DATE LABEL
THE ASIATIC SOCIETY 1, Park Street, CALCUTTA-16.
‘The Book is to be returned on
the date last stamped date last stamped :
1544. T
eS OS eprunehyog = | Se ok OS ht a १५८2) Wor
क्ेततिरीयसंदिता-पष्छमकाण्डभ्य।
TTT J Te — a +2 e अभरिषयमब्राह्यणम् | प्रचारक, ९---©। ———-003 0100 WASH: ९.।
L— LU अगुवाकाः--उस्याभित्राह्यणम् =, °, © अनुवाकः, , ,सैविच्याखतिः, GATT...
Rin ve wWaArGaty Sue or
इ + ग्दत्खनगम् , उद यसुखत्वेन wae निग मनम्, |
ॐदकसेचनमख ५
8 5 ग्टत् खननं, एव्कर पयं AT THC, WAIT
fart we: WITTE ... aoe
is suifenaq tis. व ,,, उखाखंच्छारः aa - ,, पद्णीषैलम्पादनादि ०, ,,* oe RHSMANE, उखाप्रतापनादि च ,, Sarat समिदाधानादि =,
ve ve 1 a 6m £ =
al
ve -एकादन्नास्य अभिवान्ा sw!
,, TARTU YS GUT ATLA,
> ese
[ २ | प्रपाठकः २। Ue | १--१२ खटुवाकाः--चिदयुपक्रमव्राहमणम् oe RRR १ अटुवाकः,, आसनम् उल्याभिख्यापनम्, aga उप -
SAG ००७ ००१ ००. RVR Roy oe VAS शवभेखयनप्रदेशं प्रति नयगम् .. | RE-RS Roy ee गादंपलयामेखयनम् ° ae ३८४० 8 मापना डस्थासिसनिवापः,., ,.. ४०.४१ ५ , cee सिचयनमूमेः कषेलम् ,,५, ,,„ ४२-४४ ¶ + ,,, सिकतादिवपिः ००५ ०० ,, = BBB © ) cee TCU खकायुपधानम् “^ ~ ४९.४८ Sy» ०५ खयमाटसेरटकोपधामम् sae ^ ४८५९ fo» उखान्युपश्चानम् ane roe WR WR १० 5) प्रयमन्ितौ अपस्याप्रायम्टदपागग्टदिषकेप
धानम् one | ,,. RL UR ) ०, सौवयंदचौभि eae afew Ste
रेखाकस्णमन्छाः ०० ० ० ud १९ , cee अशस्य तच्छेदनमन्ताः ,„ “= ६०.६१
प्रपाठकः ३।
१९--१२ च्यमुवाकाः--चितिचतुदटयाखमे घविधुनन्राह्यशम् १७-८३ १ अनुवाकः. . दितोबचितो META, ऋतब्यानाम्? ।
प्राशम्रवाम्, अपस्या, वयस्यागाच् CSAT-
नाबुपधानम् sie 0 १९.१९८ Ry ,„, दतीयचितौ खयमाश्सायाः, wert दि
श्याना, दशानां Naat, वडविश्तां शड-
तोमर, सपना बार्खिस्यानाक ETAT!
मुपधानम् ,,, र ॥ "०
श ।
९९
aR
१ॐ
99
99
9ॐ
,, चलुचेचितौ अश्छायाखोमौयानाम् इका
मासु पानम् ® ® @ eee eee
... चतुरधंचितौ weet qetarg cara:
ब्युपचानम् eee @eo e eee
,,, WeAfadt असपलाम् किर नाख LSTA
मुपघ्ानम् see 999 eve 9०9
,,, पष्चमच्िततै स्तोमभागागामिष्टकानाखयधा-
मम् an 9 ns ms
oe पच्चमचितौ पञ्चानां गाकसदां, प्चानां चौ-
3
gta, खयमखायाः ` विकर्य्याख xz-
कायाः SYUTAY र, 9३ sin
> ॐ
पश्चमचितो कन्दसाभिदटकानासुपधागम् ...
,,, St sanfagari, faaat awe-
Shou; तसशां feqertfanfacar- श्ाप्धानम् ae ae vr
,,, TEM डृष्टिसनीनाम्, wert संयागौनाम्,
emg wafamisamt, wert waza, Tet anternfasanrarg STAI ee0e eee e068 ; eee
oe TEM भयस्खोत, पञ्चानामनिरूपाणम्,
पञ्चानां अविणोदानां, वषयामायव्यायाम् KERMA, खन्रिष्टदयेद्टकायाः, सत्तानाम् MIME इङकानासुषधानम् ei
,,, सअ्छमेधविधानम् — a nae eae
1
O¢ = द @
८८० -खष्
SQ-cR स्ह. =
WISH, 8 |
१-१२ नुवाकाः-चितिरुखारः १७५ ५५४ १ अनुवाकः ..इख्रतनु-यच्चतयु-नच्चचेटकानासु पधागम् २ ,, one ऋतयेषटकोपरधानादि, साष्खवता मन्तरेण परोच्चगद्च ee ० + ० ०,
१९ , ,., शतसत्नौयद्ोमः छ ऋः, aN 8 , ,,, खसिपरिषेचमविक्षंणे ,., . ,.* ५ ,, oe शाघारणम्, वेग्यकम्मदक्ताभ्यामाङतिख ६ ,, ,,, सभिदाधानाभिप्रणयने, सभििचयनाङ्ख्य | द चस्य प्रधवस्य वा प्रतिर यद््लसख विनियोग, 4, 0
© ), ,,, वद्िख्यापनम् ०, ० ० „» ,,, वसोर्धाराशोमविधानम् ,,, ,,,
» oo वाजप्रसवीयद्ोमविधानम् ,९ - १, १० „3 ,,, वह्ियोगमन्लविनियोगः, एनश्वितिविधानच्च Woo on ATTA विषयेषटकोपधागस्य च वि- MAT aie अ - 2 १२९ ony ,,, खसश्मेधोय-वदिष्यवमानस्तोषादौ ऋकल्तोम-
श्भ्निचितेः शिष्टाङ्गविषयकम् चपातुवाक्यम्
[ @.]
सामविरेषाणामभिधागम् ` ,, ,,, प्रपादका, भ~अ |
SAT काण्डम्। प्रपाठकः ४।
१-२8 अनुदाकाः--ओेपानुषाकगतमन्लविेषायुक्तिः
षष्ट | ८८-९.११, <€ -& ©
& ०-६२् EVER €४-९५
"dyes
€ ७-€ €
९९.१०२ १० २-१०४ १०४-२.०४५ १०६-१०८
९०८-१०९६
९,६०-१९९
'९४०१९९
(४ |
९ अनुवाकः... चिवि च्तणौयेद्धिकचनम्,., =... २ 5, ,,ज च्यमिचयनविधि,, तत्फलकथनम्, उख्थानि-
€ र @
99
धारणस्य विधिश्च vee ‘si ,,, उखाङोम.पएरषण्यीषापचान-वामन्टदिषटकषो- पञानविधानाजि =e. “ee 4
०, रेतःसिग्चोम-विधिस्यश्रविधामम् ,,, ,,, शिस्खेटका-खयमाढ सेकोपधानदिर्धानम् . अङा-रूपामिधेयानामिदटकानामुक्तिः, तासां लोकं एटणायाखा्थवादौ oe ` "Mee wo र्कयुयादिविधयः ४ , गावयचसामादिन। उपस्थानादि विधिः, aa सकोपधानविधिश्च ... bei पच्चाज्याङति-नप-चरूप धान-प्रोच्तणानि . षटसपांङति-षडमहाशोमाभिमोकच्तविधयः
११९--२8 अनुवाकाः-खश्वमेधाङ्पश्सद्विषयाः = ,,, १९ GFN... CHAN माम प्रथमो वन्धपण्रुसङ्खः,.,
RR AR
33
39
ofan नाम fedtat वन्यपशुसङ्कः ws ०, Saat वन्यपख सद्धुः oes ve
, चतुया वन्यपश्चसङ्खः क ,,, पञ्चमो वन्यपश्सङ्कूः a
,,, षष्टो बन्धपश्रुसद्धः . . oe ws ,,, सप्त प TIANAE:,.. ,,, GEM TAT: .. 4 ,,, गवमो वन्धपश्ुसङ्खः ..
“ ,,, SWAT वन्धपग्ुसङ्कुः. , 9 ake
ष्टे | ११७११९८
९२०.९.१०
१२६.९.१७ ६४९-९.९१् १४८-१४९६
९५१२९५४ Vas ac
९९४-९६ब६् १११५ १७५-१७७ ९८९-१९७ ise st isd १८७ | 4 चद १८९ ९९० ६९६ ९९२ (ER
२९ अनुवाकः... रकादश्रो वन्धपश्ुसङ्कः ०, ०, न | दश् ,; ,,, प्रथमो TRIS = = ९९8 28 ,; ,,, द्वितीयो aay: ae ००, १६५ २8 ;; ... edtat याग्बप्रगुसङ्धः ,,, ०, RUE पाठकः ६ ।
१--२३ च्गुवाकाः,- खपिविधेरतर काण्ड, १-९०) सश्च -
मेधपशवः११--९९ oe ,,, : ००.२७५ १ अगुवाकः-कुम्मेषटकत्मिमन्बगायस्नयादश् मनाः .. २००-२०१ R oy शुम्मटको पधान-चरूपरधागयोविधिः .. २०८-९०९ इ ,, भूतेदटकाभिषेक-चवनगाङ्सौ्ा४५.धिः,, २६५-२९७ ४ 4 «mama होमविध्ागादि - „= २१९९२२४ ५ , आखापेयाङाकपालयमिनिरङ्हविःपश्चक-
विधाने ,,* ० „०० ०, RRERRO द >» छष्छाजिगोपानवृपरतिमो चगविध्यादेः
प्रशंसा ००१ wee ००५ ०, ९९-२३२५ © os दीच्ताकाशदिकसत्यः ,,* १, २४०-१४९ <= , अन्वारोहणादिविधयः ० „०० २४8.२४६्
„ स्ासन्युदयष्मोखायुपधानादिपरश्ं सो पधान- MECHA ^, ० ° “ १५९-६५४ 7
क.
Cc ई
अमिचयनप्र्रसा ०,, ae wei
RYES-RYE
Dpe-apd rPe-@pe Ope 29 दे Bde dbo ue [ea .
tee ® | ७०७ ooe ;}8 002 te = es , ९४0 २५9 103३४ eee ८६ १18 2 66 ६६ «6 pee ६६ २९४९॥ 66 (८ ८८ eee ~ ८ 1. 9.4. 4 66 | 44 66 | &¢ s#RE 66 6s és Coe | १1 ‘Qh 66 ८६ & eee ८ १.0 66 14 ७८ ००७ ८६ * 66 (८ ८ see €¢ ski be ७६ त ६& ६6 | 4: €€ ७८
८६
८६
टे
14191 212 ५५५1४९७८ : ४/2 ६३
[<= ]
प्रपाटकः © | Ue | ६--२९ खमुवाकाः-खभिकायम्, (— to, सकमेधाङ्. | मन्लाः१९--रव् ee ,. ०, ROO-RYB १ अनुवाकः गायन्ादिपरच्चमन्तः ष्चचितिस्परशांदिकां ,,, २७७-२७८ २ ,) ,,, ऋषमेरटकोपधानादि,., „== ,,, २८९-२८४ १ » « वच्िणौ-चिचिणौद्कोपधान-वद्चधारा- पशंसादि “= = = „न RERRER 9 yy oe अदाभ्यादोनां तिद्ध्णामाङ्तौनां राद्रग्टता-छ देखा विधिः ,, „^ „^ २९०-३९ € Moy oo एनः परीन्धन-होमविेष-पश्चचितिप्रणंसा(द ३०५-९३०६ ट ,; ow. त्रताचरय-हिरणेकोपधान-रगाखयनि-
THATS ०. “= ० ,“ RRNA © ;; ove TH ाकृ्याङतिमन्त्ाः ०९. ०, ३१९ -३२० = ,, ,,, खयंचितिमन््ेण च्ेवाभिमश्ं, कु्मीपधा-
नादि ,,, इ ‘a oon ३२४.२२५ € ,, ,,, खमियहगं,चयनप्रण्ंसा,हिरण्येदधक्ञाभिः
सम्नतोमुखस्यामेपधानं दिशि दिकपोता-
भि धानच्च ... us sve ,, ३२९ -३२० ९० » ee UN टसा विष्ेषविधागच्च ... aR ARYL ।
<
81 हे The whe whe oht 788 238 ७9 ber het 88k 282 ese Bak Pee eet
| BA
८८
66
:184 1 ‘fale,
1५210915}
14१५।14।५० Rehm :८।१।०।२.।१९।।९८ॐ
परि DIS Bel
८६
७६
७८
66
66
66
142:“98 =,
५] 21102669
९] 2111202. 144 2111107 2
५९1191४
५ >} >) £ ११२५१४१६
: 41441410
१4] >) 1p) bem ip
‘HJ > 1191866
; ५ 21123४2 1५] 2ु1४ 9 st] 21653
11442182 (२२७८७
66
Pe he Be दे ze ry oe PR =४ ७8 द he 8% zB ढे
४152 ६६
IN DEX
TO THE FIFTH KANDA
OF
THE TAITTIRIYA-SANHITA,
AGNICHAYANA BRAHMANAM
PRAPATHAKA 1-7.
=> ~ =>
न~ ~~ ~ = =
Pravhtuaxka 1.
1--11 Anuvdékas—Ukbyagnibréahmanam.,,, si
1 Anuvika—-Savitryabutih, abhryadanancha
2 ¥ Mridaékrantib sas swe
3 ‘i Mritkhananam udanmukhatvena as- vasya nirgamanam udakasechan- ancha ... ००९ ०५१
4 FP Mritkhananam, pushkaraparne mri- dah sambharanam, — krishnajine mridah sthapanancha :
5 - Jalakshepanddiparvakam yajnabhu- mau mridaharanam
6 र Ukhaninmanam ane see
7 3 Ukhasanskarah oe ne
8 ja Pasusirshasampadanadi ।
9 i Dikshasanskarah, ukbapratapanddi- cha ट
0 1 Ukhyagnau samnidhadhinadi
1 “ Ekadasasvasya apriyayjchah wise
Pages 1—25 1—2 4—6 6—8 8—J0 10—13 14—15 15—17 14—19 20—2] 22—23 2:4—25
11
J—12 Anuvakas—Chityupakramabrahmanam ०१७ 1 Anuvaka—Asandhyam §ukhydégnisthdpanam, batsaprena upasthanancha as 2 ९ Ukhyasya agnes-chayanapradesam prati nayanam ove ००७ 3 र Garbapatydgne-schayanam as 4 - Garhapatyignau ukhyagnisannibapah 5 5 Agnichayanabhimeh karshanam ... 6 + Sikatadibapah ‘ae aes 7 9 Pushkaraparne rukmadyupadhinam 8 53 Svayamatrinneshtakopadhanam = ,,, 9 3 Ukhddyupadhinam „र, si 10 9 Prathamachitau apasya-pranabhrid- apanabhridishtakopadhanam 11 9 Saubarnasichivih asvasya asichchhe- dyeshu sthaneshu rekhdkarana- mantrah si ०० 12 Asvasya tachchbedanamantrah =,
INDEX.
PraphtuHaka 2.
PRapATMAKA 3.
1—12 Anuvikas—Chitichatushtayasvamedhavidhana- brahmanam 8 whe
1
Anuvaka—Dvitiyachitau agvinfuam, ritaby4nim,
99
pranabhritam, apasydném, baya-
syanancha ishtakénaém-upadhdnam Tritiyachitau
svayamatrinnayah,
panchandm disyanam, dasdndm pranabhritam, shadbingatam_bri-
hatinam,
saptandm bélakhilyé-
02106118 ishtakinadm upadhanam
Chaturthachitau akshnaydstomiyd-
nam ishtakanam-upadhénam _,..
Chaturthachitau syishtindm एक पशो
ण ishtakéndm upadhaénam..,,
Pages
32—61 32—34 36—37 38—40 40—41 42—44 44—46 46—48 48—51L 61--58 53—55
56 60—61
64—84
64—66
66—68 68—70
70—73
10
11
INDEX.
Anuvéka—Panchamachitau asapatnanam bira- jancha ishtakanamupadhanam ...
$ Panchamachitau stomabhaganim ishtakandmupadhénam sive Panchamachitau panchénam ndka- sadam, panchdénam choddnam svayamatrinndyah bikarnyascha ishtakdyah upadhanam ree
= Panchamachitau = chhandasamis):ta- kanam upadhdénam ... ve Ashtanim sayujamishtakanam, tisri- nam mandaleshtakandm, tisrindm bigvajyotishain ishtakdndcha upa- dhanam its ee
» € Panchaénam brishtisaninam, ashténim samyaninam,ashtandm-aditydnam ishtakanam, panchdnéin ghritesh- takandm, pauchandm yasodana- mishtakanam upadbanam sia Panchanam bhiyaskritam, pancha- nam =agnirtipanam, panchénam drabinoddnain, shannaim dayushydé- nim iShtakdndm, agnihridaye- shtakayah, saptanam ritabyanan- cha ishtakénam upadhanam —... Asvamedhavidhanam .., pie
17/14 114८ 4, ;
५ Go 1—12 Anuvakas—Chitisanskdrah 3४ er
1
Anuvika—Indratanu-yajnatanu-nakshatreshta- kanvam-upadhanam .., si Ritabyeshtakopadhanadi, -ahasrabuta mantrena prokshanamcha ‘ae Satarudriyahomah ०, * Agniparishechaua-bikarskane ve
76—78
78—79
79--80
80—82
82—83 83-—8-h
89—I111
S9—90
90—92 92—93 91—95
iv INDEX,
Pages 5 Anuvéka—Byaghdranam _ baisyakarma-saktd= bbydm-ahutischa ... ae 95—97 6 ४) Sabhiidadhandgnipranayne agnichayan- Angasya dagarchasya pancharchasya ba apratirathasiiktasya viniyogah 97--99 7 नं Vahnisth4panam oe .. 99—102 8 इ; Basordharahomayidhénam ,,, 102—104 9 3 Bajaprasabiyahomavidhdnam ,,, 104--105 10 ; Vahniyogamantraviniyogah, punas- chitividhinancha ... ., 106—108 11 । Kéaimnyachayananam — bihabyeshtako - padhanasya cha vidhénam ,,, 108--109 12 Asvainedhiya-bahishpabamanastotras dau rikstomasamaviseshanamabhi- dhanam aa ,,, 110--111 ` PravAtTuakas 5—7. Agnichitch sishtangavishayakam aupd- nuvakyam uttaram kandam, ^ + गुना + 5. 1—24 Anuvakas—Aupanuvak yagata-mantraviseshad- yuktih ... si ,,, 117-- 196 1 Anuvaka—Trihabirdikshaniyeshtikathanam ,,, 117—119 2 i Agnichayanavidhih, tatphalakatha- nam, ukhyagnidbaranasyavidhischa 127—180 3 3 Ukhahoma-purushasirshopadhana-ba- mabbridishtakopadhdnavidhénani 136—137 4 ॥ Retah sigghomachitisparsavidbdnam 141—143 5 ` Hiranyeshtaka-svayamatrinneshtako= padhanavidhanam ,,, ,, 148—149 6 i Ahnim ruipabhidheydndémishtakana-
muktih, tasim lokamprindyds- ‹ charthabadau ,„ 153—154 “~
INDEX.
7 Anuvaka—Ekaytipadividhayah —.., 8 9 Gayatrasimadina upasthanadividhih, atmeshtakopadhanavidhischa ००, 9 ‘5 Panchajyahuti-japa-charipadhana- prokshanani 10 र Shatsarpahuti-shadmahahomagui- mokshavidhayah 11—24 Anuvikas—ASsvamedhanga-pasgusanghabishayah 11 Anuvaka—Ekadasininaina prathamo — banya- pasusanghah site sie 12 ‘ Dasini nama dvitiyo banyapasu- sanghah र see 13 ध Tritiyo banypasusanghah ६ 14 न Chaturtho " sug 15 » १ Panchamo = 16 a Shashito Pe ee 17 a Saptamo ms a aes 18 “5 + Ashtamo ध Sais 19 ‘ Navaimo - 20 ५ Dasamo क a 21 36 Ekadaso न z 22 ष Prathamo gramyapasusanghah ‘ii 23 : Dvitfyo 24 ध Tritiyo ५
PrapirmaKa 6.
1—23 Anuvaékas—Agnibidhe-ruttaram kandam—1—10 Agvamedhapasabah—11—23 1 Anuvdka—Kum bheshtakabhimantranarthas-tray odaga-
५ mantrah ५९ 2 |; Kumbheshtakopadhana-chartipadhanayor- vidhih oa Bhiteshtakavisheka-chayandnga-sautsiyani- = vidhih
4 5 Derbhastambhe homabidhanddi ‘
Vv
Pages 158-— 159
164—166 170—171
175—177 184—199
184
185 186 187 188 189 190 191 192 193 193 194 195 19G—197
200—275 200-5201 208—-209
215—217 223—224,
vi
cr
INDEX.
Anuvaka—Agneyashtdkapalidyabhijidanga-habihpan-
chakabidhanam sie avs K rishnajinopdnatepratimochana-bidhyadeh pragamsa , se ००५ ००७ Dikshaékalabikalpah ५१७ sue Anvarohanadibidhayah द one
Asandyudyamokhadyupadhanadi prasamso- padhanakartribidhayah Agnichayana-prasamsa
Asvamedhanganam ashtadasinamnaém ashta-
dasindm pastinim prathamah sanghatah
” 39 99 dvitiyah 99 ” 99 » tritiyah - 99 a9 + ¢ebaturthah 9 9) + panchamah +, 98 99 99 shashthah ss 99 99 99 sapt amah + 9) : » ashtamah x ” 98 ” navamah 99 93 93 dasamah ”
Tritiyadinaprataralabhya ckadaga pasavah ००५ one », Ritupasavah sit ove
Prapktyaka 7.
1—26 Anuvadkgs—Agnikindam—1—lL0.
Asvannedhangamantrah—11+-26 ...
1 Anuvika—Gayatryadipanchamantraih pasuchiti-spar-
2
3
Sadikain sis x ००५ Rishabheshtakopadhanadi =, ००७ Bajrini-chitrinishtakopadhana-basudhara- prasdmsidi ==, ००० ase Adabhyadinam tisrindm-dhutinam = rash- trabhritamcheshtakanam vidhil १०५
Pastidvayarfipah dvandvinah pasavah
Pages 229—230 233—235 240—241 244--246 253—254 258—259
262 263 264 265—266 267 267—268 268—269 269 270 271 272 273 27:4—275
277 —354
277 —~—278 232 —984
29 1—292
298—299
INDEX. Vil
Pages $ Anuvaka—Punah parindhanahomavigesha-pancha- chitiprasamsadi ee ... 805—306 6 + Bratdcharana-hiranyeshtakopadhana-ruga- hutyagni-pragameadi =, ०० .. 812—313 = Daga aktityahutimantrah _... ,,, 819—320 8, Svayam chitimantrena kshetrabhimarsanam, kirmopadhanadi cha ` ,,. ,,, S24—325 9 + Agnigrahanam, chayanaprasamsé, hiranyesh- takabhih sarbatomukhasyagne-rupadha- nam disi dikprotabhidhanamcha ,,, 829—330 10 PaSusirshandm prasamsa viseshavidhanamcha 334 —335 11 }, Asvasya danshtradibhih angaih stegadjnaim devatinam homarthah mantréh 337 12 » hanvadibhih angaih béjadinam ट @ devatanam homarthah mantrah 339 18 „+, + Saphadibhih angaih kirmadfndim devatinam homarthéh nfantrah 341 14 ~=«s, ye = kakshadibhih angaih yoktradinadm devatanam homarthah mantrah 342 16 ,; » jagbanamdnsddibbih angaih mitré- varunddinam devatanim hom- arthah mantrah ... ae 343 106 3 5 galabhagadibhih angaih indradinaim devatinam homarthah mantrab 344 17 ,, »» praudhantradibhih angaih pushadi- nim devatanam homarthdh mantrah es + 3.45 18 » gribadibbih angaih oja-ddindm ° © devaténim homdrtbéh mantrah 3-46 19 , » guhyendriyadibhbih angaih anandadi- nam devataénaim homarthéh ॐ mantrah oi a 347 20 )) » Mmansddibhih angaih aharddindin devatéanim homarthéh marftréh 348
21
» dakshinapakshatyddibhih angaih agnyadinime devatanadm = 10- marthah mantrah ‘is 349
Vill INDEX.
Page 92 Anuvaka—Aésvasya uftarapakshatyadibhih 81108111 vishvadindm devatindm hom- arthah mantrah ... wa 350 2 » antibyigadibhih angaih pathyadi- nim devatéindm homarthah mantrih $ ध 351 24 yy Asvam prati prarthanamantrah as 352 26 + Asvaénumantranamantrah र, or 353
20 =) Asvasyodakabaghrapanamantrah a 354
॥ ° ॥ ओरीगणेश्ाय नमः ney
अ कोको OD कोको 9 कोन UPA # छ PUL Pa FES 2,
Satta feather पञ्चमकाण्डे प्रथमप्रपाठके प्रथमोऽनुवाकः । ०८
इरिः शाम् |
साविषाणि "जहाति mae चतुरखंहीतेन जहाति aque: पशवः पश्रनेवावरन्धे Waal fant few, प्रति तिष्ठति छन्दासि, देवेभ्योऽपाकामन् न at भागानि wal वश्षाम् इति तेभ्य रतच्तुखडौतमधारयन् पुराऽनुवाक्धायै याज्यायै देवतायै वषट्काराय यच्तु- गीतं जुहोति छन्दारस्येव तत् प्रीणाति तान्यस्य प्रीतानि देवेभ्यं Sat वन्ति यं कामेत ॥ ९॥
पापींयान्तस्यादिन्येकक' तस्य जहयादाह तीभिरे- चैनमप warfa पापीयान् भवति यं कामयेन वसींया- wenfefa सर्वाणि तस्यानुद्रत्य जहयादाहन्येवैनममि मयति वसीयान् भवत्यथ 'यच्चस्येकेषामिकान्तिरेति
1
श् तेत्तिरीयसंदिताभाष्ये। [का०५।प्०९।यअ ०९]
वै एष dae Baar रत्यष्टावेतानि साविचराणिं भवन्ति अष्टाक्षरा गायकी MAT ॥ २ ॥ च्त्रिस्तेमैव य॑न्नमखादृध्या अग्रर्देवताये नन्या
साविचाणि भवन्ति आरा तिर्नवमी frend यन्नमुखे वि यातयति यदि कामयेत् छन्दारसि यन्नयशसेनाप- येयमित्युचमन्तमां कुर्याच्छन्दाःस्येव यक्नयशसेनाप- यति यदि कामयेत यजमानं थन्नयशसेनापयेयमिति यजजुरन्तमं कृ्याद्यजमानमेव यजन्नयशसेनापयत्युचा WAY समं ईयेति ॥ ३ ॥
श्रा wea चतुर्भिरथिमा द॑त्ते Taft चन्दा्सि छ्दे, भिरेव देषस्यं त्वा सवितुः Wea इत्या प्रत्य afin निलायत स वेणः प्राव्रिंशत् स एतामुति- मनु सम॑चरद् Vat: सुषिर सुपिराऽचिभ॑वति स- ये नित्वाय स यत्रयचावस॒त् तत्छष्णममवत् कल्माषी भ॑वति Buda उभयत; श्णुभवतोतश्च, WATT eed व्याममाची भवन्येतावदे परुषे वीयं" वीर्य
सभ्विताऽप॑रिभिता भवल्धपरिमितस्यावर्ध्ये यो वन- ania फलग्रहिः aut वीर्यवान् फलग्रदिवेश् - वी म॑चति Pelee" ॥ 8 ॥
स्न क = ~~ ~ # qa व्याख्यानं अतुरधकाण-पधमप्रपादक-प्रयमानुवाकम्े बयम् |
[का ०५।१०९।य्ध ०९] erent | g
MAA | गायच॑ः। अद्ंयेति। च। सप्तवि £शतिश्च ॥ ॥ १ ॥
इति क्रै्तिरीयसंहितायां पञ्चमकाण्डे प्रथमप्रपाठके प्रथमेाऽनुवाकः ॥ * ॥
श्रीगणेशाय नमः ॥
aw निश्वसितं वेदा यो वेरेभ्याऽखिलं जमत्। निर्ममे तमं वन्दे वि्यातीथैमेश्वरम् ॥ - चतुर्थकाण्डे चित्य थेमन््ाः सवे वर्णिताः । ब्राह्मणं पञ्चमे काण्डे, तच सप्त प्रपाठका; ॥ HAMS चतुथादौ, शिष्टमौपानुवारक्यगम् । एकादश्रानुवाका स्युरा छेऽयास्ूेवमीरिताः ॥ साविचाडतिरभ्रेश्चं Stare: प्रथमे भवेत् | दितीये ग्टत्खनं गच्छनशयेनाक्रामयहुं वम् ॥ तीये द्रत्क्रमययाखं* ग्दखस्कारे जंलादिभिः । तुर्यं तु Bf खाला अमरेचमेप्योः ५ पञ्चमे सम्भृताभेतां यश्चग्डमो समा दरत् ।
ee aut निमिंमीत, सप्तमे संस्करोति ara i wea पशवे वङ्केरुख्यस्य नवमे जनिः |
* *्दत्कमययाशखम्' इति सान्वेचिकः पाठा न सम्यगिव प्रतिभाति |
॥ तेिरीयसंडिताभाव्ये। [का ०५।प०१।अ०९]
छस्यं दधीत दमे, श्यादगधशाश्रमेधिकः* ॥ श्ध्येतुममुवाकेऽच प्रोक्तः, उत्छब्धरतां ततः | "समिद्धः" इव्येवमाद्या अ्रश्वस्यामिय श्रिताः ॥ श्रापरियं प्रयाजानां याज्या एकादशा ताः | श्रश्वमेधाख्यकाण्डे ताः विनियुकरा स्फुटं श्चुतम् ॥ . दति साथनाचाग्थैविरचिते areata arma टष्णयजः- संहिताभाय्ये पञ्चमकाण्डे प्रथमप्रपाठके प्रथमोऽनुवाकः ॥ ०॥
qe वा wear यद यजष्वोश क्रियत ८ cara Muy रशंनामतस्येत्यश्चाभिधानीमाद त्तेः यजष्कत्ये THE Waal प्रतूर्तं वाजिन्ना द्रवेत्यश्चममि दधाति रूपमेवास्येतम्मदिमानः व्याचष्टे TITY रासभं युवमिति गदुभमसत्येव गर्दभं प्रति छटापयति तस्माद् ATHSAT TACT AMAT तवस्तरमित्याइ ॥१॥
AMAT TI युङ्गं वाजं वाजे WATE इत्याहान्न वै वाजेऽन्नमेवावं रन्ध सखीय॒ TATA इत्य हेन्दरिय- मेवावं wee निलायत् तं प्रभापतिरण्बविन्दत् प्राजापत्योऽश्वोऽशन सम्भरत्यनुवित्ये पापवस्यसं वा एतत् क्रियते weary पापींयसा च समानं कर्म कुर्वन्ति पापींयाम्॥ २॥ |
† 'व्यादश्धस्यान्धमेधिकाः इति अनेकेषु पाठो न संलगति |
[का ०४।प्र०९।यअ ०९] वेदार्चप्रकाग्रे | ¥
wraraeaisy’ oF नयन्ति पापवस्यसस्य व्याडच्यै aera पापीयान् पञादन्वेति बरवे भवतो भराठ्व्यो भवतीव खलु वा रष ऽग्निं चिनुते ase: प्रतूर्वनरद्यवकामन्रशस्तीरित्यादह. वजेंरीव पाप्मान wad कामति सद्रस्य गाणपत्यादित्यादइ रौद्रा वै पशवे सद्रादेव ॥ ३ ॥
पश्च न्िर्याच्यात्मने क्म कुरूते पष्णा -सयुजा Te व्याड पुषा वा अध्वनासन्नेता समश्च पुरींषायतनो वा रष यदुप्निरङ्गिरसो वा रतम देवाना सम॑- भरन् एथिव्या, सधस्थादभिं पुंरोष्यमङ्गिरस्वदच्छे्ो- are साय॑तनमेषेनं' देवताभिः waar पुरीष्य- मज्गिरस्वदच्छेम् इत्या येन ॥ 8 ॥
WHA TAT aE प्रजापतये प्रति- प्रोच्याभिः सम्भृत्य इत्याहृरीयं वै प्रजापतिस्तस्य Wray weenie पुरीष्यमङ्किर स्वद्भरिष्याम इति वस्मरीकवपासुंप तिष्ठते साक्षादेव मजाप॑तये प्रति- trax. सम्भरत्यम्निं पु रीष्यमङ्किरसखद्धराम wae येनं सङ्गच्छते वाजंमेवास्यं वृह्धऽन्बभिरुरुषसा मं ॥ ॥ ५ ॥ । अस्यदित्याहानुस्यात्या श्रागत्यं senda श्राव्य
ते्तिरीयरसद्दिताभाष्ये। [का०५।प०६।अ ०३
वाजिन् एथिवोभित्याेच्छत्येवेन्" पूर्वया विन्दत्युंरय। दाभ्यामा कमयति ufafean अनुरूपाभ्यां wees: रूपाः पशवः प्र जायन्तं Gea we थिवी qua Ware WAY वा एतं लोकेभ्यः प्रजापतिः समैरयत् रूपमेवस्येतन्महिमान' व्याचष्टे वज्ी वै, रष "यदजा ददविरन्यतेदद्भो भूयाज्ञामभिरुभयादद्मो a दिष्या- MAYS ध्यायेदजेंरौवैनः ATTA* ॥ € ॥
अह | पापींयान्। डद्रादव । येन् । अग्र | वजी वै । सप्तदश च ॥ २॥
इति वैत्निरीयसंहितायां पश्बम काण्ड प्रथमप्रपाठके दितीयोाऽनुवाकः ton
उत्करामेदक्रमीदिति Bharata प्रतिष्ठित्या अनुरूपाभ्यां तस्मादनुःरूपाः प॒शवः प्र जायन्तंऽप॑ उप रजति यच वा आप उपगच्छन्ति तदेषधयः प्रतिं तिष्न्त्योषधीः प्रतितिषठन्तीः पश्वे (ऽनु प्रति तिष्ठन्ति पशून् यन्नो यत्नं यजमानो यजमानं प्रजास्त्माद्प उप॑ रजति प्रतिशित्यौ यद्ध्व्युर न॒म्रावाहं तिं जुद- याद्न्धंऽ्वग्धुः ॥ १॥ * अस्य व्या सयानं चटुचकारट-प्रथमप्रपाठक-दितीयानुवाकभाव्ये STA I
शि ०५।१्०९।अ०ह] वेदार्थप्रकाशे |
स्याद्रक्षाध्सि any इन्युहिर यमपास्य WATTS ACA A- aaa जहाति नान्धेऽध्वय्येभवति न aay रक्षाध्सि घ्नन्ति जिधम्यभ्निं मनसा धुतेनेत्याहइ मनसा हि पुरुषा य॒न्नमभिगच्छति प्रतिश्यन्त भुवनानि fray सर्व Ge uae सेति थु तिरा वयसा ट हन्तमि- व्यादाल्पो BT जाते महान् ॥ २ ॥
भव॑ति व्यचििषमन्न< रभसं विदानमित्यादान्नमे- वास्मै खदयति wane Bat य रवं Ae आत्वा जिधभमिं वच॑सा YAAATS तस्मात् पुरुषो AAT गच्छति तदाचा बवदत्यरषषसेन्याहइ रश्सामपडन्य मर्यश्रीः स्पृहयदरणा अभ्रिरिन्यादापचितिमवास्मिन् दधात्थपचितिमान् भवति य रव ॥ ३ ॥
वेद् मन॑सा तु *वे तामाप्तुमहति यामध्वय्धुर नभ्रा are fa जहाति मनस्वतीभ्यां THATS ATT दाभ्या pfafea यन्नमुखेयन्नसुखे वे क्रियमाणे यन्नः TAT? fa जिधांसन्न्येतदि खल वा एतद्यन्नमुख AAT Sacra परि लिखति रष्सामपदत्य frat: पुरि लिखति fazer अभरिर्यावानेवाभरिस्तस्माद्रष्षारस्यप हन्ति ॥ ४ ॥
* atfafa B ge प्राढः। *
ख तेत्तिरोयसंडिताभाव्ये। [का ०५।प्र०१।अ०७]
गाय्िया परि लिखति तेजो वै गायची तेजंसैचैनं परि क्वाति freer परि लिखतोग्दरियं वे चिष्टगिन्दर येरोवैन परि गद्धात्यनष्टभा परि लिखत्यनष्टप सराणि बन्दाध्सि परिमरः wale मध्यतेपऽनुष्टभा वाग्वा अनुष्टुप् तसराग्मध्यता वाचा वदाम गार्यचिया प्रथमया परि लिखत्यथनुष्टभाथं fen तेजो वै गायची, यन्नगऽनृष्टगिन्दरियं चिष्टप तेजसा चैवेन्दरिथेशं भयते ast परि wari wy
पन्धाऽध्वथ्युः। महान् । भवनि य रवं । इन्त । चिष्टभा तेजो वे गायची | eaten च.॥ ३ 0
इति तैत्तिरीयसंहितायां पथ्चमकाणडे प्रथमप्रपाठके दृतीयोऽनुवाकः Won
देवस्य त्वा सवितुः प्र॑सव इतिं खनति प्रत्या अये धूममेवेतेन जनयति ज्योति मन्तं cart सुप्रतींकमि- त्याह ज्योतिरेवैतेन जनयति सेाऽप्रिजातः प्रजाः Wars त द्वा अधंचनाश्मयन् शिवं प्रजाभ्यो ऽहि ६सन्तमित्याह प्रजाभ्य way शमयति दाग्यां खनति ufafean wat एष्ठमसीतिं पुष्करपशेमा ॥ ai
* अस्य व्याख्यानं चतुेकाख-पथम प्रपाठक-दितीयानुवाकरभाय्य mee |
[कौ ०५।४०९।अ ०४] वेदाथेप्रकाश् | é
इरत्यपां वे waq we यत् पुष्करपणौ£ रूपेशेवे- नत् आ हरति पुष्करपर्णेन सम्भ॑रति यानिर्वा अग्रः पुष्करो सयेनिमेवाभि sarc कष्णाजिनेनं सम्भ॑रति यन्नो वै छुष्णाजिनं यज्ञेनैव यच्च सम्भरतिं यद् ATA पशनां WHAT सम्भरेद् AVIA पश्चन् WHAT छष्णाजिनेन सम्भरत्यार णानेव WHT ॥२॥ Wadata तसात् समावत् पशनां प्रजायंमानाना- मारण्याः पश्वः कनीयाध्सः शचा छता लामतः सम्भ॑रत्यतो छस्य मेध्यं कष्णाजि नञ्च “पुष्करप गौश्च रस्टणाति va वे कंष्णाजिनमसौ पुष्करपगेमाभ्या- Hadad: परि शह्नात्यभिरदेवेभ्यो निलायत तम- थर्वन्बपश्यदथर्वा त्वा प्रथमे निर मन्धदम्रं इतिं ven अद य Waa तेनेवेन् < सम्भ॑रति त्वा- म॑ पुष्करादधि इत्याद पुष्करपर्णे द्यंनमुपञ्चितम- faand त्वा द्ध्यङपिरित्धाहइ core वा अाथवण- स्तेजस्व्यासीत् तेज रवास्मिन् दधाति तमु त्वा पाण्यो stare पुवंमवेादितसुत्तरेणाभि णाति ॥ ४॥ ,. चतरूभिः सम्भ॑रति चत्वारि छन्दासि न्देभिरोव गायचीभिर्ब्राह्मणस्यं गायचो fe बाह्मणस्विष्टग्भीं- राजन्ध॑स्य. Geant fe राजन्ये यं कामयेत वसींया- 2
Re तत्तियेयसंहिताभाव्ये। [का०५।प०१।अ०५]
न्स्यादिन्युभयींमिस्तस्य सम्भ॑रत् तेज॑ैवास्मे इन्द्रियं च समीची दधात्यष्टाभिः aaa गाय॒ची गायकेाऽप्रर्यावानेवाम्निस्त € सम्भरति सीदं safc, STe देवता रवास्मै ax सादयति नि Bafa मनष्यान्त्स सीदस्वेति वयाधसि जनिष्या fe जेन्यो अग्र॒ अह्ामित्धाइ देवमनुष्यानेवास्मं AMAA प्र जनयति ॥ ५॥
Siva ugg) इति । णाति । होतरिति । स॒प्तविशशतिश्च ॥ ४ it
इति वैत्तिरीयसंहितायां पथ्चमकाण्ड़े प्रथमप्रपाठके चतुथोऽनुवाकः Noy
करूरमिव् वै अस्याः wad कराति यत् खन॑त्यप उप॑- SAAT वे शान्ताः शान्तामिरेवास्वै शु च॑ शमयति सन्ते वायमातरिश्वा दधात्वित्यादइ प्रणा वै वायः प्राणेनंवास्ये प्राणा सन्दधाति सन्तं वायरिन्याद तस्मादायुप्रच्युता द्वि दष्टिरीत्तं तस्मै च देवि वष॑- स्तु ॥ १॥
* स्यानु वाकस्य चाख्यानं चतुथेकाखीयप्रथमप्रपाठकस्य टतीयामवाज- VTA] RSW |
[का०५।प्०९।अ०५] वेदा्धप्रकाषरे | १९
तुभ्यमित्धाडइ षडा कतव wade ठटं दधाति AMI सान् WIAA वषति यद षट् क्याद् यातयामा स्य वषटकारः स्याद्यन्न aes TAL यन्न छन्यर्वडित्धाद पराश्षमेव TASH Ula नास्य यातयामा वषटकारा भवंति न यन्न रक्षार्सि धन्ति सुजातो STAT सहत्यनष्टभा उप नद्यत्यनष्टेप् ॥ २ ॥
eal छन्दासि छन्दाश्सि खल् वा. अम्रः भरिया aa: fared त॒नुवा परि दधाति वेदुको वासा भवति य शवं वेद् वारुणो वे अ्रभ्िरुपनन्न उदु तिष्ट स्वध्वर ऊर्वं ऊ षु णं ऊतये इति सांविचीभ्यासुत्तिष्ठति सविद्रप्ऱ्त vara वरुणमेनिसुत्खजति दाभ्या ufafear स जाता गभे असि॥ २॥
राद॑स्योरित्यादइ इमे वे रादसी तयारष WAT यत् अभ्रिसतष्मादेवमाइ Ba चार्विग्टत अषधिषिन्याद य॒दा wa वि भरन्ति अथ॒ चारुतरो भवति प्र ara अधि aia इत्याद ओषधये वा अस्य मातर स्ताभ्य waa प्र च्य।वयति स्थिरा भव वीञ्जङ्ग इति गर्दभ ST सादयति ॥ ४॥
सन्न॑द्यत्येवैन॑मेतया Wa गर्दभेन सं भरति तस्मात् गर्दभः प॑श्रूनां भारभारितमेा.गदभेन् सं भरति तस्मा-
tz atedrefearra | [का०५।्०९।ख ०५]
बर्दंभाऽप्यनारेलेगेऽत्यन्यान् WE मेंदयत्यन्नर Wa- नाक॑ स' भरन्ति Waa सं भरति तस्माद् गर्दभा दिरेताः सन् कनिष्ठं पश्रूनां प्रजायते ऽभ्रिद्येस्य योनिं facefa प्रजास वे एष Tames ॥ ५॥
स इश्वरः प्रजाः Wal प्रदहः श्वि भव प्रजाभ्य इत्याह प्रजाभ्य रवेन ६ प्रमयति मानुषीभ्यर्वमङ्किर इत्याह मानव्यो हि प्रजाः मा च्ावाएथिवी अभि MIM मा अन्तरिक्षः मा वनस्यतीनित्याह रभ्य wa लोकेभ्यः शमयति प्रैतु वाजी कनिकद् दित्या वाजी Ge नानदृद्रासभः पत्वेति ॥ ६ ॥
श्राह रासभ इति Passa waht पूरीष्यमिन्धाइ अग्निर ga भरति मा पादि चायुषः परेत्यादइ आअआयरवास्मिन् दधाति तस्माद भः सवेमाय- देति तस्माद्र्दभे परा Brae: प्रमीते बिभ्यति उषां eam भरन्नित्याद दषा BI ठषाभरिरपां गभ ॥ ॥ ७ ॥
समद्वियभित्याह अपार BI गभो यद्भरिरप्र IW याहि वीतये इति वे इमो लोको वि रतामग्न आ्आ याहि वीतये इति यदाहानये्लोकयेर्वीन्ि प्रच्युतो वे एष Wada अगतः प्रतिष्ठा स एतहि अध्वर्यच् यज-
[का ०५।प०९।अ ०१| ARITA | rR
मानश्च ध्याधति ऋतं सत्यमित्याह इयं वा wae ॥ ॥ ट ॥
सत्थमनयेारेवैन' प्रति छापयति नार्विमा्छत्यध्वयु- न यज॑मानो वरूणो वै wa यजमानम्भ्येति यद्भि- wae ओष॑धयः प्रति ृह्कोताप्निमेतभित्याद शन्त व्यस्यन् feat अमतीररातीरित्ाद THREAT निषीदन् नो अपं दुर्मति इनदित्याइ प्रतििन्धं arava: प्रति Area ve i
रनमित्यादौषंधयेा वै waa तामिरोवैन॒र सम॑ इयति gaya: सुपिष्यला इन्याह तस्मादेाषधयः फलं wR वो गभ ऋत्वियः प्रन € सधस्थमासद्- दित्या apa waa प्र च्यावयति mata’ प्रति छापयति दाभ्यामपावदरति प्रतिशित्ये* ॥ १० ॥
असतु । अनुष्टप्। असि । सादयति । wes: पत्वेति। गभम् | असो | मेादध्वम् | दि चत्वारि शच ॥ ॥ ५॥
इति वैत्तिरीयसंडितायां पथ्चमकाण्डे प्रथमप्रपाठके पश्चमेाऽनुवाकः Wel
[रि थक द eee Ss करणीं
वि)
* अस्यान् वाकस्य व्याख्यानं चतुर्थकाण्डीयप्रयमप्रपाठकस्य चतथानवाक- We] ATA |
qs. तेत्तिरीयसंहिताभाव्ये | [का०५।प्०९।खख ० ६]
वारुणा वै श्रभ्रिरुपनङ्खो वि पाजसा इति वि सयति सविदृप्रस्नत एवास्य fart वरुणमनिं वि सखंजति अप उप॑रजति sat वै शान्ताः शान्ताभिर- वास्य शुचः शमयति तिरभिरुपंरूटजति free अभि- यवानेव अग्निस्तस्य शच शमयति fas: exes gfraifacire भिचा वे शिवे Sarat तेनव ॥ १॥ Vay स सजति शान्त्य यद् ग्राम्याणां पाच्ाणा HUTS: सध्सजेद् ग्राम्याणि waif श्चाप्येद् अभ- कपासैः सः श्जत्येतानि वे अनुपजोवनौोयानि तान्धेव चच्चा्पयति शकराभिः ax Bafa शत्य अथा शन्वा- याजलोमैः aaa वे aa: प्रिया तनूयद्जा प्रिय्ैतरैनं तनुवा स SATA तेजसा रष्णाजिनस्य जामिः FW? सजति यन्नो वे करष्णाजिनं यज्ञेनव यन्न AX सजति रद्राः सम्भूत्यं॒परथिवीमिन्धादैता वे रतं देवता अग्रं समभरन् ताभिरेवैन सम्भरति मखस्य शिरोऽसीत्यादहइ यन्नो वे मखस्तस्य रतच्छिरो AAT तस्माद वमा इ ANS US स्थ इत्याद AHA Wai I पदे अथो प्रतिश्ि्य॒ प्र ्न्याभियच्छति अनु ल्य aan मिथनत्वाय ate करति चय दमे लोका एषां
[का०५।प्०९। ०७] वेदार्थप्रकाश | ९५
लोकानामाश्यौ wei करेति वीर्य वे earls वीयेशेवैनां करेति avn विलं करेति व्याइत्यं इय॑तीं करेति प्रजापतिना asada सम्मतां fe wat कराति यावाप्रथिव्योर्देहाय चतुस्तनां कराति पनां दादाय अष्टास्तनां करति छन्दसां Brera नवीच्रिम् अभिचरतः, कुर्यात् चिदटतमेव वज्र सम्भृत्य भाढव्याय प्र डरति wal कृत्वाय सा AWA उखा- fafa नि दधाति देवताखवेनां प्रति छापयति+ ॥ ॥ 8 ॥ a
तेनैव | लानभिः सं। एते । अभिचरतः। Tae
रशतिख ॥ & ॥
इति व्ैत्तिरीयसंडितायरं पथ्चमकाण्डे प्रथमप्रपाठके षष्ठोऽनुवाकः ॥०॥
. सृत्तभिरधुपयति सुप्त वै tigen: प्राणा, शिर gag
AHA यदखा शोर्षन्रेव य॒न्नस्य प्राणान् दधाति तस्मात्
sits ॥ | OR
सत्त शीर्षन् प्राणा अश्वशकेन धूपयति प्राजापत्यो वे
© ऋस्यानुवाकस्य व्याख्यानं चतुथंकाणीयप्रथमप्रपाठकस्य पञ्चमानुवाक- भाष्ये ATTA |
aC afeduefeanns | [काश्राप्र०६।अ०७]
अश्वः सथानित्वाय अदितिस्वेत्याह इयं वै अदिति- रदित्या रव अदित्यां खनत्यस्याः sacerca न fe सखः ay हिनस्ति देवानां त्वा पलीरित्यादइ दवानाम्। ॥ १ ॥
वै एतां पनयोऽयेऽकुर्ववन्ताभिरेवैनां दधाति धिषणा- सबा इत्याह विद्या वै धिषणा विद्याभिरेवैनामभीन्धे Taare छन्दाःसि वै प्राग्छन्दोभिरेषैनाः श्रपयति वरूचयुस्वन्याहइ Beat: वै वसूया हाचाभिरेतैनां पचति जनया LATE देवानां वै पलः ॥ २ ॥
जनयस्ताभिरेवैनां पचति षड्भिः पचति षड्वै कतव तुभिरोवैनां पचति दिः पचन्त्वत्याइ तस्मात् दिः संवत्सरस्य सस्यं प॑च्यते वारण्यखा अभीक मैचिया उपेति शान्त्य देवस्त्वा सविता उदपत्वित्याइ सविदर- Tad wat ब्रह्मणा द् वताभिरुदपति अप॑द्यमाना vfafa आशा दिश आ एण ॥ ३॥
ware तस्मादभिः स्वा दिशाऽन् वि भाति उत्तिश्ठ seat भवोध्वा तिष्ठ॒ धवा त्वमित्याह ufafed चअसुय पाचमनाच्छुखमा Salt Saar अकः अज- क्षीरेण आ aula परमं वे एतत् पथो यदजक्षीर परमेणवेनां पयसि आ uf यज॑षा area
हा ०५।प्र०९।यअ ०८] जेदा्प्रकाे | ve
fic च्छं रत्ति ecified’ रषा, क्रियते aeT- भरेव छन्दाध्सि आ च्छु णतति* ॥ ४ ॥
आह देवानां । वै vats) एण । रषा । षट् चं ॥ ७॥
दूति व्रैत्तिरीयसंदितायां पञ्चमकाण्डे प्रथमप्रपाठके THATSTATR: hel
vafaxuay Mme: पुरुषशीषमच्छेति अमेध्या वै पाषा अमेध्यं पुरुषशीर्षममेध्यैरोवास्य wae निरवदाय ध्यं कत्वा श्रा हरति खकविःअशतिभवति रकविध्या hyde: पुरुषस्याश्यौ Be’ वा एतत् प्राशेर मेध्यं यत् रुषशीषे सप्तधा विठख्षं वस्मीकवपां प्रति नि धाति सत्त वै wide: प्राणाः प्राशेरवेनत् सम- Safa मेध्यत्वाय याव॑न्तः ॥ १ ॥
वै बडृन्युव॑न्धवस्तेषां यम आधिपत्य' परीयाय यम- गाथाभिः परि गायति यमादेवेन॑दङ्खः fake परि गायति चयं शमे लोका रभ्य Teas wy माद् गायतं न देय' गाथा हि तद् टङ्खोऽभ्निभ्यः
* व्थस्यानवाकम्य॒ व्याख्यानं चतुथेकाण्टीयप्रथनप्रपा>कसय वानु वाक- भाष्ये RTA | 8
६ तेत्तिरीयसंदिताभाष्ये | [mreyfregime <]
पश्रूनालभतं कामा FAUT: कामानेवावं TAY यत् UTAH HATER शरस्य ॥ २॥
पशवः स्यर्यत् पर्थभरिरूतानुत्छजेदयत्नवेशसं कुात् . यत् स॑श्स्थापयेत् यातयामानि भीषौणिं qa पश्र नालम॑ति नैव wad रन्ध यत् प्ग्निरुतानुन्सूज ति श्रीव्णामयातयामत्वाय प्राजापत्येन ax स्थापयति यन्नो वै प्रजापतियन्न रव यन्न प्रति छापयति प्रजापति प्रजा weed स रिरिचिानेऽमन्यत स रता ATT रपश्यताभिम स सुखतः ॥ ३॥ |
Saran प्रीणीत यदेता Aiwa भवन्ति यन्नो % प्रजाप॑तिर्यक्नमवैताभिमुखत आ प्रीराति sft मितदन्दसे भव॑न्ति अपरिमितः प्रजापतिः प्रजापत ua ऊनातिरिक्ता भिथुनाः प्रजातये srt वे नामैतच्छन्दः प्रजापतेः पश्वा VAM: was हन्ये सवाणि वै एता रूपाणि सवाणि रूपाण्यप्नो Fear क्रियन्ते तप्मीदेता ata ॥ ४ ॥
भवन्ति wafazafax सामिधेनीरन्वाह रुगे wafaxdt waa गच्छत्यथ प्रतिष्ठामेव प्रतिष्ठा fe रंकविःणश्चतुविरशतिमन्बादइ चतुविंरशतिरद़ं मासाः संवत्सरः संवत्सराऽप्रिवेश्चानरः साक्षादव वेश्वानर-
का ०४ TOUS] देदायैप्रकागरे | te
मय ae acraicare wifes fe सुवगा लोकः समला तवे वङ्खय॒न्टित्याह समाभिर वाभमि वधयति ॥ ५॥
ऋतुभिः संवत्सरं विश्वा च्चा wife प्रदिशः पृथिव्या sare aareta: सवी fens वि भाति प्रत्यादता- मजिन Baa ears SIAR नुदति उत् वयं तम॑सस्परीन्धाह पादमा वे तमः पाष्मानमवासादप न्ति अगन्म ज्योतिरुत्तममित्यादड सौ वै अदित्या ज्योतिरुत्तमम् आदिस्यव सायुज्य गच्छति न संवत्सर- स्तिष्ठति नास्य ओस्तिष्ठति यस्य रताः क्रियन्त ज्योति मतोमुत्तमामन्वाह STATA उपरिष्टाद् दधाति qatar लोकस्य अनु खयात्ये* ॥ ६ ॥
याव॑न्तः । अस्य । मुखतः । चित्यस्य । वधयति | आदित्यः । अष्टाविति ॥ ८ ॥
, इति च्रैत्तिरीयसुंहितायां पञ्चमकाण्डं प्रथमप्रपाठके ऋष्टमे1ऽनुवाकः ॥०॥
_ ____----------"-~------ $ च्छस्यानुवावःस्य व्याख्यानं चतुर्यकाण्डीयप्रथमप्रपाठकस्य ऋद्मानुवाक- माण्ये ATTA | |
Re Ahudaefearara | [का ०५।प्०१।अ०९]
वदमि शयति षड्वै wad कतुभिरे वेन दी यति सप्तभि्दीक्षयति सत्त छन्दासि दन्दभिरषैन' दीक्षयति विश देवस्य नेतुरित्यनष्टभा उत्तमया ANT . बाग्बे WAY तस्मात् प्राणानां वागुत्तमा THAT अकछ्षरादनात्तं प्रथमं पदं तस्माद् यदाचेष्टनाप्त तग्धनष्या उप॑ जीवन्ति परया जति पुणे <a fe प्रजापतिः ॥.१॥
प्रजाप॑तेराध्ये न्यूनया जहति न्यूनादि प्रजापति प्रजा Kawa प्रजाना स्यौ यद्चिषि wesnz भूतमवं रुन्धीत यदङ्गगरेषु भविष्यदङ्गारेषु प्र sum भविष्यदेवा्वं रन्ये भविष्यहि भूयो भूताभ्यां प्र र सक्ति दिपाद् यज॑मानः ufafear ब्रह्मणा वै एषा यजुषा सम्भृता Azar सा यद्विद्येत आत्तिमाच्छेत् ॥ २॥
यजमाने इन्धेतास्य AM मिषतामखान्तपेत्याश ब्रह्म वै मिना ब्रह्मनरवैनां पति छठापयति ना्तिमा- wef यज॑मानो नास्य यन्ना ea यदि भित Ata कपालैः GUAT सैव ततः प्रायशित्तिये गत- श्रीः arian तस्य व दध्याद् भता वे रष सखवां॥ ३) |
देवलामपेति W भूनिंकामः स्याद् य उखायै स-
[का०४।६्०९।द्ध् ९] वेदा्प्रका्ी । ९९
म्भवेत् स रव तस्य स्यादतो BY सम्भवति रष वे स्व य॒म्भू- aia wad यं कामयेत् भाठव्यमसमै जनयेयमिन्धु- न्यतस्तस्याहत्य अवं दध्यात् सीश्षादेवास्म uaa जनयति अम्बरीषादन्नकामस्य अवं दध्याद् अम्बरीषे वै अन्तं धियते सयेन्येवान्न' ॥ ४ i
अवं रुन्धे मुश्ानवं दधाति Ga PAT TAIT अपिं दधाति ्रभ्रिदेबेभ्यो निलायतस Maa प्राविशत् जरमकमव दधाति यदेवास्य तच न्यक्त तदवाव न्धे arma सं येति we aa: प्रियं धाम aes प्रिथेरोवेन' धाम्ना समङ्यति Wal तजसा ॥ ५॥
Qaeda दधाति भा ward wa शमीमयीमा दधाति wer सीद् न्वं मातुरस्या उपस्थे इति तिरूभिंजातसुपं तिष्ठते च॑यं इमे लोका रेव लोकेषु श्चाविदं गच्छति अथे प्राणानेवात्मन् धत्ते, ॥ ६ ॥
प्रजापंतिः। कच्छत् । खां । एवान्नं । तेजसा । तु स्तरिःशच ॥ .९,॥
इति वैत्तिरीयसंडितायां पश्बमकाण्डे प्रथमप्रपाठके नवमे,नुवाकंः ॥ ° ॥
च्धस्याम वाकस्य व्याख्यानं चतुयकाण्छोयप्रयमप्रपाठकषस्य नबमानबाक- भाष्ये RSV |
RR नित्तिरीयसंददिताभा्य \ [का oy [Tele श ०]
ae aA प्राभरिरपरशुटक्प ददति तदस्मे प्रयोगः एव कषिरस्दयत् यद्र [नि कानि चेति समिधमा दधात्यपरशुटक्णमव स्वदयति सथैमस्मे स्वदते य एवं Az च्नौद्म्बरोमा द॑धाति Gra उदुम्बर जमेवास्म अपि दधाति प्रजापतिरभ्रिमखजत् तः
रक्षारस्यपाइत agar waa र्व तेन जाता- द्र्ाश्स्यपं दन्ति quanta दधाति gaat वे वन- स्यत ना सपलसादेा Faisal चैकङंतीमा द॑धाति भा TATA रुन्धे क्रमीमयोमा दधाति शन्त्य सश्शित से ब्रह्म उदेषां Ie अतिरमित्युत्तमे ओदुम्बरीौ ॥२॥
वाचयति watt स्च सरश्यति सषचैण ब्रह्म तस्माद् ब्राह्मणा राजन्धवानति अन्य ब्राह्मण तस्माद् राजन्धा ब्राह्मणवानति Aas {ray BTA एष यत् afaraax हिरण्यः AAMT प्रति सुच्चत्ऽत- न्नव BATA रवःविशश्तिनिवधा भवति रक- favafad देवलोका TRE ATED पञ्च Haas द्मे Gel arated: ॥२॥
रकविरश रतावैन्तो वै देवलोकासतभ्य रव भाद ब्य-
[का ०५।्०१।अ ०९०] बेदाथप्रका | RR
मन्तरेति fasta देवा असु रान्िर्वाधऽकुवत तत् faaturat faated निर्वाधी भवति भराठव्यानेव निर्वधे कुरूते साविचिया प्रति" मुश्वते प्रत्ये नक्तो- TATA अदराचम्यामेतैनमुदयच्छते देवा Ui धरयन् द्रविणोदा इत्याइ प्राणा वै देवा द्रविणोदा शहाराचाभ्यामेवैनमुयत्य ॥ ४ ॥
प्रारैदधारासींनः प्रति मुच्चते तस्मादासींनाः प्रजाः प्र जायन्ते छष्णाजिनमुत्तर' तेजो वे हिरण्यं ब्रह्मं छष्णाजिनं तेजसा चैवैन' ब्रह्म॑णा Aaa: परि ल्नाति षड्यामः feet भवति ae तवं कतुभि- रेवैनमुयच्छते यद् दादंशाद्यामः संबत्मरेणेव मोजं भ॑वति Sea Pa ऊर्जेवेन सम्, अर्धयति सुपणौऽसि गरुम नित्यवष्षते रूपमेवोस्य wafers व्याचष्ट fea गच्छ् सुव॑ः पतेत्याइ सुवगेमेवैनं' लोकं गमयति* Te. » रक्षाश्सि । Breath) आदित्यः Teer सं । चतुविरशतिश्च ॥ १० ॥
दूति तैत्तिरीयसंदितायां पश्चमकार्डे प्रथमप्रपाठके दशमाऽनुवाकः lle ॥
[1 पि
च्यस्यानवाकस्य , व्याख्यान चतुथकाणडीयप्रथमप्माठकस्य LAAT भाष्य ददव्यम्1
ten म
Re तेन्तिसोयसंहिताभाच्य | [का०४।प्र०९. Gok ०]
समीडे! अश्न्दर मतीनां शतमग्म मधमत् पिन्व॑मानः! वाजो वन् वाजिन जातवेदा देवानां afa प्रियमा सधस्थम् ^ । छतेनाश्न्त्सं पथे ST यानान् प्रजानन्वाजी अप्येतु देवान् ' aq त्वा सत्त
equa वन्द्यश्च वाजिच्राशुखासि मेध्यञ्च सत । ऋभ्वा ॥ ९.१ देवैवैसुभिः सजाषाः प्रीतं वहि वतु aaa aaa बिं सष्टरौमा जषाणा SF ya wana gaara | देवेभियैक्तमदिति Barat: स्योनं SQUAT सुविते द॑धातु | एता ~ वः सभम विश्वरूपा वि पदौ भिः अयंमाणा उत् रातः | rut: स॒तीः कवषः {ना दारो दवो सुप्रायणा भवन्तु ५) | ware मिचावरणा चरन्तौ मुखं यच्चानाममि संविदने | उषासावां॥२॥ सदर धशिव्ये ऋतस्य Srarfae सादयामि^ । प्रथमा वार सरथिना सवौ देषा पश्यन्तौ सुवनानि fat । अपिप्रय चादना at मिमाना हतार sata: प्रदिशा दिशन्ता | अदित्यैनों भारती वषट
ॐ Cl
aay सर खलती TE een आवीत् | इडा cath fall
[का ०५।१०९।अ ०९९] बेदार्थप्रकाशे | २५
वसुभिः aad ae न देवीर तेषु धत्त । त्वष्टा वीरः देवकामं जजान॒ BEAT जायते श्राशुर शः , ॥ ३ ॥
ase fag भुवनं जजान बाः कत्तौर मिद यपि हातः< | अश्वौ FAA त्मन्या समक्त उप द्वाः ऋतुशः पाथं रतु । बनुस्पतिरदेवलोकं प्रजानन् ACT ea खदितानि वशत् 1 प्रजापरठस्तपसा AT इधानः सद्यो जाते दधिषे ANAT | सखाहारुतेन इविषा परागा याहि साध्या हविरदन्तु दवाः. ॥ Nei
afagt | वाम् । अश्वः । दित्वारि रश्च ॥ ॥ १९१९॥
इति वैल्तिरीयसंहितायां पथ्चमकाण्डे प्रथमप्रपाठके रकादशाऽनुवाकः ॥०॥
साविचाणि | See | उत्क्राम । दवस्य-खनति | । वारुणः । सत्तभिः | रुकविरशत्या । षड्भिः । नं स | समींडा अञ्जन् ॥ रकादश ॥ १९१ ॥
साविषाणि५५। उत्क्राम(९। कूर ५५ । TEE । 4
। तेत्तिसोयसंहिताभाष्ये। [का०५।प्र०९।अ ०१९]
पशवः OU । न इ स^" । मवपच्डाशत्* । ॥ ५९ ॥ समाप्तः प्रथमप्रपादकः |
॥०॥ हरिः भराम् ven
एवं fe gad, ‘efter श्न्ननकदरग्मतीनामिन्यश्वखछाभियो भवन्ति सरूपलाय' दति aa प्रथमाद्ट वमा, समिद्धो अश्नन् wet मतीनां धृतमग्रे मधुमत् पिश्वमानः । वाजी वहन् वाजिनं लातवेदो देवानां परि मियमा aera” दति। हे जातवेदः* प्न, (वाजिनं (apd) "वहन्" (वह, दवान् प्रापयेत्यर्थः)। ` कौदृ्ोऽभरिः ?- ‘afagy (सम्यक् प्रदीप्तः), वाजी' (श्न्नवान्, अरन्नसन्पादक इत्यथः) । किं कुर्वन् ?-मतीरना' ‘wee way, BTR धान्यानां श्रावापनं कुद्धलादिकमाचष्टे, मतीनां" (शरभिन्नानां) कदरः (कुदलस्वानीय) लकखदूपम् श्रन्" (पका्यन्) “मधुमत्! (मधुर) "चुत ‘foarte: (fart), तथा ard सवौणि शवींषि वहन्। कीदृ वाजिनं ?-'देवन' ‘fae (परीतिेत), श्रा"सघग्ं' (सवैतः पश्वन्तरे, ae खित) । अत एवाश्रमेधका ण्डे समााखते,--श्रा्रेयं हष्णग्ीव पुरलाहलाटे दव्यादि । ` * प्रथमे खनुवाक्े 8, fete, तीये ५, wey, wate,
घट 8, GHA 8, WEA द; WA, TMAY, Tats इति ATTS TA |
का ०५।प्र०९।अ ०१९] बेदार्धप्रकाष | ze
अथय fertenrrare,—“qaarerd पथो देवयानान् TOA वाजी श्रष्येतु दवान्। श्रनु त्वा सप प्रदिशः सचन्ता aura ` यजमानाय घे इति । wel वाजी' “देवान्, श्रेत्" (म्नो) | fa कुवन् ?- घतेन (खस्यापरिश्डतेनाञ्येन) देवयानान्" ‘ow’ (देवलेकस्धितान् मागन्) “ae (मम्यक् द्र दीङुव॑न्), ्रजानम् (तेन चतलाञ्छनेन मामा यथा Waa तथा gwar): S ‘aw’ (शरश), प्रदिशः" (weet: सवा few:) ‘ar (तवाम्) “अन्'-रत्य "सचन्तां" (सव TAIT way’), देवप्राप्तावानुकूल्य मेव AIG; लश्च ma ( यजमानाय ) ‘aul? ( खधाकारोपलक्तितमन्नं ) ‘fe’ (सम्पादय) ॥ | | अथ ठतीयाण्डन्नमाईद्यश्चासि वन्द्यश्च वाजिन्नाश्रुश्चासि ag सपे । श्रग्नष्ा देवेवेसुभिः सजोषाः प्रीतं वङ्किं वदतु जात- Sar” दति । ₹े "वाजिन्" (रश्व), लम् अस्माभिः ‘Tapa’ (स्तातव्यश्च), "वन्द्य" (नमस्कार) “त्रसि'। रे सेः (शश्व), श्राष्टख' (ate गामी च), ‘Ree (यागयोग्यश्च) “श्रसि' । “जातवेदाः रभिः ‘ay (at) "वहतु" (देवान् प्रापयतु) । कौदृशः “sia? "वसुभिः (चगन्निवासद्ेतुभिः) "द “जाषाः' (समानप्रीतिः) । कदू at ste’ GAfa fase) ‘afe’ बेाढार) n° अथ saufaeare—“ate af: सुष्टरीमा जुषाणा उर षय प्रथमानं एथिव्याम्। रेवेभियुक्षमदितिः sere: स्योनं हृष्लाना सुविते zara)” दति । अदिति" (ऋमिरेव।) “afaa ` ऊ सर्व चेच भवन्तु इति 8 Jo UIs |
Re तेनिरीयसंहिताभाव्ये। [aroulsrorsent]
(शोभनप्रातियोग्ये) खाने दधात श्र्च खापयत)। कीदृशी दितिः बरहि शुषाणा' (दभ पृं सेवमाना) । कौदृशं बर्हिः ? (सपः wequarard ्राययितुं {राखीणे), ‘gett (ge सरणयोग्), थिर्या' (शमौ) "उर" (बलं) यथा भवति तथा, “एयु' (अरति- विरत) यथा भवति तथा रथमानं' (प्रसारितं) । तथा दयमदितिः, ‘Zafar (सवैः देवैः) ‘ara’ (समानप्रीतिः) तथा, ‘aw’ (योग्य) ‘ar? सुखकरं (सानं) ‘wear’ (कुवैती) ॥
श्रथ पञ्चमीसटवमाद,-“एता उ वः सुभगा विश्वरूपा पि uate, अयमाणा उत् Wa । San सतीः. कवषः शृएुममाना दारा देवीः सुप्रायणा wae” दति । “एता! श्रपि ‘arte देवीः (दारास्या+ Zar) 'सप्रायणा भवन्तु (सषु wat प्रापिका भवन्। कौदु्ो देयः ?--वः' (युश्राक) विग्यजमानानां सुभगाः" (ater), ‘farert’ (बहविधद्ूपयुक्राः), “श्रतेः (सततगमन- साधनानि वादनानि), पक्ोभिः' (पक्तस्थानीयैः) गतेः विशेषेण "उत्- “्रयमाणाः' (ऊ गच्छन्त्यः) “wan "सतीः, (गमनागमनयोग्या, घ धयः), कवषः (कवार) शरएममानाः (शोभमानाः); दाराभिमानिन्धो fe देयः कपाटसमीपे वतमानाः wh ॥
, * (हायास्य देयः” इति खादशपुस्तकं 8 gente पाठः न सम्यगिव प्रतिभाति। † ष्टु अस्य अश्वस्य इति 8 पु्तकपाठः | † आता इति 6 पुरकपाठः | $ wate ears पाठः। अच तिः इति प्रतितम्; ` किं बा सततगमन- साधनेः area’ Fag पाठः| |
[का ०४।प्र०६।यअ० ९१] बेदायप्रकाशे | Re
अथ qetreate,— “sent मिनावरूणा चरन्ती मुखं यज्ञा- मामनि संविदाने । उषासा वार afer afr तस्य योगौ द वादयामि(९” इति । हे उषासा (खषःशब्दापलकिते BENT gaa), ‘at’ (युर्वा) “wae? cena? (यज्ञस्य कारणे) "इः (अश्व) सादयामि" (स्थापयामि) कीषुश्यो aera देवते >+-भिचावरूणर्ूपे। श्रत एव च्रन्यचाखातम्+-“मेचं वा च्रहवारुणी राजिः दति | "न्तरा, ‘art (ब्रह्माण्डस्य aa anata), ‘ama’ “सुखं ety ‘faery (यज्ञपरारम्भम् श्रभिलच्छ परश्यरमेकमत्ययुक्र), "सुदिरष्छेः (्ोभनुदिरण्यवत् र्यचन्दरभकाशयुक्ते*) “a fare’ (सवेव्यव- हारेदवेन शोभनैः fried) ॥ २
श्रय सक्नमीग्टन्नमाद,-“ प्रथमा वार सरयिना सुवणा zat quajt भुवनानि विश्वा । अपिप्रय चोदना वां मिमाना हातारा sctfa, प्रदिशा दिशन्ता)” इति । ह दम्पती यजमानपल्यौ" ‘af’ (वयोर) Brae’ (देवार्ना ara यौ हातारौ तावुभौ) श्रपिप्रयः (प्रीणयामि) | agit ?-श्रयमाः (प्रथमौ, gen), "सरथिना" (समान UAT रथः, सरयः, तद्न्तौ), "सुवणा (शओोभनवरीपेतौ), "देवौ (दीप्यमानौ), “विश्वा' "सवनानि (सर्वोल्ोकान्). ‘quay, ‘at carga “मिमाने (युवयो विदितानि arte प्रमितवन्तौ ) शदिशा' (पृष्टा दि्तु) "ज्योतिः दिशन्ता (खकौयप्रकाः प्रमारयन्तौ) ॥
का 3 षण्ढ ST aR as, Sa
# दु्चन्र इय प्रकाश्युक्ते इति आदर्धपुरतक NUSRAT पाठः |
a तषिरीयसंदिताभाय्ये। [का०५।प०९।अ ०१९]
अथाषटमग्टचमा₹,-“शरादितयैनें भारती वष॒ यज्ञ सरखती ae tea श्रावीत् । इडा उपहता वसुभिः सजाषा यज्नं ना satay wa)” ईति । (भारती (भारताख्या देवौ) ‘aria’ cay गः” (wate) “यज्व (कामयता)। ‘area? (सरखल्यास्या देवी) “रैः ‘aw नः” (wars) “mate (रक्षतु) eer देवी "वसुभिः ‘aw 'सजाषा' (समानप्रीतिः) "उपहृता" (saya) सती watt wag । “देवीः (ह देव्यः), सवं "नः" (ete) ‘oN ‘gang’ (मरणरहितेषु देवेषु) "धत्त" (स्थापयत) ॥
श्रथ नवमीम्टवमाद,--“लष्टा वीरं देवकाम्ं जजान लष्टरवोा जायत WT: । wae विश्च भुवनं जजान बहोः कन्तारमि यत्ति Brae” | दूति । ‘ae (लषटनामके देवः) 'देक्कामः (देवान् कामयमानं) a (कस् प्र) पुज जजान' (उत्पादयामास) स ‘ag: सकाशात् श्रवाः (MATa), “Tay” (शंत्रगामौ) ‘ag? जायते" । किं बहना, ‘Aer ‘xd’ ‘faa “भुवनं (सवेमपि लाक) ‘ora’ (जनयामास) । हे हेतः", "बहे" बडलस्य जगतः) ‘ear (खष्टार' ‘re (श्रस्मिन् कमणि) यत्ति" (यज) ॥
श्रय दशमीगटवमार,-“श्रश्वो धृतेन त्मन्या खमक्र उप देवा eam पाय एतु ¦ वनस्यतिदंवलोकं प्रजानन्भ्निना wer: खदितानि aaa’)? इति । श्रयम् wa? (त्मन्या (शरात्मना, खयमे) ‘gay “समक्त (gam दरव रुचिकरः) सन् "पाथः" देवानामनन) ला “तुश, (तन्तदृतुकाले) “देवान् "उप-एतु' (प्रप्रा) | "वनस्पतिः (एतन्लाभक्ो रवः) 'देवलाकं' प्रजानन्" (TAT TATA)
[का०५।्०१।अ ०९९] बेदःथपकारे | RY
श्रपिना' ae "खदितानि' ‘een’ (खादग्धतानि eat fa) ‘aaa’ (aeq, देवान् प्रापयतु) ॥ अय कादर वमार,“ प्रजापतेस्तपसा वाड़धानः सद्यो जता दधिषे away । areca विषा पुरोगा यारि साध्या इवि- रदन्त॒ Zan!” इति हे श्रे", त्वं श्रजापतेः' (जगदी खरस्य) "तपसा (पयीलाषनेन) ववाद्रधानः' (वद्धं मानः), लं जातः" (उत्पन्ञ- माचः) “सद्यः (तदानीमेव) ‘aw’ “दधिषे (धारयसि) । "खाहारृतेनः (खादहाकारसमपिंतेन) “हविषाः सदह "परागाः" (अग्रता गच्छन्) arfe (रेवान् पर्न) । ‘ara’ wanfa: (साधनाोयाः पूजनीयाः) देवाः इदम् wafer: समपितं दविः रदन्तु" (भचयन्तु) ॥ aq विनियोगसंयहः,- “समिद दइत्याप्रियः स्थर शवस्यैकादशोदिताः ॥ वेदार्थस्य प्रकाशेन तमे ere विना्रयन् । पमथेाश्चतुरे देयादिदयातीयमहेशवरः ॥ दति सायनाचार्यविरचिते माधवीये वेदाथेप्रकाणे रष्णयजुः- Sears पञ्चमकाण्डे प्रथमप्रपाठके एकादशोऽनुवाकः thei | षति अ्ओीमद्राजाधिराजपरमेशवस दिकमिं्रवतेकशरीवीरयुकष शपालसासाच्यधुरन्धरेण सायनाचार्थेण विरचिते माधवाय बेद।य- परकाशनामकतैन्तिरीययजुःसंहिताभायये पञ्चमकाण्डे प्रथमः प्रपाठकः सन्यः ॥०॥ Non ॐ तत्सत् ॥०॥ °
en Madara मनः ॥ °॥
PEEP पिति 00
घ तेत्तिरीयसंहिताभाषय
पञ्चमकाण्डे दितीयप्रपाठके प्रथमेऽनृवाकः।
विष्णमखा बे देवाग्डन्देभिरिमाल्लोकाननपजयग्य- मभ्यजयन् ` यदिष्णुकमान् कमते विष्णरव भत्वा यजमानग्डन्दाभिरिमाल्लोकाननपजयम्मि जयति विष्णोः करमाऽस्यभिमाति हेत्याह wast वै परथिवी चे्ममन्तरि्' जागती चौरानुष्टभीदिशब्डन्दोभिरव दमाल्लोकान् यथापुवंममि जयति प्रजाप॑तिरभ्रिम॑- BHT AISA BE ॥ १॥
पराडः रेत्तमेतयाऽनबेदकरन्ददिति तया वै arse प्रियं भामावीरन्ध यदेतामन्वाह eae aaa प्रियं धामाव RAY LT वे एष पराङ प्रदधो यो विष्णु क्रमान् कमते चतरमिरा वर्ते चत्वारि बन्दाध्सि छन्द्सि eq वे ah प्रिया ay fran ATTA WRN
[का०५।प्र०२।अ ०१] ` वेदाथप्रकाे। ak
पर्यावर्तते दिखा पर्याव॑त्तते. waa वीयेमतु प्याव्॑तते marrefaarsd श्चान्मने वीर्यीवत्तरेाऽया . आरदित्यस्थैवाइतमनु wali शुन arate SENSIS स रतां वारूणीमपण्यत् तया वे स Kaa वरुणपाशाद मज्वदट् वरूणो वं एत ग्ज्ञाति य उखां प्रतिमुश्वते उदुत्तमं वं रुणपाशमस्मदित्धार ात्मानमवेतया ॥ ३ ॥ वड ए याशात् HLT आ ACTS ANTE आ WAX हरति भरवस्तिष्ठ॒श्रविचाचलिरित्याह प्रतिटित्यं विशस्त्वा सवा. वाज्छन्त्वित्ध।द विशेचैनर समङ्खयति स्मिन् राष्रमभि Baars TRA वासिन् भवमकःय कामयेत राष्रर स्यादिति तं मनसा ध्यायेद् TRA भवति ॥ ४॥ ay बहन्रषसामभ्ना अस्थादिन्यादाग्र॑मेवेन समानानौ* करति निजग्मिवां तमस इत्याह तम एव ्स्मादप दन्ति ` ज्धातिषा आ-अ्रगादित्याद ज्यातिर्- वास्मिन् दधाति चतरूभिः सादयति चत्वारि छन्दासि हन्दाभिरेव अतिदन्दसेत्तमया Ta वै रषा दन्दसां दतिंन्दा AH बेन£ समानानां क तति Haat WY |
—_— -~ ~~ ~ ~ ——
* (समानां इति खा दशंपुम्तकपाठटः | रव पर चापि)
क १
o शे vo
३४ ्िरीयसंहिताभाव्ये। [का ०५।१०२ ०६]
भवति स्वमेवैनं गमयति वात्सपरेशोपं तिष्ठते रतेन यै वत्सप्रीभालन्दनऽमेः प्रियं धाम अव Tear TAT- वैतेन प्रियं धाम अव रन्ये एकादशं भवति रक्पैव. यजमाने वीयं दधाति स्तोमेन चै देवा ahaa लके aya न्दे भिर सुश्चिन्त्स्तोमस्येव खल् कै एतद्र यदात्सप्रं यहात्सप्रेशापतिष्ठते ॥ ६ ।
दममेव तेनं लोकमभि जयति यदिष्णक्रमान् कमतेमुमव तेलाकमभि जयति qa प्र क्रामति उत्तरदर्प. तिष्ठत तस्माद्योगेऽन्यासां प्रजानां मनः AAT तस्माद्यायावरः क्षम्यस्य इशे तस्माद्याया- aU aaa मष्टीकरोति वाचं यच्छति ara श्न्धे* ॥ ७ I
ae) AGT) रतया । भवति | सदती । उव- farsa । दिचत्वारिःशच् । १॥
इति वैल्िरीयसंहितायां oan दितीयप्रपाटके प्रथमोऽनुवाकः ॥ °
ge षपन्व
# GUAT NVA चतुधंकाणीयदितीयप्रपाठकसय प्रथमदिती. यागवाकभाष् LATA |
कौ ०५।प्र०२।अ ०१] बेदार्थपरकारे । ९४
श्रीगणेशाय नमः ॥
यस्य निश्वसितं बेदा यो बेदेभ्यो$खिलं जगत् । निर्ममे तमं वन्दे विद्यातीथेमदेश्वरम् ५ उख्थाभनिः प्रथमे प्रोक्ता दितीये चिन्युपक्रमः । इादशाजानुवाका स्यरासन्द्यां वक्रमवखितिः ॥ वाश्छपरेणध्युपस्यानं प्रथमे समुदीरितं । दितीये geared गारपद्यं सिनेति डि ॥' ढतीये त॒ चतयं त॒ उस्था््नं तच खंवपेत् । waa छषति aa qesa सिकतादिकं ॥ ` वपेदुकायुपादष्यात् स्मे Tee पुनः । स्थापयेत् खयमादलासुखादीलवमे तथा ॥ श्रपस्याख प्राणब्डतः तथोापानग्धतद्ितौ । भ्रथमायासुपादध्यार् TMA तत्छमीरितम् ॥ qatanaient तु विक्ञेयावाश्वमेधिकौ | श्रश्वस्यासिपयाः कर्पा गायजीत्यादिमन्केः ॥ कसख्ेत्यसिपयेङ्ित्ा लवमाङृव्यता इयम् 1
दति सायनाचार्यंविरचिते माधवीये वेदायप्रकागे छष्णयभुः- खंहिताभाय्ये पञ्चमकाण्डे द्वितीयप्रपाठके प्रथमेाऽनुवाकः lon
१९. दिन्तिरीयसंडदिताभाव्ये | [का oy iT ०२।य्् ०९ ]
शश्॑पतेऽन्॑स्य at aware afd waste: स रवास्मरं wan य॑च्छति अनमौोवस्यं शुष्मिण इत्या अय श्छस्येति वापैतद्ंह प्र प्रदातारं तारिषः ऊर्ज" नो धेहि दिपदे चतुष्यदे sare ्राशिषमेवेतामा शस्त उद् उ त्वा विश्वे देवा इन्धा प्राणा वे विश्च देवाः ॥ १॥
प्राररषैनमुदयच्छतेऽगरे भरन्त चित्तिभिरित्याह sa ead चित्ताय उद्यच्छतं तेनेवैन ४ समङयति चत्- afc सादयति चत्वारि बन्दाध्सि न्दाभिरेवातिं छन्दसा उन्तमया वस्म वे रषा छन्दसां यदतिद्न्दा वर्यौ day समानानां करोति सद ती भवति सष्वमेवेनं गमयति प्रद्र ज्योतिष्मान् ॥ २॥
यादीत्धाड ज्योतिरवास्मिन् दधाति तनुवा वे एष हिनस्ति ax हिनस्ति मा हिर्सोस्ततुवौ प्रजा इत्याद प्रजाभ्य रवैन॑६ शमयति रष्ाःसि वै रतदयन्न स चन्तं यदन॑ः Tas अक्रन्ददित्यन्बाइ रष्ठसामपदल्यं अन॑सा वहन्ति अपचितिमेवासिन् .दधाति तस्माद् wae च रथी च अतिथीनामपचिततमो ॥ 8 |
श्मप॑चितिमान् भवति य रवं वेदं समिधाऽ्ि दु ब्यतेतिं एतातुषिक्तामवसिते समिधम् wT दधाति यथाऽतिंथयं आगताय स॒पिषदातिथ्यं क्रियते areas.
