BIBLIOTHECA INDICA;
A
COLLECTION OF ORIENTAL WORKS
PUBLISHED UNDEB THE SUPERINTENDENCB OF THE ASIATIC SOCIETY OF BENGAL. Nos. 151, 152, 153, 154, 155, 175, 176, 188 and 189.
तै्तिरोय-ब्राद्यणं । छष्एयज्वेदोयं | सायनाचाय्यलत-वेदाथंप्रकाशाख्य-माय्यसदहितं। कतिपय पण्डितानां सादहाय्यमवलम्ब्य ओराजेद्शाल-मितरेण afta |
THE TAITTIRI'YA BRAHMANA ` ~: OF THE ` BLACK YAJUR VEDA, WITH THE COMMENTARY OF SAYANA ACHARYA, EDITED BY RAJENDRALALA MITRA, WITH THE ASSISTANCE OF SEVERAL LEARNED PANDITAS, VOLUME II.
CALCUTTA : PRINTED BY C. B. LEWIS, AT THE BAPTIST MISSION PRESS. 1862.
aan
PREFACE,
The Taittirilya Bréhmana of the Black Yajur Veda includes three Prapdthakas and a supplement called the A’ranyaka, each of which, it 1s intended, should form a separate volume of the present edition ; an analysis of the entire work being annexed to the last. This transference of introductory matter to the end is due to a desire on the part of the Editor not to undertake the task of analysis until after a thorough examination of the text in a printed form. To obviate, however, the in- convenience of this delay in the publication of what should al- ways be placed at the beginning of a book, a detailed table of contents in English has been annexed to this volume, which, it is hoped, will prove of interest to those who have not the leisure to wade through the intricacies of the original Sanskrita.
The manuscripts used in the preparation of the work for the press are—
18४ A, a carefully written copy, in puthi form, of the text with the accents, now in my possession, but originally trans- cribed for the late Pandita Sakh4rama S’dstrin. Although of modern date, it having had the advantage of revision by the Pandita, is remarkably correct.
2nd B, a modern copy of the text without accents, puthi form, carelessly written and untrustworthy, except the last book which is correct. ।
ord C, a manuscript about a hundred years old, lent to me by a Benares Pandita through Babu S‘ivaprasfda.
4th D, a tolerably correct text from the Benares College, procured for me by Dr. Fitz-Edward Hall.
5th E,—Ditto ditto, more modern than the former: neither has any number or mark on it,
av PREFACE, `
6th F, a manuscript of the Commentary belonging to the Benares College Library. Although apparently not more than two hundred years old, yet having been read by several scholars who have carefully corrected it throughout, it is of great value.
7th ©, an indifferent manuscript of the first and second books of the Commentary obtained from Babu S ivaprasfda of Benares : it has several omissions and incorrect readings.
In carrying the text through the press I have had, in addition to the manuscripts, the invaluable aid of the late Pandita Shakhférfma S’Astrin who, as a professor of this portion of the Vedas, had a great part of it by heart, and was able to point out the smallest error of the manuscripts in regard to the spelling and the accents. His untimely death prevented my availing myself of his assistance in printing the Commentary, which, however, has had the benefit of a careful revision by my learned friend and tutor Pandita Visvandtha 8 Astrin, and of occasional corrections from Pandita Ananda-chandra Vedantavagis’a of the Tattwabodhini Sabha, Pandita Rama- nérfyana Vidydratna of the Board of Examiners, and several other scholars whom I have had occasion to consult from time to time.
त्तिरौ य बूादनण-द्वितौयकाण्डस्य
o 4B © CO
Aa @m fs © wf © ^
सुचौोपत्रम्।
१ प्रपाठके अ्निदाचविधिः। ९ श्रनुवाकं ्रद्िदाचेपोदातः।
विषयः |
मन्ते खम्रिहचप्रणंसायेएख्याविकाकचयनम्,
9°
~~ AN
सपमाजनम्) ece @ @ ace eo8 लेपमाजंनप्रशंसा,
बत्सविषयः,
्श्रनुवाकेश्रद्धिदाचनिरूपणम्,
we खादहाकारोात्यत्तिमिदानीभूताख्यायिकाक्किः,
99
रखतददिन्तानप्रशसा,
स्वाहा कारमन्घे त्यसिः,... रखतदटदिक्लानप्रणसा, ०० खाहाकारस्यद्धामः प्रचारः, .., अनमिरेचरणब्दा्यः, ... ,., ०. हविषः कालमेदेन WIA, ... उदटिवद्धामप्तखछ विधानम्, ,,, ,, one
Ww!
RER २६४ २६५ २९५
९९६९ १६१ Rs Rs २९८ १६८ ९९६८ १०८
@ @ ® ~ £ @ A ©
S° BP PY FY PF o Ww © sy ©
A
विषय : ~ bth (| AQ सयम््मातहानप्रण्र सा,
» amcfeafedtasfafaurag,... .. ..
” geowafa ना ae » सायङगलोनमन््दासा संखटरृहामतात्पग्येदशंनम > प्रजाज्यातिरितिमन्-व्याख्या,.. ,., ose
” प्ातदहाममन्त्र पुवभागतात्पथयैदग्रंनम्, ...
» सायङ्कालीगमन््-तात्पयेदशंनम्, .., ,..
सायम्मातदितीयाङ्तिविधानम्, ,., ,.„ oe » ्पन्दितदह्ामपत्तकथयनम् ,, ..
द श्रनुवाक श्रधिश्रयणादिविःषंस्कारोकिः।,
मन्ते ङ्गारेषु स्थालीखविधोाऽधिश्चयणप्रकारः, =... » च्यङ्ारएटयक्तरणे विशेषः, ,,, ,.+ ८, we ” mit जलप्रतिषेकविधिः, ,.. „न = nee » च्यधिकारिविश्रेषस्य प्रतिषेकप्रतिषेधः, ,.. ,,. » प्रतिषेकप्रतिप्रसवाक्तिः,., „=. os
” इविधाऽभिघासप्रभारः,..५ ,,+ ,., ^ » पय्येभिन्गरण्म्, ,.. „+ cee ०. र. इविरदासनदिदनिर्प्रणम्,.., ,.+ „~ ^. इविर्दासनप्रकारः, ,.५ ०१ ०० र ० * खक्ख वयारत्तपनम्, ... ”* खुचि दविः पुर्णम्, ,.५ „५ ० = „र » शविरादानकाले ख्वपरिपुत्तिविधिः, ,.. , चतुःपय्यावगतव्यापारार्यवधानोाक्िः, ore vee इस्तप्रतपनानन्तरइविःसम्मष्यः, 1. ,,, ,,
qa ६६ ts tc te
A @ ॐ 7 @ A A SY
sve PP pf pf o A A ॐ © ff
3S
fara: | wa उपसादनविर्रेषनिषेधः, .. ”» पानाश्समिधो धास्यम्, ,.. समित्सष्या, .. .. ,.* ., -दोप्तसभिभ्याह्तिदानम्,..* .. * उन्रयनाङतिसष्योाक्किः,., ..
४ श्रनुवाके इविरूपसंखकारकयनम्।
मन्त्रे खाङतिदानाग्वयप्रकष्ः, ,,, ”” शडतिदानव्यतिरेकषप्रकारः, ,. » प्रथमाडत्यनन्तरोपसादनविधिः,
” Saas गाहेप्याभिनिरीच्तम्, ..
» दितीयाङतिषमदेशनिर्दशः, .. ” खवविलान्तगंतलेपमाजंन प्रकारः, ” ` हविग्रोषप्राणएनविधिः, ,.. .. 9 हाममाननप्राशनसद्याप्रश्रंसा, . . १3 = . खअभमिदावप्रणंसा, .. .. .. ` च्याचमनप्रकारः, ,.., ०, .,
”” खगघस्तयोाः Waa पतपनावधानयाविंधिः,
¬» SMITA, .. ,, ,, ” वहिः प्रडरणनिषेधः, ., ..
” ्धम्रावस्थालीप्रत्तालनापोा नयनम
५ श्रनुवाकं ्रवशिष्टकाग्यद्रव्याङ्गविधानम्।
awa खनि हेचहविःसंसकारोपकमनमिखयः,
99
अम्मिष्ामे सामयामबुदधेः सम्पादनम्,
Ue | Ree < @ g ceo + ९८१
१ ९८२ RSR RSR RR Rss २८४ ६९८५ ase ९८६ Rv ३८७ Bro
२८७
Rc c
acc
om (॥ @ ~ + ses ©
= © © © ॐ
1 | ।
विषयः |
aR प्रकाराम्तरेणान्रिडहषप्रशंसा,, . ” गोदवत्तीरसय स््ाल्यामधिखयणविधिः, ,. ,., > च्याज्यादिदहामे कामनाविषेषाः,
” चतुर्न्नयनप्र्सा, se इविरप्रसादनप्रणसा, .. ? ष्यमरष्धाचद्ामप्रणसा, ..
” समन्लकहविःसंस्पश्र विधिः, » afagisnagwer, ..
६ श्रनुवाके साभ्युदरवणडामाभावप्रतीकारकथनं।
मन्ते खभ्युद्रवयविधानाङ्ोभूतगवोपाख्यानेाक्तिः,. * उपाख्यानोाक्तामिदाचवाचयगेोप्रणंसा,,.
» ्छभ्युद्रवगनिरूपयम्, ..
93 [ ४५ ®. हामाभावप्रतीकास्दणशनायं सवः,
हमाभावप्रतीकार्दश्नम्,
७ श्रनुवाकं सवदेवतासम्नन्धरेतु Ca AUT | we प्राग्दोहनावधिहविषोाऽवस्धाभमेदेन देवताविष्रेष-
प्रियत्वदण्ंनम्,
> श्रननवाक गेादादनप्रकारः।
ae Wate वत्सप्रेर्णविधिः,
’ दोहने Bal: प्रागृदङ्ु खलस्य फलम् , .. > अधिकारिभेदेन दोाहनीयस्तनव्यवष्यादशमम्, . .
# ॐ
षष |
३९० Rée २९१. REV RER REQ RER २८४
RES ६९० REE Ree Ree
४०९१ Bet 8० र
1
विषयः।
8 AM दाषशनाये वत्सचाषणात्परमङ्लीभिर्भाशतनमर्दन-
fadu:,... @ @ @ eee @ ® @ ee@ ee@ » wWEWEIARIATETM, 0. ,., sce tee .. 9 ~ ~ ~ @ @ हामतदेदनयोनडङफलदाटत्वदश्मम, .. ..
९ श्रनुवाक श्रसङ्षटदाममन््ोक्िः।
१,२ AM असंटटङाममन््दयकयनम्) =... ..,
७
“ [न चण श न
mn प्रायखित्तशामः, ® @ ece ece [ 88. ® @ ® [8
९० श्रनुवाक वज्ञवस्याविशेषानुषारिहामविधिः।
wet वहिप्रयमावष्यादश्णनम्, ,.+ ,.+ ,., „^,
ae ECC COIL ec ,., ,* ,,, » afsedtaraeifacwaq,.. ,.+ ,.. » afewquiqmreiqaa, ... ... ke 9? वडिपश्चमावस्ाकयनम्, .., == nea वहिषदावस्प्रानिरूपणम्,
» वह्िसप्तमावदख्ाखयामम, ,, .., ,. wee ० ast वखादिरूपथ्यानादेः प्रशंसा, ... ,.. a
९९ अन॒वाके वद्किपरिषेचनमन््दयोाक्तिः।
मन्तं सायं परिषेचनविधिः, eee eee eee eee ee6e
> grufcawatfe, ... ,.
दति प्रथमः प्रपाठकः।
न ना
४० 9०४.
got
mA Om < © © © ~+
ॐ = क == 8 = „८ = „^ = ॐ = ® A © ॐ °
A ॐ
| +
₹ प्रपाठके दश्डाचादिमन्लकथनम् |
९ अ्रनवाकं दशरेाढमन्तश्छ TERIA भ्रयोागोाक्रिः।
fava:
क en AM प्रजाकामपदषायप्रयागविधानम, .. र"
मानसमन््ोच्वारगप्रशंसा,.,+ ,. „, „=, पुगन्यातिदेममलम, च .. .., चतुएडोतपुगान्याङतिद्धामफलम, .. mea हवनाक्तिः, .. ,. ee ,, होमकाले उपदद्युवयत्तेनियोागःः .. .. यदहभागप्रशंसा, .. we =» ,, यशसकामप्रयोगविघानम,.* ,„. ,** „. SHAMIM, 2 ,. =, ,* साच्तित्वापवेशितब्राद्ययप्र्सा,., ., .., साच्िदिजाय गेादानम्, .. ow... दश हाट मन्लस्य क्रत्वथंप्रयोगचतुटवविधानम्,
दश्डद्रहमख्ाननिसर्पणम्, ,, .. .
हमदेशनिरूपणम, ee ee ee ee eee afcfanafaaette:, # @ ee ee
i OE
~ ~e Nn AW चतुहाटरमन्तसख प्रयोागदश्ंनम्, .. .. ..
99
99
पश्च हाट मनस्य प्रयेोगोद्किः, .. ,. .. वद्ाटमन्बस्य प्रयोगनिरूपयम्, ,, .. ..
२ श्रनुवाके चतुद चादिमन्त्ाणां कवर्थ॑प्रयोगदभनम्
wel ५१६ BRR ६१२ BAR ४९४ ४१8 ४१४ ४९8 ४१५ ४१५ ४९६ ४९६ ९९९ ४९१७ ४९७
| 8४१८ Bec 8२०
A @ ~ ^ ©
A
om 2 @ 48
ॐ of A ^
1
विषयः। ष्टे । WH सप्तङोट मन्वस्य VATA, ,.. ., ,. ,. BRR > सम्भास्यजुमन््ाणां कल्व्थ॑प्रयोगविधिः, .. .. ४२२ ” सम्भार्यजुमन््ाामेव शान विग्रेवकथयनम्, .. ४२१ ~ ~ ° कऋत्वर्थोभुतद्वपल्याखमन्ेक्तिः, .. °. .. ४९ » देवपलीनां ख्याननिस्पणम्, .. .. .. .. ४२५
९ श्रनवाकं चतुदाठमन्तयरभागयोः पुरुषाय प्रयागोाक्तिः।
मन्ते ुक्तहणपच्तदारा कमंविषेवविधानम्, .. .. ४२५ ” प्रजापतिस्ततिपवंकणर्षार्थोभूतप्रजाप्नु सन्धा- नालि. oo oe Oo ae we ag ORC ” चतुष्ाढमन्लस्य पुरषा्प्रयोगविधिततिः, .. arg ” इन््राीविधानम्,+.* .. „=. =. = ,. BRO % पञ्चदाटमन्तदारायडहहामविधानम्, .. .. eee ्यादिव्यध्यानपलेक्तिः, ०. 6. 6. ,„. ee BRE ” पकाराननरेणादिव्यध्याननिरूपशम्, .. .. ४२९
४ श्रनुवाकं दाद मन्प्रशंसा।
WM दण्हाटमन्तप्रशसा, ,, 6. wk .. .. BRE ” चतुहादरमन््प्सा, ,, ,. „+ ,. , BRO ` WHRIZAAIMET, .. ..“ ,.. .. ,,“ ४३२ * सप्तहेटमन््नप्रशंसा, -. + =“ ce -. BRR ". सामवेद गतस्तमप्रशसा, 2. 6. =. .. BRR
४ श्रगवाकं दचिणाप्रति्रडमन्तान- वाकब्याख्वा |
विषयः |
१ a@ प्रतिययदप्रकास्विधानम्, .. ..* ..
@ ॐ ) CSC BW ©
7 © BW ©
99
99
99
99
प्रविग्रहानुमन्लणाभिप्रायदशनम्, .. .. ..
रचप्रतियदमन््ोक्गिः, .. ,, च ,. च्स्यामिति पदतात्ययद्श्ेनम्, ,, =, ०.
वयःशन्दतात्पयदशनम्»,, ,. =+ + मयण्ब्द्स््र तात्पयदशंनम्, .. oe ee .. MURA प्रजापतिवाचकत्वदशनम्+.. ..* ..
दामप्ग्टदीचोः कामस्य पेरकत्वदशंनम्, . . दादल्वप्रविग्र होतलयेः कामपयं बसितत्वदणश्ंनम्, MAURY समुद्रतुल्यत्वविधघानम्,.. .. °
कामेनेत्यस्य काम्यमानफलसिद्ययेदश्नम्, .. ..
कामश्रन्दोाल्ञेखात् कामदेवतायामेव दच्िणापलं
वा्डनीयमिति तद्विधिः, .. .., ,., „^
सरच्तेपेण प्रतियमहमन्बतातर्यद्र॑नम्, .. ..
६ अनन॒वाके द्श्रमाहगतदादढमन्ल्रविधानम्।
aa सप्रराच्चीनाघ्नीभिक्छगमिःस्तुतेर्विधानम्, .. ..
स्तवने च्कसह्याविधानम्, ,* ,, wk, SHY मानसगानविधानम्, ० 6. -.* ,.
ऋग्गतसप्र सानक्नोसम्बन्धप्रशसा, „+ ve ,.
हाटमन्लपाठविधानम्+ ० ०५ == ० ,.
eat ४७९ ४४९ 88२ ४8२
1 Tawa: | wa अवि रेवमन्छवि रेष सम्बन्धप्रशंसा, .. © › दओादुम्बरोशाखापरिरम्भये कर््तग्यम्,
Aa,
> च्छदा रातिध्यानानन्तरवाग्विसग॑जिरूपयम्, . .
७ श्रनवाकं सप्तराटमश्लसाध्ययज्ञप्रशंसा |
९ मन्ते सप्तद्ाटमन्त्पर्रंसाथेमृपाख्यानकथनम्, २ ” खषटेविग्रेषाकार्कयनम्,
३ › उक्तरटष्िक्लानप्रणसा, = ce
9 ” सप्तटाटमन््प्रणसा, .. «ee.
५ ” wuatafaitacwenr,
८ अननुवाकं हाढमन्तगतसेमयागाङ्गलाभिधानम्।
मन्त्रे हाटमन्लसम्बन्धियच्न सम्बन्धविधानम् ,
» मन्लविश्रेघमत य्न सम्बन्धाक्किः, ..
> सवमगवदहाटमन्छप्रयोमेक्िः, .. .. Went TA: ULE, .. .. .. ” पेषादिग्हाणामुपासख्यानमुखेन पशसा, .. ”” उपाख्यानमुखेन कन्दःल्ामादीनां पशसा,
सामयागसमीपागमनविधानम्, .. ,.
om £ @ © A PY
888 ४४५ ४९५
8२६
889 8४९ 8९८ ४४८६ 8४४० ९५९ ४४९
< श्रनवाकं हाटमन्तात्पल्तिकथयगप्रसङ्गप्राप्तजगत्ङष्छक्तिः |
मन्ते जगत्खूटिकथयनम्, ,., .. wee.
२ ` समदात्पत्तिकचनम्, .. .. .. R |” «Went, .. ..
४५२ ९५५ ९५५४
is free: | WI
9 मन्ते परमात्मतपोवेदनप्र्सा, ,. .. =-= .. ४१५ प ” लाकच्रयखूटिदश्ेमम्, .. .. ee °= ४५६ ¢ ” ्वसररूटिवयनम्, .. च .- -- +s १५७ e ” मनुष्यादिूटिदशेनम्, .. .. -- -- ४५७ = ” बसन्तादिकालाभिमानिपुरषदटट्िकथयनम्, .. eve € ” देवखूद्िप्रदश्रंनम्, .. .. 2. .. .. भ८ १० 2 STATA UAL AIMS, .. °. -. १५८ १९ »» देवतार्यन्नानप्रश्रंसा, «www ww == .*. ४५८ १२ » चख्ाराचजन्मच्रानप्रंसा, «6 we .-.- == ४१८
१९ CO”? धरमात्ममनप्रणसा, .. 2. oe =. =. BNE १४ ” त्रह्मखखिवेदगप्रणंसा.. .= :* : .-. ४५९
९० श्रमवाकं देवख्ष्टिमध्यावखितस्य इन्द्रस्य दवाधिपत्यकथयनम्।
we इन्द्राधिपत्यम् लोभूताख्यायिकोक्ति .. .-. १६. ८ ›› कनामवे्रिन्द्राधिप्यवेतुखास्यायिकापुन्वेकं बेदनफलदश्रंनम्, ,, ce °= “= ° BGR ह 9 चन््रमः्रब्ददयत्यत्तिः, .. == we =-= -* BER ४ ” wgaameafe, .. = == „~ ee BGR इन््रण्नब्दय्युत्पत्तिः, .. 2. == -. == BGR » पररमेष्ठिनामय्यत्यत्तिः, .. 2. =. ^ == द्द् ग्रस्य सव॑ंदेवसेव्यत्वदश्ेनम्, ,.. .. = ४६४ » प्रजाभ्य HSH करादानप्रकारः, .. .. ४4४ ” पूर्वाक्षा्च्नानप्रशरसा, .. ° -- =-= ४६५
sf
0 A © & £
is
९९ अनुवाके प्रहतदादरमन्ताणामेव परूषार्थोग्धितानां केवा- च्चिद्मयोगानां sara |
x R श् 8 ५ € | c é
वृतीयप्रपाठके द शहाषादिमन््शेषकथनम्।
we दश्रडाटटमग्लप्रयोमः,
विषयः।
” एथिवीडातेतिमन्बस्य प्रयागः, » efawafaamea प्रयागः, , . » दये ते wafcfaarre प्रयोगः, ..
» मडहाहविद्धातेतिमन्बस्य प्रथागः et ” ऊषछदाट्रमन्ल पञ्चकस्य RlAGTETA UAT, ..
? कामधेनरूपपसुप्रशंखा, . ”» Veamat fata प्रशंसा,
2 म्मिहवादयुपयागिरोदटमनग्नप्रयोगयाथाथच्रान-
प्सा,
दति डदितीयः प्रपाटकः।
९ ्रनवाके CATA चतुदंाटमन्त्ेण व्यवहार सखदुर््नम्।
॥ ae oe
मन्ते उद्वव्यवदारसिदिमुलकव्रह्मवादि प्रतो ्तरोक्तिः, १, दोटमन्त्राभिमाजिदेवतावादाग्यश्नागफलाकिः,
2 WAM चतुःपकारफलदण्रेगम्,
> दष्ङाजादिशब्दानां सवंव्यवदाराभावे भार्य.
SUA,
४७९
tile
९ अनुवाक ₹रादमन्ताणणं नेमिस्तिकलोपपादनम्।
विषयः | wel ९ we cfamfauefatacwaq, .. .. .. ७५ ८ ° हाटमन्लेय नैमित्तिकस्य विधानम्, ,.. .. ४७५ द ” नैमित्तिकहामविधिः,.* .. ~ .. .. ४०६ 8 ” नेमित्तिकान्यप्योगोद्छिः, .. .. = .. 9७६ ४५ ” वाग्घातेतिमन््प्रणंसा, .. .. .. «- 899 q ” प्रतियदमन्विशषाक्तिः, .. „+ ,. .. ४७८ © ” wavaufaag fata, .. .. .. .-. Bee
द ्रनवाकं के्जनिरृन्तनविषयकथ्यानविगेवाश्यानम्।
९ wa न्धयव्यतिरेकेय केशनिछ्छन्तनवेदनस्य विधानम्, 9७€ ९ 9 अग्न्यादिसम्पादितपष्िदिणंनम्, .. “= .. ४८
४ श्रनुवाके प्रतिप्डमन्तान्तगेततक्न्मन्तज्ञानोक्तिः |
१ मन्न दिरण्रप्रतियहमहिमावेदनम्, .. .. -* ४८९ २ वस्रगवादिप्रतियशायंतस्षगमन्लवेदनविधि, .. ४८२ द ”” उन्तानमन्नकेदमविधानम्, ,... , .-. ... BER
५ अनुवाक ध्वव्वोादिप्रन्नोान्तररूपन्रह्मविषयकथयनम्।
१ awa उक्ताथानयाथित्रह्यवादिसंवादकथयनम्, .. .-. ४८8 २ 9 खध्वर्युग्दहपतिबाष्छपरमान्तररूपप्रदद्रनम्, .. exe 2 ” wea: प्ररान्तरनिरू्पदम्,,, .. .. .. ४८४ 8 9 Qlawimcawaw, .. .. .. .. Be
NZ
fawe: | ष्ठे । ५ मन्तं हाचकप्रन्रात्तरोक्ति, .. .-.+ .-* .-. .. Oe ट ” डेद्टप्रजोत्तरविधिः, .. .. .. ~ .-. Oe e ” उक्तप्रश्रनिर्णोतग्रहपतिवेदनम्, .. .-. .. ४८५ ८ » ्चयमाख्यग्टडितिविरेषप्रशंसा, .. .. .. ard € 7 प्रकारान्तरेणायेमास्यण्हपतेः पुनः प्रशसा, .. ४८्द् १० ”» चतुद्धाटमन््न्लानपघ्शंसा, .. ,. .. .-. ४८७
' १९६ * डेट मन्लाभिमानोरेबविषयकवेदगप्रशंसा, +. 8०
& WAAR क्रठनाग्टलिख्िरेषव्यवस्थापनम् |
१ मग्ने अभिरानेकत्तिगदग्रेनम्, .. .-= .-. =. ४८८ R 7 द्रपूश्मासयेो्रद्यरल्लादिप्रदश्रनम्, ०. - ४८६ ३ ” प्रतिप्रख्याटरसदहितचतुच्छतिग्दशेनम्, .. .. eve a ” मेचावरबसदितपश्चत्तिग्दशंनम्, ,. .. Bee ५ > सामयागीयसप्तदाचनिरूपगम्, .. .. .. ९० ६ 9 संवत्सरस्गवामयनान्तमंतसर्व॑क्रतुदशेनम्, .. ४९९१ ७ 9 रकाष्वयुनिष्पाचाभिरहचप्रशंसा, .. .. .-. ४९१
© अनुवाक सर्वक्रतुसन्पादकोश्ताक्राग्निद्ेजप्रश्सा।
१ मनने Vena प्रजातिग्ररोरस्च्छश्नतवस्य निरूपणम्, ०९२
२ कुसिन्धस्क्लादशंनम्, .. .. .. we .. ४९२
३ ›› ्यमिङाज्रगतचतुाटटफलदशनम् ९९४ < 3 ® क ee
8 ”% WWEIEWATMAT,.. .. .. oe .. BER
४५ >» षडलद्रफलदण्नम्, .. .-. 6. -* .-. BER
om £§ 0 © AS,
€ श्रनुवाकं राटमन्लसमष्टिदेवखरूपवायुपासने क्तिः
१ R R 8 ५ € © é
a
Nis
विषदः |
AM उन्नयनहामदयगतसद्यादाराषट सप्तादिहट-
पलदश् नम्, ee ee ee ee
» दश्रहाटफलदण्ंनम, ae ee
८ श्रनुवाके शाटमन्तसामथ्येप्रशंसा |
मन्ले खासुर्खटृट्िकथयनम्, .. ,. .. eke
9?
fuewefeumtc:, .. .. ,. AAMESEUAA, «2 .-.= ०, eqetefaeumg, 0 ,,+ ee SMECAAAM, .. 6. wk ,. we रखततदखटष्प्रकरगन्नानप्णंसा, 6. .. ase
~ “~ ~ aa SAI AQIS TH. 9 ee ese ee ee
99
SATE शुतेरपन्धासः, ae ध्यातव्यनिरू्पसम्, ०१ ow ews एथिययादौ ध्यातद्यमिदर्रनम्, .. ..
वाये प्राणादिनान्नां were विधानम्, .. ..
मातरिखनामध्यानाक्किः = ° == ,. पवमाननामध्यानविधिः+ म ,. =. ०. सविद्रनामध्यानकथनम्, ,., = „. ० वायु साघनाङ्ोभूतोत्पत्तिविशेषप्रदश्रनम्, ° वायुध्यायिने निन्दकस्य च दचिशदिदिम्गतस्य पुण्यपापसम्बन्धः, .. ,, न ० ,,
BER 8€ 8
४८४ ४९१ ४९६ ९९१९ gee 8९०
४९9 8९८ 8९८ BEE BEE ecé yoo Yoo ४०.
Wok
NF
विषयः। १९ मन्ते निन्दितिध्याचनृरेवविधानम्, =. ,. ९२९ ”” निन्दासषहमानाभिप्रायप्रपष्चुः, ०. ,, . १५९ »„ भिच्चाटनप्कारदश्रनम्, .. .. ., ,.
९० अनुवाक ₹हाठमन्तरकाम्यप्रयागेाक्रिः |
१ मनने उक्तप्रयोगाङ्गोभूतापास्यानम्, .. -. ° Re ” उक्तप्रयोगविधिः, 2... == ..
oe
९१ श्रनुवाकं दश्रराठमन््रनामप्रटृन्तिमिमित्ताक्रिः |
१ am दश्रडाटग्रब्द्प्रतिनिमिन्ताक्िः, .. .. =.
२८ ” सप्तराजादिनामप्ररततिदशंनम्, .. .,
९ ”* चलतुद्टरमन््ाभिमानिपुरषविेषप्रशंसा, .. दति तीयः अपाठकः।
अतुर्थप्रपाटक उपराममन््पुवंभागः। ९ अनुवाक मानाविधोपहाममन््निरूपणम् | १, 9 AMT खपमिदेवताकापदाममन्तचतुदटयम् , .. ..
4, ©” इन््रदवताक्रापशाममन्नचतुख्यम्, —... €, 2° मन््योरभिदेवताकोापहाममन््दयम्, -- १९ मन्ते काण्येषटिसंयान्यामन्नेकम्, = .. -.
१२ » भ्िदेवताकोपदाममन्लेकम्, ... .. १९६, ९४ AMA: पूषदेवताकापद्ममन्तुदवम्,.. .. १५, US HH खभिदेवताकापडामममभचतुटयम्, .. .. १९, RR? वायुदेवताकापशाममन्लचवुख्यम्, .. ..
४५१९ URR UR are ५९११ ५१५ ५९६ ५१७
९/
विषयः | २३.२९ मन्त्रयोः खभिदेवताकापराममन्दयम्, .. .. २५,२९ , कामदेवताकापराममन्छदयम्, .. ,. ..
२९, ९८ ,, मन्युदो वताकोपडाममन्वदयम्, ,, .. २९, ३० , ्यपिदवताकापराममन्तदयम् , .. ,. ..
९ दितीयानुवाकीयेोपदाममन््राः।
१, २ मन्लयोारभिदेवताकेपद्धाममन््दयम्, ie ih
द्, 8 ,, निच्छतिदेवताकोापङममन्तदयम्, .. ..
५, € Way शत्रनाशविवयकेपराममन्लपञ्चकम्, .. .. १० मन्ले अदित्यदेवताकोापाममन्तेकम्,., .. . ११, १५ wag खभिरेवताकोपाममग््यश्चकम् , .. .. १९ मन्ते वरुणदेवताकोापडहाममन्नेकम्, .. .. .. १७ ,, «BTA AAA THAN, .. .. Cc, te मन्नयारिन्द्राडोदरेवताकेोपषाममन्लदयम्, ,. .. २०,२४ AMY इगख्रदेवताकोापदहाममन््रपश्चकम्, .. ..
ee इनाय
श ठतीयानुवाकोयोापराममन््राः
१ मन्ते वश्िष्टपु्रविषयकोापाममन्बेश्रम्, .. .. २, द AAG सरसखतीदेवताकापदाममन्वदयम्,.. g मन्त्रे याजमानजपविषयकोापराममन्वेकम्, .. .. ५, ६ मन््नयोरिन्रदेवताकापद्ाममन्लदयम् , .. .. 9 मन्ते मधिताभिमन्तयप्रयाज्यमन्ेकम्,.. ..
<, € मन्लयादाच्तायणीयेष्टिषिनियेोज्यमन््रदयम् , १०, १६ ,, विष्युदे वताकापराममन्तचतुुवम्, .. .. १४ मन्ते यादित्ेड्िकापहाममन्नेकम्, -. .
Te I ५१९ ५१९ । # ओ ५२९
५९२ ५२द् ५२8४ ५२५ WE ५२७ ५२७ ५२८ ५२९
wee ५९९ | § RR ५६९२ ४५२९ yee १५२8 ५९९६
९
विषयः |
weve मन्नयारिखरदेवताकापडहामः, १७,९८ ,, श्िदेवताकापरोमः, .. १९,२० ,, सामदेवताज्रापहामः,.. .. RY, Rg Hag विष्ुविदेवताकेपडहामः,.. Re He प्रातःसवनीयोाप्ामः, .. ..
~“ ~ e an ~ २५ ,, विदतषाडश्स्ताचान्तभावनीयेपदामः,
र्द ,, उन््रदेवताकोापद्ामः, .. .. २७, ३९ way शख्रलिङ्कप्सख्ितयान्योपहामः,
Re मन्नं आख्िनय्महीयेपदड्ामः, .. ..
३२, ३४ मन्तयेराखिनकमापयेागिकम्म, . .
AE
४ चतुथानुवाकोयोपदहममन््राः ।
~ A ~ ९. ५ AMY चेतरोागनिवारशोषध्यभिमन्तु MTT STAY, . .
€ wa विजयाेग्रकर्मापद्दोमः, ..
९,८ AMA: कमेविशेषयान्यानुवाक्योभ तापनः, .. , : a
€, १० ,, विजयायोभेवकमापरामः,..
१९१, १५ HM कमेविश्रषविषयकसङ्च्छध्वमियायुपरामः,. .
१९ मन्ते खामेयकनापहामः, ... ..
१७ ,, साविषकमोपशामः, .. .. हप
१८, १९ मन्त् योरेन्रन्रमापदहामः, ... ,.
२०, २५ AMY पापरच्तया्चापरहामः,.. ..
®
We | २७ ४९८ ४३९ ५३९ ५९१ ५९२ ४५९ ४९३६ ५९५ ued
१२४
५ पञ्चमानुवाकोयोापहाममन््राः। : बिषयः। १, ¢ AME रेन््रसोमिककमापडामः, .. .. .. ,., ७, ८ WAG महापिटटयन्नीयाव्यभागेपहामः, ... ... €,१० » मेवावर्यक्मीपद्दामः, .. .. .. .. 99 ॐ a OC A ९९, १९ साव्यकमापष्ामः, ee ee ee ee ee १३, १६ AMT पजन्यदेवताकोापामः, .. .. -. = १७ AM खाम्रेयकमापामः, ,, =. „^ .. १८, le AMAL खुनासो्यकमापडहामः, .. .. .. ~ सिमर “rg a २० HMM सदोाऽभिमणशनायापदामः, .. 1. we ,. २९, २९२ AMARTH, «eww,
€ षष्टामुवाकोयोपराममन््ाः |
१, २ मन्योः सारखतकमापामः, ,. .* ,. .. १, 2 विष्णदेवताकोापषमः, .. .. =. ,, ५ Wat अास्ेयकमापषशामः, 2. .. =, ., „, ९ ›' सेव॑कमापडामःः., .. .. ==. र, © ” मारतकमापामः, .. ,, =. =, .. ८, € AMG साविषवकमापडामः, 86. .. ..
१० AM वारहस्यद्यकमापोमः, ,.. ... .. ..
१९ *„ मिचावर्गशस््ोयोपामः, .. „= -. ,,
१२ ” वारेस्प्यकमापहामः,.. ,. .. .*
१३, १४ मन्योः कन्यालाभार्थकमापहामः, ,, ., ..
१५, Ro मन्नेषु कन्याशिरसितण्वनिष्वेपा्ापडोमः, .. ..
Te! ४४४ ४५८ ४४९८ ४५९. Ugo UR UR ४६२ VER
५९९ ४५६५ ५९५ add ४९९ ued ४९७ ५९७ ५९७ ५६८ ude
A विषयः | २१, २२ AMAT MAILSTAHRITSIA:, ,. २३, २९ ” सकेट्िकमापद्ामः, .. ,, ,., २१, र्ट्” wa चटषभमितिविहितपगरूपदामः, ge, २८ |” अरिरृद शं ननिमिचरहमयपडहामः,
२९, ६० ›› वाचे वेहतमिति पश्ुकमंविनियोान्योापशामः, ..
३१, ३२ ” वाचेवेहतमिविपयकमपडामः, ..
३९, ३४ ” खुवासपन्रीयेष्ियान्यान् वाक्वादइयम्, ..
३५ मनने चखामेयकमपरोामः, .. ..,
७ खत्तमानुवाकोयेापदहममन््ाः |
१ wet यावाभिमग्नथम्,*« .. ..„ oe 2 ` यजमानाभिमन्णम्, .. .. .. ३ ” ्धा्नीवादायैकमाप्ामः, .. .. 8, ® HSE रेन्रटषमीयपरकमापडामः, .. ८, € मन्यार्विजयर्थेश्कमापशामः, ,. ,. १०, ९९ '› खामेयकमापहामः, .. -. .. १२, १९ AMY GMAT, -, .. .. १५ मन्ते जपविेवविनियोगः, .. .. .. Xd, १० मन््रयोवायव्यकमापदहामः, .. .. .. १८, RQ AMT राजाथ वादविषयकोापामः, .. २९, Re मन्धयोदि बश्येनीयेखियाग्याम् बादयम्, २६ मग्ने खास्ेयकरनापामः, ,. .. ,, २९, २७ मन्ये रं कषषेभोयपनुकमापदहामः, ,,
yes yec yor yoo ५७९ ५० ust ५८१ ASQ Bsr | ४८५. ४८६
rie
fava: |
९८ मन्ते युपेपश्यानकम्नेविनियेगः, 2. 6. we oe
२९, Ro मन्लयेरामेयकमीाप्डामः, 2... ..
विन, न्न
८ श्रष्टमानुवाकी यापदोाममग्लाः |
| ऽ 9 नट् मन्लयारसिध्यानविषयः 9 ® @ ee Pare es ३, ई मन्लेष अन्यभागोविनियेगः, .. - ..
७.८ AMA: सामो यश्यामाकडवियोन्यापुरोानुवाक्यदयम्,
Qe? रेनद्रामदादशकपालयाज्यालवाकछदयम्, «. १९.१९ GUANATTTATMNTIA, .. .. १९.१४ » वखदेवध्वियेन्यानवाकादयम्,.. .. १५,१९ ” द्यावाएयियेककपाली ययाव्यानुवाक्यादवम् , १७,१९८ ” खिद्िछन्संयान्यादयम्, .. .. ० १९ मन्ते श्यामाकषविःप्रा्नविनियेोमः, .. २० ›› त्रीद्या्यगेवमच्तणविभियेगः, -. .. २९ ” यवाय्रययश्रषमभक्षयविनियोागः, ..
ट्ति चतुथः प्रपाठकः समाप्तः |
पश्चमप्रपाटके उपामाथंमन्श्षाक्षिः |
प्रथमानुवाकोयोपमायमन्त्राः |
१, २ मन्ल्योः प्रायदेवताविषयः,. 6. ~ ee ३, 8 > मनादेवताविषयः, ** „~ ^ „^
ww! ४८9 ॥ ह~)
ycc ycc ace ४९० YER YER ¥cR ४<द् YER ued ४५९४
ui 7
विषयः। UG | a, | § १८ वार्मदेवताविषयः, eve eee ee ४५७९ ® @ gé9 “ae €, ८ ›› चत्तृद्वताविषयः, 2. .. ue ० ee UES
€,९ 9 a2 ओएचविषयः, ee ee ee ee | 9 8। ee YES
९ दितीयामुवाकीयोप॑डाभार्यमन्धाः | Lc मन्लेषु श्वमेधीयाशखजलेाद्रमगविषयः, .. .. .-- gee ९०९० मन्लयोराप्नेवकमं, .. .. .* -* -* ० ९०
द दतीयथानुवांकीयेपरामार्थमन्ाः। ९, २ मन््यार्नंटधनपुनःपापकेन्रकमविषयः, .. .. .. ९०५ 2 मन्ते रोद्रकम्भापद्ामः,.. .. .-. .. ,“ ,„ ईद् न्यारा an “to oN 8, € मन्वयोरिद्धाकूतिदवतायापद्छामः, = wwe ० e wa mawufefafeageramaa,.. .. .. ९०७ ८, € AMA: पञबधघकालीनयजमामजप्यम्,** 1... ९६०७ १०.९९ > भिचविन्देटियाण्यानुवाक्यदयम्,.. .. -* ges
४ चतुथानुवाकोयोापडमार्थभन्ताः । ९, २ मन्ववोरेग्रकमेविर्धव, +, -. .. ., .. {€ १, = way निव्केवव्य श्रान्तभवनीयोपामः, .. .. ९१ <, ९९ ` आामवकनापयागिकन्म, .. 6. = .„. ६९३ RR, १९ लन्तवारश्िरडितपूषदादश्रकपारनिवेपगयाव्धानुवा. कादयम्, .. ~ + .. .. .. ९९४ ६४, ९५ * SCS MATH AE याज्यानुवाकादयम्,... ६१९५
६.
५ पञ्चमानुवाकोयोापदोमायमन्ताः।
विषयः। wl
९, २ मग्छयोादिवश्ेनौयेखटिगतयच्ायच दमेततखलीय यान्यामुवाक्छदयम्, ,. .. „~ =. =. ६९५ 2, 8 ”› भगदेवताकमविश्रेषोपयोगि ... .. ,.“ ६९७ ५ मन्ते प्रालापत्यकम्मे, .. ,. =. .. = =, ¶१ ,७ मन््रयारषादहारात्रदेवताककर्मविरेवः, .. .. .. ९१ ८, € ” मादतकम्म, 2. ee =, =. „न .. ERNE १०, १९९ ” वेष्यवक्मौापयेोागिमन्बदयप्रतीकम्, .. .- ९२० १२, ९३६ ” वाषेस्पत्यश्वेतपखुखक्तीयकम्न, ... .. -* ६९० १९, १२४५ ›› पेष्यकषम्पं, .. .. = .. न= = ERR ९९, २९ WY बगवासिनपितव्यारश्यानीमन्जपः, .. १२२
६ वष्टानुवाकोयापदामाथमन्धाः।
१, २ मन्बयेरेश्रकमेविषयः, .. .+ =-= ,. ..„ शद् ३, 9 AMA नातकमेविगियोगः, .. .. = .. GRE < ae डहस्प्रतिसवयागीययनमानाभिषेकविजियागः, .. ६२८ & ' GMM, .. =, = ०, we =. oe RE
१०, UL मन््योारोाषधिदेवताककमयाग्यानुवाकयादइयम्, .. {Re
९२, १३६ ” दिवःद्येनीयेष्टिगतमगविद्येवखमितिख्यलीययाव्या- नुवाक्छदयम्, (त ५ ४ RU
Qe AM डघोादेवताककम्म, ...
°F
७ THATAATAHTATT RT ATT: ।
fava: |
१५ we साविच्रचयनविनियोगः व ज. Gee
२ ›› ्ाय्मयणकमापठामः, ..* .., ५
३ ” हारियोाजनेोद्धभावियश्लपच्छयाजनीयकम्म
8 ` ख्ायुस्कामटिगितकयाभस्यधार्बकषावविनियोागः, ५ ` व्याषतयः, ०. .** eel
६ ” च्छभिधमंब्रादहति, ... < „.+ „+ „^. $ ” प्रजापतिःप्रेताडति, 9 ८ Sees “ane
८१७ मन्लेषु मिष विन्दास्येटटिकमाप्रहामः, .. ...
८ श्रषटमानुवाकोयोपदामायेमन््ाः।
१ मन्न माध्यन्दिनिसवनीवपस्ितवाच्या, 0. .., ,.. ee
२, ₹ मन्तयोरेख्रकर्मविगियोगः, + ..+ „+ „५ ^ 8 AM रेन््रकमे, ,., ,, „.+ „५ „+ ^,
a, दईं मन्त्रयरेन्रदादश्रकपालोयकमविनियोगः, ... .. e मन्ने सोमक्रयेडशाच्छादकवस््रापनयनविनियागः, .. ८ ” सामविरटतिविषययाजनगम्, ,. .. ,. „^ € ” नेचरोगपरि्ारः+, 0... „=
१० ›› त्रद्योत्सङ्सामासादनविगियोमः, .. ०, ,„. १९ › खमिषवीयप्रवग्येस्यान्तभोव्यः, .. 6. wk
१२, १४ AMY खब्देवताककम्मे, ,, ,.. ०० ,. ae We AMAA HAA MATIN, ,, .,.
Ww
६९९ ६२९ {RR ६६४ ६२8 ६२8४ ६२५ ६२५
९९० ९९८ ९३८ ९१९ 9 ९४० qed ५४९ ९९ ९९२ ६8१
Xie
विषयः। १७ मन्ते फलचमसविनियोगः, .. १८ ° ्वग्न्य॒पस्यानविनियोागः,. . , १९ ” ्रगीसमरोाषणविनियोगः, Ro ›› व्याप्रेयकम्मे, .. °.
२९ › निवत्तमानाभिमग्बणविनियोगः, ..
२२,२० AG TN, ,.,
२८, Re मन्लयारत्तरवेदिगतामिरापनगकम्म,
Re aa इन््रःसुनवदित्यादि, .. १९, ६२ मन्त्रयोः सुनासोरगुणकक म,
tfa पञ्चमः WISH: समाप्नः।
षष्ठे प्रपाठके कौकिलसोबामणिकथनम् |
९ अनुवाकं EAT |
१, wa छरायास््ताक्मादिभिः संखजंनम् ,
२, 8 AMT PUMA, ... ४, मन्दे सरान्नाधमम्, .. .
¢ ”” प्रयोग्रदय्रहणथं पुरारकम्, ...
9,€ AMT UIT पयोायङयम्,
१०,१२ » पाच्रव्रयपवच्ासादनम् ,... UB wy सुरोपष्यागम्, -. .. ९६ »” प्रतिप्रखयाढकटेकठराप्र वम्,
Te! ९४ ६९8 ९०५ ६९५ ९४६ ९४९ gee ६४० ९५१
६५२ CUR ९१५९ ९५१ dud ६५६ ६५६ ९९६
९॥
विषयः। wl < मन्यु पात्रचयेपयोयदयं, ,.. ,.. „4 ig १६००९२९ 7 BUTS, ,. wk ५ kek १५६ १९.६५ ” चखराधापद्यागं, ,.. - ae ९९ मन्ध नानेतिपुरोदकपाढः, .. „. ,, .. . ६५९ Lore Wey षराग्टपठनीयत्विधिः, ooo 8. १५७ ९०२९ मन्तेवु घुराद्महम्, .. .. | „, ६५९ २३.२९ › सराण्दापख्यानम्,.. .. .. ,. ., १५=
९ RAR ग्टद्ापस्यानमन््ाः | ९, ४५ मन्ते एषहप्यानम्, .. -. .. „~ gue
२ चअ्रनुवाकं एदरोमाभिधानम्। ९,९ मन्योः FUP, .-. ... .“ ~ .. ६९२ R मन्ते खध्वर्ुकटंकाञिनभागभक्तयम्, .. .. ,, ९९३ ४ > प्रतिप्रयाढकटंकसारखतभागभद्वम्, .. .. ६९४ ५ *” आ्ादहवनीयदक्िग्भागे पयद्ेवप्रदानम्, .. ., ६९४ ९, १५ Wey यादवनीयाम्नेदक्तिगत उपस्धानम्, .. .. ९ ६४ ९९, १७ मन्ये; खडधगयुप्रतिप्रस््ाटरकटंकमुरादवनम्, .. ६९५ ९८ मन्त Guiry व्ीकप्रतिपादगम्, .. >; .-. (६१ ९९ ” ब्रह्मयनमानकटंकहविःद्रोवभक्तयम्, .. .. ६६६
४ WAAR उपदाममन््ाः। We WHY STEAM, -- - - -. -* .. ९६७
६॥>
५ अनुवाके अभिषेकोक्रिः। विषयः।
मन्ते चादुम्बरासनस्थापनम्, .. .. १ चम्मसंस्तस्ां, ... ,.. .न „+ तदासनापवेश्ः, ,., ... ,.. ^ > तच्ापविद्चासिमन्ल्णम्, ,,, .. y,o way तचद्ितयजमानाभिषेकः, ,.. °. < am यजमानपाणिस्प्णैः, .. .. ९.१९ मन्त्रेषु यजमानाङानम्, „~ == wee १९ मन्ध यनमानशिरोमुखादयक््प्र्ङ्स्पशः, .. १९ ” वनमानस्यासनादवरोाहबम्, .. १९8४ % यजमानकटंकजपः, =, „= „^ UY मन्योयजमा गकटटेकद्धामः, .. १७ AM वजमानाङ्गस्यष्णः, .. ,., oe
o @ © ॐ
६ Ware wawugiataty: |
१, ५ ame खवमभ्टयकु वनम्, 86...
९ awe खबम्टचयाभिमन्लवम्, bri ~
Oc मन्या यजमा नावष्ट यस्ञानम् , ,, ..,
€ मन्ते खादिचापखानम्, . .. ..
te? ्यष्वर्यकटटकाप्परितव्यागः, .. ..
ULAR AMG खध्वर्यकटटकद्धामः, .. .. ..
LORY मन््योरध्वर्युकटटं काग्न्यपश्ानम्, .. १६ मन्ते खध्वर्यकटटंकदामः, ...
Vay षए़ागवाकेषु खध्वर्युरथम् |
wt ¢ 99 d 2s ९७८ । हमर qos IE ६अ< ८० gah ९८२ ६८९ ९८२
प्र ५ ६८५ € <€ ९८९ ९८६ ९१८७
६८७
१।%
७ WAH मेचावरुणपाटनीयेकादश्प्रयाजप्रेषेकरिः।
विषयः। We । | ९ मने प्रथमपेषाक्िः, ee ee ee ee ® @ ee ¢<ss २ ” दितीयपेवविधिः, 6. “+ .* .. - ६८९ R ” हतीयपेषकथनम्, .. = ., .. .. ge 9 '› चतुपेवप्रपषयुः,... ,.. „+ „. „+ ,.. hh uo” यञ्चमपेषनिरूपयम्, ... ... .. ... . gee A q 99 agvafadaaa, ee os ee ee ee dé र 33 A © सप्तमप्रवाभिधानम्, 1. ० eee CER 99 =~ = खदटमप्रवदन्नगम्, ee ~ ae GER <€ 9 नवमधेवोदाहतिः, 2. ue ९९२
१० 99 दशमपरेषाख्यानम्, ee ee ee i a ५ ९ 3 ९६ ”” रखकादग्रप्रेवारत्तिः, ~ .. .. .. ... ९९३
SWATH पूवीक्रप्रयाजेकादश्पुरोरुगक्तिः। LAX AMZ षपपाठटकस्यारटमेऽम् वाके उत्तरोत्तर क्रमे$ेकाद- शानां प्रयाजपुरोरचां कयनम् .. ..- -. ९९४
[भि
< श्रनुवाके शेद्पश्टुवपापुरोाग्रवि्यीच्यानवाकया | SUAA | {2 मन्लयाबपाप्रतीकदयम्, 8. ww ws ९९९ श मन्न्पुराडाश्रषुराऽनुवाकाकथयनन्, .. .. ., ७० 9 °°? पुरोदाग्रयन्पाह्धिः, ०. „+, „+ + ,. ७०
१॥ °
विषयः। शद्धे * इविःपुराऽगवाक्चाख्यानम् , ,. ,,+ .,. ,* ७० ९ ” इविवाव्याभिघानम्+.. .. 0. ,. uu ७०
९० WAH अ्रमुयाजोयेकादश्मेचाबरुणप्रेषाङिः ।
(त A rN १,१९ AM षङ्प्रपाठकस्य दश्मानु AA खनुयाजेकादग्रमेचा- वरबपेवकयनम्, ,. ,. .. .. =. ७०१
[ण
९९ श्रमुवाकं प्रयाजप्रेषमन्ाः ।
UR ART वष्टप्रपाठकस्येकाद रेऽनुवाके पयाजार्थमेचाववय- चयादश्यैखाक्िः 9 ee ee ee es ee O08
९२ च्रनुवाकं प्रयाजयाज्ाप्रीमन्लाः।
UALR AMT षङ्प्रपाठकस्य इादशान्वाकं दादण्प्रयाजयान्याप्री WIAA, ove ee eee ee ee ee S78
९९ अवाक वपापुरोाडा्रदविषां याच्यानुवाक्योक्तिः।
१ मग्ने प्रथमवपापुरोऽनुवाच्छा दरतीयवपायाज्या, .. ORY R 9 प्रथमवपायान्या इितीयनबपापुरोाऽमुवाक्या, .. ७२१ श ©” डदितीयवपायाञ्या टरतीयवपापुरोाऽनुवाकया, .. ORL ४ ”› प्रयमपुरोडाश्पुरोऽनुबाक्छा टतीयपुरोडाग्- | च .+ ,* = ०. *.„ रर्
UZ विषयः |
प्रथमहषिप्परोाऽनवाकया SHAT Aas
Pe A om न्ट
९४ अनु वाके श्रमुयाच्यामेजावरुणप्रेषमन्कथनम् | UWI AMY षरप्रपाठकस्य VACUA वाके CHCA
A aatatag ate २ @ 9 @ eee ee
९५ अगुवाके खक्रवाकप्रेषनिवंचनम्।
९ मन्ते व्प्रपाठकस्य प्रशचदश्पपाठके MATA Ta,
९६ अनुवाके पिद्रयश्चविषयकमन्तक्रिः।
१ wa पिटयक्नीयसामिधेनो,. .. -. °. २, मन््रयेएपिढ् यज्नीयान्यभागपुरोाऽन्वाक्यादयं, .. an * पिटरमत्सामयागीयपुरोाऽमुवाक्छाइयम्,. .
¢we पिटरमत्सामयागीययान्या, .. .. .. ec मन्लेषु वद्दिःपिद वागीयपुराऽन्वाक्याचयम्, ..
ten वदिःपिटरयागीयजान्या, .. ,, र, १९ ”” खभमिव्वान्नापिद्धयागीयपुराऽनुवाश्या, ..
» प्रयमहवि याव्या हितीयहविष्पुराऽगुवाक्छा, .. » दितौयहविर्वान्या टतीवदहविःपुरो$नुवाक्या, ..
५२ ” ्वभिव्वान्षापिदरयागोयडितीयपुरोऽनुवाक्छा, . .
१९ ” सभिव्वाक्षापिदटवयागीययाब्येक्तिः,..
We | » प्रथमपृरोडाश्याच्यादितीयपुरोडाशपुरो$नवाव्धा, ORR % दितोवपुरोडाश्याव्या टरतीयपुरोडाश् पुरोाऽनुवाक्धा,०९९
ORR ORB SRR
७९९
SRR अद SRR ORR ७३२ ORR SRR SRR O38
dit
विषयः। We | १४,१९९ HAY MTT WATS पुरोऽनुवाक्छादयं याव्येकच, .. eas १७.१८ AMA: FATWA Atal परोऽनबाक्वा TTT च, .. Rs
९७ WATS शक्पप्रुसम्बच्धि प्रयाजमे चा वरुणप्रेषो क्तिः |
(4 ar १,१९ AMT ASUUSMAGALMIAUH प्रयाजार्चेकादध्रनेा- वरण्पेवकरथनं, 6. ,, wee ee .. ORG
QS श्रनुवाकेश्राप्रीनामकप्रयाजयाज्याकयनम्।
१,९९५ AAT षष्प्रपाठकी वाप्रोनामकेकादशप्रयाजयाज्ा- चयनम्, ee ee ee ee ee ee @ @ ७8९
~ a e ९९ HATH शकर पश्एसम्बसिवपापुरो डा अर हवियंज्यान्-
वाक्योक्रिः। १.२ मन््योर्व॑पायाः परोाऽनुवाक्छायाज्याच, .. .. 588 ३, - ” पुरोाडाग्रस्य पुरोाऽमुवाक्छा याव्याच, .. .-. ७४५ aed 7 हविषः पराऽनुवाक्छा याच्याच,.. -* -- ४५
९० WANA रेश्पग्रुसम्बन्ध्यनु याजमे चावरणमेषकथयनम्। UY WHE षट्प्रपाठकीयेकादप्ानूय गमेजागबयपरेभोक्तिः, ७४६
इति षष्ठ; प्रपाटकः।*
—— ----= ~ =
* षठप्रपाठकोय सङफादिविद्यत्यन्तानुगाकषु राज निरूपकम् ।
@ A © ~ 7 wo © © LY
Pond °
९।।%
~ A सप्तमप्रपाठके सवनामकंकाडकथनम्।
९ अनुवाकं छदस्पतिसवनिषूपणम्।
विषयः। we ठ दस्यतिसवीयक्तामविधागम्, .. .. ” सामयागसंख्याविरेवविधानम्, .. ,., .. 7 एर्ल्तानीयस्यन्तरनियनाक्िः, .. ., „. ” ाटगतविद्रेवघर्मवचमम्, ., .. .. .,
29
99
99
93
99
ङइस्पतिसवपयोगविधिः,.- .. ,, ,,,, दक्िणगववेशिच्योक्तिः, ,. ,.
दचधिगागतापरवेशिष्योक्धिः, .. ,, ,, सवाभिषेकविधानगम्, .. .. .. ,. ^. अभिषेकम्, ,. ,.५ ,. च ..
२ श्रनुवाके वेश्यषयोाक्रिः।
मन्ते बे सवारंश्विविंधानम्, .. .. ..
तदीयदितीवहविविधिः ,, .. lk, तदीयदरतोयहविक्ति, .. ,. ०, तदीयचतुथंदविराखानम्,,, .. ,. ^, तदीयपञ्चमहविप्प्रपश्चुः, ०, ., .. ,., तदीवषरूडविरभिधानम्, .. ,, .. वदीयखप्तमषविविंधानम्,... .. „. ^
SC) Ce .. ,..+ ५ र
वेस वोयपग्रल्िः, os «we 88 0% ee उक्तसवोयाभिषेकक्ालविधिः, ., .. ,,
ष्ठ ।
oye ७1 ° OUR ७५९ OUR Our SUR ७५२ SUR
७५ eye ‘SY 8 ७५९ 988 Oud, Oud ७४७४. ७५५ ७५४५
Rs विषयः।
१९ ” भिपेकाहासमेोक्धिः, .. == ० °.
RR मिषेकद्रव्यम्, ® ॐ ee ee ee ee @ ®
द अनुवाक ब्राह्मणएसवाभिघानम्।
१, < मन्लेषु ब्रह्मवच॑ सकामत्राद्यड्यमानाटह विरक्तिः, .. & मन्वे इविःसष्योक्तिः,... ,,.,
१० „ च्यमिषेकन्रव्यात्यवनम्, ,... ,. „+ „^ १९ ”„ ्यमिषेककालीनाघाराक्िः, .. ,.. . „^^ १९ OY अभिषेकग्रयाक्तिः, ..+ ,., ,.“ ^,
¢ श्रनुवाके सामसवाभिधामम्।
१ am सोमखवसम्बन्धिपखुरूपविधिः, .. a.
ष्ट + चधमिषेकमन्लाक्धिः, ee ee aee [1१ । [११ .। 2 ›' सामसवगतकतब्यताक्िः, .. च = र 8 ५ अभिषेका्थंसामीया टक् 9 @ ® @ @ @ eee ece
५ श्रनुवाके एयिषवोक्रिः।
श awa efwaarfa:, ee ee @ 9 @ eee eee eee 2 ” . एयिसवीयाभिषेकः, .. ,* 6. wk ,, ye एयिसवकतेथाह्किः, ~. ०५ न ० wee 8 ” एथिसवीयनराशंसीया ऋक्ष, ,,, ,,, ,,,
Wel धु Sug
०४९ Sys ey oyc oye
७६१ रद्र दर् OgR
2 ६ अरमवाकं गेाखवाङ्िः।
विषयः | ९ we wea, .. ० .. .., २ ” गोसवप्रशसा, .. ,,, .. ,. ९ ” गासवानुषागन्नानयोः प्रशसा, .. 9 ” गासवीयदक्िणाक्किः, .. .. ,. ५ ” खअनिषेकरव्यम्, .. ए ९, सगबयेगासवीयाभिषेका्यदेगकालाङ्किः, . . ८ AM ङरत्सामोयस्तावप्रणसा, .. .. €,.१० मगखयेगेसबीयाभिषेककचगम्, ... ...
€ श्रनुवाके श्राद्नखवेक्रिः।
१,४ wey खादनसवाक्तिः, .. .. .. ac ›› खअव्यचचीरादयभिमग््यम्, .. .. ERR `? सद्धमग्यजजवणप्रकारः.. .. =. १३.१५४ ›› च्याव्यमग्थाभिमन्बयम्, ..+ .. -* Urs ” पयोामग्याभिमन्लदम्, ... ,, ,. १९.२९ ›› दधिमग्याभिमन्लगम् + .. .. .. २२,२९४ ˆ” उदमग्थामिमन्लणविधिः, .. 2. २५ AH शादनप्राण्मकाश्मीमयअमामाभिमन््ं, ६ ”” यजमानस्य शिर ण्वन्धबम्, .. .. २७ wt दटहेयंजमानाभिषेचनम्, .
श८ *› अभिषिक्तयजमानाभिमन्त्रणम्, °
RE, RR मग्ेषु अभिषेकायजकमग्रइयं, .. ,* .= =,
ॐ | |
॥ | & 8
श
८ अनवाकश्रादनसीयरयारोदणमन्ताः |
विषयः। ९ awa रथावद्धितिविधिः, .. .. 2२ र्थार्यामामयजमानाभिमनग्लयं क ” Cua, .. .. , 8s मन्त्रेषु रयखयजमामाभिमन््रणम्,
< भ्रनुवाकं श्रादनखवकथयनम्।
aa ादनसवामिधानं ., ..,
» fewary डत्ादिमन््डवनोयाघ्रोक्किः,
६,
4
६ * मन्धकल्यनमन्लतात्प्यैक्तिः, .. ४ ” हिरस्ण्णादिदानाधिकार, र. ५ ” हिस्ण्याभरणकयेधारणं, ,. द ” _ हदेमद्रदयग्रोषप्राशनं .. ,. ७ › श्योादनसवप्रयोगाक्तनच्च्ं, .. = ” taeda... ,, ,. & रखुतत्सवायंन्नानप्शंसा,., °. १० ““ ्वम्टयग्रोधनप्रकारः ., °. १९ ^“ दभपुस्नीलसष््याविधिः,.* ,.,
९० श्रनुवाकं TET alae:
१ मन्ते पष्ठद्रारदीययश्चविधिः,.. ..
See
७9
= ® @ ©
@ @ ~ 7 DKA A LY
© © Ay
ॐ
विषयः। “6 पश्श्ारदोयप्रणंसा, ., ,., ० ,, =, ० उक्वयन्चतदेदनप्रणशंसा, .. ,, ,. ,. ^, “ सम्बत्सरसह्याप्रण्ंसा, ,,, ,. = ,, ५९ स्तामावधिविधिः 9 # ॐ ee ® @ ee ee oe ९९ Wears पञ्च्रारदीययन्ञपद्ररुकथनम् । मग्ने उक्तपखसम्बन्िसामविग्रेवविधामं,.. .. .„. “SRT: ,, ०५ „^ ,,+ ,, यजनवेदनयोः प्रशसा, ., „+ ०, ., ., “ पञ्वग्ास्दीयवन्नप्रणसा,,* „५, ०५ „, „^ “ पुनयजनवबेदमयेोःप्रश्रसा, ,, ,. ,, ,, ५ परदेवताम रत्सम्बन्धदाराकतुप्रणसा, ,, ,. “ पश्चशारदीयस्य पञ्चसम्बत्सरमभि थाप्यकत॑व्यताक्तिः, “ क्लामावसामगतसप्तदग्सष्याप्रणसा,., ,, ,. VR अमुवाकेऽथमिषटुचश्नोयग्ट इ परो रक्- कथनं |
we रे्रवायवीयपुरोादक्, .. ,. .. .-. „. ५ मेवावर्बग्टहोयपुरोारक्, ०, we ,. .. ४ ान्विनग्टङीयपुरोारक्, ee ee ee ® @ 9 9
८6 यपु TAC TAT Cag, ee @ @ ee ee ee
Oce ७ ® व 0 मौ 4 bade Ove यट
QTY
अर्ह् # : ॥ Seg Or"
are विषयः | Ww
५ मय्िग्डोयपुरोरक्, == ew ,= == OR आआय्रयगीयपरोडक्, 2. ,, °= =. „= OR <¢ रश्राम्पुरोारक्, ,.. -.* = ,. = „. स्व्
<= “५ बे्यदेवग्टङोयपरोरक्, =... ** =. „~ ७८७ ९,१९ AMZ मरलवतद्रङ्ोयपुरोरक्चयकयनं "* .. .. < १९ मन्ते मादेन्रणडोवपुरोरक्, ..- -* ० = ०८९ १६,१५ AG अादिखण्टहोयपुरोरक्त्रयकथम्ं, =, -- Ore ६९ ^“ साविचिपुरोादक्, .. -. =* = ° =-= श्ट
6 ~ «=
९१९ श्रनुवाकं CK GUT MITE TA BUNA 1
१,९ मन्भयेरैन्रवायवीयपुरोादगदयेाक्िः, ,. ..“ ee OER 2 मैच्ावख्णग्रहीयपरोरक्, ,, ... .-* .. OER 8 “ ्याञ्िनग्टडीयपुरोासक्,,. ,.„ =. =. „. OER ५ OMIT STEM, ,,. ... ..“ =-= =. OER ¶ ^“ मन्थिट्टीवष्यारक्, .. .. -- "^ , ७6€8 ७ ५“ ्चाय्रयगण्रहीयपुरोदक्, ... ..* ० „= ७६8 <= ^ रेद्राप्रपुरारक्, .. ,* = == ,.„ = ७६४ € ^“ तैखदेवग्टदहीयपुरोरक्,... .. „+ ,“ == ७९५ १०,१९ AMY खादिलग्टहीयपरारकषचयकथ्मं, se OE १४ मन्ने साविषण्टद्धीयप्रोदक्,.+ = ०५ ० +, oo
॥
21
fave: |
१४ अ्रमुवाके श्रस्नाचामविधिकयनं |
66
66
66
oA A PY
AM GHATATUTATUTRTEARTEM:, -.. ... ,. च्यतायामक्तुविधानं .. we kee च्धप्तायामक्रतुनिवेचनं, .. उक्रक्रतुगतसवंकामसाधनत्वाह्धिः, == 6. oe
९१ अनुवाक राजाभिषेकौयदाममन्त्ाः।
१.७ AMY CATA,
< aM खमिधेककालोनोपवेश्ायें THT, ..
€
८ उक्तचमापविदटराजाभिषेकः,.. =-=
१०.६७ मन्ते तोका दूवावाल्तावारानाभिषेकषः, ..
१८ we खानाभिमन््यम्, १९ 66 Re
66
राजबाडसङ्ाचः,
९६ अन वाके राजाभिषेकाङ्गोतरयारोदणेक्तिः।
€ 6
€
ॐ £ © @ A र
WH राजा र्थारोङगं, चारद्यममानराजाभिमन्यम्,.. . स्यचक्रस्पश्नः, .. < पुरोाहिताभिमन्तयः, .. .. < सारथभिमन्छयम्,+ = 6. .-* ० प्रग्रङाभिस्पशः, ..
राज बाहइप्रसास्यन्, ee ee ee ee ee
ceo Seg Seg <08 Soy Gog ८०६
Ris विषयः।
७,१२९ wea रयारू्स्याभिषेकः, ,. ,., १९,१९० मन्या राजमिमन्तगं, .. ,., १५ AM रानपाचयः, ., ,. ,. ११,१८ way पुनारानाभिमन्लवं ... १९.२० AMA राच्च Hear, .. २९ A रानकटेकजनपदानुवोच्तयम् ,
९७ श्नवाके TUT VOTH VLATTI-
कश्चवपनमन््ाः।
Ce मन्लयाराडतिदयहामः, ,,, ,,,
g am खासन्द्ारदच्तराजाभिमन््रणम्, ..
८८ ben चासनग्द्यासीमराजकणवपनम्, “ प्रच्तिप्यमाणकेशामुमन्वसं, .. ~ ~ ~ कशणप्रच्तपस्थ्ानाक्तिः, ... ज. ८ रान्न खान्यपयेनक्षणस्य मनः, जशिरसि खान्यपयानकच्तयम्,
A 6 & 7 68
१८ waare विधघनसास्थेकारविगरेषकथनम् |
१ aa विघनसय्युत्मत्तिदणंनं .. » विधघनसाख्यक्रतुविधान .. ३ “ विधनसाख्यक्रत्वधिकारी; ..
9
~
Ww
Soe Sok स्र [ ८१० ८१९ “AR
ष्ट र् ८१8 ८१४ ८१४ St. ८१५ <X¢
॥ = ह 8 Sve
खश ॐ
© > । a
® € @ ^ £ @ A ©
2
विषयः। विधनसास्यक्तुक्तोचविष्ेषः, .. ,, ” विघनसासख्यक्रतुवेदनेक्तिः, ,., ,. . ०.
” विघनसाख्ययागस्य तदेदनस्य wane, , प ©$ N water [|
* दाद्श्रचतुविश्स्तामदइयश्यानवि
” उक्घस्तामानुणागवेदनप्णंसा ,., ,.,. .. उक्कस्तामाघारीभूतणिवंद्रेषकयनं,., .. .. » उक्रस्तामगानकालविग्रेवविधिः,
> श्यतिषङ्गप्रकारदशेनदाराप्र्रसा, .. ” Wa: प्रकाराकरेगय्श्ंसा, .. ०. ..
इति सप्तमप्रपाटकः।
्रयाष्टमप्रपाठककाम्यपश्याज्यानुवाक्या कथनम् |
{WAAR तन्तदेवतापद्ररुखक्रकथयनम्।
WR वायवीयेतप्रखुयागोयपुरोनुवाच्छा, .. ,. उक्तयागीयवपायाव्या, ..* *.* ,.., ,, उक्तं यागीयपुरोडाश्यान्यानुवाक्याप्रतीकषदयद नं उक्तयामोय्टविः wove, .. ,. उक्तयागीयवाज्याकथनं ,* ., .. प्राजपद्यपञ्चयागीयपरोनुवाकयोक्तिः, .. उक्घयागीयवपायान्याविधिः,.. .. .., उक्तयागोयप॒रोढा्परानृवाक्ा,... ... उक्षपुरोाडासयान्याकथनं ,., ,.
~
ww <tc Ws ८१८ SRE ८९९. SVE SRE TRL ८९६
SRR TRE SRB ८२8 SRY ८२४ सर् ९८२६ SRO
my ¢ ® & © @ © .@ LY
१ e
Rilo
विषयः।
उक्तयागीयशविः्परोानुवाक्षा, ,, ,, wee उक्त्वियान्याविधामं ,, ,. ,. ,., सामपुवसम्बन्धिपखद्धक्तीयवपायाव्यापु रोनुवाका-
प्रतोक्दयदश्मं, न .. .* ०» उक्तदक्तीयपसोहाशपुरोनुबाक्षाक्छिः, ०, .. उक्तपुरोढाणीयवाल्याकयनं, ... ,.. .. उक्तखकीयहविः पुरोनुवाक्वाविधानं, .., ... उक्तवियान्योक्तिः, , „५ ० ०० वरगदक्षीयवपापुरोडाग्नङविषां प्रसेकं याज्या
एुरोम्वाक्धाप्रतीकाक्तिः, ,. ee
पशपरजाप्रास्यथेकपगरुखक्तोयवपापुरोढाश्रहविषां कमेव याज्यापुरानुवाच्छयोः प्रतीकदश्ेनम् ,..
९ आ्रगमुवाके वश्रादिपश्एुरक्ाक्िः।
्ादि्देवताकपसुसूक्ती यवपापुरोन्वाक्ा, . . SHAAN MTA, ,. = ° उक्सुक्तीयपुरोडाश्पुरोानुवाक्वा, .. .. „~ उक्तसृक्तोयपुणडाश्याव्या,,. ,. == „^. उक्षदखक्तषीयहविः पुरानुवाकवा, .. ,. .. उक्खक्तीयहवियाव्या, ,, =, „^ ,. ्ाप्यदखक्षीयवपापुरोनुवाक्ा, .. .. .. उकदक्ीयवपायाज्या, ,* ,.* °, उक्तदक्षीयपराढाश्पुरोनुवाक्ा, ,.. .. .. उक्रदखक्रीयपराढाश्याण्या,.. .. ,.,*
॥ = श e
SRR
o क © = ॐ
@ ~ fe
९ विषयः। उक्दकत्तोयहविष्परोान्वाक्छा, .. .. =. उक्तखक्ीय्डवियानल्या, च, °= ० -. संडित्यामेन्द्रीमितिपखद्धक्तोययान्यानुबाक्छाप्रती कय de अ Us Gh ate aes SHAMATLISTMILIATAT, .. उक्तखक्तीयपराडाश्यान्या, .. उक्तद्धत्ती यदविप्पुरोनुबाक्धा, । उक्दक्षीव्टवियाव्या, .. =. .“ . dat वास्यत्यमितिपश्रुखक्तीयवप्रायायाज्चान्- वाक्याप्रतीकडयं, ,, ०, ०० ,, उक्षसूक्तीयपुरोडाश्पुरोनवाष्या,.. . उक्तसृक्तोयपुरोडाश्याव्या, .. .. .. उक्त सुक्तीयइवियान्यान॒वाक्याप्रतोकदयं, . . सारखतं मेषमितिपरचसुक्तीयवपादिप्रतीकदश्रन, उक्छसुत्तीयषवियेन्या, ., .. -. ०.
₹ श्रनवाकं साम्यादिपश्ु्धक्राभिधानम्।
सोम्बपशचसृक्तीयवपरापुरोनुवाक्या, .. .. „. उक्वसृक्तीयवपायान्यापरतीक, Sar dee ane SHAMAGLISTHYLIAATMIGAAT, ,. .. . r~n [| उक्तद्धक्तोयपुराडाणश्यान्याप्रतोकः, .. उक्षखद्धीयदहविः Taare, । उक्तसृक्षीयषहवियोन्या, ., .. ..
श ४ a बष्यवपश्सूक्तौयवपापु रखानुवाक्धादिप्रतीकचयं..
चठ सह9
© | <3}
३ < gc ८९८ TBE ८३९
TRE cge ८७४० ८४१ ८४१
||
7 विषयः। c AM उत्त = | a. सूक्तौयपुरोढाणयाज्या, .. baa । ee ee ee a TRAE वि याज्यानुवाक्धाप्रतीकदयं इन्द्रायमन्यामते इतिप — — शुसूक्तोयवपादिपुरोनुवा- ॥ द् Walaa, eee | छ श ee @ ॐ @ @ =. क्तसूक्तीयपुराडाश्यान्या, .. ae | ee ee ॥ + क्तोयइविः पुरानुवाक्छा नि ( । 9 eco ee ® क ¢+ क्ती यहवियन्या, ... ian ee ee ee इतिपखुसूक्तोयवपापुरे + पशस पापरनव -_ सूक्तोयवपायान्या, ae ieee = श ee ee ee ee "कि गक्तोयपुस्मडाश्पुरानवाक्चा, . ४ den सृक्तोयपुरोढा्याज्या, . [ | [| ee ee @ ® । + Maes: पुरोानवाश्चा, व कसुक्तौयश्वियोान्या, , नरी f ee ee ee @ @ तपसुद्धक्तीयवपापुर + ce क्षी यवपरापुरानुवाक्धा त तक्तीयवपायान्या,... [र wie a ece ee 9.9 ee ५ मक्तोयपुरोडाश्पुरानुवाक्छा, ध @ @ ee e ॐ > « क्सूक्तोयपुराडाश्यान्या, कः । ee ® @ ® ॐ @ ® a रक्तौ यद्विः पुरोनुबाक्ण, उक्तसूक्छीयहवियान्या,
ES RETR
४ arate श्रि vata श्रभिमातिदेद्धादिपग्रुखक्राक्तिः।
९ we इन्द्रा न्द्राय अभिमातिन्न दविपश्द्धक्तीयवपापरान्
ala, ee ee
om ;2 ® A A
R18 विषयः। उक्खक्तषीयवपायान्या,+ = ** ० = ,, उक्तसूक्तोयपुरोडाश्पुरोनृवाक्छा,.. .. ..
उक्तसूक्कीयपुरोढाशयान्वा,.. °. .. ..
उक्त सृक्तोयविःपुरोनुवाक्ा, .. .. .. उक्तसूक्तौयहवियाच्या, .. we -. .. इन्रायवचिबे इतिपदसुक्घवीयबपादियान्यानुवा- कधाप्रतीकानि,.* „+ ** न ee उक्रसृक्तोयष्विः पुरोनुवाक्या, .. 2. ° उक्सृक्तोयहवियाज्या, „== ,. .. *. at भ्नादव्यवाजिति wae lea ge ayaa, उक्षसृक्ोयबप्रायान्धा, wwe wen SR ARLITCISTMYLTAAM,... „. =. GRTGLATLISIM ATM... we we उक्तसृक्तीयषविप्परोगुवाका, ... ... „~ उक्लसूक्तोयश्वियाज्या, + .. .. .. द्यावाणटयिव्यामितिपखुसृक्तोयवपापुरोन्वाक्वा, उक्षसुक्तीयवपायाव्या, .. „= .. ,-.*, उक्षद्क्षोयपुरोडाश्परोनुबाक्छा,.. .. ..
॥ “‘ SMAMIATCISIM ATT, 6. wwe
उक्षखक्षीयदइविःपरानुवाक्छा, -.* .-.* ..
खउक्तदक्तेयदवि याज्या, ,. ५ ,., miata इतिप्रयखक्तीबवपापुरोड!णडदविषा- दिदिप्रतीके, ee. ee ® ॐ eee eee ®
ww
TUR ९०५8 ९५९ ८३९
+ 1, 1
९८५४ Sy cud sud ८४७ टपर ॐ स्ख cic “Ue THE ८१० ८९० द 4 e ०६९ ८६१
८१२
A
6 ea © © BA YP
awa
2।|| °
विषयः।
५. ्रनवाकं एेन्राग्रिपश्चादि क्रकथयनम्।
रुश्रामपशुखक्तीयवपादिषटपध्रतोकदशेनं,. . ब्राद्मयस्परत्मितिपसद्क्तीयवपापुरोानुवाक्छा, ...
उक्षखक्तोयवपायान्या,
उक्तखक्तोयपुरोडाश्पुरोनवाक्धा,. .
उक्तद्धक्षीयपरोाडाग्नयाज्या, SHAMS Cha: प्रामृवाक्ा, उक्तदखक्तीयडवियान्या, ..
पेचांश्याममितिपशखदक्तोयवपादिप्रतीकवयं, . . उक्घसूक्तीयपुरोडाश्याव्या,.. ,. ..
उक्तसूतीवषविः पुरोानृवाक्या, ..
उक्तसुक्तीयहवियोन्या, क
मारत एत्रिमितिपखसुक्तौयवपापुरोनुवाक्छा, ...
उक्षसुक्तीयवपायान्या,
उक्तसूह्ीयपरोढाश्पुरोन्वाक्या,..
उक्तसूष्ठीयपुरोाडाग्रयान्या, उक्षसृक्तीयषविः पुरानुवाक्चा, उक्वसक्तोयदवियान्या, °.
रो्रमसशमितिपखसूक्तीयवपापुरोनुवाक्या,
उक्तसुक्तीयवपायाब्या, ..
उक्लसृक्तीयपुरोडाश्पुरोनुवाक्या, . .
उक्तसुक्तीयपुरोडाण्याज्या,. .
उक्तसृक्तोयष्विः पुरोानृवाक्छा, ..
उक्तसूक्तीयदइवियोाव्या, ,.*
1
@ yy तल © A A LP
0
१ 9 १६९ २ RR १४ १५ ९६ १७ श श १९ Ro ९१ RR RR
2||| विषयः।
६ arate साविचादिपण्ुखक्रकथनम्,
साविचमुपध्व्तमिति प्रश्ुसूत्तोोयवपापुरोानुवाक्ा,
उक्तसूक्तोयवपायाज्या, ° .. == ,. उक्तसृकोयपुरोाडाश्पुरोन्वाक्छा,.. .. उक्तसृक्तौयपुरोडाश्यान्या,.. .. .-. उक्तसक्तीयदविःपुरोानुवा्या, .. .. .. SHAMIM, =... == ,. बेशदेवमितिपख्सूक्तीयवपरापुरानु वाक्या, उक्तसक्तोयवपायान्या, .* ,, .* ,, उक्तसत्तीवपुरोाडाश्पुरोानुवाक्धा,.. ..
उक्तसुक्तौयपुरोाडाशयान्या,... ee .. ,. उक्तसृक्तोयहविः पुरोनुवाक्या, ... .. उदसृक्षोयदवियान्या, ... ..
मेवावरख्यीमितिपसुसूक्तीयवपापुराम् वाक्छा, . उक्तसूक्तौयवपायान्या, .. == ,. वि ~ उकदछसृक्तौयपुराडाश्पुसानुवाक्छा, .. SRAMAITLT डाश्यान्या, oo ee ee उक्तसक्तौयहविः पुरोमवाक्या, =... उक्तस॒क्तीयहवियानज्या, ., .. cat राह्िणीमितिपखसूक्तोयवपापुरोनुवाक्या,
उक्तसृक्तीयवपायान्या,.. =. .. = .. SHEA MATSHITA A बाक्धाप्रतीकदयं,. . उक्सूत्तीयहविः एरोानुवाच्या, ... .. ..
उक्तसृङ्घोयहइवियान्या, .- -* °= *"
२8
RIF
fawa: | रोव्रपश्विकल्यितसृक्तोयव पानु aan AE. ठ ey ek ee ee, oe
© WAH सेयादिपप्टुखक्रकथयनम्।
यो ब्रद्यवचेसकाम इतिपसुसूक्तो यवपापरोन्- बा a3, <6 Aw ae Se de , उक्तसक्तोयवपायाच्चा, www उक्तसुत्तीयपुरोडाश्रपुराम्वाक्छा, .. .. उक्तसूत्तयेषपरोडाशवाव्य,... .. उत्तसृक्तीयहविः परोनुबाण्छा, ... .. .. उक्तसूत्तीयवियाव्या, -. .- ... उक्त स॒क्ती यहविविकल्ितपुरोमुवाश्चा .. .. उक्तस॒क्तीयहविर्विंकल्यितयान्या, .. .. .. त्वाद्ुमितिपयदधक्तीयवपापृरोढाग्प्रतीक- चतुय, „५ ,* ०, ०, न ^, उक्तसूक्तीयदहविः परोागृवाक्धा, .. ee उक्तसुक्तोयदवियान्या, *. .. „~ मेचं श्ेतभितिपसुसूक्तीयवपायाज्यानुवाक्छाप्रती- MEG, ,. ,., .. उक्तसुक्तीयपृरोडाश्पुरोनुवाकया,.. .. उक्सृक्तीयप् डाश््यन्या, = ,. ,, उत्तसूक्तीयहविः पुरोनुवाक्या, ,.. .. „^ उक्तसक्तीयदवियेच्या, ,. ०० ५ ,,
छ सॐ
<é8
VS र = ९९ Re RL RR RR 28 Ru शद २७
® A 6&6 ~ & @ © A PP
||| विषयः
wa Ba घुल्मितिपसुसक्तीयवपापुरागबाक्या,. .
66
उक्तसक्तोयवपावान्धा,+ ... ... ०. उक्तसुक्तीयपुराडाश्पुरानुवाका,... .. s. उक्षसक्तीयपुरोडाश्यान्चा,.* ,. .. .. उक्तसक्लीयदहविप्पुरानवाक्छा, .. = .. उक्कसक्तीयदवियान्या, ... =. ,. म्मोपामीयपससूक्तोयवपाएरोान् वाष्धा,. , उक्तसुक्तीयवपायान्या, 4 0 उक्षसृक्तोयपुरोढाश्पुरोानुवाक्रा, .. ,^ उक्तसृक्तीयपुराडाण्याव्या, 2. we = .. उक्तसूक्तीयषवियाञ्यामुवाक्वापतीकदयं, .,
८ श्रभुवाकं वेहतादिपण्णुदधकेाक्तिः।
वेदतपशखक्वीयवपापुयानवाक्या, .. .. ..
उक्तसुक्तोयव्रषायाज्या, ..* च ० उक्तसुक्रीयपृरोाडाश्परानुवाक्छा,.. .. उक्तसूक्तोयपुरोडाश्याव्या,. °= ... ,.
उक्तसक्तोयश्विष्पुरोनुवाकरा, .. *. उक्तसृक्तोयदवियोन्या, ..~ .. ° उक्तसूक्ती यदविधिकङ्ितपुरोमुवाक्या,
उक्तसूक्तीयषविविक्रल्ितयाव्या, ..
बे इताख्यवायवपसुसूक्तीयवपायाव्यामुवाकाप्रती-
कटय, eee eee ee ee eee ee
#2। विषयः।
उक्तसृक्तीयपुखाडाशपुरोन्वाक्छा,...
N SHIMATLISTLATAT, . . उक्तसूक्तीयहविः पुरोनवाक्षा, उक्तसृक्तीयहवियोन्या, ..
SRA AIT हवि विकल्ितान्ययाज्धा, खदादवताकपछसृक्तीयवपापुरोनवाकया,
उक्तसूक्तीयवपायाज्या, ..,
उक्तसत्तीयपुरोडाश्पुरोनुवाक्छा, ..
उक्तसुक्तोयपुराडाण्यान्या,... उक्तसक्तीयष्विः पृरामवाक्छा, उक्तसक्तीय्हवियान्या, ,.,
ब्रद्यण ऋषभमितिपस्सुक्तीयवपापुरोनवाक्टा,
उक्तसृक्तीयवपायान्या, ..
उक्रसृक्तीयपुरोडाशपुरोन्वाक्छा,..
उक्तसक्तीयपुरोडाश्यान्या,. . उक्तसूत्तोयहविः्पुरोनुवाक्छा, उक्तसक्तोयषहवियोज्या, ,., उपषमीयप्रथमाक्क्, ,, SMUT दितीया ऋक्, . .
उक्तहमीवायाः तीयायाः चतुथा ऋचः प्रतो
शय os 6% «eS उक्रष्टामीया पञ्चमी ऋक्, ,. उक्शामोया St ऋक्, ... उक्तहामीया सप्तमी ऋक्, ... SHUT खट्मी ऋक्, ,.
eA Om KF © © ©
PARA RRP RAR क ~ ४ = (1 tm “A om © © © APY °
Rf
fara: | ९ ्रनुवाके प्ररुकरुष्णपश्वादिखक्ताक्तिः। दग्याचन्द्रमाभ्यामितिपदचसूक्ती यवपापुरोनु वाक्या, उक्षसुक्तोयवपायान्या, .. ° उक्तसक्वीयपुरोडाश्पुरोमुवाका,. . उक्षसृक्तीयपुरोढाश्याव्या,.. उक्तसक्तीयडविः पुरोानुवाक्छा, .. .. °. उद्छसूक्तौयहइवियान्या, .. १ tea शद्भोवेहतमितिपखसृक्तीयषहकपतीकदशनं, . . नासदासीयसूक्तीयसलिलाप्रहामस्य प्रथमा ऋक्,
SHARIA दितीया ऋक्), , eke उक्कसूक्तौया द्रतीया WH, ee ee ® @ ee उक्तसूक्तोया TAU WH, .. 6. we
उक्तसुक्तीवा THAT WR, -- oe ee. उक्तसुक्तीया षी VA, ,. उक्तसूक्तीया सप्तमी ऋक्, ... SMART अमी ऋक्, ..= ° ee ve SHAMAT ATHY ऋक्, .. ° -* ae भगायवास्ितामितिपद्दक्तीयवपापुरोानु ara |, उक्तसक्तोयवपायान्या, woe उक्तसुक्तोयपुरालाग्पुरान्वाक्छया,.. wwe उक्तसुक्छीयपराडाशयान्या,... .. उक्तसृक्तोयषविः TTA, .. ,.. .. उक्तसुक्छोयहवियंन्या, =. .. ^ ° उक्तसूक्तीयविकल्पितहवियान्या, .. .. ^"
इति दितीयकाण्डस्य सूची समाप्ता |
we |
९९० €२० ९२१ ERY ERR ERR ERR ERR €९५ €२५ ERS €२८ ERE ERo <€ २९. ERL ERR ERR ERR ERR ERR ERB ९३8
दितोयक्षार्डस्य
RR
rt Sc
शडिपचम् |
QS WE: Ue तडुत aya fafafaara विचिकित्घाया गापीथाव गपीचाय पल्वाप्रमायकरा पल्यामप्रायका Wal AT VAT WAT बा रषा मेवेध्यवत् मेवेश्मवत् SAUNT उतत्यदा येभिसाग्टतं येभिराग्रतं वच way वचं Taq मिधियाः ` निधिपाः परस्याः परस्याः विष्यतु विष्यतु Bq Oa fe wai दित्ये अपामीवां अपामोवार परयतमूतव प्रयतम् तये अन्यभूये न्यते शअभिपियतम अमिप्रियतमे atz ute नियान्ति faut
\
WUE वसनि सवितु दग्धस्य केदीनीर TSH भगं WF atte wits eartre qarat at अर्वां य छगयात् खदासीदेत् माधियं भगप्ाणे
याहि wet ears पयोागां
यो खद्यवां ये
WAU खिदासीषश्त् माधियं भगप्रयेा
CONTENTS OF THE BECOND BOOK OF THE TAITTIRI'YA BRA’HMANA.
CHAPTER FIRST. THe AGNIHOTRA SACRIFICE.
Sxcrion I. Preliminaries regarding the Agnihotra.
No. of Mantras —Anecdote of Angirasah and a lean cow, in praise of the Agoihotra sacrifice, —Ditto of the Pitris poisoning its fodder and obtaining a share in the sacrifice, ‘ +
The merit of giving the share, ... —Anecdote of a calf which extorted a promise from certain
eacrificers not to milk a cow within the first ten days after calving, and to let the calf suck for a fifth of
Page 363
364 3695
the day after every milking, 28. Section IT. Agnihotra defined.
¥.—Anecdote of Praj4pati chasing Agni, a 366 —Merit of knowing the Anecdote sie 367 —Origin of the word Swdha sits ४ .. 368 —Merit of knowing it sos eee see a OU: 5.—Its application in a Homa, ध ‘ 20. —Meaning of Agnihotra, क 28. see . 369
7.—The time of offering the Homa to Agni
2 । CONTENTS.
No. of Mantras. Page 8.—The morning reserved for the Sun bee .. 370 9.—Praise of the above 26.
10.—The second offering of the morning to be given without
a mantra 2b
11.—Offering to Agniand S/urya together (Saiis‘rishtahoma,) 371 12.—The object of the Vesper oblation explained in the mantra
for the Vesper oblation ee 372 13-17.—The objects of the different parts of the mantras ex- plained इ ... 373
Section III. Purification and Manipulation of the clarified butter, Se 1.—The spot where, and the burning charcoal upon which, the
jar of the clarified butter is to be placed 375 — Necessity of the burning charcoal 376 3.— Water to be dashed on it should the frumenty, when being cooked, boil over 8b. The desirer of divine glory (brahma-varchasa-kdéma) should not dash the water, .. ee ve = 0D, 5.—A difference of opinion about it 2b. 6.—The necessity of looking at the butter with a burning straw in hand, _... ००» 377 7.—Turning a burning straw round the butter jar we य 8.—The same to be repeated three times : ib. 9.—How the jar 18 to be removed from the fire, and the side where it should be kept ae tb
10-19.—Details of different manipulations and purifications, 377-382
Section IV. Subsidiary details regarding the performance of the ce: emony
1.—The quantity of oblation should gradually increase accord- ing to the number of offerings, sae ०० 382 2.—The reverse unpropitious a ० 26 8.—Oblatory articles to be re-arranged after every oblation, .. 383
—Hota to look at the Gérhapatya fire after every obla-
tion, ... = 26. 5.—Place where the second oblation should be poured . «= 6.—Oblation spoon (s’ruva) how to be cleaned 384
7.—Remains of the oblation to be eaten and the effect thereof, 86, 8.—Praise of the oblation, of the clearing, and of the tasting
of the oblation, ... ००, 389
9.— Praise of Agnihotra as to how it is gratifying to all, ... 884
10.— How to wash the mouth after tasting the oblation ०० ४९.
11.— Heating the spoon before offering the oblation, ०, 385
CONTENTS. 3
No. of Mantras Page }2.—Raising the fire, ... ... 387 13.—Striking the Kus’a grass, as in the Darsha Paurnamdsa sacrificea, forbidden, 16. 14.—Place where washings of the oblation jar should be thrown, ‘ee: | 80.
SEcTION V. Subsidiary details regarding the articles rezuired for the sacrifice. 1.—Agnihotra described to have been the first created
sacrifice .. 388 '2.—Agnihotra to be deemed as equal to the Soma Yaga, ... ४6. 3.— Anecdote in praise of Agnihotra 390
—The milk of two cows required for the sacrifice, and how it should be manipulated ee ४6.
The four articles of sacrifice, clarified butter, milk, sour milk and barley, ... si oes .. 891
—Praise of the above articles, त ea. 0;
7.—Praise of the location (Upashad) of clarified butter, ... 392 8.— Praise of the oblation of Agnihotra, 393
9.—Propriety of touching the clarified butter in the evening
after it has been duly purified by mantras, we 6. 10.—Praise of the details of the Agnihotra sacrifice .. 894
SE CTION VI.
Creation of the sacrificial cow, the boiling of the sacrificial milk, and the omission of the Homa
—Anecdote of the creation of the sacrificial cow by Praja-
pati, ... 397 2.—Advantage of knowing the above, vb. 3.—Vayu claims of Agni and S/urya, as his share, that portion of ४
the sacrificial milk which boils over, 399
—Anecdote on the evil of not performing the Homa. Agni having been created by Prajdpati, wanted to eat him as his food. Prajapati created S’urya who offered an obla-
tion to Agni and saved himself 1b. 9.—Accidental omission of the Homa for a short period, not objectionable, = ,.* ee रः we 2९.
Section VII.
Milk in its different states and the divinities who like tt most in those states.
J.—Milk, &c., eee oe eee eee 400
4, CONTENTS.
No. of Mantras. Page Section VIII. Details of milking a cov. ].—On bringing the calf to the cow, 401 —On the side facing which the cow should be milked (north and east,) 2b. 8.—Certain members of a family have separate teats assigned to them to begin milking, = . 402
4.—The teats not to be squeezed before the calf has sucked,... #6. 5.—Milk, drawn as directed, becomes gratifying to different
deities, 2b. 6.—The advantages of the Homa performed with the aforesaid milk see : ००» ४2.
Srorron IX. Some, Mantras of the Agnihotra. 1.—Two Mantras for offering the oblation defined in Section
11. M. 11 ee ०० 403 2.—Mantras for the Prayaschitta Homa, an ० 405 SEcTION X
Different states of the sacrificial fire and the advantages of offering oblations thereon
1-7.—Seven different states of the fire, aa ०. 406-7 8.—Advantages of knowing the above, Sie wo. 407 Secrion XI. Different modes of pouring the oblation. 1,-2,—On pouring the oblation, =... ae ०० 408
CHAPTER SECOND. Das/AHOTRA SACRIFICES.
Section I
Details of Chitti, Chetta and other sacrifices to the number ten described in the Aranyaka. (C. III)
1.—Anecdote regarding the origin of the Das‘ahotra, in- cluding 1 Chitti, 2 Chetta, 3 Vak, 4 Adhita, 5 Keta, Vijéta, 7 Vakpati, 8 Mana, 9 Préna, 10 Sdma, the ten sacrifices, being emblematic of the ten essentials of a sacrifice, oe २७३ ca coe अ
CONTENTS.
No. of Mantras. | —Propriety of reciting the mantras regarding those sacri-
fices mentally 3.—Oblation spoon to be filled by putting on butter a dozen times, ; —Optionally it may be filled by four additions ७
The oblation may be poured on a tuft of Kus/a grass, ... 6.—On placing a brahmin on the right as an observer of the ceremony, ee 7.—Praise of Grahabh4ga $.—On the mode of performing the ceremony by those who wish for fame 9.—Pruise of the tuft of grass recommended in the preced- ing, (m. 5.) a 10.—Praise of the observer of the ceremony, (m. 6 above,) 1].— A cow to be given to the observer 12.—On the fourfold application of the Mantras regarding the Das‘ahotra sacrifice 13.—On the excellency of the ceremony, 14.—Place of the ceremony, 15.—Charms for destroying those who are inimical to the cere- mony, se sae és
Section II
Employment of different numbers of priests in different sacrifices, and
the application of certain preliminary Mantras
1.—Anecdote of Praj4pati wishing to create the Das‘ahotra per- manence, to il ति the employment of four sacri- ficial priests (Chaturhotri,) 2.—Do. creating the ChAturmasya sacrifice, to illustrate the employment of five sacrificial priests (Panchahotri) 3.—Do. creating the Pashubandha sacrifice, to illustrate the employment of six officiating priests (Shadhotri,) —Do. creating the Soma sacrifice, to illustrate the employ- ment of seven sacrificial priests (Saptahotri,) 5.—Necessity of reciting the Sambhdra mantra, or verse re- garding the articles necessary for a sacrifice —The proper place for its recitation ॐ 7.—Neceasity of reciting the mantra regarding the wives of the Devas, : १०० —The proper place for the said wives, ४ ies
BPP, aa
6 CONTENTS,
No. of Mantras. Page Section ITI. Praises of the Chaturhotra mantras, &c —Anecdote regarding the performance of ceremony during
the waxing and wane of the moon = ... 425 2.—How Prajapati is to be reflected upon, 426 3.—Anecdote of the creation of Indra in praise of the Cha-
turhotri mantra, ... see ... 26. 4.—Do. in connexion with the wife of Indra or 2 427 5.—Anecdote in praise of the Patichahotri mantra, ००. £28 6.—Do. do. in praise of Aditya, ... sas woe 26. 7.—Do. do. ina different way, ००७ Ses .. 429
Section LV. Praises of the mantras regarding the hotri-sacrifices. 1.—Anecdote of Prajipati in praise of the Das’ahotri mantra, 429
2.—Do. do. Chaturhotri mantra, ‘as .„ 26.
3.—Do. do. Paichahotri mantra, jus ००, 431
4.— Do. do. Saptahotri mantra, we 43:
5.—Do. do. certain stomas of the Sama Veda, we 26. Section V.
Acceptance of Dakshind or fee for performing a sacrifice. J.— Anecdote on the mode of accepting the Dakshinaor fee, 437
2.—Each article of the fee having its appropriate divi-
nity, the acceptance of a fee by a priest 1s in reality
an acceptance by the divinity, 438 3.—Mantra to be recited in accepting a car (ratha) as
fee, 439 4..7.—Explanations of certain words in the mantras regard-
ing the acceptance of fees, 26.
8-12.—Cupidity the incentive to giving and receiving fees its attributes, &c., : 440 13.— Advantage of knowing the above in receiving a fee, 16.
Sreorion VI. Hotri mantras in connexion with the 10th ntght of the Dasahotri
ceremony. ४ 1.—Praise of the s’ruti beginning with Sarpardnt, &९.) == bl 2.—The number of Riks to be repeated wee ४6.
3.—In reciting the above, parts to be repeated mentally, we 442
CONTENTS.
No. of Mantras.
4.— Praise of the sruti Sarpardjni, &c., se 5.—Hotrimantra to be repeated after the above, ...
—Relation of certain mantras with certain days 7.—Authority for certain directions of the Sutrakara, 4 §.—Authority for certain other Sutrakéras, regarding medita-
tion and reciting of mantras, ... es
Section VII. Praises of the Sapta-hotri-mantra
1—Anecdote of the creation of, and of Prajapati naming, all created objects, = .** * 2.— Do. creation of Indra, 3.—Advantage of knowing the above, 4.—Anecdote of the wars of the Devas and As’uras in praise of the Sapta-hotri-mantra, । —Do. do. with reference to the reward to be wished
Section VIII. Relation of the Hotri-mantras to the Soma Yaga.
1.—The general relation of sacrifices with each other,
2.—Especial relationship of certain mantras of sacrifices,
3.—Application of Hotri-mantras to Savana sacrifices
4.—Anecdote in praise of the above
—Praise of Praisha, Nivit, Apri, and Graha mantras in con-
nexion with the subject at hand
6.—Praise of the Chhanda, the Sima and the Uktha in con- nexion with subject at hand ; ध
7.—Fruit of the Soma sacrifice,
Section IX.
Creation of the world in connexion with the origin of IIotrimantras.
1.—Creation of primary matter 2.—Ditto of the oceans च 3.—Ditto of the Dasa-hotri-mantra, —Merit of knowing the above —Creation of the three regions, ... —Ditto of As’uras and darkness 7.—Ditto of men and moonlight, ... 8.—Ditto of the seasons See —Ditto of the Devas and day, _... 10.—Merit of knowing the above, ... a 1l.—Merit of knowing the origin of the Devas, ...
452 455 26, 16. 456 4.57 10, 458 20. 20. 16.
8 CONTENTS.
No. of Mantras. Page 12.—Merit of knowing the origins of the day and the night 458 13.—Praise of the mind which is directed to a knowledge of the creation, ०० 459 14.—Merit of knowing the whole narration, ५१९ -०„ ४6.
SECTION X. Supremacy of Indra
1.—Anecdote regarding an interview of Indra and the Devas, .. 4609 —Ditto regarding his being appointed their sovereign, ... 461
3.—Creation of the moon ve ,.. 462 —Origin of the word S’urya or the sun ar .. 463 5.—Ditto Indra oa sate ५५५ we ४0, —Ditto Parameshthi, ... .. ४6. 7.—Anecdote on the propriety of Indra being revered by the Devas .. 464 —Ditto regarding the subjugation of the creation by Indra, 26. —Merit of knowing the above, __... Wiss ,०. 460
Section. XI. Application of the Hotrt mantras. | 1.-—Application of the Dasa-hotri mantra, . 466
—Ditto of the Hotri mantra beginning with prithivi hotd, &c., 26. 3.—Ditto ditto Agni hota, &c., cs -. 467 4.—Ditto S'uryam te chakshus, &c ००५ vee 26.
—Ditto Maha havir hota, & 26.
—Praise of the above five asa kdmadhenu, or a cow that gra-
tifies all our desires, abs .. 468 7.—Ditto ditto as the bestower of heaven ve व 9 BOs
—Ditto,... sar 09
—Merit of knowing the uses of the Hotri-mantras .. £69
CHAPTER THIRD. Das aHoTRa SACRIFICES CONCLUDED. Section I
On the Uses of the Chatur- Hotri-mantra, 2. e., those used by the four officiating priests 0८4, Addkaryu, Agnidhra and Brahma
1.—Anecdote explanatory of the Chatur-hotri-mantra, 471 —Presiding deities of those mantras, ४६ we. 472 3.—Merit of knowing the above Ses 16.
—Anecdote explanatory of the fact that the Chatur-hotri does include the Das’‘a, $ sa 473
CONTENTS. 9
0. of Mantras. Page Section II. On the Application of the Hotri-mantras to periodical rites.
1.—Mode of accepting the sacrificial fee, ,.. 475 2.—Application of the Hotri-mantras to periodical rites, , 26. 3.—Ditto illustrated in a different way, eee ००, 476 —Ditto ditto, 16,
5.—Anecdote in praise of the mantra beginning with Kag-hotd &c 477
6.—Special mantra for accepting, as sacrificial fees, things other than what are mentioned in the ordinary mantra regard-
ing it it .., 478 i.—Ditto ditto for accepting cattle and horses, ... ०० 479
Section III.
On shedding the hair of the head in connexion with Hotri rites.
1—Merits of shedding the hair intelligently or otherwise, ... 479 2.—Ditto of the knowledge, .. 480
Section IV.
Purport of the mantras for the acceptance of fees.
1.—The fruits of accepting gold intelligently or otherwise, ... 481 2.—Ditto ditto cloth, cattle, horses, servants, bedding and
carriages, ० ,०. 482 3.—Mode of accepting fees, as or ,०, 483 Section ए,
Questions to be asked by the officiating priests on the 10th day of the twelve-day rite, and the replies thereto by the householder
1—Anecdote regarding the subject ,,, 483 2.—Interlocution between Addharyu and the householder, ... 484 —Ditto Brahmé4 and ditto, as ठ wee 26. —Ditto Hota and ditto, re ०० 26. —Replies to the Queries of the Hota, &c ois w. 485 —Reply to the Query of the Hot, ses we ४6. 7.—Fruits of knowing the above, ... wes see, 8.—Further fruits of ditto, ‘es oe .. 486 —Ditto ditto we. 26. 10.— Fruits of knowing the Chatur-hotri-mantra .. 487
11.—Ditto ditto the presiding deities of the above mantra, ... 10.
fms स्यन्द
10 CONTENTS. No. of Mantras. Page Section VI. ‘Number of Rittikas to be employed on different sacrifices. 1.—Anecdote shewing that in the Agni hotra, there should be
only one rittika, ... 488 2.—Ditto shewing that in the Dars’a-purnamasa rite there ।
should be four rittihas 489 3.—Ditto shewing that in the Chdturmdsyd rite, there should |
be five yittikas, ... 2; 4.—Ditto shewing that in the Pas/ubandha rite, there should
be six rittikas, .. 490 5.—Ditto shewing that in the Soma nites, there should be
seven rittikas, . 16. 6.—Ditto shewing that in the Sdmvatsara satra, there should
be ten sitizkas, ... aie we .,, 491 7.—Praise of the above, ... sos छ ०० 2९.
Section VII
On the Merits of the Agni-hotra.—The advantages of employing dif- Serent numbers of rittikas to officiate at different rites
1.—Anecdote regarding the preservation of Prajapati’s body
by the Hotri mantras, 58 499 2.—The merit of employing one rittika, ४ ० ४९. 8.—Ditto of four rittikas, ies ‘és ००, 493 4.— Ditto five ditto, bus sua ९ ००, ४2. 6.- [01४0 six ditto, ae ase eae ०० ` ४९. 6.- 1210 seven ditto, ... १ eee ००, ९, 7.—Ditto ten ditto, ae sik a ० 494
Section VIII
On the Merits of the Agni-hotra, (continued.)—The creation of the Asu- ras, the Pitris, mankind and the Devas—through the Hotri mantras
1.—Anecdote on the creation of the Asuras, ‘ei «= DF 2.— Ditto ditto of the Pitris or the manes, or ०० 495 3.—Ditto ditto of mankind cee oe ०० &96 4.—Ditto ditto of the Devas, ४ aes sae 26. 5.—The above four compared to water, si ०, 497 6.—The merit of knowing the above,... ००७ ve ४९,
11 Page
97
CONTENTS. No. of Mantras. Section IX On the mode of reflecting upon the Agni-hotra and the advantages ereof. 1—Anecdote shewing the propriety of reflecting upon the Hotri mantra as air, ees wee 2.—Menit thereof, sks re ००७ ००७
3.—The three-fold qualities of air, ... ०५ The action of air in relation to the earth, Agni, space, sun, sky and the quarters, ... 5.—Air when blowing from the East should be reflected upon as Prana
498 1b
1b 6.—Ditto from the South should be reflected upon as Mdtaris’vd, ib 7.—Ditto from the West should be reflected upon as Pavamdna, 500
8.—Ditto from the North should be reflected upon as Sévitri 9.—The traducer of those who reflect upon the Prana, traduced 10.—Ditto ditto in connexion with the other three, 11.—Traduction a source of delight to those who are traduced, How 80, explained He 12.—The advantage of not taking offence at traduction, The advantage of begging by those who reflect upon the air in the way described above, fue wins
SEcTION X. On the Praises of the Hotri mantras
1—Anecdote on the secretion of the Vedas by Soma and its recovery by Sita, the daughter of Prajapati, who appeared before him ornamented with sthégara an incense obtain- ed by her through the Hotri mantras, =,
2.—The advantage of putting on the sthagara, ...
Section XI. On the Praises cf the Hotri mantras, (concluded)
—Anecdote regarding the origin of the term Dasa-hotri, 2.—Ditto ditto Sapta-hotri, &c., ४ 3.—Especial praise of the Chatur-hotri
FOURTH CHAPTER. MANTRAS FOR SUBSIDIARY SACRIFICES OR UPAHOMAS.
Section I. Upahoma Mantras 1 to 4—Upahoma mantras addressed to Agni, ... ie ० to 8— Ditto to Indra, | ee ve
४8. 601 26,
502 503
tb.
504 506
506 507 508
510 612
12 CONTENTS,
No. of Mantras.
9 to 12.—Ditto to Agni, ... 13, 14.—Ditto to Push, .. 15 to 18.— Ditto to Agni, 19 to 22.—Ditto to Vayu, ss 23, 24.—Ditto to Agni, ... ae. 25, 26.— Ditto to Kéma,.., 27, 28.—Ditto to Manyu, 29, 30.—Ditto to Agni, ...
[ ees
Section II.
Upahoma Mantras, (continued). 1, 2.—Upahoma mantras addressed to Agni, 8, 4.—Ditto to Nirriti, ... 5 to 8.—Ditto to Agni, ... 9.—Ditto to Indra, ee ees J0.—Ditto to the region of the sun, ... 11 to 15.—Ditto to Agni, re 16.— Ditto to Varuna,... 17.—Ditto to Soma, 4 sae #5 18, 19.—Ditto to Indrinf, 20 to 24.—Ditto to Indra,
Qe
Section III.
Upahoma Mantras, (continued). 1,—Upahoma mantra addressed to the sons of Vashistha, 2, 3.— Ditto addressed to Sarasvati, . so 4.—Ditto applicable in Yajaménajapa, 5, 6.—Ditto addressed to Indra, sist 7.—Ditto to Agni, ae ; 8.—Ditto to Agni and Vishgu,
9 to 13.—Ditto to Vishnu, 14.—Ditto to Agni, ae
15, 16.—Ditto to Indra, ...
17, 18.—Ditto to the two As'wins, 19, 20.—Ditto to Soma, ..,
21 to 23.—Ditto to Vishnu, eee 24.—Ditto to Hari, the horses of Indra,
25 to 31.—Ditto to Indra, vis 82.—Ditto to the Hotdé and the two As‘wins, 83, 34.—Ditto to the Ritwiks in reference to the A s'wins,
eee ees
igre
CONTENTS. No. of Mantras. Section IV. Upahoma Mantras, (continued). 1 to 5.—Upahoma mantras addressed to certain medicaments for the cure of white leprosy, ००५ ०७७ 6.—Ditto to Indra for success in war Ses ००७ 7, 8.—Ditto to the Maruts ४४ eee ००७ 9, 10.—Ditto to Agn 11 to 15.— Ditto to the officiating priests, the As’wins and Vrihaspati, .. ००७ 16.—Ditto to Agni wee ot vi ००७ 17.—Ditto to 891४६, = ,,, ee vee re 18, 19.—Ditto to Indra, ... 20 to 25.—Ditto.to the Adityas and the Visvedevas for the removal of sin, : ie 8 SEcTion V. Upahoma Mantras, (continued) 1 to 6.—Upahoma mantras addressed to Soma and Indra, __... 7, 8.—Ditto to Soma and Agni, ane me 9, 10.—Ditto to Mitra and Varuna, ... sai see 11, 12.— Ditto to Surya, ... ४ see ०० 18 to 16.— Ditto to Parjjanya, see see 17.—Ditto to Agni, =`. sa sa ses 18, 19.— Ditto to Suna and Sira, = ,,, ०५ ०० 20.—Ditto to the Ritwiks, ae sas ses 21, 22.— Ditto to Indra and Agni, ... ००९ ०५९ Srotion VI. Upahoma Mantras, (continued) ],2.—Upahoma mantras addressed to Sarasvati, ... “we 8,4.—Ditto to Vishnu, ... “a ४8३ ies —Ditto to Agni sie ads ००१ eos — Ditto to Surya, sss ५ ००५ > 7.—Ditto to the Maruts,... - sa ५9 8,9.—Ditto to 88४९1४६, =... ००७ 10.— Ditto to the Ritwiks with reference to Vrihaspati, aes 11—Ditto to Mitra and Varuna, _... ove coe 12.- Ditto to Vrihaspati sis ००९ ००९ 19, 14.— Ditto to Indra, ३९६ 15 to 20.—Ditto to Prajépati in connexion with the ceremony of marriage, ove 21,22.—Ditto to Vaiswdnara, ue or one
23 24 — Ditto to Prithivi, eee 9० eee
14 CONTENTS.
No. of Mantras.
25, 26.—Ditto to be recited in connexion with the sacrifice prescribed by the ordination Brahmana Rishava, 4८ 27, 28.—Ditto to Ratr{ to overcome the evil effects of bad dreams, ae 29, 30.— Ditto to the Goddess of Speech (Vacha,) ee 31, 32.—Ditto ditto under the name of Gauri or the fair, =, 83, 34.—Ditto to Indra, ... aoe aus ees 85.—Ditto to Agni, ec ask ५६ see
Section VII. Upahoma Mantras, (continued).
—Upahoma mantra addressed to Soma ce ००* 2.—Ditto to Vishnu es sie ae eg 3.—Ditto to Indra ee sid ose ००७ 4 to 7.—Ditto to Indra, ... ve a pas 8, 9.—Ditto to Indra, ... ase ००७ ‘es 10, 11.—Ditto to Agni, ... ove sis ००७
12 to 14.—Ditto to Indra, bare 15.—Ditto to be recited in connexion with a certain japa
(unknown, ) ea ००७ see sis 16, 17.— Ditto to Vayu, .. ses 18 to 22.—Ditto to Indra, Dydvaprithivi and Rajan, ae 23, 24.—Ditto to Agni, ... ००५ ००७ 25.— Ditto to Agni si ee ०७१ ०० 26, 27.—Ditto to Prajapati, &€ ००७ ००७ 28.—Ditto to the Yupa or the sacrificial post, .. ०० 29, 30.—Ditto to Agni, ... ००७ ००० ०००
Section VIII.
Upahoma Mantras, (continued) 1, 2.—Upahoma mantras addressed to Agni, to be meditated
upon 3 to 6.—Ditto necessary for the Ajyabhéga, 7, 8.—Ditto addressed to Soma, 9, 10.— Ditto to be recited in offering the twelfth oblation to
Indra and Agni 11, 12.—Ditto addressed to Agni and Indra, : we 13, 14.—Ditto to the Ritwiks and the Visvedevas, ४
15, 16.—Ditto to Dyavaprithvi ००९
17, 18.—Ditto to Agni, ... se as i
19.—Ditto to Agni, aes ise aes ‘as
20.—Ditto to the Devas,
21.—Ditto to Indra recited at the sacrifice for celebrating ‘harvest home,’ ... as ves ive
Page
572
573 574
576
588 589 26,
590 691 26, 592 १९. 593 (1/1
594
CONTENTS.
No. of Mantras. FIFTH CHAPTER.
15
Page
MaNTRAS FOR SUBSIDIARY SacRIFICES OR UPAHOMAS (CON-
CLUDED). Section I.
Upahoma Mantras, (continued).
1, 2.—Upahoma mantras relating to Prana addressed as a divi-
nit eos ००, ००० 3, 4 _Dittorditto to Mind ditto, S66 Ses wae 5, 6.—Ditto ditto to Speech ditto, ... ००५ oes 7,8.—Ditto ditto to Vision ditto, =, ००७ “ue 9, 10.—Ditto ditto to Audition ditto, eee eve
Section ITI.
Upahoma Mantras, (continued).
1 to 8— Mantras to be recited when the sacrificial horse is to be brought out from the water after bathing, ae 9,10.—Ditto addressed to Agni in certain fire and marital sacrifices, sau oan $ see
Section III.
Upahoma Mantras, (continued).
1, 2.—Mantras to be addressed to Indra in aacrifices for the recovery of lost wealth 3.—Ditto ditto in the performance of the Upahoma for the above 4to6.—Ditto to Akuti to be recited at the Sankalpa of a ceremony, : 7.—Ditto to Agni being the invocatory in the Swistakrita oblation of the funeral sacrifice 8,9.—Ditto to be recited by the householder when an animal is being sacrificed 10, 1].--Ditto to be recited for the invocative and oblative mantras in the sacrifice called Mitravinda,
Section IV.
Upahoma Mantras, (continued).
1, 2.—Mantras addressed to Indra, 3 to 8.—Ditto ditto to be silently repeated in the Shastra called Nishkaivalya, ee + ००७
695 596 597 598
१९.
600
610
16 CONTENTS,
No. of Mantras.
9 to 11.—Ditto ditto addressed to Agni—meet at sacrifices to the fire, $ 12, 13.—Ditto ditto to the two As’wins—meet at the oblation ordained by the words Ae’wibhyam pushnah puroda- sam, &c., . 14, 15.—Ditto ditto to Sarasvati, being the invocatory and oblative mantras of the ceremony ordained by the words Sarasvate satyaviche charum, &c.,
SEcTION V.
Upahoma Mantras, (continued).
1, 2.—Mantras to serve for the invocatory and oblative man- tras of the sacrifice called Divahsyent, ... 2 to 4.—Ditto addressed to Bhaga, ... —Ditto meet at sacrifices to Prajapati, bet 6, 7.—Ditto ditto to Ushé and Ahoratra, dee 8, 9.—Ditto ditto to the Maruts, । 10, 11.—Ditto ditto to Vishyu, ‘i 12, 13.—Ditto ditto to Vrihaspati, 14, 15.— Ditto ditto to Pushan, a 16 to 21.—Ditto to be recited by dwellers in forests for their preservation,
Section VI.
Upahoma Mantras, (continued).
1, 2.—Mantras addressed to Indra, ... 8 to 7.—Ditto ditto to Kumara Vatapatni, &c. to be recited at the yatakarma of kshetrias, 8.—Ditto ditto to Vrihaspati to be recited when throwing water on the householder at the }7thaspati sava, ... 9.—Ditto ditto to Indra eee ee aes 10, 11.—Ditto ditto to Oshadhi, 12, 13.—Ditto ditto to certain Devas—meet at the sacrifice alled Divahsyent es ade nies 14.—Ditto ditto to the Ushas, ae oe ses
Section VII.
Upahoma Mantras, (continued) 1.—Mantra addressed to Agni in the Savitri chayana 2.—Ditto ditto to Agni in collecting fire for oblation to Indra, 3 — Ditto ditto, eee eee eee eee
Page
613 614
615
626
CONTENTS.
No. of Mantras.
—Ditto ditto to the ear ornament called pravarta,—meet in
sacrifices for long life, .. 5 to 7.—Ditto ditto to 8०४४६, Agni and Prajapati, ४ 810 17.-- [21४६0 ditto to Agni, Soma, Varuna, Mitra, Indra, Vrihas- pati, Savita, Push4, Sarasvati and Tastré, being meet for the Upahoma of the Mitravinda sacrifice, ००५
Section VIII. Upahoma Mantras, (concluded).
1.—Mantra addressed to Indra, to be inaudibly recited in the Madhyandina savana, 2, 3.— Ditto ditto to Indra—meet in some ceremony (unknown), 4 to 6.— Ditto ditto, meet in the performance recommended by the words Indrdya sundsirdya, &९., ... 7.—Ditto ditto to Indra when placing the scarf on the left shoulder, in the Soma sacrifice,
8.—Ditto ditto to the Maruts, meet in cases when the Soma oblation is spoiled
9.—Ditto ditto to the Devas for the cure of occular diseases, ...
10.—Ditto ditto to the institutor of the sacrifice in preparing the Soma, _....
11.—Ditto ditto to the lord of sacrificers, (Pravargya swamin)
to be mentally repeated by the institutor of the sacrifice
when the yeast 18 put in the Soma juice, ... wee 12 to 14.— Ditto ditto to A a, eee eo0e eee 15, 16.—Ditto ditto to Sarasvati, ses vas 17.—Ditto ditto to Agni, aes ‘es oes 18.—Ditto ditto to Agni, ००० ५५४ ००९ 19.—Ditto ditto to Agni, ००५ ००७ ons 20 —Ditto ditto to Agni, eee coo 21.—Ditto ditto to Jatavedah, 0 (48 abi 22 to 27.—Ditto ditto to Indra, vai ses ६०९ 28 29 —Ditto ditto to Agni, ७० eee eee 30.— Ditto ditto to Indra, ४ न des 31, 32.—Ditto ditto to Indra, sie ‘és as
17
Page
634 26
688
18 CONTENTS.
No. of Mantras. SIXTH CHAPTER.
Page
Kavkina 84 ए704 + OR THE SACRIFICE WITH SPIRITUOUS
LIQUOR.
Section I. On the Preparation of the spirituous liquor
1.—An invocation to spirit (or rather its ingredients, viz. ger- minated paddy (tokma), fine powder of slightly-baked barley mixed with sour milk, and covered with grass (mdsara), and coarse powder of the same or nagnahu ;) to ferment itself; to be repeated when mixing the ingredients
2.—A mantra to be repeated when powdered barley (saktu) is to be sprinkled over the fermenting liquor and milk dashed thereon
8, 4, 5.—Three mantras to be repeated over the mixture to cast out its froth (?) és Ses eee
6.—A mantra for its purification, =.
7.— Ditto to be repeated when further manipulating the mix-
tur 8, 9, 10.—Three ditto when the liquor is poured into three separate vessels, ... ००७
11, 12, 13.—Ditto ditto when the vessels are arranged er 14, 15, 16.—Ditto ditto in the room where the liquor is being
prepared ee0e eee eoe 17.—A ditto when taking out the liquor, ses 18, 19, 20.—Three ditto when the liquor is stored ००
21, 22, 238.—Three ditto 24 to 80.*—Seven ditto to be repeated over the stored liquor,
Section II. Addresses to the spirit. 1 to 5.—Mantras to be addressed to the spirit, .., 659,
Secrion III. Homas or fire-sacrifices in connexion with the spirit.
1, 2.— Mantras for the offering of milk B.—The share of the As’wins to be eaten by the Addharyya, ...
The share of Sarasvati to be eaten by the Prati-prasthatri, 5.—The remainder of the eacrificial milk to be offered to the
manes हः
6 to 15.—Ten mantras to be recited after the above, ses
662
26. #6.
# The Viniyoga Sangraha quotes the initials of only twenty-nine mantras
though it alludes to thirty, and the thirty occur in the text
CONTENTS. 19
No. of Mantras Page 16, 17.—Two mantras to be recited by the Addharyya and the
Prati-prasthatri respectively, ... 665 18.—The remainder of the spirit after sacrifice to be thrown
on an Ant-hill, ... 666 19.—The Brahm4 and the Yajamaéna to drink the remnant of
the oblations, _... ४ one san | 805
Szcrion IV. Upahoma or subsidiary sacrifices in connexion with the above.
1 to 16.—Mantras to be repeated when offering oblations of animal soup in vessels of horns and hoofs to ensure the perfection of the future body of the institutor
of the sacrifice, ... ses ४8 ०० 668 Section V.
The Abhisheka or bathing-ceremony of the institutor of the sacrifice. 31.—Address to the bathing-chair of Udumbara wood, ,,„ 677 2.—Ditto to the leather that is to be spread thereon, ०० = «887
—Mantra to be repeated when sitting upon the chair, swe, | 380:
—Ditto to be repeated after sitting thereon, ... 678
5, 7.*—Ditto ditto when the priest seated facing the weat sprinkles water on the Yajaména seated facing the east, 678 8.—Ditto ditto while touching the hand of the Yajamaéna, _ ... 679 9, 11.— Ditto ditto when calling him, 16. 12.—Ditto ditto while touching his head, mouth, hands, fingers,
680
13.—Ditto to be repeated by the Yajamdna when descending from the chair, .. 681
14.—Ditto to be repeated inaudibly after descending from the chair 26.
15, 16.—Ditto to be repeated by him in offering two oblations thereafter, 682
17.— Ditto ditto when touching the different parts of his own body, ee ००५ 1b.
Srction VI. Bathing after the completion of the ceremony
1, 5.—Mantras to be repeated by the Addharyya in offering the five fold oblations before the conclusional bath .. 683 6.—Ditto ditto to be repeated preparatory to bathing, ,,, 685 7, 8.—Ditto ditto while bathing, _... ses or ४6.
® Three according to the Viniyoga Sangraha, but the text and the commentary give only two mantras.
20 CONTENTS,
No. of Mantras. Page
—Ditto ditto addressing the sun after the bath ... 686
10.—Ditto ditto in throwing away the water, ... tb. 11, 13.—Ditto ditto in offering three oblations with religious
wood after the bath ०. 682
14, 15 —Ditto ditto in address to Agni ००, 687
16.—Ditto ditto in pouring out the last oblation, ० ४2.
Section VII.* Eleven exhortations (Prayéja Praisha) to be addressed by Mitra and Varuna to the Hoté.t 1, 11.—Mantras repeated by Mitra and Varuna in reply to the
exhortation of the Addharyya beginning with the words samidbhya preshya, 4८ ss ons 6S8 to 693
Section VIII. Eleven addresses (Puro-ruk) in connerion with the above.
1, 11.—Mantras addressed to Indra as the regent of the quar- ters, eee eee eee eee 694, 698
Section IX. Invocatory and Oblative Mantras for animal sacrifices to Indra. 1, 2.—Initial words of the invocatory and the oblative mantras
for the offering of the Omentum, .० 699
3.— Ditto of the invocatory mantra for the offering of rice-cake, 700
—Oblative mantra for ditto, woe ६९
5.—Invocatory mantra for the offering of clarified butter, ... ४6
6.—Oblative ditto for ditto, ४ oes ww. ६४९ SECTION X
Eleven exhortations (Praisha) in connexion with the Anuydjas or subsidiary oblations
3, 11.— Mantras to be recited by Mitra and Varuna as exhorta- tions in the Anuy4jas, ४6 ४; 701, 707
* The first six Sections refer to the duties of the Addharyya, the rest to those of the Hota. ¶ The Hot& probably repeats them, enacting the parts of Mitra and Varuna.
CONTENTS. 21
No. of Mantras. Page Srction XI. Exhortations (Praydja Praisha) with reference to the three animale
to be sacrificed tn the Kaukila Sautrdmani. 1, 13.—Mantras, &c., as above, ae iui 707, 715
Section XII
Oblative mantras (Praydja Ydjya) corresponding to Exhortations of the eleventh Section
1, 12.—Oblative mantras as above, ... ine 717, 720
Section XIII Invocatory and Oblative Mantras for the offering of Omentum, rice- cake and clarified butter, each three times
1.—Invocatory mantra for the first offering of the Omentum. (It serves as the oblative mantra of the third offering,) 721 2.—Oblative ditto for ditto. (It serves as the invocatory of the
second offering, ) 26. 3.—Oblative ditto for the second offering. (It serves as the in-
vocatory of the third ditto,) 1b. 4—Invocatory mantra for the first offering of the rice-cake
(It is the oblative of the third ditto,) —... 722 5.—Oblative ditto ditto. (It 18 the invocatory of the second
ditto,) id. 6—Oblative ditto for the second ditto. (It is the invocatory
of the third ditto,) 16. 7—Invocatory of the first offering of clarified butter (it is the
oblative of the third,) 723 8.—Oblative ditto ditto. (It is the invocatory of the second = =
ditto,) 1b. 9.—Oblative ditto of the second ditto, (it is the invocatory of
the third ditto,) ... ०७७ 724
Section XIV. Exhortations (Praisha) of Mitra and Varuna in relation to the
Anuydjas 1, 11—Mantras addressed by (the Hota in behalf of) Mitra and Varuna, in relation to the Anuyéjas, sia 728 SECTION XV.
Exhortation to Sutravaka, 1.—Mantra addressed to Sutravaka, ... jue ००, 729
22 CONTENTS,
No. of Mantras. Page Srotion XVI. Mantras relating to offerings to the manes.
1, 10.—Initial words of ten mantras regarding the sacrifices to the manes described in the chapters on RAéjastiya and the Chaturmasya rites, ane ate se
11.—The second invocatory mantra in regard to the above, ... £8.
13.—Ditto ditto that may be optionally used for the above, ... 733
18.—Oblative ditto for the above, ... 9; ... 734
14, 15, 16.—Initial words of two invocatory and one oblative mantras that may be optionally substituted for the above, ॐ.
17.—Invocatory mantra for the Sishtakrita offering, sls :
18.—Oblative ditto for ditto, see ‘its oe 735
Section XVII. Exhortations (Praisha) for the Praydja in animal sacrifices to Indra: 1, 11.—Eleven mantras to be addressed by (the Hoté in behalf
of) Mitra and Varuna in the sacrifice to Indra ordained by the words Indrdya vayodhase Pashumdlabhate, 736, 740
Section XVIII. Oblative mantras called Aprt. 1, 11.—Oblative mantras called Apré of the Prayéja sacrifice, ... 741
SECTION XIX. Invocatory and oblative mantras for oy sacrifice alluded to in Section
=>
1.—Invocatory mantra for the offering of the Omentum, ,० 744 2.— Oblative ditto for ditto, Sve ce woe ४6. 3.—Invocatory ditto for the offering of the rice-cake, oe 745 4.—Oblative ditto for ditto, sa oes coe 86. 5.—Invocatory for the offering of clarified butter, .., rn 2 6.—Oblative ditto for ditto, ii wee $> 49;
SECTION XX. Exhortations (Praisha) in connexion with the Anuydjas. 1, 11.—Mantras to be addressed by (the Hota in behalf of) Mitra and Varuga in connexion with the Anuydjas, 746, 749
eas
CONTENTS. 23
No. of Mantras. Page SEVENTH CHAPTER.
EPHEMERAL SACRIFICES OR Savas.*
Section I.
ए एप्त + 8224 7 Sava or the sacrifice for attaining the rank of Vrikaspati. 1.—A stoma appropriate in this sacrifice noticed, ००, 750 —A condition of Somay4ga pointed out UP —Rathantara hymns not required in the Vrihatsoma, ०, 751 4.—The प्०४६६ for this sacrifice described, oe ea | “40; 5.—Object of the sacrifice defined, ... ००४ ०० ४, 6.—Especial fee for the sacrifice, ... ००९ ,०„ 2. 7.—Another ditto 752
8.—Sprinkling of sanctified fiuid on the institutor of the rite or abhisheka after the completion of the sacrifice, ,०, ५. 9,—The ingredient of the sprinkling (melted butter), wee 00.
Section IT. Vais’ya Sava or the sacrifice for the attainment of nourishment or
prosperity. 1, 7.—Mantras for offering seven oblations of butter, ०० 758 8.—Object of limiting the number of the oblations, . 765 9,—Animal most appropriate for the sacrifice (a white four-year old goat), 26.
10.—Proper time for the sprinkling of sanctified fiuid after the
rifi 1b, 11,—Seat most appropriate for the priest when sprinkling (a
bull hide,) ४
12,—Fluid most appropriate for the sprinkling (curdled milk), 756
Szorion III. Briunanwa Sava or the sacrifice for the attainment of the glory of
Brahmé. 1, 8.—Mantras for the offering of eight oblations of butter, ... 756 —Object of limiting the number of the oblations, ०० 758 10.— Manipulation of the fluid for sprinkling, ' ... ib.
11l.—Seat most appropriate for the priest when sprinkling (hide of the black antelope), : 12.—F luid most appropriate for the sprinkling, (melted butter), 759
® A sacrifice lasting generally one day and deifying any one with an especial object, is called a sava. Styate is'varatvena abhishichyate esviti savdh ekdha tis eshdh
2.४ CONTENTS.
No. of Mantras. Page Section IY. Soma Sava or the sacrifice for the attainment of offspring. ].—The animal to be sacrificed, (one that has become barren
after first issue,) at „० 759 2.—Mantra for sprinkling the sanctified fluid, ... ००७ 3.—Especial duty in connexion with this sacrifice, 760 4.—Mantra intended to be recited when sprinkling the sancti-
fied fluid ००. ००५ vce ॐ.
Section V. Pritui Sava or the sacrifice for the attainment of Supremacy. J.— Origin of the sacrifice, „०, 161 2.—Mantra for the sprinkling of sanctified fluid ००० 2 3.—Especial duty in connexion with this sacrifice, - ०० 762 4.-- Mantra proper to be recited when sprinkling, 1
Srorion VI. Go Sava or the sacrifice for the attainment of independence.
1.—The sacrifice explained sae aise ०० 763
—Praise of the sacrifice, aes १७. 30; 3.—Merit of knowing and performing it aie ०० = 40. 4.—Further ditto, ४४२ see > 9६ 40: 5.—Especial fee for its performance, ... ०० ०० 764 6.—Fluid fit for sprinkling, (fresh milk), on wee ४. 7.—Time and place of the sprinkling, be ०० = 80, 8.—The sprinkling ordained ००० vee २6. 9 —Praise of the Brihat Sama stotra, शा ०० ४6९. 10, 11.—Mantra for the sprinkling, ... us .,, 1765
Seotion VII. Opana Sava or the sacrifice for the attainment of profusion of
aliment
1, 4.—Mantras for four oblations of butter ; 766 5, 8.—Mantras to be repeated when mixing butter, milk, sour
milk and water, ... 767 9, 12.—Mantras for cooking clarified butter and powdered
barley, ss 92. 13, 15.—Ditto for sanctifying the same, भ ०० 768 16, 18.—Ditto for sanctifying milk, ... or Se, 0s
19, 21.—Ditto for sanctifying curdled inilk, ae wee 8.
CONTENTS. 25
No. of Mantras Page 22, 24.—Ditto for sanctifying water 769
25.—Mantra to be repeated when the institutor of the sacrifice eats the remnant of the sacrifice, sae ०० 26. 26.—Ditto ditto when putting on gold ornament ०० ४९. 27.—Ditto when sprinkling sanctified water, —... 770
28.—Ditto to purify the institutor of the sacrifice after the sprinkling 16.
29, 32.— Ditto to be repeated when the cooks receive the holy water, ... aes ४३४ ००» 26.
Section VIII.
Opana Sava (Continued.) Mantras to be repeated when ascending a car
1.—Mantras to be repeated when the Yajamana proceeds to ascend the car as it stands before the Ahavaniya fire, ... 772
2.—Ditto ditto when he is ascending, 16. 3.—Initial words of the mantra to be repeated in touching the wheels, ०» 26.
4, 8.—Mantras to be repeated to sanctify the institutor, „ ॐ.
Section IX. Opana Sava (Concluded.) Its origin and details.
1.—Anecdote regarding the origin of the sacrifice, ०० {775 —Grains to be used in this sacrifice or 3.—Object of the mantras for sanctifying the barley-cake, ... ४९. —Object of giving gold to Brahmanas, ,,, 776 —Necessity of wearing gold on the ears ०० ४6.
6.—The propriety of eating the remnant of the sacrifice, ove -26. 7, 8.—The Nakshatra most appropriate for this sacrifice, ... 16. 9.—Merit of knowing the above इ 777 10.—Substitute for bathing after the sacrifice—a bundle of diur-
va grass, ००, 20, 11.—The number of stalks necessary to form the bundle, .,. 778
Section X. Rules for the Panchas'éradiya sacrifice, — Anecdote regarding the origin of the sacrifice re —Praise of the sacrifice, १६ ae .. 779 —Merit of knowing it vag ७३ er "0 4.—Origin of its name, ... ००७ vee ८6.
The limits of the stomas connected with it, ... ,., 26.
26 CONTENTS.
No. of Mantras. Page Section XI. Animal meet for the sacrifice aforesaid
1.—Sf&ma hymn to be repeated when commencing the sacrifice, 780 2.—Animals enumerated—17 bulls to be sacrificed in five days, three on each of the first four days, and five on the
last day, „ #6.
3.— Merit of knowing and performing the sacrifice, ०० 781 4, 7.—Merit of the sacrifice, ww. «=: 28. §.—Ditto ditto, if performed for five years, sy ,०. 7823 —Praise of the stomas conneeted with it ८ wo 6.
Section XII Addresses (Puroruks) tn connexion with the Agnishtut sacrifice
(kratu.)
—Address in connexion with an offering to Indra and Véyu, 783 2.—Ditto ditto to Mitra and Varuna 784 3.—Ditto ditto to As’vina, S46 me ०० 26.
—Ditto ditto to S’ukra oes ६६ ww. 785
—Ditto ditto to Manthi ‘ai he wx, 40.
—Ditto ditto to Agrayana, a a ०० 786 7.—Ditto ditto to Indra and Agni, =... ox ,०„ «88. 8.—Ditto ditto to Visvedevah ie isk .. 787 9, 11.—Ditto ditto to the ten Maruts, dee we 6. 12.—Ditto ditto to Mahendra, a or ,,. 789 13, 15.— Ditto ditto to Aditya, igs see re 16.—Ditto ditto to Savitd, 66 cae . 791
Section XIII. Addresses (Puroruks) in connexion with the Indrastut sacrifice. 1, 2.—Address in connexion with an offering to Indra and Véyu, 792
3.—Ditto ditto to Mitra and Varuna, wee ०० 793 —Ditto ditto to As’vina, , ae woe 8, —Ditto ditto to S’ukra, an me ,,, ४९.
6.—Ditto ditto to Manthi, त sel ०० 794
7.—Ditto ditto to Agrayana, (६ se ०० ४९.
8.—Ditto ditto to Indra and Agni, ... श, ` ००. 795
9.—Ditto ditto to Visvedevah, a: a ०० «9,
10, 12.—Ditto ditto to Aditya, Site ies ०० 26.
13.—Ditto ditto to Savita, or ‘ve ,„, 497
CONTENTS.
0. of Mantras. SECTION XIV
27
Page
Aptorydma rite by which animals intended for sacrifice, if lost, may
be regained
1.—Anecdote of Prajdépati who first created animals. The animals sallied forth from his house and would not return to be sacrificed. He tried himself, and then through Indra, Agni and Visvedevah, to bring them back, but fail-
ed; at last Vishnu obtained them, ... The ordination for the same, a eat ea. 3 3.—Derivation of the word Aptoryéma, ... ४ oo —Object of the rite, see अ Hex
Section XY. Rules for emblematic coronation ceremony.
1to 7.—Mantras to be repeated in offering seven oblations be- fore bathing a king, * dies os see
8—Ditto for spreading a tiger skin with its face to the east, the hairs pointing to the north a seas cats
§.—Ditto to be repeated when the king sits thereon,
10 to 17.—Ditto for sprinkling over the king water in which Durvd sprout has been steeped nee ;
18 to 20.—Ditto for blessing him, ४
Section XVI
800
804 tb. ib
805
Coronation ceremony (continued). Ceremony to be observed on first
ascending a car, Rathdrohana mantra (Vide ante, Section VIIT.)
—Mantra to be recited when the car is brought before the sacrificial fire, ... * * 2.—Ditto when it is placed before it 3.—Ditto to be repeated while touching (accotding to one interpretation) the two wheels and the two sides, or (according to another) the four wheels (only) of the
4.—Ditto to be addressed to the Purohita or household priest
5.—Ditto ditto to the driver, 8६180111 ee ae. ks
6.—Ditto ditto to the reins, 8
7 to 12.—Six ditto to the king, 6
13, 14.—Two to be recited by the king, ...
15, 16, 17.—Three to be addressed to the king,
18, 19.—Two to be addressed to the king as a blessing while he faces the sun, .
20.—To be repeated by the king while observing his people around him, _.., ry a १ ae
28 CONTENTS,
No. of Mantras. Section XVII. Coronation ceremony (Concluded.)
1, 2.—Mantras for offering oblations on the fire after the ceremonials of the preceding Section,
3.—A mantra to be repeated when, after the above, a couch of Udumbara wood is placed in the room and the king sits thereon, aay ee
4.—Ditto when the priest is shaving the king, eee. chee
—Ditto when the hair is falling off the head - —Ditto when the hair is collgcted and placed on a bundle of dérvd grass,
7.—Ditto when the king is anointed with a mixture of milk and ghee, ;
8.—Ditto when that unguent is applied to the head, _...
Section XVIII. Ephemeral or Vighana ceremony
1.—Onrigin of the ceremony. The marute having refused to pay tribute to Indra, the latter performed a ceremony in a single day to overcome their determination, hence is it called Ephemeral or Vighana ceremony, =,
— Advantage of performing the same, ian eae
3.—The party who should perform this ceremony. The king, when his subjects refuse to pay tribute and when Brah- mans become vicious, should perform the ceremony, ...
4.—To begin the ceremony, the two stomas entitled dwddas’a, and then the two others called chaturvins'’a, should be repeated ee
5 6.—The advantage of knowing this ceremonial,
7.—The aforesaid two couplets to be recited in connexion with other stomas of odd numbers, such as 13, 15, 17
8.—The advantage thereof, :
9.—Their connexion with a particular Rig hymn
10.—In reciting them, they should be mixed with hymns of different meters, ae ४
11, 12.—The advantages thereof, ... ध jee. “aes
EIGHTH CHAPTER. SACRIFICES WITH ESPECIAL PRAYERS (ए 49 ए 4). Section I Sacrifices of goats &c
1.—-Sacrifice of a white goat to Vayu for the attainment of wealth. Invocatory and oblative mantras for the offer- ing of omentum, rice-cake and butter respectively,
Page
816
817
823
CONTENTS.
No. of Mantras.
2.—Sacrifice of a castrated goat to Prajépati for the attain- ment of dependants and cattle. ` Mantras as above, ... 3.—Sacrifice of a Traita (three goats ?) to Soma and Pushan for
the attainment of cattle. Mantras as above, ... 4.—Those who are affected by Varuna, (dropsy ?) should sacri- fice to him a black goat with a white foot. Mantras as
bo 5.—Those who wish to -be rich in subjects and cattle, should sacrifice a barren sheep to Aditya. Mantras as above,
Section IT. Sacrifices of sheep.
1.—Sacrifice to Aditya ofasheep. Invocatory and oblative man- tras as above,
2.—Sacrifice of a black-necked sheep to Agni, by those who wish for divine glory (Brahma-varchasa). Mantras as above
3.—Sacrifice of a sanhité or pregnant sheep (?) to Indra Mantras as above, ...
4.—Sacrifice of a white sheep to Vrihaspati. Mantras as above,
—Sacrifice of a sheep to Sarasvati. Mantras as above, ००५
Section III. Sacrifices to Soma, Vishnu, Indra, 46.
1.—Sacrifice of a black-necked sheep to Agni, and that of an ichneumon (or a cow according to the Bhagavat Purdna) to Soma. Invocatory and oblative mantras as above, ... 2.—Sacrifice of a dwarf ox (?) to Vishnu. “Mantras as above, ... 3.—Sacrifice of a drooping-horned bull (?) with a blaze on the forehead to Indra the author of sacrifices. Mantras as above, ... —The sacrifice of a thick legged cow (?) (prishns saktha) to Indra the regent of wind. Mantras as above 5.—The sacrifice of a drooping-horned bull with a blaze on the forehead to Indra, the destroyer of Vyitra. Mantras as above,... bss aus ‘ee ae re
Section IV. On the sacrifice of animals to Indra, 4८ 1.—The sacrifice of white-blazed drooping-horned cattle to In- dra the destroyer of enemies. Invocatory and oblative
mantras for the offering of omentum, rice-cake and clarified butter,... oe ६ aug aes
29
Page
825 828
830 831
842 844
845 847
850
853
30 CONTENTS.
No. of Mantras. Page 2.—Sacrifice of the above to Indra, the wielder of the thunder-
bolt. Initial words or entire mantras as above, ... ... 855 3.—Sacrifice, by one who has enemies, of a barren cow to Vish-
nu and Varuna. Mantras as above, .. 856
—Ditto of a cow to Dydéviprithiv{. Mantras as above, ... 859 —Ditto, by one who wishes for subjects, of a cow that has lately miscarried, to Aushadhayah (medicaments personi-
fied.) Initial words of the several mantras for the same, 862
Ep
SEcTION ४. On the sacrifices of animals to Indra and Agni.
1.—Initial words of the six mantras for the sacrifice to Indra and Agni of a bull that has been already sanctified at a marriage or other ceremony, 863 —Sacrifice of a polled ox to Brahmanagpati. Mantras asabove, 1. 3.—Sacrifice of a black or a lean cow (shydémé in the text with- out a noun) to Pushan. Initial words of, or entire, man-
tras as above, ... 867 4.—Sacrifice to the Maruts of acow that has brought forth only once 869 —Sacrifice to Indra of a brown ox (Aruna) for invigorating the faculties. Mantras as above, ... sea .. 872 Section VI.
On the sacrifices of animals meet for Savita.
1.—Sacrifice to Savita of a speckled or a piebald ox (?) In- vocatory and oblative mantras for the offering of omen- tum, rice-cake and Vttter, __... 875 2.—Sacrifice to ४18१6९९६ of a Vahurupé (a chameleon P or a many-colored cow ?) for profusion of aliments. Invocative
and oblative mantras as above, 879 3.—Sacrifice of a Dwirupé (a cow having two colours ?) to Mitra and Varuna. Mantras as above, ... 8S1
—Sacrifice to Rudra of ared cow (rohini.) Mantras as above, 854 —Initial words of six mantras used optionally instead of the last, 1: ® eee eee eee eee eee 887
Section VII. On the sacrifices of animals meet for Sirya (Sauryddipas'u.) 1.—Sacrifice to Sdrya of a white barren cow or a white she ele- phant (bas&) for the attainment of divine glory. Invo- catory and oblative mantras for the offering of omentum rice-cake and butter, including two additional mantras for the last which may be used at option, ... .०„ 26.
CONTENTS.
No. of Mantras
—Sacrifice of a mare* 10 Tvastrd. Mantras for the offering of omentum, rice-cake and butter 3.—Ditto to Mitra of a white ox (?). Mantras as above, ... 4—Ditto to the Aswinikumdras of a brown (red and black dhumra) ox (2). Mantras as above, ... 5.—Sacrifice of a goat to Agni and Soma for the attainment of plenty of food. Mantras as above, :
Section VIII. On the sacrifices of animals that have miscarried.
1—The sacrifice, at a Sannayya ceremony, of a cow that has miscarried from taking the bull unseasonably. Mantras for the offering of omentum, rice-cake and butter, includ- ing mantras that may be optionally substituted for that prescribed for the offering of butter, de, Bes
2.—Sacrifice to Vdyu of a cow as above. Mantras or their initial words for the offering of omentum, rice-cake and butter, including mantras that may be optionally substi- tuted for that prescribed for the offering of butter,
3.—Sacrifice to Sraddh4 of a cow as above. Mantras for the offering of omentum, rice-cake and butter
—Sacrifice to Brahma of a bull. Mantras as above,
5.—Eight mantras for the upahoma or subsidiary oblation
ordained by the canon खामावा Waa, &५. wade, seed
Section IX. On the sacrifice of black and white animals, fe.
