कानलरूपाय हेतवे ॥

तदा प्राह महादेवो राजानं प्रीतमानसः |
मानि मे रषस्यानि नामानि णु चानघ ॥
सव्वेषेदेषु गीतानि संसारशमनानि तु।

ममः कुरुष्व कृपते एभिमे सततं शविः ¢ ..
अधोष्व श्रतसद्रोयं यजुषां सारमुचतम्‌ |
जपसानन्यचेतस्का्ँ मय्यासक्षमना FTW °
ब्रह्मचारी निराहारो भखनिष्टः समाहितः |
लपेदामरणाद्रद्रं स याति परमं पदम्‌ ॥. 7

* साविक्रयानेनति 2.
+ गमस्करष्व खततनिति B.
‡ अप्च इव्यार्षभाकनेपदम्‌।

RAG HUTT

CLAM ATTA भक्षानुग्रह काम्यया |

सनः संवक्छरशतं रान्न श्चायुरकल्पयत्‌ ॥
Sara तत्परं जानं वैराग्यं पर्मेष्वरः |
चणादन्तरदधे शद्रस्तदद्ुतमिवाभवत्‌ ॥

राजापि तपसा TS जजापानन्धमानसः।
भस्मच्छन्रस्तरिषवणं* खात्वा यान्तः समाहितः +
जपतस्तस्य SI: पूणं वषं शते पुनः।
योगप्रहत्तिरभवत्कालातकालपरं†' पदम्‌ ॥
विषैयेतदेदसारंथः खानं वे परमेष्ठिनः ।

भानोः समर्लं§ Va ततो यातो महेश्वरम्‌ |
यः पठेच्छणयादापि रान्रशख्रितमुष्तमम्‌ |
सर्व्व॑पापविनिर्मह्णो ब्रह्मलोके महीयते ॥

दूति श्रौकुशयपुगाखे रालवंञकौसने विंगोऽध्यायः।

# waey चिषव्निति B.

+ कालात्कनिति 8. कालामलकमिति D and ए. कालात्कालाव्पदं पद्‌-
fafa © and ए,

‡ विवेश तेदसारसिति B.

३ Wagafafa 8.

एकविंशोऽध्यायः |

सूत उवाच |

frat राजपुत्रसु धन्ंणापालयग्महीम्‌ |
तस्व पुज्रोऽभवदिहदांस्नय्यारुण इति ुतः॥
तस्य सत्यव्रतो नाम FATIMA: |
भाग्य सत्वधना नाम हरिखन्द्रमजीजनत्‌ ॥
हरिखन्द्रस्य पजोऽगरूद्रो हिते नाम वीर्यवान्‌ । fp
रोडितस्य्ुः ठकः पुचस्तस्माद्याषुरजायत ॥
सगरस्तस्व पुजोऽभूद्राजा परमधाश्िकः।

डे भार्ये सगरस्यापि प्रभा भानुमती तधा ॥
ताभ्यामाराधितो afs: प्रददौ§ वरमुत्तमम्‌ ॥
एकं भानुमती पज्रमग्रद्वादसमण्ञसम्‌ |

प्रभा Afar पुराणां WS एभा ॥

® कुदको नाम इति A.
+ रतः परं 8 प्के वच्यमाक्मतिरिक्तं टश्यते-
इदितो रोहितखाय yaaa सुतोऽभवत्‌ |
fanay सुदेवश्च धन्धुपुचौ वभूवकुः॥
विनवयख्यामवत्पुः काङ्कोनाम वौव्यवान्‌ |
t+ gene शति A, 7), E and H.
§ ताभ्बामारापितः meretearsfafef B. ताभ्यामाराधितः प्ादाव्पुराग्नि-
रिति.

२३० HUTT

असमच्नसपजोऽग्रदंरमात्राम पार्थिंवः।
तस्य पुत्री दिलीपसत्‌ दिलीपात्तु भगोरथः ॥
येन भागीरथी गङ्गा तपः क्ल्वावतारिता।
प्रसाद्ादेवदेवस्य मष्ादटेवस्य धीमतः॥

` भगीरथस्य तपसा देवः प्रीतमना हरः tp
बभार शिरसा agit सोमान्ते सोमभूषणः ॥
भगीरथसुतख्ापिश्चुतो नाम aya TI

नाभागस्तस्य दायादः सिन्धुहीपस्ततोऽभवत्‌र्ुः ॥
रयुतायुः सुतस्तस्य ऋतुपर्ण महाबलः६ |
WATTS FATT नाम धाकः ।
सौदासस्तस्य तनयः ख्यातः¶ कल्प्राषपादकः ॥ .
afasy मषातेजाः चेते काल्माषपादके| |
अश्मकं जनयामास तमिचछाङुकुलध्वजम्‌ |
अशमकस्यातकलायान्तु* नकुलो नाम पार्थिवः ॥

भस॒मन्नसख तमथो wgarara sfa 3. waawe पुचोभूदश्मात्राम इति
D, E and H. |

t aagn टिलौपसु इत्यारभ्य भतमना इरश्त्यन्तं ए yaa नाल्ि।
सिन्धुभेपसमोऽभवदिति © and H.
तुपश्लु तत्सुतः इति B.
तत इति D.
क्माषपादक इति D, E and H.
ee WHIM AUT xia B.

<= @ ५० +

= wf wo +t + &

Wafaatswaray: |

ख fe रामभयाद्राजा वनं प्राप सुदुःखितः।
दधत्‌+ सनारीकवचं तस्माच्छतरयोऽभवत्‌ ॥
तस्माहिलिविलिः खोमान्‌ वदथा च तस्॒तः§ |
तस्मादिष्वसहस्तस्मात्खछटुङ्ग इति विशतः ॥
GATE: सतस्तस्माद्रघुः स्तस्मादजायत |
रघोरजः समुत्पन्ना राजा दशरथस्ततः ॥
रामो दाशरथिर्वीरो wast लोकविश्रुतः।
भरतो लद्मणखेव थतुप्न्च महाबलः ॥
wa शक्रसमा qe विष्णुशक्तिसमन्िताः।
जनने रावणशनाशा्धं' fayita विण्वभुक्‌|| ॥
रामस्य भाय सुभगा जनकस्यामनजा सुता |
सीता जिलोकविख्याता* शीलौदायगुणान्विता ॥
तपसा तोषिता देवी जनकेन गिरीन्द्रजा |
प्रायच्छल्लानकीं सीतां रामभेवाितां पतिम्‌ ॥
प्रीतख भगवानीश्स्िशूली नीललोहितः |
प्रददौ WATT जनकायाद्गुतं धनुः ॥

कामभयादिति D.

faafefa B.

fefafae sfa D.

तद्मादिलिश्लिः wary erat च तस्षृत इति B.

वटाङ्गद्ति 0. बटुह ष्ति 9. acy sfa E and H.
विश्रहदिति B.

eo सौतेति लीङविद्याता «fa 2.

२२९१

२२२ UAT

ख राजा जनको धीमान्‌# टातुकामः सुताभिमाम्‌।
अघोाषयदमिक्रप्ना लोकेऽस्मिल्दिजपुक्कवाः ॥

ष्टं धनुः समादातुं यः शक्रोति ara |
देवो वादानवो वापिस सीतां लब्धमरति॥
विज्ञाय रामो बलवाश्नकस्य THE प्रभुः |
भक्नयामास चादाय गत्वासौ लीलयैव fe ॥
उदवाषहाघ" तां wart पाव्वतीमिव WHT: |
रामः परमधश्भासा सेनामिव च TUT: ॥
ततो बहुतिथे काले राजा दशरथः खयम्‌ |
रामं sega वीरं राजानं कन्तमारभत्‌थः I
तस्याथ Tat शुभगा Kat चारु्ासिनी§ ।
निवारयामास पतिं प्राह सम्धान्तमानसा ॥
मृतं भरतं वीरं राजानं कत्तुमषंसि ।
पूव्वैभेव वरो यस्माहत्ता मे भवता यतः ॥

स तस्या वचनं Zar राजा दुःखितमानसः।
वाठृमित्वव्रवीदाक्धं तथा रामोऽपि wirfaa |
प्रणम्याथ पितुः पादौ ata weraa: |

तिहानिति 8.

SzareE Ufa J वक्ष्ये SWATH TaTsT |
कत्तु मारमदित्यव परणोपदमाषरम्‌ |
चादभमाषिणौति ए.

भवता च ग्रदिति 2,

न्थ wet + क

एकविंशोऽध्यायः | २३३

ययौ वनं सपन्रीकः कत्वा समयमामवान्‌ ॥
संवत्सराणां चत्वारि दश चेव महाबलः |
उवास AA भगवान्‌+ AMAA TE प्रभुः ॥
कदाचिदसतोऽरण्ये रावणो नाम राक्षसः |
परिव्राजकवेषेण सीतां हत्वा ययौ पुरीम्‌ ॥
TEE AMA रामः सीतामाङकुलितेद्दियौ |
दुःखश्योकाभिसन्तप्तौ बभूवतुररिन्दमौ ॥
ततः कटाचित्कपिना सुग्रीषेण दिजोन्तमाः |
वानराणामभ्रूत्ख्यं रामस्याक्तिष्टकन्धणः ॥
सग्रीवस्यानुगो वीरो हनुमान्नाम वानरः ।
वायुपुज्ो महातेजा रामस्यासी गयः सदा ॥
ख कत्वा परमं AA रामाय कतनिश्चयः।
भ्रानयिध्यामि तां सीतामित्यक्ना विचचार इ ॥
महीं सागरपर्यन्तां सीताद्ंनतत्परः|
जगाम रावणपुरों wet सागरसंसिताम्‌ ॥
तत्राथ fast? 22 हत्तमूले शुचिखिताम्‌ |
भपश्यदमलां सीतां राक्षसीभिः समाहताम्‌।
श्रगुपूरुल्तणां wat संस्मरन्तीमनिन्दिताम्‌ |
राममिन्दीवरण्यामं लच्मणच्ामसंखितम्‌ ॥

# मतिमानिति B.
: 80

२३४ THT

fatefaare चासमानं सीतायै रसि waz: + |
भसंशयाय UTS रामाहलीयकम्‌ ॥
दृद्राक्ृली यकं सीता पत्यः परमशोभनम्‌ |

मेने समागतं रामं प्रीतिविस्फ्रितेक्षणा |
समाशास्य तदा सीतांद्ष्ारामस्य चान्तिकम्‌ |
नयिष्ये at महाबाष्ुसुक्ना रामं ययौ पुनः ॥
fatefaar रामाय सीतादर्भनमाकमवान्‌।
तखौ रामेण पुरतो लच्छणेन च पूजितः ॥
ततः ख रान्न AMAA हनुमता खयम्‌ |
खच्छथेन च यु्ाय gfeum हि cera ।
WAS वानरथतेलंद्ामार्गं महोदधेः |
सेतुम्मरमधर्मासमा रावणं हतवाण््रसुः |
सपत्नीकं हि§ wad सश्राठकमरिन्दमः॥
श्रानयामासतां सीतां वायुपुचसहायवान्‌ ॥
सेतुमध्ये मषादेवमीश्ानङ्कन्िवाससम्‌ |
स्ापयामास लिङ्कख्धं¶ पूजयामास राघवः ॥
तस्य देवो महादेवः पात्या AE WHT |

निवेदयित्वा इत्यार्षे, fata इति ary |
wafafa 3.

wafacraafafa A, E and H.
aqaraufa B.

farefa B.

न्वै ७८2 ++ + क

wWafa arses: |

प्रत्यक्षमेव भगव्रान्दल्तवान्वरमु्तमम्‌ ॥
य्या स्थापितं -लिङ्ग+ द श्छन्तीदं हिजातयः।
मदापातकसंयुन्नास्तेबां पापं विनदति ti
sata चेव पापानि Warm महोटधौ।
दशनाव लिङ्गस्य ata यान्ति न संश्रवः ॥
यावत्खयाखन्ति गिरयो यावदेषा च भेदिनी |
यावत्सेतुञखच तावच arene तिरोहितः ॥
ज्ञानं दानं तपः are waaay चाक्षयम्‌ |
सरणारटेव fara टदिनपापम्प्रणश्यति§ ॥
इत्युक्ता भगवाच्छग्भुः परिष्वज्य तु राघवम्‌ |
सनन्दी सगणो रुद्रस्तत्र वान्तरधीयत ॥
रामोऽपि पालयामास राण्यन्धमंपरायशः |
afufaal महातेजा भरतेन महाबलः ॥
विशेषाद्राह्मणान्सर्वाग्पूजयामास चेश्वरम्‌ |
यन्नेन यज्नहन्तारमण्वमेघेन शङ््रम्‌ ॥
रामस्य तनयो aS कुश इृत्यभिविश्युतः।
लव सुमद्टाभागः सर्वतच्ार्धविखुधीः ॥
ufafag क्गाव्वन्ने निषधस्तत्सुतोऽभवत्‌ |

wa «fa B.

यथाखन्त्र fatifeat इति ए.
भविष्यत्यचयग्मडइदिति B.

§ ama यान्ति a dng xfs B.

RRL

२२६ UTA

aaa निषधस्यासीत्‌+ नभास्तस्मादजायत ॥
नभसः युण्रीकाक्षः चैमधन्वा तु AAA: |
तस्य FASCIA देवानीकः प्रतापवान्‌ ॥
WHATS सतो महसां †स्तसूतोऽभवत्‌रः |
तस्माच्न्द्रावलोकसतु ताराधोशखई§ AAA: ॥
ताराधीशाश्चन्द्रगिरिभोनुवित्तस्ततोऽभवत्‌ |
श्ुतायुरभवत्तस्मादेते चेच्वाकुवं यजाः | |
सरवे प्राधान्यतः Tat: समासेन दिजोत्तमाः ॥
य दमं खृषटयामरित्यमिच्छाकवेयसुत्तमम्‌ |
सवंपापविनिरमुक्षो देवलोके महीयते ॥

इति ग्ौकुश्यपुराखे इच्ाकुवमरे एकविभोऽष्यात्रः।

nag निषधययाभूदिति 8.

सहल इति D. सहखानिति H.
avaiy: मुतोऽभवदिति B,
तारापीडलु इति 8,

on ++ + क

हाविंणोऽध्यावः।

| सूत उवाच is
शलः FACATATS राजा राज्यमपालयत्‌ |
तस्य gat ayare षडिन्द्रसमतेजसः^" ॥
आआयुर्मायुरमायुख विष्ठायुखेव वीर्यवान्‌ । `
शतायुख saga दिषव्याचेवोर्वशीसुताः ॥
श्रायुषस्तनया वीराः पञ्चैवासश्हौजसः |
खभानुतनयायां वै प्रभायामिति नः खुतम्‌॥
नुषः प्रथमस्तेषां ww लोकविश्रुतः ॥
ASIA तु दायादाः पचेन्द्रोपमतेजसःः |
खत्पत्राः पिढकन्यायां विरजायां महाबलाः ॥
यातियंयातिः§ संयातिरायातिः पश्चमोऽश्वकः |
तेषां ययातिः पञ्चानां महाबलपराक्रमः ॥
देवयानीमुशनसः सुतां भार्यामवाप a: |
शभिं्ामाश्रीखैव तनयां arcs: ॥

9 रोसहषय उवाचेति B.

† षडिन्द्रोपमतेनस इति ©,

‡ wareafaniag इति D. षडिद्द्रोपमतेनस «fa B, 2
and H.

§ यतिरिति B.

२२८ FUT

TTT FAVA देवयानी व्यजायंत# |

हश खानुख yee गर्धिष्ठा चाप्यजीजनत्‌ ॥
सोऽभ्य षिख्चदतिक्रम्य we यदुमनिन्दितम्‌।
पूरुभेव कनीयांसम्पितुवचनपालकम्‌ ॥
दिशि दचिणपूर्वस्यान्तुवंशं पु्रमादिश्त्‌।
दस्िणापरयो राजा यदुं AS न्ययोजयत्‌ a
प्रतौच्यासुष्तरायाच्च टुद्युष्वानुम कल्पयत्‌ |
तैरियं एथिवी aat wala: परिपालिता ॥
राजापि दारसहितो वनं प्राप महायशथाः।
यदोरप्यभवन्‌ FAT: TE टेवस॒तोपमाः ॥
सहस्रजिन्धा सेष्टः क्रोष्टुना लो जिनो cy: ।
सह सजिसुतस्तदच्छ तजित्राम पार्थिवः ॥
सुताः थतजितोऽप्यासंस्रयः परमधाभ्भिकाः ।
हेय wads राजा वैशश्यख यः ॥ .
हरयस्याभवत्पुजो war इत्वभिविश्चुतः |

तस्य पुज्ोऽभवदहिप्रा wats: प्रतापवान्‌ ॥
ware कीत्तिलु सन्ितथुःस्ततलोऽभवत्‌ ।
महिष्ः§ सज्ितस्याभूड द्रशरेख्यस्तदन्वयः ॥

अवर अन्तभ्‌तश्यन्तत्वादजनयदिव्येवा्थैः।
दशिषापर्योः-दबिख्खामपरखाश्च (पिमा) दिगि xe: |
afaa इति B

ufewifafa B.

om++ + कै

दा वि्रीऽध्यायः। २३१९

URW दायादो Teal नाम पार्चिवः।
gene gat धीमानन्धका नाम वीर्य्यवान्‌ ॥
TAIRA तु दायादाञ्चलाया लाकसम्मताः।
तवीय; छताग्निख nara च तुतः ॥
ANAS चतुर्धाऽभूत्कात्तेवीयस्तथाजनः ।
सहस्रवाह्यं तिमान्धुवंदविटां वरः ।

तस्य रामेाऽभवश्मव्युस्वामदन्येा जनार्दनः |
तस्य पु्रशतान्यासन्पश्च AT महारयाः ॥
कतास््रा बलिनः शूराः धर्मान मनखिनः |
YLT सुरसेन क्ष्णा छष्णस्तथेव च |
जयष्वजख बलवातब्रारायणपरो BT: 3
शूरसेनादयः YS चत्वारः प्रथितौजसः |
रद्रभक्ता महामानः पूजयन्ति सख शङ्करम्‌ ॥
sarang मतिमान्देवं नारायणं हरिम्‌ |
जगाम रणं विष्णुं देवतन्धग्बरं तत्परः ॥
AACA. पुत्रा नायं WAAATAT |
दश्वराराधमरतः पितास्माकमिति afa: o
ATARAAS AAT BHT Ta: परा मम |
विष्णोरंशेन सश्ूता राजाना ये महीतले ॥
राच्यं पालयितावश्यग्भगवान्पुरुषात्तमः |

« «aaa sfa 8.
+ का्तवौय्यालनोऽभवदिति B.

HUTT

qaatarsfadre विष्णुः पालका जगतां हरिः ॥
सात्विकी राजसी चैव तामसी च खयं प्रभुः" |

Cn ++ न्नै &

faag qua: प्रक्षाः शटिखित्यन्तदेतवः ॥
VaR भगवान्विष्णुः संखथापयति waar |
खजेद्रद्मया रजोमूर्तिः सं्रेत्तामसी हरः ॥
तस्माश्रहीपतीनान्तु राज्यम्पालयतामिदम्‌ |
VAT भगवान्विष्णुः केश्वः Afaaea: ॥
निशम्य तस्य वचनं आातरोऽन्ये मनखिनः।
प्रोचुः संहारकोरुद्रःुः पूजनीयो सुमुच्तभिः॥
अयं हि भगवाब्रदरः wa जगदिदं शिवः |
तमोगुणं समाित्य कालान्ते संदरेग्रसुः ॥
यासा चारतमा मूर्तिरस्य तेजोमयी परा।
संष्टरेदिदयया Gas संसारं शूलत्तया ॥
ततस्तानब्रवीद्राजा विचिन्यासौ जयध्वजः |
सत्वेन मुच्यते जन्तुः TATA भगवान्हरिः ॥
तमूषुभ्बौतरो az: सेवितः साखिकेजनेः ।
मोचयेवस््लसंयुक्षः पूजयेत्सततं हरम्‌ ॥

gzatay a इति ए.
way इति 8.
संहारलटूद्रः इति 8.
सब्ध्भिति 8.

हाविंथोऽध्यायः।

अघाव्रवीद्राजयपुत्रः प्रसन्वे ज य्व जः |
स्वधर्मो qua युक्तो नान्यो सुजिभिरिष्यते ॥
तथाच वैष्णवीं शक्तिं ठृपाणान्दधतां सदा |
्राराधनम्परो wat सुरारेरभितौजसः॥
तमन्रवीद्राजपु्रः aut मतिमतां वरः |
यद्जनोऽस्मव्जनकः स धम्म छतवानिति +
एवं विवादे वितते शूरसेनोऽन्र वीदचः |
प्रमाखख्षयो WI ब्रूयुस्ते तत्तधेव्ुः तत्‌ ॥
ततस्ते CHITA: TTA wae: |
गत्वा wa सुसंरब्धाः सप्तर्षीणां तदाखमम §॥
तानद्वुवंस्ते सुनयो वसिष्टाद्या waraa: |

या यस्थाभिमता पुंसः at fe तस्येव देवता ॥
किन्तु कायं विषेण पूजिता चेष्टा दृशाम्‌ ।
विशेषाल्सव्वंदा नायच्रियमो न्यथा SAT: ॥
छृपाणां टेवतं विष्णुस्तथेशख्चष¶ पुरन्दरः |
विप्राशामम्निरादित्यो ब्रह्मा चेव पिनाकष्टक्‌ || ॥

ae सतैरिति 0.

पन्वा इति Band 7. wadqma सुक्र इति E and H.
यत्तचव इति 8.

तदा श्य्मिति ए.

तयेव चेति B.

fagaufefa B.

त= = wt + ॐ

२४६

81

२४२ कूर्मपुराणे

Sarat Saad वि्शुर्टदनवानां जिशूल्टक्‌ |
गन्धर्वाणां तथा सोमो यक्षाणामपि कथ्यते ॥
विद्याधराणां वाग्टेवी सिद्ानां भगवान्‌ हरिः |
रसां शङ्रो aa: किव्रराणाश्च पाव्वैती ॥
ऋषीणां भगवान्‌ ब्रह्मा म्टादेवस्ि शूल्‌ |
मान्या स्नीणासुमा देवी तथा विष्णीयभास्कराः ॥
ग्टहसानाश्च TA AAW वे ब्रह्मचारिणाम्‌ |
वैखानसानामर्क; स्याद्यतीनाच्च AVAT | ॥
भूतानां भगवाव्रद्रः काण्डानां विनायकः |
सर्वषां भगवान्‌ Fw देवदेवः प्रजापतिः ॥
Tad भगवान्‌ AWT खयं Sat WATT ।
तच्माव्जयध्वजो ath विष्णाराधनम्हति ॥
सम्प्रणमभ्याथगूं ते जग्मुः पुरीम्पमरमशोभनाम्‌ |
पालयाश्चक्रिरे एष्वी खित्वा सव्व तरिपूव्रणे ॥
ततः कदाविष्धमरन्द्रा विदेहो नाम दानवः।

aaat खादुमा sfa B and D.

faw: सभास्करः इति 8.

मामेति B.

wa: परं B yaa वच्यमाखमधिकं दश्यते —
किन्तु SE aTeTaT वहा पन्या इरिनरः।
अन्यधा कृपते; HT न इरिः संइरदतः |

ott + क

q तान्‌ yeaa इति Band D.

हा विंश्योऽध्यायः।

भीषणः सव्वं सत्वानां पुरी तेषां समाययौ ॥
दंष्राकरालो दीप्ताका युमान्तदषशनोपमः।
शूलमादाय सूर्याभं नादयन्वै दिशो दथ I
तब्रादखरवणग्बद्यास्तज्र ये निवसन्ति तेन॑ |
तत्यलुर््बी वितं त्वन्धे दुटुबुर्भय विद्टलाः ॥

, ततः सव्वं सुसंयत्ता: कार्तंवीर्यामजास्वदाथ ।
शूरसेनादयः TY राजानस महाबलाः |
युचाय aad विदेहन्वभिदुहुबुः ॥
Wise प्राहिणोद्रौद्रं शूरखेनसुं वारुणम्‌ ।
प्राजापत्यं तथा क्णो वायव्यं ष्ण एव च ॥
जयध्वजख कौवेरमेन्द्रमाग्नेयभेव च ।
भक््नयामास शूलेन तान्यस््राणि स दानवः॥
ततः कष्णो Weratat गदामादाय भीषणाम्‌ ।
wearays तरसा विचेप च नमाद च ॥
wary सा गदास्योरो विदेशस्य शिलोपमम्‌ |
म दानवश्चालयितं थथाकान्तकसत्रिभम्‌ ॥

पुरभिति B.
वे «fa B.

कार्तवोर्जालंनात्मना sfa B. अतः परं B पुरकीऽपिकं टग्यते-

gguctad शक्तिमिरिकूटाचिसुद्रैः।
ताम्‌ सर्व्वान्‌ सहि fata: yaa neefaa |

वारयामास घीराता Bea मैरवी यथा| «fa D gaasafe +

ati ave इति Band D.

VBR

२४४ | कुर्बापुरादे

SEIN RATA दष्टा तस्यातिपौरषम्‌ ॥
जयष्वजस्तु मतिमान्‌ सस्मार जगतः पतिम्‌ |
fay जयिष्णुं लोकादिमप्रमेयमनामयम्‌ |
्रातारं पुरुषं yee खीपतिम्पीतवाससम्‌ ॥
ततः UTZ सूयायुतसमप्रभम्‌ |
श्रारेशादासुरेवस्व भक्तानुग्रडणान्तदा + |
जग्राह जगतां योनिं स्मृता नारायणं TT: |
प्राहिणोदै विदेहाय eaten यथा रिः ॥
सम्प्राप्य तस्य घोरस्व Hares सुदं नम्‌ |
ufaat पातयामास भिरोऽद्िथिखराक्ति ue
तस्मिन्‌ ते देवरिपौ शूराद्या श्रातरो TAT: |
समाययुः पुरीं रम्यां भ्ातरख्ाप्यपूजयन्‌ |
श्ुलाजनाम भगवाण््रयष्वजपराक्रमम्‌$ |
कार्तवीर्यसुतं द्रष्टं विश्वामित्रो महामुनिः ॥
तमागतमथो दृष्टा राजा सम्धान्तलोचनः¶ |

« wafafa B.

+ भक्तानुब्रहकारशादिति B and D.

{ भतः परं B yaa च्रोकोऽयं इश्यत-
ति चक्रं पुग शच्छुस्पशाराध्य ASCH +
यदखछछादव्राप तत्तश्यादुराखां वनाश्कम्‌ ॥

§ लत्वा बयपराक्रममिति E and H.

saraaiad इति Band D,

=A

हा विंशोऽध्यायः | २४५

TABU रम्ये पूजयामास भावतः ॥
उवाच भगवम्‌ WT प्रसादाइवतीऽस्ुरः ।
निपातितो मया सोऽथक freer erat: ॥
लदाक्षाच्छिब्रसन्देष्ठो fay सत्यपराक्रमम्‌ |
yaa: शरणं तेन प्रसादो मे छतः TU: Il
यद्यामि परमेशानं विष्णुं पद्मदले्षणम्‌ |
कथद्धेन विधानेन सम्पूज्यो रिरीग्वरः ॥
कोऽयन्रारायखो देवः farses सुव्रत |
सर्व्वभेतस्ममाचच्च परद्वृषलं fe मे ॥
विश्वामिन्र उवाच |
यतः प्रहत्तिभूतानां यस्मिग्सव्वे यतो जगत्‌ ।
स विष्णुः सव्वभूतासा तमाचित्य विसुष्यते ॥
यमन्तरात्परतरात्यरं WT RAST AHL |
श्रानन्दं परमं व्योम सवे नारायणः खमृतः§ ॥
नित्योदितो निविंकल्यो नित्यानन्दो निरच्नः।
age हधरो विष्णुरब्युः प्रयते खयम्‌ ॥
परमाम्ा परन्धाम परं व्योम परं पदम्‌।

® d@ दति ए. मयासरैख शति 70. -

+ प्रकारख इति B.

‡ gwinar इति 68. गुहाथ्प्रनिति 7, गुहा सगोषिशषां पररिण्डा विरिति
ATTA |

§ 8 4 नारायण शृव्यारभ्य परमात्मा परन्धाम sai B पुस्तकं नाल्ि।

२४६- HUTT

frqrenat ब्रह्म AATEA WAT IST: |
स वासुदेवो विशाला atarat पुरुषोत्तमः |
यस्यांशसम्भवो ब्रह्मा श्द्रोऽपि परमेश्वरः ॥

` खवर्खाखमधर्णक GATS पुरुषोत्तमः |
अरकामाद्तभावेन समाराध्य न चाग्यधा ॥
एतावदुक्षा भगवान्विश्वामिन्रो ASTATT: |
शूरादयेः पूजितो विप्रो जगामाथ खमाख्रमम्‌ ॥
श्रथ श्ूरादयो देवमयजन्त महेश्वरम्‌ |
asia यज्नगम्यन्तं निष्कामा रुद्रमव्ययम्‌ ॥
तान्वसिष्ठसु भगवान्याजयाभास wafaq |
गौतमोऽगस्तिरजिख सव्वं रद्रपराक्रमाःथैः॥
विण्वाभित्रसतु भगवाच्नग्रध्वजमरिन्दमम्‌।
याजयासास भूतादिमादिदेवं जनार्दनम्‌ ॥§
तस्य यक्ते मश्टायोगी साल्ताहेवः खयं हरिः
भाविरासीव् भगवान्तद्तमिवाभवत्‌ +

# सवरखायरमधकणद्ति D.
† azerd परा मूर्तिरिति ए. अकामहतभानेन र्ति 0. भकामाहतमवेन
sfa E and H.
¢ ब्द्रपरायशा इति Band D.
§ wa: परं B gaa ्लोकोऽपिको दश्यत-
लयध्वलोऽपि a fae द्रस्य परमां तनुम्‌।
sad GAS Agi यतेनायजदच्युतम्‌ |

अयो विंशोऽध्यायः |

य इमं wyatt जयध्वजपराक्रमम्‌ |
सव्वंपापविनिर्मु्णो विष्णुलोकं स गच्छति ॥

शति ग्रौकूष्चपुराख छोमवंगानुकौततने दाविशोऽध्यायः।

जयोविंशोऽध्यायः |

सूत उवाच |
जयध्वजस्य पुत्रोऽभरत्तालजङ्ग इति स्मृतः |
शतं पुत्रास तस्यासन्तालजद्धा इति स्मता: ॥
तेषां ज्येष्ठो महावीर्यो वीतिदोतेाऽमवन्रुपः।
ठषप्रशतयथान्ये यादवाः FRAT: ॥
aarp वंशकरस्तेषां तस्य पुचोऽभवगन्मधुः |
मधोः पुत्रशतं त्ासीहषणुःस्तस्य वंशभाक्‌ ॥
वीतिष्ोज्रसुतश्चापिई§ विश्रुतोऽनन्त इत्यतः ¶ृ ।
TRAV पुत्रोऽभ्रतस्व्वैश्ास्रवि शारदः ॥

प्रकीर्तिता इति Band D.

हषा इति 8. ठषादंवकर इति 7.

कषण दति D. aan sfa H.
मुतश्षासौदिति B.

safaces एति D. xaa इति E and I.

Rh Os ~+ कै

२४9

२४८ HAT

eu +t xf &

AA भाथा रूपवती FR: TACAAT |
पतितव्रतासीत्पतिना खधश्परिपालिका ॥

स कदटाविग्ह्टाराजः# कालिन्दीतीरसंखिताम्‌ |
soa देवीं गायन्तीं मधुरश्चतिम्‌न॑ ॥
ततः कामाहतमनास्तवसमीपमुपेत्य वे ।

प्रोवाच gfacere देवि रन्तुं aarefa i

at eat पतिं cer रूपलावग्छसंयुतम्‌ |

ta तेन facets कामदेवमिवापरम्‌ । `
MATAR राजा ATHAM प्राह गोभनाम्‌ |
गमिष्यामि get रम्यां हसन्तोत्यव्रवीहचः ॥

न द्येतेनोपभोगेन§ भवतो राजसुन्द्र |

प्रीतिः watad मद्यं खातव्यं वत्सरं Fa: A
तामत्रवीक् मतिमान्‌ गत्वा शीघ्रतरं पुरीम्‌ ।
आगमिष्यामि भूयोऽ तख्मेऽनुन्नातुमरसि ।
तमब्रवीत्ला सुभगा तधा कुर विशाम्पते।
नान्ययापरसा तावद्रन्तव्यम्भवता पुनः ॥
भराभिव्युक्रा ययौ qt पुरीं परमशोभनाम्‌ |
गत्वा पतिव्रतां wat cet भीतोऽभवन्रुपः ॥

कदाचिनग्हाभागः इति ए.
ayiaufafa 8.
राजासावर्ववभशोभिति B.

न दयनेनोपभीगेनेति B.

च्छ | a + कछ

अयो विंश्रोऽध्यायः | २४९.

ate सा गुशवती ural ae पतिव्रता |
भीतं waaat प्रा वाचा पीनपयोधरा ॥
स्वामिन्‌ किमज्रभवतो भौतिरय्य प्रवर्तंते |
anfe मे यथात्वं" न रार कीर्तये विदम्‌ ॥ `
स AAT AMAA लव्जावनतमानसः |
नोवाच किञ्चिच्रुपतिनच्रोगदध्या fate ars

न मेतव्यं त्वया राजन्‌ are पापविशोधनम्‌ ।
भीते लयि महाराज age ना्मेष्यति ॥
aang स राजा द्युतिमातिगेत्य तु Tere: ।
गत्वा कखवाखमं FU ट्टा aa महामुनिम्‌ ।
farang करवदनाग्मायबित्तविधिं श्भम्‌ |
जगाम हिमवत्पुष्ठं safes महाबलः ॥
सोऽपश्यत्पयिक्न# राजेन्द्रो गन्धव्ववरमुत्तमम्‌ |
भ्नाजमानं.सिया व्योजि भूषितं दिव्यमालया ॥

वोचन मालामभिश्रन्रः सस्माराष्छरसं वराम्‌ |

भौतं प्राह प्रसत्रैवेति A, E and H.

तद्ग्वौ डि auraufafa A.

uatfefa B.

तदेति B.

निदि xfs A, E and H.

fearart cefem इति B and D.
e सोऽपश्चदव इति E, G and H.

i+ ateaarey wfaaa इति E and H.

32

२५० | HUTT

उव्वथीन्तां ATER तस्या एवेयमर्ति ॥
सोऽतीव कामुको राजा गन्धव्वेणाध तेन fe i
चकार FACTS मालामादातुमुदयतः॥
विजित्य समरे मालां wetat eat fest: ।
जगाम तामष्षरसहगलिन्दीन्द्रष्टमादरात्‌ ॥
अटृष्टारसं aa कामवाणाभिपीडितः।
ara सकलां wat सपदीपसमन्विताम्‌ ॥
भाक्रम्य हिमवत्या्सुरव्वगीदर्भनोसुकः |
जगाम ओैलप्रबरं हेमकूटमिति अुतम्‌# ॥

तन्न तज्राष्छरोवया eet तं सिंहविक्रमम्‌ |
कामं सन्दधिरे घोरं भूषितं चिशमालया।
संस्म्र बुब्वे शोवाक्धं तस्यां सं सक्तमान॑सः |

न पश्यति ष्म ताः wat fat: शृङ्गाणि जश्भिवान्‌ ॥
तज्राप्यष्परसन्दिव्यामदृष्टा कामपीडितः।
देवलोकं मडहाभमेरं ययौ टेवपराक्रमः |

स तत्र मानसं नाम सरस्तेलोक्षविश्चुतम्‌ |

aa ङ्गमतिक्रम्य† खबाइवलभावितः ॥

तस्य तरेषु सुभगाश्चरन्तीमतिलालसाम्‌ |
ृटवाननवय्याक्गीं तस्ये मालान्ददौ पुनः ॥

* wafafa A, D, भाते प्रि,
+ प्ङ्गाश्यतिक्रम्ब «fa B.
‡ Faw Mz «fa B.

= AM Co + ~+ कै

अयो विं योऽ्यायः |

स मालया तदा Vat भूषितां ter मोहितः |
Vx कताधमामानं जानानः सुचिरन्तया† ॥
weet UHI रतान्ते वाक्षमव्रवीत्‌।

fai क्तं भवता वीर पुरीक्गल्ा तदा वप ॥

स तस्यै wanes पगा यस्षमुदीरितम्‌ |
कगवस्य. दशं नच्चेव भालापषरणं तथा ॥
शरुतैतदयाद्ृतन्तेन गच्छत्या हितैभिणी |
शापन्दास्यति8§ ते कण्वो ममापि भवतः प्रिया ॥
तयासद्ग्रष्ाराजः Aisha मदमोहितः
न च तत्कुतवानाक्ं¶ AT संन्यस्तमानसः ॥
ACA कामरूपा रान्न खं रूपमुत्कटम्‌ |
सुरोमयम्पिक्गला्तं दग्रंयामास WAST

तस्यां त्रिरक्षचेतस्कः स्मत्मा कण्वाभिभाषितम्‌ ।
भिञ्चामिति विनि्ित्य तपः we समारभत्‌ ॥
सवत्सरषशादशकं कन्दमूलफलाशनः |

WA एव दादशकं वायुभक्तोऽभवन्रुपः ॥

मेने sfa B.

गभः सुरवरं gar «fa D.

sat इति B. |
शापन्ददातीति A, 7, E and H.
न aerate aarafafa Band D.

fafafae तपः aw तत; wi fafa A, चसारभत इति सा । `

२५१.

२४५२ HUTT

Tat eared whats तस्मे Ta न्धवैदयत्‌।
वासमष्छरसा भूयस्तपोयोगमगु्तमम्‌ ॥
after तं राजयार्दलं प्रसन्नो भगवाद्षिः।
anata fe निर्वीजं तस्याघमिदमब्रवीत्‌ ॥
कर उवा |
गच्छ वाराणसौं दिव्यामीष्बराध्य॒धितां पुरीम्‌ ।
भासे मोचयितुं लोकं तच देवो महेष्वरः ॥ -
खाता सन्तप्ये विधिवदक्गायां देवताः पितुन्‌ |
ष्टा विश्वेश्वरं fay किखित्ाखाखयसे चण्ात्‌ ॥
प्रशम्य थिरसा AGATA च FAT: |
वाराणस्यां शरं" टदा ALITA ATTA: ॥
लगाम BYU Taiz पालयामास भेदिनीम्‌§ ।
याखयामास तं कण्वा याचितो इया मुनिः a
तस्य grisea मतिमान्‌ सुप्रतीक इति Ag |
बभूव जातमाचं तं राजानसुपतख्धिरे a
SAUTE महावीय; सप्त दैवसतीपमाः।
कन्धा जग्टदिरे सब्बां गन्धर्व्यो दयिता दिजाः॥

wafa B.

शिवमिति B.

wafafa ए.

waa tfa 8.

ata इति विग्रुत इति 8.

Ah ot + कै

चतुविंशोऽध्यायः |

एष a: कथितः सम्यक्सङसखजितरत्तमः ।
वंश्यः पापडरो Fut क्रो्टोरपि निबोधत ।

दति Vaeigas cain बयोवि्ोऽध्यावः।

चतुविशोऽध्यायः |

सूत उवाच ।#
क्रा्टोरेकोाऽभवत्पुजो वच्चवानिति विश्रुतः।
तस्य पुचाऽभवच्छान्तिः कुशिकथ‡स्तल्ुताऽभवत्‌ ॥
कुथिकादभवत्पुच्ए arat चि्ररधा बली |
श्रथ चेज्रथिर्लाके श्यविन्दुरितिषुः सुतः ॥
तस्य पुतः VAAN Tareas: |
CARTS च तत्पुरः तस्मात्पुथुजयेऽभवत्‌ ॥
एरयुकीत्ति रभूत्तसात्पुयुदानस्तताऽभवत्‌।
थुश्रवास्तस्य ए्रस्तस्यासोत्पुयुसत्तमः ॥.
उशनास्तस्य पुजाऽभूष्छतेषुस्तव्सुताऽभवत्‌ |

एतत्‌ A gua नाल्ि।
auafcfa D.

ufafaefefa E, G and H.
wary fa H.

coos + क

RAR

२४५४ TUG

e
t
‡
§
q

ARTS सकाकवचः पराठत्तखच AAA: ॥
परादठत्तसृता AH यामध लाकवि्रुतः।
तस्मादिदभैः Tas विदर्भात्कुधकौभिकौ |
लोमपाद AAA बश्वुस्तस्यामजो TAP ॥
छतिस्तस्याभवत्पुवरः श्वेत {स्तस्याप्यभूसुतः |
waa पुतो बलवात्रान्रा विश्वसहः स्मृतः| ॥
तस्य पुत्रो महावीयः प्रभावार्कौथिकः स्मतः ५५ |
WANA Fal धीमान्‌ सुमन्तञ्च तताऽनलः ग" ॥
अनलस्य सुतः खनिः शखेनेरन्धयेऽभवन्मुतः |
तेषां प्रधाने शुतिमान्वपस्रान्तत्छुताऽभवत्‌ ॥
वपुषता SWAT: खीदेवस्तत्सुताऽभवत्‌ |

तस्य atacar विप्रा श्दरभक्ता महाबलः ॥

क्रथ स्याप्यभवल्कुन्तिई8वै YA स्याभवत्सुतः ।

तखाभूदिति ए.

Taare «fa D.

रोमपादसुतो aa इद्रखखाव्रनोऽभवदिति 8.
सन्त इति B. wa xfa 7),

ome दति B. .

wa «fa B.

eo प्रजावान्‌ alfanaa इति ए.

tt स॒मन्ुखक्छतोऽनख इति ए. वतोऽमलख इति 2, G and H.
tt waaw sf 2, Gand H.

§§ gait «fa E and परि,

चतु विंशोऽध्यायः |

तस्माव्रवरथो नाम बभूव सुमहाबलः ॥
कदाचिग्गयां याते दृष्टा रात्समूखिंतम्‌ ।
दुद्राव महताविष्टो भयेन सुनिपुक्रवाः ॥
भरन्वधावत THAT TITS महाबलः |
दुर्ग्योधनाऽग्निसंकाश्ः शूलासक्तमषाकरः |
राजा vacant भीता नातिदूरादवखितम्‌ |
WANA खानं TAA: सुगापितम्‌ ॥

स तदेगेन महता सम्प्राप्य मतिमान्रुपः।
ववन्दे शिरसा दृष्टा साक्षादेवीं सरखतीम्‌ ।
तुष्टाव वाभ्भिरिष्टाभिबदाश्नलिरमिव्रजित्‌ ।
पपात TWARA AAS शर णङ्कःतः ॥
नमस्यामि मादेवं सात्तादेवीं सरस्रतीम्‌ |
वाग्देवतामनाश्न्तामीष्वरीं ब्रह्मचारिणीम्‌ ॥
नमस्ये जगतां योमिं योगिनीं परमां कलाम्‌ |
हिरण्यगभसम्भूतां# fraat चन्द्रथेखराम्‌ ।
नमस्ये परमानन्दाञ्धितकलां ब्रह्मरूपिणीम्‌ |
ulfe at परभेथानि भीतं शरणमागतम्‌ ।
एतस्मिबरन्तरे Het राजानं राक्षसेश्वरः |
TU समागतः स्थानं TA Sat सरखती ॥ `.

# हिरब्यग्ममहिषौनिति Band D. -

२५१

२५६ कु्धपुराषि

A wt + @

समु दम्य तचा शूलं प्रवि wana: + |
frataarate खानं थथाङ्कादित्यसत्निभम्‌ ।
तदन्तरे ayaa युगान्तादित्यसत्रिभम्‌ |
शूलेनोरसि निर्भय पातयामास तथ्युवि॥
TRAE महाराज न WIA लया Fa: |
श्दानों निभयस्तुणे सानेऽसिव्रा चसो इतः ॥
ततः प्रणम्य CSTR राजा नवरथः परम्‌ |
Get जगाम fanart: प॒रन्दरपुरोपमाम्‌ ॥
स्थापयामास देवेयौन्तत्र भक्रिसमन्वितः |
tS च विविधेर्यन्नरहोमिहवीं सरस्तीम्‌ ॥
तस्य चासीद्यरथः oe: परमधाम्बिंकः।
देव्या भक्ता महातेजाः शकुनिस्तस्य चामजः ॥
तस्माकर्भः AAT देवरातोऽभवत्ततः |
दज स चाश्वमेधेन टदेवच्तश्रव्ुः aaa: ॥
मधस्तस्य तु दायारस्तस्माल्कुरुरजाय तञ |
पुज्हयमभू्तस्य सुज्ामा ATA च il

भननोसु प्रियगोक्ाऽभूत्‌¶ भ्रंशस्तस्य च रिकधनाक्‌ |

[नी 1 की

तदा sfa 8. नडाथूलमिति D.
बखदर्पित दति 8.

दे वदेच्रश्च शति B.
तख्ाल्कुरूवभ्ोऽमबदिति 8.
g<getsyfefa B and D.

चतुर्विशोऽध्यायः | २४५७

अरधां्ोरन्धको% नाम विष्णुभक्तः प्रतापवान्‌ |
AAT दाननिरतो धनुव्वरविदां acs

स नारदस्य वचनाहाशुदेवार्च॑ने TA: |

We प्रवर्तयामास कुखगोलादिभिः तम्‌ ॥ > `
तस्य aval तु विख्यातं सात्वतानाख्च शोभनम्‌ |
प्रवते ACSI कुण्डादीनां हितावष्टम्‌ ।
सात्वतस्तस्य पुजराऽभूत्सव्वयास्रविशारदः |
ष्यक्ञोको महाराजस्तेन वै तग्मवर्तितम्‌ ॥
सात्वतान्सत्र सम्पत्रार्कौशस्या सुषुवे सुतान्‌ ॥
अन्धकं वै महाभोजं हश्णिन्देवाहधं कृपम्‌ |
व्येटद्च भजमानाख्यं धरु्वंद विदां वरम्‌ I

तेषां Saas राजा चश्चार परमन्तपः।

पवः सर्व्वगुणोपेती मम भूयादिति प्रभुः॥

तस्य बस्नूरिति ख्यातः प॒खयञ्लोकोऽभव ब्रपः |
धाश्मिको रूपसम्मब्रस्तस्वन्रानरतः सदा ॥
भजमानाः अियन्दिव्यां४ भजमानादिजन्निरे।
तेषां प्रधानौ विख्यातौ fafa: ककण एव च ॥

मशाभोजकुले जाता भोजा वैमाठकास्तषा |

on + + क

warm: waa xfs B. gaat नानश्ति D. साधकद्ति E
सात्वता खम्यनत्रं कौणण्या सुषुवे qafafa G
मजमानगख सश्नय्यामिति B. भनमानख संत्नायामिति D.
अनिः man wrasfaG. aaa «fa D.
33

२५८ FAUT

SU: सुमिते बलवाननभिवस्तिमिस्तथा |
भनमिज्रादभूवित्रो fare tt बभूवतुः।
way महाभागः सज्राजिन्राम चोत्तमः ॥
safaatfafapeas कनिष्टो श्िनन्दनात्‌ ।
सत्यवाक्‌ सत्यसम्मब्रः सत्यकस्तखतोऽभवत्‌ ॥
सात्यकिर्ययुधानस तस्यासङ्कोऽभववुतः |
कुणिस्तस्य§ सुतो धीमान्तस्य पुजा युगन्धरः ॥
मायू हण्णिः सुत TR SUA यदुनन्दनः |

, जन्नाते तनयौ ea: श्वफल्कशिश्र कसु हि ॥
श्वफल्कः काथिराजस्य सुतां भाग्यामविग्दव |
तस्यामजनयत्पुच्रमक्रुरं माम UTP AA tt
SUNY तथा AAT WH च बहवः सुताः |
क्रूरस्य Ha: पुरा|| देववानिति frga: ॥
SUSATT टे वामा तथोिंश्वप्रमायिने |
चि्रकस्याभवत्पुषः wafdvata च ॥

हृष्येत्‌ पुर श्ति ). fawte fas ufa E. fawta ga xfa A.
fufafcfa D. शनिरिति ए and H.

वखाराङ्ग इति E and H.

sraaafa 8. sfawea इति D.

eaqugaart age ए.

gang «fa B.

ee Jara sfa B.

= Rotter + कै

= व्यै CO ~+ + छ

चतुविंशीऽध्यायः |

WMT: FATES सुधाण्वक गवेक्तको# |
VIR सुतायान्तुन॑" लेभे च चतुरः FATA ॥
कुकुरं भजमानश्च शमीकं बलगबिंतम्‌ |
FICS सतो दण्णिवष्णेसुः तनयोऽभवत्‌ ॥
कपोातरोमा विख्यातस्तस्य gat विलोमकःई§ |
तस्यासीन्तुम्बरसखा विदहदाग्पु्रस्तमः¶ किल ।
तमस्याप्यभवत्पु्स्तथे वान कटुन्दुभिः ॥

स गोवहंनमासादय तताप विपुलन्तपः |
Aaa ददौ देवो ब्रह्मा लोकमरेग्वरः ॥
amg चाक्षया कीर्तिंरज्रानयोगस्तथोत्तमः |
गुरोरप्यधिकं विप्राः कामरूपित्वमेव च ॥

स लब्ध्वा वरमव्यग्रो. वरेख्यादुषवाहनम्‌ |
पूजयामास गानेन खाणं जिद्पूजितम्‌॥
तस्य गानरतस्याथ| भगवानम्बिकापतिः।
MICA ददौ Sat दुर्लभं Frenchy ॥

तया स सङ्गतो राजा गानयोगमनुत्तमम्‌ ।

सुपाश्रकगवेषख्यौ दूति 8.

अन्धकात्काद्यदुड्िता इति Band 7),
viwiwg इति 2, 0 and H.

कपोतनाना विपुखलख gn विनीपन्नः sfa B.
पुजोनलः इति Band D.

तद गानेन वश्याऽव इति B.

२५८.

२९० ` ` कू्ीपुराशे

afawacfaan: प्रियान्तां भ्राग्तलोचनाम्‌ ॥
तस्यामुत्पादयामास BAH नाम शोभनम्‌ |
र्पलावस्यसम्पर्रां ोमतीमि ति कन्यकाम्‌ ॥
ततस्तं जननौ पुरं are वयसि गोभनम्‌ |
शिक्षयामास fafraxtafrara कन्यकाम्‌ ॥
क्षतोपनयनो वेदानधीत्य विधिवहुरोः।
खदवाषहाभजां कन्यां गन्धव्वाणान्तु मानसीम्‌ ॥
तस्यासुत्ादयामास TY FATAFUATA |
वीणशवादनतस्वन्नान्‌ गानशथास्रविशारदान्‌ ॥
Ya: Gta: सपन्रीका राजा गानविशारदः |
पूजयामास गानेन देवं जिपुरनाश्नम्‌ ॥
Hadas ओीमिवायतलाचनाम्‌+ |
सुबाइनामा गन्धव्वेस्तामादाय ययौ पुरीम्‌ ॥
तस्यामप्यभवन्‌ पुत्रा गन्धव्वस्य सुतेजसः |
सुषेणधीरसुग्रीवसुभाजनरवाहनाः ॥
भरयासीदभिजित्पु्र्न्दनेादकदुन्दुभेः |

पुनव सुखाभिलितः सम्बभूवाहकस्ततः§ ॥
अ्हुकस्ये। ग्रसेनख cane हिजात्तमाः।

कौमतौमप्ैति B.

Stan चापिया war श्रौरिवावतलोखना इति Band D.
wremagefufca B.

सन्बयुवाइृकः ga sia B.

aot + ॐ

चतु विं गोऽष्यायः |

देवकस्य gar वीरा afat जिदथेापमाः।
देववानुषदेवख gear देवरल्तितः ॥

तेषां खसारः सप्तासन्वसुदेवाय ता ददौ।
छतदेवेपदेवा* च तथान्या देवरच्िता |
teat शान्तिदेवा च सददेवा च सुव्रता |
देवकी चापि तासान्तु वरिष्टाभूतलुमध्यमा ५
उश्रसेनस्य पुच्राऽभूच्यग्मोधः कंस ण्व च।
Vai राश्रपालख तुटिमाब्छद्ुरेवथुः च ॥
भजमानादभूत्पु्रः प्रख्याताऽसौ विदूरथः ।
तश्च सूरसमस्रस्माग्रतिन्लत्र तस्सुतः§ ॥
खयं भेजस्ततस्तस्मादात्रीकः णच्रुतापनः।
MATH ATI शूरसेनः सुताऽभवत्‌¶ ॥
वसुदेवेएऽथ aaat नित्यं धम्पपरायणः ॥|
वसुदेवा अहा बाइवा्देवेा AMAT: |
बभूव देवकौपुन्रे देवैरभ्यर्थितो हरिः ॥
रोहिणी च महाभागा ABTS शोभना |

उकदव्युपदेवौति 2. उकदेगोपर॑गोति ©.
gstar «fa 8.
अशुरेव इति B.
प्रतिचचरसलतोऽभवदिति Be
देवलणक्मतः अत इति B.
ख शूरशब्मुतोधौमान्वसुदेवोऽग्र त्त इति 2.

= Wf ert + च

२६१

२६२ : | HATTA

Tad Tat VEN रामं we हलायुधम्‌ ॥
सएव परमामासौ वासुदेवो जगस्मयः।
हलायुधः ST PATA: सङ्घ णः प्रभुः ॥
गु यापच्छलेनेव मानयश्मानुषौं ATA 1%

बभूव तस्यां देवक्यां रोहिख्यामपि माधवः ॥

= ft WD ¬+ + &

उमादेहसमुह्ु ता योगनिद्रा च कौथिकी ।
नियीगादहासदेवस्य यशेादातनया त्वभूत्‌ ॥
ये चान्ये वसुदेवस्य वासुद्ेवाग्रजाः FAT: |
प्रागीव कंसस्तान्सव्वच्ञघान मुनिसत्तमाः ॥
सुषेणस ततो दायी मद्रसेनोऽ महाबलः |
aaa भद्रसेनः¶ृ कीर्तिमानपि पूजितः|| ॥
waaay wag रोहिणी ageaa: |

WIA रामं लोकेशं बलभद्रं हलायुधम्‌ ।
जातेऽय रामे देवानामादिमातमानमश्ुतम्‌ |
असूत saat au खीवत्सादितवत्तसम्‌## ॥

एतश्रख्हयं 2 पुलकं न दश्यते |
उमा दवौ agaat «fa 8.
afagwar इति B.
amerfaizay इति ए.
कशुदाषो भद्रदासः इति B.
yas इति ए.

ee ग्रौवत्सल्तलखदखमिति 8.

चतु विशोऽध्यायः। २६३

रेवती नाम रामस्य भाग्यंसीकगुणानिता।
तस्वासुत्पादयामास Far हौ निशितोल्मुकौ ॥
षोड शस्तौोसहसखाणि छष्णस्याक्ति्टकम्मणः |
बभ्ूबुखाकमनजास्तासु शतशोऽथ ATA: ॥
चारुदेष्णः FITTS चारुवेषो यशोधरः |
चासखवाारुयशाः WA: साम्बएव च ॥
रुकिख्यां वाखुरेवस्य मदहाबलपराक्रमाः।
विशिष्टाः waqarat सम्बभूवुरिमे सुताः॥
तान्दष्टा तनयान्वी रात्रौ किरेयाच्ननादंनात्‌ |
जाम्बवत्यब्रवीत्छष्णं भाया तस्य wfafaar a
मम तवं पुण्डरीकाक् विशिष्टगुणवत्तरम्‌ |
सुरेणसश्मिरतथुः gat देहि दानवसूदन ॥
जाम्बवत्या वचः खुत्वा Aras: खयं हरिः |
समारेभे तपः aa तपोनिधिररिन्दमः ॥
Tey मुनिश्रेष्ठा यथासौ Satya: |
Sul लेभे सुतं Ws Aart तीव्रम्मडत्तपः॥

शति ग्रौकृखपुराखे aginrgatda चतुर्वि्ोऽध्याग्रः।

$ निशयोकुकौ इति 0. निषधीषकौ इति E.
† fafae बुष्वत्तरनिति B.
‡ मुरशखदथमिति B.

न्ये Ot 4+ + क

पञ्चविंशोऽध्यायः |

सूत उवाच |

शरध Sal WHAT भगवान्पुरुषोत्तमः |
तताप घोरं gare निधानं तपसस्तपः# ॥
खेच्छयाप्यवतीर्णोऽसेा कतक्तव्येाऽपि विश्वङूक्‌" ।
चचार खामनो मूलं बोधयन्परमेश्वरम्‌ ॥
जगाम योगिभिजेष्टं नानापततिसमाकुलम्‌ |
भराखमन्तुचमन्धेर्वे मुनीन्द्रस्य महामनः |
पतचिराजमारूढृः सुपणंम तितेजसम्‌ ।
शङ्चक्रगदापाशिः अौवल्ाङ्धितलत्षणः।
नानाहुमलताकीणे नानापुष्पीपशोभितम्‌ई ॥
ऋषी णामा श्रमेर्जटं वेदघोषनिनादितम्‌ ।
सिंहं शररभाकी रुयाद्‌ लगजसंयुतम्‌ ।¶ृ
विमलस्ादुपानीयेः सरोभिरुप्ोभितम्‌ |
भारामैर्विंविधेर्जु्टं देवतायतने Ta: |
wiafustfigte महामुनिगणेस्तथा |

तपसान्तप इति ए.
विश्र्टगिति ए.
wadacfafa ए. .
भादूलगजसङ्लनिति B.
एष are: Baa arfa |

चश्च विंशोऽध्यायः |

केटाध्ययनसम्परवरैः सेवितच्चाम्िहोजिभिः।
योगिभिध्याननिरते्नासाग्रन्धस्तलोचनेः |
उपेतं waa: ge च्रानिभिस्त्वदथिंभिः।
नदीभिरभितोजुष्टं जापकै््रद्मवादिभिः |
सेवितं तापसैः पुण्येरी याराधनतत्परेः |
प्रशान्तैः सत्यसदृलयेर्निःयोकैर्नि रुपद्रवेः# |
भस्मावदातसव्वङ्किः रुदरजाप्यपरायणेः ।
मुख्छितेजटिलैः शदैस्तघान्धेख गिखाजटेः |
सेवितं तापसे्नित्यं ज्नानिभि्नश्रद्यवादिमिः ॥
तज्ाखमवरेुः रम्ये सिच्ाखमविभरुषिते |
TET भगवती§ नित्यं बषत्येवाघनाथिनी ॥
स त्र atergq विश्वासा तापसान्वीतकच्मषान्‌ |
प्रणाभमेनाध वचसा पूजयामास माधवः ॥
तन्ते दृष्टा जगद्योनिं ङचक्रगदाधरम्‌ |
प्रणेसुरभक्धिसंयुक्ला योगिनां परमं गुरुम्‌ ॥
सुवन्ति वेदिके्न्तेः कत्वा हदि सनातनम्‌ |
भराचुरन्योन्यमव्यक्षमादिदेवं महामुनिम्‌ ॥

निर्पञ्षवैरिति E and H.
anrfefufcfa 8.
तदाश्रमवरै sfa 8.
भागौरयौति ए.

ख agfe दति B.

न्वै wo ++ न कै

34

२६१

२६६ HUTT

भयं स भगवानेकः सात्षी नारायणः परः |
श्रागच्छत्यघुना देवः प्रधानपुरषः# स्वयम्‌ ॥
श्रयमेवाव्ययः ACT संहनन चैव र्षकः |
अमूरत्तामूत्तिंमान्‌ War सुनीन्द्रष्ुमिहागतः ॥
एष धाता विधाता च समागच्छति WaT: |
भ्रनादिरक्षयोऽनन्तो AEA ASAT: ॥
Zar बुद्धा हरिस्तेषां वचांसि वचनातिगः
ययौ स ge गोविन्दः खानं तस्य महामनः ॥
SUMMA भावेन तीर्थे तीर्थे स area: |
चकार रेवकीसूनुदे वषि पिढतपं णम्‌ ॥

नदीनां तीरसंस्थाने स्थापितानि सुनीष्वरेः।
लिक्नानि पूजयामास शन्भोरमि ततेजसः ॥

दृष्टा दृष्टा समायान्तं यत्र यजत्रः Aare ay |
पूजयाञ्चक्रिरे पुष्पेर्षतेस्तत्रिवासिनः ॥

समीष्य वासुदेवन्तं शाङ्ग सिधारिणम्‌ |
afet निशलाः सबं शभाङ्ा§ यतमानसाः¶ृ ॥
यानि caren मानसानि जनार्दनम्‌ ।

yaw: yay इति 3, 2 and प,
भगवानिति B,

त्र तच्र इति 8.

पभाङ्गावनतानना शति E and H.
एमाङ्ग afaafen इति Band D.

Ah mo + + क

पञ्चविंयोऽध्यायः। २९७

ष्टा समाहितान्यासविष्क्रामन्ति प॒रा हरिम्‌ ॥
रधावगाद्म गङ्गायां लत्वा देवि तपंणम्‌ ।
भादाय पुष्यवस्वाणि सुनौग्द्रस्याविशद्हम्‌ ॥
दृष्टा तं योगिनां Ae भसु लितविग्रहम्‌ |
जटाचीरधरं यान्तं ननाम गिरसा faa
श्रालोक कष्णमायान्तं पूजयामास तत्चवित्‌।
भ्रासने वासयामास योगिनां प्रथमातिधिम्‌ ॥
उवाच वचसां योनिच्ञानीमः परमम्प्रदम्‌ |
विष्छुमव्यक्षसं स्थानं शिष्यभावेन संखितम्‌ ॥
स्वागतन्ते हषीके सफलानि तपांसि a: |
यसाचादेव विश्वामा are विष्णुरागतः ॥
at न पश्यन्ति६ सुनयो यतन्तोषऽपीद योगिनः।
तादश्यस्यात्रभवतः|| किमागमनकारणम्‌ |
SAGAR CTH भगवान्देवकीसुतः## |
व्याज्टार महायोगो waa pp प्रणिपत्य तम्‌॥

avifafa 8.

चासयानासष्ति E and H.

योगिनमिति E and B.

at नमखन्तौति 8.

यतन्त इत्या, यतमाना इति ary |
|| वादग्लाय भ्त fa 13. . तावदाण्याहिभवतद्ति 7.

न्व wn =+ + की

eo Sfauga शति ए,
tt बचमभिति B.

Res eae

7 WY उवाच |
भगवन्द्रष्ुमिश्छटामि गिरीशं लत्तिवाससम्‌।
TATA भवतः खानं भगवदशनोलुकः ॥
कथं स भगवानीशो दृश्ये योगविदां वरः |
मयाबिरेश gates xerfa तमुमापतिम्‌ ॥
प्रत्याह भगवागुक्तो दृश्यते परमेष्डरः |
भक्येवापेण तपसा तककुरष्वेह संयतः ॥
went टेवदेवं मुनीन्द्रा ब्रह्मवादिनः।
ध्यायन्याराधयन्येनं योगिनस्तापसाञ BS ॥
TE देवः खपव्रीका भगवान्वुषभधष्वजः |
क्रीडते विविधेभूतेयोगिभिः परिवारितः ॥
TUTAR परा TS तपस्तघा स॒दारुशम्‌ |

लेमे मरणष्वराय्यागं वसिष्ठो भगवादषिः ॥
इडेव भगवान्व्यासः छष्णदे पायनः खयम्‌ |
Cul तं परमेशानं¶ लब्धवान्‌ न्नानमेश्वरम्‌ || ॥

yarafafa D-
tary sf1 B, EandH. aay भगवान्‌ «x sfa D.
qaa इति B.

way Wea देवं याजिनलापसाश्ये द्वि ए.
परमं siafafa 8, 2 and H.

शेम वागौश्रश्रस्मिति ए, E and H.

पञ्चविंशोऽध्यायः | २६९

इष्टा शमपदे रम्ये तपस्तघ्रा कपर्दिनः |
अविन्दन्पु्रकावुद्रासुरयो भक्िसंयुताः ॥
बड Sal महादेवीं भवानी ख AeA ।
संसुवन्तेा महादेवः निभंया निवतिं ययुः ॥
CWT महादेवं सावस्िंस्तपतां वरः |
लब्धवान्परमं योग ग्रन्यकारत्वमु्तमम्‌ ॥
प्रवर्तयामास स aig कत्वा वे संहितां शमाम्‌¶ |
दिजः पाणिकौं get प्रसाटेन|| दिजोत्तमेः 10
sea ख्यापितं चिष्ेर्वेशम्पायनभाषितम्‌ |
यान्नवश्कयो महायोगी CLTT तपसा हरम्‌ |
चकार तत्रियोगेन योगशास्त्रमगुत्तमम्‌ ॥
# इहाश्रमवरे इति 23,
t wofeafafa ए.
$ शेव देवताः पूष्वं कालाद्ौता ASAT दृष्टवन्तो इरं देवमिति. इहेव
देवताः पूरव कालां वा ae रमिति D.
इ भामिति B.
q चिन्न xfa B.
|| पौराख्िकौं grad efedfafa Band D.
ee अतः पर्‌ 2 पुस्तकेऽपिक् टश्यते-
द्हेव संहितां eer कामो यः बभिपायिनः।
मडहादेवखकारेनां vary तच्रियोगतः।
इादभ्व सडखाखि Marat Fanaa |
TV प्रवतिता Far wivarefaaracr fi
वाववौयोत्तरं नाम पुराखं वेदश्ऋतम्‌ | xfa

२७० कूपुराशि

इडेव गुणा पूव्यं AAT महातपः |
शक्रा ASAT लब्धो योगविदां वरः ॥
तस्मादिहैव देवे AIA BEATA If
quatre विभ्वे णमुग्र्भीमहपर्िनम्‌ ॥
CAFR ददो च्रानमुपमन्यु्महासुनिः |
ad पाशपतं यागं छष्णायाक्िष्टकन्भणे ॥
स aa समुनिवयंण THAT मधुसूदटनः।
AAT तपसा Sa रद्रमाराधयद्मभुः | ॥
भखोदलितसव्वाङ्गो YT वक्कलसंयुतः |
जजाप रुद्रमनिशं भिवेकाष्ितमानसः॥
ततो बहुतिथे काले सोमः सोमार्दभूषणः |
अटृश्यत महादेवो afer देव्या महेश्वरः ॥
किरीटिनं गदिन्धिन्रमालं
पिनाकिनं शूलिनन्देवदेवम्‌ |
शादृलचन्माम्बरसंहताङ्ग
देव्या महाटेवमसौ दद््षा ॥

# तप्र वे परमं तपः cfs 8. तक्षापूम्धमिन्धारभ्य तखादिरेव cag saa G
gua नालि.।

† शक्र दत्वारभ्ब सुदुखरभित्यन्तं Marea H yaw नालि .

‡ nyfafa 8...

§ सौम्बः इति E and H.

Gq Wwe: 2 yaw qancarardd aa |

पञ्च विंशोऽध्यायः | ROR

प्रसुम्पुराणं पुरुषं पुरस्ता-
च्नातनं योगिनमौशितारम्‌ ।
श्रणोरणीयांसमनन्तशक्िं
प्राणेश्वरं TAA ददश ॥
परण्वधासक्तकरं fast
कुसिंहचमाठतभस्म गात्रम्‌ |
aafata प्रणवं वन्तं
सषखसय्यं प्रतिमन्ददर्थं ॥
न यस्य देवा न पितामहोऽपि
नेन्द्रो न चाग्निर्वरुणो म खलः |
प्रभावमदययापि वदन्ति a
तमादिदेवं पुरतो ददभे ॥
तदान्पश्यद्धिरिशस्य ara
स्वामानमव्यक्षमनन्तरूपम्‌।
सुवन्तमीशं ayaa fy:
uetiaqratiaapeaaray ॥
warata दिशतः सुरेशं
हंसाधिरूढ पुरुषं ददथ ।
Vaan Tay परम्प्रभावं

e fazfa sfa D.

+ waaxfa B.
t «nfaa sfa EB and प्त,

RR

Ah woo tt - ॐ

REEL |

पितामशं लोकगुरं दिविखम्‌ ॥
गणेश्वरानक॑भसहस्र कल्या-
ब्रन्दौश्वरादीनमितप्रभावान्‌ |
चिलोकभक्तेः परतोऽन्वपश्य-
रकुमारमगम्निप्रतिमं गणेयम्‌" ॥
मरीविमजिम्णलशम्यलस्य-
म््रचेतसन्दत्षमथापि कणम्‌ |
पराश्ररन्तत्पुरतो वसिष्ठं
स्वायग्भुवच्ापि AAT ॥
तुष्टाव मन्ेरमरप्रधानं
बदाच्लिविष्छुरुटारवुहिः।
प्रणम्य देव्या गिरिशं खभक्धा
चखामन्यधामाममसौ fafa ॥
HY उवाच |
नमोऽस्तु तै शाश्वत सव्वेयोगुः
ब्रद्मादयस्त्वामृषयो§ वदन्ति!
AWG TAG रजसत्रयच्च¶ `

गखेखगनेक दति E and H.

fantafafa 8.

farina इति 8. सब्वयीने sfa D.

qsifaqeaqrayy इति B.

तपश्च Tae Uaaay sfa 8. त्वमेव ad cnaay fa D.

पञ्चविंशोऽध्यायः । २७१

लाभेव सव्वं प्रवदन्ति सन्तः ॥

त्वं ब्रह्मा इरिरथ विश्वकत्ता#

deat दिनकरमरलाधिवासः |

प्राणस्त्वं इतवषहवासषादिमेदः

त्वामेकं थरणसुपेमि देवमीशम्‌ |

साङ्यास््ामगुणमथाहरेकरूपं

योगस्थं सततमुपासते इरिखम्‌ |

बेदास्वामभिदधतीद शुद्रमीष्यं

त्वामेकं शरणमुपेमि देवमी शम्‌ ॥

तत्पादे कुसुममधापि waa

eae भवति विसुक्षविश्वबन्धः |

सव्वोदयं प्रणदति सिदयोगिजषटं

स्मृत्वा ते पदयुगलं भवद्रसादात्‌ ॥
यस्याशेषविभागदीनममलं इदयन्तरावखितं
तै तवां योनिकुमनन्तभेकमचलं सत्यं परं सर्व्वगम्‌ |
खानं प्राइरनादिमधष्यनिधनं यश्मादिदं जायत
नित्यं तवाहमुपेमि सत्यविभवं विश्वेश्वरन्तं भिवम्‌ ॥
staal नीलकण्ठाय जिनेज्ाय च tea |
महादेवाय ते नित्यमीशानाय नमो ममः ॥

विञश्चयोभिरिति B. ata सतं रलस्मख्द्ति D.
+ दद्रमभ्रिमिति B.

‡ वष्ंन्योतिरिति B. wa anfafcfa D.
35

ROY | PAT

नमः पिनाकिने तुभ्यं नमो सुराय Sfee |
नमस्ते वचद्टस्ताय दिम्बस््राय कपर्दिने ॥
नमे मैरवनादाय कालरूपाय Shea ।
नागयश्नोपवीताय ममस्ते वद्धिरेतसे* ॥
aaisg ते गिरीशाय खाहाकारायते नमः।
नमो सुक्नाष्हासाय भीमाय च ममो नमः॥
नमस्ते कामनाशाय ममः कालप्रमाधिने।
नमे मेरवबेषाय हराय च निषद्किणे ॥
नमेाऽसु तें arena नमस्ते कस्िवाससे।
नमोऽस्विकाधिपतये पशूनां† पतये ममः ॥
नमस्ते व्यामरूपाय व्योमाधिपतये aa: |
नरनारीशरीराय साङ्ययागप्रवत्तिने |

नमो मैरवनाधाय देवानुगतलिद्भिमै ।
कुमारगुरषे Geis देवदेवाय ते नमः ॥

ममे यज्ञाधिपतये नमसे ब्रह्मचारिखे।
खगव्याधाय awa ब्रह्माधिपतये ममः |
नमे इंसाय{ विश्वाय मोहनाय ममो नमः।
याणिने योगगम्याय यागमायाय ते नमः ॥

ब्रह्मरेतसे इति G and H. aaitaad इति D.
वसूनानिति A, E and H.

faufafa B.

मोहाव «fa 23.

m+ =+ ॐ

पञ्चविंशोऽध्यायः |

नमसे प्राणपालाय घण्टानादप्रियाय च॑।
कपालिने ange ज्योतिषां पतये नमः-॥
ममे नमेऽखु ते तुभ्यं भूय एव AAT नमः ।
Ay सबव्वामना कामान्‌ प्रयच्छ परमेष्ठर ॥
सूत उवाच [ॐ
एवं हि wat देवैशमभिष्टूय† स माधवः ।
पपात पादयोर्विप्रा दैवदेव्योः स दण्डवत्‌ ॥
उल्याप्य भगवान्‌ सोमः AY कैशिनिषुदनम्‌ |
बभाषे मधुरं वाक्यं मेषगम्भीरनिःखनः ॥
किमथ पण्डरीकात्त तप्यते भवता तपः |
त्वमेव दाता TAT कामानां कर्मणामिह ॥
a fe a परमा afdaa नारायणद्या।
a faar ai जगत्सव्वै¶ विद्यति पुरुषोत्तम ॥
qa नारायणानन्तमामानं परमेश्वरम्‌ || ।
महादेवं महायोगं खेन Aria केशव ॥ `
खुत्वा तदचनं AU: प्रहसन्वै ठषष्वजम्‌ |

e एतत्‌ 2 gaa नालि |

+ मभिलव्व दति E and H.
t aged तबान्यप «fq B.

§ wifanfar दति B.

q गानवाप्त तया ata sfa B.
| gawwafafa B.

ee येन इति B.

VOX

२७६ कुन्धपुराशे

mw + क

उवाान्बीश्य fraredty हिमयेललाम्‌ +
श्रातं हि भवता सव्य खेन भागीन श्र |
इच्छाम्यामसमं Ft त्वद्क्षन्देडि शहर ॥
तथास्त्वित्याह विशाला प्रहृष्टमनसा ET: |
टेवीमाजाक्छ गिरिजां केशवं परिषष्वजे ।
ततः सा जगतां माता शषृराश्थरीरिणी।
व्याजद्ार Hata Vat हिमगिरीन्द्रजा ॥
अष्ट; जाने तवानन्त निञ्चलां सर्व्वदाश्युत |
अनन्यामीण्वरे भक्तिमानमन्धपि च केशव ॥

लवं हि नारायशः साक्तासर्व्वासा पुरषात्तमः।
प्रार्थितो faa: पूवं सच्ातो देवकीसुतः a
पश्य लमासमनामानमामानं मम सम्मति |
नावयोार्विंद्यत मेद एकं पश्यन्ति सूरयः ।
मानिष वरानिष्टास्मत्ता wats केशव |
wane ated stat तत्पारमेश्वरम्‌ ।

tat निखलां भक्तिमामन्धपि परं बलम्‌ ॥
एवमुक्षस्तया कष्णो ACSA TATE aA: |
Meu भिरसा ZH देवाऽप्यादह तथेष्वरम्‌§ #

वत्र लाने तवानन्तासिति 8.

अमलं पदमिति 8. परमं पदमिति ४,
sifaa शति B.

देवः प्राह aSAe xfs 3.

षड्‌ विंशोऽध्यायः | 209

TTY AY भगवानथेशः#
HCY देव्या सह देवदेवः |
सम्पृल्यमाने सुनिभिः सरेभे-
जंगाम केलासगिरिं गिरीशः ॥

बति गौकूश्ययुगाखे यदुवंशानुकौतने लष्डतपञश्रखे पञ्चविंशोऽध्यावः।

षड विंशोऽध्यायः |

सूत उवाच |
प्रविश्य भेरथिखरं केलासं कनकप्रभम्‌ ।#
रराम भगवाम्सोमः केशवेन महेश्वरः ॥ .
अपश्यंस्ते vera कैलासगिरिवासिनः।
पूजयाश्चक्रिरे aw देवदेवमिवाथ्युतम्‌ ॥
च तुबाइमुदाराङ् कालमेषसमप्रभम्‌ | |
किरीटिनं थाङ्गपाणिं खीवस्ताङितवक्तसम्‌ ॥

ॐ भगवानपीश इति B.

e इतः परं maed B परक 4 ema |
† रराम इति परणैपदमार्षम्‌।

२७८ कुर्मपुराण

दीर्घबाहुं विशालां पीतवाससमच्यतम्‌ |
दधानसमुरसा मालां वेजयन्तीमनुल्षमाम्‌ |
ब्राजमानं frat देव्या युवानमतिकोमलम्‌ |
पद्माङ्किं पञ्मनयनं सस्मितं सहतिप्रदम्‌ ॥
कदाविन्तज्र लीलां देवकीनन्द्व्ंनः।
्राजमानः जिया aware गिरिकन्दरम्‌# ॥

-गन्धर्वाष्छरसां FAT मागकन्धाञ्च RAT: |
_ fast vara गन्धब्बा देवास्तश्च aT TAA |

Or ++ =+ ॐ

दृष्टा््येम्मरं TAT ₹इर्षादुत्फ््रलोचनाः |
मुमुचुः पुष्पवषाणि तस्य ala महामनः ।
गन्धव्व॑कन्यका दिव्यास्तददप्यरसा† वराः |
Sul चकभमिरे aw goa शविभूषणाः |
atfaxtaf विविधं गानं§ गीतविशारदाः।
wae देवकीसून्‌ सुन्दरं काममोहिताः ॥
काचिदहिलासब्ला sata a तदग्रतः |
ware सस्मितं काचित्पपुस्तददनारखूतम्‌ ॥
काशिद्ुबणवयाणि खाह्ादादाय सादरम्‌ |

गिरिकन्दर इति 2.
watatfafa B.
awaafaygeer sfa B.
विविधा atatfcfa B.

जवि OD ++ = कै

षड विंशोऽध्यायः |

WATS iat क्ष्णं कन्या लोकविभूषणम्‌# ॥
का्िदुषणव्याणि समादाय तदङ्कतः |
खासानं भूषयामासुः खामकेरपि माधवम्‌ ॥.
काचिदागत्य HUA समीपं काममोहिता |
VIS वदनाम्भोजं हरेमेग्धसूगेच णा |

प्रदम काचिद्गोविन्द† करेणं भवनं BAH
प्रापयामास लोकादिं मायया तस्य मोहिता॥

तासां स भगवान्‌ AW: कामान्‌ कमललोचनः |

बहनि क्ता रूपाणि वरयामास लीलया ॥
एवं ak सुचिरं कालब्देवदेवपुरे दरिः ।
रेमे नारायणः खीमान्मायया मोदयश्नगत्‌ 1
गते बहुतिथे काले दारवत्याई निवासिनः |
बभूवुर्विकला भीता गोविन्दविरहे जनाः ॥
ततः सुपर्णा बलवान्पूव्वैमेव विसर्ज्जितः |

स aw मागंमाणसु हिमवन्तं ययौ गिरिम्‌¶ृ ॥ `

श्रृष्टा aa गोविन्दं प्रणम्य शिरसा मुनिम्‌ |
भराजगामोपमन्धं तं पुरीं हारवतौं पुनः ॥

कानिन्धो लोकमूषखमिति B.
चापि गोविन्दमिति 8.

तु «fa B.

हारावव्या्निति 2.
aafafa 8.

२७६.

Roo quigat

तदन्तरे महादेत्या रा्सा्ातिभीषशाः |
भाजम्मृ्ारकां wai भीषयन्तः सहस्रशः ॥
स तान्सुपर्णो बलवान्‌+ छच्यतुष्यपराक्रमः |
शृत्वा गुहेन महता Tafa स्म Get Tara ॥
एतस्िबेव कालेतु नारदोभगवाद्रषिः।
CUT केलासथिखरे ष्णं हारवतीं गतः ॥
ap cer नारदश्षिं सर्व्वे aw निवासिमः।
प्रोचुनारायणो नाधः HATA भगवान्हरिः ॥
स तानुवाच भगवान्केलासथिखरे हरिः ।
रमतेऽदय मदायोगी तं दृष्टाहमिषागतः ॥
Ta वचनं सुपण; पततां वरः |
जगामाकाशगो विप्राः केखासं गिरिमुत्तमम्‌ tt
ey देवकीसूनं भवने Tanfwa |
AMaAL गो विन्दं Sata fears हरिम्‌ |
उपास्वमानममरेर्दिंव्यस्रीभिः समन्ततः |
महादेवगणेः सिचेर्योगिभिः परिवारितम्‌ ॥
प्रणम्य दर्छवद्धुमौ सुपणेः wet भिवम्‌ |
निवेदयामास इरि प्रहत्तं erage i

ततः प्रणम्य शिरसा wet नीललोहितम्‌ |

# भगवागिति ए.
+ तमिति ए.
t wusaafafa B.

गवि OP +$ =+ छ

षडविं शोऽध्यायः।

भजगाम पुरीं KU: सोऽनुज्ञातो WT तु ॥
Wier कश्यपसतं स्रीगणेरभिपूजितः |
वचोभिरख्ताखादैमौनितो मधुसूदनः॥

वीचय यान्तममिन्रघ्नं गन्धव्वाप्सरसां वराः# |
भन्वगच्छग्मष्टायोगं शडहनचक्रगदाधरम्‌ ॥
विसव्मयित्वा विश्वासा wat एवाङ्गना Efe: ।
ययौ स qu गोविन्दो दिव्यां हारवतीं पुरीम्‌ ॥
गते देषैऽसुररिपौ न काभिन्धो सुनीषखराः ip
fata चन्द्ररहिता विना तेन चकाथिरे।
चत्वा पौरजनास्तृणं कछष्णागमनसुत्तमम्‌ ।
मण्डयाच्चक्रिरे दिव्यां got दारवीं wares
पताकाभिर्विंगालाभिष्वजैरन्तर्वहिःलतेःः ।
मालादिभिः६ पुरौ रम्यां भूषयाश्चक्रिरे जनाः ॥
श्रवादयन्त विषिधान्वादिश्राग्मधुरखवनान्‌ |
WET सदसो दध्युवोंणावादान्वितेनिरे ॥
ufacare गोविन्दे get हारवतीं शमाम्‌ ।
अगायस्मधुरं गानं स्त्रियो यौवनगथोभिताः¶ ॥

aareatgcet ae: इति B.

गतेऽपुररिपौ नेव कामिन्यी afagwar sfa 8.
ध्वजरवपरिचतेरिति Band 7.
चखाजादिभिरिति 8, E and H.
atancifaar sfa B.

86

२८१

QTR कुश्धपुराशे

eer नरृतुरीशानं खिताः प्रासादमूरंसु |
मुमुचुः पुष्यवषाणि वभुदेवसतोपरि ॥

प्रविश्य भगवान्‌# छष्णस्वाशीव्वीदाभिवर्िंतः।
वरासमे महायोगी भाति देवीभिरन्वितः ॥
सुरम्ये मण्डपे GR aera: परिवारितः |
भ्रालजेरभितो Ta: Mawes संहतः ॥
तज्रासनवरे TA जाम्बवत्या सहाच्युतः |

श्नाजते चोमया देवो यथा देव्या समन्वितः ॥
भाजग्मदंवगन्धवां द्रष्टुं लोकादिमव्ययम्‌।
महषयः पू्व्वजाता माकष्डेयादयो दिजाः ॥
ततः स भगवाम्‌ RUT P AMV समागतम्‌ |
ननामोल्ाय भिरसा खासन ददौ हरिः a
संपूर्य तादषिगणान्‌ प्रणामेन सहानुगः ।§
विसर्जयामास दरिदं छ्ला तदभिवाल्कितान्‌¶ ॥
तदा मध्याङसमये देवदेवः खयं हरिः

aia: शक्षाम्बरो भानुसुपतिष्ठम्‌#* कताच्नलिः |

भवनमिति B.

विश्डरिति B.

त्वासनं प्रददौ पुनरिति 8.

dguferery सर्व्वान्‌ swan महप्ुजद्ति B

द्वा तदभिवाल्डिताजित्यव aang, स्षामान्लात्‌ क्ौवत्वमे वोवितन्‌।
| साल्वा शति B

A ०8 ~ + ॐ

eo खपतिहत्रिनार्षम्‌ खवतिहमान इति ary |

we

घर विं योऽध्यायः । AoE

जजाप जाप्यं विधिवस्श्लमाणो दिवाकरम्‌ ॥
तप॑यामास देदैथो देवान्‌ पिगणानीन्‌ ॥
प्रविश्य देवभवनं मार्कण्डेयेन चेव fe |
पूजयामास fare भूतेयन्भूतिभूषणम्‌ ॥
समाप्य नियमं सब्ब नियन्ता स खयं टृणाम्‌# ।
भोजयिलला सुनिवरं ब्राद्मशानभिपूख्यं च |
छलत्वाकयोगं विप्रेन्द्रा माकंण्डेयेन चाच्युतः |
कथाम्बौराखिकीं पण्यां चक्रे प॒त्रादिभिवृंतः॥ . - `
भयेतस्सर्व्वमख्िलं दृष्टा WH महामुनिः,
मार्कण्डेयो Tarra बभाषे मधुरं वचः ॥
माकंण्डेय उवाच ।
कः समाराध्यते दैवो भवता waft: Wa: |
ब्रूहि तवं कर्मभिः पूज्यो योगिनां ध्येय एवच ॥
a fe तत्परमं am निवांणममलम्पदम्‌ ।
भारावतरणाधाय जातो SHUFS प्रभुः ॥ . .
तमव्रवौखहाबाइः§ aut ब्रह्मविदां वरः |
शव तामेव पुत्राणां saat wwafas i

we ++ + छ

नियन्ताखौ aet aafafa ए.
fratenne परमिति ए. ५
vfafcfa 8. `

awiaa «fa B.

२८४ कूकापुराशे

अीभगवानुवाच |#

भवता कथितं wa तथ्यमेव म संशयः |
तापि देवमीशानं पूजयामि सनातनम्‌ ॥
नमे विप्रास्ति कर्तव्यं नानवापं कथचन |
पूजयामि तथापीश्ानन्वे परमं fray ॥

न वै पश्यन्ति ते देवं मायमा मोहिता जनाः।
ततद्चैवामनो Bay array पूजयामि तम्‌ ।
न च लिङ्काषनात्पण्यं लोके दुगगंतिनाश्ननम्‌§ |
wag लिङ्गे हिताचैषां लोकानां पूजयेच्छिवम्‌ ॥
सोऽहम्तिङ््मित्याद्ुवंदवादविदो जनाः |
ततोऽङमाम | मीथानं पूजयाम्यामनेव तत्‌ ॥
तस्येव परम मूर्भिस्तकयोऽष्ं न IT: |
नावयोर्विद्यते मेदो षैरैेष्वेतत्र संशयः ## ॥
एष देवो महादेवः सदा संसारभीरुभिः।

याज्यः" yore cere Sat लिङ्ग महेश्वरः ॥
ae उवाच इति B.

ततोऽ खाकनो मूलमिति B.
siqatfa aa faafafa B.

fan sfa B.

क्ष
t
प
६ Masfaq भौतिनाशनमिति 23.
q
॥

e be]
आममाकखक्पं, खङ्पाय TT तती AST: |

ee aaa विनिशखय «fa B.
tt wa इति B.

षड्विंशोऽध्यायः | द८्४.

माकंष्डेय उवाच |
fa afar gots far संपूज्यते च कः ।
बरूहि ay विग्रालात्च गहनं छयेतदुलमम्‌ ॥
खीभगवानुवाच |
अव्यक्तं लिद्गमित्याहरानन्द ज्यो तिर्यम्‌% |
वेदा मरष्वरन्देवमाइलिङ्धिनमव्ययम्‌ ॥
षरा चैकार्णवे घोरे AS खावरजङ्गमे |
परबोधा्े' ब्रह्मो मे प्रादुभूतो महाभिवः॥
तस्माकालाव्छमारभ्य ब्रह्मा चाहं सदैव fe |
पूजयावो मादेवं लोकानां हितकाम्यया ॥
| माक॑ण्डेय उवाच |
कधं लिङ्गमभूत्पूर्वमेश्वरं परमम्मदम्‌ |
wae खयं ay वक्तमर्हसि साम्प्रतम्‌ ॥
श्रीभगवानुवाच |
पासीटेकाथंवं चारमविभागं तभामयम्‌।
मध्ये Taras तसिव्कङ्चक्रगदाधरः |
TATA WATE सहस्राक्षः सहस्रपात्‌ |
सहस्र वादः पुरुषः थयितेाऽषं सनातनः ॥
एतसिब्रन्तरे दूरे पश्यामि स्मामितप्रभम्‌ ।
काटिषयप्रतीकाशं भ्राजमानं चिवाहतम्‌ ॥

e ग्योतिरच्चदमिति B.
+ युक्राश्ना sfa B.

२८९ Fuge

चतुरवक्षं महायोगं पुरुषं कारणं TAH |
छष्णाजिनधरन्देव खग्यलुःसामभिः सुतम्‌ ॥
निमेषमातेण ap माम्पराप्तो योगविदां az: |
व्यालष्ार सख्यं ब्रह्मा खअयमानो महाद्युतिः ॥
awa कुतो वा fade fase वद मे प्रभो।
we कत्ता हि लाकानां waar: प्रपितामहः ॥
एवमुक्तस्तदा तेम ब्रह्मणाशसुवाच रधुः |

TE कर्तासि साकानां संहत्त च पुनः पुनः ॥
एवं विवादे वितते मायया परमेष्ठिनः
प्रबोधार्थं परं fag ्रादरभूतं शिवामकम्‌ |
कालानलसमप्रख्य ATATATATTATH AZ |
चयदठरिविनिरमशषमादिमध्याम्तवर्स्ितम्‌ ॥
ततो ARTS भमगवानधो गच्छ ल्माश वे।
अम्तमस्य विजानौव§. og गण्छेऽमित्वजः ॥
तदार समयं RAT गतावृहंमधश्च तौ। `
पितामहोऽप्य्व्रान्तं staal समेत्य aq ॥
ततो विस्मयमापन्नौ भीतौ देवस्य शूलिनः |

काखनप्रलनिति 2.
तु ब्ति ए.
तमिति B.
विजानौया इति B.
समाः xafafa B.

ॐ @@ ++ + +

Wh @@ += =+ क

षविं ऽध्यायः |

मायया मोहितौ तस्य ध्यायन्तौ विश्वमीश्वरम्‌ ॥

WALA मष्टानादमोड्रं परमं पदम्‌ ।

तं प्राक्नलिपुटौ भूत्वा ग्धं तुष्टवतुः परम्‌ ॥
ब्रह्मविष्णु ऊचतुः |

अनादिम्रूलसंसाररोगवेव्याय ग्वे |

नमः शिवाय शान्ताय ब्रह्मणे farsa ॥

प्रलयाणंवसंस्थाय प्रलयोडुतिहेतवै ।

नमः शिषाय शान्ताय ब्रह्मणे लिङ्गमूत्तये ॥

च्वालामालाप्रतोकाय# ज्वलनस्तखरूपिषे+ |

नमः शिवाय शान्ताय ब्रह्मे लिङ्गमूर्तये ॥

श्रादिमध्यान्तषीनाय खभावामलदीपषये |

नमः शिवायानन्ताय ame लिङ्गमूरत्तये ॥

प्रधानपुरुषेयाय व्यामरूपाय वेधसे |

नमः शिवाय थान्ताय anes लिङ्गमूर््तये ॥

निर्विकाराय सत्याय नित्यायातुलपेजसेष |

वेदान्तसाररूपाय कालरूपाय तै नमः |

ममः faara शान्ताय ब्रह्मणे लिङ्कमूर्तये ॥

हताद्गगय इति B.

सम्ममूतये इति 8.

षदं पाददइयं B gaa प्रागेव लिखितम्‌।
waa EF, 0, प्र yaag नाल्ि।
निल्यायामलमू तये इति B.

ATE

Rea UTA

= ण्वि Om we +

एवं संस्तुयमानसु व्यक्तो WAT APA: |
भाति देवो महायोगी स॒व्यकोटिसमप्रभः |
वक्लकोटिसहस्रेख ग्रसमान इवाम्बरम्‌ |
VACUITY: सूग्सोमाम्िलोखनः |
पिनाकपारिभगवान्‌ क्षसिवासास्िश्ूल्टक्‌।
व्यालयन्नोपवी तख मेघदुन्दुभिनिःखमः ॥
भधोवाच महादेवः प्रीतोऽष्ं सुरससमौ |
पश्येतं† मां महारवं भयं सव्वं प्रसु्यताम्‌ ॥
युवां प्रसूतौ गारेभ्यो मम पृष्व सनातनौ |
अयं मे दल्िख area ब्रह्मा लाकपितामष्ः पुः a
वामपा च मह fag: पालको wea हरः |
Wass युवयोः सम्यग्बरन्दश्नि¶ यथेषितम्‌ ॥
एवमुक्ता | areal महादेवः waa शिवः |
भ्रालिश्च देवं ब्रह्माणं प्रसादाभिसुखोऽभवत्‌ ॥
ततः प्रष्ष्टमनसौ प्रशिपत्व मरेषखरम्‌ |
AIT: परेश तदक्तं मारायणपितामष्ौ a

[म

wifeeq इति B.

पष्यतनिति B.

खोककरः प्रसरति ए.

वामे पारं चेष इति 9.
दश्रौति आ, ददामौति ary |
wagur वु «fa 2.

ष विंशोऽध्यायः |

यदि प्रीतिः सस॒त्पत्रा यदि देवी वरो fe a: |
भक्तिभेवतु नौ नित्यं तयि 2a wert ॥
ततः स भगवानीशः प्रहसग्परमेष्वरः।
उवाच मां महादेवः प्रीतं प्रीतेन Yaar ॥

देव उवाच |
प्रलयखितिसर्गाणां कत्त तं धरणीपते |

वक्ष वत्स रे विश्ठम्पालयेतश्चराचरम्‌ ip

जवि orm + + कै

fer भित्रोऽस्मयष्ं विष्णो ब्रह्मविष्ुषराख्यया थ |
सगंरक्षाश्यगुखेनिंगु णोऽपि निरष्ननः |
संमोहग्यज भो विष्णो पालयेनं पितामहम्‌ ।
भविष्यत्येव भगवांस्तव पुरः सनातनः ॥

भश्च भवतो वक्षातकस्पादौ सुररूपष्टक्‌ |
शूलपाणिभंविष्यामि क्रोधलजस्तव पुरक ॥
WIAA महादेवो ब्रह्माणं सुनिसन्तम |

WAVY च मान्देवस्तनेवान्तरधीयत ॥
ततःप्रति लोकेषु लिङ्गा gufatear |

afa श्ति B.

एतत्पादद्यं © पुलकं arfer |
जिवाष्ययाश्ति B.

NW प्रभवतो amtfefa E and H.
कखान्ते weequfafa ए.

37

Rte

२८.० FUT Tz |

लिङ्गन्त्त्‌ ate ब्रह्मन्‌ ब्रह्मणः परमं वपुः ॥
uafare माहान्य भाषितं ते मयानघ |
एतद्दध्यन्ति योगन्ना नदेवान च दानवाः)
एतदि परमं waa शिवसंज्चितम्‌।

येन सुखम बिन्टयं तत्पश्वग्ति ज्रानखशुषः ॥
तस्मे भगवते नित्यं नमस्कारं प्रकु |
महादेवाय देवाय देवदेवाय afHes ॥
ममो वेदर्स्याय नीलकच्छाय वे नमः|
विभीषणाय शान्ताय WITS हेतवेम नमः ॥
ब्रह्मणे वामदेवाय|| जिनभे्राय महीयसे ।
Weta महेशाय गिरीशाय शिवाय ख॥
नमः कुर्ष्व सततन्ध्यायसख च ALAC ae |
संसारसागरादस्मादविरादुदरिष्यसि।

एवं स वासुदेवेन व्याहृतो सुनिपुङ्कवः |.
जगाम मनसा Satine विष्डतोमुख्खम्‌ ॥

fey ananfefa D, E and H.
नानचद्षेति D, 1 and H.
wzra «fa B-

fafwa इति 2.

योगिने «fa 8.

Sagara fa B.

oo सनडा इरमिति 8.

— अदि eon ++ =i ।

सप्तविंश्ोऽष्यायः। ree

WA (ACI छलष्णश्मगुक्नातो महासुभिः।
जगाम Var शश्युन्देवदेवन्तिशूखिनम्‌"" ॥
य इमं अ्रावयेतरित्यं शिङ्काध्यायमनु्तमम्‌ |
खृणयादहदा पठेद्ापि सर्व्वपापैः प्रमुच्यते ॥
श्रुत्वा Waele श्रेत्पश्चरणमुल्तमम्‌ |
वासृदेवस्य विप्रेन्द्राः पापं qufa मानवः ॥
जपेहाङर इ नित्ये ब्रह्मलोके महीयते |
एवमा महायोगी छष्णदेपायनः wy: ॥

प्ति ज्रोकूकपुराणे agdargetda लिङ्गोत्यतौ वङविंनोऽष्यावः। |

esas 0 nD

सप्रविंशोऽध्यायः |

aa उवा |
ततो खब्धवरः AA जाम्बवत्बां AHA |
भजीजनकषहामानं याम्बमामजमुस्मम्‌# ॥
WIAA द्यभूत्युजो इहनिङदो महावलः |
« fawfafa B.
† देशं Qadqq शखिनमिति Band D.

t gafa ara sfa B.

* wgreaqraaguafafa 0.

९२ कुर्धपुराखम्‌ |

ताढुमौ गुखसम्पत्रौ छच्छसवेवापरे तम्‌ ॥

इत्वा च कंसं नरकमन्धांख शतथोऽखुरान्‌ |
विजित्य खीलया क्रज्ित्वा वाख महासुरम्‌ ॥
खापयित्वा areas लोके घड्ांख> याण्ठतान्‌ |
चक्रे ATTAIN गन्तु Gara बुदिसुत्तमाम्‌ ॥
एतस्िवन्तरे विप्राः warat: छष्यमीश्डरम्‌ |
भ्ाजम्मूर्हारकां द्रष्टु तकाय सनातनम्‌ ॥

स तानुवाच विश्वामा प्रखपित्वाभिपूज्य च |
भासनेषूपविष्टाग्वे aw crate धीमता ॥ `
गमिष्वामि परं खानं खकीयं विष्डुसंच्रितम्‌ |
हतानि सर्व्वकारय्याखि प्रसीदष्वं† सुनीण्वराः ॥
xe कलियुगं घोरं सम्प्राप्तमधुनाऽशभम्‌ |
भविष्यन्ति जनाः सवे हस्िग्पापारुवर्सिंनः ॥
प्रवन्त यध्वं विज्नानमन्नानाख्च हितावषम्‌ |
Baa कशिजेः पापे सुं खन्ते हि दिजोत्तमाः ॥
ये मां जनाः संस्मरन्ति कणो सक्लदपि प्रभुम्‌ ।
तेषां नश्यति तत्पापं भक्षानां प॒रुषोत्तमे ॥

arawaty दूति B.
आर्षमात्मनेपदम्‌ |

३ ara atwernfafa 2,
& «fa B.

amy शति B.

A wt + 6

सप्तविंगोऽष्याथः।

येऽ्थयिष्यन्ति मां मधा frat कलियुगे feo: |
विधिना वेददृष्टेन ते गमिष्यन्ति तत्पदम्‌ ॥

ये ब्राह्मा वंथजाता Fura वे सहस्रशः |
तेषां नारायरे भक्तिभंविष्यति कलो युग ॥
परात्परतरं यान्ति मारायणशपराजनमाः।

न ते aa गमिष्यन्ति ये दिषन्ति wea ॥
ध्यानं योगभस्तपस्तपरं ara यज्नादिको विधिः।
तेषां विनश्यति fad ये निन्दन्ति महेश्वरम्‌ ॥
यो at समर्चये बित्वमेकान्तं भावमाचितः।
विनिन्दन्देवमीशथानं स याति नरकायुतम्‌ ॥
तसातं परिदह्तव्याकयँ निन्दा पशपतेदिं जाः |
MUU मनसा वाचा मद्धकनेष्वपि यत्रतः ।

ये च carat wat दधीचेन festa: |
भविष्यन्ति कलौ wat: परिष्ाय्यी; प्रयब्रतः॥
हिषन्तो देवमीशानं युभाकं aaaaran: |
WATS MANA न सन्ाष्या दिजोत्तमैःषु ॥
एवसुक्लाख| छष्येन स्वे ते वे महर्षयः |

= डामद्तिए. `
fanifanfafa 8.

aera: परिडततष्वा afa 2.

तुष्नि B.

दिजोत्तमाः इति B.

इूत्येवसुक्राः इति B.

A m+ + ॐ

ROR

२८४ Fug |

श्रामित्युक्षा wget खानि खानानि सत्तमाः ।
ततो नारायणः eT लीखयेव जगग्धयः ।
संत्य Re Wa वयौ तत्परमं पद्म्‌ ॥
इत्येष वः समासेन Treat वंशः सुकीर््तितः# |
न क्वो frees किं भूयः Srqwere ॥
यः पठेच्छणयादापि वंशानां कथनं भम्‌ |
सवेपापविनिमुक्षः खर्गलोके महौयते ॥

दति Nagas रानवंबारकौततमे खपविंगोऽष्याबः।

atti € Game

अ्टाविंशोऽष्यायः।

| ऋषय OY |

छतं Rat हापर्च कलिधेति चतुर्युगम्‌ |

एषां प्रभाव GATT RATA समासतः ॥
सूत उवाच |

गत मारायरे HG AAT परमं पदम्‌ |

UTS: ALANNA पाण्डवः HATTA:

Ps वंधोऽनुखो सितः षति B.

+ earwafafa ए.

HATTA: | २९५

war चैवोत्तरविधिं शोकेन महताहतः |
अपश्यत्ययि गच्छन्तं छष्णदेपायनं मुनिम्‌ ॥
faa: प्रथिष्यैरभितः संतं ब्रह्मवादिनम्‌ |
पपात SARA AMT शोकं AIA: |
उवाच परमप्रीत्या कस्माटेतब्बद्ासुने |
cera गण्छसिशसिप्रंवांवा देशंवुः प्रति प्रभो ॥
WTAE भवतः शोको A विपुलो गतः |
carat मम यत्का afe पद्मदले्ख ।
तमुवाच महायोगी छष्णदेपायनः खयम्‌ |
उपविश्य नदीतीरे fret: परितो afar: ॥

दूति ग्रौकृण्डपुरारे भराविग्रोऽष्यायः।
न्नव

ऊननिं शोऽष्यावः |

व्यास उवाच |
इदं कलियुगं घोरं सम्प्राप्तं Trea |
ततो गच्छामि देवस्य पुरीं वाराणसीं शभाम्‌+# ॥
परमप्रौतः sfa Band D.
+ wuTgaruyiga tfa Band D.

t गङ्गादेगमिति E aud H.

बाराशसौ नहापुरौमिति B, E and प्रि,

२९६ कुर््पुराकम्‌।

अख्िन्‌ कलियुगे घोरे लोकाः पापातुव्तिंनः।

भविष्यन्ति महावाहो वर्णायमविवल्जिताः ॥

नान्धत्यश्यामि जन्तुनां gary वाराकसौं परीम्‌ ।

सर्वपापोपग्यमनंय प्रायबिन्तं कलौ युगे ॥

छतं जेता इापरश्य सर्वेष्वेतेषु तै§ नराः |

भविष्यन्ति महामानो utfatat: सत्यवादिनः ॥

त्वं fe लोकेषु विख्यातो छतिमाण्लम व्ल: |

पाशयाश्य परं we Wate Tas भयात्‌ ॥

एवसुक्ो भगवता UTA: परपुरच्नयः |

षषटवाग्पर खिपत्वासौ युगधा ्दिजोत्तमाः ॥

तस्मे प्रोवाच सकलं मुनिः सत्यत्र तीसुतः |

प्रणम्य देवमीशानं युगधर्मान्सनातनाम्‌ a
ष्यास उवाच |

वयामि ते समासेन युगधर्मावरेष्जर |

न शक्यते मया राजबििस्तरेणाभिभाषितुम्‌ a

भ्राद्यं कृतयुगं vial ततस्त्रेतायुगं बुधैः ।

कतीयं erat पार्थं चतुर्ध' कशिर्च्ते ॥

महापापाश्ति B.
war इति ए.
सबव्वेपापप्र्मनसिति ए.
बै sfa B.

wo + क्ख

उन निं्योऽध्यायः |

ध्यानं तपः» RAZA Raval araqarst ।
हापरे यश्नमवाइर्दानमेकरं $ कलौ बुरी ॥ 1
ब्रह्मा wage देवख्ेतावां भगवावविः।

दापरे देवतं विष्डः जलौ देवो wea: ॥
ब्रह्मा freer चर्यः सर्वं एव कलिष्पि |
पृच्छन्ते भगवाबुदरशतुर््वपि पिनाकष्टक्‌ ॥

भावे तयुगे धर्मं खतुष्यादः प्रकीर्तितः क्‌ ।
जेतायुरी निषादः wrfearet erat खितः।
farevinfarsy सन्लानाचेख तिष्ठति a

छते तु भिथुनोत्प्तिव॑त्तिः साचाद्लोडुपा ।
प्रजास्ताः सदा सर्वाः सर्वागन्दयाज्च भोगिनः|| ॥
अधमोत्तमतवं arearat निर्विषाः gears ।
तुखमायुः oe रूपं तासु 44 तस्मिन्‌ ae घुग ॥
विशोकास्रचववहलाफ CHAT Parser |

e परमिति B.
+ श्ानमष्वर इति ए,

t दानमेष efa B.
इ «wz «fa B.
q सनातन इति B.
|| faq शति वक्तव्ये Wits इति भरार्षम्‌।
*% सदानन्दः पुरग्प्रयश्ति D.
tt ताषानिति 8.
tt खववबइला इति 8.
38

acs

२९८ शुर््पुराशम्‌ |

ध्याननिहास्तपोनिष्टा मदादेवपरायशाः Il

ता & निष्कामचारिख्यो$ faa सुदितमानसाः।
प्व्व॑ तोदधिवासिन्यो छनिकेताः परन्तप ॥
Tare: कालयोगाच्चेताख्ये† नश्यति fren: if
तस्यां सिद प्रनष्टायामन्या सिदिरवन्तं त ॥

अपां areal प्रतिषते§ तदा भेषामना तु वे |
भेषेभ्यस्तनयिबुभ्यः प्रहतं ठरटिसस्ंनम्‌ ॥

waned तथा seat dan wfaata |
प्रादुरासंस्तथा तासां ser वै ग्टहसंन्निताः ।

सर्वः प्रतयुपयोगसु तासान्तेभ्यः प्रजायते ।
वर्तयन्ति ख तभ्यस्तास्नेतायुगमुखे प्रजाः ॥

ततः कालेन महता तासामेव विपर्ययाव्‌|।
रागलोभाकको#* भावस्तदा ह्याकस्मिकोऽभवत्‌ ॥
विपर्ययेण तासान्तुग॑" तेन तत्कालभाविताः |

भावेन कामचारिष्छ दति B.
अखखात्काखयोगाच् cf 0. wim: कलावोगादिति E and H.
नश्यते तत शति 8.
प्रतिगते इति 8.
dga «fa B.
विपर्यये इति 8.
ee warara ष्ति B.
tt atata दति 3,

= Ame ~+ ॐ

भै

ज्व + ~+ ~+

अनजरिंश्योऽध्यायः।

प्रखश्यन्ति ततः सवे sara ग्टहसंन्चिताः॥
ततस्तेषु प्रनरटेषु विभ्वान्ता dette: |
भभिध्यायन्तितां fate सल्याभिध्वानतशस्तटा ॥
WAYZATA SUT सडसंच्चिताः |
वस्नाखि ते प्रसूयन्ते फलान्याभरणानि च ॥ ,,
तैष्ेव जायते तासां गन्धवर्यरसान्वितम्‌ |
wafers मशावीये पुटके पुटके मधु ॥

तेन ता वर्तयन्ति ख ेतायुगसुखे प्रजाः |
wergeraat सिया wat वे विगतव्वराः ॥
Gap कालान्तरेरेव तती लोमाठतास्दा |
हचचांस्तान्‌ TNA मधु वा मा्तिकं बलात्‌ ॥
ATATRATTT ITS पुनर्लोभल्लतेन वे |

प्रनष्टा मधुना BIE Rasa: कचित्‌ कचित्‌ ॥
शीतवर्षातपेस्ती्रैईस्तास्ततोष दुःखिता थम्‌ ।
wa: संपीष्यमानासतु चक्रुरावर्ानि च ॥

wart wafafaatara| वार्तोपायमचिन्तयन्‌ ।

सत्याभिष्यायिन इति B.

aa इति 3 and D.

gafcfa Band D.

aretfifa B.

aaa इति Band D.
इन्प्रतोकारानिति B. प्रतौषातानिति D.

२८९९.

Roo FUZUT |

ACY मधुना सा Bessy वे तटा ॥

ततः प्रादुरभत्तासां# सि्िख्ेतायुगे पनः।
वार्तायाः साधिका ग्धा हर्टिष्तासानिकामतः ॥
तासां seqearaie यानि निजेर्गतानि तु।
अभवन्‌ हटटिसन्तत्वा सोतःखखानानि निलयाः ॥
यदा भापो TEA भापव्ाः एधिवीतसे |
अपाग्भूमेख संयोगादोषष्यस्तास्तदामवन्‌ ॥
भफाललष्टाखानुषा भ्राम्यारण्डातुदंश्य ।

ऋतुपुष्य फलेखेव ठच्गुखधाख THe ॥

AA: ATSCYUTSt रागो लोभख् Tay: |
अवश्यम्धावितार्थेन जेतायुगवथेन Ts ॥

ततस्ताः Teta नदीदेच्राकि पर्व॑तान्‌ ।
SUTRA प्रसद्य तु यथाबलम्‌ ॥
favaay तासान्ता¶ृ भोषध्यो विविष्ठन्यदीम्‌ |
पितामशनियोगेन cere ufaat we: ॥

ततस्ता MTG: Tat Warr क्रोधमूच्छिताः।

प्रादुबमूवायेति ए and H.
wavfafa ए.

ध yauzat लोका «fa Band D.
तु इति B.

amare tft 2 and H.

Ante + bad

छमजिंशोऽष्यायः |

सदाचारे विने qe बलात्कालवलेन ख ॥
मर्व्यादायाः प्रतिष्टा्षै† न्नात्वेतद्भगवानजः |
ससज सजियाग्ब्रह्मा ब्राह्मलानां fears a
वर्थाखमबव्यवखाञ्च चतायां जतवाग्प्रसुः |
यश्चप्रवर्संन श्चैव पश्डिंसाविवर््ितम्‌ ॥
दापरेऽप्यव वियन्ते मतिभेदालता erat |
रागो लोभस्तथा yt मत्वा afefafirwaz ॥
एको teuqureferat faw विमाव्यते ।§
वैदबव्यासेखतु्च च न्धस्यते हापरादिषु ॥
wfag’: gater भिद्यन्ते दि विश्वमैः |
मन्वत्रा णविन्धासेः खरवर्यविपर्यभैः ॥
संहिता wagers प्रोच्यन्ते परमर्भिमिः¶ |
सामान्योद्वावना चेव| हटिभेदैः कचित्कषचित्‌ ॥
ब्राह्मणं कल्यसूजाणि बद्यप्रवचनानि ख।
इतिष्टासणुराणानि waaretfe सुव्रत ॥

आपदारधनादाल्‌ इति ए.

प्रतिहानमिति B and D.

तश्वानामविगिश्य इति B.

एको 2 वशखतुष्यादस्तेताखिड विधौयते इति Band D.
संहन्यन्ते यतविंभिरिति B and D.
aarareaataa एति ए and D.

= fF oH + +> @

२०१

१०२ कून्धपुराशम्‌ |

अठटिर्मरशेव तचेवान्धे छयुपद्रवाः# |
वाच्चनःकायजैर्टोषिः ग" निर्वेदो जायते TATA ।
faderenraa तेषां दुःखमोच्विचारणशा |
विचारणाच्च वैराग्यं वेराग्याहोषदथनम्‌ ॥
दोषाणां दशैनाचेव इापरे ज्रानसन्भवः |

एषा रजस्तमोयुश्ला shea erat fear: ॥
भये छते तु धर्मोऽस्ति स जताया प्रवन्तते |
दापरे व्याकुलीभूत्वा प्रणश्यति कलौ युग ॥

दति श्ौकम्मपुरारे युगवज्ानुकौनने एकोनविनोऽष्वाबः |

[क ० क
जिंणोऽष्यायः |

ATT उवाष |

faa मायामसयाख्च ardas तपखिनाम्‌ |
साधयन्ति मरा नित्यं तमसा व्याकुलोक्लताः॥

e ata व्याध्युपद्रवा इति Band D.
+ zafcfa B and D.
‡ sargetya इति ary |

» इयदेव इति E and H.

तिंगोऽध्यायः |

कलौ प्रमारको रोगः सततं चुदयन्तथा |
watafend घोरं Qurare विपय्येयः ॥
अरधार््णिक्षा निराहारा महाकोपास्पतेजसः|
भरतं ब्रुवते लुधास्तिथे जाताः सुद्ष्प्रजाः ॥
दुरिषटेदुरधीते्च दुराषारै्दुरागमेः।

विप्राणां क्ंदोषेच प्रजानां जायते भयम्‌ ॥
नाधीयते तदा वेदान्‌# न यजन्ति दिजातयः।
यजन्ति aaraetay cot वाश्यवुहयः ॥
शूद्राणां AMATI सम्बन्धो ब्राह्म येः सद ।
भविष्यति कलौ तस्मिव्छयनासनभोजनेः ॥
राजानः शूद्रभूयिष्ठा ब्राह्मणामग्बाधयन्ति = |
ITA वीरहत्या प्रजायेत नरेश्वरे |

खानं मं जपं दानं देवतानां aardaz |
तथान्धानि aq कर्म्माखि न कुर्व्वन्ति feta: ॥
विनिन्दन्ति wered ब्राह्मणान्‌ पुरुषोस्मम्‌ |
Taal | यास्राणिक* पुराणानि कलौ युगे ॥

SS

$ ardtaat eel act «fa B and ID.
† यलन्धन्वावतो वेदानिति B. नपन्यन्धायतोवेदानिति D,
t मन्मौनेश इति ए.