[का०५।्०२।अ०द] ACTUATE | ६9
तङ्गायजिया ब्राह्मणस्य गायता हि araraferest राजन्यस्य Set हि राजन्येऽखु war प्र वेशयति असुयेनि्वा अभिः aad यानिं' गमयति तिरूभिः प्र वेशयति चिषदे॥४॥
च्ग्रियावानवाग्निस्तं प्रतिष्ठां ग॑मयति परा वै vast वपति येऽख भस्म प्रवेशयति ज्योतिष्मतीभ्या- मवं दधाति ज्योतिरवास्मिन् दधाति दाभ्या प्रतिशिन्चै पा वा रष प्रजां CAA वपति येा.ऽप् भस प्रवेशयति IAGH सह रय्येति पनर्टैति प्रजामेव TIAA धतं पुनरूादित्याः ॥ ५॥ " `
र्द्रा वस॑वः समिंधतामित्याह एता वै एतं देवता Sa स्मै"धत ताभिर्वैनर समिधे बाधा सः बाधी- aa fast बोधयत्येवेन॒' तस्मात् सुखाः प्रजाः प्र बध्यन्ते यथास्थानमुपं॒तिष्ठते तस्मा्थास्थानं पशवः पनरेत्यापतिष्ठन्ते* ॥ & ॥
वै faa देवुः। ज्योतिस्मान्। अपचिततमौ । चिदं । आदित्याः । दिचत्वारि शच्च ॥ २ ॥
इति वैत्तिरीयसंडहितायां warns दितीयप्रपाठके दितीयेाऽनुवाकः ॥०॥
का ee
* अष्यानवाक्षस्य ख्यानं चतुथ शा णडी यडितीवप्रपाठकस्य टह तीयानवाक- भाष्ये AYA |
oie, ee
१८ तैशतिरोयसंदिताभाग्ये। [का०५।प्०२। श ०६]
याव॑ती वै एथिवी तस्यै यम आर्धिप्त्य' परीयाय यो वै ad देवयजनमस्याः अनिर्या्याप्नं fat यमायेन् स feat श्प टत इत्य॒ध्यवसायथति यममेव देवयज॑नमसमै नियच्यासनेऽभरिं चिनुते दरगे वै अस्याः अनागतमिच्छन्तो नाविन्दन्ते देवा रत्यज्- रपश्यन् अप इत इति यदेतेनाध्यवसाययति । १॥
अनारत Tari चिनते Taha यदेवास्याः अमेध्य तद्पं इन्ति श्रूपोऽवेक्षति were: सिकता नि व॑पते तरे WHAT रूप रूपेरीव Baas रन्धं war नि व॑पति gfea एषा प्रजनन यदूषाः Tea मेव प्रजननेऽग्रिं चिनुते sat स्नाने एव सत्नानुर Wage
पश्रनां यदृषाः चावाष्टधिवी सहास्तां ते वियती अन्रूत् मर्व ने सुह य॒त्नियमिति यदमुष्या य्॒चिय मासीन्तदस्यामदधात् ते ऊषाः अभवन् यदस्या य॒च्चियु- AAMAS AA: कृष्णमूषान्रिवप- aa ध्यायेद् यावाषथिव्योरव afresh चिनुते ऽय सो श्रप्निरिति विश्वामिंभस्य ॥ ३।
ae भवनत्येतेन् वे विश्वामिचोऽप्नेः प्रियं धाम अव श्रन्थ श्रप्ररेवेतेन प्रियं धामाव रन्धे अन्दाभिरवे
[ का ०५।्०२। ख गह्] बेदाचप्रकाषे | Re
देवाः सुवर्ग लोकमायन् wie: ote दधाति चत्वारि छन्दासि बन्दाभिरोव तद्यजमानः सुवग लोकमेति तेषा gat लाकं यततां दिशः समबलीयन्तु ते दे परस्तात् AAS उपादधत द ॥ ४॥
पञ्चात् समीची ताभिर्वे ते दिशीऽहः्डन् यत् दं परस्तात् समीचीं उपदधाति द पश्चात् समीची fet favar wat पशवो वे चन्दारसि waar समीषीं दधाति श्रष्टावपं दधाति श्रषटा्रा गायची गायचा- ऽभ्रिवावानवांभ्निस्तं feqaserad दधाति अष्टाक्षरा गायची Wat सुवर्गं लोकमश्॑सां Fe quae लोकस्य ॥ ५ ॥
प्रात्य चयादश raga उप दधाति wafaxw- तिः सम्य॑न्ते प्रतिष्ठा वै रकवि शः प्रतिष्ठा ATE: wafers प्॑तिष्ठां गारपत्यमनु प्रति तिष्ठति प्तयभ्ं चिक्धानस्ति्ठति य रुवं वेद पश्च चितीकं चिम्बोत प्रथमं विन्वानः UT. ae UT! पश्वे यन्नमेव TAT aay fafadtal चिन्वीत fact चिन्वानस्तय दमे लाका Tad VHT ॥ € i
` प्रति तिष्ठति रकचिताकं चिन्बीत zat चिन्वानः
eat वै gaat लोक रंकतैव सुवर्गं लोकमेति
te तेन्तियेयसंहिताभाय्ये। [का०५्०९ ०९] =
परीषेणाभ्य हति तस्मौन्भ्ारसेनाखि नरं न दुमा भवति य रवं बेद् पञ्च चित॑यो भवन्ति पथ्चभिः परीषे रभ्य॑डति दश area दशाक्षरा विराडन्नं face ` विराज्ेवान्नाशे प्रति तिष्टति+ ॥ ७॥
अध्यवसाययति | ead | विश्वासिचस्य | श्रादधत् द । लोकस्य । लोकषु । TAME TS ॥ २ ॥
इति कत्तिरोयसंडितायां पञ्चमकाण्डे दितीय प्रपाठके व्रतीयोऽनुवाकः Nell |
TES CEES
वि 2 रत feud यथ प्राग्रियैश्ोखायाः समित- मिति चतद्भिः सन्नि व॑पति चत्वारि acre हन्द्ार्तसि खल वै अपनः प्रिया तनुः प्रिययेवेना तनुवा ay शल्ति afafafaare तस्मात् ब्रह्मणा सुच समेति यत् aaa विरति तस्मात् ब्रह्मणा As वयेति कतुभिः॥ १।
वै रतं daa auger विमुच्या मातेव पजं थिवी welfare ऋतुभिरेवैनं दीक्षयित्वा ऋतुभिविं सुवति वेश्वानग्यां शिक मा दत्त aaa चैनत् Fait: छष्ास्तिसस्तुष॑पका भवन्ति निक्य
त # स्यान वाकरय काख्यानं चतुथकःणोयदितीयप्रपाठकम्यं चतुधानुवाक भाष्ये ATLA |
“ [का ०४०२७०४] बेदार्चपकाथे | ४१
वै तद्भागधेयं ana: fawa रूपं कृष्णं रूपेरव faufa निरवदयते cat दिशं यन््ेषा ॥ २ ॥ | चै fava दिक् सख्वायामेव दिशि निकेतिं निरव- द्यते wad इरिणं उप दधाति प्रदरे वैतदै नित्याः यतन् सखे रवायत॑ने fast निरवदयते शिक्ध- mad दधाति saat वे पाशः सा्छादेवैनं निकति- पाशात् Asafa fra उप दधाति Aufafear षै पर॑षो यावानेव परुषस्तप्मात् निकतिमवं यजतं पराचीरुप ॥ ३॥ । दधाति प्रराचीमेवास्मात् fem nag
प्रतीकम् आ य॑न्ति नित्याः safe माजंयित्वोपं तिष्ठन्ते मेध्यत्वाय aaa तिष्ठन्ते निकंतिलोके रव चरित्वा पता दवलोकमूपावननन्तं Taare तिष्ठन्ते रकपैव यजमाने वीयं दधति निवेशनः सङ्गमनो वद्ध नामिन्ाह प्रजा वै पशवो वसु प्रजयेवेन' पशुमि समधयन्ति*+ ॥ ४ 0
चतुभिः। रषा | पराचीरुप। अष्टा चत्वारि रश्च ४।
इति वैत्तिरोयसंहितायां पच्चमकाण्ड दितीयप्रपाठके अतुथोऽनुवाकः ॥०॥
* द्स्यामवाकस्य' ख्यानं चतुथकाणीयदितीयप्रकाठकस्य परश्चमानवाक्ष- भाष्ये ALANA | 6
ak Afadadfeaira | [का०५प्रण्दाख०५
qeyaran वि fata ada वै परुषः समित यन्नपरुषेवेन' वि मिमीते यावान् पुरुष ऊद्धवाह- स्तावान् भवति wire परुषे वीयं चैन . वि मिमीते well भ॑वति न हि coer: पतितमेति अरल्िना पक्षौ द्राधींयाध्सौ भवतस्त मात् -पश्षप्र- वया्सि वयारसि व्याममाचै पक्षौ eyes भवति एतावद परुषे वीर्य ॥ १ ॥
बीय्यतसम्मितो वेणुना वि मिमीते रप्रयो वेवेशु सथानित्वार यजषा यनक्ति यजषा हषति area घडगवेनं षति षड्वा ऋतवः कतुमि रैन षति यद् इादश्गवेन Hawa इयं वं ्रग्रर तिदाहा- दविभेत् सा तद्दि गुणमपश्यत् छष्टश्वारष्टश्व ततो वे Tal न ATT यत्क टथ्वारष्टश्च ॥ २ ॥
भव॑त्यस्या अनतिदाहाय fara त्वा* अभ्रिमुदन्तु- महेतीन्यादयेत् कष्टश्वाङष्टश्च भवति अ्पेरुयत्ये रता- वन्तो वे पशव दिपादश्च चतुष्यादश तान् यत् प्राच उत्सजेत् रद्रायापि eure यदशिणा fama नि धवेत् यत् प्रतीचो रक्षा्सि इन्यरूद्ी च उत्सछजति एष वे दे मनुष्याणा शान्ता दिक् ॥ ३ ॥
LC भिं
A *- ‘qa a इति पदपाठपाढः।
[का०५।प्र०२।अ ०६५] वे दाथप्रकाशे। eR
तामेवैनान् WA उत्ंजति श्रथो Seat दिशम् उल्सजति असौ बै आदित्यः प्राशः प्राणमेवैनान् aq उतसूंजति दक्षिणा प्ावत्तन्तं खमेव aaa पग्यावततन्ते त्म'दक्िणोऽं आत्मने वीयावन्तराऽयेा आदित्यस्यैवाठतमनु पर्यावर्तन्ते तस्मात् परश्वः पशवो वि तिष्ठन्ते nara आ व॑र्तन्ते तिखस्तिखः सीनाः॥ ४ ॥
कषति चिदतमव यज्नमवे वि यातयत्योषधीवपति ब्रह्मणा WANs रन्धेऽकऽक॑श्चीयते चतुद शमि वैपति सत्त ग्राम्या अषधयः सप्तारण्या उभयींषामवरध्य अन्स्यानस्य वपति BATA aay He वपति कष्टे fe arava: प्रतितिष्ठन्ति श्रनुसीतं वपति प्रजात्यै दादृश्सु सीतासु वपति दादश मासाः संवत्सरः संवत्सरेशेवास्मं wa पचति यद॑ग्रिचित् ॥५॥
SAARI WAAR Buia ये वनस्पतीनां फलग्रहयस्तानिष्येपि परोष्ठेदनवरुङगस्थ अवरुध्य दिग्भ्य लोष्रान्त्समस्यति दिशामेव वोयेमवरध्यं दिशां वीर्यैऽभि' चिनुते य॑ दिष्याद् यच्च स स्यात् तस्य fem लो्रमाद रेत् इषमूजमहमित आ दद् इति इषम तदय दिभाऽव॑, सन्ये ara भवति. यस्तस्यां दिशि
88 तेत्तिरीयसंहिताभाव्ये। [का०५।प्०२।य ०१]
भव॑ति उत्तरवेदिमुप वपति उत्तरवे्ा fe श्र॑भ्नि- waa wat पशवो वै उत्तरवेदिः TAA TA TAT यन्नपरुषोाऽनन्तरित्यै* ॥ ६ ॥ |
च् भवति एतावद पुरुषे वीय | यत् कष्ट्वाशटष्ट्च | दिक्। सीताः। अभ्रिचित्। अरव । पश्विः wire ॥५॥
इति तेत्तिरोयसंहितायां पष्वमकारडे दितीयप्रपाटके प्रथ्वमोऽनुवाकः ॥०॥
श्रे तव् श्रवो वथ इति सिकता नि वपति wae Tiara wax wads वैश्वानरमवं रन्य वडभिनिं वपति षड्वा wera: संवत्सरः संवत्सरोऽभ्नि- वैश्वानरः सा्षादेव Bara Wl समद्र वे नाम एतच्छन्दः समद्रमन् प्रजाः प्र जायन्त ` यदेतेन सिकता निवपति प्रजानां प्रजननायेन्द्रः॥ १ ॥
दवाय वज्र प्राहरत् स चधा व्यभवत् स्फयस्तृतीं य॒ रथस्तृतींय' yada येऽन्तःशख . श्रशीयन्त ताः वारा अभवन् तच्छकंराणा wate as वै शवराः पशुरभ्ियच्छकाराभिरभिं परिमिनाति वजञेलेव
रीर
# ्स्यानवाकस्य चाख्यानं चतुथक्ाणीयदितीयप्रपाठकद्य wes सप्तमानवाक-भाय्ये RTA |
[का०५।१०२्ख०द्] Sarasa. ` ४५
असौ waa परि णाति wane aaa पश्वः परि- Waa BANAT नोप॑ wea बिसत्तामि . पशुकामस्य ॥ २॥ परिः भिनुयात् an वै een: प्राणाः प्राणाः पशवः ्रारौरवासरै TA रन्ये चिणवाभिर्थाठ् व्यवत- fanaa qax सम्भृत्य yas प्र इरति wal sififanfs: परि मिनुयादपरिमितस्यावरुध्यं यं कामयेतापशुः, स्यादित्यप रिमित्य तस्य WATT: सिकता व्यूहेत् अपरि्होत एवास्य विषुचीनुः रेतः परा सिश्चति अपशुरव भवति ॥ ३। यं कामयेत पशमानत्स्यादिति ofc feet तस्य शकराः सिक॑ता व्यत् परि खदीते रवास्मे समीचीन रेतः सिष्चति पशुमानेव भवति सौम्या व्यति समो वै रेतोधा रेत Ta तद धाति गायचिया ब्राह्मणस्य गायो fe ब्राह्मशख्विष्टभा राजन्यस्य dean fe राजन्य wa वा स्पत्य मेधो नोपानमत् साऽमि प्राविशत् wes Sisk: BT रूपं कत्वोदायत aise’ प्राविशत् सोऽशस्यावान्तरणशफाऽभवत् यदश्वमाक्रमयति य रव Rares प्राविशत् तमेवावं इन्धे प्रजापतिनाभ्रिशे तव्य TATE: प्राजापत्योऽश्रो यदश्वमाक्रमवति प्रजापतिनेव
eq | तेतिरीयसंडिताभाष्य | [का०५।प्०२अ ०]
afi चिनुते qatar qa दधाति afar ai: पुष्क पशोः सयेंनिम्, Cathe चिनुतेऽपां पृष्ठम॒तोन्युपं द्धाति sat वै एतत् पृष्ठं यत् पष्क पणर रूपेणेव ` qaqa दधाति* ॥ ५॥
इन्द्रः । पशुकामस्य | भवति । अविशत् । सयेानिं ।
शति ॥ € ॥
दूति तैत्तिरीयसंडितायां पञ्चमकाण्डे दितीय प्रपाठके षष्टोऽनुवाकः ॥ ° ॥
ब्रह्म जज्ानमिति रुकामुपं दधाति ब्रह्ममुखा वै परजाप॑तिः प्रजा HEH ब्रह्ममुखा रव तत् AM यजमानः BAA ब्रह्म जच्चानमित्यद् तस्माद् ब्राह्मणो मुख्यो मुखा भवति य एवं वेद ब्रह्मवादिने वदन्ति न पथिव्यां aaa न दिवय॑भिश्ेतव्यं इति यत चिव्यां चिन्वीत viele शुचाऽपैयेत् नोषधयो न यनस्यत॑यः ॥ १ ॥ १.५
प्र जायेरन् यदन्तरिघे चिन्वीत अन्तरि क्ष श श्रपयेत् न वपा\्सि प्र जायेरन् यर्दिवि चिन्वीत fea:
# GOAT व्याख्यानं चतुर्थक ण्डीयदितीयप्रपाठकस्य सप्तमादटमाः बाकमाष्ये BTV |
[का०५।प्०२। ०€] वेदाथ प्रकाशे | ge
WUT Baty न UNM वषट् ङक्सुप दधाति चरत fectwana waa चिनुते ria हिरण्मय
शुक्रषसुपं दधाति यजमानलोकस्य fava यदिष्टकाया आलु खमनुपद्ध्यात् पंशनाश्च यज॑मानस्य च प्राणमपि QMS Wen
प्राश्चसुप दधाति दाधार यजमानलोकं न पंशुनाश्च यज॑मानस्य च प्राणमपि दधाति अथो खस्वि्टकाया आ्राटखमनप दधाति WU ANAS च्चे Ta: चस्कन्दे afdufa हाचासु रवैन' प्रति छापयति सु चावप द्धात्थाज्यस्य पुषा AAA Ty: Tatars म्बरीम् ea A कार्परटंमयी असावेादुम्बरी इमे एवाप धत्ते ॥ ३ ॥
तष्णीमप दधाति न हीमे यजघषातप्तमहति दक्षिणां का्कीयमयीमुत्तरामोद् म्बरौ' ARIZA अ्रसावुत्तरा Sel पणां काकौयंमयीं वजो वे MNS वजः काष्प्रयेौ वंजेरीव यत्नस्य दिशते TAG इनि ey: पण- मौदुम्बरीं पश्वो वै दधि ऊक् उदुम्बरः TAWA दधाति परे उप दधाति पूरणे एवेन ॥ ४॥ „ Safa उप fea विराजि" afreaer इत्याहः av विराट् यत् खुचावुपदधाति विराजि
४८ पेततिरीयसंडिताभाष्ये। [का०५।प्र०२।अ ०८]
waft चिनुते maya य॑त्तमुखे वै क्रियमाणे awe र॑! सि जिघाध्सन्ति यन्नमख रुक्मो यद् रुकारं व्याघारयति यन्नमुखादेव रक्षारस्यप दन्ति aaa व्याघारयति पक्ता यन्नो यावानेव य॒न्नसस्माद् रक्षाशस्यप दन्ति अश्या व्याधारयति ATA, पशवोऽङ्गनि प्र इरन्ति प्रतिष्ित्ये* ॥ ५॥
वन॒स्पत॑यः | दक्िणतः । धत्ते । रुवन् । तसमाद- RIT पञ्चं च ॥ ७ ॥
इति तेत्निरीयसंहितायां पच्डमकाण्डे दितीयप्रपाठके सप्तमेऽनुवाकः ॥ ° ॥ :
खयमातखामप दधाति इयं वै खंयमाठखा इमामेव उप॑ धन्तेश्चमपं प्रापयति प्राणमेवास्यां दधाति अथे प्राजापत्यो वै अश्वः usaf चितुते प्रथमे- षकापधीयमाना wars यजमानस्य च प्राणमपि दधाति खयमावृखा भवति प्राणानासव्छच्च अथा सुवर्गस्य लोकस्यानुख्यात्ये अग्राव॒प्निशेतव्यं इत्धाहु- रेष वै॥ १॥
# GUAT व्याख्यानं चतुधकाणीयदितीयप्रपाठकस्य wea मवमानृवाकभाय्ये ब्ष््यम् |
[कषा ०५।्०२।अ०८्] .. Fergus | ee
afnat यद् area प्रथमामिष्टकां यजंष्कतां प्रयच्छेत् तां ब्राह्मणशचोपदध्यातामुप्रावेव atta feqa tet वा एष आतिमान्नायेःऽ विदानिष्टकाम उप दधाति चीन् वरान् ददात् चयो प्राणाः प्राणना wa दावेव देयो at fe प्राणावेक रव देय रको हि प्राणः पशुः ॥ २॥
वा wy यद्भ्ं न ल् वै पशव आयवसे THe ूर्वेषटकामुपं दधाति पशनां ya दाभ्या प्रतिशिन्ये काण्डात् काण्डात् प्ररादन्तीव्याहइ काण्डन काण्डेन छपा प्रतितिष्ठति रवा ने दूर्वे प्र तनु सदखंण शतेन Gare area: प्रजाप॑तिः uma देवलश्छं चै व्यालिखिता तासुत्त रलश्माणं देवा उपं Bl दधत अध॑रलश्माणमसरा यं ॥ ३॥
कामयेन वसींयान्त््यादित्यत्तरल्साण' तस्योप॑
द्ध्यादसीं यानेव भवति यं कामयेत् पापीयान्स्यादि- त्यधरलश्छाण तस्योप॑ दथ्यादसुरयोनिमेवेनमनु परा भावयति पापीयान् भवति व्यालिखिता भवति इमे वै त्ोकास्त्॑मालिखितैभ्य एव लोकेभ्यो भराठव्यमन्तरति piace ¦ सुवर्गं लोकं य॒तः पुरोडाशः HAT AMA 1 WAU + ४॥
५० त्ैत्तिसीयसंद्धिताभाष्ये। [का०५।प्र०२।अ ०८]
यत् कर्ममुप दधाति यथा एेचविदश्ञसा ` नयत्येव Raa कमः सुवगं लोकमश्ञसा नयति मेधो वा रष पश्रानां यत् कमी यत् कममुपदधाति खमेव मेधं पश्यन्तः पश्व उप॑ तिष्ठन्ते शस शानं वा एतत् करियते यन्मृतानां पशना शीषाण्य पधीयन्तं यज्नीवन्तं कम- मुपदधाति तेनाश्मशानचिदास्तव्था वा रष AT ५॥
कूम मधु वाता WAI इति SH मधुमिञ्रेणाभ्य- नक्षि खदयत्येवेनं ग्राम्यं वा Wasa यदध्यार ण्यं मध Sen म॑धमिश्रेसाभ्यनक्ति उभयस्यार्वरुध्ये मही द्यो षथिवी च न इत्याह अाभ्यामेवेनमुभयतः परि Tafa Wray दधाति Bate लोकस्य aA पुरस्तात् प्रत्यच्मुपं दधाति तस्मात् ॥ ६ ।
परस्तात् HI पश्रावो मेधमुप तिष्ठन्त या वा रप नाभिमम्निं faa यजमानस्य नाभिमन् प्र विशति स रनमीश्वरो दिर्सितेारलुखलमुप दधात्येषा वा श्रभन- नाभिः सनौभिमेवाभ्भिं चिनुतेऽहिध्सायं ओदुम्बरं भवत्युग्बा उद् बर ऊजमवावं रुन्धे मध्य॒त उप दधाति मध्यत ware ऊजं दधाति तस्मात् मध्यत ऊजां wad दयंद्ववति प्रजापतिना यन्नमुखेन सम्मित॒मवं इन्त्यन्नमेवावावैषणव्या ऋचा उप दधाति विष्णुर्वै यन्नो
का *४।प ०२।अ ०९ | वेराथप्रश्ारे | ह्
वैष्णवा वनस्यतयो यन्न रव ae प्रति छापयति* ॥ OW रुष वै। पश्चः | अयं । सपंत् । एष यत् । तसात् । , सतप्तविशर्तिश्च ॥ ८ tt
इति तैत्तिरोयसंहितायां पच्बमकाण्डे दितीयप्रपाठकं अष्टमोऽनुवाकः ॥०॥
जानि ene
wai वा रतल्लोकानां ज्योतिः सम्भृत यद्खा यद्खामुंपदधप्येभ्य रव लोकेभ्यो ज्योतिरव रन्धं मध्यत उप दधाति मध्यत wae च्योतिर्दधाति तस्मात् मध्यतेा ज्यातिरूपास्मद सिकताभिः परयत्यतद्वा AA वैश्वानरस्य रूपः SUT वेश्रानरमव रन्ध यं कामयेत् ara: स्यादित्यनां तस्योप॥ ९॥ दध्यात् aya एव भवति यं कामयताडुपदस्यत् चन्र म्यादिति पणा तस्यारप दध्यादनुपदस्यदवान्न मति सख वे प्रति पुरुषः पशनां यच्छति सदखमन्ये पश्वो ष्ये पुरुषशीषसुप दधाति सवी्ैत्राथोखायामपि दधाति प्रतिष्ठामेवैनन्नमयति Be वा रततप्राण॑र मध्य यत् Yea खलु वे प्राणाः ॥ २॥
ee = => = ~ = १ 1 ee ~ = "~~~ ~~~ ~= -~ ज
# चऋस्यानवाकस्य् AVA चतुथक्राण्डीयददितीयप्रपाठकस्य नवन्नानुवाक- भाष्ये चव्यम् |
as तेत्तिरीयसंहिताभाष्ये। [का०५।१०९।अ ०१०]
rated दधाति पश्चाद प्राचीन रेत धीयते पञ्चा- Sarat प्राचीन£ रेन दधाति पञ्च पुरस्तात् प्रतीची- रुपं दधाति पष्चं पञ्चत् प्राचीस्तसमात् प्राचीन रेता. धीयते प्रतीचीः प्रजा जायन्ते TATA SUT: पशवो चै छन्दस्याः THAT प्रजातान्खमायतनमभि aged दयं वा च्प्रेरतिदाहादविभेत् सताः ॥ २ ॥
अपस्या अपश्यत् ता उपाधत्त तता वा दमान्नात्य- ददद् यदपस्या उपदधात्यस्या अनतिदाहायोवाच देयमदद् इत् स ब्रह्मणाऽन्नं TAT उपधीयान्ते य उ चैना एवं वेददिति ora उप दधाति रेतस्येव प्राणान् दधाति तस्माददंन् प्राणन् पश्यन् TET पशुजायते- ऽयं परः ॥३॥
सुव इति genres दधाति प्राणमेवेताभिदाधा-
राय दक्षिणा विश्वकर्मेति दध्िणतेा मन रएवेताभि- दाधारायं पशचादिशरव्य॑चा इति पश्चाचुरेवेताभि- दाधारेदमुंत्तरात् सुवरित्युत्तरतः AY वेताभिदा- धारेयमपरि मतिरितयुपरि्टादाच॑मेवैताभिदाधार् दशं SA दधाति स वीयत्वायाश्णया ॥ ४॥
उप॑ दधाति तस्मादश्णया प्रशवेाऽ ङ्गानि प्र रन्ति प्रतिष्ठित्यै याः प्राचीस्ताभिवेतिंष्ठ arate या दधिणा
का०५।्०२।य्ध ०१ ०] वेद थप्रकार | ५५
तामिभरदाजा याः प्रतीचिस्ताभिर्विश्वामिचो या उदीचीस्ताभिजंमदग्रिया ध्वास्ताभिंविश्वकर्मां य -श्वमेतासाखद्धि' वेदुप्रीत्येव य saad बन्धुतां वेद् बन्ध् मान् भवति य अ्रासामवं क्ति वेद् Hera yt स्व य अअसामवमायतन' वेदायतनवान् भवति य च्रासामेवं प्रतिष्ठां वेद् प्रत्येव तिष्टति ora उप- धायं सयत उप॑ दधाति प्राणानेवास्मिन्धित्वा सयद्धिः सं य॑च्छति त॒त् संयताः संयश्वमथे प्राण एवापानं द॑धाति तस्मत् प्राणापानौ सं च॑रतो विष कीरुपं दधाति ` तस्माद चौ प्रयणापानौ यदे अपररं संयतम् ॥ ६। असं वर्ग्बमस्य तत् सु वग्योऽप्रियेत् सयत उप दधाति समेवैनं यच्छति सुवग्धमेवाकस्त्यविर्वयः कतमयाना- fare वयभिरवायानव सन्ये अयैवयारसि स्वेता वायमतीभवन्ति तस्माद य सवतः पवते ॥ ७ ॥ पथात् | रताः । परः | अष्णया | कल्यते | सयतम्। पंच्चचिंशचच ॥१०॥ * इति afadiadfeatat पञ्चमकाण्डे दितीयप्रपाठके दशमेाऽनुवाकः॥ ०॥
# स्छस्यामवाकस्य व्याख्यानं चतुैकाणडीयटतीयप्पाठकस्य प्रथमदितीय- हतीयान् AAA डद्यम् |
ud तेत्तिरीयसंहिताभाष्य। [का ०५।६०२।अ०६०॥।
गायो feed अगत्यनुषट् dwt सह | बत्यु- cere ककुत् सचीभिः श्प्यन्तु त्वा) । FEET या चतुष्यदा चिपदा या च षटपदा | सच्छ॑न्दा या च विच्छैन्दाः सूचीभिः शिष्यन्तु AT” | महानाम्नी रोव- तयो विश्वा आशाः MEAT | मेध्या विदत वाचः सचीभिः fired त्वा^। रजता इरीणोः ससा यजे युज्यन्ते कमभिः | अजस्य वाजिन॑स्वचि सृचीभिः शिम्यन्तु at” | नारीः ॥ ९॥ ; ते want जाम वि चिन्वन्तु मनीषया । देवानां पलदिंशः सुचिभिः शिम्यन्तु त्वा | कुविद् यव॑मन्तो ` यक्चचिद्यथा ° दान्य॑ुपथे वियूय । इषां क्त जनाजनानि ये बर्हिषो नमे Shae न जग्मुः ॥ २॥ नारीः | चि\शचं ॥ १९ ॥ इति तैत्तिरोयसंडितायां पञ्चमकाण्डे दिती यप्रपाटके रएकादभेऽनुवाकः WN यस्य निश्वसितं वेदा या वेदेभ्यो sfae जगत् । निमे तमं बन्दे विद्यातीथेमद्ेश्वरम् ॥ उ्या्मिः प्रथमे प्रोक्तो दि तीये चित्युपक्रमः | दादशाचानुवाका श्यरासन्या वह्धयवख्ितिः ॥ qrgauTaqart प्रथमे समृदीरितम् | दितीये दूख्यनयने Weel चनेति fe ll
| वका०४। ०२ खअ०१९) बेदाधेप्रकाथे 1 कके
ante छ Tae त उख्या तज संवचेत् ) aga छवति ऊजं wesw सिकलतादिकम् ॥ वपेद्, सक्ादयुपादध्यात् सप्तमे, चाष्टमे पुनः 3 स्छापयेत् खयमादण्यामुखादीन्लवमे तथा ॥ अपस्याख प्राणण्डतः तथोपानश्चतशितौ | श्रथमायामुपादद्यात् दशमे तत्छमीरितम् ॥ छकादशदादन्ौ त विन्नेयाकश्वमेधिको । . अश्रस्यासिपथाः AVA गायजीत्थादि मम्लकैः ॥ कस्ते त्यधिपये feat त्वरमाृब्यतो इयम्". । कऋरयः,-“गायक्ती चिद्टुविति anat समवर्णीभिः खवीभिःं सदहिषी अ्रश्वस्यासिपथान् कल्पयति प्राक् क्राडात्' दति । रान्न; पल्य: fafaur., saat मध्यमा अ्रधमना चेति, ताश्च, afeat वावाता परिटक्रीत्येतन्नामधेयाः, avy सतस्याश्वस्यासिना Sey TAA qrag रेखाः wat: कयैः । तज महदिव्याः प्रथमाग्डवमाद, -“गायज्ौ किद्टुप् ज गती अनष्ट ORT TE इता SUR THA atten: शिम्यन्तु ar)” दति । मायल्यादिकङ्दन्ते शब्दैः श्रभिघेयाः ङन्दोदेवताः, ड wy, at atataelfar: ‘fea’ लिखन्त् । श्रय fedtangaare,—“‘farat at Faust जिपदा या ष
» ‹"कस्तेखसिपयेऽस्याग्येत्वचं HVAT दयम् reed wait सवम्") संत खादकः (1) इति खादशपुरतक-
aid | ® श ‡ नदुचितद.बोभिः' इति TERENAS | 8 ®
ख. ते्तिरीयसंहिताभाच्ये। [का०५।प०२।०९९]
षटपदा | शच्छन्दा था च विक््दाः सचीभिः faery ar)” इति। दिपदादिरूपाणां मन्ाणामभिमानिन्यः तन्नामिका रवताः at aif, ‘faery लिखन्त |
कपः, "एवसु ATL राजतीभिवेवाता प्रथक् क्रोड़ात् MS ara’ इति । यथा महिषी arora भाचीने gear लिखति, एवं वावाता SATA अनन्तरभाविना मन्येन लिखेत् |
तच प्रयमाग्टवमादइ,-“महानाची रेवतयो विश्वा श्राशाःप्र्वरीः। Ser fagar वाचः छचीभिः भिन्यन्त॒ ला(९ इति । मदत् प्रोढृ,-देषेषु seri प्रसिद्धं, नाम यासां देवतानां ता महामाक्यः, एतन्नामधेयाः कादिदेवताः , तथा, ‘aaa’ धनवत्यः एतन्नामिका वताः, तथा, ‘neath? सवैपरसवरेतश्धताः, “ear ae’ सवी fen. दिगदेवताः, तथा, मेधेषु भवा ‘Be’ विचुदभिमानिन्णा देवताः, वथा, ‘are’ गजेनाभिमानिन्या देवताः, हे we, at राजतीभिः ‘wetter: भिन्यन्त्' ।
श्रथ दितीयाग्टवमाद,- “रजता दरिणणः ater युजो युज्यन्त wate: | wre वाजिनस्वचि wali; शिम्यन्तु ai” इति । “रजताः रोया, “हरिणीः हिरण्मयाः, ‘ata? eter, ‘ya? लेखनकमेयोग्धाः च्यः, रत॒ एव वाजिनः" श्रन्न्ेतोः श्रवस्य “लकि, कर्मभिः लेखनादिव्यापारः “च्यन्ते, arate: ख्चीमिः, हे we, at लेखगङुश्ला देवताः ‘fray’ |
कल्यः,--"एवमु्तराम्थां लौहीभिः सोसाभिवा aftantfa
शेषम् दति ।
[का ०५।प ०२०१९] बेदार्थप्रकाये | ue
ay प्रथमा्वमार.--“नारीसते पत्नयो लोम वि fers मनीषया | देवानां पलीरिंणः खचीभिः भिम्यसत॒ ar” इति । हे ` श्च, नासः, मदिष्यादयो नायः, "प्यः! राजपल्यः ताः, मनीषथा' See, लोमानि “वि'- चिकन" अ्रसिपथसिद्धये लदौयं लेोमजातम् अपनयग्दु एथक् कुर्वन्त् । तथा “देवानां val’ ““चखेनेद्रस्य (श्रा ° ₹ म्र° ९ श्र °)'” श्त्याद्यनुवाकोक्ता रेवपन्यः, तथा, ‘fam दिगदेवताः, ata लोषीभिः एताभिः at “शिम्यन्तु |
अथ दितीयाष्टवमाष,--“ कुविदङ्ग यवमन्तो यवञ्धिद्यथा दाम पै वि-य॒यै । दृहेरेषां aaa भोजनानि ये विषो ate . म जग्मुः.र) इति । ape: प्रियसम्बोधन्रवाली,* ह प्रियाः श्रश्वमेध विभाजो शवाः, ये यज्वानः, "विषः यागस्य नमोः भमसकारविनाग्ननं “न जग्मुः, न प्रापुः, किन्तु अत्यन्तश्र्धालवोऽनु- तिष्टन्ति, तेषान् ‘est यज्वनां ₹विविषयाणि भोजनानि ‘stv ‘aoa’, यज्नामामेककले† वीष्छा । तचोपमानमुच्यते,- कु विष्छब्टो बहथवाची, चिच्छब्दः समु खये, यथा लेके "यवमन्त" यवादिधान्योपेताः षिका; “कुवित् ‘faa’ ‘aa’ ase यवं अन्यानि चं गोधरूमपियङवाद्विधान्यानि, “wage तन्तत्यरिपाकानुक्रमेण ‘fa-ge xi पक्षमिदमपक्रमिति विशेषेण yuna, "रान्ति लुनन्ति, तथा युयमपि, ममस्कारादिरद्ितः नासिके यज्वा, अङ्कालरयं यज्चेति विविच्य अद्धलाषवींषि मुङध्वम्, ॥
[क क क क eee क, इ गीरिषा
* प्रियासम्बोधनवाचो' इति खाद श्पुस्तकपाठः | + ‘amar Rar इनि आदशेपुल्तकपाटः |
fe तेतिरीर्यसंद्ितामाच्थ । [आण्धषण्द् नदष
aq fafaaiadae:, गाय,--दाग्धाग्त afeat, वावाता ठु महा,-दयात्। aftant त ना,-दराभ्यां कन्पयेयुरसेः पथः ॥
दूति श्रौसायनाचाग्थैविरचिते माधवीये वेदाथप्रका टष्णयदु-- ङिताभाये पञ्चमकाण्डे दवितीयप्रपाठके एकादशोऽनुवाकः ॥°॥
aca श्यति कलवा वि शसति कस्त गाचाणिं भरम्यति। क उ ते शमिता fae | छतवस्तं TAT we: शमितारो वि शासतु सवत्सरस्य धायसा शिमीभिः शिम्यन्तु aT? | देव्या अध्वयवल्वा चन्त fay wags गाचाणि wre AAT Bay शिम्यन्तः | SATA! Wes सि तं Arar शिम्य॑न्तः | अद्ोराचाणि मरुतो विलिं्ट ॥१॥
दयन्त ते । ofa तेऽन्तरि केण aaa भिषज्यतु | dal TAS: सड रूपं BAT साधुया ` ।
परभ्यो WAT: शमरूववरेभ्यः | TAMA
मज्जभ्यः शमु ते तनुवे BIT” ॥ २ ॥
चलिष्टं । faxwe ॥ १२ ॥ इति वैत्तिरीयसंहितायां पष्चमकाण्ड दितीयप्रपाटके दादभेाऽनुवाकः Wek
1 ॥ aetna Ararat | १९
विष्णंमुखा । अशपत । याव॑ती | वि वे | पुरुषमा- Gq | UH तव अवो वायो | ब्रह्म जन्नानः | स्वयमावृू- ara | Vat वै । पशुः । गायचो | ASAT । दादश ४ HAN
विष्णमुखा(१।९) अपचितिमान् (212) | विवा तौ (gig) । WH तवं (६।१) | SAATTA (Tie) विषच्चीनानि (९1४) । गायची (११।१) । -चतु {षष्टिः ॥ ॥ &४ ॥ २॥ . दूति श्चैत्तिरीयसंदितायां पथ्चमा्टके दितीयः प्रन्नः ॥
Hou दरिः ओम् Ned
एकादशानवाके ख. चीभिरसिपया लृधिरभिरहिता* । श्रय दादे विश्रसनसुच्यते |
कर्यः--"कस््वा श्यति कसला विशास्तीत्धश्वसय लचमाच्चछयति, इति ।
तस्िन्ननवाके प्रथमाण्डचमा₹,--" HAT ufa ae वि शास्ति कर्ते गाजाणि शिम्यति । क डते श्रमिता कविः(९.१ इति । डे अश्व, at ‘ay प्रजापतिः “तिः दिनन्ति, रित्वा ख श्रनम्तर कं प्रजापतिरेव at ‘fa wife’ लद्वयवान् विभज्य स्थापयतिः, तत कः, प्रजापतिरेव ‘a गाज्राणि" श्रवयवान् ‘faafa’ शमयति सुर्चितानि करोतील्यथेः । "कवि विद्धान् अनथेश्च; केदनाभिन्च 2 a a
# ‘efaganaticfafear इतिः का Mle UTS? | -
4९ तेत्तिरीयसंडिताभाव्ये। [का०४४०२।अ* x2]
नक् “ख, प्रजापतिरेव तेः तव afar न तु इतरपश्रवदन्यः कञिन्धनव्यः | | दितीयाग्टवमार -“च्छतवसत चतुधा परः श्रमितारो वि शासतु | संवत्सरस्य धायसा भिमीभिः भिम्यन्तु aT” दूति। "ऋतवो' वशन्ता- दयो देवाः, शश्रमितारोः लाः ‘aqua तन्तदृ तुकाले ey "पहः" लदीयं wa ‘fa mae’ विविधं खापयन्त् | ‘aqerea wear’ धारणेन ‘faatfa ग्रमनदेत॒भिः क्रियाभिः “aT त्वा “भिन्यन्तु श्रमयन्त्, लुदेवा एव संवत्सरधारकाः सन्तः तन्तत्कालो चितव्यापारैः at देवयोग्यं कुवैन्तित्ययः | । दतीयान्टचमाइ.--“हेव्या = श्रष्वयेवस्ला TY वि weg | aratfa wane गिमाः Bey fara” इति । देवेषु भवाः Ban? ध्वयेवो' शुपरश्टतयः, 'चौरष्वयुः अश्विनावध्वयु सत्य्वि- waa? इति श्रुतेः । तादृशाः adi at ‘aay शत्तेण ददन्तु fag, ‘fa शासतु विविध स्थापयन्तु 1 Caan’ शमनद्ेतवः सन्तः न्ते 'गाजाशिः लदीयान् श्रवयवान् "पर्वशः तन्तत्यवानुषारेण Karam’ WATT TIA: "शन्तु तच-तजेाचितं यापारं Bay । खतुर्याम्टवमा -“श्र्धमासा; vexfe ते मावाचछधन्त Gram श्रहोरा्राणि मरुता विलि खद्य ae” इति । "रसनायाः 'मालाः' च देवाः “A? पर्षि “Tara: TAT र्तः ‘any’ farce । तथा "शरहोराच्ाणि' तदभिमानिनी दवता मरतः च न्ते, waste "विलिष्टः विनाभितमङ्गं खदयन् साऽ gary ॥ पञ्चमी गचमाईइ+-' थिवी अन्तरिेण वायुण्डिदरं fares |
[का०५।्०९। स ०९२] Azra | ९९
दौरे ee: सह EE weg साधुया८४ षति । हे अ, ते" “fax” ade विगष्टम् sya, “श्रत रिक्तेणः सद्िता ‘afeab भिषज्यतु" समादधत, "वायुः" च मिषञ्यतु' । दयं ‘at Saga: afeat ‘a ‘ew तदीयं खदूपण्डतमिदं हविः साधुया साधु समीच।नं यथा भवति, तथ्या ‘wutg’ acta | quatare,— “wad TN ATA: शमस्वव रेभ्य: | श्मस्यभ्यो wera: wy ते तनुषे gage” इति । हे we, ते ‘aa’ परेभ्यः" Sra, उक्छष्टेग्याऽवयवेभ्यः, प्र" सुखं श्रस्तु ; तथा “श्रवरेग्यः' भि्टेभ्वः अवयवेग्यी, ‘wag’ तथा wena’ त्वदीयग्याऽख्धिग्यः, ‘aaa, च श्रम्" श्रस्त॒। तथा तेः "तनुवे" waite ‘we भुवत् सुखमेव भवतु ॥ | ay विनियोगसंग्रहः- कस्सेति मग्धषर्कन ह्यश्वस्य त्व्माश्छयति ॥ वेदार्थस्य प्रकाशेन तमो शादे विना्यन् | पमथाश्चतुरेा देयादि्यातीयेमदेश्वरः ॥ इति सायनाचार्यविरचिने माधवीये बेदाथप्रकारे छष्णयजुः- छंरिताभाव्ये पञ्चमकाड दितीयप्रपाटके दाद शोऽनुवाकः ॥०॥ दति ओमद्राजाधिराजपरमेश्चरवेदिकमागेपरवतेकशरीवीरनुद्ख- पालसा्राच्यधुरन्धरेण सायनाचायंण विरचिते माधवीये बेदाथ- प्रका्ननामकतनिरीययजःसंहिताभावये पञ्चमकाण्ड fate: प्रपाटकः aout: Neu ॥ ॐ तद्त् ॥ °॥
[ qe}
Wey ओीगणेगश्रायः aT eH
अध वैत्तिरीयसंहिताभाष्ये पञ्चभकाणडे ठतीयप्रपाठके
प्रथमेाऽनुवाकः। $~
WABI वा रष यदुभिः किं वा 'अैतस्यं क्रियते fe चान uz ane कियमाशस्यान्तर्यन्ति पयति षै sta तदश्विनीरुप दधात्यश्चिनौ वे देवाना भिषजौ ताभ्यामेवास्म भेषजं करेति ware दधाति पाडनक्ता aa यावानेव यन्नस्तसमं भेषजं करेोत्युतव्था SU दधा- व्यतनां BH We |
way दधाति पच् वं Weal यावन्त एव ऋतव- स्तान् aA समानप्रश्चतयो भवन्ति समनेादका- MAT समाना ऋतव रकेन पदेन व्यावतेन्ते THE तवो व्यावतन्ते प्राणशत् उपदधात्य॒तुष्ेव प्राणान् दधाति तस्मात् समानाः सन्त ऋतवो न जीं यन्यथो प्र जनयत्येवेनानेष वे वाययत् प्राणो AeA उप-
धाय प्राश्च्तः॥ २॥
_ [०५१०६०६] वेदाधप्रकाचे | १६.
उपदधाति तस्मात् Hares वायुरा वरीवर्ति इषटिसिमीरुपं दधाति दष्टिमेवावं रुन्धे यदेकषोप॑द्ध्या- aay वर्षेदनुपरि हार £ सादयति तस्मात् TATA ववति यत् प्राणब्डत उपधाय दष्टिसनींरुपदधाविं तस्माद् वायप्र॑च्युता fear efetty पश्वो वै वयस्या नानामनस्ः खल् वे पशवो नानात्रतास्तेऽप रवाभि सम॑नसः ॥ ३ ॥
यङ्क (मयेतापशुः स्यादिति वयस्यास्तस्यौपधाय अपश्या उप॑ दभ्बादसंन्नानमवासमे पशुभिः करेत्यपशु- रेव भ॑वति यद्कामयेत पशुमान्स्यदित्थपस्यास्तस्येपपु- धाय॑ बयुस्या Bt दध्यात् Amada पशुभिः कराति पशुमानेव भवति ee: परस्तादुपं दधानि तस्मा्त्वारि TART रूपाणि दं शक्त दे Ta ॥ ४ ॥ मन्वत भवन्ति तस्मात् परस्तान् मा ण्व दक्िणा- ax शओ्रोण्यामुप दधाति पच्डोत्तरस्यां तस्मात् wae qatar परस्तात् प्रवणः Used वय इति दध्िशै- ९से-उप॑ दधाति दष्णि्वेय इत्यु ्षरेऽसावेव प्रति दधाति व्याघ्रो वय. इति दिशे पक्ष उप॑ दधति सिर्ड बयं
9
८९ तनतिरबसंद्िताभाष्ये। [का ०४।५ ० ६। ०९] eet पश्चयौरेव वीये दधाति पुद॑षो वय॒ इति मध्ये तस्मात् पुरूषः पणनामधिपतिः ॥ ४ ॥* य । उपधायं प्राणतः | समनसः | कष्य । पुरुषो वय इति | पच्च ख ॥ १ ॥ तैनतिरीयसंहितायां WARS तुतीयप्रपाठके प्रथनेऽनुवाकः ॥ ° ॥
wala श्नव्यथमा नामिति खयमादृ शामुप दधाती- द्राभ्निभ्यां बाड़मौ लोकौ विशतावनयेलाकयोविधतय qyuaa या रषा THAT चितिरन्तरि क्षमिव वा SIT TATRA व देवानामेजोशताबाजंसेव रनामन्तरि चिनुते धृत्यै स्यमाठृखासुप SI रिं वे GUAM छमेवेापं BUSTA ॥ १ ॥ graf प्राणमेवास्था दधात्यया प्राजापत्यो वा अश्वः प्रजापतिनैवाभ्रिं चिनुते सखयमादृला भवति प्राणानासुर्खश्चे अथे gaia लोकस्य नु्यान्ध
देवानां सुवः लोकं यतां दिशः समं गयन्त॒ त रता नि यो
+ GATT व्याख्यान चतुरच॑काद्धीयहटवीयपपाटकस्य चतुधप्चमा मुषाकमाय्ये बयम् ।
[का०५।०३।अ०९] बेदार्थप्रकाे | १७
दिश्छा अपशन ता उपादधत ताभिरवेते दिशेाऽहश्डम् afer उपदधाति दिशां fede दशं प्राणधुतः पुरस्तादुप ॥ २॥ |
दधाति नव वै पुर्षे प्राणा नाभिर्दशमी grat नेव पुरक्लाद् धके तसमात् पुरस्तात् प्राणा ज्योतिष्यती- मुक्षमामुपं दधाति तस्मात् प्राणानां asa freer and दधाति दशाक्षरा विरार्िराद eat च्योति- §्योतिरव पुरस्ताद् धत्ते तसमात् पुरस्ताद्ज्योतिरपासमे चन्दाःसि पशुषाजिम॑युस्तान् ब दत्य॒दजयत् तस्माद् बरहंताः ॥ ३ Ue
awd owt मा ae दति दधिशत उप दधाति तस्मादशिणारतो मासाः प्रथिवी इन्द इति पश्चात् nfifeat अभ्रदेवतेत्यत्तरत ओजो वा अभ्निराज रवे्॑रतेा ध॑त्ते तस्माद् लरतेऽभिप्रयायो जयति षट्-
चिर्शत् सम्यदन्ते Utena उषती बार्देताः पवौ eee पश्चनवं रुन्धे इती Bax खाराज्ं परीयाय यस्येताः ॥ ४॥
उपधीयन्ते wef सखाराश्य' सत्त वालंखिल्धाः पुरस्तादुपं दधाति सप्त पश्चात् सत्त वे शीं्वण्याः प्राणा areata: प्राणान सवीर्यत्वाय मुसि राडिति
hg Afercteerfwerrena | [बा गण्डा
दृरस्तादुणं दधाति alt राडिति पथात् Merete असत समी दधाति WY A |
MATT | पुरस्तादुप। बाहताः। एतां । चलतु- fete ॥ २॥
इति तेत्निरोयसंहितायां warns तृतीयप्रपाठके दितीयाऽनुवाकः ॥ ° ॥
„ देवा वै यदयन्न अकुर्वत् तद सुरा अकवत ते देवा रता MUA AAT अपश्यन् ता अन्यथाभ्नश्यान्ययोापा- दधत तदसुरा नान्ववायन् तते देवा अभवन् परा- SAU यदश्णयास्तोमीया अन्यथाऽनुच्यान्धयेपदधति VAM hry भवत्यात्मना पराऽस्य Basalt भव- त्याशुखिददिति पुरस्तादुप दधाति यच्मखं वै चित् wen
युज्नमखमेव परस्तादि यातयति ara anew इतिं दक्िशतेाऽखं वे वयोम way THER a दिशता UH तस्मादंसिणेनान्रमद्यते धरुणं रकविर्् इतिं पथात् प्रतिष्ठा वा रकचिरशः प्रतिषित्वै भान्तः प॑ष्ड- दण इत्यु्तरत ओजो वे भान्तः भाजः we सअं
hel Tes cite ohne Te ies * SUEY खास्थानं चतुथेकाष्डीयदतीयपपाठकस बटसतमांकु वाकभाग्ये ATV |
farpen sre grea] चेदा्॑परकाचै। ॥ 9
etricar धे तसदु्तरताऽभिप्रयायी जयति ्तूं्िरष्टादश इतिं पुरस्तत् ॥ २ ॥
उप दधाति दौ चिदतावभिपृवै' य॑न्चमुखे वि यातयति मिवः संविश इति cferaatse वा आं मिवक्तीऽखीः सविश्योऽखं मेव दं धिते धे तसमादक्िेनाचरमखते चौ दाविध्ण इतिं पश्चाद्यदि शतिर तेन विराजौ यदद प्रतिष्ठा तेन॑ विराजौरोवाभिंपूवमख्नाये प्रलि तिष्टति तपौ नवदश इत्ध॑ततर स्तस्मात् सव्यः ॥ ₹ ॥
इस्तयास्तपस्ित॑रो यानिखतुविर्श. इति पुरस्ता- qt दधाति चतनिःशत्यश्चरा गायची गायों य॑न्नमुखं य॑न्नमुखमेव पुरस्ताद् वि यातयति गभीः पथ्चवि शश इति efewaisa बै गभौ अन्न पच्च विः्गाऽनंमेव दिशते ध॑ने तसमाध्िशोना नम्यते अाजस्व्िखव इति wares 2 खोकास्तिणव waa लोकेषु प्रतिं तिष्ठति सम्भरण- wanifaxs इति ॥ ४ ॥ |
SUCTB TA CAAT? RAAT: He ta
arm इतिं पुरस्तादुपं दधाति aed कतुयेश्मुखं वाग्य॑चमुखमेव पुरस्ताहि यातयति ब्रभस्वं fret चतु- fren इतिं दश्िखतेपऽसौ वा आदित्यो ayer विष्टपं ब्रह्मवर्चसमेव द॑किणता ध॑त्ते .तसमारंखिथाऽदह ary
७५ तेततिदीवलंदिताभाये | [०५१०३०४] `
defant: प्रतिष्ठा चयख्िश्य इति पञ्चात् प्रतिशितयै नाकः षरख्िर्श इत्युलरतः सुवो बे, शोका नाक॑ः quiet लोकस्य समश्च ॥ ५॥* वै चित् । इति पुरस्तात् । सव्यः । Warf इतिं । सुवगी वै । पश्च च ॥ ३ ॥ ~ | efaadfactadfearat पथ्वमकाणडे, वतीयप्रपाटके वतीयाऽनुवाकः Wed
siti पुरस्तादुपदधाति are बा ` भिर्थ्नमखं दा य्॑तमुखं ब्रह्म यत्चमुखं feegae- मुखमेव पुरस्ताद यातयति नृचक्षसं भागोऽसीति दक्िशतः TTA FTAA धाता शातायेव wa अन्नमपि दधाति तसाश्लातेःनमत्ति जनिजंर- स्यतः सं्तद्शस्तोम इत्याहान्न वै जनिः ॥ १॥
wax सप्तद थाऽन॑मेव द॑श्िएते धत्ते तस्मारश्ठिणेन aan मिशस्यं भागेाऽसीति पश्चात् प्राणा बे मिचा- ऽपान वरणः प्राशापानावेवासमिन् दधाति fear बृषटवीतीः स्पृता defecate cere प्रतिष्ठा बा
* सयागुवाषर MAM चतुथकाख्ौयडतीयपप्रादकस खअद्मानुबाक भाव्य KSA | `
शका ० अ. 8] Acres | [
रुंकविःशः प्रतििनछै इन्द्र॑स्य भागेऽसीत्यु्तरत ओशो वा इन्द्र WM विष्णुराजः छचमेाजः पच्चद् शः ॥ ॥२॥. | साज रयेत्तरता ध॑त्ते तस्मादु ्रतेाऽभिप्रयायी
जंयति बद्धनां भागोऽसीति प्रस्तादुप दधाति TATE बै वसंवे ange रद्रा य॑ मुखं VORA SSA पुरस्ताद यातयति आदि्थानी भागे ऽसीति efere- ताऽन वा आदित्या अकं RATS गभौ अननं पण्ब-
शयाऽ्रमेव द॑श्िणतेा ध॑ने. तस्माद धिंणेनाऽज मयते अदित्यै भागः ५ BN असीति पथात् प्र॑तिष्ठा वा अदितिः प्रतिष्ठा पूषा
प्रतिष्टा विशयः प्रतिरित्ये देवस्यं सवितु्मागे ऽसीनयुंसर्- ते we चै देवः सविता ब्रह्म बदस्पतिब्रहं चतुष्टोम रह्म्समेवेतत॑रतेा ध॑त्ते तसमादुत्तराऽद्धौ बरह्मयचसि- तरः साविषव॑तो भवति reat तस्मादुब्राद्यणाना- जुदौची afar बंता. धचख॑तुष्टोम इति पुरस्ताद दधाति यन्नमुखं बे yen ४॥
यज्नमुखं चतुष्टोम य॑च्नमुखमेव पुरस्ताद यातयति
याथानां भागोऽसीति दश्िणते मासा 4 यावा अद- नासा अयावास्तस्मादश्िणाटतो मासा अनं बै यावा
द ` तन्ति दीयसंरिितिभाष्ये। [का०४।४० शध oy
eal प्रजा saris द॑धित धत्ते तस्माश्िंशेना्- मते ऋभणा भागोऽसीति पशवात् BEA Fee विषतौ- -ाचत्वारि € इत्य्तरतेाऽनयेरलोकयैः सवीयुत्वाय तद्मादिमौ लोको समावदीरयो ॥ ५॥
यस्य मुख्य॑वतीः पुरस्ताद पदधीयन्ते qe एव भवति आ अस्य मुख्या जायते TAMSATANS ATA STA A eq wearer आयते यस्य प्रतिष्ठाव॑तोः TSI Rata तिष्ठति यस्ौजसखतीरुत्तरत आज स्यैव भवति AT warren जायतेऽका वा रष यद् भिस्तस्यै तदेव स्तोजमेतत् शस्तं यदेषा विधा॥ ई ॥ `
विधीयतेऽके रुव तद्केमनु वि धौयतेऽत्यन्रम् आरा अस्यान्ादा जयते. यस्यैषा विधा विधौयते य खं Sarat चेद् Teed दधाति यथासृष्टमेव अव wat a a ve fear a नक्तं मासीदव्याडत्तं ते देवा ता ्योरपश्न् ता उपादयत् ततो .वा इदं, BTS seen खपधीयेन्ते वि रवा STAT तम॑ Tara इते ॥ ७* ॥
एयक ' 1 गिं
# च्छस्य मुवाकस्य याख्यान चतुयेकाखीयढतीयप्रपाठकसय नवमदग्रमैका- QUANTA FETA |
-ा०४।४१०३।यअ ०५] वेदाचप्रकारी | ot-
2 afady) पञ्चदशः | अदितये भागः। वं धचः। | समावदीरैी | विधा। तत वा XS VAST TN ४॥
इति तैन्तिरोयसंडितायां पश्चमकाण्डे ठतीयग्रपाठके वतुेगऽनुवाकः ॥०॥ ai जातान Ader नः सपलनानिति पुरस्तादुपं दधाति जातानेवं भाठव्यान् प्र aed स्सा जाता- निति पश्चात् ननिष्यमणानंव प्रति नुदते चतुखत्वा- wea इति दशिणतेा ब्रह्मवचस वे चतुत्वा- ar त्रद्यवर्चतमेव द॑ धिते ध॑त्ते तस्मादधिशेऽर्च अद्धव्च॑सितंरः षाड़शस्ताम् इत्युत्तर त VAN वे पेड SS र्वेात्चरता धत्ते तस्मात् ॥ १ ॥ उन्तरताऽभिप्रयायी जयति वज्रो वै चतुशचत्वारि aa: चाडशओा यदेते दष्टके उपदधाति BAKA GAIAM Ws TUT वमनु मर इरति ea पुरीषवतीं मेध्य उप॑ दधाति yay वे मध्य मात्मनः सात्मानमेवाभिं चिनुते सात्मामुष्मिन् लोके भवतिय णवं वेदता वा Sada AACR यस्यैता उपधीयन्ते ॥ २ ॥ नास्य सपने भवति पशवौ रष यदभि विराज उक्मायां
#
। _ Ahadtrdfeairal 9 . : VF 2 aPerdtra fears | [का ०५.१० grew) - ~: 4 . + oe
४ sa
चित्यासुपं दधाति विराज॑मेबात्तमां Tey दधाति ` तसात् TATRA वाच वदनि eA TRAY दधाति सवीर्यैत्वाया्णुयापं दधाति तस्मादश्णया पशवाऽङ्गानि ` प्र रन्ति प्रतिित्यै यानि वै खन्दारसि सुबग्धाखि ` आसन् दवाः सुवरग' लोकमायन् तेन्षेयः ; ३।
area ते तपोऽतप्यन्त तानि तपसा अपश्छन् भ्य खता इका निरमिमत wrest afters दति ता उपा दधत ताभिर्ै ते cat लोकमायन् यदेता इष्टका उपदधाति aaa न्दासि सुवग्याणि Ata यज॑मानः Ga लोकमेति यज्ञेन वे प्रजापतिः रजा WEA ताः स्तोसभागेरोवास्ंजत् यत् ॥ ४॥
Seana उपदधाति परजा रव तद् यजमानः सृजते इदहस्यतिवी एतद् यन्नस्य तेजः सम॑भरद् यत् स्तोमभागा यत् स्तामभागा उपदधाति सतेजसमेवाप्निं चिनुते इदस्यतिव रतां awe प्रतिष्ाम॑पश्यत् यत् स्तोमभागाः यत् स्तोमभागा . उपदधाति aE nfafea सत्त-सपतोपं दधाति सवोयैत्वायं fret मध्ये nfafea ॥ ५ *
enn
* ब्यस्यान॒वाकस्य STATA चतु्ेकाण्डस्य कतीयप्रपराठकदादध्रानुमाक- ष्ये चतुरध॑पपाटकप्रयमानृवाकभाव्य च ATA | । ।
Faroum-grecd] erator S | शै `
` इक्तरतेा धं तस्मात् | उपधीयन्ते | कषयः। खजत्ः aay चिं्वत्यारि रजं ॥ ४ ॥
इति शैत्तिरीयसंदितायां पथ्चमकाण्डे तृतीयप्रपाठके Ua STATA: te
[1
रभ्िरित्येवादित्यमंरटजत् परेतिरिति धमेमन्विति- रिति दिवः सुन्धिरित्यन्तरिंशचं प्रनिधिरिति उथिवीं विष्टम्भ इति दिं प्रवेत्यदरुन्वेति राचिमुशिगिति aga प्रकत इ दिं axe सुदी तिरित्यादित्यानाज् इरि ६स्तन्तुरितिं प्रजाः ष्तनाषाडिति पश्चन् रोवदि- त्योषधोरभिजिदंसि युक्तग्रावा ॥ १॥ इन्द्राय त्वां इन्द्रं जिन्वे्येव द॑चिरतेा vet पयेदद् श्मिजिंतयै ताः प्रजा अपंप्राणां अरटजत् तास्व धिपति- रसीत्येव प्राणम॑दधात् यन्तेत्यपान axed इति असुवैयोधा इति ओकं ताः मजः Wr पानतीः पश्यन्तः eae Pleat Sera तासु चिद सीन्धेव मिंथुनम॑दधात् ताः प्रजा मिथुनी ॥ २॥ भव॑तीनं प्राज॑प्यन्तु ताः सं रोहेाऽति नीरोहेाऽसी- aq प्राजनयत् ताः प्रजाः प्रजाता न प्रत्यतिषन् ता
a | तेनतिरीयसंडिताभाय्ये। [का०५।०श्यअ ०७] वसकाऽसि वेषिरसि वस्य॑टिरसीन्येवैष लोकेष प्रत्ध- श्यापयद् यदाह वंसकाऽसि वेषश्चिरसि वस्यष्टिरसीति प्रजा खव प्रजाता रषु लोकेष प्रतिष्टाययति सात्मा- <न्तरिंक्ष६, रोइति सप्रणोऽमुष्िन् लोके प्रतिं तिष्टति अवध॑ुकः प्राणापानाभ्या भवति य रवं वेदं WRU
RATA | प्रजा मिथुनी । अन्तरि शं दादश च ॥६।
इति वैत्तिरीयसंडहितायां पथ्चमकाण्डे वतीयप्रपाटके षष्ठोऽनुवाकः Wel
eT
. नाकसद्धिवै देवाः qa लोकमायन् तत् नाक- सदाम् AHA यन्नाकसद उपदधाति नाकसङद्धि- रेव तत् यज॑मानः BIT लोकमेति Tait वै लोका नाका DAA उपधीयन्ते नास्मा अक भवति यजमाना- यतनं वे नाकसदौ यन्नाकसद उपदधात्यायतनमेव तद् यज॑मानः FRA पृष्ठानां वा सतत् तेजः AeA यन्लाकसदोा यन्नाकसदः ॥१॥
# खस्यामवाकस्य व्याश्यानं चतुच॑काणोयचतुधंप्रपाटकस्य प्रथमानुवाक- भाष्ये RTA |
‘ an
| [ates onimoe) बेदाथप्रकाे | eo
उपदधाति पुष्टानामेव तेजाऽबं सन्ये पष्डचाड्धा उप marge waar भूता श्रमुष्मिन् लोक उप॑ eat तनुपानीरेवैता यजमानसत॒ यं दिष्यात् AAT दध॑त् ध्यायेदेताभ्यं रैन देवताभ्य आ ट खति ताज- गार्तिमाच्छैत्युततरा AHA उष॑ दधाति यथा जाया- arta Tey निषादयति तादगेव तत् UR ॥
पश्चात् प्राचौमुलमामुपं दधाति तसमात् THT प्राची wat अन्बास्ते सखयमाठ शाश्च विकर्णोश्विं SAM an दधाति ma बै ख॑यमाढ्खायु्विकर्णी ares आयु प्राणानामुत्तमौ ध॑त्ते तस्मत् प्राणखायुख प्रा- शानोमुत्तमौ नान्धासुत्तरामिष्टकामुपं दध्याद् यदन्धा- सुत्तरामिटकामुपद्भ्यात् पश्रनाम् ॥ ₹ A
च यजमानस्य च प्राणं चायुखापि दध्यात् तसात् नन्यात्तरेधकापषेया स्यमादृखासुपं qua वै स्मयमादृखामममेवेपं धत्ते ऽशखसुपैश्नापयति प्राणमेवा- स्यौ दधात्यथ प्राजापत्यो वा अश्वः प्रजापतिनेवाभिं चिनुते स्वयमाठृखा भवति प्राणानासुतखश्ये अथे सुबर्भस्य लोाकस्यानुख्यात्ये रषा वे, देवानां विक्रान्त येरिकर्ीयदिकर्णीसुप॑दधाति देवानामेव विक्रान्ति
ec ` चैतिरौयसंडिताभाय्ये। [का oyinenraee] -
मनु वि करमते SATA ST दधाति तसमारदुशरत-उप- चारोऽपनिधीयुमतीं भूवति समिध्ये ॥ ४ ॥*
aed AATHASY यन्राकसद्;। तत् । पशूनाम् | wat वै । दाविःशतिख ॥ ७॥
इति श्रैत्तिरोयसं डतायां पश्वमकाण्डे तृतीयप्रपाठके सप्तमेाऽनुवाकः ॥ ° ॥
[1 रके
exe दधाति पश्वे वे न्दा£सि पश्रनेवाव रनम छन्दारसि वै देवाना वामं पशव वाममेव TAT eat खता इ वे यन्नसे aafaaraafata विद चकार तया वै स पश्रनवारुन्ध यदेतामुपदधाति पश्र Sart eA गायचीः प्रस्तादुपं दधाति तेजौ a गाय तेज रव ॥ १॥
मखत धे ara भवन्ति Away समाना- मा करति बिष्टभ उप दधाति इन्द्रियं वे चिष्टेगिन्दरिय मेव स॑च्यते UA जग॑तीरुपं दधाति जागता व पश्वः चश्रूनेवाव ease उप दधाति प्राण वीं WAST
oss
प्राणानासुन्छंश्चे इृहतीरुष्णि्ाः USAC IR
© च्छस्यानवाकस्य व्याख्यानं पञ्चमकाण्डीयचतुधप्रपाठकस्य fadtaeatar- HATHA ब्रट्म् ।
श्रपण] ` argent) ` ७६.
पिति विषरूपाणि छन्दाशस्यप दभाति fareqr शवः पशवः | २॥
६ छन्दाध्लि विषरूपानेव पश्चनवं रन्ध विष॑रूपमस्य गृहे दश्यते यस्यैता उपधीयन्ते य ठ च एनाम् रषं वेदाति्न्दसमुपं* दधात्यतिघन्दा वै सधाणि घन्दार्सि तवेभिरवेनं छन्दाभिशिनुते aie रषा छन्दसां धदत्ि्न्दा यदतिदन्दसमुपदधाति वर्षेन समा- नानां करेाति,दिपद्ा उप॑ द्धाति fears यज॑मानः प्रति्ि्यै॥ 8 ui
तेज शव | HA: पशवः। यजमानः | wT ८ ॥
इति तैत्तिरीयसरंहितायां पञ्चमकाण्डे ठृतीयप्रणाटके , अष्टमाऽनुवाकः ॥ ° ॥
wang वे दवताभ्योऽभ्रिश्ींयते यत् सयजो नेा- पद्ध्याद् दवता WE eT २त् सयजं उपदधा- त्धात्मनेवेन॑ः सयुजं चितुते नाभ्रिना व्यध्यतेऽयो यथा परुषः arate: सन्तत रएवमेवेताभिरिः सन्तता-
"षणि — ser
'अतिष्डन्दसम्' इति 2. रवं कौतपुसतके पाठः। wed वेदे ककारस्य पि दिवादग्यनात् शष पाठः उपेदितः। † अस्यानुवाकस्य व्याख्यानं चतुथक्राखीयच्तुर्प्रपाठकस्य चतुथान- THATS अश्व्यम्
Se तेततिरोयसंशिताभास्ये | [का ०५।४०द। अ ०९०]
fier चै देवाः gat लोकम॑य॑न् ता श्रमः Bitar अभवम् यस्यैता उपधीयन्ते सुवगमेव ॥ ९.॥
लोकमेति गच्छंति प्रकाशं चिजमेव भवति मण्डले- Sar उपं दधाति इमे वै लोका मण्डलेष्टका इमे खलु वै लोका देवपुरा देवपुरा रव प्र विशति नातिमा- wafa faanat विशवज्यैतिष उप॑ दधाति इमानेव रताभिर्लोकान् ज्योतिष्मतः कुरुतेऽधे प्राणानेवेता यथ॑मानस्य STMAA वै देवताः सुवग्धाम्ता एव, अन्वा रभ्य BI लोकमेति | २॥४
सुवगेमेव | ता एव । चत्वारि च॥ ९ ॥
इति तरेत्तिरीयसंदितायां पञ्चमकाण्डे तृतीयप्रपाठके नवमेऽनुवाकः ॥०॥
कसना
इष्टिसनीरुपं दधाति दष्िमेवाव रन्धे यदेकधोपद्ध्याद् रकम वर्दतुपरि हार सादयति तस्मात् सवी- Tar वति पुरावातसनिर सीत्थारेतद wed रूपं रूपेव elena रुन्धे cara fast दे वा इमान् लोकान् सम॑युस्तत् सुयानींना संयानित्वं यत् संयानीरुप्- दधाति यथाप नावा CATA ॥ १॥
.____ ~~~ ------- ` `` ` ieee? . * श्यस्यानुवाकस्य Aart SUMMA AUST पचमवदानु- बाकभाय्ये ATTA!