1.—Sacrifice to Surya and Chandramas of animals born twins but one black and the other white. Mantras for the three-fold offering as above
—Sacrifice to the Waters (Adbhyah) of a cow that has miscar-
ried. Initial words of the six mantras as above,
3. Nine mantras for the offering of oblations of water in con- nexion with the above sacrifice, =,
4.—Sacrifice to Bhaga of an elephant (or cow ?) fit to conceive Invocatory and oblative mantras for the offering of omentum, rice-cake, and clarified butter, and a mantra that may be optionally substituted for the above in the offering of clarified butter, ००७ > Uae
31
Page
892 894
896 899
902
908
911 913
916
920 923 923
932
® According to modern Sanskrit dadavd is a mare, its masculine being Aswa, not badava, but in the MSS. badavam is used. Probably it is due to an error of
the copyist
त Google
तैनतिरीयब्राह्यखे दवितीयाष्टक
प्रथमाध्याये प्रथमोऽनुवाकः |
ओ्ओमन्महागणाधिपतये नमः। हरिः ॐ ॥
श्रङ्रिरसेवे सचमासत। तेषां एञ्जिधर्म्मधुगा सीत् | सर्जीषेशाजीवत्। AAI WS नु सचमासमषे। यें Ta THAT | ते दिबेदटिमरूजन्त । यावन्तः स्ताकाश्चवापद्यन्त। तावतीरोषधयेोऽजायन्त। ताजाताः पितरे विषेणालिम्यन् ॥ १ ॥
तासां जग्ध्वा रष्यन्त्येत्। AAA कटदमित्यम- करिति वयं भागधेयमिच्छमानाड़ति पितरेऽ्लुवन् | fe वेँभागधेयमिति | afrerees नोऽष्यस्त्ित्यत्- वन् । तेभ्यरतद्धागधेयं प्रायच्छन्। AEA निमा । WATS तश्रोषधीरस्वद यन्) णवं वेद् ॥ २ ॥
ख्वदंन्तेऽमाञ्नोषधयः | ते वत्समपायारूजन् । ददं नाव्यं प्रदापयेति सेऽरवीदरं ea | द मा रा-
1
१७० तेन्तिसौय area
चींजातं न Sw) श्रासङ्गवं माचा सइ चराणीति। तस्मादत्सं जातं दशं राचीर्म द्इन्ति। BAHT माचा सह चरति। वारे ठतः स्य | तस्मादत्स ट सरखष्टध्- य रुद्रो धातुकः॥ अति हि सन्धान्धयति॥ ३॥
-—- ` ` गे
दितीयोाऽनवाकंः।
पुजार्पतिरभिम॑सअत | तं TATE ITNT | सर्म- भागङषास्त। सस्व पजाभिरपाकामत्। तमवरूर त्तमानोःग्ेत् | तसमव रन्धखाश्क्रात्। स TATA Rihana; तापिवेस्मपजायतिरित्ति | स ररा- टाद्दग्ष्ट ॥ १६
तचत मभयत् | ATT दधिखसः केशाउग्णंष्टाः। तां SSI प्राजापत्बेस्धाहः | यद्रराराद्दश्ष्ट ? लस्म्ररारे केणा म संमति Teal खलात्! AE- चिकित्सर् । warts areas fifa तदिधिकि- ATS जका Wee Frere विचिकित्सति २३
वसींयरव चल्यते । तं वागन्यवदज्नहधीति 1 से HAT कङ्वभसोति | we ते ary | Vey
२ MTEL अध्याये २ अनुवाकः | Ree
होन्छारेति। तत्सा हाकरारस्य HH । यव ATT ATS जन्म वेद | करोति खाडाकारेशं Fea | यस्तं विदुषः खाहाकारेण HUA ॥ ९ ॥
भोागीयवास्यं इतं भकति। तस्याच्ात्े ATT जत। दितोयमजुात् | सेःखमष्टजत । सृतीग्मणु- हात्। स गाम समत | eA STE | Vase प्चममजरात्। AISA ॥ ४ ॥
Asher बिभेत्। ery ett fore तमाप्रोलीतिं , त चणा- पतिं पुनः प्राचित्रत्। तं पजापतिरप्रवीत् । जाधस्वेति | सौप्नवीत् । किं भगये्यमभिनजनिच्णद्रति । Chena द्? CAMA | सरतद्धाणयेथन्रग्धजाय्रत | A efnere ॥ ५॥
TATTLE | RATA ea TST aera: | उन्नाव नावेतदधिति । सऽप्रिरभवोत्। वयं AT Ree | ATAAT तुभ्यं WHA 1 Tree Wray । ATE सार इयते । सृुष्प्राच प्रातः ॥ & ॥ ` च्रे वे Tift: | Paes: | Teoh qe पा- AAW | Were ax स्वात् । उदिते सूर पा-
१५२ तेनतिीय area AHR | MATA सायर WAT | सूयय पालः । राधिं वाञ्ननुपृजाः प्रयन्ते। अहा प्रतितिष्ठन्ति । यत्सायं जुहाति ॥ ७ ॥
प्रैव तेन जायते। उदिते सूर्ये पातञ्जुरोति । प्रत्येव लेन तिष्ठति पुजापतिरकामयत प्रजायेयेति | सरत- दभरिरोचं भियुनमपश्यत्। तदुदिते सर््ऽजुहोत्। य- शुषान्यत्। तुष्णीमन्यत्। ATT स प्राजायत | यस्यैवं विदुषडर्दिते सूर््ऽप्रिहाचं quia ॥ ८ ।
प्रैव जायते। wat यथा दिवी प्रजानन्नेति। ताह- गेव तत्। अथो SAUTE: | यस्य वै दो TA गुहे वसं- तः। AAACN राधयत्यन्यं न। उभौ वा वसताईं- excite | अभ्रिं वावादित्यः सायं प्रविश्ति। तसमाद- fascia दहे । उभे हि तेजसी सम्यद्येते ॥ < |
TUR वावादित्यमभरिरलुसमारेइति | ARTE रवामनदिवैौ STA | AEHA सायं HAT | BT सूयथीय SSM | यत् HANA पातशंहयात् । आभ्य Tact । देवताभ्यः WAS दध्यात् | अभ्रिञ्यातिज्यातिः quis स्वाहेत्येव सायः Waar । सुय्याज्योतिच्धातिरभिः खाति पातः। तचोभाभ्या साय इयते ॥ १०॥
२ खटकर BISA अनुवाकः। १७४
उभाभ्यां पातः। म देवताभ्यः wae दधाति। च्- fasitfatcany | श्रभिरवरेतोधाः। पृजाज्यातिरि- त्याइ। पुजाणवास्मे प्रजनयति। सू्ाञ्यातिरित्याइ | पुजास्वेव प्रजातास रेतेदधाति। श्यातिरभिः साह- त्याह | THES प्रजाताच्चस्यां प्रतिष्ठापयति ॥११॥
तृष्णीमु्तरामाह तिं जुति । मिथुनत्वाय प्रजा- त्ये । यदुदिते सूरं पुातजु्यात्। यथातिथये प्रदर॑ता- य शन्धायावसथायाहा्ैः इरन्ति। ताहगेव तत् 1 काह ततस्तद्ववतीत्था हः । यत्स न वेदं | यस्मे तदवरन्ती- ति। तस्ना्दैषसं जुहोति । तदेव सम्यति॥ aT यथा प्रा्थमोषसं परिषेवेष्टि। ताहगेव ATU १२।
अमृष्ट विचिकित्सति जुच्त्यजामरटजता्भि हषः qara पूातर्जुहोति quia waa हृयते स्थापयति सम्यृति दे च ॥ AAS २।
दरतीयोाऽनुवाकः ।
Saree: | TEA: | पीं स्थाली | यन्मध्येऽप्रेर- धिशरयेत्। रुद्राय पलीमपिं दध्यात् | पृमायुका ATT | उदोचोऽङ्गगराजिरूद्याधिश्रयति। पनिये गापीथाय | व्यन्तान् करोति। तथा पत्यभ्रमायका भवति॥ १॥
१७४ तेत्तिरीय area
धम्मावारषो WT: | UTE: प्ररज्यते। यद॑भि- Bre) प्रतिषिच्वेत्यशुकामस्य। शान्तमिंव हि पशव्यं | न प्रतिषिष्वेद्रह्मव्चसकामस्य। समिद्धमिव हि गद्य वसं | wat खलु । पृतिषिच्यमेव | यतप्रतिषिष्डति ॥२॥
तत्पश्य | यज्जुहोति | AR BAGS | उभयमेवा- कः। प्रच्युतं वारतदस्मालोकात्। Bat देवखोकं | य- Sax इविरनभिधारितं। अभिदयोतयति। अभ्य बेन- दारयति | श्रथ दवचेवनङ्मयति ॥३॥
परव्भ्रिकरोति। र्ठ सामप॑दत्ये। चिःप्ग्रिकरो- ति। arg fag ae: | रथे मेध्यत्वाय । यत्पाचीनमुदा- TAT | यजमान शचा्येत् । यड शिखा। पितदेव- AX स्वात् | AMAT ॥ 8 ॥
पनीर शचा्पयेत्। उदीचीनसुद्धासवति। षा बै देवमनुष्याणा४ शान्ता दिक्। तामेवैनद नुदासयति शान्तये । कतमं करोति | aw Waa निष्टपति | उ- षेव तत् स्तृखाति। चतु रुल॑यति । चतुष्यादः TTA Vy | Waa eal | सव्यान् Paracas ¦ war हि GOTT: 1 epee eae | पुजा य ज्रनुजी नत्वयं ।
RUTH GIA ६ अन्वाकः। १६०५
eared पजार्भुका भवति। सम्भृति व्या इत्ये । मा- होष्यखुपसाद्येत् | यदहेष्यलुपसाद्येत् | यथान्य- साउपनिधाय ॥ & ॥
अन्यस्मै Tafa | ताहगेव तत्। I च्यत । यदेव गार्पत्येऽधिखयति। तेन गारदपत्व प्रीणाति । श्रभ्निरं बिभेत्। श्राह तयोमात्येष्यन्तीति। सरता स- मिधमपश्यत् । तामा । ततेावाश्चप्रावाषं तयो- fat # ७ ॥
यदे न< समयच्छत्। तत्समिधः समिर्वं। समिध- मादधाति, समेवेनं यच्छति | श्चा तीनां धृत्य | अर्थे श्रहनिहोचमेषेध्यव॑त्कराति 1 आह तीनां प्रतिषिन्यै | ब्मवादिनें वद्न्ति। बदेका\ समिधमाधाय दे जा- हती अधात 1 चरथ कस्या; समिधि हितीयामा हं तिं Werte aca
कहे समिधावाद्ध्यास् । धाठच्मसम जनयेत् । दकार समि्धमःधायं | बजुषान्थामाहं तिं eerie । उमे एव समितो जाह ती FV नाशये धावं al ज- नयति! चादींप्तायां जुहाति समिडमिव fe ब्रह्म Wes अथा यथालििं ज्योतिष्कृत्या धरिवेवेषटि 1
reg afecta area
areas तत्॥ चतुरुख्रयति। दिजंहाति। तसूमादिपा- चतुष्यादमत्ति। wat दिपद्येव wwe: प्रतिष्ठाप- यति ॥ € ॥
भवति पृतिषिश्वति गमयति पुत्यक्पशवडपनि- धायाद्वियन्तेति तञ्चत्वारि च ॥ AT Bk
चतुथाऽनवाकः |
उत्तरावतीं बे देवाश्राष्ं तिमजुदवुः। श्रवाचीम- सुराः । ततेद्वाश्रभवन्। परासुराः। यं कामयेत वसींयान्स्यादिति। कनी यस्तस्य Tax हत्वा | TH रं भयेजुहयात्। खषा वाउक्षरावत्याहं तिः। तां देवा- WAC: ततस्तेऽभवन् ue
यस्यैवं जुश्चति। भव॑त्यैव। यं कामयेत ora यान्स्या- दितिं | भूयस्तस्य पूर्वर इत्वा । उत्तरं कनीयो अुष- यात् । खषा वाश्रवाच्याष तिः। तामसुरा अजुषवुः । ततस्ते पराभवन्। यस्यैवं जुङृति। परव भवति ॥ २॥
इत्वोपसादयत्यजामित्वाय | श्रये व्याहृत्य । गा- era प्रतींखते। शच्रननुध्यायिनमेषैनं करोति | a favre बे erate! तं यच्छेत्। यश्षस्थाखु-
RUTH अध्याये 8 अनृवाकः। १७७
खच्छेत्। रष वाश्चम्रिहाचस्य स्थाशः। यत् TATE He तां यदुत्तरयाभिजुष्यात् ॥ ३ ॥
यत्रस्थाणश्छेत्। Brera पुव्वीमाहं तिं जुहाति। यन्नस्थाणुमेव परि टणक्ति। wat भाठब्यमेवाब्माति- क्रामति। अर्वाचीनः\ araquante | रेतणव तदभा- fal Se पातः। प्रजनयत्येव तत्। बह्मवादिनाव- दन्ति! चतुरुक्यति ॥ ४ ॥
दिजुहाति। रथ क दश्चाहंती भवतदति। अन्नौ STATE ब्ूयात्। रष AMAA TAT: | ATAT- We: | Wear दिः प्राञ्जाति। श्चप्मावेव वैश्वानरे दे श्रा- इती जुरोति। दिकजुहाति | दिनिंमाटिं । दिः प्राञ्जा- ति॥५।
षट सम्यद्न्ते। TATA: | WIAA प्रींसाति। ब्- waferaeta | किन्देवत्यमग्रिरोचमिति। वेश्च- देवमिति qari यद्यजुषा जुति | तदन्दाम्मं। यत् तूष्ण | तत््राजापत्यं ॥ € ॥
यन्िमाष्टि। तदोाषधीनां। यदितीर्यं। तत्पिदुणं | TATA | तञ्गभाशां | TATRA SHAT वधन्त |
३.७६ Rete wee यदाचाम॑ति। तन्भनृष्याशां। उदङन्पग्धा रत्थाचा- मति॥७।
खत्मनेगेपीथाय। fatten spl) नियति erred | उर्दि श्ति। सतर्षो नेव प्रींसाति | दधिका प्धाव॑त्तेते | खमेव बीरयमलुपव्धावत्तते । ware fearon: | अभे धादित्यस्यैवात- मनुपय्थार्व्तते । शत्वापसमिन्धे ॥ ८ ॥
THATS समिध्यै | न ब्दिरनुप्ररेत्। अस. सिते area ae: | यर्दभ्रिोचं। यदं नुप्र त्। यतं विश्छिन्धात् । तस्माननानुपुहत्यं । यत्तस्म सन्त्ये । अपेानिनयति। saya रूपमकः ॥ ९ ॥
अभवन् भवति जुहयालयति arte fe: प्राञजाति प्राजापत्थमाचामतीन्धेऽकः ॥ अनु” ४ ॥
पञ्चमाऽनुवाकः। बह्मवादिनेावदन्ति । अभ्ि्ोचप्रायणायन्राः । किप्रायणमभरिराचमिति। वत्सोवाश्चम्निहाषस्य प्रा्व- शं । afrere यन्नानां। तस्य viet सदः। अन्तरि - warty । चौ विधानं । दिव्याञ्चापः Trews: | श्राषथयेावर्िः ॥ १।
२ UTR ९ MNT Saree: | Loe wren | दिशः परिधयः। sofia: | यजमानः पशुः। समद्रेऽवभुषः। संवत्सरः खगाकारः। तसमाद्ाहिताप्नेः सवंमेव Beare भवति | यत्सायं अुरोति। राचिमेव तेन दकिख्ां कुरते । यत्यातः ॥ ₹॥ अहरेव तेन ela wea, यतरताददाति | ला Shara | याबेकोावे देवाञ्चहतमादन् | ते परंा- भवम्। तश्तदमि्ोचः सर्वस्यैव संमवदायाशुषवुः । तख्मादाहः। अभ्रिशाजं वे देवागृहाणां निष्वुतिमप- श्यन्निति। mera जुहाति । राियारव तड्लाचा aan | | यजमामस्यापराभावाय। ATH: | ETA AE ताद्याय। अज॑मानस्यापराभावाय | यत्ततेञ्राति। चु तमेव तत्। इयाः पयसा ज्यात् पशुकामस्य | र्त- दाश्चभनिङाचं मिथुनं । aed वेद् । प्र पुजया पथुभिरमिं खुमेजायते ॥ ४ । इमामेव TA SE । अअरमूमुत्तरवा | wuts त्योत्तरमानमयति। यानावेव तेद्रेतः सिथ्चति पजने, WMA जुहयात् तेजस्कामस्य । तेजावाज्राओ्चं | तेज-
z2
१८० तेत्तिरीय we स्वयैव भवति। पयसा पशुकामस्य | WE पशना रूपं | रूपेशेवास्मै' पशुनवरुन्धे ॥ ५ ॥
पशमानेव भवति । दुभरन्दुियकामस्य | इन्दं वं afar दन्दियाव्येव vata यवाग्वा ग्राम॑कामस्य। ज्राष- ध्या वे मनष्याः | भागधेये ATM सजातानवरन्धे। या- way भवति। अयन्तावारषः। योऽसामा ॥ € ॥
चतुरुनरयति । चतुरश्र रथन्तरं । रथन्तरस्यैष ae: | उपरोव इरति। Ce वामदेव्यं । वामदे- mera वैः | दिजुंहाति। cet बृहत् । बृहतरव aa: | ्रभ्निाचमेव तत्साम न्वत्करोाति ॥ ७ ॥
यवाश्च हाचस्यापसदाषेदं । उपैनसुपसदान- मन्ति । विन्दतडपसत्तारं | उन्नीयापसाद्यति। पु- यिवीमेव प्रीणाति । हेष्यन्ुपसादयति। अन्तरि छषमेव प्रीणाति । शत्वाप॑सादयति। दिवमेव प्रीणाति। रता वाश्र्रिशचस्यापसदः ॥ ८ ।
Wea वेद | उपे नसुपसदानमन्ति। विन्दतडउपस- mt) यवाश्च हाचस्याख्ावितं पृत्याख्रावितः हा- तारं बृह्याशं वषट्कारं वेद । तस्व त्वेव इतं । पाशे वाञ्चभिडाजस्यात्रावितं । अपानः पुत्धाश्रावितं ।
RUTH ९ अध्याये ५ अनुवाकः। १८१
मनेाहाता । Ware । निमे षावषटकारः ॥ € ॥
यरवं वेदं | तस्य त्वेव शतं | सायं यावानञ्च वे देवाः Ue eA गुदमार्गच्छन्ति। तान् य- च तर्पयेत् । पुजया पशुभिर्वितिष्ेरन्। यत् ada तृत्तारनं पुजया पश्ुभिसपंयेयुः। ATA: सायं या- वभिरिति साय सम्ख्ति। सजुर्देवेः पातयावभि- रिति gra: ये चेव देवाः सायं यावीने ये चं प्रात- यावाणः॥ १०
तानेवाभयास्त्पयति। तरनं तृप्ताः पुजया पशु- भिस्तपंयन्ति | श्ररुखोशस्माहापवेशिः | अचग्निहावर- वादः सायं प्रातवंजं ATT व्येभ्यः प्रहरामि | तस्मान्म- त्पापोंयार्सो घाव व्यादति। चतुरुकर॑यति । दिजु- रोति। समित् सप्तमी। सप्तपदा THT । शक्रो वव्वः ॥ अभि होर तत्सायं प्रातव॑जं यजमाना भा- कव्याय HUT | भवत्यात्मना | परास्य ठ् व्योभ- वति ॥ ११॥
बर्हिः पुतदेताद्चाय आयते रन्धेऽसामा करोत्येता वाश्रभ्रिषाचस्येपसदेवषटकारशं प्रातयीवाशोवज- wife च ॥ अन्० ५।
शच तेत्निरीय ब्राह्मणे `
षषठऽनवाकः । `
पुजापतिरकामयतात्मन्बनम जायेतेति IST ETT | तस्यात्मन्बद जायत | MATA eer: | तेऽञुवम्। प- जापतिरडहाषीदात्मन्बनमे sraafa | ae वयम॑अनि- wife । जायतां न च्रात्मन्वदिति तऽजुहवुः। पाणामा- Ata | तमुवे वायुः ॥ १॥
चु ष्चादित्यः। तेषाः इताद जायत गौरेव । तस्य पयसि व्यायश्छन्त | मम दतादजनि ममेति। ते पजा- पतिं पुञ्जमायम्। स्रादित्यऽभ्रिम॑त्रवीत्। यत्तरामौ MAY | WAT सहासदिति | कस्यैकोाऽङाषीदिति प- जापतिरत्रवीत् कस्येकदति । पाणानामदमित्यत्नि ॥२॥
तमुवाञ्चङमिति arg: | च्तुषेऽहमित्यादित्यः। य- रव पाखानामहाषीः। त॑स्य इतादजनीति । अग्ने तादजनीति। तर्दग्रिराचस्याभिराचत्वं। नौवीश्भ्नि- हषं | aed वेद् गोरभिरोचमिति। पुणापानाभ्ा- मेवाग्रि £ समधयति। sada: प्राणापानार्म्थां भवति wen
aed Fe) तै ara | ea माभजतमिति।
२ VST ९ ध्याये © अनुवाकः | 31. यदेव गार्पत्येऽधिित्याइवनीयमभ्युद्रवन् | तेन त्वां परीखातीत्यनुतां | तसा्हार्दपत्येऽधिधित्थावनीयम- wate | वायुमेव तेन प्रीणाति । पुजापतिरदेवताः सृजमानः। ्रभ्रिमेव देवतानां प्रथममरूजत। से- ऽन्यदालम्भ्यमवित्वा ॥ ४॥
यजापतिमभिपय्याव्॑लत | स मृल्धारंबिमेत् । स- ऽसुमादित्यमात्मनानिरंमिमीत। तर इत्वा पराङ्प- च्यचर्तल | ततोषे स मृत्युमपाजयत्। AUT जयति। aed बेद्। तसा यस्यैवं विदुषः उतेकाहमत द्यं नजु- चति। दतमेवास्य भवति॥ wat छादित्योऽभि trey
तनुक वायुरभिर्भवत्यरवित्वा भवत्येकभ्व ॥ अमु Ee सत्तमाऽनुवाकः 1
रौद्रं गविं। वायव्धमुपरष्टं । ्राशचिनं TATA | सौम्य दुग्धं | वारणमधिशरितं। वेश्वदेवाभिन्दवः। पौ- weet | सारस्वतं विष्यन्दमामं | मैव AE: | धातु- रुदासितं ॥ रदस्यतेरुक्रतं । सवितुः प्रक्रान्तं । UTaT- पुथिव्\ feared रेन्दापमुपसनं | म्नः पुव्वौ इ - तिः। पुजापतेरूलरा। SEX दुतं ॥ १ ॥
उदासित£ सप्त चं ॥ Wye ७ ॥
१८४ तेत्तिरीय area
अष्टमोऽनुवाकः | दृक्िखतउपरूटजति | पितृलोकमेव तेनं जयति । प्रा्ीमावर्तयति। देवलाकमेव तेन जयति। उदी ची- माद्य दोग्धि | मनष्यलाकमेव तेनं जयति । eat दुद्याञ्ज्येष्ठस्य ज्धे्ठिनेयस्यं | यावागतः श्रीः स्यात्। B- प॑रौ Taq कनिष्ठस्य कानिष्ठिनेयस्य | योवा बूभ- षेत् ॥ १।
FAFA | पापवस्य ATTA | AAS वा- रतदुपषटं | What दद्यमानं AS दुग्धं । ew उद्वास्यमानं। त्वाष्टमुन्नीयमानं। TWAT | स- faq: vented) द्ावापुथिव्यः दियमाणं ॥ २॥
रेन्दाप्रमुपसादितं | सव्यीभ्यावारष देवतीभ्योज्ु- शाति। यौऽभ्रिहाचं Heft यथा खल् वे धेनुं तीर्थ तर्पयति । खवमभ्रिहोची यजमानं तर्पयति | वृष्यति पुजया पशुभिः। प्र सुवगे लाकं जानाति। पश्च॑ति Te पश्यति data पजया पशुभिर्मिथनेजायते॥ यस्थेवं- विदुधैऽभ्रि्ाचं शुद्धति। यड चनदवं वेदं ॥ ३॥
बुभूषेद्भियमाणं जायते दे ख ॥ अनु° ८॥
र अटक र खथ्याये €,१० |AIM: | १८५
नवमोऽनुवाकः । ward परग्यमेधाञ्रासन्। तेषां चिरोकोऽप्निराचम् - TU | feta: | casa: | तेषां यस्त्िरज॑ात्। स छचाजुषात् | Bie | स यजेषा । यः wai स तृष्णं ॥ ९ ॥ यञ्च STARTS Tut | तावुभावी्रुतां । त- ATTA Sta: TAT होतव्या | TATA | उभे- एव देश्र्वरुन्धे। श्चभ्रिज्यातिञ्यातिरभिः arefa सायं होति Tava तह धाति। सूर्ाञ्यातिर्ज्योतिः सूरः खाहेति पातः। tava हितं प्रजमयति। रेतावारत- ख दितं न प्रजायते ॥ २। यस्याभिोचमह्तः सूर्याऽभ्युदेति। WIA स्यात्। उन्नीय प्राङन्दाद्रवेत्। सउपसाद्यातमितेारासीत् | स यद्ा ताम्येत्। अथ भूः खाति जुहयात्। पुजापं तेव भतः। तमेवोापासरत्। ALAA ततडउन्रयति। ना- ततिमा्छति यजमानः ॥ ३॥ तुष्णीं जायते य्जमानः॥ अनु° € ॥ दश्रमाऽनुवाकः। यद्भ्निमृद्रं ति। वसवस्तर्धभिः। तसिन्स्य तथा-
ZA
१८५ तेतिरीय area विधे qua वसुेवास्याप्मि होचः दतं भवति। नि- हितायुपोयद्घते | रद्रास्तर्भिः। तस्मिन् यस्य तथा- विधे quia) रुदरेषेवास्याभिहाषः इतं भवति। पुथ- ममिश्भम्िरालभते। आदित्यास्तद्यभिः॥ १ ॥
तस्मिन् यस्य तथाविधे जुति । ्रादित्येेवास्या- भिहोच इतं भवति । स्वैव wale भवति | विश्वेदवास्तद्यंभिः। तस्मिन् यस्य तथाविधे uta विश्च घ्ेवास्य देवेधमरिष्ोचः इतं wafer नि- तराम्चिरुपावैँति लाहिनीकेव भवति। इन्द्रस्तद्यम्निः। तस्मिन् यस्व तथाविधे जहृति । इन्द्ररवास्थाप्निोचः wa भवति ॥ २।
शरज्गाराभवन्ति | तेभ्योऽङ्गरेभ्योर्चिरुदेति। पृजाध- तिस्त्चभिः। तस्मिन् यस्य तथाविधे जुति । पृजाप- तावेवास्याभि होचः दतं भवति। शरोाऽङ्गगराञ्ध्युन्त। AG Teta: | तस्मिन् यस्व तथाविधे जुति । ब्रह्मने वास्याभि होचः ₹तं भवति। वसुषु सद्रधादित्येषु वि- षु देवेषु ॥ इनदरं पजापतो ब्रह्मन । अप॑रिवगेमेवा- ware देवतासु इतं भवति। यस्यैवं विदुषेऽम्र ere जुद्चति। यउचेनदेवं मेदं ॥ ३।
२ TERY अध्याये १९ AAA | १८७ आदित्यास्त्चभिरिनद्र खवास्थाम्ि दोषः दतं भव- ति देवेषु चत्वारिं च। । uefa fafen: प्रथमः सर्व्वरव नितरामज्गाराः रोऽ ज्नारावसुषु सप्त ॥ BHA? १० ॥ एकादशाऽनवाकः। ऋतं त्वा सत्येन परि षिश्वामीति सायं परिषिश्च- ति। सत्यं त्वर्तेन परिंषिश्बामोति पातः। श्रभ्रिवा- ऋतं | असावादित्यः सत्यं | ्रप्रिमेव तदादित्येन साय ufefasafa | चअभ्िनादित्यं पातः सः। TASES भवतः। तावदस्य लाकस्य। नातिन रिष्टिः। नान्ता- नध॑य्यन्ताऽस्ि॥ यस्मैवंविदुपेऽपरि्ोचं जुष्ठति। यड देवं वेद ॥ १॥ | अस्ति दे च ॥ अनु° ११॥ अङ्किरसःपजापतिरमिर रद्रडत्तरावती ब्रह्मवादि- नाऽभ्रिरोचध्रायसा war: पजापतिरकामयतात्मन्बद्रोदरं गवि दश्िणतस्रयोड यदभिमतं त्वा सत्येनेका द ॥११॥ अङ्गिरसः Ra तेन पशूनेव यन्निमाष्टिं योवाञ्भ्नि-
होचस्यापसदादश्िणतः षष्टिः ॥ ६०॥ eft: ॐ ॥ इति दितीयाष्टकस्य प्रथमाध्यायः॥
2a2
रिः ॐ । तैत्तिरोयब्राह्मखे दितोयाष्टके दितीयाध्याये प्रथमेऽन्वाकः। पुजापतिरकामयत पृजाः रजेयेति। सरतं दश्शो- तारमपश्चत्। तं मन॑सानुदत्य॑ TARTANA | तते वै स पुजाश्ररटजत। तांस्त् PETIT NTT | ता ग्रहेखारुह्ात्। AACS AeA | यः कामयेत प्रभाये येति। स दश्डोतारं मनसामुदुत्ध द्भस्तम्बे जहयात्। पजापतिव दशहोता ॥ १॥ पुजापतिरव भूत्वा प्रजायते। मनसा TELA | म- area हि पजापतिः। पृजापतेराष्ये । पूया जुहोति । पूव हि पुजापतिः। पुजापतेराघ्य। न्धनया जो fa arate पजापतिः पुजांञ्रजत । प्जाना aed ॥ २॥ द्भेस्तम्बे जुोति। रतस्मादे योनेः पजापतिः पजा- EMT | यस्मादेव योनेः पुजाध॑तिः TATA । तस्मादेव योनेः प्रजायते । बाद्मणादंक्िखतरप॑सते । AMA FRAGT | उपद्र्मत्येव प्रनायते |
२ च्यङकं २ ध्याये र GAIA: | १८९ महाभवति। पजानार Geral yal | यं ब्राह्मशं विद्यां विद्ाध्स ANT TST ॥ ३ ॥
VISTA परेत्य | दरभ॑स्तम्बमद्गत्व्य | Awe दधि खलानिषाद | चतुशातन् व्याचक्षीत | Tae देवानां परमं YR बरह्म ACACIA | तदेव प्रकाशङ्गम यति। तदनं प्रकाशं गतं। पुकाशं पजानां गमयति । CUTE व्याचष्टे ॥ ४ ॥
अभिवान् वें दभेस्तम्बः। ्भरिवत्येव व्याचष्टे | बाह्य खादक्िणतउपास्ते। THATS पुजानासुपद्र्टा। उ- पद्र्टम्येवेनं यच्छति । ईर तं यशेत्तारित्थाष्ः। यस्यां ते व्याखष्टदतिं। ACH SU: | यदेवेनं तज - परमति। तदेवावरुन्धे ॥ ५ ॥
अभिमादधानेादंशोचारखिमवदध्यात् । प्रजा तमेवेनमाधन्ते। तेनेवेदुत्थाभरिरेचं KAT | प्रजा तमेवेमस्रोति। इविर्निंवष्स्यं दशातार व्याचक्षीत | प्रजातमेवेनं निवपति सामिधेनीर नुवश्यं दशर- तार व्याचक्षोत। सामिषेनीरेव ATCT प्रतनुते । WAT यन्ताव SMTA | यत्तमेव त॑नुते ॥ & ॥
MTL द्श्डातारं FRAT | नव वे पुरषे TAT:
१९० Afecta area नाभिर्दशमी | स पाणमेवेनमभिचरति। रतावद पु- रंषस्य सवं । याव॑त्याणाः। यावदेवास्यास्ति | तद्भिच॑- रति। खलतदरिंे जुति प्रदरे व। wera fa- ऋतिहोतं ॥ निक्ंतिखदीतरवेनं नित्या ग्राहयति । यद्वाचः HCl तेन वषटकरोति | वाचर्वेनं करेण प्रटति। ताजगात्तिमाच्छति ॥ ७ ॥
THT खध्वाङन्छेद्याचष्टे Treg तनुते नि- ऋतिखष्ीतं पञ्च च ॥ श्नु” १ ॥
दितोयाऽनुवाकः ।
पुजापतिरकामयत दशपूखमासै संजेयेति। सरुतं चतुदातारमपश्यत् । तं मनसानृदत्याहवनीयेऽजु- हात्। MATS स Sagal area | ताव॑सात्सुषटा- वधाक्रामतां | ती AVUTTATA | TAC ग्रहत्वं | द्- शपुश॑मासावालभमानः। चतुदहातार् मन॑सानत्या- TATA जुहयात्। दशंपुखमासावेव सृष्ठारभ्य प्रतः मते ॥ RN
ग्रहाभवति। TATMATAA: FCATRA | साऽका- मयत चातुमास्यानि खजेयेतिं। We पथ्वशातारम-
RUTH २ ध्याये २ GAA: | REL
पश्चत्। तं मनसानष्टत्धाहवमोयेऽजुदात् । ततेव स चातुमास्यान्धसजत। तान्धस्रात् सृष्टान्यपाक्रामन्। तानि ग्रहंशाख्ह्ञात्। तद्गहस्य ग्रहत्वं । चातुमीस्या- न्यालभमानः॥ २॥ ` |
TREC मनसानदुत्धाहवनीयं FEAT | चा- तुमास्यान्येव TET प्रतनुते। ग्रहेभवति। चातुमी- खाना सृष्टानां धृत्य | सेऽकामयत पशुबन्धः संजे- येति। सरतः षडढेतारमपश्यत्। तं मनसानुदत्था₹- CHASES | ततेव स पशुबन्धमखजत | AAT सषटोऽपाक्रामत्। तं AWAITS WS A
THUS ग्रहत्वं | पशबन्धेन MATS: | VESTA मनसानृद्त्थाहवनीयें FRAT | पशुबन्धमेव सृष्ठार- भ प्रतनुते । TENT | पशबन्धस्य सृष्टस्य Ya! | सा (कामयत Senay रजेयेति। सरतः सप्तहेता- THUG | तं मनसानुदुत्या EAA AST | ततेव स सौम्यम॑ध्वर म॑टजत ॥ ४ ।
VITALS STATA | तं ग्रहे णाणक्ञात्। तद्ध - स्य ग्रहत्वं । दीष्टिष्यमाणः। सत्तहातारं मन सानु ACTA जुहयात्। सौम्यमेवाध्वर\ FTCA प्रत-
१९२ तेनिरीय ब्राह्मणे
नुते । बरहाभवति। सौम्यस्याध्वरस्य सृष्टस्य yal 2- para aia प्राभवत् । waar: सम॑भरन् Te यत्सम्भाराः। aaa Aa: प्राभवत्। यत्स- म्भाराभव॑न्ति। यत्तस्य Mya | चचातित््यमासाय व्या-
wel यच्चमुखं वाश्रातित्थ्यं । मुखतरव यत्त सम्भूत्य- प्रतनुते। अय॑न्नावारषः। येऽपलीकः। न पजाः प्रजा- येरन् ॥ पनीव्याचष्टे। यन्नमेवाकः। पजानां पजनना य। उपसत्सु व्याचष्टे। Wee पल्नीनामायतनं। खर FATA ATT कल्पयति ॥ € ॥
ATTA CAAT प्रजायेर- RAZ चं ॥ अनु° ₹॥
द्रतीयोाऽनवाकः।
पजापतिरकामयत प्रजायेयेति। स तपेऽतध्यत । स चितः स्तोममखूजत। तं प॑श्चदशस्तामेमध्यतः दठृणत् | ते पू व्वंपक्षश्वापर पश्शाभवतां । पुर्व्वपषं STATI | ्चपरप्षमन्बसुराः । तेदेवा भवन् । परासुराः । यङ्कामयंत वसींयान्स्यादितिं ॥ ९ ।
२ GTR अध्याये & श्यमुवाकः। १९९
तं eres याजयेत् बसीयानेवं भवति। यद्धाम- येत पापौयान्तस्यादिति। AAT याजयेत् | पापो वानेव भ॑वति। तस्मात् पुब्यैपश्षाऽपरपश्चात् काङ्ख्यत रः। पजाषतिवे दशहोता | तुता पच्डहोता | षड- ढता AAC | ऋतवः संबत्सरः ॥ २ ॥
पजाः USA Sra: | यवं पुजायेतिं we and वेदे) बहोरेव भूयान् भवति। पुजापतिर्देवासु- TREN | सङन्द्मपि नासंजत | RATTAN । दरं गो अनयेति | AMA | AIS FRAT sofa, zvaferd अमयध्वमिति sy ` ते तपैऽतप्वन्त। तश्रातमखिन्द्रमपश्छम्। AAAI | जायसवेति | से1ऽ्नवीत्। किं भागपेवमभिजनिष्यद्ति । इतृन्त्सं वत्सरं | यजाः THA TATRA TTA | HS ATCA प्रजमयतेत्ध्रवीत् ॥ ४ ॥
तं Uwe प्राजनयन्। यः कामयेत वीरेमश्रा- जायेतेति | स चतुहातारं जह्यात् | पजापतिव खलु- हाता। पजाप॑तिरेव भत्वा प्रजायते प्रजनदिन्द्रमि- न्द्याय खादेति ae Aerie: आस्य वीराजायते। वीर हि देवारतयाषत्या प्राजनयन्। श्रादित्याश्ा-
2 8
१९8 तैत्तिरीय area क्गिरसश्च सुवग लाकेऽस्यधन्न | वयं पूव्यं सुवं साक- मियाम वयं पुव्वद्रति ॥५।
तश्नादित्यारतं प्बहेातारमपश्यन्। तं पुरा प्रात- रमुवाकाद प्रीं रेऽजुवुः। ततेव ले पुव सुवगं लाक- मायन्। यः सुवगेकामः स्यात्। स TATTLE पुरा WAT HATHA जुहयात्। संवत्सरो पश्वाता। संवत्सरः सुवगालाकः | संवत्सरर्व्तुषु प्रतिष्ठाय । सवग लोकमेति । तेऽ्ुवकक्गिर सश्रादित्यान्॥ € ॥
ऋ स्थ । क वस्सद्भो व्यं व॑स्यामडति। छन्द्ःस्वित्धन्रुम्। गायजियां बिष्टुमि जगत्यामिति। तस्माश्छन्दःसु सद्धा- आदित्येभ्यः | SITE: पुजादव्यं वन्ति । व ्य- खम पजाबलिं। रेनमप्रतिस्यातं गच्छति। wed वेद् । STE मासाः TAWA A चयं दमे लोकाः | असावीादि- त्यरुकविरशः। रतस्मिम् वारष fare: | wafer प्रति- foa: | यरवमेतः भरितं प्रति्ितं tz प्रत्येव तिष्ठति ॥ ७ ॥
स्यादिति संवत्सरोजंनयध्वमितीत्धत्रवोत् पृ्॑द- त्यादित्धानुतवः षट् च ॥ अनु° ३ ॥
२ UTR अध्याये 9 च्छनुवाकः| १९५
चतुयौाऽनवाकः।
पुजापतिरकामयत प्रजायेयेति। सरतं दश्शोतार- मपश्यत्। तेन द शधात्मामं विधाय | दशहाजाऽतप्यत। तस्व चित्तिः gare | चि्षमाश्थं। तस्वैतावत्येव वा- गासींत्। रुतावान् AMAA: | स चतुहातारमसभत । साऽनन्दत् ॥ १ ।
असति वाद्रममिति। तस्य सेमेाश्विरासीत्। स RASTA | सं7ऽताम्यत्। स भूरिति METH स भूमिमरटजत | fered दशंपूर्शमासै यजुरषि। स दितीयमतप्यत। से1ऽताम्यत्। स भुवदति व्याशरत्॥२॥
सेऽन्तरिश्षमरूजत। चातुमास्यानि सामानि स तृतीयमतप्यत | सेऽताम्यत्। स सुवरिति व्याशरत्। स दिर्वमरूजत। श्रग्निष्टाममुक्थ्यमतिराचन्चः। रता- वै WAG लोकाः। इमान् खल् वै लोकाननु पजाः पश्वग्छन्दारसि प्राजायन्त । यर्वमेताः पजा- पतेः प्रमाव्याहतीः प्रजातावेदं ॥ ३ ॥
प्र पुजया पशुभि्मिथुनेजायते। स पच्चशातारम- रजत। स इविनाविन्दत। त्म सामः स्तनुवं HTT त्। रतत्ते इविरिति। स पश्वहाचातप्यत। Sate
2 8 2
१९९ वेसतिसोय ब्राह्मे `
त्। स पत्यङ्बाधत। सेऽसुरानरूजत | तदस्यापिय-
मासीत् ॥ 8 4
तद्वेः हिरं मभवत् । तदवेकंस्व हिर स्व ज- श्न । स दितीयमतप्यत । साऽताम्यत्। ATR, त्वाध-
त्त स Sarasa | तदस्व प्यमासीत्। TTA
दिर ण्यमभवत्। varie दिर ण्यस्य अनम । यवः
सवर्णस्य हिरं ण्यस्य अन्ध्र वेद् ॥ ५ ॥
AeA भवति eae MTT: | तसा - mqrelx हिर ख्यं धायं । सुवसधरव भवति। शन पियं गच्छति नाप्रियं । स AARC |W AAT चेव Gat Saag | feet स्तोमे मेभ्योलोाक्तेभ्या ४सुरान् प्राखदत। Waftrxsra narfera 1 wafax- Ty रुखमथ स ॥ € ॥
सप्तदशेन प्राजायत । Bes विदास्त्तामे न यजते | RATT Yat लोकमेति। चिणवेन स्तोमे मग्याखा- केभ्याधाठव्यान् प्रशुदते। चयस्विरशेम प्रतितिषति। VaR THAT | सप्तदशेन प्रजायते | तसात् सत्तद्शःस्तोमे न निह त्यः | पुजाप॑ति्ं AHEM: | T- आपतिमेव म॑ध्वतेाधनते प्रजातो ॥ ७ A
२ अटकं २ अध्याये ५ अनवाकः। ९९ ®
MALAITA व्यारदेदासीदेदाधत्त प्रजात्ये +
Wye 8 ॥ पञ्चमाऽनुवाकः।
देवाव वर॑ख्मयाजयन्। स यस्मै Ta देवतायै द्- धिखाममयत्। ताम॑ज्ञीनात्। तेऽञजुवन्। व्याहृत्य भ्र- तिटल्ञाम। तथाने दधिखा न ज्ञेष्यतीति। ते area परत्यख्ङ्खन्। ततेव तां दध्िणां नाबींनात्। यर्बंवि- दान् व्धादत्य दश्ठिंणां प्रतिगृह्णाति । ननं दधिंणा जीनाति॥ ११
राजा त्वा वर्श नयतु देवि दकिेऽपरये दरं ख मित्वाह | sina वे दिर खं । खयेवेनरेवतया प्रति- waite समाव वासदत्याह। Ves वे वासः। ख- यैबेनदेवतया प्रतिखह्ञाति। axa गामित्धाश । रौद्री वे गौः । खयेवेनान्देवतया प्रतिर्ज्ञाति। वश्णाया- खमित्थाह ॥ २ ॥ TARTAN: | ats देवतया wig । WHAT पुरुषमित्थाइ | TTI पुरुषः। ख्वये- वेनं देवतया nforraria | मनवे तरपमित्धाड । मा- मवयं तख्यः। waa देवतया प्रतिष्ङ्खाति। उत्ता-
tex ततिरीय ara
नायीङ्गीरसायानदत्धाइ। अयं वाउंत्तानश्राङ्गीरसः ॥ ३ ॥
अनयेवेनम्प्रतिरु्ञाति। SAAN रथं प्रतिख- Oil वैश्वानरेावे देवतया Ta: | aaa देवतया प्रतिख्ङ्ाति। तेनादतत्वमपश्यामित्याह । अदत॑मे- AAA | वयेदाषदृत्धाइ | वथर्वैनं कत्वा | सवं लोकं गमयति । मयेोमश्च॑मल्तु प्रतिग्रहीचर्त्थाह ॥ 8 ॥
यड शिवं। तम्मयः। च्रात्मनरणयेषा परोंत्तिः। करदं WHATS | पजापतिर्व कः स पजाप॑तये ददाति। कामः कामायेत्याइ। कामेन हि ददाति । कामेन प्रतिगृह्खाति। कामदाता काम॑ः प्रतिगरोते- त्याह WY |
कामेदि STAT | कामः प्रतिग्रहीता। काम स- मद्रमाविशेत्याह | wax हि कामः। नैव हि काम- स्यान्ताऽस्ति। न RATS | कामेन त्वा प्रतिखज्ञामी त्याह | येन कामेन प्रतिग्ञाति। सरवैन॑मसुरभ्िलाक कामश्नागच्छति। कामेतत्तरषा ते काम दश्िशेत्याद। कामरव TITAS दधिखामिच्छति | न
२ GSR २ खध्याये दं अमृवाकः। Cee. प्र॑तिटहोतरिं । aed frereferat प्रतिगृह्णाति । sr नृखामेवेनां प्रतिखज्ञाति ॥ € ।
ोनात्यश्चमित्याहाङ्गीर सः प्रतिग्रहोचदरत्याह प्रति- ग्रहोतेत्याइ दधिणेत्थाह चत्वारि च॥ अनु० ५॥
| षष्ठाऽनुवाकः |
अन्तावारष AWS | ACMAAG: | द्णमेऽन्त्सर्प- राश्वियाद्ग्भिः स्तुवन्ति। यत्नस्यैवान्तङ्गत्वा | ATT मर्वरुन्धते। feral: सतुवन्ति। बयद्मे लाकाः। रभ्य- ` रव लोकेभ्याऽन्रा्यमवेरुन्धते | एश्चिवतीभवन्ति। अन्नं वे एजि ॥ १ ॥ |
अनलमेवावरन्धते। मनसा WHT | AASTRTA- ति। मनसा प्रतिहरति | मन्व हि पुजापतिः। पुजा- wares | Sars BUT: | तेषामियः रात्रीं । aed राच्िया्छग्भिः स्तृवन्ति | च्स्यामेव प्रतितिष्टन्ति॥२॥
चतुरहावुन हाता ATE | स्तुतमनु शसति THE | अन्तावारष यत्तस्य । यरद शममः। Va खल् वै द्- वानां परमं AR ब्रह्म | यश्तुातारः। द्शमेऽहःख- Gea BAIS) यच्स्येवान्तं गत्वा। परमं देवानां Te ब्रह्मावरुन्धे। तदेव प्रकाशं गमयति ॥ ३ ॥
Ree तैत्तिरीय ब्राद्यशे
तदे नं प्रकाशं गतं। पकाशं पजान गमयति । वाचं यच्छनि। यत्नस्य धृत्यै | यजमानदेवत्यं ATE: | भा- ASIA राचिः। अष्टा राधि ध्यायेत्। भाठ॑व्यस्मैव तल्लोकं BRI यदिवा वाचं भिसुजेत्। अङ्धादंव्या- योच्छिःषेत् ॥ यन्नक्तं विसुजेत्। Uf धाठ्व्याया-
aq) अधिवक्षसर्य are विरूजति। रताबन्त-
Aare लाकमुच्छिशषति। याव॑दादित्याऽस्तमेति # ४१
afer तिष्टन्ति गमयति fax teres च ॥ चनु ६॥ | सप्तमेाऽन वाकः |
पृजापतिः THA | ताः सृष्टाः समष्क्ष्यम्। तारूपेणानुप्रािं न्। तस्मादाहः। रूपं वे cathe रिति। ता नानानुप्राविश्न्। तस्मादाहः। नामव पु- जापतिरिति। तस्मादप्यामिषौ eet) apa चेभ्न- गते॥१॥
fasta भक्तः | पूजापतिदेवासरानसूजत । स इन्द्मपि नारजत | तन्देवाअज्ुवम् | Lae नाअनये ति। स्रात्मनिन्द्रमपश्यत् | तमसूजत | तं ergata भूत्वानुप्राविंशत्। तस्व वजः TT ERT RT ATE | तेनाद्ग्याखरानभ्यभवत् ॥ २॥
२ GET श TUT < खनुवाकः। २०१
aed वेद | अभिधावंग्याम् भवति। ते देवासुर. विजित्य । सुवर्ग लोकमायन् तेऽमुषमिलोके व्धसुभ्यम्। TTT | असुत प्रदान कडपजिजीविमेति। ते सप्त- हेतारं यत्वं विधायायास्यं। ्राङ्गोरसं प्रहिखछन्। र- TAY कर्ययेतं ॥ ३ ॥ |
तस्वावादवं wafer | यदिदं किच्च | यरवं वेद । क- Wasa | स वाश्चयं म॑मुष्येषु यत्तः सप्तहता। असु- चं सद्धोदेवेभ्ये wal बहति । aes वेदं । उपेनं यत्ना नमति | सेऽमन्धत। अमि वाद्मेऽस्माललाकाद्मुं लोकं कमिष्यन्तदरति ॥ स वाचस्यतेहंदिति Met त- स्पात् पचाहृद यं । तस्मादसमाशोकादसुं लाकं नाभि- कामयन्ते पाहि wed ॥ ४ | | जये तेश्मभवत् कर्पयेतेति चत्वारि ख ॥ wy on
अष्टमोाऽनवाक =|
देवावे वतुहादभिर्यश्रमतन्बत। ते fearaen धा- तंग्येखाजं यन्त | अभिसुवगे लोकमजयन् | यरवं वि- दार्खतुहादभिर्य्नं तमृते | विपाप्ममा erate अय- ते। अभि सुवर्ग लाकं जयति। षडे चा प्रायणीयमा-
ˆ (€
०२ Serta ब्राह्मये
सादयति। SARs लोकाय wear! घ्रन्ति खल् वारतत् सोरम | यदभिषुगन्ति ॥ १ ॥
ऋभपैवेनमसुं लाकं गमयति | चतुरहाचात्तिश्यं । य- शवे चतुंहाता। यशरवात्मन्धत्ते। TST TT ATA | TATA TEA | यजमानः पशुः | यजं- मानमेव Yat लाकं गमयति । गान् WHAT सप्त- हतार जुहोति । इन्दं बे सप्त्ाता ॥ २॥
इन्द्यमेवात्मन्धते। येवे चतुदहाठृननुसवेनं तर्ष
यति। द्यति पूजया cafes | उपैन६सोमपोथो न॑ मति। बहिष्यवमाने exert व्याचक्षीत। माध्यं न्दिने पवमाने चतुष्टातार। BAT पवमाने THR amt. पितृयत्ते षडटतारं। यत्नायच्नियस्य wre स- प्ष्ातारं। अ्रनसवनमेवेनारस्तर्पयति ॥ ३ ॥
द्यति पजया पशुभिः। उपै न६ सेमपीथानमति। देवाव चतु्हाठभिः सचमासत। छशिपरिमितं यशै- स्कामाः। तेऽबुवन्। Ae प्रथमं यशकच्छत्। सर्वेषां ARTUR | सेोमश्तुहाजा | BAHT: पश्चशाजा। धाता TSSTAT ॥४।
इद्रः TART | TUT TET | तेषा सो-
२ UTA २ अध्याये © QAI | २०३
AL राजानं AAT | तान्यकामयत। तेनापाक्रा- मत्। तेन पलायमचरत्। तं देवाः प्रषेः प्रेषमेच्छन् | तत्रेषाशां tard | निविदिन्धवेदयन्। तजिविदां नि- विष्व ॥५॥ sfc तदाप्रीशामापित्वं । तम॑घ्नन् । तस्य यशेच्धणुह्लत | ते ग्रहाअभवन्। THETA We- त्वं । यस्यैवं विदुषे ब्रहागृदचन्ते | तस्य त्वेव THAT ! ATMA! येवे नः VV ॥ इं ।
तर्मवधिष्म। पुनरिमः सुवामहादति। तं छन्दा- भिरसुवन्त। तच्छन्दसां ढन्दस्वं। सामना समानयनम् । MATH: सामत्वं | उक्येरुद स्थापयन् | तदक्थ्यानामु- wae | aed वेद् । प्रत्येव तिष्ठति ॥ ७ ॥
सव्वमा्युरेति। सोमोबे यशः। यरवं विदान्साम॑- area | यशरवैनष्च्छति | तस्मादाहः | यैवं वेद् we न। तावुभौ साममामच्छतः। सामो यशः तं त्वाव खश्ऋच्छतीत्याहः। यः सोमे सोमं प्राहेति ॥ क्सरात् सोमे सामः Are: | यशर्वेन॑ष्छति ॥ ८ ॥
अभिषृख्खन्ति watt तपंयति wear निषि- स्वमभृत्तिठति प्राहेति दे चं ॥ अनु° ८ ॥
2९९
Ree facta area
भवमोाऽनवाकः |
xe arate किष्च नासींत्। न चौरासीत्। न धरचिवी। arafter, तदसदेव सकानेंऽकुरुत स्वामि- ति। तद् तप्यत। तसात्तपनाद्ुमेाऽजायत | TRAIT प्यत। तस्मा्पनादभरिरजायत। तदधयौऽतप्यत ॥ १ ॥
तस्मा्पनाञ्च्यातिरजायत। ARAMA | त- स्मा्षपनाद्र्धिरंजायत | AAAI | तसमा षप ATA ASMA | ARAMA | तस्मान्तपना- दुदाराश्चजायन्त। AAAI | तद्थमिव सम॑इ- TIA | द् इस्तिमभिनत्॥ २॥
स MARINA | तस्मात् समुद्रस्य न पिबन्ति पु- अमनमिव हि मन्धैन्ते। तस्मात् पशजायमानादापः पुरस्ता यन्ति। तदशहाताग्ब रज्यत TTT feet दभो - ता। यरं तषसोवीययै विदारस्तप्यते। भवत्येव । त- इाददमापः सशिलमासीत्। सेाऽरादीत्पजापतिः॥ ३॥
BMS | यद्स्याप्रतिष्ठायादति। यद ्ववा- पद्यत | सा थिव्यभवत्। ase) तदन्सरि श्षमभ- बत् Tea ATE । सा चौरंभवत्। यदसदीत् । ASAT TST ॥ 8 ॥
टक २ GUT € TIT: | Roy
wed वेद । नास्य गृहे श्दन्ति। रतदारषां लोका- at अगध । यरवमेषां लोकानां जग्म बेदं | नेषु लोके- चार्तिमाच्छति। सदमां प्रतिष्ठामविन्दत। सद्मा प्र fret वित्वाकामयत प्रजायेयेति । स तपेाऽतप्यत। सौ ATTA | स अघनाददुरानखजत ॥ ५ ॥
MATHS पाचेऽखमद्इत्। यास्व सा तनुरासोंत्। तामयाइत। सा तमिंखाभवत्। सऽकामयत प्रजाये- येति । स तपेाऽतप्यत। सोऽन्तवौनभवत्। स पुजनना- देव पृजाश्च रजत | तस्मादिमाभू्ि्टाः) THATS: माश्चरटंजत ॥ € |
ताभ्यादारुमये पाच TASTE | यास्य सा तनुरा- सींत्। तामपाइत। सा जोत्ञ्ञाभवत् । सेऽकामयत प्रजायेयेति । स तपोऽतप्यत | सेऽन्तवीनभवत्। सछ- पपस्ाभ्थामेवत्तूनं जत । तेभ्यो रजते पाच घृतम॑दुइत्। यास्य सा तनूरासीत् ॥ ७ ॥
तामपाइत। सेऽहाराजयेः सन्धिरःभवत्। Vs- कामयत प्रजायेयेति । स तपेऽतप्यत। सेऽन्तबानभव- त्। स मुखीहेवाम॑ सजत | तेभ्याइरि ते पाच साम॑म-
२०९ तैत्तिरीय ब्राह्मये
TUT! यास्य सा तनूरासींत्। तामपाइत। AET- भवत् ॥ ८ ॥
रते वे पुजापतेदादाः। यरवं वेद् । द्रव पुजाः feara ना.मदिति। वदहेवानां देवत्वं | wer Sarat देवत्वं बेद्। देवानेव भवति | WTS AT aT WH | ATARI अका AS | नाहाराचेघार्ति- मा्छंति॥ € ॥
असतोऽपि मनाऽरृच्यत | मनः पुजाप॑तिमसजत । पुजापतिः पुजाश्र रजत | तदाद्द्ं मनस्येव परमं प्रति- छितं | यदिदं fara) तदेतच्छेवस्यसखाम ब्रह्मं । EA RA वस्यसी वस्यसी व्यु च्छति | प्रजाय- ते प॒जया पशुभिः। प्र परमेष्ठिन माचामाप्नोति। व- शवं वेद ॥ १० ।
अभ्रिरजायत् तद्भयाऽतप्यताभिनदरोदीत् THT तीरोदुरूबमरूटजतारूजत घुतमदुहचास्य सा तमूरा- सीदहरभवदच्छति येद ॥ अमु” € ॥
इदं भुमेःत्रिज्यातिरचिमरी चयजदारास्तद्धं ज- घनात्सा तमिंखा सपुजननात्सा TST सरपपश्षा- भ्या ALATA सन्धिः स मुखाद् इर्देववानस-
RUTHER NMA te अन्वाकः। Roe aisha दारुमयं THA इरि ते तेभ्यस्ताभ्या दे ते oa पयोधुतः सामं aed वेदोपैनं तस्य तावभिषादं MAAS हत् TASTES घुतमद् इत् सोममद् इत्॥५॥
दश्माऽनुवाकः।
पृजापतिरिन्द्र॑मरजतानुजावरं देवानां | तं प्राहि- खात्। Ut हि। रतेषां देवानामधिपतिरेधीति। तदे AHA | BAAS | वयं वे TAT: स इति । सऽजवीत्। कर्बमसि वयं बे त्वच्छरेया;सःस इति मा देवाश्चवोचचव्िति। रथ aes aE पजाप॑तै इरं- WTA ॥ १॥
यद् सिन्नादित्ये। तदे नमत्रवीत्। TA प्रय॑च्छ । अथाइमेतेषां देवानामधिपतिर्भषिष्यामीति | कोऽह स्वामि््रवोत् । रतत् TRS | रतसस्यात्यमवीत् | यदेतद्भवोषीति। Bret नाम पुजापतिः। aed बेद् १२॥
विद्रे नं नाना । तद् खे रुक्मं कत्वा प्रत्यतरु्वत् | त- Aare देवानाम्रधिपतिरमभवत्। we वेद । श्- विपतिरोव समानानां भवति। साऽमन्यत । किंकिंवा
Rec तेत्तिरीय wea अकरमिति। स चन्द्रमश्राहरेति प्राल॑पत्। weata- Wage | यरवं TS ॥ ३ ।
खन्द्रवानेव भवति। तं Sara | सवीयैमय्यी यथा गेापायतदति। तत्सूर्यस्य सुय्यत्वं। aed वेद् । मेनं catia | wafer वाददमिन्द्यं परतध॑स्थादि fer | तदिद्रस्यन्दुत्व | aes Fey इन्द्याव्येव भवति ॥ ४॥
wa TRS परमेाऽभृदिति। तत्प॑रमेष्ठिन॑ः परमे- ford यवं Fe) परमामेव काट गच्छति। तं द्वाः समन्तं पय्यविशम्। वसंवः पुरस्तात् । इद्राद॑ शिखतः। wife: ware | विश्वे देवाडलरतः। अ्रज्रिरसः प- त्यश्च ॥ ५ ॥
साध्याः WUT | TTS TS | VAX समानाः संबि शन्ति। स पजापतिरेव भत्वा पजाश्रावयत्। ताश्च नातिष्ठन्तान्राच्याय। MAS पुरस्तात् पश्च॑न्तीः। द् शिखतः पय्यायन्। स द॑िखतः पर्यवर्तयत | तामुखं पुरस्तात् पश्यन्तोः। मुखं दश्चिखतः॥ ६॥
पञ्चात् पय्थायम्। स पञ्चात् पय्थवर्शयत। तामुखं पुरस्तात् पश्यन्तीः | मुखं दधिखतः। मुरं पात् ।
RUTH २ अध्याये १९१ च्यनुवाकः| Roe WAU पय्यायम्। सउ्षरतः caravan तामुरखं पुरस्तात् TAA | मुखं aA! मुखं पश्चात् ॥ मुखसुत्तरतः | जद्धाउदायन् । सडपरिं्टाव्यवतत- यत। ताः सरव्व॑तेमुखा भूत्वावयत्। AAT तस्म पु- जाश्चतिष्ठन्तान्नाद्याय। यरवं विदान् परि न्यवर्लयतेति च । पुजापतिरव भत्वा wart तिष्टन्तेऽस्मं पजा HATA | अन्नादरव भवति wo ॥ Weise चन्द्रमसं aes वेदेन्दरियाव्येव भवति पु- aes सुरू SaaS पञान्रव Ty Wye १०॥
एकादभाऽनवा कः ।
पजार्पतिरकामयत बहार्भृयान्त्यामिति । wae दशहातारमपश्यत्। तं प्रायुङ्क। तस्य प्रयुक्तिवशभूं- यानभवत्। यः कामयेत TNA RAT fala | स द्- MOTTE प्रयुश्ीत | बहोरेव भूयान् भवति | सेऽका- मयत वोरोमश्चाजायेतेति। स दश्डातश्चतहातारं निरमिमीत। तं प्रायुङ्कः ॥ १॥
तस्व प्रय॒क्तीन्दरऽजायत। यः कामयेत वीरोमश्रा- जायेतेति। स चतुहातारं प्रयुश्ीत। BTS वीरोज-
are केत्तिसीय area
यते। सेंऽकामयत पशमान्त्यामिति । सं चतुहातः पथ्बहातारं निरमिमीत | तं प्रायुङ्क। तस्य प्रथक्तिपश- मानभवत्। यः कामयेत पशमान्त्स्यामिति। स पथ्- इातार प्रयुश्जोत ॥ २॥
पशमानेव भवति। सेऽकामयतर्तवौमे कल्पेरजि- far) स पष्बषातुः षडदेतारं निरंमिमीत। तं प्राय Wl तस्य TAA | यः कामयेतर्तवे मे कल्पेरन्निति | स षडढेातारं VAT | कल्यन्तेऽस्मा ऋलतवः। सेंऽकामयत सोमपः समया Vt । चा मे सोमपः समयाजो जायेतेति ॥ ₹।॥
स षडढेातुः सप्तदातारं निरमिमीत। तं प्राङ्क तस्य प्रयुक्तिसामपः समयाज्यभवत्। श्रास्य सोमपः सेामयाज्धजायत। यः कामयेत सोमपः सौमयाओी VA श्रा मे सोमपः समयाजी जायेतेति स सप्तषातारं प्र युश्ोत | सोमपरव सोमयाजी भवति। ्रास्यं सामपः सेमयाजी जायते । स वारष पशुः wan प्रतिति ति ॥ ९ ॥
पद्धिमुखेन | ते देवाः पशरुम् वित्वा । सुवर्गं लोकमा- यन् | तेऽमुष्मिल्लोके Say | तेऽब्रुवन् | अमुतः प्र-
RUTH अध्याये १९१ GAIA: | २९१ दानं वापजिजीविमेति । ते सप्तेतारं यत्तं विधा- यायास्यं । ्चाङ्गोरसं प्राहिख्न्। CAAT BETA er तस्व वाद्यं HT ॥ ५॥
यदिदं fared) aed वेद । weasel |e वाश्चयं म॑नुष्येषु यत्तः सप्ता | AY सद्धोदेवेभ्या य्य ब॑हति। यर्वं वेद | उपैनं यत्ता नमति। येवे चतुद्ा- ` ठृणां निदानं Fe 1 निदानवान् भवति। afer व दशशातुर्निदानं । द्श्पुशेमासैौ चतुद्ातुः। चात्मी- स्यानि UTES: | पशुबन्धः षडढेातुः | सैम्याऽ्वरः सप्तातुः। VAS ART निदानं । यरवं बेदं । निदानवान् भवति ॥ ई ॥ .
अमिमोत तं प्रायु्क पथ्बहातार प्रयुश्ोत ae fer तिष्ठति क्पि्दंशेतुर्निदानः सप्त च ॥ खनु० ११॥
पुजाप॑तिरकामयत THT: खजेयेति पजापतिरका- मयत द्श्पूखंमासै AAA पुजापतिरकामयत प्रजा- येयेति स तपः सचिटर्ते पुजापतिस्तेन दशथातमानं Sard वरुंणमन्तावे पुजाप॑तिस्ताः सृष्टाः स्मष्कुष्यम् दवा व चतुक्ादभिरिदं बाश्रग्र पृजापतिरिन्रं प- जा्पतिरकामयत बदाभूयानेकाद श ॥ ११ ॥
2 1} 2
२१२ तेनिसीय area
पजापतिस्तद्न हस्य ग्रहत्वं पृजापतिरकामयतान- RAR $ _ तस्मात्तपनाद्यदस्मिन्नादित्ये ~ ~ AAAS वाद्यं पना्यदस्मिन्नादित्ये स षड- Sq: THETA चिसप्ततिः॥ ७३ ॥ इरिः ॐ ॥ इति दितीयाध्यायः ॥
इरिः ॐ ॥ fatiarea दतीयाध्याये प्रथमोऽनुवाकः | बह्मवादिनंवदन्ति। किं चतुणां चतुशातत्व- fafa) यदेवेषु चतुधा हातारः। तेन चतु्ातारः। तस्माशतहातारउच्यन्ते | तचतु्ाठृणं चतुद्ातृत्वं । ATATA चतुदाता। APA पथ्वहाता। धाता TSSTAT | इन्द्रः WHSTAT We पुजापतिदं शता | यरवं चतु्ादृणाडिं बेद । Wala | यरषामेवं बन्धुतां वेद | बन्धमान् भवति, यर॑षामेवं क्षतिं वेद । कल्यतेऽसमे | यरुषामेवमायतंमं वेदं । श्रायत॑नवान् भवति। यर॑षामेवं प्रतिष्ठां बेदं ॥ २॥
२ यङ्क हे MIF २ नवाकः। RLS प्रत्येव ferefa | बद्यवादिनंवदन्ति। दश्डाता ख- ASAT | TATA षडढाता AHSTAT | WA कस्मा- शर्तुातारउच्यन्तदति। TNT चतु्ाता। इन्द्ः VI वै ओष्ठौ देवतानामुपदेश्नात्। यण्वमिन्द्६ शरं दे- वतानामुपदेभनादेदं। वसिष्ठः समानानां भवति। त- ATSC प्रयथमेनेवानुबुध्यन्ते ॥ ्रयमागन्। श्र यमवासादिति | कोर्भिरस्य पुव्वाग॑च्छति जनतामाय- तः। अथे रनं प्रथमेनेवान्बध्यन्ते। श्रयमागन्। अरय- मवासादिति॥३॥ ARVIN प्रतिष्ठां बेदं बुध्यन्ते षट् च ॥ अनु° VI
दितो याऽन्वाकः |
cferat प्रतिगरहीष्यन्त्सप्तदश्छत्वोऽपान्यात्। ्रा- त्मानमेव समिन्धे | तेजसे Mara) sat पृजापति- रेवैन॑ं भृत्वा प्रतिखल्लाति। aera | यथ्ेनमा- तिविज्यादुतः सन्तं निर्दरेरन्। Bratt जु्यादशका- तार। VPC aS | पुरस्तात् पुत्यङ्गि्न् । पु- तिलोमं विग्राईं ॥ १॥
प्राखानेवास्यापदासयति। यथयेनं पुनरुपशि् युः |
are तैत्तिरीय area आप्मीभरव ज्यादशषातारं। चतु्हीतेनाच्यैन | प- आात्राडनसीनः | अनुलाममविग्रादं । पाणानेवासम करूययति। प्रायशित्ती वाग्धेोतेत्यृतुमुखश्तुमुखे S¥T- ति। ऋतुनेवास्मँ करूपयति। कस्यन्तेऽसाऋतर्वः॥ २ ॥
HAT AAA | TESTA वे भूत्वा पजा- पतिरिद£ सब्बंमरटजत। स मनेऽरजत | मनसेऽ- धिगायचीमसरटजत | aaa यशआर्च्छत् | तामालं- भत। गायचिया श्रधिदन्दारस्यरटजत। ढन्दोभ्याऽधि साम। तत्साम ANH | ASTRA ॥ ३ ।
सानाऽधियणुरष्यरजत। यजुम्याऽधिविष्णुं । afro STATE | तमालंभत | विष्णारध्याषधीररूटअत | श्रोषधीभ्याऽधिसोम। तत्सोमं यशश्ा्छत्। तमालंभत। सोमादधिपशुनं रजत | TIAA ॥ ४ ॥
तदिन्दु' य्श्च | तदनं नातिप्राच्यवत | इन्द्र इव यशस्वी भवति। यवं वेदं । नैनं यशाऽतिप्रच्यवते। यदाददं fat | तत्सव्वंमुत्तानरवाङ्गरसः प्रत्य्- ज्ञात् । तदेनं प्रतिख्ोतं नाडिनत्। यत् fw प्रति- ङ्खीयात् | AMAA: प्रतिरज्ञात्वि- त्येव प्रतिष्ज्ञीयात्। इयं वाउत्तानश्नाङ्गीरसः। अन-
२ QTEK ह अध्याये ह GAA | २१५ येवेनत््रतिज्ञाति। ननः हितस्ति। afear nature ard वा। तदे पनां पियं धाम॑। पियेशेवेनं धाना प्रयेति॥१५॥ `
विग्रा्शमृतवस्तदालभतेनद्रं water षट् च ॥ Wye २॥ |
द्तोयोऽनवाकः।
योवाञ्चविदान्निवत्तयते। विशीषा स पाप्मामुषि - ल्लोके भवति। अथ योविदाचिवर्नयते। सशींषी वि- पाद्मामुध्मिंलोके भवति। Saad सत्तपुटिकमान्य॑व- van | aire एथिवी च । वायुान्तरि छश्च । आ्ा- दित्य Urea wear: | श्रभिन्धंवत्तयत। स साइस- मंपुष्यत् ॥ १।
पुथिवी न्यवर्तयत । सौषधीभिर्वनस्यतिभिरपुष्यत्। वायुर््धवर्तयत। स मरौधिभिरपुष्यत्। अन्तरि षं न्य- वर्तयत | तदयेभिरपुष्यत्। आआदित्योन्धं वर्चयत । स रश्िभिरपुष्यत्। चन्धंवर्तयत। सा नक्षचेरपुष्यत् ॥ चन्द्रमान्यवत्तयत | Ase Aaa aes GH: संवत्सरेशापुष्यत्। तान् पोषान् पुष्यति। यारस्तेऽपु - ष्यन्। यरवं विदात्नि चं ated परि च ॥ २॥
२९६ तितिरीय area
पुष्यन चेरपुष्यत् पञ्च च ॥ अनु° ३ ॥
वतुयाऽनवाकः।
तस्य वाश्चम्ने्िर॑ण्यं प्रतिजग् हषः | Safe eae पाकामत्। तदेतेनैव UAVS | तेन वे Sissy यस्यात्मनुपाधत्त। अगमि न्द्यस्यात्मन्नपाधनत्ते। यवं विद्वान् दिर र प्रतिगृह्णाति। अथ योविदान् प्रति- Tafa | च्रदेमस्येन्दियस्यापक्रामति। तस्य बे सोमस्य are: प्रतिजग हृषः। ठतीं यमिद्धियस्यापाकामत् ॥ १॥
तदेतेनेव UALS | तेन वै स AA यमिन्दरियस्वा त्मसुपाधत्त। ठतीं यमिन्दियस्यात्मलुपाध॑न्ते। यवं वि- दान् वास॑ः प्रतिगुह्ञाति। अथ योविदान् प्रतिगृह्णाति! ठृतीयमस्येन्द्ियस्यापक्रामति। तस वै रुद्रस्य गां प्रति- TEA: | चतुर्थमिन्दियस्यापाक्रामत्। तामेतेनेव प्र awa | तेन वै स चतु्थमिन्दरियस्यात्मचुपाधन WRN
चतर्थमिन्दरियस्यात्मन्रुपाध॑तते। यरवं विदान् गां प्र तिगृह्ञाति। अथ यो विदान् प्रतिगृक्णाति। चतूर्थ॑मं स्येन्दरियस्याध॑क्रामति। तस्य वे TATA प्रतिजगृ हषः पथ्चमभिन्दरियस्यापकरामत् | तमेतेनैव HLTA ।
२ VSR ९ खध्याये 9 ITAA: | २१९७ तेन वे स पष्डममिंन्दियस्यात्मनुपाधल। पष्डममिन्रि- TTT | यण्वं विदान प्रतिगुक्काति ॥ ३ \
अथ after प्रतिगृज्ञाति। पष्डममस्येन्दरिय- स्वापक्रामति। तस्य ब पजापतेः पुरुषं प्रतिजग् हषः | बष्टमिन्द्ियस्यापाकामत्। तमेतरैव were | ते बै स षषठमिद्दरियस्यात्मलरुपाधत्त। षष्ठमिन्दरियस्यात्मल्- wee | यरवं विदान पुरुषं प्रतिगृह्णाति | अथ योाभि- दान् प्रतिगृह्णाति | षष्ठमस्येन्द्ियस्यापकामति ॥ ४ ॥
तस्व वै मनोस्तस्य प्रतिजगृ हषः | सप्तमभिन्द्रिय- स्यापाक्रामत्। तमेतेनैव प्रत्यङ्ञात्। तेन वे स स्त- मभिद्दियस्यात्मजुपाधत्त। सप्तममिन्दियस्थात्मनुपा- wa | aed freremel प्रतिगृह्णाति । अथ योवि- दान् प्रतिगृह्णाति | सप्तमम॑स्येद्धियस्यापक्रामति। तस्य वाउन्तानस्थाङ्गीरसस्याभ्राणत् प्रतिजगृहषः | अषटम- मिंन्दियस्वापाक्रामत् ॥ ५ ॥
तदेतेनेव प्रत्वण्ज्ञात्। तेन् वे सऽ्टममिन्दियस्या- TITAN | श्रष्टममिंन्दरियस्यात्मचुपाधन्ते। यर्वं वि- arama प्रतिगृह्णाति। अप योविदान् प्रतिग्ञा fa) अष्टममस्वेन्दियस्यापंक्रामति। यदादरदं किच्च |
2 ह
२१८ वेन्तिसेय ब्राह्मयै ` `
तत्सर्व्वमु्तानरवाङ्गीर सः TATE | तदेनं प्रतिख- इोतन्रारिनत् | यत्किष्च' प्रतिरङ्ञोयात्॥ तस्स्व्वमु- त्ानल्वाङ्गोरसः प्रतिणङ्कात्वित्येव प्रतिषङ्खीयात् । इयं वाड्षानश्राङ्गीरसः। अनयेवेनत् प्रतिर्ज्ञाति | नैनः हिनस्ति ॥ & ॥
ठतोयमिन्दरियस्याधाक्रामडङतर्थमिन्दरियस्यात्मच्लपा- धत्तां प्रतिगृह्णाति षटमस्येन्दियस्यापक्रामत्यष्टम- मिन्दरियस्याधाक्रामत् प्रतिरङ्लीयाशत्वारिं MUSTO a
तस्य AHR SHA वासस्तदेलेनं रुद्रस्य गां तामेतेन् वर्णस्याशवं पजापतेः पुरुषं मनोस्तस्यं तमेतेनौल्ानस्य तदेतेनाप्राखथदं | अङं वतीं यम- टमं त्चतूर्थं ताः शेषन्तं वे ते TTT
पञ्चमाऽनवाकः |
बह्मवादिनेवदन्ति । यद शदोतारः सचमासत। केन ते गृहपतिनार्भुवन् । केन पुजाश्ररजन्तेतिं । पृजापतिना वै ते गृहपतिनारभ्ुवन्। तेनं पृजाश्चस- अत । MAQUI: सचमासंत। केन ते गृहषतिना- Wal केनौषधीररटअन्तेति। सोमेन वे ते गृहप॑ति- नाधधरवन् ॥ १॥
RGTTH श खध्याये ५ अमु वाकः। RE
AMCATCSHAA । यत् पश्बहातारः समासत | केन ते गुहपतिनार्भुवन् । केनेभ्यालोकेभ्योऽसुरान् Wear | केनैषां पशुनदश्तेति। Mira वे ते गह- पंतिनार्भुवन। तेनेम्णलेकेभ्याऽसुरान् प्रार्युदन्त। ते- नैषां UMTS | यत् षडदढेातारः सजमासंत। कोन ते गृहपतिनार्भुवन् ॥ २॥
केनतुनकस्पयन्तेतिं | धावा वे ते गृहपतिना्ुवन् ! तेनन्तूनकल्पयन्त। यत् सप्तदातारः सचमासत। केनते गृहपंतिनारधुवन्। केन सुवरायन्। कनेमाल्लाकाम्तस- म॑तन्बन्चिति । श्र्यम्णा वे ते गृदपतिनार्भुवन् । तेन सुवरायन् | तेनेमाल्लोकान्त्समतम्बन्िति ॥ ३ ॥
Ua वं द्वागृहपतयः। तान् यरवं विदान् । ्रप्य- न्धस्य गारपतेदीं aa | ्चवान्तरमेव सजिशाद्प्नोति। rare वेद । दा्कामाश्रस्म पुजाभ॑वन्ति । waar | आया वसतिरिति वै area प- शशसन्ति। Area वसतिभवति। aes वेद WB यदाद किच्च । तत् WA चतुंहातारः। चतुद्ातृभ्योऽ- चियन्नामिर्मितः | स aed विद्वान् विवदेत | अहमेव WATS | TAHT बेदेति। स छव भूयोवेद्। य-
2E2
२२१ तेततिरीय area खतुहाठुन् वेद। येवे चतुर्हावुखाः Way बेद । WATS IATA ॥ ५ ॥
सव्बोदिशाऽभिजयति। पुजापति्वे दशादृखा हाता सेमश्तुहादृणार हाता | अभिः पण्डहेादखाट VAT | घाता षडडढेादृणार राता | WALA सप्तहा- कणा STAT | रते वे चतुहाटखा९ STAT: | ताम् य- रुवं aq) स्वसु पुजाखन्रमलति। सब्वादिशोऽभिज- यति ॥ € ॥ आर्भृवख्राभरवज्ित्येवं वेदाति सब्बादिशाऽभिजंय- fay च्नु०५॥
षष्टाऽनुवाक =|
TH: पुजाः सृष्ठा ALAA | स इदयं भूतेाऽश- यत्। आत्मन् डा ३ इत्यद्वयत्। चापः प्रत्य खम् । ता्चभिराचेशेव यश्चकतुनाषपय्था्षर्लन्त। ताः कुसिं- ATTACH | तसमादभ्रिरोभस्य THAT) रकशत्विक्।
ee ae अभ्रिवीयुरादित्ययग््र | ए चत्ष्कत्वाऽङयत्। अभ्रिवायुरादित्यखन्द्रमाः ॥ १ ॥ ते प्रत्धखस्म्। ते द॑शपुखेमासाभ्यामेव यच्चक्तुनो- पपय्याव्नग्त | ASU ELT ST । तस्माद
२ दषो द ध्याये ६ UTAH | RR पूखैमासये र्यज्चकलेः। चत्वार कत्विजः । TET SWATHS: TAPS | ते चातु स्येरेव यच्चकतु- नपपय्धाव्॑तन्त। aware मारसमस्थिम- Ta | तस्माशातुमास्यानीं यज्चकुताः ॥ २॥
पच्चर्त्विजः। षटकत्योऽहयत्। ऋतवः प्रत्यग्रम् | ते प॑श्युबन्धेनेव यत्रकतुनोपपय्धावर्तन्त। तरप स्तनावाण्डा शिख्मवाग्वं पाशं। तस्मात् पशुबन्धस्य
TEST > प व
SHAT: | षदुत्विजः। MHRA AT | VTA: प्रतय श्रम् । ताः सीम्येनेवाध्वरेख यत्नकतुनोपं MATA way wah
ताउपेरन्त्सत्तशीं्वरयान् पाणान्। तस्मात् सोम्य- SATS यज्चकतेाः। THR: प्राचीर्वषटकुरष्वन्ति। द्शरत्वाऽच्चयत्। तपः प्रत्यश्शोत्। तत् कम्मलेव संव- ATH सर्ब्यन्चकतुभिरुपपय्यावन्तत। तत् स्व्बमातमा- ममपरिव्गमुपैइत्। तस्मात् संवत्सर सर्वै यश्चकुत- वाऽवरुष्यन्ते | तस्मादशहाता VARTA । प्बहाता षडेता THVT ॥ रका वणि रन्ति । इर - मची पुजावलिं । रोनमपरतिस्थासं गच्छति | यरव वेद ॥ ४ ।
२२२ तेततिरीय wet
चन्द्रमाखातुमोस्यानां यत्रकुतेोरंध्वरोर यच्चकतु- नाप॑पय्याव्॑तनन सप्तहोता चत्वारिं च ॥ अनु" € ॥
खप्नमोाऽनवाकः।
पुजापतिः पुरुषमरूजत। साऽप्रिरत्रवीत्। ममाय- मन्नमल््िति। सेऽविभेत्। सर्व्व वै मायं प्रभश्यतोति। सर्तारतुद्ातृनात्मस्परणानपश्यत् । तानजुहोत् | ta सश्रात्मानमस्फणोत्। यद्रि हाषं जहाति। रक- होतारमेव तथ्न्नकतुमापघ्रोत्यभ्रिहाचं ॥ ९॥
कुसिन्धश्बात्मनः स्फणोति। आदिर्यस्य च सायुज्यं गच्छति। चतुरुक्रयति। चतुर्हातारमेव तच्चज्रकतुम॑ा- प्रति qaqa | चत्वारि चात्मनेोऽङ्गानि स्पृला- fer श्रादित्यस्य च सायुज्यं गच्छति | चतुरुन्नयति । समित्श्चमी | पथ्वहातारमेव त्त्रकुतुम॑ापरोति चा- तुमौस्यानि। लोमदवों माध्समस्थिमज्जामं ॥ २ ॥
तानि चात्मनः स्षणोाति। श्रादित्यस्य च सार्युज्यं ग-
च्छति । चतुरुत्रयति | feserta | षडडेतारमेव तद्य- जकतुमाप्रोति पशुबन्धं | स्तनावाण्डो शिञ्जमवीाश्चं पा a) तानि चात्मनः warfar आदित्यस्य च सायुञ्धं गच्छति । चतुरुन्रयति। दिति ॥ ₹।
२ अट्के हे ध्याये < अनुवाकः यश्
समित्सप्तमी | सप्त्टतारमेव त्थत्तकुतुमाप्नोति SAAT | सप्त चात्मनः शोषण्याम् पाणान् WAT- ति। आदित्यस्य च mesa गच्छति। चतुरु्रयति । दिजंहाति। fafetenfe दिः प्राञ्नाति। दश्डातार- मेव तद्च्चकूतुमाप्रोति संवत्सरं | सव्यं चात्मानमपरि वर्गः Bathe ॥ ्चादित्यस्यं च सायुज्यं गच्छति ॥ ४।॥
अभ्रिहाचं मज्जानं दिुोत्यपरिवर्ग स्फृशोात्यषं Gh Bon
अष्टमोऽनुवाकः ।
पुजापतिरकामयत् प्रजायेयेति। स तपेऽतप्यत | सेपरन्तीनभवत्। स इरितः श्यावेंाऽभवत्। तसमात्- स्व्न्तर्वनी | इरि णो सती श्यावा भवति। स विजाय- मानेगर्भेणाताम्यत्। स तान्तः कुष्णश्यावेऽभवत्। त- स्मालान्तः कृष्णः श्यावो भवति । तस्यासुरेवाजवत् ॥ १॥
तेनासुना सुरानरूजत। तदसुराशामसुर त्वं | यणव- मसुराखामसुरत्वं बेद । Byars भवति । नैनमसु- जहाति । सोऽसुरान् सष्ठापि तेऽवामन्धत। तदनु पिदृ
२९४ तेत्तिसय area
मरूजत। तत्पिुणां पितत्वं। wet पिठणां fide बेद। पितेवेव स्वानां भवति ॥ ₹।
यन्त्यस्य fatwa | स पिद म्सृष्टा मनस्वैत् | तद- नु मनुष्यानरटजत | तन्भनुष्याणां मनुष्यत्वं । यरवं म॑- नुष्याणां मनुष्यत्वं मेद । मनस्व्येव भवति | नैनं मतु नंहाति। तस्मै मनुष्य म्स सजानाय । दिवा देवज्ाभ a | तदनु द्वानसूटजत ॥ तदेवानां Sad | aed दे वानां देवत्वं वेद । दिवा Qarer देवचा भ॑वति । तामि वारुतानि चत्वार्यम्भाशसि। देवा मनुष्याः पितरोऽस राः। तेषु सव्वेम्भोनभदव भवति | यणवं येद् ॥ ३॥
आाजीवत्छानां भवति देवानरजत सप्त च॑ । अनु° ८ |
मवमेाऽनुवाकः।
बद्मवादिनावदन्ति। योवादमं fra) यतेऽबं पव॑ते। यदं भिपव॑ते। यदं भिसंपव॑ते। सर्ग्वमायुरियात्। न पुरायुषः प्रमी येत । पशमानत्स्थात्। विन्देत पजं, Saxe वेद् ॥ १॥
यतोऽयं पवते। यदभिपवते। यदभिसंपव॑ले। स- व्व॑मायुरेति। न पुरायुषः प्रमोंयते। पशमाम् wafer
२ BERR खध्याये < अनुवाकः २२५ विन्दते पूजां । ara: पवते। अयाऽमि्पवते। श्रपेऽभि- BRAT ॥ २॥
अस्वाः प॑वते। इमाममिषवते। इमामभिसम्प॑वते, Sa: पवते। श्रध्रिममिपवते। श्रमरिमभिसम्धवते। च्न्तरिंस्रात् पवते। अन्तरि श्षमभि्पवते। अन्तरि घ- मभिसम्प॑वते। श्चादित्थात् पवते ॥ ३ ॥
ादित्यमभिप॑वते। श्रादित्यमभिसम्पवते । चोः waa | दिवमभिपवते। दिवमभिसम्धवते। दिग्भ्यः पवते । दिशेाऽभिपवते । दिशोऽभिसम्पवते | य्पुरस्तादातिं । TULA भूत्वा पुरस्तादाति ॥ ॥ 8 ॥
तस्मात् पुरस्तादान्तं । सव्वाः पुजाः प्रतिनन्दन्ति। पालाहि fra: पजानां। पाणडव पियः पुजानां भव- ति। aed वेद् । स वारुष पुणरव । श्रथ यहं शिणते वाति । मातरिश्व भूत्वा दक्िणतेवाति। were खतोवान्तं frame) सव्वीदिशश्चावाति ॥५॥
सव्वादिशोऽनुविवाति | सव्वादिशेऽनुसंवातीति | स वारष मातरि रैव । श्रथ यत् पञचादाति। पव॑मा- नरव भत्वा पश्चादाति | पतम॑स्माश्रारन्ति । पुत-
2F
२२६ तैत्तिरीय mea
मुपहरन्ति । पुतमञ्जन्ति । यरवं वेद । स वारव पव॑मानरव ॥ & ।
अथ यदुत्षरतावाति। सवितैव ATTA ATA । सजितेव स्वानां भवति। यण्वं वेदं | स area संयितेष। ते यरमं पुरस्तादायन्तमुपवर्दन्ति। ALATA परस्तात् पाद्मानः। तारस्तेऽपघ्नन्ति । पुरस्तादितरान् Waa” सचन्ते। अथ यरमं दधिणतश्चायन्तसुपवर्दन्ति ॥ 9 ॥
यरवास्वं दशितः पाप्मानः ATLA | द्- शिणतद्रतराम् पाप्रनः सचन्ते। अथ ALA TTT यन्तसुपवर्दन्ति। यरवास्वं पथात् ATR: | ATR ऽपघ्नन्ति । पञादिर्तरान् पाप्मनः सचन्ते। अथ AEA मुक्षरतश्चायन्त॑सुपवर्दन्ति। यरवास्यैलरतः oar: तारस्तेऽपघ्नन्ति ॥ ८ ॥
उत्तरतदवरान् पामनः सचन्ते । तस्मादेवं धि- हाम्। वीव त्यत् । प्रेव चेत् । व्यस्येवाश्यौ भाषेत । मरटयेदिब । कोथयेंदिव। शङ्गायेतेव। उलतमेऽप॑षदे युः। उत्तमे पाश्मानमपडन्धुरिति॥ स॒ यान्दिश स- मिमेष्यन्तस्यात्। यदा तान्दिशं वातेवायात्। अथ म्र बेयात् । प्रवा धाषयेत् | सा तमेव रंदितं whe गन्धम-
२ MTT ३ MIM Co खनु वाकः | २८७ मिप्रच्थवते | आस्य तं जनपदं पुव्वा कीर्तिर च्छति। टा- AMAT पजाभ॑वन्ति। यणवं वेद् ॥ € ।
वेद् सम्धवतश्रादित्यात् प॑वते वात्यावात्येष पव॑मा- नरव दध्िखतश्चायन्तसुपवदं श्यु्तरतः पाभ्रानस्ता- सेऽपघ्रन्तीत्यष्टो च ॥ श्रनु° € ॥
दश्रमेऽनुवाकः ।
पुजाप॑तिः सोम राजानमरजत। तं चयोवेदा- TAT | तान् इस्तेऽकु रुत | अथ ड सीता सावि- Thi सोमं राजानं चकमे | ATT स चकमे | सा च पितरं पजापतिमुपससार | तर रावा | नमस्ते श्रस्तु भगवः। उप त्वायानि ॥ १ ॥
HOTT । सोमं पै राजानं कामये। ATA स का- wafer । ATS इ स्थागरमलङ्कारं कैरूपयित्वा | दश्शतारं पुरस्ताद्याख्याय। WYRE दशितः | पथ्चहातारं THT | षडढेतारमुत्तरतः। सप्त्तार- मुपरिं्टात्। सम्भारं पलिभिख सुखंऽखङ्कत्यं ॥ २ ॥
We TAH | ताः हादीष्यौवाख। उपमा व- सखेति । तर हावाच। मे गन्तु TT TEM | TTT
282
arc 7 afadia area
च्व | AH पाणाविति। MATS इ चीन वेदाम् प्रददौ | तस्माद् इ स्ियेभोगमेव हारयन्ते। स यः कामयेत fra: स्यामिति ॥ ३॥ ` यं वा कामयेत fire: स्यादिति। तस्माणत खागर- मलङ्कार कल्पयित्वा | दश्डातारं पुरस्ताद्यास्याय । चतुदहातारं दधिणतः। पञ्चहोतारं TAIT | WEST तारमुत्तरतः। सप्तदतारमुपरिष्टात्। TANITA ष- निभिख मुखेऽलङ्कृत्य । आस्या व्रजेत् । fraita भवति ॥४॥
श्रायान्यलङ्कत्य स्यामिति भवति ॥ Wye १०॥
एकादशोऽनुवाकः 1
ब्रह्मात्मन्वद खजत। तदकामयत | समात्मना Te- येति। श्रात्मन्रात्मनरित्यामन््रयत। तस्म दशम इतः प्रत्य्शोात्। स दश हूतेाऽभवत्। दशत वै नामै- घः | तवारतं दशतः Wal | दश्डातेत्याचष्षते प- Trew | परो्प्रियादव fe देवाः॥ १॥
SAAT ATA | तसम सप्तमः दतः प्रत्य - TAT | स AAS ताऽभवत्। TARA बे नामेषः। तं बारतः MHRA सन्तं | सप्तष्ोतेत्याचकते परो-
RQ GSH WAT खनवाकः। ९९९. aw) परोक्षप्रिया्व हि देवाः। आत्मन्नात्मन्नित्या- मन्यत | तस्म वषः दतः प्रत्ख्णात्। स षडद॑ता- ऽभवत् WRN
षडदताइ वै नामैषः। तवारतः षडदूतः सन्तं | घ- SSAA TAT | परोक्षभ्रियादव हि देवाः, TAA ATA | तस्म पच्चम दतः प्रत्यश्- खोत्। स पथ्चह ताऽभवत्। TIRATE वै नामेषः। तं वार्तं WRAL सन्तं। प्बोातेत्याचैश्षते परोष्ठख neu
परोक्षप्रियादव हि देवाः। ्ात्मन्नात्मतरित्यामन््- UA | Hea चतुर्थः शृतः WAP | स चतुह्ताऽभ- वत्। MERAY वे नामेषः। तं वारतं WAR AY सन्तं । चतुहातेत्याचष्षते UTA | परोष्म्रियादइव fe देवाः तम॑ब्रवीत्। त्वं वै मे नेदिष्ठ हुतः प्रत्यश्रीषोः॥ त्वं वै नानाख्यातारदति। तसाच Saag VTA aa | THE: पुचाणाः Wasa | नेदिषटाह- tera: | नेदिषोब्रह्मणोभवति। aes FS ॥ ४। ` देवाः षडढुताऽभवत् पश्चकोतेत्याच्॑षते परोष्टेणा- BYR: षट च ॥ BAe Ce tt.
एद तेचिरीव arwa
बृह्मवादिनः किं दष्ठिशां योवाश्चविदान्तस्व वे अ- Ware यदश्होतारः पुजाप॑तिर््लं पजापति पुर- षं पुजापतिरकामयत स तपः सैऽन्तवीन् waratear यवादमं विद्यात् पृजाप॑तिः सामः राजानं ब्रह्मात्म-
~ । ग्बदेकाद्श ॥ १९ A
बृह्मवादिनस्तस्य वाच्चपरयदाददं fae पजापति- रकामयत Vistar aware दिखतः dar ॥ ५०॥ इरिः ॐ ॥
इति दृतीयोऽध्यायः |
इरिः ॐ । दितीयाष्टके चतुथाध्याये प्रथमेाऽनुवाकः | भुटादमूनाञ्चतिथिदुराखे। दमन यत्तमुपयाहि विदान्। विशाच्रमनेऽभियुजवित्यं । अथुयतामाभरा मोजनानि। अग्ने शबं महते भगाय । तव युवान्ध॒- मानि सन्तु। सश्जास्यत्य TATA | TAT
२ अङक 8 MIA १ अनवाक्षः। REY aferferar महा\सि। erat योानाऽभिताजनः। aT- वाराजिधाःसति ॥ १ ।
तारं ठंचदज्ञहि । वस्वसभ्यमाभर । अग्ने यो- मौऽभिदासंति। समानाय fares: | दृषयस्येव पक्ा- य॑तः। मा तस्योच्छेषि far म। त्वमिन्द्राभिभूरसि | टबोषित्रातवीय्यः। युजा पुरुचेत नः। अप प्रांदन्द्- विरा जमिथाम् ॥ २।
MIATA ATA ATS | अपद चोअपश्राध- USL | यथा तव MASA | तमिन्द्रं वाजयामसि | महे वृचाय इन्तवे। स इषा इषभोऽशुवत्। ART ग्- faux इरिभ्यां । उपब्रह्माणि जुजुषाणमस्थः। विवा- धिष्टास्व रोदसी महित्वा । इन्दरोवुबाण्यपतीजघम्बान् ren
इव्यवाइमभमिमातिषारं। TAT Ca Weare fare’ ज्योतिष्मन्तं Stat पुरन्धिं | winx खिष्टरतमाह वे a) खिष्टमग्ने afer एणाहि। विश्वा देव एतना- अभिष्य । wea: पन्धां प्रदि शग्विभादि । . ज्यातिष्पच- WHE न आयं :। त्वाम॑ प्रे इविष्मन्तः। देवं ANTE tea ॥ ४॥
५ २। Mette ब्राह्मणे
मन्ये त्वा जातवेदसं। स इव्धाव॑श्यानुषक्। विश्वानि ने दुर्गहा जातवेदः | सिन्धु न नावा दुरितातिपरषि। ‘sa ्रचिवन्मन॑सा ware: | eet बेध्यविनातनु. AT पुषा AAG नः। पुषा रं्त्ववेतः। पुषा वाज सनतु नः। पुषेमाञ्राशाश्चनुवेद् TAT: WY
सोश्स्मा अभयतमेन नेषत्। खस्तिदा sata: THANE | अप्रयुच्छन् पुरर॑त॒ प्रजानन्। SH सप्र -थाश्चसि | STAT वरेण्यः। त्वया ae वितम्बते। श्रप्रीरश्चाःसि सेधति । शक्रशोचिरमक््यः। शुचिः पा- FHS: | AR TATATAET: ॥ & ॥
प्रतिष्मदेव रीषतः। तपिेरजरेाद। प्रे WAAR ufed । दीचनमर्त्यघा । @ ad शुचिव्रत | श्रा वात वादि vast वि वात वादि axa: | ax हि विश्वभेष- जः। देवानां Gerke | दावम वातै वातः॥ ७ ।
आसिन्धोारापरावतंः। दक्षं मे ्रन्यश्चावातु। परा- न्यवातु AAU: | यद्दाबात ते गृहे AS निधि fea: | ततैनेदेडहि जीवसे । ततनाषेडि भेषजं । तता नोमषशरावर । वात् च्रावातु मेषं | शम्भूमयेऽभून- हद् ॥८॥
RUST 8 GUTS ९ GAGA: | दष
प्राणश्रायुरपि तारिषत् । त्वमग्र यासि | ITAA ममसाहितः। अयासम् व्यमृड्धिषे। अयाने पेदहि- भेषनं। इष्टाअभ्रिराहतः। खादतः पिषत्तु मः। ख- गादेवेभ्यद्रद्त्रमः। AALS WATT | VATS HT विराजति ॥ € ॥ ।
are प्रतिपप्रथे | तुमुत्सरजत्ते वशी । TATE समवर्तताधि | मनसेारोतः प्रथमं यदासींत्। TAT TAY मरति निरविन्दम् । हदि पुतोष्या क्रषयेंमनोषा। त्व- या मन्धो सरचमारजन्तः। इर्पमाणासोधुषलामं दत्वः। तिगेषवश्नायुधासरजिानाः। उपप्रवन्ति AUTH SMT ॥ १०॥ |
मन्दुभगेमन्ुरेवाततं देवः | मन्युदाता वर्णो्ि- अवेदाः | Way fated देवयन्ती। पाहि नौामन्धा तप॑सा अमे | MAT ATS | देवा MUTT STEW WH Waa वोढवे । वृतामुविष्द्रतपा अदा- भ्यः। यजानेदेवं अभर: सुवीरंः। दथद्रलानि सुषि- दानेोश्च्रे ॥ गेपायनेजीवसें जातवेदः ॥ ११।
निघाः सत्यमिवां जधन्वामींहते सब्वाश्रः हंसा वा- ATES CAAT ETT: GReTL च॥अनु०१।
2G
९९४ Afacta wea
दितीयोाऽनुवाकः।
चक्षुषारेते ATTA | AVE ब्रह्मशोरेते | ये म॑ाघायुरभिदासंति। तम॑प्ने मेन्यामेनिं wa) या मा चक्षुषा ATTA | योवाचा ब्रह्मणाचायुरंभिदा- संति। mara त्वं मेन्धा। अमुम॑ मेनिं ery | यत्किञ्चा- तौ मन॑सा यश्च वाचा। यन्तेजहाति यज॑षा हविर्भिः ॥ १॥ |
तम्म्युनिंक्ैत्या संविद्ानः। पुरा दिष्टादाहतीरस्य way । यातुधाना निकतिराद्र्ः। तेश्नस्य घ्न्वन्ड- तेन सत्यं | इनद्रेषिताश्राज्यमस्यमध्रन्तु। मा Ae यदसौ BUA | इभ्मि तेऽहं कतः wha | योमे घोरम- Sea: | अपाश्ो ATA बाह | अपनद्याम्यास्यं ॥२॥
WCAC fa ते बाह | श्रपनद्याम्यास्यं | WHA ब्रह्मणा | सर्व्व तेऽवधिषं Hea पुरामुष्यं वषट्कारात् | यत्नं देवेषु नस्कृधि। खिंष्टमस्माकं भूयात् । मासान् परापररंातयः। अन्ति दुरे MATT | भाठंग्यस्याभि- दासंतः ॥ ३ ॥ ।
वषट्कारेण वजेण। क्यार दमम कृताम | योमा नक्तं दिवा सायं । arene निपीयति । च्र्ा तमि-
२ च्यक 8 ध्याये २ च्नुवाक्षः। शद५
yaaa | waa पादयामसि | इन्द्रस्य गृहे सितं त्वा प्रपद्ये | सगुः साश्वः सड TM Ber Aa षडे अभि faufad ॥ ४।
गिरा यत्नस्य साधनं। eters धितावानं। अगन शकेम ते वयं । यमं देवस्यं वाजिनः | अतिदेषारसि त- Va | ्रव॑तम्मा समनसौ TAHA | Wea सरे तसौ । उभौ माम॑वतं जातवेदसौ । शिवो भवतमथ मः। स्वयं WTA: सुगमप्रयावं ॥ ५ ॥
तिग्मशङ्गाटषभः शशु चानः। THK सधस्थममुपः शयमानः। श्रातन्तुमभिर्हिब्धं ततान । wT Squat | त्वं पन्था भवसि देवयानः | ae पुष्टं वय- मारहेम | WAT देवैः सधमारदम्मदेम | तद् शमं सुमु- feet ay: | विपार्थं मध्यमं टत | अवाधमानि जीवसे ॥ ६॥
वय rage तव॑ । मनस्तनूषु विथ॑तः। पाव न्ताश्रशीमहि | इन्दाणी देवी सभगा सपनी | उद शेन पतिविद्ये जिगाय। चिर्शदस्याजघनं योजनानि | उपस्थदन्द्ः सविर बिभर्ति। सेना इ नाम॑ एथिवी ध- नश्जया | विशचब्धचा अदितिः सुत्वक् | इन्दाणी देवी पासा ददाना ॥ ७।
2० 2
द afacta mua
सा ने देबो सवा शमम यच्छतु | wT त्वाहाषमन्तरं- भूः | भुषस्तिष्टा विचाचकिः। विर्वा सस्पवाश्न्तु । मा त्वदृष्मधिखश्त्। भुवा Shar थिवी | ws वि- श्॑मिदं जग॑त् । भुवा ह पम्बंतादूमे । भ्रगाराजा विष्ण- मयं । इेवेधि माव्यधिष्ठाः ॥ ८ ॥ | ` पर्व्यंतद्व विचाचलिः। weet wafers दह र्मु धारय। अमिति एतग्धतः। अधरे सन्तु TTT इन्दरद्व टचा तिषठ । रपः ATHY Twat | इन्दर रखमदीधरत्। भं HAY इविषा । तस्मै देवाअधि- जवम् ॥ अयण्च ब्रह्म सस्यतिः ॥ € ॥ ` हविभिरास्यमभिदासंताविपश्चितमप्रयावं जवसे ददाना VASAT ॥ WA २॥
कतोयाऽनवाकः।
जुष्टी नरो ब्रष्म॑णा वः facut | werrereret farerr- रिषाथ। यच्छकरीषु TET रवेण । इन्द्रे शुष्ममदधथा- आ वसिष्ठाः। पावका नः सरंखतो । वाजेंभिवाजिनीं- वतो । aed वष्टु धिया व॑सुः। सर सखत्यमि नेानेषि वस्वः मा TRAC: पय॑सा मा STN! जषस्व मः TAT वेश्या च ॥ १॥
२ टकी 9 अध्याये दे ITAA: | RRO मा त्वतषषेाख्छर UT TH । वृषे इविनेमंसा ब- feat) श्रयामि egret सुषुक्तिः। seater सद्म- सदने एथिब्धाः। अरायि ae: सूर्येन चकष । TUT वीष्वमतिंश्चये। इनदरं जा BHAT | अस्माकमस्त के- Te अवाभ्वमिन्द्रमसुते हवामहे । ये गोाजिद्धनजि- दजिद्यः WRI इमं नयन्तं fwd जुषस्व । अस्य FT हरिषे मे- fet त्वा । असंम्मृष्टोजायसे aa शुचिः। मनर कविरर्दतिष्ठाविषेस्मतः | घृतेन त्वा बर्बयश्नप्रश्चाह- त। धूमस्ते केदुरभवदिवि fier) अभिर प्रथमे देवतानां । संयातानासुत्तमोषिष्धुरासीत् । यभ॑मा- नायं परिषद्य देवान् दीक्षे इविरागच्छतखः “WBNS i अभ्रिं fara arene aw: | Shara लेभ्याऽव- नतर हि sent) featafed: संविदानौ । Sear मरू यजमानाय we प्र तदिष्ड॑स्तव ते TATA मु- गाम भीमः कंषरोगिरिष्टाः। यस्थेारूषुं चिषु fener शेषु । अभिधियन्ति भुवनानि विशा | नु मर्तादयते सनिष्यन् यः। विष्धवडरुगाया यदाशत्॥ ४४
age तेत्तिरीय ब्राह्मे
प्रयः स वाचा मनसाः यजात | तावन्तं नय्थेमावि- वासात्। वि्चकमे एधिवीमेषरतां । षाय विष्णर्म- नुषेद्शस्यम् | WAV कीर याजनासः। उडङ- fafax सुजनिमा चकार | fees: एषिवीमेषरतां | विचक्रमे weed afer in विष्णुरस्तु तव सः स्तवी- यान् | त्वेष छस्य स्थविरस्य नाम॑ ॥ ५॥
Sree चिरं थमध्वर स्य | यत्तस्य यत्तस्य केतु? रुश- न्तं । प्रत्यरिः देवस्य देवस्यमहा । भिया त्वभरिमतिचिं जनानां | रा नेोविश्ाभिरूतिभिः सजोाषा। ब्रह्म॑ जु- पाशो याहि ates स्थविरेभिः सुशिप्र। ख- स्मेदधहषणः शुष्ममिन्द्र | इद्रः ATH जनयन्रष्ामि। जिगायोशिग्भिः एतनाञअ्जभिखरीः ॥ & ।
प्रारोचयन्मनवे केतुमा | अविन्द्ज्याति््रुहते T- साय।श्रश्िनाववसेनि Wa वा आ नूनं यातः GAMA विप्रा । पुातर्यक्तन सुदता रथेन । उपाग॑च्छलमवसार्ग- we: | ्रविष्न्धीघञचिना Teg | पुजावद्रेता अङ्य- SA । आवीन्ता केतनये तूतुजानाः । सुरास देववीतिं गमेम ॥ ७ ॥
त्वर संमक्रतुभिः सकरतुभूः। त्वं दैः सदष्षौषि-
२ अङ्कं 6 GIA १ GAIT: | २९८ WATT: । त्वं इषा टषत्वेभिरमहित्वा | युगेभिंर्न्धंभ- वान् चक्षाः। TTS: युत्सु प्रतनासु परं । सुवषामण्ां वृजनस्य गोपां । भरेषु जाः संश्िति£ सुश्रवसं । अय- न्तं त्वामनुमदेम सोम | भवामिच न शेव्योषुतासुतिः। fryers याउ सम्रथाः ॥ ८ ॥ धाते विष्णो विदुषाचिध्यः। स्तोमेयन्नस्य रा- व्याहविष्यतः। यः pare वेधसे नवींयसे। समज्ा- नये विष्णवे ददाशति। योजातमस्य म॑इतोामडित्रवात्। सेद्श्वेभिर्युज्छं चिदभ्यसत् तमुः स्तोतारः पुष्ये य- याविद्कतस्यं। गभीर हविषं पिपत न। आस्य॑ जानन्तो मामचिदिवक्तन । बृहत्ते विष्णा सुमतिम्भंजामरे ॥ € ॥ इमाधानातलुव॑ः | इरी द्ावश्तः। दद्र सुखतमे रथे । रुष बह्मा प्रते महे। विदथं शसिष Wt यच्छत्वियः प्रते वन्वे । वमु श्येतं मदं । इन्द्रा नामं Faas: | इरिभिारुसेचते। श्रुतोगणश्रात्वा- विशन्तु ॥ १० ॥ इरि वर्पसज्जिरः। श्राचर्षणि प्रारषभाजनानां। रा- ज रृष्टीनां FRET सतुतश्र॑वस्यश्नवसापमद्विक् | युक्ता इरोदषणाया WHT | मयत्सिन्धवः प्रसवं यद्ा-
29० facta wrez
यम् । चापः WARY र्येव अग्ुः। अतशिदिन्रः स- दंसोवरीयाम्। ALLA: पुति SATA: | We यामसि त्वेन्द्र याद्धर्वाडः॥ Vee
अर॑न्ते सोम॑ः AAT भवाति। शतक्रत मादयसवास तेषं | प्रास्मा ्रवषटतनास् WY) इन्द्राय सोमाः पर दिषो विदानाः। ऋमुर्यभिटैष॑पव्वी विद्ायाः। पृय- म्यमौणान् प्रतिषूगभाय | इन्द् पिव इषधूतस्य इष्यः । अदेंडमानउपाहि यतं । तुभ्यं पवन्तहन्द॑वः स॒तासंः । गावोन व॑जिन्खमोकेश्चच्छः ॥ १२ ॥
इनद्राग॑दि प्रथमायन्नियानां। या तें ATE HAT ख after | यया शखखत्पिबसि मध्व॑जरम्मि | तया पाडिप्र ते अध्वर्युर स्थात् | सन्ते Taree fx गब्युः। पुात- aon विधय | अश्िमा वेद् गच्छतं | अस्य Grete पोतयें । TTT AT प्रथमा यजध्वं | पुरा TUTE AT: पिबाथः॥ पातदं यश्चमञ्िना दधाते। पशरसन्ति क- वय॑ः पू्व्वभाजः। पातर्यजध्वमञ्चिना डिनेोत्। न लाय- मसि देषयाश्रणुष्टं। उतान्योश्चस्मद्यजले fey: | Yel: पूव्यायजमानावनीःयान् ॥ १३ ॥
चग्जिद्या गच्छतं मेादाशच्नामाभिश्रीगमेम स
4 ४ RGR 8 अध्याये 8 अनुवाकः। ` RB TST भजामहे विशन्तु याद्यवाङं पिवाथः षट् च ॥ Wa ३॥ चतुथाऽनुवाकः,
नक्तं जातास्येषधे। रामे रष्णे असिक्नि च । इद् रजनिरजय | किस्मत पितश्च यत्। किलासंष्ड पलितश्च। निरितानाशयाषटषत् । श्रानखेश्रज्ुतां qe: | परा श्रेतानि पात्तय। असितं ते निलयनं | श्रा- RATATAT तव ॥ ९ ॥
असिक्रि waited) निरिते नाश्याष्रषत् । अ- सिविजस्य॑ किलास॑स्य । तनूजस्य च य्वचि | कृत्यया कु तस्य ब्रह्मणा | लश्मखेतमनीनशं। Wear aa A माता | सखूपानामं ते पिता। WeUeIyray सा सरू पमिद afy ॥ २॥
शन? हंवेम मधवानमिन्द्रं | अस्मिन् wierd वाजसातौ | शण्ठन्तमृग्रमु तये समत्सु । घ्नन्तं वाणि सश्जितं धनानां | धूनुथ दां पव्वतान्दाशुषे ay) निवे- वनाजिदते या मनोाभिया । कोपपथप्रथिवीं एन्निमा- तरः। युधे aga: एषतीर युग्ध्वं | प्रये पयन्ति पव्व॑तान्। . विविच्वन्ति वनस्यतोम् ॥ ३ ॥
2 ४
Ray वै्तिसीय area गरो area मरुतेदुम्मदाद्व। देवासः waar fa- शा । पुरुचाहि सृङसि। विशे विश्वाञ्नुपुमु । सम- a त्वा इवामदे। समल्खभ्रिमवसे । वाजयन्तौदवा- we) वाजेषु चि्राधसं | सङ्गच्छध्वः संवदध्वं । सं वा मनासि जानतां ॥ ४ ॥
देवाभागं यथा पूर्व | सश्ानानाउपासत। समा- are: समितिः समानी। समानं मनः सडह चित्त- मेषां । समानं केतेश्चभिसरभध्वं | सञ््ामेन वा विधा यजामः। समानोव sare | समाना We- cantar a: | समानमस्तु Ararat: | यथा वस्मुसहासंति ॥ ५॥
UM Aa | UMAR: | सञ्तरान॑मश्िना युवं। इहास्मासु नियच्छतं | went Hewett: | सञ्क्ञानर सविताकरत्। सञ्कानमञ्िना FT इड म्यं नियच्तं । उर्पच्छायामिव एः । EPR शर्म ते वयं ॥ € ॥
गने दिर णयसन्दशः। अरदव्धेभिः सवितः पायुभि- हं । शिवेभिर च परि पाहि ara । हिरं ख्यजिदः g- वितायनव्धसे। रक्ामाकिनी SETA | मदेम
२ UTA ¢ अध्याये 9 नवाकः। ९३ देदिनेद्द्ः। युथागवीद्जकतुः। सङ्गुभाय पुरुशता। उभया Waray | शिशीहि रायश्रामर ॥७॥.
शिभ्रिन् वाजानां पते। शींवस्तवं दध्सना। श्रा- तुनडइन्द्र भाजय । गोषु शमुषु | AWAY तुवीमघ । यद्ेवादेवदेडनं | देवासञ्चकुमावयं । ्ादित्यास्त- WTA युयं । इतस्यर्तेम ya | कतस्यक्तनादिलत्याः 7 `
BHT AIAG AT | येवा यत्तवाइसः। आ्ाशि- eat न fn | मेदस्वता Warn | TTA ewe | श्चकामावे विश्वेदेवाः। शिक्षन्तो नोा्पशेकि- म। यदि दिवा यदि नक्तं। रनरनस्योऽकरत्। भूतमा PATRAS ॥ द्रपदारदिव TAG । द्रुपदादिवेन्ु- yar: | खिन्रल्ात्वो मलादिव। पतं पविचें शेवा- sa) विश मुश्वन्तु मेन सः । उदयं तमसस्परि । प- शन्ताज्योतिरुत्तर | देवं देँ वचा सूर । अगम ज्योति. VATU € ॥
तव॑ ata वनस्पतींश्ञानतामसति वयं भरादित्याश्च मवं च ॥ BA ४ ।
२8४ | तेन्तिरीय ब्रह्य
| पञ्च्माञनवाकः)
खषासेाश्चर्थुः पवनेह विष्पान्त्सोमः। इन्द्रस्य भा- गकतयुः शतायु : | समादषारं Tae कृणोतु | पियं विश WAAC UAC । कस्य TNA सचा। नि- ARIA दषमेोरं णत् | TVET सोमपीतये | यस्ते - FEAT | प्रणपात् कुण्डपाय्यः । wifes मनः॥९॥ ।
ax सधीचौ.रूतयेा ष्णियानि। पौरस्यानि मियु- तः सशुरि्रं। समुद्रं न सिन्धवडक्यशुष्माः | Tear च सङ्गिरश्राविशन्ति। इन्द्राय गिराश्चनिशितस्गाः । आपः प्ररयन्त्सगरस्य बुध्नात् | येाश्चक्ष शेव च क्रिया श- श्ोभिः। विधक्तःस्तम्भष्टथिवीमत यां । असादटयच्छव- साक्षाम॑बुघरं | वारणवातस्तविषीभिरिन्द्रः WR
द्ढान्येघ्राद् शमानच्रोजः। ma farang: पव्व- ara | आनाश्च्रे सुकेतुना | रयिं विश्रायषोषसं। माकं धेहि जीवसे | ax सोम महे भर्ग | त्वं युनक- तायते | eet दधासि जीवसे । रथं युञ्जते मरूतः शमे सुगं । सुरो न भिचाबरुणागविष्टिषु ॥ ३ ॥
रजासि fear विचरन्ति wart: | दिवः सम्घा-
RUT 8 च्यध्याये ५ खनु वाकः Rey,
जा पयसा asad । वाचध्सु मिंषावरुणाविरावतीं | प्जन्यथिषां वदति त्विषीमतीं | ्रभावसत मरुतः सु- मायया | चां व॑र्षयतमरुणामरोपसं । अयुक्तसप्तशन्धु- वैः। arse न भ्रियः। ताभिर्यासि स्वयुक्तिभिः | afedfufieca पादि तन्तु ॥ ४॥
अवव्ययन्रसितं देव tex: | दविध्वतो रश्मयः सूच्य- स्व। Wea Sage: | पञंन्याय प्रमीयत । दिवस्य्ायं aga स नेायवसंमिच्छतु। अच्छावद्- तवसङ्गोभिराभिः। स्तुहि पर्जन्यं नमसा विवास | क- निक्रद हषभेाजोरदानुः। रेतेाद्धात्वोषधीषु गभ ५।
येगर्भमोषधीनां । wat कुणोत्यव्वेतां | पजंन्यः पु- TH | तस्मादद्य इविः। ere मधुमस्तमं । इडं नः संयतं करत्। तिस zed शएरद्रूवामित्। शुचिं धुतेन शुचयः सपय्यन् | नामानि चडधिरे यत्निया- नि। आसुदयन्त तनुवः सुजाताः ॥ ६ ॥
इन्द्र नः शुनासोरौ। इमं यक्तं मिमिष्षतं । गं WHY स्वस्तये | Bakes विश्वं भुवनमाविवेश | यथेो- रानन्दा fafetiaea । शुनासीरावतुभिः संवि-
दानै | RAAT हविरिदं Haat । sa च्रभ्रिभि-
९७ € लत्तिरैय area न्धते | स्तृणन्ति बर्दिरानुषक्। येषामिन्द्रायुवा सखा ॥ अग्रदरद्रख मेदिना। wat वृचाण्यपुति | qax हि ₹- चहन्तमा | याभ्यः सुवरंयन्न्रव । यावातस्यतुु वनस्य मध्ये । प्रचर्षणी टंषणा THATS | WATT SATU इवे वां ॥ ७ ॥
मनदन््रोगविष्टिषु तन्तु ग्भ? सुजाताः सखा सप्त च ॥ Wye ५॥
षष्ठाऽनुवाकः |
उत नः पुयापियासं। सप्तस्वसासु FET | सरख- तीस्तोम्याभूत्। दइमाजुद्ानायु्पदानमेपभिः । प्रति- स्तोमः सरस्वति Fra तव Ware पियत॑मे eur: नाः। उप॑स्येयामशरणं न वृक्षं । चणिं यद् fae विष्णुगापाश्नदाभ्यः। ततेाधम्माणि धारयन् ॥ १॥ `
तद॑स्य पियमभि ware | नरोय् देवयवो मद॑न्ति। उरुकुमस्य स fe बन्धुरित्था | विष्णः पदे प॑- रमे MATA! | कुत्वादाश्स्यभ्रे्ः। अर्य त्वावन्बन्त्सु रेक्शाः। मस ATT सुवृक्ति | दमा ब्रह्म ब्रह्मवाह । पुयात चरा बहिंस्सींद् । वीहि सूरपुराडाभे wey
RUST 8 अध्याये ९ GAH | 29७ उप नस्मुनवे fre: | perenne ये । सुमृडीका भवन्तु नः। WM नं देवसवितः। पजाव॑त्सावीः सौभ- गं। परा satay सुव । विश्वानि देव सवितः। द्रि तानि परासुव | यद्भद्रं तन्मश्रासुव | शुचिमकरह- स्यति ॥ ३ ॥
MAC नमस्यत | अनाम्योाजश्चाषके। या धार- यन्त देवा सुदक्षा दष्पितारा | ATATA प्रमहसा । सदेति सुधितश्रोकसि स्वे । तस्मादडा पिम्बते विश्च- दानीं | तसम विशः खयमेवानमन्ति | यिन् बुद्धा राजति पूर्व्वरति। सकुतिमिन्द्र सच्युतिं | सच्युतिं ज- घनश्युतिं ॥ ४ ।
कनात्काभाब्रश्चाभर। पुयप्स्यज्जिव सक्या | वि न- qa जदि । कनी खुन दिवसापयन्। श्नमि नः सु- तिं नय । पुजाप॑तिस्तियां यैः । मुष्कयेरदधात्सर्ष। काम॑स्य ठर्तिमानन्दं | तस्याग्ने भाजयेद मा । मोदः प्रमोादश्चानन्दः ॥५॥
मष्कयेोर्निंहितः WI | सृत्वेव काम॑स्य saw | afearat प्रतिगहे। मनसधित्तमाकतिं। are: स- त्र्मशीमदहि । पशुना रूपमनैस्य | यशः रीः खयतां
२४८ ` ` . कवैत्तियीय ब्राह्मणे मयि । यथाहमस्याञ्रठंपरस्ियै पुमान्। यथा सी ठ- प्यति पुःसि पिये frat | एवं भग॑स्य ठष्याणि॥ ६ ॥
यत्नस्य काम्यः fra) ददामीत्यभिर्वैदति। तथेति वायुराह तत्। इन्तेति सत्यं चन्द्रमाः | ्रादित्यः सत्य- मोामिति। आपस्तत् सत्यमाभरन्। ART यत्नस्य द्- किणं । अती मे कामः सण्टध्यतां | नहि स्पश्मविद् तर- AAT | वैश्वानरात् पुररातारमभ्नेः ॥ ७ ॥
BARAT: । वे श्वानरं शेबजित्धाय Sat: | येषामिमे Yea अर्मासश्रा सन् । च्चयुपाः Te विशता पुरूणि । वैश्वानर त्वया ते ae: | पथिवीम- न्धामभितस्थर्जनासः। पुथिवों मातर मों । अन्तरि ayaa | बृहतीमूतये fea विशं बिभति wheat ॥ ८ ॥
अन्तरिक्षं विपप्रथेऽपः। ee te wate: | नतान॑ शन्ति नदभातितस्करः। नैनाश्चमिचो व्यथिरादध्षै fal area याभिर्यजते ददाति च । ्यागित्ताभिः स च ते rahe: सह । नताश्रवारशुककाटो BAA । AMAIA aay ताश्चभि | उरुगायमभयं तस्य ara | Waa विचर न्ति यञ्वणः ॥ ९ ॥
२ चरके 8 अध्याये द गुवाकः | Ree. “TA wrererenit | पुरुषा Sarat: | विश्चाश्रधि- शियऽधित। उप॑ ते arearat | वणी दुहितर्दिवः । राची स्तोमन्त जिग्युषी | देवीं वाचमजनयन्त Se: | at विश्वरूपाः पशवेवदन्ति। साने ALTA दृहा- a | षेनुवागस्मानुषसुषटतेतु ॥ १० ॥ यदाग्बदंन्सविकेतनानि । Tift Sarat निषसाद मन्द्रा | WARN TTS पया६सि। कं acest: परमं अगाम । गीरीमिमाय सलिलानि तक्ष॑ती । शकरपदी दहिपदी सा र्तुष्यदी। शष्टापदी नगयदो ar AUST परमे ष्योमन्। तस्या सम्द्राधिवि्- रन्ति। तेन॑ जीवन्ति पदि शथतखः ॥ ११ ॥ ततः छरत्यष्षर। तदिशमुपजोवति। WRAL ज्- मयैन् Fe | मरत्वा चजुगखवीान्तस STATA | अस्य TT ATS HAE | TAT वाचं मन॑साज- पासतां | इद्रः AU HATITE Aa | TAT सपत्रा आ- AUST | WAL WPA NCTA: | चयं वाजं जयतु वालसातौ ॥ अभ्रिः छंचषटदनि्टमाजः। WER fear Carrara विखाजमानः समिधानख- ग्ः। ्राकरिंष्षमरुददगं चां ॥ १२॥.
21
२५० तैचिरोय ब्राह्मये `
- भारयम् पुराडाभं रस्यति अघर्मच्यतिमानन्दा भग॑स्य aur: viet wag पदिशशत॑सला वाजसातौ चत्वारि ख ॥ & ।
खप्तमाऽनवाक, |
इषास्यःशुरेषभाय Tea | SUA ATA eee । दिष्थः कर्मण्याडिते बहन्नामं ।- वृषभस्य या ककुत् ! विषुवाम् विष्णो wag | अयं यो मामका इषा । चथा दद्र दव Shea: | वि जवीतु जनेभ्यः। चायुष्मन्तं वै खन्तं। अथो अधिपतिं विशं ॥ १।
अस्याः एथिष्याञ्ध्य्षं। दममिन््रहषभं ठणु। यः CAR TENN: | RATA Ter: | कार्षौबल- प्रगाखेन। वृषभेणं यजामरे। TTA यजमानाः। अ- करेणेव सर्पिषा | WE CALA | एतनाख जया- मसि ॥२॥ |
यस्यायश्षमो इविः। इन्द्राय परिणीयते । जयाति WHAT AA | अये इन्त एतन्यतः। ब्दणामहपुणोर- संत्। अग्रउद्धिन्दतामसत्। इन्द्रशुष्यन्तनुवामेरं TS | aint विश्वा श्रमितिष्ठाभिमातोः। frat छाबाधं
र ATR 9 अध्याये ऽ अनवाकः। Rut ओनेोश्चस्ति । उरं नौ लाकं डश जीरदाने ॥ ₹ ॥ ` मरद्यमिग्रेरि प्रभरा wea मा विने वि्ुखुषा- TAG) उदींडिते दषभ तिष्ठ He: | TTA TT अस्माक युध्य। AA जेता त्वं जय। शचुन्तसहसश्रोजस | विश्वन् विद्धधौनुद् | रतं ते सामन्तु विजातविप्रः | रथच धीरः खधाश्चतक्षं। यदीदग्ने प्रति त्वं Sawa wet
सुवर्वतीरपरनाजयेम | योधुतेनाभिमानितः। इन्दर HATA AMT स नः सङ्कासु पारय) पृतना सा- छं च waxes viet । अन्तरि चर सुव्॑म॑इत्। वृचा पुरुचेतनः) CATA स्सा सदासि । इनद्रजिगाय एतानि विश्वा wy
इन्द्रोजातोविपुरोरुरोज । स न॑ः परस्यावरिंवः wag) wea कुलुरभोतः। विश्चजिद्द्धिदित्तोमः। छषिरविपुः aerate) वायुरंगेगा Senet: | ATTA सा aii शवोनियुद्धिः शवाभिः। वाये शक्राश्च- यामि ते। rarest दिविष्टिषु ue ॥ - आदि सोमपोतये | स्वारुहादेव नियुत्वता । इ- भभिन्र aia afwarat | अयं विशां विश्यतिरस्त रा
212
Lue ` तैत्तिरीय area
oT) असा३गदरमदिवचाःसि पेडि। sede हशि WANS | इममाभज ग्रामे VEY गोषु | निरमुं भज या fatter aaa weet waft: अयस । ततौ Asa विभजा वसनि ॥ ७.॥ |
असमे ावाएटधिवी भूरिं वामं। सन्दुटाथां षभ्याद्- धेव Say | च्चयः राजा पियडृ्रस्य भूयात्। पयि ग~ वामोाषधीनामुतापां। युनज्मि aera | येन जयासि न पराजयातै। सत्वाकरोकडषभर श्वा- नां। अधे Tverd मानवान । उशरस्वमधरेते सपन्नाः। HVAT इन्द्रसखा जिगोवाम् ॥ ८ ।
विश्रा्ाशाः एतनाः सज्यं जयम् । भिति शच यतः सस्व । तुभ्यं भरन्ति ितयेयविष्ठ | बसिम॑प्ने WAAR द्रात्। Beet सुमतिं चिकिद्धि | बृहत्ते सप्र महि शम्भं भद्रं । येदेद्याखनमयद्धलः । या्थेपनोरुषसञ्चकारं। स fear Tere far: | विशखक्रे बलिहृतः सहाभिः॥ ९ ।
प्र सदयाश्चमरे MAU यान्। विरथस्य चारतरा ब- भूष । इईडेऽन्धेवपुष्येविभावा । पियेविशमतिथि- मानुषीणां । बद्ध seer ear सम्धुतानि । ENT षं
2 VTA 9 अध्याये < अनुवाकः | RUE दिविमासतान। तस्य HOT प्रथमोत HM | तेनारंति ब्रह्मणा स्यर्दितु कः ब्रह्मसु TAA: | ब्रह्मणा स्व- रषोमिताः ॥ १० ॥
अद्ययत्नस्य तन्त॑षः। कत्विजये इविष्कतः। मज्गा- तीषेच्छुङ्जिणा wee hat | चषालवन्तः स्वरवः ए- ferent) ते देवासः खरं वस्तस्थिवा६सः। नमः सखि भ्यः सन्रान्माव॑गात। अ्रभिभूरभिरं तरद्रजा४सि। च्छ- धौगिचत्ध एतमाश्चमिश्रीः । जषाशेमश्राषहंतिं मा afer । इत्वा ATT वरिवस्करचः॥ शानं त्वा भुः वनानामभिभिर्यं। RINGS शतः सुवीर । इवि धाः सपा अभिभूरसि। जदि wy अपन्डधा नुद- SUVs
विशां जयामसि जीरदानेशय्यानिश्ा दिविष्टिषु व- सूमि जिगीबान्त्सहाभिभिंतान॑खत्वारिं च॥ चनु° OF
अरष्टमाऽनुवाकः।
स प्र॑नवज्रवींयसा। AH युग्मं संयता | PCNA भानुना। गवनु Taree | द्विः श्येनायजीजनं। Wau कविद्धमाति नः। स्वारहायस्य थियेाहशे। रथि-
Rus तेलतिरीय area ्वीरिवतायथा | श्रे यत्नस्य Sie | अदाभ्यः पुर- TAT ॥ १ ॥ | |
अभिर्विशं मानुषीणां | Ta ३ रथः सदानवः। नव सोमाय वाजिने | राज्यं पयसोाऽजनि। Hex शुचितमं वसु | नवर सोम जुषस्व नः। पीयुषस्येड ठंष्णुदि । यज्ते
भागक्रता वयं | नवस्य साम ते वयं | Bl सुमतिं ठणी-
महे॥२॥ `
स नरास सहक्लिशः। नव इविजुषसख नः। कतु- भिः सामभत॑मं। तदङ्ग VACANT: | राज॑न्त्साम सखस्त- ये । नवः स्तामं नवः wha: । इन्दाभभिभ्यां निवेदय | AMIN सचेतसा | शुचिनु स्तामं मवं जातमद्य | TRH दचदहणा जपेथां ॥ ३ ॥
उभा डि वासु इ वाजेहवीमि। ता वाजः सध श- TACT । PNAC नव॑स्य नः। ET WS तृष्यतां । इ देवो सहसि | at नश्चाहि गच्छतां | वसुमन्तर सुव्विंदं | wer ware तृष्यतां | ्रभ्निरिन्द्र नवस्य नः। विश्वान्देवारस्तपयत ॥ ४ ॥ विषोऽस्य नबस्यनः.। सूवविदोाहि aft | we बिः Tel मानवेन । श्रयं यच्रीयजमानस्य भागः ।
२ अङ्के 8 TAT < अनवाकः | २५४
अयं बभूव सव॑नस्य ग्भः | तिश देवाददमद्यागमिष्ठाः। इमेऽनु यावाष्टथिवी समीची । तन्धाने यत्तं पुरुपेशसं धिया। sre एणोतां मुर्वनानि विश्वा । ost पुष्टिम- खतं नवेन ॥ ५॥
इमे धेनु wad ये Tera | पयत्यु्तरामेंतु ye: I दमं यन्न जुषमाणे नवेन | समीचो द्ावाषटथिवी घृता- “ti यविष्ोइव्यवाहनः। चिचभानुरधुता सुतिः। नव॑ जाता विरोचसे। HH तत्ते महित्वनं | AAT देवती- भ्यः। भागे देव न मींयसे ॥ € ।
सरना विदान् यश्यसि। नव £ सोम जुषस्व नः। अ- fa: प्रथमः प्राज्जातु। स हि बेद् यथा eft: | शिवाञ्- खम्यमोाषधीः । aay विश्वच्षसिः। भ्रातरः WHAT देवाः | त्वयावसेन समशीमहि त्वा। सनाम- ing: पिताज्जषिश्ख । शन्ताका्यननुवें स्थानः॥ .रत- मत्यं मधुना संयुतं यर्थ। सर खत्याश्चधिमनाव॑चकुंषः इ ्रश्रासीत्सीरपतिः शतक्रतुः। कोनाशाश्रासन्मरतः सदानवः॥ ७ ॥
UVa SHAS Hee Thana नये न मोयसे स्वोगञ्त्वारि च ॥ अनु° ८ ॥
zug तैत्तिरीय wea
FETA नक्तं जताृवासडत भा ह WAY CHATS CN
qitaanit अष्टौ नरो witadatec: fatten जानामुत AT यदाग्बदन्तो विश्वाश्राशाश्रशींतिः॥ ८ण
whe ॐ । दति चतुथाऽध्यायः ॥
ना मकि
इरि; ॐ» ॥ दित्ीधाष्टके पञ्चमाध्याये प्रथमोऽनुवौकेः |
पाशोरंछति विश्वमेजत्। LAT भत्वा बंधा बह- नि । सदत्सव्वै व्यामओे। यदेवे Steg Hence: | श्राटंदात् स्ेषियध्वगहषा। तमित्पाखं Hara aE त। अग्रे देवानामिदमत्तु नो इविः | मनसचितेदं । भूतं भव्य॑श्च yore | तदि देवेध॑गियं ॥ १ ।
शछानरतु पुरवरं । सह देबेरिम? WH! मनः श्रेय सि safe | waa यज्रपंतिदधत्। शुषतां मे वाभिद्*
RUSTE ५ WATS श SAAT: | ५७ इविः विराडदेवो प्रोता | इव्यवाड्नंपायिनी 1 यया ङूपाखिं बहधा वदन्ति । यशाःसि देवाः परमे अनिच । सा मौ विराडनपस्फुरन्तो ॥ २ ॥ बाग्देवो जुषतामिद £ दविः | चकष्देवानां ज्याति- र्ते aril अस्य fara बहधा निधीयते । तङ स्म्मम॑ शोमहि। मा न हासीदिचष्षं । आयुरिणः प्रतोंय्यतां | अनन्धाखषुषा वयं । जोवाश्योतिरशोम- हि । सुवञ्यातिरुतागर्म । ओओचेंण भद्रमुत refer सन्घ WATT वाचं TENT THT । TY Aree ave श्रुयते । Be सबव्वादिश्ाश्णामि । येन प्राच्याउत Seren । पृतीच्थ दिशः sree 1 तदिच्छरा्भं बहधोमानं। रात्र नेमिः परि स्वैव भुव ॥ et ऋअभ्रियमनपस्फुरन्तो सत्थ सप्त खं ॥ We १ ॥
दितौयाऽनुवाकः | wefe वाजिन्धो्स्य्न्तः। इद् £ राष्रमार्विंश Serra | योरोडिते विश्वमिदं जजान, सने रा- देषु सुधितां दभातु। रोहः राह रोहिंतश्चारराद 2 ४
‘Rye ! तेतिसैय aga
पुजाभिदबिं अनुषामुपस्थं। ताभिः axtairerfrery षडर्व्वोः। गातुं पपश्यनिह राप्रमाशाः। आाशार्षीद्रा- एमि रोर्दितः। खषोव्यास्थदभयं नाश्चस्तु ॥ १॥ असभ्यं द्यावाष्टथिवौ शकरीभिः। oe दुहाथा- मिह रोवतींभिः। विमम्ं रोहिते विश्वरूपः। समा- THE: पुरुहारुद A! दिवं गत्वाय महता मंहना | fq नाराष्रमुनन्न पयसा स्वेन । यास्ते विशस्तपसा स- म्बभवुः । गायकं वत्समन्तास्तश्रागुः | तार्ाविशन्त् मसा स्वेन॑ | सम्माता पचो श्रयेत् रोहितः॥ २॥ युयधु्रामरुतः एश्चिमातरः। इन्द्रेण सयुजा प्रणी WHA । श्रा वोरोाहिता््टणादभिद्यवः। Ferrara मरतः खादुसम्मुदः। रोहिते WATT a जजान । तस्मिरस्तन्तुं UAC ततान । तस्मिञ्छिशिये अजकं पात्। अह ^इद् द्यावाषएटथिवी बलेन | रोहिताद्यावा- पथिवो रह ९इत्। तेन सुवस्तभितं तेन नाकः ॥ ड ॥ सो mates रज॑साविमान॑ः। तेन देवाः सुवरन्वै- -विन्दन् | सश्वन्वा भानवेदीदिवाध्सं | समग्रासा HET जातवेदः। उक्षन्ति त्वा वाजिनमाधुते नः। सर समग्रे युवसे भाजनानि। set WH महते सोभगाय् |
RUSH \५ अध्याये ३ अमुवाकः | ५९
तवं खब्बान्युशमानि सन्तु। सञ्जास्यत्यरसुयममाङण- घछ। शबुयतामभितिष्ठा महारसि ॥ ४॥ अरर्ेत् रोरितानाकोमहाःसि ॥ अनु° २॥
ढतौयोऽनुवाकः ।
पुनर्नदन्दर मघवा ददातु । धनानि शकराधन्यः सुराभाः। AT erat याचितामनैः। अष्टन शरस्य विपे जुषाणः। यानि नोाऽजिनं धनानि । जदइ- ये शूर मन्युना | इन्द्रानुविन्द नस्तानि। चनेन इविषा Ga | STMT: परि | ANAT करत् ॥ १ ।
जेता शवुन् विचषाणिः। श्राव्य त्वा कामाय त्वा wee त्वा । पुरोदषेश्चरतत्वाय जीवसे । आकंतिम- VTS | काममस्य Tes । इन्द्रस्य Ba धिय॑ः। आकूतिं Sat मनसः पुरोर्दषे। ANAT माता सुवा मे अरस्तु । यदिच्छामि मन॑सा सकामः। विदेयमेनबु- दये निविष्टं ॥ २॥ .
सेद्भ्रिरम्री£ रत्येत्यन्यान्। यच॑ वाजी aera वौ- Sofa: | सदलपाथा Bar समेति। ्राशानां त्वा- marae: | चतुम्यौश्चदतेभ्यः। दद् WMT `
2x2
२६० तित्तिरीय ब्राह्मणे
विधम॑ इविषा वयं । विश्वाश्चाशमधुना ससं जामि । अनमो TATRA TY | श्रयं यजमानाकधोा- व्धस्यतां ॥ अभीताः पशवः सन्तु सर्वँ | भिः सोमोव- रणोमिचडनद्रः। ड हस्यतिः सविता यः AES पूषा AT fata सार खती । त्वष्टा रूपाणि सम॑नक्तु यन्नः, wer रूपाणि दधती सरंखती । पूषा भगः सविता नाददातु। wwufacefer: सदसं। मिचादाता AQ: सामा Bia: b ३ |
करश्निविष्टमस्यतारवं च ॥ अनु° दे ॥
न्ड चतुयाऽनुवाकः।
श्रा नँभर भगमिन्द्र Car नि ते देष्णस्य धीमहि प्ररेके | VALS पप्रथे कामेश्चस्मे। तमाषटणा वसुपते weet | दमं काम॑ मन्दया TATA: चन्द्रवताराध- सा पप्रथञच। Haas AT मतिभिः Epa faut: इग््राय वाः कुशिकासे अक्रन्। इन्द्रस्य नु Saha प्रवं, यानि चकारं प्रथमानि वजयी ॥ १ ॥
अडन्रहिमन्वयस्ततदं | want पर्व तानां। अहन्नहिं walt भरिभ्रियासं। त्वष्टा वजः
# = 1
९ ट्वो ५ अध्याये 8 STITT: | ९६२९.
खं ततश्च | वादव धेनवः स्यन्दमानाः। अशः स- मूद्रमवजग्मृरार्पः। वृषायमाणो इणीत Sra चिक द्रकेधपिबत्स॒तस्य। आसायकं मघवादत्त TH | अह - मेमं प्रजमजामर्हीनां ॥ २॥ यदिन्द्राहन् प्रथमजामरनां। चाायिनाममि- माः प्रोतमायाः। SAT जनयं TATA | तादीक्ता wearer विवत्से। WE वुं ट चतरं व्यश । इन्द्रो FAY महता TVA | HATTA कुलिशेनाविक्णा। अहिः शयतउपषटकटयिष्यां । sania igen fe TT) महावीरन्तुं विबाधग्टजीषं ॥ २ ॥
नातीरीरस्य wate बधानां। सरुजानाः पिपिष- Tene | विश्च विष्ायाश्ररतिः। वसदंधे wei द- fare) तरणि्ंशिश्रथत् | श्रवस्य यानशि्रथत्। बि- समाददुषुध्यसे। देवा Wares ।- विश्वस्मादत्स्तु- कते वारख्खति। अभिदारा श्यति ॥ ४ ।
उद्जिहानेश्चभिकाममोरयम् | TT विशा भुवनानि yale आकेतुना gata यजिं्ः। का- मखो अग्ने ्रभिदययै दिग्भ्यः। जुषाणो इव्यमकतेंषु = शचं :। चा ATS वशां गेम॑तीमिर्ष। निधेहि य -
RqR तैत्तिरीय ब्राह्मे दृग्तेषु भूषन् | अशिना यत्नमागं॑तं। दाशुषः पुरद €- ससा। पुषा TAG ATTA ॥ ५ ।
दमं यन्नमश्िना व्यन्ता । दमी रयिं यजमानाय wel | दमो पथन् तष्षतां विखतेा नः। पुषा नः पातु स- SAUTE | प्रते महे सरस्वति | सुभगे वाजिनीवति। सत्यवाचे भरे मतिं | इदन्ते इग्धं धुतवत्सरस्ति। स~ त्यवाचे प्रभरेमा इवीरपि। द्रूमानि ते द्रिता सौभ- गानि॥ तेभिर्वयः सुभगासः स्वाम ॥&।
वच्यृषोनाद्धजीषं व्युखखैति Tag Arcfax सौभगा WHT ॥ WA 8 I |
पञ्चमाऽनुवाकः।
GRA GAMER वसूनां | यत्तः सस्यानाम्त स- शितानां । यत्नदृष्टः परव्वचित्तिं दधातु । यन्नो ATTA WAG देवान्। रयं यन्नो वतां HPA: | इयं वे- दिः स्वपत्या सुवोरा। इदं बर्हिरतिबर्ीर्यन्धा । इमं ay विश्वेश्रवन्तु देवाः। भगरव भगवा रस्तु देवाः। तेन वयं भगवन्तः स्याम ॥ १। ` तन्वाभग WAST इवोमि । स नेभगयुररुता भवेह । भग् TAT सत्यं राधः। भगेमां धियनुदत्रद-
RUTH ५ MM ५ अनवाकः। nde
SA | भग प्रशाजनय AAT: | WAT aaa: स्याम | शश्वतीः समाउप॑यन्ति लोकाः। aH: समा- उप॑यन्त्याप॑ः। इष्टं पूर्तः शञ्चतीना£ समानार WE: fal | इविषेष्ठानन्तं लोकं परमाररोह ॥ २ ॥
इयमेव सा या HAART | सा रूपाणि कुरूते पश्चदेवी | FAUT वयतस्तन्तमेतत्। सनातनं वि- ततद षएमयुखं | अवान्यारस्तन्तृन् किरतेधन्ो चअ्- न्धान्। ना्षपुज्याते न गमाते अन्तं । आ वेयं तृदवा- Weare | दष्टं ये विश्वे मरुते जुनन्ति | ee योाश्च- fren: समिंः। रतं जषध्वं कवयोायुवानः ॥ ३ ।
धारावरा मरुते धुष्णुवेाजसः। मृगान भीमास्तवि- पेभिरूम्िभिः | arta शुंशुचानकजोषिशंः। मु- मिन्धमन्तडपगाञ् हसत | विच॑क्रमे free: | ea wa eed बृहन्तं । ह हस्यति€ aed साद् यध्वं | सादस्यानिं दमश्नादींदिवाध्सं। हिरग्यवर्खमरूष शसं पेम। स fe शुचिः एतपचः TWAT ॥ 8 ॥
हिरण्यवाशीरिषिरः gaat: | इरस्यति; सस्वा वे WHAT: | TANI सतिं करि एः। AAT वते वयं । न रिष्येम कदाचन । स्तातार सद्द्मसि।. या-
२६४ नेततिसोव प्रा
सते पुषन्रावेा्जनतः war हिरण्मयीं रन्तरि षे wr- न्ति। याभियासि sank सुय्धेस्य । कामेन कतः अव- TST ५॥ `
अरख्यान्यरं ण्ान्यसौ | या प्रेव नश्य॑सि । कथाश्रामे न इच्छसि । नत्वाभोरिं व विन्दती । वृषारवाय वरदते। यदुपार्वति चििकः। श्राधाटोभिरिव धावयन् । ्- रण्यानि्ंषोयते। उत ATLAS | VAT वेश्मेव w: श्यते Wg ॥
उताश्चरण्यानिस्तायं । शकटीरिव सज्जति । गाम- RTATCA | दाव॑ङ्गेषडपावधीत्। TAT LITT सायं। अक्रु्षदिति wart) न वाञ्जरख्यानिरंन्ति | WATTS | खादः WHT जग्ध्वा । यच कामं निप॑द्यते॥ आश्नगन्धीः सुरभीं | बदुल्ाम ह- erent प्राहं मृगारं मातरं । अरण्यानीमशरसिषं ॥ ७ ॥
स्याम रुरोह युवानः शुन्धूरिच्छमानाडश्यते निष- wa चत्वारिं च ॥ अनु° ५।
षष्टाऽनुवाकः | वाच्याय शव॑से | पृतना साष्याय च। इशरत्वा-
२ BSR ५ अध्याये द अनुवाकः २९५
वर्तयामसि सुब्रह्माणं वीरवन्तं Fer) उरं गभीरं पुथुबुध्रमिन्द्र । अतषिमुग्रमभिमातिषादं | sere चिच ठ षणः रयिन्दाः। स्षेचियं त्वा निक्त त्वा । द्र हा ANA वरुणस्य पाशत् | अनागसं AWA त्वा करामि QU
शिवे ते द्यावाष्थिवी उभे इमे। शन्ते अभिः सा- face) शन्द्यावाष्थिवी सषोषधीभिः। शम्बन्तरि- aX सह वातेन ते। शन्ते चतसः पुदिशेभवन्तु। या दैवीखत॑सः पुदिशः। वात॑पल्ीरभि सूर्यौ free | तासं त्वा जरसश्रादधामि | प्रयश्छ॑रुतु निकेतं पराचः । माचि AMET ॥ २॥ |
द्रहः पाशं faa चादमावि | ज्रहाश्चवल्िम- faced । श्रष्यभूद्दरे सुकृतस्य लाके | सुयथेमृतं त- मसे ग्राद्या यत्। SATA A AAT Bae: | WIA- मिमं क्ष चियाज्नामिशरसात् | RET सुश्वामि वरुण स्य पाशात्। इस्यते युवमिन्द्रश्च वस्वः। दिव्यस्य शाये उत पार्थिवस्य । WAX . रयिः स्तुवते कीर येंचित् ॥ ॥ २ ॥
यूयं पात खस्तिभिः सदानः। देवायधमिन्द्रमाजो-
2 1.
२९९ ` तैत्तिसीय area Barat: | विश्वादधमभि ये cera: | येन॑ इता- दीधेमध्वानमायम् । ्ननन्तम्थमनिवत्सवमानाः | यतते सुजाते हिमवत्सु test) मयोभूः शन्तमायद्रदा- ऽससि। तते नदेहि सीबले । शरदा गिरिभ्या्रधियत् पुधावसि। सध्शभमाना कल्येव शुर ॥ ४ ॥
तां त्वा oxen इविषा व्यन्ति। सा न॑ः dete रथयिमाभाजयेह | Yet देवाश्चपरेणानुपश्चच्जनभिः | अन्मान्यव॑रः पराणि। वेदानि देवाज्रयमस्मीति att अशः हित्वा शरीरं जरसः परस्तात्) पाणापानौ चुः DTS | वाचं मनसि सम्भृतां। हित्वा शरीरं जर- सः परस्तात्। श्रा भूतिं भूतिं वयम॑ञअवामहे॥ इमारवं ताउषसे या प्रथमा व्यौच्छन् | ता देव्यः कुर्वते Ty रूपा। शश्र॑तोनाव्॑ज्यन्ति। न ग॑मन्त्न्तं ॥ ५ ॥
कराम्यव॑त््य feed wart चत्वारि अ ॥ Bayon |
सप्तमाऽनुवाकः।
वमूनां त्वाधीतेन | रुद्राणामूम्या | श्चादित्यानां ते- जसा। fadut देवानां कतुना। मरुता मेरा जुामि BUST | AAALAC RATT | AST SATAY: | चरा.
ˆ शा
२ अरकं ५ अध्याये ° Tae: | aye
STANTS FAS: ES व्चाश्चभिना Seay | यजे भगः WS जाजेबलश्च ॥ १ ॥
दीधायुत्वाय शतशारदाय | प्रतिश्ज्ञामि महते वीय्याय। आयुरसि विश्ायुरसि। सब्धायुरसि सब्वै- मायुरसि। सव्वं मश्रायुभूयात्। सव्वेमायुगषं | YHA: qa: | श्रभिर्र्ममणाच्नादः। म्यु्पररखान्नं पतिः। ब्रह्य Sax स्वाहा ॥ २ ॥ |
पजाधतिः प्रणेता | इस्तिः पुररता। यमः पन्धाः चन्द्रमाः पुनरसुः SINT । अभिर न्रादोऽनपतिः। अच- area far यत्त यजमानाय ददात् TET | सामो राजा राजेपतिः। राज्यमस्मिन् यन्ते यजमानाय दद्ा- तु खवाा। वरणः सम्मारत्सम्मादपैतिः | साम्माज्चम- सिन् यत्ने यजमानाय ददात् खा ॥ ३ ॥
मिषः छं स चर्पतिः। छचमस्मिन् यन्ते यजमानाय ददात् SINT | दनद्रोबलं बलपतिः। बखमस्मिन् यन्न यजमानाय ददात् ATT । इहस्यतिब्र्य ब्रह पतिः । ब्रह्मास्मिम यत्ते यजमानाय ददात् खाहा । सविता Trex राष्रपतिः। राष्रमस्मिन् यन्न यजमानाय ददात् खा । पुषा विशं विटपतिः। विशमस्मिन् aH यञ
1. £
२९८ ति्तिरीय ब्राद्छथे
मानाय ददात् खा ॥ सरं खती पुष्टिः पुष्टिपन् । पु- मस्मिन् यन्ते यजमानाय ददात् खाद । त्वष्टा प- शूनां भिथुनानाः रूपरुद्रुपपतिः। रूपेणास्मिन् यत यजमानाय पशन्ददात् स्वाहा ॥ ४ ॥
च सवाहा साम्माज्यमस्मिन् AH यज॑मानाय ददात खाहा विश्चमस्मिन् BH यजमानाय ददात् खा च- त्वारि च ॥ WA ON
श्र्टमाऽनुवाकः।
TS पाहि BAH aes: | यः शिप्रवान् STAT यामतीनां। येगे षभिदजश्योाहरिषठाः। स इन्द्रचि- च श्नभिठृन्धि वाजाम् | श्रा ते शुष्मो TA रातु प- खात् | च्रोत्तरादधरागा पुर स्तात्। श्रा विश्वत ्रभि- TARTS | इद्रः BITS WH । Ae पुरा- रथं । इन्द्राय WHAT ॥ १॥
श्रभो केचिद् लाकरत्। AHA मत्सु TTET | अ- साकं बाधिचोादिता। नम तामन्यकेषां। ज्याकाअ्- यिधन्बसु। इन्द्रं वयः शु नासीरं। अस्मिन् aH war- महे | श्रा वाजेरुप ने गमत्। इन्दाय शुनासीराय । खु- TH Tea aT इविः॥र२॥
R UTR ५ अध्याये < च्वनृवाकः। २६९
` जुषतां प्रति मे धिरः। प्र हव्यानि धुतयैन्त्यसमे । इ- DATA भरता SAAT: | AAA BIT वाटधानः। श्रनासीरी हविरिदं जषस्व | वयः सुपसाउपसेदरिद्रं। पियमेधाकषयेा नाधमानाः। अपध्वान्तु मख परञ्च Wa | ममग्ध्यस्मात्तिधयेव Taq बदिन्द्राय गा- यत ॥ ३ ॥
मरुते दबडन्तमं। येन ज्धातिरजनयन्रता sy: | देवं देवाय जाग्वि। कामिहेकाः axa पतङ्गाः। मां aren: कुलिपरि मापतन्ति। श्रनाटतैनान् wey ar) Saw चश्ुस्तनुवा विदेय। रवाव॑न्दस्व वरं बृहन्तं । नमस्याधीरमब्धत॑स्व गोपां । स नः शम्पा चिव ea वियःरःसत् ॥ ४॥
यूयं पात सखस्तिभिः सदानः। नाके सुपर्णसुपपत्य- तन्तं | इृद्ावेनं तेज्चम्यचश्त त्वा | हिरण्यपक्षं वर- शस्य CA) यमस्य योने WHA YTW | शन्नेदे वीर- भिष्टये। आपे भवन्तु पीतये । शंथारभिखवन्तु नः ईश्ानावाय्थाणां | श्षयन्तीश्षणीनां ॥ ५ ॥
sar याचामि मेषजं । ay मे सेोमेश्चत्रवीत् । अन्तर्विश्वानि भेषजा | अभिश्च विश्वशम(वं | se
२७० तेत्तियीय ब्राह्मणे fastest: | weg ते सरस्वति। गोषजेषु way । तेन मे वाजिनीवति। qeafe सरसखवति। या सरं खती SWAT ॥ € ॥
तस्यां मे रास । तस्यास्ते WaT! तस्यास्ते भूविष्ट- भाज भूयास्म | AY त्वदस्मि मदसि aaa | ममा- सि योनिस्तव योनिरस्मि। ममैव सन्वह दष्यान्धन्ने t युचः पिजं TRATES: | इध सन्न सन्त त्वाग्न । पाणेन वाचा मनसा बिभर्ति। तिरोमा सन्तमायुमी प्रहासीत् ॥ ७। |
श्यातिषा त्वा बैश्वानरेशापतिष्ठे । यं ते यानि- कत्वियः | यते HATHA: । तं जानक्नग्र्चा- रोड । श्रथानेवद्खया रयिं । या तेश्चप्रे after तनू- स्तपे दयार हात्यात्मानं । अश्ावसूति कृख्छच्रसिन्नय्या पुरूणि। winger यश्चमासींद्खां योरभि | आतवेदा सुवच्राजायमानः स Tay । उपावरोह जातवेदः पुमस्ूवं ॥ ८ ॥
द्वेभ्था WA वइ नः प्रजानन | चायुः पजा रयि- WATE धेडि। WHAT Shale AT द्रोखे। तमि जा- इवोमि मघवानमुग्रं | सषादधानमप्र॑तिष्कुतः शवा६-
२ WSR. अध्याये < अनुवाकः Roy सि। axfeet गीर्भिरा च यल्चियेऽवव्तेत्। राये नो विश्वा सुपथा sare Tat) चिकटुकेवु मिष यवी- शिरन्तु विशुष्पस्तुपत्। सोम॑मपिवदिष्णुना सुतं या- aN | सई ममादमदहिकर्मकत्तवे महामुरं ॥ € ॥ `
सैन६सथहेवं देवः सत्यमिन्दुर सत्यषग्द्रः। चिद- तों सरम॑रग्णमद्रेः | महिपाथः पुरव्यरः सभियक्षः। भ्रं नयत्सुपय्क्षराणां | अच्छारवै प्रशमा जानती- मात्। विद्य सरमा दढमव्यं । येनानुकं मानुषी भाजते faz. श्रा ये विश्वा स्वपत्यानि चक्रुः । कंख्ता- Ararat गातुं । त्वं ्भिपते देवहूतौ ॥१०॥ |
भूरीणि qenvaraexfa त्वं निद स्य्॒वुमुरिं । धुनिं चाख्वापयोद्भीतयेसु दन्तु । रवापादि पुल्थां मरन्दतु त्वा । श्रुधि ब्रह्मं ATE TTA HE: | रायिः सू- यं gute पीपिद्ौषः। जदि wey रभिगाइनद्र afar अभ्रे बाधस विद्धौ नुदख। अपामी वाश्चपरक्षारसि TY | अस्मात् SARIS इते दिवेनः॥ ११॥
अपां भूमानमुप नः BAW) यतत प्रतितिष्ठ सुमतो ARTA त्वा । वसूनि पुरुधा विशन्तु । दी्मायु्यज-
VOR afacta area
मानाय Fea Sarda अरितारं मद्धि | इन्द्रः शनावदितनेति सीरं । संवत्सरस्य प्रतिमासमेतत् | A ज्यातिस्सदि दासज्येटं। संवत्सर £ शनवत्सीरं- मेतत्। इन्द्रस्य राधः प्रयतं Ceara ॥ तददकंरूपं वि- मिमानमेति। दाद शार प्रतितिष्ठतीहषा। अश्वायन्ता गव्यन्तो वाजयन्तः | हवामहे त्वोपगन्त ATS | श्राभू- UA सुमतौ नवायां । वयमिन्द्र त्वा शनः BAA ॥ १२॥
अर्च॑त हविगोयत य्सचर्षणीनां वैशम्भल्याहासी- wi मुरु Fae नरुत्मना षट् चं Ae ८ ॥
पाण्उदेहि पुनरानेा भर यन्ना रायो वाच्याय वसुना सदे TATE । पाणो र्॑षत्यशटभीता धाराव- रा मरुते दीधोयुत्वाय च्यातिषा त्वा पथ्वचत्वारि शत् ॥ हरिः ॐ ।
इति पथ्चमोऽध्यायः ॥
इरिः ॐ । ` दितोयाष्टके werara प्रथमोऽनुवाकः | ` खादों त्वा खादना Atal Aaa । अग्डतामकते- न। मभुमतीं मधुमता । सृजामि स सोमेन । सोमे<- स्वञ्जिभ्यां पच्यस्व । सरं खत्ये पच्यस्व । इन्द्राय TFA wea । परीते fren सुतं । सोमे यडउक्तम इविः॥ १ ॥ | द्धन्वायो नय्थाच्रछन्तरा। सुपावसोा HAH: पुनातु ते परिखतं। सामः सूरस्य दु हिता। ava शश्वैतातना | वायुः पुतः पविचेण। प्राडव्सोमो च्रति- हुतः | इन्द्रस्य युज्यः सखा | वायुः पुतः पविचेण। पु- SATA APA: ॥ २। इन्द्रस्य युज्यः सखा । बरह्म सथं पवते तेजद्रन्दरियं । सुर॑या सोमः सुतश्रासुतेामदाय। WHA देव देवताः पिष्टम्धि | Taare यजमानाय घेदि। कुविद् ङ्गयवम- न्तोयवैश्छित् । यथा दान्त्यनुपूर्वं वि aa) देषां Bea भाजनानि। ये बर्हिषो नमेदक्तिं न जग्मुः। उ- Wat शोतेाऽस्वञ्छिभ्ां त्वा TE एङ्खामिः॥ ३ ॥
2 >
२७३ तत्तिरीय area सरस्वत्या इन्द्राय TAT, ख ते योनिस्तेजसे त्वा | वीय्धाय त्वा बलाय त्वा। तेजंऽसि तेजामयि ये- fe) tafe वीय्धे मयि fe. बलमसि बलं मयि सेहि। नानाह वां देवडितः सदः Att मा सरसा थां परमे STA सुरा त्वमसि aie साम॑रषः। मामादि्सीः wat योनिमाविशम् ॥ ४ ॥ उपयाम खोतोऽस्याजरिमं AH | सारस्वतं Ta । Tx बं । रष ते योनिमादाय त्वा। ्रानन्दाय त्वा AWS त्वा । MTS Als धेडि। मन्युरसि मन्यु मयि धेदि। महाऽसि मामयं पेहि। aviste wera- fa fe) या व्याघ्रं विषुचिका॥ उभी टकश्च र्ति । श्येनं पतचिखः fare) सेमं TAKE! | TTR सम्भा भद्रेशं TE | ferwer वि मा पा्रना ए ङ्क ॥५। हविः पुत्यङक्तामोा अ्रतिष्रुताण्ज्ञाम्बाविशम् वि-
चुचिका पथ्च च ॥ अमु° ९ ॥ | fadrarsaara: |
सामो राजाखतःः सतः। WAN TATHET TT | ख- तेन सत्यन्निन्द्ियं। वियानः\ शकमन्धसः । इदस्य
२ UTR द अभ्याये २ ars: | ०४ दियं । ददं पमोऽतं मधु । सोममद्भोग्यपिवत्। च~ RET रसः शुचिषत् | कतेन सत्यमिन्दरियं | WHE ett व्यपिबत् ॥ १।
कर गिरसाधिया। waa सत्यमिद्दियं। श्रलात् षरिषुले रसं । TBAT व्धपिबत् wt) कतेन सत्य- मिद्द्रियं | रेतेमूचं विजहाति । योनिं प्रविश्दिग्दरियं। AAT -टेतः। Te जहाति जन्मना । War wafefard ॥ २ ।
Fla रूषे खाकरोत्। सतासती पजाप॑तिः। छलेन सत्यमिंद्दियं। सोमेन सोमौ व्यपिबत्। सृतासुतो प- जापतिः | ऋतेन सत्यमिद्दरियं | CHT रूपे व्धाकरोत्। सत्यानृते THU | WHAT TA UT | अदा wa पजाध॑तिः॥ कतेन सत्यमिश्द्रियं | दष्टा प॑रिखुतोा TH शक्रश धकं afta | पयः सोम पजापति! तेम सत्यमिंन्द्रियं। विपानर शकमन्धसः। Te Pra । ददं पयेऽ्छतं मधु ॥ ३ ॥
Sq: wt व्वपिवन्न्नत्तनं सत्यिग्द्रियदट स- तेः पकापरतिर्ष्ौ चं ॥ अनु० २॥ सोमराज -चिधामः Vaasa बे-
2 २
९७६ | fata waz
` देन सतासती सामेन सुतासुतौ ष्ठा रूपे दृष्टा परि gar रसं विपानं दश ॥
दतीयेाऽनुवाकः ।
सुरावन्तं बर्हिषदः सुवीरं । यत्च हिन्वन्ति मदिषा नमेाभिः। दधानाः सोरम दिवि देवतासु | मदेमेन्द्रं यजमानाः GSE | यस्ते रसः सम्भृतश्चोषधीषु । सा- म॑स्य शुषः सुरया सुतस्य॑। तेन जिन्ब यज॑मानं ASA | सरंखतीमश्चिनाविरद्रमभिं। यमश्िनानसुचेरासुरा- fa) सरंखत्संनोादिन्दरियायं ue :
cH त शकं मधुमन्तमिन्दु | सोम राजाममिष भक्षयामि। यद रिप्तर रसिनः सतस्य । यदिब्दरोश्- पिबष्छष्ौभिः। रहं तदस्य मनसा शिवेन | Stax राजानमिह भक्षयामि। पितृभ्यः खधाविभ्यैः सखधा- are |. पितामहेभ्यः स्वधाविभ्यः खधानम॑ः। प्रपिता- AST: AUT UTA: | "र्नम् पितरः ॥ २॥ - अमीमदन्त पितरः। अतोंठपन्त fart: | श्रमी ख- अन्त पितरः। पितरः शुन्धध्वं । पुमन्तुं मा पितर॑ः सा- म्यासंः। पुमन्तु मा पितामदाः। पुनन्तु प्रपितामहाः ।
२ अरकं द ध्याये & GATT: | Roe
पविचेख शलायुषा। पुनन्तु मा fara | पनन्त प्र पितामहाः ॥ ३ । | पविचं ण शतायुषा । विश्रमायग्यञ्रवे। श्रम्रश्चायुर्षि WaT पवस्व । पव॑मानः सुवजंन॑ः पुनन्तु मा देवज- at जातवेदः पविचवद्यक्त पविचमर्धिषि | उभा- at देव सवितवश्रदेवी पुनती। ये समानाः समनसः। पितरा यमराज्यं | तेषां शाकः खधानम॑ः। यन्नो दवेषु कल्पतां ॥ 8 ॥ ~;
ये संजाताः समनसः। जीवाजीबेषुं मामकाः। ते- षार ओ्रीर्मयिं कल्यतां । अ्रस्मिक्षोके शतः समाः। दे सृती अशणवं पिदरं । अष्टं देवानामुत मत््यानां। या- भ्वामिदं विश्वमेजत्समेंति। यद न्तरा पितरं मातरं श्च । इद् इविः पुजरननं मे अस्तु । दश्वीर £ सर्व्वग॑णः खस्तये ॥ श्रात्मसनि प्रजासनि । पशसन्धभयसनिं लोकसनि | aft: पजां बहलां मे करोातु। अन्नं पयो रेताश्नस्मासुं WH | रायस्योषमिषमूजैमस्मासु दीधरत् SIT ॥ ५ ।
बून्द्रियायं पितरः शतायुषा पनन्तुं मा पितामशाः पुनन्ु प्रपितामहाः कर्यता? स्वस्तये पञ्च च॥ अनु ०द।॥
Res वित्तिसीय ae ` -
सतुयाऽमत्राकः।
सोसेन तन्त्रं मनसा मनीषिणः | ऊलीसचेश कष- at वयन्ति। अश्विना यन्न सविता सरं सती | इन्द्र॑स्य रूपं बरसाऽभिषज्यन्। तदस्य रूपमदतः शचीभिः । तिखदधुर्दृवताः सध्रराणाः। लामानि शप्बहधा- नतोकाभिः। त्वगस्य ATLANTA लाजाः। तदि. ना भिषजा रुद्रव्तैनी। सर॑स्वती वयति पेशे seat ॥ १ ॥
असि मानं मासरोः। ATTICS दधता Tat त्व- fe) सरस्वती मनसा पेशलं वसुं । नास॑त्याभ्यां वयति दृतं वपुः । रसं परिता न रोहितं | नग्रहटषीरस्त- संरख्रवेम | पयसा WHAT Alt | सुरया मूका नयन्ति ta: | अपामतिं दुर्मतिं बाधमानाः | wae बात सबुवं तद्ारात् ॥ २॥ |
UE सामा हृदयेन Val! परोाडाेन सविता AAT | TATRA ALAS | मतस्ते वा- यब्थेनं मिनाति fort) ्चान््राणिं साली मधु पिन्बमा- ना। गुदापाजाशि सुदुघा ने घेमुः। श्येनस्व पच न सी- इा श्चींभिः। ्रासन्दीनाभिरुदरं म माता | ET
RUTH ¶ अध्वाये 8 GAGA: | ९०९ निषुजजमिता श्चींमिः। aferrt Sarat गभाखन्तः Wen
WMA: शतधारणत्संः । दुरेन कुम्भी४ खधां पिव्भ्यः | मुखः सदस्य शिरत्सदे म। forwt पविचं- afer स सर॑स्वती । च्यक्पायुर्भिष्गस्य गारः | व्िर्मशेयाह रसा तरस्वी | ्श्िभ्यां WaT प्रहा" भ्यां । द्ागेन तेज इविषा तेन | पश्छाणि गोधूमः क- खेरतानि | Tira शक्तमसितं वसाते ॥ ४ ।
अविन मेषान सिवीखाय। पारस्य पन्धा sara What सरं खत्युयवाकेव्था नं । नस्यानि बरिबद रेजजा- Al LEN रूपग्डषभेा बलाय | कथीभ्या६ Beat ग्राभ्यां | यवान बरं यवि केसंराखि। ककंन्पुयन्ने म- ध सारधं FS |. AMAIA THA लोम॑ | मुखे wife न व्थाघ्रलामं ॥ ५।
केशा न शीर्षन् यशसे शरिये शिखा । सिःइस्य लोम त्विषिरिन्द्रियासिं । अङ्गान्धात्मम् भिषजा तद्शिमीा। श्रात्मानमङ्गः समधातसर खतो | LAT रूपः शत- मानमायुंः । चन्द्रेण ज्यातिरब्तं.दधाना | सरखती यन्धा maar | अश्विभ्यां पल्ली सुतं बिभर्ति। ्च-
८० वेत्तिणेय ब्राद्यये
UTX TAA ANAT न सामा | RY शरिये HARTY रा-
जा॥ तेजः पशना इविरिंन्दरियावत्। परिखता प्य-
सा सारघं मधु । Bhai दग्धं भिषजा सरस्वत्या सु तासताभ्यां | अतः सामदन्दः॥ € ॥ श्रन्तरश्रारादन्तर्वसाते व्याघ्रलोम€ राजा चत्वा- रि wu Aq ४।
पञ्चमाऽनवाकः।
मिचेाऽसि वरुणोऽसि | समहं विशरदेवेः। awe ना- भिरसि। छषस्य यानिरसि। स्योना मा सीद् । सुषदा arate मा त्वा हि्सीत्। मा मा हिश्सीत्। निष- साद् धृतव्रतो TAU: | पर्थास्वा ॥ १ ॥
सालाज्याय TH: । देवस्थ त्वा सवितुः WAT । अश्चिनेवीाहभ्यां | पुष्णोस्ताभ्यां | PRAT ATES । तेजसे ब्रह्मवर्चसायाभिषिं्वामि। देवस्य त्वा सवितुः प्रसवे। अश्िनबाहभ्यां | पष्णोाहस्ताभ्यां । aaa भैषज्येन ॥ २॥
वीय्यायान्ना्यायाभिषिश्वामि। देवस्य त्वा सवितु wet) अजिने हभ्थं । पुष्णाहस्ताभ्यां। इन्द्र॑स्य
२ अङ्के द अध्याये ¢ श्यनुवाकः। ` श fxaq fra यजसे वलायाभिषिष्यामि। केऽसि- कतमे7ऽसि । करम त्वा काय त्वा । सुक्ञोकं ४ सुमङ्गला ¢ सत्थ TATRA | शरम खीः ॥ ३ ॥
यथामुखं | त्विषिः केशाश VR राना मे पा- Sei | Ware was) विराद BIN) जिका मे भद्रं । ATE: | HATTA: | खरादभामः। मेदाः प्रमोदा- शङ्गलीर ङ्गानि ॥ ४ ॥ .
चित्तं मे ae: | बाह मे बलमिन्द्रि WRT मे कमो TT | श्रात्मा THAT मम । TH राष्रमुदरमु ATL गोवा TAT | उरू अरनी जनुनी। विभो म- ऽङ्गानि सर्व्वतः | ताभिर्मे चित्तं विन्नानं | पायुमऽप- जितिभसत् ॥ ५ ॥
आआनन्दनन्दावार्डौ मे । भगः सौभाग्यं पसः। ज- भ्यां पद्यां धम्मौऽस्मि। विशिराजा प्रतिष्ठितः । प्रति कचे प्रतितिष्ठामि रा । परत्शचषु प्रतितिष्ठामि गेषु1 ्रत्यङ्खषु प्रतितिषटाम्यात्मन्। प्रतिंपारेषु प्रतितिष्ठामि we | प्रतियावण्टथिव्धोः। प्रतितिष्ठामि Ue ॥ & ॥ अया देवारकाद् श | जयल्िःशाः सुराधसः। इ इ- समतिपुरोशिताः। देवस्य सवितुः सवे । द्वाद्वैर वन्तु
2 क
RER Afacta ब्रा | मा । पुथमादितीयैः । दितीयास्तृतीयैः । तृतीयाः सत्येन | सत्यं WHA यत्ता यजिः ॥ ७॥
रपि सामभिः। area fer: | छना याज्या- fat: | याज्छा TART: | षषटकाराश्चाहं तिभिः। ्रा- हतये मे कामान्त्समङयन्तु। भूः खाहा। लोमानि प्र यतिर्मम । त्वद्ुञ्ानतिरागगतिः। माश्समुपं मतिः | wafer | मज्जा मञ्मानतिः ॥ ८ । | WaT सर॑स्वत्यै ders sili भसदन्े यक्ता यज्ु्भिरुपमतिरहे च ॥ च्रनु° ५ ॥
q ाऽनवाकः ।
यदं वादेव र्डमं। देवासखकमावयं | श्रभ्निमौ तस्मा- देनसः। विश्वाग्मुष्वत्वःडसः | यदि दिवा यदि नल | श्नाःसि चकुमावयं । वायुमा तस्मादेनसः। चिश्वी- aes: | यदि जागृदि aN! रनाःसि चकु- मावयं॥ १॥ |
सूरी मा तस्मादेनसः | विशवान्मु्वत्वःहसः । य- नामे यदरंण्ये। बन्सभायां यदिन्द्रि ये। TSR agai स्नसख्चकुमावयं। ASAT LTT | तस्थावयजनम-
२ टके € ध्याये द GAIT: | RTE
सि। यदापोश्चधिया वरुरेति शपामरे। तता वरुण AAT ॥ २॥ sivatrrge निचेररसि freee) srt देवछतमेनेयार | अवमन्यर्मत्यङतं। खरारान Sa- रिषस्याहि । सुमिषा नच्रापश्रोाषधः सन्तु! द्मिंजाः स्तस्मै WAT: | Asai Ve । we वयं fea द्रप दादिषेम्मुमुखानः। सिश्रलात्वामलादिष ॥ ३ ॥ पुतं पविषसखे वाज्यं | आपः शुधन्त् AAT: | उदयं तमसस्परि। पश्चन्ता ज्योतिङर। देवं देवा सु । अगन्म ज्योतिरुलमं। प्रतियुतो ष्णस्य पाशः | प्रत्यस्तो अरुणस्य पाशः | र्धऽस्येधिषीमदहि। समिदसि ॥ ४ ॥ तेओौऽसि तेजामेयि घेहि । अपोज्जन्ध्वारिषं। रसेन THRE | पय्वा SMTA) तं मा स्ख वचसा | पुजया च धनेन च । समाववत्ति एथिवी। स- - मुषाः। सम् सूः | सम् विश्वमिदं जग॑त् ॥ वेशवानर- च्यतिभुयासं | विभ॑ कामं SAAT | भूः खारा NY खप्नरनाःसि चकुमावयं qe मलादिव समिदसि TUE च ॥ अनु° € ॥
९८४ कैन्तिसीय ATR |
सप्तमोऽनुवाकः ।
हाता यक्षत्समिधेन्द्रमिडस्यदे | नाभा एथिव्धाश्च धि। दिवे वर्भ॑न्त्समिंध्यते | ज्राजिष्टर्षणी सान् । बेत्वाज्यस्य हातर्यज। हातायशूसनुनपातं | ऊतिभि जतारमपराजितं। इन्द्रं देवः सवर्विदं | पथिभिर्मधु- AMA: | नराशरसेन तेजसा ॥ १ ॥
वेत्वाज्यस्य ातर्यज । हातायक्षदिडाभिरिन्द्रमी- डितं। आजुच्चानमम््य' | देवादेषैः सवींययैः। बञ्व- इस्तः पुरन्दरः। बेत्वाञ्धस्य हातर्यजं। हातायक्षदर्हि- षीनद्रं निषदर । वृषभं नव्धापसं। वसुभीरुदरेरादित्यैः सयुग्भिवैरिरासदत् ॥ २॥
वेत्वाज्यस्य शतर्यज। हातायक्दाजओ न Atay । स- हादारदद्रमवदंयन् | सुपायणा विश्रयन्ताग्टतादः। हारदन्द्राय Aled | विबन्त्वाञ्यस्य होतयंज। हाता- THEN इन्द्रस्य धेनू | YTS मातर AW | सवातरौ न तेजसी । वत्समिन्मवेतां ॥ ३ ॥
वीतामाज्यस्य होतर्यज । हातायक्देव्याहातारा । भिषजा सखाया। इविषेन्द्रं भिषज्यतः। कवी देवौ प्र Waa | इन्द्राय धत्त इन्द्रियं । वीतामाज्यस्य होते
२ MTT द ध्याये o TATA: | RCE do) Graefes देवीः। चयस्विधातवोपसः | द्- ढा सरस्वती ATCA ॥ ४॥
मन्द्र पलीरविष्मतीः। बियन्वाज्यस्य होतर्यज | सतायघ्चस्वटारमिनद्रदेवं | भिषजः सुयजं तिरय । पुरुरूप स्रोतसं AA | LATA व्वष्टादधदिष्दिया- fa वेत्वाज्यस्य हातर्यज । ₹हातायश्चदनस्पतिं । w- farce शतक्रतु | धियेजेष्टार मिन्द्ियं ॥ ५॥
मभ्थासमच्छन् पथिभिः सुगेभिः। स्वदाति wel म- धुना धुतेन | वेत्वाज्यस्य हातर्यज । हातायक्षदिन््रः खाहाज्थस्य। स्वाहा ATT: स्वाहा स्तोकानां | ATT सखाशारछतीनां | WET इव्यसक्तोनां | SIT दवा ASAT | खाहेन्द्रः राचाज्लषाणाः॥ इन्द्र्ाज्य विन्सु। होतर्यज ॥ € ॥
Arar सददवर्डतां भारंतीन्दियं शुषाखादे Wy SOON ..
समिधेनद्रं तनूनेधातमिडामिवडिष्याजङषे दैव्या तिश्लर्ष्टारः वनस्यतिमिन्द्रं ॥ २। ` समि्ेग्रं चतुरवेत्येके वियन्त दर्वी तामेका विय- न्तु रिर्त्व वियन्तु सातर्यज ॥
श्ट लेत्तिरीय ब्राह्ये | अषटमेाऽनवाकः।
Ufa TIAA | YUH पूरववशदाष्ट धानः। चिभिर्देवेस्तिर्णएता वजवाहः। अधान ye fa- दुराऽववार। ATTA: प्रतिूरो मिमानः तनुन- पात्मतियक्चस्य धाम । भाभिर्षपावाग्मर्ुना समच्डम् । हिरण्येशन्द्री यजति प्रचेताः । ईडिता देवैशरिवा अभिषटिः। च्चाजुद्धानेा इविषा शशमानः ॥ १ ॥
पुरन्दरो मघवान् SHAE: | MTA AT नो TATA: | ITA बिरिवा इन्द्रः YT सी- दत् Ufa एथिव्याः। उरुष्चाः प्रथमान स्यानं | आदित्यै रकतं वसुभिः सजेषाः। इन्द्रं दुरः HAA धा- वमामाः। दासं यन्तु जनयः सुपलीः। दारा देवीर भिति विश्रयन्तां। सुवीरा वीरं प्रथमान महाभिः॥९
उषासा AAT हती बुहन्तं। पयस्वती TTT शुर. मिन्द्रं। पेशस्वती तन्तुना संव्ययन्ती | Sarai देवं य- जतः ARAN | द्या मिमाना ममसा परा | ETAT- राविन्दरं प्रथमास वाचा। AY ATT नधना SA पाचीमं च्यातिविषा cura: | तिजलादेवीहविषा ve मानाः। इन्द्रं जुषाणा THE पलः ॥ ३ ॥
RUTH द अध्याय € ष्यनुवाकः। RCS
अच्छिन्नं तन्तु पर्थसा सर स्वती। इडा टेवी भारती विश्वतर्तिः | met दधदिन्द्राय शुरं | अपाकाचिष्ट- awa weft) हषा यजन दषणं भूरिरेताः, | wea य- समनक्त देवान् | वनस्पतिरवखषटा न पाशैः | आरतमन्धासम्जंच्छमिता न Sa: | VST शव्धेजटठरं ए- War | खदति Wal मधुना Yar ॥ स्ताकानामिन्द् प्रतिशररदन्द्रः। बृषायमाखे WMC | Fay षा मधुना चव्यमुन्दन्। मदम् यत्तस्य शुषाता६ खा neu आमना HOTA: पलीं्धुतेन चत्वारिं च॥ रमु ०८। मवम 1ऽनुवा ms i आचर्घणि प्राजिभेषयन्मा । ax सभीचोः। सत्य- fara त्वा अन्धायस्ति। ESA न मन्या ज्या- यान्! | अन्नं परिश्यानमर्षः। अवासजा याश्र- च्छा समुद्रं | प्रससाहिषे Gera WTA | ये्टस्ते शु- Wee रातिरस्तु | wane दश्िणेना वसनि। पति सिन्धनामसि रेवतीनां ॥ सश्टधमधिधा ₹.ननमस्मे | afters ज नाषाडिन्दतर्व्य । रक्षा च ना मघोनः पाहि FOR राये च॑ नः स्वपत्या AUT: ॥ १॥
RCS Shade ब्राह्मणे रेवतीनां चत्वारि च ॥ AO ९ ॥ दश्माऽनुवाकः।
देषं बहिरिदद्रः सुदेवं देषैः। वोर्सो aera व्यत् | THATS ATMA | राया APM Se वसुवने वसुधेयस्य वेतु यजा। SHAT ATA विीय्धामन्बवर्ेवन्। चरा वत्सेन तरलेन HATA च- मो विता श्रपाष्याशं | रशुककाटं Beart | वसुवने व- सधे्यस्य वियन्तु यजं ॥ ९ | देवीडषा सा नक्ता । इन्द्रं यत्ने प्रयत्यटकेतां | दैवी विशः प्रायासिष्टां । सुभरीे सुधिते अभूतां । वसुवने व- सुधेयस्व वीतां यज । दवी जेष्ट वसुधिती | देवमिन्द्र मवतां । अयाव्यन्धाा देषासि। श्राग्धावाशीद- सुवाय्थाणि । यज॑मानाय fafa ॥ २॥ वसुवने वसुधेय॑स्य वीतां यज॑ । Satara ee UT | पयसेन्द्र मवतां । इषमूजंमन्धावाश्षीत्। स- frax सपींतिमन्या। नवेन पूर्वव दयमाने। पुराशेनं न्व । STARE वसुवीव्धाखि । यजमा- नाय शिष्िते। वसुवने वसुधेयस्य वीतां यजं ॥ ३ ॥ `
RUTH द अध्याये १० GATT | Ree
देवा देग्या हातारा। देवमिन्द्र मवदंतां। Ware- शरसा ATE वसुवाव्धीणि। यज॑मानाय शि्िती । वसुचने वसधेयस्य वीतां यज । देवीस्िखः स्तिलादेवीः। पतिमिन्द्र मव्यन्। Bera fer) wax सरं खलो। KET वसुमती गृहान् ॥ ४ ॥
वसुवने wade वियन्तु यजं । See नरा- Re: | जिवरथस्तिबन्धरः। देवमिन्रमवदंयत्। शते- न शितिपुष्ठानामार्दितः। awae watt | मिषाव- दशे TASTE: | TAG: स्तां । अश्चिमाध्व- यथैवं । वसुवने वसुधेयस्य वेतु यजं ॥ ५ ।
देवद्रो वनस्यतिः। दरं ण्या मधुशाखः सुपिष्य- खः! tafagaataq | दिवमगरेणाप्रात्। चन्त- रिसं एथिवीम॑हःहात्। वसुवने ATTA षेत् यजं | दवं ब्िवारिं तीनां | देवमिन्द्र मवर्ंयत्। खासस्थ- FUT | न्याव BRANT ॥ वसुवमं वसुषे- ¦ यस्य वेत यज। देवा्भिः खिष्टकत्। देवमिन्द्र मयः यत्। fat कर्व्वन्त्छिष्टृत् | fers करोतु मः! वसुवने वसुधेयस्य बेतु यज ॥ ६ | |
20
Ree - Rhea wera
वियन्तु at शिच्िते fafat व॑सुवमें वसुधे स्व वीतां यजं गृहान् वेतु यजाभृत् षट् च ॥ अनु १० ॥
देवं APES देवी उषा सा नक्रा VAT STH देवी अजाष्तीं देवादेव्धा हातारा fafa देवीस्ि- खः स्तिलोदेवीः पति देवद्न्द्रो नराशरस Saez वनस्यतिर्ूवं बरवार तीनां Sarath: खिंटशरेयं
aq वियन्तु चतुर्बौ तामेके वियन्तु चतुवेतु । अवह यद्वदंयश्सिरेवतामेकेऽवदंयग्डतुरं वर्डयत् | वस्तोा- रां वत्सेन देवीरयावीषः NASA दिविध स्वासस्थ fave |
एकादशगोाऽगुवाकः | रेातायक्षत्समिधाभिमिडस्यदे | अश्डिनेन्द्रर at- स्वतो । अजा VATA गोधूमः कलं्भषणं | मधुशष्येनं तेज इण्दियं। पयः सामः परिखुता धृतं मधुं । विच- ATR STATA । होतायक्टत्तमुनपांत्सरं खती । ्रविमषा न भेषजं। यथा मधुमताभरन्। आश्िने- सराय वीय्यं॥१॥ बर्दरोरुपवाकाभिभेषजं Aref: । चयः काम॑ः परिखुता धृतं मधु । वियन्वाञ्चस्य Crist) Creat
RUTH ¶ अध्याये AL अनुवाकः REL य्छ्राशःस्जनम्रहं | दति सुराये भेषजं । मेषः ace भिषक्। रथो न wafer इन्द्र॑स्य बो- a | बद्ररपवाकाभिभेषजं तेकांभिः। पयः साम॑: प्रिता घृतं मधुं । वियग्वाञ्धस्य होतर्यज ॥ २॥
` शाताय्षदिडेडितः। args: सरं खतीं । ग्र waa व्यन् । ऋषभेण गवेन्दरियं। अश्विनेन्द्रा वी- ail यवैः ककन्धुमिः। मभुलाजेनमासरं। पयः सोमः बरिलुता धृतं मधुं । वियन्राञ्धस्व हात्वज। Gre meat: सषुरामोशम्खदाः। भिषज्गसंत्या॥ ३¶ ` भिषजाशिनाश्वा शिशुमती । भिषग्धेनुः सरं स्वती । भिषण्द्षदनद्राय भेषजं । पयः सोम॑ः परिलुता पुतं मशु । वियन्बाच्यस्य हातर्यज। Verse ee: कव्ये न व्यचस्वतीः | Et म TTF: | इन्द्रो न रोदसी Fa TE कामाम्त्सरं खतो ॥ ४ ॥
अश्िनेग्द्राय भेषजं | शक्रन्र ज्यातिरिन्दरियं। सोमः प्रिखुता घृतं मधु । वियम्बाञ्यस्व हातर्यज । हातायक्षत्सुपेशसोाषे नक्तं दिवा । अश्विना सण्राना- ने। area सर खल्या | त्विषिमिन्द्रे न भेषजं । ना न दजला WRT TS: सोमः परिलुता धृतं मधु ॥५।
20०
RER तैत्तिरीय wre वियम्बा्धस्व Frei । Sareea हेतपरा मिषजाश्िना। wae म आवी दिवा मज्ञा न भेवजेः। शूष£ संरस्वतो भिषक् । सीसेन दुहदन्द्ियं । पयः सामः परिता धतं ay वियन्त्बाञ्यस्य Crease । रातायक्षत्तिललोदेवीनं मेषजं । चय॑ख्िधातबापसः। रूपमिन्द्र हिरण्यय ng i अश्विनेडा म भार॑ती । वाक्च सरंसखती। मद्न्द्राः य. दधुरिग्द्ं। पयः सोम॑ः परिखुतम धृतं मपु । चि- AUST SHSM | रे ताय्षष्वष्टारमिदर मश्विना । भिषजं न सर सती । श्रौजाम जतिरिन्दियिं। TATA दभसो भिषक्। यशः सुरया मेषं ॥७॥.