इ खज्रारेते atv इति B.
q भन्धानि चैव इति Band D.
0 wea xfa B.

ee afaatamifa D.

१०४ कुदापुराणम्‌ |

कुर्व न्यवेदटृष्टानि awaits विविधानि तु।
waa तु सचिर्गेव ग्राद्मशाननां प्रजायते ॥
कुथीलचर्या पावण्डे्ववारूपेः समाठताः |
बदुयाचनक्षा शोका भविष्यन्ति परस्यरम्‌ Ii
WEVA जनपदाः गिवश्लाबतुष्यथाः |
प्रमदाः केथशूलाख भविष्षणग्ति कलौ युभे॥
शुकरदटन्ताजिनाख्यास मुखाः काषायवाससः |
शूद्रा wrafcafea युमान्ते समुपखिते ॥
eater भविष्यन्ति तधा चेलाभिमभिंनः ।
PIMs Cals इन्त हन्ता तथापरः ॥
SINYCPHANTGS CATS: सरोगता |
अधर्मा भिनिवैशत्वासमोदन्तं कलो स्युतम्‌ ॥
arafawisa fatarrerat कापाशिकाखये।
Acfanfawara तीर्थविक्रयिणः परे ip
भासनस्थाण्दिजान्दुष्टा AAAI ZTT: |
ताडयन्ति दिजैन्द्रांच war राजोपली विमः॥
उच्ासनखाः शद्रा दिजमध्ये परन्तप ।

wtavtca इति Band D.
प्रचुरताल्पायुरिति D and E.
एतत्पाददयं ए पुलकं arf |

wo + + कै

gzia «fa B and D.

बिंयोऽष्यायः।

दिजाभानकरो$ राजा कलौ कालवलेन तु ॥
yaa भूषशेयैव† वथान्धेनङ्गलैर्दिजाः |
गुद्राग्परिषरन्छल्यधुश्ुतमाम्यवलाज्िताः ॥

म प्रिचन्तेऽचिंतांचापि शद्रान्दिजवराशुप ।
सेवावसरमालोक्छ दारे तिष्टन्ति च feat: ॥
वारनखाग्समाहत्व शद्राब्दुद्रोपजीविनः।
सेवन्ते बराद्मशास्तांखु सुवम्ति सुतिभिः§ कलौ oe
अध्यापयन्ति वे बेदाब्द्राष्यदरेपजीविनः।
एवं निर्वेदटकानर्धान्नास्तिक्षं घोरमाचिताः ॥
तपोयशच्रकलानान्तु विक्रेतारो हिजोष्तमाः 1
यतय मदिष्यन्ति यतोऽथ खस्थः ॥

नागयन्तः¶ जकन्बन्यव्राधिगच्छन्ति तत्परम्‌ 1

गायन्ति लौकिकेगानरेवतानि नराधिप ॥
वामश्क^्पाणुपताचारास्तया दे पाश्चराजरिकाः |
भविष्यन्वि कलौ तस्िन््राद्मणाः चज्रियास्तथा ॥

= न्व wots -# क

श्राला न f¥faad द्वि Band D.
इसितेदेव इति Band D.
शटरागभ्यर्चयन्यल्य इति Band D.
श्रुतिभिरिति B and D.

araafa द्यधौतानि इति Band D.
चानघ «fa B.

#* वामाः इति B.

39

१०५

१०६ कूर्यपुराणम्‌ |

चाने कर्मख्पगते लोके निक्ियताद्रते।
कीटसमूषिकसर्पाखच we यिष्यन्ति मानुषान्‌" ॥
कुर्व्वन्ति चावताराणि ब्राह्मशानां कुलेषु वे |
टेवीश्ापविनिर्दग्धाः¶ पुरा Tanase feat: ॥
निन्दन्ति च मादेवं तमसाविष्टचेतसः |

वथा waufcafer कलौ तस्िन्युगाग्तिके 1
ये चान्ये शापनमिदेग्धा गौतमस्य WET: |
wal तेऽवतरिष्यन्ति ब्राह्मलास्ताञ योनिषु ug
विनिन्दन्ति watasi ब्राह्मणा ब्रह्मवादिनः।
वैदवाद्व्रताचाय दुराचारा ठधाखमाः॥
मोहयन्ति जनान्‌ स्व्वौन्दर्थयिला फलानि च ।
तमसाविष्टमनसी वेडालव्रतिकाधमाः ॥

कलौ श्ट्रो महादेवो लोकानामीष्वरः परः ।
तदेव साधयेवृशां| देवतानाश्च देवतम्‌ ॥
करिष्यत्यवताराशि%# शङ्करो नीललोहितः |
Maaraufasra भक्तानां हितकाम्यया ॥

t
{
$
q
॥

ara इति B, E and प्रि.

amaifafa Band D.

evrenrafagzen: इति Band D.

ते च भविष्यन्तौति E and प.

शयं ato मविष्यन्ति arama: खलातिषुश्ति 8.
ग देवता भवेद्रकानिति Band D.

ae क्ौवत्वमाषम्‌ |

जिं शोऽध्यायः । १०ॐ

eqewfa तञन्नानं शिष्याणां ब्रह्मसंन्रितम्‌। `
सर्व्ववेदान्तसारं fe धश्पोन्धेदनिदर्भितान्‌# &
ये तम्प्रीताः निषेवन्ते येन Bava: |
विजित कलिजान्दोषान्याम्ति ते परमम्पदम्‌ ॥
अनायासेन भुमहत्युखखमाप्नोति मानवः |
WARTS HATH महाम्‌ गुखः ॥
तस्मास्स््व॑प्रयद्नेन प्राप्य माहेश्वरं युगम्‌ |
विरेषाद्राद्मशोर्द्रमीभथानं शरणं व्रभेत्‌ ॥

ये नमन्ति विरूपाक्षमी शानं छत्िवाससखम्‌ । `
प्रसन्रवेतसो रद्र ते यान्तिकुः परमम्पदम्‌ ॥
यधा CARAT: सव्वकामफलो YT |
अरन्यदेवनमस्काराव तत्फलमवाघ्रयात्‌ ॥ `
एवंविधे कलियुगे दोषाशाभमेव शोधनम्‌ |
मषादेवनमस्कारो ध्यानं दानमिति अुतिः§ +
तस्मादनीष्वरान्धान्‌ष Bw देवं महेश्व रम्‌ |
समाखयेदिरूपा्तं यदीच्चछेत्परमम्पदम्‌ ॥
नाच॑यम्तीह ये रुद्रं fad चिदशवन्दितम्‌।

# सर्ववर्ान्‌ समुद्दिश्य aval a निदर्बिवा दति D. निदर्जनानिति E and H.
a fanratfafa D. |
alfa a «fa B.
ara पगा गतिरिति.

A mm + =+

तस्मादधौश्ररानन्यानिति Band ए).

इन्द ` Usa |

तेषां दानं तथो amt sur जीवितमेष च ॥ `
नमो र्द्राय AEA देवदेवाय शूलिने |
यम्बकाय जिनेच्राय योगिनां गुरवे नमः ॥
नमोऽखु देवदेवाय महादेवाय वेधसे |

शम्भवे स्थाने faa शिवाय wafer ॥

ममः सोमाय द्रावय मशापासाय हेतवे ।
प्रपद्येऽहं विरूपां शरणं ब्रह्मचारिणम्‌ ॥
महादेवं महायोगमीश्ानश्ाग्विकापतिम्‌ |
योगिनां योगष्टातारं योगमायासमाषतम्‌ ॥
योगिनां qearera ¢ योभिमम्यभ्पिनाक्िनम्‌ ।
संसारतारणं रुद्रं ब्रह्माखं ब्रह्मशोऽधिपम्‌ ॥
शाश्वतं सर्व्वगं यान्तं ब्रह्मं ब्राह्मणप्रियम्‌ |
कपर्दिनं कालमूत्तिंममूर्नतिम्यरमेश्वरम्‌§ #
एकमूर्ति" महामूर्ति वैदवैव्यन्दिवस्यतिम्‌ |
Tere विश्व मूर्भि" व्यापिनं विष्ठरेतसम्‌श #
कालाम्निह्ालदहनं कामदङ्कामनाशनम्‌ |

वामदेवाय इति B and D.
महावासामिईतवे इति B.
परमाचार्वयमिति 8.
ममरश्नगमिति Band D.
fawaagfafa ए.

A wt + कै

बिंयोऽध्यायः।

नमस्ये# गिरिशं देवं चन्द्रावंयवबूषणम्‌+ ॥
विलोहितं लेसिशानमादितम्परमेिनम्‌ |
खयम्प्रशपतिं भीमं भास्करं परमन्तपःप ॥
caawee प्रोक्षं युगानां वे समासतः |
पतीतानागतार्नां वे यावग्भन्वन्तर्षयः ॥
मन्वन्तरेण चकेन TAs वे |
व्याख्यातानि न सन्देहः कश्यः aaa चेव fxs ॥
मन्वन्तरेषु Vay भतीतानागतेषु वै |
तख्थाभिमानिनः सर्ववे नामर्पेर्भवग्दुत ॥
wager भगवता किरीटी श्वेतवाहनः |

वभार परमां मल्िमी यानेऽव्यमिचारिणीम्‌ ॥
नमखकार Tale छष्णहेपायनं प्रसुम्‌ ।

way Tamale सा्तादिष्णुं व्यवसितम्‌ ॥
तमुवाच पुनर्व्यासः पार्ध' परपुरष्यम्‌ |

कराभ्यां सशभाग्याखख ta प्रणतं मुनिः ।
धन्योऽस्यनुग्द्ीतोऽसिष तादथोऽन्यो न विद्यति |

VaR ATL नुनं भक्तः परपुरण्छयः ॥

A wot =+ कै

नमस्ये -नमसखकरोभि । भाष माकनेपदम्‌ ।
qfaafafa B.

nag: परमिति Band D.

कल्ये ae तद॑व fe इति G and H.
पन्योऽष्मयनुग्टहौतोऽ्मीति A.

क ।

११५ कुरडपुराणम्‌।.

टृटवान सि aed विष्ठां विश्च तोमुखम्‌ ।
प्रत्वच्भेव canis Te CATT TTA ॥ `
ara acute दिव्यं यधावदहिदितं wart
खयमेव WHAT§ Tatars सनातनः ॥

ग च्छ गच्छ सवं खानं न थोकं aia les ।
AHA परया wear र्यं शरणं fray
एवमुक्ता स भगवानगुग्डद्चाच्वैनं प्रभुः । `
जगाम शङ्रपुरौं समाराधयितुं भवम्‌| A
पार्डवेयोऽप्रि* तदाकयात्संप्राप्य शरणं शिवम्‌ |
सन्तज्य TART Wal ATTA AAT T+ ॥
नाव्वैनेनः समः शग्मोर्भक्या भूतो भविष्यति ।
मुक्ता सत्यवतीख्न्‌ wa वा देवकीसुतम्‌ ॥

aa भगवते नित्यं नमः शान्ताय धीमते |

» wéinfafa Band D.

† सन्वनगद्रमिति 8 ६०१ D.

‡ तदेश्ररमिति Band 7.

§ sttareifafearecita: जितेद्दिय varh:, सनातनः बिरनोवौ, ग्यास-
cya: | अधवा BAM अवतारतादयासो WAN Kam, तवाच (व्यासो
mrrge: स्वयम्‌" sfai aeraafafa 2, G and H.

q wuatfa E and H.

| wefafa B.

ee पाण्वीऽपिच दति B.

tt तद्रक्तिपरमोऽभवदिति B.

एकजिंयोऽध्यायः | ११९१

पाराशग्यीय मुनये व्यासायामिततेजसे ॥
छष्णदेपायनः साक्तादिष्णुरेव सनातनः |
को श्रन्धस्वस्वतो ts वेत्ति तं परमेश्वरम्‌ |
नमः gees cated छष्णं सत्यवतीखतम्‌।
पाराशर्य" महामानं योगिनं विष्णुमव्ययम्‌ ॥
एवमुक्ता तु मुनयः सव्वं एव समाहिताः |
प्रणेमुस्तं महाभ्ानं व्यासं सत्यवतीशतम्‌ ॥

इति ग्रौकूकंपुराक व्याखाजुंगसंवादे grad च्ोऽध्यायः ।

रकनिशोऽष्याय ; ।

ऋषय ऊचुः ।
प्राप्य वाराखसीन्दिव्यां छष्णदेपायनो मुनिः |
किमकार्षीषाबुचिः ata कौतूहलं हि नः ॥
Ga Sars |
प्राप्य वाराणसीण्दिव्यामुपर्टश्य मष्ासुनिः।
पूजयामास जाङृव्यां देवं विश्वेश्वरं शिवम्‌ ॥

e नमानि श्द्रमिति ए.

RUZ BUYTV! `:

तमागतं मुनिं cet aw ये निवसन्ति qe |
पूजयाश्चक्रिरे व्यासं सुनयो मुनिपुङ्गवम्‌ ।
पप्रच्छः UAT: सव्वं कथां पापप्रणाथिनौम्‌ 4 |
ACSA मो्घब्योग्सनातनान्‌ ॥
स चापि कथयामास ware भगवादृषिः।
माराय देवदेवद्य धम्यं वेदनिदथंनात्‌¶ ॥
तेषां मध्ये सुनीन्द्राशां व्यासथिष्यो मासुनिः।
warstafrate your सनातनम्‌ ॥
जेमिनिरुवाच |
भगवम्‌ unread Gaatia सथ्वंवित्‌$ ।
न विद्यते विदितं भवतः परमधिंणः॥
केविचयानं प्रशंसन्ति ध्म॑भेवापरे जनाः।
अन्धे साह्य तथा योगं ATTA, महषयः ॥
AMTAAR नूनमन्ये| प्राहग्धडषेयः |
अहिंसां सत्यमप्यन्धे सश्यासमपरे विदुः ॥
केविदयां प्रशंसज्ति टानमध्ययनं तधा |

वै श्ति 2.

कथाः पापविनगाशिनोरिति 8 and D.
waraefaafanifafe Band 7.
awfafefa Band D. |
तपल्वान्धे इति 83.

मीनमन्धे इति 2.

<= “§ wm + न्नी 2

VSIA AA ध्यानं कर्मयोगश्च§ वेदिकः |

एकजिंगोऽध्यायः।

ती्ेया्ां तथा केचिदन्ये चेन्द्रियनिग्रहम्‌ ॥
fatarys wera: प्र ब्रूहि सुजिपुङ्व |
यदि वा विदयतेऽप्यन्यददं तदल्ुमरंसि ॥
शरुत्वा स॒ Karate छष्णदेपायनो मुनिः |
प्राह गन्भीरया वाचा प्रणम्य ठषक्तेतनम्‌॥
खीमगवानुवाच ।
सा VY महाभाग AS भवता सुने |
TR TWAT खण्ठम्बन्ये महषयः ॥
दष्वरेण पुरा प्रोक्तं न्रानमेतख्छनातमम्‌ |

गूढ़मप्रान्नविदिष्टं सेवितं सृच्छदर्भिंभिः ।

नाखहधाने दातव्यं नाभक्ते wafer: । `.

नावेदविदुषे टेयं†` ज्ञानानां ज्ानसुत्तमम्‌ ॥

मेखगङग महारेवमीशानं जिपुरहिषम्‌।

देवासमगता दैवी मशार्देवमणर्च्छत ॥ `
ओीदेव्युवाच।

टेव देवं महादेव भक्षानामास्तिंनाशन |

wat पुरुषो देवमविरादटेव पश्यति ॥

9 किमतषाभिति D.

t
{
§

न वेदविदुषे safafa E, G and H.
wart इति B and D.
योगीऽध शति Band D.

40

२१३

११४ कपराशम्‌।

पअायासबदलाग्धाडइ्यानि चान्धानिं WET ॥

येन faarafemat विक्नानां योगिनामपि |

emt fe भगवाग्सुच्छः cantata देहिनाम्‌ ॥

एतदुश्यतमं ara गूढं ब्रह्मादिसेवितम्‌ |

हिताय सर्वभह्लानां ब्रूहि कामाङ्नाश्नन ॥
tat उवाच |

अवाथमेतद्ुार्थ fp च्रानमच्चेषेहिष्कृतम्‌ ।

ae तव यथातत्वं aye परमर्भिभिः ॥

परं गुद्यतमं खें मम वाराणसी परी |

सर्वेषामेव भूतानां संसाराशंवतारिणी ॥

तस्मिन्‌ भक्षा महारैषि मदीवं व्रतमाखिताः |

निवसन्ति aerate: परं नियमभाखिताः॥

Suna सर्वतीघीनां खानानासुत्तमश्च यत्‌§ |

च्ानानासु्तमं waaay परं Az ti

wratat पवि्राणि तीधौन्धायतनानि & |

श्मश्याने संखितान्धेव दिवि afanatiag च॥

भूर्लोके नेव संखष्नमन्तरीचे ममालयम्‌ |

यमिनां efaetadi Band 0. खक््कर्िखामपौति E, 0 and H.-
fastafafa B and D.

asa इति Band D.

afefa B.

feafa Band D.

ah wo +र > 2

एकतिंगोऽ$ध्यायः |

विमुक्ता न wafer सुक्षाः पठन्ति Saar i.
श्म्ानमेतदिख्वातमविसुक्षमिति स्मृतम्‌ * ।
कालो भूत्वा जगदिदं संहराय्यन्र सुन्दरि
दैवीदं सर्व॑गुद्यानां खानं प्रियतमं मम |
axa aap गच्छन्ति मामेव प्रविश्ण्िते।
दत्तं जपं eaae तपस्तप्तं लतश्च यत्‌ ।
ध्यानमध्ययनं Wa सर्व॑" तत्राक्षयं भवेत्‌ ॥
जग्ान्तरसहस्ेषु यत्पापं पूरवंसखितम्‌।
अविमुक्ते प्रविष्टस्य vat’ व्रजति चयम्‌ ॥
ब्राह्मणाः चजिया tat: शूद्रा ये वर्शसहराः |

स्तिथाग्धेच्छाच ये चान्ये TEU: पापयोनमः।

कीटाः पिपीलिकाशेव ये चान्धे इगपिखः |
कालेन निधनं प्राप्ता विमुक्ते वरानने।
न्द्रा ईैमोलयस््ाल्ा ACTSIAAT SAT: |
faa aa पुरे देवि जायन्ते aw मानवाः ॥
aifagqe खतः afwaca याति किखिषी।
दैष्वरानुग्टष्टीता fe सर्व्वं यान्ति पराङ्गतिम्‌ ॥
are सुदुकनभं श्रात्वाई सं सारद्चातिभीषणम्‌ |

शतमिति Band D.

az इति B, E and H.

सङा: अगुलोनप्रतिखोनभम्बः escatatar sae: |
मला «fa B.

oo ++ जै 2

११४

ata कुग्धपराणम्‌ ।

अश्मना चरणो हतवा वाराणश्यां asa: ॥ `
Fat तषरसोऽवासिभूंतख्य ® परमेश्वरि |
यत्र त्र विप्रस्य गतिः संसारमोक्षण्ी i
प्रसादाहश्चते Walp मम गलेन्द्रनण्दिनि।
Tags म पश्यन्ति मम मायाविमोहिताः॥
भविमुक्षं न पश्यन्तिई बढ़ा ये तमसाहताः।
विन्भुज्ररेतसां मध्ये संविग्रन्ति पुनः पुनः ॥
इन्धमानोऽपि यो Sfaq विथेदिन्र्तेरपि |
स याति परमं खान a4 Tat न शोचति
जग्खव्युजरासुक्नं परं याति शिवालयम्‌ |
भपुनर्मरणानां fe at गतिर्मोचकाङ्धिणाम्‌ ॥
यां प्राप्य aaa: स्यादिति मन्धेत पण्डितः|| |
न दानेन तपोभिख न यज्रैर्ापि विद्यया ॥
प्राप्यते गतिर्त्कु्टा या frase तु लभ्यते |
नानावर्णा विवर्णा चण्डालाय्या जुगुखिताः ॥
किखिषेः पूर्णदेष्ा ये प्रकटे स्तापकेस्तथा## |

तपसा चापि yaw इति Band D.

जलायते wafefa 2.

अपि qersfa ए. भविस «fa D.

सेवन्ते इति Band D. ।
विहानिति 9 81१70. पुमान्देवि विहडानिति E and H.

मन्यन्ति पडता श्ति Band D.
oe fafae पादकवीरिति D.

एककतिंोऽष्यायः। are

feared तेषामविसुकं विदुर्वधाः ॥ `
अविमुक्तं परं न्रानमविसुक्षं परं पदम्‌ |
अविमुक्षं परन्त्वमविसुक्कं परं शिवम्‌ ॥
कत्वा वे नैहिकीन्दी्ामविमुक्ते वसन्ति 2 |
तेषां तत्परमं wrt ददाम्बन्ते परं पदम्‌ ॥
प्रयागं नैमिषं get tesa हिमालयः |
केदारं भद्रकणद्च गया पुष्करभेव च ॥

quay शद्रकोटिनेर्मदा हाटकेश्वरम्‌ |
शालिग्राम पुष्पाग्रं वंशं कोकामुखं तथा ॥
प्रभासं विजगेथानं tart शुकं कम्‌ ।
एतानि पुख्यस्थानानि tate विश्चुतानि |
यास्यन्ति परमं ate वाराणस्यां यथा war: ॥
वाराखस्यां वियेषेण ag जिपधगाभिनी |
प्रविष्टा नाशयेत्पापं जश्मान्तरथतेः कतम्‌ ॥
अन्यत्र सुलभा WHT ATS दानं तधाई जपः |
व्रतानि सर्ववभेवेतदाराणस्यां सुदुर्लभम्‌ ॥

# मैभिषं -7 Onde, about 15 miles from Unau station on the Oude
and Rohilkhand Railway.

+ नम यान्ति परमिति B.

{ प्रवेशादिति 8.

§ तपः इति Band 0.

, 3 +; HUAI |

are qyafae ददात्वज्चं यतैऽपराम्‌# |
ATANAT सततं वाराणस्यां खितो नरः ॥
यदि पापी यदि शठी यदि चाधाश्विंको ac: |
वाराशसौं समासाद्य पुनाति स कुल्रयम्‌ पः ॥
वाराशस्यां weed ये सुवन्त्श्च॑यन्ति ws |
सर्व्वपापविनि्मुल्ास्ते विया गणेश्वराः ॥
WIT योगाछ्च्रानादा PATS AAT: |
प्राप्यते तत्परंष खानं AHACA oA ॥
ये भक्षा देवदेवे वाराशस्यां वसन्ति वे |
ते विन्दन्ति परं मो्तभेकेनेव तु जग्मना॥
Ue योगस्सघा ata Afataay अग्मना।
ufaqn समासाच नान्धदच्छेन्तपोवनम्‌ १
यतो मया न मुक्षन्तदविसुक्षभिति स्मतम्‌ |
तदेव TH गुद्यानाभमे वदिच्नाय सुष्यतेश्# ॥
सन्रानधष्याननिविष्टानां†† परमानन्दमिष्छताम्‌ |
ऽमरानिति 2, 7, E and H.

awifaas «fa ए.
wag कुलमिति B.

%
¶
‡
§ asvafa ल्वन्तिषश्ति ए.
q परमर्मिति 8.

॥ भ्या इति 38 8१7.

ee मेतदिन्नानहुच्वते बति B.

tt miaaraifafasrarfafa ए.

THAN SAT! |

at afafafeat gat साविरुक्षे सतस्य तु We
यानि कान्यविसुक्षानि Qaearia fram: |
पुरी वाराणसी तेभ्यः स्थानेभ्योंऽप्यधिका शभा i
यत्र Barger देहान्तेऽ्ग्यमीष्रः† |
व्याचष्टे तारकं ब्रह्म तथेव छ्यविसुक्षकम्‌ ॥
यत्तत्परतरन्तस्वमविसुक्षमिति स्मृतम्‌ |

एकेन जवना देवि वाराशस्वां तदाप्यते |
wana नाभिमध्ये च छदयेऽपि च मूर्द॑नि।
यघाविसुक्षमादित्ये वाराखस्यां व्यवस्थितम्‌ ॥
वरखायास्तथा WAT मध्ये वाराणसी पुरी |
aaa संखि तन्तं नित्वभेवाविमुक्तिकम्‌ ॥
वाराश्स्याः परं खानं न भूतं न भविष्यति|
यथा नारायशोदेवो मदहादेवादिबैष्बरात्‌ ॥
AW देवाः AAA: PTAC TAT: |
उपासते मां सततं देवदेवः faaraw: ॥
मषहापातक्िनोये च ये तेभ्यः arena: |
वाराणसीं समासाद्य ते यान्ति परमां गतिम्‌ ।

योगान्ते fafeat afa: afaquaaa g sfa B.

@

+ waar: इति B.
¢ ataafa B.

§ तदाब्रादिति 8.
न्‌

uta इति 23,

२१८

३२.० कुग्धपुराणम्‌ |

तस्माश्मुसुशुनिं यतो वसेचामरणान्तिकम्‌ |
वाराणस्यां awe srt लब्ध्वा विसुश्यते ॥
किन्तु faut भविष्यन्ति पापोपहतवचेतसाम्‌|
ततो नैव ated कायेन मनसा गिरा॥
एतद्रहस्यं वेदानां पराशानां हिजोल्तमाः# |
भविसुक्षाखयं ज्ञानं न fafetia तत्परम्‌ i
देवतानाङ्षीशाश्च शतां परमे्ठिनाम्‌ ।
देव्ये देषेन कथितं सर्व्वपापविनाश्नम्‌र्थः ॥
यथा नारायणः येष्ठो Sarat पुरुषोत्तमः |
यथेश्वराशां गिरिथः स्थानानाच्ेतदु्तमम्‌ ॥
यैः समाराधितो wa: पृर्वस्थिन्ेव aaa |
त विन्दन्ति परं से्रमविसुक्षं िवालयम्‌ ॥
कलिकल्पषसम्भूता येषामुपता मतिः |

न तेषां वीचितुई शद्धय सथानं तत्परमेषठिनः ॥
ये स्मरन्ति सदा कालं विन्द्न्ति¶ च पुरीमिमाम्‌। |
तेषां विनश्यति सिप्रमिषहामु्र च पातकम्‌ |
यानि चे प्रङ्व्व॑न्ति पातकानि कतालयाः |

परुषाखास् gaat «fa ए.
afatia awa शति B.
weiaafafa 8.
afeqfafa Band D.
aeamnfa Band D.

wo +e + a

हाजिंशोऽध्यांयः | ३२१

ना थयेन्तानि waite Aare कालतभुः चिवः ॥
भागच्छतामिदं खानं सेवितं arrays)
तानां वे FARA न भूयो भवसागरे ॥
तस्माग्सव्वप्रयत्ेन.वाराशस्यां Ata: |
योगी वाप्यधवायोगी पापी वा geraram: ॥
न लोकवचनात्पि्रोर्न चेव गुरुवादतः।
मतिरत्क्रमणीया arefaqurafa प्रति।
सूत उवाच |

एवसुक्राधर्ः भगवाग्व्यासो वेदविदां वरः |
wea भिष्यप्रवरेवाराणस्वाश्चचार ह ॥

इति ग्रौक््यपुराणे वाराखखौमाडहात्व्ये एकर्विशोऽष्यायः |

ots त |

हाजिंणोऽष्यायः |

aa उवाच |
स fast: संहतो dary गुर्देपायमो aft: |
जगाम विपुलं+ fayatert मुक्तिदायकम्‌ ॥

# 24: इति B and 7.
+ “fa B.
t <@agar sfa B.

e faaefafa B and D.
4]

३२२ कृन्धपुराखम्‌ |

TARA महादेवं fire: सह महामुनिः |

` प्रोवाच तस्य areraiz मुनीनां भावितामनाम्‌ ॥
इटं afead लिद्गमोहारं नाम शोभनम्‌ |
TA सरणमातरेच मुष्यते सर्व्वपातकैः॥
Wis तत्परमं ATA पञ्चायतनमुत्तमम्‌ |
अर्चितं" afafufia वाराशस्वां fadtreq ॥
TT साचाग्महारेवः पञ्चायतन विग्रः |
रमतेः भगवावुद्रो जन्तूनामपवगेदः ॥
AMANITA ATA पश्चाच॑मिति कण्यते§ ।
तदेव विमलं faratert समवख्ितम्‌ ॥
श्रान्यतीता पराव शान्तिविंद्या चैव यघाक्रमम्‌।
प्रतिष्ठा च निठत्तिञख्च पश्चार्धं लिङ्कमेष्वरम्‌ ॥
पञ्चानामपि देवानां ब्रह्मादीनां यदाश्रवम्‌||
श्रोद्ारवबोधितं शक लिङ्गः पच्चायतनसुष्यते†" ॥

एतदिति B and 7.
सेवितभिति Band 7.
sua इति ए.

awa इति ए.

तथा इति ए.

॥ खदाष्रयनिति Band D.
ee परीडारवोधकमिति B.

tt नव्ययनिति B.

ण्वि wrt + क

दाभिंशोऽधष्यायः | 223

सं सरेरेश्वरं लिङ्गः पश्चायतममव्ययेम्‌ is
देहान्ते तत्परं च्योतिरानन्दं विध्यते पुनः† ॥
अचर देवर्षयः yet सिषा ब्रह्मर्षयस्तथा |
उपास्य देवमौग्ानं प्राप्तवन्तः परम्दम्‌ ॥
मव्छोदयास्तटे Ge स्थानं गुद्यतमं शभम्‌ ।
गोचग्धमावं fatter ओडारेश्वरमुत्तमम्‌ +
कत्तिवासेश्ठरं fay मध्यमेश्ठ रसुत्तमम्‌ |
विश्वेश्वरं ante कपर श्वरमुत्तमम्‌ ॥
एतानि गुद्यलिक्नमानि वाराणस्यां दिलोत्तमाः |
न afatee जानाति विना शग्भीरनुग्र्ात्‌ ॥
एवसमुक्ला Fal HW: पारार्ययो महासुमिः।
छत्तिवासेष्वरं लिङ्ग द्रष्टु देवस्य शूलिनः ॥
amare wee शिष्यमाह कस्तिवाख्सः +
कथयामास विप्रेभ्यो भगवान्‌ ब्रह्मवित्तमः ॥
अस्मिन्‌ खाने रा दत्यो welt भूत्वा भवान्तिकम्‌ ।
ब्राह्मणाम्‌ इन्तुमायातो येऽ नित्यसुपासते +
तेषां fawraersa: प्रादुरासीचिलो चनः |
र्तथे दिजध्रेष्ठा भक्तानां भक्तवत्सलः ॥

Ora वै छै

एतनत्पाददयं ए पुष्कं नालि |
बधः इति B.

aut sfa 28.

येनेति.

१२४ कुापुराणम्‌ |

Tal मजाञ्लतिं दत्वं शुलेनावन्नया हरः |
वासस्तस्याकरोव्कृत्तिं लत्तिवासेष्वरस्ततः ॥

sas सिदिम्परां प्राप्ता मुमयो मुनिपुङ्गवाः
तेनेव च शरीरेख प्राप्तास्तत्परमम्मदम्‌॥
विद्या fateact रद्राः थिवाये af प्रकीर्तिताः।
छत्तिवासेश्वरं लिङ्क नित्वमाहत्य संखिताः ॥
भ्राता कलियुगं चोरमधग्मंबडलच्ननाः।
छलिवासं न qatar छतार्थास्ते न UT: ।
लसान्तरसष्स्रेण मोक्तोऽन्यत्राप्यते न AT |

एकेन WHALE मोः कस्तिवासे तु लभ्यते ॥
भरालयः सब्यैसिहानामेतत्यानं वदन्ति हि ।
गोपितन्देवदेवेन महादेवेन शन्धुना ॥

युगे युग Wa दान्ता ब्राह्मणा वेद्पारगाः।
उपासते महादेवं जपन्ति शतर्द्वियम्‌ ॥

qatar सततं देवं महादेवं वरियम्बकम्‌§ |
ध्यायन्तोष दये नित्यं are सवोान्तरं | fiers ॥

त्च fa B.

च इति B.

वसता इति 2 and H.
wae ठत्तिवासखसिति B.
ध्याथन्तौति Band D.
सव्वो्रमिति ए.

= 8&§ 606 ++ + क

दाजिंशोऽष्यायः। १२५

गायगम्ति fret: किल गीतकानि
ये वाराणस्यां निवसन्ति विप्राः#।
तेषामयेकेन भवेन afer:

ये कस्तिवासं शरणं प्रपत्राः ॥
सम्प्राप्य लोके जगतामभीष्टं
सुदुक्षभं विप्रकुलेषु जग |

ध्यानं समादाय जपन्ति a
ध्यायन्ति चित्ते यतयो महेशम्‌ ४ ॥
श्राराधयन्ति प्रभुमीथितारं
वाराणसीमध्यगता मुनीन्द्राः
arf ance ersten:
qafer ae प्रणमन्ति var ॥
नमो WATATAAUTAS Ta

wre प्रपद्ये गिरिं पुराणम्‌ ।
खरामि we wea निविष्टं

जाने मषहादेवमनेकरूपम्‌ ॥

afa eager’ वाराणसौमाहास््ये हाविंधोऽध्यायः।

amt द

2 +~ + »

वाराखसौ' ॐे निवसन्ति विप्राः इति 8.

ara «fa 23.

ध्यायन्ति ष fanaa ataufafa E, D and ©.
ara «fa B.

२२६ कूरयपुराखम्‌।
जयरि्बंणोऽधष्यायः |

सूत उवाच |
समाभाष्य मुनीन्धीमान्देवदेवस्य शूलिनः |
लगाम लिङ्ग ane कपरोंश्वरमव्ययम्‌ ॥

खात्वा aa विधानेन तपंयित्वा पितृन्दिजाः ।
पिश्ाचमोषने तीर्थे पूजयामास शूलिनम्‌ ॥
तव्राशर्यमपश्यस्ते सुनयो गुरुणा सष |

मेनिरे चैवमाह प्रेसुर्गिरिथं हरम्‌ ॥
कञ्िद्भ्याजगाभेमं TET वोररूपष्टक्‌ |
खगीमेकां भकयित कपर्दी खरमु्तमम्‌ ॥

तत्र सा भोतद्ृदया कत्वा war प्रदस्िखम्‌।
धावमाना सुसम्धान्ता व्याघ्रस्य वशमागता #
तां विदार्य नखेस्तीष्खैः भालः सुमहाबलः |
जगाम arated a cer ताग्बुनीश्वरान्‌ ॥
खतमााचसा बाला कपर्टीशाग्रतो Taft |
अदश्यत महाज्वाला व्योाजि सूर्यसमप्रभा॥
fata नीलकण्ठा चुः qareifeatgs |

वारयामास eutat इति B.

24 et qatrcfafa Band D.
were इति E and प्रि.
मूहनाद्ति B.

Oe +> => e

चयस्तिंगोऽध्यायः | १२७

हषाधिरूढा प॒रुषेस्तादृयेरेव संयता ॥
quafé विसुख न्ति खेषरास्तस्य alfa |
गणेश्वरः खयं भूत्वा न दृष्ट स्तत्लणासतः |
दृद तदाशय्धवरं* जेमिनिप्रसुखास्तदा |
कपौ श्रमाहाकंप पप्रच्छुर्गुसमच्युतम्‌ ॥
तेषां प्रावाच भगवान्देवाच्े चोपविश्य सः |
HITS माहामंप प्रणम्य ठषभध्वलम्‌ I
इद देवस्य afay कपर्दी खरमु्तमम्‌ it
पूजितव्यं wate स्तोतव्य वैदिकैः स्तवैः +
waaay नियतं योगिनां थान्तचेतसाम्‌ |
जायते योगसिहिख्चः षरमासेन न संशयः ॥
ब्रह्महत्यादिपापानि विनश्यन्यस्य पूजनात्‌ |
पिश्ाचमोचने कुण्डे खातस्यात्र समीपतः ॥
afaa चेतरे पुरा विप्रास्तपसखी शंसितव्रतः |
शुकं ति ख्यातः पूजयामास शूलिनम्‌ ॥
* तरमिति 8.
t+ भतः परं 2 ya

waned चिप्रमख विनश्यति |

कासक्रीधादयो दोषा वाराश्यखां निवाधिनः।

विप्राः सव्वं विनश्यन्ति कपरहौग्ररपूननात्‌ |

तस्मान्सदैव द्रव्यं कपदौश्ररपुतमम्‌ |

इत्यधिकं श्यते |
+ fafa: er xfa B and D.

श्रे कूर्मपुराणम्‌।

जजाप इद्रमनिशं प्रणवं सद्ररूपिशम्‌।

. पष्यधुपादिभिः स्तोत्रे नमस्कारः प्रदिशः ॥
उवास AM योगा क्षत्रा teary नैहिकीम्‌ ।
कटाविदागतं प्रेतं पश्यति a चुधाज्ितम्‌।
अखिंचां पिनदाङ् निः ष्वसन्तं सु सहः ॥

a Seto fase: कपया परया युवः।.
प्रोवाच को भवाम्‌ कस्माहेशारेश्मिमङ्गतः ॥
aa पिशाचः gear पीष्यमानोऽब्रवषीदष्ः ॥
पूव्वेजग्मन्धष्टं विप्रो धनधान्यसमन्वितः |
छव्रपौजादिभियुश्नः कुटुम्बभरणोत्सुकः #

म पूजिता मया देवा गावोऽप्यतिधयस्तथा |
न कदाधित्कृतं TAA वा AAT वा ॥
एकदा भगवाव्रुद्रो* गोदषिष्वरवाडइनः |
विश्वेश्वरो वाराणस्यां ट्टः Wet नमस्छतः ॥
aerate कालेन पच्यत्वमडमागतः |

न दृष्टं ANETTA यमस्य वदनं सुने Il
teat योनिमापन्रः पेगाचौं चुधयार्हिंतः |
पिपासया परिक्रान्तो a जानामि हिताहितम्‌ ॥
यदि afaarquagura पश्यसि प्रभो,
कुरुष्व तं नमस्तुभ्यं AAS शरणं गतः ॥

# 24 «fa B.
† faqraargararar शति B.

waferstisara: | १२९.

rae: गद्ुकर्णोऽघ पिशाचमिदमव्रवीत्‌ ।
त्वादयो नहि लोक्षेऽखि बिद्यते पु्छक्न्मः |
Teal भगवान्‌ yal ष्टो विश्वेश्वरः शिवः ॥
awe वन्दितोभूयः कोऽन्धस्ववषशो भुवि | .
वेन कम्र विपाकेन देशमेतं समागतः ॥
खान कुरुष्व sid तल्रमस्मिन्‌ ee समाहितः
येनेभां afaat afaferaa प्रहास्यसि ॥.
स wage सुनिना पिशाचो
दवयावता देववरं तिनेवम्‌।
AT कपरीश्बरमीभितारं
चक्रे समाधाय मनोऽवगाहम्‌ ॥
तदावगाषहासनिश्सतरिधाने
ममार दिव्याभरणोपपन्रः।
श्रटृश्यताकंप्रतिभे विमानै
श्रथाहइविशाहितचारमीलिः ॥
विभाति श्द्रेरुदितो fefre:
समाहतो योगिभिरप्रभेयैः |
स बारखिश्यादिभिरेष देवो
यथोदये भागुरथेषदटेवः ॥
wate सिद्धा fefa 2aaer
safe दिव्याष्ठरसोऽभिरामाः।

* werametata इति Band D. तदावमाद्य sfa H.
42

१२० ugar |

gure af gyatfafaat
गन्धर्वविद्याधरकिब्रराय्याः ॥
संस्तुयमानोऽच FART
TATA बोधं भगवमग्मसाद्‌ात्‌ |
समाविश्ष्मण्डलमभेवमग्रय
वोमयं aa विभाति aE: ॥
cu faga स पिश्ादभूतं |
मुनिः प्रद्ृष्टो मनसा ASAT |
विचिन्त्य दद्रहविमेवमग्य
प्रणम्य तुष्टाव कपिं नं तम्‌ |
werd उवाच |
नमामि नित॑ परतः परस्ता- |
WINCH परुषं पुराणम्‌ |
व्रजामि योगश्वरमीथितार-
मादित्यमम्निं कलिलाधिर्दृम्‌ ॥
त्वां ब्रह्मपार इदि सत्िविष्टं
हिरण्मयं योगिनमादिहीनम्‌ुः |
व्रजामि qe शरणं दिविखं

e मेतदय्यमिति B.
+ कपर्दिनं तामिति ए.
‡ भोगिनमादिमन्तसिति A, E and H.

गवि € ++ + »g

अय स्िश्योऽध्यायः।

awrafa awaits पविन्रम्‌ ॥
सहस्रपाटाच्िथिरोऽभिगुक्ं
सहस्रमा न्तमसः परस्तात्‌ |
लां ब्रह्मपारं प्रणमामि Wars.
हिरख्छगभाधिपतिं fratq ॥
यतः प्रसूति्जगती विनाथा
aared सर्वमिदं fata ।

तं ब्रह्मपारं भगवन्तमीशं

vee नित्यं शरणं प्रपद्ये ॥
अलिष्मालोकविषहीनरूपं§

ख्य प्रभुश्ियरतिमे wane |

तं ब्रह्मपार WHat लां
नमस्करिष्ये न बतोऽन्धदस्ि ॥ `
यं योगिनख्यक्नसवीजयोगा-
लण्ध्वा समाधिम्मरमामभूताः। `
पश्यन्ति टेवं प्रखतोऽस्ि faciq
AWWA भवतः खङूपम्‌ ॥

ब्रह्ममयननिति B.

सडलङ्पनिति B.

azfafa 8.

अलिङ्गनिनत्वारमभ्क adyd त्वां रणं goa gaa G gaa nfs |.
अत; पर qaad at awe प्रपदो saa 8 gaa arta)

RRL

३२२ कुएराशम्‌ |

न यत्र नामानि विचेष्दति-
न den तिष्ठति यस्रूपम्‌† ।
तं ama प्रणतोऽस्मि नित्यं
सखयग्भुवं त्वां शरणं प्रपद्ये ॥
यदेदवेदाभिरताुः विषे

स ब्रह्मविक्नानमभेदभेकम्‌ |
TAMAR भवतः BST
तद्रह्मपारं प्रखमाभि fray ॥
यतः प्रधानं पुरुषः पुराणो
विवर्तेते यं प्रणमन्ति टेवाः¶ |
ममानमि तं ज्योतिषि संनिविष्ट
कालं हषन्तस्भवतः Gers ॥
व्रजामि fad शरणं aes
wre प्रपद्ये गिरिशं पुराणम्‌ |
faa प्रपदो हरमिन्दुमौलिं

e मानादौति 7. नामादौति 2.

+ अख safafa 2. |

‡ वेद्वेदाभिरताः- वेदानां वेदः ata तञिन्‌ रताः | ब्रद्मवादाजिरताः शति B.
यहद व्राक्वादिनिरादिङ्बमिति 0.

इ प्रषतोऽख्मीति B.

q तदाः इति A, KE and H.

॥ 2vafafa B. ¶डबनिति D.

अय स्तिंगोऽध्यायः। ११३

पिनाकिनं at शरणं व्रजामि ॥.
wad agatha भगवन्दहभपर्हिनम्‌ |
पपात TwHARM प्रोरन्प्रणवं धिवम्‌॑' ॥
तत्बणात्यरमं लिङ्क प्रादुभूतं भिवामकम्‌ ।
ज्नानमानन्दमहेतं कोटिकालाग्निसंन्निभम्‌ ॥
MERCY स तदा मुनिः सर्वामकोऽमलः |
निलिम्मे§ विमले far तदरुतमिवाभवत्‌ ॥
एतद्रहस्य माख्यातं माहा चमू कपर्हिनः।
न afaefa तमसा .विहानप्य्र मुद्रति ॥
य wat खृणुयाबरित्वं कथां पाप्रप्रशाथिनीम्‌।
भक्षः पापविसुन्ामा|| खद्रसामीप्यमाप्रयात्‌ ॥
Use सततं शदो ब्रह्मपार महास्तवम्‌।
TAMAS स योगं UTAATAT se ॥
षेव नित्यं वत्धामोदेवदेवं कपर्दिनम्‌ |
CMA: सततं देवं पूजयाम स््रिलोचनम्‌† ` ॥

नमामौति A.

परभिति B.

Qurat water सव्यगोऽमखः इति B.
fafna xfa ए.

a: इति 9.

व्यक्तपापवि्रश्चाका इति 2,

= ध्व wo t+ = क

ee परनिति B.
tt पूजरयामोऽच afeafafa 8.

१२४ UAW |

carat भगवान्वाासः fas: सह महाचुतिः# |
उवास तव Barat yas कपर्दिनम्‌ ॥

sfa Teague वाराकसीीमाडातेा चच्चि्ीऽव्याबः।

Fe se

Acasa: |

सूत sara |

खवित्वा तज्र भगवान्‌ कपर्हीशान्तिकषे पुनः |
ययौ द्रष्टु मध्यमे बडुववंगणाग्परसुः ॥

aa मन्दाकिनीं पण्याखपिसङ्निषेविताम्‌ |
नदीं विमखपानीयां दृष्टा दष्टोऽभवनस्युनिः ॥
स तामन्वीश्य सुजिभिः सदह uray: प्रभुः |
चकार भावपूतात्ा ज्ञानं ज्ञानविधानन्रित्‌ ॥
qua विधिवहेवाढरषीन्‌ पिढगणां स्तथा |

ॐ मडाह्घुनिरिति 2.

e awenfafa B.
† विविषान्देवागृषौन्‌ foarte यमिति B. अतः परं Bae
पूजरयामाख लोकादिं पुचेर्नानाविष्मवम्‌ |
ufo जिष्यप्रवरेः सां सत्यव्रतौसुतः॥
safua ead, तथा 7 एखकऽपि।

चतुस््िं णोऽध्यायः |

मध्यभेश्लरमीयानमर्चयामास शूलिनम्‌ ॥

ततः पाशपताः शान्ता भस्मोषुलितविग्राः ।
FE समागता VS मध्यभेश्वरमीश्वरम्‌ ॥
श्रोङ्धारासन्नमनसो वेदाध्ययनतत्पराः |
जटिला सुण्डिताचापि शचश्न्यन्नोपवीतिनः ॥
कोपीनवसनाः केचिदपरे चाप्यवाससः ।
AMSAT: यान्ता दान्ता वे ज्नानतत्पराः¶ ॥
दृष्टा देपायनं विप्राः fare: परिहतं मुनिम्‌ ।
पूजयिला वधान्धायमिदं वचनमलुवन्‌ ॥
कोभवान्‌ कुत भ्रायातः ae fredqeerga |
प्रोचुः पेलादयः§ शिष्वास्ताटृषीन्धश्धभावितान्‌ ॥
wa सत्यवतीसूनुः छष्णदेपायनः WET । ..
व्यासः खयं wate येन वेदाः एवर्बताः ॥
यस्व देवो महादेवः साल्तादेवः पिनाकश्टक्‌ |
शरं शांथेनाभवत्पु्रो नाजा शक इति प्रभुः ॥
यो वै| araraered स्वभावेन शङ्करम्‌ |

शक्ति 7), E and H.
araqarag: इति B.
वेदान्वष्यानतत्पराः इति ए. terasraaqe efa 0.

म्रुनिरिति ए.

श

t

t

§ watea: इति ए.
q

॥ सइति 8.

२२५

RRs AUGWTT |

TIT: परया भहा यस्व तञ्त्रानमेश्बरम्‌ ॥

ततः पाश्पताः स्वं ते च CEASA ।
जखु†रव्यग्रमनसो व्यासं सत्यवतीसुतम्‌ ॥
भगवन्‌ भवता ज्ञातं fara waist: |
प्रसादाहेवदेवस्य AMUTHAL परम्‌ऽ ॥
तददास्माकमव्यग्रंषं रस्यं गुद मु्लमम्‌ |

fad aaa तं देवं श्रुत्वा भगवतो मुखात्‌ ॥
विसजंयित्वा| ताष्किष्यान्‌ सुमन्तुप्रसुखास्तटा ies
प्रोवाच तत्परं नानं योभिभ्योन॑ योगवित्तमः ॥
तत्णादेव विमलं सम्भूतं ज्योतिर्त्तमम्‌ ।
लीनास्तज्ेव ते विप्राः चशादन्तरधीयत ॥

ततः चिष्यान्‌ समादत्यष भगवान्‌ ब्रहम विन्तमः३§ । `

इटसव्वतन्‌दहाः इति 2.
नेधरिति B.

प्रीषुरिति ए.

पदनिति B,
aaafafa 8.

= fA wots =+ क

समाभाष्य च इति 0. विखजबिला care |

न ख यनूप्रसुखा स्ततः इति B.

tt योगिन «fa 8.

tt सलादषेति 8.

§§ utara तत्परमित्यारग्व anfana saa EH पलकयीर्गं ema |

चतुस्िंभ्ोऽध्याबः।

WATS मध्यमे शस्वमाहामंय पेशपूव्यं कान्‌ ॥
अस्मिन्‌ खाने खयं ठेवो देव्या Ty ASNT: |
रमते अगवाजित्मं wea परिवारितः।

अचर पूव्यं इषीकेयो विष्वामा हैवकीमुतः।
उवास AHL HU: सदा पाशप्रतेरवतः।
MACACA इद्राराधमतत्परः* । `
भ्राधयंन्‌ हरिः wal WaT TTT व्रतम्‌ ॥
तख वेः, बहवः धिष्वा ब्रह्मचर्यपरायणः 1.
AIT ACTATAS WTA इष्टवन्तो ACA ॥
aq Sat महादेवः प्रतं नोशलोडहितः।
ददौ MUS भगवाग्बरदो वरमु्तमम्‌ ॥

येऽशंयिष्न्ति गोविन्दं axe विधिपूर्वकम्‌ ।

तैषां तदेश्वरं च्रानमुत्पस्यतिषा जगन्मय ॥
त्वमी थो | ऽ यितव्यच ध्यातव्या मत्परे॑नेः |

भविष्यसिश्ननग न सन्देहो मयसादाहिजातिभिः ॥

गे %पूब्यकानिति 23.
इद्राप्यवनतत्यर इति 8.
ते शति ए.
तददनादिति B.
परखीपदमाषम्‌ |

च्वि wm + + क

॥ नमनो sfa B.
ee भजिष्यन्तौति 8.
tt femaz: xfa B.

43

ARS

९१८ UGTA । `

2 qa दृश्यन्ति देवेशं ध्वाता देवं" पिनाकिनम्‌ |
ब्रद्मदत्वादिकं पापं तेषामा विनण्यति ॥
प्राशांङ्यजन्ति ये विप्राः पापक्ब्धरता श्रपि।

ते यान्ति परदभं§ खानं are काया विषारण्ाश्॥
धन्धास्तथ्यन्तु ते| विप्रा मन्दाजिन्धां हतोदकाः।
भर्थयन्ति महादेवं मध्वमेष्डरमुत्तमम्‌ ॥

खानं दानं तपः ae पिष्डनिग्बपणण्छि।
एकैकशः छतं शिप्राः पुनात्वासषमं कुलम्‌ ॥
afavarqraa रागस्ते दिवाकरे |

यत्फलं MHA म्यं स्तस्मादश्गुखग्सि ॥

एवमुक्ता ARTA At TAA wy: |

उवास 'सुचिरङ्गलं FATA मरेष्वरम्‌ ॥

दति बौ राखे वारावसोमाहातीय अतुचखिंबोऽष्यावः ।

[ति a 8

asy इति B.

चात्वा इद्र्भिति B.
मर्या sfa B.
तत्परलिति 8.
काय्यविचारया दति B.
wata खल मेषति.

ट च्वि wow + ॐ

पञ्चनिशोऽध्यायः |

सूतं sary |.
तंतः# waite गद्यानि तीर्बान्धायतनानि च |
जगाम भगवान्वयासो जेमिनिप्रसुखर्वतः ॥
wart परमं तीये प्रयागादधिकंन॑" श्भम्‌ । `
विश्वरूपं तथा dtd कालतीर्वमनु्तषमम्‌ ॥
भाकाथाख्यं महातीर्ष' तीर्थचेवानुषण परम्‌ । `
wutarg महातीर्थं गौरीतीर्धमनुल्मम्‌§ भ
प्राजापत्यं wary ate खर्गहारं| तचैवच।
जग्बुकेश्वरमित्यु कं wate तीर्थमुत्तमम्‌ ॥ oo
marta werdta तीर्धश्चेव महानदी ।
नाराय परं ate’ वायुतीर्वमनुत्तभम्‌ ase
ज्रागतीे' परं Te वाराहन्तीर्थमुत्त मम्‌ |

* ar tfa B ie

† wataefrafaarca agile avaltfaad E H पृषकयोमं
Ema |

t arqufafa B.

§ were तौषैशतमभिति B.

कृ परमिति B.

॥ खनतीति 8,

oo अतः परं 0 पुत्तकं fared तातो तालनतेनशुतमनिति भविकं gna |

३४० कूर्यापुराशम्‌।

यमतीर्थं' महापुख्खं ated’ dada परम्‌+ ॥
भरम्निती्धं दिजयेषठाः कालकेष्वरमुत्तमम्‌ |
मागतीर्ध' wane quate तथेव च ॥
पर्व्वताख्यं महापष्छंधुः मखिकर्थमनुत्तमम्‌ ।
चटीतकचं तीर्बंवरं खीतीर्व्च पितामडम्‌ ॥
गङ्गगतीर्धन्तु Chat तथा तत्तीर्थमुत्तमम्‌ । `
कापिलक्चैव wads ब्रह्मतीये मनुल्तमम्‌ब¶ ol
मूतेष्वरं तवा तीष ated घर्मासमुद्धवम्‌। `
गन्धर्व्वतीरधं' Gud वाडेयन्तीर्धमुसमम्‌ ।
दौवा सिकं होमतीथे*» Greta हिजोकलमाः |
wees `
seuaacguafafa ए ००१6.
मडागृद्निति B.
देबोबमिति B.

अबातेलौवैसुत्तमनिति B and ©. |
wa: परं B पुलक

= wf ott + कै

ay fag पूजनोयं ard बरह्मा aera: |
तङानौ खापयामास freaferazcy ॥
ततः Mal समामत्य ser Mae तं इरिम्‌।
मयागौतमिदं fay कखारस्यापितवानसि ॥
ware विच्डस्व तोऽपि इद्रे ufatar aa: |
aatenfafed fay नाजा तत्र मविष्यति॥

दूतवधिके ema |

oe. व्योम तोषैमिति B, G, E and H.

1 &@ + <> &

पद्यजिंशोऽध्याषः।

fraveat ga ga विद्याधर्वरम्‌ ॥
केदारं तीर्धमुष्याख्यं कालख्ञर+मगुल्तमम्‌ ।
Wad WITT खेटकखे' इर ` शुभम्‌ ॥
लोकिकाख्ं महा ती" त्य्व हिमालयम्‌ |
हिर प्यगभं` गो प्रख्यं तीर्यसेव ठषष्वजम्‌ ॥
उपयान्तं थिवच्येव व्यान्रेशरमनुत्त मम्‌ |
जिलोचनं महातीर्थं शोलाकंश्चोत्तरादयम्‌ ॥
कपालमोचनं तीः ब्रह्महत्याविनाश्नम्‌ |
शक्रेष्वरंयैः महापुख्छऽमानन्दपुरमुसमम्‌ ॥
एवमादीनि तीनि प्राधान्धाकथितानि तु |
न क्या विस्तरादकं तीर्ध॑संख्या हिजोत्तमाः ॥
तेषु way तीर्थेषु wranwe सनातनम्‌¶ |
उपोष्य AT तत्रासौ पाराशर्यो महासुनिः।
तपेयित्वा पितृन्देवान्‌ छता पिष्छप्रदानक्षम्‌ |
जगाम पुनरेवापि aa fader: शिवः ॥

wranre महालिङ्ग| fret: सह aerate: ।

atfawcfafa G.

भद्रकं फलमिति B.

भङेजरनिति 8.

aviarafafa B.

पिनाकिनभिति B.

परं farfafa 8, 7, E and H.

१४१

Ry ` कुद्यपुराम्‌ । `

उवाच गिष्यान्धकामा ade गन्तुमेव ॥ `

ते प्रम्य महामानं AAT: पेलादयो feat: |
aray aa नियतो वाराखस्यां चकार सः॥
शान्तो rales wranwre पिनाकिनम्‌ |
मैचाहारो fageratl ब्रह्मचग्यंपरायसः ॥
कदाचिष्तत्र वसता व्यासेनामितवेजसा |
भ्बममाशेन भिता वै" नेव लब्धा दिजोत्तमाः ॥
ततः क्रोधाढततनुनंराखामिष वासिनाम्‌ ।
fai जामि सर्वेषां येन fafefS हीयते ॥
तन्वशाव्छा महादेवी यहरादैशरीरिखी ।
प्रादुरासीतस्वयं प्रीत्या वेषं WaT तु मानुषम्‌ ॥
Wt Mt ATS महावुे पव्या न तया पुरी |
were frat मत्तख्वसुश्चेवं प्रददौ थिवा॥
उवाच च महादेवी क्रोधनस््वं यतो मुने |

इ At न वस्तव्यं छतच्नोऽसि यतः सदा।
CAM: स भगवाग्याल्वा¶ Arar परां थिवाम्‌।
उवाच प्रतो भूत्वा खुत्वा च प्रवरैः स्तवेः ॥

कदाचिदशता तवेति 2.
तु sfa B.

भवता नहौति A.
भवान्त इति ए and 7,
ध्यानादिति 8.

च्थि ® +^ + ॐ

पञ्च बिं शोऽध्यायः | ३४४

चतुश्यामधारटम्यां प्रवेशं टेडि शङ्रि ।
एवमस्त्वित्यनुन्नाख टेवी चान्तरधीयत ॥
एवं स भगवान्बयासो महायोगी पुरातनः |
went चे्रगुखान्‌ सर्व्वान्‌ खितस्तस्याथ पाश्वतः# ॥
एवं व्यासं खित svat चेषं सेवन्ति पण्डिताः |
तस्माकब्वंप्रयन्नेन वाराणस्यां वसे्रः ॥

सूत उवाच । ..
यः पठेट्‌ विसुश्नख्व arerat खणयादध ण |
खावयेदा दिजाच्छान्तान्‌ स याति परमाङ्तिम्‌§ 0
खा वाः देविके कार्ये राज्रावदनिवा दिजाःव |
नदीनां चेव तीरेषु देवतायतनेषु च ॥
stat समाहितमनाः कामक्रोधविव्जिंतः## |

wedi नमस्छत्य स याति परमाङ्कतिम्‌ ॥
शति श्रौङ्क पुरारे गगावसोमाहातोय पञ्चनिंजोऽध्याथः |
वाराखसोमाडासना SAINT | |

e sorta tft A. orifad ३ sad: | भतिपार्यत sf E, G and H.

रेवन्तौति परखपदमार्षम्‌।

पडयादपौति 8.

§ सौऽपि णाति परं पदमिति 8.

न यात्रायां वा दिनोत्तमा इति 2, G and H.
ज्ञाता sfa B.

ee zaatadafia इति Band D.

षटच्िशोऽष्यायः ।

ऋषय HY: |
माषहामयमविसुक्नस्य यथावत्छसुदीरितम्‌ |
| TAGs प्रयागस्य AAT ब्रहि gaat a

यानि dtatfa ata विश्रुतानि महान्तिबे।

VATA कवययास्माकं चत सब्वोर्धविदहवाम्‌ ॥

सूत ary |
शषुध्वख्षवः wa fate ब्रवीमि a: |
प्रयागस्य च माहा ae ea; पितामहः a
मार्कण्डेयेन कथितं कौन्तेयाय AEH |
यषा युधिष्ठिरायैत्तदच्ये भवतामहम्‌ |
faye कौरवाग्सरव्वाम्भ्वाठभिः सह पार्थिंवः।
wlan awarfaet gay स युधिष्ठिरः ॥
अचिरेलाघ कालेन माकंण्डेयो मङातपाः।
सम्प्राप्तो हास्तिनपुरं राजहारे स तिष्ठति ॥
दारपालोऽपि a cer रान्न: कधितवान्द्रतम्‌ |
AHS द्रषुमिच्छंऽस्त्वामासते हासौ मुनिः ।

® ‘warty sfa 8.
+ सत्तम sf B.

‡ wee ana इति B.
§ zefawefifa 8.

षट्‌जिंगोऽध्यायः ।

त्वरितो wigey हारमभ्येत्य सत्वर म्‌# |
हारमभ्यागतस्येह†" सखागतन्ते AWA ॥

wa a सफलं जब va मे तारितं gaz |
अवमे faacqereafa ae सदाथ aa I
सिंडासनमुपखाप्य areataraarrte far: |
युधिष्ठिरो महामेति पूजयामास a afaa 4
माकंष्डेयसु संग्ष्टः§ प्रोवाच स युधिष्ठिरम्‌ ।
किमर्थं" que विदन्‌ wel ser समागतः¶ु ॥
ततो afufed राजा प्रणम्य शिरसाब्रवीत्‌||

कथय सख समासेन येन सुख्ामि किखिषम्‌† ॥ `

निहता बटवो ge पुंसो निरपराधिनः।
अस्माभिः कौरवैः art प्रसङ्ासुनिसंत्तम्ुयः ॥
येन हिंसासमुञ्रता्न्ान्तरक्ञतादपि ।

हारमिव्वाह aac इति B.

सखागतं ते महाप्रज्नश्ति ए.

महा इति Band D.

ततल इति B.

च्लवाडमागत इति Band 0.
Wate avrafafafa 8.

ee कथय लमिति B.

tt gs fafetfifs Band D. `
tt gwa शति 3.

= £m = क

44,

१४५

३8९ करकपुरारम्‌ । `

Teas Weare ARITA A ॥ `
मार्कण्डेय Sars |

Ty TTT sat Tafa wa |

प्रयागगमनं AS नराखां पापनाशनम्‌ |

तजर देवो महादेवो quisaraftateac |

समास्ते भगवान्‌ बरह्मा ATY: सड देवतेः ॥
बुधिडहिर vara!

भगवाब्डोतुमिष्डछामि प्रयागगमने फलम्‌ |

तानां का गतिस्तत्र खातानाचैव किम्फलम्‌ ॥

ये वसन्ति प्रयागे तुत बरहि तेषान्तु किम्फलम्‌ ।

भवतो fafed sere ब्रूहि गमोऽखु ते॥
ASST CATs |

कथयिष्यामि ते war narrearaat फलम्‌ |

UU महषिंभिः सम्यक्षथ्यमानं मया Way t

एतत्रजापतैः देचन्विषु May विश्युतम्‌ |

wag खात्वा fet यान्तिये खतास्तेऽपुनर्भवाः॥

wal ब्रह्मादयो दैवा cat कुर्व्वन्ति सङ्ताः |

> हष्तेष्वि 88०47, t—~—

च इति B.

« sfa 8.

al Get ae aeqafafs Band D. «ea फलमिति G.

अभेत्वारब्व gestern ate: E,G, H yeas owe |
अत्रेति 8.

a णवै 29 = + ॐ

षट्जि योऽभावः | 2४9

बहन्धन्धानि dtatfa सर्ग्बपापापडहानि तु॥
कथितुं ae यक्रोमि ब्वर्षश्तेरपि।
सङ्पेख प्रवश्छामि प्रयागस्मेह कीर्तम्‌ ॥
षटिधनुःसहखाखि तानि रचन्ति जाडवीम्‌ |
यमुनां रक्षति खदा सविता सप्तवाहनः |
प्रयागे तु विग्रेषेख खयं वसति वासवः |
मण्डलं रच्चति हरिः स्बदेवेख सन्वितम्‌# ॥ `
न्धग्रोधं Tae नित्यं शूलपाखिर्मरृष्यरः |

सानं रन्ति वे देवाः सर्गबपापरं शभम्‌ ॥
VNU ठता लोका नेव गच्छन्ति तत्पदम्‌ ।
सखस्पमल्यतरं पापं यस्य चास्ति नराधिप ॥
प्रयागं अरमा स्वमायाति सङ्कयम्‌ |
दशंनात्तस्य aie नामसङ़ीर्तनादपि ॥
छतिकालग्भनादापि मरः पापाग्ममुच्यते |

पञ्च कुण्डानि राजेन्द्र येषां मध्ये तु जाकी ॥
प्रयागं वितः पुसः पापं नश्यति तत्क्षणात्‌
योजनानां away wet अरति योधः नरः ॥
रपि दुष्कृतक््ासौ लभते परमाङ्तिम्‌ ।

» सित इति B.

4 यदा aefa 8.

‡ a: अरतेश्ति B.

§ share waa: can B पुलकं नाति)

९४८ ` ब्कपुराखम्‌।

ature पापाहच्या भद्राखि cafe ॥
AM TIA राजेन्द्र BTM महीयते ।
व्याधितो यदिवा दीनः क्रो वापि भवैब्रः ॥
पितृ तारकश्चेव सर्वपापप्रणाशनम्‌ | ।
यैः प्रयाग छतो वाख उनशीर्यो भवसागरः ॥
गङ्गायमुनभ्मासाश्च व्वजेवाशाग्रयब्रतः iP
दैष्ठिताल्ञभते कामान्वदज्ति मुनिपुङ्गवाः ॥
दीषकाख्नवर्णाभेविंमानेर्भागुवर्ति मिः |
सर्वरब्भयैर्दिव्येनानाष्वजसमाङकुलैः |
वराङ्गनासमाकीर्येरमोदते WHATT: ।

गीत वादिभनिर्घोषेः nye: प्रतिबुध्यत ॥
यावन्न अरते§ जग्म तावत्खगें avtaa |
तस्मात्खर्गात्परिश्रष्टः सीकर नरोत्तमः ॥¶
हिरष्यरब्रसम्पू्ं Tat जायते क्ले ।

तदेव| रते ate स्मरणातसव गच्छति ॥

देशे वा यदि वारण्ये विदेशे यदिवा ae |

अवि wom + +, &

ATTUQAMAVY GATE: |

अतः परमेव दौपकाखनेति पाददयं ए 0 पुणकवोर्हन्यते ।
afofafcfs 8. वधिमेरिति A.

यावन्रागमते शति 8. यावत्र aqua इति D.

एतनत्पादहइयं 9 पुरक arta |

तदेवेव्यारभ्य afe a1 ग्ट saa B yaa mf |

षट्‌जिं्ोऽध्यायः | १४९.

प्रयागं सरमाणसु ay प्राणाम्परित्यजेत्‌ |
ब्रह्मलोकम्मवाप्रोति वदम्ति सुनिपुङ्ग्वाः॥
सवं कामफला ठा मी aa हिरर्मयी ip
ऋषयो सुमयः सिदास्तत्र Tap स गच्छति ॥
स्री सषस्रएकुले रम्ये मन्दाकिन्धास्तटे शमे |
मोदते मुनिभिः सारं खकछलतेनेड६ कशा x
सिदचारशगन्धर्ेः पूज्यते देवटानवैः¶ |

ततः ख्गत्परिज्ष्टो जम्बु दीपपतिर्भवैत्‌ ॥
ततः शुभानि क्ख विन्तयानः पुमः पुनः |
गुखवान्वित्तसम्पन्रो भवतीत्यगुष्श्म|| ॥
HUI मनसा वाचा सत्ये wal प्रतिहितः |
गङ्गायसुनयोग्ब॑ष्ये यसु ग्रासं" प्रयच्छति ।
सुवसमथ gai वा तथेवान्धत्परिग्रहम्‌#‡ ।

शिवशोकमिति ©.

एतनत्पाददयं ए पुशके नालि।

feet: faredta इति E and H.

चज्जतेनेञ्ति 8. `

दिवि देवतैरिति B and D.

भवतोहइन daq शति Band D.

ee waunnfatea इति Band D.

tt बामनिति B. यानमिति D.

tt ae aranfaasfafa ©. प्रतियहनिति ज्लोवलनारन्‌। `

aw Hf wot = ड

ave कूष्छपुराखम्‌ |

ward fran वा fd योऽम्बश्चयेश्ररः।
निष्फलं तस तीथं यावसत्फलमजुते ॥
भतस्ती्थेन VAIS aaa च |.
fafaty च wag quam feet भवेत्‌ ॥
कपिलां weet aa ag wat प्रसच्छति।
etagts Qaquiaadl पयखिनीम्‌ ॥
तखा यावन्ति शोमानि सन्ति arty सत्तम |
तावदर्षसहस्राखि TMA महीयते ॥

शति जौङशपुरारे प्रवानमाडान्येा efits: ।

ती क

सप्रकिशोऽष्यायः।

माकष्छेय उवाच |
कथयिष्यामि ते aa ती्धयावाविधिक्रमम्‌।
ards तु विधानेन यथादृष्टं यथा जुतम्‌ ॥
प्रयागती्वंयाबार्धो+ यः प्रयाति नरः ्षचित्‌।
adtag’ समारूदृः† खण तस्मापि बत्फलम्‌ ॥

> watuyrifafa ए,
® wurante बाकराधथौति ए.
¢ बलौवहसमाक्द इति B and D.

m+ =$ दै

षट जिं्ोऽध्यायः।

मरक वसते घोरे समाः कल्यश्च तायुतम्‌ ॥
ततो निवकल्तिंतो चोरो गवां क्रोधः सुदारुणः" |
afaag न wafer पितरस्तस्य देहिनः uz
यस्तु पुांस्तथा बालाननब्रहीनाग्प्रसुद्धति |
यथामानं तदा ea ठानं fang दापयेत्‌ ॥
रिष्वरव्याज्ञोभमोहाहा गच्छेद्यानेन यो मरः |
निष्फलं तस्व anita तस्माद्यानं विवर्व्व॑येत्‌ a
गङ्गायसुनयो मध्ये यसु wart प्रयच्छति |
भरषेख तु विधानेन यथा विभवविस्तरम्‌ ।
नस पश्यति तं चोरं नरकन्तेन कब्मखा|
उमरान स कुरून्‌ गत्वा मोदते कालमव्ययम्‌ |
वटमूलं खमाशित्ब यस्तु प्राशाग्परित्वजैत्‌ |
स्वगंलोकानतिक्रम्य खद्रलोकं स गच्छति ॥
aq ब्रह्मादयो देवा दिशश सदिगीश्वराः ।
लोकपाला पितरः सव्वं ते लोकसंखिताः§ ॥
सनत्कुमारपरसखास्तथा ब्रह्मर्षयोऽपरे |

नागाः सुपर्णः सिषा तथा नितं समासते |

यत इति 2.

क्रोचीहि डाङ्ख इति Band D.
अतः परं 8 yaa पादवटकं arta |
खीोकसनमता इति Band D.

RUC

१५२ कुग्धपुराखम्‌।

रिख भगवानास्ते प्रजापतिपुरस्छतः ॥
गङ्गायमुगयोमध्यं एधिव्या जघनं WAT |
प्रयागं TTT fag aay विच्ुतम्‌ ॥
तज्राभिषेकं यः कुर्यात्सङ्गमे शंसितव्रतः |
ga फलमवाप्नोति राजसूयाण्वमेधयोः ॥
न मादवचनाल्षात न लोकवचनादपि
मतिरत्करमणीया ते प्रयागगमनं ufa
ufeedtdawenfe षरिकोखस्तघापराः |
तेषां साबिष्यमनेव तीर्थानां कुङनन्दन ।
या गतिर्योगयुक्लस्य सद्यस्तसख aatfire: |
सा गतिख्षजतः प्रशान्‌ गङ्गायमुनसङ्गमे ॥
aa जीवन्ति लोक्षेऽस्िन्यन्र तजर युधिष्ठिर।
ये प्रयागं न सम्प्राप्ताख्िषु aay वशिता ॥
णवं cer तु ave ward परमं पदम्‌ । `
सुष्यते CITI: WATE श्व राशा ॥
AMAA नागौ यसुनादचिशे तटे |

तजर ल्ञालाच पीता च मुष्यते waar .
तत्र Tal नरः ज्ञानः aware धीमतः ।

देति Band D.
+ विग्रुतमिति B and D.
‡ मबद्यानलिति 8. गरः erafafe D.

= न्नै CO ++ +

सप्तजिं्ोऽध्यायः।

समस्तांस्तारथेत्‌^ Far दयातीतान्दयावरान्‌"' i
लल्वाभिषेकन्तु नरः सोऽण्वभेधफलं Taq |
सवगंलोकमवाप्रोति यावडाभूतसंञ्नवम्‌§ ॥
पूर्वपा तु गङ्गयास्त्ेलोक्षे याति मानवः¶ |
saz: सर्वसासुद्रः प्रतिष्टानच्च विश्रुतम्‌ ॥
ब्रह्मचारी जितक्रोधस्िरानं यदि तिष्ठति।
स्वपापविश्दामा सोऽश्वमेधफलं लभेत्‌ ॥
suey प्रतिष्ठानं भागीरण्यासु सव्यतः |
हंसप्रपतनं नाम ata जेलोक्यविच्ुतम्‌ ॥
sate तत्र सृतमाते तु|| जायते ।
TAMA GAT तावत्खरगे महीयते ॥
उव॑भीपुलिने ca विपुले wears |
परित्यजति यः प्राणाब्छश aerte बरफलम्‌ ॥
afeatawarfe षष्टिवर्षशतानि च |

ara स पिढभिः सारं ख्गलोके नराधिप ॥
अरघ सस्वावटे रम्यं ब्रह्मचारी समाहितः |

~= ~~

~= - - ~ * --~ - —_— --~ eed

arma तारयेदिति Band D.
अलौतानृरंतनान्‌, भवरानधम्तनान्‌ |
परखपद्मान्म्‌ |

भआथूतस्नवं बावतधलवपय्येन्तभितचैः |
श्यातिनान्रृप इति Band D.
तनावात्‌ «ft Band D,

२५२

३६४ कूष्यपुराणम्‌ |

नरः शुचिरुपासीत ब्रह्मलोकमवाप्नयात्‌ ॥
कोरितीषं समासाद्य यसु प्रशान्‌ परित्यजेत्‌ |
कोटिवंसष्स््ाखि खगेलोके महीयते ॥
Aq WET महाभागा THALAATIAATS |
fat चेषं fe asta ars कारा faucet |
चितौ तारयते मश्वावागांस्तारयतऽप्यधः |
दिवि तारयते देवास्तेन खा जिपधा स्मता ॥
यावदखीनि aera तिष्ठन्ति पुरुषस्य at |
तावदरषंसहखास्ि Baas महीयते ॥
तीनां परमं ate नदीनां परमा wet |
मोक्षदा सर्व्वभूतानां महापातकिनामपि ॥

` सर्व्व सुलभा गङ्गा Fry way दुक्ञभा ।
गङ्ादारे प्रयागे च गङ्गसागरसक्रमे ॥
सर्व्वषाभेव भूतानां पापोपहतचेतसाम्‌ |
गतिमन्केषम्ममशानां मास्ति गङ्गासमा गतिः ॥ `
पविक्राणां पवित्रं यकाङ्गला गाश मङ्गलम्‌ |
AQAA सर्वपापषरा शुभा ॥
हते तु नैमिषं ate तरेतायां पुष्करं वरम्‌§ ।

e समागित्यद्ति ए.

बहतोधतपोत्रना — बहनि warty तपीबनानि च 79 aT |
इति B.

परमिति B. Pushkara is nearAjmere celebrated to the present day.

w+ |S

शषटाजिंशोऽष्यायः।

Wut तु Raat कलो गङ्गा विरचिते ।
गङ्गगमेव निषेवन्ते wart तु विशेषतः |
मान्धल्लियुगे रोद्रे मषजनुप विद्यते ॥
पकामो वा Waal वा गङ्गायां यो fava |
सरतो जायते aa acag न पश्यति |

दूति Meas पयागमाहातेा eafsatsata: +

अष्टाजिंशोऽध्यावः।
मार्कण्डेय उवाच |
परिसतीर्धभसष्टसारि षरिस्तीर्धनं तानि चं |
माघमासे गमिष्यन्ति मरछायसुनसङ्गमेयँः ॥
गवां शतसशखस्य सम्यग्दत्तस्य यत्फलम्‌ |
प्रयागे माघमासे तुतां ज्ञातस्य तत्फलम्‌ ॥
गङ्गायसुमयोमंष्ये करीषाम्निश्च Baas |

* नार्त्केलिंयुगोद्रुत मलं इन्त सुदुष्करमिति Band D.

Cora ++ 09 भ क

uw

ufentafa Bb.
ufedtufa B.
सद्रममिति B.
aretig uy धारवरेदिति B.

१५५६

३५९ कूष्धपुराखम्‌ । `

avian wiwe पश्ेन्दिवसमग्वितः ॥
वन्ति रोमङ्पाखि तख ary भूमिष।
तावदर्षंसषखाखि खगं लोके महीयते ॥

ततः खमात्परिग्बो जब्बुहीपपति्भवेत्‌ is
gat स विपुलाम्भोगांस्त्तीये लभते" पुमः ॥
जलप्रवेशं वः BAAN लोकविशयुते id
AUETS यथा सोमो fae: सर्वपातकेः ॥
सोमलोकमवाप्नोति सोमेन सह मोदते |
ufeataverfe षष्टिवर्षशतानि ख ॥
खर्गतः शक्रोऽसौ मुनिगन्धव्व॑सेविते |
ततो WEY राजेन्द्र WaT जायते HAS ॥
प्रधःथिरासु यो धारामूहंपादः पिके्रः iq
शतवर्षसहखासि ATMA महीयते ॥
तस्माद्ष्टसं राजेन्द्र अम्िहोज्री waa: |
भुक्ञाध|| विपुलाम्भो गां स्तत्तौर्धं' भजते पुनः lee

एतत्पाददयं B yaa नसि
ama इति B.

एतत्पाश्इयं ए पुलकं arta |
परति 8.

एतत्पादद थ } पुलक न ema |
॥ gwrag इति B.

A @@8 ~क + &

ov UW area 0 gee नासि

—§ wrt +

ग््टाजिंयोऽध्यायः।

a: शरीरं faaftats शकुनिभ्य प्रयच्छति |
विषङ्ग रपभुक्षस्य zy तस्यापि यत्फलम्‌ |

शतं वर्षसदस्नाणां सोमलोक्षे भहीयनि |
ततस्तस्मात्परिग्ष्टो राजा भवति धास्िंकः॥
गुणवानुपसम्मन्नो विहांसु प्रियवाक्मवान्‌¶" |
भोगान्‌ RTA TAT ap तन्तीधं भजते पुमः ॥
उत्तरे यमुनातीरे प्रयागस्य च द्चिशे।
ऋणप्रमोचनं नाम तौ्नतु परमं स्मृतम्‌ |
एकराजोषितः ज्ञातया WATT प्रमुश्यते |
सखगंलोकभमवाप्नोति HITT सदा भवेत्‌ ॥

afa Reagus प्रचागमाडारम्बे अटातिंशोऽध्याधः।

ee ee ee

fasfaar इति आवम्‌, fae शति ary |
विद्रान्‌ सुप्रियवाक्छवानिति B.

ज्ञा तु विपुलान्‌ भोगाभिति ए.
weutfa 8. nfazafaas fee: |
बूव्यलोकश्ति?. `

RAS

WHATS CASITA: |

AAW Vay
तपनस्य gat देवी fag लोकेषु विश्ुता।
समागता महाभागा यमुना aw निखमा॥
येनेव निःङता मङ्गा तेनेव यमुना बता।
योजनानां Way कीर्तंनात्पापनाथिनौ ॥
AT Gat Tatar qT यसुना यतर निलगा#।
सव्व॑पापविनिर्मुह्षः पुमात्बा सप्तमं कुलम्‌ ॥
प्राणां स्यजति aera स याति. परमां गतिम्‌।
पभ्नितीर्धमिति ख्यातं aqarefae az ।
पञचिमे धश्चराजस्व ती्थन्वनरकं स्मृतम्‌ ।
तत्र ज्ञात्वा दिवं यान्ति ये खतास्तेऽपुनर्भवाः ॥
WUT चतुर्दश्यां खात्वा सन्त्य वे whe: |
धीरां महापापे यते मात्र UT: |
दशतीर्धसशखाखि दय कोकस्तवापराः |
प्रयागसंखितानि स्युरेवमाइर्मनीषिणः ॥
तिः कोदोऽशैकोटि् तीनां वायुर्रवीत्‌ |
दिवि भूम्न्तरीसै «aad oredt खता ॥
यतर गङ्गा महाभागा स देथस्त्तपोवनम्‌ |

* wagurat युधिषिर इति Band D.
+t बिंददिति B.

एकानचत्वारिथोऽघ्यायः। ३५९.

सिदशैवन्तु wend मह्ातीरं समाभरितम्‌# ।॥

यत्र Vat महादेवो माधवेन" ACA |

रास्ते देवेश्वरो नित्यं तत्तीधं तत्तपोवनम्‌ ॥

इदं सत्यं दिजातीनां साधुनामाम्जख्य च |

सुद दाश्च जपेकसं रिष्यस्याशुगतस्य च ॥

ददं धन्धमिदं खम्यमिदं मेध्यमिदं शभम्‌ |

शद्‌ पुस्यमिदं रम्यं पावनं wigquaz |
मङ्षीशामिदं Fa सर्वपापप्रमोचनम्‌ |
भअजराधीत्य हिजोऽध्यायं निश्मलतमवाप्रुयात्‌ ॥
येदं गष्णयातरित्यं तीथे पुष्यं wet fe: |
जातिखरत्वं भते ATAU च मोदते I

प्राप्यन्ते तामि.ती्घानि सदिः शिषटाभुदर्शिभिः।
wife diag कौरव्यमा च वक्रभतिर्भव)
एवसुक्ञा ख UTATUTASA महासुनिः।
तीर्धानि कवयामास एथिष्यां यानि कानिचित्‌ ।
भूससुद्रादि संख्यानं ग्रहाणां ज्योतिषां खितिम्‌¶ ।
षष्टः प्रोवाच सकलमुक्षाथ प्रययौ भुनिः।

* नङ्धातोरंसमानितमिति B.
† देव्या सरति Band D.

t बटेश्रर शति Band D.

इ कानि रेति B. |
q पमार न्ोतिषां खतिगिति 8. ware elie ख्िविभिति 7.

१९० कूष्धपुराष्यम्‌ |

चूत उवाच ।
ख इदं कल्यसुल्याय अणशोति पठतेऽखवा।.
मुष्यते सर्वपायेसतु खदरलोकं स गच्छति ॥

sfa ग्रौकुर्कापुरार प्र्ाममाहार्न्वं एकोनचतवरिश्ीऽध्यायः।

~

= OEE GY cre
aqearhcaiseara: |

मुनय AT: |
एवसुक्नासु सुनयो नैमिपीया महामुनिम्‌ |
प्र ष्ट रततर` सतं एचिव्यादिविनि्ययम्‌ ध
ऋषय छन्ुः । ।
कथितो भवता सर्गः§ मनुः खायम्धुवः शभः| |
इदानीं चोतुमिष्छामस्िलोकस्वास्य मण्डलम्‌ ॥ `

नै सुश्पापन्ब इति B.

avrafafafa B.

ent सर्गात्परबतिंनम्‌, प्रतिमर्गानगतं एविव्यादिविनि्ंयं सून cawefieas ।
qua ऊर्रित्यारभ्य विनिखंयनित्यन्तं D gee नाल्ि।

aa शति 8. 7

wa इति 8.

॥ वुषश्ति E and H.

च्वि @0> ++ + ऋ

Amt + कैः

चत्वारि योऽष्यायः |

यावन्तः सागरशहीपास्तवा वर्षाणि पवंताः ।
वनानि सरितः gat गाणां खितिरेव oa
यदाधारमिदं सव्व येषां vet पुरा न्वियम्‌ ip
पाणां तसमासेन wae freee |

| सूत उवाच | |
वश्ये टेवाधिडेवाय विष्णवे प्रभविष्छषै।
म मस्छत्वाप्रभेयाय यदुक्तं तेन धीमता ॥
सखायग्भुवस्वास्ई मनोः ATR यः प्रियव्रतः |
पुचस्तस्याभवग्पु्राः प्रजापतिसमा ew ।
भग्नो धाम्निवाइख वपुथाग्द्ुतिमांस्तथा |
मेधा मेधातिचिरष्यः सवमः ge cr Tq
ज्योतिखान्द्शमस्तेषां महावलपराक्रमः |
धाश्मरिंको दाननिरतः सर्व्वभूतागुकम्पकः|| ॥
मेधास्निवाहइषबास्तु भयो योगपरायणाः ।
जातिस्मरा महाभागा न राच्ये दधिरे मतिम्‌॥

सागरा इति 8 and D.
एतत्पाददयं B पुलकं नासि।
सूत वक्त afa B.
खायन्वखतु tfa 8.

एष are: ए yaa नालि |
कम्पन इतिप,

46

३९१

११२ कूश्मपुराशम्‌ |

== व्व <@6 + + क

प्रियत्रतोऽम्बवषिश्चरे सप्तदीपेषु सप तान्‌ (A
जब्बहीपेष्रं पचमाम्नौघ्रमकरोचुपः॥
ज्रलदीपेष्ठरयेव तेन भेधातिचिः छतः ।
शाष्यलीशं ayaa नरेन्द्रमभिषिक्कवाम्‌ ॥
ज्यो तिषन्तं HUET राजानं क्तवान्‌ प्रभुः |
द्ुतिमन्तश्च राजानं are? समादिगत्‌॥
qratitacat wapum प्रियव्रतः |
gaufuafaram ware प्रजापतिः vz
पुष्करेष्वरतञ्चापि मशावीतः§ सुतोऽभवत्‌ |
भातकिखेव दावैतौ gat gwaat वरौ ॥
महावीतं खतं at तख स्वान्त महामनः |
नाका वे|| धातकेखापि धातमीख्णसुख्ते ॥
शाङहीपेष्वरस्यापि हव्य स्वाश#प्यभवन्‌ सुताः |
VATS कुमार BRATS मणीवकः" ॥

एतत्पाददवं B gue नालि।
भव्यभिति Band D.

एतत्याददषं EG, H gees नालि।
uviata «fa ए.

एतत्पाददयं ए yaa नालि।

हुद्ति 1.

ee amar इति Band D.
+t awvtag इति Band D.

चत्वारि शोऽध्याबः। ९६९

क योत्तरोऽब मोदाकिः सप्तमः+ ATA STA: |
जलदं जलष्टखाव वर" TAFT |
कुमारस्य तु कौमारं ठतीयं सुकुमारकम्‌ |
मणीचकश्चतुर्थस्च पद्मश्च कुशो्तरम्‌ थः ॥
मोदाकं wasfaga सप्तमन्तु म्ादरुमम्‌ |
क्रोख्चहीपेश्वरस्यापि gar श्युतिमतोऽभवन्‌ ॥
कुशलः प्रथमस्तेषां fedtag मनोषरः।
उष्शस्त तीयः सम्रक्षतु; पीवरः¶ स्मृतः #
अन्धकारो मुनिैव दुन्दुभिखेव सपर वै| ।
तेषां warafadar: क्रौ खहीपाखयाः शभाः ॥
च्घोतिखतः gant सपे वासम्महोजसः |
SRE वेमांदेवाश्वरथो शम्बनो whe: ॥
षष्ठः प्रभाकरद्ापि सप्तमः कपिलः सृतः ।
MAASAI तथा TAL? सुव्रताः |

* इषम इत्वारम्य सप्तमन्तु avigafaga G पतक ara |
t एतत्पाददइयं B yas नासि; aaa: खादिव्वारम्ब मडहादरुमनित्यन्त
E, H पुलकयोनं ema |
‡ परमं कुमुमोत्तरमिति 8.
मोदकं wefafa ए.
प्रवर इति B and D.
दन्दुभिखेति aan इति ४.
ae खनामकििंडिता यत्र धति Band 7,

म्= A om

Ras wagueg । `

Safa च तथान्धेषु दीपेष्वेवज्रयो मतः ।
WIAA सुताखासन्बपुखतः wp
ae इरितयेव जीमूतो रोहितस्तथा |
वेतो AMATI सप्तमः सुप्रभो मतः ॥
wantasacarfe wa मेधातिथेः gar: ।
wis: शाग्तमयभ्स्वेषां fufacg gslea: ॥
aren farta| शेमकख धरवस्तवा |
wantarfee Sates aravtarfaty च॥
awiaraty fanita azeat qua मतः¶‡। :
लम्बुहोपेष्डरस्यापि FATATT TST ANT: |
waive दिजगरेष्ास्तब्रामानि निबोधत |
नाभिः किम्युरषञेव तथा हरिरिलाहतः ॥
दम्यो हिरणा कुरभद्राष्यः केतुमाणकः ।

e anf नामत दति Band D.

+ waned B इशक नाधि |

‡ बेद्यव इति 8. विद्युत «fa E, G and H.
§ कबशौपेति E and प्रि,

g शान्तभव इति E and H.

॥ Mma शति B,

ee wawtifey Faq xfs 2.

it autaaq इति Band D.

tt fos sf B.

चत्वारिथोऽध्वायः। ३९४

MANIAC राजा स चाग्नीध्रो महामतिः a
विभज्य नवधा तेभ्यो यथान्यायं ददौ ga: |
नाभेर ददिरे वषे feare प्रददौ पिता॥
हेमकूटन्ततो वषेन्ददौ किम्पुरषाय सः |
तीयं tad वर्षं हरये टसवान्‌ पिता ।
इलाहताय प्रददौ मेरमध्यमिलादतम्‌ ।
नोलाद्रेराङतंथः वषं रम्याय प्रददौ पिता॥
श्वेतं यदुत्तरं वं पित्रा दत्तं हिरखते।
यदुत्तरं WFAA वषे AMAT ददौ ॥
मरोः gaa aed भद्राश्वाय न्धवेदयत्‌ |
गन्धमादनव्ष॑न्तु केतुमालाय दक्तवान्‌ ॥
वर्षेष्वेतेषु ताग्पुजानम्यषिश्चव्रराधिपः§ |
संसारासारतां ¶ ATAT तपस्तु वन्तः ॥
हिमादयन्तु aed | नाभेरासी शषह्टामनः ।
AMMA SMAI मरुदेव्यां महाद्युतिः x
ऋषभाद्भरतो AN वीरः## पुरश ताग्रजः ॥

avrgfafcfa E and H.

efad asfafa B.

गेला चलाश्यमिति Band D.

अनिषिच्य नराधिप xf B.

warcevartfafa B and D.

agafefa B.
oe पौर ति ए.

= ब्व ore + &

९६६ कूपुराशम्‌।

सोऽभिषि्यषंभः gw भरतं एथिवीपतिः।
वानप्रखाअ्रमं WAT तपस्तेपे यथाविधि ॥
तपसा धर्षितोशऽत्वथे कग्ोऽयमनियन्ततः |
न्रानयोगरतो WAT महापाशपतोऽभवत्‌ ॥
सुमतिर्भरतस्वापिष्‌ः ga: परमधार््विकः ॥
शुमतैस्तेजसस्सस्मादिद्धरद्यन्नो महाद्युतिः |
परमेष्टी सुतस्तस्माग्रतीषा रस्तदग्बयः I
ufaetfa विख्यात उत्पत्रस्लस्य चामजः ।
भवस्तस्मादधोदगीषः प्रस्ताविस्ललुतोऽभवत्‌ a
एधुस्तस्ततो क्षो नक्षस्यापि गयः weg ।
नरो गयश्य तनयस्तस्य भूयो¶ विराङभूत्‌ ॥
तस्व पुरो महावीर्यो धीममांस्तस्मारजायत |
धीमतोऽपि ततश्चाभृद्रौवण| स्स्ुतोऽभवत्‌ ॥
लटा Bee विरजो रजसस्मादभूलुतः |
शतजिदरषजिन्तस्य जने gaa fro: ॥
तेषां प्रधानो बलवाब्वि्ठज्योतिरिति aa: |

"^ "ण्याय

कर्षित इति Band D.
धमनिशन्तत इति Band D.
मरतखाभूदिति B.

ga tfa 8,

gz शति B.

भौचन दति B.

= @ ८ +^ + च

एकचत्वारिश्यीऽध्यायः। ३६

आराध्य देवं ब्रह्माणं चेमकं नाम पार्थिवम्‌ |
असूत पुं Wa महाबादडइमरिन्दमम्‌ ॥

एतै पुरस्ताद्राजानो महासा AKITA: |
एषां वं शप्रसतेखु+ yaad एधिवी पुरा ॥

दति गरक पुरा भुवन विन्धासे चत्वारिजोऽध्यायः | |

एकश्वत्वारिणोऽध्यायः।

सूत उवाच |
अतः परं प्रवदामि Sate fearaan: |
नेलोक्धस्वास्व मानं वो म शक्यं विश्छरेखतु।
भूर्लोकोऽथ भुवर्लाकः खर्लाकोऽथ महस्तथा |
जनस्तपख सत्यश्च लोकास्वण्डोद्वास्तधा# ॥
सूर्याचन्द्रमसौ यावक्किरणेरेव भासतः iP
तावदूर्लोक आख्यातः पुराणे दिजपुङ्कवाः ip

* प्रसूतेखद्ति B.
e मताश्ति B.

+ रतत्पादश्यं ए gaa नालि
‡ रएतत्पाददयं 2, 0, H परककेवु नाति।

ger RUYUAA |

= Oo ++ + शः

यावव्ममाष्षो wate विस्तरात्परिमण्छलांत्‌ |
भुवर्लोकोऽपि तावद्याशणडलाद्वास्करस्व तु ॥
at यन्मण्डलं व्योखि भ्रुवो यावदयवखितः।
MAMA समाख्यातस्तश्र वायोस्तु नेमयः ॥
श्रावष्ः HAWS ततरेवागुवष्ः पुमः ।
संवहो faaweag age स्यात्परावहः ॥
तधा ufcawaas वायोर्वै सप्तमभैमयः ।
भूमैर्यीजनलचै तु भानोववे मण्डलं खितम्‌ ॥
we दिवाकरस्यवापि मण्डलं यजिनः aera |
AATASA AS AHA प्रकाश्यते ॥
दिले watg विप्रा बुधो नचत्रमणलात्‌| |
तावद्ममाणभागी तु बुधस्वाप्यु्ना खितः + `
अङ्गारकोऽपि शक्रस्य arate व्यवखितः।
लक्षहयेन भोमस्व सितो टैवपुरो हितः ॥
सौरिदिंलचेश गुरो्हाशामथ away |
सप्तभिमण्डलं तस्राल्लचमाचे प्रकाशते ॥

TS (क्‌ षसो

सुरलोकं इति D.

पर sfa B.

faayata af B.

परिवडङोडनिति B.

दे wesan? इति B, D, E and प,

बधौनचष cares गुरोरिववन्तं 8, 7 gareatarfe |

एकवतवारिथोऽष्मायः। ११८.

ऋषीलाग्य खलाद' aware खितो weet
तजर घर्मः ङ जगवान्विच्ुर्नारायणः खितः ॥. .
नवयोजनसाषल्लो विष्कच्धः† सवितुः ar |
fequae विस्तारो मण्छलस्ड प्रमाश्तः.॥
दिगुणः सूर्यपविस्तारादिस्तारः शथिनः चतः ।
त॒खस्तयोखु खर्भामुभूला तागुपसर्पति§ ॥
era ufadtenrat निर्धिंतोमष्छसाछतिः |
सखभानोखु werent atte वत्तमोमयम्‌ ॥ `
चन्द्रस्य went भागोभागंवख्य विधीवते,
antararevtrg fatal वे हस्तिः ॥
हहस्मतेः पादहीनौ भौमसौरावुभौ weit iq
विस्ताराग्मस्छलाजेव पादषीनखयोवधः a}
तारानच्श्रहूपाशि वपुखन्तीड यानि वे।
बुधेन तानि quarts विस्ताराग्मण्डसाक्षघा tt
तारानकर्वरूपकि हीनानि तु प्रखरम्‌ । . . `:
yatta qeuarte चीशि दे देव लने ।
© सेषौभूतसमन्तस onframe 8 धुव दधिकं B yee इकति । मेचौभूव-
sfa D, E, H पकेषु cma | मेचौमूतः Aviat वा Satya इत्यव; |
+ faeva means a diameter,
‡ waa sfa 23,
§ qauenmeaife Band D.

q एतत्पाददयं B yea नाल्ि।
॥ एतत्पाददयं BE, G, H gawy mfa |

47

३`ॐ ५: BAIT |

पूवापरागुब््टानि तारकामण्डलानि तु ।
योलनाख्यशंमाचाखि तेभ्योखं न विद्यते # `
ख्परिषटाचयस्तेषां ५ wer वे grafts: |
सौरोऽङ्िराच वक्र च्रेयोमन्दविचारशःणः #
तभ्योऽचस्ताश चत्वारः FAC महाग्रहाः |
सुखः सोमोबुधयेव भार्गवखेव शीघ्रगाः ॥
दजिशायनमार्गखो यदा चरति रभ्मिमान्‌ |
तदा पूर्वग्रहाशां वे सूर्व्योऽधस्तागरसपंति ॥
frat मण्डलं wat तस्यो चरते aft |
नचबमणडलं RS सोमादूरद' प्रसर्पति ॥
AAT FTE Fuge’ तु भार्गवः |
वक्ररु§ भा्गंवाटूरं' वक्रादूचै' swarfa: ॥
तसाच्छनेखरोऽप्बुदंन्तस्माकपर्षिंमण्डलम्‌ |
witeraa सप्तानां yaaa’ व्यवसितः ।
योजनानां सषस्ाखि UTC रथो मव |
tarzan aa दिगुखो दिजससमाः ॥
सारंकोटिस्तया सप्त नियुतान्यधिक्ानितु।

उपरिशाश तेषां ये «fa 2, G and H.

aa मन्दविचारिख cfs B. एतत्यादश्यं © gua afe |
शक्रः Mwarefeetaa xfs E, G and H.

निश्‌ «fa ©.

तदैव खादिति 8.

Ah 29 ++ => ॐ

एकवत्वारि Taya: |

योजनानान्तु Tareas wa प्रतिहितम्‌ ॥
जिनाभिसंपे+ wert vefirarqarae |
waa weet कालचक्रं प्रतिहितम्‌ ॥ `
qatfinawarfte दितीवाचो व्यवखितः§ 1.

९०१

पश्चाश्यानिषु सार्हानि बोजनानि feo: ॥. `

अचप्रमाखमुभयोः प्रमां तद्युगार्योः| |

सतो चस्तद्युगार्देनश# धरवाधारो THT ATH ।
दितीयेऽके तु aaa संखितं मानसाचले ।
waa aa च्छन्दांसि तवामानि निबोधत ॥
गायकौ च away जगती diate a)
अनुब चिष्टुवष्यु्ा च्छन्दांसि हरयो हरेः ॥
मानसोपरि माहेन्द्री प्रायां दिशि महापुरी |

e faarfuafa xf D,

+ wrenewd 8 yaa नालि |

‡ दितीयोऽपि विषखत इति],

इ विवदख॑त इति 8.

नृ qaratfa तु aieifa खन्दनख दिनोत्तमाः।
लखप्रमावघ्मयीः VATS तदुमाडई योरिति 1).

॥ तत्परादंवीरिति 8.

es सूयोऽचलष्र्गारें g इति 7).

११ बे श्ति B.

tt रवरिति 8.

QO’ WUTC |

efaqrats वमस weea तु पचिभे।
उत्तरेषु च सोमस्य तज्रामाजि निबोधत |
भमरावती संयमनी Ter चेव विभावरी ॥
काष्टागतोदचिकतः fargfta सर्प॑ति |
श्योतिषां चक्रमादाय Gade: पितामहः ॥
दिवसख् रविर्मध्ये सर्वकालं व्यदखितः।
wividy faite निगार «aera: ॥
उदयास्तमने चैव otare तु qa) `
दिग्ाखथेषाष wat faa fafenrg «a
कुलालचक्रपयंन्तं way यथेश्वरः |
वारोत्येष cary राजिं विमुशवन्मेटिनीग्डिजाः |
दिवाकरकरेरेतत्पूरितं yer)
Sure कथितं सद्धि्ाकानां सुनिपुङ्माः #
भरादित्वमूलमख्िलं Sete ara संशयः |
ATS ATS | सदेवाञरमात॒षम्‌ ॥
wemitnenrat विप्राणां दिवौकसाम्‌ ।

सयु तिमान्ुतिमलत्कुत्लमजयस्तावंलौकिकम्‌ ५ ॥

e दचिकेनद्ति B

+ oute g sft 8.

‡ WY नवाशरः पाद. ।

q करोयडहसवाष्ति B.

॥ weafafa B.

ee दुतिर्युतिभतां aed ats इति Band D.

हाचलारिग्रोऽध्मावः। १७३

सर्वमा TARA मादेव प्रजापतिः,
सूर्य एष तु शोक सूलं परमरेवतम्‌ ॥
erenra तथादित्ा देवास्ते येऽधिक्षारिकः।
निर्वहन्ति वदग््वस्व †` तदथा विष्डुमूर्तश्रः ॥
aa नमख्न्ति सहस्रबाहुं
गन्धर्वयक्ोरगक्षिन्रराण्याः |.
यजन्ति ae fa fader:
छन्दोमयं ब्रह्ममयं पुराणम्‌ ।
दति ग्रौकूर्पुराखे ज्धोतिषां सत्रि एकवलारदिंगीऽष्याषः।

निहित

हाचत्वारिथोऽष्यायः |

`. खत छर्वाच। .
सरघोऽधिितो दैवेरादिवर्मुनिभि+स्तथा |
गन्धर्वैरप्यरोभिख ग्रामणीद्र्पराससेः ॥

* निखोकखद्ति Band D.
ag aw इति D.
जेरा श्ति ए.

वसुभिरिति B.

8४ कुकपुराख्म्‌ |

धातार्यमा ae frre Tee: HE UT eT
विवस्वानथ पूषा च पर्वन्धशांश्रेव ap ॥
भगस्त्वष्टा च faye हादगेते दिवाकरः |
भाप्याययति वे भारुर्वसन्तादिषु वे क्रमात्‌ ॥
पखस्वः पुलहखानिर्वसिष्ठवाङ्किरा गुः |
भरदाजो गौतम कश्यपः wats Ta
लमद्म्बिः कौथिकशच सुनयो ब्रह्मवादिनः।
सुवन्ति दैवं विविषैन्कन्दोभिसते यथाक्रमम्‌ a
CURT THATS TAFT: सुवादहुकः |
दधसखनोऽय वर्णः सुषेखः सेनजितथा ॥
ताखंखारिटनेमिख छतजित्‌¶ः सत्वजित्तवा |
WAR देवदेवस्य कुव्वतेऽभी शसंग्रशम्‌ ॥

अव हेतिः प्रहेतिख पौङषेयो वधस्तथा 1
सर्पोव्याप्रस्तवा ca वातोविदुदिवाकरः ॥
ब्रह्मोपेत्च fata यश्रोपितस्तचैव च।
रा्सप्रवरा HA प्रयान्ति पुरतः क्रमात्‌ 8 `
वासुकिः aettees$ ava: सपं पुङ्गवः |

Se ee

धातार्वभाष इति 8.

पव्यन्बशा एव चेति Band D.
cafafefa B.

कड नौ र्ति Band D.

ot + क

इाचत्वारि गोऽध्यायः। ROY

CATT गङ्पालस्तवेरावतसंन्नितः ॥
धनच््रयो AWAIT कर्कोटकोदिनाः |
कम्बलो "ऽश्व तरेव TMs यथाक्रमम्‌ #
UCAS WUT हषर्विंश्ावशस्तजा |
उग्रसेनोऽथ सुरुचिरर्वावसुस्तथापरः ॥
चिजलेनस्रोखायुंतराष्रो दिनोतल्माः ।
सवचां wrens गन्धर्व्वा गायना वराः ॥
गायन्ति गानेविं विर्भानुं षडजादिभिः§ क्रमात्‌।
ऋतुखलाष्छरोवर्या¶र तथागन्धा पुच्िकखला ॥
मेनका THT च प्रन्ञोचा च festa: |
waaay च विश्वाची ware] चोर्वशी तधा ।
न्धा च पूव्वंचित्तिः स्याद्रश्भाचेव तिलोत्तमा,
ताण्डवे विं विरमं वसन्तादिषु वे क्रमात्‌ ॥ `
तोषयन्ति महादेवं भागुमामानमयव्छयम्‌ ।

एवं देवा aaa Ct दहदौ मासौ क्रमश तु।
सूय्यंमाप्याययन्धेते तेजसा तेजसां निधिम्‌

waqy इति E and H.

कलन्ब इति B.

माश्तांवरा इति B and D.

विविधर्मानिर्नान्‌ षडजर्मेरिति ए. weursy क्रमादिति D.
area: इति D. क्रतुखला इति E and H.

घताषो च fraretfe B.

298 कुष्यपुराखम्‌ |

प्रधितेस्तेर्वचोभिरु सुवन्ति सनयो रषिम्‌ |
गन्धर्व्वाष्सरसयेनं गृत्वगेयेङपासते ॥
ग्रामखीवथभरतानि कम्वतेऽमीश्संग्रम्‌ |
सपा वन्ति Sasi वातुधानाः प्रयान्ति qe ॥
बाल ख्या नयन्त्यस्तं परिवार्ग्यादबाद्रविम्‌ |
एते तपन्ति व्षंन्ति waiter arf wafer at. 0.
भूतानामशभं wa व्वपोडन्तीति कीर्तिताः । .
एते. सद्व gare water दिवि waar ४.
विमाने खच खिता faa कामग aatefe |
वर्ष॑न्तख तपन्तश्च छादयन्त वे MAAS |
गो पावयन्तीह भूतानि सर्ग्वाषदीह युगक्रमात्‌ ॥
एषामेव देवानां warate बबातपः। `
यथायोगं wala स एष तपति wy: |
अष्ोराज्रव्यवखानगकारयं स प्रजापतिः।
पिदढदेव|मनुषमादीम्घ सदाप्याथयद्रविः## a
वै sfa B.

च «fa B.

सादषु इति B. सानुगा sfa D.

~--

war: इति B.
युमचयादिति B.

॥ पिददेव geraq परमेष्ठी प्रलापतिरिव्यश्ते © geet arf, एतदपि
E, H पलकयोनं ema | ce

ee प्यते रविरिति ए.

hos + क

जिचलारिंथोऽध्यायः। इ ७ॐ

तच देवो AVA भाखाग्सालाग्भरेष्व रः |
भासते वेदविदुषां नीलग्रीवः सनातनः ॥
स एष देवो भगवांग्परमेष्ठी प्रजापतिः ॥
खानं afegufea वेदना वेदविग्रहम्‌# ॥

शति करौकूपुराखय दाचंतवारिथोऽध्यायः |

विच्त्वारिणोऽध्यायः |

सूत उवाच |
एवमेष महादेवो देवदेवः पितामहः |
करोति नियतं कालं कालामा tard तनुः ॥
तख ये रश्मयो विप्राः संप्तश्लोकप्रदीपकाः।
तेषां Ber: gap सप्तरश्मयो wears ॥
Wet इरिकेशख विश्वकर्मा तथेव च ।§
विश्वश्रवाः TST: संयदहसुरतः परः ॥

* वेददिग्रहाः «fa B.

aa एति B.

yawe इति D.

गहयोगबः इति B and D.

अतः परवतो ate: ए पकं arf |

w+ + >

48

३.७८ कूकमपुराणम्‌।

भरवावसुटरिति ख्यातः खरकः सप्त कीत्तितः |
सुषु: cating gerfa fafacaiag ॥
तिव्यगूहं प्रथारोऽसौ gy: परिपव्धमे# ।
हरिकेस्तु यः art रम्मिनं्षत्रपोषकः ॥
faaaat तथा रभ्मिर्बुधं पुष्णाति सर्व्वदा |
विश्वश्रवासुग यो cia: शक्रं पुष्णाति नित्यदा a
संबदसुरिति ख्यातो यः पुष्णाति स लोहितम्‌ |
awafe प्रपुष्णाति cfiercatag: प्रभुः ॥
qaat प्रपुष्णाति सप्तमस्तु खरस्तधा§ ॥

एवं BANAT Al नसज्रतारकाः |

ata afta faa नित्वमाप्याययन्ति च ॥
दिव्यानां ufdarare Aararas fran ।
मादानाबित्वमादित्वस्तेलसां तमसामपि ॥|
भदे सतु नाडीनां TWRY समन्ततः |
नादेयं चेव सामुद्रं Mal चेव WHER ।## `

* ofcafea: इति 2. परिगीगश्रते षति D.

+ विश्वाचा द्ति 8.

¢ gywratfa 8.

§ सृराट्‌ ततः बति ए and D.

¶ स्ववशः इति B.

॥ एतत्पादद्यं B gas arfa |

oe Mata साद्रान्‌ Fads qravfafa B.

जिचल्वारि ्रोऽध्यायः। ROL

wrat जङ्गम चैव यदा» कुखादिकं पयः ॥
तख रम्मिसखडस््न्तु गोतवर्षोष्यनिख्वम्‌ |
मासाच्तुःयता ATS वर्षन्ते चित्रमूर्तयः ॥
चन्द्रगाचेव गहा काश्चनाः यातनास्तधा† 1
भर्ता नामतः सवां रण्मयोहरिसर्जमाः ॥.
featearas avaren रश्मयो wand पुनः । .
tat Rag वाख erie: सर्जनास्तया ॥
TRAM नामतः Bat: Hara: ख्ुगंभस्तः |
VATS कुष्कमाेव५* गावो freak
शल्ास्ता नामतः सर्वाश्चिविधा weTTAT: |
समं विभक्तिं ताभिः समगुष्यपिददेवताः ॥
मनुष्यानौषधेनेह खधया च पितृनपि।

WAIT सुराग्सवी सखििभिस्तपं यत्यसौ ॥
वसन्ते Wea चेव षड्भिः स तपति प्रभुः |

+ यच्चेति ए.
† चन्द्रगाश्व gare केतनाः पूबनान्तया इति 7. चन्दनादैव लावाप्कोतला
yzaareer शति 7).
‡ नामतः इति B and D.
femurery sfa Band D.
fiaafafa B and D.
रम्यो मेष्यष Thay दति. रसो faq dey sfa D.
ae ककुमदेव sft Band D,

= fA wor

gta कुधपुराखम्‌ ।

शरद्यपि च वर्षासु चतुर्भिः drat fee x

हेमन्ते भिभिरं चेव हिमभुख्छुजति निभिः ।
AVE माघमासे तु GS: पूषा OP BTA ॥
चेच माये स देवयो घाता वैयाखतापमः।

wee मासे भवेदिन्द्र: भाषाढ़े तपते रविः§ ॥
विवखान्‌ arae मासि प्रो्टपश्चाश्मगः ख्यत; ।
पलन्धोऽश्डयुजे¶ मासि कार्तिके मासि भास्करः #
MNT wtf: पौषे विष्णुः सनातनः |
पश्चरग्मिसषसखा शि TETAS |
मद्भिः awa: पूषा तु Mapp सप्तभिस्तथा ।
धाताष्टभिः away नवभिख शतक्रतुः ॥
विवसवान्द्यभिः पाति पालेकादश्मिर्भगः।
सप्तभिस्तपते fareret चेवाटमियंस्तपित्‌ ॥

परवपिभिरिति B.
„ चइति B.
व्येासूखे wafer: इति ए.
सविता रविरिति 8 and ©.
पर्लन्धश्राज्चिने wert इति ए. पर्व्जन्धोऽजरयुनि तटा इति D.
भागंवः इति ए.
ae परं cigavardtfa 8.
t+ देवोऽगः इति B and D.
tt वै wrefafifa B,

=> न्वै Oa + &

निचलारियोऽथयायः। १८१

भव्यमा eufa: पाति पजन्धोनवभिस्तधा५ |
wet timavey विष्छसपति विष्वक्‌ ॥
वसन्ते कपिलः eat we काश्चनसप्रभः।
श्वेतो वप्रा fata:p पार्रःः श्ररदि प्रभुः ॥
हेमन्ते ताग्बवस्ः स्याच्छिथिरे लोहितो रविः।
भोषधीषु कलान्धत्ते§ खधामपि freee ॥
सूर्योऽमरेष्वखतन्तुष¶ जयं fay! नियच्छति |
अन्ये चाष्टौ ब्रहाक्रेयाः सर्वयेणधिहिताश+ feat: #
चन्द्रमाः सोमपु्र् Wasa awa: |
Walp prewar wy: केतुमानपि चाष्टमः ॥
wal ध्रुव निवदा वे ब्रहास्ते वातरभ्मिभिः।
स्नाम्यमाशा यथायोगं जमन्यनुदिवाकरम्‌ ॥
अलातचक्रवद्यान्ति ATATA TAT AIT ।
यखादहति तान्धायुः प्रवहस्तेन स AA: ॥

*

तपेदिति 8.
awa इति B.
ares: इति Band D.

सुच्णाऽमरत्वमकते इति ए.

t
t
इ बलं ut «fa. B.
|
#

afafa 2,

ae सूथ्य॑शापिल्लता इति 2. सूव्यंशापिगता xfa 7.
tt भानुरिति B.
tt fom sfa B.

दष्ट apg |

श्व स्िचक्रः सोमख gerarara वाजिनः |
वामद्लिखतो Fat EN 8A अपारः ४.
वीष्याश्रयाणि दरति werwf e रविर्वघा।
कासी fata wararafe सर्वदा ॥
स सोमः TATA तु भास्करे परतः खिते।
WTGAA परस्यान्ते सततश्चैव ताः WAT ॥
चीखम्यीतं§ ge: सोममाप्याययति नित्यदा |
एकेन रश्मिना विप्राः सुषुग्ाख्येन भास्करः I
wat सुस्व वीर्येख सोमस्वाप्यायिता az: |
पौकमास्वां स दृष्येत सम्पु्यो दिवसक्रमात्‌ ॥
सम्पर्यमदमाखेन तं सोममड्तामकम्‌ |
faafer देवता fant यतस्तेऽखतभोजनमाः #
ततः पश्चद्ये भागे fafafae nara |
अपराद्धे पिदगणा जघन्धं पय्युंपासते ॥
पिवन्ति feadq कालं शिष्टा ae AAT FAT
auraaaat gat afaetcaarfaranra ॥
faad तदमावास्यां गभस्तिभ्यः खधाखतम्‌।

निशाकर इति ए.

taint सूर्यवत्वत इति 2.