7१५४।०३।०१ ०] बेदाथप्रकारे | ७६
शवेताभिर्यजमान इमान् लोकान्त्सं याति श्वा वे wiistaq संयानींयत् संयानींरुपदधाति शवमे- Grand उप॑ qua यस्यैताद्धपंडिताखापोऽभ्निर Wawa रवास्याभिरादित्येष्टका उप दधात्यादित्या बै रतं wa प्रति तुदन्ते Ansara सन् भूति न पराप्रोत्यादित्याः ye
एवैनं भूतिं गस्रयन्त्यसौ वै रतस्यादित्यो रुमा au afi चित्वा न Ursa यद्दित्येष्टका डप दधात्यसावेवास्मिन्नादित्यो रुचं दधाति यथासौ दवाना रोचते एवमेवेष मनुष्याणा राखते एवेष्टका उप दधान्येतदं wa प्रियं धाम यद् प्रतं प्रियेरौवेनं धाना समदयतिः॥ ३ ॥
अथो तेजंसानुपरि हार सादयत्यपरि वगमेवास्मिम् तेजा दधाति प्रजाप॑तिरभ्रिम॑चितुन स यश॑सा ana स एता यशोदा WIT ता उपाधत्त ताभिर्वै स ast आमन्रधन्न यत्. Ae उपदधाति यश॑ एव ताभि. यजमान श्रात्मन WA TAS दधाति पाङ्क्तः पुरषो यावानेव पुरुषस्तस्मिन् यशे दधाति ॥ 8 ॥*
* सस्यानवाकस्य Me चतुर्धकाणस्य चतुर्थप्रपाटकषद्छानवाक्- -
नाद्य HTB | 11
च तेततिरीयसंहिताभायये। [का०५।्०दअ ०६६]
wa | प्राप्रोत्यादित्याः। seater | carrera We ॥१०
इति Afadadfearat पथ्चमकाण्ड तृतीयप्रपाटके द्शमेऽनुवाकः ॥ ° ॥
देवासराः संयन्ता WIAA कनी याभस SAT रासन भूयासेःश्ुरास्ते देवा रता इष्टका अपश्यन् ता उपा- दधत भूयस्कदसीत्येव भूयाःसेाऽभवन् वनस्पनिभि- . राषधीभिः परिवस्कदसीतीमामजयन् प्राच्यसीति प्रा- ीन्दिश॑मजयन्रध्वासीत्यममजयन्नन्तरिक्षुसदस्यन्तरिषे सीदेग्यन्तरि छषमजयन्ततेा देवा अभवन् ॥१॥
पराऽसुरा WAT उपधीयन्ते भूयानेव भवत्यभी- मान् लोकान् जयति भव॑त्यातना पराऽस्य भाठ्ब्यो भवत्यप्सषदसि श्येनसदसीत्याहतद अद्मरूपः रूपेण वाभ्रिमवं रुन्धे एथिव्यास्वा द्रविणे सादयामीत्याद- मानेवैताभिलोकान् द्रविंणावतः कुरते आयष्या उषं दधात्यायरव ॥ २॥
सिन् दधात्यगने यत् ते परः हन्नामेत्याहेतदे अपन , प्रियं धामं प्रियमेवास्य धामेणप्नोति तावेहि सरभा- ae care वि"रवेनेन aft धते पाश्वजन्देधप्येधि अघर
- कि ०५।प्०१।य ०१२] वे दाथप्रकाशे। SR
wares वै af: पाष्डजन्ा यः पण्डनितीकस्तसमा देवमाहइ WAM! उप, दधान्धेतद्धे कतनां प्रियं धाम qeaan कतनामेव प्रियं धामाव Gal मेक इत्याह संवत्सरे वं समकः संवत्मरस्यंव परियं धामापाप्रोति।३॥*
अभवन् | WAT! ऋतव्या उप॑ । षडविंरआतिशच ॥ ११ ॥
इति वैत्तिरीयसंडहितायां पच्चमकाण्ड तृतीयप्रपाठके रकादशोऽनुवाकः Neon
प्रनाप॑तेरि Waa AULA NTA SHAT यद्- श्यत् ARTA तदेवा अश्वमेधेनैव प्रत्यंदधुरोष चै प्रजापति aa करोति Stata यजते सर्म एव भवति" सवैस्य वै रुषा प्रायश्चित्तिः सर्वस्य भेषज aa बे रतेन पाप्मान देवा Batata वं रतेन ब्रह्म हत्यामतरन् AA णाप्मानम्॥ १।
. तरति तर ति ब्रह्महत्यां याऽश्वमेधेन् यजत् य ड चन- मेवं वेद उत्तरः वै तत् प्र॒जाप॑तेरक्ि"अ शवय॒त् तस्मा- - दृश्वस्योत्तरतेाऽव न्ति Sha saa पशूनां ` वतसः कटा भवत्यप्यये(निवै अश्वेऽप्जा वेतसः स्वे waa
जयन tr
Samara erent agian वाकस्य BISA चतुयकाग्डोवयचतुचप्रपाठकंस्य ARATAATA-
` भाष्य RTAAA |
$ वेजतिदीयसंडिताभाष्ये। (भा०५।प्र०३।यअ ०९१)
यानौ प्रति छापयति” चतुष्टोमः सामा भवति सरट् इ वे wae सविधि WT अहत्, तदेवाशतुषटोमेनव प्र्यदधयेत् चतुष्टोमः स्तोमा VATA TATA” UR! A पाप्रानम। भ्रा रहत् | दादश च ॥ १२॥ SMAI! | इन्द्राग्नी | देवा वै श्र॑स्ण यास्तमीयाः THAIS | AA जातान्। रश्मिरिति। नाकसद्धिः। छन्दासि wana | दष्टिसनींः | देवासराः, कनीयांसः Waa SSM TURN , उत्सश्नयन्नः (12) 1 SAT वे (३।१)। यस्य Feat (gid) नाकंसद्धिः (७।१) | एवेताभिः (१०।२)। अष्टा- अत्यारि६त् ॥ ४८ ॥ | दूति वैत्तिरीयसंडहितायां पथ्चमकाणर्डे तृतीयप्रपाठके हादशाऽनुवाकः WON दूति संहितापश्वमाष्के तृतीयः प्रजः ॥* ॥० हरिः ओम् ne ae निश्वसितं वेदा यो बरभ्योऽखिसं जगत् । मिमैमे तमद वन्दे विद्यातौथेमहेश्वरम्॥ चितिराच्ा feate श्यात् ante त चतुष्टयम् ।
* इति तेत्तिरीयसंदितायां पञ्चमकादं ate: some: ” शपि कचित् पाठः।
[ना०६।६ ०३।क ०६२] बेदार्थप्रकाये। ष्ण
दादाजागुवाका |: प्रथमे fest इमाः ॥ आाजिन्यखच AERA प्राणभ्टलमजफासथा । avery वयस्याञ्च fedlwet चितौ gar: tt दितीये खयमाटसा दिष्याः प्राणएश्तस्तथा | gem बाल खिच्याख्च ठतीयस्यां चिताविमाः ॥ ठतीयदुययोर च्यास्तोमीयाख Wea: | व्यषटयसखेष्टकाः प्रोक्षाखतुथ्याञ्च चिताविमाः ॥ पञ्चमे लसपलाख्या विराडाख्याख afaat: | we तु स्तीमभागास्या गाकसल्धंन्नकास्त याः ॥ www gaara विकर्णीताख ara | watfadt sea स्यः पञचर्म्यां त चिताविमाः 1 श्रयावचिष्टाः कथ्यन्ते ता fader यथाविति। सयुजा मण्डलाख्याञ्च विश्वश्योतिष इत्धमूः ॥ aaa qua टठषिसनि-संयामिकानिधाः। आदित्यास्या घुताश्याखच यथोदास्ेति वर्तिः ॥ एकादश त॒ ग्डयक्छदग्चिङूपाभिधा श्रपि। द्र षिणोदाखथुयव्या स्यादद्चिडदयाभिधा ॥ तव्यासेत्येवमेताः क्रमादि sation: | दादे eave विधिरित्येव farce: ॥ तमिममश्वमेधं विधन्ते,--“प्रजापतेरक्ि श्रश्वयक्नत्यरापतन्तद खाऽभेतचद्श्वयन्तदशवस्ा खलं तेवा WAU परत्यदधृरोव वे प्रना
पणी मी ETERS UE: GID
* “fafufaea” इति ate mite प ata: |
<¢ तैत्तिरीयसंडिताभाये। [का ०४।प४०३।अ ०१९] |
पति wa करोति योऽश्रनेन यजते स एवं wala” दति ।
प्रजापतेः! चत्सुखद अकिगोखकं वेनापि वाधिना ogee , मवत्, तच शमौ पतितं सत् अश्वरूपेण श्राविवभौ, यस्मात् कारणात् QUA, तस्मात् करणात् , तत उत्पन्नश्च प्राणिनेऽश्माम aaa | ततो देवाः प्रतीकारं विचायं श्र्ठमेधमनुष्टाय तेन श्रशरमेधसामर्थेन ‘ay प्रजापतेरत्ति समादधुः तस्मादेवं * प्रघरस्ततल्वात् श्रश्वमेपेन यजेत, स च यष्टा प्रजापतिं due करोति, खयश्च प्रजापतिप्रा्या शव तमको भवति |
तदेवं ware wad विधाय ° पुनः पापक्तयार्- aang तद्यासनं च विधन्ते-“सरवख वा एषा प्रायश्चित्तिः Bag भषज ष्वे वा एतेन पाप्मानं देवा श्रतर॑न्नपि वा एतेन ^ "8 इत्यामतरन् सव्य पाप्रामन्तरन्ति तरति ब्रह्मां योऽशमेधेन यजते य उ Mand बेद्.९"दति । येयमश्वमेधानु हितिः, Sar धव॑स्य'पाप्नः उपपातकष्हपस्य महापातकरूपस्य च परायसित्तिः भवति । कि्चु, ‘aie’ व्याधिजातख तद्धतुपापक्तयदारेण भ्रश्मधानुष्ानं “Hany, अतएव tartan “देवाः” way Hae vata "एतेन gute गोवधा दिरूपञुपपातकं ब्रह्मत्यादिशूपं महापातकं च परिइतवनः; तष्मादिरानीमपि ‘a’ श्रश्वमेधक्रतुना यजते" साऽयनुपपातकमदहा- पातके ‘aria’ । योऽपि च परुषः एतमश्वमधं ण्स्त्ोक्रपकारेण जामाति। may दिशधिम्-्र्ेनिएंयः, उपासन; ततर श्रथनिरटयः, पदवाक्छप्रमाणपयालादमया सम्पद्यते ; खपाखनाप्रकारसु मका -
1 A, TT OTL TL TOS I
. * तस्मादेव इति खादय पुखकपाठः |
[का ०५।प०दअ०१९] बेदा्थपरकाशे। ` ee
ण्डस्यान्तिमानग्वाकं “at वा were मेध्यस्य fact az” (Connie ४) इत्यसिन्लभिधास्यते। stent दजिणाधदानं वाधितं विधे “oat ध्रै तत् प्रजापतेरज्ति श्रश्यत् तस्सादश्वस्य्रतोऽवद्यन्ति दक्तिणतो ऽन्येषां पथ॒नाम्(९)”* इति । यस्मात् प्रजापतेः SUT वामाति =उच्छुनमभवट्? तस्मादश्वसम्बज्धिनेा हविषः श्रवदाभमपिं enrat दिशि ace ‘sara’ श्रश्वव्यतिरिक्षानां पशनां afaat fefa अवदानम् |
श्रतएव Gant आद्, -"पवृटकाल sara उपरिष्टादप्नेवतसे कटे wa ure dary चिनाति एउ पुरस्तात् प्रत्यञ्चं BI पञ्चात् प्राचीनं avai दकिणएतः कशाखाख्ितरान् पशनाखादयतिः इति | शविःखादनाधारं विधे, वितसः कटो भवव्यष्युयोनिवो शअरश्नोऽर॒जो वेतसः @ Ula योनौ परति छापयति(५' इति ire जलेषु योनिः निवासस्थानं यस्यासौ “श्रु योनिः", वडवा fe ससुद्रजलेषु श्रवतिहते, वेतसस्येदकजन्यवं प्रभिद्धम् |
UN खजरकारेण, “Ansa प्रजापते गोतमचतुशामयोः Fa गयन्तरसामा' टति। गोतमेन इष्टै यौ चतुष्टोमाख्यौ ware- ma, तयोमध्ये यः .पुत्वेखतोमः सोऽज कतव्य › दति Ware: | afaa fara,—“aqaiaatat भवति सरट् इवा wae सक्थि आ BOCA तदेवाखतष्टामेनेव प्रत्यरधयचतष्टामः VAT भवत्यश्वश्य gaara”) इति । चत्यारस्लोमाः,-जिदटत , पञ्चदश, HTN, एक- विरेकयस्जिन्नप्रि्टोमे विद्यन्ते साऽय 'वतष्टोम दितीयेन सोाम- जरब्देन fahanzatsfaetar सच्छते, भौमसना भौमः, सत्यभामा
eo वेत्तिरीयसंदिताभाष्य | [का ०४।४०१। अ ०१९1
भामेतिवत्, “जिददग्रि्टामः' vers विधानात् । एकसामकीऽपि wfecfuarar faga,\agrewa "चतुष्टोमः, दति fafanfe, चिसुत्यात्मकष्याश्रमेधस्य प्रथममदखतुष्टोमात्मकाग्रि्टोमरूपं Fara! wiamay ठकणासोऽभिधीयते। स कदाचित् wae षकथि- भरे ्रमारद्य तत्छकथिमां समुख्म्य भकतितवान्, तच सक्यिष्पएं विकल- मङ्गं देवाखतष्टोमेगेव बमादधः, तस्मादयं Welt Wee संपूतवे भवति ॥
इति शायनाचायविरविते माधवीये वेदाथप्रकाणे छष्णयजुः- सदिताभाष्ये पञ्चमकाण्डे दतीयप्रपाठके द्रादशोऽनवाकः॥०॥
दति श्रीमद्राजाधिराजपरमेश्वरवैदिकमागं्रवतैक-श्रीवी रक्ष भपालसाघाञ्यधुरन्धरेण सायगाचार्येण विरचिते माधवीये बेदा्थ- अकाञ्ननामक्ीन्तिरीययजःसंडिताभाय पञ्चमकाण्डे ATT प्रपाठकः age: el
on ॐ तत्त् et
[ =e ]
Net ओ्रीगणेधाय a ot
वैलिरोयसंहिताभाष्ये पषमका ण्डे चतुथेप्रपाठके
प्रथमोऽन् वाक ¦;
चन्न @ ® क © eee
चरिः Ba |
देवासराः संयत्ता Alaa A A व्यज्ञयन्त a Var इन्द्रस्त नूर पश्यत् ता उपाध ताभिर्वँ स लनुवमिन्द्ियं RAAT AIA AAT देवा अभवन् परासुरा यदिन्द्र- तनरूपदधाति aqaaa ताभिरिन्द्रियं ata यजमान Baal सेन्द्रमेवाभ्रिरः सतनुं चिनुते भवत्या-
त्मना परास्य UTA: VQ Ni , भवति ait देवेभ्योऽपाकरामत् तमवरन्धन्नाशंकवन् त रता यज्नतनरं षश्यन् ता उपादधत ताभिर ते aw- मवारन्धत यच्य॑न्नतनरं पदधाति waa ताभियजमाना ऽब रुन्धे चयस्विश्णतमुप दधाति जयस्िशशदं देवता देवता एवाव VST सान्मानमेवाभरि £ सतमुं चिनुत
सान््ाऽसुष्मिन् लोके ॥ २।
९० तैसतिरीयसंडिताभाष्ये | . [का०्५।प्०शखख रद]
अवति य रवं Be ज्योतिष्मतीरूप दधाति श्योतिरवाक्मिन् दुधान्येताभिवं afafaat ज्वलति ताभिगेवैन समिन्धे उभयारस्म लोकयोज्योतिभवति नकचेषटका उप दधाल्येतानि वै दिवे ज्योती ef तान्ये वावं रन्ध qaat वै एतानि ज्योतींषि यन्रकछ्ष्राणि तान्येवाप्रात्यथे अन्काशमेवेतानि ॥३२॥
SAA रषि कुरुते सुवगस्य MAAN यत्स AST उपद्ध्याद् Tea लोकमपि दध्याद्वषुंकः पजन्य; WALES उप दधाति sea एव लोक कराति ata: usa भवति प्रस्तादन्धाः प्रतीचीरुप दधाति पञ्चादन्याः प्राचीस्तस्मात् प्राचीनानि च प्रतीचोनानि च AAA वत्तन्ते ॥ ४ ॥*
TTA | लोके | रवेतानि | रकचलत्वारि रश्च ॥१॥
इति वैत्तिरीयसंदितायां पञ्चमकाण्डे चतुय प्रपाठके प्रथमेाऽनुवाकः ॥०॥
तव्या उप दधाति कतनां faa दन्दमुप दधाति तसाद न्द्ृतवेऽ्टतेव वे रषा यन्मध्यमा चितिरन्त-
© GUN व्याख्यानं चतुथेकाद्डस्य चलुथप्रपाठकस्यामनवम दद्ममानवाकभव्येब्रङ्व्यम् |
[बा १९।प्०९।च् ०२] वेदाथप्रकाशे | ९९
रि श्षमिव चै रषा इन्दमन्धासु चितीषूपं दधाति चत॑स्रो मध्ये धन्या अन्तःखेदण वा एतौधितीनां यद॑तब्यौ यदं तव्या उपदधाति चितीनां विश त्ये अवकामनुपं दधात्येधा वै श्म्रेयानिः सयेानिम्॥ १॥
vaffi चिनुत उवाच इ विश्वामिचोाऽददित्स ब्रह्मणाऽन्नं यस्यैता उपधीयान्तै य उ चैना एवं वेदद् eft संवत्सरा वै रतं प्रतिष्ठायै नुदते येाऽभरिं चित्वा न प्रतितिषति ,पथ्च पूर्वाश्चितयेा भवन्त्य थ॑षष्ठीं चनि चिनुते ug कतवः संवत्स॒र waa संवत्स॒रे प्रति- तिष्ठत्येता वे ॥ ₹॥
अधिपनीर्नामेषटका यस्यैता उपधीयन्तेऽधिपतिरव समानानां भवति य॑ दिष्यात्तमुपदध्याद् ध्यायेदेताभ् waa देवताभ्य आ eafa ताजगार्तिमाच्छैत्यङ्गिरसः सुवगं' लोकं यन्ता या यज्ञस्य निष्कुतिरासीलाण- षिभ्यः प्रत्यौरन् तदिरण्यमभवत् यञ्जिरण्यशस्को
Trafa asa tana अथा मेषजमवास्म कराति ॥ 8 ॥
रथे रूपेरौवैनः समर्धयति अथो हिरःण्यज्योतिषैव सुवर्गः लोकमेति साहख्वत् प्राति awa: प्रजा- पतिः प्रजाण्तेराप्ये इमा मे WH इष्टका daa:
ee ततिरीयसंडिताभाव्ये | [का०५।्०९।अ०६]
सन्वित्धाह पेन्रषेनाः कुर्ते ता रन कामदुधा
अमुचामुष्पिलोके उप्र तिष्ठन्ते ॥४॥
सथानिम् | रता al करोति। रकान्रचत्वारि शशं ॥ २॥
इति तैत्तिरोयसंहितायां पञ्चमकाण्डे चतुधपरपाठके दितीयेऽनुवाकः ven
स्रो वै रष asia: स रतर्दिं जाते afe सरवै fan: स यथा वत्सो जातः स्तनं Dead वे एष रतर्िं aia प्रेखंति तस्मे यदाहति' न जहयादध्वय* च॒ यजमानं ख ध्यायेत् शतर्द्रौय जहाति भागधषेयनेवेनर शमयति नातिंमाच्छत्यध्वयेनं यजमानो यद्ग्राम्याणां धशना॥ 2 u WIA WEMS TATA THA छ चारयेत् यदा- रण्यानामारण्यान् जतिलयवाग्बा वा THATS वीधक- यवाग्वा वा न म्राभ्यान् पशन हिनस्ति नारणयानथो eae जर्तिलाश्च गवीधकाश्चत्यजस्षीरेण जरेत्याग्नेयो वा रषा ASH Ears जहाति न ग्राम्यान् पश्चन् हिनस्ति नारण्यानङ्गिरसः Gat लोकं यन्तः॥२॥
* GRAM Bla चतुथेकारोय चतुथेपपाठकस्य LATA SHE AVA |
` [का०५।प्र०९।यअ ०३] बेदाथपकाथे। ee
अजायां wa प्रासिष्डन्तसा ओष॑न्ती पणं परा- जिहीत aisat भवत्तद कस्याकत्कृमकपर्ेन जाति सथेानित्वायेाद्ङ्तिन् जुहाति रषा वे इद्रस्य दिक् स्वायामेव दिशि सद्र निरवदयते चरमायामिष्टकायां जुहेत्थन्लत रव रद्र' निरवदयते turfs जहाति चय इमे लोका इमानेव लोकान्त्समावदीयान् करो- Mags जहाति॥ ३ ॥
अथेयत्धथेयति चय इमे लाका रभ्य एवेन लोकेभ्यः भ्रामयति fra उत्तरा आह तीजुहाति षट् सम्पद्यन्ते wat waa ऋतुभिरेवेन ६ मयति यद्नुपरिकार्म जुहयादन्तरवचारिणः सद्र कुयीदथा GATE: कस्यां are दिशि ae: कस्यां बेत्यमुपरिक्राममेव इातब्ध- मपरिवर्गमेवेन शमयति ॥ ४ ॥
रता बै देवताः YA या उत्तमास्ता यजमानं वाचयति ताभिरोवैनं< सुवगें लाकं गमयति यं दिष्यात् तस्य॑ स्वरे पशनां wae: प्रथमः पशुरभितिष्ठति स आर्तिमार्च्छति ॥ ५॥४
पशनां | यन्तः । aa जद्धाति। अपरिवगेमेवेनर च्रामयति | विशश्च ॥ ३ ॥
* चस्यौनवाकस्य Bea उवः स (SN रकादशान्- - BRAT RATA |
९४ तेत्तिरीयसंडहिताभाष्ये। [का ०५।०९,अ ०8४]
इति तैत्तिरीयसंहितायां षभ्वमकाणडे तुं प्रपाठके दृतीयेऽनुवाकः ॥॥ `
1
अष्मन्रजमिति परिपिच्चति माजंयत्येवेनमथे तर्ष- , सत्येव स wd THETA Agia लोके उप तिष्ठते दृप्यति प्र॒जया पशुभिय एवं वेद् तां नुः इषमूजं धत्त मरुतः SLUT इत्याह wa वे ऊक अननं मरतेाऽन्रमेवाव TAU ASA शुक् ॥ १॥
ऋच्छतु यै feu इत्याह यमेव efe तमस्य ae wwe चार्पयति चिः परिपिश्वन् cata बिटदं चछभ्रियावानेवा््मिस्तस्य शु चःप्मयति चिः ga: पयति घट सम्पद्यन्ते ष ङं ऋतव ऋतुभिरेवास्य शचःशमयन्य॒पां वै रतन्पुष्य' यद तसेएऽपां ॥ २॥
शराऽव॑का बेतसशाखया चाव॑ंकाभिश् विकर्षत्यापेा वै शान्ताः शन्ताभिरेवास्य शु च॑रशमपति ये वे अमि चितं daa: पशुरथिकामतीश्वरा वै तश्शचा प्रदा मण्डकेन वि qa वै पनामनुपजीवनीया न 4
रुष ग्राम्येषु पशुषु feat नारण्येष तमव श चापयति ऋअष्टाभिवि कषति ॥ ३॥ wea matt गायज्रैाऽध्रियाबानेवाभिस्तस्य
का०५।६्०९। ०४] वेदाचेप्रकाशचे | ey
शु खः प्रामयति पावकव॑तीभिरच्र' वे पाव aise Aare शु खःशमयति मत्वे एष यद्भि /बरह्मण रतद्रपं यत् छष्णाजिनं कार्ष्ण उपानहावप सुष्चते ब्रह्मगोव RATATAT STAN SAT न्नाद्ादित्याहर न्धामुप- AAS नान्तः ॥ ४॥
रव मृत्योाधत्तेऽवान्नाद्यः रुन्धे नमस्ते हरसे wifes इत्याह नमस्कत्य fe वसींयाधसमुपष्वर न्यन्यं ते HAI Cad इत्याद यमव Sle तमस्य शचाऽप- यति पावके Senay शिवे भवेत्यादान्नं, वे पावकेा- इन्ध मेवावं सन्ये दाभ्यामधि कामति प्रतिशित्यै अपस्य- वतीभ्यां शान्त्यै; ॥ ५ ॥*#
शुक् । वेतसेणऽपाम्। अष्टाभिविं कषति । नान्तः । रकान्नपञ्चाश ॥ ४ ॥
इति afacadfemai पशथ्चमकाण्ड चतुथैप्रपाठके SQA ISSA: ॥०॥
eel
que वडिति व्याघारयति USAT AHAGAT दभवेऽश्णया व्याघारयति तस्मादश्णया पशवेाऽङ्रानि प्र tha प्रतिित्ये यदषट् क्याद्यातयामाऽस्य वषट्-
ed == ee ee =
® GUAT यल्यानं चतु धकाग्डोरवद्टप्रप।ठ , स्य प्रथमामबाकभाष्ये ब्रद््यम ।
९९ | तेन्तिरीयसंश्िताभाव्ये। [का०५।४० भअ ०६] -
कारः स्याद् WA वषटकोयाद्रष्षंसि Jax Wap ferry पराक्षमेव वषट् करति नास्य AMAA वषटकारा भवति न यन्नः रक्षाःसि घ्रन्ति wearer वे aa दवाः UU
श हतादेऽन्य तानभ्निषिदृवेाभयानप्रीणातिये देवा देवानामिति दभ्रा मधमिभरेण्ेक्ति इताद्शैव देवान अषतादश्च यजमानः प्रीणानि ते यजमानं प्रीणन्ति sua Wale: प्रीणानि मधषाऽहतादे याम्यं वे एतदन्नं यद्दपि HTT मध यद्ट्भ्रा मधमिश्रेशावेक्षन्यभय- स्यावर्ध्ये ग्रमुष्टिनाऽवा्षति प्राजापत्यः ॥ २॥
वे ग्रमष्टिः सथानित्वाय erat प्रतिित्ये श्रनुपरि चारमवेक्षत्यपरिवगमेवेनान् प्रीणाति वि वे रष प्राणः प्रजया पशुभिकध्यते Arsh चिन्वन्नधि- क्रामति प्राणदा ज्रपानदा इत्याह प्राणानेवात्मन्धत्तं TAT वरिवोदा इन्धा प्रजा वै वैः पश्वो परिंवः प्रजामेव पश्रनात्मन्धत्े इन्दा TARE तं ट्बः॥ ३ ॥
इतः चड्शमिभागैर सिनात् स एतामग्रयेऽनीं कवते अआहतिमपश्यत् TATE तस्याभ्रिरनीकवान् स्वेन भागधेयेन प्रोतः शाडशधा Tee भागानप्यदशदेशच कम्मे शेन पामन निरमुष्यत् यदप्रयेऽनींकवति आहति
[का०५।६ ०४।यअ०६्] बेदार्थप्रशाशे। ee
जरेत्यभरिरवास्यानींकवानत्छेन भागपेयेन प्रीतः पाप्मानमपि दहति वेश्चकमणेन aan निमुच्यते यं कामयेत चिर पाष्मनः ॥ ४।
निभुच्येतेत्धेकेक' तस्य जहयाचिरमेव owt निर्मुच्यते यं कामयेत ताजक् aga निर्भुच्येतेति सवारिं तस्यानद्रत्य जहयात्षाजगेव पाप्मना निसुच्छ्- तेऽथो खल् नानेव TAP Tella नानेव सूक्तय वीयं दधात्यथो प्रनिश्ित्धे * ॥ ५॥
देवाः | प्राजापत्यः । वचः | चिर पाप्मनः । चत्वा-
CRS ॥ ५ ॥ *
इति तेत्िरीयसंहितायां पच्चमकाण्डे चतुथप्रपाटके पथ्चमेाऽनुवाकः ॥०॥
उदे नमुत्तरां नयेति समिध ar दधाति यथा जनं यतेऽवसङ्करोानि तादृगेव तत् fra st दधाति free वे अन्नियावानेवाभ्रिसस्मे भागधेयं करोत्धोदुम्बरोभे- वन्त्यक. वे उद्म्बर ऊज मेवास्म अपि दधाति उदुन्वा विश्वे देवा इत्या प्राणा वे विश्व देवाः प्राणंः॥ ९ ॥
(णी
eS a
* चऋस्यान्व कस्य व्याख्यान चदुथकाद्ीरवङपम्[ठकः प्रयमदितीया-
म् वाकमाय्य KTS | 19
ex तेत्तिरीयसंडिताभाव्ये। [का०५।प्र००१अ ० |
रवेनमुयच्छते,प्रे भरन्त चिल्तिभिरित्याइ यस्म रवैम चित्तायोयच््रते तेनेवेन cada wg feat देवीर्यन्नमवन्तु देवरित्याह दिशो दयेषोऽनु प्रच्यवते अप अमतिं Cali बाधमाना इत्याह रष्ठसामपदत्य रायस्पोष य॒क्षपतिमाभजन्तीरित्याइ पशवो. व राय- We: ॥ २॥
पश्रनेवावं रुन्धे षडभिर्दरति षडवे तव ऋतु- मिरेवेन॑ इरति दं परिण्द्धवती भवतो र्वसाम- dwal सूर्यरसिर्दरिकेशः परसूादिःत्याह HEAL ततः पावका आशिषा ना जषन्तामित्यादातरं वं पावकाऽन्न मेवावं Fat देवासुराः संयत्ता आसन् ते देवा रुतद्- प्रतिरथमपश्यन्तेन वे तेऽप्रति ॥ ३॥
असुरान अनयन तदप्रतिरथस्याप्रतिर यत्वं यदप्रति- रथं दितीयो दाताऽन्वादइ BUA नेन यजमानो भाव व्यान जयत्यथो अनन भिजितमेवाभि जयति दश्च भवति दशाक्षरा face विराजा इमौ लोको विष्ट तावनये- लौकयोविश्त्या अथो दशाक्षरा faces विराड्िराजि एवान्नाद्ये प्रति तिरति अरसदिव् वं अ्रन्तरिक्षमन्त- रिक्षमिवाग्मीभधमाम्रीभे॥
sara नि "दधाति wera erat प्रदि न्धे वि-
[ना ०५।प्र०४।आ ०७] वेदा्थप्रकाे | ९९
मानं wa feat मध्यं आस्त इत्याह वि रबेतया मिमीते मध्ये दिवो निहितः पञिरस्मै-इन्धाड wa वे एचि ` ऋअसरमेव wa «at चतखूभिरा पृच्छादेति खत्वारि छन्दासि छन्दाभिरवेन्द्रं विश्वा अवीर धन्नित्याड इद्धि मेवे पाव॑न्तते वाजाना६ सत्यति पति' ॥ ५ ॥
इत्याहान्न वै वाजोऽन्रमेवाव रन्ये YRRART देवा रा ष्वं वछ्षदित्याह प्रजा वै पशवः gat प्रजामेव पश्चन् sma agefaeay देवार आ च॑ वक्षदित्धाइ WTR वाज॑स्य मा प्रसवेनदृग्रामेण, उदंग्रभीदि- ave अतो चै श्चादित्य उद्न्नद्याभ wa, निम्रोचन् fart ब्रह्मणेवात्मानमुङ्ह्ाति ब्रह्मणा aaa नि खज्लाति* ॥ ई ॥
प्राखैः । पोषः । अप्रति । आम्रींधे । पतिम् । एष । Sa TNE I
दूति afadradfearat पञ्चमकाण्डे चतुथं प्रपाठके वछठोऽनुवाकः ॥ ° ॥
प्राचीमनु प्रदिश प्रेहि विद्दानित्याह देवलोाकमे- बेतयापावन्तने क्रमध्वमद्मिना नाकमित्यादमानव
[मिरी
* च्छस्यान वाकस्य FINA चतुयकाण्डायवरूमप्रकाठकस्य ढतीयचनतु यान् वाकभाव्य AGATA |
९०० तेलतिरीयसंहिताभाय्य । [का ०५।प्०४।ख ०७]
रतया SATA कमते एथिव्या ्रहमुद्न्तरि कषमा We मित्याह इमानेवेवया लाकान् समारादति सुवयन्ता
नापेक्षन्त इत्या सुव्गमेवेतया लोकमेत्यग्न प्रेहि ॥ ९॥
प्रथमो देवयतामिन्याइ उभयेंषेवेतया देवमनुष्येषु चष्र्दधाति पञच्चमिरथि क्रामति पांक्ता यन्ना थावानेव यन्नस्तेन AE सुवगे लाकमेति नक्ताषासेति पुरानुवा- SAME TA BA सदखाेत्याह ATES: प्रजा- पतिः प्रजाप॑तेराघ्यौ तसम ते विधेम वाज्ञाय स्वाहेत्याह चन्न" वै वाजोऽन्र॑मेवाव ॥ २॥
इन्धे दधः पुणामौदुम्ब रीः स्वयमारखायां जुद्ोति GR वे द्धि ऊर्गुद्म्बरोाऽसो खयमादृखाऽसुष्यामेवाजे दधाति तस्मादमुताऽवाचोमूजमुपजीवामस्तिरूभि सादयति face वे अभ्रियावानेवाभ्मिस्तं प्रतिष्ठां गमयति Hat अग्रे दीदिहि पुरा न् इत्योदुम्बरौमा द॑धात्येषा वै समीं कणकावती एतया इ स ॥ ३॥
वै देवा "असुंराणा एतत ह रस्त्रइन्ति यदेतया समिधमादधाति वजमेवेतच्छतघ्रीं यजमाने ATTA प्रहरति स्त्ये अच्छं बट्कार विधेम ते परमे जन्म an इति ` वैकङ्तीमा दधाति भा waa war ता सवितुवैरेण्यस्य चिचामितिं शमोमयौ£ शान्तये
[का ०५।्र०४यअ ०७] Vera | ९०९
uafuat इ वै afqfed दुहेऽप्रिचिदाभिं Ze at ॥ ४ ॥ ` सवितुवैरेष्यस्य विचामित्याषेष वा श्रगरेदे1शस्त- म॑स्य WE एव श्रायसेपवेत्तेनं इ Wax स दुहे यदे- तयौ स॒भिधंमादधौत्यभरिचिदेव तद्भ्निं दहे सुत्त तं अपर समिधः aa fret इत्याह सप्वास्य साप्तानि प्रीणाति gaat Seria पुरं इव हि प्रजापतिः प्रजापतेः ॥५॥ ` आधये aT जुति न्युनाचि प्रजापतिः प्रजा saa प्रजाना wea अभ्रिदेवेभ्यो निलायत् स दिशोऽन् mfg मनसा दिशौ ध्यायेडि ग्भ्य रवैनमवं WA SUT पुरस्ताज्नुहोाति अज्येनापरि टात् तेजश्ेवास इन्द्रियश्वं समीचीं दधाति इादश्कपालोा वैश्वानरा भवति दादश मासाः संवत्स॒रः संवत्सरा- sfraatat: Wear ॥ ६ ॥ र्व वैशानरमव रुन्धे यत् प्रयाजानूयाजान् कुयात् विकस्तिः सा यत्तस्य दर्विंामं करोति युन्नस्य.प्रतििन्ये Tie वै वैश्वानरो विद् मरुते STATE हत्वा मार्तान् जुहोति Uy रव विशमनु बभनान्युचवेश्वान॑रस्य आ आवयतिडपाध्शु म॑ारुतान् जुहाति तस्माद्रा विशमतिं वदति areal भवन्ति म॒रूनो वै देभानां विशा देव-
eR तैत्तिरीयसंहिताभाये | [का ०४५०१०९]
विशेनैवा्ँ मनुष्यविशम्, अव॑ न्ये सत्त भवन्ति सप्तगणा वै मरन गणश एद् विशंमवं रन्ये गणेन गृणमनुदरन्ध जहाति विशमेवास्मे अनुवर््मानङ्कराति॥ ७ ।* “ ग्र पेदि। शव॑ । स। देतां । प्रनापतेः। सा्षात्। म॑नुष्यविशम् | रक विशतिश्च ॥ ७॥ °
इति Sfattadfearat पथ्चमकाण्डे चतुथं प्रपाठके सप्तमेऽनुवाकः ॥०॥
वसोधां जहाति aera धारा असदिति वै रषा BAN धृतस्य वै casa धारा Bape लोके पिन्व माना उपतिष्ठत् राज्येन जुहाति तेजो वे आज्यं तेजो वसोधारा तेजसैवास्मै तेजाऽवं रन्पेऽथो कामा वै वसोर्धारा कामानेवावं रुन्धे यं कामयेत प्राणानस्य sata वि॥१॥
चिन्च्यामिति विगाइन्तस्य जह्यात् प्राणानेवास्य ward विच्छिनत्ति यं कामयेत प्राणानस्यान्नाद्यः सं- त॑नुयामिति सन्ततां तस्य जुह्यात् प्राणानेवास्यान्नाद्य सन्तनोति दादश दाद्शानि जहाति दादश मासाः
कि rey Se ES OS > —
# च्यस्यागवोकस्य BAA चतुथ काण्डीयषरूप्रपाठकस्य पद्चमानुवाक- भ्ये RTA!
[का०५।्०१।यअ ०८] Vargo | ९०९४
संवत्सरः संवत्सरोशेवास्मे अन्रमव Casa A ae मे इत्थादेतददे ॥ 2 ॥
अन्नस्य रूपः रूपेतवाच्रमव wars aay मे eareat वै अन्नस्य यानिः सयेन्येवान्नमवं रुन्धे न्द्राणि जहाति देवता vara सन्ये यत्व षामधमिन्द्रः प्रति तस्मादिन्द्रा दवतानां भूयिष्ठभाक्तम इन्द्रसुत्तर- मादेन्द्रियमेवासमिन्ुपरिं cents यत्नायुधानि जुहाति यन्नः ॥ ३॥ ,
वै य॑त्नायुधानि य॒न्नमेवाव न्धे अथे Uae WS रूप रूपेणेव Awad रन्येऽवभुथश्च A सखगाकारखं मे इत्याह aMaa अग्रिश्च मे WA म इत्याह VAS AGATA रूप GUNG ब्रह्मवचंसमव रन्ध कक्च॑मे aa चमे इत्याद ॥ 8 ॥
wae छन्द॑सा SUX Sala छदा रस्यवं खन्धे . गभाश्च मे वत्साश्च A इत्यादतद WHATX ST रूपव पञ्चनव Gea कल्पान् जहाति MHASH यग्मद यजे जहाति मिथनत्वाय उत्तरावतो भवतोऽभिक्रान्तये रका च्च मे तिखश्च मे इत्या देवच्छन्द्सं वे रका च faaqa Wy i
मनुष्यदन्द्सं चत॑खश्ाष्टौ च देवच्छंन्दसज्चेव मनुष्य
१०७ तित्तिरीयसंडिताभाव्ये। [का०५।प०७।९यअ०]
अन्दसब्चावं रन्धं wT चयस्विरशते। जाति चय॑स्वि£ शदे देवता SAAT ATS रुन्धे AT अष्टाच॑त्वारिध्शतेा जहेात्यष्टाच॑तवारिःशदक्षरा जग॑ती जागताः. पश्वो जगत्यैवास्मै पश्रूनव॑रुन्धे वाज॑श्च प्रसवति हादशं नहेाति दादश मासाः संवत्स॒रः संवत्स॒र शव प्रति तिष्टति ॥ gu *
वि। चै यन्नः। साम चमे eae | च fea. रकान्नपश्चा शच ॥ ८ ॥
इति तेत्तिरीयसंहितायां पश्चमकाण्डे.चतुथेप्रपाठके अष्टमेऽनुवाकः ॥ ०॥
| 4 ~ | = | | 9 y अर््रिदवेभ्योाऽपाक्रामद्वागधेयमिच्छमानस्तं दवा VAT AW वर्तस्व CAA वहेति सेऽनवीदरं lw | प्रेय e i] baa | au मह्यमेव वाजप्रसवीयं जडइवन्निति तस्मौदम्रये वाजप्रसवीयं" seit यद्वाजप्रसवोयः जुहे्य॒भ्रमेव ` तद्धागधेयेन समरधयत्यथेा अभिषेक War स चतुदश भिजुहाति सत्त याम्या STITT: सत्त ॥ १ ॥ MN उभयींषामवरुन्धये war जाति
—
~~ = क
# CUTTS स स्यानं चतुयकाण्डीयसप्रमप्रपाटकस रकादशान्- SURAT बर््म् ।
{arouinesiqee] ee | ९०६.
अन्नस्य Weed Ws Weta gta swaps Vout Waa Gaara ऊ्जमन्नमव «aisfay देवानामभिषिक्तोऽप्रिचिम्मनष्याणां aanefafeaats Audeqex wWaranafra खलु वे वषं यद्धा- वेद्क्नायाद्धावेद्पावत्तेतात्राद्यमेषाभि ॥ २॥
उपावक्तते नक्ताघासेनि कृष्णायै श्रेतवत्साये पय॑सा जषोत्यहवासम रां प्र दापयति राचिया we: अरा चे एवास्मे प्रतते WAAAY दहते राद्रश्तेा जहाति राष्रमेवाव रुन्धे षडभिजंहानि, षडे कतवः aqua प्रति तिष्ठति सुवनस्य पते इति रथमखे पश्बा- इ तीजेहाति वज्रो वै रथो वज्जणेव दि शः ॥३॥
अभि जयत्यग्रिचितः इ वै अमुष्मिन् लोके वातो- ऽभिपवते वातनामानि जहेत्यमि vara faa लोके वातः पवते चीणिं जहति चयं इमे लोका Ta खव लोकेभ्यो वालमवं रुन्धे aazisfa नभस्वानिन्धादेतद्े वात॑स्य रूप रूपेरीव वातमव रुन्येऽच्ञलिना जहाति न दतेषामन्यथा, आह् तिरवकल्यते* ॥ ४ ॥
ओषधयः सत्त । अनि । दिश। अन्यथा। देच॥€॥
* SMAI व्याख्यान चतुयकाण्डीयसप्नमपपाठकस्य इादश्चानव(-
MRI ALN | 14
१०१ शेनिरीयसंडदिताभव्ये। [का०५प्र००।९०यअ०]
इति नैत्तिरोयसंहितायां पथ्चमकाणर्डे चतुथंप्रपाटके नवमेऽनुवाकः ॥ ° ॥
स्वगाय वे लोकाय देवरथो यज्यते यचाक्ताय मनुष्यरथ VE खल वे देवरथो seta: aly यनञ्मि शव॑सा PARAS युनक्तयेवैन६ स शनं युक्तः सु वरग लोकमभि . वंहति यत्सषीभिः ` पष्डमियश्जायुक्तेा satfa: waa: स्याद्प्रतििता आदहूतयः स्यरपरति- शिता स्तोमा श्रप्रति्ठितान्युक्थानि तिरूभिः प्रात सवनेऽभि खशति चित् ie
वे sfaaamaauad यनक्ति यथानसि at धीयते एवमेव तत् प्रत्याहतयस्ति्ठन्ति प्रतिस्तोमाः प्रत्यकथानि यन्नायन्नियस्य ase दाभ्याममि ania शतावान् वे BRT यावानम्मिष्टोमेा भमा तु बे* Ta अत Kea किचत यावानेव यन्नस्तमन्तताऽन्वारोदतिः erat प्रतिरित्यं रकया अप्रस्तुतं भवत्यथ ॥ २॥
sfranfa उपेनमुत्तरा यन्ना नमति अधो सन्तत्यै प्र वे Wit लोकात् चवते ashi चिनतेन वे रतस्यानिष्टके आह तिरवं कल्यते यां वे रषे :ऽनिष्टके
*तुवदहव्यचत्वाडति आदश्पुक्क्प.ठः।
[का ०६।प्र०९।अ ०१०] Arya | Loe
wets जहति wafer वै सा ता wait TAT परा भवति at यजमानो यत्पुनशिर्तिं fear आाहतीनां प्रति ्ित्ये प्रत्या ह तय स्ति्न्ति ॥ ३॥
न यज्ञः प॑रा भवति न यजंमानोऽष्टावुपं दधाति Se गायचो MAA छन्दसा चिनुते यदेकादश VAT यद्दादश् जागतेन् छन्दभिरोवेनं faqa नपात्का वे नामषेा.भ्रियत्पनश्चितियं रवं विदान uafata नते आ तृतीयात् पुरूषादन्नमल्ति यथा वै पनराधेयः wa पनश्चितियऽगन्टाधेयेन् a ॥ 8 i °
कद्राति स पनराधेयमाधन्ने afi चित्वा न प्राति स पनशितिं faa यन्यनशितिं चिनते कथये अथो BATE: न चेतव्येति azi वं रष sala: यथा व्याघ्र an बोधयति तादहगेव तत् अथो खसत्वाहुशेन- व्येति wat वसीयाभसम्भागपेयेन बोधयति area त्मनुरभ्रिमचिनुतु, तेन न TTS Tat पुनश्िति- म॑पश्यत् ताम॑चिनुत तया वै स wate Gaffes चिनुते ऋष्य* wy ll
# खस्यानवाकस्य Baa चतुयकाग्डीय सप्रमप्रपाठक्स्य watena- वाकभाष्य ALTA |
ae eee oe ~ ey |
१०७ तेसतिरीयसंहिताभाव्ये। [का०५।प्०९।अ ०२९]
जित् । अथ । fafa | अग्न्याधेयेन न । अचि- सुत । सप्तद श च ॥ १० ॥
इति वैत्तिरोयसंडितायां पश्डमकाण्डे चतुथ प्रपाठके दशमेऽनुवाक> Well
e
छन्द्चितं' चिन्वीत पशुकामः पवो वै छन्दांसि पशमानेव `भवति श्येनचितं चिन्वीत सुवगकामः wat वै वयसाम्पतिषठः श्येन एव भत्वा सुवं लोकं पतति कङ्चितं चिन्वीत यः कामयेत शोषंण्वान् अमुष्मिन् लके स्यामिति शीर्षणवानेवामुष्मिन् लोके भ॑वति अलज चितं चिन्वोत चतुःसीतं प्रतिष्ठाकाम aaa दिश feaa प्रति तिष्ठति प्रञ्गचितं' चिन्वीत ITAA WRI
एव भराठ्व्यान्ुदते Vaan: प्रउगं चिन्वीत यः कामयत प्र जातान् भराढठव्यान्देय प्रतिं जनिष्यमा- शानिति परैव जातान् भराठ्व्यान्नुर्तै प्रति जनिष्य- माणान् रथचकचितं चिन्वीत भाठव्यवान् व्यो वै रथो वज्ञ॑मेव भरा्येभ्यः प्र इरति द्रोणएवितं चिन्बो- तान्नकामो ZT वे अन्नं fara सयेन्येवान्नमवं रुन्धे समृद्ध चिन्वीत पशुकामः पशुमानेव भवति ॥२॥
[का०५।्००।यअ ०६९] वे दार्थप्रकारे | Roa
चरिचाखं feata ग्रामकाम ataia भवति प्परशानचितं चिन्वोत् यः कामयेत पिद्लोके कभरुया- मिति पिदस्लोके va warts विश्वामिच्रजमदप्री afada आअस्पर्यनां स wat जमदभ्रिविदव्या अपश्यत् ता sua ताभिर्वैँ a वसिषस्येन्दरियं darn यदिहव्या उपदधाति इन्द्रियमेव ताभिर्वीयं यजमानो aise TE देतुर्धिषणियि उप दधाति यज्ञमाना- यतनं ans ।
हाता स्वे VATA श्रायतने इन्दं Haag सन्ये SENT दधाति दाद॑शाक्षरा जगतो जागताः पशवो जगत्यैवास्मै पश्रनव॑ं॑रन्धेऽष्टो अष्टौ अन्येषु धिष्णियषु उप दधाति अष्टाश्फाः पश्वः पश्रनवाव रुन्धे षट् माजालीये षट् वै wad ऋतवः we वे देवाः पितरं waaa देवान् पितन् प्रोणाति* ॥४॥
प्र। म॑वति। यजमानायतनं वे । अष्टाचत्वारि रश्च ॥ ११॥
इति तैत्तिरीयसंहितायां पञ्चमकाण्डे चतुधेप्रपाठके शकादशेाऽनुवाकः ॥ ०॥
[9 1 कं [रि ee
# GAIA व्याख्यानं चतुथ काएनयसप्तमप्र॑पाठकम्य AGE CIITA भाष्ये KSB!
१९१० तित्तिसोयसंडिताभाय्ये। [का०५।प्०४।२२क०]
पवंसख वाजसातय इन्धनष्टक् प्रतिपद वति तिलाऽनु- suse गायचीयो यत् तिखेाऽनुष्टभस्तस्मादश्ं स्विभिस्तिष्ठ स्तिष्ठति यच्चतखो गायचियः तस्मत् सधारश्चतुरः पदः प्रतिदधत् पलायते परमा वे रवा छन्दसां AACA परमश्चतुष्टामः -स्तामानां परमस्िराचा यज्ञानां WAS: पशनां परमेणवन परमतां गमयति रकविःशमद भवति ie i
afaad ATRIA दादश मासाः पञ्च ऋतवस्त्रय दमे लोका असावादित्य रंकविश्श रष प्रजापतिः प्राजापन्येाऽश्स्तमेव साक्षाद् ऋ्रोति<) TATA: पूं भवन्ति अन्यत् अन्यच्छन्दोऽन्येऽन्ये वे रते पश्व च्चा लभ्यन्ते उत दव॑ ग्राम्या उत इव अरण्या THT: पृष्ठं भवन्ति अश्रस्य daa” पाथर ष्म ब्रह्मसामं भ॑वति रस्मिना वै अश्वः ॥२॥
यत ईरा वै श्रश्वोऽयतेऽप्रतिष्टितः परा परावतं गन्तोर्यत पार्थर मं ब्रह्मसामं भवति अश्वस्य यन्ये त्ये * ana च्छावाकसामं भवति उत्सन्नयन्ना वे एष यद्मेधः कस्तददैन्धादर्यदि स्वौ वे कियते न वा स्वैः इति यतं संकृति ्च्छावाकंसामं भवत्यश्रस्य सर्वत्वाय TAR अनन्तरायाय“ सवेस्तोमेाऽतिरां
[arouse green] Tere | ९९९६. उशममहर्भवति, TET स्थस्य जित्य स्वमेव तेना- प्नोति aa जयति ॥ ३॥ BUA | वे अश्वः | अद भवति | दश च ॥१२॥ देवासुराः,-ते Al ऋतव्याः | सद्रः। अश्मन्। FAS वट । उदेनं । प्राचीम्.-इति। वसाधाराम्। अभ्रि- दँ वेभ्यः | सुवर्गाय,-यचाकूताय | ela । पवस्व । ॥ दादश ॥१२॥ देवासराः ७१।१)। Aaa (३।३)। वे व्रमष्टिः (५।३) । प्रथमे द् वयताम् (७। २) रद छन्दसाम् (८ । ५) ऋष्रांति (१०।५)। अष्टा पञ्चाश्त्*॥ ५८ I
इति तैत्तिरोयसंदितायां पथ्चमकाण्डे चतुथंप्रपाठके दादशऽनुवाकः ॥०॥ इति संडितापच्चमाष्टकं चतुथः प्रश्नः I Won दरिः अाम्॥०॥
यस्य faafdd वेदा यो वेदेभ्योऽखिलं जगत् | निममे तमं वन्दे विद्यात येमेश्वरम् ॥ प्रपाठके तु तार्तीये afuarfyaatsfeer: |
* gud 9, दितीये ५, एतीये ५, चतुथं ५, पञ्च॑मे ५, षष ५, सप्तमे ७, GCA १, मवमे 9, MAU, TH 8, रवं Wat i इति समद्धिः५८।
Ue
| Afedreafeanirs | [का०५।प्०९।अ ०९९]
wou चितिषंस्कारः, इादग्ाचानवाककाः ॥ CoH इग्दतन्वाख्या HAA भिधासलया |
नक्तचाख्याञ्च विदिताः प्रथमेऽणनुवाकके ॥
तव्या वेश्वदेव्यश्च feata vraag तथा | श्रतहद्रीयहामस्त॒ ठतीये समुद रितः ॥
` परिषचनमण्क्तं तुयं तदद्धिकषणम् |
व्याघारणं प्र्चकमंणाडतिख्चा् पथमे ॥
ue तु समिदाधानमञ्चिप्रणयनं तया | डोतान्वादाप्रतिरथं दश्च सविकल्पकम्"॥ सप्तमे चितिमार्द्य वद्धि" aa विनिक्षिपेत् । वसोधाराष्टमे वाजप्रषवीयोऽप्यनन्तरे ॥
दशमे afeatarg पुनश्चितिरितौरितः। एकादशे तु काम्यानि fagary समौरिताः ॥ दादे वश्वमेधौयस्तोतरे * चयमु दारितम् | क् स्तोमः साम चेत्येवं प्रपाठक उदीरितः ॥
तचादौ बहिष्यवमानस्तोते चोदकप्राप्ता गायच्ौमपवदितुमन्या-
द्वं विधत्ते “पवस वाजसातये दत्यनषटक् प्रतिपद्धवति fren ऽनुषटुभख्तस्लो गायतियो यत् तिखोऽनुषटुभस्तसादश्चस्विभिलिषट९-
स्िष्ठति, aerer गाय चियस्तस्मात् सवाश्तुरः पदः प्रतिदधत्
पलायते" ति | बरिष्यवमानस्तो च प्राते जयसुचा गायचाः, तेऽच चोदकेन wan । तत्परित्यागेन ‘cae’ इत्यादिका येयग्गनष्टक्,
eee न्क te ~
* स्ताचचयमिति कार क्री पुस्तके पाठः|
[जा०५।प०४।अ ०२२] बेदार्थप्रकायै | CLR
‘erat गायजिथो' भवन्ति । तज यसमात् खरूपेण तिस््ोऽनृष्टभः, aay’ wat गमनं परित्यञ्य एकच यदा तिष्ठति, तदा एकस्िम् पारे भारसुपेच्छ fay पादेषु भारमवलम्ब्य तिष्टति | यक्मारेता विभज्यमानाः ‘eat गायचियः', तरूणात् पलायमानः “चतुरः” पादात् सवौनपि wat प्रतिपनेव "पलायते ।
प्रकारान्तरेणानषटुभं प्रशंखति,-- परमा प एषा छन्दां agate a परमखतष्टोमः स्तोमानां परमस्विराचो यश्चानां परमोऽश्वः पूर्नां परमेशैतेनं परमतां गमयति(₹)* इति । स्वेवागाद्यकलात् eat मध्ये wee awa, ‘ard श्रनुुप्'-एति awe: श्तं । 'स्तोमार्ना' जिददद्मिष्टोमारीर्नां मध्ये प्रतलात् Weta परमत्वं । जिराचस्याश्वमेधस्य ° महहापातकप्रायञित्तर्ट पत्ात् Nt मध्ये परमत्वं । तादृ श्यज्नसाधनलवात् शंयामजयद्तुतवाख प्ूनां मध्ये श्श्स्स परमत्वम् | एवं सति परमस्य चिराचस्य या परमे चतुष्टोमे परमस्य शस्य सम्बसथितेनानुषटुभि परमा्यां “aaa साधनखमूषहेन परमतां" ओषटयर्ता * प्राप्नोति |
पररतिप्राप्तान जिदादिस्तोमान् बाधितुं सोमान्तरं विधत्ते एक वि श्रम द्भवति यस्मिन्न श्रालभ्यते दादश भासाः पञ्चनलवस्तरय दमे लाका श्रसावारित्य एकविश एष प्रजापति; प्राजापत्यो ऽशस्तमेव साचादृभो ति.र)”--एति । एक वि शाटल्यात्मकेन स्तोमेन ais युकं, न त॒ स्तोमान्तरेण त।दू शमेकविंरमद्ः कन्तव्यम् । प्रयमदतीययोरङ्व्याटत्तये विशेग्यते,--श्यम्मिन्ः मध्यमे अनि
* aatfata पठे भविवुं aM | 15
tts Aferdiueiferraral | [का०५।४०8।९२७०]
ng? ‘graye’, तद ae’ "एकविंश", wat हि खक्संज्ञके दितोयेऽरनि ्रालभ्यते, मासर्तलाका दिव्यानां एकविंश्तिसद्खोपेत- लात्, जगद्रूपेण प्रजापतिश्रीरलात्, श्रश्वस्य प्रजापतिजन्यवाश्च AVY सब्डद्यथैमयमेकविंश्तिस्तोमा युक्तः |
श्रथ WSs ढन्दोऽन्तर वारयितुं wars छन्दो विधन्ते, -““शक्षरयः vs भवत्यन्यदन्यष्डन्दोऽन्येऽन्ये वा एते wa लभ्यन्ते उतेव याम्या उतेवारण्या AA: vs naw! सवं- are) - इति, शक्षरोढन्दोपेता चः शक्षरयः', ताभिर्य VERT Bala) सप्तपादात्मके शक्ये त्मके safe पादचयाव्मकं गाय- श्यास्यं कन्दः, पादचतुष्टयात्मकं ewe इन्दः, पादपश्चकात्मरकं पडमतयात्मकं कन्द ;--इत्येवं “श्रन्यदन्यत्' नानाविध छन्दः, श्रन्तभेवति, श्रश्वमेसेऽपि श्रश्व प्रधानक श्रन्येऽन्ये' नानाजातीया एव पशव श्रालभ्यन्ते। त्न केचन ग्राम्या एव, केचन श्रारण्या एव, तचरापि ्वान्तरभेदा ASU द्रष्टव्या | एवं सर्वप्स्तोचे श्रश्चमेधसम्बन्धिनि नानाङन्दोगभिंत- शक्षरौसखौकरे सति सुख्यस्याश्वस्य सवप्यात्म कलं सम्पा दितं भवति |
श्रय चोदकप्राप्त सामान्तरमपवदितु सामविगेष विधत्ते, “quiz ब्रह्मसामं भवति रथिना वै wat यत Patt वे wats यताऽपरतिठितः परान्परावतं गन्तायैत्पाथरं ब्रह्मसामं भवत्यश्चसछ यत्यै छदयै५)""-दति । एथरभ्विना मरर्विणा दृष्टं साम "पायुर", बह्माण- afanafraeg गीयमानं साम ब्रह्मसामं, TY नात प्रतं कायै, किन्तु TQ काये । "यस्मात्" कारणात् ‘Tha’ रष्युविभेषेण qua: “we पुरुषम् श्रपेकितरेभ्े Ad “ईरः” समयः, यसा
[खा०६।४०७।च् ०१६२] बेदाथप्रकाओे | १९४
कारणात् ‘waa नियमनरहितोऽ्ः क्षापि “श्रप्रतिषितः' सम् wm दूरं गन्त समथः; तसमात् wae "यत्यै दूरगमभनियमभाय, उपरितनपुर्षेण धारणाय च "्पार्थुर्षं' काथं । तथैव श्रच्छावाकं प्रतिगातव्ये सामविशेषं विधत्ते,“ संछत्यच्छछावकसामं भवति उत्न्ल- यज्ञो प एष यदश्वमेधः कस्तद देत्यार्यदि dar प क्रियते म वा सवं दति, aq षंशत्यच्छावाकसामं भति sae सवलाय पथश्च अरनन्तरायाय(९)- दति । समीचीना श्रारुतिर्यस्य सान्नस्तत ‘safe’, विकलमङ्ग सम्यक् ad समथ॑मित्यथैः । एतन्नामकं सामगानां यत् प्रसिद्धं तत् श्रच्छावक्कमभिलच्य गातव्यं | योऽयमश्वमेधः कतुः, साऽयं विनष्टयश्ञावयवैबंभिरवयतेरुपेतत्वात् रत्छ्योऽयुमवयवमङ्नगतः° क्रियते; कचित् fatezaaaisfafamar वा दति का नाम लेके वेत्ति, तस्मात् संटतिगानेन श्रश्वसम्बन्पिनः क्तेः सवात्रयवसाकष्ं भवति, तख देवानां dyer यजमानस्य च खर्गप्राप्षिवित्रपरिहार्ाय सम्पद्यते |
अपचित विशेषगुणैयुकं दितीयमदविधाय श्रय ठतोयमरतरधनते, -“शवस्तो मेऽतिरात्न उन्तममदर्भवति sad aa faa स्वमेव तेनात्नाति स्वं जयति(2)'-दति । चिद्धदाद्याः राचयत्तिंश्् अन श्रा्ाताः, सवेंऽपिं स्तोमा यस्िन्नतिरात्रे सन्ति, साऽयमतिराज तौयदिवसे कर्तव्यः, aq Gram add सेन पूर्वमप्राप्रखय खखतेाऽपि, ¡ mel भवति ag att पूवैमजितः तस्य सर्वस््रापि
* सन्धानः इति ate Mo पण पाठः। 9 † चिर दाघारराचयस्तिंश्दन्ता इति वादश पस्तकपाठः। { इखतेऽपि सन्वस्य इति wre mle go पाठः।
१९६ तेसिरीयसंडिताभाष्ये। «= [Wowie geez}
विजयाय भवति, तसा1दयं यजमानः तेन सवेस्तोमेन प्राप्त्य धनादिकं स्र प्रापनोति, जेतव्यं वैरिवगें जयति ॥
बेदा्थस्य प्रकाशेन तमो हादे विनाशयन् |
gautgatt रदेयादिद्यातीथमरे शवरः ॥
दति साथनाचार्यविरदिते माधवीये वेदाथप्रकाशे' हष्णयजुः- ंडिताभायये पञ्चमकाण्डे चतुर्थप्रपाठके दादशाऽनुवाकः Well
दति ओीभद्राजाधिराजपरमेश्रपैदिकमागप्रवतेक-ख्रीवीरवबक्ष- शपालसान्नाच्यधरदरोण सायनावार्येण विरचिते. माधवीये बेदाये- प्रकाध्नामकतेन्तिरीययज्ःसंडिताभाय्े पञ्चमकाण्डे TAU: प्रपाठकः संपृणेः॥१॥
॥१॥ ॐ तत्सत् ॥°॥
॥०॥ अीगणेश्ाय नमः ॥°।॥
eI ` ----~
वै्निरीयसंहिताभाष्ये |
पञ्चमकाण्डे पञ्चमप्रपाठके प्रथमेऽनुवाक =I
DR 0
इरिः 31a |
यदेकेन सस्यापयति यत्नस्य सन्तन्ये अरविच्छेदाय( TRI: पशवो ये मुष्करा यदेन्द्राः सन्तोऽभ्रिभ्य आलभ्यन्ते देवताभ्यः समद दधात्याग्नेयीस्विष्टभ याज्यानुवाक्याः कुयात् यदाग्नेयीस्तेनामग्रेया afew तेन Tat: सखो न देवताभ्यः समद् दधाति वायवे नियुत्व॑ते qatar लभते ते जोऽप्रेवायुस्तेजस रष A लभ्यते तसमात् BRAS ATA: ॥ १॥ वाति तद्धिर्यं अभ्रिर् हति स्मेव तत्तेज ऽन्व ति(* aay नियत्व॑ते स्यात् wade यजमाने नियुत्वते भवति यजंमानस्यानुन्ादाय' वायुमतीं तवती याज्चानु- वाक्यं भवतः सतेजसूवायः") हिरण्यगर्भः aaa
११८ तेतिसैवसंहिताभाच्ये | [का ०५।प्०५।अ ०१] |
इत्याधारमा धारयति प्रजापनिर्वेँ हिरण्यगर्भः प्रजा- पतेरनुरूपत्वाय सवाणि वै रष रूपाणि पनां प्रत्या लभ्यते यत् WAU ॥ ₹२॥
पुरुषाणा € रूप यत्तपरस्तदश्वानां यद्न्यतेऽदन् तद्वां Teal इव शफास्तदवीनां यद् जस्तदजानां वायु" पशनां प्रियन्धाम् setae भवन्येतमेवैनमभि संश्ञानानाः. पशव उप तिष्ठन्ते वायव्यः कायाः | प्राजापत्या इत्याहृयद्रायव्य कयात् प्रजापतेरीयाद् यत् प्राजापत्यं RATATAT? ॥ ३ ॥
इ याद्यदायव्यः पशुभेवति तेन वायोनेति यत् प्राजापत्यः पुरोडाशो भवति तेन प्रजापते ति यद् दाद्शकपालस्तेन वेश्वानरान्नेति< च्राप्रावैष्णवमेकादश कपालं निवेपति दोक्िष्यमाशोऽत्निः सवी देवता विष्णु यत्तो देवतीश्चेव यत्नश्च श्रा रभते.” अभ्रिरवमा देवतानां विष्णुः परमा यदः प्रावैष्णवमेक दशकपालं निर्वपति Saat: ॥ ४॥
wana: परि ख्य यजमनेऽवं रन्पे "पुरोडाशेन चै देवा safe आार्धवन् चरुणाऽस्मिन यः काम- येतामुष्मिन् लोके ऋश्चयामिति स पुरोडाशं कुर्वीति अतुष्पितेव लोके प्रातिः. यदृष्टाकपारस्तेनौग्रेयो
[का ०५।प्०५।द्ध ०१] बेदार्थप्रकाशैे | १९९
यर्तिकपा लस्तेन वैष्णवः ag] यः कामयेनास्मिन् लेके कश्मयामिति स चरं कुर्वी ताप्ेशतं विष्णो स्तण्डुला- स्तस्मात् ॥ ५॥
चरः कायेऽस्मिन्ेव लोके ऋंप्ोति*“ आदित्ये भवति इयं वै अद्दितिरस्यामेव प्रतितिषन्यथं श्रस्यामेवाधि यशं तं तुते“ यो वै संवत्सरमुख्यमगडत्वाऽभनिं चिनुने यथा सामिगम्ऽवप्॑ते ताहगेव तद् आत्तिमा wee वैश्वानरः दादश्कपालं पुरस्तात् निर्वपेत् संवत्स॒रा वै अभ्िश्चानरा यथा संवत्सरमाघा ॥ € |
काले आग॑ने विजायते रवमेव संवत्स॒र माघ्चा काले च्मागतेऽभ्निं चिनुते नात्तिमाच्छंति,.' रषा a yn: प्रिया तनुर्थद् वैश्वानरः प्रियामेवास्यं तनुव मव रुन्धे." चीग्छे- तानि हवीर्पि भवन्ति चयं टूमे लोका एषां लोकाना रदाय. ॥ ७ ॥
यद्विय॑डः वायुः । म॑ खुणस्तत् । वायोः । निर्वपति Saat | तस्मात् + MAT! अष्टाचि ६ Hg ॥
इति तैत्निरोयसंहितायां पञ्चमकाण्डे पश्डमप्रपाटके प्रथमेाऽनुवाकः ॥ °॥
९९० तैिरीयसंदिताभाष्ये। [का०५।प्र०५.।अ०६]
argues नमः । धस्य faafad वेदा यो वेदेभ्योऽखिलं लगत्। निर्ममे तमहं वन्दे विद्यातीथमद्ेश्वरम् ॥ raat ब्राह्मणं wa प्रपाठटकचतुष्टये। श्रथ प्रश्रचये aa शिष्टमङ्ग विविच्यते ॥ प्रथमप्रपाठके “एकवि £ शत्या माषैः” दत्यसिन्ननुवाके(ट) ““भरभनिभ्यः पशूनालभते” इति विधाय weet पगरा पय॑व्रिरृतानामुत्छगसुक्ता "प्राजापत्येन aveata” इति vem तदनुस्मारयितमन्वदति,- ‘aaa सरव्थापयति यज्ञस्य ana श्रकच्छेदाय()* दति । CATT TTT प्राजापत्येनेकेन समापनं यत् तत् TITAS पद्ररकर्मणः सान्तत्याय भवति, श्रसमापने तु fae: स्यात् | श्रय तस्मिन् कर्मणि मन्तविशरेषं विधत्ते,-“शद्राः पशवे ये मुष्करा VSR सन्ताऽग्निभ् श्रालभ्यन्ते देवताभ्यः समदं दधाति श्राग्रेयीस्तिष्टुभो याज्यानुवाक्याः कुयाचद प्रयीस्तेनाप्रया यस्ति्ुभ- सत्रा aaa] न देवताभ्यः समदं ceria” दति ‘a लेकेषु ‘qa? श्रण्डसदिताः पशवः सन्ति, ते सव्वं पुंसलक्षणयेद्विय- दद्या युक्रवात् इन्द देवताकाः, तादु रानां अन्ययालम्भने देवतानां Ree सम्पादयेत्, wa: कलदपरिहाराय श्रग्निदवताकाः freq- SCAT ऋचः याज्यानुवाक्याः कुयात् , तथा सति चछचामाग्रेयलेन पशवोऽपयाग्नेयाः सम्पद्यन्ते, Gow इन्द्रेण सद उत्पन्नत्वात् तेन इन्दसा पशव रेरा श्रपि सम्पद्यन्ते, तदुभयं मिलित्वा कलं परिदत्य ‘wag wut! यदुक्तं खजकारेण,--शश्रपि वा खन्वषामेतषां
[का ०५।४०४।यअ ०९] Sarasa | १९१
ert वायवे नियुत्वते शओेतमजगतूपरमाखभते वायमती वपाया ओतवती aera’ इति । तमिमं परं विधन्ते,-““वायये feat द्वपरमा लभते तेजाऽग्रवाय॒स्तेजख एष श्रा लभ्यते तस्मात् धद्वियङ्कायुवाति तद्भियं श्रनि दंहति खमेव तत् तेजाऽन्वेति,?८९) दति । fraser: श्रश्चविशेषा यस्य वायोः सन्ति साऽय निय॒तलाम् | परः श्टङ्गरहितः । भरप्निज्वालायाः उदह्वोधकलात् वायः, एव ‘ag: "तेजः? ; तस्मात "तेजसः "एषः" gat श्रालसेा भवति | थां दिशं प्रतिगच्छतीति यद्ियडः aa: यदिगभिसुखो वाति, afenfuge एव “श्रग्निदेहति'। तेन दडनेन खकीयमेव as: श्रनुगतवान् भवति | “नियुलते' इत्येत दायु विशेषणम् |
श्रन्वयव्यतिरोकभ्ां प्रशंसति, - “यन्न॒ नियुलते श्यादन्प्ाद्ेद् aaa नियुत्वते भवति यजमानस्यानन््ादाय*) इति । वायो- नियामकाश्वाभाञे सति यजमानेऽपि निधामकबद्धिरहितः खम् San. यच्-क्ापि गच्छत् यत्किञ्खिदा aga, श्रतस्तत्परिष्ाराथ मियुत्वदि शेषणं |
वायोरपे्चिते मन्त्रविशेषं विधने,- “वायुमती शओेतवती यांच्यानुवाक्छे भवतः. waar”) दति । “पौवोन्ना £ tage इत्युचौ वायुमत्थो ्ेतवत्यौ च, “ते वाये wave: इति वाय॒ग्रब्द- द्ध वात्, “aa: faafe’ दति Gamage | arena TINTS च तेजाषूपलात् तदुभयं सतेजस्वाय सम्पद्यते ।
दवितीयाघारे mana वाधितु विधन्त, हिरा,
समवतताये दत्याचारमा घारयति प्रजापतिं रिरण््रग्मः प्रा 16
LER Afedtaefeaa | [का ०५।प्०५।अ ०६]
पतेरनरूपलवाय९) इति) हिरण्यं agreed यखोशरखख प्रजा Aig aaa, Wed हिरणगभः, यडा feraa ब्रह्माण्डच्छ मध्ये सत्यलोके गर्भष्ट पवेनावखितः चतुमुंखो दिरण्यगभः, श्रताऽयं मन्तः प्रभापतेरनुूपः |
uxt प्रशंसति, “सवाणि वे एष पाणि owt प्रत्यालभ्यतं aq सश्रणस्तत्पुरुषाणा रूपं ATAU यदन्यतोदन् धद्व azar एव॒ श्फास्तदवौनां यदजस्तदजानाम्() इति । प्रं दिपर्दा* ख धानि ङूपाणि मन्ति, लानि aarfa प्रति तद्रू पलेनेव पश्एरालभ्थते, तच "यत्" † श्प्चयक्रवेन दविपदा पुरुषेण साम्य, weer साभ्ये, श्रधस्तनपद्कूावेव दन्तमद्धावेन गोसान्यम्, श्रविसदृ पैः gaa: दिरुररुपेततवात् श्रषिषान्यम्, WANA सरवेषामजा्नां साभ्यम् |
श्रथ बायुरेवतां प्रथंसति,-“वायुवै पशनां प्रियन्धाम यद्यो भवत्येतमेवैनमभि err wa उप fag” दति । पशूनां प्रावरणरडितवेन शश्चरणाट्, ‘ara: “प्रियन्धाम' श्रत; पशोगयव्यवे सति "एनं" वायुमभिलच्य सम्यक् VA धाम जानन्तः पशवः ATTA I
श्च मीमाय faud किदथेविशेषमनुषटेचं विधन्त “वायः कायः प्राजापत्या दत्यायद्वायव्यै कुयात् प्रजापतेरियात् amine यादयो रियाद्य दायव्यः पत्रदुर्भवति तेन वा्योर्नेति
* “Feqat चतुष्पदानां इति खाद शं पस्तकेऽधिकः urs: | + as यदिति पद् aque विना साकाङ्कुमिति यत्पदं खपिकस्प्रमादा- दुुतमिव प्रतिभाति।
[का ०६।प ०५।अ ०९] वेदाथप्रकाथै | ६९९
चष्राजापत्यः पुराडा्ो भवति तेन प्रजापतेर्ेति यर् दादशकपाखसतेन बैश्वानरान्नैति८९) इति । पथोवायव्यत्वे सति श्रय पष्टः प्रजापतेः अपेयात्, प्राजापल्ये aff वायोरपेयात् । एवमपि saqaa- WEA, WAS त्रेश्चानरादप्यपेयात् वैश्वागरसम्बन्धिले ताभ्या मपेयादिति, प्रथमपत्तोपन्यासेऽपि तेशानरादित्यपि द तीयः पशो Sarwar, तचायं निणेयः+-पश्रुवायव्यः, ag term: प्राजापत्यः, तस्य दादश्कपाललवं वेश्थानरसम्बन्धि, तेन देवताचयाछि wala इति | UW छचकारेण,-'यतप्राक् दौ चषणौयायास्तौकषत्वा चिद्वि
dtautat faaafa art दादशकपालं ठतीयं पुरस्ताद मवत्सरश्टतः, इति । श्रचाग्मावरैष्णवमेकादश्कपालम्, श्रादित्यं चाप्र ओैश्वानरस्य 2 तीयत्वम्। aa sua इविविंधन्ते। ““श्राग्मारवैष्णवसेकारश्रकपालं निवपति दोक्तिव्यमाणोऽप्निः wat देवता विष्णुयंश्चो दवतादेव ayy सारभते”८९०) इति । wa सवैटेवतारूपव्वं सामप्रकरणे waar- खातम्,- "ते देवा faraatsfii प्राविशन् तस्मादाडरभिः सवी देवताः" दति । ane खवाङ्गव्यापिलात् विष्णलम्, wa: एतदीयेम हविषा wat देवता यज्नं च उपक्रान्तवान् भवति।
` प्रकारान्तरेण देवतादय प्रशंसनि,-श्रग्चिरवमे देवतानां विष्णुः परमे यदाम्रावैष्णवमेकादश्कपालं निवपति देवता एवेभयतः परिग्णद्य यजमानेाऽवसन्धे"५९) इति । mami मध्ये yuan शढरम्मिज्यातिः' रत्युक्लात् श्रद्रेरवमत्वे चरमगरस्ते "विष्णोर्नुकम् इल्युकरलादिष्णः परमः ; भरतः श्राद्मवैष्णवनिवषपेण मध्यवर्तिनी; बका देवताः उभयतः ufeeq खाधीनाः करोति |
(Rs तेत्तिरीयसंदिताभण्यि | [का ०५।प्र०५।् ०२]
कामनाविभेषेण पुरोडाशं विधक्तेऽ-“पुराडाशेन a देवा safer लोके ayaa चरणाऽसिन् यः कामयेतामु्भिन् लेके खभयामिति स पुरोडाथं gala श्रसुर्चिनेव लेके श्रोति(९९) इति ।
श्रथ कपालगतामेकादश्सद्ां विभज्य प्रशंसति, यदष्टाकपाल- Saat यसिकपालस्तेन वैष्णवः सब्धद्धो,--(*९ दूति। was fe श्राग्रेयमष्टाकपार निवपति' दत्युक्लादष्टसद्चया श्रेः प्रिया | तथा वैष्णवं जिकपालम् दव्युक्तवात् चिस्या विष्णोः प्रिया । तदुभयं ‘ag’ भवति |
फलविगरेषाय we विधन्त - “यः कामयेताक्लिक्षाके wyarfata स धरं Gamay विष्णो सतण्डलास्तस्मा चरः कायाऽसि शेव लेके eatin) इति । “धुतम्' द्रः” "घृतमस्य योनिेतः भित इत्या दिमन्धवणात् । aware विष्णोः प्रियाः, “येऽरिष्टास्तान् faut भिपिविष्टाय' इति श्तेः । तस्मादुभयप्रियलात् घुतयुक्रश्॒हः कायः, एतेनास्मिन् लेके aagt भवति |
अथ ₹विरन्तरं विधत्ते, “श्रादित्यो भवतीयं वा श्रदितिरस्यामेव प्रतितिष्ट्ययो श्रस्यामेवाधियज्ञं ana इति । श्रदिति्देवता चयस्य चरोः सोऽयमादित्यः, श्रा्रावेष्णवं हविः प्रथमं छला दितीय- vfaga ्रयमा दित्यखरः कायः । शरदि तिशब्देनेयमेव fares श्रष्यामेव wat उपरि ay) छतवान् भवति, भो प्रतिष्ितख्च भवति |
श्रथ ठतीयं शविर्विधन्ते,- “यो वै संवत्सरमुख्यमश्टलाभ्भिं चिनते यथा सामिगभऽवपद्यने तादृगेव तदार्तिमा SRSA इाद शकपालं एुरस्तान्निवेपेत् खवल्छरो रै श्रभिर्वश्वागरो यथा dagcar काले
का०१प्र०४।अ ०२] बेदाथप्रकाशचै | १९५
आगते विजायते एवमेव संवत्छरमाध्रा काले श्रागतेऽभ्रं चिनुते नातिमाच्छंतिः*९९) दति । germ devant उपरिष्टात् विधास्यति ‘sarge war ' इति। तेन ख धारणेन विना, अ्रिवयन- मपरिपक्षगभपातेन समानम्, श्रतो यजमाने चियते । तत् तस्मात् adage धारितम् च्रशकरः, पमान् संवत्सरात् प्रागेव तिखः षट दादश वा ust: दीक्ताः चिकीषः वैश्वानरं दादशकपालं fasta तस्य च DUAR: संवत्सरद्ट पत्वात् यथा लाके sara पूर्णौ गभा काले सुखेन जायते एवमपि श्रनयेच्या संवत्सरं प्राण काले प्रा चिनवाम् भवति ततो न विधते ।
म्रकारान्तरेण प्रशंसति -“एषा वा ait: पिय तनुर वानरः परियाजेवास्य तनुमवं ear’) दति । सवेषां पुरुषाणां उपकारकः कशिदिमृन्तिविशेषो dart, सा च मृतिः wa’ ‘faa? शरीर, ततः aaa श्रप्मिषम्बन्धिनीं ्रियामेव तनुकं प्राप्नोति ।
विदितानां दविषां faa प्रशंसति,--““चीष्येतानि <atyfa भवन्ति चय दमे लेका एषां Saray रोहाय'?(९८--हति | प्राप्तये इत्यथैः । यद्यपि श्राग्मावेष्णवं विः प्रहृतावपि विध्मान- स्वालोदकपरापत, तथापि उपरितनदविव्िधानायायमनुवाद दत्य- विरोधः । श्यं दौकणीयेषटिः “षडभिर्रीद्ियति' दत्येतसप्ादनवाकात् wi द्रष्टव्या । प्ररतो दीका तीनां दृश्यगन्तरभा विलात् । यन्त, "स्क्ामन्तरः प्रतिमुश्चतः इति विदितं," उपरितने नद स 9 पुराः इव्येतस्मिन्नन् वाके समान्नातम् |
री
क क । [मि eee म
* अचर ‘aa’ इति पदमयेदितमिब प्रतिभाति
Lad तेत्तिरीयसंडहिताभाष्ये | faroumeult ae]
तत्रेयं atatet,—
“पश्चमाध्यायद्य हितीयपादे विन्तितम् । (१ शश्रधि °),- “चयने रु काण्ठत्यादिः पुरोत खामिसंछ्तिः। पाटादाद्योऽन्तिमः ae क्रमात्पाठस्य न चति: ॥
शर्रिचयने दीच्णौयादरेरड्ै रुकाधारणमानातम्० कण्ठे-ष्तः
स्मरसि लम्बमानः सौवण अ्राभरणविशेषो रुकान्दायः। उखास्थिता sfx, चिक्येऽवस्थापितः कण्ठं धारयमाणो यथा उरःप्रदेशं न दशति, तथा वधायकवेन AQUA | श्रत एव ब्राह्णम्.- ङ कामन्तरं प्रतिमुश्चतेऽग्डतमेव खल्योरन्तधनते' इति । यजर्मानस्खाराश्च वपना- दयः sent दचणीयानन्तरभाविनः, ce चोदकन प्राप्ताः, तेभ्यः पुन्वमेव रुकछप्रतिमोकः पदाथः कायैः, तस्य प्रतयर्चपाठात् साविचादिषु तस्यादतलादिति चेत् । मेवम्, यजमानसंस्कारार्णां दौ ल्षणीयानन्तये प्ररतो ai, kane तु पाठेन तन्कल्पनीयम् । तसमात् संस्काराः प्दभाविनः। न च, सावित्रदृषटान्तो युज्यते, दीक्षणीयाया व संक्वाराणा प्रतिमोकादृद्धं पुनःपाात्, नच, दीच्णौयानना्े बोधिते रकाप्रतिमोकपाटवेयश्य, खर पगोधनेन चरिताथलात् |. तते रूकाप्रेतिमोकः पञ्चान्कायेः | र सतु चाष्यायम्य Wyre (६अ°) चिन्तितम्
निलयो Bfafaat वा खाद्य।गो वेश्रानरश्चितौ |
नित्यः पुरेव यच्छन्दाद विरोधाच्च पञ्चमः ॥
शरभ्निचयने भ्रयः, “या वे संवल्छरमुख्यमभ्टलाग्म चिते यथा
घामिगाऽवपद्यते तादु गेव तदार्तिमाच्छटं शानरं दादशकपालं पुर-
. [का ०५।्०६।य ०२] Server® | ६९७
स्ताज्निवेपेत्"” इति ven पीठरः, तासुखां“यश्नामः प्रथमं मनः दत्या- दिप्रपाठकाषातेमेन्तेः सम्पाद्य, तस्यासुखायामभ्रि निधाय षड़खामेव इादशोखामेव शिक्ये" तासुखामवस्थाप्य afer aa बध्वा तम् sway संवत्सरं ला पञचादिकाभिरप्नियेतव्यः, wits agumi- पातवददिनाशर; स्यात्। ततो वैश्वानरेष्टि चयनात् प्रागेव कुया दित्यर्थः | ST श्रन्तरायवाक्यवद् श्रभरणवाक्यस्याथेवादलान्नित्या वेश्वानरे- faftfa चेत् । मेवं, "यः पुमान् wat चिनुते स निव्व॑पेद्' दति कठंसमानाधिरूत-यच्छन्दवग्रादभरणेच्छो निंमित्तमैमि्तिकभावावभा- सात्. । faa दधिगरदस्य नित्यस्य पाक्तिकलरूपं नेभिन्ति कवं विरुद्धम् । शह तु नित्यत्वं प्रमाणाभावारेव मैमित्तिकलमिव्य- विरोधः॥ :
वेदास्य प्रकाशेन war हाद विनाश्रयम् |
पुम्थांश्तुरो देयादिद्ातौथेमदेश्वरः ॥
इति सायनाचायेविरचिते माधवीये वेदाथप्रकाण्रे anes:
संहिताभाय्ये पञ्चमकाण्डे पञ्चमप्रपाठके प्रथमोऽनुवाकः ॥०॥
प्रजापतिः परजाः खषा प्रणान प्राविशत्ताभ्यः पुनः सम्भवितं नाशक्रोत् सेाऽनरवीद् ऋषध्रवदित्सयोामाश्तः पुनः सज्डिनवदिति तं देवाः समचिन्वन् ततोवेते
* “शिक्ये इति aaa पटे न सम्बगिव प्रत्भिाति |
१२८ तेततिरीयसंदिताभाव्ये। [का०५।प्०५।अ ०९]
siniaa यत्समशिन्बन् तचित्यस्य चित्यत्वम य॒ रवं विदानभ्निं feat ante? कस्मै कमभिश्चींयते इन्याहुर ग्रिवान् ॥ ९॥
श्रसानीति वे अग्निश्चींयतेऽग्निवानेव भवति? कस्मै कमभिश्चींयते इन्याहरदेवा मा बेदन्िति वै अर्रश्चीयते विद्रेनं देवाः” कस्म कम॒भ्िश्चीयते इत्याहद असानीति वे अभ्रिं यते शेव भ॑वति कसमै कमभ्नि- शीयते इत्याहुः पश्मानंसानोति वँ अश्रिः ॥ २॥
चीयते पशमानेव भवति कसम कमभ्रिशीं यते इत्याह
aA aT परूषा उप जीवानिति वे अभ्रिश्चींयते चयः WIS चयः UST Wil सप्तम Vala रवैन- ममु्धिन् लोके उप॑ staf” प्रजाप॑तिरभ्रिमं चिकोषत a एथिव्धत्रवोत् न waft चेष्यसेऽति मा धश्यति सौ त्वातिद्द्यमाना वि धविष्ये ॥ इ३॥
स पापीयान् भविष्यसीति साऽब्रवीत् तथा चै अह करिष्यामि थथा न्वा नातिधश्यतीति स cara प्रजापतिस्त्वा सादयतु तया देवतयाऽङ्गिर खद् भुवा- सोरेतीमामेवेष्टकां कत्वापाधत्तानतिदादहाय्" यत् vata चिन्वीत तदभि aaa प्रजापतिर्वा सादयत तया SARA HCAS भवा सीद् ॥ ४।
[आा०४।४०५।यअग्य्] वेदार्प्रकाचे। | re
इतौमामेवेषटकां त्वोप॑ wisafaarera® प्रजापति- रकामयत् प्र जायेयेति स रतमुखयमपश्य्त संवत्सर- मबिभस्ततो वै स प्राजायत् तस्मात् संवत्सरं भायः भरेव जायते तं वसंबाऽलुबन् प्र त्वमंजनिष्ठा वयं प्र जायामरे* इति तं वसुभ्यः weed चोणयहानि ऋअबिभरस्तेन ॥ ५ ॥ चीखि च भतानि wen चय॑स्तिरतण्ड तस्मात् Qe भार्यः प्रेव जायते तान र्द्रा WRIA प्र य॒य- मंजनिद्रं बयं प्र जायामहे इति त सू दरेभ्यः MTA षडहानि अविभरुस्नेन Tifa चच भ्रतानि way जयस्व रतश्च तस्मात् षड भार्यः प्रैव जायते तानादित्या waaay प्रययमजनिदरं वय ॥ & । जायामहे इति तमादित्येभ्यः nae द्वादशाहानि अविभरस्तेन् Tia च शतानि wer ` चयं स्तिरग्रतश्च तस्मात् STENTS HTS: प्रेव जायने तेन वेते सख॑मरजन्तोखा x await’ य VAN AES ASH सलं पश्रन्णप्राति॥७॥ ` sfgara | पशमानसानीति वं ऋभ्िः.। धविष्ये ।
शरत् प्रजापतिर्वा सादतु तया Taras FLA
१९० कैत्तिरीयतसंडिताभाष्ये | [का ०५।प०५।य०९]
अरवा ie) तेन । तानादित्या WAI प्र युयमजनिद वयं | चत्वारि £शच ॥ २ ॥ |
इति तैत्तिरीयसंहिता यां पथ्चमकाण्डे पथ्चमप्रपाठके दितीयाऽनुवाकः ॥०॥
TD
दीक्षणीयेटटिराद्यानुवाके चिदविरो रिता ।
श्रथ fata चयन-तःफले श्रमिधीयेते । तचादौ चयमं वि- शाहं प्रलौति.-*श्रजापतिः प्रजाः खटा HE, प्राविशत् ताभ्यः पुनः सम्भवित नाग्क्रोतसोऽतरवौदभरवदित्स यो मेतः पुनः संचिनव- दिति तं देवाः सखमचिग्वन् ततो वै ते aya यत्छमचिन्न्तत् चित्यस्य femal’) मिति। परा कदाचित् प्रजापतिः सवाः परजाः ‘eer ‘Fur wer पियातिश्रयेन तासु प्रजासु खय श्रावित, afar च "ताभ्यः प्रजाभ्यः सकाशात् खकौ येन केन विद्रपेण “पमः उद्धवितं "ना शक्रोत्', sama faa इदम् ‘saata '-"यः'- कसिगाएम् “दतः प्रजाभ्यः पुनः-सम्भवो यथा भवति तथा “चिनवत्' विनेति । “व' पुरुषो “कभ्वत् दति" खषरोत्येवेति । तदक शुना दवा श्रग्निरूपेश पुनः संगतो यथा भवति, ° तथा “a प्रजापति- इपमभ्निमिषटकाभिः “श्रचिन्वन्' तेन चयनेन ते देवा छदि प्राप्ताः। यस्मादेवं सम्यक् अचिनवम् : तस्माख्धयनविषयादग्मद्धित्यर्मिति नार सष्पन्ञम् |
carat विधन्ते,-“य एवं विद्वामं चिनुते खभोत्येव"(.-इति
[का ०५।प्र०५।यअ ०२] जेदाथप्रकाशे | VAL
अथ प्रसनोक्तराग्यां क्रमेण फलविशेषाज्िदभेयिषुरादावेकं we qiafa,—‘aa कमभ्नि्चीयते ?-दत्यारग्निवान् असानीति a afrstaasfraaa भवति") इति। कमिल्यव्यय, कामायेव्यसिननर्च ada । ब्रह्मवादिषु मध्ये केचिदेवं पप्रच्छः, ‘ae? कामाय अयम् cafgataa?—‘efa’ उक्ते एवसुत्तरम् “श्राह, +-“अद्निवानमानीति", --ास्तीयामियुक्ाऽश भवानिति कामयिला श्रयमभ्निखीयते दति । ततोऽन विला उन्तरक्रतु योग्या स्त्या प्रियुक्क एव भवति ।
fea फलं uaa — “ae कम्चिख्चौयते + दत्याङदं वा मा बेदनिति ‰ fester विदुरेनं Za इति । erat av’ व "माः at यजमानं ‘Aga श्रयं यजमानः सम्यगुनुहिततानिन्थेवं विदन्त- दति कामयिता श्रग्ेखितव्वाहेवा एम विदश्येव |
adie फलं दर्भयति,-“कश्मे कमभ्नि्चौयते ?- दत्थाङगही असानीति प्रे अधिश्चीयते waa भवति") इति। wreataaa- कमीरष्टानसम्ेा Reet भानि दति कामयिला अभ्रं feta सयैव भवति |
चतुथे फलं दभेयति,--““ कम्म कमभ्निखीयते ?-दत्याङः पष्ड- ` मानसानीति ते अग्रिश्वौयते पष्मानेव भवति" दति । पष्ठु- uaz: कामिनलात्* aga द्धि भवत्येव ।
qua फलन दयति. “कसर कमभ्नि चीयत ?-दत्याजः THAT परुषा उपजीवानिति वे श्रभ्मञ्वौयते चयः प्राञ्चस्तयः प्रयच्च ATT ara एतावन्त एेनममुन्निन् लाकं उपजीवन्ति" ८“) इति + “ares” पूवैभाविनः, पिद पितामदप्रपितामदाल्तयः = Feat: ‘qe.’
१९९ देन्तिरीवसंद्दिताभाय्ये | [का ०५।४०५।य ०२)
य्चाद्धा विनः, पुजपौजपरपौ ्ास्तयः पुरुषाः | aera खयं TA: | एते वं पुरषाः मामुपज)वन्त् —aqeaaaat र्का भव्यानि efa aragaratsfa विचा qaara तथैष caer भवति |
am खचकारेण,--“प्रजापतिस्वा खादयतु तया देवतयाङ्गिर- खद् भुवा सीदेव्युत्तरबेदिममिष्टग्ध' दूति । तदिदं विधाठु ्रस्लौति,-“प्रजापतिरभ्रिमचिकीषत* तं प्रथिवी श्रत्रवीन्न aati qausf मा धच्छति, सा ल! निद दयमाना विधविष्धे । स पापीयान् भविव्यसोति सोऽब्रवीत् तथा वे श्रं करिष्यामि यथा at माति च्छति इति स दमामभ्यन्टशत् WATTS सारैयतु तया देवतथा- ऽङ्गिरस्वद् धरुवा सीदेतौमामेवेष्टकां रत्वोपाधत्त अनतिदाहाय)१) ति । परा कदाचित्, परजापतिरग्नि, चेतभिच्छां चकार, त ययनाथिनं प्रजापतिं "ए थिवी एवम् “WAAL + डे प्रजापते, "अपरि afd aaa’, श्रभनि्षयमं न करिष्यसि मा कु वित्यथेःः। छतः? इति चेत् । तच्छ, ममोपरि चीयमानेऽप्रिमामतिश्रयेन "घच्यति', तदानौमल्यन्ते दद्यमाना ‘qr BRA TARA: परिलठन्ती हमोपरिग्थितं लामपि aafed | ततः ‘eS पापि दरिद्र. 'भविव्यसि-दर्ति'तच्छरुला प्रजापतिग्दिमन्रवौन्- यथा' श्रयं दीयमाने भिर्वा नातिश्येन धच्छति,, ‘rar एव ge करिष्यामि -इत्युक्षा प्रजापतिवैच्यमाणेन मन्तरेण दर्मा" भूमिमनितः स्वान् |
मन्त्रस्य चायमथ, हे wa, लामाद्यकारणण्डताम् t we
—— ~
` ज efadtaa इति कान क्रीर Jo पराठा न सन्वन् । + दूरोऽवं शति का atte पुर पाठे! न सम्यक् | { wt ममापि कास्यभगाम्- इति का mle पु° पाठः|
(wregntegiqen) Terai | p १९
परजापतिः at* ‘aeq’? खापयतु, wa प्रजापतिशूपथया ‘aur’ wat तव॒ cwofee देवतया ‘va’ शती ‘ele’ उपवित, अङ्गिरोभिः स्थापिता यथा yar भवति तददिति । waa समन्लक- श्यञचेनेन ‘gat’ wat afaa ‘cone’ ‘ua’ ‘war’ wired पातिल्वेन ‘ores’, न aft: wramafacela |
aq faue,—“anafy fedta तदभिग्दणेत् प्रजापतिख्छा सादत तया देवतया afgcaqyar सीदेति टदमामेबेष्टकां eta wrisniterera’(® इति । ‘aa’ चयनम्थानं, श्रति' दृषटकानिः ‘afw चेतुमिच्छति, ‘av art प्रजापतिः" इत्यादिमनग्तेण ‘afta’ । तेन श्रभितः-स्यभनेन ‘sal’ शमि aerate इष्टकाः ‘war stfeaara भवति । तेन शातिदाहा a भवनि।
amperage विद्यते,--" प्रजापतिरकामयत प्रजायेयेति ख एतसुल्यमपश्यत्त ६ संवत्छरमबिभस्तता वे स प्राजायत AGT शंवत्छरः भायः प्रव जायते१०९०) इति। प्रजेात्पादनसाधनवेना- wifgaafas संवत्सरे प्रतिदिनसुपस्धानकाले are faa , बध्वा धारयेत्। तत उत्पादक भवति |
अथ wife पक्ताम्मराणि धदह-षडद-दारशद-धाग्खङूपाणि MAY बधक, ववे घ्र वन् प्र तमजनिष्टा वचं प्र MATAR इति त वसुभ्यः प्रायच्छत् तं alfa अदानि afarcea बीणि श ज्रतानि sare षयस्तिर शतं च तस्मात् ae भायः प्रिव जायते।
EET क 1 । 1 । @..