श्रिया न मासरं | पयः साम॑ः परिलुता घृतं मधु । वियन्वाश्थस्व होतर्यज | हाताय्षदमस्यतिं | शमिता- TK शतक्रतुं । भीमं म मन्युः राजानं ere नम॑सा- Paani | सरं सती भिषक् । इन्द्राय TURP | पयः सोम॑ः परिखुता धतं मधु । गियन्वाज्यंस्व सेत- यं ॥ .८ ॥
रातायश्षदभरिर स्वाहाज्यस्य स्ताकानां। खाहामे Tat VAR! सवाहा दाग॑मश्िभ्यं। स्वाहा मेष सरं
wal | स्वादर्वभमिखधाय सिशहाय सदेसेन्द्यं। खा- भ्रं म भेषजं । खाहा साममिन्द्ं | THR सु- चामा सवितारं see मिषजाम्यतिं | STE वन- स्यति पियं पाथोन भेषजं । खा देवा चाञ्यपान् ॥ € ॥
स्वाहाभ्निर रोचाञ्तुषालाञ्प्निभेवजं। पयः सामः परि खता घुतं मधुं । वियन्वाज्स्य हातर्यज। हाता- यद्दण्छिना सरं स्वतीमिनद्र र THATS । इमे TAT: AAAS: | छान ATW: TAT: | WaT तेाका- {मिः | eriwaan | मदामासरेख परिष्कताः ROT: पयखन्तोऽष्तीः ॥ प्रस्वितावो PAR: | तान? शिला. सरस्वतीः सुषामा TACT! जुषन्ताद सोम्बं मधु । पिब॑न्त् मदन्तु वियन्तु सोरम । हेतयंज ॥ १०
वी वियन्ाज्यस्य हात्यज नासत्या VCS म- Ufecert Gat वियन्वाञ्धस्य रेतयंजाज्यपानद- ताः-पन्च अ ॥ अमु०.१९॥
समिभाभ्निर षट्। तननप॑ा्सप्त। ATTIRE: । इडेडितेा यवैरष्टौ | बिः TA! दुरोऽखिना AT! सु Vas Awa: | देव्या हातारा रसः । तिल
९९४ तिय ewe ारम्टावष्टौ | वमख्यतिष्धधिः। अधिं चयादश। अ- जिना दाद् श WATS | समिधाग्निं बद रवद रोये रन्धि ना त्विधिमश्चिना न मेव रूपमञिना भीमं भार्म SITVTSHATMR, | afaarafachaen | तप्तो षमा विरादर् सुतः । दृष्टे धतुः सरखती । सोमः शुकमिरन्द्यं । तनूया भिषजा सते | Pra सरसखती। मध्वा रजा तीग्दियं। kara पथिभिर्वहान् । दग््ायेन्दुः सरं - स्वती | सराशसेन ANY! WA -अधातामञश्िना मधुं । मेषनं भिषजा सुने । आ Quran ate | इन्द्रायेद्दियाखिं वय्यं | इडाभिः रश्चिना विर्षं। समृ स्रयिं द॑धुः। अश्रिना नसु- चेः सुतं। सोम शुकं परिलुता | सर॑ खतो तमाभरत्। बिवेन्द्राय पातवे ॥२॥ कक्षया न व्यच्वखतीः | अश्िभ्यां न दुरोदिशः। WRIA रोदसी ZA दुरे कामान्त्र स्वती । उषा Samara | दिबेग््रः सायमिन्द्ियेः। सण्ञाना- मेस प्रसा | सम॑श्ाते सर खत्था। पातश अशिना दिषा। पाडि wee सरस्वति ॥ ॥ |
TSR ¢ खध्यारे १९ अनुवाकः | २९५१
San Sree भिषजा । पातमिन््रर स्वा सुते तिस्रेषा सरं स्वती | fran भारतीडा । तीव्रं प~ रिबुता सोम । इन्द्राय सुपुवु्मद् । अश्विना भेषजं ay | मेषजन्नः सर खरती । इन्द्रे त्वष्टा यशः चिं । रूप रूपमधुः सते WUT RT वमस्यतिः। शमा- नः प॑रिखुता। कीलाख॑मश्विभ्यां ay । दरे पेतुः सर wit | wifi सोममश्चिमा । मा सरेण परि CHAT । सम॑धाता सर सत्या | STE सतं मधु ॥ ४। |
ANE: पात॑वे सरखत्युः TA च ॥ अनु° १२४
चयोादश्रोाऽनुवाकः। ।
श्रश्चिना इविरिन्द्रियं । नमुंचेर्धिया सर सती । श्रागकमास्रादसु | मधमिन्द्राय Hal यमश्िना ate | इविषेन्दुमव॑द्ंयन्। स नमेद् बलं मधं। न- मुषावासुरे TAT) तमिन्द्रं पशवः सचा । wear मा सरस्वती ॥१॥
दधानाश्रभ्यनुषत | इविषा यत्तमिन्द्यं | यदनद्र इन्दियं qu: | सविता वश्यो भग॑ः। स सुजामा इवि-
२९६ तैत्तिरीय ब्राद्यङे |
ष्यतिः। यजमानाय सश्चत । सविता वरल दधत् | यजमनाय दाशुषे | आदत्त AVY | ATA ब- लमिन्द्ियं ॥ २॥ | वरुणः कछचमिन्द्ं । भगेन सविता धिं । सुषा- मा यशसा बलं | दधाना Beara | PAA गाभि- रिद्दियं। अश्वेभिर्वी य ae हविषेन्द्र सर स्वती। यज॑मानमवर्यन्। तानासंत्या सुपेशसा । हिरं खव- लनी नरा ॥ सर स्वती इविष्मती। इन्रः कर्म्मसु ATTY | ताभिषजा TRAM | सा सुदुधा सर॑ सखती। स ठब- शा शतक्रतुः। इन्द्राय दभुरिन्दियं ॥ ₹।
उभा सरस्वती बलमिद्दियं नरा षट् we AT १२॥
चतुद्शाऽनवाकः।
देवं बर्हिः सरस्वती। wea? अशिना । तेज न wean: | बर्हिषा दधुरिन्द्रि । वसुयने वस्धे- यस्य वियन्त यज । देवीदाराञ्चाञचिना | भिषजेन्द्रे सरस्वती | qe म ater नसि। दारा दधुरिन्द्रि aera बसुधयस्य वियन्तु यजं ॥ १ ॥
RTH द GNF १९ GAA | RED ` देवी उषासावश्चिना। भिषजेन्द्रे सरं सती ae नं वामास्ये | उषाभ्यां दुरिन्दरियं। वसुवने वसुधे- यस्व वियन्तु यञ । दवी ज्रीं afer) qe सरंखती | ओं न wear | जे्रीभ्यां दधुरि- नियं । वसुवने वसुधेयस्य वियन्तु यजं ॥ २ ॥ ` देवी उजं ती ge सुदुघे | पयसेन्द्र सरं खत्य- शिन भिषजावत। शक्रं म ज्योतिस्तन॑योराहेती ध- भशट्न्दरियं । वसवने वसधेयस्य वियग्॒ यज । देवा द् वानां भिषजा । हाताराविन्द्रमश्चिना। वषट्कारः aan | त्विषिं न wea मतिं। erat द्धुरि दियं । वसवनें cause वियन्त् यज ॥३॥ `
देवोस्तिखस्तिखा देवीः | सरस्वत्यश्िना भारती डा। शुषं न मध्ये नाभ्यां | इन्द्राय दथुरिद्दियं। वस- वने बसघेयस्य वियन्त यज । देवडन्द्र ATMA: | चिवरूथः सर॑खत्याञ्िभ्यामीयते TH | रता न रूप- wat जनिं | इन्द्राय त्वष्टादधदिन्दियाशि। वस्- वने वसभेर्यस्य वियन्त् यजं ॥ ४ ॥
देवद्रो वनस्पतिः | हिर पस श्रश्रिभ्णं । सरः Ba सुपिष्यखः | इन्द्राय पच्यते मधु | BIST न
2
ete जिलतिरीय area
जतिगषमोा न भामं बनस्यतिना दधदिन्दिथाशि | वस॒बने ब्रसुधेयस्व वियन्तु यज । देवं बरवार तीमां। mat स्तीरमश्विभ्यां | Keer: सरं स्वत्थाः॥ ५॥ स्योनमिंन्द्र ते सदः। tard wage राजानं बर्हिषा
द्भुरिन्दियं। cara वसधेय॑स्य वियन्त यज । देषो अभिः fava) देवाम् यक्षदयथायथं । ₹रोातारावि- ARTA | वाचा वाच सरंखतीं। अभिर सोम fereer | fren: स॒चामा सविता बदलो भि- षक् । इष्टो SAT बनस्यतिः ॥ सटा देवाश्राज्यपाः | इष्टो खभ्रिरभरिना। हाता शोचे खित् । यशा म दधदिष्ियं। ऊजमप॑खितिः स्वधां। aaa वसे यस्य वियन्तु यजं ॥ ह
हारो Tyee वसुवने वसुधेयैस्व वियन्तु यज जेद्रौभ्यां दभुरिग्द्यं वसुवने वसुधेयस्य विन्त यज treat दभुरिन्द्ं वसुवने वसुधेय॑स्य वियन्तु यें- न्द्याखिं वसुवने वसुधेयस्य वियन्तु यज ater वनस्यतिः षट् च ॥ AT १४ ॥
देवं बिदेवीदारे देवी उषासावशिना देवो Sra टेवी serge देवा देवानां भिषजा देवी-
२ अङ्के द ध्याये २५ GAIA’ | Ree ल्िक्चत्तिल्लोदेवीः सरस्वती Sarg मराशध्सा देवद्रो वमस्यतिर्दृषं बिवारि तीनां देषो अभ्रिः सिवि्टरुहेबाम् ॥
समिधाम्मिं ATTACK सुतासती | Set व्यय य- SATA | देवं बर्हिः सर सती Wer वियन्तु | दारं सि- खः We वियन्तु। अजडन्द्रमोजाऽप्निं परः सरंखतों अन्यच सरस्वती | भिवकपूर्ववं द्ददद्दियं। were दधुरिद्डियं।
पञ्चदथ्ाऽनवाकः।
सीसेन अ्रभ्रिमद्य हातारमदणीत | WAX सुता- सुती यजमानः। पचन् पंक्तीः। पचन् TC TS TATA । TSA WTA! Wahhat दागः AAA इ- aa) बध्रम्त्सरंखत्ये मेषमिन्द्रायाञिभ्ां । बघन- ज्िद््रायकषेभमश्चिभ्यार ACMA | सूपस्था ATA वनस्पतिरभवत्। अच्िभ्यां AT सरं खत्या इन्द्राय ॥१॥. | wea मेषेखेनद्रायाश्िभ्यां । इन्द्रायर्षमेणाश्ि- भ्या AAT! अघ्षःस्ता्मरद्स्तः प्रतिंपचताभ्रमो-
22
Ree तैत्तिरीय area
घुः । अरवीं्धन्त 1) अपातामञ्िना . सरं खतोन्द्रः AMAT शबा । सोमान्त्ुराम्णः। उपेउक्था म- aan दिमदाश्रदन। अवींटधन्तां गृषैः। त्वा werd erate नपादटणीत। अयः सुतासती यज- मानः॥ बहुभ्य RAHA: | रष मे देवेष वसवाय्यी यद्यत इति । ता या देवा देवदान्धदुः | arabe श्रा्शाख | आचगुरस्व । Kierra हातरसि भद्र वाच्याय प्रेषिता मानुषः। सुक्तवाकाय॑ TAT बरूहि ॥ ॥ २॥
इन्द्राय यजमानः सत्त च ॥ श्नु” १५ ॥
षोाडशाऽनवाकः। व
VU WAY AAT सुकेतुना | त्वर STARS भगं त्व सेम पुचिकिता मनीषा । त्वया हितः पितरः सोम पूर्वे त्वः सैम पिभिः संविदा मः। बहिषदः पितर आहं पितुन्।. worse: पित- रोऽभ्रिघरा्ाः पितरः। अभ्रिघालान्छतमते ware j नराशधसं AAT WIT | ते Aveda: सवा भवन्त। WT भवन्तु fers st चतुष्यदे। ये erfirar- लाये नाभिष्ासाः॥१।
R UTR द अध्याये १७ खनुवाकः। ३०१
arene: पितरः सोम्यासः। परेऽवरे wars भव॑न्तः। श्रधिवरुवन्तु ते अवन्बसमान्। वान्यं ये दग्धे STATA: करम्भं। उदीराणा wat परं च । अभि- घाता ऋतुभिः संविदानाः। इन््रवतेा हविरिदं जुष- न्तां । Wea कव्यवाहन त्वम॑ग्न ईडितो जातवेदः। मा- ARGH: | ये त तुपुर्देवचा TWAT: हाषा इध- स्तोमतष्टासो BH: | आभ्रेया हि सुविदचेंभिरवाडः। सत्यैः wal: पिठ भिर्घममसद्धिः। इव्ययाह मजर पुरु- fra) sift घृतेन इविषा सपय्यन् | उपासद् कव्य- वादं fart | स नः पां वीरवती सग्ण्ठतु ॥ २॥
अनभ्िघात्ता जंहमानाः सत्त ख ॥ चनु° १६.॥ `
सप्रदशेाऽनुवाकः |
हातायक्चदिडस्यदे | समिधानं awe: | सुषमि- Sale) श्रभरिमिनद्रं cares | गायों छन्ददन्दि- यं । -व्यविं गां वथादध॑त्। वेत्वाज्यस्य हातर्यज | हाता- अश्चच्छुचिव्रतं । तनुनपातमदविदं । यं गभेमरदिति STUN |
शुचिमिनद्रं वयाधसं। उष्णं छन्ददन्द्रियं। दि
Beg तेत्निरोय ATES |
mare गां वयोद्ध॑त्। वेत्वाश्यस्य हात्यज । हाता- यक्षदीडेत्यं | इडितं ठंबडन्तमं | इडाभिरीख्यःः सहः । सोममिन्द्रियं aired | अनुष्टुभं wee । चि- wed गां वयद थत् ॥ २॥
TAR हातर्यजं । हातायक्षत्सुब्िषर्द | पूष- खन्तममंत्य | सीदन्तं बर्हिषि पिये । wets वयो- धसं । बतो बर्ददन्दरियं । weft गां वयोदध॑त् | मेत्वाज्यस्य दातर्यज | हातायष्द्यस्तीः | सुपाय- साताधः \ २ ।
दारोदेवीिरण्मयींः । बुद्याणद््रं वयोधसं । ufg areata | तुवा गां वयोदधत्। वेत्वा- जयस्व हातर्यज | होतयक्षत् सुपेशसे। Yet Ty ती उभे। मक्तोषासा न दशते । विश्वमिदं वयोधरसं। fay ख्दद्रन्दरियं ॥ ४ ॥ पष्ठवाहं गां वयोदधत् | बेत्वाश्धस्य होतर्यज | हो तायष्षत् प्रचेतसा | SATA WA यशः । STAT: Tar कवी | VARS TATA | जगतो eT यं । अनदा्ं गां वयोदध॑त् । Sense Haier | दोतायद्यत् चेशखतीः ॥ ५॥ |
२ WEF द GANA १७ GATT: | RoR
frat देवीर्दिरणलबीः । भारं तीरं इतीर्महोः । प- तिमिरं ward । विराजं axed । धेनु गां म बयोदध॑त्। वेत्वाज्यस्य हातर्यन॑। शोतायसतमरे तसं | त्वष्टारं प्िवर्डेनं । रूपाणि faut एथक् । - पुष्ठिमिन्द्रं वयोधसं ॥ € ॥
feud अन्दद्रदेन्दरियं। sara गां न वयोदधैत्। वेत्वाज्यस्य ass । रातायक्षण्तकलतुं । हिर ख्यप- Wafers) रशनां बि तं विं । भगमिन्द्रं वयोधरसं। ककुभं Care has | वशां वेहतं गां न saree । वेत्वाज्यस्य SHAH | STM ART खार तीः। श्रनि गृहपतिं wae वरुशं भेषजं कविं । छजमिर्रं वयो- we) अतिण्न्दसं छन्दडग्द्रि यं । बृहद् टंषभ गां वयो- दधत् | वेत्वाज्यस्य STAT ॥ ७ ॥
द्धेदषहताध इन्द्रियं चेश्खतीर्वयोधसं बेत्वा- RM STAI सप्त च ॥ Wye १७ ॥
इडस्यदेऽभ्रिं गायचीं व्ययि शुचिव्रतः gfe fea¥ दित्यवारईं | ईडेऽन्य सोम मनृष्टभं fra | स् ब्दिषदंमगतेन्द्र रतो पथ्वाविं। व्यचस्वतीः gure. शा दारे THe: पर्गिमिद तुवा । qawe वि-
Ree सिक्तिरीय area
खमिन feet aware । प्रचेतसा सयुजेन्द्रं अगती- मिहानञ्ार | पेशखतीलिस भारं तोः पतिं विराज- मिद धेनु न। सुरेतसं त्वष्टारं पुटं दिपदंमिशेाश्चाखं न । शतक्रत भगमिन्द्र ककुभमिह वशां वेहतं गां म। werent: छवमतिच्चन्दसं बृहद् डं वं at | इन्दिय- सषिवसुनव॑द्शेन्दरियमष्टनवदश्गां न वयेादधत् waaay \
अष्टादश्ाऽनवाकः। इडस्पदे सर्व्ववेतु | समिडोश्चध्िः समिधा सुष- ‘faa ater: | गायो कन्दडन्दरियं । -व्यविगावया- द्भुः । तनुनपाच्छुचिव्रतः। तनूपाश्च सर सती । उ- far छन्ददन्द्रियं | दित्यवाडगौर्वयोदधुः | इडाभि- रभिरीद्य :। STAT SATA We ॥ च्नष्टुप् acid | frat गोवयादभुः। स् afécfa: पुषग्वान् । स्तीणंबहिर मत्यः | वृहतीद्ध- न्ददन्दरियं | पञ्वाविगावेयादधुः। द्रादेवोदिशम- होः । TE Sar उरस्यतिः । पड्िग्डरन्ददेन्दियं | लय्यैवाडगौर्वयादधुः ॥ २॥ उषेयटकी सूपेशसा । विशे tases | fees
२ काणे द प्रपाठके १९९ अनुवाकः | Rey छन्ददन्द्ियं | Weare नीर्वयंदधुः। देव्या होतारा fra | इन्द्रेण सयुजा युजा । MATE Sy Wawa गोरवयेोदधुः। तिखष्डा सरखती । भा- रतो मरुता विशः ॥ ३ ॥ .
बिराटदन्दद्न्दरियं | Tap Tay: | त्वष्टा: ata AAT | Tea पुष्टिवङना । दिपाच्छन्द-- इङ्ेन्दरियं | उक्षा गौनं वयेदधुः। शमिता AT वनस्य- fer: | सविता प्रसुवन् भगं । ककुष्छन्दददेन्दियं । च वेददानं वयोद्धुः॥ खाद यत्तं TRA: | सुष्छचोा भे- पजं ATT! ST RTA वृषं षभ गौ- वयदधुः ॥ ४॥ अमरत्यस्तुर्यवाडगार्वये दधुर्विशवशावेदङ्नोनं वये- दधुश्वत्वारिं च ॥ अनु° १८ ५ |
ऊनविश्णाऽमवाकः। | वसन्तेनत्तना देवाः। वसवस्िटता स्तत | रथन्त-
रेण तेजसा। इविरिन्दरे वयदधुः | alee देवा तुना | रुद्राः पञ्चदशे स्तुतं | FRAT यशसा बलं | इवि- रिन्द्रे वयदधुः। वषाभिकतुनादित्याः | Ta सत्त- दशे ta i १॥
---- य कायन्य
* ऋ तिच्छन्दा ग्न्य इन्द्रिधं B.C. D. E 9
३९६7 तेलिसैय Ares | वैरूपेण विशोजसा। इविरिद््रे षयादधुः। शारदे
AMAT Sat | रकविरशकभवःसततं । वैराजेन चया fad हविरिन्द्रे वयादधुः | हेमन्तनत्तना देषाः। मरुत॑स्तिणवे स्तुतं । बलेन HA सः WR वयोद्भुः ॥ Miata देवाः । चयसख्ि शक्तः स्तुतं । सत्येन रेवतीः at) इविरिद््रे वयदधुः ART
` स्तोमे सप्तदशे सतत सहा इविरिग््रे वयादधुख- waft च ॥ अनु १९ ॥
वसन्तेन MUN TH: शारदेन हेमन्तेन Khe:
रेण षद् ॥ ६1 | _ विंभाऽमुवाकः।
` देवं बिरिनद्रं वयोधसं । देवं देवम॑वञ्यत्। गायः बचिया खन्दसेन्दरियं | Aves वयोदधत्। वसबनें व~ सुधेयस्य वेतु यज। देवीदारे दवमिन्द्रं वयाधसं | द् वीर्देवमवङ्यन् | उष्णिहा छन्दसन्दियं । पाणमिन्द्रे वयादधत्। वसुवने वसुधेयस्य वियन्तु यज ॥ १ ॥
देवी देवं वयोधसं । उषेडन्द्रमवदेतां । अनुष्टुभा. छन्दसेन्द्रियं | वाचमिन्द्रे वयोदधत्। वसुवने वसुषे- यस्व वीतां यज । देवी Syl देवमिर्द्रं वयोधसं । देवी
२ ATE द प्रपाठक २० ्नवाकः| oa -देवर्मवतां । Tea छन्दसेन्द्रियं | ओ्राचमिन््रो वयोदः- AML वसुवने वसुधेयस्य वीतां यज ॥२॥ ` देवी ऊजा ती देवमिन्द्रं वयभ | देवो Faas -चैतां | पडन्तधा डन्दसेग्दरियं । wafers saree । वसुवने वसुधेयस्य वीतां यज । देवा देव्या होतारा देवमिर््र वयोधसं । देवा देवम॑व्चतां । fre छन्दं सेन्द्रियं | त्विषिमिन्द्रे वयादथत् । ववम `वलधेयस्य -वीतां यज ॥ ३ ॥ देवीस्तिखस्तिखो Sed । पतिमिव यन् । WOT छन्दसेन्द्रियं | बलमिन्द्रे वयादधत् -वसुवमे वसुधेयस्य वियन्तु यज । देवा नराशभ्सा द् -वमिन्द्रं वयाधस। देवो देवमवद्धयत्1 विराजा इन्द - “Wife | CARR TATU) वसुवनं AHA वेतु यज ॥ ४ ॥ | देवो वनस्यतिर्देवमिनदर॑ वयोधसं । देवे देवमव॑- -यत्। दिपदा छन्दसेन्द्रियं | भगमिन्द्र वयोदर्त्। व waa वसुधेयस्य वेतु यज । देवं बदिवारि तीनां देव fares वयाधर्स। देवं देवमवदंयत् 1 ककुभा दन्दसे- ‘Fa यशद नदर TATU | वसुवने वसुधेयस्य वेतु At
2५९
got Shade areas | देवो afar: favatafrs wired) देषा देवम॑- वदधंयत्। अतिच्छन्दसा छन्दसेन्द्रियं । सचमिग्धरे वयो- दर्त् । वसुवने वसुधेयस्य वेत यज ॥ ५ |
वियन्तु यज वीतां यजं वीतां यजं वेतु यजं वेत् यज पञ्च च ॥ अनु° २०
देवं बरदिं्गायकिया AK | SAS ITTY TA देवी SAAT अन्ष्टभा ars | Sat जेप्रीं रत्या BM | देवी ऊजाह ती TH शक्रं । देवा Sar St- तारा चिष्टुभा fai! देवीस्तिखस्तिसा Sat: पतिं जगत्या TH देवो नराशध्सा विराजा रेत॑ः Sar वनस्यतिहिंपद्ा भर्ग । देवं बिवारिं तीनां ककुभा यशः। देवा रभिः खिष्टकदतिच्छन्दसा aw! वेतु विय- जतु चतुरी तामेके वियन्तु चतुरवेतु | अवद्यद्वदयश्व- तुरं वड़तामेके1ऽवद्ंयश्चतुर वद्धंयत्* ।
erat त्वा सामः सुरावन्त सीसेन fetish य हेवा trary समि डडग््रच्ाच्षसि प्रा देवं ।बर्हिरिन्द्रः सुदेवः हातायक्त्समिधाभि £ समि- द्ोश्जभ्रिर श्चिनाश्चिना हविरिन्द्रियं देवं बर्हिः ate-
* द वमित्याश्चवडयदि त्यन्त प्रयामः B पलक aie † aefuay qacy wiat fa at gis: B.C. DE
२ काण्डे 9 परवाठके ९ खगुवाकः। 2०६
etre war हातायसदिषस्पदे समिदसि समिधा वसन्तेन देवं वदिरिग्द्रं Tard: विशध्णतिः॥
+स्वादों त्वे मिचेाऽस्यवभुथन् पुरण्दरो हासायद- दिडस्यदे समि दाश्चभ्रिरं शिना देवी अभे तो गेत्वः- wre वैरूपेण विशोजसा परवति: |
खादीं त्वामींमदन्न पितरः सान्नाश्वायः पूतं पवि- चेखापयिचेवाश्यमुषासागक्ता बद् रोरषातामशिनेः इ- विरिन्द्रियं देवदन्द्रा वनस्यति पष्ठवाषं मां दवीद्षं वयोधसं चतुलवतिः |
fexet तन्त्र हातायक्षत् सपेशसा वरुखः मिग्दियः हाताय्दिडस्पदे वे रूपेख fata षड- श्रीविः॥ ॐ तत्सत् ॥
इति षष्ठोऽध्यायः #
wit: ॐ ॥ दितीयकाण्डे सप्तमप्रपाठके प्रथमोऽनुवाकः विदत्सामा भवति | बद्यमवष्वसं वे freq) AW
ce ge ee
* sacar हाता C.D. E. † खाद्रोसिन्यादि veafaictarn: पाठा B.C 7.7. सश्ुकपुखकेष् माकि । tung पूलसिति पाठः ©. gua ana ` § ब॑योषनिति qre: D. पलक नाखि. |
९४ | तेत्तिसीय awe)
-व्ष॑समेवावंरन्धे | अग्रिषटामः सेमे भवति । ब्यव- असं वाश्चमिषटोमः | वह्यवर्चसमेवाव॑रुन्धे । रथन्तर ala भवति। बह्मवचंसं वे रथन्तरं | बह्मवचेसमेवा -बरुन्धे | परिखजी शाता भवति ५१।
अरुणा मिम्मिरसिशक्रः । wre अह्यव्सस्यं SU | रूपेशेव प्रह्मवर्समव॑रन्धे। ट इस्यतिरकामयत देवानां पुरोधा ग॑च्छेयमिति। weet ठं इस्यतिसबमं- -पश्यत्। MATT) तेनायजत । तता पै स देवानां पुरोाधाम॑गच्छत् । यः पुरोधाकामः स्वात् स इह्य ‘frat यजेत ॥ २१
पुरोधामेव ग॑च्छति | तस प्रातःसबने WAY ना- राशरसेषुं | रकाद शदक्िणानीयन्ते। VATS AT न्दिने स्वने wey नाराशभसेषुं | रकाद श दतीय- सवने THY नाराशर्सेषुं | चय॑स्िशत्सम्प न्ते | अयंस्त शदे देवताः | देवतारवाव॑रन्पे | अश्च खतु- fee: | पाजापत्या ATSC! ॥ ३ ॥
यजापतिश्तुस्विःा देवतानां | याबतीरेव देव- AT: | ताएवाव॑रुन्धे। कृष्णाजिर्नेऽभिषिष्डति । ब्रह्मला वारुतद्रपं | यत् छंष्णाजिनं | बृह्वचसेनैषेनः सम-
२ AE ® प्रवारके 2.8 GAIT | ३११; यलि | श्याज्देनामिषिष्डति। तेजा erase तेजर- ` कास्सिन.दधाति॥ १
शकला भ्वति यजेत वाञ्चशचा दधाति ॥ अनु ११५. दितोया$गवाकः। : यदाग्नेयो भवति। चअभ्रिमुखाडार्चिः। wa यत्या-
ष्णः। पष्टिवि पुषा । पुष्टिविश्यस्य । युर्टिमेवावरन्धे । पुसवाय सावित्रः श्रथ यच्वाष्रः। त्वष्टा हि रूपाणि विकरोाति। निर्वरुणत्वाय वारुणः ॥ १॥
चया यरव कञ्च सन्त्सयत। स हि वारुणः | श्रथ Wess: | TSA हि वेश्यः। श्रथ यन्भारुतः। मा- रता fe वैश्यः | सप्तेतानि इवोरपि भवन्ति। सत्त ग खा वे मरुतः। पएक्जिःप्ठोहीमारत्या लभ्यते। विद मह- . तः॥ विशर्वेतन्मध्यताऽभिपिच्यते। तस्मादारुष विशः fya: | fas te मध्यताऽभिषिच्यित। WATT भिषिष्वति। स fe प्रजनयिता। दधामिषिश्बति।. SAWANT दधि | ऊजनमयन, TARA ॥२॥
वारु विद्धं मरूतेाऽषटौ च ॥ अनु° २ ॥
द्रतोयोाऽगवाकः।
यदस water | STRAT बे ब्राह्यखः। अथ अत्
भा कक
* apnagagiga B.C. 0.
११२ लितिरीय area सोम्यः। सौम्ये हि ब्राद्यणः। पुसवायैव af: | चथ यदर्हस्यत्यः | VAS ब्राह्मणस्य ATA | अथ य~ SANTANA: | ATH AT व आराह्मखः। तौ यद्य TS TURN
अथ वोय्यावत्तरोा भवति। WA यत्सारस्वतः। T- तधि प्रत्यक्ष ब्राह्यणस्य वाकपतीय | निवंरुणत्वायेव वारुणः। HAT ATA कश्च सन्त्सयत | स हि वारुणः अथ ACMA TA: | इन्द्रा वचाय वजमुद् यच्छत् । तं दद्यावाषटथिवी नाग्बमन्येतां । तमेतेनैव भागैये- नान्वमन्येतां ॥ २॥ |
FA वारेऽनुमानाय । अनुमतवजः सूयाता
xfer) अष्टावेतानि इवोरपिं भवन्ति। अष्टाक्षरा गा- | यची। गायची ब्रह्मवर्चसं | गायचियैव ब्रह्मवच॑सम्व- रुन्धे | हिरण्येन धृतसुत्पुनाति | तेजसरव Fa कृ ष्णाजिनेऽभिषिच्चति। ब्रह्मणा वाएतहक्सामये रूपं ॥ यत् छृष्णाजिनं | ब्रह्मन्रेवेन्क्सामयोारध्यभिषिष्व- ति। शतेनाभिषिश्ति। तथा वीावत्तरो भवति। ३॥
सङ््छेते भामधेयेनान्वमन्येता९ रूपं चत्वारि Th WA ३२।
नि _
२ ATS ऽ UMS ९,५ Marat | QUR
चतुथाऽनुवाकः।
नै वे trata जाम॑स्य सवाऽस्ति। WAT Ba च~ निर्वृता ra: न fe इतः सयते । सौमी सूतवश- मालभते। सामे वे TATA: | Tawa तश्धाति। सौ- म्यचाभिषिभ्वति। रेताधा Watt Ta: सोामः॥ रेत- एवासिन्दधाति। यत्किष्व राजसुयमुते सोरम | ware भवति। आषाढ" arg एतनासु पररि । सुवर्षामण्छां ब्- अनस्य नेषि । भरोवजा६ संकितिः eared । Seat MANTA सेभः॥ १॥ |
रेतः लोभः सप्त च Wao Bh
पथ्चमेाऽ्नवाकः।
ब मै Sra Far | से दे वसवः | थः पशुना सुथ~ ते। सं देवसवः। ALENT FAA | स म॑मुष्यसवः | रतं व्ये रेवा, प्रायच्छन् | तते वै Suncast प- शूनाम॑सुयत। यावतीः feats पथा वाचं वर्दन्ति [ तसारं सब्धासा WA ॥ १ । |
aay यजते | ATeaad We) नाराशरस्यश्ा- fefiiveter, मन्या वै arcratxet: | forges वाबेतेत् ¢
. -:* BCD Er-ware, ` ` ~ ZR
१९९- तैत्तिरीय ब्राह्मये
अथाभिषिश्चति | यत्कि्च राजसूय॑मनु्षरवेदीरक । सत्सव्वे भवति । ये मे पञ्चाशत ददुः | ्रश्वाना सथ- स्तुतिः ॥ चुमदग्े मदिश्रवः। qeeafe मघानां । aa दंतनुृणां ॥ २॥
सूयते सधस्तुतिस्त्रीणिं च ॥ अनु° ५ ॥
षदठाऽनवाकः।
रष Trea: | wafer sa बहत्धामा। पवमाने RVG रथन्तरं भवति | यो वे वाजपेयः। स सम्मार्- त्सवः। ये राजसूयंः। स वरुणसवः । पजाप॑तिः खा- राज्यं परमेष्टी | खार्यं गौरोव। गौरिव भवति ॥१।
यरतेन यजजते। यउचंनमेवं वेद | उभे हडद्रघन्तरे भवतः। तदि arsed) wad दध्िंणाः। तदि खा- राज्यं। पुतिधुषाभिषिष्यति। afe स्वाराज्यं । ्रतु- इते वेधे दक्षिणत sweaters weary प्रत्धभि- षिश्वति। इयं वाव रथन्तरं ॥ २॥
असो बहत्। अनयरोवेनम॑न तरिं तमभिषिष्ड- ति । पशुस्तामो वाएषः। तेन गे सवः | षट्बिश्शः Tak: | रेवज्जातः ससा वृद्धः । छाश whit Tat | महाहित्वेतस्तभानः। wt UF च जा-
२ ATS © पपाटके © WATS: | १
अहि । पुजाप॑तेर्वा परमेष्ठिनः खाराश्येनाभिर्षिश्वा- WATT) स्वाराज्यमेवेनं गमयति ॥ ३ ॥ ` दव भवति THATCHER ॥ अनु° € ।
सत्तमा ऽमुवाकः ।
सिरे ara उतयाष्दाकौ | त्विषिरग्नौ area सूर्यया । इन्द्रं या देवी सभगा जजान | सा नज्ागन्ब- चसा संविदाना । या राजन्ये दुन्द्भा वायतायां। WA ऋश्यो पुरुषस्य मायो | इन्द्रं या देवी सभगा ज- जान। सा नश्रागन्ब्ंसा संविदाना। या इस्तिनिं दीपिनि या feta त्विषिरशेषु पुरुषेषु गेषु ॥ १ ॥ इन्द्रं या देवी सुभग॑ौ अजान | सा नश्नागन्ब्सा संविदाना । रथे AY THT AR! वाते Usted वरुणस्य शुष्य । LT या दवी सभगा जजान | सा A- आगन्वर्चसा संविदाना। राडसि विराडसि | सघा- डसि स्वराडसि। इन्द्राय त्वा तेजस्वते तेजस्वन्तः ओरी- सामि) इन्द्राय ITAA श्रोजखन्तः श्रीणामि॥ रए
TATU त्वा पयस्वते पय॑खन्त€ णामि । इन्द्राय त्वायुष्मतश्चायु्न्तः श्रीणामि | तेजाऽसि। तत्ते प्रय-
2 ह 2
१९९ ` ` - तेत्तिरीढ ब्रह्मवे `
लाभि । लेनखद्सतु मे सुसं । तेजच्वच्छिरे" स्तु मे तेजस्वान् विशतः Were तेनसा MATAR मा। तरः जाऽसि। तते WaT NR श्राजस्वदस्तु मे मुखं | HHS Ay मे।
श्राजस्वान् विशतः Tears. | ओजसा सम्पिषटग्धि मा । पयंाऽसि। तत्ते पयच्छामि। पयस्वदस्तु मे AG) बय- खच्छिरे स्तु मे । पयस्वान् विश्रतः qare | wer सग्धिष्रग्िमा॥४॥ - छयुरसि। तत प्रयच्छामि । जायप्रदतु मे सुखं । RYT मे। युष्म् पितः पतरः | AT यषा सम्थिष्ग्धि मा। इमम॑प्र्नायुषे वर्चसे धि । पिय रेता बरुर साम राजम् । मा ते TTR शम्म यच्छ | feed देवा अरदष्िर्यथा सत् ॥ ५॥ आयुरसि विज्रायुंरसि । सष्वयुरसि स््वमायुर- सि! यता वातो मनेजवाः। चतः शरेन्ति सिन्ध॑वः | तासं त्वा सव्वौसा६ TAT अभिषिष्डामि व्वा | wants वासि गंद्मना। सेम॑दवास्वदाभ्यः। wf रिव विश्वतः पत्थङः। सूय्यद्रव ज्योतिषा चिभूः a ई ॥ ` शपा ST AS TH: | तमहमस्मा STARTS:
२ WTS © त्का यरे TITHE: | Re
Rake ग्रहवेवसाष seme) wert wR Te a यः मदारसतर्ोसष्याचणतक। जनस. Tez gist WRT AY न धाते TRE | ART हु्यायस्षा य । Tyee arses ज्ञारर। अपां खो SAAT रलः) त- ALARA MANS | काके CATH शङ्खा, fa vox |
गेघोजखन्त ओरीखाम्धोजाऽसि तक्ते प्रयच्छामि प्रसा सभ्थिष्म्धि मा सदिभूर्यञ्िया Tar हे = ॥ अनु° ७ ॥ ४ । wearsvarm: 1
अभिप्रेहि वीरयस्व । SST सदह WITS मिचरवङनः। तुभ्यं देगाश्चधित्रयम्। wel ware भितञ्रातिष्ठ टवहनर्थं | ्नातिष्ठन्तं परिषिखे खअभूषम्। fod वसानश्ररति स्मराषाः \ मह्कशदुष्यासरस्य भाम, चा विन्बरूपो WHAT तस्था | चन् RTT त्वम् CURT ॥ १ ॥
अन् सामोश्रन्बभ्रिरावीत्। Wy त्वा निचे रेवा- SAT खमु सत्त राजाला ASAT | रमु त्वा
* (५. swift) =
arc — Sfertea area मिचावरुणाविहाव॑तं । अनु urateferdt विशम सुय्याश्राभिरनुं त्वावतु | चन्द्रमा AAV त्वाव- तु। चख त्वा एथिवी च प्रचेतसा | शक्रो बृहदध्िखा त्वा पिपर । अनु स्वधा चिकिताः सेामेंश्चप्निः॥ ज्ा- य एरणक्त रजसो GAT ॥ २॥
इहहस्यतिः सामा aha ॥ च्नुण्ट॥
- नवमा$नवाकः।
युजापतिः पुजाञ्जरटजत। ताश्रस्मात् सृष्टाः परा- चीरायन्। सरतं पजापतिरोादनम॑पश्चत्। Mise भ- astray) ताश्नन्यचानत्राद्यमवित्वा। पजापंतिं पजा उपावर्तन्त | श्नन्नमेवेनं भतं पश्यन्तीः पजाउपाव्त
न्ते। यरुतेन यञ॑ते। यर चैनमेवं Fe) सव्व रस्मानि भवन्ति ॥ १॥ |
स्वं पुरुषाः । सब्याण्येवान्नान्यवरुन्धे । waltz पुरुषान्। राडसि विराडसीत्याह । खाराज्यमेवनं गमयति। यद्धिरण्यं ददाति। तेजस्तेनावरुन्धे | यत्ति- . सधन्बं | Teal तेन॑ । यदयं ॥ २ ॥
, पुष्टं तेनं । यत्मण्डलं । arate) यद्धिरं ण्यमा- बप्राति । ज्योतिर्व हिर॑ण्यं । ज्योतिरोवासिन्दधाति |
२ काण्डे ऽ प्रपाठके १० व्नुवाकः। are
अथे AAT eC) तेजरवात्मन्ध॑ते | यदेएद्नं पा- आआति। रतदेव सव्वंमवरध्य ॥ ३ ॥ तदस्मिन्नेकधाधात् | रोहिण्यां ATA | यद्वाद्मण- रव Uifedt | तसधादेव। अथा Aaa समानानां REA | उद्यता FAT काय्यः। उद्यन्त AWAY सवयाः पजाः प्रतिनन्दन्ति | दिष्य दशनीय भवति। ब- रवं येदं । बह्मवादिनावद्न्ति ॥ ४ ॥ अवेत्य वश्चथा ३ ना ड इति। ACTS: पवय॑ ति । तत्छिदेवावैति । तन्नावति। चिभिः पवयति । Wa लोकाः | रभिरेवेनं लोकैः पवयति । अये अपां वारुतत्तेज we: | यहभाः। यहं भयुश्लेः पव- य॑ति॥ शअरपामेवेनं तेज॑सा वचैसाभिषिष्ति ॥५॥ भवन्त्य्रामवरुध्यं वदन्ति दभा यदं भपुश्ोलः पव- यत्येकश्च ॥ श्नु° € ॥ दन्रमाऽमवाकंः। | | पजापतिरकामयत बहार्भयान्त्यामिति । स्तं प॑च्चशारदीयमपश्यत्। तमाहरत् तेनायज॑ल | तता वे स बराभूयानभवत्। यः कामयेत बहाभूयान्स्या- मिति। स प्बशारदीयेनम BRA ब्रव भूयान् भ-
३९०. तेति रय wees
वति। महत्सेमे वारवः। मरुते हि देवानां भूचिषटाः। ce | अहरवति। यर्तेन य्ते। यरं Sate वेदे । चथ्- शारदीय भवति | पच्च apne: संबन्सरः। SET संवत्सरे प्रतितिष्ठति अथे षश्वारा afte । पाठौ BR: | HAA ATT | सप्तदश TATA ALT सप्तदशः पजापतिः। TTT ॥ ९४. भूचिष्ठावन्तिदेषै॥ अनु. १०॥
रकाद ओा$नवाकः।
` अगस्य मरा Yaw: Per । afer आदश तरम वजम् शत्याम्भायन्त | ATTY ख RATT: भीष नाशमयतां | ताग्डान्तानुधाकत ।. यत् कयाश- भीयं भवति शान्तये | तस्मादेतरेष्रा मारुता उल्लासः सवनीया भवन्ति। बयः प्रथमेऽदन्रालभ्यन्ते। रवं दि- लीये । रुवं तृतीये ॥१॥
रवं वत्थे | पण्दात्तमेऽशमाखभ्यन्ते | वर्षि्ठन्िव Ware: | are: समानानां मवति | Wea यले । यञ Sarat वेदं । WIC ATTY. wa) स्तेन कः
२ Hw © प्रपाठके १२ अनुवाकः | BRE
CHAT वा RTA: खाराज्यमगच्छत्। ATT गच्छ- fa | यरतेन यजते ॥ 2
यङंचेममेवं वेदं । मारुता वारष सोम॑ः। रतेन बे मरुते देवानां भूयिं्टमभवन्। भू्िष्ठः समानानां भवति। यरतेन यजते। यङखेममेवं वेद | TT शार- दीया वारष AM: | श्रा TAT RATS AAA | य- रतेन यज॑ते। यरचेनमेवं FS) सप्तद शर WAT ना- तियन्ति। सप्तदशः पजाप॑तिः। पजापंतेरेव नेति ॥९॥
तृतीये गच्छति aa यजतेति यरतेन् यजते य- खचेनमेवं वेद् Vhs च ॥ BWA ११॥
अगस्यः स्वाराज्यं मारुतः प॑श्बश्णरदीयेा ATTA BW: AAU: पुजापतेरेव नेति ॥
दइादभोऽनुवाकः।
श्रस्याजरासोद्मामरिषाः । ATS STAT! पांवकाः। श्िचोदयः आाचासे YT ।. वनदे वायवो न STAT: | यजानो मिषाबरूणा। यजा देवी ऋतं वृत् | शमने यशि खन्दर्म। aaa पिब॑तः सुतं । दीद॑म्री शचिव्रता। ऋतुना यन्नवाहसा ॥१॥
2 8
` इय . तैत्तिरीय ब्राद्मशे ` दे विरूपे चरतः ae धन्धान्धा वत्समुपधापयते। इरिरन्धस्यां भव॑ति खधपवान्। Weare दशे सुवचः | पुव्वीपरं चरता माययंतौ | शि क्रीडन्तं परियातो spat विश्वान्यन्यो सुवनाभिचष्टे। कत्- नन्या विदधल्नायते पुनः। fe शतात् चोषदला- wifi) faxwe देवानवचा सपर्यन् ॥२॥ ster yates ब्दिरस्मे । आदिङ्धातारं म्यषादयन्त। अभ्रिनाभरिः समिंध्यते। कविर्णंदपति- युवा । इव्यं*वाडजद्वास्यः। च्भ्निर्देवानां जठरं | पत- दक्षः कविक्रतुः। देवो देवेभिरागमत् | अरभरिभ्रिया मरुते विश्वृष्टयः। . आ त्वेषमग्रमवं ईमहे वयं ॥ ३। ते स्वानिनौ रुद्रिया वर्षनिर्िंजः 1 सिदहान देष क्रतवः सुदानवः। यदुत्तमे मरुता मध्यमे वा। यद्वा- वमे सुभगासेा दिविष्ठ | तता AT रुद्राउतवानुवस्थ! । शमे वित्ताइविषा यद्यजामः। इडेंश्चपनिः खवसन्रमे- भिः। इड प्रसप्तो विचयत्कतं नः। रथैरिव प्रभरे वा- Waifs: | पदक्षिणिन्मरूता स्तामण्ध्यां ॥ ४ ॥ खरुधिश्रुतकर्शवहिंभिः | ace सयावभिः। aT
* eaqqitC. D. + -ग्वस्य (~ D.
२ काण्डे ® प्रपाठके LR अनुवाकः | B24 सौदन्तु वर्हिषि। fertr वरणो rete । पातव्धावाणा sat | विश्वेषामदितिर्यत्तियानां । विशेषामतिि- मानुषाणां | चछभिद्वानामवञ्चाटृखानः। समृडीका भवतु विश्वव दाः त्वेश्च प्र सुमति मिशू्माणाः॥ ५ ॥
दिविश्रवा दधिरे यत्नियासः। नक्ता चक्रुरुषसा विरूपे | कृष्णञ्च वर्मरुणच्च Bay: | त्वाम॑म्रश्रादि- त्यासश्चास्यं । त्वां farwrx शुचयशक्रिरे कवे । त्वार रातिषाचौ अध्वरेषुसशिर । त्वे देवा इविरं दना. We नित्वा यत्नस्य । साधनं। अग्ने हातारमत्बि्ं । वनुष्व धीमहि प्रचेतसं ॥ जरं cee ॥ € ॥
ANTE सपय्यन् वयब्डध्यां भिक्षमाणा प्रचेतस- मेकञ्च ॥ Bao १२॥
। अयाद् ्ाईनवाकः |
विष्टा डरो रथश्नायज्चमानायादि | -वायुन निय- MATS | पिबास्यन्धो ATT STF | इन्द्र खारा ररिमाते मदाय । कस्य षासुते सचा | नियुत्वान् इषभोारंणत् । वुचद्वा सोमपीतये । इन्द्र॑ वयं HET ने। इन्द्रमर्भे इवामरे। युजं वेषु विशं ॥१॥
eee ne ee ee eee eee
+ D fear † B.C. 7). 7, awsa | { तिष्ठा 2s 2
१९४ तेन्तिरीय area
दिताये टबदन्तमः। freee: शतक्रतुः । उय- नाहइरिंभिः सुतं। स सुरआआाजनयन् च्यातिरिद्रं। अ- याधिया तरखिरिद्विबष्ाः । तेन शष्मीनवमानेो- mai | Blau wer अद्विर्विमेद | उतत्पद्ाशश्वियं । यदिन्दरनाहं ater | wal विक्षु "प्रतीदयत् ॥ २॥
भरेधिद्र सुहव इवामदे। SRT Tat दैव्यं अन । अभि मिं वरणः सातये Wi) चावीाष्ठ- fat मरुतः wera | afeat पु रखनद्रं विविदान् । आदित्ससिभ्यख Tax समैरत्। इन्दरोभिरजनरी- नः साकं । Fanaa गातुमभिं | Wea सोकम- mata fear gee ज्यातिर भयः! खस्ति ॥ st
WMS स्थविरस्य WH | उपस्थेयाम शरणा बृहन्ता । आना विश्वाभिरूतिभिः सजोषधाः। द्म - अषाणो wary यादि। वरीं जत्स्थविरेभिः सुशिप्र | अस्मेदधहतशः शुष्मिन | Wars गावश्चाभिरं । ट्- ee विणे मधुं । यत्सींसुयटकरे विदत्। तास्त वचि area STAR: ॥ गभस्तयो नियुते विश्रवाराः | ACCA YA: | पुल इन्रकषुमतेा मेज-
*D प्रतीदयन्। +D wad
२ MTS ऽ प्रपाठकं ९8 अनगवाकः | RRL नस्य । इमां ते धियं प्रभरे महा aT) अस्म TTT धिषशायत STAT | तमुत्सवे च प्रसवे च॑ सासि । इन्द्रं देवासः शव॑सा AS ननु ॥ ४।
वजिरमयत्छस्तिजेंजयुर्नः सत्त च॑ ॥ Ware १३।
चतुदंशाऽमवाकः।
पुजापतिः पशूम॑रजत। ASAT सृष्टाः पराश्च ST यन्। तानभ्रिष्टामेन नाप्नोत् । तानुवथ्येन . नाप्रात् । तान्त्वौडशिना नाप्नात्। तानि या नाप्नोत् | तान्त्- न्धिना ATHIT | सेाऽभिम॑त्रवीत्। इमाग्भश्प्तेति। ता- afnfereat स्तोमेन नाप्रात् ॥ १॥
सद्नदर मब्रवीत् | TAT Laer तानिरः we द्शेन सोमेन ATI! स विश्वान् देवानब्रवीत् । इमा इंप्यतेति। तान् विश्वे देवाः सप्तदशेन स्तोमेन नाप्रुवन्। स faa | care Lefer तान् fa- ष्युरेकविःशेन BATRA | वारवन्तोयेनावारयत॥ इदं विष्णार्विचक्रमडति व्थक्रमत। यस्मात् पशवः प्र मरेव्र्छेरन्। ALAA यनेत। TATA | ATATAT- HATH sae | रतेन वै देवाजत्वानि जित्वा। यं
are तेत्तिरीय wae काममकामयन्त तम॑ीघ्रुवन् | यं कार्म कामयते। त- मेतेनाप्रोति WR I
IAA नाप्रौदवारयत नव च॥ Baye १४ ॥
पञच्चुद्श्ाऽनवाकः॥ 7
araisaaa चरति प्रविष्टः। ऋषींणां पत्ाञ्चभि , शस्तिपाञ्चयं । नमस्कार नमसा ते जुहामि। मा द्- बानां मिथुया कम्मभागं। सावी देव प्रसवाय fas | वष्मीरमस्मे वरिमाणमस्मै | अथासमभ्यः सवितः स्वै- ताता। दिवि दिवश्रासुवा भूरिंपशः। भूते भूतेषु च- रति प्रविष्टः। स भूतानामधिपतिर्बभूव ॥ १ ॥
तस्य॑ मृत्यौ चरति राजसूञं। स राजा राज्यमनुम- न्यतामिदं। येभिः fred: पप्रथानामद्४इत्। येभि- दयामभ्यपिःशत् पृजापतिः। येभिवाचं विश्वरूपार स- मव्ययत्। तेनेमम॑ग्रदष्वचंसा VATE | येभिरादित्य- स्तपति प्रकेतुभिः । येभिः सु्ादहशे चिचभानुः | येभिवा्ं .पुष्कलेभिरव्ययत् । तेनेमम॑म्दइवचंसा समद्धिः॥ २॥
Bra भात् शवसा पञ्च कष्णीः"। इन्द्र द्व ज्येष्ठा भ-
२ काण्ड ऽ प्रधाठक १५ नुवाकः। BRO
वतुं पजावान।। ST पुष्कलं चिचभानु। BT पृक्त THAIS | यन्तं शिलं कश्यप रो चनावत्। इन्द्रियावत् पुष्कलं चिषभामु। यस्मिन्त्सूय्यी अर्पिताः सप्त साकं। तस्मिन् राजानमधिविश्रयेमं। wife एथिव्यसि। व्याघ्रो वैच्छाभ्रेधिं ॥ ₹ A ` विश्य खदिशे महीः। विश्वा welt वाञ्दन्तु | मा त्वदराष्रमधिखश्त् | यादिष्या चापः पयसा सम्ब- WT याज्नन्तरिं छउतपार्थिंवीयग्याः। तासां त्वा eat साः रुचा। अभिषिश्चामि वर्च॑सा । श्रभित्वा वर्च॑सा सिचं दिव्येन | पय॑सा सद । यथा सा TRASH: eI तथी त्वा सविताकरत् । इन्द्रं विश्व अवीटधन् | समुद्र व्यचसङ्िरंः। रथीतमः रथीनां । वाजाना सत्पतिं पर्तिं। वस॑वसूवा पुर स्ताद्भिषिश्वन्तुं MATT ACA | रुद्रारू्वा दक्िणताऽभिषिच्चन्त TAA द- न्दसा। आदित्या पञचाद्भिपिश्चन्त जाग॑तेन छ- न्दसा | विश त्वा देवाउत्तरताऽभिषिश्वन्वान॑ष्टमेन ea । इडइस्यतिख्वापरि टादभिषिच्न्त् wna दन्दसा ॥ ५ ॥
शरणं त्वा CHAT खजं कर | राच॑मानं मरुतामग्र
are तैत्तिरीय ब्राह्मे अर्धिषः। सूर्यवन्तं मधवामं विषासहिं । दद्र मकथ्येषु नाम हतम इवेमा“ | प्रबाहवा सिरत जीवसे मः। श्रा नोगरव्युतिम॒श्षतं TAH | आ ATTA शरवयतं युवाना। ad मे मिजावरूणा इकेमा | इन्द्रस्य ते ated । बाह्ृउपावहरामि ॥ ईं ॥
वभूवाव्ययत्तेनेमम प्रदह वर्च॑सा Taf Farah राष्रवर्डनः पङ्क म बन्दसेपावहरामि॥ श्रनु° RU
पोाडग्ाऽगवाकः |
अभिप्रेहि वीरयस्। उग्रता सपन्नहा | चराति चरन्तं मः। तुभ्यं दवा अर्धित्रवन्। stat न्यङ्ावभि- ते रथंवी । ध्वान्तं वताग्रमनुसब्बरन्ती | द्रे हेतिरि- न्द्िया वान्पतचो। ते Asa: पप्रयः पारयन्तु! नमस्त ऋषेगद | MAAN त्वा AAA त्वा ॥ १॥
मा नडनद्राभितसबद् घारिष्टासः। रवाब्रह्मन्तवेद- a! तिष्ठा Tafa यदजहस्तः। श्रारश्मीन्देव युव- tera: | श्रातिष्ठ ठटचदन्रातिष्ठन्तं परि । अन् त्वेन्द्रा मदत्वनु त्वा मिचावरुणौ। द्यौ त्वा एथिवी च परः तसा | MAT बुषद्ठिंणा त्वा eae | अतु खधा चि- ferry सोमेाश्भरिः। BY त्वावतु सविता सवेन + २॥
+ (. वम ।
२ काण्डे 9 खयाटक १६. च्यनुवाकः। are
(wae वि्वाज्रवीरधम्। समुद्र ewafet: | रभी- wax रथीनां Terex सत्पतिं पर्ति । परि मासे- ग्बाषाः | श्यानां wary We । मेचिष्ठाः पिन्ब- मानादह । मां मोपतिममिसिश्न्नु | ety मतिर- मुमन्धतां । बनाता एथिवी तत्पिता चोः ॥ ३ ॥ ...तङ्काकाखः सामसु मयोभुवः | तदश्िमा TE ax सोभगा युवं अते STIR WA | रना व्याघ्रं परि wear: † सिराः जिन्वन्ति महते सोभगाय। स. मद्रं सुष््वनाखिवा Le TA दीपिन मस्छम्तः। उदसा वेतु Aa | उदिदं मामकं ee: | उर्दि देव- Way HUA मम॑ । WE वाचा विवा्नं। मयि array wafer | यन्तु नदयो वन्तु पजंन्धाः। सुपि- WET MTNA मवन्तु | अखेवतामोाद्नवतामांमिः ERT { रषा? राजा भूयासं ॥ ४ ॥
स्वये त्का सवेन चोः HATH च ॥ अभु” १६।
नि = सप्तदभाऽजवाकः,
धे कशिनः प्रथमाः. समासत, येभिरादतं यदिदं
विराचते । तेभ्य जुदामि बधा धृतेन । रायस्पोषे
‡ . 0, waren |
2T
RRe | Afucta area
UA वच॑सा ATH | नत्त ब्रह्मणसपसो विमोकः दिनानीं दीक्षावशिनी wpa । प्रकेशाः सुवते कार्डिना wafer) तेषां Te दीश वप॑नस्य नान्यः। आरेाड Are विष्स्व wea ravers ter वशिनी BLT
देहि chai प्रतिरखायुः | SUT वरुखस्य पाशात्। येनावपत्सविता YT | AAA रान्ना TE- शस्य विदान्। तेनं ब्रह्माण वपते दमस्योर्जमं। रा वर्चसा GRAMS | मा ते केशामनुगादचरतत्। AAT भाता WUE ते । तुभ्यमिन्दरो बृहस्पतिः । सविता वर्चश्रादधात् ॥ २।
तेभ्यै निधानं बहुधा व्यैच्छन् | अन्तरा UAT he वी अपः gr | दर्भस्तम्बे वीरयते निधाय । पर्स नेमं वच॑सा ALAM | बलं ते TEA: सविते' दधा- तु। सोमस्वानक्त पयसा धतेन। wry रूपमशिनै- तन्निधत्तं। पोरस्येनेमं वचसा सर्जा । यत्सीमन्तं कङ्कतस्ते लिलेख | wet क्षरः परिववजं वपरस्ते । wig रूपमिनेतन्निधन्तं। पोध्स्येनेमर सररजाबा वीय्यण ॥ ३ ॥
* सुविता ©,
२ ATS ऽ प्रपाठके २८ GAATA! | RAE
अवासाग्दीष्ा वशिनो Wa HEIs दे च॑ ॥ छअनु० १९७॥ "ये केशिना न्ने मा ते बलं यत्सीमन्तं प्च
अष्टादभाऽनुवाक ¦ ।
इनदरं बे स्वाविशे मरुता नापाचायम्। साऽनप्ा- य्यमामरतं विधनमपश्यत्। AATEC | तेनायजत | तेनैवासां ay सर स्तम्भं Bw) यद्य हन् | तदि धनस्य विधनत्वं | विपाप्मानं Ua Wa) यर्तेन यजते। यउचेनमेवं बेद ॥ १॥ ` यः राजानं विशनापचायेंयुः। ये व॑ ब्राह्मशस्त- मसा WAT USA: स्यात्। सरतेन यजेत | विषने- नेवेनदिष्त्य | विश्णामाधिपत्यं गच्छति | तस्य दे दाद- श्स्ताचे wae: दे चतुर्विःरे। ओ्रौद्धि यमेव तत्। रत- दे सचस्यीद्धि यं । यदस्म खाविश बलिर इरन्ति॥२॥ इरन्त्यस्म विशा बलिं । रेनमप्रतिष्यातं गच्छति | यरवं वेद् । पवबादुग्वाञ्चग्र TITTY: | तेषामिन््रः UNUM | न वादमानिं छवाण्यभुवन्निति। ae
* vata vanfe qaqa. पुस्तकं मालति | 272
RRR | Sfacta ww; ` ` VUU ANT | WATT UA तेजदन्द्रियं ध्ते*। WAT यजते। यउचेनमेवं वेद ॥ 8 ॥
तद्यथा इ बै संचक्रिशो कल्य॑कानुपावदितौ स्यातां | रखवमेतो युं तौ VTA! युक्षु सोमेषु क्रियेते । पाप्रनाऽपडत्ये। ALUM ATTA WH | AAA यजते | यउचेनमेवं वेद । TATE SHEE । रवं छन्दाःसि। ते्सावादित्यो इंहतीरभ्थुढः ॥ ४ ॥
सते डंइतीषु OT सते हदम् । पुजया TAP रसानील्येव । व्यतिषक्ताभिः सतुषे । व्यतिषक्तं ये छं विशा | विशेषनं atu व्यतिषजति । व्यतिषक्ताभिः सतु -वले । व्यतिषक्तो वे चामखोः सं mt: | स Mata व्यतिषजति। व्यतिषक्ताभिः शलुवते। व्यतिक्तो वै पुरुषः पाञ्मभिः॥ च्यतिषक्ताभिरेवास्व पाने मुद्ते ॥ ५॥
मेद् इरमधे नमेवं वेटाभ्दढः पाञ्मभिरोकष्ड a
अनु १८॥
चिद््दग्रेाऽपरिसुखा wage प्रेयो नवे सेमेन यो वे सोमे मेव trae: सिरहेऽभिपरेहिं मिच- बनः पुजापतिस्ता च्चाद्नं पजापतिरकामयत वो -
* BC. 7. ४. gi
२ काणे < MAST १ WYATT: | शद भूयानगल्योस्याजरा सस्तिष्ठा हरो पृजायतिः पशन् व्याघ्रौऽभिपरेदि creat ये कशिनडनदरं वा््टा- STALEY ; ow |
feet वै सोमेनाथुरसि विश्वाय॑ब॑हर्मबति तिष्ठा SORT चायं भात् तेभ्या निधानम्, षट्षष्टिः ॥ ६६॥
wit: ऋरम् ॥ इति सप्तमाऽध्यायः॥
हरिः ॐ॥ `
दितोयकाष्डे अष्टमव्रपारके
a TOAST: |
Whom: सयिटधमसुमेषाः। चेतः सिषक्ति नियु- तामजिज्रीः । ले arene: सम॑भसो यित॑खः। विचेऽम्तरं; खपल्यानि wey: | रायेमु यं ny रोद सीखमे। राये देषी भिषशोाधातिरेवं। चधा कायं मिसः weer: | उतश्वेतं वसुधितिं निरोके। WTA wef: | WaT SAT TWH मनीषा ॥१॥
geste विन्बारा रथप्रां । wera नियुतः चत्यमानः। कविः कविमि यसि प्रयज्यो | आने नि fa: ऊतिनीं भिरष्वरं । सहखिशींभिरुपयाहि सतं |
१३९४ fetta ब्राह्मणे. वायेश्चस्मिन् इविषिं मादयस्व | युयं पातः स्वस्तिभिः सदानः। प्रभाषते न त्वदेतान्यन्धः। विश्वा जातानि ष- रिना बभूव । यत्कामास्ते जुदमस्तन्ना अस्तु ॥ २ ॥
वर्य स्थाम पतयो रयीणां । रयीणां पतिं यजतं ब्- हन्तं | fer भरे तमं वाज॑सातौ | पुजापतिं प्रथ- AMAA | यजाम देवमधिनोा बरवीतु । प्रजापते त्वं निधियाः पराणः । देवानां पिता जनिता carat पतिविंश्वस्य जगतः परस्याः। हविर्न देववि्वे जुषख | तवेमे लोकाः प्दिशा fore ys he
परावत निवत॑उदत॑ख | प्रभाते विश्वरल्ली व्॑- WES AT देव । प्रतिय इव्यं। पृजापंतिं प्रथमं य- ्रियनां । देवानामये यजतं यजध्वं। सने ददात दर विण सुवीय्यं । रायस्याषं विष्यतु नाभिमसमे। योराय- ई शतदा यउकथ्यः। यः wary रिता विटितानां। जापतिः प्रधमजाकतस्य ॥ ४ ॥
सहसंधामाजुषता € Claas: | साम पुषखेमौ देवौ सोमा पूषणा रजसो विमान | सप्तच॑क\£ र यमविश्च- मिम्बं । विषूडतं मन॑सा युज्यमानं | तं जिन्बयो रपं पञ्चरभिमिं। दिव्यन्यः सदनं चक्रउच्ा। पुथिव्यामन्ये
२ काणे < प्रपाठके २ अनुवाकः RR
MIAH | AT पुरुवार पुरुक्षु | रायस्याषं विष्यतां नाभिमस्मे ॥ ५॥
धियं पुषा जिन्वतु विश्वमिन्वः। रथिः सोमे रयि- यतिंदधातु। अव॑तु देव्यदितिरनर्वा । बृददेम वि- <a HAE | विशवान्धन्धो भुवना जजान | विश्चम- न्योश्चमिचक्षाणर्ति | सोमापूषणाववतं धियं मे । युवभ्यां विश्वाः एतना जयेम । उद तमं व॑रुणास्तम्नाां यत्किश्डेद् किंतवासः॥ श्रवते रेडस्तस्वायामि। she त्यानामवसानदक्िणा । धारयन्तश्नादित्यासस्तिस भूमीं धारयन्। यना देवाना शुचिरपः ॥ ई ॥ , मनीषां werent कितवासंखत्वारि च॥आअनु०१॥ ' दितीयोाऽमवाकः।
ते शकासः शु षये रश्मिवन्तः। सीद न्नादित्या Bly afefa पिये। कामेन द्वाः सरथं दिषो नः। ्रायान्तु यत्नमुपनो Hara: | ते सुनवेोश्रदितेः पीव सामिषे । धृतं पिन्बत् प्रतिदय्य Sas: प्रयन्निया यजमानाय ये सुरे । श्रादित्याः काम पितुमन्तमसमे। रान: arate तेयीन्तु यज्नं । आदित्यासः पथिमिदवयानेः ॥ १ ॥
* ©. 0. वद्श्शभ्नाद्या।
Rag । - . जेजिसव ऋं - -
RR कामं दाशुषे THAT । परेवा घतवन्तं जुषन्तां | स्कभायत निति सेधता मतिं । प्ररश्ि- भिर्वतमाना sree | खादिव्याः काम प्रयतां बधट्- कतिं। जुषध्वं ना इष्यद्ातिं यवाः । खा वित्याम् का- ममर्थसे इबेम । ये भृतानि जनयन्तो विचिद्ुः। सीद न्तु पजा ea ere सीर वरिरेगिरथाब देवास ee बर्हिः सीदता यज्ेअस्मिन् ! धाजाः erat अमतिन्दरवां 1 अस्मभ्य पचा दितेः WAL aa खः दित्याः कऋखद्निष्ा शुवाणा। । अग्नेय स्यम राये अस्मान् feria देष ययुन्भनि विद्धान्! Tea RETNA: | भूमिष्ठं ते नमां क्रिपेम । अवः ` शक्राय भानवे भरध्वं + चं मतिभ्वाप्रये सुपूतं ॥ ३॥ . म देव्धानि मानुषा जनुरपि } spain वि- सनाजिगराति । अच्छामिरो स्तया awe: । ज्रं यन्ति उविंणं भिधमासमः। सुमण्दशरः BER Se | छच्छवाहमरति मानुबाखां। WH Mae STAT: | WAT अभ्यमन्त HC | THTINAK *सविताय देव । ani वि्ेभिरजरे fraser 13a
# C.D. चुनिताय1
२ कारे र TOTS ९ QAM: | ३६९७
अभ्रे त्वं पारया नच्यश्चस्ाम्। खस्तिभिरतिद्- गोणि विश्वा । yer yet deen न॑ उर्वी । भवा तेाका- य तनयाय WAT: । प्रकारता मननावच्यमानाः। दै- वद्रीचीं त्रियथ देवयन्तः | दक्िणाणावाङ्ाजिनी wal- ति। इविभरन्यप्रये घुताषीं | इन्द्रं नरे युजे TH ज गुभ्णाते दक्िणमिन्द्रहस्तं ॥ ५॥
वसूयये वसुपते वसूनां | विद्माहि त्वा गेप॑तिः शरगानां | wend चिच wear रयिं दाः । aad विश्वमभितः पशं । यत् पश्यसि चक्षसा सूर्यस्य । गवामसि गोपतिरेकडन्द्र | भक्षीम्िं ते प्रयतस्य Te: | समिन्द्रो मनसा नेषि गोभिः। ax सरिभि- मंघवन्त्स ख्या | सं ब्रह्मणा देवतं यदस्ति ॥ € |
सं देवाना सुमत्या यत्चियानां । आराश्छवमप बाधख FC उग्रो यः म्बः TERA तेन । Set धेड यवमङ्गामदिन्द्र। कधी धियं जरिके वाजरनां। ्- वेधसः सदि शुचिः। ड दस्यति प्रथमं जाय॑मानः । मशो ज्योतिषः परमे altar | सप्तास्यसतु विजते TAT । विसप्तरश्सिरथमत्तमासि ॥ ७ ॥ इस्तिः समजयदसूनि । महा वजान् गोम॑ते
20uU
Bec तेत्तिरीय ब्राह्मे Save: | wa: सिषासम्त्सुवर waite: | डडहस्यतिर- न््यमिचंमकः। इरस्पते पर्ययवा पिचे। ्राने दिवः पा- ATH | इमा FW यस्ते BAA: | सरं खत्यभिनंने- षि। इयः शुप्मभिर्विंसखा tare सानुं गिरीणां तविषेभिरूम्मिभिः ॥ पारावदप्रीमर्व॑से सुवक्तिभिः । सरंखतीमाविवासे मधोतिभिः ॥ ८ ॥
देवयानैर्दवाः सुपूतं यजच इस्तमस्ति तमास म्मिमिद च ॥ qo २॥ ॐ
्रतीयोाऽनुवाक ५ ।
साम धेनुः सामे अर्वन्तमाशुं | सोमे वीरं क- MU ददातु। सादन्यं विद्ण्य सभेयं । पितुः रवशं यो TRIAS | WATS युत्सु त्वर rahe: | याते धामानि इविषा यजन्ति। त्वमिमा श्रोषधोः सोमवि- AT | त्वमपो श्रंजनयस्वङ्गाः। त्वमातंतन्धोर्वन्तरि शं । त्वं यातिषा वितमेववर्थं ॥ १ ६
याते धामानि दिवि या थि्धां । या पर्व्बतेाष- धीं । तेभिना faa: सुमना अदंडन्। राजन्त्साम प्रतिव्या भाय | विष्णोनुकं तद स्व प्रियं । प्रतदिष्णु :।
२ कार्ड ८ प्रपाठके 8 अनुवाकः १३९
परो माया तनुवा SMTA | न तें महि त्वमन्ब॑श्रुव- न्ति। उमे ते विद्मरजसी एथिव्या विष्णौ देव त्वं । पर- मस्य वित्से ॥ २।
विच॑कमे fade: | ara महो यो जातरव | श्रभि- Tafa | wire मिथतोररिषण्यन्। अभमिष॑स्य व्यवया मन्युमिनद्र। च्रामिर्विंशवा अभियुजो विषु चः । चरावधाय विश्ोवतारीदोसींः। श्रय ॑स्ेश्रधजय॑नू- तत्रन्। TTA WOT युधागाः | यदा सत्यं ae मन्धुमिन्द्रः॥ ३ ॥
विश्रं ee भयत रुजदसमात्। अनुं खधाम॑क्षरः ना- पाञ्चस्य । अवत मध्यश्राना eat | सधीचीनेंन मनसा तमिन्द्र Sea) इना Afra म- रत्वन्तं Omi वाटधानं । अकवारिं दिव्य शसमि- द्रं। विश्वासाहमवसे नूतनाय । Vay संहादामिष- तः इवेम। जनिष्ठा उग्रः ससे त्राय ॥ ४ ॥
मन्रश्ोाजिषठा बहुलाभिमानः 1 Watery मर- तिद | माता wet दथनडनिं्टा। कं VTA म- तः SUNTAN | यन्मामेक< समधनत्ता हि इत्यं । अह चुस्त विषस्तु fra विश्व॑स्य शचोरन॑मं वधैः!
2u 2
१४० तेन्तिरीय area वृचस्वं TTT दीषमाणाः। fed देवाञ्चजदर्ये स- खायः। मरुदधिरिग्र सख्यं ते अस्तु ॥ ५ |
अथेमा विश्वाः एतना जयासि । वधीं वृषं मरुत- fete) स्वेन भामेन तविषो बभूवान्। अशमेता- मन॑वे विखयन्द्राः। सुगाच्रपथ॑कर वख॑बाहः। स या हषा दष्णियेभिः waren: । wer दिवः एचिव्याञ सलरार। सतो न AAT WAT भरेषु | ALATA भव- त्वग्र अती । TRI वृचमतरषटचतूरं ॥ € ॥
HATTA मघवा ATL: | अम्बेनं विशा MATA ूर्वोः। चय राजा जग॑तखचषणीनां। सरव AT: खं PATA सरंकराजे अगतः परस्याः। यदा बृच- मर्तरष्छ्रदन्द्रः | अञाभवरमिताभिक्रतुनां । LRT न्नं वद्यम् विशवे दाः । पुरोडाशस्य शुषताः whee: | aw तत्वा दानवं वज॑वाहुः ॥ ७ ॥
दिशं इरदद्ःडिता exw@a) इमं ay aay विश्रवेदाः। पुरोडाशं प्रतिखभ्णाव्विन्रः | यदा वृचम- ATLL | WHAT आभवष्वनानां। इन्दा SAAT आवत् | इन्दर देवानामभवत् YTT- गाः। इन्द्रा AR इविषा वाटधानः। TST अभ-
२ HTS < प्रपाठके 8 अनुवाकः | Ret
aX Wea AL सत् । यः सत्त faa रदधात् wires यः सप्त लाकानरणादिश्ख | LRT इविष्मान्त्सगणेा मडद्धिः। THAT यत्तमिहापयासत् ॥ ८ ॥
ववर्थ वित्सदरनद्रस्तु रायास्तु EAT वज बाहः घ- frat चीणिं च ॥ Bye st
~€ षततुथा saq TH. |
इन्द्रस्तर॑स्वानभिमातिशोम्रः । दिर ण्यवाशोरि- fee: सववौः | तस्य॑ वयः सुमत य्सय | रपि WRT मनसे स्थाम । हिर'ण्यवसषा अभयं BAY | च्रभिमातिरेन्द्रः एतनासु जिष्णुः। स नः शम्भं ferred विवः सत्। यूयं पातखस्तिभिः सदानः। इन््रःसतुडि विख स्तोम॑षषठं। पुरेाडास्व eax इविनः ॥ ॥ १ ।
इत्वाभिमातीः एतनाः स्स्वान्। Bana ठणु- हि विशते नः। स्तृहि शूरं afar । चभि- मालिने पुरुहूतमिन्द्रं | यर्कद्रष्कतपतिजनेषु | तसमा waa इविरा्जुंहात। wat देवानामधिपाः पुरो- fea: | दिशं पकिरभवदाजिनींवान्। ज्रभिमातिदहा-
३४२ सेत्तिरीय area तविषः fear | sana’ fed eax रयिं दात् ॥२॥
axa दावाषएथिवी dfeen । बलेनाह\ददभि- मातिदेन््रः। स ने हविः प्रतिरभ्लातु रातये | देवानां देवो निधिपा नं अव्यात्। अनवस्ते रथं TMA ¦ इन्द्रस्य नु Terese इनदरो यातावसि लस्य राजा। शम॑स्य च क्णो वज॑बाहः। सेद्राज॑ाष्रेति चर्षणीनां । रान्न नेमिः प॑रिता बभूव ॥ ₹ ॥
अभिसिष्मो अजिगादस्य wat । वितिग्मेनं ष- भेणापुरोभेत् | सं वजेणारूटजद चमिन्द्रः। प्र खां पति^- मतिरच्छाशदानः | विष्णुं देवं वरणमुतये wi । मे- SAT देवा वपया यजध्वं | ताने MATT विधना | प्रजावदस्मे द्रविशे ह धतं मेदसा देवा वपया यजध्वं | विष्णुश्च देवं वरेणश्च रातिं ॥ ४ ।
` ताने ्रमींवा अपवाधमानो | इम यत्नं जषम॑-
खावुपेर्ल। विष्णु वरुणायुव्मध्वरायं a: | विशे अनाय महि शम्भो यश्छतं । दी प्रयञ्यु हविषा धाना | ज्यो- तिषा रातीदंइतं तमा\सि। ययाराजसा स्कभिता र-
* मतिमिति B.C. 0, ८. quay पाठः ।
र काण्डे < प्रपाठक ? UTAH | ३४३ जाःसि। वीर्खमिर्वी रतंमाशचिष्ठा । यापत्येते श्रप्रती- षा सहाभिः। विष्णु च्रगन्वणा पुव ह त ॥ ५।
विष्णु वरुणावभिशस्ति पावा । देवा यन्त इविषा yaar) श्रापामींवार सेधत Tara | अथाधन्तं य- जमानाय HAT: | श्चरहोमुचा षभासुप्रतूर्तौ । दे- वानीं देवतमाशचिष्ठा। विष्णु वरुणा प्रतिय्येतन्नः । इदं नरा प्रयतमूतयं Ufa: | महो नु ्ावाण्थिवी इह SHE | रुचा भवता शचयद्विरकः ॥ ६ ॥
यत्सीं वरि टे रती विमिन्बन्। aaa प॑प्रथा- afata: | प्रपु्वजे पितरानव्थसीभिः। गोभिः कछणु- ध्व स्दने कतस्य | AAT MATT दैव्येन | जनेन यातमर्हिवां वरूथं | ALAM YAR | WTF द्या- वाषएटथिवी set) उर्वीं MAT रजं सी सुमेके । श्च- AT धीरः शच्या समैरत् WON
भूरि दे ्रचरन्ती चर॑ न्तं। पडन्तं गभ॑मपदीं द्धा- ते। नित्यन्र सुनु पिचरुपस्थे a पिषटतः< रोदसी स Mas | इद चावाष्टथिवी ware पितमातययदि- Saad वां । भूतं देवानामवमे श्रवेाभिः। विद्यामेषं वृजनं जीरदानु । KAT पृथ्वी बहुले द्रोश्न्ते | TT
३82 तैत्तिरीय ब्राद्धणशे ब्रुवे नमसा यन्नेश्चसिन् ॥ दधाते ये स॒भगेंस Wat । दावा रक्षतं एथिवी ने श्रम्धात्। याजाता ओषधयेो- ऽतिविश्वाः परिष्ठाः। या ज्ाषधयः सामरान्नीरश्वाव- तीः सेमवतों। ओषधीरिति मातरोऽन्धावेअन्धा- मवतु ॥ ट ॥
इविनाद्ादभूव रातिं पूर्व्वह्कतावकरे रद्स्मिन् पञ्च च ॥ Wye ४।
पञ्चमोऽनुवाकः ।
शुचिनलु स्तामर अयदुजं । उभा वामिन्द्राम्नी प्रच शिम्य :। आदचणा गीभिर्विप्रः। अद्मशस्यते त्वम- स्य यन्ता। Fae बाधितनयश्ब जिग्ब। विश्वं तद्भद्र यदवन्ति देवाः। बडददेम विद्ये सवीराः | ate सत्येभिः सखिभिः शचद्धिः। area संविधनसेरंत- <A ब्रह्मणस्पति षभिवेराडहंः॥ १॥.
WHAT व्यानट् | बरह्मखस्यतेरभवद्यथा aa | सत्या मन्युमंहि कम्भा करिष्यतः। योग उदाजत् ` सदिवेविचाभजत् । महोवरीतिः शव॑ सासरत् TART warts व॑नवदनुष्यतः | FAT शुवद्रात-
२ BTW < प्रपाठके ५ श्नवाकः। ३९४
इव्यद्त्। जातेन जातमतिरत्प्रटरसते | यं यं युज RUA ब्रह्मणस्पतिः ब्रह्मणस्यते सुयमस्य विश्वा । WRI
रायः स्थाम रण्यौ विव॑स्तः। AVG MTX उप॑ष्डः- fer नसं | यदीशाने ब्रह्मणा वेषि मे WH EMT सविशा AHHAT | सपुचवीजम्भरते धना छमिः। दे- वानां यः पितरं माविवासति | area इविषा ब्र- Swett) यास्तं पूषन्रावेश्चन्तः। शक्रं ते श्नन्धसुषे माश्राश्शाः। प्रपये पथामजनिष्ट पषा ॥ ३॥
प्रपथे दिवः प्रपथे पए्रथिव्याः । उभे अभिपियतम सधस्थे । ्राच पराच चरति प्रजानन्। पुषा सबन्धु- दिव or ofa: इडस्पतिरमधवादस्म ET: तं देवा- सो AST: सुधायै | कामेन कतं तव ALAS | अजा अः पशपावाजबस्यः। धियं जिन्धो विशवे भुवनेश्रपितः। अद्र पुषा श्िथिरामुदरीं हअत् ॥ ४ ॥
AGATA भुवना TALIA | THAT इव्या मर- तः शुचींनां । apex हि arenas शुचिभ्यः। ऋतेन सत्यग्धतसाप ATTA | RATA: शुचयः पावकाः। प्रचिचमकं णते ATA) मारुताय स्वतवसे भरध्वं ।
2x
aug वेतिरीय ate ये सष्टा\सि स्सा सन्ते | रजसे Wa एधिवी मखे- भ्यः। MLAGT मरुतः खादय वः ॥५॥
वक्षः सुरुक्माउपरशिभरियाणाः। विवि्युतान वुष्टि- भींरुचामाः। aq खधामायुपर्यष्डमानाः। यावः शमम शंसमामाय सन्ति। चिधालूनि दाशुषे यच्छताधि । श्रसमभ्यं तामि मरुतो वियन्त | रयिं न धत्त टषखः स- वीरं । xa at महते रामयन्ति। इमे सहः सं स- शाममन्ति। दमे शसं वनुष्यते मियान्ति ॥ ह ॥
गुरुदेषोश्ररं रुषे दधन्ति | श्रा इवेदचरमा अरे - ष । प्र प्रजायन्ते अकवामदाभिः । TR! पुजा उपमा- सारभिष्ठाः। स्वया मत्या मरुतः संमिमिक्षुः । अनु ते दायि मशदन्द्रियाय॑। सजा ते विश्मनु eel । अनु away VU यजच। इनदर देवेभिरतु ते yaw य CHAM मघवन्ते चस्ति Vow
fare सखिभ्यः पुरुह्कत ww: त्वर हि wat म॑ध- षन् विचेताः । sarefa परि इत्तिन्नराधः। इन्द्रा राजा अर्गतश्चर्षणीनां | wfirafa विषुरूपं यदस्ति) तते ददातु दाशुषे वसनि | चोदद्रापडपंस्तुतञ्चिद्- ara तमु efe योश्चभिभूल्योजाः। errata पुर-
२ काये < प्रपाठक ६ HATH: | Bre OK: | च्राषाढमुप्रर सहं मानमाभिः॥ नीभिंर्वई ani चर्धलीनां | स्थूरस्य राया हता यशे । तमु- वाम विदयेषिद्रं। या वायुना शयति गोमतीषु, re नयति wares श्राते TH दषभरतु कात् । श्रोत्रा दंधरागा पुरस्तात् । आ विच्तौ STRAITS | इनदर युखः TITS WAYS ॥ वरा रिं खदहाजनिष्ट पूषोदरींटजत् खादयोवः प्रा- धस्थाभिनेव च ॥ श्नु ५।
षष्ठे ऽनुवाकः।
जा देषा यातु सचिता aca: | चन्तरिशप्राव्डमा- area: wet दधाना नया पुरूणि । भिवेशय॑श्व प्रसुषच्ड भूम, Site द्रभर्धिरू पं | दिर द्यशम्यं यज्ते बहनो | Breas सविता Frwy: | कु- व्णारज्ाः लि तविचों द्धानः। सद्यानो देवः संचिता सवाय | श्रासा विषदसुपतिवंसूनि॥ १॥ |
विश्रयमाशाश्जनतिसुरूष्ों। मर्तभोशनमधरास तेन। चिजनाच्छयावाः शितिपादेा अस्यम्। रच डि- र प्रखगं we | wafer: सवितुद्ग्धस्थ । उपशय
2x2
Rec Sfaxta aTae | विश्वा भुवनानि तस्थः। विसुपशा श्रन्तरि ्षार्यस्यत् | गभीरवेपा HHT: सुनीथः। Behe aa: किं - HA | कतमां द्या रश्मिरस्या ततान ॥ २॥
भगं fra वाजयन्तः पुरन्धि। नराशर्सेऽप्रास्यति- ATTRA | ्रायेवामस्यं AHS रयीणां | पिया देव- स्यं सवितुः स्थाम। आनो विखेश्रस्करागमन्तु देवाः | farted वरुणः सजोषाः | भुवन् यथा नो विशं Sure: | करं न्त्सुषाा विथुरक्रशवः। WaTeat वि- MSA भवन्तु | शः सर॑स्वती सह धीभिरस्तु ॥ ३॥
शमभिषाचः शसुरातिषाच॑ः। WaT दिव्याः पा- faa: watts: | ये सवितुः सत्यसवस्य fare मिचस्वं वृते वरुणस्य SAT: | तेऽसौ भगं वीरवङ्ञामद्- wi: | दधातन द्रविणं चिचमस्मे। अग्रं पाड gal वारि पेण्यः। देवाः WT ब्रह्म छृतागखेन | सरं स्वतो म- रुतञ्रश्िनापः | यकि देयान् रंतरधेयाय विश्वान् ॥ ugh
ar पितः yfafa मातरभक् | AA खातव॑सवो मृडतानः। विशर॑श्रादित्या अदिते सजाषाः। असभ्यः wal बहलं वियन्त | fed देवाः भ्ुशुतेमः Wa मे ।
२ RT = प्रपाठके ¶ WITH! | Ree qanfta यउपद्यविष्ठ। येश्चभ्रिजिश्चा उतवा यज- षाः। श्रासद्यास्मिन् बर्हिषि माद् यध्वं | आवां मिभा- वरणा CHAS | नम॑सा देवा वव॑सावटत्यां ॥ ५ ॥
THA ब्रह्म एतनासु सद्या | अस्माकं वृषटिरदिव्यासु पारा। यवं वणि पीबसा वसाथे । युवोरच्िदराम- नवो इ BAT: | अवातिरतमन्तानि विश्वा। कतेन मि्ावरुणा सचेथे । तत्सुवां मिजावरुणा महित्वं | ईमोतस्थुषीर हमिर्दृद् हे । विश्वाः पिन्बथ स्व सरस्य धेनाः। अनुवामेकः पविराव वर्ति ॥ ई ॥
यदहिं नातिविदे gery अच्छिद्र wal भुव- नस्य tira | तते ने मिचावरुणाववीष्टं । सिषास- नतो जीगिवाध्सः स्याम। आने मिजावरुणा इव्य- दातिं। चुतर्गव्यूतिमुश्षतमिडाभिः। प्रतिवामच वर्- माअनाय। पुणीतमुद्रो दिव्यस्य चारोः प्रबाहवा सि- सतं जीवसे नः। आने गब्यूतिमुश्चतं घुतेन ॥ ७ ॥
TAI श्रवयतं युवाना | Wet मे मिचावरुणा इवेमा | इमा रुद्रायं स्थिरधन्वने fit: | धिप्रेषवे दे- वाय खधान्नं | Wares समानाय मीदुषं। ति- पायुधाय भरता शणोतन। त्वा SMT शन्त मे-
१५० तैत्तिरीय ऋद्धे fer: | sex हि माच्रशोय मेषजेभिः। व्यक्मदेष वितरं IRE: | SAAT ETAT विषु चीः ॥ ८ y
अरम् fatter मा matte sre पित्ता सु AAG | मा नः सुययस्य सन्द्शा युयाथाः। STAT धीरा अव्यति aan प्रजायेमहि रद्र पजाभिः। रवाष॑धो इषभ चेकितान। यथा दव न Wars न इसि । डाव नश रुद्रेह बधि। FwEsa विदे THT: | प- Frat axe हेति स्तुहि खतं॥ मीदुष्टमारईम् बिभरषि। AAA रुदर AAT राजानं ॥ € ।
वसूनि ततानास्तु विश्वाग्बरत्यां ववति घुतेन् fire चोः गरुत दे च॥ अमु” gy
सप्तमाऽनुघाकः।
सूच्या दवीमुषसः रोचमानानर्ययः। न Aras ति Tey । यच्रानरेा देषयन्ता युगानि । ferret प्रतिभद्राय we | भद्रा इरितः सस्य । विचा रद्ग्वा चरमुमाद्यालः। MAT दिषथ्चापदछमस्यः | परि urarafert यन्तिः we: | तकर्यस्य देव- त्वं तन्महित्वं । मध्याकन्तार्वि्ततः Wane ॥ ९ ।
* enifa ( wands: |
२ ATS < प्रपाठक ७ अन् वाकः। | Buy
यदैदयुक्तदरितः सधस्थात्। श्राद्राची वासंस्ततु- पिसिमस् | तम्भिवस्य बरुणस्याभिचध्े | सूय्या रूपं छ- हुते यारुपय्यं । अरननन्तमन्यद्शदस्य* पाजः। कृष्णम- नयद्रितः सम्भरन्ति | श्चा दे वाउदिं ता सूरस्य । नि- रहसः पिपृताननिरंवयात्। तन्नौ मिच वरणो माम- wat | अदितिः सिन्धुः एथिवी उत चोः ॥ २ ॥
दिबोरुकबडरुचक्ष१ उदेति | द्रअथस्तरणिसाज- मानः। नुमं जनाः YA प्रसृताः | ATTA कू खवच्रपा५सि। WAT भवं चक्षसा शन्नो RTT भा- लुना शश्डिमा शं YR | यथा शमम ATES । तत्सु द्रविणं घेडि चिच । fat देवानामुदगादनीकं! WAHT FAUT: ॥ ₹ ॥
श्रापा याव्॑रथिवी श्रन्तरि क्षं । सय्थेञ्रात्मा जग- AAT | त्वष्टा दधत्तक्नस्तुरौयं । त्वष्टा AT पिश- HSU | दशेमं त्वष्ुजंनयन्त् गभं | अतन्द्रासो युवतयो frit’ तिग्मानीक सखर्यशसं अनेषु। विरोचमानं परिंषीज्रयन्ति। चचा विष्यो वहते चाररासु। जिद्या- ATS: स्वय॑शाउपस्थे ॥ ४ ॥
+ अद् स्येति B.C. 1). पुखकपाठः।
२५२ तेत्तिसीय ara
उभे त्वटुबिभ्यतुजयमानात्। पतीचीं सिहं प्रति- जेषयेते। frat अनान् Wafers | sre मिचोा नमस्यः Aaa: | राजा BAIT BIE वेधाः। तस्यं वय सु- मती यत्नियस्य। रपि भद्रेऽसै मनसे स्याम | ्रनमो- वास दडया मदं न्तः। मितज्मवो वरिवन्ना एथिव्याः। आदित्यस्यं वृतसुंपश्यन्तः ॥ ५ ॥
वयं fawet सुमतो स्याम | fart atx fren गोषु THAT । -सखाधिये। विदथें्च्वजींजनन्। अरे जय- ताः रोदसी पाजसा गिरा । प्रतिपियं यजतं जनुषा- मवः। महा च्रादित्यो नमसापसद्यः। यात यज्नना णते सुशेवः | तस्मारतत्पन्यतमा ATE | BA मि- चाय WHAT RTA | श्रावार TAT रोद सीवदधानः।॥ ॥ & ॥
हिरण्यये टषभियात्वशैः। घुतवर्सनिः पविभी!र- चानः। इषां वोढा नुपतिवीजिनीवान् । सप॑प्रथानो ्रभिपञ्च भूम | चिबन्धुरो मनसा यातु युक्तः। विशे- येन Wea Saat: | कुचाचिद्याममश्िना दधा- ना । खशा यशसा यातमवाक्। दलानिधिं ay-
* afcanfa B.C. पलकपाठः। † बद्धान इति B.C. D. पुखकपाठः।
QA र प्रपाठके 9 VAM: | BUR
मन्तं frara: | विवा रथेवध्वायादमानः ॥ ७ ॥
ATTA बाधते वर््निम्थां। sar: भियं परिये षा टलीत | सुरो दिता परिंतक्ियायां | यदे वयन्त- aaa: शचींभिः। परिघ सवां मनावां वयौगां। यो weeny रथिरावस्तउखाः। रथे युजानः परिया- ति वर्तिः । तेन नः शंयोरुषसोष्युषटौ । न्यश्चिना वहतं aa च्रस्मिन्। यवं मज्यमवविञ्चः समद्र ॥८॥
उद दयर्सा अखिधानेः। पतचिभिरश्रमैरव्य- fafer:| ट्सनंभिरश्िना पारयन्तां। अ्रम्रीषोामा योधं | इदं वचः सपय्यैति। aa WAY सवीय । गवां पाष wha । योश्चन्नीषोामा इविषा waar | देवद्रीचा मनसा यो घतेन | तस्य वत रक्षतं पात- ALWEH WE ॥
विशे जनाय महि wat Bea | ST ATATA ATE- तिं। येवां दशडविष्कुति। सपूजया eat विश्व- मायुव्येञ्नवत्। श्रप्नौषामा चेति तदीये वां | यदसुष्णी तमवसं पिं aT: | अवातिरतं प्रथयस्य शेषः। शअवि- न्दतं ्छातिरोकं बहभ्य :। अप्रीपामाविमरसुमेऽग्री- षामा इविषः प्रस्थितस्य ॥१०॥ `
29
aus ` तित्तिसीव area
जभार AC TR STAT बदधानो STRAT समद्र .इसः प्रस्थितस्य ॥ अनु ७ ॥
अष्टमोऽनुवाकः ।
अहमस्मि प्रथमजाङतस्य | Yel’ Shae नाभिः। यो मा ददाति सद्रदेषमानाः। RATA मदन्तमद्भि । पूरव्वमभेरपि ewer) यत्तौ चासा अदसुत्तरेषु । व्यात्तमस्य पश्वः THA | पश्यन्ति धीराः प्रबरन्ति पाकाः 1 HUTT म TET TAA । sowed वरशमिच्चरामि ॥ ११ |
समानमर्थं पर्येमि yA | कोमामनं मनुष्याद- aa पराके aa निहितं लाकरतत्। विश्वदेवैः पि ठृभिगृंत्तमन्रं | यद् द्यते लुप्यते TUTE | शततम्मै सा तमूर्मे बभूव । महान्ता चरू सङद्ग्धेन पप्रो | दि बच्छ uf एथिवीशष्च साकं। तत् संपिबन्ता नमिनन्ति वेधसः | HARA भव॑ति AT कनीयः 1 २१ ` अन्नः पाणमनकमपाममाहः। अलं मुल्यं तसुं ज वातुमाहः। श्नं बद्याख जरसं वदन्ति | अन्नमाहः पुजननं पुजानां। ATT विन्दते अप्रचेताः | सतं
२ AIS < प्रशाठके < ATA: | १५५ प्रवीमि वधद्रत्सतसवं । नार्यमणं पुष्यति नो सखायं । के- TSU भवति केवलादी | अं waaay वव- स्मि । मामदन्त्यहमदपमन्धान्॥३॥ = `
शहर Wesel भवामि | मदादित्याश्रभि wa तपन्ति | Sat वाचमजनयन्त यद्ाग्बदन्तो | अनन्ता" मन्तादधिनिमिितां मँ । यस्यां देवा अदधुभाजना- नि। रकाक्षरा हिपद्ा£ षट्पदाश्च | वाचं देवा उषप- safes विश्वे । ara Sar उपजीवन्ति fad | वाचं ग- न्धाः TRA मम्ष्याः। वाचमा विखा भुव॑नान्यर्थि- THB । |
स्रा awe जुषतामिन्द्रपली । वागक्षरं प्रथमजा तस्य । वदानां माताकतस्व नाभिः। साने जुषा- खोषयद्रमागात् | अव॑न्ती देवो Peat मे sre | या- षया मल्क मनोषिणंः। अन्वैचछंन्देवास्तर्पसा HT मेख । तां दवीं वाचः इविषा यजामहे। सा ने दधातु SHS जके । चत्वारि वाक्परिमिता पदानि ॥५॥
सानि विदुज्राह्यसा य Heifer: | गुदा Wife नि- हिता नेऽज्गयन्नि। तुरीयं वाचो म॑नुष्या वदन्ति! श्रह्- याभ्निः समिष्यते। sree विन्दते.हविः। अर्धं मर्गस्य
2
६५१ 3 तेत्तिरीय ब्राद्यङे | मुञखनिं । वचसा वेदयामसि । frax we cee | frax ee दिदासतः। पियं मोजेषु यज्चसु ॥ € दूद् मउदितं छधि। यथी देवाञ्सुरेषु। अद्धाम्- मेषु what) रवं भोजेषु यज्वसु | TETRA eT छधि। खां देवा यजमानाः। वायुगेपा उपासते | WATE CCAM | WHAT इयते इविः। अदां पातर- वामहे VON । wat मध्यन्दिनं परि । wet सूरस्य निखुचि । श्रद्धे HATTA AT | श्रद्वा देवानधिवस्ते। अज्ञा fara मिदं जग॑त्। Bret काम॑स्य मातरः । इविषा वद्वयाम- fa) ब्रह्मजन्नानं प्रथमं प्रस्तात्। विसींमतः सुरुच॑- Tarra: | सबुङ्गिया उपमा श्रस्यविष्ठाः॥८॥ . सतश्च यानिमसंतश्च विव॑ः। पिता विराजाखषमो रयीणां । अन्तरि विश्वरूपञ्चाविवेश | तमरकेरभ्य- शन्ति वत्सं । ब्रह्मसन्तं ब्रह्मणा वयन्त । ब्रह्मदेवा- नजनयत्। ब्रह्म विश्वमिदं जगत् ब्रह्मणः at नि- भ्भितं। बरह्म ब्राह्मणच्रात्मना | अन्तर स्मिनिमे लाकाः। ॥€ ॥ । | अन्त्विंमिदं wr ब्रह्मेव भूतानां जें । तेन्
२ कादर < प्रपाठके ८ अनुवाकः | Re atta wfadi ब्रह्मन्देवास्य॑स्िरशत्। ब्रह्मतरिद्र- प्रजापती | ब्रह्मन् इ विच भूतानि | नावोवान्तः समा- fear) wae: प्रचरन्वभ्रयः। दमं AT यत्तं न- यतु प्रजानन्। धृतं पिन्वन्रजर सुवीर ॥ १० ॥
AG समिद्धवत्याष्ं तीनां | आ AT ATT भद्र- म॑क्रन्। सीदन्तु ATS रणयन्वस्मे | THAT पुरुरूप इ S| इन्द्राय पूर्वीरुषसो SUT: | इन्द्रो यज्च॑ने पणते च॑ fafa उपेद॑दाति नखं मुंषायति। भूयौ भूयो रयिमिदस्य व्यन् । अभिन्नं fea निदधाति Sag न तानश्न्ति न ताश्रवी॥११॥ `
गावे भगो गाव इन्द्रे मेश्चच्छात् | गावः सम॑स्य प्रथमस्य WE: | इमा या गावः सजनासद्न््रः | LRT मीडुदा मन॑सा चिदिदरं। युयं गाये मेदयथा छर चित्। sete चित् रशुथात् ania भद्रं गृहं ङ- खख भद्रवाचः। FWRTAY उच्यते सभासु | TATA सूयवसरुशन्तोंः। शब्वाञ्चपः सुप्रपाणे पिबन्तीः ॥ मा- व॑स्तेन ईशतमाघशःसः। परिवेरेती रुद्रस्य TTT! उपेदसुंपपर्धनं। श्रासुगोषुपष्च्यतां। उपंर्षभस्य रोत- सि। उपेन्द्र तव ater ॥ १२॥
are देन्तिरोय ब्राह्मये | wafa कनींयेान्धानपिता पदानि यज्वसु war मर विष्टालोकाः सुवीर मवी पिब॑न्तीः षट् च॥ अनुज ॥
नवमोऽनुवाकः |
ना Sareea विश्रष्ट्मा महत् | तेजो वसुम- दरवाजे दिवि | समात्मा मारतः सामचारिखा। warda म ममे जातु Sa | उभावन्तौ परि यातः अम्धा | दिवि न रश्मीधलमुते MS | उभा सुवग््ी सुषमा कविकतू । सूयानचन्द्राचरता हतामती । प- तोँयुमदि विदा उभा fs | सूया उभा खन्द्रमसा विचञ्षणा ye lt
विश्ववारा वरिवा भा ACT | तानाऽवत मतिमन्ता मर्हिव्रता । विश्ववपरी पुतरंखातरन्ता। सुवविदा द् अये भूरिरश्मी | सूया हि चन्द्रा HEAT दता | मम. खिन भानुरतेा म् सं fed चस्य अवे नद्यः सक्त निति | चावा साम॑ एचिवो दंत वसु :! चमो TAT खग्द्मसाभिं। अदे कमिन्द्र चरता विच्तरं ॥ २५
पूष्धापरं चरता माययेतौ | fey कीडको परिः याताच्चध्वरं | विश्वान्यन्यो Yaar ee । ऋतुमन्धो
Q AE < प्रपाठके € SAT: | are विदधजायते पुनः । दिर खवः quer wert GRATE राजा | मासी देवाः शिमेम मा चषा कयत । ऋपा भद्राश्रादित्पश्चामि। नासदासीलो MSTA तदानी! AAA नेव्येमा परोायत्। किमा म॑रीव कुहकस्य WHT ॥ इ ॥
war फिमासोत्रहनं wit) न मत्युर गतं तंहि न। रानिया अहृासीत् प्रकेतः ्चानींदवातःः स्व- भथा तदेव | MTR न परः किष्व नासं | तम॑शा- सीम् तमसा गढमग्र wad) सिल सर्वमा we । त्ष्छेनाम्बपिडितं यदासींत्। तम॑सस्सकरिनाजायः नेवं । कामस्तद््रे समवर्तताधि ॥४॥ ` मन॑सो रेतः प्रथमं यदासीत् । सते बन्धुमसति भिरःविदन । हदि पतोष्या waa मनोषा | तिरश्षीनो वित॑ते रश्मिर षां । अथसिवं दा सीश्द्षरिं खदासोइत्। दाधा आसन्महिमान BTA सधा अवस्तात् प्र यतिः परस्तात्। ATHAT वेद कड ड NTA | कुतः आजाता कुतद्यं विषष्टिः। अवीग्देवाश्रप्य fre जैनाय॥\॥ अथाको वेदयत आ वभूव॑। इयं feed fede चचा
Ree Afacta waa | wel यदि वा द्धे यदि वा न। Trae: परमे ATA सो ANAS यदि वा नवेद। किरखिदनं क- उ स वृष्रश्चासीत्। यते wares निष्टतक्षुः । म- नोंषिणा मनसा पच्छतेद तत्। यदध्यतिष्ठद्धवनानि धारयन् | ब्रह्मवनं ब्रह्म सवृषश्चासोत् ॥ ६ ॥
यते द्ावाषटथिवो निष्टतक्षः। मनोषिणो मनसा वित्रवीमि वः। ब्रह्माध्यतिषद्धवनानि धारयन्। पातः रभि graft: हवामहे | पूातर्मिचावरुणा पातर श्विना । gre पुषणं ब्रह्मणस्पतिं । पुतः सोम॑मुत- रद्र इवेम। पुतजितं भग मुग्र हं वेम | वयं पुचम- fear विधन्त । आभ्रधिद्यं मन्धमानस्त्रिंत् ॥ WOR : a
राजा चिद्यं भर्ग भीत्या । भग प्रणेतर्भग सत्य रा- धः। भगे माधियमुदवददन्नः। WMT जनय गोा- forced: | भग प्रभिर्वन्तः स्याम । उतेदानीं भगवन्तः स्याम | उतप्रपित्व उत मध्ये aR | उतादितामधव- FETS | वयं देवाना सुमतो स्याम । WTA भग॑- TULA देवाः ॥ ८ |
तेन वयं भगवन्तः स्याम । तं त्वा भग सर्व्वदा
२ काण्डे < प्रपाठके € WAIT: | ६१९.
इवीमि। स न भग पुरर्ता भवेह | समभ्वरायोषसा नमन्त। दधिक्रावेव शुचये पदाय । अवाचीनं वसुवि- द् भगं नः। रथमिवाश्वा वाजिनश्नावन्तु । अश्वाव- तोीम॑तीनं Tare: | वीरवतीः सर्दमुच्छन्तु भद्राः । पतं दुहाना विशतः प्रपींनाः॥ युयं पातखस्तिभिः सदानः॥ < ॥
विचक्षणा विचत्तेर< शर्म त्रधिविसजनाय ब्रह्म वनं ब्रह्म UMA Tea: प्रपीना रकश्च ॥ Tyo € ॥
पीवेन्रन्ते शक्रासः, सोमे धेनुमिन्द्रस्तर खान्डचि- मा देवो यात् सूरय देवीमशमस्मि ता सुयाचन्द्रमसा नवे ॥ € ॥
पोवेन्रामग्ने त्वं पारयानाधुष्यः शुचिनु स्तम वि- श्रय॑माणो दिवोरुक्मो नरं प्राणं ता सूयाचनद्रमसा नव- सप्ततिः ॥ 9९ ॥ इरिः ॐ ।
इति दितीयकार्डः ॥
—— कक
त Google
माधवीये बेदाथंप्रकाओे तेत्तिरोय-ब्राह्मणभाव्यम्। <P ` दितीयकाण्डे प्रथमप्रपाठक प्रथमोाऽमुवाकः। ओगणेशाय WA: | हरिः ॐ । ae निश्वसितं वेदा यो वेदेभ्येऽखिलं जगत् । faaia aut वन्दे विद्यातोथंमरेश्वरम्॥ ९॥ आधानं वाजपेयसख राजङयस्तयापरे। कश्येषाः कचिदच काण्डे प्रथम Efrat: ue it WARTS चडातार उपदामाख्यमनग्काः*। से चामणीः सवाः WM वच्छ न्तेऽस्मिम् दि तीयके ॥ vii काण्डे प्रपाठका ्र्टाविदाद्ये तु प्रपाठके | अम्मा उपेाद्वाताऽनुवाके WU भवेत् ॥ ४॥ प्रतिपाश्चम्थें बद्धा सङा तद यमथ म्तरवस्ंन मपोहातः। दृह चाद्धा प्रतिपाद्यम् । तदुदधो सङ्गद्य AMET प्रथमं क्रियते महाभागे: पिद्भिर्यस्िन्नप्निहा ते भागयं प्रार्थितम्। किम् वक्तव्यमभनिदाचख्छ माहाव्यमित्येवं म्र्र॑सा । तदर्थमिमा- माख्यायिकामा ह | “्रङ्गिररोवे सच्रमासत । तेषां एत्रिचेश्मधु-
* उपद्ामाः समन्लकाः | इति वा uta: | 2 2
Ree तैत्ति रीय-ब्राक्मभभाय्ये।
गासोत्। सर्जषिणाजीवत्। तेऽग्रवन्। कस नु सच्रमास्मरे | येऽस्या ज्राषधीनं जनयाम दति । ते दिवे ठष्टिमटजन्त । या- वन्तः साका ्रवापद्यन्त | तावतोरोाषधयोऽजायन्तःद्ति। च्र- क्रिराखत थवेदप्रवचेकाचा्यंः | तस्य कुले waa: सर्व्वैऽय- fete: | ते यदा सचमज्िच्छन् तदा तेषां एसि: काचित् शेता गोर्च॑ंधुगासोत । wai efada तदेग्धीति षम्मधुक्। सा चारण्ये टणमलन्धा निष्पीडितरसख समस्य qed तद्ध चषणेनाजोवत्। ATT कृपाखवाऽङ्गिरषः परस्यरमिद मन्रवन् । ये वयमस्या गेभंशणाय दणएविग्ेषानपि नेत्पादयामः, तादृशा असमथ वयं क खल प्रयोजनाय सच्ममुतिष्टामः । खद्धिका- afe सचमनुेयम्। गायासमपि सन्पादयितुमश्क्रागामस्माकं कामामान्या सष्टद्धिभेविव्यतोति ततः कारोय्योगुष्टानेन ते सन्यादि तारयां यावम्ता जखविम्द् वस्तावत्य Saya उत्पन्नाः | अयाग्रिहाचगप्रशंसाप्रसङ्गन fart सेपमाजंमं fara | “ar जाताः पितरो विषेलाखिम्यनम् [९] तासां जग्ध्वा रूप्यन्येत्। तेऽब्रवन्। क दृदमित्यमकरिति। वयं भागधेयमिच्छमाना दति पितरोऽन्रवन्। fa at भागधेयमिति। अर्निदाच एव ना- $्यस्लि्थग्रुवम् । तेभ्य एतद्धा गधेयं प्रायच्छन् यद्धला निमा! तता वेत श्राषधोरखद यम्" दति | या उत्पनाः ओषधयस्ता- एता पिष्टभिर्विषेण लेपिताः । तारां aw कियदपिदषणं भख यित्वा विषदेषेण पोडां प्रा्रुवन्ती खत्रमागात्। तां ष्ठा तेऽङ्किरसः को aaa हतवानिति विचारितवन्तः तदानीं
२ काणे प्रपाठके ९ अनुवाकः | ३९५
भागार्थिनो वथमिति पिदभिरक्रं ति तदिच्छानसारेणा- ufyeta एव तेषां भागं CHAM: | तेन लेपमाजंनेन भागेन तुष्टाः पितरः विषमपनोव ता ज्राषधीौः खादूरतवन्तः। यदे- तद्ध मानन्तरं भावि लेपमा्जमं तत्पूजकारेण स्षमुक्तम् | “भ्रा- Sram qa पिद्रभ्वः पिद्धम् जिन्वेति दक्िणेम afer खेपं faq” दति |
तदेतदिषापनयमं लेपनं प्रप्रंसति | “य एवं वेद् [२] खद- wiser आषधयः'' इति ।
श्रथेतद्धनप्रसक्गाद् afge वसविषयं afega ख चयति। “ते वत्समुपावाशजन् | इदं नाव्यं प्रदा पयेति। सेाऽब्रवोदरं टके, TH मा राजीजतं म STH) ्रासङ्गवं माजरा स चराष्लोति। away जातं ca TMs Sef श्रासङ्गवं माचा सद Utfa | वार् टतः WS । तस्मादत्छटः सदर way €zt घातुकः अरति fe सन्धान्धयतिः cfa [द] & ag Teed wages गां रेाडविला प्रवग्ययेमिदं wai प्रदापयेच्छेवं वदन्तस्तेऽङ्गिरशा TE पाभ्रात् प्रमुच्य गासमोपे ्ररितवन्तः। स च वत्छा वरं ठृतवान्, जातं मां T_T TA राचोर्भ॑वन्ता गां न दु दन्तु, ्रतिदिनं Brg बङ्गवकाख- quay माचा ae सञ्चराणोति। यख्मादिदं wet वरं Ta nag अ्तिद्त्यमिश्ाः भिष्टा ay Tag at TEE ag apageial माचा we Areafer | ` यसमात् सङ्गवपय्यं
“A ५०९ ~ ©$ ~ ~ नमेव AVA वरो टतः, AGA सङ्गवादूद्धं BATT धन्वा 222
age ` तेसतिरीय-ब्राद्मशभाव्ये |
स das: wa पिबति at aga वत्सं tz: me stare fot । श्रयं fe aq: सन्धां सक्वपय्यं नतमित्येताषश्शीं ख्कोयमभाषां श्रतिलङुन wi पिबति, तस््राद्रुद्रण तस्य Lat UMA) न दयुत्त- Tara wa पोते सति राचावभ्चिदाचाथं efat सम्भवति । अन्रेतद् व्मचयमवगम्यते दशसु राचिषु St न ure, प्रतिदि- AAS माचा सड AGT ALIN: | पयान्मातुः सकाणा- quay दति ॥ | |
दति श्रोमाधवीये देदार्थप्रकाे यजुब्राद्मणे दितीयकाण्डे प्रथमप्रपाठके प्रथमोाऽनवाकः Ud
दितीयोाऽनुवाकः।
प्रथमेऽनु वा केऽञ्रिदा चस्यापोदह्वात उक्रः, द्ितीयेऽभ्रिहाचर निरूष्यते। तचादौ तावत् खादाकारमन्स्छात्यत्तिं वक्र श्रा- wifaarare । श्रजापतिरभ्रिमणजत । तं प्रजा अ्रन्खज्यन्त। तमभाग उपास्त । साऽय प्रजाभिरपाक्रामत्। तमवरुरुख मागे- SAA । तमवरुन्धन्लाशक्रात्। स तणाऽतप्यत । मेऽग्निरुपारमत । तापिवेस्यप्रजापतिरिति * ख रराटादुदशष्ट [२] तद्ुतमभवत्। तस्मा स्य दच्विणतः कशा उमृष्टाः। तां Beret प्राजापव्ये- QS: | यद्ररारादुदणग्डष्ट। तस्माद्रणे Bat न सन्ति। त- दभ्रा WET तद्राचिकिलत् | जुदवानीद मारेषादभिति, तदिचिकिल्छाया जन्म" दति । यद् प्रजापतिना ष्टमभ्भिमन् प्रजा अरन्या We, तदामो साऽत्रिभागरद्ित एव तं प्रा-
* तापोवैेसप्रजापरतिट्स्ति। रति माव्यसम्मतः WIS |
२ काण्डे प्रपाठक रश्नुवाकः। RS
पतिं कञ्चित्कालमपास्य fas: खन् प्रजाभिः खड तस्मात् प्रजा- पतेरपाक्रामत् | तमभ्रिमवरो द्धमिच्छन् प्रजापतिः एता गला पलायमानं तमवरेद्धुं AMRIT अशक्तः स प्रजापतिः श्रमेण घन्तापं ATA: । ततेाऽभ्रिषूदृष्ा सष प्रजापतिस्तत्न इत्येवं वदम् पलायनादुपरतः। स च प्रजापतिः मजन्ये खेदजलं खकोय- खलाटाद्गष्टवान् | तच जलं घुतदूपेण WTI! यस्मात् प्रजापतिः खकोयखलाटस्य द्तिणएभागे fed खेद जस्ममङ्ग्लं मन्यमान GRAS, AHA केऽपि Ta परुषस दच्िणभागे HM GUST CATS: एष्टताऽवनता उत्पद्यन्ते, तख पुरुषस्य at कशे त्पत्तिं प्रजापतिसम्बन्धिनो च्येष्ठलच्छोत्येवमभिन्ञा wre: | Cw: aaa च्येष्टलंच््रोः, यां दारिग्चखामिनीं रेवता- afew च्येष्टात्रतमाचरन्ति तद्रपलादेव तथाविधं Ayre दृष्टा मातापिदणां तत्फलं व्यवहरन्ति । यस्मादयं प्रजाप तिलंलारादुग्माजनं चकार, तस्मात् कस्यापि were sur 7 विन्ते । तेम तदुत्पन्नं घृतं हातुं दस्ते गीला खेदजलसछ पवि- चलबन्देरेन कामं Fat न वेत्येवं “व्यचिकिन्छत्” सन्दे दं टत- वान् 1 विविधकं तनस्य ज्ञांमखेच्छा विषिकिन्छा, कारिद्यात्मकः ime cau: तस्याञ्च विचिकिल्छायास्तदा wa सम्पन्नम् ॥
एतदेदनं प्रभ्रसति।“य एवं विद्धान् विचिकित्सति [२] वसो- य एव चेतयते” दति ! चः पुमानेवं प्रजापते विंचिकिल्सोत्पत्ति विदान् खयं रास्ता विचारयति ख पुमान् वसीय एव चेतयते वस्हतत्वमेव निञिनेति॥ ..
३९८ तिन्िरीय-ब्राद्यगभाग्ये |
ददानो खाडहाकारोत्यत्िं द्रंयति। “a amare ery- धीति। साऽब्रवीत् कस्छमसौति । खेव ते वागित्वत्रवीत्। साऽजरेात्खा रेति | तत्छाहाकारख way” दति । तं डामविषये खन्दिहाम प्रजापतिं काचिद्दृश्ला वाक् जडधोल्यत्रवोत्। ततः प्रजापतिना aeafafa ve eff, तव खकीया या amfe सेवाडमख्मत्यत्रवीत् | ततः प्रजापतिः स्वादेल्युशारयम् अज् Ura खकोया वाक् अङधीत्यारेति wa weary: । तस्मात् ued fafear खाहदाकारं awa खरूपं सम्पन्नम् ॥
एतटेदमं प्रशंसन्ति “य एव खाहाकारख्छ WH वेद, करोति खाहाकारेण Fara” cia |
तमेतं मन्तं रामे fafrag’ i “aad विदुषः खाहाका- रेण शक्ति [३] भागायेवास्य ङतं भवतिः, cf
अथाग्निरोनशब्दाये निरूपयति | “तस्या रा ङल्ये पुरषमदख- जत । दितीयमजङहात्। Soares । दतीचमजुदात्। ख waa | चतुर्थमजंात् | साऽविमजत | पञ्च ममजुहात् साऽजामखटजत [४] सेाऽग्निरमिभेत्। आङतीभिर्वै vara तीति। स प्रजापतिं पनः प्राविन्नत् । तं प्रजापतिरब्रवीत्। जा- wea) साऽत्रवीत्। fa भागसेयमभिवनिग्य दति । तन्मे वेद याता इत्यत्रवोत्। स एतद्धागधेयमभ्बजायत | usta waa [५] तस्मादभ्निहाचमच्यतेः इति । परा प्रजापतेलापं दृष्टा पलायभादुपरतेाऽप्निः WABI गता एव, ततः प्रना- पतिस्तस्िन्म Wate घुतं खाहाकारण यामाङ्ति प्रथम
२ RTS ९ प्रपाठके २ अनवाकः| ade
ARIA) तदा ङतिषामर्थेन पुरषमङजत। तथा इदितीया- ursfafa: अश्वादोगखअत । ततः प्रजानां yarn: खस्य प्रजापतिलं सुखितम्। तदागीमग्मिर्भतिऽच्छत् । तस्यायमभि- प्रायः। प्रजापतिः पुनः पुनराहतीभिरव at प्राप्नोति न त॒ भागं प्रयच्छति। तास्वाङतीरवा एव wef । तसा- arrcfea: सेवितुं ग शक्रोमोति विचायं पूर्व्ववत् पलायन- मूला तस्मिन प्रजा पतावेव प्रविष्टः। स च प्रजायखेति पुनः पन- रभिमन्रवीत्। ख चाग्निस्तद्दरएव fear भागरदिताऽहं च- भितः सेवितुं ग शक्तानि भागे मेऽपेचितः। किं भागममिलच्या- ware cay wi om: प्रजापतिरिदमद्भिहाजगतं हविस्हभ्यमेव warat इति भागं दत्तवान् । ततऽ चविः- eed भागषघेयमभिलच्छािदत्यशलः | तस्मादग्रये रा चं रामा- Sfary क्षणीति षडत्र रिव्युत्प्या अ्रग्निहा जमिति कनाम । waa रे चमिति तत्परुषव्युत्पश्या विनाम ॥
अयास्य हविषः कालभेद न व्यवस्थां विधन्ते। “बद्ध यमा- नमादित्याऽत्रवोत्। माहाषोः। उभयव नवेतदिति। शा- ऽभिर त्रवत्। कथं मा trans) सायमेव तुभ्यं wea म्रातमंडमित्यत्रवीत्। ARTIS Way Raa Vary प्रातः" दति [६] तद्धविरन्यथें प्रजापतिना gaat इदा माङषी- रिव्येवमादरिल्यो निवारयामास । ₹हेतुद्चैवमघेचत्। योाऽय- afqugqre तयारुभयारावयोारेतङ्कविः, न avert: दति। तद्ानोमुभयोाभा ATA जाता । wT VET या कालभेदेन
६७० तैसतिरीवय-ब्राह्यशभाय्य |
वस्था तामवाच। तस्माद प्रये सायं जह्यात्, Bara प्रातज॑ यात् | Hae St पक्त, उदितदामेऽनुदितरोमखेति।॥
aatefzatiaqgaas विन्ते, “ज्राप्नेयी वै राजिः । शै ग्रमः | यदनुदिते BH प्रातजहयात् | उभयमेवाग्नेय९ स्यात् उदिते दर्यं प्रातजंहाति । तथयाग्मये सायर wad | S ara प्रातः? दति। राचावद्नेः प्रकाशाधिक्याद्राजिराग्रेयो। Tear परमैश्वय्ययागात Gass विवकितः। तद्योगादरः VITA एवं सत्युद यात् प्राचीनः सर्वाऽपि काले राचन्तःपा- तीति wat aw दयाय तमपि दविराग्नेयमेव wai ततः कालदयवत्तिने हविष श्राप्रेयलात् ख्य दविर्हीगा भवेत्, त- न्म्दिन्युदयादूद्धं प्रातद्ौमः ard) तथा सति areca इया वतयोदौमेा व्यवसित भवतः ॥
कालद्यहामं प्रशंसति । “रातिं वा अमुप्रजाः प्रजायन्ते। sat प्रतितिष्टन्ति। यत्सायं जाति [ऽ] प्रेव तेन जायते। उदिते शर्य प्रातजुहाति। प्रत्येव तेन तिष्ठति, <fa रात गभधारणएात् राचिमम् प्रजाः SAE | ais जोवनहेद्धगां कषिवाणिच्छादीनां wader प्रतिष्ठिता wafer तस्मात् कालदयदहामेन प्रजेत्पादनं प्रति्टाच्च प्राप्राति॥
अथय प्रातःकाले मन्लरदितां दितीयामाङ्तिं विधन्ते। “प्रजापतिरकामयत प्रजायेयेति | सएतदध्िा चं मिथनमप- wa 1 तदुदिते खर्येऽजुरहात् । यजषान्यत् | ठष्णीमन्यत् | तते वे स प्राजायत । aed विदुष उदिते खरथैऽभ्निरा चं जडति [म]
२ काण्छेर प्रपाठके २. च्यन्वाकः। ROE
प्रव जायते। wat यथा fear प्रजामश्चेति। तादूगे व aa” इति । परजोत्पति साधनमाङतिद्योापेतलेन मिथुनङूपमग्निहाजमि- wa प्रजापति्भिंचिव्य खर्याद यादूद्ध wats भिमेन््मेकम- प्रमत्या ङतिद्यं ला प्रजा उत्पादयामास | aera वि- द्षः खमन्का श्रमन्त्रकाखेत्याङुतिदयवडहामेन त्रजात्पत्तिमंव- ति। रपि चादयादृङ्खं era बति यथा लोके दिवा गच्छन् We मार्गविग्रेषं चषा maa गच्छति तादृगेव तदुद्- चादूदधंमनष्टागम्। we fe दा पश अरभ्निद्धययोरसंखषटरा- म एकः Te: सोऽयं प्वमक्रः ॥
श्रय dager fawn) “wet खल्वाङः | यख वे हो फे गुदे वसतः । यख्यारंन्वरः राधयल्यन्वं भ। THT वा वशताटच्छ तीति। safe वावादिव्यः सायं प्रविश्ति। तस्रा- दप्रिदूरान्रक्ं cae उमे हि तेजसो शम्यते । [€] उद्यन्तं कवादित्थमभ्रिरनुखमा रो दति | तस्मद्कम एवाभ्नेदिं वा Tze Way Sted Bea) आ खग्याय wai यत् ware प्रातजंडथात्। WHA CHa) देवताभ्यः wae दध्यात्। ्र- पिवति: qa: ertaa साय tawa) खौ चाति- Shfacie: खारेति प्रातः । तथे भाग्या साय waa [१०] उभाभ्यां प्रातः। न Taare: wad दधाति"? दति। अया- अब्दः पलान्तरोा पसद्कमायैः। लाके यस्य AY दै पुरषे get कामे ware समागविदे TATA युक्तो निवसतः तस्य
गृहे तयोः grasa कञ्चित् पुष्ात्मागं थः पूजयिलान्व 3 ^+
RX ' तित्तिरोय-ब्राद्ण्भाय्े |
न पृज्रयतिस पृजकसावभे पुण्यात्मानावभावपि च्छति हि- मस्तील्यथैः । पूजारादित्यमेकस्य ईंखा rata तु सत्यामपि wat खिग्धखय दितीयस्य तदभावेम मनः fafa एव- मचापि परस्यरल्िग्धयारनग्धादिल्ययामप्ये सायं waar कथ- चिदेव era afa उभावपि facia) परस्यरद्चैवमवगन्त- व्यम! सायङ्धगलादूदधं ्रादित्योऽद्धिं मविश्रति। wa एव तेजा- इयमेखनात् राच दूरोऽयभ्िदृ ते तये न्तमादित्यमभि- Tage: समारोहति । तस्मादभ्नितेजसः ga प्रविष्टलात् श्रहनि gt धूम एव दृते न तु तेजः । एवं परस्रखेदे सति सायद्धाले यद्यम्यर्थमेव ला खगौ न जयात् तदानो- मयं खग्यादिच्छिद्येत wa प्रातरपि खयीर्थमेव war वज्ञ यंमजुहृन् पुमान् अरग्रेविच्छिद्येत। श्रपि च देवतानां वज्या- Vat सपरिवाराणां ख कहं सम्पादयेत। अतस्तत्परिदहाराय सायङ्कलेऽभ्रिमा सद gal मिश्रयिला तादृशेन मन्तरेण जड यात्) मन्त Wea) afer यञ्च्यातिः, खयं रूपञ्च यजञ्च्यातिः, उभयविधं ane इदं विरिति खकीया ar- Mme) यद्रा खाहाश्नब्दस्य निपातस्य दाना्यवाचिलादिरं ¥fa- eufafa एवं प्रातःकालेऽपि aay सह श्रभ्मिं मिश्रयिला aa इत्यादि way Beary तथा खति कालदयेऽपि gar- त्मगेरुभयेद्दामात् BAY न सन्यादयेत्। सायद्ालीनमन्लेण Gyre arqa दशयति !“अरभ्नि- व्दौतिरित्यार । श्रप्िव रोताधाः' दइति। रतां गभज
२ काण ९ प्रपाठके ₹ TATA: | ३०३
स्यापकोऽ्चिरतस्तद्धागपाटे A यजमामो रेता धारयति अ- चा्रभागव्राह्मणम्केयम् | UTA वाधायनेन। “FET PAT wratta won च्यातिरिति' इति॥
तमिमं मन्तं प्रषङ्गादुद्धिस्यं व्याचष्टे । “at safatraret भ्रजा एवा प्रजनयति"दति। येयमत्पादनोया प्रजा साच्योतिः- खरूपेोत्पद्यताम्। अनेन HAT यजमानाय प्रजा उत्पादयति, अय वा gar ज्योतिः खाहेत्युत्तरभागस्ाथता निदेशः प्रजा व्यातिरिव्यनेन विवक्षितः । खयात्मकं च्योतिः प्रजा उत्याद- यतीति तस्यार्थः | अरनेनापलक्तिते weart पटिते सति यज- मानां प्रजा उत्पाद यति । एतदेव श्ुत्यभिप्रायं इदि निधा- यापस्तम्बः “श्रजा स्याति." इत्येतं HAA भक्षणे शाखान्त- रमदाजहार।
““ुषासीति लेपं wearfa” इति। प्रातःकालोनमनग्ते पव्वेभा- मस्य aaa दर्थयति।"ष्छर्थाज्येतिरिव्याद) प्रजाखखेव प्रजातासु tat zutfa” इति, THATS AT भागे याः Wt उत्पादि- तास्तासु प्रजासु पनसत्पादनाथं खयंच्यातिरिति भागपाढठेन तेजः स्थापयति । Braves: खया रेतः खापयलिति तखायः॥
उन्लरभागस्य ange दशयति । 'च्यातिरभ्भिः खारेत्यार। WAT एव प्रजाता Nai प्रतिष्ठापयति [१९१] इति । warsfy- रसां मावत्पन्नाः प्रजा प्रतिष्टापयलिति मन्त्रार्थः | तेन तथेव म्रतिष्टापयति ॥
. काखद्येऽपि डितीयामाडतिं विधत्ते । “व्ष्णोमृत्तरामा- 3a 2
gos तेसिशोध-जाश्ग्भाव्ये |
तिं अहेति । fawrera प्रजात्यै" vfti wreatfian मिचुनैरामस्य निथनले न तु प्रजाये प्रजाये भवति॥ उदितानुदितरूपी St दै पक तथोारदितहामपकलः पुमे विशतः । ददानोमनुदि ता मपकल्ं fart ““यदनुरिते सर्य म्रातजंङ्यात् | यथ्यातिये प्रद्रुताय Weargrawararwraly RUA | तादृगेव तत् । क्रा ततसतद्धवतौव्या ङः । यक्छ न वेद् । UR तद्धर न्तीति | तद्ा्दोषसं जरेति तदेव सम्प्रति । अथा WAT प्राशमैषसं परिषेवेष्टि। तादूगेब तत्ः [९२] टति। ख््ाऽयमतिथिरूपेण उद यकाले समागच्छति | अरतस्तङागम- मात् प्रामेवाष्यंपाद्चादिस्थानीखं ्रा्तिरूपं ंरकारसाधनं सम्पादोयम्। aq परित्यव्योदवादृदधँ दामे सति यश्चा के कचिन्मन्दः पुरूषोाऽतिथे प्रतिनिदृल्य गते सुति पदादव्यैपा- ादिकं सम्पादनीयं संस्कारसाधमं सम्पादयति area त- | asta भवति। तच्धाय॒क्रम् । यस्मात ्रतिथये तल्घंख्कारद्रयं सम्पादयति सोऽतिथिय्स्मात् कारणान्न जानाति agra का- रष्यात् सुस्कारसाधनं TA क्र खलं भवति न काय्युपयुच्यत cad अभिन्ना आङः । असारे वमदयावृद्धं हमे sasha तस्माद षसमषःकालसब्नन्थि शव्यं जरतीति Sasa सम्प्रति सम्यमनष्ठा म् | श्रपि च यथा लाके राजसेवकः WTAE: उषःकाले Te: शयमेत्थानान् we जरोषसडुषःकाङ ेगे- चितं प्राशं प्रृ्टेन प्रयाजनेनोपेतं पादप्रजालनार्थे जलपादु- कादिकं पुरतः स्थापितं परिविब्य राजावष्षरं प्रतोडमाण्छि
२ ATS प्रपाठक दे ्नुवाकः। ROR
ति तादृगेव तदुदयात् प्राचीनमनृष्टानं द्रष्टयम्। Warfa- हाचन्नब्दः कब्मनामसयं न तु देवताविधिपरमिति प्रथमा- ध्यायस्य चतु॑पादे यम्मोमांसितं तदस्माभिराघारप्रतिपादरकं भृवममसि' दत्यन॒वाक एवा दाइतम्। आचार्ाग्रिहाचशब्दया- नौ मलचखेकनेवाधिकरणेन निर्णीतलात् रग्नि जस्य मृलप्ररति- त्वमष्ठमे चिन्तितम् तदपि "वायच्यर ओेतमालमेत' दत्यादीनां काम्बपश्ूनां विद्तिल्वप्रतिपाद नप्रसङ्क उदा इतम् । ट््टयभ्चि- रा जसमानां मृलप्रकुतिलस्छेक नेवाभिकरणेग निर्णीतवादाय- wmifcaygaragatara: पश्र: wafa: | तस चावान्तरप्रश- तिय मृखप्ररृतिसापेशत्वाश्युलवि चार ज्र रतः ॥
दति ओखामा चार्वथविर विते माधवीये वेदारथप्रकाजचे छष्ण- aaa YS द्वितीयकाण्डे प्रथमप्रपाठके दितीयोऽनुवाकः॥२॥
अथ दरतोचोाऽनुवाकः 1 .
दितोयामवाकेऽ्रिहां* निरूपितम् । ठ तीयेऽधि्रयणादि- का इदिः संस्कारा उच्यन्ते। गारंपत्यादुदोचेऽङ्ारालिरूद्याद्य- न्तान् Wea Baa तेव्वभ्निरोजमधित्रयति दति यत् खज्रकारेणोाक्रं तदिदं faut “शद्रा at एषः! यदग्निः पन्नो Bret यक्र्येऽप्रेरधिश्रयेत। रद्राच पल्नीमपि cara प्रमाय॒का BVA उदोचोऽङ्गराल्िरूद्ाधिश्रयति। wae amare” इति । योाऽयमश्निःसण्वलद्रः क्रूरो Za | रद्रा वे ar’ दरति अुत्यन्तरात्। येयं ₹विराधानन्ता खालोषा
* दिवीमेऽमिहाचमिति वा पाठः।
Red Sfercta-arearara
पल्ली श्थानीयेति। एवं सल्य्चिमध्ये wrarafufyarat <z14 पल्ली समर्पिता स्यात्। ततः सा laa, अतसत्थरि हाराया- रदिग्वन्तिनाऽङ्गारान् waa तेषु खालोमधिञ्रयेत्। तच्च प्या रक्षणाय भवति ॥
श्रङ्गाराणां ए्यक्करणे fard विघन्ते । “व्यन्तान् करोा- fai तथा पल्यप्रमायका भवतिः? [९] इति। गार्दपत्यायत- नेन वियक्रं स्थानं यषामङ्गाराणां ते वयन्ताः। तथा सति र्द्र- संस्पभ्राभावात् vat म Aaa |
सन्तापाधिक्यात् Watauga Wire afeqaa- aqreaa जलेन प्रतिषेकं विधत्ते “adit वा एषाऽशान्तः । श्रदरर दः weed | यदग्रिराजम। प्रतिषिश्चेत्यद्ररुकामखय | शा- न्तमिव हि पशव्यम्! cial अ्रभ्रिराच्दवियंदस्ति एषोऽभान्ता Ua: 1 यया चर्माश्रब्दवाच्यं प्रवग्यैदविरश्रान्तं एवमिदमष्- श्रान्तम्, प्रतिदिनं प्रकधंण त्यमानलात् | अतस्तच्छान्ययम्- तस्य Sra उपरि waa प्रतिषेकं पश्रुकामः कुयात्, च- समा च्छान्तमेव विः ae fea भवति॥
श्धिकारिविशेषेण प्रतिषेकं निषेधति । “a प्रतिषिश्ेद्- ब्रह्मवच॑सकामख् | समिद्धमिव fe ब्रह्मवच॑सम्'' इति ware APART भासते, तस्मात् तत्कामो प्रतिषेकेन चोरोत्- षेकं न शमयेत् ॥ |
तमिमं os दूषयिला प्रतिषेकस्य प्रतिप्रसवं विधन्ते। “रथा खलु । प्रतिषिच्यमेव । यत्रतिषिश्चति [२] तत्पप्र्यम्।
२ काण्डे प्रपाठके ₹ च्यन्वाकः।| Aes
wererfa । तट् ब्रह्मवर्चसि | उभयमेवाकः'› cia श्रथोश्रब्दः पचान्तरायः, Be श्राङ्रिति विज्ेषः। प्रतिषेकेन qa रामेन ब्र्मव चैसमित्युभयमपि करोत्येव । यदुकरं खत्रकारेण शेन उवलतावे्तत' दति ॥
तदि द विधन्ते । “werd वा एतदसमाज्ञाकात्। अगतं देव- wan यच्छतः इविरमभिघारितम् । च्रभिद्यातयति। चर्ये प्रहारयति। war देवज्रैवेनङ्गमयतिःः [१] दति शास्तोय- अपेन दविषेाऽसमाले काग्प्रयतिः | अरनभिघारितलात् खगै- प्रा्यभावः। अतस्तं वारयितुं Maa दणेनाभिध्येोतिते सति एतद्धविरभिधारितमेव भवति । अपि tagfataaa नमयति ॥
विधत्ते । “प्य ग्निकरोति | रच्चसामपरत्थे'* इति । ज्वलत- qa परि तः प्रदं नं पय्येभ्निकरणम्। तेन रचवांस्यपदन्यन्ते ॥
तखाटठत्तिं fara “fa: पर्थप्निकरोाति । रक्षमामपदये | त्रिः qafaatria i qrafs ay: श्रयो मेष्यलाय'' इति) ति श्राटत्तया यस्य awe esa चात् । “जिष्या fe देवाः" दति अ््धन्तरेण चिषारानष्टाने देवानां सत्यलनुद्यु- दयात् जिराटत्ता am: awe: पि च चिरादत्या दोा- षाभावस्य पयं लाचितवलाद्धवियंश्ञयाग्यं भवति। यदुक्तं खव- Bw | "वतमं कुवन् Wage waa tian
तत उदगद्धाषने we विधन्ते। “amretaqeraa । Wary sada यद् कणा । पिदर वत्य ura यत्र-
१०८ तेत्तिरीय-ब्राह्यबभाखये |
wa [४] पल्लो रु चापयेत् । उदीचीगमुदासयति । एषा वै रेवमगुव्याणठार न्ता दिक्। तामेवेनदनुदाखयति wre’? दति। प्राकप्रतीच्यायंजमानस्व पलोखानलात् तच इविङ- area तयेास्तापप्रा्िः। दक्षिणतः पिचधोनलात् ततं डद्वासितं शविः पिष्टदे वल्यं भवेत्। दे वमनुब्ाणां चापद्रवाभावेन न्रा ware दिक्। अतस्ताममदासितं ef: राज्ये भवति ॥ विधन्त । “वर्त्म करोाति। wwe सन्तत्यै” दति wre ग्मावाकषंशेन मनया भस्मना च लाज््छिता ग्डभिरवत्मंवदेव करोति | उदधासगकाले तथा कुयात् । तेन यज्ञः सन्ततो मवति । यदुकं खच्रकारेण “खुकलवमादाय was रचः प्र- Wal अ्ररातय दत्याहवनीये area वा प्रतितप्य?” इति ॥ तदि दं अतितपनं विधन्त i“frsufa । उपेव तत् सणाति"” इति । तेम भिःशेषतपफमेम खकरु वयोारुपस्तरणं छतं भवति ॥ fasarat afte चठुवारं इविःपूरणशं सवेण ङूग्यादिति विघन्ते । ““चतुरुन्नयति ¦ चतुष्यादः पञ्चवः [५] पश्टगेवाव- इन्धे", इति चतुवाराटत्या खतुष्यारः पश्वा wafer i अदृणकाणे तेषां पुरणं fart) “ware पुशागुन्तयति। ख्व दि पु्ाराद्धाः'” tf qarat परिपूर्य यजमानश- vafara: सर्ववे पर्षा: पण्छात्मामा धनखष्टद्धा भवन्ति ॥ चतां पयायाणां मध्ये व्यापारान्तरेण व्यवधानं faws | “चन च SHIA | प्रजाया ATU | अनश्येवासख्य ग्रजा- wat भवति tial एकः सवमन दितीवसवाऽद्चति प्रवत
२ काण्डे प्रपाठक्षं ३ अनुवाकः Ree
cara चलारोऽन्बञ्चः। तेन ae पुजमनदितीयः पुज दव्येव- ATT: प्रजा भवन्ति| खा च द्रव्यबद्धथे सम्पद्यते TEN खकारेण | “गारेपत्ये Wel wawara सद्पुञ्रतीतिः” ॥
तदिदं विधक्ते+ “सुति grew” इति। wats चत॒रखलीतस्व द्रवद्रव्याथस्सेतरस्मात् पाबच्धाङ्ना टन्िभंवति । waar wel गारंपत्मखमोपे विःखानं * wrearncieg खजकारेणादाइतम् | WTS गारेपच्यमृन्नयनदे करेऽतितरां नाखादयित्वा गारपत्ये wel प्रताप्य wantin त्नात् मादमादुलरकालभाविसादगमुपसादनम्। तच्ापसादनमारा MEIN BAT पञखादाइवनोयसमोपम्पषाद्चाननौर waafafa wrerartrenfertt aaa it
तच गापत्यसमोपे बदुपसादनं तरेतं निषेधति । “ना- डाग्यकपखादयेत्। यदरेाव्यक्लपसादयेत्। यथान्या उप- निधाय [६]॥ waa प्रयच्छति। तादृगेव तत। are wen | यदेव areqasfusrafa । तेन arta seria” tfai ददं इविराश्वनोय एव trafs न तु arta ARTETA ATTA उपसदनं Ha | तत्क- रशश्च गार्पत्याये समीपे निधाय afwawar पञ्चा दादवनौये हामे सति यथालोकं Taz ary पाजेषु परिवेषं शला यन्नरससाय प्रयच्छति तादृगेव तत् भवेत्। तता -डा- माभावेन चमाद्भारपत्यादयं विच्छिद्येत तस्मान्न तजापलादनं
* इविःसाधनमिति ^ चिन्दितपु rats: | 3 8
Ree Afeva-arewans ।
कर््ंयम् । गारेपत्ये त्वधिञ्यशेनेव War भवति । यदुर चकारेण “Wray उपस्पुश्च went समिधमादधातिः'।
तरेतदिधन्ते । ““अद्निरबिभत्। आङतयोामात्येषन्तोति । ख एता समिधघमपण्डत । तामाधन्त। तता वा अद्मागडङ्त- याऽद्वियन्त [७] ॥ यदेन समयच्छत्। तक्छमिधः समित्वम् | अमिधमादधाति। समेन यच्छति | आङतोनां धृत्यै । wer अग्निराजमेवेश्वत्करोति । आडङतोनां प्रतिषित्ये" इति | आआङत्ध्े हविषि शमीपमानीते षति माऽग्निरबिभेत। तस्याय- मभिप्रायः | इयमा नाख्छाङतये मा मतिखङ्च्यान्यच्च गमिय- न्तोति।` ्रतसन्जिवारणसमर्यां काञ्चिन् afay नित्य खस्ि- arya तया समिधया जियसिता श्रा इतये अद्मावेवावख्िता यस्मात्कारणादाङतयोा ययातिलद्धव्य नान्व weenie | तथैनमभ्निं way wer समिदि यं नियतवतो तख्मा्मयच्छत् बङ्गच्छदिति oor fama wre । अतः समिधमादष्वा कोनाङतिधारणाय सामथ्ये cat अदधिं नियच्छति । अपिच qaqearedtitafaers wafaw नालि ददानो तद- त्रिडाजमिश्वदयुक्ं करोति । तेनाङ्तयः प्रतिहिता भवन्ति । अच शाखान्नरमाभित्य समित्सद्याविकण्यं Want उदान SIT “एका दे fret afa” |
तबाखपषमाधाना्यां खयमेकलयशं द ठयति ! “्ज्मवा- दिने af देका समिधमाधाय इ आतो जुहाति। अथय कल्या; समिधि दितीयामाडतिं अुहातोति [स] षद
श ATS YL प्रपाठक १ नुवाकः। WEY
अमिधावादध्यात्। aes जनयेत् एका समिधमाधाव। चजवान्यामाडङतिं जाति उभे एव समिदतो आङतो ज- Cia wat wiz जनयति," इति | जजेतख्िन्धते | दिती- चसमिधाधातव्या म वेति ware: दि तीयस्वाः प्रतियेजिरूपलयनं भादष्यात्यत्पिप्रबक्गात् । न दितोधः। दितीयाङतेः समिधभा- वल्ममन्भवादिति ब्रह्मवादिनामाेपः। तचेतदुलरम् । एकस्या एव खमिध आधानं athe arate: | प्रथमा ङतिं aaa परिताग्य दितोया तेः समिधा परितेषादुभयाः समिधाऽदा- धारलं सिध्यतीति खमिदाधा नादूद्धं ae प्रदी्षिषर्थन्तं रतो च्छ ॥
wat हमं विधन्त । “argtarat जराति। समिद्धमि अव हि ब्रद्यवचसम् । श्रयो ययातिं च्योतिष्कूला परिवे- वष्टि । ताद गेव aq’ ति ॥ ्राहितायां समिधि सब्वतादी- wat wat प्चाव्बुडयात् | aut ब्रद्मवचसमु्चखमिव Tea wera दामे ya अपिच वथा लाके समा- waafafe मेाक्रमुपवेभ्छ खमीपे दीपं wer war परिवेषणं करोति तादूगेवेतत् ॥
आदीक्नायामनुष्टानं पूर्वी क्रामुश्नयनसद्यामाङतिषद्याञ्च प्रशसति । ““चतुरल्लयति । fasterfa तस्माद् दिपाचतष्या- दमि 1 wer दिपद्येव चहुष्यदः अतिष्ठापयति” [८] टति। चेयं चतुःसद्या या च fea तथाः परस्यराषकाेपकारि- लारेकस्िन्लनुष्टाने सडावखानं युक्रम् | यस्नारेवं तस्ा्ञके-
ऽपि दिपामनुखञ्तुष्यदां vat सम्बन्धि Sofa उप- 3४२
AER तेन्तिरीय-त्राद्यभा्ये।
मुद्ध । तज चतुष्यदामुपकार क्वम् । अपिच दिपञ्ेव ara चतुष्यदः प्रतिष्ठापयति wrer fe ्रालानिश्शादिगा यवादिपंश्ून् पालयति। aw ददिपदामृपकारकलम् ॥
दति श्रोखायनाचाय्थंविरङिते माधवोये वेदायगप्रकाश्े ewan ददितीयकाण्डे -प्रथमप्रपाठक उतीयोाऽम्- बाकः॥ द ॥
अय चतु्ाऽगवाकः ।
तीये हविष उपयाच्छ माणस्य संस्कारोाऽभिद्दितः 1 wad ठपनख्कारोाऽभिधोयते। waar तावदन्वयव्यतिरेकाभ्यामा- इतिप्रकारं विवकितलात् प्रथममनग्वयं दश्रयति । “डकलरा- वतीं वे रेवा आरङतिमजषवः । ्रवाचोमसुराः। तते Zar अभवन् | WIG: | यं कामयेत वसोयान्द्यादिति। कनी- यस्य THY ला | THC शयो जुङयात्। एषा वा उक- रावल्याङतिः। तां देवा अजवः। ततस्तेऽभवन् [९] ॥ य- सेवं जङ्कति । भवल्येवः' इति । प्रथमाङतावच्यमेव द्रयं ला दितीयस्यामधिकशामे ef उक्लरमधिकच्ामाङ्ताविति SUVs: | तादृज्रदहामेग देवा धजिका अभवम् एवमन्योऽपि धनिका . भवति ५ |
अथ व्यतिरेकं दश्रयति। “a कामयेत पापीयाग्दछ्यादिति। WIS VAL BAT! THC BATA ear! एषा वा अवाच्याङूतिः। तामसुरा -अजु हवः | लतस्ते पराभवम् । च- सेवं जति । परव भवति [२]”' इति॥ अथमाङ्कतावधिकं
RAS प्रपाठक 9 खलुवाकः। Rk
ra त्वा fedrarararsaaazaera खति wad रोषं aa भवति तथा अञ्चति sata इत्यवाचो। ATER Cras सुरवरन्याऽपि पराभवति।
प्रथमा ङतेखडधं सचाऽधस्तादु पादनं विधन्ते। “sare षादयव्यजामित्ाय | अथे ara” tft नेरन्रयंणडङति- इथे सति Tee भवेत् । मध्ये लचमृपलाद्नं तत्परि इतं भव- वि। ्रपिचगेरन्तयंण tra खति आ्आङतिद्यसय मध्ये वयाटके- रप्रीतेर कैका तिः खात्। अत उपसादनमिद् वयादक्ये भवति
उपषादनादूद्धमादवनोयषमोपे एव feae पञिमाभि- मं तेग * मादंपत्य-प्रतोकयं विधन्तं । “area waited | जरनगध्यायिममेवेनं करोति" इति। खसेवां परित्यञ्धादव- नोवखेवायां कुपिता गाहपत्य एनं यजमानं हिंसितुं अन्- धायति। तच प्रतीलषेन शेवितलात् wracfed करोति॥
दितीयाङतेहामरेशं विधन्त, “श्रभ्िराजस्ठ वै खाण- रशि तं wwe awergeeqi एव वा अच्चिा- Te स्वाणः। यत् gerefa: 1 तां यदुलरयाभिजुङयात् [१] ॥ aware अतिहाय पुव्वामाङतिं जुराति। werwaq परिदणदङ्कि। wat भ्रादव्यमेवाक्चातिक्रामति' एति। ATTRA: । यथा ATS रग WUT TTA: | एव- मप्निहोचखछापि प्रथमाङतिमूंलसतकाः । यदेतं प्रथमाङति- मभिषच्छ war उपरि उन्तरयाऽऽङक्यागुष्टानं निष्पादयेत् ।
* पद्िमिाभिमुखल्वेगेति ^ विन्दितपुर्तकपाठः।
३८४ वेत्िरीय.ब्राद्धबभाय्ये।
तदागों यश्चघम्बन्िनं मलसम्भन्च्छेत् | चलेत् प्रारुवात् | अभिच्ातेन पातयेदित्यथैः। अतस्तदाङतिप्ररेशं परित्यव्च Tay ALATA | अतएव खजकारः | Tay aA समिध- मभिजुष्ोातोल्यक्काऽगन्तरमिरमा इ | waa: सुवरिद्यकलरामा- तिं पुष्वंद्धं समिधि जुति, cet वेति। एवं खति ae wanzat पूव्वौ हतिर्विवकिता भवति । रपि चेयमाङतिखा- व्यमेव प्राष्यातिक्रामति विनाश्नयतव्यथेः । यदुक्तं सवका- रेण । ““दषेलेति खश्मुखादवाचोगं wa खेपमवमाश्चृजलेति wae प्रातरिति? ॥
तदिदं विधकत।““श्रवाचीम eraavarfe 1 ta wa a- दधाति! SE प्रातः । प्रजनयल्येव aq” दति । we खव- लखणे* | मुखमष्टाङ्गुलं प्राक विन्त watyefafa sae मृखस्सायमारभ्य बिखपर्णन्तं Gragg सेपमवाचोनं साच- STS BTA नेन विखमथ्ये रेपापनयनात् यजमाना रेता धारयति। प्रातःकाले तु बिखमारभ्व मुखाग्पयंममृद्धखेपमु- Vag | तेन प्रजामत्पादयति॥
अथय हविःेषप्राशनं विधते i “श्रह्वःदिनोा azfir | चतुर्लयति (elu दिजंडाति। अथय ङ दे आडती भवत द्ति। wit Sarre दूति quar एष वा अरिरदेशागरः, यद्भाद्मणः। खला दिः भाज्नाति। अग्नावेव वेश्वामरे डे w- खतो अजातिः! इति, पव wa ण चतुवारं सुचि द्रव्यपरणं
* aa awa इति ^ 1चडितपृरकपाठः,
२ BSL प्रपाठके 9 अनुवाकः। ८१
Baqi तच च्राङतिचतुष्टयाय wala) तज Saw च्हवनीये समाहितायां समिधि wai दतः पर दयाराङ्ल्याः कुच tra इति ब्रह्मवादिनां प्रन्नः विशेषाल्लराणां सम्बन्धी याऽप्रिखस्मिक्निलयुत्तरम् । ब्राह्रणञ्च वेश्वानरोऽभ्चिः दवि- रातरभिवत्फलप्रदवात्। अते बद्धा दे आतो war यन- मागे fe: प्राग्रीयात्। यदान्या जहाति ATTA: प्राञ्रीयात्। एवं सति ब्राह्मणखूपे वेश्ानराद्मावाङतिदयं भवति ॥
साममार्जगप्रायनयञ्ां wiata । ““दिजंहोति। दिनिमा- foi fe: भ्रास्नाति [५]॥ षट् सम्पद्यन्ते। TET खतवः। wata प्रोणाति', दति ।॥
अरय WANT सवंदेवतासम्बन्धितेनाग्मिातरं प्र्र॑सति.। “ब्रह्मवादिना बदन्ति। किन्देवत्यमग्रिदेजमिति। चैश्वरेव- मिति Hara । Seat जहाति। तरेगश्राग्मम्। यत् कष्णम्, तप्राजापत्यम् [६] ॥ यल्निमा्िं। तदेावधौनाम् । afgat- चम् । तत्थिदणाम। यत््रान्नाति। तद्भाणाम्। aera wyatt agai यदाचामति। तश्ममुब्याणाम्”” इति | यद्यपि ere द्रव्यमग्रिद्ध्ययेभागः तयाणद्मिराचभ्रयागेण wat देवतानां प्रीतिरिति agafeat wa: । विश्वेषां स्थरां रेवानां प्रोतिरि्यु्तरम् । तत्कथमिति तदुच्यते । उमन्रकरामेनेष्दारन्याः प्रोतिः। इक्शब्देन get विवक्षित Tama । दन्धोंरामेन प्रजापतेः प्रोतिः। अन्यत्र प्रजापते UW दरन्बोहामरज्नंम्(त्. fads दिविधम्। तच्च खच-
१८६ तेत्तिरीय-ब्राह्कभास्ये।
कारेणे1दाइतम् | “ओ षधोग्यम्बेषधोर्जिंन्वति । afefa we निग्टश्येति । प्राचोगावितो खधा faa: fore जिन्वेति । afeen वेदिश्म्बां लेपं निनग्टज्येति च" । तेनाभयेनाषधोनां पदिणाश्च wifa: ब्राहणप्राशनेन गभाणां efa: aera तस्माङ़्माख तजमाजनमन्तरेणेव agi । mwaafafrs यच्छवखक्णं तेन मनव्याणां प्रोतिः। wet aE डच कारो Tara esata पवासोतिखपं प्राज्ात्यक््दं कुर्व तिरहाच यत्ताप आ चभ्येवं पुनः प्राश्य चन्ब वर्दिवापयम्बार ङडा- SHAM AVIS उदग्दणष्डया WACGA वा सदाऽ चामतोति ati wa aay तत्पेव्वेमेव fe: प्राज्नातीतिवा- main fated यला चा मन्युक खरम् ॥
तदि रं विधन्त । “दडः प्य ठत्या चामति [७] ॥ ara गोपीथाय । निरैनेक्रि sar इति । यदुक्तं इचकारेर। “आरवमोये खचं WATS ₹ साऽवधेयः। इस्ता वा प्रता खु्च- वघेथः। तयोार्देशमं दिष्रति। caffe सप्र्घीश्चिन्वेतोति॥
तदेतं निषटपगमुदशनं च क्रमेण fawn “निष्टपति खना- छठी । उददिशति। सपतर्षनिव प्रीणाति दिशा पथ्यावर्ते। खमेव वीय्यमभपय्यो व्लंते। awrefeard waar वीर्य वक्रः | अथा आरित्यसयेवाषटतमग प्णावक्तते इति । नि- पति भितरां तपनं खगाय सगं प्राये भवति । यायम॒द- Se: सपर्ीकामदेभरं हृतवान् सोय वा वामभागे walrefert gar fam दकिणभागमुहिग्छ प्म्यादकतिं gaia) तचा
R क्र प्रपाठके ७ अनुवाकः २८७
शति दङिषशभागे विद्यमानां खन्नक्रिमनुपय्याटृन्तिं करोति। यस्मादेवं तस्मात् पुरुषस दङिणभागेऽतिश्येन अ्रक्तिमान्। ्रपिचादिल्यो were प्रादाक्ि्छेन ada. श्रतसदोया- माटल्तिमन्वयं waradt भवति। खकारेण दीदिहि रीदिदाखि दिदायल्येषोऽन्नुपरमिन्धने दातः, इति i
यस्िन् समिन्धने मनग््ा उदाइतास्तदिदं खमिन्धनं fa- uw | “इत्वा पसमिन्धे [८] ब्रह्मवचखद्य खमिद्धे'' इति । wae प्रकाञ्चनायेत्य्थः ॥
दशपचमाखाद्ाविव बरहिःप्रररणएण्रङ्कं वारचितुं निषेधति? “a बरिरनुप्रहरत्। अरषरस्विता वा एष ay: यद्नि- रोचम् । यदनुप्ररेत। ay विच्छिन्द्यात्, away: त्यम । awe waa”? tii करियमाणानां यज्ञाना- मम्धाधामला HTS era WaT wafq- रा चावस्थानात् सम्बैयज्ञामुष्टानमन्तरेणाप्निराचाख्यो यशो न Sara: तस्मात् समार्चिध्ातकं बहिः WNT न Barat afaa wa स यज्ञे विच्छिेत। तखमाद्यन्नसम्तत्यथे प्रदरणं Aaa! Ven खकारेण अत्रिराचस्यालीं were fenafwal seifa सारेत्यृल्लयनरे श्रे faraaradfz वेति ॥
तदिद विधन्ते। “air भिगयति । saweea रूपमकः'" [८] इति।॥ मामयागे gaze यत्छरूपं तदिव अरां नि- waaay atria i
sfamaraaruafachead aruda aqraqare टष्ण- 3c
ace तेचिरोय-ब्राह्यणभास्ये |
aaa ge द्वितीयकाण्डे प्रथमप्रपाठक चतुथाऽजवाकः॥ sh अथ पञ्चमाऽनुवाकः ।
चतु उपयक्रहविःखंखकारा GAT: पश्चमे काञ्यद्रव्याणा- मवशिष्टामामङ्गानि चाद्यन्ते। ततादौ तावद्मञ्ान्तराग्या- मग्रिदाचश्वि'खंखकारोापक्रमं निखिनाति “्रह्यवादिनो वदन्ति, afgerayuraur यज्ञाः fa प्रायणमद्मिरा मिति क््ो वा अरग्निरात्रस्य प्रायणम् श्रभ्निदानं यज्ञानाम्"! दृति। सर्व्वेषां awl मध्ये afgers प्रथमभावि। तथा ठ च- कारेणार्ाइतम् | च्रग्नीनाधाय ₹इस्ताववनिज्य संवत्छरमिरा- ay त्वा दर्भपृलमासावारभते। ताभ्यां संवल्छरमिष्टा सामेन वा थजते। तत ऊद्धंमन्यामि aarfe कुत cian यथा सर्व्वषां यज्ञानामञ्चिराचादिवम्। waafetraefa: dar- राणामपि कञ्िदादिवक्रव्य इति ब्रह्मवादिनां wa शा- खानारानुखारेफ पषास्तोति वल्छमुपशख्येति यत्मूवकारेणे- कम् । मेाऽयमम्मिदाचदविःसंस्कारस्पादिः | तच्वाग्निदाचमत्तर्- कटनामादिरिष्टृलरम्। थथा प्रतिमादिषु विष्णवादिबुद्धिः। यथा च्नाद्ध गाचानरोत्पक्े ब्राद्णे पिदपितामडहादिबद्धिः।
एवमग्रि राजं सामयागबुद्धिः प्रशंसाथं भावनार्य॑ञ्च सम्पा- दयति। “ae एथिवी ac: । अरन्तरि्माप्नोभम । योादवि- wai दिव्या wr: प्राख्णयः। ज्रवधया बहिः [९] वमस्यतय tw: few: परिधवः। जादि qq: | यव-
* F has yiqaaaarte |
श काष्दे ९ प्रधाठके ५ ATM: | ३८९
मानः WT | समुद्रोऽवश्यः । CATT: खगाकारः | AT दाहिताग्मः waea ब्द खन्द ्ं waft are जहाति । राचिमेव तेन दचिष्छां कुर्ते, aura: [९] weta तेन fea करुते, यक्ता ददाति। सा दच्तिणा दति, मयागङूपेण भाव्यमानस्य तस्ताभ्निराच्रख्य सदः प्रति ेोमयागाङ्गमवकन्यगोयम। था एयिवी सेव सदःखानमोया । यद रिकं तदाप्मोप्रधृष्छस्यानोयम् | येयं द्या षा इविद्धान- मण्डपच्वानोया । टष्टिजन्बा दिव्या ava: गराशलणायंजख- श्रानोयाः। या Wyre जाषधयस्ताः बर्िः। एवं बन- खल्यादिषु इष्टव्यम् सगा aaa aw देवानां दविः करोा- तोति खगाकारः1 teafaya: श्यः ते wa गारंसात्य- wate ने यज्ञ खगा कुवितोति श्रुत्यन्तरात् चस्रा- देवं सामाक्तामि * await तस्नादाडिताद्नेरद्चिशाचरणा Wea मामयागा ह सम्वंभेव werata अक्गजातं दन्तं सम्पादितं भवति । तच fe afecfoarer विद्यन्ते | यावन्तावे सदस्याख्े शवं दिश्या टति श्चतलात्। जरचापि सायं प्रातदहामेन रावर- Bq दङिणारुतवं सम्पादनीयम् । अ्रयमद्निहाचो बन्धुग्याऽन्येभ्या गायत् fafacerfa agai दविणाख्ानोयम्। तदेवमभ्निहा जं प्रशस्तम् | शामयागल्नभावनग्रा तच afacfawa: weg | चथा facerfggen जिलायामतिश्रयः यथया वा आद पिदपितामदहादिदुष्ा रोडिचस्य नमस्कार्य॑त्म | तदत ॥
~ कमा = -- —
* ए has aatfa सम्पनामि। ५१
Ree bat ra-arearsre |
प्रकाशरेणाभिष्धाचं प्रशंसति । "यावन्त तै रेवा wea मादम्। ते पराभवन् त एतदभ्चिरोचः waga खमवदत याणुव्ः। AGTH: | Wes वे देवा हारणा निष्कति- मप्छन्निति । ` च्छायं जुहेति। राचिचा एव agarere [eo] यजलमानस्यापराभावाय। BAIA: | WH एव तद्धता- Qa) थजमानस्यापराभावाय | यन्तताऽश्राति । तमेव तत् दति । देवानां मध्ये केचिदभिदातचं डला तच्छेषं भक्ि- लवकः । परे तु शाममन्रेणाहतद्नेषमेव भद्ितवम्तः | यावन्त एताडृञ्रस्तावन्तः पर्वताः तेष देवाः पर्वा तदेतदभि्ाचास्थं रविः wea खग्य॑ख चेत्युभयस्धाथे सम्यगवद्नं शला हमं अ्काषुः। तस््मादभिन्ञा wary: | शरभ्नि्ोचमेव खब्डहाथां निष्कूतिः पुनः agora निर्वितवन्त इति । are War राच इतद्रेवभकणाय प्रातरमाऽरमि- ङतश्रषभक्णाय तेन * कालद्येऽपि यजमानस्य पराभवे भं मवति | तते दामाद यद साति तत्सव wad भवति। युकं खचरकारेण। दयाः पबसा WAT AG जयात् । श्रग्निदो जस्था- et gat दानेन ्षरां fut पुन्वमुत्तरमानयतोति॥
तदेतददिधन्ते। “इयोः पयसा जुञ्जयात् पष्कामख.+ एतदा श्रग्िष्ाजं मिथुभनम्। य एवं वेद् । प्र प्रजया पष्डमि- भिंुनेजायते [४] cardia yer दुहे । श्रमूमु्तरवा । अरधित्रि्धास्तरमानयति। aria aga: सिश्चति प्रजनने"
, *F has.aa a
२ काण्डे प्रपाठके ५ खलवाकः। ३९१
tf, गोदयसीरेण era सति हिताद्भिराचस्य मिथन. रूपत्वं तदेदि तुं भियनरूपाणां प्रजानां पड्छनाञ्चेत्य्तिदया- गेवे म्ये ya मवा ufata दुग्धा भप्रति। WMA werafufsa पञ्चाद् कलरगाशोरमागयेत्। तेन wat चसोराग्तरसेचमे Ba WATT यानो ta: सिक्रं भवति 1. अथ काम्यानि चत्वारि द्रव्याणि * विधन्ते। “arses जड चात् तेजस्कामस्य | तेजा वा ॒श्राञ्यम्। तेजस्व्येव भवति । पया पश्टकामख | एतद पशना रूपम् । खूपेरेवासे पश- नवर्न्धे [५] धग्रटुमामेव भवति। दभेदखियकामसखछ। thera वे दधि! इदड्धियायेव भवति। यवाम्बा यामकामसख्य। ओषध्याः! वे WAS: | भागघेयेनैवास्म सजातानवरन्धे। ग्राम्येव भव- fa” इति। आञ्यस् खिग्धलात्तेजरतं afaaeraza पयः तदेव काम्यमाने पश्ुफलायापि कामक सन्पद्यते। नत wart सन्यादनोयमिति । दथ्युदाहरणेन म निषिध्यते | एकगाकोरेण TAT फणम्, गोादयकोरेण पब्रवाङ- Qa कम्मग्डयस्ात्फलग्डय स्वमिति न्यायात लोराथम्व Wat सन्पादनम्। पयः पष्टुखरूपत्वम्॥ दभर tixa- दतलादिद्धियङेतुत्म्। aver Sree अओषधद्रव्यभेजिनः। अता Batya मे सदेत्यक्नानासुचितभागधेयम् ॥ चतुरुख्नयनादिकमब्निरेचे यत् Tea तदत ग्रं
*F has wae faut | + 7 has qaur वै|
BER तन्विसेय-ब्राद्षवमभाय्े।
सति। “aagqr वा ug: योाऽषामा [६] चतुरुक्नयति। उतुरक्षरः TUMTA | रथन्तरस्यैष ad: | उपरोव इर- ति। भ्रन्तरिक्ं वामदेव्यम् । वामरेवयश्ेष ad: । fewerfas द्रं खत, रत एष वः । श्रद्मिडहाचमेव agra लत्क- राति"? [७] द्ति। श्रग्मिष्टामानां ufaganrat aaa त्वात् सामरदहितस्याग्चिदाचस्य aad aquefafa चेत् ॥ aaa) उपचरितानां erat सम्पादयितुं wear s4- aa Ul चतुःसष्या ue विहिता सा रथन्तरमामाऽहरेषु विद्यते 1 तेन साग्येनोान्नयनव्यापारोा रथन्तरस्य खरूपण्धतः। ware विष श्रादवभोयदेशं प्रतिस्यश्मन्तरणादथेण य- दरणं तस्य चानरिक्वन्तिंलारन्तरिक्षद्ारा वामदेव्यसाषः खरूपलेनापश्वरितुं शक्यं वामदेव्यसाल्राऽन्तरि क्लेश what न्यच श्रुयते। अन्तरित वे वामदेव्यमिति। या लाङतिवि- vara faaagr wefeaafar सामनाजि विद्यते दति, इरत्ाखलेपचारः । तेनाभ्िहात्रं सामयुक्रमेव करोति, यत््ेतद्धबिषो गडमावपसादनम् ॥ `
तदे तज्ज्यातिष्टामगतापसदुपचारेख प्रध॑सति । श्यो वा श्रप्निराजस्यापखदोा agi उपेनमुपमदोा नमन्ति । विन्दत उपसन्तारम् | उन्नोयापसादयति। परयिवीमेव प्रीणति, रेव्यक्पखादरयति। अन्तरिकमेव प्रीणाति । डला पसाद यति | दिवमेव प्रोणाति। एता वा अग्निहाजस्यापषदः [८] य एवं वेद । उपेगमुपसदे ममन्ति। विन्दत waentea” इति।
२ काण्डेर प्रपाठक ५ AAA: | RR
अग्निरा जसम्बस्यिनोरुपचरिताः उपषदा ar वेदातरायमुप- सन्तारं खमेवकं लभन्ते ॥ we ₹विषस्तिवारमृपसादनं वि- WH | उन्नयनानन्तरमभिमश्रेनाये गारपत्यसमोपे प्रथम- मृपखादनं विद्यते । तत ऊद्धमाहवनीचखमोपे दमात् प्राक पाख दिरुपसादनम i तेन येण लाकचयप्रीतिः एता एव जिविधा उपसादनक्रियाः । अग्नि दाचसम्बन्पिन्य उपचरिता उपसदः wT सदिधालथस्य समागलात् उपैगमिति पुनर्क्रिवेदनफलापसंहाराथा ॥
श्रथोपदरिताञअवणादिसम्पादनेनाभनिदाहामं प्रभ्रसति । “ar वा अरद्चिराचस्याश्रावितं प्र्याश्चरावित trent ब्रह्माणं वषट्कारं ATi तस्य लेव Baal प्राणे वा ्रप्निराचस्याओ्रा- वितम्। श्रपानः प्रत्याश्रावितम् । AAT STAT | Westy | निमेषे वषर््कारः। [८] य एवे वेद । ae त्वेव saa” cha यदक्रं चकारेण | समिधमाधाय प्रायापान्यनिमोखयावो च्छ त्वा ध्यायेद्यत्का मस्यादिति । तत्र प्राणादीनामाओ्रावितत्ा- दिरूपेणए ये जानाति ada Brat मस्या भवति॥
अथय Meats विधत्ते । “सायं यावानखवै देवाः प्रात्यावाणखाद्निाजिणा गटहमागच्छम्ति। तान् यसन adaqi प्रजया पष्टभिवितिष्टेरम्। aa तर्पयेत् ear एनं प्रजया पण्टभिसतर्पयेयुः | सजुर्देवेः wea यावभिरिति सायर vaufa waza: प्रात्चावभिरिति ara: 1 ये चेव देवाः सायंयावनाये ख प्रातथावाणः। [९०] तानेवेाभयास्तरप-
३९8 तेत्तिसोय-ब्राद्मणभाष्ये)
यति। aut eat: प्रजया पष्टुभिसखपेयन्ति"' दूति। षाय era यावभ्यद्िहोचिणा we गब्च्छन्तोति सायंयावानः। एवं प्रातयोावाणः । तेषाम॒भयेषामढतरी VMI Aa: । तन्तु प्रजादिसम्पन्तिः। अतसतपंणाय मन्तः स्यश्र॑नोयं विः सायं यावभिदेवेः सदेति ward: | एवमितर जापि | पुनः फलेा- क्िरुपसंहाराथा ॥
अथार्चिरे चरक्मणान्यश्नयनादिकं व्जलकच्पनया प्रशंस ति। “श्ररणो इ arercafa: | अग्निरा एवा स्वं प्रातवेज्चं alee: प्रदरामि। तस्मान्मत्पापीयारसा areal इति। चतुरन्नयति। दिजहाति। समित् सप्तमौ । सप्तपदा WHC | MTT वञ्जः॥ अश्ना एव age प्रातवंखंच- जमाने WISTS प्रहरति भवत्यात्मना, परास्य wear भवतिः [९९] दति । श्ररुणेा नामतः सचापवेशस्य पुषः कदाचित् सभामध्ये ख एवमृवाच। सायं way यद्गुषटानं सायं भ्वादरयेभ्यो मदीये AYAVTT: | तस्मात् कारणाद् भा- gat मन्ताऽप्यतिद्रिद्र दति कथं वञ्जसम्पादममिति तदु Sa | उन्नरयनरामसमीपे तया सप्रसद्या सप्तभिः पादरपेता WHC बद्धिखा वज्ञ शाक्रः वन्ञा वे waters भरुत्यन्तर- प्रसिद्धः तस्मादीदुशाग्मिहेाचप्रयोागेण यजमानः wa सम्पा भवति भराटव्या परा भवन्ति 9a मीमांसायां प्रथमाथा- यस्य इितोयपारे जिज्तितम् i.
“न्रादित्यो यप इत्यन स्हुतिरादित्यश्रब्दतः |
काण्डे १ प्रपाठक ५ TATA: | १९४
द्वारं चा्तषसारूणं qarm तैजसेऽस्ि तत्” ॥ शरादित्ये यश्चुग॑म्यं तेजखिलं त्युपेऽणस्ि, warms युप तेषखिलवावसथात्। तत आदित्यशब्देन युपः Mad! एवं यअ्रमानेा युप दत्थ चचु्गभ्यस्यो द्धं लस्य समानलाद्यजमामः waa दितो याध्यायस्य दितोयपारे चिग्तितम्। “CW हा मेऽन्यकशव गुण वान्यत्तु TAA | farwarefrera यक्ता दथध्यादिका गुणः” ॥ दभा जुदतीति yaad तजा्रिहाचं जुहातीरटेतसमात् प्रतात् कश्मंणोन्यदषिदामरूपं कर्डति पृ्ेन्यायेनावगम्बते | चथा Teas वाजिनद्रव्येण aa faga तथा दधिद्रयेणेति चेत् Fear) यथा वै श्वदेवयाग ्रामिक्लागणावरद्धः । तथा- fiers म गुणान्तरावरुद्धम् । waa नि्गुणलाहुषमाका- केति । तस्मादयं गृणविधिः। एवं पयसा ज दातीत्यादिषु इष्ट बम्! पयादध्यादोनां सर्व्यषामृत्यन्नशिष्टतया समबललात् | wera द्र येणाग्रिहाजे frag? त्रीरियववद्धिकख्पः। az- वान्बशिन्तितम् | “aqufganae जडयादिति aqua | wet वाभिद्यते aay धालर्थंस्छ फलित्वतः ॥ मलर्थमैारवादिभ्या नान्यत्कर्मफलाय तु। गा विधेये धात्व षिहितवादन्द्यते ” ॥ wifxaatae जुडयादिति sad तदिदं प्रताद-
* खभिहाच मिष्यत्तेरिति 2 पुरकपाठः। 3 D
३९१ तेत्तिरीयत्राञ्चक्भाव्ये |
भरिरोतादन्यत्काये* were ग्विधिः । कुत षक्िजकामस्ते- Qa पालस्य WATT प्रष्यमाचादनिष्यकेरिति Sq | faq awracfatr दधिमता tratfed भावयेदिति मलथंशलशणाप्रसङ्गगर् गणविशिष्टक्रियाविधो गोरवात् । we तहामा प्रतक्ियाप्रसक्राखच | Awa फलाय विधोयते। यद्यपि दभ्रा जहातीति दधि प्राप्तं तथापि queer म WTA: | धावधाभावे WaTwara chases श्रध्िराजं जा- तोति fafere wena घाल सेद्ामृद्मानलयात् । Wau: wire दतोयपार चिश्तितन् |
“eu लिद्धियकामस्य नित्येऽन्यदुत तदभि ।
maT TTT ख्या गच्छ Tea” ॥
शअरप्निङाजे wan दपरखिवक्रामच्ठ जुङयाददिति। तच jw arent भित्येऽपभिरा चे Garda तद्धि ग प्रयाषवयम्। fawage किञचिद्रव्यभितिदेत् । मेवम्। दधा जरातीष्य- fer वाक्धान्तरे कामसंयागमनुपन्यस्स नित्थसंयामेम <fw- विधानात् | तसमारेक्छापि THT वाक्यदयेन नित्यलं कामन- विरुद्धम् ॥ एवनग्नीश मोचषभभ खादिरे बघ्नाति खादिरं वीग्ंकामख्छ युपं की तेति खदा इरणम् ॥
tfa ओषायगाचाथ्यंविर चिते माधवीये वेराथंप्रकातर रष्णयजुमरो ज्ञे द्वितीयकाण्डे प्रयमप्रपाढके पञ्चमोऽन्- वाकः ॥ ५॥
* कमे इति 2 युखकमाठः।
२ काण्डे ९ प्रपाठके द ्जगुवाकः। Ree
अय षष्ठाऽनुवाक ‡ ।
पञ्चमे काम्यदरव्याण्छक्रानि । wad डामाभावमप्रती- कारमित्युभयमभिधोयते | तचान्धद्रवणं विधातुमारावपा- स्यानेनाग्निडाचरूषार् गादत्यज्तिं दभ्रयति । “प्रजापतिरकाभं- चताक्मन्वन्छे जायतेति । VME । तचखात्मन्बदजायत | शअभ्निवौयुरादित्थः। sway प्रजापतिरदषीदात्मष्वशने जा- अतति । तस्य वथमजनिद्मडि । जायतां न श्रा्मन्बदिति तै- Hwa) प्राशागामभ्भिः। तनो ara: 1 [९] was च्रादि- ai तेषा ङतादजायत arta” cfr पुरा कदाचित् प्रजापतिरचेतनभिरिनणरादिकमत्पाद्च श्रा्मधव्यीवात्मधुकत we वद्छजातमथमत्षचताभिति कामधिला तष्छाधनशेामं तवाम् । तेन समेनाप्निवाष्वादिण्यरूषं चेतनमजायत । ते- ऽणम्धादयः परसरं विचायं प्रजा षते माद्या वयमत्पन्ञा- खथाद्माकमपि चेतनं नायतामिति विचाखं रामचतुः। wafy: arava: Weed प्राशानामर्थे तवाम् । तथा वाथरन्बये आदित्यथशरयं तेषां waret दामाद एका रुपा खत ॥
अथ तस्या भेोरशग्रिराजशब्दाभिधेयलत्वे. wary wat <- fafa, “ae पयसि are । मम ऊतादजनि ममेति । ते प्रजाषतिं अ्ननावच्छम्। स आदित्थाऽत्रिमत्रबोत्। यतरो-
गो wera mar सद्ासदिति। कच्येकोऽदाषोदिति प्रजाप- 3 2
१९८ तेल्तिसीय-त्राद्मबभाष्ये |
तिरब्रवीत् wea इति । प्राणागामहमित्यभ्भिः [२] तनुवा अमिति वायुः । चख्षाऽडमिनव्यादित्यः। य एव प्राणनाम- हाषीत्। aw ङतादजनोति । श्रभ्रेंतादजनीति। axfa- हाचस्या्निहाजलम्। गेावा अग्निाचम्। य एवं वेद गारभ्चि- हा चमिति। प्राणापानाभ्यामेवाभ्निटं समद्धंवति। Wags: mruraanal भवति [ali य एवे ae” इति । waret tag येयं trea तस्याः पयसि कलहरूपं विरोधं चया- ऽ्याचरम् | तदीयं वचनं प्रदश्वेते। मम ₹ेामादियं गरज vrata: । एवं वायुरादित्याऽपि । wait वाक्यवीष्पाद्यातमा पममंमेति weg) are स्व तां निश्राय तदथ प्रजापतिं भ्रति अश्रं ककुमागच्छन् । Tamas ख ्रादिल्यो्नि प्रति एवं समयं एतवान् । श्रावये मध्ये wate जया भवति अन्यतरस्य तदस्ठ भ सदह आवयोर्भवति । ततस्तैः ve: भरजापतिष्ेषां हामप्रकारं wel wae wa कः क gaara इतवानिति। बहन् प्रति wate aura दि- fm: तचा्निः भराानामर्यऽहं ड तवानिद्युवाच । वायुः ज- रीराथेमृक्वान् । WMATA । तदा मनापतिः शरोर चषा: प्राणाधीगत्ेन प्राणानां म॒स्यलात् तदिषवरा- माद्गादत्पनेहुवा च | श्भिग्रनन्धा द्धा मादुत्यन्ञेति ग्य॒त्पत्याऽभनि- दाचनिति गेगामसग्पन्ञम। गेरग्निराजंया नानाति साऽत्िः प्राणापानाभ्यामेव sag करोाति। | एवं at साऽयमा- Ba: पुरा कमा्यपद्ल्युना प्राणापानान्यां वियुक्ता न भवति ॥
RWS MUSH ९ GATT: | १९९
अथाभ्यद्र वणं विधन्त । “at वायुर त्रवोत्। WT मा भज- तभिति। यदेव गारंपत्थेऽधिञ्जिद्या खवनीयमभ्युद्र वम् । तेन at प्रोणातील्यत्रताम्। तखा द्भारपल्येऽधिञ्जित्या वनो वम- श्यद्र वति | वायुमेव तेन प्रीणाति" दति। arafagat प्रति वायुः प्रायितवान् | युवामुभावनु पथस्व्निराज्रिणः प्रोणय- Fafa । यस्मादेवं तस्माद्भादंपत्याधिश्रयणा ददं मावनोयम- faa ana उद्रवेत्। तेन वायुः प्रोता भवति । तदेतत् खजकारेणाक्म्। AAT AAA, तीति ॥
अथय इामाभावप्रतोकार cifad प्रजति। “प्रजापति- Zam. खजमानः। श्रग्मिमेव देवतानां प्रयममङूजत | सोाऽ- न्यदाख म्यमविला [४] ॥ प्रजापतिमभिपयीवन्तंत। ष war रबिभेत्। साऽमुमादिव्यमात्ममा निरमिमीत । ay wat पराः प्यावत्तंत | ततो वे ख ्हल्युमपाजयत्। WIA जय- ति। य एवं ae” इति। पुरा प्रजापतिरदेवताः war: fag- SG: प्रथममञ्भिमेवाणटजत | खाऽभरिरं वतान्यद्धिन्नमविला खाथै- AGING VAM चेतनमन्यत्किशचिदष्यलन्धा प्रजाप- तिमेवाशश्धमभिख च्छ aged wren: । स च प्रजापतिः waite: equa: सकाश्ारादित्धं निकाय तमादिव्य- मप्र ला खयं पराञ्मुखे जगाम । aaa जितवान् | एवमन्यस्छा येवं विदाऽपग्टल्युजये भवति ॥
श्रय हामाभावप्रतीकारं दृ्रयति। “तस्मा्भ्येवं face: | उतेकाहमुत TY न Tela तमेवा भवति । wer ्ा-
8०० वेतिरीय-ब्राश्यशभाष्ये | ,
दित्योऽभिराचम्'' [५] इति॥ ware ge वा केनाविनि- fade ufargrawtsfrerd acre: केऽपि ग जङति॥
दति ओसायमाचाग्थविरचितं माधवोये वेडार्थप्रकान्न SMITA ES दितीयकाण्डे प्रथमप्रपाठकं वषटेाऽनुवाकः।॥ nae.