सततं दिवसक्रमादिति B and 7),
aterfaafafa B.

विकनभिति ¢, feaafafa D.

=वै wot + क

निचलारिंश्योऽध्यायः। Que

araahrararsatirs प्रितरः सन्ति निर्वताः ॥
न सोमस विनाशः खासुधा चेव सुपीयतेग |
एवं सूयं निमितोऽख्य लयोठचिख सतमाः ॥
सोमपुचस्य चाष्टामिर्वाजिभिर्वायुक्रेगिभिः।
वारिजैः‡ स्यन्दनो युक्षस्तेनासौ याति सर्वतः ॥
शक्रस भूमिजेरण्ठेः स्यन्दनो दधभिर्वुतः |
भष्टाभिश्चापि भौमस्य रधोहेमः सुशोभनः ॥
द्टस्मतेरथोऽषाश्लः Saat हेमनिर्भितः।

रघो रूप्यमयोऽ्टाश्चो मन्दस्यायसनिर्भितः i
सर्भानोर्भास्करारेख तघाषटाभिग¶ृ्वैरवतः |

एते महाग्रहाशां|| वे समाख्याता care वैक ॥
स्वे भरु वे महामाया निवचावायुर्मिभिःग†† |

मवाप्याख्लानिति Band D. aaaerfafa E and H.
aq पौयते इति B and D.
बाजिनिरिति D. artgfafefa H.
एतनत्याददय ए पुलकं नासि ।
बडभिरिति 2. तषा afevafcfa D.
॥ मया ब्रडाकानिति B.
ee मव द्रति Band D.
†† arechafaftfs Band D. निबदधान्बुदरम्मिभिरिति E and H. निवा
अन्बुदरश्मिभिरच सन्धि; Ney भार्षत्वात्‌ |

hl 602 + न्नः ££

१८४ HUW |

ग्रह्चताराधिश्ययानि Ys बदान्धयेषतः ॥
wafer खामयन्येनं सर्वाष्यनिलरम्मिभिः (#
इति शरौद््पराखे चेवनेकोभे Frearftstsara: +

न्नः

MAAC MIST! |

aa sare
Wage aware: कोटियोजनविस्तृतः |
कश्धाधिकारिखस्वअ् dferar frorgyat: ॥
जनलोको ACATATAAT कोटिहयामकः |
UARTATAAT AAs संखिता AWA: Far: ॥
लनलोकास्पोलोकः कोटिश्रयसमन्ितः।
वैराजास्तच वे देवाः खिता दाहविवर्जिंताः ॥
प्राजापत्यास्त्यलोकः कोरिषटर्‌केन daa: |
VARA AAP AWAY स स्मृतः |

e weme: ए एस्क नालि
समनन्दनादयसबेति B and D.
+ भपुननरकालवदष्ति B.

एकि
=-=

^“ >

(

चतुखत्वारि ्रोऽध्यायः। शट

~ भेन

अज्र लोकशुर्न॑द्या Karat विष्वभावनः । :
STA स योमिभिर्भिंलयं पीत्वा Wares परम्‌ ५
aafers यतयः शान्ता नेहिकाई ब्रह्मयारिशः |
यो गिनस्तापसाः Faery जापकाः wafer: ॥
हारं तद्यो गिनामेकं गच्छतां परम्रं पदम्‌ |

at गला न शोषयन्ति घ व्यु; सच NET ॥
सूर्यकोरिप्रतीका्रं परग्तख दुरासदम्‌ ।

म भे व्येचितुं wad द्वालामालासमाङ्कलम्‌ +

AY नारायश्च्छापि भवनं AWS: पुरे |
Ra aw हरिः खीमाग्योगी| मायामयः प्रदः ॥
स विष्णुलोकः कचितः पुनराहत्तिवर्नितः ।

यान्ति तत्र बहाभानौ ये प्रपन्रा TATE ATA `

Oe ANS सदनात्पुरं च्योतिमेयं इमम्‌ ।
afear च ofefad त्रासते भगवान्‌ इरः ॥ .

as sfa ए. | ४
विश्रतीसुखः «fa B.

विश्न्तीति B.

aiferat इति 8.

stafafa B.

मायौ इति D, E and H.

ee wey बह्मसदनादिति B.

भव इति B.
49

३८५ कूपुराकम्‌। |

Zar सदं बादेवबिन्वमानो मनीषिभिः |
योगिभिः अतसाहलेमतेदद्रेब संहतः 5

तच Se यान्ति निरता मन्ना वे ब्रह्मवारिकः।
महादेवपरा; गान्तास्तापसाः सत्यवादिनः§ ॥
निर्ममा निरहङाराः कामक्रोधविवल्िताः |
Kier ब्राह्मलायुल्लाषा CANT: स वे खतः ॥'
एते सप्त महालोका: एधिव्याः|| परिकीर्तिताः ।
महातलादवशाधः पातालाः सन्ति वे fear: ॥
महातलं च पातालं + सर्व्वरब्ोपद्योभितम्‌ । .
प्रासारैविंविषेः शजैरेवतायतनेर्युतम्‌ ॥

अनन्तेन TUM सुषुङ्न्देन धीमता |

wow बलिना चेव पातालं खगंवासिनाग॑ st ॥
wet रसातलं विप्राः शार्करं हि तलातलम्‌ |
पीतं arafran नितलं विहुमप्रभम्‌ ॥ `

a sfa B.

fagqar इति ए.

दिना इति 8.

ब्रह्मवादिन इति ए.

em इति 8 .

vfantfafa B.

ee महातलं Gaaafafa ॐ and D.
tt amtafentfafa ए.

= hwo +» 6

चतुबलत्वारि योऽध्यायः | gre

सितं qs वितलं wie cada सितेतरम्‌ ।

quda सुनिेष्टास्तवा वासुकिना शभम्‌ ॥

दरसातखमिति ख्यातं तथान्धे ख निषेवितम्‌ |

विरोषनदहिरण्छाचतारकायेच् सेवितम्‌ ॥

तलातलमिति ख्यातं स्वं शोभासमन्बितम्‌ | . `

वैनतेयादिभियेव कारमेमिपुरोनमैः + ४

पूर्वदेवैः समाकीशे सुतल तत्रापरे: ।

नितलं यवनायेख तारकाम्निमुखेस्तथा vb

जम्भका चेस्ता नागेः§ प्रद्नादेनासुरख च |

वितलं चेव विख्यातं कम्बलादीन्द्रसेवितम्‌ ॥

महाजग्मेन ate ख्यग्रीवेश धीमता। `

MERE सम्भित्रं तया नमुचिपूवेकेः +

तवान्धैविं विैर्नामेस्तलचेव सुशोभनम्‌ |

तैषामधस्ताबरकाः Parag परिकीसिंताः ॥

पापिनस्तेषु Tet न ते ated चमा; |

पातालानामधश्नासतं Tae Tea ततुः ॥ _
कालाम्निर्द्रो योगामा नारसिंहोऽपि area: |

vifa B.

तचकादेच इति ¢.
एतत्पाददवं 8 yas afer |
महान्तकादौनानेषद्ति 8.

A wo +^ + कछ

ararat «fa Bo D and H.

CG कुकपुराशम्‌ ।

wey + द

योऽनन्तः पर्छते Vat नागरूपी जनार्दनः | |
वटाधारमिदं सव्वं स arent समाजितः# ॥
तमाविश्य wera कालस्तदद्नोषितः$ |
विषस्वाशामयखेयो जगस्यंहदति खयम्‌ ॥
सहस्मारिप्रतिनः§ संहर्ता गरो. मवः ।
तामसी यावी मूर्तिः कालो eterna: ॥
दति गश्रौव्रदाषराखे सुषमविन्वांसे चतुख्लारिगोऽष्याबः । .

कः SS

पञ्चशच्त्वार््थोऽष्वावः ।

खत उवाच t
एतद्रद्मा्छमाश्यातश्चतुहं TTT ST |
भतःपरम्प्रव्यामि भूर्लोकलास्व निर्वयम्‌ ॥
नम्बहीपः प्रधानोऽबं wen शाख्यलिरेव get

कालापिसमाथित ईति B.

तदाविष्येति B.

बद्नोल्वित इति Band D.
सहलमायोऽप्रतिम sfa B, D and E. .

शाललएव चति Band D.

पञ्चवल्ारिं योऽ्यायः | ace,

कथः AGT शाकथ TNT TAA: ॥
एते सप महाहीपाः TAR: सप्तभिवंताः ।
CITE ACTAM: सागराचापि सागरः ॥ .
च्चारोदेश्रसेदखच wee एतोदकःथ ।
दष्योदः च्षीरसलिलः खादूदखेति सागराः ॥
पश्चाशतकोटिविस्तीर्खां सन्नमुद्रा धरा समता ।
Site सप्तभियुल्ला योजनानां समन्ततः§ #
maga: समस्तानां मध्ये चेव व्यवखितः¶ |
तस्व मध्ये ACR Ze: कनकप्रभः ॥ `
चतुरथीतिसाशस्लो योजनेस्तस्व चोच्छ्रयः |
प्रविष्टः षोड़याधस्ताहाजिं यन्बु्चि विस्ढतः ॥
मूले षोडशसाहस्रो विस्तारस्स्व सर्व्वतः |
भूपद्मस्यास्य गेलोऽसौ कर्थिंकातेन संखितः ॥
हिमवान्‌ शेमकरटख निषधशास्य दच्चिखे |
नीलः श्वेत ग्गो च oUt ada: ॥
SITATAT हौ मध्ये दथदोनास्तघापर |

पुष्वलसेषेति ए.

सागरादपौति B.

उौरोदेदचरखशैष मुरोदकघतोदक इति Band 7).
खमासत इति D.

होपानां aaa: ga cfa B. aaa एम cf 0.

of on + =f

Rho कूर्कापुराखम्‌।

सहसरहितयोच्छरायास्तावदिस्तारिख्च & ie
भारतम््रयमं† वर्षन्ततः fared स्तम्‌ ।
हरिवर्ष" तवेवान्धत्‌‡ भेरोरईसिखतो feat: ॥
दम्यकद्चोत्तरं वर्ष" तसख्येवानु§ हिरव्मवम्‌ |
उत्तरेषा कुरवयेव TAR भारतास्तथा ॥
नवसाहस्लमेकेकमेतेषां दिजसत्षमाः ||
ष्लाहतख्च was aay भेरर्च्छितः ॥
मेरोचतुरदयन्तश्र नवसाशस्रविस्तरम्‌## |
CASA ALTATATSATTA पव्व॑ताः |
fear रकिताभेरोर्योजनायुतसमुच्किताः॥
पूर्वे मन्दरो नाम दिशे गन्धमादनः 3
विपुलः पशिभ प्रार्य सुपाश्वंयोचतरः $ सतः ॥
कदम्बस्तेषु. जम्ब पिष्यशो वट wag | |

एतच्चर दयं B ` पकं mf |
efaefafa B.

तथैवान्ये दति Band D.
तथेवानु इति B.

उतरा इति Band D.

ष्क अदि os + क

एतचचरख्दयं B पसक atfa |
ee feaafafa ए and D.

tt ata इति Band D.

tt arawtaca शति.

पद्चचत्वारिं योऽष्यायः।

जम्बुहीपस्व सा जब्बुनामहेतुमहषेयः ॥
महागजप्रमाशानि जब्बुास्तस्याः फलानि च |
पतन्ति waa: षे शीयमाशानि aaa: 0
रसेन WET: प्रख्याता aw जब्बुनदी गिरौ |
सरिग्रवर्तते चापि पीयते तच वासिभिः॥
नखेदोन च दौगेन्ध्यव्र जरा afer: |
न तापः खच्छमनसाब्रासोखयं†- AX जायते ।
त्तीरमद्रसम्प्राप्य वायुना सुविशोषितम्‌ ip
जाग्बूनदाख्यग्धवति gre सिद्ठभूषण्म्‌ ॥
ware: पूर्वतो HA: केतुमाल पञ्चभि ।
ad tO मुनिरेष्ठास्तयोर्मध्ये इलाठतम्‌ ॥
वगश्ेषरथम्पववः दचिणङ्कन्धमादनम्‌ |
वेभ्वाजम्पचिमं विद्यादुत्तरं§ सवितुर्वनम्‌ ॥ `
अङशो टग्महाभद्रमसितोदश्च मानसम्‌ |
सरांस्येतानि चत्वारि देवभोम्धानि सर्व्वदा a
faarera कुसुहांख कुररी areaierar |
वेको मखिगेलख caqaiarsetaa: ।

नदौतिवे इति Band D.
aaqrategearat नराखानिति Band D.
एत शरखदयं B gua नाल्ि।

faagrgue sfa B.

wéfa B and D.

hom + ओ

RE १

१९ FUGA ।

महानीलोऽब इकः सविन्दुर्मन्दरस्तधा । .
वैषमं सेव Hawes निषधो Saga: ॥

aaa देवरचिताः† सिदावासाः प्रीर्तिताः ॥
भङ्खोदस्व सरसः Yala: केसराचलः¶ |

जिकरटः सभिर्ेव wrt wearer ॥

निषधो वद्धारख¶ afarfafirg: खतः|| |
समूलो वसृवैदिख+# कुरुदखेव सानुमान्‌ ॥
तास्नातञ विशाख कुमुदो बेष्प््वतः | |
UIE ALIN गजयेलख पिच्छकः. |
पञश्चयेलोऽथ कैलासो हिमवांबा चलोस्षमः |

waa देवचरिता went: पर्व॑तोलमाः ॥
मशाभद्रस्य सरसो दधिरे केसरावलः¶ |
भिखिवासाच वेद्यः कपिलो गन्धमादनः ॥

* वेषर्माष समेघसेति Band D.

† देवचरिता इति 8 and D.

+ wwe दृति

§ fege: fasted शति Band D. ufwatéa एति E and H
q वमुमारखेति Band D.

॥ wa sfa B.

ee aguicfa ए. वसुषौरश्ति.

tt wate: पिशाचक इति Band D.

tt केशवाच «fa B.

WITT SATA: | acy

लारपिख सुराम्ब व स्मगन्धाचलोत्तमः |
सुपाश्वंख gays कः कपिश ce aA
विरजी भद्रजाशख सुरीकथन ACTA! |
Wat मधुमांस्तदधित्रगक्ो AAT Lv
TIS सुकुटवैव wee. छष् एवं ध।
पारिजातो मशगेलस्तवेव afiraree:¢ ॥ =
सुषेणः gating अशा मेषस्तमैव च । =
एते पर्व्वतराजानः| सिदगन्धर्ववंेविताः ॥
शरसितोदस्य सरसंः++ पिमे के संराथसः न |
गङ्कूटीऽघ TAM हंसो मागस्तयैव चरुः ॥
BATU: शक्रईऽयेलो नीलः कमलश्रभ एव च।

arefer: सुगन्धदेति ए. सुगन्धश ग्रौरड्ग्बाचलीत्तम इति D.
frag) भद्रगेखख सुरसुकवेति 23, |
Hagel gaewen sfa ए. ; च
avafaacts इति 8 and 7).

afvatec xfa 2.

gaara इति भाषं, पव्थतरान्राः इतिं ary |

ee पारख इति Band D.

= श्वि 0 ++ = ओ

tt @warew sfa 8.
tt aarax श्वि 8.
§§ afauc: aafa ए.
qq कनक्द्ति B.
50

१८४ कुब्यपुराखम्‌ 1.

पारिजातो Ree: गेलः कनक एव च ॥%
पष्क Faqs वाराष्ो facarerar |

मयुरः afreda महाकपिख एव च ॥

इत्येते टेवगन्धव्वं सिचयस्ेख सेविताः" ।

सरसो AACA CU RCTs
एतेषां गेखमुख्वानामन्तरेषु यथाक्रमम्‌ |

सन्ति चेवाग्तरद्रोष्छः सरांसि च वनानि +
wafer aw सुनयः सिषा वे§ ब्रह्मभाविताः।
प्रसवा iNKT: सब्बदुःखविवल्िताः ॥

दति ग्रौकूकापुराखे भूवगकोे aden पञखचचलारिशोऽप्याबः।

a

षटच्त्वारिथोऽध्यायः |

सूत उवाच |
अतुर्दसषहखाखि% योजनानाश्हापुरी |
भेरोङ्परि विख्याता टेवटेवस्य वेधसः ॥

एतश्चरदयं ए पणे नास्ि।
खिद्धवङहनिषेविता इति ए and 7,
के वाच इति 8.

fextéfa Band D.

was +> कै

* wverefafa 9,

घट्‌ चत्वारिं ऽध्यायः । REX

area भगवान्‌ are विष्ठामा farsa: + .
खपास्मानो योगी नेरमुनी न्रोपिन्द्रयङरोः $

तव देषेष्ठरेयानं विश्वावमानम््जापतिम्‌ ।
सनत्कुमारो भगवानुपास्ते frase fe #

स सिदक्छषिगसर्वः पूज्यमानः सुरैरपि ।
समास्ते योगयुक्षाना पीला तत्वरमाखतम्‌ #

तच देवाधिदेवस्य गन्भोरभिततेजखः ।
दीप्तमायतनं aac: खितम्‌ ॥
दिव्यकान्तिसमायुक्षच्तुदौरं सुभोभनम्‌।
मदर्पिंगणसष्ीर्य ब्रह्म विद्धिर्मिषेवितम्‌ ॥

देव्या खंड महादेवः यथादहाकाम्िलोचनः |
रमते aw faa: wad: प्रमथेश्वरः |

ay वेदविदः UT सुनयो क्ह्मचारिखः।
पूजयन्ति महादेवन्तषसा सत्यवादिनः #

तेषां साल्षाखष्ादेवो मुनीनां भावितानकनाम्‌ |
warfa पूजां शिरसा पाव्वत्वा achat: ४ =
ARI परव्वतवरे शक्रस्य परमा पुरी |
नान्ामरावती ya सव्वंशोभासमन्विता ॥

तत्र चाष्छरदसः सव्व waren: सिदवारणाः¶ |

* @arfeeaaia 8; टेवातिदेवद्य प्ति D.
+ डद्यवादिनाभिति Band D.
¢ गौततत्परा इति ए, गौ ततत्यरसमिति D.

१९६ : gira

SUTAt CHATS देवास्तव TaN: +

ये धारिका बेदबिदौ यामङोमपरायणशाः |
तेषान्तत्यरमं खानं रेकागामपि दुंभम्‌ तै
warrefawefennt वद्धेरभिततेलसः ¦
तेजोवती नाम पुरी दिष्याचय्ैसमग्वितां च
तभास्ते भगवान्वद्धिर्भगाज मानः खतेजसा ।
जपिनां wifaat ert दानवानां दुरासदम्‌ #
efat पव्क॑तवरे यमखापि.†* aera t
नाला संयमनी feat watiaraafararg #
at वैवखतं ` देवं देवाद्याः पञ्च पासते ।

खानं AMBIT लोके Feat खुखाम्‌ #
तस्यासु पथमे भागे निक्ेतेलु aera: |
रक्तोवती नाम पुरी रासे: संठता तु या a
तच तेष नेतं Se Twat: परयंपासते ¢
गच्छन्ति तां धश्ंरताये तु| तामसहत्तयः ॥
पिमे पष्वतवरे वरणस्य महापुरी ।

तख efedfa B. and D.

यमख तु fa ए.

सिङगन्धव्य सेविता इति B and D.
warn हता इति Band 7,
तमिति Band D. ।
waaat a 3 इति B.

= fh wort + कै

BETA थोऽध्थायः। 229

नाला Beat Fer wanrafeaqar ॥
warecre: fre: सेव्यमानोऽमराधिपैः# |
भरास्ते स TEE राजा तज गच्छन्ति Asqer: fo
तस्या उ्तरददिग्भागे वायोरपि महापुरी |

नाखा यन्धवती FAT तचास्तेऽसौ WTA: ¶
WATTS: डेव्यमानो महान्‌ Wh । .
प्राणायामपरा विप्रा§ खानं cari शाश्वतम्‌ a
तखाः ga तु दिग्भागे सोमस्य परमा पुरी।
नाजा कान्तिमिती gear तस्वां|| सोमो विरप्लते #
am ये धर्मनिरतः ४# Suet चर्युपासकते |

तेषां तदुदितं खानं नानाभोगसमन्वितम्‌ #
तस्यास yafennt गषरख महापुरी ।
नाजा यशोवती FAT सब्बेषां सा दुरासदा ।
तजेश्ानस्य भवनं शटरेशाधिहितंकफं शभम्‌ ।

अमराधिपः इति ए. मराधिपेरिति E and H.

a gar इति Band D.

aaargsac: wafifa D.

aval: एति Band D. sTeraracat af: इति G.
wtaafafa Band D.

aw sfa B,

ee भोमनिरवाः इति Band D.

tt g «fa Band D,

tt इद्र विच्तगोरिति 8 and D.

so A OH + ॐ

Qasr grea |

गकेश्वरस्व विपुलं Ta स मणशाठतः% ॥
aw भोगादिलिषूनां warat परमेहिनः |
निवासः कल्पितः पूवव देवदेवेन शूलिना ॥
विष्डपादादिनिष्कान्ता ्आावयिवेन्दुमण्डलम्‌ !
समन्ताद्रद्मशः Tat गङ्गा पतति वै ततः ॥
सा ay पतिता fey चतु geafeer: |
सीता चालकनन्दा ष geyiearfrar ॥
Wat येलाष्टेलन्तु सीता यात्बन्तरि गाई ^
are पूव्ेवर्ेख भद्राश्वाद्याति चार्णवम्‌ ॥
तथेवालकनन्दा ख दकिणादेत्य भारतम्‌ |
प्रयाति सागरं भिचा सप्तभेदादिनोत्तमाः; #
चचचुः पञिमगिरीनतीत्य सकलास्तथा ।
पञ्चमं कैतुमालशाख्थं वर्ष" गलति adage
भद्रा तथोत्तरगिरीगुसरांच तथा कुरून्‌ |
अतीत्य चोत्तराश्योधिं समभ्येति महर्षयः ॥

भानोलनिषधायामौ माख्यवद्न्धमादनौ |
तयो्म्यं गतोष Re: कर्थिंकाकारसंखितः ॥

* asa: इति B.

t fea: इति Band D.

t ata dere sfa B.

§ बेखे qremden: «fa B and D.
q तयोर्मध्यमतः इति Band D.

षट॒षतारिं योऽध्यायः | २९९

भारताः+ केतुमाला भद्रा्वाः करवस्तथा |
Wale लोकपडश्मस्य AAS WA: Tf ॥
जठरो Sagqry मव्योदाप्रम्बंतावुभौ |
eragircaararaimtafararaat ॥
WATATSARATR पूष्बपञ्चायतावुभौ |
पर्ीतियोजनायामावसवान्त्व्यंवखितौ ॥
निषधः पारिपाचरख म्य्यादापव्वताविमौ |
a: पिमदिग्भागे ware व्यवखितौ |
fru arefraeeat वषंपब्ब॑तौ |
ATASTATA AAT भरुंवान्तव्यबखिती ॥
मय्वादापव्वंताः मोक्षा wWeifaw मया feat: |
asta: खिताः भेरोखतुदिशु महर्बयः ॥

दति Tyagus भुवनविन्ारे षटबलारिशोऽष्याथः |

* तारका; इति B.
† aaa: Raa: fa B.
$ yAqwamiat इति Band D.

= भ्व @@8 ++ ~ क

सप्नचत्वारिणोऽध्यावः +

सूत उवाच ।
केतुमाले नराः काकाः सर्ववे पनसभोजनाः |
सखियशोत्पलपव्ाभाक्से जीवन्ति व्षायुतम्‌ wt
wera पुरुषाः खलाः पः खियसन्द्राशसजिभाः।
दशथवषं सखासि HAMS चावब्रभोलजनाः¶ ॥
TAR पुषा नार्य्या रमन्ति रजतप्रभाः## |
द्शथवंसषहखाखि शतानि दश TY TI.
जीवन्ति चेव CAAT न्धग्रोधफलभोलनाः A
हिरख्षये हिरण्यामाः सव्वं ज्रीफलभोजनाः |
एकाद्यसशसखाखि शतानि दथ Tz TI. .
जीवन्ति पुषा नाय देवलोकखिता इव ॥
अयोदशसश्खखाखि शतानि दश wey aI
जीवन्ति Hard तु श्यामाङ्गः स्ीरभोजनाः |

ware: इति E, G and H.

ते otafe वर्षायुतमित्यच छन्दःप१तनम्‌ |
wat: इति ए.

alae इत्वाषंमामनेपदम्‌।
argutaat: इति Band D.
रमन्तीति परौ पदमार्षम्‌ |

ee WIT BIW नासि |

सप्तचतारिंयोऽष्यायः। 8०

wal frustrate नित्यं सुख निषेविताः a
चन्द्रदहीपे महादेवं anf सततं शिवम्‌ । .
तथा faiget विप्रा मानवा ₹हेमसबरिभाः।
दशवर्षसहस्राखि जीवन्ति अजलभोजनाः ॥

यजन्ति सततं. देवं चतुःथीर्ष' चतु जम्‌# ।

ध्याने मनः समाधाय सादरं भक्तिसंयुताः ॥ `

तथा ष हरिव ap मषारलतसत्रिभाः।
दथ्वर्षसहख्राशि जीवन्ती्तुरसाथिनः ॥ “a5
aa नारायणं ed विश्वयोनिं सनातनम्‌। >
उपासते सदा विष्ण मानवा विष्छुभाविताः# . :
त्र चन्द्रप्रभं wei शदस्फटिकसन्निभम्‌ |

विमानं वासुदेवस्य पारिजातवनाचितम्‌॥ `.
चतुद्ारमनौपम्यं घतुस्तोरशसंयुतम्‌। ॥
प्राकारैरदंयभियंक्ं दुराधर्ष" सुदुर्गमम्‌ ॥

स्फाटिके ख्डपेयुकं देवराजग्डषोपमम्‌ । `
PILATUS: TAT: समलङ्कतम्‌ ॥
हेमसोपानसंयुक्तं नानारतरोपशोभितम्‌ ।
दिव्यसिंहासनोपेतं सर्व्वशोभासमन्ितम्‌ ॥

# चतुरि चतु्ृखमिति 8. | | |
+ इरिब्ऽपिष्ति 8. |
‡ usauavay एति Band D. gadqrarya: vad; aqapatafr
E, G and H.
51

४०३ ` शकपुरा्षमे। ` -

सरोभिः शादुपानीयेनंदीभिकोपथोभितम्‌। `: `

नारायणपरः शरै केदाष्ययनतत्परेः ॥
योगिभिख carat = ष्यायद्धिः get हरिम्‌ ।
शुवद्विः सततं मन्नेरनमख्यद्धिख माधवम्‌ ॥
aw eatfucaas विष्णो रमिततेनसः |
UAT: CARA महिमानं nA ॥.
गायन्ति Ga. रृत्वन्ति विशाचिन्धो मगोहराः |
स्रियो यौवनश्ाखिन्धः Tet मण्डनमतत्यशः ॥ `
Casa पश्चवर्ा कम्बूरसफलाथिनःग |

जयोद्गजषस्राखि वषासशाच्च खिरावबुषः#

भारतेषु fara: पंसो§ नानावर्णः प्रकीर्तिताः।
नानादेवार्चने ART नानाकन्धालि कुर्वते ॥
परमायुः Ha तेषां तं ववां qa: |
नवयोजनसाडच्तं वषभेतग्मजीर्तिंतम्‌ ॥
कडभूमिरियं विप्रा नराषामधिकारिषशाम्‌।
Nea waa: we: एकिमाटचप्ग्येतः ॥
विन्ध्यश्च aftarveg aware कुखप्ब॑ताः । .

* दैवादिरेवल इति Band 7.
+ नब्बुफवरखानिनः इति Band D.
¢t watet वै «fa B and D.

- ई dea eft जाषं, gata दति sty |
q पारिपाबश् tft B and D.

é

SATA पीऽणायः । ४०३

बनद्रहीपः+# कसेरवभान्‌" तास्रपर्यो ¢ गमद्तिमाय्‌ + |
ATARI सौम्बो गन्धर्वं ख्य वादकः । . `
अयन्तु नवमस्तेषां fie: सागरसंखितः ॥

योजनानां सर्खन्तु दीपोऽयं दिशोश्चरः |

पूर्व्वे किरातास्तस्यान्ते पिमे यवनास्तथा ॥
ब्राह्मणाः afwar axat: मध्ये शूद्रास्तमेव ख।
बूज्यायुदवखिच्याभिर्वर्तयन््यत्र मानवाः ॥

खवन्ते पावना नद्यः wate विनिःख्ताः¶ |
्तदुखन्द्रभागा च सरयर्यसुना तथा A

इरावती वितस्ता च विपाया देविका are: ।
गोमती धूतपापा च बाडदा%# च हषदहती ॥
कोथिकी खोहिनी ^ चेति ह्िमव्त्पादनिःङताःए
वेदस्मतिवेंद्वतीफः व्रतन्नी जिदिवा तथा ॥

* qgeye: इतिं Band 7,

† कर्दमान्‌ इति D.

‡ areas; दति Band D

$ atdqaw मानवः xf B

q wa warea gid खधश्यनिरता fawaqaasy मानवा शति D gaa
ema | | | a:

#॥ द्रेविक्षा स्ति.

ee agai इति E, G and H.

tt aifeat इति B and D.

tt aaxar afa 8.

Bos ! aegis ;

AVANT चन्दना चेव सथख्छवती शरा |:
विदिशा बे्रवत्ापि पारिवाज्रात्रयाः सृताः ॥
WAST TCS. गोरो दाशा च महानदी if
मन्दाकिनी forge atadt च पिशाचिका ॥
चिजोत्यला विग्राखा§ च मच्छल ब्राखुवाहिनीष ।
ऋत्तवत्पारला AT: CATT कृशाम्‌ ॥
तापी watet निर्विग्या ीघ्रोदा च महानदी |
विजा] वेतरखी चेव बलाका च gaat #
तथा चेव महागौरी दुगा चान्तःचिला तधा ।
विग्यपाद्प्रसखतासु सद्यः पापहरा कृशाम्‌ + ॥
गोदावरी भीमर्ती war वेला च वश्यता |
GAR सुप्रयोगा कावेरी च fearrean: |
दस्िशापथनय्यसु सद्यप्रादादिनिःखताः ॥

* पर्वा सखाबन्धनादश्ति ए. पर्णा बन्धना चेव इति D. पराता wear

चैवेति E. | |

+ खदानौसत मनोरमा wed तथा qat विदिशा वेचवष्पि इति Band D.

‡ एतत्पादहषं 2 पत्तवी wife: warat दविलापवन्यजु sai G
"चुके नासि । न

इ विपाशाचश्ति D, E and H.

कु waaufertfa B.

॥ @erafs Band D. fan efa 2.

ee पुखन्ननाः gar: इति B and D.

tt वां च वत्सरौ fa 2,

~~ ~~ ~ ~ ~ ee ee
— ee

SATA TATA: | ६०५

WIAA AAI पुष्पवत्व॒त्मलावती |
HAA नद्यः TA: थीतजलाः स्मृताः ॥
wfagen जिसामा च गन्धमारनगामिनी ।
facts परलाथिनी चेव ऋतीका वंद्रधारिशीनः।
शुक्तिमत्पादसच्छाताः सर्व्वपापहरा BATA |
भासां नद्युपनव्यख raat दिजपुक्गवाः |
सर्व्वपापष राः पुण्याः जानदानादिकर्मसु ॥
ताखिभे कुरुपाश्चाला मध्यदेथादयो जनाः |
पूव्वदेशादिकायेव कामरूपनिवासिनः i

षण्डाः; कलिङ्गा मगधा दाचिणात्याञ्च ATT: |
तघापरान्ताः, PITS डो नाव्स्तथार्वुदाः ॥
मालका मलपाञेव|| पारियाश्रानिवासिनः।
सौवीराः Sarat हणा मास्या बाख्यानिवासि नः## ॥
ATA रामास्तधैवान्धाः पारसीकास्तयेव च |
sat पिवन्ति सलिलं वसन्ति सरितांस्दा।

2 wat «fa B and D.

† wafctfa B. camfcet «fa D.

¢ wat: पापडराः इति |

§ yer sere पारियात्रानित्राखिन इत्यन्तं 8 पलक इतः ब्नीकाटकान्पूच
इष्यते|

ब शद्राममैरा स्ति 8.

8 मखा इति E and H.

oe FUT: eT: कल्यनिवाङिनि sf De.

Boa aguas

चत्वारि भारते वषे बुगानि कवयोऽब्रुवम्‌ ।
छतं त्रेता इपर कशिखाग्ध् न चित्‌ #
यानि किम्युरषाद्यानि वर्षश्यष्टौ महर्षवः ।

न तेषु Wat Aas Mea: qed awe
wear: प्रजा निरातङ्काः सर्व॑दुःखविवल्िंताः |
रमन्ते विविषेभवेः wate खिरयौवनाः ॥

दति Tews सुवनकोगवं) खपएयलारिजीऽध्यायः |

अषटचत्वारिणोऽध्यावः |

सूत उवाच |

ेमकूट गिरः गङ्गे मदहाक्गटं सुशोभनम्‌ |

स्फाटिकं देवदेवस्य विमानं परमेहिनः ॥
ay देवाधिदेवस्य + भूतेशस्य fafa: |
देवाः afta: feet got नित्यं प्रकुर्वते ॥

ख Qa गिरिथः सादे महादैवो§ महेष्वरः |

ow + ॐ }

डेवादिश्वल इति 8.

feqaw यथाः श्ति B and D.
@s; इति B and D.

wyreat इति B and D..

ष्य co Utell &

WTAE MSTA: |

भूतेः परितो fret भाति ae पिनाकष्टक्‌ # ` `:

विभक्ष्वारुशिख्रः केलासो ay पवेतः।
निवासः कोटियक्षाणां gate च धीमतः॥.
तज्रापि देवदेवस्य भवस्यायतनं मत्‌ ।
मन्दाकिनी aa genre रथ्या सुविमशोदका।
नदी aratfad: पञ्चे रगेकेः waagat । `
देवदानवगन्धव्वयच्राच्चसकिब्नरेः ॥
उपस्यृषटजला नित्यं सुषुख्या सुमनोदमा |
भन्याख नद्यः WAT: खर्खपथ्ेरसङ्कताः ॥
तासां कूले तु Saw खानानि acafea: | `
टेवपिंगणसलुष्टानि तवा नारायणस्य तु ॥
तख्जापि first gap पारिजातवनं शभम्‌ ।
तवर शक्रस्य विपुलं भवनं रत्रमख्डितम्‌ ।
स्फाटिकस्तन्भसंयुक्षं हेम गोपुरशोभितम्‌§ |
aware देवदेवस्य विष्थोविंष्डामनः प्रभोःषु ॥
geay| भवनं रम्यं सर्वरतोपशोभितम्‌ ॥

fren sfx 8.

च इति B.

सखिताभभजिद्धरे चापि शति 8. featafaet वापि sfa D.
dgafafa 8.

विज्ञानरशििरिति ए.

सुषृखमिति Band 7.

४ ० ॐ

४०८ ` कदीपुराशम्‌ ! ` -

तव मारायशः शीमान्‌ want संह जगत्यतिः। -
भासते BARU: Hoe पूज्यमानः सनातनः ॥
तथाच वश्ुधारे तु वसूनां रबमण्डितम्‌।
खानानासु्तमं Fa दुराधष सुरदिषाम्‌ ॥
रब्रधारे गिरिवरे सपर्षीखणां महालनाम्‌।
सप्ताश्रमाकि पण्यानि सिदावासैर्यतानि च ॥
au हेमं wget वष्वमीलादिमख्डितम्‌।
GIR सदवय्थानं्युः ब्र्मशोऽव्यक्षजग्सममः ॥

तजर टेवषंयो विप्राः सिया ब्रह्मषंयोऽपर।
उपासते टैवदेवं§ पितामहमजं परम्‌ ॥

wa: सम्पजितो frat देव्या सह चतुर्मुखः |
भासती हिताय लोकानां यान्तानां परमा गतिः `
तस्वेकगङ्गथिखरे महापथ्मेरलङ्कते |
खच्छाङतजलं TS सुगन्धं सुमहत्सरः |
लेगीषव्याखमं gel योगीन्द्र रपसेवितम्‌| +

waracae: इति Band D.
faararagartia चति }.
gaveerafafa Band D.
सदा देवमिति B-

सुगन्धमाषे, afar |
शोभितमिति B.

= चवै € ++ + FF

ॐ
t
$
§
q

i

UTA E SATA: | vy

wea s भगवातित्वं wa fre: | समाहतः | `
प्रथान्तदोषेरचदे ग्य विहिर्बहामभिः ॥

WET मनोरेव कौोथिकः छष्ण एव च |

सुमना वेदवादख शिष्यास्तख्य प्रसादतः¶॥.
सर्वयोगरताः शान्ता मस्मोदुलितविग्रहाः |

उपासते महाचार्यया६ ब्रह्मषिदयापरायणाः॥
तेषामनुग्रडार्घाय यतीनां थान्तचेतसाम्‌ ।

साध्यं कुरते भूयो देव्या aw महेश्वरः ॥
भनेकान्धाशमासिग्र स्युस्तस्मिन्‌ गिरिवरोत्तमे ।
मुनीनां युक्षमनसा| सरांसि सरितस्तथा 1

तेषु योगरता fantes जापकाः संयतद्दियाः।
ब्रह्मख्यासक्षमनसो रमन्ते ज्नानतत्पराः | |
भामन्धामानमाधाय fra पय्यंवखितम्‌ । ..
ध्यायन्ति Qatar येन सब्वमिदं ततम्‌ ॥ . -

९
———————— य स ०१ पमे २्ेुे्ि र

aaa) इति B and. D.

are शिष्यैरिति Band D.

प्रधानतः इति Band D. ©

महावीर्या इति Band D. ` eh a
अन्धानि weraretfa B and D. gee 8. &
योगनि , तचित्तागानि चधैः ।

##* वैद्या इति E and H.
t+ fagraracaifaafafa Band D.

52

४१० ` ककपुराशम्‌ |

gads वावशानं सहख्ारित्वसजिभम्‌ |
AIS मगवानिग्धः WT TE भुरेष्यरः ॥
WANS तु दुर्बाया भवनं मख तोरकम्‌ |
GTS भगवती ett तव साचाष्यरेग्डरी |
खपास्वमाना विविषेः यल्िमेरैरितस्ततः ॥
पीत्वा बोगाषतं wet स।चादख्तमेग्बरम्‌†" ।
gvtauas fat: aS नानाधातुसमुखध ले ॥
राचसाां पुराखि खुः सरांसि शतशो feat: |
तथा gina विप्राः TATE महायले ॥
स्फाटिकस्तश्भसं युकं यचाखामभमितोकसाम्‌।
श्वेतोदरणिरः शक्ते सुपस महाग्नः॥
प्राकारगोपुरीपैतं मखतोरबष्मदख्छितम्‌।

स तज wey: जीमान्‌ साल्ादिष्डरिवापरः ॥
ध्वात्वा तत्परमं च्योतिराग्बन्धेवमवथाग्ययम्‌¶् |
wary भवनं gel यीगङ्गे सुनिपुक्कवाः ॥
खीदेव्याः सर्वरब्राब्यं हेमं समखतोरणम्‌ |

ee

gaa इति B. बमीचमिति D.

साकादानन्दरेग्ररभिति B and D.

gttaw इति B, D and 2.

afw शति ए. नागाधातु इत्वादिपादारकं B yee नालि ।
wraT@ तत्परं ब्योतिरान्नानं विष्ठमब्बबनिति Band D.-

h ot + &

अटति ऽध्यायः t

तज सा परमा शल्िर्विष्णोरतिमनोरमत ।
अनन्तविभवा लच्मीजंगस्संमोहनोनुका |
WATS देवगन्भरवं सिदचारणवण्दितिा ॥
विविन्धा जगतो योनिः खदिर सोञ्वसा।
waa देवदेवस्य विष्णोरायतनं महत्‌ ॥
सरांसि ay चलारि वििब्रकमखाशथयाः।
तथा सहस्रशिखरे विदयाधरपुराटकम्‌ ॥
रब्रसोपानसंयुक्षं सरोभिशोपशीभितम्‌ ।

नयो विमलपानोयाशिवमीलोत्पलाकराः ॥
afvarcat दिष्यं* TATA TET. खयम्‌ |
पारिजाते महालय: TA ah पुरं शभम्‌ #
रम्यप्रासादसंयुकं घण्टाचामरभूषितम्‌ |
टत्वद्धिरण्डरःसष्ेरितश्तख शोभितम्‌ ॥
दङ्गपशवोदषटंव वेणवी णा | निनादितम्‌ ।
गन्धव्वैकिन्रराकीणे' संठतं fawg~s: ॥

तक इति B.

अडरोऽग्बया इति B.

परिपा मरे मडालख्ाः इति B.
wfafa 8.

चछरजोदरटमिति 83.

बोखावेडष्ति 2.

= fh wo ^+ + ओ

४९१

BYR Pe a । -

भाखदिरभुयमीयुक्ष? महाप्रासादेसद्धुशम्‌ |
महागेष्वरेर्जषटं†" धार्षिकानां wera ॥ `
तव सा वसतेः देवी faa योगपरायशा | `
awageftagredt विशूलवरधारिशी 1
जिनेना सववंशत्तधौषसंहता सा Taras |
wafer as सुनयः faut 2 ब्रह्मवादिनः।
सपाश्वंस्यो्रे भागे सरखत्वाः पुरोत्तमम्‌ |
सरांसि सिदलुष्टानि देवभोग्यानि सन्तमाः ॥
पाण्रस्यं fat: ae वि चिग्रहुमसङ्ुलममा |
गन्धव्व शां पुरथतं दिव्यस्त्रीभिः समाहतम्‌ ॥
तेन नित्य |मदोख्िक्षा नरा नायस्तवेव च|
क्रीडन्ति मुदिता नित्यं विलासेर्भोगतत्पराः ॥
भच्छन स्य गिरेः शङ्के नारीपुरमगुलमम्‌ |
वसन्ति तजराष्छरसो TATA रतिलालसाः ॥

` विश्रषेनादयो ae समायान्यर्धिनः सदा ।

hh ooo ^ + ए |

माखदधित्तिसमाकौङमिति B and D

aeyufen gufafa B. गख्दराङ्गनानुखमिति D
वसते इत्थाषमाश्मनेपदम्‌ |

सश्रयौति D, E and He.

age इति B. |

ते तु faafafa B.

+* ga; पति प्रप्वण्युता इयन्तं ए एलर्क afar |

UCIT SATA: |

सा पुरी सर्वर्नाव्चा नेकप्रवकेर्युता ॥ `
अनेकानि gute ख्ञुः कोसुदे चापि सत्तमाः५।
द्राणां शान्तरजसामीष्डरासक्चेतसाम्‌ ॥
तेषु Wat महायोगा महेयान्तरचारिशः।
समासते पुरं च्वोतिरारूढ़ाः खानमेश् रम्‌$ ॥
frucea fat: गङ्गे गणेशानां पुरबयम्‌ |
नदीश्वरस् कपिला awa स महामतिः ॥
तघा च ATES: WE देवदेवख धीमतः |
दीषमायतनं ges भास्करस्यामितौजसः |
AMA AAMT षन्द्रसानमनुल्तमम्‌।
वसते तजर Tara भगवान्‌ शान्त दीधितिः ॥
wary भवनं feat Yana ATT: |
सहस्रयोजनायामं सुवणंमणितोरखम्‌ ॥

त्रासते भगवान्‌ ब्रह्मा सिदसङ्ेरभिष्टुतः।
साविन्रया सह पिश्वामा वासुदेवादिभिश्ुंतः ॥

a च्वि wom + x

gaat: इवि B.
मौशररापिंतचेतसानिति ए.
wrrgratafa 8.
रब्बनभिति ए,

ua इति 2.

ata इति Band D.

** वाभटेवादिभिरिति B and D.

BRR

४१४ AGIA!

ae efaefeant सिंहानां परमुल्तमम्‌५ ।
सनन्दनादयो aa वस्ति सुनिपुक्रवाः ॥
पञ्चगेलस्व शिखरे दानवानां पुरत्रयम्‌ |
नातिदूरेण तस्माच्च" देत्वाचा्यस्व धीमतः ।
सुगन्धगेलथि खर सरिदिरुपद्योभितम्‌ ।
करमख्वाशमं FU तत्रास्ते भगवागृषिः #

तस्यैव पूम्व॑दिम्भागे किचिदे दचिषाचिते।
VARA भगवान्तनास्ते ब्रह्मविष्तमः ॥
waaay Way तथान्येषु सुनीश्वराः |

सरांसि fawat wat 2arataraarfad ष॥

fasfastfa gartfa मुनिभिः खापिताजि च »
तानि चायतनान्धाश्म संख्यातुं नेव wawal ॥
एव THETA: प्रोक्तो जम्बृहीपख्य विस्तरः ।
न matt विस्तरादक्ं मया वर्षशतैरपि #

दरति जरौदक्मपुराखे भम्बुरौ पवनं नाम बरयलारिंशोऽष्वाबः।

EE

पुरसत्तमनमिति A.

sare sfa ए.

अच wrraATe ।

तु इति 8.

बन्धान्धामवर््याखौति B and D.
एकलम षम्‌, अक्षन्ते ।

= अलि wt + ॐ

ऊअनपञ्चाणोऽष्यायः।

सूतं उवाच |

mative विस्तारादह्िगुखेन समन्ततः |
संवेष्टयित्वा dite अ्रखदीपो safe: ॥
waeta च विपरन्द्राः सप्ासम्कुखपव्व॑ताः |
सिदायुताः सुपवाखः सिदसक्निषेविताः t
Mash प्रथमस्तेषां हितीयशन्द्र उच्यते |
नारदो दुन्दुभिखेव मखिमाशेषनिखनः§ |
वेभ्ाजः CHARA AWA SAAT: ॥
aw देवर्षिंगस्धर्ववैः fade भगवानजः

उपास्यते स विश्वामा साती सर्व्वस्य विश्वहक्‌|। `

तेषु FAT जनपदा भ्राधयो Areal aq
न तज पापकसारः पुरुषा वे कथन ॥
Rat नश्य GRA वर्षाणान्तु समुद्रगाः |

divfqat इत्धार्वम्‌, संवेष्य इति ary |
ऋज्वायताः इति B and D.

arag इति D.

सोमख wereedia Band D.
सप्तमः Wim: इति ए.

farva_sfa Band 7).

eo GT sfa B.

अ hh OH =+

४१६ कुन्यपुराशम्‌ ।

arg ब्रह्मर्षयो faa पितामहमुपासते ॥
अरनुतप्ाथिखे चेव विपापा fafear war |
पभखता FAA चेव नामतः परिकीर्तिताः ॥
gxaagq विख्याताः सरांसि च बहन्धपि भ |
न Vag Braet पुरुषा वे चिरायुषः ॥
यकाः कुरराचेव विदेहा भाविनस्तथा।.
ब्रहम्तजरियविटशूद्रास्तस्मिन्दीपे प्रकीर्तिताः
इज्यते भगवानीशो seen निवासिभिः
रोषाच्च सोभसानाज्यं§ सारूप्यं afagwat:
सर्वे धर्मरता fad सर्वव सुदितमानसाः।
पद्चवषंसष्टस्राखि जीवन्ति च निरामयाः
ब्ृकदीपप्रमाशन्तु दिगुखेन समन्ततः । `
संवेष्येश्ुरसान्भाषधिं area: संव्यवसितः १
सप्तवर्षाणि तज्रापि सपैव कुलपव्व॑ताः ||
ऋल्वायताः सुपर्वाखः TAATSA सुव्रताः॥
कुमुदवावदबेव SAAT वलाहकः |

+

# संख्याताः सरांसि qaeafy शति B..

+ विद्रा sf B.

‡ भगवान्‌ सोमः इति Band D..

§ सोमखायुन्यभिति 8, D, E, G and H.
q निव्यभिति B. |

॥ wamewi +, 2, प yasg arfa |

ऊनपच्ाशरोऽध्वाथः |

Rt: sage महिषः ककुद्मान्‌ सप्तमस्तथा +
योनी तोया farar च wet sar विमोषनी ।
faafeafa ता नद्यः स्मृताः पाण्डरा TITT ॥
न तेषु विद्यते लोभः क्रोधो वा हिजसतसमा, |

न चेवास्ति युगावखः जना जीवन्त्यनामयाः ॥
यजन्ति सततं ae वशां वायुं सनातनम्‌ |

तेषां तसाधनं yah Sag सलोकता ॥
कपिला ब्राह्मणाः प्रक्षा राजानब्ाङ्णास्वथा |

Ure

पीता Har: eat: erat हीपेऽभ्मिन्‌ ठषला fiat: +

शाख्मलख तु विस्तादरादहिगुखेम समन्दतः |
संवेष्य तु gies कगदीपो wafer: ॥
विहुमखेब होमः द्युतिमान्‌ पुष्यवांखवा ।
कुयेथयो हरिषैव मन्द्रः Gag पर्व्वताः॥
चतपाप्रा थिव चेत्र प्रविज्रा सम्मिता तथा।
तथा कि्ुखभा रामा were wa au
ware शतशो विप्रा नया मणिजिलाः wat: |

ava इति ए, 7 and E.

सप्तपव्येतानिति 8.

तैषां care सायुज्यमिति Band D.

ay इति 2. - |

इरिखाय मन्दरः सनु इति 8. |

॥ विद्युदन्ता महो चेति wage gata: इति Band D.

A च ++ + ॐ

53

err कुन्धपुराषम्‌ |

arg अ्रद्माखमीथानं देवाद्याः पर्युपासते ॥ `
arm द्विशो विप्राः चजियाः शभिशस्तथा।
वेश्वास्ताभासतु% मन्दे्ाः WTA प्रकीत्तिंताः ॥
मर्खैऽपि श्रानसम्पत्रा" मेज्ादिराखसंबुताः ।
यघोह्कारिशः wa wa भूतहिते रताः ॥
यजन्ति यन्चेरविंविधैवर्र॑द्माखं wafers |
तेषा ब्रह्मसायुज्यं सारूप्यश्च सलोकता ॥
gutivs विस्ताराहिगुशेन समन्ततः।
amratiq: खितोई विप्रा वे्टयिला एतोदधिम्‌ ॥
क्रौद्यो वामनकयचेव ठतीयथाधिकारिकः।
टेवाष्द्च विवेदखषा पुण्डरीकस्तथेव च ।
नाका च सपतमः Wie: पर्वतो दुन्दुसिखमः ॥
गौरी कुमुहती चेव सन्ध्या राजिर्मनोजवा।
कोभिष|| पण्डरीकात्ता नद्यः प्राधान्यतः ख्यताः .॥
पुष्कलाः पुष्करा धन्धास्तिष्या वर््ाः## करभे वे |

+ da: awe दति 8.

+ मनं faarrerqe sfa B.

‡ ग्विषेध््ेरिति B.

इ कौखहौपलतः इति 8.

q दिवाढतनिरोदधश प्ति 8. देशपूरीनिरौद्रड दति 0.
॥ wtfaw xfa B and D.

कनः foarre इति ए. fearay «fa D. `

Ow + £

AATITMN ATT: |

ब्राद्मशाः wfwar dear: शद्राचेव दिनोत्तभाः ४

waafer सहादेवं यज्रङानथमादिभिः।
ब्रतोपवासेविंविधैर्ोमि fraadess |

तेषां वे रद्रसायुज्यं arecratfireday |
सलोकता च सामीप्यं wat तद्मसादतः ॥.
mrawtre विस्तारादिगुणेन समन्ततः ।
aragta: feat विप्रा ater दधिसागरम्‌ #
खद्यो Vaasa श्यामकाष्टग॑गिरिष्ठथा |
भाम्विकेवस्तधा रम्यः केसरी चेति पर्व्बताः ॥
सुङ्मारी कुमारौ च नलिनी बेशका तधा |
इष्टुका धेनुका चैव गभस्तिशेति गिखगाः #
sai पिवन्तः सलिलं जीवन्ते aw मानवाः।
अनामयाशाशोकाश्॑ः रागदेषविषवस्निताः ॥
खगाख§ AAAS मानसा मन्दगास्तथा |
ब्राह्मणाः Psat वेश्याः शृद्राखाज्र WAL तु #
यजन्ति सततं देवं सब्वंलो केकसािणम्‌ |
व्रतोपवासेर्विविषैरेवदेवं दिवाकरम्‌ a

Wa: खाध्यावतपंकेरिति Band D.
wiraTara इति B.

अनामया warara इति ए.

ware इति, 2, G and H.

४१८

४३५ yagurags -

तेषां वे qdtarqeds anftere सरूपता + `
सलोकता च विपरिन््रां जायते averem ©
Nrattd water atte: सागरः खितः ।
श्वे तदीपश्च AM नारायणपराः |

AT GAT जनषरा नानाखखसमज्विताः |

श्न तास्त मरां नित्यं जायन्ते विश्युतत्पराः ॥
नाधयो ब्धाधवस्तच अशारत्यभयं न च।
क्रोधरोभविनिर्क्षा मावामातर्यवर्खिताः ॥
नित्यपुष्टां जिंरातंद्य निल्यानन्दाख भोगिनः।
मारायशसंमाः SSI ATT TTT Tar: af
afeerrracr नित्यं afar: संयतेन्द्रियः |
afraqia aaa केविदिक्नानिनोऽपर ॥
wat fratisanita ब्रह्मभावेन भाविताः)
ध्यायन्ति तत्परं ब्रह्म वासुदेवं सनातनम्‌ १
एकान्तिनो निरालम्बा महाभागवताः az |
पश्यन्ति तत्पर ब्रह्म विष्थाख्यं तमसः परम्‌ ॥
सं चतुभुजाकाराः शङ्गचक्रगमद्रधराः |

तेषां qare सायुज्यमिति B.

तच gen इ्यादिच्लोकवटकं ^, D, 2, H पखकेषु afer
परं पदभिति 8.

परमभिति B.

aH + ओ

छनवश्चाथोऽधधायः। ४२१

सुपौीतबाससः सव्यं खीवव्छाडितवश्चसः ॥

अन्धे महेन्वरपंराख्िपुण्ाहितमस्तकाः।
सयोगाद्ुतिकरणशा+ महामदडवाइनाः ॥
wal गक्िसमाबुक्ला नित्यानन्दाख fata: |
वसन्ति ae gear: विष्णोरन्तरचारिखः ॥

तजर नारायणस्ाग्धं दुगे मन्दुरतिक्रमम्‌ |
नारायणं नाम पुरं प्रसादेरुपश्ोभितम्‌ ॥
हेमप्राकारसंयुक्षं स्फाटिकेमण्डपेर्यतम्‌ |
प्रभासङसखरकलिलन्दुराधषं सुशोभनम्‌ ॥
इग्धयप्रासाद ई संयुक्षमदासक ¶ समाकुलम्‌ |
हेमगोपुरसाहखेनानारन्रोपश्ोभितिः ॥
शभ्व्ास्तरणसं युक्त | विं fest: समणङ्कतम्‌ !
नन्दनेर्विं विधाकारेः सवन्तीभिख योभितम्‌ ॥
सरोभिः सब्व॑तो ge वीणावै्णनिनादितम्‌ ।
पताक्षाभिविंचिज्ाभिरनेकाभिख ोभितम्‌ +
वीधीभिः सर्व्वतो gat सोपानैः रब्रभूषितेः।

* सुयीगीदधतकिरथाः इति B and D.
eaufmaargar: इति Band D.
ग्यासादैरिति Band D.

प्राकार इति Band D.

avrera «fa B and D.

aw ज्वी wt +

wancwagmrafa B.

BAR कुकापुराखम्‌।

adienaagara टिव्ंगामनिनादितम्‌ #
हंसकारक्कवाकीषे चक्रवाकोप्योभितम्‌। `
चतुईारम नौपम्बमगम्बं टेवविदिषाम्‌।

AM TASC AEA area aT ।
नानागीतविधानच्चैटवानामपि gua ॥
मानाविलाससम्पवैः कामुकेरतिकोमलेः |
प्रभूतचनद्रवदनेनूपरारावसंयुतेः ॥

tafeat: सुविम्बोहेरवा लमुग्धद्धगेच शेः |
अयेषविभवोपेतेस्तनुमध्वविभ्रूषितेः§ ॥
शुराजरुसवलमेः सुधेषेर्मधुरखनेः |
संखापालापवकुथलैररिव्याभरणमू षितेः |
स्तनभारविनम्बेख मधुघुणितलोचनेः ॥
नानावर्थविचिभराष्ेनानाभोगरतिभ्रि्ैः।
उत्फष्कुखुमो धानेस्तद्तयतगयोभितम्‌ || #

भसं स्येयगुणं रम्यस्य स्िदगेरपि |

नायौति Band D.

feazagafaafafa B. feataeufaafafa D.
zuurafa B.

भूषिते शनुमध्यमेरिति B.

wardtary sfa B.

sraay wifaafafa B,

=z दि Ol + > +t

जनपस्चागोऽध्यायः।

ख्रीमत्यविश्रन्देवस्व रीपतिरमितौलसः ॥

तख मध्येऽतितेजस्वमुच्यग्माकारभ्तोरशम्‌ |

खानं तदे.शवं feat योगिनां सिदिदायञम्‌ ॥
wera भगवानेकः पष्डरीकटलद्यतिः |
शेतेऽगेषजगल्सतिः ओेषाडिश्यने whe ॥
विचिग्यमानो योगीन्द्रः सनन्दनपुरोगमेः |
खाम्ानन्दासतं पीला पुरस्ता्मसः परः ॥
पीतवासा विशथालाश्ोफ महामायो Agra: |
सीरोदकन्धया नित्यं ग्टही तचरणयः ॥

साच टेवी जगदन्या पादमूले इरिप्रिया।
समासते त्मना नित्यं पीला मारायखशास्तम्‌ ॥
म तचाधाभ्िकायान्ति न च टेवान्तरालयाःई§।
age नाम mart विदभेरपि वन्दितम्‌ ॥
म aq प्रभवति wart छत्ल्ञशास््न| निरूपक |
एतावच्छक्मते वक्षं नारायखश्पुरं हि तत्‌ ॥
सणव परमं AW वासुदेवः सनातनः.

wwararc इति B.

afanafa gdafafe Band D.
gatase*saay: शति Band D. 4
देगानराश्रणः इति B.

न मेऽत्र भवतौति D, E and H.

aware «fa 09,

= न्वै @ ++ + क

BXR

8२४ Uys । `

शेते नाराय; चीमाग्मायया मोहयच्गत्‌+ ४
मारायशादिदं जातं तसैव व्ववखितम्‌।
तमाश्रवति wares सएव परमा गतिः ॥

दति ग्रौ्न्यपुरारे पवनविन्वासे एकोनपखागीऽष्मायः।

पञ्चाशोऽष्यावः।

शूत उवाच ।
श्ाकदीप्द्च विस्तारादिगुनेन arafera: |
सीरार्थवं warfare दीपं gored faq $
एक wary fanart: परवती मानसोकरः |
योजनानां सहस्लाचि ste were: a
ताददेव च विष्तीणंः aaa: पारिमश्डलः।

* मोहितसिति B.
+ तमेवाम्बेति इति BandG. a sade wera sfa D.

* समाहत्य इति B.

पश्ाशोऽध्यायंः 1 41

स ua हीपार्देन मानसोत्तरसंखितः॥ .. ^
एक एव AWA: सब्रिषेशो featée wa: {| . ..
तख्िन्डोपे मृतौ हौ तु get जनपदौ शमौ । .“
अपरौ मानसस्याय पर्ववतस्यानुमण्डलौ ॥ क॒ , `
Herald| स्मृतं ad धातकीखण्डमेव च |

खादू दकेनोदधिना पुष्करः परिवारितः ..
तस्िन्ोपि were न्वग्रोधोऽमरपूजितः।. . :
afafaaafa ब्रह्मा विवासा विश्वभावनः nt
तज्रैव मुनिार्दूलाः िवनारायशाङयः। . - .-
वसत्य्रःमहादैवो Woe हरिरव्ययः ॥ . . .. ..;
सम्पूज्यमानो ब्रह्मादयः कुमारायैख योगिभिः । . .
waa: किबरेर्यचेरीष्वरः छष्णपिष्गलः## इ `

MATA प्रजाः सव्व ब्राह्मणाः शतशस्तिषः†' [ -
निरामयां faatara रागदेषविवच्निताः॥

al

e Wa: vad हति B,C and 2, ` वि)

† संशित: ष्ति Band CO. ` , ` ` , |

t afaiarfeut cfr B. ` re
§ gwi fa B. ध ee ~ : ®
q एतत्पाददयं ^, 0, 2, Hywtgmfar - |. ae:
॥ महइवौन्नमिति ए. ‡

ee awitwefcfa B and ©. . a a:
tt awe: सहश्रलिषः एति B. veargy: इति ©. ध

BX Wagurey । -

STATA न तवास्तां नोततमाधममथमाः |
Me व्लायमधर््ाख्चन नयो न च पर्वताः ॥
परे दुष्करेलाथ sara खितो ae |
खादूदकसभुद्रणं समन्ताहिजसत्तमाः ॥

परे तस्य ` महती हश्यते लोकसंखितिः |
कानी feqer भूमिः सर्व्वनेक॑'थिलोपमा a
तखाः AY RAY मर्य्यादा ATTAGA:s |
प्रकाश्खशाप्शाश्व लोकालोकः स STs ॥
ओोजनानां सरहस्राखि दय तख््ाच्छरवः स्मृतः |
तावानेव च विष्ठारो लोकालोकमहागिरेः ॥
Vasa तु तं यलं watt वे समखि तम्‌ |
तमज्ाण्छकटाहेन समन्तात्परिवेषितम्‌ ll

एते We महालोकाः पातालाः सम्मरकीत्तिंताः§।
ब्रद्माण्छातेषकविषस्ठारः Tate मयोदितः॥
अष्छामामीदहभ्ानान्तु कोखो RAT: TaN: |
सर्व्वंगत्वादयधानस्य ACCNTAATA A: #

aeaay way भुवनानि चतुरंग |

ण इन्वारम्व पादषटकं B gue wife |

ata इति B. ay Qe शियोपना इति ¢,
wrvaee fa C, |
wa कर्षिताः «fa 0, E and D. .

qureas इति 8, |

A CO 6h af &

पश्चाशोऽध्वाः। ४२७

तत्र तजर AAMT शद्रा नारायणाद्यःः॥

द्धोल्तरमयेकेकमण्डावर्भ$सप्तकम्‌ |

समन्तासंखितं विप्रास्तज्र यान्ति मनीषिखः॥

भनन्तमेवमबव्यक्नमनाहिनिश्रनं मदत्‌ |

अतीत्य wie cara facet 2 “8

अनन्तत्मनन्तख यतः सह्या न विद्यते । |

तदव्यह्ममिदं श्रेयं ACW परमं धवम्‌ ॥

WAR TH TAT TAMA, पठ्धते ॥ ^

तस्य YH HAN यत्त्माहारम्बसुत्तमम्‌ । Os

ख एष सर्वर गतः सर्वसथानेषु Fouad ॥

भूमौ रसातले चेव भाकाथे पवनेऽनले ।

wag च away दिवि ta न संशयः ॥

तथा cafe. तत्त्वे वाप्येष एव महाद्यतिः।

अनेकधा विभक्लाङ्गः¶ क्रीडते पुरुषोत्तमः ॥

महेष्वरः परोऽव्यक्षादण्छमव्यक्नसम्धवम्‌ |

भराद्रश्मा समुत्पत्रस्तेन खष्टमिदं जगत्‌ |W
इति-गौकुर्कापुरा के yaa पन्वाद्रोऽध्यावः ।, .

बरक इति B. |
azarae ata चवं तत्परमं पदमिति 8,
awa इति B. ८ | $ ‡
wea च इर्ति B. | |
fauwy fa B.

Ah oH न्नै ष

ve

७ ~+ + #

2 ae ॥

' एकपल्डाशोऽध्यायः । `
| |
( :". ऋषय TA

अतीतानागतागीह वानि मन्वन्तराखि वै|

लानि तलं कथवास्माकं व्यासश्च erat युगे ॥ :
वेदथाखाप्रशयिनो देवदैवखख घीमतः। ..
BA ST हीग्ानस्व† कलौ युगि a
कियन्तो देवदेवस्य शिष्याः कलियुगेऽपि 2 |
aes समासेन सूत anfawrefe ॥

सूत उवाच |
अगुः खायर्बुवः पूर्वन्ततः खारोचिषो मतः}
खन्तमस्तामसखेव रेवतश्वादषस्तधा ॥
षडेते मनवोऽतीताः साम्प्रतन्तु रवेः खतः)
वेवखतोऽयंः BRAMAN TAS ॥
स्वायग्भूवन्तु कथितं कल्यादावन्तरं मया)

wd

अत ay निबोधध्वं मनोः खारोचिष्खतु॥ .. .

पारावता तुषिता Sat: खारोविषेऽन्तरे। .

g इति B.

तथावतारान्धश्यैनीश्यानख इति Band D,
खारोचिषलततः शति B.

यद्चैतव्छपमी वर्च॑तेऽन्तरः इवि 8.

एकप्रद्चाथोऽध्यायः। Bre.

faufaata Giant बभूवासुरमहंनः* I
HAMMAM प्राशो STANT ऋषभस्तधा |
fafacartGate सप्त सप्तषंयोऽभवन्‌ #
चे्किम्प्रप्राद्यासु सुताः खारोचिषस्य तु ।
हितीवभेतदाख्यातमन्तरं खण चोत्तमम्‌ ४
adtasamt चेव उत्तमो नाम वै मनुः |
सुशान्तिस्िब्र Saal बभूवामिग्रकर्षकः ॥
सुधां मानस्तथा सत्या farara प्रतर्दनः |
वशवर्तिनः प्रशचेते$ गणा दादथकाः सृताः ॥
रजोगाज्रोहं बाहइख¶ सवनचानघस्तया |
सुतपाः शक्र] cat सप्त सप्तषंयोऽभवन्‌ ॥
तामस खान्तरे SAT: FCATA TCT AAs |
uate शुधियथेव सप्तविंश्तिका गणाः I
गिविरिन्द्रस्तयेवासी†¶"च्छतयन्नोपलकच्षणः |

* सूदन इति B.
. ‡ चीत्तरमिति ए...
सुरा «fa B. oo +
awa इति 8.
रणोऽवोहवाहइख इति B. $ ~ a a
wm इति Band C.
ee सगवाइवयन्तथा इति B. सुरायाषहरालधा इवि ¢,
tt वधाचास्तौदिति 2,

कठ § Oo = त

826 । कुशपुराखम्‌ । `

बभूव शङ्करे भक्तो महादेवार्चने रतः ॥ `
ज्योतिर्मे पथक्षल्य ये जोऽम्बिवसनस्वा%# |
पीवरस्तवषयो¶' Ha सप्त तत्रापि चान्तरे ॥

पशमे चापि fater रेवतो नाम नामतः।
अनुविषयः AVR बभूवासुरमरहंनः ॥

अमिता भूतयस्तब् Mere सुरोल्तमाः६।

UA टेवगणास्तत चतुरश चतु ॥

शिरष्यरीमा tefiqeyargaeas च ।

वेदबाडुः Yares सपल्ल॑न्धो| महामुनिः ।

एते सपर्षयो विप्रास्तत्रासवे वतेऽन्तरे ॥
सखारोचिषशोत्षमख तामसो रेवतस्वथा |
प्रियव्रताज्िता श्चैते चलारो मनवः स्ताः ॥

घरे मन्धन्तरे चापिश्क UTA मनुहिंजाः |
मनोजवस्तयेबेन्द्रो देवांखेव निबोधत ॥

ब्योतिर्ध्धा पृथुः काव्यदे नीऽपििर्ददकसतथा इति ए. ऽपिशवगलवा इति.
पौवरच्षवः इति ए. :

agqw «fa 8.

एतत्पादश्यं ए gaa नालि | a
देवगोरिति B.

Vary: सुधामा च पजलन्बष इति 2.

** aTgifefa 2,

= Af 002 + + क

रकपच्ाश्ोऽष्यायः।

आद्याः प्रभूतमाव्याच प्रधना + दिवौकसः)
महानुभावा ASTI पश्च देवगणाः सृताः ॥
विरजा yfaute सोमो मनुखमः स्यतः |
ufaararg सबिष्छुच सपतासब्रुषयः शमाः +
विवखतः सुतो विप्राः ्रादेवो महाद्यतिः।
मनुः dada fant: साग््रतं सप्तमेऽन्तरे #
श्रादित्वा वस्वो शद्रा देवास्तत्र मङदणाः।
पुरन्दरं स्तथेवेन्द्रो बभूव परवीरहा ॥

afas: कश्यष$खानिजंमदम्निश् गौतमः |
विश्वाभि भरहाजः सप्त सप्तषयोऽभवन्‌ ॥
faqufactiqear सखोद्धिश्ना खिताखितो।
तदंयभूता राजानः सर्वे च निदिवौोकसः#
खायण्वेऽन्तरे ys प्रकत्यां†† ATA: सुतः ।
QT प्रजापतेजच्चे तदंगेनाभवदिजाः !

* प्रसूता were पए्चुगाङदति B.

= Hf wo & +

मडान्वा बाड्डिच्याख sfa B..
awa year नखशाश्ति B. पथैतेऽप्यरका गखा tfa ¢

8३९

सुमेधा facaree इविष्मांख तमोमधरिति 8. उविषःगु्तमो मधरिति €

अतिनामा दति 8. भरभिमानः सडिष्डश्च शति
aq: ख aad चौमानिति B.

ee काष्यप fa ए,
tt mgenfafa ए.

BRR ; कुश्मपराखम्‌ । ` -

ततः पुनरसौ देवः ATH खारोचिषिऽन्तरे। -.----
तुषितायां समुत्पबरसुषितैः Te saa: ॥
SUA त्वन्तरे fay: सत्यैः सह सुरोत्तमः# |
सत्वायामभवस्सत्यः सत्यरूपो TATA: ॥ ~
तामसस्यान्तरे चेव WTR प॒नरेव fe: lt
warait इरिभिहवेहंरिरेवाभवत्‌थ हरिः ॥ `;
रेवतेऽप्यन्तरे चेव सदल्याश्मानसो हरिः{।
सम्भूतो मानसे; साद a: सह महाद्युतिः ॥
चासुषेऽप्यन्तरे चेव ae: पुरुषोत्तमः । |
विङ्घण्ठायामसौ जच्चेवेकुग्टैर्देवतेः खद `
मन्वन्दरि च| Gata तथा वेवसखतेऽन्तरे । |
वामनः कश्यपादिष्शुरदित्यां सम्बभूव इ। |
fafn waesfcaraatfaat येन महामना | -
सरन्दराय बेलोक्धं दत्तं निहतकण्टकम्‌ ॥ |
इत्ये तास्तन वस्तस्य सपमन्वन्तरेषु वै |

~

* gimafefa B, ©, E and प्त.

+ इषायामिति Band €.

{. इरिरेषोऽभवदिति B.

§ syat मानसोऽभवब्दिति 8. wat मनो हरिरिति 7.
q राजसेरिति ए.

॥ ऽवष्ति B.

*& जिविक्रमेरिति ए.

THRIGTATNIT: । ४११

wa चेवाभवभ्विध्रा थाभिः सशर्षिताः were ॥
खस्मादिष्मिदं sew वामनेन भषशामना।
ware: स्तो भूं देवैः सर्वेषु दैत्यहा" ॥
एष wel खंशन्नादी पाति हन्ति ष Mars:
भूतान्तंयमा भगवत्ररायणच इति श्रुतिः 0
एकांशेन waters व्याप्य भारायशः खितः।
चतु संखितो्ः व्याधी सगुणो निर्गुशोऽपि चव
एका भगवन afdutrear श्िवामला |
वासुदेवाभिधाना ङा गुषातीता भुभिष्धलाश्

` हितौया atadarare तामसी fred feat!
favatios संकलस्यान्ते वेष्णेवी परमाः तनुः $
walfaar ठती वान्या > radia च dfrathep |
जगस्ंखापथैरदिष्वं$5 सा fre: प्रतिभुवा #

एतत्पाददयं B पलक नालि |

विष्डिधेर्धातोः प्रञ्बनादिति ए. देत: खकदेवेषु Jagr इति G and प्त,
चतुर्दारखितः दति ए. | 7
at xfa B.

सन्नाना इति B.

= न्वै 0 ++ ~+ ¥

तामसौगेन शचिताश्ति B.
** निहति इति B and H.

tt तथेवान्धा दति B.

tt सम्मिता «fa B.

§$ sacerqaa स्व्व॑मिति B.

४३४ ' कुपुराखम्‌। -

चतुर्थो argerae afuanfa faa:
राजसी afrawa gerefearfcar ॥

a: खपित्वख्विलं इत्वा प्रदयुजेन सह प्रभुः |
नारायशाख्यो ब्रद्मासौ प्रजासर्ग करोति सः #
यासौ नारायखतगुः प्रद्यु खाख्या शभा ATs |
तवा सम्भोडयेदिष्वं सदेवासुरमानुषम्‌ ॥
ततः सैव orate: | प्रतिः परिकीर्तिता ।
वासुदेवो श्रनन्तामा केवलो निगुखो whe: +
प्रधानं FAG कालः सख्चच्रयमनु्तमम्‌।
वासुरेवाव्कं नित्यमेतदिन्राय सुष्यते ॥
एकदं pp चतुष्पादं चतुधा Faces: |
बिभेद वाख्देवोऽसो प्रद्यखो भमवान्‌ इरिः +
हछष्थदेपायनो व्यासो विष्डुनारायशः खयम्‌ |
अवातरकव् ae खेच्छया भगवान्‌ हरिः ॥

* चानिदडाश्याश्ति 8.

+ प्रद्ुबमूत्तिकारिका इति ए.
‡ रएतत्पाददयं ए एशर्द aife |
इ garrc: इति B.

q मागवनिति 8.

॥ सैव सब्धनगग्सूतिरिति ए.
** विच्रानशृच्यते इति 8.

tt एकं देवमिति B.

‡‡ अभवदिति ए.

हापञ्चाशोऽध्यारः | , ४२५

अनाद्यन्तं परं ब्रह्म न ठेवा ऋषयो विदुः ।
एकोऽयं वेद भगवान्‌ व्यासो नारायणः प्रभुः ॥
इत्येतदिष्णुमाडहारम्यं कथितं सुनिसत्तमाः+।
Wap पुनः सत्यमेवं aTat न ayia ॥

दति त्रौङ्षपुराॐे मनन्तरकौ ततने विमा इर्ये cares: |

हापञ्चाशोऽध्यायः |

सूत उवाच ।
भसिग्मन्बन्तरे get वर्तमाने महान्‌ प्रभुः# |
erat wat व्यासो मनुः खायन्युवो मतः॥
विभेद बहधा वेदं नियोगाद्रह्मशः प्रभोः ।
feta erat चेव वेदव्यासः प्रजापतिः ॥

* waa: इति B.
t wa वो ofagerar cf B.
‡ रएतच्छष्वमिति B.

विश्चुरिति B.
+ शालं इति B.

४१६ on , अुरपुगकम्‌ ।

aaa चोय वऋाश्रश्तुर्थे खीाहंहसत्ति; । `
सविता! पञ्चमे WIG: षे Sy: प्रजीक्तितः ॥
सप्तमे च तरजेषेन्धो बिन मतः |
सारस्वत WAR निधाना द्मे मतः ॥
एकाद तु ऋषभः सुतेजा हाद्गे स्यतः$।
योदये तथा WU: FIFTY TIEN ॥
व्रथ्णाङ्सिः§ Teed घोडे तु घन्यः |
छतण्छयः सप्तदशे छ्टादथे ऋतच्छयः ॥

ततो व्यासो भरदाजस्तस्मादूर्न्तु गौतमः |
ATTA AAT तस्मावारांयशःकृ परः ॥
ढणविन्दुसरयोविंभे वासम किस्तत्परः स्मृतः|
पश्चविंये तथा| प्रापे म्रसिन्वे erat fea: |
पराशरसुतो व्यासः छष्णद्रेपायनोऽभवत्‌ #

बैवखतस इति B.

खतः इति B.

एतत्पाददयं 8 पुलक afer |
uiufwa इति ए.

त्यात्‌ waray: इति Band F.
इतः पर

अक न्वै wow + £

Are: WEfdt तु TINT: |
wafaa तया व्यासी ATES ATES:
werfat एनः

इत्यधिकं ए, E, F, © guay ema |

aot » ओ

RITES ATT: |

स एव स्ष्ववैटानां पुराणानां प्रदर्भकाः।
पाराशर्यो महायोगी जञण्णदेपायनो हरिः ॥
भराराध्य देवमीशानं cet सुत्वा निलो चनम्‌ ।
तग्मसादादसौ व्यासं वैदानामकरोग्रभुः ॥
भव UTA स जग्राह चतुरो वैदपारगान्‌ ।
जेमिनिच्च समन्तुश्च वेम्प्रायनमेव च ।

चेलं तेषां ware पञ्चमं at महामुनिः #
ऋन्वेदपाटकम" पैखं जग्राह सर AVA: |
यजु दपर वह्ारं वेशम्मायनभेव च ॥

जैमिनिं सा्रषेदस्व पाठक सोऽन्बपद्यत |
तथेवाधर्वबेदख्य शुमन्तुषिसत्तमम्‌ |
इतिहासपुराणानि waa मामयोजयव्‌§ + `
एक WIstaqace चतुद प्रकल्पयत्‌ |
चतुर्होजममू्स्मिंस्तेन waaay ॥
arate यजुर्भिः खादमिहोषं दिजोत्तमाः |
ert सामभिषके mmarated fat: ॥
ततः सरे च SYS WAT छतवान्‌ WY: ।

qa इति E and H. सान्बनिवि 8,
शावकनिति 8.

खावकनिति B.

ग्यकल्प यदिति 8.

820

8२८ agra

%
t
+
$
q
॥

*

waft qe ametd सामवेदन्तु सामभिः† #
एकविं्तिभेदेन wed weary पुरा ।
शाखानान्तु Wish यशुर्गेदमथाङरोत्‌ ॥
सामवेदं Baw शाखानां प्रविभेद§ सः ।
भधव्वाखमधो बैदं विभेद कुशकेतनः¶ |
Recerenalra: gue छतवान्‌ प्रसुः|| ॥
सोऽयमेकषतुष्यादो वैदः ye पुरातनः |
पोहगरो ब्रह्मणो जातः सब्यदोषविश्यीधमः ॥
वेदविद्योऽघ भगवान्वासुदेवः सनातनः ।
स गीयते परो बदर्या षेदेनंस वेदवित्‌ ॥
एतत्परतरं ब्रह्म ल्योतिरानन्दमुत्तमम्‌ |
वैदवाक्षो दि तन्तच्छं वासुदेवः परम्पद्म्‌ ॥
वेदविद्यमिमं† ग" वेत्ति षेद षेदपरो afer: |
wad परमं वेत्ति वेदनिःषखासल्लत्यरः थः ॥

«wf 8.
सामगमिति B.
तेनाय इति ए.
जाखानाख विमद इति B.
mean gq इति Band H.
पुनरिति B.

* हि इति ए.

tt वेद विद्याभिमाभिति B. |
tt वेद्निष्ठः सटेशरः श्वि 2. aefas सश्श्ररमिति-, ,.

निपच्चाथोऽध्यायः | ४ ३९.

स वैद्वैख्यो भगवान्वेदमूिं्मशेष्वरः।
सणएवबेद्यो वेदश तमेवाित्य सुष्यते ॥
इत्येतद्‌ शरं वे द*मोहगरं वे दमव्ययम्‌।
wacg विजानाति पाराशर्यो मासुनिः॥
इति Nawgue वेदबाखाप्रखवयने दपचाद्ोऽध्याबः।

1

निपनब्बाथोऽष्यावः |

सूत उवाच |
वेदव्यासावताराशि+* erat कथितानितु।
महादटेवावताराणि कलौ गृणत सुवताः॥
wrap कलियुग श्वेतो देवदेवो महाद्य॒तिः।
नाला हिताय विप्राणामभूहैवसखतेऽन्तरे ॥
हिमवच्छिखरे रम्ये सकले पव्व॑तोत्तमे |

2

* वेदमिति B.

© TT ज्ञोवलमाभम्‌।
t “Tel xf 8,

88० egy ।

तस्य faut: प्रथिवा बभूवुरभितप्रमाः + -.
श्वेतः Gafawds Mare: Rane: |
चत्वारस्ते ACTMTAT ATMA Barca: &
सुतारो Aereap FEIT: WE wares |
wrafareae योगीन्द्रो जेगीषव्याऽथं GAA wu <
wea efuare: स्याब्रवमे ऋषभः प्रभुः ।
अगुसु TAR प्राह्नस्तस्मादुग्रः पुरः स्मतः ॥
इादथेऽतिसमाष्यातो बाली वाध warez |
AEN गौतमसु Meeuts ततः परः ॥
गो कं चाभवन्तस्माद्ुहावाखः गिखरडृएटक्षा |
यजजमाण्यटृहासख|| दारको लाङ्गली ares ॥
मषहायामो मुनिः†† शूली डिर्डमुण्डीण्वरः खयम्‌ |

# fawrga इति Band 7.

† सुभावो दमनगषाबैश्ति 2.

‡ waa: xfa 8.

§ बेदगोर्बाश्ति 8, 2, G and H.

q fagwre «fa 8.

॥ Acrarerweyra: इति 8.

** क्रमादिति 28.

tt Fa. wean xfs 3...

tt feel gat चवे क्रमादिति 2. fefequtrc: शति ©,

जिपञ्चाशोऽष्यायः। 88९

सदिश्शुः diawat + नकुलीण्वर एव कः ॥
am देवाधिदेव ware: भुतपीधनाः।

शिष्या बभूवु्चान्धेषां प्रयेकं yfagwar: 9
प्रसव्रमनसो हान्ता शष्बयं भल्िमाखिताः†+।
क्रमेख ताम्प्रवश्थांमि योभिनो योमगवित्तमान्‌्ः हि
दुन्दुभिः यतरूपंख wete: केतुमांस्तथा |
विशोकश्च fate विणाखःकः आआपनागनः #
समुखो CATS दुर्दम दुरलिन्रमः |

सनकः|| खनातमरचेवः ada चन सनन्दनः ॥

* तः परं B पलक
वैवस्ेतेऽन्तरे अनीोरवत।राखिशुखिनः |
भरटविंश्तिराद्याता wa कलियुभे प्रभीः।
wT काशवतारे Wikia agetac: |
इत्यधिकं cma ।
t भक्तिमाश्रिताः इति B.
‡ अतः परं 2 पुलक
ae: Tafaats Vara: मेतलेडितः |
इत्यधिकं ह शयते |
§ faweu; इति 8.
q faa: इति 8.
॥ em sf 8.
** कुमार दूति 2.
56

४४२ कुग्धपुराखम्‌ ।

दालग्यक+ महायोगी Tarawa महौजसः" ।
gurat facaraa गङ्वाख्यज एव च ॥
सारखतस्तथा भाषो षनवाहः फ सुवानः |
कपिलचासुरिदैव वोद: पञ्चभि मुनिः ॥ „
पराश्रख THT भागवशाङ्किरास्तधा |
चशबन्धुऽ्निंरामिषः केतुगङ्स्तपाषनाः ॥
शम्बादरख लम्ब fara म्बकः vag |
wan: समयुदिख साध्यासाध्वस्तयेव च| ॥
सुधामा काश्यपा वसिष्ठावरिजास्धा |
परजिरश्ग्रस्तधा चेव यवकोऽय Brae: ॥

कुणिख कुखिवाडइख कुशरीरः gave: |

कश्यपो प्युशना चेव वनोऽथ दहस्मतिः॥
SMITH वामदेव महाकालो महाजिलिः§§।

arweay tfa E.G and H.
एतत्पादषयं B yaa नालि |
aT arate; इति B.
बखबन्धुरिति B.

शम्वाखो लब्वकन्कः एति ए.
साध्यः सत्यकतेव्चदश्ति B.
** काष्यपसेव इति ए.

tt saw इति Band F.

tt महाकायः इति B and G.

§§ avifta: इति B.

= 2 w+ ~+

Ah OH +e *

जिधश्चायोऽष्याषः।

वाजश्रवा सुकेशख श्यावाः सुपधीष्रः ॥ ˆ?
हिरण्यनाभः कौथिस्येाऽकाशुः कुथमिधस्तथा† ।
सुमन्तवश्वंसो faery कबन्धः कुषिकन्धरः ॥
Wat दर्वावशिषेव्ुः केतुमान्‌ गौतमस्तघा |
भन्नाषी मधुपिङ्कख ग्वेतक्तेतुस्तपोधनः§ ॥
उषिधाग दद्र eae: afata च ।
शालदहोभाभ्निकेश्यसु|| gaara: शरसुः ॥
कुण्डलः#» FWRI ass प्रवाहकः |
उलुको विदुरतयेव TIA WITATAA: |
WAITS: कुमारञ्च उलुको TATTA th ।
afenda wag भि्रको qetage च ॥ `
faut एतै महामानः सव्वावर्ंषुई§ योगिनाम्‌ ।

Ww

वाचःश्रवा इति Band F.

wraifa: gufaaer इति Band ह.
eetafafcfa E and प्र, दमांयखिरिति F.
वपीनिधिरिति ए.

van: इति B. ofan syery «fa ए,
wifawrasfatas «fa 8.

** ene: इति ए.

++ wa va च इति 2,

tt wae इति B.

§§ सर्व्वावत्तन एवि 8. weisaar: anfanfata ®.

SER

pee ` शष्पम्‌ । `

विमला क्द्मशुविहा wrrarerecrerey: a
gafe चाचत्ताराखि aperemt हितास्‌ we |
योगीष्वराषामादेग्रारे दसं खाया रे ॥

ये ब्राह्मणा, सं्मरग्ति नमस्यन्ति च Tae ।
तपं यन्य यगधेतान्‌ ब्रह्मविच्णामवाद्ुबुः $

इटं वेवसवतं Misa frate तु ।
भविष्यति ब सावर््खो canted aq ©
THAT ब्रह्मसतवर्बो धर एकादयः त! ।
दादथो उद्रस्तवर््खो रौष्यनामाम, qare |
भौत्यचतदंशः प्रोक्तो भविष्या मनवः WATT ॥
wai वः कथितो gig: gat नारायशेरितः।
भूतेर्भ नेव॑ ्तंमानेराख्याने रपव हितिः ॥

यः पठेच्छणयाहापि चावयेहा दिजोत्मान्‌# ।
सर्ववंपापविनिर्मुकषो ब्रह्मलोके महीयते ॥
पटेरेवारये जञात्वा नदीतीरेषु चेव हि |
नारायणं नमस्छत्व भवेन FRAT ॥

कै डि «fa B.

† रोचमानः इति Band F.
‡ दिभोत्तमाः इति B and ए,
§ बह्मशा सह मोदते इति B.

जिषच्चाशोऽध्यावः। ४४५

नमो देवाधिदेवाय Sarat चरमाममे |
gaara पुराखशाय विष्णवे प्रभविष्णवे ॥

दति गौकर्पुराॐे पूव्वविभागे चिपखादेऽध्यावः |
द्रव विला; नातः |

* @arfezara «fa B.
t yusfae इति B.

उत्तरविभागः।

म्रथमोऽध्यायः।

WIT TY: |
भवता कथितः सम्यक्‌ सर्गः खायग्धवः प्रभुः# ।
ब्रह्माणडस्यादि विस्तारो मन्वन्तरविनिञश्चयः ॥
तजरष्वरेष्वरो eat विं भिर्धम्मं तत्परे: |
भ्रानयोगरतेनिंत्यमाराष्यः कथितसत्वया ॥
त्वच्चायेषसं सारदुःखनाश्मनुत्तमम्‌४¶ |
sia ब्रद्मेकविषयं तेनई पश्येम तस्परम्‌ ॥
a हि नारायणः साक्तालुष्णदेपायनाग्भी ।
अवापाखिलविश्नानस्तच्वां एच्छामरहेषा पुनः ॥
शरुत्वा मुनीनां cere लष्णदेपायनागरभुः |
सूतः Tafa: gar भाषितुं yrs ॥

* ततः इति 8. शमदति 2, G and H. _
+ बध्ाखखाखब्ति B.

‡ warquafafa B.

§ aa sfa 8, E and H.

q अच भर्वमामनेपदन्‌ |

प्रथमोऽष्यायः 1

तथासिमिन्रन्तर व्यासः Utara: खयम्‌ ।
जगाम सुनिखेष्ठा ay ais समासते ॥

a eur वैद वि्ांसह्मलमेषसमय्युतिम्‌ |
ATIATAATITS प्रशेसुहिंजपुद्वाः ॥

पपात THAR SETA MATT: |

प्रस्य शिरसा भूमो प्राक्लिवंग्गोऽभवत्‌† fi
एष्टास्तेऽनामयं विप्राः णोगकाद्या महासुनिम्‌।
समाङ्त्वासनंः TH तद्योग्यं समकल्पयन्‌ ॥
अधे नानत्रवीदाक्धं पराशरसुतः प्रभुः |

afaa हानिस्तपसः§ खाध्यायस्य श्रुतस्य च ॥
तत सूतः BJS प्रणम्याह महामुनिम्‌।
ma तद्वह्मविषयं मुनीनां वक्लमरसि ॥

TA हि मुनयः शान्तास्तापसा धम्मतत्पराः।
शुषा जायते Vai] वक्हमहंसि त्तः ॥
ara faqfad feat wat साक्षाछ्चयोदितम्‌।
मुनीनां व्यातं ga विष्छुना qarefrar ॥

Bee

ऋ च्वि Oo + =+ क

यक sfa B.

nefastaa gt yrafe: qeiaisuafefa ए. पार्तोऽभमव्दिति ए,

समाश्ाखासनमिदि ए.
तपसो इागिरिति 8.
लतः स sfa >.

चैव इति B.

gc कुर्कापुराखम्‌ ।

शरुत्वा सूतस्व बनं aia: खत्बतीङुतः ।
प्रम्य शिरसा TE ब्दः प्रह FSTATA +
ATS उवाच |
aw Sat महादेवः TET Weitere: धरा}
सनत्कुमारप्रसुख्ेः स खयं» सममाषत #
GAMA सनकस्त्रधेव च TARA: |
अङ्किरा इद्रसहितो अगुः परमघम्भवित्‌ a
कणादः कपिलो watp वामदेवो महामुनिः ।
Wat वथिष्ठो भगवान्‌ wa खंयतमानसाः॥
परस्परं विचार्यते संयमा वि्टचेतसःकै ¢
तप्तवन्तस्तपो घोरं Fa ASHCATAA ॥
TIA महायोगरूषिधर्गासर्त Bars +
नारायणबमाद्यन्तं नरेण aie TAT wv
संस्तूय विविधैः era: सर्ववेदससुदबेः |
nequfadgar योगिनो योगविन्तमम्‌ &
विज्ञाय atfead वैषां गवामपि walfar |
प्राह गख्भीरया वाचा किमयं तप्यते तषः ॥
श्रहुवन्‌ दष्टमनसो विश्वामानं सनातनम्‌ |

खयं यदिति 8.

यीगौति B and F,
संशयाविरचेतसः इति Band F.
ufafafa B.

©> +> =+ ओ

प्रधमीऽष्यार्थः |

साचात्रारा्यशं देवमागतं सिदिषवकम्‌ ॥
बयं संयममापबाः+# स्वे वे ब्रह्मवादिनः
भवन्तमेकं† रणं प्रपत्राः पुरषीत्तमम्‌ ॥

लवं वैत्छि परमं ae सर्वन्तु भगवादषिः।
नारायणः VATE TATA A Sar TTT: ॥
aera frat Sat तलाखते पर्दभेश्वरम्‌ |
स त्मस्माकमवचलं§ संशयं Suarefe ॥

किं कारणमिरंलण्खं कोनु संसरते सदा।
कथिदामाचे का afe:g संसारः किनिर्भित्तकः ॥ -

कः संसार दतीथानः| को वौ सवै प्रपश्छति।
किं तत्परतरं ब्रह्म सवै नो वकुमहंखि॥ `
एवमुक्ला तु सुनयः प्रापश्यन्‌ FRITH 3
विषाय तापसं Ques संखितं सेन तेजसा ॥
fears विमलं प्रमामखलमण्डितम्‌ |
रीवक्वच्चसन्देवं तप्तजाम्बूनदप्रभम्‌ ॥

संजयमापच्राः द्रति B and F.
भवन्तमेव धति 8.

परः इति ए. वि
vorersafeefafs Band 7.
at सृत्तिरिवि 8,

खं सारपतौश्ान इति BE and H.
** ङपमिति 8.

== fh Oo +e + ड

67

bse

(+ Aare i

NECATSTS शाङ्गहस्तं चिया ठतम्‌ ।
न टष्टस्तत्लण्षादेव ATTA तेजसा ॥
तदन्तरे महादेवः MATSTHEANGT: |
प्रसाटाभिमुखो Tz: प्रादुरासीग्भरेष्वरः ॥
निरी ते लगन्राधं frat चन्द्रभुषखम्‌ |
तुष्टवुषै्टमनसो WATT AUTH ATT ॥
जयेश्वर महादेव जय भूतपते शिव ।
जयायेषसुनीश्ान तपसाऽभिप्रपूजित ॥
सहस्रमूत्तं विश्वामन्‌ जगद्यन्वप्र वर्तक |
लयानन्त ATMA TGC CAs ॥
सहस्रचरशेशान Wat Alaibeafica |
जयाम्विकापते टेव नमस्ते परमेश्वर ॥
संसुतो भगवान शस््यम्बको WAIN: |
समालिङ्गय षीकेश ure गग्धीरया गिरा॥
fant पण्छरीकात्च मुनीन्द्रा ब्रह्मवादिनः।
इमं समागता देशं किच" ara मयाश्युतुः ॥
पाक्यं तस ACTA देवदेवो AATEA: |
प्राह देवो महादेवं प्रसादाभिमुखं सितम्‌ ॥
ca fe सुनयो टेव तापसाः diwarerar: |

* कारण दति B.

+ fear sfa B.

‡ aarya इति B.

प्रथमीऽष्याचः।

अभ्यागतानां शरणं सम्बम्द्थनकादहिन्काम्‌ ॥
यदि weal wrargatat भावितान्मनाम्‌ । .
सच्निधौ मम तच्च्रानं दिव्यं वक्तमिहाहसिं ॥
त्वं हि 8a aarara न wat faut गिव ।
वद्‌ त्वमामनामानं सुनीनग्देभ्यः WENT ॥
एवसुक्ा इषीकेयः प्रोवाच सुनिपुङ्कवान्‌ |
प्रदर्भवन्योगसििं निरी ठषभधष्वजम्‌ ॥
सन्दशनाग्महे शस्य शङ्रस्वाथ शूलिनः |
AA RAAT AGATA TMA: ॥ `
पूजामर्दय eat wart पुरतः खितम्‌ |
ममेव afeaat सई यथावदक्षुमीष्वरः ॥ `
निशम्य विष्णोरवचनं प्रखम्य ठषभध्वजम्‌ |
सनत्कुमारप्रसुखाः TRA A महेश्वरम्‌ t
अधास्िच्रन्तरे दिव्यमासनं विमलं चिवम्‌।
किमप्यचिग्ं गगनादीश्वरार्थे wat ॥
तज्राससाद्‌ योगामा विष्छुना सह विश्ठक्तत्‌¶ |
तेजसा पूरयन्विश्वं भाति देवो महेष्वरः ॥

* ततः इति ए.

† सन्दर्गनादुमेगख् इति B.

‡ xeave विग्ेशमिति 8. देवें garagazia पूजयितुमहयेव्षैः |
§ सत्रिधाबेवद्ति B. tau: बक्रोतौत्ययैः।

q विन्रविदिति B.

४५१

GIR कु्धएुराखम्‌ |

wat देवाविव म WET WwATE SH: 1
विभ्नाजमाबं विमले तस्मिन्ददृशणरासने.॥.
तमास मूतानामीथं zefat किल |
यदन्तरा अर्वमेतद्यतीऽभिन्रमिदं जगत्‌ 1
सवासुदेवमीगानमीशं दहथिरे परम्‌" ॥
प्रोवाच Ta मयवाश्ुनौनां परमेश्वरः |
निरी पुण्डरीका खायो ममनु्तमम्‌ ॥
ATTY यथाग्यायसुष्यमानंकः मयानघाः ।
प्रथान्तमनसंः§ सर्ववे विशदं ज्रानभैष्वरम्‌¶ +

दति गरौङ्रपुराखे दश्रगौताू|| पवन) ऽष्वाबः |

ॐ

¶
t
g.
q

॥

2a टेदादिदेवे्मिति Band प्रिर

ख वापुरेवमासौनं adi दषः fae दति 2.
याच्यमानभिति 8.

प्र्ान्तमानसाः एति 8.

च्रानमौज्ररनाषितमिति Band F.

उपविमा्े trunacfarg दूति B and F.

` दितौवोऽध्यावः |
श्वर उवाच |

भवाश्यमेतदिज्चानं मम गद्यं सनातमम्‌।
यत्र देवा विजानन्ति यतन्तीऽपिकन हिजातयः ॥
इदं ata समाथित्य ब्राद्मीभतान दिजोत्तमाः
न संसारं प्रपद्यन्ते पूर्वेऽपि ब्रह्मवादिनः ॥
शद्मादद्तमं साच्ाद्वोपनीयं प्रयन्नतः।
वश्ये मक्तिमतामय् युकं ब्रह्मवादिनाम्‌ ॥
VAS केवलः खच्छः शचः§ सुचः सनातनः |

अस्ति सर्व्वान्तरः सालाचि माबस्तमसः¶ परः ॥ .

सोऽग्धथ्योमी स पुरषः स प्राशः स ASAT: |
स कालोऽब्र| तदव्यक्तं aa az इति छतिः a
अश्ादिजायते विश्वमेव प्रविलीयते |

ब्व
‘

/

स मायी*# मायया au: करोति विदिधास्तनूः a

न्वै w+ +

यतन्त LAH, यतमानाः इति साधु |
बह्ममूताः इति B, E, F and H.
प्रपश्यन्तीति B,

ve: शानः इति B. are: aa: इति F.
चिन्श्रलामसः श्वि B. anata: sfa ए,
स कालोऽप्रिरिति Band F,

& ** अमायौति B.

४१४ कूधपुराखम्‌ |

न चाप्ययं संसरति भ संसारमयः प्रभुः# |
नायं एष्यी न सलिलं न तेजः पवनो नमः ap
न प्राश न मनोऽव्क्नं न शब्दः समर्थं णव च।
न र्पंन रसो गन्धो मायं कर्तान वागपि +
न पाशिपादौ नो orga ative दिजोकच्माः |
न च aut A ater वाई न च प्रह्तिपृर्षौ।
न मायानेवचप्राशान चैव परमार्थतःवु॥
यथा प्रकाश्तमसोः|| सम्बन्धो नोपपद्यते |
ACSA न सम्बन्धः ATTICA: ॥
छायातपौ यथा लोके परस्मरविलक्लणो।
तदयमपश्चपुरुषी विभिबौ ware a: ॥

तघामा मलिनः wees विकारी खात्खरूपतः।
न fe तस भवेश्मक्तिजस्मान्तरशतेरपि ॥
पश्यन्ति सुनयो Fat: STATA परमा्धंतः।
विकारहीनं निदंन्दमानन्दामानमव्ययम्‌ ॥

नच संखार्येत्‌ रिति E, F, G and H.

wae ए पसक नालि।

न रुपरसगन्धाख «fa B.

न wut 4 a ala aT sfa B.

Naat परमा्ेतः sf 8. - चेतन्बे परमाथत sfa F and H.
न रागदेषतमसोरिति ए.

** सुखः शति B.

= fi cop ++ =+ 8 &

हितीयोऽध्यायः।

अं कत्ता get दुःखी कथः खुलेति या मतिः ।

सा चाहृष्ारकत्तल!दामन्धारोपिता जनेः ॥
वदन्ति" वेदविद्ांसः साचिशं प्रलतैः परम्‌ ।
भोक्ारमचरं a was समवखितम्‌ ॥
तस्मादन्नानमूलो fer संसारः सबव्वदेहिनाम्‌।
अच्रानादन्धधा न्नानां प्रक्ततिसङ्कतम्‌ ॥
नित्योदितं खयं च्यातिः सर्व्वगः Gea: परः ।
wwerafaaaa aniefafa मन्धते ॥
पश्यन्ति ऋषयो ईऽव्यक्षं frat सदसदाग्कम्‌ ।
प्रधानं पुरुषं FET कारणं ब्रह्मवादिनः ॥

४१५५

तेनायं|| aya: artes कूटखोऽपि निर्न: । ..

खामानमश्रं ब्रह्म ATAZTA AWA: |
अनामन्धामविन्नानं AAS pp तधैतरत्‌ |
दागदेषादयो दोषाः wal श्रान्िनिबन्धनाः 1

* wrefa B.

+ विदन्तीति ए.

‡ बअच्वानमूशोऽयमिति ए.

§ wa इति 8.

q vwafafafs 8. waif wafife फ,
॥ तेनात्र इति B.

** सङ्खतो wimt इति 8.

tt सुखभिति B.

प

FUE UZrey ।

WHS TETAS पुच्छापुश्छमिति खिति: 1
ACUTSA सर्व्वेषां सर्व्वटेहसमुद्धवः ॥

नित्वं Tan TATATE Zar Strata: |

एकः सन्तिष्ठते WaT मायया A खमावतेः #
तस्मादहै तभेवाडमनयः परमाथत |
मेदोऽव्यज्नस्रभावेन सा च ATITHAAAT ४

यथा UY घुमसम्परकाब्ाकाशणो मलिनो भवेत्‌ । ,
पअननःकरशजेभावेरामा ATA लिप्यते ॥

यथा खप्रभया भाति कैवशः सफटि कोपलः| |
उपाधिहीनो विमलस्वथेवामा प्रकाशते ॥
AIAASTAAT FAUST TANT: |

शर्वं खरूपमे वा न्धे WUT Bees: ॥

कूटसो निगंखो व्यापी चेतन्धामा खभावतः |
ग्यते waste पुरपेर्रानदरटिभिः ॥ . |
यथा ख qed रक्षः केवलं स्फाटिको जनेः ।

भवेहोषः इति ए and F.

रतिरिति B and H.

fae: aaqat ura «fe B, E, ए and H.
स॒ faaa श्ति B, ए and प.

तचाहौति 8.

a = %

= wh co

wifeatsaa: इति B.
कनः qtaed विश्रानादिति B. @ats ष्ति F.

दितीयोऽष्वान्ः | 8६१९

दत्तिकादुपधानेन तहत्परमपूदषः ॥
तस्मादामाक्षरः WH निलः सर्व्व जगोऽग्ययः# |
उपासितब्यो मन्तव्यः तव्य सुमुचुभिः ॥
यदा मनसि Gat भाति aes aster |
योगिनः खदधानस्यथः तदा सम्पद्यते खयम्‌ ॥
यदा waite भूतानि खामन्धेवाभिधीयते६ ।
सर्व्वभूतेषु चामानं ब्रह्म सम्पद्यते तदा I

यदा सष्वाखि भूतानि समाधिखो न waft |
एकीभूतः परेशासो¶ तदा भवति कैवलम्‌|| ॥
यदा wal प्रमुष्यन्तै कामा येऽस्य छदि खिताः ।
तदासावद्तीभूतः सेमं गच्छति प्ितः॥
यटा भूतणटवम्भावभेकखमनुपश्यति |

तत एव च॑ विस्तारं#* ब्रह्म सम्पद्यते सटा ॥
यदा पश्यति चामा केवलं परमार्धतः।

सम्बगतोऽग्यथः इति B.
खर्व्वचरगं सदेति Band F.
योगिनोऽव्यवधानेन इति ए.
खात्मन्येवाभिपश्चतौति ए.
परेषादौ sfa 2.

केवलः इति Band F.
** विल्लारः इति B.

tt तदा इति 8 and F.

= fh OO + =+ ओ

BUF ' शर्कपुराखम्‌ t

मायामात्रं तदा wel जगद्भवति% fda: #
यदा जन्मजरादुःखव्याधीनामेकभेषजम्‌ |
केवलं anfaara जायतेऽसौ तदा चिवः ॥
यथा नदीनदा शोके सागरेखेकतां aq: |
तददामाशरेशासौ निष्कलेनेकतां व्रजेत्‌ ॥
तस्मादिश्नानमेवास्ि न प्रपद्या न संख्ितिः।
अन्नामेनाहठतं लोकेन विज्ञानं तेन qufat ॥
fanta fate सूं fafa तद्‌ व्ययम्‌ |
अन्रानमितरव्छवे§ fastafafa aaa ॥
wae: कथितं|| साह्य भाषितं #> ज्रानसमुत्तमम्‌।
सर्ववेदान्तसारं fe योगस्तनेकचिन्तता ॥
योगा्सच्ायते चानं WATT PP प्रवर्तेते |
योगज्ञानाभिमुह्नस्य नावाप्यं विद्यते कचित्‌ ॥
यदैव योगिनो यान्ति साङ्धास्तदतिगम्यते$ |

warmed तदडाभव तोति ए.

अच्ानेनायुतं ate: «fa B.

qua «fa ए.

watafafa naafafa B.

ने मतमिति 1.

परममिति Band F.
कैक urfanfafa ए.
tt च्रानाग्नीखः इति B.
tt वदधिगम्बते इति Band F. «fared षति E and H.

wo ण्व Oe = &

= ण्वि wot + ओ

हितीयोऽष्वाकः। ४१९:

एकं VETS योगस यः पश्यति सं तत्वित्‌ ॥

we fe योगिनो विप्रा च्ेष्वप्यासक्नचैतसः। ॥
weft तचरं तत्रेवये चान्ये Hey: ॥ :
यत्तस्वं मतं* दिव्यमैग्वसममलं महत्‌ |
ज्नानयोगाभियु्षलु देहान्ते तद्वाप्रुबात्‌ ॥

एष भस्ाइमव्यज्ञा मायावी परमेश्वरः ।

कीर्तितः सर्ववेदेषु सर्वमा सर्वतोमुखः ॥

सर्वरूपः सर्वरसः सर्वगन्धोऽजरोऽमरः |

सर्वतः पाखिपादोऽहमन्तर्यामी सनातनः ॥
अपाखिपादो wate ग्रहीता इदि संखितः।
अचश्चुरपि पश्यामि तथाकणंः गूखोम्यहम्‌ ॥

वेदाश waste a मां जानाति aaa |
UTYARTA पुरुषं AAR तच्चदभिंनः ॥

पश्यन्ति ऋषयो ₹ेतुमामनः सुख्मदथिंनः |
निगुशामलरूपस्य यदेश्व धमगुत्तमम्‌|| ॥

aq देवा विजानन्ति मोहिता मम मायया।

सव्वगतमिति ए, F and H.
waata: इति 8.

लवनः; इति 2, F and H.
विचरति B.

वर्यः xfa B.

यत्तदै श्रवयमूत्तमगिति B.

४९५ gage f

वच्छे सबाहिता बयं Tet ब्रह्मवादिनः ॥
मारं प्र्स्तः सर्वख मायातीतः Sarat: |
प्रेरयाभि तथापीदं कारं सूरयो fag: #
यतो Fuad Se Gist तश्वदर्भिनः।
प्रविष्टा मम urged लभन्ते बोगिनोऽव्यवम्‌ ॥
ये fe मायामतिक्रान्ता मम या विष्वरूपिशी।
लभन्ते परमं ge fate मया Ty ।
न तेषां परमादतस्तिः¶ कल्यक्षोटिश्तेरपि |
प्रसादाख्मम योगीन्द्रा एतदेदानु शासनम्‌ ॥
तत्पु्रथिथयोगिभ्वो दातव्यं ब्रह्मवादिभिः
मद्रक्रमेतद्िन्रानं VST योयसमाखयम्‌ ॥

इति ज्रौकूकपुराच्े इंबरबौतामु§ दितौ वीऽष्वावः |

+ am «fa ए.

† तेवां fe वब्रमापन्ना मायामे इति B and H.
t yacrefafif Band F.

इ इंकरमौतासूपनिषस्षुष्वि B.

ढतौयोऽध्यायः ।

kat उवाच |
अव्यक्षादभवत्कालः प्रधानं पुरुषः GT: |
सेभ्यः सर्वमिदं जातं तख्माद्रह्ममयं जगत्‌ ॥
waa: पाणिपादान्तं सर्वतोऽचिथिरोसुख्छम्‌ |
सर्व्वतः शुतिमन्नोक्चे सव्वमादत्ब तिष्ठति ५
सर्व्वेद्दरियगुणाभासं सर्वेन्द्रि विवखजितम्‌ ।
सर्वाधारं Terman easy ॥
सर्वीपमानरडितं प्रमाखणातीतगो चरम्‌ |
निर्विकल्पं निराभासं सर्वावासं परादतम्‌ ॥
पभिन्रं भिब्रसंखानं गाष्तं प्रुवमनव्ययम्‌ |
निगुंणं परमं ्थोतिस्तञ्च्रानं सूरयो fag: #
TWAT सव्वभूतानां स वाह्नाभ्यन्तरः परः |
Tiss स्वंगः शान्ता न्नानाता परमेश्वरः #
मया ततभिदं विशं जगत्खावरलजङ्कमम्‌# |
मत्स्थानि सर्व्वभूतानि cet वैदविदौ विदुः #
प्रधानं पुरुषश्चैव ACY समुदाहृतम्‌ |
तयोरनादिरुदिष्टःः कालः संयीगजः परः ॥
* शगदव्यक्नमूत्तिनेति 8. नगदभ्ययमूर्तिना इति ए,

† अखं वेद सख वेदविदिति Band F.
t aarcnrfefafee: इति,

४९२ कुब्धपुराखम्‌ |

जयमेतटमाद्न्त मव्यक्ते समवखितम्‌।
तदामकं Aes मामकं विदुः ॥
aver विथेषान्तं# सम्परसूतेऽख्िलं जगत्‌ |
यासा uafaafeer मोहिनी सर्व्वटेहिनाम्‌ ॥
परुषः प्रह्नतिखे ap yea यः प्राह्तान्‌ FATT!
अहह रविसुह्नत्वा प्रो्यते पञ्चविंशकः ॥

ara विकारः प्रह्तेमदश्ानिति ख wae |
fawranfafastaras श्रहष्ारस्तदुयितः ॥
एक एव महानात्ना सोऽङद्कारोऽभिषी यते ।

स जीवः सोऽन्तरामेति गीयते तच्चचिन्तकेः ॥
तेन वेदयते wa सुखं द्‌ःख TUT |

स विश्नानामकस्तस्व मनः स्ादुपकारकम्‌ ॥
तेनापि तस्मयस्तस्मात्‌§ संसारः पुरुषस्य तु ।
स afata: प्रह्लतौ सङ्गाकालेन सोऽभवत्‌ ॥
कालः जति भूतानि कालः संहरते प्रजाः |
सर्व्वं कालस्य ANAT: न कालः RAs ॥
साऽन्तया सर्व्वभेषेदं नियच्छति सनातनः।

* avert विदेषान्तं -मइनत्त्वा दारभ्य विद्धेष्पदाषैपयव्यन्तनिष्वयः। awa
mura, fade: ैजेषिकेंरब्युपेतः पदाथः |

+ इति B.

‡ fanrrafafasrn शति B.

§ तेनाविवेकतन्नमादिति 8.

Sata Say: ।

MEA भगवाग्ाखः TTT: TATA: ॥
सर्व्वेन्दियेभ्यः परमं मन राहर्मनीषिणशः।
मनस ख्ाप्यहदनरमशहाराहाग्परः ॥
म्तः परमव्यक्षमव्यक्ञात्पुरषः परः |
पुरषाहइग वान्‌ प्राशस्तस्य सर्व्वमिदं जगत्‌ ॥
प्राखात्परतरं व्योम व्यामातीतोऽग्निरीण््रः।
सोऽ ब्रद्माव्ययः* शान्ता मायातीतमिदं जगत्‌ #
atfa मन्तः परं भूतं माश्च विज्ञाय qaae |
faa नास्तीति जगति भूतं खावरजक्रमम्‌।
Wa मामेव ¶ मव्य व्यामरूपं ASAT ॥
सोऽहं खजामि सकलं संहरामि सदा जगत्‌ |
मायी मायामयो Sa: कासेन we सदन्तः ॥
wafaurag कालः करोति सकलं जगत्‌ |
नियोजयत्यनन्तामा दे तदेदाठुयासनम्‌ ॥

इति ग्रौकुर्कपुराखे इंखरमीतासु ठतौयीऽध्यायः |

waa: इति B.

Sra परमेश्ररः इति ए.
at faata fagua इति ए.
fart डि नालि दूति B.
मामे कनिति 8.

hh wot = 6%

४९२

MAUI: |

teat उवाच |
aw समाहिता युयं Toe ब्रह्मवादिनः |
माहात्म्यं देवदेवस्य येन सर्व्व Nadas ॥
ary तपाभिर्विं विनं दानेन न चेज्थया |
क्यो fe पुरषेन्रीतुखते भक्तिमनुत्तमाम्‌ ॥
अहं fe सव्वभूताना†मन्तस्तिष्ठामि सर्वतः¶ ।
मां aaatfad लाके न लानाति मुगीष्वराः ॥
TATA सवंमिदं ये हि watara: ae: |
ise धाता विधाता च कालाऽम्नि{विंग्वतीमुष्ठः ॥
नमां पश्यन्ति gaa: सव्वं पिदढदिवौकसः।
ब्रह्मा TY मनवः WRT A चाग्धे प्रथितौीलसः॥
wafer सततं ter मामेकं परमेष्वरम्‌ ।
यजन्ति विविैर्यनचेः+* बाद्मणा दिके; i

# नेदं संप्रश्तते इति B.
+ भावानामिति ए.
¢ wen: इति B.

§ wrastafafa B.
q awe: «fa Band F.