४०७8 । LS I,
* त्वामिति पदं पुनरक्तमिव प्रतिभावि।
६९७ तेत्तिरीयसंदिताभाव्ये। [का०५।प्०५।अ०९]
ताम् रद्रा WRT यूयमजनिदर वयं प्र जायामहे इति ay ape प्रायच्छन् तं षडदानि श्रगिभरुस्तेन बीौणि च शतान्यजन्त जयस्तिशतं च तस्मात् षडदं भायः प्रैव जायते । तानादित्या श्रवन् प्र यृयमजनिदर' वयं प्र जायामहहे इति तमादिल्येग्यः प्रायच्छन् तं इादग्राहानि श्रभिभरुस्तेन चीणि च sarees जयसि रशत च तसात् Tame भायेः प्रैव aaa’) इति। ‘a प्रजापतिं ‘qua’ एवम. ्रन्रवन्', - हे प्रजापते, त्वं प्रजा उत्पादितवानसि, तथां वयमणुत्पादयामि इति, ततः प्रजापतिः ‘aa’ seafi वसुभ्यः ‘nee; ते च तमग्निं we var चयरसिंश्दधिकं प्रजाना WAI “Toa, तस्मात् प्रजोत्यत्तये अदं भाय इत्येकः पक्षः | एवं रद्रा दित्यवाक्ययोरपि व्याख्येयं | =
पक्वयाथवादान् समृहाकारेण निगमयति,--“तेन त ते ae समदरजन्त उखा सदखतमीम्*(१९) दति । ते, agexr feat: । उखा सदलतमौ यथा भवति, तथा एकानं प्रजाम् “Seam |
वेदनं प्रशसति, “य wage wwe वेद प्र दसं पथम्. श्ाप्नाति'"'९) दति । wa चयनविधि-तद्राह्यण “साविचाणि शानिः (५।९।९) इत्येतस्मात् प्राक् द्रष्टं । शमिसन्ंनमन्त- BUG तु “शरभे तव श्रवो वय" (५।९।६) इत्यनुवाके “यु बास्प मेधो नेपानमत्'' (४) इत्यतः प्राक् Tea । उख्यधारणएब्राह्मणं तु “न हस्वे gif” (५।९।९०) इत्यनुवाके Tee ॥
[षशा०४।प्०५।य ०२] वेदाथप्रकाथचै | १९५
aq मोर्मासा- दितीथाध्यायश्य ठतीयपारे (९० श्र °) चिन्तितम्, “शर्नं चिनुत xara यागो वा संक्रतियेजिः । लिङ्गेन यागनामत्वाद्यजिना चानुवादनः॥ Sql द्यस्य नामैतद्रङराधानवदितिः | deafa: daa वद्भावद्मिष्टोमा विध।यते॥
‘a एवं faarafa विनते" इत्येवं विधाय श्रूयते, श्रथातेा- $प्रिमम्ि्टोमेनानुयजति तमुख्येन तं षोडभिना तमतिरा तरेण" इति । guifumest यागवीचौ स्तोचशस्तादेः क्रतलिङ्गस्य अ्रयमाणएलाल् | ve लिङ्गमेव श्रूयते,--्रग्रम्तोमभ्ः शस्तम्" इनि षडुपमदो- sifgae भवन्ति! दति । यदि लिङ्गं marta, afe यजिना तदनवादः WATS, ्रग्निमभ्मष्टोमेनानुयजति' इत्यस्मिन् वाक्य “श्चि यजति' दति यजिखामानाधिकरण्यात्, ‘sate याजयति इतिवत् यागनामलं । श्रयोच्येत, - “sama भरभ्निशब्देनान्वयाद् यच्यन्बयाऽग्रि्टामस्येति' | aaa: परोयजने सति श्र्िशामस्यानु- art सम्भवति, 'देवदत्तमनुगच्चछति यज्ञदत्त" इत्थ दवदत्त परेभगमनदर्भनात्। Age “श्रमं चिनुते" दत्यत्राद्मिनामका याग आख्यातम विधौयते | चिनेतिम्तु (दषटकाभिरग्मं fare’ इतिवाक्य- Waa चयनस्य सामयागविहृतितवप्रा प्रस्य ग्रदमसुरायस्यानुवाद्ः |
दति प्रापने ब्रूमः-श्रग्मिश्न्दो Kal वज्िद्र माचष्टे स्ट fanna लिङ्गादिकर्प्याद् यागवाचित्वात् "बलौयमीः-इति न चागनामलं । न च, Ba यागरूपमस्ति, द्र >दवतयोरसिद्धः, श्रत:
१९९ शैनतिरीयसंडितामाच्ये। [का०५।४०४।६अ °]
-अ्िमादधीत दतयकषाधानवर् “चं चिग्" ए सयनम् afte शंकरः | न च, SHAS विनियोगाभावः, नब्रभ्चिम्निरामेन यजतेः द्यादिवाक्येर्रिष्टोमादौ विनियोगात् | तस्मात् संसकारविधिः॥ efa सायनाचायविरचिते माधवीये बेदा्यप्रकाशे एष्णयजुः- इंडिताभाये पञ्चमकाण्डे पञ्चमप्रपाठके दितौयोऽनुवाकः ॥*॥
यजषा वै एषा क्रियते यज॑षा पच्यते यजुषा fa qed यद् उखा सा वे रतैतरिं यातयानौ सा न पुनः प्रयुज्येत्धादरमर य॒च्ला fe थे तवं rat fe देवतमा इत्युखाया AVIA तेनैवैनान् पुनः प्र युद तयाग या वै afd यागे आग॑ते युनक्ति यक्त युशानेधभरे ॥ ९ ॥
यच्चा fe ये तव॑ यच्चा हि देवह्कत॑माः इत्था हेष वे अग्नयो गस्तेनेवेनं युनक्ति युत ARIAT” ब्रह्मवादिन wef न्यङ्ग्रि्ेतव्या ३। उक्ताना₹ इति वयसां वै ष प्र॑निसया चीयते यद्भ्निय॑दट् wae चिनुयात् पृष्टित रुनुमादतय कच्छेयुयेद् सानं न पतितुर WHATS असुवग्यीऽस्य स्यात् प्राचीनसुकानं ॥ २॥
पुखुषशीरथमुपं दधाति मुखत खैनमाहतय WHA जानान चिनुते BIAS भवति? सोय अराति
[का ०४।प् ०४।यअ० ह] वेदा चप्रादे। tRe
rete fara प्रतिं दधाति दिशति इ हि wet” समान्धा जहाति समानः हि चुः TA” देवासुराः ade आसन् a वामं वस् सं न्यदधत् तदेवा वाम्- छता अदृष्त तददामष्टते AHA यदामभुतम्, उपदधाति वाममेव तया वसु यज॑मानो WATS wen? fecurpif भवति ज्योतिः चिर ण्यं ज्योति बमं ज्योतिषैवास्य च्योानिर्वामं cam” . दियजुभवति प्रतिंशित्येः< ॥ .३ ॥
atau । प्राचीनमुत्तानं | aaa । अतु- विंर्शतिश्च ॥ इं ॥
दूति तैत्तिरोयसंडितायां पश्चम कार्ड WATTS दती थाऽनुवाकः et
ware विधिस्तद्य फशमुख्यस्य धारणम् |
श्नुवाके द्वितीये fe तदेतन्नयमीरितम् ॥ । ay हतीयागुवाके उस्यदहामादिकमभिधौयते । तमेतं हां विधन्त ५६ | ~| a ७ क › -““ यजुषा चै एषा frat यजुषा प्यते agar वि ger यर् उखा at एवैतदि यातयाखरी खा न पुनः TATA
थुष्छा दिये तव quar हि देवतमा इत्युक्या जुहाति तेनैवैनाम् 18
rae afedadfeanira | [का ०५।०५।अ०६]
पनः aR तेनायातयाक्नौ"(*) efi “एषा उखा “aera शन्तु" * - (४।१।६.२) इत्यादिना “यज्वा, “क्रियते; “पिषणास्वा" (४।१।६।२) श्यादिना यजुषा" agar “पच्यते' ; “मातेव पज्” (४।२।५।२) इत्यादिना ‘agar’ शिक्यात् “मुच्यते, येयम् ‘ga’ बधा यकुभिरनुष्ठिता, ‘ar दयमुखा एतस्मिम् काले गतसारा VAT, बहधा प्रयक्रवात् ; श्रतः “AT? गतसारा उखा ga” प्रयो न येगयेद्येवमभिन्ना ATH! ; श्रत; पगः ससारलसन्यादनाय “a eer हि'(५)- दति मन्छदयेनाखायां जयात् ; Ga’ हेमेनाणां यनः-प्रयागयेग्यां करेति, हामेनेव sara सम्पादितलात् । “ag oer दि"-द्त्यादिके ऋचौ तु “वासि” (४।२।९) इत्यनुवाके VATA व्याख्याते च ॥ :
were ‘ge —famge तात्ययै दजयति,-“यो बै afi योगे श्रागते युनक्ति ae य॒श््रानेषु"(९) दति । yr यजमानो amare समागते सति wan रग्निः “युनक्ति, स यजमनेा- ऽप्रियोगानुष्टाढषु यजमानेषु मध्ये खयमपि श्रप्रियोगानष्टातेति- व्यपदेशा भवति । स | ait मन्त्र यु्छ-पदाचारणेन सिध्यति, हे wi, लं युको भवेत्येवं तख Vee वाद्याथलात्। श्रतसदुषोरमेगः एनम "युनक्ति, “यश्ञानेषु' यजमानेषु च परिगण्टते । एतच 1, Varga “est ३ एतज्ञोकानाम्” (५।९।८) इत्यरवा्े “ger, MOT दध्यादनुपदस्यदवान्नम्'(९)-दति वाक्छादृष्वं TeAA ॥
+ खष्भेव सर्व्व पाठः | sary’ इति पाठे भवितुं युक्तः । † aw इति ate afte ge पाठः।
[जा ०५।०५।अ १] बेदा्प्रकाशे | रदश
च,
श्रय पुर्षध्नाषायधानं विघने, “ब्रह्मवादिना वदन्ति न्यङग्निखेतव्यार उत्ताना शति वयां वे एष प्रतिमया चीथते थदभियत् wey चिनुयात् एषित एनमाडतय खच्छेययदकतानं भ पति शक्तयादसुवग्योाऽख्य स्यात् प्राचीगमुलानं पर्षश्ीष॑मुप दधाति मुखतु एवैनमाङतय wafer Ara चिनुते सुवग्थाऽख्छ भवतिः९ इति ्रधामुखः, Gara’ Asya याऽयम afa:, स wa पक्तिणामाक्ारेण 'वौयते,, तथा सति quiga@a a fered: एष्ठभागे स्वे श्राङतय एनम््मिमाश्नुयुः, age स पल्लाग्यामाका्रे" गन्तु म शक्रुयात्, गमनाभावे च खगाय feat म भवति । aa दाषद्यपरिहाराय (ुरुषशौषंम्ः उपदध्यात् | aw शिरः प्राचीने, केश्भागं* प्राच्यान्द्भि, हिन्नगलमभागं प्रतीष्यान्दिश्चि wat ऊर्वेभुखं स्यापयेत्। एव खति तच यमाना आतयो मुखप्रदेशे एवाग्निं mya, न तु wea; पच्या- कारस्योष्वेसु SATA WAH गन्त शक्यत्वात् खगाय feat एव भवन्ति । aq चोपधानमनग््म्तु “श्रादिद्य गभम्” (४।२।९ °) |6 उपधान विधिम्ह “म्ये पुरूषोषसुप दधाति'(९)-दति, एषां वे एतक्ञोकानाम्'' (५ Rie) दत्धमुवाके समाश्ातः। त॒ उक्र विधिमर्नृ्य attra च गणो विधीयते ॥ थदुक्रं खजकारेण “चित्रं देवानामिन्यदेचोग्धामक्िकटयो sar’ fai तदिदं faut.—‘‘atdr seria चकुरेवास्िम् प्रति cufa® इति । ata “fad zara.) दृ्यादिका, ar
x ee ee ee
* Qua: एवं दिन्नगलभाग इति च प्रयमागम्तपाठो न युक्तः |
१४० ते्षिरीयसंडिताभाच्ये। [का ०५।प् ०५।अ ०३}
ख “उट्त्य्नातवेदसम्” (९।४।४ ३)--दत्यनुवाके उमाकातलात् तत्रैव MAM, Bea चचुरभिमानीदेवलात्* तश्चन्लहेामेमास्िनम् परुषं चचरिद्धियं सम्पादयति | चकतुरभिमानिलश्च एेतरे विषः सम।मनन्ति,-श्रादित्यशचलुभला श्रतीणि arfang’—tfa ॥
awe दयं † विभज्य विनियुङ्के, “दिजुहोति दे fe चतुषी”) दति + दद्धि यसयेकल्वेऽपि गोलकभेदात् दिवम् ॥
waiauet वारयितुमेकवं विधन्त, - “समान्या शुहाति
समान दि चलः eee इति। गोलकभेदेऽपि दद्धिवसेकला- दूगोकलम् । ददं हेमन्राह्मण्मपि पुरषीषेविर्धिसमीपे द्रषटयम्॥
अरय वामश्टताख्याया दष्टकाया उपधामं विधत्त,--“देवा- सुराः saat area ते वामं ag सं न्यदधत तदेवा वामश्ता WIAA AIAWAl वामवामशत्वै यद्वामग्ट तमुपदधाति वाममेव तया वसु यजमाने भरादयघ्य sp” दति । यद् द्वाशख्चासुराश् agreed, तदानीं तद्भयेऽपि वननौयं ‘ag खं धनं एककच मूलेन सम्यक. स्थापितवन्तः। तत्रा सुरसम्बध्वि यद्धनं तदे तदवा रमया वामश्डता Senet विनागितवन्तः श्रता वामं इरन MMA A VAT ₹कारश्याने WRT सति वामभरितिङाभ सम्पन्नं । श्रता यजमानोाऽेतद् पधानेन सादर धन॑ विनाशयति ॥
* वमेव aera पाठः | भिमानिदेवत्वादिति पाठो भवितु युक्तः |
† रवमेव सन्नेव प्राठः। ‘asgufad’ xara कच्ित्पारी भवितु रुक्षः
बामग्टदाख्याया इति पाठा भवितु ae | $ ayer इति च्यादश्रपस्तकपाटः।
[बा०६।४०५।यअ ०8] बेदाथप्रकषा्च | Use
UM सजकारेण,--श्रवाडगिषटकायां रिरण्छरकषखाव्यह्य Ve ai थं सय इति chat वामश्टतम्' ~ दति । तच ferauaet विधत्ते--दिरण्मूरभी भवति अ्योतिवं हिरण्यं च्यातिवामं ज्योतिषैव se च्यातिवामं op’ इति । रहिरण्यशकलदयं aly उपरिभागे wer reat: सा ferent, दिरण्डं प्रकाशङ्ूपवात् afer, वाममपि मरिसुक्रादिकं तथा व्यातिः॥ *
“aa ai ga रुचः दत्थादिमन्धदयं aa fafrar,— दियजर्भवति प्रतिय) इति । दे यजुषौ यस्या वामश्तः खा दियजुः। दद श्च वाभश्छद्ब्राद्यणं “खयमादलामुप दधाति (wait) waaay दुरवेटकान्राह्मणादूष्ये “rary वे श्प्रलिखिता"*(दे) दह्यतः पृवे Kawa I
इति सायनाचायविरचिते माधवीये वेदाथेप्रकाशे छष्णयलुः- fears पञ्चमकाण्डे पञ्चमप्रपाठके ठत)योऽनु्राकः te
पोः वरुणस्य पल्य आसन् ता शद्मिरभ्यध्यायत् ताः समभवत् तद्य रेतः परापतत् तदि यमभवद् यद्- feta परापतत् तदसावंभवदियं वै विराडसो स्वराड् यद् विराजंवपदधातीमे रवप धत्ते" यदं War रेतः सिभ्वति तदस्यां प्रति तिष्ठति aq प्र जायते ता ओषधयः ॥१॥
LAR शन्िसोयसंडिताभाव्ये। [का०५।०५।अ ०७]
at भवन्ति ता अध्मिसन्ति यः एवं वेद मेव जायतेऽन्नादो wafa® या Carat स्यात् प्रथमायां तस्य चित्थाममे उप॑ cutee वासे समोचो रेतः सिथ्तो यः सिक्तरेता स्यात् प्रथमायां तस्य चित्धाम्- TAT दध्यादृत्तमायामन्या६ रेत एवास्य सिक्लमा- भ्यासुभयतः परि खह्लाति” संवत्सर न क ॥२॥
वन WAITS न हीमे क॑ चन प्रत्यव राइतस्तद- नयेत या वै अपशोषाणमर्भिं चिनुतेऽपशोषाऽमु- fea लोके भवति यः attra चिनुते सशीषाऽमु- faiena भवति fafa जददामि मनसा एतेन यथा देवा इहा गमन् वीतिदाचा कताटधः waza quae पत्मन जहामि विश्वकमणे विश्वा अरहाऽमत्येद हविः” इति सखयमादृखामुपधाय जुहोति ॥ ३॥
wae wa: शिरः सशींघाणमेवामिं ` चिनुते
सश्ींषाऽमप्मिन लोके भवति यः रकं वेद्" सुवगाय वै रष शोकाय चीयते यद् aera यदयथापृव क्रियते
वग्य॑मस्य तत् सुवरग्याऽभिः५^ चितिमुपधायाभि मेत्. चिन्तिमचित्तिं चिनवद् वि विदान् yea वीता जिना Y मत्तान् राये च नः खपत्याय, देव दितिं
[का०५।प्०५।य ०५] Targa | १७
च रास्व werent’ यथापूर्वमेवेनासुपं धन्त प्राश्चमेनं चिनुते सुवग्यऽस्य भवति ven स्ाषधयः। कं । जु हाति। TATA | अष्टादश च ॥४॥
इति afactad fearat पथ्चमकारडे पञ्चमप्रपाठके चतुयेाऽनुवाकंः Vol
ene 10 ee
sarefa: qfary वामश्च ठतीयके ।
अथ चतुर्थ रेतःसिगाश्चा उच्यन्ते, यदुक्रं च्रकारिण,-णविराय् च्योनिरिति निखा ` रेतःसिचन्ता्णां दं प्रथमायां feat युन उप दध्यात् सवै मध्यमायां विवय एकां प्रथमायामेकासुत्तमार्थां ` ख्य विरस्यः इति। aa इयोरूपधानं विधत्तः-““श्रापा वरूणस्य GAG: WIA ता; श्रद्चिरभ्यध्यायन् ताः समभवत AT रेतः परापतत् तदियमभवद् यद्धितीयं परापतत् लदसावभवत् शयं वे विराट् रसौ ane यद्विराजौ उपदधाति दमे एवाप wa इति । वरुणपल्यो या श्रप्-द्वनाः, ताः कामुकः श्रप्मिरग्वध्यायत्' ध्यात्वा “समभवत, तत्र मानसेन सम्भावनन शूवलितं रतेाऽघ quad, ‘ay च रेत ‘ca एथिवां शश्रभवत्', दितायवार्ं पतितं रेते “रसौ gare: MAT । तच येयं एथिवी, खा विविधा परा्याधारवेन राजते इति ‘fanz’ द्व्यु्यते या लसौ द्यौः, ‘a इलातन्तयण राजते इति खरार" एव ala ae इ विराजाबुष
१९४४ ति्तिरीयसंडिताभाष्ये। [का०५।प्र०५।अ०४]
wer, विराटश्रष्दोपेताग्यां मन्त्ाग्यामुपधेये विराजौ । मग्हदयं च “fag च्योतिरधारयत् ware च्योतिरधारयद् ” (४।९२.९।४) दत्यचाक्ञातं व्याख्यातं च । waa विराङ्दयोपधानेन दमे दवे —prat एवायमुपधन्ते ॥
तदेतदिराडुपधानं प्रकारान्तरेण प्रशसति, “यदे wat रेतः faufa तदर््यां प्रति तिष्ठति तत् प्र जायते ता श्राषधयः aleat भवन्ति ता ्रग्निरत्ति"८९) टति। ‘ad? चो; यदेव “रे इष्टिूपं ‘fayfa’, ‘ae’ “nat aat प्रतिष्ठितं सत् नानाकरेण उत्पद्यते, ताः, च उत्पन्ना ‘stage atfeaarar’, "वीरुधा नाग- वख्यादयश्च wafer ‘aw’ च जाठरा ‘afar एवत्रिधे युश्टमिरूप* विराजाविति।
तयोः प्रंसावेदनं प्रशषति,-“च एषं बेद प्रैव जायतेऽत्रादो भवति"? टति॥
श्रथाधिकारिभेदेन प्रकारान्तरेण विशेषं विधन्त,-“येा treat श्यात् प्रयमायां aw faarqa उप दध्यादिमे una समीची रेतः सिश्ता यः सिक्ररेताः स्यात् प्रथमार्यां तख fanart मुप॒दध्यादु्षमायामन्या रेत एवास्य सिक्रमाभ्यासुभयतः पट aerfa,” ईति। ‘taal? यवा, त्य प्रथमायाम् एव चिता- बुभयोरूपधाने सति ते ‘ew’ रपि मिरूपे श्रनुकरूले भला aaa ‘ta: विश्वतः, ‘fantaw’ सथविरः, तख प्रथमो- wafer: क्रमेण दइयोरुपधाने सति खकौयं रेत श्रान्यार,
ae = क मि = =
* दवं विधा द्यभमिरूपे विराजा इति पामे न सक् |
[का ०५।४५०५।अ० 8] वेदार्थप्रंकाे | १४५
दटकाग्याम् “उभयतः परिग्टहीतं भवति । एतद् facrented पवेक-(५।५।२अ०)-वामण्छद्त्राह्यणादनन्तर मेव TET |
aurfafea: कचचिन्नियम विधत्ते, - “संवत्सरं न कं चन प्रत्यवरोहेत् न हीमे कं चन प्रव्यवरोहतस्तदेनयेत्रतम्' "५ इति । sfifaen संवत्सरपरनिप्र्यन्ते वयोाटद्धेषु विद्याटडधेषु च समागतेष्वपि “कम् afa aed प्रति श्रभ्यत्थानं न gaa, ‘ca भूमिरूपे विराजौ com ‘ae’ same पुरुषं प्रति नाभ्यत्थान कुरूतः, तद् अमभ्युत्थानम् "एनयोः दषटकयोाः ‘Ad’, श्रतस्तयारुपधातापि anafaefa । daw नियमः RAAT वक्रव्यः, aaa विराडद्वारण atta सिदान्नातः। र
aq क्िद्धमं विधातं प्रस्तौति, “श्यो वं श्रपश्रीषाणम्ि विनतेऽपशीषाऽमुम्िलाके भवति, यः स्ाघाणं सिनते शशीषा manera भवति? इति । am भिरोराहित्यषारिष्यारभ्या यजमानेऽपि सुवे तथा भवति |
(विधित्सितस्य wa मन्त्रसुत्पादयतिः-- “fata जामि
नखा तेन यथया देवा हरागमन्वीतिद्ाजा ताटधः समुद्रस्य wane पत्मन जरेप्मि विश्वकर्मणे fant wer श्रमत्ये इवि") इति। "यथा दवा इद्ागमन्'+- येन प्रकारेण हव्िभाजा देवा afaa कमणि श्रागच्छन्ति, तया ae मनसा मनागतया भक्तया, gan द्रव्येण, “चन्ति जद्ामि' देवामां चिकलमुपाददे, प्रसादयामि इत्यर्थः । कीद्श्ा देवाः ?-वौति डे चाः' कममीयरविषः, “ware,”
aye वशूयितारः; | तत अद्ध ‘faqgnaa’ प्रजापतये, विश्वा 19
Red Afecprferna: [का०५।०५।अ ०8]
qu’ Saag, “aa विना्ररहितं खातं दविः" ‘erie । tae खानमु्यते,--वयुमस्' कमनीयय्य, “वसुद्रस्य' समुद्रवर् CRIS, AIAN SAASETS ‘Gaya’ पतने आआङतियोग्ये उपरिभागे द्त्यथेः |
खत्पादिते wei fafrag.—“xfa खयमा्रलाभुपधाय शुहेत्येतदे wi: fax: सीषौणमेवाग्िं विगते") इति । fate लहहामीति यो मन्त उत्यादितः, ‘cfr waa मन्त्रेण खयमादणोप- धानादनम्मरं जयात् । एतदेवाडतिखश्पं sz: शिरःस्थामीयम् | am: facafeaaata चितवान् भवति |
वेदनं ywafa,—“antersgfwars भवति य एवं aer)— दति । तदेतद्धोमब्राह्मणं “खयमादलाम् camara (५९८०) REV |
sufaatd विधातुं प्रस्तोति,-““सुवभाय प ve rare det चदभ्रिखस्य aqui क्रियतेऽसुवग्य॑मस्य तत् सृवर््ी- Sq" —zft । योऽयमभ्िरसि, स “एष, सगेलाकाथं चीयते, अतः तस्य" ae: "यद्" अङ्गं TINY’, करमोहदनेन क्रियते", तर्” aya ‘seam’ wae हितं न भवति । ‘afi? समाय डितः ; तस्मात् MARMARA तदङ्गमनषयम्।
अथ यदथ प्रस्तावः छतः तदिधनसे,--'“चितिसुपधायाभि खभेत्"*(\९--इति | उपधानादूध्व' तामुपदितां रिति wer iA
at मन्तसुत्यादयतिः-चिभ्िमचिन्तिं चिनवद्धि बिद्ान् एव बीता डोजना च amy राये च नः Gua रेव दितिं ष
[का०५।प्र०५।य०४] Targa | १४७
राख श्रदितिसुरुख्येति,०(९९)- इति । अयमधिः शचिज्िमचिन्तिम्, शखादी्यां मानसं भक्रिमभकिं च fa’ चिवत् विविच्य मिखिनेाह | कीटूशोऽञ्चिः? ‘sea वीता ठजिमा च' “विद्धाम्,--एापलकितानि. ` सव्यावयवषद शानि aang, “वीताः काम्तानि, ‘efor ख" खूललितानि अ,-दत्यभयं जानामः । तथा “AT, मनुब्यरूपान् बलाम् श्रस्मानपि ‘faa’ । ₹े “देव, ‘a’ wera “Tre ware ‘quar’ च शभनपुब्रा्मपि "दितिं" च राख" ugat तदपि fei श्रदितिसुर्य,-यदपि इतः परं न देयं, किमु पमेव दन्तं, तदपि बलं कतमिष्छ |
अनेन भन्तेलानुितिमभिमथंनं प्रशंसति, “यजापुवंमेवेनासुप wat प्राञ्च मेनं चिनुते सुवरग्ाऽस्य भवति'?८.९- दति । we भक्तयभक्योः खल नारबलनयो वि वेककारिणा afeat fae खमाडितलात् mare एना" चितिम् “उपः-“ध्ते', wire पराङ्मुखं चिनुते; घ चाग्निः ae यजमानस्य सभाय दितो भवति । तदिदं ब्राह्मणं Carat एष यदग्निः" दत्यनुवाके (५।२।९०) प्रथमचितिषमाती EVA .
दति सायना वा््यविरचिते माधवीये वेदाथप्रक्मे शष्णयज्ः- afer पञ्चमकाण्डे पञ्चमप्रपाठके चदुयोाऽनुवाकः ॥०॥ —- S242 =P ——— a © vetqutwa ति aera पाठो न ate | + अददेयमिति are mite ge पाठा न सम्यमिब प्रतिभाति |
१७४ तेनिरीयसंडिताभाश्ये | [का ०५।प्०५।ख०४]
विखक॑मा दिशाम्यतिः स नः पश्चन् पान् सेऽसान् पातु Aw नमः. प्रनापतीरसद्रो वरुणोऽभ्रिदिशम्यतिः स मैः पश्चन् पातु सेऽसमान् पातु तस ममः. रता चै देवता PANT पशूनामधिंपतयस्ताभ्यो वे एष आ ख्यते यः ष॑शुशोषाण्य॑पदधाति दिरण्येशटका wi दधाति एताभ्य रव देवताभ्यो नमंस्कराति? ब्रह्मवादिनः ॥१॥
बदन्त्यग्मा MAMTA TA प्र दधाति श्चारण्याम- पयति fa तत् उच्छिर्षतीति यद्विरण्येष्टका उप- दधाति waa वे हिर ण्यम खलेनेव ग्राग्येभ्यः Tat भेषजं क॑राति नैनान् हिनस्ति. प्राणा वे प्रथमा waaay व्याने दितीयापानस्ततीया अन् प्राण्यात् प्रथमा खयमातृखामुपधायं प्राणेनैव प्राण aa इयति व्धन्धात् Ne ii
दितीयासुपधाय व्यानेनैव say सम्गयत्यपा- न्यात् तृतयेयामुपधायापानेनेवापान समङ्गयत्यथे प्राणैरेबेन ६ समिधे. qaqa: सुवरिति सखयमातणा उप दधातीमे वे लोका खयमातखा रताभिः खल व व्याहृतीभिः प्रजापतिः प्राजायत यदेताभिव्यीहतोभिः WAAR उपदधातोमानेव लोकानुपधायेषु ॥ ६।
[का ०५।१०४।अ०५] बेदाथेप्रकाथे | ९४९
लोकेघधि प्रजायते प्राणाय व्यानायापानाय वाचे त्वा wad त्वौ तया देवतयाङ्गिरस्वद् भुवा aie afaat वै देवाः सुवे लोकमजिगा van aa पतित् AMAIA A रताश्चतखः स्वयमातसखा अपश्यन् ता दिष्ुपादधत॒ तेन स॒वतशचक्षुषा Te लोकमायन् meade: स्वयमातुखा दिधुयधदाति सवतश्चक्षुषव तद्भरिना यजमानः, TTT लोकमेति.) ॥४॥
ब्रह्मवादिनः । व्यन्धात् | रषु । यजमानः | चीणि च॥५॥ ॥
दूति तैत्तिरीयसंहिता्यां पञ्चमकाण्डे पञ्चमप्रपाटके पञ्चमेाऽनुवाकः ॥ *॥
रेतःसिग्चोमसस्पश्ा खतय समुद) रिताः! श्रय पञ्चमे ferent उच्यन्ते, यदुत खजकारोण, °विश्वक्मा feat पतिः दति पञ्च fexnuar: प्रतिदिशमेकां ae’ efi तज मन्त्रानत्यादयतिः--^विश्वकमा दिशान्पतिः ख नः qua पातु साऽष्मान् पातु AH ममः प्रजीपतीरद्रो वरूणोऽग्नि- feurafa: ख नः पशन पातु ASHI पात त्यी नमः,?८.- दति,
९५० ततिरीयसंशितामाव्ये। [का०५।१०५।अ०५)
योऽयं ‘fauna ‘feat? पाशकः, च श्रस्दीयान् ‘aE sata vad, "तस्मै" विश्वकर्मणे “नमः, | प्रजापतिरिद्यादिभिः पदैवलारा मन्त्राः GIG: सवबानुषङ्गाय दिशान्पतिरिति पनःपाटठः |
एतकाग्लसाध्यसुपधानं विधन्ते,-““एता वं दवता. एतेषां TI नामधिपतयस्ताम्यो परे एष श्रा waa यः पश्शीषाणयुपदधाति दिरणटे्टका उप दधाल्येताभ्य एव देवताभ्यो AAU ()—efé । परषाशर्वभटटषिएवस्तानामेतेषां wnat विश्वकमैादयः खामिश्डता देवताः, एवं सति पश्शवापधाने ATA TIAA ‘-gaya’ तासां gaatat द्री भवतीत्यर्थः । श्रतस्तत्परिहाराय fereear उपदध्यात् | रिर्छकला एव feraean, तदुपधानेन ताभ्यो 'नमसखरेति,, aay “AG ममः इति दशेनात् |
प्रकारान्तरेण हिरण्येष्टकाः प्रशसति, श्रह्मवादिने वदग्धत्रै ग्राम्यान् पन् प्र दधाति श्रटुचारण्छानपयति किं तत उच्छिश्षतीति यद्धिर्ये्टका उपदधाति wad वे हिरण्यमग्टतेनेव Ta: TTT मेषजद्धरोति Fart feaferO—cfa । लेके fe दिविधा एव. GET, ATTA, तत्र TAT परुषाश्वादीन् श्रय यजमानखीयमाने ‘sat स्थापितवान्; 'मयुमारखमनु ते दिशामि eerie farses आर्छन्! च भेकेन योाजितवान्*। ततः" उभय विभ्यः पष्टन्योऽन्यत्त यदनपदितं। पश्रखरूपं ‘fa’ मामाख्डिव्यते ?
© योजिता इति STITH पाठः। + खन्धदनुदितमिति ादश्रपुके पाठः।
[wregiteysezey] बेदाथप्रकाथे | १४९
WM: Riss सवंकमपद्रवको यजमानव्थापार" दति ‘agarfee’ परस्परमाङ्ः । त्रैतद्त्तर RV नायं कष्टो व्यापारः, यस्मादयं ‘ferazar उपदधाति", ‘fece’ च “maa, तेन ‘made’ ‘TMNT GID, Hamner एतदीयदहिंखादोषं भ प्राप्नाति । एतशापलक्ण+-श्रारण्यपरर्ोकसछापि भेषभमेतदिति ea । एताषां रत्तिकानचचेष्टकाभ्य ऊष्वभा विलात् तदब्राह्मणागनम्त रमे- वेतद् ब्राह्मणं द्रव्यम् |
aq fazut खयमादष्ानासुपधानानन्तर प्राणनादिक विधन्त, -श्राणो वे प्रथमाखयमाटला व्याने दितीया श्रपानसततीया श्रन् WY प्रथमा £ सखयमादसासुपधाय प्राएेनेव yw समर्धयति aug दितीयासुपैधाय व्यानेनैव यानः समर्धयति श्रपान्यात् तीयासुपधायापानेनेवापान ९ समधयति श्रयो wuts एन afaal’ eff । प्रयममध्यभेत्तमवितिषु fae: खयमादलाः, ताञ्च करमेण प्राणयानापानखरूपा प्राग्टत्नि-मध्यटलि-पञ्चादन्तिव- साम्यादतः प्रथमचितो खयमादलाम् उपधाय प्राणात् उच्छा कुयात् । मध्यमचितौ aay weed कुयात्। उ्तमचितौ अपान्यात्? निश्वासं कुयात् । ख एवं ति लकीयेः प्राणादिभिरनने प्राणारीन् मयति"! रपि च प्राण्वायुभिरेव waft प्रदीपयति |
sa तिब खयमादलास॒ व्यादतित्रयं क्रमेण विनियुङ्के- ‘Sonia: सुवरिति maareer उपदधातीमे प लाका: खयमा-
Ee ES । EE =_— —— ee ~- mae ७ न~ ~~ ~ ~~~ ~~~ ee
* सब्बेकम्मापद्रवयजमागकाय्य इति wre क्री" To पाठः। सम्बैकन्त(- धत्रवकाग्यजन्धमानद्यपार् दति तु MATH पाठः।
TYR Aferdteredfiearerel | [का०५।०६।अ ०५]
wer एताभिः खल वै व्याइतीभिः प्रजापतिः प्राजायत यदेताभि- शा इतीभिः खयमाठला उपदधातीमानेव लेकानुपधायेषु लोकेषु श्रधि प्रजायते") इति । तन्तत्खछेयमाहणोपधामन्राह्मणानन्तरमेवे एतदपि ब्राह्मणं विभज्य योजयितय्धम् | यदुक्तं खकारेण. प्राणाय ला wei लेति ae: खयमादष्ाः प्रतिदिशम् इति । तत्र मन्ानत्पादयति,--भ्राणय व्यानायापानाय वाचे ला WaT ला तया देवतयाऽङ्गिरखद् भुवा ate) इति । प्राणादिपदेश्चलारे मन्त्राः, श्राणाय, "ला wag at तया'--इत्यादि सवचानुषज्यते । ड पुवेदिगटत्निखयमादरखे, प्राणन्ति सिद्धये लामुपदधामि, ‘aaa’ दृष्टिसिध्यथे लामुपदधामि, या तव खामिन्ठता देवता, ‘var’ wazelat ‘yar’ सतौ दृ ‘ate’ उपवि्र, यथाऽद्गिरोभिः safe war, तदत्। एवं व्यानायत्यादिमनग््चये anata | wave. साध्यमुपधानं fawa,—“afgar ३ देवाः gaa Haasan तेन पतितुं aT ते एताश्चतसखः खयमादषा शरपण्छन् ता दिकतुपादधत तेन स्वैतश्चचषा सुवं लाकमायन् यषतखः खयम।दषा faa उपदधाति सवनश्चकतषेव तदभ्निना यजमानः सुतरं anata इति । पुरा कदाविेवाश्चीयमानमभ्रि साधनं ला सगे प्रामम्, तेन" afar साधनेन प्राप्तु नाग्रुवन्'; श्रत: अकरिसाधनबलेन खथमाढलां निशचित्यापधाय asain सवदिगवगतेन ‘agar सगे प्राप्ताः, तदीयमन्लेषु fe, “age arcane VASAT | WA एताञ्चतस्ः GAAITATPATY fq उपधाय
(आा०६।०६।यअ०९] वेदा्ंपकारे | ६५९
सवैदिगवगतवलयंकेनापनिना° खर grat । दिरणोषटकातराह्यणेन सङेतद् ब्राहणः द्र एष्यम् ॥
षति सायनाकायविरचिते माधवीये वेदारथप्रकाणचे ष्णयजुः- संहिताभाय्ये पञ्चमकाण्डे पञ्चमप्रपाठके प्मोऽतुवाकः ॥०॥
अप्र आ याहि वोतये warermadahi ea SUAS इत्याह Wada टणीतेऽभ्रिनाभिः समिध्यते ware समिधे रवेनमम्निेचाणि sgafetre समिद एवास्मिन्निन्दरियं Sate: सताम मनामहे इत्याह मनुते एवेनम् रतानि वे अहार रूपाणि ॥१॥ न्व इमेवेन चिनुतेऽवाङ्का रूपाणि wt” ब्रह्म- वादिने वदन्ति कसमात् सत्याद् यातयामीरन्धा इष्टका अयातयाम्नी Mayan हि areata ब्रयादिद्राप्री च fe देवानां इस्यतिश्चायात- aaa: अनुचर वती भवत्यजामित्वाय" अनष्टभा- ACTA वे लेकंपणा Use तस्मात् प्राणः सवाण्यङ्गानि अनन् चरति “ता We हददाहसः॥२॥
--~---------- en - -----..-. ~
[म
* चच्तुयुक्तेनाभिना इति स्वैर पठा म समौचोन इव प्रतिभाति | 20
९४७ Hectares | [का०५।१०४।य् ०९६]
इत्यह तस्पात्परुषि-परपि रसः“ साम॑ stata gaa इत्याह wa वे एञि अन्नमेवावं रुन्धे का वे भ्रिर क ऽचमनंमेवाव इन्धे) जन्मन्देवानां विश्स्ि- चारो चने दिव इत्थाहेमानेवास्े लोकान् say तिष्मतः कुरति या चै इष्टकानां प्रतिष्ठं वेद् प्रत्येव, तिष्ठति तयौ देवतं याऽङ्गिरस्वद्भुवा RATE रथा वे इष्टकानां प्रतिष्ठा य श्वं वेद् प्रत्येव तिष्ठति ॥ ९ ॥
रूपाणि! खद॑हाहस्ः | तया । चाडंश च ॥ ६॥
इति तैत्िरीयसंडितायां पञ्चमकाण्डे पच्चमप्रपाटके षष्ठोऽनुवाकः ॥ *॥ a > <a हिरण्यसखयमाटसाभिधाः पञ्चम ईरिताः | अथ eset रूपादयः कथ्यन्ते । यदुक्रं सुचकारेण,-श्रग्र at थाहि वीत्ये aft दूरत दरणीमद्े(र) श्रग्निनाभ्िः afer’ efagarfe sera”) शपः सतोमं मनामहे fare” दिवि gaa द्रविणसध ^” दति पश्चा रूपाणि" इति । तदिदं fred qrarat तात्पथाखि क्रमेण दर्भयति ;—“aa श्रा याहि वीतये earermaanafa दूतं टणौमदे LATE ह्येवैनं श्णीतेऽग्रिनाचनिः मिष्यते care, fan एवैनमप्निटेचाणि arate, समिद्ध एवाखिलिनियं दधातेः Stel मनामहे इ्याह मकु ए. CUA: सोमं मनामडे इत्या महुते yaaa)” * यवसेव way पाठः |
{वा ०६।घ४ ०४६।यअ०द्] बेदाचप्रकाशै । १४४
इति । प्रथममन्ते, “ar याहि, द्युकषलादांङ्वानं प्रतोयते । दितीये ठ, ‘watn®’ cone आहय पञ्चादरणं प्रतीयते । wate, मिष्यते" दत्यक्रत्वात् खभिन्धनम् प्रतीयते । चतुय, “ठजाि awa’ इति शजवधोक्तैः सामथ्यं प्रतीयते । पञ्चमे त (मनामहे cement प्रतीयते । तच प्रयमदितीयो wears (ना ° - 8।५।२अ०) श्र वो वाजाः+-षृत्यसुवाके समानातौ, तौ वास्माभि- cre STSG पञ्चमप्रपाठके (७। 2 । एवं ८।५) arfawatarys व्याख्यातो । watat "यस्वा wer’ इत्यनुवाकं * (२९।४।४ die) quae तत्रैव व्याष्यातः। चतयम्तु चतुयेकाण्डस्य ठतीय- च्रपाठटकस्यान्यानुवाके (९३।९) ABTA: | पञ्चमः शच्वान्तरगतः । एतैरमन्तेरुपघेथाना मिष्टकानाम् “wet रूपाणि" इत्येतन्नामयम् |
तेषामुपधानविधिमयेवादेनेन्नयति,- “एतानि वै wey पाणि अन्वष्दमेत्रेनं चितुतेऽवाङा ९ रूपाणि qa)” दति । पञ्चसु दःस तस्यां तस्यां चितावुपध्रेयलादेतन््न्लसाध्यानि दरष्टकाखरूपाणि est खूपाणातयुच्यन्ते । तान्युपदध्यादिति विधिरकेयः | तदुपधामेन सर्वदा प्रतिदिनमभ्चिं चितवान् भवति, कालविश्वाणामक्ा qed च प्राप्नोति । एतच ब्राह्मणवाकयं anfefarara fare द्रष्टम् ।
gy wayne विधिमथवादेनेाख्रयतिः-- “ब्रह्मवादिने वदन्ति, कसमात् सत्धाद यातयान्नीरन्या इष्टका श्रयातयान्नी लाक- yout fe बारस्पन्येति त्रूयादिन्ाग्न। च fe देवानां ewala- खायातयामानः(९) इनि । “लोकं एण fax gu” (regi tr)
१५६ तत्तिरीयसंहिताभा्ये। [आ ०४।०५।४०९]
इति मनतेणोपधेया Graver तद्रतिरिकतानामिषटकानामेकां रितो इरेषोपधानं, तावतेव गतशारलात् ; शोकं णायासु भ्रगतशारवाद् meagre क्रियते, तदे तदगतसारलम् ‘Rear’ कारणात् ? - इतिं ्रह्मया दिभिः v8 सति Carga बाहंखल्यलारेति बद्धिमाने TH HAL, द्राग्नी ला हृदतिः"-एति मनते समाश्नातवात् तदीयवम्। TAM wrafaaa देवाः शमध्यातिश्रयोपेतलात् कंदाविदपि गतसारा न भवन्ति । तादृशरीमयातया्ीं लोकष्णस्याभिषटका- मुपदध्याद्-एति विधिरन्नेयः।
श्र लेक॑ए्रेतिमन््ल warts विधत्ते-“श्रतु- शरवत भवायजामिलाय५)'' दति “Ara एण fax एण" इति मन्त्रम् शतुः Tata चरति पयते दृल्यतुचरः" दितीयमन्त तेनाणुपभेयलात्† इ्यमिष्टका श्नुचरवती । एकेनैव मन्ते OT पुनहपधाने सति Mae भवेत्, मन््ान्तरषद्धवे तु Aza न भवति।
BINA सामान्यते विधाय पुनविंरेषतो विधत्त--“श्रतु- भा THN वै rag प्राणिषटप् त्नात् प्राणः वाणि शृङ्गानि श्रतु सरति“ इति । लेकंएणेति मन्न शर्मा शरीरम् ; अलुदररूपो दितीयो.नुषटपढन्दस्ः पाणयः, यसा, maT ATT प्राणवायुः एवान् रौ रावयवानतुल्य चरति |
© “अनुचरवते' इति च्यादपुलकपाठः | 'अनुचरोवते' इति ate ate
पृरक्पाठः | † तिन quae? इति arena wns: |
| [कआा०४।६्०१५।यअ गद्] वेदार्थप्रकाथे | Cus
feat प्रथमपादद्य तात्पयं दरयति, ता we azares care तस्मात्यर्वि-परषि we) इति । खदभष्देन दोदनीयः शौरादिरष उपलश्छते। खद दुरन्तीति ‘aecteu’, "ताः TERT, यसनादशेवसुकं, "तस्मात् सामवक्षपामपि, 'पर्षि-पर्षिः तन्तत्पवेषि रसः” ्रवतिष्ठते |
दितौयपारश्य maa दश्यति,-"“साम आ्रीणएन्ति wa eaerst परे uf श्रन्नमेवाव रन्धेऽका वै श्रप्िरकाऽन्नमन्नमेवाव ea” इति । wan Pate wan, way Baas, qaeasfa:> | faq इष्टकविताऽग्रिरचेनीयः, wat चाचनौयं, तस्मादप्यन्नप्रा्तिः | ~=
दितीयाङ्क “विव्वाराचने दिवः--दत्यस्य aad दग्ेयति,- "“अन्दरन्देवानां विशस्तिष्वराचने दिव ventartar लोकान् व्यो तिश्मतः कराति(८)” इति । चिशरब्देन Sass उह्यते, श्राराचम- शब्देन sarfa:, “यावती वरै प्रयिवी"” (were) इत्यनुवाके “जयो- an लाकंप्रणा उप दधाति इत्याटृन्तेविडितलार् यातयामलशङ्धायां तत्परिषहाराऽजाखातः, अ्रतस्लनेवेदं ब्राह्मणं TAA | AT सद्चामाच- विधिमभिपर्य जिविध्यु्नयनसुकरं ; यदा तु ata विशिष्टोपधानविधिः, तदानीं ara विधिरन्नेतवयः |
श्रय सरवटकागरेषत्ेन “तया देवतया” दति मन्तं विधने,- “at वरै इष्टकानां प्रतिर बे wes तिष्ठति तया देवतयाङ्गिरस्वद्
[ - Oo we Sworn ee +e
‘eq ume? दति अदशगपस्तकपाठः। "अन्नं प्रा्ठिः ate ate पुस्तकपाठः । र्व पस्त्रापि।
tus तत्तिरीयसंडहिताभाय्ये | [का ०५।४०६।यअ००]
vat शीरेत्याइ एषा वै दृष्टानां प्रतिष्टा च एवं वेद aaa विष्ठति<”-दित । मन्त पुवेत्यभिधानादेवोपधाने खति cesT: ufafeat भवन्ति, अतः शवाखपि इष्टका इमं मन्ध पठेदित्यभि- प्रायः | शं ब्राहमणं सयमादषोपधानब्राह्मणे इष्टव्यम् ॥
दति सायनाचायैविरचिते माधवीये वेदाथप्रका्े ठष्णयजुः- धंडिताभायये पचमकाण्डे पञ्चमप्रपाठके षष्टोऽनुवाकः ॥०॥ 1 OE
gana वै एष लोकाय चीयते यद्भ्रिवेजं रका- द्शिनी यदुकेकाद् शिनीं मिनुयादजेगेनः सुवगा- ल्लोकादन्तर्दध्याद्न्न मिनुयात् खरुभिः वि पशन अद येदेकय॒पं मिनेति नैनं aU सुवगाल्लोकादन्तदधाति न खर्भिः पश्रन वि अधयति" faa रष इन्दरियेशं वीर्येण कथ्यते afi चिन्वन्नधिकामत्येन्दरिया ॥
ऋचा Baa प्रती्ठकामुप दध्याननेन्द्रयेणं वीरेण व्यु ध्यते? रुद्रो वे रष ae fame fae: शरव्याः प्रतीचो facet wast तभ्यो वे रष शा इश्चते या- ऽपिं चिनुते sft, चित्वा तिखधन्वमयाचितं ब्राद्यणायं दद्ात्ताभ्य एव नमक्करत्यथो ताभ्य शवात्मानं नि- aM” यत् ते रद्र पुरः ॥२॥
धनुस्तदातो अनु वातु ते aw ते रुद्र संवत्सरेख
०६।अ् ००] वेदा्प्रकाशै | tas
F स्करामि यत्त रद्र दश्िला धनलदातो असुं वातुते Mar ते रुदर परिवत्सरेण नमस्करामि यत्तं रद्र पथाद्- धनस्तदातो अन वातु से तदी ते रुद्र श्दावत्सरेश नम॑- स्करामि यत्तं सदर उराद्धनस्तत् ॥ ३॥
वातो AA वातु ते तस्म ते रुदर START नम- स्करामि यन्ते रुद्र उपरि धनुस्तदातो AA वातु ते तसम ते Gq संवत्सरेण नमस्करोमि" azt वे एष यद्भ्निः स यथं व्याघ्रः asfasad वै एष wate सश्चितमेतेरपं तिष्ठते नमल्कारेरेवेन£ छमयति" येऽग्रय५५ vy
पुरोष्याः प्रविष्टाः एथिवीमनु तेषां water प्र रे जीवातवे सुव | आपन्ना अग्रे मनसा आआपन्वा द्रे तपसा WaT GH दीप्या Wasa aH उपसद TIAA WH सत्यया ्रापन्वा BTS fear fe Ta BA अवभयेन श्रापन्वा AB वश्या WUT WH खगाकारेण“ इत्याह, रषा वे aH रात्तिसयेवैकमाप्राति॥५॥ |
रेद्द्रिया । परः। उत्तराद्पनस्तत् | WHA: | WT! अष्टो चख VOR
इति तेत्तिरीयसंहितायां पथ्वमकार्डे Tanase सत्तमेऽनुवाकः ॥०॥
१९. प्तिरीयसंडिताभाव्यै। [का०५।०४।अ ०९]
uxt ूपाणीरितानि स्वँ लेाकंषणा* तथा | अथ सप्तमे GUNA TSA | यदुम्, अश्वमेधकाण्डे, “UF युधो वरैकादभरिनी वा । अन्या यश्चानां यपा भवन्ति । एकविशशि्य- gage’ इति । तच विकल्पेन प्राप्तां यपेकादभिनीमपोद्य goa मेव विधन्ते,-“सुव्गीय त्रै एव लोकाय चीयते यदिव एकादगिनी यदद्नौ एकादभ्िनीं मितुयादद्धेशेनः सवगाललोका- दन्त्दध्यार् थत् न मिततयात् खरूभिः wa वि शरधयेदेकयुषं मिनाति नेमं ase सुवगाक्लोकादन्तदंधाति न खरभिः पश्यम् विं अरधयति(९)* इति | Teme ख एष सवनीये चीयते, यूपेकादशिनौ च वञ्ज- माना । aad विषायते, fast पश्चथे Gaara fart कन्या न वा ? षति । यदि ताभेकादभिनं प्रकिेत्, तदा तद्रूपेण वञ्चेण uaa खमलाकादन्तर्दितं क्यात्, बडयुपव्यवधानात् खगा न TA श्रथ तामेकादभिनीं न प्रचिपेत् , तदानीं पशून् खरूभिविं योजयत्? खरष्देन यपतचचणकालीनानि ग्रकलान्युचयन्ते; यूपाभावे च कथं तानि सम्भवेयुः, तदभावे च “खरुणा पश्ुमनक्गिः इत्येतन्न freq | शअलोभयदोषपरीदारायैकं यूपं प्रक्िपेत् । तदानीं वज्ञातमकबडयुप- व्यवधानाभावांदिममभनिं खगादन्तितं न करोति । युपसद्धावेन खर्सद्धावात् तदियोगोऽपि न भविव्यति । se च ब्राह्मणस्य चोदक प्रा प्तापवादरू पलान्ना्नाते कद्िंखिदग्यतुवाकेऽन्तभावः† ।
* रवमेव Gat पाठो म सम्यगिव प्रतिभाति। + mara: क्छिंखिदप्यनवाकेऽन्तभाव-डति Ate क्री ° पुरतकपाठः |
~ re , [श्व ०५।प्र*५।यअ ७] बेदाथप्रकारे। ९९९
यदुक्तं खचकारेणः--““द्रं विश्वा श्रवीटधन्निल्यत्तरेण पुच्छा~. पयमन्तविधाक्रमणं प्रतीष्टकासुपदध्यात्"-इति | एच्छाष्यय पुष्छपच्योः सन्धिः। तदिदं खचक्रमुपधानं faya,—“fa 2 te षुः sfxau वाौयण waa योऽग्रं चिन्वन्नधिक्रामति thee att ¢ श्राक्रमणं प्रतोष्टकामुप दध्यानेन्ियिण वीयण await —e_fa 7 ‘a’ उपधानकता चयनकाले श्रिम्" “त्रधिक्रामतिः, ख “एष दृश्भियषामथ्यन* वियक्रो भवति। श्रतस्तत्परिहाराय “arma: प्रतिपादप्ररेपम्याने काञ्चिद् दष्टकम्" दद्र विश्वा श्रवीरधत्* (४।६।२।४) इति चचा `उपः-'दष्यात्ः। मा च श्र्चिप्रणयनप्रसावे समश्नातवात् aaa व्याख्याता । 3a पुनवाचनिकं विदिथोगान्तरम् । ` एतदुपधानेनं दद्दियसामथ्यवियोगो न भवति। एतच्च arya श्रं यं"-बारस्पत्या दरश्याक्रमण ABUT (५।२।६) पूव द्रष्टव्यम् । |
gq waz विधत्त" रद्र वे एष azfgaa faa. शरव्याः प्रतौचौ तिरश्च weet तग्यो वे एष श्रा ema योऽ्निं । चिनुते योऽचि विला तिषधनचमयावित न्राह्यणाय cara: एव नमस्करोति श्रयो ताभ्य एवात्मानं निक्कणते(९--्ति |. योऽयमग्निः स.“एष' AR? क्रूरो देवः । ERT वै क्रूरः" (६।२।१). इति हयन्यचाख्नातम्। तस्य" Ware ‘faa ‘Cavan ate माध्याः, - प्रत्यञ्चः faa: श्रव्याः। ear दिमकलान् sata aval, ar चः
n> Es age कक नकि
* एवमेव aay पाठः| ‘sian saad च'इति पाड Alaa am: + ‘sta’ इति Ate Hite Te Ula: | t ‘aca’ इति सब्ब सपरिसगपाठो'न aaa)
21
पर वना निमे जेधा,--शरतीची, समुखमागच्छन्ती, "तिरी" पायोश्च, गच्छन्ती, aad? yea श्रागच्छन्ती चेति ad रति योऽभनिं fear’, ष ` एषः ‘ana’ cpa निभित्तश्धताग्य श्रा दस्यते" सवेतम्डदिद्यते, | ताभिः प्रता भवति इत्यथः । श्रतसतत्परिदहाराय तिषटभिरिषुभि- “ata धतुः श्रयाचितम्' चरपि श्राह्मणाय दद्यात्” । तेन दानेन ` धाधिकाभ्यः ‘ane’ दृषुभ्या नमराति" “एवः । रपि च ताभ्यः ‘ope: सकाशात् “एवः शश्रात्मानंः खश्रीरं “निष्रीणीतेः - यदुत खचरकारेण,-““तिषषेन्मयाचितं यजमानो ब्राह्मणय इत्वा an इद्र पुराधनुरिति तेवयालिङ्गमुपति्ते--ईति। ` तदेतददिधात मन््ादुत्पादयति, “यत्ते रद्र पुरा धतु्तद्रातेि we ag Aaa ते रद्र शंव्रेणए नमस्करोमि यत्ते ‘ex दचिणा WAT श्रतु ag a तस्मे a रद्र परिवत्छरेण नमखरोमि यत्ते इद्र पश्ाद्रतुखदातो श्रतु वातु ते तस्म ते रद्र एदा बह्मरेण नमस्करोमि यत्ते सद्र उत्तराद्धतुखदातो श्रतु वातु ते wa ते रद्र wate नमखरोमि यन्ते सद्र उपरिधनुलदयातो 7 We A तस्मै ते रद्र वसरेण नमस्करोमि““-दति। दे,“हद््', ‘aw प्रवेस्यान्दिशि तेः लदौय ‘aq’ ‘aa af, , तदतुद्धत्य "वातो" ‘arg’ प्रसरतु । किमयं? ते" aay, aq- .शहायायेमित्यथः। लया वाणे मुक्ते सति यदा वायुरतुकूले भवति, तदा वाणः शौष्रमुद्रच्छति, तदिद् सादायम्। हे ‘ag’, BS (लद्ौयाय' ‘ae धनुषे ‘Haat’ कालेन नमोऽस्त, Wafer
जनीयति मयकि माक कक +मा
::. © शन्न च्रकारो न् साधुदिव प्रतिभाति।
5" ol 2
fer sywedeoey ` ^. Serco |" ८९द
१८७९
बन
रभव विभवादीा षषटिवन्धराणां मध्ये एकेकसिन् पञ्चके fe 2 a | Sg: क्रमेण Tage परिवत्सरेदावसरेद् पत्रवसरभन्दैश्चा खं ध विवचिताः* | प्रथमः संवत्सरः, दितीयः परिवत्सरः, ठतीयः cravat, चेतथः Tat, पञ्चमो वत्सरः । एवं सति एकैकदिम्बतिधनु निरन्तरमेकेकस्िन् संवत्स॒रे नमस्कारः छतो भवति | | एतन््न्तरसाष्यसुपस्थानं विधत्त “रुद्रो पे एष यदिः स थथा व्याघ्रः agfased वं एष एतहि सञ्चितमेतैरुप fast ममस्कारर१न £ शमयति) दति लेके mgt anit गन् भकच्तणोद्यतो यथा भयवङ्करस्िष्ठनि, एवमेवैष सम्यक वितीऽद्चिः उग्रः सन्. उपयानं सति तन्मन्रगतैनेमस्कारः शान्ता भवतिः। तदिदशुप-: ष्यानत्राह्मणं शतर्द्रौयहेामनत्राह्मणादर् (५।४। र) ses इष्टव्यम् | | Ugh खज्रका रण,“ यप्रयः When दृति प्रचास्यननात्तिभि tee. यजमान उपतिष्ठते” इति । तदिदं विधातुं amar पठति, «ये ्रयः utter: प्रणष्टाः परथिवीमनु तषां वमम्यन्तमः प्रथो जीवातवे सुव | श्रापं ला AY मनसा WIE AT AA नपा IG aT aR tear श्राप ता श्रग्रे उपसद्धिरापं at aa सत्यया श्रापं aT ey: ` इच्िणाभिराप at ag saad aT अप्र वण्या wd ar ai खगाकारेण(९)* दरति । डे श्रग्ने, मया चीयमाना ये कोविदन्येदीय~ ` मानाः, “athe” wer निष्याद्याः एथिवीम्' “ya? श्रविष्टा षस्ति;
TS गन, >> ==>
* सवमेव सर्व्व पाठः। अङ तिविवत्तितति fiat अाड्तवे विवद्छितः; , इमेव पाठा भवितुं क्तः । ay ¶ पवयाद्यन्नाप्तोभिर्ति सव्व पाठः
Sak gee a Ry be bd
a a) a ; त ४।य 08 oa gees x ie es तिरीवसंशिताावय ॥ ok Hc KOR 2, (£ ie oe ae ee ४ ‡ + ०४४९५ a ie ee ५
अध्ये“ बम्, ‘ana श्रसि', atem, ‘a’ “नः+; spare जीवा 4 जीवनौषधाय चिरं जीवितुं ‘y-‘aa yada प्रेरय । अ त्वाम् ‘saa’ प्राप्तवानसि । सामान्येनोक्ता प्राति धि विश व्यतेः-सद्धल्यमारभ्य वान् बन्ध्याखगाकारप्वन्ताः ये चाम \भर्चोगावयवा तैः aa: at प्राप्तोऽसि । मनः age, get
( “te WAG, तपः श्रनशनं, दान, दीचा मौनादिनियमः, उपयद
दिय 9९ +
दूनेजयानुष्टया Var, सुत्या सामग्रहेामः, दकिणा दादथशत-
ध वादयः; श्रवभयो जले हमः, वशा श्नूबन्ध्याप्रटः। सखगाकारः
क शिष्टावयवसपूर्यां खाधौनवकरणम्। safe श्रां वा श्रते a ५ a
(54५९ 2 एतन्मन्ह साध्यं प्रयाएकालीनोपस्थानवििं मन्तवयाख्यानद्पेणार्य- -कद्नोन्नयति,-दत्यादेषा वे श्रभ्नेराधिलयैेनमाभ्नो ति()* - दूति |
धो ऽथ मन्तः पठितः, तं मन्त्रसुक्तपरकारेण प्रयाणकाले ब्र यात्, “एषा! एव
¢ भी * |
मन््पाठानुषटितिः “ag: प्रापिका, तस्मात ‘aaa’ af प्राप्नाति tt
Bas भ
(श दति सायनाचायविरचिते माधवीये पेदा्थप्रकारर RUS SANTA प्मकाण्डे पञ्चमप्रपाठके सप्तमोऽनवाकः ॥०॥
भ MR
‰ TIA पुरस्तादुप तिष्ठते प्राणमेवासिमिन् दधाति बुदद्रन्त्राभ्यां Valais एवास्मिन् दधाति कतस्था- चेश्रायभ्रिरयेन पुच्छग्डतुघेव प्रतिं तिष्ठति weed तिष्ठन
जिगाय क्णारन्ेह भतन ee जिव वचदानयेरहेषठोः शालि); . =.
%
Reisen ts a प) न्द 9)
a ast Tae HY By का०५।५०५। ०८] च te a द भ Esa regi eM 7 0 ge Me 4 न ee
AA चर॑ कुरुत तच्छतस्य TAA URI यद्धारवन्तीयेनेापतिष्ठते वारयत एवैन श्रेत, कुरुते? प्रजापतेषेदयेनापि Te ४ त्रेमाणमेवास्य गच्छति ° प्राचा त्वा feat -मायवेश छन्दसा अभ्रिना द्वतया AA TUT शिर उप `दधामि दक्षिणया त्वा fea सादूर्था चैठ॑मेन छन्दसेन्द्रेण देवतया अद्मः पणम | दधामि प्रतीच्यात्वादिणशासा द्यामि ॥२॥ ` जागतेन छन्दसा सविचा cada AH 9 पुच्छमुप दधामि उदीच्या त्वा दिशा सद्य कचि | arena छन्दसा मिचावरुणाभ्यां देवतया ऋद्धे पतचेणाप्ेः Teas दधामि ऊध्वया त्वादिश सादि पाङ्कन Beal दहस्य लिना देवतया अग्नेः BATH guad दधामि” या वे अपान्मानमक् |} (१ श्रपात्माऽमुकिन् लोके भवति यः सात्मानं चिनुते | सात्माऽमुष्मिन् लके भवत्यातमष्का उप Saray saci सात्मानमेवार्भि चिनुत" सात्मा र्थि rie aia संवि य एवं बेद^०॥३॥ ॥
a a च. A 4 ri ¥ 4 ri -
(न व "श्ना % are Sy Cay 9 ay ७ 7 4 | retake: ie aa a ध . ९ 2 क. कियते Hf * res we ye) र a wi
ee ८ fra ~+ ay Bek ch nd artis Re 4 we pees | 9 | 2 [OTOL ey eee], AE pie "3 64१४ < £ , “A awh Fre ८.२९ ¢ 2 5 ४ ५ स्त २५५५. + | ; ‘y Laos fy प, ete ET ae Sete a ese भ ॐ“ 5 र) ¥ ध Net ty Se : 4 - ‘Saari | प्रतीच्या त्वा दिश सादयामि)। यः a [निं चिनुते | दावि\शतिश्च ॥ ८॥ | wt y « ! ”
४८ इति मेत्तिरीयसंहितायां पञ्चमकाण्डे पञ्चमप्रपाठके.
STERTSTATH: ॥ ० ॥
र.
कयपादि विधयः सप्तमे समुदीरिताः अथ अष्टमे उपस्थानादिकमुच्यते | यदुक्रं चकारेण, “प्रप हृतं MTA प्रसाद् दद्र यन्तराभ्यां प्ताटरतुस्थाधन्नायश्चियेन पुच्छ g दिग्धं stat वारवन्तीयेनोन्तरस्यां वामदेव्येनापि पञ se जापतेः सामानुचं vrata’ —<fa । तदेतदिधन्े-“गायकेण परश्तादुप तिष्ठते प्राणमेवास्मिन् दधाति sexual पक्तावोजं शवांखिन_ दधन्युतुम्यायज्ञायश्नियेन पच्छष्टतुष्येव प्रति तिष्ठति शैहप तिष्ठते तेजो 2 एष्टानि तेज एवान दधाति(९५- दति + wreranraifa सामविशेषनामानि, “agfaqatwa”’ (९।५।६।४) waaay उत्पन्न was, तेन शिरोभ te उपस्थाने ति िनप्नौ प्राणः स्थापितो भवति । “लामिद्धि दवामर्” (२।४।९४।१) दृधस्याग्दचि उत्पन्नं हत् श्रि ला शूर नो नमः" (२।४।९४।३) ¦ इृल्यस्याण्टसि उत्पन्नं रथन्तर, ताग्धां पक्तयोरुपस्थाने सति बलं खत्यादित भवति। “वसन्तम् ** (९।६।२) इत्यादिकायाम् खचि `
वसन्तः इति SAT पाठः । परन्त॒ "वसन्तः इति कस्या अषि. आदिगासाभिदंरः। .
WB wm vk
EK ~*~ + ig TE म eb a> Me ; {5 < प : ‘ ५, न् rey ५ ॥
-खत्पन्नाटतस्थायन्नायक्षियं, तेन पच्छापस्याने षति चतुषु wafa 1 यानि शृष्टस्लोचगतानि सामानि, A: सैः शम् सुपतिष्टेत\ तेन् श्ररोरकान्तिः प्राप्यते । ne
eh
“cy अथ ओओोरिदयोपस्थानाय सामय विधन्त, अजत STS, TEs परात् तं वारवन्तीयेनावारथत तद्वरं वन्तीयद्य वारवन्तीयल श्यैतेन Bat WHCA तत् WAS भित् यर्वारवन्तीयेनो पतिष्टतं वारयत एः Baa श्येती कुरते.) ha | “शचं नला वारवन्तम्” (९९७९० वे°) श्ययाद्वि ` इत्यक वारवन्तीयं तेन साचा पराचीनं गच्छन्तमयिं वि wk तः ara, निवारणसाधनतवादव वारवन्तीयं नाम सम्पन्नम् “श्रनि eS व; सुराधसे” (८।४९।१्छ ° वेर) दूत्यस्याग्टवि उत्पन्ने wa, तरू erat तं निवारितमभ्नं ‘saa? want यथा भवति तथा AOU, 5
| ऋरैतीकरणएसाधनलात् सेतमिति सानो नाम । तेन सामन् दयन् श्राशौदयोपस्याने afa wa गमन निवाय, सखाधीनं करेति; aad श्रा खान्तरानसारेण श्येतस्याने वानदव्यसुक्रम् ॥ : | श्रथ पल्चषन्ध्यपस्धानाय सामान्तर विधन्तेः-““प्रजापत चंदयेनःपिं
पत्तम् waa तिष्ठते प्रमाणमवाख गच्छति.) इति छग्रदे स्तोमेषु यदुत्पन्नं साम प्रजापतद्य नाम" तेषु Grades WHS
ˆ ggrata तेन पचरन्ध्युपम्याने सति WH प्रीतिं प्राभ्नाति। एतस्
> यानस्य विकरषणणानन्तरभाविलात् श्रू नम्'” (५।४।४) cui ब्राद्ध्ानवाके तदतत् KET | | aay दूजकारेण,-- “प्राच्या ला fea सादयामीति . Vat
ऋ.
ए athe 4 तिति oe [MTOM ion gee]
a < म प I ie mem
0 तकाः ` प्रतिदिशमेकां wer —efy । adafeurd मन्तागत्या- a = a a, “प्राच्या ला दिशा सादयामि गायत्रेण इन्दसा safer धी नः wiwt ai भिर उप दधामि cfawa ar
1 4
par why i (त
५ ad, wa द =
be!
शभा सादयामि त्रानष्टभेन कन्दसा भित्रावरूणाभ्यां Zaqe qh: peeing: पम् उप दधामि ऊध्यैया ला दिशा सादयामि nea {न्दसा Sealant देवतया ae: पष्टेनाप्नः पृष्ठमुप दधानि)” टति। धेयं प्राची a, यच गायवौच्छन्दः, यापि afer देवता यदपि Aare शिरः, सवः सदितोऽदं दे ah, are चीचमानख्या्न शिरःस्थाने "उपः 'दधामिः। एवमुत्तरेष्वपि योज्यम् ॥
4. <” ददानीमादोष्टका विधन्ते,-"यो पर श्रपात्मानमभ्नं विनते पातमा Beles लेके भवति यः सात्मानं चिनुते सात्मा श्रसुभ्भिन के भवति श्रात्मटका उप दधाति एष वै ANAM सात्मानम् {एदा fara)” हति । श्रात्मा शर।रं, तद्रदितिमयिं चिन्वानः खे शरीररितो भवति, सात्मकमभ्ं fears मात्मक एव भवति । {तस्मात् श्राद्मटका उपदध्यात् । शिरः-पक्त-पुश्छर्पं' णरोरमात्या, ` ;तभभिष्यादकलादेव एता श्रात्मष्टकाः। “एषः भिर प्रशटत्यवयवषह्" waa: शरीरः, तस्माद तद्पधानेन सश्ररीरमभमं चिनते।
(वेदनं प्रशसति, “सात्मा agin लेके भवति वर
at” इति ॥
[आ ०४।प्०५।अ ०८] ` वेदाथप्रकाथे, ide
qq atatat— सप्रमाध्यायस्य ठतीयपादे (९४ श्र ° ) fafara.— ““घृष्धैरुपस्थितो स्ताचधर्माः सन्ति नवाऽग्रिमः | अरग्निदोचनया नेवं मन्तोक्रेरात्मनेपदात् ॥
श्ग्निचयने श्रूयते,-ष्टेरुपतिष्ठते' इति | पृष्टशन्द च्या तिष्टोने माध्यन्दिनिक्षवनगतस्य स्तोचकमंणो नामधेयमिति प्रथमाध्याये. (४।२अ ° निर्णोतम् । सऽग्रिचयनगतोपम्यानकमेफि प्रयुज्यमानो ~. $ग्चिदोचश्ब्दन्यायेन प्र्टस्तोचधर्मान् उपम्थानेऽतिदिश्तीति wt: नेवम्, श्रच एष्टशन्दस्य मन्लपरलेन कर्मपरत्वाभावात्। 'मासमच्निदोजं' ष्दोति' दत्यत्रा्चिदो चशब्द जहो तिधातुना समानाधिर्शतः कमपरः | sq ““उर्षैन्मन््तकरणे (gira) इत्येतत्पाणिनांयद्ड चम् उप शब्दयक्रान्तिष्ठतिधातोरात्मनेपदं विदधत् ठतीयान्तस्य yee: मन्लात्मककरणपरतां दशयति । यद्यपि स्तो्रकमवाची पृष्टस्तथापि . तत्छाधनश्तान् रथन्तरादिमामोपेतान् शत्रमि ला र" इत्यादि मन््राम् उपलक्तयति। न च, लक्तणाश्रयणमेव दोष दति area, लत्पक्तेऽप्या्रयणीयवात्। किञ्च, aad यथा faarfaetaafear श्रमिच्तो चशब्देन तद्धमानुपलच्छ तेश्च wage मामा्मिदोत्रात्मकं ` कर्मान्तरं sega, तथा स्तोचवाविना पएष्टशब्देन तद्धमापलकण-~ दारेणोपम्यानरूपं कमेान्तरं लक्तणौयमिति विप्ररट्यते। त्नात् परष्ट्रब्देन स्ताच्तधमान् च्रतिदिशन्ति | वि एतच ब्राह्मणं नचवेष्टका ब्राह्मणाद् (४।४।२० अअ ° ) ऊध्वं TIA ॥ दति सायनाचारयप्रिरचिते माधवीय वेदायप्रकाओे रष्णयजुः-
संहिताभव्ये पञ्चमकाण्ड पञ्चमप्रपाठेकेऽष्टमोऽनवाकः॥ ° ॥ 22
se : तेत्तिसीयसह्िताभाष्ये | [कषा oy (TOY ey © € |
SH उदधेया त इषयेवा नाम् तया ने ड़ तसान्ते नमस्तस्यास्त उप्रजीवन्तो भूया WA दुभ गद्य क्षि्शिल वन्यया त इधर्यवा नामतयानेा खड Tala नमस्तस्यास्त उपजोवन्नो भूया स्म" पञ्चवा एतेऽप्रणो यञ्चितय उद्धिरोव नाम प्रथमो दभः ॥ १॥
दितीयो गद्यस्तृतीयः किरशिलश्वतुयी वन्यः पथ्चम- तिभ्यो यदाहतीनः. Ae यादध्वयुश्व यजमा नच SSI धदता श्ाह्तोजहाति भागधेयेनवेनाज्छमयनि नातिमाच्छ्य्वयुन यजमानो» वादय आसन्नरसेः Wisse: करणयोः We बादवेा्ल॑मरयोराजो- “ster विश्वान्यङ्गानि तनः ॥ २॥ तनवा मे मह नमस्ते Be aT at feral: aq -वा Vaan प्राणाः कामन्ति यार्न चिन्दन्नरधिक्रामति वाद्य च्रासन्रसाः प्राण इत्याह प्राणनेवात्मन्धत्ते" ST RZ BAT Ar a a चोषधीपुयोारद्रो विशा `भुषना विवेश तस्म care नमे Seq’ अआआडतिभागा वा Wai ERT हविर्भागाः॥ ३े। ` , MT MARA हृत्वा गावोधकश्रुमेतेन यज॑षा अरमायामिष्टकायां नि दध्यान्नागधेयेनेवैन £ शमयति तस्य त्वे शतरद्रीयर इतमित्यादयस्येतदम्रो कियत
[का०५।प०५।अ०९] ` ` वेदार्थप्रकाये । ९.७६;
इति ९ वसंवा रुद्रैः परस्तात्यान्तु पितर स्वा थमः राजानः पिभिदक्िणतः पान्वादित्यार्वा विभवैः पशचान्पान्तु Tarawa मर्ता मरद्ध सत्तरतः पतः ॥ ४ ॥
देवास्वेनदरज्येष्ठा वरंणराजानाऽधस्ताञ्चोपरि ्टाश्चः पान्तन वा रतेन पता न मेध्यो न feral यदेन्- मतः प्राचीनं प्रोक्षति यत्सच्चितमाञ्येन प्रोक्षति Aa: पतस्तेन Mama प्रोरितः wy ॥
दभः तनः | दविभागाः । पान् । दाचिरखञ्च ॥ € ॥.
इति तैत्तिरोयसंहितायां पच्चमकार्ड पञ्चमप्रपाठके नवमेाऽनुवाकः ॥ ० ॥
1
श्रात्मष्टकासुपम्थान-मष्यष्टम उद्}रितम् |
श्रय नवमे श्राहृत्यादिकमभिघीौयते । यदुक्तं खचकारेण, “ay उदधेयाते दपुर्युवा नामेति पञ्चाज्याडतौङ्वाः इति । तदिदं विधातं मन्ल्ानुत्पादयति । “aq उदधे याते द्षुयुवा नाम तयाः ने ay awa नमस्तस्यास्ते उपजीवन्तो श्या स्म प्रे दुप्र ग्म किश्थिल वन्य या ते द्रषुयुवा नाम तया ने ae त्से. नमस्तस्यास्ते उपजोवन्ो श्या A” दृति 1 उद् रिति कस्यचिदग्न- नाम, उदधिनामक रहे an’, “A तदीया ‘av इयम् ‘eq’ “gat माम, qt ayer मिश्रणात् युवा वाणस्य नामधेय, “तयाः युवाभिखेयया ‘a’ want ‘ae’ Gaal ति" लदौधायाः ‘are: |
any
LER तेन्तिरीयसंहिताभाग्ये | [का०५।प्र०५।अ०€|
; cat: “नमः ae ‘a’ लदीयायाः "तखाः" इषोः प्रसादात् ; 'उपजीवन्तः' aatdlasitaraa: War स्म" एवमुत्तरत्रापि योज्यम् । दुपघरादीनि चतवारि श्रभ्भिविगेषनामानि; ति्मन्तञखचदधा faye । सवेषा- मप्य्मिश्ब्द श्रादावनुषज्यते। याते दषुः इत्यादिः श्रन्थानुषङ्गः |
श्रय ते्मन्तराङतीविधनत्ते,-“पञ्च 2 एतेऽप्रयो यितयः उदधिरेव नाम naa, owt दितीयः, गद्यस्लतीयः, कि शिलञ्चतथः* = वन्यः पञ्चमः; तेभ्यो यदातीनं away यजमानञ्च Wea: यरेता श्राङ्तीर्जुदोति भागधेयेभेवेनान् शमयति नारतिमाच्छत्यष्वयन धजमानः(र) दूति। चौ एताः पञ्च “चितयः उपयधोभावेन निण्यादिताः, ता ए उदध्यादिनामकाः "पञ्च" GTA’, तेषमाडव्य- भावे श्रध्व्युयजमानयोः दाहः स्यात्? श्रतस्तत्परिदहाराय तैमन्तेः पश्च श्राज्याङ्ती *ज यात् | ` एतासान्च वाजनामाडत्यनन्तरभाविलात् ““चरभ्निदवेनभ्यः" (५।४। eyo) दत्यनुवाकान्ते तदतद् ब्राह्मण द्रष्टम् |
यदुक्तं खचरकारेण, ‘arg wrafafa सवेचारोदान् प्रत्यवरो द जपति सदा waa: दूति i नमितं विधिसुन्नेत् मन्तमुत्पादयति,- न्वा श्रासन् नसोः प्राणेऽच्छाश्चचुः कणयोः ats बा ङवोबेलम् ऊरवोराजोऽरिष्टा विश्वान्यङ्गानि तनूस्तनुवा मे षदं नमस्ते भ्रस्त मा मा fevet®” दति। a मदीया aa aia’, सेयम् ` भद्रासन" gta सुखे सुभ्यिता भवतु । “नखाः नासिकाच्छटदरयोः ‘pra: सुस्थिता भवत । तथा श्रत्विगोलकयोः "चकत" इद्दियम् ।
क्का क क रीष [व क क er ee ee ee
न + wey HBA इति का Rite Yo पाठः|
[का ०५।प्०५।्ध०६] वेदार्थप्रकार | १७४.
"करणयोः" ata Pree । बाङ्ानानाविधयापारसामथम् | उ्विममन- | aad । तथा “विश्वानि ङ्गानि" श्ररिष्टानि,-स्वेऽ्यवयवाः . दिंसारदिता भवन्तु । ‘aay’ श्रवयवीभ्तं शरौरमपि fearefea- : agi भे" ‘aaa’ मदौयेन शरीरेण ‘ay’ “a? तुभ्यं (नमः. Wess sa: ‘Wey । श्रता ‘ar मां बं "मा feat: 1
gq जपविधिमुन्रयतिः-^श्रप वा एतस्मात् प्राणाः क्रामन्ति योऽग्मं चिन्वन्रधि-क्रामति वाद्य च्रामन्नसोः प्राण दत्याद प्राणनेवा- aaa” इति । ay यजमानेाऽष्वरयव च्रभ्रिचयनकाले चितम् cafra अ्रधिरुद्य पादेनाक्रामति, ‘cama’ श्राणाः' सवेऽपि “aq? "क्रामन्ति, wa: प्राणधारणाय मन्ते वागादीनां खम्यानावस्यिति- रुच्यते । तस्मादिमं मन्ते जपेदितितिधिरणभ्यनेयः। यदा तु ‘are’ इति पदमेव autfefa fase at, तद प्रत्य एव विधिः ।
एतच्च श्राक्रमणे्टकान्राद्यणात् (५।९।२) Bey Tara |
दुक्तं खचकारेण,-भ्यो ext श्रद्माविति रद्र गावौधुकश्चरू-
मेतेन यजा यस्थामिष्टकायां waazta जहाति तस्यां प्रतिष्टा- पयतिः दति। तदिदं विधातुं मन्तमुन्पादयति-्यो र्ट्रो wir यः wa यप्रोषधीयुयो «xt विश्वा भुवना विवेश तरी स्द्राय नमो ag)” दति । रद्रदेवतारूपोऽध्चिः,म च लौकिके श्ङ्गारद्पे gar उदकादिषु च प्रविश गट ana, ‘aw’ नमे way’ I
एतन्बन्तसाध्यं चरारूपधान विधत्त,--“च्राडतिभागा वे gq - रुद्रा इविभागाः 32, छतरःद्रौय £ डला गावौधुकञ्चरुमतेन यजुषा चरमायाभिष्टकायां नि दध्याद्धागधयेनेवेनः६ शमयति aw a (तु द)
५१९७8 , तेत्निरीयसंद्िताभाष्ये | [का ०५।प्र०५।अ ०€]
शतसद्रीयः, डतमिल्याङवैस्येतदप्री कियते of Ore “aventa ख्लथो ये रद्राः” दृत्यक्रलात् (४।५।११) gaya रद्राः", तेषां मध्ये -केविदाज्तिमेव भजन्ते, तदथः श्तरद्रौयः Sta: । “ga? तु इवि- . भजन्ते, तदयमिमं गवीधृकधान्येन निष्पादितं “ag “नि-दध्यात्ः
उपधाने सति हविभाजमभ्नं खभागेन शान्तं करोति।'वस्य यजपरानश्य शयने तदिदं चर्टपधानं “क्रियते, ‘ae’ एव शतरुद्रीयहोमः सफलो भवति । saat शतरुद्रीयं saa स्यात् "इति afar ‘ons: | एतच “at वै एष यदप्निः?-इत्यनवाके (४।४।३) दर वयम् । दुक दध चकारेण, ‘Aare रुद्रः पुरस्तात् पान्विति यथालिङ्ग -स्चितमश्रिमाज्येन प्रोचति मध्य उत्तमेन mae: दति । तदिदं | fauta मन्तानत्पादयति,- वस्वस्ला रद्र: पुरस्तात्यान्त, पितरस धमराजानः पिदभिद चिएतः पान्त, श्रा दित्यास्वा वि चेद पञ्चात्पान्त्, Gaerne मारुता मरद्धिरुत्तरतः पातु, देवास्ता TRE: वरण- राजानाऽधस्ताचोपरिषटाच oq)” eft ये एते शष्टौ "वसव? सन्ति, ते शद्रः, एकादशभिः ae, 3 yg, af पवस्या न्द शि रन्त | यमा राजा एषां feeut ते 'यमराजान ताद् शाः (पितरः sya ‘fafa: साधं दक्तिणस्पान्दिशि ‘ary |) से दादश श्रादिल्याः
ते 'विश्वेदवैः' साधं "पञ्चात्पान्त। यो दयताननामकेऽधिकप्रकारश्वान कचिग्मरुतां खामी, स werd: सद उतरस्यान्दिि पाठः | दद्र च्या वयागणाभ्यम् Alwar येषां देवानां ते ददज्येष्टाः, वर्णा राजा येषामन्येषां देवानां ते ‘aqua, ते च उभयविधा देगा
, ऊध्वाधादिशेः पान्तुः |
[का ०५।४०५।य् ०९०] वेदाथप्रकाश | poy!
श्रथ विधत्ते-“न a एतेन gat न मेध्यो न पराकिता. ate शतः प्राचीनं प्रा्तति यत्सञ्चितमाज्येन प्रा चति तेन प्ूतस्सेन aaa aifaa” दति । ‘aay अ्रस्मादाज्यप्रो णात् ‘areata पूवमेव ate ५९सद्स्वस्य प्रमा श्रि? (४।४।९९ अ °) इत्यादिमन्ेण ferquaet Fred, तदानीम् “एतेन, arata श्रयमभ्निः ‘qa’ श्रपि यञ्नयाग्यो न भूवति, faa agar, ‘atfaay एव ‘a’ भवति । यदि सञ्चितम् न af श्रज्यद्रव्येखाक्रमन्त्ेण vlad, ‘aa’ एव आ्राज्यप्राक्तणेना्चिं ‘gar भवति, यन्ञयोग्यख भवति, सम्यक् श्राकितः म भवति। एतच्च “सादक्वता Brefa” (५।४।९अ०) इति ब्राह्मणदृष्वम् श्रपूवं द्रव्यम् ॥
ति सायनाचायविर चिते माधवे वेदा यप्रकागे छष्णयजः- संह्िताभाये पञ्चमकाण्डे पञ्चमप्रपाठके नवमोऽमुनाकः etl
समीचो नामासि प्राची दिक् तस्यास्ते ऽत्रिरधिपति- | रसिता रसिता यश्चाधिपनिर्यश्च गोप्ता ताभ्यां नमस्तौ al ख्डयतां ते यं faut यञ्च नोदेष्टितं वां जम्भे ` दधामि अजस्विनी नामासि faut दिक् ARTS इन्दरोऽधिपतिः vera: प्राची नामासि प्रतीची दिक्षै तस्यास्ते ॥ १॥ - ।
सीमोऽपिपतिः खजेऽवस्थावा नामास्यदीचौ दिक् तस्यास्ते वरूणोऽधि पतिस्तिरि शच राजिरधिपन्री नामासि
ee. तैिरीयसंदिताभाये 1. ` fon ०५।य०६ ।ख ०१०] डतो दिक् तस्यास्ते दहस्यतिरधिंपति शिषो वशिनी नामासीयन्दिक् तस्यास्ते यमेऽधिपति RATATAT रक्षिता यश्चा्धिपतिर्यश्च गोप्ता ताभ्यां नमस्तौ aT ख्डयता तेय feat aw ye y
Tt Sf a at जम्मं eutfa” vay पै दवता Bf ` चित cata ताभ्यो यदा Cala जदयादध्वर्य्च . यजमान च ध्यायेययदृता! ्ाहुतीजदाति भागधेये areata नातिमारच्छयभ्वर्यय् गजमानोः९) . हेतयो तामं स्यतेषौंवःपरा रा afas इषवः सलिले निलिम्पा नामं ॥ ३ ॥ । Ra वा दक्षिणा गृहाः पितरा व eda: सगरा ‘afaat नाम॑ w Adi वः पश्चान्हाः WUT व इषवो गहर ाऽवस्थावानो नाम स्य तेषां व उन्तराद्हा आपा waa सम्द्रोऽपिपतयो नाम् स्थ तेषां व उपरि शषा ag a इपवाभस्वान् क्रव्या ATH | पार्थिवा सतेष्ठांव इड VET ४॥ ` अन्न वे इषवे निमिषो वातनामं तेभ्य वो नमस्ते aT खृडयत ते यं दिष्मो यश्चनो ह fe a a say दधामि'° हुतादो वा ्रन्ये देवा अहतादोऽन्ये तानभि वचिद्वोभयान् प्रीणाति ew मधुमिश्रेरोता arg. `
{वा ०६।१०५।यअ०१०] - वेदार्थे । +
Seif भाग्धेयेनेवेनान् प्रीशात्यथो खल्वंदुरिकी वै देवा अहताद् इति ॥ ५ ॥ ge अनुपरिक्राम जहोत्यपःरिवर्गमेवेनान् पमीणातिण., , TAL सनम्जखन्तं धयापां प्र्यातमभ्ने सरि रस्य AY
जुषस्व मधमन्तम्वं समुद्रिय £ सदनमा विशस्व ।
यो श्नि gas a विमश्वति यथाऽ यक्त ऽविमुच्यमानः सुध्य् पराभवेत्येवमस्याभ्निः परा भवति : न पराभवन्तं यजंमानोाऽन् परा भवति साऽम्मिं चित्वः wa ug ॥ । भरवलीमर स्तनम्जस्वन्तन्धयापामित्याज्यस्य पुणा. aaa वै अभ्रेविमोको विमुच्यंवास्म अख्रमपि: द्धाति^" तस्माद्ादयश्चेवं वेद् यञ्च न AUTEUR च a वाजी सुहिता cudtafaara वाजौ तमेव तत् प्रीणाति स रुनं प्रोतः प्रीणाति वसीयान् भवति wor प्रतीची दिक् तस्यस्ते। दिषो यश्च। निलिम्पा
. नाम । इदं गुहाः। इतिं । लषः | वसीयान् भवति॥१०॥
oe.