अथ सप्तमोऽनुवाकः ।
षष्टे रामाभावग्रतीकारोऽभिहितः। सप्तमे रातव्यस्य ₹- विषोऽवसखाभेदेन देवता fred प्रशंसाथेमनसन्धामारथेश्च र यति। “tre गवि। वायव्यमुषडष्टम्। whet दु द्यमाभम्। सोम्यं दुग्धम्। वारुण मधिञ्चितम्। वेशवदेवाभिग्द्वः। Ire ama सारस्वतं विन्द मानम्। Fay अरः, धात्र दाखितम् ॥ हशस्पतेशन्नोतम्। सवितुः भ्रक्रान्तम् । दावा एथिखर द्ियभाणम् । ए्राञ्नमुपसतन्नम् । we: पष्वीडतिः। wade | Oey छतम् [९] इति ॥ पयो ear गवि तिष्ठति तदा axe प्रियम् । वत्सेनेपष्ष्टं चाग्धमाशं वाबोः भिम् । दाइनेन श्रापन्नमश्िनाः fran) रेगदादृद्धं सोमर प्रिषम्। व्कावधिर्भितं वर्णस्य प्रिखम् । can चोाण्वमाषख पयसः ये विन्दवस्ते विश्वेषां gat परिखाः । तापार्षि- व्येव UTTER थदुद्मगं तत्पृष्डः fray! उलि पाजगतप्रदभरेषु wag विविधं wet were अन्तष्धरण- त्याः fram Wer चनोष्छतं यच्छरः शारः afar frag पाकादु ंमृदासितं धातः fren gawd रर
२ काडर NUS < खनवाकः। ४०१
wa: fray श्राव्यो ्र्रमोपे गन्तु यत् wate तत्तवितुः प्रियम्। तच हौचमाएं* wrargfeen: freq नौला तात - मपे उपञ्नश्नमिक्ारन्याः fran । wwarsfarta: प्रिया । दितीचाङतिः प्रापतेः प्रिया । erage fire भ्यम् ॥
इति जओरीसाथमाचाय्थेविरचिते माधवीये वेद्ार्थप्रकाश् sau दितीयकाण्डे प्रथमन्नपाठरके सप्तमाऽन्- वाकः५३॥
अया टमाऽमुवाकः ।
सप्तमे दविषः सवदे वतासम्बन्धेन प्रसा छता । Zea रो- हनप्रकारोाऽभिधीयते। aatet गासमोपे वत्छप्रेरणं fara | “efaun उपषटजति। पिदलस्ाकमेव तेन जयति” दइति। ्रग्िाव्या भेनादकिणपाश्चं यथा ag: सम्बप्नाति तथा तं वत्छमुपडजेत् । तेन पिढ लोकस जया भवति ॥
धेने: पभ्रा्ुखता च रिकर्पेन विधत्ते । “प्राचीमावत्तं- यति। रैवलाकमेव तेन जयति! उदोचोमादटृद्य tf | मनुव्यलेकमेव तेग जयति" इति । देवखोकममव्यलेाकयेोः प्रागदक्वतिलेन तव्नयोऽनेकेव्वथवादरेषु प्रसिद्धः। तथा ख ाखाहरणे BAA! यत्माचीमाहरेत्। दे वखाकमेव तेन जय- fa उदौीचीमादृत्य दाणि। मनुव्यलाकमिति॥
श्रधिकारिभेदेन दहनोयखगव्यवखां विधत्ते । “पूगी
* नीयमानमिति © त्िङितपुखकषटतं पाठान्तरम् |
8०२ तेत्तिरीयत्राश्बभाच्ये।
Swings च्येठिनेवस्य । या वा गतश्रीः war अपरो qu कनिषस्छ कनिटिनेयस्य । योवा area’ [९] इति। च्यष्टभायायाः Tat Vere | खयश्च भादरं मध्ये ae: तादृशस्य पञ्चिमदिम्बन्तिंनो स्तना दुद्यात। यो भवितुभि- aut भियं प्राप्तुमिच्छति । तस्याणपरो दुद्यात् । लाकं दे रनात्पे wets अतिमरभ्वणीयाऽङ्गुलोभि खना- acuta i
aca निषेधति। “न eaufa पापवस्य सखव्यादत्ये" दति। सखनोापद्रवेण प्राप्तं पापवस्य सन्पापयक्रं ay तद्माठु- व्यथे सखनापमदामावः।
Gam सम्देवता सम्बन्धमनुकरैः कंिदिेषेः सामु तेन हविषाग्निहा जहामः प्रयागं विधन्ते। “वायव्यं वा एतदुपष- aa आशिनं दुह्यमानम् । मेचं दुग्धम् wera उदाख- मानम्। लाद्रमन्नीयमानम्। हदस्यतेरुन्रीतम् । सवितुः प्र- क्रान्तम् द्यावाष्टथिव्य ह्ियमाणएम् [२] रद्राप्रमुपसादि- तम् । wast वा एष देवताभ्य जहाति । योऽभ्चिराज जाति" इति। उक्ररोत्या दविषः सब्वेदेवताप्रियलात्तादृब्ं इविजडयात् | तेन wand Saar ङतं भवति।
तमेवं रामं तदेदनं बङ्विधफलत्वद्शनेन प्रभसति। ‘qu खलु वै ay तोयं तपंति । एवमभ्रि हा जो यजमानं तर्पयति । द्यति प्रजया पष्एभिः । प्र gat Sta जानाति, प्ति पुजम्। Tafa Grea प्र प्रजया पद्ुभििंधगेजा यते।
२ काद्र प्रपाठक ९ अम्वाकः। oR
weld fagarsfatri जहति च उक्तेगदेवं Fe” [elefan लाकं लीरग्रदां धेनुः विविधघासादिप्रदानेन Me खीथ- भोगसाने तपयति wets) एवमियमग्निराजो धेनुः हा- मद्वय बहङ्कोरं प्रयच्छतो साङ्कर्कासन्यादनदारा यजमानं तपंयति । awa धेनमभमिरानीं Nisa कष्ण यजमानः यथा तपंयति। adeafaern कम्मेफले यजमानं तपयति । ख च यजमानः प्रजया UNE eat रेदपातादृदधै wi प्रजागाति। ततः पूर्वै दीधीयुयेण यक्षः पुतं erg पष्छति। एवमभ्चिषहाचीमददिमानं जानता यस्य यजमानस्या- भ्राजं mae पुचादयो जुकति। यख केवखमृक्रटन्तानं जानाति। तावुभावपि भिथ॒नरूपैः पजादिभिथ खण्डा भवतः ॥
दति ओषायनाचार्य्यविरचिते माधवीये वेदार्थप्रकान्ने SUI द्वितीयकाण्डे प्रथमप्रपाठके अ्टमाऽम~ वाकः ॥ ८॥
अथ मवमेऽनुवाकः।
अष्टमेऽप्मिशा चविधिर्क्रः। गवमे तदोयमन्वा उच्यत । अद्यपि दितीयानुवाकं संखष्टासंङष्टमन्ल्ावुक् । तथापि dee- Gla Ua न तु aaa) तस्मात् तै मग््ावज्र fawe | “जयो व भरव्यमेधा श्रासन्। तेषां चिरोकोाऽ्नि हे नमजहात्। feta aaa: । तेषां यत्िरजहेात्। स चाऽजात् । at fe
यजुषा । यः सत् । स दष्णीम् [९] ॥ यञ्च यजुषाऽजहाद्य्ु 3 ४
8०8 तेनिशीय-ब्राद्यबभाष्ये |
दव्णीम् | तावृभावाद्ुताम् । तस्माद्युषाह्तिः पूर्वा हा- तव्या । ठरष्णीमृन्तरा । SH vast अ्रवरन्धे । wigs तिरभ्रिः खाति सायं जहाति। ta एव तदूधाति। खया च्यातिञ्धीतिः ययः खारेति प्रातः। ta एव fea प्रजन- यतिः दति । मेधा श्युतग्नन्यतदथयेधारणाशकरिः। प्रिया मेधा यसाम प्रियमेधः। afagfa: | तस पुचा प्रेयमेधाः। aat जयाणां wean श्राद्वा eset हेातव्यं प्रतिदिनं जिवारममदाचग्टण्वा इत्वा ससण्टद्धिंम प्राप। दितयोा यजषा दिरजुहात्। दतीवसतष्णं सषृरजुहात्। तावुभाद्द्धिं wry- ताम् । तस्मादन्येनापि प्रथमाङ्तिरम्मिज्यीतिरित्यादिना वा थञ्जषा दातव्या । दितीया ठष्णों trae) तथा सति a afg प्राप्नाति। मग्स्य waa: अरग्निरब्गारात्मकच्या- तिः प्रभाद्र् यम्। याऽभिरङ्गारात्मकः ख एव प्रभादरव्यरूपः। यश्च प्रभाद्रवयम्। तदेवाङ्गारात्मकं तयेारविनाभावस्य दष्ट त्वात्। तद् तत्खकोया वागा | अनेन BMY सायं wa सति रेता धारणं भवति। एवं छखय्मण्डलं anuarcfaarara दितेय मन्त उच्यते। तेन प्रातदामे खति atfed रेतः प्रजा- त्यत्तिं atta दवितीयस्मिश्लनुवाक उदितामुदितरामपन fafear । wat: प्रक्रमानुखारेण व्यवखा द्रष्टव्या WHA यथाकामी प्रक्रमान्त् frame’ tia खच्कारेणाक्न्यायात्। एवे सति याऽन्दितद्ामं प्रकरम्यागुतिष्ठति । we ward ङ्धामात् प्रागेव खयं ऽभ्यदियात्॥
काण्डे प्रपाठके € खनवाक्षः| 8०४
तदानों प्राय्चिन्तं विधन्ते। “tar वा ure fea मन प्रजायते [९] ॥ यस्याग्निडा चमत खयीऽभ्युदेति। यद्यन्ते Bal उन्नीय प्राङ्ःदाद्रवेत्। स उपसाद्चातमितारासोत्। स यदा ATA) चरथ भःखारेति जुह्यात् । प्रजापते तः, तमेवेापासरत् । स एवेन तत उन्नयति । नात्तिमाच्छंति यजमानः” [दे] दति ॥ wafeatra प्रक्रम्यानुतिष्टता यख यजमानस्या्चिदाचमडतमेवाभिखच्छ wi उदेति । we wine निषिक्रमपिरेता म प्रजामृत्यादयति। तदानों यि यजमानोन्ते ख्यात् । प्रामान्तरमगतवा समोपे तिष्ठेत् । तदानीं खयमेव ₹हविरुन्लोय प्राङ्मुखमादवनीयं प्रति उद्धुतदविष्क WAAL BATRA ख यजमान आहवनोयसमोपे इवि- Way खयं Rawal भिर्द्धश्ासस्िष्ठेत्। यदा आन्त भवति तदा निरोधं परित्यज्य aarefa wad HEAT 4 प्रजापतिभृता निल्यरिद्ध दति तन्मन््तगतद तग्रब्दस्यायः | श्रतस्तेन wae तमेव प्रजापतिं प्राप्तवान् भवति। स एव परजापतिरेनं यजमानम्। ततः कालापराधदेषादुद्धुत्य सगुणं aa प्रापयति । यजमानो विनाशं न प्राप्नाति॥
दति ओषायनाचाय्ेविरबिते माधवोये वेदाथप्रकाञ्च हृष्पयजन्राद्यणे दितीयकाण्डे प्रथमप्रपाठके गवमेाऽनुवाकः॥ ॥ ९ ॥
282
Bog , Ahacte-wrenrsz |
अथय दश्माऽभुवाकः।
असंख्टराममनग्धो Aaasfafear । cwa अवस्था विशेवा- शसारेण erat विधौयते । तज प्रथमामवस्छां दज्नयति। “'यदभ्रिमुद्धरति। वसवसतद्धभिः । तस्िन्यख् तथाविधे og- fa, वसुष्येवास्याग्रिहाज ङतं भवतिः, इति। यदा यज- माना गारपल्यादा हवगीयेऽप्निमुद्धत्य मरतिष्ठापयति। तदागौ- मुद्धरणावस्छाया वसुप्रियलादइसवाऽग्निरूपेण att । यख asarre तथाविधे तस्िन्नग्रा टलिजे जङति । तस्य यजमा- भस्य acfaerd वसुष्वेव ङतं भवति तेन वसवः परियम इत्यथः । WAR AT ATs योज्यम् ॥
अय दितोयावखामादह । ‹.जनिहिता यूपो यच्छते | रद्रा waft: | तिन् ae तथाविधे जह्ति। सदरेष्वेवाख्याभ्नि- Vay wa भवतिः, इति। आहवनोये निहिता युपो यनि गच्छता धूमेन युक्तो यद्ावतिष्ठते तदानीमयं TTS: | शय दरतोयावख्ामाह । “neafawafecraaa 1 श्रा- दित्या सद्भिः [९] ॥ तस्मिन् यस तथाविधं जुति । श्रादि- च्येवयेवाश्चाग्रिडा ज ङतं भवतिः? इति । saftsirer षा दा द्रं काष्ठं प्रथमं Tafa ॥
अरय चतु्ामवस्थामार₹ | “सर्व्व एव Tae CW दीष भवति । विश्वै देवाखष्यभ्निः। afer, यस तथाविधे जहृति । विश्वेष्वेवाख्य देवेगब्वभिराच wa भवति" इति। शथवीऽपि
२ काण्डे प्रपाठके Co खनृवाकः। gee
काष्टसमृहः wag प्रदश्ेषु यखिन् are आदी भवति तदा विश्वे रेवा श्रग्रिखरूपाः ॥
अथ पञ्चमावसख्ामार₹ | “जनितरामचिंरुपावेति लेहिनीकेव भवति। cxwife: | तिन् यस्य तथाविषे agi cx एवास्याग्मिराच wa भवति” [२] इति। maf: सम्पि काष्टानि यदा नितरामपाप्नोति तेषु च काषटेषु लेदित्यमेव भवति तरानीमिदरखरूपाऽभ्चिः ॥
श्रथ षष्टोमवस्यामा इ | “रङ्ग रा भवन्ति, तेभ्याऽङ्ारेग्या- ऽिंरदेति । प्रजापतिसख्भ्निः । afer यद तथातिधे a- कति । प्रजापतावेवाश्याब्चिरार ङतं भवतिः” इति। म्रोढ- उ्धालासु शान्तासु काष्टान्यङ्गारा भवन्ति। तेभ्यखाङ्ारेभ्य ईैषरेवाचिंरुदेति। तदा प्रलापतिरूपाऽयम्चिः॥
अय सप्तमीमवस्थामाद्। शशरोऽङ्ारा WEA । त्रश ava: । तसन् यस तथाविधे जुहति। ब्रह्मल्ेवाखाग्निहेा ९ खतं भवति" इति । शरणब्देन Vea मण्डम् । अङ्गा CMS चाश्चुस्यमाजङूपेणावभासमामो व्वालालेग्ाऽभिघो- Ua | तादृशाः WITSHTTT agrawal उपरि धावन्ति तदा परब्रह्रारूपाऽयमद्निः ॥
द्दामोमेवंविधन्नामपृव्वेकागुष्टानस् तथाविधष्यानस्य च प्रशंसां दशयति “agy qarfay विश्ेषु देवेषु ॥ इषे प्रजापत aE) श्रपरिवगेमेवाखछेतासु देवतासु ङतं भवति wed विद् षेाऽग्मिहे।उं wefa | य उचेनरेवं az” [३] tf
eax सेततिसीय-ब्राद्मशभास्ये |
यस्य जामया ela: यस्य च ध्यानं तयोारुभयारपि एक- मपि दिनमवर्जविला वखादिषु ब्रह्मान्तेषु देवेषु ङतं भवति। अ दूति wrse परिंवगेः परिवारः दृद क्रियाविश्रेषणम्। एतास पुष्छाक्राख देवतासु WI यजमानस्य श्राङतं भवत्येव ॥
इति ओषायनाचाय्यविरविते माधवोये वेदार्य॑प्रकादच ayaa’ दितोयकाण्डे प्रथमप्रपाठके द अ्रमोाऽनुवाकः॥ ॥ ९० ॥
श्रय एकादथाऽनुवाक =
दशमे वङ्केरवश्चाविशेषं दामं प्राश्य दितम् | एकादज्र भेदन परिषेचनं मन्ता विधन्ते। “wa ar सत्येन परिषिश्चा- मोति सायं परिषिञ्चति) सद्यं ada परिषिञ्चामि प्रातः। अग्निवा तम्! ्रसावादिव्यः सत्यम् । अ्र्निमेव तद्ा- दित्येन सायं परिषिश्चति। श्रभ्निनादिद्यं प्रातः सः। यावद शारा Waa: | तावदस्य लाक्य । नान्नं रिष्टिः नान्ता न पर्यन्ताऽस्ि ॥ यस्येवंविदुषाऽग्निषा चं जति । य उचेगदेवं az”? [९] दति। तशब्देन मानससत्यवाचिना अद्चिरच विवकितः । सत्यशब्देन वाचिकसत्यवाचिना आ्रादित्याऽच faafaa: 1 चतम्चिं लामादित्येन परितः सिश्चामोति ara aaa: | सत्यं श्रादिल्यं at सद्येन श्रद्चिना परितः fe शचचामीति प्रातःकालोनमन््खा्थः । एवंविधन्नानपृव्येकाऽन्- Brat तथा विधन्ञाने च यावन्तं कालमरारातरे उभे रखते
२ काणडेर पपाठके ८ अनुगकः। ४०९
वतते | तावन्तं कालमेतदीयपुचपीचादिपरम्यरा्यां अ्र्निरा- चानष्टानेापयुक्रस्य we दिघ्रकारौ arent भवति। मापि सष्वौद्मना नागा भवति। aur भेाग्यवस्तना कदापि wa: पर्यन्ता नस्तः। WAT AW: पर्यन्तः प्रतिबन्धस्य SATA नाशः, तस्नारेतत् प्र्स्तमशग्निहा चमनुष्टेयमिति प्रपाठकस AGATA अरय प्रपाठकस्य श्रमुवाकाथः WE WA |
'"'उपोादाताऽप्रिरा चञ्च संसाराः प्राकतास्तथा |
उदीच्या श्रपि संस्काराः काभ्यक्रयविधिस्तया॥
शामः सप्रकारोक्रा दारनोयषविः Wha: |
दादासंखूषटरामख वद्ध वस्थाप्रच्र॑समम् ॥
परि षेचनमित्येवं प्रपाठक उदातः * ।
sfazrafatu: सङ्गगप्रभंखाज्ञानमंयतः॥
वेदार्थस्य प्रकाशेन तमे दा दैः निवन्तंयन् ।
पम्थां चतरो देयादिद्यातीयमदश्वरः ॥
tf ओषायनाचाय्य॑विरचिते माधवीये वेदार्थप्रकाओे ृष्णयजब्राद्मणे दितीयकाण्डे wana एकादग्रोाऽन्- वाकः॥ YUN समात्तखाय प्रयमः प्रपाठकः ॥
* उदीरित डति A िडितपस्तकपाढठः।
तैत्तिरीय -ब्राह्मणभाप्य दितौोयकाण्डे दितीयप्रपाटके प्रथमोाऽनवाकः। हरिः ॐ |
यस्य निश्वसितं वेदा यो वेदेभ्यऽखिलं- जगत् |
faa तमं वन्दे विद्यातोर्थमरेश्वरम् ॥
आद्ये प्रपाठके प्राक्ता नित्यकाम्यविभेदतः।
आरण्यकाण्डगा AV दशरचादयः WAT: ॥
agree wean दिती येऽस्िन् प्रपाठके ।
WCAG AAI SH प्रथमानुवाके दशा चा-
en चितिः खगिल्यादिङहाममन््ा आन्नाताः। we विधि- that प्रथमानुवाकेऽभिधीयते । हाटमन््ाणाञ्च प्रयाग- व्यवसा खजकारेण विष्पष्टं दशिता। त ca चतुरदातासे यव VATU: SIRT: सखाहाकारास्तच प्रय॒ञ्येरम्। यचा माथा BIT श्रखाहाकारा wa यजमानास्तेषां ये वि- हारसंयक्राः। आदिताग्रस्तान् प्रतोयादुभयोारितरानिति। चतुदादटश्ब्दः He हादरमन्विषयः। way warwcrat विस्पष्टमाख्रास्यते। एतेषु च डाटमन्लेषु यावन्ति पष्वेभागे हामसाधननामानि Zea तेषां प्राधान्येन दश्रदाटमन्ध- त्वम् । उपरिभागा TETAS: | तस्यान्ते खादहाकारः पठितः | AT यद्खाहाकारोा रहामेख्रेवाजपादोा तद्रहिता हा-
R WISER प्रपाठके QA: | ere
भाम एव प्रयाक्रवया विहाय श्राहवनोयादिथकं aa तदिषय विधिव्वाहितार्चिरेवाधिकारो दतरेवु लमाहितार्चि- रपि। श्रतएव तेषां mad: पुरुषार्यख्ेद्यभयविधः प्रयोगा विद्ते ॥ |
एवं wars परषार्थप्रयागं तावदादौ विन्ते । “प्रजा- पतिरकामयत प्रजाः सुजेयेति। क `एतं दज्ररेतारमपश्वत्। तं मनसानुद्रुत्य दभंस्तम्बेऽजदात्।. तता वे सप्रजा GEA ता श्रख्मात् ष्टा IMAL) AT यदेखाग्ट़ात्। तद्रहस् परत्वम्। यः कामयेत प्रजायेयेति। स दन्रहातारं मनाऽ TEM दभस्तम्बे KATA | प्रजापतिर्वे <werat [९]॥ प्रजापतिरेव war प्रजायते, इति । प॒रा कदाचित् प्रजापतिः प्रजा उत्पादयितुं कामयमानरूदुपायं वेदेषु परोच्य cH राचाख्यं मन्त्रमपश्त् | WICH एवं समाचातः। चितिः खक् । चित्तमाज्यम् । वाम्बेदिः । आधीतं बहिः। केता शरप्निः। विजातमभ्भिः। वाक्पतिाता । मन saan । प्राणा इ्विः। सामाध्वग्यंरिति। wa चिस्िचिकण्ब्दाभ्यां निर्वि कर्पकसविकश्यकभेदजगकावन्तःकर णभेदा विवक्षिते ara fagr श्राघधोतमृखायंमाणं कंतविज्ञानशब्दाग्यां मिविंकश्यक- ब्विकसख्पकविज्ञा नविषया वभिघोयेते। वाक्पतिशब्देन वाचः WUT: कणष्टतास्वादिस्वामेषु संयुज्यमाना वायरुष्यते | मनः- Wer प्रसिद्धा Banana agg: खरोाथारणश्रक्रिरच्यते।
श्वं चित्यादयेा दभ ध्ररीरगताः पदाथविशरेषाः खगादयो ce 37
arte वेत्तिरीीय-ब्राद्मयभाष्ये
पदाथा ₹रामनिष्यादकाः। श्रग्निश्ब्ददयेनाहवनोयगारपलये faafeat । उपवक्ुशब्देनानुवचनकन्तुातुः परा Haan मेचावरुणा विवकितः । चिच्यादयः भ्रारीरपदा्यौः खगादि- wea दति वाक्यायैः। अरसिग्बन्ले सगादीनां हामखाधना- भा दश्ानामभिदितत्ात् । श्रयं मन्तो दश्रहातेल्युखते। सोऽयं AAA पव्यभागः | उन्तरभागस्त् Tew एव- माल्लातः। वाचस्पते विधनामन् । विधेमते नाम । विस्व- मस्माकं नाम । वाचस्पतिः सामं पिवतु। sTarg ar wiaerefa | SF वास्यते वाचः पालकं डे fay जगदिधातः। हे नामम् wae वशीकन्तंः ते तव नाम विधेम wae- नुयदकारौी देवाऽचमिनत्येवं प्रसिद्धिं ga: । eat गमनं प्रष्ठीभावं सम्यादयामः wager नामविधेः देवेषु मध्ये यजमानाऽयं aware इतवानिति प्रसिद्धिं aqi श्रयं वाखस्पतिमदोयं सामसदृश्माज्यं पिवतु। wang tra aay नम्णमपेक्तितं धनं धाद्व चस्पतिः सम्पादयतु दमं ठन्तान्तमदि श्च जडघधोति खकोया वागा । wa वाचस्यतं Cais TAY धात् THAT ्रहभागः। तेन य्रहभागेन खा- हाकारेण च सहितं तं दशरहाटमन्ं मनसाचाय्ं कस्िंखि- द भ॑स्तम्बे WHT तवान् । तते दामसामण्पात् स प्रजापतिः कामिताः प्रजाः समजं ताः Wat: प्रजा अनुरागरशिताः Baa प्रजापतेरपकान्ताः सच प्रजापति्वीचस्पत दत्धादि पहभागपटितसाम््न ताः प्रजाः पुमरग्टात्। AAT गरडा-
२ काण्ेर प्रपाठक ९ अमवाकः। SUR
waafa eer qed सम्पन्नम् । प्रजापतिवदन्याऽपि शमं छता प्रजापतिसामर्थे प्राप्य प्रजात्यत्तिं करोति साऽयं विधिः खचकारेण सङ्गहोतः 1 यः कामयेत प्रजायेयेति ख द्वादश्रग्टरीतेन ay एरयिला द्रहातारं मनसाऽनद्रुत्य दभ॑सम्बे way ज॒ङ्यादृद्धं वा we atugaat णेति ॥
मानसं मन्त्ोचखारणं प्रशंखुति। “Carey जहति। मम् दव हि प्रजापतिः| प्रजापतेराद्ये” दति, यथास्मदोयं मनः सङ्कल्यमाचेण मनोराञ्धगतान् fafa खजति। एवं ग्रजापतिरपि सद्धर्पमातेण aaaifa तत्छाम्यम्। श्रता मा- मसमृशारणं प्रजापतेः प्राये भवति ॥
विधन्ते। “ “Tea जहाति पृं xa fe प्रजापतिः। अरजापतेराष्ये'" इति । इादश्ग्डदीतेनाच्येन या सुक् Te तया TRAY | सब्वात्मकलात् प्रजापतेः THA ॥
wert विधत्ते, “corer wetfal न्युनाद्धि प्रजा- पतिः प्रजा अ्रश्जत। प्रजाना wa [२] दति। चतुग Waser यक्ता येयमपचुक् तया GE: wT प्रजापतेः स्वरूपं सब्वजगदीजा वस्वा मव्यारृते सन्वेविष्ेषरादहित्येन न्यूनं तस्मादेव व्याताद्याकृतरूपाः प्रजाः CEA! Wat न्यनया Wa: wee भवति । gawd: न्युन वपर खमबल- alfeaferat awecfean ₹ादरमन्लेण स्वद्रव्यं सरृद्धातव्य-
न~ ९ © Q. ~ fama: GE) VNewnriarg war पमरद्धं ग्रहभागेन 35 2 ।
७१४ तेिरोय-नाश्गभाये
खातव्यमिति दितीयः पठः ताविभमै प etter ॥
अथ प्ताम्तरं विधत्ते, “दर्भस्तम्बे serfs एतस्मा योनेः प्रजापतिः प्रजा awa यस्मादेव ara: प्रजापतिः प्रजा VINA | तस्मादेव Aa: प्रजायतेःः इति, was- दर्भंस्तम्बस् प्रजा योजितम् । तथा च पञ्चकाषडे बमाखा- तम्। यदा wer wea uate तद्भाखस्िन् जुरेति। प्रैव प्रजायतद्ति॥
faust । “ब्राह्मणे cfeuq उपासे, ब्रामण वैं प्रजा- भामुपद्रष्टा। उपद्र ष्ुमल्येव प्रजायते” इति । हामकाले क- सिद्द दकिणभागे ापनीयः। उपद्रष्टा feafeaa भरजागामुपदेष्टा उपद्रष्टा उपद्रषुमनिदिताहितद्रषटुयुकरं <a VATA ॥
ava wwefai “ग्रहा भवति। wary ख्टानां va” एति! यथा प्रजापतिरपक्राम्ताः प्रजा ्रहभागेन wa- arr एवं यजमानेऽपि॥
इत्थं प्रजाकामस्य प्रयागमभिधाया् यश्रकामस्य wart faut “भ्यं ब्राह्मणं faut विदां यशे नच्छत् [द्]॥ asta परेत्य । दर्भ॑सतम्बमद्वत्ष्य। ब्राह्मणं दिएता fa- TY! WAC व्याचचीत। एतद्रे देवानां परमं agi WH । यश्वतुातारः। तदेव Ward गमयति। तदेनं wary गतम् प्रकाशं प्रजानां गमयति" इति। वेदग्रास्तविद्यां at Baraat ब्राह्मणं ule तदनुरूपं यना न प्राज्रुयात् तदा ब
२ काण्डे प्रपाठके र QAM: | ७९५
भाद्यणाऽरख्छमनुप्रविश् द भंस्तम्बमृ डं ग्रन्थिकं aA तचासीनः सन् कञ्चिदिश्िष्टं ब्राह्मणं दल्िणभाग उपवेश agate tana विखष्टमृखारयेत्। fete: खगित्यादिको दभ्- हाता एयिवी ₹हातेव्यारिकखचतुराताभ्निरतेल्यादिकः पञ्च- ` हाता wat waftanfes: wert avwefa¥raan- दिकः खप्तहाता एते asia ₹राटमन््ाखतदट्ब्येम afe- न्यायेनापलखिताः । Waar बङ्वचनामुपपन्तेः । चतुडाठ- रब्दसेव सर्व्वीपलख्कत्वम्। न तु दशराचादिदणशकस्येव्यय- adr उपरिष्टादिश्यष्टौभविख्यति । wa हामविधानाभावार् तमभागखाहदाकारभागा न प्रयाक्था । यन्ते चतुदहातारोा मन्त्राः एतरेव TAMAS गेयं ब्रह्म Tat: परञ्िन त्र- Wie age गारवं तादूश्रमेतेषु gata) तदेव देवाभि- AWE ब्रह्य देवेषु मध्ये विदांसमेनं wart गमयति ततो देवेषु स्थाति गतमेमं ब्राह्मणं देवानुग्रहयक्ं पनः प्रजाना मध्ये प्रकाशं गमयति। तता लेाकदयप्रख्याता भवति॥ उक्रदर्भसतम्बं ग्रथंसति। ““दभसम्बमद्गश व्याचष्टे [४]॥ अभ्भिवान् वे दभस्तम्बः। waa व्याचष्टे xfai यथा- बिदीमाधारः तदद् सम्नाऽपि तच दामाधारत्वेन विहितः॥ vasa दितादितसाजिलयेनापवेश्निते ब्राह्मं अभर खति। “ब्राह्मणे दित उपास्ते, ब्राह्मणा बे प्रजानामुप- द्रष्टा | उपद्र हुमल्येवेनं यथ च्छति" इति । ददं हितमि- दमदितभिति म्राद्यणः प्रजाभ्य उपदिभति तस्मादयमुषद्रहा।
४१६ लेत्तिरीय-ब्राह्यखभाष्ये
तथाविधनब्राह्मणेयक्र एव देग्रे विद्रांसमेनं aw: प्रा्नोति॥
ay afag ब्राह्मणाय गोदानं विघन्ते | “tad तं यश्रोत्तारिव्याङ्ः। यस्यां ते व्याचष्ट cfai वरसखी देयः। ` यदेवेनं तचरोपरमति 1 तदेवावरुन्धे” [५] दति। यं ब्राह्मणं मन्निधाप्य trea पवति। तमेव ब्राह्मणं age अतारोश्वरं OTe VAY | WAM गाद्ानेन यद्य्र एनं ब्राह्मणं प्रा- श्राति तत्छखयमेव खोकरोाति॥
तदेवं परुषार्थप्रयागदयमभिधाय may द्श्हाढ मन्तरख प्रयो गण्वतुषटयं क्रमेण विधन्तं “afqatcarar cwerar- रणिमवदध्यात | प्रजातमेवेनमाधत्ते । तेनेवाद्रुत्या्भिरातरं जृङयात्। प्रजा तमेवेगब्लराति। दविनिंवंस्यन्दशदातारं व्याचच्षीत । प्रजा तमेवेनं निवंपति । सामिघेनोरनवच्ं <a Vat awa साभिधेनोरेव खष्ठारग्य प्रतनुते। श्रयो यक्षो वे दब्रहाता। awaa तनुते [६] दति॥ प्रजातं श्वतं आआधेयाऽग्िहातव्यहविनिंवपणोयश्च दवि दंन्रराटम- मत्रेण aga) तया wists दशदादरपाठेन तदनष्टानं प्रारभ्य विस्तारथयति। श्रपि च catia यन्ञसाधनत्वेन यश्नरूपतवाद्यञ्ञमेव विस्तारयति। wa gant) दन्न होजाभिचरन् यजेत खहृतद्रिणे प्रदरे वाजंङयारिति।
तदिदं पङषायलेन विधत्ते । “श्रभिचरं cwerart a BI) गव वे Ges प्राणाः । माभिर्दश्रमो। ख प्राणमवे- ममभिचरति । एतावदरे परुषस्य खम् । यावप्राणाः। या-
२ ATS RV प्रपाठके & GAA: | ४९७
वरेवास्यास्ति। तदभिचरति इति भिरसि दिद्राणि सप्त sued दे fas तेषु CYC: प्राणा नवसद्याकाः तदपेचया माभेद॑गशमते एवं सति राटमनग्गततया दशस्या स्व प्राणय॒क्रमेवेनं शचमुदिग्वाभिचारः wat भवति। श्रपिच प्राणा दति यावदस्ति एतावदेव परूषस्य ae खम्॥
अतस्तत्सव्वेमदि श्राभिचारः कता भवति tracy वि- wa | “aaa tite जहाति प्रदरे ati एतदा we नि- च्छतिग्टरीतम् ॥ निच्छतिग्टदोत vat जिष्छेत्या ureafa” दति। दरिणमुरग्धानं aq aad खयमव fag ag मारपत्या दयाय तमवदु षनिवेपनेन सम्पादितं प्रदरोऽगच्छिद्राः शअरनयोर्मध्य एकस्मिन् जुडयादे तच्याभयं निकत्या राक्तषर्ू- पया ग्टहीतं AMAA I
श्रतस्तस्िन्नवस्थाने एतं वैरिणं नित्या ग्राहयति । “a- SUG BTA तेन ववषट्करोति। वाच एनं क्रूरेण प्रटख्ति। ताजगाज्तिंमाच्छंति' [७] इति । आरण्छकाण्ठे करुराणि स- araratfa “az फट् जहि frat भिन्धि इन्धि ac” दति वाचः क्रराणोति तेषां मध्ये कचित् ate दशराटमन्त्ान्ते वषट्कारषत्यं सम्पादयेत् । ततस्ते करूरणेनं wa च्छिनत्ति, लदानोमेवासा मरणं गच्छति॥
इति ओषायमाचा्विरचिति माधवीये वेदा्यंप्रका wT ह्मणो दितोयकाण्डे दितीयप्रपाठकं प्रथमेऽनुवाकः॥ ॥ ९ ॥
ars Seater wreaaral
my दवितीयाऽनुवाकः। |
प्रथमे दन्रराटमन्तस्र क्रवथप्रयोागदयं दर्चिंतम्। दितीचे अतुदहाीचादिमन्ार्णां कलर्यप्रयोगः प्रदश्यते । तदादौ चतु- रद्भिः प्रयागं विधन्ते। “प्रजापतिरकामयत TATCATT waafa | स एतं चतुद्तारमपश्वत्। तं मनसानद्रुत्यार- वनीयेऽजुात्। तते वै ष दशपुष॑मा सावसुजत | तावस््ाहृष्टा- वपाक्रामताम्। ते यरेणाग्टडात्। AFCA यहम् । Te पलंमासावाखभमागः । चतुहातारं मनसानद्रत्या दवनोये जवात् | दण्पृ्छमासावेव ङृषटारभ्य प्रतमुते [९]॥ यहा भवति । दजपकमाख्येः eearia” दति । चतुरा मन आरष्काण्डे समाश्नातः। परथिवी हाता दचारध्वयैः। शद्रा ऽग्रीत्। ट दस्यतिरूपवकृेति सोऽयं हाटभागः। तज एयिव्यादयः प्रखिद्धाः। तथा हाचजादयञ्च स उपवकषषरष्देन समोपे खि- तलात् तत्ककाग जानोता बद्धा faafen: | यदभागस्वेवमा- WA) वाचस्पतेवाचा TAG) खम्भुततमेनायच्यसे । यज- सागापवा्ंम्। भ्रासुवसकरसे | वाचस्पतिः सोमं पिवति। ज- जननदिषमिद्ियाय arer tia 1S वाचस्पते अत्यन्तं सन्पा- दितेन मन््ाक्मिकाया वाचः खामर्थेन लमासमन्ताद्यच्छसे। WA यजमागाख वाय्ये वरणो्यं सुवः स्वगे राकः समन्तात् करु । wa वाचस्यतिः अस्मदीयेषु aie शमं पिवति । इ्नद्रदेवमिद्धियायेद्धियसष्टध्ययं अजनत् अजनयम् प्रेरयलि- त्यथः । तदेतदुडि शख ज॒ङूधीति खकोया are, Waa
२ MTHS R पपाठके २ WATT | are
यरोाक्रग्रेण खाकारेण च युक््चतुदाटमन्लः warms: | आलभमानः उपक्रममाणः Wage दश्रराटमन्तवद्यास्ये- यम् ॥
रथ पञ्चष्ातुः प्रयोगं विघन्ते। “माऽकामयत चातु- areata waa” इति। Tua पश्चरातारमपणश्यत्। तं म- AMAL CANAAN | तते वै स चातुमास्ान्यसृजत | तान्वस्मात् सष्टान्यपाक्रामम। तानि यरेणाग्टष्ात्। तर् य- डस ग्रहत्वम् | चातु्मास्यान्यालभमानः[२] TARA मन- सागद्र्यावनोये AVA | चातुमोखान्येव GEST मरत- जते। ग्रा भवति । चातुमाखयानार सृष्टानां war’ इति । यश्चदाटमनग्त Ware एवमाखातः। wfarar श्रञ्धि- waa: । wera । मिज उपवक्रेति । अन्धादयः प्रसिद्धाः शरध्व््ः परतिप्रखाता चेत्यध्वय्यदधिवेन teres पूरलोयम् | तच प्रभाग CAAA A: । “शामः सोमस परो गाः । प्रकरः WMS पुरोगाः । तास्त इन्रसामाः। वातापेवनमश्चुत स्वाहाः टति। याऽयं देवतात्मकः सोमः साऽयं खताद्मकस्य खमस यागदेशं प्रत्थागमने परता गच्छति । WaT भाष- का द्वतादिप्रकाश्रको मन्त्युक्रसख एृद्यमाणतया भासमागस् Grae परता गच्छति । wer भन्तं पटिवा पञचात्सामा ग्टद्ान्ते। S CK ATU एते सामा: आताः war wfwar बा। aitewe ते वातापेः वाय॒वदाग्नाति खसा गच्छतोति
वातापिः। तस्य इवनमाहामं .इ्रणातीति इहवनश्रतश्य एत- 3G
४२० वेत्तिरीय.ब्रादहश्भाष्ये
<u जुङधीति खकोया वागाह । wa way दभपुरमास- चातुमोख्यादीनामृपक्रमरं तदभिमानिचेक्नविषयं इ एयम् | अन्यत् पूव्ववद्या स्येयम् ॥
qeeianae प्रयागं faa ““शाऽकामयत WTA मृजेयेति | ख एतः षड्डातारमपश्छत् । तं मनसानुद्रुत्याङ- वनीयेऽजरेात्। तते वे स पशुबन्धमसुजत । सेाऽस्मालृट- ऽपाक्रामत् । तं गरदेणाण्ङ्कात् [२] तद् यदस्य ग्रहत्वम् । IW WHA GMAT: षडटातारं aways अङ यात | पशबन्धमेव सषटाऽऽरभ्य प्रतनुते। या भवति। TT बन्धस्य eee wa” इति । षटहाटमन्त आरष्छकाण्ड एव- Avera: | खे ते Vw वातं प्राणः चां ष्टम् । अन्तरि मात्मा अङ्गै्ंश्नम् wade शरोरेरिति । हे पशो यां खः स a Awe | या वायुःसखतेप्राणः। तथा च पश्रुबि- षये भिगुप्रेषे खमाश्लायते। खगै चश्गमयलात् | वातं प्राशमन- वन्डजतादिति। ar @t: a sara: उपरिवज्िंलसाम्यात्।व- दिदमन्तरिशन्ते वरीयो जोवात्मा मध्यवत्तिंवसाम्बात्। यानि इद यादीन्यङ्गानि Aas खन्पादयेति शेषः 1 यान्यन्याग्यसा- दीनि श्ररीरगतानि तैः एथिवीं प्राक्नहीति Ra) wae -चसुरित्यादावपि त्वदीयं we: खे aratfafa वा वोषवीः यम्। रामनिग्यादकस पञ्चाः weer + WE षडटेढमन्स्य TEA -एवमाक्लातः । वाचस्पति द्रया वाचा । श्रच्छिद्रया wet: दिवि देवार हाचा-
२काणठेर प्रपाठके र अनगुवाकः। ४२२
भेरयसख खारेति। S वाचस्पते afeexa वाचा खरार meg मन्ते अच्छिद्रया अङ्का चतसन्प्चंया खवा देवां vant वर्धयन हाजां हदामक्रियां दिवि were urea ama: Trai शवमयेमदिष्ठ जेङधोति खकीया वागाइ। अन्यत् Wea पस्थ यम् ॥
प्तदहाटमन््ख wart farts “सोऽकामयत सैम्यम- धरर सजेखेति । @ एत खप्तरातारमपण्छत्। तं मनसा- बदरश्यादवनोयेऽजरहान् | तता वै स सेम्यमध्वरमभजत। [४] शोऽस्नाकष्टाऽपाक्रामत् | तं TSS | तर् TCS गरलम् | Ofeware: सप्तदातारं मनसानुद्रुत्याहवनोये wary । होग्यमेवाध्वर £ सुष्ठाऽऽरग्च प्रतनुते । सषा भवति । सोाम्यखा- प्रखल सख we” इति । न विद्यतेऽध्वरा fear wenfa- मारे: शओाऽचमध्वरः। न हि तदनष्टायिनः कादिद्धिंसाख्ि। तस सब्वंकामखापि ₹हटलयात्। स च समद्र गे निष्याद्यलात् Ua: | खक्तरेाटमनग्तखारखकाणष्ड एवमाखातः | मदाइवि- हाता warefaqaa: । अश्युतमाजा अद्नौत्। श्रद्युतमना WANT | अनाश्टव्यञ्चाप्रतिष्टवख uwarfartr अयाख Beata । मारवः waefaftwrea अयासाग्ताः सत्त- ब्धा का AVIA: AWVAEN मन्लगता अच Wags: a- स सामयामसख्याभिगरो सजञिडित vara: पर स्तात् पाच Wa: प्रस्लारप्रतिहारभागे मायत दति प्रसादप्रतिदन्ला-
रादभिगरा। VAI: WANT ब्रह्मा प्रस्तोतः प्रतिड- 3G 2
9२२ वैति सीय-बराह्यवबभाय्ये
Gigrafa सप्तशद्याका ₹ामनिष्यादकाः warat एति 1 अयं AM: सत्नहेातेल्युच्यते | WE ग्रडभा गस्ेवमाक्ातः | वाच- wa दद्विधे मामम् । विधेम ते नाम । fateqaena गाम। Wola: साममपात् । मारव्यखन्तुः wie माम we: नमे दिवे। गमः faa खारेति । ई वाचस्पते @ wu weaw विधातः चिन्तप्रेरकत्यर्थः। ₹े नामन् न्येजनसम्बडुप्रणामयक्र ते तुभ्यं माम नमनं प्रणतिं विधेम ga त्वं चास्माकं नामविधेदेवामां मध्ये खम्दणिष्टवानिति प्र सिद्धं नामधेयं gq) we वाचस्पतिः सेममपात् पीतवान् TAG: AY दविः खोकाराथंमागते रेवषम्बधौ खन्तानो arefe कदाचिदपि विच्छा मात् मम ayaa. विकप्रवाहा$पि विच्छिन्ना माग्त् द्यावाषए्टथिवीग्धां ममो- स्ह + तमिममर्थमदि श जुधीति wate वागाह । खाहा- कारखदितेन दब्रहाचादीन् creat जङयात्। शमयाम दीशादिलेन areata एवायं ₹हामः। दौकाद्यङ्कग्वग्नोणि- मौयपश्चारन्तमवा्द्चपि एयगृपक्रमेा नासि तथापि निर ढपब्रबन्धवायव्यादीनामन्तभावान्दर्थः पव्या ATE: | अन्यत् Tea स्थेयम् ॥
तदेवं चतुष्टयस्य क्तव्यः प्रयाग उकः अथय Wants जमग्त्राणणं wena विधन्ते | “Tava वै aw a प्रा भवत्। तमेतावच्छः खमभरन् । [५] यसमाराः। तते व तेभ्यो OW: प्राभवत्। aaa भवन्ति! यज्ज प्रभरे"
९ AT 2 प्रपाठक २ खअनवाकः। 8२
दति । याऽचमद्िष्टामारियं च्चः ख देवेभ्यः galtar ans तल्छाधनेषु वैकख्यसन्भवात् तदा Tare यज्नसमाराः स्मा- रयजुरास्या मन्ता Uae: सक्ति ताबद्धिः समभवन् सम्पर्ति- येया भवति तथा पाषितवग्तः। ततस्तेभ्यो Taq: स॒ aw: पय्यातनाऽभवत्। सम्भारयजुंषि चारष्यकाण्ड एवमान्नातानि। अभ्रियजर्भिः। सवितास्तामेः । दद्ध उक्थामदे;। मिकवरूणा वाशिषा । अङ्गिरसेाऽधिष्णियेर्निभिः। मर्तः सन्दाहविधाना- भ्याम् । ATG: प्राचणीभिः। ओषधयो बरिषा । अरि तिर्वेद्या । Brat Creat) sew | विष्णायंज्ञेम। वसव graye alee दशिणाभिः । faazar sit । पषा खगाकारोण । ewafa: पराधया । प्रजापतिरङ्गोयेन । अन्तरित पविनरे । वायुः पाचेः। अहः अद्धयेति । अरजाग्रिसवित्रादयो देवाः यजुसे- मादीनि ah खकारणोवान्यक्गानि एते देवासः शम्मरणोयैः सादिन कम्यष्छामच्छन्तिति वाक्यार्थः उक्यामदण्रष्दः waar] awa हविःप्रचेपवाची सखमाकारः waara- AM परोाधाग्रडएकाखे पठनोयः। पुरोरक्पविचरश्रब्दा द- श्रापविचवाचो। WE यजमानः अद्धया सहागच्छामि त एते सम्भारमन्ताः VATA: । तेन awe प्रतिः witfaa- वति ॥ |
सामान्यत यश्ञसमेन्धेन विहितानां सम्भारयजषां एनः स्थानविशषं विधक्ते। “श्रातिष्यमासाच्च are) यश्चमृखं वा आतिश्म् । मृखत एव यन्नरः aya प्रतमुते'"
9२४ तैभ्तिरोय-जाष्डवभाय्ये
दति आसिष्येष्टावद्रेराति्यमलो्यादिमिर्मन्वेिंरक्र यद्ध विः तदेतदेदिमध्य were पुव्याक्रान्वशरिर्थनुर्भिरित्थादीनि सम्भार यजुषि यवनोथानि waifierefadisrstaart: सोा- | मयश्नमखताशखत एव सम्युलावयवयन्गं wary विसार यति॥
अथ रेवपन्याख्याम् wary क्रलर्थतया विधन्ते । “wae वा एषः | याऽपल्नैकः। न प्रजाः प्रजायेरमं पल्नीव्याचष्टे। यज्ञमेवाकः । प्रजानां प्रजननाथः, इति या रेषयलोननग्छ- रहितः स तावश्ज्ञ एव न भवति कुतरूख फल पं लात् । तस्म्ान्लादृ्ागुष्टागे अजा नेात्पाञ्चन्ते । श्रतसतत्परि्ाराय Saya aa विटं पठेत् । ते च मग्ना WIT ART एव- माखायते । सेनेग्रस्य | सेना SHIA: | पथ्या Ta: | वाम्बाधोः। दीक्षा शभस्य 1 एचियप्रः। वद्धनां मायो | egret Fags आदित्यानां जगती । fatitrga: aqwe विराट्। + शख पद्ध; | भ्रजायतेरभु मतिः । fawe watt सवित॒ः + खतिः । र्यस्य ache: । चख्नसा रोहिणो । खषोणामर- न्धती | WHA विद्यत् तसा few. 1 Waet बाग्लरदि- शः । श्रद्द wise afey seq fafagrafefre श्रापञ्चोषधयस | जकंखनता च देवानां vara” दूति । देवजा- ताविन्ड्रादयः पतयः । सनादयः पन्थः । दिज्िदिगादथाऽपि aut faazarat vey. एताः स्वौ आगत्य चश्चमकिकरं कुष्व॑ग्िति area: 1 एतेषां दे वपल्नोमग््ाणां पाटेम Faw
२ कारे प्रपाठके द UTAH’ | १२५
हतमयसत्वं परि त्य सन्पृषमेव यश्च॑ करोति . त्र पलीम- न्रन्ाद्मजानामत्पम्तिभवति ॥
देवपन्ीनां सामान्येन यश्ञसम्बन्धं विधाय खानमभि- wi 1 “Suey व्याचष्टे | एतद पज्लीनामायतनम् । ख एवैना ओआयतनेऽवकल्ययति' [६] <fau याते wa याश्- येव्यादिमनग्छसाशध्या श्राङतय उपसदः तासां स््ोतल्विवच्या स्लो (लिङ्गेन पसच्छब्देनातिदेभात् मामोणं पन्नीनामुचितख्धा- नम् । रत एता Save: खाचित एव स्थाने यजमानः चापयति ॥
दूति म्ोसायनाचार्यविरचिते माधवोये वेदाथप्रकाभ्े कष्ण- aang दितीयकाष्डे दितीबम्रपाटकं दितीयोऽमुवाकः॥ nei
अरय ढतोयाऽनवराकः ।
दितोये चतुदातादिमन््ां छतर्थप्रयोगा cfaa: | तचार तावदमुक्रकालविगरेषार्णां कणां सामान्येन wat उमन्वयव्यतिरेका्यां विधत्ते । “प्रजापतिरकामयत ware- येति । स तपोऽतप्यत । स जितः स्ाममङ्जत। तपञ्च- HATA मध्यत खददढणत्। AT पून्यपकरद्चापरपशख्ाभवताम्। wage Zar WAAR | श्रपरपचमन्वसुराः। AAT रेवा अभवन् । परासुराः । यं कामयेत वषौयाग्दछादिति (4) | तं पू्बपले याजयेत्। वसोयानेव भवति । यं कामयेत पापो-
ard तेनतिसीय-ब्ाद्यभाष्ये
था न्द्यादिति । तमपर परे याजयेत्। पापीयानेव भवति। तस्नात् THOTT कारुष्तरः” tas सिजः प्रजापतिसत्छाधनं तपेऽनुष्टाय ATTA गवस्छ्याकाभि- च्धग्मभिरूपेतं चिदटनामकं साममसगत् । तच्च ad स्ताम- मपरः पञ्चदशस्तामः केनापि ate मध्ये विच्छिन्नमकरोत्। aaa frerarae पर्व त्तरभागे प्डुकटष्णपकरूपेण परि- War AT NAVY देवताः श्रनुमृनाभवद्ैशवगयंयक्षवात् पुर्व ae यागं gaat धमिका भवति। sores, तु विपरोतः। तख्मादनुक्रकाल विशेषेषु कसु wre: कारण्छतरः अतिय- येग प्रशस्तः ॥
श्रथ प्रसङ्गात् SE: प्रजापतेः सम्वा्मकल्वेन स्तवम् तदम्- सन्धानं परषार्थतया बिघन्ते। “प्रजापतिर्वे दश्राता। wa- हाता TERA | WESTAT सप्राता। Waa: सं वक्छरः [2]! WAT: WTA CA Gat: | aud प्रजापति बहेग्डंवामं az बहारव ware भवति" टति। प्रजापतेदश्रराटप्रशतिलाक- पर्यन्तं सर्ग्ववस्ा त्म कवन बहारणप्यतिश्रयेन बलव तादशं विदिता ध्यानं gem खयमपितादूशा मवति॥
श्रय चतुरादमन्धस्य परषार्थप्रयामं विधातुं प्रति, प्रजापतिद्वासुरानमृजत। स दृख्रमपि नासृजत । तन्देवा WHA! TK AT जनयेति। सोऽत्रवोत्। यथां awre- सूपसाऽसक्ि। एवमिन््रं जनयध्वमिति [द] । ते तपोाऽतणन्। त आात्मन्निद्धमपणष्छन्। तममरवन्। Wee खाऽत्रवोत्।
२ काद्र प्रपाठक ह GAGA | ses
fe भागधेयमभिजनि ख दति । ट गह्वरम् । प्रजाः पञ्च् । दमाक्षोकानित्यत्रवम् । तं वे arse प्रजनयतेव्यत्रवोत् [४], तं दतु चा wan” इति । प्रजापतिर्डेवागसुरांख Ter रेवखाभिनमिग्धं wena । शरपिश्ब्दादसुरदल्लानिममपि नारुजत । दकखष्वये रवेः प्रार्थितः खटिषाधनं तप उप- दिद । तते देवाख्तपस्तघ्ा GTA एवावखितमिषं दृटा जायखेति प्राथितवन्तः | ey भागघेवमाकाङ्घुन् खलादि- ware जगत् खभेाग्यलेन् War war खेत्पादनरेतुमा- इतिमुपदिदेन्न। ते च देवाखतुाचा डला तिद्ध मजनयन् ॥ caret fart । “a: कामयेत attra श्राजायेतेति। ब चतुहातारं अडयत् | प्रजापति्वे चतुद्ता। प्रजापति- रेव शला प्रजायने। जजन*दिदमिखश्िवाय arefa wee बरहाति। आख वीरो जायते। वोर fe देवा एतयाऽ$ङल्या प्राजनयन्” दति । वीरो खेकिकवैदिकक्ंसु श्रः पुषः षए्रयिवो ₹रातेव्यादिदट्रदस्यतिरूपवक्रत्यम्तख ताता, उपरितनं दद्धियाय खारेत्यन्ता गडभागः, तेन सर्ग्वेणापि चतुातारं wsatfefa erat fafea: | जजनदिङ्रमित्यादिद्दनागान् एक्टाम इत्येकः GS) रादभागेन agate शाङतिदयं वाक्धार्भ्वां विधीयत दल्यपरः पत्तः । तदुभयं चकार WE वः कामेत वोरो जायेतेति। स चतुहंतारं जडवाचतु- हौतेनाच्येनाद्धं वा ee यरेणाद्धमृत्तरोणेति ॥
* प्रजनदिवि afxaarqaqern qi: | 3 घ
rc वेतिरीयत्राञ्मयभाय्ये
WY कऋतुमध्य एव Waa पश्रमुकामस्येव्यादिवत् wars पञ्चराटमन्त्ेख qera विधन्त । “्रादित्याञख्चाक्िरसख सु- वनं छोकेऽसद्ध॑न्त। वयं पूव gat लाकमियाम वयं प्य tfa (uli त आदित्या एतं पञ्चहातारमपश्चन्। तं पुरा भरातरनुवाकादाग्नोभेऽजददः। तते षै ते Wa Yat लाकमा- यम्। यः सुवगकामः स्यात्। ख पञ्चहातारं पराप्रातरनु- वाकादाप्नौप्रे जङयात् । संवत्छरो वे पञ्चहाता। संवत्सरः सुवा ara: संवत्छरएव्तुषु प्रतिष्ठाय । सुवे साकमेति?” दति प्रथमतः खगे प्राप्नु मिमे मत्छरयस्ता ्रादित्याः चाग- मध्ये प्रातरमुवाकाश्छस्तपाढठात् परा पञ्चहाचा war प्रति- स्सधिभ्वाऽङ्गिरोभ्यः पव्वंमेव प्राप्ताः अताऽन्याऽपि तथा Bar wa प्राजनाति। संवत्छरस्य सब्दात्मकप्रजापतिरूपलेन पञ्च Vlas खगंलाकशूपलश्च द्र व्यम् ॥
अयाक्रदामकक्ताऽऽदित्यप्रभ्रसामुखेन तदादित्यध्यानं फ- खाय विधक्ते। “तेऽग्रव्नङ्गिरस श्रादित्यान् (alia wis War we aware tia ₹न्दःखि्यत्रवन् । मायजिर्यां चिषटुभि suanfafa तस्माच्छन्दःसु सद्य wife: | आङ्गोरसीः प्रजा Va बहन्ति। aera प्रजा बलिम् एतम- प्रतिख्यातं गच्छति । य एवं ac” इति । a प्वीक्ता ¦ प्रथमतः wantfactear श्रङ्गिरस आदिव्याम् पप्रच्छः । दे wafer: कुज युयं खिताः quzy wal बादधकामा वयं कुच खितेभ्यो
* wafafa 7? चिशिवपुण्तकपाठः।
RAT 2 प्रपाठक 8 खनृवाकः| ste
awa इ विव॑दनं करिग्याम इति । ते afer: गाच्थादि- इन्दः खु वयं गूढा खिता दति wren तख्मारङ्गिरोगाते बमत्पन्नाः WH गायश्चादिङन्दांस्यशाय्यं तेव्वादित्यान् भा- वचन्तः तेभ्या Wat पप्रच्छन्ति। एवमाद्सान्तं यो वेद we वेदि wat: प्रजाः प्रजां वहन्ति । केनाणप्रतिष्यातमेतमादि- maqeaar वेदिता प्राप्नाति। ता च एवं वेदेति नाज warty । आदि त्यध्यागविषश्योक्रफलप्रात्निपरम् । एवं way इष्टव्यम् ॥
प्रकारान्तरेशादित्यप्रभंसामृखेन ध्यानं विधन्त “डादत् माषाः पञ्चन्तवः॥ wa दमे खाकाः। असावादित्य एक- विश्््ः। waferr वा एष faa: एतस्मिम् प्रतिहितः | च एवमेत faa प्रतिष्ठितं वेद । waa तिष्ठति [७] इति । मासाद्यपेश्षया याऽयमेक्विंश्र sfc: स एष एतस्मिन् प्रकृते पञ्चहेाठमन्े faa: तदिषयानुष्ठागयुक्रलात् । fay एतं wees भितं प्रतिषितञ्चये az ख प्रतितिष्टाचयेव ॥
इति ओखायनाचा्व्यैविरचिते माधवोये वेदार्थ॑प्रका्े रृष्डयजुनरा धणे दितीयकाष्डे दितीयग्रपाठके दतीयाऽन- बाकः॥ ₹ ॥
श्रय चतु्ाऽनुवाकः।
SMA चतुदाद्रमन्तदभागयोः पुरुषार्थप्रयागेा fafen: |
wae जगल्धष्टिकथनमुखेन हाटमनग्त्रप्रशसा fads तच
प्रथमं ताबहश्डातारं प्रशसति प्रजापतिरकामयत प्रजाये- 3H 2
eRe तैत्तिरीव-ब्रा्वभाव्ये
येति। ख एतं दब्हातारमपण्छत् | तेन दव्रधात्मानं विधाय। दवब्रहाजाऽतप्यत। तख fafa: खगासोत् । चिकरमाञ्म् । लखेतावल्येव वागासोत्। एतावान यज्चक्रतः इति । भरजा- पतिः खषटकामः तन्छाधनं वेदेषु विचाग्यं दब्रहाटमन्तंद्षा तगमन्ला्रप्रकारेख eaguay विल्िषिचिक्वागाद्वयवेदं- WUT दज्रप्रकारं जातेन TAVITA तपः रतवान्! तपः- अ्रब्दाऽयं पय्यालोचनङूपं मानसं ay रतवानिव्यर्थः । ae मानखयश्चप्रठकद्य वाह्यसाधगाभावा्येयं विक्रिया चिक्तिर्जिं- ्विंकख्पकश्चागरेतगताकःकरणदन्सिः मेव wart खन्तु foe सविकलश्पकश्चागखाधनमन्तःकरणं तदेवाजच्यम् | एवम्लर- जापि याच्यम् । तदेवं प्रर््ध NTA | aS प्रजापतेस्तदार्नों CHCA ASI यावल्युशाय्यं ते एतावत्येव वागासीत् | दद मेव um: पुणरावन्तंयति। तचान्यं वाग्व्यापारं न करोतोत्यथंः । तस्िश्यन्े यावानर्थः प्रतीयते | एतावानेव तदौयोा wang: | मणु वाद्यागष्टागरूपो aya इविद्ागवाचो | WANT इविद्ागयुक्रष्टत्छप्रयोगं वक्ति । तदेवं प्रजापत्यनष्टागवासि- लवात् अरश्रसाऽयं दब्राटमन्वः॥
अथ चतुरटमन्तं प्रशसति । “स चतुरातारमद्अत, साऽगन्दत् [९] । रचि वा दममिति । तख सामा इविरा- सोत् । स चतु जाऽतप्यत । साऽताम्यत् । स श्रिति व्याहरत् स ग्ठमिमदजत। winery दगरपृषटमासो चजुर्षि। सदि तीवमतणत । शाऽतानब्यत् । श भव दति areca [२],
२ काण्डे प्रपाठके 5 अनुवाकः 8३९
साऽन्तरिक्मङजत । waders aaa स ठटतोयमत- wa मेाऽताम्यत्। स सुवरिति व्याहरत् । स द्वमषटजत। श्र्रिष्टाममुक्थ्यमतिराचण्चः। एता वे व्याइतय इमे STAT: | दमान् खल 8 लोकाननु प्रजाः पशवन्न्दाश्टसि प्राजायन्त । य एवमेताः प्रजापतेः प्रथमा व्याहतः प्रजाता वेद [३] प्र प्रजया पद्ुभि्मिंथनेजं यते" इति । स प्रजापतिदंग्रहाढ- मन्त्रानष्टानेन सत्यसङश्पः खम् खड श्येन चतुाठमन्तमख- अत् aa तमिमं मन्तरं Seared दृष्टवान् | तस्य सनेाष- UMS प्रजापतेः शडल्पमा जेण Farce इविरासोत् । स पगखतदगद्र मन्लेण tare विः प्रिय रामागष्टानरूपं तपोऽक्रुरुत । तेन व्यापारेण wrt दोर्ध॑खलरवाद्यं हतवान् । तदनुकरणशरूपा ग्दरितिश्न्दः प्रजापतिना व्याइतलात् प्र यमलाकप्रकाशकव्याइतिरूपा मन्त इत्युच्यते तेन मन्लेण श्ातां तदयंरूपां मिं ages । ततः मद्धल्पादे वाभि- राजादिकमदजत । एवं दितीयदढतोयपय्ाचै व्याख्यातो । एवमुक्रेन प्रकारेणेता श्रारिव्याइतय एव लाकजयदूपेण परिणताः। तानिमान् लाकाननु त्य प्रजारि कमुत्पलम् | एत- tere प्रजादिप्रािः फलम् ॥
अथय पञ्चहाटमन्लं प्रन्र॑सति। “सख पञ्चरातारमदटजत। स शविनोविन्दत। ag सोमः wad प्रायच्छत् wi हविरिति । ख पञ्चदाचा तणत। सोऽताम्यत् । स म्रत्यङ्बाध- त। सोऽखुरानसुजत । तर् स्याभ्रियमासोत् [४] । agady
दय तेत्तिरीय-ब्राद्यश्भाष्ये
हिर एमभवत्। agate हिर ्यस् जा । स दवितीयमत- ष्यत । सोाऽताम्यत। सख प्राङ्बाधत | सरेवागद्जत। ATS प्रियमासोत्। mgady दिर्छमभवत्। agate feree aH य एव सुवंस्य हिरण्यस्य wy वेद (4) सुवलं ्आ- mat भवति। दुर्व्॑षीऽश् भादव्यः। aurgady fered धाग्यम्। gat एव भवति । एनं भियं गच्छति नाप्रियम्” दति स प्रजापतिः पञ्चहाटमन्त्ं सदा तेन हात॒मखये ₹- fafa मामस्य wt दविषटरेगम war | पञ्चहाटमन्लेण तं सामं ला AAA आन्तः सम् War प्रव्यङबाधत निर्ध प्राणटस्तिः खन् रीर एव महतां पोडां प्रात्तवाम् । तखा- मपद्रववेखायामस्रानद्धजत | तेषामसुराणां खष्टिरेुभतं ATTA WITH प्रजापतेरपरियमासोत्। तच्ाप्रिचं ्न- रीर दुर्वशंडदिरण्रूपेण fanaa i ग दिर ्छन्नष्टः सुवलंखोक- वाचौ भ्र । तज द् वष्छविश्रेषणात् रजतसोसताघादिवाची म वति। aga रजतताघादि रूपस्य खोरख्छ खाक जका सम्यश्नम्। स प्रजापतिदि तोयवारं पञ्चहाठमग्लेण Tagawa तपः श्वा HIM: पराडषाधत। अतिप्राणलात् खासगिरोधमनरोख समग्रमन्तरे ध्यातवाम्। तस्मिन्नवसरे देबानख्अत। ते रेवा सखशरोरसोन्दणैए मणिमृक्राद्याभरणेन सुवन च युका चरभ- वन् । तद्ैपरीत्येन भादा दुर्वक्षे भवति। यस्मादेव इव भरणं ARTA पर्षेण CUR. सुवघ्ाभरणं wed! तेग लोाकदयेऽपि रमणीयो भवति । एनं सुवसंधारिएं पुष
र काण्डे पपाठकं 9 GIT: | ७३२
उत्कारद्पं प्रियमेव प्राप्नाति न तु कदाचिदपि तिरखा- रादिरूपमप्रियम् ॥ , अथ सप्रराटमन्तं wiefa | “a सप्तङातारमशटजत। ख वपराजैव सुवे खाकमेत्' टति। स प्रजापतिः सप्तरादमन्तं Vel तेम war खगे प्राप्तवान् । यद्यपि प्रजापती नैतत्फलं Ww तथाप्या चार प्रवन्नं कत्वेन Geran गतवानिति नास्ति विरोधः ॥
हाटमन्तप्र्ंसाप्रसङ्गन सामवेदगतान् सामान् प्रशंसति। “जिशवेन स्तामेनेभ्यो लेाकष्याऽख्रान् प्राणदत। wafery- बेन प्रत्यतिष्टत्। एकविश्येन रुचमधत्त [६] सप्तदशेन भ्रा वायत । थ एवं विद्धान् मोामेन यजते । सप्रात्रैव gril लोकमेति । चिणवेन सोमेनेभ्या Grad भ्नादव्यान् wea wafavaa प्रतितिष्ठति wafaytta रुचन्धन्ते। acta Waa | aM सप्रदशः सामे न faye: 1 प्रजापतिरव BTM: । प्रजापतिमेव मध्यता we प्रजातये" nen दति। स प्रजापतिख्िणवादिसतामेरसुरनिराकरणादिफल ईदृशः श्रा मोन्तस्मादन्याऽपि एवं wrat सामेन यजमाना दील्ाका- खोनसप्रराटरामेन खगे प्राप्नाति। चिणवादिसामैभादव्य- निराकरणादिफलघ्च प्राप्रोति यस्मात् सप्तदशस्तोमः भ्र- लात्पश्तिर तुः तस्मादयं सोमयागाददहिनं निःसारणणैयः। * किक यागमध्ये एवं प्रयोाकृव्यः । तस्य च सोमस्य सप्तदशा-
* करणोय डति वा F विडितपुस्तकपाटः।
४६8 लिंतिखीयव्राद्यबभाये
चरात्मकस्य प्रजापतिसाम्यात् प्रजापतिमेव wa खापयति तच प्रजोत्पत्ययं भवति ॥ रच मीमांखाटहतीयाध्यायस्य wade चिन्तितम् |
हिरण्यं aagr way भर णं भवेत् ।
हिर श्यसंछ्कतिवाच वश्च ara पुमर्थता ॥
वेदिकलात्करतु ATH क्ीकारकं।
भ्राधान्याक्छं्छतिवदा गणोस्ह विधिखाचवात् ॥
sarc श्रतित्वेन नियता न क्रतुरुढतिः।
अतः पुमय॑ता खगेः कस्येऽन्यदास्तु राचिवत् ॥
अनारभ्य श्रुयते | तस्मात् Gady दिरण्छं wre सुवं शव
भवतीति । तजर यदेतच्छाभगवक्षपेतं दिरष्यधारणं तख 2- दिकक्रियाक्ूपत्वेम क्रत॒स्मारकत्वात् क्रलज्गधा र णमित्येकः Ts! कलङ्गत्वेऽपि गारादुपकारकं किन्तु क्रतुगतं feceurces संख्कियते । धाय्यमित्यच श्तप्रत्ययस्य कर्णि विदितलेन कनकारकस्य feraa प्राधान्यावगमादिति डितीयः ge: । वशविश्ष्टिधारणविधाने गोरवात् धारणएसदहितं डर ष्छमनुच् नरभ नव्ंमाचं विधेयमिति ठतीयः we: । Gury mat विधिः।न त veered cfs प्राप्त रमः । यद्ध कतुप्रकरणे अं ae अस्ति नियमेन क्रतुमा र कलम् । ददं लनारभ्वाधोतम् । ष दाच हिरण्यं ज्ादिवत् कताववयमिचरितम् | यन weet faery | नम् संस्का यैलात् ययामुपपत्या कतु प्रवेशनः ATA! महि धारणेन amas दर्पस्य ला किकः कञ्चिद् पयेागेाऽखोति चत
२ RTS प्रपाठके ५ खनवाकः। BRL
म। करेतावप्यपयोमाभावात् । क्रद्रपयोगेाऽपि कंस्ष्यत इति चेत् 71 क्रलूपयोागिलेन संस्कार्यत्वं तेन ख magyar दत्यनया- ATTA ग च कर््ंकारकलात् संस्काय॑लम्। परसमवेतक्नि- चाफलन्नाखिलमाजस्य ateeuara अतः wat नियन्तु- WMATA URNA धारणं न दत्र फलाभावः । fay aI Big aaa waar राजिस यथया वाष्य- बेषशाथेवादेन wat प्रतिष्ठा wean कश्पिता। तथाजापि Baw एव भवति । TAG ise भादठव् इत्यथैवाद गतं फलमस्तु । तस्मात् परुषाया धारणविधिः।
ति ओषायगाचार्वथविरचिते माधवोये वेदाथंप्रक्नानर ewan दितीयकाण्डे दितीयप्रपाठकं wets: वाकः ॥ ४॥
अथ पञ्चमेाऽनुवाकः।
Wau रादरमग्प्रशषा छता । पश्चमे cfeurnfaay- मन््ागुवा कव्यास्थानं क्रियते । सचामुवाक श्रारण्काण्ड एवमान्नातः । “दवस लासवितुः प्रसवे wafetrarsat पष्य इस्ताभ्यां ufazwifa । राजा ला वरुणा मयतु येरिदशिणेऽग्रये feraa i तेनाग्टतलमख्याम् । वया- दा, aa away wanes क ददं कस्मा अदात्। कामः कामाय | कामे दाता । कामः प्रति्होता। कामश waxatfas | कामेन at प्रति्ट्टामि। कामेतन्ते, एषा ते
aracfeurt, उकानस्लाङ्गोरसः प्रतिगहातु' इति। साऽयं 31
०९१ तेत्तिसीय-ब्राद्मथभाय्ये
तख्िन्ननवाक एका मन्तः । इ प्रतिगह्ममाशद्रय सवितु- वस्य wea प्रेरणे खति श्रथिखम्बन्धिम्यां बाछद ष्डाभ्यां पुष्ल- wafanat vernal at प्रतिण्ष्णामि। रे दचिष्ठे देवि वरणा राजा रिर्छरूपा at श्रद्रये प्रापयतु । तेनाद्धिप्रापशेन afa- यरदेाषाभावात् श्रहमग्टतलमखां नरकाभावरूपं प्राभ्नुयाम्। दर्यं स्वररिषा दाच वयः पती दला दातारं खगे गव- वित्यर्थः । प्रतियद्ीजे मद्यं मयः सुखकरमस्तु। कः प्रजा- पतिः << Ta HR प्रजापतये दन्तवान् । अ्रश्य्ामिरूपेश दादरप्रतिगरद्ीचोः प्रेरकत्वात् तथा कामः दाता कामः प्रति- ugar) तते ह दरिणे शमद्रखमानं कामं प्रविज्च कामेन निमिन्तेन at मतिरह्टामि। इ मद्धद यवन्तिकामरेव agai तुभ्यं भवतु । ₹े काम ते लमेवेषा दक्षिणा प्रठत्ता। अङ्किरोा- गते समत्यन्न उन्तानाख्यो मर्षितं प्रतिश्ातु ॥
अथ वस्तादिद्र्व्विषयाः षोाडव्रमन्त्राखसिन्न॒वाक एव- Bata, शशसामाय ATS | ERTS गाम्। वरूशायाश्चम्। प्रजापतये परुषम् | मनवे तल्पम् 1 AVSMTA! Farsfag | निष्छत्या अरश्जतरगदभो। दिमवते दस्िनम्। गन्धव्वोष्सरोश्वः सगरूद्करणो। विग्य Tawar धान्यम्) वाचेऽख्नम्। ब्रह्मण अरादनम्। VATS: | उन्तागायाङ्िरषाय यानः । वशवान- राय रथम्", एति । एतेषु सर्वषु ase देवि दि दग्यमः पुव्यानुषङ्गः | तेनाम्तलमित्यादिरग्तरानषङ्गः । तज च मरति WATS सरागषङ्गत्पषवै काचि ATA ETAT |
२ काद्र पपाठक ५ अनुवाकः 8१७
'ब्ेश्चानरः प्रलया नाकमाररत्
दिवः टं भन्दमानः सुमकमभिः।
ख पुग्वष्जनयव्यन्तवे धमं
समानमा परियाति जाग्टविःः' इति
SUT देवः HAUT प्रातमश्ररोरधारो सन् खर्म
मारूढवान । सच दिवः ve खलाकख्लापरिभागं मस्मभिमं- मनविङेवेभन्दमानः Sere ge ada । अयं यजमान इमां दकं दन्तवामित्येवं रेवानामये ख्मारयतील्र्थः। ष वैश्चा- नरो अन्तवे प्राणिङूपाय यजमानाय धनं पुष्वेवव्जगयत् । चच aaa: परा यथा दङ्िणां wT लथेव तदमुङूपं फलं नमयति । सख वेशवारो जाग्टविः सावधानः सन sat ख mie: wart परियासि waa efaur द्रव्यं दन्तं तेम सदशं aaa we परिप्रा पयति । अस्वा च उपरि श्रन्- वक्गाग्यां सष प्ववेक्त एव Tulare मन्त्रः । तस्िनननुवाक इवमाव्ातः | “TINT त्वा वरषा नयतु रेवि दिषो बेश्वाम- राय रथम् | तेमाण्टतलमख्ाम् | वयो TTA मया AWAD प्रतिबहोजे। क इद कस्मा अदात् । कामः BATS) कामाद्ाता। कामः प्रतिद्यद्ीता । काम समुद्रमाविश्र। कामेन at प्रतिष- wifa | कामैतन्ते। एषा ते कामदिणा | उत्रागस््राक्तोरषः afezera”’ इति । अनुषङ्गा थेाजयिला प्रदशयितुं पनः पाटः, खयमनवाकाऽच Brea: ॥
awret प्रतिरदप्रकारः faze) “tar बै वरुणमयाञ- 372
BRC तेततिसीय-ब्राद्मबभाष्ये
धन् । स यस्यै यच्छे रेवतायै fears aad तेऽभ्रुवम् । area अतिग्टक्ाम। war a1 दकिणानगदेय- तीति। ते area प्रव्यग्टद्ृन्। तता वै at <feet नाडो मात्। य एवं विद्धान् area cfeet प्रतिग्ङ्ञाति। मेनं दिणा बीगातिःः [९] इति । यदा देवाः खयग्टलिजेा wer वर्णं याजितवन्तः तदा वर्ण एककस्य ट वता दिण्णं र्वा at देवतां विक्ीणामकरोात्। a = टेवाखत्परिशारापाय यमन व्यवधानं निित्याप्रये fece सामाय वाख इत्येवं away रेवताग्तरव्यवधानेन खयं ATTA ला HAT | ततो य- वधानादियं cfeur ताम् रेवान् शोणागकरेत्। अचान्याऽणे aac वताग्तर व्यवधानं war प्रतिरन् विक्र नेव wage
अथ मन्छेषु दइव्याधिपतीनां देवानामेव भरतिगरीढलेब निर्दे ्रान्तद्व्यवधाने न प्रतिग्रहा भ त॒ साशादित्यनमग्ध- मभिप्रायं cwafa i "राजा ल्वा वरुणा नयतुरेवि दिके sua fecafaares आग्रेयं वै feces सखयेवेनरेवतवा प्रतिग्हाति। ममाय वास care Bred 3 ara: 1 खथैवे- नटेवतथा vfazetfa i रुद्राय गामित्यार । tet a A: | खयेवेनान्देवतया sfazerfar aewrarefaare [२], वारणा वा WU: | Wass देवतया ufagerfa प्रजापते पड्षमित्याइ । प्राजापत्यो व पुरवः । खयेवें Tamar प्रति- ग््ाति। मनवे तस्पमिल्याद । मानवा प तस्यः । queer Zana प्रतिग्टशाति। उन्तानायाङ्कोरषाथान रत्या |. अवं
२ STS २ प्रपाठके ५ खन्वाकः। 8३९
वा उक्ताग श्राङ्गोरखः [१] । अनयेवेगम् प्रतिश्ह्णाति'' इति | हिरशसाभ्निरेता रूपत्वमाधानप्रकरणे अ तम् | तस्मात् ACTS fer वश््रादीनां सामादिषम्नन्धः ज्राखामरगतायैवारेषु प्रिद card Gees qua | कंषुचिकान्तेवु sree auifcaera waaty atonfaantey व्याख्धानमुश्ेयम्। waza याऽयस्ानाख्या देवस्तस्य ग्डमिलेन wWraary wea wae परिग्टरोतं भवति ॥
रथप्रतिे त्रै खान रप्रल येत्येताष्टचं fare । “Aare र्थं प्रतिगाति । वश्वानर तरै Tamar रथः । खयेत्रनं Za तचा प्रतिग्टङ्ाति" इ्ति॥
चष्यामित्यस्या्तमपरषस्य are दज्नंयति । “तेनाग्टतल- मस्ामित्यार । अग्टतमेवाद्मन्धन्तेः, दति ॥
पकिवाचकस् वयः ्रष्दस्य तात्पयये दयति । “वयो राच THY! वय Vat शला । सुवे ara गमयति” इति । परिवद्त्यतनसमथमेमं यजमानं water: ॥
मयन्नब्द वाच्यस्य AAU सुखसम्बग्धप्रार्थमगया We परि- रका क्रियत cand दयति । “aa मदामस्तु प्रति- aire care [४] । बद्धे शिवम् aaa: । Starr एवैषा wife: इति ॥
परोश्िः परिदानं car. कशब्दस्य प्रलापतिवाखकलतवं द्यति “क दृटः कश्या अ्रदादित्थाइ। प्रजापतिरवे कः। ब प्रापतये <erfa”’ fa
४४० वेन्तिरीय-ब्राहमग्भास्ये
दानप्रतियदहोचाः काम एव प्ररक इत्येतप्रसिद्धश्तिद- श्रयति | “ara: कामायेत्याह। कामेन fe ददाति। कामेन ufawerfa” इति ॥
कामस्य प्रेरकत्वे षति waaafatanrat eed प्रति पदीदतवष्च कामस्तव पर्थवख्छतोत्येतद ण्यति “कामे दाता कामः प्रतिद्यष्टोतेव्याइ [१] कामाडिदाता। कामः भ्र तिग्रद्येताः दति ॥
अवथानराहिल्येन wagered दभ्यति। “कामः समुद्र aifatere । wax va fe कामः। मैव हि कामसयाकोा- ऽस्ति। न खमद्रस्यः' इति ॥
कपमेनेतिमिभिन्तवनिरदे्रः परलाके काम्बमानफलसि-
द्यं इत्येतद् शयति | “कर मेन ता प्रतिग्टा मोत्याह | येम का- मेन प्रनिचहाति। ख एवैनममुर्बिक्ोकं काम श्रागच्छति› इति।
कार्म ware दइरव्यसमपंशं cfawrafaeway परलाकं कामदेवतायामेव दकिणाफलं वाज्छयत्येतदशंथति । “कात तत्त एवा ते काम दच्षिणेत्धार् । काम एव तद्यजमानेाऽम्- भल्लक दख्िणामिच्छति। a प्रतिग्रहीतरि” दति। a fe यजमानेन खड प्रतिग्रहीता खगे वाञ्छति। येन चजमानः प्रतियदीतरि फलमिच्छेत्। कामदेवतायास्ह तजर विद्यमानतया यजमानस्व THIRST ST TAT ॥
- अच प्रति्रडमन््रतात्पमे efge qiafai “a शवं वि-
दान्दचिणां प्रति्ङ्ाति। अनुरटमेवेनां भरतिर्टकषाति' [६]
काद्ध? प्रपाठके ¶ अन॒वाकः। 98२
एति। थ एवमुक्रप्रकारं विदान् एतेर्मन्तेद वता करब्यवधानं en यः ग्रतिगक्छाति स एनां दकिणाग्टणररितामेव प्रति- aera | AAU परद्रव्यस्लोकाराडूणवतौ Theat खात् ॥
दति stareareraifacfea माधवीये वेदा्थंप्रकाज् हष्यवजुग्रोहणे दितीयकाष्डे दितीयप्रपाठके पञ्चमाऽन्- वाकः ॥ ५॥
ay षष्टाऽनुवाक ¦ ।
पश्चमे अरतियरमग्ता व्याख्याताः षषे दादशाश्भागगतस्चः ware दभ्रमेऽदनि हादरमनश््ाज्विधिष्ुरार तावत्स्प- राज्नोभिश्रम्भिः स्तुतिं विधन्ते। “wat वा एष यज्ञस्य । य- दब्रमम्ः । द शमेऽरग्त्सप॑राज्िया wa: स्तवन्त । यश्ञस्ये- वामं wat श्रन्नाद्यमवरन्धतेःः tia, यद्यपि cwareur- दूदंभायदयनोयाख्थारे दाद्ज्रादयञ्चस्तान्तः तचयाणुपाक- बादकलापचारः | सर्प॑राक्नो श्मिः तखाः सम्बन्धिन्य wer ufadaare: ताभिः स्तता सत्यां दादत्रादयश्चस्यान्तं प्राय समी चोमगमन्नं प्राग्रोति।॥ |
तखाद्टव्य्मिमलादमनाधायेत्यालानात खकसञ्चां fa- wa. “fagf: qaffai wa दमे लाकाः। एभ्यः एव लाकेभ्याऽल्राद्यमवरन्धे”" इति । arge sare नेः whats मोदिति यः पिन्रब्ययोागः ते प्रशंसति । “एिवतीभवन्ति। श्रं Aya] श्रलमेवावङन्धते दति vfs Wey
8 Sfacta-arqaria
विद्यत इति एञ्िवतोच्रब्दः। were daadara vfame- वाच्यलम् ॥
Way गानवेखार्यां प्रलावोद्गोतप्रतिदहारभामेषु मागस- मानं विधन्ते। “मनसा watfa मगसेद्भायति। मनसा प्रतिहरति । मम इव हि प्रजापतिः! प्रजापतेरा्छे"" इति । WAGE: पृब्वंमव्यक्ररूपतवात् प्रजा पतेम॑मःसाम्बलम् ॥
wet सप॑राश्ञो सम्बन्धं प्रभंसति। “देवा वै सथाः। तेषा- मिय tril) यत्छपेराज्जिया खग्भिः स्तवन्त waraa प्रतितिष्ठज्ति [२] इति। aif गच्छन्तोति देवाः खपीास्तेषां सर्पाणां Sarat Trapt wie: | wat डि सर्पणं सुत्रकम्। अत- सदोषाभिः wfta: स्ते म्यां प्रतिष्ठा भवति ॥
यथाक्रष्ठतेरूडधं राठटमन्नरपाटं विधत्ते । “चतहादन राता SIS स्त॒ तमनु्रर६सति wea” cfs सो जागभाविशंसनेन देवाः ATT अनुग्रहकरा भवन्ति ॥
अविश्ने षमन्् विशेषयोः सम्बन्धं प्रशंसति । ““अन्तावा एष UWS | यद् ज्रममरहः | एतत् खल् वे देवानां परमं गदं ब्रह्म यशतुहतारः। THALYS वाचषे, Twearsi गला । .परमं देवानां TY ब्रह्मावङन्धे। तदेव wares गम- यति [ali तदेनं ware गतम् । wate प्रजानां गमयति? दति! प्रथमागुवाकोाक्रवल्यास्थेयम् 1 यदुक्तं ख जकारो ““चेादु- att परिष्बश्यादरडपस्पथन्ता वाग्यता स्लि्टन्ति' इति ॥
तदे तदिधन्ते । “are यच्छति i awe va” इति यद-
वादं प्रपाठक ¶ WYATT: | 8४द्
न्यत् खजकारेणाक्रम्, wa सुवरित्यक्हा राजिं धालाधि- suas सुब्रह्मण्या ard विञ्ेति ॥ |
aa ्यागवाम्विषभं च क्रमेण farm । “anaragaay वा अरः भराटरव्यरेव्या राजिः। शहा रात्रिं waa | भ्राटव्यस्धैव aaa aE । यदिवा वाचं विजेत अरभी- वव्यायाच्छिरवेत्। wan farsa राजिं भादवयावोख्छि- षेत् । afwaeea वाचं विजत एतावनतमेवाख्े लेोक- सुच््छि£षति। याबद्ारिव्याऽस्तमेति"' दति । अयथा wars करति तथा यजमाना Saar दविः प्रकाश्रयतीत्यङा यजमाने देवता । पारा wee दति AMAA पाग्ननञ्च देवदटविर्विरोधात Tere प्रका्रराहित्यात् रारभे र- wat एवं ति अरहाखूपेण रार् ध्यानं तेन राजिखरूपं भ्नाद्रव्यस्य तं साकं वर्जितं भवति। feat crar ar वारिविसर्भ स काला अराटव्यायाव्रशेषितः खात् । अतसूत्परि हारायाधि- auaa वाचं विसजेत्। समग्य्रष्देनातप उपलच्छते। स चा- तपे ufa परित्यज्य ठशमधिरुद्य तरय एष यदा Twa तदा घाग्विसें खति तत WIC मयात् एतावन्नमष्यमेव काख- aa आादव्यायावशेषयति ॥
दति ओसायगाचाग्थविरचिते माधवीये aerdqara ृष्ययजन्ाद्यणे दितीयकाण्डे दितीयप्रपाठके षष्टोऽनुवाकः ॥
॥ ६ ॥
986. ` तेचिरीय-ब्राद्यबमाय्ये - ` -
अथय सप्नमाऽनवाकः।
as द शमेऽदनि Grea विहिताः | सत्तमे काम्यफल- साघधनत्वमभिप्रेव्य बप्तदाटमन्तं प्रश्रषित॒मृपास्यागमार | “भ्रजा- पतिः WaT WENT! ताः Sar: समद्चिखन्। ता रूपण- मुग्राविश्चन् । तस्मादा: । रूपं वे प्रजापतिरिति । ता माषा- मुप्राविश्त्। तस्मादा 1 नाम वै प्रजापतिरिति। तस्माद प्यामितचा सङ्गत्य । नाला चेष्वयेते [९] भिचमेव waa” दति ! प्रजापतिना याः प्रजाः gare: war: dfagr अ्रभ- बन् ङ्पविभ्रेषद्य नामविज्ञेषस्य वा geara एकविधा एव कला देवोऽयं मनबाऽयं पश्ररुरयमिल्येवं विशेषब्यवहारयाग्या नाभवन् । तदा प्रजापतिविला्यं खयमेव रूपविश्चेषाका- te मामविक्ेषाकारेण arg प्रजासु प्रतिहितः। अतएव WWI WRIA: सब्वंवस्तुव्यात्चिं Yer प्राजापल्धाताकवं खूपमाङः। यस्मान्नाम प्रजापतिरेव तस्मात् पृष्वेममिच्ावपि दे परुषा कदाचिन्ाभे यामान्तरे वा aga at देवदत्तो यज्ञद न्तेरोवं THAT परस्परमाङ्यते चेत् तदानीमेव मित्र भवतः | प्रजापतेः खव्व॑मि चलेन तदात्मकस्य नाखा मिचलषन्पा- दकल्वं युक्रम्। BAU लाकिकाः साप्रपदोनं सस्थमित्याङः।
मामरूपरुष्टिमक्रा क्िषाकारेषेव सृष्टिमाह । “अरजापति- दवासुरानमुजत। खद्द्रमपि नासुजत। तंदेवा WAIT । एर ने जमयेति। स श्रात्मननिद्रमपश्छत् | तमसुजत। तं fagata ग्डलानुप्राविगश्रत्। तस्य AY. पञ्चदशा VS ्रापद्यत। तेन-
२ काणे २ प्रपाठके © HATH: | 8 ९३
द य्थासुरानभ्यभवत्”' [२] दति। यदा देवानसरराखामृजत तदा प्रजापतिदे्खामिनमिनद्रम अपिशब्दादसुरखामिनश्च भासृखत | तते रवैः प्राथितः खात्मन्येवावखितमि श्रं Fer तं बरिरघजत। we wafers जिष्ुब्देवता वोर्यंशूपा wart भ्राविशत्। तस्य वीव्यंवत इन्द्र दरे पञ्चरथभिधाराभियक्रः MY: भादुरभृत् 1 तेन ARV युकं रस्तमु्यम्यासुरान- भिग्धतवान् ॥
एतदेदनं प्रशंसति “a एवं वेद । अभि wears भ- वतिः" इति॥।
Bu सप्तराटमन्तं प्रशंसति।""ते देवा ्रसुरविंजित्य | सु- वभे लोकमायन् | तेऽमभिक्लिके PIT | AHL! श्रमृतः अदानं वा उपजिजीविमेति। ते सप्नरातारं aw विघाया- थास्यम् । WETS प्राहिण्वन् । एतेनाम्त्र कल्ययेत [a] । we वा xa क्तिः। यदिदं faqi य एवं वेद् । कच्यते- SH सवा श्रयं मनुयेषु Gy: VARTA | WaT VAT देवे war we वहति । य एवं वेद । उपेमं यज्ञा aafa” इति। ते देवा wxareraauta wet: सद * युद्धे दिजित्य wait म्राष्य तच fardy चुधिताः सन्तः परस्यरमिद मञ्जवम्, आयं eit भेाग्यवद्डसन्पादगसखानगं न भवति । we क्मभूमिला- भावात्। कस्नादमुतः प्रदानं मनुब्यलाकं प्रदीयमानं दवि- casita तिष्टामेति । waa: भरष्टः परोालवा चिलाद्म्यपे्या
* सुरान् युद्धे दति 7 चिडितप्र्तकपाटः। 8K 2
१०९ ` तिततिरीोव-ब्रा्मब्भाष्ये
परशं wi जते । तथा खग पेशया VIE भूलोकमपि न्रे । अच तु खगंवासिभिः प्रय॒च्धमागलात् भूलाकवाची, ते देवा ta विषाय सप्तटादरमनग्लसाध्यं कच्िद्यागं faararfetr- गा चात्पन्नमयास्यमा मकन्षिं . मगुवयलाकं प्रेषितवन्तः, भा ्रयाख्येतेन सप्रदाटयन्नेनामृच मनवयलाकेऽनुष्टानं निष्या- दयेति। तता यदिदं किञचिदगृष्टानं Gra yaa सेषं सव्यीपि agarareaarane avd: क्षिः प्रवर्तना । य एवं मनेः किं वेद् । तदथेमनुष्टानं सम्यक् भ्रवकंते। सप्तराद्रयज्ञा मनयेषु WEA: खम् रमृच UA: खगेनिवासिभ्ये देवेभ्य शव्यं आपयति । य एवं antiaay afeara वेद् । तमेतं वेदितारं खम्बा ay: प्राप्रोति यज्चानुष्टागसमर्था waiter: ॥ सप्हाढमन्ते वाचसतेदेदिघभामन्िति येयं wears प्रशंसति। “साऽमन्यत । अगि वा दमेसनाक्ञोकादम लाकं कमिगमाद्ति। स वाचस्मतेइदिति व्याहरत्) तस्मात् पच NCAA| ANTM TH साकं माभिकामयन्ते। war fe दयम्" [2] टति। मन्व्यलाके यज्चप्रवत्तकः साऽथास्ता स॒निः मगस्छेवमचिन्तयत्, दमे TF ATA अख्माद्रूलाकादमुं ख wera अभिकभमिगयनतः, att मे भयारित्येवं कामयमाना यच्नागगष्टाखून्ति। न तु पुत्रानुत्पादविखन्ति। ततः सन्तति- विच्छद सति खगंवासिनां Sarat भागेऽपि विच्छिद्यतीति विचा तत्परिहाराय वाचस्पतेडद्िध इग्थादियहभागमृखा- रितवान् । तच मने वाकपतिना Wea aaa: पुता
QMS प्रपाठके < अनुवाकः 999
faafea: | मनःकार्यन्च वाजसनेयिनः खमामनन्ि, मनसा वै समास्तियमभिरायेते। तस्यां वे प्रतिरूपः पजा जाथते। स स- सानन्द इति। तस्माद च पुज्रविव्या इच्छब्दः WIM: | तस्मा- Wa पजा इदयं प्रविषयमेव feet सम्बेदा प्रवन्त दत्य G1 यस्मात् पजासक्रचिन्ता ममुयाः, तस्ाकलप्राधान्येन यु- चागेव RAIA अरस्मा्मगब्यलाकादम् SIH ATA aaa | यस्मात् wufyreewwaryrarat agiy- तम्। अतएव सम्तागविच्छदा देवद्विर्विच्छेरख म भविग्यति। तथा च तस्िन्मन्लभ्रेपे waren, मा रेयससुच्छेदि मान- मनय दट्ति॥
इति ओषायणाचाय्यविरचिते माधवोये वेदाथंप्रकाञ्े waaay’ faites दितीयप्रपाठके स्तमेऽन्- वाकः ॥ ७ ॥
अथाषटटमोऽनुवाकः।
सप्तमे सप्रराठमन्वसाध्ययन्नप्र्सा BAT | WEA राद- मण्णा सामयागाक्रतलमभिधौयते । तचार सामान्येन ayqeaal विधन्ते। "देवा वै wtiefadqaaaa ते विपाभमना ादयेणाजयन्त । अमि सुवे खाकमजयन्। थ एवं विद्धार्खतुदद्रभिय्नं तनुते । विपाभ्रना भ्वाटष्येण जयते । अभि gar Gra जयति" इति । चतुदेदश्रब्द एकवचनान्त: एथिवी ₹ातेत्य मुमेव मन्नं ब्रूते । बव चनानाम्ह स्वामपि हा- Sa | AMAA | ते रेवाः TIKIT भाटव्येष
8९८ : वतेत्िरीय-ब्रा्शभाष्ये
वियुक्ता दइ लाकं जयं प्राय खगेमपि जितवन्तः । तथान्या- ऽपि लाकदयं जयति॥ |
मग्तरविश्रेषस्य यस्षसम्बन्धं विघन्ते। “षडडढाचा प्रायणोय- मासादयति। sat वै लोकाय षडडढाता। घ्नन्ति खल वा एतत् aay यदभिषृण्ठन्ति [१] । छजधेवेनमम् लाकं गम- यति। चतुदहाचातिश्यम्। यज्नावे चतुाता। uw एवा- MATA | Teal पप्ठुमुपसादयति 1 gaa वे पञ्चदेाता। यजमानः TIE । यजमानमेव सुवभे साकं गमयति। ग्रहान् WHAT सप्तडतारं जरेति xcs वे सप्तरेता [२] इद्ियमेवात्मन्धन्ते' इति प्रायणोयायामिष्टे ug faage ते चक्चरितिमन््ेण वेद्ामासाद्य श्रयं षड्काटमन्लः खगा wen: तत्कथमिति तदु च्ते। खामाभिषवरूपं शब्दनं यत्कृतं तत्मत्यवायं परि इल्य waa नरकलेकरूपं वक्रमाभ परि- aad यजमानं जनेव मार्गेण प्रापयति । wae यद्ध- विस्तत्यथिवी trata चतुहादढमन्छेण वेद्यामासादयेत्। तख मन्त्रस्य पश्टदेतुत्वात् खात्मनि am: सम्पादयति अ्रग्नोषो- मीयपशेयद्धविस्तदभमिहतेत्यनेन पञ्चहाटमग्त्ेण वेधा म॒पसा- दयेत् | तस्य खमन्तस्य सखगंसाधनलात् wry यजमान निक्रयणार्थलात् यमानं खगे प्रापयति 1 रेद््रवायवादिय- शग्रदणादूष्ये महादविद्ंतेत्यनेन सप्तराटमन्तेण लेङयात्। तरेग्ियसाधनलात् thd afar सम्यादयति॥
खवनेषु Werner fart “ar वे चतुरहादनन्
R RISER प्रपाठके ८ HATH | ead,
wai तप॑यति । eafa प्रजया afr | savy सामपोया नमति। बदिष्यवमाने दब्रहातारं areaq । माध्यन्दिनि पवमाने चतुरातारम्। WA पवमाने पञ्चहातारम्। पि- eH षडडढेतारम्। यज्नायभ्चियख साजे सत्त्ातारम्। श्रनु सवन मेवेना स्तपयति [द] । ष्यति प्रजया asf: 1 उ- tay trata नमति” दति । चतुहाटरमश्ाभिमानिनां रेवानां तग्ग््प्रथागेण दरक्िभंवति। तया यजमामेऽपि प्र जया प्रुषु उन्तरक्रतेा aaa सामपामं प्राप्नाति । तस्माद्विष्पवमानादिस्ताचादिकाले Wear सग्रहाम् CHAM: पटेत् । एत छचरकारेण स्यष्टमक्रम्, FHT नारा- wea चमसिनः ख खं waa जोरस्तीन् पुरोा- WANTS YAR तताम ये च लामचिद्येतेः प्रति- मग्धं ममा वः पितरो रसायेति नमस्काराश्जपन्ति, षड- तारं यजमाने Bras Cia साऽवं QAM: प्रयागोाऽज प्दरियश्चश्ब्देन qaqa: |
श्रनुखवनमित्यादिरूपसंहारार्था पृनरक्रियन्नाङ्तवेन वि- हितान् हाढमन्त्रान् प्रशंसति | “देवा वै चतुदढभिः सच- area खड्परि मितं यश्रस्कामाः । तेऽब्रुवन् । यन्नः प्रथमं यथ weal सर्व्वेषां मस्तव्सहासदिति | सामखतुहाचा,। श्रभनिः पञ्चहातवा। धाता षड्डाचा [४] इद्धः सप्तात्र, प्रजापतिद्रहातच्रा। तेषा साम राजानं aw श्राच्छत्' दति । शेमाम्यादयेा देवा घनादिसण्डध्यायुक्रं यन्नः कामय-
Tt वैन्तिरीय-ब्राखवमाष्य
मानाः सच्रमनष्ातुं प्रारभवन्तः। तदानीमेवं परस्परं भाषां तवन्तः, अस्माकं मध्ये यं पुरुषं wer धमषण्टड्धियक्रं यजः WHA! तस ITT AIM: स्वषामसमाकं साधाररूम- fafa) ततः सामादयोा यथायथं we हादमन्तानगुहित- वनः । तदा तेषां मध्ये सेममेवारेा यशः प्राजात्॥
अथ प्रसङ्गाद्यश्नाङ्गग्धतान् प्रषनिविदापरीयहागजर ow- सति 1 “तं न्यकामयत। तेनापाक्रामत्। तेन अखायम खरत्। तं देवाः TE: प्रेष्मेच्छम् । तत्रैषां प्रेषतम् । निविद्धिन्यै- acum afafaet निविष्वम् [५]। आ्राप्रीभिराश्रुवम्। त- द्ाप्रोणामाभिलम्। तमत्रन। तस्य चे Bea) ते गडा अभवन् । तद्भहाणां श्रलम्। wed विदुषो दहा णद्न्ते। तस्य लेव aera” इति । तत् धनसन्टद्धियक्तं यशा ममेव यादिति शामा नितरां कामचित्वा तेन wer सापक्रमय UNG युक्तः सन् प्रकर्षेण लीने शवा यथा देवा न जानन तथेव व्यचरत् | तते Sat Frat यश्षादित्थादिभिः त्रषमन्धै Sq wae सेाभस्याश्पेषणमेच्छन् । aa: Yea एभिरिति व्यत्पत्या waret प्रेषनाम aq । aaa महान् W- त्यादिभिः निविग्न्धेरिमं टन्तान्तं तज तज नितरामावेदयन्। faawa एभिरिति ae weet निविन्नाम सम्पन्नम् । समिद्धा we मनुषादुरोण दृत्याप्र मन्त्रं सेोममाभ्नुवम् । आ- wa एभिरिति व्युत्पत्या मन््ाणामाप्रीनाम सम्पन्नम् । ततः शमं इला तद्छाधीनं चना तुर्धनं प्रत्येकं विभञ्ख wea
श BTR प्रपाठके < STAM: | ७१९
तेच यागा रेच्रवादिगरहा waa aww दति द्यु त्यस्या य्रहनाम सम्पश्नम्। य एतं Gara जानाति तथेव धागे ग्रहा मुख्यत्वेन wit भवन्ति | cate तु ara खोता च्रष्यभिककल्यकाभावात् श्रग्टहोता एव ॥
अथय ग्दप्रसङ्गाच्छन्दःसामेक्थानि प्र्॑खति । “तेऽत्र वम्। योषे न अेटाऽष्धत् [६] तमवधिश्न। waftay सु- वामा टति। a ङन्दाभिरसुवन्त। तच्छन्दसां ढन्द्स्वम। सादा समानयन्। AHS: सामलम्। उक्येरद स्थापयन् | तदुक्था नामुक्यत्वम् । य एवं वेद । waa तिष्ठति [७] wiaratfa” दति । ते Zar: परस्परमिदः विचारितवन्तः, यः सामाऽस्माकं मध्ये Betsy तं वयमविधिन्न। acaa- ददनुचितम्। त्नात् पनरिमं साममत्पादयाम इति विचायं गाय्चादिच्छन्द्स्छनष्टाय तत्छामथ्यात् waaay | उत्यादनविषयां छन्द्सि reat सिध्यत्येभिगयुत्यत्या ढन्द- नाम GIA) ततः साख्नानसामर्न तं सामं खमानयम्। खमानोयतेऽनेनेति aq सामनाम BAA । उक्यना- मकञ्रस्तसामथन तं सामं शमानुपविष्टमत्यापितवन्तः। उत्था- पते सेमोऽनेनेति ब्यत्पत्योक्यमाम way! य एवं साम- क्तान्तं वेद ear प्रतिष्टित war सम्पृमायुः प्राज्नोति॥
अथ सामप्रशखाप्रबङ्गात् way saraswat विधन्ते। “सेमे वे aw) य एवं विदान्साममागच्छति।
यत्र एवेनब्टच्छति। तस्रादाङः। Wad वेर यञ्चम। ता- 3L
8५२ तेन्ति येय -ब्राद्य भाष्ये
वमी सोममागच्छतः। सोमा fe यः तं ara ay wey MATE | यः सामे सामं प्रारति। तस्मात् sa सामः प्राच्यः यन्न एषेनग्टच्छति'ः [८] इति, यः शामयामः aw: यथा रेतुलाद्यशः | तस्मात् शेमख यज्ादेतल्वे या विदाम् सः. सामयागस्यानं प्रत्यागच्छेत् | तत्तदनष्ागप्रकारोपन्यासेन तमेनं ay: च्छति प्राभ्नाति। यस्मादेवं aarefirm यं ayia a जमा arty: faq यः सामप्रयोगं यशा डेतुतश्च वेद यञ्चनवेद् तवभो साम्यानमागच्छतः | सा- HMI यथेत्यादकत्वात् तयोर्मध्ये मामे staat सामं सामप्रयोागं खकोयवाक्पाण्डित्यप्रकटनाय यः we तं अभि- ज्ञाः लाव लामेव यभ weefa प्राग्नोति cars: | चस्मा- देवं तस्मादभिश्चः सामे सामयागे। सामः सामप्रयामः प्रेयः WHAT ATS: | यञ्च एन afd खष्छत्येव arya ॥
इति ओओसायनासाग्यविरशचिते माधवोये वेद्ार्थप्रकाे छृष्ययजन्रो दके दितीयकाण्डे इितोयप्रपाठके अष्टमाऽन्- नाकः us
चय नवमोऽनुवाकः ।
अष्टमे ₹राटमनग्ाणं सामाङ्गत्ेन प्रयोगं उक्रः। we राटमन्नात्यन्तिकथगप्रसङ्गेन जगक्ष्टिनेवमे विधीयते। “cz वा श्रयेलेव किञ्च नासोत्। ग Greta: ग vias ना- mfcey । तदसदेव खमागोऽङुरत खामिति । तदतणत।
RHR प्रपाठके ९ खमगवाभः। ७५९
Tara द्ुमोऽजायत । तद्ध याऽलष्यत । तस्मा्तपनादभ्चि- श्जायत । तद्भूयोऽतणत [९] तस्मात्तप॑नाञ््यातिरजायत। तद्ग याऽतष्यत । तस्माच्चपनादविंरजायत । तद्धूयेाऽतथतं | तख्ता पनाश्मरोचयोऽजायन्त। तद्भूयाऽतणयत। तसश्माक्सपना- दुदारा ज्रजायन्त। तद्भूयोऽतणयत। तदशभ्रमिव समहन्यत" इति। यदिदं स्यावरअङ्गमशूपं ग्डलाकादिष्टपश्च जगत ददा्मीं gaa तत्किमपि रुष्ट: पुवं जेवासीत्। तत्तादृश्म- सद्र पमेव वन्तंमानं स्यात् | सद्रुपतां प्राञ्रुयामिच्येतादृश्रं मने- SHeA । तेया चापनिषदि पृम्वमसद्रःपं पञ्चात् मद्रपतात्यत्तिशच विस्पष्टमान्नायते | रषदा इदमग्र आासोत्। तते वे wes: यतेति । अचा सच्छब्देन न ज्रशविषाणारिषमानं waa वि- afed किं तद्नभिव्यक्रमामरूपलम्। अत एव वाजसनेयिनः समामनन्ति | तद्धेदं तदहावयाङतमासीत्। वतन्नामरूपाभ्यामेव व्याक्रियेत शति । खमिराप इल्यादिकंनाम कारठिन्यद्रवादिकं BIA तन्तद्गततमाकारेण विपष्टमासमन्ताकिष्यादनं व्याक रणं तद्रहिततेनाविसछष्टदशापन्नल मष्यार्टततलम् | तदेवं मनना Wad, श्रासीदिरं तमेश्धतमप्रज्नातमलक्तणम् । शरप्रतक्यम- विज्यं प्रसुप्तमिव wea cia) भन्यलविवक्ला्यां कन्देाग्रुति- विरुध्येत | हन्दागा दयेवमामनन्ति, ata सोग्येदमय च्रा- सीदेकमेवादितीधम् tii पमरपि aga श्राङरम्दवेदमग्र wala इति । शून्यत्वपन्तमृपन्यस्य तज्िरा करण मेवमा मनन्ति,
gag खल wad स्मादिति Ware, कथमसतः सञ्जायतद्ति) 3५2
8५४ तेनिसीय-ाशगमाय्ये
सदेव शाभ्येदमय श्रासीदेकभेवादितोयमिति । tatfee- WMA, अत्मा वा इदमेक एवाय आ्रारीनल्ान्यत्किद्चनमि- aq इति। तस्मान्नेव किश्चनासोदिल्ययं निषेधः wara- निज्िंतनामरूपात्मकजगदिषया न तु शत्छ्न विषयः । नाम- सूपरदटितत्वेनासच्छब्द्वाच्यं earafad परमात्मत्वं खा- त्मन्य्दितप्राणिक्मप्रेरितं सलामङ्ूपाकारेणाविभवेयमिति पमालाचनखूयं AAT कुरत । यथा गाढनिदट्रां wrvw पुरुषस कब्डोफलभागाय मबाध उत्पद्यते, तथा wary प्राणि- न: Garand माजयितुमीदृक्तो विचारः परमाद्मनः Wea | तथाविविधविचारयक्रं तत्परमात्मतत्वरूपं नाम- खूपणषिवाधनदरूपं तपेाऽकुरत । ATA तपः रु्छ्चान््रा- यणादिरूपम्। किन्तु खष्टव्यपद्ा विशेषविषयं पया ला चनम् । अत एवायव्वखिका श्रामनन्ति, यः way: wafaqe wra- मयं तप इति । रच्छ्रादिरूपलाभावात् अ्रशरोरस्यापि q- भक्तियक्रख पय्यालाचनमुपपन्तम् । तादृशो शक्रश्च Varga आममन्ति, परास अक्रिविंविधेव अयते खाभाविको wra- भखक्रिया च इति तच्छक्रिवश्ादेवेद्धियमिरपेचग्यवषशारख। sa एव शच्रामनन्ति, ्पाणिपादाजचघनोा zat पश्- aes: स wine दति । तस्माद चिग्श्रक्रिपरमेश- ta खोखाविभ्रेषा यथावचनमवबेद्धव्यः। वचनं चाचा- TUR MMM, सतन्तपं शपः Baa cad: । ary: WARMLY BWPEUIte sega उदप-
२ कार प्रपाठक € अनुवाकः | ०५५
शत । एवमन्धादयोऽपि सहस्पादुत्पन्नाः | अरध्निर ज्गारवञ्ज्या- तिरक्ारनिष्टप्रकाजः | शअ्र्धिंश्वाला। मरोचयः aaa प्रखत- प्रभाद्रयम् । उदारा उल्वणञ्वालाः। तत्स्थे धूमज्वालादिकं wraed करिनमण्डत् । यया धुमज्यातिःखलिशमरूतां सक्जिपातः क मेच इति । तदत् तख घनोग्तं वस्तु परमात्मना वस्तिखानमासीत् । वस्िशब्दा्श्चा चार्योदं्िंतः | मृज्राश्योा धन्वक्रा वस्िरिव्यभिधीोश्रते।
अय समद्रोात्पक्तिं दशयति । “तदस्तिमभिनत् [२] ख षम्द्रोाऽभवत् | तस्मात् wage न पिवन्ति। प्रजननमिव fe मन्यन्ते । तस्मात् पशाजायमानादापः प्रसादयन्ति" टति। यदे तन्घंवन्छर पय्येन्तस्य AGA BY: परमात्मनो ei afe- शानीयं तस्य भेद मकरोत । परिते मूत्रा्ये we सति यथा लाके मेरमदारात् मुञ्चति तदत्। स ख प्रभिन्नवस्तिगतोा WAVY. समद्ररूपेण WSU! Vara मद्र स्य जलं प्रजन- भमिव गभोश्रयगतमुद् कमिवास्यश्ये मन्यन्ते । तख्राच्छष्टाः स- axe अलं न पिवन्ति। यद्मादस्ति wat aime जलं ATER जायमानात् पथाः परसादाप एव निर्गच्छन्ति॥
अय wad देाटमन््सख छषटिमाद । “atwerara- व्यत । प्रजापतिर्वै दशहाताः' इति, ततस्तत् TALIA Ve जगत् तत्पञ्चाचित्तिःखगित्यारिदंगडहाताऽखज्यत। त- दन््नप्तिपाद्याकारयुक्रप्रजापतिरेवा दशडाता॥
यथाक्रश्य परमाद्मतपसो aca प्रश्रंखति। “नय एवं तपरे
४५१ तेततिरीय-ब्राद्ाबभाष्य
wa विटा सष्यते। भवत्येव” इति। परववाक्रसख तपःखा- मध्यै विदाम् यः we तपः करोति साऽयमैशरये प्राप्ना- व्येव ॥
श्रथ लाकचयषशूष्टिं दशंयति। "तडा इदमापः सखिणल- मासीत् । साऽरोरीव्मजापतिः [र]! सक्स्मा why यद्यस्या- अप्रतिष्ठाया इति । acwaraua घा ए्थयिव्यभवत्। य- yaa तद्रि चमभवत् | यदृद्धमुदण्टष्ट । सा द्यारभवत्। यदरोदीत् तदनयोरोदस्वम् [४५] य एवं वेद् । नास्य zy रदन्ति एतदा एषां खाका्मां जग्म य एवमेषां लकानां जन्म az नेषु लाकव्वात्तिंमाच्छंति। सद्मा प्रतिष्ठामविन्दतः' दति तदिदं परमात्मना we जगत् समद्ररूपेण खखिखमा- wa) afar सलिले एथिवीमिश्रफं वारयितुम् श्राप ca WHI कवलं जणमेवासीदित्यथः। तदिदं निरन्तरं जलं दृष्टा दण्हाटरूपः स प्रजापतिः अरोदीत् । रूदतसतस्यायमभि- प्रायः, यद्यं प्रतिष्ठाया श्रवथ्थातुमयोाग्याया श्रविद्यमानाया war ए्थिव्याः सकान्ात् किमपि प्राणिजातं ey न शक्ता- मि afe argu: ase की अञ्चि किमशमत्पादितेऽ- aifa ङूदतस्सस्य यन्नेजजलादिकं समुद्ररूपासखप्य पतितं तद् घनीष्छतं ध्यिव्यभवत् । aur: yfuar उपरि se- वश्वभावं वारयितुं विविधं माजेनं हतवान ae ग्टष्टम्यानं श्रन्तरित्षमग्डत् । तता WHA ward यत्छ्यानमष्षं सा दारभवत्। यस्मात् प्रजापतिररोदीत् तेन च रोदनेन ा-
२ काण्डे प्रपाठके € खनुवाकः। ४५७
वा्टयिष्यावृत्पन्ना । तस्माद्रा रः ण्न्दाभिभेयलं तयाः ` सम्प- mai तं प्रकारं afeque बन्धैमरणाभावान्न केऽपि zy ख्दम्ति। याऽयं साकचयजग्धप्रकारं वेद। ATT लाकचये aid न प्राप्नेति स प्रजापतिः इमां एथिवीं प्रतिष्ठां SWAY: प्राणखाधारण्धतामासभत॥
श्रय तस्यां vfuat च्रसुररूष्टिं दभ्यति!“खद्मां प्रतिष्टां विल्वाऽकामयत प्रजायेयेति | स तपाऽतण्त। शाऽन्तवानभ- वत् । स जघनादसुरामङ्जत [५] तेभ्य BUT पाचेऽन्न- AGUA! VSS सा तन्राखोत् | तामपारत | खा तमिल्लाऽ- भवत्" इति । प्रजापतिरिमां मि aware: प्राप्याधार- याम्यां लमा प्रत्यादनं कामयमानः तद्पायपय्याखोा TSI तपः WAT खयमेव देहान्तरेण गर्भवानग्डत्। तस्य गर्भंयुक्षख्य MAMA MUAH | तेभ्यः कस्िंखिन्मत्पाचे भाजना- wae प्रलिय दन्तवान् । ततः ्रसुराणामृत्पादिका या ख- कीया तनूः तां विनाभिितवाम् । सा तनु; भ्ररौराकारं परि- त्यज्य तमे यक्ता राजिरभवत्॥
अथ मनमग्यादिङष्टिं दश्यति। “.साऽकामयत। प्रजाये- येति । ख तपोऽतप्यत । सोऽन्तवौमभवत् । स प्रजनमनादेव प्रजा अजत । तख्मादिमा wfaer: प्रजमनःद्धोना sea [६] | ताभ्य दारुमये पाते पयोऽदुहत् । याख सा तनूरासीत् तामपाहत । सा च्यात्छलामवत्" दति । प्रजननात् प्रजा- न्पादनसमथात् दारा दस्मरादुत्पादनषामथ्ये कारणं तस्मा
४१८ तैनिसीय-ब्राद्यशभाष्ये
परजा अत्यन्तबडलाः VITA चन्द्रप्रकाश्ाः। अन्यत् पव्वव- दया स्थेयम् ॥
अथय वसन्तादिकालाभिमानिपुरुषसख ष्टं दथयति | ““साऽकामयत प्रजायेयेति । स तपाऽतणयत। सोाऽन्तवीनभ- वत् । स उपपक्ताभ्यामेवन्तुनणजत । तेभ्यो रजते पाते धुतम- मदुहत् US सा तनुराखोत् [७] तामपाहत । षाऽदहा- रायोः खश्धिरभवत्"” इति पुब्वैवद्मा ख्येयम् ॥
श्रथ caule दशंयति। “सोऽकामयत प्रजायेयेति स तपोऽतप्यत | सोऽन्तवामभवत्। स Baleares | तेभ्य रिते पात्रे Grange ae सा तनुरासीत्। तामपा- इत । तद् दरभवत्” [८] इति । पुष्ववद्माख्येयम् tt
अथाक्रानां अन्नपयाचुतसामानां वेदनं प्रभ्रंसति। “एते तै प्रजापतेदहाः। य एवं वेद । SE एव प्रजाः? दति । TTA: Wtfaa प्रजाभ्यः धमं BAA TAU: ii
देवतावेदनं प्रशंसति। “fear वे atosfefa atar- at देवलम्। य एवं carat देवलं वेद। देववानेव भवति" दति। देवानामुत्पादिका या म्रजापतेखनु सेयमहाख्ूपेणख निष्यक्ला । wat देवाः इषादस्माकं दिवैवाश्डदिल्युखारित- aa | wat दिवायोगेन देवलं सम्पन्नम् | atfeat देववाम् warwar, भवति॥
तदेतहेवासरोत्यादकतन्रभ्वा WUT AG aca प्रथंसति। “एतदा ्रराराजाणां जम) य WaARerTT-
२ काण्डे र् प्रपाठके € GATT: | eve
ऋणां जगा वेद् । नाडाराचेव्वात्तिंमाच्छति” (2) इति 1
तदसदेव सन््मनाऽकुरूत eifafa प्रघमभावि परमात्ममेष यन्मनः THAN ALATA: परभंसति। MAAS AA STII ममः प्रजापतिमदजत । प्रजापततिः प्रजा WEI! तदग TT ayaa परमं प्रतिष्टितम् यदिदं fag तदे तच्छावस्छसन्नाम ay” xf यत्कि्चिदिदं अगदिदानों टृ ते तदिदं सन मुलकाररे HAVA सभ्यक् प्रतिष्ठिसं सत् सङूल्षाधोनाद् सतः wfefafanear: । तरे त्छद्धखितमथं मगः ओ बस्यसश्ञामकं ब्रवा । यद् त्तरा त्तरदिने वसोयाऽतिग्रयेन अष्टं शश्वसधसं fe- विधं fe ag, ष्टं ज्ञानमनन्तं aeylad wed सजातोय- विजातगेयसखगतभेदरशितलात् भिजखष्टपमा जे पग्येवसितं सर्व्वजनेकरूपमेकं बरह्म । अत एव तरेतच्छरोवस्धसं ग भवति । fafdarcaa we खषटूलाभावात् तरेव सम्ब रट्िगिचर- अक्तियुक्म्। खत् सापाधिकलेनान्वत् ब्रह्न भवति। शङ्ख्य- परम्परया प्रतिखणमुत्तरोष्तरधिकजगत्खरुलात् CTH ब्रह्म GIA मनः प्र्स्तम् ॥
तद् तह ्ाम्तवेदनं प्रशंसति । “we व्यु च्छनयो व- weet weet व्युच्छति । प्रजायते प्रजया पद्टुभिः। भ्रपरमे fear माजामाभ्नोति। च एवं ae” [१०] दति | Var AY छटटिप्रकारं fafearare 1 असमे वेदिक प्रतिदिनं प्रभातं | safer | देवता पुमः प॒नरधिकश्रेयस्छरा सतो प्रभातं करोति। दिने fet ्रयोाऽवद्धंत CHU: | इड लेके wae:
3M
९९० तेनिसीयन्राशगभा्ये
परलाकं परमेष्ठिनः प्रजापतेरेश्चय्यंस्य या माजा इयसा तया uftfaefa: तां स्व्वमपि प्राप्नाति
tfa ओ्रीमायनाचाथ्ंविरचिते माधवीये वेदाथ॑प्रका्च ष्णयजुत्राद्युणे इितीयकाण्डे द्वितीयप्रपाठके नवमेाऽगुवाकः ॥ ९ ॥
श्रय दश्रमाऽनुवाकः।
मवमेऽनुवाको रेठमृटिप्रसङ्गेन स्व्वेजगताष्टिर्का द्मे देवसष्टि मध्येऽवगश्धितस्येन्रस् दे वाधिपतित्मुच्यते । acuar- ख्यामिकामाइ । “श्रजापतिरिद््रमसृजतानजावरं देवानाम् तं प्राह्िणात्। परे fer एतेषां देवानामधिपतिरेधोति। तं देवा wrt कश्लमसि। वयं वे लच्छरेयाश्यः स ईति, asta कस्वमसि वचं वे agave: a दति मा देवा sarefafa” इति, प्रजापतिदेवान् मष्टा तेषां देवानां मध्ये अन॒जावरमिग््रमस्ृजत | यथया भ्रां ae रनज पञ्चाल्लातः wat: निरृष्टस्तद द यमिल्धनुजावरः। श्रागजा- वरशब्दस्यापि ख ware: | सृष्टं afax रेवलोाके प्रेषितवान्, रे दनद खगे गच्छ एतेषां मया सष्टानामयिपतिभ॑व। परेषि- afay देवाः पृच्छां हतवन्तः 1 प्रजापतिना प्रेषितेाऽख्मील्यु करे दको तेदेवा च्रन्रवम्, वयं वे लच्छ्र्यांसः aw cf लवा कल्याणयक्षा भवेम इति । तदानोमेव CE: पराटत्य भ्रजा- पतिसमोपं गतवान् । प्रजापतिना सृष्टे afa aoe अग्रवीत्।
श WTS 2 प्रपाठक १० GAIT | ४६९
कस्वमसि वयं वे agaie: सद्ति। ar at car ware wwafafa ॥
कनामवेन्त॒ः दृन्राधिपत्थवेलुख्च अख्यायिकापृरःखरं वद्- wee दश्रंयति। “ay arte तर्हिं प्रजापत इर च्रा- Wali]: यदस्िन्लादित्ये। तदेनमनत्रवोत्। एतन प्रयच्छ | अयारमेतंर्षां द्वानामधिपतिभंविवयामोति। atsey खा- मित्यत्रवोत्। एतत् प्रदायति । Unt दत्यत्रवोत्। यदेत- दरवोषोति। are वे नाम प्रजापतिः च एवं वेद [९] facta गाख्धा। ace रुष्छां रत्वा प्रत्यमुञ्चत् । तता वा wer टेवानामधिपतिरभवत्। य एवं वेद् । ्रधिपतिरेव समानानां भवतिः इति श्रय प्रजाप्तेरये खकोयतिरस्कर- णात् Bead टन्तान्तमारीत्। यदिदमिदानीमस्िन्ञादिल्ये सन्तापकं तेओ दृश्यते तदिदं ecefa काले प्रजापते ्रासोत्। aga wige: श्रन्धकारादिभल्छंमे समर्थः। तथा प्रजापतिरपि दुष्टशिच्षायां wad आसोत् । तत्तेज उदि श्येनद्र एनं प्रजापतिमन्रवोत्, E प्रजापते एतन्तलः मं प्रयच्छ । BUTS AMA सम् एतेषां देवागामधिपतिभविव्या- सीति। ततः प्रजापतिरिरमनव्रवीत्, wats: ae प्रदाय काऽस्यां awa at ar वा गण्येदिव्यभिप्रायः। war प्र पतिं प्रत्यत्रवोत्, केाऽइ{मत्यत्र क tate शब्देन यदेत दरगोषोति एतरेव लम्। रच यदेतदिन्रेणाक्तं तदेतद्यक्रम् ।
Staae प्रजापतिनोक्रलात् । wa fang: क्चष्दद्येति 822
9९२ Sierra `
मकारान्ताकारन्ता Fr wet aarewarcia नपुंसक dfagaaws adi watery प्रजापतिवाचकः । ay मकारान्तमभिपेव्य प्रजापते wee) तेज बलादेव प्राशि- मामपि शारवम। afer तुभ्यं दन्ते सति प्रजापतित्वगेारवख गतत्वात् का कामां श्यामिति प्रजापतिप्रञ्नः। न कें St fafa प्रजापतिलमेव किनश्यतीव्याचेपः । Ey शनब्दकलात् मकारान्नत्वमाखित्य प्रजापतिरदं स्मिति यदेतद्रूते तरेत- व्याः प्रजाक्तिरेव भवेत्यर्थः । न डि नेजा निमिन्तं तव प्रजाप fad प्रजाजनकत्वम्। तेजसा अनुपादानलाद्यतः अरतेजसायाः प्रजायाः ward far खाभाविकम्। अतस्तेजसि दन्तं तवं सवभावे ATTA SHAMAN य एवं प्रजापतेः क इति नाम- लं वेद । एनं waste aren विदुः प्रस्थाता भवतीत्यर्थः ततः प्रजापतिस्तन्तेजामयं पटास्यमाभरणं रता प्रत्यमुञ्चत् ललाटे FAA: | ततः चटवन्धनात् इन्द्रा देवानामधि- -पतिरभवत्। तरेतद्धिषत्थं विदाम् पुरूषः समानां पुरुषाणां सखथमधि पतिभंवति i
SOX बहधा सातुमारः AIHW चन्म: ब्दस्य faded दुर््वति। “माऽमन्यत। fa किंवा अकर भिति। ख wea आहरेति प्रालपत् ARATE RAGA wa वेद [द] wearta wafa” दति। ख प्रजापति- Tanna, रेकाधिपत्ये स्छापितस्ये्द्रस्यापेकितकाग्े fa कि मशका यद्या हतं award एनरपि करिब्मामोल्यमि-
श काणर् प्रपाठके Yo Gage: | aCe
प्रायः | तथाविधं प्रजापतिं gery cee आहादकं तेजः मद यमा दरेत्येवं बाखवत््रलापं रतवान् | ततः ATETTATS चन्दरश्ब्दाचारणात् Was असाच्छब्दोारणाद्च तद्र खदुशं wear दति नाम Baga! VE आ्द्धादकरं तेजा मीयते श्रवेति wat: । एवं चेताऽपि आद्धादवानेवं भवति॥
aq gaara निवंचमं दर्शयति। “a रेवा waar खवीय्यौऽमय्या चथा aurea cfr) ageie ख्यं वम् । य एवं वेद । fa दष्बाति' इति दुष्टशिक्षणक्तमेण सोर््यतेजसा िष्टपरिपालनकूमेफ चाद्रतेजसा च य॒क्रमिष््ं दृटा देवाः परस्परमिदमव्रवन्। ₹हे श्रमाः मरफरदिता देवाः ्रामन- बोर्येपेतेा afaxtsary यथा गेापायते wea रचितं प्र- ` HINT: | ततः सुवोय्शब्दा्तरसादृ श्यात् खग्यंमाम सम्प- aa तन्नामवेदिनं परुषं वेर न feafean
दग्र शब्द निवंचम्ं दशयति “agama वा tzfa- दियं प्रत्यस्थादिति। तदिद्धस्येन्रल्म्। य वं वेद । इन्द्रि याव्येव भवति” [४] दति। श्रसखिन्नधिपतेा स्वितमिद्ियं सामथ्ये कञ्च कोऽपि न wae प्रत्यवम्वातु निराक्तुः न शक्रातीति at: परस्परमचुः | तचेदमिद्ियमित्यचरषा- म्यात् Cea eae तल्लामाभिन्जः सामथ्यातिशयवान् भवति ॥
परमेषटिनामनिवंचनं दश्यति। “ad वा ददं ata
8६8 तेतिरीय-ब्राद्यगभाष्ये
ञ्दिति। तत्परमेष्ठिनः परमेष्टिवम्। य एवं वेद् । पर- मामेव काष्टां गच्छति" इति। परमः warwa: प्रजापति- रेवेदमिश्ररूपाऽ्दिति देवा wT! तस्मात् परमेखित दत्यक्षरसाभ्यात् परमेषिनाम सन्यन्नम्। एतन्ामवेदयी By- we काष्टां प्राप्नोति॥
श्रयेग्रस्य स्व॑देवसेव्यलं दशंयति। “a दवाः समन्तं पर्थ fame) वस्वः परस्तात्! शद्रा दितः श्रादित्याः Tera fag देवा wuta: | श्रक्िरसः प्रत्यञ्चम् [५] साध्याः पराञ्चम् य एवं वेद् उपेनरः समानाः संवि्रन्ति' दति। सभायामुपविष्टं तमिदं waa: परिवेष्टय saa । वखादयेा mur, way fea व्यवखिता उपविष्टा अङ्गिरषःप्रश्टतया मरषयः कञ्चिदपि उपवनं war यथा यग्लमिन्दरं प्रत्यञ्चं wae रला सेवन्ते साध्याख्या देवविशेषास्मिन्द्रं पराञ्चं fand हत्वा ष्तः wat सेवन्ते । एवं वेदितारमेमं परुषं समागमाः सव्वं पुरुषा Sta] खमोप उपविश्य सेवन्ते ॥
BURT TIANA प्रजाग्यः सन्पादमप्रकारं दशंयति। “gq प्रजापतिरेव WaT प्रजा श्रावयत्। ता wae मातिष्ठ- MATHS! ता मुखं पुरस्तात् Gat: | दक्षिणतः पया- यन् । स दक्तिएतः पय्यवन्तयत | ता मुखं परस्तात् पश्यन्तः । सुखं दिएतः प्यायन् । स द च्िएतः vated i ता मुखं पुरस्तात् wart: | मुखं दचिणतः [६]! पञ्चात् पया- यम्। स पञ्चात्पय्यवन्तयत । ता मुखं पुरस्तात् wast: ।
२ काण्डे प्रपाठके Lo ISTH: | ९६१
मुखं दक्षिणतः | ad पञ्चात् । Sata: प्य यन्। स उन्त- रतः पय्थं वन्तंयत । ता मुखं पुरस्तात् wait) ad रकिणतः | मुखं पञ्चात् । मृखमृत्तरतः। GET उदायन् स उपरि ाद्यवत्तंयत। ताः सव्वतामृखो लाऽवयत्। तते वे तसमै प्रजा अतिष्ठन्तान्नाद्याय” इति। <x: खयं प्रजा- पतिरेव प्रजापतिसमानसामथ्युक्र एव WaT. ताः प्रजा waa खाधीना श्रकरोत्। खखोाचितं at दातुः श्रा- भ्ञापितवानित्य्थः । ताः Tat: प्रजाः BH WAU श्रन्ना- we नातिष्ठन्त । squat दातुं AFA इत्ययंः। तास्तथाविधाः प्यसया दिशि atari wea ad मुल्यं sfafexiftd करस्लोकारचमं प्वस्यां दिश्चि पश्यन्तः ततः पलाय्य afewet fafa पय्थायन् war) ततः ख Ce: तदवगत्या खमृखसखमानप्रबलं पुरुषं cfewat दिशि प्रेरितवान् | ततस्ताः प्रजा दिगृदये म॒खं पश्यन्तः पिमा दिशं प्राविश्न्। एवं पथिमातन्रोडंदिक योज्यम्। ततः ख एः पञ्चस्वपि fey ward श्त्यानवम्याप्य तद्भारा खयं WHAT मखा ग्ला TAT: प्रजाः वश्ोङतवान् । ततः प्रजाः पलायितुं दिगन्तरमसखभमाना श्रस्येद्रस्यान्नाद्यशूपं कर दा- त॒मङ्गोरतवन्तः ॥ ॥
एतदिश्चामं प्रशंसति । “य एवं विद्धान् परि न्यवन्तंयतेति च। प्रजापतिरेव war प्रजा श्रन्ति। तिष्ठम्तेऽखै प्रजा a wes ware एव भवतिः" इति यः पुमानेवमिक्ूख्य
eed ¦ ` Rfacta-wrgqaarai
परिपालनप्रकारं विद्धान् परिवन्तयते जिवन्लयते च freee प्रेरणं परिवन्तनं शिक्तिताभ्यः प्रजाभ्यः खपरूषमिवारणं नि- ava तदुभयक्लु्जलः खयं प्रजानां पालका शला स्वाः रजा चरन्ति अरनुभवतोत्ययेः। तास प्रजाः we aT दातुः अभ्यपगच्छन्ति wand भागसन्पन्ना भवति॥
दति ओषायनाचाय्यविरखिते माधवोये वेदाथयप्रक्राभ्र कृष्ण यजन्राद्णे दितीयकाष्डे दितीयप्रपाढक दद्रमाऽनुवाकः ॥२०॥ |
अथ एकादजऽनुवाकः।
दश्रमेऽनृवाके दश्स्याधिपत्यं प्रपञ्चितम् । तमेवं हाठ- सन्तखष्टिप्रसक्राम् प्रसक्तं प्रपञ्चं afta एकाद्भ्रे प्रतानां डाटमग््ाणामेव परुषाया; afemarat श्रभिधीयन्ते। तत्रा- डा दश्हादमग्ल्स्य प्रयागं विधत्ते “प्रजापतिरकामयत बहेाग्दंयान््यामिति। ख एतं दश्ररातार मपश्छत्। तं प्रायु्क | we प्रयुक्ति ंयानभवत्। चः कामयेत बदहाभंयान्कखा- मिति। स दच्रहातारं प्रय॒श्चोत। बहारोव ware भवति," दति। लाके fatwenfgers: परुषः बडङरिव्यु्यते। तनेा- Sfa wae कामयमानः प्रजापतिः चित्तिः खगित्यादिम- AT जपद्ामरूपं प्रयागं ला तया WMT यान मवत् ॥
अथ एथिवीरेातेति awe प्रयागं विधत्ते । “साऽका- मयत । वीरो म आजायेतेति। स दग्ररेतुखतुददातारं fa-
२ MTS र प्रपाठके AL खनवाकः। 1 ।
रेभमिमीत। dara [९]। we प्रयक्ोखधाऽनायत। चः कामयेत वीरो म श्राजायेतेति। स चतुहतारं भ्रयुश्ोत। We वीरो area” इति। वीरो वैदिकलकिककग्सु we: दश्हात्िलिः africana चतुर्हतार एथिवीरतेति WE WTAE | मन्छप्रयगेणेत्ययः ॥
surfatrafa were wart विघनक्ते। “साऽकामयत agaratfafa: स चतुातुः पञ्च tart निरमिमीत) तं प्रायु्कू aw प्रयक्रिपप्ररमानभवत्। घः कामयेत पष्ठ मान्द्यामिति। स पञ्चहातारं प्रथश्चोत [२] पशुमानेव मवति," दति । URS मन्तश्यामुष्टामाकान््ाकरं खटा तद- wera पश्चादिफलप्राी प्रजापतेरिषच्छैव नियामिका
aa ते चच्रिति were प्रयोगं fart । ““सेऽकाम- यतर्तवा मे कच्येरल्िति। स पञ्चरातुः षड्ढोतारं facia मीत । तं WTAE । AS प्रयुल्यतवाऽस्मा BAMA । यः का- मयेतर्तवो मे कच्पेरन्निति। स षड्डढातारं प्रय॒श्चोत। क- isa तवः", दति । sac खस्चितफलपरदा शया- सरि व्यथः ॥
श्रथ महारविडतेत्यस्य awe प्रयागं विधत्ते । “साऽ कामयत ay: सोमयाजी स्याम्। श्रा मे सामपः ara- वाजो जायेतेति [३] । स षड्डातुः aaerart गिरमिमीत | तं Wael aw प्रय॒क्रिमामपः * सामथाच्यभवत्। we
* खज तस्य aay इति ? चिहितपुस्तकपाठः | | 3 N
sgs तेत्िीय-ब्राह्यथभाष्ये
सामपः सामयाञ्यजायत। यः कामयेत सामपः सामयाओ wry श्रा मे सोमपः सामयाजो जायेतेति। स स्नदातारं ्युश्चौत | सोमप एव aa भवति। we सामपः सोमयाजी जायते इति । wats खयग्टलिक्ल्ेन समस्य पाता सामपः खयं यागस्य HT Baas खयं area उभयविधा wat खपत्राऽपि उभयविधा न्ढयादि- WA कामना ॥ ` अथ मग्वपञ्चकस् BAUM EIAs INS सम्पाद्य
ग्रसति । “@ ar एषं ag: पञ्चधा प्रतितिष्ठति [४]। पद्िर्मखेन'” इति । यथा लेकिकपष्ट््तुभिः पादैः एकेन मखेन च प्रतिष्टिता भवति । तथाऽयं पञ्चमन् Sw: WEST | तज चवारः पादाः पञ्चमा मनवः सुखः सऽं ag: पञ्चभिः प्रकारः फलप्रदा लाके प्रतिष्ठितः ॥
अथ कामधेनरूपाम् पशून् खगप्रा्नितया प्रशंसति । ^ते देवाः पञ्चम् विला । gaa लोकमायन्*' दति ॥
अथय ₹राटमन्तं खगेद्ानप्रदत्वेन विशेषतः प्रश्र॑सति। “a- sarees BEAT तेऽमुवम् । अमुतः प्रदानं वा gals छोबिमेति। ते सप्तरातारं ay विधायायाखम्। शराङ्गी रसं wife waaay कल्ययेति। we वा दयं afer: (ali यदिदं किञ्च य एवं acl कल्यतेऽखी। ख वाश्वं मणयेषु UH: सप्तहोता । अमु Se देवेभ्यो wal वहति,
२ Wl 2 प्रपाठके १९१ GATT: | 8९६
च एवं वेदं । उपेनं यज्ञा मति” दति । तदेतदाक्धं सप्त- मानुवाक व्याख्यातम् ॥ राद मन्त्राणामग्मिहाजादिषु यः प्रयागा faafearge- दनं प्रभ्॑सति | “ar a चतुददणां निदानं ae निदान- वाम् भवति । aires वे दब्रहातुनिंदानम्। Tere Ara WAC: | चातुमाख्यानि पञ्चहातुः। पशुबन्धः TESTA: I शेम्याऽध्वरः WAU: | UTE चतुरदणां निदानम्। य एवं वेद । निदानवान् भवति [६] इति। नितरां रौयते ्युव्यतेऽस्मिक्िति निदागम्। तकन्लप्रयोगखानम् । तज वकारेण विन्नदीषतम्, अभ्मिहाचमारभ्यमाणे दश््ातारं मनसानुद्रुत्य आहवनीये war शायमग्निहाजं जहाति, WPCA AT YAS चतुदातारं मनसानुदरत्येत्यादिना । तरेतदग्मिहचादिरूपं हदा fart ar ae निदानवान् भवति । स्ानवाम् उपजो वनस्वागवान भवति ॥ श्रथाख्य प्रस्रस्य मुवाक्यार्थसन्गदः ।
दब्रहेाटदितोयाद्ये पुंसः क्रवर्थमोरितम।
चता तादिमन््ाणां may दितीयके ॥
ZAHA श्रएक्तपच्लाखच चतुथं राटमन्तततः।
ames: पञ्चमे तु ब्राह्मणं स्यात प्रतियहः॥
दश्नमेऽशमि मन्लाणणां प्रयोगः षष्ठ ईरितः
Ua उत्तरे शस्ता थन्ना.सामाग्रताष्टमे॥
मवमे खाव्लगन्मु्टिदं रमे विद्ध राजेता | 3N 2
gee तैलतिशोय-ब्राद्यडभाव्य
अन्ते पर्ये दादा wire समोरितः॥ वेदार्थस्य प्रकाशेन तमे wre निवन्तंयम् । पमर्थीं बहरा रेवादिच्ातीर्थमदेश्वरः ॥ इति ओखायनाचाय्यविरचिते माधवीये वेदाथंप्रकाज्ञे रष्ययज न हणे दितीयकाण्डे द्वितोयम्रपाठकं एकादङाऽनु- वाकः ॥ १९॥ समात्तद्यायं दिपोधः प्रपाटकः।
वैस्िरोय-ब्राह्यणमभाष्य दितीयकाण्डे दतीयप्रपाटके
प्रयमाऽनुवाक =|
; इरिः ॐ ॥
AN A
we निश्वसितं व्रेदा ये वेदभ्याऽखिलं जगत्। fava aay वन्दे विद्यातो्थंमरेश्चरम्॥ प्रपाठक दितोये fe ₹ादत्राद्मणमीरितम्। तद्राद्मणख Tsu दतोये सम॒दीग्येते ॥
२ काण्डे रे प्रपाठक ९ खनुवाकः। ७७१९
तज प्रथमागुवाके सर्व्वेषां हादमन््ाणं waters व्यवहारः Waracrat प्रतिपादयति। “शब्रह्मवादिगा वद- न्ति। fa watraut watieafafa: यदेवेषु चतुद्धा दातारः । तेन चतुद्ातारः। ABest saa | तच्चतदहादणणां चतराद्रलम" इति। चतु हटशब्देन व्यवद्धि- माणानां चिज्िःखगित्यारिमन््ाणां wqtrenzarea कथमिति एवं ब्रह्मवादिनां wa) तजाक्रमेतत्, ₹हाता- UTAH AB, CAA WHET रामकन्ारो यस्मादेष म- गतेषु RUM तेन कारण्न एते मन््ाखतहातारः | तज प्रथिवोरहाता, दयारष्वर््यः, शद्रोऽद्नीत, ङरस्यतिरूपवक्ा, दये- तस्िन्मस्ये चतुरहाढमन्त्े यया रा जादय एवमभ्रिरदौता, अरथि- मावध्वय्युः, त्वष्टाऽग्रीत्, faw saan, इत्यादिष्वपि avy होचादयः Fats । तचापवक्ता ब्रह्मा । चित्निःखुगिति मन्ते wearer न ya: तथापि राजादिभिरसावुपखल्षणोयः। यद्यपि gam waftia मन्ते tracer न Aart: तथापि खष्टिन्वायेन बाङखयात् तेऽणपलखयितुं wai यथा खष्टोरुपदधातीव्येकस्िन्मन्त्े खष्टिलिङ्गाभावेऽपि अन्येषु सृष्टि- लिङ्गेषु सद्भावाज fe daria सर afewegrest निर्णी- तम् । एवमजापि ₹देदरप्रतिपादनरडहितेनापि aay ख तद्छदिता भरे स्वं मन्नाखतुादर अब्देन Tas श्रक्यन्ते। अस्ति चाच लाकिकोा gore. “wat fe दषा म॒ण- खल्िपाते निमष्वतीन्दाः किरणेष्विवाङ्ः' इति। यस्मादेवं
8७२ तेत्तिरीय-ब्राश्मगभाद्ये ` :
AHH: VHA HATS A RATT दत्युच्यन्ते। चलारो Vaan येषु wafafa aqat ast मन्त्रार्ण चतु- Viera waa
एतेषां मन््ाणं तदभिमानीरेवताताराग्यश्चानेन सम्ब fea दशयति चामा वे चतुरता af: पञ्चराता। धाता षड्ढोता | इणः सप्तरेाता [१] । प्रजापतिदंश्रहाता, य एवं watiemafes वेद । भात्येव” इति । aura सामादिदेवता इूपकमेव मन्त्राणां सष्टद्धिः ॥
पमरपि चतुद्धाफलप्रदशनेन प्रशंसति । “श्य एषामेवं बन्धुतां वेद । बन्धुमान् भवति । य एषामेव aft वेद । कलय तेऽखै। य एषामेवमायतनं वेद। आयतनवान् भवति। ख एषामेवं प्रतिष्टां वेद [९] । प्रत्येव तिष्ठति” इति । बन्धूनां ममे बन्धुता | यथा लाक ब्राह्मणाः ल्षजियाः भारदाजगो- जया दत्येवमेतेनोापाधिना व्यवह्ियमाणाः परस्परं बन्धवः। एवमेतेऽपि wen एकेन रटरलापाधिना व्यवद्धियमाणलात् UTNE बन्धवः । AGAY बन्धुभावं BT az साऽयं बडङूभि- बंन्धुभियुक्ो भवति । क्प्तिरगुष्टानजपदेामादिकम्। तदेदिनः खाभिमतमन््रक्रिया vega निष्याद्यते। wart तदनष्टा- नाधारण्डतमद्रिराबादिकं Ta तच्च पव्वमेवेादाइतम्, अभि ere ते दश्डातुनिंदानमिल्यारिना। तदेदिता मिवासखानं लभते । प्रतिष्टाफलमास्य वोरो जायत दत्यादिकम्। तदेरिता धनादिभिः प्रतिष्ठिता भवति ५
२ WIS श प्रपाठक ९ खनु वाकः। geR
पव चतुरदश्ब्देन सर्वषां व्यवहारकारणमुक्तम् | द्दार्मीं दशराचाददिश्रब्देः सर्व्वव्यवदाराभावे कारणं प्र ञ्नात्तराभ्यां दश्रयति। (ब्रह्मवादिना वदन्ति दश्डाता VORA | VARTA FSSA VARTA! श्रय कस्राषतु- हतार उच्यन्त इृति। इन्द्रो वे चतुदहाता। TX: खल् वै रेष्ठ देवतानामुपदेश्ननात्। य एवमिदं श्रेष्ठं देवतानामुप- रेत्रनादेद । वसिष्टः समानानां भवति। तस्माच्कृष्टमायन्तं प्रथमेनेवामु बध्यन्ते । ्रयमागम्। ्रयमवाखादिति। कौन्ति- रख पृव्यीगच्छति अगतामायतः। war एनं प्रथमेनेवानु- बुश्वन्ते । अयमागन् । अयमवासादिति [द] «fai द्र हचादयः wae विद्यन्त तेषां मध्ये watrewea यथा खम्नषामृपलस्षणम्। एवे दश्दाजादिश्रब्टेनापि कचि- न्यायेन उपणलच्यितं शक्यलात् कुतः शब्दान्तरोनंपलच्छ- i सतुहदरश्न्देनेव तदुपल्थैएभियमे fa कारणमिति ब्रह्मवादिनां wa: | तज्रेतदुलरम | चतुहादरमन््ाणां कार शलादय मन्त CTA: | तत्कारणतश्च Us THA, a चतु- war प्राजमयक्िति। wey देवतानां मध्ये प्रशस्ततमः कुतः, उपदे नगात् | उपदिष्टं किं पएव्वंस्िन् प्रपाठके । दन्य देवा- fru दग््ररूपतेम चतुर्हाता सर्व्वेषु श्रष्ठः। ततः ओष्ठेनैव wag उपदेशा यक्ता ग लन्येन। यः पुमानिष्रश्रष्टलं चुलु पदिष्टं वेद ख पमान् मानानां खकोयानां निवाषरेतु- भवति । यस्माद अष्टेनेव watt सर्ववां waza
858 तेनिसीय-ब्राद्यशभाष्ये
मतर | तस्मास्ञाकेऽपि सरखसद्ाकोर्जनेः सडह समागश्डनां GE राजानमम्यं वा दृष्टा प्रजाः ear: प्रथमेनैव ब्रेष्टप- रुषनाच्ना wee व्यवहरन्ति श्रयमागन्, अधं राजा aaa श्रागच्छति। अ्रयममाद्यः सखमागच्छतोति। श्रयापि तेन Be सर्व्यऽप्यन्ये समागच्छन्ति तथापि wea: समाग- च्छन्ति Baur समागच्छति चामरधारौ समागच्डती- त्येवं sea व्यवदरन्ति। तथा तस्मिन् यामे अ्रथमवासात् गामखामो रवद्षाऽज निवसतीत्येवं Bearer व्यवहरकि। न त्द्िल्लगरे शासा निवसति दासे निवसतोतिवा कदा- प्यग्रेष्टनाच्ा व्यवहरन्ति । किञ्च दूरदेन्नादागच्छता Ww: क्तिः पुव्वभाविनी सति रेशविग्रेषेऽवखितं अनगसम्हं भ्राजति तदापि wera कीर्तनं च श्रेष्ठस्य way: | अताऽपि कारणादेगं जनसहमायकं म्यस्य नादेव वयव- हरन्ति wa राजा समागच्छतीति। तथास्मिन् ग्रामे अवं खामो निवसतीति। wareraagararfa sea wart सव्वमग्लव्यवद्ारोा नलितरेदंग्राचादिभिरित्व्थैः॥
दति ओ्रीखायनाचार्थ्थविरचिते माधवीये वेदार्थप्रकाडे SMITA द्वितीयकाण्डे दतीयप्रपाठकं प्रथमोऽनुवाकः nei
२ काण्डे ङ प्रपाठके २ STAM: | ४७५
अय दितीयोाऽगुवाकः।
प्रथमानुवाके चतुदाटशन्देन सब्व॑हाटमन््रयवदार उप- पादितः। दितीये tread मेमिन्तिका अ्भिधीयन्ते। तजरारो ataefaurufane afafeid विधन्ते। “"दक्षि- षां प्रतियशोयम्छप्रदश्वाऽपान्यात् | श्राह्माममेव समिन्पे। तेजसे वीरय्याय। war प्रजापतिरेषेनां wat ufazerfa | श्रा्मना are”? दति। श्रपान्यात् वायोारेकतराकर्षणद्पं निश्वासं कुग्यात्। तेन शरोरमध्ये fear भवति । तेजः ्रतिगरहयाग्यता, वो प्रतियरप्रयक्ररोषनिवारणखाम्थम्, तद्भयं waa निश्वासेन मध्ये तिष्टति। श्रपि च प्रजापतेः WMATA THETA तद्रुप एवं war <feut प्रति- खाति ततस्वात्मन wiih: प्रत्यवायूपा न भवति॥
श्रथ शटमन्तेण नेमित्तिकं farts “यद्येनमाविज्याद्- टत सन्तं निर्रेरम्। MMF जडयादट्शहतारम्। चतु- रहोतेनाञ्येन | WaT wae तिष्ठन् । प्रतिलोमं विद्ादम् [९] । प्राणानेदासखापदासयति"' इति आलिज्याथं तं afy- देनं परुषं tat चदि दोषेण शअराविच्याज्निराहृतवन्तस्त- दानँ निराषतः पुरुषः हमं Wea! तदा दादढमन्तख सामाध्वय्युरित्येतद्यदन्तिमं वाक्यं तदारभ्य चित्तिःखुगित्यादि- वाक्ये warfa: प्रातिलोम्यम्, तजापि प्रतिवाक्यं fry यक् एयक आरआङतीजंङयात् । UTE या निराकन्ता तद प्राणा-
नुपच्पयति ॥ 3 9
४९६ | तेति य-बराह्यश्भाष्ये
अथ प्रकाराम्तरेण ममिश्िकहामं विधत्ते “age पुगरूपञिकतेयुः। WY एव जङ्यादब्रहातारम् । चतुग Vaasa । Tass: । अनुलाममविग्राइम् | प्रा- पानेवासमै कश्ययतिःः cai यदि तदोयरामाद्धोताः शन्त एनं नि राष्टतं परुषं पनरपि tga: । तदानीं विरोभि- farertuafeara ye रामात् विपव्वयेणानुयदहाथे हमं कुग्यात्। तत्र चिन्तिद्मगादिरनुलामपाठ : । आडङतिञ्चेकेव। न तु fag हामः। तेन ae free: प्राणाम् कच्ययति खस्थान् करोति |
अथान्यं प्रयोगं विधत्ते, “प्रायञ्चिन्ती वाग्घोतेत्यतुमुख- तुमखे जहेाति। खट्नेवासम कर्पयति । कष्पन्तेऽस्ा ख- तवः [२] mat wart waa: श्रयन्ति टति। प्राय्िभं कभ्व्यमित्येवं बुद्धिमान् प्रायिन्लो ख पुमान् वाग्धोतेत्यन्- वाकन aft wound awa यथाविहितानष्टानं ware ufga भवति प्रतिपदेक्रञ्च प्रायसिन्तं a दुभ ते तदानों शङ्धितदाषपरिष्ाराय समनम्तरभाविमः wa- सुपक्रमदिने तेन श्रनुवाकन WATT! ख चानृवाक BT काष्ड एवमाद्यातः, वाग्धाता | दीवा पो । वातेऽष्वयेः, श्रपाऽभिगरः। मने दविः । तपसि जहामि । भवः खः ब्रह्न Way | ब्रह्मणे Gaya खाति । aa वागादिरेवतागां रे जादिरूपत्वमनुसन्धेयमः, हाजा श्स्तेषु Weary अ्रथामाद vafa अभिगरोऽष्वणुकर्त्तुकः प्रतिगरः tamara रेता
२ काण्डे दे प्रपाठक २ GAT: | gee
रष्वं माभिमस्येन आङयति श्रंसावेामिति। रे waar wa पठामि मरौयश्चच्छपाठकाले प्रतिगराय लं सावधाना भव+ य एते गादयस््रया खाकारेषामादिकारणं यत Baa ब्रह्य तसे ज॒ङधोति खकोया वागा । अनेन मन्त्रेण होमे रति श्रह्धितप्रायशिकपरिदहारेष wiragag राम- at तत् स्वयम्भु WY फलप्रदाम् करोति | तदृतवः एतदयं फलप्रदानसमथा भवन्ति। समथा: सन्त we समोपमाग- च्छन्ति । तच इछचकारस्तु कल्पन्तेऽस्माद्व्यादिफलमवलाक्य काम्यप्रये गलेनोादाजदार, WHT तुमुखो यः षर्टेता बाग्धोतेति aw वदत्युतुमुख waa जुयादिति स साम्ब ata tfa it
aq awardfa मन्तं प्रद्सति। “adr वै war प्रजापतिरिद सव्वमखूजत। स मनेऽखजत् | मनसाऽधि- MIATA | ARTA UT श्रार्छंत् | तामाखभत। गायचिया afsexrveena | कन्देग्याऽधिषाम। तत्- साम यन्न BRA! तदालभत [१] aransfwanyaq- बत । यजुभ्यैऽधिविष्णुम् । तदिष्णुं am श्राच्छत् । तमाल- भत। विष््ारध्याषधोरस॒जत । चश्रोषधोभ्याऽधिषामम् । त- कामं ae WTR तमालभत। सोमाद्धि पशूनसृजत, waste [४] afex यत्र श्राच्छत्। तदेनं नाति-
षि ee
* शंसनकाल इत्यादिः सावधाने wae: wis: 9 चिडिवपुस्तके ~ ॐ. =. क
wa | ए चिङितपस्तकेतु नेष पठे eae |
302
७७८ तेन्विरीय-ब्राद्मशभाष्ये
प्रा्थवत। दृष््रद्व ane भवति। य एवंवेद मेनं य- ओओाऽतिप्रच्यवते'" इति। वाग्चातेति मन्ते रादपल्यादीनां दा- मामां वणानां विद्यमानलात् श्रयं षडडाता प्रजापतिस्तकम- न्रानुष्टानेन तद्रो ग्ला सव्बैमिरमसजत | आदे तावत्स नवस सपचचमं मनः सदा तेन मगसा THT age गाय- चोदेवतामख्जत। तदानीं प्रजापतिसम्बस्धि य्न: साम्य तद्गायचीं प्राप्राति। ततः प्रजापतिः तां गायों पश्रएवदास्वभ्य गायच्या अधिकानि उष्णिगादोनि छन्दांस्यसजत । तेभ्यः Sway: अत्यधिकं THAT खाम श्रमजत। ततः सामदे- वतां ae: प्राप्रात्। श्रय प्रजापति्तदपि साम पद्रुत्नाल- भत । एवमुत्तर च याज्यम्। तप्मजापतेयंश्ः अन्तत इनदरं भाण तमनतिक्रम्य नान्यच क्तापि गतम्। तदेवं षडढेाटमन्साम- श्यात् इन्द्रा धिपत्यपय्यंन्ता Barrera । तताऽयं अत्य न्त प्रशस्तः! य एवं AMSAT वेद साऽपि इद्धवद्यश्रस्ली भवति| तद्यभ्स्तं परुषं कदाचिद्ष्यतिक्रम्य मान्यज् गच्छति ॥ प्रतियदमग्तानवाकरे sara वासो axe गामिद्यादिना याजिद्रव्या्यान्नातानि तद्यतिरिक्रद्रवयविषये प्रतियदमन्लं fa- we “यद्वा ददः किञ्च) AQAA जान एवाङ्गोरसः प्रत्यगट्ात | aaa प्रतिन्दीतं नाडिगत् । यत् किञ्च प्रतिष्हणोयात्। त- व्छव्वेम॒न्तानस्वाङ्गोरसः प्रतिग्ह्गालिल्धेव प्रतिग्ज्ञोयात्। <a वा उन्तान WATS: | श्रनयेवेनत् प्रतिदष्ाति। नेन fe- मस्ति इति wa प्रतिय्दयेग्ये यक्किञ्चिद्रयं तत्व्वम-
२ कायर प्रपाठक ३ अगवाकः। gee
feta: पतच उन्सानाख्य एव परा कदाचित् प्रव्यश्डात्। तच प्रतिगतं द्रव्यं प्रतियरीतारमुक्तानमेनं गेव हिंसेत्। अलः अन्याऽपि सष्वंमन्तान इति aad प्रतिश्हणोयात्। यथा afa: wa सहा तथायमुन्तानः सर्प्रति्हसदिष्णुः। तते मिरूपत्वात् war सन्ये प्रतिहतं न ठु पर्षेणेति एनं परुषं प्रतिग्रददाषोा न feafe ॥
ay nargufaae fang fara “afer प्रतोयाङ्कां arg at) Uae पष्ूनां प्रियं धाम 1 भरियणेवेनं yrer प्र- afa” [५] इति। mag a प्रतियरीग्यन् परुषः 2णम्- feat um: wee गच्छेत् ewe पष्रटुप्रियवस्हुलात् पष्प्रि- येणेव qaqa खड सकखा wafa
efa शओ्रोसायनाशाय्यंचिरखिति माधवोये वेदाथप्रकाज्च छष्णयजब्र हये दितीयकाण्डे रतोयप्रपाठके दितोयाऽनुवाकः ॥ २॥
अथ ठतोयोाऽनुवाकः।
fama नेमिनत्तिकोा राढमन्तराम ow. aaa केथ- निवच्छंम {वषये कच्चिद्यानविश्रेषं दशयति । wae trea प्रयक्रेषु aig चातुमास्यादिकम्मसु च यत्र यच aufaa- न्तनमस्ति तच wawyan एतदेदमं द्रष्टम् । तदिदं वेदनमन्वयव्यतिरेकाभ्यां विधन्ने। “at वा श्रविदाश्िवन्े- यते। विभषा ष पाप्माऽमु्मक्लोकं भवति। wa या faat- जिवत्तयते। स शोषा विपाभ्रामजंक्ञाकं भवतिः" इति,
Bee Rfatta-arqanira
वच्छमाणप्रकारेणान्धादयोा देवाः केञ्ननिवन्त॑नेन यां afd सन्पादितवन्तः। तत्पष्टिसाधनमिदं fradafaafafear यः कंशगिषृन्तनं प्राप्नोति स खर्गलोके fatrefea: पापी भवति | तेद गपून्बेके तु गिवक्लगे शिरःखदितः पापरडितेा भवति | तस्मादेदनं सन्पादयेत॥
तास्ता ्रन्धादिभिः सम्पादिताः vat: maw रभ्रंयति। “gaat तै सप्त पष्िकमान्यवन्तंयन्त। अग्निश्च एयथिवो च, वाय॒चान्लरिचच्च। आदित्य tre weet: | श्रथिन्यैव- waa । ख सारखमपुग्यत् [९] । एथिवो न्यवत्तंयत। सषधी- भिवंनस्पतिभि रपग्यत् | वा युन्येवन्लंयत । स मरोचिभिरप- व्यत् । watts warded तदयोाभिर प्य् । afer न्ववन्तेयत । स रश्िभिरपव्यत्। योम्य॑वन्तंयत । सा नचतैर- पुश्यत्। WKAT न्ववन्लेयत। शऽदाराचेरद्धंमासेमंचेष्ेतभिः संवत्सरे णापुव्यत् । तान् पाषान् पृव्यति। यारस्तेऽपु्यन् । च एवं विदान्नि ख वत्तयते परि w’ [९] इति mata BRA कंश्राज्निव्तयग्त, wes सखस्य पेतं धममप्- ष्यत् पषटमकरोत् । एथिव्यादय ज्राषध्याद्भिः जगत्सृष्टं ख- ग्यादितवन्तः। मरोचिशरष्देन शरग्रय उपखच्छन्ते । वायुना प्रयः प्रज्वाख्यन्ते | वयाभिः पक्षिभिः पमाम् अ्रन्ादिदे- वताभिः सभ्पादितां afd तत्छाधनल्वश्च गिवन्तनश्य विद्धान् भिवन्तं यते परिवत्तेयते वा aurat कर्तनं ष पुमाम् म्ना दिभियोाः पाषा: सन्पादिताख्लाम् पोषान् were प्राजनोति॥
RATS दे प्रपाठक 9 अनुवाकः ect
efa marearqrafacfea माधवोये वेदार्थप्रकाओे छष्ण- UTA BT दितीयकाण्डे ठतीयप्रपाठके ढतीयोऽमुवाकः 08 I
अथ चतुर्थाऽनुवाकः ।
ama away पुष्टिवेदगमुक्रम् | wa प्रतियदमन्त्ेषु तन्त खग्लविन्ञानं चतुर्थेऽभिधौीयते। aa हिरण्यप्रतियद्स्य मह्िमावेदनमनग्वयव्यतिरेकाग्यां विधन्ते। “aw वा aq- fera प्रतिजयङषः। श्रद्धमिख्ियस्यापाक्रामत्। तदेतेनेव WA! तेन वे साऽद्धंमिद्धियखात्मस्लपाधन्त श्रद्धंभि- सदियस्यात्मश्ुपाधन्ते। य एवं विद्धान् हिर्यं प्रतिग्टहाति। श्रय योाऽविद्धाम् ` प्रतिगति । अ्रद्धंमसेडरियस्यापक्रामतिःः इ्ति। परा कदाचिदश्निः मन््रमनरेण हिरष्टं प्रतिग्टदीत- वान्। ward: ्ररोरव्तिं afefxd aa venga: स- काशादरपगतम्। ATTA खकोयं Tae दृष्टा तत्परिहाराय राजा ला वरुणा नयतु द्विदक्षिणेऽग्रये हिरण्यमित्येतेनेव aay WaT) तजाभ्निना पमाने मन्ते याऽयं चतु- VASAT कर्पान्तर गतेऽभ्रिरित्य्थः | तङ्ावधानेन ufaae खति तेनेव मन्त्रेण wad गतं खकोयवीर्य॑साद्ध wfaaa पमः घमाधन्ते । यः varia मन््रमहिमानं वि- ara प्रतिष्टहाति तरृद्धियभागा गातिक्रामति। किन्त a feria खमाडहिता भवति । श्रविदुषस्त॒ स भागः aac गच्छति ॥
gcR तन्तिरीय-त्राद्मशभाष्ये
हिरण्यमग्वत् वस्तगवा परुष तस्यन्नकट प्रतिग्रडमन््राणां षां वेदनमग्व व्यतिरेकाभ्यां विधन्ते । “तस्य वे सोमस वासः प्रतिजयङ्षः | ठतोयमिद्धि यस्यापाक्रामत् [९]। तदे तेनेव way- weal तेन वैस ठतीयमिद्धियस्यात्मन्नुपाधन्न | दतोयमि- द्ियस्यात्मस्नपाधन्ते। य एवं विद्धान् वासः प्रतिगह्ञाति। अथ योाऽविद्धान् प्रतिगृह्णाति । दतीयसेड्ियस्यापक्रामति। तस्य वेसद्रस्य गां प्रतिजयङषः। चतुथ॑मिद्धियस्यापाक्रामत्। ता मेतेनेव weed | तेन वे स चल्थमिद्ियख्याक्मन्नपाधन्त [२] 1 चठुथैमिद्ियसात्मन्ञपाधत्ते । य एवे विद्धान् गां प्र तिग्टहृाति। way याऽविद्धान् प्रतिग्ञाति। चतुयंमखेद्िय- स्यापक्रामति। तस्य वे aquerd प्रतिजयङषः। पञ्चममि- द्िवस्यापाक्रामत्) तमेतेनैव म्रव्यग्टहात। तेन वे स पञ्चम- मिद्धियस्यात्मन्ुपाधन्त | पञच्चममिद्धियस्यात्मलुपाधत्त । च एवं विद्धानश्चं प्रतिग्ृाति [९], श्रय योऽविदान् प्रतिग्टक्षा- fal पञ्चममख्येद्धियस्यापक्रामति। तस्य वे प्रजापतेः पर्षं प्रतिजयङषः । षष्टमिद्धियस्यापाक्रामत्। तमेतेनेव प्र्यण्द्कात्। तेन वै स षष्ठमिद्धियस्यात्मनुपाधत्त | षष्टमिद्धियसयात्मन्ुपा- wa य एवं विद्धान् परुषं प्रतिग्ष्टाति। अथ येाऽविद्वाम् प्रतिगुह्ञाति | षष्टमस्येद्दि यस्यापक्रामति [४] । तस्य वे BATES प्रतिजग्रङषः । सक्तममिद्धियस्यापाक्रामत्। तमेतेनैव wae Wal तेन वे ससप्तममिद्दियस्ात्मल्लपाधत्त। सप्तममिद्ि यस्यात्मल्ुपाधन्ते। य एवं विदारसषल्पं प्रतिगहाति । अध
२ काद्र प्रपाठके ५ GATT | sc
धाऽविदान् प्रतिख्ाति। सप्तममस्तेन्ियख्छापक्रामति । तख वा उच्तानस्याक्गेरसख्याप्राणत् प्रतिजग्रडवः। wafafee- खापाक्रामत् [५]। तदेतेनेव प्रत्धण््ात्। तेन वे ाऽटम- मिग्धिखस्छात्मन्लपा धन्त | ्रष्टममिद्धियस्ात्मखुपाधनकते । य एवं विद्धागप्राणत प्रतिग्रषटाति। wa ar विडान् प्रतिग्राति। अष्टममस्येदि यस्वापक्रामतिः' इति । ठतोयचतुथादिब्ब्दा Tsar अप्राणत् प्राण्वाय॒रदितमचेलनं wae ख- कागायाङ्गोरसायान दति तन्तत्पथीायेषु प्रथमपय्ायवद्मा- खेयम् ॥
यदुक्रं इितोयामवाकमाकातमन्लाणां उन्ानमन्त्ेण प्र- fray इति। तदष्यच weafearacanega तदीयवेरनम- विधानार्थे पनः पठति “यदा ददं किञ्च । तत्सग्वेमृन्लाग हवाङ्गोगरसः प्रत्यगह्षात् । तदेनं प्रतिग्रहो तल्ञडिनत् | यत्किञ्च परतिग्ोयात् । AMMA: प्रतिग्टङ्ावित्थेव प्रतिरष्ोयात्। इयं वा उकान आरङ्गोरसः। अनयेदेनत् प्र- तिण्डाति नेन हिनस्ति” इति । पृ्ववद्मास्थेयम् । एवं मन्छ- महिमाप्यनुसन्धेयमिति तात्पय्याथैः ॥
इति चतुयाऽनुवाकः ॥ ४ ॥
अथ पञ्चमाऽनुवाकः।
wad प्रति्रदमन्मडिमान्चानं विहितं दादश्ाहगत-
रषराचख्य cwasefa अध्नयप्रशतयः wert: ग्रहपतिः ॐ 2
geg वेन्विसीय-ब्राद्यअभास्ये
WANT WHAT पञ्चमानुवाकेऽभिधीधते । अच अन्नाद ed वम्नादं fart “श्रह्मवादिनेा acfn” cfs इतित WAMTATATSY वेदवाक्यं ब्रह्म तदेद नमति ब्रह्म afefae परस्परं वदन्ति खम्नादं कब्यरित्य्थः। wa एव वकारः, ब्रद्यवाद्यं वदन्त दति famea cia wrarm- शव्चगमराजहार । उदा दत्य Saw, ग्टहपतिमेव ae विजः पर्युपविश्य एच्छेयुरिति ॥
AAA: WATHT वाश्च द्रति “वदना तारः सजमाखत। केन ते डपतिनाश्रवन् | कम प्रजा जअ अन्तेति । प्रजायतिना बे ते ग्टहपतिभा भ्रुवम् । तेन प्रजा अश-
wa? दति यदा दज्रहादठमन्लामिमाभिनोा देवाः wea
vafaem तदानीं कम गृप्रतिः Tweet sats प्राप्तः प्राण.