॥ @arsfa B.

** fafadcfafafa B. विषिचैरप्री sfa F.

= श्व crt +

चतुर्वो$्याचः 1 ४९१

स्ये साका न wafers ब्रह्मा लाकपितामश्ः।
ष्वायन्ति याभिने देवं भूताधिप्रतिमीष्वरम्‌ ॥
ae fe स्व्वेहविषां मोक्षा Sap फलप्रदः |
सर्ववदेवतमुभूत्वा water सब्बसंखितःफ |

मां पश्यन्तीड factar धात्रा वेदवादिनः ॥
तेषां ufafert faa 3 at नित्वमुपासते§।
ब्राह्मणाः चनिया frat urfacar मामुपासते ।
तेषां ददामि वल्द्यानमानन्दं परमम्परडम्‌ ॥
अन्येऽपि ये qatar: qarat atwaraa: |
भल्िमन्तः ngewe कालेनापि feq सक्ताः ॥
मदना न| विनश्यन्ति मदश्ना वीतश्रस्मषाः।
aTeraase प्रतिज्चातं न मे भल्लः, पश्यति ॥
येवे निन्दति तं ast देवदेवं स निन्दति।

नमजन्तीति 9.

ta इति B and F.

खब्बसंलतः sfa Band F.

ये waar argqaida इति B and F.
कालेन मयौति 8.

न मद्क्ता इति 9.

** waretiafefa B.
tt aww: इति B.

59

४६६ कुक्षपुराकम्‌ ॥

या fe पूजयते भव्या स yerafat at oer a
Ut पुष्पं फलं तोयं मदाराधनकारशात्‌ |
यामे ददाति नियतंसमे we: frat मम a
अहं हि जगतामादौ ब्रद्माखं. परभेठिनम्‌ |
विदधौ दत्तवान्वेदानयेषानामनिःखतान्‌ ॥
अमेव हि स्ववंषां यागिनां गुरुरव्ययः |
धाभ्मिंकालाश्च गपा निहन्ता बेदविदिषाम्‌ ॥
ae हियः सर्गवसंसाराश्माचक्ा यागिनामिष।
darceqrary सर्व्व॑संसारवसजिंतः ॥
अहमेव fe deur deers परिपालकः |
माया वे माभिका ufwatar लेाकविभेाषहनी ॥
ममेव च परा शल्तिर्या सा विखेति aaa |
नाश्याभिषतां मायां योगिनां इदि संखितः॥ .
we हि सर्वशक्तीनां प्रवत्ंकनिवर्सकः।
भाधारभूतः सर्व्वासां निधानमखतस्य च ॥
एका सव्वान्तरा शक्तिः करोति विविधन्नगत्‌ |¶
# बोर््वंप्ूज्येदिति,
ख पूजयतैेति 8.
2 इमि B.
weivfafa B.
अतः परं B yaa

uty प्रेरयिता fant: परमं योगम fear: |
xufia gaa |

न्वै @@ +~ => ओ

चतुर्थोऽध्यायः ।.

खाय AAT रूपं wash मदटधिषहिता ॥ `
अन्धा च ufafagear संखापयति मे जगत्‌
भूत्वा नारायशोऽनन्तो जमन्राथो जग्मयः #
adalat महती यल्िनिंहन्ति सकलं जगत्‌ |
सामसी A समाख्याता कालाख्या इद्ररूपिषशी #
ध्यानेन at wafer केचिर्न्नानेन चापरे ।
अपरे भक्तियोगीन waaay चापरे a
सर्व्वेषामेव waratfac: भरियतमो भम ।

यो fe waa माचित्वमाराधयति area ॥
अन्धे च हरये" ANT मदाराधनकारिखः।
तैऽपि मां mya नावर्तन्ते च बै पुनः#
मया ततमिदं wreath प्रधानपुरुषामकम्‌ ।
मयेव dfed fad मया waa जगत्‌ ॥
are प्रेरयिता विप्राः परमं योगमाखितःई।
प्रेरयामि जगरल्लत्ज्ञमेतय्ो वेद सोऽख्तः॥
पश्याम्ययेषभेषेदं वत्तं मानं खभावतः।
करोति कालो भगवाकहायोगीष्रः खयम्‌ ॥

* अहमेव डौति ४.
+ a9 4 «fa B.

t weafafa B.

§ यौगमात्रितः इति 9.

योऽ समोते योगी मायी urety सूरिभिः।

५९१

8६९ कुष्यदुराशम्‌। `

NAA भगवाश्बहायोगीण्डरः Te ॥
AVG सर्व्वस्वानां weap wafer: |
RTGS भगवान्‌ AW. महाब्रह्ममयोऽमणशः ॥
यो माभेवं विजानाति मडायोगेष्बरेष्बरम्‌ ।
सोऽबिकस्पेनं योगेन युज्यते ara संशयः ॥
aise प्रेरयिता शेवः परमानन्दसंचितः |
zarfa योगी सततं यस्तदेद स योमवित्‌§ ॥
इति quad art सर्व्ववेरेषु निखितम्‌¶र |
प्रसब्रदेतसे देयं धारश्िकायाहिताम्बये ॥

इति यौद पराके ईवरमौवासु रतचऽध्यायः।

Ans + =

avizat मडहाप्रघरिति 9, G and H.
सष्यैतश्वानां परला दिति 8.

भावितः इति B.

प्रिरयाभि भगन्ल््लं वलं iz स वेदविदिति B.
निहितमिति ए.

पञ्चमोऽध्यायः।

सूत Sarge |

Warasel भगवानग्धोगिनां परमेश्वरः ।
नन्तं परमं भावमेश्डरं सम्प्रदर्थयन्‌ ॥

तं ते ददृ्टरी थानं तेजसां परमं निधिम्‌ |
waaay महादेवं विष्णुना गगनेऽमले ॥
agp विदुर्यागतण्छन्ना योगिनो यतमानसाः।
adi सव्वभूतानामाकाये eeu: किल ॥
बस्य मायामयं सर्व॑" येनेदं भियत§ जगत्‌ |
waar: खयं विपरिविश्वेशः खलु श्यति #
यत्पादपडजं ख्मत्वा पुरुषो श्रानजग्भयम्‌ |
जहाति डत्वमानन्तं भूतेशं ददशः किल ॥

_ केविबिद्रा¶जितण्वासाः यान्ता भज्रिसमन्िताः। -

च्योतिग्मंयं प्रपश्यन्ति स योगी दश्यते किल ॥
योऽज्नानाखाचयेव्‌ fad प्रसन्रो waa: |

ts '

hot + &

arg sare इति Band F.
weaned, इृत्यन्तमिति ary ।
afafa B.

प्रेष्यते इवि B. gia xfs 8,

a fafat श्ति 8, E, F, and प्र,

Ye WUIUTTA |

aad arate CATA Sew: परम्‌ ॥
awafacd देवं qwaecerafag |
awaary जटिलं wardaangcy ॥

वसानं we वेयाघ्रं गूलासक्षमहाकरम्‌ |
Bary aaay सव्यसोमाम्निलोचनम्‌ ॥
AWTS तेजसा खेन सर्व्बमात्न धिहितम्‌ ।
dyad ged सूर्व्क्षाटिसमप्रभम्‌ ।
खजन्तमनलख्यालं दन्तमखिलं जगत्‌ |
दृत्यन्तन्दटशदवं विश्वकर्म्मा खमौश्वरम्‌ ॥
महादेवं महायोगं देवानामपि देवतम्‌ |
पशूनां पतिमीशानं च्यातिषां§ च्यातिरव्ययम्‌ ॥
पिनाकिनं विशालां भेषजं भवरोगिणाम्‌ |
कालामानं AAAS देवदेवं महेश्वरम्‌ ॥
उमापतिं विश्रालाल्ं यगानन्दमयं परम्‌ 1
न्नानवेराग्यनिलयं न्रानयागं सनातनम्‌ ॥
ाण्वतेष्वखविभवं|| घम्मोधारं दुरासदम्‌ |

मीचयतोति मोवनसलम्‌, waz: | तमेव मोचकनिति ए,
eeufefafa Band ९.

अचाचेराषं।ऽकारथीपः।

अनन्दसिति ए.

कलाकालमिति Band G. कथादिखङ्पमिवयधः। wararcfafa F.
facafafa ए.

ठ Rh OO + =

oot + श

पञ्चमोऽध्यायः |

मरेन्द्रोपेन्द्रनभितं मडर्षिंगस्वन्दितम्‌ |i
योगिनां इदि तिष्ठन्तं योागमायासमाहतम्‌ |
aaa जगता योनिं नारायखमनामयम्‌।
दष्वरेयेक्ध मापव्र्मपश्यन्‌ ब्रह्मवादिनः ॥
दृष्टा Met रूपं Ue नारायणामकम्‌ |
ware भेनिरे सन्तः खामानं ब्रह्मवादिनः ॥
सनत्कुमारः सनका WD
सनातनञ्ैव BEAT |
रेभ्योऽह्िरा वामदेषाऽथ शक्रो
मडर्पिंरतरिः कपिलाभरीचिः॥
दृष्टाध† रद्र जगदीशितारं
a पद्मनाभाचितवामभागम्‌।
ध्यात्वा whee प्रशिपत्व aut
warafa स्वेषु शिरःसु भूयः ॥
भहारमुशाय्यं विलोक्छ 2a-
मन्तःशरीरं निहितं गुहायाम्‌ |
समसुवन्‌ ब्रद्ममयेर्वचाभि-
रानन्दपूशांडितमानसा a ॥
Sztegaraafafa B and ए,
err चेति B.

ममौ षायानिव्यधैः |
मानसासे sfa ए.

‘Boe

“FOR FUCA |

TT: HY ।
AANA पुरषं पुराण
NIA इदरमनन्तयेागम्‌ |
नमाम wa इदि afatag
प्रचेतसं ब्रह्ममयं wary ॥
पश्चन्ति लां मुनये awaits
erat: यान्ता विमलं खकाव्म्‌ ।
ध्यातलामखप्रचलं+ खे LIT
कविं परेभ्यः परमं परख ॥

त्वन्तः प्रसूता जगतः प्रसूतिः
SAAT WATT AT ।
पभषारणीयान्मषता मह़्ोर्या
स्वामेव सर्व्व" प्रवदन्ति सन्तः A
हिरण्यगर्भो जगदन्तरामा
ल्वग्लोऽस्ति जातः FIT: FETT: |
सण्ल्ायमाना भवता निख्शथ
यथाविधानं aaa FT Ta; |

ne
भ ध्यात्वा gearafata ए. खप्रचल- खन भाभना प्रवखतोति ANAT |
wramdaawafafa ए. ध्यासरखमचलनिति प.
† विषरिति 2.
+ विच्रनमिरिति ए. बिश्रनानः इति 0.

वञ्चमोऽध्ायः । ४७ ङे

तन्तोषेदाः सकलाः संप्रसूता
waar संखितिं ते खभन्ते |
पश्ामस्त्राच्नमतो हेतुभूतं
waa स्वे wea सतरिविष्टम्‌ ॥
त्वयचैषेदं नाम्यते awa

मायावी लं जमतामेकनाथः.।
AAAS शरणं Tatars
योगामानं saat दिष्यदरत्वम्‌ ॥
पश्यामस्त्वां WATT A
aaa ते महिमानं aca: |
स्व्वामानं बहधा afafag
ब्रह्मानन्दमनुमूुयानुभूय #
WETS वाचको सुक्तिवीज
MAAC TAA [SETA |

aaiz सत्वं प्रवदन्तीष सन्तः
waa भवतो यग्रभावम्‌§ ॥. .
सुवन्ति at सततं water
नमन्ति लासषयः शीणदोषाः ।

* प्रपन्नाः sft 8. aatdery xfs 7,

† चित्पतिसिति ए. इद्रमनन्द्न्धिभिति F.

‡ त ल्ाभिति 8.

§ wanstafafa 8, भ
60

| ® + |

ॐ
t
‡
$
4
i

t

qeyrreq |

शान्तामानः सत्कसन्धं वरि
विशन्ति ais चतयो wwfirer: ॥
सुवा नाथो नांदिमावनििष्वर्पःगः
aw fay: परमेष्ठी वण्ठिः । `
खावमानन्दमगुभूय विशन्ते
wa ज्थोतिरचखा नित्वसुश्ाः ॥
TAT Waa करोह fax
लं weaafed विश्वरूपम्‌ ।
त्वाभेवान्ते निखयं विन्दतीदं
नमामस्त्वां रण सप्रयवाः ५
एका वेदा TYATSt दयनन्त
UAH बोध यत्येशङ्पम्‌ |
wah लां Swed संप्रपना
मायाभेतां ते तरन्तो farts ॥
AlARATY: कदिमेकरदंग
ब्रह्म zur इरिमम्विसी शम्‌ ।
“dé नित्यमनिखं|| चेकितानं

at विश्न्तौति ४.

aamial afzatamifafcfa ४.

वेदमिति Band F.

तेषां athe: are ग्तरेषानिदि. .

परम इद्रगिति B.
a बत्युमनखमिति 2,

URS UITT: | BOR

धातारमादित्ममेकं STH ॥
त्वमश्षरं परमं .वैडितन्पं
त्वमस्व विश्वस घरं निधानम्‌ |
त्वमव्ययः MATT AAT
सनातनस्व FRAtMATSS ।
त्वमेव faqequnaed
त्वमेव Wels मगवानपीश्यः।
त्वं विश्वनाथः प्रतिः प्रतिष्ठा
wired पश्मेष्वदोऽज्ि a
त्वामेकमाहुः gad पुराण
मारित्यवखं' तमः परस्तात्‌ |
विशा्रमव्यक्ञमनन्तरूपं

खं aw qa प्रजतिर्गखाशय ।
यदन्तरा सखवमिदं विभाति
यदव्ययं निग्लमेक्ररूपम्‌ |
किमप्यविन्वं तव रूपमेत-
तदन्तरा यग्मतिभाति त्म्‌ ॥
योगश्वरं भद्मनन्तशल्िं

कै व्ष्डुरिति 8.
† fawara sfa E, F and H. .
t vafafsdwafa 2. त.

४०६

` कुकापुरांशम्‌ !

परायणं ब्रह्मतन्‌ FTA |
गमाम सर्वँ थरणा्िंनस्तवां
प्रसीद मूताषिपते महेश +
लत्पादपश्मस्मरशादथेष-*
संसारवीजं निलयं warta |
ममो नियम्य ufeura कायण
प्रसादयामो वयभमेकमीश्म्‌ ॥
ममो भमवायाथ् भवोद्वाय
कालाय सवाय इराय तुम्बम्‌ |
adisg खद्राय कपर्दिनेतै
नमोऽग्नये टेव नमः शिवाय il

ततः स भगवाग्प्रीतः§ कपर्दी ठषवाहनः ।
GEM परमं रूपं प्रह्तिखोऽभवद्वः ॥

ते भवं भूतभव्येश पू्व्ववस्षमवखितम्‌ |

दृष्टा नारायणं देवं विसित वाक्वमह्ुवन्‌ # `
भगवन्‌ भूतभव्येय गोहषादितथासन |

Ah ०@ ++ 9 भः

अनेषनिति B.

काव्यमिति ए.

भवायाश्‌ इति 8.

देवः «fa B.

विजिताः इति Band F.

watswata: । ह ७ॐ

हृष्टा ते परमं रूपं fronts सः सनातन ॥

भवमग्मसादादमले परस्मिग्परमेश्वरे |

भस्माकं जायते भक्गिस्त्य्येवाव्यभिचारिशी ॥
इदानीं ओोतुमिष्ड्छामे माहा तव शङ्कर |

भूयोऽपि चेवं यच्विव्यं* arvaraty परभेिनः ५

सख तेषां वाक्यमाकख्छं योगिनां योगसिदिदः¶ |

प्राह गस्भीरया वाचा समालोक्छ च माधवम्‌ ॥

शति ग्ौकू्पुराखं दश्चरगौतासु पशमोऽध्याबः।

षष्ठोऽध्यायः |

शखर उवाच |
AYA: सवं यथावत्परभेदहिनः |
वामो स्य माहा यत्तदेदविदो विदुः ॥
सर्वलोकेकनिर्माता सर्व्बलोकेकरलिता।
© ° सर्वामाष्ं
सव्वं लोकेक सं हर्ता सर्वाकारं सनातनः |

* fate: इति ए.
† वतारयभ्रिव्यमिति B.
‡ यीगशडिदभिति 8,

god कुन्यपुराणम्‌ t

सर्गेवामेव वस्तुनामन्तवामी ARAL # |

मध्ये चान्तः खितं ak are सर्वच संखितः॥
भवद्विरङुतं ce यत्खरूपच्च मामकम्‌ |

waar शयुपम्् विप्रा मावा ag दर्शिता मबा ॥
सर्व्वेषामेव भावानामन्तरं समवखितः |
प्रेरयामि wanes क्रिया्क्िरियं§ मम ॥
मयेदं चेष्टते faa तदे भावागुवर्तिं Aq |

Tiss कालो Kae प्रेरयामि कलानकम्‌ |
एकांगेन armed करोमि मुमिपुङ्गवाः।
संहराम्ये कङूपैण खितावस्या|| ममेवतु॥
अदिमध्यान्तनिमुक्षो Arana sg: |
qiaaifa च सर्गादौ प्रधानपुरुषावुभी ॥

ताभ्यां सच्ायते fad dyer परस्परम्‌ |
महदादिक्रभेखेव मम तेलो विजुम्भते > ॥

पिता wefafa ए.

मथेवान्ते sfa 8.

araafa B.

क्रियाबकिरिव्यारम्ब भमस्लस्खमित्यन्तं A एरक नाशि।
ae Gea few aewarargald मगद््ति 2,

Hag चरितं fad मरल्लभावागुवत्ति च इति FP.

a fara ada g «fa B and F.
** faafuafata B.

Amt ~+

चष्ठोऽध्वायः-। gee.

यो fe सकजगस्सात्ती काशचक्रप्रव्तंकाः |
हिर्यगर्भां मात्तण्डः सोऽपि मरेषहसम्भवः ॥
aa feat खमैश्बय्यं' न्रानयोगं सनातनम्‌ |
दत्तवानामवान्धेदान्‌#.कल्यादौ चतुरो Feat: #
स afaataaryp देवो awe मद्धावमावितः।
दिव्यं aerate सर्व्बदावगतःधुः खयम्‌ ou
स सर्व्बलोकनिर्माताः मनियोगेन सर्व॑दिव्‌ |
भूत्वा WAS: सर्ग' खजत्येवामसम्भवः ॥
येऽपि नारायशाऽनन्तो लोकानां प्रभवेाऽब्ययः ।
ममेव च पराई afd: कराति परिपालनम्‌ ।
याऽन्तकः सर्व्वभूतानां कदरः कालामकः प्रभुः ।
मदान्नयासौ सततं संहरिष्यति मे तनुः ॥

wa वहति देवानां कव्यं कष्यािनामपि।
पाक्य कुरुते वद्धिः साऽपि wenfaarfea: ॥
भुक्षमाहारजातश्च पचते तदहनिंयम्‌¶ |
वेश्वानराऽज्निर्भगवानीश्वरस्य निथागतः॥
येऽपि waterat यानिवेदशा Sages: |

* दत्तवाना्मलानेष्ति ए. दतवानानलानेद्‌ानिति 7.
मम faataa इति B.

Baar वहतीति B.

परमेति B.

पचल्येतद इ नश्मिति 2,

AR cr ~+ op

gte HUTT |

स्ये wre ++ > ओ

साऽपि avitatenadtace निथेागतः ॥ `
येऽन्तस्ति्ठति भूतानां afesa: प्रभच्ननः |
मदाच्रयासौ भूतानां शरीराणि faafa fe a
योऽपि सश्ीवनो Tut देवानामङ्ताकरः।
ara: स मन्नियोगेन नादितः किल वर्तंते ॥
यः खभासा THe प्रभासयति सर्वशः |
सूर्य्या हटि वि तरुते खोसखेणेव aaa: ॥
योऽप्यरेषजगच्छास्ता क्रः Walaa: |
यच्वनां WAST देवा ata TE ASTWAT ॥
यः WATE WaTeat वर्तते नियमादि ।
यमो ara दैवो टैवदेवनियोगतः ॥

योऽपि सर्व्वधनाध्यच्चो धनानां सम्प्रदायकः।
ओाऽपीष्डरनियोगेन कुबेर aUNa सदा ॥

यः सर्वश््षसां नाधस्तामसानां§ फलप्रदः ।
मब्रियोगादसौ दैवो ada निच्छैतिः सदा ॥
वैतालगणभूतानां खामी भोगफलप्रदः 1¢
tara: किल भकानां ऽपि fatarervar y

प्रका्यति सवदा इति 3,

भाखखेखेवेति B, ए ४११ H.

बततेऽसौ sfa B.

तापस्ाना्िति B, F and पि.
मन्निशरोगादियारभ्य पादवतुषटयं A पुलकेन दश्यते |

०2 ++ > ‰

< i
SEP 6 1888

CrRRARY
षरठीऽष्यायः | इद

थे वामदेषीऽङ्किरसः first इद्रनणाग्रणीः ।
रचका यागिनां frat वर्ततेऽसौ मदाज्रया a
यञ्च सव्वंलगत्पुज्यो वर्त॑ते विन्ननायकः।
विनायका चन्धरतः+ साऽपि मदवनाकिल a
याऽपि ब्रह्मविटां R81 श्वसेनापविः wz: |
स्कन्दोऽसौ ada नित्यं स्यश्भूविं धिनोदितः ॥
ये च प्रजानां पतयो मरीच्याद्या awed: |
wafer विविधं लीकं परैव नियोगवः¶ ॥
याच यीः सब्वभृतानान्ददाति fagat शियम्‌।
vat नारायण्स्यासौ ada ATATETT ॥
वाचं ददाति fagat ar च टवी रखती |
सापीष्ठरनियोगेन नोदिता संप्रवर्तते ॥
याशेषपुरुषान्‌ घोरा वरक्षात्षारयिष्वति |
साविज्री संख्मता artes मदाज्रालुविधायिनी ॥
पाव्वती परभा शैवी ब्रह्मविद्याप्रदायिनी।
यापि च्याता विरेषेर सापि महयमातुमा ॥ .
योऽनन्तमडहिमानन्तः येषोऽशेषामरपरभुः |

चागता इति 13. |
यस्यैव नियो गतः इति A. खच पाठी न समौकषौनः।
पूनितेति A and H.
enfa ए.
61

। +. कुनपुराशमे 1

दधाति चिरा लोकं साऽपि दैवजियेगतः॥., .^
यथाऽग्निः संवर्तका faa बड्वारूपसंखितः |
पिवत्वखिलमस्नोधिमीोष्वरसख नियागतः॥ `
ये चतुर्थः लोकेऽस्मिग्यनवः प्रधितौजसः ।
पालयन्ति प्रजाः सर्वास्तेऽपि ae निथागतः ॥
भ्रादित्या वसवो Wat Hees तथाश्छिंनौ |
ware देव्ता सर्वाः arate विनिग्िताः#॥

गन्धवा गृर्डायां सिषा: साध्यां चारयाः।
यश्रचःपिथयाचाख खिताः ष्टाः Bazaars

कला काष्ठा निमेषा सुहता दिवसाः चपाः। `: P
waa: WHATaTS खिताः शाखे प्रजापतेः ॥§

युगमन्बन्तराख्येव मम तिष्ठन्ति ासने | _

परावेव पराभ कालमेटास्वथापरे ॥ !
wdfauifa भूतानि स्थावराणि चराणि च।
नियोगादेव aaa देवस्य परमावमनः ॥
पातालानि च सवशि भुवनानि च शासनात्‌।
ब्रह्माण्डानि || च ada Tareq aaa: ॥

~;

*

avraaa छिताः इति B मच्छास्मैनैव fi
avast ऋचा; इति ए. wast: पचा sfa E
अयं द्योकः A gaa afta |

faaareafa B

मयोदानौति A and F. aateritfa E

+.
¥

ॐ च्व Oo +

Ei
ie

1011609

बदीऽष्यत्रः 7 gee

अतीतान्धप्यसंख्यानि ब्रह्मारछानि aati +: -.:
प्रठत्तानि cerita: सहितानि जमन्ततः॥ ` .. . `
ब्रह्माण्डानि भविष्यन्ति सह साभिक्राममैः।
करिष्यन्ति" wears परख परमान: ॥ -
अभिरापोऽमलो वायुः खं मनोबुदहिरेव च |
भरूतादिरादिप्रक्षतिनिंयोरी मम ada ॥
यागेषजगतां योनिर्मोहिनौ सर्ववदेहिनाम्‌ ।
माया विवर्तते नित्यं सापीश्चरर्मियोगतः ॥
यो वेधः देहतान्देवः पुरुषः was परः ।
भात्ासौ वर्त॑ते नित्यमीश्वरस्वं6 नियोगतः ॥
विधुय मोहकलिलं यया पश्यति तत्पदम्‌ । `
सापि वुदिर्मडेशस्य नियोगवथवर्तिनी ॥ ` `
ayaa किमुक्तेन मम शक्तयामकं जगत्‌ ।
मयेव Waal aed मय्येव प्रलयं च ॥ 5
a हि भगवानीशः खयं ज्यातिः सनातनः। `

gre FUGIVG 1

दधाति त्रिरा लोकं साऽपि Qafaarrai a’ ~
Sisfer: संवर्तका नित्यं बडवारूपसंखितः । `
पिवत्वखिलमग्रोधिमीष्वरसख नियगतः॥ `
ये चतुर्दशः लोरकेऽन्मिनवः प्रथितौजसः । ` ।
पालयन्ति प्रजाः सर्वास्तेऽपि aw नियोगतः ॥ ` ˆ
भ्रादित्या वसवो शद्रा मरुत तयाश्जिंनी |

ware टेव्रताः wat: शाख्ेरेव विनिर्मिताः ॥
गन्धवा गृर्कायाखं सिदाः साध्यां चारणाः |
यत्तरच्ःपिथावा खिताः Set: खयन्धुवा ।

कला काष्ठा निमेषा geal दिवसाः चपाः |
ऋतवः WHATaTS खिताः शाखे प्रजापतेः ॥§ `
qaqa मम तिष्टन्ति यासने |

पराव GUTS Aratsrerarae ॥

अतुविश्रानि भूतानि. खावराखि चरा च।
नियागादेव्रा tae टेव परमामनः ॥ `
पातालानि ख सर्वाखि भुवनानि चे थासनात्‌।
जद्माण्डानि|| Tas संव्वख्यैव खबन्धवः ॥

भै भडाखेखेव निहितः इति B aerate निहिता इति F.

† बरडा wer: इति 8. नदङ्ाः wey sfa F. | ।
§ adda A gua ofa!
q faaweafa B. | ।
a मवोढानौति A and F. adteritfa E.

बहीऽच्याोत्रेः 7

ht |

अतीतान्धप्यसंख्यानि auretfa aaiwat i :
प्रहत्तानि पशा्षौदिः सहितानि AAMT WS

ब्रह्माण्डानि भविष्यन्ति ae चामभिशरामगेः।
करिष्यन्ति wears परस्व परमान Ww
भूमिरापोऽनलो वायुः खं मनोबुहिरेव ख|
भूतादिरादिप्रज्लति्निंयोगे मम वर्त॑ते ॥
याेषजगतां fade समब्बेदेहिनाम्‌।

माया विवर्तते नित्यं सपीश्वर्जि योगतः ।

यो tp Sewarea: पुरुषः पठ्यते परः ।
भामासो वर्तते नित्यमीिश्लर स्व नियोगतः ॥
विधुय मोहकलि्ले यया पश्छति तत्पदम्‌ । ` ``

सापि ुिभार्महेशस्य नियोगवशवर्तिनी ॥` ` . ˆ:

ayars किमुक्तेन मम wearers जगत्‌ । .

मयेव Waal छतं मय्येव प्रलयं व्रजेत्‌ ॥ `. `

अद fe भगवानीशः खयं व्याति; सनातनः) `
परमाम परं AW मत्तो Wat न विद्यते a

wafufcfa B and F.
afeariifa B.

Wife B. ..

avztfa B.
frartfa B.
मय्येव goad इति B.

ete WUT +

aad art gata कवितं मवा ` `
श्रात्वा faqea जन्तुजं भसं सारवन्धनात्‌ ॥

इति ग्रौवृ्यपुराके ईंदरनौता8 बहोऽष्यावः।

qa

सप्रमोऽध्वायः |

fat sare |

गृशुष्वसखषयः Ta प्रभावं waren: |

4 Wat पुरुषो Fat न संसारे पतेत्पुनः ॥

परात्परतरं AW AIA भुवमव्ययम्‌» |

नित्यानन्दं निर्विकल्पं तद्धाम परमं मम॥
sé ब्रह्मविदां awl खयम्भूर्विंश्वतोसुखः।

मायाविनामष्न्देवः पुराखो हरिरव्ययः ॥

योगिनामस्गष्ं war: स्रीणान्देवौ गिरीन्द्रजा ।

श्रादित्यानामदं विष्शुवंखनामस्ि पावकः ॥

सद्राणां गहःरखादं WAS: पतताम्म्‌ |

शिरावतो गजेन्द्राणां रामः शस््रखतामषम्‌ ॥

* निष्कलं प्रमिति 2.

सप्तमीऽध्या यः | yoy

WRITS afasise केव्रानाख शतक्रतुः 1

fufeqat fawarate ware: सुर विदहिषाम्‌%॥
सुनोनामप्यद्ं वासो warary विनायकः 1
वीराणां वीरभद्रोऽं सिहानां कपिलो मुनिः ॥

पव्वं तानामद्ं ACATAUTAUTY Wea) `
वच्वम्प्रहरण्शानाच् व्रतानां सत्वम अयम्‌ इ

aaa बमिनान्देवः Qardtara पावकिः 1 ।
आच्रमाणां ग्टहखोऽहमीणराशां we ॥ `
महाकल्प MATA युगानाङ्कतमस्मयशम्‌ग' ।

कुबेरः सर्व्वयलाणां Seraraa वर्धः ॥
प्रजापतीनान्दचोऽषं निक्छैतिः सरव्वरथसाम्‌ ।
वायुब॑लवतामस्ि Marat पुष्करोऽस्मयशम्‌ ॥
खगीन्द्राणाख्च सिं होऽ यन्ाणां धनुरेव ख।

वेदानां सामवेदोऽष्ं यजुषां शतरद्वियम्‌ a

साविज्री स्व्व॑जप्यानां गद्यानां प्रशवोऽच्य हरम्‌
सूक्ानां पौरुषं Ga च्येसाम च सामु ॥

WAIT विदुषां मनुः खायन्भुवोऽस्मय हम्‌ |
amaag देशानां चेज्ाणामविसुक्षकम्‌ ॥

* प्रह्कादोऽखामरदिषामिति B.
+ B yaa vacqrewagafiveratata प्रागेव ead 4
t aware Tee: sfa 43.

४८६ इष्धपुरादम्‌ 1

विद्यानामामि विद्यां ज्राजानामेश्वर परम्‌ |
WAAAY व्योम तत्वानां खल्वुरेव च ॥
पाशथानामस्याष्ं माया शाखः कलवतामंहम्‌ |
गतीनां afaeare परेषां परमेश्वरः ॥; , `
यथान्धदपि शोष्ठिऽस्िम्‌ oe तेलोव्लात्िकम्‌ । .
त्व्वं प्रतिज्नानीषवं मम तेजीविजुजितम्‌†" ॥
WTA पथवः, Tia: wal संसारवर्तिनः |
तेषां पतिरहन्देवः खतः पशपतिर्बुषेः ॥ `
arava st बन्नामि पशूमेतान्‌ खंलीलया |
मामेव मोचकं प्राहुः पशूनां. वेदव्रादिनः॥
मायापाग्रेन बहदानां मोचकोऽग्धो न विद्यते।
मादते परमात्मानं भूताध्पितिमन्धयम्‌ ॥
चतुविंशथतितच्वानि माया कक गुखा इति ।
एते पाणाः पशुपतेः KUTT पशवन्धनाः ॥.
मनो बुदिरडषारः खानिशामििललानि भूः।
एताः प्रहतवसख्वष्टौ विकारा तापर ॥
अन्वक्‌, चुषी fat प्राणण्चेव तु पञ्चमम्‌ ।
पायुपसं करौ पादौ वाङ्‌ चेव दमी मता॥
शब्दः UIT रूपश्च रसो गन्धस्तथैव च ।

* gwu परमिति A.
† faauafafa 8.

सप्तमोऽध्यायः | gre

watfanfatarfa तस्वानि प्राक्लतानि ख |
चतुविशकमव्यहनं प्रधानं गुखलस्षणम्‌ |
अनादिमभ्यनिधमं कारथं जगतः परम्‌ ॥
we रजस्समखति गुखच्रयसुदादृतम्‌।
साम्यावखितिभेतेषामव्यक्षां wafa विदुः ॥
सस्व ATs तमो art राजसं समुदाषृतम्‌% |
gurat बुिवेषम्यादेषम्यं कवयो fre: ॥
धर्माधक्माविति प्रोक्ष पायौ & apa feat |
aafdatfa aatfe a बन्धाय frame ॥
अविद्यामस्मितां रागं देषद्चाभिनिबैगनम्‌।
ेयाख्यांस्तान्‌ खयं प्राहः पाथानामनिवन्धनात्‌ ॥ `
एतैषाभमेव पाथानां माया कआरण्सुच्यते |
मूलप्रह्नतिरब्यक्ना सा गल्ि्मयि तिति a
ख एवःमूलप्रक्लतिः प्रधानं पुरुषोऽपि च ।
विकारा महटादीनि देवदेवः सनातनः ॥
सएव बन्धः स च बन्धकर्ता
सएवपाशथः Wea एव।

# <«mfargereafafa ए,
+ बन्धेति 23.
‡ पाशः पवः ख्श्ति B.

चष BUG |

स te waa च तस्य बेला
तमाइराद्यं# FAT पुराखम्‌ ॥
इति ग्रौङ्गकपुराखे इंरनौव। घ खमोऽष्याबः।

अष्टमोऽध्यायः |

iat उवाच |
भन्धहद्मतमं ATT TWH ATHCTWAT: |
येनासौ तरते eagaits संसारसागरम्‌ ॥
wap WUT तमः यान्तः शाष्डतो निकखोऽव्यवः।
एकाकी WATT: केवलः चरमैश्वरः ॥ .
मम योनिमंशद्रह् AT गभे टधाम्यद्म्‌ |
मूलमायाभिधानन्तंधुः ततो जातमिदं जगत्‌ ॥
प्रधानं पुरुषो WIHT AAAS Ta च । ।
तब्याज्ाखि vag भूतानीद्द्रियाखि च afat a

* तमाडइरग्यनिति B.

चरेति B.

अहमिति B. we ब्रह्ममयः इति ए.
वं श्ति B.

महाम्‌ भूतादिरिति 8.

महति 8.

न्द ot + ओः

अषटमोऽध्य यिः | gta

AASBATARRIMSTANAT ; ˆ) 2
तख्िष्लज्रे ACTON ARNT चोपवंहितः.॥.
ये चान्ये aya जोवा्तमयाः सव wa Rik:
म मां पश्यन्ति frat माययो मम मोहिताः अ |
यासुः योनिषु ताः सर्व्बाः§ सम्नतन्तीहश aria: t

तां मातरं परां बोनिं| मामेवं पितरं firg: ४.

यो मामेवं विजानाति वीजिनं पितरं प्रभुम्‌ |
Gauge सर्वलोकेषु न मोहमभधिगच्छति a.

tara: स्व्वविदानां भूतानां परमेश्वरः ।
पभोहारमूर्तिभंगवानदहं TUT प्रजापतिः a :

समं way भूतेषु तिष्ठन्तं परभेष्वरम्‌ । :
विनश्यत्खविनश्चन्तं यः पश्यति स प्यति $ .;

समं पश्यन्‌ हि सबै समवखिंतमीष्वशम्‌ । `
* quifa ए.

+ awasfa 2. ..
‡ arafa B.

§ sary इति ए.
q समावन्ि हति ए. 7
॥

aret माया परा योनिरिति 2. ov ret ee
** मायानेवमिति 8. 4 द 4
tt fagfafa B. See 5 +
ty wie sfa B. ae e oe

62

yee कनोपुराथम्‌ |

न feawrrararerta ततो वाति पराक्तिम्‌# ४ `
विदित्वा an conte षषुक्र्य महेग्डरम्‌ |

प्रचानदिजियोगन्नः पदं ब्रह्माधिगच्छति ॥

wauat ठपिरनादिबोधः -

¦ : खच्छन्दता fraargqaaite: |
waanfae विभोर्विदित्ा

' ` ` धङ्ाडरक्ानि wearer ॥

waratte मनश्रामाख् तानि
सुच्छाश्याहइः सप्त TATA |
Al UT Sq: vata: सा प्रधानं
बन्धः wrat विनयेनापि§ सेन ॥
चासा ufa: wat शीगरङूपा
Req कारणं ब्रह्मयोनिः |
AGT एकः परमेष्ठी पुरस्ता
WTS: पुरुषः सत्यरूपः ॥
ब्रह्मा सोगी परमामा मदीयान्‌
श्योमब्यापी वेदवेष्यः FUT: |

०@ + =+

परं पदमिति >.

waa शति Band F.
खाचननिति ए.
विनिवोमीऽपि इति B.

ॐ Zh wot = £

WAST: | ४९१

एको इद्र WaT
tet विश्वं देव कः स एव ॥
तभेवेकं प्राइरन्येऽप्यनेकं
त्वाभेवामा† afar तमाहः । . `
अभकोरकीब्राश्महतो avta- |
WIS: Twa विन्ठरूपः y
रवं fe at tz गुहाशयं परइ.
WG Tere Gawd विश्वरूपम्‌ ।
fecerd बुद्धिमतां पराकृतिं
स बुहिमान्‌|| बुदिमतीत्ब तिष्ठति 8

इवि Wagus दद्रनौतासु अरनीऽणायः |

वेद इति A, E and H.
लेकाकाननिति 8.
बवैदविहिरिति 8.
nyfafa ए.

परनिति ए.

अवुद्धिमानिति 2 and H.

os Loe a ae
maaiseta: |) `
१ ^: ee a .. ४ ~

ऋषय AY: । ॥ 3
निष्कलोनिर्मस्लो fran fafend: पमे्मरः ।
ततो Ws महादेव विष्ठरूपः कां watz ॥ `

: are. उवाचं |
are fast न विश्वद्च area frat frat: ।
माया निमित्तमाचास्ति सा चात्मनि भया frat ॥
अनादिनिधना यल्िमाया व्यक्िसमाखमाग |.
afafan: मपद्योऽयमनव्यक्चाखायते खलु । ..
भव्यं कारणं प्राइरानन्दं ज्योतिर्षरम्‌ ॥
अदमेव परं AW मन्तोद्यन्धन्र६ विद्यते|
aara विण्वरूपत्वं निचितं ब्रह्मवादिभिः ॥
एकतवे wae चश प्रोक्कभेतन्निदशेनम्‌ |
WE तत्परमं ब्रह्म परमामा सनातनः |
भकारणं fear: प्रक्षा न दोषोद्नामनस्तवा।

देव इति A.

aaaaifaa इति ए. wagaraa sfa 7,
मब्यक्तादभवत्‌ खल्‌ इति B.

atisafe इति 23.

एकत्वेन ray इति ए,

A om +e + >

oe.
“

(८ ९१ ~ नकी
es

, बवमी$भ्वायः |

भनन्ताः+ शक्योऽव्यक्षा मायया संखिता wat: |

afafefafed fase भाति केवलम्‌ 8.
अभिन्नं वते fad ब्रश्माव्यक्षं सनातनम्‌ ।
एकया मेयया युक्षमनादि निधन way ॥
पुसोऽन्धाभूदयवा-भूतिरन्धया.न तिरोहितम्‌ ।
भ्रनादिमध्यन्ति्ठन्तं चेष्टते विधया किल ॥
तदेतत्परमव्यकतं प्रभामग्डलमण्डितम्‌ |
तदक्षरं परं ज्यो तिस्तदिष्णोः परमं Teak
तश्र स्वमिदं प्रोतमोतं चैवाखिलं जगत्‌ |
तदेवेदं§ जगल्वुरलं तदहिन्नाय विमुष्वते.॥
यतोवाचो fara Ware मनसा सद ।
भ्रानन्द ब्रह्मणो विदाम्‌ विभेति न gaat ॥

वेदाहमेतं पुरषं मशान्ध-

atin’ पुरुषं goer] |

gear: इति ए.

अभित्रश्‌ खभावतः इति Band ए,
तत्तिरोहितर्ति E and H.

aza a sfa B.

न विभेति weTeafa 8.

ang: परल्ादिति Band F.

न्दे ० +~ + ॐ

—_

। 1 9.

is प. C33 Ts

४९४

a fh oot + ओ

WayUrey +

तं faura परिसुष्येत विहा-
जित्वानन्दौ भवति ब्रह्मभूतः क ॥
wart नापरमस्ति fafe-
qeuifaat carfata दिविखम्‌ |
तदटेवामानं मन्धमानोऽष विददा-
मामानन्दी भवति ब्रह्मभूतः ॥
तदप्य किलं yee
ब्रद्मानन्दमश्तं विष्वधामा§।
ATE ATT ब्रह्मनिष्ठा

यत्र गत्वा न निवन्तंत भूयः ॥
हिर स्मये परमाक्राश्तश्ये

ae fefaq विप्रतिभातीव तेजः |
तदिन्राने| परिपश्यन्ति धीरा-.
विभ्राजमानं विमलं व्यामधाम ॥

बरन्ममूयः इति ए.
fefavfafa B.
तदव्ययमिति B.
fawatTa इति ए.
वदर्दिषौति 8.
afeataa इवि 8.

मवमोऽध्यायः। ४९५

ततः+ परम्परिपश्यत्ि धीरा-

भामन्यामानमनुभूय VAT |

खयं प्रभुः परमेष्ठी महीयान्‌

ब्रह्मानब्दी भगवानीशः एषः ॥

` शएकोदेवः सब्बेभूतेषु गूढः

PANT सरग्वभूतान्तरामा |

anaa येऽगुपश्यन्ति धीरा-

स्तेषां शान्तिः था्वती नेतरेषाम्‌ ॥
सव्व यमचिरोग्रीवः स्व्वभूतगुषहाशयः |
सब्वव्यापी स भगवान्तस्मादन्यन्र विद्यते |
दत्येतदीष्वरन्नामसुक्षं वो सुनिपुङ्गवाः।
गोपनीयं विशेषे योगिनामपि दुलंभम्‌ ॥

धरति शौकुर्कपुरारे एंनरनौताद् मवमोऽष्वायः | ,.

* यतः इति B.
+ अनुभूव इति B.
‡ warty sft 8.

=?

दंशमोऽध्यावः क.

शश्र Sara |

पअलिङ्गभेकमव्यक्षलिङ्ग anfa निशितम्‌ । |:
खयश्ञगोतिः cored gas व्याणि व्यवखितम्‌ ॥
TIM कारणं AHA परमं पदम्‌। .

fare fafepfanca at cafe सूर्यः ॥ .
तबरष्टखान्त सदहल्याः नित्यं aaraarfaanri 1”:
पश्यन्ति तत्परं am य्तज्लिङ्गमिति aia: ॥
अन्यधा 4 fe at xe wai वे मुनिपुङ्गवाः |

a fe तदिश्यते ara येम तञच्रायते§ परम्‌ 4
cana खान॑शर केवलं कवयो विदुः । .
अनच्रानतिभिर| art यस्माश्ायामयं जगत्‌ ॥
यञन्चानं fate gues नि विंकश्यतचिरष्लनन्‌ + |

पर इति Band F.

डति ए. ~" “ =
ufast: शान्तसङह्ल्या इति ए, F and H.
aawertad इति 8.

श्वानमिति ए.

warafaat arafafa 7, शतरदिति ary:
** qufafa ए.

tt aeaafafa ए.

= Wf wot +> +

॥ १.

x.

+$ कै

§
q
१

दशमोऽध्यायः | 8९ ॐ

Harare तदैवेनशूमिति प्राहइविंपचितः ॥
येऽप्यनेकं प्रपश्यन्ति तत्परं परमं पदम्‌ |
श्राचिताः परमानिष्ठां sea TATA ॥
ये पुनः परमन्तच्वभेकं वानेकमीष्वरम्‌ ।
ware मां सम्पश्यन्ति विच्धेवास्ते तदामजाः ॥
arared§ प्रपश्यन्ति खामानं परमेष्बरम्‌ |
नित्यानन्दं fafiad सत्यरूपमिति fafa: 0
भजन्ते परमानन्दं TAR जगदामकम्‌¶ । `
खाकन्धवणिताः यान्ता: परे व्यक्ञापरस्य| तु॥
एषा faafa: परमा मम सायुज्यमु्तमम्‌ |. `
faate ब्रह्मा tat tae कवयो विदुः ॥
तस्मादनादिमध्यान्तं वस्बेकं परमं शिवम्‌५# |
स tact awa fama प्रमुच्यते ॥

म त्र Ga: प्रतिभावती चन्द्र

नच्तज्राणशां गलो न॑" नोत विद्युत्‌ |
तर्वेदनिति 2. एनदिति ary ।
a@iafafa B.
wart इति B.

साचाश्व «fa B. ।
agemafafa 8. anernafafa G and-H.
Uae wa g इति ए,

** परमः faa: «fa B.

†† न नद्त्राख्ि तपनः इति 2. भवचतारातपगश् विद्युदिति #.

63

yen. कुब्छषुराशम्‌ ।

तद्धासितं न्रखिलबग्धाति विष्व
मतीव भासममसन्तहिभाति a
विगश्बोदितनिष्कलं निधषििंकश्यं
BW swags afeurfa |
‘warert ब्रह्मविदोऽथ नित्यं
पश्यन्ति तश्चमवलं यद्य णः ॥
नित्षाभन्दमसतं सत्परूपं

शुदं वद्ग्ति पुरषं स्व्ववेदाः |
प्राशाजितिः प्रषवेभेशितारं
ध्यायन्ति वैदेरिति निबिता्घौःषा॥
a भूनिरापोनमनोन afs:
प्राशोऽनिलो गननं मोत gfe: t
म चेतनोऽग्धत्यर्माकाशमध्ये
विभाति देवः शिद एव केवलः ॥
wage परमं रस्यं |

ufaafe 8.

fasitfed सामदमिति B.

wa विशसं परममिति ए. एषं हहत्परभनिति 7,
लमोमिति इति B.

बिदार्धिविपरितार्थाः श्ति ए. वेदाधदिनिदिता्ैनिबि 7,
siataafafa 8.

** gefafea B.

= Qh Ow +» ओ

WATE] सब्वेवेदेषु ates |

एकषादयोऽध्यावः ।

जानाति बोगी वि्नेऽष शशि
Buta यीं प्रयतो न्रनसखम्‌ ॥.

दति ब्रौङ्ख्पुराके Seruitary दभमोऽध्वायः ।

1 एकादशोऽध्यायः |

hat ware |
अतः परं प्रबच्छामि योगं परमदुलं मम्‌ ।
येनात्ानं प्रपश्यन्ति भागुमन्तमिवेश्वरम्‌ ॥
योगाग्निरदं इते चिप्रमथेषं पापपण्रम्‌ ।
प्रसन्नं जायते श्रानं साचाजिर्वांयसिदिदम्‌ ॥
योगाच्छष्लायते MAL ज्ानाद्यीगः प्रवर्तते |
योगज्ञा नाभियुन्स्व प्रसीदति Wea: ॥

खदेवमिति A and H.

* दहतीति 1.
सखयमिति ए.
wintery qreqd A, E, प्रि gad mfe |

कै

४० ०- : कन्णपुरा खम्‌ ।

एककालं feare वां frara नित्वमैव es |
ये युष्छन्ति मशायोगं ते विक्ेया ae: ॥
amg fefaatp Sat para: प्रथमो मतः ।
WILY महायोगः सब्वयोगोत्तमोल्तमः ॥

qa सर्व्वनिराभासं wed ay fee |
अभावयोगः स aie येनासमानं प्रपश्यति ॥
aa पश्यति चासानं नित्यानन्दं निरण्नम्‌।
waa स मया योगो§ भाषितः परमः BATT #
ये चान्धे योगिनां योगाः श्रुयन्ते ग्रन्यविस्तरे |
wa तै ब्रह्मयोगस्य कलां नान्त षोडशीम्‌ ॥
aa साक्षाग्रपश्यन्ति विसुक्ला विश्वमीश्वरम्‌ |
सर्व्वषाभेव योगानां स योगः परमो मतः॥
सहखग्योऽथ TET] ये चेष्वरवदिष्कृताः ।

म ते पश्यन्ति मामेकं योगिनो यतमानसाः a «
प्राणायामस्तघा ध्यानं प्रत्याषारोपधारशा$ |

1 त ।

ay sfa B.

प्रथमः इति A, E and H.

wyar ¶एनफा इति A, E and H.
avraia: इति B.

awa इति 8.

wax: इति ए.

** प्रत्याहारोऽथ urcer इति Band ©.

= fh Ot + ¥

एकादशोऽध्यायः |

समाधिख सुनिखेष्टा aay नियमासने॥

मय्ये कचिता योगः प्रत्यन्त र$नियोगतः |
तच्छाधनानि चान्धानि gar कथितामितु॥
अहिंसा सत्यमस्तेयं ब्रह्मचय्यापरिग्रष्टौ ।

यमाः सङ्केपतः प्रोक्चाचित्तशशिप्रदा कशाम्‌ ॥
WRU: मनसा वाचा सर्व्वभूतेषु सर्व्वदा |
अक्रेशजननं प्रोक्ता तलहिंसा waa fa: ४
अहिंसायाः परो wat नाख्यदह्िं सापरं सुखम्‌ |
विधिना या waftar afeda प्रकीर्तिता ॥
सत्येन सर्व्वमाग्रोति सत्ये wa प्रतिष्ठितम्‌ |
यघार्थंकथधनाचारः Taian हिजातिभिः +
परद्रव्यापडरणं Vansak बलेन AT |

सोयं तस्यानाचरणाद स्तेयं धम्साधनम्‌ #
कर्मणा मनसा वाचा TALITY TAT |
way Farad ब्रह्मचयग्प्रचसते +
दव्याखामप्यनादानमापद्यपि तथेच्छया |

भपरि ग्रहमित्याइस्तं प्रयत्नेन पालयेत्‌ ॥

तपः खाष्यायसन्तोषौ योषमीण्वरपूजनम्‌ |

* इत्ताग्तर इति Band F.
4 सा afeda atftar इति B.
‡ Stare sft ए,

Kok

~

५०२ Wugrrey 1

waratfaaar: wet atafaferetar: os
छउपवासपराकाटिह्लच्छवान््रायशादिनिः।
शरीरश्योषणम्प्राहस्तापसास्वप उत्तमम्‌ ॥
वेदान्त AACA LSAT: |
wufafent पुंसां खाध्यायं परिचथयते ॥
खाध्यायस्य अयो भटा वाकिकोर्पांशमानसाः।
erence शिष्यं प्रार्वेदार्धवेदिनः +
यः शद्दधरवोधजमनः परेषां Tea स्फुटम्‌ । ..
खाध्यायो वाचिकः प्रोष्ठ खपां गोरथ away ॥
भोयोः स्मन्दमाजे ख TCT AA |
उपांशरेष निर्दिष्टः साध्वसौ वाचिकाणजपात्‌†* a
यत्पदाचचरसङ्कत्या परिख्यन्दगवचिजिंतम्‌¶ |
चिन्तनं सर्ग्वधष्दानां. मानसं werd विदुः ॥
यदच्छालाभतो fads अलं gat भवेदिति |
प्राथस्वखषयः प्राहुः सन्तोषं सुखल सखम्‌ ॥
वाद्यमाभ्यन्तरं शौचं feat via दिजोत्तमाः |
उत्नलाभ्यां खातं are मनःशदिरवान्तरम्‌ ॥

# ^ celebrated bymn and prayer of the qgya@q occurring ०४४५ बाज.
वेयौ संहिता.

+ सडखवाचिकी जपः इति B.

‡ परिष्यन्दविवजितमिति B. . | ,

इ निमिति B, E and H. |

एकाटयोऽध्वायः। १०३

स॒तिस्मरपूजाभिर्गाश्नःकायकश्ंभिः।

सुनिखला शिवे भक्षिरेतदी यस्व% पूजनम्‌ ॥

ware नियमाः stat: प्राशायामनिबोधत।

प्राः खदेहजो वायुरायामस्तत्िरोधनम्‌ if
उत्तमाधममध्यल्ाच्िधायं प्रतिपाददितः॥ 3
ap एव दिविधः tte: सगर्भोऽगभं एव च ॥
माजादहादथकी मन्दखतुरविंशतिमाबकः।

मध्यमः प्राणसंरोधः षट्जिंगन्माजिकोऽन्तकः६ 0

यः सखेदकम्प्रनोच्छास¶जनकत्वं यथाक्रमम्‌ |
GUT मनुष्याणामानन्दाचोन्तमोत्तमः| ॥
सुनफाख्यं feos तं योगं सग्भविजय"ब्बुधाः । `
Uae योगिनां प्राहः प्राणायामस्य लकणम्‌ ॥ `
सव्याहृतिं सप्रशवां गायं शिरसा सद |

दंज्ररेति 8.

एतत्पाददवं A yaa नालि ।

खड्ति B,EandH. —

माजिकोत्तम इति B, E and H.

परख्ेदकन्पनोत्यान इति 8. यः खेदङ्न्पनोल्यान इति ©,
मन्दमध्यम्ठ्यानामा Asta Ta: इति 8.

*#+# समगर्भमाइरिति B. |

tt सअगभविजपमिति 8.

tt रएवड्धि योगिनाद्घक्नभिति 23.

= च्वि 606 ++ + दै

*

१०8 ऋन्धपुराशम्‌ |

जिजंपेदायतप्राणः प्राशायामोऽय नामतः ॥
श्वकः पूरकयेव प्राशायामोऽव FUN: ।
प्रोष्यते सर्व्व थास्मेषु यो गिभिवंतमानसेः ॥
taal वाद्निष्वासः फ पूरकस्तज्निरोधमः§ |
साम्येन संखितिर्या सा gua: परिगीयते ॥
ufearet विचरतां विषयेषु खभाववः।
निग्रहः प्रोच्यते सद्भिः प्रत्याहारस्तु सत्तमाः ॥
eegwda नामभ्यां वा aft wg waa ।
एवमादिषु Qty धारणा fanaqaraa #
देयावस्ितिमालम्बा ऊङ्धं¶ु या ठत्तिसन्ततिः।
प्रत्मन्तरेरङ्ष्टा या|| तद्यानं सूरयो विदुः ॥ #
एकाकारः समाधिः स्याहेगयालम्बन वल्नितः |
प्रत्ययो WAATAT NAMATH ATT ॥
धारणा UTSUTATAT LATA ETS UTTAT: |
ध्यानं हादशयकं aramarfacfirdiaa t

areata: स ख्यते इति B.

mretarae «fa 2.

श्वकोऽजलनिश्राखादिति 2.

निरोधतः शति 7.

बदेरिति ए, ©, E and H.

४ ब्यनरेरसंस्मटा प्ति 8. हच्यनरेरलंखष्ा दति G.
** साधनेति B.

नवि ०2 ++ +» >

WATS STA: | ४०५

प्रासनं VAR परोक्षं TACT TATA ।
साधनानाख्च सर्ववेषामेतस्ाधनमुख्तमम्‌ |
अर्व्वोङ्परि fate: क्तवा पादतले उमे ।
समासीनामनः पद्ममेतदासनमु्तमम्‌ ॥
उमे MAT पादतले जान्‌र्वारन्तरेष हि ।
समासीनामनः प्रोक्मासनं खस्तिकं परम्‌ ॥ ^
एकं पादमथेकसिन्विटभ्योरसि सतमाः |
भासीनादसनमिदं योगसाधनमुत्तमम्‌ vs
अदेशकाले योगस्य दशनं हि न विद्यते ।
अन्धभ्यासे जले वापि शष्कपसखंचये तथा ॥
AMAR ATA च MUMS Tae |
aye सञ्चये वापि चैत्यवस्मी कस्ये ॥
अशमे दुजंनाक्रान्ते मशकादिसमज्िते।
नाचरेरेइवाधे वा दोमंनस्यादिसम्भवे |
GIR BWA देये Terai पर्व्वतस्य च if
नद्यास्तीरे FANT देवतायतने तथा v
We वा सुशभे दैथे§ निर्जने जन्तुवर्जिते |

eon te नक &

अयं me: 9 पुतकं arfa |
समये शति B.
एतदन्तं arzaged A gue नासि।
<a इति 3.
64

४६ HUTT |

युच्छीत Alias CAAA तत्यरायणः† ॥
aaa सोमीन्दरास्डिष्यांखेव विनायकम्‌ |
yaaa Uh मां योगो युष्ीत सुसमाहितः ॥
्राखनं खस्तिकं बहा पञ्ममडंमधापि at |
नासिकाग्रे समां दृिमीषदुक्मी लितेक्षणः ॥
mara fas: यान्तस्यक्षा मायामयं जगत्‌ |
सामन्धवस्ितन्देवं चिन्तयेत्परभेश्वरम्‌ ॥
थिखागरे दादयाङ्कखय कल्ययिल्वाथ पङ्ूजम्‌ |
धश्मकन्दसमुञतं न्नौननाखं सुशोभनम्‌ ॥
रश्वर््यीषटदलं wa परं वेदाम्यकयिंकम्‌।
चिन्तयेत्यरमं कोशं कणिंकायां हिर्मयम्‌ t
सर्व्वश्क्तिमयं area प्राइदि वमव्ययम्‌ |
श्रोडारवाच्यमव्यक्ं रश्मिज्वाला६समाङ्लम्‌ |
fantasy विमलं परं च्योतियंदस्रम्‌ i
तस्मिम्न्योतिभि बिन्धस्य खानन्दं मम मेदतः¶ृ।
ध्यायीत को|मध्यखमीथं परमक्रारण्यम्‌ |

nafs B.

मत्परायश्ः इति B.

गुखदैवाय इति Band H.

लालेति 8. ।

खात्मानं तदमेदवः sfa ए. खासानन्दममेदतः इति © and H.
ध्यायौताकाग्ेति Band प्रि. ध्यायौत-- भत्र भाभ्नेपदिलमाषम्‌।

== श्वि orn + न्नै *

एकारशीऽष्यायः]

तदामा wam भूत्वा न किञश्चिटपि चिन्तयेत्‌ |

*
t
‡
§
q

|

VARMA ATH ध्यानान्तरमथोश्चते ॥
चिन्तयिला तु yatta wet पद्मसु्तमम्‌।
प्रामानमघ AAs तज्रानलसम विषम्‌ ॥
मध्ये वह्किगिखाकारं ged पद्यविं शकम्‌ |
चिन्तयेत्परमात्मानं Awa गगनं परम्‌ ॥
श्रोहारवोधितं तं wad शिवसुच्यते† |
अव्यक्त पै wait लीनं परं ज्योतिरु समम्‌ ॥
तदन्तः परमं तश्वमामाधारं निरच्नम्‌ |
ध्यायीत away नित्यभेकरूपं मरै ्वरम्‌ ॥
विश्योध्य सर्ष्वतश्वानि प्रशवेनाधवा ga: |
संस्थाप्यमपिषु aaa fate परमे पटे +
arafaararat|| दें तेनेव न्नानवारिशा।

Kod

मदामा WHATS Wa Vat लाम्िोजिकम्‌ ग a

कर्तारमिति Band F.
favaqafafa 8, ए and H.
अनन्तमिति 8. ।
तश्मना इति ए.

dara afa दति Band H.
arafaarmar इति Band पर,

** aga: इति ए.

tt afatianfafa B.

Kos WUYCTTyZ ।

तेनोदुजितस्वाङ्मम्निरादिव्वश्मन्वतः |
विन्तयेत्खामनीश्ानं परं ज्योतिःखरूपिषखम्‌ a
एष UIA योगः पश्पा श विसुश्षये।
स्ग्ववेदान्तमार्मोऽवनमत्याखममितिक za: ॥
एतत्परतरं FR मव्छायुज्यप्रदायकम्‌६§ |

, दिजातीनान्तु कथितं भक्षानां ब्रह्मवारिखाम्‌ ॥
ब्रह्मषयमदहिंसा च चमा योचन्तपो दमः |
सन्तोषः सत्वमास्तिक्ं व्रताङ्काजि fata: ॥
waaay हीनेन व्रतमस्य aq लुष्यते।
तस्रादामगुशोपेतो मतं | वोदुमरंति a
वीतरागभयक्रोधा WHAT मामुपािताः।
बहवोऽनेन योगेन पूता मद्धावयोगतः%# ॥
ये यथा मां प्रपयन्ते ates भलाम्यहम्‌।
श्रानयोगेन मां तस्माद्यजेत परमेश्वरम्‌ ॥
भधवा भक्षियोगेन वेराग्येश पर्ण तु।

क RS ताया TE

afafcenfe इति B.
खारोऽयनिति Band H.
qaraa इति B.
सश्वाबुव्योपपादकमिति 8,
3 इति B and F.
awafafa 8.

कन सहावमानताः षति 23.

ॐ hh 06 +र =+ OH

एकादगोऽध्वायः। ५०९

चेतसा बोधयुक्तेन पूजयेन्मां wer ofa: 2
waawite संन्यस्य fears निष्परिब्रहः |
wiaifa मम सायुज्यं गुद्यमेतव्मयोदितम्‌ ॥
पअदेष्टा सर्व्वभूतानां AMAT एव च ।
निश्रमो facweral यो axe: समे प्रियः।
सन्तुष्टः सततं योगी यताला हदृनिखयः।
मखपिंतमनोडुदिर्यो axe: स मे परियः #
यस्मा*ब्ोहिलजते लोको लोकाब्रोहिजते च यः|
इर्षामषभयोहेगेरमुक्षो यः सहि मे प्रियः a
wate: एविदे चच उदासीनो Taare: ।
warcraft भक्तिमान्यः स मै प्रियः
तुश्यनिन्दासुतिमोँनी सन्तुष्टो येन केनचित्‌ |
अनिकेतः खिरमतिर्मद्क्तो मासुपेष्यति ।
सर्व्व क्भाण्यपि सदा Fatal मत्परायणः
मग्रसादादवाप्रोति ATA परमं पदम्‌ Il
चेतसा सर्व्वक्माणि मयि wares मत्परः |
निराशी निमंमो भूत्वा मामेकं रणं व्रजेत्‌ ॥
wat कम्मंफलासङ्गः नित्यठप्ो निराश्रयः।
wrafa प्रहत्तोऽपि कम्मणा तेन बुध्यते ॥

"षयि षययिषषयियायणणणणरीण णि

* यथयादिव्यादि ama AE, H पकेषु afe
+ नेव Ga fanaa इति B and ¢

Xf

भै
t
‡
§
q
॥

७ कुक्छपुराणम्‌ |

fact aafeutats त्यक्षस्व्व॑परिग्रष्ः |
शारीरं कैवलं कमं gaarsifa तत्पदम्‌" ॥
TERIA NANA दन्धा ती तस्य चेव हि ।
Fadl ATI wh संसारनाशनम्‌ ॥
म्ना मब्रमस्कारो मद्याजी ATMA: |
arqurafag योगीशो ara at परमेष्ठरम्‌ ॥
मामेवाडइः परं ज्यो ति|र्बोधयन्तः परस्परम्‌ |
कथयन्त मां नित्यं मम सायुल्थमाघ्रुयुः ॥

एवं नित्याभियुक्लानां मायेयं कश्च साख्वगम्‌।
नाशयामि तमः wea ज्ञा नदोपेन भाखता॥
मद्चयो at सततं पूजयन्तीह ये जनाः |

तेषां नित्याभियुक्ञानां#*# Tate वद्ाम्यष्म्‌ ॥
ये चान्ये भोगकम्म्र्घा†† यजन्ते छन्यदेवताः।
तेषां तदन्तं विश्यं $ देवतानुगतं फलम्‌ ॥

यतचिन्तात्मेति 1. जितविक्तातेति G.

किखिषमिति F and H.

वुरख ए.

इन्दातौतख- दनं सुखदुःखभौतोषादिदण्ं तदतौतख्व इत्यषः |
sara इति ety) माद्वैष्बतौति ए.

मदवद्धयो at सुततभिति B.

** भायेयनिव्यादि युक्तानामिव्यन्तं A, H पुलकयोनाल्ि |
tt asa च कामभोगाथैमिति B.
‡‡ तदन्तरं nafafa B.

एकारयोऽध्यायः |

ये घान्यमदेवताभक्ञाः पूजयन्ती देवताः |
मद्धावनासमायुक्षा Fa तेऽपि मानवाः a
तस्मादिनश्वरा पुः नन्धांसत्यक्षा देवानयेषतः।
मामेव संश्येदीथं स याति परमं पदम्‌॥

त्यक्ता पुरादिषु ae निःशोको निष्परिग्रहः।
यजेश्चामरणा णिङ्क face: परमेश्वरम्‌ ।
येऽर्चयन्ति सदा fag aw भोगानथेषतः§ |
एकेन TMA तेषां ददामि परमम्यदम्‌ ॥
पराकमनः weg लिङ्क केवलं रजतप्रभम्‌| |
ज्रानाककं wand योगिनां छदि संखितम्‌## ॥

ये चान्ये नियता भक्ता भावयिता fauraa: |

aw कचन तज्िक्रमर्चयन्ति मदेश्वरम्‌ ॥
जले वा वह्िमध्येवा anf सूर्यंऽप्यथान्यतः।
Tatar भावयितेथमशयेशिक्गमेभ्वरम्‌ ॥

arafa B.
भावतः इति Band F.
faaaifa ए.

परानन्दामकसिति B.

नैः
t
+
§ माभवेति cereal A, H gaa@g नालि ।
q
a

afacuntafa B.

** इये खितमिति ए,
tt नियतमिति B.

ALL

WLR FUZUITH |

hh we +र +

स्ववं लिक्रमयं Grae fags प्रतिष्ठितम्‌ |
तस्मा जिङ्गेऽ्वयेदीग्यं TT क्रचन शाश्वतम्‌ I
went क्रियावतामषु व्योजि cal मनीषिशाम्‌।
काष्टादिष्वेव सूखशां छदि लिङ्गन्तु योगिनाम्‌ ॥
यद्यनुत्प वबविन्नाना farm: प्रीतिसंयुतः।
यावव्णीवं aterm: wwe ब्रह्मो वपुः ॥
अधवा णतस्द्रीयं जपेदामरणखाहिनः।

एकाकी जित॑ःचिन्लामास याति परमम्पदम्‌ ॥
aearacatfent वाराणस्यां समाहितः |
सोऽपीष्वरप्रसादेन याति तत्परमम्पदम्‌ nk
तजोरक्रमणकाले fe स्व्वंषामेव देहिनाम्‌ |
ददाति परमं srt येन सुच्येत बन्धनात्‌ ॥
वर्थाखमविधिङ्कत्ख्ुवांयो मत्परायणः |

तेनेव waar att लग्ध्वा याति भिवम्पदम्‌ a
येऽपि aw वसन्ती नीवा वे¶ पापयोनयः |
wa तरन्ति संसारमीण्ठरानुग्रडादहिजाः ॥

wafe® «fa A.

यतेति B.

एष me: B yaa नालि।
तत्परमिति B.

afa B.

एकादगोऽध्यायः | ५१४

किन्तु विन्ना# भविष्यन्ति पापोपहतचेतसाम्‌ |
धर्््ान्समा खयेसस्माग्शृक्षये सतत दिजाः ॥
एतद्रहस्यं वेदानां म 2a यस्य कस्यचित्‌ ।
धार्म्मिकायेव दातव्यं ware ब्रह्मचारि ॥

| व्यास उवाच |
TRAM भगवान्‌ शाश्वतो योगसुन्तमम्‌ऽ |
AAC समासीनं नारायणमनामयम्‌ ॥
मयेतद्धाषितं att हितार्थं' ब्रह्मवादिनाम्‌ |
दातव्यं थाग्तचिक्तेभ्यः शिष्येभ्यो भवता fara ॥
खक्गेवम्थेष योगीन्द्रानत्रवीदगवानजः। `
हिताय सर्व्वभक्षानां हिजातीनां हिजोकलमाः ॥
भवन्तोऽपि fe wont भिष्याणां विधिपूर्वकम्‌ |
उपदेशम्ति भक्ञानां सर्व्वेषां वचनाग्मम ॥
अयं नारायणो योऽसावीष्डरो$# ATT संशयः |
नान्तरं ये प्रपश्यन्ति तेषां देयभिदम्परम्‌ ।

faut sfa B.

चेतसः इति B.

fauafafa ए.
. मआन्मयोगमगुल्तममिति B.
emanate 8.

fearafafa B.
** यीऽहमौज्ररः इति B and ए,

= च्वि 606 ++ + क

65

४९४ ! ` कुष्छपुराखम्‌ |

ममेषा भ्रमा मूर्तिर्नारायणशसमादया । `
सर्व्वभूताममूतस्था» यान्ता चा्तरसंखिता a
येऽन्यथा भग॑ः प्रपश्यम्ति Ma मेददशो जनाः |
मते सुद्धि प्रपश्यन्ति जायन्ते च पुनः पुनः॥. |
ये त्वेनं विण्णुमव्यक्तं arg रेवं ae |

एकी भावेन पश्यन्ति म वेषां पुनङ्डुवः ॥
तस्मादनादिनिधनं विष्छुमामानमव्ययम्‌ 1
मामेव waa: पूजयध्वं तथैवच १
येऽन्या सम्परपश्चन्तिई मच्वैवन्देवतान्तरम्‌ |

ते afer नरकपन्‌ घोरान्नाषश्न्तेषु व्यवसितः |
मूख बापच्छितं ati anew वा मदटाश्रयम्‌।
मोचयामि ware aT मारायशमनिन्दकम्‌¶ ॥
तस्मादेष || महायोगी AM: पुरुषोत्तमः |
TVA नमस्कार्यो मदरीतिजननाय see ॥'
एवमुक्ता वासुदेवम शिङ्गय स पिनाकषटक्‌ । ˆ

* सवयेमूतान्भूता सेति 8.

+ ये लन्धयेति 8.

‡ सम्प्रपश्यतेति ary |

§ at प्पश्यन्पीति B.

ब न नारायखनिन्दकनिति B.
॥ तथादेबेति 2.

** इति B.

ठकाटगोऽधष्यायः |

अन्तरिंतोऽमवत्तेषां सर्व्वेषामेव पश्यताम्‌ ॥
नारायकरोऽपि भगवांस्तापसं वेषसुत्तमम्‌ ॥.
जग्राह योगिनः स्व्वीस्यक्ना वे परमं वपुः ॥
Sra भवद्धिरमलं प्रसाद्ात्परमेहिनः। .
सा्तादेवकरमदहेख्य WIA TATA AAA ॥..
गच्छध्वं विज्वराः wa विज्ञानं परभेषठिनः।
प्रवत्तं यध्वं fate धा्धिंकेभ्यो मुनीश्वराः ॥
इट्‌ भक्ताय gras धाम्िंकायाडहिताम्बये।
विन्चानमेश्वरं देयं ब्राह्मणाय fata: |

एवमुक्ता स विश्वासा योगिनां योगवित्तमः ।

नारायणो महायोगी जगामादर्थनं खयम्‌ ॥
ऋष यस्तेऽपि देवेशं नमस्त्य महेश्वरम्‌ |
नारायण्च्ःभूतादिं खानि खानानि लेभिरे a
सनत्कुमारो भगवान्‌ संवत्तांय महामुजिः।
दत्तवानेखरं wid सोऽपि सत्यत्वमाययौषृ ॥
सनन्दनोऽपि योगीन्द्रः पुलदह्ाय|| awed ।

साकादेऽति 8.
Maqguafafs ए.

तेऽपि देवाधिदवेशमिति B.
भेजिरे इति Band F.
सत्यव्रताय तु इति Band F.
yawiafa B.

= च्वि 02 ^+ + >

ALK

५१६ कुकापुराशम्‌ |

प्रददौ गौतमायाध% पुरोऽपि प्रजापतिः ॥ `
fee वेट्‌ विदुषे भारदाजाय दत्तवान्‌ |
जेगीषव्याय कपिलस्तथा पश्चयिख्ठाय च ॥
पराशरोऽपि सनकात्पिता मे waaay |
लेभे तत्परमं चानं तस्माहाख्मीकिराघवान्‌ ॥

‘Harare पुरा देवः adi@eaaress: |

००9 ++ ee

वामदेवो महायोगी Tz: काल्पिनाक्टक्‌ ॥
नारायणोऽपि भगवान्देवकीतनयो हरिः |
अजंनाय खयं साक्तादस्तवानिदमुल्तमम्‌ ॥
यदापः लब्धवावुद्रादामदेवादनुत्तमम्‌ |
विभेषाडिरिथे भक्तिस्तस्माटारभ्य मेऽभवत्‌ ॥
शरण्यं गिरिशं शद प्रपन्रोऽं विभथेषतः।
भूतेशं गिरिथंखाणु देवदेवं जिशूलिनम्‌॥
भवन्तोऽपि fe तं देवं wal गोहषवाहनम्‌।
प्रपद्यन्तां सपत्नीकाः सपुत्राः शरणं शिवम्‌ a
वत्तष्वम्तग्रसादेम कर्मयोगेन शङ्रम्‌ |
gard महादेवं गोपतिं व्याल{गूषणम्‌ ॥

गीतमायाश इति.

किलति 8, E, F and H.
यदापौति B,

भूतोति 2.

एकाटथोऽध्वायः । ५१७

एवमुक्ते पुनस्ते तु+ WARTAT भङेश्रम्‌ |
प्रशेमुः शाण्वत खाखु व्यासं सत्ववतीखुतम्‌ ॥
WAIT श्रटमनसः छष्णदेपायनं परभुम्‌† |
साचषादेवं्ः witty शिवं लोकमरेश्वरम्‌ ॥
भवव्मसादादचला ATS गोहषष्वजओ।
इदानीं जायते vfwat दैवेरपि दुलंभा§ a
कथयस्व मुनिखे् कश्मयोगमनु्षमम्‌ |
येनासौ भगवानीशः समाराध्यो सुसुश्ुभिः॥
त्वल्षब्रिधाषेव सूतः BWA भगवदषः; |.
तददख्िललोकानां cred धमसंग्रहम्‌ ॥
aga देवदेवेन विष्णुना कृश्चरूपिणा ।

wea मुनिभिः सव्व" शक्रेणाखतमन्यने ॥
श्रुत्वा सत्यवतीसूनुः AAA सनातनम्‌ ||
मुनीनां भाषितं aed प्रोवाच सुसमाहितः ॥
य दमं पठते नित्यं संवादं कलतिवाससः |

सनल्कुमारप्रसुखेः TAA: TAU ॥

== ण्ड ५28 + ~+

Wagan तु सुनयः इति B.

ufafafa B.

खात्रादेवमिति ए.

बह्नमेति 7.

येनाखावित्यादि दादशपादाः A yaa a afer |

येनाखौ मगवानियारम्ब aaa सनातगभित्वन्ं E, प पलकयोर्गालि।

rah , कु्धपुराशम्‌ । :

खावयेदहा दिजान्‌ शान्‌ ब्रह्मचयेपरायशशन्‌ ! `
योवा विषारयेदथं स याति परमाङ्कतिम्‌॥
यञेतच्छष्णयाचित्यं भक्षियुक्षो दृव्रतः।
सर्व्वपापविनिमुंक्षो ब्रह्मलोके महीयते ॥
तस्मासरवव॑प्रयत्रेन पठितव्या मनीषिभिः!
MAMI yeaa विथेषाद्राद्मयेः सदा ॥

दति ग्रौकृर्खाप्राते षटसाहल संहितायां उत्तरमागे इंरगीतासु
एकारनोऽध्यायः। दंजरगौता qatar |

हादणोऽध्याबः ।

व्यास उवाच |

AUT: Wa TAs सनातनम्‌ ।. `
RAUNT ब्राह्मणानामात्यन्तिकफलप्रदम्‌ ॥
भाजायसिदमखिलं ब्राह्मणानां प्रदभिंतम्‌†।

* ग्रोतग्यश्चाचेति B.
# ब्रह्मयोगमिति A, E and H.
† awe qiefaafafa B.

हाद थोऽध्यायः ।

ऋषी णां reat we मनुराह प्रजापतिः ॥ `
सर्व्वपापहरं ye ऋषिसदे निषेवितम्‌ |
समाहितधियो युयं गृणष्वङ्गद्तो मम ॥
छतोपनयनी बेदानधीयीत हिजोन्तमाः#।
गर्भाष्टमेऽष्टमे वाब्दे wartapfraraa: 1
दण्डी च मेखली at कष्णाजिनधरो मुनिः।
भिल्ाचारो award खाश्रमे निवसन्‌ aga ॥
कार्पाससुषवीतायं' fafa ब्रह्मणा पुरा।
त्राद्मशानां fraart कौशं वा वस््रभेव वा ॥
सदोपवीती चेव स्याच्दा बहथिखो दिजः |
अन्यधा यत्कृतं we तदवत्ययथाक्ततम्‌ ॥ `
वसेद विक्तं वासः कार्पासं वा कप्ायकम्‌ ।
तदेव परिधानीयं श्क्रमच््छिद्रसुष्तमम्‌ ॥
SUL समाख्यातं वासः छष्णाजिनं शभम्‌ ।
अभावे दिव्यमजिनं रौरवं वा विधौयते ॥
sya efad बाहं सव्ये बाहो¶ समपिंतम्‌।

* हिलोत्तमः शति 8.

खब्टद्मोकरेति Band F.

भिबाहारो गृरुडिती वोचमाको gdaefafa ए and F.
fear: इति A.

सम्यबाहाविति B.

wh ७29 +e +

५१९

५२० FUT |

sudids vafae निवीतं away ॥
सव्यं are Tata fast gq तं दिनाः,
प्राचीनावीतमित्यक्षं पे करि योजयेत्‌ ॥
भग्न्यागारे गवां Te WA जप्ये तथेव च|
श्वाष्याये भोजने नित्यं ब्राद्म्णानाच् सत्रिधौ।
उपासने FEATS सन्ययोः साधुसङ्गमे |
उपवीती भवेचित्यं विधिरेष सनातनः ॥

aret fagarat ज्या काया विप्रस्य मेखला |
कुशेन fafaat विप्रा ग्रज्िनेकेन वा विभिः ॥
धारयेदेखपालाभथौ दरौ Ararat fest: || |
यन्नारहठस्तजं वाघ सौम्यमव्रशभेव ख ॥

सायं प्रातदहिंलः सन्यामुपासीत समाहितः।
कामाज्ञोभादयाशनोषाच्यक्ञेनां पतितो भवेत्‌ ॥
अमगनिकाय' ततः कुथाश्षायम्प्रातर्यधा विधि |

[सिसिर

नैः
t
1
§
q
॥

खपवोतनिव्यादि इादशपादाः A पुलकेन uf!

fafuta सनातन इति E and RA.

सम्यभित्यारभ्य खपवौतौ मवेत्रिवयभिलन्तं 2, प gewatatfa i
qarara gaaryfifa ए.

कशान्तिक्षाविति B.

fant: «fa A.

** प्रसत्रधौरिति B.

दाद शोऽध्यायः | ४२९६

खात्वा सन्तर्पयंहेवाटृषीन्‌ पिढटगशस्तथा ॥
देव ताभ्यश्च नँ कुखात्पष्येः TIT चाम्बु ना |
अभिवादनशीलः स्याचित्यं sty धर्मतः ॥
असावद्ं भो मामेति सम्यक्‌ प्रतिपूर्व्वकम्‌ |
भागुरारोम्बसा विध्य द्रव्यादिपरिवच्नितम्‌र्ः ॥
श्रायुभान्‌ं भव सौम्येति वाच्यो विप्रोऽभिवादमे।
भराकारईखास्य ATA वायः TATA: a
म कुर््याद्योऽभिवादस्य¶ दिजः wafiareaq |
नाभिवाखः स विदुषा यथा शूद्रस्तधेव सः ॥
विन्धस्तपाणिना| काय्येसुपसंग्रडणं गुरोः |
सव्येन सव्यः weal efata तु» fae tl
लोकिकं वेदिकच्ापिन aararfaernta at
भ्राददीत यलो ज्ञानं तं पूरव्वमभिवादयेत्‌ ॥.... . `
नोदकन्धारयेदे चख पुष्याखि समिधन्तधा $ |

* पत्रैरथान्बुमिरिति ४. =
+ fearéfafa ए. चायुरायोम्बमन्िश्छत्रिति ए,

‡ तन्नादिपरिवितः शति ए.

§ भकारध्ति?, ।

q येन वेच्यभिवादखेति 8.

॥ ख व्यन्नपाणिनेति 8.

** चेति 8.

tt वेदिकं वापीति B.

tt शमभिषस्तथेति 2. | =
66

RR कुष्यपुराशम्‌ |

एवंविधानि चान्यानि न Saag wary ॥
Wwe कुलं पष्डेल्वत्रबन्ुमनामयम्‌ |
वेश्यं चेमं समागत्य शृद्रमारोम्ममेव चथ ॥
उपाध्यायः पिता ज्येष्टो भ्राता चेव महीपतिः।
मातुलः ATCA ATATAY TATA ।
adeae:§ पिदष्यख wal तेव गुरवः wat: |
माता मातानी Fat पितुर्मातुच सोदशाः।
way: पितामही eter आादलाया गुदः| fea: |
Taal गुडवर्गाऽयं मातः frawerares |
VATU नमेतेवां मनोबाक्लायकभिः ॥

गुर" eer सुचि दभिवाय awarafa: |
नेतेरुपवियेव्वारे विवदेतां कारणात्‌ a
जीवितार्थनपि दैवादुरभिर्गेव भाषम्‌ ।

er

भ areefafa B.

+ शमागम्बति ए.

‡ fafa 8.

§ wairew श्ति B.

q पंसोऽचेति B.

॥ wt wc: uf B.
कैक foam feat: इति B.
+t गुङनिति B.

tt farzare कारशादिति B-

हादभोऽध्यावः।

खदितोऽपि गुखेरन्येगेरदेषी पतसः ॥
गुरूष्ामपि सर्व्वेषां पूज्याः ww विथेषतः |
तेषामायास्रयः केष्ठास्तेषां माता सुपूजिता #
यो भावयति at सूते येन विद्यीपरडिष्यते।
CAST स्वाता ख भक्तां च TAA गुरवः MAT: #
भामनः सब्वेयजेन प्राशत्वागेन वा पुनः ।
पूजनीया farte cea भूतिमिच्छता t

यावत्पिता च माता च दाकेतौ fafaarice |

ATA परित्वज्य पुषः स्वात्तत्यरायणः ॥
पितामाताखसुप्रीतौ स्यातां पुगुशेर्यदि।
स पुषः सकलं घन्यमाप्रुयात्तेन WUT |

मास्ति माढसमो देवो# नासि तातन॑ःसमो Fe |:

तयोः प्रव्युपक्षारो fep न कश्चन विद्यते ॥
aaifad प्रियं qatenrwer मनसा गिरा।
न ताम्बाममनुज्ञातो Waa समाचरेत्‌§ ॥
वल्नैयित्वा grand नित्यं नेमिकं तधा |
Wa: सारः समुद्दिष्टः परित्यानन्तशफलप्रदः #

* भाठसमं देवमिति B.
faa sfa 8.
प्रव्वपक्षारोऽपौति 8.
§ खमाश्रयेदिति 8.

ब प्रेनानन्देति B.

LOS

१२ ! PUTT ।

सम्यगाराध्य वक्नारं विखषटस्तदनुन्रया 1 |
fren विद्याफलं yen Rar वा पूज्यते दिविभ॥. |
यो warat पिढसमं ee मूर्खोऽवमन्यते | |
तेन claw स tah निरयङ्ोरदच्छति ॥

wat वर्मनि falas godt भर्ता चषा सव्वंदा।
अपि मातरि शोकेऽसिश्रुपकारादि गौरवम्‌ a

ये नरा wife खागराणान्‌ सन्यजनम्ति हि|]
नेषामथाचयाज्ञोकान्‌ प्रोवाच भमवाश्भनुः ॥
मातुलांख पिदढव्यांख श्वशराटृतिजो गुरून्‌ |
भसावहमिति aq: wears यवौयसः॥ |
waren दीदितो नासा यवीयानपि यो waz
भो भवत्पूर्व्वकत्वेन अभिभाषेत wifaq ॥
अभिवाख्यशख्च youd शिरसा aa cq च।
ब्राह्मणः चज्रियादेख खीकातैः सादरं सदा॥
नाभिवाद्यासु विपिने: चजियाद्याः aren ।

arqua दिवमिति ए.
भूढो न मन्धते दति 8.
खं प्रेलेति A.

weafr 8.

fafa 8.

वै sfa B.

** fansfa B.

=~ hore + 8

a भवि @क5 #९ = क

ओ

' इाद्श्ोऽभ्यायः ।

नानकक्धगुणोपैता ये wafers बदुगुताः ॥
AWS: Vareiat aha व्यादिति aia: |
सवर्यषु सवानां काम्यमेवाभिवाद्नम्‌ ॥
गुङरम्निर्हिजातीनां वणानां ब्राह्मणो गुडः |
पतिरेव गुरः स्रीणां सर्व्वस्याईभ्यागतो गुरः ॥
frat ककम तपोषृ aagfad भवति पञ्चमम्‌ |
मान्धसखानानि पञ्चाहुः Ya FS गुरूत्तरात्‌ ॥
एतानि|| fag वर्णेषु भूयांसि बल्रभ्वन्ति च।

यत्र ष्यः Sew मानाः शूद्रोऽपि दशमीं गतः॥

पन्वा देयो ब्राह्मशाय fet TR wWeye |
हाय भारसुम्नाय् रोगिशे दुबंलाय च ॥

frarared गिष्टानां३इ zee: प्रयतोऽन्बहम्‌ । `

यद्यप्येते इति Band ए,
सवर्येगेति B.

पतिरेकः इति B.
खर्ग्वषेति 2°

ARK

aq xff B, Fand G. agefeuraray ae fa पादी ह्वे)

weraifafa B-
* वदेति ए.

tt शोषैति ए, F and पि. ।
tt भप्रायति A, 2 ५0 H. aaa xfa F. |

३ faarefafa ए. wernfafa F.

URE अरपुराखम्‌।

fata गुरवेऽश्री यादाग्बतशस्तरनुश्रया ॥
भवत्पूर्वं Ste चमुपनीतो दिजोत्तमः।
भवश्भष्वन्तु राजन्धो Bag भवदुत्तरम्‌ ॥
मातरं वा खसारं वा मातुवा भगिनीबिजाम्‌ ,
भिचेत firat प्रथमं या चैनं न विमानयेत्‌ ॥
खजातीयग्डेष्वेव साव्वंवर्सिंकभेव वा ।
भक्तस्य चर्यः ga पतितादिषु वसनिंतम्‌§ ॥
वेदयन्नैरहीनानां प्रपव्रार्ां¶ aarig |
ब्रह्मचारी CRE ग्टहेभ्यः प्रयतोऽन्वहम्‌ ॥
गुरोः कुले न भिचेत न न्ातिङ्खलबन्धुषु ।
अलाभे तन्धगी्ानां पूर्वे पूर्व्वं" विवञ्ज॑येत्‌ ॥
सम्ब वा विषरेद्रामं पूर्व्वोक्षानामसग्वे।
नियम्य प्रयतो वाचं दिशस्त्नवलोकयम्‌ ॥
खमाद्रत्य|| तु तद्धेयं पचेदत्रममायया |
quia प्रयतो नित्यं वाग्यतोऽनन्धमानसः ॥

बाद्त इति 2.

“fa 8.

मैकखाचरक्मिति 8,
पतितादिविवर्खितः इति 13.

hme + ¥

प्रशलानानिति B. |
॥ समाहत्येति दबरपादाः A yaa न सति। तत row पच्पाशः E,

H पुत्तक्योनं सत्ति |

जयोदथोऽध्यायः। ४२७

Naw वर्सयेन्नित्यभमेकावादी भवेदती ।

मेषेण हतिनो ठत्तिरुपवाससमा स्मृता ॥
पूजयेदनसन्रित्वमदाच्ेतदङ्व्यन्‌ |

दृष्टा wastes ततो yal वाग्यतः # ॥
भनारोम्बमनायुष्यमसखरम्यद्चातिभोजनम्‌ |
age लोक वि दिष्टं तस्मा ्तत्परिवस्नयेत्‌ ॥
प्राश्न खोऽचानि ysis quifrge Tt att
मादयादुदशुख्ठो fra विधिरेष सनातनः ॥
प्राश्य पाङपादौ च भुष्लानो दिरपर्रेत्‌ |
चो Vt समासीनो भक्षा च दिडपस्मुयेत्‌ ॥

fa TyVgs ख्तरविमाने arettary दादभोऽष्यायः |

* afanew gen: «fe 2,

नयोदणोऽध्यायः |

व्यास SATs |
RT MAT WT Gar W WaT रणष्योपसपं es |
wel विलोमकौ wet वासो विपरिधाय
र्तोमूजपूरीषाखामुक्गेऽयुक्षभाषशे |
हीवितवाष्ययनारम्मे कासश्वासागमे TAT |
चत्वरं वा MAA वा समागम्य हिजोतच्षमः† |
सन्ध्ययो रभयो स्तददाचान्तोऽप्याचमेत्पुनः ॥
च ण्डा लब्डे च्छ सम्धाषे सरी श्रद्रो च्छिटिभाषदे।
ठच्छिष्टं पुरषं wet aerate तथाविधम्‌ |
्राचामेद्ुपाते वा लोहितस्य aaa sa
भोजने सन्ध्ययोः ज्ञात्वा त्याग मूज्रपुरीषयोः।
पअवान्तोऽप्याचमेत्सुन्ना सकव्छकदधाव्ययः§ ॥
WAUTATAUTAN WET प्रयतमेव TT |
qtaaaraat: wal] नीवीं वा परिधाय च)

रष्याषसरपणे इति B.

festa: इति A.

भीननेन च समयायाः arafa B.
दथाग्बतः इति 8. `` ` `` ` `
वेति B.

स्रौ दमयामसंखयें इति B.

ॐ च्वि Ost +> *

योर थोऽष्यायः | ४२९.

खपस्मथेव्वशब्ान्तः# ठं वा भूमिमेव apy
केशानाच्ामनः at वाससीऽच्ालितस्य च |
अनुष्थाभिरफेनाभिविं शादि वाग्यतः ।
गौचेऽष्ु सष्वंदाचाभेदासीनः प्रागुदशुखः ॥
गिरः प्रात्य कण्ठं वा सुक्षकच्छग्िखोऽपिवा।
NAAT पादयोः णौचमाबान्सोऽप्यशविभंवेत्‌बु ॥
VIASAT जलस्थो वा नोष्णीषी चाचभेदधः।
न चेव वर्षधारभिरस्तोच््छटि तधा बुधः||
नेकहस्तापिंतजलेर्विना सूचैख वा पुनः।

न पादुकासनसखो वा वहिजानुकरोऽपिश््न्वा।
facquifentrqna चोच्छिटेस्तथेव च ify
म चेवाङ्गलिभिः wet प्रङ्व्व॑बन्धमानसःफैषुः ॥

न वर्य॑रसदुष्टाभिर्न चेवाप्रचुरोदकेः§६।

ललं वाद्रनिति 8..

afa 8.

अदानि waa: sfa ए.
क्ति B.

न एविर्भवेदिति ए.

न तिष्ठन्नोद्यतो aafifa 8.

नक लानुरधापौति 8.

tt एतत्पादहवं B gaa नालि।
4¢ न gufataarag: इति B.
§§ न शैष प्रदरोदकरिति B.

67

४२० HUTT |

न पाशचुभिताभिर्वा म afears एव वा ॥
watfa: पूयते विप्रः कण्डयाभिः जियः शचिः।
प्रागिताभिस्तथा वैश्यः स्रीशद्रौ स्पर्गतोऽग्भमसः# ॥
पङृष्ठमूलरेखायां ata ब्राह्म मिषोच्यते |
प्रदेशिन्या wae पिढती्ंमनुत्तमम्‌४ |
कनिषछामूखतः पञचाप्माजापस्वं Wee ॥

अङ्गे स्मतं देवं तरेवारधै ऽ प्रकीर्तितम्‌ |

मूले वा देवमादिष्टमान्नेयं¶ मध्यतः way |
तदेव सौमिकं aaa svat म मुद्ति ॥
ब्राह्मेयेव तु तीर्थेन fer नित्यसुपरथेत्‌ |
कायेन बाथ Say चाघावान्ते शचिर्भंषैत्‌|| ॥
जिरावाभेदपः*# YX ब्राह्मणः प्रयतस्ततः |
संठताङ्ृ्टमू लेन" सुखं वे समुपरयेत्‌ ॥
भहृढानामिकाभ्यान्तु सूरयेन्ने्रहयं ततः |
तस्लैन्यङू्योगेन र्एथेन्रासापुटह्यम्‌ ॥

* दखर्धतोऽन्ततः इति 8.

+ भङ्ग्टमूलान्तरितश्खाया augue इति B.

‡ wyerratieh: पितृखः नौ वह्ममिति B.
§ ugasfafa B. |
q

|

zanrfeearaafafa 8.
नतु tae वे feat: sfx B.
** विः प्रात्रौयादपः «fa 8.
tt संगनज्याङ्गष्टमूलेनति ए.

+ च

WASNT: | १२९१

कनिष्टाङ्ृ्टयोगेन wat TATA |
सब्वाङ्कलोभिर्गाह te इदयन्तु तलेन वा |
नाभिः face सव्वाभिरङग्े नाज" वा यम्‌ ॥
जिः प्राञ्रीयात्तदश्भसु सुप्रीतास्तेन देवताः |
ब्रह्मा fayaene भवन्तीत्यनुशुखुम ॥

TET च यमुना चेव प्रीयेत परिमाव्लनात्‌।
संसएष्टयोर्लो चनयोः waa शथिभास्करौ ॥
ATAUTS प्रीयेते स्पष्टे नासापुटदये |
खोजयोः§ खृष्टयो स्तदग्मीयेते चानिलानलो ॥
GUS Wea वास्य¶ प्रीयन्ते सव्व॑देवताः |

afe संस्मशेनादैव प्रीतसु| परुषो waz |
नोच्छिष्टं gaa facies विप्रषोऽङ्ग नयन्ति at: |
दन्तान्तदं नत † "लग्नेषु जिद्नोषठोर शुचिर्भवेत्‌ 4, ॥

खब्थासामय HRA fa 2.

aut शिरससषदङ्गरेनाधेति 8.
प्रोतारुनान्देवताः इति 8.
कच्योरिति ए.

चास्येति 8.

संस्मर्जनादेखः पीतः स xfer B.
oo Gar: इति B.

tt दन्तवहनैति ए,

tt निद्नासखकऽणएचि्भवेदिति B.

छ ण्वि wor ty + ॐ

RR कुकपुराखम्‌ |

wafer विन्दवः पादौ य ाचामयतः परान्‌ |
भूमिकास्ते+ TATRAT म तेरप्रयतो भवत्‌ ॥
API च MAT ताग्बुलस्व च मचे |

फले मूलेशदण्डे च म Sey वे मनुः ॥
प्रचुराब्रादपानेषु यद्यच्छष्टोः भवेदिजः।
सूमौ fafa तद्रव्वमाचम्याम्बुसिपेसतःई ॥
तेजसं वा¶्‌ समादाय यद्युच्छिष्टो भवैदहिजः |
भूमौ निचिष्य तद्रव्यमाषम्याड्ियते| तु तत्‌ #
यद्मन्ं*% समादाय भवेदुच्छेषणागन्वितः |
भरनिधायेव तद्रव्यमाषाग्तः शचितामियात्‌।
वस्त्रादिषु विकल्पः ura wet चैवमेव हि +
भरण्येऽगुदके TM चोरव्याघ्राकुले पयि |
war ae पुरीषं वा द्रव्यष्टस्तो म दुष्यति ॥
निधाय दिशे कणं ब्रह्मसू्रसुदश्ुखः |

सूमिनेरेरिति Band F.
फलमूलेष॒द्े?ति A.
zara इति B.
भाचम्बाभ्य चयेत्ततः इति B.
बेद्ति?.
माचम्बाभ्वदवदिति 8.

** यदा qafafa 8.

it तस्ंसकाचमेदिङ्ति 2.

= fh Ott क ॐ

ANITA: |

afs इुव्योच्छलम्मचं राजौ चेदचिशामुखः% ॥
अन्तर्दाय महीं काष्ठे: परर्लारेस्तृशेन वा |
wee च धिरः कुय्वोदिख्मूजस्य विसव्वं नम्‌ ॥
छायाकूपनदीगोष्ठवेत्यान्तःपयि भस्मसु ।

अग्नौ Tapas च TAI म समाचरेत्‌ ॥
न गोपथे न छेः वा महाहै न UTES |

न fase न निर्वासान च पव्वतमस्तके ॥

न जीर्णदेवायतने न aaht® कदाचन |

न ससत्त्वेषु TAGS ATTRA समाचरेत्‌ ॥
तुषाङ्गारकपालेषु राजमार्गे तथेव ख

aaa विमले चापिषान तीर्थे न चतुष्यथे।
नोद्ाने न Bata] वा Nat न carga} |

म सोपानत्पादुको AT गन्ता यानान्तरिचगः## ॥
न चेवाभिमुखं stat गुखत्राह्मण्योनं apy |

एतत्याददयं A, H पुलकयोनालि।

Safa B.

न गोमये न wet इति 2.

away दति A.

न चेच म विले नापौति B.

नोद्यानोपश्नौपे श्ति B. गो नदयादिषमौपेषाशष्ति ए.
भभ न च्छो नानलरोचकं इति ए.

tt मवाभिति B, E and H.

= hwo + ~+ न्च

ARR

RRB FUT |

म टेवदेवालययोनच्यामपि# खटाचम ॥

wet ज्योतींषि वीस्िला ^ म वाथभिसुखोऽववा।
प्रत्यादिल्ं vane प्रतिसोमं तथेव ख ॥.

sree सत्तिकां कूलशाक्तेपगन्धापकषंखात्‌ थः ।
gulzafea: शौचं विशदे रच तोटकेः ॥
मारेग्यत्तिकां विप्रः पांषश्लावब च कहंमान्‌ई§ ।

म मार्गा्ोषरारेशाष्वयाचोच्छिष्टा तथेव चनु ॥

न टेवायतनात्कपाद्वामादन्तव्नंलात्ता| |
उपर्टथे्ततो fra पर्व्वोक्तिन विधानतः ४

दति श्रौगू्कापुराखे ठत्तरविभामे बवीदगीऽध्माबः।

Sd

अपानपौति Band G.

बौच्येति sry |

नन्धापकषषं कमिति B.

atuifefa 28.

atefaet परख तृ श्नि. statfact ga fa 2, G and H.
ग्रामात्र च नलात्तथेति 8,

ऋ A oot +

चतु्दभोऽध्यायः |

व्यास उवाच |

एवं दण्डादिभिर्यक्ः शोचाचारसमन्वितः।
अआहतोऽष्ययनं कुव्याही्षमाणो% गुरोमं खम्‌ ॥
faaqua atte: WlIAAAVCLaafeaa: |
आस्यतामिति aie: सन्नासीताभिमुखं गुरोः ॥
प्रतिखवणसश्भाषे शयानो न समाचरेत्‌ | .
stata a ख तिष्ठन्वा उसिष्ठन्वा{ पराणुखः ॥
न च शय्यासनख्ास्यष TART गुरुसब्रिधौ |
Jia] चश्चुर्विंषये न यथेष्टासनो भवेत्‌ ॥
MTS नाम पराच्चमपि केवलम्‌ |

म चेवास्ागुङखर्व्वीत गतिभाषितचेशटितम्‌ ॥
गुरोर्यज्र प्रतीवादो* निन्दा चापि waa |
करटौ तत्र पिधातब्योा गन्तव्यं वा ततोऽन्यतः #

कुर्य्यादौचमाखः इति 8.

wadfa ए, E and H.
ereatertfa B.

नासौनोन च qarn न fasafa B.
नौ चभव्यसनशासेति 8.

zoe इति B.

** परोवाद इति ए and F.

= हि wo ++ ~> %

५१६ कू्मपुराणम्‌ |

दूरस्थो नाशंयेदेनं न क्रो नान्तिकै सिया ।
न खेवास्योत्तरं ब्रूयात्‌ खिते नासीत सचिधौ ॥
STFU कुथान्‌ पुष्पं सभिधोऽस्याङरेकखटा |
area लेपनं नित्यमङ्गानां वा समाचरेत्‌ ॥
मास्य निमाशयशयनं पादुकोपानदहावपि।
ध्राक्रमेदासनं STATATART P वा कदाचन I
साधयेहन्तकाष्टादीन्‌ लत्वश्चाखेधः निवेदयेत्‌ |
WATT न गन्तव्यं भवेग्मियहिते रतः ॥

मन पादौ सारथेदस्य सच्िधाने कदाचन |
लम्भाहास्यादिकष्ेव{ कणठप्रावरणं तथा ॥
वल्नयेकत्रिधौ नित्बमधास्फोटतमं aq.
यधाकालमधघौयीत aaa विमनाः गुरः |
सीताथ गुरोरक्े| फलके वा समाहितः |
भासने शयने याने नेकस्तिठेकदाच न%# |
धावन्तमनुधावेन्तं गल्डम्तद्यानुगच्छति ॥

fet वाणौतेति 8. |

Weel —ugurerasfeng: | अक्रमेदासनं बाख हइायादौनिति 8.
warara दति 2.

afer vfereafa B.

अवस्फोटगमेव चेति 8. argenzaaa चेति F.

आसौताचो गुरोगच्छेदिति 8. जारौताचो गुरोः ae इति F.

** मव तिरेत्कषच्गेति ए. |

=- णि < ~+ + आ

खतुहेशोऽध्यायः | ५२७

गोऽश्वोषटयानप्रासादप्रस्तरेषु कटेषु च ।
नासीत गुरुशा सादे शिलाफलकनौषु च ॥
जितेद्धियः araad vara क्रोधनः शचिः।
प्रयुक्नीत सदा वाचं मधुरां हितभाभिशीम्‌*।
गन्धमाल्यं Taare शक्गम्माणिवि्हिंसमनम्‌ |
अभ्यङ्ग चखाणष्लनो पानश्डछब्रधारणमेव च |

कामं लोभं भयं निद्रां गीतवादिन्रनर्तंनम्‌।
द्यृतच्रन्ुःपरीवादं स्नीप्रेलालब्धनं तथा |
परोपधातं tga प्रयज्ैनं विवर्जयेत्‌ ॥
उदकुम्भं सुमनसो मोग्ल्ब्य॒सि काङ्ुश्ान्‌ |
सअषरेव्यावद्बानि भेचच्ाहरश्यरेत्‌ ।
way लवणं सव्वं वच्च पथ्चुषितच्च यत्‌ |
USUI सततं wantariefasy: |
नादित्यं वे समीचेत न चरे$हन्तधावनम्‌ !
एकान्तमखविस््रीभिः शूट्राग्येरभिभाषखम्‌ ॥
गुङ्प्रियाथे wat’ feq प्रयुक्ञीत न कामतः।

हितकारिकौनिति 2.

शङ --धौतचववदुञ्जवमिव्यवैः। रसं wat एकमिति ए.
wiasrifafa ए. ।
aretfefa 1.

gefwe मेषजादेनिति 8.

Ah OH + x

68

435 HUZUA |

मलापकर्श खानमाचरेदे कथश्चन# ॥

न gararad विप्रो गुरोख्वागे कदाचन" |
मोहाहा यदिवा लोभाशयक्तेनं पतितो भवेत्‌ #
लौकिका वेदिकच्चापिषुः तथाध्यालिकमेव च |
भ्राददीतयतोज्ानंनतं टुद्रेलकादाचम ॥

गुरो रप्यवलिपस्य का््याकायमजानतः।
उत्पधप्रतिपन्रस्व AAMT समनव्रवीत्‌ ॥
गुरोर्गुरौ afafet qeaghaqaraea t

न चातिष्ष्टो शुरुषा खान्‌ गुरूनभिवादयेत्‌ ॥
वियागुरष्वेतदेव नित्या afa: खयोनिषु |
ufatwua चाध््भाहिरं चोपदिश्रखपि ॥
खेयसु गुरुवहृत्तिं नित्यमेव समाचरेत्‌ ।
TAA दारेषु गुरोडेव स्वबन्धुषु ॥

बालः समानजन्ा वा| fret वा awasifqes 1
अध्यापयन्‌ गुरुसुतो युरुवश्मानमष्टंति ।

नारि कदाचनेति 8.
कथखनेति ए.

बापौति ए.

बेति 8. `
गुदबहत्िभिति B.
सण्ध्रानयग्माग्बाणगिति 2.
कग जपकययलोति 8.

=< च्व ८०० ++ + ॐ

चतुदयोऽध्यायः |

उक्छादनं Se TATA ज्ञापनोच्छिषटभोजने ।

न कुग्ोद्ररुपुचस्य पादयोः गोचमेव च ।

गुखवत्परिपूल्धाख† सवर्श गुखयोषभितः ।
अखवर्णालु सम्पूज्याः प्रत्युयानाभिवादनेः ॥
WAAC WITT गाजोत्सादममेव च |
गुरुपत्न्या A Aaa केयानाच् प्रसाधनम्‌ ॥
गुरुपवी तु युवती arfwarae पादयोः |
कुर्व्वीत वन्दनं भूमावसावदमिति ब्रुवम्‌ ॥

विप्रोष्य पादग्रहणमन्बहद्याभिवादनम्‌ |

= hott + ॐ

गुरुदारेषु Way सतां धम्मंमनुख्मरन्‌ |
माढ|ष्वसा मातुलानी श्गु्ाथ fraser |
GMT गुरुपनब्री च+ समस्ता गुरुभार्यया ॥
warTqaratat paar सवशाहन्धहन्धपि |
विप्रख तूपसंग्राद्मा श्रातिसम्बन्धियोषितः ॥

चेति B.
fafa ए.
qarfafa B.
fantsafa A.
gavafa ए.
मातुरिति ए.

*k geqalafa 8.
११ wat चेति.

RRS

K8e

HUGTTA |

पितुर्भगिन्धां मातु ज्यायस्यां च खसर्यपि।
मादवद्त्िमातिषष्माता ताभ्यो मरीवसौ ॥
एवमाषारसंयन्रमातमवन्तमटाजश्िकम्‌ |
वैदमध्यापयेदनग्धे' पुराखाङ्गानि% नित्यः ॥
संवत्सरोषिते fre गुरन्रानमनिरहिंयन्‌ |

wet gerd तस्व fawa वसतो गुः ॥

आचाय्पु्ः शयुषुच्रनदो धाण्छिकः whe: |
सूकार्धदोऽरसः साषुः§ खाध्याय्याद्यधक्मतःग ॥
MAWT तथाद्रोष्टी भेधावौ तूपल्लन्नरः|| |

आप्तः प्रियोऽघ विधिवत्‌ षडष्याप्या हिनातयः #
एतेषु ब्रह्मणोश्कटानमन्धब ख यथोदितान्‌ |

* पुराराति अङ्गानि @ |

Ah Oe +

“faq wey व्याकरख्ं fren व्यो तिषां a9: |
exat fafefads षडङ्गो वेद wat ॥*

दुष्कृतः sfa ए.

अरसः- अद्ारादिरसह्मीनः रागड्ेन cae: |
छकोऽब्रदोऽथैदः खापुरिति B.
खाध्याय्यादबधकतः-खाध्यायौ - वेदाध्वयनरतः |
अदबचर्छतः- दथविषधन्छ॑पर्ययन्तम्‌।

“ufa: अमा दमोऽसेयं गौ वमिद्दियनिकहः |
Gian सत्यमक्रोधो we waa 1”
waaat इति Band F.

** sruw इति B, E and प्रि

चतुर्गोऽध्यायः। UR

भाचम्य संयतोनित्वमधीयीत wea: ॥
ठपसंग्टद्य तत्पादौ TIAA गुरोर्मुखम्‌ |
अधीष्व भो इति ब्रूयादिरामस्तविति नारभेत्‌ ॥
अनुकूलं समासीनः पविकेयेव पावितः
प्राणायाभेखिभिः वूतस्ततश्मकारमर्हति ॥

, ब्राह्मणः प्रणवद्ुयादन्ते ap विधिवदिजः |
कयांदष्ययमं fra ब्रह्मा्लशिकरखितः 9
waaay भूतानां बैदखश्चुः सनातनम्‌ |
श्रधीयोताप्ययं नितं ब्राद्मश्याच्चयवतेऽन्धधा ।
योऽधीयीत ऋचोनित्वं चषीराइत्या सदेवताः |
प्रीणाति तप्येयग्येनं कामेस्तपाः wea हि§ ॥ `
यजंष्यधीते नियतं दघ्ना प्रीणाति देवताः।
सामान्यधीते प्रीखाति इताह तिभिरन्वहहम्‌ #
भथवाङ्किरिसो नित्यं मध्वा प्रीणाति देवताः ।
वेदाक्रानि|| पुराणानि atte त्प॑येक्राम्‌*# ॥

चारम्दिति 8. बारबेदिति ए,

मादू पर्युपासौगः इति 2. प्रादले इति ४,
दन्तेऽपोति B.

सदेवताः इति B.

मधुना इति ary |

ध्््ाङ्नौति Band ४,

## मसर पयते भुरानिति B.

= भि w + +> *

HBR WuyCrey |

wat समीपे नियतोकष्नेल्विकं विभिमाजितः।
गायबीमष्यधीयीत गलत्ार्यं समाहितः ॥
सङस्रपरमान्देवीं यतमध्यां दथावराम्‌' ।
गायनी वे otha जपयजः प्रकीर्तितः ॥
गायत्रीदेव tetap तुलयातोलयद्मसुः |
एकतखतुरो Fra गायत्रीख् तथेकतः #
भोङ्ारमादितः wat व्यादृतीस्तदनन्तरम्‌ |
ततोऽधौीयीत arfattaara: खदयाज्वितः॥
GUMS समुत्यवा भूर्भुवः खः सनातनाः |
महाव्यादृतयस्तिसरः सबव्वाश्यभनिवद्ंणाः |
प्रधानं पुरुषः कालो fay wT महेश्वरः |
खत्वं रजस्तमस्तिखः क्रमादगाहृतयः AAT: ॥
श्रोदहगरस्तत्यरं ब्रह्म सा विवी स्वान्तदक्षरम्‌ |
एष AMALIA: साराल्तार उदाद्तः ॥
योऽधीतेऽदन्यदन्धेतां गायतीं§ वेदमातरम्‌ |
विज्ञाया award @ याति परमाङ्गतिम्‌ ॥
गायत्री बेदजननी गायन्री लोकपावनी |

न गायक्याः परं जप्यभेतदिच्चाय सुष्यते t

प्रयतः इति B and F.
eargufafa 8.
वेदांखेति 8.
wifanifafa B.

ot + ड

UGE NATTA: | ५४३

ATAIA तु मासस्य पौणमास्यां दिजोत्तमाः।
भाषादृयां Marat वा बेदोपाकरणं स्युतम्‌ ॥
SAM ग्रामनगरं मासाश्धिप्रों पश्चमान्‌# |
भधोयीत शषौ 2a ब्रह्मचारी समाहितः ॥
ya तु छन्दसादर्याहडिरुतलंगन्िजाः |
माषश्क्तस्य वा ATR FATS प्रथमेऽहनि ॥
eeu vind कुयात्‌ खेषु ways वे fea: |
वेदाङ्गानि guar naw च मानवः ॥
इ्मातरित्वमनध्यायानधीयानो विव्नयेत्‌ |
अध्यापनं प्रईकुवोणो ्मनध्यायान्विवस्नेयेत्‌ ॥
कणंयवैऽनिले trary दिवापांशसमूशने |
विद्युत्स्तनितव्ेषु| मोख्कानाञ् det ।
आआकाणिकमनध्यायमेतेष्वाद प्रजापतिः a
निघते भूमिचलने च्योतिषाख्ापसव्बमे |
एतानाकालिकाज्िद्यादनध्यायादताषपि ॥

* विप्रीडईप्खमाम्‌- ङ विप्राः | सज्धिगाषः।
† wetatadiadfa B. छन्दां ल्ह मतोऽ म् सेष्डुक्षपचेषु वै दिला: इति 7,
‡ waads इति A and 8,
§ चेति B. |
q विष्यत्सनितनिदखने इति Eand H. इतः परं पादचतुरटयं प्ोक्रएख-
कवीनालि।
॥ शतः परं नव पादाः A gee न af)

५४७ RUT |

प्रादुष्कुतेष्वम्निषु तु विद्यरस्तनितनिखने |
सच्येातिः स्यादनध्याग्रमनरतौ चात्र THA ॥
नित्यानध्याय एव ख्याद्रामेषु नगरेषु च |
धन्धनेपुख्छकामानां पूतिमण्ेन नित्यशः ॥
अरन्तःशवगते यामे saa च afar |
अनध्यायो YUAMs समवाये जनस्य च ॥
उदके aaa च fame च विवल्नंयेत्‌ |
उच्छिष्टः awn चेव मनसापि न चिन्तयेत्‌ a
ufazy fen विदानेकोडहिषटस्य केतनम्‌ |
ATE न MUA TM THD Baty ॥
यावदेकोऽनुदुटस्य खेहोगन्ध्ः तिष्ठति ।
विप्रस्य विपुले§ 22 तावद्रह्म न कीसंयेत्‌ ॥
यानः प्रीढृपादख HATS चावसिक्धकाम्‌ |
नाधीयीतामिषं जग्ध्वा सूतकाद्यनब्रमेव च ॥
नीहारपाते शब्दे VT सन्ययोङभयोरपि ।
भरमावास्यां चतुर्दश्यां पौणमास्य्टमीषु षच a

* waar दति 98. quara sfa F.