इति तैत्तिरोयसंहितायां पथ्बमकाण्ड TANTS SHASTA? ॥ ° ॥
आज्याङतीः'प्रोचए चेत्यादिकं नवमे भरतम् | ५-. . अथ द्मे शुपाडत्यादिकमुच्यते। यदुक्तं खचकारेण,-“षमीची ज्मासि प्राच दिगिति दभ्रा मधमिभ्रेण षटमपाडतीरतुपरिषारम्" ` इति । तदेतदिधातुं मन्तासुत्यादयति,- “समीची नामापि भाक. दिक् तखा लेऽप्निरधिपतिरसितां रकिता यश्चाधिपतिर्यश्च. गोप्ता त्यां ममसौ नो ष्टडयतां ते a feat ag at दष्टितंवां शक्रो दधामि[१], श्रोजखिनौ नामासि दक्षिणा दिक तस्यास्ते ईश्होऽधिपतिः एदाकुः[२] प्राची नामासि प्रतीचौ दिक तस्यात ;शामेाऽधिपतिः खजः [२], श्रवम्धावा नामासि उदीची दिक् "ज्वा वरुणोऽधिपतिस्तिरञ्चराजिः[४] अधिपत्नी नामासि हती दिक् were रदस्पतिरधिपतिः धिचः[५] वथिनी नामासीयं दिक तैसे यमोऽधिपतिः कल्ाष्रीवे cheer यञ्चाधिपतियञ्च गोप्ता -तान्यां नमस्तौ नो खडयतां ते यं feat ag नो afe a at जग्म इधामि[६ ५५ इति। येयं प्राचौ दिक् तस्याः समौचौति नामधेय, -धग्यगच्चती ति प्रातःकालानुष्टाना्थः प्रवते इति BoA | हे ‘grea’, i समीच्यभिधा “श्रि ‘ae args: ‘wig’ देवः खामी, श्वितः' Bua, स च तव ‘efaar, (ताभ्याम श्रधिपति- , `लन्िदन्यां ‘aa’ श्रतु, ‘a? उभौ a’ sera श्टृडयर्ता" ` (yeaa, ‘a’ सुखिनो वय ‘a पुरुषं aaa दिसितुं प्रवन्तमाभं "दिशनः" aay शचः श्रस्मातुदासौनानपि ‘Sfe’, ‘a’ दि विधं wa ‘ap? gaat: अरधिपतिरक्िचोः ‘aa विदारितास्ये 'द्धामिः स्थापयामि | Tages योग्यम् ‘stuf बलवतीति दिणदिश्षो नाम ।
fareumiouneye]: वेदाधप्रकाश | Lee.
“एदाकुः° श्रजगरः सपः । ‘afar श्त्यारि-यषोऽसुषव्थते | ke
2 iL weary श्वस्यापयति इति व्यृत्यत्या “श्रवम्थावा"-इति sea-fem
माम । तिर्ञ्चौनाः कटकवलयाकाराः राजयो रेखाः यस्य qe sat ^तिरञ्चराजिःः । श्रधिपालयतीति ape “त्रधिपल्ीः-दति ५अध्वदिग्रो नाम। सा च प्रौढलात् ‘weal ‘fra, ove सस्य श्वासशारणन खश्ररौरे उच्छनता भवति, दशनेन मनुष भर रेऽप्युच्छनता भवति, साऽय fas: 1 वशः (प्राणिनामवश्ातं खाधौनता) श्रस्यामस्तीति "विनः । एतच श्वमिशूपाया श्रधोदिशो नाम । कल्माषा: (रष्छविन्दवे) यौवायां यस्य भपस्य, Ase कल्साषयीवः' । ^रक्तिता" इत्यादेः, मपस्य वाचकतेभ्यः शन्देभ्यः Siwy अरनुषङ्गद्योतनाय अन्तिमिमन्त्े पुनःपाटः | waa श्राङती विधन्ते,- “एना वै देवता afi चित रक्षन्ति ताभ्यो यदाङ्तौनं जङयादष्वय' च यजमानच ध्यायेयर्थरेता श्राङतीज दहाति भागधेयनवेनाञ्कमयति नातिमाच्छगयध्वर्य्म थज्ञ- ar” दृतिं ‘gat’ श्रग्रा द्धा द्यधिपतिरूपा श्रमितादिसपेशूपाञ्चं “देवताः” इष्टकाभिः "चितम्" शभिः "रचन्ति" अतञ्चासां धनः HBA | ७ यदुं खत्रकारेण, हेतयो नाम व्येति षणमहाङतीयेथा aursat, दति । तदेतदिधातुं मन्लानुत्यादयति,- हेतयो नान स्य तेषां वः पुरो ver: श्रभ्चिवे इषवः सशिले[९] fafear नान
| | १४५ न 7 | सेततिरीय्लंदिताभाष्ये pe [का ०५।पशखम्द् °}
wm Bet षो दिका रुहाः पितरो वं दषवः सगरो[९] afqat नाम श तेषा. वः career: खनो व gaat गक्ञरः[र] श्रव्वावागो-गाम @ Ret व career: श्रापो व दषवः समुद्र[४], श्रभिपतयो 1 नाम श्य तेषां व उपरि रषाः वषं व इषवोऽवखान्[१] क्रव्या भाम च्य पाथिवासतषां व ce रषाः श्रन्नं व दूषवो निमिषो वुातनामं Seat षोनमःतेमोष्डयतते a fear यश्च नो Tie dat जदो qutfale]-” इति “हेतयः' णवृणां गन्तारः* हे गन्धर्वविशेवा
युधं हेतिनामकाः ey’, तषां" aura पूतैष्यान्दिथि oer वर्तन्ते! ‘mfg? aaa दषवः, श्र्मिममाना cae: | ‘afaay वाय- fate: | चरममन्त्रे पठितं चवातनामम्' इत्यादिकं सरवैष्वपि weg wera । पूवस्यान्दि शि सश्चरतो वायोः सलिलः, इति नामधेयम् | Seat वो गमः दृत्थादिकं fuer fact वन्दनेनातुलिक्ना ये -गन्धिवोरेषां निलिम्पाः” दति नामयम् । "पितरः, पिदसमाना; | aa’ दरति तश्र स्थितस्य नामधेयम् | ay येषामस्तीति ‘afea:
ATARI | AY खप्न समानाः, यया ay: किञ्चिदपि श्रषा्य wife, एवमेतासामिषूणामित्यथः। ‘ae’ इति वायोनाम | अवशा शितिः ्रवस्ानमेषामस्तौ ति श्रवस्थावानः' तदेतद्गन्धर्वेनाम । श्राप" SHIA, जलवत् सव॑दा प्रसरन्तीत्ययैः | मुद्रः इति ` वा्ोगेम । श्रधिकं पालयन्तीति श्रधिपतयः' । वै" ठृषटिविमाना
निरन्तरं पतन्तीत्थयः । “naar? इति वायोनाम । ‘mer’ भांसभियाः, तदेतङगन्धवेनाम । ते च "पार्थिवाः, एयिव्यां वर्तने ।
AEE I ककम
* सवमेव way पाठः | wT इति तु भवितुमचितः |
[का०५्०५। अ. ग] Senden’ | ५
‘ew मौ । ‘ श्रच्हेतवः । “जिनिषः' एति aretiret 3
एवमेनः साध्यं हेमं विधन्ते-“खतादो वै चन्ये Far अतादोऽन्ये तानभ्निविदेवोभयाम् प्रीणाति zr मध मिनत MEAs मागधयेनेवेनान प्रीणात्यथो खन्वाङरिषटका वे देवा शताद् इत्यनुपरिक्रामं जद्ेत्यपरिवगेमेवेनान प्रीणाति५) इतिं | “ga wag वडिति" (४।४।५अ ०) दव्यनुवाके दधा aufaqrated श्रहतभक्तकदेवप्रीत्यथसुकम्, इइ तु ङतभक्तकदेवप्रौत्ययं ata TaN हाम उच्यते, श्रपि च एकेऽभिन्ना एवम् श्राह दषकाः एवं Comatar "दवाः तज हामेन ङतमच्काणां प्रीतावप्येतासामिष्टकानं प्रीय हेमकालेऽलुक्रमेण परितः कमणीय, तेनैव परिक्रमणेन कमपि देवमवजेयिला सवीनप्येतावतो देवान् श्रीणाति" । तदेवं हामेनारुप- finda च डतादामहतादां च सवषां प्रीतिरपपद्यते | afed बषा- इतिमहाङतित्राह्यणं वातमामत्राह्मणएत् (५।४।९ श्र °) Gita द्रष्टव्यम् | ।
यदुक्त खचकारेण,--श्रलुबन््यावपायां डतायामौदु खबरों शुं पूरयिलम< waren धयापामित्यग्रवि मोकं दाति, इति | तदिदं विधातु मन््तमुत्पादयति,-“दम सनमृजखनतं wa श्रा ्ष्यातम् श्रध, सरिरस्य मध्ये val see ayaa, TEER ` ware fan” दति हे ag, ‘ev सचि श्रवग्धितं zany ‘we’ पिव । कौदृशं ?--श्रपां* मादस्थानौयानां ‘az’ सगस्धाभी्, चतस्य गोदारा उदककाग्यतात् तदीयस्तनलोपन्वारः । "अज॑खन्तः qari, ‘saa अतिप्रशद्ध, .परिरस्य' "मध्ये',-यथया wee मधे a? प्रवादि, तथा प्रतं, चतं (मधमम"” areal ‘ong’
१८्द `, ~“ तस्तिरीयसंडिताभाच्ये। [का०५।प्०६।अ ०१०] । |
सेव | oa’ fread, ‘agit agzaafey "सदन तदीचम्थानम् श्रा fame’ प्रविश | | uaa मन्ेण मध्य॑ रोमं विधत्ते,- भ्यो प्र श्रनि प्रयज्य न fagaia यथाश्ो यक्रोऽविसुच्यमानः चथ्यन पराभवति, एवमस्या परा भवति तं पराभवन्तं यजमानाऽनु परा भवति सेाऽमिं faz wet भवति | tay सलनमजखन्तं धयापामित्याज्यस्य gay ay जशोति एष व श्रग्रविमोको विसुच्यैवासमे waafy ania” दूति । Pp यजमानो “श्रि चुनच्छि"” (४।७९२अ०) इत्यादिभिमन््ररेतम् “अमि कमणि ्रयुज्य' “नः faqad, ‘ae’ यजमानस्य “aig? "पग भवति विनश्यति, यथाः लेके श्रश्वोः रये यच्यमानशिरम त्रविसुच्यमानः' gummy: ara: पाडतो भवति agai श्रभ्मिपराभवम श्रतु" यजमानेःऽपि "परा भवतिः । तादृशः ‘afd "विला, ' घ्नते . सवेदा र्चो दादोपेतो "भवतिः, gat sear | एष" च ta: .“नविमोकः' । ततोऽग्निं "विमुचः “तरद "अनं" ममर्वितवान भवति। एनः प्रकारान्तरण प्रशसति,- “तस्र दायश्ेवं वेद यश्च न सुधा व वाजी सुहितो दधातील्य्निवाव, वाजी aaa तत््रणाति म एनं प्रीतः प्रीणाति वसीयान् भवति(२) दृति । यस्मादत्र विसुच्य श्रक्न गत्ू्तेःतस्मात्' कारणाल्लोके ‘ay’ पुरुषः एन^म्निटत्तान्तं जानाति, .यञ्" न"जानाति arg शाः da sald “ore: | ‘afer ae खाद्यादिना wt वाजी" ‘gute? खस्योपरि धारणीयं पुरुषं पनःपनधारयिता marae नीत्वा “दधाति' स्यापयतीति। श्रच ewe: श्राबाल-
1, मरे [0 ~ "~ ^ -~ ~~ ^ ~~ ~~
¦ waters ‘wae’ इति Gawa: ya: |
[ा०१४।६०५।दअ्०२०] वेदाथप्रकाये । ASR
गोपालप्रसिद्धिं दशयति एवं लौकिकोक्तौ सश्यामजाण्निरेवः वाजिश्यानीयः । ‘aaa afd तन विमोकदोमेन श्रीणाति! । ‘ave भीतः, श्रभ्निः “एनं यजमानं प्रणयति । सख च यजमानोऽतिश्रवहं धनवान भभवति' । एतम्य च ब्राह्मणस्य श्रान्नातेवष्वनुवाकेष्वन्त-- aarania wea निवेशः, एवमन्यस्यापि तादृशस्य द्रष्टव्यम्) a4 मामासा | एकादश्राध्यायन्य aatauz (cae) विन्तितम्,- “faafgatn: सवान्ते मुष्यान्ते वाऽयिमो, यतः | योग सढार्यता, मैवं, सुख्याथाऽखौ तद् न्तिमिः॥ श्र्चिचयने योगविमोकौ श्रमः भ्रयेते,--““श्रभ्निं यनञ्ि. (४।७।९ अअ ०) इ तिमन््रदोमो योगः। “SA स्तनम् '* (५।५।९०।६) sfaametat बविमोकः। स च साद्गप्रधान विषयः सवप्रयोगान्ते ae) कुतः?। योगस्य sara मध्ये तद्विमोकाममवात् | इति प्राप्रे त्रम पञ्चभियनक्रि wet यज्ञो यावानेव यज्ञस्तमामनोति rate | यज्नप्रा्धिवचनेन योगस्य प्रधानाथल्ावरगमान् प्रधानकमणोऽन्ते. विमोकं gaa’) aaa वातिककारमतेन वचिन्तितिम्,- "व्यत्यस्तेतावभो पक्लावत्पन्ताववि शेषतः | मवाथत्वं गुणे भाति sata तदिमोचनम् i “प्रधानान्ते विमोकः' इति यो ara सिद्धान्तः स एवाच पूवः Tey ‘afi gafsa शवसा धृतेन दति जदोत्यभिभेक८ तद् यनक्गिः cer ` योगब्योत्पन्तिवाक्यम् | ‘wafer दति गुणविधिः । तंव न्, तावदुत्पत्तौ प्रधानमाकगामी योग Carly गमको विश्षोऽस्तिः. 7
१८४ लेत्तिरीयसंदितामण्ये। [०५१०४०११] `
` शु्विधिेठेऽपि यत्नशव्टो न प्रधानमातमाच्टे, किन्तु, साङ्गम् । ,. . तस्मात् योगस्स सवथेलादिमोकोऽपि सवीन्ते कतव्य दति” | |
दति aranaafacfaa माधवीये वेदाथग्रकाओे ष्णयजः- SANs पञ्चमकाण्डे पञ्चमप्रपाठके दशमोऽनुवाकः eli
CATT TS BAU वरुणाय TA BVI यमाय UWS फश्य ऋषभाय UH गवयः णादलाय TIS MT पुरुषराजाय wae: सिप्रष्यनस्य विका नीलङ्गो क्रिमिः सोमस्य रान्नः कुलुङ्गः सिन्धाः श्थुमारोा हिमवते seit ॥ १॥ इन्द्राय रान्नश्टाविंःशतिः॥ ११॥
इति वैन्निरीयसंदितायां पश्चमकाण्डे पथ्चमप्रपाठके रकाद शोऽनुवाकः ॥ ०॥
सपाड्तिमहाहोमो Atay दशमे श्रुताः |
, अरथा्मिगेषमवम्गाप्याश्मेधगेषन्डता एकाद भिनः gaat विधीयन्ते। एकादश्रानां पशनां समहः एकाद्थिनी, मा चेकेकिन्ननुवाके श्वा विधौयते । तच प्रयमामेकारशिनौमारः--""दनद्राय राज्ञे gat | acura TH sat यमाय राज्ञे खशः रुषभाय राज्ञे गवयः ण्ादू- खाय राज्ञ गौरः पुरषराजाय मकंटः fanaa वतिका नीलङ्गोः fafa: समस्य wa: Fay: faa: गिषए्मारो रिमवतेा wait” दति ।
[का०५।प्र०५।अ ०१२] तन्तिरीयसंह्ितामाय्ये | श्य
श्रच Vat wat तद्धितेन च रेवतासम्बन्धः प्रतिपाद्यते | ‘sare’ gaat राज्ञ" 'खकरोाः वराहः श्रालभ्यते | वरूणाय श्रपां राज्ञे" ‘eu? RMT: । यमाय' धमाणां "राज्ञे" “aaa? ग्डगविश्षः। "षभाय' गवां ‘ss "गवयो गोमद् शः सास्रा रहितः । ‘ager’ arent ‘ars’ "गरो" गौरण्छगः, om इत्येके, WH दत्यन्य । पुरुषाणां रान्न प्रधानाय ‘Ags वानरः | (जतिप्रश्येनस्य' fauna: श्कनिगाजम्य श्चन कऱषभ्य "वन्ति का” चटकामदृशौ । "नौलङ्गोः ata मपतिगोषस्य मरीङ्पार्णां गन्ने (क्रिमिः गोमयपिण्ड़कासै । ‘Brae’ styytat "रान्न" कुलु गः" चित्रगः कटुकस्तरः | faa’ समुद्र्य ‘Pinar’ are: | दिमवतः' धैवतानां गाज्ञः ‘eral? गजः ॥
इति मायनाचायकिरिचिते areata वेदार्य॑प्रकार छष्णय म{दताभाय्य पञ्चमक्ाण्ड़ पञ्चमप्रपाठके एकादगोऽनच(कः poy
मोनी एकः कक
मयुः, प्राजापत्य BA हलीशणो टपद् श्तं धातुः
| x
tea शारिः श्येता पुंरुपवाक मर'स्वने शुका . शयतः पुरुषवागार ण्याऽजा नकनः शकाः ते पौष्ण वाचे ATT! १ ॥
मयुः | चयाविःशलिः ॥ १२ ॥
इति afattadfemat ganas पश्चमप्रपाटके दादभओाऽनुवाकंः॥ ० ॥
‰ 1
श्य् रैषितरतानाने। [काव दनरी
mary दगरिगीमाष्,
“मयः प्राजापत्यः जलो CANT TAM: ते धातः THe writ: श्येता पुरुषवाक् सरृखते एकः श्येतः पुरषवाक् श्रारणोऽनो ` meee: चका ते पौष्णाः वाचे कौञचः'? इति। "मयुः किंपुरुष इत्येके, अरण्छमथर Laas । ख श्राजापत्यः' । ऊलादयस्तयो शतुः" । . ‘we’ काकः, Sea wae, feared इत्यपरे । “इलीच्छाः' wufean दृश्ये, इरितथटक इत्यन्ये | “ठषदंभो' माजर, WTA इत्येके । “धरखत्ये" ‘aft’ wat, कीदृशी ? “श्येता sonar | arg विशेव्यते - “पुरुषवाक् पुरुषवत् वदितुं षमा । ‘area’ | मकः, ‘saa’ "पुरषवाक्'। पूववत् व्याख्येयम् | च्रारण्णाजाद यस्यः ‘ghar? । “शआआरण्णोऽजः” शरभः । "नकुलः, प्रसिद्धः। “अकाः ` मकिका cat, दीर्धकणौ anfaita इत्यन्ये । ‘ae वाग्देवता ` ‘mer ceva: पलि विशेषः ॥
इति सायनाचायेविरवचिते माधवीये वेदार्थप्रकाणे ष्णयजः- शंडिताभाये पञ्चमकाण्डे पञ्चमप्रपाठके इाद्ोऽतुवाकः ॥०॥
पां ATH अपा नाक्रो मकरः कुलीकयस्तेऽककपा- शस्य ATS "पङ्गराजे भगाय कषीतक श्राती area. दर्विदा ते वायव्या दि्ग्भ्यश्चकवाकः ॥ १ ॥
पां नप्चे५। रकान्नविःशतिः ॥ १३॥
इति ते्तिरीयसंहितायां wean पञ्चमप्रपाटर
FRAT ॥,० ॥
[कआान्श्राय०१8] तततिरोयलंदहितामा्ये!
देयोरशुवाकयोः एकादज्िनी दज्रिनी सेति ३ gucnty यथयायोग gear |
अथ ठ तीयं erare,—“aat ay जषो माप ते BRITS वाचे पेङ्गराजो भगाय कषीतकः wat anew दर्विदा ते वाय्ह्याः दिग््वश्चक्रवाकः'” इति । “aut wa” gare अविनार्धि देवविश्रेषाय ‘sq: जववन्तृष्डो मकरः । माक्रादयस्वयः “अकूपारस्य समुद्रस्य | "नाक्रः" दीचतुष्डो ae, दौघपुच्छा मश्यविशेष इत्येके । मकरः" Tage: । ‘aetna? away मस्यविरेषः । शवाः Gris Vast भरदाजः, ससुद्रतरङ्-वारी मदहापरी capa, अकार इत्यपरे । ‘Bare’ “ङ्ुषीतकः' समुद्रकाकः | श्राद्यादयस््रयौ वाययाः',-त्राती' कुरङ्गी, चाष इत्यन्ये । ‘ares: va शलङ्क- वाही जन्तः। दविदा' जलपकलो, Rage दत्येके । ‘fee’ दिष्देवताभ्यः । ‘aman’ प्रभिद्धः॥
ति सायनाचार्यविरचिते माधवीये वेदा्थप्रकाणे wearer संहिताभाये WARTS पञ्चमप्रपाठके चयोर शोऽमुवाकः ॥०॥
बलायाभग्र ATS: CHAM शयण्डकास्त AT मृत्यवे
इनि मन्यवे स्वजः कुम्भीनसः PERT
लादितादिस्ते At: प्रनिभुत्काये वाहइसः॥१।१४॥ इति afadtadfearat owas पन्बमप्रपादने
अतुदेभाऽनुवाकः ॥ ° ॥
qse Reactre fentare | ान्पन्दाह्न९४]
ay Wau सद्मा,
SCagTa BINT श्राखुः TAT शयण्ड ते aa: waa efaar मन्यवे खजः ङुम्भौगस पुष्करसादो लोहिता ते व्वाद़ा ` प्रतिश्रंकाथै वासः” इति । बलाय बलाख्याय देवाय “matt
महोरगः! Wagan “मंत्राः | Wy प्रसिद्धः । “grav शीलम विका, Weal wae, मीलमद्िवि इत्यपर । प्यक कृकलासः । ‘aay “श्रसितः' छष्णसर्पः । "मन्यवे" "खजः" ्व्धिरेषः, बिलारिषु थः खयमेव जायते | कम्भौनसादयस्तयः -- ee वीयः सखापन्नीलः सपावभधः | पुष्करसाद | | qa, wat इत्य के । ‘arfearfe शेतलादहितषपः | प्रतिश्त्कायैः प्रतिश्रुते, वास कण्पप्रमाणएसपः ॥
दति सायनाचायविरचिते areata वेदाथप्रकाणे SWAT संडिताभाये पद्चमकाण्ड पञ्चमप्रपाठके शतु दग्रोऽनुवाक ॥
काक गं
पुरुषग्गञनद्रमसे गधा कालका दावाधारस्ते बन्स्पतीं नामेह कृष्णो राजिये ` पिकः च्लिद्धा- नालो Aedes धातुः कल्कटः ॥ १ ॥ ९५ ^ , इति तेति Care fertat WARTS पष्डमप्रपाटके पण्बदचाऽरबाकः ॥ ° ॥
[का ०४१०६।अ ०९९] तेतिरोयलंद्विवामाथ | ` भू
श्रय पञ्चमं Tare,
“qa: चन्द्रभसे गोधा कालका दावावार ते वनस्पतीनाम् एणी we ष्णः राजये पिकः च्छा stented ते अथभ्डे धातुः mene: Tha | “Gere गरमुखो ग्टगविगरेवः "चन्म" शोधएदयस्त्रयो “वनस्पतीनाम्” । “गोधा भुसलिका, मरामोधा cae । "कालकाः सरटा । 'दावैचाटः द्रुमक्षुटः। ‘eel ङ्गी ae’ । ‘eeu: कष्णब्टगः ‘ifs’ पिकादयनस्तरय अर्वम्णे" । ‘faq? कोकिलः । ‘feqr रक्सुखी वानरा । aitautedf’ wonfacet । uta: ‘ane: fawaret ककरः ॥
e a ~ ध haa <+ इति, शायनाचा्यविरचिते माधवीये वेदार्थप्रकाशरे शंष्णयजुः घंड्िताभाष्ये पञ्चमकाण्डे पञ्चमप्रपाठके पञ्चुदग्रोऽमुवाकः wen
सौरी TAA मयूरः श्येनस्त गन्धवाणां seat afesat रुद्राणीं तित्तिरी रोहित्कुण्डुलाची गोलल्तिका AT AATATAT TTA BAT ॥ Vn Vg
८ इति भैत्तिरीयसंडितायां पष्डमकाणडं or प्रपाठके षेङग्ाऽनुषाकः ॥ ° ॥
अथ oe सहमा, “Git बलाका ear age we: ते गन्धवार्णां वनां afaget दद्राणं तित्तिरिः रोदित् gaeret गोखल्तिका ताः
१९० तैन्तिरीयसंदिताभाव्ये। [arteultre users] |
wera area मरः” इति । नौरी" “बलाका प्रसिद्धा । | खष्दादयस्तरयो "गन्धवाणाम्, ते तु प्रसिद्धाः । वना" "कपिञ्जलः" श्रघो निपाती | 'हद्रार्ण' “तित्तिरिः Taree: | रोहितादथसिक्लः | cqgrany? । ‘afer खश्टस्तौ । ‘Agel? गटदगोधिका | Ghefaar egzat, Tamale केचित् । शश्ररण्याय BCA नामकाय, ‘AT चमरः ॥
दूति सायनाचायैविरविते माधवीये वेदाथेपरकाणे हष्णयगु- शंडिता्यां WEARS पञ्चमप्रपाठके घोडशोऽनु वाकः ॥०॥
पृषतां वैंशदवः पित्वो UR कशस्त्ऽनुमत्या च्न्धवापाऽधमासाना मासा कश्यपः यिः aza- Sahat सिंनीवाल्ये हस्यतये स्ण्पुटः॥ १॥१७॥
दूति तेत्तिरीयसंहितायां पथ्चमकाणड पञ्चम प्रपाठके सत्तदथाऽनुवाकः ॥ ° ॥
qq सप्तम सदन
"पवता Suga: frat न्यङ्कुः कशः ते अनुमते अरन्यवाप शर्मासानां भाषां कषपः कयिः कुटर arate: ते सिनी हृस्यतये शित्पटः” इति । ` एषत श्ेतबिन्द श्बलाङ्गो श्ठगः | , प्िलादथस्तयः “Hea । "पिलो" व्याच । AG’ हरिणः, ॐ ~ येके । "कथः, WRT? "कपः (यिः! geal? सगविशेषाः |
~~~ ° अच Fee, — EY दयेताृष केऽपि पाठा भवितु यः |
[erento] तैचिलेयसं डितामाश्े | ९९६ ‘Sane’ काखकष्ट cas, पुष्करिणीवसतिरि्यन्ये । ‘ewure’ ‘faqe माजारखड्श्यो जातिविशेषः ॥
इति सायनाचा्य॑विरचिते areata बेदायप्रकार्े WATS: afeanite पञ्चमकाण्डे पञ्चमप्रपारकं सप्तदग्नोऽनवाकः ॥०॥
शका, भौमी पांचः कशे मान्धीलवस्ते पितुणा-
want जहका संवत्सराय चाण कपेात उल्लकः Wt AWA छक वाकः साविकः॥ १॥
बल्य । ger । सोरी । एषतः । शका । अष्टादश | अष्टादश ॥ १८॥
इति तैत्तिरीयसंहितायां पशथ्चम काण्डे पच्चमप्रपाठके अष्टादशाऽनुवाकः॥ ° ॥
HUA सदमाह-
“sat भौमी पांचः कथो मान्धीलवः ते पिदणाम्, want HCH, संवत्सराय लेपा कपोतः उलकः शशः ते Tear: nary सावित्रः" इति । ‘sar afaat i भौमी" afagaar । पांजादय सरथः ‘fagua’ । पांबकशो पकिविशेषो । ‘atte’ se कुटः । “ऋनं” ‘sen’ विलवासी काष्टा +" खंवकराय' "लेपा vamangf: 1 कपोतादयस्वयो awa’, ते च प्रषिद्धाः। शकवाङुः" FICTUHRE: ॥
शश्व. , तेक्तिरीयसंदिताभाये। [का०५।प०५क.१९ `
दति शायनाचार्थविरचिते माधवीये बेदाथपकाणे were. Seana पञ्चमकाण्डे पञ्चमप्रपाठके अरष्टादश्ोऽगवाकः ॥०॥
ररूरौद्रः रकलासः शकुनिः पिष्पका ते श॑रव्यायै WHAT मारते ब्रह्मणे शगस्तरक्षः ष्णः शवा चतुरता TEAM इतरजना नामुम्रये धडन्ध्णा ॥ ९ ॥ इङः । विशतिः ॥ १९ ॥ इति तैत्तिरौयसंडहितायां पथ्वमकाण्डे पञ्डमप्रपाठके ज्नर्विंश्धिऽतुवाकः ॥ * ॥ मवमे खधमाह, | “aq ti: amare: शकुनिः पिष्यका ते uve हरिणो भारतो ब्रह्मणे ्ागः ATS: BU रा चतुरक्तो गर्दभः ते दइतरजना- ` माम् WHA धडा” दति । “रः, ठग विवः | ACETATE: शरव्यायै" । श्रव्या बाणधारिणी रेवता । शकलाषः' कामरूपी | ‘wat’ काकः । 'पिप्यक्रा' पचिविशेषः। “हरिणः प्रसिद्धः । MAY श्रारण्यचटङः। ATT: शदतरजनानाम्› । तरख व्या्रविशेवो गदभाकारः। mead; ‘eqra: शशा" अर्का; परि विन्दुद यवान् wate) “way शेतकाकी ॥ इति सायनाचायविर षिते माधवीये acre शष्णयजः संडिताभाय्य पञ्चमकाण्डे Wasa एकोन विद्नोऽनवाकः yer
५ 01 ४ x | Strtiesfernive 4 CR mice शद्धो महुः अवरो्यमारि गे weenie कशो ai: शितिकशी वी weet दिव्या शावाएचिव्या खवित् ॥ १॥२०॥ ` । ` `इति लेत्तिरीयसंहितायां पन्वमकाणडे पण्डम प्रपा विंशोऽसुवाकः ॥ ° ॥ द्म सद्माह, अल TRG उद्रो महुः सवः ते अपाम् अद्ये इरसथाकिः. gard ahr यषः fafteret वाभाणसः ते दिव्याः qrargfrer श्वित्” दति । “mest? भासः । “श्रानारिलः' प्रसिद्धः | ॐद्रादेष-~ ` we: ‘sate’ । “उद्रो जलबिडालः | महुः" जलकाकः | ‘ga: तरीव अवाकारजातिविगरेषः | "हंससाचिः” खवश्ेतो de: । "की? BWret weer) areca ‘faen? 1 श्ट" ofeg: 1. : -जितिकको" पाष्डरोदरो aw) ‘antag: खजगम्डगः | “aria? ति बशो चीरोमा ॥ a दति सायनाचायविरचिते माधवीये azine Buy: .. feria पञ्चमकाण्डे पञ्चमप्रपाठके विधोऽनुवाकः,॥०॥
सपशः ata WAT TH Tree रद्रा Way. .: मुद्राऽ्यम्णो लापा सिश्डो नकश wre म॑शेनराय कामाय परस्वान्॥ १ ॥ ` “ . 25
yes | तिरिरोवयरितानाक्े | ए०४६।१०दका*१९} ` - | | | शकनः* सुपशंः अष्टादश अष्टादश ॥ २१॥
` श्रथेकादश्ं apare,—
“qua: पाजन्यो दसो eat gaze: ते शद्रा; श्रपाः weet लोपाशः शिरहो ager are: ते ater कामाय परलान्'" टति। “सुपणैः' प्रसिद्धः । रंसादयस्तयः. ‘Barr’ 1 ‘oa,’ See । दषदणो' माजालसदृश्रः। "उदरा" जलबिडालः | Brame’ mat! किहादवस्लयो महेश्रायः । ते च प्रसिद्धाः । ‘avery’. afer: ॥
¢ दति -सायनाचायविरचिते माधवीये aaa छशष्णयजः- शंडिताभायये पञ्चमकाण्डे पञ्चमप्रपाठके एकविं ्ोऽनुवाकः pen
WHA AYN: सारस्वती मेषी वभः सौम्य पौष्णः श्यामः शितिपृष्ठो बारस्यत्यः शिरूपो Free WRIT मारुतः eG deta: सहिता SHCA? सावि वारणः पेत्वः ॥ १ ॥
प्रेयः दाविशछतिः ॥ २२ ॥
इति वैलिरोयसंदितायां wear पथ्वमप्रपाटके CAA ISAT: Wx ॥
Ci AD Snort त-न
LL न TNE Raa १
क Aga विद्ागवाश्षयेषे “aes: egrew’, रवं रकवित्ना इशाक्ेमे “gaa: acre” इति एकह पठितम् | इदमेव ae) =
"स्व; + ` a ५ ei ¢ ५ ५ ध ae _
3° eRe, Sv pd te 6 ञः ज ^ पण a dy - ह ५ ‘se Z 11.
(1 १ Sop ic yt yee ५ ० = ६ प्ति दोश्तागये = " + fos
r Letogszeg Ons ra 8 ie he ¦ ॥|
og preg (We | eG,
# ए ६ a 9, . . ५
ear: घं wren) अथ गाग्वास्तवः er तं प्रदतं eae wad
Corie, weudte: रखती Rat sq: सौम्यः पौष्यः वानः fafeget ated: fret Fata: शिश्रोऽदणः aren: Kee: tern: exfer: अधोरामः साविको वार्कः ta.” इति। weit adr गीवायां qe कागस्य wet ‘warita’ । "बसु foyer । ‘fafage: Saye: ‘feet? ewer: । ‘mena.’ छष्यविन्दु- wifeen: 1 ‘afea:’ wer: aewae: | couture Breet- ` शरः । “पेलवो” गलितरोतश्को मेषः ॥
+ ef सायनाचार्थविरचिते माधवीथे वेदाथेप्रका्े शब्णववः-
SANS TAIT पञ्चमप्रपाठके दाविशोऽगुवाकः ॥ °॥
भश॑स्तपरा गेमृगस्ते प्राजापत्या अ्घ्रेयौ कष्थ- way त्वादौ लामशसकथो शितिपष्ठौ बाहंस्यत्योा धाने एषादरः सौय THA: पेत्वः ॥ १
Wa: VST ॥ २३ ॥
इति तेत्तिंरीयसंडितायां पच्वमकाण्डे पथ्वमप्रपादके अयेोविंशाऽमुवाकः ॥ ° ॥
अथ featd arare,—
Seng: att गोग्धगः ते प्रानापत्याः Mat रष्ग्रीवो बदन
शोभनस्य तरितिषटा arte भाते एवोदरः attr भख:
wre प्रपाटंकख विनिथोगदद्दः | Serge चे मन्ता भराज्ाताशानध बरुवे । आपरेयीनिषुभौ दौ विद्याद्ायमतीदयम्(\) ॥ ‘atatera’ दति वित्ेयं 'हिरण'(\-दइति दतुथैकम् | भरजापतिखा"२- खगं हि “aa cer’ -इयाजतिः ॥ "रिषं देवा" एति at खाद् ‘are erat’ eater: ‘Fafa जु्ोमि"५-दति eta: सेत् “दिल्तिमविल्नितः॥ मन्ता हिरंणोष्टकार्गां ‘fauna एति ag fel प्राजापद्यादिपदतो मन्तरमेदोऽवगन्यताम् ॥ दृ्टकाखथमादला निदध्याद्नाइतिभयात्।
quite चतससाः ‘arore’™) इति ACA ॥ पदमेदाणन््भेदाः “वा दचु'(५।५४)-द्यनुषश्यते । wet रूपाणीषकाः द्युः “ea श्रा यारि(९)-पश्चकात्॥ शलोकं एणा ८९) एति मन्त्र नाकरोऽतुदरो भवेत् | ‘em विश्वाः wit श्यात् ae पश्ठोपतिष्ठते ॥ Bower) बहमिर्मनतैः प्रयासशमुपतिषठत | STATA) गायन बृहदद्रचनरम्॥ ` अतखा-य्चायन्नीयं वारवन्तीयकं तथा ।
शेतं प्रजापतेदेव Ve लोजाधसाम fe ॥
पशाकारं चितं वि तैरश्यतिष्ठते ।
WISH उपादधात् प्राया ar vents मन्तः ॥ WHO हेमः पञ्चभिः खादभाीमेकमेदगम् |
fend? पेदास्ने at दद्धो निरिपेषदम् ॥ Cr TyRe: प्रो खेदाच्येन मिषति । समीची(९०) eatra: wre “रसिता rergaega VATY मदहाहामो “वानाम wary? |
‘cH स्तनं*(९०।७) quera इति मन्ता दरेरिताः ti “ema राज्ञे, (१९)-दत्युक्ता एकादभिनीनगामकाः । दजिन्याख्याख(९९-२४) पश्रवसे स्वेऽप्यश्वमेधकाः ॥ Arey प्रकाशेन तमो we विनाशयन् | पुमर्थाचतुरो देयाडिद्यातीयैमरेश्वरः ॥
८ ‘ . Te 6 e me WP tog ५४, 1 ॐ A .
दति ओर द्राजाधिराजपरमेश्वरवेदिकमागंप्रवक-्रीवीरवुक्ष- 'पालसाघाच्यकरन्भरेण सायनाचायेफ विरचिते माधवीये वेदार्थ- परकाशनामकतेत्तिरी ययजःसंडिताभाखे = TEAST: पञ्चमप्रपाठके
दनर्विश्ाऽसुवाकः ॥ ° ॥
BAIN प्रपाठटकः॥
॥ ° ॥ ऊग्तत्छत्॥ ° ॥
॥०॥ श्रीगणेशाय नमः He il | SOE
Afactadfearare |
पञ्चमकाण्डे षष्ट प्रपारके
प्रथमोऽनुवाकः |
इरिः भाम् ॥ हिरण्यवः शुखयः पावका यासु भातः कश्यपो याखिग्द्रः। afd या गर्भन्दधिरे विरूपास्ता न् Sra: श स्योना भवन्तु, । यासा राजा वरुणो याति मध्ये सत्यादते श्रवपश्यन् जनानाम्। मधश्चतः शुखयो याः पौवकासा न आपः ण स्योना भवन्तु यास देवा दिवि get wei या waite बहुधा भषैन्ति। याः एथिषवों पयसोन्दन्ति ॥ १ ६ | BATE न WIT: श स्योना भवन्तु? | शिवेन मा च्व पश्यतापः शिवया तनुबप स्पृशत् त्वं ञे सवार Wale र सुषदा हवे वो मयि वचा वशमाश ` नि भल.” । यद्द्ः सम्पुयतीर हावनदता इते । त्च तजर
देदोथधाै 1
दिगो, ard we on at नामानि सिन्धवः" । यते षिता qed ताः शभ समवख्गत ॥ २ ॥ तदापघ्रोदिन्दधय बे य॒तीस्तस्मादापो अन era? | MURTY स्यन्दमाना अवींवरत वो हिकम् । LRT ए. शक्रिमिदेवोस्तस्मादाणाम वा हितम् । रका हवो wate स्यन्दमाना यथावश्षम्। उदानिषु- रहीरिति तसनदुद्कमुच्यते । आपे भद्रा एतमि- शापं आसुरम्रीषेमैा विचत्याप इत्ताः। तीनो रस AUTEUR ॥ ऋर्ङ्गम ओम) प्राणेन सह वच॑सा गन् | श्रादित् प्ाम्युत वा खणोम्या मा घोषेण गच्छति वाड् म॑ TH मन्ये मेजाने अरणस्य तहिं हिर वणो wate a) श्रापो हि छा मयोभुवस्ता a ऊर्जे द॑धातन । महे रणाय चक्षसे" | यो वः शिवतमो रसस्तस्य भाजयतेह नः. उशतोरि व मातरः तस्मा अर ज्गमाम वो यस्व ware जिन्व॑थ । आपे जनयथा qm) दिवि श्र॑यस्वान्तरिं्े are प्रथिष्या cate बरद्धयवष्वेसमसि ब्रह्मवचेसाय त्वा५॥ ४ ॥ उन्दन्ति । समव॑र्गत | मधरा । मातरः। erfax-
९०६ alah इति afettadfearat पथ्यमकार्डे tence
WAATSAaTH: ॥ ° ॥
श्रीगणेशाय नमः| रिः श्रोम् |
यस्य निश्वषितं बेडा यो वेदेभ्याऽखि्ं जगत् | निमेमे तमहं वन्दे वि्यातीथंमहेश्वरम् ॥ उक्षा वायव्यपश्चाद्याः पञ्चमे हि प्रपाठके । कुोष्टकामन्तणारीन् we मन्तानुरौरयेत् | aM खकारेण, -- शिरण्यवणाः दति sufear श्रभिमन्तथते' दति । तब कुमोष्टकाभिमन्णायानां चयोदश्रानाम् Wet Aa प्रयना- “FeTEMUT: रचयः पावक्षाः यासु जातः anew Ure Cia याः गभं दधिरे विष्पाःताः नः wre: शर eter: भवन्” दति । श्रापः arafqaena TST ferqegmaarda: । तथा ‘gee’ खयं agi "पावकाः? श्ञामादिना शरारारिशएडधिहेतवश्च । ‘arg’ अस॒ कपाखयः neater: | शरासः अर्य द्रः" श्रपि उत्पलः । whey’ "चाः" शापो गभलेन दधिरे" । तदेतलयं sare dente अव्यम् । अभापि “श्र गभा अ्रपामवि' (४।९।२।२) एति चुका
पष वर Area > wee or Nene equa } ? : po १३६. ॥ =f. 1 ४
ae
a देकृष्लो या “ere, er? ‘ater’ quanitw: etsary “त्रः भवन्त सुखं प्रापयन्त । we. दितीयामाद “यासा राजा वदो याति भकष UTR WHT जनानाम् | AYR: इक्यो चाः TAT गः fara, ay ater: ware” इति । ARTSY ‘TH’ WIA ‘efeafa: ‘aren? wat ‘aw ‘afa ae: weit । fa रदन् ? warn? ‘aerea? genet खानपानादौ यत् eer आखामालरति made game fat? च Sara? seed eerie कारयन्ति दति मधखुतः' । शुचयः" canis पूर्ववत् |
ay कतीयामार,-- “यासां gat fafa रष्ठन्ति ae था अन्त रखे बडधा ` भवन्ति । याः एयिवों पयसा उन्दन्ति TMT: ताः भः आपः wy स्योनाः aaa” इति । ‘fafa’ gut’ ‘gar.’ cqrem? wat सम्बन्धि सारं ‘aw ‘anefen’ सखभोन्यं कुवि । पीथं fe 28: सेव्यते, तथ wat area । "चाः च श्रापः qufre’ दटिधारष््पेण बज्गप्रकारा (भवन्तिः | a’ च श्राप्र ‘ef घरवा ‘cue’ qatar द्रवेण "उन्दन्ति क्लेदयन्ति | श्ज्धाः, निर्मखलाः। ता गः रापः, weenie gear । | equfay,—‘“faaa भा weet cea sng: भरिवया लदा खुप qua लस मे । सवे wate, श्रय वदो ऊजे क afd ad कलम wet fa we!” इति । हे ‘aa’, aa जितेन Seger wa दृष्या माः ‘qua’ माम् ऋअवलोकयत | तधा शिवा तनुवा wie दीन atte "मे" Ca? "डप Yea’
अदमपि अवदः जरेषु खिता wary अपि wate, et afr होमेन तप॑थामि । ‘a’ awate यत् ‘ae’ कान्तिः, दपि ‘ain, बशेतुर्टमो धातुः, तत्व afer ‘fa wey area’
ay पश्चमीमा₹,--“यत् अदः सम्यथतीः wet अगदं इते, तस्मात् श्रा गद्यो Ma Se at वो मामानि, सिन्धवः दति । "थत्, यस्मात्कारणात् “श्रदःः द॒लोकश्याभात् सम्प्रथतीः सम्यक प्रकर्वेण TEM रे श्रापः, युयं, श्रिश्ब्ो मेचनामधेर्थं; afar “इतेः यक्मामिस्ताडिते सति ‘naa’ मादं ठतवल्वः 4 प्रवाहगतपाषाकेज्विव मेधेषु जलाचातेन wet थयते | ARIAS gaa, "तस्पात्? “श्रा खमन्तात् सवेष्वपि स्थानेषु नद्यो नाम खं नदीति नामधेयं प्रात्ताः । ₹े "सिन्धवः" चयन्दनग्रीखाः श्रापः, ‘a? ew ताः तानि ‘ararfe ताङूशानि भिवंदनसा्वानि ` aratta विद्यन्ते | :
श्रथ wetare.— “aq प्रेषिताः वरुणेन ताः wt समवस्त । | तद् आप्नोत् KR वः यतौ: तस्मात् श्रापो we wa” इति। हे ज्रापः, "यत्” यस्मात्कारणात् "वर्णेन" “प्र विता" "ताः ययं ‘ate म्वदगत' Wa यथा भवति तथा सम्यक् वरानावत् TA vig हतवल्यः ay तदानीं "यतीः" प्रसरन्ती; “ay युश्रान् रकः SHR . शम् द्रष्टुम् MAY । "तस्मात्" कारणात् आ्यन्ते इति ध्यत्वा . cgay? इति नामधेयं प्राप्य HT सन श्ववानहुक्रूलाः चखछताः०
~ ~~~
ण्व "गिं owe oe a ee ee = => ००
* एवमेव ae पाठः | ara’ अथवा ‘fase’ इति पाठो मितं a |
च १ ५ = <
i.
च (ह aH, s, A
ag Seater, ^ अपकामः SALA अवीवदत् at दिष्, rit वः अक्तिमिदवीः तस्मादार्-शान at हितम्)" --इति,। देः! हे आपो देयः, “WIRTH VTA प्रयोजनगविक्नेवमनपेच् . quran एव awe: "वः" युद्याम् इन्र परितोषात् ‘“watarn SAT । VASA यद्माक न साधनान्तरापला fam ‘a: इक्िभिः quatuafmaniea स्यन्दनम् । ‘fear’ TOT प्रसिद्धिवाखकम्, दकस्य aura स्यन्दन घवलोकप्रसिड्मित्यथेः। warferw ane "तस्पात्" aura (वार! इत्धतत् नामः ‘fea’? ama |
qurentares— “oar देवे श्रप्यतिष्ठत् खन्दमाना यथा वन्रम् । | दा भिषुमेद्ीरिति तस्मा द्दकमुच्यते८<""-- दति । यथावच्च" चयैव खन्दमानाः' wa: "एका दवः TR afa’-afaea’ अरष्यतिहत् द्ञाघीनाः तवाम् । इन्दरणाधिषठितास्ता श्रापः महः" मर्त्यः प्रता; बल्यः "उदानिषुः' उत्करवंण fara: । "तत्तात" "उदकम् इति ` भाम ‘gua’ |
श्रय ववमीमादः-“श्रापो भद्राः ठतम् इत् WIT. WTS: अद्मीवोमौ विभति ara: शत् ताः। abet रमो मधृषटवाम् WOH ST मा प्राणन VE वचसा गन (<) इति । एताः Sara.” भद्राः ` काद्याः । ^ श्रापः “त् श्राप एव "इतम्" शरासः गोधरीर- gra इतरूपेण परिणताः । "ताः श्रापः दत् तादृश्यः शराफ “age श्रद्ीवोमौ" देवो ‘feat’ धारयन्ति “wf या गभम्" -त्थभ्निधारणं पूवमेवोकम् (५४।६।९।९ ) । सोमधारणमपि श्रदत- कारषदारा द्रव्यम् । मधुरर्षा' माधुचयुक्ानान् अपां
्िरदसराभाथे ५
| ०६ arate |
rete Ae? RTE: 1 TER. शरणं aque wer भवति. तथा गच्छति प्राप्नोति बवैजनपुदिकारीत्यथेः। तादृशो रसः श्रावः श्वायवायुभा ‘awer बलेन "ख" `मा at प्रति “ata area । aay अपां रषः अक्ञादिषूपेण We तिष्ठति) ताव्त् प्राणो भ श्रतिगच्छति | वख म विनश्यति | . `
अथ दज्रमोमादः-“त्रत् एत् पण्यानि उत at Uh जा ज्ञा चोषो गच्छति वाक् मः gat | मन्ये मेजाने WETS ay हिरव, wad यदा a”? दति । wate ca WMATA ‘quarfa’; wat रखे च्छरौरमागते सति तदानीमेव दथवा xe antsfe i "खत वा परूटणोमि' अपि 4 ओतुमपि wetst@ | grata wat cate? नादः शश्रा-.गच्छतिः मच्छरीरे वतैते | ख एव चोषः गः, we "वाकं, | ड “हिरण्यवणाः' तेनस्िन्यः श्रापः, यदा वः Lad सवया “श्रदपम्› AE ठ प्तोऽभवम् | "तरिः स्म् काले “WETS? “HTH ‘aay dtad सेवितवानस्नीति aaa |
चरेकादज्नीमाद,--“ रापो fe ष्टा मयोभुवः ता गः ऊजं दधातन | ay रणाय waa” इति | ` “ङिः-्ब्दः एवकारार्थः AF eR at) Saray’ ययमेव "मयोभुवः' "खः सुखयिश्यो भवत, कागपानाड- saan सुखोत्पादकलं प्रसिद्धम् । ` ता ATT यथं "नः" WAM ‘am wera भवरौयरखासुभवाथे 'दधातन' श्थापयत | किं च "लहे" मते ‘care रमणौयाय (चके quae दधातनः अ्रक्याम् QUAM STAT TCA TAT, FEA cere: |
> + ५ tet
a7 = क ry = १ कन) opr 4 a per i oh ५ en ot} = Jeregare wey ae 4 IFS विन्दाय 1 ४ >) ve = ee rd 4
अथ हादन्री माद," थो वः चिवतमो रथः तस ETE इद नः चन्रतीः शव मातरः ५९९” इति । ‘a’ Gara ‘faa? बान्ततमः gWete. "यः" ‘ca’ अकि, ‘ew अस्मिन् कमणि ‘a? अस्मान् ‘og waa a रसं प्रापयत । तज Tera. — sath इव भातरः, क्मयमानाः प्रीतियक्षाः मातरो चथा सकीयसतन्यरथं feat प्राप्यति तडत् । ;
अथ जयोदन्रीमाह,--"“तसमी अरङ्गमाम वो aa qe जिन्वथ । आपो जनयथा च a” इति | ‘qe? wae ‘were’ ede निवासेन “free”? युयं पीता wae, ‘aa? care “a” qu “at ‘aaa’ अलं we orga । किञ्च हे “ara, ge ‘a? WATT "जनयथः प्रजोत्यादकान् BEA |
कणपः,- "दिवि gee’ इति arta Rat पयसि चं aa इमोष्टकानामुपदधाति'- षति । पाठस्ठः-- “दिवि Wee श्रन्तरिसे यतद एथिव्या खम् भव ब्रह्मवयममसि ब्रह्मवचेमाय ar!) दति । रे नैवार-शरो, “दिवि sae’ wate भ्राजित भव । ‘sonfte? अपि 'यतख' प्रयल्ञवाम् भव । “ए्यिव्या घम् भव" dant भव । जदवचखम् असिः तत्छाधनलात् तद्रपमखि* । wit अद्ावरेस्ाय' त्वाम् अन SITUA ॥ `
इति सायनाशार्यविरचिते माधवीय वेदाथप्रकाश्रं शष्णयनुः मंहिताभाषे पञ्चमकाण्डे वष्टप्रपाठके प्रथमोऽलुवाकः ॥९४
# wate सम पाठः | "तद्भुपोऽ$खि' इति षठो नवितु ग्धः ।
Rot:
अपा ग्रहान् णहात्येतदाव Use यदेते धीः: aaifafeueat राजस्यमभ्रिसवधित्यस्ताभ्यामेवे gaasdt उभावेव लोकावमि ज॑यति यञ राजस्य नेजानस्य यश्चात्र चितः अपा भवन्यापो वा अभे । ddan यद्पोऽरधस्तोदुपदषाति areata WAATTAAT परास्य ATTA भवन्यष्टलम्॥१॥
वा आआपस्त्तदद्धिरव॑तान्तमभि fasafer” art areata सव॑मायरेति यस्यैता उपधीयन्ते य उ VAT ` रवं वेद्» pe वा श्रापः पशव TITS Twa care पशुमान् भवति यस्यैता उपधीयन्ते य उ चैना एवं वेद् दादश भवन्ति दादश मासाः संवत्सरः संवह रेणेवास्मे ॥ २।
ard रुन्धे" पाचाणि भवन्ति पाचे वा अन्रम्ते ` सयोन्ेवा्रमवं रन्ध WT दाद्शात् पुरंषादननमत्यथौ पजा च्छते यता उपधोयन्ते य उ चैना एषं बेद्^ कुम्भां कुम्भीं मिथुनानि भवन्ति मिधमस्वु प्रभाये प्र प्रजया पशुभिमिथनेजायते sear उप-
धीयन्ते. य ड ॥ ₹।
|, :, , 1 1.3
ier. शवं चेद् gen ofa: Sing वजन ger शुचार्पयति यदप उपदधाति Quine we अति mfdarieraala यजंमानुः शाम्यन्ति प्रजा ‘get उपधीयन्ते = ऽपां बा रतानि हदं यानि यदेता ara यदेता शप उपदधाति दिष्याभिरोबेनाः सर संगति ae: पजेन्धः॥ 8 ॥ भवति" या वा रतासामायतनं छि वेदायतम- धान् भवति ऋर्पतेऽस्ा असुसीतभुप दधात्धेतदा . श्आलामायतंनमेषा कतिः य रवं वेदायतनवान् भवति कष्य॑तेऽसेः इन्दमन्या उपदधाति wet मध्य धृत्या wal वा इष्टका एतत् खश् वे साघा- qa यदेष खरुयदलं चरुमुपदधाति area ॥ ५॥
TAT NAAT TA’? मध्यत उप दधाति मध्यत VAT WH दधाति ATTA SAAT TA” artean भ॑वति ब्रह्म बै देवानां रस्यति त्ह्यगो dren अश्वं रन्ये ब्रह्मवचैसमसि ब्रह्मव्साय वत्या तेजसो aye भवति यस्येष उपधीयते, बं डं नमेवं Fe ॥ ६ ॥
अबतंम। असमे | जायते यस्यैता छपधीर्यन्ते य ड, व्यः | उपदधाति साथात्। सपत्तत्वारि रथच + ९ ॥
27
४ 2B
RRe Sfrdudtwenra: — [weaupeggeg}
दूति afaduafenrat ware Tense ` दितीयऽदुवाकः ॥ ° ॥ |
कुशेष्टकमन्लणाया मन्त्राः प्रयम ईरिताः |
श्रय दितौये तदिष्टको पधानं विधत्ते |
यदुक्तं HART, — ‘gai Fal षाद्धिः पूरयिला शमे च ख वमे चख देवः स्य वः सवितुः प्रसवे मधुमतीः सादयामीति पुरस्तादमुसीतसुपधाय ज्योतिषे वामिति दिरष्ठशष्वौ प्रत्यसेन्येव- gut sata: प्रतिदिश्मनुसीतं चतस्रो ae इति | |
तदिदमुपधानं विधन्तः-^श्रपां यहान् ग्टहाति एतदव राज्यं यदेते ग्रहाः सवः fF: वरुणसवो राज्यम् श्रग्निशवः रिल्यः ताभ्यामेव खयते wet उभौ एव लोकौ wir जयति ay राजद्वयेन tare यञ्च श्रग्निचितः(९-दति । यन्ते श्रापः एषु इति ग्रहाः जलाधाराः कुम्भाः कुशाश्च । ते च श्रद्धः पूरिततात् "रपा" यदाः। तान् कुमङ्ुम्भौरपान् ‘wera | ग्रदणेनोपधानमुप- mega, ‘aaat उपधौयन्ते' दन्युपमंदारात् | गजद्धये ग्रदद्भावात् तत्छाम्यमापादयितुम ve ग्रि-धातुना यवहारः ये "एतेः "कुकाकु रूपाः wat ‘ae’, “एतत्” एव राजदयखष्पं, Gea ततद श्लात् । योऽयं चौयमानः “afq’, मोऽयं 'सवः--यते अभिषिच्यते यजमानः श्र दत्यमिषेकयुकरो यन्नः सवः, ETN अभिः | यदेतत् राजद्धयाष्य कम, सोऽयं वरुणसवः) । वर्णो fe कदाचित् राज्यं शला autem: । यसु ‘few’, सोऽधम् ˆ
farting सेरा शं
efter? wfaafe sit अभिषेको frat अतः gaiear -
पधाने सति ‘anal’ वरूणसवाप्निसवाभ्याम् उभाभ्यां ‘gua’ we ama: अनुदितवाम् भवति । श्रपि ख ‘sa’ इषटवतो न्यः" शोकः, “Ruta? “a ‘ay’ लोकः, at ‘sat’ ‘etal’ vafee- @tquraa ‘afa’-‘safa’ ‘ca’ ।
gay gaty च जले waa’ विधते “stat भवन्ति शपो वे श्रग्रेभ्रोदव्याः यद् श्रपः wh श्रधलात् उपदधाति wearin भवति आत्मना परा Te शरादव्यो भवति nad बे श्रापः तस्मात् द्धिः श्रवतान्तम् भ्रमि पिश्चन्तिर?इति जलेन efter: wor श्रप्िशचत्वम्। श्रतञ्चौयमानस्य रदनः" 'शरधलात्! गमौ gargainara श्रपाम् उपधाने मति भाटव्याभिगति- भवति | उपधाता खयम् रेशखयवान् भवतिः | ‘area’ “परा- भवतिः । किञ्च एताः “ara: ‘maa’ एव, WA तस्योदकजन्यलात् | यस्मात् Wad, “तसात् “त्रवतान्तम्' श्रतयन्तत्ला निमापन्नं मूच्छितं मृष्छानिवारणाय शीतलाभिः श्रद्धिःः “श्रभिः-षिषतिः |
WAST तदेदमश्च unafa,—“a4 रतिम् I fal सवम् sare: एति ae एताः उपधीयन्ते यः उ च एनाः एवं ok ्ति।
प्रकारान्तरेण श्रपः प्रगति, “श्रं वै श्रापः पश्वः FTG: शरन
पश्वः WHIZ: TATA भवति यस्यैता उपधीयन्ते यः उ च एनाः एवं Fe!” इति । were उदकभन्यतवात्, पशनां च उदक्रयोग्यलात्
— क = ~~ = पिः es ree: ee व
- es AS eat ee ऋ aS Os
© खवमेव BST पाठः| .जकद्धयापनंः 'जलापधानं' इति वा mat
भवितु यक्षः |
A
अ्-ङपलश्च | सीराचननहेतलात् पद्यनामपि see । भरतः भयम् : छपधाता Afanr च wears, ‘asgara’ च भवति |
जरपाजाणां deat विधे“ दादन्न भवन्ति Cee मायाः sage. संवह्यरेेव wa श्रन्षम् श्रव qa” इति). ।
उपयानाम् श्रपाम् श्राधाराम् विधन्ते,--"वाजाणि भवन्ति. । : ara 2 we श्रद्यते ष्योनि एव WH श्रव Cal TT TENT पुश्षात् WHA अस्ति श्रयो पाचात् म च्छिद्यते यदेता wate थः उ च एनाः एवं ae” इति i ‘arate’ gagaitente | ara’ कष्यादिमये, भैः ‘aa’ wea पच्यते च। शतः Tee water agfeata ‘aa प्राप्रोति। fing खपधाता वेदिता च पाचषंखयया खातमपुजपोजारेडादथ्पुदव- पर्यन्तात् अश्नसम्डद्धो भवति | ale च 'पाजात्' ग्होपकरणवद्वगतात् कदाचिदपि ‘a’ fafegera |
पाणां परिमाणविशेषं faun.—“gairg gaily मिधुनानि भवन्ति मिथ्युनद्य asta प्र प्रजया पद्भिः मिथुनेजायते चष्धेता उपधौयन्ते य उ च एना एवं बेर" cfs इषाः, = पुरुषषद् ग्राः Mat घटाः । ‘qa’ योपिक्छमागा wen: | wit fagranrr प्रजोत्यादनाय 'भवन्ति' । उपधादबेदितारौ fire SA प्रजाः उत्पादयतः |
प्रकाराकरेण तदुपधान प्रति,“ एक् वे wi बः अभ्वं BRAT प्रजाः WT श्रपधति थत् श्रपः उपदधाति इदमेव we wnat न भ्रातिम् च्छति अभ्वयेने यजमानः MEH अनाः चथ
== र्वत्वन्दे]. - Qerewer®.- | षदे
इताः, wouter” इति । अचम् “अनि” “एक् व, वनाव Sata अलः fe: wh, waaay सन्तापेन योजबति । | अाङ्खुपधानेन wa: sate 'बमयति' | अस्मिन् safe ‘ont’ इष्टकाः “उपधीयन्ते, “A तज 'अध्वयुः' ‘faaa’ नापि Sgeara’ । (प्रजाः च शवबाधोपश्मयुक्ाः भवन्ति |
पुमः प्रकारानकषरेण परशंखति,--““शर्पां वे एतानि इदयानि यदेता ena, चरेता अपः उपदधाति दिव्याभिः एव एनाः सर जति aye पन्यो भवति€)" इति । (एताः, पाजगताः या; श्राप १, एतानि देवतानां इदयण्छानानि | अत एव ATA उपधानेष्टकारूपोपेताः ‘aa: "दिव्याभिः अद्भिः संयोनयति । ततः ‘query व्वशश्रीखो ‘safe’ | `
अथ उपधानस्वानं विधन्ते,-“यो वै एतासाम् श्रायतनं oft जेद आयतनवान् भवति कम्पते WH Wael उप दधाति एतत् आचाम् श्रायतनम् एवा क्रिः) इति | MUA म्यानम् | जग्धिः rau । तदुभयं यो Ae’, स प्रोढग्टहाद्यायतमवान् भवतिः | ` एतदयं च सर्वभोग्यजातं wag भवति । अतः shrew: Neat इपदभ्यात्, waaet fafa चाः शाङ्गलर तयः ताः WITT खपदभ्यात् । रएतत्छीतासमीपमेव एतासां कुमभष्टकानां खानम्, तजावसखितिरेव एनाषां शामथ्यमुक्रम् |
बेदगफलमुपसं इरति, - “यः एवं बेड agra भवति कश्पते ea” इति । छुवधाने प्रकारविक्रवं विधरे,--"“इन्दमन्याः उपदथाति चतो
२९४ ठेन्तिरीयसंकिताभाव्ये। (४५।१,९।५५९)
ad wa” इति। पूवैदिग्वतिनीषु fires सीतास gal gay चेति इनम् । एवं 'दिगन्तरेव्वपि । afecqea,axq sar effi इादश्रानां मे दिकचतष्टये श्रष्टौ गताः, श्रविष्टा; “eae (सेः श्धापयेत् | तच ‘var zee भवति |
ay “fafa yee” (५।६।१।४) इति मन्त्रसाघ्यं षद््यधाभं विधम्त-““श्रननं वे इष्टका एतत् खल् वे साच्ात् WA यत् एषः चः. यत् एतं चरम् उपदधाति aaa WA Ba श्रव TAH” दति । दषकाः ्रन्नहेतुलात् श्रन्म्' । SAR? .साल्तात्' एव “BAI | श्रतः चद्पधानेन व्यवधानं विनेव मुख्यम् “oa प्राप्नोति |
उपधानप्यानं विधत्ते, “मध्यतः उप दधाति मध्यतः एव we ga दधाति तस्मात् मध्यतः waa श्रद्यते इति । दषटकामां मध्ये VBI यत् यजमानस्य मध्ये उदरे ‘ge’ स्थापितं भवति। awa वयसि भयिष्ठम् ‘naa’ “aaa? |
शरे देवतां विधत्ते,“ बादेस्पत्यो भवति त्रह्म वै देवानां wee ख्यतिः ब्रह्मणा एव WH श्रन्नम् Ba aa” इति । ब्रह्मणा ` एव ABest एव, याजनादिना न तु खेवादिना Taye: |
सन्ते बरह्वर्मशन्ददयस्य, तात्प द्यति, जद्यवषसमखि अहावर्चसाय-ला दूति are तेजसौ ब्रह्मवचंसौ भवति यदैव उप- धौयते यः ख॒ ख॒ एनम् एवं वेद्. efi तेजः काज्िः। ब्रह्मव्ेसम् -ध्ययना दिमन्पत्तिः |
श्रय atarar | featererae उतो पारे (owe) चिन्तितम् |
(ercamreraeny | Barware. QR,
equate नेवारः sown शर्निविति |
यागः IT वा? यागः ओेषोक्षदेवतः ॥
aneatfaga शेषो नपेच्योऽनो यजिः ga: |
किं दपध।नमाचतं यावदूक चरोः स्थितम् ti wait श्रदुते,-“नेवारख्चरभेवति"' “चरमुपदघाति "इति च । तज मीवारवरद्रव्यका यागो विधीयते। न चाच देवताया surat Speuaa एतदन्नं alate: इति वाक्यशेषेण देवताषद्धेः । उपधानं तु यागो पयुक्कष्य प्रतिपत्तिः खष्टकतिवदिति प्राप त्रमः,- यागविधौ निश्चिते सति पश्चादेवतायामपेक्तितायां वाक्यगषबलात् देवताक्रतिः ; शद तु दवरताङन्त्यनेन यगविधिवनिखयः इत्यन्या- arma: तस््ादिदो पधानमाच्रं विधौयते ॥
efa मायनाचा्यविरविते माघवीये वेदाथप्रकाशे सष्णएयजः- संहिताभाये पञ्चमकाण्डे षष्टप्रपाठके दितायोऽनुत्राकः nen
EES EE
VAR ST दधात्यचाच वै खन्धर्जायते यच यचेव qua ततं रवेनमव यजते तस्मादभ्रिचित् सवैमायुरेति सर्वे शस्य सूत्ये वे्टास्तसादभिचि- खभिच्रितवे प्रत्यगेनमभिचारः स्तते, सयते वा aq ये ऽभिच्छिनुते देवसवामेतानि इवो पि भवः AGATA वे देवाना\ सवास्त एव ॥ १॥
१९९
अस्म सवान् प्र य॑च्छन्ति त eax qn” सऽपि Hemet राजखयं ब्रह्मसवशित्य? देवस्वं त्वा सवित प्रसव wary afar रवेन" ब्रह्मणा देवताभिरभि fea’ -daraenfa पिष्बत्यल्ंस्याद्स्यावदध्यै) परस्तात् प्रत्यश्डंममि षष्ति परस्तादि nate aaa waists पिश्वति शीषंता were मुखादुग्बवखावयति ॥ २॥
मखत TAA अन्नाय दधात“ -ग्रल्वा साबाश्ये- नामि षिश्वामीत्यारेष वा saa: सवस्तेनेवेनमभि पिष्डति दशस्यतेंर्वा साखाण्येनाभि षिच्वामोत्थाशं बरह्म वे देवानां डरस्यतिब्रह्मणेषेनममि पिष्तीनद्स्य त्वा साखोज्येनामि पिश्वामीत्हेन्दियमेवासि बुप- रि टाहधान्ये”-तत् ॥ १॥
वै Unga रूपं य एवं विदान चिनृत उभा- केव लोकावमि जयति wae Umeda यश्चन चित् दृ्द्रस्य सुववाणस्य द् शधेन्दियं वीये परा ऽपत्- सेवाः STAT सम॑भरन्सृयते वा एव येरि , चिनुत भिं चित्वा साम्या यणेतेन्दरियमेव बयं ट aaa” ॥ ४॥
pg twregnerse] देवाधा । are. त रष । meray । रतत्। अष्टाखत्वारि ६- इच ॥ 8 i :
इति तै्तिरोयसंडितायां wean षष्ठप्रपाठके वतीयेाऽसुवाकः ॥ ° ॥
कुमोषटकाखरखेति दितीये दवमौरितम् |
ay टठतीये तेष्टकादिकमुष्यते* । यदुक्तं दवकारेण,- परवाय ला उपयामाय ला काटाय ला Mary त्वा USAT ला xfaura ला fara त्वा समुद्राय त्वा सरस्ते त्वा विश्वव्यचवे ला gaara ला अन्तरिक्षाय afa ten wager’ tf ए PAT शाखान्तरगताः ।
ता्चाथसुपधानं विधन्त, -“गतेष्टका उप दधाति अनाव बे ल्यु grat यचथतरव स्टत्युजयते तत॒ एव एनम् BA यजते तस्मात् WT चित् सर्वम् श्रायः एति सव दि अस्य ama: अवेष्टा: Aw अर्चि चित् भ अ्रभिचरितवे प्रत्यक् एनम् अभिचारः equa” इति, " देज-काल-निमिन्विरेषान् ate "श्रना इति ater सपै- व्याप्रयोराकुलाः देशाः WHEAT: | मन्ध्यामव्यराजादिः uw- `राशघादिप्रयकन्डत्युकालः | दुराहारभोजनादानि श्दल्युनिमित्तानि । अतेष्टकोपधानेन "तत wa’ र गरप्रथक्तात् Brana: निमित
= = ~ = क a ep ee:
[क RE I ee ~ ~ =
"भूति शुकादि कं aaqea’ इति कार ite एन पाठः| 28
¢ .