क © Zifeery भ ख कन weafaat प्रजाः Wea: | www दोक्ितिषु we ~ fant ¢ मस्ये गटहपतिः। न ऽष्वप्र्तय wate: | तचाभ्वय-
प्रस्रस्य गहपतिनात्तरमेब दक्षं प्रजापतिरेव cweraet | मखे ग्दटपतिरासोत् तेन प्रजापतिना weesfy: wand
faq सम्पादिता॥
ब्रह्मणः प्रञ्रश्यात्तर दशयति "यश्चतुद्धातारः awa ` सत । केन ते ग्टदपतिनाक्रुवम् । Strout taal । शोमेन `
वि ते रहपतिनाभ्रवन् [९] । तेनैषभीरणजन्त' इति । रातः WARTIME wala arg: अचासत।
~ ~
कग ते QUT NAT STAT STATS TTT ATE TM |
२ BQ प्रपाठके ५ अनुवाकः ४स्त
केषां पश्एगश्चतेति । अद्रिना वै ते ग्ठदपतिनार्भ्ुबम्। ते- Ha लाकेम्धाऽदुरान् प्राणदम्त | तेनगेषां wy” इति । एषामखरा शां wage, विना भितवन्तः । अन्यत् पुष्यैवदमा स्येधम्॥
श्रय रदाजकाणां प्रद्मस्दाष्छरं दशंयति। “"यत् षड्डातारः संचमासत | नोन ते wzeafaatwas (2) कनष्तनकण्पय- गेति ural aa weet) Aaa’ eft | wala Taya ॥
अया Wg: wernt ciafa “aa eer: UwaTad | कन ते wWeafaaTyas | कन सुवरायन् केने- मौक्ञोकाग्समतन्वच्िति। अग्यंम्या दे ते ग्टहइपतिनार््ैवम् | तेन सुवरायन् । तेने मासाकार्त्षमतन्ज्िति [ह] । सुवरायन् खगे प्राह्वाः। खमतन्वम् समताम् अविच्छिन्ाम् शतवन्तः ॥
छन्नेषु waraey frefarart aeuitat aca प्र्वति। “एते 8 देवा खदपतयः। ताम् य एवे faery) अ्र्यम्यश्च मारंपतेर्दीकति। warataa बजिशाण्डप्नाति' इति । प्रजा- पतिः, सोमः, अरध्निः, धाता, च्रखमा च, THA देवः waite. waraty निर्णीता ग्टहपतयः। यः पमान् ताम् खडपतीन् fe दिना ध्यायेत् सऽन्वश्यापि मापये asia यदि mea त- दानीमवान्तरमेव प्रथगेव सजिषशां फलं urna अ्रथमर्थः। दीकितेषु efaq खयं ग्टहफतिनं मवति । fa waz प्रश्- fay कञ्चित गटशपतिखहख्छ यत्फलं तदेव तसमै भवति । किञ्च
तख एव wa लिभः गटदपतिले पप्तिकष्यंणि wrger 8८2
७८१ लेचिरीय-ब्राद्यबभाष्ये
wafer) तथाच तसय मख्यत्वाभावेऽपि प्रजापल्यादिग्टश्पति- वेदनषामर्थेन सर्म्षां सुजिणां arame तावलत्छयं प्रथमेव प्राज्नाति॥
पथ्यीक्रस्त पञ्चमस्य wate वेदनं पुमवि्े- घण ywafa) “Atal qwad वेद) दामकामा WH प्रजा wafer) ast वा अर्यमा | आयं वखतिरिति aarge प्रभरसन्तिः' इति। श्रायः oT: गवादयसतेषामारे याऽय- aaat देवेषु ए्डपतित्वनाक्रः साऽयं यज्ञनिष्याद कत्वात् यश्च एव । एवं तमर््यमणं या वेद we वेदितः gare: त्रजा रागातिशयेन कामा wafer | GASH TIT HAI दातारो भवन्तोल्यथैः। | त्रकारान्तरेख तमय्थं मणं पुमः wwafa “arr वषति- भ॑वति। च एवं वेद” [४] इति । welt: wer: मवादयसेषा- मावसतिः staan निवासदेतुरित्यमेमैव अब्देन ata य aucfa यः प्रभं सितुमिष्छति अवम्थंः। दानशीलं राजानं अमात्यं वा यदा प्रभ्रसति तदागीमयं राजा खयमाीशां साधां विदुषां eget गरूकाश्च खक यग्टहजिवासहरेतुरथ- fafa दातारं प्रशंखम्ति। तस्माराग्यावसतिश्रष्टः निरति- न्यप्रद्रसावाचो | Wlarweea शओआआयावमतिश्रष्दपव्यायः। आय्य: पुञ्यन्ते मन्यन्त इति वा wee: | truaware waarararat faaretg या वेद atsqraret faare- गमि्भवति ॥
२ काण्डे श परदाठके ५ अनुवाकः | ७८७
अथ चतुराटमनग्छवेदनं प्रभ्रंसति । “यदा इदं किञ्च । aa स्ये दतुरातारः। चतुहाद्रभ्याऽभियन्ना fafaa: | सय णवं विदाम् विवदेत.। अ्रहमेव wat वेद । यद्यतुरदन् वेदति, स Ga यो वेद । यद्यतुढम् वेर" cia चिदं किञ्चित् प्रजापतिं जगत् दृ ष्ठते त्स्यै राढ मन्ा्णां खरूपन्धतम्। त्मन्लबखारेव AQT: Tse बङ्कधा , प्रपञ्चितत्वात्, fay चतुदाटमन्तेभ्यः aS सम्बाऽपि यज्ञा निर्ितः। तन्तद्य- WIT हाट मन्ते मस we विहितलात्। एवं उति एवं विद्धान् विवदेत यः काऽपि Grawaareray विद्राग इतरैः स विवादं कुग्यात्। कीदृ विवाद इति तदुच्यते, याऽहं हाट- मन्तान् वेद शामेव weet मध्ये wer वेदितेति afer विवादे ada हादढमन्धाभिन्सत जय टत्यल्षरवाक्ये प्रसिड्ध- afer fe sea स्यष्टीकरोाति eared at afer ख एव war azafanfagfaae: ti
अथय हाटमन्ताभिमानो रेवविषयं वेदनं प्रशसति | “या व चतुरदणा हदम् वेद । मम्बाखु प्रजाखन्नमन्ति [४]। स्यादिभोऽभिजयति | प्रजापति cwereety राता - मख्तरोदणार हाता 1 wa: पञ्चराटकार rari war VVSTSTUY हाता, अग्यंमा qakrquTy Frat wa व MAU Ty Ware: ताम् य एवेवेद। सग्वस प्रजाख- ware स्वादि रेाऽभिजयति'ः [६] इति treat मादिकं निष्पाद्य फलवाधकाः प्रजापल्यादये मन्धाणां W-
इय ` कैन्तिेय-त्रा्यडमाश्ये
भारः ताम् aT वेद साऽय wary warg यदं awe- ममुमवति | Var: प्रजा WR प्रश्रसमन्तं समर्पयन्तीलययैः | fay सव्वदिम्बर््तिम्यः प्रजाः wer wer भवन्ति। प्रजापति- चै ewtigufandt terre wesc प्रयाम- भेदादा Twaenfage: | ary एवं वेदेत्थादि qaefn- रुपसंहाराथा ॥
इति पञ्चमेाऽनुवाकः॥५॥
अथय UBT STATA ५ ।
पञ्चमेऽगवाके प्रक्रोकलररूपः Nyasa: GATS Tw: | षष्ठे Ueaaniawaywrafeata: प्रजापति्ररोर- जिष्यारनमभिदघामः कड विषेषेषु लिक विशेषेषु fader- $भिधोयते । तजारो तावर ग्नि स्तक wast द्वति । "प्रजापतिः प्रजाः WIT WIL! स इरयं warswe आत्मन् हा द LTBI | आपः WET । ता अगिन रेव यज्ञक्रत॒नेपपग्थावन्तंम्त | ताः efwaradre । wer दग्नि चस्य यश्क्रताः एक wefan” दति । प्रजापतिमं WAT प्रयासेन प्रभाः खहा तेन waren विखसइस्तपादादि- सर्म्बवयवदयमाजाव्रेषः सम् व्यवदन्लमज्कः कचित् इ यितेाऽश्डत्। तदार्नो हे आद्मन्निति रवं ward रोर आङतषाम् | VME याऽयं एकारः तख TA ऋकार Cae face आरे भवति, दूरादाङानायः FA: | WANT
RAE र प्रपाठके द TATA: | eve
WUITAH | तरेलच्छदोराहृानं अब्देवता gar श्रग्रिा- aw ay प्रजापतिषमीपे समागत्य कुसिन्धं fatrafafcm कवन्धमुपायम् | afeararine दधातीति gfear यद्च- fa चुपवन्तो aywas: aarafqerse तद्र पवमुप चरितम्) wary सदा ह्ागेनाद्धिः सह अग्निाजमामतं तस्मादश्चि- हजस्याध्नग्धरोक विक् ॥
श्रय. दब्रपुषमाखयेा : WET हाताध्व्यंराद्मीदिति Wart was इति दशयति । “wameatswaq । अरभ्निवेथ॒रा- fermen: [९)। ते Wee a quadare भ्ामेव यश्चक्रतुनापपस्वावक्नन्त । त उपाडइ=खनायंङ्गानि । wa- इशंण्थंमासयायंशक्रताः। wart त्विजः” इति । अन्धा- दया देवाः दपुषंमाषाभ्यां AVIA ST Al ST पादा- fad चला्यंङ्गा ग्या नीतवन्तः । तते दज्गपूरंमासयोाद्चावाभ् त्विः aaa: i
अथय weHrernt प्रतिप्रस्याजा सड पब्वोक्राञ्चलार्छ- fast दश्यति। “पञ्च रृलाऽङ्कयत। पशवः wae । ते WAATATA यश्चक्रतनो पपय्यावन्तन्न | त उपाषल्ञमङीं लाशरसमखिमव्णानम्। तस्माज्ातुमास्यानां anwar: [२] | wefan: इति । यथा प्रथमे पथ्याय WTS पटदाह्कानं war च ferme ware चतुराह्ानम्। तया तीथे पयाये पञ्चवारमाहानम् | तदेतत्पश्चगिमानिनो देवाः war चातु- AS ayaa लामादीन्यानोतवन्तः । इवि लक् । यद्यपि
vee Sfaxta-arqaara
प्रयमपग्याय रव कवन्धमागोतवन्तः। तथापि aw कण्टस्ा- ध्न ऊरूग्वां अद्ध वन्तिंमध्यभाग एव faafen) wit डि- Maa दस्तपादानयनम्। तज उभयभाकारमाचं सन्य wal ग तु शोामादिपरिपत्तिः। स war पयाये एव छतः । यस्मात् पञ्चवार मानं ware लामादिपञ्चकखन्य- न्तिः) तस्माज्षव्छाधमण्डतानां खातुमाखखानां was: पञ्च सञ्छाकाः ॥
अथ जनिरूढपश्रएुबन्धारोा मैजावरुणेन सहितान् पूवा करान् पञ्चलिविजेा दश्चंयति। “Wwatswaq | Waa: भत्य- eT ते aaa यञ्चक्रतुनेा पपय्यावर्तन्त । त UT इंखनावाण्डा faraway wey awa wre व- wnat: । षडुलिजः' इति। षडवारमाङह्ानात् खनादी- मामपि षट॒ल्वात् तत्छाधनग्डते पशुबन्धे षड खत्िजः स- WaT: ॥
अरय BAIT राता AVwaquArywe sya srarar आद्रो अच्छावाकसेति सप्तहाजान् दज्रेयति। “anne: ऽकयत्। Wat: Hay ताः सेग्येनैवाध्वरेण यश्चक्र- तने पपय्यावन्तंम्त [१] । ता उपेाहन्सप्त WET प्राणाम् AGA GRASS GMAT | TET: प्राचीर्वषट Bata” इ्ति। eaarcarstara भिरोानिष्ठसप्तद्धिट्रवज्ति- भाणानयनात् तत्साधने सामाध्वरे सप्रराजाः सन्पन्नाः। ATA भानखलेना वख्विता याज्यान्ते वषट् यब्दान् पठन्ति ॥
२ WG प्रपाठके द खनुव्राकः। ४९१
अथ संवत्सरसचगवामयने we क्रलन्तभावं दश्रंयति। “CWBASSAT | तपः WAIT | तत् HAs Gage स्वरं क्रतु भिर्पपयणीवस्तंत । तत सर्व्वमात्मा नमपरिव्गम्- पारत्। तस्मात् भंवत्छरे et यश्क्रतवोाऽवरुष्यन्ते"" दति । दश्वारमाह्ृागेन योाऽभिमानोदेवः Wat संव्छरखचङूपेण सह कमणा तदवयवश्तेख् सर्वः यश्नक्रतुभिः warm प्र जापतेरात्मामं दें सरव्वमण्यपरिवगंमानयत् । war fafy- दपि वच्छितं न भवति aera सन्पृन्तिंसाधनं संवल्छरस चम् | तचाद्िष्टामेक्ण्यादयः wash क्रतवेाऽन्तभंवन्ति ॥
अथेकेनाध्वय्णा निष्या्यमभ्निरातचं प्रथमभाविलेन प्रशं- सति | “'तस्माद्ण्डाता चतुरता, पञ्चरेता वड्डेता सप्त- हाता! एकरा जे बचिः इरन्ति। इर मधसत प्रजा बखिम्। हेनमप्रतिख्यातं गच्छति) य एवं az” [४] ति । यस्मारेवम- प्रिहाजेण एकाच प्रथमं कुसिन्धमपानोते सति पञ्चदश पृ्ंमाशादिभिरङ्गेषुपषटतं तस्माद अरदेचादयः पञ्चापि ा- त्मविशेषाः एकर चे परमात्मने बलिं हरन्ति cot कुवन्ति । य एवं waa वेद Ta स्वाः प्रजाः पजां समर्प- यन्ति । श्रप्रतिख्यातं अवमानररहिता fag ut a. care प्राप्नोति ॥
दति षष्ठाऽनुवाकः॥ ६ ॥
९२ तेन्तिरोय-त्राद्यबभाष्ये
श्रथ प्तमाऽगुवाकः।
ae रादप्र्नसाप्रसदष्गन sarafenfary ware afgerse aware प्राशस्त्यं दशितम् अथ afaafirers सर्वयक्रतुसद्खावसम्यादनेन तदथ्िराचं era प्रशसति। तादो र ठटमग्धार्णं प्रजापतेः अरीररककतवं द्यति “प्रजापतिः परवमदजत | माऽप्निरत्रवोत् । ममायमन्नमस्तिति । साऽबि- मेत्। स्ये षै मायं प्रधत्यतोति। स एतारखतुरादहनात्म- स्यरणानपभ्डत् | तानजरात्। aa स श्राद्मानम स्यणात्' "दूति, प्रजापतेः THAI: खन् WTR TMA कुसिन्धा- दिलामाभ्तेः wage परुषाकारं देहं अजत । तदानो- afad रें दृटा मायं परुषं ममान्नमस्लिति wwii ततः स प्रजापतिः पुडषाका रमेव सब्यमणय मञ्निधं खतोति भव- माषः रदटरिमन्लानातास्थरणान् खशरोररसकत्मेन wifak- म् MIWA भाम् BAT तैः खरें प्रोतमकरोत् रक्तीत्यैः॥
हेटमन्लेषु च दश्रहातुः प्र्मभाविवात् aarfeers- पकमष्टपवात् अर्रिर चर मेभेव सर्व्वरचां विवश्रादो कुषिन्ध- vat ciufa “acfaers जहाति एकरातारमेव त्त्र aoursrafetrea [९] । कुभिन्धश्चात्मनः qerfa w- दित्यस्य च सायुच्यं गच्छति दति। यदा परूषोाऽध्चिरेाज जाति तदा प्व्वाक्ररीत्या तस्य watienare neat यश्चक्रं प्राक्नाति। तत्फलग्डतादित्यस्य च सायुज्यं गच्छति, wit: कुसिन्धञ्च queria रकतीत्यर्थः॥
२ काण्डे प्रपाठक ऽ GARTH: | ९
अय wate एव चतुहादफलं teats) ““दतुरन्न- यति.। चसतुडातारमेव ° AIH TAHT द्॑पूषंमासा । waft चा्ममोऽङ्गानि स्पृशाति । श्रादित्यय्य च aay गच्छति” इति । यदेतद परिराजे wast खकपुरशं तेन चतुः- सष्यासाम्यात् चतुद्ाटकदभ्रपुखमासक्रतं प्राण रस्तपादाङ्ग- चतुषटयरचापुम्बेकमादित्यसायज्यप्राभ्भिञ्च VITA |
अथ पञ्चुरेटफणं दशयति । “wesaafa i समित्य चमो । पञ्चरातारमेव तद्यद्चक्रतुमाप्नोति चातुमाद्यानि। लामद्बों मारसमखिमण्ञानम् [९] तानिचात्मनः स्पणा- fai आदित्यस्य च सायच्धं wean” इति। अगद्निडाचे चञ्च Gat BRIG या चाङ्याधारग्डता खमित् तदुभय- निष्ठया पञ्चम्या पञ्चरोादकषातुमास्यफखप्रात्निलमाटदि- पञ्चावयवप्रा्िः, आदित्यसायच्यशञ्च i
श्रथ षडढेदटफलं दभ्रयति। “चतुरुन्नयति । दिजहाति। UVSTIMNTAT AUWRGATHT UIA । सनावाण्डा famaare प्राणम् तानि war: स्युणाति। आरित्यस्छ ख सायुज्यं गच्छति" दति ॥
उन्नयनरेामदयगतया सहया षरढाजादिषशं wrera- फलं दशं यति । ““दतुरुक्नयति । दविजंहाति [द] बमिहप्नमी । सप्त्ातारमेव AW WRATH सोम्बमध्वरम्। सप्त Wala: weary प्राणान् स्युशाति। आदिव्यस्य च eras गच्छनि"
दति! उश्नयनद्ा मखमिदतया सप्तमद्खया सप्तरेाज्रादिफलखम्॥ ३९४
४९8 afacte-areanira
अथ दग्रदादरफलं wala “चतुरन्नयति । दिर्जहाति। faffarfe 1 fe: प्राञ्जाति दब्ररातारमेव तथ्चश्चक्रतुमा- tifa aera wa चात्मानमपरिवर्ग॑र स्युणोति । आ- दित्यस्य च mas गच्छति [४] इति। यदेतत् चतुवीरं BRITE यखाङतिदयं -यदपि वर्दिंषि oar च दिखंपनि- area यद प्यातिद वशेषयोः fa: प्राशनं तदङ़तया cwagzar तन्वाध्यसेवत्छरसजप्रा्ा तदन्तगतरूत्छक्रतुप्रात्निः। आदिल Taye । तदेवं पुष्बीनवाके एकाच बलिं इरनतीति एकाटकाभचिहा जप्ररसनं यत्सङ्गपेणाक्रं तदिहाग्रिराते ब्य डाटकसर्ग्वक्रतुसम्यादनेन प्रप्चितम्॥
दति सप्तमाऽनवाकः॥ 9 ॥
WUTSHT STATA:
खप्तमेऽगवाकं एकाटकाञिराजे सब्येयश्क्रतराढफला- माभावदारेण at लिच्छमुगत एकद्देाता प्रध॑सितः। अरधा- मे राटमन्तसामथ्थे प्रशंस्यते तच तावर्ासुरणखष्टिं दशंयति। "प्रजापतिरकामयत प्रजायेयेति। स तणाऽतप्यत । माऽम- वागभवत् । स रितः TASHA) AMINA! इ- रिणो सती शावा भवति। ख विजायमामेा aera स तान्तः ष्णः TASHA) ARMA: ष्णः WTA भवति | तखासुरेवाजीवत् [६] । तेनाद्ना Trea |
२ WI ३ प्रपाठके ८ खमुवाकः। ४९५
तदसुराशामसुरत्म्। य एवमसुराणामसुरतवं वेद। श्रसु- मामेव भवति। नेनमसुजंहातिः' इति। प्रजामुत्पादयितुं कामयमानः प्रजापतिटमन्तानष्टानदूपं तपः इला खोा- दरे गभे त्वा इरितश्वावः गोलश्चेतमिञ्चवणं ऽभवत् । अत एव लाके गर्भिणी स्तौ तादुगवणा इश्यते स प्रजापतिः विआयमानः गभंखितजनम्तुविगेषे प्रसवकाले ताम्यत् म्वानिं Waa रृष्ण्े तमिश्ररूपेाऽभवत्। अत एव लाके मागेच्रम- रोगश्रमादिनां तादूग्गभा भवति। तस्य तादृशस्य म्लानिं प्राप्तस्य प्रजापतेरसुरेवाजोवत् श्ासमाचरं खवब्यापारकमम- MA न तु रस्तपादादयः खब्यापारक्षमाः । तदान तेना- सूना प्राणवायुना बलाधिकामसुरागखजत। बलरेत॒रसुः पराण्वायुरेषामस्तीति BTM तेषामसुरनाम WIAA TG fear बलकारिणा प्राणेन amt भवति। सख च प्राण एनं वेदितारं saan न परित्यजति ॥
अथय पिटरूषटिं दशंयति। “aac ङष्ठापितेऽवा- मन्यत । तदन् पिदगजत । afaget पिदलम्। य एवं farat पित्वं az. पितेत्रैव खानां भवति [२] यन्त्यस्य पितरो दवम्" इति । स प्रजापतिरसुरान् wer पिद्रलाभि- मानमकरोत्। यथा मब्यग्डदादिकं निन्य aye पिता- महमिति न मन्यते पुषामुत्पाद्च तथा मन्यते | एवमयं प्रजा- पतिरपि गिरिगद्यचेतनं wer ford न मन्वते। तना- नसुरान् सृष्टा fed मन्यते। अतः faearenrarfad a-
९९६ केत्तिरीय-ब्राद्थभाग्े
ममनः ङष्टावपि पिदखोाकखामिनः fara weer पिद लाभिमामेन etata farara सम्यच्चम्। एवं वेदिता ख- कोयानां saat पितेव मान्या भवति। अपि wre वेदितुः wa wat. पितरः wet इवथयन्ति अ्कानं भआराभ्रुवन्ति । एतेन GIT AIBA: सनतः फलप्रदाने मामुगशन्तोत्यरथैः ॥
अथ ameufe दशयति । “ख पिद न्ना aren तद्गु HABA | Ararat मगुव्लम्। च wa ममव्याणां मनुखखलं वेद । मनस्ग्येव भवति | मेनं ममुखंहातिः" द्ति। सप्रभापतिः पिदिसषटेरूङं किमिदागोमन्यत् सवामो- तेवं aren खु टिविषयं मनेऽकरोत्। त्मनाऽनुसत्य WAT AIA | यस्राखनोाऽन्सारेशात्पखाः, तस्ाककानुव्यमाम स- NaH य wa वेदिता arm र्गकर्यषु खिरचिन्ता भवति । मनु्मगनज्रक्तिः कदाचिरष्ेनं न seria
अथ caufe दशंयति। “तस्मे मगुखागसख्नामाय | दिवा देव्ाभवत्। तदन देवानसृजत । तदेवानां देवल्मम् । य एवं देवानां देवत्वं वेद। feat tare देवजा भवतिः ‘tf. यो मनमुखाश्छसजान सृष्टवान् प्रजापतिः, तद्ध प्रजा- पतये दिवा देवचाभवत् । दिवषः द्ातनजोलाऽभवत्, सट ममु खा किकवैदिकब्यवरारे सव्ये स्मिम् क्रियमाणे सति दिवः स््वा$पि व्यवरारेद्याद्यते तदेतदे वमनु सल्य देवागङ्जत | रेव- तानुखारेशेत्पश्रलात् Carat Fae सन्पश्नम्। एवं ठेदितः सथ्यीऽपि foun: सर्गेव्यवहारः प्रकाञिता भवति।
२ ATS श प्रपाठक ९ ्यनुबाकः। ४९७
खकरां सृषटिनिणमयति। “लानि वा एतानि चलायंन्नार- far देवा aver: पितरोाऽखराः' दति चानि चलारि- देवादिभ्धागानि earuaifa seagurfa यथया तंडाग- भद्यादि जलं खानपानाश्युपयुक्रम्, एवमेतानि मेगेपथक्रानी- त्यथः ॥
एतद्धेदमं प्रशंसति। “तेषु aaa नभ ta भवति) य एवं az” [द] इति। सर्व्वेषु देवादिग्वाने इव अनःजब्दा- पलंखिता मागः watt ara: सम्पू भवतीत्यथैः ॥
डति WAT SAAT: hon
श्रय नवमोऽनवाकः ।
अष्टमे खषटिखासनलेन शाठटमन््ाः प्रशं खिताः । wa नवमे वायुरूपत्व्नानेन मन्ल्ार्णां प्रशम क्रियते | azasara विधातं आढो ब्रह्मवादिवाक्छेन तस्मिन् रेोदरूपवायविश्चाने अड्ा- मत्पादखति। “ब्रह्मवादिना वदन्ति।योावा दम॑ विद्यात्, ष्यताऽयं पवते। यद्भिपवते। यदभिसम्पवते। सव्बंमायरि- यात्। न पुरायुषः प्रमोयेत | TATA विन्दते प्रजाम्”” cfa 1 ₹हादमन्छस्य सामथ्॑मेव वाद्याकारेण परिणतं ware wutfa तरेतद्पाखकागां प्रसिद्धम् । अत ware अ्रुयते, वायारात्मानं कवयो निचिक्छूरिति। asd वायुः यतः का- रणात वाति यद्भिलच्य वाति तस्मिन्नपि wey वस्तुनि यत्
8€ < तेलिरोय agar
सम्यग्वाति तादृश्रस्ञ्चारोपेतमिमं वायुं यः पमान् freq awe अयरादि फल चतुष्टयं प्राज्नुयात् wang: । वायु fafecay सश्चरति watay किञ्चिद्पयेागं करोति। aman तद्रस्ततम्पयोगश्च या fafararafa, मेऽयं सन्धमायुः प्रा्नोति। WA एवापग्टत्यो रभावात् WII: पुरा म faaa प्रजापश्रमन्यन्तिञख ` तस्य भवतीत्येवं ब्रह्मवादिना वायध्यानमहिमानं wat कथयन्ति i
तदेवं ब्रह्मवादि वाक्ये विद्धान् सप्राणलेनापन्यस्येदार्नों श्रतिः खयं विधन्ते। श्यावा दमं वेद [९] यताऽयं पवते। a दभिपवते। यदभिसम्यवते। सव्वमायुरेति। म ores: प्र मोयते। wary भवति। विन्दते प्रजाम्" दइति। ब्रह्म वादि वाक्यवद् विधिवाक्यं व्याख्येयम् ॥
ध्यागविदा थ्यातव्यं निरूपयति “way: पवते। अपाऽभि- पवते । श्रपाऽभिसम्पवते” इति i ag: निमित्त ताभ्यो वाति अलव्यवहारजिष्वारा वायसञ्चारस्य प्रयोजनमित्यथेः । तथा च्रापाऽभिलच्य सञ्चरति, वायुसश्चारविषयण्डतं ag जख- मित्यर्थः । तथा आअपाऽभिप्रपद्य सम्यक् पवते । यत्र fragt गन्तव्ये तच तदा गमयति। यच शओाषणीयं तदा भाषयति। यदा दष्टिरपे्िता तदा वषेयति । सेऽयं वायसञ्चारखेप- योगः जलव्यवहारनिव्वाहः, ward जलमेव सञ्चारस् वि- षयः, निषदे श्रादिभरेरणमपयोागः, रृद्येतन्लयं वाचो ध्यातः व्यम् ॥
Q WTS R पयाठके € GATT | eee
एवं एचिन्यम्द न्त रिकादित्थञ्चदिग्विषये ध्यातव्यं दथंयति । “wert: पवते । दमामभिपवबते। दमामभिखभ्यवते। wi: प्रवते | अद्निमभिपवते | अरभ्िमभिखन्पवते । अम्तरिलास् पवते। आन्ारिचमसिपवते । अनारिकमभिसम्पवते । श्रादिल्यात् पवते (ali आदित्यमभिपवते । आदित्यमभिसम्यवते । याः पवते, दिवममिपवते। बदिवमभिश्चम्यवते। fone: पवते टिश्ाऽ- भिषवते । दिङ्ाऽभिसम्यवते' इति। जपय्धायवदेते प्याया व्याख्येयाः ॥ ,
अथय प्राच्थादिमेरेव परान्मादिनामानि वाये च्यातव्यानि। त प्राखनामरध्यानं विधन्ते। “ख यत्यरख्छादाति। प्राक एव wet परल्ादाति [५] तस्मात् परलाद्राकम्। समाः rat: अतिगन्दभ्ति। प्राणा fe fire: प्रजानाम्, प्राश ra प्रियः warat भवति। य वंवेद। खवा एष are एव इति। सवायः यदा get दिगि varia तदा प्राण- चपा war सश्चरति। warn wet दिति wera are: areas प्रजानां fire: तसात् astet दिति wet arg अति eer: प्रजाः wafar) arar समागते सति wOcaz: परति cfedfaacterd प्रजानां खन्तावः+ य एव॑ वाचोः प्रा- wear येद a: प्रजार्गां रवत् frat waft) जन्मान्तरे ख ख रषः प्राशटरेवतारूप एव भवति ॥ .
ग्मतरिश्ना मथ्यानं faze “aq atfeuar वावि
मातरेव शला cfewtr वाति । तस्माहचिन्रतोा are 3 &
gee ते तन्तिसोय-त्राद्य भाव्ये -
विद्यात् । स्वौ few आवाति [५]। खव्वा दिशाऽनुविवाति, weir दिभराऽमुसंवातोति। सुवा एष मातरिगरैव दति। यदा aratfewet fefe सुञ्चरति तदा मातरिश्वेति wa नाम waa मातरि wafresuafa aga माटवल्यतोतिं ब्रा मातरिश्वा सर्व्ववामाप्याथनकारो्य्यः | awreaaafau4r मातरि श्वनामकस्तश्माद्किणखां दिशि ware वायुमेनं विद्यात्. मातरिश्चमामकोाऽयं वायुः war अ्रपि few रा भिमुखेन गच्छति । war श्रपि दिथ्रोऽनुकूलः सन. विज्ेषेक सद्चरति तथा war दिज्नाऽमुप्राण सम्यक सञ्चरति यच UTR. वायरपेकितः तच AEM एव VATA: | वं वेदिता मातरिश्रेव भवति॥
अथ पवमानमामध्यानं. fara) “श्रय यत्यञश्चादाति। पवमाग एव wat पश्चादाति। WATE ्रररन्ति। -पृत- avert । पूतमस्नाति । य एवंवेद । ख वा wy yaar एवः” [१] इति, यदा ख वायुः पञिमायां दिशि सञ्चरति तदा पवमान दूति AS ATA, WH दत्यर्थः। चः पमान् एवंविधं वायुं ध्यायति त्त विदुषे पतदेाषरदितं धनादिकमाररन्ति । तथा पलं इदधमन्नमु परन्ति खमीपे समर्पयन्ति खयमपि तत्पूतम- ararfa तरेतरैडिकफलम्। Wares WATT ATTA
सविद्रनामध्यानं feat 1 “श्रथ यदुकललरता वाति। wfa Ra warucar वाति सवितेव खानां भवति। च एवं वेद। खं वा एष सवितेव इति, षदा.स वायुः उरस्या
२ HTS हे प्रपाठनक्रे ९ अन्वाकषः। श्रम्
fafa सद्चरति तदा ख्वितेति तस्य नाम, wae प्रेरक इत्यथैः | एवं वेदिता खकोयानां सर्व्ववामिदड प्रेरको भवति। परज्रायं सवितेव भव्रति ॥ एवं areas gaat ध्यानाङ्गलेन निन्दागुग्रदं विधि- ससु: प्रथमं तावल्छाधमे काञ्चिदुपपत्तिं दशंयति। “तेय रमं युरस्तादाबम्तम॒पवदन्ति | य एषाख yaa पाप्मानः ता९स्तेऽपत्रन्ति 1 परस्तादितराम् पाप्मनः सचन्ते" cha udet fafa श्रागच्छममेनं वायुध्यायिनं ते लाकप्रसिद्धाः निन्दक्राः दाज्िकोाऽयमित्यादिभिषशुवाक्येः निन्दति। तदानीं we ध्यातः wet दिति ये. केचित् सम्भाविताः पामानः, तान् wary. a निन्दका श्रपत्रन्ति we ध्यातुः। तया नि- <a पापजयोा भवति । निन्दकास्त॒ त एतं जनिन्दाजन्या- जितरान् पाञ्मनः प्राज्नुवन्ति पृ्वश्छां दि ष्यक ध्यातुः wowed freee पापसम्बन्ध- afeatafa करमेण दभ्रंयति। "श्रय थय एनं दित w- यन्मुपव्रदन्ति [०], य ware दलिणतः wart) aty- wscnfa | दजिएतः इतरान् पामनः सचते) अथ य एनं पञ्चादायन्तमुपवदन्ति । चख एवाद्य पञ्चात् पाञ्मानः। ता स्तेऽपन्नन्ति। पञादितरान् WW: सचन्ते। अथ य एन- qua waaay, य एवाखा्षरतः THA: | तास्तेऽपन्नस्ति [5] 1) SALA इतरान् IT: a” ThA
WAIT दूतरपय्थायचयं BBWAA ॥ 3x2
। ` देनिरोष-आाखयभावे
देवं निन्दाया अशयाहकतेन evirae प्रतिपा निन्डितेन याचा waed विधन्त । “तस्मादेवं विदाम् । ate भृत्येत् । मेव चखेत्। Barwa भाषेत | मण्डयेङ्व । काः चथेदिव । seyraaa” इति । wera अन्यैः efor want जिन्दा निन्दकानेामेवं भ्रत्यवायोात्वक्िहेतुः | neared fa- इागुपाखका fragt wet विशेषेण गत्येदिव। चथा ere काचित् प्रियकी पुषजन्धारिवान्ती जला ween: छमनेा- गतं षं Gated we मुखविखालाडिभि्ुत्यग्तोव Qe | 'एवमथमपि wae विकासयेरित्ययंः। तथा ayes चरेत्, चथा Ga गत्यन्तः प्रमादीव प्रमादितपदविन्वाारिक | धन्ति तददयमपि पद्ाम्यान्त मभिगयेत् | अथ र्यौ च्वौ च्यस्येव faataa ₹र्षविकरिते wer समोचीनानि पिच- वमामि निन्दकेन सह भाषेत । एवं Arewrery wala “qefrerstarn wear येग कोगविदिति” किञ्च मष्टयेदिव छश्मादीव | मरि vane दति भातुः । अतं एव जावासेापनिषदि saa) शअ्रव्यक्रलिङ्गा असक आचाराः अन् गमन्ता उकक्वदाचरकीति। SAT TATART स्यषटीक्रिवते। क्रा यथेदिव, क्रथ दिंषायामिति धातुः) कचित्कानां are- feafas amy श्टङ्गायेतेव, मरहाडवभः wyret कग- ufera vga eye विधि क्रीडति । तदिदं wet sytfed ward कीडेत् 1 aw चदाष्छादभटनस्त जने; सङ्का भावः AVIAN | अतएव Wala |
२ काद ₹ NUS 2 ATT | # ०
तथाचरतिवेयोागी षतां walngray जणा यथा ग मन्येरन् te सङ्गतिमिति ॥
निन्दासहमानख्वाभिप्रायः सखपष्टोक्रियते । “"उतमेऽबव- देयः waa पाभानमरहन्ध्रिति"” इति । किमेते at भिन्द wt किं वा मे पामानं विनाश्येधुरिति। werg वास भ्या अयमथः मेते निम्दन्ति किक पाप्मानमेव विना- wafer i |
gure fawreanart ददंयति। “a arfeeny स- निमेग्यम्यात् + यदा afew वाते बाधात् । अथ प्रजेधात् | WaT धावयेत्। खा तमेव tied qe गन्धमनिप्रच्यवते। wre तं जनपदं ger क ्िगच्छति'' एति । स वायपार्कोा ut दित्रमभिपरेव्य उनिमेगन् मच्छ प्राजाख्ागीष्येवं बुद्धिः ष्यात् । दागवाची खनिःअब्दाऽज सखनल्थागपम्यैकं परोद वं भच्छमपलरु्यति | wat दिनि Gey wat cad बड्धि- अनो तां fed wget aracgr arava तदा warn भकब्पेत् wet fof wer प्रचलेत् cad: | खयं सषा गन्त॒मन्नकखेत् fre वाक् प्रकवेण धावयेत् । तदानीं शतारि- fateufafacaa ey अभिखच्धायं wear sade गच्छति । सा तं खयं wal प्राग्वा वेदि तमिष्य्थः। रदितं रद किखेखने धातुः, tied विखेखितं aansizfaqu: | ue farm साधारं पाते ven yaa उट लमित्यथेः | मन्य यादृशं तादृ्रगग्धापेतम् । एएवंविधेभिंवमेर्पेतख यामिगः
as ` -तेतिरी य-ब्राशकभाष्ये .
कन्तिः, तसात् waa जगपदमागच्छति । रद्य महामा afay: समायातौल्येवं सर्वै जमपदवासिनः भक्तिं कुष्वको- त्ययः ॥ मिखारनदटन्ताकज्ामं प्रशंसति । “दानकामा चख प्रजा भव्ति । य एवं ae” [८ ] इति॥ स्ति गवमाऽनुवाकः॥€॥
अथ दश्रमाऽनुवाकः।
नवमेऽनवाके सरमबहाठमग्रसमदटिदेवसख वायोरूपाखनमु- रम् । अथ दशमे राटमन्लाणां कञित्काव्यप्रयोगेऽमि- श्रोयते। तद्धिधातुमादावपाख्यागमाइ । “्रजापतिः साम राजागमदङजत। तं चयो वेदा WAST | तान् इस्तेऽङु- इत | We & सीता खाविची। शमं राजानं चकमे | AE स waa खा इ पितरं प्रजापतिमुपसार । ay Bare awe VE भगवः। उप लाथानि [९] प्र लापे । ata त्रै राजानं कामये । wera स कामयतद्ति। Aer उ इ सखागरमखङ्ारं कर्पथित्वा | दशरातारं परखाद्मास्याय। च तरातारं दचिएतः। पञ्चदातारं पञ्चात्) षडढठेतारमुत्त- रतः । सत्तदातारमुपरिष्टात्। wants पलिभिख Feces ay [२] । आस्दाद्धे वत्राज। ता हादीश्छोावाच। उपमा वन्तं ्धेति। ay हावाच। भा गन्तुम आच्छ) Ta अच्छ । यत्ते पाणाविति। त्या उ इ जन् वेदुा् प्रदरो,
२ काह प्रपाठके १० खनकाकः। ५०५
तमाद् ₹ स्तिया भागमेव हारयन्ते दूति । प्रजापतिः सामं इहा तमन् VT वेदानजत। FT GTA तान् वेद्ाभ् ख- afeae गेपयामाख । तदानीं सवितुः प्रजापतेः पुजिका- वाञ्च नामतः सोता इ साविनज्ीतिामे मे भक्ताख्छिति अ्रका- मचत। स तु सामः Were काञ्चित् अन्यां प्रजापतेः दुडि- तरं कामितवान्, म ल्वतां सीताम्। खा तु सोता प्रजापतिस- मोपमागत्य AAC रत्वा लल्छमीपे कायाय खमागतास्मि, at भजे । सम्व॑रेत्येवमवा च । ततः प्रजापतिना किं कायंमिति vet सति सा मविषयां कामना मुवाच | ततः प्रजापतिः तखाः गतायाः areata afemart रतवान् । खागरोा नाम कञश्चिसुगन्धद्र व्विशेषः, तं पिष्टा तत्छम्बन्थिनमखङ्ारं weafawd कश्पयिला तख पृव्वादि दिलु दब्रहाजादिमन््ाम्. पठिता श्रग्मर्यजुभिंरित्यादिभिः सम्भार मन्ते; सेगेद खेत्यादि- भिर वपन्लोमन््ेख. अभिमन्तितेन erates तस्याः सीता- चाः मखे तिखकाद्यखलङ्ारञ्चकार। सा च Vat तख्यसामख TN प्र्याजगाम। BY Aa: at ger परवणे मां प्रति THT खमा गच्छेत्युवाच, खा च दयां प्रोतिं परोकितमेवम्- वाच। अ्हमागमिब्धानि लं तु मोागमाचश्च, weet भाग करिब्ामोति प्रतिजानीहि । किञ्च ow पाणण मुषिमध्ये गाय वस्त वन्ते एतत् मद्ममवञ्चगं Ber कथय । ततः सामोाऽपि Mamas as सोताये जोग वेदान् प्ररटा वेरमन््ला- fred. किञ्चित् गटिकाद्रग्यं रसवान् इव्यर्थः । चक्षारियं
१०६ , नेचिोय-ब्राह्मबभाव्ये
सीता fad बद्ध ययाचे wwrernste ferit भोनमुरिषा परिधं दायं पश्वा इरन्ते ॥
ASTANA प्रथमं प्रष्ठ तं प्रयोगं faws | “वचः कामयेत प्रियः wetfafa [a]: यं कामयेत मिवः शा- दिति। तस्मा way स्ागरमखलकद्कारं कल्पयिता । ददरा- तारं GUSTS | चतुहातारं दिषतः, प्चहातारं पञ्चात् । वरढेतारमुत्तरतः। सप्तहतार मपरिष्टात्। सआ- रेख प्रत्रियिख मृष्ठेऽलद्धण्य। wrerg भजेत् fae रेव भवतिःः [४] टति । अहमेव ag cre भरिया अविव्धाभोति वा पुरुषोऽयं wre प्रयि भवविति वा कामनायां wai प्रीतिबिष्रच्रस् खख we वा मुखे प्वयक्प्रकारेक खातर पिष्टङिश्क्यदिकं wer aw we: समोपे गच्छन wi fawaurdt aa cre: fart भवति॥
दति दश्रमोऽनुवाकः ॥ ६० #
अथ एकाद थाऽनुवाकः। दत्रमे FeRAM, RUT SB: अरेकादते दत्ररा- जादिमन््नाखां wefufafanqed । तचार cwere- saw vafafafan द्रवति “werarazasa | तद- कामश््तव | समाद्यना प्रदेयेति । wararafaaqraares | AG. द्म क्लः WO | स दते रभवत् । TH
२ काण्डे शे प्रपाठके १९१ ष्न्वाकः। you
ता इ वै नामेषः | तं वा एतं दशरतः सन्तम्। दशडहते- BIG परोल्ेण । परोक्षप्रिया दव डहिदेवाः*' [९] इति। यदेतण् गत्कारणं पर AY, तदेतदादिषूष्टावात्मन्वव्नोवात्मा- पेतं हाद्रमग्लाभिमानिदेवतानां शरोरमदखजत | agg चा- मन्तरमनेम जीवात्मना सम्पद्य सङ्गता भवेयमिति विचार्यं a जोवात्माममदिश्छ श्रा्मलिति खब्बध्याऽऽमग्तितवान् । दिङ्- fadeut) बङ्रतल शआ्रहतवा मित्यर्थः wi ayursafa सति qua पय्याये समाहृता गोवात्मा प्र्यश्टणेात्। भोदति भद्यत्तर THAT! तावता तस्य द्श्रहातेति नाम सण्यन्नम्। Sissi वस्ता दश्रह्लत एव । एतमेव वास्तवं मा मविश्नेषमा- च्छाद्य WITT वखान्तरव्यवइतेन दशहातेतिनाल्ला व्यव- "रन्ति। यस्माद्वाः ast: पिजाचायग्यादयः ware वास्तवं माम afta ₹ श्राचार्यंत्यादोा yraursra gate | AAI: परोखनामव्यवहारः ॥
अथ सप्नडावादिनामप्रत्तिं दश्रयति। “श्रा्मन्नात्म- जित्धामन््रयत । तस्मे सप्तम तः WRU । स षप ऋताऽभवत्। CARAT द वै MAT: | तं वा एतः सत्तर सम्तम्। BRAVA Wee) परोचम्रिया xa डि टेवाः। आत्मश्नात्मन्ित्यामन्तयत। तस्मे wy इतः प्रत्य- श्टणेात् । स षडटढुताऽभवत् [र] | षडटुता इ वे नामेषः। तंवा एत षडढतः AHA! षडटढेा तत्या चचते परोचेण । परोाल-
प्रिया va fe Zar) दन्नाद्मन्नित्यामन््यत । aa 3.9
ण तेति रीय-क्राद्लवभाष्ये
पञ्चम? छतः AWWA | स VERA! पञ्चता इ वै मामेषः। तंक एतं पञ्चत सन्तम । पञ्च रातेव्याश्चते
परोचेण [2] परोाकचप्रिया एव fe दवाः ्द्मन्नात्मलि- |
व्यामन्तयत। AR चतुर्थः हतः WMI) ख VASA $भवत्। VASAT इ प ara) तंवा एतं चतुह्कंतर & म्तम्। चतुद तेत्या चच्तते परोक्चेण | परोाचप्रिया इव हि देवाः” स्ति । प्तराट-षडटेटठ-पञ्चहाट-चतुरटनामनिवंचनवा- wifa दशाटवाक्यवह्यायस्येयानि ॥
अथ चतुदटमन््राभिमाजिनं wee fates: प्ररंखति। "तमत्रवीत् । लघे मे नेदिष्ठ wa: प्रत्यश्वषीः॥ बंपर नानाख्यातार दति । awe देना६खतुदातार द्या चखते। तस्माच्छश्रषुः पुजाजार इद्यतमः। Aer इद्यतमः। गे feer ager भवति । य एवं वेद [४] इति wage मन््ाभिमानिनं देवं प्रजापतिरोवमव्रवीत्, त्वमेवेकोा मवा समाहतः सन मदीयं वाक्यं यं मेदिष्ठं अतिलमोपं चथा भवति तथा Bat WAT दन्तवान् | चतु्थमामन्तशं लवा खतं इतरे ग तथा खसा अ्रतवन्तः। तस्मात् वयेव Ta तान् हि जनाः कथयिग्यन्ति । एते चतुरातार Kwa ae सैव व्यवद्ारो भविव्यतोत्यथैः। यस्मादेवं प्रजापतिना वरो दत्तः तस्मादेतान् दबरहाचादीन् सव्वौगपि चअतुहतार waa व चनं वेदिका आचचते। यस्मारेवं शीघ्रं वाद्यं yaa: चतुहातुः प्रजापतेरवरलाभः तस्माक्ञाकेऽपि caret मधे दः
a -
RQ काण्डे हे प्रपाठक १९१ TAIT | Bek
पिहुवीक्यमादरण ओग तुमिच्छति ष एव पित डंयतमः wari faa: यऽतिभियः स मेदिष्ठः अतिखमोपवर्ती भवति, यः पमान् एवं Watergate वेद खः खयमपि ज्रह्मणाऽतिखमीपवर््तौ भवति । wa प्रपाठकस्यानुवाका्थै- सङ्गः ॥
होष्टब्राह्मणदचेषेऽस्मिन् ata fe प्रपाठके ।
आद्यामुवाके सम्बषां चतुहष्टलमोरितम् ॥
मेमिन्तिकं दितीये श्यत् तोये वपनं भवेत् ।
विद्धश्मतियहस्ठयेऽन्यस्मिन् प्रभा ्तरदयम्॥
लिग्विभागकः ve श्र्निहाचं तथान्तरे ,
अष्टमे खृष्टिरन्यस्मिन् वरयपाखममीरितम् ॥
वश्चप्रयागे TWA दब्हाजादिनामसु,
जिरुक्रिरन्तिमे Roar दतीयेोऽयं wares:
वेदार्थस्य प्रकाशेन तमे we निवन्तंयन्।
पमर्थांखतरोा देयादिद्याती्मरेखरः॥
इति ओरीसायनाचाय्यविरचिते माधवोये वेदा्प्रकाश्चे छष्पयजन्नाह्णे दितीयकाण्डे ठतीयप्रपाठकं एकादथेगऽनु- ATH UU समाप्त दतीयप्रपाठकः ॥
वैत्तिरीय-ब्राह्मणभाष्ये दितीयकाण्डे चतुथंप्रपाठटके प्रथमोऽनुवाकः | हरिः ॐ ।
थस्य निश्वसितं वेदा या वेदेभ्याऽखिलं जगत्। निर्ममे तमहं वन्दे विद्याती्ंमहेरम् ॥ दटब्राह्मणथेषा यः ख ठतोये समापितः। NOU उपहामानां पूरववंमागेोऽभिधीयते ॥ श्र भरदाजेनाक्रम्, wear अच्छिद्र काण्डमिति लिङ्गविनियेोञ्यामि। ततः ओते समान्ते वा यज ate aw तदुचितं fay पयालो समन्ता बुद्धिमद्भिविनि- याजनोयः। wa fanafafaarar नोपलभ्यते तत्र लिङ्गा नुखारादेवतायक्ते कर्णि समास्थाबखादुपहामाया मन््नाः समाख्यापि श्रतिलिङ्कादिवद् विगियोगेषु सुप्रमाणम्। तच भरथमागुवाके प्रथमाग्टचमार्। “sat दमृना श्रतिचिदु- रोखे। wast यञ्चमुपयाडि विद्धाम्। विश्वा ्रग्रेऽभियनो विशल्य | अचूयतामाभरा भोजनानि इति Yo wa लं we: दे वमने: सेवितः। दमुगाः weet दमचिता। दुरो waaay afafange: विद्धान् wae सम् नेाऽखारीयं यश्नमिममुपयाहि शचयतामस्ना स शाजवमिच्छतां पुरुषा विश्वा अभियुजः airy श्रभियागाम् वित्य विनाश मेः
२ कादं 8 प्रपाठके ९ खनवाकः। Ure
जनानि भक्तं योग्यानि द्रव्याणि ्राभर अस्मान् प्र्याषर। wer we: विनियो गबेाधायन गद्धेऽमिडितः, यज्नियात्का- छादग्निं मयिला जओआचियागारादारत्य याइतिभिनियजञ्या- पघमाधायोापतिष्टते जषा दमूना दति॥
sy fadraraeare) “a शङ्खं महते साभगाय। तव श॒खान्यत्तमामि सन्तु । स्च्नास्पत्यर सुयममाङणुव्व | wauarafafaer aerxfe’ दरति। इ wat श्रस्माकं महते भाग्याय we Jews तव सम्बन्धिनि उन्मानि मणि- स॒क्रादीमि Was Gy) Baa जायापतिभावं यमं we नियतं खमाङृणव्व सम्यक् सम्पादय । श चयतां जरा चवमि- छतां पुरुषाणां महसि तेजांसि अभितिष्ठ श्रमित राक्र मख । अरस AE वैष्डधोऽषट खिष्टङतः पुरोऽनु वाक्याङूपेण विनियोागमापस्तम्बा दशं॑यति, शद्धंवत्यो ware श्रे we ava सेभमगायेति॥
अथ एतोयामा इ | “चे यानोऽभितोा जनः | THT वारो जिधा सति [९] aye टृजश्जहि। वखसमभ्यमाभर?' Cf | Vat SWI: टको टकसदृज्ः wee यथा- पद्रवकारौो AVIARY: | अतएव वारः Waya- ive निवारकः खन् खव्वेताऽस्मान जिघांसति इन्तमिच्छ- ति। € जरन् वेरिघातिम् az तान टकसदू्राम् जहि मारय | WHAT वसु धममाभर सम्पादय ॥
अय चतुर्योमाह। “ad येनाऽभिद्ासति। समागमो
ALR तेनतिरीय-त्राक्षबभाव्ये
यथ निख्यः। cwea प्र्षायतः। मा तस्याच्छषि किञ्चन इति। Yo wai यः प्रबलः wa: arsarafacrefa fer स्ति। यखान्यः समानबले freq: भचुलेनावसख्िते ferfe तस्य दिविधस्य wat: waft zai किञ्चन किमपि नोाच्चछेवि malas मा कुर् । अच दृष्टान्तः, इश्मस्येव प्रलायतः। यथा श्रा uaa प्रदारेन लोयमाण्ेश्स्य म कोाऽथंशवजि- श्यते तदत् । ता Uareae: आग्ने बकम्मखि विनियोाञ्खाः ॥
अथ पञ्चमीमाइ । “लमिद्धाभिग्रसि। रेवा fawra- वोग्यः। TAU Gear” cf हे दक्र safes: अच् शामभिभवितासि। कोदूश्रस्वं देवः द्योतमानः, fanraata: WHAT, CWT टृचास्यख्याखुरस्य War, Weta: ATA: ॥
अथय षष्टोमाह। “aa प्राच tafadt अमितान् [2] 1 श्रपावाचो अभिश्वते TTS । अपोदीचे WI शूराधराच RCT यथया तव waaca”’ द्ति। रे इद्रः प्राचः प्वेदिग्वन्तिना विश्वाम् wary अरभिचान् waren निराकुर। ₹े श्रभिग्डते शअभिभवजनक्नियुक्त अवाचः पञ्चिमदिग्वत्तिनः wre उदीचः उन्तरदिग्वल्िनोऽ्पनुदसख | हे एर WITS: अधोादिग्वन्तिंगः तदु पलक्ितदशिणदिग्वन्तिंमञ्चापनुदस् । तव पिदखानीयस्य ऊर sexy एचखानोया वयं अरम् खुखकश्भणि सुखे प्रापे सति मदेम yaa, शचनिराकरण्े तया ङुङ् ॥
RATS 8 प्रपाठके ९ मृवाकः। ate
अथ सप्तमीमाडह | “afae वाजयामसि । at ware WHT । स रषा हषभोऽभृवत्, इति । महे sara महतः wat: Waa इननाय तं ufagfax वाजयामसि रचयामः) VUE: षा कामानां वषिंता सखम् wa खोाकिकहषभ ट्व श्रप्र्टव्थाऽभृवत् भवतु ॥
अरय ्रष्टमीमार। “यजेरथं गवेषण ररिभ्याम्। उप ब्रह्माणि अजषाणमखः | विबाधिष्टाख्य रोदसी मिला) THT ठचराश्छप्रतीजघन्वान्”” [र] दति । गवेषणं सामयागा- चेषणपरं इन्द्रस्य रथं wot तदा याभ्वामश्रा्यां युजे योजयामि । ब्रह्माणि परिटृढानि मदीयानि साजाणि ज wae म्ओतियुक्रमिद्धमुपातच्य॒ः उप प्राप्ता भवन्तु । We सम्बन्धो रथः महिला खकोयेन महत्वेन Titel wary थियो विबाधिष्ट विशेषेण बाधितवाम्। श्रतएवान्यजाशातम्, श्रतान्दिवा बाधते वन्तनिग्यामिति। asafax: cafe अजन् अप्रति यथाप्रतिपच्युक्रा म waf तथा जचन्वान् इतवान् । त्मिष्राभिश्रिव्यादयश्लारोा मन्ता: शद्रे कश्मणि विनिथेोच्याः। य॒जे रथमिति मनस्तु खहितायामेगख्रमिति- विहिते पथा वपार्यां याच्यालेनापि विनियुक्रः। अतएव उक्व्वारातः, TK गरोयुजे रथमिति॥
श्रथ मवमोमाइ। ““इव्यवाहमभिमातिषा इम् । TSTEG very जिष्णुम् । वच्यातिश्नन्तं geri ofa: अरभनिर fasuaarsaa” इति afi देवमाङवेम agersura |
५९8 वेत्तिसेयव्राद्य बभाये
anata व्यवादं हविषां areca, अ्भिमातिषादशं पाप्र- नोाऽभिभवितारम्, रचां रक्तां इन्तारम्, एतनासु जिष्णुम्, परकीयसेनासु sates, ज्यातिश्मन्तं रशषिरूपेख श्यातिषा- य॒क्रम्, TUR खशरीरोऽपि Waar, परय्यिं veg w- हवनमोयाद्यायतनेषु wafeaa, fered वेकश्यपरिहारेख खिष्टलसन्याद कम् ॥
श्रय दशमोमाइ। “खिष्टमग्रे ्रभितत् एणाहि। विश्वा देव परतमा afar) उरन्नः wat प्रदिश्रज्िभा fer च्यो- fauguat न श्रायः" दति। ₹े wat fad वेकच्पराहि- त्यलेन gy प्रकतं तं ्रभितत् एाडि ्रभितः पालय, पूरव वा, खिष्टलसम्पाद नमेव पारगम् ¥ देव विशा: एतनाः walt: शअचसेनाः wire waat fatign, नोऽस्माकं खरं पन्थां fawtt मागें प्रदिश्म् विभाहि विशेषेण दील, व्याति दुज्वखम् WIT जरारदितं च्राय॒नाऽखमभ्ये घि सम्पादय | अरस्य मग््रदयद्, WAY तन्तमतेऽष्टाकपालं निर्व॑पेदित्यखा- fast रतः संयाज्यारूपेण विभियाग श्रापस्ञम्बेनाक्रः, बो- धायनख नचचेषटिषु विनियो गङ्दाजहार, खिष्टवच्या dura “waa: खि्टमिति । savas तदीययाञ्यानुवाक्या काष्ठे ₹व्यवा ह खिष्टभिति प्रतोकदयमाशातम्। तथा दि वश्लेनीयेवु रेभूमुषु चेष्टिषु तक्मतौकदयमाश्नातम् ॥
अथेकादश्रमाद | “लामग्ने इविभ्नन्तः। रेवं aire ई्ड- ते [५]। मन्ये ला जातवेदसम् ष. Karama” दति ।
२ का? पपाठको ९ अनेवाकः। ४१५
twa लां देवं दविश्न्ता दवियुंक्ाः ane aver: twa वन्ति sy लां आतवेर समुत्यश्षसम्बेजगद भिं मन्वे । ख वं wer दर्वोषि ्रानुषक् wae <iq यथा ania भवन्ति तथा वत्ति वह । wa awe कान्बेष्टिषु विक्षख्ित- हंयाव्ाद्पेण बिनिया गमा पस्तम्ब उदाजहार, अनुभा dara at चिजशवस्तमख्लामम्रे खविश्रक दति ॥
अथ दादभीमाद) विश्वानि नो दुर्गहा जातवेदः। सिन्धु ग मावा दुरितातिपर्षि । aa अजिवग्मनसा wort: 5 wera! योष्यविता mara” दति! ₹े जातवेदः नाऽखदो- चानि दुर्गहा दुष्यरिहराणि विश्वानि watfe दुरितानि पापानि अ्रतिपतिं अतीत्य पालय । तच दृष्टान्तः, नावा सिन्धु न यथा शाक मदां मावा श्रतिलङ्ृयति तदत् Uw sfaaq रजिष्ठा महर्षिणा चतरा जे कर्माखि यथा wad तथास्नाभिमंगखा OTA: शदयमागः । HATH तनुभामवि- ता रचिता war बोधि sea afi gee) श्रयं मन्तः क्राणाग्रेये कष्णि विनियाक्रव्यः ॥ - ॐ
अथ जयेदभ्नोमाडइ । ^ पूषा गा अन्वेतु नः। पुषा रचतवतः । पुषा वाणः.वनातु नः" xfs ware देवः नः WTI: गाः WHT TVET । तया शवेतः ऋस्मदोयागश्वान् पूषा Twa! तया पषा रेवः मः VEN वाजं अननं VATA Tiida | WaW wea
etre विनियोनं वधाय उदाजहार, पष्ठात् जः 3 श
utd Sfrcta-aTE ears
हति पूषा गा wag म र्ति पुरोऽनुवाक्यममुखेति॥
अरय चतुरग्ीमार। ““पषेमा आशा अनुवेद weit: [४], खा wer अभयतमेन waa सखस्तिदा wef: स््ववोरः। अप्रयच्छन् पर एतु wy” इति । पषा Sa: दमाः शमी आश्चाः दिशः अनुवेद क्रमेण जागाति स पुषा देवः अस्मान् अभयतमेन अत्यन्तं भयरहितेन मार्गेण नेषत् मषयतु । Vrs खस्तिदा भद्रस्य दाता अचशिः अ्रसाहव्यदीर्चिः, म शछेतख दीप्तिः केनापि विरेाधिना मदु" waa, what: wiwa- यक्तः, श्रप्रयुच्छम् प्रमादमङुववम्, प्रजागम् असमदभिप्रायं प्रकषण आनम् पर UT पुरता गच्छतु । अयं मन्तः Gray श्लाममालभेतेति तस्य पाः परोडाश्रस्य याच्यारूपेण fa fram: । तथा च क्र तद्मतीकमाखातम्, WH ते अन्यत् पषेमा srut दति ॥
अथ पञ्चदश्रोमाइ्। “aad सप्रथा श्रसि। wer er avy: । त्वया uy वितन्वते” इति हे wt सप्रथाः ख्या- तियक्रः, जुष्टः यजमानानां fra:, हाता देवमामाङयिता, ave: वरणीयञ्ासि । त्वया त्वदनुररेण ay वितते वि wif । एतस्य ane प्रायसिक्लविष्चेषे विजिशामे द्रष्टव्यः तथाच ATG, यस्यानगावा रथो वान्तराग्नी शा- MAMA मन्ताऽयमुदाइतः, तमग्ने सप्रथा असीत्यारेति ॥
अथ पोाडग्रोमाइ। “Mit रत्ताश्सि सेधति weet facaw: 1 wf: पावक tw” इति। saafa: रणां
२ AS 8 प्रपाठके र GAIT: | ure
प्रतिषेधति, arewisfa: sowmfe: निग्मंलदीरिः, were acetfea:, whe: we: पावक अन्येषामपि चाधकः, tw: gq: । एतस्य विजियोागमापसम्ब ait रासो uma दर््रयति, wre: पावक ty carat अभि- araifa ॥ |
अथय सप्तदजोमार | “wT राणा aywe: [६] | प्रति्मदेव रीषतः । तपिष्टिरजरोदद्ः इति 8 wt a a: AGIA अदसः पापात् रच हे देव लं अजरः सन् रीषतः दिख्कान् अजन् तपिष्ठैः अरतिश्येन तापकः वाखा विशेषैः अतिददख प्रत्येकं सम्या Te ॥ (र
अधाष्टादश्ोमाद। “at wefan पचिणम। दोद्यग्म- Wali @ wa qian” इति। ₹हे ad aafad पाष परुषान् निषंसि fract afei हे hora KEE कमणा frags, खे चये wate away aden wy ममुॐे- ष्वपि दीद्यत् प्रकाशमागक्तिष्ठ । एतया मन्योः पव्व॑फ AY खर विनियोगं बोधायन verse, दि मथ्यमाने ब जायेत राक्षाप्नीरन् ब्रूयात् Boa इति पञ्च wit cat सेधतोति fra इति॥
्रथेकागविंशोमाद। “ar वात वाहि भेषजम् । वि वातं वाहि axa: ay fe विश्वभेषजः, gaat दूत tae” दति। वात arar भेषजं यथा भवति aur at athe श्रस्मान्
अति स्वता वातं BX) दे वात बद्रपः पापमस्ति तत् वि 37
urs लेखिरोय-ब्राद्यकभाष्ये
वाहि वि्चिश्य गमय, aww विश्वभेषजः विश्वस चिकि wa:, देवानां gay aes गच्छसि॥
au fawiare । “arfaat वाते ara: [e]) आआसि- न्भारापराबतः। TS AH अन्य arg | परान्यो वातु यद्रपः” द्ति। इमी Se इदृष्छमानो दा वाती wear wax सरिति use श्रापरावता दूरवक्तिलोकयक्कं रशे वातः SUA: | जाको arate: तोः अपरः तयेामंध्ये एकः WMT मे मम TWA आवातु सुखं शम्बादयतु। अन्यस्तीत्रा ae, खद्रपः मम यत् पापं श्रि aca विना- जयतु ॥
wanfdvtare | “aeet ara ते we) wane जिधि- सतिः! तने गे fe waa | aat ar रेडि भेषजम् | तता Hr भर WIT” cia) Vata AY यददः याऽसावस्टतख fafufva: wrfan:, wat fad: waraTeaisanra Bras जीवनाय fe कियदषन्टतं wae adtseara नः अस्माकं भेषजं सेशि स्वादय | HATA AIA नाञखमाक मद Bray तेजः TTT ॥
अय दाविन्नोमाह । “ala आवातु मेषजम्। WAL HATS भा इदे (s} 1) त्राण wrqefe तारिषत्"' दति । we वातः dest यथया भक्ति तथा wrarg | नोऽस्माकं इरे aafe श्भूरणि डानि भाव्यम् AIOE: खञ्च भादयन् वसताम्। मेऽखाकं आयूंषि शिरकालनोवनानि प्रतारिषत् wate
२ काण्डे 9 प्रयाठके ९ अनुवाकः ४५९९
agua | आआवातवादहो्यादिकं मन््रवतुष्टयं किंखित् वा- यव्ये क्यङि विनियाञ्यम्॥
अथ जयोाविंश्नोमाह | “aad श्रयासि। यामन् ममसा हितः । wares, इव्यमृिषे । warar धेहि भेषजम् इ ति। डे अग्रे तवं ्रयासि सर्व्वगतोाऽसि, wares wana एव सन् धजमागस्य मनसा afenenfand आहितः श्रयासम् सभावतः सम्वेगत एव खन् इव्यमृददिषे काचित्क इव Sart खविवहसि अयाः सर्ग्वंगतः सन् नः अस्माकं भेषजं fe खम्पादय। WIA अजका saw वा सम्बप्रायचिक्तानि जरा- तोति विधाय हाममन्तेषु aan अया सीत्येतमपि परि तवान् ॥
रय wofettare) “car अच्चिराङतः। खाहाषतः पिपन्तं मः। खगा रेवेभ्व इदमः," इति। wanfafte: दभपुलंमासादियागेः पूजितः aren: अरभ्निराचादिरहामे- afta: wreraa: ufgagt खाति प्रणयगकाले खा- wratte प्रतिष्ठापितः area: trea पिपन्तु पालयत । देवेभ्या देवानामथ ce दविः खगा aad छतं, देवेभ्या दातु लया खाद्मनि शथापितमित्यथंः \ तादूभ्राय तुभ्यं नमा- ऽस्ह । wa मन्त ज्राग्रेयकब्डंखि विगियाञः॥
रथ पद्यविंश्रोमाद | "कामो ZAG भव्यस्य) BAVart विराजति (eli wre प्रतिपभरये। शदनुन्सृजते वज्रो cia asd कामाभिमानौ देवः साऽयं दख wae च ware खमीचोना रान्ना wat यमेक विराजति विशेषेण
५२० तेन्िसोय-ब्राद्यशभाव्ये
VIHA) सख कामः इर्ः aM जगत् प्रतिखच्छ पप्रये प्रथिता- SIA वश्री Baw: सन् WaT वसखन्तादोन् TEA उत्क- Ge fafa |
अथ Ufemary | “atawed समवत्तंनाधि। मनसा रेतः प्रथमं यद्ासोत् । सते बन्धुमश्ति निरविन्दन् । इदि प्रतीष्या कव्या amar”? दति । रेखरकामस्ततिरियम्। तस्यान्तमंमसि कामः समवन्तंते te छजेयमिति fe ब्राह्मदं प्रजापतेः कामः तदामीं wa जरगत्शष्टिसिमये षमवन्तंत प्रा- द्रण्न्। ददं wa ख्जेयमिति प्रजापतेमंगसः प्रथमं यद्रेत आसोत् RAEI तं कामस्य रजतः जगतः कागतं बन्धं निद्ानश्रतं रसति कारणश्डते अजापते स्थितं waar निर- विदन् निष्कश्य विन्दन् । कनेपायेनेति तद् च्यते, इदि waar कवयः खे खे इदये मनोषथा योागसंक्ततया बुध्या प्रतीया जगत्कारणमिति निखितवन्तः प्रजापतेः काम एव खष्टिका- रमिति काम एव कारणमव्यक्रलादर्दिलुश्यते । कणे तु व्यक्रत्वात् सदित्युच्यते | एतश्च waza दि वश्वनोष्टिषु दितोय- स्यामिष्टो चाच्यानुवाक्यारूपे विनियाजनोयम् । अतएव aa प्रतोकदयमानातम्, कामो तस्य कामस्दयद्ति॥
अथ सप्तविंश्नोमाडहइ। “AAT मन्या सरयमार्जन्ः। षं माणसे षता मरत्वः । तिग्मेषव श्रायुधा सटशिन्नामाः। उपप्रयन्ति नरा अ्रद्धिरूपाः” [१५०] cf) मरुच्छब्देम वेगा खच्छते, रे ata: वेगयक्र मन्या ary aa प्रेरिताः मरो
२ कारे 8 QUST ९ UTAH: | ५२९
मनाः उपप्रयन्ति aged प्राक्रुवन्ति। STEM: नराः घरथमारजन्तः रथखदितं शजं waar fea: इर्वमाणासः बजवधेन रर्षयुक्राः waar Waray धाच्चैयुक्राः तिम्मे- wa: तोच्छावाणयक्राः आयधासंथिभ्रानाः आयुधानि सम्यक् तोच्छी कुब्वेन्तः, afrer: श्रग्निवद्यरूपाः ॥
श्रथाष्टाविभ्नीमाह। “Aaa मन्यृरेवासं देवः। मन्य हाता वरूणो विश्ववेदाः मन्य विश्न ईडते देवयन्ती। पाहि नो मन्यो तपसा wae”? इति । याऽयं मन्यः क्राधाभिमानी देवः भाऽयं भगादिखूपेण प्रशस्यते या भगे देवः साऽपिम- WAST: | यथान्ये देवः सृश्रादि साऽपि मन्दुरेव श्रास बण्धव। हाता देवानामाह्ाता अ्रभ्निरपि मन्यखशूपः 1 विश्ववेदाः wag: वरुणाऽपि मन्यखरूपः । देवयन्तीः देवाम् कामय- मानाः fax: प्रजाः wanted wafer ₹े मन्यो yaw HARTA तपसा य॒क्रानस्मान् पाडि र । क्राधेनास्माकं तपोनाशा ania) भगादीनां मन्य॒रूपतवं कराधाधी- नप्रटन्तियुक्रतलादवगन्तव्यम् | UAW मन््रदयं मन्युदेवताक safe विभियाजमोयम्। arew कण्डं गर मेधे शूयते, मन्यवे यलापमिति | श्रयस्तापलारकारं परुषं मन्यरेवताथंमा- लभत TAU: ॥
श्रथेकोागजिं्रीमार । “ang व्रतणच्छचिः। रेवा श्रा सारथा इह । Ai ware asa” इति। हे at लं त्रत- त् ्रगृष्टोयमामकश्मपाषकः We we: । Wa देवान्
५२२ तेनिोय-ब्राद्यशभाय्ये
दह RNG श्रासादथय अखापय। रे श्रे दव्याय नाद्वे हविषां वाहनाय carat दमं ae ॥
अथ जिंन्नोमाह । “व्रता a faa aera: | याने देवा अजरः BAT: | दधद्रल्नानि सुविदानो अ्रप्नेः। मापा- यना जीवसे sade: [९९] cfs जातं जगत वेष्लोति जातवेदः LATSEW ₹हे अग्रं जीवसे जीवनाय trots i कोदृ्- स्तं व्रता व्रतानि कक्मोणि नु विवत् was धारयन् व्रतपा RAT: पाशकः अदाभ्यः कंमाप्पतिरख्छार््यः रेवान् यजानः पृजयमागः WAT: अरारदितः खवोरः नाभगापल्धप्रदः रन्नानि मख्िलुक्रादीनि दधत् धारयम्, सुषिदानः सम्ब
Thre: | एतच मन्लदयं भरपवयण्येऽरन्यञ्रपातप्रायचिकटे ` याख्यामुवाक्धारूपेशापस्तम्नेा विजियुक्रवान् । wee ब्रत | wearers uwfisey gum sae त्रतद्डच्छबि- |
रिति॥ दति प्रथमोऽनुवाकः ॥ ९ ॥
अथय दितोयाऽनुवाकः | अथय हितोयानुवाके प्रथमादचमा इ | “esa हेते मगल Sal वाचो इते ब्रह्मणे SA यो areracfagrefa: aaa मेन्यामेनिं au” इति । हे ग्रे या मामभिचरति ae WaT: WHAT मनसा AVY ब्रह्मणः प्राणस्छ देतिरायधंलः- afer इते तादशो षः wa: अघायुः ज्मनिष्टं ककु
२ ATS 8 प्रपाठके ? STITH: | URE
मिच्छन् मामभिदाखति feafa a wy मेन्या लदौयेन क्रा- धेन waft कण क्राधरदहितं कुर् । मेनिभ्ब्दः केधवाची, तथा च वाजसनेयिभः wafers ब्राह्मणे समाममन्ति, WIG Res धारयेष्यकुश्यन्षसखासु werfe धारये वेतदारेति ॥
श्रय द्धितीर्यां। “ar मा चषायोामनसा। यावाचा wyeT चाय॒रभिदासति। तथाग्रे लं मेन्या । ्रमृममेनिं wu” fai urat a यञ्चखुरारिभिः warg: पापमिच्छन fe- “fe तं wad तया aa वदौयेन ara क्रोधरशहितं ae
अथ ama “यत्किञ्च ava ay are यज्ञे जहाति यजषा विभिः [१] । wyatt wart संविदानः परा दिष्टादाङतीरस्य wa” दति wer aa: यत्किञ्च मनसा मदिषये दुरितं करेति, aw वाचा यज्ञैरंविभिंख यज्वा मच्छासना्थे जद्ाति awe निर्या संविदानः tana गतः am: इन्त ATAU । परा दिष्टात् दिष्टं रेवं VATARSS देवस्ते WEA: परा Wa Warts इन्त मारयतु ॥ |
श्रथ चतुर्थमाह | "यातुधाना fasinates Te: ते We Waray सत्यम् । रगरेषिता WAG AYR मा तत्- afg azar करोति” इति । याठधानाः कराः watever: या च निच्छतिः ज्रुररोवता WE अननरच्च यत् रक्ता
Twas: ते सव्वं Te war: wa naa ad aw ॐ श
१५२४ तेत्तिसीय-ब्राह्यभाष्य
अनृतेन देन व्यापारेण रविरूपवातेन प्नन्तु । तदेव पन- राह, TAWA: यातुचधानादयः तस्य wat: श्राज्यं “fa भूतं aga क्रकोटादयष्रटुचिमिचरणेन दूषयन्त् । यदसा Ty: करोाति ama मा wats Wes भवतु ॥
श्रय पञ्चमीमाडइ । “Ufa ase aay हविः । यामेचोार- AMSA: | अपाञ्चौ त उभे बा) अपनद्याम्वास्यम' [2] दति। @ wat ae a घोरं अभिकचाररूपं aa wate: aaa: चारं कत्तंनमदृष्टरू्पेण wariffzard: 1 तख तव ad tan दविर हमिन्रेण प्रेषितेश्धंतेः eft, तव इा- वपि बाहर श्रपाश्चौ अपगते पृष्ठतः Bat अपनद्यामि दृढं बक्नामि श्रास्यश्च ayia ii
अरय षष्टोमा ह । “श्रपनद्यामि ते बाह । अ्रपनद्याम्यारूम्। शरग्नेदे'वस्य ब्रह्मणा । स्वे तेऽवधिषं waa” इति ae पूववत् | SHAG ब्रह्मणा आाप्रेय्धकरूपेण Haw शबं aa तव हतं अ्रवधिषं av इतवानस्ि॥
BY सप्तमो माइ ।““युरामव्य AIA | यज्ञं देवेषु EY खिष्टमस्माकं ward । मास्मान् METAS” दति । wae अतेवंषह्धारात् waa ware Uy देवेषु कधि खापय। डे अग्ने sara anad खिष्टमस्ठमा शजाः। अपि च करा- चिदपि ्ररातयः अस्मान् प्रापम् माप्राजुवन्त॥
श्रयाष्टमीमा₹ह | “श्रन्ति दूरे सता WHT | भाटव्यस्छानिदा- aa: [श] | वषटारेण agai wary रशि warawa” दति
4
२ कार्ड? प्रपाठक २ खनुवाकः| ५२५
ta मम ae war: शअमिदासतः हिंसतः, श्रन्ति wg दूरे वा शताऽवस्ितस्य कतामत्पादितां wat अं agice वज्रेण “fa नाश्यामि॥
श्रय नवमोमाडह।“्या Ar aw feat सायम् Wrage fatrafa । wear afaxasiu । area पादयामसि दति। चः WIT श्रराराचयोाः सायंप्रातःकालयाख मां निपो- चति वाधते तं अचं ₹े इन्द्र त्वदीयेन वज्रेण feat पात- याम। त Ua aaa: एतयैव यजेताभिय॑माण रत्या fefafeg उपद्ामार्थतेन विभियाक्रवयाः ॥
श्रय quatre) “इन्द्रस्य ग्टहाखितं ला। प्रपद्ये सगः 73:1 स am श्रस्ति तेन cial श्रचेन्द्रशष्टेन परमेगर्य्य- योगादारित्य उच्यते, तथाच ब्राह्मणम्, war वाश्रादित्य rz एष प्रजापतिरिति हे श्रादिल्यमण्डल लं इन्द्रस्य ग्ट- wife श्रादित्यनिवासखानमसि तं तादृ्रमादित्यग्रहं लामष् पप्य प्राश्नामि । कीदृाऽद्ं सगः गासदहितः साश्चाऽश्चसहितः श्रन्यदपि मे acy विद्यते तेन ae at प्रविशामि। श्रयं wa श्राद्मरक्तायां विनियाक्रव्यः॥
अथेकाद्शीमार्) te रग्नि विपखितम् [४]) गिरा यज्ञस्य साधनम् । श्र्टोवानं धितावानम्" दति। अग्निमोडे गिरा रोमि, कोदृशं विपितमभिज्ञं awe साधनं हामाधारत्ेन यश्ननिष्यादकम। अ्रष्टीवानमन्नवन्तं गिरा च च्ष्टिरित्यादा-
वन्नपरल्रेन प्रयोगात् धितावानं धारणवन्तम् ॥ 32
१२६ लेततिरीय arena
अथ VMAS! “द्रो WHA ते वयम् । यमं Taw वाजिनः। sfatayfa तरम इति। & wa बाजिने <- वाय तुभ्य इवियमं दातुं WHA Baw एमृखन्ता रान- वाची। तेन दानेन दषांसि twiafaatasy wae मन्त द्यमाप्नेयकश्य॑खि विनियाख्यम्॥
शय WOTWMATE | “WANT षमनसा समाकसा। ष- ॐ AR ~ a { > 9 क - ९ चेतसा सरतसा। उभा मामवतं जातवेदा । fear भवत- मद्यमः" दति योाञयमाख्वमीयोऽ्चिः यख तच ufyaa- णाऽग्निः Arar, रे wit खमानमनस्के परस्यरप्रोतियुक्ना
ङे ~w {> ९ nN दि a
समानखामा waa faa, watear wararwrar, ULAVARHUITHAT भत्वा माभवतं रक्तम्, ATTRT ड जातवेदसे wotfa ate नेाऽखमाम् भरति शतन बानो भवतः श्रयं मन्त शरहवनोयमयितान्यारमँदधग निजियाजनोयः।
अथय रतुरन्रीमाह। “खयं BEIT: सुगमप्रयातम् [५] ।
fare हषभः WITT: | WY सधखमनुपणष्छमानः। अआतन्तुमभ्रिरिव्यं तताम इति, wanfafee दिविभवं तन्तं तमानं ।यज्नमाततान wea विरतवान् । शो Tisfa: Gi wa gue wrod प्रमादरदितं कष खयमेव wera; gare: । तिखश्यक्गसोच्छञ्याखः way: कामाभिवषेकः भाब्ररुचानः waa Ciara: wal बिरकाढ- मित्वं सधश्चं weet देवानां सदादखागयाग्यमा डवनीषाद- तनमनुपश्चमाने निरन्तरं द्रष्टा ॥
२ WS ९ प्रपाठके २ GATT: | ४२
अरय पञ्चदज्नोमाडइ। ““लल्रप्तनुरत सेतुरप्रे। ल्व पन्था भवसि देवयानः | BUTT YS वयमार्हेम। War देवैः स- धमाद aga” tf हे श्रग्म त्वं गः were am: ्रवि- feat यश्चो भवसि । उत श्रपि सेतुरनष्टानमयग्यादानाम- area खेतुवदविधारकोऽसि तया लं देवयाना दत गन्तुं योग्यः var भवसि त्छाधनलात् aga तया am सादन वयं यजमानाः पृष्ठं खगस्य उपरिभागं «wea | अथानन्तरं श्रषावख्ितेर्टवेः खधमादः सटेकविधा Cal यथा भवति तथा मदेम Ware: तरेतग्मन्वदयं प्रायसिन्तटे याञ्यानुवाक्यारूपेण षकारो विनियुक्रवान्, यस्याञ्मिाचं विच्छिद्ेत द्वे WY चतुरहे वा WHE तन्तुमतेऽ्टाकपाखं निवपेत् खयं wera इति ॥
अय षाडश्रोमाह। “उद् तमं म॒मृग्धि गः। विषां म- wa चत । अवाधमानि Mae” [६] cht हे क्डण नः श्रस्माकम्लमं लदीयं waaay RTT ares | मध्यमं पारं faa धिथाजय । Mae wes जोवमायं war- धमानि बन्धनानि अवदत दिनाश्य। सोऽयं मन्छो बन्धम- मेके विगियाञ्धः॥
अथय सप्तदन्नोमाइ। “वयः Bana तव । मनस्तनूषु बि- ग्रतः । प्रजावक्ता amafe” cia, शाम तव तत acta कमणि वयं वन्तंमानाः ary यरोरेषु मने बिभ्रतः विचार- चमं मने धारयन्तः प्रजावन्तः पुचपोजादियक्राः श्र्ोसदहि
yre तेत्तिरीय-ब्राद्मखभाण्ये
भागान् elas! We मन्त्रस्य श्रन्दुपम्बाने मखमाच्छने विनियागं छचरकार श्रा, अश्रोमरीति ad fas इत्य- न्तेन वाकेन ॥
श्रथाष्टादशोमाड | “CATA दवो सुभगा yuat | gzvua पतिविद्ये जिगाय। favazer जघनं योाजनानि। उपस्थ इन्द्र स्थविरं faufa” cfai येयमिन्राणो इद्रख भाया सेयं देवी दोातमामा सुभगा सैौभाग्ययक्रा सुपन्नी ओाभनपतियक्रा सतो पतिविद्ये पत्युरिद्रस् लाभे ae सति wea सेनाया एकदेशेनेव शच॒मव्निगाय vate जित- वती । Bar SEM TRA: जघनं रष्ठभागवन्तिं Ga isa याजनानि firgyrayg याजनेषु व्याप्यावतिष्ठते। सेयमि- aint wfat Gian निभयमिग््ं खपतिमपस्वे सेनामखे faufa धारयति॥
श्रथेकामविं्रोमार | “सेभा इ नाम एथिवी घधनश्चया। विश्वव्यचा श्रदितिः खर्यलक्। इन्द्राणो देवी प्रासा ददाना [७] । सानादेवी सुवा ww यच्छतु" दति सेनारनाम देवानां मेना aaa प्रसिद्धा,सा ख एथिवी faster घन- था wat धनं जेतुं waar विश्वव्यचाः सव्वेव्यापिनौ अदितिः अखण्डनीया Gas ख्यं वदु ज्वलङूपा तथा सेनया SHRI देवौ प्रासहा WET बलेन श्राददाना wai धनं सखोकुव्वीणा ada! सा तादशो सुहवा सुखेनाङातुं शक्या देवी नोऽस्मभ्यं रशं यच्छतु सुखं ददातु। एते we
२ ATS 8 प्रपाठके २ MATA: | ५२९
पराणे चरं निवेपेदित्य्र विकल्पिते याञ्यानुवाक्ये द्रषटये॥
अथ विन्नोमड। श्रा लाशाषंमन्तरग्धः | wafast- विचाचलिः | विश्स्वा vat area मा वद्राद्रमधिथ- wa”? टति । शचरुभिः श्रपरद्धा वाऽपरध्यमानेा वा, ₹ राजन् STARTS खकीये राच्ये समानीतवानस्ि 1 wearer: त- किन् राख्येऽन्तभेव । तच भ्रुवः सिरः सन श्रविचाचखिः कदा- चिदपि चलनरद्ितस्तिष्ठ सव्यो; विश्नः प्रजाः at arse, ददं UIE त्वत् मा AVA वत्ता BS माश्छत्॥
श्रथैकविंभोमा । “yar Gniat एथिवी । भ्रुवं विश्वमिदं जगत्। Ware पव्वेता टूमे। भुवा राजा विश्रामयम्?' इति। यथा एथिव्यादयः लाकं yat: एवमयं faut प्रजानां राजा WaT भवतु ॥
अथय दाविंश्नोमाइ। “ceafy मा afast: [८] । waa द्व विचाचलिः। दग्र tay wafers | दृह राद्रम् धारयः दूति । ₹हे राजन् cea Te शिरो भव, मा वथिष्टाः यथां भयं मा प्राप्रुहि । waa: यथा चलनरहितः तथा a मिञ्चले भव । cet यथा wera भुवस्ठिष्ठति तथा a Te ue भवस्तष्ठ इहेव fet तदेतद्राद्रम् उ खष्येमपि धारय Wes ॥
श्रय चयाविंज्ीमाह | “श्रमितिष्ठ एतन्यतः। wat सन्त् waa) इन्द्र द्व Tae तिष्ठ । wa: दे्ाणि स्यन्" दति । एतना मस्मदिरोधिनोमात्मन <caanfa एतन्यतः
age ेनिरोय-ब्राह्मशमाष्ये
तान् वैरिणः अभितिष्ठ अभिक्रम्य जिग्य शिरो wai ते जवः लन्ताऽधरे AT: सन्तु । दन्द्रवत् ठचहा ज्रत्रधाती तिष्ठ। wa: सख्यापकाशोणि जलानि शेचाणि च खथ्जयन सभ्यक् जयेन सम्पादयन् ॥
अथ चतुविं्रोमाह । “oR एनमदीधरत्। धवं wae विषा । तकी देवा अधित्रवम् wey ब्रह्मणस्पतिः", [<] दति। यमिद्द्रोऽस्ति ख एनं राजानं var यथा मवति तथा अदीधरत् धारयतु । धरैवेण fate यथाश्ाख्तमगुठितेन र्विषा तष्टा रेवा wa यजमागाथैमधिन्रवम् अधिकेोाऽव- fafa war) यो ब्रह्मणस्यतिरेवः ्रयश्चाधिन्रवीतु। w त्वाराषामित्याच्चा चः पञ्च दन्राय GEG परोाडा्रमे- कादब्नकपालं निवपेदपर्द्धा वापद्ध्यमानोा aarereerarer LET: ॥
दति दितीयोाऽनुवाकः॥ २॥
अथ द्रतीयोऽमवाकः। ढतोयागवाके प्रयमाग्टलमारद् | “जुटी भरो ब्रह्महा वः पिदिषशाम्। अन्नमध्ययन्न किलारिषाथ। यच्छक्रोषु हता रवेण । CR वररश्रमदधाया वसिष्ठाः" इति। हे afar: वखिष्टश्य मम TAT: यथ्यस्मात्कारणात् ज्करीषु Brae एरो रथमित्यादिकाखु श्करोच्छन्दोयक्रासु खश हता रवे महता सामध्वनिना CH YW वलं अरधायाः खन्पारितवकः।
२ कासे 8 प्रपाठके ₹ अनवाकः। GER
TST कारणात् VAT मल्पृचाः पुरुषाः बः युद्मसम्ब- fant पिदर्णां ब्रह्मणा wet भवदीयेन oftata aria Maret ad pg च्तरिङिवमव्यवं वसिष्ठाऽहमाच्छादि- वैवभिस्ि । टतः परं ve न रिषाथ किख wear हंखिता ग॒ मवथ, श्रयमर्यः | सेदासनामकैर सुरदा afesr इत- पचाऽ्छत् तदार्मो पृजाभावात् शतदोयाः पितरः रक्रवर्थेन UOT यक्रा Bet: इश्यन्ते। acta वरिष्ठः पुज्ागुत्पादि- तवान्। ते च पुत्रा विद्याधिकाः श्मः areata ताषि- तवः । तरीयपिदषां क्रुद्धं ad क्राधपरित्यामेन भान्तं पन्नम् । Ved sara: वसिष्ठेन ares प्रत्यभिहित इति श्रयं wet Tee द्रष्टव्यः ॥
ay दितीबामार । “पावका मः इरस्तो। वाजेभिवा- जिनीवती । we ag भिया वखुः'" इतिं इयं सरखतो गः श्रक्मरोयं ay धिया खबद्या वष्टु कामयताम्। कीदृशो पावका धिका वाजेभिः मानाविधेरमैर्यक्रतेन वाजिनोवती wear वसुः weet जिवासर्थिजो । श्रङ्गदोनपथरूपाकणप्रायखिन्तलेन विजियक्रः सारखतीं बारस्यत्यामिति च war प्रयोजयेदिति
श्रय टएतीया मार | “aca ने नेषि qe: | मा पस्फ- रीः पयसा मा म श्राधक्। जघस नः सख्या वेश्या च [९] 1 मा लत्ेवाश्छरण्टानि गगम” इति । द सरखति नः अस्मान् वसाऽधिश्रेयः ufaafe नय मा परस्फरीः मा fed: पयसा
मदौङूपा यास्तव Has Aisa माधक् सर्वता माधाकिमा 3 ॐ
URR ति्तिसेयन्राद्बभाय्ये
विनाग्रय। सख्या सद्लवेन वेश्छा च ग्ठहावसखामेम च नोऽस्मान् प्रति saw सत् तव प्रखादात् अरणानि रमणरहितानि क्तेशकारणानि शेचाणि agers मा गद मा आप्नवाम॥ SI पादः अन्यच ब्राह्मणेन व्याख्यातः मा तत्धेचाख्छर- फानि Tae aa सेचाण्यर णानि । तेजेव wan > area गच्छतीति | afta ब्राह्मणे मन्लाऽप्ययं विनियक्रः। सरखल्यभिनो नेषि aa शति पुरोरुचं कुग्यादिति। तच उक्थ्या य्ान् रङ़्ोतेल्युपक्रान्तलालदोयेयं प्राङ्क | तथा खक ऽपि सारखतीं मेषीमाखभेतेत्यस्य पाः हविषः प॒रोाऽगवा- क्यारूपेण प्रतोकमाखातम्, Vaasa मेषोति ॥
अय चलतुर्योमाइ । “ठे दविनंमसा बदिरगनो । अयानि सलग्धुतवती gefm: । अम्पक्चि aque? एथिव्याः। अश्रायि um: aie qe” दति । प्रस्तरश्ूपेण दातव्यं बरिर्यदलि तदेतन्नमसा waaay विनयेन ay ca वच्जंयामि लना- Wau) went ते मारिषमिल्याशुक्रिविंनयः। gaat चतसन्य्ा gem: सुप्रदाना qa we: अयामि Bare saifatafe ए्यिव्याः सम्बज्थिमि सदमे देवयजने सदय प्रा म्बं्ादिरूपं safe श्रस्माभिरप्रापि यजश्चाऽयमस्माभिरभ्नावि खर्थण gusta चर खदीयं श्रश्राचि ग्या वलाक्नेन हत- मित्यथैः। asa we: क्रचित् चाजजमानजपे विमियोक्रव्यः ॥
चरथ पञ्चमीमाद । "दहावाञ्चमतिकये। इनदरं Fat vt तपरे । अस्माकमस्तु Fae” इति दर कर्मणि oe अवाच्च
२ ATS ? प्रपाठके ₹ अनृवाकः। , ६ { |
मखदरभिमुखमतिहृये अन्याम् unary ्रतिखद् प्रथम- मेवाशटयामि । किमथे ter यजेते जेतव्यस्य जयाथ ख TX: अस्माकं RIT VASA पक्तपातवान् भवतु ॥
श्रय षष्टोमार | ^“्रवाञ्चमिख्मम्ता वामहे i यो गे- जिद्धगजिद् श्वजिचः [२] । टमा oy विवे seq) we gat दरिवेा मेदिनं ar” fa अवाच्चमस्मदभिमुखमिग्ं Wad: खगादाङ्यामः। य इन्रः गाजित् शचुसम्बन्यिनीगाः जयेन सम्यादयति,यख् तथेव धनजित् अ्रश्चजिच्च,तमिग्रं इवा मरे दृति पष्वैचेवान्वयः । हे रिवः चे इरिमामकाभ्यामश्रार््वा युक विवे fafaurert सति wadtafad यज्नं जषख Wal श्रस्यानेन uga at afew लिग्धश्रोरं aa: | एते we afeifga यदेता दविषि याज्यानुवाक्ये TES I
रथ सप्तमौीमार्। WeRsT जायसे area: wie: | we: afaqciast विवसखतः। घृतेन ला aguay area । wet कंतुरभवदिवि faa” दटृति। रे at लं अ्ररत- THAT एव सन् AA: माचाररण्याः Weta जायसे, great fe सप्ाष्णेनतः nef त्वं पनरसष्ट एव प्एविभंवसि । ax: wien: कविर्विंदधाम् लं विवखतः परि- चरते यजमानान् प्रति उदतिष्टठ उत्थिताऽश्डः श्राङतिभि- रात Y owe यजमानास्लां धुतेनावद्धंयन् ते तव धूमः
दिविश्रितः arate ara: खन् केतुरभवत् अग्निमान् we 3x2
१९8 तेन्तिसेय-ब्राह्मबभाव्ये
yeu इति Ware रेतुरभवत । अयश्च मन्ता मयनजन्धाभ्नि- wee कचित् विनियोक्व्यः ॥
auremare) ““च्रभ्निरये प्रथमा देवतानाम् संयाता- नामुनत्तमे विष्णुरासीत् । चजमानाय ftw fart away “face ae’ [३] इति । यजमानं प्रति संयातानां पष्य प्यं आगच्छन्तोनां देवतानासप्निः प्रथमः ma परता मागंप्रदशका गच्छति, पिष्णुर्लमः पद्यादान- च्छति एतदुक्तं भवति, अनपक्रमणायें पद्किरूपेल आ गच्छतां देवानामभ्भिः waar विष्णुरत्तमः चरम दति। तावुभा SHIT देवान् मखतः एत धजमानायं परिष दीलारेवतवा शह तावग्निविष्णू यवां नोऽखादीयसिदं दविङदिश्ख भ्राम SAA ॥
अरय नवीमा । “अत्रि रिष्या तप उन्तमं महः) कौोकापालेभ्योऽवनत fe war) विचरे वेर्यञ्जिथैः खंविडाने । Sraraa यजमानाय wera” दति । ₹ fat लञ्च fT खभ युवां दीक्तास्यक्रतपालकेभ्यः देवेभ्यः संकाश्रात् यजमा- मार्यमहः BUN तपो अवनतं याचतम्। दे अक्रा CTA यवां fe प्रषिद्धो ayaa, wiea: सह संविदाना रेक- मल्यङ्गते WR चजमानाय दीत्तास्थं GAT खन्पाद यतम् । एतद्धाभयं <rewrararfaer चाज्यान्वाक्याङ्ूपेक विनि- याख्खम्॥
अथ दशमोमाइ। “ग्र तरिष्णुखवते वीग्याय। wer
२ काणे? प्रपाठके द श्यनवाकः। ५३५
भीमः शुच्वरोागिरिष्ठाः। यस्यारूषु fag विक्रमणेषु । शरधथि- कियक्ि भुवनानि विश्वाः" इति । तत् afar ककि यज- मानानां वीयाय विष्णः प्रस्तवते प्रकरेण waa, छुचरोा war षन्तंमान : भीमा भयद्धूरः Wits सिर T यया उडु wwe गिरिष्ठाः wren भवति। तथा चस्य विष्यो: पुब्ब Tare पञथालिविश्नमं गच्छतः, wey विखोर्थषु जिषु विक्र wey विशा भुवनानि सर्गव लाका अधियन्ति आधिक्येन निवसन्ति । स fay: स्यत इति gear: ॥
अथेकादश्रीमाद। “wy मन्तंाद यते समिग्यम् यः । विष्डव हरगाया यद्ाज्त् [eli भ्रयः ख वाला ममगसा यजाते) एतावन्तं नस्धेमाविवासात्ः' टति। at यजमानः इविदंाष्यत् उद्गाय भडहाकोन्लंये विष्णवे दाशदोप्यति यञ्च सचा च ब्यमामिना मनसा प्रयजाते प्रकचंणं यजतं | एतावन्तं पवक्रविक्रमचयसामस्थापेतं mama हितं विष्णु श्रा दिवाश्ात् स्हत्थादिना aaa: परिचरति समर्था मगये मु fei रयते सात्मानं जगच रखति।॥
अथ दादश्चीमा₹ | विचक्रमे एयिवोमेष एताम् Vara विष्णुमज्ये ewer) YaST WE RTA Ware: । VE fefax सुजनिमा ware” इति । एष fae: एथिवीमेतां शचिव्यपञ्लितमिदं Grew विचक्रमे, विशेषेण पादः क्रा- wary) किं gat मनुषे मनु्याणां Gara निवासा इम् प्रदातुमिच्छन, we विष्याः कीरये जनाषः कोतिं
५३९६ ते्निरीय-ब्राश्बभष्ये
परा जनाः छुवासः स्थिरा भवन्ति । स विष्णः पनः सुजनिमा भगेन वाममरूपेण HHT युक्रः, उरिति प्राणिनां नि- वासाय विस्तीणे खछानश्चकार ॥ अथ जयादशोमाद । “fata: एथिवीमेष एताम् । वि- क्रमे waded महित्वा । प्र विष्ण॒रस्त तवसः स्वीयान् । तेवर We स्थविरस्य ara” [५] दति । एव विष्णदे वः अतसं श्रतविध गतियुक्रा मेतां एथिवों एयथिव्युपलकितलाक चयं महित्वा wafear दिरविंचक्रमे चिवारं पादेनाक्रान्तवाम्। तवसस्तवो- याम् मता महीयान् विष्णुः प्राष्ठु प्रकृष्टा मवतु । स्यवि- रस्य द्धस्य we विष्णानाम fafanarfeed ad हि प्रदीप प्रसिद्धमित्य्थः । उक्रानां मन््ाणणां Sud मानमालमेतत्येतख पथाः GR प्रतोकान्यान्ञातानि, प्र तद्िष्णरविचक्रमे Fada दति, नुमतं दूति, ware प्र तदिष्णुरित्यनेन सह विकल्पते ॥ अथ Wewarye) दातारं चित्ररथमध्वरस्य | यज्ञस awe कतु रुशन्तम् 1 vale देवस देवस्य मा fear afgafafd जनानाम्" इति। खभिया खकोयया सम्पदा य॒ुक्रमग्निं त॒ इममम्मिमेव यजामहे दति शेषः! arcuate, Gat देवानामाह्ातारं विचरथं विचिन्नण रथेन aa श्रष्वरं दिसारदितं awa awe कतं wary aye ज्ञापकं qual दभिमम्तमद्छा water afeat cae सर्वव्यापि gaa प्रत्यद्धिं प्रत्येकं wea दविषायुक्तम् । अत- एव PART WY, Cary दविषामुन्तराद्धात् सरत् Tar
२ MTS ९ प्रपाठके रे नवाकः। ५३७
fasaa वद्चतीति। जनानां यजमानानामतिथिमतियिवत् पुजनोयम् । श्रयं मन्त wifeaer खिष्टकतः प्रो ऽनुवाश्या। तथा चाश्चलायन wre, erat चिबरथमध्वरस्य प्राप्ताय- afmitaa wu दति dare इति॥
अथ पञ्चदशोमाह । “a at विश्वाभिरूतिभिः सजाषा। ब्रह्म जुषाणा way थाहि । वरीटजत् स्विरेभिः सुशिप्र असोदधहषण wufax” इति। & wag दरिनामका- WANA AY HITT: WaT सेवमानः स जाषाः अस्माभिः समानप्रोतिः खन् विश्वाभिरूतिभिः सर्न- रपि connate: सह गः wary प्रत्यायाहि आगच्छ | fa कुर्व्वन् दे सुशिप्र गाभनदवियेक्त खविरेभिटद्धेदेवेः सह वरोटजत् सम्बमश्रभमलत्यन्तं wat F इद्र दषणं काम- VUE WU IS WH दधत् अस्मासु सम्यादयन् TUG I
शय पाडश्नोमाद। “ce: galt जनयन्नहानि 1 frat aifafa: gaat aft: [a] i प्रारोचयख्मगवे कतु- ast श्रविन्द्श्ज्यातिष्टंहते tera’ tf wafax: ufa- Gufasd कामयमा्मेस्वेः ae var: afta जिगाय अयं प्राप्तवान् । कीदृशः इद्धः, galt: wang: श्रभिश्ीः अभिमतश्रोकः किङम्वैन् श्ररहानि जनयन् सखभान्खञ्निना असुरेण wa तमसा विद्धं सति तदसुरविमाञ्चनेन प्रकाश्न- waaay मनवे Haq wet ag qa भरो चयनम् प्रकर्षेण दोपिसवान्। तते TWA रणाय महते
५६६ तेलतिेय-त्राद्यबभाष्ये
परा जनाः Wate: स्थिरा wafer 1 सवि WAAA वामनरूपेण जन्मना युकः, of 1 वासाय विशी ागश्चकार॥ =f
faz 4
श्रय जयादभ्ीमाडह। २ चक्रमे शतर्चसं afeati प्र | aay we स्थविरस्य नाम? ८ il wafauafaantaat wy wafear जिविचक्रमे/
याम् महता मी!/
प स ॥ १ ?
, ।वं्चिने सुर GATT AAT | प्रात
करन BAT ज भगवकयेग .4 खमागच्छतम्। समागमने कारश
रस्य द्धस्य श्रः . ॥ 0 = वसा रशणेन श्रागतम् श्रामच्छतम्॥ | भ्र fag _ क ““श्विष्टं waar न श्राप्रु। TM | पशाः खः
eval TS । श्रावाकोाके तनये Aaa: | षुः fa, नग ay कति देववीतिं naa”? [७] दति । ₹े अशिना आसुषीषु (रिानबुधिषु नोऽसमाम् अविष्टं wad रतं Fea लः मनावद् पत्ययुक्षं UA हयं अखव्नाकरमद्त। WW qara निषिक्तं रेतः खंव्लाकरमेव स्यात्। wrat वयं तें qua um ta च द्रतजागाः fat यतमानाः grr द्ोभनरल्नोपेताः देववोतिं रतैः काम्बभानं at ममेम | याम | एते Wer श्राश्िने कणि साव्यानवाकय। श्रथेकोानवि्नीमाह । “ay Sra क्रतमिः सुगतः 4 दैः सुदता विश्वेदाः। लं षा ठथलेभिम॑ड्िला । चेनि |
a i es om
दं थभा weg: दति । इ लानलं myer et
“TH ? प्रपाठके ह अनुवाकः। १५९९
Pas ad >, Wuqi लं Te: wala: ° ¢ 2 $ +र सर्ग्दञ्ञख wai तथा लं १४ चे न गयुक्तो महिला महि- ^ [Tat wWT- भ - bs + ty, नवाम् eae a Dy, My नः। श्रसादोयोात्कषंमेव
चषाढं* wy एतनासु पत्रिम्। सुव-
« Waa) भरे षुजा सुक्तिति qaqa ।
मनु मदेम सामः, Tha हेखोम लाममु वयं मदेम
TH SEW यत्सु श्रषाढं wey केनापि ्रतिरस्काये
` शसु! सखकोयसेनासु पप्रिं पालकं पूरकं चा । gait खर्गप्रदम्
wat wend gare ari बलस्य रवां भरेषुजां सङ्गा-
: मेषु रच्णाय प्रादुभंवन्तं सुकितिं शओोभगनगिवासं सुश्रवसं
Caner जयन्तं जयापेतम्। wade: साम्यं बभु
चचागामयावीत्यख पथाः GR प्रतीकदयमान्नातम्, श्राषाढं ` WY ay सामक्रतुमिरिति॥
अथेकविं्ोमाडइ । “भवामि न Har घतासृतिः। वि-
तद्य एवया उ सप्रथाः [स] wera विष्यो विदुषा-
चिदृष्यः। स्तामा यज्ञस्य राध्या efawa:” cfs रहे विष्णो
\"
* qrarefata at uta: | खयमपि भाव्यसम्मतः। † खच wa “wg” इति प्रतीकमुडुतमते मूक्$पि aten Ta पाठो भेदिनुमीयते। 3x
as तेलिरीवनब्राश्मगमाष्ये
रमेशाय क्रोडायें ओतिरविन्दन् Gacieed प्रकारं लग्ध- वाम् । एते खच कञिंखिदे क्रे ककाणि याच्याभुवाक्ये ॥ सप्तद श्रीमा इ । “्रञ्चिमा ववसेनि इये वाम् । श्रा ममं यात सुकृताय विप्रा । प्रातयुक्रेग Tam रथेन) उपागच्तमव- सामतं गः" इति। रे abut at युवां अ्रवसेऽश्ाद्र् णाथ fage मितरामाहयामि । हे विप्रा मेधाविनादश्िना ge- साय travadfege मूनमायातमवश्ठमागच्छतम्। भ्रात- यकेन प्रातःकाले अञधिर्भ्या संयक्रन सुदता trader TUN उपागच्छतं समोपे खमागच्छतम्। समागममे ATTS- म्यते, TARA THN BAA अआगच्छतम्॥ अथाष्टारश्नीमाड 1 “afad सौव्वश्धिना न ayy | WHT ZA WYHAAT WE | श्रावाम्ताके तनये Baran: 1 सु- Carer देववीतिं गमेमः [७] इति । ₹ अशिना arguty कक्ानुष्टागयुद्धिषु arse अविष्टं अवतं रचतं नोऽस्माकं रेतः प्रभावदपत्धयुक्रं 8A GES अखण्नाकरमस्त॒ । अप- व्धाभावे fafaw रेतः खंञ्लाकरमेव ara wrat वयं ताको तनये य॒जे पके च द्वतुजागाः fei यतमानाः grare: ज्ाभगरन्ञापेताः देववीतिं देवैः काम्बभानं यश्च गमेम पराभरुयाम । एते चा श्राश्चिमे कश्चि आच्यानवाक्ये e अथेकानविंशोमाइ | “ay ara क्रतुभिः सुक्रतुः! खं <a: सुदता विश्ववेदाः | लं cor ठषलेनिर्म॑डिलां | wafer Qauar wwe” इति । ₹रे tra त्वं क्ुखचासर्दनरितेः
२ काणे 8 प्रपाठके श ATA: | wee
कण्मंभिः सुक्रतुः WaTHW भव। लं Te: waziade: सदः ओाभगवबलेापेतः विश्ववेदाः wawe wai तया लं टृषलेभिः सेचमयुक्रेरस्माभिः टवा खेचगयुक्रा महिला महि- airy भव । द्युतरेभिरसमदोयेधमेः दशो धनवान् wat म्- चषा अभवः AAA स्यातः wes | ्रसरदरोयोत्कषंमेव लदीयोात्कषंलेन भावयेत्य्यः ॥
श्रय वि्रोमाह । “च्रषाढं* aq एतनासु पप्रिम्। सुव- वामां care गापम् । भरेषुजा सुकिति सुश्रवसम् । जयन्तं तवामनु मदम सामः" दति, Ysa aay वयं मदेम TH! MEW युत्सु ane wey कनापि अतिरस्काये vq! सखकोयसेनासु पप्रिं पालकं पूरकं वा । gait खर्गप्रदम् श्रां sent टजनस्य गापां बलस्य cus भरेषुजां सङ्गा- मेषु रक्षणाय प्रादुभंवन्तं सुचितिं शओोभगभिवासं सुश्रवसं rma जयन्तं जयेापेतम्। एतयेष्टचाः सोम्यं बुं च्यागामयावीत्यस्य पथाः खक्रे प्रतीक्डयमाश्नातम्, आषाढं यु ay साम क्रतुभिरिति॥
waafawtare । “भवामि न भेये घतासृतिः। वि- wage एवया उ सप्रथाः [स] wet a fair विदुषा- fea: | कामा यजस्य राध्ये विभ्रतः" दति & विष्णा
* aratefafa वा पाठः | अयमपि भावष्यसम्मतः |
1 खचर भ्ये “ve” इति प्रतीकमुडुतमता मूलेऽपि aren र्व
पाठो मेदि खनुमीयते | 3 YX
use Sfacta-arEaaTa
तवं मिजन fas cate: Getgda Hywel घतासुतिः qaqr: fagawe: waren: एवया; Val एतयः गन्तव्यदे कः AA मन्ता सप्रथाः उ aifsafeanta श्रचेत्धथ शब्दार्थः | wat ₹े विष्णो विदुषाकित् aay कवख- विश्चाबक्रनापि ते सामे ष्यः लदीयं GIA सम्यादनोबम्। vfana: विरथस्य og शक्रस्य यज्ञस्य राध्यः य्येव त्वमारा्षनगोयः । दइव्याभावादगष्टातुमश्कस AIT एवानु- छामसम्पन्तिः | अतएवान्यजाश्रायते, यं यं करतुमृधोते तेन तेना खष्टं भवतीति । तिर फ HHA तु WAT BA ATS संश्यः। QUTas वा Hara AV नाद्य Ta! इति ॥
अय Tifawrare “यः Tara वेधसे ARV! म- श्ना मये fama ददाति, या भातमस महते महिब्रवात्। डेद्अये भिरवज्ये चिदभ्यसत् इति । खः gare विष्छवे ददा- रति दविदंदाति। कीदृ शाख दिष्ये, quire अमतः Uses भवाय वेधे जगता विधाजे गवीयसे रासहष्छा वतारे र- CIR न लभाय स॒मव्छाग्ये सुष्टमादयन्तो WHAT GAPS STW यस्ता GFASAVA GHA: पुरुषः अस्य महता विष्योजातं रा म्टष्छादिअकाविशचेषं मदित्रवात् महन्तेन user ब्रवीति Sq: सएकेभखविधः पमान् अवेाजिः अव- Wavfadrana: सतपचविश्रेषेद्य ay चित् act सखेन युक- मपि काम-कराध-छभरूपं घ्रजम् wae अणिते निरखति।
२ काद्ध € प्रपाठके द GATT | Ty
अतएव सार्यते, जिविधं नरकस्येदं दारं भाव्रनमाल्यनः। कामः क्राधस्तथा खाभसस्मारेतलथं asfefa i
ae चथोविंभ्रीमाद। “aq सतोतारः wa थथाविङ तस्य । aay हविषा पिपर्तन wre जाबन्ता ara चि- feawr । que विष्यो सुमतिम्मजामहहे” [<] cf सोतार; पुरुषाः पुम्यं जगतः प््यमेवावशिर्तं तम् तमेव fay यथाविद Baraat Wat च चतस्य wa Tae गमे भर्भवद् न्तख्ितं वेद प्रतिपाद्यमित्यथः । तादृशं fawy इविषा feria पालयत पूरयत ati पतजाश्नक्रा cone विष्डा- गौमचित् कश्वलारायणारीनि नामाभि भागतः चाखाचा- ayaa ware: आविवेक्म समन्तात् विभरेषेर ya निर्- न्तरं जपतेत्य्थः। दे विष्णा ते सुमतिं लदोचमगपशवृद्धिं ate मजामरे निरन्तरं सेवामह tae: | एतासिख चा वेष्णवे कर्ाषटपरामाथाः ॥
We चतु्िंशोमार । ^द्माधागा Ere | WT CET Wed | CRY Tera रथे” इति Yaar घतकरन्तः द्मा भागा afermareat: werfaqugar दति wa: | सुखतमे श्रतिभ्रयेन सुखप्ररे रथे warecfars दरो azrar- aa इह धानाथुक्ते कर्मणि उपवक्ततः समीपं प्रापयतः। अथं मन्ध: प्रातःसवन उसरीबमागद्धकरेऽन्तभावनोयः। WATT
वक्चेरालावरन्धिति Ge श्रन्तभाव्याजातः ॥ 3x 2
usr तिश्तिसोय-बादख्बभाव्ये
श्रथ पञ्चविश्नोमार । “एष ब्रद्या प्र ते महे । विदय शर- सिव इरी । य लियः भरते वन्धे । वमुषो Wad ATA दद्धो गाम yaaa: | दरिभिखारु सेचते । Yat मक श्रा at विञ्नन्त॒ [९०], efcauafec:” इति | दये च्टंसा्व्यतिवकर- याऽयं war प्रयोगकाले हि तदुभयं व्यतिषज्य Tartar अतएवाज व्यतिषज्याखातः, wes विभच्येवावबोद्ध यः | aa- का दिपदाऽनष्टुपं दतरा चतुष्पदा अगतो। तच दिपदायाः USS, UT ब्रह्मा य लियः । इन्द्रो नाम खता गण thal लस्य मर्थः, CRT ATA at देवतागणे श्रुतः प्रसिद्धः कलिय ताटका तन्तत्कर्मकाले तन्कन्मेकन्तंमाविभंवति। एष एव- मात (EH: सदा ब्रह्मा प्रजापतिरेवेति । श्रयं दविपदा am एवमेवाच्छिद्र काण्डे समाल्लातः। जगत्याः पारस्तः Wa महे विदयेज्ञःसिषः हरी) प्रते वन्वे वनुषो Wat ATA! चुतं नया efcfargre सेचते । आ त्वा विन्त् दरि वपसङ्गिर द्रति, हे दन्द मरे विदये मरति यज्ञे देरी त्दौयावश्चै wifed प्रकरेण स्हुतवानस्ि। wad दरणीयं मदं acta मामं ama: प्रार्थितवन्तः। ते तव waa प्रकरण ददामि, चार् घतं म ama तमिव acu सामं हरिभिर शयक्राऽयमिदः Sea समतेति सम्बध्यानु भवतीत्ययेः। इरि वपंसं दरितवणवपर्यु कश्च TAIT ता ai मदोया ofa: गिरः श्रा विश्नग्लिति। ए तयाकंचावयंतिषङ्गपाठः केवखलमदु Vy एवापरे मेव्वाख्ातः। अयश्च व्यतिषक्ता मन्तः, विडतषाडशस्ता चेऽम्तभेवनीयः ॥
RWS प्रपाठके ₹ अनुवाकः। ४७३
अथ ष्धिभ्ोमाह। “aredfe प्राबुषभेा जनानाम् राजा sett प्रहत TE स्हतश्रवस्वन्नवमापमद्िक् | UAT इरी बृषणाऽऽयादयवाडः Cha | इद्र त्वं बुषणा सेचन- समर्था हरो अश्वा यक्ता रये संयाज्य वाड अ्रस्मरभिमसखं Wate BAS । कोदरः लं ्रासमन्तात् wala चरणों मनुव्ाशां यजमागरूपाणां we: पुरयिता जनार्मां दवलाक- खानां मध्ये वृषभः ओष्टः wert मनुखाण्ठां सर्ववां खामी WEA: परषु FEY GHAR: TK: परमेख्युकः स्ता यागकाले Bra: Ga: अवरम् arse ₹विस्तदिच्छम् श्रवसा श्रसमदोयरक्षणेन निमित्तम उपमद्धिक् ama अद्रिवन् प्राश्रुवन् । Way wa: सोचामण्धामेश्रस्य पशव पायाः परोाऽगुवाक्या | अतएव तच प्रतीकमाखातम्, आ चषंखि भ्राविवेषयग्येति ॥
अथ owafadtare | “श्र यद्िन्धवः प्रसवं यद्ायम्। श्रापः समुद्र रथ्येव जगुः अतथिदिग्धः Tat वरीयान् । यदी सामः एएति दुग्धा अग्रुः" ° इति) यत् यदा सिन्धवे गदः प्रसवं दृन्द्रस्यानन्ञां प्रकषंणायन् sya । दितोया यच्छब्दः ASG THA: उत्सर चान्वेति | ANT रथ्येव रथपद्भिरिव नदीप्रवाहगता आपः समुद्रं जग्मुः यथा Tsar रथपङ्कः a ग्रामाम्तरं प्राप्नाति तदन्नदीगता जखप्रवाइः खसा समुद्रं प्राप्नोति AIA कारणात् दद ममिन्द्रं दुग्धः रभिवुतः सेोर्माष्ठुः सेमरसमभागः vefa
wee तेन्तिसेय-व्राद्यशभाय्ये
पूरयति, अतखित् अतएव कारणात् अयभिश्रः Fee: सभागतादवसमृषार् वरोयान् अतिशयेन Ae: ॥ अ्रथाष्टारवि्ोमाइ। “satafa ae urge [९१] | sca सोमः wea भवाति। wamat मादयखासुतेषु। अस्ना अव एतनासु vey” इति । हे Tx at यामि अस्मिन् avurgera: । wae श्रभिमखे थाहि कष्छष्डनिं गच्छ । ATA त्वदोयाय अरोराय सामोाऽख्राभिर्दीयमान st भवाति eae भवति । द अलक्त सुतेषु समेषु मादयख तं Wat WET Wa) VANTE परकोयसेनासु प्रकर्षणास्मा- मव रत । TE UST च प्रकरपेण TaN | अरोकानविश्ञोमाड । “दद्राय शामा; प्रदिव विद्ागाः। ऋभुयभिंषपव्यौ विहायाः । प्रयम्यमाणाम् प्रतिषखभाय। ex पिव नृषधृतख्छ ष्णः" दति । प्रदिव दृति, पुरातननामङ् पटितः प्रदिवः Stat: परातनाः सामा: इन्द्राय विदानाः दना थलेमेव विन्नाता fauftx: येभिर्यैः सेमवषप्बो qe- भवत् Paget विदायाः विशेषेण ara fear wafer: प्रति was प्रयम्यमाणान् wadurenfadtaarar षा- माम् BE भाय राण । रे रक् नृषधूतस बृषभवद् वो वद्धि्यावभिः अभिषुतस्य quit वी््ध॑वतः शमस्य रसं पिब। अथ जिन्नोमाद । “शश्ररेडमान उपयाहि ana तुभ पवन्त इन्दवः सुतासः, गावा न वजिन्त्छमाकोा wey [१२]। carafe प्रथमे यश्चियानाम्' दति ₹ OK अहेडमान
२ काणे 8 प्रपाठके & GAIT: | TT
HAAR AIWMAITS Barat जभिषुताः इन्दवः शमाः GM ATU पवन्ते दश्ापविचेण Dhar भवन्ति) ₹ afer wx यज्चिधानां ख्धाहा्ां देवामां wa प्रथमः खन् Sarat we wad स्थागमनिखच्छ wate ्ा- मच्छ । तच SVM, ATA नं य्या गावः खकोयां गाज्ालां प्रहि ्रागच्छन्ति तदत् ॥
अथ एकचिशोमाइ। “ar ते काङु्सुरताया वरिषहा। war waq पिषसि मध्व afta तया षाडित्र ते we ग्युरस्यात्। शन्ते वको वक्तामिखध गव्युः" इति । SF cx ar ते कात् fret guar प्रजापतिना ge निरिताः । अरवएव या fast after अतिशयेन मष्टा, खया जिया aur ANTS सामस् ऊं तरङ्गं तेरङ्गाकारं खरं waa जिरनारं पिबसि, सया fase पाडि। ware तव arary भ्राखात् afer. रे इ ते बद्धः गच्छः गा इच्छन् संव- wat सम्यक् प्रव्तंताम्। प्रयत् सिन्धव Tare: पञ्च श्द्- खिङ्कका मन्ना माध्यन्दिनसवने प्कामन्िप्रचारात् प्ये भ्- खित्याव्चा eat: ॥
ay aifawtare) “sage विनेाधय | अशिना ay गच्छतम् । श्रस्य सोमस्य पीतये” इति । दे हतः vragen म्रातःकाखमोजनोयावश्िनेा विबोधय मन्नविगेषेण प्रबद्धा कुर् । Safer ce कर्मण्यस्य समस्य पानाय यवां a- HAA | श्रयं मन्व आश्िनग्रहस्य पृरोाऽमवाक्या ॥
५४६ तेनतिरीय-ब्राद्यबभाष्ये
sy जयस्तिंन्रोमाह। ््रातयावाणा प्रथमा यजध्वम् | परा ग्टक्रादररुषः पिबाथः। प्रातं यज्नमश्चिना cura | mayen कवयः wears” ति । ₹े छलिजः प्रात्यावाका प्रातःसवनं WERT प्रथमा प्रथममेव यजध्वम्। हे अशिनो Zura सेमयुक्तात् अररुषः अररसमामकादस॒रात् परा पिबाथः इमं सोमरसं पिबतम्) fe यस्मात् कारणात् एतावश्विना प्रातःकाले ay दधाते whet शस्ते चमसगणे यश्चमश्विने धारयत तत्तस्मात् कारणात् WATS: पु्बेमेव रेवात् यजमानः कवयो facta खलिविज एतावश्िने प्रभं खन्ति॥
अथ खतुस्तिध्ीमार । “प्रातयंजष्यमश्िना हिनात। न सायमस्ति देवया अजष्टम्। उतान्यो श्रस्मद्यजते विचायः, wel: पृष्व यजमाना वनीयान्” [१२] cfs हे ऋविजः प्रातःकाले यजध्वं एतावश्िगोा हिनोत प्रीण्यत सायंकाषे देवया: Tare यागे नाकि यस्मात् शायंकाले wa अ्रजुष्ट- मप्रियं श्रपि सासमदन्यः कखिद्यजमानः विष्ठायोा विकेषे् पायकः, यद्यपि यजति तथापि qe: cat यजमाने वनोयान् अत्यन्तं TAINAN, तस्मात् अहमेव wahe: पौ यजामोत्यसिप्रायः। एते wer afer कणि विकसिते Ue Il
fa ढतोयोाऽनुवाकः॥ ₹॥
2 काण्डे $ प्पाडक्ते 8 अनवाकः। ase
अथय चतुयौऽनुवाकः ।
चतथागवाके WUATA CATE | “मकरं जातास्ताषसे | राजे we असिद्धि च। इद रजनि cau! किलासं पलितश्च वत्” इति । ae पञ्चभिर्भन्तेः Saget fear wot Taare करोतीति, रामा खयं gett सत्यविना ब्रनेन ufad शष्धवणं afer ste स्वादयति corfefs | तथा- विभ हे reread तवं नक्रं जातातनि। चतएव war- कारवश्नीखछव्या Ema ₹े रजनि खकोयेन बन रज्जनगशमे Wad दरदं ओतं WUT रजय Gates रितं कुर् । यत् किलासं श्ेतरोगयस्तमङ्गं यख पलितं रोमादिकं तदिदं रथेति पू्वजान्ववः। we दरिद्रा enna केचित्॥ अथय दितीया । “faerag पलितन्च। fafcar नाशया Va | आ मखा श्रुतां वशः । परा श्येतानि पातय cha fours अिजरागाङ्ग पलितश्चद्येवं एषदखिचङूपं तदितः अरोरात् निःब्ेषेव नाश्य खो वणः ददर asta: पुष्य fegr ae: Wray ज्ासमन्तादजुतां aig wars रोमख्याण्ि परा पातय faarwre | अच्च mater “wied ते निवन् आश्लानमसितं तव [१] । ऋभिक्ति अख्ावधे 1 fafcar area way > इति। Cte ते तव fewer fide wat सथगप्राप्रश्लानम् WF wie wel भवति । ग केवकं रेदावयबः किन्तु तत्र 32 ६
५४८ तैत्तिरीय-ब्राह्मकभाष्य
श
यदास्थानं aefaed तदसितं aw भवति च्रासमन्तात्तिष्ठ- त्यजेत्याखामं नीलिप्ररेपेण वस्तं ae भवतीति प्रसिद्ध मेतत् | अतः ₹े Waa लमरिक्रि रथि तदत् प्रापिकासि ्रख्मत्एषमं agfad खूपम् दतः असदोयशरौराल्िःशेषेण नाच्य॥
अथय चतुर्थी । “afese किलासस्य । aq च य श्वि । Barat BAG ब्रह्मणा । we खेत मनीनन्नम्'” इति । safes यत् किलासं fad तनुजं मा सजन्यं यत्किखासं त्वचि अत् किखासं aia यथ aaa परकोयाभिचारोण a सष्पादितं किलासं aw सर्व्वस्य सम्बन्धि शेतं wa Baad लाञ्छमं ब्रह्मणा WARTS CH | BATA माड तवामस्ि॥
अथ पञ्चमो | “SEU माम ते माता। Tear नामते पिता। सखूपास्याषधे et) सरूपमिदं छधि'” [२] दभ्रा qa ते माता तव मातुख्थानोया श्मिः Tear माम लवा समागङ्ूपैव ङष्णण्धमिरित्य्थः | ते पिता तव पिदरख्छानोचो वौजविरेषः TEI नाम ष्णवंतया समानरूपः | एताभ्वा- मुष्यन्ना खा लमपि खरूपासि हृष्णव्तया तयेामातापिजोः समानङूपासि | तस्मादिदं ओतसूपरो गग्रसतं शरीरं रूपं हि तथा समामरूपं ews कुर् । wast पञ्चानां मन्ताशां श्ेतरागनिवारणाषध्यभिमणग्णे fafearit द्रष्टव्यः #
अय षष्टो । “Way waa मघवागमिद्धम् । अरिन् भरोऽगृतमं वाजात । प्रनतमुपमतये wa) प्नं
२ काण्डे 8 प्रपाठके 9 अम् बाकषः। use
eufe सितं warara”’ दति । वाजसातावन्नप्ररेऽद्िन् भर भरणोयसक्गामे द्रं BIA wean sew wa सुख- Si मघवानं UTI नृतमं WIRE श्टणन्तम् अस्म दानसं Hat. समल wey ऊतयेऽखद्र्षायें svi कापयुक्ठं चाणि we way मारयन्तं धनानां सञ्चितं सम्बक सम्पादकम्। we मन्ता विजयायंद्रक्मंणि उप- हामा्थः॥
अथ सप्तमी । “wT चां पव्वतान zie agi fa ar वना जिहते या मना भिया। कापयथ एथिवीं एञ्चिमातरः। युधे यदुयाः yavanna’ इति । & एस्निमातारः एत्र QUA ALA: | तथा च ब्राह्मणम्, vows बे पयसा मरुते जाता tf area युयं यत् यदा ay युद्धायेम् च्रागताः सन्तः एषतोः adler अश्वा wad रथे योजितवन्तः, तदानीमेव Ut YG wy HEE, तदा पर्वतान् धूमुधः दा श्एषे शविद् सवते यजमानाय वसु धनं धुनय प्रयच्छते- we: | वे qua या मनः गमभवेगात् वभानि सब्वोषि भिथा waa fafaed न्यगृष्ताजि पतन्ति तथा एथिवीं कोपयथ wf शाभयथय॥
अथाष्टमी । “प्रवेपयन्ति gaa । विविञ्चन्ति वनस्य- ar [द] । पराऽवारत मरून दुभ॑दा इव। रेवासः waar faut’ cfs 1 हे मरतः भवनतः पव्वेताम् प्रवेपयन्ति कम्पयन्ति
तथा aruda विविञ्चन्ति विविधमग्मोलयन्ति। परे प्रकषण 322 |
१६० सैश्िसेय-ब्राद्मथमभास्ये
वार्त धावत teat भवन्तः स्वया विज्जा wearer सह fare: दीष्यमामाः। एते We wine दुग्धे प्रेवयजङ्गवश्चरं जिरवेपेदित्येतश्मिम् कथ्मंणि याज्यानुवाक्ये द्रष्टये ॥
ay शवमी। “goa fe सदृङकसि। विजि विजा चम् wy wag ला खवामरे'' इति । ₹े अग्ने लं gem weg स्थानेषु सदृडः safe waratsfe खिलापि अख्तर Tae: । तथा WE: श्न्नामे्व्वपि तेजसी पावकोाऽसिक- faua इति। विजरो विश्वा wr eet: प्रजा अनुङत्ध भ्रम प्रव्चक दाहपाकारिनापकारकेा भवि wag wey लां CAAT आङषामः ॥
श्रथ TUM! ““समलत्छध्चिमवसे। वाजयन्ता दवा महे | वाजेषु चिजराधसम्' एति। वाजयन्तः अन्नमिच्छनोा ad aay युद्धेषु अवसेऽखाकं रचचणाथाभ्निं ware श्राङयामः। ew वाजेग्यनतेषु विषणेषु चिचराधसमाख्गे यथा भवति तथा षाधकम्। एत Hwee विजयाथंग्रेये safe द्र टव्यम्।
अथेकादभ्री | ““सङ्गच्छष्वः dace) संवा मभाव जानताम् [४]) देवा भागं यचा पुष्ये । Terra ware” दति । समाजः ay विप्रिया रे पुरुषाः चयं eye पर- wt सक्ता भवथ । संवदध्वं. सम्नादं कुरत एका भाक arafaa वे awe मनांसि स्श्ानतां परस्परं wait जानन्तु यथा पूर्व देवाः सञ्जानाना, TTT ays STMT भागमपाखत SARAAAANT अगु लवन TTT ॥
२ US 8 पताठटके 9 GATS: | aur
We Cea “warat ae: समितिः कमानो । wart मनः we चिक्मेवाम्। समानं केतो अभि खशरभधष्वम्। wyqrea a इविषा asa.” ci | मन्ता मन््ालाखनं Weafeat: समाग UWeetisy, तथा समितिः समानो च्रम्याऽन्यसङ्कमाऽपि एकरूपाऽसु, मनः समानमेकविषयमस्तु, wat fod खर तिष्टतु, ऊडहापारखमन्भःकर षं मनः, वस्तु- जञानावसख्ितमनाःकरथं fewa, समानं कता अभि सद्वाख- wafer संर ध्वं प्रयतध्वम्। वा awe विप्रतिपन्ना देवानां खञ्न्ञाणेन सम्रतिपश्तिमिमिन्ेन इविषा यजामः॥
wa warewt) “समानो व आकूतिः समाना इद- चाभिवः। समानमनस्तुवा aa: | यथा वः Geer Ufa” [५] tia at awa च्राक्रूतिः समाग VEG एकरूपोाःऽस्तु, वे waa इदयानि काग्यनिञख्चाथकामि अम्तःकरणानि माना शकरूपाि भवन्, वा युद्माकं मनः ऊरापाररूपवामर्थ्थञ्च समागभेकरूपमस्तुकि बना वे aura Te काये सुसहा खु- Ga सहावख्ितं खथा खति जतिषटयेभ प्रकारे भवति तथास्तु ॥
अथ VAC MATS “सज्ञान नः खेः। सन्न्नानमरणेः wma चवम् । दहास्मासु नियच्छतम्, cha AT SUT खः SHA: TES: सद सञ्न्षागमेकमत्धमष् | Wee: गमभैः व्यवहारविर्नेषैः खर्ज्ञागमेकमलत्यमस्त। रे afar शवां ददशाकं अस्मासु सर्ग्वष्येपि खन्न्ानम् tea नियच्छतं नियतं कुङतम् ॥
५५२ तेत्िसीय-बाद्मगभाव्ये
अरय पञ्चदशी । “asa मे खृष्स्यतिः। सञ्ज्ञानर सविताकरत्। खरूज्ञानमश्चिना यवम्। Te महां नियच्छतम्" इति। ङदस्पतिदेवः मे मदीयं ara aaa tang करोातु। सविता च सञ्ज्ञानम् Vana करोतु ₹े अशिनो युवां ay aca इह मदीये छने सङ्ज्ञानं नियच्छतम् । बद्गष्वमित्यादयः पञ्च at यः सामनेर्मिंया विप्रियः खात्त- मेतया seyret याजयेदित्यसिन् wife द्रष्टव्याः ॥
अथ पाडन्नीमार। ““उपच्छायामिव we: | अगम we ते वयम् [६] wa रिर्छसन्दु्ः'* tf tat हिरख सन्दुशः सुवणंवत्सम्यग् दृश्य मानस ते तव अरणं टहमुप समीपे AVANT VATS: | तच दृष्टान्तः, घेः छायामिव यथा लाके दित्यस्य र्षेः कायाण्छतां शाखां agate तद्त् । अयं मन्व शआ्राप्रेयकद्मणि दषटव्यः॥
अथ orem | ““श्रदसेभिः खवितः पायभिदुम्। भिवे faca परिपाहिने waa fecafas: सुविताय wae tararfaar wanysa tua.” इति। हे सवितः a अद- ` सेभिः whefea: भिवेभिः wee: oafa: पालनोपाय श्रद्यासिन् क्यंणि भा गयम् wats zy परिपाहि aaa: पालय । हिरष्छजिङ्ः adaguisgram सन् MIG MOM नूतनाय सुविता भाभगगमना य खम्बगनुषटानाय र विन्नाग परिहर । wamye: नोाऽस्मदीयमघं धसन् जिन्दा gaa या वैरी वर्ते स नोऽस्नाकं माकिरौशत
२ BTS 8 पपाठकं 8 अनुवाकः Te
वाधितं समथा ana we aa: सावित्रे कश्चणि gaa: 1
wureram | “मदे मदे fe aT eq: | युधा गवाद्धजु- कतुः सङ्गभाय पुरूग्ता । उभया warayg । चिन्नो राख wut” [७] इति । खजक्रतः शरकुरिखलकम्माऽयमिद्धः नोाऽ- Wa मरे मदे तदा तदा wifafad गवां gar: ददुः, गेखम् हान् प्रयच्छति। YR उभया स्या उभयेरुसत- a: परू wat aafa walt सक्गुभाय सम्यग् WHAT यदद धनं चिश्ीहि werd प्रयच्छ । पनरपि राया धनान्याभर TITS ॥
श्रथेकोानविंश्नो । “fafa वाजानां पते। शचीवस्तव द६- | खमा। WI ATT भाजय। गोव्वशचेषु way सरेषु त- aaa” इति । शिप्रशब्दा इनुवाचकः शाभनश्नुयुक्ः “first वाजानां पतिरक्षपालकः शचीवान् श्रक्रिमान् तुवीमघ ABST: | ताद रेष्ष्रतवद\सना त्वत्छम्बस्धिनि दंसन- अरब्दाभिघेयेऽसिन् aiwatea सति quay नि्मलेषु सरखेषु बससद्धाकषु AAG च नोाऽस्मानातु भाजय समन्तात् सदा भागिन् कुर् । एतच्च मग््रदयं WR कणि द्रष्टव्यम् ॥
श्रथ वि्नी। “aga रेव हेलनम् | देवाखश्चष्टमा वचम् श्ादित्थाखस्ाका Yay) wasn aya” cia हे देवासः Draaret आ्रादित्या देवाः देवशेलनं दोवावज्ञार्पं पापं axe चरम यूयमादित्धाः wae awe तेन सत्येन भास्तीयेशाद्मदनुष्टामेन मां तस्मात् पापात् मुक्तं कुरुत ॥
aye तेततिसीब-ब्राद्यवभाष्छे
अथेकविंशो । ““तख््तेनारित्थाः [८] । जवा TWAT मा। agar awqarea: | wifweatt म afea’”’ षति। रे आदित्याः ere ager: qd cutesy लाक wae नतेन TTS मां पापादस्मान् TEA! रे Ayes: यश्चनिवाहका देवाः वा यज्ञे यद्मल्छन्बस्िभिर्यननेः waa पापं माच्रयितु अक्रा भवेम । तज दृटाग्तः, Whew न यथा सश्जशम्बन्धि asia: feet gaa चाचाग्याः war: ATA tl
अथ दारविंशी । ^“मेद् खता यजमानाः । खचान्येन TEA काना at विशेदेवाः। जिशन्तो नोपशेकिम'' इति, हे विग्येदेवाः मेदखता सारयक्रेनाग्येन wer खुचा जहतः सामं. Wa: अकामाः फशचकामगारहिताः चजभाभाः वं at quia प्रसादात् उपञ्चकिम पापं गाज्चितुं ear ब्रह w: ) जिना गेति cere: पष्वेबत् ॥
अथ जधोा्िंननो । “वदि दिवा चदि mwa) एन Ure ऽकरत। गतं मा तस्रद्धव्यश्च । द्रुपदादिव waa” इति, एग TENA: पूुष्वेमपापप्रदन्ाऽहं राजा दिवे वा एनेाऽकरत् पापं ङतवागस्ि। कीदू्रमेनः we भयश्च कि्चिदेनः wate frre) way ककु मुखं तमात् समं स्मात् पापात् AAA TIT! तज दृष्टान्तः, द्रुपडादिष अपराधिनां we प्रतिमेोचितं काष्ठं द्रुपदं GWT BITS: खामी were बन्धनादपराधिनं माचयति॥
२ कारे 8 प्रपाठके ५ अनवाकः। १५१५
श्रथ चलुधि्नो । ‹ द्रुपदादिव म॒मृचानः। faa: शाला मलादिव । पूतं पविषेणेवाच्यम् । fad wa fae” दति। विश्वे सर्ववं देवा मामेमसः पापात् Ae aw SAAT तच दृष्टान्तचयं KITA WIAA कष्टात् ANIA दवेत यथा तयेव्यथैः। faq: Scares: साला सानं हला यथा मलात् मुच्यते तदत्। पवितेण उत्पवनसाधनेन Wey यथा पृतं तदत् ॥
अथ पञ्चविंशो | “sed तमसस्परि । Wart च्यातिरुक- Tal देवं देवचा gaa) wae च्यातिरत्तरम्* [<] cf तमसस्परि तममोऽन्धकारात् परि ऊद्धमु्रमकृष्टं ज्याति- TOM: उत्कषंण पश्यन्ता वयं देवजा Zag मध्ये देवं दयातमानं ग्य ्पमन्तमं व्यातिरगगम प्राप्ताः सः। यदेवा देवे डमसमिच्येताः wwe: पापचलयार्य कथणि gear: ॥
इति चतुथाऽन॒वांकः ॥ ४ ॥
श्य पञ्चमोऽनुवाकः |
पञ्चमान्वाके प्रयमान्टचामाह। “SAT ST अ्रष्ुः पवते हविभ्रागत्छामः। TRA भाग ऋतयुः शतायुः | SAT Bar waa wera) fre विद्रा सव्वेवीर सुवोरम्', इति, सामा वल्यात्मकः पवते wet भवति। atew: सामः
षा कामानां वष॑यिता"सः प्रसिद्धः अष्रबंङभिरं इ्एुभियक्तः 44
११९ तैनतिरीय-ब्राद्यवमाखओ
शविश्राम् दविषो निष्यादकः CE भागे Waele: ऋतयः धश्चरेतुः WATE: शतसंवत्षरस्ायुषः प्रदाता। aTEW: शामः at यजमानं वच्छमाणविद्नेषणापेतं wera करोत । afar: weedd ware से चकं se श्रेष्ठं विर्वा प्रजानां fra भरति शेतं wala edat मध्ये Dad सुवोर Bret: वीरैः पेयक्रम् ॥
अथ दितोयामार । “कस्य gar सुते खला । नियुलाम् VI रशत् | SIU Bawa’ tia) कस्य उदकस्य टवा afdar सुतेऽभिषुते Gra सचा समवेतः freara निय्धि- र विशरेषे्यक्रः एषभः ओष्ठः caer वेरिघातकः ox: are चीयते सामपानाय रण्द्रमते॥
अथ ठतीयामाइ | “यस्ते पटङ्गटवो गपात् । प्रणपात् | wore: । न्यस्िन्दभ्र आ am” [९] इति “दटक्ादि अन्दे fafa: मामः सन्नाध्यतं। अथवा exe सम्बाधनानि इङ्ग वत् ओेष्टकामाभिवषंकः vata गपातयिता waraafaare हेतारीदृग्र इद्धः याऽयं कुण्डपाय्यः, waqraa: सोमयाग fata: प्रणपात् vate पातयिता दिर तुरित्यथैः । अञ्जन् mat ते मनः नितरां श्राषमन्तात् cH धारितमसि॥
अथ चतुर्थीमाइ। “ay BTM saat ठष्डियानि। धाश्खयानि नियतः षथुरिष्रम् । समुद्रः न सिन्धव उक्यश्टञ्माः। उर्व्यचसङ्धिर आआविश्नन्ति" citi ait: सह प्रवन्त माना तयः Tatas: कर््यविशेवाः पींखानि पुंसम्बन्धोनि
२ BTS 8 प्रपाठके १ अनुवाकषः। ४५७
दृण्डिवानि सेचनानि कामवषंणानि वा नियतः। ware तमि सदुः संवभ्रकि। aw दृष्टान्तः, wax न सिन्धवः यथा wag न्यः प्राप्नवन्ति तदत्। अथवा वच्यमारा्येये दृष्टान्ः। SRV Ge wet प्रबलाः गिरः, ve दीया whem वाचः उरव्यचसं wamafronfaxa श्राविश्रन्ति ॥
अय पञ्चमोमाड “cure गिरे अभिशितसभाः । अपः Werte aH! चो weea चक्रिया weiter: | विष्वक्र सम्भर एथिवोमृत ura’ tf य te: wife: ainfa: एथिवीों frame सब्वेतस्तभ्मितवाम् उत अ्रपिख द्यां दलाकमपि frame) तच दृष्टान्तः, wees चक्रिया, वधा रथस्य अचछे चक्रिया wae सम्मितं तदत् । तादृत्राय vara ्रस्माभिः प्रयज्यमाना स्हतिरूपा गिरः अनिगितसमगीः WMATA: अपः सगरस्य समुद्र सममस्य मेषस्य FHA मृखात् प्रेरयन् अस्मदौयाभिः उतिभिः wear ox: fe प्रयच्छतीत्ययथेः। पावे भ्रान्ता इति जुतेरमुभावाच। रपामतोच्एखभा वलम् ॥
अथ वष्टोमाद | “लाद चच्छवसा शाम TWH | वाणवात- रशविषोभिरिद्रः [२] । दृढान्यान्नादुभ्रमान Gm: 1 र वाऽभि- गत्कङभः पव्वतागाम्” इति । wafae: भवा खकीयेम बलेण चाम शोषं qh मेजमुखम् WTA खदकपूे हला प्रेरितवान्। तच दृष्टान्तः, AGA: वाशंवायुः Te यथा
4 ^ 2
५१८ तेत्तिसीय-ब्राश्ञ्रभाष्ये
मरेरयति तदत् । ओजः ae उश्मानः कामयमानः दृढानि मेचरूपाणि भरप्रात् रतवान् eae भिन्लवाम् पव्वेतानां Hey: शिखराणि महादश्या age वा afar भिश्नान्यकरोत् | sue इत्यादयः wea: Oe सेामिक कर्षणि sean: तर सप्रोषीरिद्यस्य त॒ Sraraerast पश्रावष्यसि विनियोागः। Bava तज प्रतोकमाखातम, ay सप्ीचोरिति॥
अरय सप्रमोमाश। “at ar an सुकेतुना रयिं विश्वा aurea | मार्डीकं Ute जीवसे", इति । द we सुकतुना Vata waa awe feared faverge: पेषे wa रयिं धनं माकम् अतिशयेन सुखसाघधमश्तं sta अस्माकं जीवनाय श्रा सेहि सर्व्वतः सम्पादय tl
अथाष्टमीमाह | “ल सोम महे भगम् । तवं युन ता wai ze दधासि mae” इति। दसाम d मरे मरते द्धाय भगं anna दधासि सम्पादयसि। तथा त्रम् खता- यते यज्ञमिच्छते at योवनेपेताय यजमानाय जीवसे जी amy <9 समे धनं curfa सम्पादयसि, एते उमे चश चातुमासखन्तगतमदापिदठयन्ने च्राज्यभागयोाः पुरोाऽनुवाष्े। तथा च चकार WY, जोववन्तावाञ्यभागेा यजति श्रागे अग्रे सुकेतना दति॥
अथ नवमोमाइ। “TY युते मरुतः WH खगम् । खरो म मिचावरूणा गविष्टिषु [३] रजासि fear वि रषि awa: | दिवः सखाजा पयसा ग उच्ततम्'” इति मरतो