+ Us: सूतके-राश्चः पुष्रादिभननज्ौषे; Ue: Tae — UTE,
परमकाखे cae: |

‡ wawfa B.

इ विदुषः इति B.

q गौहारे वाख्पाते चेति B.

ख तुर गोऽध्याथः । ctr

उपाकर्मणि wart चिरात्रं ard स्मृतम्‌ ।
अष्टकासु ्ाहोरा्रसत्वन्तासु च राजिषु ॥

मार्ग शीषे तथा पौषे माघमासे तयेव च ।
तिखोऽषटकाः समाख्याताः ware तु सुरिभिः॥
PUMA च्छायायां शाख्मलेधुकस्य च|
कदाचिदपि नाध्येयं कोविटारकपित्ययीः #
समानविषये च aa तथा aawerfcte |
श्राचाययं संखिते वापि विराजं wad सतम्‌ a
हद्राख्येतानि विप्राणां येऽनध्यायाः प्रकीर्तिताः t .
हिंसन्ति waaay तस्मारेताग्िसव्लंयेत्‌# #
नेत्िके नाख्यनध्यायः सन्ध्योपासन एव च॑ ।
उपाकर्ग्रणि waa, होममन्ेषु चेव fen
एकाङचमयेकं वा AT: STATA AT घुनः। `
अटटकाच्ाखधीयीत मारते चातिवायति ॥
अनध्यायस्तु नाङ्गेषु नेतिदहासपुराणयोः |

न ध्डशासेषवन्धेषु पर्वाख्येतानि aaa ॥

एत wal: समासेन कीर्तितो ब्रह्मचारिकम्‌ |
ब्रह्मणाभिहितः पूव्वखषीखां भाविताग्नाम्‌ ॥
योऽन्यत्र कुरते यब्रमनधीत्व wht frome |

x farenafefa ए.
+ होमान्ते इति 8,
‡ fox xf B.
69

१४६ FUUTT । `

स संमूढो न सम्भाष्यो बेदवाद्चो दिजातिभिः a
न वैदपाठमाजचरैण सन्तुष्येटेष वे दिजः# |
एवमावारषीनसुग' पष गौरिव सीदति ॥
योऽधीत्व विधिषदहेर्‌ वैटाथं' म विचारयेत्‌ ।
सचान्धः शूद्रकसख्यस्तु य Tes न प्रपद्यते |
यदि चाईत्बन्तिकं वासं कल्तुमिच्छति 2 गुरौ ।
qa: परिषरेदेनमाथरीरामिषातनाव्‌ष¶ ॥
Tat वनं वा विधिवस्जइयाव्वातवेद सम्‌ |
maga तदा faa ब्रह्मनिष्ठः समाहितः ॥
साविर्ीं शतरद्रीयं ेदाङ्कगनि%# fata: |
अभ्यसेव्ततं AM भस्मल्ञानपरायणः ॥

एतदहिधानं परमं पुराणं

वेदाद्रतः watercraft |

aqel ३ festa: इति ए.

पाठमात्राबसनब्रणु sf 8.

छ खान्बवः शुद्रकल्पः इति Band F.

वेति B.

माभरौरविमोचकादिति 2. माद्ररौरनिपातनादिति F.
अधौवौतेति Band H.

** Qeratefa ए and ए,

tt Read सम्वगिहरितं बः भति Band F.

= Aor + ओः

‘WEST SATS: । ४४७

पुरा महषिंप्रवरारुषष्टः*#

WATT यम्भनुराहइ देवः च.
एवमीश्वरसमपिं तान्तरो . |
योऽनुतिष्ठति विधिं विधानवत्‌ |
मोशजालमपशाय Biswas

याति तत्पदमनामयं freq ॥

` इति Raigue उत्तरमागे चतु ह्ोऽध्वायः |

पञ्चदशोऽध्यायः |

व्यास उवाच | . ` नि
वैदं वेदौ तधा बेदाज्बिन्ाहा चतुरो feats |
अधीत्य चाभिगम्बार्धं' ततः खायाहिजोच्माः॥ ` `

प्रवरानिष्टः «fa B.

faurafafefa ए.

aise: इति B.

aeteteqosewer «fs 28. साङ्गान gd fen: इति F.
feats: इति B.

ase Wagerey ।

Bt तु wt cer लायीत+ aeawar |
चीर्यत्रतोऽव FAINT स गल्लः" जातुमरंति #
बेरवीन्धारये्य छिमन्वर्वीसं तलो लरम्‌ |
amudiafend सोदक कमण्डलुम्‌ ॥

ew चोष्णीषममलं पादुके चाण्युपागद्ौ ।
Tet च Fes वेदं Wahaus: wie: #
स्वाध्याये faagqe: arefeate नं धारयेत्‌ |
sara काश्चनादिपरः न cmt faareeray ॥
शक्ताम्बरधरोनित्यं सुगन्धः frases: |
नजीर्णमलवदहासा wae वेभवे§ सति ॥

न रलमुखणश्चान्य्टतं वासोन कुण्िकाम्‌ |
MUTA AS वाय पादुके न प्रयोजयेत्‌ wv
उपवीतकरान्‌¶ दभोन्तथा कछष्णाजिनानि च ।
नापसव्यं परीदध्याष्ासोब विह्लतख् यत्‌ #
भाहरेदिभिवहारान्‌ सदथानामनः Gara |
रूपलचणसंयुक्ाग्धोनिदोषविवचिििंतान्‌ +

च्ञायादिति ary |

तौ शंत्रतोऽथ gurat wat केति B. चौरं व्रते बुवुक्ताना इति PF.
avufa B, E, ए and H.

विभवे इति B, E, ए and H.

उपवौतभलङारमितिं ए, E, F and H.

समानिति A, E, F and H.

= wf wo +> +6 ¢

= व्व wore + ओ

CITT STA: |

भमाठरूगोज्प्रभवामसमानर्षिंगोजाम्‌।
भआहरद्राद्मणो भामां शीखगोचसंमन्विताम्‌ +
ऋतुकालाभिगामी सख्ाद्यावत्युजेाऽभिजायते ।
वजंयेद्मतिषिद्ठानि दिनानि तु प्रयवबतः†।
qereal Taga erent च चतुर्थीम्‌ |
ब्रह्मचारी wafaat ब्राह्मणः संयतेन्द्रियः ॥
भादधीतावसष्यामिनं yaaa |
व्रतानि araaifaad पावनानि च पालयेत्‌ ॥
acifed wat कम्रं नित्यं ङर्व्बादतन्दितः |
अकुवां खः पतत्याश नरकान्धाति भीषणशान्‌§ 1
अभ्यसेग्रयती वेदं Awana भावयेत्‌¶ृ |
कुय्यादुद्याखि कमांड सम्योपासनभेव च ॥
सख्यं समाधिकः कुर्यादश्वयेदीष्वर|| सटा ।
देवतान्धधिगनष्डेतर> कुाद्ार्या विभूषणम्‌" ॥

waitfa A. अमन्नौति H. अमनौति ४,
वर्जयता प्रयतेन प्रतिषिडदिनानितुगर्ति B.
तदव्वगावयाहइनोति B and F.
गरकानतिभौषखागिति B.

avrawin इापयेदिति Band F.
sdaiatacfafa B, E, F and H.

** gaarafareafa ए.
t+ watfadeefifa Band F.

४४८

४५५०. HUTA |

awe araafrera पापं yeaa |
gatamafed faa* waaay ॥
वयसः ANUS चतख्छाभिजनस्व च ।
वेदफुवाग्बुरिसारूप्यमाचरेदिषश्टरेसटा ॥
तिख्मल्यु दितः सम्यक्‌ साधभिर्यंख सेषितः।
तमाचारं निषेवेत aeatars arafaas ॥
येनास्य पितरो याता येन याताः faaraen: |
तेन यायास्ता मागे" तेन गच्छन्तरिष्यतिषा +
नित्यं खाध्यायभीलः स्यान्नित्यं यन्नोपवीतवान्‌ ।
सत्यवादी जितक्रोधो ब्रह्मभूयाय कल्पते ॥
VATS AIT AG त्रद्मयन्नपरायण्यः।
पनसूयी SEMA VHA: परेत्य वेते ॥
वीतरागभयक्रोधो लोभमोहविवल्िंतः।
साविज्रीजापनिरतः शओरारक्ञखच्यते ग्टही| ॥
सातापिजडहिते gat गोब्राह्मणहिते रतः |

wafafa 8.

मूताजुकभ्यङ्ः इति ए.

zafe ए. भेषेति 0.

ufefafefa 8.

wen दुष्यतौति B.
Warmed बहो इति B, E and प्त, awa gq sqwa इति ए;

= fh wot + ॐ

पश्चटशोऽध्यायः |

Sats AMT देवभक्षो ब्रह्मलोके महीयते
fasted सततन्देवतानाश्च पूजनम्‌ |
कुयादशरहनिंत्यं नमस्येगयतः सुरान्‌ ॥
विभागगोलः सततं चमायुक्षो दयालुकः।
ग्टहइरसु समाख्यातो म VHT Vet भवेत्‌ ti
चमा दया च fant Tass दमः शमः |
WATHTATAL SAAT RMUATTA |
एतस्मात प्रमायेत विशेषेण हिजोल्तमः |
यथाशक्ि चरेतकग्धं निद्दितानि विवल्जयेत्‌ a
विधुय मोहकलिलं लब्ध्वा योगमनुन्तमम्‌ |
ग्ट खो सुष्यते वन्धाव्रात्र काय्य विचारणा |

विगदड्मतिक्रमाक्तेपहिंसाबन्धवधासमनाम्‌।

अन्धमन्यु समुलयानां दोषाणां ade चमा
we Qfaq कारण्यं परद्ःखेषु सोषदात्‌ |
दयेति सुनयः प्राहः साक्तारग्भस्य साधनम्‌ ॥
चतुर्थानां विद्यानां धारणं हि यथार्थ॑तः।
fawrafafa afeeraa wat विवरेते #

दातेति B and F.

faaratte:—afafed fared धर्णीयैकामश्कौीव्यवैः।
wteafa B-

wsarfefa ए.

५०09 ++ + क

KAR

१६२ BUGUWIAA |

अधीत्य fafrateradeaivend तु।

धम्मं काय्य बिटठन्तशेत्र तदिन्चानमिष्ते॥
सत्येन लोकाम्‌# जयति सत्वं तत्परमं पद्म्‌ ।
यथाभूतप्रवादन्तु TART HUA षिखः ॥

दमः शरीरोपरमः शमः प्रन्नाप्रसादजः।
अध्याममश्षरं विद्याद्य गला न शोचति॥
ययास देवो भगवाज्धिद्यया वेद्यते परः।
साशादेवो महारेवस्सञ्न्नाममिति afar ॥
तन्रिष्ठस्तत्परो विडाबित्यमक्रोधनः of: |
महायज्नपरो fasta भवे्तदनुष्तमम्‌† ॥
धर्मस्यायतनं यनब्नाश्टरीरं प्रतिपालयेत्‌ |
ayes faar eat विद्यते qed: परः ॥
नित्यध््माधं काभेषु gota नियतो fest: 1§
न uniqfeld काममथवा मनसा स्मरेत्‌ ॥
सीदन्नपि fe walq a qual समाचरेत्‌ |
wal fe भगवान्देवो गतिः cay जन्तुषु ॥
भूतानां प्रियकारी ara परद्रोहकश्मधीः।

woot ~न ॐ

लोकमिति B.

लभ्यते तनु्त्तमानिति B. खमते auguafafa F.
guufaad इति ए.

एतत्पादष्यं B पुशके नाल्ति।

षोडयोऽध्यायः | ४५४

न वेदरेवतानिन्दां garda न संवदेत्‌ ॥
यस्त्विमं नियतं विप्रो धर््ध्यायं पटेच्छचिः।
भष्यापयेच्छावयेदा ब्रह्मलोक AVA #

इति Tague उत्तरभागे Teese: ।

षोडशोऽध्यायः |

व्यास उवाच |
न हिस्यास्सव्वभूतानि नादृतं वा वदैरक्षचित्‌।
नाहितं नाप्रियं gata स्तेनः arenas ॥
av at यदिवा Ata Ws वा जलभेव Te |
परस्यापशरण््न्तुनरकं प्रतिपद्यते |
न ure: प्रतिष्छद्नोयाबर शूद्रात्मतितादपि।
नान्यस्माद्याचकतश्च निन्दितादन्लंयेदधः ॥
नित्यं याचनको A ATLANTA याचेत्‌ |

* वैति ए.
+ न चान्धल्यादब्क्तरेति 2.
‡ पनतं नैवेति B.
70

१8 क््यंपुराशम्‌ ।

= नवि = ++ + ॐ

प्राशानपशरत्येष% याचकस्तस्य दुरति; ॥

न टेवद्र्यहारी स्याहिगेषेण दिजोन्तमाः४।
ब्रह्मं वा नापषहरेदापश्यपि कदाचन y

a विषं विषभित्याड्ुब्रद्मखं विषसुष्ते§ |

aaa चापि aaa सटा afcetua: a

पुष्पे णाकाोदके कारे तथा मूले at फलेषु |
अदस्षादांनमस्तेयं मनुः प्राह प्रजापतिः ॥
ग्टहीतव्यानि पुष्याशि देवार्वंनविधौ दिजेः|| |
नैकस्मादेव नियतभनबुन्नाय केवलम्‌ ॥

ae काष्ठं फलं पुष्पं प्रकाशं वे हरेदधः |

धर््रा्धं' tae विप्रा# न्नन्यया पतितो भवेत्‌ ॥
तिलसुदयवादीनां afeater पथिखितेः।
चुधारत्तैर्नान्यषा विप्रा धरकाविद्विरिति खिति: ॥
न धर्नास्यापदेधेन पापं लला व्रतं चरेत्‌ |

एवमिति 8.
sarafufa B.
दिनोत्तमः शति ए,
विषनिष्यते इति B.
we ae «fa 2.
feat: sfa B.

** याद्यमिति B. विप्र इति F.
+} विरिति B. feafafa F.

षोड मोऽष्यावः | ४५५१४

aaa पापं प्रच्छाद्य कुर्व्वन्‌ स्तीशुददम्धनम्‌# ॥

Raw चेदयो विप्रोगद्ते awarfefa: |

श्ना चरितं यच्च ad cwife wefan

अलिङ्गी fafeana यो afaquefitafa |

स fafrat हरेदेनस्तिथम्बोनौ च जायते ip
वेडालव्रति नःप षापा लोके घन्धविनाशकाः।

सद्यः पतन्ति पापेषु कश्यणस्तस्य तत्फमम्‌ ॥
पाषण्डिनो विकन्बस्यान्वामावारांस्तषेव च|
पञ्चराज्रान्‌§ पाशपतान्‌¶ृ वाल्ञाचेणापि नार्चयेत्‌ ॥
वेदनिन्दारतान्‌| मर्त्यान्देवनिन्दारतांस्तथा |
दिजनिन्दारतांचेव मनसापि न चिन्तयेत्‌ ॥ J
याजनं योनिसम्बन्धं सहवासच् ATT |

HAT: पतते जन्तुस्तस्माद्यनेन वर्जयेत्‌ ॥
देवद्रोहादरद्रोहः कोटिकोटिगुणाधिकः ।
न्नानापवादोनास्तिकयं तस्माकोटिगुणाधिकम्‌ ॥
गोभिख देवतैर्विप्रेः कष्या राजोपरेवया।

लन्बनमिति B. quafafa F.

प्रेति पादषटकं A yaad नासि । wuafa werd E A gaan हश्छते।
wearanfaa इति E and पि.

पश्चराच्रान्‌ पञखरावगामकग्नन्यानुसारिका वेखवविगेषान्‌ ।

पाणपतान्‌ - देवविरेषान्‌।

qufafa B.

mz ff OR +h np} %

५५६ HUTTAA |

gerageaat afar यानि wiatia हत्ततः# +
कुविवाहैः क्रियालोवैकंदानष्वयनेन च |
कुलान्यकुलतां यान्ति ब्राद्मणातिक्रमेख च ।
परयुतात्पारदार्याश्च तथाऽभक्तस्य भक्षणात्‌ |
अनौ तघर्मचरणात्तिप्रं नश्यति वे कुलम्‌ ॥
अयो जिथेषु ते दानाहषलेषु तत्रैव च । `
विहिताशारष्ीनेषु fad नश्यति वे कुलम्‌ o
araTfaiada ग्रामे न व्याधिबहुले खथम्‌ |
न शूद्रराज्ये fata पाषण्डजनेर्वते &
हिमवदिन्ययोर्मधेव yaufaaat: शभम्‌ |
मुक्ता ससुद्रयोर्हेशं नान्य निवसेहिजः ॥
HU वा यत्र चरति खगो नित्यं खभावतः।
gure विश्रुता waz वा निवसेहिजः॥
अर्द क्रोथावदीकूलं वर्जयित्वा दिजोत्तमः ।
नान्यत्र fate नान्यजग्रामसत्रिधौ ॥
म संवसेच्च पतितैनं ara yas: |

म मूर्खनावलितेख नाएन्येर्नान््यावसायिभिः॥
एकश्यय्यासनम्यक्तिभारपक्षात्रमिशख्रणम्‌ |
याजनाध्यापनं योनिस्तथेव सहभोजनम्‌ ॥
TETATAY TNA: सष्टयाजनमेव च।

* waa: इति ए, ean af EF.

षोडशोऽध्यायः | ५५७

warena निर्दिशाः* रोषा; सहर संन्निताः ॥
समीपे वाप्यवखानात्पापं TEA SATA |
तस्मास्सव्व प्रयतेन BEL THAT: I
एकपंश्युपविष्टा ये न wafer परस्परम्‌ ।
भस्मना कतमयादा न तेषां स्रो भवेत्‌ ॥
भम्निना भस्मना चेव सजिलेन विशेषतः |
हारे स्तस्भमार्गेण षड्भिः afafafraa a

न ज्रर्व्यादुःखवेराखिः विवादं चैव पैशनम्‌६।
परेत्र गां चरन्तीं म चाचक्षीत कस्यचित्‌ ॥

म संवसेत्सृतकिना¶ न कचचिशर््णि स्यृथेत्‌ |
न सूव्यपरिषेशं वा tard शवाम्निक्षम्‌ ॥
परस्य कथयेदिदाञब्छथिनं वा कदाचन| |

म कुर्यदष्हभिः साद" विरोधं वा कदाचन ।
भ्लनः प्रतिकूलानि परेषां न समाचरेत्‌ |
तिरि waa न ब्रुयाब्र्त्राणि विनिर्हिेत्‌ a

एकादथ् समरदिराः इति B.

wivafa ए.

शष्छवेराशौति 2, 7? and H.

न च पैशुनमिति B.

न dazgrqaaafa 8,

कथच्नेति B.

** बन्धुभिलयेति ए. बन्धुभिः ay sft ए.

== च्व ०2 + ~+ भ

AUS कुश्यंपुराखम्‌।

नोदक्धामभिभाषेत नाशूचिं वा fears |

म टेवगुरुषिप्राखां दीवमानन्तु वारयेत्‌ ॥

म सामानं प्रंसेहा परनिन्दाश्च Tay |
वेदनिन्दान्देवनिन्दां प्रयत्नेन विवल्नैयेत्‌ ॥

ay टेवादुषीन्‌ विप्रान्‌ बेदाग्बा निन्दति fea:
न तस्व निष्कृतिं यास्त्रेषिड qatar: ॥
निन्दयेदे गुखन्देवान्वेदं वा सोपवृंहशम्‌ |

कल्यको टितं साग्रं रौरवे पश्यते नरः ॥
तूष्णीमासीत निन्दायां न ब्रूयाक्किश्धिदुत्तरम्‌ |

कर्णौ पिधाय गन्तव्यं न चेतानवलोकथेत्‌ |

AAAS TAGS परेषां Tae: |

विवादं GAN: ATE न RAs Heras tt

न पापं पापिनं ब्रूयादपापं at हिजोल्तमम्‌¶ |

स तेन तुल्यदोषः स्याभ्भिष्यादि दोषवान्‌ भवेत्‌ ॥
यानि भिष्याभिगस्तानां पतन्यश्रुखि रोदनात्‌ |
तानि पुरान्‌ पशून्‌ wf तेषां भिच्यामिग्रसिनाम्‌॥

+ चवेति ए.

‡ सोपटठंडशं-खउपहंहकान्वितम्‌ खपठंहष्ं- संग्रहे वनम्‌, dfearmte
farsa । वेदव्यासोपठंहख्मिति B and F.

§ रडद्यानौति ए,

q दिनोत्तमाः इति Band F.

षोडशोऽध्यायः |

ब्रह्मषटत्यासुरापाने सेयगुर्वङ्कनागभे।

ee विशोधनं ofg:* मास्ति भिष्याभिशंसमे।
नक्ते तीदयन्तमादित्यं थथिनचखानिमिन्ततः+ |
नास्त यातं न वारिख्यं नोपरष्टं न मध्यगम्‌ ॥
तिरोहितं वाससा are नादर्णन्तरगामिष्म्‌ई |
न नम्नां ल्ियमीच्चेत पुरुषं वा कट्‌ाचम्‌ ॥

नच ay gid ata च संखषटमेधनम्‌ना।
arate: सूर्यसोमादीम्‌ ग्रहानालोकयेष्ुधः ॥
पतितव्यङ्गवर्डालानमुच्छ्ष्टावब्रावलोकयेत्‌ |
माभिभाषेत च परमुच्छिष्टो बावगर्व्वितः|॥

न स्पथेढेतसंस्मभं न क्रुदस्य गुरोर्मुखम्‌ |

न तेलोदकयोग्डायां न प्रीं भोजने सति |
नियुक्ञकक$वन्धनाङ्गां वा aad मत्तमेव वा |

* gee mud हृडेरिति ए. बदैरिति?,

† afaet वानिनित्ततः इति ए. वागिमित्तक xfa PF.
‡ वा खंखारादिति 8.

§ नादश्नाद्यनगामिनमिति 8. न दशाद्यनुगामिननिति FP.
q संद्पसेति 8.

n बावगुख्छितः इति 8, E. 0 and H.

*k atgufa B. a हनति F.

tt “fa 8,

५५८

१५६० कुग्मपुराखम्‌ |

ATHATATAAT BTS. मेनामीसैत Awaits |
चुवन्तीं जुख्माखां वा नासनस्थां यथासख्खम्‌ ॥
मोदके WANS न कूलं श्ठम्बरमेव ary |

म लद्धयेच मूत्रं ath नाधितिष्टेकदाचन ॥

न शूद्राय मतिन्दद्यात्कुशरं waaay |
नोच्छिष्टं वा vary न च छष्णाजिनं हविः ॥
म चैवास्य व्रतन्ददाच्रई च ध्य TVET: |

म च क्रीधवशङ्कच्छेहेषं रागश्च alsa ॥

लोभं cai तथा aaa | याज्ाविश्>न्नानकुस्छनम्‌।
मानं मोषं तचा क्रोधं देषश्च ` परिवव्येत्‌ ॥
म कुातकस्यचित्पीडां सुतं frag ताडयेत्‌ ।

न Wiarquaaa म च तीख्मतीन्‌र्थुुः कवित्‌ ॥
नातमानश्चावमन्येत टैन्धं यवेन AMAT ।

चाएचिनिति B.

we aga a वेति ए.
मतिमानिति 8.

qarata ए.

दोषख्ेति B.

यवादिति B.

कैक qqatfafa B.

tt Sit acne aa मोहेति 1.
tt तीच मतिनिति B.

= afi woo tt "नी |

षोडशोऽध्यायः । REL

ण चाथिष्यं; न aegaiararat daaew yf ॥
म wefafaantig गां च संवेणयेन्र हि |

न नदीषु wel ब्रूयात्पर्व्वते न च पव्वतान्‌§ ॥
स्ावसेत्तेन नेवापिष न त्यजैखदयायिनम्‌| |
नावगाहेदपोश्रन ननो बह्िश्चापि atarerpy a
शिरोऽभ्यङ्कावशिशेन तैलेनाङ्गं न लेपयेत्‌ |

न Wap क्रीडेत न सानि खानि च We ॥
रोमाखि च रष्स्यानि नाथेन सह aha |

न पाणिपादावम्नो च चापलानि समा्रयेत्‌ ॥

a भिग्रोदरयोनिंल्यं§ न च अवयः कचित्‌ |
न चाद्गनखवादं वे कुथान्राञ्नलिना पिवत्‌ ॥

* न fafaerfafa Band F.4 च faetfafa E and G.a wifaerfafa H.

4 वा शपेद्बुधः इति B,

‡ न नदन fadafafafa 8.

§ गदौखितः गदौौविषविकां कथां wate gelates: पर्वत व्वजिनौ कथां
नापि प्रलगरान्‌ |

ब॒ तेन arena गदां नरौ alt qed निर्दिशता जनेन षड नेवो्तरेत्‌ |
अवाह waa वापोति B.

॥ खड पापिनामिति 8.

ek अवगाहेठति सा ।

tt बद्धं नापि aanefa ए.

tt सप्॑ल्ैरिति Band F.

&§ न fanecacafata 2,

KAR कूापुशाणम्‌ |

नामिदडन्धाख्बलं agri afeat at कटाचन।
न शातयेदिषटकामिः werfa a फलेम च ॥
न wena frtarars पदासनम्‌।

न मेदनमधिस्फोटं¶" eed वा विलेपनम्‌ ॥
कुय्यौ दिमदनं धीमाव्राकस्मादेव निष्फलम्‌ |
MAF भचयेद्धश्यान्‌ हथाचैष्टाञ्च माचरेत्‌ ॥

न zaeua maa वादित्राणि वादयेत्‌ |

न dfeanat पाभ्यां कर्ये दामनः शिरः ॥
न लौकिकेस्तवेेवांस्तो षये षजेरपिई |

are: क्रीडेत घावैत arg विख्मृ्माचरेत्‌ ॥

नोच्छिष्टः संविभेचित्यं न नम्नः खानमाचरत्‌ |
न गच्छन्न vue न चेव खथिरः स्फथेत्‌ ॥
न दन्तेर्गखरोमाञि हिन्धासुपं न बोधयेत्‌ ।
म वालातपमारसेवेत्‌ग Raya विवल्येत्‌ ।
नेकः GATES खयं नोपानहौ हरेत्‌ |
माकार्ादा fastaa argeat नदीं तरेत्‌ ॥
न पादक्षालनं कुर्खत्यादेनेव कदाचन |

te. ee eee ee ee —_

a

|
q

§

q

सफलानि चेति ए.
नलखमेदनमास्फोटभिति Band ए,
faegafafa B.

बाक्यजेरपौति 2. arersicdtfa ए,

nn afe

भारुतेवति ary |

*

घोढ्योऽष्वायः |

नाग्नौ प्रतापयैत्पादौ* ग कासे धावयेषुधः ॥
माभिप्रतारयेहेवं† areata गामधघापिवा।
वायुग्निगुरफविप्रान्वा qat वा शभिनंप्रति॥
WOW: ययनं यानं खाध्यायं ज्ञानभोजनम्‌।
वहि्निंष्रमणष्धेव न कुर्वीत कवन |
खप्रमध्ययनं यानमुखारं§ भोजनं गतिम्‌ |
उभयोः सन््ययोर्नित्यं wars तुषा frase ॥

न स्एरेत्पाङनोष्छिष्टो fam गोब्राह्मशाऽनलान्‌ । `

न Gata] ver वापि न रेवप्रतिमां खथेत्‌ ॥
माशद्ोऽगिनिं परिचरेव्र देवान्‌ कीर््तयेटषीन्‌ |
मावगाहेदगाधाम्बु धारयेज्राग्निभेकतः#% |
न वामङस्तेनोदत्य पिबेदक्षेव वा अलम्‌ ।
गोसरोदनुपस्श्य ATY रेतः TATA ॥
भमेष्यशिप्तमन्यदहा लोहिते वा विषाखिवा।
व्यतिक्रमे aretargy मेधुनमाचरेत्‌ ॥

प्रदापथेत्पादाविति B. |
नातिप्रसारशेदिति ए and ए.
बृपेति B- ।
खानघुदत्तमिति ए.
चेति B.
चाश्नानमिति B.

* चारेयेहानिमित्ततः इति 8.

KR

५९४ कुरा पुराखम्‌ |

चेत्यं ats न वे छिन्धात्राषु हीवनसुलृजेत्‌ग' |
नाखिभमस्कपालामि न ants च कण्टकान्‌ |
भोषादगरकरीषं वा नाधितिरेकदाचन्ुः ॥

न चाग्निं लष्येद्ीमाज्नोपद्ध्यादधः कचित्‌ ।
न चेनं पादतः कुर्व्यन्मखेन न wae: ॥

न कूपमवरोहेत नाचक्तीताशचिः§ कवित्‌ |
wart म प्रिपेद्म्निं नाडिः प्रशमयेत्तथा ॥
शुद्ग्यरशमान्तिवा न खयं खावयेत्परान्‌ |
अपस्यमय TSF वा विक्रये न प्रयोजयेत्‌ #

म afe सुखनिभ्ा सेच्वा लयेत्रार विबुधः ।
पष्ल्ञानोदकनल्ञाने सीमान्तं वा ata Gl Il

न भिन्धाप्पूरव्वसमयं न सत्योपेतं†† कदाचन ।
परस्परं पशून्‌ व्यालान्‌ पचिशो नावबोधयेत्‌ ॥
परवाधां न कुर्व्वीत जलपानायनादिभिः४।

चैत्यहचनिति B. Qazearfafa ए.

माचरेदिति 8.

एतत्पाददर्यं A 7, H gee afer)
areearufefafa Band ए.

geverfafa B. waver चेहठि 7,

areda g इति B. न छलषेत्‌-गातिक्रम्ब aS fear; |
नै yhand पून्यनिग्रमवन्धमिश्ययैः |

tt श्रभ्यपेतमिति B and F.

tt नलवातवातपादिभिरिति Band F.

= fh Ott +> ॐ

== Amt + ¥

WEST SATT: |

कारयित्वा FART कारून्‌ पञ्चा TAT a |
सायं प्रातगृहदारान्‌ fray मावघाटथेत्‌ ॥
afentet afedat* भावया सह भोजनम्‌ |
fare वादं कुदारप्रवैणश्च विवरस्लयेत्‌ ॥

न खादन्‌ ब्राह्मणस्तत्र TAL हसन्‌ बुधः |
सखमणगिनं नेव हस्तेन; witary चिरं वसेत्‌ |
न पकच्चकणोपधमेत्र शुपंख न पाणिना
मुखेनेव धमेदमिने मुखादग्निरजायत ॥
परस्त्रियं म भाषेत नायाज्ं याजयेष्टधः¶्‌ ॥
नेकञरेकभां विप्रः समवायश्च aaa |
देवतायतनं गच्छत्कद्‌ाचिन्नाप्रदचिणम्‌ ॥

म वीजयेदा वस्त्रेण म देवायतने aaa |
नेकोऽध्वानं प्रपयेत नाधार्िंकजने; aw ॥

म व्याधिदूषितेर्वापि म ye: पतितेन वा।

नो प्ानद्जितोऽष्वानं* जलादिरहितस्तथा ॥

मुगन्धस्ेति ए.

वाट्िति ए. विद्धन्य दार्मिति F.

न mae «fa ए.

इरोनेकेनेति A and H.

याज्रयेहिनजः इति B.

न देवायतनं गच्छेत्कदाचिद्ाप्रदविखमिति i.

** वाथेति B.

५९५

५९६ ज्धंपुराखम्‌ |

न राचावरिशा are’ न विना च warez |
माम्निगोवब्राह्मशादीनामन्तरेख त्रजत्कचित्‌ ॥

a weal न विनतामतिक्राभेदहिनोच्तमाः ।
न निन्देद्योगिमः सिदान्‌ गुणिनोवा^ यर्तीँस्तवा ४.
रेवतायतने ara म देवाना सजिधौ न |
नाक्रामेकामतस्डछायां ब्ाहमखानाङवामपिः ॥
Slay नाक्रमयेष्चछायां पतितान रोगिभिः।
माक्ारमस्के्ादिष्वधितिषटेलकरादन a

वर्जये आजंनीरेषं ज्ञानवस्व चटोदकम्‌ |

न waacuenfa मापेवश्चापिषेहिजाः &

प्ति प्रौकुपुरार eqs षोडक्ोऽध्यायः |

* व्रतिनोबेति ए.
† देवतायतनं प्राज्ञोष्वानाचैव aferarfafa 2.
‡ ब्रान्नमशानाख गीोरपोति 2,

= न्वै ॐ + + ओ

सप्रदशोऽध्यायः |

व्यास उवाच |

नादाच्छदरस्य विप्रोऽनब्रं मोषाहा यदि कामतः |
स शूद्रयोनिं ब्रजति ag भुक्ते warafe |
षर्मासान्धो feria शूद्रस्यान्रं विगदिंतम्‌ |
जीवन्नेव भवेच्छदरो सतएवाभिलजायते ॥
ब्राह्मणशक्षजियविथां शूद्रस्य च मुनौोश्वराः।
यस्यात्रेनोद्रस्थेन खतस्तद्ोनिमा्रुयात्‌ It
नटात्रंवुः नत्तंकात्रद्च तश्णोऽब्रं KURTIS |
गशाव्रक्रणिकात्रश्च षट्व्रानि च वञ्नयेत्‌ ॥
चक्रोपजी विरजकतस्करध्वजिनान्तया |
गन्धरव्वलोहकाराब्रं CARAT वज्जयेत्‌¶ा ॥
areata aaa: पतितस्य च| |
सृवसंकारथेलुषव्याघधबदातुर ख THe ॥

बागन्बतः इति Band F.

aa: जा चाभिनायतें इति B and 7.

दालात्रमिति ए.

चममकारिषख इति Band फ,

सूतक्षात्रं विवस्जयेदिति ए.
पौनभवब्रखरकर्बरभिग्लख चैवहि cir E and H.

कग प्याधितदखातुरखचब दति FE.

५९८ कु्पुराणम्‌ |

चिकिल्छकस्व Sard Cee दच्छकस्व+ च ।
स्तेननास्तिकयोरब्रन्देवतानिन्दकस्य Fy
सोमविक्रयिणशयान्रं पाकस्य विथेषतः।
भा्ाजितस्व चेवात्रं यस्य चोपपतिर्गृहे ॥
उच्छिष्टस्य कटग्धस्व तथे वा च्छिषटभोजिनः।
भपडरक्यवश्च सं ख्यात्रं † स्रज वस्य चेव हि ॥
क्ीवसन्यासिनशान्रं मतसोख्नन्तस्य चेव fe it
भीतस्य स्दितस्यावब्रमवकछ्लष्टं परिग्रम्‌§ ।
अद्मदिषः पापरुचेः Aleta सूतकस्य च |
हथापास्य AIA शठाव्रं चतुरस्य च।
भप्रजानान्तु Aa wana तथेव च ।
manta विषेण शसन विक्रयिशस्तथा ॥
भौण्डाव्रं घातिकाव्रच्च *# भिषजामन्रमेव च |
विदप्रजननस्याब्रं परिबेचनव्रमेव app ॥

* afuaafa B. efeaw 4 xfa 6,
सङ्ात्रमिति B.

एतत्पादषतुट्रं A 0 gagitaifa |
ufcaafafa B. wand afveafafa F.
ayiafa 8. ward wate a tfa F.
aawefa 8.
** शौखिकात्रं atfzarafafa BE and F. -
tt एतत्पाददइयं ए पुखकं नान्ि।

= जहि Oo + +

सप्रदेशोऽध्यायः | १९९

पनभंवो fetta तथेव दिषिभुतेः |

भवन्नार्तं चावधूतं सरोषं विख्मयान्ितम्‌ a
TUT न भोक्षव्यमनं संख्कारवर्िितम्‌ |
gad हि मनुष्यस्य सर्वमन्ने व्यवसितम्‌ ॥

यो ward समश्नाति स carafe किलिषम्‌ |
भारिंकः+ कुलमिन्रख खगोपालख नापितः ॥
कुशीलवः कुन्भकारः Seatac च if

एते शूद्रेषु भोज्यां ट्वा Ga पणं वुधैः |
पायसं Seva यत्‌§ whereas सक्तवः ॥
frarmda तेल शूद्राद्ाद्यं तथैव aq ,
हन्ताकच््नालिका|| art कुसुग्भाशमन्तकं तथा ॥
पलाण्डुं लनं सक्तं frateda wets |
ewe विदुराश्च Re पीयूषभेवक च ॥

भात्तिलः इति ए.
गोपालो दासनापितौ इति B.
एतत्पाददयं A, E, H पतर्कषु नालि।
चेति 9.
शूद्रादग्राद्यं दिज्ातिभिरिति B.
मादिकेति B.
++ पौल्षमेवेति B. विदुराहख यलं पेयुषमेव च शति H. frecrew a शुष-
पेपूषनेव wv xfs ?,

ॐ अवि 000 ++ => +

12

४७०; agra ।

[

विलयं सुसुखष्धेव कवकानि च वर्व्नयेत्‌† 1
waa विंशकरेव gazes तचयेवच॥ `
उदुम्बरम लावुश्च जग्ध्वा पतति वै दिजः ।
हषाक्ञशरसं यावं पायसापूपमेव च ॥
भरनुपाक्षतमांसच्च टेवाच्रानि शर्वीषि च ।
wat: मातुलिङ्गख्च मब्छानप्यनुपाक्लतान्‌ ।
Td कपिलं अक्षश्च प्रयन्नेन वि वञ्ज॑सेत्‌ |
पिष्याकशाषत जेषं दिवाधानाईस्तथेव च ॥
umn च तिलसम्बच् प्रयन्नेन दधि त्यजेत्‌ |
माञ्रीयात्पयसा तक्रं न वीजान्युपजीवयेत्‌ ॥
feared भावदुटमसत्सङ्कः विवल्नयेत्‌ |
कैशकीटावपनब्रश्च खभूर्लं खञ्च नित्यशः ॥
श्वाघ्रातश्च पुमः fat चण्डालावेचितं azar
खद्क्पया च पतितैर्गवा चाघ्रातमेव च|| ॥
अनर्चितं प्यं षितं पर्व्याभ्नान्तख्च नित्यशः |
काककुकटसंस्ण्टं कमिभिश्चेव संयुतम्‌ ॥

#

करकाखोति B.
विबनयेदिति B.
ककुभखेति >,
देवधान्बनिति B.
मुडनैखखेति ए.
वेति 8.

छ fh Oo t+ +

सवद्योऽध्यायः,।

अनुष्यैरथवा प्रातं afer खषटभेव च । “

म रजस्रलया दत्तं म TTS सरोषेकम्‌¶ + ..

मलवदाससा चापि परया. वोपयोजयेत्‌4 |

विवव्ायाख गोः च्षीरमौष्टंवा fatwa ayn

आविकं सन्धिनीक्तीरमपेयंवी मनुरव्रवीत्‌ |
वलाकं हसद्‌ त्यृहं कल्विंकं शकं तथा ॥
तथा. कुररवज्ञरं| जालपादश्च कोकिलम्‌ ।
ata खच्ञरीटांख श्येनं wi aaah `
उलुकं चक्रवाकञ्च भासं पारावतं तथा |
कपोतं टिशिमच्धेव ग्रामङुक्ुटभेव च |

सिंहं व्याघ्रश्च माजार श्वानं Fata च 1 .

# © AN ~
शरगालं AACUA TEND न भक्षयेत्‌ |

न भक्येत्सव्वं खगाव्रान्यान्वनचराक्डिजान्‌ूुः + .

जलेचरान्‌ खलचरान्‌ प्राणिनेति धारण |

# अनचिंतमियादि पादष्ट्‌कं B पके नालति |
+ सरोमयेति B.

t परवासोऽथ anafefa B.

§ चानिदहशन्तयति ए.

q सङ्िगौतौरमदेयभिति 2.

॥ Ste चकोरख्ेति ४.

** त्वपौति ए,

tt एतव्पादहवं A, 2, H पलकषु नासि +.

tt पचिषशोऽन्यान्नेचरानिति B,

9७९ कुश्धपुराणम्‌ |

गोधा बुद्धः यथः श्वावित्‌+ saat चेति सत्तमाः #

wat: पच्चनखा fra मनुराह प्रजापतिः |

मब्छाम्‌ TATA मुणष्ीयाकसिं रोरवभेव च+

fata देवताभ्यस्‌ ब्राद्मरेभ्यसु नान्यथा |

मयुरन्तित्तिरचैव कपिश्शकभेव च ॥

वारी खसन्हीपिनसख्च werare प्रजापतिः |

राजीवान्‌ सिंख्तुडां ई तधा पाटीनरोड्ितीा #
wenaagq wafeer waster मुनीष्यराः।

` ofa waadeat मांसच्च हदिजकाम्यया ea

अधाविधि fagere प्राखानामपि चात्यये ।
aqaes मासानि येषभोयी न लिप्यते ॥ `
सौषधार्धमशक्तौ वा नियोगाय्यं न कारयेत्‌| ।
आरमग्धितसु यः ae देवे वा मांसमुल्धओत्‌ |
arafar पशरोमाणि तावतो मरकान्‌ व्रजेत्‌ 9
Med वाप्यपेयद्ध## तथेवारूएश्यभेव च |

* इडगोति B.

$ चेति B.

+ कपोतख कपिन्नवभिति 9.
§ चेर सिंहवुषखति B.
q wade दृति B.

॥ निवयोगाद्यदकारखादिति 9.
** अपेयं वापि पवखेति 8,

सप्तदटथोऽध्यायः | ४५७३

दिजातीनां warates नित्यं aafafa fafa: ॥
तस्मासब्वैप्रयनेन† मयं freq cea at,
पीत्वा पतितः§ कर्मभ्यो न सब्भाष्यी wafeag ॥
wafaat श्भश्याणि] पीलापेयान्यपि fear: ।
नाधिकारी मवेत्तावद्यावत्तन्र व्रजत्यधः ॥
तस्मात्परिरेबित्यममदयाणि प्रयत्रतः।

भ्रारोप्य याति चवेको तथावे याति रौरवम्‌ ॥

इति Wyse मद्यामच्यनिखंये weary
सपद शीऽष्याषः।

दिज्ातौनामनालीक्वमिति 8.

प्रकारेशेति 2.

faa विवजलयेदिति ए.

पततैति ए.

असम्भाष्यो भवेन्नः इति B.

॥ भचयिव्वाप्यभच्यायोति ए.

** सपेयानि क fant 3 am चैद्यावि रौरवमिति B.

Ah oer + ओः

ठः 8h wot + *#

` अ्टादोऽध्यायः |
ऋषयः AG: |

अहन्यहनि कर्तव्यं AIT AETAS |
तदाचच्चाखिलं कका येन मुच्येत बन्धनात्‌ ॥

WITT उवाच | `.
वचय समाहिता वुयं WATE मम |
अहन्यहनि कर्तव्यं ब्राह्मशानां क्रमाहिषिः et
ATH FSU gaa windy चिन्तयेत्‌ |
कायक्तेशश्च TY ध्यायेत मनसेश्वरम्‌ #
उषाकालेऽऽध AAI RAT चावश्यकं बुधः |
खायाब्रदीषु Berg शौचहला यथाविधि ॥
प्रातः ज्ञानेन पूयन्ते येऽपि पापक्लतो जनाः।
तस्मास्सव्वेप्रयननेन प्रातःखानं समाचरेत्‌ ॥
प्रातज्ञानं प्रशंसन्ति दृष्टादृष्टकरं fe तत्‌¶।
कटषीणाख्षिता नित्ये प्रातः ज्ञानात्र संशयः ॥||

fany «fa ए,

क्रमादिधिनमिति ए.

areas agyafata B and F.

खषः काले sfa B,

इममिति B.

waned AE, H gaag नालि।

अषटटादयोऽध्यायचः |

सुखे Gua सततं लालायाः संखवन्तिदह्ि। ˆ
ततो Aerated THAT ज्ञानमादिमम्‌#।

AOR

wea जलं किञ्चित gat दुविंचिन्तितम्‌ |

Weaatat पापानि पूयन्ते are संशयः ॥

wap ज्ञानं विना पुंसां पापिलं aay खतम्‌ ।.
Wa जप्ये विशेषेण carat समाचरेत्‌ ॥
sama वा ज्ञानमस्य विधघीयते।

भद्रेण वाससा वाघ ATMs पावनंष स्मृतम्‌ ॥
Maa वै| ससुत्यत्े ज्ञानमेव समाचरत्‌ |
ब्राह्मादीनामधथागक्ौ GATT EA ALT:
ब्राह्ममाम्नेयसुदिष्टं वायव्यं दिव्यमेव = |

वारणं यौगिकं यश्च षोढा जानं समासतः ॥.
ब्राद्मन्तु ATMASS मन्तेः कुथैः सोदक विन्दुभिः |

* wateaar खानमादितः इति B.
† wast. कालक सति B.

‡ नचेति B.

इ पावनमिति ए.

q कायिकमिति ए.

॥ साम्यं इति 8.

** द्ानमेवनभिति ए.

t+ तदिति B.

tt प्रकौर्तितमिति 2.

§§ मा्जैनैरिति 2.

Roe कु्यपुराखम्‌ ।

WTAE भख्मनापादमस्तकारेहध्‌लनम्‌ 2
गवां fe रजसा प्रोकं वायव्यं खानमुलमम्‌।
TNs सातपवभंख खानं तदहिव्यसु्वते ॥
वारुखद्याव गास्तु मानसं खात्मवेदनम्‌ |
योगिना जानमाषख्यातं योरी विश्वारिबिन्तनम्‌ुः ॥
प्रामतीर्धमिति ख्यातं सेवितं ब्रह्मवादिभिः |
मनःदिकरं पुसां frat तसुनमाचरेत्‌ ॥
शक्षथेद्ाङ्णं विदान्‌ प्रायधित्ते§ तथेव ष ॥
ware दन्तका वे भक्षयिता विधानतः।
way प्रयतो नित्यं खानं प्रातः¶ समाचरेत्‌ ॥
मध्याङ्नशिसमखख्यं दादशाक्शलसभ्मितम्‌ |
सत्वचं दन्तकाष्ठं BUSTA तु धावयेत्‌ ॥
चोर चसमुद्जृतं मालतीसम्भवं शभम्‌ ।
भपामागंश्च विषश्च करवीरं वियेषतः ॥
वर्जयित्वा निन्दितानि हीतेकं यथोदितम्‌ |
uftea दिनं पापं weak विधानवित्‌ |

अचेति A.

यौनिकमिति 8.
यौमादिख्विचिन्तनमिति Be
प्रानापत्यमिति ए.
प्रातःज्ञानभिति B.

ण्वि w+ ~+ ऋ

Pe

i

TETSHISATT: | | yoo

भोत्पादयेदन्त काष्टं ATHAIT धारयेत्‌" |
WATS HAT Asya ST समाहितः।
Wat सन्तप्ययेहेवाठृषीन्‌ पिठगरांस्तथा |
Wray aafafade पुनराचम्य वाम्धतः॥
WAST मन्तेरामानं BT: सोदक विन्दुभिः |
प्रापो festarefafa: सावित्रा area: wat: ॥
wieTiarefagqat गायत्रीं ITATATHS |

Wal जलाच्नलिं cararent प्रति तन्मनाः ॥
प्राक्षस्पेषु ततः खित्वाग दर्भषु gaat ea: |
प्राणायामनयक्घलवा ध्याथे स्यामिति afar: || ॥
याच सन्ध्या जगत्सूतिर्मीयातीता fe निष्कला ।
Gat केवलानन† शक्िसच्चत्रयससुदवा |i
ध्यातल्वाकंमण्डलगतां सावि वे ate: |
प्राङ्मुखः सततं विप्रः सन्यापासनमाचरेत्‌ ॥
सन्ध्याहीनोऽशविर्नित्यमनङ्ः waRUy |
यदन्यत्कुरुते falar तस्य फलमाप्रुयात्‌ ॥
पनन्यचेतसः यान्ता ब्राह्मणा बेदपारगाः।
उपास्य विधिवत्सन्ध्यां प्रासाः पूव्वेऽपरां गतिम्‌ a

% नोत्पाटयेदिति ए. † ween धारयेत्‌ कचिदिति B. + मन्ववच्नित्यमिति प्र,
§ देवमातरमिति ए- भृ प्रादरेषु समासौनः दति B, E and 0. || श्रुतिरिति 7,
eo या सम्या येति B. tt trad तु परति 7.

73

५१६ कुम्धपुराखम्‌ 1 `

SSI HAR यत्रं धम्मं काय्य हिजोत्तमः ।
विषाय सश्याप्रशतिं स याति नरकायुतम्‌ ॥
लस्मात्सव्व॑प्रयननैन सन््योपासनमावरेत्‌ |
उधासितो vata Vat योगतनुः परः 4
सहस्रपरमां नित्यं शतमध्यां दशावराम्‌ |
atfeat वे तपेदिहान्‌ प्राश्नखः प्रयतः खितः ॥
अथोपतिष्ठेदादित्वमुदयन्तं समाहितः।
wag विविचैः सौरे; ऋग्यजुः सतमसम्वेः «
उपस्थाय Healt देवदेवं दिवाकरम्‌ ।
कुर्व्वीत प्रतिं भूमौ aut तेनेव मन्तः |
MSE GAA यान्तय ATTCTATS A’ 1
निवेदयामि wart नमस्ते famefaee ॥
waa Bias Get सूर्याय ब्रह्मरूपिशे। §
त्वमेव ब्रह्म परममापोज्योतीरसोऽष्टतम्‌ ।
भूर्भुवः खस्त्वमोहारः wat शद्रः सनातनः ॥
पुरुषः सम्मोऽम्तखं प्रशमपमि कपिं नम्‌ |
त्वमेष farmer जातं यल्जायतेक च यत्‌ ॥
नमो UAT सूर्याय तामहं TCS गतः |
प्रचेतसे नमस्तुभ्यं ममो मीद्टमाय च| ॥

+ निव्यञ्चेति 8. + शष्डोग्लायेति ए. भौ खद्ीताय इति 7. ‡ arrefre
इति Band ए. § warned ^, 2, Hyeay wf: ¶ सदसरसूयते
इति B. | ते xfa ४8.

अटादयोऽध्यायः। woe,

नमो नमस्ते रुद्राय ATA. शरङ्गतः |
हिरख्यवावे qua हिरण्यपतये नमः ॥:
अम्बिकगपतये तुभ्यसुमायाः पतये नमः #
नमोऽखु मीलयीवाय नमसुभ्यं पिनाकिने ॥
विलोहिताय भर्गाय. awarara ते नमः।
तमोऽपद्ाय ap मित्यमादित्छय नमोऽस्तु aa
नमस्ते वखपुहस्ताय यम्बकाय ममो AA |
waa at विरूपां महान्तं§ परमेश्वरम्‌ ॥
हिरख्मये षे गुघतमासानं सब्व॑देहिनाम्‌ |
नमस्यामि परं ज्योतित्रद्माणन्ां पराङ्तम्‌न्‌ ४
fad पशपतिं भीमं नरनारीशरीरिणम्‌।

नमः GANA VTA भाखतें परमेष्ठिने ॥

उग्राय aaa! at waa सदेव fe
एतद सद्ृदयं जघ्ना स्तवमनुत्तमम्‌ ॥
प्रातःकालेऽथ AAS नमस्कु्यां दिवाकरम्‌ 1
इटं पज्राय facia ufatara हिजातथे.॥
प्रदेयं Gaga ब्रह्मणा तु प्रदथिंतम्‌## +.
सर्व्वपापप्र्यमनं बैदसारसमुद्धवम्‌ |

+“ एतत्पादद्यं B yma ante + गम उमापतये sf 8. ‡ बह इति ४.
8 दडन्तमिति 8. श परां. गतिमिति 8. || सन्भमचाय. इति B and F.
oo. ब्रह्मच प्रसादतः इति B.

० कूकपुराणम्‌ |

ब्राह्मणानां fed प्र षिसङ्गे$निंषेवितम्‌ uf
sara we विप्रः समाचम्य यधाविधि
प्रवास्य afs विधिवञ्लुषुयाश्जातकेद्सम्‌ |
ऋत्विक्‌ guise vat वा शिष्यो वापि सष्ोर्रः।
प्राप्यानुन्रां fante weagal यथाविधि।
पवित्रपाणिः पूतामा शकाम्बरधरः शविः ।
अनन्यमनसा नित्यंइ aearaaafea: |

विना दभंण aaa frat Gay वाक ga: |
Tad तदुषैव्सव्वेव्रासुतरेष् फलप्रदम्‌ ॥
देवतानि नमस्कव्यादुपहारात्रिषैदयेत्‌| ।
दद्याव्युष्पादिकन्तेषां ठदां खेवाभिव दयेत्‌ ॥
गुरुचेवाष्यपासीत हितच्चास्य समाचरेत्‌ |
वैदाभ्यासन्ततः कुय्या प्रयब्राच्छक्तितो fesse ॥
लजपेदव्यापये च्छिष्याश्धारयेहे-4 विचारयेत्‌ t
अवे्तेतायः शास्रेण watetfa festa: ॥
वेदिकांयेव निगमान्वेदाङ्गानि च सर्व्वशः६§।
उपयादीश्वरं araqg योगचेमप्रसिदये ॥

[ गौणिकी

% aefee F. + एतत्पादचतुखयं A gaa न दश्यते, ‡ शएक्ञाम्बरधरोत्षर
षति Eand ९. § अनन्धमनसी वङ्किमिति 8. ¶ ate यदौति B. | रैव.
लखाराच्रिवैदयेदिति ए. oo दिजः इति B. + रावयति B. tt भवेषेत चैति 8.
अवेत्य तञ्च mente इति. §§ fatwa: इति Band 2. qq उपेयादीश्ररः
चाथेति Band प्र,

अषशटारशोऽष्यायः। Use

साधयेदिविधानर्यान्‌ कुटुम्बार्थे दिजोत्तमः* ।
ततो मध्याङ्समये खानां सदमाष्टरेत्‌ ॥
प॒ष्ात्त तान्‌ कुशतिलान्‌ TH Beas वा |
नदीषु देवखातेषु तडागीषु सरःसुच।

खानं समाचरेतरित्यं गत्तप्रस्रवरेषु च॥
परकोयनिपानेषु न Gate कदटाचन।
पञ्चपिण्डान्ससुदुत्य स्नायादासमवे पनः ॥
खटेकया शिरः are erat नामेस्तयोपरि।
sags तिखभिः कायः§ पादौ षड्भिस्तयेव च ॥
afaat च ससुदिष्टा साद्रा¶मलकमातिका।
गोमयस्य प्रमाणन्तु तेनाङ्गः Braga: es |
लेपयित्वा तीरसंस्थं {ग afagea मन्तः |
प्रस्ाल्याचम्य विधिवत्ततः ख्ायात्समाहितः॥
भ्रभिमन्त्रा जलं मन्वेस्तलिक्गेवारगेः शमे: |
भावपूतस्तदव्यक्तं धारयेदिष्णुऽऽमव्ययम्‌ a
ATT ATT ACT EAT RATT T एवास्यायनं FA |
AMAT ATS STARTA WET: |

% तती दिजः इति 1४. + गोमयं gata चेति 8, Eand ए. + quafa 3.
§ कायमिति B, 2 ६1१४. q लाद्रा इति B. ij warwafefa 8. oe लेपये-
नतः इति 8. t+ लेपयित्वा च तीरस्थमिति Band E ; तौरस्यः सलिङ्गः इति F.
tt तश्षिङ्गेनेवेति B- §§ ered विष्डमिति } and E. wnafafa ए.
qq नारायणोद्ूतासता इति ए, E and F.

टर कुष्मपुराणम्‌ ।

प्रे ख सोङ्ारमादित्वं जिनिमस्ेवजलायेंग £
वान्तः पुनराचामेत्‌ मन्तेणानेन मन्तवित्‌ #
अन्तखरसि भूतेषु गुहायां वि्कलोमुखः |

लवं यज्नसूढवषट्‌कयर ATTY ज्योती रसोऽख्तम्‌ &
हुपदां वा जिरभ्यस्येदशषतिम्फखवएन्वितएम्‌ |
साविशौँं at जपेदिहान्तथा चेवाघमर्षणम्‌ #
ततः सन््ा्नं कारयम्‌ई ऋापो fest मयो भुवः |
इदमापः प्रवतो व्यादृतिभिस्तयेव च |
तघाभिमग्य तत्तोयमापो हिशादिभिल्तिकेःषुः।
अन्तजेलगतो मम्नो जपेचिरषघमषंखम्‌ Ii

Breil वाय aifaat तदिष्णोः ware” |
भाव्ये च प्रणवं देवं वा संस्मरेदरिम्‌ ॥
greta यो मन्ो यजलुवेदे प्रतिष्ठितः ।
अन्तर्जले वि राव्यं सर्व्व पपे: प्रमुच्यते ॥

अपः पाणौ समादाय AAT वे AIHA कते।
fara मूहि तत्तोयं मुच्यते सव्वेपातकेः ॥
यथाश्वमेधः कऋतुराट्‌ सब्व॑पापापनोदनः |
तथाघमषेणम्प्ोक्षं TP सर्व्वपापापनोदनम्‌ ॥

* प्रष्येवि ए. + जलाशये इति 8. + पनः पुनल्तथावाभेदिति B and E.
§ gaifefa Band 2. q डिष्टादिमन्नकेरिति E and F. || facenfafa ४
ब्रिपदामिति KE. oe अावर्तयेदा इति Band E. ++. भधाघमषं बं aufafa ए,
E and F. .

TTS MSTA: | ४८

अधोपतिरदादित्यमूदं पुष्पा्तताज्वितम्‌# |

प्रसषिप्यालोकयेहेवमूदं यस्तमसः परः+ ॥

sea चिचमित्येते तच्वद्ुरिति मन्तः

wa: शविषदन्तेन साविश्रया सविशेषतः¶ ॥
श्रन्यैख वेदिकैर्मन्वेः सौरैः पापप्रणाशनैः।

atfaat षै जपेत्पञ्चाव्जपयत्तः सवे स्मतः ॥

विविधानि पवित्राणि गुद्यविद्यास्तयेव च ।

शतरुद्रीयं शिरसं सौराकान्तांखम wad: a

प्राकछतेषु|| समासीनः कुशेषं urea: ote: |

तिष्ठंश्च वीच्माणोऽकं xs जप्यं Fataarfer: ॥

स्फाटिञन्द्रा्तशद्राच्तैः पुचजी व समुद्बैः |

BUA त्वच्चमाला स्या दुस्तरादुत्तमा स्मृता ॥

जपकाले न भाषेत व्यङ्गा Ahh wate: |

न कम्पयेच्छिरो ग्रीवां दन्ताब्ैव प्रकायेत्‌॥

yaar राक्षसाः fae हरन्ति प्रसभं यतः।

एकान्तेषुई§ Wal देशे तस्माल्प्यं समाचरेत्‌ ॥

% पुष्पादताञ्चलिमिति B. पृष्पान्वितं जलमिति 2. + उदयं तमसस्परि इति A,
E and ए. {च विशेषत इति B, E 8147. § चचित्रायौति B.
q शतरद्रौयमाधश्वेथिरः सौरांखेति 7, Eand F. || प्रादृशेषु इति B, 2, F
and 0. oo तिष्ठ सोदरौचमाणोऽकमिति Band E. tt उल्ल्टोत्तरी्तरा इति A.
tt नान्वानौति B, Eand 7. §§ gua इति E.

४५८४ कूश्मपुराणम्‌।

चरालाग्रौ चिपतितान्‌* ष्टा चेव पुनव्जपेत्‌ ।
तेरेव भाषणं क्त्वा ज्ञाता चैव पुनव्ज॑पेत्‌+ ॥
श्राचम्य प्रयतो नित्यं जपेटश्चिदर्थने।
सौरास्मन्तान्‌ यक्तितो वे पावमानीमु कामतः ॥
यदि स्यात्‌ क्िचधुवासा वे वारिमध्यं गतोऽपिवा।
TTA तु Tat भूम्यां cag सुसमाहितः a
vefad समाहत्य ममस्छत्य ततः fact ।
पाचम्यच AVANT शक्या खाध्यायमाचरेत्‌ ॥
ततः सन्तपयेहेवाटरषीन्‌ पिठगणांससयामृ |

SISA STI नामान्ते तपंवामि ves ॥
देवान्‌ AWWA तर्पयेदक्षतोदकैः

तिलोदकेः पितुन्‌ भक्या स्सूजोक्तविधानतः। कैः
देवर्षी स्तपयेदीमानुदकाच्ञलिभिः पितुन्‌ ॥
यन्नोपवीती देवानां निवीती ऋषितपंषे।
प्राचीनावीती पेज्रयणई§ खेन तीर्थेन भावितः ॥
fasta खानवस्रन्तु समाचम्य च वाग्यतःबाषा।

खै म॑न्तेर्येदेवान्‌ पुष्येः पतेरयाम्बुभिः ॥

ee

% चाद्डालाशौचपतितानिति Bo 8१ F. + जपेत्युनरिति Band E.
‡ fatfa B- § wan इति B. q पिढगशान्‌ क्रमादिति B. || नमोऽन्ते इति B.
ममोऽन्ते तपयामि च इति E ond F, o# चेति B. + खग्टद्योक्त इति B.
tt भन्वाबड्धेन सव्येन पाणिना दचिषेन तु श्त्यधिकः पाठः Eand ए. §६ पचतु
इति 68, 2 81047. qq एतत्पादयं B yaa नासि ।

MOTT USAT: | ५८५,

ब्रह्माणं wet सूर्य्यः तथेव मधुसूदनम्‌ |
अन्याखाभिमतान्देत्रान्‌ ARTA मरोसलमः#।
uzarera पुष्यासि ama wean q |

श्रापो वा देवताः Tatar सम्यङ्‌ समर्चिताः ॥
wiat प्रणवटूर्व्वं' वे टेवतानि समाहितः।
नमस्कारेण पुष्पाणि feats एधक्‌ एक्‌ ॥
विष्णोराराधनात्पुख्यंः विद्यते ay वेदिकम्‌ |
तस्मादनादिमष्यान्तं नित्यमाराधयेदरिम्‌ ॥
afeulfefa मन्ते aaa सुसमाहितः६)।

न ताभ्यां¶ सयो मन्व बेदेषुक्ञ षतुष्व॑पि|| ।
तदामा तन्मनाः शान्तस्तदिष्णोरिति मन्त्रतः ॥
waar देवमीशानं भगवन्तं सनातनम्‌ |
भ्राराधयेकष्ादटेवं भावपूतो मरेण्वरम्‌ ॥

AMT रुद्रगायत्रया प्रणवेनाधवा YA: |
‡यानेनाघवा रदरेख्यम्बक्ेन> समाहितः ॥
प्ये पत्रैरथाहिवा चन्दनादयरमहेखरम्‌ |

e watafa मादेवान्‌ wan mare नर इरति Bo णप ए. + सूक्तेन
पौरुषेण - पुरुषसूक्तेन ““ससभररषा yaa” इत्यादिमनेय । ‡ न विष्छाराधनादिति ए
and ?. §. gate qsfa }, Eand ४. ¶ृ नेताभ्याभिति B, E and F.
| wa: परं निवेदये खात्मानं विष्डवेऽमलतेजसे इति 98, 1, 7 geaaafea:
पाठो AA) eo इद्रे त्राषकेनेति A.

78

५८९ कूपुराखम्‌ 1 `

Cale नमः थिवायेति मन्ते हानेन वा जपेत्‌+" +
जमस्कुग्यौ अष्ठादेवं तं खल्युज्ञय मी श्वर म्‌ ।
'निवेदयीत खान्मानं यो ऋद्मणमितीष्वरम्‌ ॥
प्रदक्षिणं दिजः कु््यौत्यच्च anife वे बुधः¶ृ |
ध्यायीत देवम्पेश्रानं व्योममध्यगतं शिवम्‌ ॥
अथावलोकयेदकं*> Ya: शचिषदिल्यचा |
Rate पञ्च मष्ायन्नान्‌ weyar समाहितः a
aad पिढयन्नन्ृतयन्नन्तये qaph ,

-मानुषं58§ ब्रह्मयज्ञ Ta यज्ञान्‌ Waa tl

यदि स्यात्तपंणादर्वाक्‌ ब्रह्मयन्नः करतोन fe |
हत्वा महष्ययज्ं वे ततः सखध्यायमाचरेत्‌ ५
भग्नः पञिमतो देथे भूतयन्नान्न एव aT |
GUM समासीनः कुशपाणिः watfea: a
ओलाम्नो Mies वाध जले भूम्यामधापिवा।
वैश्वदेव कत्तव्या|| Grae: स वे खतः +

यदि स्या्नौकिके पले aad aa इयते |
भालाम्नौ तत्पचेदव्रं विधिरेष सनातनः a

अधो इति B,E 2०1. + बमोजयेदिति B. + ऋतं सत्यमितौश्चरमिति
7 ५112. § प्रदिः इति +. ¶ जपच्रिति 8. पञ्च ब्रद्माखि वे जपच्रिति
Eand F. || ध्यायौत ध्यायेत्‌, भवं; प्रयीगः। oo भधक्रलीकथेदिति B.
tt क्व्यादिति Band F. t+ खषियन्नन्तथेव वैति ए. §§ मानुष्यमिति ए.
qq वाइति 2. || वेष्देवनिमित्तमिति 1.

WSS waa: | 4eS

SHAQ CATT ATA tat praate हरेत्‌ |
भूतवच्च; स fata afae:§ सर्व्वंदेहिनाम्‌ ४
प्कभ्यश्च श्वपचेभ्यय् पतितादिभ्यएव च ।'
द्याद्नमो वहिषान्रम्प्चिभ्यो दिजसत्तमाः¶ #
सग्यच्चानत्रस्य|| सिस्य weaned वलिं इर्त्‌ |
भूतयन्नस्वयत्रित्यं सायम््रातयेय)किधि## wp
एकन्तु भोजयेदिप्रं पितृनुदिश्य सन्तत्तम्‌ग¶ |
नित्य घाद तद्च््छ्िकुः पिदयन्नो गतिप्रदः ¶
See at यथाशक्ति fafaea समाहितः |
केदतच्चाथं वि दुषैऽ§ दिजायेवोपपादयेत्‌ ॥
पूजयथेदतिधिन्रित्यं नमस्येद्वयेहिजः¶ृः।
मनोवाक्रग्मभिः यान्तः खागतं BERT: ॥'
श्रन्वारसेन सव्येन पाणिना efaita तु }.
हन्तकारमथयग्रं वा frat वा शक्तितो दिजः ।.
दद्यादतिथये नित्यम्बुष्येत परमेश्वरम्‌ |
भिक्षामाइर््रसमातचामम्रं तव्छाचतुर्गुणम्‌ 4 † +

# टैवेभ्यसु हतान्दक्वा शति B. + शेषमिति ए. { वे चरेय इति 7. § भूतित-
wa B. श वलिः ad पचचिभ्योऽथय दिनोत्तमा इति Band 2. |` सायमत्रसेति 7.
ee विधौयते इति 8. tt सत्तममिति Band E. सत्तमे तिः ?. tt agfeefafa ए.
agfeefafa E, Fand II. §§ विन्नायेतिः8. qq अर्येदिभुमिति B. तथा
sfa 0. ||| तत. इति. ए, Band F. eo एतत्पाददयं. B, E, ए yaay नालति |
ttt तस्माच्तुरगं शमिति. 8 and H. तखाशतु्गं खमिति E and F.

yas HUI IA i

Gad इन्तक्रारन्त॒ तज्चतुर्मुखमिष्यति+ +
गोदोडकालमानंम" a witen छतिचिः खयम्‌ |
पभ्यागतान्ययाश््धि पूजयेद तिधीम्सदाई ॥
भिका वे भिक्षवे दश्यादिधिवश्रद्मचारिषे।
दद्यादन्नं यथाशक्ति द्यर्धिभ्ये लोभवर्जितः ॥
सव्वंषामप्यलामे feq aagral निवेदयेत्‌ |
yaa बडुभिः|| सारं वाग्यतोऽब्रमङकव्सयन्‌ ॥
waar तु दिजः पञ्च महायन्नाल्दिजोत्तमाः |
भुच्ीत Qa मूढामा तिर्यग्योनिं स मच्छति॥
वेदाभ्यासोऽन्वद्ं Waal महायच्नक्रियाचमाः।
माश्रयन्त्याश पापानि दैव तामभ्यश्चंनन्तथा ॥

यो मेहादघवान्रानादक्षल्वाश्छः देवताचेनम्‌ |
भुङ्क्षे स याति मरकं शुकरं नात्र संश्रयः ।
तस्मात्सर्ववप्रयनेन क्रत्वा कराणि वे fest: |
wata खलजनेः are सख याति परमाङ्ग तिम्‌

इति Margera} व्यासगौतासु अ्टादश्चीऽध्यावः |

# quad इति Band ए. + गीदोडमात्रं कालमिति B, E and H. ¢ प्रतौ-
aisafafafcfa B. § a@fa Band E. तथेति ए. q चैति B. || बन्पुभिरिकति
B, E and F. ++» मोहादथ बालत्वादक्तलवा इति Band F. tt शकरेष्वभिजायके
दति Band F. 1 उपविभागे इत्यधिकः पाठः ए yaa टश्चतं ।

ऊनविगोऽध्यायः ।

व्यास उवाच |
प्राद्युखोऽधानि मुख्लीत सूग्योभिमुखएव वा |
्रासीनः स्वासने शदे wet पादौ निधायवच॥
श्रायुष्यं MATE yea यशस्यं दचिणासुखः।
नरियम्मत्यञ्मखो yea Waves उद सखः ॥
Tua भोजनङ्य्यादुमौ पातं निधाय च|
उपवासेन तत्तस्य मनुराह प्रजापतिः ॥
sufaa शचौ देये पादौ ware वे करौ ।
श्राचम्याद्मननोऽक्रोधः पञ्चार्द्रो भोजनश्चरेत्‌ ।
महाव्याषतिभिस्तवव्रं परिधायोदकम तु|
भखतोपस्तरणमसीत्यपोऽथानगःक्रियासखरेत्‌ ॥
खाहाप्रयवसंयुज्ञां प्राणायादययाषुतिन्ततः।
श्रपानाय ततो भुक्ा व्यानाय तदनन्तरम्‌ ॥
उदानाय ततः कु्यास्मानायेति पञ्च मीम्‌ |
विक्ञाय तश्वमेतेषां लुहुयाटामनि fea: ॥
Vaart यथाकामं§ yata waaay |
WTA TATA Sataranag वे प्रजापतिम्‌ ॥ `

# सूर्द.{भिपयुद्धमेवेति Band H. + wawmeafa B. 1 पञ्चममिति A and H.
§ quam sf B. ¶ रेवमात्मानमिति Band F. |

४९० कुश्यपुराशम्‌ !

अस तापिधानमसीत्बुपरिष्टादपः पिवेत्‌
चान्तः पुनराचाभेदयक्ोरिति मन्तः ¢
quai वा जिरावत्यं सव्वपापप्रणाशनीम्‌ |
प्राणानाद्गग्िरसीत्यालमेदुद्रन्ततः# ॥
अचम्याङ्गषटमातेख पादाङ्ेन दचिषे ।
निखावयेदस्तजलभूदंहस्तः समाददितः॥
कतार्वृमुमन्बणं कुय्यी सन्ध्यायामिति मन्तः |
अथय AAT खातानं योजयेद्ाद्मरेति fes i
सर्ववैषाभेव योगानामामयागः BA: TE ।
aaa विधिना gate कविनब्राह्मणः waa ॥
यक्चापवीती asta खग्गन्धालक्घतः शुचिः |
सायम्प्रातर्मान्तरा** वे सन््यायान्तु विशेषतः ॥
नादयालूयग्रहा त्व्वं प्रति सायं शथिग्रहान्‌ग ।
ग्रहकाले न चाश्मोयात्ल्लालाग्रीयादिमुक्तये रुः ॥
qa शशिनि चाश्रीयादययदि$§ न सवाद्मद्ानिभा।
श्रमुक्तयोरस्तगयोर द्याह परेऽहनि |
नाग्नीयाप्रेत्तमाणानामप्रदाय ATT TAA: |

# लमेत हदयन्तत इति B. † पदाङ्ेऽथेति. B. ‡ हता इतिः 1. § wen-
ute स्वात्मानं योजयेदद्मणेति होति Band 2. अय क्रमेखेति प्रि. ¶ृ परः ख्मृत-
षति 8. || स याति ब्रह्मणः चयमिति Band E. ** प्रातर्नान्तरेति 8, H and ©.
++ अङ्क सायं प्रचचते इति B. safe सायं शथिग्रहे इति 2. {1 ज्ञालाश्रौयात्‌ सुकरे.
दति 8. §§ भुश्रौत यदौति 0. qq अप्रदायैव इति. 13.

अन विंशोऽध्यायः | ५९ १

DAAC न क्रदो नान्यमानसः ॥
TIN भोजनं यस्य Tas यस्य मैथुनम्‌ |
owe यस्व चाधीतं निष्फलं तस्य जीवितम्‌ tt
agen वेष्टितशिरा: यच yen विदिक्षुखः† ।
खापानत्कख यो yea wa’ विद्यात्तदासुरम्‌ ॥
aaa न ATs नाजी नार्दरवस््र्टक्‌ |

न च भित्रास्षनगतो न यानसंखितोऽपि ate ॥
न भित्रभाजने चेव न aati a च पारषु।
नोच्छ्टटि छतमाददयात्‌§ न मूर्दानं स्पृशेदपि ॥
न aw कीत्तयेचापिषु न निःशेषं न भायया।
नान्धकारे न Baral नच देवालयादिषु॥
नेकवस्त्रसु भुञ्नीत न यानशयनखितः** |

न पादुकानिगंतोऽथ^ न हसन्विलपत्रपि ॥
भुक्ता ake सुखमास्थाय तदन्रम्परिणामयेत्‌।
इतिष्टासपुराणाभ्यां वेदायीनुपवं हयेत्‌६६ ॥
ततः सन्ध्यामुपासीत पर्व्वाक्तविधिना शविःषृषा।

# न यत्नशि्टादन्यदया श्ति Band 2. + veqa दति Band E. $4
ज्यान; खितीऽपि afa B. न शव्यान्तःखि तीऽपि वा द्ति E. § दद्यादिति se:
प्रयीगः, आददौत इतिसाधु। ¶ कौ्येदापौति B. || न चाकाशे इति Band E.
oo क शयानः खितीऽपि वेति B. tt न पादुकानुगती वा इति }, tt सक्तंवमिति B-
§§ तद्थौऽनुपर्वहयेदिति H. qq fea इति 3 and 7,

४९२ HUZWTAA |

sTdivas जपेदेवं araat afaarafa a

a तिष्ठति तु यः पूव्वानास्ते waaray पञ्िमाम्‌ |
सशृद्रेख समो लोकते सर्व्वकग्कविवस्ितः ॥
इत्वाम्निं विधिवग्मन्धेभुञ्ञा यन्नावभिषटकम्‌ |
सत्य{बान्धवजनः खपेच्छष्कपदो निभि +
नोत्तराभिमुखः खप्यात्पचिमाभिमुखो मन |
AAAI न नम्नो वा नाशचिर्मासमे कचित्‌ a
म शीर्णायान्तु खट्वायां शून्यागारे न चैव हि।
नानुवंजेग न पालाशे शयने वा कदाचन ॥
इूसयेतदखिलेनोक्षमदन्यषनि वै मया |
ब्राह्मणानाङ्कत्यजात || मपवगंफलप्रदम्‌ ॥
नास्िक्यादथवालस्याद्राद्मणो न करोति यः।
स्याति नरकान्घोरान्‌ काकयोनौ च जायते
नान्यो विभुक्षये पन्या सुक्ञाखमविधिं खकम्‌।
तख्माकश्माणि कुर्व्वीत तुष्टये परमेष्ठिनः ॥

इति श्रीङ्ग्धेपुराणे sofa’ व्यासगौतासु ऊनविंभोऽध्यायः ।

* भासौनन्‌ दति BB, Band ए. + पूवां नापीति B. ot waifa B. सव्य.
कम्मेवहिष्कत इति 6, § सह्यति ४. ¶ नापि Aa दति B. || ज्नत्यतममिति 9,

विंशोऽध्याबः |

व्यास उवाच |
अथ खादममावास्यां प्राप्य कार्यं हदिजोत्तमैः।
पिण्ान्वाहाथकम्बक्या भुक्तिसुक्षिफलप्रदम्‌ ।
पिण्डान्वाहाव्थकं खां att राजनिः, waa |
sue हिजातीनां प्रथस्तेनाभिषिण च ॥
प्रतिप्रति छ्न्यास्िषयः कशपक्तके |
चतुर्थीं sexe प्रशस्ता WIA |p ॥
परमावास्यारटकास्िखः पोषमासादिषु जिषु।
तिखस्तार्वशटकाः थ FUT माघी पञ्चदथी तथा ॥
रयोदश्ी मघ्रायुक्ला वषास च विरेषतः।
शस्यपाकः खाहकालाः नित्याः§ प्रक्षाः दिने fest y
नेमिसिकन्तु¶ कर्तव्यं wee चन्द्रसूथयोः।
बान्धवानां विस्तरेख|| नारको स्यादतोऽन्धधा ॥
काम्यानि ta खाहानि शस्यन्ते ग्रहणादिषु |
saa विषुवे चैव व्यतीपाते लनन्तकम्‌ न॑ः |
संकान्यामच्ययु are तथा wafeaafa |

* ate राजनि aay we पसे cee: t wou यतः इति B. aed.
‘vista 7, ‡ faaarawrerafafs B. § faafafa B. ¶ृ नेमित्तिकं हि
षति 8, || ब्राह्मणानाञ्च ace इति 8. बन्धवानाञ्च ace इति 7, * शस्या
नौति B. tt ग्यतौपातेऽप्यनन्त कमिति kk. t{ dara इति B.

75

HB कूखापुराखम्‌ 1

AMI’ च सव्वषु rogers: fataa: ॥
wag लभते aa क्तिकासु दिजोत्तमः |
भपत्यमथ Ufeai Ne तु ब्रह्मवच्ंसम्‌ ॥
सोदराणां ava सिहिमाद्रीयां शोभेव a+
पुनर्वसौ aa भूमिं fad पुष्ये तयेव च॥

सव्व ग्कामांस्तथा साप्य पित्रे सौभाग्यमेव च|
saa q धनं विन्येत्‌§ फालान्धां पापनाशनम्‌ ।
ज्रातियेष्ठंग तथा wa faarare बहन्‌ सुतान्‌ |
बारिज्थसिहिं स्तौतु विशाखासु सुवणेकम्‌।
aa बहनि मित्राणि राज्यं थाक्रो तयेव च।
मूले -लषिं लमैञ्ज्नानं सिहिमाप्ये समुद्रतः॥
सव्वान कामान्वैश्वदेवे AST Wat ga: |
श्वनिष्ठायां तथा कामानम्बपै¶ च परम्बलम्‌ ॥
अजैकपाद Fa aed र्हं शभम्‌ |
रेवत्ययम्बहवो गावो द्यश्िन्यान्तुरगां स्तथा |
याम्ये तु जीवितन्तु| स्याद्यः खां सम्प्रयच्छति ॥
परित्यवारेऽन्वारोम्यं चन्द्रे सौभाग्यमेव च|
aa सर्वं वित्रं सर्वान्‌ कामान्‌ बुधस्य तु ॥

= seen

* कले fa B. + रौद्राणां सिद्धिमाद्रायां क्यशां सौख्यमेव चेति B. Afeai
कोयं fafefafa Fo + af इति B. § विद्यादिति and F. भृ aree
«ia B. शाविष्टायां तचा are वारुणे इति F. || stat तदिति B. ooo यदि arg
-प्यच्छति दति ° t+ लारीग्यमिति B, F and Il.

विंशोऽध्यायः | yey

विद्याममीष्टान्तु गुरौ धनं वै भार्गवे ga: t
शने खरे लभेदायुः प्रतिपल्तु सुतान्‌ Var 1
कन्यका वे दितीयायां ढतीयायान्तु वेदिनः)
पशून्‌ gxtaqur वेइ wai Mawar सुतान्‌ It
wert wag छषिञ्चापि ware we नरः||
अषटभ्यामपि बाणिज्यं लभते ares: सदा।
स्याव्रवम्यामेकखुरं दशम्या fragt बह |
एकादश्यान्तधा रूप्यं ब्रह्मवचं सिनः सुतान्‌ ॥
VITA जातरूपञ्च रजत कुप्यमेव qT!

aifaasr चयोद्श्यां चतुर्दश्यान्तु कुप्रजाः |
पञ्चदश्यां सव्वकामान्‌ प्राप्रोति ATS: TST tt.
तस्ाच्छादं न कत्तव्य चतुर्हृश्यां दिजातिभिः |
WAT तुः CAAT AE PP तच प्रकल्पयेत्‌ ॥
द्रव्यत्राह्मणसम्परत्तो न कालनियमः क्तः |:
तस्माङ्गोगापवगाधें खां कुयुं्दिजातयः ॥
HUTA सर्व्वेषु कुवधादभ्युदये‡ुः पनः |
पव्रजग्मादिषु ae पाव्वंणं पव्वेशु सप्तम्‌ #
भरषन्यहनि fa urate नेमित्तिकं पुनः।

« faarenttet जौवेतु इति Band 7. †कन्यकामिकि, 3 and ए. | faz-
तौति B. नन्दित इति F. §asfa B. ¶ृ afafafa B. gafafa 7. | सपम्या
खमते नरः इति Band F. ee कामानाप्रीतीति B, ए ५५१ H. tt इतानां बे
aa arfafaB. tt कर्य्या दाभ्युदयनिति Band EF.

९६ ATTA |

एकोदिष्टादि fata fear areeqs पार्वणम्‌ ५
एतत्पञ्चविधं Als मनुना परिकीर्तितम्‌ |
यात्रायां ष्माख्यातं तव्मयवेन पालयेत्‌ ॥
शये waa खां ब्रह्मणा परिभाषितम्‌।
देविकचाष्टमं राच AMAT सुच्यते भयात्‌ ॥
सन्ध्या TAN A कर्तव्यं CCCI दर्भनात्‌।
देगानान्तु विषेश भवेन्पखमनन्तकम्‌ ॥
AFTATARA ATA प्रयागेऽमरकण्टकयुः ।
गायन्ति पितरो गाघां नत्तयन्ति§ मनीषिणः ॥
एष्टव्या बहवः पुत्राः शीलवन्ता गुणात
तेषान्तु समवेतानां यदयेकोऽपि गयां =
गयां प्राप्यानुषङ्गेण afe are समाचरे
तारिताः पितरस्तेन स याति परमाङ्क
वाराहपन्वै थायां वे विशेषतः,
वाराणस्यां aa देवः खयं हरः
गङ्धादारे ma नौ लपर्व्वते
कुरुचेच्े च ig महालये |
केदारे He TECHIE

# हद्धिग्राद्न्त॒ इति 9
† मरकङ्टे इति [. $
समुपाचरेदिति B, || ware $
oe फल्गुनी तीर्थे इति B, 1 an

विंशोऽध्यायः | ४५९७

सरस्वत्यां विशेषेण पुष्करे तु विशेषतः ॥
नदायां कुगावक्तं WAS क्णभद्रके>।
वेचवत्यां विशाखायां गोदावय्यां विशे षतः ॥
एवमादिषु चान्येषु तीर्थेषु पुलिनेषु च।
नदीनार्चैव तीरेषु तुष्यन्ति पितरः wat
त्रीहिभिख यवेमोषेरद्विमूलफलेन वा ।
श्यामाकेख aa: काये$र्मीवारेख free fiz: |
Tate तिलेमुंदे मासं प्रीणयते पितन्‌ ॥
ara पाने रतानिचुन्‌ ख्हीकांच सदाडिमान्‌¶ |
विदाश्वांख कुरर्डांय| खादकाले प्रदापयेत्‌ |
॥ | लाजा मधुयुता दद्यातसक्तन्‌ शकंरया सह |
TITHE प्रयनेन | | खङगाटककरेरुकान्‌ युः ॥
ने मासौ मव्यमांसेन चीन्मासान्‌ हरिणेन तु!

HUY चतुरः थाकुमेनेह पञ्च तु।
सांग्कागमांसेन पार्षतेनेहषुषा सप्त वै ॥

इति Band E. नन्दकार्णवे इति F, + विपाशयामिति B.
K. ‡ एवमादिष्वथान्येषु इति B. § शाकरिति Band E.
q अस््रध्याने च तानिच्छन्‌ afaafafe A and H.
B. विदाययांश्च मकेष्डांख इति H. oe लाजान्रधयुताः
च यत्रनेति 3. ‡‡ शङ्ानविशके पुमानिति A and H,
$$ हारितेनेति B. इहारिरेन तु इति PF and H.

०६ UIT |

एकोदिष्टादि fata frat गरादन्तु+ पार्वशम्‌ +
एतत्य च विधं च्राहं मनुना परिकीर्तितम्‌ |
aratat ष्ठमाख्यातं तव्मयव्रेन पालयेत्‌ ५
शये सप्तमं चाह ब्रह्मणा परिभाषितम्‌)
डेविकच्ाटमं चाच" यल्कृत्वा मुच्यते भयात्‌ ॥
सन्ध्या TAN A कर्तव्यं राष्ोरन्यत्र द्शंनात्‌।
देयानान्तु विषेश vty णयमनन्तकम्‌ ॥
APFTATAAA खां प्रयागेऽमरकण्ट केः ।
गायन्ति पितरो गाघां नरस्तयंन्ति§ मनौषिखः ॥
एष्टव्या बहवः पुराः शीलवन्ता गुणाज्िताः।
तेषान्तु समवेतानां ययेकोऽपि गयां व्रजेत्‌ ॥
मयां प्राप्यानुषङेख यदि याहं समाचरेतृष।
तारिताः पितरस्तेन स याति परमाङ्गतिम्‌।
वाराहपर्व्वते चेव गयायां वे विथेषतः।
वाराणस्यां विशेषेण aa देवः स्वयं हरः #
गङ्गहारे प्रभासे तु fas नीलपर्वते |

कु र्चेचे च कुनासज्ने| खगुतुङके मालये ॥

केदारे फल्गुतीर्थ५* च नेमिषारख्य १ एव q |

# हद्िग्रादन्तु इति Band F. + इतः at पादषटकं 8 yaa नालि)
‡ acawe इति प. § गाधा; attafa sf B, E and ए. भृ यः am
agaratfefa B, || wars इति A. gare इति H. gera इति ए, E and F.
oe फर्गुनोतौचं इति BE and F. tt नेमिषारखयीरपि इति प्न.

विंशोऽध्यायः | ४९७

सरसखत्यां विशेषेण पुष्करे तु विशेषतः ॥
नरदायां कुशावक्तं WAI कणेभद्रके> |
वेत्रवत्यां विशाखायां गोदावर्यां विशेषतः ॥
एवमादिषु चान्येषु तीर्थेषु पुलिनेषु च ।
adtaraa तीरेषु तुष्यन्ति पितरः सदा i
्रीहिभिख यवेर्माषेरद्विमूलफलेन वा ।
श्यामाकेख यवैः काचे$र्नीवारेख frag fir: |
गोधु तिलेमुदेमसं प्रीणयते पितृन्‌ |
आस््रान्‌ पाने रता निच्तुन्‌ खदीकांख सदाडिमाम्‌ग |
विदाणश्ांख कुरण्डां च || खादकाले प्रदापयेत्‌ |
लाजा मधुयुता दद्या सल्लृन्‌ TACIT सड |
दद्याच्छ्राहे प्रयतेन न गृष्ाटककथेरकान्‌कर्युः॥
हौ मासौ Harada चीखासान्‌ हरिणेन; तु |
श्रोरभ्रेणाय चतुरः WHAT Taq |

घमा साज्डाग मांसेन पार्पतेनेहशषा TA वे ॥

# भद्रकर्थके इति Band E. aqarea इति ए, + विपाशायामिति ए.
लैववत्यां विशेषे इति E. + एवमादिष्वधान्येषु इति B. § शकंरिति B and E.
wa: mated 7. ¶ अस्ध्याने च तानिच्छन्‌ बत्तिकानिति A and H.
|| बिदारौख भरद्डांख इति B. विदायांश्च मक्षक्छाख इति प. oe लाजाग्मघयुता-
निति ॥. tt दवयाच्छाे च येनेति 8. tt शड़गनविशङक पुमानिति A and I.
श्ङ्ूाटविषकेवु कानिति 6. €§ हारितेनेति 8. डारिशेन तु इति F and H.
qq पार्षतेनाय इति 8.

^ कूग्धपुराशम्‌ |

NEV मांसेन Wray नवेव gar
द्र मासांसु eafap वराहमहिषामिरैः#
WTFUAMAVARL मासानेकाटयैव तु,
संवत्सरन्तु गव्येन पयसा पायसेन तुइ |
वार्प्रोशसस्य मांसेन afacenafaan ॥
कालशाकं AVM: खद्कलोहामिषंष ay |
श्रानन्त्यायैव RUG मुन्यत्रानि च सर्व्वशः ॥
क्रीत्वा लब्धा खयं वाध मतानाद्रव्य वे दिजः |
दयाच्छरादे Waa तदस्यात्तयसुयते ॥
पिप्पली रचकच्चैव | तधा चेव मसूरकम्‌।
कुषाण्डालावुवात्तकभूुढणं सरथं ** तथा ॥
कुसुम्भं पिण्डम्रूलं वे तन्दुलीयकमेव च।
राजमाषांस्तथा ait माद्दिषाजं "` विवव्नैयेत्‌ ॥
्राटक्यः्ः कोविद्ारांख पालक्या§ऽ मरिचांस्तथा।
व्जयेत्सप्त यतेन खषदकाले हिजोत्तमः¶¶ |

दति ग्रौकूग्ध पुराणे उपविभागे area विंशोऽध्यायः ।

|,
ee

eusfeB. । arg amas 8. { aging मांसैनेति ए.
इ aie 8. ¶ avast खङ्गं लोडहामिषमिति B. || faucet agqaea इति 7.
लतकशैव द्रति ए. + सरसमिति 9 24 H. ममुरं waa तथा इति ए.
tt माडिषख इति Band F. {+ कीद्रवानिति. B. कौद्रवः कोविदारश्च जखड्खं
मरिचं तयेति 7, §§ पालड्प्रामिति B. qq दिजोत्तमाः इवि B.

एकविंशोऽध्यायः |

व्यास उवाच |

खात्वा यथो सन्तप्ये पितेखन्द्र्षये feo |
पिर्डान्ाहार्यक Ale कुयात्ेाम्यमनाः शएचिः॥
yaaa समीक्षेत ब्राह्मणं वेदपारगम्‌ |

तीथे तदव्यकव्यानां प्रदानानाच्च स स्मृतः ।
ये सोमपा विरजसो waar: शान्तचेतसः।
व्रतिनो निवमस्थाख रतुकालाभिगामिनः॥
पञ्चाम्निरष्यधीयानो यजुवेंदविदटेव च।
बह्ृचख च्रिसौपणस्तिमधुवां च योऽभवत्‌ +
जिणाविकेतच्छन्दोगो ज्येष्ठसामग एव च |
waa ATA SAAT स्द्राध्यायी विशेषतः a
अग्निहोत्रपरो विहाच्यायविच् veyxfaa |
मन्वत्राद्मणविच्चैव aah स्यादस्मपाटकः॥
ऋटधिव्रतो witaa शान्तचेता faatea:s |
ब्रह्मदेयानुसन्तानो UNIT: WHAT: ॥
चान्द्रायणत्रतचरः सत्यवादी पुराणवित्‌ |
गुरुदेवाग्निपूजासु प्रसक्तो ज्नानतत्पमरः॥

% परौचेत दति}. + प्रदाने चातियिः qa: इति |. wa. परं च्लोकव्रयं B, ९
gaan: नाल्ि। + यम्‌ इति 2. § तथा दादश्वापिकः इति Band F.

६०० कूर्मपुराणम्‌ |

faq: gaat धीरो ब्रह्मभूतो दिजोत्तमः |
महादेवा्च॑नरतो वेष्णवः Tiwary: 1%
ufeatfacat नित्यमप्रतिग्रहणस्तधा |

सच्ची च दामनिरतो faa: dfacaa: we "`
aratfanfea am: प्रातःखायी तधा दिजः |
भध्यामविग्युनिर्दाम्तो fata: पंक्किपावनः॥
mafast महायोगी वेदान्तार्थविचिन्सकः।
खदालुः§ खादनिरतो ब्राह्मणः पंङ्िपावनः ५
वैदविद्यारतःष खातो ब्रह्मचयपरः सदा ।
WAIT TWIGS ब्राह्मणः पंक्तिपावनः a
भ्रसमानप्रवरको च्यसगो्रस्तयेव च |
ससम्बन्धो## च विन्नेया ब्राह्मणाः पंक्िपावनाः ५
भोजये यो गिनं यान्तं" त्छन्नानरतं यतः |
अभावे§§ afsa दान्तसुपकुव्वा सकन्तघा ॥
तदलाभे Vey सुमृक्तं araferag |
सब्वालामे साधकं at weaafa भोजयेत्‌ ॥

© अतः परं wraraqed ^ पुस्तक मालि + sawsfa F. { युवानः
ra: Sea: महायश्नपरायखाः | सावित्रौजापनिरतव्राद्मशाः पंक्तिपावनाः ॥
कुलानां श्रुतवन्तश्च थेखवन्तस्पशिनः । भग्रिचित्‌ ज्ञातकौो विपरी faster: cfc: ५
इव्यधिकः पाठः F yaa भलि § aera Fk. oq aasfa 7. || इतः
ya द्लीकचतु्यं H पुलके नालसि। oo सम्बन्धीति Band ९. + पृ्धमिति
Baud F. tt afafafa 8. §§ send इति Band F.

एकविं ्ोऽध्यायः | ६०१

प्रकतगुशतल्वन्नो carafe चतिरहविः।

फलं ेटान्ततित्तस्य+ avarcfafcaa a
तस्मादनेन वोगीन््रमीण्वरन्नानतत्परम्‌ |
भोजयेदव्यकव्येषु अलभ(क¶्दितराद्डिजान्‌ ॥

एष वे प्रथमः कश्यः प्रदाने हव्यकव्ययोः |
रनुकल्यसत्वयं ज्यः सदा सद्विरनुठितः॥

मातामह ATTY Gata शरं गुङम्‌ |

afer विर्‌पतिम्बन्ुखुलिग्याज्यो च भोजयेत्‌ ॥
न खादे winaiad धने. कार्य्योऽस्य wee: |
पेएची दत्तिणाया हि नेहासुजऽ फलप्रदा ॥

कामं खारेऽ्वयेख्ित्रं नाभिरूपमपि afc |

दिषता fe इविभुक्तं भवति fe निष्फलम्‌ 8
ब्राह्मणो द्यनधीयानस्तशाम्निरिव शाम्यति।

तस्मे व्यं न दातव्यं a fe भष्नि शयते ॥
अखधोषरेष वीजमुध्रा न वप्ता लभते फलम्‌ ।

तथ।ऽदरचे हविदं्त( न eaten] फलम्‌ ॥

खावतो ग्रसते पिष्डनन्हव्यज्ञग्ये व मन्त्रवित्‌ |

तावतो ग्रसते प्रत्य दीपान्‌ खुनांस्त् योगान्‌ ॥ `

--------~-~-~----~~~_ nc ~~~ ~~~
मयजा

oe वेदविदां तख्यष्ति Baud F. + तलाभादिति 8. { त्रेरिति.
§ मेबासुत्रेति ॥. श यया विलि इति 8. | दाता खभते इति 8 and F,
eo दौप्ानलानयोगुडानिति ए.

६०२ कुश्यपुराणम्‌ 1 |

अपि विद्याङ्गलेयुन्ञा हीनहत्ता नराधमः |

अनेते yaa इभ्यं तद्ववेदासुरद्डिजाः ॥

अस्वेद वेदी च fafeada जिपूरुषम्‌।

सवे दुर्ब्राह्मणो नाहः रादादिषु कदाचन |

NSIT तो रान्न STATATS याजकः 1
बधबन्धोपजीवी च षडेते ब्रह्मबन्धवः ॥

्त्वानुयोमो ठ्य; पतिताखमनुरव्र वत्‌ |
अेदविक्रथिशो द्योते wretfeg faafear: +
gaSfanfaal & तु परपूव्वासमुद्धवपः।
भषामान्धान्‌¶ यजन्ते ये पतितपस्ते प्रीर्तितः॥ *
अरसंसलताध्यापकाये अय्थेःष्यापबन्तिये।

अधीयते तथा वेदान्‌ पतितास्ते प्रजीततिताः॥
छदश्रावकनिर्व्न्वाः पञ्चरा्रविदो war: |
कापालिजाः चःशपताः wa wt a च तहिधाः a
यस्याश्नन्ति CAAA दुरामानलतु तामस्यः।

न तस्व ARIE प्रेत्य चेह फलप्रदम्‌ |

waraat यो fea: wreradt वा निरर्थकः|।
faaraat चते विप्रा विचेयाः vefazrat: o
द्ध्म कुनखी कुष्टी frst च श्यावदन्तकः |
# दूत राच्च द्ति + aud H. शृद्रभेच्यी ती राच्रदति ए. ¢ sweat याम

अजकः इति 221१8. 1 द्रव्याथमिति 1}. इ श्रतौति ४. शैदविकयिख
इवि, q भ्रसमानानिति Band फ. || निबन्धकः दति ‰.

एकविं पो ऽध्यायः | ६०

विदगजन नेव सेनः atatsa नास्तिकः #
मद्यपो हषलेसको वीरद्य दिधिभूपतिः।
WITS कुण्डाशी सोमविज्यिशो fear: ev
परिवेत्ता च feeres परि वित्तिनिराक्षतिः |
पोनभंवः कुसीदी चः तथा waves tt
गमेतवादिब्रशपेलबः व्याधितः कण wa a
ही नाङ्गखातिरिक्ाङ्गो ह्यवकीर्णो तथेव +a भ
्रत्रदूषौ | कुर्डगा लो भ्रभिथस्तोऽध५* देवलः; ।.
fare पिश्युनयेव नित्यं भार्यानुवर्तिंतः +
मातापितरो गुरोख्यागी दारत्यागी तथेव च |:
igh aeles areas च ॥
WATE कूटसाक्षी याचक्ये THattaas§ +
समुद्रयायी BAC तथा WAARTA: ॥
केदनिन्दारतयैवषाश देव निन्दापरस्था|| ।
दिजनिन्दारतर्यैव acct: aretfeaatfusss ॥
wae. पिन; क्रूरो नास्तिको वेदनिन्दकः ।
fran कुडकयेव विरेषपत्प॑क्तिदूष कः ॥

---~- - -- - ~ - ~~ - -- न — = 2h

————

9 am fea: इति 2. + adtewsfa A, Fand H. { नचतदर्शकः दत्‌
Band ¢ § @aafeafaca षति 8. ¶ रतः परं च्लोकदयं. F gaa नान्ति।
i कान्तादूषौति B. oe wfameitse इति B. tt गोवभिदिति 8. tt काची चक्र
बन्दौ च ara cwanaa इति ?. §§ पाचको रवगौवकः इति B. qq: देवनिन्दा-
qcaa ष्ति B. || वैदमिन्दारतस्तधैति B. soo arg इति ए.

०8 कुकयुराणम्‌ |

सर्वं पुनरभोज्यात्रा न दानाः MAU सु |
AWE चाभिश्स्ताख Talat: प्रयब्रतः ॥
शूद्राबरसपुष्टाङ्गः सब्योपासनवस्जिंतः |
महायच्चविहीनख ब्राह्मणः पर्क्िदूषकः #
अघीतनाशनखेव खानदानर्युविवल्जिंतः।
तामसो राजसखेव ब्राह्मणः Tefen: ॥
बहना किमुक्तेन विहितान्‌ ये न ae |
निन्दितानाचरन्येते वन्याः खार प्रयद्रतः #

दूति गौकृष्यपुराखे उपविभागी व्यासगीतामु aq
एक विंशोऽध्यायः 4

हाविशोऽध्याय-।

व्यास उवाच ।
गोमयेनोदकेभूमिं शोधयित्वा समाहितः |
ufanans दिजान्‌ सब्वोन्‌ साषुभिः सत्रिमन्क्येत्‌†" #

* तदा नाई wig sf BB. + ब्रह्ममावान्रिरलताश्ति B. 1 डोमेति B
and ए. मौनेति [1. इ astern: इति B.

» स्रिपःव्य इति ए, + सत्रिवर्तयेदिति B.

हाविंग्ोऽध्यायः। ६०५

श्वो भविष्यतिमे ard पूव्वद्यरभिपूज्य च।
असम्भवे परेद्यु» aM चरोर्यतान्‌ ॥

तस्य ते पितरः yar खावकालपुपल्ितम्‌।
श्रन्योऽन्धं मनसा Val सम्पतन्ति मनोजवाः ॥
तेत्राद्म णेः सहाश्रन्ति पितरो graft: |
वायुभ्रूतासु तिष्ठन्ति मुक्ता याति पराङ्तिम्‌ ॥
श्रामन्विगाखते विप्राः ख(हकाल safaa |
वसेयुनिंयताः सव्वं ब्रह्मचथपरायणाः ॥
श्रक्रोधनोऽल्वरोऽमत्तः सत्यवादी समाहितः |
भारं} मेयनमध्वानं खादलहञ्नयेट्प्रवम्‌ इ ॥
्रामज्वितो ब्राह्मणो वेष योऽन्यष्मे कुरते षणम्‌ |
a atfa नरकं घोरं शुकरतम्प्रयाति qe tt
भ्रामन्वधित्वा यो मोदहादरन्यदचामन्तरयेदिजः ग" ।
स तस्मादधिकः पापी विष्ठाकीटोऽभिजायते ॥
ae निमन्तितो विप्रो tad सोऽधिगच्छति ।
ब्रह्महत्वामवाप्रोति तिखंम्योनो विधीयते ॥
निमग्वितसु यो विप्रो ware याति दुग्बतिः६६§।
भवन्ति पितरम्तस्य ANTS पांणभोजनाःगषा ॥

# utgal इति B. + ब्राह्मशेलेरिति 8. ‡ भावमिति B. § जपमिति ए
and F. कृ वागति B. || रौरवमिति B. oo fe sf B. tt परश्वामन्बरयेहिल-
fafa ए. t+ ष जायते इति B. §§ द्यध्वाममधिगच्छति इति B. qq पापभोजनाः
दति B.

९०६ HUTT |

निमन्वितसु यः चाहे Gates wae दिवः । `
wafer पितरस्तस्य AMIS P मलभोजनाः #
तस्मात्रिमज्ितः =e नियताना भवेडहिजः।
WATT: MATT: aut चेव जितेन्द्रियः ॥

श्वो भूते द्तिशां wat दिशं दभान्समाहितः।
सम्ूलानाहरेहारि दचिणाग्रान्‌ सुनिर्ग्यलान्‌ँः 9
दसिणाप्रवशं fart faa शुभलक्षणम्‌ |
ufaed विविक्घश्च गोमयेनोपलेपयेत्‌ ॥`
नदीतीरेषु तीर्थेषु स्वभूमौषा चेव नाग्बषु| |
fafang च तुष्यम्ति caa पितरः सदा॥
पारक भूमिभागी gee faut नैव निर्व॑पेत्‌ |
खामिभिस्तदिष्टन्येत मोहा्यत्‌††* क्रियते at: ॥
WEN: THAT: पुख्यास्तीर्धान्याथतनानि च ।
सर्व्वा प्यखामि कान्धादनं Bag परिग्रहः ।
तिलाग्रविकिरे्तत्रथै सव्वेतो ब धयेदजम्‌$§ ।
श्रमुरोपषतं wa ¶¶ तिले: शष्यत्यजैन तु|| ॥
ततोऽब्रम्बहुसंस्कारं ARTA TTT !

e wRatfefa Band F. करोतोति पि. + भवन्ति we aad पितरः.
इति B. + yfadrafafa B. § विविक्रमिति ए. ¢ सुभूमी इति B. || aay
इति 14 and F. eo ख दति 1. 9 ott मोहाय इति 13. वग्मोघमिति ए.
tt fafaxtasfa ए. तिलांश fafatws एति F. §§ बन्धयेदजानिति ए;
qq याडमिति ए. ||| वा इति 8. sso व्यञ्जममश्युतमिति B. व्यश्चनव्यन्जितमिति ए,

दाविंयोऽध्यायः। ६०७

We पेयं संङतश्चः यथाशक्ति प्रकल्ययेत्‌ ॥
ततो fart मध्याङ्केलुपरोमनखान्िजान्‌।
WAT |` यथामाग॑म्प्रयच्छेदन्तधावनम्‌युः |

` तेलमभ्यज्ञनं§ खानं ज्ञानीयच्च wafers |
पाज रौदुम्बरे्ं द देश्बदे वत्यपू्व्व कम्‌ ॥
ततः ज्ञानाच्रिहत्तेभ्यः प्रत्ययाय क्षतान्नलिः।
पाद्यमाचमनीयच्च सम्प्रयच्छदयाधाक्रमम्‌ ।
ये चार विश्वदेवानां विप्राः ga’ निमन्विताः¶ृ ।
प्राद्ुखान्धासनान्येषां जिदर्भोपहतानि च| ॥
दत्तिणासुखसुक्षानि पितुणामासनानि च । as
दस्तिणाथेषु दर्भेषु प्रोक्तितानि तिलोदकैः ॥
तेषुपवेशथेदेतानासन संस त्रपि†¶ ।
्रासध्वभिति anata एधक्‌ एथक्‌ ॥
हो देवे aaa) पित्रे चयदोदख्ुखास्तया |
waa तच sayy पिढठमातामरहेष्वपिकुवुः a
सत्क्रियां टेपकालो च wid ब्राह्मणसम्पदम्‌।

¢ wagafa Band ए. + अभिगम्यश्ति B + we arate स्थाने 7 yaa
“भासमिति संजस्पद्रासौरन्ते vag ven”? इति दश्यते । § तैलैनाम्यञ्चनमिति ए.
¶ fer: gafaafern: इति } 8117. || विदर्भोपहतानि « इति H-
वेधर्खोपडइतानि च द्रति ९. oo एतन्पाददयं A पुस्तके नासि । एतत्‌ arate
oe नासि i tt am स हिजमिति B. tt एकेकं वा भवैततव टैवमातामष्वपौति B,
एकेकं भावयेत्त्र एवं मातामहेष्वपौति H.

६० HUTA |

पञ्चेतान्िस्तरो ef amiaed विस्तरम्‌ ॥
afa at भोजयेदेकं ब्राद्मशं बेदपारगम्‌।
खुतशीलादिसम्मन्रमलचषविवच्जितम्‌ ॥
SHA पाते चात्रं तस्व्वंस्ाग्रह्लतात्ततः# |
देवतायतने वासौ निबैद्यान्यववत्तेयेत्‌ ॥
प्राश्येदत्रं तदम्नौ तु ददाहेषः ब्रह्मचारिषे।
तस्मादेकमपि ae fasted भाजयेदिजम्‌ ॥ §
भिश्ुको ब्रह्मचारी वा भोजनाधमुपखितः।
उपविष्टस्तु यः आरे कामं तमपि भोजयेत्‌ ॥
पतिधिर्यस्य नाश्राति न तच्छराहम्प्रशस्यते।
तस्माग्रयन्राच्छरदेषु पूज्या शतिधयो fest: a
श्रातिष्यरह्िते श्राह भुक्ते ये हिजातयः।
काकयोनिं ATW दाता चेव न संशयः+
हीनाङ्गः पतितः कुष्टी व्रशयुक्षसतु नास्तिकः¶ृ |
FRC: शूकरण्वा नौ || वर्ज्याः खेषु दूरतः ॥
बीभसमशचिं नग्नं Aaa रजखलाम्‌ |
नीलकाषायवसनपाषण्डांख विवव्जयेत्‌ ॥
यत्त्र क्रियते कश्च पेटके ब्राह्मणाग्प्रति1 `
AMARA कर्तव्यं वेभ्डटे वत्य पूरव्वकम्‌ ।
वरति B and F, + चासौ बति 8. ¢ दद्याहादति 7. § एतत्‌-
weed ^ get नालि। शृ att पुङ्ग्माल्लिकौडदति 2, || seer: शकरः
शानः इति ४,

दाविंगोऽध्यायः | ६०९

यथोपविष्टान्‌ सव्वोंस्तानलदुया दिभूष शेः* |
सग्दामभिः चिरोकेधुपवासोऽनुलेपनेः a
ततस्त्वा वादयेद्‌ वान्‌ ब्राद्मशानामनुन्नया |
SEAS यथान्यायं विश्वेदेवास Car ॥

हे पवित्रे जषीत्वास्य भाजने ्षालिते पुनः |
शत्रो dat जलं ल्तिघ्रा यवोऽसीति यवांस्तथा ॥
या दिव्या इति way हस्ते aa विनिक्तिपैत्‌ ।
प्रददयाहन्धमास्थानि धुपादीनि च क्तः ॥
अपसव्यं ततः Har पितृणां दक्तिणामुखः |
श्रावादइनं ततः कग्यो दु यन्तस्त्वेत्युचा बुधः ॥
अवाच्च ACTA जपेदायन्तु § नस्ततः ।
शत्रो टेव्यादकं पाके तिलोऽसीति तिलांस्तथा ॥
faut चां यथ्रापूव्वन्द्वा THY वाश पुनः ।
संखर्वांख्च ततः सर्व्वान्‌ पारे Hataarfec:
पिढभ्यः खानमसोति|| न्युनपावरं निधापयेत्‌ |
अन्नो करिष्यत्रादाय* TESTA CARAT ।
कुरष्वेत्यभ्यनुन्नातो जुडयादुपवीतवित्‌ ।
यन्नोपवीतिना होमः क्तव्यः कुशपाणिना।

o संसणुध्या[इभूषदेरिति ए. + ata इति B. + इलेष्वघेमिति Band F.
§ aterarg शति 8. श वेदति Band F. || eraaaw इति 8 and F,
ese करिष्येव्यादायेति Band F. tt पच्छत्यत्रमिति 8. tt गुहयादुपनौतवा-

fafa B. |
77

{ro TUT |

प्राचीनावीतिना fad वैेश्वदेवन्तु rata ॥
दत्तिरं पातमेत्जाजुन्देवान्‌ पररिचरग्सखण† |
faqat परिषय्यश् पातयेदितरं तथा ॥
warty वे feats aut मम इति qaas
aqaaq कव्यवाहनाय सखेति yearaa: ॥
maura तु विप्रस पाखादैवोपधादयेत्‌ |
-महाटेदान्विके वाय ais वा gaarfed: 4
.ततस्तेरभ्यभुन्नातो गत्वा वे दक्तिलान्दियम्‌।

नगो मयेनोपलिप्यचई खा नङ्कयावससेकतम्‌ ॥
मण्डलं चतुरखं वा efaurquad शभम्‌ |
जिरुजिखेल्स्य मध्यं aidan चेव fe |

लतः स॑स्तीओ aera cuted दक्तिणाग्रगान्‌|
त्रीन्‌ पिष्डाचिर्वंपेत्तत efa:tarearfea: i
उष्यपि्छंसतु aed निखक्याज्ञेपभो जिनान्‌%# |
तेषु दर्भेवष्वधा चम्य त्रिराचम्य शनैरसून्‌ |
aay नमस्कु्यास्पितुनेव च मन््रवित्‌ ॥
उदकब्रिनयश्डेषं wa: पिण्डान्तिके पुनः |
पवजिघ्रे्ं तान्‌ पिण्डान्‌ यधा wake: समाहितः ॥

# होमविदिति B. ¥raafefa F. + पुमानिति ए. ‡ पदमवे इति B.
§ उपलिप्यी््वौनिति Band F. बृ इतः at चैव fe इत्यन्तः पाठः 1 पुणे न
श्यते । || दचिखागरकानिति 7. eo खुपपिर्छाखु त॑ इलं fra शेपभामिना-

मिति 8. tt veda xfa F. tt लुषानिति 8.

दाविगोऽध्यायः। ५११

wa पिण्डाश्च शिष्टा बं# विधिवद्धोजयेदिलाम्‌ |
मांसान्‌ पूपा वि विधाब्डादकल्पालु ware |
aaipsrygresiga are वि किङ्ग्भुविः।

पृष्टा तदव्रमित्येव ठप्ानावामये्ततः ॥
श्राचान्ताननुजानौयादभितो रम्यतामिति |
खधास्विति च ते त्रूगु्रीद्मणास्तदटनन्तरम्‌ ॥
तती भुक्तवतां aaa. निवेदयेत्‌ |

यथय ब्रूयुस्तथा कुया दनुन्नातसु तेदिंजैः ॥

faat खदितमिस्येव वाच्य.गोषटेषु सुजितम्‌।
सम्मव्रमित्यभ्युदये देवे सेवित$भित्यपि |
fase ब्राह्मणान्‌ ara पिदटपूर्वन्तु वाग्यत्तः |
दविशान्दिगिमाकाहनन्याचेतेमान्वरान्‌ पितुन्‌ ॥
दातारो नोऽभिवशैन्तां tet: सम्ततिरेव च|
WET Ta मा. famagyzayg नोऽस्त्विति uv
frwig मोऽजविपरभ्यो दद्यादग्नौ जलेऽपि at
waaay ततः पिष्डछमद्यात्पन्नी सुतायिंनीः।
VAS हस्तावाचम्य ज्ञातिं शेषेण ताषयेत्‌ |
सूपश्याकफलयनो चून्‌षा. पयो दधि. तं मघ

- क~

oe पिष्डावरङि्टात्रमिति B 200.?. + ददाव्छशगपायसमिति Band F.
† वत ्रारभ्व तोषयेदित्यनाः साईैसपन्नीकाः i aud F yaaa saa ।.§ रोचित-
मिव्यप्रीति Eand H. ¶ प्ष्पथाकफलानौच दति, B.