a तैन्िधेधसंश्टिलनीच्ये # ~ ॐ = =
# ५ 1 | „५ + ye be egy: 0)
¢ evs » द eT aS भ्व ध. 7”
» mae ‘ ७४ ष ~ ~ °^ oat. ac
“ 7 १५
gum स्वकादपि गत्वी; ‘ual’ यजमीभम् अरषेगयति । "तका. शरथम् श्रग्रिचित्ः खस्य प्राप्तम् श्रायः" "ववैस्' एव unifies: यसा ‘ay ‘da’ रपि श्रपष्ट्यवो विनाशिताः, किञ्च अर्थम् : sfafeq श्रभिषारविषयोऽपि न भवति, एवं षति यो मूख, श्रभिशरति, “एनं qa सः ्रभिवारः' प्रतयुखो ग्वा दिनक <
यदुक्रं खच्रकारेण, च्रप्रीषोमीयस्य पष्एप्ररोडाभ्रमष्टौ देवस इवींग्यमुनिवंपति समानं खिष्टशदिडम्' दति | ।
तदिदं विधन्तेः-“खयते वै एष यः aft दितुते Zagat एतानि vate fa भवन्ति एतावन्तो वै देवाना सवाः *ते एव Wa शवाम् प्र यच्छन्ति ते एनः सुवन्ते,” इति । “यः यजमानः “श्रनि fata, खः “एषः Za: (द्यतः प्रयते, wa: प्रेरणाय waite निर्वपेत् । “age ग्टपतये पुरोडाशम् ”-इत्यादिराजद्याज्ातानि "देवसुव" “हवीं विः, ततर श्रताः ये भ्रन्यादयो देवाः "एतावन्तः" एव वाना" wa प्रेरकाः । ति “एव' देवाः श्रे यजमाना खकीयाः स्थाः sear: प्रयच्छन्ति | तेग च शअनुज्ञाप्रदानेन "एनं" यजमानं प्रेरयन्ति ।
aan च्रकारेण,- “दिशं प्रत्यपि पमौ दु्बरीमाषन्दी प्रतिष्ठाय तस्यां शष्णाजिनं प्राचीनयीवमुत्तरलोमास्तौखं aferarati यजमानम् श्भम् ware सम्पातेरभिषिचति' दति |
तदिदं विधाहं प्रतौ ति,“ खवः aft: वरुणसवः Tage ग्रह
fee.” इति । अ्रभिषेकयक्षो यागः सवः इति. डि ont क च दिविधः, वरकसवः ब्रह्मसव | TRENT, राजष वदन
बकाया \ ९९४
weet fe शाजआामिमानी रेवः। चित्वभनिष्ठ argoraqtds
तुः meee, aie. ब्राह्मणाभिमानी देवः । अतः उडलात् चक्रम ज्रनिवेक्वोश्यः Tere: ।
जन्लपू्वकममिषेक विधन्ते-- “दे बस्य त्वा उवितुः प्रव द्रवि wre अविहतः एव रमं ब्रह्मशा देवताभिः मि fafa) eta ‘ager awe, प्रतिपाथ्ाभिरिति we: । ; अदावधीरथम् अभिकेकद्रन्यत्येन fawe,—“saaae अनि जिन्वति अप्या सस्य अदस्प्य५०१दति ।
क्र विषं विधन्त, “पुरस्तात् प्रत्यञ्चम् अमि पिषति greeny fe प्रतौचोनम् war wut शौषतः अभि विश्चति silica: डि अन्नम् अते) इति ।
gaat दिशि पञ्िमाभिमुख्छः श्रवम्बाय प्रत्यञ्च सामिषं अन्रमानम् श्भिवि्येत्। लोके ‘fe’ “पुरस्तात् प्राच wala ‘ew qifuqeaan “श्रद्यते' ° |
जिर eros अभिषिच् | amy whe भिरोदेध्ावस्िते gw अर्चते,
` उकानां विधन्ते,-“श्रा मुखात् श्रन्ववस्तावथति सुखतः एव
® wats कार Hie To पाठः। GMINA श्ट ufga—‘ufa wenfa’ इतवनन्तरमेव ‘ete feta’ इर्यादिरय चन्दना इष्यते, ब्रकारविद्ेषपरदद्रंनाव् oe वद्याख्यानं ग युक्चनिति मार्यं साधपाटठः। { mre कौर एकक ae सन्दा नाखि ।
ar Aretivetytnetaa |” [कनिना
दौ ward दधाति)” दति । fae श्रारभ्य श्रानुलोश्येनं Ge पर्थनमिव Saad, म aw | ee मन्तेषु श्रप्रिटदसतीण्रषष्दतात्यथे | Ted, — “ae: WE eran रमि विश्चामि इति श्राह एवः वै ae: सवः tw una श्रमि विश्चति ema: तला ara afr विश्वानि दति श्राह ब्रह वे देवानां हतिः ब्रह्मणा एव एनम् श्रमि विरतिं Tew ला साप्राज्छेन श्रभि faerie शति श्राह दद्ियम् एव शअरस्िन् उपरिष्टात् दधाति)” इति । “एषः ओओषधिरसः “an ‘aa? श्रद्धिना प्रेरितः श्रतः श्रभ्रिश्ष्दम् उचशारथन् श्ग्रिमनन्धम तेग-तेनः (एवः रसन शश्रमिषिश्चति' । “एष व हस्यते, सवः, पष प्रे exw सवः -टत्यपि squad | एते श्रभिषेकभन्ताः went Qatar । इह ब्राह्मणेन व्याख्याताः | राजछयसान्यिन श्रभिषेकं प्रशंसति, “एतत् 7 rave ed द्य; एवं विद्धान् afa चिनुते उभौ एव लोको af जयति थ asada terre ay afafer ©” इति । “एतत्' after एव wa: चिद्यस्य Tae’ खरूपम् । एवंविद विष्वा इभयफंशं भवति | ७ शतः चयनाङ्गलेन शोजामणीं विधन्त, “दन सुषुवाण cam इड्यं वीयं परा श्रपतत् तत् देवाः सौजामण्छा बमम् श्रभर् थते वे एषः यः afi चिनुते aft fear शौषामश्ा waa efx एव वायं dag sara wn” इति ।- घोमम् चभिषुतवतः इक्र" इृद्धिषं सोनोपद्कपापेन eur’ गला
[कोभ न्दा] ` वेदा्यपकाशी i शश्र
पतितम् शरत् । "तत्" एतत् Khe "देवाः ‘ateraar’ "खादी an” इत्यादिथन्धप्रतिपादेन यागेन सम्यक सन्थादितवन्ः। एवं सति fait वः" “निः "चिनुते", "एषः श्रपि सोमाभिषवे Rae 1 wang श्रयम् श्रपि दृन्दियसामर्ं सम्पादनाय सोजामण्ठाख्ये यानम् शंशुतिेत् । dro: wanes म बोध्यते, किम कालविधि- eee” ; तस्मारिदं वाक्यं प्रकरणात् उत्कषटव्यम्। ॥ अय मोर्मासा। चहुचाध्यायस्य ठतीयपादे (९८अ °) चिन्तितम्,-
afi fear यजेत् सोजामणङ्गटिरतेदू शी |
अङ्गिकाले खकाले वा wre श्राद्यो जन्याङ्गवत् मतः ॥
निरते चयनादौ त॒ कमान्तरविधानतः |
खकाले चोदकप्राप्ते तदनुष्टानमासम्थितम ॥
Caf चिला सौ षामण्छा यजेत, “वा जपेयेनेषटा हश्पतिसवेग aaa” इ त्यज मो जामणीषट शस्य तिषवयोर ङ्गव पूवेसुक्रम् । तथाङ्गम् अङ्गिकाले अङ्गिना शह प्रयोक्यम्, इतरेषाम् अङ्गानां तथा ्यु्येमानलादिति चेत् । मेवं, चा-प्रत्ययेन पूवंकालवाचिना ay wanral fran सति, पञ्चात् कमो नरत्ेम ators विहित त्वात्, यदि शरङ्गिना सह एकप्रयोगः स्यात्, तदा ्ययप्रापितः पूवीकरकालविभागोः बाध्येत ! न fe श्रङ्गिना बह प्रयोक्थानाम्
# “aa विधिस्यम्'' इति ate Wile एण्पौठः। ˆ † arenes “उत्कुटम्' इति पाठः| उतृरूख्यं-दइति कार की" ‘Ye Ws |
‡ ‘qerracere:”? इति SETS MS: |
~
RRe
। उदासर णादीनां चयने fren पञचादिधामं तम् ।. ता; शथे
प्रयोगे अवश्छभ्भाविनि खति खखचोदकप्रापिते काले तदनुष्ठानं चुक्रम् ata इषिपरहृतिकवात् पवैकालस्योदकप्राप्तः । चयनेन we mata तु vale उलाखम्भरणादि विधानात् wafaa दिने alate मशी प्रस्थेन | तथा इृषस्यतिखवस्य व्योतिष्टोमविद्धतलात् बः नकालख्ोदकप्राप्रः। वाजपेयेन सश प्रयोगकये शरदि arate: विडितलात् बष्स्पतिखवोऽपि uefa wasen! तसमात् fafa vate वसन्ते तदनुष्टानम् । ननु BIT शङ्गापूकैः प्रधानापूवै safeerenz | दह तु पूवकालौनेन साङ्गप्रधानानुष्टानेन फलापूवस्य निष्यल्ललात् तदुसरकालौनम् अङ्गं मिरथकमिति चेत् । न, तदैव Ga BAe MET Magen aaa । तस्मात् न ङ्गिनः काले
` अ्रनुषटानम् । किन्तु खकाले इति स्थितम् |
पूवोमुवाकेक्षकुम्भीषटकावरूपधानस्य yw: worry ऊद्ंभा विलात् wa ब्राहमणम् श्रभिमन््रणमम्त्रसरितं “amd एष waft” (५।२।९०) दग्यतुवाकान्ते Zea अतेष्टकापधानं त॒
, बाशखिष्ोपधानादुद्धं भवति wiring “अरद्वि देवागा-
मभिषिक्ः” (\।४।८) cami ad rea: | वोजामणीगराह्मणं द्र - हतात् ब्राह्मणात् AY द्रम् ॥
tia खायनाचायविरचिते माधवीये agra शष्डबलः- Seana पञ्चमकाण्डे षष्ठप्रपाठके ठतीयोऽनुवाकः ॥ ° ॥
Biveaincqass] वेदाधेषाथ 1. ) )
-सज्रब्दोऽयौवमिः सजुरुषा अरदंलीभिः सूः Tel ete सजाषवश्चिना द्४सौभिः arr fara इ भितेन eer? संवत्स॒रा वा wer मासा ऋअयंवा उषा weet दये ee दमे अश्विना स्ंवत्सराऽभ्िवेश्चानरः पश्व इडा पशवे एत? TAIT चथचेऽमु प्र जयन्ते संवत्सरेलवास्े पश्चन् प्र ज॑न- यति? दर्भस्तम्बे seria यत् ॥ १।
चा स्या. wat Bete तदभस्तस्मिन् जुहोति
ha sansa भवति यस्यैवं Awa वै देवता wa: प्रस्ताद्भागास्ता णव aig warat परस्तात् प्रति दधात्य र-नन्धो भवति य एवं बेदा-“ at at इदमग्रे सलिलमासीत् स प्रजापतिः पुष्करपणे बात भने1ऽलेलायत्सः ॥ २ ॥
प्रतिष्ठान्नाविन्दव स VAST कृलायमपच्छत् तद्िन्ञभ्रिमचिनुत तदियमभव्तनो वे स प्रत्यति- ge’ यां परस्तादुपादधात् तच्छिरेाऽभवृत्सा प्राची दिग्बां दंधिशत उपादधात् स दष्छिणः पष्ाऽभवत्सा शचिणा दिग्यां पञादुपादधात् तन्पुच्छमभवत्सा प्रतीखी दिग्ामुत्तरत उपादधात् ॥ ३ ॥ ˆ स उन्तैरः caine दिग्यामुपरिष्टाद्पा-
i Meera । [का ^१० ६
दधाक्पषठमभवत्सोद्धा दिग्र इषं वा af: qWe- हकलस्माद् यद् स्यां खमन्त्यभीष्टकान्तन्दन्त्छमि शकद् 1९ सवौ वा La वयोभ्यो aw इथे दीप्यते तस्मादिमां वयारसि aH माध्यासते” य एवं विदानभ्निं चिनुते प्रत्येव ॥ ४ ॥ ° |
तिष्ठत्यमि दिशे जयति श्रग्रथे बे बराह्मयस्तसमाद् ब्राह्मणाय wig दि वधकः स्वामेव, तदिशमन्वेति पां वा aia: कुलायं तस्मादापोऽश्रिः wea: खामेव तद्योनिं प्र विशन्ति) ॥ ५ ॥
AT | श्रलेलायत्सः। उत्तरत उपादधात् । एब । दाचि i ४ ॥
इति afadiadfearat पष्चमकाणडे षष्ठप्रपाठके ` अतुथीऽनुवाकंः ॥ ° ॥
तेष्टकामिषेकादि तीये बमुदीरितम् । ` श्रय श्तु होमो fasted । agh ठचकारेश,- “दशुरष्यो ऽथावभिरिति aie पश्चाहतीजहोतिः इति । तमिमं पिधा arate उत्पादयति, “खजः ब्दः श्रयावभिः षुः उषाः श्रदशीभिः वजः GE. एतेन erat wheat Teather: ag: अनि Serre:
(1) 1/1 / | 7 वेशार्थ॑परलाच ।. ` - | ae Cerfr, wan ware” इति । ‘ee’ degre) cere
WT! ष च शवरः Aas: षह aati we wy wy ‘ean are’ Cem) तदो areefere संवारा wan’ द्रयेण ‘are’ जहोमि । "उषाः, चा दयम् उषःकालरेवता, क्षा दयम् “द्हणीभिः' रक्रवणाभिः ‘ag’ समानप्रीतिः । ताम् Sigea ‘eta खाहा' wet ‘qa’ देवः "एतशेन, खकीयाश्वेन ‘ea’ खमानप्रौनिः | तम् Sine “तेन are जृष्ोमि । श्रञ्िना' थौ एतौ श्रभिनो, तौ ‘vat cee: व्याधिनिराकरणथापारेः ‘ame? परस्यरसमागप्रीती । तौ छदिष्य via जहोमि । ‘aq गरः” सवमरुव्यप्रियः यः “afm, षः ‘getfr’ पमि; ‘ay.’ समानप्रातिः । agfer waar setter ।
HAT Bes, — “sagt ३ श्रष्दा मासाः श्रयावाः उषाः wut ga: vam इमे afer संवारः wf; पेश्वानरः पश्वः TIN ट dagt पश्वः श्रनु प्र जायन्ते dagta एव शरो पुन् प्र जनयति) दति । मनलगतस्य अरब ्ब्द स्य धंव- वरः" ए३ Wa. | अ्रयावग्ष्देन “Are” अभिधीयन्ते । उषःश्ब्दादय- wee: प्रषिदधाः। "मेः चावाप्यिव्यो wGgmea Gafaa | ‘af: वेश्वागरः' इत्यनेन ‘dage’ विष शितः । एडा-ब्ष्देन ‘quay? faafom: | चत-शरष्देनापि तत्कारणत्वात् ‘ama.’ एव विवकिताः | तात्पयोधेष्ठः--गमंन्धताः° "पद्रवः" saga’ yaw "पर -:जायन्ते, |
AAT OED ats,
* qredge’ तु “area afigan” ced पाठः| a9 ˆ ,
१९६ वततिरीवसंडिताभाषे | [का०५ ११]
श्रत; एतक्न्तपाठेन ‘aa’ यजमागाय agua (पद्यूम, उत्पादयति | | श्रथ eta विधत्ते “दभस्त्बे seta यत् वै wat: Wert aq ala तत् दभाः afar जद्ोति प्र एव जायते श्रन्नादः भवति य्य एवं जहति एताः ¶ देवता; wa: पुरस्तात् नागाः ताः णं प्रीणाति श्रयो wa: एव aa: पुरस्तात् प्रति दधाति” इति । ‘erat’ एथिवयाः सम्बन्धि ‘aq’ “aad? खादुद्र यं, ‘aq’ च तल्न्बन्धि वयै" सामय, "तत्" saa एते (दभो । श्रत; "तसन्" अते वीय arent saat भवति | तेन stata प्रणाः उत्पादयति ‘Ua’ । ‘ae यजमानस्म कमणि ‘qd जुति", श यजमानो न केबलं प्रजोत्पादकः किन्तु “wena? उ भवति'। “एताः ए मन्तोक्राः संपत्छरमासादयः सवाः “देवताः “aq? अपि पूवेभागिनः। श्रतः ‘ar’ प्रणयति ‘ya’ किञ्च पूवकालौनेन होमेन श्रयः "दतः" ‘yy सम्पादयति । aga’ दभेत्तम्बहोमो देवता कालश्च प्रशस्तः | श्रथ वेदनं प्रणसति+-““श्रनन्धो भवति य एं Az)” दति | अथ चितियोग्या श्मिः बहधा war, तज तावत् weal afa- निष्यन्निप्रकारं दभेयति,-“श्रापो वेदद् श्रये मलिलम् arate षः. प्रजपतिः WERT वातः भतः च्रललायत् षः प्रतिष्ठां ग श्रविन्दत खः एतत् Wa कुलायम् श्रपष्छत् तकिन् श्रग्निम् श्रचितुत तत् श्यम् रभवत् ततो वे सः प्रति श्रतिष्ठत्५)"* इति । यत् ददं" जगत् इदानीं दषते, तच सपम् उत्पत्तेः पूतम् “श्रापः' एव श्रासीत्, म त॒ देक
` ° वमेव स्वज पाठः। AAW Kady: कचन पाठो भवितुं युकः ।
{का०्द।१०द ०१] चेदार्चप्रकाथे | Ree
मरु्यारिकः.। afar we? एयथियादिण्ठतान्तरमेखं वारयितुं सलिलमिति विशेग्यते। इरदजलमेव wel, cat इदानीं प्रजापतिः" खद्ररीरमवश्वापयितु" qe कस्यचित् wre अभावात् खयं वायरूपः wi । तदुदकमध्यवत्तिनि कस्मिंित् पद्मपजे समाश्जितः | तस्य चलत्वात्, खयं च AAS पलात्, “अले छायत्' cael डोलायमानः wrq । तादृशः कुजापि स्थिरां खिति ग श्रललभत | “सः” पुनः WN पयालो चयन् ‘sai’ मध्ये कुलाय द्ेवालम् “suai ‘afar Gare “श्रभनिम्' इषटकाभिः चितवान् । सोऽयम् vested: af: ‘ca’ दृश्यमाना गमिः “अभवत् । "ततः" we ‘a’ प्रजापतिः तस्यां wat प्रतिष्ठितः श्रभत् |
quan ग्म्यत्पत्तिप्रकार; प्रपञ्चयति,--“यां पुरस्तात् उपादधात् तत् शिरः waa सा प्राचौ दिक् af दक्तिणतः उपादधात् श afaq: पत्तः waa at दक्षिणा रिक् यां पञ्चात् उपादधात् तत् पुच्छम् रभवत् सा valet दिक् याम् उत्तरतः उपादधात् ख SAT: पशः waa सा satel दिक् याम् उपरिष्टात् उपादधात् तत् षम् श्रभवत् षा ऊद्धा दिक् इति । स प्रजापतिः र्या dem costae पुरतः? “उपादधात्, ‘aq’ canned षीय- मानस श्रद्धः faveraa ‘aay’ | लोके तु उेन्येकरश्रषूपा ‘gat दिक् aaa) एव ददिणादयुद्धान्तेषु योजयितव्यम् |
मो SEE NE TE SS SN SS SO" eee ee ee ee „1
# रवमेव Bert WS: | ‘ATE WY’ श्येवं पाठो Hay युषः । + ‘qercraax’ दति कार करीर Jo पाठः| § ‘gcenq’ इति ure te Je UT: |
que तेततिरौयलंदितामाध्ये। (आाावन्दन्ण
utfentrert शास्तीयलौकिकदृषिग्यां दृ हीकरेकति-~ “ed ् श्रग्निः पशचष्ठकः तसात् यत् wet ननि श्रमि cent हन्यन्ति अनि श्रकरा सर्वां वे दयं वयोभ्यः am ee दीणते तख्यात् cat कयासि गक न श्रधि area” दति या दयं भिः श्रि, छा ‘ce? पञ्चभिः दटकाभिखितः “aia तस्मत्" श्र्निलात् चदि waft afer शरस्य" भमो कचित् "खनन्ति, तङाभीं ते gen प्रजापतिना उपहिताम् ‘cama’ श्रभितो इषित श्ङविमि। तथा या इयं wat तेन उपडिता, ताम् अपि श्रमि' न्दन्ति खवेतश्णयन्ति ; तथाविधः प्रत्यवायः तेषां भवति द्य्ः+--षा ve भास्तीयद् टिः । श्रय लो किकदु टिः उच्यते, Sate? दृः पठिणां दृष्टौ गमिः ‘ear af ut श्रग्नि- क् दीप्ता भवति । aed एवं, (तस्मात् रात्रौ परण भ्रमिं "लः आयन्ति, किम उकाग्राणि श्राश्रचन्ति। तस्मत् wete छोकिकदु हिभ्वाम्; दयं भमि: श्रभ्निरेव | , एतत् aaa miefa,—“a: एवं विदान् aie चिनुते प्रति एव लिति श्रमि fea: जयति) इति । | अर wget सवेदिगुपेतायाः नेः wed द्रढवकि- “qial 9 ब्राह्मणः तसात् ब्राह्मणाय सवासु fea May खाम् एव तत् दिशम् ag एति)” इति । श्रग्नित्राह्मणयोः प्रजापतिमुखजल- शम्बन्धेनं ब्राहणः" “श्राप्ने पः, | यस्मात् WIA “figs: "तस्मात्? अप्रिरूपश्वस्यवयवशूपासु "ववादः ्रपि ‘fea ब्राह्मण vafguie जीवनं waft) खद इव परदेषेषु eff देवरः stent
te x
पावर grace) चेदाचप्कारै, aed |
कुष्यति । we दि qatat ‘few “wa” गच्छति, | WET यकम् wry ।
exe} जौकिकजसदधारा पुभस्पि अभ्निलय geala,—“ast वै aft: gerd तलात् श्राप: श्रद्चिःट wea: खाम् एव तत् योनिं प्र विश्नन्ति९)) इति । योऽयं मिरूपः रग्निः", सोऽयं aat- क्पादिगतामाम् “sai? (कुलायं स्यानम् । wat अवखितत्यात् योनिश्च wot, श्वमिरूपः afata । यस्मात् श्रग्मिकायाः श्राप, तसात्” मध्यतो यहादिदा हिनः WH: अपहरणाय मनुय; देचिताः* ‘era? श्रन्मिम् श्रपंदरन खयमपि nef यस्मात् एक afer सखयोभिं शप्र“ [वश्नन्ति", तसमात् waned जलकारणाग्मिरूपा दषं कमि; cf watne होमस्य बेदिग्मिनात् परवेभाविवत् “geqaraw” (५।२।५।१) दत्यनुवाकात् पूवमिद् ange Tes ॥
दति सायनमाचाय विरिति माधवीये वेदारथप्रकाभरे aren शंडिताभाये पञ्चमकाण्डे षष्ठप्रपाठके चतुयाऽनुत्राकः en
संवत्सरमुख्यं war feats संवत्स॒र आ्ाप्रयमष्टा- कपालं निवपेदेन्द्रमेकाद्शकपालं aad दादश कपालं areal चरं ama facie” तृ तौ संबत्सरेऽभिजिता यजेत् यद् कपालो VATA
PT oR eee — 1, — ee. ne? a क ee कक 0
, म faa’? द्तिकाण करोर qo पाठः| t ware वाठः | (अपद रक्यः' gee पाठो भवितुं gee |
Ro तेिरीवसंडिताभाष्य | [areyireqiaen)
गाय्याग्रेयं WAT प्रातःसवन प्रातःसवनसम्वं तेनं . दाधार गायं छन्दो? यदेकादशकपालो AAA दशाक्षरा fae Seed माध्यन्दिन? सव॑न माध्यन्दिनिमेव सवनं तेन दाधार चिष्टभ ॥ ९॥
छन्दो यद्धादंश्कपालो भवति दाद शक्रेण जगतो वैश्वदेवं जागतं ठृतीयसवनं ठतीयसवनमेव तेन दाधार जगतीं छन्दो यदादस्यत्यश्चरभवति ब्रह्म ब देवानां इदस्यतित्रद्धैव तेन दाधार यदैष्णवस्िकपाखा भव॑ति यन्नो वै विष्णरयन्नमेव तेन॑ दाधार यत्तृतीये संवत्सरेऽभिजिता यजतेऽभिजित्य्” यत् सवन रमुखय बिभर्तोममेव॥ २॥
तेन लोक स्पशाति यह्ितीये संवत्सरेऽभमिं चिनुते ऽन्तरि समेव तेन स्पणाति anata संवत्सरे यजते पसुमेव तेनं लोकं स्पृणाति^ रलं वे पर आटणारः कष्टीवाः शचाशिजा वीतहव्यः आयसस्वरसदयस्ुः पार- FA प्रजाकामा Aad तते वं ते सहसः ALS एुषानविन्दन्त्^'प्रतेप्रजया पशुभिस्तांमाचामाप्रोति यान्तेऽग॑च्लन् य रुवं faeranafa fear ugh
दाधार बिषटभ्म | इममेव । रवं । चत्वारि च ॥५॥
fa सै्तिरोयसंहितायां पच्डमकाण्डे षष्ठप्रपाठके प ष्दभाऽरवाकः Wo |
‘[erountegrecs] | बेदा्थेप्राये | RRL
Sa ard’ पुरा wlagaed सषुदीरितः ।
श्रय wa-aifafe eatfa विधीयन्ते |
qatar प्रपाठके संवस्र-व्यद-षडद-दाद श्राहाधधिधारणपशा- खलारोऽभिदिताः । aa तापशिताम् श्रयनाख्यस्य संवस्छरसशस्यां aya WA संवरम् उख्यधारणं नियतम् । श्रत एव खुषकार् श्रद्, तापञितेप्रो संबन्छर दीका: संवत्सरमुपषदः पुरस्तादुपवष- दामाग्रयमष्टाक्रपालमिति पञ्चः इति |
तदिदं खचाक्र ₹दविःपच्चकं विधत्त -“संवन्छरम् उख्य wart दितीये संवत्सरे श्राग्रेयम् Karate निवपेत् शैन्रम् एकादशकपालं वैश्वदेवं दादश्कपालं बादस्यत्यं qe Jeqq चिकपालम्(५१ इति ।
थदपि om खज्रकारेण,- तोये सं वत्छरेऽभिजिता विश्वजिता वा asia सवेवेदमं ददाति इति।
तजर aq पक्त विधत्ते,-““द्रतौये संवरे श्रभिजिता aa” इति । “श्रभिञित्' इति सोमयाग विशेषः |
तजर पञ्चसु हविःषु प्रयमदविः ywafa,—“aq श्र्टाकवाणः भवति, खष्टा्तरा गायत्री श्राप्रेयं गायत्रं प्रातःसवनं प्रातःसवनम् एव तेन द, गर west ez” इति । गायकीपादस्य sure afagu प्रातःमवनंः च गायचच्छन्दमा निष्याश्चवात् गायश्र' | NAY VE BH: उत्यन्नवात् तत् श्राप्नयमः' श्रपि। श्रतेः aq इविषा प्रातःसवनकफनलं “neal ‘eazy’? zaat a aiRifa |
oe so, RS RT STITT =
» ‘aang: दति च पाठान्तसम् | + 'संबत्सर कयस्य, दति ate me go पाठः|
ae तसिरोयलं्िवाभाये। © [काण्ड्रपरन्धवनः -
दूतराणि चलारि witfa, श्रभिजिराख्यं सोमयागं च way रधंसति,-“यत् एकादण्कपालः भवति wareurett TER tw Sead माध्यं दिन wat माध्यं दिनम् एव सवन तेन गाधरं . faut दन्दः यत् द्वादशकपालो भवति दादशाकरा जगती Suda जामतं ठ तीधमवमं ठतौयषएवनम् एव तेन राधार जगतीं दन्दः थत् षारस्यत्यः चर; भवति ब्रह्म व दवाना हदल तिः क्छ एव तेन दाधार यत् वैष्णवः चिकपालो भवति यज्ञो व fa awn एव तेन दाधार यत् ठतीये cage श्रमिजिता यजते अभिजिदे ५)” इति । ae aay इविःप्र्सा दवताप्रला afafa- द्लागप्रशंसा च fae |
श्रथ GUNG, पश्च्वि्यक्रधयनम्, अभिजिदाख्यम् एकार क्रेय प्रशंसति, -“यत् संवत्सरम् sei बिभति दमम् एव तेन शोकः स्पृणोति यत् facta संवत्यरे afi चिनुते aA fran एव तेन स्युणोति यत् दतौये संवरे यजते अमुम् एव तेन लोक खणो ति” दति । यद्यपि श्रयम् श्रभिजित् एकाः, श तु संवत्परसाध्यम् Fa, तथापि तापञ्चिताम् श्रये aya यः wim, age: संवल्छरोख्यधारणं dagiivegy; घः श्रभि- जिदङ्गेऽपि अतिदिष्पते । तस्मात् श्रयम् TT: Whe धमाति- देशा ^तापितः' इत्यश्यते । पञ्च witha श्मिजिदद्गभते ‘wut विग्यम्ते . |
तदिरं पञ्चश्विरपेतं चयनं प्रकारान्तरेण प्रधसति,-- “एतं Rae ्ारणारः Hela Ufa: वौतशव्यः sree चवदचयुः
| fare irogiqeg] वेदाचप्रकाधै । VER: |
deges: प्रजाकामाः श्रचिन्वन्त ततो ध ते शदः eee पुषान् ferent । परभन्दाभिषयः कचित् अविः, Steer अरथारष्य पुजः। ‘aula’ wa: विः, स च उजिजः पुः । ‘Shwe? अन्यः षिः, ख च श्रयसः पुजः। “WEE: अन्यः, स. च पुदकुद्धश्य ga) ‘A एते ‘aaa’ eam तम् “र्त संव्धरधारणन पञ्चहविभिंख्च उपेतम् sfi feat प्रयेकं "वदनः “Gary? अलभनत ।
श्रथ एतस्य Way फलं द शयति, “प्रथते परजया पश्टुभिः at मानाम् ज्राप्नोति at ते weg यः एवं विदाम एतम् Bf feqa” इति । gam: ayaa: याः ait सहस्तपुषरूपम् शेश्चयप्रमाणएम् 'श्रगच्छन्", ‘ai’ ‘area’ श्रयमपि "एतम्" “अरि fear: प्राप्नाति ti
ति साथनाशा्विग्चिते माधवौये वेदाथेप्रकाग्र शष्णयजः- संडिताभायये पञ्चमकाण्डे षष्ट प्रपाठके पञ्चमोऽनुवाकः ॥ ०॥
प्रजापंतिरभ्रिमचिनुत स सछरपविभत्वाऽतिषतं देवा बिभ्यतो नेापायन्ते इन्दाभिरातमानं शादयित्वो- पायम् weet wom ब्रह्म वे छन्दासि ब्रह्मण एतद्रूपं यत् सब्याजिनं कारष्यो' उपानदहावुपं que,
५ 1 ear # ~ te : ११८ 7 = 7 he ^ i ५ oe nae ४. 4 i eataral ( ४ । न "५९ al ey १. तत्निसेवर् | + + 3.09
५५ wat [+
बर्दामिरेवाह्मानं दादयित्वाप्निसुपं अरत्यामभा- इदिध्साये देवलिधिवा एष नि धीयते वद्भिः ह १॥ ` न्ये वा वे निधिमगुतं विन्दन्तिनवा प्रतिभ जानात्येलामा क्रौमत्याकानमेवाधिपां gee रुष्य“ अथो खरताइनीक्रम्येतिं Adare यदाक्राभेनिचया श्राह्मानमपि दध्यात् त्माज्नाक्रम्या पुरुषशीर्षतुपं दधाति TRH अथो यथा TATA गेापायेति वाह- गेव तत्." ॥ २॥ . TATA शअथ॑वाभप्रिरेव द्ध्यडःडगयवेणस्तस्ये्टका wean, इ वाव तहषिरभ्यन्वाचेन्द्र दधीच श्र्यमिरिति यदिष्टकाभिरभ्निं चनेति arate anf चिनुते" magia’ लोके भवति यं एवं वेद्“ शरीरः वा .एतदप्रेयचित्य श्रासा Marat यञ्िते वैश्वानरं जुहाति शरोरमेष संधस्कत्ध ॥ ३ ॥ | चऋभ्याराहनि welt वा रतत् यजमानः स edad safe चिमते यचिते वैशानरः जहाति शरीर मेष सःस्कलात्म साभ्यारारति तस्मात्तस्य art चन्त जीर्द॑न्ेव देवानप्येति daraaren पुरो मुप curate ब] अप्निरेश्ानुरस्तस्वेषा दिति्यत्परो षम्भिमेद वै"
ane चित रवा वा wit, प्रिया recta प्रियामेवास्यं wearers सन्धि ॥ ४ ॥ ee तत् । स्शस्कल्ध अपः । दशं च ॥ ई ॥
इति वैतिरोयसंडितायां पण्बमकाणडे षष्ठप्रपाठके वषठोऽनुवाकः ॥ ° ॥
पञ्चमेऽमिंजितोऽश्गं चत् aaa तत् विशेषितम् ।
BES MHC पूरव्ेवत्वाभावाश्न तजामभावः। किन्नो गिवे: |
we दषे पूर्प्रकरणोाक्नामेव विधीन् कानिरित् ae प्रश्खति। ae “amqufats परि पिञ्चति०८५।७।४।९) इत्यनुवाके “कारवी पानदावप qua” दति afefed, तद्य प्रसा दशयति, "प्रजापतिः wir श्रचिनुत सः स्रपविः wart अतिषटत् त देवा विन्बतः म उपायन् ते डन्दोमिः mat हादयिव्वा छप Wer, ny कम्दषां wal ब्रह्म प इन्दारमि ब्रह्मणः एतत् क्प . त्. रष्याजिने कार्ष्णी उपानरौ उप gut eather: एव carer हादयिला श्रध्िम् उप चरति श्रात्मग afevarg®” दति । यदा प्रजापतिः, “रश्मिः दितवान, तदा ‘a? aft cenit: ager केमोपि भअगम्दः अतिष्ठत् । चुरभारिनाना ` चदा अच्छ see कोऽयं qui: ; तथाविधदश्चवत् way
a ततिरौवसंपितामाे। [०४२०९०६१
cord: | त" तादषम् wit दृष्टा देवाः भीताः -षनतः ततः मीपं ‘a’ प्राप्ताः | ततः प्रतीकारं विचायं डन्दोयुकमेन्तेः qatar श्रच्छा्च मन्त्रजपेन tat हला वङ्िसमीपमागताः । शादय एभिः-एति eran ‘exe! स्यन्नम् ast च डन्दर्षा वेद शरलनेतलात् वेद एव तद्रूपम् । । छष्णा जिनं" च वेद Gene | “gaara 2 That ayrafagata शष्णो SF हला” (६।९। १।९) Kemeny तसात् छष्णाजिननि्िते “उपान्ौ" ‘sy’ ‘gat. तया सति ‘eat एवः खधरीरमाश्छच wi suet ae हिंसा न भवति । यद्यपि “न्युवा एष यद्रि ल एतद्ुपं यत् wef” (\।४।४।४) इति ्र्ापि maa war, तथापि तस्या एवायं प्रपश्च दव्यविरोधः |
“एषां वा एतक्तोकानाम्'' (५।१।९।९) cafe saat ufcfed “मध्ये पुरवगौरवसुप दधाति सवीयल्ायोखायामपि दधाति" दूति, तदेतत् पूथत्तरपसाग्यां प्रशं सितुं॒पूर्ेपकं तावदृभ्यति,- “Safafu: प एषः fa धीयते त् aia: wa वा वैं निधिम् sy विन्दन्ति ग वा प्रति प्र जानाति उखाम् - श्राक्तामति meaty एव शधि कुरते ge” इति ata बीयमानोऽपिः, कोऽयं रवारा निधिच्यानीयः । एवं सति शोके यो निधिः wget भवति, तं निधिम्" ‘wa’ ‘ar विरोधिनो शभक, खथ वा काचित्, तदोयल्छामवि्छरणेम तं निधिं ग" “प्-"जानातिं । अतो दोषदयपरिदहाराय पूवेम् उपरिताम् ‘sei aes चराक्षामेत । तथा वति चनसानः rear ‘ea? निषेः अर्षा
. * fateerogeeg) Terdveny + aus
awe करोति । तच्च came भवति । आक्रमखेन agg ` करतलात् न कदाचित् विस्मरति, स्वेन रशितलारेव बैरिणोऽपि लै fafd न लभन्ते ।
अथ सिङ्धान्त दग्यति,-“श्रथो खल् are: न श्राक्रम्या ईति Swat उखा यत् श्राक्रामेत् निश्छत्ये mar रपि Tanz MRM चक्रम्या पुरवशींम् ` उप दधाति गुध श्रयो थथा रथात् एतत् भे गोपाय इति तादृक् एव ay” इति। afew खल तं परम् अनादृत्य एवम् “UTE: पादेन सा ष्यम् उशा ‘a mma दतिः । awed डेतुः,-ए्यम् “Var रारषदेवताथा faaa: सम्बस्धिनी । sa: उखायाः श्राक्रमणे ‘fae! weit समर्पयेत् । ‘aaa’ सवथा “न श्राक्रमणीया । यदि निधर््निः श्रपेखिता, तरि ुरुषशौषेम्" उखाधाम् उपरि व्यापयत् । तथा भति, ‘aa लोके कचित् पुरषं cen निधिवमीपे श्रवश्वाप्य मदीयम् “एतत् द्रवयं "गोपाय" "इति" खामी ‘meray’, ATER wa’ ‘AY’ पुरुषीषेस्या पनं द्रटयम् ।
पञ्चमप्रपाठके “य एवं विदामभ्भिं चिनते च्छषोत्येष ”(५।५।९।९) दति cquafafy: उकः, तं पुनः प्रशंस ति,-““प्रजापतिः वै अथवा अर्चिः एव cae श्रायर्वणः तस्य इष्टकाः Terie एत इ वाड तत् षिः wamara cx: cule: श्रव्यभिः एति चत् एृषटकानिः aft चिगोति arama एव श्रि चिनुते” . इति । am afer
Fe ta abana रीरि
© qarzas प्राः, इति आरद पुखके पाठः |
xg , वततिरौयसंरितभिष्यि। (कन्ध.
# ५ कद म ५" # ५१७४
wre? परिकख्यते,-श्रसि कचित् wearer: षिः । तक्षः gut दध्यडनामा । cute: wef कित् शुनि ज्रायुषर्वप प्राप्तानि । तत् waa श्रव सम्पाद्यते । योऽयम् श्रता प्रजापतिः"; ` घ एव “wear | चीयमानस्च श्रघ्निः' तत्पनो 'दथडः । ‘eee. waif । तम् uae’ एव श्र्थम् offer कचित् Suef? अनलः = ry सवम् श्रतुवदति । AAS 4 प्रतीकमिदम्,-“रो दधीचौ ,. अभिः, एति । स च मन््ोऽन्य एवम् were, — “eat दधीचो श्रथभिदटजाण्परतिष्कुतः जघान नवतोनव' (९।४।९1 ` श्त्रा०) इति । तदेवम् इष्टकानाम् ferent ताभिशथने aft शश्रौरोऽप्निः चितो भवति ।
aga wdlefa,— “sar wafar लोके भवति a श्व ae” इति । |
“प्राचोमन् afes परि विदधानित्यार₹"' (ule rere) दद्यनुवाके यदि हितं “इादश्रकपालो वैश्वानरो भवति" दति, amsafa,— “att 8 एतत् wa: यत् चित्यः arent वैश्वानरो यत् चिते वैश्वानरं जोति शरीरम् एव eye saree” इति । धः रितिनिष्याद्धः aftr, तत् श्दम् शध्धिदषताशः श्रीर्" । Sqaw च शरीरावस्थितो staat) तथा सति, “चितिः
© एवमेव समये पातः | (किद्ग मकम्" इयेवं पाठो भवितु युः । † are ate Verh तु “कचित् चभ इन् अनागयायधलै' इति षाठः © वं चाद एरक ‘aay इति पाठ म eye
nt er „ ~^ ^ ah 4 . । ॥ अथ र्दा) ४" ` REE. 4 ‘ = .
| शद्ग Warecattend ‘aati’ दति ‘ay’, तेन ufagaarer. शरीरम् Ua’ ‘Sane’ पञ्चात् TEST भवति।
AE UTS ्रश्वानरपुरोडाश्् sean श्रवदानं frawlas— Age बे एतत् यजमानः tama यत् श्रि fora च् fea Ray रोति शरीरम् एव खटरपलत्य आत्मना अभ्यारोहति weary we न श्रव न्ति जीवम् एव रेवाम् श्रपि ufa®” दति । ‘quan: “afi? "विगते" इति ‘an’, तेन असौ खजरौरमेव शं्छरोति । एवं खति, ‘fea wat वे श्वानरपुरोडाशं “जुहोतिः इति "यत्, तेन सखश्रीरमेव ‘age’ तस्मिन् wit जीवरूपेण arest भवति । ‘aaa’ ‘ae’ जीवातमष्य नीयष्छ gree अवदानं "न, guys तदकरणे च ae ‘stay एव Zam’ प्रान्नोतीति।
“grant हे एयिवी' '(५।२।२।९) इत्यगबाके ^.पुरौबेणान्धूति" दति यत विदित, ant “षठो दिवि (१।५।९ ९।९) CAI BVH अन्यचालातां fafrgem, “Garr ऋचा gta उप दधाति xd म अधिः प्ैश्वानरः तद्य एवा चितिः यत् पुराषम् afar हवं Fort चिगते एवा वे we: प्रिया aq: यत् वैश्वानरः प्रियाम् कव. we तमवम् अव इन्धे” दति ष्टो" fafa” इति
मन्छप्रतिपाथ्ो यः ‘dara’ ‘afm’, स whaaeqd val | qite’ च वितिख कूपम् । wa: पुरौषोपधावृन aiage वैशरागरा- ` श्वि्ेव दितवान भव्रति fe बैश्वानरण्ब्दादितः सरवेपुश्व
BR, PR 0 er ES Pe
© ue’ दनि Granger, Ste को Tes ज पाठा न Gate |
२8० शेत्तिटोयसंड्ितामा्ये। [का०४्०द।अ ०७
हितकारी यो विग्रहः, “एषा” एव श्न, "प्रिया" “तनूः? । तती ््यानरभन्तेय उपधाने सति wa: ‘firey’ “TT (तनुवं प्राक्नोति | एतानि च त्राह्मणवाक्यानि विधिश्रषलात् तदिधिषमीपे एव
xeurta |
दति सायनाचायविरचिते माधवीये azranarii हष्ययजः- ARTA पञ्चमकाण्डे षष्ठप्रपाठके घटो ऽनुवाकः ॥ ° ॥
अमै staat देवा विराज॑माप्रुबन्" तज्ञ राशोरदौितः areca विराइविराजमाप्रोनि वडा भोर धितः स्यात् षड्का ऋतवः संवन्स॒रः संवत्सरा विराविराज॑माप्रोति दश रचो दशितः स्यात् दशा- छरा विराङ्िराज॑माप्रोति दादश राजो दी धितः स्यात् aren मासः संवत्सरः संवत्सरो विएडविराजं मा- प्नोति waren राद शितः स्याश्चयेाद श ॥ १ । मासाः संवत्सरः संवत्सरे विराडविराज माप्नोति पषदंदश रां दितः स्यात् पश्च॑दश वा. ATT राचयाऽ्धमास्शः संवत्स॒र आप्यते संवत्सरा विराद्- विराजापनोति सप्तदश राचींदों शितः स्यात् दादश मासा Square स संवत्सरः संवत्सरा विराइ्विराजं- षात्नाति चतुवि र्तिः राजोदीं धितः स्वाशतुविर्ति-
‘fidinnioqace) =` पेदायेयाच १०६.
र्षमासाः. संवत्सरः संवत्सरा विरादविराज माप्नोति ` faxwax राबीर्दौछ्ितिः स्यात् ॥ २॥ बिरशदश्षरा विराडविराजमाप्रोति मासं stage श्यात् था मासः स संवत्सरः WAST विराडविराजं- ` माप्नोति चतुरा मासे दशितः स्याश्तुरो बा ररतं मासा wasn थिवीमाजंयन् गायों east रद्रास्तेऽन्तरिछमाजयन् (set न्दो इादशादित्धास्ते दिवमाजयन् जगतीं इन्दस्ततो a ते secre ae देवानां तस्माददादंश मासा गत्वाऽभिं चिन्वीत दादश मासाः सवत्र संवत्सराऽभिशित्यस्तस्याहाराचाणोष्टका THERA विनतेये। व्यादइत॑मेव ग॑च्छति Bux समाना- माम्." ५३२॥
स्याच्चयौदश। faxwax राचींद् शितः स्थात् | चै ते । अष्टाविं<शतिख ॥ ७ ॥
इति श्रै िरोयसंहितायां प्च मकार्डे षष्ठप्रपाठके सत्तमेाऽनुवाकः ॥ ° ॥
$1,
४९ ेन्तिरोयसंडिताभाष्य |
qe प्रशसा; कथितास्तत्तदिध्यनेवादतः अथ यत्ते रीचाविकल्यान् विधातुं प्रणौति, “शनिः दीशया देवाः विराजम् arg” दति । मौण्डयमौमादिभिधमनः atercent ater । staama ‘sa! सम्बन्धिन्या तादु | atear’ देवाः ‘farts’ Arar: | गिरर्न्दः-श्न्द प्रथत, च्छन्दो विशेषं ब्रते, तेन च विरिष्टं राज्यम् उपलच्छते । तत् शां प्राप्ताः caren! sat विधाखमानेषु. दोत्ताकालविकश्षु aaa विरायप्रा्िः उपन्यस्यते | तानेतान विकन्धितपक्लान विधत्ते,-“तिखो wat: दौ ख्यात् जिपदा विराट् विराजम् श्राप्नोति षट् राचीः दौक्ितः wie qa? waa, dag: dared विराट् विराजम् श्राप्नोति दध्र रात्रीः दौचितः era दशाक्षरा विरार् विराजम् श्राप्नोति erga राजः दीरितः wry see माराः संवरः संवह्छरो विराट् विराजम् आप्नोति weten wat: दीकितः स्यात् चयोदश्र मासाः Zaye लवह्यरो विराट विराजम् आप्नोति पचदश्र राजीः afer: eq पञ्चदश धर भ्र्धमामम्य रचयः श्रधमामशः संवसतः प्राते संबल्रे। विरार विराजम् श्राक्नोति sage राजाः दौ शितः स्यात् Tew मासाः पञ्च तवः सः संगरः संवत्छरो विगय् विराजम् satin eafivefay ust दौकितः स्यात् safaynfa: श्रधमासा; संवत्सरः gaat fue विराजम् श्क्नोति चिरिग्रतर रात्रीः दीकितः खात् fayazatt विरार् विराजम् श्राभ्नोति मासं afer खात् बः aie, घः शंवन्छरः saat fanz विराजम् wail wT मालः
३ Wediweqiaes) @eqruwer® | et
‘ater: ery att वै एतं मासः वख्वः अबिभरः, ते एचिषीम् et अनयन् गायों ex: अष्टौ रद्राः ते waiter श्रा अजयन् ‘fag दन्दः दादश wife: ते दिवम् आरा श्रजयन् जगतीं न्दः जते पे ते nena श्रगच्छन् Boy Zara” ofA facra-ay- शाभ-दशराज-ढाद ्राच-चयोदश्राज्र-पञ्चदगराज-रुप्तद्राज्र-चहु- वितिराज-जिशद्राच-माम-चतुमामामास-दादशच मासरूपास्लयोदन्च “ger विकत्पिताः। दधार स्तिभिः पादेरूपेतं विरा इाण्यं BR अतः जिल-सद्खयया aquaria. । षटसद्धानाम् weaat संवत्छराषयवल्येन दवयरसदपतवात्, संवस्छरस्य च षटज्िशद्धदिंनदथकेः निष्याध्तलात्, garg विराटपदा चेरगतवात् संवत्सरदारा amifa: | रवं सर्वच योच्यम् । अधिकमासेन" सद “satan मामा: | सावममानच्छ जिंदराजनियमेऽपि चाग्दमामस्य तक्जियमनवात् तदपेचया प्रथग्- मासापन्यासः। 'वखवः' मा्चतुषटयम् उख्या wert थिवी गायश्ी- eazy वशौकतवन्तः। र्द्रा, ठ मासषट्कं war ‘gata’ निषटुपकन्दो ङवताश्च वशौकतवन्तः । श्रादित्याः" तु मामदादश्क ला gars जगतीच्छन्दा देवताखच वातवन्तः । एतेषु परेषु संवल्छरपशस्य श्रत्यन्तं प्रशस्ततवात् श्रादित्याः इतरेभ्यो araha प्राण Raya? We नयैः प्राप्ताः |
aa, एतमेव पच्ठम् श्रादरेण पुनः प्रशसति, “तस्मात् दादश मामः श्टला श्रनि चिन्वीत ददृश्र मामा; ` सुवल्यष्ः
> ® ०७५० ~ जके
` @ wana carn पाठः | afta’ इति पाठो भवितु gem: + वनेव स्तर प्राठः | Tee’ दति पाठो भवितुं यक्षः ।
२8४. तेत्तिसीयसंडितामाश्े। [wrouime gies}
संवारः afr: fem: we श्रहोराचाणि cea see एनं विहते श्रथो areaq एव गच्छति भरेच समानानाम्९” इति । ` दादश्रमाशागुपस्थानकाले Aca verti ‘wer “efi चिनुयात् । माषदादग्रकखय संवछररूपवलात् दित्याभ्निरपि धारणडारा ` HAGA: | AY Cag cay अग्नेः ‘eat? एव 'बडाराजाहि॥ , ततः संवह्छरधारणेन सयणतलेम् yea दमम् afl चितवाम् भवति । afte cate: श्रभ्रिचिद्धयो anew: “समानार्नां" wa ‘Be’ प्राप्रोति । यद्यपि “तस्मात् dat भायः" (wiley) द्थादौ संवल्तए-चिराच-षडराच-दादशराजपलाः विहिताः, तथापि श्रथेवाद सम्बन्धायेम् अचर पुनर्न्यासः |
एत ्राह्मणं श्रगरावष्णव विधिवत् “षडभिर्दोचयति(५।९।९श्र०) दव्यनुवाकसमौपे द्रष्टम् |
दति सायनाचायेविरचिते माधवीये बेदार्धप्रका् हष्णयजः- संडिताभाये पञ्चमकाण्डे षष्ठप्रपाठके सप्रमोऽतुवाकः tH
EDU ED
TTS वा एव लोकाय चोयते यदुभ्रितं यज्ञा ग्वारेहेत् सुवभाल्लोकाद् यजमाना हीयेत एथिवी- माऽकमिषं प्राणो मा मा हासोटन्तरिश्षमाऽकरमिषं प्रजा मामा इासीदिवमा,कमिष सुव॑रगम्भेतय हेष वा श्रगेरग्वारोरहस्तेनेवेनमन्वारा इति सुवर्गस्वं लोकस्य area” यन्प्सम्मितां मिनुयात् ॥ १ ॥
(aieuineqines] बेदार्यप्रकाशे | Ree
कनीयसं यन्नक्तुमुपेयात्पापौँयस्यस्यात्रन॑ः प्रजा श्वादेदिसंभितां मिनाति ्यायारसमेव यत्तकतुमुपति arena पापीयसी प्रजा भवति सालं चिन्वीत प्रथमं चिन्वानः awadfaat वा अयं लोक इममेव लोकमभिजयति feared चिन्वीत हितीय ` बिग्बानो हिवाहल' वा अन्तरिस्षमन्तरिछमेवामि जयति feared चिन्वीत ततोय चिन्वानः ॥ २.४
fedqreat वा असौ लोकाऽसुमेव लोकमभि जयति? जानुदधं चिन्वीत प्रथम चिन्वानो गायज्िये- ast लोकमभ्याराहति atfred चिन्वीत दितीय' चि- न्वानस्तिष्टमैवान्तरि क्षमभ्यारो डति ग्रीवदघ्नं चिन्वीत तृतीय चिन्वान अगन्येवामुं सोकमभ्यारोारति^ arfat चित्वा रामासुपेयादयोनो VAT धास्यामीति म डि तीय चित्वान्धस्य स्तयम् ॥ ३ ॥
giana ततीय' चित्वा काब्डनेपेयद्रेतौ वा gafa धे यद्भि चिनुते यदुपेयाद्रेतसा ब्ु्येत^ अयो खस्वाहर प्रजस्यन्तद्यन्नोपेयादिति यद्रे तःसिष्ा- वपदभाति ते खव यजमानस्य रेने विष्डतस्तस््रादू- सेयादरेतसोऽव्कन्दाय Vite वाव रंनाःसि पिता पुं पौलः ॥ ४ ॥
Rog ते्निरीयसंडिताभाव्ये। , [wronsre gest
we रेतःसिषावपद्ध्याद्रेताऽस्य. वि श्डिन्दयात् faq उप दधाति रेतसः सन्तत्य“ इय वाव प्रथमां afer इयं तस्मात्पश्यन्तीमां पश्यन्ति वाश वदन्तोमन्तरिष्ं हितोया प्राणो. षा afte तद्मान्नान्तरिक्ष' Udi न प्राणमसौ नतीथा Waa चसौ तस्मात्यश्यन्त्यमं पश्यन्ति Ta” यजपेमाश्च।॥५॥
TARE दधाति मनसा मध्यमामेषां लोकानां काया अथे प्राणनम्“ इष्टो यन्नो शगु भिराशीदा | बमुभिस्तस्य त इष्टस्य वीतस्य द्रविड Waly’ WITS लतुतशस्तरे एवैतेन Te” पिता मातरि शाऽच्छिद्रा पदा
धा अच्छिद्रा उशिजः पदाऽनु aa: सामा विश्चविन्रंतवा
नेषदहृदस्यतिरुकथामदानिं शःसिष॒दिन्या हेते, मने र्क्न्तेनवेनमनु Waa” ॥ € ॥
मिनयात् | ततीयं चिन्वानः । खियम्। aye: ष । वे। सत्त च॑।॥८॥
दूति नैल्तिरोयसंहितायां पणष्वमकाणएडे षषठप्रणटके BAAS: ॥ ° ॥
दौक्लाकालविकष्पा येते ana उदोरिताः। अथ REA अरन्वारे(इणादिकसुष्यते । यदुक्र Quarta ‘AAG _
[अश््राधनदाचयन्स] , वेदा््रकाश । | Ree
WR. wife , इति इाभ्यामभिमधिरोहति एथिवीमाक्रमिषमिव्येते- Seare’ इति । तददिधिभिहान्नयति,-“सृवगाय वे एष लोका -शौयते चत् aff: तं यत् न श्रन्वारोदेत् सुवभोात् लोकात् यजमानः हीयेत एयिवीम् श्रा अकरमिषं प्राणः मा मा हासौत् अन्लरिशम् शा ` च्रहमिषं agr ar मा eta दिवम् श्रा ्क्रमिषं सुवः wR इति are एषः वै श्नः श्न्वा रोः तेन एव एनम् श्रन्ारोहति सुवर्गस्य लोकस्य wae” दति । योऽयं चोयमानः 'श्रद्चिः", "एवः" qaa- Stare waa’; श्रत: तस्य अरन्वागो हाभावे ‘qaqa त्" ‘etaa’, ant अदिति एयिवीमित्यादिभिरन्वारोषविष्यन्नेयः * । मन््रायम्त- यजमानोऽड प्रयि" पादेन श्रा?-श्रक्रमिषम्", wa: प्राणः" "मा मम् वरिश्यजतु । श्रन्तरिक्लातिक्रमणन पुजादिप्रजा ‘ar’ परिद्यजतु | दिवः आक्रमणेन खगे प्राप्रमः। VATS ए३ श्रप्रेरन्वारोदण- SB: । श्रत: “तेनेव “श्रन्व( रोहति, ae aang भवति | श्रथ युपेकादभिन्यां कचचिदिशेषं विधत्ते “यत् weafaat मिशुयात् कनीया सं यज्ञक्रतुम् उपेयात् पापीयसी we श्रात्ममः प्रजा स्यात् वेदिखम्मितां मिनोति ज्यायाष्टमम् एव यश्नक्रतुम् पति म We BAT: पापाय) प्रजा waft’ इति। पशषरेष्येपरिमिते vaca यदि एकादथिनांम् अवम्यावयेत्, तङानौम् mae "यज्ञक्रतु" mya । “ee” यजमानस्य म्वकाया ‘wai? न्पापौयसौ' च भवेन् । श्रत: पचपरिमाण।दयिके बेदिप्रमाणयुक्रदे
8१ ॥ 1) we
[५ शि - = [1 [1 = < क
© ‘gata oan पाठः | ‘fafuaaa’ इति पाटो भदितुं am: |
भ । श्रि्तिरीयसंहितामाष्ये। [stewie grates]
यूपाकराशानि विलिख्य एकादशिनी भिहुचात् । तथा aft maa “एकं ‘aed’ प्राप्नाति । “ae? ‘ae? च ‘otter’ न्मः 'भवतिः। पूवैस्मिम प्रपाठके ‘am एकादगिना*(५।५९) दथ ्रहतिश्रते चयने पश्चेकादभिमीपरेऽपि एक एव यूपः न त युपेका- afuatfa GMa; दृ तु चयनविहृतिषु यूपकादिवुं श्रनयुपगभ्बते इत्यविरोधः । श्रय पसु श्रपि पितिषु स्य इष्टकाषद्यां विधततेः-“साइकं चिन्वीत प्रथमं चिन्वानः ayaafadt 9 श्रयं लोकः दमम् एवं शोकम् श्रभि जयति feared feta दितीयं चिवानो दिषाइख रै ्रन्तरि्म् श्रनरि्तम् एव श्रमि जयति fared चिन्वीत तीयं चिन्वानः जिषादखो 2 wat लोकः aga एव लोकम् भ्रमि लयति(९५--दूति । षसष्याकानाम् इष्टकानां समहः साइखम् | श्रथ वा सरखसद्याकाभिः दष्टकाभिः निष्याद्यः श्रः सादः | ५ प्राथमिकम् aia ‘festa’, स त॒ षारलं कुयात् 1 दितौयवा मदिन्धाने' दिशुणम् । ठतौयवारं चिन्वानः" न्िणम् । एथि्यम- रिशधुलोकाञच उन्रो्रश्चयस्ात् तन्तशितिषष्मिताः । wa: तैः शयनः anita: | qewacty कमेणोडंपरिमाणं विधक्त-“जानुदन्नं festa प्रथमं चिन्वानो गायत्रियै एव ca खोकम् अ्रन्यारोाहति नाभिद्न feta दितीयं चिन्वानः fagat एव श्रकरिलम् श्रन्वारे।इति शौद्रं feta aati चिन्वानो जगत्यै एव we शोकम् श्न्यारारति ५)" इति । यथा प्रयम-दितौय-हतौव-चितीनाम्
[शा०५।१०द च ०र] वेशाथप्रभाशै। Ree.
ewtinwa wee, we एव गायबौ-चिष्टब-जगतीनाम् Saint अशराधिक्यम् । sa कमेण गायश्यादिडाशा eave afytrela | |
जिविधणयमे क्रमेण नियमविश्षान् विधेः “न aft fom रामाम् Bitar श्रयोनो रेता धास्यामि दति न दितीयं fear श्रन्यस्य faa उपेयात् न द्रतीयं fem काश्चन उपधात् रेता एतत् नि we यत् aff चिनुते यत् उपेयात् रेतसा sea” दति । यः प्राथमिकम् श्रग्रिचयमं करोति, षः ‘cai ‘a’ 'उपेथात्,+-खकीयास् भायाम् मध्ये रमणीया एयम् इति भवा कामुके न प्रवर्तेत, Tare तस्याम् Shear अनुज्ञा । रामोपगमना- भाषे श्रयं हेतुः+-श्रयोनो" पुबोत्पत्यनुपयुक्ार्यां टैव ‘tay’ wiqfasnatfa तक्मा ेदित्यनुपगमनम्। दितौयवयमारुष्टाधौ araaftiafaaterta: Care’ वणन्तरस्य दुहितरः ‘a’ “उपेयात्! घवणायाम् tieaeaag । ठतौयचयमानुष्टायौ सवणाम् श्रवणा रमणीयां पुजार्थिनों वा कामपि ‘a’ “उपेयात्” । awed हेतुः, - ‘afi चिनुते, इति ‘aq’, तद्रेतमो gaaa व्यापनम् ; तथा aft उपगमने “रेताः विथुक्रो भवति |
तमिमम् श्रगमनपक्तं दूषयिचा मव गमगमभ्यनुजानाति,- “gut खल श्राह: WANG तत् यत् न उपेयात् इति चत् रेतःसिखौ उपदधाति ते एव यजमानस्य "रेतो fan: तसात्
yaw श्रख्ितानुच्चाः अचर च (द द्ितस्यानुद्चा' दति विभिन्रपाठो न समौचचीन इव.प्रतिभाति | 32
Rye वैततिरौयसंहितामथये। [areyiregiqee)
sae Fae. श्रखन्दाय(९'* इति । afr: खलै" एवम् oe?) श्रतुपगमनम् शरप्रजस्य' प्रजोत्पादनदेतुने भवति । भ ¶ उपगमने रेतोदानिः श द्नीया । “विराट् ज्यो तिः”(५।२।९।४) हृ्यादिमन्त्ाभ्यां रेतःसिचो' rae भ्रनेन suet । तस्मात् ^ते एव" se यजमानस्य ‘ta’ पालयतः शो रेतस" वरिनाध्राभात्राय प्रजात्यत्यथम् "उपेयात्" । सास्तारिविधीमाम् श्रा्लातत्राह्मणोक्तावपि(?) श्रवकाधाभावात् war निवेशः* । Gee ह॒ श्रषारोहणविधेः “नमते ed” इर्याय्धिरोदणादूष्यमाविवात् श्रपरूनमिति परिपिश्चति(५।४।४।९) शृत्यतुवाकानते fate | gafen प्रपाठके “यद्िराजावपदधाति'(५।५।४।९) इण्यादिना रेतःशिचो विधानमुक्र, ततैव कञ्चिदिशेषं विधन्त. “णि वाव रेतारसि पिता पुवः पौः यत् दं रेतःख्चो उपदध्यात् रेतः ae वि feng fae उप दधाति रेतसः aaa” इति | योऽयं "पिताः इदानीं awa, मः sate कखचित् रेतः । we पितुः ‘qa’ ta "पौः तु qe रेतः। शव॑ fuagaatarat “जी णि, "रेतांसि" । तथा सति cates रेतःसिषो; उपधाने सति श्रवशिष्टं ‘ta’ वि~"च्छिन्द्ात्" aang ‘fae’ रतःभिषः उपदध्यात् । तच रेतः “शन्ते ब्पद्यते | तिलोऽपि रतःसिचः क्रमेण प्रशसति, “ट्य वाव प्रथमा रेतःसिक् वाक् ठ इयं तस्मात् पश्यन्ति इमां wala वाचं वदन्तीम् श्रन्सरिकतं faatar प्रणो वे ्रन्तरिक्तं तस्पात् न श्रन्तरिषं
— — 2800 द ।
* ‘qua: mamta saa aay पाठः न eal: |
[शा ०४।१५०द्। ०८] वेदाथप्रक्षारे | २५६
uefa म प्राणम् wat ठतीचा wa: वं असो तस्मात् पश्चनि अम् पश्छन्ति wa” इति। या ‘agar रदेतःखिक्' खा vafata प्रायम्दसाम्यात् । मिश्च वायूपेव श्रधोटस्तिवषाम्यात् | wre हि वागरन्निलम्, नासिकायां प्राणः, तत उपरि चुः; ततो वाचः, श्रधोटत्तिलम् | यस्मात् afar श्रधोटल्िवेन समान्य, ‘ama’ म केऽपि नानाविधशस्यादिपूणाम् ‘cai’ भमिं माटशूपण "पश्यन्ति" । तथा विदत्भायां मम्यक् "वदन्तं ‘ay °पश्चन्तिः श्राद्धियन्त । ययं 'दिनीया' रेतःमिक्, सा चं श्रन्तरिचशूपा मध्यमतमाम्यात् । तच ‘safe प्राणखरूपम् प्राणस्यापि वाक्चचषोः मध्यवतित्वात् । यस्मात् श्रन्तरिकप्राफयीः वाम्य, ‘aaa’ SAM “Wits weal न "पश्यन्ति" । “प्राण च मासिकासश्चारिणं चल्तृषा न पश्यन्ति । येय “दतौया' रेतःखिक्् TVA, खा दलाकखष्टपा उपग्वितिल्माम्यात् । मा च Ut: ewaen, चलुरपि fe वाकप्राणाभ्यामूभ्वे aia यस्माद्धि चवा साम्ये, “AMI लोके जनाः सख यचन्द्रनकब्राद्यङ्ताम् ‘my faa प्रत्यरेण 'पश्छन्ति" । "वत्तः" अपि एरक्रछृष्णकनौ निकोपेतं परकीयमुखम्यं नञ vaya: ‘avatar’ |
avi fae. swe तासु afafeud fawe,—“asat cat च aa च उपदधाति मनमा मध्यमाम् एषां लकानां He अथो प्राणानाम्" इति । “fares, ज्योनिदृधारयत् ”(४.२।९।४) दति “यजञषा' उच्चारितेन द्मां" प्रथमा गेतःभिचम् उपदध्यात् | तथा “mare ग्धोतिरधारयत्,*(४।२।८।५) इति यजुषा उचारितेन
२५२ तैनतिरीयसंहिताभाग्ये। [का ०५।४५०६।अ ०२]
‘aa’ दतौयां रेतःसिचम् उपदभ्यात् । “खराड् ज्यो तिरधारयत्” (४।२।९।५) इत्येतत् यजुः श्रतुखाय मनसा" खला मथर्मा' रेतःिचम् उपदध्यात् । श्रयं च प्रकारः ‘Val’ एथिव्यादिलोकानां खखग्यापारसामथ्याय agai श्रपि च वाकप्राणचक्तराणानां प्राणानाम्" रपि खखवयापारसामथ्याय सम्पद्यते | तदिदं रेतःसिशां ब्राह्मणं “यद्िराजावुपदधाति” इत्यनेन ae “खयमादणाुप दधाति" (wait) इत्यनुवाके द्रष्टयम् |
यदुत एचकारेण “wien समिषटयजुरपि जहोति न वाध्वरि- काणि saat यज्ञो शगभिरिति दश्रमेकादथे जुदोति इति । तसेतम् विधातुः मन्त्राउत्पादयतिः- ष्टो यन्नो wafer: suite वसुभिः तस्य ते इष्टस्य वीत्य द्रविण इड wate” दति । भगभिः' शगुममानैः खलिग्मिः, वसुभिः? निवासरेतुभिः दै ‘ver श्रयं "यन्नः" “sata यजमानस्य फलप्रदः we सोऽयम् एका मन्तः । ह यन्न, ‘ae’ argue aafafie न्तः तव रविणा" फलश्टतानि धनानि ‘xe कमणि भक्तौय' भजे यथा प्रा्रुयाम् | ats faatat मन्तः,
waaay रोम विधिमुन्नयति,-“दव्याद स्तुतशस्ते एव एतेन qe” दति । इ्युक्षमन्तद्यं होमकाले पठेत् । तेन सत्न" खम रपि दग्धवान् भवति। तदिदं ब्राह्मणम् अन्ते द्रम् |
यदकं खुत्रकारेण , "पिता मातरिश्वेति प्चितोक्येन होतानु- ayuft शहोतयकामयमनेऽध्वयुः" इति । तजन मन्तमुत्पाद् विधकेऽ--“पिता मातरिश्वा अच्छिद्रा पदा धाः sfegr ofa:
neces aes [ण
* "सते शस्ते, इति श्पाद श एशके पाठः|
[ ऋ *४।४०६।अ ०६] वेशार्थप्रषादचे | | zu
पदा WE तक्षः सोमो विश्ववित् नेता नेषत् हशस्यतिः उक्थामदानि शर रसिषत् इति wre एतत् वे ah: उक्थ तेनेव एनम् श्रतु 8९- खति0९ इति । “पिताः पालकः मातरिश्वा वायुः श्रख्छिट्रा पडा विनाश्रहितानि waa ‘a’ zug सन्यादथतु। तथा 'उथिजः' कमनीया मदषयः “श्रच्छिद्राः' खयं विनाशगडिताः सन्तः पदानि स्यानानि “श्रतु'-तच्तः" सम्यक् सम्पादयन्त् । "विश्चतित्! aay: “नेता? जगतः प्रवत्तेकः “सोमः "नेषत्, नयतु, कामानि प्रापयतु | हृरस्यतिः' च उक्थामदानि! शस्त्राणि दरधकारणानि ‘afaaq’ शंसतु । ‘sfa’ एतादृशं मन्त्रं पठेत् । एतन् Ua FAME ‘aa. प्रियम् ‘say शस्तम् । ‘aaa’ मन्त्रपाठन एनम् ' afar mamayg ‘siafa’ | wae ब्राह्मण गायत्रादिमामोपम्यानेन ae विकषणादृष्पे द्रष्टव्यम् |
दति सायनाचायविरसिते anata वेदाधंप्रकात रष्णयजः- संडिताभाय पञ्चमकाणड़े षष्टप्रपाठकेऽएटमोऽनुवाकः ॥ ° ॥
सयते वा रपेप्रीनां य उखायां भियते यदधः Ua. UTA: स्युरथो यथा स॒वात् प्रत्यव- राति नादगेव तदासन्दी सादयति गभाणां yar अप्रपादायाथेा सवमेवेनं करालि गभा वा रुष . यदर्यो योनिः शिक्यं यच्छिक्यादखां निरू्योनेगेम निय्यात् षड्यामः शिक्यं भवति षोद़ाविहितेा वै ४ १॥
२५७ तसिरीयसंहिताभाणे। [का०५।प्०६।अ०६]
पुरुष sat च शिरश्च चत्वायेङ्गन्धातमन्ेवेन बिभति^ प्रजापंतिवा एष यद्भित्लस्योखा चोलु- aI स्तनौ MA प्रजा उप॑ जीवन्ति यदलाश्वोल्- Sata ताभ्यामेव यज मानोऽमुभिन् लोके भिं ge’ संवत्सरा वा रष यद्म्निस्तस्य चधा विहिता इष्टकाः प्राजापत्या वैष्णवीः We
वैशचकमंणोर॑होराषाण्येवास्यं प्राजापत्या age बिभति प्राजापत्या रव तदुप wt यत् समिध श्रादधाति वेष्णवा वै वनस्तयो वैष्णवीरेव तदुप॑ धत्ते यदिष्टकाभिर भिं चिनेतीयं वे विश्वकमा ay HATTA तदुप WA तस्मीदाहुस्तिदद्भ्रिरिति^ तं वा रतं यजमान एव चिन्वीत यदस्यान्यः, चिनुया- त्तं दश्चिणाभिनं राधयेद्प्रिमस्य esta येऽस्याग्निं चिनुयात्तं दक्िणाभीराधयेदभिमेव तत् atta ॥ ३ ।
षोढाविहितो a1 वेष्णवीः। aay) विध्शतिश्च ॥ € ॥
efa तेत्तिरीयमंहितायां पशथ्वमकारड षष्रप्रपाहके नवमोऽनुवाकः ॥ ० ॥
[का ०५।प् ०६।अ ०९] वेदाथप्रकारे | २५५
श्रन्वागोहादिविधयो ह्यष्टमे समुद रिताः।
श्रथ नवे श्रासन्द्यादिकमभिधीयते । “विष्णसुखा बै देवाः” (५।२।९) taf श्रनुवाके ‘sayfa: मादयति' दति afafed, तच सादनाधारं विधत्ते,-“दयते वे एषः श्रग्नौनां यः उखायां च्द्चिते यत् sw सादयेद् गभाः प्रपादुकाः स्यः wet यथा wad प्रत्यवरोदति area एव तत् श्रासन्दौ सादयति गभा yal श्रप्रपादाय श्रयो मरम् एव एनं कगेति९)" एति ‘ay श्रयम् श्रग्निः ‘sari’ धायते", ‘ug श्रः अन्येषाम् “matat मध्ये ‘gaa’ श्रभि षिच्यते, tava प्राप्नो तीत्यथः। यदि एतादृशम् afga ‘wy wat 'मादयेत, acral प्राणिनां ‘mir’ भमौ श्रपादुकाः पतिताः “avi श्रपि च ‘aerate सवात्' े््यपद्ात् प्रत्यवरोहति अ्श्यति । (तादृक् va’ ‘aa’ wwe माद्नम् | तस्मात् Bats च्रामादयति, महत्याम् ्रामन्द्याम् GR wad) तच्च स्थापनं प्राणिगभधारणाय पतनराददित्याय च भवति । श्रपि च ‘ua’ ‘aaa’ श्रभिषिक्रम् दश्वरसेव (करोति' |
एतच सादभमविधिसमौपे एव द्रष्टव्यम् | “न स्मन afm” (५।१।९०) इत्यनुवाके ofa fed षडुद्याम faved भवति दति, तदेतदनद्य प्रशमति+--“गभा' वे oa: चत् seit थो निः fai यत् गिक्यान् उखां निरूदन् योनेः गमं निरण्यात् षड्द्याम शिक्यं भवति पोडधाविदितो वे पुमषः sig -व fury चलारि श्रङ्गानि aaa एव एनं विभि इति। योऽयम् ‘ge’ afm, a गभम्यानौयः | ‘faa’ च योनिम्थानौयम् |
२५१ तेत्तिसोयंदिताभे। [का०५।१०६।अ ०२]
यदि ‘far? ‘sat’ ‘freer’ frat fag veracity aa अधः पातयेत् इत्यथै, तदा “MARY सकाशात् ‘ae? fart हतवान भवति । श्रतसत्प रिरारर्थै ina’ षडमिः Bula: ऊध्वै- रतरल्लविशेपैर्ुक कन्तयम् । लोके "पुरुष" "वोढावि्ितः' पमि श्रवयररपेतः | oa at एकाऽक्यवः, निरः दितीयावयवः, at शप्तो, दौ पादो एति शवलारि' शङ्काभि" । शरत: षडुद्यामे सति षडवयवयुक्रखगररौरे "एव "एनम्" शर्नं WIT यति । एतद aed षडद्यामविधिममीपे द्रष्टयम् | “gat वा एतक्ताकानाम् ” (१।२।९) इत्यनुवाके यत् "उलामुप- दधाति इति विहिनं ae “auarema” (५।२।८) इत्यनुवाके 'उलृखलसुपदधाति' इति fafed, तदुभयमच ae प्रण्मतिः- भप्रजापतिः वै एष यत् श्रप्निः तभ्य उखा उ उलृखलं सनौ तौ gq प्रजाः उप जौवन्ति aq get च उल्खलं च उपदधाति ant va यजमानः wafer लोके aig sel” इति । यञ्च यमानः ‘afa:’, "एषः, प्रजापतिखष्ूपः। aa चितलात् उखोल्खलयोः RATA «RAMSAY | एतदनुष्टानजन्व फलं प्रजाः ‘sasitafen’ । एतदु पधानेन ‘ayaa’ श्रपि खगे तत् फलं SR | एतच उदाइतयोः अ्रतुवाकयोः एकच द्रष्टम् | ` श्रय उल्यधारण-समिदाधानेषटकोपधानानि प्रसि,“ amt ३ "एषः यत् aia: ae तधाविहिताः इष्टकाः प्राजापत्याः परेष्णवौ; पर कम॑णो; श्रहोरा तराणि एव WE प्राजापत्याः यत् wel विभति प्राजापल्याः एव तत् उप धत्ते यत् समिधः श्रादधाति
[का ०५।्०६अ °<] वेदाथप्रक्वाश्चे । Rye
awar: 2 वनस्पतयः Seqat: एव तत् उप धने चत् दहकानिः uf दिनोति ca प विश्वकमा Pande: एव तत् डप धन तस्मात srs: faza श्रमः इति.” दति । योऽयं ataara: “afa:’ म॒ एव संवत्षरधारणात् «sama: | "तस्यः च सवस्सरशूपस्य oa: सम्बन्थिल्यः ‘sear’ “जधा विहिताः, fanart: सन्पादिताः। कालाः? इति, ताः उच्यन्ते प्राजापत्याः, aq Fanaa | यानि एतानि श्रहोराज्राणि,' तानि ‘va ‘se’ मवत्ररूपख्य ag: प्रजापतिनिर्मिततात् प्राजापत्याः" द्रष्टयाः। WH उण्यधारणन प्राजापत्याः उपदिता भवन्ति । तदेवं प्राजापत्यादिभिः fafa. निष्पादितलात् रग्निः fare: इति श्रमिन्नाः त्राः" |
ny उपधानकर्नारं विधन्ने,-““तं वै एतं यजमानः एव चिन्वीत यत् श्रस्य aa: चिनुयात् तं दङिणाभिः न teem aff शर्य ayia यः we afd चिनुयात् a दचिणाभिः रधयत् wing ga तत् qatia®” इति । यजमान एष चयनच्छ कशा, म maga: यदि mad: कुयात्, तदानौम् wait: दक्तिणाभिः परिताषाभावे सति afi नाशयेत् । श्रय खयमशक्रः श्रष्वयुणा कारयेत्, तदा. ‘a’ ‘efaurfa: तोषयेत् । तन श्रद्चिम्' ‘va’ ताषथति । तदिदं ब्राह्मणएदयं ame रशवकान्राभावेन faawataa । |
ति सायनाचार्यविर्चिते माधवौय वेदायप्रकाद्न. wqas:- मङहिताभाये पञ्चमकाण्डे TAGISH नवमोऽनुवाकः ॥ ° ॥
२५८ तेत्तितोवसंश्ितामाथ्ये। [का०५।्र०६।अ०९०।
प्रजाप॑तिरप्रिमविनुततंभिः संवत्सर वसन्लेमेकास्य पवैीरधम चिनुत ग्रोपष्मेशण efad पष्ठ वषानिः "पुच्छः WAC पक्षः इंमन्तेन॒ मध्यं ब्रह्मणा वा AA तत पवादंमचिनुत nay efad va waft: पुच्छ fatrat पक्षमाश्या ar’ य एवं faatafa fea ऋतुभिरवेन चिनुतेऽथो Tata AAAS |g |
इन्धे शण्ठन्तये नमभ्निं चिक्यानमच्यन्नः रोचते? दूय वाव प्रथमा चितिरेषधयो वनस्पतयः पुरींषमन्त- रिषं दितीया वयाधसि पुरोषमसो qatar नकबाणि पूरीषं awacet दश्चिणा पुरोष यजमानः पश्चमी प्रजा पुरीष" यन्निचितीकं चिन्वीत aw दधिं MATa प्रजामन्तरि यात्तस्मात्यश्चितौकश्चेतव्य एतदेव सवः स्यणोति^' यल्तिखश्चितयः ॥२॥
चिद्धाप्रियेद दिपा्यजमानः ufafear’ oN चिनेयो भवन्ति पाडाक्तः पुरुष ्रात्मानमेव स्यु णोति ang चितयो भवन्ति ofr: पुरोषेरभ्यु इति दश सम्प॑यन्ते दशाक्षरो वै पुरुषो यावानेव पुरुषस्तः स्पणोत्यथो दशाक्षरा विराडन्नं विराड् विरज्छे बान्नाये प्रति तिष्टति” संवत्सरो वें षष्टी चितिः कतव पुरीं ष” षट् चितयो भवन्ति षट् पुरीषाणि इादश
[का ०४।प्०६।यअ ०२ ०] उदार्चप्रक्ञाप्ये | २५६
सम्प॑न्ते दादश मासः संवत्सरः WATT णव प्रति विषति ॥ ३ ॥ ` अव । चितयः । पुरो ष' । oem ख ॥ १० ॥
र्ति afattadfearat पण्चमकाणड़ पष्रप्रपाठके दशमोऽनुवाकः ॥०॥
अ मन्दद्यामसुख्यानि नवमे वणितानि fe |
रथ द्रम चयनं बहधा प्रदनस्थत । तत्र वसन्ताधुतुदाग प्रभ मामाद,- "प्रजापतिः श्रिम् श्रचिनुन wala: sagt agama qa yaa श्रविनुन गौप्रेण afa ood वाभि; पुच्छः श्रग्दा उत्तमं पक्त रेमन्तन मध्यम्" इति । wa dager term: | खतुभियया संवत्सरो निष्याद्यते, नथा श्रप्निम्' अपि ‘wafa. (प्रजापतिः श्रचिनुतः | चछतुमयोऽय ay: इति aga एव शयनं, तच वमन्तः शिरोभाग: । ua दक्तिणपच्तादयो योच्धाः |
श्रय ब्राह्मणादिर्ूपत्वं मद्धन्पन प्रशसति, “ब्रह्मणा वरे we तन् पूकधम् अचिनुत wan दक्तिणं पक्त otf: पुच्छं विशा Sat प्तम् श्राया awa’ इति ) श्राग्रा मान्मौ दष्णादिः।
श्रय वेदनं प्रश्मति,-“य एवं विदान् afi चिनुते ऋतुभिः एव एनं चिनुते श्रयो एतत् एत मवम् श्रव. सन्य sonal एनम् अग्मि चिक्यानम् afa way tte” इति। ‘a’ यजमानः ‘ya वख्मनाद्या्मकनं angered च ‘fase’ तथेव मददा
age afercirefqarara | [का०४।१०द्।अ ०९०]
भाक्वम् “af ‘fara’, सः प्रजापतिवत् “agfr’ arger- दिभिश्च चितवान् भवति । श्रपि च “एतत्, wat बराहमणारीमां च खरूपं ‘waa’ sult करोति । किञ्च “NAY चितवन्तम् “मं यजमामं सवं जनाः ‘suf’, “श्रप्निचित् कपिला ast” दृत्यादि- स्तिविषयलेन सवच प्रसिद्धो भवतीत्यर्थः । fay ‘wy aag खाद् च सदा “aia | श्रपि च सवेभ्यः 'रोचतेः प्रीतिविषयो भवति |
sy चितिपश्चक पुरीषपद्चकं च भरम्यादिरूपेण प्रशर्मात,- “xa वाव प्रथमा दितिः श्रोषधयो वनस्यतयः पुरीषम् श्रन्त रिक्तं featar वयामि पुरौषम् श्रमौ ठतीया नचच्राणि पुरीषं an: चतुर्थो दकिणा पुरषं यजमानः पमौ प्रजा पुरौषम्(५)* इति | या यं "प्रथमा चितिः, सा ufata । ae तस्या उपरि ्र्षारितं ‘guia’, aq श्रोषधि-वनस्यतिखर्ूपम् । एवमुत्तरत्रापि RIYA |
aa शखान्तरगत वितित्रयपत्तं निरारत्य खकीयं fafa. gear स्थापयति, “यत् fafeata festa यज्ञं दक्लिणाम् WT प्रजाम् श्रमाः दयात् Aa पञ्चवितौकः चेतव्यः एतदेव way स्यणोति दति । चतुचचिति-तत् पुरौषयो््ञ-दचिणा- ्पलसुक्म्, पञ्चमरिति-तत् पुरांषयोयजमानम-प्रजाङ्पत्वम् । एवं शति जिशितिपते' यश्ादौनाम् श्रन्तरायः खात्, तस्मात् पसचितियुक् एव श्रग्निः “Baa तथा सति “एतत् भण्यारिकं ‘eae? अपि प्रौणयन्येव ।
[का ०५।५०६।अ् ०९० वदा्प्रकाशच | २९१
sq चितित्रयम् garcag विभश्य प्रगसति,-"“यत् fae: खितः जित् हि रग्निः यद दे fare यजमानः प्रतिि्ये'0" इति । या एता श्राद्याः ‘faa: "चितयः", ताभिः aici, मन्यादितं भवति । Same प्राजापल्यादिभिरिष्टकाभिः पूमुक्षम् | ये चं gut र" feat, anat ‘fare यजमानः? प्रतिष्ठितो भवति ।
श्रथ समृष्पेण प्रशंसति, "पश्च feaat भवन्ति ore: पुरुषः श्रात्मानम् एव स्पृणोति पच चितयो भवन्ति पञ्चभिः पुरौषेः श्श्यरति दशर सम्पन्ने दशाक्तगो वे पुरूषः यावान् एव पुरुषः त॑ व्योति श्रयो carat विराट् wa विराड् विराजि एष ware प्रति तिष्ठति" इति। पुरूषस्य ema द्धिद्राभिप्रायण द्रष्टव्यम् । यानि भिरमि an fextfu,a चश्रधोद faz, ara नाभिः, तानि warfe यावन्जौवम् अ्रविनाशान् श्रत्ताणौव्युच्यन्म । एतदेवाभिप्रे तच तच श्राश्नायते,- "अन्न वे शौर्ष्याः प्राणा दाववाञ्चा। नव पुर्षे प्राणा नाभिदश्मौ” इति । nat quagqar पुरुषं साकन्धेन प्रीणयति । कि च farsa wa ‘afa’-‘faefa’ |
श्रय षष्टदितिं तत्पुमषश्च प्रशमति,-“मवन्छरो तरै षष्ठौ चितिः तवः पुरीष; ८” इति । श्रव मवत प्रशंमाङ्पतवात् मंवत्छगारि. ्पता्यां न विस्मेतखम् |
श्रथ सवं मिलितला(?) प्रशमति,--"“वर faaat. aif षर attarfa दादश AEA दादश मामाः मंवल्मरः Hage एव प्रति तिष्टनि<” इति । agag ब्राह्मणं षवान्त द्रटयम् |
242 तसिरौयसंहिताभष्ये। [का०५।५०६।अ०११ ]
दति मायनाचायविरचिते माधवीये वेदाथप्रकागर रष्णयजुः- भरिताभाष्चे पञ्चमकाण्डे षष्ठप्रपाठके दशमोऽनुवाकः॥ o ॥
रोहिते धब्रराहितः कवंन्धराहितसते प्राजापत्या बररशभ्ः WRG रौद्राः श्येतः Ware: श्येतग्रीवस्ते पिदृदेवत्यासिखः FM TT वारणय- faa: Aat वशः सौर्यो मेावाहस्पत्या भरम- ललामास्तूपराः ॥ ११॥
इति भैत्तिरोयसंहितायां पश्चमकाण्ड षष्ठप्रपाठके रकाद शोऽनुवाकः ॥ ° ॥
चयनख्य प्रशंसा दशमे बद्धेरिता | श्रथाष्टादशिनामानः पश्वो द्यथ्मेधिकाः | WEIMAR ITAA एकंकः WEA! तच श्रस्िन् एकादश श्रहुवाके प्रथम मङ्ृमाह,- "रोहितो धृष्रगोहितः करवन्धे गोहितः ते प्राजापत्याः बभुः TROT: Waa: त्र रौद्राः शतः nara: wate: ते पिहदेवत्याः fae: छृष्णा; वश्या; वार्षः faa: Fat, awn: सोय; मैजाबारस्यत्याः धमष्रललामाः gan” दृति । पूत्रप्रपाठके “eR TH aT" (ylyiNe) इत्यादौ जातिमदा Ban, Te तु awagr उश्यन्त। ‘Utfieay लेहितवणः* ‘wetter? श्रसयष्टलेाडहितः। "ककन्धुरोहितः' सौवौर-
[ ्आा०५।प्र०६अ०१९) TTT | । ११ ।
कणः । SA एते अयः प्राजापत्याः" प्रजापतिदेवताकाः । TAZA त्रापि एकैकस्य देवस्य waa विक्थाः । “aay पाष्डरकपिलः। श्ररुणबभ्वः' रक्तक पिल्लः | ‘nae.’ हरितव्रदकममानव्णः | श्यत अ्रगक्कवणंः, WHT इत्येके | ‘ware’ गक्रदृष्टिः। श्यतयौव afeg: | ‘fear इत्यादिकं स्यष्टम्। 'धरृषललामाः' THAT: | ‘aut WAT: |
दृति sranaafarfaa माधवौय बेदा्परकाञ ष्णयज्ः-
भरिताभाये पञ्चमकाण्ड षष्ठप्रपाठके एकाद शोऽननाकः Welt
पृञ्चिस्तिरथीनए्श्चिरूङधषटचिम्ते मारुताः फलगृ लौहितार्णौ ब॑लक्षी ताः ATA एषतो MAGA szyuat ता वैंश्वदेव्यंस्तिखः श्यामा वशाः पोष्षिय स्तिरा राहिणोर्वण्ण मैचियं रन्द्रावारस्यत्या श्र॑रुण- ललामास्तपराः ॥ १ ॥
Ufea: yfa: wefaxafa: पड वि? तिः । १२॥
इति कैत्तरीयसंहितार्यां पथ्चम काण्ड.पष्ठ प्रपाठके दादशोऽनुवाकः॥ ° ॥
au दिनौय सहमा, -
Sofa: तिरश्चौनप्रन्निः ऊद्धपन्चिः त मारुता; WAM: नोह्ितार्णी बलक्तौ ताः सारस्वत्यः saat म्यलषतौ सुद्र पवत ताः Fase:
२१४ तेत्तिरीयसंहितामाष्ये। [का०५।१०६।अ ०१३]
fre: श्यामाः वशाः पोश्णियः fret feat: वणाः afee: ?न्रानादसव्याः श्ररुशललामाः gam” इति । श्ञ्निः' शक्त निन्दुचितश्चिषवणः । तिथक्प्रडत्तएभचिव्णः* । एतेन ‘guia: यास्याः । “wa? लवशवणः । “लाहितोर्णी" नेहितलोमा । बलच" शएक्रावयवा । वती" श्फ्रविन्दूभिखिता । “ूलएषती' ्यलशए्विन्दुमिश्चिता । ‘axes खच्छष्टक्रविन्दुभिरपेता । भ्यामाः' शामवणः । रोहिणीः रोहितवणाः । श्ररुणललामाः' मन्ध्यावपुष्डाः ।
दति सायनासायंविरचिते माधवीये वेदा्थप्रका्र छष्णयज्ः- भरिताभारे षष्ठप्रपाठके दाद शोऽनुवाकः ॥ ०॥
शितिबाहर न्यतः शितिबाहः समन्तशितिबाहस्त श्द्रवायवाः शति्रिन्धोऽन्यतःशितिरन्धृः समन्तशिंति- रन्धस्तं मचावहणाः Wares: सवशङ्वालो मणि वालस्त Shades: fren वशा वेंश्वदेव्यस्तिखः श्येनः परमेष्ठिने सोमापोष्णाः शछामललामा . ATT ॥ १३ ॥ -
दूति वैत्तिसीयसंहितायां पथ्चमकाण्डे षष्ठप्रपाठके चयदशोऽनुवाकः Wor
= ~ 99 sun कान जक न नन Ce = नक eee eee - पयण 2 । 8." |
एवमेव wary पाठः| 'तिरस्खीनषटन्निः' तियकषप्रठत्तषटभ्रिवयेः- ह तेवं ulat भवितु क्तः |
[का०५।प्०६।अ ०१४] वेदाचप्रकाश | ९४
ठतीयं सद्मा,