२ AS 8 प्रपाठके ५ अनबाकः। ४१५९.
Vat: We कमणि सुगं wat Tana रथं य॒ते ्रर्याजयति। तच Tera, खरा न यथा way रथं aafm aaa हे भिजावरुणेा गविष्टिषु श्ठमाविव्यमाणाः सेजादिसम्पक्तयः गविष्टयः arg निभिन्तथतासु चित्राः fa- frarfu रजांसि रश्चनोयानि वितन्यवः farce: मरुतः विविधं चरन्ति, तदद्युवामपि द्वः सकाशात् साजा पयसा सम्यक राजमानेन शेजापकारिणा अलेन नोऽस्मान् उचतं सिञ्चतः ॥
अथ दश्मोमार्। “areg मित्रावरुणाविरावतीम् । परव्णन्यिणां वदति लिषीमतीम्। wat वसत मरतः सु मायया । श्यां ada मरणामरेपषम्* tia) ₹े भिचावरुणेा श्रयं Usa दरावतोम् saawasat feat बहुविधां लिषीमतीं लिषिभिर्विद्द्धियक्षां वाचं गजंमध्वनिरूपां वदति करोतीत्यथः । श्ररणां विद्युद्धिये क्रलेमारुणएवफाम् stad रपसा टष्टिप्रतिबन्धकन पापादिनां रिता द्यां मेघयुक्ां दिवं adam । ₹े भिज्ावरुणे vat ठष्टियुक्रां qeaa । डे मरुतः यूयमपि मायया धूमञ्योतिरादिभिः मेघनिष्यादिकया भ- वदीयया arama sat: fafesrenafa सुवसत सुष्टु वाखयत अन्पादयतेत्य्थः | ure मन्त चयं ठष्टिरेता मेना- वरुणकम्मणि विनियोाक्रवयम्॥
अथेकाद भोमा इ । “WIR सप्त Aya: | खरा TUS मनियः। ताभिर्याति खयुक्रिभिः” दति । खरः छययं; रथस्य
५६० तेनतिरीव-ब्राह्मकभाव्ये
सखकोयस्य “faa: अपातगरेटन् कथमविनाग्रखिदिन् श्र AYA: WET THERA WR रथे योजितवान् । ख- यक्रिभिः au याजिताभिः werfa: सर याति प्रतिदि् weg fat ii
अथय दादश्नीमार | “वर्िष्टेभिविंहरन यासि तन्तुम् [४], waguafad टेव वलः दविष्वता र्षयः ate wa- बावाधुखमे अश्नतः" tf ₹े देव ययं afeefa: अति भयेन वदनक्षमैरओ्विंदरन् तज क्रीडन् ae रश्छिविश्शारं यासि प्राप्नोषि । किं gam असितम् श्रन्धकारम् अवव्ययम् विनान्रयन्। वख: वास्यितारम् आच्छादकमन्धकारं दकषि- wa. दाधूयमागाः विना्रगसमथाः Gare र्षयः अश्वम: अनारिशमध्ये तमेाऽन्धकारम् wary: विनाञ्धितवन्तः | अप् शब्दाऽपि अन्तरिचनामसु पठितः । तमो विना्नने दृष्टान्तः, चोद, यथा दृटराबरकं wwe wal अपनयति तदत्। एतच भयं सेयं काणि द्रष्टम् ॥
अय चथादश्नोमाइ। “Tears प्रगायत | दिवस्युजाव Wee 1 घ ना यवसमिच्छतु” इति। © खलिजः पष्णन्वाव पष्वंन्यरेवनाथं प्रगायत प्रकरे मानं gen) Areas दिवस्यचाय खगेलाकख्छ प॒चच्यागोयाय मोषे सचनखमचाव स च usa: नाऽखदथे यवसं ठणख्द्यादिकमिष्छतु ठि दारेष्य सम्पादयतु tae: ii
अथ चतु इमा इ । “अच्छा वद तव सक्घोभिंराभिः। Sle
२ ATS 8 प्रपाठके ५ अनवाकः। ५९९
qeia ana विवास । कनिक्रदहषभेा जरदानः। रेता दधालाषधोषु aia” [५] इति। रे पष्लंन्यरेव तव समच्छ wafgd बशमभिखलच्य az गस्णंगशूपं we कुर् येन गच्णनेन छटिदारास्माकं बलं सम्पद्यते तथा गर्जनं ae) रे wfamaqy आभिर्गीभिः वेदिकोभिः सखुतिभिः पण्लन्यदेवं ष्टुहि नमसा विवास walt जनमा नमस्कारेण परिचग्या- Wart) कनिक्रदत् पनः पनः ae, awit व्षंणकामः, WMT: अखव्ीवगदेतरथं Gels: ओषधीषु गभे Ta: मभकारणवीजं दधातु खापयतु ॥
अथ पश्चदश्ौमाड। “Gt ग्भ॑मेाषभीनाम्। गवां छशणोा- हयर्ष्वताम्। wae wea’ इति । यः wet: ओषधीनां गवां weary wart परुषी ममु न्तीणाच्च गभे शृणोति करोति स wea: wits शाधयलिति we: II
WY षाडनीमाड। aa Cara इविः। जुहाता मधु- मन्लमम्। दां गः लंयतं करत्” vfs यः Tease: गर्भ॑प्रदः, तस्मा त् तस्येव पर्श्णन्यस्य देवस्य we मुखे रे fas: ₹रविणंहोत । ated विः, मघमस्समम् अतिष्येन मधुरं, स च पण्णंन्यः अस्माकं संयत् सम्बक् नियतं cera wa करत् करोतु | पण्णन्यायेव्यारि मग््चतुषटयं पर््णन्यरेवताके क्यपि द्रष्टव्यम् | Wawa खबकारयातुशस्तेष्वन्वारम्मणो- यट प्यंन्वखद्ं विधाय तज qetarafa मग्वदयं विनि- यवान् ॥
१६९ तेत्तिरी य-ब्रा्मगभाव्ये
अथ सप्तदश्रोमार i “faat यदग्रे शरदस्ामित्। श्चि धृतेन were: सपर्यन् । arate feefet यञ्जियानि। अखदयम्त तनुवः सुजाताः” [६] tial ₹ेश्रभ्ने यद् यस्मात् कारणात् fas: शरदः चन् संवत्छरान् WaT: WET: मरूतः whe लामित् श्द्धात्मानं लामेव घृतेन सपर्यन् प्यं चरन्। तस्मात् कारणात् यज्ियानि यश्चयोग्याजि नामानि चि. दधिरे नामान्यपि तवन्तः तानि च मरतां मामान्यन्धजा- खातानि, TSE चान्यादृङः वत्यादोजि। ते ख मरूतः सुजा- MITA: सुष्टु TAT: खकौयाखनूः अदयन्त Wace प्रेरितवन्तः। wa wea Baa कमणि द्रष्टव्यः ॥ अ्रथाष्टादभ्नोमाह । “दष मः WTA) इमं ae मिमिलतम्। गभं way wea” दति, श्ना वायः बोर आदित्यः, ₹े श्ठनाषीरो नाऽख्रदौीयमिमं यज्ञं fafa ` चुतादिद्रगेण सेक़्मिच्छतं भवत्खामो योाऽयमिश्धः खाऽपि खेक्मिच्छतु। तथा श्टुनाश्रीरो युवां ख खये Gara गभे घं । सम्यादयतम्॥ । अरयेकोानविंशीमाह | “ययोरिदं विश्वं भुवनमाविवे्। यथयारानन्दा निहिता arg ्एनासीराटतुभिः षंविदागे। द्रवन्तो हविरिदः अषेथाम्” इति। ययोः शएनासोरयोः दरदं विग्धं भुवनमाविवेग प्रविष्टम्, भ्रा्चितमित्ययेः। तथा चोः waa: ्रामन्देा भिहितेाऽवखितः मख तेजेाऽणा- जितम्। ते इमास खूतुभिर्वसन्तादिरेषैः ay संविदाना
२ काणे? प्रपाठके ५ अनुषाकः। ugk
ेकमत्थं गताविनवन्तो wxW युक्ती wat इदं ₹रवि्ंवेधाम्। एतच भं wna xafw reas i
अथ fasitare | “carer ये अग्निमिन्धते । wafer बि रानृषक् । येषामिन््रा युवा Var” cia खे यजमाना was: असमम्तान् अग्निं इन्धते प्रज्वालयन्ति wwe: पादपुर- wry: प्रसिद्यथौ वा, प्रसिद्धा विज इत्यः । तथा आनषक् अनुषक्तं बयं quia तथा एषां यजमानादीनां युवा नि- व्यतकूण इण्डरसखा सखिवत् quar भवति, ते यजमानादयः क्मागतिष्टज्िति 8a: | अगेन मन्त्रेण सुत्यादिमे महारात अध्वा सदाऽभिषशरेत्। तथाच छचकारेणाक्रम्, श्रा चाये अद्चिमिन्धत दति सद द्ति।
wunfadtare: “'अग्मदृद्रख मेदिना, दया टषाख्छ- प्रति रव fe डजडनामा' इति। © at लश्च Exe मेदिना azar वन्तो onfe war प्रति प्रतिकरूललं यथा मवति तया खयः मारथयः। fe यस्मत् कारणात् वे यवामृभे ठजरन्तमो अतिग्रयेन wears ॥
अथ <ifawrare । “anay सुवरजयसग् wal या- वातख हुभवगस्छ मध्ये । HUTT बुषणा वखबाह्ृ। अग्नी द्रा जरणा Ba वाम्", [७] इति । चान्वामिद्धाभिन्बाम् अय एव दतः Was अनुषहोता यजमानाः छवरनयन wai जितवन्तः। ये Sanit ware ae सम्वनातच्यतुः,
wag feat atfaxnt वां eat जवे अरसम् asers- 4 8
१९३ तेनिरीय-ब्राह्यबभाश्ये
यामि। कोदृशे wedwy ्रटटेखवंणोभिः मनुजः यागकर्त- भयंकर बृषणा कामामां वषंयितारो। वञ्जबाह रस्ते ay धारयन्ती SAVU मैरिघातिना । एतखेाभयं Gara ave
द्रष्टयम्॥ | दति पञ्चमाऽनुवाकः॥९९॥
अथ षष्टोऽनुवाकः ॥
षष्टऽनुवाक प्रयमाण्टचमाइ । “sa नः प्रिया भरियासु। सप्रस्छसासु जष्टा। सरखतीस्ताम्याऽग्डित्'” दति | दयं erat स्तोम्या स्तोचयोाग्याऽग्धत्। are प्रियासु देवतासु मध अत्यन्तं प्रिया उत aia च नोऽस्माकं विशेषतः प्रिया, सप्त सष्ाका ब्राद्मीमारेश्वरीत्याच्चा देवता खसारः भगिन्यः यस्याः खा सप्तखसासु War सुष्टु सेविता ॥
श्रथ दितोयामाडहइ ‘car seat awat नमोभिः प्रति- स्ताम£ सरखति qe) तव waa प्रियतमे दधागाः। उपख्छेथाम ATG न za” cia ₹हे सरसखति युश्मत् TWA लामिव्यर्थैः। इमे यजमानाः गमाभिः WATT: सर WT RIA: सर्ता ₹राममाह्कानं वा कुष्वैतो वरन्ते सामं तदीयं साम तदीयं Va प्रति प्रातिखिकम् असाधारणं we खेवख। तव प्रियतमे afafra wala टच्तवदुपकारकं wee ग्ट quit: रविद्धारयन्ता वथं उपस्थेयाम Swale करवाम । एतदुभयं सारखते कमणि द्रष्टव्यम्। तथा Bacay म्बी
२ काण्डे 8 प्रपाठके ¢ अनवाकः। ४८५
मालभेतेत्यस्य पाः ZA प्रतीकमाखातम्, टमा WHEAT Te wa <fa
श्रय ठतीयामाह । “wife पदा fauna | विष्णु्गे षा अदाभ्यः । तते watfe धारयम्” [९] दति । गोपाः ware लगता रकः अदाभ्यः कमाप्यतिरस्कायंः विष्णुः छक््ेऽपि जगति Wie पदा विशक्रमे पदत्रयं facut किं gam, तत- wala पदजयात् धम्माणि धारयितव्यानि सब्यीणि avait धारयम् ॥
अथ चतुर्थोमाइ। “ace प्रियमभि पाया wera गरो यत्र देवयवेा मदग्ि। उरुक्रमस्य स fe बन्धुरित्या। विष्णाः पदे परमे मध्व उतः” इति । देवयवः देवानिच्छन्ता मरः यजमानाः यच भागीरयीजले मदन्ति yaa wa faa: प्रियं तत्पायः भागोरथीजखलम् अन्यस्याम् अभिता व्याप्रवाम् उर्क्रमख विस्तीणंपगदस्य विष्णोः परमे पदे eda पादे बन्धुः सम्बन्धः मध्वः मधुरः Ge: भागीरथीप्रवाहः wat एवंविधः fe शब्दः सव्वलाकप्रसिद्धियेतमार्धः॥
अथ पञ्चमीमार। “क्रलाद्ा BY WS) WY ला वन्वनद्सु- रेका: | मन्तं BTM सुटक्रिम्' इति । MAT MAT कर्थणि वा इविषा दाता ओष्टः सर्म्॑षां मध्ये प्रशस्ताऽस्त॒ भवतु । रे श्रप्रे शरद्य अस्मिन् काणि लां वन् याचमानः खरेक्णाः wary: ad: मनुष्यः GEM सुष्टु दारिद्चव््णनम् WATT
Wate aratfai श्रयं aa: BITS HG Tez: II 482
४९१ तैतिरीम-बासबभाव्ये
अथ षष्टीमाड | "दमा ay ब्रह्मवाद । प्रिया a w बहिः सोद । वीहि खर परोडाभ्रम्', [र] दति । ब्रह्माणि वेदान् बहतोति ब्रह्मवाह वेदे रविनाग्डतः TA: | अरतएवान्वचाखातम्, भेदेरशन्यसख्िभिरोति gi ईति। तादृशः खरः खयं; दमा wy इमानि ब्रह्माखि वेदवाक्यानि कश्ब्स्मिलुचाय्यं माणानि ते मिया तव प्रियाणि wae बरदिरासोद यञ्ञमागच्ड trad वीहि भष्य । श्रयं मन्तः मेयं कणि zea: |
अथ सक्नमीमाडह | “Gq नः मवा गिरः | Wea ये। waver भवन्त् नः" tii ware इनवः WS धवाः ये मरुतः सन्ति| तथाच ब्राह्मणसमाचातम्, एञ्िये वै पयसा भर्ता जाता इति। हे मर्तः नः श्रदोवाः fac: Waeay वाचः GIG, तते नोऽस्माकं सुष्टडोकाः GE- Vaart भवन्तु । we मन्ता मारते कवांणि Taq: ॥
शयाषटमीमाडइ। My Ar रेव सवितः । प्रजावत् ara: भगम् । परा दव्बप्ियं सव टति। ₹हे सवितदेव ae असिम् कर्थाणि Arse प्रजावत् पुचपाजाधयुपेतं Prat सोभाग्य खावः अनजागोहि। दुग्वप्रियं दुखभ्ननिमिन्तं रोषं परासुव विनाश्य it
अथ गवमीमाह। “विश्वानि देव सवितः दुरितानि परासुव । VEX तन्म aga’ tia ₹े सवितर्टेव विश्वानि ह्रितानि परासुव विनाश्रथ। चद्धद्रः wervafa तच मम आ व EMA जा नोहि | एतदुभयं शा विज कश्यणि Zeal
२ ATW 8 प्रपाठके ¢ GATT: | ४६७
अथ दश्मोमाश | “afeaneeufag [द्] 1 अ्रध्वरेषु Wasa Warr aren” दति। & कल्िजः nafs द्धं हस्यतिम् अध्वरेषु wigs: TE: सह नमस्यत TAS इत । तस्य BWA: प्रसादात् श्रम् च्रनामिकस्धाप्यवश्न WA बलम् अचकं सर्व्वतः प्राप्नवाजि। WE मन्तः वाड wa safe द्रष्टव्यः ॥
WUSTITMIATE | AT धारयन्तदेवा सुदक्षा दशपितारा। श्रसुग्याय wane” एति । देवाः सर्स्वऽपीष्धादया देवाः सुदता GE दक Eee दक्षपितारा दक्ख कर्णः पाल- al ar सिजावर्णो प्रमहसा प्रृटेन तेजसा श्रसुय्याय AYT- सम्बन्धिन विनाश्राय धारयन्त fed एतवन्सः मिज्रावङ्णा- वेव असुरान् विनमाशयत cad निखधितवन्तः । श्रयं मन्ता faaraquya अन्तभावनीयः॥
अय द्धादजोमार । “ख cafa सुधितश्राकसिखे। तस्मा cat पिन्घते विश्वदानो। am विश्नः खयमेवानमन्ति। य- fa ब्रह्मा राजनि os एति दति । afar राजनि दण wer बस्तिः vt एति परते गच्छति। सदत् स एव TS राणा खे सखकोये Bale स्थाने सुधितः सुखं प्राप्तः सम् शेति सोदति। aw TH CET सेनः विश्वदामो सष्वैदा Wh जनयति तस्मे cre faw: प्रजाः खयमेवानमन्ति वशे भवन्ति । अच राजन्रब्देनन््रो ana वा विवकितव्यः। श्रयं Aa TVA कश्मणि rea: I
१९८ ` तेत्निरीयत्रासयभाष्ये
अथ Valetta “agnfax सच्युतिम् । waft जघमच्यतिम् [४] कनात्काभान्न aac प्रयश्छज्जिव सक्या" इति। & ox कमात्काभां कनकवत् भासमानां erat कन्यां नोऽसमद्थमाभर stata कीदृशं aaa gfa: आकूतिः eee: तेन सहिताम् चअरस्माखगरक्रामि- त्ययः । ष्च्य॒तिं च्युतिः चरणं वोग्यस्छन्दनं तेनसरिताम् अन- रागातिशयेन हि ससा ta खन्दति | एतदेव पनः सच्थति- faaqy जघनच्यतिमित्यनेन व्याख्यायते | आशरणे gare, सक्श्या प्रयप्यन्निव यथा waa कामकः TEs प्रति ayaa: श्रत्यन्तसाद्रेण स्तियमाहरति तदत् ॥
रथ चतुद्नोमाद 1 “विन ey eat जहि । कनीखुन- दिवापयम् | श्रमि a: सुष्टुतिं गय इति। दे इक ae | अख्मदिवादप्रतिबन्धकान् way विजहि विविधं मारव। कनोखुनदिवमापयन्, यथा wt war fafed द्रव्यम् अरतिः श्येन खनित्वा ख परुषः खपुच प्रत्यानीय संयाजयति, तदत त्वमपि कन्यारन्नमस्मासु संयाजयन् नेाऽखदोयां सृष्टिं ाभगां को्तिम् अभि सव्वेता नय प्रापय। एतञ्च मन्दं कन्यालाभायं कर्मणि विनियोाष्यम्॥
श्रय पञ्चरभीमार | “्रजाततिः frat यन्नः मृष्ववे- TINTS | कामस्य दतिमामन्दम् | AUTH भाजयेह मा" इति। योऽयं प्रजापतिः अगतः wer स्िथां aw: भायां गर्भदूपेण Gra कारणं asa TRA: रणष्डयोः एप
२ काण्डे ? प्रपाठके € खनृवाकः। ५९९
waa शरद धात् स्थापितवान् | तस्यैव सखापितस्य विश्वानि, कामख दक्षि दक्तिकारणं तस्मिन् गखिते सति याषिन् मे wafefa कामो निवन्तते afafeefata aft: श्रत एवागन्दं सुखकारणम । Fae ce विवादे कर्माणि मान्त ea सुखं भाजय प्रापय ti
श्रथ पोाड्रीमाह् | “मादः प्रमाद श्रानन्द्ः [५] म- gafafea: सपः। इतलेव कामस्य दष्यानि। cfaurat प्रतिगरे दति । मेादादयः चयः तारतम्येन श्रवखिताः सुखावान्तरविगेषाः | वान्ताजन्यसुखविभ्नेषा मादः, दशंमजन्वः प्रनारः, भागजन्य श्रानन्दः। तेषां sagt सपः समवायद्ेतुः मष्कयोानिंडहितः स्थापितः, दक्िणानां अतिग्रह सुति कामस लेव कामिता प्राथयेव दष्याणि eat भवानि श्रयमर्थः। विरजां दक्षिणाकाले कन्या दीयते । अ्रतएवापस्तम्बधर््षु waa, रेवयश्चतन्त्र was प्रतिपादयेदिति रेवे विवाद fafafda सति यनश्नप्रयागमध्ये खलिजे कन्यां खमपंयेदिति। श्राश्रलायनोाऽपि। दकिणाद्पायाः कन्यायाः अभिमश्रनं विधन्त, अ्रभिग्टशेदप्राणिकग्याञ्चेति। aarefeurat प्रति- ग्रहे सति कन्यां ane arem ठर्भिस्ताद्शी द्रत्निभ्वतीति॥
अथ सप्तदभोमाह | "ममसित्तमाकूतिम्। वाचः सत्य- amare: wate रूपमन्नस्य । यत्नः ओः अयतां मयि" tia मनसः सम्बस्ि चित्तं विज्ञातम् श्राकूतिं eee वा चः- wafer सत्यवदमञ्चाग्रोमहि प्राश्रुयाम। तथा wat गवा-
१७० तैन्तिसे य-ब्राद्मबभाव्े
दोनां ूपमनेकविधं खङूपम् wae मम्बन्ध uw: aft umafe, मयि ओधनसण्डद्धिः अयतां सेवताम् ॥
श्रयाष्टादशीमाडइ | ““ययादमस्या waay fet पुमान्। यथा wl aufa पसि प्रिये frat, एवं भगस्य टाक [eli awe काम्यः प्रियः" इति wet fera अस्यां वि- वाहेन खभायां स्ियां wary यथा sed येन warty दकाऽख्मि। यथाच प्रिया at fra पुंसि aufa, एवमहं भगस्य याणि सोभाग्येन cat मवानि। ate arse aye काम्यः यज्ञा हि खानुष्टानाय कामयते। अतएव THEI प्रियः ॥
अथेकाग्विभ्रौमा₹ । “ददा मीत्यभ्मिवंदति । तथेति ae राह aq हन्तेति सत्यं axa: 1 आदित्यः सत्धमाभिति" दूति । एतां कन्याम श्रं दद्ामोल्येवमभनिः त्रूते। तत्तयाख्खिति वायुरप्याह। TRAD तत्सत्यं इन्त ममायं इषं Cae! श्रारिल्यः सव्यमोाभिति अ्वश्छमङ्गोकरोामोति रत ॥
ay विंभ्ोमार ॥ “MITE सत्यमारभम् । GAT He दर्चिणाम्। wet मे कामः eagara”’ tia oncfeet aweafagraqrEed थथा थशसः कारणं तत् कन्धाङूपं वस् WG: सत्यमारभन् अब्देवता अवश्षमागयम्। ABE पचेात्पादनरूपा मे कामः wagat खष्छद्धाभवत । प्रजाः यतिरि त्यादि मन्षर्कस्छ कन्याप्रतियदे विजियोागमाह बेधा यनः । अथ यदि दल्िणाभिः षड दना खात् ara वराम्
२ WS 8 प्रपाठक द अनुवाकः | १७९
ufewara तां प्रतिरज्णीयात् । प्रजापतिः ferat um दव्य ताभिः षड्धिरनकन्दसमिति, आपसम्बमतानुसारिणएस्ठ weit: शिरि तण्डलप्रकेपे विनियागमाडः ॥
अथेकविग्नोमार । “ate सखश्रमविदन्नन्यमस्मात्। वैश्वा- भरात् पर एतार मग्नः [७] | श्रयेमेऽमन्धक्नस्टतमसुराः | वै- खानरं चे्जित्याय sar.” fa | वैश्वागरमामकादस्मादग्ने- रन्यं देवं स्पशं Teat साधकं पुर एतारं देवानां परता गन्तारं नद्यविदम् देवाः TAY नालभन्त | च्रथागकरम- खराः BAST देवाः केचजित्याय कष्योनुष्टानाङ्गकलेचजयाय तच्मागेजयाय वा चरतं केनाणतिरस्कतं वेश्वागरमिमं वेश्वा- नरास्यमभ्निममन्धम् अरण्यार्मथितवन्तः ॥
श्रथ दाविं्ीमाड। “येषामिमे पूर्वव wire wer wat: wy fawat पुरूणि । वश्वानर त्वया ते गुत्ाः। एथिवोमन्याभभितस्युजनासः' इति । येषां जनानां यजमा- मानाम् श्रयुपा faarecfeat इमे वेश्वागरस्छ मन्धितारो देवाः पुं wire पुव्व॑भाविनोा गन्तार श्रायन् पुरूणि सद्म बहूनि aweefu येषां यजमानानां विश्टतानि विषेण सम्यादिताभि ते जनासः अनाः यजमानाः ड वेश्वानर वया मल्लाः प्रेरिताः सनः भ्रन्यत्-किञ्चित्-यश्जयेग्यां एथिवोम् अभितस्युः श्रतिक्रम्धावख्िताः। एतशाभयं वैश्वामरदेवल्ये क- wife दरषष्यम्॥
अथ जयाविंश्ोमा₹ i “faa मातरं ayia अन्तरि- ¢
¶७द् तेलिरीय-ब्ाद्श्भाष्ये
equa | बइतीमृतये दिवम्” इति । cat एचिषीं av ALA मातरं माठस्षमानाम् अरमुपन्रवे। चथा माता पाखवति तथा लवं पाखयेति wa ATMS | अन्तरिशमणवकाश्दामाय प्रा- dai बडइतीं परोहा दिवम् ऊतये ृष्टिपरदाभेन रणा प्रार्थये
अथ wafemare “fad faut एथिवी [८] amfcd विपप्रथे | दुरे Greed पयः" citi इथं एयिवी fax aa अजगत् विभक्ति धारथति पोषयति च अन्भरिच- मपि अवकाश्प्रदानाय विपग्रथे विषोणंमश्त् । get शाः पयो दुरे जलं देग्धि, एतच्च awed लाके TIAA | तच्चा च आश्वलायन WIE, Safa: एरिष्यकरिकं Gira रेवताः एयि्वीं मातरमिति
अथ प्चविंशीमाड | “a art anf a दभाति awe: | नेना अमिता afacreudfa । Zaryy याभिर्यजते ददाति श । चयानिन्लाभिः wea गोपतिः aw’ इति । Urffer: देवागदिश्छ यजते ख यागमपि करोति ददाति च मवां errata करोति। ताः गावो wafer नेव are प्राञ्ुवकि। तस्करसखारोाऽपि ताः मग दभाति न दिनस्ति। व्यथिः qarea- रमिः शजरपि एनाः गाः आदधर्वंति भेव war मति ताडमिुं ward न भवति। ताभिगाजिः सह भापतिमंदां खामी व्योगित् चिरमेव खचते ai समवेतः भदति ॥
अथ ष्मा । “ग ता wet रेणुककाटो waa । सर कतचमुपयन्ति ता af उद्मायमभयं ae ता अन्
२ WIS 6 प्रपाठके द अनगेवाकः। Tt
णावा awe विचरन्ति wer” [<] इति । रेणककाटः रेणेण्धं लेः ककाटः उत्थापकः तीत्रगतिथक्त car: 1 weir ATT RTS: aT: माः APs न argh श्रशादपि Meare द्त्यथेः। शतः ता afar Caretta wha dent संखा- रेख यक्तं Tere TS Hoefer Hore: CS दष्डंन लीकु- ग्यज्ति। शह्याधिक्येन wareta afte गच्डभीभां गवां ताडनमार्थीं दण्डा गापेकठितः। यज्वनः UTI AMS ATE ताः गावः उङ्गाथं विखीणगतियेग्ये wacfed wrt प्राय विरचज्ति विखम्मेण चरणश्ति । एत waged व्रह्मए खषभ- fafa विहितस पञ्नोरूपडामा्थे गश्धक्ऽन्तण्ैतम्। अतएव तच प्रतोकदयमाश्नातम्, ग ता raf म ता wef ol अथ सत्तविंधीमाद । “राजी व्यश्यद1 यती । wat रे्य- wfa: 1 विश्वा अधिभ्ियाऽधितिः xf परजा पर् बज दिवषेषु श्रायती पुगः पृनरागच्छती रथो रेवी राश्थभि- माजिनी देवता अक्षभिः weet प्राणिनां weft: यस्यत विख्याता Wer) अन्धकारं Braet वा दुष्टा राजिरियमितिं faeftaa i साच देवी विश्वाः शियः wat: waz: श्रधि- छाय अ्रधिति धारितवती ॥ | अथाष्टाविंभ्रीमाडइ । “sa ते गा दृर्वाकरभ्। ata दुडितदिवः। राजो सोमश्च forte” tf दिवे दुर्हितः weragare: युचि हे राजि गा ca गोाभिरूपस्षसिताम्
गेमददिषादोम् सम्पीनपि पुन् ते उपकरं तवखनौपे कतवा- 4c2
४७8 तेतिसेयब्राह्ाबभाय्ये
afa wat tite cary स्वानपि गवादौीन Stat राजा fe पश्वः शालासु रच्छन्ते दयं राची देवी स्तामंन माभिः कृतं स्ताचमपि जिग्यषो जितवतो । एतच्च area अरिष्टदश्रमेषु रामेषु विभियाक्रययं, तथा च बच, आआरण- are खंडितापमिषदि मरव्यच्वाणि aguas चारिष्टान्यपन्वख अगन्तरमिदमामगन्ति, स quae किञ्चित् पश्येत् । उपाय पायसं खालोपाकं खपयिवा राचिद्धक्रन wat ङतेति ॥ श्रयेकानचिंश्ौमाद। “देवों वाचमजनयन्त at: तां विश्वरूपाः पशवे वदन्ति । सखा ना मन्रेषमृज्छं दुहाना, धेनु वागस्ानुपसुषटुतेत् ”* [५०] इति । देवाः ब्व are देवी- ara तां वाचं विश्वरूपाः दिपाखुष्यात् तदवान्तरभेदेग पशवः खसखभाषारूपेण वदन्ति खा agar घेनुः नेाऽखदथं cand ऊण चीरादिरसं दुहाना सम्पादयन्तो सुता ्रस्मामिः Be AEH: GTA: YA AKT इष्टा सती WHT प्रत्यागच्छतु श्रय fadtare) “यदाम्बद्यविष्वेतनामि। राद्री देवागां निषसाद WET) चतख GS Tze पयाः्सि। w faces: परमं sara” इति। aaa या वाग्देवता अविचेतनानि अरचेलनख्दृ्चान् मूकान् प्राणिनः वदन्ती वदनक्षमान् BART! Sarat सर्व्वां TIM Treat मन्द्रा war सती भिषषाद magia कर्षष्युपविष्टा। War: वाग्देयाः प्रसादात् चतरो दिग्देवताः wet चोरादिरसद्रव्यं पर्यासि जलानि च दुदु auf सम्पादयलि। WAT वाग्देव्याः परमं पदः मनुषः
२ काणे 8 प्रपाठके श GAA: | १०
w खिष्जगाम ga a प्राप्तवान् तदोचख्ानं ore a कोऽपि खम दत्यर्थः। TIE मन्त्रदयं वाचे वेहतमिति विहिते पर विनियेहृव्यम्। अतएव तदीये Bre प्रतीकदयमाल्रातम्, देवों वामजगयन्त Tar वरन्तीति॥
अयेकजिन्नोमार । “नारो मिमाय सखिलानि तदतो । एकपदी feast सा चतुष्यदी । श्रष्टापदौ नवपदो raw | Bearer परमे aray” दति । परमे व्याजि ब्रह्मणि प्रति- feat नारौ arcadr वाग्देवो खष्छपरमे सलिखलसदृश्रानि व्॑पदवाक्धानि त्तो खजन्ती भिमाय शब्द मकरोत्। कथम्, प्रथमं प्रणवात्मना एकपदी ब्रह्मणा मृखाल्िगेता । अनन्तरं arefaeay साविन्रोरूपेण च दिपदो। तता वेदचषतुष्टय- wig चतुष्यदी । तता Aare: षड्धिः पराणधर्मा्राखाग्यां वाष्टापदी। तता मीममांसान्यायसाद्धयगपाञ्चराचपाष्रपता- saunas द गान्ध््विनंवपदी | AAT ATA RTCA: षडा SU अनन्तविधा बभवषो सन्पक्ला॥
अथय इाजिं्रीमाह । “very समुद्रा अधिविश्रन्ति । नेन जीवन्ति प्रदिश्रखतखः [९९] ततः चषरत्यक्षरम्। afew मृपजोवति'' इति । aat वाग्रेवतायां अधिञ्रिताः समुद्राः खमुद्रख्माना वेदाः frac विविधं saat तेन प्रवत्तंनेन ufea: चतुव्विधा प्रच्यादिदिगवसख्िताः afer: जोवन्ति, वेडाक्रमगष्टायेडिकमामुभिकञ्च प्राश्रुवश्ति। तते वेदा देवा- GC WUT Naa तदेतदक्षरं विश्वमुपजोवति _ wat
१०६ तेततिरीव-ब्राद्यवभाग्ये
जनः प्रषवागष्टागेन खापेलितं फलं प्रापोति। Ure मन्त- इयं वारेवेहतमित्यजपरामाथे दयम् ॥
we चयस्तिं्नोमा₹ । “इषा छरा जनयन् विश्चकक्षौ | मङ्लवां WE गणवान्त्जातवान्। TS खषा अष्टरस प्रि fea सपन्ना वाचे मनसा उपासताम्, इति । TE: परमे- WHOM: सरः Ue सव्वेव्यापारय॒क्रः विश्वं जनयन् । Ay त्वाम् मरुद्धि्यंक्षः weary वसुरुद्रादित्थगणेः सहितः सजात- वान सजातेः स्तेगषमागजन्मभिः ae: wferqey यजमान अनग्राहकोऽष्ठ । AY Wa यजमानख्छ अश्र स्वानो पन्नाः waa: war खुषावल्िशोयमानाः wa: via प्राखमरूपं वाचं मनसा उपासतां wa सेवताम् ॥
wu चतुस्तिश्ोमाहइ। “oe: atr अतरद्रजारवि। खुषा WAT WCE । Way शचश्रयत जडंवालः। श्रयं वाजं जयतु वाजषाता इति। we: सूरः परमेश्व am: ga: रजासि रश्चकानि प्राणिजातानि अतरत् ate वान् वशोहृतवानित्य्यंः | तत्मसादात् यजमानस्य सपत्नाः रजवः BINA खाधोनाः सन्त् । अयन्तु यजमानः WC SY WNCAA खामी भवतु। श्रयं aware: ware:
अत्यन्तं LS WH जयतु । पुमरप्यथं MATA: वाजबाते
aman श्रन्नदानगिमिन्ते खति वां जयतु वेरिखम्बण्ध्यब aw करोत् । एते चा शुषाषपन्नीयायामिष्टोयाग्बामुवाके! अथय पञ्चजिग्रीमा₹ । “aia: चजणखदनिरूषटमानः। बड
२ ATS 8 पपाठषे ° अनुवाकः। yoo
feat रोणतामप्रवच्छनम्) विथ्वाजमानः उमिधान ea: आक्रिचमर्ष्द गम् द्याम्” [९२], aaafa: sew बल धारयम् अनिण्टषटमाजः कमाण्यतिरङ्घतं awa wee प्रय- च्छतोति te: सहखेण सन्धितः अप्रयच्छन् प्रमादमङ्खग्वेन् fant विभाकमाने fate daar: समिधानः समिद्धि- qe: ख्यस्छोजः सम् अरिम् अरदत् श्रारोढमरंति । तते ware दिवं गच्छतु । अयं मन्त्र Te कमणि Tee: ॥ दति षषठाऽमुवाकः॥ ६॥
अथ TATA: |
सप्तमे VUATSVIATY | “SAT दुठेषवभाय Vee | हषाथमया Twas | दिव्यः ae feat qearTa | Tre या ककुत्" दति। अश्टुलतात्मकः सोमः त्वं ठषा अ्रसिवो- varmafa । उ लं वृषभाय ज्रेष्टायेकराव अभिषवाये zee ्रयमरपां इरुखवनाश्य wa: कठिनः यावा Sat वोग्यवान् war नचच्चसे गणां ददे तस्मे cara ae: अभिषवकन्धंशि gue: fea: अभिषवास्य उपरे निहितः स च fear स्ातनात्मकः FETT पाषाणस्य माम । अतएवान्यजा- चातः, बइलयि यावेति, wae tee हिमवदादि पव्यंतख चा ककुदं wy यदसि तद्रपाऽयं पाषाणः | Wawa VHT माक्णाममिमग्वणमनच्ल एवमाच्ातः, पव्वेतानां ककुभः प्रयुतं दूति ॥
५.०८ तेत्िसीय-बाद्यबभाय्ये
अथ fatter । ““विषुवाम् विष्णो भवतु । we यो मा- अका षा) War wx इव Saw: वि नवोतु ga” fai ड विष्णा व्याक्तसोम श्रयं यजमानः विषूवान् खे भवत | Al यजमानः मामका मदीयो SA यागदारेष भवताम् अभिवषंशरेतः सोऽयमिति पुष्वंचान्वयः। शपि १ ugar देवेभ्यः काय्याणि विविच्य ब्रवीति तथायं यजमानः sawn विविच्य ब्रवीतु । wi we: कचित् कर्मणि यजमा- माभिमन्लणाथैः ॥
अथ ठतीया । “श्रामुश्मन्तं stem) war अधिपति विश्चाम् [९]। wer: एथिवया अरष्यच्म्। टममिद्रबृषभं इण" Tia VaR CA यजमानं TH BY HE कुर् I बृषभलमेव WBA, Wawa Cioran युक्तम्, waaay अधिकम बलेन oma, अपि च fant प्रजामामधिपतिम् wer: एथिया wey खाभिनम्, अयं मन्त भ्राग्रीग्वादरूपे काणि eT: |
अथ चतुर्थो । “यः Gwe: BRT: | कराण Ze आहितः। कार्षीवलप्रगाणेन । que यजामहे" इति। a ऽयमिग््रार्थमालभ्यमानः पष्टः साऽयं BF: भाभनश्रङ्गापेतः, सुरुषभः सुष्टुसेचनखमथेः | कल्याणा रमणीयः, द्रोणे मद- माषादिभक्ः परिपशं काष्टपाजे शआराितः weera मि wifaa: । कार्षीबलप्रगाणेन attra: ad कार्षोबखं तादृ RATE प्रशंसनं यस्यासा कार्षीबलप्रगाशस्तादू भेन तेन हष भेण यजाम TH पूजयामः॥
२ कार्डे९ प्रपाठके ऽ अन॒वाकः। woe
श्रय पञ्चमो। “Gnig यजमानाः | अक्रूरणेव after | aug सव्व TRG | एतना ख यजामि" दति । wa अक्रूरेण स्लादुतमेन सर्पिषा यागः क्रियते तथेव बृषभेणानेन यजमानाः वयं TRUTATEAT: सन्तः BUY शचुनपि war एतगाख परकोयसेना रपि जयामसि aaa: ॥
अरय षष्टी । “aquraagat शविः । इन्द्राव परिणोयते। जयाति शच॒मायन्तम्। wer दन्ति एतन्यतः'' इति। va यजमानस्यायग्डषभः विरला card परिता aaa ख यजमान आआयन्तमागच्छन्तं शचं जयति। श्रपि च एतन्यतः अस्दिरोधिनां सेनाभिच्छतः पुरुषान सन्वीनपि दन्ति ॥
अथ सप्तमो | “नुणामड प्रणोरसत् | Wa उद्धिन्दतामसत्"' दति। we बृषभयाजो नृणां मभुव्याणां प्रणोरसत् प्रकर्षण नेता भवतु! seafa च उद्धिन्दतां विरोाधिअनेद्धेदनं gaat यरषाणां मध्ये अ्रयमग्रे असत् प्रथमप्रटेत्ो अभवम्। यस्य WF इत्यादयख्चलारोा मन्ता teased इत्येतन् पथ्रावपरामाथाः॥
अयाष्टमो। “इन्र Weta मेरयख। नचा विश्वा अभितिष्टाभिमातीः। निश्टणीद्याबाधेयानो श्रस्तु। ve aT लाकं छृणहि accra” [a] इति। इ OX तनुवा WE- SUITE VW वलं मेरयखर awa fea: अ्रनिमातीः पाभ्नने wy: wat अभितिष्ठ श्रभितोाऽवख्ितं कुङ् । as
नोऽस्माकं wat: सम्पादित ्राबाधोऽस्तितमाबाधं निश्टणोदहि #
qce वतेन्तिसेय-ब्राद्यगभाष्ये -
नितरां शोणे Sti रे जीरदाने जोवगरेता CX Aaa we विस्तीणंलाकं णहि gest |
श्रय मवमीमाश। “Hefanfe प्रभरा wee ar fa- art fa wen जनेषु । उदीडितेा हषभ तिष्ट श्एशनेः। wR शजम परो ATR यध्य' > efi ड Lt 3 aft विजबाथे गच्छ्, गमनकालेऽ्यमिग्रेहि शजारभिमखेा गच्छ, गत्वा च प्रभरष्ं सख्थानां प्रहारं कुङ्, wea दतरानभिभव कञ्चिदपि शजं मा fade: aaa रक्षणोयविभ्रेषेणादरं माकर, तते नेषु महतीं मदीयां afi wwe बषभ ईडितः qa: खन् पनरपि Qe: ee चम् हमुत्तिष्ट। हे इक् अस्माकं WI पुरत एव युध्य सम्प्र । एतच्छाभयं बिजयाचं Te wife Zea ॥
अथ CHa । “RY जेता लं जय। WIAGET भ्राजा | fa way fa eur qe” cia ₹े wa जता जयग्रोखखं WIT जय तथा ओजसा बलेन सहसे श्रभिभव way वि- मद् fang निराङ्खर् । टधाऽन्यानपि बाधकाम् विनद्।॥
waaay) “एतं ते शमन्त विजात विप्रः! रथन्न WT: BIT अतक्षम् । यदीदग्ने प्रति लं Sawa: [९] । सुव- व॑तौरप एना aaa” इति । विजात wiamn डे ae a तष तं Sra काचं विप्रः यजमामोाऽहमतशम् तक्तणवत्- सम्पादगमकार्षम् | तच दृष्टान्तः, धीरो बुद्धिमान् खपाः जो- मनका fae रथं न यथा रयं त्ति तदत्, यरोत् ₹
QBS 9 प्रपाठके ® VHA: | usr
wit रेव यिद Qi लं xfaee atfrau: तदि ad Slant: सुवः कामयिता wa: एना एतेन स्ताचेख जयेम । एतदुभवमाप्रेये Ble द्रव्यम् ॥
श्रय इादब्रीमाह। “चा घुतेमाभिभानितः। cx are afag 1 ख नः खास पारय । एतना-षाष्ेषु खः दति, Vox यस्तं घुतेनाभिमानितः अभितः पूजितः सम् Stare बरचजयाय Als जायसे समर्थमित्ययंः | सलं CETY TT- कोयसेनासु ASAT पारव WHA! तथा एतना-साद्चेषु ख रेनानामभिभवेष्वपि समयाम् छष्विति Re: ॥
अथ water | “oer जिगाय इथिवीम्। अन्तरिषर VAC! चदा पङूचेतनः' इति । परचेतनः बङ्विध- WTI: THAT शजघातक ox: एयिवोम् कारिं aura wig जिगाय वज्नीरतवान् t
अथ WICH । “CR जिगाय quar weryfa 1) THT जिमाय एतमानि विश्वा [४] i caer जाता fa ger Tera सनः परख्छावरिवः छणा तु" इति । अरयमिष््रः eat खकेय- बलेन सांसि परकोयबखछानि जितवान् अ्रयमिद्रः विश्वा एतनानि watfe सैन्यानि जिगाय । wafax: जातमाच एव पुरः परकीयाणि पुराणि विरराज fate vais तवाम् । ` Vee नोऽस्माकं Waray पालयिता खम् afta: BOTS घमं करोतु । इदं Haas रेरे कमणि द्रष्टव्यम् ॥ , ,-श्रथ aaa “श्रयं रनुरग्टभीतः। विश्चजिदुद्धिदित्-
2 2
५८९ तेसिसेय-त्राद्यबभा्ये
ara: | खषिरविप्रः ara” इति । छन्नम कचित् ऋषि- fait ब्राह्मणः, कावनाखा साला fags era कायं तेन स्ताचेण अयम् षिः सविश्वजित् wae विश्वस्य जेता उद्धिदित् सर्व्वस्य विरोधिनः उद्धेदक एव सन् सामः सामसदृन्नः ख्म- ¦ ष्यापकारकः TUB: कनाप्यनसिग्डतः। we wae | कचिष्णपे विनियोगे xem: 0 |
अथ षोडग्ी। “arataar awn: |) साकङ्ककमसा asa faa नियुद्धिः शिवाभिः" इति । श्रयं वायुरगरेगाः | प्रथमगामौ यन्नप्रीः यज्ञेन प्रीयमाणः । शिवाभिः चान्तामिः | frafg: गियुन्नामिकाभिः खकोयाभिवडवाभिः साकं fara: | खयमपि शान्तः सम् मनसागन् ज्ञानमात्रेण यज्ञं गच्छतु ॥ |
श्रय सप्तदभ्रोमार्। वाया wat श्रयामि a1 मध्वो wi fefafeg [a] i arerfe शोमपीतये। खारा देव निघ wat’? इति । हे वायो wat fast मध्वः मधुरः शमर याऽस्ति तम् wi श्रेष्ठं दिविष्टिषु दिविविवासेच्छा येषां देवानां ते दिविष्टयः तेषु मध्ये ते वलदर्थम् अयामि रथं gratia ततः हे देव नियुवता लदीयया अ्रश्जात्या VE QITE: सुषु रथमारूढः सामपौतये सामपामायमायादि। एतदुभयं वायवे ¦ कणि द्रष्टव्यम् | वायुरग्रेगा इत्येतत् प्र उगद्मस्तेप्यमाश्ंतः॥
शरयाष्टादशोमाद। “cafax aga चजियाणाम्। रवं | विशां विश्तिरस्त राजा। wer दक महिवचासि aft! अवसं छणुहि wane” cf = xx लजियाणणां मे
२ काण्डे 8 प्रपाठके © GATT: | ५८
दमं पुरोवन्तिनं राजानं agai we राजा fant प्रजानां मध्ये विश्पतिः श्रतिशयेन प्रजापालकाऽस्तु। faut मध्ये या उन्तमा विश्रः तासामपि पालकोऽख्ित्यथः। ₹ दग्र WH ag afeasife महान्ति बलानि ufe सण्यादय। wa way श्रवच॑सं छणहि बलद्टीनं कुर् ॥
श्रैकानविश्चो। ^द्ममाभज गरामे wey’ ary) निर भज योाऽभिजा wa व्रन् चचस्य salt: श्रयख। ततान sar विभजा aafa” [७] इति । & इन्र दमं राजानं सव्व सिनः यामे अश्वेषु गाषु च श्राभज स्वेता भागिनं कुर् । श्रस्यामिच्रः wa: येाऽस्ति श्रमुं fain भागरदितं get खेचरस्य सच्धियजातेः व्रन् wat agi: उत्तमाङ्गे अयख इन्द्रस्य प्रसादाञचिता vai sant त्ततरियजातिसलां नम- स्करोालिव्यथः। Waal एनं राजानं श्रयख स्थापय । तत ag नेऽस्ाकमुग्रस्तं वद्धनि परकोयाणि धनानि विभज विशेषेण सम्पादय, परेषु कुपितः तदोयं wragrd प्रयच्छत्यथ ॥
अथय विंशो । “wa द्यावाष्टथिवो श्रि वामम्। सनद् हाथां waigea धेनुः। way राजा fra cee ward भियो गवामेषधीमामुतापाम्'” दति। ware या पयो दुग्धे सा च्मदुघा, तादृत्री धेनुरिव ¥ द्यावाष्टथिये wa WAY सन्द दाथाम् श्रपेक्तितस्य कामस्य युवां Fret कुर
+ च्च Gag पुरषे गष शंटगपि पुस्तकान्तरे पाठः। पुनः
sae इयस्य खाने ध्रिखियाब इति । woe मेतयेभेष्ये व्याख्या दश्यते |
usa तेल्िसीय-ब्राद्यबमभाष्ये
तम्। अयश्च राजा यवयाः प्रसादात् wee frar भयात् तथा गवामेषधीनामपाश्च प्रियो श्यात् ताः खष्वोः afer रभताभिच्यर्थैः ॥
श्रेकविंध्री । ““यनज्छित उन्तरावन्तमिन््रम्। येन जयादि न पराजयसे सलाकरोकषहषभः खानाम्। WAT राजल wa मानवानाम्” इति। उत्तरा weer ज्ागेश्वग्थारिः ASAT साऽयमन्तरावान् | तादृ alae हे राजन् ते त्वद्ये wafsa war खद संयाजयाभि। Gage जयासि wae a safe न पराजथासे कर्ाचिदपि verse न प्रायि, tx: at खानां श्रातीनां मध्ये एक्टषभं एकमेव ओहम् wa: करोतु । अपि च रे राजम् मानवार्मां लां ww करोातु॥
अथ दाविंश्रीमाडइ | ““उन्तरस्वमधघरे ते सपन्नाः | THREAT wxuar जिगोवान् [स] विश्वा aren: gaat: सश्चयं जयम्। अभितिह नरु यतः awe” इति। दे राजन् लमुत्तरः SM भव ते war: wea: wat निरष्टाः way लमेक- इषा एक एव सेष्टः CVE CET सद्धं are: जिगोवाम् weer अयं प्राप्तः, विश्वा आशाः war चपि fen: संजयम् awa ages विश्वा gat: जयम् अभितिष्ठ अभिक्रम सिरो भव । अचयतः च्राचवं इच्छता ATA खख मि भव । cafax बड़ येत्यादि मन्ठपञ्चकम् चआग्ोगादङूपं रा- जनि पुरोहितेन warmer ॥
२ WI 8 प्रपाठके 9 STATA: | ho
थ warfiw “get भरन्ति कितया यवि afe- wa ्रभ्तित Ba gta श्रा भन्दिष्ठस्य सुमतिं चिकिद्धि। रते wa महि wal भद्रम्" इति। रे विष्ट य॒वतामाग्न fare. ग्मिष्टाः wa aren: श्रन्तितिः समीपदश्ात् उत टूरदे्ाख बलिं पूजाम् mati च्रानीय प्रयच्छन्ति। भन्दि- ह श्रतिश्रयेन Giada सुमतिं शेभनमतिम् ्रादिकिद्धि सवा ऽनग्टहाण | Y WH ते तव शक अरणं wea मि श्रधिककम्भिः Gs मद्रः कष्याणम् ॥
य wafeat) “ar Sar श्रनमयदधलैः। यो wa- पन्रीडषसख्कार । स निरुष्यागदषे। ast afy: | farem बलिइतः खराभिः" [८ ] इति। ansfaty: Se: प्रजाः we: बधेनेन्धनेख, easel दति धातोारुत्पश्नयात् बन्भग- मृते, श्रममयत् खवश्नीकृतवान्। यथाग्निः उषसा देवीरणे- पत्रीः ख्यमाग्ाखकार। VST: Se: महाम् TT: बन्धका wa fam: ast मिर्ध्य बलिचतश्चक्रं बवलिदरणं नाम देवेभ्यो शविदानं eerie: खकीयेबंलेः तया चक्र । एतचा- ` भवं दि वश्वेनीष्टिषु अग्नये बलिमते चरमित्यज्र याज्यानुवाक्ये। तथा च तज प्रतीकदयमाखातम्, Qs ath at Sey Chat
अथ प्रश्चविन्नो “शर खदा wh wae wae Wet बण्डय। Essar agar विभावा। भिया faura- तिथिामुषीणाम्"' दति । ₹े श्रगने aa यजमानाय लं चार्- पितरः आविर्बग्धव मत्यचदृष्टाऽग्ध; तख यजमानाय
acd Afuete-arqaniva
सद्यसूदानोमेव अन्याम् VITA यजमानाम् vate waft अतिक्रमिग्यसि। चारुतरलमेव स्यष्टीक्रियते, tes: र्वः Qa: aye: उञ्वखरूपः विभावा दीप्यमानः मानुषीणां विश प्रजानां प्रियः अतियथिः। सोऽयं we आग्नेये कश्णि zeal
अय ष्धिंश्ी । “ब्रद्धाज्यष्टा Rat सम्भृतानि। बरह्मा se दिवमाततान । ऋतस्य ब्रहम प्रथमात् जन्ञे। तेनाति ब्रह्मणा स्यद्धितं कः" दति। & ब्रह्मज्येष्ठ टद्धतमाः प्रजा- पतिप्र्डतयः wu, यानि dante ज्ञानैखग्यादीनि aug सम्भृतानि सम्पादितानि खन्वाणि wea | श्रतएव weld,
यद्यदिग्डतिमन्सच्चं ज्रौ मदूश्लिंतमेव वा | तन्तदेवावगच्छलं मम तेजोंऽशसम्भवम् ॥ दति ।
faq we लाक खद्धतमं AW अरज प्रथमं श्रादिकाक दिवम् श्राततान wera विस्तारयति wi किं बहना, यदृतं सत्थं सत्वकारणकारणं वस्त॒ तस्यापि ब्रह्म प्रथमं MH प्रादुर् aq खस्य खयमेवाविबंश्चव खप्रकाश्लेन भासत tau! तेनेवन्भूतेन ब्रह्मणा कोऽन्यः पुमान् alga शक्रति॥
अथ सप्तविं्नो । “ASAT घतवतीः । ब्रह्मणा खरवो- मिताः [९०] । ब्रह्मयञ्चस्य तन्तवः । wast ये दविन्कृतः” दरति । घृतवतो घुतसम्यंु चाऽपि ब्रहैव भिता यूपे प्रचा ata. श्कलविशेषा अपि aga ane तन्तवः विस्तारा af aga waa रविःसम्यादका ये खलिः af तेऽपि ज्व | Tatra nye खषभमिति विशते पा द्र्टयम्।
२ कारे 8 प्रपाठके © अनुवाकः | ws
अथाषटाविशो । “sagiitrefyary egies + wean: ara: ए्रथिष्याम। a tate: खरवसख्िवारसः। गमः सखिभ्यः aqrarama” tia) चषालाः qoraafta: कटकाः खरवः चुपरथनासु wefeyar: श्कलाः ware: खरभिख oat: य॒पाः एथिष्यां वेद्यां weg तिरे सम्यक् दृष्टाः | तत्र दष्टाण्ः, पङ्गिल सषभाणां श्टङ्गाणोवेत् श्टङ्गाणि यथा दृश्यन्ते तथयेवेत्यथैः। Wa: a युपाः aferatar देवास ख्ेस्णावख्यिता रेवा Wai WA Ua सवा एष Va- रेवत्या अथ्ुप दधाशरातम्, wat खजमानसंखिन्धों दंवरूपेभ्य waa way YE युपाः Va WHA मवेगात- are । एतस्य are विनियागं waart ate, wd चजभान उपतिष्ठते ममः afew दति ॥
्रथेकानविंशे । “श्रमिन्धरभभिरतरंद्रजआसि। wat वि- इत्य एतना अभिश्रीः । जुषाणा म भ्राङत्तिं मा afer! इला wor वरिवख्छरकः› दति । fans: श्रभिमवनगौलाऽयम््निः रजांखि रश्चनात्मकान् SAT अतरत् अ्यक्रमत् YT वाधिकाः पृतनाः wader: वित्य तत एवाभिगतग्रीः सोऽयं were: भ्रियमाणः aatefa मा afufes अहधांतु, श्रसक्छपन्ान् war वररिंवस्तदीथं धनं ASAT करोतु ॥
श्रथ विंशी । “teat त्वा भृवनानानमिभ्ियम्। Gray उर्षटतः सुवीरम् शविजेषाणः सपरं अभिण्डिरसि। जरि
wy wordt न॑दख'"[९९] tf Yad लांस्तोमि कीदृश 42
gcc तेत्तिसीय-त्राद्धण्माच्ये
भुवनानामोशानम् अभिगतच्चियं seed प्र्तकम्धकारिकं सुवीरं शओोभनापल्यदेतुम्। डे अग्र तं दविजंषाणएः सपनान् भ्रचुनमिभवितुं खम्याऽङि, अतः चन् जहि wat वाधका- मपनुद्ख। एतदुभयं was कष्मणि दरषटयम् ५
इति सक्चमोाऽनुवाक ; ॥ ७ ॥
अयाष्टमोाऽनुवाकः।
शर्व्वाऽप्याययणद्धक्रतद्धिनियागं खचकार Bre, सपन बदिति दे धाय्ये wad अआच्यभागयोः ca दविषां दें खिष्ट- शत इति । तच waareware, "सप्र्नवन्नबीयमा । शप्र gaa संयता । बुहत्ततन्ध भानुना” टृति। Yad खत्वं प्रवत् was पुराणेन भानमिव नवोयसा waa नवतरोख wan दीप्रेन संयता way Was भानुना AMET इदानीं ङम् मदत् BACT aay लव यागानुङूपनवतरं तेजः प्रसारयत्य्थः |
अय द्ितीया। “नवनन स्ताममग्मये। दिवः श्येनाय जोजनम्, वणाः कंचिद्रनाति a” दूति । दिवः द्युल्ाकात् श्वेनाय श्छेन- वत् चिप्रमागच्छ Bowe wae नवं स्तोमं अभिनवं स्ताचंनु fara श्रजोजनम् उत्पादितवानस्मि वसाधेनस्य क्रचित् mara भागं नाऽख्माकं वनाति दद्ाति एते उभे waz il
अय saat! “खारा यस्स fear इथे रयिर्वीरबतेा
२ काण्डे 8 प्रपाठके र Vega: | Ove
यथा । i aye चेततः” इति, awed उपक्रमे ws Hae चेततः चेतयमानस्य यस्याग्रे: भियः खाराः खस्मारेव प्ररूढा: अपराधिनादिव्य्थः | दे दशनाय नाभियोा भवन्ति वीरवतः पृत्रचतः पुरुषस्य रचिर्धनं दशंनोयं यथा मवति तदत् asta: ओरोमानिति ara:
अथय चतुर्थो । “were: पर एता [९], wfafdut मानुषीणाम् । auf रथो दानवः” इति। मानुषोणां fant दे वपरिचश्ग्धतानाम् अरभ्भिः पुरत एता। कंनचिदण्यदाश्वः दिभितुमश्रक्यः वणिः तरणरेतुः, wa देष तरतोति m- छणएम्। रथो रथवान्। अतएव रथौरष्वराणामिति wear- तम्। सदा waar गवः अभिनवः॥
श्रय पञ्चमो। “aay sara वाजिने। राच्यं पयसाऽजनि। जट प्ररुचितमं वसु इति। वाजिने अन्नवते सामाय नवं waaay पयसाऽजनि sae तच अष्टं प्रियं बरवितमम Wa श्रद्ध वख Ws i
BU षष्ठो । “aay साम NTE नः । पीयषस्येह ठपणडि । यरं भाग खतावयम्ः' इति । द सोम नवनिदमाञ्छं Haq TSAI TAVIS श्रम्टतसमानस्याच्यस्व भोगेन इह कर्मणि पदि war भव। यस्तवासिम् war काखविशरेषे देवैः कल्पिता मागः साऽयमाञ्यरूपः | एता तख ्राज्यभाययाः ॥
श्रय सप्तमी | “ATS Wa ते वयम्। at सुमतिं दठकशी-
ae [२] स at राख सरखिणः, cf © साम व्र 4x2
nee वितति्पेय-ब्राद्शमाख्वे
सुतनम्न्तियुकद्य ते तव सुमतिम् अरङ्ण दबुद्धं क्वम् we AMA AWA | स लमसमभ्यं उरस्िणः qreaga धमण भागं राख देडि।
wage । “aay दविजंषख नः । खतुभिः सोम गतः मम्। acy अतिदर्यं नः, राजस्क्छम waa” इति । इ शाम wafa: are: wana अऋतिश्चयेव निष्यन्तं gaa मवं मृलनं व्सामाकरूपं नाऽस्मदोयं दविजेषद्ध, अङ्गश्नब्दः frawe- WHAT अङ्क सामराजन नाऽस्माकं aaa तद्विः प्रतिं अद्धख। एते उमे Grae षडामाकरविषायाज्यापरोाऽनु वाक्ये ॥
By गवमो। “aay Sta way vf इन्द्राभ्निभां मिवेदय। तच्छषेतार सचेतसा” इति । गवं स्तां नवं दवि द ग्ाभ्चिभ्यां अध्यय निवेदय । तद्धविः सचेतसा खमानदेत- खाविद्धाद्मी seat सेवताम् ॥
अथ दशमो “Wee सामं गद BAA) Tara जणा जुषेथाम् [द] । उभा हि वाह Guar जाहकोमि। ताः वाके TE Gea Ver” इति, ठचर्शे wearers Vrain wife कणि मक्जातम् अभिनक्लेजे त्यं Ww + रोमं BEAT स्ताचं stat Ware अहं सुवा युद्धेनाष्ाहुं WH Sa ay qreat Freda पथः FRUB arias | WHat SHA कामख्मावाख GRATATS ASS Vr Het: Blea करे सन्डाद यत्तम् + एते उमे VATT इादव कालस BTA ॥
२ काद्ध 8 प्रपाठके < AGTH | BER
wate | “afafeat मव्य नः। We Lae दताम् । xe देता wefear’ इति । अभ्रिखेखख trem रोष FTG गतमख्ास्ठ Yaa भागेन ठष्यताम्, रह कणि at Zar खलश सखरखसञ्जाकथनप्रदो स्ताम्॥
अथ gem) “ay न आहि गच्छताम्। aga: सुग्विदम्। अख Were टष्यताम । अद्भिरिष्डा नवस am” द्ति। अथ्िखेक्याभे नाऽसदोयस्य नवस्ाखय auat तदै Ww VHA आदि गच्छतां सर्व्वरेवागच्छताम्। Bow Wagaya quant सुवविरं सखगंखाभसाधनम् अच यदि कश्यितं दविः शैद्धाप्मं द्वादशकपालं wars वेति। तच रेराग्रख GH चा Thea ते उमे याग्यामुवाक्ये ॥
अथ watem | ““विश्वान्देवाशस्ठपंश्त [४] | इविषाऽख wae ग: । सुदविंदोा fe अशिरो" इति ₹े लिः ने- ACTS मवस्ताख् हविषः भागेन feat रेवाम् तपंयत। warn fay देवाः खवष्विदरो safe? खगखाभरेतवेा जाताः #
चरथ wWaewl | “vs afe: सुष्टरोमागवेन | wa यन्ना उजमाषच्छ भएगः। श्रयं MT WaT wi.) विश्वे Tar इदमञ्चालमिषठाः' cf । इदं बिः सुष्टरोम TY VG सम्बता शरभ्त् मवेन इविषा युक्तः यजमागसर श्रयं wy: भागः स्दिरंवेंजगोकः। ad aw: ware भ्रतजातखू गभी Tse अन्सरवख्िते 1 बन्व। रे fag देवाः अ्रद्याख्िन्
॥ * A ~ - - ४९२ तत्तिसीोव-ग्राद्यण्भाष्ये
कर्मणि ददमास्तोषौ afe: अरति भ्रागमिष्ठाः च्रागच्छत। एत भे वेश्वदेवस्य इविषा याज्यानुवाक्ये ॥
अय पञ्चदशो “casa द्यावाएटथिवी wart तन्वाने यज्नं पुरुपेशसं धिया । ara एणीर्तां भुवनानि विश्वा । प्रजां ufsaad नवेन” [५] इति cast इमे एव द्यावाष्थिये समोचो WATT सङ्गते सत्यो पुरुपेशसं weed ay भिया खबुद्या तन्वाने विस्तारयन्धे wa यजमानाय fara भुवनानि सव्वीणि तजातानि श्राष्णीतां waa: पालयतां तथा प्रजां ofea waaay नवेन विषा daar aa wet सम्पादयेताम्॥
श्रथ Sed “Ta घन्, wad ये दुहाते | पयखन्युसरा- मेतु पुष्टिः। दमं यज्नं जषमाणे नवेन। समोषी द्यावा- ए्थिवो sare? «fai ये urarsfaa wad caret दुहाते दमे द्यावाषएटथिदये सर्व्वेषां प्राणिनां घेनखानोये पष्टि- धंनसन्द्धिः GAA उत्तरोत्तरामतिश्यावस्धामेतु श्राग- श्तु कोदृशो पष्टिः पयखतो प्र्डतटच्चदकयुक्रा नवेन नूतनेन विषा TH as} जषमाणे सेवमाने समीचो पर- स्यरानुकूले द्यावाष्टथिव्यै gard waxes चरने भवे ताम। एते उभे wa द्यावाषएयिव्यमककपालमित्यस्य या- SATA ATA ॥
श्रय anew | “afaer दव्यवारनः। चिचभानचतासुतिः। नवजाता fated | Bian afeaaa’tfa & aa a
WTR 8 प्रपाठके < ्नुवाकः| Res
यविष्ठः युवतमः इव्यवा दनः विषा बोढा चिकभानुविंचिचन- Cif: घृतासुतिः चृताश्ननः नवजातः प्रतिक्षणं नूतनञ्वाखा- ङूपेणात्पन्ञा विरोचसे विशेषेण Fae, तन्महदिलनं तरेत- न्माहाक्यं ते तवैव न लन्यस्यास्ति॥
श्रयाष्टादरशो। “May रेवताभ्यः। भागे देव न मोयसे Ca] । सु एना विद्वान् यच्छसि । गवः स्तोमं see a: दति । Sun देव त्वं देवताभ्यः ears: भागे लया उद्यमानेऽपि न aaa न fees यथया तव भरातरः Sawa Ca वदन्तः wat, म. तया त्वमिल्यर्थः। स लवं एनाः देवताः विद्वान् यजानः WAG मवं स्तामं स्तात्रं Hee । एते उमे खिष्ट- WSIS ॥
एकामर्विंभ्री । “aft: प्रथमः प्राश्नातु । a fe ae यथा हविः । faat श्र्मन्यमाषधीः। शृणातु विश्चषंशिः' इति। अयमद्चिः इमं ₹हविःेषं मन्तः WANT सन् WATT | wufa: यथेरं विः waa यथा चापभाच्यं तथा वेद जानाति) ware विश्वचषंणिः विश्वस्य xoersfa: srr: शिवाः सुखकराः ङणेातु करोतु, श्रयं मन्तः श्छामाकडहविषः ara faferem: 1
अय fawti “wxra Ha: ware देवाः। त्वया वसेन wamrafe ati a at aan: पिता afawes शन्ताकाय तमुवे स्यान; एति । & ar: नाऽखराकं भद्रात् वन्तंमा- नाच्छरयसाऽपि श्रधिकं श्रेयः wats सम्यगानयत । ₹हे पिता
९2 पित्तिरीय ब्रादशभावथये
अशनं त्वया वसेन लद्रपेण रकेन पाथेयेन at खमन्नोमहि अश्मुरोमदि संवर पयन्तं wea भीवाम card: । सं तवं भाऽ- साकं मयेऽभूः सुखं भावथन् अविग्न उदरं पविध्रन्लोकांबं पज्राय तनुवे अरोराय च WAT श्रान्ता WA स्यामः सुखकर भव । अयं भन्ते न्रीद्याग्रयणस्य शेषभच्णे विनियेोञ्यः ॥
saath “aaa मधुना शंयुतं waa सरस्वत्या अधिमभाबचङुषुः। ex चआषीत् सौरपतिः शरतक्रतुः। को- माशा Bree: Berra” [9] इति । अधिमनन थगादि- भूते मनै प्रजापती राजनि शति afar कखे रषिकाः सरखत्या TM: मधुरेण जखेन sae एतम् इदानीं पशत दृश््रमानमेव aay यवधान्यविगरेषम् अचकुषुः शेचेषु उक्त वभः asd यवः इदानो gwd aw aa afamfeara भरारथवन्तः weed: । Sadar: we तत् खामोति agae- wad, Ox: शतक्रतुः wregracdidager यः arse wreath: रलखाभ्याषोत् gra: Be रातारोा भर्तः को- HINT, रषा ककरा रासन् | श्रयं मन्ना चवाशयणशख भ्रव wee विनिखेञ्च॑ः॥
वेदास्य प्रकाशेन तमे शाद निवर्॑यम् | पमथांथतुरो देवादिद्यातोर्थमरेश्वरः॥
दति श्रोखायनाशचार्खंविरकिते माधवीये धिदोरथप्रका के wey.
MMe fears चतुयप्रपाठकेऽष्टेमेनुवाकंः॥८॥ AAT चतुयभपाटकरः॥
श्रथ वैनतिरसोय-ब्ाह्मणखभाष्ये `
दितीयकाण्डे पञ्चमप्रपाठके प्रथमोऽनुवाकः | | ee GED क Ga UAE: ॐ ।
ae निश्वधितं बेदा यो वेदे भ्वोऽखिलं जगत् |
निमे तमहं वन्दे बिद्यातोर््रमरेखरम् ॥ ९॥
चतुथं VITA मन्वा बहव ईैरिताः।
प्रपाठक पञ्चमेऽस्िख्तच्छष TIAA ॥ २॥
तच प्रथमानुवाके प्रयमाग्टचमाद। “ATU रति विश्च- aaa | Cat ला ब्धा wei) स Tees व्यान" दूति । ऽयं मुखनासिकावन्तं प्राणवायु: सोऽयं बहधा ग्ला प्रा्ापानादिटन्तिभरेनामेकप्रकारोागश्ता बद्नि जीोवजातानि प्रति <a: प्रेरकः सन् एनत् कम्पमानं WAST जमत् Toft | GCA स एब प्राणः सव्यं जगत् व्याने व्याप्तवान् ॥ अथ fxdtarate | “at देवा देवेषु facta: w- ठदृ दात् चेश्यभ्यगहृभा । तमित् प्राणं मनखापञिचत । wi देबानामिदमत्त॒ at Ufa” इति । दौोबन्तोति देवाः wre- चचःग्राजादयः। तेषु देवेषु म्ध्ये या मस्या देवः प्राणः MHA साऽयमन्तरादृदूरात् पुनः पुनरम्तवदिश्ावत्तमा- 4 ह
५९९ तेतिसीय-ब्राद्धगभाष्ये
मलात्, विभः रत्छदे इव्यापी GA रेचं WIT तस्य खामो। षा ओष्ठ; तख दृष्टान्तः, अध्वगत् वया लाके West मालस्यगमनं करोति, एवमयं प्राणः प्रतिचणं उच्छासनि- वासी करोाति। तमित् तमेव प्राणं मनसापरिकितभक्ति- पुरःसरमुपचरन् ख प्राणा देवानां मध्ये श्रयं प्रथमं नाऽखा- दीयं ददं विरक्त भघयतु । यदुक्रमेतरोयब्राह्मणे, wy: QA AAT वाक् प्राणाः, ता एताः पञ्चदेवताः इमं fafear: पुरुषमिति । agama प्राण देवताविषयं द्रषटयम् ॥
अथ टठतीयामाइ | “मनस्धिकेदम् । रतं भव्यञ्च wad तद्धि देवेवष्वयियम्”” [९] । यदिदं मनसाऽन्तःकरण- मस्ति तस्य चित्ता चित्तेन टत्तिविभेषेण ददं दश्यमानं गछतं भयश्च अतीतमनागतञ्च सव्ये ग्यते रच्यते । यत् पूवे निष्यन्ं युच्टत्यादि चेतनं धनधान्याद्चचेतनं यथ्चेतःपरं सम्पादनोयं चेतममचेतनश्च aga मनचेव परिरच्छयते तद्रक्तापायागां ara चिन्यमानलात् fe यस्मात् कारणात् तं मना देवेषु दीप्यमानेषु इद्ियेषु श्रियं श्रेष्ठं awards रच्तमुचितम्॥
अथय UGA ATS | “UT UA TATA ष देबेरिम इवम् । मनः श्रेयसि safe aaa यशपतिं cua”? इति, तमनो रेवैर्दीणमाभेरन्येरिख्ियेः सह परश्चर खयमग्रमामी Wat Aas cH दवम् aera प्रति एतु आभि- स॒ख्यं प्राप्नोत् । किं gaa अयसि जयसि ac तस्मिंश सिन् wwe wate यन्नपतिं दधत् यजमानं खापयतु Tay
२ काष्डे५ प्रपाठके ९ अनुवाकः, yee
wag प्रवन्तंयलित्यर्थः। तरेतनऋग्धदयं मनोदेवता विषयं द्रष्टव्यम् ॥
अथ पञ्चमीमाइ । “saat मे वागिद् £ दविः। fatre- रेवी परोदिता। चव्यवाडनपायिनीः" दति we पुरो वतिं मे विः वाग्देवी सेवताम्, कीडूशगे विराददेवो देवता- विग्रहात् gtifeat प्रथमतः wom यद्यपि greta मन खक तथापि कायव्यापारापेया पूव्वभाविलं प्रथमप्रढस्तिः वचा यक्ता । अतएव व्यवदारक्रमाऽन्यचान्नातः, कणा करोतीति इव्यवाट् वाचा fe मन््मुचाग्यं दविर्दीयते, तस्रा- दागियं इविवंहतोल्युपचयंते। श्रगपायिनौ सर्बव्वपि व्यव- Utara नहि वागिद्धियमन्तरेण अ्रतोतागागतविषये अवहारः सम्भवति ॥
अथ astray “यया दख्पाणि बहधा वद्श्ि। यश्रा- fa देवाः परमे जनित्रे, खाने विराडनपस्णुरन्ती [2] 1 वाग्देवी जषतामिद् £ दविः” इति । यान्येतानि देवति्ं- स्रनब्यादिखूपाखि यानि च नोल-पोत-श्णक्ग-कष्णादिषरूपाणि तानि सव्वाि यया वाचा ममुय्या ब्धा वदन्ति। दृद खमोचौनमिदमसमोचीनमिति wars बहधा वदन्ति तथा परमे जनिते उत्तमे जन्मनि वत्तमाना Zara यज्ांसि रमणो- यानि ङूपाखि यथा वाचा वदन्ति खा वाग्देवी नेाऽसरदी- यमिद् दबिखंषताम्। कीदृशो वाक् श्रथप्रका शकलेन विविधं
राजमान दति विरार् अ्रपस्फ़रणम् श्रथापिधाने gaya: 4F2
gee Aferty-arqaara
तद्रादित्यादमपस्पुरन्ती | तदिदं aad वाभटेवता विष्व द्रष्टव्यम् ॥
अरय सप्रमोमाद । “चशुदेवानां च्योतिरणश्टते न्यक्रम्। अख विकश्षानाय ब्धा निधीयते । aa सुखमन्नोमहि। ar a हासौोदिचचणम्"' इति cart दौव्यमानार्मां इण्डिया मध्ये चचुरिद्ियं ग्यातिर्विस्पष्टभासकं तज्राग्टते मरणठरङहिते श्रादित्यस्रूपे am निलोनम्। अतएव ae आमगनि, आादित्यञ्चच्डंत्वाकिण्यी प्राविशदिति, afecqera wie नीलपौतादिरूपजातस्य बडङघा विज्ञानाय नानाविधन्चाग- सिद्धये निधीयते प्रजापतिना व खाण्यते। तस चल्रिद्धियस सुखं सुखं तेन waftixae रूपप्रकाशणे सति थत् सुखं जायते तत्सब्व॑म्ीमदहि अरश्रुवोमहि प्राश्रुयाम् freed वि शेषेण प्रकाशकं तखल्रिदधियननाऽस्माम् arerdta काचि दपि मा परिल्यजतु॥ | |
श्रथाषटमोमाद । “शरायुरिन्नः प्रतीयताम् qwrargen वयम् । जीवा च्योतिरशोमदहि। सुव्खातिरताम्टतम् इति। चशुदंवताप्रसादेम नाऽखदौयमायः ca प्रतीयतां wader वद्धंताम्, WAT चचषा यक्षा वयं जवाः कथयमनन्धाः सन्तः खूपाभियक्रटृत्तिलकलणच्यातिर णमह प्राप्रुयाम। उत अपिच खवः Wifeanad स्यातिषिनाश्रदितमादि ल्य प्रकाश्रमश्ोमहि चचुषा प्म । तदिदं मन््रदयं चुदँ वताविषयं geaat
अथ नवमोमाइ। श्रोत्रेण aaa weft सत्यम्)
२ WEY प्रपाठके र VAT: | ५९९
AAG वाचं बडधाद्यमानाम् | HAG ATE मख श्रुयति ग्राचेश wart few श्राष्टणामि'' दति। wax seri यख wy वचमं awe area wh wef) te aa wiefrtstred at eat वाचम् अनेन ओजेदिखेश wat जनः wotfa) किञ्च याऽयं Arar wefagar sara, श्च ae: पूजाविषया ठन्ताम्तः, सख सव्वीऽपि ओचरेणेव अुय- a1 किञ्च wer feu याऽयं wafefauar ठन्तान्स्तमणष्ं aay waa: जआ्राष्टणामि॥
अथ दशमोमाश। “येम प्राच्या उत दशिशा। wns few: श्टण्वन्दुन्तरात्। तदिच्क्राचं बरूघाद्यमागम्। अराज्ञ नेमिः परि wat बन्धव" [द] दति एमं Frew प्रा्थादि- feng आ्रामतं शब्दं wef तदेव यात्रं बहघाद्मानम् चच्यमामं अब्दजातं we परिबण्डव परिग्टद्य ata रथ- नेमिरिव asia अराम्। चक्रस्य वद्धिबंलयोा नेमिः, तदन्त BATAVIA: ATKIS YT: WUT: | एत Hass ओर च- रिषयं gear एतेषां दभानां went जातकमाणि विनि- tet बभायम ore श्रथेमं दभिमधघुतमिति समुदाय दिरष्टेन प्रा्रयति । srer रति विश्वमेअदित्यनुवाकन प्रयुमिति ॥
दति प्रथमोऽनुवाकः ॥९॥
¢ee Afacta-arqaniral
अरय दितीयोऽनुवाक ¦ ।
दिती येऽमुवाके प्रथमाष्चमा इ । “उदेहि वाजिन्या we- नः । दृद राद्रमाविश्च छमुतावत् । यो रोहितो विश्वमिदं जजान । समो र्षु सुधितान्दधातु”दति। हे वाजिम् अ्रश्मेधे कषांणि प्रयज्यमाने ₹े we sate जलमध्यादुद्रच्छ। अचा मेधे भार दाजदखचम्, Was wear समू तते दस्तारमनदकमुदानयति उदेहि वाजिन्नित्यष्टाभिरिति। अताऽजाशमेधगतमश्ं BATA, याऽयमश्रा श्रखन्त- ava स त्वमुदेहि ugar च खनुतावत् Misa दरं रा माविश्न। इहास्यतामिद भृज्यताभित्येवंरूपा वाणो खनुता। Wa WHS प्रजा पतिजन्यलमेव न तद्रपलमुपचये Wee | योऽश्वः खकारणण्डतप्रजापतिरूपेण रजो गृणयक्राद्र हितः खन् ददं fag जजान उत्पादयामास स प्रजापतिरूपाऽश्ा aT ऽस्मान् तेषु TRG छधितान् उखयुक्तान् war खापयतु ॥
अथ इितोयामार्। “trey trey रोहित आरूरोाह। प्रजाभिदद्धं जनुषामुपर्छम्। ताभिः ayant अविदत् ष wat: 1 गातुं swafae रादमाहाः'" इति। & राडिति रोादिदणप्रजापतिखरूपर अश्च Tre Tre Ara मागं खर्गमागम् SALTS BUCY कुर्। काभिः, प्रजाभिः सर कमिव, ठदड्धिभिच्छतां प्रजानां सम्बस्ि woe प्रत्यारोारषमिव। ताभिः प्रजाभिः सह संरथः were: सन् षडर्ग्योरवि-
२ काद्दे\ पपाठके २ खगुवाकः। ९०१
न्दत् श्ञातवागसि । oa: गातुं गन्तुं प्रपश्यज्निह cra WUT: ्इतवानसि, तव wawawarser जनाः सज्ि- feat इत्यथैः ॥
श्रथ ठतीयामाइ। “ararifarefae राहितः। षा याखदमयं ना We [९] wad द्यावाएयिवो अकरोभिः। Te दुहायामिह रवतीभिः"' इति । रोहितः लं राष्मिद श्राहार्षोत् अ्राइतवामसि । व्याखात् विरोाधिनिष्याश्ात् घः य॒द्धात् अरश्वामिन्लप्रजापते तव प्रसादान्ञा WIAA | श्र्याभिन्लप्रलापते तव प्रसादात् ावाष्यिवो wrarefaar वरकरोभिः अक्ररोच्छन्देायुक्राभिः रेवतीभिः सामाभिमा- निनीभिर्दैवताभिः सह ॒श्रखमभ्यम् अ्रसदथे we दुराथां प्रितवत्य ॥
श्रय चतुर्थोमाद | “faaadt रोहिता विश्वरूपः | स- माचक्राणः ATV Teg दिवं गत्वाय महता afar विना राद्रमुगन्तु पयसा खेन" टति। सरोहितः प्रजापतिः विममभं परामभरे waa wae ae रतम् अयमस्य wee याग्य दति परामश्ंः। कीदृशः प्रजापतिः, faaec: सरव्वजगदाधारेण वन्तमानः। तथा समाचक्राएः, सम्बग्यस्य- मानान् फलविशेषान् कुष्वाणः। ते च फलविशरेषाः प्रहा qwafa weexan निर्हिष्यन्ते । प्रकर्षण Waa प्रा्यन्त दति WE: खर्गभागाः, खहा मानुषा भागाः, तदुभयं कुब्वाणः | ब प्रजापतिरदिवं गला यः खगे प्राप्य महता afeer सको-
९०२ afata-areyaa a
Grau मा दाक्मेन नोाऽस्मदथंमिद TE खेन waar सखकथेन टरिजसेन arm विग्रेषेण azag i
श्रय पञ्चमीमाद। “are विश्स्तपसा waza: 1 गायत्रं AGATATS WTA: | ATT AMI मरसा खेन । VATA यत्रा mag रोहितः” [2] इति & रोहित प्रजापते नदीये तपसा या faw: प्रजाः सम्बन्डवः। तथा न्यनाख्रायते, ख तपाऽतष्यत । स AVA दद सव्वंमखजतेति | ते वदोयालाः प्रजा गायनं AAT | एष वे मायश्चे वत्सा यद्ायखख दति शत्यन्तरादाययणग्टहा ATTA Tae: | तमाग्रयणाख्थं वत्सं अ्रशमेधद्छ मध्यमेऽइनि wafeaam: | ताः प्रभाः सखेन महसा उखकोयेनानृहटितेन मदहिमास्मयरेश त्वां विशन्त । किं बहना माता सब्वेडतानां सम्यङ्किमाता wages: रोहिताऽखरूपः प्रजावतिः meq warafi- लच्छा गच्छतु ॥
अथ षष्टोमार । “aun भर्तः एम्रिमातरः । इन्द्रश wae प्रणो wa) wT at रोहिता अ्टशादचिश्चवः। जिसप्नासे मरूतः खादुखष्युतः”” इति । हे मरुते qe युजः awifa: werafedagy साकमस्मदौवान् चन् प्रशोष facrgea । राडितः प्रजाततिरूपाऽयमश्वः वा awry ख mitra अजष्तयकारिण एत इति भवदीवां कोतिं बरा ष्टशेति। कीदृशा मरतः या अ्रजुविषये कापा; fs मातरः एषान्ते एत्िमावरः BH: TH: उपभाख दति हि
काद्ध प्रपाठके २ अनुवाकः १.९
मन्ामरम्। WAT ३ पयसे मरता जाताः इ्तिचरहित्रा- wea श्रभिद्यवः अभितो चातमानाः जिखशत्ताखः चिविधाः war येषां ते िसप्तासः, सप्तगणा a मदत इति ब्राह्म Waa, मरङ्णाः सप्तसद्याकाः, तच धूनिख घ्या सेव्या- रश्षकाऽनुवाकाक्रा गणा मध्यमः । तस्मात् पूष्ववज्तिंमः ye चेत्यादिमोाक्रास्लया गणाः, तख सत्यसेत्यादिनिाक्रा उन्रभाविनस््रयो गणाः, तजेकस्िन् गणचयेऽपि arg विद्चन्ते। तस्मात्ते चिसक्नाषः carat खादना इविषा ` waged दति खादुः VHT!) श्च मरत दूति सम्बन्ध पदं दिराचातम्, ae वाक्यदये योजनोयम्। ₹हे मरतः wy may, रदे मरूते यमान् रोहिते wees योाजना॥ श्रथ खक्तमीमाष। “रोहिता ध्ावाए्टयिवौो जजान । त- fava परमेष्टी ततान। तस्िञ्किञ्चिये श्रज एकपात् अददद् ावाषए्थिवी wan” दति । योऽयं रोहितेऽशरूपः प्रजापतिः ख एव पुरा द्यावाष्टथियावृत्पादितवान्। afar रोहितेऽखे परमेष्टी प्रजापतिखन्तमश्वमेधतन्तुपरम्यरां ततान विष्लारि तवान् । एक एव TEA गच्छतील्येकपात् । तथा ख मन््ाभ्तरम्, खग्यं एकाकी चरतीति । ख च मनुव्यवत् afe- मध्ये पुगः यन्ज्मरदितलादजः। तादृशः खथीाऽपि afer Ufeasa शिभिये श्राज्ितवान। रोारिताश्रय प्रजापतिद्वारा नगत्ङष्टिकन्तुकलात् छखरय॑स् तद्ा्चितलव युक्तम् । स च रोहितः
खकोयेन बलेन द्यावाषटयिव्यावढू" त् दृ टौ चकार ॥ 4 8
१०३ तैलिसीय-नाख्मलमाग्थे
अ्रथाष्टमौोमा इ । “रोहिता ावाष्रथिवो weeeas तेग सुवः समितं तेम ara: [३] सा waite रजसा विभाबः। तेन देवाः सुवरग्बविन्दन”” tfai रोहितः प्रजापतिः घा- aefauat इृडौकृतवान् । तेम रोहितेन सुवः समितं wt erat चया रघो ग पतति तथा सम्मितम्, तथा नाकः खगं विशेषोऽपि तेन mam) स एव tifes: अन्तरिष रजसा wane च्योातिगंणस्य wae a विमानः विष्व fadia, तेन रोहितेन देवाः इन्रादयाऽपि सुवः अन्वविन्दन् खगै ways: | एवमेते र टभिर्मन्तेर ्रमेधग तस्या खस जघ. म््यादुड़मनं कुयात् ॥
श्रय गवमोमाह। ““सुसेवन्वा भानवे दीदिवाक्म्। समग्राखेो लङा जातवेदः। sale ला वाजिनमाघुतेन | लैखमग्रे यवसे भाजनानि टति। ₹े जातवेदः we: बु SIT: सुचः TAM qaqa: सत्यः खनिष्ठेन घृतेन ला- मुनि । कोटा जुह्ाद्याः भानवः घुतपूणलात् भाखमानाः, । argu at gad सुखेन खेवितुं शक्यम् दीदिवांलम् wan | दौष्यमानं वाजिनं वेगवन्तम्। wa त्वेति परं डदितीयाकं दिराश्चातम्, तैकं प्रथमाम्तलेनापरि नेतव्यम् । रे we घं | भोजनानि arm योग्यानि अ्रस्मदोयशदवींषि सुसम् NTT waaay यवसे मिच्रथसि खीकरोषौत्यथः॥
अथय दश्मीमार्। “प्रे बद्धं महते सिभगाय। aa & खान्यन्तमानि GH) सच्चास्पव्यः सुखममारृषय्व । TTA
२ WTS ५ प्रपाठके ₹ अनुवाकः | ay
मजितिष्ठा aeryfa” इति। ¥ wa Ware मरते साभगाव we Gawe aa सम्बन्भोनि wari उकमानि afe- amiga धनानि ware wa जास्पद्यं जायापतिभावं wai सुष्टुनियतं waaay waq सम्यादय। woaat ्ाचवमिच्डछतां caret महांसि तेजांसि अभितिष्ठ अभित त्राक्रमख । दमं मन्तदयमाग्रये aNfe इषव्यम्। तचाक- रख विवारकमष्सपि वैधायन wre, wa तयापविष्ाऽन्वा- TATHAGATA WE awa Gaara ॥ दति द्ितीयोाऽम्वाकः॥ २॥
[गिण सर
अथय दतौयाऽनुवाक्रः i
ढतोयामुवाकं प्रथमाग्चमाह। “पुननं CRT AWA ददातु) धनानि क्रा धन्यः सुराधाः। wate wat याचिता मनः । wet at we हविषा जुषाणः" दति । we दौचानि घनानि खानि नष्टानि तानि स्वणि पनरपि नः WAH TRI ददातु WET द्धः, मघवा Weary we: अक्रिटक्र दूत्धयेः। धन्यः घनदानादः सुराधाः ब्रोभनान- चकः । नादृाऽयमिख्ः याचितेऽस्माभिः प्राथितः सम् ward मनः warts wea अरसरदभिमृखं करोतु, गाऽस्मदीबद्धास्य दविषः भागं अष्टो जुषाणः Wh सेव्यमानः
SUE: अ्रस्मदभोषटं करात् ॥ 46७2
dod तैत्िरीय-ब्राद्य णभाय्े
अथ दितोयामाह ¦ न्यानिनोा जिनं धनानि। aw र मन्यना । इन्द्रामुविन्द् नस्लानि | ware इविषा पुनः” afi हे भुर ux त्वं विहितस्याननष्टानात् निषिद्धसेवमादा पापयुक्ताम् मः अस्मान् जिनम् भिकाथे हिंसन् मन्युना भ्र साकं ary यान्यस्मदोयानि धनानि जदर्थं शअरपतवानषि। अनेनास्मदोयेन इविषा ge: सन् पनरपि नेाऽस्माकं तानि धनानि अरनविन्द श्रनुरदेण que Was: | एतदुभयं मषधनख wwe कस्िंक्वित्कम्मविगरेषे दरे द्रव्यम् I
श्रथ दतीयामाद। “eR आज्नाग्यः परि। सब्वाभ्याऽभयं करत् [९] जेता wae विचर्षणिः” दति । विचषणिः far विच्य द्रष्टा waut sae: सब्वाभ्या दिग्भ्यः परिता वत्त मानाभ्यः RAR अभयं करत् करोतु | Wa मन्तः Te चव उपरामार्यः॥
श्रय चतुर्थीमाह। “MRA ला ATATY ST WAY AT Utica अरम्टतलाय जीवसे" cfs | Fox wrgafefeg ai परोद पुरखछत्य सेवे, ्राकूतिः सङ्कल्पः कामो भोगः TAA wafg: अ्रम्टततल्मपग्टल्युरादिव्यं जीवनमनादि सम्पत्तिः ॥
By पञ्चमीमा₹ | ““श्राकूतिमस्यावसे। काममस्य Val! इनस्य gad धियः” tai लाकं बुद्धिमन्तः कन्तारः अवसे खरच्षणाथे we धनादिसष्टद्यर्थञ्च श्रसेन्रस्याकूतिं सङ्कल्पं कामभिच्छां धियो afgfaing युते च्राज्र्यन्ि, a विद्रनेरपेक्तेण खतग््रानाकूल्यादयिन् लभन्ते ॥
श काये ५ प्रपाठके श UTA | ९०
श्रय व्टीमार | “श्राकूतिं देवीं मनसः परोदधे, awe माता खुदवामे WS यदिच्छामि मनसा सकामः faz- यमेनद्धदये निविष्टम्" [२] इति अरहमाकरूतिं सत्या भिमानिनीं रेवं कार्थषु gerve मनसः WIZ wHE- युष्येमेव we काय्यं मदीयेन मनसा क्रियत card: । सेव- माकूतिः awe aera ait मे मम सुवा सुखेन WISlG WHID, सकामः कामसहिताऽदं मदोयेन मनसा यत् काये कभ्तंभिच्छामि ada इदये निविष्टमेनत् तत्का विदेयं लभेयम् । अरस्य मन्यस्य क्वाणामादौ aye वि- जिथोगं बेधायन are, sarge वेदनं करोति श्राकूल्य @l STATS ला Way लेति॥
AY सप्तमीमाद। “सेदभ्रिरप्मोर रत्येव्यन्याम्। यजवाजी तनयो वीड़पाणिः। सररूपाया wet समेति” ईति aw aferaat यजमानेनापचरिते सति तनयः ga: वाजी अन्न- वान् वीड्पाण्यिगदानादिषु FSIS: सदरूपायाः सरख- सञ्याकेना्नेन em: सम् wat श्रच्तरेणापि श्रविनाशेन जीवनेन समेति सङ्च्छते। सेदश्चिः स एव उपचरिताऽ्िः अरन्याजितरयजमानसम्बन्धौनग्रीन् श्रत्येति अतिक्रामति। asa मन्तः water खिष्टरृतः पुरोऽनुवाक्या ॥
अयाष्टमीमार | आशानां लाभ्ापासभ्यः। चतुर्भ्य अग्डतेभ्यः। TS श्तस्वाध्यकेभ्यः | विधेम इविषा aaa’ इति। हे पशा त्वाम् surat feat मध्ये ware: वि्चि-
ges Qfadts-wreqaad -
amet feat पालेभ्वः चतुण्वैः रण-वल-वदण-सोनेभ्डः अल- तेभ्यः देवेभ्यः सभर्पधामीति te: गतस्य afer कर्कि WHS TNT, Waa: wii, Teer qe इविषा एद fata भोप्रभेव परिषरम॥
wa गवमीमाह। “विशा चातता मधमा सर्जामि, SANIT आप BATU भवन्तु । श्रयं खनमाना दधो
wena weal: awe: सन्तु wa” इति गि
arat: wat feu: we मधुमा मधुरेण wyTaq de खानि खंयाजथयानि। HUW ज्ाषधयख wralar राम- रिताः भवन्तु खन्तु । यश्च यजमानः Be WaT व्या
मिरख्यतु। सव्वं oa: WaT: व्याघ-त्छरादिभिरली- |
कताः wa इमं wae पथा सन्क्णमामे यजमानेन
suai तथा दिवः wenefeqetfafag wera «fi WS AMAA | AAT च तयोः WATHTAATATAA, W- जानां ला विश्वा आशा eft it
श्रय दशमीमाह । “afq: सामा वरुणा मिज em! दस्यति; सविता यः सहसो । पूषा मा गाभिरवखा खर खतो, लष्टा रूपाणि way यज्ञः” द्रति । अन्धादयस्लषटप्नता बे xu Zar: सन्ति तेषां मध्ये एकंक एव नाऽस्माकम् अवसा Tt खाय गेाभिः समनक्तु सयाजयतु | SHY CATH, ला. रेग खूपाणि जपा जादि शरोराश्छपि खमन । यः खङ्खोति षक fated चः खद्ससद्याकरम्ियुक्षः; esd खवितेति योख्धम्॥
२ कारे ५ प्रपाठके 8 GAH: | १०६
अथेकादेगोभाङ । Caer safe दधतो सरखतो | पूषा way सविता गे ददातु रृरस्यतिदंददिग्रः aaa fast दाता वरणः सामा afa:” [2] बति wa wer खूपाणि प्रादिश्ररोराणि ददातु। सरखतो दधती art यिजरौ यात्। पूषा सविता दरस्यतिख waa नः ward भगं Sraray ददातु । OE! UWS सरस्सश्छाकं गाधना- दिकं ददत् ददातु) मिचवर्णसेमाभ्निष्वेकैकः wee दाता भवतु। एतच awed मिचविन्दायामिशि याश्या- ware | तया चाश्लायनोा मिजविन्दामार, वेराजील्या- दिनादाजहार॥
दति दतीयोाऽमुवाकः॥ ट ॥
अय चतुयाऽनुवाकः।
भथमाणष्टचमाइ। “रामा भर भगसिक्र TAMA नि ते gue भमर प्ररेके। व्यं ta पप्रये कामे wa लमाश्णा वसुपते वद्धनाम्"* thai ₹ र्न Yar दीप्यमानं भगं सनादिसाभाग्ये नः अस्मभ्यम् WaT सन्धाश्य। ते तव tye दामश्नीखल्य प्रोकं अतिश्रये खति श्रतिरिक्रं धमं थाभाये तुभ्यं निधीमहि । wa इव arvafafta अस्माकं कामः. पप्रथे प्रार्थिताऽभत् । वदनां aqua बहुधनखामिन् तं STRATTON: TA: पूरय ॥
gto तेत्तिरीय-त्राद्यबभाय्ये
श्रथ दितोयामादहइ “cad कामं मन्दया गाभिरश्चैः। waa राधसा wy! Bawar मतिभिः qa विप्राः, इन्द्राय are: Bfaarar wan’ इति। & ox टममख्माकं कामं गाभिरभ्रैः लया ce: मन्दय रर्ष॑रेतुः कुङ् शग्धवता fexwaar राधा रत्नादिधनन च कामं पप्रथः प्रथय, सुवव्य॑वः खगंमिष्छन्ता विप्राः ये मेधाविनः कुञिकाषः कुभिकास्त् fanfare oa: मतिभिः Ga: तुञ्बमिच्धाय वाः अक्रन् BERGA लदौया स्तुतिरेव लदा गमनदेत्- त्वात् वाहनमिलत्यर्थः | एतचाभयं TF कम्मणि द्रष्टव्यम् ॥
अथ दरतीयामाइ। “wee a वीय्योणिप्रवोचम्। याजि चकार प्रथमानि वञ्जी [९] | अ्रहन्नहिमन्वयस्ततदं । प्र वणा अभिगत पम्वतामाम्' इति वञ्जी aqee इद्धः प्रथमानि मणिमुख्यानि यानि वोग्याणि भोग्याणि चकार, इ्ग््रस्य खम्ब- aif तानि वोयाणि न॒ fat प्रवाचं प्रवच्छामि, प्रथमं तावत् शरदिं टजाख्यम् असुरं AW ₹तवाम् | अनु तद्न- म्तरम अपस्ततदं मेषखितं ae Agden एचि्यां व्यापि- तवान्। अय पम्वैतानां aqur wer प्राभिनत् wade भिन्ञवान् ॥
अथ चतुर्थमाह । “श्रहसहिं wea शिथिवाणरम्। a- OTH AMY GA ततक्ष । seq इव Tra: स्यन्द मानाः | ws: समद्र मवजमग्भ॒रापः इति। waa पव्वतखमाने मेषे भिभि- याणम् आश्रितम् श्रहिं नखनिरोधकम् शरहिनामानमदरब्
२ काणे प्रपाठके 9 खनवाकः। Ere
श्रहन् इतवाम्। लष्टा देवः WR इन्द्राय ae खगाय fea Te ततच् Arenas । तते वञ्जेख टष्िनिरोाधक शता इते खति WATT AT: समुद्रं सम॒द्रसमामं भरप्ररेशम् We: समश्सं यथया भवति तथा अवजम्ः प्राप्ताः। wut: दृष्टान्तः, वाराः Way इव, यथा वत्छमाकारयितुं we gery: सेनवेा दुरन्ति, तदत्॥
अरय पञ्चमीमाड। “टषायमाणेा टणोत सोमम्) fa- कद्रुकेव्वपिबक्ुतस्य | WM सायकं मघवादत्त AWA! अन्नेन प्रवमजामहीनाम्ः” [१] इति। टषायमाकः घासं fog: awa दव बखवान् रेवानां पानाथे इद्रः सममदणीत । ततः feagaq श्योतिरायुरिव्येतेषु निकद्रुकनामकेषु way सुतस्याभिषुतस्य sae रसमयसमिन्द्राऽपिवत्, तया HAIR: सायकं MUI वज्जमारत्त खोहतवान्। श्रा- eta ्रहीनामसुराणां मध्ये प्रथमजां प्रथमेत्पक्लमेनं चं अहन् इतवाम् ॥
अथ षष्टीमार | “यदिश््राइन् प्रथमजामहीनाम्) wr- कचिनाममिनाः प्रोत मायाः | अत्ययं जनयन्ामुषाषम्। तादीक्ता wae किल fare” इति । रे इन्र cee त्वम् What प्रथमजां इतवामसि । ata श्रनन्तरं मायिनां माया- यु्टानामदुराणणां भाया उत सव्या aly मायाः प्रामिभाः wade विनाभ्रितवानसि। आरात् श्रनन्तरं ख जमयम् ख- भागुखञ्छकेन श्र सुरेण प्रये तमसि at Ge प्रादुभावबन्
4 प्र
१९२ सत्तिसेय-ब्राद्यर्भास्ये
तथाषामं Ul जनयन उषःकालं दीप्तं Fa THs | तारीष्ा तादृश्रान् wae कदाचिदपि a नाविवल्से किख सर्व्वथा न लभसे
WY सप्तमोमार। “MEA चं टजतर व्य्सम्। दद्रा वेण महता aa wanda कुखिध्नाविषक्णा । अहिः waa wove एथिव्याम्"' cia ्रयमिन््रा महता HT ढेन बेन बधसाधमग्धतेनानेन AYU TAWA Ta मकम- खुर इतवान् । ATH, टृ्तरम् अ्रतिश्येन लेकचयावरकम्, सदूमास्ाकाम् टृशादिति ब्राह्मणम्; व्यंसं छेदनेनांखरदितम्। aatsaafe: टजास्थाऽखरः CRU Wa: सन् एथिव्याम्पष्टक् उपसम्यक्रः पतिताऽ्यिष्ट । तच दृष्टान्तः, कुखिगरेख कुडा- रेण विदकणः विशेषतः fea: सकन्धांसीव goa Sai यथा wat निपतन्ति तदत् ॥
अथाटमोमार | श्रयोथ्येव eae श्रा हि aH महावी- रन्त॒ विबाधष्टजोषम् [दे] गतारीरस्य सब्टतिं बघानाम्। ayaa: पिपिष wxwa:” tia दुकदो मदान्धा ठः <q wire fe aga weary किख । तत्र दृष्टाः, अयाध्येव यथा लाकं योद्धमथकः gua वाचा युद्धाय गश्वंनं करोति तदत्। कोदृश्रमिद्ध, महावीरं Wty मध्ये अधनं मेव wt विबाधं बाधरदरितं ase सामसम्बन्धिनम्। ख जोषस्य्ापि भककलात् WHIET aEWeaga we: इषः अच्छ टग्रख वधानां wala aya मातारोः ग म्राप्तबान्। द्रं Wa न शक्ादित्यथेः। प्रुत जानाः भङ्गं AT ATA
२ काण्डे प्रपाठके ९ खमुवाकः। रद्
खकीया एव सेनाः सग्पिपिषे सम्यक् पिष्टवाम् aqu ‘ar wa पतन् सन् समीपवन्तिंगः wera wet वचूर्णीह्टत- aired: । इर्य न् Tartana waren: निष्कैवस्- बस्ते श्रनभावनीयाः ॥
श्रथ नवमोमाइ। “fadt विहाया ्रतिः। age? इसे दल्िणे। तरणिनं भिच्रयत। अवस्यया न शित्रयत्। वि- war ददिपुध्यसे। देवचा wafer | विश्वस्मा cea वारष्णखति। श्रब्मद्धारा aefa’ [४] इति। waafe: frat विखात्मकः, विहायाः विशिष्टगतियुक्रः, श्रतिः उप- रतिरहितः इविवंहनाय पुमः पनरागमने नास्यसापरतिः, ay: निवासदेतुः, ताद्जाऽयमग्निः ब्राह्मणस्य zat eq दधे टत BWA! अतएव तच LTA BANA, ब्राह्मणएस्य दक्षिणे we ₹हतव्यमिति। तरणिः दुःखेभ्यस्तारयिता न शिश्रथत् अरयः शिथिलो न भवति । तत्र तुः, श्रवस्या हविलं्षणाऽस्नेच्छया ग शिश्रथत् पनः पनरभिट्द्धये way नतु शिथिलः विश्वस्मा दत् सवयम जगत् एव स्वैजगद्र् च- शाय cya ईश्वरो भवसि। दषु Qa cfa धातुः रेवचा wag देवेषु wanfed श्रस्मदोयं Ea वदसि fare Gi सुते aster अपि quad acd वारष्टखठति area प्े्ार्थिनः प्राणिनः aa agate at वारमिदयुच्यते, तदपाटृणाति, स्यष्टोक्रियते, अ्रयमभ्निदारं खग॑दारम्। तदेव
fasufa विरतं करोाति। श्रन्त्येष्टिलादियमष्टपदौ ॥ 4H2
६१४ तेत्तियोय-ब्राद्यवभाष्ये
अथ द्रमोमाह | “seferyrar अभिकाममोरचन्। wey विश्वा भुवनानि gaan) श्रा केतुना खुषमिदधा यजिष्ठः | कामन्ना wa अभिष्य दिग्भ्यः” इति। दे श्र दिग्भ्यः सकाशात् Asad काममभीष्टमर्थम् आभियं खन्पादय। fa gaa उद् ल्निडानः श्रत्यन्तमूडं मङ्ग च्छन् का- ममभोष्टमर्थम् अभिमतं श्रयम् प्रेरथन्। विश्वा भुवनानि यथा waar वथा पूवे केतना खकोयेन धूमेन प्रम् प्रक ण संयाजयन्। कदू शाऽ्भिः sifag: ल्यन्तरोप्तः, यजिष्ठः अतिशयेन war tl
WARTTMATE | “HITT CAAA FAT: | WT A रयिं eset गामतीभिषम्। निघेडि यदग्डतेपु aor” cin डे अग्रे va जषाणः wate दविः सेवमानः ल्मष्धतेषु देवेषु gar: यागरदहितात् परुषादानोय नोऽस्माकं रथिं धनं बङखामतिग्रश्तां गोमतीं गेभि्यंकां card निधेहि fe तरां सम्पादय । दुबुद्धिः पमाम् देवेषु भक्तिं न करोति तरीं घनमाशव्य अस्मभ्यं THY: | अ्रसररोयस्त यजमानः अब- तेषु देवेषु मध्ये भूषन् खाल्मानमलं gay देवलमात्म इ्च्छन्नित्य्थः। स यजमानस्छद त्तेन धनादिना यच्त् चामं करिष्यति । तदेतम् मन्त चयमाप्रेये कव्णि द्रष्टव्यम् ॥
श्रय STM ATS | “MPI चश्चमागतम्। TIT: WT ELTA पषा Tad ना रयिम्" [५] cfs हे अश्विनो युवां पुरुदंससा भूरिक्ाशे सन्तो दाप्रषेा wae
२ Ay प्रपाठके 8 खन् वाकः। ९६१९५
मानस्य यज्ञमागतम् आगच्छतम् । पूवा च गेऽखदथे रिं Teg ॥ |
श्रथ WarewMare | “Ca यश्चमख्िना वद्धयन्ता। Tar रचिं यजमानाय धन्तम् । Tat पथरुम् wea fawar a: | पूषा मः पातु सदमप्रयुच्छम्"' ii ₹ अशिना दमम् श्रसमदीयं यज्नं वद्धं यन्ता afg प्रापयन्त । दमे यवां चजमा- नाव रथिं धनं we सन्पाद यतम् car यर्वा नाऽषदीयान् wat विश्वता teat wear भयात् पालयतम्। wd एवा WEST VATAGST FISHES सरं wary पातु, एतचभयमशिश्यां TU: पुरोडान्नं दाद कपाखं निब्वंपतीत्धख घाज्यानुवाक्ये ॥
अथ चतुटश्यैमाद। “ATA मर सरखति। सुभगे वाजि- नीवति 1 सत्यवाचे भरे मतिम् इति । & सुभगे साभाग्य- a8, रे वाजिनीवति wat, ₹े महे मरति, ₹े सरखति, सत्यवाचे श्रनृतवाक्यरदहिताये ते gu मतिं मरौयां aft प्रभरे सन्पादयामि॥
अथ TAMAS | “KT इव्यं घतवत्र खति | सत्यवाभे प्रभरेमा खवीध्षि । cafe a दुरिता सेभगानि। तेभि- वय सुभगासः स्याम” [६] efi ₹े खरखति ते तुं yaaa घतयुक्रमिदं व्यम् अस्माभिः सम्पादितमिति Bq: | wae 7a waa tals सुन्पादितानि wife प्रभरेम wate समपयामः। दुरितायानि दुरितानि यानि wari:
९२६ तेभिरोय-ब्राक्षगभाय्ये
शृतानि तानि wafa दे सरखति a प्रसादात् सुभगानि gaatfa सम्पद्लानि। तेभिः तैः सुरतेव॑यं wane: साभा- Waa: BA एते चो सरस्वते सत्यवाचे चरुमिव्यस याज्यामुवाक्ये ॥
दति चत॒थाऽनुवाकः॥४॥
श्रय पञ्चमाऽनुवाकः। श्रय पञ्चमानवाके प्रथमाग्टचमार्। "यज्ञा राथा ay दशे वद्धनाम्। यज्ञः सस्यानामुतं सुकितानाम्। aay vz: usfafe दधातु । यक्षो ब्रह्य एवा Wag देवान्” इति। यज्ञो UNAM या देवः षः राया धनस्य मणिमिक्रारि
eve ti खामी भवति, तथा यज्ञा बद्धनां faaretaat |
श्रहाणामीन्े खामी भवति। तथायं यज्ञः सानां त्रोद्चा- चाषपीनां खामी, उत अपि ख सुक्तितीनां tran th खामो। cor यशः पुर्बचिन्तिं cura पूर्वचित्तिं रे दधात तथान्यत्रा्ञातम्, रासीत् पूरनवचित्तिरिति । ब्र वेदाः WA एवान् मन््ररक्रा यज्ञः देवानणेतु देवान प्राप्नातु।
fadtarare) “me यन्ना agat गाभिरशरैः। ररव वेदिः quar सुवीरा se बर्िरतिवर्ही््यन्धा। टमं at faa wae देवाः” इति। श्रयमस्माभिरनष्टीयमाना यश्च गाभिरभ्येश्च ay agat दद्धि भग्नोहु। इयं afeayer fart खपल्या भाभनपचप्रदा, GAT नाभनर्त्यषदा
२ AGS ५ प्रपाठके ५ GATT: | १९७
वास्त TE वेद्यामासीणं बदिः अन्या बरहषि इतरयज- मानसम्बन्धीनि avifa अतिक्रामतु, इमं wae ay faagar waar Ter एते wo दिवः ओेनिनामकाखि- fey यज्ञाय wefaare याव्यानुवाक्ये ॥
SAATATS | “भग एव भगवा AY देवाः। तेन वयं भगवन्तः स्याम [१] तंत्वा भग ea टूञ्नाद्वीमि। स्ना भग पुर् एता भवेद” इति। इ Sar Gt भगाख्या देवः स एव भगवान सेभाग्यवानस्ह, तेन देवेन वयं wa भगवम्तः चोभाग्धयुक्राः BAL EAI तादृशं at सम्ब दत् सब्बे एव जओहवीमि weary: । ई wa दह safe ना- $ख्ाकं पर एता पुरता गन्ता भव ॥ अथय चतुर्थोमाह। “भग प्रणेतभंग सत्यराधः। भगेमां धिथमदवददलः। भग प्रणा अनया TAT | भग्र नुभिनुवन्तः ara’ tia & प्रणेतः wade नेतुं gre इ भगदेव ware कमणि प्रण्येति शेषः। Y सत्यराधः wa- चमन भगदेव Ba धनं देशीति शेषः। हे भग नः ward zat धियं ददतु कन्मानष्टानबुद्धिं प्रयच्छन् उदवदुत्कष॑ण Tay) हे भगदेव नः अस्मान. WC प्रजनय AUNT ada: । ₹हे भग लन्मसादात् वयं नृभिः पु्पोजादिभिः पुरुषेन वन्तः पुरुषवन्तः VA Wags भगाय चरं वाताच ze इत्यस्मिन् कमणि द्रष्टव्यम्॥
पञ्चमोमाइ । “wait: खमा उपयन्ति Star: | अश्वतीः
६१८ तैत्तिरीय-त्राह्मथभाष्य
समा उपथन्धापः। दृष्टं प्ते want समाना ज्ाश्तेन) हविषेटाननं Sra परमाङरोाद” [९] इति । Arar: बर्न भआफिमः weit शाश्वतीः समाः मिरन्तरवस्तिंनः संवत्रा- नुपयन्ति प्रा्रुवन्ति । एकस्िम् संबत्परेऽतीतेऽपि wera iret प्राप्नवन्ति । तथेव अपः शाश्वतीः समा उपयन्ति facet प्रवषन्ति, यथेतावभोा दृष्टान्तो तथा श्ाशवतीनां समानां निरन्तर व्षिंनां संवतराणां सम्बन्धि इष्टं we ओतं wig aa प्रवत्त॑तां कम्मानष्टाममनवच्छिन्नमस्विल्यथः। तेन छाखतेन निरकरामुषठितेन विषा देवनिषटा wrt विनाश्ररदितं परमुण्ठष्टं लाकमार्रो₹ vee श्रारोाइति । व्यादि फलवत् Staariadad सरसा न विनश्वति किक चिरमनुभवितव्यमित्यधैः । अ्रस्ार्टचिदेवताभिव्यक्षभावात् अनिरक्ः प्रजापतिरित्यन् सारेण प्राजापत्ये HAST द्रष्टव्या ॥
षष्टोमाद् । “इयमेव साया awa यच्छत् । सा खूपापि कुरुते पञ्च देवी" इ्ति। या ष्युपक्रमे प्रथमा उषा ग्योष्छत् व्युष्टासीत्। दयमेव सा ददागोम् war प्रति खादयात् पूरव्वकालदूपा उषा प्रादुभवति Ga रूपाणि पनः पुनरावन्तंत इत्यथः | शा देयेकेव सती weenie TENT afayiia वा aaa
अक्तमोमाइ । “दं खार वथतसन्तमेतत्। सनातनं वि- तत षर्मयुखम्। वान्या £ तन्तून् किरतेा धत्तो श्रन्यान्। ATTA म गमाते Waa’ दति । wea wifes was
र का्डे५ प्रपाठके ५ खनुवाकः। ११९९
देवते Wat परस्परभगिन्यो ते एतत् मंवल्षरात्मकं aw तन्तुनिष्यन्नं वस्तं वयतः, यथा कुविन्दस्तन्तुभिः वस्तं वयति निष्पादयति एवमेते संवत्सरं निष्यादयत tad तख स॑वदरात्मकं कीदृशं, सनातनम् ्रनादिकालदद्धम्। नहि सव्र प्रवादस्यास्माभिदृशख्मान आदिः कञिदस्ति। ्रतएव विततं वस्तगतदीघंतन्तुवत् विस्तीणषण्मयुखं षर सद्याका waa: AGE: श्ङ्स्थानोया wa तादृशं कुविन्देन fe a- नतुप्रसरणाय wear निखन्यन्ते तददृतव caw कुविन्दा हि वस्छनिद्धाणकाले कांचित् दीधेतन्तुम् we: रला मथ्य frags धारयति एवमेते श्र्यहाराचदेवते अन्यान् vifecefaiary तन्तुम् असमयकालेषु अरवकिरतः श्रधा- मतान् कुरुतः, Way राजिष्ूपान् तन्तून् अ्ररमयादृदधं WaT धारयतः। एते ्रहाराचदेवते कदाचिदपि नावप्र- Na । तद्देव व्याख्यानम्, अन्तं न Tara संवत्रात्मकवस्त- निश्राएस्य समाति ग॒ aega: निरन्तरं संवत्सरपरम्परां निष्पादयत इत्ययः | एतख मन्रदयं क्रमात् उषादेवताक्र श्रहाराचदेवताके च कर्मविशेषे द्रष्टव्यम् ॥ |
WUTSAATY | “MT at यन्तुदवाहासा अश्च | afe ये विश्वे aqat wafer wa या श्र्नि्मरुतः समिद्धः 1 एतं जुषध्वं कवयो wara:” [२] इति) ₹ मर्तः ये विश्वे स मेषाः इष्टिं जनन्ति अवेन ल्रया प्रेरयन्ति at युश्नत्षमब-
fan, उदवादासः उदकवारिनि मेघाः wafer availa 41
९२० तेति योय-त्राह्यशभाष्ये
आयन्त ्रागच्छन्त् । कवयः wast: य॒वाना नित्यतरणाः मरुतेाऽयं यो अ्रभ्निरिद समिद्धः तमेतं and cay खेव- ष्वम् । अभ्रिवा दूता टृष्टिमृदीरयति । मरूतः खष्टाक्नयन्तौति ब्राह्मणम् ॥
नवमोमाइ। “धारावरा मरुता WAHT: | WaT न भोमास्तविषेभिरूम्मिभिः । श्रग्रया न श्रष्रडचाना जो षिणः। समिन्धमन्त उप गा sew’ दति Ua मरूतः गाः गेएव- ददाना TH: उपाटुखत was तवन्तः दष्टं सम्पादि तवन्त Tau) कोडूभ्रा मरुतः ठष्टिधारया भ्रमिं cefa arg- वन्तोति धारावराः। UY धषेणचमम् Bsa येषां ते टष्णवेाजषः। अतएव aa म सिंदवाच्नादिष्डगा इव तवि- tifa: बलवद्भिः ऊर्विंभिगमनेः भोमा भयङ्कराः WaT न भ्ररष्मचानाः wy दव दौषयमानाः, जोषिरः खजोषोा- पलकितसमपानयक्ताः श्तृमिं भराम्यतीति, भ्रमिः तं मेघं धमन्तञ्चालयम्तः। एतच्ाभयं मारुते कम्मेणि द्रष्टव्यम् ॥
CURT एकादणश्याख प्रतीके cuafa “fauna बिदंवः” ष्ति। विचक्रम रृत्येका चिदंव carat एते जटी नर tara व्याख्याते, wattad वैष्णवे क्मंणि zea ni
दादभीमारह | ““श्रावेधसं नोखपृष्ठं रदन्तम्। दस्यति सदमे सादयध्वम् | सादद्यानिं दम आ्दीदिवासम्। fere- वण्ंमर्ष ada” दति दे शखलिग्यजमानाः इर्स्पतिं रेवं सदने Naat सादयध्वम् कोदृ्रम् ्रावेधसं qa:
२ काण्डे ५ प्रपाठके ५ GAIT: | १२९
wait, नीलष्ष्ठं veut नीलं, हरन्तं गणेमंहान्तम्, wea योम खगंम्धाने यजमानान् सादयन्तं, दमे ze श्रादीदिवांसं सव्व॑ता Daas, हिरण्यवणं खण समानकान्तिम्, aad tretfed तादृशं weufa wa GaqyTF: i
watewrare | “स fe wf शतपत्रः स arg: [४]) fexwarnfcfar: gadt: । टरस्पतिः ख खावेश् ऋष्वाः। परूखखिण्य at सुतिं करिष्ठः" टति। a fe प्रसिद्धः रसति प्एचित्वादिगणापेतः wf we: wavs: ्तसद्धयाक- वादेनेपेतः ह रस्यतिः way अन्येषामपि tires: fere- am: हिरणष्यवाक्यं wana देहि qwaae दंदीत्यादिरूपं तेन वाक्येनापेतः इषिरः सर्ष्वरोषणोयः, सुवर्षाः खर्गप्रदः, सः रस्यति araw: सुह wag खमाज्रावयितुं शक्यः, ear: ऋषिः ्रतीड्धियद्रष्टा, argu: rufa: सखिग्यः सखिसदुेभ्यः यजमानेभ्यः we waaay च्रासुतिम् wa क- रिष्टः अतिशयेन wT) एतच मन्द्रयं Sat बादस्पत्या- मित्यस्य पथाः खक द्रष्टव्यम् । तथा च प्रतीकदवमान्नातम्, wayey सरग्रटुचिरिति॥
चतुद्नीमाइ। ^“पषरस्तव Wa वयम्। म flea कदा- चन । स्ताताररू cE ससि" इति। इहे पुषन् aa ब्रते त्वदीये wife कदाचम a fraa at fara ce कर्मणि ते तव wat: afe भवामः॥
412
रर ` ैत्तिरीय-बराद्चशमभाव्ये
VECMATS | “यास्ते Gaara अन्तः war) FETE यरन्तरिे चरम्ति। याभियासि gary qa) aaa wa: wa दच्छमानः” [५] इति। © we wae शमुद्रव- दिखी अन्तरि snag fecwet: खुवण्बण्ठाः ते aq सम्बन्धिन्यः नावा मोानाच्यः दोप्रयः aretha याभिञ fafa Gee gai चासि gad प्राप्नोचि। war fe खभानुखञ्क्षकनासुरेण तमसादटठतः सन् दुःखितायाः Waren: समोपे use रश्ियुक्रं दुतलेन प्रेषितवान् तदिद माख्थानं शाखान्तरे TEVA! तथा च Wasurarad, तं रेवा अददुः Gara इति। ष लं ताभिर्दीिभिर्वुक्ः सन् अवं rear: aia कामेन छतः Seda दूतक ita: | एतदुभयं we कराणि cea खक ऽयेकसच प्रतो- कमाशातम्, UTS पषल्लावा अन्तरिति॥
षाडभोमाषश। “श्ररष्छान्यरस्यान्या । या प्रेव नश्डसि। कथा wa न प्रच्छसि। न anita faa” cia अरण्णानोश्ब्देन महारण्छमुच्यते दिरुकरिरादराथोा। ₹ेश्रर- wifa ara म्र गण्ठतीव. जनरडितलात् wea प्रतीचे श्रश a कथा ayaa न एच्छसि। car fe जनो माभ गच्छन् खमिवासाय ara: कुत्रेत्येवं एच्छति aa तया न yaa तथा यामात् ates परुषं राजा भिया प्रविशतिलांनदि- न्दति भियं म खभन्त एव जतिविक्मवाथा । तदेवमरखानि- मानो देवता Waa Il
२ काण्डे ५ धपाठके ५ अन्षाकः। {२२
सप्रदश्रीमाइ। “टषारवाय वदते। यदुपावति चिचिकः। आघारीभिरिव धावयन् । अरण्छाजिमदीयते'' इति । ठष्टि- काले va: शब्द् विगरेषेा ua पश्िविशेषसख सोऽयं sata: खडि निष्लंनादरण्ान्या उपरि fata निरन्तरं चिदित्या- दिश्रब्दं वदति तथावदते इषारवा् पचि प्रव्युत्तरवादी चििकाख्योाऽन्यः पल्लो यत् यदा उपावति समोपमागत्य तदीयमभिवदनं प्रत्युत्तरदानेन परिपालयति । एकस्मिन् पकिणि fafamse कुष्वति सति श्रग्येऽपि तज्जातीय पशिणः सदानीमेव चिचिशब्दान् gad तदानीं दयमरण्णानिः मद्यते पुज्यतं । तच दृष्टान्तः, श्राघारोभिरिव काण्डवी- खादिभिः धावयन्निव भाधयल्िव यथा गानकाले गायकः परुषः खरविगेषान् वीणादिभिः णोधयति तादृशकुशलेगायकैः सेव्यमानः राजा यथा लोके पृच्यते, एवमुक्तिप्ल्युकरिरूप- चिचिश्ब्दसदसाणि gufg: an: पशिविथेषेः यक्षयमर- ष्धानिः Mra Tay: tl
WVITWMATS | “SA Ala TATA GA awa दश्यते [eli उता अरण्यानिः aaa) wacifta सन्नतिः cfar Ga श्रपि श गाव Fa, यथा ग्रामे गावे VE वसन्ति तया अरण्ये Weare: श्टगविश्रेषाः sua भच्तयन्ता वन्त॑न्ते। उत श्रपि च लतागस्तरादिकं तज तच Sa WE Ta Tae | खत ्रपिख दयमरण्यानिः सायंकाले टत्तान्तरालेषु तमसा- “HAZ WAS सन्नतोव wad, यथा षिका सायका
१२8 तेततिरीय-ब्राह्मगभाष्ये
धान्यविशेषे; शकटानि पुरयिला qt बमागच्छन्ति एव- मचापि अशनि उक्तागेषु दृष्यमानानि फलानि राजा 4 gaat तथा सति सव्वाणि फलानि wat wae पुरयिता ग्टेषु नीतानीति मुग्धानां बालानां प्रतिभा भवति मे- sa प्रतिभाराऽच अरण्परवणं ना येमच्यते ॥
एकानवि्रीमा₹ । “गामङ्ष आआकषति । raga उपा- वधीत् | वसन्लरण्ान्या £ सायम् । श्रक्रुलदिति awa” दति अपि च श्रर्यान्यामहनि गाञ्चारयम् गापालः आअङ्गकषन्देन प्रियसम्बेधनवाचिना गामाहयति। ufaargraty शब्द गवां सङ्केतः HA तादृशस्य शब्दस्छ BPH STAY WR: गेपालस्य wee श्रवा यतः कुतथिदपि गावः खमागच्छग्धेव afecarqaa । अपि च चिचस्य निग्माता यस्त्वा इ एषः Bleed दार्काष्टमरण्यान्धामुपावधीत् किगन्तोव्यथः। यस्य यादृशं काष्टमपेलितं wa तादृशमस्ि इत्यपरमिद AQAA) तस्याखर्यस दातकोाऽयमङ्ग्ब्दः ; अङ्ग, CATAL: | अपि च दोचयाचासु ay गच्छश्नरश्यान्यां सायंकाले वः पमाम् वति Vissi मदत टर्चस्याधसादसन् बहन् TEA पकषिशरब्दान् Fat सेयमरण्यान्याक्राश्रतीति aad तदिद- मन्यदा य्यम् ॥
श्रय दज्नीमाइ। “a at श्ररष्याजिरहन्ति। अन्य्ेनना- भिगच्छति। खादः फलस्य जग्ध्वा aa कामं निपद्यते" दति। ये परूषास्तपञ्चरितुमरण्छान्यां निवसन्ति कान् प्रति
द काण्डे५ प्रपाठके ५ WITH | ९२५
अन्या व्याच्रादिनाभिगच्छति सेत तदागोमिथमरप्यानिनं वे गिरन्ति सर्ग्या न मारयति श्रयमथैः | acura: कञि- दपि बाधो नास्ति, व्याच्रादिप्रयक्रम्हु उपायेन परिइत्तः शक्यत दति | STATE खादोाः फलय जग्ध्वा खाद्- फलं भच्तयिलाः कामं निपद्यते खेच्छया निवसितुं waa | म खलं तचाक्रखन्पादनाय प्रयासोऽस्ति नापि निवासस्यान- WETS | तादृ शौयमरण्यानोति गणस्ठतिः॥
एकविं शीमाइ । “शच्राञ्जनगन्धीर सुरभीम् । बहनाम- रुषोवलाम। प्रां Barat मातरम् ्ररण्छानोमश८ सिषम्" [७] दति! अरहमगष्ठाता दमामरण्यानों ्राशंसिषं प्रकषण wad लतवानसि । कोदृशोमाश्जनगन्धौम्, wary क्पृरारि- सुगस्धिद्रवयप्रपेण यादं गन्धं सन्पादयन्ति, तादूशगन्धापेतां विचिः ga: फलेखानुकूलेा गन्धः समुत्याद्यते। अतएव सुरभों सुगन्धोञ्चन्पकपष्यादिजन्या हदि सुगन्धः adds भ- fad योग्यानां फविशेषाणाम् श्रमेकलात् बहनां are wat aarut खत एवोत्पक्ललेन ङृषेरनपेचणाद रषीबलां aa त्पन्नानां WAU पालकलागराठसदृशम्। तदेतद्रण्णानी- व्थादिकमरण्वाङिभिसपखिभिः aca देवतां प्रार्थयितं पितव्यम् ॥
दति पञ्चमाऽनुवाकः॥५,॥
= ९२६ ` सित्तियीय-ब्राद्यशभास्ये ˆ
अथय षष्टाऽनुवाकः॥
षष्टामवाकं प्रथमाम्टचमाइ | “ 'वाचंत्याय WAS । परतना साद्याय wi ce लावन्तयामसिः' इति। ₹े ce arse aa शज्रबधाय श्रवसे श्रसदीयाय बलाय एतना-साद्याव वैरिखेनाभिभवाय च त्वामावन्तंयामसि पनः पनः मजाम।
दितीयामाड | “सुब्रह्माणं वोर वन्तं न्तम् GE गभीर एथुवुप्रभिन््र | श्र॒तविंमृग्रमभिमा तिषारम्। ward चिचं टष- श faz” द्ति। § ox Ta रयिन्दाः धनं Ze, वयन्तु at भजाम इत्यध्याहारः) WEE लां सुब्रह्मा ओभनब्राद्यणापेतम् छलिग्भिस्हत्यमि्यथेः । वीरवन्तं वीरैः पतैः खल्यैञोपेतं Te Vase महान्तम् । GE गभोरम् अत्यन्तं गभोरम् अतिप्रबुद्धनित्ययः। raat विस्तोणमं अजापतिषरूष्टमित्य्थः । प्रजापतिरिष्मणटगतेति भुतः । जुति पिषु way teamfey भ्ूयमाणम् va Safty कराषि- wa afaafaared पाभ्रना विनागश्रकम्। ated चित्रं afe- amfgeta बहुविधं षणं srafaadaqay) एतचा- भयं Oe कमणि द्रष्टव्यम् ॥
दतोयामा इ | “afaa ला frwa ati gtr मञ्चामि वरूणस्य पाशात । अरनागस ब्रह्मणे ला करोमि [९] । faa द्यावाष्यिवी उमे इमे" दति । एतस्य मन््जातसखय जातक विषयलात् कुमारोऽच सम्बध्यते BHATT at Satria काया Tara: HE द्रोहात् वे सुच्चामि aw करोमि।
QW ५ प्रपाठके ६ GATE: | १२७
बाल्ापद्वकारिणी काचित् रशाजातिः SH, तथान्वा रशा- बातिः निकेतिः, wer अपि द्रोहात् at मुश्वाभि। तथा meee पाशा रोगविशेषः तस्मादपि at मृञ्चामि। ब्रह्मणे परिषटडाय नातकश्ादिसंखछाराय त्वामनागसं राषरदडितं करोमि । ते acu ta wanfan उमे अपि शिविशान्ते मवेताम् ॥
चतूर्थीमा । “wat afq: सराद्धिश्स्तु। शं धावाषटयिषी राषधोभिः। अ्रमन्तरिस सह वातेन ते। शन्ते चतखः प्रदिशा भवन्तः tii र कुमार aquauafe: द्धिः बह श्रं ZYaVatys चावाष्थियेा tows: we gy सुख- देतु स्ताम् । अन्तरिक्षञ्च वातेन खड ते wag) Tee: ग्ृटदि्रद्तस्ाऽपि ते w भवन् ॥
पञ्चमोमार। “at रेवोखतखः प्रदिशः वातपत्रोरभि- wat विचष्टे । तारां ar ava श्रारधामि। प्र यच्छ एतु fawfa पराचेः'› इति । वातपन्नीः वायाः पाखयिचीः शेवो area: ware: प्रदिश्नः अभिखच्छ war faea faw- we ख्यापयति, arat दिशां जरसे acre at दधामि लापवामि। arafear a waufa ara जोवयामोद्ययैः। Wiss weit व्याधिः षः पराचः लनः परा्युखा war नि- च्छेति रसाजातिं तेतु भाभ्रत्॥
wetare । “warfa wargfeargaw [२] द्रुः
* afizae डति वा पाठः| 4k
{x feta. areas
urnifawa चादमेाचि। wer अवन्तिमविदव्योगम्। ्रण- age Gare लाके" दति । श्रयं कुमारा यच्त् गाधेः दुरितादितेाः पापात् war वर्तिः avid stares: सम्पत् तद्विपरीतं दारिद्रम् waft तस्या रपि श्रमो SRST | तथा निच्छत्ये राचखजातेः द्रुहा द्रोरदरूपात् पाच श्रयं कमार उद्मेाचि sade wares wale दारिद्यमददाः seta: परित्यक्तवान् । स्यानं सुखम् श्रविदत् GATT! भद्रे कल्याणे Yara लाके एष्यकम्भणः Wea waste श्रभूत् अ्रवस्थितवान् ॥ | सप्तमोमाद | “Bad तमसे UTET यत्। देवा Wt wasnt व्येनसः। एवमिमं रेकियाव्नामिश्६सात्। द्द मृश्चामि वरुणस्य पाशात्” दति । तमेदिद्धस्य aaa म्रती- कारः देवायक्ुः। तथाच ब्राह्मणम्, Garrat: खये तमसा विध्यन्त देवाः प्रायशित्तिमेच्छन्निति। सोऽयं ठत्ता- न्ताऽज दृष्टान्तवेन अभिधीयते, यत् यथा देवा waa अन्धकारप्राप्तं ख्ये याद्या ग्राहका Wate तमस अमुञ्चन् HARI तथा तद्धेतारनसः पापात् ्यङटजन् वियाजित- वन्तः | एवमद्ं जनकः दमं कुमारं वरुणस्य पाशात् मुञ्चामि am करोमि कीदृशात् पाशात् Sfrarq oe गभंखानं तात्पन्नलात् AACA श्रालखप्रस्यापकात्, दुरा बाध कात्। @fa लेव्यादिमन्नाणां जातकरंणफि विनियोगं ्धायन wae, wae लापयति सेचय त्वा निच्छेत्ेवेति ॥
२ WME Y प्रपाठके द खनुवाक्ः। gre.
WAAAY | “हस्यते wafaxy वसः | दिग्यस्ये- राये उत प्रार्थिंवस्छ । way रयि wad कोरयेचित् [द] यूयं पात खख्िभिः सदानः” दति हे बृरसपते लंद्दचे wat wat दिव्यस्य qa: दिवि भवस्य वसुनः धनस्य tery खामिना भवथः । उत श्रपि च पाथिवस्छ एथि्यां ara wre tay) gad साचं gaa कोरयेचित् कचं यागं बरस्यतिसवास्छं aad, रयिं धनं सम्पादयतम्। Y THT बृहसतो सपरिवारा यूयं गः war, खस्तिभिः Gs: खदा पात र्त । एतस्य wa बुहस्यतिखवयागे यजमानाभि- aa विनियो गमापस्तम्ब श्राह, आख्येन माध्यन्दिनि सवने हृष्डाजिन शआआसोनमभिषिश्चति शृरुक्रामन्धिना व्यासंखावेण बृहस्पते य॒वमिति ॥
मवमोमाह । “देवायधमिद्भमाजेङवानाः । विश्राटध- मभिये रचमाणाः। येम दताः दौघंमध्वानमायन | अरन्त मथमनिवत्छं मानाः” दति । sie दताः टर बादयः दी्धै- मध्वागमावन् मरणं wat wa तमिनद्रमभिलच्छ ये चजमानाः रक्तमाणाः प्रतो्तां Fax: श्राजाङ्वामाः waa Wert geht ade, कीदृश्मिन्रं देवायुधं Tara योा- ara, faared विश्वस्य वद्धंयितारम्, ते यजमानाः इन्र ‘far: श्रनिवद्छं मानाः दूतः परं मनव्यलाकं पनरा न्ति- रहिताः am: अनन्तं विनाश्ररडितम् wa सर्बरर्थनीयं
लाकमायन प्राप्ताः । साऽयं मन्त्र VR कर्मणि द्रष्टव्यः ॥ 4x2
९९० तेन्तिसेय-ब्राद्यभा्ये
दरशमीमा₹। “aw सुजाते हिमवत्सु भेषजम् । मवेभः अन्तमा चद्रदोाऽचि। तते ना देहि सवशे" इति । सोवजञा- अब्दः काञ्चिरोाषधिं वशीरूपामाचष्टे। खा च हिमबल्छामुष्- mea) frag पम्वतविशेषेषु सुजाते were इ ATW ते aera ages रोागविनाग्रं Srawafa यद्यतः लं इदा WUD WHA सम्वापद्रवन्रमगड्ेतुः AUNT: सुखस्य we fawt wie ह ae waa-esqa Gree averear- WGA aga ना She
एकाद्श्रीमा इ । wet गिरिग्धा अधि aq प्रधावकि । ब-
Ns ~ ~ e जनाभमाना waa wea (ev) at at ager इविषा ay
afar) ata: सीबले रथिमाभाजये दति। रे aw यद्यदा लं गिरिभ्यः qed: सकाशात् अदः परत्यं चथा भवति तथा ्रधिप्रघावसि श्रधिकं awrear aaa: wea!
तच दृष्टान्तः, GWA कन्येव, यथा सर्गराभरसैः wae
शाभमाना कन्या खयंवराथेम् आगतानां वरार्षां परतः सञ्चरति, तदत् & ya fade ्राषधिरेवतेतांलाता बृषीं wat at axe: मुद्धखगे रात्यल्ञाः मरषंयो इविषा वद्धंयन्ति। ₹े सोबलास्ये ओषधभिदवते सा afay safe अस्मभ्यं रयिमाभाजय धनं सम्पादव। रागणिवन्तंकमेषध मेवाच UAH) एते मे खसा एतटेएषधिदे वताक डाशा- MATA कमणि याञ्छानुवाक्ये ॥
अथय दादशोमार । “पुष्ये सेवा WUT eae: |
२ काण्डे ५ प्रपाठके ¶ ्यनुवाकः | {
ब्मान्यवरेः पराणि । वेदानि देवा अ्रयमस्मीति माम् Wey हिला शरीरं जरसः परसातः' इति । हे देवाः अहम् चअप- रेशधमेनानेन जन्मना पुष्ये जन्पानुपश्वम् इदानीं TH, तथेव wit: faad: areata: पराङि उक्ष्टानि देवजन्मानि वेदानि waa इदानोन्तमे जग्धनि प्रयन्नमन्तरेण खतः wut aqurarfeareat Yet पव्वेमष्येता द अजन्मसन्यक्ल- मिति जिञ्चोयते । अतएव अभिज्ञा श्राङः, प्रपेदिरे प्राक्रम- जमविद्या इति । asa दृष्टान्तः, वयं यया पुल्वेजक्मादिवा- feafawrats फलितम्, एवमत्रापि अनुष्ठितम्, उक्र फणोव्यतीति जागमोः अता नु विलास्याया देवतायाः WUT GE Tat: जरसः परसतात् खन्ररोरं fear warant wang रेवाऽस्नीति at वेदानि जातुं WRATH I
जयादशीमाइ। CATATUTAT We: FTTH) वाचं मनसि wears | feat wt जरसः area wt ग्छतिं गतिं वयमश्रवामरे”” दति। Waar प्राणापान उच्छराषनिख्चास- सूपो वायू चदपि चचुःाजमिल्यादिकं wife या वागपि aafe सम्भृता सम्बद्धा, वाक् बुद्धिमनमसा ध्यायति mre वदतीति addr मनसि सब्बद्धलम् । द्यश्च wetfxarat सर्ववषामुपखलणम् । तदिदं प्राणापानादिकं सये atte वयं जरसः aca शरोर fear शतिं गतिं तजद्ोकल्ितं त्तरे खयंमासमन्तावद् स्नवामहे प्राश्रुवाम। एते
६९२ तेत्तिरीय-ब्राद्णभाष्ये
wer feawfafafeg अनु वित्ये चरुमित्य च याच्यानुवाये। श्रत एव तच प्रतीकदयमा्ातम् | प्ये देवा WITS ATT पामाविति॥ |
MOCMATY | “CAT एव ता उषसा याः प्रथमा गे- च्छन् ता देव्यः HMA पञ्चरूपा | शशखतोनेवष्टच्यन्ति । न गमन्धन्तम् [५] इति। या उषसः प्रथमाः प्रथमभाविन्यः WUT TATA: ये च्छन् व्यष्टिं प्रभातमङ्््वम् । ता TAT: दमा एव ददानीों प्रतिदिनं awaral एव-तासरोाषसा za: पश्चसष्याकामि safe कव्यते वषन्सादीनि awfagria कष्बैते। wait: निरननरं वन्तमानास्ता उषसः गा वष्व्येनि कदाचिदपि नम समान्ते, तदेव खष्टी्रियते, आअन्तमवसानं न गमन्ति न ornate साऽयमन्र उषोादरेवताके Tale
REA ॥ दति षष्ठाऽनुवाकः॥ ६ ॥
अथ सप्तमाऽनुवाकः। सप्तमानुवाके प्रयमाम्टचमाइ। “वद्धनां ल्राधोतेन इद्रा- wae | श्रादित्यानां तेजसा। विशेषा देवानां xg! मरुता dar जुरामि aren” cf Yo we at जुहोमि, कद्र at वद्नामष्टानां सम्नन्पि यदधीतं award तेष सितम् । शद्राणामेकाद शानां सम्बन्धिनो येयं मूः vat तेन सहितम्। आ्आदित्थानां इादश्ानां सम्बन्धि यत्तेजः तेग
[मै १ किण भ se भिं ऋ =क्र ककन i
२ कार्ड ५ प्रपाठक ऽ GHAR: | €RR
सहितम। विश्वेषां देवानां सम्बन्धि यः क्रतु: THe HT wrt वा तेन सहितम्। मरुतां wafer योऽयं dar मति- fara: तेन सदितम्। एतस्य waa खाविचचयने विनि- योगमापसम्ब श्रा, रपर चतुग्टेदीतं वदनां anata जरातीत्यनवन्तंते ॥
fattarare । “च्रभिग्डतिरहमागमम्। इन्दवा खा- TW: | आ्रखाऽऽग्रासु Tae.” इति। ₹ श्रप्ने ्रहमागमं लत्- समीपे समागतेाऽखि व्मणयाश्ासु fog भूतिः भृतिलादि- mam: आख उपविश । afinsfa: वैरितिरस्कारल्मः TVS TKS प्रियः खायुधः शाभनेरायुधेरुपेतः, cay: केनापि तिरखर््तमथक्यः। श्रयं मन्तः कस्िंिदाग्रयणे कणि उपमाः ॥
adrarary | “ददं at श्रभ्रिना दत्तमागात्। यशा गभ॑; स शओ्रजाबलश्च [९] दीघायुलाय शतश्रारद्ाय। प्रतिगटभ्णामि महते Tara” इति । श्र्रिना दन्तं यदिद वचःप्रति गुणजातं तदिद मागात् यजमानं मरत्यागतम् | वच॑ः ज्ररीरकान्तिः, यथः wife, wi: रश्सिरूपं तेजः, सदः श्रमि- मवषामर्थम्, ओजः बलरेतुरष्टमा घातः, TS अरोरश्रक्तिः, TANT शतसद्याक-संवत्परोपेताय दीघायुलाच ZTE कालवत्याचयु्याय महते aera अधिकशामथ्याय च प्रति- mefa witty खोकरोामि। wa wae हारियाज- नादूड्भाविनि anaes विनियागे Tem: i
१९४ तेत्तिीय-त्राद्यशभाष्ये
उक्तास्लद्धा FT ऋगादिकाः। चतचर्मन्लमारभ्ब चज रात्मकाः। तज्रेतखतुथंमन््माई । “आरि विश्वायरषि। | सब्यौयुरसि । शव्वेमायुरथि । सव्ये म श्राय्॒धयात् । सर्वमायुः गेषम्" दति । ₹इ प्रवन्तास्यकणाभरण त्वम् आयुरसि आयुषः aerate, विश्वायुरसि विश्चख्छ जगतः श्रायः सखरूपभि, सव्वौयुरसि fatwa: बन्वेवां परुवाणाम् अयः स्वङूपमवि। सव्वमायुरसि यच्छतसंवत्छरपरिमितमायः mee wate | लकसादात् wa aaa wee ग्डयात् । watsy wt खन्या मायुः गेषं गम्या स । अस्य wT अआयुष्कामेष्टो कशेः भरशधारणे विभियागमापस्म्ब आह, तद्यजमान wee तिग्म प्रद्िणं <fee कणं ्रावधात्याय॒रसि frre Tafa i
अथ पञ्चमा UNITE) “भुवः ga”? दति। एथिब- mite द्यलाकानि अनुग्टहृन्वोति शेषः ॥
अथ षष्ट यजजुरार् । “श्रग्रिधंकंणालारः। खत्यधं्जालाव पतिः। ब्रह्म सच arer” [श] दति। याऽयमभचिः शष खकोयेन way अन्ञादा भवति। अन्लमखकलवं जाठरा प्रसिद्धम् । याऽयं wate: Usd खकोयेग wate wouit अन्नस्य पालकः, waa: प्राणिनं न मारयति तावदबमष ay, तदिद मन्नपाखकलम्। ब्रह ब्राह्मणजातिः, खजं उति जातिः, तान्येतानि अभ्नि-खल्युः नद्म-रमण्छरिष् EIU st facay® i
२ काण्डे ५ प्रपाठके © खमवाकः। १६५
श्रय सप्तमो UNITY “प्रजापतिः प्रणेता। डरस्यतिः एर एता । यमः पन्थाः | WAT. पुनरसुः खाहा" दति, याऽयं प्रजापतिः सायं प्रणेता प्रेरकः, याऽयं weufa: US प्र एता पुरता गन्ता, याऽयं यमः सोऽयं GAM: ATA पलकः, यस्त॒ चन्द्रमाः साऽयं पुनरसुः पनजयमानः प्राणि- रूपः तामेतान् प्रजापत्यादीनदिश्व खारा तमिद मस्त भ- भुवःसवरित्यादि मन्त्रय विनियोगः खतान्तरेषु खग्यताम्॥
WAT यजुराइ । “श्र्निरन्रादोऽन्नपतिः। अन्ना्यमस्िन् यज्ञे यजमानाय ददातु खाहा tial asaafy: शेोऽय- wie: जाटरा्चिरूपेण WAU भक्तकः, Waufa: बाद्यात्नरि- रूपेण WAR पाचकलात् पालकः सेाऽयमभ्निरस्मिन् यज्ञे यजमानाय भक्षणयोाग्यमन्नं ददातु तसे wa खारा इतमिद मस्तु ॥
नवमा यजुराइ । “शाम राजा राजपतिः । राच्यमस्मिन् We यजमानाय ददातु खाहा” दति। यः सामः शाऽयं बराह्मणानां राजा। SAAS ब्राह्मणाना राजेति मन््ा- नरात्। स चान्येषां राज्ञां प्ालकलाद्राजपतिः। Te Tata ॥
ररम GATE! “वरुणः सघ्ाट॒त्छघार्पषतिः । साषा- मस्मिन् uh यजमानाय ददातु खाराः” [द] इति ar- ऽयं वरुः सोऽयं समोचोना राजा शला सर्ग्षामन्येषां जात्राव्यानां पालकः ॥
एकादश ase “fae चत्र चज पतिः। चेचरमस्िन् 7,
९९९ तेसिसोय-ब्रा्मखभाष्े
यशे यजमानाय ददातु खाष्ाः' इति। भित्रा ta खयं चचियजातिश्वंला सर्व्वषामन्येषां चचियार्णां पालकः, स खे ed खज्ियधमे ददातु II
SITHT यजरार “ERT बलं बलपतिः। बखमस्िम् US यजमानाय ददातु Ww” tfa | Ware: खयं Wa प्राण षरकोयस्य eae पालको भवति॥
WUTHT यजरार। ““डदस्यतिब्रद्ध ब्रह्मपतिः। ब्रह्मा fan as यजमानाय ददातु ater’ दति। ङृदस्यतिः खयं देवानां मध्ये ब्राह्मणएजातियुक्रः । ब्रह्म वे देवानां TE- स्पतिरिति श्रत्यन्तरात् । साऽयमितरजातेः पालकः mee
a WH ZIG Il
WOCUT यजराद | “सविता Trey राश्रपतिः। राद मस्मिन् us यजमानायदद्ातु ater” दति। सविता ae TIE प्रा्ान्यदोवस्य Tee पालक भवति॥
पञ्चदशा यजुरा। “cat fant fazafa: | विशमस्िन् UH यजमानाय ददातु rer’ दति। पूषा खयं carat faxt खामी war aver अपि faw: पालको भवति ॥
षाड BATE) “सरस्वती पृष्टिः पुष्टिपन्नी। पष्टिमि- faq ay यजमानाय ददातु eer’ tai शरखतो खयं पष्टियक्रा शती परकीयाया रपि ue: पाशयिधौ भवति
wagwMare | “तष्टा पशुनां मिथुनानां सटपषृद्रपपतिः r रूपेष्णाखन् यज्ञे यजमानाय पश्न् ददातु ATE” [8] र्ति
२ WTS ४ प्रपाठके = खनुवाकः। (९०
भिथमागां ateqreqret पञ्चमं रूपस्य क्ता लष्टा सर्व्वेषां खूपालां पालकः । तेऽस्मिन् यश्चै यजमाना षमोचोन- RIG युक्तान् WT ददातु । तस्मे लष Ae डतमच्ह 1 अभ्रिरन्लाद इ्व्यादयेो an wer: मिचविन्दास्थायामिष्टा उषपदामाथाः ॥
दूति सप्तमोाऽमवाकः ॥ ७॥
अथाषटमाऽनुवाकः ।
अष्टमेऽमुवाके प्रथमाण्टचमाइ | “सदर पाहि थ wT लरुचः। यः भिप्रवाम् दषभोा या मतोनाम्। या गेाजभि- उख्श्या दरिष्ठाः। a wx fear अभिदन्थि aera” एति, STK TAA जीवो निष्योडितरखः saath जीवं तद्वान् WH । अतएव तब्राह्मणमाखायते, लद्लानतृतीव- | सथन जोषमभिषुन्वन्तोति। ACA: दुः: खेभ्वस्तारकः ATEW: wat पाहि दमं सवनं पालय, wel भिप्रवान् ओेभगन्- यक्षः, ay लं मतीनाम् wacggiat इषभः वषेयिता सन््रागं बुद्धि प्रद Tae 1 यख लं गाज्भित् wart Wer, वच्रश्टत् रस्ते वञ्जस्य धारकः, ag हरिष्ठाः हरिनामकया- र्योः Qt हे wx स लवं चिजान् वाजान् विचिजाखि aaeraatia अभिटन्नि अनिता विनाश्य । we मन्त
मा ष्यन्दिबिसवने प्रखितयाग्यासु अन्तभावनीयः ॥ 4.2
६९८ तैत्तिरीय megane
fadrarare | “aT @ ar दृषभ एतु vara ्रत्तरादधरागा परस्तात्। wT विश्चतेा wh waaaTE TX yay सुवरवद्धेद्यखो"” cai ₹हे ox षभ Be A a Wa बलं पञ्ादस्मत्तः wofgaart wt एतु श्रागश्डत्। तथेव उन्सरात् उन्तरभागेऽप्यागच्छतु | अधरात् BTA ऽ्यागच्छतु । पुरस्तात् पव्वभागेऽप्यागच्छतु । विश्वतः wey प्रदेशेषु श्रि wary श्रभिलच्छ श्रवाडङः समोपवर््तो श्रासमेत VATA | YC Baa VGN we धनम् दध ufe warg eniza ii
SMATATY HAR परो रथम् | TRG शूषमर्चत [१] शरभोकेचिदु Sra TF Taq seer ware बोधि Sifgat | नभग्तामन्यकषाम। च्छाका अधि weg” cit WH UTS WEE परो रथं रथस्य पुरोभागे wee बं WIV प्रकषण GE Wea कथं वलस्य पूजेति Ta safagr caw वेरिघाती समक् क्गामेषु सङ्गे age वैरिभटटैः सङ्गे सति संयोगे खति अ्रभोकेचित् wat कामव- मानेऽपि वैरिणि लाक्टत् fafa atraa न तु oneal! इत्थं Tae पुजा, तथा पूजित इन्रः दइृन्राऽस्राकम् दतर arawa चोदिता प्रेरयिता watfy qwat सावधाना भवतु | अन्यकेषां कुत्सितानां वैरिणां wag अधिञ्िल्य वक्त माना च्धाकाः कुल्छितचज्याः नमन्तां हिंसन्ताम् आदणन्ि त्यथः । एतदा भयं कख्िंिदे नरे safe विनियोञ्यम् ५
२ काद्े५ प्रपाठके < खनवाकः। १९९
woafare) “TH वयश श्टुमासोरम्। अस्मिन् यश्च इवामरे। श्रा वाजैरुप गमत दति । WaT वायुः WT: श्रारित्यः ताभ्यां युक्रभिशधम् अरिन् TH वयमाङ्यामः। श द्रः AHS: TY मः WAT WIAA उपागच्छतु॥
TEMAS | ^ट्क्राय शटमासोराय। BI WEA AT इविः. [?]। saat प्रति मे धिरः” इति श्एुनासोराच वाखजादित्ययुक्षाव CARTY खया जषा नः ward शविः इ was: ज॒ङ्त । मेधिरः मेधावान् wx: प्रतिजवतां प्रातिखिकं तद्धविः सेवताम् ॥
estar | भ्र इव्यानि gramme । were भरता THAT: । CAMA वाटधानः। WATT water ara” tf ware ₹हरितनामकाभ्यामश्चाभ्यां युक्ताय wea cara घुतवन्ि दव्यानि रे खविजः प्रभरत vate सम्पादयत। Vc लवं सजाषाः वसनताद्यतुरेवताभिः स- मागप्रोतः सम् AYU AMT ASUTA: वद्धमानः wWer- षीरो ararfeaqean इदं waive) अ्रजापस्तम्बः, CxTT WTATA पराडाा द्वादशकपालः cafe कर्णि waza विनिय॒क्रवान्, इन्द्राय ष्टगोखोरायेत्यारभ्य विरद भुषसेति याञ्यानुवाक्ये दत्यन्तेन वाक्येन । seat year मन्त ox वयमित्यादि साऽयं परोऽनुवाक्यया fanaa ॥
क्नतमीमाह । “वयः सुपा उपखेद्रिद्धम्। भरियमेधा षया माधमानाः। अपष्याममृषडि पुद्धिं wet Ay
६8० तेखिसेय-्राश्यशभाव्य
ग्ध्धसमाज्निधयेव वद्काम्” एति । कचिद्षयः wxngeE: का- यंप्रा्ययमुपासन्ते । AAT: षयः वचः पत्तिमूक्रिधारिषः HAVA QI: RMA dar: प्रियमेधा जधोतसख्छ were धारणञ्रक्रिभंधा wat wife: anwar: fefeenre याचमानाः। स एव याज्जाप्रकारः शष्टोक्रिव्ते, रे wx घ्वा- न्तमज्ञानल्वणमन्धकारम् WHEE श्रपषारय । Taya wont दृष्टिं uf परथ, निधयेव yea suri वद्धान् अस्मान् समुग्धि तस्माद् न्ञानवग्धात् माच्च । अच्छ ae सामक्रयादू द्धम् अंशा च्छाद कवस्तापनयने विभिषधोानमापस्सम्ब WIE, अज्र यजमानेऽपोालुते वयः Ber इति ॥
अष्टमोमार । “वद्दिन्द्राय गायत [१] मरूता Tae मम् । येन ग्यातिरवनयन्तताटघः। <4 Zara sata” द्ति। ₹े महतः टचरनकमम् अतिश्रयेन वैरिवधकारिशं ge साम CATS THY गायत, खताटरधः wHagar: खलत्विजिः देवाय इन्द्रा देवं दीयमानं आण्वि जागरणस्ताप्रमश्नलस्छ साधनं ज्योतिः ज्ञानरूपं NATH येन ररत्सान्ना अ्रभगयनु व्पादि तवन्तः | तेन Seat साला गायतेत्यन्वयः। खलिजा fe एष्टस्ताचे wea साम गायज्ि। श्रस्य च मन्छस्य कचित् समवित विनियोगे द्रष्टव्यः ॥
नवमीमारद। “at मिद्देकाः क दमे पतङ्गाः मान्धाखाः कुलि परि मा पतन्ति । अणातेनान् मधमन्तु देवाः जो पथ sqora विदय" इति । मिदिक्राशनब्दा मोहारब्राचकः खम्
RMS ५ प्रपाठके < STATE: | ९४१
दुष्टेरावरकं रोगविभेषमपलश्थति । मिहिका एव मिरहेकाः। पतङ्गश्रब्दः wena सन् aati कंञाष्डुका- न्याकाश्रे भासमागान्यपश्वयति। तानि चेष्टे tra सति वह्कनि भासन्ते, तद्भयं किञ्चित्शब्दाभ्यामारिणते। का मिहेका क दमे WayTY के, तदुभयोपद्रवेा मम MMA | मन्द wey दधिमन्यनमच्यते, तत्सम्बसख्धिनः तक्रविन्द्वः मान्धाः तददालान्ि आआमच्छन्तीति मान्थाशाः airegafatar. कुलं UHV: तद्र पतामापनाः कुखिग्रब्देना ने, तेच erat at at परिपतमि। & दवाः Wareat: कशाणडादिरछतनेवावरणशाप- गमेनेनान् कथोणड्वादिकाम् रोागरेषाम् wa ws म॒खात्थितवा्मां चेच fara । ततऽ तनुवा सहितः सापे चशरविंदेय । yrs: WH यथा दूर्यं प्ति तथा दूर- ung चशःपाटवं खभेयम्। asd मन्तो नेचरोगपरि- हाराय HATHA:
दथमीमाह। ““एवावन्द ख वरुणं EWA! नमसा धीर- ware Hara ख भः शरं ज्िवरूथं वियसत् [४] । युं पात सखस्तिभिः सदा मः” cfr इ यजमान SER गा- धिकं वर्णमेव श्रावन्दस ofe, तथा भोर बुद्धि मन्तम् चअ्रण्ठ- तस्य ARGS Aol chart नमस AAMT) ख वर्षा बः way fared ग्डमिकाच्रयापेतं wi ae वियंसत् विके यच्छतु । डे वरुण सपरिवारा युयं खस्िभिः Sa: गः अस्मान् सदा पात रचत । TA मन्त्रस्य ब्रह्मश उत्सङ्गे
६४२ तेत्तिरीय-ब्राह्मबभाय्येः
wares विनियागमापस्तम्न श्रा, एवावन्द खेत्युपसे रा- जानं कुरत दति॥
एकाद ग्रीमा इ | “नाकं सुपषंमुप यत्यतन्तम्। इद् वेनो अनभ्यचलत ला। दिरण्छपक्चं वरुणस्य दूतम्। यमस्य यानो waa भुरण्यम्'' इति। हे प्रवग्येखामिन् ल्ाग्टलिजेा इदा खकोयेग मनसा वेनन्तः कामयमानाः यद्यदा अभ्यक्त अभितः प्रद्यापितवन्तः। तद्ा तव॑ तुष्टा भवेति शेषः । कोद्र त्वाम्, माकं सुवे पतन्तं समीपं प्रतिगच्छन्तम्, WATT सुप शाभनपकापेतं हिर ण्छपन्तं सुवरूमयपक्ापेतं वर्ष्छस्य दूतं वरणेन Taare यमस्य योने स्छागविशेषे भुरण्यु wrest रागसन्पादकमिव्यथैः । WHA पच्याकारम् | we मन्ध: wf षवे प्रवग्येश्यान्तभावनोयः ॥
द्ादश्नोमाइ। “wet देवीरभिष्टये । आपो भवन्त् पोतये। शयारभिखवन्त् नः” इति। देवीः द्ातमानाः आपः नेऽ स्माकमभिष्टये अयेकिताय पानायशंचान्ता भवन्त्, नास्मान् प्रति भ्रं सुखदेतवः याः दुःखवियोाजकाञ्च सत्यः अभिखवन् अभितः wae ॥
जयादगोमाह | “दे शाना वाय्याणाम्। भ भ waa [uli श्ण arafa भेषजम्, इति। अहमपो दवीः प्रति भेषजं पापविनाभ्रकारण्म् ओषधं याचामि। arya: araret वरणोयानां कामानामीच्ागाः दाहं समाः श्व Wat मानुषाणां चयन्तीः frarataeran: ॥
२ WTS प्रप्राठके ८ GATT: | १४९
चदु शोमा । “we मे मो wat) अन्न्विक्षनि vat) अग्निश्च विशर्ुवम्। wre विश्भेषलीः'' इति । श्रखनाजखेषु मध्ये बिनि aan सम्कोषधाति सकोति मे ag सो मोऽब्रवीत्। क्था fey wae अगतः सखस्य भावकितारम fry महां सामा अत्रवोत्। तथा विखभेषणोः we अनिषटष्ठ Srreqr श्राप याः सन्ति ता शपि शमा GNA सदेसकान्ध चय मब्दे वताकं Tle द्रष्टव्यम्! दतीथमग्स्या वष्ट येषा दितोयाज्यभा नेऽपि षिनियोानमापस्सम्ब अर, श्रपमन्तावाज्य TT द्येषाऽ मे समे ध्रत्रवोदिलि ॥ :
warmiare! “age a areata) मेव्वश्वषु oat तेष मे बहजिनीचनि । मखम arafa” इति । हे र~ उति ATEN ते SCAG GY मधुरं VE ast THeTae तथा गेाव्वखेवु मधुरं कीरं लनी चीनं वष्टनसा- aig यद्विद्यते च काजिनोवति अरमशष्दद्धियकते खरखति ae wig मे उखमदुःधि ब्भ मखदूलं शर् ॥
धाडक्रीमाइ। “at सरखती Gwarar [६]) aati मे राख। AVS aha, तद्चाशे भयिहमाजेा ware’ षति किं जानां भरणं पावकं विशकलं wend wer weer, EN या खरखतो wet बरण्त्यां te wat मे रल शे सरस्रतिरेवते ay भागं रेडि। aa:
बर्सव्याः ते तब भोय रशमनुभवषानि । त्यास wlae- an
{88 वित्तिसोय-बराद्यवभाष्ये
भाजः अतिप्रथततररससेविमा ware) we wera दाथिकं यजमाने विनियेगमापरस्तम्न आद, UTE त Tae क्रम्य गयिष्ठभाजा खयास्मेति ad faze दत्यन्तेन वाक्येब ॥ ` सप्तदशोमाइ | “ay acfa मदसि ल्रमेतत्। aarfe योनिस्तव योानिरस्ि। ममेव सन वह इव्यान्यद्धे। पचः पु लेाकङष्लातवेदः'' इति दे an at acfe aw: स्का शाद्यजमानाऽस्ि, त्वमपि एतद्रूपं मदसि मत्तः सकाश्रादेत- दाषदवगोयरूपं प्राप्नाऽसि | मयाद्ाघोयमाबस्य तवाडवनो- धत्वम्, wa: कारणात् लं मम यामिः कारणमसि। अहञ्च तव योनिः कारणमस्मि। ₹े wi ममेव सन् त्वं मदीय एव wart व्यानि ae ₹े जातवेदः सब्बंजगदभिञ्च.यथया ara wa: पिदला करत् स्थाग-सम्पादका भवति, WaT यथा मचा तव स्यानं खन्पादितम्, तया त्वयापि मम पश्छलाकः सम्पाद- गोयः। एतस्य aay फल चमसे विनि गमापस्तम्ब we, WE त्वदस्ि मदसील्यङ्गारे छता as भं प्रयच्छडिनि॥ अष्टादणीमाड। “CVI सन् तत्र सन्तं AST | ASA are मनसा faufa 1 तिरो मा wmaradt serdta [eo] | eifaar at वेश्वानरेणोपतिष्ठः tii ₹े wa uvfaes exe खितः सम् तत्र श्रारवनोचायतने सन्तं वन्तप्नानं लां मदोयेन प्राणेन मनसा वाचा faufa धारयामि fatraa- feat wat सन्तं वक्षंमानम् wre: ar at प्रतिमा प्रहासीत् मा परित्यजेत् । वेखागरेण सव्वपरुषदितेन च्यातिषा यक्त लाम्
२ काण्डे ४ प्रपाठके ८ अमुवाकः। १४४
छपतिष्ट भजामि । अयं मन्तः क्िदन्शुपस्थाने विनियोगः ॥ अथेकामविशोमा । “श्रयं ते योजिष्छैवियः । यते जाता अरोचथाः तं ATTA BUTE! थानो agar रयिम्"" द्ति। ₹े ग्ने ्रयमरणिषूपः arefane: ते तव wearer योनिः तु कालसम्बन्धमत्यत्तिस्थानं यते येनेजोतस्वम् Brean: दी्नाऽसि। रे ग्ने जानन् सखकोयलेन WaT, त॑ याजिम् अररणिङ्पम् BITTE | अ्रथानन्तरं नः अस्माकं रिं धनं वदधय was कुर् । एतस्य are विनियोगे ब्राह्मणेना+ खातः, श्रयं ते योनिष्छेविय दत्यरण्याः समारोाहयतीति ॥ (faire शयाते wa यज्जिया तन्कूपेद्यारोाहाल्या- त्मानम्। अच्छा वद्धनि ES नव्या पुरूणि । यश्चा लाः aware at योनिम्। भातषेदोा भव श्राजायमानः ख- खय ufe” दति) Cad ते तव यज्जिवा तनू: aware at तनुः तया तण्वा सद एदि । श्रागत्य च MMA ATT बं मदय WAT सन् मच्छरोरमारो द, किं qa असो wars गया मरस्य योग्यानि वदनि धनानि पर्णि बहनि अच्छ श्रभिम॒खानि wer लं यज्ञसखख्ूपा ग्तवा यज्नं onfrared age ai af खकोयं खानमाबोद प्राञ्रुि। ₹े जात- वेदः भवः सकाभ्रात् भ्राभिमख्येन जायमानः wea: निवास- स्यानसदहितः एहि श्रा गच्छ । एतस्यापि are विनियोगे ब्राह्मणे द्चितः, याते wa afwar TATA RAAT
Barreda दइति॥ 9 # 2
६४९ के्तिसीय-त्रीकबभा्ये
एकविशोमा इ । ““खपावरोार जातैचेशः one [८] १ THT ES वहइ मः AMT) श्रायः प्रणा रचिमन्ायु Sie अजस दीदिहि गे दुरोणे दति। हे amg: FAUT लम् उपावरोह SCS: शकाञात् MATAAAT | अव wa च प्रकागम् अस्य eae ददः दपिरिति nade जगथ् मेाऽख्रदीथं wal They ay प्रापय । च्रायुरादि कमश सम्पादय | awa free वन्तमागसखं गः etre ऋस्मटोये ग्रहे दीदिहि faq) cae विनि ग॑मायस्तन्य wy उपावरोह आलवेद इति निवक्मानमभिमन्लयत इति ॥ ;
दाविंण्ोोमा इ | “तमिदं जा रबोभि मधवानमग्रम् । सबा- दरथानमप्रनिन्करुत ज्रवादरसि। afer hice च afr aisaatia । राये गा विश्वा सुप worg as’ दृति) बं प्रविद्म जाषहवोसि srgafai satgufas aware way Sa weg तोत्रं अवांि wate बरनि सजा दधानं खदा धारयन्तम् auf कुतोऽपि अरतिषच्र ड्दितम् TENA TK: dies: च्रतिशयेन पूज्यः यज्जिचो यज्ञणेग्यं सन् गोर्भिरस्मदीषाभिः wfafe: area यनः पराव" नमान: सन् वजो व्यकः faut सुपथा ष्वम् Gay न: राये रस्माकं घनलामाच छषातु करोतु | we AT RE कमणि cee: 1 |
चो विभ्रो माह | “जिकद्ूकेषु महिषो aarfax तु fax wor) सममपिबदिष्णना सुतं यथावद्नत्। ख ई ममां
२ TSG प्रषाठके < WHITH: | ese
ofy कं कन्तंवे मरामरूम् (2) 1 सेन weed Sa: श्य मिनु्ट ष्य ce: इति च्यातिभाराधुरिलि विकंदरुका दत्यावस्तभ्नेन अभिधानात् वच्यातिरादयस्भः साभधागाख्ि- exams: | wy uTaferar विष्ना सहितः सेम- मपिक्त्। ate wx: afew गृणेखय्यादिभिर्भदाम् तुं fingw: wage: wan afd wa: । कीरं Stet यवाशिरं weanfafad सुतमनिषुलं यथावन्रत् यथावद् कामयत VaR कानितवाच्ित्यर्थः। स च लमः मदि करं ककवै avad we दै ame cafe edarare) स Ye: एनं सामं TEA WANT | HEMT सामं AL Gea म्रहाम्तम् उर Wi Sq दीयमानं सत्यमवितथन् waaqend TER श्राह््ररेमम। MTT CK: Tar Saar: wey: श्रवि- तथसषूपः RATSING Ca: ॥
चतुव्थिशोमाइ । “facadt सरमा Guar: | महिपायः पथः सथियक्षः। we नयतसुप्यक्षराराम् । weer रयं प्रमां भती जरत्, इति । सरमा काचित् wt अमूर्भिंभारिषणे देवला wars मार्थ॑म् आयती Cee प्रेषिता, we: fa मेरोः सकाथ्रात् श्भिं गच्छकी र्गम् श्रन्नाभावेन ware जनं विदन् wena) तते मदिपायः ayers कः करन्, Het पं ws, sere कारणं सदाञ्चतोति दतिणक् सम्बैखे्स्दपारोत्य्थः। सृष्ट ष्यते गच्छतीति सुपदीं षा द्रुम We गयत् ASS परता Aaa, WT परदे
qs< तेत्निसेय-ब्राङयमभाष्ये
अचराणां रो विनाशनः fear तदथोग्वानां गव रवं अन्दं कामतो अच्छ तद्ाभिमुस्येन प्रथमा He VA गात् जगाम। जलात्यादमेनान्तं BITE गोरसं सम्यारवितं नतवतीच्यर्थः॥
पञचविं्नोमाइ | “विदद्रव्य सरमा Yeast Gar नवं area भोजते विर्। wr ये fear: queria wa: | कखा- भासा warty गातुम्” tha सरमा way गव्यं मायुं विदत् wea कौदृशं दृं कदाचिदपि अ्रनपायिगम् ae अतिग्रश्धतम्। मानुषौ विर् विश्वमनुव्यद्ूपा प्रजा येन गोवुथेव भाजते चोरादिकं WEI गकमित्येतर खयं सम्बंयेत्यसिनर्ध WHA | WAAAY खर्मरूपाब कर्कफलाय गातु मागे छखा- भासः gaat ये यजमानाः विश्वा wife स्पत्थानि कव्माणि weg: waa: तवन्तः | तथाविध-यजमागरूण WT येग गग्येन wR तं गायुयमालमतेति pare: ॥
वङ्ड्जनोमाइ । “a मभिनुपते Tawar [९०] 1 रोदि ला wey eefa त्वं निदद्ुशयुमृरिम् । धुनिं चाखापवो दभीतये सदन्तु" रति । ₹हे य्य ख दरिना मकाभ्वामश्ाश्वाम् पेत दद्र रे नुपते मनव्याणां पालक नुभिमंगुष्धैः quart fafia: Zager रेवार्थमाह्वामे छते स्ति लं भरो बहनि ger चापि श्जजातं निदंसि arcafe: fae 4 faze’ मिदश्यप्रतीन् ceafater Guay gE wt साधनेन age दभीतये दमनाय हिंसार्थम अस्लाषय Gay ALMA THT:
२ काण्डे प्रपाठके < WHAT: | १४९
सप्षविंशोमाह i “एवा पाहि प्रलया wage ari खि. we aewera गीर्भिंः। आविः wal रणड पीपिहीषः । जहि थवुरभि गा we afar tir हे wx प्रत्या पुरातनः पृव्वकर्पावस्थित LRT अथा सामं पिबति, एवा पाहि एवमेव त्वमपि सोमं faa सख्चसोामः लां मन्दतु इषं- यतु। HE श्रस्माभिः प्रयुज्यमानं मन्तं श्रधि we, उत पिं गोभिः अ्रद्मदीयाभिः वाटधस च्रतिश्येन age) खयमा- विष्क्णदि ्रच्छादकस्य ware fantia प्रकटोकुर्। carsatfa पिपोडि पालय। war जहि areas गा श्रभि- लख्य, ef विरोधिन व्याच्रतखरादीन fara afae जे दबीमील्यादि मन्वषडमेन्रे wife द्रष्टव्यम् । चिकद्रुकेष्वि- fanny पाडजिश्रस्तेऽखन्तभ वनोचः ॥
अष्टाविं्रीमाड । “aa बाध fait ages श्रपामो वा श्रप Tare fe सेध । war समुद्राद्दता दियो नः [ee] अपां ्छमाममुप मः THE” दरति। Yo we धः wa विशेषेण awa wat at रोगान अ्रपगद्ख। रक्ांसि w- सेध श्रपगमय। WHA दृश्यमानात् VARTA इता समद्र- वदतिग्रोढाम् feat garam नः अ्रखदर्थेम् wot मानं इष्टिनलस्य wee खज उत्यादय। fay नः अस्मानपि इह काणि उपज संयोजय ॥
एकोानचिंश्ो माइ । “ay प्रतितिष्ठ सुमती grat wr ला, वदनि. पुरुधा fara) दीधंमायर्यजमागाच हम् । WaT
gue ` वैत्तिरणेद-बाद्चवमाण्ये -
was afcarcaefer दति twa ज्रागनिच्यादकवङ watt ufmenreraacterat मद्धो ufafaw अतिहिते भव । किं gay wearers दीषंमायः gale, तादृशं लं यदथा बङूधा कद्धनि भानि wife waa: प्रविशन्तु ¦ जअधयानन्मरं जरितार करां प्राश्यन्तं यजमानम् GATS त्राग्रर हितेन ख्छनं ले केम saree । एतयार्मन्यारुलरवेचा- मथि प्रतिष्ठापने विनियो त्रम्ापन्छान are, अप्र वाधखेत्यारथ wary पउतिहा्टेद्यग्तेन area ॥
अय चिंङोमाइ । “cx: इए्नाङदितकेाति सरम् 1 उंव- रख उतिममणमेवत्। were व्यातिखदिद्ा aren खं बार परए न वक्छो र जेतसः' एति। wafax: दुनावद्षीरं वायुवत्छ द्धतमादिव्यं वितमेति fearcata : एतदादि विस्ताररूपं संवस्परस्द प्रतिमाशं प्रतिभिधिखूपम्। ज्ादिव- manrecn fe dagtr चजिष्याद्यते । तदित् aera अवास्या दित्यस्य च्थोातिः ara wae wey aa + safe: रुवव्छर गिच्याद कलात् aeeteNEy श्रहुम वायवं emi Vita अरिष्यमग्डलक्ूपं Caan ष्येशटतवम् ५
CRRA ERE राधः प्रयतं परत्ना । तद et ङिमिलानमेति। दादशारे अतिविषटलोहषाः, इवि। TXT राधः सम्बंक्मसाधकं या समये तत् पुष MEAT श्रा" तलना भवतं कमैव सत्पादितं तत्ाम्यम्। अक सखरूपं इय mei ता विसिभागमेति दः प्रापिभिरविेषेष्च अतीष्वं
२ काण्डे प्रपाठके < ्नवाकः। ९५१२.
सत् एति गच्छति wate: | शाऽयमादिव्यूपा Tar कामाभिवष॑क LX: दादग्रारे इादभ्रमासखूपैः BT: युक्त संवत्छर शक्रे प्रतितिष्टतोत् प्रतिष्टित एव awa ॥ श्रय दाजिशोमाद। “waar गव्यन्ता वाजयन्तः | वामहे लापगन्त वा उ । WA सुमती नवायाम्, वयमिन्द्र ला way waa” [९९] इति । रे ox वयम् WAT- यन्तः WHAT इच्छन्तः, गव्यन्तः गाम् BATA CSA, वाजयन्तः वाजमन्नमात्मन इच्छन्तः, लवामुपगन्त वा उ उपगन्तमेव वामहे wrgara: । नवायां नूतनायां मते भ्राभनायां ufwanrara श्रखमहुद्धा लामाभूषन्तः सर्व्वतः अधंखनोा वयं SOK ला श्नं लद्भुपं वायुं तदुपलक्ितिमा- दित्यञ्च वेम आङधयामः। तदेतन्प्न्लदयं शरटुनासोरगणएके कमणि द्रष्टव्यम्॥ वेदास्य प्रकाग्चेन तमे ere निवारयन्। पमथांखत्रोदेयादिद्यातौीयंमरेश्चरः ॥ दति ओसायमाचा््पविरवचिते माधवोये बेद्ार्थप्रका्न कष्ययजुत्राद्यणे द्वितीयकाण्डे पञ्चमप्रपाठके अष्टमोऽनुवाकः ॥ ॥ ८॥ BAAD प्रपाठकः ॥ w ॥
ee ee 21 ,
अथय वैत्तिरीय-्राह्मणभाष्ये द्वितीयकाण्डे बष्टप्रपाठके प्रथमोऽनुवाकः | 9 रिः ॐ । यस्य निश्षितं वेदा यो वेरेगभ्याऽशिलं जगत् | निर्ममे aay वन्दे विद्यातोथंमरेखरम् ॥ ९॥ उपरेामा्थेमन््ाणं पञ्चमे भेष fra: | षष्टे प्रपाठक सोचामणिः कौकिल Cala ie i तज प्रथमानवाक ग्टहा उच्यन्ते। ST) सुरायाः सन्धानकाले ताकोमासरेण aywat च सुरां day efi अङ्कुरिता ब्रीदयः तेक्नि दषत्तप्तानां चवाभां चशे fe fad aal खलश्च तच Ba wo दभा तक्रेण वा fafaa दभः WRG मासर Tad | Bawa aq fafa दभः प्रच्छन्नं नग्रडरिव्युच्यते। तेसाकामासरमग्मभिः g- रायाः संसव्ननाथे खादी लेति मन्वः। ares, “art त्वा खादुना। तीत्रां aw) waaay मधमो मधूमता। जामि ay सामेन । सोामोऽस्यञ्जिभ्यां प्यख। Wag पच्यख । इन्द्राय qaau we” दूति। ह सुरो erat ला खादुगा सोमेन demfa अच शमय ब्देन TAH तक्छामाखरनगप्रङश्रब्दाभिधेयद्र य यम् पलच्छते।
QA ९ प्रपाठके ९ अमुवाकरः। quik
trae त्राषधिराजलेनम तदुपलचलशं कक waa कोदृर्जो लां तोत्राम् GUTTA च्रर्टतामन्टतवहाणायनगकरोम्, तएव बलोवददीनाणाययितुं पाययन्ति, मधुमर्तो माधृथणापेताम्। agin सामेन Mae वमनाद्युपथुकैषधिलेन sae तो- बलम्, WAT श्रपामसाममन्टता अण्मेति ज्तेरब्टतवप्रा- WSU, मधुमता माधययुक्रन । एवेविधसामरूपतया भावि- ताच्छादिभियुक्रलात् त्वं सामेाऽसि, away लं TIS, SAAT GF रख्काय ॥
we) wat faata oftate परोत विच्चता सृताभिव्येकस्या arena परिषिष्येति। श्चामाकश्करुस्तेधा विभख्य छतोयां भं सुरायामपरि विकीय्य तदुपरि दुग्धपरिषे- वनाय ऽथं मन्तः । तत्या टब्ह, “परोत षिञ्चता सुतम। सामे च उत्तमः विः [९] दधम् वाया मर्य श्र्ठन्तरा। सुषाव साममद्रिभिः cf यः draws: तदेवेदम्- wa इविः। तद्र gaafage carsera सोरात् परितः रिक्तमण्डत् यः सामः wa: weet यजमानानां हितः खन् WAHT द्रवद्रव्येषु मध्ये आर्मम्तात् दघम् वा खा- ea धारयति तं सामम् श्रद्धिभिः उर्पाश्ुसवनप्रखतिभिः Wee: सुषाव यजमानोऽभिषुतव्रान । यदुक्रं वकारेण, ाश्यमुत्पूय बालम पय उत्पुनाति, areata अ्रतिद्रुत इति, शमवामिगः, weedeat अतिद्रुत दति सामातिपवितस्येति,
तेच सोममन््रमाद | “पुनातु ते परिखतम् । सेम wae 4n2
१५४ ` तैत्तिसीय-ताद्मशभाय्ये
दुहिता। वारेण शश्वता तमा। वायुः पूतः पवित्रेण । प्राङ् सोमा sfaga: | wxw ay: war’ दति। रहे rx a acy wie दुहिता पयःपावयन्तो we waft दुदिदम्धानोया aifa: ad git सामं सामलेन भावितं wie वारण वालजन्येन पवि्रेण पनातु ओाघयतु, कोदृह्ेन वारे शश्चता शाश्चतेम Ten तना विस्तरेन तादृ शेनानेन पविचेण पुतः मामः प्यारूपा वायुः भो गामी war we ऊद्धं निर्गतः। कोदृशः सामः इन्द्रख UM: UW: सखा तादृणाऽयं Gra: Wet भववित्ययः। चः wa मोमयागं war वान्तोकृतवान् तखेदानों सा जामण्छा चयःशेधनासौाऽयं AA | यख्य त् IT Bat STG साऽयं शामातिपवितः। यस्य सामोाऽधोादारण निगंतः साऽयं सामा- तिपवितः, तस पयःओाधना्थे aware वायुः wa: पवि- au) प्रत्यङसामेा श्रतिद्रुतः [९] इदस्य aay: सखा दटति। अचपुनातुतेपरिसलृतमिति पुव्वभागोाऽनुषज्यते। प्रत्यङनशामो afaga: wat fata: | wad पुव्वंवद्या स्थेयम् ॥
कल्पः। BY चं पवत दति सुरां प्रतिप्रखातेति पनाती- व्यनुवत्तते | पाठमस्ह, “ब्रह्म चचं पवते तेज इद्धियम्। सुराया सामः सुत Waal मदाय । wan टेव देवताः पिष्रखि। Tas यजमानाय सेदि” इति। ब्राह्मणजातिः wre लातिख ama इद्दियदृद्धिकारणश्चेदं cee पवते ए भाति, BHAT सुरया समः सुत उत्यादितः। मराय रेवागां
काष्टे प्रपाठक १ अन॒वाकः। ९५५
मदार्थम् ATA: सव्वतोाऽभिषुतञ्च। ड सोमदेव तव Vey निमन्धेन रसेन देवताः पिष्ग्धि सन्पक्राः कुर । यजमामाय चान्नं सम्पादय I
कल्यः | Waa: vanes राति कुविदङ्गेति। wal षामेका परोरूक् एका पुरोऽनुवाश्या UH: WE: एका याज्या waa sweat ला We wera wear यव- wefa: frat ufaaw परि षटज्यैष ते यानि स्तेजसे तेति साद- यिोपयामग्टहीतेाऽसि stag ला अष्टं गहामोति ष्दीला गेधुमथक्तुभिः चरित्वा पवित्रेण परिष्डब्येष ते यानिरवीँखाय लेति सादयिलोापयामग्टहीताऽसोख्धाय ल्वा सुबामृणे जष्टं खहामीति रदीत्वोपवाकसक्रभिः feat पविषेण परि ्टव्येष ते योनिबेलाय लेति सादयिवेति । तच पुरोरुचमाद । “gfa- रङ्ग यवमन्तो यवच्चित्। यथा दाग्धनुपव्वे वियूय । दहे- देषां wan भजनानि। ये after ममे क्कि न जगुः" दति । श्रङ्गशब्दः प्रियसम्बाधनवाचकः। हे प्रिय श्रश्िसरखती सु्रामेद्ध ये asa: afear aaa ममे ahi नमखार- विनाशनं न जम्भन प्रापः। किन्त श्रत्यन्तश्रद्धालवेा म fa- हन्ति तेषामेषां यजर्तां wfafasarfe भोजनानि देह हएत । ग्रदखपाचाणामनेकलात् वीषा । तच्रोपमानम च्यते, Baer बहृथवा ची चिच्छन्दः समुच्चये, यथा लाकं यव- wit यवादिधान्योपेताः कुशोदका: कुविद्यवञ्चित् बहलं यवम् wate च गेाधूमभियद्भादिधान्यान्यमुपूव्व awa
६५९ तेत्तिखय-राञ्मगभाग्ये
परिपाकानुक्रमेण वियुय विधूय विशेषेण इदं पकमिद मपक्ष- मिति waa छ्य दान्ति सनन्ति, तथा यूयमपि नमखकारा- fecfear नास्िकोाऽयं यज्वा श्रद्धालरयं यश्चेति विविच्छ अद्धालोादरवोषि भृङःष्वम् ॥
अरय DEVAGIATE | “'डपयामग्टदहोतेऽख्छश्िभ्यां ल्वा we wzerfa [2] 1 सरस्वत्या ware सुजा मृषो" इति । उप- यामश्नब्दः प्थिवीकाय्यद्ारूपाजवाची। द्यं वापयामद्ति Wa: | पयारूपद्रव्यविशरेष लं उपयामेन ग्टहौताऽसि, safe tary arfay पाच ग्टहामि। सरखतीमन्ते पुष्वीसरभागा- वन॒षञ्चनोये | तथा सुवाममनग्धेऽपि ॥
अरय सादममग््ानाह। “एष a areas ati वी- ary at बलाय लाः, दति। & ्राश्िनग्टद एषः खरप्रर्ः ते तव खागम्। अस्मिन् खाने तेजःसिद्यथे लां सादया- मीति we 1 ewes ते येाभिरित्यभवन्तंते। रे सारखतण्ड Tasga त्वामिह सादयामि। दे सुनाम- ze बलदरद्धये afay सादयामि॥
ae: । उन्तरथथालिङ्गमुपतिष्ठत इति । wee, “a- जाऽसि तेजा मयि डि । वी्य॑मसि aa मयि पहि, बलमसि बलं मयि धेहि" दति wzwewd क्रमेर सम्बाध याजनोयम् ॥
Sa | सुरायां बाख ्रानोयमानायां धारायाः प्रति भ्राता खरां Tera zetia नाजा हि at देवदतं बदः
२ WS ष् प्रपाठके ९ अमुवाकः। due
हतमिति waaraar gtredar परोऽनुवाक्येकः प्रैष एका याच्यो पयामग्टीताऽस्ाञिगं तेजाऽखिभ्यां ला अष्टं we- मीति zien पवि परिग्डज्येव ते योगि खेजसे तेति साद- यल्युपयामग्हीताऽसि सारखतं वीये eae ला अष एा- मीति ग्टहीत्वा पविजेण परिष्डच्येष ते योानिरानन्दाय लेति साद यल्युपयामग्होताऽरेन्द्रं aay त्वा सुत्रामृणे अष्टं ग्टष्ामोति utter पवित्रेण परिग्डच्येष ते यानिर्मरसे लेति सादयतीति तज पुरोरुचमाह। “नना fe at रेवडितश सदः BIA! मा सभडक्तायां परमे aaa) सुरा त्वमसि ब्रमण साम एषः । मा माङहिध्सोः खां यानिमाविशम्' [४] दति। Yet & ara at युवयोः नामा yas सदः स्थानं देवेभ्यो हितं छतं सम्पादितम्, aura यवां मा संख्लाथां परमे यामन vee मदोयरच्णे निमित्तभूते सति acurdeer मण्डतम्। रे गह्यमाणद्रव्यविश्रेष a wfufu awafa सुरासि। एष तु सामः WITT aay युवयोः संसर्गा म aya ₹ेसामलखां योनिं ब्टदूद्ररूपं खसथानमाविभ्नन्। मां साम्ख्यपातारं मा feat: ti
WY ULVARATY | “'उडपयामण्रोताऽख्ाश्धिमं तेजः | सारखतं Taq te बलम्" tia) इ द्रव्यविश्रष adte- रर्ये निभिण्डते सति परस्परस मागतं, रे weare- द्रव्य उपयामेन ग्ट्ीतेाऽखि। तदिदं तव wera अञ्ि- wafsy तेजः अताऽश्धिन्यां ला ae ृामोति भष: Ua
९५८ तेत्तिरीय-ब्राश्ब्भाव्ये
सारखतमन्लः र्मम छता क्रकमेण अनुषङ्गजेवपुरणाभ्वा योाजनोयः ॥
अय सादनमन््ागार । “UG ते arfaarara ar ्रा- नन्दाय ला ALS a” इति, Gamay wea खादने येजनोयम् ॥
कल्पः । वाममुवाकरेषेण श्ध्वयंर्यजमानखेपतिहते, उन्तरेण चानुवाकेमेति। तजानुवाके शेषे चत्वारि यजुंग्याह, “arses मयि धेडि । मन्युरसि मन्युं मयि पहि । मह- ऽसि मदा मयि घेडि। सदहाऽसि षडा मयि afer इति। Wat बलं, मन्युः दौर्भिः, महः पूजा, सदाऽमिभव्द्िलम् । ₹ द्रव्यविग्रेष लमुक्र गंशेर्यक्तो ऽसि, अताऽपि मय्येव तान् सभ्पादव।
अथेकारटचमा₹ । “ar व्याघ्रं विषूचिका । उभे Tay रति । wai पतज्िण सिम् । सेमं wayeee:” ofa ware अरशविरोधिव्याधिविथेषा विषूचिका, ताङ्न्नो षा व्याधं कयेव Cala) ठकाऽरण्श्ना, व्याघ्रटकयोाः दीपन- वारचात् कद्ाविदपि च्रजरणदोषोा aif], तथा षा विषु चिका श्टेनाख्यं पजिणद्च सिंदश्च रखति। तथारपि नारि या व्याधिः सा व्याघाद्रि्िका विषूचिका शमं यजमानम् अंहसः WYRE: पातु ॥
अथ यजुदयमाइ । “UTE wat भद्रेण एक्क fer wa fa मा पाममना पङ्क [५] दति रे दद्पाचखद्रण- विशेषाः युयं द्रवलेन खभावतः सन्पकंधोखाः ख, श्रते मां
२ काचे द प्रपाक २ GANTT: | que
WEE RaW संयाजयत । LY तु WATT एटतवात् बि- एकः; वियुक्ृक्याः ष्ठ, wat मां पाभ्मना faye वियोाजयव॥ aw बिनियोागसङ्गरः। खछादीं ताकारिभिचीज्यं सुरा Vt पनेत्यतः। aut यादुत्पनोयात् gti ब्रह्मेति चश्रयेत्॥ कुवित् परोरुचं ब्रूयादुपयामादिभिल्िभिः | ` चच: waa याद्मेषासादयते जिभिः॥ तेजस्तिभिरूप सेयं मानेत्येतां परोरकम्। षुरागरङे पठेनस्तेरपयामादिभिच्तिभिः॥ सरां रन्नाच्धेवाये्मन्तेः सम्पादयेल्निभिः॥ चजेऽघोत्यादिभिः शप्तमगतेम्तान पतिष्ठते | प्रथमे न वाकऽसख्िन्नेकागज्रिं्रदोरिताः ॥
दरति प्रथमोाऽनुवाकः॥ ९॥
अथ दितीयोऽनुवाकः। प्रचर LUT GMT: । द्वितीषे तदुपखा मुष्यते । तत्र प्रथ- ब्राच्रप्रार् | “सामो राजाऽग्टतर सुतः खनीषेप्जदाम् Remi ऋतेन safatxan fore wee: । इक्- Rika इद cased मधु" दति । ्रयमथिषुतः Byer राजा क्मण्टतं परीयूवसमानः चया . Tad प्रवताऽपष्टल्युः
hie इवं Smee मापर्टलुरितवशः । तचावं इदः, 40
१९० तेत्तिसीय ब्राङशभास्थे
खजोषेण कोदृकस्यामोयेन AT AMARA) wore छपम्टलुमजदहात् | WANT Aquwatafs ates तख परित्यागादपद््युदेतुः uftem:) श्रताऽयं तेन ay निष्यादनेन इद्ियम् शृद्धियदद्धिहेतः, तदेतत् सत्थं अपं करामोत्यर्थः। अ्रन्धमाऽन्नरसादपि विपानं विशेषे waa सोमरषरूपमणग्टतम्, WA: WH WE, याऽयमिद्धः तख्यापौ- द्दियद्द्धिकारणएमिदम्। किच्च ददं द्रव्यं मधु पयः मधुर सीररूपम् श्रत एवाग्डतरूपम् ॥ |
ay दितोयामादह। “draagy यपिबत् | छन्दसा हर्षः waa तेग षत्यमिद्ियम्। wa: चोरं य पिवत् [१] क्रुडाङ्गोरसा धिया । शतेन सत्यमिद्धियम्। अनलात् परि खता रसम् | ब्रह्मणा व्यपिबत् qq wan सत्यमिद्धियम्" इति। ur WE ai सोदतीति ग्रटुचिषत् षः सव्वं प्राणिडदिखितः जीवात्मा ARTUR: छन्दसां aie तया तमिमं सामम् aq: सकाश्रादिभज्यापिबत्। was यश्च दारेण दद्ियद्द्धिदेतुः शामः, तरेतत् सत्यम् | तच दृष्टाः, यथा लकं BE क्रञ्चपकी WE: स्वौ ङ्गसम्बन्धो सार UM: UBT cae) तादृ धिवा aren षीरमब्गो विविच्यापिबत्, Stas खलमुखे प्रकिपे सति quaate सम्पक् सीर जलांशसधाभो विविच्येते, तच set परित्यञ्य क्षोरभागमेव पिबति तददयसिद्धाऽपि शमर लखभायादिविष्य पिबति, श्रता aware दडिवहटि-
२काण्डेद् WISH २ QAM: | ९९१.