६१२ कुम॒राखम्‌ |

aaaa यथाकामं विविधं मोज्य+फेयकम्‌ |
यच्यदिष्ट+ दिजन्द्राशां aad विनिरेदयेत्‌ ॥
धान्धां स्तिलांख विविधान्‌ शकरा विविधास्तथा ।
उष्णमन्नं हिजातिभ्यो दातव्यं खेय इच्छता)
अन्यत्र फलमूलेभ्यो पानकेभ्यस्तथेब च ॥

न भूमौ पातयेल्लान्‌ं न Haas वदेत्‌|

न पादेन स्मभेदत्रं न चेवमवधुनयेत्‌यः #

क्रोघेनैव च aga age लयथाविधि।

बातुधाना विलुम्पन्ति जल्पता चोपपादितम्‌ tt
faaarn न fata सन्निधो च दिजख्मनाम्‌§ |
न च पश्येव काकादीन्‌ पकिणः प्रतिलोममान्‌¶।
agar: fracas समायान्ति gyaa:|| tt

न ददयात्तज्र इस्तेन Nats Tat तथः ।

न वायसेन WAT न चेवाश्रदया पुनः ॥
काञ्चनेन तु पारेण राजतोदुम्बरेण AIT ।
दत्तमक्तयतां याति wea च fanaa: 0

पात्रे तु SMA At Fae वे भोजयेदिजान्‌्ुःषः।
स.याति नरकं घोरं Viet चेव पुरोधसः ॥

% waife Band ए. + यदुदिटमिति B. ¢ न चैतदवधुगयेदिति 68 § हिनो-
तमानिति ^, 7 210 प्र, ¶ृ प्रतिषेधयेदिति Band F. || च्युतःचराः इति B.

oo waufafa B. + चद्ति 8, tt ग्राह भोजयते पितृनिति B. ae वे भोजयेत्‌
पितृनिति E, F, © and F,

दाविशोऽध्यायः। ६१३

न vena विषमं Zara याचेत as दापयेत्‌

याचिता दापिता दाता नरकान्याति भीषणान्‌॥
| भुख्छीरव्रप्रतः Ae न ब्रूयुः प्राक्लतान्‌ FATA |

तावदि पितरोऽश्नन्ति यावन्रोक्ता हविर्गुणाः |

नाग्ासनोपविष्टसु yatta प्रथमं fea: |

agai पश्यतां सोऽन्यः weaat इरति किश्विषम्‌ ॥

न fafuesitent? नियुक्षसु दिजोत्तमः।

न मांसस्य fataas न चान्यस्याब्रमीच्तयेत्‌ ॥

यो नाश्ाति fest मांसं faaa: foaaafe |

स प्रत्य पशुतां याति सश्चवानेकविं्रतिम्‌ ॥

सखाध्यायं खावयेदेषां¶ wanrearfe चेव fel |

च्रातिष्वपि चतुर्थेषु खान्‌ त्यान्‌ भोजयेत्ततः ॥

पखात्खयस्च पन्रीभिः Dawa समाचरेत्‌¶ |

नोदहासयेत्‌|| तदच्छ््टं यावत्रास्तङ्गतो रविः॥

ब्रह्मचारी भवेतान्तु दम्पती रजनीन्तु ताम्‌ |

TUT Ale तथा मुक्ता सेवते यसु मैथुनम्‌ |

न याचैत्र चैति 8. न याचैत च दापयेदिति ?. † दारानिति B. नरकं याति
भौषखमिति 7. ‡ भश्नौरनवाम्यताः शिष्याः इति 1. वाग्यतां जिष्टा इति ए. § न मांसं
ufataa इति }. श्र यावयेदैवानिति 8. || अतः परं BF पुलकयीः इतिडासपुरा-
चानि ग्राइकल्पांख् शोभनान्‌ । ततोऽब्रसु्टभैदहीक्षा सारतो विकिरग्मुवि ॥ प्ट खदित-
faad दत्तानावामयेत्ततः । भाचान्ताननुजानौयादभितो रम्यतामिति i खधास्िति च तं
IMAM । ततो सुक्तवतां तेषामच्रशेषं निषेदथेत्‌ ॥ इत्यधिकः पाठो दश्यते ।
¶ समाहरेदिति B. || frets इति B. भूम्यां खनेदिति 7,

६१४ RATA |

महारोरवमासाय्य कीटयोनिं त्रजेव्पुमः॥
शुचिरक्रोधनः णान्तः सत्यवादी समाहितः।
साध्याय तथाष्वानं कन्त war च assay ॥
AW अतवार TAIT yas ये दहिजातयः |
महापातकिभिसुल्या यान्ति ते नरकान्‌ बहन्‌ ॥
एद वो विदितः सम्यक्‌ AKG: समासतः ।
अनेन वसेयेकुत्रित्यंः ब्राह्मणो व्यसनाजितः॥
भमा वदाम क्ृयाहिधिज्नः दयान्वितः |
तेनाम्नौकरणं कुय्या त्पिर्डां स्तेने व निर्वपेत्‌ ॥
योऽनैन विधिना are gare यान्तमानसः|| ।
व्यपेतकल्मषो faa यतिनां #» व्तयेत्पदम्‌†ग' |
तस्मात्सव्व॑प्रयत्िन AS कुर्या दिजोत्तमः |
श्रराधितो भवेदीथस्तेन सम्यक्‌ सनातनः ॥
भ्रपि qa: फलेर्वापि प्रकुव्यच्िैनो दिजः |
तिलोदकेस्तपयित्वा पितुन्‌ arat समाहितः!
न जीवत्पिठको दद्यादोमान्तं वा विधीयतेकुर्युः |
येषां वापि frat caraaraa waa

eyarsf Band F. + सनातनः इति Band F. + atafefa F.
§ अतः परं 8 पुण ठदासौनीऽय त्चवित्‌। अनग्मिरष्वगी. afe तथेव इत्यधिकः
पाठो द्ष्ते। क विजः इति B and F. || यतमानसः इतिः ए and F.
eo योनिनामिति B. t+ वर्षते पदमिति B. योमिनच्छते पदमितिः ¢. {{ डोमाघ-
खाभिधीयते इति B.

हाविंभ्ोऽप्यायः। ६१५

पिता पितामडयैव तथैव प्रपितामहः ।

यो यस्य प्रीयते aa देयं नान्यस्य तेनतु॥
wagers जीवन्तं यथाकामन्तु भक्षितः

न जीवन्तमतिक्रम्य ददाति अयते afew I
दयासुष्यायणिको दद्ादीजि॑नसेजिकयोः ways |
रधिकारी waatsa नियोगोत्पादितो यदि॥
अनियुक्तास्षुतोऽ य्व शुक्रतो जायते fae |
प्रदयादीजिने पिण्डं सेजिखे तु ततोऽन्यथा ॥

दौ fray निवपत्ताभ्यां afae वीजिने तथा |
कीरत्तयेदथचैवास्मिन्‌| वीजिनं क्ेतिणं aa: |
तानि तु कत्तव्यभेकोदिष्टं विधानतः ॥
पमोचे खे परित्तीे काम्यं वे कामतः FA: |
Gale चेव ada ख्ाहमम्थदयाधिना |
देववत्सर्व्वमेव arTaaee कार्यी faa: क्रियाः ।
Cala ऋजवः कार्या युग्मान्वे भोजयेदिजान्‌ ॥
नान्दीमुखासु पितरः प्रीयन्तामिति वाचयेत्‌ |
AAA पूवे स्यात्पितृखां तदनन्तरम्‌ ॥

# प्रयतः शुचिरिति ए. + बीजेति F ४१0. + arratea दत्तकत्वेन een
ध्पि श्वपितुर्दाथादिमाक्‌ get दापष्यायखिकः। भवतु सेवजः। ate जन््दाता,
शेचिकः यख चेते coum § waned समादवयादिति 8 2047. ¢ ay
शति ए. || कौर्तयेदथ वैकखिन्रिति 8, ए, ए 9०१ H. oo यवैरिति 8, 73
षति F. tt तिलक्रिया इति Band F. tt खादनन्तरमिति 8,

९१९ HUTA |

ततो मातामहानान्तु> Et TEAS MAA | .
SaAMTATE न कुर्य्वादप्रदचिखम्‌ ॥

weet निर्व॑पेदिदान्‌† उपवीती समाहितः |
पूर्वन्तु मातरः पूज्या भ्या ते सगशेष्वराः ॥
स्थण्डिलेषु वि चिवेषुई ufaare दिजातिष्‌।
एषयधूपे ख नेवेदयेभूषयेरपि पूजयेत्‌ ॥

पूजयित्वा माढगणं कुर्य्या च्छाह्रयं दिजः|| |
WHAT मादठयोगन्तु* यः Arey निवेशयेत्‌ ॥
तख क्रोधसमाविष्टा feat गच्छन्तः मातरः।

दूति ग्रौङन्धपुराखे उपविभागे व्यासगौतासु weave

हार्षिश्रीऽष्यायः ।

# मातामहानाञ्च इति B. + पिख्छानिति B, E, ए, © ४०१ H. ¢ wa
इति 8. § पविषु sf B. ¶ृ गन्धादभूषषरपौति Band F. || बषः इति
B and ए. o« मादयागन्तु इति Band 7, tt are af<anafefa Band F,
tt इष्छन्तौति B and F.

नयोविशोऽध्यावः |

सूत उवाच is
दथाहम्प्राहुराथोचं.* सपिर्डेषु विधघीयतेर्धुः।

तेषु वापिई§ जातेषु ब्राह्मणानां हिजोत्तमाः ॥

नित्यानि चैव कर्माणि काम्यानि च fatwa: |

न कु््यादिहितं किञ्ित्सखराध्यायं मनसापि च॥
शचीनक्रोधनान्‌ WATAT थालाम्नौ भावयेत्‌|| fears |
WHAT फले त्रापि वेता नान्‌ सुयात्तथा ५

न सपशेयुरिमानन्ये न च तेभ्यः समाषश्रेत्‌।

चतुर्थे waa चाह संस्पर्थः† कथितो बुधैः ॥

सूतके तु सपिण्डानां dant नेव दुष्यति |

सूतकं सूतिकाञ्चेव वर्जयिता शां पुनः ॥
श्रधोयानस्तथा वेदान्‌{६§ वेदविच्च पिता भवेत्‌

BAT: VI TA एवेते AATATAT दशाहतः ॥
दशाहं fant प्रोक्षमाभगौचं वातिनिर्गुशे|| |

# व्यास उवाच इति 2 848. 1 अभौ चमिति B. + faufaa: इति
“Band F. § वाधेति 8. ¶ शचौननिघनानन्यानिति 1. arenfafa F. || डरथै-
दिति B. इारथेदिति F. ** Burnt offering presented to the fire daily by a

Bréhmana. ++ वङ्किसंस्यथः इति B. tt न प्रदुष्यतौति 8. §§ यञ्वा इति ए
and F. qq dart: इति}. ||| चातिनिर्गुणे इति B. soe चतुख्येकगुयेरिति

ए. चतम्येकदिनैरिति 7. चतुरैकदिनेरिति E and H.
78

ou

६१८ कूग्धपुराखम्‌ |

दथाहाद्पर+ सम्यक्‌ ्रघीयीत जुहाति च)
चतुथे तस्य संस्मथे मनुः प्रा प्रजापतिः॥
क्रियादहीनस्य मूर्खस्य महारोगिखरएणव च)
'यथे्टाचरणस्येड मर णशान्तम शौचकम्‌ ॥

faut दशरात्रं वा ब्राद्मशानामशौचकम्‌ ।
प्राक्छंवव्छराचिराजं दशरात्र ततः परम्‌ +
अनदहिवाभिंके प्रते मातापिन्रोस्तदिष्यते।¶
जातदम्ते faut स्याद्यदि स्यातान्तु faa +
-ऋअदन्तजननासयः अ्राचुडादेकरा्रकम्‌ ।
-जिराज्रमौपमयनास्षपिण्डानामभ्ौचकम्‌५*# ॥
जातमस्य बालस्य यदि स्यार्णम््रति १ |
मातु सूतकं तद्छात्पिता स्यास्य एव AHH ॥
सदाशौचं€§ सपिण्डानां कर्तव्यं सोदरस्य तु |
HE दग्राहारेकाहं सोदरो यदि निगुशः॥
AMY ¶¶ दन्तजननास्षपिण्डानामशौचकम्‌ |

# दशाहात्तु परमिति Band F. + यथै्टाचरखस्याहरिति B and ए. § प्राक
` छाराचिरा्रं arrange दशाषकमिति 8. प्राक्स॑स्काराचिरावं तै द्राव्रमतः
परमिति ए. श BF gaat: विरात्रे धएचिख्वग्धी यदि wears: ॥
अदन्तजातमर दे पिषोरेकाइमिष्यते। इत्यधिकः पाठी हश्यते । || यदि श्त्यन्तनिर्गुकौ
शति ए. wo सपिख्ानामुदाहतमिति Band F. t+ मरखभ्यितुरिति Band F.

tt चारूश्छ एव चेति B. §§ सद्यः wdhefafa Band F. qq witfafa
ए and -F,

ऋयोविंयोऽध्यायः। ६१८

एकरात्रं निगुंणानां+ चौडादद्ंन्बिरा्रकम्‌ ॥
अटन्तजातमरर्‌ सम्भवेयदि सत्तमाः |.

एकरात्रं सपिण्डानां यदि तैऽत्यन्तनिगुंणाःग†" ५.
त्रतादेयाससपिख्डानां गभखावार्ल्रपाततःकुः ।§
गभेचुतादशोरात्रं¶.सपिष्डेऽत्यन्तनिर्गुरे |
यथेखाचरणे qial facrafafa नियः ॥

यदि स्याल्ुतके ख्तिमेरणे वा खतिभंवेत्‌।

शेषि शेव भवेच्छविरडहःेषि हिरात्रकः्‌्‌ | 1

ACTA ANA मरणेन समाप्यते+ |
आद्यं हडिमदाथोचं तदा पूर्वण शुातिरथ‡ §§
टेथान्तरगतं Fal सूतकं शावमेव TTT |. |
ATACHAA AWM यावच्छषं समाप्यते|| +

oe ware नि्गृणानान्तु इति B. + चात्यन्सनिर्गुण इति A and 7. + अनुज्ञां
विधौयते इति B. warn ज्ञानं विधौयते इति 6. § सर्वेषामेव गुख्िनामूडन्त॒ विषमः
पुनः । ware षण्सासतः सरौणां यदि स्याद्रभसंलवः॥ तदा माससमेसतासामशौ वं
दिवसैः aq. तत aia पतने खीशां दादथराचिकम्‌ ॥ सदयः भौच॑॑सपिद्छानां
aware धातुतः safer: qe: BE yaaa: saa ¶ area
wafaia B. | facanfafa B. oo मरशोव्पस्तियोगे. तु मरण्यक्छु्िरिष्यते इति B.
tt अद्व्रद्धौति 8. waswifa ए. waedifa E and पि. tt aawa sania
ति 98. §§ तथाच पञ्चमौरात्रिमतौवल्य परती भवेदिन्धधिकः पाठः B पुस्तके दश्यते |
qq शपवभेव तु इति 8. शावं मरणाशौचमित्यधः। ||| तावच्धादश्चिविंप्री यावच्छेषः
समाप्यते इति 43.

६२० RUT |

araiets सूतके wat सपिण्डानां जिरात्रकन्‌ if
अरप्ररानाचनिरा्रंय स्यादयरात्रं ततः$§ परम्‌ ॥
मात(मदानां ace जिराचं स्यादथोचकम्‌।
एकादश्ानाख् AAG Baa चेतटेव fe ॥
ufeadt योनिसम्बन्धे array तथेव च ।

एकरात्रं safes गुरो सब्रह्मचारिणि ॥

प्रेते राजनि सज्योतिर्यस्य स्यादहिषये faa: |
Ze सृतासु Waly कन्यासु TPL ate पितुः a
परपूष्वासु Agee gay छतकेषु च |

fart स्यात्तथाचायालभायाखन्यगासु च ॥
TAMAR Gears अहारात्रऽ{सुदाद्रतम्‌ |
एकां स्वादुपाध्याये स्वप्रामेषा¶ा जात्रियेऽपिच॥
जिरा्मसपिष्डेषु|| खण्डे सं खितेषु च ।

oe wala एति Band FP. + waa ace ब्ानमूङे संवत्सरादयदि, वेदाथ
किथाधौयानो योऽग्रिवान्व्तिकर्षितः । सदयः std भवे्ख सरव्वावसास eter) स्रौलाम-
खंर्ततानान्तु प्रदाबात्परतः wert सपिख्छानां विरावं aratent wits fe । अहस्वद स.
waa मरणं स्थतम्‌ | ऊनदिवर्षामरणे खदा: शौचञ्युदाहतम्‌ । weanaite?
सदय भआवुङाटेकरात्रकम्‌ । इत्यधिकः पाठः BE yaad: eat: ‡ भाप्रदानाचि-
राव्रमिति B. § अतः बति Band F. q एकोदकानां ace «fe 8. एकोदकामाख
तथेति F. || ae: सब्रह्मवारिणामिति B. ०* खितिरिति Band F. t+ दत्तासु
saa इति Sand F. tt भाय्यासु इति Band F. §§ avroafafa 1.
qq dara ष्ति B. || विराव्रन्तु सपिष्छेषु इति B.

जयो विंशोऽध्यायः | ६२१

एकाषश्च्चासखवय्ये; स्याटेकराच्रं तदिष्यते ॥
भिरा श्वश्रमरणात्‌¶‡ श्वशुरे चे तदेव हि ।
wand समुदहिषटटं wala dfaa सति ॥
wefan दाहेन wrearea afar: |
वेश्यः पञ्चदशाहेन Wal मासेन Warfa a
तस्विट्शद्रदायादायेसख्युर्विप्रखब्रान्धवाः।
तेषाम योचेऽ विप्रस्य दाहा च्छटिरिष्यते॥
राजन्यवेश्यावप्येयं होनवर्णीसु योनिषु,
aaaq ae gaara विश्द्ाम|मसंययम्‌ ॥
सर्ववे TACT AAMAS FAUEAT Hs |
asufafazea खन्तु शौचं aaifag ॥
war तु जिरात्रं स्यादेकरातरं क्रमेण ATT |
वेश्यक्तज्रियविप्राणां शूदरेष्वा शौचमेव चुः |
sEaraisa wera fread हिजयपुङ्वाः |
yeafaafanrat वेश्यस्याशोचमभेव चऽ६ ॥
wala वे दथादञ्चवृष विप्राणां Saget: |
aur चच्रिये wisi maq दिजपुङ्कवाः |

% -एकाडखच wie इति ए. ward वाश्रं sfe F. + तु शिष्बतेद्ति 7
and 7. ‡ wyatt sfa B. § अशौचमिति A. ¶ृ aaa इति Band F.
| favarafafa Band F. ee wit कुर्युरन्चिताः इति Band F. t+ fa B.
tt शदरेषवाशोचमभेव तु इति 8. §§ वैश्येष्वश्ौचमिष्यते xf 98. भृगु Weare इति,
11. wenuraa इति £.

GRR | कू पुराशम्‌ |

qefacafeararay ब्राह्मण्ख तयेव च |
equay शिः स्वादित्याह कमलापतिः a
परसपिर्छं दिलं प्रेतं विप्रो निहत्य बन्धुवत्‌ ।
पिला च aerfaar दशराजेख शदाति।
aqaafa तेषान्तु facta ततः ofa: |
अनद्‌स्वव्रमहातु$ न च तस्मिन्‌ VE aVqq Il
सोदकेऽथ ASA स्वा्मातुराेषु बन्धुषु |

दथारेन aaa सपिण्डयेव Yara ॥|

यदि निरति पेतं लोभादाक्रान्तमानसः# |
दशाहेन fea: terezie ofa: |
अशैमासेन वेश्यसु शूद्रो मासेन शष्यति।
षङानरेणाधवा सव्वं चिरात्रेणाथवा पुनः ॥ PP
aaa faga ब्राह्मणं धनवजिंतम्‌ |

खात्वा सम्प्राश्य ThE छतं Dare ब्राह्मणादयः i
पपर६{ॐेत्परं वण्मपरद्चापरे¶¶ यदि।

भ्रगोचे संस्पुयेत्लेहात्तदा योचेन दाति ॥
प्रेतोभरतं few विप्रो इनुगष्डेत||| कामतः |

क ~~ = ee ---

इति ए. § अनदन्रव्रमकेव इति 9. अदच्रत्रमहे चव न चेतख्मिक्मठे वसेदिति.
q वसद्रिति B. | एष च्यीकः B yaa नाल्ति। #* प्रखोभाक्रान्तमानसः इति B.
tt दजराईनेव्वादि पादषटकं A, ४, पि पुलक्ेषु नालति ty af 0. $§ बर
दति Bb. qq अधरच्ाधरः षति}. ||| योऽनुगच्छतौीति Band ¢.

जयोविंशोऽधष्यायः। ६२३

waar सचेलं agit तं प्राश्य विशुध्यति ॥
एकाह त्छ्षत्रिये शरिर्वेश्ये स्याच्च 2a तु |
qe दिनत्रयं प्रोक्तं प्राणायामशतं पुनः ॥
अनखिसच्धिते शूद्रे रोति tare: खकेः।
त्रिरात्रं स्वास्तथायोचमे काह त्वन्धथा स्मृतम्‌ १
श्रस्िसञ्चयनादरववगेकाडः च्ष्रवेष्ययोः।
भन्यधा चेव सज्यातिर्ब्राह्मरे खानभेव तु ॥
पनखिसचिते विप्रो ब्राह्मणो रोति चेत्तदा ।
ख्ानेनेव भवेच्छचिः सचेलेना च" संशयः ॥
यस्ते: सदानं कुर्व्याच्छयनादीनि चैव हि।
बान्धवो वापरो वापिस दशाहेन gata i
यस्तेषां सममख्राति सक्तटेवापि कामतः।
azine fastisa खानं क्षता विश्ष्यति ॥
यावत्तदवमश्राति दुभिंच्ाभिहतोुः नरः ।
तावन््हान्यशोचं स्याप्रायञ्चित्त ततञ्चरेत्‌ई ॥
दाहादयशोचं aie दिजानामभम्निडाविणाम्‌ |
afawraragd मरणे मरणादितरेषु ¢ |
सपिण्डता च|| gat ana fafaada |
समानोदकभावस्तु जकनाम्ोरवेदने 1

पिता fuatagda तथेव प्रपितामशः।

* area tf B. + सचेशेनम दति Band F. + दुर्भिदोपडवः इति 8,
§ ततः खरेदिति A. ¶ सपिष्छानान्तु इति}. || 9 xfa B,

६२४ कुकमपुराणम्‌ |

लेपभाजस््रयो Sar: arfrw wagers |
्रप्रत्तानां तथा स्नीणां aifaws साप्तपौरुषम्‌ ।
तासान्ु भतेसापि्डय प्रा देवः पितामहः ॥
ये चेकजाता aeat भिव्रग्रोनय णव च।
भित्रवशासु सापिण्ड्यं भवेत्तेषां विपूरुषम्‌ is
कारवः fafa tar दासीदासास्तथेव च।
दातारो fararaay ब्रह्मविद्रद्मचारिणौ।
सत्रिणो व्रतिनस्तावव्छयःगौचमुदाद्रतम्‌थुः।
राजा चैवाभिपिक्त्च श्रवरषसचिण एव च।
as faaigata च देवयोगे तयेव च।
सद्यःशौचं समाख्यातं दुर्भिं्ते चाप्यपश्चवे ॥
सदाहव|हतानाच्र सपादिमरशेऽपि च |
Wawa समाख्यातं खन्नातिमरये तथा 1
पम्निमरुद्रपतनेदषुः वीराष्वन्यप्यनाश्के।
गोवब्राह्मणा्थे§§ wa सद्यःशौचं विधीयते
afearat वनस्थानां यतीनां ब्रह्मचारिणाम्‌ |
नाभौचं कीयते सदिः पतिते च तथा मते ॥

ee eee eee

o wi tye we: Bywtaceaat + नियमी चवेति B and F.
‡ सद्यःशौचा versa: शति. § वेवाभियुक्तश्च द्ति7. ¶ प्राखेति Band F.
|| डिष्वाहवेति B. faarwa इति 7. oo fager पार्चिवर्हिजैरिति B and ए,
tt एतच्छोकाद्धे A पुलक मालि । सर्पादिमरणे तथा इति 2, Fand H. आ wit
मर्प्रपतने इति 8. §§ award इति B.

अयोविंगोऽध्यायः। ६२४

पतितानान्र ere: सयाव्राग्येटिनाखसि सञ्चयः |
नाजरुपातो न पिण्डो वा काय्यं खराहादिकं कचित्‌ a
व्यापादयेत्तथातमानं aa योऽग्निविषादिभिः।
विहितं तस्व नाशौचं नाग्निनाप्ठदकादिकम्‌ ॥
अथ किध्चिव्रमारेन जियतेऽभ्निविषादिभिः।
तलस्याशौचं विघातव्यं कार्यंद्येवोदकादिकम्‌्ुः ॥
जाते कुमारे तदष्ः कामं Farafaaed ।
हिरण्यधान्ध{गोवासस्तिलाख्षा गुडसपिंषा।+
फलानि ga याकच्च लवणं काष्ठमेव च।
तोय|न्दधि तं तेल मौषधं क्षीरमेव चश |
simfatp > गहाद्राद्यं शव्काब्रञ्चेव नित्यथः |i
भ्राडहिताम्नियंधान्धायं दग्धव्यस्निभिरग्निभिः |
भ्रनाहिताभ्निर्गृद्येण लोकिकेनेतरो जनः +
देहाभावात्पलागौच्र्ुुः कत्वा प्रतिक्लतिभ्युनः।
दाहः काय्य यथान्यायं सपिण्डः खदयान्वितेः ॥
सहछलग्रसिखेददकंऽ§ नामगोत्रेण वाग्यतःक¶ |
दशाहं बान्धवाः खां wal चेव Gaza: ||| ॥
faw प्रतिदिनन्दद्युः सायं प्रातवंधाविधि |

o न्‌ चागुपातः इति ए. + कञ्िद्रमादेन इति B. { उदकादिभिरिति 8.

§ माल्येति ए. ¶ तिलात्रैति Band 1, || वक्रमिति 7. oe चौरमेचवं तैलमेव

च द्ति lb. tt अश्ौचिनामिति Band F. tt पलाल इति 8. §§ सन्नत््रसिख-
ग्युदकमिति B. gq बाग्यताः इति 8. || चवाद्रवाससः इति B and ए.
79

६२६ कूष्पुराखम्‌ |

प्रेताय च ग्टद्ारि चतु्धं भाजयेहिजान्‌ ॥
-दितीयेऽनि कर्तव्यं gene सवान्धवेः।
We बान्धवे: Waa Tara भवेत्‌ |
पू्व्वाग्मयुष्छयेहिप्रान्‌# युग्माग्बुखदया watz ॥
पञ्चमे नवमे चैव तथेवेकादयेऽशनि।

युग्मां ख † भोजयेद्िप्राब्रवखाद्न्तु afer 8
एकादथेऽह्ि कुर्वीत Rage भावतः।
हादे atfe§ ada नवमेऽप्यथवाषहनिश्र ।
एकं पविच्रभेकोऽ्घ; fawort तथेव च ॥

एवं wats कर्सव्यं प्रतिमासन्तु zac |
सपिण्डीकरणं प्रोक्तं gal gaat पुनः|| ॥
कुय्यौचत्वारि पाश्राणि परेतादीनां दिजो्तमरः।
Tara पिढपाजेषु** पानमारेचयेत्ततः |i

ये समाना इति erat पिश्डानप्येवभमेव fe |
afawiancaa देवपूर्वं विधीयते +
पितृनावाहथेत्षव् ga: प्रेतं fafa aq |
ये सपिष्डीक्लताः परेता न तेषां स्युः प्रतिक्रियाः ।

* yay भोजयैदिप्रानिति Band 7. प्रयुश्नयेत्‌ -प्रयोकयेत्‌, we: watt: |
+ अयुम्मानिति Band F. + विदः इति Band F. § बाच इति B and F.
q sfay तधवाइनि इति Band F. | संबसरेऽपि वैति ए. oe परेताधैपिढपाचेषु
aft 8. tt See faf€afefe Band F. tt ग तेषान्तु प्रतिक्रिया इति 8,
न तेषां erufafna इति F.

zy ae, Gane

जयो विं णोऽष्वायः | | ६२७

यस्तु कुय्थोत्पथक्‌ पिण्डं पिठ सोऽभिजायते ॥
aa पितरि वे gu: पिष्डानव्दं समावसेत्‌# |
दय्णचान्र॑† सोदकुम्भं nae Tawa: 0
पार्व्वपेन विधानेन सांवत्सरिकमिष्यते।
प्रतिसंवत्सरं gaifefutas सनातनः ॥
मातापिगोः सुतैः कायस्मिरडदानादिकख्च यन्‌ई§ |
पत्री कुर्य्यास्तुताभाै wanes तु सोदरः¶.॥
waaa विधानेन जीवः are समाचरेत्‌ |
कत्वा दानादिकं सव्वं खहायुक्नः समाहितः। |
पष वः कथितः सम्यन्गृहखानां क्रियाविधिः +.
सीणां wy WITT धर्मो नान्य Tease ॥
सखधन्मंतत्परा†' नित्यमीणखरापिंतमानसाःः ।
प्राग्रवन्ति परं§§ शानं agai वेदवादिभिः | |
इति ग्ौकृर्धपुरारे उपविभागे व्यार्गौतामु areas.
अयोरवि्योऽध्यायः ।.

ॐ पिष्डमब्दं समाचरेदिति Band 0. + दद्यादन्रभिति Bi ‡ काव्ये विधिरेष.
दति Band F. § दानादिकं पुनरिति 8. पिख्छदानादि fawn ufa 7. बृ सोः
डर इति 8. |. एष ara: A, 8, F, H पुलकष नालि। ५# swrea इति B,
+ खध्बोतत्परः इति 8. t{ मानसः इति ए. §8 प्राप्रीति तत्परमिति. 8,

श्॒तुश्रिंगोऽध्यावः |

व्यास उवाच |

मम्निोजन्तु जुहयावसायम्प्रातयंथाविधिक#।

au चैव हि तस्यान्ते wana तथेव च ॥
दषा चैव यवान्धायखत्वन्ते wh feats: ।
पशना त्वयनस्यान्ते समान्ते सोऽग्निके्मसखेः६ #
नानिद्टा नवश्स्येख्या पशना वाम्निमान्हिजः¶ृ |
न चाज्रमदयार्ासिं वा दीघमायुजिंजीविषुः ५
मवेनात्रेन चानिष्टा| ageata चाग्नयः ।
प्राणामेकात्तुभिच्छन्ति नकात्राभिषग्टडिनः #
सावित्राग्यान्तिषोर्माख कु्यौत्पव्वसु नित्यशः |
पितंखेवाटकाः wa नित्यमन्बटकासु च ॥

एष wa: परो नित्यम पधर्मरौऽन्य उच्यते |
जरयाशामिद वशानां ग्टइस्थाखमवासिनाम्‌ ॥
नास्तिक्छएदथवालस्यायोऽम्नीबाधातुमिच्छति > |
AAA AI न ada स याति नरकान्‌ वहन्‌ Il

# आदान्तेऽङनिः शी; सटा इति 8. wat wit सदाद्तिषए. † दन चेक
पचाने divers चैव इ शति 8. eu वचारमासान्ते पीरंमासेन चैव हि इति F.
‡ wart नवशस्ेग aqea इति Band F. § समान्तेऽसौमिकमस्ेरिति ए.
q चाग्रिमान्डिजा इति Band F. || वानिहा इलि 8. oe ashi नाधादुबिच्छ-
तौति 8.

चतुविंशोऽध्यायः | ६२९.

तस्मात्‌+ सव्वप्रयतेन ब्राह्मणो fet विशेषतः|
श्राधायाग्निं fagerat यजेत परमेश्वरम्‌ ॥
पम्निशोत्रात्परोधम्धा हिजानां नेह faaa |
तस्मादाराधयेतरित्यमम्निहोतरण शाश्वतम्‌ ॥ प
यस्ाध्यायाम्निमांख ara यष्टु देवभिश्छति।

स संमूढो नई aura: fa पुननास्तिको जनः ॥
यस्य जेवार्षिंकम्धक्तं¶ TATA अत्यहत्तये |

पधिकं वा भवेदयस्य| स सोमं पातुमहति ॥

एष वे सर्व्वयन्नानां सोमः प्रथम इष्यते |
सोभेनाराधयेषेवं WAM RAPA les
पितामहेन विप्राणामादाय विहितः पष्टः |
wal विसुक्षये सासाच्छोतः स्मार्तो भवेत्पुनः ॥
Maa ताग्निसम्बन्धात्‌§६ ard: ga मयोदितः।
RAACAA: ओौतस्तस्माच्छोतं समाचरेत्‌ ॥

eu: ya B yaa तामिखमन्धताभिसलं महारौरवरौरवौ । कममौपाकं aac
मसिपत्रवनं तथा । | wate नरकान्‌ घोरान्‌ सम्प्राप्नोति geafa: 1 अन्यनानां कुलै
विप्राः शद्रयोनौी च जायते। इत्यधिकः पाठो emt † वैद्ति 8. ‡ Ue ate:
A yaag नाशि । § सीऽसौ qe: इति Band F. ¢ सक्तमिति ए. || wfe-
ward विद्येत इति B. ** इतः परं B yaa न सौोमयागादविकी महश्याराधनात्ततः |
न सौमो विद्यते तस्माव्सीमेनाभ्य्चयेत्परम्‌ । शत्यधिकः पाटी दृश्यते। 11 भादाव-
निहितः wa: इति Band ए. +t fer पनरिति B and ए. §§ ome:
षति 8 and F.

६१० FUT |

उभावपि हितौ want वेद्‌ वेदविनिःखतौ ।
शि्टाचारस्तुतीयः स्याच्छरतिख्मृत्यो रभावतः* ॥
धर््ंलाधिगतो ty वेदः सपरिवंङशः |
ते शिष्टा ब्राह्मणा कया न॑ नित्यमामगुशान्िताः#
तेषामभिमतो यः स्वाचेतसा नित्यमेव हि ।
स ध्यः कथितः सदिर्नान्येषामिति धारणा ॥ ४
पराणं wanrafe terargra way |
एकसाद्रह्मविन्नानं WATT तथेकतः§ ॥
धम्मे जिच्रासमानानां तद्ममाणतरं aay |
WATTS पुराणानि ब्रह्मन्चानेतरायमम्‌¶ ॥
नान्यतो जायते watt ब्राह्मी| विद्या च वेदिकी!
AAU पुराणश्च Wea मनीषिभिः wae

दूति ग्रौङ्क्नपुराखे उपविभागे araftarg.

चतुर्विशोऽध्यायः |

गरि

e waren इति ए. + ameet: प्रीक्ताः इति 98. ot cate A, E, प
पुलक्षेषु नालि § ata Si 4. शृ ब्रहमन्नानपरायणाः इति ४. || ब्रह्मविद्या
वेदिकौ इति 2, Fand AH. eo wit जिन्नासमानानामिन्धपदि न्नीकदयं 2 पक
चली कव्रयात्‌ प्रागेव इश्यते ।

पञ्च विंथोऽध्याय ; ।

व्यास उवाच |

एष वोऽभिहितः nat ख्डस्याश्रमवासिनः |
दिजातैः परमो walt adatia निबोधत ॥
fefaug wet Sa: साधकधाप्यसाघकः।
अध्यापनं aatayg gary: प्रतिग्रहम्‌ |
कुसौदक्षपिवाशिन्यम्प्ङुर्व्वन्तः* स्वयह्घतम्‌ ॥
Maas बाणिज्यं तदभावे कुसीदकम्‌ |
भापत्ख्यसत्मयं Ra: पूर्व्वाक्तो सुख्य इष्यते ॥
स्वयं वा कं णङ्ुय्यादा णिव्यं वा कुसीदकम्‌ |
कष्टा पापीयसी afa: कुसीदन्तं विवस्येत्‌युः ॥
लाच६वत्तिम्पराग्प्रहुनं खयङ्कषं णं fest: | |
AMRLATRY ada ata नापदि feat: ॥
तेन चावाप्य¶ जीवन्तु वेश्यहस्तिः| af asa ।
न कथचन कुर्व्वीत ब्राह्मणः कर्म TATA ॥
शब्धलाभः पितन्देवान्‌ ब्राह्मणांखापि पूजयेत्‌ |
ति anwea तं दोषं शमयन्तिन संगयः॥
देवेभ्यश्च fussy दद्याह्ागन्तु विंशकम्‌ |

# प्रकुर्वीत इति Band F. + भापत्कल्पो wafafa ए. + कुसीदं तदिवर्जये-
दिति. § wifa B. q चेवाप्य इति 2. || बेश्यहत्तिमिति Band F.

६३२ RUT |

fanzurie ब्राह्मणानां waaay दुष्यति ॥
जबाखिच्ये fequ carak कुसीदी विगुखं पुनः |
कषिपालानब्रइ दोषेश युज्यते नात्र संशयः ॥
चिलोब्छं वाप्याददीत|| Zea: साधकः FA: |
विद्याभिल्यादयस्त्वन्ये बहवो ठ्तिहेतवः ॥
भरसाधकसु यः प्रोक्तो बडखाश्रमसंखितः |
fates aa कथिति & हस्ती परमविंभिः ॥
असतेनाधवा जीवैश्बृतेनाप्यथवा areas ।
्रय्ाचितं स्यादष्ठतं Saag याचितम्‌ ॥

कुशूल नन्धान्यकोैः वा स्यालकु्नीघान्यक$$ एव TTT |
त्ये || हि को >+ वापि भवैदण्डस्तनिक एव च ॥
चतुर्णामपि वै तेषा दिजानां ग्टहमेधिनाम्‌ |
श्रेयान्परः परो Kat धश्चतो लोकजित्तमः ॥
qawaiees भवेत्तेषां तिभिरन्यः vata ।
दाभ्याभेकशतुर्थसु ब्रह्मसत्रेण जीवति i

% जिंश्द्वागमिति Band F. + aff gaa इति ए and 7. ‡ sfwa
प्रदद्याहिगु्मिति Band ए. § क्षौवलोऽवर इति B. कषौपालो न dite इति ए.
¶ दृष्यते इति B. || चिलोञ्छनमाददौतेति B. oe भथवापदौति B. tt सिश्चनेति 8.
+t A householder who has three year’s grain in store, §§ A householder who
preserves grain in store for eix days (according to some), for a year(according
to others). qq वेति. ||| arfeatarsfa F. ooo रहेहिकः इति B.
ttt चेतेषामिति ए. ttt weareie: इति A.

पच्य विंयोऽध्यायः। ६९२

चत्तंयंलु गिलोज्काम्यामम्िषोत्रपरायशः।

cot: पार्व्वायणान्ता वाः केवला निर्व्वपेवठदा +
न लोकस्तं" वर्तत arava afaeaae |
अजिद्यामयटां gat जीवेद्राह्मणजो विकाम्‌ a
अाचित्वा चात्र agiisa§ पितुन्देवांसु¶ तोषयेत्‌ |
अाचयेहा शचीन्दान्तान्तेन ठणष्येत्‌|| खयं ततः ॥
AY दरव्याशरञ्जनङ्कता WHAieeaMlwaay तु |
टेवा ग्पिते सतु 4 विधिना wat योनिं amare ॥
WHATAT AAT खेयो मोचखतुषटयम्‌ |
WUT: कामः स्याद्राह्मणानान्तु नेतरः ॥
योऽर्थो AAA नामाय Psat नार्धस्तथेतरः§§ ।
ARISTA समासाद्य SATS जुहुयाहिजः ॥

इति गरीज्ग्ध पुराखे उपविभानै व्यासगैतामु
पञ्चविंशोऽध्यायः |

* पाव्वायलानौवाः इति A, Band H. + लोकठत्िमिति B. + बत्तिहतीः
कथखभेति Baud ?. § सद्मीऽथमिति ए. q दैवांख श्ति B. || याचयित्वा
ufetrt न वरप्येदिति 8. नतु aafefa 0. aq द्येत्‌ सयबत इति 7.
ee avefafs B. tt fara इति 8. tt ब्रजत्यसौ इति B and F.
§§ सीऽ्थौऽनधैलधेतरः इति B and £.

80

षड विंशोऽध्यायः |

व्यास उवाच |

अथातः सम्प्रवच्यामि दानधब्मंमनुत्तमम्‌।
ब्रह्मणाभिहितं पूव्वमृषोखां ब्रह्मवादिनाम्‌ a
अयानासुचिते; पात्रे हया प्रतिपादनम्‌ |

दानमित्यभिनिर्िंष्टं सुह्धिमुक्धिफलप्रदम्‌ ॥

यहदाति वििष्टेम्यः fae: Arar युतः |

तदिचित्रमष्ग्यन्धे{ शेषं aarfa cafa

नित्यं नेमित्तिकङ्ाम्यं जिविधं दानसुखखमे।
चतुधं विमलम्प्राक्तं सव्वंदानोत्तमोत्तमम्‌ ॥

seaefa यत्किब्ि्टोबतेऽनुपकारिते।

safes फलंइ तस्माद्राद्मणायतु नित्यकम्‌ ॥

TET पापोपशान्धं दीयते विदुषाङ्रे।
afafaamefee दानं सद्विरनुठितम्‌|
प्पत्यविजयेश्वथसखर्गाधं यद्रदीयते।

दानं तत्काम्यमाख्यातरुषिभिर्दम्बविन्तवः ॥

यदीश्वरप्रीणनाथे anfaa प्रदीयते |

* उदिते द्रति + and F. उदिते- जास्ती इत्यथैः । ¢ AEM परया युत शति

Band ए. + at वित्तमहं मन्ये इति 8 and F.
q बहद्ति 9. || सद्धिरव्॒तममिति B and 7.

§ अगुेष्यफलमिति B.

षड विंशोऽष्यायः | ६२१५

चेतसा waugqaa दानं तहिमलं थिवम्‌
दानधग्धं निषेवेत पात्रमासाद्य afer |
उत्पत्छते fe aura यन्तएययति aaa: ॥
कुटुम्बभक्लवस नादे यं यदतिरिच्यते |

अन्यधा दीयते यिन aera फलप्रदम्‌ tt
खोत्रियाय कुलोनाय विनीताय तपख्िके।
व्रतस्याय" दरिद्राय यदेयं; भक्तिपूगव्बकम्‌ ।
यस्तु दद्याम क्या त्राह्मणायाद्िताम्नये )
स याति फरमं खानं यत्र गला न arafas a
दतुभिः सन्ततां भूमिं यवगोधुमश्मलिनौम्‌ +
ददाति वेदविदुषे यः स भूयो न जायते॥
मोाचक्ममाज्ामपिवायो मूमिं सम््रयच्छति।
ब्राह्मणाय दरिद्राय सर्व्वपापेः प्रसुच्यते ॥
भूमिदानात्परं दानं विरते मेह किञ्चन ।
अवदानन्तेन तुल्यं विद्यादानं ततोऽधिकम्‌ tt
यो ब्राह्मणाय waa ध्व्शीलाय शीलिनेषाः।
ददाति विद्यां विधिना ब्रह्मल्त्रेके मोयते॥
दव्ादषरहस्वत्रं यदय ब्रह्मचारिषे।

ce eee ee व ee I
[ अ

eo भरशादहेयनिति 9. + दत्ताय द्ति Band II. दक्खाय-सदाचार-
woma इत्यथैः। ‡ प्ररैय्मिति Band FO § गोचतेःदति 8. ¶ शान्ताय,
aaa धयशालिने इति Band ¢.

९६२६ HUQUWIAT |

waqrafafana armed खानभेष्यतिः ॥
ग्टहस्वायाब्रदानेन फलम्ब्राप्रो ति मामवः |
गमे Wap दातव्यं दाप्नोति पराङ्गतिम्‌ ।
वेशाख्यां पौर्लमास्यान्तु ब्राद्मशाग्सत TY वा |
उपोष्य विधिना ान्ताब्डचीन्‌§ प्रयतमानसः ॥
पूजयित्वा fra: छष्थोरमषुना च fate: |
गन्धादिभिः wares वाखयेदा¶ा स्वयं वदेत्‌ ॥
प्रीयतां धर्मराजेति यदा aafe THA |
यावज्जीवङ्कतम्पापं|| तत्लशादटेव नश्यति ॥
छष्णाजिने तिलान्‌ क्त्वा # हिर्यं मधुसपिषी |
ददाति यसु विप्राय सव्वं तरति दुकृतम्‌ ।
छताव्रमुदकमख् aurea? विशेषतः |
निर्हिश्य walcrara विप्रेभ्यो qua भयात्‌ ॥
सुवर्णतिलयुक्ेर ब्राह्मणान्‌ WA TY वा ।
तप॑येद्दषाश्राशिक य ब्राद्मरेभ्यो $§ व्यपोहतिभरषा ॥
शलाम्बरधरः WE स्तिलेुत्वा इता्नम्‌ |

> खानमाप्रुयादिति 8. ब्राह्यं - तद्म सम्ब्ौयमित्यधैः, शानं awete-
मिलय्धः। + फलं नाप्रीतौति bh. ‡ भाममेवाख इति Band F. § =r: विरिति
Band ए. q वाचयिलाद््ति 8. || यावश्नौवन्तु तत्पापमिति B. oo दश्वा इति
B. +t वैशद्यानतु cfr B. {‡ तर्पयेदुदपाषैख इति ।. खदपाचेख इति £.
§§ aweenfafa Band F. qq भतः परं B, F पुलकयीः माघमासे तमिखे कु
Creat सप्घुपोषितः इत्व.चकः पाठी TAT

षडठविंगोऽध्यायः |

प्रदयाद्राह्मणेभ्यसु विप्रेभ्यः सुसमाहितः# |
जक्मप्रति यत्पापं wa तरति वे दिजः |
अमावास्यामनुप्राप्य ब्राह्मणाय तपख्िने।
यक्किञ्िदैवदेषेथं दद्यारादिश्यधुः Weta ॥
प्रीयतामीणश्वरः सामो महादेवः सनातनः।
सप्तजग्मक्षतं पापं तत्लशाटेव नश्यति tt

यसु AUIGE ai खात्वा देवं पिनाकिनम्‌ ।
्राराघयेहिजमुखे न तस्यास्ति§ पुनभेवः॥
aurea विशेषेण धाग्धिंकाय हिजातये |
ज्ञात्वाभ्यचं यथान्यायं पादप्र्षालनादिभिः॥
प्रीयतां मे wera carga खकौयकम्‌ |
सव्वंपापविनिर्मुहणः प्राप्नोति परमां मतिम्‌
fea: छष्णचतुदेश्यां कष्णाष्टम्यां विशेषतः |
भ्रमावास्यान्तु वै wag पूजनीयस्िलोचनः ॥
एकादश्यां निराहारो reat पुरुषोत्तमम्‌ |
पर्चयेद्राद्मशसुखे स गच्छेत्परभम्पदम्‌ ॥

एषा तिधिर्वेष्णवी स्याहादथौ शक्रपच्चके |
तस्वामाराधयेहिवम्प्रयत्रेन TATE नम्‌ ॥
यकिञ्िदेवमीयानसुदिश्य ब्राह्मणे शचो |

® faarta wafer: इति Band F. + अनुप्राप्तः इति B.

६२०

{ zwaratfgur

इति ए. § wa नालि इति 8. ¶ अमावस्यायां wag इति }. || verre: इति }.

९१२८ कुर्पुराशम्‌।

दीयते विश्छवे वापि तदनन्तफलं सतम्‌ प

a fe यान्दधेवतामिष्छेत्तमाराधघ्यितुब्ररः।
ब्राह्मणान्‌ पूज्येहिद्दान्‌ स तस्यास्तोषहेतुतःवः ॥
दिजानां वपुराखाय नित्यं तिष्ठन्ति टेवताः।
पूज्यन्ते ब्राह्मणालाभे प्रतिमादिष्वपि ककित्‌§ ॥
तस्माखवेप्रयत्रेन तस्षत्फलममोष्पुभिः¶ |

दिजेषु देवता नित्यं पूजनीया विशेषतः ।
विभूतिकामः समत॑ पूजये || पुरन्दरम्‌ |
ब्रद्मक्षभ्वर्चंसकामस्‌ ब्रह्माणं TWP PAAR: ॥
भ्रारोग्यकामोऽथ रविं धेतुर्व्ुकामो इताशनम्‌ ।
कर्णां सिहिकामसु grad विनायकम्‌ ।
मोगकामस्तु शशिनं बलकामः समीरणम्‌ |

BHI: सर्व्वसंसाराग्रयतरनार्चयेहरिम्‌§६§ tt

TY योगन्तथा मोक्तमि च्छे ऽ्तानमेश्वरम्‌ |
wissaenq विरूपां प्रयत्नेन मरश्रम्‌ || ॥
यो areata महायोगात्‌#># च्चानानि च asec

* तदनन्तफलप्रदभिति B. + यत्रादिति Bt & wet तोषयेत्ततः इति 8.
§ प्रतिमादिषु ते कचिदिति B. ¶ृ weiter इति Band ए. || grate इति 8.
eo wife B. 1 maf Band F. tt कगेति Bo and F- 35 प्रयबाः
दशयेग्ररिमिति Band F. qq सीऽ्चयेद्धि इति 8. | प्रयेभेजरेश्ररमिति B.
waar इरमिति ए. sos यै वान्कन्कि महाभाकानिति Baud F.

षड विंशोऽध्यायः ६३९८

स पूजयति भूतेशङ्ेयवच्चापि भोगिनम्‌" ॥
वारिदस्तत्िमाप्रोति धनकुमकच्तय्यमब्रदः |
तिलप्रदः प्रजामिष्टान्दीपदखश्चुरुत्तमम॥

भूमिदः सव्वभाप्रोति दीधंमायुर्हिंरयदः |
ग्ट्दोऽग्राणि वेश्मानि रूप्यदो रूपमुत्तमम्‌ |
वासोदश्न्द्रसालोक्यमखिसालोक्यमश्वदः§ |
भरनडदः faa gziq गोदो ava fara |
यानशय्याप्रदो भार्यीमेवर्यमभमयप्रदः।

धान्यदः AAA सोख्यं ब्रह्मदो ब्रह्मसामयताम्‌#* |
घान्यान्धपि 4 यथाशद्ि विप्रेषु प्रतिपादयेत्‌ |
वेदविषु विशेषेषु प्रत्य ai waza ।

गवां वासथकप्रदानेन सर्व्वपापेः प्रमुच्यते |
इन्धनानां प्रदानेन दीक्षार्निजोयते नरः॥
फलमूलानि याकानि भोल्यानि$8§ विविधानि a
प्रदद्ाद्वादह्मणेभ्यस्तु सुदा IN: सखयम्भवेत्‌शृषा ॥
Wad खेहमाडहारं रोगिशे|| रोगशाम्तये |
ददानो रोगरहितः सुखी दीषघायुरेव ख |

* ते पूजयन्तीति Band F. + भोगिनः इति B. + मुखमिति B and ह.
§ weet यानञ्र्तममिति 8. gq भअग्रदाता नियश्चेटामिति B. | पिष्टपमिति 8.
¢ ब्रह्म ा्रतमिति Band 2. tt चनान्धपौति B. tt वेति 8. चीषेति F.
§§ पानि पानानौति 8. qq सदा भवेदिति ४ ५५२. | रोगिखः
दति 8 and F.

९४० BWV |

असिपन्रवनन्दुगे+ Goruaafaaa |
तीव्रतापद्च† तरति हछन्रोपानद्मटो नरः ॥
यद्यदिष्टतमं wma यश्चापियैः दयितं ze ।
तन्तु खवते टेयन्त देवाक्षयमिष्डता ॥

saa विषुवे चैव awa चन्द्रसूधयोः।
संक्रान्त्यादिषु कालेषु दक्षश्भवति चाक्षयम्‌ tt
प्रयागादिषु तीर्थेषु पुश्येष्वायतनेषु व |

Sal चाच्यमाप्रोति नदीषु च वनेषु ख ।
दानधर््ात्यरो wat भूताना विद्यते ।
तस्माद्िप्राय दातव्यं योियाय हिजातिभिः॥
सखर्गायुभू तिकामेन तथा पापोपथान्तये ।
सुसुच्चणा चष दातव्यं ब्राह्मरेभ्यम्तधान्वदम्‌ ॥
दीयमानन्तु यो मोषहादहोविप्राभ्निसुरेषु च ।
निवारयति पापामा ति््यग्योनिं व्रजेत्तु सः ।
AY द्रव्याव्लनङ्कत्वा ना्च॑येद्राद्मणान्‌ सुरान्‌ |
सर्व्वसखमपद्त्येनं राष्ादहिप्रतिवासयेत्‌|॥

ay दुभिंचैलायामन्रादयं न प्रयच्छति |
ज्ियमारेषु स्वेषु ब्राह्मणः+ सतु गहितः॥

eo मार्ममिति Band F. + तौख्ातपद्ेति Band 7. + यच्ाख इति B.
§$ wéy Afr ४. ¶ aaqerefa B, E and H. || राजा राषात्मरबासयै-
दिति Band F. «oo fatyawersfa Band 7. सेषु ब्रह्महा इति 2. .

+ बड्ापयिववेति B.

षड विंशोऽध्यायः |

तस्माच प्रतिग्टङ्लीयात्र वे टेयच्च तस्य हि ।
ugfaart aararera राजा विप्रवासयेत्‌ ॥
यस्तु सह्यो ददातौीह न द्रव्यं ब्रह्मफुसाधनम्‌।
स पूर्व्वाभ्यधिकः पापी नरके प्यते नरः ॥
खाध्यायवन्तोये विप्रा विद्यावन्तो जितद्धियाः।
सत्यसंयमसंयुक्षास्तेभ्यो दय्ाहिजोत्तमाः§॥
सुगुह्कमपि facia धास्मिंकम्भोजयेडहिजम्‌ |

नतु Beane दथराश्रसुपोषितम्‌ a
खचिल्लष्टम तिक्रम्ब ओखोजियंयः प्रयच्छति।
सतेन TU पापी दषत्यासप्तम्ुलम्‌ |

यदि ख्यादधिको विप्रः योलविद्यादिभिः खयम्‌ ।
aa यत्रेन दातब्यमतिक्रभ्यापि|| सतिधिम्‌ ॥

योऽ्िंतम्मतिण्टद्कातिश* ददाव्य्िंतमेव वा |

तावुभौ गच्छतः aa नर्कन्तु विपर्ययथे॥
न वार्यपि प्रयच्छेत नास्तिके हेतुकेकषूःऽपिष।
पाषण्डेषु च{{ way नावेदविदि घश्वित्‌॥

¢ न तसख्ाद्मतिगङ्गौयुनं fatgy a a fe xfa B.

६४१

न ठष्येयुख तेन fe एति 7,
‡ watfa 8. यशासभ्यो ददातौह खधनं धश्मसाधकमिति F.
§ सत्यसंयमसंस्येभ्यो cafes हिजोत्तमाः इति A.
|| अतिक्रम्य चैति B. oo प्रतिगङ्गौयादिति 8. + दद्याद्धिंतमेव त॒ इति ए.
tt रेतञ-रेतुमन्वियतौति हेतुकः कतकौ, गद्धाहौनः, afer ।
इति Band F.

q ydasfrefafa ए.

§§ न qaey

६७३ HUTT 1

अपूप fecay गामश्वं एथिवीन्तिलान्‌ |
पविदहाग्प्रतिष्ड्वानो मस्मीभवति काष्ठवत्‌ ॥
दिजातिभ्वो घनं लिष्ठेग्रथस्तेभ्यो feared: |
अपिवा जातिमातरेभ्योभ्न तु Zagat
ठन्ति सहच नादिच्छेत्‌ नेहेत धनविस्सरम्‌ |
wate nag ऋद्यख्यादेव हीयते |
वेदानधीत्य सकलान्‌ यन्रांख्मवाप्य wan: |

w at गतिमवाप्नोति सहोचाद्यामवाग्रुयात्‌ ।
प्रतिग्र$रचिनं स्वाद्या्रेन्तु धनं wea |
खित्य्घीदधिकं way ate यात्यधोगतिम्‌ ॥
यसु ्याद्याचकीषू faa Ae AAS भाजनम्‌ |
उदेजयति भूतानि यथा चौरस्तवेव सः ॥

गरन्‌ अत्यांशोखिदीषंन्‌| भर्धिष्यन्देवतातिधीन्‌ 4
सर्व्वतः प्रतिग्छन्नीयानब्र तु ठष्येत्खयन्ततः ॥

एवं wee युजाना टेवतातिधिपूजकः १
वर्तमानः संयताता याति तत्परमम्पदम्‌ ॥

ya निधाय वा सब्बे गलारण्छन्तु तश्ववित्‌ |
एकाकी विचरेचित्यमुद्धयसीनः समाहितः a

9 अपि राज धवेष्ठाभ्वामिति Band F. + ठत्तिसङोकभन्विच्छदिति ए and F.
‡ चनखोमे इति ए. wadtareng इति 7, § प्रतिख्द्येनि 9. ¶ यन्तु याचनकः
इति Band 7, || खखिरौरष॑रिति B.

सप्तविंशोऽध्यायः | ९४

एष वः कथितो wat wearat दिजोत्तमाः।
star तु विषटेज्नियतं तधाबुहापयेडिजान्‌ ।
इति टेवमनादिभेकमीशं
ग्ट्धम्मख समच्येदटजखम्‌ |
समतीत्य स सर्व्वभूतयोनिं

प्रतिं परंन याति जग्म ns
दति श्रौकृश्पुराखे उपविभागे! व्यासगौतासु ष्विंशोऽष्मायः. |

सप्तविंशोऽध्यायः |

TT SAE |
एवं zeraa खिला हितौयग्ागमायुषः |
वानप्रखाओमं WRIT: साम्निरेव वा ॥
fafaa wat gag गच्छेदनमधघापि az ¦
दृष्टापत्यस्य चापत्यं जव्जरीक्लतविग्रहः ॥
BRITA TAN प्रशस्ते चोत्तरायणे |
गत्वारख्ं नियमवांस्तपः qgataarfea: |

% एष ata: A gee miei +t एतत्पदं ^, E, प yeay न ema ।.

# चेति B, E and ए.

१४७ कुष्यपुराणम्‌ |

फलमूलानि पूतानि नित्माहारमाहरेत्‌ |
यताशारो NAGA पूजयेत्पिढदेवताः ॥
पूजयित।तिघी चित्यं खात्वा चाभ्य्ंयेकरान्‌ ।
WETATAA चाश्रीयाद्टौ ग्रासान्‌ समाहितः ॥
जटां वे§ बिष्धयाचित्यं नखरोमारि नोत्खजेत्‌ ।
AAA सर्व्वदा कुर्या चरियच्डेदाचमन्धतः ॥
अम्निो्द्ध शुदुयात्पद्चयन्नान्‌ समाचरेत्‌ |
सुग्धत्रर्वि विषैर्वन्धेःव याकमुखफलेन च ॥
चीरवासा भवेचित्यं खाति|| जिषवणं ofa: |
सर्व्वभूतानुकम्पी स्याद्रतिग्रहववल्लिंतः ।

स दर्गपौ्यमासेन+# asa नियतं दिजः ।
ऋचेष्वाग्रयषे ` चेव चातुमीस्यानि चार्यः ॥
उक्लराय ख्य क्रमशोऽ६§ दश्षस्वायनमेव च |
वासन्तैः यारदेर्मेष्येमन्धतरैः STATA: |
रोड़ा थां शर्व वि विधं निर्व्वपेत्एधक्‌।
देवताभ्यञ्च तत्वा वन्यं मेध्यतरं Tia: |

= यदाहारः tf Band F. + पूजयेदतिर्थिं नित्यमिति B and F.
‡ गटडादादाय वात्रौयादष्टौ इति B. wererse sf ए. § sere दति B and ए,
q अनयर्विवि्मेष्यैरिति 1. सुनयदैर्विविधैमेष्यैरिति 8१7. || ज्ञायादिति ए
and F. oe ofa dada इति Band F. + waaw—The first
Soma -libation at the Agnishoma sacrifice. +{ aretfefa B.
§§ enuawexas इति H.

सप्तविंगोऽष्यायः। १४१५

शेषं समुपभुश्ीत लवणच्य खयद्घतम्‌ |
Tanyas भौमानि कवक्षानि% च ॥
wea शिशकख्ेव 4 सेष्मातकफलानि च |

न फालक्षष्टमख्मीयादुव्छृष्टमपि केनचित्‌ ।

न ग्रामजातान्यार््तोऽपि पुष्पानि च फलानिष। ४
खावशेनेव विधिना af परिचरेल्दा।

न दश्च सव्व॑भ्रूतानि facat निर्भयो भवेत्‌ |
न नक्शद्धेवमश्रीयात्‌§ राजौ ध्यानपरो भवेत्‌ ॥
जितेन्द्रियो जितक्रोधस्तछ्चजन्नानविचिन्तकः । -
ब्रह्मचारी भवेबित्यं न पन्नीमपि संखयेत॥
यसु पत्न्या वनं गत्वा HAA कामतबरेत्‌ |
तद्रतं तस्य लुप्येत प्रायञ्चित्तीयते दिजः ॥

wall यो जायते गर्भो न संसपुश्यो भवेदिजः |
न च वेदेऽधिकारोऽख तदंओेऽप्ये वभेव fe ॥
श्रधः शयीत नियतं साविन्रीजपतत्परः।
शरण्यः सव्वभूतानां संविभागरतः^॑' सदा ॥
परिवादं ख्षावादं निद्रालस्य विवव्नयेत्‌ |
एकाम्निरनिकेतः स्याग्रोचितां भूमिमाखयेत्‌ ॥

॥ णण ममम प कमम १ सि प

» करकायौति B. + सिगुकशैवेति Eand H. } न फालेव्यादि पादचतुष्टयं
A, 2, H qeag नासि । § न नक्त किचिदग्रौयादिति Band F. gq qean-
मिति Band F. || तस्येति A, E, Fand H. ++ सततमिति B. tt परः
इति 1s. |

६४६ कम पुराखम्‌ |

खगैः TY रिदा यस्तैः सदेव च संविथेत्‌ |
भिलायां वा शर्करायां शयीत सुसमाहितः ॥
सद्यःप्र्ालको वा स्यासाससच्यको्ुऽपि ar |
षय्मासनिचयो कवा खछात्‌§ समानिचय एव a i
wieraga मासि aad पूवव चिम्तितिम्‌षा |
जीर्णानि चेव वासांसि शाकमूलफलानि च ।
दन्तोलुखलिको वा खातकापोतौं हत्तिमाखयेत्‌ |
अश्मकुट्टो भवेदापि कालपक्षभुगिव च|| 1
मकच्यानत्रं ४ समश्रीयादिवा agar गक्ितःकथः t
चतुर्धकालिको कवा स्याकत्छाहा चाषटमई{ काःलिकः ॥
चान्द्रायण्विधानेरवा शक्ते क्ये च वर्तयेत्‌ ।

पे परे समस्रीयादिजाग्रयान्‌ कथितान्‌षषा aaa #
पुष्य मूलफलेवीपि saad daar |
खाभाविकतैः खयं थीरगेवेखठानसमते खितः ॥
war वा परिवत्तंत तिष्टेहा प्रपदेदिंनम्‌|| ।
स्थानासनाभ्यां विद्रव afetalqeeaa +

# “turd तैरिति 8. चरेष्ान्त इति F. + अर्कवराफंवाश्ति?. ‡ स्धयिकः
इति ४. सदयःप्रस्थानक षति 7. § वापौति ए. ¶ qed पूव्वेसखितमिति 8. out
पूष्वसच्ितमिति F. | कालं पञ्चसुगैव a efs 2. काखपचसुगेव बा इति ए.
eo wa वात्रमिति ए. tt area इति B. tt यबत इति ए. §§ खादाप्यशटमेति 8.

qq यवागूं कथितमिति 8. यवागूः कथिताः इति ?. || दिषमिति Be
een ज्ानाभशनाभ्यामिति B.

सप्तविंशोऽध्यात्ः | ६४७

Pe पञ्चतपास्तहदषास्भ्रावकाशकः*# |
WISaTaTy हेमन्ते क्रमशो TAT: i
waa fart? पिढदेवांख adie |
एकपादेन तिष्ठेत मरीचीन्वा faders ॥
यञ्चाभ्निधूमपो वा स्वादुः सोमपोऽघवा; ।
पयः पिबेच्छुक्रपशचे HUTT च गोमयम्‌ ¶ ।
ओीणंप्णागरनो वा स्याल्हच्छरवा वर्तयेमदा||
यो गाभ्यासरतये व» TEATS भवेत्सदा ॥
भथव्वं शिरसोऽध्येता वेदान्ताभ्यासतत्यरः |
यमान्‌ सेवेत सततं नियमांबाप्यतद्दितः ॥
MUA सोत्तरीयः शक्तयन्नोपवी तवान्‌ |
अघ चाग्नीन्‌ समारोप्य arafa ध्यानतत्परः |
भनम्निरनिकेतः स्याश्चुनिर्माक्तषपरो भवेत्‌ 1६
तापशषष्वेव विप्रेषु यजिकं भे्तमारेत्‌वष ॥
ग्टहमेषिषु चान्येषु दिजेषु वनवासिषु |
ग्रामादाद्ृत्य चाश्रीयादष्टौ म्रासान्वने वसन्‌ I
प्रतिष्छद्य yeaa पाणिना शकलेन ५#% वा |

e अथावकाश्िकः इति ए. १ उपोष्य चिषवख्खापौति B. ‡ wer xfs ए
and 7, § सोमपोऽपि वेति ए. श weae तु सोमपः इति 8. || react
सदेति B. oe रतश्च यादिति 8. tt इमानिति ए. tt awrferttf B. §§ ww
ara: A, E, H gaay नालि । qq पाचिक॑ं मेच्यमाचरदिति 8, ||| वनवारिषु
इति 8. ५*+ करकेखेति ए, कलक्षेनेति ¢.

९४८ कूष्यपुराणम्‌ |

क

विविधाञ्चोपनिषद्‌ श्रासमसं खिद्ये जपेत्‌ |
विद्याविथेषान्‌ arfast सद्राध्यायं तथेव च |
महाप्रखानिकं वासौ कुर्याटनश्नन्तु arp ।
भग्निप्रशेयमन्यदहा ब्रद्मापंणविधौ खितः ye
इति ग्ौकृष्मपुराखे उपविभागे व्यासगौतासु वानप्रखाग्मधम्ब

नामन सप्तविंशोऽध्यायः |

अ्टाविंशोऽध्यायः.।

व्यास उवाच |
एवं वनाश्रमे खिला ठतीयं भागमायुषः |
चतु्धंभायुषो भागं सद्यासेन नयेत्‌ क्रमात्‌ ।
श्रमनोनाकनि संखाप्य दिजः प्र्रजितो भवेत्‌ ।
योगाभ्यासरतः शान्तो ब्रह्मविद्यापरायणः॥
यदा मनसि सच््ातं+ ASU सर्व्ववसतुषु ।
तदा सद्यासमिच्छन्ति पतितः स्यादिपरये a

र चोपनिषदौ रासं सिय tf G. + want तथेति ए. ‡ येन सम्यमिममाशमं

fat संश्रयन्वशिवं पुश्नताशम्‌। ते विशन्ति पदमैश्रं पदं यान्ति यत्र गतोऽख संखितेः ६
wafwa: पाठः F yak were

e सम्पत्रभिति B.

अष्टा विंशोऽध्यायः | ९४९

प्राजापत्याबिरूष्येटटिमाम्नेयीमधवा पुनः |
दान्तः TH: कषायोऽसो ARTAAFITAAT ॥
भ्ानसद्यासिनः केचिदेदट्सद्यासिनः पर» |
कम्ध्रंसन्यासिनस्त्वन्ये विविधाः परिकीर्तिताः ॥
यः सर्व्वसङ्कनिमुङ्षो निर्दन्हेव निर्भयः |
प्रोच्यते न्रानसन्यासी ara व्यवखितः ॥
अटभेवाभ्यशेत्रित्यबिर्हन्दो† निष्परिग्रहः |
प्रोच्यते बेदसत्यासी qagfa faafew: a
यस्त्वम्नीनाम सात्कृत्वा ब्रह्मापंखपरो दिजः |
GIG AUT महायन्रपर।(बणः॥
चयाखामपि Saat योम लभ्बधिको wa: |
न तस्य विदयते ara a fas ar fafa: «
faaat निर्भयः यान्तो fata निष्यरिग्रःषु |
जीखंदोपीनवासा स्यान्रम्नो वा ध्यानतत्परः u
ब्रह्मचारी भितग्रासौ| म्रामाच्चव्र** समाष्टरेत्‌ |
अध्याममतिरासीत निरपेक्षो निरामिषः।
आमनेव सहायेन सुखार्थं विचरेदिष ।
नाभिनन्देत मरणं नाभिनन्देत जोवितम्‌र्ूूः |

* सश्यासिनीऽपर इति Band 7. + निराग्रौति Band 5. ‡ 3a: सं
इति Band 7. § ज्रानौति 88१0. भृ weiter: इति B and F,
॥ मिताहारः इति Band ¢. ** ग्रामाब्रात्रमिति ए. ग्रामादब्रं समाहरेदिति F.
tt नाभिनन्देत इति भाष॑मामभेपदम्‌ । ott नौवनमिति B.

82

aye UIT AA 1

कालमेव प्रतीच्चैत निदेयम्भूतको यथा!
AAA न AMA A श्रोतव्यं; कदाचन)

एवं Wal परो योगी ब्रह्मभूयाय Hae ॥
एकवाञ्ाथवार्युः विहन्‌ कोपीनाष्छादट्‌नस्तच्छई१
quiq fast वाध भवेचिदण्डी निष्परिग्रहः 3
कषायवासः सततब्यानयोगपरायग्यः।

ग्रामान्ते ठत्तमूले वा वसेहैवालयेऽपि ar |

समः wal ख faa च| तधा मानापमानयोः।
way वर्तये त्रित्यव्रैकात्रादी मवेत्क्षचित्‌।

यस्तु मोदेन वान्यस्मदेका बा्टीस# भवेद्यतिः |

म तस्य निष्कृतिः काचिद्‌ waar कथ्यते +
रागदेषविसुन्ञामा WAM CIMA: |
uifafeatiaaa gy मौनी स्यात्सवं निसृष्टः #
tfeqameare वस्त्रपूतं जलं पिवेत्‌ |

शास््रपूतां वदेदहार्णो भनःपूतं समाचरेत्‌ |

aan निवसेहेथे वर्बाभ्योञन्यब्र भिश्ुकः।
aiagharacn नित्यं कमण्डलुकरः शविः a
ब्रह्मचथ्यरतो नित्यं वमवासरतो भवेव्‌ |

e गरीतब्य॑न इति B- ot ज्नानपरः sft Band 7. + एकवासाथवा cea
सन्धिरार्षः एकवासः wea इति पदच्छेदः § कौपौनाच्छादनीऽपिवा इति B.
q qe: इति B. || समः wht तथा. fat इति 8. oe carnmifa B.
tt wren«fa B. tt रातेति B.

प्टाविं्योऽ्यायः। Eve

मोकल्षशास्तेषु निरतो ब्रह्मचारी जितेन्द्रियः a:
दख्याहक्वारनिमंक्षो निन्दापेशून्यवजिंतः।
श्रमन्रानगुणोपेतो यतिर्मोक्तमवाग्रुयात्‌ ५.
अभ्यखेत्सततन्देवंग" प्रणवाख्यं सनातनम्‌।
ware विधानेन शविदंवालयादिषु-॥
यन्नोपवीती ान्तामा कुशपाणिः-समाहितः।
धौतकाषायवसनो भखच्छन्रतनुरष्ः ॥
afar am: जपेदाधिदेविकमभेव ar |
ऋष्यासिकख् सततं aerafafeag aq ॥:
पत्रेषु; चाय-निवसन्‌ ब्रह्मचारी यतिर्मुनिः।
केष्टमेवाभ्यसेचित्यं स याति परमाङ्तिम्‌ ॥'
ufeat सत्यमस्तेयं awed ततः परम्‌¶ |
Sal Sat च सन्तोषो त्रतान्यस्य विशेषतः ॥
बेदान्तज्नाननिष्णातान्‌ पञ्चयन्नान्‌ समाहि तान्‌?।
कुव्यीदशरहः खात्वा rare नेव तेन fe u |
शोममन्ताच्लपेजित्यं हामकासे** समाहितः |
खाध्यायच्चान्षं कुव्योस्ा विं सन्ययोजंपेत्‌ ॥

। गणपाय भिं ७9 "क
So नवत)
1

# ब्रह्मपूकवौति Band F. + वेदमिति 8, Band F. + wfarnfafa 3B.
§ytqu BE, ?, Gand प्र. q तपः परमिति B. || वैदान्तन्नाननिष्टी
at पश्चव्रन्नान्‌ सम।डितः ।. ज्नानध्य(नसमायुक्तो frend 4a aa fe af 9, on काले
कारे. इति Band ¢,

६४२ | कृन्धपुराखम्‌ |

ततो ध्यायीत तन्देवकभेकान्ते परमेश्वरम्‌ |
एकान्ते वण्ये चित्यं कामं क्रोधं परिग्र्म्‌ #
एकवासा fearar वा शिखी यन्नापवीतवान्‌।
कमण्डलुधरो विहान्‌ जिदण्डी याति तत्परम्‌ ¢

दति ग्रौङु्पुराखे उपविभामे व्यासगौतासु afawail नाम
अष्टाविंशो ऽष्मयः ।

ऊनचजिशोऽध्याबः ।

are sare |
रवं खाशख्मनिष्टानां यतौनां नियतामनाम्‌।
Vey aia via फलस्ूलेरथापि वा |
एकं कालं+ qed न प्रसज्येत विस्तरे |
Teva fer यति विं षयेष्वपि सव्नति ॥
सप्तामारा्बरेद्रेचमलामे तु प॒नषरेत्‌ |

* unity wrt देवमिति ए, E, F, G and प्त. भत्मनेपदमा्षम्‌।
† एकान्तमिति Band F. + कमख्डलुकरः इति ए and F.

* एककालमिति Band F. + ta प्रसक्तो डौति B. बैच्येषु सक्तो छवि ए
‡ सपागारमिति E, F and H.

जनतिंगो ऽध्यायः |

WATS पाते yatta wie: प्र्षालयेव्पुमः# ॥
अरधवाऽन्यदुपादटाय ATA Yala नित्यथ्ः।
मुक्ता AMADA याज्रामाज्रमलोलुपः ॥
विधुमे Wages व्यङ्गारे YRS ।

ठत्ते शरावसम्पाते भित्ताचित्यं यतिखरेत्‌ ॥
गोदोडमाज्रं fasta कालब्बिक्ुरधोमुखः |
fare सछ्लशृष्णीमश्नीयाद्ाग्यतः चिः ॥
प्रास्य पाणी पादौ च समाम्य यथाविभि।
sifza दशेचिलवाब्रं gata avast ae: ॥
TAT प्राणाइतीः पञ्च ग्रासानष्टौ समाहितः |
अाचम्य Sad ब्रह्माणं ध्यायीत परमेश्वरम्‌ ॥
अलावुपाज्रं दार्व्वच्थुः खण्मघं वेणवम्ततः६ |
चत्वार्येतानि पाज्राणि मनुराह प्रजापतिः ॥
प्रा्माजे पररा च मध्यराे तथेव च।
सन्ध्यासखम्निविशेषेण विन्तयेचित्यमीशखरम्‌ i
कला इत्पश्निलये fare विष्वसम्भवम्‌ |
wield सव्वंभूतानां परस्तात्तमसि खितम्‌ ॥
सर्व्वस्वाधारभूतानाषमानन्दं च्यातिरव्ययम्‌ |
प्रधानपरुषातीतमाका शक्रं शिवम्‌|| ॥

* सुन्नौयादद्धिः प्रचालयेत्‌ तदिति 8. † प्ासुखीत्तर दति ए.
इति F.

६५२

प्राश्यखोत्वर

‡ wera crease इति } 810 ?. § तथाष्ति ए. ¶ भाधारम-
व्यक्तमिति Band F. | sratt ewe चिवमिति 8 and 7.

१५४ कूश्ंपुरारम्‌ |

तदन्तः खव्वभावानामोखरं ब्रह्मरूपिणम्‌ |
ध्यायेदनादिभष्याग्तमा नन्द्‌ ख्यश््गुखालयम्‌ ॥
महान्तं पुरषं AW AWTUL सत्यमव्ययम्‌ |
सितं सितैतराकरर§ महेशं विश्वरूपिणम्‌ । |
प्रोहारे णान; चावमानं TUT पर्मानि ।
काये देवमानं ध्यायीताकाशमध्यगम्‌ ॥
कारणं सर्व्वभावानामानन्देकसमाखयम्‌ |
ष॒राणं पुरुषं Wap ध्यायग्बुष्यत बन्धनात्‌ ॥
यदा गुहायां waass Araawaraa |
विचिन्य परमव्योम सर्व्कभूतेककारणम्‌ ॥
जीवनं सर्व्वभूतानां aw लोकः प्रतीयतेषुषा ।
परानन्द ब्रह्मणः Ga यत्बयन्ति मुमु्षवः ॥
aaa निहितं aw केवलं ज्रानलच्णम्‌ |
अनन्तं सत्यमीशानं विचिन्त्यासतीत संयतः ॥
गुद्याद्रद्यतमं Mat यतीना्मैतदौीरितम |
वोऽनुतिषे कतेन|| सोऽश्रुते योगनैश्बरम्‌ w
तस्मादणमरतो नित्यमामविद्यापरायणः. |

# आ्रानन्दादोति 9. + परममिति ए. t पुरुषमिति B. § हितेतरार्णाकारमिति 8.
q विगकारिखमिति 8. || ददं arated F gaat नालि । oo भओोडारान्तेऽय इति ए.
tt xyfafa B, ४, ए, G and H. t+ वचैति 8. §§ प्रह्लतौ इति 8 and F.
कृष्‌ wataa इति. is and ए. ||| ava fateneiia इति 2. यीऽवतिषेत सतब-
fafa ¢.

tt यन्तु स दैवः यादिति 8.
§§ श्वि. gq wafer समाहितः इति Band ए.
मालि । eee वासस्तु इति 3.

ऊनत्रिंग्योऽध्यायः।

Sa स मन्यते AW: BA मुच्येत बन्धनात्‌ ॥
नत्वा" एथक्‌ Barada सव्वेस्मारैव केवलम्‌ |
श्रानन्द्मजरं ATA ध्यायीत च पुनः परम्‌ ।
तस्माद्वन्ति भूतानि यदत्रा नेह जायते।

सख तस्मादीण्वरो ga: परस्मादययोऽधितिष्ठति६॥
यदन्तरे agar णाश्वतं शिवसुच्ते||।

य दाष्कस्तत्परो यः Ula टेवसु† मद्श्बरः |
व्रतानि यानि firqut तथेवोपत्रतानि च षुः
एकेका तिक्रमे तेषां प्रायचित्तं विधीयते ॥
उपेत्य तु$§ fad कामाव्कुच्छसंयतमानसः¶ृ¶ ।
प्राशायामसमायुक्नः कुखा्छछान्तपनं शुचिः |
ततश्चरेत नियमात्‌ awe संयतमानसः | |||
युनराख्ममागम्य atiggcafea: |i

न qaquada हिनस्तीति aatfrd: |
तथापि च न HUA way He दारुणः ॥
एकराजोपवासख# प्राणायामशतं AAT |

९५१

ॐ समभ्यसीद्राह्ममिति 7, 2, F,G and H. + मला दति 8, E, F and H.

‡ gafcfa B. § परलायोऽधितिषटतौति ए. परस्ताद्यी faraa इति ?. ¶ तद्रगमनम-
मिति 8. तत्कमलंमिति ४. || गिवमव्ययमिति Band F. oe यदश इति ए.
tt एतत्‌ पाददयं A, E,H yaag afar
|| एष are: A Jae

९४६ कून्यपुराणम्‌ |

कर्तव्यं यतिना walfagat वरमव्ययम्‌# ॥
गतेनापि न कान्ते न काय स्तेन्यमन्यतःन।
स्तेयादभ्यधिकः कचथिव्राख्यधन्यं इति afaik a
हिसा चेषा परा feers या चालन्नाननाथिका।
aeaxfad नाम प्राणा wa वहिखराः ॥

स तस्य शरति प्राणान्धो यस्य हरते धनम्‌ |
एतत्वत्वा yeetang भिवब्रहत्नो व्रताहतः|| |
भूयो निवंदमापव्रचरेशान्द्रायणत्रतम्‌## |
विधिना areeea संवस्रमिति 4 अुतिः।
भूयो निबंदमापन्र्रेहिक्षुरतन्द्रितः ॥
अकस्मादेव हिसान्तु यदि भिन्ुः समाचरेत्‌ |
कुखालकच्रा तिकच्छरन्तु चान्द्रायणमघापिवा॥
स्कत्रमि न्दरियकदौर्स्यात्‌ ल्ियन्हृष्टा यतिर्व॑दि ।
तेन धारयितव्या वे प्राणायामासु षोडश ॥
fearena fact स्याग्माणायामशतं तथा ॥
एकान्ते AYALA च TIA तथैव च।

oom at प्रकर्तव्यं यतिना whfege इति 7. † परमापद्रतेनापि न कार्य
Sarr: इति Bo अव्यनलापडवेनापि न काय्य रोयमन्यत इति F. ‡ अतिरिति ४.
and F. § f¥ar tarqa getsfa Band F. ¶ृ एवं wat स cera
«fa B and 7. | warqre: इति Band F. ee चान्द्रायशं व्रतमिति ए.
tt संवत्सर इति B. tt खत्रेदिद्द्रिधेति Band ©;

अनतिंशोऽष्यायः | ६५७.

प्रत्त्तलवणि चोक्तं प्राजापत्यं विशोधनम्‌ ॥
ध्याननिष्ठस्य सततं नश्यते सव्व॑पातकम्‌ँः ।
तस्मा्देष्वरं ज्ञात्वा तदायानपरमो भषेत्‌ |
यद्र aca च्थातिः प्रतिष्टाक्रमव्ययमना |
योऽन्तरा परमं|| aw स fasat मरेष्लरः a

एष टेवो महादेवः केवलः परमः fara: |

तदेवा चरमदेतन्तदादित्यान्तरं परम्‌ ॥
qaraviadivses: खधाम्निश्वानसंखितेनन |
WTRAATKT TS महादेवस्ततः स्मृतः ॥
नान्धन्देवं षः महाटेवाहयतिरिक्गं प्रपश्यति।
तभेवामानमामेति§§ यः स याति परम्पदम्‌ ॥
मन्यन्ते ये सखमामानं विभिन्नं परमेश्वरात्‌।
मते पश्यन्ति aed aur aut afc: ॥

एकं AM परं AWTT ज्ञेयं तत्त्वमव्ययम्‌ |

स टैवसु महादेवो aateara बाध्यते||| ॥
तस्माद्यजेत नियतं वतिः संयतमानसः।
NIAAA: शान्तो महादेवपरायखः Il

% नोक्षमिति B. werweas प्रीक्ञमिति 7. + विश्ोधनादिति 9. ¢ arora.
रिति B. § ध्यात्वा तख erect भवेदिति B. ¶ृ प्रतिष्ाचचरमदइयमिति B. || यौऽन्त-
रात्र परमिति B. os aerated इति Band F. tt संच्रिते इति Band E.
dfsa «fa ?. tt नाग्यरेव्मिति ए. §§ तमेवात्मानमन्वेतौति B and F,
qq waar परं ania Band F. ||| बध्यते इति B and F.

83

auc RUC t

एष a: कथितो विप्रा यतीगामाश्रमः wa १
पितामहेन विभुना मुनीनां पूव्वेमीरितम्‌
ama शिष्यस्य योगिभ्यो दद्यादिदमनु्तमम्‌ 3
Wis arya ज्ञानं यतिधम्प्राचरयं शमम्‌§ |
इति यतिजियमानामेतदुष्कं विधानं
पशपतिपरितोषे यहवेटेकषेतुः |
न मवति घुनरेषासुद्वो वा विनाथः
प्रखिडितमनसा ये मित्यभेवाचरग्ति ॥
दति गरीकब्धेपुराखे उपविभागै ग्यासगौौतासु नवि ्ोऽध्यायः ५

यतिधम्धः sari: |

जि शोऽष्यायः।

व्यास उवाच |
“a: परं प्रवद्यामि प्रायचित्तविधिं शभम्‌ |
हिताय wafantuia पापानामपनुत्तये ॥

% मुनिनेति B. † नापुत्रजिष्येति B, Rand F. सव्युच्रच्चिष्येति ४. ‡ at
खय्भुना प्रीक्तमिति 8. § गविमिति 8, E and F.

* सस्वेखोकानामिति ए. + दीषाखामनुपत्ते इति BandG. दीषाणामपगुलये
षति H.

जिं योऽध्यायः ।' < ५८

अक्त्वा विहितं aw कत्वा निन्दितभेव च।
दोषमाप्राति पुरुषः प्राय्ित्तं विध्ोधनम्‌ wo
प्रायिन्तमलला तु न तिहद्राद्मणः क्षचित्‌।,
AMAA WU: शान्ता विदां सस्तस्माचरेत्‌ ॥
गेदा्थवित्तमः यान्तो ध््कःमोऽग्निमाण्िजःः।'
स एव स्यात्परो wat यभेकोऽपि व्यवस्यति ow.
अनाहिताम्नयो विप्रास््रयो बेदार्थपारगाः।
यद्वयुमं कामास्ते assis weary ॥
अनेकधम्मयास्तन्ना ऊषशापोहविथारदाः।
केदाध्ययनमम्परचाः waa परिकीर्तिताः #
मीमांसान्नाननत्वन्ना वेदान्तथुकुशथला fear
एकविंश्तिविख्याताः§ wafad वदन्ति वे ॥
ब्रह्महा AAT: स्तेनो FATT एव च |
मापातकिनस्तषी wae: सह संविशेत्‌¶,॥
संवत्सरन्तु पतितेः संसगद्रते aa!
खानशय्यासनेनित्वं लानेन्वै. पतितो भवेत्‌ #
याजनं योनिसखन्धं तथेवाध्यापमं|| दिजः ।
सद्यः कत्वा पतत्येवश्न# सष भोजनमेव च ॥:

#
«

e assafafa 8. aaa चस्मशासनमितिः ए. aad witarcafa fa FP.
+ ग्धायेति Baud F. + वैदाङ्गेति 8. § dennsfa Band F. q daa.
fafa B. यख तेः ae सञखरेदिति F. || avaraaqafafa. 8. oe wen aa: पते;
sarnfefa Band FB.

rte REMC AL

अविन्रायाध यो मोात्कुादष्वापनं दिकः |
dante पतति सहाध्ययनमेव च॥

ब्रह्महा हादथाब्टानि ales wat वने वसेत्‌ ।
मेलमामविशयर्ये" कत्वा शवश्िरोष्वजम्‌ #
ब्राद्मणावसथान्‌ स्वन्‌ देवागाराखि वल्जेयेत्‌ ।
विनिन्दन्‌ खयमातानं ब्राद्मणन्तच्छ संस्मरन्‌ #
अरसहख्पितियोम्ानि ङप्तागारष्खि संविशेत्‌ ।
विधु यमकैर्निंत्यं awit सुक्लवस्जेने थः ।
रककालश्चरेदेचन्दोषं विख्याषयनुष्डाम्‌ |
बन्धमूलफलेर्वापि aide समासितः§ +
कपालपाखिः खटुङ्गी ब्रह्मचय्यपरायष्डः |

पूर्णं तु tren ad ब्रह्महत्यां व्यपोहति +
श्रकामतः कते पापे प्रायवित्तमिदं शभम्‌ |
कामतो मरणाच्छरिश्रेया नान्येन केनचित्‌ ॥
कुव्यादनशनं वाध गोः पतनमेव व |
ज्वलितं at विशेदम्निं जलं वा प्रविरेर्खयम्‌ nv
ब्राह्मणां मवा वा सम्यक्‌ प्राणान्‌ परित्यजेत्‌ |
ब्रह्मषत्यापनीदाथंमन्तरा वा मतस्य तु ॥
दीघामयाविनं विप्रं कलानामयमेव वा||

दाट्ाानि कुटौमितिं B. + भिखेदाव्मविश्डाथमिति B. बैच्यायात्बिशखग्रष-
fafa ए. ‡ awit सुक्षवजिते इति ए. § वजयेदै्यमाथितः इति 8. वर्षयेडव्यमाचितः
sfa ?. श उ्वलन्तमिति Band F. || ठु xfa B.

चिंगोऽध्यायः। ९९१

दत्वा चात्र सु बिद्षे ब्रह्महत्यां व्यपोहति i?
TARTAN Brat वे शध्यते fess: |
wae वा वेदविदे ब्राह्मणाय wera च॥
सरसखवत्यास््मरुणया THA लोक विशते |
शष्येच्िषवणलरानाचिरा्ोपोषितो दिजः !
गत्वा रामेश्वरं Ge ज्ञात्वा चेव AWS । ..
ब्रह्मच्यदिभियुक्षो cet we विमोचयेत्‌ ॥
कपालमोचनं नाम तीर्थे देवस्य शूलिनः।
arenas पितुन्‌ देवान्‌ ब्रह्महत्यां व्यपोषति ॥
यत्र देवाधिदेषेन भेरवेणाईमितौजसा |
कपालं खापितं yet ब्रह्मणः परमेष्ठिनः ॥
WRAY महादेवं तत्र भेरवरूपिणम्‌ |
तपयित्वा पिढन्‌ arat qua ब्रह्महत्यया I

दति ग्रौकूमौपुराणे उपविभागे ब्रह्महत्याप्रायञित्ते विंशोऽध्यायः |

% लत्वा चात्रमिति B. † अतः परं स्ोकथतुषटयं 8 yaa नासि { टेवादि-
दैवेनेति ए. § मैरवेख इतौजसा इति E and H.

एकरिशोऽध्याय. ध

ऋषय AG! |

कथन्देवेन रद्रेण शङ्करेणातितेनसा |

कपालं awe: Ta खापितन्देड rats ॥
सूत उवाच |

AYA पुण्यां कथां पापप्रणाशिनी म्‌रः।

Alera देवदेवस्य माटेवस्य धीमतः ॥

पुरा पितामशन्डेवं Haws Awa: |

प्रोचुः प्रणम्य aatfefeata तश्वमव्ययम्‌ tt

स मायया महेशस्य मोहितो लोकसम्भवः।

अविन्नाय परम्भावं arara ure धषिंखम्‌६#

भहन्धाता जगद्योनिः Gay सद्र HAT |

अनादि मत्परं ब्रह्म माममभ्यथ्यं विमुच्यते a

we हि सरववटेवानां|| प्रवन्तंकनिवन्तेकः |

न विद्यते चाभ्यधिको मन्तो लोकेषु कखन ॥

तस्यैवं मन्यमानस्य TS नारायणादिभुः भ ।

* व्यास उंवाच इति B and 7. + रष्वं सुनयः इति ए. षयः सव्वं इति F.
‡ पापप्रखानौमिति E and H. § wart प्राह चर्षिंशामिति 1, सुबिक्नाय परं
भावं प्राह देवर्षिणां were FP. og सखयग्भूरेक Lac: इति ए. we जातो जगदोनिः
qayta दशर बति 7. || टैवानाभेकः दति A, 0, H पकेषु ee
oe नरायस्मंशजः इति 8. नारायखांश्त इति 9,

एकतिंशोऽध्यायः। ६९३

प्रो वाच प्रहसन्वाक्यं रोषितोऽयं चिलोचनः* ॥

fa कारणमिदं ब्रह्मन्वत्तते तव साम्प्रतम्‌ |

अन्नानयोगयुक्षस्य न aaata विद्यते ॥

अददुरत्तादिलोकानांकुः यन्न नारायणाग्रभोः§।

नष मागतेऽस्य जगतो Sad water कचित्‌ ॥

अद्मेव परं ज्यातिरषहमेव परा गतिः।

मप्प्रेरितेन भवता SE मुवनमर्डलम्‌ ॥

ua विवदतोर्मोहात्परस्मरजये faa: |

AAAI तौ देवौ वेदाखलत्वार एव fel ॥

अन्वीय देवं ब्रह्माणं यन्नामानख्च संखितम्‌ |

My: संविम्नदृदया aaa ies Tas: ॥
WAS उवाच |

यस्यान्तःखानि भूतानि यस्मात्व्वे wada |

य दटाइस्तत्प रम्तस्व स 2a: STAT: ॥
यजुर्वा चनः |

यो यक्नेरखिलेरीगो योगेन च समर्च्यत्ुः |

% रीषताखविखो चनः इति ए. रीषवान्‌ रविलीचन इति 7. + न त्वेतदुचितं
तवेति 2. म वेतदुचित॑ तवेति ए. ‡ wearn fe लीकानामिति 13. अहं ant fe
खोकानामिति ए. § यन्नो नारायख्ः प्रभुरिति Band F. भ 4 vareag मतिरिवयन्तः
ara: A, 8, H पुलकेषु बालि। || चैति 8, oo माहात्म्यमिति B. ++ aqaz
vara इवि Band ४, tt समय्यते इति Bo समष्येते इति 8. anda इति ©“

६६४ कूष्म पुराणम्‌ |

यमाइरीग्वरन्देवं स 2a: स्यात्यिनाकष्टक्‌+ ॥
साम Saree |
aazauriaap विश्वं यदाकाथान्तरं faq |
atfafafaaas ad मादेव: स WET ॥
Tae Saraq |
यम्प्रपश्चन्ति Sau यजन्ते|| यतयः परम्‌ |
महेशं पुरुषं श्ट्रंसदेवो भगवान्‌ भवः ॥
एवं स भगवान्‌ AW वेदानामीरितं शभम्‌ ।
zal विषस्य विश्वामा ततश्चा विमोहितः ॥
पितामद् उवाचन" |
कथं तत्परमं ब्रह्म सव्वेसङ्गविवजिंतम्‌ |
रमते भार्य्यया सारे प्रमयेखातिव्िंतम्‌ फु ॥
बतोरितेऽथ भगवान्‌ प्रणवाता सनातनः।
असूर्त मूत्तिंमान्‌ भूत्वा वचः प्राह पितामहम्‌§६§ ॥ `
प्रणव उवाच TF
age भगवानी थः|| खयच््रयोतिः सनातनः ।

a arrerc इति 8. † सामवेद उवाच इति Band F. + क्राम्बते
षति B. बाम्यते चक्रमिति FL § feats 8. बैद्यते शति. भ अयब्धवेद-
खवाच इति 1 and ए. | यवन्त: इति Band F. 90 Jare प्रहसन्वाक्यं बिग्रा-
मापि विमोहितः इति Band F. ++ एष पाठः 8, F प्लकयोर्बालि । tt चाति-
गध्थितेरिति Band 7. चातिगव्वित इति 1. §§ fearrefafa 2. qq एष पादः
B yaa नालसि। ||| अव्र न wa भगवाम्‌ पटन्या खात्मनो व्यतिरिक्षया । कयाचिद्रमते
axuremt हि म्रः ॥ खयं स भगवानीशः इत्यधिकः पाठः ए, ए पलकयोर्हश्चते ।

चकचिं्ोऽध्यायः। ६९५

सवानन्दभूता कथिता देवी भ्रागन्तुका शिवा ।
waaqasfa तदा यन्रमूर्तेरजस्य F |
ATMAATAATAA TAA मायया ॥

तदन्तरे agrafafarcar विश्वभावनः।
प्रादभेदडुतं दिव्यम्बुरयन्‌ गगनान्तरम्‌ ॥
तन्मध्यसंखितश्गो तिम ण्डलं" तेज सोच््वलम्‌ |
व्योममध्यगतं wap प्रादुरासीदहिजोत्तमाः ॥
सटष्टा वदनं feaaes लोकपितामष्ः |
तेजसं wwe घोरमलोकयश्रद्निन्दितिम्‌ ॥
प्रजज्वालातिकोपेन ब्रह्मणः पञ्चमं शिरः |
चणादपश्यक|| मदान्‌ पुरुषो नीललोहितः ॥
faqufaraizal नागयन्नोपवी तवान्‌ ।

तं प्राह भगवान्‌ ब्रह्मा Wet नीललोहितम्‌ ॥
WATT Yr भवतो ललाटादद्य4 ATTA |
प्रादुभीवं महेयान AAA hp शरणं त्रज ॥
TA सगव्वंववनं पद्मयोनेरथेश्वरः६§ |
प्राहिणोत्य॒रुषं कालं भैरवं लोकदाषटकम्‌ |

e मागन्तुका इति B. नन्दासिकरा इति ?. + तन्मध्यसंस्थं विमलं मख्लमिति

Band 7, + दिव्यमिति B. § feet aig इति 8 2१९. q मालोका्थ-
fafa 11. || च्ाददश्यतेति Band F. oo जानामि भगवान्‌ पू्धमिति 7. जानामि
ga भगवनत्रिति ¢. tt खलाटादेवेति Bo ललाटे Genet इति #, ty मामेवेति ॥.
§§ waa इति B.

84,

aaa HUTT 1

स कत्वा YAWICS ANU कालमैरवः।
waaay वदनं विरिश्चस्याध पञ्चमम्‌ ॥
निक्कत्तबदनो Sat ब्रह्मा देवेन शश्ूना |
AAT Wat योगेन जीवितं प्राप fawaqe |
अधान्वपश्यदीशामं§ मणर्लान्तरसंखितम्‌ |
समासीनं महादेव्या महादेवं सनातनम्‌¶ +|
भुजष्न्दयाज वलय चन्द्रावयवनमूषणम्‌ |

कोटि घय्यप्रतीकाथच्नटाजुटविराजितम्‌ ॥
गालव त्रसनं दिव्यमालासमन्वितम्‌ |
जिशूलपाणिं दुष्प्र्यं योगिनं भूतिभूषसम्‌ ।
यमम्तरा योगनिष्टाः प्रपश्यन्ति हदीशखरम्‌ |
तमादिभेकं ब्रह्माणं महादटेवन्द्द्भथं ©

यस्य सा परमा eat शक्तिराकाशसंञ्चिता,
WISAMAAA गाप ASA दश्यते किल ॥
यस्यागेषजगहीजं विलयं याति मोहनम्‌ ,
सक्लव्रणाममाजेण स रुद्रः खलु दश्यते ॥

येऽथ नाचारनिरतास्तडक्षपसेव केवलम्‌ |
विलोचयति* Sarat मायको दृश्यते किल ।

% स क्रत्वा तु avgefata 8. † चकत तद्येति Band F. + frre इति
B. § अथान्वपश्यद्विरिकमिति Band 7. q चिलीचनमिति 8. || इतः परं
महादेव्या wren: arate: Bye a दृश्यन्ते । 9० विमोवयतौति
E, F, G and H.

एकजिथोऽध्यायःः। g2.9

यस्य ब्रह्मादयोदेवा ऋषयो ब्रह्मवादिनः |
saute. सदा लिङ्गः स faa: खलु दृश्यते. ॥:
यस्याथेषजग्सृतिषिंन्नान तनुरीश्वरः ।
न सुखति सदा ata ङ्रोऽसौ च दश्यते ॥.
विद्यासदहायो भगवान्धस्यासमै मण्डलान्तरम्‌ |
ष्िरण्य गभपुतोऽसौ श्वरो दश्यते परः |
पुष्य at यदि वा. पत्रं यत्पादयुगले जलम्‌ |
Tat तरति संसारं qahiw दृश्यते fas. |
aafaarat सकलं नियच्छति सनातनः |
कमलङधिल नियोगामा. कलः area fe दभ्यते ॥.
जीवनं सब्ब॑लोकानां चिलोक स्यैव भूषणम्‌ |
सोमः स दृश्यते Sa: सीमो यस्य विभूषणम्‌ tt
देव्या सह सदाः सा्तायस्य यंगसखभावतः |.
मीयते परमा सुक्षिग्हादटेवः स दश्यते

` योगिनो योगतच्न्ना वियोगरभिसुखोऽनिग्म्‌ ।
योगन््यायन्ति. टेव्यासौ स. योगी हश्यते किल ॥.
सोऽनुवीच्य महादेवं महारैेव्या सनातनम्‌.।
वरासने समासीनमवाप परमां afaa ॥.
लब्ध्वा माहेश्वरो feat संसृतिं भगवानजः ।
तोषयामास वरदं सोमं सोमारैभरूतणम्‌ य ॥

ee = ० ~ ~ ~

* शटश्यते इति. 1}, ए ००१ H. + भवापत्परमामिति B. + सोमविभूषख-
भिति ॥,

६६८ कुकघुराखम्‌ ।

ब्रह्मोवाच ।#
नमो ङेवाय AEA ASS नमी नमः।
ममः शिवाय areata भिवाये सततं नमः #
श्रीं नमो ware qed विय्ाये Ak wal नमः |
AUT AAW BIIRAT WAS i
नमो famraeura fara ति नमो नमः,
नमोऽसुषा कालकालाय ईष्वराये नमो नमः ॥
नमी नमोऽसु|| WIA TATA Aas नमो नमः; |
नमो नमस्ते कालाय Alara App नमो नमः ५
नियन्त adararei ल्षोजिकाये बमो नमः,
नमोखु ते प्रक्नतये नमो नारायणाय 4
योगदायरथुथः wage योगिनां गुस्वे नमः |
नमः संखारवासायई§ खंसारोत्पत्तये नम: |
नित्यानन्दाय विभवे नमोऽ स्वानन्दमूत्तये !
नमः कायविष्ीनाय वि्छप्रज्ञतये ममः ॥
श्रोक्कारमूत्तये तुभ्यं तदन्तःसंख्िताय च ।
नमस्ते व्येापमखंखथाय व्योमग नमो नमः ॥

e एष पाठः; A, BE, ए, H geaay मल्ि। + ard इति B and ए.
{ चेति 98. § qannat qe ature नमी नमः इति B. नमोमूलप्रक्रतये weg
नमीनम इति FP. ¶ नमते द्रति Band F. || aag इति B. मालाय इति E.
AAG कालकालाय यमाय ते नमीनम दति 1. कलापे इति H. oe द्द्राये चैति 1.
4+ चेति B. tt योगदायै इति Band ¢. §§ खंखारनाशाय इति B and P.

एकतिंशोऽध्यायः। ६९

बति सोमा्टकेनेशं प्रशिपत्य पितामष्टः |
पपात SWARM Wad शतरुद्रियम्‌ ॥

प्रय देवो ALISA: प्रणता्तिंहरो हरः।
प्रोवाचोल्ाप्य† हस्ताभ्यां प्रीतोऽस्मि तव साम्प्रतम्‌ ॥
द्वास्थः परमं योगमेशखयथमतुलं मदत्‌ |
प्रोवाचाग्रखितं रद्र नीललोदहितमीण्वरम्‌ ॥
एष ब्रह्मास्य जगतः संपूज्यः प्रथमः faa: |
रामना रक्षणीयस्ते गुणशच्येष्ठः पिता तव a
भ्रयम्पराणः पुरुषो न हन्तव्यसत्वया नघ |

स योगेष्वयमाहालााक्ामेव परमङ्गतः NF
TITY यन्नो गर्वोऽसौ सगर्वो भवतानघ।
शासितव्यो विरिञ्चस्य धारणीयं गिरसत्वया ॥
ब्रह्महत्यापनोदाथें व्रतं MA Wena ।
चरस सततं faut संस्थापय सुरदिजान्‌ ॥
इत्ये तदुक्षा वचनं भगवान्‌ परमेश्वरः |

स्थानं खाभाविकं दिव्यं ययौ तत्परमम्प्रदम्‌ ॥
ततः स भगवानीशः कपर्दी नीललोहितः।

इति संसाराटकेन प्रखनाम इति 8. + उल्याधेति A. ‡ द्वासौ इति 7,
8 प्रोवाषान्ते खितं दैवमिति 8. प्रीवाचागरेख्ितं र्द्रमिति E and F. प्रोवाचोग्रखितः
fafa H. ¶ vrata: } पुरक aia) रणं गत इति. and F. || wa
am भगवान्‌ सङ्गतः इति B. wag asia H. oe लोकाय दर्शयच्रिति ४8.

§ 90 Aw grey |

UIWATATS वदमं ब्रह्मणः कालमेरवम्‌* ॥

चर त्वं पापनाशाधं व्रतं लेके हितावहम्‌ I
कपालशस्तो भगवान्‌ frat warq waa’ ¢
sma प्राहिणोत्कन्धां ब्रह्महत्येति विश्रुताम्‌ |
दंषाकरालवद्नां ख्वालयमानाःवि मूषखाम्‌$:॥
यावहाराणर्सीः feat पुरीमेषः गमिष्यति |
तावदिभोषणकारा wares जिशूलिनम्‌गा ह
एवमाभाष्य कालामिनि प्राह लोकमरेश्वरम्‌| |
भ्रटघ लोकानखिलान्‌* Aearat afaaiaa: #
यदा gute देवेशं नारायणमनामयम्‌

तदासौ वच्छति ^" खष्टसुपायं पाप्ुकैगोघनम्‌ +
स देवदेवतावाक्छमाकण्यं भगवान्‌ हरः +
कपालपास्िविंश्वामा चचार भुवनत्रयम्‌ ॥
भ्राखाय fand वेषन्दीप्यमानं खतेजसा |
खीमत्पवित्रं रुचिरं§§ लोचनबयसंयुतम्‌क¶ृ +.
avaaanfad fae: प्रमघपुङ्कवेः|| |

e कालभेरवः sft 1. + लोकडितावहमिति ए, Eand F. + zita
सव्यतः इति B. § समन्वितामिति B. मालातिभौषणामिति Fo ¢ ace atee
कालमनुगच्छ विलोवनमिति B. aad aranqreg शलिनमिति F || दैवो weve:
दति B. aeax इति F. oe निखिलं लोकमिति B. ++ रचतौति B. tt कायेति B.
§§ afaaaqefafa B. सुचिरमिति ए. qe जटाजूटविराजितमिति B. || कौटि
wanda: प्रमथेश्चातिगव्धितैरितिः B.

ca fa योऽध्यायः | ६७१

भाति कालाम्निनियनो मषादेवः समाहतः ॥
पीत्वा azad दिव्यमानन्द्म्मरभेषठिनः।
-लीलाविलासबष्लो लोकानागच्छती श्वरः |
Ae कालवदनं WHE कालभेरवम्‌ |
खूपलावणयसम्पन्रं नारीकुलमगादनुन ॥
गायन्ति गीतेविविषेकनत्यन्ति पुरतः प्रभोः ।
सस्मितं im वदनच्चक्रुभ्वुभङ्गमेव च |

स देवदानवादीनन्देयानभ्धेत्य शूलष्टक्‌ |
जगाम विष्णोभुवनं यवास्ते पुरुषोत्तमः ॥
सम्प्राप्य दिव्यभवनं§ wed Tac |
सहेव wanat: प्रष्टुमुपचक्रमे ॥

श्रविन्नाय परं भावं दिव्यं तत्पारमेश्वरम्‌ |
न्यवारयचिशूलाङ दारपालो मदहावलः|| ॥
आङ्चक्र गदापाणिः पीतवासा मष्ाभुजः।
विष्कक्सेन इति ख्यातो विष्णोर शसमु वः*५# ॥
भीषणो भेरवादेशात्कालबेग इति aa:
विजित्य तं कालकेगं क्रोधसंरक्रलोचनः।

© कालोऽव्रागच्छतौश्ररः इति 1. लोकानां गतिरौख्रर इति FL + e xfs 2. दय
ति F. + fafat मौतमिति Band F.°§ fata भवनं दिव्यमिति 8. ¶ ane
मधसूदनः इति 8. || न्यवारयन्‌ fanere दारपाला महाबलाः इति B. oe “aaa
acura युयुधे freee” दति E and H पसलकयीः, an “wad शङ्रगणो
युयुधे वि्ठसम्भव'°मिति F gaa च भविकं हश्यते |

६७२ HUTT |

दुद्रावाभिमुखं we faaa च सुदशंनम्‌ ॥

sy eat मदहाटेवस्त्रिपुरारिखस्िशूलश्त्‌ |
तमापतन्तं सावज्नश्मालोकयदमि्रजित्‌॥
तदन्तरे AERA युगान्तदह नोपमम्‌ |
शूतेनोरसि fafa पातयामास तं भुवि॥

स शूलाभिहतोऽत्यधे wat खम्परमं बलम्‌ ।
तत्याज जीवितं दृष्टा wa व्याधिता दव up
fava विष्शुपुरुषं सार प्रमथयुङ्गवेः |

विवेश Gaze समादाय कलेवरम्‌ ॥

ater as जगतो हेतुमीश्वरं भगवान्हरिः |
शिरां¶ ललाटात्षम्मिदय रक्कधारामपातयत्‌ |
ग्टहाण frat भगवन्‌ मदीयाममितययुतेक |
न विद्यतैऽन्धा श्युचिता¶ तव जिपुरमहंन ॥
न सम्भणं कपालं तद्रह्मयः् परमेष्ठिनः |
दिव्यं वषंसश्स्रन्तुसाचधारा प्रवाहिता ॥§§
भरधात्रवीत्कवालस्द्रं हरिनारायणः प्रसुःवाष |
संस्त॒य विविधे्भाेः|| बहमानएरःसरम्‌ ॥

© सारङ्मिति B. + eusfa 9. ‡ “-खनगोव्याघडती यथा? इति F.
§ निरौच्यष्ति 8 ५1१. ब fac: इति BL | भगवन्‌ भिचामिति B.
oo waage इति B. tt म विदयते माभ्युदिता इति B. न विद्यतेऽन्दुचितमिति ®.
tt असम्पूखे पाण ब्रह्मणः इति 8. §§ एतत्पाददयं B yas नालि । qq खय-
fafa 8. || संभूय वैदिवर्मन्तैरिति Be

fia cin Y
= we vs 7. ५
५. ^ TOP HLS
5 PONG wy ।
^ | ia i‘
Sat ae 1 ५

एकज्यो श्वाय ९७४

किमयेमेतहदनं ब्रह्मो भवता तम्‌ |
प्रोवाच हत्तमखिलं देवदेवो Weak:
समाहय THAT ब्रह्महइत्यामघाच्ु तः |
प्रा्थयामास भगवान्‌" विसुखेति जिशूलिनम्‌ ॥
न तत्याजाघ सा पाश्वे व्यादृतापि मुरारिणा।
चिरन््यात्वा जगय्ोनिं९ wet nie सर्व्ववित्‌ ॥
rae दिव्यां भगवन्‌ get वाराणसीं भाम्‌ |
यत्राखिलजगहोषान्‌| सिप्रत्रा्यतीश्वरः ॥

ततः सर्वाणि गद्यानि तीर्घान्यायतनानि च।
जगाम staat Sat लोकानां हितकाम्यया a
संस्तु यमानः प्रमथे हायोगेरितस्ततः।
कृत्यमानो ASIA इस्तन्धस्तकलेवरः ॥
तमभ्यधावद्गवान्‌ हरिनोरायखः प्रभुः |
समास्थाय परं रूपं SPUTUM AMAT: Le ।
निरीत्षमाणो गोविन्दं दषेन्द्राङ्धितथासनः।
सस्मयोऽईऽन॑न्तयोगामा sara स्म पुनः पुनः ॥
TH CITI रद्र स हरिदंवाषहनः¶ृष्‌ |

# इतः परं garde पाठः B yah न दश्यते। + 2am: इति B

‡ म त्याज तदा पार्जमिति #. § जगष्ज्योतिरिति 8. ¶ wre ममवनद्दिगब्यामिति

B. || avattsafafa B. es भूतानौति 8. tt खयमिति B. tt अास्यायापरं

wi wt दर्बनगलासखमिति 9. §§ afer: इति Band F. qq अथ aged
रैव: caw: सवाहनः इति 7, अथ सानु इद्रः स efcidares एति F.
85

६७४ कूरं पुराशम्‌ |

at महादटेवपुरौं वाराणसीति विश्रुताम्‌ a
प्रविष्टमाज faite ब्रह्महत्या कपटिने |
हारेतयुक्ता सनादं वे पातालं प्रापकः दुःखिता ५
प्रविश्य परमं सथानं कपालं ब्रह्मणो इरः |
गणानामग्रतो देवः यापयामास WHT ॥
wrafaat महादेवो ददौ AT कलेवरम्‌ |

Sal स आओीवमस्त्वीति§ विष्णवेऽसौ छशानिधिः॥
ये अर्ति ममाजखहापालं वेषसुत्तमम्‌ |

तैषां विमश्यति स्िप्रमिषहामु्र च पातकम्‌ tt
भ्रागम्य तीधंप्रवरेष ara क्रत्वा विधानतः |
तर्पयित्वा पितृन्देवा मुश्यते ब्रह्महत्यया ॥
अश्याश्वतशच्नरगजञ्त्राला व्रजध्वं परमाम्बुरीम्‌|।
देहान्ते तत्परं ata ददाति परमम्पदम्‌ |
इतीदसुक्षा# भगवान्‌ समालिष्च जनाहंनम्‌।
सदेव प्रमथेश्ानेः चशादन्तरघीयत।

स लब्ध्वा भगवान्‌ क्रष्णो विष्वक्सेनं जिशूलिनः।
स्न्देशमन मतुशों pp Wea परमं TEP ॥
wag: कथित Gass महापातकनाशनम्‌ |

# 2aa इति B. + कपदिनौति B, Fand H. + wath साऽग्बतः ear
दति ए. § oan सजौवनसख्वौशः इति 8. ¶ भासने तौथैप्रवर दति 8. || asferq
ena वसन्ति वे एति Band ए. oo इत्येतदुक्ञा इति 8. tt Serre
fafa ए. +t बपुरिति Band F. §§ दिव्यमिति B.