“fafaars: चन्यतःजितिबाहः aamfafaars: ते Qearear: शरितिरन्धः श्रन्यतःभितिरन्धूः बमन्तयितिरन्धूः ते मेचावरणाः प्ङ्वाशः wamtgae: afware: ते arf: fare: fire: aut: aazax faw: wat: acafea सोमापोष्णाः wraeerar- सपरा" इति । चितिः Wat बाङ्धेकरग्नो यस्य vat ‘fafaarw: | “श्रन्यतःशितिबा डः" यत् प्रथमस्य शितितल, तताऽन्यचेकदशे ग्रितिलं aaa: च्रन्यतःशितिः, तादृशो बाडयस्य स age: | ‘aanfata- are’ warmers: | ‘fafatan’ शएक्तच्छिद्रः। ्रन्यतःशितिरन्ध्- भमन्तशितिरन्धौ च पूरवेवत् । “शएद्धवालः' एक्तपुच्छावयवः | घन g- ata’ द्रक्तसवेपुच्छः । मणिवालः' प्रका प्रुकरवितवाल्ः । “जिश्पाः' , नानावणाः । AT TAT: । "्रामललामाः' UAT TST: |
दति ायमाचा्येविरचिते माधवीये बेदाथप्रकाभ्रे शष्ययनुः- प हिताभाये THAR षष्ठप्रपाठके चयोर शोऽनुवाकः ॥ ° ॥
aaa कषभो वौमनस्त रन्द्रावरणाः शिति- ककुच्छितिषष्ठः शितिभसत्त tar aren: भिति- पाच्छित्योष्टः fate tartans: few AMT वैश्रकर्मग्यलिललो UTE एषोदरा र्रापोष्याः
४१ `
add तेत्िरीयसंशिताभाषये । [का०५।प्र०द।ख०१४]
शयेत॑शलामास्तृप राः । १।२। भितिबाहर खतः पथ्ड-
[षी 0 =>
विशतिः पष्चयिःशतिः ॥ १४
इति कैनिरोयसंडहितायथां पश्चमकाण्डे षष्ठप्रपाठके चतुरंशोऽतुवाकः ॥ ० ॥
ल-त भकु
श्रथ चतुथे महमा,
“saa: want तामनः ते ण्ण्ट्रावरूणाः ग्रितिकङ्त् fafage: fafa ते Orage: श्ितिपान् fuaire: fafa ते ` हेद्प्रैष्णवाः faa: fam: am वैश्वकम्यः fast धाते एषोदगः tytn: ग्येतललामास्व्रपराः' इति । "उन्नतः" उन्नतरष्ठः ‘aaa युवा । वामनः" weary: । शितिः शक्रः कङ्कन् यस्य ष तथोक्तः | श्रितिष्ष्ठः wage.) ‘fafaaaq ग्ररक्रजघनः। “शितिपात्” wer । ‘faite: adres । “शरितिभुः dae: । ‘faa सिष्मलाङ्गाः, पाद शिताः श्ेव्याङ्धितद हाः । ‘gate,’ परषज्ति उदरे याखां ताः एषोदराः | शेतललामाः' war: |
दति षायनाचायविरचिते माधवीये वेदा्यप्रकाभरे छष्णयजः- = । षंडिताभाये पयसक्राण्ड YTS CAM saara: ॥ ° |
[का ०५।प्०द। ०९६) वेदाचप्श्षाशे | २९७
क शास्या यामाः सौम्यास्यः शितिङ्गा अभ्रं यविष्ठाय चया नक्लास्तिलो Ufedteraen | . fra च् feanrwren | वद्नं fratseur दित्यं रद्राणाः सोमेन्द्रा बभलंलामास्तृपराः । १ । कणाः अये विःशतिः ॥ OM
दूति तेलतिरोयसंडितायां पथ्चम काण्डे षष्ठप्रपाठके पश्चदभेाऽनुवाकः ॥ ° ॥
पञ्चम सद्मा, “ear चयो यामाः wen जयः अतिङः ava यविष्ठाय
यो नकुलाः fae. रारणः war: agat faa: wee: दित्योद्यः ताः रद्राणार ater. बभ्वुललामाः gan” इति । "कणाः" न्नकणाः । यामाः" यमदवत्याः। ‘fafagi अनपादाः। “यविष्टाय' युवतमाय | AHA? नकुलव्रणाः। "अयः" मावः । 'रोहिण।;' लो इितवणाः। ‘feang, fazer: । 'श्रहणाः' श्रर्णवणाः | "बभ्ुललामाः' पिङ्गलपुष्डाः |
इति मायुनाचायविरचिते माधवौय aremarn amas: संहिताभाय्ये पश्चमकाष्डे वष्टप्रपाठके पञ्चदणोऽगुताक)॥ ° ॥
शरासवे वैष्णवा अधीलोधकणासवयो विष्व श्कमायं श्यदिनरयो विष्व उरुगायाय पन्बावो-
९१० तेततिरीयलंडिताभण्ये। [का०५।१०६।अ ०१०]
fere आदित्यानां िषतसास्तिलोऽङ्रिरसामेन्राबेष्छावा गौरलंलामास्तुपराः । १।
WUT: विरशतिः ॥ १६ ॥
दति तेत्तिरीयसंहितायां पश्चमकाण्डे षप्रपाठके SSRIS: ॥ ० ॥
व सद्मा
“nugr, चयो वैष्णवाः श्रधौलाधकणाः चयो विष्णवे उरुक्रमाय wofea: चयो fawa उरुगायाय पश्चावाौ; तिसः श्रारिल्यानां fear. fae: श्रङ्गिरषाम् रेकत्रेष्णवाः गोरललामाः ZIT.” efa । ‘quer’ श्रवेटितकणाः, श्रन्पकायाः wea । “्रधौलाध- कणाः कापरिप्रद्ढकणाः। “उरक्रमाय विस्तौणेपादाय | "लु दिनः लम्बमानपुष्डः । “उरुगायाय खर्भिमष्षि भिगात- खाय । Tela: श्र्घदतीयवषाः चिवषराः गोरललामाः' ear. |
दृति sraarerefarfad माधरवौये बेदायप्रकाभ्े हष्णएयजः- संहिताभाये पञ्चमकाण्डे षष्ठप्रपाठके षोडशोऽनुवाकः ॥ ° ॥
इन्द्राय . ue चयः शितिपृषा इनद्रायाधिराजाय अथः शितिककुद VEIT ATA यः शितिभसदस्तिल- सीः साध्यागन्तिखः deter feet देवाना-
[का०५।५०द।अ ०१२] aRTUW ATE | २९८
AHR कुष्णललामास्नुपराः । १। श्द्राय डानि श्रतिः ॥ Von
दूति कैल्लिरीयसंहितायां पश्चमकाण्ड षष्ठप्रपाठके सप्तदशोऽनुवाकः ॥ ° ॥
सप्तम सहमा,
“seq ws चयः शितिष्ष्ठाः बद्धाय श्रिगजाय अरयः शितिककृदः इन्द्राय aus चयः शितिभमदः तिखः तुद्य; माध्यानाम् faa: पयो द्यः विम्रेषां द् वानाम् wae: छष्णलन्लामाः aq” इति । गरितिष्रष्ठश्तिककुच्छितिभमच्छन्दा वयाख्याताः | "तुयाद्यः' मार्धचतुवषाः | ‘areal’ देवविग्रेषाणाम् | ‘gate.’ ‘TUT: |
दृति सायनाचाय विरचिते माधवाय वेद्ायप्रकाम शष्णयजः- afeaniral पञ्चमकाण्डे षष्ठप्रपाठके मप्रदगोऽगुद्राकः ॥ ° ॥
अदितये Wat रोदिनेता इन्द्राण्ये चयः छष्योताः कच्च चया ऽरुणतास्तिसखा धनवा राकायं FHT ऽना सिनीवाल्या आम्रावेष्णवा राहितललामास्पराः । १ । अदित्ये अष्टादश ॥ १८ ॥
efa तै्िरयसंहितायां पच्चमकाण्ड पष्ठप्रपाठके अष्टादशोऽनुवाकः ॥ ° ।
२७० तत्तिरोयसंहितामण्थि। |का०५।प०६।अ०१९]
ष्टम AFATS,—
“nfs यः गेह्िताः vera चयः aan Ee जयः neta faat सेनवः राकायै चयः श्रनद्धाहः facta arar- वैष्णवाः राहितललामाः gam” दति । "एताः हरिताः इरितवणाः; ते च राहितेन श्रत्यन्तरक्रेन युक्ताः नदाहितेताः' | aria युक्ताः “Bay । Laka युक्ताः “ECA | चन्वादयः ufagr* ।
6
दति सायनाचार्यविरसिते areata azremars टषयज्ः- SEAT पञ्चुमकाण्ड षष्ठप्रपाठके श्रष्टादशोऽनुवाकः ॥ ° ॥
tel
सौम्याखखयः पिशङ्गाः सोमाय रान्ने चयः ATH: पाजन्धा नभेरूपास्तिसाऽजा मल्हा इन्द्राण्ये fray मेष्य आदित्या यावाप्रथिव्या मालङ्गासतृपराः । १ । सोम्याः रकान्नविःशतिः ॥ १९ ॥
दूति वै्निरीयसंडहितायां पश्चमकाण्डे षष्ठप्रपाठके अनविंशोऽनुवाकः ॥ ° ॥
“garde: पिशङ्गाः मोमाय रान्न चयः सारङ्गाः THAT:
ea ‘aa cay ‘aw इति, णवं maT यक्ता RES छान aa दति सन्वच पाठः प्रामारिक दव प्रतिमाति।
[का०५।प्०६।अ ०२०] ्रेदाचेप्रकाशे। ROY
नभोरूपाः fae aan ar wate तिलो ae: श्रादित्याः wargfaan: मालङ्खाः द्वपराः इति । "पिङ्गः गोरोषमवणाः | "सारङ्गाः सार ङ्गवणाः । "पाजन्याः' पजन्यदवत्याः । "नभोरूपाः" WHAT: । ART? गलस्तनाः । (मालङ्गाः' महाकाया; |
दति मभ्यनाचायविर चिते माधवीये वेदा्थप्रकाभे रशय जः मंहिताभायये पञ्चमकाण्ड षष्टभपाठके ऊनविंशो ऽनुवाकः ॥ ° ॥
STRUT: कृष्णललामा वरूणाय TWH चयो तेहितललामा वशूणाय रिशदसे षये(ऽरुणलंलामाः शिल्पास्लये वेश्वदेवास्वयः पृश्नयः सवदेवत्या श्न्द्रा- सूराः श्येतसलामास्तृपराः । १ । वारुणा fax शतिः ॥ २० ॥
इति वैत्तिरोयसंहितायां पश्चमकाण्डे पशप्रपाठके विंशोऽनुवाकः ॥ ०॥
दशमं सह्मादः-
| '"वार्णास्त्रयः छष्णललामाः वर्णाय ग्ने जयो गेहिनलनामाः वरुणाय femmes चरथः श्ररुणनलामाः fae: चयः वर श्रदवा; यः प्रश्रयः सवदेवत्याः टेन््राद्धगः श्यतललामाः wat” इति । रिश्रानां लोकडिसंकानां नाश्रयत |
दति सायनाचायविरचिते माधवाय वेदायप्रकाश् sags: घंडिताभाय्य FURR षष्टप्रपाठक्रं विंश्रोऽसुवाकः ॥ ° ॥
१७२ तैततिरीयसंहितामास्ये। [का०५।्,१।अ ०२१]
सोमाय खरा्तेनेावाहावनङ्ाहाविन्दाभ्निभ्या- मोजोदाभ्यामुष्टाराविन््राभ्निभ्यां बलदाभ्यां सोरवाहा- ववो दे धेन भौमी दिगभ्यो वडबे दे घेन भौमी वैराजो परुषो दें येन् ममी वायव श्रारोादणवाहावनङ्ाषा वारुणी कष्णे at अरायो दिव्यादषभीौ परिमरो । १। सोमाय चतुख्िःप्त् ॥ २१ ॥
डति Afattadfearat पष्चमकाणएड षत्रप्रपाठके एकविंशोऽनुवाकः ॥ ° ॥
एवमेत श्मिरनुवाकीः श्रष्टार गिनः पश्रवः avatar. | ्रयेकेना- नवाकेन xfer: पशना,
“Raw Us wataret wagret दद्राग्निग्याम् sietanaa उष्टारौ weifwat बलदान्या सौरव) wat दे va भौमो दिगन्यो वडवे दे धनू भोमौ वैराजा geet द धन् भौमौ व्रायवे श्रारोदणवादौ श्रनङ्धाहो वारुणौ aa वश्च श्रराद्यौ feat eat परिमरो " fai “्रनोवाहौ" शकटवहन- मया । “त्रनङ्ादो ' बलौवदेा । श्रोजोदाभ्धाम्' श्र्टमधातुप्रदा- sat? | ‘ser swazafedt: महकारित्विन पुरागाभियुग- dard. ‘ava .लाङ्गलवादिनौ । ‘vat afaeqat gat श्रनङ्खाहो cau! भ्मेर्धेलुदयम् । दिशां वड़वादयम् । पुन-
» भ'पदातारौ' इति सब्ब प्राठः ।
[ सषा ०५।प्०९।अ ०२२] वेदाथप्रकारे | Roe
भमरधेनुदयम् । विरार-दवतायाः ‘geal aqafeaat । पुमभमे- घनुदयम् | “श्रारादणवादो' मनु्यारोाहणायं fafad शकटं वन्तौ बलवद । पवन्त॒ धान्यादिवारिकशकटाथावुक्रा; श्रच त॒ 1रजकूमारादि विनेदाथं शकरटवारिना वित्यथः । aque तु छृष्णाम्टग- जातीये स्वियौ बन्ध्ये । युदवतायाम्त शश्रगाद्यौ' उच्छित्ङ्गौ; saad? सेचको ; ‘afar’ उभयतो मरणयक्रा, यस्य पशोः श्रगरजोऽपि खतः श्रनुजोऽपि aa: area |
दृति सायनाचार्यविगचिते माधवीये वेदाथप्रकाभरे रष्णयजः-
मंहिताभार पश्चमकाण्ड षष्ठप्रपाठके एकविंशोऽनुवाकः tel
[रिणी
रकाद UIT: पश्व श्रा लभ्यन्ते छगलः aay: किकिदीविर्विदीगयस्ते त्वाष्राः सोरीनव श्रेता वशा अनबन्या भवन्त्याग्नेय Teta aha विशालयप Al लभ्यन्ते ॥ १॥
रकाद श पथ्चविःशतिः ॥ २२ ॥
दति क्रैत्तिरोयसंदितलायां पश्चमकाण्डे पष्टप्रपाठके दा विंशोऽनुवाकः ॥०॥
श्रय उन्तम;ङ्ानिराचनुषटयान् काञ्चित्गरनाह,--
"एकादश WATT: पशवः आर लभ्यन्त छगलः HTT: किकिदौविः विदौगयः Rarer: सौरीः न श्रता; वधाः अ्रनृबन्धयाः
९)
२७४ तैत्तिरोयसंडिताभाष्ये। [का०५।प्०६।अ ०९]
भवन्ति nite: रिदरापनः fare faut श्रा-लभ्यन्ते'' इति । हती येऽधि प्रातःकाले गोजातीया एकादश पशवः। ते च देवता- विशेषस्य श्रनुक्रलात् प्राजापल्याः । इगलाद यस्चयः (लाद्राः' | Bare’ कागार्भकः, म च "कल्वाषः, छष्णवणमिश्रः। “किकिद्ौविः' तित्तिरिः | “विदौगयः कुक्क्टव्िगरेषः । एते च तस्मिननेवारनि , श्रालभव्याः । 'मोरौः' सयदेवताकाः । अनूबन्ध्या" चरमकालौनाः पशवः । ताश्च "वशाः" वन्ध्याः, Aa’ Aaa, नवमद्याकाश्च भवन्तिः । पुनरपि श्रा्नेयादयस्तयः पशवः wena | “A च रयो मध्यमे यूपे श्रतिविस्तृताग्नष्टाष्य यूपे श्रा'-'लग्चन्त |
दृति मायनाचाये्रिरविते areata वेदाथप्रकाश छच्णनजः- संहिताभाय्ये पञ्चमकाण्डे षष्ठप्रपाठके द्वाविंशोऽनुवाकः ॥ ०॥
पिशङ्गास्रथा वासन्ताः सारङ्गाल्लयो TTT: yaaa वापिंकाः परञ्जयस््रयः शरदाः एृञ्जि- ara ईैमन्तिका अवलित्तास््रयः शैशिराः संवत्सराय निवक्षसः ॥ १॥
पिशङ्गाः विशतिः ॥ २३ ॥
दिर॑णवणेः। अपां ग्रहान् । भूतेष्टकाः। सजुः | wae । प्रजापतिः,-स acai: । अभव दोक्षा | सुवगाय्, तं यत्। सूयने। प्रजापतिः, ऋतुभिः
[ का ०४।प ०६ ०२२] वेदाथेप्रकाशे | २०६
रोहितः । vfs: । शितिबाहः । उन्नतः । कणाः । ST: | इन्द्राय | अदित्यै | सोम्याः । वारु णाः। सोमाय | waren | पिशङ्गाः | चयेविश्शतिः ॥ ₹२३॥
हिरंण्यवणीः (१।१) | भूतेष्टकाः (312) | छन्दो यत् (५।२) । कनी यासम् (८।२) | बिदद्यभिः (१०।३) । वारुणाः (२०।१) | चतुः पथ्चाशत् ॥ ५४॥
efa व्रैत्तिसोयसंहितायां पश्चमकाणडं पष्ठप्रपाठके चयो विंशोऽनुवाकः ॥०॥
डति संहि तापन्वमाण्के पष्ठप्रपाटकप्रञ्मः समाप्तः ॥ Hey हरिः Ws ten
श्रय WAIWAe,—
“पिशङ्गास्त्रयो वामन्ताः साग्ड्गम्बयो Gat. पषन्तन््रयो arfanr: परश्नयस्त्रयः शारदाः प्रस्मिमक्थास््रयो रंमन्तिक्राः श्रवल्िप्रास््तयः नै शिगः संवत्सराय निवक्लमः' दति ‘fang’ गोगोचनव्णा;। "सारङ्गाः मास्ङ्गवणाः | ‘geen’ विजातांयविन्दयुक्राः । "प्रप्नयः' ताः । “प्रश्िमक्याः' करिभागे स्रतवणाः । 'श्रवलिन्नाः' extant: | वसन्ताद्युतेवः तेषाम् । मंवक्छरदवतायाम्तु `निवचषः, fara वच्तसा a: ।
gare प्रपाठटकस्य विनियो गमगः, कु मषटकामन्तफाया 'हिग्ण्छ' (५) दति चयोदभ।
Rog तेत्तिरोयसंहितामाष्ये। [का०५।प्रण्द्च्च०्यद्]
‘fafa (१४) इति चरुमादध्यार् देवस्य" (२।२) शत्यभिषेचनम्।
“मज” (४।१) आह्तयः पञ्च “ea (४।९) इत्यनुषज्यते ॥ ‘ger (६।४) वेश्रानरं याज्ञे पुमेषं म्धापयेत्तया । अन्वारोहेचितिं erat प्रथिवीमाक्रमि'(८।९) इत्यतः ॥ ‘sat any ‘aw ते' (८।६) दे ममिष्टयजुषौ मते। "पिता ata’ (cid) इति मन्त्रेण faafaaanata ॥ शश्र मेधस्य पश्वो Theater (९९-२ २) उदीरिताः ॥ Awe ATI तमो हाद विनाशयन् पुमथां तुरो देयाद्विद्यातौयेमहे खरः ॥
e ९ an श € nw, इति aranraafarfaa माधवाय वेदायप्रकाशं छष्णयजः- संरिताभाय पञ्चमकाण्डे षष्ठप्रपाठके चयो विशोऽसुवाकः ॥०॥
दति श्रौमद्राजाधिराजपगमेश्ररतेदिकमागप्रवतकश्रौवौरबक्त- शपालमावाज्यधुरन्धरेण मायनाचायेण विरचिते माधवीये वेदाय- प्रका्ननामकतेत्तिरौययजुःसंदिताभा्ये पञ्चमकाण्डे षषठप्रपाठकः
सम्पणः ॥ ०॥ ।- + ९ समाप्तश्च षष्ठः प्रपाठकः ॥
Noy Saga ven
| २७७ |
॥०॥ MMI नमः ॥०॥ -------- र ¢, ~~ ¬ -~--- --~
तैत्तिरोयसंहिताभाष्य | पश्चमकाण्ड WARIS
प्रयमोऽनुवाकः।
eft: STAI
योवा अय॑थादेवतमभ्निं चिनृत आ देवताभ्यो ward पापीयान् भवति यो यथादेवतं न देवलाभ्य आ gaa वसीयान् भवत्या्रय्या गायकिया प्रथमा- ज्ितिमभि ana चिष्टभा दितीयां जग॑त्या ततीया-
aout चर्यो पडनक्या waal यथादेवतमेवाममिं चिनुते न देवताभ्य अरा Tala वसीयान् af seta वा एषा विभक्तिः oma इडा पशुभिरे-
नम्॥ ९॥ चिन्ते" यो वे प्रजापतये पतिपरोच्याभरिं चिनोति
२७८ तैत्तिसीयसंहितामाग्ये। [का०५।प०अख ०१]
नातिमाच्छत्यश्चावमितस्तिष्ठेतां कष्ण उत्तरतः श्वेतो दध्िणस्तावालभ्येष्टका उप Vues प्रजापते रप Wawa साक्षादेव प्रजापतये प्रतिप्राच्याभचिं चिनोति नार्तिमाच्छैतिर शतदा अहा रूपं यच्छतोऽश्वो राचिय कष्ण रतद हः tt २ I ।
रूपं यदिष्टका राचिये पुरीषमिष्टका उपधास्यन् श्र तमश्चमभि BIA पुरीपमुपधास्यन् कष्णमहोराचा- भ्यामेवेन चिनुते" हिर ण्यपाचं मघाः पण ददाति मध्याऽसानीति" सोया चिचवत्यावेश्छते चिरमेव भवति मथध्य॑न्दिनेऽश्रमवं ध्रापयत्यसौ वा आदित्य इन्द्रं णप प्रजापतिः प्राजापत्याऽशस्तमेव साक्षाद् कप्नोति.)॥ ३ ॥
रनम | एतद हः | श्रा चत्वा रिःशश्च ॥ १॥
दूति श्रैत्तिरो यसंहितायां पथ्चम काण्ड सप्तमप्रपाठके प्रथमोऽनुवाकः lel
[ Toy regio | वे दाचेप्रकाशे | Roe
श्रोगणेशाय AA: |
SO
हरिः ata ।
aa निश्चमितं वेदा यो वेदभ्योऽखिनं जगत् |
निमे aad वन्दे विद्यातीयमद्ेश््ररम् i
उपानुबाक्े यत्प्रोक्रं दयोः पञ्चमषष्ठयोः |
ततो ऽवगिष्टं aga सप्रमेऽचाभिधौयत ॥ `
तच्रादो तावत् मन््रव्िगेषेञ्चितौनामभिमगनं faya—“at 2
श्रययादेवतम् afi चिनुने श्रा देउतग्थो zea पापीयान् भवति यो यथादेवतं न द्वताभ्यः त्रा za वम।यान् wafa श्राप्नेया गायत्रिया प्रथमां चितिम् wit ष्ठम् त्मा द्वितीयां जगन्या उतौयाम् waza चतुर्यो ` पड्क्या पञ्चमीं यथादवतमवाम्मि चिनुते न देवताभ्यः श्रा ama वमायान भवति" इति। यमस्याञ्चिनया रेवता, तामतिक्रम्य चयनम् “WIZ: श्रन(तिक्रमणें ayaa | अतो यथादेवतम् श्रगुष्टानाय श्राग्रयगायद्यादिभिम्तां तां चितिम् "अभि-्खण्न्' । MG दतराः Tea’ (जा०२।१.१.।६।२) दृ्राग्रेयौ गायचौ । “mana महा मनमा afaga” (त्रा०।२१। ६।२) इति freq) मधाकागम्'' (are 2।१.11६15) इति जगौ | ""मनुख्वचानि dtafe’ (are २।११.६।२).दति भ्रनुयप् ! “श्रप्निि वाजिनम् (ate २।९१.।६।४) दृति पद्भिः । ता oar नाविक्रैत- चयन प्रकरणे “an चितम्” (ate २।११।६।१.) इत्यनुवाके ममा-
ate तेत्तिरोयसंडितामष्ये। [का०५।प्र०७अ०९]
श्राखमानलात् तत्रैव BATA । एवमभिमभरेने शति न उक्रदोषः कञ्चि द्यस्ि |
एक्रेकवितिस्यभने योऽयं मन्तविभागः, तमिमं प्रण्सति,-
“era परे एषा विभक्तिः पशवः इडा Inf: एनं चिनुते? दति । विभक्तिः गावच्चादिमन्लविभागः, © च चरचर इडा क्रियते । ‘ger fe नाम पशवः, “qnat वा var” इति Wart | गायन्यादिच्छन्दासि च पष्एखरूपाणि “ggat प्रि इर्दामि' इति ्रत्यन्तरात् | श्रतो गायव्यादिष््पैः ‘canfa ‘oa’ afd चितवान् भवति । एतच ब्राह्मण न्प्र एष यदिः ०(५।२।९ ०९) दत्य हुवाके प्रथमचित्यवमाने RUA |
श्रयोपधाने waar fara,— “at वे प्रजापतये प्रतिप्रोच्य afy fafa न त्रतिमाच्छंति wat श्रभितः तिष्ठेतां कृष्णः उत्तरत; अतो दक्षिणः तौ श्रालभ्य इष्टकाः उप दध्यात् एतत् वे प्रजापतेः रूपं प्राजापत्यः श्रयः माक्तादेव प्रजापतये प्रतिप्रोच्य श्रनि चिनाति नातिमाच्छतिःर'" इति । प्रजापतिः, afi प्रति शष्टलात् प्रथमं agate wa: खामौ; अतस्ते कथयिला तदनुज्ञया चयने aa सति न विनाश प्राप्नोति, श्रतः कथनौय। पशवो sot Ram at सदा पञ्चात् ‘eager’ | “एतत्! sara mit ‘mea’ eer, प्रजापत्यक्षिजन्यतेन तस्य भ्ाजापत्यलात् । Wa: WAG स्पथेनमेव प्रजापतये कथनं । तेनासौ
न विनश्यति |
[का०५।प०७।ख ०१ वेदाधप्रकाशे। ष्ट
तच्च ame विषयव्यवम्धां fawa,—“uat wat रूपं यत् शवेतः रश्व; राजिये ay: एतत् wet दपं यत् इष्टकाः राजथ पुरीषम् cea उपधास्यम् aq प्रप्रम् श्रम ait पुराषम् उपधास्यन ष्णम् Weaver एव एनं faqa’” हति । Gav’ “op ‘gear’ च vara “wat रूपम्" । अतः ‘cpa’ ‘aquTea’ प्रेतम्" श्रभि-ष्टशेत्" । ‘aa’ We: "पुरीषं" चेत्युभयं wa: we । तत्खक्ूपे quae हेतुः । ‘aa (पुरीषम्, उपधास्यति, तदा ‘amy श्रभिम्टशत् । एवं सति “श्रह्ोराजाभ्यामेव' "एनम्" श्रनि चितवान् भव्रति। एतच ब्राह्मणम् “oi तव श्रवो वयः (५।२।६।१)” इत्यनुत्राके TEVA |
यद्र चकारेण “दचिणाकाने दिरण्यपात मधोः get रतमा- नम्य ad विच देवानामित्यवेच्छाग्रेनावघ्राण age ददाति' दति |
तच दानं विधत्ते, -“दिग्यपातचं मधोः yo ददाति मघः safe इति। परलोके मधुभोग्यद्र ययुक्रो भविष्या मौ्यभिप्र्य मधना भूं" सुवरणेपाचं दद्यात् ।
दात्रा च दानात् परवक्रालौनमत्रे्तणं विधत्त, - “सोया fer- वल्या श्रवे्तते चिच्रभेव भवति मध्यन्दिने) हति । wee दविणाकालवात् तदानों दातुम् wat मधुपरणं पात्रं मन्त्रेण aaa’ । “fad देवानाम् (*।४।१४।४)' इत्येषा मोरी चिन real च ; तथा आे्तणे मति ‘fanaa’ श्रय. प्राप्रोति |
शरवेणादुध्धं प्रापणं त्रिधत्ते-^श्रशचमव प्रापयति sat वे
श्रादित्यः इन्द्रः एषः प्रजापति; प्राजापत्यः WA तमेव माक्तान् 26
Ace तैत्िरीयसंहिताभाश्ये। [का ०५।प्०७।खअ ०३]
श्रो ति०)' दति योऽयं विचवत्या प्रतिपाद्यः श्रादिद्यः, स एव परमैश्रयीपेतलात् “TRY; प्रजानां परिपालकलतवात् प्रजापतिः" | HANIA: "प्राजापत्यः" श्रत; श्रश्वावघ्राणएन त प्रजापतिम् इन्द्रम् श्रारिल्यसेवं ‘naa agg करोति। तदिदं ब्राह्मणम् wai दरश्वयम् ॥
दति सायनाचायैविरचिते माधवीय वेदाथप्रकार्े छष्णयज्ः- संहिताभाये पञ्चमकाण्डे सप्रमप्रपाठके प्रथमोऽनुवाकः hel
TRH टपभं चेकितान" पुन॒यंानं जनयन्ुपागौं । अध्रि णो गार्ईपत्यानि सन्त् तिग्मेन नो ब्रह्मणा स शिशाधि" पश्वो वा एते यदिष्टकाञ्चिन्धांचित्याखषभ- qu दधाति मिथनमेवास्य wat करोति प्रजननाय तस्माद्यथेयथ Paw” | सवेत्सरस्य प्रतिमां ai aq रात्यपासते। प्रजा सवीरां छत्वा विश्वमायव्यञ्न- वत् ' । प्राजापत्या te
रतामुपं SUAS वावेपेका्टका यदेवेकाष्टकाया- मन्न क्रियते तदेवेतयावर्न्ध रषा वे प्रजापतेः काम- दुघा Aaa यजमानोमुष्पि लोकम्निन्दहे“ येन दवा श्योतिषोध्या उदयन् येनादित्या वस्वो येन ear | येनाङ्गिरसो महिमानमानशुम्तेनेतु यजमानः स्व- स्ति | सवगाय वा एष लोकाय ॥ २॥
[का ०५।प्०७।अ ०२ | वेदाचंप्रकाश्चे। | रण्ड
Sua यदपमिर्येन देवा ज्योतिषोभ्वा verafa- wey समिन्धि इष्टका रवेता JINR वानस्पत्याः सुवर्गस्य लोकस्य समण्ये८.' शतायधाय शतवीं याय शता- तंयेभिमातिषादं। शनं यो नः शरदो अजोनानिनद्रा नेषदति दूरिलानि fara’ । ये चत्वारः पथय देव- याना अन्तरा दयाकष्रथिवी विथन्ति। तेषां यो अञ्धानिमजोतिमावदात्तस्म ना देवाः UR ॥
परिदत्तेह aa | ata हेमन्त उत AT बसन्त शारदाः सुवितन्ना Bey | तेपातनाः शतशारदार्ना निवात श्पामभये स्याम ˆ | इदवत्सराय परिवत्सराय संवत्सगायं करणता FEA नेपां वयः: सुमतो afa- यानां ज्यागजीता Ava स्याम“ | भद्रान्नः श्रयः quay Paras वसेन ममश्महित्वा। सना aaa: पितो ॥४॥
aq विशस्व शन्तोकायं aaa स्योनः '' । अज्या- TAT उप दधान्येता वे देवता श्रपराजितास्ता एव प्रविशति नेव जींयते ब्रह्मवादिना वदन्ति यद्ध- मासा मासा ऋतवः संवत्सर BTU: WITT क्रस्माद-
part देवताभ्य waa निरूप्यत इत्येता हि तदवता wena यह् तुभ्या निवपडहवनाभ्यः समद न्दध्याद्ाध्र-
२८४ तेत्तिरोयसंहिताभण्ये। [का०५।प्०७अख०२्]
यरं, निरुप्यैता आहतोर्जंहोत्यधमासानेव मासानृतून् संवत्सर प्रीसाति न देवताभ्यः MASI aT: शरेयः समनैष्ट देवा इत्याह CATIA यजमान॒स्या- पराभावाय५।५॥
प्राजापत्यां । लोकाय । देवाः । पिता। दध्यादा- ग्रयणं । पथ्चविःशतिश्च ॥ २॥
इति वैत्तिरीयसंहितायां पथ्वम काण्डे सप्तमप्रपाठके दितीयोऽनुवाकंः ॥०॥
चितिस्पशादिकन्ताद्यऽनुवाकेऽच ममरितम् |
श्रय दितौये खषभेष्टकादिकमभिधौयते । यदुक्त खत्रकागेण,- ‘aay टषभमित्युषभसुपधाय' इति । तदिदं विधातुं मन्त्र मुत्पादयति,-“लामग्रे sad चेकितानं पुनयुवानं जनयन् उपागां अ््यूरि णो गाहंपत्यानि मन्तु तिग्मेन नो ब्रह्मणा स शिशाधि") ह्ति। हे ‘an’, ‘caw’ कामानां व्षितार, "चेकितानं" aay, ‘gata’ नित्यतरुणं ‘at ' जनयन्" प्रजोत्यादकं कुवन् श्रद् "पुनः" ‘gurny wate: प्राप्रोति" । 'नः' श्रस्माकं "गारपत्यानि' सषपतिकमाणि, ‘wef? ‘aa’ म्धूरिशब्दः सारवाचौ wefte: सःररदिताः। सन्त् । ‘fae’ "उज्चलेन' ‘agar’ ABA A ‘a’ श्रस्मान् ‘a famifea’ सम्यगनुशि्टान् कुर् ।
+ एवमेव aa पाठः। भूयः प्राप्नोमि दरति पाठो भवितुं aa: । "अस्र" (ख्यो) सारर{हितानि भथेवेविधः कच्चित् पठ भवितु om |
[का०५।्०७।खस ०] वेदाथप्रकारय। २८५
एतन््न्लसाध्यमुपधानं व्रिधत्त,-"“0 श्रवो वें एते यत् इका चित्या चित्याम् षभम् उप दधाति मिय॒नसेव ve तत् यज्ञं करो ति प्रजन- नाय तस्मात् यूययृये waa’? इति । या एता wal: "इष्टकाः, ताः Sat गोरूपाः । अतो ‘as’ तामां भिथुनभाव्राय एताम् WIA, इष्टकाम् उपदध्यात् । यस्मादत्र एकस्याञ्चित्याम् waa उपधोौयत, तस्ममान्नोकेऽपि एकेकस्मिन् गोयये vada ‘say.’ तिष्ठति i सव चितिषु श्रपसितवादिर् ब्राह्मण yyafaua द्रष्टम् । |
यदुक्र स्रचकारेण-मंवत्सृरस्य प्रतिमामिति प्राजापत्याम्? टति। तदिदं विधातुं मन्त्रमुत्पादयति.-“"मंवनत्सर्स्य प्रतिमांयां लागत उपासते । प्रजा मुवौगां छवा बिश्रमायृवयश्नवद' र" एति। ‘2 गाति एकाषटकार्पे, ‘ai’ लाः प्रतिमां प्रतिनिधिरूपां aa यजमाना; “BURA Bam, "एषा वे मंवत्सुरम्य पन्न यदकाषटका एतस्यां ता एष एता ग वमति' दति fe श्रन्यचान्नात ai त्वां ‘aa ददो पधाय ` मुवागं' शोभनश्धत्यो पेतां "प्रजां ' पुचादिषटपां "विश्वमायुः" रस््रमष्यायुययं "ख स्रवत्" विश्य व्याप्नोति ।
एतन्मन्त्रप्नाष्यमुपधानं विधत्तः" प्राजापत्साम् एनाम् उप दधाति दय वव val एकाष्टका यदव VARTA ve ज्ियते तदव एतया श्रवरुन्ध एषा वं प्रजापतेः कामदुघा ava यन्नमानः aqfa लोकरेऽभमि ददे ““' दति। एकाषटकायाः मवसरष्पप्रजापति- पन्नौलात् तद्र पेयमिष्टका प्राजापत्या, तामनामुपदभ्यात् । “एषा च "एकाष्टका “दयम् एव॒ मिख्रूपा । तथा सति गुमिर्पायाम्
ety तेत्तिरीयसंहितामाष्ये। [का०५।प०९।अ१०्
एतथ्याम् "एकाष्टकायां" यन् “wa सम्पाद्यत तत्" शवं प्राप्नोति । शश्च दयम् एकाष्टका प्रजापतेः मंवत्सररूपस कामधेनुः, "यजमानः ्रमुश्मिन् लोके कामान् दोग्धि दुग्धे“ । एतच ae चष्टकात्राद्णात् (५।४।९) ऊर्व द्रष्टयम् |
यदुक्त सचकारेण, श्येन देवा ज्योतिषोध्वा उदायन्निति प्रादेश ala. काटटेरुष्यसुपममिन्ध' इति । तदिद् विधातुं मन्त्मुत्पाद- यति, “aa देवाः च्यातिषा Great: उदायन् येन श्रादित्याः वसवो यन रद्राः । यन श्रङ्गिगमो मदिमानम् wan: तेन एतु यजमानः fa” इति । ‘aa सवं ‘aw “ज्योतिषाः श्रग्निना ‘sear उपरितनलोकवतिनः "उदायन् उत्कषं प्राप्नाः। तथा ‘afer ‘qua’ च ‘aa’ उदायन् । रद्राः च ‘aa’ श्र्मिना उदायम् | ‘ofsvay मदषयः ‘aa श्रग्मिना "महिमानम् sa eat सामथ्ये प्राप्ताः, aa? श्रद्भिना ‘ana’ श्रयं “ale aA “एतु' प्राप्नोतु |
तमिमं मन्त विनियुद्के,-“सुवगाय वा एष लोकाय चौयते यदग्निः येन देवा ज्योतिषा ऊष्वाः उदायन् इति उख्य afaai zeal: एवैताः उप धत्ते वानस्पत्याः सुवगेम्य लोकस्य ang V9 हति। we St, खगाय चौयमानलात् स्वगस्थसवदे वप्रतिपाद कैन मन्तेण waa सति याभिः; ममिद्धिरिष्यते, ताः aan "वानस्पत्याः इष्टका एव उप्डिता भवन्ति। तच स्वग प्राप्यं मभ्यद्यते । एतच “"रिष्णमुखा प्रे देवाः" (५।२।९।१) इत्यतुवाकं द्रष्टयम् ।
——— = म
* रवमेव सव्व पाठः | "दुर, देग्धि द्रति पाठे भवितुं युक्तः।
[का०५।प्०७।अ ०२] त्रेदाथप्रकाे। २८७
aig ख त्रकारेण,-श्रतायुधाय शतवीयायेति पञ्चाज्यानीः प्रतिदिश्रमेकां म्ये! दति । aa प्रयमामाद,-^श्ताय॒धाय शतवौयाय श्रतोतये श्रभिमातिषाड | श्तयो न शरदो श्रजौतान इन्द्रो मेषन् श्रति दुश्तानि विश्वा ""इति। cas "इन्रः नः" श्रस्मान् `तं "शरदः" शतमद्याकान् संवरान् ` श्रजौतान' "नेषत्" कमापि याधि- तस्करादिना यथा जिताः पौडता न भवामः, तया नेतुं aay fa wat? ‘faa ‘afearfa’ `श्रति' मवालि पापानि श्रतिकरम्य :- यानि पापानि sania: क्तानि, तानि मवाणि विनाश्व; मर्॑स्मि्नप्यायषि sa केनाप्यनुपद्रतान् करेतौव्ययः । तस Tera नमोऽस्तित्यष्छादारः) कौदुगशाय >? गनमद्भयाकान्यायृधामि बरक्नधनुरादौ न यस्यामौ श्तायधः, तम्प । शतमद्धयाकानि वौयाणि यद्ध प्रिजयदूपाणि यम्यामो शतव्रःयः, aH) NARA ऊनयो- sazautfa यस्यामौ शतोतिः, नमी । `श्रभिमातिषाद'' पाप्मान महत Waunaalfa अभिमातिषार् , तम्ब ।
gy इितौयामाद.-^रा चत्वारः पथयो दत्रयाना अन्तग quryfaat fafa) तेषां यः अज्यानिम् श्रीम श्रावहात् त्त नो देवा; ofaza ve wa” दति | श्टयाव्राप्रथिती' ‘arr’ graisfaaias, ‘a चत्वारः पयय मागाः `ग्यिन्ति' वित्रिध गच्छन्ति, प्रनतन्त। ater मानाः; 'दवयानाः' डवानां यान गमनम् एषु ते देवयानाः; Zar fe ढवनोक-पिटनाक- मह्मनाक- मनुख्यलोक विषयेषु avig fawn ayia; "तषां" मागाणां
* Cafuatfay’ इति पदं पतितमिव्र प्रतिभाति |
ace तेत्तिरीयसंहिताभष्ये। [का०५।प्र*ओदख्०२]
cq? इनदरः “श्रज्यानिम् श्रजीतिम् wae’ :-रकतःप्रटतिभिरनुपद्रवः astfa’, सा श्रजीतिः श्रज्यानिःः कंदारिदपि हानिरहिता; तादृ्ीम् श्रजीतिम् श्रावहति, तेषु मागेषु गच्छतामस्माकं निल्य- मनुपद्रवं मम्यादयतीग्य्ः | ‘aa’ इन्द्राय, हे ‘aa? देवाः", ‘ew कमणि ‘a’ अस्मान् ‘ofan श्रयं यज्नमानः विषु माधु ग्तणीयः-इत्येवमम्मानिन्द्राय ममपेयत |
श्रय दतौयामाद.-“ग्रौप्नो हेमन्तः उत नो वषन्तः शरत् वषाः सुत्रितं नः श्रतु्। तेषाष्टद्रना शनगारदानां निवाते एषामभये स्याम" दति । यो ata ay, भ न. श्रप्नान् प्रति “सुबितम्" श्रम्" शोभनगति प्राप्नोतु, कालो चिनभोग्यद्रयप्रदः श्रस्तु- दत्य; । एवं हेमन्तादिषु योज्यम् । ` शनशारदानां' श्रमदायुषि प्रनमवतसरमम्बन्धिनां तेषाम् ‘out’ alata ‘“eqata’ ्रनुगरहाद् ad “निवाते' बरातादयुपद्रवरदिते ‘aad’ भवररितस्याने ‘aia’ सुखेनावखिता भवम |
श्रय चतुर्थो मादः "ददुवत्सराय परिवल्घराय संवत्छराय णता र्त् नमः। तषां वय सुमतो यज्ञियानां ज्योक् श्रजौताः wear: wa’ दति । प्रभवा दिमवसराणां पञ्चके चतुथः दृदुवत्सरः, दितौयः परिवत्सरः, प्रथमः संवत्सरः | एतच BATT UTI ITT डे विग्यज मानाः, इदु उत्छरादिष्हपाय कालाय "हरत् नमः ‘Aaa’ श्रत्यन्तभक्रिपुरःसरं नमस्कार कुरत | "यज्ञियानां यन्ननिष्यादकानां तेषां षंवर विशेषाणां "सुमतो" अ्तुग्रहन डो मत्यां ‘ad सवे ज्योक् विरम् asta’ केनाणवश्रौङृताः“ श्रता” ्रमारिताश् ‘are’ भवेम।
[का ०५।१ ०७ दख ०२] वेदाथप्रकाशे | RTE
अथ पश्चमीमाद,--भद्रात् मः अथः समभे? देवाच्या WaSA समश्नीमहिला। ममो मयोश्ः पितो श्रा fama शं तोकाथ तनुवे स्यान," इति । रे देवाः”, भद्रात्" कश्याणाद् wary कर्मखाधन- तात् श्रियः" श्रधिकं प्रस्तं फलते नः" श्रस्माम ‘HARD सभ्यक् प्रापयत । aut feat saa हे गोम, ‘var 'श्रवसेन' वदीयेन vata वयं af "ममशौमहि' सम्यक् ayaa हे "पिते" wena साम, म" लं (मयोग्धः' मुखस्य भावयिता सन् नः श्रस्मान् शश्रा-विश्स्' प्रविश। तकायः श्र्मदपत्याय षः सुखं geal तनुत्रे शगीगाय ‘eta’ सुखप्रदो भव | एतै्मन्छेः साध्यमुपधानं विधत्ते, “च्रज्यानीः एताः उप दधाति एताः ३ देवताः श्रपराजितास्ता एव प्र विशति नेव saa’) इति। रज्या निशन्दो पेतेमन्तेरुपधया TORT: श्रज्यानयः, ताः उपदध्यान् | vaara: प्रतिपाद्या या दष्द्रादिदेवताः, एताः सवा देवताः क्षापि शश्रपगजिताः. श्रय यजमानः ‘ar’ ‘vq’ देवताः भ्र “विश्चति" ; केना्यन्येन शचरणा Faq’ जायते" । एतदपि नचत्र टका- ब्राह्मणसम।पे (५।४।९) TBA | अयाग्रयलप्रम्तावं यद्क स्र चकारेण,--.निस्प्र रविङ्पमनन- मप्रोसितं भवत्यथ पञ्चाज्यानौजदो(ः णनायुधाय शत॑वीयायः दति । तदिदं विधत्त, - “ब्रह्मवादिनो वदन्ति यदघमामा; सामा; waa: संवत्छरः श्रोषधीः पचन्ति श्रय कम्मान् श्रन्याभ्यो Zaqrer wag निरुप्यते इति एता fe तत् देवताः उदजयन यन् aut निवपेत्
* शख ‘ar: car’ इति काण ato पुक्कपाठः। 37° .
२९० तेत्तिरीयसंहिताभाष्ये। [का०५।प्र०७ख ०२]
देवताभ्यः समदं दध्यात् BITE निरण एताः श्राह्तीजरोति WE मासानेव माषान् तरन् संवत्सरं प्रीणाति न देवताभ्यः समदं दधाति(९९" दति । ब्रह्मवादिनः परस्यरमेवं विचारयन्ति, श्रधमासमाषत्- daarent देवताः श्रोषधीनां परिपाकं सम्पादयन्ति । एवं सति, ता देवताः उपचय “Tang: इन्द्राग्यारिभ्यो ‘aan’. Wagar नूतनधान्यहपं दविः "कस्मात्" कारणात् ‘fread इति?" । ततरा- fast एवमुत्तरमाडः यस्मात् "एताः" टद्धाग्यादयो देवता दतै सद मसमय war तच-तत्रौषधिविषये yen अयं प्राप्न, तस्मात् इन्द्रान्यादिभ्यो निवापो यक्तः। एतच राजद्यय- प्रकरणे श्राग्रयणविधो स्प्टमास्ातम्,-““देवा वा शरोषधीष्वाजिमयुः ता दन्द्राग्र उदजयताम्” (२।६।९।९०ब्रा०) इति । एवं मति aaa cette उपेच् यदि खतमामादिदेवताभ्यो निवपेत्, तदानीमेतामां तामं च देवतानां कलहं पादयेत् । एवं तरह श्रोषधिपरिपाकदेदनाम् ऋतुमामादिदेवतानां परितोषः कथम् ? दृति qi श्रूयताम् weve: ‘arog ^निरुण' श्तायुधायेति “एताः श्रज्यान्याङतीः मासादिदेवताभ्यो जयात् | तेनाधमामादिदेवान् प्रीणयति, ततो देवतानां कलहं -न करोति । यदपि छत्रकारेणाग्रयणप्रस्तावे विहितम्,-भद्रान्नः श्रेय; समनैष्ट देवा इति यजमानभाग प्राप्नाति इति। तं विधि मन्त्रवयाखयानुषूपायवारेनोन्नयति,- “भद्रात् नः श्रेयः समने देवाः इति श्राह डताद्याय यजमानस्य पराभावाय" दूति। यजमाने भक्तणकाले भदरार्"-दव्यादिमग्त पठेत् | श्रथ मन्तो
[का०५।प्०अदण्द्] वेदाथप्रकाे REL
KALI श्रदनाय समयः। “antafe’-cfa मन्त्रलिङ्गात् इतभक्तणेन यजमानः परगतो न भवति । एतच agua श्राग्रयण विधिखमीपे (९।६।९।९ त्रा ०) नेतव्यम् ॥
fa सायनाचायैविरक्ति माघवौय बेदायप्रकागे छष्णयजु- संहिताभाय्ये पञ्चमकाण्डे सप्रमप्रपाठके दितौयोऽनुताकः ie
इन्द्रस्य वजेाऽसि वाचघ्स्तनपा नः प्रतिस्यशः या नः परस्तादरिणितः पश्वाद्त्तरताऽधायुरयिदा- WAAL सेाऽश्मानणच्छतु | SATA: संयत्ता BTA ऽसुरा दिग्भ्य आबाधन्त तान्दवा TAT च AAW चापाः नुदन्त यदज्िणींरूप दधातीप्ा चव aga च यज- माना मादंव्यानपं नुदते" feast eu दधाति देवपरा ण्वेतास्तनपानौः पयदते.ः' Har- विष्ण सजापसमा वड्न्तु वां fat: | द॒नवाजभिरा गतं“ | ब्रह्मवादिना वदन्ति यन्न दवतायं stare कि- दैवत्या वसाधारेत्युग्रिवसस्तस्येषा धारा विष्णवैसु- MAI धाराग्मरावेष्णव्यचा वसोधारां जहाति भाग- सेयने वेनो समधयत्यथेा Tai ॥ २॥ । रवाहुतिमायतनवतीं करति -यत्काम रना ज- हेति तदेवावं war az वा रुष यदभिस्तस्येते तनुवा धोरान्या शिवान्या यच्छतरद्रौय' जहाति gare
Ree तैन्तिसोयसंहिताभायये। [का०५।१्०७। ०६]
घोरा नस्तां तेन शमयति यदसोधारां जहाति य- वास्य श्वा तनस्तां तेन प्रीणति येवे वस्लोधारायं ॥ ३ ॥
प्रतिष्ठं te प्रत्येव तिष्ठति यदाज्यमच्छिष्येत तसन् ब्रह्मौदनं पचेत्तब्राद्मणाश्चत्वारः प्राञ्नीयरेप वा अग्नि वश्वानरा यद् ब्राह्मण रषा खल् वा Bw प्रिया तन्- यदेश्वानरः प्रियायामवेना तनुवां प्रतिष्ठापयति चता घन्ददात्ताभिरव यजमानोऽमुषिन्लोकेऽपमिं द्े॥४॥
उप। एतां। धारायै | षट चत्वारि६शच ॥ ३।
इति नेत्तिरीयसंहितायां पञ्चमकाण्डे सप्तमप्रपाठके वृतीयेाऽनुवाकः॥ ° ॥
faata खषभाद्ानामुपधानादिक श्रतम् |
श्रय दताये afautgatqured विधातुं मन््रातुत्पादयति,- “ege वज्जोऽसि वातरत्रः तनुपाः नः प्रतिस्पथ्रः 1° यो नः पुर- स्तात् afaua: पश्चात् उत्तरतः ware: श्रभिदासति एतः स अश्ञानच्टच्छत् ९ इति । दषटकाखानीय हे qa, लम् द्र्य" agi? agente: कीदृ शस्वम्? ‘aren: वेरिघाती | ‘a’ maa ‘aaa? te पालकः । ‘fan’ रोगा्नि- aw विनाशयिता । fae, “a? श्च: We पाप श्रस्मदुपद्वम्
[कषा०५।प००।अ ०९] वेदाेप्रक्षा्चे। RER
दच्छतीत्यघायः तथाविधः खन् ‘aren’ पूवस्यान्दिभि ‘a manta श्रभिद्ासति' हिनस्ति, ‘a? ow ‘uaa’ "श्रश्मानम्' प- धौयमानं पाषाणम् ‘waka’ प्राज्रातु; पाषाणे प्राय खयमेव व्याधिते भवविद्यथः। 'दकिणतः' इत्यादिभिस्विभिः पदैः चयो मन्ता भिद्यन्ते aq जिष्वपि अ्रवशिएटमनुष्ननाीयम् |
तेरेतेयतुभिमन्लेः साध्यमुपघानं विधत्त,-“देवासुराः संयन्ता aaa ते श्रसुराः दिग्भ्यः श्रा wad तान् देवाः दष्वा च aga च श्रपानुदन्त यदञज्जिणरूपदघाति इष्वा च एष तद्च्चण च यजमाने भरादव्यान् श्रप गुदते.ः इति | यदा ‘2araq.’ युद्धो- द्यताः, तदानाँम् ‘wa’ www दिग्भ्यः saa सवतो बाधितवन्तः | (तान्' असुरान् देवाः" ‘sar वद्मदुशेन पाषाणन च तान् ज्रमुरान्* “श्रपानुदन्त'। तता "यजमानः' ब्राहव्यापनादनाय ‘afqut’ उपदध्यात् |
तस्य चोपधानस्ूः चितेवहिदं शं faun.—‘fea उप दधाति देवपुरा; एव एताः तनूपानौः पयुहतेः ०” इति । याः “एताः! afam:, ताः (दवपुराः' ‘va दवानामिद्धादौनां पुरम्यानीया एव । तर्पानौः अ्रमष्डरौरस्य पालयित; । एतादृशौः परितः स्यापयति । एतद पि नचच्रए्टकात्राद्मणाद (५।४।९) "अद्ध द्रष्टम् ।
aga विहितं “वमोधारां जुदाति" (५।४।८्) इति ।
[क ae - —_——— ~ “ क ” ~~~ ~ एणी
4 रवमेव Gay पाठः। यत पुनः (तान् अप्तुरान्ः इति पाठः अतिक इव प्रतिभाति |
२२७ तेत्तिरीयसंडिताभाष्ये। [का०५।प्र०७।ख ०६
तदेतदनृद्य विशेषं वकम्, श्रन्नातमपि (४।७९) मन्त्र पुनः पठतिः- “गमाविष्ण सजोषसा दमाः वधन्त् वां गिरः दु्ेवीणेभिः श्रा गतम्” दति । डे श्रप्रापिष्णु, दमाः “गिरः BA: AKT: स्ुतिर्हपा वाचः "सजोषसा" ‘al? परस्यरं समानप्रीतिय॒क्तौ gat quay परितोषयन्त् | युवाश्च “ea? धने; वाजेभिः nag सहितौ ‘gy ‘Naa ददागच्छतम् |
तमिमं ara fafaag—“agatfent वदन्ति यत् न देवतायै sefa श्रय किंदेवत्या वमोधारा दति afqag. नस्य एषा धारा विष्णवसुः तस्य एषा धारा Haat War वसोधारां जोति भागधेयेनेव एनौ समघयति श्रयो एतामेव श्राहतिम् श्रायतनवतीं करेति यत्कामः एनां जोति तदेव श्रव रन्ध" दति । wa ‘agafea एष विचारयन्ति, वसाधाराया मन्त "वाजश्च मे waaay मे” (४।७।१।९) इत्येवं फलप्राथनेव प्रतीयते, नतु atfegaat प्रतिपाद्यते। त्रिधिवाक्ये श्रपि श्राज्यधारारूपं gana प्रतीयते, न तु काविदेवता। एवं सति, दोतारः देवतायै" यमात् ‘av ‘asia’, तस्मात् “किंदेवत्या vd "वसोधारा' ? ceed प्रश्नः। तचाभिन्ना उनत्तरमेवमा इः, विधिवाक्यगतिन वसुधारा- शब्देनैव द्रव्यदेवतासम्बन्धः प्रतौयते। वासयतीतिययत्पत्या "वसुः" ‘afg’, ‘Aw दयमाज्यधारा वसोधारा । एवं विष्णावपि योज- नौयम्। यद्ययेतौ देवौ “वाजश्च मे इत्यादिना न प्रतौयते, तथापि श्रनया Sar प्रतीयेत । तस्मात् एतया 'वषोधारां' ज्यात् । तथा सति, उचितेन भागेनेतो तोषयति । रपि च
[का०५।प् ०७।द ०३] वेदाथप्रकषाचे | २९५
एताम्" श्राति टेवतारूपाघारवतीं 'कशोति' । किञ्च यत्फलं कामयिता जहोति' त्प्ाप्नोति।
प्रकारान्तरेशेतां प्रशंसति,-“स्द्रो वे एष यद प्रिस्तश्येते तनुवौ धोरा wa शिवा wat यत् श्तश्द्रौयं जुहोति या एव we घोरा तनः a तेन शमयति aq वसोधारां जुहोति या ua we शिवा aa: तां तेन प्राणाति" ९) ति । शतसद्रौयहोमेन उग्रातनोः श्रान्तावपि शिवातनोः प्रीत्ययाऽयं वपोधाराहोमः इति we प्रसार्य विशेषं विघधातुमयं way: aa: ।
तं विशेषं faya.—“at प वसोधाराये प्रतिष्ठां वेद प्रति एव faefa यन् श्राज्यसुच्छिव्येत तस्मिन् ब्रह्मौदनं पचेन् तं ब्राह्मला- gait: प्राश्नीयुः एष वै अधिश्रानरो यत् ब्राह्मणः एषा खान् वे श्र्रः प्रिथा तमूः यत् वश्वानर; प्रिवायामेव एनां तनुं प्रतिष्ठापयति)" ्ति। ‘a’ यजमानः वमोर्धागयाः प्रतिष्ठाप्रकार ‘az,’ मः प्रति" "तिष्ठति, ‘vai कामौ तस्याः प्रतिष्टा ? दन्यच्यत,-दोमात्रशिष्ट च्राञ्येब्रद्योदनं VAT ब्राह्मणानां प्रानं यत्. मेव प्रतिष्ठा । ATE सर््व॑पुरुषप्रियवेन वरैश्रानररूपत्वात्, वेग्यानरस्य च श्रप्भिप्रियग्रगीग्तवात् तन्नेव प्रिय्गीौरे तम् श्रद्ध शप्रतिष्ठापयति'।
gem खतरकारेण.-"यदाच्यमुच्छिव्येत तस्मिन्" ages पक्ता
चतुरो ब्राह्मणाम् भोजयेतुःगरावमोदने पक्ता AeA भो येत् प्रागितवद्यखचतस्तो waza’ इति; तच्च er faa,“ Garey ताभिरेव यजमानः wafer लोके wit Ze” fa |
२८६ तेत्तिसीवसंहिताभाष्ये। [क्षा०५।प्०अअ oR]
श्रच atater | दतीयाध्यायस्य षष्टपादे (ese) विजितम्, sacra: चितरिश्यादिषु atfear: | मन्ति at? वाक्यमप्यचानारभ्योक् ततोन ते॥ प्रकतापूवमन्नन्धात्तादृशादपि वाक्यतः। ,, ्रवण्डलादयोऽग्यथाितिष्धादिषु सन्ति ते॥ श्रनारभ्य श्रूयते, -शिचिएणैरुपदधाति' एति, वञ्जिणीरपदधातिः दति च। श्रद्निप्रकरणे दृष्टकानां धमाः aan श्रखष्डामहृष्णा gu’ एति । पूवच श्रश्चद् भ्ययोहत्यत्तिवाक्यस्य श्रनारभ्याधीततेऽपि पिनियोजकवाक्य प्रकरणाधीतम् । दिचिष्यादिनामकानाम् दषटका- विशेषाणां विनियोजकवाक्यमणनारण्याधीतम् । तच चित्यन्तरे ताश्चिविणीरविनियङ्खे । श्रण्डलादिधमोम्त षां चितीनां मध्ये प्रथमचितौ ्राज्नाताः। तस्मात्, ते “विचिण्यादिषु नोचिताः, इति प्राप्त ब्रूमःः--यद्यपि उत्पत्तिविभियोजकवाक्ययोरन्यतरस्यापि प्रकरणपाठो aifa, तथापि “a एवं fasrafa चिनुते” इति प्र्टतम् यदेतदन्न्यपूवं, agafaara चिचिण्धादयोऽपि श्रप्रकरणएपरितेनापि वाक्येन विनियुच्यन्ते | श्रवण्डवादयश्च श्रपरिसाधनश्डते्टकाधनेोः, न तु wunfafawar | तस्मादग्रिषाधनश्तासु fafsarztearefa ते afm i ugareraa ठतीयपादे (owe) चिन्तितम्, चिजिण्यादेरुत्तमायामुपधानं पुराऽचवा । ्रयवायादुत्तमार्या, मध्यमाया वाक्यतः ॥
[क्ञा०५।प्र०७।अ०३| वेदाथप्रकाे । Ves
उन्तमा्यां पञ्चम्यां चितो fefaeneenvaytarar इष्ट- काया उपधानसुक्रम् | तथा सति, प्रकरणाधौतानां करप्क्रमाणमिष्ट- कानां परस्यग्व्यवधानं न प्रसज्येत-इति aati मेवम्, ‘arerfe ब्राह्यमणवनीमिषटकामभिजानीयात्, at मध्यमायां feat’ इति area श्रनारन्याधौद्रेन ब्राह्मणेन विहितानाभमिष्टकानां awafeat विनि- वेशः" ॥ ada (चख 9°) श्रन्यचिन्तितिम्,-
मनोक-प्रणात ऊध्वं wifafaaa ततः पुरा | बाद्रायणदृ ley पूरणोक्रेम्ततः GIT II
‘fafautacauifa’, 'वच्िण।रुपदधानि'. "तेष्टका उप- दधाति इति विहितम् । fafannfaa मध्यमायां चितो लोक- प्रणाभिघाया इष्टकाया ऊघ्नमुपधेयम् । कुतः ° । बादगयणन तथा कुलात् | “श्रन्तेतु बादगयणः" (ate yieive) इति gam बादरायणस्य मतमु पन्यस्तम् | म हि चश्रागन्तूनामन्त निवेशमाद,- लाकं-प्रणा च प्रकर्णपटिनानाम् श्रन्तिमिख्का, तनम्तस्या at चिजिष्दरादिकम्- दति ora, ब्रूमः, “ata परण दधिद्र प्रण" (४।९।४।४) इत्यनन मन्त्रण उपधीयमाना Tear लो कं-एणा। नस्या; कर्मणि ऊनत्कदिदोषपर्हारेण म्य त्ति तुलं मन्तनिङ्गगद वगम्यते | नराह्मणेऽफवमाखनातम्,-"यदेवास्योनं यख्छिद्र तदतयौ प्रगयति नाक परण दधिद्र प्रण' इति । यद्येतस्या दष्टकाया ऊर्वं fafamiza: squtava, तदानों शिजिष्यादिगते ऊनलच्छिद्त् न् gaara | amy लाकं-एणातः पूवं चित्र्ाद्युपधानम् ।
* बिनियेागविद्यबः- दति आदश पुस्तकपाठः | hy
२८९८ तेत्निरोयसंडितामष्ये। [का०५।४००।अ ०९ |
हति मायनाचायविर्चिति माध्रत्रीये वेदार्थैप्रकाश्र हष्णयजः- Arya पश्च तक्राण्ड मप्तमप्रपाठकरे दतायौऽनुत्राकः॥ ° ॥
fafa जहामि मनसा टतेनेत्धाहादाभ्या वै नामैषा तिर्वेश्वकर्मणी aa चिक्यानं भराठव्यो दभो- त्यथ देवता waa रुन्धे अग्ने तमयेति पङ्का जुहाति पडतयाहुत्या यन्नमुखमा THA” सप्त A अग्न समिधः सप्त जित्वा इत्याह Brat ware रन्धेऽभ्रि- टेवेभ्योऽपाकामद्वागधेयम् ॥ १ ॥ दच्छमानस्तस्मा एतद्वा गधेयं प्रायच्छ नेतदा अभर र॑प्रिहोवमेतटिं खल् वा एप जाता यदहिं सवैश्चितेा जातायैवास्मा अन्नमपि दधानि स va प्रीतः प्रीणानि वसींयान् भवति," ब्रह्मवादिन वदन्ति यदेष गार्ईपत्यश्चीयतेऽथकास्यादवनीय इत्यसावादित्य इति ब्रियादेतस्मिन् हि सर्वाभ्यो देवताभ्यो aia ॥ २। य॒ रवं विद्वानभ्भिं चिनते साक्षाठेव देवता auifa® wH यशगम्विन् यशसेममपेयेन्द्रावतीमपं चितीमिहा व॑द | श्रय Per परमेष्टी सुवचाः समानाना-
Bey yoojweg) वेदाथंप्रकाचचे | २९९
QUART अस्तु“ । भद्रं पश्यन्त उपं सेद्रग्रे तपे दौश्छाणटवयः सुवर्विदः | ततः क्षं बलमेजश्च जातं तदस्मे देवा अभि सन्नमन्तु ©) धाता विधाता प्रमा ॥ ३ ॥
उत सदैक प्रजापतिः परमेष्ठी विराजा | स्तोमा- ग्छन्द्राध्सि निविदा म aietaw राषएटमभि स- क्रमाम | अभ्याव॑त्तभ्वमुप मेत साकमंयः TAT धिपतिवी अस्तु । अस्य विन्नानमन् स्रभध्वमिमं पश्चादनु जोवाथ स्वे" -। TIEWA VAT उप॑ दधात्येषा वा च्रप्मेश्ितौ राष्खत्तयेवास्मिन्ना्रंदधाति, राष्रमेव भ॑वति AMEE BWA ॥ ४ ॥
भागधेयं । जलति । प्रमा। रग्रंदधाति। मत्त च॥ 8 ॥
दति तैत्तिरीयसंडितायां पच्चम काण्डे सप्तमप्रपाठके चतुयेाऽनुवाकः ॥०॥
चिचिष्यश्च वमोधागाम्ततय ममुदौग्ताः।
अरय au Bafana: sez दष्करायाभिघौयन्ने । Ugh छ चकारंफ,- “चिति जदोग्यप्रे तमद्ाग्मिति द श्राहतांङला' ह्ति।
३०० तेत्तिरोयसंहिताभाव्ये। [का०५।प्००।७०४]
तच प्रथमा डते विधिं मन््रयाख्यानेनेन्नयति, “fat जशोमि मनसा एतेन इति are were प नाम एषा seis: वेश्वकर्मणौ न एनं चिक्यानं भ्रादव्यो दभ्नोति श्रयो देवताः एव श्रव yar)” इति । wa aa: gaa “श्रापो वर्ण्य gaa.” (५।५।४) दत्य- नुवाके समान्नातो यास्यातश्च । तमिमं दोमसाधानल्वेन पठेत् । भरल्या श्राह्कतेः* “रदाभ्या इति ‘ata’, catia. कैरपि विनाश्यितु- मश्क्यलात् | मा च विश्कमदेवताका, तस्मिन् ara ‘fara’ दत्याश्नानात् । श्रस्यामाङ्तो तायां वितवन्तम् ‘Ua’ यजमानं "भरादयो' ‘a feafia । तस्मादेतां जह्यात् । श्रपि चेतां जुत् पुरुषो (देवताः' प्राप्नोति “एवः |
श्रथ दितीयामाह्तिं विधन,-“श्रग्ने तम् शरद्य दति पङ्का अहोति पडक्या श्रात्या यज्ञमुखम् श्रा रभते” दति । श्रयं HAYA UAVS “safqaar’ (४।४।४) इत्यनुवाके पठिते व्याख्यातश्च । पड्धिच्छन्दसा saat येयमाडतिः, तया यन्नप्रारम्भ प्राप्नोति |
"प्राचौमनु प्रदिशम्"' (५।४।७) इत्यस्मिन ब्राह्यणानुत्राके ‘quar जुहोतिः दति यद्विहितं, तदेवानृद्य aefa,—“an ते aq समिधः an fast: इति ave Star एव श्रव रुन्धे श्रप्नि Sat श्रपाक्रामत् भागघयम् TRA तसे WAR प्रायच्छन्. एतत् पै श्रमः श्रप्निहोम् एतहि खलु प एष जाते
- "अस्याङ्कतेः' इति aay पडा न समीचीनः
[आा०६।१५००।ख ०8] वेदाथेप्रकाशे | १०१
afe wafgar जाताय एव श्रो श्रन्नम् ufo दधाति एनं प्रातः प्रीणाति वसीयान् भवति?) इति । seq मन्त्रश्च तुयकाण्ड “arate” (४।६।५) इत्यनुवाके समान्नाता याख्यातश्च । तस्मिम् मन्ते ‘an eter’ इत्यभिधानात् श्रनया WBA डोचकान् प्रश्रा- स्तादौन् अधुौनान् करोति। किञ्च देवदत्तो योऽयमद्रमागः, axe त्वात् इयमा ङतिः wea च॑यमानस्य way `श्रिहीत्रम्' दत्युच्यते। यस्मिन् काले साकल्येन श्रयमप्मिः `चितः," तदवायम् उत्पन्नो भवति ; उत्पश्ञाय च तस्मै तदातिष्ूपम् ‘wa’ सम्पादितं मवति । तेन च austrian प्रीणएयति। म च यजमानो घनपतिभवति । ण्तदुकर ad “nrata” (४।६।५) इत्यनुवाके एव द्रटयम् ।
अथात्र चौयमानमस्मिं प्रश्रोत्तराभ्यामादित्यष्पण प्रणसति,- “Cagafent वदन्ति यन् एष areva: चायते श्रय a श्रस्य आहवनीयः दति अमो च्रादित्यः इति ब्रुयात् णएतस्िम् fe मवैग्ो देवताभ्यो sefa य एवं विदधान afi चिनुते माक्तात् एव दवता; avtfa’’” दति । waa श्रप्मिरीता गदपतिः' इ्यादिषु मन्तेव॒श्रद्मग्टहपतिवमुक्रम् । ग्टदपतिस्तामिकः कञ्चित्" प्रदो meq: ua सति पूर्वस्मिन् वाक्य "एतदा श्रद्मरद्मिरोचम्" इति सितेऽप्नो हयमानायाः पणाङतरप्मिस्वामिकलाभिधानान् arse श यमानो गादपत्यः मंपन्नः। तस्मान् श्रादवनयो न लभ्यत । श्रा खमन्तात् सवं देवा यत्र यन्त सोऽयम् ` श्रारवन।य्ः । ` सवस्यापि
ˆ ` "गटइपतिखामिकश्ित्' इ आाद्ग्रादन्तङ पातः रवं "टहपतिलामी कश्चित्! दति काण mle पन्ते पाठो न समीचौगः।
Ren तेत्तिरीकसंडितामाग्ये। [का०६।४००दअ ०४]
दितप्ररेशश्य अन्यथहोमाधारलेन awe सति देवतान्तरशोमाथेः areata: “ae यजमानस्य कुच सम्भवेत् ?--दत्यवं ब्रह्मवादिनां ww: तजाभिन्नः कचित् उन्तरमेवं त्रथात्,-श्रसौ श्रादिल्यःः एव यजमानस्य श्राह्वनौय इति, safe fe सव्देवाथा Sta: क्रियते; ‘sat srersta: सम्यगादित्यञुपतिष्ठतेः दति wa: | एवं खति at ayaagiaae श्रप्रेरादिव्यदूपतवे gia चयनं कराति, साऽय 'खाक्तादेव श्रवयवधानन देवताः" तोषयति |
wm खकारेण, श्रप्न anfefafa चतसो cee: पुरस्ादुपधाय' इति । तदेतदिधातुम् खत्पादनांयेषु मन्तु प्रथमाग्डवमार्,-“श्रप्े यथ्रखिन् यश्रमा दमम् Wa इन्धावतोम् अपचितम् इ Wl वद! श्रय मधा परमेष्ठौ सुक्चाः समानानाम् उन्तमन्नोकः we” दति । mai am verfa स ave, argn हे wa, "दमं यमानं ‘quer शश्रपय' मंयोजय। ‘ograaty शस्य योग्यां शश्रपवितीं' पूजाम् ‘ce’ कमणि ` ्रा-वद' eazy | ‘aa’? यजमानः लत्प्रसादत् "समानानां "यजमानानां मघे ‘aw’ भिरस्धानौयः, "परमेष्ठी" उत्तमम्धान निवास, ‘gra’ श्नोभनकान्तिः, ‘swam’ घन् कौत्तियुक्ञ्च “रस्तु ।
अथ दितौया,-“भदरं पश्यन्तः उप सेदुः wd तपो eter चछषयः सुवरविदः। ततः at बलम् शओ्रोजख्च जातं तदस्मै देवा afew” cfr wd पूवेस्मिन् काले “wae” केचित् महात्मानः AZ?’ कल्याणं कर्मफलं ‘TAA! णास्तदृष्चा निचिन्वानाः
4 "अतेः! दति काण क्रो GR प्राठः,
[क्षा ०५।प्र००।अ ०४] वेदा्प्रश्षाशे | Roe
'सुवविदः' खगे लय कामाः ‘aa’ कर्मा कृन्त् wamarics, ‘<tat” मोषा दिनिथमविणेवश्च “उ प'---सेद्ः' श्रगुहितवन्तः। ततोऽनुषटानात् तेषां ‘ew ताद निष्टात् au cau, ‘ae’ श्रगीरसामथ्यै, ‘ster’ धातु पुटश्च इत्येतत् शवं ‘sia’ aaa; ‘aq’ फलं स्म् ‘md? यजमानाय देवाः” “श्रभि"--"न्नमन्त्' मवतः मभ्पादयन्त् । श्रथ watarary,—‘aren विधाता परमा उत मन्दुक् प्रजापतिः परमेष्टौ विराजा स्तोमाः कन्दा मि निविदः मे शराः TAR TEA अमि agaia®” इति । परमाः परमः seat "धाता, पोषको यो दवः, ay (विधाता' war, ‘ga’ श्रपिच ‘aaa सम्यगभिनश्नः “प्रजापतिः प्रजानां पालकः, परमे see मल्यलोकाङौ तिष्ठति दृति ‘avaet, ‘facia’ agree fara सहितः, arg at देवः, ये च “सोमाः, fagerea:, यानि च कन्दांसि' गायच्यादौनि, arg "निविदः ‘cagafag’—eanaifa fafa- त्पदानि, मवं 'मे' मदयम् WTB.’ Fa | Fama] प्रदण्दते,-“एतस' यजमानाय ‘Tea’ ‘“sfy—agara’ aurfyaa मवतः म- म्यादयाम । तदिदं तेवक्रययम् | श्रथ चतुर्यो.-““श्रभ्यावन्तध्वम् उप मा एत माकम् अरय चाख्ता अधिपतिः wa) we विज्ञानम् 94 ayaa टमं पञ्चात् aq जीवाय aa™”” दति। ® aaa, ‘aq’ az ‘marae? aaa: आगच्छत । ‘are’ पर्म्यरं fafear ‘ar मरीचं" यजमानं ‘eq’ समोपम् "एतः ज्रागचख्छत । श्रयं" यजमानः ‘q’ OWT ‘ara’ wamen: -श्रधिपतिः' sfua पालयिता च ‘ang’
३०४ ते्तिगौयसंडितामण्ये। [का०५।्०७।अ ०५|
‘ge यजमामसय ‘fama’ चिन्तटन्तिम् श्रनुर्य “Steed waa ्रव्तध्वं | "इमं" यजमानम् Wie "पञ्चात्" जौवाथः एमं यजमानं संविज्ञानेन दन्तं जीवितं zeta दत्य: ।
vasa: माध्यमु पधानं विधत्ते, “ग्रत एताः उप दधाति एषा पं wa: चितिः trea तया एव श्रस्िन् राद दधाति ayaa भवति न श्रमात् TE ane” इति । राद्रशब्दोपेतान् मन्त्रान् faafa तेरूपधीयन्ते हृति ‘cea; एतदुपधानेन निष्पन्ना
1 ‘fafa’, मा ‘war रप्र मम्बसिनी ‘cee eee |
war ‘ua afar यजमान ‘wig? स्थापयति । तच्च ‘Tea’ श्रस्याघोनमेव ‘aafa’ “sat यज्ञमानात् ad ‘tre’ कदाचिदपि ननः age भवति । एतञ्च नक्तचेष्टकात्राह्मणात् (१।४।९) ऊध्व द्रष्टव्यम् ॥
दति भायनाचायविगरचिते माधवीये वेदायप्रकाशरे छष्णयजः- मंडिताभाये पञ्चमकाण्डे मप्रमप्रपाठके चतुयीाऽनुवाकः We
यथा वै पवो जातो धियतं रुवं वा एष धिये यस्यामिरुष्य. उदायति यनिर्मथ्य कयादि्िया- ्गाठव्यमसमे जनरेत्स खव पुनः awry: खादेवेनं योने- जनयति नास्म aaa जनयति तमो वा एतं ज्ञाति यस्याभ्रिरुण्य उदायत म॒त्युस्तमः AU वासः कृष्या धेनुदंकछिंणा तमसा ॥ १ ॥ ।
[ का०१।प०।य ०५] Tey | Rey
waaay मृत्युमपहते र fecwt ददाति ज्योतिर्वै हिरण्यं ज्योतिषैव तमोऽप॑दतेऽथो तेजो वै हिरण्यं तेज रशवात्मन्धत्ते सुवनं धर्मः BIST सुवनाकंः ATVI सुवनं शकः स्वाहा सुवनं ज्योतिः खाहा सुवनं |
स्वाहा" Hal ar रप यदभ्मिरसावादित्यः॥ २॥ WAR यदेता श्राहतीजहोत्यकाश्वमेधयेरेव haifa सन्दधत्येष ह त्वा अकाश्चमेधौ TATA क्रियते" आपो वा इदमग्रे सलिलमासीत् स रतां प्रजापतिः प्रथमाज्वितिमपश्यत्तामुपाधत्त तदिय- मभवत्“ तं विश्वकमाऽत्रवीदुप त्वायानीति नेह
लोकेाऽस्तोति ॥ इ ॥
saa wai दितीयाञ्वितिमपश्यत्तामुपाधन्त तद्न्तरि्षमभवत्" स यन्नः प्र॒जापतिमव्रवीदुप त्वायानीति नेह लोकारऽस्तीत्यत्रवीत्स विश्वकमाण- मन्रवोद् प, त्वायानीति केन मोपेष्यसीति दिश्चाभि- रिन्यत्रवीत्तं दिश्याभिरुपेत्ता उपाधत्त at दिशः ॥ ॥ 8 ॥ | श्रभवन् स परमेष्ठौ प्रजापतिमन्रवीदु प त्वायानोनि ae लोकोऽस्तोत्यत्रवीत्स foward च य॒न्नच्चा- बरवीदुप वामायानीति नेह लोकेऽस्तीत्यततार स jou ४ 2
१०६ , तेत्निरोसंडिताभाषये। [का०५प्र०७अख ०]
एतां ततीयान्बितिमपश्यत्तामुपाधन्त तद्सा्वभवत् स आदित्यः प्रजापंतिमत्रवीदुपं त्वा ॥ ५। श्ायानीति नेह लोकेऽस्तीत्यत्रवीत्स विश्वकमेाशं च यत्तश्वात्रवीद्पं वामायानीति नेह लोकेऽस्ती- वरूता UTA CARREY त्वायानीति केन मोपे- wate लोकंपुणयेत्यव्रवीत्त लकंपृणयोऽपेत्तस्मा- द्यातयामी लोकंपुणायातयामा दसौ ॥ ६ ॥ चादित्यः BIC IT CEL व आयामेति केन न उपेष्ययेति waaay तान् दाभ्याञ्चितीभ्यामुपायन् स पश्च॑ंचितीकः समपद्यत ५ य शवं विदानम्मि faa qaraa vata लोकान् जयति विद्रेनं देवा अथौ रतासामेव दवताना९ सायुज्यं गच्छति ५, ॥७। तम॑सा । आदित्यः, अस्तोति। दिशः | आदित्यः प्रजापतिमनरवीद्प त्वा। असौ । पश्चचत्वारि < ॥५॥
दति वैत्तिरीयसंहितायां पञ्डमकाण्डे सप्तम प्रपाठके पथ्चमोऽनुवाकः Wl
तिश श्राञ्जतयो रादश्तस्तयं समीरिताः | अथ पञ्चमे पुगः परान्धनादयो विधौयन्ते | यदुक्तं सबकारेण,- "धस्य पिरख्य उद्ायेद्भाइपत्यादन्ये प्रणये एव पुनः परीध्यः' इति ।
[का ०४।्०७।दअ ०५] Azan | १०७
तदिदं विधक्त,--"यथा वै gat जातो faaa एवं एव fear यखाग्निङ्ख्यः उदयति aq fra कुयात् बिच्छिन्द्यार् area WH जनयेत् ख ए पुनः परीौष्यः खात् एव एनं योनेजंनयति न अरस Wea जनयति." इति । ‘aw’ यजमानस्य vena: श्राम्यति, aq पु्रमरणतत् श्रभ्रिनाप्रनिभित्त दुःखं जायते | तस्य निमेन्थ्यन श्रन्दन्तरोत्पादने मति ya? श्रग्मि "विच्छिन्द्यात्, । खख fafa: sem यजमानभ्य afd जनयेत्" । श्रतस्तत्परिहाराय गार्पत्यनिष्टः ‘a’ afm: ‘va’ पुनरपि श्रानौय परितः काष्टप्रेपेण इृन्धनौयः ; तया मति स्वकारणादेव उत्पन्नलान् वैरिण ‘a जनयतिः | श्रेय प्राय्थित्तष्टपां दक्िष्णं विधत्त-"तमा एतं ग्टह्ाति यम्याग्मिर्ग्य द्रायति श्छनयुम्तमः BU वामः War धेतुदक्षिणा तममा एव तमो way श्रत"? इति । ‘ae’ यजमानस्य उष्याग्निः aa, vt यजमानं aay श्राति; तच्च सत्यूपम् । श्रतस्तत्परिहागाय ष्ण वणसेकं वस्तं BUT ख॒ ‘ya’ ‘afam’ तेन दात्या । एव॑ सति तमोशूपत्वान् दक्षिणायाः तं awed ‘aa.’ तिनाश्यति | ` श्रथ ada दानान्तगं विधत्त, "हिरण्य दराति च्येतिर्वें fern) ज्योतिषा ए तमः श्रपद्ते श्रयो तेजो वे हिरण्य तेज एव श्रात्मन ud?” इति । दिग्ष्यरूपेण “ज्यो तिषा" सटव्युरूपस्य तम विनाशनं युक्रम् । श्रपि च fete नभस्वान् श्राक्मनि "तेन सम्पादयति । तदेतत् ब्राह्मणं wars द्रष्टव्यम् ।
rn EE
+ "पुवम्' इति पाठो भवितु om |
१०८ केत्तिरीयसंहिताभाष्ये | [का ०५।प्र०अख ०१ ]
aah स्रकारेण,--सुवने धमः ia पचकाडतीज्ञला' दूति । तदिदं विधातुं मन्त्ानुत्पादयति,--“ सुवनं घमः खाहा सुव श्रवः STE सुवन शक्रः Ser सुत्रनं ज्योतिः खाहा a दयैः are” दति । ‘qa @ दव, यथा खगे safeat देवाः दीयमानाः, एं ‘aa’ दीप्यमानो ब्रोऽग्निः, तक्ष CQrer BAR| एवमुत्तरत्रापि योज्यम्। “Ma? श्रचनीयः। “WA श्रतिनिमेलः । satfay प्रकाशहपः। ‘qay’ gaa, श्रा दिल्यष्पः |
एतेमन्देरामं faua— “sat प्रे एष यदम्भः श्रमो आदित्यः BARU: यत् एताः श्राङतौ जरहोति श्रकाग्रमेधयोरेव ज्योतीषि सन्दधाति एष इ ने श्रकाश्मेधी यम्य एतत् aut क्रियते ५५१ ofa योऽयं चीयमानः श्रग्निःः क्रत॒माघनमभ्धतः, "एषः" श्रचेनी यलात् wR इत्यच्यते | योऽयम् श्रादिव्यः, म एष क्रुफलरूपवात् ‘ayy रुच्यते | Hay इत्येलन्मन्तदहोमेन “श्रकीश्रसेधयोः' श्रन्या दित्ययोः यानि ्यातींषि' तानि सम्पादयति । ‘ae’ यजमानस्य श्रभ्चि चयने तत् "एतत् ' श्राङ्तिपञ्च कं ' क्रियते", म एषः" एव यजमानः श्रकाश्वमेधी" करतुसाधन-ततफलाग्धामुपेतः। एतच्च ब्राह्मणं ^ श्रप्मिद वेभ्यः" ५।४।९) इत्यनुवाकान्ते द्रषट्यम् | - |
श्रय चितीनां पञ्चानां aati aa प्रथमादिति प्रणसति,- “mat पे इदमये सलिलमासीत् म एतां प्रजापतिः प्रथमां चितिम् श्रपश्यत् ताम् " उपाधत्त तत् दयम् saad” इति | यदिदं श्भ्यन्तरित्तादिष्ूपं जगत्, तद् दं" Ge: प्राक् WAT RTT विश्तं नासौत् , किन्तु “ara? एव may) तामु श्रु तान्त
[ का ०५।४०७।ख ०५] वेदायप्रकाशे। १०८
न मिलितम् , fawn Seman (सलिलम् एव ‘arate’ तदानीं प्रजापतिः" श्रवस्यातुमाधारः को वा भविष्यति ?- दति तिका ‘ual’ ‘auatfafa get ‘sara’ । तदनो सा fafa: ‘ce wfaear ‘maya’, तचायं प्रजापतिरवस्यितः ।
श्रथ fartafala प्रशंमति, -^तं विद्मा श्रत्रवौत् उप ल्वा श्रायानि tfa ae लोकः aia दति श्रन्रमौत् a vat दितीयां चितिम् श्रपश्यत् ताम् उपाधत्त तत् श्रन्तरिक्तम् saad?” इति। विश्वकमाख्यः कथित् श्रन्यः श्रवम्धातुमाधारम् श्रनभमानः ‘a’ wat safead प्रजापतिम् इदम् शत्रनवीन्'+- श्रदमपि लाम् "उपः श्रागच्कानि त्वत्ममौपे -उपविश्ानि ‘sfa’ | मच प्रजापतिः ‘ee’ wat तव श्रवकाशो ‘a ‘afer’ "दति “Maat | ततः "मः" विश्रकमा स्वम्याधारः at भव्रि्यति o—sfa विचायं ‘vat? “दवितौयाश्चिति' get "ताम्" (उपाधत्त । तदानोँं मा दितौया fafa: श्रन्तग्किम्' 'श्रभवत्' । तत्रायं विश्रकमा श्रवम्यितः ।
aq fame coat प्रणमति," म यन्नः प्रजापतिम् saad उप त्वा Safa इति ने लोकः ale इति श्रत्रवात् स विश्चकर्ममणम् श्रत्रवौन् उप ला श्रायानि इति केन मा उधरव्यमि इति दिश्चाभिः दति श्रत्रवात् तं दिश्याभिः उपन् ar उपाधत्त ता fem saad?” इति ana qyau स्याने ve सति प्रजापतिः पर्जिहार।" fagaar -q ‘aa उत्को चषूपेण साघधनन ae मां प्रत्यागमिव्यमि?- इति पप्रश्छ। स च यन्नः ‘feuifa cast: धद श्रागमियामि- cmt तयेव
are तैत्तिसीयसंहितामाथ्ये | [का०५।४०अ।अ ०६ |
गतवान् । “रायसि प्राची दिक्" (४।४।२) दव्यादिभिमन्नेदिच उपेया ‘faa’, ‘a’ च उपहिताः सत्यो fagar “mae | ततो यज्ञस्य श्रवकाशोऽभ्डत् | श्रथ ठतीयाञ्चिति प्रगंखतिः- “ख परमेष्टो प्रजापतिमन्रवीत् खप ar श्रायानि दति ay लोकः श्रसि दति अत्वत् स् विश्चकमाण चत ang watt उप वाम् ्रायानि इति नेह लोकः श्रल्ति हृति samy स॒ एतां eater चितिम् श्रपश्छत् ताम् उपाधत्त तत् wat qua” इति । प्रजापतिर्विश्रकमा परमेष्टी-त्येत अधोऽपि एतदैव” मू न्तिभेदाः । तच परमेष्ठिना प्राथितः प्रजापतिः मौ श्रवकाश्म् श्रदल्ला परिजदार ; विश्वकमा यज्ञ्च-दत्येतावयपि sata faq च श्रवकाशमदतचा परिजद्रतः। ततः परमेष्ठी विचायं ‘eatnfaf’ ger "उपाधत्त । सापि चितिः ‘quay’ | तचाय wast खयमव्रम्ितः | ay wtagugal प्रशसति, “स श्रादित्यः प्रजापतिम् gaat उप त्वा maf इति नेद शोकः safe दृति wnat स विश्वकमाणश्च ane अन्रवीत् उप वाम् श्रायानि दति नेह लोकः श्रसि इति श्रत्रेता स परमेटिनम् श्रत्रवीत् उप ar श्रायानि ति केन मा उपेव्यसि इति लोकंष्रणया इति श्रतरवीत् तं लोकंप्णया उपैत् तस्मात् श्रयातयान्नां शोक yor श्रयःतयामा fe श्रसौ arf इति । “स श्रादित्यः Wager श्रानौतवान् । तस्याम् उपहितायाम् श्रादित्यस्य
« ‘gq’ इति पाठो भवितु यक्तः।
[का०५।प्००।दअ ०४] चेदायप्रकषादये | १११
अवकाशो.ग्ठत् | यस्मादियमारित्येन आनीता, तस्मात्" WATT लोकषटणाः; श्रादिष्योऽपि smart: पुनःपुनरावन्तमानोऽपि तस्मिन् जगद्पकारकस्य प्रकाश्रूपस्य मारस्य श्रक्तीयमाणलतवान् | श्रादिव्यवत् लोकषटणा पुनःपुनः प्रय॒ज्यमानापि श्र्तीयमाणषारा | यत्र यत्र" द्वितो छिद्रमस्ति, तच तच लोकंष्णा प्रयज्यते | श्रय चतुयपश्चमविती प्र्र॑मति, “तान् पयः श्रब्रबम् उप वः श्रायाम इति केन न पपेव्यय tf गन्ना इति अब्रुवन् तान द्वाभ्याश्चितौभ्याम् उपायन सः पञचचितौकः समपद्यत इति | ‘ary’ प्रजापति-विश्वकम-यज्ञ-पवमेष्ठमा दित्थान wa जेचित् “खषयः' स्थामं प्रायितवन्तः; ततः प्रजापत्यादिभिरत्कोच afer भति gare प्रतिज्ञाय वितिदयमानौतवन्तः। श्रतम्तषामवकाग्ो- gaq तदेवं प्रशस्ताभिञ्ितिभिः saafa: पश्चचितोक्ः' waza | एतटेदनपूवेकमनुष्ठानं ynafa— a va विदान af चिनुते war एव भवति अमि इमान् ल्लोकान् जयति faz: एनं zat: श्रयो एनासामंव देवतानाः मायुं गच्छति दति । विद्यादि गणमष्द्धिः FIA) Saw स्वाघ।नलवं जयः । देतवटन नाम एतदीया कौल्िः।। अपि च ^एतामां' ‘Zaara? सहभावं प्राप्नो (ति। ` इति सायनाचायैविरचिते areata वेदा्थप्रकागे aaah: afearara पञ्चमकाण्डे सप्तमप्रपाठके TAtSAATA: ॥°॥
* प्यत्र ga’ इति ्चादद्रादिपुन्तकपाढठो न सम्यक् | † ५रकतदोया कोत्तिः' इति ae ate qo पाठः।
BRR afadaafeatara! [का०५।०७।य ०६]
वयो at श्रप्नियेदभ्रिचित्यसिणाऽश्रोयात्तमेवाभि- मद्यादान्तिमाच्छैत् संवत्सरं व्रतश्च॑रेत् संवत्स॒र हि aa नाति“ पशुवा wa यद्भरन्त खल् वे तं URS Ua पास्तात् प्रतयश्चमुपचरति तस्मात् प॒श्चात् प्राङ्पचर्यं चात्म नोऽहिःसाये ' तेजं।ऽसि' तेजा मे यच्छ एथिवीं यच्छ ॥ १ ॥
पथियमा पादि ज्योतिरसि ज्योतिमे यच्छान्तरिक्षं यच्छान्तरिक्षान्मा पादि सुवरसि सुवम यच्छ दिव यच्छ दिवोमा पारि इत्याहताभिव इमे लोका विता यदेता उपदधीत्येषां लोकानां fava” स्वयमातृखा उपधाय हिरण्येष्टका उप दधातोमे वै लोकाः खय- मातक्षा ज्योतिहिर णय यत्छयमातणा उपधाय || २॥
हिरण्येष्टका उपदधातो मानवंताभिलाकान् ज्योति- ष्मतः FRAGT एताभिरवास्मा TA लोकाः प्रभान्ति" ` यास्त अग्न सूर्ये रच उद्यनो दिवमातन्बन्ति रश्मिभिः। ताभिः साभी रुचे जनाय नस्कृधि | या वै देवाः इये र्वो NTAT या TS | STAT ताभिः सवाभो इच नो धत्त-हस्यते° | रुच नो धेहि ॥ ३ ॥
ब्राह्यणेष रुचः राजसु नस्क्धि | रच विश्येषु wey मयि डि रुचारुच^ guar वा aff चिक्धानस्य
[ का ०५।्र००।ख ०६] TZUN | ३९३
यश इन्द्रियं aati वा चितमींजानं वा यदेता अआहतोजंहोत्यात्मन्रव यश इन््ियन्धत्ते इश्वरे a wa श्रार्तिमातायाऽमिं चिन्वन्नरधिकरामति तशवा यामि ब्रह्मणा वन्दमान इनि वार्र्यचा ॥ ४॥
जहया्ान्तिरेवेषामभेर्गत्तिरात्मनंः '' हविष्कृतो वा रष afr चिनते यथा वे द विस्कन्दत्येवं वा रष स्कन्दति aisfa चित्वा स्ियमपलति मचावरूग्यासिष्या यजेत मै चावरु णता मेवेपेत्यात्मनो.स्कन्दाय'" योवा afA- खतुष्यां बेदर्तुकतुरस्मै कल्प॑मान ofa प्रन्येव तिष्ठति संवत्सर वा BLA: uy
amram वसन्तः शिरि ग्रीष्मो दक्षिणः पक्षो वाः पुच्छः शरदत्तगः TAY हमन्तो मध्य पवपश्ा- शितयोऽपरपषाः पुरीपमहाराचाणीषटका ण्य वा अथध्रिर्कीतुष्या य wd वेद्तुक्कतुरम्मं कल्यमान ण्त् प्रत्येव तिष्ठति" प्रजापतिवा रतं ज्यष्ठपकाम्ा न्यधत्त तता वै a ्यष्यमगच्छद्य एवं विदानभ्भिं चिनुते, उठ मेव ग॑च्छति '* ॥ € ॥
पथिवीं यच्छ । यत्स्वयमातखा उपधाय । धि) क्वा | श्रभ्मिः। चिनुते tia wea.