Wy: शमः, तदेतत् सत्यम् | AMAT दृष्टान्त उच्यते, यथा wi चचियजातिः ब्रह्मणा trea चशोराच्यादिगा यमात् परितः स्तवन्तोति परिखत् we, awizaa wa रशं पिवति । trocar fe भाजमकाखे प्रते AS वा Awa प्रचि तदन्नं cerca चोरादिकं पिषति, एवमिन्राऽयमपि शरश्वतं रसं पिबति तेनेति पुवववत् |
दतीवामा₹ । “रेतो aa विजहाति, चानि afawfe- द्ियम्। गभ जरायुणा ठतः । sea जहाति WHAT | तेन सत्यभिद्ियम्'° [२] इति। यथा साकं wari प्र विनत पड्षरूद्ियं रेता aay faa परित्यजति, मूच बहिग्लामः, रेतसे mise त्यागः, तद्रोतःपरिणामा जरा- qu afgar गभा wer खकोयेभ wart तदावरणरूप- wee अहाति। एवमिग्ड्राऽणसारं परित्यज्छ एकस्मिन्नपि पाज शरमेव खोकरोति । तेनेति पूवव? । यया प्रजापतिरोक- Wie वेदेन पय्यालोच्य सत्यसती एथियादिसद्रुपं wafa- पाणाद्यसद्रपञ्च विभञ्याकरोत् | तथा ्रयमिद्रः शरासार्- विभानं छतवान्। तेनेति qeaq ॥
श्रथ चतुर्थीमार्। “सामेन सामे व्यपिबत्। सुतासुता भजापतिः । तेन सत्यमिद्ियम् । Ter रूपे वयाकरोत् । श््यानुते प्रजापतिः । अरच्रद्धामम्तेऽदधात् | अद्धा स्ये प्रजापतिः । win सत्यमिद्धियम्”' इति । प्रजापतिरेकष्पेष
Wrage युक्ता रवात्मकाऽयं सेमोाऽभिषरुता वद्यात्मका- 402
१६२ तत्तले य-ब्राह्यशभीाव्ये
sd सिमा नामिधुत शति विभध्यं तज शशातीकमेवापिषत्। Sa प्रजापतिशब्देन प्रेजांपालंकलारिकौ : विवंशितिः। तचे विभागे Teta Sea, संया प्रजापतिः संग्यवं्नं मन् तेधदेरम चेत्येवं aera ट रुपे विशेषे wear) तत्ते weet भञ्चद्धामधिश्वासं wiftaars । सेधिवचभे तु ध serrata: वि ard सखापितवान। एेवम्यमिर्रौऽपि अभिधुतमेव पिकेति।
पञ्चभोमार। “ger परिता tea एकर एं व्यपिंषते। पथः सोमं प्रजापर्तिः। wae ` सतधमिदङ्धिषम्। विपा amare: 1 CKePray | शद Vets मधः [a] sft waret पालैकाऽथभिक्धः-. परिखतः sre awe परितः अयणं gaat saw TS TET. तच WN wee carte चटित waerat पथः aray. fe ग्ेषेणापिषेत्। wataries अथभमन्तवद्रा स्वेखसम्। ach पञ्चभिमन्धैहपस्यानं कुग्धात्॥
दति दितीयोऽनुवाकः॥ ९॥
अथ॑ दरतोयाऽनुवाकः। दितीये ्टहापस्थान्मुक्रम् । तीये ग्टह हाभाऽभिघीचते। wea guaafafa पथा very - जहातीति wey,
सुरावन्तं वरिष सुवीरम् any feafer fear ग मभि: । दधानाः Bra रिषि रेवता HCAs धजनानाः
्काडेश प्रपाठके ई ्नुवाकः। १९३
war” tf महिषाः wetter: पूजनीया ` यैजमानाः भभ भिनंमस्कारोपेतेमंन्ेयश्मिमं सामास्य feafer euler खभ्यगनुतिष्ठकीत्धयेः। कीदृशं यज्नं सुराद्र व्यपेतं wfeag afefa दभ ्रासाद्यमामेन विषा चकत, सुगर ोभनापल्थप्ररं दिवि wera देवतासु सामं Cura. war- TU । AL यजमानाः लकाः शेभनेगागेव यकाः cat मदेम WE करवाम । ` :1 चस्ते रसः arya cht 1 सरा ग्टराजिति wera दयणवर्सते | पाठस्तु, “TS Ca: सम्भृत त्रषधोषुं। शमस ny: Ota सतस्य | तेभ fee यमानं मदेन) सरखतोभश्धिगाविद्धमग्मिम्” दति। रे सरे याऽयं ते रसः भ्राषधोषु भ्रोद्यादिषु athe: gaa अभिषुतस्त समख We बलप्रदा रसः सुरया संयेाजितः। त्तेन मरेन तदौ- येन wey यजमानं जिन्व प्रणयत, तथा aecaarfz- tata भ्रएय ॥ कश्यः । wafer भमचेत्याश्विनमध्वयभच्यतीति । पा- ty, “यमश्विना नमुचेरादुरादभि। सरखत्यसनादिन्दरियाब (ili दमं तर श्एक्रं मधमन्तमिन्दुम् । tray राजानमिह wearfar दृति । रश्ने देवे थं रसं गमृचिभान्नः श्रसरा- रथ्थादगवन्ता । कीदशं सामं we ws मधुमन्तं माधुर्ये पेतं परमेशर््प्रदं वा दृनहुभाह्वादकम्। सरखतो च इखियाथम् wetrarera ated सामं राजागमिदह safe भर्यानि॥
६६४ तेन्तिसेय-ाङबभाच्य
करणः । यद रिप्तमिति खारखतं प्रतिप्रष्याताग्रीभ- fa भक्षयत इति शेषः पारस्तु, “aca fray रसिनः सुतस्य । यदिन्द्रा ्रपिबच्छत्तोभिः। we तदस्य मनसा शिवेन | सोमः राजानमिह भक्षथामिःः इति cat रसयक्रर सुतखखाभिषुतख्य सामात्मकस्छ पयसा ucafte पातर रिग fed vex: सखकोयाभिः शचोभिः ufafa: सहाऽपिबत्। Sw सामाद्मकस्य पयसः तदवजिष्टं रसर्पं सामराजलेव भाष्यमामं दष aafe भवेन मनसा अहं भखयामि॥
करप: | दख्िणेनादवनोयं पयः शेषं पिद्रपितामरेभ्या ददा- fa पिद्रभ्यद्ति। पाटस्ु, “faew: खधाविन्बः खधा aa: | पितामहेभ्यः खधाविभ्यः खधा नमः । प्रपितामहेभ्यः खधा- faa: खधा ममः । wer पितरः (2) श्रमोमदन्त faa: | अतोदरपन्त पितरः । satan पितरः । पितरः wanda’ द्ति। खधाकारखृश्चिहतुरेषामसखतीति ते खधाविनः, arg- mq: faa: खधा पयःश्रेषाऽयं समर्पितः तथा aar नमस्कारोऽस्त, एवं पितामहप्रपितामदयोर्येजनोयम्। एते पितरः We भुक्रवन्तः, HHT चास्मानमोमदन्त तुष्टान् कुव्वन्तः, श्रतोटपन्त afar कब्व॑न्तः, withered W- ध्ितवन्तः । हे पितरो युथमपि शुन्धध्वं mgr भवन्तः ॥
कल्यः । पुनन्तु मा पितरः साम्या दृल्युपतिष्टते। तत्र उपसानसाघनश्तासु दशसु प्रयमामाद | “oma मापि तरः MATS: | पुमन्तु मा पितामहाः) पनन्त् प्रपितामहाः
२ WG ¢ प्रपाठके ३ GATT: | १९५
पविचेव ware” इति। सोम्यासः अमु्रारकलतेन Sra: पितरः पविचेण mga शतसद्याकन weet at पुनन् twa । एवं पितामदप्रपितामहाञ्च ॥
अथ दितीयामाइ । “पनन्त मा पितामहाः । पुनन प्पितामष्ाः [३] पवित्रेण श्रतायषा। विश्मायुर््खवे" एति । पृव्वेमन्त्ताक्तानामपि पुनः कथयनमाद्राथंम्। एतेषां WAATY VARY: प्राप्तवान् ॥
अरय ठतीयादीनामष्टानाग्ट्ां प्रतीकानि दज्यति। “wy weyfe पवसे श्रगने पवस । पवमानः Gael) पुगन्तु मा रेवजनाः | जातवेदः पविच्रवत्। न्ते पविच्रमचिंषि । surat रेवखवितः । वैशचदेवो पनती” श्ति। श्च weed त॒ wae सद्र Carrara व्याख्यातम् । wafers षटं पवमामः सुवश्लंन दत्यनुवाके ॥
करप: । अथा ङतोजं दृता ये समाना canard जाता दति प्रतिप्रस्थातेति। पारस्तु, “a समानाः समनः । पितरा वमराच्ये | तेषां शाकः खधा aa) यन्नो देवेषु कश्पताम्" (sl efai यमराच्ये यमलाके adarat: पितरः मया समानसखभावाः सङ्गतमनस्काख्च ये सन्ति तेषां faeut लाका ममास्ति शेषः । तेभ्यः fara: aut दविषो दकः WRITE छतः । श्रयं मदीया aw: देवेषु awat afa- WI wag ॥ | |
We दितीयामाइ। “@ सजाताः ware: | जीवा Mag
ce ` तेत्तिरीष्र-त्राह्नकमादै -
मामकाः। तेवा afew । बद्खिक्ञाके श्रत war.” tft) Way वन्तंमानेषु wa away ्रदीषा चे जीवाः सजाताः aratfeede मया सरात्पक्राः अक्गतम्रनण्वा; मयि प्रीतिथक्ताः, तेषां कन्नेवां am: धनादिसन्पत् मवि went तिष्टतु मदधीना wafaard: । अरसिक मन बमाः WATRTHT: FH ॥
aut am tatfcne, वस्त्मीोकवपार्य्मां सुरावपनाधंः। च च dare युवं सुराममित्यनुबाकं Tarearsqiaar- चामष्य्यमाखातः। दह तु कोाकिद्यर्यमाश्नायते। aanrsy, ‘eam weed feqera शरदं दवानामृत aura wreatfag विश्वमेजन्छमेति | यद्रा. पितरं arate xf मरकद्रीलानां यौतमार्गवत्तिगां कन्तागुष्टायिनासुयासकागाञ्च दकिणमागं उ्सरमा्खेति द मार्गा रेवमुखाद दं शरुतबा- afar ate: forut सम्बन्धी atramftiqarq wae amit waa ब्रह्मजाकप्रा्तिरेततलात्। war War ana छान्दोम्य-टरदारच्कयोः खषटमाज्नातो । ते yRafswan- fen भमाद्राज्िभिति दतति्मानः 1 तेऽजिषमभिश्मगरन्ति। चकिंवाऽदरित्यादिरुष्लर मामः 4 एजत् कम्पमानं परखक्रमतिः anfag fad मािजातं wnat मामोन्यां Tree समक् araafa) warage पित्र मातरस्च अन्तरा wrarefeat: aq aid, तादुश्रमा्द्रयम् we प्रटणवमित्य कयः ॥
कर्षः, TS NA. बरह्मा sani, हविषं
९ कारे द् प्रपाठके 8 अनैवाकः। ६६७
भयत दति शेषः । wee, “दद विः aT a We दश्वीर खब्वगणः awa | wares प्रजासनि । -पश्टमन्य- भयसनि लाकसनि टष्टिसनि। afg: प्रजां aset मे करोातु। 34 पया रता श्रस्मासु wa रायस्येषमिषम् ARTY दीधरत् खाहा [५] इति, इदं award विः मे खस्त- ag मम Yara भवतु । wee दविः, प्रजननं प्रजेत्पा- दकं CHAT दशस्द्याकेः at: पुचेयकम्, तथा च वन्धश्त्यादिभि्ंङभिर्गशोरयुक्तं सब्येगणम्, जोवाद्मानमस्निन् wt िरकालावस्थायिनं समाति ददातीव्याव्मसनि, प्रजासनि Iwefa प्रजां पशून् ददातोति प्ररुसनि, श्रभयसनि भोति- रादित्य परलाकान् ददातीति। अयमग्निर्मदीयां प्रजां बहलां करोतु) रेवा अन्नादीनस्रासु सम्पादयत। तथा घनपुश्यन्न- WHE धारयत | ददं दविरसख्मदुदरे खादहा BART | श्च विनियोमसङ्गुहः ।
सुरायास्तेक्रमात्कायया दाग्यां लोरसुराङतिः।
य मञ्िनेत्याञ्चिनाख्य मध्वयय भं च्येन्तया ॥
सारस्वतं प्रतिप्रस्थाताऽग्मोप्रख यदिव्यतः।
पिद्रभ्य दृत्यादिकंन पयःशेषान् ददाति fen
द्र आहवनीयस्य दक्िणेऽयोापतिष्टते।
wae मेत्यादिकानां मन््ाणां cea Fe i
अध्वययेाख प्रतिप्रस्थातुयं wad इतिः |
array वीक नयति दे खलती cia 4 2
११८ तेत्तिसध-त्राक्षबभाव्ये
ददं भवयत ayarfasr यहमेन्द्रकम् | अमुवाकं ठतीयेऽस्मिन् मन्त्रा एकानविं्नतिः ॥
दति दतोवोऽनुवाकः॥ र ॥
WY चतुथाऽमुककः ॥
तीये wWeeraiifaren: | चतुर्थ खपदामा उथ्यन्ते। करप: । नेतः काले TUR ITY owt यूषाणि निद- धाति पुरलात् खिष्टहतः श्टङ्गशफैः उपदामान् अशत्धष्टा- वष्टावेकंकस्य कुषटिकञ्जफ श्राख्िमस्य युषेण कुटिकां wey परचिता सीरेन तश्लमित्यषटस॑न प्रतिमिन्लं cat दाया क्शिकश्क््थां जुरातील्य्तमाया we श्रगषजति डला ल्वा ध्लेव्वभिषेचभयाजेषु सभ्यातानवनोय आआहदवनीखे कुटटिकश्चफयन् भविध्यग्येवमृन्तर णाटचैन सारसखतसख सवं नानुवाकनेन््रस्येति। अच कृष्टिकाशब्देन शफशमीपस्थः सद्ररूपश्फाऽभिधोयते। एकेकशफमेर्ककमुपश्फञ्च Be पकर्मासरशेन धुरयिला एककामाङतिं शंडयात्। wag मन्धेयंजभामेम प्रायणोयेो anata: frase ufaafaace भिरूप्यते । तच प्रथ मागटवमाह | “ETNA तन्लं मनसा मभौषिशः | wera कवयो वथज्ति\ श्विना ayy श्विता acai cxe Be वरणाऽभिंषव्यन्” इति । मनीषिणा बुद्धिमन्त ऊषापोह कुलाः कवंया facta: weary: afar: qa
RR ¢C HASH 9 अनुवाकः ९९९६
प्रयोनं we विचाय्यं डोसद्रव्यक्रोतेन नोदङ्कुरादिना तगं शो्ामशि-यश्नविशारम् ऊशा्धचेणेव ववज्ति निभ्यारयन्ति। am लाके कचिदविपाखकाः ऊ्शाङजेण कम्बलं वयन्ति | शवमेतेऽप्ुलिजः खोसक्रोतद्रव्यादिना यन्ना Teawed वचन्ति । आआश्धिनाषरखत्याद्या देवता दषस खरूपग्डतमिमं waa प्ाषधिषदृभेः पश्चङ्गः भिषज्यन् चिकित्सन्ते।
ay दितोयामाद। “ace खूपमण्डतःः श्चोभिः। तिखोा रधर्रेवताः स्रराणाः। लेमानि शष्येवंटधा न तका fri ane र्मांखममवनन खाजाः' इति इावञ्िनावेका षर खतोत्येताशिखोा देवताः wife: खक यद्नङ्रिभिः असे- द्य तद्यन्नात्मकं Ky sad faaracfed यथा भवति तथा रधुः सन्यादयामासुः। MEM देवताः संरराणाः WS परस्परं रममाणाः | arene श्रङुरिता त्रीदव उच्यन्ते, तदङुररूपं Wess अष्यशष्देगाच्यते, मकार उप- माथेः। ताकाभिः wa: बधा Granta नि्पादितवल्ः अकुरप्रराडहाधारण्डता वीजविभ्रेषा खाजाश्रष्टेनोाश्यन्ते। तेच साजा अख यश्चरूपस्येन्रस्य लशिव मांसभिवाभवन् ॥
ठतोयामाइ । “तदशना भिषजा रद्रवन्तनो । सरखती वति पेना wert: [९]। रशि मलवां मासरोः। कारोा- सरख दधता गवां afe” इति। axe adit: माभ व्रयरञ्चिनेाः ते CAMA, War AU: HTT देवा रिंषिहं
बमयः, एवमेतावख्िना व्याधिं नाशयितुं waurfaare: | 422
९७० तेत्तिरीय-त्राङ्मबभाय्ये
argurafaat aaa ay भिषजे चिकित्छकी। यातु सर- खतो. अन्तरः wWivaw wit वयति रूपं निष्यारयति। मासरग्रब्देन यवनिष्यन्नाः खच्ासक्रवः दधिमिश्राः दर्भैः परि- वेष्टिता ` उच्यन्ते| कारोत्तरश्रब्देन Water वेणदखलनिभ्वितञ्चशणा सन्तः परिवेष्टितः सराश्रवणायंभा- ण्डाधारः पदा यंविशेष उच्यते | गवां लच्यवखितेन कारोान्तरेष arty मज्नानम safes दधता दधाति सरखतोः खन्पा- TAA: ॥ |
तुर्थोमाद। 'सरखती मनसा Gwe वसु । नासत्याभ्यां वयति दतं ay.) रसं परिलुता न रोहितम्। waste wary Aa” cia । दयं खरसखतौ नासत्याश्याम् sia वताभ्यां afeat वपुः वयति शरोर मनस्म निष्यादयति। कीदृशं वपः, पेशलं वसुदे वतात्मना निवास्योाग्यं दशतं cette दृष्टि प्रियमित्ययेः। परिखृता न परिखतेव धारया खवत् सुरा- द्रवयं परिखुदित्युच्यते, तयाः परिखतेव wire रसं जलं tied रक्तं वयति सम्पादयति, ware एव रक्रस्ानीय Tae: | नग्मञब्देन यवानां स्थूल चृणानि संखावेणाभिषि- करानि कथ्यन्ते | साऽयं AWS: श्रवयवान्तरस्यागोय इत्यर्थः | we इत्यादि दृष्टान्तः, लाकं धोरो बुद्धिमान् कुविन्दः तसरं नबवस्तमिव । वेमश्रन्देन वस्त मिश्भाणकाले प्रहारदण्डा- ऽभिधोयते। यथा कुविन्दः प्रहारदण्डेन ae निष्पादयति, तददिव्यथंः ॥ -
QAM ¢ प्रपाठके 8 खन॒वाकः। get
अथ पञ्चमोमाद। “पयसा wanad जनिश्रम्। सुरया मृ्ाव्ननयन्ति Ta: | अ्रपामतिं दुर्मतिं बाधमानाः | ऊवध्यं वात waa तद्ारात्”” [२] टति। यदेतदच पयाद्रव्यं यख Wie तेन TACIT Hara मृज्रदारात् सकाश्रात् नि- गमनयोग्ये रेता देवता अनयन्ति। कीदृशं रेतः, ww रौतिमच्छेतवणंम् wed विनाशरद्ितम् wava जनिम् श्रपत्येत्यादकम्। या देवता रेता जग्यन्ति ताः कीदृशः, श्रमतिं दुरतिञ्च श्रपबाधमानाः, wafa: कत्तवयविषयन्नाना- भावः, दुग्बेतिः विपरोीतज्नानम्। किञ्च ता देवतासन्षस्िन् ष्यादयितव्ये शरीरे WITT समोपे उदरमध्ये ऊवध्यं जन- चति। श्रद्ध जोणंमन्रमपरिपक्तं परीषमृवध्यशष्द वाच्यम्| पयः- Waray तच्जनयति, तया wad वातं जनयति। वातः MAY: | बुवंशब्दा Wears शब्दमनकरोति, तेन wea सद्िलमित्ययंः ॥
षष्ठोमाद | “SR सुरामा इदयेम सत्यम् | पुरोडाशेन रविता जजान । यजत् क्तामानं वरुणाऽभिषञ्यन् । मतले वाचव्येनमिनाति पित्तम्" इति।. भराभनं यथां भवति तथाः त्रायत दति सुचामा, area cx: षाः दयेन सत्यं चथाधरक्तिज्ञानं जजान । सविताच पुरोडापेन यव्लनान) वरण .परोडाशेन क्रामानं भिषज्यन् ada) यतक्ताम- wrt इद्यस्य पा्॑द्यवत्तिंना मांसखण्डे उच्येते, य- Mas: waa दे मांसे मतके वायदयैनं वाययैरिकं
gee | तेत्िसीय-बाद्मबभाव्ये
वायव्यानि ग्टहवाचाणि adage va fanfaa मिनाति अवयवजातं सन्पादयति॥
सप्तमोमाद । “spate खालो मधु पिन्वमाना। गदा पाचाणि Beat न धेनुः Ware we a eT श्चोभिः, आसन्दोभाजिरदरं न माता" tf ay मधुरं चीरादिरसं पिन्वमाना प्रीणयन्ति धारयन्तीत्ययैः। तादशो शाखी at qd, सेयमाग्त्राङि आग््स्यानोयान्यन्यामि पिष्टादिद्रय- स्थापमाथानि पाचराणि तानि गदा गृदखानोयानि। are पाचाणाञ्च दृष्टान्तः, सुदुघा न धेनुः, HAA चौर दोारधीति सुदुघा, mem धेनुरिव qrenfea aati sew atafaiaarey, स ख मांसविभ्रेवः warere पिः qi TOY Ua, तादृशः सर्मांसविशेषः wif: खव्यवहारब्रक्िभिः सह ours: सम्पादित इति te: । येयमभिषेकाथौ ्रासन्दौ सेयं नाभिख्यानोया, या हु माता सा उम्बाल्िका वेदिः, खेयमृदर म उदरमिव॥
अष्टमोमार । “कुमा वनिष्टजंनिता ब्रचोभिः। fers चान्यां मभा अन्तः [द] सआसीव्यक्घः शतधार Gwe दुरेव Baty wut faaw:” fa: उश्कपर्तिसदृशे atefasar afag:, योाऽयमच द्र वद्र व्यखापनायः Zar: स वनिष्टस्ागोवः, ख च असोभिः qufafa: जभिता उत्पादयिता । afar वनिष्ठा wa पुरोभागे Stara गभं TAA, WA सुराऽ- aaa शतद्धद्र भरयुक्ः gar योऽस्ति षाऽयं यक्षः खषटः।
२ ATS द् प्रपाठके 8 अनवाकः। ९९
बडद्धिद्रोपेततात् ब्रतधारसुराश्रवणयुक्रलात् VR | ATI: कुम्भः सासगेनासिकाद्धद्रिसथानोयः, येयं दइवद्रवयधारणाथा कुम्भो at gait पिदरभ्यः पिजथे wat दुहे न wari Traits अध्वयरिति शेषः ॥
मवमीनार | “मुख सदस्य शिर cers जिका पवि- अमश्विभा ey सरखती । चथ्यन्नषायुभिंषगख्य बाखः। वस्ि- Waar शरसा तरख" tia खौदत्यचेति सदः देवयजन- wr, तेन agate निरू्माणश्ररौरस्य wae समोचोनं मखं शिर ciara सम्पज्जमिति te: पवि द्रव््राधगाे यद्यं aferst, एतत् waafaar eta च तिखः सन्पा- दितवल्यः। Sot पिष्टपाजं तत् पायनं अ्रपानख्ानमिव वस्ते । याऽयं aver Tawar Soe शरीरस्य भिषक् fe- faaawrita:, तेन fe व्याधिचागोया इदवयदोाषोऽवनीयते। याऽयं पराः Wy: सोऽयं afer मूजस्यानमिव दरा वद्कि- ख्यालाङूपेण तेजा ace निरूप्यमाणा ददा वेगवानिव ल्यते ॥
अथ दश्मोमाष् । “staal चत्तरब्टतं ग्टहाभ्याम्। दा- शेन तेजो ₹इविषर रतेन । wef गोधूमः काज्ञहतामि । Gat न श्रङ्कभखितं वसाते” [४] इति । safest दाभ्यम् afar: सम्बन्धिना यो गटडाक्यता ताभ्यामन्डतं विना्रररितं "चः सम्पादितम् । wat VET 'इविःखरूपेण Emin चचु- मंसं तेजः सष्यादितम्। सक्ुगिष्यादनाथे से गाधूमाः मे च
{os Sfacta- arena
Brat: वदरफण विशेषाः तेशभयेः परस्वरम्टतानि सम्बन्धामि पष्डाशि रोमाणि सम्पाद्यन्ते wat a रूपमिव aE दृते तचच्तुगतश्ररक्षमसितञ्च श्टक्रमण्डलं wwe . तद् भवं वसाते अशिनो देवै पद्भिराच्छादयतः॥
एकादशौमाह । ““श्रविनं मेषा afe dara) प्राणख पन्था WAT ग्रहाभ्याम् । शरखल्युपवाकैव्यानम्। नस्ानि वदिंवैदरे जजान” दूति । अविमं अविरिव वन्तंमानेा वः az खत मेषः साऽयं नसि नासिकायां वीयाय खासप्रटल्िखामथ्याव प्रव्तते। इयञ्च नासिका प्राणाख्यस्य वायारष्धतः कदाचिदपि विनाश्ररह्ितः पन्थाः गमनगागमनरेतुः Weal पयःसुरा- vat निष्यादितः। श्रेयं सरसखती उपवाकः हरितयवसक्घमिः araare जनयति। नस्यानि नासिकायां भवानि afedepta लामानि ace: सक्षूनिष्यादनाय सम्पादितः वद्रफलेः जजान सम्पादयामास II |
अथ दादशोमाद। “CRG SATA बलाय | कषा- भ्या Waa Genny यवा न बर्िभुवि sacri FSU IW AY सारघं Haq” दति । Asay xT SU इद्रदेवताकलेम तत्छरूपसदृशः, साऽयमस् wrw बलार्थे सम्पाद्यते। weafanst कणीर्यां पयःसुरारूष- ग्टहाग्यां Waa ओचं वाधिययंर हितं Bafa सम्पाद्यते। ufa यवा न ्मादुत्पल्ला यवा इव बदिवेंद्यामाखादितानि बर्हींषि केखराणि vegans लोमानि सरघा मधेमरचिका-
र काष्डेद प्रपाठके 9 नवाकः। १७१५
लाभि: सम्पादितं सारधं मधु AZT HRY HHI ककन्धु- ्रष्देनातिम्यलवदरफलपिष्टमृच्यतं | त्च मधुसदृूश्ं मुखात् we, यन्ञप्रारम्भे समत्पल्मित्य्थः ॥
येादशोमाद। “श्रात्मन्नपख्ये न ठकस्य लाम। HS Wale न व्याघ्रलामम् [uli केशा न west यशसे भिये शिखा, शिशटटदस्य लाम fafaftfearfe” इति। प्रकतिश्डतायां शेचामश्यां चयाणि लामानोतिवाक्येन ठकव्याघ्रसिंहानां लामानि fafeatfa i तान्वच चादर्कप्राप्नानि wzeaa प्रकि- यन्ते। तच यद् कस लाम तदात्मन सम्पाद्यमानशरोरे उपशये TUAW दव वन्तते। यत्त॒ व्याच्रलाम तन्मुखे वन्तंमा- नानि ाशरुणोव। यत्तु सिदस्य लोम तत् शिरसि ae cat के्रनिष्यन्नाख्च frar यशसे भिये च सम्पद्यते अनुष्ठानकाले पशिखालेन यशः लाके व्यवहारे रमणोयत्वेन भिया तु लामगता लिविर्दोस्निः सातु सम्पाद्यस्य शरीरस्य इद्िय- खानोया ॥
चतुद्शोमाह। ““रङ्गान्यात्मन् भिषजा acfaar | च्रा- MAA: समधाल्छरखतो | इन्द्रस रूप शतमानमायुः | wey aqrfatad दधानाः" इति। तत्तदानीं यागावषर भिषजा विकित्छकावश्चिनै श्रात्मन् सम्पादये शरोर रङ्गानि दसपादाटरोनि सम्यादितवन्तो। सरखतो च तेरङ्गैरात्मानं TREY समधात् सम्यगकार्षीत्। AEM wad ree
वन्तमानस् यद्रुपं ACUI सम्पादयन्तो, तथा शतमानं 4 ९
१०६ तेत्तिसीय-ब्राद्मणभाथ्ये
भ्रतखंव्सरप्रमाणम् श्रायः सम्पादयन्तो, तथा ACKY भ्रा weneiy aad ्यातिरनश्चरं तेजः सम्पादन्तो ¢
पञ्चदभशोमाद। “ated योन्यां गभंमन्तः । whet पल्लो gad बिभर्ति । wary रसेन वरुणा मन साशा इन्द्र faa जनयक राजा” इति । wheat देवाभ्वां quad सृष्ट समन्पादितम उत्पादनोयश्रीरद्पं गभे wait पालयित्रौ सरखती योन्यां गभाग्रये श्रन्तर्मध्ये faufes पोषयति । act रसेन BWIA साखा परस्परं साम्येन Ga gta WY वरणा म राजा, यथा जलमध्ये वरुणो राजा ATA ब्देवतायां पुजं जनयति, तथेमं यजमानम् इद्र दन्रसमान- शरोर fad सम्पदनुभवार्थम् ्रयमनुष्टीयमानेा यागे जन- यन् वर्तते ॥
षाडशमाद्। “तेजः ware इविरिद्धियावत्। aft खता पयसा सारघं मधु । afmat दुग्धं भिषजा सरखलया सुतासुताग्याम्। waa: साम इन्दुः” [६] char पशं तेजः सारण्छतं दविः भिषजा विकिन्काभ्यामश्धिग्यां दुक सम्पादितमिव्ययेः। केन द्रगयेण परिखता पयसा परितः सुतमिति परिखत् खुरा तया चौरेण च सम्पादितं ‘fa! argu “fa: <fxaraa दद्धियाभिदट्द्धिकरं are मधु सरचाभिः सम्पादितेन मधुना सदृशं sursfmat दविः बमा दितं तथा सरस्लत्या तत्फलग्डता यजमानस्य सदृशः TT दितः। केम साधनेन सुतासुताभ्वाम् अभिषवषदूभव्यापारोष
र कारे द प्रपाठके ५ AAA: | १७७
बम्पादित-सुता सुता, ताद्कप्रयासरदितत्षोरमसुतं, ताभ्यां रेहः सम्पादितः कीदृ देहः Waa: देवलाकं शमुत्पन्नवात् acucfea:, समः सोम्ये दृष्टिप्रियः cee: चन्द्रवदाह्वादकरः ~ e nN Aw ON ह ॐ € Wawa वा । Wada: षोड गभिमेग््ेयजमानस्य भावि- देदख चनपरोखूपडामः AUNT: ॥ दति चतुयाऽनवाकः॥४॥
अथ पञ्चमाऽनुवाकः | Way उपदामा श्रभिदिताः। पञ्चमेऽभिषेकाऽभिधोयते। कल्यः। Bread सअन्द्र{णिमात्रा गोषंणयान्यृचामाभिदभर- परान्न श्च विवाना faasfe वरुणाऽसोति तां चजमाना- वेतने प्रतिष्टापयल्याषादनोापवेशनाभिमन्णानि राजद्धय- वदिति। area, “‘faarsfa वरुणोाऽपि। wad fanz a: xian हे ्रासन्दीविशेष लं दष्टप्रापकत्वात् मिगाऽसि, श्रनिष्टनिवा- रकलादरुणाऽसि, WY AAA सर्वदेवैः सङ्गते WAT ॥ कश्यः । waa नाभिरसोति तसां छत्यघीवासमास्ती- येति। पाठस्तु, “चस्य नाभिरसि । gaa यानिरसि। ख्याना मासोद् । सुषदा मासोद। at at हश्सौत्। मामा Reema” दति । ₹े wi तलं wae बलस्य नाभिमेध्यस्यान-
मसि, तथा eae यानि: कारणमसि॥
कल्पः। Qa Al सीद सुषदा मा सीदेति तामासाद्य ५१९५
६७८ तैन्तिरोय-ब्राद्मणभाष्ये
यजमाना मा लाददिंखौमा मा हिसीरिश्युपविश्रतीति। ₹ श्रासन्दि लं स्थाना सुखकरी wat मां yates तया सुषदा BE उपवेश्नयेग्या षती मां प्रत्यासीद् wate मरोया fuet मा ferqi त्दीयखरूपमपि मां मा हिनस्तु ॥
कल्यः । निषसाद vara इत्यासोनमनुमन््यत tia पाटस्त॒, “निषसाद एतत्रता वरणः । पस्याखा [९] arar- ज्याय सुक्रतुः" इति श्रयं यजमानो Vana: खीष्टतनियमः वरुणः फलप्रतिबन्धक-पापनिवारका ग्ला WaT कन्तु सुक्रतुः MATTE A: षन् VATE ग्टहस्मनेष्वासन्दो सानेषु श्रामिषसाद aaa उपविष्टवान् i
FA | तस्या. प्राख्ुखमासोनं मत्यप्ुखसखसििष्ठन् अशिनः सम्पातेरभिषिश्चति, देवस्य afa i पारटस्त, “Zae ar सवितुः प्रसवे । aferdita) पूष्णा दस्तान्याम्। अञिनोरभैष- aq । तेजसे ब्रह्मवच॑सायाभिषिद्चामि'' इति i efaazae प्रेरणे सति श्रञ्िसम्बन्िभ्यां बाडर््याः पषसम्बन्धिभ्यां दस्ता भ्याम् अशिनो सम्बस्थिना सन्पादितेन ज्रषधषूपेण कान्ति agaiafaga यजमानं लामभिषिच्चामि॥
# रतत्पस्तकस््रयारथ्िनाभषनज्येन, तेजसे ब्रद्यवच॑सायेत्ये तयोादं कयोः Wal: स्थाने सरखन्ये, वोयायाब्राद्याय इति, wa: aca VASA, वोयायान्नाद्यायेद्यतयादलयेोः War: स्थाने अथ्िनाभषग्धेम तेजसे ब्रह्मवचेसायेति विपयंस्तपाठः aft दश्यते |
२ काण्डे द प्रपाठके५ STAM, . gee
कच्पः । एवम॒न्रेण HAW सारखतच्या मेने रेति । रुष्यातेनाभिषिश्चतोत्यनुवत्तते | पाठस्तु, “देवस्य ला सवितुः प्रसवे । श्रश्िनेावैङग्याम् । WT स्ताभ्याम् । सरखल्य ways [९२] । वीय्यायाज्ञाद्यायाभिषिञ्चामि"' दति । पूवव द्मास्येयम् ॥
कर्पः । काऽसि कतमेऽसीति पाणिं षशश्ेति। पारस्तु, “काऽसि कतमेऽसि। ae at ara ar’ दति। रे यजमान a4 काऽसि प्रजापतिरूपाऽखि, aa एव कतमेाऽसि श्रविश्ञात- विश्ेषोऽसि, मदि प्रजापतिरोदृश्च दति केनचिदपि निधारयितु शक्यते । तस्य खव्वात्म कलेन fata दुनिंखूपलात् । अतः कख श्रविश्ञेयसखरूपसिद्यर्थे at amifa | काय प्रजापतिरूपसिद्ाथें लां स्युशामि । चरनेन au यजमानस् पाणिदयमभिसंस्यशेत् ॥
कल्यः । VI राजदखयवग्मङ्गख्यनान्ना श्राहयेति। राज- VAI मङ्गखखनाला राजाकयति। ““सुद्ञाकांर दति uy- रोतारम्। सुमङ्गलं दति भागद्चम्। watrarefafa wwe” cia. waa: Ba: कोत्तिं्ंस्याण wera: । Werarear सानुनासिका सतिः) सुष्टु मङ्गलाचरणं यस्यासा सुमङ्गलः । सत्येन खामिबयापारेण राजत इति सत्यराजः। एतैः सङ्गदोचादय BSAA: Bi रथ्यापरि WITT ङीता, aa सम्पादितं राजघनं भाण्डागारे सम्यक् सङ्ग हातीति ECT ग्रामेषु राजभागकरं दुग्धे सखीकरोतौति WATT | GAT सारथिः दारपालका वा॥
gee Sfaxta-arem«nsi
awa: fatr a श्रीरिति यथालिङ्गमङ्गानि weafa wesw, “शिरो 4 a: [द्] ait मृखम्। fafa: ture wae राआ मे प्राणेाऽग्टतम्। साट् we: | विराट् araa | fast A aA ATE: | मने मन्यः। खराद्- भामः। मादा: प्रमादा ्रङ्ुलोरङ्गानि[४]। feet मे सरः amg मे बलमिद्धियम्। wet मे aa Fela) रात्रा GIA मम । VIA राष्रमुदरमध्णा। Marg rer WE Bar जानमो। विशो मेऽङ्गानि wae: 1 नाभिं fed विज्ञानम् । पायभंऽपचितिभंसत् [५] । आमन्दमन्दा- वाण्डामे। भगः सोभाग्य पसः दति। मदीयं fac: faar- रेठलेन MSW | मुखं BHATT | Fur: पाशरूणि च atfataa: खन्तु। मदीयः प्राणः wafxaret राजा असन् अ्रन्टतदेतुरस्त्। चक्षरिद्ियं दूरख्च्छादिद्च॑नेन सम्ब याजमानमस्त॒। safes दूरशब्दमन्दध्वनिञ्नवणेन विविधं राजमाममस्ु। मदीया fast विविधरसश्चानेन कल्याणमोाग- Vacs | वागिद्धियं सभा-रश्चनेन पूजारेत॒रब्ह। मदीयं मना ध्मकाय्यमननरेतुरस्तु। मदीया भामः क्राधः भाटव्यनि- राकरणेन खयमेव राजास्तु | WSS मादा WHS तवः सनतु | शरङ्गान्यमुक्रावयवाः प्रमादा प्रषृष्ट-षंडेतवः सन्तु। मदीयं fed सतिनिन्दादिसष्टमदेतः wa) मनसिश्लयोाटं ्तिमेदेग भेदः। मदीयो बाह मण्िन्धस्य मुलभानो ween WA LS मणिबन्धस््ायभागे वोर्य॑वद्व्यापार देर Wa!
२ काण्डे द प्रपाठके ५ खनुवाकः। १८१
मदीय WA मध्यशरौरम् STY TA बलरेतुरस्त एष्या दया VTA ्रवयवाः TIENT: BA | BA पायोा- ङ्परि खान्यग्धोनि | उदरादयः प्रसिद्धाः। योवाः गलावयवाः। ATA प्रकोष्टे | विश्रो Aaa: | ममाङ्गानीव सव्येता विधेयाः ami मदोयं नाभिः! fed चेतन्यरेतरस्ह् | पायुविंज्ञानं विखगेज्ञागकुश्रलेऽस्हु। भसत् मे मम उपस्छेदख्ियम् श्रपचितिः नियतवेन बङमानरेतुरस्त॒। मदोयावाण्डा षणे श्रानन्द्- ACACA QAI पसः सुखमानन्दः। च्याः सुखं मन्दः पः प्रजननं भगः चैभाग्येतुरस्ह। भगः Beata सा- भाग्यं देदभाभा॥
कल्यः । serat पद्धामिति प्र्यवरूद्येति । पाठस्तु, ""जह्गज्यां vat waltsfar. fafa राजा प्रतिष्ठितः" इति। जानुभ्यामधोभागे जहत ताभ्यां पादाभ्यां धैः Pea धार- fanfa विशि प्रजायां प्रतिष्ठितः श्े्थेणावखिता राजा- समीति॥
कल्पः, प्रतिचजे प्रतितिष्ठामि wre इति अपिलेति । पाठस्तु, "“प्रतिचचे प्रतितिष्ठामि we) म्रत्यशचेषु प्रतितिष्ठामि arg | ्रत्यङ्गेषु प्रतितिष्ठाम्याक्मन्। प्रतिप्राणेषु ufafaerfa पुष्टे vfaararsfear: । प्रतितिष्ठामि ae” [६] इति । चषचादिषु यज्ञान्तेषु प्रतितिष्ठामि सेथणावखििताऽस्मि । चचं बलं whe यादिवा। Ue देशः| अश्वादयः प्रसिद्धाः। ज्रात्मा शरोरम्। पृष्टं ative पुषटिः॥
द्र तैन्तिसीय-ब्राद्यलभाष्ये
कल्पः । चया देवा एकादभेव्याङतीलंराति। तच प्रथमा- weary | “जया देवा एकादश चयस्ि्श्ाः सुराधषः। रस्परतिपुरोदिताः। देवस्य सवितः wad | देवा दे वेरवन्त॒ मा। रथमा दितीयेः। दितोयाख्तुतोयेः। तीया: सत्येन । स यज्ञेन | यज्ञा asta: [७] । यजुषि सामभिः) सामान् faa: चा याज्याभिः याज्या वषट्रारः। वषड्भारा W- तिभिः । wrsaar मे wary कामान्त्मद्धं यन्तः" दति, एकार ण्सञ्याका देवताः चयाः fafaur:, लाकचयवत्तिंलात्। यथा चाद्लातम्, येदेवा दिव्येकादश्र स्सेत्यादिना a Wa चयस्तिं शत्सष्याका देवाः ओाभनस्य HIV: साधकाः, Tease: पुरोहिता मस्या येषान्ते इरस्यतिप्रो हिताः, सवि तुरं वख प्रसवे सति ते सर्ववं मुख्या देवा इतरः सद मामवन्तु । तच प्रथमगणखाः fentanwe: सहिताः । दितीयगणस्छा सततोव- mG: सहिताः | दतीयगणस्थाः सत्येन सहिताः | सत्य च्च यज्ञे सरितम्। एवं यन्नादय श्राङतिपययन्ता उत्तरोत्तर वद्भिः ay तिष्टन्ति। ताखाह्तये मरीोयान् कामान् समद्धवनु सण्डद्धान् FAA ॥
श्रय fadla amare) “गः खाहा'' इति i येयं afa- WS QTE BART ti
कश्यः aaa प्रयतिमंमेति यथा लिक्गमङ्गामि ष afa दति। weg, 'लामाजि प्रयतिमंम। ag श्रानति- रागतिः। मासं म उपनतिः बख्लखि। aera sais”
२ काण्डे ९ प्रपाठके १ GATT: | |
[*] ईति। agiarf लोमानि प्रयतिः wigacrte समतु) मदीया क् आनतिः अन्येषां प्रक्णोभावदेतुरस्त् ्रागतिर- नेषा पदाथानाम् श्रागमनदेतुरस्त॒। मदोयं मांसमृपनतिः भरमिप्रेतसम्बन्िदृेतुरस्तु | Ufa च मदोयं वसु WALTTS | wean चानतिः अन्येषां वज्नोकरणरेतुरस्दु॥ अत्र विनियोागसङ्गदः |
श्राषन्दीं स्थापयेख्ि्रचचस्य चबसंक्ततिः |
erat तस्या मृपविशेन्निषसादरेति मन्यत् ॥
देवच्येणाभिषिश्चेत कासिपाणी उपस्युशेत् ।
सुक्षाकजयेणाङ्येत् सिरखात्माभिमग्रनम् ॥
watiefa जह्यां प्रतिक्चचादि कं जपेत्।
चया UI Basar लेोमेष्यङ्गान्यपष्युगेत् ॥
अनवाके पञ्चमेऽसिन् AAT: TATA WAT: |
tfa पश्चमाऽनुवाकः ॥ ४६ ॥
Na eee rere
अथय षष्टाऽनुवाकः ।
पश्चमे अभिषेक उक्रः। षष्ठे श्रवग्डय उश्यत्ते। we: | चेवा दे वदेडनमित्यवष्टये पञ्चाङतीकंहाति। तच प्रथमा- नखमा | “ACA देवहेडनम् | देवासखलमा वयम्। श्र्चि- मा तश्ादेनसः। विश्वान् aqayen” इति। देवासो द्योतनात्मकाः ¥ Lat: देवहेडनं देवविषयमनगाद्ररूपं aq
4 पि
१८० Shatter
पापं वयं awa yaa aaa: | श्ररमोाऽभिभवनलभा- वात् विश्वस्मात् स्वस्मात् तस्मादेनसः पापात् wfrat मां मुञ्चतु मुक्तं करोतु ॥
fadtarare | “यदि दिवा यदि नक्रम् । एना सि चमा वयम् । वायुमा awa) विश्वाकुञ्चलःदखः' दति, कालविशेषे HATA पाञ्मनः वायुमाचकोऽस्त ॥
अय दरतोयामाद । “afe जायद्यदि खभ्रे। एनारपि चमा वयम् [९] । खये मा तस्मादेनसः | frararqay- wa.” दति । वस्वा विश्रेषे छतात् ara: खयं Areas gl
WU ATS | “Agra यदरण्ये | यत्सभायां यदिद्धिषे। WER Ua | एनश्ल्लमा वयम् । यदेकस्ाधिघम्मणि। तस्यावयजनमसि" इति । wal: खामोश वा अ्रर्छादि- देभविशेषे चक्लरादीद्दियविशर षे शद्रादिपरुष विशेषे ख agai वयश्चकम यदयेकस्यान्यपरुषस्य waite श्रभ्निदाचादिध््मंकायं अधिकं पापश्चलम तस्य सर्व्वस्य पापस्य = श्राङतिङूप लम श्रवयजनं विनाशकमसि॥
पश्चमोमा₹ । ““यद्ापो afar वरुणेति शपाम । ततो वरुण नो मृश्च" [र] दति दे वरुण चा श्रापः उन्तियाखाश्ना गावः, UGG श्म्यादेरुपलक्तणं, तेषु wag विषयेषु इत्यनेन प्रकारेण शपामहे WAT तत्वेन वा शपथं Aa दति शेषः यत् पापमस्ति ₹दे वर्ण ततः शपयशृतात् पापात् नोऽस्मान् मुञ्च सक्रान् Fel
२ काके द प्रपाठके श अनुवाकः ६८५
we: । अवन यनि चङकुणेत्यवग्यं यजमानोाऽभिमश्लयति । wey, ““श्रवश्डय निचङ्कुण भिचेरुरसि निचङ्कुण । अव दवे- रँवहतमेनेा याट् | wa AMAIA । SEIT नो देव रि- ware” दति। रे अरवश्यकन्नाभिमानिन् वरुण निचङ्कुण Tree नितरां ध्वनिकारिन् निचेररमि अ्रखद्र- wre निगूढलेन चरणश्ोलाऽसि, ¥ निचङ्कुण warfi- देवेषु BARA: अपराधं aca: सद त्वम् अवायार् विगा- शय । मर्स्व्वलिक्तु ad Aw: सह azarae विनाभ्रय | इ देव उरोरधिकारात् रिषः देवम्य्टतात् दिंखनात् नेा- ऽख्जानासमन्तात् पाडि॥
कल्यः । Bfaat न श्राप द्रुपदादिवेन् मुमृचान इत्या Waifai aa प्रथममन्त्पारटस्तु, “सुमिता न श्राप Sua: ष्क् । दुभ्िनारूखो ware: चेोऽखान्देष्टि। यञ्च वयं few? इति। या एता श्रब्देवताः चाञ्चोषधिदेवतासताः wait: isa प्रति सुमिचाः अत्यमनकूलाः सन्त् । याऽखानु- रासोनानपि @fe, यञ्चान्यमुदासौनमपि वयं दद्मः, aw दिविधाय तादृशपरुषाय या wm: श्राषधयख्च दुभ्भिचाः प्रतिकूलाः सन्त् ॥
दितोयमन््पाटस्तु, “द्रुपदादिवेकम॒चागः | खिन्नः लाली मलादिव [द] । पृतं पविचेणेवाज्यम्। wm Wey मे- गसः इति राजाना छपराधिनकखस्करस्य पाद् सच्छिद्र
काष्टे कोणयन्ति तद् दरु णद मित्युच्यते, तसाम् मुम॒चान दव % ४2
द्द् सेत्तिरीय-त्राद्धगभाष्ये
एतदन्धनाम् BM: परुषसओै्याभियोागं परि ्यञ्चं we waa wayrad, यथा खिन्नः परुषः साली लानं ला मलम मुमुचानः WE इत्येव यवह्ोयते, यथा च कयष्छाश्यमुत- वनपवितेणं पृतं भवति तथयेमा atu: मामेगसः पापात् WER WE FAA
am) उदयं aavatianeaarerafa : पारक, “seq तमसस्परि । want च्यातिरुक्षरम्। रेवं tra aaa wea च्योातिरुत्तमम्ः' इति । तमसस्पथन्धरकारशेो- परि वत्तंमानमुन्तरं sified प्रकाश्रमत्पण्तन्तः उत्कर्ष वोच्चमाणा वयं Saat देवेषु मध्ये देवं यातमामं wa ge- खरूपम् उत्तमं च्यातिरगन्छ प्राप्ताः ai
wer: प्रतियते वरुणस्य oe इृल्युदकाम्तं प्रत्यस्यति दति। पाठस्तु, ““प्रतिचुतोा AQT पाशः | प्रत्यस्ता वरूणस्य yw.” tf याऽयं वरुणस्य पाशः जलमध्यबन्तीं ोऽसाभिः aft निर्मच्छद्धिः प्रतियुतः परिव्यकः, तथा वरुणस्य पाशः Wael विनाभितः॥
WU: | Tad स्मिथ Creel पशो लेवमक्षम् एषे ऽख्येधिषौमडीत्या वनोये समिघधमाधायापोा श्रन्वचारिषमि- त्युपतिष्ठम्त इति । ay समिद्ाघाममन्लञाशां चघाणां पाठर "एधोऽखेधिषो महि । समिदसि [४] तेजाऽसि तेज मवि ufe” «fai हे समित् एधाऽसि लम् ज्रभिदद्धिरतरि अतस्लामाधावै वयमधिषौमहि दद्धं urge: हे feat
र काणेश प्रपाठक द अन्वाकः। ८०
समित् श्वं समिन्धनसाधममसि। = ठतीयसमित् तं तेजा हेतुश्सि, wat मयि तेज afe सम्पादय i उपस्थानमन्पाढस्त, “wt श्रन्वचारिषम। रसन सम- wale) पयसा श्रग्म ्रागमम्। तं मा aves वर्च॑सा । प्रजया च धनेन च दति शअदमेता च्रापा श्रनुर््याचा- रिषं क्मानुष्टितवानसि। रसेन जलगतेन सारण संखच्छडि संख्ष्टा न्दम | YW Waly नलसारयुक्राऽरम् Was aga समागताऽसि। तमेताद्शं at वेषा बखेन 4 प्रजया धनेन च संखज संयाजय॥ कल्पः | खमाववर््तोत्युपस्यायेति। पाठस्तु, “समाववसिं ष्थिवी । समृषाः । सम् ga: समु विश्वमिदं जगत् । वैशा- मर च्यातिश्धेयासम्। विभुं कामं aaa शः खाष्ा” [५] दति येयं एचिवी समाववत्तिं खम्यगान्ता मया सह समागता, TH Wate: Ga: ख्व्व॑मिदं जगच खमा ववत्तिं। रे वेश्वानर् WT ज्यातिःखश्ूपा ग्याखम् । तत््रसादादिभु कामं व्याप फलं व्यश्मवे प्राञ्नवानि॥ कल्पः । ग्डखारेत्याङ्तिं तवेति । येयं ड; पए्थिवोसा खाहा त्यि खाडता॥ aa विनियेगसङ्ग्ः॥ aga: पञ्चभिडङ्कलावष्ड येति तु मन्तयेत् । सुमिता द्रुपदा erat सालेपदरेत्यपतिष्टते ॥ ware: परिन्यच्या एषाखिजुङवािभिः।
gcc तेतिरीय-त्राह्मगभाय्ये
श्रपः समेत्युपश्थानं wz: arefa अरति fen श्च मन्ताः AGAMA Waar: लत्यमोरितम्।
दति षष्ठोऽनुवाकः ॥ ६॥
शय सप्तमोऽनुवाकः ।
इत्यं षड्धिरमवाकरस्यां काकिस्यां सी चामण्छामा्वयेव- सक्तम्! अथावथिषटेखत द्भिरमुवाकेडं चम॒च्यते | तचजाञ्िन् स्तमेऽनुवाकं हातारमदिश् मेचावरूणेन पाठनोया एकादब् अथाजः प्रेषा उच्यन्ते तच समिद्धः प्रेय इव्यध्वयष्ण aft ता मेचावरूणः Hoa पठति । तमिमं मन्लमाह | “erat यखत्मिसेद्रमिडस्यदे। ara एथिव्या ज्रधि। दिवो ae म्त्समिध्यते । ओजिष्टखषंण wert) dare रातयंअ" tfai याऽयं हाता विद्यते asa समिधेन्द्रं समिन्लामकना- fan युक्रमिन्रम् इडस्पदे इडाख्यायाः गाः wars safe areata यचत् यजतु पुजयलित्यथैः। या सेमक्षयिषो गाः तस्याः पादपाः कियानपि भागः श्रादवनोये afar: तश्मादि उस्पदभिल्यच्यते । समिन्नामकः कञिदभ्रिविश्षः प्रथमयाङ्त्या यते । wa: समिन्नामका्मिदारा तमिद दाता aafequa aera: पदमादवनीयासख्यै एचिया माभा माभिष्ानोया, यामुन्तरवेद्यामध्यपरि aa इवः मागेाऽयम्निः fear वरन् युलाकस्य भ्ररीरस्वान rau:
२ RIS ९ प्रपाठके ऽ खमुवाकः। 4८९
aa समिध्यते waa दोणयते, चषंणोखद्ान् चषंणयो मनुब्याः तान् सन्ते श्रभिभवन्ीति च्षणोषदाः देवाः तागुदि् तेषां देवानां मध्ये श्रा जि्टाऽत्यन्तप्रबलः, तादृओाऽग्चिः were aq ट्दमाच्यमस्रातु पिवतित्य्ः। ₹े tra: यज तदये याज्यां पठ ॥ |
अय दवितीयं प्रेषमन्तमाइ। “हाता यच्त्तनृनपातम् | ऊतिभिञजँतारमपराजितम्। द्रं देव सुवविंदम्। vfs भिमधमन्तमेः । नराश्सेन तेजसा [१] 1 वेलाञ्यस्य हात- यजः इति । wa aaa प्रथमान्ता ₹राटशब्दः Sa हातार- माचष्टे WPI मानषं यया gaat समिच्छब्दः मयाज- देवतादूपमभ्चिविग्रेषमाह | एवमचापि तनुमपाच्छब्दा दितो भ्रयाजदेवतारूपमभ्रिविशेषमाच्षटे। रेवया हाता तननपान्ना- मकमभग्मिं यच्त् यजतु पजयत, तदभ्निदारा TH पयतु) कोदूज्नमिन्धम् afafucazatana, जेतारं यद्धं Haire कंनाप्यन्येनापराजितम्, देवं द्यातमामम्, सुवविद्ं खगख Santa, मधमन्तमेः आअन्ञपानादिपायेयसम्बत्या श्रत्यन्तं मधुरः पथिभिमैनर्यक्रम्, acide मनुः शंसनीयेन तेजसा य॒क्षम्, तथाविधेन पूजाथें तनूनपादश्रिराज्यं पिबतु, तदथ रे. मानुष दातः याच्यं ys ti
दतीयामाड | “हाता यत्तदिडाभिरिद्धमोडितम् श्रा जङ्कागममश्थेम्। रेवा देवैः TANI) वञ्जहस्तः पुरन्दरः | वेलाच्यस्य Wan’? दति । इृडाशरब्देन प्रयाजद्वतारूपस्-
६<० | तेततिरीय-ब्राद्भाश्ये
तीयोऽभरिरुच्यते । बवचनं garda तद्ब्जिदारा देवया ह- तें पूजयतु | कोटृ्मिन्रम् ईडितम् नानाविधेर्मन्ेः स्त॒तम, SE BAY यज्ञेषु रामभाजम् ASA वा, Ww मरणरदहितम्। स GR देवः Za: VE स्वो बहखामथ्थेयुक्ः ्रचनभिभवितुं वज्जदस्तः असुरी परीं दारयति faare- यतीति पुरन्द्रः। तथाविधेद्धस्य प्रीतये wet afters पिबतु । ₹हे मानष Wa: area पट ॥
चतु येमन्रमाद | “दाता यचददिवीग्रं निषद्वरम। wai waaay | वसुभो सद्रैरादिन्येः। सयग्भिवेडंरासरत् [९] । वेलाञ्यस्य Wain”? इति । बरहिःजब्दखतुर्थप्रयाजदवतार्ूप- मभ्रिमाच्टे। तस्मिन् afefe पृजिते सति तद्वारेण दकं रेवा Stat wag कोद मिन निषद्रं नितरां यञ्च सीदनधुपविश्रकीति निषदा देवाः, तेषां HE wa कामा- at वर्षयितारं weer fed wat तथाविधं कषां यष्यातै waa: तथाविधम् स चेन्द्रो वखरादिभिः सयुग्भिः सेन षर व्तंमानेयुंक्े बर्दिरासदत् यज्नं WATT | वेलिल्धादि पुष्यैवत्॥
अय पञ्चममन््रमाद। “हाता यक्तदोाजा न वोय्यम्। खहा दार शन्द्रमवद्धंयम् । सुप्रायणा विश्रयन्ता anew: | द्वार इन्द्राय मोदषे। वियन््ाच्धस् Laan” इति । दार- शब्दः पञ्चमप्रयाजरेवतारूपमध्निमाइ | TITY बङवचगम्। तमश्निं दगया दाता पूजयतु। ताञ्च दारबरब्दाभिभेवा रेवता TH AFIT | BATTAL दृष्टान्ताः यद्ाष्टमघातारोवखः
२ काष्ठे प्रपाठके ऽ खनवाकः। ९९१
faa चक्तुरादोश्ियसाम्यैस्य च सरसः wiry च बुद्धिः तयेदियखाभिदद्धिरिव्यथैः। ताश्च दारदेवताः सु- प्रयाणाः भओ्ीभनगतयः खताटधः wwe वद्धयिच्यः aur- विधा विश्रयन्तां विश्रषेण agama । atest टष्चादिना सेचकाय CATT CRY इारो देवता वियन्तु पिबन्तु ॥
ष मन्त्रमाद । “द तायक्षदुषे TRG UT! सुदुघे मा- तर AW Barat न तेजसो । aefaxaagara [a] वीतामाज्यस्य Baan’ इति। उषागष्दः षषप्रयाज अभि aftiqaare । तादृशो उषे दे उषे Sar हता पूजयत्, Sige उषे, इनस्य धनू धेनुवत् प्रीणएयिश्योा wee सुखेन दोग्धुं WH, मातरौ पयःप्रदानेन मादृशी मही AAT पूज्ये वा। ASUS ममनखभावं THATS | समानो वाता Be GATS Baal नकार उपमाम् cx वन्ध स्धानोयलात् एकवल्छे इवते उमे वर्तेते | तेजसी तेजखिन्यो, तादृ avif बत्छस्थानोयमिश्रं agat af म्रापयताम्। ते awl wired Tat पिबताम् un
VHARMATS | ““डातायचदटया दतारा। भिषजा स- खाया। ₹हविषेष्रं farsa: | क्वो देवो प्रचेतसा इन्राय धन्त tua, वोतामाञ्यस्य saan” tii रैयरेाट- WAY सप्तमप्रयाजरेवतारूपरा्ेरद दे दावुच्येते, तावुभा erat पूजयतु । aia, भिषजे श्रनिषटययासिचिकित्छको
सखाया परस्परं fewer तावुभावनेन इविषा कवी cat भिष- 48
६९२ तेन्तिसय-ब्राद्मथभाष्ये
wa: afagafcerte चिकित्सां कुरतः। तावभोा कवौ faciat देवे घातमानौ प्रसेतसा प्रकषटत्नान ताविद्ा्थं- fafa धत्तः शक्तिं Green: तावभावाच्यं dara tt
अरष्टममन्तमाद् | “Braraafwmaer sat: 1 waferur- तवेाऽपषः। TST @tamt भारती [४] मरीख्धपलीहवि- aan: | fara हातर्यजः इति। अष्टमप्रयाजरेवता- रूपस्ाग्रस्तिमृन्तयः fawar: wag) कड शस्ताः देवीः द्योतनमाद्धिकाः, saa: कर्मनिमित्तं जिधातवः चोखि wo- राणि धारयिश्यः, श्रतणएव चयः चिलामाद्िकाः इडारोनि तासां arava, ताञ्च मदो ava: WaT: CET: wxa पालयिच्यःः दविश्मतोः weeds इविषा यक्राः। तादृश एता आज्यं वियन्तु ॥
नवममन्त मा द | “दाता यक्त्वष्टार मिदं Taq) भिषज सुयजं qafsaq wey सुरेतसं मधानिम्। इन्द्राव war दधदिद्धियाणि। वेलाज्यस्य eran” tia । लवषटरब्देन नवमप्रयाजदेवतादूपाऽभ्निरुच्यते, तं दाता पूजयतु तद्वारेण wx पजयति। कोदृशमिद्धरं देवं दातनात्मकं, भिषजमनिष्ट- व्याधिचिकिन्छक, सुयजं सुखेन ay we, wats चत- सेविनं, WEI तस्द्यजमान-ग्टहागमनाय बङ्ङूपधारिणं Bay Wager, मघेमिमन्नवन्तम्। रैदू्रायेगष्धाव waar इद्धियाणि क्रियासामथ्यानि दधत् पाषयवतुशज्राजय पिबतु ॥
२ काद प्रपाठकं © खमुवाशः। ६९
दशममन््रमाह | “-हातायक्षदनस्पतिम्। शमितार wa- क्रतुम् । धियेजेष्टारमिद्धियम् [५] मध्वासमश्न पथिभिः सुगेभिः | खदाति wat मधुना घतेन । वेलाञ्यस्य Brads” दति वनस्यतिशब्देन दश्मप्रयाजद्वताखूणाऽप्िरुच्यते। तं शाता यक्षत् तद्वारेण CX पूजयतु Hieufax शमितारं सव्वानिष्टश्मनरेतुं, शतक्रतुं शतसद्याकाश्चमेध यत, धिया जेा- टार, बद्धः सवितारम्, उपासकानां बुद्धया ध्यातवयमित्यर्यः | <fxd सामथ्धापेतम् | तादृ दृनद्रः, सुगेभिः पथिभिः सुखेन गन्तु WHAT मध्वा मधुरद्रवयेण wae दवींषि खिग्धीकुव्वेन् aid, स च मधुना मधुरेण धतेन व्यं खाति खादूकरोति। तथाविधेग्ग्रोल्यथें arafata wey पिबतु i
एकाद शमग्त्रमा द | “दातायचदि नर खाहाज्यस्य | खाहा मेदसः) खाहा साकानाम्। सराहा खाराहृतीनाम्। खारा इव्यदक्रोनाम। QUT दवा AYIA | खान ₹हाजा- व्जुवाणाः। इन् BITS वियतु। रहातयंज'' [६] दति । उक्रषु aay प्रयाजेषु ज्रनुगतमिद््रं हाता यजतु पूजयतु तदिन्द्रस्य Ted खाङतिरस्त, मेदे cae खाङतिरस्त, Sarat fagat खाङतिरस्त्, arerettat खाहाकारेख दीयमा- मानां सम्बाङ्तिद्रव्याणां खाङतिरस्तु, दव्यदक्रीनां दवि- स्तावकमन््राभिमानिदेवतानाम्थै खाङ्तिरस्त्। ये लाञ्यं पिबन्ता देवाः ताम् स्वान् Siem arsfatg 1 हाचा-
द्धे मनिमिन्तण्डतात् CX जवाणाः सेवमाना ये देवाः तेषां 482
९९५ केत्तिरीय- तावम
खाङूतिर स्तु । अयमिन्द्रः wa च सर्ववे देवाः आर्धं प्रिबन्, चे मानुषरातखदयथं याच्यां पठ ॥ दति सप्तमोऽनुवाकः tO tt अयाष्टमाऽनुवाकः। , BAH प्रयाजानां मेनावदणप्रेवा warewfaear: | क Ba तेषामेव प्रयाजानामेकादग्पुरोरचाऽभिधौयन्ते । त्र प्रथमान्टवमाइ। “खमिद्ध इन्द्र उषसामनीक। wer प्ंश्डादधामः। जिभिदेवेस्तिश््ता aqars: | जघान aa वि etisaare”’ इति। खमिन्रामको asd त्रथमप्रयाजे qasfa: स warafaxeer: स च उक्ला प्रातःकालागा- मनीके मुखं aia । किं gay, पुरः cat fiefs trea इति परोरूक आ इवनोयः तेन wie gfe कमोष्भनि- Vue Fat, azure: आ्रतिशयेन वद्धंमानः। सच Farge: चिंसल्सख्ाकेख दविभाग् भिदेः सदत ayers: खम् oa वैरिणं जघान दतवान्। दुरः Gite इारएखि वि- ववार faawifa चकार ॥ दितीयामाइ। “atraye: प्रतिर भिमानः तनुग- पात् प्रति awe धाम। गेाभिवंपाचान् मना समञ्जन् । fered यजति wear” cf तनूगप्सखछञ्क्षको fe WaAATITa: स च Ate: wlafsssecrearsee नोयः TRY wT: सन् प्रति, भिमानः. feet wefaqwe
QM ई प्रषाठको ८ THAT: | ९१९५
परिच्छिन्टन् aia, तथा we धाम werd ara प्रति मिमानः ava, तया माभिः eae: रभिभिः वपावान् अरोरपरटिमाम् ANA, तथा मधुमा ATT TAT Bry परोडाश्नादीन् दवींषि सच्छणोकुरम्म् awa, तथा waa रोयमानैः हिरष्धेखन्द्री अहादकरो सन प्रचेताः प्ररष्ट- mine: यजति दवान् पुजयति
दतोयामार। “Shear द् वदरिवा९ श्रमिष्टिः। ्राञजजङ्ानो हविषा श्मानः [१], परन्दरो मघवान् वङ्जवाङ्ः | जा- यातु यज्नमुपने जुषाणः" इति । ईडितन्रब्देन दतोयप्रया- जरेव उच्यते । ख च देवेरोडितः बहतः, इद्राभिन्नलात् ररि- काम् दरिश्नब्डामिधेचाभ्याम् wera यकर, अभिष्टिः जमित: ्रियनाणा दृष्टिः यामे चरू साऽख्मभिष्टिः वागमिष्यादक Tye: | WET: aya म्रतिभेरानाम् अआहानकारी, हथिवा wgam: watfe: ङतेनाधिकं ae urge, वैरि qefe ervadifa पुरन्दरः, मघवान् धनवान् वद्धबाङरिद्ररूपेण वस्य धारयिता, तादृश्ोऽयं wars: परिमाणः म॑: अ्रख्राक THAWTT CHIT एका मच्छतु॥
चतुर्थो लाद । “षाणा बहिंररिवाख cae | प्राचीन सीदत् प्रदिः wyatt.) Vea: waaay Sra sifea cs वसुभिः ara” cfr afisrasead- प्रयाजदेवः इरिवास्शछयुक्तः, sate: Nisam: सन् एथिव्याः सलन्मिन्या प्रदिन्रा प्रश्ण qatar faut am प्राचीगमा-
qed तेत्तिरीय-ब्राद्यजभाष्ये
हवनोयस्थानं PTA AAT | उरुव्यचाः अत्यन्तं AA: सम् प्रथमानं विस्ततं, स्यां सुखकरं विः प्राप्नाविति wa: are: सः श्रादिलत्येः वसुभिः सजाषाः समामम्रीतिः। ated दविः ami wea दविः ॥
पञ्चमीमाद। “दद्र दुरः कवय्यो धावमानाः) षाण यन्त॒ जनयः BIA | दारो देवीरभिते वित्रवन्ताम्। सु- वोरा वीरं प्रथमाना मराभिः'' [२] इति। दारग्रन्दाभिधेया देव्यः पञ्चमप्रयाजदेवस्य स्त मृत्तयः ताखेद्धमभितेा वि्रय- wat विगरेषेण Gaara, ae: दारः दुरः faxafasr: ANTASTRT इत्यथैः | BAW: कवारवत्यः धावमाना wayw- निर्गमनरूपगतिमल्यः weal वा जनया यज्ञानां अग- चि्यः, gaat: ue पालयिश्यः, तादृश्यो रेवा वालं कामानां वष॑यितारं यन्त॒ प्राज्ुवन्त्। पुनरपि area: सुवीराः ओाभनवोरपरुषाधिषिताः, महभिः aff: प्रथमाना; Say प्रष्याताः। कोदृूशमिन्द्रं वीर यङ्धषु भूरम् ॥ च अय षष्टीमाह | “'डषासा नक्रा Twat Tea! पय ea सुदुचे शूरमिन््रम्। पेशरखती तनुना संव्ययन्ती । र्- वानां 24 यजतः सुरुक्मे", इति । उषःशब्देन गक्रह्नब्देनाभि- धेये षष्टप्रथाजदेवस्य इ मूर्ती । ते उभे CK यजतः पूजयतः। RE, मरतो AVA, wa चीरवल्यो, GA Ter दग्धं AW, पेशखती रूपवत्यैा तन्तुना संव्ययन्यै ae Care:
श WS द प्रपाठक < अनुवाकः। ceo
SAU, सुरुको शाभनाभरणे कोष्शमिन्रं दन्तं महान्तं तथा युद्धेषु भरं देवानामपि देवं खामिनम्॥
सप्रमोमाद। “देव्या मिमाना मगसा परबा। ₹हातारा- fag प्रथमा सुवाचा मृडून्यश्चस् मधुना दधाना प्राचीनं च्या तिर्विषा धातः, इति। gar ₹हाताराविति सप्तमप्र- यादवस्य et परषरे हावच्येते, ताठभाविष््ं हविषा cura: AQUA: | MRT परु्ा बङ्षु स्थानेषु मनसा मिमाना खविन्तेनात्पादयन्ता अद्धया ध्यायनाविल्र्थः। प्रथमा ae AAT सुवाचा शाभगवाक्धा कलयाणस्हतियुक्तो यज्ञस्य aga मृद्धंस्यागोय शआरादवनोये att च्योतिदंधाना swat ्वालामत्पादयन्ता | AH हविषा मधुमा मधुरे ॥
अष्टमोमा द । भतखेा देवीदविषा agarat: | TX ज्- षाणा saws sat: [द] ahs तन्तुं पयसा सरखती। षडा देवो भारतो विश्वमूत्तिः"' इति। रखती cer भारती चेत्यष्टमप्रघाजदेवस्य fast मूत्तयः, ary देवीः हविषा वद्धंमानाः सत्यः VR जषाणाः सेवमागा aia | तज दृष्टान्तः, दषणं न VAT: यथा प्यः सेक्रारं सेवन्ते तदत्। atqufagy, ्रच्छिलं ama श्रविच्छिलं gat waifeay तन्वागम् । कोदृश्चेन द्विषा पया Stee कीदुक्नी भारतो, देवी द्योतमाना विश्वमूर्ती खेच्छाग्टदोत- बङ्श्ररोरयक्ा ॥
TAMAS | “Aer दधदिद्राय Way च्रपाकाचिषु
९९८ तेत्निरैय ब्राबभाय्य
यसे परूषि । ser यजन् aad भरिरोताः। aga यश्चख समगक्तु देवान्” इति । भवमप्रयाजदेवः Besa | शाऽवमिन्राये wt बलं दधत् सम्पायतु। ater त्वष्टा, श्रपाकः बाला न waited: | चश्रसे awerse, were बहनि काय्याणि, अरिष्टः अवेषीत् सम्यादि तवानित्यथंः । we sar Fenway: शरिरेताः बङृपत्या-वीजयक्ताः षष सेचगसमथं यजन् पूजयतु । awa म्द्धं्ाहवनीये रेवाम् समनक्र सम्यक् Ufa: प्रापयतु tt
दभ्रमोमार् “'वनस्यतिरवष्षटा न पाः श्रा्मन्यासम- ञ्कमिता न Za) TXB waist vata.) खदाति eal मधना yaa” इति दज्रमप्रयाजदेवा वनसतिः। सच मधुना Byte धृतेन शव्यं खद्ाति खादूकरोति। aa TRIM, पाशरेरवशष्टा A, यथा BITTY बद्धः परुषः aw: am: सम् सखग्टहे गला विक्लम्भेण व्यापारं करोति तदत्। किं gay श्रात्मन्यासमश्चन् Wass सम्यग्गच्छम् खतनग्तः सन्नित्यर्थः | खातव्ये दृष्टान्तः, श्मिता न देवः, यया पञ्ा- विश्रसनकन्ता fawat खतन्तः, तदत् 1 om: किः Gam, दवय CRG जटरमुररं FATA: पूरयन् ॥
एकादश्ीमाह । स्ताकानानिन्द् प्रतिश्यूर दन्रः। ठषा- यमाणो इषभस्तराषाय् । चुतप्रुषा मधुना WATT । HES UWA जषाताः Ter” [४] दति caw: सर्वव॑प्रवाज- खाधारणवाचो। साऽयमिच्धः aT मूद्धन awaits खाहा
२ ATR ¢ प्रपाठके € WHITH: | ९१९९
asd रषिजंषताम्। ares द्धः, स्ताकानामिन्दं प्रति शूरः, wrarat vfaterat मध्ये याऽयमिन्दुरिन्दुरति- सपऽः तं प्रति शरः श्रादरवान् श्रक्पमपि विभागं ATAM ATA: | SAAR: षवदा चरन, यथा षा rg Tey वत्छानुपशादयति तद्दयं बङ्प्रजत्पारक caw: | saw: कामानां वषेयिता ठराषार् aE षते अचुन् अभि- भवतीत्य | किं Fa yarn घुतखङ्गतेन मधुना मधुरेष Tas waaay परोाडाज्ादिरूपं why: Taga ता एताः परोाङगास्षा UPITTIQA VI: प्रयाजानां याज्याश्रा- foe दति च उच्यन्ते | चवि; weary पृब्देपाढठलात् पुरोरचः, tera प्रयाजा श्राभिरिति याज्याः देवताः। waa: wWre- यन्तोव्याप्रियः ॥ दति श्रष्टमाऽनुकाकः॥ष्॥
अथय नवमोऽनुवाकः ॥
अष्टमे प्रयाजयाञ्छा अभिहताः श्रय नवमे BE पञ्चाः कपापुरोाङाश्ररदिषां दे इ वाज्या-पुरोऽगुवाक्ये HUTA | तंन वफामन्छयाः प्रतीके दश्रंयति। “areata प्राविन्नेवय- mat”? ति । आ चवेणि प्राटषमो जनानामिति पुरोऽगुवाक्छ्। खाच We) गर caw व्याख्याता fader धिषषति याञ्या। सा Se था वि्तस्परोल्यक वाद्यत ॥
+
. ° वेन्िरीय-ब्राद्यणमाच्ये |
अथ पुरोाडाओे पुरोऽनुवाक्यायाः प्रतोकं दशयति । “AL ante” इति। तं खभीचिरुत्तरयेा टष्णियानोत्येषा caret Sas व्याख्याता ॥
अत्र aaa aera “खत्यमिन्तन्न लावा weal अस्ति, Rat म मत्या ज्यायान् | Weal oftware: | WAUSA SA अच्छा VATA” Tia ह CX तत् मयोच्यमानं au: सत्थमित् सत्थमेव । age वच दूति तदुच्यते, अन्यः किदेव AMT तावान् SOTA नास्तोत्ययः। ज्यायानधिका नास्ति भ्रं उदकसुदिश् त्वं परिश्रयानं परिता ara वत्त मानम् अदिं मेषम् wea waarafe मेधं भिला जलं वष॑- यसोत्यथैः । ततः स्मद्रम् अच्छा समुद्राभिसुख्येन war जलानि wares: श्रवा्ुखत्वेन ङषटवागसि ॥
अथ दविषःपुरोाऽनुवाक्यामाइ । “auerfet cea TAH) BEG LW Te रातिरस्त॒। दृन्द्राभर दकिणेना वद्धनि ofa: सिन्धूनामसि रेवतीनाम्" दति । दे पुरुहत बडु यज्ञेषु WTA TH Wa प्रकर्वेण ससादिषे श्रभि- न्तवानसि।ते aT we च्ये्ठः अत्यन्तप्रृद्धः इद अस्मिन् कर्मणि रातिः लदीयं धममस्तु। ₹े इन्द्र दिणेन waa वद्धनि धनान्याभर। तन्तु रतीनां धनयुक्रानां सम्पदां सि- sat रननाधाराणणं समुद्राणां पतिः पालकोाऽसि e
तचेव याज्यामाइ। “ख शेटधमयिधा धयश्रमसो । महि ws जमाषाडिन्द्र तव्यम्। रष्वा चना मघोनः wife BT!
२ WG द पपाठके १० अनुवाकः, ७०९
राये चम: खपल्या दषे धाः” [९] इति। रे ex aa Was Barge Us धमम् अम wary अ्रधिधाः अधिकं सन्पादय। जनाषार् विरोधिजनानामभिभवितव्यं तदीयं चत्रं बलं महि मरत् ना VHA मघोनः धमवतः BAT TI! तथा TTL विदुषश्च wat wife नः WENT, राये घनाय खपत्ये ओाभ- भापल्यलाय FS WITTY घाः धारय BN WATS देत्यर्थः। अजन विनियोगसङ्गहः॥ | श्रे पज्च वपाया दे षा याव्यामुवाक्यके |
आरा चंणिविवेषेति पुरोडारे Fea ॥
तं mia सत्यमिख दविषस्त॒ तथा इयम् |
प्रससाहि ससे मन्तानुवाके ते षडीरिताः ॥
दति मवमोाऽनुवाकः॥< ॥
श्रथ दश्रमाऽनवाकः।
नवमे वपादौ्नां याज्यानुवाक्या उक्ताः। THA अ्रनुया- जानामेकादभ्रमैचावरुणप्रेषा उच्यन्ते। तच WAAMATS | "देवं afdfexy सुदेवं रतैः वीरवत्सोखे वेद्यामवद्धंयत्। वस्ताट्ंतं WMA! राया बर्दिश्नताऽल्यगात्। aga वसुधेयस्य वेतु यजः दति। बहिःश्ब्देन दभाभिमानी रथमानयाअदेवखरूपमुच्यते, ashe: CK देवं TIA । कीदृशं बदिः, gta भमा रेवता aw तत् सुदेवं Taste दपः afefe निषोदति तथा देवेर्दैवसदूशेः त्विम्भिः वेश्यां
47 ¢
Sox लेततिसोव-ब्राद्यशभाव्ये
ME प्रसारितं तथा वीरः करड्ुरा यजमागेऽस्याखोति वीरवत् । वस्तारक्रारित्येतरष्यथपददइयमदाराजिवाचकम् | ददं बहिः वष्तारइनि ai सम्पादितम्, अक्ताः राजा WaT प्रकषण santa श्थापितं, argw बहिः राया waa afewa: बदिखक्रान् अ्रह्यगात् अतीत्य गतम् इतरखामेभ्या- ऽधिकं घनं प्रथच्छतोत्ययंः । वसुधेयस् वसु धनमेव te सम्पादनोयं यस्य कुवेरारेः Bsa वसुधेषस्छस्य वसुवने wa- दाननिमिन्लं तदीयं धनम् send दातुमिदल्यथंः। aq aft faq राज्यं पिबतु तदये हे रेतर्यज greet gi
अथय featarare: ददेवीदार इषः aera विद्धो- य्यामन्ववद्भधयन् । Bl वत्सेन तदणेन कुमारेण ख मोविता श्रपाम्बाणम्। रेणुककाटं नुदन्ताम् । वसुवने वसुधेयस्छ वियन्तु यजः [९] दति । दारशनब्दाभिधेबस्तो मत्तया दितोयामुयाज- देवताः | ता देव्य इन्दरमवद्धयम। Mee, ara विद्धो द्ाराभिमाभित्वात् कवारदयमेलमे Touma: कुच afga- बल्यः यामे नियमद्पयागे वल्साऽत्यम्तबालः तरणो यवा तचो मध्ये HAT: कुमारः, चकाररेषां समये आकारः काद््येवाचीो, सर्गैः WIG: afeafaxfaay: । किञ्चेता इा- देवताः मौविताः बलाधिकेन ख्ोदमापन्नाः सत्यः tys- काटमपनुदम्तां, कयां we कारं लिङ्गं Cua रमखध्चोखं काटं TE Teas: Aare निराक्न्येन्त्। दृषा न्तायौ श्रव्वेन् अष्टः STITT यथा विषयव्यस्नेन यचक्तापि
२ WTS ९ प्रपाठके Le अनुवाकः | ७०
वडवामारोाहति argafawe: । ता fer निषन्त॒ आज्यं fray वसुन इत्यादि पुष्वैवत् ॥
अथय ठतोयमन्तमाद | "षो SYST AMT! TH UF प्रयल्याङकेतान । रैवीषिंशः प्रायाजिष्ठाम्। ana सुधिते WIAA! वसुवने वसुधेयस्य Nat यजः इति । उषासा- गक्रश्न्दवाश्ये अरराराजावभिमानिन्यो ठतीयानुयाजदेष्ो | ते उभे प्रयति प्रकर्धेण गच्छति व्संमाने यज्ञे दष्रमाङ्केताम् इष््स्यााग्मक्ृरताम् | देवीरविंशः रेवसम्बन्धिनीः प्रलाः भरा चाशिष्टां vate प्रापितवत्यो) way सुप्रीते wows सुधिते gumfaet mara) सु्रीत-सुधितष्ष्ो सुख- aifaareat तादृश fat वीतां पिबताम् ॥
अथय चतुर्थमन्छमार । "देवी जादो वसुधिती | रेवमिश- मवरद्धताम। ्रथाश्यग्याघा Sqr fa । अन्यावारीदसु arair- fa, अथमागाय fafed [२], वसुवमे वसुधेयस्य वीतां यज? इ्ति। अथा उतीयानुयाणदेवस्य उषाशागक्रशष्दबाच्ये डे Sait, तथा चतुयानुयाजदेवस्य Iwas दे tah ते च वसुधिती सुखप्राभ्ियक्रे, ager उमे ex देवमव- Sat वद्धितवल्मी । तयारुभयोाम्॑ये war काचिदेव wer दर्षसि genfe पापानि wah warm: एयकहृतवतीो | अन्या इतरा gaat वाय्ाणि ag वरणीधानि wari waraa eda: प्रापितवतो । किमथे बनमानाय। कीडुने zat, fafaa कुशले।
७०8 तेत्तिसीय-ब्राह्मबमाय्ये
अय पञ्चममन्तमाद। “देवी ABest दुघे सुदुघे पयमेन्र मवद्धताम् | दषम्व्लंमन्यावाशीत् । सग्धि सपोति- मन्या । मवेन We दयमाने । पुराणेन नवम् । श्रधाताम्- SHEN वसु safe यजमामाय भिक्षिते। वसुवने वसुधेयस्य वीतां यजः [द] दति ऊच्छाङतिश्रष्दवाच्ये पञ्चमानुयाजदेवते wat) ते च दुघे श्रपेकितश्य फलस्य Zefa, सुदुघे BE दग्धं was तादृशो उमे पयसा छोरविकारेख विषा weagat वर्द्धितवल्यो । तयारन्या काचित् CHARA रसश्च श्रवाक्ोत् प्रापितवतो | इतरा त सग्धि सहभाजनं सपोतिं सहपानच्च उभया: प्रापितवती । ते ख उभे नवेन इदानीं क्रियमाणेन इविषा परा कदाचिदन्- fed vfa: दयमाने रच्ययिञ्यौ, एरान च इविषा नवं दविः पालयन ₹विदंयेनात्यन्ततष्टे इत्यथः, ते च WEA Tair ऊष्णं लोरादिरसमधातां सम्पादितवल्यै । गेषं पुष्वैवत् ॥
अथय षषटमन्तमाह | देवा देव्या Frac रेवमिग्धम- वद्धंताम्। इताचश्नः्सावाभाष्टां ag वाग्याणि। यजमानाय fufeat वसुवने वसुधेयस्य Rat यजः इति Sarere- शब्दवाच्यै षष्ठान॒याजदेवस्ट ड देहा । तथाविधे Sar cx देवमवद्धंतां वद्धितवन्तोा । कीदृ Zar, इताचभ्रंसो अघम् असमदिषयं द्रो शंषतीत्यचश्सःवेरो सच दता याभ्यां ताव- चसा agar देती चजमानाथें वरणीयानि वदनि ्रभा- टाम् श्राइतवन्ता । fafeat gwar i
२ WTS ¢ प्रपाठके १० खनवाकः। ७०५
अथय सप्तममन्तमाद। “देवोक्तिखस्िसा देवीः । पति- मिन््रमवद्धंयन् । श्रस्यशद्धारती दिवम् सद्रौयंश्न सरखतो। TUT वसुमतो wera (sli वद्धुवने वसुधेयस्य वियन्तु यज” ष्ति। इडा सखरतो भारतोत्येतासिखो देव्यः सप्नमानुया- देवताः । परस्परवियिमः कदाचिदपि नास्तोति विवक्षया पनरपि faa देवौरिन्युक्म्। तास्तिखलः पतिं पालकम् दद्र मवद्धं यन् वद्धितवत्यः। तासां मध्ये भारती देवी दिवं चुला- कम् ATI Yea were ava इत्ययः | सरखती देवी RZ! देवेः सहिता यन्नमसचत् श्रपालयदित्यथैः | Tet say वसुमती VIM शला ग्टडहानस्पुक्तत् अपालयत् । arfeer देव्या वियम् पिबन्त ॥
अयाषटममनग्छमाद् | “Za THT atmayva: | चिवरूय- fava: । रेवमिन्रमवद्धयत् | waa fafaverrrarfean away प्रवन्तंते। मिचावरूणेदस्य हाचमरतः। हदस्यतिः ara) अञ्िनाध्व्यवम्। वसुवने वसुधेयस्य वेतु यज * ५] दति । गराशंसश्रब्देनाषटमानुयाजरेव उच्यते। स च परमेश योगादिद्धः। स च जिवरूयः जिविधसेनायुक्तः, चिबन्धरः जिविधोाज्ञतः मतवखभा वयुक्रः खमीपवत्तिनो काचित् सेनाद्यु लता, तते afeaar मध्यमा काचिदानता, तताऽपि afe- Wal अ्रघमात्यन्तमामता, तादृशो देवः प्रसिद्धमिश्रं देवं बद्धितवान्। स च मरा्रंसः शितिष्ष्टानां शेतष्ष्टानां गवां श्रतेन away चाहतः waar व्याप्तः nada । मिचावरूणेत्
७०६ तेलषिरीय-ब्राक्मबभाव्ये
जिश्वावरूकावेवास्य नराश्रंसस्य राजं रादरवमर्रतः। उशस्यतिः स्तां रोढतम् उद्राढलमरुति । अञ्विनाभ्वगयवमन्च्यैतव- ANG: ॥
अथय नवममन्त्रमार। "दव TRI वनरतिः दिर्यपसी मधुशाखः सुपिप्पलः | gafaxaageq । दि वमयेणाप्रात्। waited एचिवीमदर₹ीत्। वसुवने वसुसेथख aq यज” दति । मवमानमुयाजदेषे वनसतिश्रब्दवाच्यः। स च UT TE योागादिष्ः। ठच्ाभिमानिलेन तदाकारलाद्धिरण्छपर्षः सुव- णमयपचयुक्रः, मधुला मधुराभिः Staaf: wrerfar- यक्रः, Bane: wate फलेन am: साऽयं वनस्यति- देवः द्रं देवं वद्धितवान् । खकोयेन Garde दिवं चुलाकम् आ प्रात्पूजितवान् | लथा अन्तरिललमाप्रात् मथ्वभागेन पूजित- कान् । एखिवीमद्होत् मृखेदू'ढो रतवान् ॥
अथ दशममन्रमाइ। “Sa षरिवारितोनाम् ; रेवमि- Haga | खासखमिन्रेणामन्नम्। waratfeeara । वसुवने aguvea aq qs’ इति, दश्माकयाज्टेवा दभा- faarh बहिः ज्ब्द्वाश्यः। तच बर्दिवारितीनां वाराश्चखा- नामिंतयः प्राप्तरावारितयस्तासणं वारितोनां देकं Ga दर्भेषु WESY WHT जखप्रा्भिजेतेत्वनुमातुं was, तादृ atthe afgaar) Hed बिः, इन्दे Greg जाभनमाषनं खा- खरखिन खातु योगं साख्यम्) wer fe बरंषि ge- मेापविन्रति। अतएकासगमिद्धख शलो पवन्त war wets
२ काण्डे ¶ प्रपाठके १९ GTA: | ७०७
लकिकानि avfernsa facwaarti न fe ज्लीकिकानि avifa मन्तरहितानि इद्रेण स्थातुं चोाग्यानि॥ ।
अथेकादग्रमन्छमाइ । “Zar wig: favaqi tafax- मवद्धयत्। fad कुव्वन्त्छिष्टत्। fagay करोतु नः। वसुवने वसुधेयस्य वेतु un” [९] दति fagaaraatsfa- रकादशानुयाजदेवः FTX देवं वद्धिंतवान्। सव्ववार॑षाै- लवात् तवने शः। चत्पुव्वमिषटं weed सुष्टु क्वन् ayia दति war favafefa नाम सम्पन्नम् । तादृभ्ा देवा ने- ऽस्द थम्, श्रयास्मिन् ag fad करोतु वसुघेयस्य घन- स्वामिनः वसुवने wacrafafad वेतु अयं देव श्राञ्छं पिबतु। हे हेतः तदथं याज्यां पठ॥
दति दश्नमाऽनुवाकः॥ ९० ॥
अथेकादशाऽनुवाकः।
निवापकालोना याऽयमेग्रः ax: खचकारेणाक्रः, निव॑- पमकाल श्रं पश्ुमालभतटृति; तचानुयाजाथे Aaraqu- प्रेषा: दश्रमेऽनुवाके श्रभिहिताः। waated चेदकप्राप्त- UNA प्रयाजायौा भैज्ावरणप्रेषा उच्यन्ते, अस्याः कौाकि- ar: प्रषटतिश्तायां सेचामर्यां agave विहितम्, आशिनं धूषमालभते, सारखतं मेषमेन्रम्षभमिति | तदेतन्तयमच चेदकप्राप्तं तदोयेषु प्रयाअप्रेषेषु प्रयममन््रमार, दाता यक्ससमिधाभ्रिमिडस्छद । श्रिनेन्र< सरखतीम्। अरजा WAT
4
७५८ सिन्िसीव.ब्राहमशमाषी
ग गोधूमैः atten) मधुश्रष्येमं तेज tha पथः सामः परिता चुतं ay वियग्छाज्यस् Sraan”’ इति। स्व॑प्रयाजसाधारणेा देवेऽप्निः, ae fawaawa: समिदादयः, सऽं Zar rar माऽयमिडस्पटे सामक्रयणोपदपांसु-यक्र आहवनीये समिधा afi awa समिग्मृन्तिरूपेख वत्तमान- afi चक्तत् पूजयतु | तद्ारण अश्विना दाविष््रं सरष्ठलोश्च रेवता जयं पूजयतु | याऽथमजे धूमवः “ज्राञ्चिनं धूवस्वसा- ममालमेतः इति विहितः, सोऽयमच सवर्थे धूमः कलेः वरद्- फले ay भेषजमनाषधमनिष्टनिवारकमिद्य्थः | Wars wal न ATTA भकारः सादित्धार्थः | एवमुत्तर जापि याचितं साद्िव्यार्थं उपमाया वा याजनोयः। यानि + aife magia तैः afed मभुरमिदं xa तेजसम् दृद्ियस्य च कारणत्वेन ARIA! ययं परिखत् धारया खवन्तो सुरा यख पयः चीरं तदुभयमच सामः समसदृज BUTT मधुरथतसदृ्रम्, wae wa निष्यादयितु याऽयं समिदास्याऽभिः ये श्रश्ीख्रसरस्तव्याण्या देवाः ते was आज्यस्य वियन्त इद माज्यं पिबन्तु age ₹े मानुष डतः धज या्खां पट ॥
gy दितीयमन््रमाद । “ETAT यकत्तनूगपात् रसवती | आविषो म dena) Tar मधुमताभरन् । अश्िभेगराख वीर्यम् [९] । बदरेङपवाकाभिर्भेषजं ताकाभजिः । पयः शामः परिखृताः ya ay! वियन्त्ाञ्चस्य हात्जः" इति। ख
Q ATS ¢ प्रपाठक १९ Saar Boe
दितोयप्रयाजस्तमुगपान्लामकः या च सरखती Ae सरख- लयपलकिता वभरिनौ यञ्च खरखत्युपलक्तित ox: तान् सव्याज रेवान wa TH रता way पूजयतु । योऽयमचाविजातीवे मेषः “शलारस्तं मेषम्" इति वाक्यवि्ितः, asd मधुमता पथा सर भेषजमनिष्टनिवारककम्मोगुष्ठानमेवाच मधुरः पन्धाः wafer तदुपलङिताः स्य देवाः ware Taare | कोटरं वीणे, बदरैः सक़्टेतुभिः षरदफलेः उपवाकाभिः हरि तयषेः तेाकभिः अङ्कुरितत्रीहिभिद्च निष्यननं मेषजम- निष्टजिवारकम्। पयः साम cafe yaaa a
अध टतोयमन्तमाड । “हाता यलन्नराज्ररपल्लद्मञ्जम्। पतिर दुरायै भेषजम् । मेषः मरखती भिषक् | रथान चन्द ्िनाव॑पा इन्द्रस वीर्यम | वदरंरुपवाकाभि्भषजं ताकाभिः। पयः ara: परिष्छता aa मधु । fara शातय [र] afar दतोयप्रयाजरेवे नराशंसः तमन्धादिरेवसंयक्रं हाता पूजयतु । सादित्यवाचिना नकारेण दवताम्तरयोागाऽवगम्बते। AUB: we स्युलयवनिष्यन्तसषूवाची । स च इदष्यविशेषो मेलनेन सुरायाः पतिः wee: तादृश्सुरापतिं any भेषजम् अनिष्टनिवारकं कुः Tar हाता यच्चवित्यन्वयः। arse विरहिते Area: प्रः, या च तदवता सरखती तदुभयं भिषक् बिकि्सकसदृश्मं सब्बारिष्टजिवारकमित्ययः। सेयं वपा सेयमश्िनेाः देवया: THT न चद्रवराह्कादकारी, TKG तु fai सामभ्यहेतम् । वद् रैरित्यारि way
472
७१० तत्तिरसेय-तब्राद्मयभाष्ये
AY चतु्थमन्त्रमार । ““दाता यलदिरेडितः। WAST: arama! TX बलेन वद्धयम् । खषभेण गवेदख्ियम्। sfaiara वोय्यैम्। यवैः ककंन्धभिः। मधलाजेनं मासरम्। ` पयः सामः परिखुता घतं aul वियन्वाज्यस eran” द्ति। cama चतुर्थप्रयाजद्व उच्यते| TUT देवेन खहा शचिसरखतोम् casas हाता यजतु) MET wx: ईडिता wa: स्ततः, सरख RAIS: दर BATS TT, aaa | THX बलेन agay ava, teavufafafafeaa गेो- जातीयेन षमेण इन्द्रियं वद्यम् avai wfaafer- येद्धाय वीये agua वन्तंते। ये सक्कथौ चवाः, ये च कक- न्भवः श्थुलवदरफलविश्रेषाः, ये च॒ लाजसदूशा त्रोडिवोज- विशेषाः तेः सथ्य मध् ANT मासरं मासरद्रव्यं वद्यम् वन्तते। मासरं तक्रमि्चितं खच्छयवचुणंम् ॥
अय पञ्चममन्त्रमार। “Var यकदर्दिः सुष्टरीमा खरा. भिषङ्गासत्या [द] । भिषजाऽञ्िना श्ना शिग्ररुमतो । fraser: सरखतो। भिषग्दुह cata भेषजम्। पयः tra: oft wat ga मधु । वियन्षाज्यस हातजंयः' दति । दभाभिमानी व्िःशब्दवाच्यः पञ्चमप्रयाजदेवः तं देवं Gar खजतु। कीदृशो देवः, खष्टरीमा शभनस्तरौीमा वेद्यामास्तरणं We सा geting GY दाः कम्बलवत् Bq: TE कडि नासत्या भिषक् श्रश्िदेवे fefaear वित्ररूपानिष्टनिदारक, न कंवलमचरैव किन्तु aay भिषजाश्विना at दवे fais
Q MW ¢ प्रपाठके १९ आअन्वाकः। OUR
Wa) RTM war waar व्यापिना ar, शिष्ममती निसितबुद्धिः। येयं सरखती सापि धेनुः Mufast सती भिषक् चिकित्छकसद्शो । योाऽयमिदूपा सरखतोरूपद्य भिषक् खाऽयमिद्रायें भेषजम् शराषधसदृश्म दृद कम्म Se दग्धो निष्यादयतोल्य्यः ॥
श्रय षष्ठमन््रमाइ। (हाता Bae दिशः। कव्या नं व्यचखतोः | shpat न दुरोदिशः | cat a treet eat दुहे कामान््रखती [3] 1 sharxra भेषजम्। प्रक ज्यातिरिद्ियम्। पयः ara: aftear चतं aut विय- न््वाज्यस्य हातयंज' इति। दुरश्ब्दाभिघेयाः द्ाराभिमा- fay: षष्टप्रयाजदेवताः, ता हाता यजतु । ताः कोदूश्छः, दिशे दिगाद्सिकाः कवयो न कवाटयुक्ता षव वत्तंन्ते। वयच- am: व्यारत्चिमत्यः। कीदृश्यो दिगात्मिकाःदुराव्या देवताः, श्रश्ि्यां a ufacanat सह ada | Tel न इन्द्रस्तु रोदसी urargfaar दुचे दोग्धी away सारं सम्पादयती- त्यथः । सरखती कामं दुहे Tia सन्पादयती। अरथिने- श्राय Sit सहिताय इन्द्राय भेषजम् श्रीषधषदूश्रमिदः कथं WE Awa न श्द्धमिव च्यातिः प्रकाश्रक इन्द्रियं सम्पाद्यत दति शेषः ॥ |
अथ सप्तममन्तमाद । “हाता यच्त् सुपेशसोषे मक्र दिवा। afar ward) wag weal fafafas a HIM WHT न रजसा इदा । पयः सामः परिखता
७१२ तेततिरीय-तराद्शभा्ये
aa मधु [५] वियन्ाज्यस्य हातयज'” इति । उषाजन्देन सन्नमप्रयाजरेवसख मन्तिंदयमहारात्राभिमानी रूपम्च्यते। ETF राता यजतु । SIFT उषे, सुपेश्नसे धोभनरूपयक्रे नतं दिवा श्रदाराजङरूपे अरश्िना agra अश्िदेवाग्वां day सन्ध MAT तथा सरखत्या सर समञ्जाते सम्यक् गच्छन तादृश्य car ce भेषजं न भ्रषधमिव। लिषिं दीति शतवत्या विशेषः Bat म प्रलपतो इव, रजसा THAT इदा इदयेन TUR इति शेवः! यथा श्वेनखीत्रवेगेन मनु व्याणां इदयं रञ्जयति तददिमे wie खकाय्ंमिष्यादने CHUA Tae: ॥
अयाष्टममन््माडइ ) “हाता eae ar हातारा भिषजा- fart इन्द्रं न जाग्छवी दिवा aa at भेषजैः । एषः षर खतो भिषक् । सीसेन दुह दद्धियम्। पः सामः परिखृता घतं ay) वियन्त्वाज्यस्य हात्यजः' दति । देयारोटशन्ेम अष्टमप्रयाजदेवस दै देहावच्येते, ते हाता ang, भिष- आश्विना भिषकङरूपावश्चिनावपि ang; te न दन्रमपि यजतु | मकारः TATATU: | कीदृश दातारो, fear मं म दिवसे राजा च WATTS: जाग्ठवी जागरूका अनिष्ट परिष्ारेण निरन्तरं सावधानावित्य्थः। येयं सरखती शा भिषक्खमाना सती Ter Tawar रष्यद्रव्ये wei बखम् xfxa चच्रादिपाटवश्च दुहे दोग्धि सन्पादयतोत्यथेः॥
अथ नवममन्वमाइ | “Vat यच्तन्तिख Tart मेवबस्।
२ काडिद् प्रपाठके १९ अनुवाकः। OLR
waferuraarsae: | रूपमिन्रे हिर ष्यम् (el) afater HATTA वाचा सरखती। मह ware दधुरिद्धियम्। va: सामः परिखता चुतं मधु। वियन्ाच्यस्छ eran” द्ति। इडा षरसखती भारतीव्येतासिला देव्यः मवमम्रयाज- देवताः, तास्ति देवोरता यजतु । are देव्यः पच्यमानाः wat लाकचयाद्सिकाः जिधातवः तक्क्षाकप्रा्चिरूपजिविध- फलधारि्यः सत्यः जरपसः wa sae: ce हिरण्ययं हिरण्मयं रूपं दधुः । किमिव Sreafaa, यथा aairaza- wartativaafag षण्याद्यमानमिदं रूपमित्यर्थः । यावे- तावश्धिनेा न येता ceraf war देव्यः ते wa मिखिला दण््राये मर रृखियम् wis अधिकं बलं दधुः सभ्यादितवन्तः॥
दशममन्त्रमाह। “हाता यच््वष्टारनिष्धमञ्िना। भि- wei areata ओजे न जुतिरिण्ियम्। ठका न रभसा भिषक्। यज्जः सुरथा भेषजम् [७]! frat म माषरम्। पथः शामः परिखता धतं ay) वियन्ल्ाज्यस्य Yada” tf द्रमप्रयाजदेवस्लष्टा तमिद्धमश्विनेा सरखतीश्च हाता aad देवतानां gate, भिषजम् यथा भेषजमनिष्ट- गिवारकं तद्वदेते रेवा दत्यर्थः। एतदेवप्रसादारोाजश्रादि we घण्यद्यते | भ्राजः AWTS उत्छादः, जतिजेवे वेगः; asreaciivafafzd करणपाटवं जितयसमुखया् न- कारः। चा afer कष्मणि ठकाऽस्ति तस्चोश्ामन खन्पा- fener छामापलख्का Taw: सच टका रभसा भिषक्
७१९ तेत्तिसीय-त्राश्चण्भाष्ये `
न तीव्रः चिकिल्छक दव हितकारीत्यथः। यन्त॒ मासरं यक amet द्रव्यं तत् frat म सम्पदा सममिल्यैः॥
एकाद शमनग्तमार् । “erat यच्ठदनस्रतिम्। कमितारर शतक्रतुम् । भीमं न मन्युर रानानं ara नमसाश्चिना भा- मम् सरखतो भिषक्! इन्द्राय दुह इङ्ियम्। पयः dra: परिता qd ay वियग्वाच्यस्य रेातर्यज [स] इति, एकादश्रप्रयाजदवेा वनगस्यतिः a हाता यजतु, तीदृशं wfa- तारं सब्वौापद्रवन्नमनद्ेतुं wand श्तसद्याकक्रतुनिष्यादकः, भीमं भयङ्कर, मन्यु क्राधवन्तं, राजानं ब्टगराजं सिंहं भामं क्राधवन्तं, awd म ॒व्यात्रमपि यजविद्यन्यः। सिंदखलाषां व्यातच्रलान्ञाञ्च अच हविषि प्रचिप्तलान्तदागापन्यासः। यावेता- afaat ताभ्यां सहिता सरखती दन्रारथम् cfd दुरे दुग्धे॥
SITWAMATE | “दाता यच्दग्रिर खाशाञ्यस्य स्ताका- ATH QIU मेदसां एयक्। खाहा कागमञ्धिन्वाम्। Bre मेष सर खत्यै। खादाषंभमिख्धाय सिश्डाय सदसेदधियम्। खलाद्दा्रिं न भेषजम् । खारा सोममिद्धिवम् । eRe खुजामाणर सवितारं वरुणं भिषजान्यतिम्। arer वनस्पतिं प्रियं पाथा म मेषजम्। साहा देवा श्रच्यपान् [<] खा- way हदाजाष्जुषाणोा श्रभ्निभंषजम्। पयः सोमः परिखुता चतं मधु । विच ग्वाञ्यस्य eran” दति । खाराश्रब्देन दादश प्रयाजाभिमानो देवाऽभिधोयते। यद्चणयेकादशेव प्रयाजः अनु- war: तथापि द्वितीयमप्रयाओे तनुनपान्नरागं स-मन्धयारधि-
RANG द् GUSH १९ SATA | ७२१५
कारिभेदेन विकन्तितिलात् दादश्मन्ता ्रचान्नाताः। अताऽ्यं दादश्मन्त्रप्रतिपाद्योा देवः तं खाहाश्ब्देन faafaaafy देवं हाता यजतु । WHA Marat स्ताकान् विन्दन् BIW Bg जयात्, अ्रजद्छागमेदर्खां मेदांसि yaa विभज्य |rer Bg yea, shat खादा जुह्यात्, मेषं सरस्य ज- इयात्, ऋषभमिन्द्राय ज्यात्, सिंदाय Saad wear बलेन सद tixd खादा Hera, उदिश्य त्यजेदित्यथैः। भेषजं न च्राषधिमिव वत्तमानमम्मिं प्रयमाज्यभागमेवं खादा दामन adda tfead इद्धियाभिदद्धिदेतुं सामे दिती- याज्यभागदेवं WHA तपंयेत्। य vasa परोाडाशा विहिताः रेन्धमेकादशकपालं निवपेत् साविचं द्वादशकपालं aed दश्चकपाखलमिति तानेतानिन्धसषविहवरुणान् दामेन तर्पयेत् । तच इन्रः Be Tenaga दतामेति fated) aqursfag- निवारकलात् भिषजां पतिरिल्युच्यते । वनस्यतिं यूरदेवं Sra तपंयेत् स fataa प्रियं पाया न भेषजमिति। यथया प्ि- यमदकं टषाया BTA एवमयं वनसतिरपि श्रनिष्टनिवा- THAT श्रेषधदूपाः ये चाज्यपाः प्रयाजदेवता;ः ताः ₹हा- मेन adda) योऽयं fesacansfa: तं Raa तप॑येत्। रेतात् हमं जषाणः प्रीतः खिष्टकदभिः भेषजं क्रतुवेकख- गिवारणेनाषधखरूपः ॥
AY प्रधानदेवार्यः प्रैषः, तमेतं चयादशमन््रमाड | हाता यच्चद श्ना सरसखतोसिनद्ध सुचामाणम्। दमे रमाः सुरा-
4x
पप ~ ७१२ तश्िसोय-ब्राद्यण्माय्ये
माणाः Eat AGW: सुताः भव्यम ताष्छभिः। लाजै. मंचखन्तः। मर्ा मारेण परिष्कताः। WaT: पयखन्तो- saat.) प्रख्खिता at awe) तानश्विना सरखतोनः BAA TAT | जषन्ता Gres मधु । पिबन्त मरन्त् fray खामम। रातय", [९०] । यो देवावश्छिनो चा च खरखरती यख सुजामेन्धः तानेतान् म॒स्यरेवान् रेवया राता यजतु, ये चाश्चिषारखतेश्रग्टहास्त CH सामा: सामखद्शणाः सुरा माणाः YF रमीयाः, मेषे; सार खतमेषावयवेः, कषभेरेड्धः षमा वयतेः, ara शआञ्धिगद्ागावयवेरपि इविर्विषै निमिन्त्धतेः सुताः उत्पादिताः यानि shee cera श्रष्ठाणि बाखटणानि, यानि चसाङ्कुरावखापन्नानि arent, ये द AAAS लाजाः तेस्तृभिरपि FATA यागा मरुखनः तेजखिमः भासन्ते | ALT मररेतुना मासरेण यवखद येह परिष्कताः wegar: war faster: पयखन्तः पयसा युष Saal; Qt waaay: ₹हे अश्िषरखतोदधतचामे REI देवाः वे GWTy मधुख्युतः माधुर््यरसख्रा विषः ww: प्रस्िताः सम्पादिताः। तान् हान् WAITS: एते देवा कुषन्तां सेवन्ताम्, aval Fret रमणोयं मधु मधुरं रसं पि बन्त्। तता मदन्तु Wa, ततः रामं वियन्तु Grae BHAA | तदर्थे हे मानष YA, यजन याज्यां पठ ॥ द्येकादभराऽनुवाकः॥ १९ ।
RQ काण्डे दं प्रपाठके १२ खन॒वाकः। ७१७
अथ SITUS TATA:
एकादशे प्रयाजत्रेषा उक्राः। BY दइादन्रे प्रयाजयाञ्या अप्रियाऽभिधीयन्ते। तज प्रथमामाडश । "समिद्धा श्रग्निरि- मा। तपनो wait विराट् सुतः। ददे धेनुः सरखती। साम प्रःकमिरेद्दियम्"' इति। ₹े sfatr समिद्धः सन्दीप्तः समिन्नामकः प्रयमप्रयाजदेवाऽभ्भिः तक्ता wa: समतप्नप्रवग्यै- agu: विराट् विश्रेषेण राजमानः ga उत्पन्नः तथाविधः सन् प्रीएयिच्री सरखतो wa इएद्धमिद्रियम् दद्ियदटद्धि- Rd सामं शेमसदृश्रं दविः दुरे रोग्घिं सम्पादयति॥
दितीयामाड । “तनुया भिषजा सुते । अञ्िनाभा सर- खतो । मध्वा रजारसोद्धियम् । wate पयिभिवंहाम्"' इति। तनया द्धितीयप्रयाजदेवः भिषजे चिकित्छकीा अञि- नावुभोा मरस्वतोल्येते देवा सुते प्रदत्ते ककांणि मध्वा मधुना रसेन यक्रानि रजांसि रश्जकानि विविधमिद्ियं ₹वि्जन्य साम्ये Sar पथिभिरनुष्टानर्ूपैः मारः वहान् वदन्तु सम्यादयन्त् ॥
Savarese । ““दन्द्रायेन्दु ated) नराशसेन was: [९] । श्रधातामश्चिना मधु भेषजं भिषजा ga” दति। नराभ्रंसा मन्त्रपाठकमेण ठतोयप्रयाजदेवः, तेन सहिता सरसखलती wxtfaga रेश्र््यकरं दविःसार, न्मः एत-
"्क्ब्दवाच्यं स्युलयवपिष्टसक्ररूपं सभ्पादयतोति शेषः अशिना 4x2
etc तेन्तिसोय-व्राद्यखभाच्ये
भिषजा चिकिव्छकावश्चिना सुते प्रटत्तेऽस्मिन् कथ्ंणि ay भेषजं मधुरमेषधष्पं इविरधातां मन्पादि तवन्ता ॥
रय चतुर्यामाइ। “श्रा ज॒ह्ञाना सरसखतो। ईन्द्रायेदधि याणि aaa, इडाभिरश्चिना विषम्। waste eet दधुः" दति। चतुयप्रयाजदेवता दाः, नाभिः efear ष्र् खतो श्राजह्ाना खयं कर्बाण्याद्वयमाना दनद्राथमिद्दिवादि Ray सम्पादयितुं योग्ये इविर्दधालिति wa: अशिनो दवे ताभिरिडाभिः सुद टूषमन्नं दधुः सम्पादितवन्तः, wa खो- रादिरसं सम्पादितवन्तः, रयिं धनं सम्पादितवन्तः॥
पञ्चमोमाइ। “श्रञ्िना wad: सुतम्। शेम We परिखता । सरखतो तमाभरत्। afaxra पातवे [२] tfai किंःअब्दाभिधेयः पञ्चमप्रयाजदेवः, ₹े अश्ना तेन afar यक्ता ered सुतमभिषुतं इक्र fase सामं सोमः त्वेन भावितं रसं नमेः सकाशात् अभरत् BETA, किम. WARE WRI पातवे पातुम्॥
अरय ष्टोमाद। “aaa न awa: अश्िभ्यां न द्रो दिशः, इनदरो ATTA TA Te कामान्त्छरखती" इति। दुरःश्ब्दामिधेया या दाराभिमानिन्यः षष्ठप्रयाज- देवताः, HART म कवारवद्य इव Bead: अअरवकाशवल्यः अश्विभ्यां म अश्चिभ्यामपि सट ada इति wa इन्द्रो ब दन्द्रोऽपिरोदसो दुघे द्यावाषटथिबो Sify | सरस्ततो कामान् दुरे टा ग्धि॥
काण्डे ष् प्रपाठके LR अनुवाकः ७१९९.
सप्रमोमादड् | “'उषासानक्रमशिना। feaxe सायमि- fea.) SETH सुपेशसा wera waar’ दति। डे श्रश्चिना उषामानक्रणब्दवाच्ये अरहारााभिमानिन्ये खप्नमप्रयाजदेवते इन्द्रं दिवा tha: सञ््नानाने संयाजयेते। सायं सुपेशसा शाभनरूपेण स्चानामे संयाजयेते, तथा सरखत्या BABA संयेाजयेते ५
अयाष्टमोमाइ | “ataat अशिना feats af any evefa [३] far Sara favs । पातमिश्र wet सुते cia & रश्चिमा fear at ware पातम्। = at- स्ति नक्तमस्मान् पादि रैयरहादशब्दवाश्यो रे अरष्टमप्र- याजदेवो युवां भिषजा चिकित्छकी सचा परस्परं संयुक्रा सुते प्रषटत्तेऽस्मिन् कणि <x पातम्॥
marae | ““वनिखस्तेधा सरखतो । अशिना ATTATIT | ae परिखता सोमम् इन्द्राय सुषुवमंदम्” इति। चे afatt शरखतो भारतोडत्येतास्िसेा गवमप्रयाजरेवताः, Fut लोकश्रयरूपेए वत्तमानाः परि खता परि खवन्धा सुरया afea MA तीत्रगन्धेापेतं सामं eae मदं मदकरं दविः दृदद्राय By Ceres सन्ादि तव्यः ॥
दग्मोमार₹ | “MPRA भेषजं BY! भेषजन्नः सरखती। TR ष्टा aw: faa रूपः खूपमधुः ga” tial चा- वेतावश्छिनैः था च सरख्रती ania लष्टा दश्नमप्रथाणदेवः ते स्वं भिलिला भेषजं waded मधु मधरं ना
७० तैत्तिरीय-ब्राह्मशभाष्ये
मेषजम् ware विभ्रेषतः Towed am: fad यशःप्रदं sg रूपं रूपं बडरूपकरमिदं शविः सुते प्रटक्तेऽखिन् ante दन्द्रेऽसिन्नधुः स्थापितवन्तः ॥
अरथेकादशोमाह। “agar वनस्पतिः | शन्रमानः प- रिखता । कोलालमश्धि्यां मधु । ge धेनुः सरस्वतीः" इति। याऽयं वनस्यतिरेकादशप्रयाअखूपा दवः, Bsa wow तस्मिन् तश्िन्रते we: wae भ्रभिलः खन् परिसुता परित खवभया सुरया सह aware: शअशदर्भते। अश्विभ्यां यक्षा aaa We: Tafa adit कौलाखलमुद् कसदृ्रं मधु मधुर विदु हे दा ग्धि॥
दादश्ीमाडइ। “atfat साममश्िना। arate परि. BHAT! खमधाता सरसव्या। खार सुतं ay” [४] दति । ₹े अशिना गाभि्मं गवादिमिद्छेषभक्ागमेैरपि शरहितं मासरेण परिष्कृता यवशकगदरव्येणाखङ्कुतं सामं Sraegy ay aucfad दविः खरस्तथा चरम-प्रयाजदेवेन खा हाश्रब्द- वाच्येन च सहिता थवाम् ट्रे समधार्तां सम्यक् खापित- कन्त । तदेवं विकल्ितेन ददितीयप्रयाजेन सहितानां प्रवा- जानां WANS दादश मन्ता BAfafear: i
दति द्वादाऽन्वाकः॥९९॥
२ BIW ६ GUSH (LR UTAH: | SRL
अथय चयादशाऽनुवाकः |
STEHT प्रयाजयाञ्या worrarsfafear: | warew वपा- Vat याञ्यानवाक्या sw aw fawut वपानां fre- we: तिसखयेकेकस्ताश्चिदपायां पुरोऽनुवाक्या कष्टाञ्धि- चाजच्येत्येवं दङूपा । तत्र प्रथमायां पुरोऽगवाक्ां ठतो- यायां याच्याग्टचमाइ । “अशिना इविरिद्ियम्। नमुचे- धिया सरस्वती । आ ए्ुक्रमासुरादसु, aufaxra aft” vfai यावेतावश्चिमा याच सरखती ते war fafwar ध्या waa care नमुचिनाखः श्रासुरात् इविराजथिरे अइतवम्तः। alee ua, thee इण्डियवद्धंकं wa faa वसु निवाख्कारणं मघं महनोयम् i
अथ प्रयमार्यां ara feet पुरोाऽमवाक्यारटचमाइ। “aafaat खरस्लती । इविषेन्रमवद्धंवन् । स विभेद we मघम् । नमुचावासुरे wer” दति। अश्विना उभे सरस्वती चेत्येते चया इविषा यमिन मवद्धंयम्, साऽयमिदधोा wafe- मामासुरे सचा सम्बन्धं, मघं aryatd, a बखनामानम- सुरं बिभेद विद्ारितवाम्॥
श्रय दितीयस्तरां चाञ्यां ठतीयस्छां परऽनवाक्यामाइ। “afas uwa: wat) अश्विगाभा ected (i) दधाना अभ्वम्वत | दविषा अश्ञमिद्धियम्'” दति। काग-मेव-छवभा य एते पश्वः, या उभावश्िनेा,याचसरखती ते सव्वं खदा
७२२ तेत्तिसीय-ब्राद्धणभाष्यै
परस्परः सम्बद्धाः, tfafafeaaigta un हविषा दधाम तिद्ध मन्यनुषत i |
श्रध fay पुरोडाशेषु पव्ववत्तिश we wrerat: । तच प्रथमस्य पुरोडाशस्य पुरोऽनवाक्यां EMT याज्याब्टचमाह। “amg ted दधुः। सविता वरुणा भगः। ख सुचामा इविष्यतिः। यजमानाय सखतः इति wxafacaaar: परोाङाश्दवताः भगेऽपि agua कथित्, ये यम्मिल्लिद सविद्रवरुणभगाः tied दधुः खम्पादितवन्तः, साऽयनिद्ः Barat सुष्टु रच्कः, इविष्यतिः इविषां पालकः यजमाना सत TARA ॥
अय प्रथमस्य याज्यां दितीयख परोऽनु वाक्याग्टचमा इ। “खविता वरुणा द धत्। यजमानाय TG | WW गम्- Wag) gaat wafafean” [२] «fai यः सविता asd ate इविर्दं तवते यजमानाय दधत् श्रपितं सन्ा- दयतु, तथा ख वरुणाऽपि सम्पादयतु सुबामेष्धा बल्मि- fxd बलेद्धिययोः कारणं वसु दविःखदूपं धनं नमेः खकाशादादत्त॥
श्रथ fanaa याज्यां तीयस्य प॒रोाऽनु वाक्याखचमारं | ““वरूणः चचमिद्ियम्। waa खविता भयम्| सुचामा चश्रसा बलम्| दधाना यश्षमाश्रत'' Ch योऽयं वरुणः सोऽयं wi बलमिद्धियश्च दधाति, भगेम ae afaat faa दघाति, सुचामेष्धा anal ay बलं दधाति। तत रतं
२ काण्डे श् प्रपाठके १९ अनुवाकः | श्यद्
चया देवास्िविदं दधानाः यजमानस्य यश्ञमाशत प्राप्रवन्तः॥
श्रय इविषस्िख wart: तच प्रथमस्य पुरोऽनुवाक्या aie याञ्यामाद । “aft गभिरिख्ियम्। श्रश्ेभि- वों बखम्। ₹विपेन्रः रसती | यजमान मवद्धं यन्" दति | श्रश्िना उम Baal चेत्येते चयो Tar: गाभिरिद्धियं सम्पाद्य रे य्य वीये बलश्च सम्पाद्य, waa इविषा इन्द्रं यजमानं चाव- gaa विभा क्रतलमिद््रस्य द्धिः, विदं ढत्वं यजमानस ठद्धिः॥
श्रथ प्रथमस्य याज्यां दितीयस्य पुरोऽनुवाक्याग्टचमाद। "ता नासत्या सुपेशसा । हिरण्यवत्तनी नरा । सरखतो ufa- wat | इन्द्र कर्मसु नोाऽवतः*द्ति। ता नासत्या तावश्िनोा सुपेशसा सुरूप दिर ्यवर्तमी WATE: सड TAAL नरा HATS नेतारो सरखतो दाच दविद्मतो वियुक्ता, हे इन्द्र वश्च सरस्रती चाश्विना चेत्येते यूयम् अनुष्टीयमा- नेस्वेतेषु कर्मसु नोाऽस्मानवत TIA ॥
अथ दितीयसख यायां ates परोऽमवाक्याग्टचमाद। “ता भिषना BHR | सा सुदुघा सरसखती। ख SIRT शतक्रतुः mara दधरिद्धियम्"" [३] टति। ता भिषजा at चिकिल्ष- कावश्िनेा BHATT WATATIMT सा VAM सुदुघा Bs दाडनयुक्ता। FS SAS CK: शतक्रतुः WATHTARRTIM:, तं ad sitaraa thre सभ्यादि तवन्तः दृष्रऽपि खाये प्रवर्तत दति भावः॥ दति चयोद्गरोऽमवाकः॥९३॥
* खच्च इन्द्रः Gag नोावतु,इति qin ease न भाव्यसम्मतः। 4x
०२8 तेन्तिसीय-ब्राद्मभाष्ये
अय चतुदग्राऽनुवाकः।
WATR वपापुरोाडाग्ररविषां याज्यानुवाक्या GH: | अथ चतु दशेऽन् याज्यानां मैचावरुणप्रैषा उच्यन्ते | तच प्रथममन््- are) “ed afe: सरसतो। सुदवमिद्रे what तेजा म water: | afer दधुरिद्धियम्। aygat agiae वियन्तु यजः दति । बर्दिः्न्द वाच्यं प्रथमानुयाजदेवताखरूपं, तख देवं Gland सुदेवं Waar देवता यस्य aeacafua- मित्यर्थः । तादृशं यदिः याच सरसतो at afar Zar ते waste weer: अङिगालकयोः तेजखचनं aired चचरि- दियं यथा स्थापयग्ति तथा बर्दिंषा वदिदेवतामुखेन <x दृद्धियं दधुः स्थापितवन्तः, वसुधेयस्य द्रव्याधारकख्य Tau वसुवने धनद्ान निमित्तं ते बर्दिरादया देवा वियन्त राच्यं fray) तदर्थे Yea: यज चाच्यां पठ॥
श्रथ दितोयमन्तमाइ। '्देवीद्ारोा aha भिषजे खरसखती | प्राणं न ate नधि, दारो दधुरिद्धियम्। वसु वमे वसुधेयस्य वियन्तु an” [९] इति । . इारब्रब्दवाच्था दितीयानुवाजदेवताः, ता देवीः द्योतमाना: अशिना भिषजे चिकिल्छकीा सरसखतो चेत्येते देवाः मसि नासिकायां, ata Tate mug त्राणमिव यथा प्राणवायुं नासिकायां दापयन्ति। तया दवारो दार्देवताः cat: सिताः इक cia दधुः ॥
२ काणे द प्रपाठके १९७ खमु वाकः। ७२५
दतीयमन््माइ । “Sat उषासावञ्धिना । भिषजेन्द्रे सर- खती । बलं न aware) उषाभ्यां दधुरिद्धियम्। वदुवने वसुधेयस्य वियन्तु ue” इति । उषसृशब्द वाच्ये द तोयानयाज- देवते देवी द्योातमानाद्मके उभे भिषजावश्िना खरखतो च आस्ये मखे वाचं वागोद्धियं बलं म बलमिव, यथया मुखे वागिद्धियसाम्थे स्थापितवन्तः तथैव ef देवा उषाभ्याम् उषादेवतामृखेन इन्द्रे Tid दधुः॥
वतुथंमन्लमाड ! “Tay eel अशिना Gara सर- खतो। चरां न weir) च्याद्रोभ्यां दधेरिद्धियम्। agat वसुधेयस्य वियन्त॒ यज” [२] tii च्योद्रो्रब्दवाच्ये चतुथान॒याजदेवतेते TSA Sal द्यातमामात्मके उभे whe नादा सुवामाखय इदन्धः सरखती Vaart देवताः wear: क्ंगेाखक्याः IM: यश्रः-कारणं Bra a Hrafarafaa, aur ओआजेद्ियं क्गाखकयोः स्थापयन्ति तया च्येद्रग्यां च्योष्रौ- देवतामुखेन afeg cfd दधुः ॥
पञ्चममन््रमाद। देवो HAHN TA सुदुघे! पयसेनर सर खत्यञिना भिषजावत । wa न ज्योतिस्तमयाराङती wa दृद्धियम्। वसुवने वसुधेयस्य वियन्तु यज” tia wait तिशन्दवाच्ये पञ्चमानयाजदेवते देवो द्यातमानात्मकं Ta | अभोष्टफर्स्य Say Bea सृष्ट दाग्ध शक्ये, तथाविधे उमे Tar सरखती भिषजावश्चिन चेत्येते यूयं caer खहविषा
TRA Way रचत । ्रातिरेव्यो खमगयारुभयोाः Wa We 4x2
ord तेन्विसोय-ब्राद्मगमाष्ये
च्यातिनं च्यातिरिव, यथा aera: व्यातीरूपं शोर स्वाप- uf तददिद्धियं धः ॥
षष्ठ मनग््माइ । “zat carat fader) डहाताराकिष्म- श्विना) वषड्भारो; सरखतो | लिषिंन इदये मतिम् treat दधुरिद्धियम्। agat वसुधेयस्य वियन्त यज” 2 ]इति। हाट शब्दवाच्यो षष्टानयाजदेवो देवा दातमानात्मका ये विद्येते, या चदेवानां भिषजे whet, याच भ्ररख्रतो agra: सिता ते सर्वै यूयमिद्धम् श्रवतेति शेषः । पनरपि ते स्वं दये इदयकमले मतिं बुद्धिरूपां लिषिं न दोप्तोमिव, यथा बद्धिरूपां Hifi wea स्ापयन्ति तथा treat दाठरेव- मुखेन we इद्धियं दधः ॥
श्रथ सप्तममन््मादह “देवीस्तिखसिसा Tat: | सरयख- eat भारतीडा । We ग मध्ये नाभ्याम् । THA TyY- रिश्ियम्। वसुवने वसुधेयस्य वियन्तु an” दति । सरस्तो भारती दडत्येताः तिखः सप्नमानयाजदेवताः परस्परं करा- चिदपि अविय॒क्रा इति am, पमस देवोरिव्युक्रम्। अथवा एकेकस्या देवतायाः मूत्तिं चयविव्षया तदुक्तिः । ता एता देवताः सरखत्धश्चिन्ये Waa सव्व wives ae नाभ्यां Wi न बलमिव, यथा बलं खापयन्ति तयेग्धा्येम् cfd दधुः ॥
अरयाषएटममनग््माड | “Za wet नराज्न्षः। जिवद््यः सरसखत्याश्धिभ्यामोयते tu: रेता म खूपमद्टतं जनिचम्।
२ कारे ई प्रपाठक १९ VATA: | ७२७
rary लष्टा दधदिद्धियाणि । agar aguas विय जतु यजः” [४] xfai नरा्र॑सास्थाऽष्टमानयाजदेवः, ख च देवः चोत- | मानाक्मकः, TK Wem: Frey: saTzeew: रथा रययुक्रः, ख च सरखलत्था simarg सह tua व्या- प्रियते, रूपं खूपसन्पादकम् Nad सुखकारणं जनिचं प्रजा- त्पादरकं रता न रेत द्व, यथा रेतः Bert प्रापयन्ति तथा इन्धायेश्रायम् श्रयं लष्टा नराश्रंखखो देवः इद्धियाणि दधत् खम्यादयति ॥
नवममन्तमाइ | “देव wat वनस्पतिः। डिरप्छपणं afte भ्याम् । Tea: सुपिप्पलः | इन्द्राय पच्यते AW! HTT waft म भामम्) वनस्यतिने दधदिद्कियाणि। वसुवने aguew वियन्तु an” tial नवमानुयाजदेवेा वनस्य तिज्रब्दवाच्यः, सख चश Sat ातमानात्मकः TE: इन्द्रेण सितः fecaqe: gatas: aft Canary युक्रः सर- wary wafer gfame: भओाभनफलापेतः, wereafas ae मधु मधुरं दविः पच्यते। Brat न नुतिं, चथा शरीर मध्ये बखश्रक्रिवेगमत्पादयति। खषभा न भामं, वथा खोक कथिदृषभा दृप्तः काधमृत्पादयति, तददयं वमस्यतिः मः श्रसरद्यभिद्धिवाणि दधतु सम्पादयतु ॥
अय दश्ममन्माद। “देवं बर्दिवीरितोनाम्। wat सोणंमश्चिभ्वाम् । चे बदाः खर खल्याः [४] । स्योगमिश्् ते खदः | tare way राजानं बर्हिषा दधुरिद्धिवयम्। वसु-
७२८ तेत्तिसीय-ब्राह्ययभाद्ये
at वसु्ेयस्य वियन्तु चज” इति। दभ्रमानुथाजटेवस्वरूपं बरदि्नामकं, त्च रेवं द्ातनाद्मकं वारितीनां जखलप्राक्नोनां सम्बन्धि aa -ढमि्जलेन सिच्यते, aa afesiraa averfe भ्या मध्वरे चागे WMG प्रसारितम् He बदाः कम्बलवत् we: सरखत्थाः सम्बन्धि रे xx तादृशं afe: ते तव स्यानं सुख- करम् उपनिवे्रगस्थानम् twa जगदीश्वररूपेद्देवताये मन्यु वैरि विषयं are राजानं wot दीभिम् ches we- रादिपारवश्च after बर्हिंदँवतामखेन दधः सरखत्यादय सम्पादि तवद्य: ॥
एकाद श्रमन््रमाद | “gat श्रभ्रिः खिष्टत्। देवान् ae- याययम् | ₹हाताराविष्धमश्िना। वाचा वाच सरस्वतीम् अर्म साम fasaa fas <=: सुचामा सविता वर्चा भिषक् । cat देवा वनस्पतिः 1 feet देवा ्राच्यपाः। दष्टा अग्मिरभ्भिना। हाता हा स्विष्टृत्। an न cufefeaa अण्वं मपचितिर खधाम्। वसुवने वद्धुघेयस्य वियन्तु यज"! [६] इति। एकादभाऽनु यादवः सि्टरुच्छन्दवाचकोाऽद्भमिः, Visa च्ोतनात्मकः श्रन्यान्देवान् यथायथं यच्त् ays ara तं तेन पुजितवान्। कं कं पजित्तवानिति तदुच्यते, हातारो रव्यमानषश्पी देवे GS TY Val वाचा AAW CH देवम्, अश्विना दा देवो वाचं खरसखतीं aquret खरखत्यास्ां देवतां पूजितवान् । तथा खिषटकदयम् afi शमश्च उभे श्राज्यभागदेवा पूजितवान् । garam: fee: ve पूजितः,
२ काणे द प्रपाठके १५ अनुवाकः| Ore
सविता च खिष्टः । भिषग्रधो वरुणेनापि fae: 1 तथा युप- देवा वनस्यतिरिष्टः अ्रच्छपाः प्रयाजानुयाजदेवाः fren: | देव्या हाता asaafa: साऽयमनेना्चिना te: 1 खिष्टछदा- ख्याऽयमग्मिः FA Wana यजमानाय यथा म यश्च दव cfd दधत सन्पादयति। तथा wer चीरादिरसं खण्या- दथति। तथा श्रपचितिं पृजां सन्याद यति । तथा सखधामन्नञ्च सम्पादयति il
दति चतुदगराऽनुवाकः॥९४॥
[नि वि) ELAS
अथय पञ्चद्शाऽनुवाकः।
चतुरे प्रधानपश्रुचयाथा अनुयाजप्रेषा उक्राः। श्रय UVUTH खक्रवाकप्रेवाऽभिधीयते। “Mea श्रग्निमद्य रातार- ASU । श्रय सुतासुतौ GHATS: पचन् पक्रीः। पचन् परोडाश्रान् | WIT VIA) बप्नन्नश्िन्वां army waar इन्द्राय) बप्नन्सरखल्ये asfaxrarfeara | anfexrad- भमश्िभ्या area | wre sy देवा वनस्पतिरभवत्। afmat alia aca wate [९] area मेषेणे- श्रायाञ्िभ्याम् | ईनद्रायषंमेणाश्िभ्या Waa | Way B- ze: प्रति पचतायभोषुः, अवीटधन्त Ze: | श्रपाताम- श्विना सरखतीष्धः सुचामा. TART | सामान्ह्युराम्णः। उपा उक्था AIA FEAT WE! श्रवीढधन्ताङ्गषेः। ला
eRe तेत्तिसीय-ब्राक्मगमाव्ये
aye राधंयषीणां म waza way सुतासुती ay- AIT: | TW WIAs: | WA देवेषु वसुवाय्ा च- wa tfa ताया देवा देवद्ान्यद्:। तान्यस्मा Wem: स | ्राचगरस। टषितख हातरसि भद्रवाच्याय प्रेषितो मानुषः। सुक्रवाकाय खकरा ब्रूहि” [९] दति । warfar कमणि श्रयं यजमानः श्रद्मिरूपं दैवं erat डहामनिष्यादकं परुषमदटणोत TAIT) कीदृशा यजमानः, सुता सुतौ सुतम- farga साम सुरादि श्रसुतमभिषवरडितं पयः प्रति तदुभ- यमस्यास्तीति सुतासुती। किं gaa पक्तीः, पक्रव्यानि द्रव्याणि पचन् पक्तानि कु््वेन्। तथा पए्रोाडाञ्चान् Taxa विचादीन् पचन् पक्तान् gaa wer अञ्चिनादीन् गहन पातेषु MAHI याऽयं sae सरखतोमिग्धयुकराभ्बाम- भ्यां adgard et बभ्रन् aur यो मेषसमिचराश्ियुक्ाय ABTS UTA aw । तथा या टषभखमश्िसरसखतोयक्राय मुस्यायेग्धाय aw । अद्यास्मिन् दिनि वनस्यतिदेवे wares: are sway BE ख्िरावसवान यक्राऽभवत्। खर सखतीषध यक्ा्यां aenaafnat कागेन agar यजमानाः परि चर्त दश्राश्रियुक्राये wend सरस्ल्ये मेषेण qT परि चरभ्ति। श्रश्विसरखतोयक्रारेद्धाय zag पशना परिः चरन्ति। तान् पथम् इृशद्रादया देवा wey असितवनाः। मेदस्तः मेदांसि पचता पक्वानि खवींषि ्रत्यग्रभीषुः प्रति aaa: | ग्टरेरनष्ठितैः whew वद्धंतवन्तः। श्न |
R WT द पपाटके १५ अनुवाकः | ORR
Zar, rary ‘Stree,’ सुराखद्त्रानि sraarfe, warat’ चीतवग्तो,सरस्तो FAM, SATA STN’ Cy पोतवान्। 'डपोा'खमोपे, SMT मदाः'धस्तरवद्धषंरेत् AM, AY GAT: | "विमदा" farce yen, “aer भक्षितवन्तः। aye: wy विरेषैःः“अवोटधन्त' सम्बग् af gaa Wy अख्िन् HUT, हे wea? अरतोखियायंदर्जिंन् Stra: ara amar: “wae ठतवाम्।श्राषं यइ खषिकु लेत्पल,“खवोणालपात्" हे षिनप्तः गे चग्रवन्तंकम् षि प्रति चतुथं इत्यथः | एतदुभयमपि ख्वि- विरेवणम्। कीदृभ्र यजमानः "सुता छतो रक्िषुतानभिषुतद्र य- इथवाम्। किमथे टतवानिति तदुच्यते,“ आ सङ्गतेभ्वः बङन्यः"आ ग- wife कमणि सम्बद्धानां teat देवानाम् we । कनाभिप्रा- aw टृतवानिति शाऽभिप्राय उच्यते, “एषः VAT, Bay वारि'पु- राडाशसरूयंवसुपयःसुरारूपं वारि च.रेवेषु"“श्रायच्छतेःखममा- द्ागे करिव्यतोति।'तायारेवारेवदानाजि"याजिताजिरेवेभ्या दकानि watfa gar ‘ae. afar दकवमतः।"तानिः्षब्बाणि vfa:aenrfa aa यजमाना य,“त्राज्राख च सिद्यन्लिल्येवमाि- चञ्च कुङ् । Waa च' तल्षिद्ययम् wor” ge रे Wa’ "दइ - faa: मयाभिखवितः प्रेषितख,.श्रसि',.भद्रवाश्याय' aereqe- माय प्रेषितः "मागुषः हाता लं AWS वचनं वाका Ge Taw Rist देवः TMAH,’ तख Tare are, ‘Gary Aw ce द्यावाण्थिवीव्येतान्यनवाकोक्रानि ज्राभनानि वचनानि कथय ॥
इति पञ्चदगाऽनुवाकः ॥ ९५ ॥ ॐ 2
eRe Sfedu-wrenrs -
IG QTV ATT: |
Tarte खक्रवाकप्रेवोाऽभिरितः। Gwe foranfara मन्ता eum) fray uate fafee: पुष्वेवत् पिट श्च टति। ख च राजद्प्रकरणे चातुमच्येषु समाय पिद मत canara area: तदचथानां मन्तारं qui प्रतीकं दशंयति। ““उज्जन्तसला Waray श्राना WH सुक- हना । ay सममे भगं ay साम yfefaar मनीषा। wat fe a: पितरः साम पुषं ay साम पिभिः संवि <r बर्दिषदः पितर are पिदन् | अ्र्िष्वान्ताः पितरो sfrarar: पितरः” इति. । एताखु “owe इवामरः एषा सामिधेनी । सेयं संडितादितोयकाण्डे व्याख्याता । “श्रागेो अपरे" A साममहे' Tae ्राख्यभागयोाः परोऽगुबाक्ये। तेच Sat ST WU: पवत दृत्यनवाके arena) सोमाय fara Utrerw षरकपालं निब्ंपतोत्यस्िन् कर्णि ‘at सोम aft कितः “लया डि मः पितरः" इत्येते प्रोाऽनुवाक्पे। awa “लवं शम fuefa:? इति ave) पिदभ्या afeagir धाना cafes anife afeac: पितर aware, are पदन सुविद्चामि- त्यते Tse aA STRAT: Feat! cater asa । fre ऽप्रिष्वाकतग्याऽभिवाग््ाये 8 मन्धमित्यच, “्रभ्िव्वान्लाः far दः" सम्वास CMT परोऽनुवाश्या | ता Tare; साम प्रचिकिति CANE: सत्र SATA yA TTS व्याख्याताः ॥
श्रय fedtat पुरोाऽनुवाक्यामा₹ । “afrarara gad |
२ WTS fC प्रपाठके १९ WATT: | ORR
वामे । मराश्रश्से Braves य wre ते at wim: सुवा भवन्तु | WaT भवन्त fers शं wae” इति, “श्रभ्नि- ्वाश्नाः' अच्रिषवात्तनामकाः पितरः faefawar: | तेषचा-ः तमाख्छगतपिद्रयश्चत्राह्णे स्यष्टमभिदहिताः, येवा अ्रयश्वानोा ग्टहमेधिनः ते पितरोऽभ्रिव्वान्ता tf मनव्यजन्नन्यब्निटामा- दियागमरला स्मान्तकर््गिष्ठाः षन्ता खला च ford गताः AAT “शतु मतः, WEST यत्नकालेन यकाम् "हवा महे" आङवामः। ये पितरो मरा शंस" ae: vena ay सामादिरूपेण ‘erate समपानम्,“श्राद्दः› प्राप्तवन्तः, ते" पितरा मः" अस्माकं “सुरवाः` सुखेगाहा तं war:,“waew? भोघ्रमतिमम्ता भवन्तु । “a? अस्माकं, ‘fers? area ‘we सुखक्ररा WAM, “WATS? पशवे च धं" मवनक््
अथ विकर्पितामन्यां दितीयां परोऽर्वाक्छामाइ। “श्ये अरभिव्बात्ता येऽगभ्मिव्वान्ताः [९] axtrae: पितरः शा- म्यासः। परेऽवरोऽग्टतासा भवन्तः असिन्वन ते gaara” इति । afar पुष्वाक्रखच्णाः पितरो ये uf, a च यागं war पिदखाकं प्राप्ता “safgarat: पितरः", ते we ऽपि श्रडहामुचः' पापान arefaart:, (साभ्यासः' सामपा- नादाः, "परेऽवरे, छतयागाः “AY, uracfear ‘war’, feur afq, ‘sae.’ मगग्यवच्छीच्रमरणशरदह्िताः, ते ‘wan? पितरः ‘afunam’ carat ene यजमानमधिकं waa ।
UQUAATATS “HATH Wa li 422
|, तेत्तिेव-ब्राक्लवभाय्य
अथ ata STATE | “वान्वये दुगे जवमाकाः ST मम् उदीराणा अवरे परे a अरभ्रिव्बाश्ता wafa: संवि दागाः। wager इविरिदं जुषन्ताम्" इति । “afrarm’ मामकाः पितरःमदीयम्, द् इविजुंषन्ताम्" steer: अग्नि म्बा जाः, 'वान्वाये' ATTA: धेनाः, “ATW प्रिपतं "करश्च" यवपिष्टरूपं aa जषमाणाः", तेषु मध्ये ये परे उकरूपाः ये च wav’ निशाः, ते सर्ण॑ऽपि (उदीराणा अस्मिन क्वि खत्कवें ख प्राप्ताः “खतुभिः' awareness: wy “संवि दानाः" रेकमलयं गताः, Cerny waged पिदरराजेन यमेन SYA: | अज न्ाखाकरानुसारेणख विर न्तर चकार खुदाजहार | ATG कव्यवाइनाय यमाय वा मन्वभिति॥
तज इयाः प्रोऽगवाक्षयोाः URS याश्यावाख अती- कानि रदभयति। “acd कव्यवाहन | way ईडिता जात- वेदः, मातखोकयेः' इति । unfee sane दवामह इत्यनुवाके संहितायां व्याख्याताः ॥
अथ तन्नेव सिकृतः पुरोाऽनुवाश्चामा। “ये तादपु- Yaw जेहमानाः हाजा धः Araya WH: आपन याहि सुविदबेभिरवाङ। aa: कये: पिदरभिरषं्यषद्धिः"+इति, श्ये' पितरः, "देवजाः" Tay मध्ये,"जे हमानाः' प्रथमानाः, “T- WEN? दामकदंन् वद्धंयन्तः, “PAT.” साचरूपेः we: GMAT: सन्तः," TH! WHS: इवि भिः, ated’ ats गताः। Can 4: frat wise, wire arate wag farses,
RWS ई प्रपाठक १९ अगुवाकः। CRE
आगच्छ | कोदृशः पिदभिः, ‘gfacafa सम्बक् अभिन्नः, ‘wa: सत्यवादिभिः, ‘way ware पिद्षामन्ेन om: caniefgy ua दोप्यमानेऽस्िन् aafe निवसद्धिः ॥ अथ तचेव थाश्चामाह | “WaarEant पुर्प्रियम्। wis yan इविषा सपर्यन् coreg weary forgery । खनः wat वीरवतो£ सण्डण तु [२] इति। we खिषटशटाख्मिमम्, “अभ्िम्.“खपाषद म्, उपसन्ास्ि। कि gan “चतेगः,.इविषा?, “खपर्म् पूजयन् | atgwafti “इव्यव ' Zara were वाडा- TH TAU जरार हितं, ‘Veh’ weet बक्कनां यजमानानां fad, पिद णाम ‘away कब्यास्यस्य इविषा areca! ‘ay तादृजजाऽप्निः, "नः" were, "वीरवती" वीरैः watt, ‘wat पजपाजादिरूपां, “सष्टण्वतु" सम्यक् प्रापयतु ॥ अश्र विजिधोगबङ्गुहः ॥
पिदरयश्चे सामिधेनो queria विता ।
आगस्त म CATA TTT ॥
पिदमन्धामयागेतु लं साम म्रद्युभेमते।
पुरोऽनु वाक्ये याच्या त॒ तवं सोमेत्यादिका मता ॥
afte: पिढयागेतु atfanfewe aur
sfaafa wre: स्युरभ्निष्वालयजे तथा ॥
Uh कव्यवाहेति कव्यवाइयजे अयम्।
येता डे खिष्टरयागे ae: अष्टादर्ेरिताः॥
दति षोडन्नाऽनुवाकः॥ १६॥
eng नेलिरीय-ब्राद्यबमाखे
अथ सप्तदभेाऽनुवाकः।
Gres पिश्यन्नयाण्यानुवाक्या sar) रथ यत्पशवन्तरं खकारेण उदाइतम्, TRA वयोधसे पष्टुमालभत श्ति। तज warner मेथावद्चप्रेषाः प्ररशेऽभिधीयम्ते । 7 ्रथममण्माह | “ern यशदिङस्यटे | उमिधानं ava सुषमिद्धं ataai wafask वयाधसम्। गायों इनं इद्िवयम् । विं गां वथोाद्चत्। Fates Stade” efi याऽथं रेया “हाता साऽखम् Cray’ सोामक्रयणीपदथां सुव आ दखवनोये, “समिधानं समिशश्ामकं, प्रथमप्रया जरेव ‘ae’ यजतु । STW रेवं,.मदश्यशः' महते यशसः कारणं | ‘gr fag’. gam wean प्रज्दसितं | ‘ate? सर्भर्वरणीयं | ave दारा ‘af? acted, "ववेाधं' वयः आयुष्यं धारयतीति वयोधाः, तादृ्रं रः पश्ररुखामिगं देवं ang) लया गगा unm: wafsnaet कम्दोादरेवं यजतु । तते यजमा- नाच ‘tiga चश्रादिपाटवं। विं ara’ अविन्नब्टा माष षट को पलक दति चतुथकाण्डे प्रतिपादितम्, Wie मार catia चसा गाः खेयं विः, तादशं मां, "वयः wraag 'दघत्' सम्पादयतु | श्रयं प्रयाजदेव “QTE वेतु" इ यमान मख्य पिवहु । तदथं हे मागुष Bay, ‘aw याज्यां पट।
अय दितोबमन््माडइ । “erat यच्छ चिप्र तम्+ तगु प.तमुद्धदम् । यं म्भेमः;द्तिरदधे [९] where वया धमम्
२ WG ¢ प्रपाठके १० खनुवाकः। eRe
fay aq tfraa i femary at वया रघत्। बेत्वाञ्छस्य eradn” इति । तमुनपान्नामको दितीयप्रयाजदेवः, तं डाता "य्त्, यजतु । aw ‘herd weaned व्रतं UW NTs, Bee फश्य द्व जार मृत्पाद यितार "चं" तम्- नपाद्ास्यमभ्निम्, .अदितिः' दयं मिः, “mi Ty तं यजलि- WIA: | तदार ण ‘RAY प्रदा तामं,'वयाधसमिष्धः पद्ुदेवम खष्किकद्न्देाएवश्च wags ततः, ‘fed दिच्यवाहं at’ दिवां गाम् ्राख॒ब्यश्च सन्पादयतु। वेलित्यादि wear ॥ अय ठतीयमन््रमाद। हाता यशखदडन्यम्। ईडितं दबदन्तमसम् । दडङाभिरोष्यरः ew । समिश्रं वयाघसम्। ange दन्द tian | frag गां वयो दधत् [२] वेलाच्यश्य Vaan” दति । Cea’ कतीचप्रथाजदेवः, तं “हाता यजतु | wren, ‘tfed aa: विग्भिः gaa “ठजदन्तमम्ः अतिश्रयेन वैरिघातिनम, “द्डाभिरौद्यं' सहतिपराभिः wa- fou: Ba, सदः" THETA दश्रमित्यादि way aw विश्रेषणं ‘aa’ सा मपा नामित्रं; । ‘fare’ Frade ॥ अथय चतुथंमन्तमार । “दाता यकत्सुबिषदम्। पूष- खम्तममन्यंम्। सोदन्तं aftfe fra) wai बयाधसम्। aun ढन्द इन्ियम्। पञ्चाविंगां वया दधत् dare wiaas” दति। बरिःजब्देन चतुर्थप्रयाजरेव उश्यते, तं राता "चत्" | कीदृ, 'पुषष्ठन्तं' पाषवशसामय्ययुक्रम्, ` शरम मरणरदितं, "प्रिये afefe यज्ञ, ena उपविष्टम् । अन्ड-
egc Frew
wwe मरणरादित्यवाचो। द्यस्य fared ager TaTIAA ti
अथ पञ्चममनग्छमाह । ““हाता यचद्वचखतीः | सुप्रावश warTey: [2] । दारो THK TUT: | ATES इई वया- wea पद्ध कन्द दृश्यम् । त्वाहं गां वथादधत्। dare Vaan’ इति। इारज्ब्दवाश्याः wera रवताः, arg ‘waht’ व्या्निमनव्याऽवकाज्नवत्यः, “सुप्रायशाः Bs प्रायणं गमनागमनरूपं यासु ताः, खतं सन्धं वद्धवम | mare, Ferma सुवथामरशयुक्राः, -्राह्मणः" परि डाः, AEM: राता यजतु । इदमितव्यारि yeaa । ‘ae aw at वयो दधत्" साद्धंसंवल्छरजयोापेतम् ॥
अथ WAHAMATS । “CAT यसत् Bawa) Bird zeit खभे। गक्तोषाषा म द्शेते। faafag वयोधसम् । fad कन्द इन्द्रियम् [४] वष्टवादहे गां बयारधत्। वाच्य Vaan” दति | 'गक्राषाखा' पष्टप्रथाजरेवते, ते च “Goa शाभनरूपयकर, ‘Gia wrrrfwerga, जिष्यश्रब्देन कला- विद्या उच्यन्ते (ठृशती' aval "न दते cea चते एमे शाता यजतु! ‘fa विश्वख्ामिनम् 1 इख्रमित्यारि पू्॑व्। 'वष्टवाहं" संवक्छर चतुष्ट यापतम्॥
BY सप्तममन्रमार। “हाता चत् प्रचेता | रेवाना- मुत्तमं ow rarer रव्या कवी Taig वचाधबम्। जगतीं इन्द tia अनद्धा गां वया दधत् | Aaa
२ MW ¢€ प्रपाटक्रे १७ खमवाकः। ORE
रातर्यजःः इति । Tar rarely सप्तमप्रयाजदेवेा,तेा च प्रे ताः प्ररुष्टश्नानयक्र, दे वानां" सव्वेखामुत्तमं, "यशः", सन्पाद- यन्ते । Hay विद्धा, “सयजा ' सदेव वन्तं माने,“दृ द", कमणि (अन्धां शकट व्टनत्तमं गाम् । अन्यत् पृव्येवत् ॥
अयाष्टममग्तमा द | “दाता यच्त् पेश्रखतोः (a) तिसा SALT: | भारतीष्टंहतोमदीः। पतििद्रं वयोधसम् । विराजं दन्द ददेग्रियम्। Ut ai a वया दधत्। वेलाञ्यस् रातयजः दूति ‘faa देव्यः" अ्रष्टमप्रयाजदवताः, ता 'पेशख- तीः ङूपवत्यः.'दिरण्मयोः' सुवषाभरणापेताः,'भारतोः' cfa- बङवचनेन दडासरखत्यावपि VHA SEAM VT: “AW.” पृच्याः,"पति"पालकरश्धेनुं गां 'नवप्रज्तिं गामपि। अन्यत् पुत्वैवत्।॥
नवममन््रमा₹ | “दाता यत्ततपुरेतसम् | लष्टारं पष्टिव- द्धनम्। रूपाणि fad van, पष्टिमिद्रं वयाधखम् [a] faut इन्द द रेद््रियम। sare गां म वयोादघत्। वेवाञ्छस्य Vaan” tf) ‘ae’ शब्देन भवमप्रयाजदेव उच्यते, स च “सुरेताः WHATS: बहप्रजाप्रदः, शरीरस्य पष्ट aga- तीति पष्टिवद्धनः'। सख च प्रतिश्रोरं ‘sua विलक्षणानि 'खूपाणि बिभ्रत्", ada) तादृशं देवं Sar "यत्ततः यजतु, ‘ofa’ पष्टिप्रदम्, TRH’, “Soe aA’ Guage टषभमपि। अन्यत् Taq It
दशममन्तमाद्। “WaT यच्छतक्रतुम् | दिरण्छपणंम्-
क्थिनम् । र्नां विभतं व्िम्। भगमिष््रं वयाधसम्। क- 6 ^+
७8० सेन्तिरभेय arene
तुभं छन्द द्टेद्धियम्। वशां aed arg वया दधत् । वेवा- व्यस्य हे तयज दति । ferure शब्देन सुव्ंपलयक्रे द्रम WATAT AT वनस्पतिरुच्यते। स च“शतक्रतं`शतसद्ाकक्रतुतुम्, (उ क्धिनं' शस्तापेतं aay प्रशस्यमानमिव्य्थैः। ख च ‘aff स्ववशं, ‘Twat’, युपावम्बायां,“विभ्रत्, ada, तादृशं हाता, यजतु | भगं भाग्ययक्रं, वशां" बरध्यां, वेहतं ara’ गभं चातिनीं गामपि। श्यत् aa i
एकाद णमन्तमार | हाता यत्तत् खाडहाकतीः। wi ग्रहपतिं VaR) वरुणं भेषजं कविम् । च मिन्द्रं वयोधषम्। श्रतिच्छन्दसं दन्द ^दद्दरियम्। Tega गां वयो suai वे area Braun” [७] दति ‘arerafa शब्देन Wares याजदेव उच्यते। स च BUH ग्टदपतिः' प्रत्येकणग्रदस्य पालकः, ‘aquy’ पापवारकः, ‘“afa:’ विदान्, तादृश, -श्रत्रिं, दता, यजतु। “चच” बलवन्तं, “ख हत् Freq अन्यत् एृ्वेवत् ॥
दति खक्तदभओाऽनुवाकः॥ yout
* रतदादश्पुस्तकं कतिपयख्ामे refsafadteu: पाठो वत्ते, कतिपयस्यान कवलमिद्दरियभित्यादिरेव | भण्ेऽपि ददशब्दयत्यामेप- दानेन ाख्याक्लताल्ति |
† अथ मृदिते तेत्तिरोय.त्राद्यणपुस्तके सप्तदश्ानवाकानन्तरम्, ‘xsaesfa गायचाों न्यविं सुचित्रत खुविमण्णिङ् दित्धवाइमि- ara: “xfsuataagazenefeaagagqcauara वया दष सन्ववतु'' इद्यन्ताः रकादश्चंः सन्ति। किन्वसू्ठम्ये agree नतासाग्दचा ब्याद्यान TAA || a
R काण्डे द प्रपाठके \< खनुवाकः। ७8९
अरथाष्टादणशाऽनुवाकः।
Ve प एकादश प्रयाजप्रेषाः सप्रदशऽभिडिताः। श्रष्टा- दशे श्प्रिनामकाः प्रयाजयानज्या उच्यन्ते। तच प्रथमाग्टच- are. * “समिद्धा afa: समिधा सुषसमिद्धा वरेण्यः गायतो कन्द दृद्धियम्। च्यविय दधुः" दति। समिश्नामकः प्रथ मप्रयाज्रदेवः, ‘afg:’, सच .समिधा' समिद्यागेन, 'सुषमिद्धः' as प्रज्वलितः, योऽयं तादृशराऽत्निः यच्च गायच्याख्यं कन्दः", साऽपि विः साद्धंसंवत्छरो गोः, त एते देवाः “दद्धियं' चक्तरादिपारठे, "वयः ्रायुव्यञ्च, "दधु." सम्यादितवन्तः॥
श्रय fedtarare । “तनुनपाच्छचितव्रतः । तनना aram | उष्णिक् छन्द इद्धियम्। दित्यवाड् गोर्वयो cu.” दृति।"तननपाच्' ढब्देन दितोयप्रयाजदेव उच्यते। स च श्रटुचि- WAY LEA AAA युक्रः, ATW: AAAI’ शररौरप्रा्ि- ेतुः,.सरखती' च, ‘shun कन्दः", च, 'दित्यवार्" संवत्छर- इयेपेता गाः", च इत्येते देवा “दृद्दियं',"वयः',च षभ्यादयन्त्॥
तीयामाड | 'व्डाभिरग्निरीद्यः। सामो देवा waw: [a]: अनुषुप् कन्द द्न्दरियम् । त्रिवत्सा Waar zu. efa | ‘curfa: मग््ाक्राभिः स्तुतिभिः, Seq स्तुत्यः, ईद्यनामकोा- ऽन्जिः दतीयप्रयाजदेवः, यख ‘saw: atucfea:, सामा देवः" यत् “अनषटुष् न्दः", योऽपि संवत्सर चयापेता ‘ar’, त
एते देवाः, दृदयं", "वयः", च "दधेः" ॥ * ३०९ षायां ““इडस्यदं सब्बवेतु'” इति भान टश्यते। afa-
रिक्तपाढ इ्नुमायते। 5 ^ £
११ | तेन्िसीय-ब्राद्मशभाश्ये
अय चतुर्थोमाइ। “gafetfa: पूषण्वान् । शोखवष्टि- THAW: 1 छरती दन्द इन्दियम्। पञ्चाविभार्वया zu: दति । सृष्ट बर्दियस्यासा“सुबदहिः',एतन्नामकञ्तुप्रयाजद्वः ्रभनिः?, “पूषण्वान्” पष्णा Tay युक्तः, पाषणसामथ्ययुक्रा वा, “ete afe: वेदिप्रसारितवर्दिंयुक्ः, रमतेः" मरणरददितः, दृशे याऽग्भिः, "यच ea छन्दः", योऽपि साद्धंषंवत्छरदयापता गाः", एते देवाः “Kf वयः, च "दधुः" ॥
अय पञ्चमोमाद। दुरो देवोदिभे मदीः। WET Tar ewafa: | पङ्किग्डन्द इरेद्धियम्। तुव्यवाड् Maat दधुः" [२] दति दुरः, पञ्चमप्रयाजदेवताः। at ‘eat. द्यातमानाः, ‘feu? दि गपा, AW AV यय ब्रह्माः न्राद्मणएलामो, "हृ इस्परतिदे वः”, चद पि पङ्कग्डन्दः", योऽपि साद्धंसंवत्छरोापेता गोः", एते देवा “इद्धियम्, च "वयः", "दधुः ॥
अथ alae | “उषे ast giver fad देवा श्रम- wi: 1 fagy छन्द इद्ियम्। पष्ठवाड् गीर्वयो cy.” दति। 'उषे',षष्टप्रयाजदेवते,'्यङ्की' प्रयतमाने,.सुपेश्रसा"जगाभमानरूपे, tem a देगा, ये च ‘gan: मरणध््मरदिताः, ‘fay fat’, aw ‘faye कन्दः", याऽपि संवन्रचतुषटयेपेता गोः", एते देवा द्द्यम्", वयः, च "दधुः" ॥
श्रय सक्नमोमाद््। “Sar दातारा भिषजा । weg स- यजा युजा । जगतो न्द रृरद्धियम्। WET Adar दधुः" ofa देव्यादातारो', मन्तमप्रयाजङेदा, ते च ‘fase
RAE ¢ प्रपाठक १८ खनुवाकः। OBR
चिकिल्छकी,“दन्दरेण',"सयुजा' सरवन्तं मानै, "यजा, परस्परमपि संयक्र Czar ये देवे, यच्च “जगती न्दः", याऽपि शकट वदगक्षमा "गोः", एते देवाः ‘thaw, ‘aay’, च "दधुः" ॥
अयाष्टमोमाइ। “fae CVT सरखतो भारती मरता विशः [द] विराट् न्द tifa Gant वये दधुः" इ्ति। .सरखतो"“हडा""भारतोः, च चटमप्रयाजदेवताः, "तिरः" याः सन्ति, येऽपि देवानां aw ‘faw:’, ‘axa’, यदपि “विरार् इन्दः", नवप्रदधतिका शनेः, अपि या विद्यते। एते देवाः ‘cw कमणि, “सद्यम्, "वयः", च (दधः ॥
श्रथ नवमोमाइ। “ABT GUAT श्रहुतः। CRT ufe- agar | दिपाच्छन्द श्देद्धियम्। Gar art वया Ty Tha 'त्वष्टा',नवमप्रयाजदेवः,स षम्तुरोयः श्रोघप्रा्िमान्, “AAA: आखयर्यविद्रहः, तादृशी या देवः, या च ‘afeagay’ पष्ट agfaarctt at ृद््राद्नोःयदपि ‘fear’ पाददयोपेता ‘sar Ara’ से्नसमर्यौ जारपि at विद्येते,ते देवाः ‘cw’ कर्णि 'दृद्द्ियम्", च "वयः, च दधुः" ॥
अथ cwatare | “रमिता at area: सविता प्रसुवन् भगम्। कक्ुच्छन्द् TERIA! ANT वेदङ्गनं वये zu." char "वनस्पतिः", दन्मप्रयाजदेवः,स खमन रस्माकं," शमिता' war- पद्रवशमनरेतुः,तादृजायोा देवः,यञ "सविता, ‘aa’ Saray प्रसुवन्" प्रेरयन्, avid, "गानं, Area, वेत ग्भ॑चाती षती ‘aul’ बन्ध्या या विद्यत, एते देवाः (दद्धियं",'ववः",च दधुः" ॥
588 afacta- areal
WURITMATS | “खाहा BY वरणः | Baar मेषं करत्। ्रतिच्छन्दाम्बन्द टृद्धियम्। SETA गेवेयो दधः [४] दति! खाहाकाराख्य एकादश्प्रयाजदेवः ay निष्या-
दयति। खख "वरुणः श्रनिषवारकः, "सुत्तचः शाभनवलेापेतः, भेषजं करत्" Sad करोति, तादृशा या दोवः यच्च “श्रति- HRT: याऽपि ws wea’, गोः", एते देवाः “दृद्दियम्ः,'वयः', च ‘ey इत्यष्टादथ्याऽमुवाकः॥९८॥
अय ऊगविंश्राऽनुवाकः। र्स्य पञ्चाः प्रयाजयाज्या Hateusfafeat: 1 Walt fat वपा-परोडाग्रहविषां यजच्यानुवाक्या उच्यन्ते। तब वपायाः पुरोाऽनुवाक्यामाह | “वसन्तेनन्तुना रवाः । वश्व स्विद्ता Waa! रथन्तरेण तेजसा । “face वथा दधुः" ति । 'वसन्ताण्येन “wazas सहिताः ‘aga: ‘Zar’, TR’, “विः*“दद' समण्यंमाणं,'वयः'श्रायुयश्च, "दधुः" सम्पादितवन्तः age ‘fa: fracrea स्तामेन ‘gay | तथा ‘ave
तेजखिना “रथन्तर' श्राख्येन wear Waa वपायाज्यामाइ | “MAG दवा तुना, रुद्राः WaT BAH! Tat यशसा बलम् । “falc वया द्धः" इ्ति। aman ufeat: | रद्राः", "पञ्चदश्रस्तामेन, यत्रखिना (इ रत्साखा Qa, बलकरं, Ufa’, वयः", च oR’, ‘Tye
२ कारे ष् प्रपाठके १९ नुवाकः। ९९५
परोाडाशस्य परोाऽमुवाक्यामादइ। "नववधाभिष्छंतुमादिल्याः। स्लामे watt Waa [९] वैरूपेण विशाजसा । रविरिद्ध वये ow” दति । "ववषंत्तुना सहिताः ःश्रारित्याः", "मक्तदभ- स्तामे"वेश्वानयारकेण त्राजखिना "वेरूपसाशा ‘qa’, “दवि- वेयः", च "दधः देः ॥
परोडाशस्य याज्यामाङ | “श्राररेनन्तुा देवाः। एक- विच भवः wan वैराजेन भरिया रियम् । विरि वयो दधः efi शशरदृतुसदहिताः, (कमुनामकाः, दवाः, ^एकविं्स्तामे', "भिया" saga वैराजे साका, “स्तुतम्, “श्रियं” ओ प्रदं, (विवयः, च “इनदर, “दधुः ॥
अद्य विषः पुरोाऽनुवाक्यामाइ। “शदेमन्तेनन्तेना देवाः । मर्तस्िणवे Wan wea watt: ae: हविरिन्द्रे वयो cen tia | ^हमन्तन्तुसदिताः,.मर्न्नामकाः,“दे वाः, ‘fawa- स्तामे,.बलेग` Gana, aH’ शकरसाका, “स्तुतम्, "विः", "वयः, “ae, बलप्रदः दविर्वयख्च श्रे", "दधुः ॥
दविषो याज्यामार | “ग्रेिरोण कना gar: | चयस्तिरणे- SHAY स्त॒तम्। सत्येन रेवतो: waa इविरिद््रे वया gy” Ce] <fa i ‘Sfatdafear:, (देवाः, ‘aafeimra Ma "सत्यंन" सत्यवाक्येन डतु मा, ‘Can.’ रे वत्याख्येन सान्ता “स्तु ay, ‘saa अविमश्चरं, “लतं बलप्रदं, “दवि यः, च "द्रे", "दधः" ॥
दत्येकामविंनोाऽनुवाकः ॥ ९९ ॥
७8६ तैन्तिरी य.ब्राह्यणभाष्य
श्रय विंोाऽनुवाकः। एको नवि वपा-प्रोडाशहविषां याज्यानुवाक्या BAT | अथ fad अनूयाजानां मेचावरणपरेषा उच्यन्ते । तच प्रथम- मन््रमा₹ | “देवं बरदिरिद्धं Tarawa देवं देवमवद्धंयत्, गायत्रिया तेजसेदधियम्। तेज TR वयो दधत् | वसुवने वसु- wae वेतु an” दति । ‘afer शब्देन प्रथमानु याजदे ABET Baa, aw "देवं" योतनगोलं । येऽयमिन्द्रो चवयेधाः' wt व्याधारकः, तं Zafay पु्वौक्देवगभोलं बहिखरूपम् “श्रा gua वद्धिंतवान्। तच्च ‘areata कन्दसा सहितं सत् ‘sfea चच्तरादिपारव, तेजः" AUCH fa: aa.” श्रायुथश्च 'दधत्' शम्यादयति | "वसुघेयस्छ' धनाधारकस्छ Taw, “aya धने, द्ाननिमिन्तमयं प्रयमानूयाजदेवे वेतु" आज्यं पिवत्। तदथं रे रातः, "यजः याच्यं पट॥ अथ दितोयमन्लमाइ ““देवोदारो देवमिन्रं वयोधसम्, रे वीदं वमवद्धंयन्। उष्णिद्धा कन्दसेद्धियम्। प्राएमिदद्रे ववे दधत्। वसुवने aguaw वियन्तु an” [९] इति) “at शब्दवाच्या देव्या दितोयानुयाजदेवता याः सन्ति, ताः देयो Sy Gran, "वयोधसम्", श्रः, देवम्, “श्रउद्धंयन्। ata देयः "उष्णिहा ङन्दसा", सदेद्ियपाटवं प्राणं ख्य॑म् ्रायुव्यञ्च ‘TR’, सम्पादयन् ॥ अथ दरतीयमन्त्तमाडइ | “देवो टवं वयाधसम्। TT TT मबद्धंताम् | अनष्टभा छन्दसे दवम् । WAZ वया दधत् |
२ काण्ठेद प्रपाठक Ro मवाकः। ७8७
वसुवने वसधंयस्य वीतां an” इति “उषे देवी' vars Zar द्रतीयान याजरेवते, ते उभे "वयाधसमिख्ं देवं", af gaan । ते च “्रनष्टुभाः, छन्दसा", सह ‘aie, वाम्बयांसि ‘ez’, सन्पादयतः।
श्रथ चतु्मन्वमाइ | “देवो BNW देवमिन्द्रं वयोधसम्। रवी दवमवद्धंताम्। इत्या छन्दरेडियम् | ओचमिन्धे वयो <udi वसुवने वसुधेयस्य वीतां an” [९] इति जेष्ट देवी" SATS देवै ये विध्यते A Tar द्यातमानं ‘aar- धसमिन्रं देव", वर्द्धितवद्यो । ते च हृत्या इन्दसा", सद ‘sfx’, araaqatfa ‘xe’, सन्पादयतः। इद्ियग्रष्दः सामान्यवाची, वाक्ङ्रोाचादयोा विश्रेषवाचिनः॥
श्रय पञ्चममन्माह | “देवी ABBA देवमिरधं वया- धसम्। देवो देवमवद्धंताम्। Tew ङन्दसेदियम्। wH- fag वया दधत्। वसुवने वसुधयस dat an” दति। ‘HATES ये Tar विद्येतेतेरेव्यो Gaara वयाघस- fax रेवं वद्धितबल्थे । ते च ‘vem’, "कन्द सा, सद ‘che’, ‘qa’, वयांसि ‘cam’, सन्यारयतः। प्टक्रब्रब्देन दोतिर्च्यते॥
अथ षष्टमन््माह । “Sar Tart Stare देविनं वयो- भसम्। दवा देवमवर्धताम् | जिष्ठुभा छन्दखेखियम्। विषि- fag वया quai वसुवने वसुधेयस्य वीतां यजः [दे] इति। रेव्यराटढनामको चो ‘Tar’, विद्येते ते ‘Zar’, Gaara 'वयोा-
धम्", शद्रः, वद्धिंतवन्ता । at च ‘Pagar’, कन्दसा", सड 6 B
ese तेन्िसीय-ब्राद्मजभाष्ये
‘sf’, ‘fat, वर्यासि, “ददरः, दधतुः। पूवव RIES श्ररीरकान्तिर्क्रा द विषिशब्देन रश्विरुच्यते॥
अथ सक्नममन््मा इ ।““देवीखिखूस्तिल दे वीर्वयाघसम्। पति- मिन्द्र मवद्धंयन्। जगत्या कन्द रेखियम्। बलमिन्द्रे वये TAA वसुवने वसुधेयस्य farm यज'* इति। या gar fare’ जिषड्ा- काः,एकेकस्याख्िमभ्िलवात् पुनरपि ‘fre: इति उच्यन्ते। ताः स्वाः 'वयेाधसं “पाल कं*,८द द्र", AAI ताः TA AAMT’, eae’, स ‘tifa’, "बलं", वयांसि ‘oe’, सम्पादयन्ति ॥
अयाष्टममन्धमाडइ। “at aAtraver देवमिन्रं वयोा- धम् । देवा देवमवद्धंयत्। विराजा छन्दसेद्धियम्। ta CH वया Tuy! वसुवने वसुधेयस्य वेतु यज [४] afa | 'नराभरंसास्या at दवः, रस्ति, सदेवा दातमानं 'वयाधसखम्' ‘oe, “देवः, वद्धिंतवान्। स च "विराजाः, कन्द्साः, यक 'इद्धियंः, रतः, वयांसि ‘ox’, सम्पादयति॥
श्रथ गवममन््रमाद | “ar वमस्यतिर्दे वभिग्द्रं वयेाघषम्। देवा देवमवद्धंयत्। दिपदा कन्दसशेद्धियम्। भगमिन्द्र वा दधत | वसुवने वसुधेयस्य ag यजः” इति । 'वनस्यत्यास्मे चा "देवः" अस्ति, ख देवे यातमानं "वयोधसम्", “द्रम, अवद्ध तवान्। स च "दविपदा". eran, स “दद्धियसाभाग्यवयांखि' ‘cy’, सम्पादयति ॥
ay TIAMAT । “देवं बर्दिवारितोनां देवमिगं वया- WIA! देवा दे वमवद्धंयत् | BHAT ङन्दसेद्धि यम्। GW दक
२ काण्डे प्रपाठके २० खनुवाकः। ७९९
वया दधत्। वसुवने वसुधेयस्य वेतु यजः? दूति । वारितीनां" Sanat सम्बन्धि ‘ace यटवखरूपमस्ति, तदिदं aftaed यातमानं 'वयाधसमिन््रं देवं", afgaaa तख "ककुभा ङन्दसाः, सरदि ययजावर्यां षेन्द्रे सम्पादयति ॥ अयेकाद ्मन्तरमाह | “tar श्रभ्चिः fasacafag वया- धसम्। देवा देवमवद्धंयत्। अतिच्छन्दसा कन्दसेद्धियम् | wafag वयो दधत्। वसुवने वसुधेयसख वेतु aH” [५] इति ‘fagacren ‘afazar, याऽसि, स देवः", द्योतमानं 'वया- WIA’, Cx’, “दे व", वद्धितवाम्। स चातिच्छन्दाखूपेण'ठन्दसा' खद्ेख्ियबखवयांसीन्द्रे सन्पयादयति। अता धनगाधारकस्य घन- दागनिमिन्तम् श्रयं fasaea wey Aq’ पिबतु । तदथं र डातः, "यजः arsqt wi श्रस्य प्रपाठकस्य अनुवाकायंखङ्गदः ॥ we उपखितिराम उपदा माऽभिषेखमम्। तथावष्टय रेने तु पशा ware ्रीताः॥ UNAGSY VAT: BMH त्वनन्तरः | पिदरयज्ञे AUT: स्छात् WTA चतुषटयम्॥ वेदाय wards तमे we निवारयन् । पमथांखतुरो दयादिद्यातीयंमरेश्चरः ॥ tfa भ्रोसायनाचाय्विरखिते माधवीये acres SUIT द्वितीयकाण्डे षष्टप्रपाढठके विंभोऽनु वाकः ॥२०॥
qzwarayg षष्ठप्रपार्क, | 982
ay वैतिरीय-ब्राह्यशभाष्ये
दितीयकाण्डे सप्तमप्रपाठके प्रथमेऽनुवाकः | "री मौ हरिः ॐ । यस्य नि श्वषितं वेदा यो बेरेभ्याऽखिलं जगत् | निर्ममे तमं वन्दे विद्यातोथंमद्ेश्चरम्॥ en षषे प्रपाठके मोाजामशिः कीक्द्दीरिता। सवनामाग एकाडाः कथ्यन्ते सप्तमे GTA WE aad श्खरलवेनाभिषिश्यते ufafa सवाः varefa- षाः। तचारा इदस्यतिखव उच्यते afaty शृस्यतिश्वे चादकम्राप्ताम् दादश्रस्वपि ary बाधितुम् एकं सामं विधन्त । “fararar भवति। ब्रह्मवर्चसं वे freq ब्रह्म वच्च॑समेवा वर्न्धे”” इति waar वदिष्यवमानस्ताे faa arg षष्याज्यस्ताचेषु माध्यन्दिगिपवमानस्ताक पञ्चदश्- सामः, WY एषस्ताचेषु आआभंवपवमानस्ताजे सप्तदभ्रसामः, यज्ञायन्नीयस्तात्े एकविं्रतिस्तामः, तान् बाधिला wy स्ताचेषु जित्मः", एकः कन्ंव्यः | तस्य "ब्रह्मव च॑सेतुलात् “ब्रह वचैसप्रा्िभवति ॥ सामयागसंखाविशेषं faye) “afqera: सामा भवति। ब्रह्मवचसं वा श्र्िष्टोमः। ब्रह्मवचखमेवावर्न्धे"ः fa 1
२ काणं ऽ प्रपाठके ९ अमबाकः। ९५९
एषठ खो जे विकर्पितष्टत्धामय्या टत्यथे रथन्तरमियमं वि- wa “Tate शाम भवति) myade वे रथन्तरम् । ब्रश्यवचंसमेवावर्न्धे'' इति ti
erate कथिदिधन्ते। “'परिखजौ हाता भवति [९]। अरुणा मिभ्भिरस्तिश्ुक्रः। wat ब्रह्मव्च॑सस्य रूपम् । खूपे- Gq wyatanaqa”’ इईति। "परिखजी' खलतिः, सिरसि खगाकारेण परित एव कशाः नतु मध्य इत्यर्थः च्ररुणः' सन्ध्थावणः, ‘fafaiq. पमःपनरतिवेगेन चक्लमींलमयक्रः, जिष्रएक्रः" fag वेदेषु we:, मादरवंशपिद्रवंशनिजाचारषु वा NE: यत् ‘ae’, दिजवेशस wat खखत्यादि, यच्च fax- ma तदुभयमपि (ब्रह्मवचेसखरूपम्",। अतस्तदनुकूखेन रूपेण °ब्रह्मवचसं, प्राप्रोति ॥
ह दस्पतिसवस्य उत्पत्ति विधिमुक्रा प्रयागं fara) “we- सातिरकामयत देवानां परोधां गच्छेयमिति। «ud we स्यतिखचवमपश्यत् | तमाररत् । तेनायजत | तता वे खदेवानां पुरोधामगच्छत्। यः प॒रोधाकामः Ga स हरसतिसवेन यजेत [२] परोधामेव गच्छति" इति। wea: प्रोधां रेवगरूल्रलकषणं qa पोरोरित्यं वा ॥
afaurat विशेषं विधन्ते। “aw प्रातःसवने सवने सन्नेषु माराशशसेषु | एकादन्र दक्षिणा नयन्ते एकादश माध्यन्दिनि सवने BAY नाराज्ञशसेषु | एकादश ठतोयसवने GRY नाराशर- ay) Wafer wey | चयस्तिर शदे देवताः देवता एवाव-
७५२ लेत्तिसीय-ब्राद्यभाय्ये
रुन्धेः-इति । भङिता्ायितख मखा ‘aidan’, तेषु thaws इविद्धानस श्रधस्तात् way खलु एकादश", गावे fara “नीयन्ते दातव्याः । एवमृत्तरयारपि सखवमयोस्ताः भिलिवा safeimgg या देवता-साम्यात् तत्प्रोतिरेतवेा भवनि ये देवा दिखेकादशस्येतिमन्त्े चयस्तिं्नटेवा arena: 1
दकचिणायामपरं विशेषमाह । “्रश्खत्स्तिरशः । प्राजा- पत्यो वा wa: [2] प्रजापतिखतस्तिश््ा दवतानाम्। वा वतीरेव Saat: | ता एवावरुन्धे” दति । पूब्वौक्रगवापेश्वा चतुल्तिंग्रत्सक्चापूरकः श्रश्चः", दातय: । प्रजापतिजन्यलात् “प्राजा पल्यलम्, “प्रजापतिख", पुब्वाक्रदे वतापेलया “चतुलिं्र, अताऽश्वदानेन सर्व्वदेवताप्रार्चिभेवति॥
एतस्य sau: सवलात् अभिषेकं विधत्ते “छष्शाजिने ऽभिषिञ्चति । ब्रह्मणा वा एतद्रपम्। यत् छष्णाजिनम्। ब्रह्मव्चसवेन समद्धंयति'' इति। छष्णाजिनमासतोय्यं ait विष्टं यजमाममभिषिश्चेत्। खक्सामयाः “छृष्णम्टगरूपलण- धारणलात् AHCI, तेन (ब्रह्मवचंससष्छद्धिः ॥
श्रभिेकद्रव्यं faut. “श्राज्येनाभिविश्चति। asa श्राञ्यम्। तेज एवास्मिन् दधाति" दति । श्राञ्यस्य खिग्धवाः तेजसम् ॥
अचर मोमांसा-चतुथाध्यायस्य ठतीयपादे चिन्तितम् t
THT त॒ वाजपेयेन हदस्परतिषवं यजेत् कालं प्रबध्यते वाक्यमृताङ्गलस बेाधकम्॥
२ काण्डे ऽ प्रपाठके २ अनवाकः। OUR
ara भाति कालोऽ मैवमङ्गलबेाधनम् | wane प्रक्रिया च तथा सत्यनुग्टद्यते ॥ ददमान्नायते, वाजपेयेनेष्टठा ह दस्पतिखवेन asia safe fear सोचामश्या यजेत । तचेषटेति लाप्रव्ययः वाजपेयस् पुव्यकालिकतां wii तस्मादाक्यमिदं ह दस्पतिसवय्यातर- कालोनतां बाधयतोति चेवं, वाजपेयाङ्ल्मेाघनमेव क्ता- च्ुतेमख्याऽथः | समानकन्तुकयोाः qaare दति खत्रेण क्रि- यादयस्छ एककन्तुकतायां तद्विधानात् यद्यपि उतरे पुव्वैकाख cama, तथापि तन्न नियतं, qe व्यादाय खपितीर्धज कालेक्येऽपि प्रयोगात् वाजपेयप्रकरणमप्यक्गतलेन गर्ते । F- न्यथा aad ह हस्पतिसवे कालविधानात् प्रकरणं बाध्येत। अङ्गत्वे कम्मामरत्वेन प्रसिद्धबुहस्यतिखवलाभावात् बरब्दाऽमुप- पन्न इति चेत् न, मासाद्निराचन्यायेन agutfazaraara | तस्मादाक्यमिद मङ्गलबोाधकम् । sft चिवेत्यजाष्येवं याज- मोयम् ॥ दति प्रथमोऽनुवाकः ॥९॥
श्रय दितीयोाऽनुवाकः ॥
प्रथमे बुरस्पतिख्वाऽभिहितः। दितीये वैश्ठसवाऽभिधो- यते, स च gaarty स्यष्टमभिदितः। wa सवानां या- स्यातेा बृदस्पतिखवः, वेश्यः पुष्टिकाम श्राद्नेयादौनि aa waite
। १. सैन्तिरीय-ब्राद्मबभाय्ये
निवपति wir: | पटहो मारुत्यालभ्यते, तखाः पुरात् faunal यजमानायतन षभमचषं प्राचोनयोवमनलरलाम- arra तस्िलासोनं यजमानं दभ्राभिषिञ्चतीति। तत nua vfafawe । “यदाग्नेयो भवति । श्रगनिमुखाद्मदधिः” दृति । ‘arma, अर्टाकपाखः क्तव्यः, सन्छद्ध र ग्नि पुव्वंकलात् अदावाग्रेयेन तत् wag कथं मवति॥
दितीयं ₹विर्विधन्ते | “त्रय यत्पाष्णः। यि पषा | पुष्टि Swe | प॒ष्टिमेवावरन्धे'” इति । “Areas चरः कन्तंयः, पुव देवतायाः पुष्टिदेतलात् | विश्वस्य, पुष्टिकामलात् ‘ofear, प्राप्नोति ॥
श्रथ ata इविरविंधन्ते। “प्रसवाय साविषः'' efi श विजः, अष्टाकपालः TCTBTM: कायः, सख सवितुः “प्रवावं प्रेरणाय सम्पश्यते ॥
aay ₹विर्विधन्ते । “रय aware: लष्टा fe waft faacifa” इति । श्रष्टाकपालः ‘are, कायंसस्मात् ‘a fafam रेतसि विविधानि ङूपाणि करोाति॥
wea दविविंधन्ते । ““निर्वरुणएत्वाय वारुणः [९] । श्रध य एव कथ सन्तपृयते । स हि वारुणः! इति । अष्टाकपाः '्वार्णः", कार्य्यः, स च ‘faaquara’ वरूणपाशरारिल्याव सम्पद्यते श्रपि च पु "यः", "कः, WA: पुरुषः "सन्", “वयते अभिषिच्यते) ‘a fe, तदा "वारणः" वरुणे gaat इत्युच्यते । तस्मात वाङ्णया गाऽभिषेकयोाग्यः ॥
२ AT ऽ प्रपाठके २ GAIT: | ७५५
षष्ठं ₹विविंधत्ते। “श्रथ यद्ेश्चदवः। वैश्देवा fe aw:” इति। एकादश्रकपारो Saga: कायः, यसत्. श्रः", faa दवेः aE प्रजापतेमध्यभागात् Bars: 1 तं विश्चिदेवादेवता WABI, AAS वै रूपं साम वेश्यो मनुब्धाणामिति शरत्यन्तर विधानात् | ततसदोयलात् वेशदेवस्ततर योग्यः ॥
waa हविविंधत्ते | “श्रय area: | मारुता fe ama: द्ति। एकादश्कपालेा "मारतः" ata, मरतां Zafazaa वेश्रयागे ara मरुतां विर्लम्। मारुता वै देवानां fax इति fanfagaa: 0
ufuaugifewa दविःसष्यां दशयति “समेतानि इवो६पि भवन्ति सप्त गणावे aaa” दति शद्रः चान्या- द्रः सत्यादयः सप्त गणाः॥
अथ ax, विधन्ते। “of: aie मारुत्याखभ्बते | विड धै मरुतः tia च्छः waad:, ‘qarwy चतुरव॑षा AEM काचित् WAT मर्दरेवताकाऽ$ऽखथव्या ॥
अयाभिषेककाखविधिमुन्नयति। “fan एवेतस्मष्यताऽभि- farsa तस्मादा एष fax: प्रियः विशा fe मध्यताऽभि- fawa”’ दति । एतसय पथाम्ये खिष्टकतः प्रसात् श्रभि- षिश्चेदिति fase: एवं सति, ‘faa प्रजायाः, मध्य एत- द भिषेचनं छतं भवति। यस्मात्? विशः” मध्ये अभिषेकः कतः “तस्मात्” एव “एषः' वेश्ठः, सब्वोनुष्ठायिविश्ां ‘fra.’ भवति ॥
अभिषकायमासनं fart) ““ऋषभचर्कऽच्यभिविश्चति। 6 ©
०४६ तन्ति रीय-त्राद्यण्भाष्ये
a हि प्रजनयिना दति यस्मादुषभः प्रजेत्पादकः AGT तदीयस्य चम्मण पय्यभिविश्चेत् ॥ अभिषेकद्रव्यं faut ""दघ्राऽभिषिश्चति। ऊम्बे अन्नादं दसि। waaanaraa समद्धंयति" [९] एति) दभा रश खूपतलात् तादृग्रेनान्नेन "एनं" Ga रसवद् याजिनं “ममदः यति' इति ॥ इति दितोयेऽनुवाकः॥२॥
अथ टतौयाऽमुवाकः।
दितोये त्रेश्यसदाऽभिशहितः। eats त्राद्मणसवाऽभिधीयते। श श्त सुचकारण VERA, ब्राहणा ब्रह्ाव्षसकाम wt यादीन्यषटौ walfe निवपति पुरस्तात् खिष्टृतः, हिरख चुतमुत्पूय तेन ष्णा जिन अआसोनमभिषिश्चतोति। तान्येतानि हवीषि विधातव्यानि । तच प्रथमं विधन्ते । “"यदाग्मया भवति। आग्नेयो पै argu:” इति । "आग्नेयः", अष्टाकपाखः कर्वः अग्निना ae ब्राह्यणस्य प्रजापतिर् खजत्वसाम्येन आ प्नेयलम्।
दितीयं faut. “wa यत् सन्यः सम्यो fe 1 ge.” इति) "सोम्यः" एकादशकपालः कर्तव्यः Bras ब्राह्मणाना राजेति श्रुतेः, ATTA srry ॥
तोयं विधत्ते । “प्रषवायेव साविचः'› इति । ‘arfat अष्टाकपालः काय्यंः, स च “प्रसवायेव साविचः", दति wea!