हाचिगश्योऽध्यायः | ९७५

कपालमोचनन्तीधे खाणोः पियतरं+ शभम्‌ ॥
य इमं पठतेऽध्यायं ब्राह्मणानां समीपवतः।
मानसेर्वाचिकेः† are: कायिकेख प्रमुखतः ॥

दति argue खपविभागे कपालमीचनमाहात्भ॑प माम
एकविं शोऽध्यायः ।

हाजिंशोऽध्यायः।

व्यास उवाच |
सुरापलु सुरां तप्तामम्निवशस्पिवेत्तदटा# ।
निदेग्धकायः स तया qaa च हिजोत्षमः॥
गो सू्रमम्निवणे वा गोशक्द्रसभेव वा।
पयो छतं जलं वाध मुच्यते WANA: I
जलाद्रंवासाः प्रयतो ध्याल्ा नारायणं हरिम्‌ |
ब्रह्महत्याव्रतच्चाय षरेलत्योपद्यान्तयेयः ॥

# प्रियकरमिति B. + बाचिकैर्मानसैरिति 8. + fagua इति ए. § कपाख-
सोचखो नाम दति 14,

oe स्वयं पिबेदिति 8S. + तया स काये feet quay fetta इति B
‡ पापप्रशान्तये इति 8. पापोपशान्तये इति F

१९९ कूगापुराशम्‌।

VILA ages रालानमभिगम्ब" तु|
सकनम ख्यापयन्बरूयाश्माश्चवाननुशास्सविति ॥
ग्टहीत्वा मुसलं राजा सल्लदन्धातत्‌ ah खयम्‌ |
वधे तुइ शुदयते सेनो ब्राह्मलस्तपसाधवान 1
स्कन्धेनादाय मुसलं लकुचं | वापि खादिरम्‌ |
शङिद्चादाय तीश्वाग्रामायसन्द्ण्डमेववा॥
राजा तेन च गन्तव्यो AMARA धावता।
भ्रायत्ताशेन तत्पापभेतववर्ग्रासि शाधि माम्‌।
शासनाहा विमोत्चाहा स्तेनः Qatfequa |
भरशासिल्वातुतं राजा स्तेनस्याप्नोति किखिषम्‌ a
तचसापनोुभिच्छंसुक सुवशस्तेयजं मलम्‌ |
चीरवासा हिजोऽरण्ये चरेद्रद्महणो व्रतम्‌ कष ॥
खरा ताश्वभेधावख्धे पूतः स्यादथवा fea: |
प्रद्‌चाहदाध विप्रेभ्यः खामतुख्यंऽ§ हिरण्यकम्‌ ॥
चरेहा ANCES AWAIT: |

ब्राह्मणः सखणंहारी तु तत्यापस्यापनु्तये ॥
गुरोभाां समार्द्¶ष ATT: काममोहितः

9 @uavic: इति B. + राजानमधिगम्ब इति ए. ‡ संज्रचन्या्ततः इति 2.
§ वधेभेति Band F. ब तपसेव वेति 9. इतः परं श्लोकबयं B पुलक नासि)
|| खगृङ्मिति 2. शुकुटमिति प्र. of तपसापनयेत्‌ gy इति ?. ++ मनुमिति 8.
tt ब्रश्मगलाहते इति ए. §3 खा्थतुश्वमिति B. qq wat इति 8, समामम्ब
sfa 0,

दाजिंगोऽध्यायः | ६७ॐ

भा लिङ्गयेरिस्ियन्ततां दीषाद्का्णायसीङ्कताम्‌ |
wa वा शिश्रहषणावुत्कुत्याघाय weet ।
अभिगच्छेदल्िणशाथा+मामिपातादरजिद्मगः ॥
गुर्वङ्गनागमः VET चरद्रद्महणो व्रतम्‌ |

शाखां वा कण्टकोपेतां परिष्वज्याधथ वत्सरम्‌ ॥
अधः शयीत नियतो qua Wea: |

wes वाब्टद्यरेदिप्र्ीरवासाः समाहितः |
अरश्वभेधावडथके BAT वा शाते fea: |
कालेऽ्टमे वा सुष्छानो ब्द्मचारीो सदात्रती॥..
सखानाशनाभ्यां विष्रंस्रिरङ्ोऽभ्युपयवब्रतः।
wana चिभिर्वस्तदयपोहति पातकम्‌ ॥
चान्द्रायणानि वा garage चत्वारि वा पुनः।
पतिते: सम्परयुक्षामाई wa वच्यामि निष्कृतिम्‌ ॥
पतितेन तु daa यो येन कुरुते दिजः¶ |

स तत्पापापनोदार्थं | तस्येव व्रतमाचरत्‌#% ॥ -
तप्तक्च्छ चरेहाध संवत्तरमतद्दितः |

षास्मासिके तु daa wrafamdtaratat sy ॥
एभिव्रतेरपो्न्ति महापातकिनो मलम्‌ |

प्रतिेव इति साध । { नरः दति ए. § संप्रयुक्तानामिति ए. avgurnfafa F.
q नरः इति 8. || तत्पापापनाथाथमिति 8. oo चश्तमगुलतममिति 8. tt प्राय-
बित्ताईमरंति इति ए. प्रायदित्तादंमाचरदिति ए,

6

६७८ RUZ!

पष्यतीधाभिगमनास्टचिव्यां वाघ निष्कृतिः ॥
ब्रह्महत्या सुरापानं स्तेयं गुव्व॑ङ्गनागमम्‌ |

Wal तेश्ापि संसग ब्राह्मः कामचारतः ॥
कुर्यादनशनं विप्रः पुनस्तीर्थै† समाहितः |
wari वा विशेदम्िश्यात्वा tagafeaa ॥
न wart निष्कृतिर््टा सुनिभिहग्वादिभिःप।
तस्मात्पुश्छेषु तीर्थेषु eras सदेह कम्‌ ॥

दति flygargee उपविभाग हात्रि शीऽध्यायः |

नयरिविगोऽध्यायः।

व्यास उवाच ।
गत्वा दुहितरं विप्रः खसारमथवापि ats |
प्रविशेखख्वलनन्दीपं मतिपूव्वमिति खिति: ॥
माटठष्वसाकः मातुलानीं तथेव च पिठव्वसाम्‌ई |

# पु्छतौर्वाभिगमनं व्रतान्ते पापनाशनमिति ए. + पख्यती्षं इति B and F.
¢ ब्रह्मवादिभिरिति B.

# स्वसारं वा खुषामपौति Band F. † तत्तव्पापप्र्ान्तये दति ए. मतिपूव्यै-
- निति afatefa 7. { माद्रष्वसारमिति साधं। § पिवष्वसारमिति ay

अयस्तिश्ोऽध्वायः। ९१७९

भागिनेयौ समार कर््यातवच्छातिक्षच्छकौ ॥
चान्द्रायण Fala तस्य पापस्य शान्तये |
ध्यायन्देवं जगद्य।निमनादिनिधनं हरिम्‌+ ॥
स्नाठभायां TATA कु्यात्तत्यापशान्तये |
चान्द्रायणानि चत्वारि wy at सुसमाहितः॥
पिढठव्वखे्यौ गत्वा तु खस्रीयां६ मातुरेव ख।
मातुलस्य सुतां वापि war चान्द्रायणच्छरेत्‌ |
सखिभायां Talay गल्ला श्याली न्तधेव च ।
THUAN faa भूत्वा ततः WS समाचरेत्‌ I
उदक्या |गमने विप्रस्िरा्रश faqafa |
चाण्डालीगमने चेव तपक्च्छरब्रयं विदुः |

शदिः सान्तपनेन* ख्ात्रान्यथा निकृतिः स्मृता ॥
ASMA समार्य समानप्रवरान्तया |
चान्द्रायशेन शष्येत प्रयताला समाहितः॥
ब्राह्मणो ब्राद्मणीङ््त्वा छच्छमेकं समाचरेत्‌ |
कन्यकान्दूषयिला तु चरेचन्द्रायणव्रतम्‌^ 4 ॥
अमानुषीषु पुरुष उदक्छायामयोनिषु।

ta: faa जले चेव कच्छं सान्तपनञ्चरेत्‌ ॥

e “reread वेति B. + परमिति B. { संगव्येति }. § खलौयौमिति 8.
पिदष्वसैयां चतवारि पञ्च वा मातुरेव asf Fo og तपेति Bb. afl. || sean

Wyatt! ** मड़ाखान्तपनेनेति 1. सड सान्तपभेनाख्य एति ¢. ++ aera
व्रतमिति 8,

ate Huge, |

बन्धकीशू्गमने विप्रख्िराजेख fagurfa |
गवि मेदुनमासेग्य aterraqaay +
वेश्यायां मेथुनङ्कत्वा प्राजापत्वं thee: |
पतिताश्च faawat fafa: छच्छ्र्विशदयति ॥
पुक्षसौी फ गममे सेव छच्छरखान्द्रा यखष्छरेत्‌ ॥
नटीं भेलुषकीश्धेव रजकी वेशजो विनीम्‌§ |
गत्वा चान्द्रायणष््यासतथा qatar fatty ॥
ब्रह्मचारी स्तियङ्गष्छेत्कवथ श्ितकाममोहितः |
WATMITARS वसित्वा गर्दभाजिनम्‌ ॥
उपस्फशे चिषवणशं खपापम्परिकी संयन्‌ |
संवत्सरेण चकेन तस्मात्पापाग्ममुच्यते ॥

ब्रह्म हत्याव्रतच्ापि षस्मासा न्ि्वरन्यमीषू |
मुच्यते waatel तु ब्राह्मणानुमते खितः ॥
सप्तरात्रमल्लत्वा तु| भेचषचर्याम्निपूजनम्‌ |
रेतस aaa प्रायञित्तं समाचरेत्‌ ॥
भोडारपूष्विकाभिसतु महाव्याहृतिभिः सदा |
संवत्सरन्तु भुखखानो anfararaa: whe: ॥
साविन्रीश्च जपेन्नित्यं सत्वरः क्रोधवलिजितः१५ |

ee

eo बन्धकौ पंखलौ। + अजावौति B. अणावौति 7. ‡{ पृष्कसौति E. gee-
सौति § वेवजौविनगौमिति 2. न ब्रह्महत्याव्रतं वापि षरमासानाबरद्तौति 8.
जसासानाचरे्यमौति 6. || सपराष्ंसह्लत्वातु डति 9. oe जपेशेव fit कोषं
बिवच्छधैदिति ए.

अयस्तंशोऽध्यायः | ६८६

नदीतीरेषु तीर्थेषु तस्मात्पापादिमुच्यते; ॥
vat तु च्षचियं विप्रः कव्या दद्म यो व्रतम्‌ |
अकामतो Sp षर्मासान्दवयात्य ्चयतङ्गवाम्‌ ॥
अव्दद्चरोद्याानयुतो‡ वनवासी समाहितः
प्राजापत्यं सान्तपनं तप्तक्तच्छरन्तु वा BAAS ॥
प्रमाटाष्तामतो वेष्यं कुर््यासंवत्सरत्रयम्‌ |
MALAY WT प्रदय्याद्रह्मणो व्रतम्‌| ॥
निहत्य ब्राह्मणों विप्रस्वष्टवषं व्रतश्चरेत्‌ |
राजकन्यां वर्षेघट्‌्कं५ वैश्यां संवत्सरत्रयम्‌ ॥
वत्सरेण faggra शूद्रौ इत्वा festtaa: |
वेण्यां wat दिजातिसु न किखिषद्याहिजातये ॥
अग्थजानां वधे चेव कुर््याचान्द्रायकं व्रतम्‌ ।
पराकेणाथवा wfaftare भगवाग्मनुः§ ।

e प्रसुच्यते इति 1. + अकामतीऽपौति 8. ‡ water नियतः इति B and ए,
§ aafafa Band 6. ¶ गोखहलं सपादश्ेति 1. गौसडसख पादशचेति ए.
| दद्याद्ब्रह्महशो waft ए. भतः परं B yaa “aenfaret बा कर्व्याचान्द्रा-
away ai संवत्सरं व्रतं डवा च्छद्र इता प्रमादतः। गीसहलापादद् दद्या
सत्पापशान्तये। अष्टौ वाशि वा tie sane व्रतम्‌ । इत्वा तु fad श्यं
` शूद्रैव यथाक्रममिति अधिकः पाठः दृश्यते, 7 पुलकेऽपि उक्रमधिकमस्ि, विशेषसु
“MIVA ea इत्यस्य स्थाने “गोसडस्रादधे पादं ar” इति विदयते, तधा “wet वर्षाकि
वा ate? sere ent wet व्षाखि षट्‌ तौधोदिति च दश्यते | oo राजन्धा वर्षप्येन्तः
भिति 8. राजन्यां व्ंषट॒कन्तु इति ?. tt प्रमादेनेति Band ए. tt sree.
aafafa H. §§ मगवानजः इति Band F. `

86

९८२ कश्यंपुराखम्‌ |

TSR गङुलङ्ाकं विदुराह च्च? मूषकम्‌ |
mia इत्वा दिजः कुया त्षोडथां शं महाव्रतम्‌ +
पयः पिषैचिराबरन्तु खानं war wafea: |
Art वाध नकुलं योजनञ्ाध्वनो व्रजेत्‌ ॥
WS दाटयराच्रन्तु कुर्याद श्वे दिजः |
wate काणायसीं दव्याव्मपे wart festa: a
पलालभारकं ve सीसकस्ेकमाषकम्‌ |
wagai aes तु तिलद्रोणन्तु fafatq ॥
शके दिष्टायनं वत्सं ated war चिदायनम्‌ |
इत्वा हसं वलाकाञ्चश वकं वह्हिंशभेव च |
वानरश्चेनभासख्च स्मशयेद्राद्मणाय गाम्‌ |
क्रव्यादांसु ख्गान्हत्वा कपः चैगुन्द दयात्ययखिनीम्‌ ॥
्रक्रव्यादान्बत्छतरीमुष्रं हत्वा तु HUA |
किच्िहेयन्तु विप्राय carefaaai वधे tt
भपगख्याच्चैव हिंसायां प्राणायामेन शष्यति |
फलदानान्तु SUT छेदने जप्यङक्यतम्‌ ॥
गुख्पवज्ञीलतानान्तु पुष्पितानाख् वीरुधाम्‌ |

+ दन्दशूकखेति Band ए. + व्रतं ततः इति B. ‡ भम्धौमितिं 8, and G.
wet काहकुहाखः, तत्कृ्टा भूमिर्वा । § वराहमिति Band ए, ¶ तित्तिरिभिवि
Band F.. || कमिति Band ?. oo वलाकष्धेति Band F. ++ क्रव्यादसु
इति ए. tt at war इति B. ..

चतुस्तिंथोऽध्यायः | ६८३

TATU ठस्ाशां+ सारसानाच्च ग" सर्व्वशः ॥
फलपुष्योडवानाच् wants विग्रोधनम्‌ |
vfaarap वधे दृष्टं तसक्लच्छं विशोधनम्‌ ॥
चान्द्रायणं Wa Al At WAT | प्रमादतः |

मतिपुव्ववधे चास्याः wafed न frat o
fa ग्रौकू्छपुराखे ठपबिभामे चयचिं शोऽध्यायः ।

चतुस्नरिशोऽध्यावः।

ध्यास उवाच |
मनुष्याणान्तु CCI Hal स्रीणां wwe च|
वापोकूपजला नाच्च शरेचान्द्रायणेन तु ॥
द्रव्याशामस्पसाराणां स्तेयं AAAI: ।
चरेत्सान्तपनं WE तत्रिर्यात्यामशइ्ये ॥
धान्धाब्रधनचौर्ययन्तु कला कामा डिनोन्मः|
खजा तीयग्टहादेव कच्छरादव्देन† विश्ष्यति a

# wears स्वानामिति ए. wang सच्वानानिति F, + राजसा
चति B. weary aan इति 7. { इस्िनर्ति B.

% ward: इति B. + aere’s इति B and F.

६८४ PETE

भ्यभोज्योपरदे यानश्यय्यासमेषु च# |
पुष्यमूलफलानाख् पञ्चगव्यं वियोधनम्‌ ॥
ठकककष्टदुमालाख षकारस्य ISA च।
चेलचमीमिषाणाश्च feud स्यादभोजनम्‌ ॥
मणिसुन्नाप्रवालानां ताम्रस्य रजतस्य च|
अयस्कान्तोपलानाख् £ इाददाषच्रेतिणम्‌इ ॥
कार्पासस्येव wag दिशपोकथफस्य च |

घुष्य |गन्धौषधी नाञ्च पिवेच्ेव are पयः ॥
नरमांखाशनं HAT ARATAATI ॥
काकद्चैव तथा श्वानच्लग्धा इस्तिनभेव वा ।
वराहं FHS वाथ तपक्षच्छरेण शष्यति ॥
क्रव्यादानाख Tp मांसानि पुरीषं मूत्रमेव ar |
गोगोमायुकपौनाञ्च तदेव व्रतमाचरेत्‌ ॥
पिश्मारन्तया चाषं मद्यमांसं तयेव THE |
उपोष्य दादा कुष्मा्डेजुहयात्ततःई§ |
मकुलोलुकमाजाराच्ग्धा सान्तपनञ्चरेत्‌ |
श्वापदोद्रखरान्‌ Ary तप्तकलच्छेण ष्यति ।

© भच्यभोज्यापडरण्े यानशय्यासनस्य चैति Band 7. + शदाच्रस्येति E and
प्न. ¢ भयःकांखोपखानाखेति Bo and F. § wen aqreafafe 28.
q कार्पासकौटजोर्णानामिति 8. arutedtararefaa F. || पचौति B. पचिषो-
मोषवौनाख्ेति 7. oo चाधेति B. ++ warerda इति 8. tt} एतव्पाददयं 8
F पुलकयोनालि। §§ एतमिति ए, ए, F and H.

चतुच्िंगोऽध्यायः | ६८१

प्रङय्याचे व; संस्कारं पूर्व्वेण विधिनेवतु॥
वकच्चेव TATA हंसहगरर्डवां स्तथा |
चक्रवाकपलं† जग्ध्वा CISTI FARA I
कपोतटिदिभांचेव शकं सारसमेव च।

उलूकं AAMT AAA TAT ॥
शिश्मारं तथा चाषं मव्छमांसं तथेव च |
जग्ध्वा चेव कटाहारमेतदेव व्रतश्चरेत्‌ ॥
MATT मव्छादान्‌§ AVA भुजगन्तधा |
गोसरु्रयावकाष्ारो मासेनेकैन शयति ॥
जलेच रां जलजान्‌ प्रणदानथ विष्किरान्‌।
रक्रपादांस्तथा जग्ध्वा सप्ताश्द्यैतदाचरेत्‌ ॥
शनो मांसंग शष्कमांसमामार्यच्च तधा क्तम्‌ |||
भुक्ता मासश्चरेदटेतत्तत्यापस्यापगुत्तये ॥

aula मूलकं* fad कुट कद्चटकं तधा ।
प्राजापत्यच्छरेन्नग््वा Brite कुम्भीकमेव वा॥
पलाण्डं AYAST YRT चान्द्रायणं षरेत्‌ |
नालिकान्तख्डलीयश्च प्राजापत्येन ष्यति ॥

# व्रतवचैवैति B. + चक्रवाकं मवमिति 9. चक्रवाकलवमिति 7. ‡ अयमधिकः
पाठः A, B, E, F, H geay eet § मन्यां इति ए. मन्धादौनिति F.
q wat मांसमिति Band F. || इतमिति 8. ५* भूठखमिति B. qeatfafa ए.
` †† ora कवकं तथेति EG and H. gare करकं तथेति F. tt अमिति 8.
इदमिति 8, ` 2.

ar HUgwTTy ।

भश्मान्तकं ART पातकरन्तपह्लच्छेख शष्यति |
प्राजापत्येन शुचिः Maga च AA |
भरलावुहिंशकद्धेव भुक्षाप्येतद्तस्रेत्‌ ।
एतेषा विकाराङि पीला aea वा ga: |
उदुम्बरस्य कालेन तप्तकछलच्छरेण शुष्यति ॥

भुक्ता चेव ATM इतके सूतके aarq |
चान्द्रायणेन WRIA ब्राह्मखः सुसमाहितः॥
यस्याम्नौ इयते नित्यमजब्रस्याग्रं न staal |
चान्द्रायखश्चरेत्म्यक्‌ तस्यावरप्रा्ने दिजः ।॥
अभोच्यात्रन्तु सव्वंषां YM चात्रमुपस्लतम्‌ ।
अन्तावसायिनाच्ेव तप्तहवच्छरेख शयति ।
चर्ालान्नं दिजो भुक्ता सम्यक्‌ चान्द्रायशश्रेत्‌ [se
afeqeiag neers पुनः संस्कारमेव च ॥
ससुरामदखपानेन†' कुर्व्याशान्द्रायखव्रतम्‌ |
अभोज्यावब्न्तु YR A प्राजापत्येन शध्यति।
विख्छूभप्रा्नह्कल्वा रेतसबेतदा चरेत्‌ ।
पनादिशेतु tate सर्व्वत्र तु यघार्घ॑तः 8
विद्राहृखरोष्ाणां गोमायोः कपिकाकयोः |

ee न

e पीतमिति Band ए. + yar चेतद्रतञ्लरेदिति 8. ¢ भतः परं BF gered:
-भीसूचयावकाडारः erase Gertie asisiwatsfa । § कामेनेति 14. g सूतक
aaasfa वैति 8. || fast a wert प्रदौयते इति 8. ** अतः परं बतुर्न पादा;
9 पुरके न सन्ति । tt अमुरामद्यपाभेन- सुराभिध् मद्यं daa: |

चतुखिं ोऽध्यायः | ई

प्राश्य भूजपुरीषाणि दिनचान्द्रायणशच्छरेत्‌ ॥
अन्नानाम्राश्च विरमं सुरासंस्फ्टमेव च ।

पुनः संस्कारमशन्ति जयो aut दिजातयः |
क्रव्यादां पञ्षिणाद्चेव प्राश्य मूच्रपुरीषकम्‌।
मदहासान्तपनं मोषहात्तथा कुयाडहिजोन्मः |
भासमण्डुकङुररे विष्किरे छच्छमा चरेत्‌ ॥
प्राजापत्येन शद्धवतः ब्राह्मणोच्छिषटभोजने |
afaa anaes ate चैवातिकच्छकम्‌ |
शटरोच्छिष्टश्डिजो yar qatereraqaay ॥
Suara वारि Wat चान्द्रायणद्यरेत्‌ |
wafecd feat amt जिराजरेण fagurfa |
गोमूचयावकराष्ारः पीतथेषद्ध arrays ॥
अपो सूषरपुरीषादयदुषिताः§ प्राशयेद्यदि ।
तदा सान्तपनह्कच्छं व्रतम्यापविशोधनम्‌¶ |
चाण्छालकूपे भाष्डेषु यदि न्नानात्पिवेख्बलम्‌ | |
चरेत्सान्तपनङ्कत्खं ब्राह्मणः पापशोधनम्‌ ॥
चाण्डालेन तु संस्पृष्टम्पमीत्वा वारि दिजोन्षमः।
जिराज्त्रतमुख्येन पञ्चगव्येन शष्य ति ॥

# शृध्येत॒ दति 8. t सुरामाख्छोदरे इति B. ‡{ वा गवामिति B and F.
§ दूषितैरिति E and H. ¶ पापविनाश्नमिति 8. || चख्छालकूपमाख्छेषु
यद्यक्नानात्पिवे जलमिति 2. यदश्रानादिति E. of चिरातरेख विध्येत पमन्येन
चैव tifa 8.

que | HVGTAA ।

महापातकिसंस्प्थे भुक्ता ज्ञाता feet afe* |
qfeqet यदा मोदात्तमलच्छ† समाचरेत्‌ ।
सटा महापातकिनं चण्डालश्च रजस्वलाम्‌ |
प्रमादाद्धोजनङ्कत्वा जिर केर विश्ष्यति ॥
wiatet यदि ysita द्मशोराबेख शष्यति।
बुचिपूव्वन्तु कचे भगवानाह पद्मजः ॥

yur पर्युषितादीनि गवादिप्रतिदूषिताः§ ।
सुक्को पवा सङ्कर्व्वोत कच्करपादमथापिवा॥
संवत्सरान्ते Keay चरेदिप्रः पुनः पुनः।
अन्नामभुक्षशदययं was तु विशेषतः ४
व्रात्यानां याजनह्रत्वा WTA Tz
afirarcaviag निभिः लच्छेर्विशष्यति ॥
ब्राह्मणशादिहतानान्तु| wat दाषहादिकं दिजः## |
गोमू्रथावकाषारः प्राजापत्येन शुध्यति ॥
तेलाभ्यक्ताऽच वान्तो वा FATAL |
अषटोरात्रेण la श्मश्ुकगणि-मेने |
एकाहेन fagiatfat परिहाप्यकुकँः हिजोत्षमः।

# दिजोत्तमः दति Band F. + afeqerg मूढात्मा तपलकमिति Band F.
} wreret aafa 8. § प्रदूषितमिति 7. ¶ wa परं A, F, H yaay are
खवा इत्यधिकः पाठी टश्चते। || gararafa B. ५* टाहादिकाः क्रियाः दति
B and 7. tt तैलाभ्यक्तोऽचवा gatafe मूव्रपुरौषकै इति 8. ‡‡ परिवार इति 8,

चतु स््िं ोऽध्यायः | ६८६.

जिराजरेण विशचेयत जिरा्रात्षडहः परम्‌# |
SATS हादथाषंवा परिषहाप्यनप्रमादतः।
कच्छरखान्द्रायखङ्कग्यात्तत्पापस्योपान्तये यः ॥
पतिताद्रव्यमादाय तदुत्षगंख Wate |

aes विधिना कच्छमित्याद भगवाक्मनुः ॥
samatfagaty प्रत्रज्यावसितास्तथा।
चरेयुस्रीणि कच्छ्ाणि The वान्द्रायणानिच॥
पुन जातकम््रादिसंस्वारेः deat दिजाः।
शतेययुप्तद्रतं wan चरेयुधंमदर्थिनः¶ ।
श्रनुपासितसन्यसु तद्यो वके भेत्‌ |
WAG संयतमना राजे चेद्राजिभेवदहि।
saat समिदाधानं शविः खाता समाहितः।
गावत्यु्टसहखस्य जप्यं कुय्धाहिशुदये ५ ॥
उपवासी" चरेत्सन्ध्यां ग्इययो fers प्रमादतः।
aral fanaa सद्यः परिश्रान्त संयतः§६॥
वैदोदितानि नित्यानि watfa च facta g |
ज्ञातको ब्रतलोपन्तुृष सत्वा चोपवसेहिनम्‌ #
संवत्स रश्चरेत्कृच्छमनम्नयु सादी दिजोत्तमः।

% wee पुनरिति B. + परिवार्य इति KB. { पापय्यापनुल्तये इति 8. § बर.
wrranfafa B. ¶ृ wear: इति 13. | तदहर्जापकः इति ए. जापकी वरेदिति FB.
eo विग्रष्यतौति B. tt जपादौत्र इति 8. उपासौनश्ररेदिति?. ++ wzeeit-
ऽपौति B. §§ संयमादिति 8. qq ज्ञातङ्धव्रतञ्लीपन्ु इति 2,

87

aes ` कुर्खपुराखम्‌ ।

चान्द्राथशश्छरेद्रात्यो गोप्रदानेन शयति ॥
नास्तिक्यं यदि कुर्व्वीत प्राजापत्यश्चरेहिजः।
Saale गुर्द्रोदं तप्तक्च्छे warfa ॥

चखषटयानं समारद् BLATT Alaa: |

जिराजेण विशे, नम्नो वा ufastoragqe ॥
षष्ठाब्रकालता† मासं संहिताजप एव च ।
ware शाकलाः नित्यं ्रपंक्धानां विशोधनम्‌ ॥
नीलं रक्तं वसित्वा च ब्राह्मणो वस्वमेव fe:
्रहोराजाषितः खातः§ पञ्चगव्येन warfa ॥
वेदषाध्मपुराणानां बर्डालस्य तु ATA |
चान्द्रायशेन शचिः ara wan तस्य निष्कृतिः|| ॥
उदन्धनादिनिशतं*+# TU ब्राह्मणं कवित्‌ |
qreraada शदिः स्याग्राजापत्येन वा पुनः॥
ठच््छिष्टो यद्यनावान्तञ्चाण्डालादीन्‌ Wes: |
WATE Pp जपेत्जञाल्ा गायत्यु्टसहस्रकम्‌ ॥
दपदानां यतं वापि ब्रह्मचारी aatfea: |
जिरात्रोपोषितः सम्यक्‌ प्रश्यगव्येन शुष्यति ॥

* खषटयानभित्यादि are: 9 yaa द्लोकद्यात्‌ परं emt + बष्टात्रकालता.
अष्टमागविभक्सख दिनख षे भागे भोजनभशौलता see) षष्टाव्रकर्षितमिति B.
ई शाकलाः ाकलप्रोक्तविधिना सम्पादिताः 1 § जात्वेति 8. ¶ Safa 8. | न war
वस्य गनिष्डूतिरित्यारभ्य चान्द्रायशन द्धिः खादिवन्तः पाठः 0 owe न ets
eo fayafafa B.. #† प्रमादाद्धि xf B. ‡‡ चापौति 2. g

चतु स्िंयोऽध्यायः | ६९ श

चाण्डादपतितारींष+ कामाः संखथेदिजः |
उच्छिषटस्तत्र gata प्राजापत्यं विशये ॥
चाष्डालसूतकियवन्तधा ग नारी रजखलखाम्‌ |
We खायादिशदाथेकुः तत्खष्टपति तांस्तथा ॥
चारालसूतकिथवेः Gwe संस्परेव्यदि |
ततः BMraras भाचम्य जप्या समाहितः ॥
तत्ख्टस्मथिंमं wet बुदिपूर्व्वं दिजोत्तमः |
स्रात्वाचामेदिश्दयथे प्राह 2a: पिवामः ॥
yaaa तु विप्रस्य aera say |
WAT WIAA: ज्रायादुपोष्य जुहयाद्तम्‌| ॥
चाण्डालन्तु यवं WH awe कलवा विश्च तिश्च |
खष्टाऽभ्यक्चास्त्व संस्एश्य THUG शुच्यति x
सुरां wer दिजः कुव्याद्राशायामज्रयं शचिः।
पलाण्ड लशनद्ेव तं प्राश्य ततः शचिः ।
ब्राह्मणस्तु श्ना दषटख्यष्ं सायम्पयः पिवेत्‌ ।
matey दष्टस्य तदेव fegd भवेत्‌ +
स्यादेतचिगुणं गग" बाद्गोमूद च स्या्चतुगुणम्‌ ।
जात्वा ater साविर्जं wfaset दिजोत्तमः a
अनिर्व्यं महायन्नान्यो भुक्ते तु दिजोत्तमः।

` + पतिवादौंलु षति ए. † अवांलथेति 6. ‡ अतः परं पादाव B yaa न

emai § प्रमादात्तदा इति ?. ¶ संखवेद्ररमिति B. || जुहयाहतमिति B,
E, ए ४० प्र eo कुर््यादिष्द्धये इति Band ?. tt खादेव बिगृखमिति B,

६८२ कुरखपराणम्‌।

अनातुरस्वं निधने> awa स शाति
पहिताग्निर्पखानं न कुय्ायसु caf} |
ऋतो न TSA वा सोऽपि लच्छ(चैमाचरेत्‌ ॥
विनाद्धिरम्‌ नाध्यात्तयरीरथः सचिबैश्य च|
सचैलो जलमङ्ञय गामालभ्य विषश्ष्यति ॥
बु चिपूरव्वन्छभ्धुदिते¶ जपेदन्तजले दिजः |
TAMIA वादं चोपवसेहिजः|| a
अनुगम्येच्छया YS प्रेतीभूतं दिजोत्तमः।

` गायत्रय्टसडखसख् जपड्कय्या्दीषु च I
Hal g यपथान्‌## विप्रा विप्रसख्ावधिसंबुतम्‌ न ।
स चैव यावकान्रेन कुव्याचान्द्रायणं व्रतम्‌ A
wemige विषमदानन्तु कलवा awe शष्यति ।
छायां खपाकखार्द्यन्नाल्ा सम््राशयेष्टतम्‌ ॥
देऽ ;दादित्यमश्विदद्राम्निञ्न्द्रमेवषाष वा ।
मानुषच्चाखि daa खानं कला विष्हयति ॥
कत्वा तु AMT चन्तु वक्रम्‌ ।

अनातुरः सति धनै इति Band ४. + विनश्यतीति B. ‡ नाष्य atic
मिति B. amare: शरीरमिति ¢. § afata तुदति 8 2०१. कृ wafer:
“fa B, E, + anu H. || चोपवरव्रतौति Band ¢. ee qqufafa B and F.
++ विप्रख वधसंयुतमिति Band F. ‡‡ षङ्क्यामिति 6. पर क्तौ विषम-
दानम्‌ -एकपडनक्ति खितेभ्यौ weary ब्राह्मणेभ्यो विसुटशदानं परिवैश्नमिव्ययैः ।
§$ डे दिल्यार्षम्‌ चेत इति साध । qq केष्छात्रमैवेति ॥.

चतुस्ििंथोऽध्यायः | ६९

MAM ATU पश्चसंवत्सरव्रती ॥
ECP ब्राह्मणस्याक्गा ART” गरीयसः |
Glial नाञ्रव्रहःथेषं प्रणिपत्य प्रसादयेत्‌ ॥
ताडयिला atarta ae aera वास्सा।
विवादे चापि निजित्य प्रणिपत्य प्रसादयेत्‌ |
अवगूर्य चरेर्कच्छमतिक्लच्छं निपातने |
welfare gata विप्रस्योत्पाद्य शोणितम्‌ |
गुरोराक्रोयमद्रतं Fataary विग्योधनम्‌ |
एकराचं निरादहारः|| तत्पापस्यापनुन्तये ॥
देवर्षौणामभिमुखं ीवनाक्रो्ने कते |

saad दहेष्िद्रां दातव्यश्च हिरण्यकम्‌ |
देवोद्यानेषु यः इया स्मृ्ोचारं सलदिजः† ।
हिन्याच्छित्रं विश्ष्ययद्रेचान्द्रायणं व्रतम्‌ ॥
देवतायतने मूत्रं कछला माडहाहिजोत्तमः |
िश्रस्याकन्तेनं कला चान्द्रायणमधा चरेत्‌ ॥
देवतानाख्षी णाच देवानाद्धेवकफुः कुत्सनम्‌ |
Wal सम्यक्‌ प्रकुर्वीत प्राजापत्यं दिनोत्तमः ॥
तेसु सम्भाषणं Hal Glal दैवं Taga |

eu वीक्षेत भाखन्तं स्मृत्वा विश्लेष्वरं सरेत्‌ 4

* ब्राह्मः एष्येदिति 8. + संवत्सरं प्रतौति B. { भोडारमिति 8. § ware
षति ४8. warasfa kk. gq net gaifefa 8 ६४५५. || एकराचं fac
aft Band F. os टवीदाने तु इति 3. 11 तथैति 8. ‡ बैदानाद्धैबेति 8.

८४ कूर पुरा खम्‌ ।

यः सर्व्वभूताधिपतिं विष्वेशानं विनिन्दति। a
न तस्य निष्कृतिः थका ae वर्षशतेरपि ॥
चान्द्रायणं as aT तिछच्छकम्‌ |
WIAs: शरणन्देवं तस्मात्पापादिमुश्यते ॥

सब्ब खदानं कथितं पातकानां विशोधनम्‌ ie
पश्येषाभि गममं स्व्वपापविशोघनम्‌ ॥
अमावास्यां fafa ara यः समाराधयेद्धवम्‌रथुः।
ब्राह्मणान्‌ पूजथिलवा तु WAT: waa a
BYTE महादेवीं§ तथा muse शीम्‌ |
TUM ब्राह्मणमुखे THUG: प्रसु यते ॥
योद्‌श्यां तघा रात्रौ सोपडहारं जरिलोचनम्‌ |
eeu प्रथमे यामे मुच्यते GAIA: ॥

उपो पिततु श्यां लष्णपक्ते समाहितः।

यमाय धम्मंराजाय SAT चान्तकाय च|
TABATA कालाय सब्वेप्राणष्रायमा च॥
प्रत्येकं तिलसंयुक्षान्द यात्सतोद काच्ललीन्‌ |
ज्ञात्वा TAA] FAR मुच्यते सर्व्वपातकेः ॥

e write B yee भिब्ररूपमेव दश्यते, यथा - सव्येखदानं विधिवत्‌ सब्वेपाप-
विशोधनम्‌ । चान्द्रायण विधिना art चेवातिन्ञककम्‌ ॥ सबव्वपापथोधनमित्यत्र तत्‌-
पापस्य विश्योधनमिति F. + विनाश्नमिति B. + शिवमिति B. § avreafafa
di aud F. g सव्यभूतरताय sf 8. | aerefa B. warg इति ¢. |

चतुख्िं यो ऽध्यायः | ६९५

- WWII थ्या उपवासो" feats az |
तेषेतेषु प्रङ्र्व्वीत्ुः यान्तः संयतमानसः |
शरमावास्यायां ब्रह्माणं समुद्दिश्य पितामष्म्‌।
बराद्मणांस्त्रीन्‌ WRIT मुच्यते सव्वपातकेः ॥
षष्ठयासुपाषितो देवं wary समाहितः
सप्तम्यामर्थयेद्धानुं सुश्यते सर्व्वपातकैः ॥
ATTY चतुष्थाश्चऽ गनेखरदिमे यमम्‌ |
पूजयेत षज भोले संते सरव्व॑पातकेःष¶ |
एकादश्यां निराहारः सममभ्यश्ं जनादनम्‌ |
इादण्यां WAITS महापापः प्रमुच्यते ॥
तपो जपस्तीर्धसेवा देवब्राद्मणपूजनम्‌ |
गरणादिषु कालेषु महापातकशथोधनम्‌ ॥
यः सर्व्वपापयुक्षोऽपि पुण्यतीर्थेषु मानवः |
नियमेन त्यजेत्पराणान्भुच्यते सव्व॑पातकेः ॥
AWA वा AAW वा महापातकदूषितम्‌ |
भरसतारसुदरेव्रारी प्रविष्टा Tw पावकम्‌श#।
एतदेव परं स्री णाम्प्रायशित्षं विदुर्वंधाः ॥
पतिव्रतातुया नारी भतंकरयुषशे रता।

e wy: शय्यामिति 8. + उपवासमिति B. + व्रतेष्वेतेषु कुर्व्वीत इति Band F.
§ wcergugqata: इति B. ¶ सपकग््रोचेर्मु्यते cette: इति 8 स
जग्मादोरिति KF. || महापातकिनं नरमिति ८. ++ पाववौरिति ए,

ae कूरं पुराणम्‌ |

न तस्या विते पापमिहलोकै परर च ॥
पतिव्रता धश्चरता भद्राण्येव न संशयः

नास्याः पराभवङकसैः शक्रो तीह जनः कचित्‌ ॥
यथा रामस्य सुभगा सीता चरैलोक्छविश्रुता।
ual दाशरथेर्देवी fafa catty ॥
WAS भायां सुभगां रावणो Wasa: |
सीतां fanraaaargaa कालनोदितः a
VHA ATA AG चरन्तीं विजने az |
waren मतिश्क्रे तापसः किल कामिनीम्‌ई ॥
fasta ate तह्वावं मत्रा दाशरयिम्मतिम्‌ |
जगाम शरणं बह्िमावसथ्यं श्विस्िता॥
उपतस्थे महायोगं सर्व्वलोकविदाहकम्‌¶ |
क्षताच््नली राजपन्री| साक्तात्पतिमिवाच्यतम्‌ i
नमस्यामि महायोगह्शानुङ्गह्रम्मरम्‌*# |
दाहकं स्व्वभूतानामौग्रानक्ालरूपिखम्‌ ॥
प्रपद्ये पावकं देवं ब्रह्मण्यं ब्रह्मरूपिणम्‌ |

© सव्येपापविनिग्धक्ता नासि काया विचारणया इति B. अतः परं B yee पतिव्रता
त॒या नारौ wert न तखा विदयते पापमिहलोके परतर च ॥ श्रत्यधिकः
- पाठः श्यते । + विमलामिति B. ‡ चैमाभिति B. § भाविनौमिति ए. ¶ सव्थै-
षटीषविनाश्नमिति 1}. सथेदोषवि दाहकमिति 1४. सव्धरोगविनाशनमिति F || राम-
पवौति 8 Eaud ?. ee क्तान्तं गहरं परमिति ॥. क्रत्वा नगरं परमिति 7,
tt waa इति 8. tt afew विग्रतीस॒खमिति B.

खतुसिं योऽध्यायः | 4८9

योगिनह्तिवासानं; भूतें परमम्पदम्‌" ॥
THIS जगन्ति प्रभवं wa तेजसाम्‌ ।
महायोगीष्वरं वङ्किमादित्वम्परमेषिनम्‌ a

प्रपद्ये शरणं qe award जिशूलिंनम्‌।
कालाज्निंयोगिनामीथं भोगमोल्फलप्रदम्‌ #
प्रपद्ये लां विरूपां भूभवःखःखङूपिणम्‌ |
हिरसख्मये 2? गुं महान्तमभितौजसम्‌ ॥
वेष्वा नरम्प्रपद्येऽहं सर्व्वभूतेष्ववर्वि तम्‌ |
हव्यकव्यवह देवं प्रपद्ये वह्िमीग्वरम्‌ 1

प्रपद्ये तत्परं तसं ate सवितुः fava |
स्वगं ममिनिं # परं ज्योतिः Brad इव्यवाडनम्‌र् > ४
षति agiea जघा रामपनब्री यश्खिनी।
ध्यायन्ती मनसा तस्थौ राममुग्मीलिते्तशा ॥
अधावसग्याहग वान्हव्यवाहो महेष्वरः |
भाविरासीस्सुदीषामा तेजसा निरहंहचिव ॥
ष्टा मायामयो सीतां स रावणशवभेच्छया 4 |

# क्त्तिवासानं — ere शिजन्ाइसधातोः शानच्‌ । छत्तिवसनमिति Band F,
+ चात्मानं दौपवपुषं सर्ववभूतहृदि स्ितभिति 8. आत्मानं दाग्तवपुषं सवयैभूतहृदि
. खिवनिति ?. प्रपद्ये aww aft awe ब्रह्महूपिशमिति B. § qufafa 8.

q परममिति B. | खयमिति 8. ee भानमग्रिमिति 8. भागवाभ्रिमिति ह,

¢t Ca at इव्ववाषहन इति 3 945. {| wawatwar इति B.

88

gat ; BPA `

सीतामादाय राभेष्टां* पावकोऽन्तरधीयत !
ai Cet atest? सीतां रावणो Wada: |
समादाय यसौ SET सामरान्तरसंखिताम्‌ ।
Bal तु रावख्वधं रामो लच्मणशसयुतः |
समादायाभवत्तीतां णद्गाकुलितमानसः ॥

सा प्रत्ययाय भूतानां सीता मायामयो पुनः)
विषैश पावकं दीपं ददाह च्वलनोऽपि ताम्‌ ॥
Sway मायामयीं सीतां भगवानुष्णदीधितिःई)
दामायादर्भयव्लीतां पावकोऽभूल्रप्रियः ॥
WI भर्तखचरणौ कराभ्यां सा सुमध्यमा |
MENTE METAL AY रामाय जनकामजा ॥

दृष्टा Wea रामो विसख्मयाकुललो चनः |
नमाम वदिं शिरसा तोषयामास राघवः 04
तमा देवो लोकानां दाश्को इव्यवाषनः |
यथा ae दाशरथिं भूतानामेव सत्िधो॥

ष्यं सा परमा साध्वी पाव्वंतोव प्रिया तव| |
SIA लब्ध्वा तपसा SATATA MIMI es ॥
WE: गरुषणोपेता waa पतिव्रता ।

ee

e ufdretfafa Band ए. + तामसौमिति B. + चिप्रमिति B. § ममवा-
grelfefafcfa BL ¶ अतः परं]; yea उवाच वर्कं भगवान्‌ किमेषा बरवःकंनौ |
. दग्धा भगवता पूर्वै SUT मल्पारश्चमागता ॥ इत्यधिकः पाठौ ema || शतं सा fafwe-
येन arent इद्रवह्लभामिति Band 7. *+* etafa B. आराध्य इरिवह्भामिति ह,

चतु fetatsara: | G28.

भवानीवेष्वरे गुपा+ माया रावणकामिता॥.
यानोता रात्सेयेन सीता बलवताहता†।
मया मायामयो SET रावणस्य वेच्छया ॥
तदधं म्भवता EST रावणो राक्षसेश्वरः |
मायोपसंहृताचेव हतो लोकविनाश्नः ॥
ग्टहाण ai विमलां जानकीं वचनाग्मम |
पश्य नारायखन्देवं खामानम्प्रभवाव्ययम्‌ ॥
wae भगवांचर्डा विश्वाधि वतोमुखः |
मानितौ राघवेषाभ्निभूते | चान्तरधीयत ॥
एतत्पतिव्रतानां वे माहा मङ्थितं मया ।
स्रीणां सव्वाघगमनस्प्रायचित्तमिदं qaqa
अयेषपापसंयुक्षः*# पुरुषोऽपि Gaya: |
wey पुण्यतीर्थेषु war gaa किखिषात्‌ ॥
एथिष्यां waaay खाल Gey वा दिजः |
मुच्यते पातकैः wa: सख्ितेरपिथः$ पूरुषः ५६8
दूतेव मानवो wart बुभाकङ्थितो मया।
महेयाराधनाथाय ज्रानयोगख्च UAT: |

# मवानौपा््रमानौतेति B. + सौता सा मखसद्ग्तेति 7. सौता भगवतौ मयेति ए,
‡ बधाय सेति 8. § यदथेमिति 8 2077. ¶ृ विमलाभेनामिति 1. | लै.
बान्तरधौयतेति 7. oo garg इति B. tt दैहेष्विति B. tt समक्तरपौति Band P,
§§ अतः परं व्यास उवाच इति B gee emt «ogg शव्येवमिति Band FP.

Boo. कुष्यपुरश्म्‌ |

योगेन विधिना gels श्रानयोगं समाचरत्‌ |
ख पश्यतिः मादेवं नान्धः कल्यश्यतेरपि ॥
खापयेद्यः परं Ue ATA तत्पारमेश्वरम्‌ ।

न तस्मादधिको लोक्षेस योगौ परमो मतः ॥
यः संख्ापयितुं क्षो न कुखश्ाहितो जनः।
स योगयुक्लोऽपि afaaiad anata: ॥
तस्मात्छदेव दातव्यं ब्राह्मषेषु विगेषतः।
घमयुकङ्तषुः शान्तेषु खशया बाग्वितेषु वे ॥

यः Usgacifaa संवादं wa चेव हि।
सर्व्वपापविनिर्मुक्ञो गच्छेत परमाङ्गतिम्‌ ॥
आदे वा ईैविक्षे कार्ये ब्राह्मणाना स्िधौ।
पठेत नित्यं समनाः ओओतब्यख्छं हिजातिभिः ॥
aa विषा garat araaer दिजान्‌§ शवीन्‌ 1
स दोषकश्युकन्यक्ा याति देवं महेश्वरम्‌ ॥
एतावदुक्घा-भगवान्‌ व्यासः सत्यवतीसुतः `
समाण्छाश्यं मूनोम्सतवी जगाम च यथागतम्‌ ॥

दति गरौकुकोपुराखे उपविभागे चतुखिंोऽध्यायः ।.
areata च समाप्ता |||

, # योऽभैन निधिना युक्तमिति Band ए. † wea इत्या्षमामभेपदम्‌। मच्छल
शति 2. स गच्छेदिति 7, ‡ पठेत इव्याषमात्मभेपदम्‌। § गरावयेदाद्मलानिवि 8.

श्वरे इति ¢. ¶ समौभूतमिति ^. ety स्धानिति 7. | cars: A gee
wife ।. ewan

Re oe 6. 4 _ = ote

पञ्चविंशोऽध्यायः |

ऋषय ऊचुः |

atatfa यानि लोकषेऽसिन्विय्रुतानि महान्यपि#।
तानि लङ्थयास्माकं रोमदषंण साम्प्रतम्‌ ॥

रोमष्षंण उवाच |
ख णुष्वह्धयिे.षं तोयानि विविधानि च ।
कथितानि पुराणेषु सुनिभिब्रद्मवादिभिः॥
यत्र Waa होमः अाखदानादिकङ्कतम्‌ |
एकेकथो BAAS: पुनात्यासपमडुःलम्‌ ॥
पञ्चयोजन विस्तीणे ब्रह्मणः cafes: |
प्रयागम्प्रधितं तीधं यस्य माहामयममीरितम्‌ ५
अन्यश्च ती्ंप्रवरं कुरूणां देववन्दितम्‌ |
ऋषोणामाखमेटं सर्व्वपापविशोधनम्‌# |
त्र ज्ञात्वा विश्डामा दम्ममाव्यवल्नितः|
ददाति यक्किञ्चिदपि पुनात्यभयतः कुलम्‌ ॥
परं गद्यं गयातीर्थं पितणाश्चातिदुङ्गभम्‌ ।
war पिण्प्रदानन्तु न भूयो जायते नरः§ ॥
सक्रद्वयाभिगमनङ्खग्तला पिण्डं ददाति a: |

e महान्ति चैति 8. 1 तस्येति Sand 7, प्रखाश्नमिति B. § एषः alas
A, E, F,.H gaay नालति |

ॐ०द UIUC |

तारिताः पितरस्तेन arafea परमाङ्कतिम्‌ ॥
तजर लोकहिताय TST परमामना।
शिलातले पदं न्यस्तं तज्र पितृन्‌ प्रसादयेत्‌† !
गयाभिगमनहृ्तै यः शक्तो नाधिगच्छति |
शोचन्ति पितरस्तंवे gat तस्व परिश्रमः ॥
गायन्ति पितरो गाधाः कौत्तंयन्ति aaa: |
गयां यास्ति यः क्िलाऽख्माम्सन्तारयिष्यति।
यदि स्यात्पातकोपेतः aaaafcafeta: |
गयां यास्यति वंशालयःई§ सोऽस्मान्‌ सन्तारयिष्यति।
एष्या बहवः FAT: यीलवन्ताश गुणान्िताः।
तेषान्तु समवेतानां यद्येकोऽपि गवां aq ॥
amare ब्राह्मणसु विशेषतः|
प्रदद्यादिधिवत्पिष्डान्‌ गयाङ्गत्वा समाहितः॥
warty खलु ते aw गयायां पिर्दायिनः।
कुलान्युभयतः TA CATA: | परम्‌. ॥
अन्धच्च तीर्थप्रवरं सिदावाससुदाद्ृतम्‌।
प्रभासमिति विख्यातं यज्रास्ते भगवाग्भवः॥
तत्र जानं ततः#>+ ATE ब्राह्मणानाञ्च पूजनम्‌ |

% पितरलतारितासेनेति ए. + एषः ate: A, 7, H gerag मालि । { भाभि-
जष्छलोति Band 7. § यः किदिति ठ. gq बलवन्त इति B. || समुदत्वाषुयु-
रिति Band F, es wimg यः इति B. aw art. तपः राद्नमिति F..

पष्यति शोऽध्यायः | ७ ०३

छत्वा योगश्मवाप्रोति बाद्मणोऽक्यसुत्तमम्‌न ॥
तीर्थ न्ियम्बकंयुः नाम स्व्व॑देवनमस््तम्‌ |
पूजयित्वा aw te ज्योतिष्टोमफलं लमेत्‌§ ॥
सुपर्णात्तं¶ महादेवं quae कपरदिनम्‌।
ब्राह्मणान्‌ पूजयित्वा च| गाणपत्यं लभेद्परुवम्‌ ॥
सोमेश्वरः तीर्थवरं श्द्रस्य परभे्टिनः |
सव्वंव्याधिष्रं GS सद्रसालोक्यकम्कारशम्‌ ॥
तीर्थानां परमं ate विजयं नाम गोभनम।

aa fay महेशस्य विजयं नाम विश्ुतम्‌ ॥
षरमासनियताषारो ब्रह्मचारी समाहितः
उषित्वा an विपरन्द्रा यास्यन्ति want ॥
अन्यच aunts पूव्व॑देथेषु योभनम्‌।
एकान्तं देवदेवस्य गाखपन्यफलप्रदम्‌ |

द्वार चिवभक्षानां किञ्चित्‌ weraret gaia |
AANA भवेद्राजा सुमु त्तमा्रयात्‌§§ ५
महानदीजलं प्यं सव्व पापविनाशनम्‌ |

ग्रहणे तदुपस्णण्य षणा मुष्यते स्व्व॑पातकेः ॥

sat a विरजा नाम नदी बेलोक्यविश्रुता।

% लोकमिति Band F. + ब्राह्मखोऽखव्यसुत्तममिति B, 2, F and H.
¢ वौधैग्वेयम्बकमिति Band F. § खमेत इति ary) ¶ मुवर्णादमिति Band 7.
|| तु इति B. os इद्रसायु्येति B. tt ware परम्यदभिति 8. tt तौ पर्म-
fafa B. §§ एषः dra: A, 9, H पशक्षषु गाल्ि। oq सद्पर्श्पेति ए,

€ ०४ :कूग्यपुराम्‌।

तस्यां ज्ञात्वा नरो विप्रो ब्रह्मलाके aetaa ॥
तीधं नारायशस्यान्धव्रालातु पुरुषोत्तमम्‌ |
AT नारायणः खीमानास्ते परमपूरुषः ॥
पूजयित्वा परं fay wrat aa दिजोत्तमः।
ब्राह्मान्‌ पूजयित्वा तु विष्छुलोकमवाग्रयात्‌ ॥
ती्ानाम्परमं तीर्थङ्गोकरैभ नाम विश्रुतम्‌
सर्व्वपापषरं शम्भोनिंवासः परमेष्ठिनः 1

दृष्टा fay देवस्य गोकशंम्परसुल्तमम्‌ग |
दैष्ितान्नभते कामाबरद्रस्व दयितो भवेत्‌ ॥
उक्षरश्चापि गोकगें fag दैवस्य शूलिनः |
महादेवश्ाचचयित्वा शिवसायुज्यमाप्रयात्‌ i
aa देवो महादेवः arefcafafaya: |

तं दृष्टा स्व्वपापैभ्यस्तत्लणासमच्यतेः नरः ॥
भन्यत्कुलाखमम्युखयं; खानं विष्णोगहामनः |
सम्पृज्य पुरषं विष्णुं sate महीयते ॥

Wa नारायणो टेवो इद्रेण जिपुरारिणा।
Wal ww मथनं दत्तस्य तु faafera: ॥
समन्ताश्योजनङ्केतं सिदषिंगणसेविनम्‌ ।
पुश्यमायतनं विष्णोस्तत्रास्ते पुरुषोत्तमः ॥

कम

* Situated on the Coromandal Coast, See Raghuvaméa, Chapter VIII.
t fradacquafafa B. ‡ qwa cewafefa B. § way garaaqefaia B.
wat परमं खानं fawtas महात्मन इति F.

पश्यि ोऽध्यायः | ७०४

अन्यत्वो कासुखे$ विष्णोस्तीर्बमहुतकन्णः |

सुक्तोऽज्र पातकेन्धर््यान विष्णुसारूप्यमाग्रयात्‌ ॥

meas aerate विष्णोः. प्रीतिविवदंनम्‌ ।

प्राणांस्तज्र नरस्बन्रा हषीके यम््रपश्यतिई ॥

अरश्वतीयमिति ख्यातं सिद्ावासं सुशोभनम्‌ |

रास्ते इयथिरो|| नित्यं तच नारायणः खयम्‌ |

तीयं लोक्यविष्यातं सिदावा सं सुशोभनम्‌ ॥

तश्रासि yee तीथे ब्रह्मणः परभेहिनः |

प॒ष्कर 1" सव्वं पापन्नं खतानां ब्रह्मलोकदम्‌ ॥

मनसा संखरेदयसु पुष्करं वे दिलो्मः।

पूयते पातकैः Ta: WAT TE मोदते I

AW देवाः सगन्धव्वीः सयक्षोरगराक्षसाः |

उपासते सिसा ब्रह्माणं पद्मसम्भवम्‌ ॥

तजर Slat GREK ब्रह्माणं परमेटिनम्‌ t

पूजयित्वा दिजवरं ब्रह्माणं सम्प्रपश्चति |

तज्राभिगम्य देवेशं पुर्हतमनिन्दितिम्‌ ।

AEM जायते मव्येःऽ सर्व्वान्‌ कामानवाप्रुयात्‌¶ृ¶ ।
* कोकामुखमिति 8. कौखामुखमिति ?. + सतीऽच्र पातकैर्मुक्तः इति ?.
्ुतीऽच पातकैर्मच्य इति F. { ्रालिब्राममिति 7 21१ H. § yaaa षति B.
q सुपावनमिति 8. || wife: इति Band ए. oe B yaa सिद्धावासमिल्यारभ्य
तौथमित्न्तं पाद्यं नालि । it Near Ajmere in Réjputinéd. युं नरः शद्धः
इति 8. ताबत्‌ पश्र इति Eand F. §§ सद्यः इति B. gedt जायते ae.
इति E, Faud Ul. qq कामान्‌ समन्रुते इति 2,

69

७०३ RUMI!

सप्तसारसख तन्तौ; MTA: परिषेवितम्‌ ।
पूजयित्वा aa ङ्द्रमण्वमेधफलं लमेत्‌ ॥

am मह्णको CF NIA परभेष्वरम्‌ |
श्राराघयामास यिवं§ तपसा wawsTag ॥
VARMA तपसा सुनिमंहणकम्तदा|।

ननर्त इर्षवेगिम ATA Te समागतम्‌ ॥

तं प्राह भगवानुद्रः किमर्थे नस्तितन्छया |
दृष्टापि टेवमीथामं aafa ख पुनः पुनः|
सोऽन्दीख भगवानीशः Ara गरव्वान्तये ॥

स्वयं दष्टं विषायाखे भसख्रराथिं प्रद्यन्‌ |

wa मम शरीरो भस्मापि तवं festtaass |
माहार्म्यभेतत्तपससत्वाटटोऽन्धोऽपि विद्ते
apr ava fe भवता नर्तित मुनिपुङ्कव i

न युक्षु तापसस्य तच्च लोऽप्यभ्यधिको दहम्‌§§ ।
इत्याभाष्य afaas स ag: किल fraeang ॥
भराख्याय || परमं भावं नन्तं जगतो इरः |

=-= -कन्क्-->>--~
oo

णि

e सप्रगीदाबरन्तौर्थमिति 8. + रवितं परमिति Band F. +t wom इति
Bb, 2. Fand परि. § इरमिति ए. q पञ्चाच्चरपरायख इति B and F. | तषा
दति 8. ee खकं 2y freind भखराशिमदर्थयत्‌। wad मच्करौरोत्यं मरां
दिजोत्तमः ॥ इति Band F. ++ यदिति B. tt सक्तमिति 8. ाडइमिति FP.
इ§ खुपोऽप्यत्राधिकौोद्ययभिति B. qq विन्रश्टगिति 8, E and F. || अाखाब
«fa E and H. wer खं परमिति F.

पद्चजिं शोऽष्यायः | ७०७

सशस्रशीषा भूत्वा. स सशटस्राच्चः सदस्रपात्‌॥
दंष्राकरालवदनो उ्वालामाली WATT । `
सोऽन्वपश्यदयेयस्य पाशं तस्य चिशूलिनः १
विथ्ाललोचनामेकां देवीच्चार्षिलासिंनीम्‌ ।
सू््यायुतसमाकारां† प्रसववदनां थिवाम्‌ a
सस्मितं tw विश्वेन्तिष्ठन्तममितद्युतिम्‌।
दृष्टा MAMTA वेपमानो सुनीश्वरम्‌ ४ ॥
ननाम facat qe सद्राध्यायं जप्रन्वथो |
प्रसन्नो भगवानीशस्यम्बको भक्तवत्सलः ॥
ूर्व्ववेषं स जग्डहे§ Sat चान्त हिताभवत्‌ ।
पालि भक्तम््रणतं देवदेवः खयं शिवः ॥

न tae त्वया aa प्राह किन्ते ददाम्यह म्‌ ।
प्रणम्य qual गिरिं wt जिपुरसूदनम्‌ ॥
विन्रापयामास तदा इष्टः WeAATT aa: |
नमोऽसु ते ATSA महषर TAHA Ta
किमेतद्धगवद्रूपं सुघोरं विश्वतोमुखम्‌ |

HTT at] भगवत्पाश्ं राजमाना व्यवसिता ॥
अन्तर्हिते च सहसा सव्वमिच्छामि वेदितुम्‌ |
TAR व्याज हारेथस्तदा ACTH इरः ।

* श्ाश्रतस्येति 8. † समप्रद्यामिति B, 2, ?. © ४०१ H. + gf
sfa B, E,F and H. § नग्राहेति 8. ¶ सृखमनाः इति 8. | काक
Sareea ea पादाः B yaa न afar

७० AUG |

मरणः खालमनो योगं Sata जिपुरानलः।

WE सषस्रनयनः Talal सर्व्व॑तोमुखः ॥
दाहकः PATINA कालः कालकरो इरः |
मयेव प्रेर्यते विष्वं चेतनाचैतमाककम्‌ ॥
सोऽन्तर्यामी स पुरुषो we वे पुरुषोत्तमः |
तस्य सा पदमा माया प्रज्लतिखिगुखान्िका॥
maa afafa: यक्तिजिगदोनिः सनातनी ।

स एष मायया fad व्यामोषयति विश्क्लत्‌§।
नारायणः Wissen मायारूप इति श्रुतिः)
एवमेतलग सव्वं ¶ TAL खापयाम्यहम्‌ +
योजयामि प्रज्लत्यादं पुरुषं पञ्चविंशकम्‌ ।

तथा al सङ्गतो Sa: कूट्य; सव्व॑गोऽमलः ॥
खजत्यशेषभेवेदं BAA: WRATH: |

a देवो भगवान्‌ ब्रह्मा विश्वरूपः frarawises o
तवेतत्कथितं सम्यक्‌ Bee परभेहिनः†" |
एकोऽद्ं भगवान्‌ कालो wWaifeararanfey: ॥
समास्थाय परं भावं Wit wat मनीषिभिः।
ममेवसा परा प्राधि्थुकुदंवी विद्येति विगुता॥

% सव्येपापानामिति 8. + जल्जञमिति Band 7. ‡ सौऽन्व्यामौशपुरुषः इति ए. |
§ विग्रष्टगिति ७8. विश्विदिति#. oq acafafa 8. || anasfa 8. तथा
वे sft Band ए. ## विग्रङपधरः प्रभुरिति 8. 11 परमाकन इति 8. +} अल्ि-
रिति, E and F.

USANA: | ०९.

दृष्टो fe भवता नुनं विद्यादेहः खयं ततः |
एवभेतानि तत्तानि प्रधानपुरुषेश्वर: ॥
fase च भगवाव्रद्रः काल द्रति श्रुतिः।
भयमेतदनाद्यन्तं ब्रह्मण्येव व्यवशितम्‌ |
cena Azam तदल्षरमिति aha: |
्रमानन्दपरं+ तत्वं feat परमम्प्रदम्‌॥
श्राकाशं निष्कलं ब्रह्म तस्मादन्यनब्र विद्यते ॥
एवं विज्ञाय भवता भशियोगाखरेण तु।
UUM वन्द्नौयोऽष्ं ततस्तं पश्यसीग्बरम्‌ यः ॥
एतावदुक्ना भगवान्‌ जगामाद्शनं इरः |
aaa भक्षियोगन स्द्रमाराधयम्मुनिः।
एतत्पवित्रमतुलं तीये प्रह्म्षिंसेवितम्‌ |
संसेव्य ब्राह्मणो frerqua सव्वपातकेः ॥

दति argue उपविभाग पञ्चज्रिंशोऽध्यायः |

. @ ware परमिति 8 ब्रात्मानन्दः इति E, ए and H. + fa-rafafa 8.
मै पश्च ाश्रतमिति Ls.

षट्जिंशोऽध्यायः ।

चूत उवाच |
भंन्यत्पविन्रं विपुलं तीयं बेलोक्यविनच्रुतम्‌ |
्द्रकाटिरिति ख्यातं द्रस्य परमेहिनः॥

पुरा पुख्यतमभे काले रेव दश्नतत्पराः।
कोखिनब्रह्मषंयो दान्तास्तं देथमगमन्‌ परम्‌ |

we द्रच्यामि गिरिशं yaaa पिनाकिनम्‌ |
अन्योऽन्धं ufagqurat विवादाऽभूकमहान्‌ किल ॥
तेषां भक्तिं तदादृष्टा गिरिथो याजिनां गुरः +
कोटिरूपोऽभवटुद्राकँः शद्रकोटिस्ततोऽभवत्‌§ ॥
aa सव्वं महादेवं wt गिरिगुहाययम्‌ |
भअपणश्यन्‌¶ पाव्वंतीनाथं दष्टपुष्टधियोऽभवन्‌ ॥
अनायन्तं| awed पूव्वभेवाहमीष्वरम्‌ |
दृष्टवानिति wan ते शट्रन्यस्तधियोऽभवन्‌ ॥
भधान्तरिषे विमलम्पश्यन्ति ख महत्तरम्‌ |

व्यो तिस्तज्रैव ते सर्ववेऽभिलपषन्तः परम्पद म्‌ ## ॥

# areal नायते न हति B. arent जायते किलेति 7. † एतत्पाददयं
A पुखके मासि । ‡ कोटिशः get सद्रानिति ए. § ततः खतः इति 8. ¶ प्न:
इति 09. पश्यन्तीति ९, || अपश्यन्तः इति }. अमन्बन्त इति ए, ** ater
परस्परमिति ए.

षट्त्रिं गोऽध्यायः | ७११

यतः स देवोऽष्युषितस्ती्थे* पुखतमं शभम्‌ ।
दृष्टा Us समभ्यच्यं सद्रसा मीप्यग॑"माप्रयात्‌ ॥
अन्यश्च तीथंप्रवरं नारा मधुवनं TAA |

aa गत्वा नियमवानिन्द्रस्याीसनं लभेत्‌§ ॥
VATU पद्मनगरीषा देशः FAA: शभः |
तत्र गला| पितुन्‌ yor कुलानान्तारयेच्छतम्‌ ।
RIAAL ACTA TAA महेष्वरः |
कालज्ञरं भजन्देवं AT भक्तप्रियो हरः ।

Wat नाम शिषे भक्षो राजधिंप्रवरः पुरा।
तदाशीस्तवमस्कारेः पूजयामास शूलिनम्‌ ॥
संस्थाप्य विधिना we भक्तियोगपुरःसरः|
जजाप Talat AT AAAATAG: tl
faaerutfaa दीपं qearera भीषणम्‌ |
नेतुममभ्यागतो देशं strat as fasfa |
ate राजा भयाविष्टः शूलद्स्तं समागतम्‌ |
कालहगलक्षरं घोरं viet चरदीपितम्‌ ॥
उभाभ्यामथ हस्ताभ्यां wera लिक्कमुत्तमम्‌ |
ननाम शिरसा we जजाप शतर्द्रियम्‌ ॥
AGMATT राजानं नमन्तं मनसा मवम्‌ |

# एतत्‌ aerated तौयैनिति B. एतत्सरैवाध्युषितमिति ए. + सारूप्यमिति
E. argeafafa F. ‡ शतमिति Band ए. § परखैपदमार्कम्‌ । ¶ gordi ए.
|| भतः परं B gaat सारदादथक्नोकाः न सनि ।

१२ HUTT |

ugvifa gu खित्वा anata: wvafaa ॥
तसुवाच भयाविष्टो राजा श्द्रपरायशः |
कमी ाञ्चनरतं विहायान्याज्रिषुद्य ॥
LUMI भगवानव्रवीद्ञीतमानसम्‌ |
रुद्राञ्चनरतो वान्यो AER कोन fasfa
एवसुक्षा स राजानं कालो लोकप्रकालनः |
बबन्ध पाये राजापि जजाप शतरुद्रियम्‌ #
sara विपुलं दीप्यमानं
तेजोरािं AWA: पुराणम्‌ ।
ञ्घालामालासंहत व्याप्य far
प्ादुभूतं संस्थितं सन्ददशे ॥
AMAT पुरुषं रुकावय्य
देव्या देवं चन्द्रलेखो उ्वलाङ्गम्‌ |
तेजोरूपं पश्यति arfaget
मेने चातलमानमप्यागणच्छतीति% a
श्रागच्छन्तं arfagtfap fer
कालो TE देवदेव्या ALAA | -
व्यपेतभीरखिलेथेकनायंयः
राजरपिस्तत्रेतुमभ्याजगाम ॥

------

e aR ताखां नाथ भागच्छतौति sf 9. मैने are नाध मागच्छतौति इति F.
aa चाकानमधागच्छतौति इति 2. + नातिदररऽष इति Band F. { अखिलेनेक-
नाथमिति 8. अखिलस्येकनाधमिति 7.

षट्जिं गोऽध्यायः । ७ १२

WMATA भगवानुग्रकग््री

Sat रुद्रो Wawra पुराणः

एवं भक्षं सत्वरं मां सरन्तं

देहीतीमद्मलरूपं ममेति a

स्म्वा वाक्यं गोपते बद्रभावः

AAA मन्यमानः खभावम्‌।

वद्धा wa पुनरेवाथ षा

wal Te चाभिटूद्राव वेगात्‌ A

प्रेखायान्तं ओेलपुच्तीमथेः

सोऽन्वीच्यान्ते विश्वमायाविधिन्नः |

सावनं वे वामपादेन काल-

ग्बेतस्ये नं" पश्यतो व्ाजघान ॥
ममार सोऽतिभीषणो महेयपादघातितः¶।
विराजते सहोमया महेखरःई पिनाक्टक्‌ ॥
निरीचख Sadtat प्रद्रटमानसो इरम्‌¶्‌ |
AAMAS तमव्ययं स राजपुदवस्दा॥ `
नमो| भवाय हेतवे wera विश्वशग्भवे।
ममः शिवाय धीमते नमोऽपवगेदायिने॥
नमो नमो नमो नमो महाविभूतये नमः।

eo ---~ --- -- = ----

-=-~ ~न ~ ~ "न ene ~ ee

% sarefa Band F. + खेतख इति E, Fand H. ‡ ताडित इति B.
इ रराज Qaarafa: awraafa 8. रराज देवता शिवः सहोमयाश्ति?. ¢ इर,
इति B. || इतः प्रथति चतुरश पादाः 8 yea न ह्यन्ते |
90

१४ कुर्पुराश्म्‌।

faaradivefaa नमो मराधिपतये॥
ममोऽसु ते Tat प्रपव्दुःखशासन।
नादिनित्यभूतये acres a

ममो ठषष्वजाय ते कपालमालिने aa: |

ममो मडानगाय+ ते faatwa हराय ap ।
परघानुग्टद्य गङरः प्रणामतत्परं कृपम्‌ ।
स्वगाणशपत्यमव्ययं सखरूपतामथो ददौ tt
सशोमया सपाषदः सराजपुङ्न्वा हरः ।

सुनो यसिदवन्दितिः शशादटश्यतामगात्‌ ॥
काले मरेयजिषते‡ लोकनाथः पितामहः |
अयाचत वरं रद्रं सजोवोऽयं wafafa it
मास्ति कचिदपीशथान टोषलेयोई§ हषध्वज।
छतान्तस्येव ufaary aera विनियोजितः ४
स टेवदटेववचनाहेवदेवेश्वरो हरः |
तथास्तित्याह विश्लामा सोऽपि ताह्टम्विधोऽभवत्‌ ॥
शूतये तत्परमं ata कालच्लरमिति अुतिः| |

TARA महादेवं गाखपत्यं qex विन्दति ॥
इति ग्रौकृग्धपुराखे उपदविभागे arent षट्च शोऽध्यायः ।

————

% wera ठि B. महानश्ायते इति F. + ममी हषष्वजाय ते इति B and F.
‡ wenrfawa इति 8. § दीषरोषः इति A. ¶ हवान्तस्थेव भवता द्रति B
and 7. छतान्तस्मैव भवता इति ए. || श्रुतमिति 8, 2, ए and H. eo गाखपन्वं
सः इति 8.

सप्रलिशोऽध्यावः |

सूत उवाच |
इ्टमन्यत्परं सानं FUR WAL महत्‌ |
महादेवस्य देवस्य महालय इति afa:« |
aa देवाधिटेवेनग cee जिपुरारिखा।
शिलातले पदं न्यस्तं नास्तिकानां निदथेनम्‌ 1
त्र पाश्पताः शान्ता भसरोद्ुलितविग्रहाः |
उपासते महादेवं वेदाध्ययनतत्पराः |
खात्वा तत्र पदं थाव्व दृष्टा भक्तिपुरःसरम्‌
नमस्छल्वाध थिरसा बद्रसामीप्यऽमाप्रुयात्‌ ॥
अन्यच्च देवदेवस्य खानं Waa EAA: |
करेदारमिति विद्यातं सिहानामालयं एम्‌ ॥
AW ज्ञाता महारैवमभ्य्ं ठषक्षेतनम्‌ |
पीत्वा चेवोदकं ve गाणपत्यमवाप्रयात्‌ ॥
खाहगृदामादिकङ्कत्वा Wed लभते फलम्‌ |
दिजातिप्रवरेजुं्टं योगिभिक्ित|मानसेः ॥
तीं ज्ावतरणं>+> सब्वंपापविनायनम्‌ ।

# श्रुतमिति Band ए. + दैवादिरदैवेनेति Band ए. ¢ बार्षोऽयं watt: नमः
we इति साघु । § साङूप्यमिति 8. q arefafa Band E. || यतेति Band ‰#,
$$ A fountain at the foot of ५ pluksha tree, frum wuaich the river Sarswath
takes its rise.

०१६ कूग्मपुराखम्‌ ।

तत्राभ्ययं श्रीनिवासं विष्णुलोके महीयते
अन्यच्च मगधारस्यं स्व्वलोकगतिप्रदम्‌ |
wea विन्द्ते* aa तत्र गत्वा दिजोल्तमः #
iva, gu मणापातकना शनम्‌ |
यत्र देवेन रुद्रेण amt eae नाशितः ॥

तश्र गङ्गगमुपरूटश्च शचिभावसमन्वितः |
मुच्यते सर्व्वपापेसु ब्रह्मलोके atari ॥
महातीर्थमिति ख्यातं ye नारायण्प्रियम्‌।
AIRIG षीकेश श्वेतद्ीपं favenfas #
अन्यच्च तीर्धप्रवरं Arar laa शभम्‌ |
अज प्राणाग्परित्यल्य exe दयितो भवेत्‌ #
aa afafeat qat देव्या ae महेष्ठरः।
araqfuwifed aa दत्तमस्षव्यसुत्तमम्‌ #
गोदावरी नदी Gear सव्वंपापप्रखाथनौ| |
तज ज्ञात्वा पितृन्देवान्तपेयित्वा यथाविधि।
स्व्वपापवि्छदामा मोसषस्रफलं लमेत्‌ ४५ ॥
पविच्रसलिला gar कावेरी विपुला नदी।
तस्यां ज्ञातलोद्‌ कङ्कत्वा ^` FAR TATA: ॥

— ~ = नक

o विन्दतौति B. t A-sacred place about two miles south of Hardwar.
‡ ब्रह्मलोकं लभेग्परतः इति Band 1. ata rane इति ?. § विगच्छतौति B.
q खानमिति B || विनार्नौति B, co भरार्षोऽयं प्रयोगः aia इति साध?
tt Sze न्रत्वा-- खद्‌ ककायं पिढतधश war इत्यथः | ।

सप्तजिंशोऽध्यावयः। ७ १ॐ

चिराकापाषितेनाथ एकरात्रोषितेन वा ।#
हिजातीनान्तु कथितं तीर्थानासिष tara ॥
यस्य वाक्मनसी शदे हस्तपादौ च संयतो,
अलोलुपो ब्रह्मचारी तीनां फलमाप्रयात्‌ ॥
स्वामि तीथे महा तीथे fag लोकेषु fray ।
aya afafem नित्यं खन्दोऽमरनमस्ूतः |
खात्वा Farcartrargar दैवादितपंणम्‌ |
WU षण्मुखं देवं स्कन्देन TT Aisa ।॥

नदी बेलोक्यविद्याता तास्रपर्णोति नामतः।
ay ज्ञात्वा पितुन्‌ भक्ष्या तपंवित्वा यधाविषि।
पापकतेनपि पितुस्तारयेन्रा्र संशयः ॥
चन्द्रतीर्थमिति ख्यातं काव्यः प्रभवेऽच्तयम्‌ई |
तीथं त्रं भवेदत्तं तानां axfaneaq |
विन्ध्यपादे प्रपश्यन्ति देवदेवं सदाभिवम्‌ |

wat a ते न पश्यन्ति यमस्य वद्नं feat: |

we ~~ = ~

o अतः परं B yak विमुक्ताः सव्यपापेभ्यो रुद्रसारप्यमाप्रयादिव्यचिकः पाठोऽस्ति |
सद्रसायुञ्यमाप्रुयादिति F. + संस्थितौ इति ए. † Lhe name of a river rising.
in Malaya, celebrated for its pearls, There is a famous lake called Gokarna
anda mountain called Vaiddrya-parvata, near which a hermitage of the

renowned sage Agastya and his disciples is situated, § कावैयथाञ्च भवच्चय-
fafa B and ए. प्रभव means the source here. q eifntar इति 8.

orc HUTT |

gue ee

देविकायां amt नाम ate सिहनिषेवितवम्‌ । `
aq ख्ालोदकङ्कतला सोगसिदचिश्च विन्दति a
दयाण्ठमेधिकं‡ ate सव्वपापविनाशकम्‌ |
दशानामश्वमेधानां तज्राप्रोति फलं नरः ।
पुण्डरीकं तथाऽ ate ब्राह्मखेरुपश्योभितम्‌ |
तत्राभिगम्य Fara पुण्डरीकफलंषा लमेत्‌ ॥
ati: परमं तीथं ब्रह्मती्ध॑मिति| खमृतम्‌५% |
ब्रह्माणमच्वंयित्वात ब्रह्मलोके महीयते ॥

सरखत्या विनशनं अ्रलप्रस्रवणं शभम्‌ |
व्यासती्धंमिति ख्यातं मेनाकञ्च नगोत्तमः |
यमुनाप्रभव्ैव सर्व्वपापविनाशनः।

पितृणां दुहिता देवौ गन्धकालौीति विच्रुता।
तस्णां खात्वा दिवं यान्तिखतो जातिस्मरो भवेत्‌ ॥
कुवेर तुङ्गः पापन्नं सिहचारणसेवितम्‌ |

प्राणांस्तत्र परित्यज्य कुतैरानुचरो भवेत्‌ ॥
उमातुङ्गमिति 4" ख्यातं यत्सा रद्रवक्नभा।
AIAG महारवं गोसशखफलं लभेत्‌ ॥

WITH ATA AY दानं तथा क्तम्‌ |

eri a ee | ee co ae

¢ Name of ariver four miles wide and extending forty miles, It ig

sacred to a class of sages called Devarshis, + दच्वेति Band F. ठ A holy
place at Benares, § मरति Band F. q dreta wafafa B. ॥ Ano-
ther name for Pushkara. ve गतमिति Baud F. tt owarrfadfa ए.

सप्तत्रिंयोऽधष्यायः | ७१९

कुलान्धुभयतः सप्त पुनातीति afawa ॥
काश्यपस्य Aas कालसपिरिति Waa |
aa aretfa देयानि नित्यं पापक्षयेच्छया॥
दशाणीयां* तथा दानं ALE होमन्तपो जपः।
पलयच्याव्ययद्चेव क्रतं भवति सरव्वद्‌7 ॥

ate दिजातिभि्जुटं aver वे कुदञाहलम्‌¢ |
Sal तुऽ दानं विधिवद्रह्मलोके महीयते॥
वैतरण्यां महातीर्थं खर्खवेदां¶ तथैव च।
ब्रह्मणे च शिरसि ब्रह्मणः परमे gi |
भरतस्याश्रमे पुण्ये पुण्ये श्टघ्रवने*# YF |
महादे च कोथिक्यां ed भवति चाक्षयम्‌ |
सुण्डणष्े†† पदं wei मषहारेवेन धीमता |
हिताय सर्व्वभूतानां नास्तिकानां निदभेनम्‌ ॥
्रल्येनापितु कालेन नरो ध््मपरायणः।
पामानमुत्खजत्याशयुयः जी णान्षचमिवोरगः ॥

« Name of a district lying to the east, and also of another to the west of
Indraprastha, Both Bhima, who went forth to the east, and Nakula, who
undertook an expedition to the west, are said to have conquered Dasdrnas,
+ दृत्तं भवति नान्यथा इति B. { Another name for Kurukshetra, a dis-
trict near Karnaul (E, I. Railway Station.) § दत्ता दति B. भ aWaay-
मिति 2. awaafafa ?. || wav? इति Band 7. oo चेष area2 इति ए.
पुखे aya इति ए. tt gave इति 8. gery इति E and H.
tt sranersfa B.

७२० FUZUTT |

नाजा कनकनन्देति तीथे जेलोक्यविग्रुतम्‌ |
खदीखां awweus ब्रद्मर्धिंगणसेवितम्‌ ॥

aw खात्वा fea यान्ति सश्ररीरा दिजातयः।
दत्तं वापि सदा areas समुदादृतम्‌ |

ऋ शेस्त्रिभिर्नरः जात्वा मुच्यते सीणकल्पषःथुः ॥
मामके सरसि खात्वा क्रस्याहासनं लमेत्‌।
sat मानसं गत्वा सिरि प्राप्रोत्यनुत्तमाम्‌§॥
तस्माचिर्वकूयेच्छरां aarafe यथाबलम्‌ ।

स कामान्‌¶ लभते दिव्याश्माक्तोपायस्च विन्दति ॥
पर्व्व॑तो हिमवाव्राम नानाधातुविभूषितः।
योजनानां सहस्राणि साशीतिस्वायतो गिरिः।
सिदवारखसङीर्णो देवभिंगणसेंवितः॥

तव पुष्करिणी रम्या सुषुखा| माम नामतः

aa गत्वा fear faery ब्रह्महत्यां faqufa a
Aw मवति Waa तत्र दतं महोदयम्‌ ##।
aaa पितृन्‌ सम्यग्दश पूव्वान्दथापरान्‌ ॥
aaa हिमवान्‌ पुष्यो TET पुण्या समं†† ततः |
AT: समुद्रगाः पुण्याः Bara वियेषतः a

e सुश्चप्हसेति B. सुष्छाप्सेति F. 1 शापौति B. ‡ deve: इति 1\.
§ अनु्तमाम्‌-नान्ि SAA बलाः सा TAMA ताम्‌ सव्वंल्क्ृ्टामिव्ययैः। ¶ कामान्‌
ataBbadtarsaF. | सुपृष्टाश्ति 0. ** एतत्पाददयं +, E H
पुलक्षेषुनालि। tt गला yereaafafa B. 4} सननद्राश्च दिजोत्तमाः इति 8.

सप्तिं योऽध्यायः | ७२९

वदय्यीयमश्मासादय मुच्यते सव्वं -किख्विषात्‌ ।

AW नारायणो Sat ATUL सनातनः ॥

NIT तत्र दानं स्याच्छाददानादिकञ्च was t
महादटेवप्रियं ate पावनं तदिशथेषतः।

तारयेशच पितुन्‌ water are समाहितः ॥
देवदारुवनं पुण्यं सिदगन्धव्वसेवितम्‌ |

महता देवदेवेन तच दत्तं महेषख्वरम्‌| । `
मोहयित्वा मुनीन्‌ सर्व्वान्‌ समस्ते: सप््रपृजितः#% |
प्रसन्नो भगवानीशो मुनीन्द्रान्‌ प्राह भावितान्‌ |. ..
weraaat ca निवसिग्यध+ सर्व्वदा |
agraataarqaraa: faferarara i

BI मामश्चंयन्तीह लोकै धर्मपरायणाः |

तेषां ददामि परमङ्गाणपत्यं fe arnaaass i

भत्र नित्यं वसिष्यामि सह नारायखेन तुष |

nt re माह

* Badarikdérama is situated on the Alakanandé, about 25 days journey
to the north of Hardwar ; it is resorted to, by pilgrims from various parts
of the country. But owing to excessive cold, the hermitage is left utterly
deserted from September to March, ˆ The place is noted for four images of
Nara, Nérfyana, Chaturbhuja and Kuvera, + कलौति B. afeanenfefa F.
+ acme इति Band F. § जधा वापि तथाविधमिति 8. ¶ महादेवेन दैवेन्‌
दति Band F. || मडदलमिति B. o# gaat; सम्प्रपूजिवः इति E, F and H.
tt निवब्छधेति arg ott येऽत्र शति Band F. §§ रएतत्पाददयं B gaa mie

ड sq चेति B e र 1.

a

91

PAV RUZUICH 1

प्राशानिद् नरस्यक्षा न भूयो जग्म चाप्रुयात्‌#॥
संखरन्तिचये ate देथान्तरगता war: |
तेषाञ्च सव्व॑पापानि नाशयामि दिजोत्तमाः |
AY ठानं तपो होमः पिष्डनिव्वेपशं तथा ।
ध्यानं ave नियमः सव्व॑मवास्तयङ्कतम्‌† |
तस्मात्सव्वप्रयनेन द्रष्टव्यं fe दिलातिभिः।
देवदारुवनं Ge महादेवनिषेवितम्‌ |

यचेश्वरो wereat fayal पुरवोत्तमः।

aa सब्रिहिता wet तीधौन्यायतनामिचख॥

षति गीकृ पराके उपविभामे dread नाम
सपत्रं शोऽष्वायः ।

अष्टाजिंशोऽध्यायः।

ऋषय ऊचुः |
कथं SAAN भगवान्‌ गोहषध्वजः |
मोहयामास विप्रेन्द्रान्‌ खत तदक्ञमरेसिण +

# विन्दतौति Sand F. + एतत्पाददयं B yaa गालि।

9 arene दैवः इति Band ?. † बक्तमिडारसौति 8, नसं वक्षमिहाइसौति F.

अषटटाजरिंगोऽध्यायः | ७२

खत उवाच |
प॒रा दारुवने रथ्ये देवसिचनिषेवितै i
सयुच्चदटारतनयास्तपञेखः THAN: ॥
ond वि विघङ्न water यथाविधि |
यजन्ति विविधैर्यनेम्तपन्ति च महषयः ॥
तेषां प्रहत्त*+विन्यस्तचेतसामव शगुलख्त्‌4† |
व्याख्यापयन्‌ सदा TIL ययो दाङ्वनं§ इरः ॥ `
wat विश्वगुरं विष्णं पाश्वं देवो महेश्वरः |
ययौ निहठ्चविज्नानखापमार्थ्च WET ॥
प्रखाय fagaaa जनं finfaracag |
लीलालसो| महाबाहः पीनाङ्रबारलोचनः a
चामीकरवपुः Wary पूशेचन्द्रनिभाननः।
मत्तमातङ्गमनो दिम्बासा जगदीष्वरः ॥
लातङूपमयौं** मालां सरव्व॑रब्ेरलह्कताम्‌ |
दधानो भगवानीशः समागच्छति सस्मितः॥
योऽनन्तः पुरुषो बोनिर्लोकानामव्ययो eft: |
aad विष्छुराख्ाय सोऽगुगच्छति शूलिनम्‌" ॥ -
सम्पुणचन्द्रवद्मं पीनोब्रतपयोधरम्‌।

* प्रठत्तौति B. + शखष्टगिति 8. ‡{ खमापयन्‌ स महादेवः इति B. era
gawarafafs ए. महादोषमिति E and H. § दारूवने इति B. ¶ “rena विपुलं
वेश्मूमर्बिंश्तिवत्छरमिति Band E. at गृूदमिति ए. || सलाखसः इति Band F.
eo कुरेयमयौमिति ए. tt भरीभननिति 2.

O23 HUW `

ufufad सुप्रसन्नं रणनरूप॒रकदयम्‌ a’
सुपीतवसनं दिव्यं श्यामलब्ाङ्लो सनम्‌ ।
उदारंसगमनं विलासि सुमनोहरम्‌ ॥
एवं स भगवानीशो SATTAAA | इरः |
चचार हरिषा सारं मायया मोहयण्छगत्‌ ॥
दृष्टा चरन्तं विश्वेशं तज तत्र पिनाकिनम्‌।
araat मोहिता नार्य्यः देवदेवं समन्वयुः ४
विसख्रस्ताभर्णाः सब्वाः६ awa seat पतित्रताः।
सदेव तेन कामात विलासिन्ध्चरन्ति हि |
ऋषीणां gaat ये स्युयुवानो जितमानसाः¶ |
भन्वागमन्हृषीकेथं | सव्वं कामप्रपीडिताः॥ "
गायन्ति safe विलासयुक्ञाश
नारीगयणशा नायकमेकमीयम्‌. |
दृष्टा सपव्रीकमतीवक्रान्त-
निषटन्तथालिक्ितिमाबरन्तिष ॥
ते सचिपत्य सितमाचरम्ति8§
, गायन्ति गीतानि सुनीश्पुचाः।

% ईंसचलनमिति 8. दधार ईंसचलनमिति ४. 1 र ईसचलनमिति #. + देबदाख्वने इति ए.
` ‡ मोडितात्रानः इति A, ४०१ H. 5 विखल्लवल्नाभरवाः इति 1६, 2, F and
H, ब यतमानसाः इति 98. || अन्वगच्छन्‌ इषौकेशमिति 8, 2 8107. a« ¢
गी पतिं नित्यविलासवाद्या इति B. tt मायिनमेकमौश्मिति 8, E and FP.

“tt मिच्छन्यथालिद्नमावरन्तौति ए, §§ पाग निपेतुः ब्ितमाचरन्लौति 8. पदे
fare इति ¢. v2

अष्टाजिंशशोऽध्यायः।

siete पद्मापतिमादिदेवं
स्वभष्रमन्धे+ विचरन्ति तेन ॥
भ्राश्रामधेकामपिण वासुदेवो
मायी सुरारिमंनसि प्रविष्टः |
करोति भोगाश्मनसि wats
मायानुभूयन्त cats सम्यक्‌3 ॥ ..
विभाति विश्वामरविश्वनाथःन
समाधवस्तौगणसत्रिविष्टः |
शरशेषश्रत्या समयं निविष्टो.
यथेकशक्या UE देवदेवः ॥
करोति नित्यं परमं प्रधानं
तदा fase: ty gata भयः |
ययो समादर्द्य eft: aura
तमीशं नाम तमादिदेवम्‌ै ॥ 2

दृष्टा नारीकुलं qe gurafa च केश्वम्‌|
मोहयन्तं सुनिषेष्ठाः कोपं सन्दधिरे णम्‌ ।

ORD

शभाङ्मन्ये इति Band 7. + राशामथेषामपौति B, ‡{ मनसानुहत्तिमिति
28. करोति भावं मनसापि उत्तिमिति ?. § मायानुमूतान्‌ स इतौव सम्यक्‌ इति B.
-मायागुङ्पं त इति च सम्यक इति ए. क मूतभर्ता इति 2. विग्रामकमूतभर्ता
sfa F. || भगेषश्यक्यासनसत्रिविष्टः इति 1. अशेषपंह्यासनसत्रिविष्ट «fa F,

ee नृत्यं परमप्रभावभिति B. awa परमं प्रभावमिति ¢,

9 94 F. tt तदौग्हत्ताकतमादिदेवः इति 7,

tt wetfweg: इति ए,

क ee

७२६ कन्ध पुरा खम्‌ |

शरतीवपरषं वाकं प्रोचुरेवं wale aye ।

aya fafatatarpaiaat ae माहिताः ॥

तपांसि तैषां सर्व्वेषां प्रत्याशन्यन्त wet |

यथादित्यप्रतीकायेकः तारका नभि खिताः॥

तं waif तापसा विप्राः aha हषमध्वजम्‌ |

को भवानिति eas पषच्छत्ति स्म विमोहिताः ॥

सोऽत्रवीदगवागौश्स्तपखतुमिहागतः¶ृ |

इदान भायया देशं wafgfce सुव्रताः wo

तस्य ते MATHS warar मुनिपुङ्गवाः |

ऊसुगंटीला वसनं #% MAT भायां तपश्चर ॥

भरथोव।ख विदस्येशः पिनाकी नोललोदहितः।

aire जगतां योनिं way जनार्दनम्‌ ॥

कथं भवहिरदितं ग खभारवयापोषणोसुकेः |

WMA मम भावयति WUT: याग्तमानसैः ॥
मुनयः HY: । .

व्यभिचाररता भार्याः{§ सन्याज्याः पतिनेरिताः¶¶ |

eo अतौवासदं वाक्यं प्रौबुदेवकपर्दिनमिति 8. † पापेर्विविषैदिति 8. गापै-
दिविषैरिति F. + यथादिलप्रकाशेन इति Band F. § भर्त्खेति चार्षः प्रयोग,
wifuafe agi 3 og वपल्पुमिहागतः इति 8. `| रशे इति Band F.
eo वनमिति A, Eand F. tt wafeafeefafa 2. ‡ waa इति B.
ama छवाचेति F. §§ ara sft B, 2, Faud H. gq पतिनेरितमिति ए,
F and प्रि.

अ्टाजरिंगोऽध्यायः। WO

शरस्माभिर्भक्ताः सुभगा ACMTMAT TAS fare ॥
मदहारेव उवाच |

न कदटाबिदियं fant मनसाप्यन्यमिष्छति।

areaatata तथा विसुख्धामि कदाचन ॥ “`

ऋषय AY: |

eur व्यभिचरन्तीद द्स्माभिःुः yearaa |

Sa Waa भवता गस्यताङ्िप्रमेव Fes a

एवमुक्ते महादेवः सत्यमेव मयेरितम्‌ |

भवतां प्रतिभागं gat awa विचचार | ।

सोऽगच्छचरिणा साच मुनीन्द्रस्य मशहामनः।

वसिष्ठस्याश्रमं ge भित्तार्थौ परमेश्वरः ॥

दृष्टा समागतं देवं भिक्षमाणमरुन्धती |

वसिष्टस्य प्रिया भक्षा प्रत्य म्य ननाम तम्‌ ॥

were पादौ विमलं TAT चाखनमुन्मम्‌ |

ave fafad गा्रमभिषा त्तं fea: |

सन्धयामा स मेषच्येरविंषसवद्ना सती ॥

चकार महतीं पूजां प्राधयामास भाया |

को भवान्‌ कुत ्रायातः किमाचारो भवानिति।

% नाद्य भिरेषा सुभगा aed व्यागमङतौति Band ए. मूलपाठे तु अडन्तीति
ayi + @axfa B. रेवटेवश्ति F. 1 व्यभिचरन्तीयमख्माभिरिति Band ए.
Sara 8. श्र अतः परं B yaa eg पादाः न दृश्यन्ते । || मवतः afte
व्यत्कीऽसी विचचार wis 7. oo बन्धयामारैति 2. सान्वयामारेति 7,

च्टरटः कूदपुराणम्‌ |

उच्यताम भगवान्‌ सि्ानाम््रवरो Wes ॥
यरेत्मण्डलं Ka भाति ब्रह्ममयं सदा।

एतैव देवता Aw धारयामि सदेव तु+ Al
Law प्रययौ ओीमाननुग्टह्य पतिव्रताम्‌ |
aTearufat दण्डेर्ला्टिभिकर्म शिभिदिजेः।
eu चरन्तं गिरिशं नम्नं विकल्लतिलक्षणम्‌§।
प्रोषुरेतद्ववलिङ्मुत्ाटय खदुमंतिः¶ ti
तानव्रवीकहायोगी करिष्यामीति शद्रः |
qua मामके लिङ्ग यटि हदेषोऽभिजायते al “
उक्ला तूत्पाटयामास* भगवान्‌ भगनेश्रह्ा |
नापश्यं स्तत्लणाजे गं †4† के णवं लिङ्गमेव ake ॥
तदीत्पाता बभूवह लोकानां भयभंसिनः#

न राजसे सषहखरांशखचाल एथिवी पुनः |
निष्यभाख ग्रहाः Ta YOR च महोदधिः ॥
प्रपश्यचानुसयाजेः BI भाव्या पतिव्रता |
कथयामास विप्राणां भयादाकुलितेन्द्रिया§३ ॥

* waaay देवानां सिद्धानां प्रवरोऽव्माहइमिति B. सर्ववषाभेव टैवानां सिद्धानां
प्रवरोऽ्मयडमिति ?. † wean: इति 8. सदेव तदिति F. + लोशाभिरिति ए.
-रिषुभिरिति ए. § विक्तखवखमिति Band 7. ¢ प्रीचुरेतहवाश्वि्गुत्षाटयत
silat 8. सुदुम्धते इति F. || एतत्पादश्यं A F पुखकयीः नालि ।
ee द्ुङ्कोत्पाटयामारेति B. tt aewe Hef B. तत्चेनेणमिति 7. tt g
इति B. .§§ wrafeawer इति ए and ए.

-—

अछा जिंश्ोऽष्यायः | ७२९.

तेजसा भासयन्‌ Aes नारायशसषहायवान्‌ |!
भिक्षमाणः fart नृनं टृ्टोऽस्माकं ष्टहेषिति# ॥ «` `
तस्या वचनमाकस्यं NEATAT AWA: |
wat जम्मुमं हायोगं aw faraway ॥
उपास्यमानममलेर्या CAAA MATA: |
चतुविेमृत्तिमदिः atfaar सहितं प्रभुम्‌ ॥
भसीनमास्रने रम्ये नानाख्थसमन्विते।
प्रभासहस्रकलिले च्ानेश्वग्यादिसंयुते ॥
विश्राजमानं वपुषा सस्मितं श्च लोचनम्‌ ।
WANS AWAY छन्दोमयमलं परम्‌ ॥
विलोक ङेववपुषं nearest चिम्‌ |
भिरोभि्र्णो गला तोषयामासुरीष्वरभ्‌ ॥ ९.
तान्‌ Waa महादेव$अतुमर्तिखतुमुखः |
व्याजहार मुनिगेष्ठाः किमागमनकारणम्‌ ॥
तत्तस्य CUA AWA: परमामनः।
न्रापयाशक्रिरे सव्वं war facfe बाश्जलिम्‌ ॥
WIT TY: |
कविद्ारवनं get पुरुषोऽतीवशोभनः |
भाया चार्सव्वाश्या प्रविष्टो मम्न oa fe x

~~ - ee ee

e zefetf ए. + बयुष्ति B. + प्रमिति 8. एंचिरिति E and H.
wwafafa FP. § वान्‌ प्रसत्रमना टैव इति Band F. ¶ aaa suafeafafa B
aud F. तख yonafaafafa E, F and Ge

Oe ` UTTAR ।

मोहयामास वपुषा नारीणादहलंमीश्वरः# |
कन्यकानां प्रिया चास्य दूषयामास पुचकान्‌ ॥
अस्राभिविविधा वाताः प्रदस्षासेकै पराहताः । `
ताहितोऽख्माभिरत्यधै लिङ्गन्तु विनिपातितम्‌ ॥ >
श्रन्त्दिंतख्चऽ भगवान्‌ सभार्यो लिङ्गमेव च ।
खत्पाताश्चाभवन्‌ घोराः सर्व्व॑मूतमयङ्राः ॥
कं एव पुरुषो टेव मीताः सः पुरुषोषल्म।
भवन्तमेव शरं WIA वयमच्युत ॥
a fe afaq जगत्यस्मिन्यकिख्िदिषश| चेष्टितम्‌ ।
अनुग्रहेण RAS तदस्मानुपपालय' ॥
विज्नापितो सुनिगशेरविंश्वाता कमलोद्भवः |
ध्यात्वा देवं fayare कताण्ललिरभाषत ॥

ब्रह्मा उवाच |
इहा कषटन्यवतामद्य जातं स्व्वाथं नाश्रमम्‌ |
भिग्‌बलं धिक्‌ तप्यं feta भवतामिद्॥
सम््राप्व पुख्यसंस्कारातिधीनांपुः परमं निधिम्‌ |
उपेलतितं ठथा भावे§ई्भंवहिरिड मोहिते: ।

| e gears चैति 8. + प्रिय यसुष्ति B. + शपा: प्रबत्ताखेति Band F,
§ wafteg इति B. श taxfr Band F, | किख्िदपि इति Band ®,
oo frtafa Band F. tt तदख्यननुपाणश्येति Bo and ए. tt पुखसंखानां

निधौनामिति 8. §§ वचाचाररिवि B and ए.

पर्टाजिं्ोऽध्यायः | 82

wigs योगिनो fast arate यतयो निधिम्‌।
यमेष तं arava Wi भवद्िरुपेचितम्‌॥
यजन्ति यन्नैवं विधेर्य्राेर्वदवादिनः।

महानिधिं समासाद्§ हा भवविरुपेचितम्‌ a
यमश्चंयित्वा सततंष¶ विश्वेशल्भिदं aa |

स देवोपेकितो|| cer निधानम्भाम्यवल्विं ताः ॥
यस्मिन्‌ समाहितं दिव्मेश्वय्ये यत्तदव्ययम्‌ |
तमासाद्य निधिं ब्रह्म॑ हा भवदहिदठंयाक्लतमयुषः +
एष देवो महादेवो विज्ञेयस्तु aera |

न तस्व परमं किञ्चित्पदं समभिगम्यतेऽ§ ॥
देवतानाख्षौणां वा¶ृ¶ृ पितृणाच्चापि याष्वतः|| |
सष्टस्रयुगपग्थन्ते प्रलये waefeara |

संहरत्येष भगवान्‌ कालो भूत्वा ASAT: |

एष चेव प्रजाः Tal: खजव्येष ++ खतेजसा ॥

एष चक्री WHAM खोवत्सक्कतलक्षणः |

योगी क्तयुगे देवस््ेतायां aa एव app |

RIT भगवाग्कालो WHIT: कलौ भव. ॥

% काङ्कन्तौति agi † यतमाना sft ai { शत्रव्थमखिलं घ्रवमिति B.
§ तमासाद्याचयं देवमिति 8. 3g यं समासाद्य जनितमिति Band F. || तरैवी-
पेचितमिति B. ** भाग्यव्ितैरिति B. tt ब्रान्नमिति 7. t+ यवाक्नतमिति ए.
§§ समधिगम्यते इति Bo qq चेति B. || शाख्रतमिति A. eon qoatar.
“fa Band F. tt swaxfa B. ttt युगे इति 2, भवेदिति,

७३९ HUTT Ty |

wee मूत्तयस्तिसखो arfafeufad ततम्‌५।

तमो wet रजो wen सत्वं विष्शुरिति afap ॥ ^.
सूत्तिंरन्धा wars चाख दिम्वासा च शिवा yar |
यशर तिष्ठति ann योगेन तु aafaaa |

या चास्य पाष्वगा भावव भवदहिरमिभाषिता¶।

a fe नारायणो Sa: परमातमा सनातनः a
ARAMA AS जातं AT च लयं व्रजेत्‌ ।

सष एष alee स एष च परा गतिः| ॥
SCAU पुरुषः SLATS: सहस्रपात्‌ ।
UMW महानामाश्न नरायण इति ware ॥
श्तोऽस्य्फ गर्भो भगवानापो माया तनुः§\ प्रभुः |
स्तूयते विविधेर्मननेरबाह्मशेर्मोचकाहिभिः ।

aya सकलं विश्वं कल्पान्ते पुरुषोन्तमः |

Ra aired पीत्वा वज्र faa: परम्पदम्‌¶श¶ू a

म जायते न faaa ata न च विश्ठहक्‌|| |

* यानि चार्चन्ति पड्छिताः इति, + प्रभुरिति B. खितिरिति. + war-
चरिताद्ति B. § बै xfa 8. ¶ृ मबहिरभिवौचिताद्ति Band F. | सरव
परमा गतिरिति Band ?. es अतः wt BF पुखकयीः चतुव्वेदषतुमूर्ति-
faye: waa) एकमूत्तिरनन्ताता इ वधकः पाठी दश्यते । tt पराशोऽटाकरो
इरिरिति Band F. { स aafa ए. स तख wey भगवानिति ४. §§ मापोमय-

तनुरिति Band F. qq afewt: परमं पदमिति B and F. ||| विन्रदख्गिति 8.
fraufafa EF and F.

अषटटाजिंशोऽध्यायः। ७३१

मूलप्रक्षतिरव्यक्षा गीयते वेदिकेरजः |
ततो निशायां हत्ता्यां* सिखक्ुरखिलं जगत्‌ |
श्रजनाभो तु तदीजं सिपत्येष महेश्वरः ॥
a मां वित्तः महामानं ब्रह्माणं विश्वतोमुखम्‌ |
महान्तं पुरुषं विष्ठमपाङ्गभंमनु्षमम्‌ ॥
नतं जानीत aaa मोहितास्तख मायया।
Sada महादेवं भूतानामीश्वरं इरम्‌¶ु ॥ £.
एष देवो महादेवो दछनादिभिगवान्हरः |
विष्णुना ww dam: करोति विकरोति च॥
न तस्य विद्यते ara न तस्मादिद्ते परम्‌|

स वेदान्‌ प्रददौ प्यं योगमायातगुर्मम।
स मायौ मायया सब्बह्करोति विकरोति च।
तमेव सुक्षये ata व्रजध्वं ace शिवम्‌|| ॥
दती रिता भगवता मरोचिप्रसुखा विभुम्‌ ।
प्रणम्य देवं ब्र्मारुं एच्छन्ति सख समाहिताः a

मुनय ay: |

कथं पश्येम तं देवं पुनरेव पिनाकिनम्‌ |
ate विष्ठामरेथान wate थररेषिणाम्‌ ॥

% ब्युष्टायामिति B. † ware नामौ इति Band ए. ‡ तमावि्टमिति A,
7; 2110 H. इ विदाधेति ^+, E and H. arte इति F. ¶ इरिमितिं
A, 2 804 ए. || व्रजेत अरकं मवमिति 8. ose मुदुःखिवाः इवि 2 and 7,

७३४ कूम्मपुराशम्‌ |

ब्रश्मोवाच |

यहृष्टं भवता तस्व लिङ्ग भुवि निपातितम्‌*।
तश्षिङ्गामुक्ततौशस्य wat लिङ्मनु्तमम्‌ |
पूजयध्वं सपत्नीकाः सादर† पुचसंयुताः।
वैदिकेरेव नियमेविंविषैव्रह्मचारिणः॥
संस्थाप्य शाङ्रेष्छन्ते ऋग्यजुःसामसम्भवैः |
तपः परं समाखाय waar: शतङ्द्वियम्‌ |
समाहिताः पूजयध्वं agar: सड बन्धुभिः ।
सर्ववे प्राश्जलयो भूत्वा शूलपाणिं प्रपदथ ॥
ततो Fae देषेशं दटगेमक्ततालभिः।

„ feet सव्व॑मन्नानमधरख प्रणश्यति |
ततः प्रणम्य वरद ब्रद्माणमभितौजकम्‌ |
जग्मुः संष्ृ्टमनसो¶ृ देवदारुवनं पुनः ५
आराधयितुमारब्धा ब्रह्मणा कथितं zwar
अजानन्तः परं ara वौोतरागा विभमस्षराः ॥ ~
खण्डिलेषु fafatg पव्व॑तानां गुहासु च।
adiarg विविक्ञेषु पुलिनेषु gig च |
ेवालभोजनाः#> केविलैचिद्‌न्तजले्याः।
कैचिदभ्नावकाास hh areres द्मषिहिताः ॥

% fara विनिपातितमिति ए. + सटैवमिति B. + तवः इति A. § प्रसा-
देति ए. q सुपरौतमनसः इति B. || दैवमिति ए. ee शवानां भाजनमिति B.
+t. कैचिहर्मावकाशाल्‌ इति BE, F and H.

ACT TAS ATA: ७ ३.५

दन्तो*लुखलिनस्त्वन्ध WMAETAAT परे |
शाकपणा गनाः केविष्छम्प्रताला मरीचिपाः u
हत्तमूलनिकषताञ्च लायष्यास्तथापरे |
कालं नयन्ति तपसा पूजयन्तो महेश्ठरम्‌ ॥
ततस्तेषां प्रसादार्थ Weare शरः |
चकार भगवाग्बु्िं बोधयन्‌ हषभष्वजः§ |
देवः wage whacey हिमवतः wig |
देवदाङ्वनम्प्राप्तः प्रसब्रः परमेश्वरः ॥
भख्पाण्डरदिग्धाङ्गो नम्नो विक्ततलक्षणः |
उश्मूकव्यग्रहस्तच CHITA aA: |
क्वचिच्च हसते td afaxafa fafa: |
afagufa awd कचिद्रौति qyay: ॥
SIAR Weal frgexatea च पुनः ga: |
मायाङ्कल्ामनो रूपन्देवस्तदनमागतः ॥
wat गिरिसुतां गोरो 1" पाश्वं देवः पिनाक्टक्‌।
साच प्ववहेवेशी देवदाङ्वनं war |
दृष्टा समागतं देवं देव्या ae कपदिंनम्‌ |
neq: शिरसा भमो तोषयामासुरीष्वरम्‌ ॥

¢ दन्ति B. + जालपराजिनः इति 1. शाकपत्राजिन इति 7. + प्रसादाथमिवि
8, 2, Fand H. § water हषध्वजः इति B. बोधयंसान्‌ sag इति FP.
qq witttaqer: सुतेति A, Baud प. || खामतः इति 8. ५* भिचामिति B.
मैचमिति 2, tt रैवौमिति Band F..

७२९ कुपुराखम्‌ |

वैदिकैर्विविषेर्गन्वेस्तोे*गहेष्वरेः wa: |
अधर्वभिरसा चान्ये उद्रादयेरश्ंयन्‌ भवम्‌ ॥
नमो देवाधिदेवाय महादेवाय तै Aa: |
त्वम्बकाय नमसुम्थं जिशूलवरधारिषशे ॥

नमो दिम्बास्से तुभ्यं fanata पिनाक्िने।
सर्व्वप्रणतदेवाययः खयमप्रणतामने।
TARTU तुभ्यं सव्व॑संहरसाय च।
ममोऽखु Zayas नमो मैरवरूपिशे ।
नरनारीशरीराय योगिने गुरवे$ aa: |
ममो STATA शान्ताय तापस्ायषशरायच॥
विभीषणाय qara नमस्ते कत्तिवाससे।
ममस्ते लेशिानाय खीकणठाय aq ते नमः ॥
अघोरघोररूपाय वामदेवाय वे AA: |

नमः कनकमालायरेव्याः प्रिखकराय zl
गङ्गासलिलधाराय शम्भवे परभेषिने।

नमो योगाधिपतये भूता|धिपतये नमः i
प्राणाय च नमसुम्धं नमो भव्माङ्धारि १५४ |
नमस्ते हव्यवाहाय SHY इव्यरेतसे ॥
ब्रह्मण शिरोहर नमसते arrestee |

“ee

e aafefa Band F. + रैवादिरेवाय इति 8. + @wafa Baud E.

§ योगिनां गुरवे ति Bond ए. ¢ शितिकष्छायेति ए, || aenfeuad इति E

and H e oh भामिने afa B | tt va «fa B and F.

अटाजिंगोऽध्वायः। ॐ ३७

भगतिंते न जानीमो गतिं aaa tage
faaaira सौम्याय महाप्रलयकारिणे |
नमः प्रमथनाधाय दाते च शभसम्पदाम्‌ ५
कपालपाणये तुम्बं नमो Fraara @ |
नमः कमकपिङ्ाय वारिलिक्गायते नमः॥
नमो agratagia arafagia & नमः्वु।
नमो भुजङ्हाराय करिंकारप्रिया्र |
किरीटिने कुण्डलिने कालक्रालायते नमः॥
महादेव मादेव; Zaza निलोचन।
waat wad aerate शरणं हि मः॥
खरितानि विचित्राणि गुद्ानि गहनानि च।
ब्रह्मादीनाच्च सर्व्वंषां दुविज्ञेयो fen शङ्करः| x
भन्नानाद्यदि वान्नानाकिचचिद्यत्करुते नरः |
AMSA भगवामेव कुरुते योगमायया ॥
एवं सुत्वा awed प्रविषटेरन्तरामभिः।
ay: प्रणम्ब गिरिशं पश्यामस्त्वां यथा AT I.
तेषां संस्तवमाक्य + सोमः सोमविभुषखः |
# frac महादेव योगिकोऽसि नमीऽखुते इति 8. fede महारव यीऽसि
सोऽसि नमोऽसते इति 7. + सुति ए. सरव्यंति . ¢ एवत्यादयं 8 परकै नालि ।.
§ बामदेव महेशानं इति 8, नमी टेव महादेव मडह़ारैव चिलोचन शति. ¶ दुर्वि-
Sasfa इति Band E. || भतः परं } yea ज्ञोकव्रयं न दश्यते। 9५ dat
सम्यक्‌ wafer: | अचर daa: न परिचयायैकः।

93

OAc कुष्यपुराखम्‌ |

खयमेव परं रूपं दशयामास शङ्करः ॥
a a eer गिरिशंदटेव्या ae पिनाकिनम्‌।
यथापूर्ै खिता विप्राः प्रथेमुुटमानसाः ॥
ततस्ते सुनयः सर्व्वे संस्तूय च महेग्बशम्‌ |
wafyus afasy विश्वा मिच्रस्तयैव च
गोतमोऽजिः सुकेशं पुलस्यः FAC: क्रतुः ।
मरीचिः कश्यपचापि संवतकमद्ातपाः।
प्रणम्य देवदेवे शमिदं वचनमघ्ुवन्‌ ॥
कथं लवान्देवदेकेण qualia वा प्रभो।
WIAA वाच योगीन पूजयामः सदेव fe a
केन वादेव मार्गे सम्पूज्यो भगवानिह ।
fa तच्छेव्यमसेव्यं वा सर्व्वमेतद्रवीदह्िग" नः ॥
eaeah उवा |
UAE: सम्प्रवच्यामि गाढ़§ TeTAUAT |
ब्रह्मणा कथितं GR महारेवे महर्षयः ॥
सांख्ययोगादिधा Sal पुरषाणां fe साधनम्‌ |
योगेन सहितं सांख्यं पुरुषाणां विमुक्धिदम्‌ 1
a केवलं हि योगीन दृश्यते पुरुषः परः |
airy शैवलं सम्यगपवगंफलप्रदम्‌ ॥

% भम्बद्िराः--शयुखा सितः wird: | t afer आष प्रयोगोऽयम्‌ । ‡ टैव
ति 2, 8 yefafs Band ए. q wwe xfa B. | सांख्ययीमी fen te
इति Band F. eo कैवसखेनेतिं ए. न कैवलं वियोभमेबेति E aud H.