द्तिक्रैिलेयसंहितायां पण्बमकाणडे सप्तमप्रपाठके पष्ठोऽनुवाकः iol
Me
३९9 तेत्तिरौयसंश्ितानाय्ये | [का ०५।प्र०७।चअ६|
पुनःपरोन्धनाद्यच पञ्चमे समुदौ रितम् |
श्रथ षे व्रतचरणादिकममिधो यते |
दुक्तं॒सूजकारेण,- “संवत्सरं न किञ्चन प्रत्यवरोहेन्न च रामासुपेयान्न पलिणोऽप्नोयात् दृत्धादि। तच पच्छद्रमभिषेधर्प संवह्सरत्रतं विधन्ते,-““वयो वे श्रग्निः यत् afafeq पक्चिणः wala तमेवाग्निम् wer ्रा्तिमाच्छत् संवस्छर तं चरेत् daar fe तरतं न श्रति ९ इति । योऽयं चोयमानः श्रतिः" स ufseey एव । “वयसां a एष प्रतिमया चोयते” (५। ५।२।२) इति पूरवमुक्षम् । एवं सति श्रयम् श्रभ्िचित्' यदि 'पर्चिणः' भचयेत्, तरिं श्रभ्निम् एव भक्षितवान् भवति । ततो सियेत । श्रतस्तत्यरिहाराय मवत्छरमात्ं पक्िभच्णवअनरूप श्रतेः “चरेत्” । तस्मात् संवल्छरमतोत्य त्रतचरणं न क्रापि दृष्टम् तस्ान्त्त्रतपर्यप्नम् UATE, vary (५।७।५।५) चितिः प्रशंसारूपं ब्राह्मणं सर्वान्ते इष्टव्यम् |
ay चित्थारोरणस्य पञ्चिमदिङद्धियमं विधन्ते,-“पशएवै एष यदप्नि रमस्ति we वे तं पः य एनं पुरस्तात् प्रत्यञ्चम् उपचर ति तस्मात् पञ्चात् पाडः उपचयं श्रात्ममः श्रिर्साये ९? दति । रप्र पष्ुरूपत्वात् पुरस्तात् श्रारोहणे यथा पशुः wea हिनस्ति तदत् श्रयमपि हिंस्यात् । "तस्मात्" पञ्चमायां दिशि मामले "उपचये" श्रारोहण्ोयः : तच्च waa write: afters भवति एतश्च “RT तव श्रवो वथः" (MIRE) इत्यनुवाके ZIV |
दक्र सूषकारेण,--'तेओऽखि तेभो मे यच्छेति हिरण्येष्टकाम्"
[्ञा०५।प्र००।अ ०६] वे दाचेप्रकाे | ३१५
दति, “ज्योतिरसि ज्योतिमें यच्छेति हिरण्येष्टकाम् इति च, 'सुवरि gaa यच्छेति हिरण्णे्टकाम्' दति च । तदेतदिधातुं मन्ासुत्या- , दयति,“ तेजोऽसि तेजो मे यच्छ एयिवों यच्छ एथिग्ये मा पाहि ञ्योतिरसि श्थोतिभं यच्छ watts यच्छ wafcer मा पाहि सुवरसि सवं यच्छ fea यच्छ दिवो मा पाहि." इति | प्रयमचितौ उपधात्ये हे हिरण्ेष्टके, त्व तेजोरूपासि । “मे acd ‘aay देहि । तथा "एयिवींः देहि । यद्वा एथिवौं मदु पकारिम्बेम नियमय | तष्याः एथिव्याः सकाशासमां "पाहि", यया ब्थिवौ मोपद्रवं करोति तथा gel एवं ठतोयपद्चमचितिविषययो- श्रयोर्मन््रयो धीज्यम् | सुवः" खगं सुखम् । ‘fea द्युलोकम् |
waa: साध्यमुपधामं विधन्ते-“इत्यार एताभिवें इमे शोकाः विष्टताः यत् एताः उपदधाति एषां लोकानां faye)” ci) दत्युक्ताम् मन्त्ानुपधानकाले पठेत् । "एताभिः ' हिरष्यष्टकाभिः ‘cay चयो ‘ater’ ‘fava’ । श्रलः एतदु पधान atau भवति |
अष्योपधानष्य तन्तचितिगतसखयमादसाभ्य ऊषध्वकालं farn,— ““सखयमादषया, उपधाय हिरण्येष्टका उप दधाति इमे वे लोकाः खयमादषा च्योतिरदिरण्यं यत् खयमाटलाः उपधाय हिरश्णष्टकाः उपदधाति इमान् एव एताभिनलाकान् ज्यो तिश्नतः कुरूते श्रे एताभिरेव श्रये दमे लोकाः प्र भाज्ति५ इति.। एतच्च ““स्लयमाटलाम्'' (४।२।८) दृत्धनुवाकं इष्टव्यम् | ।
यदुक्त चकारेण, 'याख शप्र TA रुच इति तिरो इच
ard तेन्तिरीयसंहितामाष्ये। [का०५।प्०७।अ०६]
दति | रुगाख्था श्राङतोजेडयादिव्यथेः । तच प्रथमामाइ,-- cra aa खथ रुचः उद्यतो दिवम् श्रातन्वन्ति chai: ताभिः सर्वाभिः रुचे जनाय नः ate” इति । Bad, सयं" GaAs . सितस्य ‘A तव॒ “उद्यतः, उदयं गच्छतः "याः ‘way’ chee: ‘fea चुलोकम् ्रातन्न्ति' सवेलो व्याभरुवन्ति, ताभिः "सर्वाभिः? ‘chafar ‘a’ ‘sare श्रस्मटौयजनायं ‘ee’ छधिः wa दौप्रं कुर् ।
श्रय दितोयामाद- भ्या वो देवाः aa रुचः गोषु श्रशवेषु या र्चः THT ताभिः मर्वाभिः रुचं नः धन्त रस्यते.” दूति । डे ‘dar’, चः aaa सम्बज्धिन्यः सूयेमण्डले “याः Ew’ Swat aia, तथा गोषु" way’ च "या Ta’ au, हे दद्रा, "ताभिः सर्वाभिः" दौिभिः नः wees ee धत्तः ala कुरुत |
श्रय दतोयामार,- “रुचं नो धेड ब्राह्मणेषु रुचः राजसु a: धि रुचं विश्येषु axa मयि ufe wa रुचम्(=”- दति | Sowa, a’ WHAT ब्राह्मणेषु" “ET धेहि" प्रकाशं कुर् । ae श्रस्मदौयेषु राजसु" “रुचं शधिः प्रकाशं . कुर । तथा "विषु" रेषु NEY च “रषं प्रकाशं जरु । तथा च रवाः लदौयया दोध्या मयि ‘ee “धेरि प्रकाश कुर् |
waa: साध्यं wa fard,—“au वे afi चिक्धानस्य am: thea गच्छति afi वा चितम् toa वा यदेता श्रातो जोति sraaa un: shea धक्ते< इति । यो यजमानः
[का०५।प्र oo | वदाथप्रकाय | RS
afa चितवान् तस्य ‘an: atfa: 'इद्धियंः सामथ्यं वा eT गच्छति । कुच? दति चेत् । श्रूयताम्, योऽयमिद्नीँं चितः sfa: a वा प्राप्नोति । ag जानः ga चिते wat यागं रतवान् तं वा प्राप्नोति । सशवेयापि श्रस्मट्यजमानात् श्रपगच्छति | एतेमन्तेरौमे तु तत् "यशर" shed च स्ात्न्येव धारयति | एतच्च “श्रगनिदे वेभ्यः” (५।४।९ ) इत्यनुवाकादूष्वं द्रष्टव्यम् ।
यदुक्तं खच्रकारेण,ः- aa यामि ager वन्दमान दति श्रालामुखोये sar दति, तदिद विधत्ते,“ ईैशररौ वे एष श्रातिम् at mat: यः afa चिन्वन् श्रधिक्रामति aq ला यामि ब्रह्मणा वन्दमान दति are war wea श्रान्तिरेव एषा श्रग्रगिः श्रा्मनः(*०/ दति । ‘a’ यजमानः चयनकाले “afin अधिरुहा पादेनाक्रामति, ‘va’ यजमानो विनाशं प्राप्तु aay तत्परि- हाराय ‘av यामि'-दति “war जयात् । सेयम् टक् “Te वो विश्वतस्यरोद्ध नरः (210100) इत्यनुवाके Brera | "एषाः श्राह्तिः “WH. ग्मनरतुः, “SHAY यजमानस्य च रचणेतुः ¦ तच्च “MA लव श्रवो वयः” (५।२।६) इत्यनुवाके द्रष्टव्यम् । .
यथाभ्रिचयनादृध््ं तदङ्गनेन मौ चामणो प्रवे, विदिता vars मैजावरुणों विधन्ते,-“शविष्कलो वे एष योऽग्निं चिनुते यथा ञे हविः स्कन्दति एवं ३ एष स्कन्दति योऽगि चित्रा स्तियम् sufa मेचावर्ण्या श्रामिचल्या यजेत मेचावसणताम् एव उपेति sina: श्रम्कन्दाये'*९"” दृति। ‘a यजमानः "श्रनि" "चिनुते",
११८ तेत्तिरोयसंहितामाष्ये। [का०५।१०७अ ०६]
“एषः इविःखरूपं प्राप्तः । तथा सति खोगमनस्य खरूपमाशो हविर्नाश्रसमानः । श्रतस्ततृपरिहाराथं "यजेत । तेन॒ यागेन खयं भित्रावरणसम्बन्धितां प्राण्य यागादूध्व हविषः उपयुक्रलात् . हविःस्थानौयस्य खस्य गमनेऽपि नास्ति विमाश्ः |
ay श्रग्निं संवत्छरषपकन्यनया प्रशंसति,-“्यो वै श्र्निम् wat वेद तुः wa: WR कल्पमानः एति प्रति एव तिष्ठति संवरो वे श्रभिः wae: तस्य वसन्तः fac: dwt cau: पचः वर्षाः Way शरत् उत्तरः पकः हेमन्तो मध्यं पूवंपचाञ्चितयः Bra: पुरोषम् श्ररोराचाणि इष्टका एष वे श्रमिः खतुखा थम् एव ae तुः छतु: रसे कन्पमानः एति प्रति एव तिष्ठति(५९ दति। way तिष्ठतौति खतुखाः संवरः । तद्रूपम् श्रनि" ‘a’ "वेद्" मनसा भावयेत्, “WH यजमानाय स स तुः खसो चित- भोगपरदानसम्ः सन् एनं प्राप्नोति। तद्भोगेन च श्रयं ‘ufa—fasfa’ । ‘daactt वे safe’ इत्यादि भावनाप्रकारः । व एवं वेद' इत्यादि पूवीक्रफलोपमशारः |
श्रथ फलान्तरेण प्रशंसति, “'प्रजापतिर्वे एतं च्येष्वकामो न्यधत्त ततो वे ष SETAE य एवं विदान् afd चिनुते व्येषट्यमेव गच्छति.\२)"--दू ति । “न्यधत्त चितवानित्धथंः । ‘ale वथोगुणान्यामाधिक्यम् | एतच सवेमन्ते द्रष्टम् ।
दति शयनाचायैविर चिते माधवोये वेदा्थप्रकागरे weve: संहिताभाे पञ्चमकाण्डे सप्तमप्रपाठके षष्ठोऽनुवाकः । °॥
[का०५।१०७। ख ०७ | वेदाथप्रकाटे | ate
यद्ाक्कतात्समसुंखोडदो वा AAA वा AA TAAN वा । तमन पदि सुकतस्य लाकं य्षयः प्रथमजाये ` पुराणाः | vax सधस्थ परि ते ददामि यमावहा- च्छेवधिं जातवेदाः अन्वागन्ता य॒न्नपतिर्वो wa ay स्म जानीत WA व्यामन्। जानीतादनं परमे Bray देवाः सधस्था विद् रूपमस्य | यदागच्छात् ॥ १ ॥
पथिभिर्देवयानैरिष्टापृतते छृणताद्ाविर स्मे^। सं प्र च्ध॑वभ्वमन् सं प्र याताप्रं पथो देवयानान् र णुध्वम् | अस्मिन्तसधष्ये अध्यत्तरस्मिन विश्वेदेवा यजमानश्च Wea” । प्रस्तरेण परि धिना खुचा वेद्या च बहिषा। mad ad ना वह सुवर्दृबेष॒ गन्तवे“ । यदिष्टं यत् परादानं यदत याच दक्षिणा तत् ॥ २॥
अभ्रिवेश्चकमं णः सुवदेवेपु नो दधत्‹ | येना म॒खं avfa dara सर्ववेदसं । तेनेमं यज्नं AT वह Gas Ay गन्त॑वे) ।* येनाग्रे दस्िशा युक्ता ae away feast: । तेनेमं ad नौ वह सुवरदृवेषु ama”) Bare BAA: पथा मधोर्धारा व्यानशुः तेनेमं aw नै व qaeag गन्तवे | यच धारा अनपेता मधाधतस्य Sa | तदभ्निवेश्चकमणः सुवदवेष् नो cua ३ ॥
१२५ तेत्तिसेयसंहिताम्ये। [का०५।प्र०७।चअ०७]
GTB | तद् । व्यानशुः | तेनेमं यत्नं ना वह सुव्देबेषु गन्तवे । तुंश च ॥ ७॥
इति ्ैत्तिरोयसंहितायां पण्चमकाणडे सप्तमप्रपाठके ` सप्तमोऽनुवाकः ॥
ब्रतेष्टकाप्रशंसा fe wal: ष्टे समोरिताः |
अरय सप्तमे श्राकूतिमन्ा उच्यन्ते। GA चकारेण, “यदा- कूतादिति। दशाकूनौ वेति |
तच प्रथमामाद,- “यद् श्राकूतात् खमसुोत् इदो वा मनसो वा संमतं weet ati तमनु प्रेहि quae लोक यत्र षयः प्रथमजाः ये geen)” दति । श्राकरूतादिभिः सम्भृतं" सम्पादितं यत्फलं पूर्वौ यजमानमद्नः “समसुसखोत्" सम्यक् प्राप्तवान् । हे यजमान, लं "सुरतस्य लोकं" वदौयस्य कमंणः फलग्धूतं ‘A’ भोगम् ‘aq प्रेहि' श्रनुक्रमेण प्राप्नुहि । wad da: श्रयं सुख प्राप्नो मोत्येवंरूपः। इदयं चित्तं श्रुतिखखत्युदितसाधनोपायचिन्तनम् | मनः श्रन्तःकरणं तदनुकरूलप्रटत्तिनिदत्यात्मकम् | चचुषः चचुषा शच्छन्ते यानि सम्यगनुष्टानेनाभिमतं फलं साधयन्ति । एतेः सव सम्पादितं प्रारुोत्यन्वयः | aa’ यस्िन् सुतस्य सोके प्रथमजाः Baya: "षयः was: Brad) श्ये" च पुराणाः प्व यजमानाः. सन्ति, तेऽपि. यत्र area, "नम्" “श्रनु-प्रेहि' |
ay दितोयामाह,- “एत awe परि ते ददामि यम् आवहात् wate जातवेदाः । अन्वागन्ता यज्जपतिवेः श्रष ay स
[का ०४।प्र ०७। अ ०७] Ary yA ( दशर
जानौत परमे व्योमन्?) cfs) हे awe खलिग्यजमानेरस्मामिः सह Bat यञ्चण्डमाववख्ित, हे aH, "ते" wa “एतं' यजमानं "परि'-'ददामि' Tare age द दामोत्यथंः। "जातवेदाः, उत्पन्नानां प्राणिनां योगचमाभिश्ञः तवं "शेवधिं" निधिवद्रकणोयं, @ यजमानम् ‘are श्रावदसि,-मरौयोऽयमिति स्बोकरोषि, तं aware परिददामोति प्रवेचान्वयः । हे देवाः, "यज्ञपतिः" श्रयं यजमानः “वः aaa waren’ awa षष्ठे श्रागमिव्यति। त अस्मिन् “परमे ‘ata उत्छष्टविशिष्टरच्षणएयोग्ये स्धाने भवदौये लोके ‘a यजमाने "जानोत'ः ‘a’ सवया रक्तगोयोऽयमिति स्मरत |
अय दतौयामार,-“जानौलात् एनं परमे व्योमन् देवाः सधस्था विद रूपम् श्रम्य यत् श्रागच्छात् पथिभिर्दवयानेः दष्टा ga wea wife” ef हे देताः, "परमे" स्थाने भवदोयं लोके ‘Ud 'जानौतात्' यजमानम् fay AZT रचाथं ATA । हे ‘qua यजमानन ae तस्मिन् quate fear, देवाः, ae’ यजमानस्य, ‘ed श्रथिचयनाद्यनुष्ठानयक्र खरूपं ‘faz’ जानोत,- afaa शोके. पुनः पुनः स्मरत । “देवयाने. भवदौयगमनयोग्यः "पन्विमिः' मार्गैः, "यत् श्रागच्छात्' यो यजमान श्रागच्छति, ‘wey एतद्-यजमानां, ‘THI ग्रौतस्मातेकमेफले, “्रातिः"-"रुणयान्' प्रकरीकुरत, हे यजमान, तवेदं श्रौ तकमंफलं, दृद च ATTRA. फलमित्येवं सावधाना श्रनु एक़्ोतेत्यर्थः |
अरय चतूर्योमार्,- "म प्र शवध्वमन् संप्र BAIT पयो 24-
RRR तैत्तिरौयसंदिताभाष्ये। [का ०५।प्०७।ख७]
यानाम् woe) श्रसिन् सध्ये श्रि उन्तरसिन् विश्वे देवा यजमानश्च सौदत५” इति । हे रपरे, ल, “विश्वे देवाः" स्वऽपि देवाः, यमान Tea युधं सर्वेऽपि ^ प्र-्यवध्वं शरसात् लोक- ` “खानात् सम्यक् प्रचलिला+ च श्रनु- सं प्र यात श्रनन्तरं यजमानेन सङ्गता एव गच्छत, गमनकाले च "देवयानान्" "पथः "हृष्य | म तु नरकलोकमनुयलोकमागेः कन्तव्यः । “सधस्थे यजमानेन सहावस्थानयोग्ये “श्रसिन्' यज्न्धमिरूपे श्लोके af उत्तरसिम्' फलमोगस्छाने, स्गलोके च “aaa यजमानो युयं च सष तिष्ठत |
श्रथ पश्चमोमाहः“्रम्तरेण परिधिना सुचा वेद्या च बहिषा । च्छतेमं यज्नं नो वह सुवद वेषु गन्तवे ५)” इति । हे aa, प्रस्तरादिभिः स्वेयज्ञसाधनेः सहितं नः श्रस्मदरौयम् TH यज्नं “सुवः खगेलोकं ‘aw प्रापय। किमथे ?- देवेष गन्तवे” देवानां मध्ये गन्तु, तेषां प्रदशेनाथेमित्यथेः |
श्रय षष्ठोमार+- “यदिष्टं यत्परादानं यदत्तं या च cfeu तदमिर्वश्रकर्मेणः Gare ay नो aug” इति । दग्ेपूणेमासादिश्ूपं "यत्" कमं दृष्टम्" अनुष्ठित, ‘aa’ च “परादानं दौनान्हृपणदिभ्यः खन्पदान, "यत्" श्रपि दन्त" बरवे दिपाञग्डतेभ्योऽनथानेभ्यो ब Xai समपितं, ‘aw श्रन्या ‘cfaw’ यन्चमध्ये गवादिरूपा दन्ता,
—— नता = ~ ~~ ~~ ~ ~~ = --~~-*.~-- --~ -=~ ~ = ~ ----~ - ~ ---~ eee men,
* वमेव wae पठः । प्रचलत, चलिला च' द्रयेवरंरूपः कञ्चित् पाठः पतित xa प्रतिभाति।
[का ०५।प्र ०७] ०७] FTIR | RRR
‘ay श्रह्मदरौयं ‘aq’ सव्वं * वेश्वक्मेणः' रृत्सकमेखामिग्डतोऽयम् ‘afa: ‘gazay खगेलोकनिवासिषु मध्ये "दधत्" स्थापयतु |
श्रथ सक्नमोमाद,-“्येना ews वहसि येनाग्रे सवबेदसन्तेनेमं aw नो वह सुवरदेवेष गन्तवे)" दूति । ₹े RT. ‘Ga’ Arai ‘ave "वहसि" awacfaurn यज्ज नयसि; ‘aa’ च ‘waded’ रवखदकतिणकं यज्ञं नयसि, ‘aa amy ‘a’ श्रस्मटोयम् ‘ca’ ‘ay ‘ay’ । "नय ga’ इत्यादि पूववत् |
अथाष्टमोमाद,- “dard दक्षिणः युक्राः यज्ञं वदन्ति wafers: | तेनेमं ay नो वद सुवर्दवेषु गन्तवे)" द ति। “खल्विजः' सवं “am योग्याः श्रासखलोयाः (दकिणाः' यज्ञ" च ‘ca येन शास्तोयेए मार्गेण aehe निर्वरन्ति श्रनुतिष्ठन्तोत्ययेः, ‘Aa एव ग्राख््ौयेण aria ‘ca ana’ दत्थादि प्रववत् |
अरय AAA — “AN सुतः पया मधोर्धारा qyraz: | तेनेमं यज्नं नो वह gaeag waa” दति। ₹ wT, “Bw.” पूं पुष्धङृतो" यजमाना ‘aa’ मागं गला “मधोः मधुरस्य पोयुषस्य "धारा" व्यानशुः" व्या वन्तः । तेनेत्यादि पत्रवत् ।
अथ दशमोमाह,- “यच धारा ्रनपेता मधोः घृतस्य च याः तद पिवैश्चकमेणः सुवर्देवेषु नो दधद्“ "दति । "युव" यिन् लोके "मधोः माकिकस्य ‘eae च "धाराः" “sata: अ्रविच्छिननाः, तृच arg ‘afur-<anfe पूर्ववत् । एते च दश ae: पएूवसिन् AMES “ममाग्रे (४।७।१ a)” इत्यनुवाकादूष्व द्रष्टव्याः |
* पव एष््क्घत इति का wile पुन पाठः|
३२४ तेस्िसोयसंह्हिताभाष्ये। [का०५।प्०७।अ ०८]
दूति मायनाचा्यविरचिते माधवोये वेदाथप्रकाे कष्णयजुः- संहिताभाधये पञ्चमकाण्डे सप्तमप्रपाठके सप्नमोऽनुवाकः Ne ll
यास्ते अग्ने समिधो यानि धाम या fare, जातवेदो यो अर्चिः येते अग्ने मेडयो य इंदवस्तेभिरात्मानं चिनुहि प्रजानन् ५। उत्सनयन्ञो वा एष यदिः fa arene क्रिधते किं वा न यदा अध्वर्यु प्रेिन्बनंत- रेत्यात्मनो वै तदंतरेति यास्तं अग्ने समिधो यानि ॥ १ ॥
धामेत्यारेषा वा अग्रे aafeafarfata ach चिनोति नाध्वर्यगात्मनोन्तरेति^ चतख आशः प्र चरन्ख॒ग्रय इमनना AAAI प्रजानन् | धत पिन्व- AITY ANT ब्रह्म समिद्ववत्याह तीनां | सवगाय वा एष लोकायोपधौयते यत्क्मश्चतस AAT: भर चर- TAHA इत्याह ॥ २॥
दिश्ण एवेतेन प्र जानाति दमनो यन्नं नयन्त प्र- जानन्नित्याइ सुवगस्य लोकस्याभिनीन्यो“ ब्रह्म समि- इ वत्याहुतोनामित्याइ ब्रह्मणा वं देवाः Tay लोक- मायन् यद् ब्रह्मण्त्योपदधाति ब्रह्मणोव तृट् यजमानः
[का०५।प्र ०७०८] वेदा प्रक्षा | Bey
सुवग लोकमेति प्रजापलिवीा रुष यदभ्रिस्तस्यं प्रजाः पशवग्डन्दाःसि रूपः सवीन्वणानिष्टकानां, qe रूपेणेव प्रजान् पश्ग्कन्दारस्यवं TA” WAT प्रजाभ्य एवेन पशुभ्य ग्छन्देभ्यावरुध्यं चिनुते ॥ ३॥
शति यान्ते म्मे समिधो यानि awa इत्याह । इष्टकाना६ । TSM च ॥ ८ ॥
इति तैत्तिरोयक्षहितायां पञ्चमकाण्डे सप्तमप्रपाठके अषटमऽनुवाकः ॥
श्राकूत्याङतिमन्त्ता ये ते ana उदोरिताः।
suse खयचित्यादिकमभिधोयते । यदुक्त खूच्रकारेण,- ‘ara az समिध दति खयंचित्याभिग्डग्रतिः इति । तदेतदि- wa, मन्लसुत्यारयति,-- “यास्ते aq समिधो यानि धाम या जिह जातवेदो यो श्रविः। यते श्रप्ने मेडयो य इन्दवस्तभिरात्मानं frafe प्रजानन्(*)"* दति esate: ag’, ते लदौयाः समिधः" समिन्धनक्रिया ‘ary सन्ति, ‘arf च “धामः वदोयानि श्यानानि गारेपव्यादौनि, ar च ‘fasr वदोया कालो करालो 'दत्यादिकाः, न्यः ‘gfe, प्रकाश्रनसामथ्य, ₹ wn’, ‘a’ acta ‘a 'मडय), शब्द विगरेषाः, “ये' ‘Kea’ इन्दुसदृश्रा विस्फुलिङ्गाः, तिभिः तैः स्वैः प्रजानन्, waar “श्रात्मानं' "चिनुहि" सखक्तेय- खर् पमुपचित कुर् |
३९६ तैत्तिरीयसंडिताभाष्ये। [का०५।प्०७अख ०८]
श्रनेन aan साध्यस्य wife विधिमुल्लयति, "'उल्सन्नयन्ना ध एष यदभ्निः fa वा wae क्रियते किंवा न यदे अष्ययरमरचिन्न्तरेत्यात्मनो वे तदन्तरेति याते रग्न समिधो यानि धामेत्यादेषा वै wi: खयञ्चितिरभरिरेव acti शिनोति नाध्वयुरात्मनोऽन्तरेति(९" दति । योऽयश्चोयमानोऽग्निः सोऽयम् 'उन्छन्नयन्नः", बड्ङ्गेषु यस्य-कस्यचिदधिरूतिसमवेन विनष्ट- यज्ञत्वम्, wa: “se यज्ञस्य “किम् श्रङ्गमनुषटितं ‘fa av नेति maar । एवं च सति चिन्वानः श्रयम् “maa? ग्रः सम्बन्धि श्यत्" ङ्गम् श्रनरितं करोति, तत्" “aaa एवाङ्गमन्तरितं कयत् ; श्रतस्तत्यरिदाराय के्राभिमशनकाले शासते अर" cad ब्रूयात् । येयं “याल WTA, सेषा 'खयञ्चितिः"-दरत्यमभिधौयते, “mart चिनुहि' दत्येवं खेन aaa सोयमानत्वाभिधानात्। तेन मन्ततपाटेन ‘aq’ रत्निः" ‘ua’ खयम् श्रग्निम्' खात्मानं “चिनोति'। ततः maa: खमम्बन्मि किञ्चिदपि ‘ag? नः “श्रन्तरेतिः । एतदपि ‘aa तव श्रवो वयः (५।२।६)” दत्यनुवाके द्रष्टव्यम् |
यदुक्त चकारेण,“ "मधुवाता तायते! दति . तिरभिदंना मधमिग्रेण करूमेमभ्यव्य "मरो धौः एयिवो च न (४।२।९)' इति एुरस्तात्खयमादरलायाः way जोवन्तं Fi eye उपदधाति दूति were STMT: प्र चरन्तु BAA? दति वा उपधाय'"-दति। तच कूमोपधाने faafad मन्रमुत्पादयति,--“चतसख श्राश्राः प्र चरन्त श्रग्रय दमं मो यज्ञं नयतु प्रजानन् । इतं पिन्वन्नजरः GA ब्रह्म
[ का०५।१०अ। दअ ०८] वे दा्थप्रकाे | ४२७
समिद् भवति areata” दूति । saa: आ्राहवनौोयादयः सन्ति, ते "चतसः" चतुःसद्याका दिशः पूर्वाद्याः र चरन्तु" कूर्मस्य खगेमागाभिन्ञानाय सर्वासु fea प्रकाशं ga) श्रयं च कुर्मः प्रजानन्" Ta कमं प्रकर्षेण Tareq, "नः श्रस्मरौोयमिमं यज्नं “नयतु, सगे प्रापयतु । किं कुवन् ?-“श्रजर' fear रहितं “सुवौरः शोभनवौ्यप्रदं । ‘ea’ मधृमिश्रमाच्यं, “पिन्वन्' पिवन्, ्राहतिप्रटानां यजमानानां ‘ag समिद्" भवति, मन्त एव सगमार्गप्रकाश्रको भवति । waa मन््ेण साध्यं कर्मापधानं पूवै- मेव विरहितं “यन्नो वन्तं कूम॑मुपदधाति (५।८।२)' इति । wa तु wand विनिवोक्तम दौ Aza. प्रकाश्यते |
तच प्रथमपादस्य ae दगेयति,-“सुवमाय वे एष लाकाय उपधौ यते य्व मख्चतस STU: प्रचरन्वग्रय care दिशा waa प्र जानाति.” इति । सुवगलोके Aqua कमं उपधोयते, wa: मागौाभिन्नानाय एतेन पादेन दिकूप्रकाश्नं प्राथ्यते ।
दितौयपादम्य तात्पयं aiafa— मं नो यज्नं नयतु प्रजानज्नित्याद सुव्ेस्य लोकस्याभिनौत्ये ५” इति। (नयतु, इति सामान्येनोत्रेऽपि खगे प्रत्यवगमनमचर विवचितम् | . चतुर्थपादस्य तात्पयं द श्यति, “ब्रह्म समिद्धवत््राहतो नामिव्या ब्रह्मणण प देवाः सुवगे waar” इति । श्राङतिप्रदाः पूरं देवाः मन्लमामर्थथनेव खगे प्राप्ताः, Wat Wea एव प्रकाश्रमाधनं ।
व्याख्यातमेतं aa विनियङ्कः,- “यर् agree उपदधाति agua तद्यजमानः सुवगें लोकमेति" इति । ब्रद्यग्रन्दो यस्याम्
are तेत्तिरीयसंहिताभाष्ये। [का०५।प०अखश्८]
वि sfa सेयं aged) तदिदं ब्राह्मणं “खयमाटसामुप- दधाति (५।२।८)-दत्यनुवाक्रे द्रष्टव्यम् |
यदुक्तं ॒सूचकारेएऽ-सवान्व्णानिष्टकानां कु्यालेखाधिकारो , भवति दति विज्ञायते ल या दकच्विणटेतस्ता द्चिएत उपदध्यात् ख MSA उतरत ऋजुलेखाः पञ्चात्पुरस्ताच्च श्रलिखिता मध्य दति । agaed विधन्ते-“प्रजापतिर्वे एष यद्निस्तश्य प्रजाः पशव- नदन्दा<सि रूपा सर्वान् वर्णानिष्टकानां कुर्याद पेणेव परजां पन् न्दा स्यव qa” इति । चोयमानः “Safa? प्रजापतिजन्यत्ात् 'प्रजापतिः' एव, ‘ae’ च प्रजापतेः प्रजा-प्रर-च्छन्दांसि परस्पर- विलदणानि खरूपम् | श्रत्तद्रपपरत्यमिन्ञानाय “EAA? सवान् वर्णान्" बविधरेखा विग्रेषान् कुयात्" । एवं सति प्रजापतिरूपेरेव प्रजापति प्राप्रोति |
“put प्रजाग्य एवेनं पग्ररभ्यग्डन्दोभ्यो ऽवरूष्य चिनुते" इति | श्रपि च प्रजादिभिः ‘ur ‘uaa afi arta रत्वा चितवान् भवति | एतदपि “खयमादामुपदघाति (५।२।८)” इत्यनुवाके REV |
दूति araararafacfad माधवोये वेदायप्रकागरे छृष्णयञ्ः- संदिताभाग्ये पञ्चमकाण्डे सप्तमप्रपाठके अष्टमोऽनुवाकः ॥ ०॥
[ का ०५।प्०७। ख ०€] वेदाथप्रकारे। १२९
मयि खज्लाम्यमरे afax रायस्याषाय querer सुवीयोाय। मयि प्रजां मयि वर्चौ दधाम्बरिष्टास्याम - तनुवा सुवीरः । यो नौ ata: पितरो हत्ख॑न्तर- मर्त्यो मत्याः ्राविवेशं। तमात्मन् परि RTS वथं मा से अस्मा अवदाय परा गात्^। यदध्वर्युरात्म- न्॒प्रिमख्दौत्वाभिं चिन्यादेाऽस्य स्वेऽभ्रिस्तमपि ॥९॥
यजमानाय चिनुयाद्ग्मि खल वं पश्रवोऽनप तिष्ठन्ते ऽपक्रामुका अस्मात् पशवः स्यमयि wera afa- सित्यादात्मन्नेव खमम्मिन्दाधार नास्मात् पश्वोऽप का- मन्ति? ब्रह्मवादिना वदन्ति यन्मुच्ापश्चाग्ररनाद्यमथ कस्मान् wet चाद्धिश्चाभ्रिशवीयते इति यदृद्धिः सं- यौति ॥ २॥
अपो वै सी देवता देवताभिरे वेन सः सटंजति यन्मदा चौनातीयं वा अ ग्रिवेश्वानरऽभ्िनेव तदनं faarfa” ब्रह्मवादिना वदन्ति यन्मृदा चाद्धिश्चाप्निः Raise -कस्मा दभिरुच्यत् इति यच्छन्दाभिः चिनेा- ana वै छन्दासि तस्ाद्भरिरुच्यतेऽथे श्यं वा च्रभ्रि- वैश्वानरा यत् ॥ ३ ॥ |
मदा faarfa तस्मादुप्रिरुच्यते" हिरण्येष्टका उप दधाति ज्योतिव हिरण्य ज्योनिर्वास्मिन् दधात्यथ
42
ane तैत्तिरीयसंडितामाष्ये। [का०५।प्र०७।अ ०९]
तेजो प हिरण्यं तेजं रवातमन्ध॑तते यो वा अभिः सवे- Arad चिनते सवीमु प्रजाखन मन्ति सवा दिशो ऽभि जंयति गाय॒चीं प्रस्तादुपं दधाति चिदषटुभ' दकिणतो ` जगतीं पश्चादनष्टभसुत्तरतः पद्ध मध्य रपव, अग्निः सर्वैतेमुखस्तं य रवं विदाःशिनुने सवामः प्रजाखन्न- afa सवा दिशोऽमि saan दिष्येव दिशं प्र वयति तस्मादिशि दिक् प्राता i ४॥
अपि। संयौति। वैश्वानरो यत्। रष वे। पञ्चवि?- तिश्च ॥ € ॥
दूति Afacadfeatat पष्चमकाण्डे सप्तमप्रपाठके नवमेऽनुवाकः Wott
खयञ्चितिश्च करूमादिरष्टमे समुदौरितः |
श्रय नवसेऽप्निग्रदणा दिकमभिधोयते । यदुक्तं स्रकारोण,- 'मयि zeraa afd, यो at afa: पितर दति दाभ्यामात्मन्नमनिं ग्टदोला' इति |
तच प्रयमामाद,-“मयि ग्न्य प्रि रायस्पोषाय सुप्रजा- सवाय सुवीर्याय | मथि प्रजां मयि वर्त दधाम्यरिष्टा श्याम तनुवा Ban” दति । रपर, परकौयस्याग्र ्चयनात् पूवम् “aA खकोयं yafug afe "मयि गामि खात्मन्येव यथा fad भवति तथा स्मोकरोमि। किमथे ? धनपुष्टि-ग्ोभनापत्य-शोभनश्टत्याथं |
[का०५।१ ०७] ख ०६] वे दाधप्रकाशचे | Rar
अरस्य WAR: प्रसादात् ‘aH उत्यद्यमानां gafeat, ‘afa स्ापयामि, ‘aa शरोर बलं च मयि arafa ‘aaa: शोभनपुचण्टत्यो पेताः वयं ‘agar’ मदौयेन श्ररौरोण ay ‘after’ fencfea: “स्याम |
श्रथ दितौया,-“यो नो af: पितरो wae श्रन्तर् अरम्धौ मर्त्या श्रा विवेश्र । तम् श्रात्मन् परि-ग्टक्नोमरे वयं मा सो श्रस्मा अवदाय परा-गात्(९)* इति। हे “पितरः' पालकाः. श्रसच्छरौर- गता श्रुते द्ियविशेषाः, “aaa मर णर दितः श्रभ्निः' "इत्सु' श्रमः" इद याद्यवयवेषु मध्ये (मर्त्यान् मरणयोग्यान् wera ‘atfaan’ waa: प्रविष्टः । ‘aq’ aff ‘aa’ “say "परि-ग्टक्ोमहे' amare एव fet धारयामः। ‘al sfa: ‘wary श्रवहायः परित्यज्य "मा" "परा-गात्' WUT मा गच्छतु ।
एतन्मन््दयसाध्यमभियदणं विधत्त,-“यदध्वयरात्मन्नतिम् श्रग्ट- होला afi चिनुयाद् यः श्रस्य खोऽभ्निः तमपि यजमानाय चिनु- यादभ्निं खल् वे प्रवोऽनूप तिष्ठन्ते अ्पक्रामुका war Ina: स्युमेयि zerfa sa श्रग्रिमित्यार श्रात्मन्नेव eafa दाधार न अस्मात् ana: श्रपक्रामन्तिर " दति! यदि श्रयम् “waa: 'मयिग्टष्ामिः दति मन्त्राभ्यां स्वकीयम् “श्रभिं' afar 'श्रग्टदौलाः परायम् श्रमः "विनुयात्, तदानोम् “we wea: ‘a’ wale: yaaa faaisfa: 'तमपिः यजमानायमेव चितवान् भव्रति । ‘aay च सर्वेऽपि श्रमम्" श्रनुसेवन्ते | श्रतोऽपक्रामन्तं तमभ्रिमनु "पशवः" श्रपि ‘sar maar: श्रपक्रामन्ति। श्रतम्तत्यरिइतुमभ्मिरदणाय
RRR तेन्ियोयसंडिताभाष्ये। [का०१।प्र०७।ख ०€]
मयि zurfa’ दति weet ब्रूयात् । तेन खकोयमभ्नं खस्िन् श्रवधारयति, पशवोऽपि श्रमात् न श्रपक्रामन्ति। एतदपि पव ब्राह्मणेन खद द्रष्टव्यम् |
श्रथ प्रश्नोत्तराभ्यां चयनं प्रशंसति,-“ब्रह्मवादिनो वदन्ति यत्, खच्च श्रापश्च श्रग्ररनाद्यम् श्रय कस्मात् Bal चाह्विशचाग्नि्ौयते दति, यदद्भिः स्यौति श्रापो वे war देवता देवताभिरेवेनः ay जति, यत् wer चिनोति <a a श्रदमिवै्वानरोऽग्निनैव तद् afa चिनोति” दति। श्टत्तिका च श्रापश्चेति थदसि तद्- भयमग्नेभ॑च्यं न भवति, Bat भच्छम् श्राज्यपुरोडाशादिकं विदाय कस्मादेताभ्यां wana इष्टकारूपाभ्यामग्रिश्चौयते दति ब्रह्म- वादिनां प्रश्नः | vara एवमुत्तरमाङ्कः, यद्यपि श्रापो न aa: तथापि, श्रद्धि्डे्निकां मिश्रयति इति ‘aq’, तेन श्देवताभि- ta afd संयोजयति, wat सवेदे वतात्मकलात् । टचरवधादाविन्द्रश्य सहकारित्वेन wut सवदेवोपकारित्वात् सवेदेवतात्मकत्वम् । श्रत: सवदे वतासंयोजनाय श्रद्धिश्चयनं य॒क्रम् | तथा wet चयनं यदस्ति, तदपि युक्तम्, भ्मेवेश्वानरा पनिष्ट पलात् तदरूपलं च “तस्मादिमां वयासि am नाध्यासते” इत्यनो पपादितम् । wat दरू पेणाभिनेव तम् ‘ata चिनुते" इत्येतद् पपन्नम् |
ददानो ग्टव्नलाभ्यां चयनमङ्गोशृत्य aafyacHa प्रश्नो- त्तराभ्यां प्रतिपादयति, “ब्रह्मवादिनो वदन्ति यन् wer चादि खाभ्निसौयते श्रय कस्माद प्रिरुच्यते इति, यण्छन्दोभिञिनोत्यग्रयो प्र इन्दासि तस्माद प्निरुच्यते श्रयो दयं वे श्भ्िेश्वानरो य्दा
[का ०५।प्र ०७०९] वेदाथ प्रकारे | RRR
चिनोति aenrefawea”” इति । इयमन्चाख्या fafaaer लाभ्यामेव निष्यद्यते, म व्वङ्गारऽ्वालाभिर्वा । तथा खति कस्मात् कारणणद् श्रभ्निनाम सम्यन्नमिति ब्रह्मवादिनां प्रस्नः । तवाभिन्ना उन्तरमाङः, न केवलं ग्डव्नलाभ्यामेव चयनम्, किन्तु कन्दोयुकरमेन्वे- रपि। छन्दासि चाच्रिष्ठरूपाणि “श्र भिता देव सवितः'*(२।५।१ ९) इत्यादि भिमेन््रगतेग्डन्दो भिमेथनदेतुभिर पर रत्पाद्यलात्। श्रतग्डन्दो- दवारा वितेरम्नित्म् । श्रपि च श्दर्रवेश्वानरलमिदानौमेवोदा- इतम्, AN ग्टत्कायेत्वाद भ्मितव UAT | VATATEW aA द्रष्टव्यम् ।
यद्क्र चकारेण, दिरण्येष्टकाभिः स्वेतोमुखमुपदधाति गायत पुरस्ताद् पद धातौत्युक्रम्' cia तदिदं विधत्ते “हिरण्येष्टका उप दधाति च्योतिरवे दिरण्धं ज्योतिरेवाम्मिन् दधाति wat तेजो वै feca तेज एवात्मन् faa” दति । ज्योतिष्टम् दतरप्रका शकलं । तेजः प्रसिद्ध, कान्तिः ।
प्रपाठकादौ “age गायतिया (५।७।१)"' इत्यादिना ना चि- केतचयनप्रकरणणच्नाता मन््रादय उदाइताः । तांश्च मन्त्रान् श्र दिरण्येष्टको पधाने विनियङ्क,-“यो वे श्र्नि भर्वतोमुखं चिनुते सर्वासु प्रजासु waafa सर्वा दि गोऽभि जयति गायकौ पुरम्तादुप दधाति चिष्टुभं cfenat जगतो पञश्चादनृष्टभमुत्तरतः पड क्रि मथ्य एष वे श्रग्निः मर्वतोभुखम्तं य एवं विद्दाथिन्ते सवासु प्रजासु saat सर्वां दिशोऽभि जयति sat fea दिशं a वयति तस्मादिगि दिक् प्रोता?” इति। या हिरष््रष्टका azarae, ताखेष्टकाः vat दि शो ऽभिजयन्तः सर्वासु fea विद्यन्त इत्थयम् “wee:
३९१४ तेत्तिसेयसंडितामाष्ये। [का०५।प्र०७।अ ०१०]
सर्वतोमुखः, एतस्य चयने सति खग्टहवनिप्रजा सलि सवेदिम्बन्ति- प्रजासु fanit wat श्रन्ञमन्नि, श्रत एव खां दिश्णोऽनेन जिता भवन्ति | पुनरण्यन्ते फलाभिधानम् उपसंहाराय | श्रपि च सर्वासु , दिच् प्रधानेनैकस्यां "दिशि" seat "दि ग्र श्र-वयतिः च्या rata विष्टं करोति । श्रत एव लोकेऽपि एकस्यां "दिशि war ‘Tea’ Shar aia श्राग्रेयादि विदि्च दयो दिंगन्तयोः saat] । इदं च ATEN नचनेष्टकाभ्यः (४।४।९ ०) ऊध्वं द्रष्टव्यम् |
दूति सायनाचार्यविरचिते माधवोये वेदाथप्रकागे हष्णयजुः- संहिताभाये पञ्चमकाण्डे सप्तमप्रपाठकं नवमोऽनुवाकः ॥ ०॥
प्रजापतिरभ्रिमाखजत साऽस्मात् Be: प्राडप्राद्र वत् तस्मा अश्वं प्रत्यास्यत् स दश्िणावत्तत तस्म वृष्णि Wad स ASTANA तस्मा कषम प्रत्यास्यत् स उदडनव॑तत तस्म बस्तं AAMT स ऊभ्वाऽद्रवत् तस्म पुरुषः प्रत्धास्यत् पश्ुशौषण्युपदधाति सवत् TIA ॥ ९ ॥
gaa चिनुते एता वे प्राणशतश्चधुष्मतौरिष्टका यत् पशुणोषाणि यत् पशुशौषाण्युपदधाति ताभि- रेव यजमानोऽमु्पिंर्लोके प्राणित्यथो तामिरेवास्मा
[का ०५ |प्र०७।अ ०१०] वेदायेप्रकाशचे। ६२५
इमे लोकाः प्र भान्ति रमदाभिलिष्याप दधाति मेध्य- cara? पशुवा एष यदभिरन्न पश्व रष खल वा Hf7- ` यत् पशुशीषाणि यं कामयेत कनोयोऽस्यान्नम् ॥ २॥
स्यादिति सन्तरान्तस्य पश शोपाण्यप दध्यात्क नीय रवास्यान्न भवति यं कामयेत समावदस्यान्नं स्या- दिति मध्य॒तस्तस्योपं दध्यात्स॒मावंदेवास्यान्नं भवनि यं कामयत् waar: स्यादित्यन्तेस् तस्यं व्यदृद्यापं दध्याद्न्तत CITA अन्नमवरुन्धे Waar भवति Hai
रनम | श्चस्यान्नम् | WTA भवति ॥ १०॥
इति तैत्तिरौयसंडहितायां पश्वमकाण्डे सप्तमप्रपाठके दशमोऽनुवाकः ॥
श्रभ्रियहः waged समोतं नवमे शतम् ।
अरय द्श्मे TIM ey | यत्पुवं दितोयप्रपाटके विहितं ^पद्शोर्षाष्छपदधाति (५।२।९) दति | azarae प्रणमति, “प्रजापतिर च्रिमण्टजत सोऽस्मान् GE: प्राङ् प्र-श्रद्रवन्तसमै wy प्रनि- श्रास्यत् स दचिणा श्रा-्रवत्तत त्म ष्ठि प्रति-श्रास्यन् म Hee श्रावत्तेत तस wei प्रति-श्रास्यत् स उदङ श्आ-अ्वरत्तत तम बस्तं प्रति-्रास्यत् स MIAN पुरषं प्रति-श्रास्यत् यन् oie qucuifa सवंत एवेन अक्रध्य चिनुत", इति । प्रजापतिना ‘eer
aad afadteatyarara | [are ५।४००अ०१०]
श्रभ्रियेदा प्रवे्ान्दिशि पलायते, तदा तज्िवारणायाश्च तप्राति- Rea ख्ापितवान् | एवं दिगन्तरेष्वपि योज्यम् । wa: प्शोर्षा- एमुपधाने सति 3a: Waa: पलायनं निवाय aah चिनोति |
प्रकारान्तरेण पप्टशोर्षाणि प्रशंसति,-“एता वै प्राणतश्च प्रतोरिष्टका यत् पश्एशोर्षाणि यत् पद्एोरषाष्ठेपदधाति ताभि- रेव यजमानोऽमुभरन् लोके safety श्रयो ताभिरेवास दमे लोकाः प्र भान्ति)” दति । पषर्षाणां प्राणशतां चवुभ्रल्च WAIT FEM! तदुपधानेन यजमानः सुवं श्राणिति' चिरश्नौवति। aft च यजमानाथंमिमे सवं लोकाः om parfar: प्रक्ेण भासन्ते |
तदुपधाने कञ्चिदिगेषं विधत्ते-“श्टद्ा श्रभिलिपोप दधाति मेध्यलाय(२) दति । aaa प्रणोर्षाणं aata नायते सति यज्ञयोग्य भवति |
श्रयान्वयव्यतिरेकाभ्यामपर विगरेषं = fard—‘agat एष uefa wa एष खलु वे श्रभ्ियत् पषणोर्षाणि यं कामयेत कनो योऽसयान्नं स्यादिति सन्तरान्तस्य पश्शोर्षाणणुप दध्यात्कनौय एवास्यान्नं भवति यं कामयेत खमावदस्यान्न स्यादिति मध्यतस्तस्योप दध्यात् समावदेतास्याननं भवति यं कामयेत योऽष्यान्नर स्यादिति SAVY तस DTH उप दध्यादन्तत एवा श्रन्नमव Tal श्यो स्यानं भवति) इति। श्रयमभिः पष्टुषाधनलात् प्रखरूपः पश्वख्ान्न- साधनलादन्नरूपः पष्यशोर्षाणि चाग्िनिष्यादकलत्वादग्मिूपाणि। एवं afa श्रन्नार्पयतलकामनायां ‘aac’ सन्निषटष्टतराणि यया भवन्ति,
[का ०५।प्र०७।ख ०१९] SATU ATT | १९९
तथा उप-द्ध्यात्", ततोऽन्नमल्यमेव भवति । श्रथात्यस्पं नापि ase किन्तु समावत्" समं जोवनमाचपर्याप्नमन्नं स्यादिति कामनायां ` मध्यत 'उप-द्ध्यात्", नात्यन्तं सज्िकषेः, नाष्यतिविकषैः । तया सति जोवनमानपयीाप्तमेवान्नं भवति । श्रयान्नग्यस्कामनार्यां चितेरन्तेषु परस्पर age यथा भवति, तथा weft श्रप- सायं “उपदध्यात्, तया सति स्वस्मादपि दिगन्तरतोऽस्याश्नमधौनं भवति, ततोऽतिबजृलं सम्पद्यते | एतच सवम् “एषां वा एतन्नोकानाम्” (४५।२।८ ) दत्यनुवाके द्रष्टव्यम् |
दति भायनाचा्यविरचिते areata बेदायेप्रकाशे wena:
संहिताभायये पञ्चमकाण्ड मप्नमप्रपाठके दग्रमोऽनुवाकः ॥०॥
ज = ~ कियन अयः आकि
स्तेगान्, दःद्राभ्यां '' मण्ड्कान् TAL”) आद कां खादेन? ऊज * ससृरेन'*' आरण्य जाम्बों लन् षदं aah श्कीराभिरवकाम्^ aati शर्कराम्" Tareas fret’ wants तालुः सर॑स्तीं जिच्चाग्रेण' ॥ ९ ॥
स्तेगान् । दाविरतिः ॥ ११॥
दूति बैत्तिरौयसंहितायां पञ्चमकाण्डे सप्तमप्रपाठके एकादशोऽनुवाकः ॥
# “उजं, इति अादश्रपुस्तकपाठः |
Rec तैत्तिसैयसंह्दितामाथ्ये। [का०५।प्र,७।अ ०११]
fate: पश्एगौषव ere घमुदौरितः |
समाप्तं चेतावता्चिन्राद्यणम् |
श्रयाश्ेधमन्त्राः * केविदवोश्यन्ते। AGM ॒दूचरकारेण,- - "हविषा प्रचयाच्यमवदानं wer, स्तेगान् दद्रा 1 मण्डूकान् जम्ेभिः.र-दृयेतेश्चतुदं प्रभिरलुवाकैः प्रतिमन्तं WUT UAT जोति! दरति |
तच प्रथमानुवाकगतान् AAT HATS ETT) मण्डूकान् erate श्रादकां खादेन. ऊजे ayaa” श्रारण्यं saan मदं aera) ग्रकंराभिरवकाम्” श्रवकामिः waa) उनादेन जिह्वाम् श्रवक्रन्दन aay") सरखतों fase’ इति । wa दितौयान्तनिदिंष्टा देवताः, ठतौया- मनिर्दि्टानि wae श्रङ्गानि । cat देवतामनेनाङ्गन प्रोणया- जोति होमकाले उभयं सतेग्यमिति मन्त्राभिप्रायः। em: चुद्रजन्भुविगरेषाः, “गोकणगाः' दति लोके प्रसिद्धाः। तदधिष्ठाचौ काविदहेवतेर weed | द्रे उन्नते | स्तेगाभिमामिनो देवता दंद्ाभ्यां यजामि | स एको Aaa! एवमुत्तर चापि द्रष्टव्य |
मण्डकाः प्रसिद्धाः। दन्तमूलं जम्भः, तत्र भवा WAT, gry.) श्रादका भक्चयिकौ, प्राणभिमानिनो देवता । खाद् भणेतरंन्तविशेषः | ऊकं रसाभिमानिनौ देवता । संसदं बन्नतच्चरणो नासिकादिः। wire प्रसिद्धं । seater त्रामाश्रयः ।
कि यि --+ =
» “'खचाशमेधाः SARL? दति शाद श पुस्तकपाठः |
[का०५।प्०७। अ ०१२ | वेदाथेप्रक्षाये | , ३९९
aa भितं au निधौयते तत् ad! बखंभिः' दन्तमूलमांसादौनि । शवराः तलछद्श्ानि कटिनास्यौनि । श्रवकाः शेवाणसदूश्ानि मांसानि शकरा प्रसिद्धा। vere उच्प्रदेशः। जिह प्रसिद्धा | wane: श्रान्तरं काधिकशब्दामिव्यक्रिस्धामं | are faerae) क्षरखतौ जिङ्णाग्र्ेत्युभय प्रसिद्धम् |
दूति सायनाचार्यविरचिते areata बेदाथप्रकाशे रष्णथजुः- संडिताभागये पञ्चमकाण्ड सप्रमप्रपाठकं एकादशोऽनुवाकः Noll
वाज, ERA’ अप श्रास्येन आदित्यान्
waft: उपयामम् अधरणोन् सदुत्तरणः' ऋन्तरेणानकाशं ° प्रं काशेन aay” स्तनयिनं निवा- धेन. watt चक्ुभ्यां<' विद्युता कनानकाभ्याम् ` sufa म स्तिष्केण'' बसल ashe’ ॥ १ ॥
वाज | पञ्चविशतिः ॥ १२॥
` इति नैन्निरीयसंहितायां पश्डमकाण्डे सप्तमप्रपाठके दादशोऽनुवाकः ॥
a - ~ --------~ --
५ wana aay पाठः| वर्खा हति पाठो भवितुं am | + रवमेव सव्यश्च पाठः "कादिक'द्रसेवंरूपः कञ्चित् पाठो भवितुं
e am |
1 त 1 ae seme - oe: ese
३४० तत्तिलौयसंडितामाष्ये। [का०५।४००।अ ०९
विद्डितेव चतुर्दशसु दितोयालुवाकगताग्मन््ानाह,- वाज era) gq area?) श्रादित्यान् wert: उपयाममधरे- रोम) सड gare श्रम्तरेणान्काश्च ९) प्रकाशन वाद्य (७) wifey निर्वाधिन सया चचुन्धा < विद्युतौ कनामकाभ्याम्(९ anf मसिष्केण(.) qe मव्लभिः(९९ दूति i, वाजोऽन्न | इन्वादोनां पञ्चानां पदानामर्थाः भसिद्धाः । उपयामः एथिवो, द्यं वा उपयामः" दति yer । श्रधरमोषठ प्रसिद्धं | सच्छब्देन dead, Howmet पुण्डहत दति gre | उन्तरेणत्यध्यो्नेत्यनुवतेते * । श्रन्तरम् श्रोष्ठयोमध्यम् | अनुकार दयावाषटयिगयो्मध्यं, श्रनुक्रमेण काश्न्ते भाषन्ते ज्योतोंषि श्रसि- fafa aera: | प्रकाशोऽग्यन्तरं प्रकाग्ख्वानं। वाद्यं ब्र्माण्डात् afeend | स्तनयिघ्ुः प्रसिद्धः। निर्बाधो गमनकालोनः शब्दः । aah weet चेत्युभयं प्रसिद्धं । विद्युतौ दष्टिकालेतरकालोने। aaa श्रिये छष्णमण्डले । श्रग्रनिः प्रसिद्धः मस्तिष्कः शिरोमांसं । बलं मष्नेत्युभयं प्रसिद्धम् ।
दरति सायनाचायंविरविते माधवीये वेदाथेप्रकाग्र हृष्णयज्ः- संहिताभागये पञ्चमकाण्डे सप्तमप्रपाठके दादशोऽनुवाकः Wo ll
[मि
पन
EE EEE NE गरि
# खन्न (उन्तरेगा Ser, Meafa अनुवन्तते' इत्येवंरूपः afeanst भवितु युकः |
[का०५।१००।द७ ०२६] वेदाचप्रकारे। ३४१
कमान्, Wa” अच्छलाभिः कपिच्लान्" साम् कुष्टिकाभिः? जवं seria” अगदं जआनुभ्यां^ ` वौं कहाभ्या« मयं प्रचालाभ्यां गुहापपक्षा््यां^ अधिनावःसाभ्याम्< अदितिः tur) fafa निजोल्मकेन TUT Ng | ry) “A! HATA | TUTfaxaia: ॥ १३ ॥
दूति afacudfeatat पञ्चमकाण्डे सप्तमप्रपाठके चयोटशोऽनुवाकः ॥
श्रथ ठतोयगताकन्लानार,- कूर्मान् गफ: श्रच्छलाभिः कपिन्नलान्^?) षाम क्ुठिकाभिः९) जवं seria श्रगदन्नानुग्चां ^) वौयै कुाभ्यां(ई भयं प्रचालाभ्यां) गुहा उपपचताग्याम्न) अर्चिनो avanaa’’ श्रदिति nem’ निरतिं निर्जास्तरिकेन pear’? ofa gar wary प्रसिद्धाः । weet: ग्र फलमांमानि। कपिच्रलाः ufagr 1 माम गौतिः। afeat: प्रकोष्टारोग्य- staat 0) जहगभ्यामधःप्रदेशः। जवो वगः | HET: मस्धिन्योऽधः- प्रदेशः । श्रगदः श्रारोग्यं। जानुनौ प्रसिद्धे ।' वौयं बलं। कुहा इततयोर्मध्यसन्धो । भयं प्रसिद्धं। प्रचालौ पादयोरुपरिप्रदेशौ | गा गहनो । उपपक्ौ पार्थं, श्र्यंमग्रब्दो प्रमिद्धो « श्रदितिभमिः।
+ gaat: इति पाठो afag ae
१४२ तेत्तिसैयसंडिताभष्ये। [का०५।१०७।अ ०११४] ष्णा शिरसा । निरतिः प्रसिद्धा । निर्जासकेम कंशररदहितेन । शरोष्णां शिरसा।
दति सायनाचार्यविरचिते माधवोये aera रष्णयज्ः- SPRATT पञ्चमकाण्डे सप्रमप्रपाठटके जयोदशोऽनुवाकः ॥ ० ॥
योक्त, धामभिः» यगमानतेन? चित्तं मन्धाभिःर संक्रोशन् प्राणः“ प्रकाशेन त्वच" पराकाशेनान्तरां ^ मशकान् केशैः" इन्द्र GUAT वहेन” इस्तिः कुनिसादेन'° रथ॑मष्णिष्टाभिः^) ॥ १॥ योक्रम | रकविःर्शतिः ॥ १४ ॥
दूति तेत्तिरौयमंहितायां पश्चमकाणडे सप्तमप्रपाठके चतुद शोऽनुवाकः॥
रय चतुयंगतान्न््लानाद,- “यङ्ग wai युगमामतेन(९) चित्तम् मन्याभिः८र संक्रोशान् are) प्रकाग्रेन ares पराकागे- नान्तरा'९) मशकान् aa इद्रः खपसा Tea”) इरस्यति शकं - निषादेन(<) र यसुष्णिहामिः(*.)* इ ति। योक्त दभमयं बन्धनसाधनं । भाः WAT: | युगं ृतजेतादि । werd Tame: | fet प्रसिद्धं | मन्या सौवारेखाः । eat: चोषाः। प्राणखच्रादयः | प्रकाशो ay रूपं । aq बगिदियाभिमानिनो। पराकाग्ोऽन्वन्तर
[जा०५।प्०७।ख ०१५ वेदाथेप्रक्ाशे | , ३७९
Si श्रनरा श्रश्यन्तरमदेशाभिमामिनौ । मशककगेष्र शब्दाः प्रसिद्धाः | खपसा वहन शोभनव्यापारेण श्रङ्गबलेन । रस्यति: प्रसिद्धः | शकुनिसादः पष्ठ, यत्र waa: शक्रा वराः सोदन्ति। रथः प्रसिद्धः | उण्णा रथवाइनदेगः |
दति ायनातचार्यविरचिते माधवोये Farmar छष्णयजुः- संहिताभाये पञ्चमकाण्डे सप्रमप्रपाठटकं चतुरे शोऽनुवाकः ॥०॥
मिचावरूणौ ओ्रोणीभ्याम्") wert freuen” इन्द्राहस्यती ऊरुभ्याम् cafe रषौ वद्या“ सवितार' पुच्छेन" गन्धर्वान् Toe? Ware aaa? पवमानं wea पवि पोचाभ्याम्< च्कमणः स्थराभ्या" प्रतिक्रमण कुषठाभ्याम् '' ॥ १॥ ११५॥ इति ैत्तिरियसंहितायां पथ्चमकाण्डे सप्तमप्रपाठके पष्चद शोऽनुवाकः ॥ श्रथ पञ्चमगताकमन्तानारः-“मिक्नावरणौ sahara!” cera शिखण्डाभ्याम् २ दन्राृरम्पतो eae” इग्रा विष्णा seta,” लवितार gaa” गन्धर्वान् mia श्रष्ररमो मुष्काभ्यां(*' पवमानं पायुना) पविजे पोचाभ्याम्^“ श्राक्रमाणःः सधुराभ्या १०) प्रतिक्रमणं guna’ इति rey जघनगते मांसे । शिखण्ड ततोऽयधस्तने |
aes ¢ तेत्तिरीवसंडितामाष्ये। [का०५।००।७०९६]
qe ततोऽणधस्तने । श्रद्ीवतो जष््योः gourd मांसे । पोचा-खूर-कुष्टशबदे पायुसमौपवत्तिन एव मांसविग्रेषा उच्यन्ते । देवतानामामि त Werte |
दति मायनाचायंरिचिते माधवोये वेदायेप्रकाग्रे छष्णयज्ः- संहिताभाये पञ्चमकाण्डे सप्तमप्रपाठके पञ्चदशोऽनुवाकः ॥०॥
इन्द्रस्य, करो डः" अदितये पाजस्यं ^ दिशां जवः. Aa हदयौपशाभ्याम्* अन्तरि छं पुरितता^ नभ उद्यणर estat लोहा वल्मौकान svat गिरन् ज्षाशिभिः" TARA <‹ वैश्वानरं
भस्मना. ॥ १॥ मिावरंणौ | इन्द्रस्य | दाविर्शतिः | दाविशतिः* ॥ १६ ॥
दृति तैत्तिरीयसंहितायां पश्चमकाण्डे सत्तमप्रपाटके षोडश्णोऽनुवाकः ॥
श्रय षष्टगतान्मन्लनाहः-दनद्रस्य॒क्रोडः/“ अदिव्य » पाजस्यं fent ava” जोमतान दयौ पश्राभ्याम्८“ safes पुरितता५) नभ eau’) इन्द्राणीं Sher वल्मनोकान् ater” गिरौन् aifafa® सशूद्रुदरेण(\ वश्वानर wera” दति । क्रोडो
% नरस्य | दावितिः'इति area एस्तकपाठः |
[का०५।प्०७अ ०१७] वेदाथप्रक्षाशे। ३४५
गलभागः | WHY पादतलं । जचवेऽससमौपव्तो नि Tata | इदयमध्यम्, veces aay । श्र पशं ated मासं । पुरितता। wate) उदर्यसुदरगतं मांसं । सौ क्तोमश्ष्दाभ्धां उदरपाश्चवतिनौ मांसखण्डे उच्येते । तत्समोपवन्तोनि मांसानि ज्ञा्रोमि । उदर nfagi wa जोणदणादि । यथा दितौयया देवतानिर्देश्रः, एवम् ‘cae caret षषोचहुर्थोग्यामपि देवतानिदे णो इष्टयः |
दति araararafactaa माधवोये बेदाथप्रकागे हष्णयज्ः- संहिताभाये पञ्चमकाण्डे सप्तमप्रपाठके षोडशोऽनुवाकः ॥°॥
uy: wae’ Beare: स्थर गदाः सपान् गुद।भिः'° ऋतून् पुष्टौभिः" दिवं awa") वदनां प्रथमा कौकता egret fart श्रादित्यानां amar aferat waar साध्यानां waat” विश्रेषां Satay Tat’? 1 १७।॥
पष्णः | चतुवि शतिः ॥ १७॥
दूति तेतन्तिरोयसंहितायां पच्चम काण्ड सप्तमप्रपाठके सप्तदशोऽनुवाकः ॥
०# ‘ay हृदयं waa किंवा हदयमध्यश्यः द्गवंरूपः कश्चित् ठो भवितुं aA |
+ पुरितत्? इति arat fag यक्घः।
† आदश ए्तके १ इन्यङ्गगेऽस्ति |
aed तै्तिरीयसंहितामाय्े। [का०५।४००ख ०६८
au सक्तमगताच्न््ानार, “पूषणो वनिषठः(९) श्रन्थारेः ean सर्पान् naif: दन् verte दिवं yea”) वद्धूनां प्रथमा कौकसा(९) egret दितौ या) श्रादित्यानां waren) श्रक्किरिसां aaah’) साध्यानां vga’) विश्रेषां देवाना षष्ठो.” इति । वनिष्टः प्रौढम् WA । स्यूरगुदा गुदकाण्डे Yet भुगः। गुदा गृदकाण्डस्य THAT । Tat गृ दसमौपवतिंन्धः भिराः | ष्ठसुपरिभागः | तत्छमोप्वर्तिनोऽख्थिविशरेषाः कौकसाः, ताञ्च घटसद्याकाः क्रमेण वखादोनां भागाः।
दति सायनाचार्यविरचिते माधवोये वेदाथेप्रकाे छष्णयजुः- खंडिताभाय्ये WARS सप्तमप्रपाठके सप्तदशोऽनुवाकः Mo
ata गरौवाभिः" निकैतिमस्यभिः(१ इन्द्रः सखपसा वहेन. exe वि चलः स्कन्धः” अहोराचये्िंतीयः^ अर्धमासानौं ततीयः मासां चतुर्थः" waa Usa” संवत्सरस्य षष्ठः ॥ १८५ ॥ sara: | विशतिः ॥ १८ ॥
, इति तेत्तिरोयसंहिता्यां पच्चमकाण्डे सप्तमप्रपाठके अष्टाद शाऽनुवाकः ॥°॥
* आदश पुस्तके ९- दर ्ङ्कोऽस्ति | रवं परत्रापि |
[जा०५।८०७अ ०१९] वेदार्चपरकाये । Ree
्रयाष्टमगतान्बन््तानाह,ः--श्रोजो योवामिः.९ fereaferererfar(®) CRY खपसा वदेन(२)र्द्रस्य विचल. qe”) श्रहो रात्रयो दितो यः५) श्रधमासानां दतौयः८९? मासां चतुथः.) agat पञ्चमः संवत्सरस्य ye” दति । गोवास्तदवयवाः। self तचत्यानि | योऽयं "वदो" वरनयोग्यप्रदेशः खपाः" श्नोभनकमोा, TERT: खपाः, सोऽयमिन््रष्य भागः । सकन्याऽवयवभेदेन षोढा भिन्नः, तचात्यन्तचश्चलोऽवयवो रुद्रस्य तत्तदनन्तरभाविनोऽहोराचादौनाम्।
दूति सायनाचा्यविरचिते माधवोये वेदाथंप्रकाशरे amas: संहिताभायये पञ्चमकाण्डे सप्तमप्रपाठके श्रष्टाद् शोऽनुवाकः ॥ ०॥
= a ere
आनन्दं, नन्दना) कामं प्रत्यासाभ्यांर way सितमभ्यां प्रशिषं प्रशासाभ्याः“ छयाचन्द्रमसो sana” IATA मतलाभ्यां © व्युष्टिः रुपेण, निजक्रिमरूपेण? ॥ € ॥ - STAY | USA ॥ ५९ ॥
इति क्ैत्तिरौयसंहितायां पष्वमकाण्डे सत्तमप्रपाठके रकन विंशेऽनुवाकः ॥०॥
चरथ नवमगतान्मन्त्तानादः-- BAS नन्दयुना ।१) काम प्रत्या साभ्यां) way fades प्रशिषं प्रगरामाभ्या/ सवाचन््रममो
Res तेत्तिरौयसंडिताभाष्ये। [का०५।प०७।अ ०२०]
garam” श्यामशबलौ arena यष्टिः ety निषुक्रिमरूपेण(८” दति। नन्दथुगुद्यदधियम् । म्त्यासभितौम- प्रशासगरब्देगृद्यसमो पवर्तीनि ्रवयवयगलानि श्रमिधौयन्ते | eet पाश्वददयव्तिन्धो मांसग्र्धो । तत्समो पवत्तिनो मतस्ते। रूपं समौचोन श्राकारः | तद्धिपरोतम् श्ररूपम् |
इति सायनाचायैविरचिते माधवोये बेदाथेप्रकाशे हष्ण्यज्ः- संडिताभाषये पञ्चमकाण्डे सप्रमप्रपाठके एकोन विंश्रोऽनुवाकः ॥ ०॥
ee
ae: aaa” राचि' daar? अपो येण? धुतः रसेन्” at वसया“ दषौकाभिः erefa'© अश्रुभिः gat? दिवः रूपेण aquaria प्रतिरूपेण पृथिवीं waar” gat व्या." उपारताय खादा५९ श्रालग्धाय STE”) इताय खाहा५॥ १० |
हः | अष्टाविर्शतिः ॥ २०॥ इति तैत्तिसेयसहितायां पष्वमकार्डे सप्तमप्रपाठके विाऽनुवाकः ॥०॥
श्रथ द्गशमगतान्मन्तानार,श्रदर्मासेनर राति deer) ma यूषेण "टत रसेन“ mt ae) दूषौकाभिङ्ादुनि(% wate: एव्वं दिवः; रूपए” नचचाणि प्रतिरूपेण“ प्रथितौ
|का०५।१०७।शअ ०२१ AAU HTT | ४ ६४
waar’) कवौ कव्या. उपाताय खाहा.\२) aera ere’? ताय खहा, दति। पौवो-यूष-रख वशा- शब्दास्तचत्यद्रवाणां विशेषाः । दूषौका नेचयोमेलं । श्रभरुषि नेच- जलानि। VAT?) | रूपं नेचगोलकं | प्रतिरूपं away प्रति- विम्बं । चम पक्रपटलम् । कवौ नेचगता कान्तिः । योऽयमुपा- रतमश्रमभिमान्यमानो देवः तस्मे दद खा BARA") तयेवालम- मभिमन्यमानाय, इतमभिन्यमानाय च देवाय तत्तदवस्थापश्नमिदं तमस्तु | |
दरति सायनाचायेविरचिते माधवोये वेदायंप्रकागे छष्णयजुः- संटिताभायये पञ्चमकाण्डे मप्नमप्रपाठके विंग्रोऽनुवाकः ॥ °॥
अग्नेः पटति; acvae निपश्तिः." सोमस्य ततीया.* अपां चतथ{.“जअ्पधीनां पश्चमी "संवत्सरस्य षष्ठी) मरुताः सत्तमो ° वदस्यतेरषटमोौ faa
aaa? वरुणस्य eral” इन्द्र स्यकादु ष्णौ '" विश्चेषां
देवानां rest?) द्ावौष्रयिव्योः पाञ्च" यमस्य
पारः“ ॥ १९१९॥ SH: | रकान्रचचिःशत् ॥ २१॥
— न~
# रवमेव सन्येव पाठः| ‘eIW! ऊतमन्त्' इचवंरूपः कखित्पाटो
[
भवितुं युक्तः।
Ry तेत्तिरौयसंदिताभाव्य। [का०५।प्००अ ०२२]
इति तैत्तिरोयसंदितायां पथ्बम काण्ड सप्तमप्रपारके एकविं ओाऽनुवाकः Vol
श्रथेकाद गतान््न््तनाद,-“श्रगनः ata!) सर ख्ये निपचतिः(९, सोमस्य aatar® sat चतुथों५) श्रोषधोनां पञ्चमो ५) संवत्सरस्य षष्ठो(€ मरता सप्रमो. दस्य तेरष्टमो.?८) मिचस्य aaa वरुणस्य द मो९" दद्रस्यैकाद्भौ(९५) विश्वेषां देवानां दादौ) ावाष्टथियोः पार"? यमस्य mec!” इति । दचिपा्स मूले वन्तेमाना येयं वड्क्रिः सा पच्चतिः। तदनन्तरभाविनौ वक्रि: निपच्तिः। एवं तत्तदनन्तरभाविन्यो वडङ्क्रयो दितौयादि- WTI । एता Feet afar ष्षटभागगतेऽस्थिपाविगेषे सम्बध्यन्ते, सोऽयं पाटूरः |
दति सायनाचायविरचिते माधवोये बेदा्प्रकाशर हष्णयजः- संहिताभाय्ये पञ्चमकाण्डे सप्तमप्रपाठके एकविंशोऽनुवाकः jon
वायोः, पक्षतिः» सर खता निप॑क्षतिः? चन्द्रम॑सः तृतीया. नक्षचाणां चतर्थो" सवितुः ‘asa त्स (९ द्रप व 1... ie qRul घौ सपाण सत्तमो अयम्णाषटमीौ(? त्वष्टनवमौ° › धातुदेशमौ.'. इन्द्राण्या Carey?
। (१९) । ५५.६२) ओम दित्ये arent’? दयावाण्थिव्योः पाश्च" य्य Wee ॥ १२॥
। [का ०४।प ०७ Go २९] area 1 @ ६५४९
वायाः | अ्र्टाविशर्शतिः ॥ २२ ॥
इति तेत्िरौयसंहितायां पञ्चमकाण्डे सप्तमप्रपाठके ` दाविंशाऽनुवाकः॥०॥
श्रय दादश्गताग्मन्लानार, "वायोः पचतिः. aeceat निपचतिः८? चनद्रमसः दतौया(२ नचत्राणं चतुर्थो" afar: पञ्चमो" रुद्रस्य षष्ठो. सर्पाण सप्तमो. .श्रयम्णोऽष्टमो.र) वष्टनेवमौ' धातु प्रमो" दृदराष्धा एकाद ५५९) श्रदिव्ये erat’) चावाष्टचियोः arg) यम्य grec इति। पूीक्रद चिएपा श्ववदु त्तर पाश्वपरलेनेरं सवै व्याख्येयम् |
दूति सायनाचायंविरचिते माधवौये arama By: संहिताभायये पञ्चमकाण्डे मप्नमप्रपाठके द्वाविंग्रोऽनुवाकः ton
oe ७०० =
पन्धाम्, अनटगभ्या" सन्ततिः arama शुकान् पित्तेन हरिमाण gar” इलींश्णान पापवातेन"“ aaa waft: श्वत्ताने naga” “gar विश्लनन > सपान् लाहितगन्धन < वयाश्सि पक्रगन्धेनं ९) पिपीलिकाः प्रशादेन bes it
पनां | दाविःशतिः ॥ २३ ॥
इति afadadfearat पण्बमकाण्डे.सप्तम प्रपाठके चयो विंशाऽनुवाकः ॥०॥
१५२ नेत्तिरोयसंहिताभाष्ये। [का०५।प्र०७।अ ०२४
श्रय चयोद्ग्रगतान््रना ह -“पन्धामनटग्या ६ सन्ततिः arama) mar पित्तेन?) हरिमाणं यक्ता“ waaay पापवातेन ^ कृशान् orate oma ऊवध्येन°) weit विग्रसनेन सपोन् लो हितगन्धेन'९) वयामि पदगन्धेन ९ पिपौलिकाः प्रणादेन ^ इति । अनूटकूगन्देन पूरौक्रयोटधक्ययोः समोपवत्तिनो alee उच्येते । arama gary खायुविशेषाणां भूले, ते पाशवद्यवतिंन्यो डे भिरे उच्येते । पित्त प्रसिद्धं । यक्रा यशतृशब्देन^ पित्तगतो वणे विग्रेषः । पापवातोऽपा- aaa: । watt wafers) ऊवध्यं श्रपक्तं॒ग्रत्रत् | fared fae । लोहितगन्धपकगन्धौ प्रसिद्धौ । suet विश्रसनकालपतितो मसले विगरेषः।
दति सायनाचाये विर दिति माधवोये Farina छृष्णयजः- संहिताभाय्ये पञ्चमवण्डे मप्नमप्रपाठक्े चयोविंग्ोऽनुवाकः॥०॥
क्रमैः, अत्धक्रमौ दाजी विश्वेदवय्नियेः संविदानः। सनौ नय सुकृतस्य लोकं तस्यं ते वयः aT मदेम ॥ १४॥
कमेः | AST ॥ VV |
दति तेत्तिरीयसंहितायां पश्वमकाण्डे सत्तमप्रपारके चतुविभओाऽनुवाकः ॥०॥
* भ्यकना यक्ता । यक्षनृष्रन्देन पिक्तगता वणं विद्ेषोऽवाभिप्रेत इगेव wy: कचित् पाठो भवितु रुक्तः।
का०५।प०७।ख७ ०२६] वेदार्थप्रकाओे | RUN
श्रय ASHI मन्वमार,-“करमेरत्यकमो दाजो fads aa He: संविदानः। @ at नय सुहतस्य ata तस्य ते वय खधया Aca” इति श्रयं "वाजो पूर्वौक्रावयवसंपश्नोऽशरो "यज्जः anne “विशदः पवौ केलेगादिभिः पिपौोलिकान्तेः स्वे दंव: एेकमत्यङ्गतः क्रमेः" पाद विन्याभेः “्रतयक्रमोत्' ग्लोकमतिक्रम्य खगे गतवान् । हे वाजिन्, ‘a’ नं "नः" wey सुहतस्य' Ge "लोकं" नयः प्रापय | तस्य "ते" aye ‘ad’ खधाग्रब्दोपलक्तितेनःभ्येन हविषा
हषे जनयाम ।
दरति मायनाचायेविरदिति माधवोये वेदाथप्रकागे हृव्णयनः- ufeanira पञ्चमकाण्डे सप्तमप्रपाठके चतुविग्रोऽनुवाकः॥°॥
मी
चोः, ने पृष्ठं एथिवौ सधस्थमामान्तरि छः सम॒द्रो योनिः Sie TAT: प्राणशचन्द्रमाः AS ATATAT- Sarasa प्वीण्यतवेऽक्गानि संवत्सरो महिमा । १५॥
दौः | पथ्चविःशतिः । २५ ॥
दति तेत्तिरौयसंडहितायां पश्डमकाणएडे सप्तमप्रपाद्के पच्च विंशोऽनुवाकः iol
एवमाश्याहतिषाधनण्रताञ्चत्दं शानुवाकगता मन्ता उक्राः | अरय यदिहितमश्वमेधन्राह्मत,-“ौसे ve पथिकौ मध्छमित्यश्चम-
40
aus | तैत्तिरीयसंडहिताभाच्े | [का ०५।प्र०७।दअ ०२६
नुमन््रयते (२।८।५।८ब्रा °) दति । तं मन्लमस्मिन् पश्च विंश्रानुवाके पठति.--शयौ्ते ve एयिवौ सधस्थम् rat अन्तरि समुद्रा योनिः gaa चचुर्वातः प्राणखन््रमाः Rta मासाश्च BANA ` पवाष्ृतवो ङ्गानि मंवत्छरो महिमा दूति । हे wa, येयं at’, सा > तव धृष्टम्, उपरिभागः | या च श्यिवौ' सा यजमानादिभिः ae तवावस्थानडेत्ः। यच्च श्रन्तरि च्च" तत्तव “AIT,” उदरभागः | योऽयं "समुद्रः" स लदौय-्योनिः', ^श्रष्यो निवा शशः” (५।२।९२) दृति yaa) यः ‘aa’ म विराड्रूपस्य तव चचुः। यो ‘ata? स तव प्राणः यः Saran,’ सतव ate’ । "माषाः" पक्ताश्च तव ‘aaifw । वसन्ताद्यृतवः तव हस्तपादाद्यङ्ानि | “संव्सरः' तव य॒द्भूजयःदिरूपो महिमा |
दति सायनाचार्यविरचिते माधवोये वेदाथप्रकागे HUTA: संडिताभाये पञ्चमकाण्डे सप्तमप्रपाठके पञ्चविंशोऽनुवाकः ॥०॥
| रतत | o | अभ्रिः परशुरासौत्तेनायजन्त स रतं लोकमजयद् सि त् र 1 afarafa: स ते लोकस्तश्जेष्यस्यथाव जिघ्र वायुः पशु- रासीत्तेनायजन्त स एतं लोकम॑जयद्यस्मिन् वायुःस ते लोकस्तस्मात् त्वान्तरेष्यामि यदि नावजिघ्रस्यादित्यः प॒शुरासौत्तेनायजन्त स रतं लोकम॑जयद्यस्मिन्, ्रादित्यः स ते लोकस्तं जेष्यसि यदयवजिघधसि ॥ १। यस्मिन् | अष्टो च ॥ २६।
[(का०५प्र०७।चअ ०२६] TUTTI | १५१५
यो वे अयथादेवतम् (१) | त्वामग्ने (२) । न्द्रस्य (३) । चित्ति (४) । यथा वं (५) 1 वयो वे (६) यद् ज्रतात् (9) । यास्ते अप्रं ८) । मयि सहामि (€) । प्रजापतिः-सेा,स्मात् (१०) स्तेगान् (११)। वाजं (१२) | RATA (29) योक्रं (१४) । मिषा- वरुणौ (१५)। इन्द्रस्य (१६) । पृष्णः (१७) । श्रोज (१८) । ्रानन्दम (१९) । अहः (२०) । AH (२९) वायोः (>२)। पन्धाम् (२३) 1 कमेः (२४) । Bet (२५)। अभ्रिः पशुरासौत् (२६)। पड़विःशतिः Vee
यो वे (१।१)। रुवाहृतिम् (३।३)। अभवन् (yy) पथिभिः (O12) । अवरुध्य (१०।२)। श्रानन्दम् (१९) अरष्टो-पञ्चाश्त् ॥ ५८५ |
warfarin a) । विष्णुमुखाः(२) | उत्स नरयन्नः(३)। देवासुगाः(४) | यदेकेन) । दिर णयवणाः(€) । यो ॐ . अ्रयथादरेवतम्(७) | सत्त ॥ ५ ॥
दूति तेत्तिगौयमंहितायां पश्चमकाणड सप्तमप्रपादके पड़ विंशोऽनुवाकः ॥०॥
पथ्चमाष्टकः समाप्तः |
* guasqata ३ दिनीये y zara ४ चनु 8 पञ्चम ॐ पष 4 ममम १ ्यष्टमे द नवमे ४ द्रम दे एकाद्ग्रान् षड़विशपश्यन्तं प्रक्र ठक. fafa vd! मिलित्वा ५९ |
Rud तेत्तिरौयसंडिताभष्ये। [काण प्र०७.अ ०२९]
ay यदुक्रमश्वमेधन्राद्यणे “श्रग्निः पश्एरासोदित्यवघ्नापयेत्” (३।९।५।्ब्रा °) दति तमिमं मन्त्रमसिन् षट विंशरानुवाके पठति.- “af: पद्रासोन्तेनायजन्त स एतं लोकमजयद् यस्िन् aff: स ते लोकलश्नेव्यस्यथाव जिघ्र, वायः पश्एरामो तेनायजन्त स एतं लोकमजयद् यस्मिन् वायः स ते लोकस्तस्मात् लान्तरेव्यामि यदि नावजिघ्रसि, श्रादित्यः पष्ररासौन्तनायजन्त स Ui लोकमजयद् यसिन्नादिव्यः ख ते लोकस्तश्ने्यसि यद्यवजिघ्रसि"- cfr) हे wa, श्रयम् ‘fa’ देवः पुरा कस्मिश्चित् जन्मनि लमिवाश्वमेभे याग्देतुखश्वः ‘aga’, ‘ta श्रद्रिरूपेण पना केचित् यजमान। “sam, “a च पग्रएर्िदंवो aT "लोकम् “एतम्' “asa, "यस्मिन्" लोके सः श्रग्निः ददानो तिष्ठति, ‘a’ एव तवापि ‘ata भविति, लं चतं लोकं safe) sq सति aq: सन् tegen जिघ्र“ । एवं वाखादिव्यवाक्ययोरपि योज्यम् | वायुवाक्ये तु यतिरेकोपन्यासः, यदि उदक "नावजिघ्रसि, afe तस्मात्" वायलोकात् लाम् ‘aa एष्यामि, त्वमन्तरितसलस्माललोकाद्भृष्टो यथा भवसि [ | तथा करिथामि। श्रादिव्यवाक्ये तु श्रप्रिवाक्यवदश्यः.-यद्युदकं ‘nafanta’, तरि. तमादित्यलोकं Safa |
wee ee - = ~+ ० = = =~--~ ~ ^~ ee -------¬ ==.
* (दव-जिन्र' इति पाठो भवितु oe | † ‘age’ इति वाद परूक-का० करी ° पुरतकयोः पाठः | t अचर ‘wate’ इति आद् एएत्तक्र-का° क्रो ° पुस्तकयोः पाठः |
— ¢
at ५।प्०७। ख ०२६ वेदाथप्रकषारे। ayo
sare प्रपाठकस्य विभियोगसग्रहः | गायश्चादिभिरग्रेयमन्त्ः पञ्च चितौ स्यृशरेत् । ‘ng gafae'-carer माचिक्ेतवितौरिताः॥ गायश्याद्याः TY मन्त्रा THAI यथाक्रमम्। सोरौ हि्रवतो ‘faa दवानाम्' इत्यमौ भवेन्" ॥ ‘aan ant’ दध्यात् प्रत्यकवितिपञ्चके | "स वद्सरम्य'-इति दध्यात् ्ाजापत्यामिरेष्टकाम् ॥ ‘aa देवाः उष्यमिन्छ, दध्यादज्यानिमजिकाः | श्रतायुधाय'-इति पञ्चमन्त्ेः पश्चेष्टका इमाः ^! ॥ न्म्य वज्जिणोरद्याद् श्रद्राविष्ण्' एताङ्तिः'°' । “चित्तिं जहोमि' च ‘an a ‘an a चन् जहोतिरि॥ ‘RY यणर'-द्त्युपादध्याद्राद्रमरसंजञकेएटकाः *' । “सुवन "पञ्च भिङधवा * (तजम्-तिस्नो दधाति fe a "याम्त-तिस्नो जोत्येवं "तन्वा यामि'-टति War!) | "यदाकृताद्'-दति प्रोकरमेन्लेराकृतिदोमकः “` ॥ "यास्त' win 'चतस्र-दतिमन्त्रात् Ha दधाति fee | ‘afa’-vafaaet गाय-ताद्याः प्रवसमुदौरिताः॥ ताभिः पश्चष्टका दध्याद् “` श्र्भिक्राण्डमितौरितम् "| "स्तेगान्' इत्यश्चमेधाङ्गमन्त्राः षोटुग्रसु "war: ॥ अ्रनुवाकेषु काण्ड यत्पञ्चमं यद्भि मुम्थित। वेदास्य प्रकाग्रन तमो we निवारयन् ॥ पुमथाशतुरो दयादिद्यातौ यमहेश्वरः |
२५८ तेन्तिरौयसंहिताम्ये। [का०५।प०७।् ०२६]
दति ग्रौमद्राजाधिराअपरमेश्वरवेदिकमागेपवतेक्रौवौरवक्ष- दपाशसासाच्यधरन्धरेण सायनाचा्येए विरचिते माधवौचे बेदाथे- प्रकाग्रनामकतत्तिरोययजःसंहिताभाये पञ्चमकाण्डे सप्तमप्रपाठके षड् विंशोऽनुवाकः te tl
loll SATA THA काण्डम ॥ ०॥