भटटाजिंशोऽध्यायः। ॐ ३९.

भवन्तः केवलं योगं warfare विसुक्षये ।
विद्ाय wie विमलमङुग्ये त परिश्रमम्‌ ॥
एतस्माकारणाद्दिप्रा STi केवलकम्मजाम्‌† |
भरागतोऽहमिमं 2a ज्रापयग्मोहसम्धवम्‌ i
तस्माद्धविविं मलं न्नानङेवख्यसाघधनम्‌
ज्ञातव्यं fe प्रयतेन खोतव्यं wa एव at x
एकः TAWA द्यामा केवलबितिमा्रकः।
भानन्दो fawen नित्य wats सांस्यदर्भनम्‌ ॥ ``
एतदेव परं न्रानमथब मोक्तोऽनुगीयते।
एतलवोवस्थममलं | ब्रद्मभावख वितः ॥
sifa चैतत्परमं तब्रिष्टास्तत्परायणाः |
पश्यन्ति मां महामानो यतयो विश्वमीश्वरम्‌ ।
एतत्तत्परम 4" त्रानं केवलं सत्रिरष्लनम्‌ |
अदं fe वैद्यो भगवाक्मम सूत्तिरिवं शिवा ॥
बहनि साधनानीषह fawa कथितानि q |
तैषाुमम्यधिकं जानं मामकं fragrant: ॥
नान्योग§§रताः शान्ता मामेव ATS गताः |
a fe ai भस्मनि रता ध्यायन्ति सततं दि ॥

———

e waaay: sft A, E and H. विकुव्वेत इति ए. + @raufdrenfate B.

¢ cmata चेति 8. गराग्यभेव च इति ए. waaay इति E and H. § खारैतदिति
Baul 7. ¢ ज्रानमेष इति Band F. || भतुलमिति B. eo ब्रह्मभावलुवन्यव
षति lr. ++ परममिति 8, 2, Fand प्रि. ‡ येषामिति 8. §§ कीमे इति ए,

७४५ कूर्पुराखम्‌ |

मदश्रितत्परा+ नित्यं यतयः चोखकल्यषाः |
नाश्ययाम्यविरास्तेषां घोरं CITT ।॥
fafa हि wat qa ad पाष्पतं शमम्‌ ।
गुद्याद्ुद्मतमं ae वेदसारं fran ॥

प्रान्तः संयतमना: भस्मोदलित विग्रहः |
ब्रह्मचयथरतो AMA व्रतं पाश्पतच्चरेत्‌ ॥

यहा कौपीनवसनः स्यादेकवसनो सुनिः§।
बेदाभ्यासरतो विहान्ध्यायेत्यशपतिं शिवम्‌ ॥

एष पाश्पतो योगः सेवनीय्रो सुमुश्लुभिः | .
तस्मिन्‌ खितेखु पठितंशर निष्कामेरिति fe gaa +
वीतरागभयक्रोधा मन्या मामुपाचिताः।
बहवोऽनेन योगेन पूता महदावमागताः ॥

भन्धानि चेव यास््राणि शोकैःस्मि्ोहनानि तु।
बैदवादविरदानि मयेव कथितानि तु।

वामं WVU सोमं लाकुरच्ेव + भेरवम्‌ |
अरसेव्यमेतत्थितं वेदवादं तथेतरम्‌ ॥

वेदमूतन्तिर्ं विप्रा नान्धथास््राथबेदिभिः+ |
त्रायते मत्खरूपन्तु AMT टेवं सनातनम्‌ ॥

=———— —-————

# asfaaqcar षति Band ४. + संसारसागरमिति 8. E, F, G and H.
+ यवात्पाशुपत॑ं परमिति B. § aren feared सनिरिति 8. ¶ werwatfd
सततमिति Band F. || faqafafa B. of लाञ्नन्ैवेति 8. वकुखमिति 7.
११ शाल्रागुखारिभिरिति ए. शासख'यवादिनिरिति F.

अटटाजिंग्रोऽध्यायः | ७४१

खापयध्वमिदं मागें पूजयध्वं महेश्वरम्‌ |
ततोऽचिरादर staxqueafap न संशयः॥ `
मयि afaa विपुला भवतामस्तु सत्तमाः।
ध्यानमाज्रं fe सात्रिध्यं दास्यामि मुनिसत्तमाः ॥
LAAT भगवान्‌ सोमस्तत्रैवान्तहिं तोऽभवत्‌§ |
तेऽपि दारुवने खित्वा weafa स्म WETAT I
ब्रह्मचयव्थरताः शान्ता न्रानयोग|परायणाः।

समेत्य ते महामानो सुनयो ब्रद्मवादिनः।
विचक्रिरे वहन्वादान्‌ खात्मन्नानसमाश्रयाम्‌ |.
fare जगतो मूलमामा चास्माकमेव fe
कोऽपि स्यासव्वंभावानां ₹ेतुरीशखर एव च|
wad मन्यमानामां ष्यानमागबलस्विनाम्‌ |
भ्राविरासीख्हादटेवी ततोँ गिरिवरामनजा॥
कोटिसूग्यप्रतीकाशा ज्वालामालासमाठता |
सखभाभिर्निग्बलाभिः सा३६ पूरयन्ती नभस्तलम्‌ ॥

५ अचिरादैश्रं च्नानमिति Band F. + उत्पच्यते इति arg) ‡ ध्यातमाव्र-
मिति 15. § तत्रैवान्तरधौयत इति Band 7. ¶ृ तेऽपि दारुवने तस्मिन्‌ पूगयन्ति
ख शङ्रमिति Band 0. टैवदारुवने afary पूजयन्ति ख शङरमिति F. || सख्ययी-
गेति Baud F. os एतत्पाददयं B gaa न दश्यते। विती at इति E,
Fand H. + भूतानामिति 8. it @ffa B, Eand H. गौरिति F.
§§ खभाभिरविंमलाभिले इति }.

७४२ BUTT |

तामन्बपश्चद्धिरिजामभे्यां
ल्यालासषहस्रान्तरसन्रिविष्टाम्‌ |
प्रणेसुरेताश्मखिलेश्पनीं
जानन्ति चैतत्परमस्य† वीजम्‌ ॥
शरस्ाकमेषा परमस्य wet
गतिस्तथात्मा गगनानिधाना।
पश्यन्त्यथावमानमिदख छतं
तस्यामयेते मुनयः प्रच्र्टाः§ ॥

` निरौलितास्ते परमेयपत्न्या
तदन्तरे देवमथेषहेतुम्‌ |
पश्यन्ति wat कविमीथितारं
द्रं awe पुरुषं पुराणम्‌ ॥
आलोक टदेवौमथ देवमीशं
प्रणेसुरानन्द्मवापुरग्रयम्‌।
भानं तदीथं भगवग्मरसादा-
दाविवभौ जवकविनागहेतु |
sa at at aaa योनिरेका
सव्वासिका सर्व्वनियानिकाच।
माष्ेष्वरो शक्तिरनादिसिशा
व्योमाभिधाना दिवि राजतीव॥

. @ प्रखेसुरेकामिति B. wegenfafa F. + वते तत्परमख्ेति 8. ‡ परभेशेवि
Band F. § सुनयश् fam: इति 8.

अषटटाजिंशोऽध्यायः। ७४३

अस्यां मद्ान्‌# परमेष्टी परस्तात्‌ `
महेष्वरः चिव एकः TP Fz: |
पदकार विश्वं परशक्षिनिषठं
मायामथारद चः देवदेवः |
एको 2a; सब्बेभूतेषु गूढो
मायी we: सकलो निष्कलश्च |
aq ua 2at a च afefae-
मेतञ्ज्रात्वा हासतत्वं§ व्रजन्ति ॥
अरन्तहितोऽभूङ्गवास्मदहेयोषा
Zar तया| we देवाधिदेवः।
आराधयन्ति a तमादिदेवं
वनौकसस्ते FACT रुद्रम्‌ ॥
Uae: कथितं सव्वं देवदेवस्य Wea ।
देवदारुवने YR पुराशे यया Zaz |
यः पठेच्छणयाच्निव्यं qua सव्वंपातकेः |
खावयेहा दिजान्‌ शान्तान्‌ स याति परमां गतिम्‌ ।

दूति ete उपविभागे दैवदारुवभप्रवेशो नाम
अशटाधिं श्रोऽध्यायः |

न ~ =

e अस्यामडइमिति ए. + एकोऽथेति Band F. +t as B. समार्द्य च
ति. § wacafafa Band F. q मगवानथेशः इति Band F. || देव्याः
क्षमैः इति 8 and H. @an aan sft F. oe waa देवमिति Band F. +t टेव.
eafaafeafafa 8 ४५५ F. tt arafaar feary भज्ान्‌ प्रयाति परमां afafafa B.

ऊनचत्वारि गोऽष्यायः।

सूत उवाच |
एषा पुख्यतमा Sat टैवगन्धर्व्वसेविता |
न्दा लोकविख्याता तीधांनासुत्तमा नदी tt
तस्याः Wet माहासय माकंषेयेन भाषितम्‌ |
युधिष्ठिराय तु wa स्ध्वपापप्रणाश्नम्‌।
युधिष्ठिर उवाच |
श्य तास्ते विविधा walaaarerareraa |
माहामाच्च प्रयागस्य तीर्थानि विविधानिच ॥
नदा सर्वव॑ती्ीनां सुख्या हि भवतेरिता।
तस्यास्त्िदानौं माहातंप वक्लुमहंसि सललम ॥
माकडेय उवाच |
न्दा सरितां Aer रुद्रटेहादिनिःश्ता |
तारथेत्व्वंभूतानि स्थावराणि चराणि च ॥
AMWAY माहावा पुराणे ARIAT Baz |
Catal AMAA fa WARAAT: £ शभम्‌ ॥
पुष्या कनखले AKT RINT सरस्वती |
ara at यदि वारण्ये पुष्या TAN ATT
fafa: सारस्वतन्तोयं सप्ताहाश्यामुनं जलम § |

ee --------

% ग्ुतालु इति Band F. + खापनानि च नबौदेति ए. ‡ Rw xfs ay!
इ सप्ताहेन तु argafafa B and F.

HATTA AS Aa: | ७४१

सदाः पुनाति गाङ्गेयं दशेनादेव नार्मदम्‌ ॥
afapeqrate पव्वेतैऽमर करटको |

gat fag जिलोकषु रमशीोया मनोारमा।
सदेवासुरगन्धव्वां WITT तपोधनाः |
तपस्तघ्ना तु राजेन्द्र fafa परमादतः ॥
तत्र खात्वा नरो राजननिवमसो जितेन्द्रियः ।
उपोष्य रजनीभेकां कुलानां तारयेश्वछतम्‌ ॥
योजनानां यतं साग्रं ख्यते सरिदुत्तमा।
विस्तारेण्तु राजेन्द्र योजनहयमायता॥
ufedtiavenfa षटि कोखस्तचेव च |
पर्व्व॑तख् समन्तात्तु तिष्ठन्यमरकरटके ॥
बरह्मचारी एचिभूतवा जितक्रोधो जितेन्दिबः।
wafearfaany सब्बंभूतहिते रतः ॥

एवं शचसमाचारोुः यसु प्राणान्परित्यजैत्‌ ।
तस्य GUNS राजन्‌ खृशष्वावहितोऽन घ ॥
शतं वषंसहस्राखि ait मोदति wes |
अष्रोमशसष्टीर्णा दिव्यस््रीपरिवारितः ॥
दिव्यगन्धानुखिष्रश्च दिव्यपुष्योपश्ोभितः।
क्रीडते दिव्यलोके तु विबुधैः| aw मोदते a

oe अमरकडटे इति Gand H. + gary fry लोक्षषिति 8. yen fay
लोकेषु षति F. + सब्धसमाचारः इति Band F. § atfa B. ¢ मोदने षति
ary! || @rata तु टैवतेरिति B and F.

94

ॐ४& ` ` कूकापुराखशम्‌ |

ततः VATA राजा भवति धास्धिकः।
Vey लभतेऽसौ te नानारब्रसमन्ितम्‌ |
स्तम्भ्मणिमयेदिंव्यैवयवेटूर्यभूषितम्‌ |
अलेख्यवाइनेः शभ्चेटासीयतसमन्वितम्‌ + ॥
राजराजेश्डरः खीमान्‌ सरव्वस्त्रीजनवन्नभः |
लीवैदषंयतं साग्रन्तत्र भोमसमन्ितः॥
अगम्निप्रवेयेऽय जले वाघवानशने क्ते IP
पनिव्तिका§ गतिस्तस्य पवनस्याम्बरे यथा।
पिमे पव्वंततटे सर्व्वपापविनाश्ननः।

Seq जलेष्वरो नाम fay लोकेषु विश्रुतः |
aa पिण्डप्रदानेन सन्ष्योपासनक्मणा।
दथवर्षसषस््राणि तपिंताः स्युनं संशयः ॥
दिशे न्मंदाकूले कपिलाख्या महानदी |
सरसाजजंन||सब्डवा नातिदूरे व्यवखिता ॥
सातु पुषा महाभागा fay लोकेषु faa |
aq कोटिशतं ara तौर्थानान्तु युधिष्ठिर #
तभिंस्तोये तुये aan: पतिताः कालपययात्‌ ।
नक्ंदटातोयसंखष्टास्ते यान्ति» TATE aT ॥

कष, = -

>

, * शौररिति 8. † दासौदाससमन्ितमिति Band FL { we afenat q
कुक वाना्नके छते इति A, Fand H. won भोजनमेव अशकः, न wea: यना-
अञलजिन्‌ प्रायोपवैशने cee: । § अनिवर्तिका अपुमरावर्तिनौतवथैः | ¶ नदः इति ए.
|| सरलाव्वभेति Band F. ee यानि. ते इति 8.

HAGA TATA: | Bye

दितीया तु महाभाग विश्खकरणी gut | |
aa aia नरः खात्वा विश्रब्धो भवति watz ॥
कपिला च fave च yaa सरिदु स्मे ।
haty पुरा प्रोक्ते लोकानां हितकाम्यया॥
भनाशकन्तु यः कुर्वयात्तस्िंस्तीर्धे नराधिप |
सव्वपापविक्हामा रद्रलोके† स गच्छति i
तत्र Aa नरां रजब्रश्वभेधफलं लमेत्‌ |

ये वसन्दुत्तरे कूले Tras वसन्तिते॥
aware गङ्गायां नम्मदायां afufs< |

समं aay sag यथा मे शडरोऽत्रवीत्‌ ॥
परित्यजति वः प्राणान्‌ THA ATA |
वषंकोटिश्रतं साग्रं रुद्रलोके महीयते॥ प
waerat जलं पुष्यं फनोमिंसफलीक्तम्‌§।
ufad शिरसा वन्द्यं सर्व्वपापेः प्रसुच्चते।
WUT सर्व्वतः|| पुष्या ब्रह्महत्यापडारिणी |
पष्ोराजोपवासेन सुच्यते ब्रह्महत्यया ॥
जालेश्वरं तीर्धवरं सव्वंपापप्रलायनम्‌## ।

त्र गत्वा नियमवान्‌ BARTATAT |` लभेवरः ॥

eS SRS. ea —

क राजसतमेति 1. † बद्रलोकमिति 8. ‡ ured arawt A, 7, प
ywaag नासि | § समलं aafafa B. सकलं कलतमिति E. बहलं क्तमिति F.
aaainafafa पत, qvarsf B. | स्वरेति B. oo दिनाशननिति म,
tt सयान्‌ कामानिति B. ^ |

७४ FUT TA ।

चन्द्रसूर्ग्योपरागे तु AAT चामरकण्टकाम्‌# |
अश्वमेधाहयगुशं पुख्मान॑प्रोति मानवः #
एष gent भिरिवरो देवनन्धब्ब॑सेवितः |
नामादुमशताकौरणो नानापुष्यीपथोभितः ॥
तजर सब्रिहितो राजन्देव्या सह ASAT: |
ब्रह्मा विश्ुस्तधा tat विद्याधरगेः ge ॥
प्रदस्िणन्तु यः कुर्व्यात्पर्व्वतेऽमरकण्टकेकुः ।
पौरण्डरोकख यज्ञस्य फलग्प्राप्रोति मामवः ॥
कावेरो नाम विख्याताई नदी aeraarinat |
त्रं खात्वा महादेवमशंयेहषभष्वजम्‌ ॥
GWAR मन्धदायांसु TNs महीयते |

दति ग्रौकूपुराके माकंद्छेययुषिहिरसंवार ateranerea माम
जनचतवादिंशोऽष्यायः ।

ह क TT

¢ कङ्टमिति Eand H. + इतः परं सर्गान्तपर्छतः परसर्गखोगविंशन्नी कः.
wre पाठः A प्के aie { नगञ्धामरकङ्टमिति E and H. § fagéfe
E and प्रर

चत्वारि शोऽध्यायवः |

मार्कण्डेय उवाच्‌ |
waer सरितां चेष्ठा स्व्वपापविनाशिनी।
मुनिभिः कथिता पूव्वंमीभ्बरेख सखयन्धना ॥
afafa: संस्तुता Har न्दा प्रवरा मदी
रद्रगाज्राहिनिक्क्रान्ता लोकानां हितकाम्यया।
Gaara नित्यं सव्वदेवनमसता |
संसुता देवगन्धर्व रष्छरीभिस्तयेव च ॥
SU चेव FA च ala बेलोक्य विश्रुते |
ATAT USMC GS सव्व॑पापहरं शभम्‌ |
AT खात्वा नरो राजन्देवैः TH मोदतेः a
ततो Wea WHE तीर्थमाख्रातक्षश्वरम्‌§।
AMY ज्ञात्वा नरो राजन्‌ Maas लमेत्‌ ॥
ततोऽङ्ारकेरं गच्छेन्नियतो नियताशनः
सव्वपापविशदहामा सद्रलोक्षे महीयते।
ततो गच्छेत राजेन्द्र केदारं नाम पुण्यदम्‌ |
तच खात्वोदकं पीत्वा सव्वोन्‌ कामानवाग्रयात्‌ ॥
निष्यलेणन्ततो गच्छेव्सव्वेपापविनाशनम्‌ ।

% सुनिभ्यद्रति E and H. † बेलोकषविश्रतमिति E and H. ¢ ब्द्रशोके
aviaa sft Band पि. § faa@ucguafafa Eand प्र, $ अतः परं
watt EA पलकयोर्गं oat ।

५० RAFU |

तत्र GAT म्टाराज श्द्रलाके महीयते।
ततो गच्छेत राजेन्द्र वाणतीर्थमनुत्तमम्‌।
AT प्राणाग्परित्यज्य रद्रलोकमवाग्रुयात्‌ ॥
ततः पुष्करिणीं TSS AW समाचरेत्‌ |
तत्र Gar नरो राजन्‌ सिंहासनपतिर्भवेत्‌ +
शक्रतीथे ततो TRS चेव तु दचिषे।
WARM नरस्तत्र इन्द्रस्याच सनं TAA ॥
ततो गच्छेत राजेन्द्र मूलमेदः इति AeA: |
aap ज्ञालाचपोला च गोस्टस्रफलं लभेत्‌ ॥
उपोष्य रजनीमेकां ज्ञानं कत्वा यथाविधि |
भराराधयेगश्रहायोगं देवदेवः नरोऽमलः॥
गोखष्टखफलम्प्राप्य विष्णुलोकं स गच्छति |
ऋषि तीधं ततो गत्वा सव्वंपापषरं कृशाम्‌ |
खातमाजा ATA शिवलोके ayaa uv
नारदस्य तु तजरैव तीधे परमशोभनम्‌ |
WAATTT नरस्तत्र Taran लभेत्‌ ।
UT AAMT: Yt नारदेन सुरषिंणा।

प्री तस्तस्य ददौ योगं देवदेवो महेश्वरः ॥
ब्रह्मणा fafad लिङ्क ब्रह्मेखरमिति च्रुतम्‌।

e शूत्वभेद इति E, Fand H. 1 aa ज्ञातार्चयेदेवं arewend खभेदिति
E and H. ‡ देवं नारायखं हरिमिति E and प,

चत्वा रिशोऽध्यायः | ७५९१.

UA BIA नरो राजन्‌ ब्रह्मलोके महीयते॥
ऋणतीधं तततो गच्छेहवाश्यच्ये्रो धवम्‌ |
वटेश्वरं ततो गच्छेत्प्यापं# THA: फलम्‌ ॥
WAapat ततो गच्छेत्सर्व्वव्याधि विनाशनम्‌ |
GAA नरस्तच सर्व्वदुःखेः प्रमुच्यते ॥

ततो गच्छेत राजेन्द्र पिङ्लेष्वरसमु्तमम्‌ |
swine जिरा्रफलमाप्रुयात्‌ ॥
तस्मिंस्तीर्थे तु use कपिलां यः प्रयश्छति |
यावन्ति तस्या रोमाखि तद्मसुतिकुलेषु च|
तावहषंसशसराखि र्दरलोके महीयते |

यसु प्राण्परिव्यागं कु्खास्र नराधिप |
saad मोदते कालं यावशन्द्रदिवाकरौ॥
न्मटातटमाचित्य ये च तिष्टन्ति मानवाः |
ते wat: खगेमायान्ति सन्तः सुक्ततिनो यथा ॥
ततौ Stat गच्छेहयासतीधं' तपोवनम्‌§ ।
निवर्तिता पुरा aw व्यासभीताः मषानदी।
इुषह्ारितातु व्यासेन aqutag ततो wat | :
प्रद्तिणन्तु यः कुय्योत्तस्िस्तीयें युधिष्ठिर |
प्रीतस्तज्र| wearer atfead लभते फलम्‌ |

% ततो गच्छेत राजेन्दर संप्राप्तमिति E and H. + रतत्पयथन्तं A पुस्तके नासि ।
‡ fasfa ये तु षति 8. § तपीवनमिति A, Fand H. q efaeafa B
aud F. || प्रौतस्खयेति 8.

SOUR TRYST |

ततो गच्छेत राजेन्द्र इषुनद्याखु* सङ्गमम्‌ |
चेलोक्धविग्युतं qu aw afafed: शिवः।
तच्र WAT नरो राजम्‌ गाणशपत्यमवाप्रुयात्‌ ॥
स्कन्द्तीर्धे† ततो गच्छेवर्व्वपापप्रखाश्मम्‌ |
पजन्यनः छतं पापं ज्ञातस्त व्यपोहति ॥
तत्र देवाः सगन्धव्वा भर्गामजमनुत्तमम्‌ |
उपासते ayia स्कन्दं शक्तिधरं प्रभुम्‌ ॥
ततो गण्छेदाङ्किरसं खानं aw समाचरेत्‌ |
गोसहस्र फलम््राप्य$ «aia स गच्छतिषु ॥
अङ्िरा aq Say ब्रह्मपुच्ो ठषष्वजम्‌ |
तपसाराध्य विश्डेध्ं लब्धवाग्योगसमुल्मम्‌ ॥
quate ततो गच्छेस्व्वपापप्रणा्नम्‌ |
तजर ञानं प्रकुर्व्वात अश्वमेधफलं लभेत्‌ ॥
कोटितीधं ततो गच्छेक्व्वंपापप्रणाश्नम्‌ T+ ।
VIANA: कतं पापं WIAA व्यपोहति %॥
चन्द्रभागां ततो TS AA AT समाचरेत्‌ |

e cyrara इति Band ?. † खर्गतौधैमिति 8. ‡ मडाक्ानमिति ए. महा-
वमान इति 7. § फलं wef 99१7. ब “zeta महौयते इति B and F.
| कलतौधैमिति ए. ¢ 2१. oo जानं तेति B. t+ सव्यपापडरं परमिति
8. एतत्पादष्यं 0 yee न र्यते एतत्पाददयं EH पुखकयोर्ग्यत्‌करभेख
wai ‡‡ at जाला नरो Us लभते art संशयः इति 8. aa पुख्छ-
gratafa F.

चत्वारि योऽध्यायः | OUR

WIAA नरस्तत्र सोमलोके महीयते ॥
नमदाद सिषे कूले सङ्मेश्वरसुत्तमम्‌ |

तत्र Bat नरो राजन्‌ सब्बयन्नफलं लभेत्‌ ॥ `
AMI चोत्तरे कूले Ae परमशोभनम्‌ ।
भ्रादित्यायतनं रम्यमीष्वरेख तु भाषितम्‌।

AT AAT तु UIE TAT aa शक्तितः |
तस्व तीधंप्रभाक्ेण लभते चाच्चयम्फलम्‌ ॥
दरिद्रा व्याधितायेषये च दुष्कतकब्िखः|
मश्यन्ते सर्वपापेभ्यः सृथ्लोकं प्रयान्ति च a
माढतीय ततो Wess तत्र समाचरेत्‌ ।
खातमावो नरस्तत्र खगंलोकमवाप्रुयात्‌ tt

ततः पञ्चिमतो गच्छेकरुतायवमु समम्‌ |
तश्रखरात्वातु राजेनद्र Ua समाहितः¶ ॥
काञ्चन यते||देदयादयथाविभवविस्तरम्‌।
पुष्पकेण विमानेन वायुलोकं स गच्छति 1

ततो गच्छेत राजेन्द्र रहस्या तीं सुत्तमम्‌५५ ।
खानमानादष्रोभिर्मोदते कालमुत्तमम्‌ न ॥
चेत्रमासे तु सम्प्राप्ते TAIT तयोदश |

© न्दायोत्तर इति ए. +29 8 9 दुष्कृतकारिषः इति Band F. { मागम
रमिति Band F. § मरूदालयद्न्तममिति 28. ¶ प्रयवः इति B and F.
|| दिजे इति ४8. दिजाय काश्चन दद्यादिति F. ** अडिश्ातौधसुत्तममिति E,
0 ६०१ प्र, tt कालमचयमिति 8 and F.
98

७१५७ WUTITT |

कामदटेवदिने शे» Weep यम्तु पूजयेत्‌ ॥
TAT AT सम्पन्नो नरोऽत्वर्ध॑प्रियो भवेत्‌#।
स्रीवज्ञभी भवेच्छोमान्‌ई§ कामदेव इवापरः ॥
सरिहरां¶ समासाद्य ate शक्रस्य विचुतम्‌ |
SAAT ATA गोसहस्रफलं लमेत्‌ ॥
windy ततो गच्छेटज्ञानं ay समाचरेत्‌
WIAA ATAT सर्व्वपापैः प्रमुच्यते +
सोमग्रहे तु राजेन्द्र पापच्चयकरं भवेत्‌ |
तरेलोक्य##$विश्चुतं राजन्‌ सोमती्े महाफलम्‌ #
यस्तु वान्द्रायणकुरययासज् तीर्थं समाहितः |
aaarafagerat सोमलोकं स गच्छति ॥
पभ्निप्रधेथं यः कुव्योसामतीर्धे नराधिप |
जले चानशनं वापि मासौ मर्यो fe जायते६॥
स्तम्भतीधंषश ततो गच्डेत्जञानं त्र समाचरत्‌ |
ज्ञातमाजो ATA सोमलोके avtaa ॥

तती गच्छेत राजेन्द्र विष्ुतीधंमनुत्तमम्‌ |

® afafafs Band 5, + wfeenfafa £, © 8१ H. }{ acer भियो
aafefa ए. acaw प्रिवी wefefa F. § भवेरौमानिति 8. ¶ wararg इति ए.
अयोध्यायामिति ?. || खीमग्टडमिति 8. oe tere इति ए. tt समाहितः इति B.
tt बानाअकै इति 4, .7 and H. arma वापौति ए. §§ मर्योऽभिनायने इति ए,
Eand ए. qq एकतीधमिति ik,

खता रियोऽध्वायः | CLT

योधनीपरमाख्यातं* विष्योः wraaqaaz |
TZU योधितास्तच्र वासुदेवेन कोटियः ॥

aa ata aqua विच्छुखीको wafes |
भहोराजोपवासेन ब्रह्महत्यां व्यपोहति ॥
wuerefae कूले तीथे परमभोभनम्‌ |
कामतोथमिति ख्यातं aw कामोऽश्च॑यहरिम्‌थ ॥
afaxite नरः खात्वा उपवासपरायखः।
कुसुमायुधरूपेण Tags महीयते ॥

ततो गच्छेत UH ब्रह्मती्थंमनुत्तमम्‌ ॥
छमादकमिति ख्यातं तजर सन्तपयेत्पितृम्‌ |

पौ णेमास्याममावास्वां चादहुर्याचधाविधि +
गजरूपा जिला ay तोयमध्ये aaferar |
तभिंसु दापयेत्पिष्डान्वेणाखे तु समाहितः¶ ॥
खात्वा समाहितमना दश्मासर्य्यवल्जिंतः।
aafa पितरस्तस्य arafasfa मेदिनी |
fatuies ततो गच्छेटज्ञानं ay समाषरत्‌ |
GAATH नरस्तत्र गाणपत्यपदं लभेत्‌ ॥

e योधमौपुरमाख्यातमिति ए. यीधनापरमाख्यातमिति G. यीधनापुरमिति E.
बोधनापरमिति H. † विपरीतः इति 1. ‡ कामोऽर्चयद्वमिति Band F,
कामोऽञ्चयद्करमिति Gand H. § अमीघभिति दिद्यावमिति 8. अमोहकमिति
ख्यातमिति ए. ¶ वेशाश्यान्तु विशेषतः इति B. || पितरस्ावदिति 8. oo fav.
रमिति 7, tt areqe पदमिति B. tt wa: परं स्लोकार्ईदश्कं F yaa नालि $

Pug ` कुब्धपुराशम्‌ 1

ततो गच्छैत Use लिङ्गो यत्र जंनार्रनः1
तत्र खाता नरो भक्या्गः विष्छुलोके महीवते॥
यत्र नाराग्रणो देवो मुनीनां भावितामनाम्‌।
सवामानं दर्शयामास fay तत्परमं पदम्‌ ॥
परकोल्लन्तुकुः ततो गण्डेव्छव्वपापविना्मम्‌।
खानं SAAT तत्रेव ब्राह्मणानाञ्च भोजनम्‌ |
पिष्डप्रदानख्च.लतं प्रेत्यानन्तफलप्रदम्‌ ॥
जियम्बकेनषु तोयेन wae खपयेदिजः|।
श्रहलमू लेः, care पिर्डांदेव यथाविधि ।
तारिताः पितरस्तेन ठष्वन्याचन््रतारकम्‌ ॥
ततो WA राजेन्द्र तापरेश्वरभुक्तमम्‌ |

Aq Wal J URE प्राप्रया्षपसः फलम्‌ ॥
शक्त तीचे तती गच्छेत्सव्वपापविनाथनम्‌ |
नास्ति तेन समन्तँ नब्डदायां युधिष्ठिर ॥
दर्नात्खश्नास्षस्व ज्ञानादहानास्षपोजपात्‌ |
ोमाचेवोपवासाच् WAANAS§ महत्फलम्‌ ॥
योजनन्तर्खपतं Bt देवगन्धव्वसेवितम्‌ ।

% लिङ्गमस्याशौति लिङ्गः fewettert: samnfzerce शङ्के इति Bo + ay
war a राजन्देति॥. { Sete इति B, E, Gand H. § तरेव्वानन्देति 8.
q चैपखकेनेति B. Jawan इति E and H. || ग्रापये्ततः इति B. ee ete
qa इति B. +t after: sft ए. ‡ waedtafafa Band ए. §§ wate
द्रति ४8 ४५५ £.

चत्वारिशोऽध्यायः। Th

Wadtasfafa ख्यातं सव्वपापविनाश्नम्‌ ॥

पादपायेण दृष्टेन ब्र्महत्वां व्यपोहति |

टेव्याः UWS सदा wwe तिष्ठति WET: ॥

AUT चतुर्दश्यां aurea मासि gaa ।

लोकात्खकादहिनिष्क्रम्य aw afafeat इरः ॥

टैवदानवगन्धव्वीः सिद विद्याधरास्तथा |

गणाखाप्परसो नागास्त्र तिष्ठन्ति grat: ॥

रचितं हि यथा वस्त्रं war भवति वारिणा|

प्रजख्मजमितं पापं शक्रतीर्धे¶ व्यपोहति| ॥

कार्तिकस्य तु मासस्य Hye चतुर्दशी |

तेन खापयेदेवमुपोष्य परमेश्वरम्‌ ॥

एकविं शत्कृलेपैतो म अवेदीश्वरालया त्‌## ॥

तपसा ब्रह्मचर्येण यज्नेर्टानेन वा YA: |

म ताक्गतिमवाप्नोति शक्ती तु at लमेत्‌॥

शक्ती महा तीयेखषिसि निषेवितम्‌ |

तत्र स्नात्वा नरो राजन्‌ yarn न विन्द्तिई§॥
` + शकरतौथमिति Band F. † प्रणाश्ममिति 0. { atest ए लक्ष
न इश्यते § रव्या ature agen पादाः B पुणडन हश्छन्ते। ¶ शक्रतौ्ें
इति 9. || wart? ग्यपोडतौति ?. wrt ert aq: ग्राडमनन्तं तत्तु emt)
क्रतौधात्परं at म भविष्यति पावनम्‌॥ ya safe क््याकि ज्ञत्वा पापानि
मानवः। अहोराव्रोपवारेन «ogee व्यपोडतौति अधिकं 7 पुलक emt) eo न्‌.

अवेद गरात्यदादिति B. t+ wate इति Baud ¢. tt wadtafafa Baud F.
§§ विदयते इति Band £. । |

७१८ कूकपुराणम्‌ |

यने वा चतुर्दश्यां संक्रान्तौ fags तधा |
ल्ञालातु सोपवासः सन्विजितामा समाहितः ॥
दानं ददयाद्यधाशल्धि प्रीयेतां we forest |
एतस्ीथेप्रभादेख सव्वं भवति array ॥

wata gid fad नाघवन्तमवघापि at |
serwafa यस्तीर्थे तस्य पुष्पफलं TY ॥
यावन्तद्रीमसंख्या तु anvafagey च |
तावदषंसश्षाखि रुद्रलोके मष्ीयति ॥

ततो TAA WI यमतीधेमगुत्तमम्‌।
कष्णपचे aqeat माघमासे युधिषिर |
खानह्ःत्वा Awash म पश्येद्योमिसङ्टम्‌ ।
ततो गच्छेत Uae एरण्ड तीर्थमुत्तमम्‌ |
सङ्गमे तु मरः जाला STATA aT: |

ब्राह्मणं भोजयेरेकं काटि्भवति माजिताः।
एरण्डीसद्रमे ज्ञात्वा भक्षिभावात्त्‌ रच्ितः। |
afaat शिरसि खाप्य‡ ्रवगाद्न च तव्जलम्‌।
नदोदकसंभिशरं सुष्यते सव्व॑किख्विषेः !

तती गच्छेत राजेन्द्र तीथेङत्रोलकषश्बरम्‌ |
गङ्गावतरते aa feas ga म संशयः ॥

तत्र खात्वा पीतल्ाच द्वा चेव यधाविधि।

o विषुषैऽथवा eft B. 1 fafa इति 2. ‡ खापयित्वा इति ery)
§ स्याने इति B.

चत्वारिश्रोऽध्यायः | ७५९.

सर्व्वपापविनिर्मुकञो ब्रह्मलोके महीयते ।
afedia ततो wea ज्ञानं समाचरत्‌ |
प्रीयते तत्र नन्दीशः सोमलोके महीयते a

ततो गच्छेत UIC तीं AAT शुभम्‌ |

तब Blal नरो राजवरकं नेव पश्यति ॥
तस्मिंस्तीर्थे तु राजेन्द्र सखाग्यसथीनि fafafatq |
रूपवाच््ायते लोके घनभोगसमन्वितः॥

ततो गच्छेत Use कपिलातीर्धसुत्षमम्‌ |

त्र खात्वा नरो राजन्‌ गोसहस्रफलं qq ॥
CASAS तु AMIN चतुर्दश्यां विशेषतः|
AMMA मरो weal द्वा eid” waa qi
तेन खापयेदुद्रं ततो वे खीफलं aaa ॥
घण्टाभरणसंयुक्षां कपिलां वे प्रदापयेत्‌+# |
GMA: सव्वटेवन मसत; |
शिवतुख्यबलो भूता शिववत्क्रीडते सदा ॥
sytcafea uta वतुच्थान्तु विशेषतः|
स्रापयिला fat दय्ाद्रान्मषेभ्यसु भोजनम्‌रुः ॥
सव्वदेवसमायुक्षो$§ विमाने सर्व्व॑काभिक्षे।

इद्रलोके sfa 8. † ज्ञानं तेति 8. { तखेति 8, 2, G and H.
इ नरकषन्तु नेति 8. ¶ ददयादहौपमिति Band F. || स्तं ग्रौफलं दरेदिति B.
स्तं गुग्गुलं दहेदिति ?. ee प्रदायतु इति 8. ott सव्धपापविनिष्यक्तः इति 8.
tt दशिशानिति 8. §§ सव्वभोगसमायुक्षः इति B and F.

Sho FUT |

गत्वा शक्रस्य भवनं WRT TE मोदते।

ततः anatase छतिवान्‌" भोगवान्‌ भवेत्‌ ॥
अङ्ारकधःनवम्यान्तु भमावास्वां तथेव च।
खापयेसषव्र यतेन रूपवान्‌ सुभगो भवेत्‌ ॥

ततो गच्छेत राजेन्द्र गशेष्वरममुल्मम्‌ |

Bat मासि Tarn HY चतुर्दशी |
WIAATAT नरस्व AWS Aaa |
पितृणां तपे णङ्कला मुच्यते स ऋणत्रयात्‌ ॥
गङ्ेश्वरसमीपे तु गङ्गावदनसुत्तमम्‌।

VATA AT सक्षामोवा AW SA F मानवः |
भराजन्मजनितेः पापेसु यते ara सं्यः ॥

सस्व वै पश्चिमे wig समीपै नातिदूरतः।
दशाश्वमेधिकं ate fag लोक्षषु विश्रुतम्‌ ॥
उपोष्य रजनीमेकां मासि भाद्रपदे शमे |
अभावास्यां Et ज्ञाप्य|| पूजयेदहठषष्वजम्‌५# ॥
काद्नेन विमानेन किड्िणशोजालमालिना।
गत्वा श्द्रपुरं रम्यं रुद्रेण सह मोदते)

"--------------~--------------------------------- ~~~ ~~~

e भुवनमिति ए, 0 and H. † चनवानिति B, ए, © and H. + wwre-
बैत्यादिदयेकः B पुस्तके afar! § «zara इति Band F. gq 2axxfa ए
and ?. || wafaer इति ary) ee अमावास्यां नरः erent पूजयेहषभष्वजमिति 8.
खआापयेहवमष्वजमिति ए,

एकचलारिथो.ष्यायः। ऽद.

waa सर्वदिवसे खानं तत्र समाचरेत्‌ | `
पितृणां तपं णत्वा चाश्वमेघ फलं लभेत्‌ ।

इति WATTS safest नण्धदामाडास्नय :
चत्वारिशोऽध्यायः ।

कयाय =>

एक AA CASITA: |

माकंण्डेय उवाच |

ततो गच्छेत राजेन्द्र खगुतीथंमनुल्तमम्‌ |
as देवो गुः पूव्वं* सद्रमाराधयत्पुरा।
दशनात्तस्य देवस्य सद्यः पापाग्मसुच्यते ॥
एतत्देवं सुविपुलं †' सब्बे पापप्रणाशनम्‌ |
aa लाला दिवं यान्तिये ख्तास्तेऽपुनर्भवाः॥
उपानहौ तथा युग्यं देयमन्रद्च काञ्चनम्‌ |
wary यथाशक्ति तस्याप्यक्चयमुच्यते§ ॥
तरन्ति सर्व्वदानानि awed aa: fear |
अक्षय्यं तत्तपस्तप| तीं युधिष्ठिर ॥
e अश्रमेधफलणमिति B. कुय्थादश्रमेधफलं लभेदिति 7.

% यत्र टैवथगुभर्गमिति 8. यत्र दैवं थगुः पूव्धमिति 7.. + सुविसौर्बमिति B
‡ दैयमन्रं सकाञ्चनमिति 8. § तदखयादयसुच्यते इति 8 4016. ¶ृ यन्नदान-
तपःक्रिया इति Band F. || म चरेदयततपल्लपमिति 8, E and F. |

96

ईर ` FAUT ।

तस्येव तपसोग्रेण que fagufrar |
साब्िष्यं aa कथितं ख्गुतीर्थे afafex
ततो गच्छेत राजेन्द्र गोतमेश्वरमुतल्तमम्‌ |
यज्राराध्य fagere गौतमः fafeargarz ॥
AW GAT नरो राजचुपवासपरायशः।
काञ्चनेन विमानेन ब्रह्मलोके महीयते ॥
हषो ततो गच्छच्छाश्वतं पदमाघ्रयात्‌+ |
a safe ac मूढा fautatarfacifeat: a
धौतपापं ततो Weed CT seq aes |
मनकदायां खितं राजम्‌ सव्वंपातकनाश्नम्‌।
तत्र तीर्थे नरः खात्वा ब्रह्महत्यां faqufa i
aa तीर्थे तु राजेन्द्र प्राणत्यागं करोति यः।
चतुभुजस्िने्रख इरतुख्यवलो भवेत्‌ ॥
वसेत्कल्या युतं साग्रं शिवतुष्यपराक्रमः।

कालेन महता जातः एथिव्यामेकराड भवेत्‌ ॥
ततो गच्छेत राजेन्द्र हस्ततीथेमगु्तमम्‌ना |
AX Gat नरो राजन्‌ ब्रह्मलोके महीयते ॥
ततो गच्छेन राजेन्द्र यत्र सिदो gates] |
वराद ती्धंमाख्यातं विष्णुलो कगतिप्रद्म्‌ ॥

कक - =-= ~

# तुरगेति Band F. + शभ्रतौं गतिमाग्रुबादिति 8. ‡ चैति 8. § aah
षति B. ¶ इंसतौधमनुत्तममिति 8, ४, Faud H. || सिद्धी यत aaria:
षति B.

एकचलारिगयोऽध्यायिः |

ततो गच्छेत राजेष््र चन्द्र्तीयंमनु्तमम्‌।

पौणमास्यां विषेण arrears समाचरेत्‌ |
खातमाज्रो नरस्तत्र एधिव्याभेकराट्‌ भवेत्‌# 3
देवतीधे† ततो गच्छेवसरवंतीर्धपःनमस्तम्‌ |
AM GTA च राजेन्द्र देवते: TE भोदते॥
ततो गच्छेत राजेन्दर शङ्कितीयंऽमशुत्तमम्‌ |
यत्त्र दीयते दानं सथं कोटिगुणं भवेत्‌ ॥
ततो गच्छेत राजेन्द्र ale Tawa शभम्‌ +
raw दीयते¶ खां सव्व तस्याक्षयं भवेत्‌| ॥
सावि्रोतीधंमासाद्य चसु प्राणाग्परित्यजेत्‌ १

विधूय सब्बैपापानि ब्रह्मलोके महीयते ॥
AMVC AWA Ala TATA Hs |
AW WIA नरो TATA मीयते ॥

ततो गच्छेत राजेन्द्र कन्धातीधेमनुत्तमम्‌ t
Bal AW नरो राजन्‌ सर्व्वपापेः WA ॥

WAI ठतीयायां ज्ञानमाज्रं समाचरेत्‌ |

WARM नरस्तच एधिव्यामेकराद्भवेत्‌ itp
सगं विन्दु ततो wedia देवनमस्तम्‌ |

०४२१

% चन्द्रलोके महौयते इति 8. + 8 yw satires नातप कन्धातौ्वरखंनं
emai { दैवेति Band £. § fafedtifafa 8 and FF. ¶ृ क्रियते

इति Bb. || तत्तदग्याखयं भवेदिति B. ५० पतामह एभमिति 1.

A, 9, ? ४५१ H पलकेषु नालि । ‡‡ wifrefafa ए,

tt एषः श्लोकः

DAB | कूकप॒राणम्‌ 4 .

क्क — ~ ~

क -

भूतिजन्रु्ममिति F.

AT WA नरो राजन्दु्गतिं as न पश्यति!
अष्छरेशं ततो TSA tT aT समाचरेत्‌,
क्रीडते नाकलाकस्या Waits: स मोदते
ततो गच्छैत THR भारभूतिमनुत्तमम्‌।
खउपाषितो यजेते रुद्रलोके महीयते |

श्र स्मिंस्तीरथे खतो राजन्‌ गाणपत्यमवाग्रुयात्‌ ॥
कार्तिके मासि देवेथम्व॑येत्पाव्व॑तीपतिम्‌।
श्रश्वमेधांहथगुणं प्रवदन्ति मनीषिणः ॥

aad य प्रयच्छेत तत्र कुन्देन्दुसप्रभम्‌¶ |
हषयुक्तेने यानेन स्द्रलोकं स गच्छति ॥
एतन्तीथे समासाय TY प्राणान्‌ परित्यजत |
सव्व॑पापविनिरमक्षो| wea स गच्छति ॥
ललप्रषेयं यः कुर्ययान्सिस्तीथ नराधिप |.
VAINA यानेन खगंलोकं स गच्छति ॥
एरण्डया.नशदायासु सङ्गमं लोकविश्रुतम्‌ ।
तच्च तीथं मष्ापुख्छं सर्वपापप्रणाशनम्‌ ॥
उपवग्सक्ल तो भूत्वा नित्यं व्रतपरायणः |

होति 3 + भावभूतिमनृत्तममिति Band 0. भारभूरिमनुलतममिति EB. are
‡ उपोषितीऽभरं यिलेश्मिति ४. उपोषितीऽर्चयेदेनमिति PF.
§ प्रयच्छेत इति B. भ सत्रिभमिति B. सुप्रभमिति F.

a ना 9 -भिः

|| सव्वपापवियुक्नाकेति

RB, सब्यपापविशद्धात्ा इति ए. oe उपवासपरः इति B. उपवासरत इति F. oq
नासत्रत इति 1; and प्त. |

एकचत्वारिंथोरध्यायः 1 ७६५

तत्र खात्वा तुं राजेन्द्र सुच्यते ब्रह्महत्यया |!
ततो Wea राजेन्द्र नम्धंद्‌दधिसङ्गमम्‌।
जमदम्निमिति* ख्यातं सिरो ay wares: ॥
aq Glial AT जब्रम्मदोदधिसङ्गमे।
faqvataaua फलम्प्राप्रोति मानवः ॥
ततो गच्छेत राजेन्द्र पिक्ृलेश्लरमुत्तमम्‌ + |
AT खात्वा नरो राजन्‌ ब्रह्मलोकः महीयते ॥
AMT यः: क्त्वा waa विमलेश्वरम्‌ |
सप्रजग्मकह्लतं पापं fearq याति जिवालयम्‌ ॥
ततो गच्छेत Use sada मनुत्तमम्‌ ।
उपोष्य रजनीमेकां नियतो नियताशनः
अरस्य तीर्थस्य माषहात्म्याखुख्यते ब्रह्महत्यया |
एतानि तव सङ्केपाग्माधान्यात्कथितानि चश्च |
न क्या विस्तराहक्षं संख्या तीर्थेषु पाण्डव ॥
एषा पविज्रा विपुला नदी चेलोक्यविग्रुता |
नग्धदासरितां शरेष्ठा Aizawa वल्लभा |
मनसा CHAI’ Ui वे युधिष्ठिर

~~~ ~~~ ~ ee

% जमदप्मिरितौति 93 2१. + विमलैग्रत्न्तममिति B. + श्द्रलीके इति

Band F. § क््यादिति B and ए. ¶ भिचेति }. || लिकातौर्धसुत्तम-

` मिति E. wearttigqeafafa ए. eo 9 xf B, E and प्र. awe: कथितानि
"तुदति F. tt wert B gaa न दृष्यते ।

६६ UIT |

चान्दायणशतं# साग्रं Aa ATA TAA: ॥
अश्रदधानाः पुरुषा नास्तिक्षं घोरमाचिताः।
पतस्ति मरके घोरे इत्याह परमेष्ठरः A

| wae सेवते नित्यं खयं eat महेष्वरः ।
तेन पुण्या नदी जेया ब्र्महत्यापारिरशी॥

इति गमौकूछपुराके उपविभागे नणय दामाहात्म्य
एक चत्वारिं भोऽष्यायः 1

हिचत्वारिशोऽध्यावः |

सूत उवाच |
षदं चेलो काविख्यातं ale नेमिषमु ल्मम्‌ ।
महादेवप्रियतर महापातकनाशनम्‌ ॥
महादेवं दिदटचुशाख्षोशां परमेष्ठिना ।
ब्रह्मणा fated खानं तपस्तप्तं दिजोत्तमाः ॥
मरीचयोऽऽज्रयो विप्रा वसिष्ठाः क्रतवस्तघाश्र।

e लौवयबंश्तमिति 8. + निरये इति Band F.

% एष पाठः 4 पुकि न ead, + प्रियकरमिति 2. + yo dafafe B.
§ मारौषयोऽ यै fam sft 2६५१0. ¶ बासिष्ठा ध्रुवतल्ा इति E and प्रिर

हिषल्वारिंशोऽष्यायः। 940

amaisfeca: ya ब्रह्माणं WAMZAA |
waa सव्ववरदं waft चतुर्णम्‌ |
च्छन्ति प्रणिपल्येनंर विश्वक्ाणमव्ययम्‌† ॥
षटकुलोया MY: |
भगवन्देवमीशानं तभेवेकं कपरदिंनम्‌।
केनोपायेन पश्याभे ब्रूहि देव नमस्व ॥
ब्रह्मोवाच |
aw संहसखरमासध्वंयँः वाद्मनादोषवज्निताः |
देशच्च वः प्रवच्यामि यस्मिन्देये वरिष्यघ॥
Gat मनोमयं qa संस्ण्टा§ तानुवाच = ।
चिप्तमेतश्मया चक्रमगुव्रजत मा चिरम्‌ |
यत्रास्य नेमिः शीत स देशस्तपसः Gag a
ततो सुमोच तच्चक्रं ते च तत्समनुत्रजन्‌|| ॥
तस्य वे व्रजतः fat aa नेमिरथौयत।
afad तत्‌ qa are ge aay पूजितम्‌ ॥
सिहचारणसम्म ५५ य्षगन्धव्वंसेवितम्‌ |
खानं भगवतः ण्भोरेतत्रेभिषमुत्तमम्‌ |
TH देवाः सगन्धर्वाः सयक्षोरगराक्षसाः |

---~~~-=

—_—_— ~ ~
= ~~~

© प्रख्याचेनमिति A, Eand H. + fovraterqafaf B. + a
महत्पमासष्वमिति Band F. § dae इति ayig सरश: yautar: इति B.
| वैन awadseatafa F. waguafrers समग्वव्रजच्नरिति साघु । भङागमाभावः
चार्षः | oo सरौर्यमिति 5 and F.

७६८ HUW |

तपस्तघ्ा पुरा Sar लेभिरे प्रवराग्वरान्‌#॥
ta देशं समाच्ित्य बटकुलीयाः समाहिताः
सत्रेणाराध्य देवेशं दृष्टवन्तो मदेष्वरम्‌ ॥

अत्र दानुः तपस्तप्तं यादयागारिक{च aq |
एकेकं AIAN सप्तजकक्ततं तधा ॥

Wt Ze स भगवाठृषीशां सन्रमासताम्‌|।
सवे प्रोवाच ब्रह्मां पुराणं ब्रह्मभावितम्‌ ।
भच Sal महादेवो रुद्राण्या किल विष्लटक्‌*% |
रमतिऽद्यापि भगवान्‌ wae: परिवारितः॥

wa प्राणान्‌ परित्यज्य नियमेन हिजातयः।
ब्रह्मलोकं गमिष्यन्ति ay wat न aaa Il
wag तीर्धप्रवरं जाप्येखरमिति जतम्‌ |
जजाप रद्रमनिशं Tap नन्दी WEA: I
प्री तस्तस्य महादेवो देव्या सह पिनाकष्टक्‌ |
ददावाकम{{§समानलतवं खत्युवञ्चनमेव qq I
भ्रभूटविः स धश्मामा|| fraret नाम wafaq |
ICCTA प्रसादाय वषष्वजम्‌ ५५४ ॥

श प्रभवान्‌ वरु

B. ‡ wwerfafa ए. § ओं
जप्यादिकमिति

B. || निव्वमाखतामिति ए.
eo विञ्ष्ठगिति ® जप्येश्ररमनु्षममिति ए. जष्धेजर-
fafa = afr B. qq a fa B.
{lll स ‘ चाषं उषमध्वलनिवि
B a:

। x
; : 1 { 4 } {€}
1 १ { ‘aa 4 | 5 . { # : \
~ क)

7

fevarfisisata: | Cte

तस्य warara तप्यमानस्य विश्वष्टक्‌# |
WH: सोमो गणठतो वरटोऽस्मीत्यभाषत |

स वव्रे वरमीशानं ate गिरिजापतिम्‌।
भरयोनिजं खल्युहीनं याचे" gd त्वथा समम्‌ ॥
तथास्त्रित्याह भगवान्देव्या THE ASAT |
पश्यतस्तस् fardcaatd गतो हरः A

ततो युयोज at; भूमिं शिलाद wafaria: |
चकं लाङ्लेनोर्व्वा frateaa योभनः॥
संवत्तकोनलप्रख्यः कमारः प्रहसन्निव |
रूपलावख्यसम्पनत्रस्तेजसा भासयन्दिशः ॥
क्रमारतुल्योऽप्रतिमो मेषगन्ीरया गिरा । .
faare तात तातेति ure नन्दी पुनः पुनः ॥
a fel नन्दनं¶ृ जातं शिलादः परिषसखजे।
सुनीनां| दर्भयामास तज्रा्रमनिवासिनाम्‌५# ॥
जातकर््ादिकाः Bal: क्रियास्तस्य चकार इ |
उपनीय TAMIA वेदमध्यापयत्‌ खयम्‌ ण" ॥
अरधीतषेदो भगवाव्रन्दी मतिमनुत्तमाम्‌।

चक्रो महेश्वरं टदा जेष्ये aafaake प्रभुम्‌ I

= ~~ a ज = ~ ee का क oe क „

% fevafefa Band F. + रशौति ए. + यियक्रिति B and F.
§ खाभिति Band F. ¶ दहानन्दितमिति 8, afeafafa F. || स॒निभ्यः इति
Band F. eo» यै तदाश्यवासिनः इति Band F. ++ सुतमिति B. tt wq-
नितौति B. aa खल्युमिति ए,

97

७६८ कुपुराशम्‌ |

तपस्तघ्ना gu sat लेभिरे प्रवरान्वरान्‌#॥
tai देशं समाच्ित्य vegeta: समाहिताः।
सत्रेणाराध्य देषेशं दृष्टवन्तो महेश्वरम्‌ ॥

अत्र दानुः तपस्तप्तं खादयागादिकईऽख az |
एकेकं AMATI BATA तथा ॥

Wt ya स भगवादठृषीखां सब्रमासताम्‌|।
सवे प्रोवाच ब्रह्माहं पुराणं ब्रह्मभावितम्‌ |
wa Sal महादेवो रद्राश्या किल faaca** |
रमतेऽद्ापि भगवान्‌ wae: परिवारितः॥

श्रच प्राणान्‌ परित्यज्य नियभेन हिजातयः।
ब्रह्मलोकं गमिष्यस्ति ae wat न जायते॥
wag ती्ेप्रवरं जाप्ये वरमिति qaapy |
जजाप रद्रमनिशं यथाकु नन्दी ASAT: |
प्री तस्तस्य ayia gar aye पिनाकष्टक्‌।
ददावामऽ$समानत्वं ख्त्युवञ्चनमेव चाष ॥
अभूटषिः स ध्श्मामा|| शिलादौ नाम wafaz t
भराराधयन्महादेवं प्रसादार्थं ठषध्वजम्‌#५# ॥

e प्रभवान्‌ वरानिति 9. +t समामम्य इति}. ‡ अन्रदानगमिति 8. § श्रां
जप्यादिकमिति E Fand H. श पावयेत्पापमिति B. || नित्षमासतामिति ४.
eo विश्रष्टगिति 8. and E. fawafefa F. ++ जप्येश्रदरमगुल्तममिति B. जष्येज्रर-
fafa vafafa F. tt वेति Band ¢. §§ een चात्रेति 8. gq g «fa B.
||| warren इति B. सुधर्मात्मा इति Eund ए. ०५* gored ठवभष्वजमिवि
B aud 7. +

4 "9 वि 1 = : say

।. + ॥ 4 2
4 sui eas: ॥
ध !
4 /

feaarfistsara: | ७१९
तस्य avawara तप्यमानस्य fara |
WH: सोमो गणवतो वरदोऽस्मीत्यभाषत ॥

स वत्र वरमीथानं ate गिरिजापतिम्‌।
अयोनिजं Tata याचे पुचं लया समम्‌ ॥
तथास्त्ित्याह भगवान्देव्या सह महेश्वरः |
पश्यतस्तस् विप्रष॑रन्तर्डानं गती हरः A

ततो युयोज at; भूमिं faarat धर्मविस्षमः।
चकं ताङ्लेनोव्वा' भित्वादटृश्यत शोभनः |
संवत्तको.नलप्रख्यः कुमारः प्रहसन्निव |
रूपलावण्यसम्पत्रस्तजसा भासयन्दिशः ॥

क़ मारतुच्योऽप्रतिमो मेषगन्धीरया गिरा | .
faare तात तातेति are नन्दी पुनः पुनः I
a दृष्टा नन्दनं¶ु जातं शिलादः परिषसखरञे।
सुनीनां| द्थंयामास तज्राख्रमनिवासिनाम्‌## ॥
जातकम्मादिकाः Tal: क्रियास्तस्य चकार F |
उपनीय यथाथास्नं वेदमध्यापयत्‌ SAAT ॥
रधी तेद भगवात्रन्दी मतिमनुत्तमाम्‌।

चक्रो महेश्वरं ष्टा जेष्ये त्यु मिव प्रभुम्‌ |

i ~~~ ना TTR ~- = ~ -

» favafefa Band F. + @¥ifaB. + farefefa B and F.

§ खामिति Band F. शृ दहानन्दितमिति 5, afeafafa F. || सनिभ्यः इति
Band F. eo» ये तदाश्रयवासिनः इति Baud F. ++ सुतमिति B. tt दल्यु-
fatifa B. जन्ते दल्युमिति F.

97

@ 99 ATT ।

सगला सागरं पुश्यन्मेकाग्रः खदयान्वितः।
जजाप रद्रमनिशं ACATAMATAT: Ii

तस्य कोचाश् पूर्णायां Ww भक्तवसलःग" |
प्रागतः THATT वरराऽस्ीत्यभाषतई§ ॥
स वव्रे पुमरेवेशं¶ जपेयं कोरिमीश्वरम्‌ |
भवदा | महादेवं Swifa परभेष्वर म्‌ ॥
एवमस्ति ware दे वोऽप्यन्तरधीयत |
जजाप कोरि भगवाम्‌ भूयस्तदतमानसः॥
हितीयायाख्च ateat वे पूशायाख् ग हषष्वजः ।
भरागत्य वरदोऽस्मीति प्राह भूतगणेव॑तः +
adtaranfrentia कोटि ्रूयोऽपि ग्र |
तथास्त्वियाहइ विश्वान देव्या चान्तरधीयत ॥
कोटित्रयेऽथ ware देवः प्रीतममा खयम्‌।
भ्रागत्य वरदोऽस्मीति प्राह ye TA: ।
जपेयं कोटिमन्यां वै भूयोऽपि तव तेजसा |
TIM मग वानाहइ A जप्तव्यं त्ववा पुनः ।
TAT जरया WM मम पारं गतः सदा।
महागणपतिर्हेव्याः FA भव मसद्ेष्यरः |

सरितं yenfafa Band F. † एतत्पाददयं B yea नालि। + भागत्व
arene: इति B. wre ay: are दति F. § वरदीऽखौत्यवाच ₹ेति B.
q पुनरोवाहमिति 8. | ताबदायुरिति Band F. ** aqitatfa 8 वरस्ुत्तम-
भिति ए. tt सम्पूर्णायानिति Band 7, ‡‡ wma: इति B, F and प्र,

दिचलारिंोऽध्यायः। OO

ATA मशायोगी TATATATAAT: |
स्व्वलोकाधिपः यमान्‌ सर्व्वयन्नमयो हितः
सानन्तत्रामकं दिव्यं इस्तामलकसं्निकम्‌$ |
श्राभूतसंज्जवखायी ततो यास्यसि तत्पदम्‌ |
एतदृक्ना¶ AYTSAl मगणानाहय WHT: |
शरभिषेकेण युक्तेन नन्दीश्वरमयोजयत्‌ ॥
उदाषटयामास च तं खयमेव पिनाकष्टक्‌ |
मरुताच्च शभाङ्कन्धां खयमेति च विष्णुताम्‌|॥
एतव्जञप्ये खरं खानं देवदेवस्य शूलिनः |

qt at खतो मर्यो द्रलोके महीयते ५

इति figergad उपविभागे ahora
हिचलत्वारिं ऽध्यायः ।

e atte एति ए + योगभेषः इति 8. यीगत इति 7. + waht ave
fea: इति B. सव्यैन्नी मद्बलान्विव इति ए. - § sory मामकं दिव्यं इस्ामलकवत्तव
इति Band F. q एवघ्नुक्षा इति 2, | विश्रुवानिति B, F.and H.

जिचत्वारिशोऽध्यायः |

सूत उवाच ।#
aay तीर्धप्रवरं जप्येलरसमीपतः† |
नाना Teas Jet सर्व्वपापप्रणाशनम्‌ ॥
जिराज्रसुषितस्तज्रः पूजयित्वा महश्वरम्‌ |
सब्वपापविषहामा श्द्रलोके महीयते ॥§
wag तीथेप्रवरं शक्रस्यामिततेजसः¶ृ |
महाभेरवमित्युक्षं| महापातकनाशनम्‌ ॥
तीर्थानाच्च परं ate वितस्ता परमा नदी।
सर्व्वपाप््रा FUT खयमेव गिरीन्द्रजा |
तीथे TAT नाम शम्भोरमिततेजसः ।*#
au देवाधिदेषेन aad pep पूजितो भवः॥
पिष्डदानादिकं तज्रप्रेत्यानन्दसुखप्रदम्‌ धः |
Samara नियमाद्रह्मलो के६§ महीयते ॥
कायावरोहणं नामभष महादेवालयं शुभम्‌ |
यज्र माहेश्वरा wai सुनिभिः सम्प्रवत्तिंताः|| |
* एष पाठः + पत॒ पलकयोर्नालि। ¢ जय्ये्ररमनु्ममिति B. ‡ विराको-
पीषितस्तच्रैति 2. § sawed 7 पुमे fa, ¢ शङ्रस्यामितौजसः इति 8. -
|| महाभैरवमि्युक्तमिव्यादि न्नीकदयं A gee नासि । महाभारतमिल्युक्तमिति ए.
oo wareaged EH पलकयीनासि । t+ चक्राधैभिति 8. पूलितोहर दति 7.

tt गेलयानन्तफखप्रदमिति B, 2 ०४१ Fo. §§ wawarfa faa ब्रह्मलीके इति ए.
qq कामेति 8. || सम्प्रकौपिताः इति B.

जिवत्वारिंथोऽध्यायः | OR

Ae दानं तपो Pla उपवासस्तधाश्षयः# |
परित्यजति a: प्राणानुद्रलोकं स गच्छति ॥
्रन्यच तीधंप्रवरं कन्धातीर्धमनुत्तमम्‌ |

तत्र गत्वा त्वजेगराणाज्ञोकान्‌ प्राप्नोति चाश्बतान्‌ +
जामदग्न्यस्य च शभं रामस्याक्कि्टकखमणशः।

तवर ख्ञाला तीर्घ॑वरे गोसहस्रफलं लभेत्‌ ॥
महाकालमिति ख्यातं तीथे लोकेषु विशतम्‌§ |
TAT प्राणान्‌ परित्यज्य गाणशपत्यम वाप्रयात्‌ ॥
TUR तीथे नकुलीश्वरसुश्षमम्‌ |

aa afatea: खीमान्‌ भगवात्रकुलीष्वरः ॥
हिमवच्छिखरे रम्ये गङ्गाद्वारे सुशोभने¶ |

देव्या ae awed नित्यं fade सम्धृतः|॥
तत्र Bal महादेवं पूजयित्वा sang |
सर्व्वपापे वि शेत खतस्तउत्ना न माप्नुयात्‌ ॥
अन्यश्च देवदेवस्य खानं पुण्यतमं शभम्‌ ।
भीभेशष्वरमिति ख्यातं गला qafa पातकम्‌ ॥
तथान्यश्चण्डवेगायाः THUS: पापनाशनः।

aa खात्वा चपीत्ला च qua ब्रह्महत्यया ॥

% wereafafa A. + कन्धातौधमिति safafa B. ‡ लोकानाप्नीति इति E.
§ चैलोक्यविग्ुतमिति ए. ¶ गङ्ाहारं gitwafafa A, Eand प्र. || मानवः
इति 6, ¢ ४५१ H. संठत इति F. **# faqeafa Band F. tt तलु
क्ानमिति Band F, |

Ty) कूश्यपुराणम्‌ |

सर्ववेषामपि चेतेषां तीधानां परमा gt |

माना वाराणसी दिव्या कोटिकोखयुताधिका॥
तस्याः FLATMATES भाषितं वो मया faw ।
नान्यत्र लभते Ale योगेनाप्येकजना ॥

एते प्राधान्धतः परोक्षा देशाः पापडरा कृशाम्‌ |
गत्वा PTAA जस्मान्तर थतेर पि ॥

यः aaa परित्यज्य तीर्थसेवां करोति fe |

न तस्य फलते | तीधंमिष् कोकै wea च |
प्रायञ्ित्ती च विशुरस्तथधा यायावरा wt i
प्रकुरव्यात्तोथंसंसेवां यचान्धस्तादटशो WAG ॥
सहाग्निं सपत्नीको गच्छे्ीर्यानि waa: |
सर्व्वपापषिनिमुक्षो यथोक्तां गतिमाप्रुषात्‌ ॥
ऋणानि नीख्छपाङुय्यो तु्व्वन्वा तीरधंखेवनम्‌| ।
विधाय ofa qarat arat तेषु निधायच।
प्रायचिक्षप्रसङ्गेन तीर्थमाहासामीरितम्‌।

यः पठेश्छृशयादापि सर्वव॑पापेः प्रसुश्यतेभ# ॥

इति ग्रौकूकपुराश उपविभागे dared भाम तिचलवारिंशोऽध्यायः |

© aCe: लतमिति 8. wre 7 पुरक मासि । + फणदर्मिति
Band 7. + विवृ इति B. § avec: इति B. जायावरश्ति?. ¶ यै ora
वादशा जनाः इति 8, 2. Fand H. || weft tremee कुर्यादिति ए
खानि चौ खपाहत्व ging इति 7. ee gaat सब्येपातवैरिति B and F.

वतुञ्त्वारिशोऽध्यायः |

सूत उवाच |
CATING विन्नामं नारायणमुखेरितम्‌ |
कूग्मंरूपधरं देवं पप्रच्छ नयः Typ

मुनय अशुः |
कथितो भवता waite मोचन्रानं सविस्तरम्‌ |
लोकानां सगविस्तारो वंशे मन्वन्तराखिच॥
इदानीं देवदेवेश प्रलयं anaes |
भूतानां भूतभव्ये aaa लयोदितम्‌ ॥

सूत उवाच |
चत्वा तषां तदा वाक्यं भगवान्‌ FMT |
व्याजहार AAA भूतानां प्रतिसच्चरमरयः ।

| ae उवाच ।

नित्यो afafanes प्राक्लतोऽत्वन्तिकस्तघा§ ।
ages पुराणेऽस्िन्‌ प्रोच्यते प्रतिसञ्चरः ॥
योऽयं सन्हश्यते नित्यं लोके भूतक्षयस्तिद |
नित्यः सीयते नारा सुनिभिः प्रतिसख्चरः ॥
ब्रह्मनैमितिको नाम कल्पान्ते यो भविष्यति |

* कथिता भवता wat: इति Band F. + प्रतिसगंमिदानौः नो वक्षुम्ईसि
area इति B. sent प्रतिसर्माना वक्तुमषसि माधवेति ए, ‡ प्रतिसचरम्‌--
araia पुनःसंग्रम्‌ प्रतिसंहारमिव्यथैः। § प्राह्नताबन्िकी मतः इति ए.

xy | कुष्धपुराखम्‌ |

waieare कथितः प्रतिसर्गो मकीषिभिः॥
avera विशेषान्तं यदा संयाति सह्यम्‌ |

प्राक्त: प्रतिसर्गोऽयं प्रोखते कालविन्तकेः

क्रानादात्यन्तिकः wien योगिनः परमामनि।

प्रलयः प्रतिसर्गोऽकं कालविन्तापरेर्हिंजैः 2

श्रात्यस्तिकसु# कथितः प्रलया ज्रानसाधमः†।
नेभितस्िकमिदानीं वः कथयेः समासतः ॥

चतुव्युहसहस्ान्ते$ TIN प्रतिसञ्चरे ।
\
BMGT: प्रजाः कन्तुम्रतिपेदे प्रजापति

ततोऽभवक्लनाहरशटिस्तत्रा सा शतवाभिंकी |

भ्रूतच्षयकरी घारा सब्बभूतक्षयषहरी ॥
ततो यान्यख्यसाराणि सत्वानि एथिवी पते
तानि चाग्रे प्रलोयन्ते भूभिलसमुपयान्तिष
सप्तरश्मिरथो भूला wafasfearac: |
असश्मरश्मिर्भवति faraatt गभस्तिभिः।
तस्य ते रश्मयः सप्त पिबन्तयम्बु महार्णवे |
तेनाहारे ता दीघा Graal भवन्त
ततस्ते रश्मयः सप्त शोषयित्वा चतु्दियम्‌|
चतुर्लीकमिमं% सव्वं ददन्ति fafa a

aqagara दति 1\ and 7. ¶ भवन्ति fe sft 8 and F.
ईशेति 1. ee चातुरञोकनिममिति A aud F.

a
|
aT il

¢ wafraefe B. + खयसाचनः इति ए. + कौत्तयिष्ये इति B. § चतु-

| सूथा yer चतु-

चतुश्त्ारिमोऽध्यायः। ॐॐॐ

व्याप्रवन्त् ते date जह चाधः खरश्मिभिः |

दीप्यन्ते भास्कराः Ta बुगान्ताग्निप्रदीपिताः॥

से aat वारिणा दीपा बडुसाइखरण्मयः |

@ समाहत्य तिष्टन्ति प्रदडइन्तो§ वसुन्धराम्‌ ॥

ततस्तेषां प्रतापेन TWATAT वसुन्धरा ।

साद्विषनद्यखंवहीपा faaet सम्प्रपद्यते|| ॥

दीपाभिः सन्तताभिख रश्िभिर्वे> समन्ततः ।

अधसोहंशच लमग्नाभिस्तिखक्‌ चेष समाहतम्‌ 1

waif प्रख््टानां षः संख्ष्टानां परस्मरम्‌।. >

एक त्वसुपयाता ना$§मेकञ्वालं WaT |

सब्बे लोकप्रणा्ख सोऽभ्निभूतवा तु मण्डली |

चतुर्लोकमिमं wa निदष्टत्याश तेजसागृष¶्‌ ॥

ततः प्रलीने सब्वंस्मिश्ञङ्गमे खावरे तथा ।

fader faq भूमिः quiver waa ।

भम्बरीष vatatfal| सव्वेमापूरितं जगत्‌ |

wana तद चिं ५५ TT ATMA पुमः ॥

= am इति Band F. † च रश्जिभिरिति Band F. + प्रतापिब इति 8.

प्रतापिता sft E, Gand H. § निदडन्त इति Band F. प्रापिता इति ए,
q यातौति A. || समनपद्यतेति Band ए. ee adtfefi: प्रदीपाभिः सन्तताभि-
रिति Band F. 1† एतत्पाददयं B yaa न emai tt प्रतप्तानानिति B.
watt प्रहत्तानामिति ए. §§ caagqreramnfafa Band F. qq faey-

व्याक्रतेनसेति B. निहन्ता खतेजसा इति ?. ||| भम्बदौषमिवाभातौति Band F.
eow सव्थमेतत्तदचचिभिरिति Band ए.

98

oor GT ay |

पाताले यानि aaifas महोदधिगतानि ws
ततस्तानि प्रलीयन्ते भूमित्वमुपयान्ति ap ॥
Cais waaies saree महादधीन्‌।

तान्‌ सर्व्वान्‌ HAGA FATT पावकः AY: #
समुद्रेभ्यो नदीभ्यच रापः Ware सम्ब॑श्रः।
पिवव्रपः समिश्ोऽभ्निः एविवीमाितो ज्वलम्‌ ५
तवः संवर्तकः गेलानतिक्रम्य महांस्तथा |
लोकान्द्हतिई tara मारुतेयो विजुभितःकृ ॥
ख eat एथिवीं देवो रसातखमश्रोभवत्‌| |
अधस्तात्प्रयिवीं दग्ध्वा दिवमूदं दहिष्यति #
योजनानां यतानीष सहखाख्ययुतानि च |
उन्तिष्ठन्ति शिखास्स्य as: Vanes TTT ॥
मन्धर्ववीख पिशावांख STAT 1

तदा दशत्बसौ दीः कालर्द्प्रसोदितःकैः ॥
भूर्लोकश्च भुवर्लोकं wewta तथेव च ।
eeenuuratfa: कालाविषटतनुःषम खयम्‌ #
व्यासे षवेतेषु || लोकेषु तियं गूहंमधाम्निना |

` * तौ्यौनौति B. † तत्र तानौति 8. + बश्ति 8. अतः परं dred B |
qua wife) § नाकान्दहतौति 2. ¢ दद्रतेजीविवृश्नित इति 8 and F.
॥ अभोषयदिति F and H. ee weft! इङागम चावः । tt Wie B. तु श्वि
FandH. tt wiferxfs BandF. §§ adfaw तथा परमिति B.
werae तथा मड इति ए. qq कालो fevagfefs B. ॥| व्यषु वेषु श्वि
and 2.

चतुखत्वारिशथोऽध्यायः। 992.

MRT: समनुप्राप्य aca जगदिदं qs: |

अतो गूठमिदं* wa तदेवेकम्प्रकाशते ॥

तती गजक्ुलाकारास्तदिदिः समलक््ताः |
उत्तिष्ठन्ति तदा लानि घोरः dadar घनाः ॥
केचिन्रीलोत्यलश्वामाः केचित्कुसुदसत्रिभाः |
धुसवा स्तवा केचित्फेचित्पीताः पयोधराः ॥
कैचिद्रासभवर्शास्‌ लाक्तषारसनिभाः परेषु |
अहनकुन्दनिभाखान्धे जात्वष्छननिभास्तधा| 4
सनःगिशाभाख ates कपोतबटशाः पर ।
इन्द्रगो पनिभाः केदिररितालमिभास्तथा॑नः ।
इन्द्रचापनिभः केचिदुचिष्ठन्ति घना दिवि)
कैचित्पव्वंतसदहगायाः केचिदजकुलो पमाः |
कूटाङ्गर§§निभाान्धे केविग्रीनकुलोदष्ाः #
बहुरूपा घोररूपा घोरसवरनिमादिनः।

तदा जलधराः सव्वं पूरयन्ति मभस्तलम्‌ ॥
ततस्ते जलदा घोरा राविणो भासकराकजाः।

° # अयीगूदुभिति ए. अम्बरौकनिभमिति 7. + तदा चेकम््रकाशयैदिति ४.
‡ मजकुलोव्रादाः लनिर्तैः इति ए. गजकुलोग््रादाशड्द्धिरिति ए, § yaret इति
E, 2 20 H. q तथा इति B. || जाव्यान्नननिभाः पर दति 8. oe मनःचिषखय-
arert चेति ए. मनःकिलाभाल्लपर इति F. ++ इदं पाद्यं F yea नालि । x
पष्वेमिदमषिकं F yah इस्यते-कचिटुद्रा ववर्वाभाखयान्ये चौरसक्रिभाः। तथा wie.
wety भिद्राञ्जननिमालथा ॥ {‡ काकाखकनिमाः इति B. §§ कूदयगारेति Band 7

1; RPA ~

Pa

सप्तधा संहतामानं तमन्नि यमयेत्पनः# ॥ ..
ततस्ते जलदा AT Tarte महौघवत्‌ 1
सुघोरमशिवं वषे नाश्यनिि ap पावकम्‌ ॥ `.
भतिष्ठदधुःस्तदात्यथंमससा पूते जगत्‌ |
afzetsatsfirquaracfia:§ प्रविशत्यपः ॥
नरे चाग्नौ वर्षतेः पयोदाः लयसम्मवाःश् |
Waar जगतव्यै| महाजशपरिस्रवेः ॥
धाराभिः पूरयन्तोदं नोख्मा माः सयश्भुवा |
अत्यन्त सलिलौघासु वेला इव महोदधेः ॥
साद्विदीपाफथ्‌ः ततः watt जलेः सञ्छाद्यते थनः |
रादित्य रश्मिभिः पीतं जलमेेषु तिष्ठति |

नः पतति aga पूयन्ते तेन चाणवाः ॥ |

ततः VHT: खां वेलाम तिक्रान्ताखई$६ कत्ल थः ।
पव्व॑ताख विलीयन्ते महौ wre निमत्नति ॥
तस्िन्नेकांवे चोरे मरे खावरजङ्गमे |
योगनिद्रां समायाय शेते देवः प्रजापतिःषृष ॥
चतुयेगसशसरान्तं RATA TT |; -- -
^ # ततः इति ए. रकवथनमार्म्‌। अमन्युत इति ए. † नेति ^ and ह.
+ प्रहदैरौरिति 8. प्रहतेसेरिति 7. § तेजोऽभिमूतातमा तदापरिरिति ए. अग्रितेजो-
$भिभमूतल्वाच्तदापिः प्रविश्चत्यपः इति F. q पच्चसम्भवा इति ए. || सरावयन्तीऽय qaa-
fafa ८. ** मैघमाला इति 8. t+ भव्यन्सलिलौैख परिभाव्य दिशो दश दति 8.

tt सायिदौपा इति B. §§ meng द्रति 2 and H. qq anafaftfa ४.
| ada इति ए.

चतुथत्वारिंगोऽध्यायः | Ore

ATW वर्तते Hen यस्व विस्तर Lea: i
असंख्यातास्तव्रार war ब्रद्मविष्णुशिवामकाः |
कथिताः fe guity मुनिभिः arafarra: ॥
सालिकेष्वथ ag माहात्म्यमधिकं we: |.
तामसेषु हरस्योक्ञ राजसेषु प्रजापतेः ।

योऽयं WANT कल्यो वाराः सालिको wad |
Ta च.साखिक्राः.कल्या मम तेषु परिग्रहः |
ध्यानं तपस्तथा ज्ञानं लब्ध्वा ते योगिनः परम्‌§ |
श्राराध्य ag गिरिशं यान्ति तत्परमम्पदम्‌ ॥
सोऽहन्तच्व॑¶ समाख्याय मायी मायामयां| खयम्‌
एकार्णवे जगत्यस्मिन्योगनिद्रां व्रजामि तु 0

मां पश्यन्ति महामानः सप्तकाले# ATTA: |
HAMA वत्तेमानास्तापसा† योगवचनश्ुषा ॥

अहं पराणः पुरषो भूभुवःप्रभवो fay:
सहस्रचरणः MATT TATA LL TWaITy ।
AMS ब्राह्मणा§§ गावः कुशथोऽथ समिधो wea ।

« तदति B. + शिवस्यीक्मिति ए. ‡ रएतत्पाददयं 8 ywa नासि । § तेष्वेव
योनिनः इति 8. वैषुभयोगिन डति. ¶ स्वमिति B, 7 andG, | माया-
मयौमिति H. माबामयमिति F. eo सप्तकालमिति G. at maf महात्मानः
gu arefaqae इति F. t+ तपरसैति Band F. +i awatufcf B. av-
सांशः aveefafs 7. §§ aatsfaatwe: इति B. मेषाप्मित्राह्मशा इति ए,

OTR कुष्मपुराखम्‌ |

Mate ares सोमो व्रतक्मवाखयरम्‌ ॥ `
खं वर्को महानासा" पवित्रं परमं यथः।
मेधाप्यष्यः प्रमुर्गोता afar मुख्खम्‌ ॥
अनन्तस्तारको योगी गतिगंतिमतां az: |
Wa: प्राखोऽच कपिलो विश्वमूर्तिः सनातनः ॥
Qua: waft: कालो जगदहीनमथाङ्तम्‌ |
माता पिता मादेवो§ aut want म विद्यते a
भाटित्यवर्ण भुवनस्य गोप्ता

नारायणः पुरुषो area fe: ।

तं पश्यन्ते¶ यतयो योगनिष्टा

च्नात्ातानं मम तशं ब्रजन्ति ॥

fa शरौकुकोपुराखे उपविभाभे व्यासमौतासु
चतुखत्वारिंशोऽध्यावः |

# प्रोचखौ च yaaa सोमो एतमिति Band 7. + महात्ाइमिति F and G.
‡ tetafafe Band ए. § area: इति ए. ¶ wart इति भवं मामनेपदम्‌ |
नां पश्चनौति Band ४, || त्रालात्मानमदतलवं व्रजन्ति B. wat लां त्रजुब्ि
aft ए,

पञ्च चत्नारिशोऽध्यायः |

कू उवाच |
पतः परं प्रव्यामि प्रतिसगंमनुत्तमम्‌ |
प्रातं AMARA: TAPS AA
गते aatfeat काले लोकप्रकालनः)
कालानिनर्भस्मसालन्ं' चरते चाखिलं जगत्‌" ॥
खालमन्धामानमावेश्य्ुः भूत्वा देवो मशश्बरः।
दशेदथेषं ब्रह्माण्ड सदेवासुरमानुषम्‌ ॥
तमाविश्य महादेवो भगवात्रीललोाडितः।
करोति खोकसंहारं भीषणं रूपमा थितः a
प्रविश्य मण्डलं DITKA बद्धा YA: |
निर्दहत्यखिलं लोकं सपतसतिस्रूप्टक्‌ ॥
स दग्ध्वा सकलं faunas ब्रह्मशिरो मदत्‌ |
देवतानां अरीरेषु स्पत्य ख्िलदटाहकम्‌थु ॥
दग्धेवष्वयेषदेषेषु eat गिरिवरामजा |
एषा|| सा साक्तिशो शन्धा स्ति्ठते बेदिकौ aha: ॥
िरःकपालेरदेवानाङ्कतसखम्बरभूष शः |
भ्रादित्वचन्द्रादिगणेः. पूरयग्ब्योममच्छलम्‌ ॥

e wad fe समासेनेति 8. mada इति 7. † करीति fafeat मतिमिबि
Band F. + खात्नात्मानमावेश्येति Gand H. § सखमन्नमिति ए. शीक-
aafafa F. q अखिलदाहइकः इति Band ए. || एका इति ए and ए,

erg RUZTA |

सषस्रनयनो देवः सहखाच LAtAT:% | ,.
सष्टसरष्टस्तचरणः सहस्रां ख हाभुजः ॥
द॑षट्ाकरालवदनः प्रदीप्ानललोचनः।
faquafasaat योगमेश्वरमाखितः।

पीत्वा तत्यरमानन्देग॑" AAA खयम्‌ ।
करोति ताण्वं हेवीमालोक्व परमेश्वरः ॥

पीत्वा कृत्याखतं दैवी we: परममङ्गलम्‌§ ।
योगमाख्ाय देवस्य देहमायाति शृलिनः॥

स भुक्ला¶ृ ताण्डवरसं Bears पिनाकश्टक्‌ ।
च्योतति, (aura भगवान्द्ग्ध्वा ब्रह्माणडम र लम्‌ ॥
सं खितेष्वथ देवेषु ब्रह्मा fay: पिना कष्टक |
गुशैरथेषेः एथिवी विलयं याति वारिषु ॥

स वारि तच्छं सगुणशङ्धसते हव्यवाहनः

aa: खगुणसंयुक्षं 1" वायौ संयाति स्यम्‌ ॥
भकाओे सगुणो वायुः nae याति विश्वत्‌ |
भूतादो च तथाक्षायेक४ः लीयते गुखसंयुतः६§ ।
इद्दियाणि च सर्व्वाखि तेजसे¶¶ यान्ति सङ्गम्‌ ।

= सडलाज्ञतिरौग्रर इति Band F. + परमानन्दः इति ए. + खकसिति B.
faafafa ए. § परममद्गछेति Band ए. ¢ dere इति ए. भाषैः प्रयोगः | |
| जातौति 8. यावौति ४, Fand H. e« ब्रह्विच्डपिनाकिषु इति Band F.
tt aad मुखसं युक्तमिति 8. , tery गुखसंयुक्षमिति F. tt तषाकाशमिति 2:
$$ गुखसंयुतमिति ए. qq तेलांसौति 8.

पञस्चचत्वारियोऽध्यायः | ery

वैकारिको Qaad:« प्रलयं याति सत्तमाः ।४
जिविधोऽयमश्डहारो महति प्रलये व्रजेत्‌ ॥
महान्तमेभिः सहितं ब्रद्माणमभितौजसम्‌§ |
waa योनिः सं हरेदेकमव्य यम्‌ |

एवं dea भूतानि तलानि च wea: |
वियोजयति खान्योऽन्व|स्मधानं पुरुषम्परम्‌ ॥
प्रधानपुंसोरजयोरोष संहार रितः।
मद्श्बरेच्छछाजनितो न खयं विद्यते लयः ॥
गुणसाम्यं तदव्य vata: परिगीयते |

प्रधानं saat योनिर्मायातस्वमचेतनम्‌ ॥
कूटस्यबिन्भयोशक WaT केवलं" पश्यर्विश्कः |
गीयते afafa: साक्षी महानेष पितामहः |
एवं संहारशक्तिख§ यक्तिमोहेश्री भवाष tt
प्रधामाय्ं वियेषान्तं 22 खद्र|| इति aa: |
योगिनामव स्वेषां ज्रानविन्धस्तचेतसाम्‌ ॥
भात्यन्तिकद्चैव लयं विदधातीह wet: |

इत्येष भगवावुद्रः संहार कुरते Tit |

e वैकारिके are इति ए. + वान्ति 8. ‡ wa: परं ए पुलक --वैकारि-

waaay भूतादिशखेति सत्तमाः- इत्यधिकं इष्यते । § अतितेनसमिति B and F.
q मूतादिरिति ए. | विबोलयत्यचोऽन्धीन्बनिति 8. * कुटञ्च चिन्मय इति A,
EandH. tt केवलः इति ए. tt awrite: इति Band 7. §§ संसार.
ww iff Band F. qq एमेति 8. || «tex इति B and 7,

99

org HAZWTUA |

खापिक्षार wifedt शल्ि्नारायण इति af: ॥
हिरण्यगर्भो भगवाद्ञमल्यदसदामकम्‌।

WHT Atay: पञ्चविंशकः ॥

SAP BAA यान्ता; खास्न्धेव व्यवखिताः |
शल्यो ब्रह्मविष्णीया भुक्तिसुक्तिफलप्रदाः ॥
SAAC: सर्व्वबन्धाः§ याश्बतानन्तभोगिनः।
UMAATAL AM पुम््रधानेष्डरामकम्‌ ॥

ware शक्यो दिव्यास्त्र सन्तिष¶ awa: |
इत्येते वि विधेर्व॑ननेः यक्चादित्याद्यो%%ऽमराः ॥
एकेकस्याः' सषङसराखि देशानां वे शतानि ख|
कष्यन्ते tabs माडात्म्याख्छक्षिरेकेव निगल ॥
at चिं खयमाखाय§8§ खयं देवो ae: |
करोति विविधान्देहाग्टश्यतेषाष ta लीलया ॥
इज्यते सर्व्वयन्नेषु ब्राद्मणेकेदवादिभिः |
सर्व्वक्षामप्रदी सद्र waar वेदिकौ श्रुतिः ॥
सर्व्वासाभेव aatat ब्रद्यविष्णुमरेश्बराः |

e wifaafa B. खापिता इति ?. + सव्यतः सब्थमः शान्तः arte व्यवसित
ष्रति ए. ‡ सव्धश्ाः wenn: इति 0. § बन्धा दति E, Fand H. fear
सन्ति aa इति ए. || युज्यन्ते इति ए. carat इति 2, © and H. शत्यं ते इति 7,
ee walfearea: इति ए, Eand 7. +t एरकेकस इति Band 7. ‡ श्वेति
2. §§ तां तां क्ति समाधायेति 8. तां खथ्क्तिं समाखायेति 0. शमां भशिं
समाखाय इति ए, qq ग्रसते sft B and F.

पथ्चचत्वारियोऽध्यावः | ete

प्राधान्येन BAT देवाः MAA: परमान ?
आभ्यः परस्तादगवान्‌ परमातमा सनातनः।
गीयते सर्व्वमायामा# शूलपाखिर्मरृष्लरः ॥
एकभेके†' वदन्त्यन्नं नारायशमथापरे।
इन्द्रमेके परे ATU ब्रद्माश्मपरे जगुः ॥

ब्रह्म विष्णुग्निवरुणः स्वं देवास्तथर्षयः |
URI THA मेदासते परिकीर्तिताः ॥

यं यं भेदंइ§ समाचित्व यजन्ति परभेष्वरम्‌ |
तत्तद्रपं¶ समाखाय प्रददाति wet भिवः #
तस्मादेकतरं भेदं समाच्रित्यापि थाखतम्‌।
अआराघयस्मषहाटेवं वाति तत्परमं पदम्‌ I
किन्तु देवं महादेवं सर्वशक्तिं सनातनम्‌ |
भ्ाराधयेष| गिरिभं eae वाव निगुशम्‌ ॥
मया went fe भवतां बोगः प्रारीव fate: ।
शआररश्चुसु सगुणं पूजयेत्परमेग्वरम्‌ it
पिनाकिनं निनयनं जटिलङ्कतिवाससम्‌ |
emia वा सदह स्राकाचिन्तयेदेदि की# शरुतिः ¢
एष योगः wafer: सवीजो afagear: p+ |

« wanna इति Band ®. + एवमेकमिति ए. एवमेकमिति 7. एकमेव-
fafa H. + विप्राः इति. § @afafa 8. ¶ तत्तटरपमित्वारभ्य agian wer
A, 0, त पुरक्षेषुन हश्छन्ते। || भाराघयेदे इति ¢, ee पश्ासमखं दका
चिगधेरेदिकौति Band ए. ++ हनिख्चमा इति ए.

OCG कूष्यपुराशम्‌ |

CITT ISS Wt fare नद्माशमशंयेत्‌ ॥
wa Seana: areas मुनिपुङ्गवाः |

ततो वायुम्निक्रादीन्‌ पूजयेद्रक्षिसंयुतः ॥
तस्मास्सर्व्बान्‌ परित्वज्व देवान्‌ ब्रह्मपुरोगमान्‌ |
अआराधयेदिरुपालमादिमध्वान्तसंखिंतम्‌ ॥ `
भलियोमसमाबुल्ठः खकक्यनिरतः' शुचिः |
तादृशं रूपमाखाय भासाश्यात्यन्तिकं चिवम्‌ ५
एष योगः समुदिष्टः सवीलोऽत्यन्तभावन्‌ः |
यथाविधि प्रक्ुर्ग्बाखः प्राप्रयादेष्डरम्यदम्‌ ॥

Vp चान्ये भावने शे प्रागुक्ते भवतामिह |
watfas कथितो योगो नि्वोँजख सवीलजकाः ॥
art cent निर्बोजं gat हि भवतां मया।
fag we fatwa सवीजे राधयेदुधः ॥
we वायुदिकान्देवान्तत्यरो नियतामवान्‌| t
पूजयेत्पुरषं fry चतुमूर्तिंधरं हरिम्‌#* ॥
भनारिनिधनं देवं वासुदेवं सनातनम्‌।
मनारायखं जगद्योनिमाकाथं परमम्पदम्‌ ॥
afawaret निवतं यद्युलस्तदुपा्वः ।

# विष्डमिति BandC. + awifacr इति 93 20१6. ठ 2 «fa B.
विधाने भावने डे इति 0. § waif BandC. ¢ faftfe a fa B.
| संबतन्दरियः इति 8, ee इरमभिति A, E and H. इतः yt पादषटकं C gut
नालि tt तद्क्षलदपाश्रय इति B. निबतसद्क्नखदुपाश्रय इति ©,

च्य षत्वारिं ोऽध्यायः। ote.

एष एव विधिव खभावने Theta मतः* ॥
इत्येतत्कथितं ज्ञानं भावमासंखयम्परम्‌ ।
इन्द्रद॒ज्ाय मुनये कथितं यद्या FUT |
अव्यक्तामकमेकेदं चेतनाचेतनं जगत्‌ |
तदीग्वरं परं ब्रह्म तस्माद्द्ममयं जगत्‌ ॥
सूत उवाच |

एतावद्क्षा भगवागन्विरराम HATEA: |
तुष्टुवुर्मुनयो विष्णुं शक्रश सह माघवम्‌ ॥

मुनयः§ ay: |
नमस्ते कूम्बरूपाय विष्णवे परमासने |
नारायणाय fara argeara & AA: |
नमो नमस्ते छष्णाय गोविन्दाय च ते नमः¶ृ।
areata ते frail] नमो यन्नेष्डरायचख॥
सहस्रशिरसे तुभ्यं qwarera ते नमः|
ममः सशस्रशस्ताय सङसखचरणाय च ॥
at नमो न्नानरूपाय विष्णवे परमातने## ।
परानन्दाय नमसुभ्यं मायातीताय ते AA: I
नमो गूढृशरीराय निगुंणाय नमीऽखु ते।

ष्क

9 fafentet भावने चान्तिके मतः इति Band C. विचिर्वाद्यभावने इति 0.
+ woere कथितं सनये यन्मया परति 2. ¢ शक्रेति 8, ¢, E and ©.
§ ऋषय इति ए. ¶ नीबिन्दाय नमो नम इति B. | areata नमसुभ्बमिति Be
ee परमाकखडङपिखे इति 8, परमाथखरङूपिख इति C.

७९ .* कू्षापुराखश्म्‌ ! .

पुरुषाय YUASA सत्तामा्रखरूपिशे ॥

ममः सांख्याय योगाय केवलाय+ Aaisy ते।
ध्माज्ञानाभिगम्बाय निष्कलाय नमोऽख ap eo
नमस्ते बोगतस्वायथः महायोगेष्डराय F |
परावरा््शां waa वेद्वेव्यायते नमः ॥

ममो FATT GUTTA ममो बुक्ञाय Faz |

नमो नमो Tage मायिने वेधसे नमः§॥
नमोऽसते वराहाव नारसिंशायते नमः।
वामनाय नमरुभ्यं हृषीकेशाय ते नमः ॥
खर्गापवर्गदानाय नमोऽप्रतिषतामने¶ ।
ममो योगाधिगम्याय योगिने योगदायिने ॥
देवानां पतये तुभ्यं टेवार्तिंशमनाय a |
भगवंस्त्वव्मसारेन सब्वसंसारनाशनम्‌ ॥
अस्माभिविंदितं wrt यश्च्रालाखतमस्रुते।
श्रुताश्च विविधा wat aut मन्धन्तराणि च॥
aie प्रतिसगंख ब्रद्माखडस्वास् विस्तरः |

लवं हि सब्बैजगसत्ाक्ती विश्वो नारायणः परः|

# Svea एति ए. रएतत्पादचतुखयं ए पुशके सलोकयात्परं दश्यते । ¢ पलक
त एतत्पादचतुष्टं मासि। † धब्धज्नानाधिमम्बाय निष्कलाय नमी बम इति 9,
‡ व्वीमरूपाव इति 8 ४1८. इ नमो मायाविने तुभ्यं awa च ननी बमः इवि
8 &27 0, ¶ खगापवगेदात्रे च नमोऽप्रतिषताय चैति 8. || चेति B.

चच्युचत्ारिंश्ोऽध्यायः। ७९

त्रातुमर्दस्यनन्तामा% AAT ATTA! ॥
सूत उवाच | ।
wae: कथितं विप्रा भोगमोचप्रटायकम्‌ |
RU पुराणमखिलं THATS गदाधरः ॥
अस्मिन्‌ gue लदास aaa: कथितः GT |
aieratagqarais argeaa atfera:§ ॥
प्रजापतीनां सर्गासुष वर्यधर््माखच ठत्तयः।
धर््माधेकाममोक्षाणां यथावक्ञक्षणं शभम्‌ ॥
पितामष्दस्य विष्णोख मेशस्य च धीमतः।
एकलत्वश्च vam विथेषश्ोपव्िंतः ॥
भक्तानां AATTA A समाचार भोजनम्‌||
वर्णाखमाणाडइयितं यथावदिह ATTA ॥
भ्रादिसर्गस्ततः## पञ्ादरडावरणसप्तकम्‌ |
हिरण्यगभः aie कीत्तितो afageat: |
कालसंख्याप्रकथनं माहात्म्यख्ेश्बरस्य ख |
ब्रह्मणः weary नामनिव्व॑चनं तधा |
वराहवपुषो भूयो भूभेरुदरणं पुमः ॥

न ण्यः

e भनन्तात्मद्रिति ए. चातुमंसि गः सव्धानिति ¢. + aaa अरकं गतिरिति ए,
‡ मोहाय सखब्धमूता नामिति 8. माहातमयं शेषभूतानामिति ¢. § योजनमिति B and
0. ¶ृ uta इति B. सर्गशु इति ¢, || st: इति Band 0. oe नादिव्य- ~

wie: दति 8. ott तुदति. ‡‡ were श््यारभ्य em पादा; A ,C,E,H
swag न सन्ति |

७९ ३ UAW |

मुख्यादिसर्गकघनं मुनिसर्गस्वघापरः |
व्याख्यातो way ऋषिसगंख तापसः ॥
धर्मस्य च प्रजास्गंस्तामसात्परव्वभेव तु |
ब्रह्मविष्णोविंवादः स्यादन्तरहेहप्रवेशनम ॥
पश्मोदवत्वं 2am मोहस्तस्य च धीमतः is
SNAG AVIS माहात्म्यं विष्णुनेरितम्‌ ॥
दिव्यटृधिप्रदागख् awe: परमेहिनः |
संस्तवो टेवरेवस्य ब्रह्मणा परमेिमा ॥
प्रसादो गिरिशस्याघ वरदानं तथेव च |
Sarath विष्डुना सार द्रस्य महामनः |
वरदानं तवा Gaara पिनाकिनः।
aay कथितो विप्रा मधुकैटभयोः पुराई ॥
WAAAY देवस्य ANAC माभिपङ्जात्‌ |
एकीभावञ देषेन ब्रह्मणा कथितः get ॥
विमोषो*% ब्रह्मकशाष संज्नानासु TP इरेस्ततः।
तपञ्चरणमाख्यातं देवदेवस्य धीमतः ॥
प्रादुर्भावो मरहे्स्व ललाटालकथितस्ततः¶ |
ङद्राणाङ्यिता wfeawe: प्रतिषेधनम्‌ |

® एतत्पादयं 2 पुलक नालि । † वरदख ततः परमिति 8° ‡ विषाद इति 8.
§ परमिति 8. वथा इति ©. ¶ अवतारीऽख इति B. || era कथितश्वेति 8.
रख विना सह तत्वत इति 0. ee faite इत्यारभ्य cet A, E, H
पुखकेवु नासि tt शिचाखाम इति ¢, ‡‡ इतः yet पादचतुष्टयं ¢ पुण नाकि |

पद्यचत्वारि शोऽध्यायः। £2

भूतिश्च; डेवदेवस्य acetaiqenany ॥
अन्तान देवस्य तपशचय्या खलस्य च |
qua देवदेवस्य नरनारीशरीरता ॥

देव्या विभागकधनं टेवदेवात्पिनाक्जिनः।
देव्याश्च पषात्कथितं दच्चपुत्रीत्वभेव च ॥
हिमवदुडिढठत्वश्च देव्या याथात्म्यभेव|| च|
qua दिव्यरूपस्य वि्वरूपा्तदशेमम्‌#* ॥
arat weagfad frat हिमवता खयम्‌।
उपदेशो ALISA वरदानं तथेव च ॥
खम्वादीनां प्रजासर्गो dat वंशस्य विस्तरः |
प्राचेतसत्वं दत्तस्य दक्तयन्नविमहं नम्‌ ग" ॥
दधोचस्य च awe विवादः कथितस्तदटा।
aaa शापः कथितो मुनीनां मुनिपुङ्गवाः ॥
रट्रागतिः प्रसाद्व भन्तं पिनाकिनः । `
पितामडोपदेथः स्यात्‌$5§ कीव्येते वे रणाय तु I
दक्षस्य च|| प्रजासर्गः कश्चपस्व Tera; |
हिरकभिपोगायो हिरण्याचवधस्तथा |

% ततखेति ए. afew इति C. + वरदानोपरेश्नमिति ए. ‡ इद्र xf B
andC. ६ axfab. शृ @arg इति ४. || areata च इति. B and C,
ee aera cunfafa 8. विश्रूपस्म cinfafa 0. t+ विमर्ईकमिति B.
tt कचितसथेति Band ©. §§ पिवामडहखोपरे इति BandC. qq cee
"षति B, कौर्तितं cwarg चैति ¢. ||| a इति 8.

100

O29 कुग्धपुराखम्‌ |

wag शापः afaat टेवदाङ्वनोकखाम्‌ ।
निग्रहशान्धकखाय गाखपत्यमनुत्तमम्‌ ॥
ब्रद्ादनिग्रड्चाय aa: संयममनग्बध |

बाणस्य fauwara प्रसादस्तस्व शूलिनः ॥
ऋषीखशां वं श विस्तारो रानां dar: प्रकीस्िताः।
agearaa विष्लोरत्पज्िः खेच्छया हरेः a
दर्भनद्योपमन्धोर्वे तषञखरशमेव च,

वरलाभो महादेवं Ter साम्बं Fraieage
केलासगमनश्चाघ निवासस्तस्य§ शाधि: ॥
तत कथ्यते भीतिहीरवत्यां निवासिनाम्‌ ।
र्षशङ्करषेनाय जित्वा गचकमहाबलान्‌क #
नारदागमनस्ेव यात्रा चेव wear: |

AAT छबष्णागमनं सुनौनामाच्रमस्ततः|॥
नेत्वकं + वासुदेवस्य िवलिङ्गाचनं तथा ।
माकंख्छेयस्य च मुनेः प्रश्रः प्रीक्षस्ततः परम्‌ ॥
farteafafana सिङ्कस्वापि afafea: tt |
याघात्म्यकथनश्चाय लिङ्गे भीतिरेव age ॥

e संवभनन्तथा इति 8. † एतत्पाददयं B yaa नालि । ‡ सारईचिधूखिनमिति C.
§ तत्रेति 8, ©, 0 and H. ¶ृ चिषा अक्तिमङासना इति 2. जिला अभूम्‌ ere
नेति ©. || स्नोनामागतिलतः इति Band C. सुनौनामागम दति E. oe Afra
fafa ए. नेत्तिकमिति C and E. tt च fefwa: इति Band 0. + सथां
afarwra fawtfaataces Sfx ए, सब्थाव्यकथनख्ाय खिङ्ाविर्भाव एव च इति ¢,

पश्चचतवारिं थोऽध्यायः । OLR

awfadiaar मध्ये कीर्तिता. afargwan: ।
सोहस्तयोर्वे५ कथितो गमनद्धोष्टतो WH: +
संस्तवो देवदेवस्य ware: WAST: |
भन्तहा नख fara areteafraa: परम्‌ ।
कीर्तिता चानिरुदस्य समुत्पत्तिर्दिंजोत्तमाः ॥
RUA गमने बुचिच्छेषीशामामतिस्तधा |
WINGATE HVA वरदानं मशाकनः§ ॥
गमनञ्चेव RUS पार्थस्याप्यथशा दर्थनम्‌ ।
छष्णदे पायनस्वोक्षं BAIT: सनातनाः #
अनुग्रहोऽथ वाथंस्व वाराखस्याङ्गतिस्ततः |
पाराश्य्यस्य च सुनेव्यंसस्वाड तककः 1
वाराणस्याख|| माहात्म्यं datas adaqes 8 `
व्यासस्व तीधंया्रा च देव्यायैवाष दुर्नम्‌ ।
Stary कथितं वरदानं तथैव qa

प्रयागस्य च माहारग्यङधेवाणामय कौर्तनम्‌ थ ।
wag fagas§ विप्रा माक॑ग्डेयस्य निर्ममःकृष्‌ ॥
भुवनानां खरूपश्च ज्योतिषाख्च निबैथनम्‌ |

० मोहतयोश्‌ इति Band 0. ¢ sar इति Band C. + अनुश्रासितज्
sft B. § कहात्मनामिति Band C. बृ पायैखापिषद्ति B. || बाराखययाण्‌
द्रति B. eo एष पादः B yaa नासि | tt attra तु =ree दरति ए»
tt waret afaqwar: इति ए. §§ फलं सूबिपुलमिति B. qq vamz ए
gaa नालि ।

<^ द कुक्मपुराणम्‌।

कीरतिंतचापि aaiete नदीनाच्चेव fata: i
usarare wad खानानि च दिवौकसाम्‌ |
दीपानां प्रविभाग श्वेतदीपोपवंनम्‌"' ।
शयनं केशवस्याय ATTY महामनः |
warmers विष्णो मोशात्म्यभेव च ॥
वेदथाखाप्रणयनं ATATATEAA ततः |
waza च aca कथितं सुनिपुक्वाः ॥
योगेष्यराणाश्च कथा थिष्वाणाच्चाध कीर्चनम्‌; |
गीता विविधा gent ई्वरस्वाथ वीत्तिंताः¶॥
वर्शाखमाणामाचाराः| प्राथजि्तविधिस्ततः।
कपालिलश्च श्द्रस्य firaraceaa च ॥
पतिव्रतानामाख्यानं+* तीर्थानाच्च विनिर्णयः |
तथा मङ्शकस्याघ निग्रडः कीर्तितो दिजाः॥
awa कथितो विप्राः कालस्य च समासतः
देवदारुवने AAT: NANT माधवस्य च|

qua षट्‌कुलीयानां देवदेवस्य धीमतः । -
वरदानश्च देवस्य नन्दने तु प्रकीर्तितम्‌ ॥
नैमित्तिकञ्च कथितः प्रतिसर्ग॑स्ततः परम्‌।

% att चव वर्षाखौति 8 8100. + taftve वर्चनमिति ए. ‡ तणा
एति B. एतव्पादबयं Bea परवर्तिपाद दइथस्य पशात्पव्यते | § वथा frerererg-
कौत्तनमिति B. ¶ gen दंखरखानुकौर्तिताः इति ए, || भचार इति B and C,
eo पतित्रतायाशाख््यानमिति ए and C.

=

पश्चचत्वारियोश्ध्यायः | € ॐ

e

WVIRA: NAAM सवीजो योग एव Ae ॥

एवं NAT पुराणस्य THITAaT यः |

सव्व प।पविनिसुक्गो ब्रह्मलोके मशीयते॥

एवमुक्ता fad देवीमादाय पुरुषोन्तमः।

सन्यज्य कूसंखानं प्रजगाम हरस्तदाई Wt

देवा wa qaa: खानि खानानि afar |

प्रणम्य पुरुषं विष्ण zitat wad हिजाः॥
एतत्पुराणं सकलं¶ भाषितद्ुख्मरूपिला |
साक्लाहेवाधिदेबेन|| विष्णुना विश्वयोनिना ॥

यः पठेक्षततं विप्रा नियमेन समासतः##।
सर्व्वपापविनिर्मुक्ता ब्रह्मलोके मष्ीयते॥

लिखित्वा चैव यो carenta कार्तिंकेऽपि वा ।
विप्राय वेदविदुषे तस्य ga निबोधत ॥
सर्व्वपापविनिर्ुश्षः सर्ववेग्वयधसमन्वितः |

yar तु fagareret भोगान्दिव्यान्‌ सुशोभनान्‌ ॥.
ततः खर्गात्परिश्च्टो विप्राणां जायते कुले।
पू््व॑संस्कारमाङात्म्याद्रद्मविद्यामवाप्रुयात्‌ ॥

* मरीच्याद्याश्च एव चेति B. + ख्द्रलोङ इति B. fawn इति (८, § ear
जगाम ईति 8. स जनमान wfc: प्रधरिति C. ¶ एतसप्पुराखममलमिति B. परम-
fafa C. || @afeeaatfa Band C. oo awf नियमेन समाहितः इति
Band C. tt tare मासि gaa: इति Baud 0,

ॐ९ द जख्पुराखम्‌ |

ufsararaaaas सर्व्वपापैः Wwe |

aise विचारयेकम्यक्‌ प्राप्रोति परमम्पदम्‌¶ ॥
अध्येतव्यमिदं ga fat: पव्वंखि cafe ।
ओोतव्यश्च KTS महापातकनाशनम्‌ |
एकतसु पुराशानि सेतिहासानि wea: |

एकाच्र परमं वेदटुमेतदटेवातिरिष्यते।

CS पुराणं YMA नाग्धकत्ाधनकं६ परम्‌|
यथावद भगवान्देवो नारायणो हरिः।

कीर्ते हि यथा fags तथाऽन्येषु सुव्रताः ॥
ब्राह्मी पौराणिकी चेयं संहिता पापनाशनी ।
Wt तत्परमं ब्रह्म कीर्यते fe aurea: |
atatat परमं ate तपसाश्च परं तपः |

जानानां परमं Nia व्रतानां परम व्रतम्‌ #
araaufad are हषलस्य च सबिधौ |
aisha चेव मोहामास याति| नरकान्‌ बहन्‌ ॥
AIS वा देविक कार्य जावणीयं हिजातिभिः।
यन्रान्तेतु fatty सब्वेदोषविश्ोधनम्‌ ॥

पटित्वाध्यायने चैवेति B. पठिव्वाध्यायभेकेकमिति C. + सप्राप्रीति परं
wefafa Band G. प्राप्रोति परमाङ््तिमिति ©. + वेदपरममिति ए. § नाख्वन्ध -
स्साधनमिति ए. धथोमनेपुखकामानां श्रानिनगां पुष्यकार्मिनाम्‌ । दरदं gad ane
-मास्वन्त्ाधनं परमिति ©. ¶ कष्यते ष्ति B. || यीऽधौते सत्तमो wren प्रवा
वीवि 8. योऽधौते चैव arene a वाति इति C. oon दिके इति 6.

THETA गोऽध्यायः। S22.

सुसुचुणामिद्‌* थाख्रमध्येतव्यं विशेषतः |

खो तव्यच्चाघ मन्तव्यं वेदार्धपरिवंङणम्‌ ॥
Mar यथावद्िप्रन्द्रान्‌ खावयेडक्तिसंयुतान्‌ ।
सव्वंपापविनि्ुक्नो AWA FUATAATT ॥
योऽखदधाने FAR Tararaifas तथा ।
wai wat निरयान्‌ wai योनिं व्रजत्यधः +
नमस्कत्य हरिं fay जगदयोनिं सनातनम्‌ |
अध्ये तव्यनिदं (aR Usa तथा|
warmest टेवटेवस्य विष्णोरमिततेजसः |
पाराशयस्य विप्र्भव्यासस्य च महामनः ॥
श्रुत्वा नारायणारेवावारदौ भगवादविः।
गौतमाय ददौ YR ARIST पराग्रः।
पराशरोऽपि भगवान्‌ गङ्गाहारे मुनीश्वराः |
मुनिभ्यः कथयामास धकामार्वमोच्तदम्‌ ॥
ब्रह्मणा कथितं gat सनकाय च धीमते |
सनत्क्माराय तथा सब्ब॑पापप्रणा्रनम्‌॥
सनकाञ्गगवान्‌ AAA Atala: |
अरवाप्वाग्पश्चथिखो देवलादिदमुत्तमम्‌ ॥
समल्कुमारादगवाश्बुनिः सत्यवतीषतः।

* घसद्धभिरिदमिति B. + हखरेपायनोऽ्वौदिति ए. ‡ cena: इति A,
¢, £ ४०१ प्र. § गङ्कार सनौग्ररा saree wen पादाः ए पुखके न सनि ।

Coe HUUTA 1

एतत्पराखं परमं व्यासः सरव्वा्ध॑सश्चयम्‌ ॥
तस्माहासादष्ं खला भवतां पापनाशनम्‌ |
जचिवान्वे भवदधिख दातव्यं धार्मिके लने 1
AM व्यासाय FAIS TAWA मर्षये |
पाराश्थाय NATTA ममो ATCTTATMA ki
यस्मान्सण्छायते Re TT चेव प्रलीयते।
नमस्तस्ये परेशाय feast कू्ोरूपिषे x

इति ग्रौक्कपराे serve संडितायाञ्चपविमामे

ग्यासमौतासु पखचचत्वारिं शोऽष्वायः |

Taras | HUTA |

# शेमे पुराखममलमिति Band ¢. + भवत्पापप्रखा्ननमिति ए. .‡ एतत्पाददवं
B yaa नालि § गुरवे इति Band ©, ¶ सुराय इति B, ©, E, G and H.

खमाप्तमिदनिति B. ~ of
2 G33 ow