चतुर्थे दिधन्ते। “aa यद्वारस्यत्यः। wat Wye
२ ATW 9 प्रपाठकं १ अनवाकः। ७५७
वाक्पतीयम्" टति। AGG! WRI: कन्तव्यः, यद्द् स्पतिम्बन्धित्वम् एतदेव व्राह्मणस्य", वाक् पतित्वं नाम ॥
पञ्चमं विघन्ते। “श्रय यदग्मीषामोयः। श्राग्नेयो वे ar- छणः। ता यदा सङ्गच्छेते [९] । श्रय वीय्धंवन्तरोा wala” दति। ्रग्रीषोामीयः', एकादग्रकपाखः कन्तंव्यः, arywa Wiad पुन्व॑मुक्रम्। तेन wim घोम्यलमपि उपल च्छते | नता" afgy समख taal "यदा", eyar भवतः, तदानीं दिगण ब्रा द्यष्छेन वीय्धातिश्रयो भवति ॥
षष्ठं विधन्त । “aU wetted: | एतद्धि प्रत्यत ब्राहमणस्य वाक्पतोयम्' इति । “सारखतः' अष्टाकपालः कायः, ब्राह्म we सर खतोसम्बन्ितवं ‘ay afe एतत् प्रत्य्मेव "वा क्पति- त्वम्, बु दस्परतिखम्बन्धेन त॒ यदा क्पतिलं ce तच्छास्तसि- डम्। fagrar: wader त॒ तदाकपतिवम् WNL Il
waa विधन्ते । “faaquaraa वार्षः । war a ua ay सन्त्मयते । सहि वारुणः* दूति "वारणः श्रष्टाकपालः क- "तव्यः, ख च sag वरुणपाञ्नराडित्यायेब सम्पद्यते । aft च “य ua’, ‘a, चित् पुमाम् ध्माऽपि "ङ यते अभिषिच्यते, ‘a’ पमान् वरुणेन NAT राजा भवति ॥
अष्टमं विधत्ते । ““श्रय यड् द्यावाषटथिव्यः। इद्धा Tara वञ्जमद यच्छत् । तं द्यावाष्टथिवो नान्मन्येताम्। तमेतेनैव भा गघेयनान्वमन्येताम् [२] । वञ्जख वा एषोाऽनु मानाय! अ्रनु-
मतव: Waar’ दति । शद्यावाण्यिव्यः' एककपालः कन्तः, 6०2
ays ` तिणिसीय-ताश्मशमास्ये
परा कदाचित्, (दनः, ट्चबधायं 'वज्धम्", उद्यतवान्, तम् cH ते ‘urarsfuar माग्वमन्येताम्ः। अरन॒मत्यभावे कार्ष दभंपुंमासब्राह्मणे स्पष्टं yaw, ते saat ावाष्टचिवीम प्रहारा वये wa इति । योऽयमेककपालदूपे भागोऽङितेन 'भागसयेमः, ad द्यावाण्थिये ठचवधाथम् उद्यतं वज्ञमिदष् श्रङ्ोरतवलत्ये । श्रताऽचापि यः प्राङाश्नः स एव "वज्र “श्रनमत्यथे सम्पद्यते, AAAI, fe, पुरुषः श चुये समं त्वात् 'खयाता श्रभिषेकमरहं तीत्येव अभिज्ञा ars: tl
अधिकत्वशद्धानिवारणाय इविःसष्यां दग्रंयति। “wr वेतानि vate fa भवन्ति | ऋ्टाच्चरा गायची । ATTA AF वर्दसम् | arafada ब्रह्मवचं स॒मवर्न्धे'' इति । शष पेताया गायश्या ब्रद्ावचच॑सरेतुतया ब्रह्मवच॑सतवप्रा्िः ॥
अभिषेकट्र् व््यात्यवनं faut “feta gaara ana एव we” दति नि्मलद्रव्यलात् खताऽपि ‘yf तेजऽ्थमेव पुनरपि हिर ष्छात्पवनेनात्यन्तदीष्यथं भवति।
अ्रभिषेककालोनमाघारं विधन्ते। “छृष्णाजिनेऽभिषिश्च WHAT वा एतदृक्सामयो र्पम् । यत् छृष्णाजिनम् । ब्र सेप्रेनग्टक् सामयारथ्यभिषिञ्चति"' इति । auras’, समार ममेनमभिषिद्येत्। छष्याजिन ञ्च ब्रह्मणः वेदस्य aaa "चक सामयः" Bera, खटकसा मसिवेतामित्यन्यचराखचानात् शतः ष्णाजिने श्रभिषेकण (ब्रह्मन्नेव वेद एव “कक् सामयः उपरि ‘uaa’, च्रभिष्श्चितिः॥
€ २ कारे 9 प्रपाठके 9 खनु वाकषः। eye
xa विधन्ते। “घुतेनाभिषिश्चति। तथा वौग्यावन्तरो
भवतिः [द] tf चतस वञ्जरूपल्मन्यजाश्ञातम्, चतं खल् वे
देवा ay लेति । अते ‘gaa’ श्रभिषेकं वीग्यातिश्यो भवति॥ दूति दतीयोाऽनुवाकः॥ &॥
अथ चतुथाऽनुवाकः।
ama myuaa afaufea: | wad सामसवे अभि- Waa | ae सोमथागङूपलवं निषिध्य wea विधन्ते। “a तै सोमम caw सवाऽस्ति। दता हषः । BfagaT We म fe इतः Baa | मी खतवशामाखभते। Sar वे रेताधाः। रेत एव दधाति" इति। ‘aaa’ यागेन, Saw देवस्य ख, ‘aq’ श्रभिषेको Farha । यस्मात् कारणाच येषु रमा “हतः, हमनमपि कथमिति तदुच्यते, यस्मात्,^एषः› सोमः च्रभिषुतः", तस्माद स्ति तस्य हननम् । wf at एतत् सोमं यदभिषुन्वन्ि इ त्यन्यचाभिषवस्य्र हननद्पतलञ्रवणात्। म fe’ कचिद्पि (इतः' परुषः श्रभिषिच्यमानो gua, तस्मात् सामस्याभिषेकषिद्धवये raat परित्यज्य सेमदेवताकां खतवश्ाम् श्रालभते" सत् प्रजा मत्पाद्य FATA बन्ध्या QAM सोमस्य रोताधारकलात्। तया देवतया ‘Ta एव, धारयतोति॥
अथयाभिषेकमन्छं fara, “सोाम्यशाभिषिश्चति। Tare छेषा । रेतः Sra: | Ca एवासन् दधाति" दति। ्रषाढ- मित्यादिका वच्यमाणा सोमो" यस्मात् खम् एवा'.रेताधार-
७६० तेतिरीय-ब्राश्चगभाष्ये
UU: "सोमः श्रपि रेतःखरूपः) अतः साम्बा श्रभिषेके षति ‘afaq’ aq यजमाने ‘ta एव दधातिः॥
अस्मिन् सवे कक्लंव्याग्तरं fart | ""यत्किञ्च राजद यग्डतें aaa wee भवति” इति । ^राजद्धये' ₹हेमपविजाभिषे- चनोयद्श्पेयकश्रवपनीयव्यष्टिदिरा्चचष्टतिसस्त्राः सप्त सोम- यागाः, तान् asifaar यत्किञ्चित् ्रमुमल्धादिकं शोजामण्ं तं प्रयोगजातं ‘age? wha arava wean afer राजदयप्रयोगमध्ये अररत्ीनां vid as saat दविभः परख्तात् सोमो छखतवश्राऽऽखभव्या, तखाः लिष्टरुतः पुरखा- दभिषेकः are: ॥
अभिषेकाय Stated पठति। “wate ay एतना पप्रिम् । सुवा मघां ere arava भरेषुजाः खुचितिः सुश्रवखम् | जयन्तं लामनु मदेम Sra” [९] fai इहे शेम वयं त्वाम्" WARE ‘ATA’ | BTW लाम्, ‘AQ’ युद्धेषु, ‘SUIS’ VMSA WH, "एतमासु" सेनासु, ‘afi’ पूरक, ‘G- au?’ सुवः खग॑खात्यरिष्टं विनाश्यतोति gait तं सवषाम्, ‘war न केनापि wat भृञ्यत इत्या तं, Txt पाप- awa तस्य 'गेपां ` रक्षितारम्. भरेषु भरणोयेषु अग्नि्टामादिषु जायते निवषतौति भरेषुजाः तं .भरेषुर्जा' 'सुकखितिं' wras- fafa: शमिर्निवाषस्यानं यस्यासा सुडिति: तं, सुश्रवः को- ज्तिंर्चख्टासेा सुश्रवा; तं "सुश्रवसं" । ‘Hae’ way जयन्नोखम् |
इति चतुयाऽनुवाकः ॥ ४॥
R WB 9 प्रपाठके ५ अनवाकः | ७६९
श्रय पञ्चमोऽनुवाकः I
चतुथं मामसवाऽभिदितः पञ्चमे एचिषवे अ्रभिधोयते। तमेतं विन्ते 1 श्यावैसामेन खयते। = Sagas) यः WAT waa, स देवसवः। य इशटया Waa ख मनुव्यसवः। एतं ayaa देवाः प्रायच्छम् । तते वै सेाऽथारण्छानां पश्ूना- agaa यावतीः कियतीख प्रजा ard वदन्ति। तासा अव्या सा waa [९] थ एतेन यजते। य उचेनमेवं az’ ofa "यः, ऋतुः, "सामेन," gar निष्या्यते,"सः' देवानां याग्यः सवः, यथा carer बदस्यतिःसवः। a: aaa निष्याद्यते वश्ठ- सवादिः “घः, अपि देवानामपि Gram: खवः | अतसतदुभयं तथेव तिष्टतु । "यः च दष्टाः निष्याद्यते ‘a: मनुग्ययोग्यः सवः सर्गा सुखभः। तस्मात् “एतम्, एव मनग्यसवं Barre कखेचि- AUG ATTATS “देवाः प्रायच्छम्" | तस्मादेव समनव्यसवः सष fa: MTT, Bia agate, waa’ श्रभधिपतिरा्रोत्, किमत राम्या्ाम्। एचिना अ्रनुहितलात् we एथिखवः। car एथिखबेन “ये यभरते"“यञ्च एनं वेद" स दिविधेगऽप्यस पुरुषः प्रजाभिरुच्यमानानां 'तासां सम्नारसां ' वाच्य,'सयते' अ्रधिपति- अभवति। wary भ्यावतीः कियतीख' यावत्यः कियत्यखच सन्ति, avast: are वदन्ति" । aat ahs asia sgt न परि- awa तदभिगरेद्य तासां सव्वौसामिति asaeafrgs:
असिम् एथिसवे अभिषरकमन्तं विधन्त । “नाराश्ररस्- साऽभिषिद्चति। aren वे acre: 1 नित्य वावैतत्।
@gR तैतिरीय-बराह्मबभाष्ये
अथयाभिषिश्चति', दति । नरैः sete, खयमपि मनच्यरूपो देवविक्रेषा नराशंसः, तत्सम्बन्धिनो येमे पञ्चाश्तमिव्यादिका “नाराभंसी' तयाऽभिषिश्चेत् । तच पूष्वौक्ररोत्या area एव देवा माराश्रंषशब्दनाच्यन्ते, तत्सम्बन्धि शअ्रभिषेषवनं यदसि एतेन "मित्येव अरपखथ्येव । भवन्तः मनुव्याः अता भव- SANTA श्रनयरीतुम् अरदन्तोव्येवं vedanta “अनिषिश्चति'॥
अस्मिन् एथिसवे कन्तव्यविश्रषं fare) ““वत्किञ्च राज- खयमम् न रवेदीकम्। तन्वे भवति'' इति 1 राजव SAT afeam: सत्यसोमयागाः इिपग्ुः waa: wasters एतानि qeifaet यदन्यदागुमल्यादिकं खो जामश्ान्तमङि, AS अच कन्तव्यम् ॥ |
अय aus पठति “a मे पञ्चाशतं ददुः श्वाना सधस्ठतिः। THT महो अवः। weenie मघे- माम् | नुवदब्डत मणाम्” [२] इति । थये" मनुखाः “a मञ्ल- faa अ्रश्वानां Tend’, "ददुः, दातु समथः, तेषां “मेगा धनिकानां, मणां मनुव्ाणां यजमानानां ae रे ‘wi ‘augfa: स्त्या afed अवः" "बुरत्छधिः। alge अवः, ‘gay दोत्निमत् धनयुक्रमिव्ययैः। "महो wea, “न वत्" पष कत्यादियक्रम्, अन्तशब्दः TREATS Haare ॥
दति पञ्चमोऽनुवाकः ॥ ५॥
BTS © प्रपाठके ई GATT: | OER
अथय षष्ठाऽगुवाकः ।
- पश्चमे प्रथिसव उकः। बहे trea wea “एव गा- खवः। वट्जिरे्न उक्थ्या qwerati पवमाने कखरय- wt भवतिः" इति । “एषः वच्छमा णः, "गालवा खयः कतुर न्- डेः, स च स्वेषु GIy "वट्िंग्रत्सेमयष्कः, "कथ्यं खारूपष््टसतो चे “बु दत्छामयुक्ः, Ta ‘WANTS ‘HAT गाराखे' साम wafa ii
अथ वाजपेयराजद्धयाग्यामुत्छष्टलेन एतं सवं Ade । “ar व arate: | स सघ्ाट्त्छवः। यो राजदधयः। सु वर्ण खवः | प्रजापतिः QI परमेष्टो खाराच्ये Ata’ cha ‘a:, we "वाजपेयः, असि, ‘a’, अयं ‘arareqwata नवः" । ‘ay, च ‘craga:, ‘a’, अपि "वरुणे शग्यप्रा्तिदेतुः TH "सवः", म तु तदुभयमधिकफलशप्रा्तिहेतुः। यस्तु ‘ATTA अपराधीनं प्रान्तः, "परमेष्टो' परमे पदे खितः, “प्रजापतिः”, अक्ति; सतु wae: Ge: अरधिकफणलश्धतः acre fe aa: प्राते ‘arcrey, नाम “Arty Freq एव, TTA: wifaygara tt |
एतदनष्टानं तदेदमश्च wdefa “गोरिव भवति [९], च एतेन यजते! य उचेनमेवं वेद” दति, VET AT’, ATA Gwe, एवमयं ayesha खतना भवति i
queria wen तदेव घामद्यरूपेण प्रजसति। “we 6 |
ys | RPh
qexumt wan: i तद्धि area’ cfs अज waa ‘querer सामदयसाध्याऽतिश्चयः करियते । wawig बहन्धा- सानष्टानमेव “MTT MAST: I
zfeurat विशेषं विधन्त । ““अयनं fret: | तद्धि खा- राज्यम्" दति, गवाम् “्रवतम्ः, अच "द्ङिणालेन दातव्यम् ॥
अभिषेक्रद्रव्यं विधन्ते। “प्रतिधवाऽभिषिश्चति 1 तद्धि ला- arya” इति। ‘afawsr तदागोमेव दुग्धेन चोर “अभि frag, साऽयमभिषेकः ्रय॒तगेो प्रा्तिवत् ‘ares’ ea: ॥
अथाभिषेकख रेका विधन्तो । “orga कदे cfe- अत शआआरवनोयस्छ gerard प्रत्यभिषिञ्चति" दति। ae वेद्यां म्ये ‘“areatiaw’, ‘afee-wa योाऽचम् “चन् द्धत'दशाऽस्ति, asain रेः याम्यः, afer रेत “अभिषिश्चेत् । बृ रतसोचं प्रति querer frre eri यदा प्रव॑ते तदा श्रभिषिष्ठेत्॥
विधन्ते। “xed वाव रथम्रम् [२] अशे बृहत्। चन ारेवेनमनन्तदिंतमभिषिश्चतिः' इति । यदिदं wert न्तर" waarmee wed तद्भूमिखरूपं, चख yard ‘aw, साम तद् युलाकर्ूपं, तयोः THATS कयोः मध्ये “अनन्त व्यवधागरदितमेव “एनं यजमानम् “अभिषिञ्चति
षट्जिंश TRE बुरक्छामेति चत् wa तज शोभ
miata) ““पद्टु्ठमे वा एषः तेन area वटूजिषः wes”? इति यस्मादेष कतुः "पद्हेतना “कामेन युक्तः, तिन
RATS 9 प्रपाठके दृ अनुवाकः ०९४
भेखवः', Taya | पदे त॒ खे मथुक्रलमेव “वट् चिं शः", LAT विश्रदीक्रियते। वट्जिंश्दकरा बतो, बाईताः पश्व दत्य जक्रम । श्रतोाऽसिन् area ‘wale aft सोमः षट्त्रिं wa faaa a तु चिद्दादिः। :
warfagardaaare | “Cara: सदसा Tel & weft Wawa वयेाधाः। ayrafea तस्तभानः | ee ce व जागृहि) wenden wafer: aroserfa- fratfa” इति। © यजमान लं ‘Tay wraq stat खथा भवति तखा, ‘Ha’ Wom, "सहसा ag.’ वेगा सिकः, ‘waruy’ बलवतां मध्ये ‘quar,’ अतिशयेन aq- वान्, ‘aire’ रौघायखधारो, “महाम्” विधाचारारि- यु शेरधिकः, ‘afea’ gare, तमानः” खिरवत्तमागः,' कजे" गलका, ‘tre’ च जनपदेऽपि ‘safe’ snare wear "परमेष्ठिनः" waa पटे fens, “प्रजा पते.', षम्बयिना “ar- Tra पराधीनरडितलेग creas निमिन्ेन, “लाम् “afa- fearfa’ ॥ | :
तमेतं ast विन्ते । “care खाराज्यमेवेमं गमयति [2] दति ‘xf उक्मेतं मश्छमेतद भिषेककाले पठेत्, तेन gras "एमं यजमानं, ‘array’, प्रापयति॥
इति षष्टोऽनुवाकः॥६॥
कदर 9 = - = ~~न
ee तिन्तिरीय-त्राद्चश्भाव्ये
अथ सप्तमाऽनवाकः |
ge गो1खवाऽभिद्ितः। सत्तमे आओदभगसवेाऽभिधीयते। कर्प; । श्रादमसवेग अलाद्यकामा treet wave श्रपयति <faerar भवलादित श्रारिक्छो सिर व्याच" cit सतख ABA: रोषदनाद्ुलेति 1 तच waaraeart! fey g are oa at yqrar । विषिरप्री ares खयं at TH UT देवो सुभगा WNT) सान श्रागन्वचंसा संविदाना" दति! "प्रदाङ्ुः' मनब्य-निगरणखमथाःऽजगरः खप॑ः, "सिं हादिषु अन्धादिषु द ar, ca लिषिः,.्रप्र्टवललचणं तेजः, azfa- arfaatt "याः, ‘TAY, ‘BAM’ सभाग्ययक्रा TAT, “TR? WT सशर्ययनक्रं ved जजान, उत्प्राद यामास । Ar’, Tay’, "वषा! aaa, “संविदाना” शेकमल्यक्गला eM, “नः” अस्मान् प्रि “आगम्, आगच्छतु ॥
अथ डितीयामाह। श्या रालन्ये दुन्हुभावायतायाम् अश्वस WY UIT माथा TH था रवी सुभगा जजान) सान आगन्वर्खा संविदागा” इति । “राजन्ये चजिये, श्रा यतायां” ताद्यमानायां, "दुन्दुभो", ‘were’, क्रन्देः ext देषिते, ‘vere’, ‘ara भिंहनादादिभब्दे, एतेषु “वा, लिविम॑म्भोर्णलच्णा तनदमिमामिगो ‘av, देवी", शाद गत्यादि gaa ॥
अथ eiaraeane “at इस्िनि fafa ar ft ce fafacay रूपेषु Arg [९]} we at द्वो THT
९ काणे ° प्रपाठके ° WATE: | eqe
जजान । घा न wraawear संविदानाः! दति। नगरे जात- स्येव ANAT (इसी, VTS जातस्तचेव वन्तंमानेो ‘eye’, इव्यवान्तरभेदः। VAN Barat वा| wenfeq ख ‘ar’, ‘fafa: रोधतमरस्वलचणा, तदभिमाभिनी ‘ar’, ‘Tay, ‘ar भ द्त्यादि पुब्ववत्॥
श्रय Wawa! “रथे ऋषु sare वाजे। वाते UWS वर्णस्य WH दृष्या देवी सुभगा जजान । सा भ आगनग्वसतसा संविदाना इति । वाजः" वेगः, ब्रुमः" बखम्, ` "रथादिषु 'वातादिषु a fafa: खकार्य्तमखरणा तद- भिमाजिनी "था देवो, at, इत्यादि पुष्वेवत् ॥
कर्य: । “रारसोल्यतेः प्रतिमन्त्रं मन्धान् Sergey मनै राद्धः, पायामन्धं राजन्या दधिमन्वं Fa उदमन्वं wz’ इति । तादाग्ानाडह | “राडसि विराडसि षवाडसि खरा- छलि" cfan ₹े आ्राज्यमन्ध त्वं ‘uefa’ राजमानेाऽसि, विविधं राजत दति विराट्", सम्यय्ाजत इति ‘ware’, खा तच्येण राजत दति खरार" ॥ |
BW) eT a तेजस्ते तेजखन्तं ओओखामोति we We, सक्रभिराञ्यं ओला तेजेाऽसि cafe wad waeeraifa arate प्रयच्छति, तेजखदख मे मृखमिति tfmey weafa एवमितरेषामुत्तरोतरश्रयखाऽभिमग््रणः; प्रदानो weg यथा लिङ्गम्" tf ay ्रयणमन््राणां ss) “Kata ला तेजखते मेजसखम्तः श्रोणाभि। cara
age तेलिरीयब्राद्यभ ये
त्वोजखत ओआजखन्तरः wrefa [२] 1 care ला qe पयखम९ MOTs इन्द्राय SIH ज्रायु्मन्तर ओषामि" इति। रे आराञ्यमन्य ‘ar’, “Aram “दन्य "तेजखन्तं", ना, खक्गभिः we शओ्रीणामि' पामि । were तेजारूपत्वेग तेज Wal एवं पयामन्धादिषु aya) Wet बखदेतुलात् पया मन्य VHS । THAT YOR: पय इत्धाखागात्। ‘xa "पयस्त्वं", दधिमन्यस् पयाविकारलेग पखस्वश्नम्। चिरश्चीवोलवात् ‘CET WANA | VATS अये तुलात् अयुग्म्नम्
आज्यमन्धस्य अभिमन्व्ादंस्तोकान्तागाद । “तनेऽबि। aa प्रयच्छाभि। तेजस्दस्हु मे सखम् तेजखच्छिरोा wW ai aware विशतः ware. तेजसा सम्िषटम्विं ar” इति, Sara त्वं "तेज ङूपाऽषि", हे यजमान ‘ay’ मन्बदर ष्यते aH, “प्रयच्छामि, “मेः मम, arate, ‘Ad’, तेजा यक्रम् ‘ag’, fat: whe तेजखद स्ह", हे मन्य लं AMAT’, भला ‘faqay’ asaya अन्यस्मात् प्रयः प्रत्यासन्नः शम् ‘at ‘amar’, ‘afayiy’ TOW कुङ् ॥
पया मन्यस्व अ्भिमन्तणादोंस्तीकान्लानाहइ । “च्राजाऽरि) त्ते प्रथच्छामि [2] । श्राजखरस्ठमे मखम्। Saat अष्टु मे, भ्राजसाम् विशतः प्रतयः Svar afeeufse मा" दति । Sa Tee, अन्यत् TE व्या स्थेयम् ॥
दधिमन्धस्य अभिमन्लणटारीोकाग्णाना इ । “पर्छ ऽसि | वते
२ कि प्रपाठके = अनवकः | exe
HUET | TUNE मे मखम् । WMT WE a, weere fan: vere: पयसा efagfea ar’(s] इति। <fuawe पयोविकारलात्, “पय खमख पथाम जित्वात्, qaqa शिरः" wee शतसा देह उपल च्छते | तख पया- wa Wael अन्यत् Taq ॥
खद मन्बस् अभिमन्तणादोकान्त्रानाहइ । “श्रायुरि। AW प्रयच्छामि, Wey मे मखम् आयुश्रच्छिरोा wy मे । arawr fara: ware आयुषा सम्पिष्र्षि ar” tin VLAVS WYCGay, Waga) अन्यत् पु्व॑वत् ॥
कर्य: श्ादगगेषं यजमानः प्रान्नातीममग्न आयुषे वखंसे छधीति प्रा्नन्तमभिमन््रयते' cia wey, ““दममग्न ऋयषो awa हृषि । fray रेता वर्ण सामरानन्। मा ते arar अदिते we ae, विश्वेदेवा जरदषियंथा aq” [५] इति । हे cance? यजमानम्, carga’ दीधौायस्वाय, ‘qua’ वखाय, स ‘afy समथ कुरु । र "वरूण, “प्रियं afw अभीं कुर, दे Brawn’, Ta: af प्रजेत्पादनसा म्य र् दे “अदितेः, “aw यजमानाय, ‘a’ तव, ‘nay यच" सुखं देहि, ₹े ‘fad रवाः", we यजमानो 'जरदष्ियैधा aa’ अराप्रा्तिमान् यथा भवति, तथा gern, चिरभोविनं gaa: i We fered चजमानाय बभरात्यायुरखि विश्वायुरबो- व्याव मानो अपति! इति । पाठस्तु, “ज्रायुरखि विश्रायुरसि।
@७ > तेनिरीव-ब्राहवभाणे
खष्योयरसि edarerfa” इति । ₹े हिरण लम्। पराचुरत- शपि इति न कोवखं ममेवायुरेतः, faery “विश्वां arene, ‘adat देवानाञ्च" wat तु रसि, wera ‘aera: “aie
wer) ‘Ata संखे रभिषिश्चति war वातो aaa tfai acat wes 1 Wes, “खता वातो मनालवाः। हतः सरन्ति सिन्धवः तासां ला सम्या Cat अभिविश्वामि वसा" इति । नयतः wer: र्षः, दीततः, वेगवान् “वातः, भरवन्तंते, धुनरपि “यतः, सिन्धवः, नद्यः", “मनोजवाः मनेः वेगयक्ताः, wey: ‘ati’ प्रवदन्ति, "तारा" खथ्वौसां मं far ‘eer, ‘al यजमानं, ‘ader बखनिमिन्तम् “श्रनि fourfa’ i
RU "समद्र cafe nyrearayaray’ दति | Wey wax cafe agar) tra varaqra: 1 wfafta ft खतः WHS wal va व्योतिषा चिन्डः” [६] इति। १ यजमान, त्वं ‘nya मामयं ण, ‘wag दवाडि" समुद्र मेऽखि, शोमवत् sacra कंमापि श्रप्रव्योऽसि, ्रभ्रिरिव' ‘fara wats, “प्रत्यङ् प्रत्यासक्नाऽसि। अभिष्दरमष afviera wartea: "ख्यं टव च्यातिवा', ararsfan
कश्यः ‘wat wer षन्ति ये मन्थान् करपयनिः wat at द्रवे रस cea: प्रतिमन्वम्' ईति । तातम् अतुरो मन्लानाद्। “sat ar gas Ta) watadl आमश्चावणाय। तेजसे agate era wat च we
२ काण्डे ऽ प्रपाठके 9 अमुवाकः| ७५
रसः | तमहमस्मा ज्रामुयायणाय | STMT Maire wwrfat अपां यो मध्यतो रमः। AACA ज्रामुखायणाय। युक्च प्रजननाय zefa wat ar afwar te) तमडमख्ा sIaaraara | wart carvers गामि" [७] इति। ‘sui’, सम्बन्धिनि ‘caw’ द्रवोभावे, a’, ‘Tey WT, a रसं IY, MAMA WAY VaATATA Taya, “nw यजश्चदन्ाख्याय यजमानाय "तेजो ब्रह्मवच॑षयाः, fase ‘z- wif’) Waa चया मन्त्राः ॥ अच विनियागषङ्कहः।
स्यादोादगसवं रामः सिंहे मनग्तचतुष्टयात्।
राट्चतुभिंखत dar कच्पयेद् ब्राह्मणादयः ॥
श्राञ्यं चोरं दधि जलं caret marie |
uta सक्तमिरमन्धानिन््रायेति चतषटयान्॥
तेजाऽसोव्याब्यमन्धस्य AAG तच द्यतः |
तं मन्धं afar द द्ान्तजेात्यन्तं ख लचयेत् ॥
चोरादि मन्येऽष्योजाऽसील्यादि मन्धासथैव fe ।
खारन्तं मन्रयेतेममायुष्ठ खामिना तया ॥
यताऽमिविच्यानिषिक्रं wart aaa डि ।
अपामित्यमिषेकाय ग्टक्ामोति जलं ZETA)
अभवाके सप्तमेऽस्मिन् मन्त्रा shasta: i
दति सप्तमोऽनुवाकः ॥ ७ ॥
6 2
GOR ते्तिरोय-बरद्याबभव्ये
AGTSHSTATH: |
ana Bzraqe rarfeaw उक्राः। Bea रया- TENA उच्यन्ते, कल्यः | च्रगेणाहवभीयं cTarsafeat भवति । afaavifa तं यजमानोऽश्येति। weg, “wf प्ररि वीरय । उगरखेन्ता awa” दति । डे awa TUR ‘fay ‘Ife’ प्रकवंण गच्छ, गत्वा च वोरयदखंः विक्रमं कुर् । ‘Gay’ तीव्रशसनः, Sar जयेपायाभिन्चः, ‘quae वेरिच्ाती, च भव॥
aw: । श्रातिष्ठ faaaga दृत्यारोदहम्तमभिमग्यत दति, पाठस्तु, ““श्रातिष्ठ भिचवद्धंनः। तुभ्यं देवा अधित्रवन्”” इति) इ यजमान a ‘faufasfgeq: wa रथम् श्रा तिष्ठ Wire, "देवाः", तुभ्यं aqua, “श्रधिष्रवन्" अधिका ऽयं यजमान इति ब्रवन्तु ॥
कश्यः । wer न्यङ्काविति रथचक्र अभिम्टश्रति wert a आ तिष्ट zavfafa पञ्चभिरारूढमिति । अभिमन्यत ca- waa) स्र चक्स्प्न हेते च्छचाऽभिमन्तणमन्षेषु प्रथमाया ऋचः vata दभ॑यति। “wer न्यद्कावभितः ज्रातिष्ठ cat रथम्" दति । wer न्यङ्ावभिते रथं यावि्येषा संहिता- थाः प्रथमकाण्डे देवसवितः प्रसुवेत्यनवाके व्याख्याता | चरा तिष्ठ टजरन्निव्येषा गडकाण्डे व्याख्याता ॥
अथय fadravasare | “श्रातिष्टन्तं परि विश्वे mies
2 कारे ® प्रपाठके < अनुवाकः | 9
fed वषामखरति Gran: | मदन्दय्यासुरद्य नाम। जरा विश्वष्या swafa तदे” इति । “ज्रातिष्ठन्तेः रथमारा- wa यजमानं, ‘fay देवाः, wasfa देवाः, "पर््डषन्” परितः श्रलङ्तवम्तः। शयश्च tue अधिष्ठितः ‘fay aera: श्राच्छादयन् तयि सर्वसम्पदः atifaad: | 'ख- tra’ शखायन्तदीक्षिः स्न् "चरति, vata, “असुरस्य अचरां निरभ्रितुः, मिनजार्णां वा भराणप्रदस्ठ, ‘we’ रथ ‘agra’, महत्, श्रधिकं, लदीयोा रथ ्रायातोति war waa: पलायन्त tau: | एवंविधा cur 'विश्चरूपः' ay- रेशसञ्चारेण agfausey: सम् “अनब्टतानिः अ्मरण-साध- मानि फलानि “are सम्पादयति ॥
अथ टतीयामा₹ | “अनु SRT मदत्वन् बृहस्पतिः [९] अन सामा अरन्वभ्भिरावीत्। श्रगु त्वा विश्वं देवा wa अमु सप्र राजाना य उताभिषिक्राःः' tai हे यजमान रचय- मातिष्ठन्तं ‘at, द्रः बरस्पति-सामाः', “श्रगुमद्म्त्, “श्रमु- मेादन्ताम् अङ्गोकुन्नन्ताम् wie’, aly लाम् “च्रनु'क्रमेण “श्वोत्ः Tag । खे ‘fag देवाः", तेऽपि ‘ara’, चमु'क्रमेण ‘wan’, ‘sa श्रपि च ‘an राजानः" वदीयरिग्व्यति- frat: arg fag वन्तमागाः राजाना ‘afafamr’, ये सन्ति, ते waste लामनुमादन्तु॥
श्रथ चतुर्थमाह) “we ल्वा मित्रावर्णाविहावतम्। अनु
द्ावाष्टयिवी fauna Gat अहाभिरनु लावतु । GAT 6 >» 2
ees तैन्तिसेय-ब्राद्यवभाष्ये
weary sag” दति । “भिजावरणे?, ‘cw कम्मण, “वाम्, “अनुक्रमेण रताम् । “विश्वभम्भू' विश्वस्य yee भावयिचचो ‘ararsfua’, “लामनुरचताम्। (खगैः, जवम् “अहाभिः, UE "लामन्ववतुः। “चश्मा गच्चः, सड “ATATTST I अथय पञ्चमीमाद | “ary त्वा wad चप्रखेतसा | Qe aegfeur त्वा पिपन्तुं। अनु खधा चिकिल्सिताः समा sufi: 1 ard vom रजसी उपस्यम्" [२) दति शाद परथिवी च,' इत्येते “प्रचेतसा प्रृष्टज्ञानयक्े सत्यै ‘al रष ताम्। योऽयं सोमयागे agers यहः, सत्वां ‘farw पालयतु | तथा "बृहत्, सामनाम at ‘fare’, “द्विषा at ‘fare’, “खधाभरन्दपलकितमन्नं लाम् श्रनुचिकिता तव अनिष्टं निवारयवित्यथैः। तथा सामः", शअर्चिः', ¶ saat var त्वदोयमनिष्टं निवारयेताम्। “श्रयं Te "रजसः रश्चनात्मके warsfaar ‘sre तक्छमोपे श्वित्, saftey च्राषएणक्र' Ta: aa सन्पुक्रानि करोतु, खयं साकचयं व्या्नालित्यथैः ॥ अच विनियोगसङ्गुहः ॥
श्रभोति रथमभ्येऽति दयातिष्टेव्यभिमन्तणम् |
अद्धा चक्रे स्युशेदातिमग्तयेत् रथमंखितम् ॥
पञ्चभिश्चैव मन्ताक्रा WET AMT: क्रमादमी,
दत्यष्टमाऽनुवाकः ॥ ८॥
RAT Oo प्रपाठक < GAT: | ७७४
अय नवमोऽनुवाकः
अष्टमे शओरादनसवगता रथयारोादणमन्ला उक्राः, साऽयमा- दमसवा नवमे अभिधीयते तमेतं faust “प्रजापतिः प्रजा BVH | ता अस्मात् BST: पराचोरायन् | स एतं प्रजापतिरादनमपश्यत्। सोऽन्नं खताऽतिष्टत्। ता अन्यचा- स्नाद्यमवित्वा। प्रजापतिं प्रजा उपावत्तंन्त । श्रल्लमेत्रैनं wa पश्चमी: प्रजा उपावन्तन्ते। य एतेन यजते। य उ चेनमेवं वेद इति । पजापतना gat: प्रजा श्रन्नार्थिन्यः तदन्वेष- शाय पनराटठृल्तिरडिताः “way? aa aha गताः तदानीं प्रजापतिरमरेतुम् श्रादनखवं TPT तदनुष्टानेन ‘We’, प्राप्तः “तिष्ठत् | “ताः च प्रजा श्रन्यजान्नमलन्छा पनः श्रजापति, NOMA: ‘Ay’ यजमानः “ए तेमः च्रादनसवेन "यजते, "यः, य एनम्" ओओादनखवे awa “वेद्” वेनति, तमेतमुभयविधं परुषमन्नप्रा्ियुकरं दद्दा प्रजा Tar च्रागच्छन्ति ॥
asim: सिदे ara इृव्यादिभिमन्तैः यदन्नं दातव्यं तदिह विधत्ते । “स्वौ ्छक्ञानि भवन्ति [९) । सव्व परुषाः । सन्वा- Sansa) war परुषान्” इति । ब्रोदिप्रियङ्गु- ष्यामाकादिभिः निष्याञ्चानि यावन्ति “श्रन्लानिः, 'सम्भवन्तिः, तावन्ति ‘wafw, अन anata कन्तारच्च ब्राह्मण खजियवैग्यणद्राः वन्वे परषाःः,। तेन "खव्याश्चसन्वेपुरुषस- afe: भ्राणते॥ |
मन्धकर्पगमन्त्ा्णां ara caf, “राडसि विरा-
| लेततिरीय-ब्राद्यबभाव्ये
SRA | खाराच्यमेवेनं गमयति” ईति । ‘credtard- खतुरा awa पटेत्, तेन “खाराञ्यप्रा्िः॥
यदुकरं खचकर, हिर्यं ब्राह्मणाय ददातीति तिर धन्वं राजन्याय, wet agra, माषकमण्डखं जद्रायेति। तदेतत् wa fart “यद्धिरण्यं ददाति। तेजस्तेनावडन्े। थ्तिधन्वम् । are तेग । aera [९] ofe तेन, चत्कमण्डलम् । wraea” tia ‘fawfay cafe: सहितं धमु: तत् (तिषटघन्वम्' । श्रा" कालं लाञ्लाग्क्छा लाह ्रलाकत्ययः ॥
करं दिरष्याभरणबन्धनं विधन्ते। '"यद्धिरच्मावष्नाति। च्योाति्व हिरण्यम् । च्थातिरेवाञ्िन् दधाति। war तेजं वै हिरखम्। तेज एवात्मन्धत्ते” इति । दिरष्यगता दोर्गिः "जातिः", तद्धारणेम मुखस्य गओाभमानलं तेजः ॥
डामद्रव्शेषप्राशनं विधन्ते। “'यदादनं प्राञ्राति। एत. रेव सव्वमवर्ष्य [द] तदस्ित्तेकघाघात्" दति सब्बा्त- शेषभक्तणे सति एतत् सवम्" अश्नजातं eae ware, "तत् सम्पादितम् श्रन्यक्जिम् यजमाने ˆएकधाधात्ः एकोषलं स्थापयति i ।
ओ्ादमखवप्रयेोगस्य मस्तचविेषं विधत्ते, “"रोाददिष्णां ara: | यद्राद्ाण एव रोदिणी। asa अया वर्तिन खमागानां करोति" xf "यस्मात् कारणात् “रोारिषशोः Mee ब्राह्मणवत् AMG, “AWTS कारणात् “Tif vera’,
२ काद्य © प्रपाठके ९ समुषाकः। ७७७
अयं "कार्य्यः" सप्तसप्नक्रमात्श्चेयाः विप्राद्या हत्तिकादयद्ति व्योतिःशास्ते ब्राह्यणमच्जेषु सप्नखवख्ितलात् thea ar इणएत्वमपि च tifeut कुर्वन्, “एनं, यलमानं ‘eararat’ सब्वंषां शरोरस्वानोयं .करोातिः॥
रोादहिणोनखत्रयक्रेऽपि उदयकालं विधत्ते, “उद्यता SAT काग्यः। उद्यन्तं वा एत wat: प्रजाः प्रतिनन्दन्ति” afar (उदयं गच्छता श्रयण, wy श्रयं खवः ayer, SATIS सन्वेपुरुषामन्ददेतुतात् तचानुष्टामं प्रभसतम् ॥
वेदनं प्रशंसति दिदृचेष्यो camer भवति। य एवं ae” इति। “दिदृकषेष्यः" द््रनेच्छाविषयः, उपास ray: | (द शनोयः' सुरूपः | |
यद् करं Guay, शयनं faufy : दभपश्नोलेः पवयति sawunararar भवतीति विक्ञायद्ति। तदिदं faut “agafert वदन्तिः" [४] श्रवेकोऽवश्यारेनारे fa | यद् भयश्ोलेः पवयति। तत्छिदे वातेति । aarafa” इति । अस्मिन्नादनखवे किम् ‘nawy:’, कार्यी ‘a’, वेति शब्रह्मवा- feat विचारार्थयं gia: तदनुष्ठाने क्रियाबाडल्यम् श्रनु- छानाभावते wayata दति तेषामभिप्रायः तजर दाषदयर- हितमिदमत्तरम्, "दभंपश्नीलःश्रषन्देन कतिपयदभनाङोयुक्ताः अाखावि्रेषा उच्यन्ते, तेः wet सति ‘ay (एवः waw- यास्य क, “अवेति faq wafenda, KZ: सन्पश्नवान्। ‘aq, मानष्टितमपि, क्रियाबाङ्द्याभावात् ॥
esc लेततिरोय-ब्राद्यवभाय्ये
दभंपश्चीलसद्यां विधत्ते। “fafa: पवयति । चय a लाकाः। एभिरषैनं Ga: पवयति wer wat at एत War वचं: । agar | यद्भपश्चोखेः पवयति। अपामेते तेजसा वचसाभिषिश्चति” [५] टति। ‘faaegrar लाक साम्यात् (लाके, whe: छता भवति। अपि च दभौषशाम् दकसारत्वात् बलरेतुलाच शारबलाभ्यामयं भोाधिता wat अभिषिक्रा भवति॥
दति नवमोाऽनुवाकः॥< it
अथ दज्रमाऽनुवाकः॥ मवमेऽनुवाक श्रादनशवा fates: द्मे पञ्च्ारदीव- विधिरुच्यते, ख च जकारे खष्टमृदा इतः, TAT: येन ब्रहाश्यान् भवत्यनुवत्छरं पश्टुबन्पेन यजते सप्तदज्ष्गरी- WRU पञ्चवषानागयन्ति सप्तदश एृश्रोवत्छतय्यंः चिवत्छा रपर तीताः मरोकितान् पयथग्रि्टतान् चषा उत्सृजन्ति aati लभन्ते इति। तमिमं पश्चशारदौीयं विधन्ते। “प्रजापति रकामयत बरण्धयान्द्यामिति। ख एतं पञ्चश्नारदीयमष WA तमाहरत् तेनायजत | तता a स Ardara: चः कामयत बराश्दंयान्द्यामिति। स पञ्चघारदौयेग waa! WUta wary भवतिः ट्ति। "बडाः" घनप्रजारिसष्डड्् परुषादपि Wary’ अत्यम्तसण्द्ः, पञ्चसु शरत्सु Tae
MASA: "पञ्चशारदीयः' | स्पष्टमन्यत् ॥
QR काणे ऽ प्रपाठक ९० अनेवाकः। oe
तमेतं प्रश्रंसति। “aqrarat वा एषः। मर्ता fe देवानां afar” [१] इति। -साम॑ब्देन सांमयक्तां यन्न ॐपंल व्यते । ररुत्छञ्क्चंकानां देवगशार्नां wean शामः 'सर्त्स्तामः", "म॑रुत fe, एतख अशनेन ‘Caray, wea MAH GIST: GAT: |
aa acrg प्रध॑सति । “‘edafa i य एनेन ana | य ॐ चेनमेवं Fe” ofa ॥
संवत्सरस्य प्रशसति "'पञ्चश्ारदींयेा मवति। vy at eae: सं व॑त्धरः। wqaa सवत्र प्रतितिष्ठति अथे पञ्चासेरा aie पादा aM: | बन्ञमेवावरून्ये' इति | 'पंञ्चसद्या सामान्यादुतु- arer ‘dag’, afafedt, तया परङ्च्छन्दादारा aware: it
Qarataafe fawe 1 “dituy रोमा aaa | wage: प्रजापतिः प्रजापतेराद्यैः इति । Frecrfe‘ar- माः"'्प्तदन्नःस्तामं नातिक्रामन्ति। तमेतममतिक्रामं खच॑कारः स्ष्टमराजहार, swat thea frecfrera: पञ्च- दभ VHA: UAT THN: पञ्चदश उकय्यः सप्तदगाऽतिराजं दति । पश्चमे वैवत्छरं seat fe चल्मभाविनोरालभ्य पात् चवश्चराजाय दीरयिला क्रमे 'चिषदचिशमादीनि पञ्चा- छान्यभषेयानि, तेषु पञ्चखप्यदः सु एक्विंगरजिंणवादयः सामां भं विद्यन्ते। सोऽयं enevararafana: | ओआश्रावयेतधा यक्त Treat प्रजापतिः वपतरः" wai तंदनतिक्रमः प्रजापतेः
ar@, भवति॥ शति दशमाऽमुवाकः॥९०॥ 6 £
exe afacta-areuara
अथेकादप्नाऽनुवाकः | |
दश्रमे पञ्चभ्ारदोयविधिरक्रः। एकान्न तदीयपश्य- विधिरच्यते, water सामविशेषं विधन्ते। ““श्रगस्या ata eam: trea ताजिक wee त एनं वज्मद्त्याभ्वा- यन्त | तानगस्छसेवेद्रख कयाश्टभोयेना्मयताम्। ATsal- म्तानपाङ्यत। थत् Rae भवति भाग्यैः टति। "अगस्यः" महर्षिः, मर्तः", उदि श, "उच्छः Tia, पशुन fea, ‘ary मरुदयं Theat पशुम्, शग", WF डार। तदा "तेः मर्तः, WE: 'वञ्जम्,, उद्यम्ब, “एनम् eee, Srey इन्तूमागताः। तदानीं “अरगख्यनद्रो", “aa श्रुभोयास्येन साखा "ताम्? मरुतः, श्रान्तान्", श्ङुङताम्। तत श्रो गतक्राधान् ‘AT? मरुतः, खसमोपे "समाहत. वान्, श्रताऽखिन् पञ्चशारदीयश्ाग्थे कवाद्ररुभोयं घाम गायेत्॥
अथय पञ्चम् विधन्ते। “तस्मादेत Oar areat sere: सवनोया wafer) जयः प्रथमेऽरन्नाखमभ्यन्ते। एवं fata! एवं दतीये [९] 1 एवं wad) पञ्च मेऽदन्नाखमभ्यन्ते । + षिं्ठमिव wace:” दति। यस्मादिद्धख्च मर्ताञ्च पश्ुविष- चमेकमत्यं WIAA, “AMSAT मारुताः", HAT: । तेषा सवनीयानां weg veat पञ्चसु दिनेषु विभज प्रयोगः) तजर प्रतिदिनं aaa aff cafwaraafwad अतस्ताभ्यां षड "पञ्च" पश्वः, 'उन्तमेऽहनि, ज्राखलभ्याः, qa
R ATH ऽ प्रपाठके १९ च्यनवाकः। Orr
"हतद डः", समाप्षिदिनलतवात् श्रतिश्येन wag, तच fe उदी- च्यादिदिम्विश्ेषा अतिरातेन स्ताचविश्ेषाख्च सन्पद्यन्ते। AGIA WITS युक्तम् ॥
यजनवेदने प्रशंसति “afas: समानानां भवति। a एतेन यजते। य उ चैनमेवं वेद” दति । “षमामानाम्", मध्ये, ‘afie. गुणे: अतिशयेन weg: ॥ |
पञ्चशारदोयं प्रज्सति । “खाराच्यं वा एष aw: | एतेन वाणकयावा कान्दमः खाराञ्यमगच्छत्। खाराच्यं गच्छति" दइति। "एषः पञ्चश्रारदीयाख्यः ‘aw’, 'खाराच्य'खङूपः। ततूप्रा्िदेतुत्ात्, “एतेन पञ्चभ्रारदीयेनैव, परा "कान्दमः", माम कथिदुषिः 'खाराच्यं, प्राप्तवान् कीदुश्रः, .एकयावाः' एकन वादनेन यातीति “एकया वाः", Tata गच्छति नतु वारनान्तरेण इत्ययः Il
विचन्ते । “a एतेन यजतेः [२] दति॥
यागवेदने प्रशंसति! “ag चेनमेवं ae” cfan
प्रददे वतारूपमरत्सम्बन्धेन क्रतं प्र्रंसति। “मारुता वा एष Gra: | एतेन वै मरतो देवानां whaer अभवन a- fas: समानानां भवति। य एतेन यजते, य उ चेममेवं वेद्”'इति । यस्नादेतेन पञ्चशारदीयेन “दे वार्गा"मध्ये,“मर्तः", अतिञ्जयेन Tse ‘WHat’, तस्मात् “एषः, जिद्त् पञ्चद ्- BATH HAAR यागा AA’ | एतद्ाजी तदेदी च
‘Salaral’, मध्ये श्रह्यनबड्सा भवति॥ 572
sq वेज्िरी य-ब्रा्धखभाय्ये
पञ्चसु संवत्सरेषु श्रनष्टानं प्रशरंखति। “ पञ्चक्नारदीचा ब एष शचः आरापञ्चमात् परुषादन्नमन्ति, अ एतेन यजते। य उ Saad वेद श्ति। खात्मानमारभ्च पुजपाचादि- दारा यः "पञ्चमः “परूषः, तत्पय्थन्तं waar ‘wae wafa it
WHTW सामावषानं प्रशंसति। “aaeuy सामा माति aufaq | anqu: प्रजापतिः प्रजापतेरेव मेति [श] ष्ति। प्रजापते; Warara नातिगच्छतीत्यथैः॥
अत्र मीर्मासा, एकादश्ाध्यायसय दितीयषादे fafa
उचो किमृत्कषेस्लाभो वाद्याऽज पुच्ववत् अरम्बरजित्येरुत्तमादपश्चलयेो विधेः ॥ वाक्यमेदादिशिष्टागामन्टेषां कमर्णां fafa: | तस्मा द् र ्यवच्छे षत्याग GOI इ अताम् ॥
sway पश्चद्रारदीयनामकः कञ्चित् सवविश्ेषः + WE: OWE संवत्सरेषु wes: तच प्रथमे Saat fare मचचयुक्रायाममावाख्या्यां TATA स्लीपश्ष्वः THEMIS विहिताः, तेषु wag षय्यग्रिरतेषु प्रा्ितेषु wy स्तीपभ्ना- areaj पुरुषपश्रगा मुत Tyas wifama दतो चतु सुबत्धरे तथेवानदानमःखाय पञादिदमान्नातम्, weft लयेकं कस्िरनि अलखेरम् पञ्चान सेऽदनोतति। ae sae चुतु्टयमतासु WAAAY चाऽयं पुरूषपश्रेगा सुच्वा- awa: aa तत्कम्मेशेषत्याये च भवति, किमु send: । कुक,
२ MTG ऽ प्रपाठके १२ च्यगुवाकः। eck
wenfafrarsa wearerfrurarg | यया पल्वे प्राजा- चत्यानामालब्छात्कषंः, तथाचजापि यच्छत दति प्राप्रे श्रमः, fa जनेकंकस्िन् आआखभेरज्ित्यच पय्येभ्निकरशानन्तर भाविनं राप्नमाखश्धनमम् देकेकारनि तिलगुख्योाविधे ae भिद्येत, तथा Varwa avfaas उन्तमारवं पञ्चलयारविधा वाक्व- खेदः, तस्मा गणदयवििानामग्येषां कथ्य॑रं विधिरभ्युपेयः। तया सत्यारष्छपग्व्यागेनेव सप्तदथासाणां पव्यद्चिकरणमप्राख- छार्वां समापनोयः ॥
TARTS A: ULL ॥
` श्रय दाद्भाऽनुवाकः।
WHT पञ्चक्षारदीखा गताः, दादगे wea wat erat सखहकाले वुरोारचाऽभिधोयन्ते। ऋतव दवकार- Gran, “Aare: एतच्च पुरोारुचाऽस्ाजरासोऽप्न श्रावुंपि पवख दति शेष्धवायवद्य fairer awaqve ठतोयाश्िनख् "वतुर्यी पद्मो इरक्षामन्धिमाः वच्याद्रयणस्य अन्यामाग्रेयो- aaue नियुयक्तोति yaa नियुगत्येगरा प्रवेद वयोारम्मि- faa इति तिषा मङलतोचानां afer कणेदयुलरा are- गख कि्ेषामदितिरिति तिरू ऋदित्छण्ट्खत्तमा सावि- अद्धेति” | तच्द्रवाचवख्छ चा प्रथमा चरो ङ्ग्विद्वते तामाइ।
exe & fercta-arewnral
MAMTA TAT ALTA: | WS ZAET THT: पावकाः, भिचोचयः खाचासे भुरश्छवः। ander वायवा मसामा” इति। “शस्य ANAT, (दमाः यश्चण्डाः, एवङ्गुखकाः सन्तिति प्रार्थयते, किङ्गुएकाः, “श्रजरासः विनाञ्जरडहिताः, "मरि जाः" faut esque पश्वे afafa मरिचाः, पनः पमवि्रस्यमानपग्ररुका दत्यर्थः । wigara ? अचं नोयधूमाः, "अद्रयः" BTA, "पावकाः", Wruar:, .शिचोचयः' fare afg wafa गच्छक्ति, प्रतिदिममनुष्टागटद्धियुक्रा car: अतएव “arava: Rat निश्चला cad । भुरण्छवः wre- कुगश्रखाः, फलसम्पयादका इत्यथंः। ‘ardz:’ वननोवफखप्राि- हेतवः, "वायवा गः वायुसदृज्ाः, निरन्तरयन्नप्रठ्िय्ा इव्यर्थः | “सोमाः सोमया गयक्राः ॥
अथ भेचावरुणग्ररस्य प्रोारचमाह । “am at मित्रा- वरा । यजा रेवा तं रत् अग्रे यङि खन्दमम्"दति। हे गह "मः अखयदर्थे, “भिचावरूणा यजा मित्रावरूशाख्यो TAT पूजय, ART देवान्", BETA, “UH, “We यज्चरूपमिरं HY CUA’ HSE वकते। अता रे wa ‘ax | कोयं गरं, ‘afe’ पजय, कच्मनिष्यादनेम wagfeierd: ॥
अथाश्िगग्टशद्य परोर्चमाइ। “शअञ्धिना पिबत सु- wai fram ए्टचित्रता। wart awarwar” [९] cfr Safer, य॒वां “सुतं, अभिवुतं ra "पिबतं" 1 कोडृशे, ‘gaa दोपमानाभरियक्री, ahaa Ray,
RATE © प्रपाठके १२ GAIAM: | ७८५
तथा ‘ayaa’, यश्चनिष्यारका "तुना, यश्नाचितकाख- विशेषेण युक्ताविति शेषः॥
अथ RATS पुरोारुचमा इ । “द विरूपे चरतः खयं । अन्यान्या वल्समुपधापयते। रिरन्यस्यां भवति खधावान्। WRI अन्यस्यां ददश सुवचः” इदति। awa cufsqaa “डः विङ्पे, शएक्ङृष्णलात्, "विरूपे" विषमरूपे,.खर्थं' सुप्रयो जगे, "खर तः" पय्या वन्तं ते | “अन्यान्याः तयोारेकेका TUR VIR एव "वक्छमुपधा पयते वन्छसदृं खसो चितं देवम्, “उपधापयेतेः Wa प्रणयतः, तयाम॑श्ये “श्रन्यसख' राजिरूपायां मा- तरि, awartta:, ‘eft’ इरणशोलः, अ्रग्निः, “aura Vaart भवति | “्रन्यस्याम्' श्रहःसञ्निकायां मातरि, वत्छ- Tara: ‘WHR’, Wa, "सुवचः" wruadifa: wafer, WHAT TWA! AUT च BNL AAHe Ban, तस्मादग्रये wa इयते aa प्रातरिति । एवंविधद्धग्ाभ्निरूपेऽयं इक्र इत्ययः ॥ |
अथ मन्धिख पुरो रचमाह । “पुव्वापरं चरता मा- ` waar fir क्रीडन्तो परियात अध्वरम्। विश्वान्यन्यो भवगाभिचष्टे। wart विदधलव्लायते पुगः" › इति । “एतैः aaexaretr मादखानोयाया दिवः, ‘fae’ बालको, “पष्वभागमपरभागद्च प्रति.वश्चरतः', उदयाय पृव्व॑भागः, अस्तमयाय पञ्विमभागः, एवंविधसश्चारे पारमेश्वरी "मायेव साधनं, ar हि पारमेश्वरी जकः Garexadr fasira
oud सेनि य-ब्राद्यबभाय्ये
खखव्यापारे खापितवतो, ते च fre खकीवलौखयी शरी ear, अ्रसमदीयम् ‘mara, "परियातः' प्राभु्तः, सयोभे "अन्यः खः, ‹विश्वानि भुवभाजि' asic Vary, “afew BBA: प्रकाशयति | “अन्यः SAAT, "खदन्" TART, ‘faquy निष्यादथन्, “पुनज यते" तन्तश्छलीप्रतिपदरि पुग पनरत्पद्ते, एवंविधचब्द्ररूपेाऽयं Aly: | TUT च भृतम्, सा वा आदित्यः श्टक्रखश्मा मन्धीति॥
श्रयाग्यणस्य परोरुचमाष) “Ae शतात् चोखला ufua faywe रेवा गव लासपर्थंम् [२] | Brea watt सतृणम् बर्िरि्ी । आदिद्धातारं न्यरूदेयन्त"' दति । यचि विभुजः अयसिं्रहेवाः, तथापि यागैर्थकस्षितलीखामि अशमेदात् ‘aad ‘avawe ‘fiw सेत्येतांवन्ता देव wafer! ते च "देवाः" श्रिम्", ‘sade परिचित्तव्ः, यस्ति ्याकागामेव Herat इतरे खोखाविग्रहाः। cana वाजसनेयिगः wend समामनन्ति, aft मान waet ये ते अस्तित्वं देवा इति। aga: = परिषरकीति तदु च्यते, "धुतः" are, Srey उपरि विशति शङ्तीत्यथैः wd? अम्धथम्, "बदरा सृण fet sft खणभ्ति, wifey श्रनन्तरमेव, एनमभ्भिं तज॑ हतार अमुमन्यमानाः ‘areca’ निषा wearer ॥
श्रयेषराञनस्य पुरोदवमाह । “afiarfx: समितेः कवि्ंदपतिर्यवा । इव्यवाङ् gere:” दति । इन्र
२ काणे ऽ प्रपाठके १२ अनुवाकः | ace
‘afar’ गटडदे वतारूपेफ, waarsarurc: “अर्चिः, “afa- च्यते" सम्यक् ad कोदूजाऽभ्भिः, "कविः" इविवनप्रकारं विद्धान्, “य हपतिः' यन्ना मो, ‘gar स्वेदा mew: देवार्थे Wa वहतोति'दव्यवाट्, eta WTS म॒खं यस्यास “नंाखःः, asad इविरयं भख्यतील्य्यः ॥.
अथ वेश्देवग्टदख परोाङचमा द । ““अभ्निर्दे वानां जठरम्। ange: कविक्रतुः। देवे देवेभिरागमत्" एति! भाऽचम् अभिः, ब एव Sarah, जठर" उदरखानोवः, पृतखासा दशेति ‘ange: "पूतः" wg: "रचः" क्यनिष्यादगङ्ुग्लः, "कविक्रतुः" कवीनां विदुषां रेवां सम्बन्धो wae च- waar "कविक्रतुः, तादृशः "रवः अर्चिः, ‘afar wae: रवैः खड श्रागमत्' इर ATT I
अथ मर्ततीयग्डदा्णां यास्िखः पुरोः तासां we अथमामाह । “श्र्निभिये मरता विश्व्ष्टयः। ar लेषमृयमवं मरे बयम् [2] 1 ते खानिनो शद्धिया वर्षभिधिंजः। fazer म खेषक्रतवः सुदानवः" इति य एते “मरतः, ते “अ्र्चि- भियः विश्हृष्टयः" च अभ्रिं अयन्ते dam दत्यभ्चिभिषः, ते विःखीकर वार्थम् अभ्निमाञ्रयन्ति, विश्वया aren येषां ले "विश्वषृ्टयः, werd .थेः पूज्या दत्धर्थः। तादृशानां मरतां “अवः र्षणम्, “श्ा' समन्तात्, वयम्, Cae’ प्राप्रुमः। ते ware रन्ति, ated cad ‘ad’ दोक्षिमत्, ‘sd’ वि-
रोाभि्नां भयर, यथा fren fatr(waa wala, एवमेव 5a
[~ तेसिरीय-वब्राक्मबभा्ये |
तदीधरत्त्जन्येन तेजसा wafecifear read: । न्ते मरूते वायविग्रेषाः, “खानिनः' दष्िवेलार्यां खामयुक्ाः गव्णगयुक्राः, CRT Aya: | र्द्रा वा एष यदभ्चिरिति श्रतेः । ङ्याः वैदयुताभ्नियुक्राः, वर्षेण नि्णेजन्ति afi जाध- यन्तीति ववर्षनिखिंजः', “सिंहा a सिंहा ca (डहषक्रतवः' ज्ब्दकारिणः, sored सिंरगारं ङुव्वन्तोत्धर्थः । “सुद्ानवः' VATS दातारः ॥ °
ay fadtarare | “यदुन्तमे मर्तो awa at | यदा- वमे guar दिकिष्ठ। aat fr सुद्र उतवार्न्वस्य। अग्ने विन्ताद्धविषा यद्चजामः” एति । ₹ "मरूतः" युयं "यदु लमे wra खिताः, यदि ‘at मध्यमे, खिताः, “यदावमे' अत्यन्त- fred ena खिताः, अथवा ‘quae: सोभाग्ययुक्ताः सन्तः, ‘fafa लाक खिताः ₹ ‘agi’? दुःखद्राविछा मर्तः, "ततः" YATE: QA “उतवान”, यस्मात् VTA “गोऽ अस्ममाननगच्छत्, ह WH, “यद्विः”, वयं "यजामः", “शरक हविषः", सारं ‘fannie’ ante ॥
अय दतीयामाद। “tS अर्चिर खवखनलमाभिः। ce प्रसप्तो विचयत् तं नः) रथैरिव प्रभरे वाजचद्धिः। प्रद fafeaqaty स्तामन्दध्याम्'ः [४] दति। ‘eaw az रक कम्; ‘afa’, ‘varia: नमस्कारः सर, “ईडे, whi gi, arsfa: “दहः कम्मण, ‘nag. अकर्ण समागतः खम्, ‘a अस्माभिः, यत् रतं कको तत् 'विचयत्' विचिनुयात्, 'वाकयद्धिः'
२ ATS ऽ प्रपाठके १२ अनवाकः। ocd
अलमिच्छद्धिः, afta: afeaisd ‘caffra wae यया रथेयद्धसाधनानि अक्षेण erie, ware wife प्रकर्षेण हरामि, ‘azfefer’ azfewan wer प्रदिशं कुवन्, अदं “मर्ताः, सम्बस्िनं ‘ana’ साचयक्र, यक्षम्, “wai! WE Hara ॥
अय AUIS ute ware “aly aang वङ्िभिः। रेवैरप्रे सयावभिः ासोदम्त् afte) मिभ वरुणा अर्थं मा । प्रातव्यीवाणे अध्वरम्" दति। रे “अमन, rene श्टन्व- me fawrae जातः, ‘afefa: दविषो बेाढभिः, ‘aar- af? quariteafer: <a: av, लं ‘afi, wats WG GU, “अध्वर Se, AMAA प्रातःकाखे गन्तारः, “मिज्राद यस्तयः wfefe अख्मदौययन्ने ‘adic gra freer ॥ -
अथयादित्यणषस्य faa: | परोारुचः, AY WATATE | “fagarafefadfqarara । fatarafafaarrarers । ufazararaa आदणानः। सुण्टडोका भवतु विश्ववेदाः” tfa, waa ‘afm’, "सष्टडोकः' सखदेतुः, भवतु । कोदृशाऽग्निः, "यञ्ियानां, awararat, ‘fat स्व्वरवां खलविजाम्, “अदितिः' अखष्डयिता, माठवत् wes tare, तथा ‘fate? सर्वयवां “मानुषाशाम्' ‘afafa: अतिचिषत् पूजनोयः, “देवानां”, waat मध्ये रवः" wa VTA श्राह
शानः" way प्रार्थयमानः, "विश्ववेदाः विश्वस वेदिता ॥ 6 © 2
eee — Sfacte-areaend
au हितीयामाइ। “ले aa सुमतिं farwaren: [4]! fefa war दधिरे यश्ियासः। amare qagerer विरूपे। wag वलं मर्यद्च eer” इति। © ‘wa’, ‘afware’ यश्चााः खलिग्यजमागाः, ‘a’ तयि, ‘gafa बोभगबुद्ध लत्छेवापरां .भिशमाणाः' याचमानाः, ‘fafa’ ware, अवः" कोति, ‘fw? सम्पादितवन्तः, लां सेवित्वा रवेषु कोलि WAT इत्यथः | ‘Vea उषःकालेन ay, "नक्र ञ्च" रा जिमपि, कारात् WHE, "विरूपे" विखणलणष्टपयक्र, “wR” wart! ava कथमिति तदुच्यते, ‘ew av राचः wae “अअङ्णश्यः, "उषसः AWE TATA अकः WARY ‘fran? सम्पादितवन्तः | यज्चानष्टानदारा AHATTATTT 7 अपेन तुष्टा Sat A ATEW रूपं Bara cae: ॥
अच adtarary) “araqg आदित्यास शआ्राख्छम। at fasty weaafae कवे। लार रातिषासा अध्वरेषु afet ia gat दविररग्धाङतम्"° cfs रे ‘ay’, “दिः व्याषः' va श्रादिद्याः, are’, “aTe मुखं, 'चक्किरेः । लवि BAG HVT, रे "कवे" विद्धम् a, द्रः चयः ' wET:, अने $पि दवाः, ‘at, खकीय.जिङृ*, चक्रिरे, “रातिं weer ‘qua’ व मवनयन्तीति ‘fase: फलप्रात्तिकामा Tat ताद्ज्रा यजमानाः लाम् अ्मिम् ‘mat’ यागेषु, ‘afer’ Waerara प्राप्तवनकः। देवाः”, wa sft, ‘a afa, “arg waat ङतं, “हविः, इदम् “Saf ti
२ WTS ° प्रपाठके १२ GATT: | ७९१९
अथ खाविच्रस्य परोङ्चमाद) “जनि ला awe साधनम्। ma रातारम्टलिजम्। Ata Wale प्रचेतसम् । जोर दूत- wana’ [६ ] दति। ₹े aw, ‘<a <वा", निधोमदहि' नितरां ध्यायामरे। BLEW, ‘Awe’, "साधनं" रामदारा मिष्यादक, 'इातारं' देवानाम् आकातारम्, wavs “खविजम्' whay- ware "प्रचेतसं" प्रण ज्ञा नयुकत, MW? Maras, दू तं" हिताय यतमानम्, “Wa? मरणरदितं, ‘aaa’ इति क्रियाविशे awa! परि चरण्वद्यथा भवति तया थाचामेत्धयेः ॥ अज विगियागखङ्गुहः। WAT जरा प्रोरक् स्वादभ्नि टु्ेष् वायवे | चजेति मैनावरणे अखिनेत्धाशिनेग्टदे ॥ द fed त WWE Ze पर्ववेऽपि मन्धिनो । सीजित्याययण्ेत्यश्चिनेत्येनराप्मण्टरे भवेत् ॥ अधिर्देवा बेखरेवे wafwa इति जयम्, Har मडवतीयेषु arexy श्रधित्यसा ॥ विश्वेषां faa आदित्ये गोला साविच्रकेग्टदे। अनुवाक Tee sera इद्र वर्णिताः ॥ अथय water, दन्नमाध्यायस्य wad पारे fafa आग्रेयेषु BUTT नास्िवा स्तुतच्चस्त्याः | संसकारलादस्ति मेवमयकम्मलनिणंयात्॥ अभिष्ठरास्म USTE भूयते, Wier एदा भवन्तीति । तेष चोदकप्राप्तः गानादेबत्धयोः स्तुतद्रस््रयाः संसखकारक्मव-
ete तेनिसीय-त्राद्मगभाष्ये
wae wae दति वदन्तं प्रति एतद् लरेम्; दितीयाधादे तयो रथैकषर॑लख् निणींतलात् नाश्य दति ॥ इति दइादभराऽनुवाकः॥९९॥
अथय जयेादगोाऽनुवाकः।
दइादजेऽमुवाकं ग्निषटु्यागे ग्टहाणां परोारुचसाऽभिहिताः। अथय VaR eager weet परोारूचाऽभिधोवने। wae wa wealafed, “द्र स्ठतेन््र सा मेन ऊक्येद्दरियकामे वीर्य॑कमा वा यजेत Ufa: otra: fast इरोकख at यैश्रवायवसततीया awawe wolfe पञ्चमो षहो रक्रा मन्धिनेाः सप्तम्याग्रयणएस्य मित्या कश्यस्य नियुगक्िभुवेशाप्र वेश्वदेवानां नीता मरूलतीयमादेश्धाणाम् श्रा ना विश्चा्ि रिति faa श्रादिल्यणग्दस्मान्तमा साविचस्ेति'। तचेन्द्रवा यव भथमां पुरोरुचमाइ। “fast इरौ रच श्रा यच्यमाना याहि। वायुनं नियुता ar wee) पिबास्यन्धो अभिरषट अस्मे। we arer ररिमा ते मदाय इति | ‘ez "युज्यमाना" "रये", सम्बन्ध्य माने, "दरो" अश्र, 'त्रातिष्ट wht तिष्ट, नः" wera, ‘ae’ ्रभिलच्छय ‘arate ware! तज Term, ‘arat नियतः aur मियत्सञ्ककामशचान् अभिखच्छ वाय॒याति तडत् way च “श्रस्मे' श्रस्माभिः Safe. we, प्रेरितस्लम् ‘wan’ अन्नरूपं सामं, “पिबासि' dam
QW ° प्रपाठके १९ TAT: | ७८
WAS Ox "ते मदाय तव Were 'खञाहाररिमः' are छतं हविददिम ॥
अथ aaa दिती्यां पुरोरुचमा | “aE TIT Ga सचा। जियत्वाम् gaat Tua wae सोमपोतये'' इति 1 ‘aw’ प्रजापतेः सम्बन्धि, ‘sar इन्रः, ‘ga’ श्रभिषुते सेमे, ‘eer’ wag: ‘froma’ जियुन्नामकैर शैः युक्ता वायुः,'टषभे रणत्" यथा eva Fat रणति तथा we वायुखष्टो cufa गच्छंति, AAV’ TRY, 'सामपीतये सोमपानाय रणति i
अथ मेजावरुणग्टरस्य परोरुचमाइ। “TX वयं महाधमे। GRAY इवा मर | यजं ठु जेषु वञ्जिणम्' [९] दति । ‘aw’ यज- मानाः, "महाधने TAIT Risaafy, ‘wy’, 'दवामरे” आङयामः। ‘aa’ खच्पेऽपि कर्मणि, ‘om’, 'दवामरे' श्राह यामः। छोदृश्मिनद्रं, "युजं" कन्मदयेऽपि योग्यम्, say’ way aay, ‘afew वञ्जशस्तम् ॥
अथाश्िनग्टहख्च परोारुचमाह । “fearat sae: | विद om. शतक्रतुः उपना हरिभिः gan’ इति इये- साकयोाः TART feat तस्यां ‘fearai’, ‘awemna:’ अति- wat वेरिघाती, ‘AMT? अ्रतसञ्छाकाश्चमेधयुक्रः, G:C’, विद्यते साऽयसमिद्धा ‘eftfay we: ay, ‘sum अस्माकं समीपं प्राण, ‘gay अभिषुतं सोमं ‘faz? लवान् ॥
अथ शृरएुक्रगटदस््र प्रोरुचमाइ। ““स खर् श्रा जनयन् ज्या- तिरिश्कम्। अया भिया तरणिरद्धिब्ाः। तेन wwe
७2 8 तैन्िसीय-ब्राद्धवभा्े
वमाना अर्व; । व्यख्िधोा war अद्धि विभेदः? इति ‘a: ए ग्टदरूपः, खरः wife, “व्योतिःः warwa, ‘ara, ‘cay’, श्रागच्छतु, “श्या fwar अभया मद् नवद्या, "तरणिः" तरमाणः, “afar: पर्व्वतानां waet भिवता, अभिभविता भवति । “waa aya शअरगुषटितेन, ‘sow बलवता WAT, ‘gay waa: फलः, “अ्रवमागः' GEE मानः, aaa, ‘wa: facangue:, ‘af: पर्व्वतसमानः wx: ‘sfau senda आगच्छत, ` war ‘faz’ fate दारितवान् ॥
अथय मन्धिग्टशस्य GETTY! “डत aerate थरिक्रनाङषीष्या । at fay प्रतीरयत्" [२] एति Sx "ना ङषोषु' ASG Uy: सम्बन्धिनोषु, ‘fay’ प्रजासु, “वा! धनं, प्रतीदयत्" AIHA WRATH, तादृज्रम् “श्रि यमृत" wf अश्वसम्दयुक्रम्, “श्रा “त्यत्, त्वमेव खभ केभ्यः arate i
BUTTS GEIATY | “Atha सुहव इवा- मरे। Wray gad रव्यं जगम्। wit सिचं ave सातये भगम। urarfaal aqa: wea” इति। ‘gu BEMIS WHA, CX भरेषु" भरणोयेषु कसु, “वामर अहयामः। श्रथ ‘“afafaaraqura’, "भगम्" आदिष्व MAY धनलाभाय ्रहयामः। TAT ‘qtargferayr’, ‘at तः" च 'खस्तये' Gary, ्राहयामः॥
२ aH ° प्रपाठक १९ भुवाकः। eee
अथशा ग्रष्य पुरोारचमाइ। “मडि रजं पुड् we विविदाम्। आरित्धङिभ्यञख्च रथ समेरत्। रषा म॒भिरजनहीद्यानः साकम्। खग्येमषसं arguing” इति waa, इद्धः", ‘fafa- are विविधद्र् व्यजातं जानन्, “aria अनमर मेव, ‘afer’ असखिषदृ रेभ्या यनमानेगभ्वः, "मदि" भरा, “QW, "पङ we’ wy खमाहादकारिःधगश्च “रथं, सरणण्ोखं गामदिषादि च॑, ख~ acu wag प्रेरितवान्, दकवानिष्य्थः। साऽयभिन्ह ‘gram’ दीपमानः, afi’ मनुः, खलिग्मिः aga, खय्धारीन् ‘aay अजनयत्, उत्पादि तवान्, मातु" गनन- भोला वायः at अथ Segawa परारचंभाद। “उदज खाकमम्- मेषि विद्धा सववेञ्ज्येातिरभय afa [श] ऋष्वा त ex wfara बाह । उपखेयाम aca sea’ cf डे ‘ey’, लं “विद्धान्” eS जानम्, “ay WATdA, ‘TH वि- WS, arse, wit षि, wae सम्पा यसि। तजा gaze’ wien, तक्छाधनगग्रतमित्ययंः | wre watched, “afer Saat, "व्योतिः' अभ्रिखरूपं, ‘wa’ orgie “afare’ विरकाशीगलेग agegwe, ‘a तव, ‘are’ "उपय्येयामः छपच्यानं करवाम, ATTY बाडदयमनुग्दबद्या AUT शरस च्छिरसि ाप्सि, तथा वयं लां भजम। ATR ars, ‘weer रक्ितारो, "दन्ताः गुणाधिको ॥
अथारित्यण्डदख परोाङवः, तच प्रयमामाइ। “MT AT 6 घ
1 1, ` तैलषिीय-ब्राहबभाय्ये
विश्वाभिरूतिभिः सजाषाः । ब्रह्म जवाणा ware वादि । वरीटजत श्यविरेभिः सु्चिप्र। अस्ते दधहुषणः wufae” इति। ₹रिनामकावभ्चौ यस्यासा ‘qeiq’, trav fat wy यस्यास ‘gia’, तादृ Sex’, लं ब्रह्म sare: परिटढ- fat कम सेवमानः, ‘estat: warfar: ey घमानप्रोतिः, खन्, “विश्वाभिः, "ऊतिभिः eae: cee: सरित. a? wert परति ‘ararfe अागच्छ। किं gen, “खविरेभिः' बरौ डजत्' VARIA: wifey way, तथा Bay कामवर्षणरेतु, ‘QW बलं, “WH दघत्' wag खम्पादयम॥
अथ दितीयामाइ। “दकाय माव श्राजिरम्। ace वजजिणे au यत्सीमृपङ्करे विद त्” इति । "वञजिषे' arene, ‘care’ ware, “्राजिरः trnfad <fuvaud, ‘ay’ Wut चीर, war (दुदुह्रे quam: | ‘awl यदेव We, ‘sagt अस्मिन् wat wat वन्तंमाने, cat “विदत् Waa, तत् शोर Sze इति पुष्वैजाग्वयः ॥
अथ दउतीयामाइ। “तास्ते वजिन् सेनया जाजयर्मः 4 गभस्तयो नियुता विश्ववाराः, wecpsa Cerrar: | पचा TK GHA भोजनस्य" Tia दे 'वजिम्' "वजया TE, wage, "ताः" पृथ्वीकां सेनवः, "नः अस्मान्, ‘are शच्रमेव प्राप्ताः । Hew सगवः, ‘saga’ रोत्निमत्वः, पष्ट्रोरा cad: । “नियुतः नियमेन शोरारेमिंभविश्चः,
श WB © प्रपाठके १९ अनबाकाः| C8
विश्ववाराः" खकोयकशीरेख खधादिरूपं fey श्वंमपि उप- दवं वारयन्तोति “विश्ववाराः, ‘were.’ दिने दिने भय षत्" ऋयिष्ठमेव, “जेगृवानाः' wee: STENT राहनमा्थं वल्छमाकारयितुं warcd ger card: | “qa? शब्दवता भाजनस्य, ‘adr: पुरयिश्ः, Gta awe सति चुलकन पनः odes हि महान् शब्द उत्पद्यते I अथ साविजन्टदख्छ ieee | “cat ते fird प्रभरे मरा महम् । we are धिषणा यल a | तसुत्छवे च असवे च सासहिम् । CH देवाखः wae मदन्लम्” [४] cf हे दक "महाः महनीयस्य, ‘a तव, ‘ae? महतो; ‘cay अनुयरङ्र्पा, ‘fuer, प्रभरे, wate धारयामि । ‘wer "तेः tena तव, सम्बन्धि "यत् सातं, “sre तहु- कागभिव्यश्जयति, afar ‘ara, धिषणा" मदोयबुद्धिः, परव- तामिति शेषः । “उल्छवेः अस्मिन् क्मागष्टागरूपे, “प्रसवे चः तत्फलात्पादने, खासर्दिं" अत्यन्तसरिष्णं, सर्व्वदा य॒क्रमित्य्यः। तादृशं, 'त्रवसाः बेन, UM AW ‘TR’, देवाः" wa Tats, aa’ ‘Aga’ अनुमोादन्ताम् ॥ 3 अज fafrararaye: |
TRGAMAR GATTI: GW IE: |
तिष्टाक्छेन्रवा यव्यमिश्धस्च तदन्तरम् ॥ ।
दिताय इत्याश्िने स्यात् सद्धरः श्रक्रषङिश्जते।
खत त्यग्भन्विनाजि ख्याद्धरेव्वाग्रयथणय्रहे ॥ 9 घ्र 2
ee तेन्िसेव-ब्राद्यकभाष्ये
मरहीष्येन्रा प्के F929 gee cesar wifea fre आन efcat साविचकपदे। TATTH STATS SST सन्ला खक्रास्तद्नादन्ः॥
दति जयाद्गाऽनुवाकः॥ ९९ ॥
अथय VERSA: |
THER दन्रश्शलामके कति प्रहाणं gree SAT: | NOER Wairafafacan, तं बिधातुमाखानमाद | “qorafa: पश्ूगखजत । ASHI Tal: पराञ्चं sree तानग्मिष्टोमेल नाप्नोत्। ATTEN नाप्रोत्। ताम् कोक जिला evar) तान् रानिया aan) तामृश्छन्धिना ना- Gra शओाऽभ्रिमब्रवोत् । care रेति तागश्रिस्विटता स्तामेन aria [१] स इश्रमन्रवोत्। care ईद्यति, Afr: पञ्चदशेन सामेन ara स विशाम् Taree इमाम इतेति । ताम् fay देवाः खप्तदजेष सानेन ary वम् । स विष्णुमव्रवीत् । caren Cefa 1 ताम् विष्णुरे कवि भेम सामेगाभात्। वारबन्तो चेनावारत । इदं पिनच्शुविंचक्रम- दति व्यक्रमत, इति। भ्रथाप्रतिना wer: पश्वा चदा पन- राटन्िरहिताः प्रजापतेः ङकासादताः, तदा प्रथापतिः “afT- VATA क्रमेणानुष्टाच "तान् WITH, प्रापु "न, बक्ाऽभत्।
२ ANG ° प्रपाठके १९ अनवाकः। ede
aa “रा चियाः अत्तिशाचक्रतु मतेः cfarare: सोाचेःः.खन्धिना, तिरा जावसामे जिदद््ायम्भरः सभ्थिरिति यत् ere विदितं निन साजे | एतिङ्पायेः ase प्राप॒मशक्ः प्रजापतिः “wf”, अरति “्न्रवोत्"। रे श्ग्रे “मेः मदथे, ‘carr पशून, “शः आश्ुमिच्छ, तद्यमथागं कुर् cf ततः षः af’ तदथै “जिष्टतस्ताममगष्टाय तेनं प्रातु wer नाश्त् । wafer विने देवाख। "विष्णुः", त 'एकविशगस्तानमणुाय तेन पुन् प्राच न्वारवन्तीयेनः साला, पनगेमनं निवारयामास | अताऽचं विष्णुः, ददं facyftfa मन्लेोक्ता चा विक्रमः तं रतवान्, तमेव पष्प्रा्धिरूपं विक्रमं मन्लाऽवादौदितव्ययैः ti
Caray Wardrang विधत्ते “agra पञ्चवः प्र परेव भः£- BUA) स एतेन यजेः, इति । एकः WME: प्रायम्यवाचो, अपरः यकर्ववाचो। प्रचममेव प्रवो "यस्मात्" पुरुषात्, शेव wgice wade wert इव भवन्ति, "सः पर्वः, (एतेनः NTU सामेन, "यजेत" AACE अकारेण स्पष्टमुकम्, ““अन्नायानख्येत् सन्नि चमसानुब्यं॑च तन्व॑खमखगणेग्या राजान- fafatwantfa”’ | खन्िस्ता चपर््यन्तेरकानस्ति्रसाबेयुक स- -तिराचप्र्ोगमनगुष्टास तत्तदृद्धं चतुभ्धे्मखगणे्या Crean सतिरेचयेत् । ततः पृथरपि weft स्ताजाकि भवसि, aga जधस्तिं्सेाजथक्राऽपेचोमः॥
ae freer द्यति । न्यदान्नात्। तदन्नाामखा- नेषा मन्रम्" vfs यथात् कारणटाद्नेन कतना पर्ूना-
ees तैततिरीय-व्राबभाव्ये
WA, तस्मात् कारणादाघ्य्या चामा यश्च इति यत्पस्यां तन्नाम ITA ॥ |
wre क्रतोः सव्वकामप्रा्भिसाधनलं दशयति । “एतेन a देवा जलानि जिला। यं काममकामयन्त तमाश्रुवम्। यं कामं कामयते। तमेतेनाप्नातिः" [२] दति। परा (दवाः, एतेनः भ्रा्नायामक्रतना, जेतव्यानि सब्यीणि यद्धानि “जित्वा, काम्बमानं फलं “प्रा्रुवम् । अतेाऽन्याऽपि देववत् स ‘arate tt
इति चतं ओाऽमुवाकः ॥ १४ ॥
अथ पञ्चदथाऽगुवाकः।
WHEE असार्यामाऽभिडितः। अय vecw-drew- waaay यज्नसंयुक्रालकिकोा राजाभिषेकेाऽभिः- धीयते, तजास्िल्लमवाके तावदादौ Waren vee कर्प: | व्याप्रेऽयमग्माविति सप्ताङतोङंलेति । “व्याच्ाऽवमत्रो चरति प्रविष्टः। वीणां पुजा अभिश्नस्तिपा अयम् । गम सकारेण aaa ते जुहामि। मा Sarat मिथुया se भागम्"! दति । ‘wey अभिषेका राजा, अस्िन्ञाङत्याधारे “wir, “प्रविष्टः श्याच्र"वदप्र्टययोा wat Gre 'चरति'। सः "अवं, "वीणाम्, wat, ‘ow, अभिषेकसंस्कारेण तैरत्पा- दितलात् ‘afawfear aaa: पाता, रक्ता भवविति
काद्ध 5 प्रपाठक ९४ WATT: | ८०१
षः। रहे al W तव॒ ममस्कारेणः य॒क्राऽहं "नमसा छपनतेन, इविषा “जुदामिः । दद् वाना, "भागे", ‘fazer’, ‘auiqvar मिथ्या भवति, तथा वयं ‘ar, काच, किम सत्यमेव BU TAT: i
ay faatarare । “araife रेव प्रसवाय पिते वभ्रण- भस्मे afcaruag | Wareray सवितः सव्वताता। रिषे fea argar ्डरिपश्चः' एति। © “देवः, “प्रसवाय प्रलानां प्रेरकाय, “पिच पालकाय, ‘wa? राशे, ‘avira’, ‘erage’ SHYT प्रेरय, GH WHT TW यया wars प्राखयति तथा लमनुग्टहाणेत्ययेः | किञ्च “wa wy, "वरिमाणम् sea, राञ्यविख्लारं, "सावीः" प्रेरय, अगजानोडहि | “श्रयः. अनम्र, ङे .सवितः", wa रेवाणीोयके विशीर्यन्ते ufafa स्ब॑ताता ये यज्ञाः तेषु etary, “श्राभ्यम्' wae, 'गरिपश्चः' AC ABSIT पशनम् श्रावः सम्वत प्रच ॥
श्रथ SaAarare | “war wag चरति प्रविष्टः a war- मामधिपति्बग्डव [१] ae सत्यो चरति राजखुथम्। स राजा राञ्यमनुमन्यतामिदम्' टति। तेषु" प्राणिजातेषु, मध्ये “प्रविष्टः, wa शतः", @aaga:, "चरति" सब्बनिया- मकलेन vata | अतएव तानाः प्राणिनां सर्वाम्, “wfu- पतिः" खामी, aaa’) ‘aver राज्ञः, ‘wa’ दुटनरिचारूप- acufafawra सति, "राजदयंः 'दरतिः । राजा खयते- ऽभिषिच्यते अञ्जन् कर्मणीति राजद्धयास्मसिममभिषेकमिदं
Coz तेन्निरीय-ब्राद्लबभास्य
कथंच cafrere प्रवर्तते ward: 1 खः, अभिविक्रः, "राजाः, “राज्यम, ‘Wea, श्रममन्यताम्' cafwerfeewftarered चद्राजछत्यं तैदङ्गीकरोातु ॥
अथय चतुर्थीमाह। “येभिः fret: पप्रथानामङद् wa सेभिद्यामम्पपिश्त् प्रजापतिः । सेभिवाचं विश्वरूपा र खम- श्ययत् । adnan टद ater vaefe” दति । श्रजापतिः", ‘fay ‘fwey येः Gre, "पप्रथाना" frarcanrfaat ofuat ag wer दढीहृतवान्। तथा ‘Ufa: aera: “ei “दखाकम्' “अभ्यपिं्रत्' अभितखद्रतारकादिभिः खुरूपामक- Trai तथा येभिः, येः कथकः, "वाचम्" इमासच्ायं- माणा ,“विश्वरूपां गाना पदार्थवाचकलेनानेकरूपां, "समव्ययत् waa सम्पादितवान् । "तेन तथाविधकान्रखजना लेभ, ‘ager warn wer, च हदे अद्रे ‘ea राजानं, ‘cw ara, ‘anety’ wig Ot, तथाविधवाम्यंन संयाजयेव्थर्थः ॥
अथ पञ्चमोमा₹ | “येभिरादिव्यस्तपति प्रक तुमिः। येभिः या cee fears: 1 येभिवाकं पष्कलेभिरव्ययत्। तेने- Hag टद वर्सा समर्धि” [६] इति । भिः, “प्रकेतुभिः प्रहृष्टतेजे विशेषैः, श्रयम् "आदित्यः" ata तापं करोति, किञ्च ‘afar येसेजाविरेषैः, “ah, “चिचमानः' wea शिजिजरश्वियक्राऽयमिति प्राणिभिः ‘qwrt ‘af षेर- भिषेयविशेवेः “पुष्कलः, षमः, ard अब्दा त्मिकाम्, ware’ Hat परिटतां wat अकुरकरोत् । तेनेत्यादि पब्वेवत् ॥
RW ऽ प्रपाठके १५ अनुवाकः | ८०
अय aware | “ara भातु Wael Teast: | Te ta weet भवत प्रजावाम्। TET We पष्कलं चिजभानु। | अयं PUR रजसो GIA” टति। “we राजा, “वसाः बलेन, ‘veal: पञ्चस्ह्याकान are, निषादपञ्चमान् ब्राह्मणादिवणाम्, “Maia? समम्ताहौपयतु। किच्च श्रयः राजा, खयम् “KK Ta’, “ज्येष्ठः प्रशस्यतमः, प्रजावान् प्रजायुक्रः, ‘wag’ “we राज्ञे, विद्यमानं wdagard, "पुष्कलं" सम्पू, ‘fears’ ‹विचिच्रभानु, विचि जलेन भास- मानं खखका्॑लमम् ‘ag’ किञ्च ‘we राजा, ‘THEY रश्जगाल्मिके ावाएटयथिव्यो, ˆडपखम्' तक्छ मीपखितम् अन्तरि, “श्राषणक्ः तेजसा wea: प्राप्नु, पालय- farce: ॥
श्रथ सप्तमीमाइ। “ad fret कणष्छप रोचनावत् इदि यावत् पुष्कं चिचभागु । चस्िन्हमृया अपिता: सत्त साकम् । तसिवाजानमधिविश्रयेमम्' इति । हे कश्ठपास्य-प्रजापते, “तेः तव, ‘ay ‘fww aalgted, “रो चमावत्' दीक्तिमत्, ‘cfaray daring, "पुष्कं" way, "चिज्रभागु" वि- चिचलेनग भासमानं, किञ्च ‘afar’ लदीये शिख्ये, “सप्त सञ्लाकाः ‘gar’, ‘ara ‘afta’ खहावखापिताः। ते च सक्त ग्या आरद्छकाष्डे WET भाज दत्थनुवाके प्रप- जिताः । ‘afer fae, ‘ca राजानं, “श्रधिश्रय' अधिक am आजितं ङुङ् ॥
5 1
<og Ahraqa-areaaATa
we: | ‘Grefe एचिव्यङि' इति थलमानावतमे we. शसर्कप्राचोनगोवमुलरलामाखशातीति । रे आदूखचकं तं yarmeuafe गशाकङूपमसि ॥
अर्पः । (तस्िन cred प्रविशति व्याघ्रो dere cart गमभिमन्धथतः इति । arse, “व्याघ्रा वैयाच्ेऽभि (a) किक we दि wh: | fawer wat area) मा ag afany’? इति। हे ce त्वं ‘aaa भवा "व्यात्रसम्बन्धिनि wife “अधि' उपरि खितः, ae महती,
‘fear प्राच्यादिकाः, “विश्रयसखः विश्वे afer भव। न्डव्याः", ‘far? प्रणाः, वा", "वाण्न्छन्तु' कामवन्लाम्, रर "रार", 'वक्याधिथन्रत्, लसः WHTETYS मागत ॥
RU: | Waa तोाक्छावास्ताभिद्म्बावाख्लाभिवीऽद्धिरमि feufa चा दिव्या «am दति प्रतिषथ्या पाङ्कादिति। a: wy तोक्छानि ब्रीहङ्ुराष्वास्तानि प्रचिक्षानि ता चापो कावास्ता, एवं दूष्यीवाशा wf weg, ‘ar दिया आपः पया wan या अरभकारिख उतपार्थिवोषीः। ताषां ला स्वसार wer अभिषिञ्चामि वसा । अमिता व्ंसा fag fea veer सह qaret राड्वटम [४] 1 तया ar सविताऽकरत्। wx बिश्ा अवीडषम् । दनुर् awafet: | रथीतमं रथीनाम् । वालानार की पतिम्! sacar परस्तादभिषिश्चन्तु गाजे कन्दा, axren दकिणताऽभिषिश्चन्त् चषुभेन weet आदिता
२ काण्डे ® प्राठके १४ GATT: | Soy
सा प्चादभिषिद्चन्त॒ जागतेन कन्दसा। fee ला रेषा प लरताऽभिषिश्चन्वानुष्ुमेन eee qwufrerfcar- दभिषिश्चन्तु ange उन्दसाः [५] इति। ‘feat: fefa- भवाः, श्रापः, याः" “पयसा Ge ay, "सम्बभुः", "अन्तरि, "याः, waa, (खतः अपि च, पार्थिवी; रथिव्यामुत्पन्नाः, ‘ar’, श्रापः, ताणं ‘ewltat’, ‘ja दोषा, ‘quar मेनन, हे राजन्, लाम् "अभिविद्चामिः ‘Tear’ “दिव्येन, सह, ‘ader बलेन, at “अभितः, ‘fing’ स्यतः धिकं atria ‘au’, शोके "विता", खयं “रा द्रवद्धनः", ‘ara’, तथा लानपि cage atra । ‘fear ‘fac wat: Gira वाजः, लाम् ‘atte afgaae:, Arey at, xe परमेश्व्ययुक्त, “समद्र व चसं' समद्र वद्चा- पिमं, (रचनां “रयोतमंः रथयुक्ानां राज्ञां मधये अति- शयेन रथखामिनं, "वाजानां" अन्नानां, "पतति" पाक, तया “उत्तिं सगा गेबज्तिनां पालकं, रे राजम्, ‘at granny qret दिशि, “गायजन्छन्दाऽभिमानिरेवेन सह ‘ae’, श्रभिषिश्चन्त्'। एवं सद्रास्लेत्यादि वाश्येव्यपिदोज्रनीयम् ॥ कल्पः । wee तवा ठकमित्येनमभिमन्व्येति । पाठस्तु, “त्र Ce ला टकसुगं BI करम् | रोचमानं aqatad श्रधिंषः। quan await विवासदहिम्। दकम्कष्येषु नामहतम wan’ इति । हे राजम् लां ‘ony’ Bray, ‘ce’ ‘wae’
दण्रलेनाहृयाम, CRASH व्यवहराम Cae: | कीदशं 6 7 2
<eg सितिसेय-त्राखगभाच्ये
ai, “अरणं उदयकालोग-स्यसद्श्रं ‘sae’ wre, weqet wat, wags "खगं", “खजष्करं' ‘aa rye भर्मं तत्करोतीति 'खजङ्रः', ते, "मर्ता" देवामाम्, रि षः", ‘aa’, 'राचमानं" तदीयप्रकाञ्रादण्यधिकग wanes य॒क्मिग्यथैः । “खर््यवन्तं डपमानाथें gar अ्याख्लोति खये ara’, तं, "मघवानं" weal, विषवदेरिणः सषहतेऽभिभवतीति “विषादः, तं, "ना महतमं' TET शजुगतिश्नयेन AAT Buaifa नामङतमः तम्॥
कर्प: | प्रवा वेति प्रसार्थेति । पाठस्तु, “प्र बाहवा सिदत जीवसे नः। चाना गव्यूतिमुक्षतं घृतेन । श्रा ने अनं आवां खवाना। श्तं मे fawraqur वेमा cfr इ "बाहवा SHI We, “नः अस्माकं, ‘Mae जीवनाय, ‘afee Wear भवतं, ‘ay रस्माकं, wale? गे समूह, “चुतेन", “ew feed, शयुवामाः तरुणा, परस्परभिञ्चिते वा, युवां “n+ समान् "जने" जनखमूरे “श्राज्रावयरतंः Ty प्श्यापयलम्। इ 'भिचावरुणशूयोाः, are, “मेः मदीयं ‘car इमं, ‘ea इव अह्वानं, अतं" WTAE ॥
Te | दन्द्रस्यते Aaa दृत्यपावहरतीति। पाग्ड “ore ते वीययंहृतः। are saraectfa” [६] इति। रे राजम्, "वीरयंहटतः' पराक्मकारिणः, ‘xe परमे MAINE, ‘A तव, प्रते "बाह" 'उडपावडइरामि' पनः VE चिता करोमि। |
RATS ऽ प्रपाठके १९ अगुवाकः। ८०७
अच विनियेागसङ्गहः | Sarat राजाभिषेकाय ज्यात् सप्तमग्तरकेः ॥ चाव्ययं satel तच्छ व्याच्राऽभिमन््येत् | sfafracafaar अरुणं aati WARTS प्रसारस्यादिद्धापावरहरेदुभो। अगवाके पञ्चदशे माक्रा मनास् विंशतिः॥ दति पञ्चदभराऽनुवाकः॥ tw tt
अथ पोडग्ाऽमवाकः।
पञ्चदशे राजाभिषेक SM: | GER तदङ्घलेन रयारोाहण- aaa | wer: | श्रग्रणाग्निः रथाऽवखिता भवत्यभिप्रेदीतीतर राजानमभ्येतिःइ्ति। wse, ““श्रभिप्रूडि वीरयख | vasa सपना", tia | सोऽयं मन्न्ाऽष्टमेऽनुवाकं व्याख्यातः+ ॥
aw: | ‘aifas gawna दव्यमिमन्तयतः इति Use, “श्रातिष्ठ caw: aw देवा afanan”’ इति। अयमपि asa वयाख्थातः1॥
ae: “श्रद्धा न्यङ्काविति रथचक्रं afaauta’ इति। Use, “wer werafaar रथंया। ध्वान्तं वाताग्रमनु- wera! दूरे ₹हतिरिख्ियावाम् पतनी । ते नोऽग्नयः पप्रयः पारयन्तु" दति। “ay: इति दचिणचक्रसख नाम, ‘aE! रल्यु्रचक्रष्य, 'रथयमभितः' Tee पाञ्याः, या-
* eon एदायां KTH: | † 9७२ VSG RT |
cox ते (axte-areara
वद्ध wer fala, एकस्मिन् wed weed, cra यक्षतु- एयोापेतष्वात् | अथवा अद््रष्दखक्रवाचो, Aer क्य पलवाचो, VTS Ar या चन्यङौाते श्वान्तं ष्वनियषठ "वातां वायोः WaT, MTEC वायोरपि शीषे गेम गच्छत इत्ययंः। "दूरे रेतिरित्यादिभिख्िभिः weer ऽभि विशेषा उच्यन्ते, (ते जयोाऽखद्नयः “पप्रयः ममनं पूरय, "नः" अस्मान्, पारयन्तु" गमनखमा्तिं प्रापयन् ॥
we: | Tae we इति परहितमभिमनग्छयत' ci USS, “AAW WR AT । अव्यथाये ला were ar (11! ar a wxtfanergarftera:| एवा wyRaTS” इति। ड ‘we अतोद्धिबद्र्टः wires, ‘A ठ्य, "नमः", VW, “गद्” aa fed कथय, “Taare wawaeracrfeae ‘av et, भजाम इति देषः। @uTa’ were at मजामः। हे ‘wae’ पुरोडितात्मन् खपे, ‘oe Whee, "जः Wars, ‘MY तव भ्रसारात्, "अरिष्टाः" अस्माभिः fefed बाधितुमञ्क्याः प्रल्यवायाः, “अभितः wea ‘ar’, war! हे (ब्रह्मनः, “तवेत्' तवेव, AMAA ‘Tar’ इत्यमेव, ‘WE’!
कस्य; ‘fret रथ इति सारथिम्" इति । wheres दत्य वलते | wise, “तिष्ठा रथे safe यदखरस्तः ”” ft ¥ सारय, "चस्मात्व, "बख्जरच्वः', तस्मात्, ‘TH, अपि “अधि fas’ शरधिश्च खिता wan
Se | शआरश्डीमिति रश्रीनालमभेतः इति। wesw, ^“
RW पपाठके १९ खनुवाकः। coe
cae देव यवसे SE fa दे देवः रथप्रव्लंक, ‘QW’ चामनाश्यक्रः, लवं ^रश्ीन्" प्रग्रहा, श्रायुवसे" were Farrage ki
aw: । “श्रातिष्ठ cuvfafa धद्विरारूढम्' इति । अभि- ara दत्यग वर्तंते । तज चतुरा weet प्रतीकानि दनव ति । “श्रातिष्ठ toes, ्रातिषन्तं परि । अमु लेषो agen, ल्वा मिजावङणा" "इति | एते मन्ता अ्रष्टमागवाके वयास्थाताः*॥
पञ्चमं weary) “Gre ar wun च प्रचेतसा wR avefeor ला fart wy aur चकिताः erat siz: wa त्वावतु खविता aan” [२] इति। wate aga तद्िखेवामुवाके व्याख्यातम् | इ राजम्, ‘afaar’ देवः, ‘waa’ WCE, “ला, “श्रन्ववतु" WAS: सम् र चतु ॥
अथ ष्मन््रमार । “Ee विश्वा WT समद्र व्- यसक्गिरः | रथोतमर रयीनाम्। वाजाभार सत्पतिं पतिम्" दति। we मन्तः पूव्वीनुवाके व्याख्यातः ॥
aw) ^परिमाखेन्या इति दं वाचयिता uf तच प्रथम ares “परि मा सेम्या चेषाः। erat owe aya: 1 मेथि- छाः पिन्वमाना cei at गापतिमभिसंविन्ननन्” इति। "सेन्या" परकोघाथां सेनायां भवाः, “ग्यागांः चनमंतामां, चाषाः" माराः, "मा परिदश" मां परित watery, तदीया धन्- चाषा मदधिषये मा प्रवक्तंत। कीदूत्रा चाषाः, "खवः" परराडइ-
+ ०७२,७०३ UST RTE: | † ८०8 UBS ATT |
che , Ofertta-wrearal
यणे च्छावन्तः, ‘afer’ ओकसक्तमनो चिताः, ‘cw aie कषमि, यड विगरेषे वा, “पिश्वमागाः' अप्रतिकूखत्येन मां प्रोष यन्तः, ATE: ्याघोाषाः' पतिं पतिं, (माम्, “श्रभिसंविन्नन्तु" अभितः सम्बक प्रविच्लन्त्। ये waeafan चाषाः, ते wdsunfageaa खकोयचेाषा wafer: |
अथ दितीयामाइ। “तकोऽनुमतिरनुमन्यताम्। ता ता एथिवी तत्यिता चोः [श] । agrare: सोमसुता मवे wa: तदश्विना श्टृणतः सभगा युवम्” दति । श्रम व्याख्या TA, ‘aa’ ara ae, “अनमन्यतां ` अङ्गोकरोद् “ध्थिव्याख्या,'माता”, ˆतत्"'“च्रनुमन्य्ता "। “qeragy: "पिता" “तत्ः “श्रभुमन्यतां " शामस्तःः रोममभिषुष्ठम्तः, ‘aan सुखस्य भावयितारः, “arava,” पाषाणाः,'तत्' “अनुमन्यन्ताम् हे “श्रञिग', शचभगा युवं" भाग्यवन्ती vat, "तत्" ‘seer!
we) “उकराभिस्िखभिरमिमश्य' दति । तच cat प्रतीके दभेयति। “wat, देडवदु्तमम्' इति । Taare Sfenrat ‘Sart मः इत्यगेवाकं व्यास्थातम् ॥
अथ दरतोयामाइ | “एमा व्याच्रं परिषखजानाः । विषः feafe मरते साभगाय। wax म सुवं तखिवा९म्। wae Ufone” दति। ‘and? away केना wave, ‘fey’ faxearrafwem, “एनं राजानं, ‘aft SAAT, आलिङ्गयन्ता ATT बान्धवाञ्च, AEA’, शेम गाय, ‘feafer प्रोणयन्ति, आशोष्वोदान् geet:
२ काष्ठे ऽ प्रपाठके ९६ अन्वाकाः। SUR
“समुद्रः w समद्रमिव, सुखेनाह्ातुं wal, ‘afeatd’ तसिं - wit अवखितमेमं, ‘aaa’ अभिषेकलेपान पनः यमः जाघयल्ि। तच दृष्टाः, “ATW जअरन्तजंखमथ्ये, (दोपिनंः गजं यथा प्र्ताखयन्ति तददित्ययेः॥ ।
He: | उद सावेलि्यादित्यमृदी च्यतोति | पाठस्तु, “उद्- सावेतु wa: उदिटं मामकं वचः उदिहि देव wa सह THAT मम। अष्टं वाचा विवाचनम्। मयि वागस्हु धविः, यन्तु नदये वर्षन्तु GT: | खपिष्यला श्रोषधयोः भवन्तु" दति। ‘war राजा, ख्य॑समेा ला 'उरेतु" उरदयममि- afg गच्छतु, "मामकं" मदीयं, दम्" अ्राभ्ोव्याद्रूषं, "वचः", ‘sfefe श्रभिदटद्धिं awa, ga’, ‘fa दीप्यमान, राजन् ‘AA ABTS, “सह AVA’ वचनेनाशोम्ददेन सह, त्वम् "उदिहि" wad गच्छ, “ब्रं परोहितः, ‘are’ udruaifararan:, ‘fared? विरेषेणाभिवदनसामर्थे, प्रा्नयामिति wa:1 येयम् ‘afa’, feat शआ्राश्ौव्वादङ्ूपा ata’, सा "घर्णषिः' धरणशभोला gufafears । ‘azar’ मद्य स्वैः, "यन्तु" पणाः प्रवहन्तु, "पर्जन्याः" मेघाः, GaAs ‘ada, श्रोषधयः' ब्रोद्यादयः, "सुपिप्पलाः" च्ाभनफला- पेताः, ‘ware’ ॥
कल्यः | अस्लवतामिति जनपदाननवोश्षत इति । पाठस्तु, “श्रन्नवतामोादनवतामामिचवताम्। एषारः राजा यासम्"
[el इति। senate प्रस्तभकचभेन्यानि येषु wag a 5 K
SUR facta. area
यामा ‘waa? mite ब्रहिभरियद्धाथादनेन युष्ठा “रो दनवन्तः", mfae wean दधिकोरादि-रसदरव्याश्येपलच्छन्ते; त्यक्ता “ज्रामिक्वम्तः, तादृशानाम् ‘wat? ग्रामाणां, (राजाः खामी, श्डयासम्'॥ aa fafrarnayy: |
अभीति रथमागव्यातिष्टारोष्सख मग््णम्।
WET सक्र GIT नमा विप्राभिमन्लणम् tt
सारयिर्मन्तयेज्िष्टाऽऽरश्लोलश्सभिमश्चेनम् +
आतिष्ठ षद्डरारूढं मश््रयेत परिद्धयम् ॥
वाचयेतावते दडः निभिस्तमभिमन््येत् ।
उदखाविति trma nat रर्यमवेखयेन् tt
अन्न यामानवेक्तेत प्राक्रा sara faufa: +
दति षोाडग्राऽनुवाकः॥९६॥
BU शप्तदभाऽनुवाकः)
पाडञचे राजाभिषेकाङ्गं रथारोदणएमक्रम्। सप्तदब्रं ATF वपनमभिधोयते। कल्यः। ये केशिनो नन्तं wae दति डं ्रङ्धती Bafa तच yuatare “a afer: प्रथमाः खचमासत । येभिराश्तं यदिदं विरोचते। तेभ्यो जामि बङ्धा Yat) रायश्योषेणेमं ater ease” cat aut येषां सन्ति, ते ‘afar केजिनेाऽप्रिवायः gett
२ ATS ॐ प्रपाठक १७ खन॒वाकः। ८१३
MIVA wa: केचिन दत्याश्ानात्। तेच देवाः प्रथमाः" इतरेभ्यो देवेभ्यः पुमे wea "केशिनः", ये," eww, waa अनष्ितवमः, “यदिद” जगद्, "विरोचते" विशेषेण प्रकाशते, तदिदं as "येभिः यितः, "अतं, सम्पादितं, "तेभ्यः" देवेभ्यः, शतेन", "बङधा' बजप्रकारं ‘wef’ | ₹े देकः कशिनः, “CH राजानं, WATT बखेन च संयाजयय॥ अथ दितीयमाड)। “ad ब्रहमणस्तपसा विमाकः। दि- ` माश Ser वशिनो Wari प्र कजाः सुवते काण्डम भवन्ति तेषां WEN वपमस्य भान्यः'' इति । ब्रह्मणः" परिटढात्, एतस्मादपनादूते श्रभिषेकाल्यत्रतरूपात् (तपः, "विमाकः' विषमैः, समार्भिः, नासि । उपक्रान्तं fe व्रतं समापनोयम्। We साभिषेकाख्यत्रतस्य aura vara: त्रतरूपा रेवमभि- वेक “दौला, ferret’ मामदययुक्ा, तस्या ‘afeay, इत्येक माम, तया हि सव्यः प्रजाः वशोक्रियन्ते, ‘sar’, इत्यपरं नाम, क्या fe दीया अरजवेाऽभिण्डयने। दौलाया दिविधव्रतलं सेमप्रकरणेऽप्या्नातम्। एतद BHAT नाम त्रतमिति म्रथ- मम्। Uae चरपविनाम wafafa दितीयम्। witse HAS समाश्रये वपनं कुयात् | WH रान्न: “HM, "प्रसुवते", परक्रषेणात्यन्ताः AH, अतएव “Hiss: बहङसमुदयुक्राः ‘wafer । तेषां" agararat बङसमृदयक्रानां कन्रानां "वप- नस्य, Wye प्रजापतिरेव, "ईशे" समर्थी भवति। "मः, तु "न्यः", कथित्, तस्रात्मजापतिरूपाऽयं पुरोहितः वपनं करोलिव्यर्थः॥ 6 ५2
<ve Afacya-aTeaars
कश्यः । यजमानायतन श्दुम्बरोमासन्दीं प्रतिष्टापथति लार राजारोरत्यारोाड पराष्मित्यारोहननजिमन््यत इति Use, “wre Bre favew wae । अवाखान्दीशा वभ्रिनी qa [९] । fe दचिणां प्रतिरखायुः। wera
वश्णस्य पात्रात्" इति। रे राजन् प्रष्ठः TERRI
मञ्चकम्, WIT, ‘War’, "विषडख' विष षेशाभिभव, वेवं "विनः ‘sar सेति fears (दीका, खेयं बस्मात् “waren
अवद्ष्ठा, खमाप्ता, तसात् पराहिताच "दचिषा, दरिः.
'त्रतिरखलमपि दी्धम्, ‘ara’, मारु । “अथः अनमर "वशस्य पाजात्' असाद यनिबेन्धात्, ‘ATS’ मुक्ता wal
BU) AEA: Farag येनावषत् शकिता atafa wae, ““येनावपत् सविता चरो । Saw रश्च बेरुणस्छ frame तेन ब्रह्माणो वपतेद मखा नम् । रबा वर्षा सर्छजाथः' ट्ति। पुरा "विदान्" ‘afaar’, ‘Tre: रावाभिषेकं प्ापरुवतः, छो मस, “वरुणस्, च कंश्ान् “खग चुर, “श्रा वपत्, A GT, हे ब्राह्मणाः" प्रजापतिषूपाः रो दिताः, “शरस, CA? AWA, AIA’, मम्" च राजान eur सीरादिरसेन, ‘Tar धनेन, "वशाः बलेन, इ 'संषनाय' संयाजयत॥
कश्पः। मो ते aerate केशान् प्रकी्यभाखागमुमस यत tf ase, “माते RATT ATES एतत् aU अता करोत ते। wafer इृडसतिः। शमिता द
२ कारे ° प्रपाठके १० खमुवाकः। ८१५
ऋरधात्" [९] टति। हे राजम् नतेः, ae: we, ‘aur, ‘Say नापमच्छतु । ‘A’ तव, “एतत्”, यथा भवति तथा न्धाता करोतु, ‘aw acu, दश्धवरस्पति-खविलारः', मतममष्यिकं "वसः" बलं, सम्पादयन् ॥
SU) तान् समोाप्यदभंस्तम्बे facurfa तेभ्यो निधानम इति। पाठस्तु, “तेभ्यो निधानं बहधा awa अकरा खवाए्थिवो अपः ga cia वीग्यहृते निधाय । Grea मेमं ater सः खजाथ' दति । ‘aes? तत्के्ाये, "निधानं" SIGH, "बह्ाधा, बडङप्रकार, ‘ae’ ब्राह्मणा fa- waGeai छतवन्तः । fa qrafafa तदुच्यते, ते, “च्ावाष्- चिवोः श्रन्तरा दावाषएटथिव्योमेधयम्, एकं स्था नमैच्छम्, “श्रपः' जलं, दितीयं खा ममेच्छन्,“सुवः' खगं रूपं, sis खानमे च्छम्, "वीयतेः सामर्थेन सम्पादिते, ‘wee, ताम् कचान् "जि- धाय, ‘Ca’ राजान, ‘tea "वर्चसा पोर्षेख बलेन, ‘STAID? डे ब्राह्मणाः संयाजयत ॥
कर्प: | अथेनमाज्यमिश्रेण पयणागक्ति we बाडङ्वा- रिति ase, “वन्ते बाञ्जवाः सविता दधातु । शौमस्लला- मक्त पयसा WAN) स्त्रीषु रूपमञ्धिनेतक्िधन्तम््। yaaa वर्णा same” दति । इ राजन्, "ते, ‘arsat:’, ‘aw’, सविता, सम्पादयतु, "समसल", "पवसा Yaa’ च खमनक्त VMN करोतु, “अशिना हे ahaa, “एतत् रमणीयं रूपः, एतदीया ख़ ‘ait’, Frew’ erred, च सेनेत्यादि पूववत् ॥
८१६ तेतन्तिसीय-ब्राद्यगभाष्ये
कष्पः। यत् सोमन्तमिति fat श्ति। आाञ्यमिश्रख पव खानक्रोत्यन् वन्ते पाठस्तु, “यत्तोमन्तं कद्ध तस्ते fees wat खरः परिववजं aye aly रूपमशिनेतन्निधत्तम्। पा्स्येमेम सश्ख्जाया aw’ [३] cfs F राष् ‘a? तव, वपनात् पुरा कङ्कः" केरल धिमासम्पादिका ्रला- का विश्वः “यत्” ‘wan’, “लिलेखः भ्रिखावभ्रेषाय वपनोव- द्यापनौययोः कं्भागयोः विभागञ्च कार,.ख डा" waar, “चरः, अयं, ‘aaa’ वपनं aaa, "यत् कंशजातसं, “परि ववजं' वपन- महृला स्थापितवान, सोमनखेखनात्मकं यद् शनोवं “रप, यच्च वपमनिमित्तं रूपं एतदुभयं ह श्रञ्िनोः, एतरोयासू ay, weer "निधत्त", दमम्" ठु राजानं, "पग परुष सम्बज्धिना Tay ‘sary’ सं याजयत ॥ wa विनियो गशक्ुरः। ये afer: प्र गन्तं इ आरङतीजेडयादचघ। आरोहेत तमासन्दोमारोा₹त्यभिमग््येत् ॥ येनावापयते RATA ते कीणाऽनुमग््रणम्। तेभ्यस्ताम् स्तम्ब अआदध्यादलं IMGT AA ht यत् सीमन्तेऽश्नं मन्त्रा अटा तच प्रकीर्तिताः इति सप्तदश्राऽनुवाकः॥१९७॥
R HTH ऽ प्रपाठके १८ खनमुवाकः | ८१ॐ
अथाष्टादश्नाऽम्वाकः॥
सप्तदेजे *राजाभिषेकाङ्गक्पनाथा aT उकाः, तावता- मिषेकः समाप्तः श्रयाष्टारजे विघनाख्यः कञथिदेकारविकेष waa | aware विघननिव॑चमं द्चंयति। “ce ते खा विशा मरूते नापाचायम् । साऽनपचाय्यमानं एतं विघनमपश्चत् | तमाहरत् तेनायजत । तेमैवासां ay ayaa यरम् | age! afeare विघनत्वम् इति पुरा कद्ाचिद्राख्यं Saas, TR’, “मर्त्छञ्ज्ञकाः “GANA: प्रजाः करप्रदामेन पृजां माकुव्वेन्, "सः अयमपृज्यमान इङ सतत्परि हाराय ‘Ta’ ‘facarey क्रतु विश्रेषं, एकारं निचित्य तद्नुष्टानेन श्रार्साः yarat, ‘a ‘aay सम्भनरूपं प्रातिकुव्याचरणं, “व्यन्? वितं रतवाम्। ‘aq’ यस्मात् कारणात्, अनेन कम्मण विरतवान्, तस्मादि दन्धनेनेति ae कश्मणा विघनभाम सम्यम् ॥
तमेतं fare क्रतु विघन्ते। “विपाप्मानं warzay Wal य -एतेन यजते, य ख चैनमेवं az” [१] ofan
अथय तजाधिकारिरं दशंयति। “ay राजानं विजा ना- पचायेयुः । यावा ब्राह्याणस्तमसा पाप्मना प्राठतः rat स एतेन यजेत । विघने मेवेनददि रत्य । विशा माधिपत्यं गच्छ- fa” इति 1 भ्यं" राजानं, खकोयाः प्रजा न पूजयेयः करं न TH WIA श्यः" ब्राह्मणः", 'तमोरूपेण पाप्मना", “प्रकषेणा-
---- = - err ae -
* सवाभिषेक cats cw |
etc afwaa_wrennna
ठतः स्यात्", ‘a’ अ्रयमभयविधः परषोाऽज्राधिकारौ। इ इ 'विचनास्येनेव क्रतुना "यजेत", तथा प्रातिकूख्धं विनाश प्रजा मामाधिप्द्यं राजा "गच्छति, ब्राह्याणख विपापो भवति।
सोजविश्रेषं fart) “ae ड इद्रे साजे waa दे wafaet श्रोद्धिद्मेर्वं तत्। एतद चद्व यम् a war विद्रा बलि इ र जन्ति” [९ ]इति। ‘ae’ freee ऋतेः, (इादन्नास्मेन सामेन यक्तं साबदयथं ककं, तथा wafer WS स्तामेग यकं MIs कर्य, "तत्" च स्सा चयतुष्टं "ओद्धियमेवः GRETNA, अज च प्रणते “Qwe’ राच्च “खकोयाः प्रजाः करं प्रयच्छम्तीति “aq? “एतत्, खव श््रोद्धिषं प्रातिकूल्खस्याद्भेदमं, ay स्ताजरलुष्टयेन सिद्धयति
वेदनं प्रसरति । “ecg fart बलिम् । शेनमप्रति wii मच्च्छति । थ एवं ae” इति owe’ वेदित, प्रभाः पूजां कुर्वन्ति, “श्रप्रतिसख्यातं' केना्यमिराता कोरि द “हवं वेदितारं, शश्रागच्छति'॥ |
wae विधनस्य थागवेदने पुनः प्रशंसति । “mare अगे च्ज्ाण्यातेपुः । तेषामिद्धः Saree । न वा Cart शषाण्णन्दवखिति । तत् नकचाणां गश्वचतमम्। wr अवश wise तेज tied दन्ते 1 यच तेन GMa) य रेकः मेवं वेदः” [2 1 द्ति। ‘ae? पुरा कदाचित्, "चबाणि' wht 4G गाताः परुषाः, “RATE वाङुङेनेव, “्रातेयुः' बन सपः तवन्तः, "नेषा" तपः gaat सर्व्ववां यानि ‘walt
२ Me ऽ प्रपाठके १८ मु वाकः | ८१९
जलानि, तानि ‘om, Sata’. खीह्नतवान्, ततः मानि ‘safe’ बलानि, नैव mia’, दति सर्व जनाः SHAM: | autfenfatrfuat चच बलं नासीत्, तस्मात्तेषां बलरा- हिद्यवाखि नत्तचनाम सम्पन्नम् | aaifexay: ‘aw’, ‘ay’, ‘aq’, सेोऽयमुभयविधः पुमाम् “श्रेयसः अधिकस्छ, .भादटव्यस्य', "तेजः arya, ‘cfd? wt बलश्च, आदत्त ॥
प्वीक्योः TWENTY fawaraar खानविशेषं विधन्ते। “qgut ₹ वे सचक्रिणो कञ्चकावृपावदितै Bara एव- मेते यग्मन्ता सोमा । श्रवु स्तोमेषु faa, पाभ्रनाऽप- हत्ये, दति। चक्रमस्यास्तोति ‘ear रयः, चक्रिणा ay aaa इति ‘aefmar रथखामिनै, ‘agar कपिवद्गमम- WHAT, ATFRT ST पृरूवौ यथा लाकं "उपावदहिती" गमनाय सावधाना, “खरता | “एवमेताः. ‘aaa समसद्धा यक्रा, इादभ्रसतुवि९श.साजः, WAT: परपारगमने समर्थी, तावृभो "अयु" विषमसद्खया यकेषु, स्ता मेषु", ada, freeze सप्तदभेकविंशाख्यायोदकम्राप्ता. विषमसद्चायक्राः स्तामास्तेषां खाने दवेता समै warmar, aa जिदरत्यञ्चदश्याः स्याने द्वादशः, vacsafanar खाने चतुविंश, इति विवेकः। wae न^पापविमाशनाथें भवति ॥ |
एतदगष्टानवेदने प्रशंसति । “wa पाप्मानं भादवयर Wa t य एतेन यजते, ay चेनमेवं ae” cian
` उक्रसामयुक्रानां स्तचाणामाधारण्तानुम्निभेषान्िधन्ते। 5 L
८० तेन्तिसीय-त्राञ्मबभाण्ये
“aga इ वै खतय्मामण्छः। एवं कन्द्९सि । तेष्वसावा- दिव्यो दतीरभ्युढः [४] । सताषटतोषु Wad सुते इम् प्रजया पष्रुभिरषामोत्येव” इति) खतः रथपः, (यामण्छः' ग्रामनिवारकः, तच, लाके "यचा", 'खूतयामष्यः”, तया माष- च्यारीनि 'कन्द्ांसि", vada, Gag मध्ये रथसखामिलं चः अङ्गोकरोति ख एव तो रथ॑ प्रवत्तयतौति, यामणोषु मे या राजत्वमङ्गोकरोति स एव यामं मयति । “एवम्, अत्रापि श्रखावादित्यः", Ay कन्द्ःसु, मध्ये 'हरती'च्छन्दायुष चः “श्रभ्युढः", AFT A, तस्मात् कारणात् "सतः" “रहती मामकङन्देायुक्रा खच स्तां FA; तेषां Sarat waaay यमभिप्रायः। sa: सम्मागवन्तिंनः परुषाः “टन्” अधिकाः, “सताहदन्,, प्रजया च untae सता wea, “शअखानि' भवानि, ‘cae’, SANT: FARA Ul,
तास्व गानकाले कच्चि दिशेषं विधत्ते, “व्यतिषक्ताभिः waa व्यतिषक्तं पे खजं fant) विरवेनं wae व्यतिषजति" xf याः सतारत्य चः, ताग्डन्दाऽन्सरयक्रामिश्खंम्िः "व्यतिषक्राः”, SAT) WHR सताती, गन्तरमन्यच्छ- न्दायुक्तम्; पुनरपि सताष्टरती पुनरपि न्दाऽन्भर मिय व्यतिषङ्गः, तादृशीषु wy aie कुग्युः। “wa चचजातिः, ‘fany asta, ‘afew’ मिश्रश्च य ada) प्रजाग्वः कर ग्टदीला चजियोा राच्यं करोति, एवं सति व्यतिषकस्तो चेष ‘ua’ यजमानं, ‘fawr, ^चचेण,, “व्यतिषजति मिञ्रवति ।
२ WTS ऽ प्रपाठके १८ गुवाकः | SRE
तमेव व्यत्तिसङ्ग प्रकारान्तरेण प्रश्सति। “व्यतिषक्राभिः waa व्यतिषक्ता वै यामणोः wa: ख्जातेरवेनं व्यति- षजति" इति । “यामस्य निवारकः परुषः, “सजातैः सरा- त्स्रैभावादिभिसद्रामनिवाङ्िभिः, व्यतिषक्त: मिभ्रीश्तः, ada i श्रता अखतिषक्रसताजेण “एनं, यजमानं, 'सजातेभ्नौ जा- दिभिसखद्वामनिवासिभिः, व्यतिषक्ता मिश्रीश्ता वन्तते। अन्या व्यतिषक्रस्ताचेशेनं यजमानं “सजातैः भाचादिभिः, संयाजयति ॥ पनरपि प्रकारान्तरेण प्रभरंसति। “व्यतिषक्राभिः waa व्यभिषक्रा वे परुषः पाञ्मभिः। व्यतिषक्राभिरोवास पाने waa” [५] इति । पुरुषः", wargad: "पाप्मभिः, deer वन्तेते। ततोऽ व्यतिषक्रस्तातेफ ‘we’ पुरुषस्य, पापानि faarwafa ii WS प्रपाठकस्तानुवाका थेसङ्गदः | खप्तमे तु सवाख्याः रू Baa दाभिषिच्यते। ईशरत्वेन Baa पच्यन्ते सवनामकाः ॥ इ स्यतिसवे वैश्यसवा ब्रह्मसवस्तथा। WIM: सामसवस्तदत् सवः स्यात् एथिनामकः॥ गासवदसादनाख्ये त सवे VIATUARAT: | TUITE: कक्मविधिः पञ्चशारदनामकः॥ क्रतुस्तदीयपश्रवेा हाग्मिष्ठति परोरुचः।
दश्रस्ठति पुरोरक् स्यादपरयामविधिस्तथा a 52 ©
TR Afada-argqaars
राजाभिषेकमन्त्ाख रथारोादणमन्छकाः | भवन्ति वपने Heat विघनः पाठको Waa I वेदार्थस्य wares तमे we निवारयन् । पमर्थांखठरोादयादिथातोर्थमरेखरः॥ दति ओओषायमाचार्यंविरचिते माधवीये वेदाथंप्रका छष्णयजन्रा हणे दितीयकाण्डे खत्तमप्रपाठकेऽष्टादज्ञाऽनवाकः ॥ ९८॥ समाप्त सप्तमः प्रपाठकः ॥ * ॥
अथ वतैत्तिरोय-ब्राह्यणभाष्ये
दितीयकाण्डेऽष्टमप्रपाटके
प्रथमाऽमुवाकषः |
स
दरिः ॐ | यस्य निश्वसितं देदा या वेरेभ्याऽखिलं जगत्। faa aay वन्दे वि्ातीयंमरेश्रम्॥ प्रपाठके सप्तमे fe सवाः सर्व्व समीरिताः। STRAIT: काम्यानां पश्चानामष्टमे BAT: वायव्यः Qa sree दति काम्या उदीरिताः एकेकस्मिन् पशे खकमककं भवति कमात् ॥
२ काण्डे < प्रपाठके १ GAM: | चश
वः षट् क्र एकस्मिन्नच द द क्रमाद्भवेत्, quar” परोडा्रे विधीति क्रमा भवेत् ॥
वाचव्य शेतमालमेत तिकाम cara वायोाये परोा- ऽमुवाक्या तामाइ। “पीवेऽन्नार रयिद्धः Paar: | शतः सिषक्ति निय॒तामभिभ्रोः । ते वायवे समनसा face: । विग्वे- नरः खपत्यानि चकः cf या वायुदेवताकः Basra: प्ररु; साऽयं ‘fafa सिक्ता भवति, सम्बन्रातीत्यथः। उन्- रद्धं नर इत्यजिधाखमानलात् नुन््नुखान् चजमानाम् स्षिक्रीति याजनीयम् । कीदृशान् यजमानान् "पौवाऽन्नान्' पौवानि ब्यूलानि म्रष्छतान्नानि येषां ते "पीवेऽक्नाः", तान्, "रयिदटधः' रय्या धनेन वद्धंमानान्, “सुमेधाः शओाभनया मेधया यन्नप्रयोगधारणएग्रह्या युक्तान् । कोदृशः ओतः प्रः, “जिचुतामभिश्रोः' नितरां युषतां र येऽभिच्रयन्तीति ‘frat: वायावंडवाः, तासामभिश्रणोयः, Waa पशवे यव्यलेन वायु- दारा व्वा श्र्येतमाञ्जयन्ति। यागे तान् नुन् यजमानाम् aay, सिषक्ति, "तेः नरः, यजमानाः, "वायवे" वायदेवताथे, "समनसः", तेन देवेन समानमनख्काः, afar, प्रोतिचक्रा wat, ‘fare, विशेषेण खिताः । तते "विश्वेत्, विग्यान्येव वाय॒देवताकानि क्माणि, "खपत्यानिः शाभमापल्यप्रदानि चक्रः" तवन्तः ॥ |
Wy वपायाञ्यामाद। ““रायेऽन् य॑ WHA रोदसी GH | राये देवो धिषणा धातिदवं। wet ad नियतः waa
Re तैन्तिसीय-ब्राददभाग्ये
खाः। उत शेतं वसुधितिं fata दति creer च्ावा- प्रथि ‘ge’, 'रायेऽनु" घनारथमेव, ey वायं, ‘sng: उत्या- दितवल्यो । यजमानानां ‘furor’ बुद्धिः, “देवीः faer- माना खती, वायु ‘ea’, “धाति धारयति, निरन्तरं धाव AAG: “रधा ्रारथयागे, तं "वायं", “are? नियतः" water वडवाः, ‘aga सेवन्ते । "उतः अपिच, tar रिक्रलं तद्रहिति Be ‘fata’, तादृ, सव्वसाधनसम्युं कश्चंणि "वसुधितिं खविंचणस्य वसुना धावकं श्येतं wal, नियतः सते WIS: ॥
अथ UTES याच्यानुवा कयोः प्रतीके Haha श्रा वायो, प्रयाभिः षति) at arat षेति प्रोाऽन्वाक्या, ष चेश्रवायवप्रस्तावे व्याख्याता प्रयाभियासिदाश्वारसमिल्येषा याख्या, सा च हिरष्यगभं रापो ₹ेत्यनुवाके Berar |
श्रथ हविषः पुरोऽनुवाक्यामाइ । “प्र वायुमच्छा हती arta [९] eexfa विश्ववार रथप्राम् । yaaa नियतः पत्यमानः। कविः कविमियक्षसि wasn” इति, ‘wear महती, ‘atta’ यजमानस्य बुद्धिः, "वायुम्", अभिः way ‘vatq यातीति we) ate वायु, ‘eux’ दती रयिर्मशद्धनं award ‘euxfa:’, इर् धनप्र cau: | “विश्ववारा विश्ेषामनिष्टानां जिवारकं, ‘cant ania रथमपेकछितेर्धमेः पूरयन्तं । ₹े भ्रयज्यो' प्रकर्षे
यष्टुमुययुक्र यजमान, कविः" देवतातच्वाभिश्ख्लं, "कविं" षन |
२ काष्टे प्रपाठके UTAH | CBR
वायुं देवम् “द चच्तसि, यज, पजय । ate: कविः, “gaara waren मियमदूपा चागेऽभिधीयते, चातमानेा यागे wearer ‘agra’, “नियुतः पत्यमानः” नियुता याः पुब्वाक्ता वडवास्ताः, UAH, वाया रानयनायं सेवमामः ॥
अथय याच्यामाह । “श्रानो नियद्धिः अतिनीभिरध्वरम्) सद्खिणोभिरूष याहि awa) वायो afar हविषि माद्- यख यूयं पात खस्तिभिः खदा a” cf & वायो, 'अतिनोभिःः शतसा यक्राभिः, avfadifa:’ सरससद्या- यकाभिख “नियुद्धिः" नियक्ताभिवंङवाभिः सह, नः" we ta, mat’? fearcfed यज्ञं, प्रति (उपः समोपे, “श्राया- fe sare, ama च “्रस्मिन् हविषि, ated सति ‘aqua’ तवं इष्टः सन् श्रस्मानपि wa, "युयं, वच्च लदोय- ware ws, fafa: अविनाशः फले," नः' FATT, "सदा, "पातः THA | यदेतत् TSE खक AAMT Wee तदेतत् BIBT: WHAT, ‘are: agfacararerat पणं arat वा यजेत, तेषां निरूढ पद्रटबन्धवत् कल्या वायव्य Rav इति। ये ब्राह्मणे न व्याल्थातास्तेवामावापिकेषु Sag यथादेवतं Tet निदधाति, वपायाः पवा खविष दति द द, पौवेऽश्नाः रयिद्धः समेधा इत्येतानि यथापूव यथालिङ्गमाचातानि भवन्तोति।
AYU प्रजाकामः WORTH: स्यात् स Ud प्राजापत्यमजं दवरमालभेतेत्यख YT: GR वपायाः परोाऽनुवाक्यामाद।
सद् तेतिरीय-ब्राद्बभाच्ये
“प्रजापते न लदेतान्यन्यः। विश्वा जातानि परि ता aera यत्कामास्ते जङमसन्नो WE [र] । वयः साम पतये रयी- णाम्" इति। ₹े प्रजापते", aga: कञ्चित अपि "जाताभि, अन्यानि “एतानि, "विश्वानि खोाकजातानि, यानि afer नताः तानि “परि ara’ परिता are, ‘aq लनः, “अन्यः, काऽपि न खमयः | वयं "यत्कामाः येन फलकामेन GMT: अन्तः, “A” OM, ‘AEH’, ‘ay’ फलं, “a? अ्रस्माकम्, “we frag । ‘aq’ amarata, ररयोर्णाः warat, ‘qaa:’, ‘ara’ a
अथ वपाया araqrare 1 “रयीणां पतिं यजनं बृडन्तम्। afar भरे aad वानसाता । प्रजापतिं प्रथमजाग्टतख । यजाम देवमधि मो त्रवोतु” tf frat खम्पाद्यते इवि- Tafa भरो aw, afer भरः, “प्रजापतिं, रेवं, वयं “aoa कोशं देवं, “रयीणां पति" धनखामिनं, "यजनं' यजनोवम्, ‘Wea महान्तं, "नृतमं", अतिश्रयेन पुरुषं, पुरुषेषु लम- मित्ययथः | ‘wae’ यज्ञस, प्रथमजा" प्रथममेव अनवितारं, प्रजापतिर्यज्ञाग ङजते्यन्यच वणात् | कोद घरे भरे,"वाजसाता' वाजस्य अन्नस्य सातिदानं यस्मिन् यश्च साऽयं वाजणाति- ससन, साऽय मस्नाभिरि टः प्रजा पतिर्देवेषु मध्ये "मः असाम्, अधिकान् ब्रवीतु" ॥
अय परोाडाश्स्य परोाऽनवाक्यामाह। प्रलापते a fH धिथाः पुराणः देवानां पिता जनिता प्रजानाम् । पति- विश्वस्य जगतः परस्मा: wart देव विवे saa” इति,
२ ATS S प्रपाठके १ GATT: | SRS
ह “प्रजापतेः, ‘a, मिधिषाः" शङ्कन्पद्यादीनां निधीनां qre- कः,"पराणः' जगतः खषटवादनादिः, ‘Zarat’, faar पालकः, sara? मनुव्यादीनां, “अनिता उत्पादयिता, ‘fare’ स्वस्य, "जगतः", "पतिः खा मो, परस्याः तिश्नयेन पाखयिता। ड ca, विश्रेषेण waa रेवा अचेति "विवः" ay:, afar ‘fawa’, ‘a.’ असमदीयम, ‘efa,’, "जषख' ॥
अथ पुरोाडाशस् याञ्यामाइ। “तवेमे खोाकाः प्रदिश दिश्रख [२] परावता निवत उडतख । प्रजापते faqesita- धन्य tt ने रेव। afaea दव्यम्" इति। & भ्रजापतेः, ‘cH ‘rat.’ गरादयः, wy ‘afew.’ प्रधानग्डताः प्राच्या दाः, या agar श्राप्नयाद्ाः ‘fem’, तत् सव्ये ‘Aa’, एवाधी- नम्; लाकविशेषाः ते "परावतः" दूरदेश्खा दोपान्तरादयः, ‘faaa न्यग्डताः पाताशादयः, ‘stay’ अदधवन्तिगः खगा- दयोाऽपि। हे <a, लवं "विश्दत् विश्वस eer, पाता, वा, “जवेषु सर्म्वषु, प्राणिषु "धन्यः" ई खरः, ‘Maa’, ATE RT ग्ला "नः Weta, दद ‘wal’, प्रतिरर्यय' प्रतिग्टराण ॥
अथ दविषः पुरोऽनवाक्धा माह । “प्रजापतिं प्रथमं afy- आगाम् रेवानामगरे जतं GGA समे ददातु xfawy aaa । रायस्याषं विव्यतु नाभिमस्मे" दति । “यज्जियानाम्' चश्चवेग्यानाम्, “देवानां”, मध्ये "प्रथमं" wey, “aaa, "यजतं यजनोयम्, aa’ "यजष्वम्, ₹े विजः, wer पूजवत | "सः" भ्रलापतिः, ‘ay wand, ‘gfaw धनं, “रा चस्ाषं' धनप,
6 भ
रूण तेलिसीय-ब्राहाबभाष्ये
"सुवीरं" ्ामनसामर्थ॑श्च ‘TEA’ प्रयच्छतु | "माभि" ननम्, दारिद्चादिबन्धनम्; ‘ae faa’ warn: fafaeaq
अरय विषो याञ्छामाह। “aT राय र्शने अतदाय Saw! यः पशुना रिता विष्ठितानाम् | प्रजापतिः प्रथमजा तख [9] । खदखधामा जषता विनः” इति । यः" प्रजापतिः "शतदाय" शतसञ्चाकघनप्रदः,'डक्श्यः' BA: सन्, “राव छ धनस्ेश्वरोा भवति । ‘ay, च प्रजापतिः, ‘fafearat’ विवि aafearat, गामहिषादीर्गां ‘ पञ्चमा" , ‘faa’, ata, इ "प्रजापतिः", “SAS? SWS, “प्रयमजाः* WTA: ‘AVGUTAY TLSTBTHTAIM: खन्, “नः WAT “हविः”, जुषताम्" ॥
अथय Gate अतमाखमेत पष्काम ware एः GM वपासम्बन्धियाच्यापुरो ऽमुवाक्ययोाः प्रतीके esata “सोमापृषणेनी Var? इति। सओामापृवा जननेति GOT वाक्या दृमी Tar जायमाने जुषन्तेति याञ्या । एतेः भयमप्राविष्शु महितां मदित्वमित्यच व्याख्यातम् ॥
अरय तचरेवपरोडाश्रस्य पुरोाऽगवाक्यामाड । “सेमापषश रजसा विमानम्। सक्तचक्रः रथमविश्वमिन्वम् | fared मनव यज्चमा गम् । तं ferret षणा पञ्चरश्िम्", टति। & खाना पषण", ‘Saar कामवर्षंका, "तं, रयं ‘fray.’ swat आरोादणेनालङ्ुरत दत्यथैः। कीदृशं रथं, "रजसः" र नात्मकस्य गमनस्य, “विमानं” निग्बातारं, “aren? THEM
२ काणे< प्रपाठके ९ खनवाकः| eRe
केखकरर्यक्षम्। अ्रतएवान्यचाप्याायते। “सप्तचक्रं सप्त वरन्ध- av इति । ‘ufaafas? fag: प्राणिभिः मीयते परिङि- wa दति विश्वमिन्वः, तद्विलक्षणम्, ^्रविश्वमिन्वं, कनापिं परिङेकु मध्क्यमित्यर्थः। ‘fared’ अ्प्रतिदतगतिलाल्लानारेगेषु TUATHA, “AMET TATA? रच्छामाचेणासेः संयुष्यमागं, ‘quia sanfafacarteas पञ्चन्तवा रशिच्ानोया यस्य खय्यंरथस्य aoe ‘queef.’ । wifeacaraza fe waa निष्पाद्यन्ते aaigaat रसिलापचारः॥
WY पुरोडाशस्य याच्यामाद। “दिव्यन्यः सदनं चक्र TAT | एयथिव्या मन्या waite । तावस्मग्ये पुरुवारं परलम्। राय- we fawat माभिमस्मे" [५] इ्ति। यायं arage: यख पवाऽऽदित्यः, तया; “waa? एकः ख्यः; “दिवि u- खाक, ‘Tw? “सदनं ‘am’ GeATH Gre हतवान् । ‘aa: wx:, “एथियाम्', “अन्तरिते, च ‘afy उपरि "सदनं" स्यानं, wa “प्थिर्व्याः, खतात्मकः सामस्तिष्ठति, "अन्तरि चे", चद्रस्तिष्ठति। ‘ar स मापूषणे, "अस्मभ्यं", “TT war’, दन्तामिति wa: | कोद्र, "परुवार" परुमिवंङ- भिव॑रणोयं, ‘qeg? परुभिबंङभिः ‘way’ च्यते प्रशस्यते इति ‘cee’, तादृ शम्। "नाभिं" मरमं, afta, ‘wa विता" warn: fafaqaara i
अथय हविषः gtismarenare “धियं पूषा जिच्तु विश्वमिन्वः | रयि सोमा रयिपतिदधातु। अवतु रेव्य-
59 अ 2
Ee तेसिरीय-राद्यश्भाष्ये
दितिरनवा। खरददम विद्ये सुवोराः” इति। faa fa नाति एतावदिति निशिनातोति “विश्वमिन्वः, avew: ‘war’ छथः, ‘fraq श्र्मदुद्धि, "जिष्वतु' प्रीणयतु । “रयिपतिः' uaa, ‘aa’, "रयिं" चनं, ‘Twa’ wary सन्पयादयतु। ‘efafay afaca, wart ‘sag’! Stew, Sw wader araaw रदिता। area वा शर्वेति अतेः walt- $पि भमे्बन्धरेव न त क्िदपि was) “gaye” Brae पुचाद्युपेताः, वयं, ‘face’ यज्ञे, "बुत् ws खाज ‘agers
अरय इविषा areqrare) ““विश्ान्यन्यो सवना WATT विश्वमन्यो अभिचक्षाण एति सेमापुवणाववतं धियं मे। wet विश्वाः एतना maa’ इति । श्रन्यः* शामः, ‘fa- खानि", भुवनानि", ओषधिद्धारा “जजान उत्पाद्यामाब। "अन्यः" पषा, “विश्वम्, श्रभिचकाणः' सर्व्वतः प्रकाश्यमानः, त्रतिखश्चरति। & “सोमापषषा,, ‘a’, ‘fad’ बुद्धिं, vera- विषां; ‘wad? रतम् । ‘anal yaar: warEtq, वं नविश्वाः VAM? TAT: परकोयसंमाः, “HAA? ॥
By St aquwwyia: Slay स Ua वारूणं छष्य मेकजिति- QCATAHAMS पथाः AWITTSTANfay प्रत्येकं चाय्या पुरोऽन्वाक्ययोाः प्रतीके दभ्रंयति | “egw वरकास्ता- ura यत्किञ्धेदं कितवासः) अ्रवतेद्ेड खत्वायामिः इति। उदुन्तमं aququfafa वपायाः पुरोाऽमचाक्धा, शा च VAIAT दत्य व्याश्याता। अरसतश्नाद्याख्वभ इति बाया,
RMB < प्रपाठके ९ खमुवाकः। SRL
सा च उदायुषाखायषत्यज् व्थास्याता। यत्किञ्चेदं aquia परोडाशख पुरोऽनु वाक्या, कितवास द्विरिति area | तद् भयं wan वृरुदिव्य्र व्याख्यातम् । ्रवतेरडा वरुणेति विषः पुरोऽनुवाक्या, सा च वैश्वानरो म दत्य व्याख्याता। तत्वायामि agufa याज्या, a ee at विश्वतस्परीनद्रस्य CWA BTSTA ti
श्रय यः कामयेत wae wags: प्र प्रजया जायेयेति ष एतामविंवशामादिव्येभ्यः कामायाखभेतेव्यस्य wit: ay वपाप्रोडा्रदविषषु MAY याज्यापुरोऽनुवाक्ययाः प्रतीके दशंयति । “arfeararaaar 4 zfaut i धारयन्त atfz- MAPA मीधारयम् । यज्ञा देवाना wera” [६] इति । श्रादिद्यानामवसा नूतनेनेति वपायाः पुरोऽनुवाक्या, म «faut fafafea इति aren) धारयम्त ्रादित्यासा waar इति पुरोाडाभस्य परोाऽनवाक्या । तिलो मीधा- रस्त रुतथ्युनिति यन्या। यज्ञा देवानां प्रव्येतीति हविषः पुरोऽनुवाक्या । श्ठचिरपः यवसा दति याश्या। तदेतत् क्रं सव्यम्, cs वा विश्चतस्यरौद्धश्नर tay व्याख्या- तम् । WIS GM AT तब्रह्मवश्व॑सकामः Green एतां दशर्ष- भामालमेतेति पशो योजनीयम् । ware तु पशे aM रच मविष्यति। तच fe कामेनदेवा दति कामजब्दादिता शिङ्गविश्ेषः प्रतीयते । [खङ्गेन fe पाठक्रमस्य बाधा UM: | वस्माहूशर्षभाया आदिल्यदेवताकलान्तनेद खक्रमल्टव्यम्॥
सदे सैत्तिसीय-्ाद्यबभाष्ये
wa fafrerraye: ॥ याज्याः काम्यपशनां तु वर्फिता अमे क्रमात् । चः षट् छक्र wafer तदिजेषादिविच्यते ॥ पोवोाऽच्नामिति वाच्ये पञ्च छक्रमुदोरितम्। भजादधक्रन्तुपरे स्यात् सामा जते THT I उदु्तमं वारुणेऽस्यादित्यानामितितत्वतः | दशषभायां विज्ञेयं लिङ्गेन क्रमबाघनात्॥
द्रति प्रयमोाऽनुवाकः॥९॥
श्रथ दितीयोऽनुवाकः ।
प्रथमानुवाकं गवादौनां पदश्रू्नां खक्रान्यभिरहितानि। fata वश्रादीननां पशनां खक्रान्यश्यन्ते। तजन स एतामवि- वश्ामादि्येभ्यः कामाया MAAS VAT: BR वपायाः पुरोाऽमुवाक्यामाद | “ते MTS: Tea रश्छिवनः। सीद- atfeat wfy afefe faa कामेन देवाः सरथं दिवा a आयान्तु यश्नमृपने HaTUT:” xia ते' प्रसिद्धा श्रादित्याः, ‘fay बर्दिषि, भ्र्दीये यागे,“श्रधिशोदम्? श्रधिष्टाव सोदकम्, कोदृशा श्रादित्याः, ‘wate: कान्तियुक्ाः, श्ररुचयः' Wgtaa:, ‘cian? रश्छिभिरनेकर्युक्षाः, ‘arse’ अभिलपितार्थप्रदेन सहिताः, “atfear’, ‘ar, “aww Taafed धया भवति तथा ‘fea’ warata, ‘a: wera,
२ WE < प्रपाठक २ सनवाकः। TRR
भरति, “Waray । ततः “a? अस्मदीयं, “awe, “उपेत्य “जु- वाणाः" Wages सेवमानाः" तिष्ठन्त् ॥
अय वपाया याञ्यामाह। “a waar afea: पीवषा- मिषम्। ya पिन्वत् प्रतिरन् नृतेजाः। प्र थञ्ञिया यज- मानाय wart । stfear: कामं पितुमन्तमस्मे दइति। ^? प्रसिद्धाः, श्रदितेः* अ्रदितिदेवतायाः "खमवः' पज्ाः, RAs: यश्चनिमिन्तमुत्यन्नाः सन्तः, "पीवसा पीवराणां, श्रतिख्ू- खानां विषां मध्ये ‘ca’ इव्यमारं, श्रख्मदोयपरो डाश्ररूप- aa; ^पिखत्' ‘ad’ प्रीतिसाधनम् आख्यं, च प्रतियत्" पभ्र- ae कामयन्ताम्। afar: यज्ञयेाग्धाः,.आआदिल्याः', “wa? aw, "यजमानायः, “पितुमन्तम्' waa, ‘ata’ अभि- wfaara, “येमुरे द् लवन्तः |
अथ पुरोडाशस्य प्रोाऽनुवाक्यामाड। “श्रा नः पुचा श्रदिते- tre यज्ञम् । आदित्यासः पथिभिरेवथानेः [९] wa कामं LA TARA: | प्रोाडाशं च्तवन्तं जुषन्ताम्'' दति, दितेः, ‘gar’, श्रादिच्यासः" आदिद्यनामका देवाः, "देवयानैः “पयिभिः' रेवानां येग्यैमीर्गैः, "मः श्रसदो यम्, “यज्ञम्”, प्रति “arate । श्रा गत्य च, “द् ग्रटुषे' इवि waa, ‘aq महं, यजमानाय); कामम्" अभिखलवितारथे, "सन्नमन्तः? भ्रापयन्तः, “तवन्तः बङलचुतयुक्रं, "पुरो डां", जुषन्तां ॥
अय परोडाग्रस् याच्यामाइ। “सखभायत frefay सेध- तामतिम्। प्र रभ्विभिर्यतमागा अग्डभाः। आदित्याः काम
८१8 वेन्तिरोय-बाद्बभाच्ये
प्रयतां वषरकतिम। werd ना wari awe.” इति, डे ्रादित्याः", हे कामः, यूयं सर्ग “जिष्छंतिं' रा्सजारतिं, बाधिर्कां रेवतार्ना, ‘“quraa’ wat कुरत, शअ्यदाघध- खामथ्यरहितां guard: । “श्रमतिं' अस्मदीयं बुद्धि माग्डं, ‘aua प्रतिषेधत, निवारयेव्यथैः। कीदृशा आदित्याः, ‘chat’, खकीयेः, प्रयतमानाः" अरन्धकारनिवारणाथमुखानं gat, ‘way’ waca:, अनिष्टनिवारणे तोरा इत्य U:1 arent ad, श्रयतां aftargt, “श्व्यदाति' इवि- दानकारण््डर्ता, “a "वर्तिः wary: raw वषट्कारं ‘mad’ | argu यूयं, 'यजजाः' यज्चयोग्याः ॥
अथय दविषः पुराऽनुवाक्यामाइ । “आरारित्यान् काममवखे वेम । ये warfa जनयन्ता fafwer | wow TH अदितेर्पस्थम् । Me afeefacera Zar” [2] इति । ‘@ पृव्वीक्रा आारिल्याः, देवाः, वख कामदेवः, तान् स्म् “अवसे अरखाद्र णार्थे, ‘BAA’ TY कर््म्ाङयामः। न्ये" Taw’, ‘catia जनयन्तः प्राणिजातान्यत्वादयैन्ः, ‘fafeen’ विशेषेण ख्यातिं गताः.। ते देवाः, “श्रदितेः', ‘war’, “efa- Tae इविभ॑खणाय, ‘se समोपे wre चाग, ‘wre aut warfca वहिः, “सोद न्तु" ॥
अथ इविषा areas “wre aft: सोदता ww अस्मिन् wrat: sua अमतिं दुरवाम्। werd पचा अदितेः mayen अदित्याः कामडविषो जुषाशाः"' दति।
२ WS < प्रपाठके २ अनुवाकः ८१५
डे ज्रादित्या कामः, “afar ‘ ‘aw aut सोणे, "बहिः", सीदत भ्ाभ्रुत। कीदृशाः, “भाजाः' गतिमन्तः, “अमतिं wad afgard, ‘etal’ दुगतिञ्च ‘sua’, agar: “श्रदितेः', ‘wan’, ‘ad, “इविषा जुषा- खाः अस्मदीयं हविः सेवमानाः, ‘sed’, ‘ade’ mie WAS ॥
श्रथ यो ब्रह्मवषंसकामः UIA एतामश्ा आलभेत, ‘maa छष्णगीवोः सरहिताभेद्रोर sat बार्दखनव्याम्' दति, श्रचाद्न्यां क्रेवंपायाः परोऽनवाक्यामा₹ | “AE मख पथा राये war विश्वानि दव वय॒नानि विद्धान् । यथयेध्यस्मस्लुङराणमेनः | wfast ते नमउक्तिं विधेम" इति" S40’, Sa’, त्वं ‘fou “व यनानि' eda aria, fasta’ जागम्, ada, अतः “WAIT, “TTY घमप्राप्रये, “सुपथा ‘qa’ TAT कब्मागुष्टानमागंण प्रापय, ‘TET’ कुरिखं, प्रतिबन्धकं, “एनः पाणं, “श्र्मद्युयाऽधि' WAH: TUR कुर्, "तेः तुभ्य, afast sfarset, (नमडक्ति" vacant वाचं, “विभेम' कुग्धाम ॥
अथय वपाया याख्यामाह । शश्र वः WMT भानवे भरष्वम्। wa मतिद्चाग्रये सुपुतम् [द्] यो देव्यानि मानुषा जनुरषि। अन्तविानि विद्मना जिगाति" दति । इ लिजः, ‘a: यु- Waa, ्रभोष्टसिद्यथे, ‘waa’ मिमंलाय, area’ रभ्ियु-
कराय, श्रप्रये", "सुपूतं" सुष्टु पूतम्, Wafad ‘war’, मति”, 5x
। तेलिसेय-बा्ाथभाष्ये
sfreraa ‘aay "भरध्वं खन्पादयत। ‘a’ afer, 'देष्याजि' देवविषयाफि, "मानषा' wrafavarte, ‘ofa लक्मानि, ‘faa वेदनेन, जिगाति' aratia, अरमिज्चः खम् देवाम् awaty जनयतीत्य्थः। पुनरपि न्तः" देवानां मन् wrerg मध्ये, तानि अवान्तरजश््ानि य्लगन्धव्वादोनि, argaearcifr च तानि “विश्वानिः उत्वि, “जिगाति, तस्मा अद्रय इति पूष्वेचाण्वयः ॥
अय GLI VTS पुरोाऽनुवाक्थामाइ। TERT fact acer देवयन्तीः | wii चन्ति द्रविणं भिचमाणाः। खन्द सुप्रतीकः खश्चम। दव्यवारहमरतिं मानवाणाम्" टति। ‘fat’ श्रस्मदीयाः स्त्तविरूपा वाचः, मतयः werent बुद्धयञ्च, “देवयन्तीः देवा निच्छन्यः, द्विष “भिल्माषाः" अनं याचमानाः, “श्रभ्रिमच्डः अग्रिमभिमणोरुत्य, ‘afer’ wate | कीदूश्रमभ्नि, “Gawd? अत्यन्तं सुखेन xy Iw, “सुप्रतीकं” यामनावयवेपेतं, ‘ay traf, "मानुषां यलमानानां, “दव्यवारं' इविषा arert, मागषेयंद्ध विर्दीषिते agar प्रति वहतील्धयः। रतिरूपरमः, तद्रहितम् “अरति निरन्तरं वहतील्यर्थः ॥
अथ OUT याश्यामाह। “अग्ने BATTS सीवाः। अनप्निचा श्रभ्यमन्त wats । पमर खभ्बटे सखुविताव रेव। लां विश्वेभिरजरोभि्यंजचः" [४] cf & wT’, ‘A’, 'अमीवाः' रो गजातोः, “wager want विधाजय। डा
RATS < प्रपाठके ९ अगवाकः। ८७
रोागजातयः, "अनग्रिचाः' उदराग्निवाणरद्िताः, मन्दात्रि- देतव Cae | तादृशा शवला “ea! मन्थान्, MAR अनिता बाधितवल्थः, area, युयाधीति पुर्वंजाग्वयः। ₹ "यजच' यजगोय, ‘Za’, ‘ath जराजिवन्तंकेः, “विश्वेभिः” सर््राषपेः, ‘ei खयव्याधि, पमः", “aay ‘aerfe’ sau वियोजय । किमर्थे, ‘gfaara’ भओाभनगमनाय, मोरोगसेन जीवनायेत्य्थंः ॥
ay विषः पुरोाऽमुवाक्यामाड | “ma त्वं पारया wat अस्मान् । खस्तिभिरतिद्गाणि fam cy ven Teer a Sat) भवा ताकाय तनयाय war:” इति। ₹े ‘an’, ‘a’, ‘afafa अरेयाविशरेषेः फलय क्षः सन्, ware’, ‘arta’ may: समाति प्रापय कोद शस्तं, "नव्यः wagt नूतगः, जरामरणरदित Ta । मः" अस्माकं, ‘ay निवासा परौ, “ष्व, विस्तता wag, “उर्वीः सस्यनिष्यत्यथा ग्मि ख, ‘agar अत्यधिका भवतु, वच्च ‘Arata’ gare, (तनयाय तत्छचाय, च श्चं" सुखहेतुः, याः" दुःखवियागतुख भव i
अय हविषो याञ्यामाइ) श्र कारवो मनना वाच्य मानाः। रेवद्रीचोन्नयथ देवयन्तः। दचिणा वाडवाजिनगो भ्राच्येति। दविभरग्यश्नये धताचो"' दति । हे "कारवः" क- भारः, ऋविजः, यूयं “Ararat.” अज पटरूपं वचनं प्रा्ुवन्तः, arm.’ देवानिच्छन्तः, मनना मननोयाम्, cat
यागक्रियां ‘axial नवथ' देवान् प्रति यथा गच्छति तया 5x2
८8८ ` तैत्तिरीय-ब्राद्मगभाष्ये
प्रापयत। सा ज anime, दकिणां वहतीति ‘<feqrare’, वाजेाऽन्नमस्यासीति "वाजिनी, wat फलं अञ्चति ae- तीति ar’, चृतमश्चति प्रात्नोतोति ‘qari, “way, 'इविभरन्ती', सती, ^एति' प्रवन्तंते ॥
अथय खरडितामेश्रोमित्यस्य पथोः BR वपाया याव्यान्- वाक्ययोः wate दश्रयति। “ox गरो यजे रथम्" दति द्रं गरो मेमधितेति परोऽनुवाक्या, खा Fx at विश्वतस्परो- व्यच व्याख्याता, यजे रथं गवेषणएमिति याज्या, षा च जषटा- दमूना CAT व्याख्याता ॥
अथय पुरोडाञ्नसख पुराऽनुवाश्चामाइ | “Meer ते दक्षि ufax दसम् [५] agaadt वसुपते agara far fe at गोपततिः शूर arara) send fed gad रयिं दाः” दति ‘ox’, atts,‘ cTiswe@’, ‘near वयं B- तवन्तः, WS WAT ATWATA दत्यर्थः | RITA वये, ‘ag- aq, धमेच्छावन्तः, ‘agai’ ‘agua’ cwafexe विचरे षणं; यानि auf धनानि fecarf सन्ति, तेषां we यानि serfs मणिमक्रादीनि तत्छामिन् इत्यथैः । दे “श्र चरुणामभिभवितः, “ar, "गोनां ” गवां मध्ये, "गोपतिं" प्रजर- गे खामिमं, ‘fe यस्मात्, वयं ‘fay’, तस्मात्, “aerd’, ‘fev नानाविधं, ‘aw’ कामाभिवषंणलमं, ‘ch दाः' wa Shen
अय परोडाडख्य याञ्यामाइ। “तवेदं fawafaa: पन्न व्यम्। यत् पश्यसि weet wie गवामसि भेोपतिरेक
2 MT < प्रपाठके २ अनुवाकः ८३९
CK भक्तोमहि ते प्रयतस्य वखः' इति। ₹े ‘cm’, "खरस्य, ‘waar varia, "यत् ‘fay, ‘wafe’, तत् ददं विश्वम्, ‘afua.’ सर्व्वतः, पशव्यं" पश्यतं, तवाधोनमितिगेषः | लम्, “एकः, एव "गर्वा, aa, .गापतिरसिः प्रशस्तगाखामी भवसि । प्रयतस्य प्रयतमानस्य, ‘a’ तव, ‘aay वद्धनि, धनानि, भक्तौ मदिः wera i
अय हविषः पुरोऽनवाक्यामाह। “खमिन नो मनसा नेषि गाभिः। स खरिभिमंघवनम्न wari सं न्द्मणा दवतं यदस्ति [ali सं देवाना सुमत्या afwarara” द्ति। हे ‘wR’, ले मनसाः सारकमाजेण, "मः श्रस्ान्, ‘aif, “सं 'योजय, हे मघवन्, खरिभिः' विदद्धिः, पचेः, ‘PANT | WATE संयोजय ॥
अथ UAT याज्यामाइ | “शच्राराच्छन्रमपबाधख FTA | खगो चः we: GER तेन। sa सेटि यवमद्गामदिदध, कृधी धियं जरित्रे वाजरल्ाम्'' इति दे ‘aega’ बहभि- यंजमानेराहत, दद्र, "उग्रः" करः, "यः", शम्ब नामकाऽसुरः, तेग”, सहितम्, “श्रारात् समीपे वत्तमाने, ‘We’, (दूर, यथया भवति तथा, “श्रपवबाधसख' रे ‘THe’, "यवमत्" Ba: IACI, “गो मत्" बहभिगोभिरूपेतं, घनम्, “wa परि ्रस्मासु खा- पय । ‘afta जरणभ्रीखले, मयि, ‘ara’? न्नेन vag सम्पूर्णा, ‘firey भ्रनग्रदबद्धिं, ‘ate’ कुर ॥
अथय gat बाहस्यव्यामित्यस्य पथाः GR वपाया याञ्या-
<8 9 लेसिरीय-ब्राश्मवभाष्ये
मुवाकछयोः परतीकं रश्रंयति। ““श्रावेधसर सदि safe: दति । आवेधसं नोलष््ठ मिति परोऽम्वाक्धा । “सहि इएुचिः wave” Cia याज्या। एतदुमयं VHT राय इत्यन व्याख्यातम् ॥
अय पुरोडाश पुरोाऽनुवाक्यामाइ। “बृहस्पतिः प्रथमं जायमानः। मदा व्योतिषः परमे बामन। सप्ताख्यद्छविजा- तो रवे्छ। वि सप्तरश्सिरधमन्तमाडि'' [७] टति। arse "बृ रसपतिः, साऽयमितरेभ्ये रे देश्यः “प्रथमं' Ts, जायमानः, सम् "परमे बामन उक्छष्टे आकारे, aed, `“व्योातिषः' AE? अन्यदोयात् WATATTATA महान् भाखते। ATTA बदस्पतिः, ‘vag वेद ्ास्सरूपेण शरष्देन “सप्ताद्यः' प्रतमखः, Waal सप्तसा कान्यास्यानि ्वालाङूपाङि werg:, ssa सप्ता, "रवेण मन्तरेण, होमकाले दविः खोकन्तु afer भवतोत्ययः । (तविजातःः wiat wa बखयुकरलवेनात्पन्नः, ATS aT aX afa:, ‘catia’ अ्रग्निरूपेण सप्तरजिङत्मक- tiem: सम, "तमांसि", ‘quae’ विनाशितवान् ॥
श्रथ परोाडाशस्य चाज्यामार् । “Twafa: समजयदख- fa महा ब्रजाम् गोमते देव एषः। रपः सिषाखग्ब्युवर- waite: | बरत्यतिरंन्धमिषमर्देः"” दति । wi "बृडस्यतिः ‘wafer धनानि, .खमलयत्' waa जितवान्, तथा "एष "देवः, Maa? वङभिर्भौभियुक्राम्, “AW मरतः, RST, “व्रजान् TUT, समजयत्ः। तादृग बस्यतिः, “wa: fear wr टष्टिरूपं ae दातुमिच्छम, "सुवः" खगेम्, “wrt
२ काण्डे ८ प्रपाठक्ष ? अनुवाकः cet
nefacifean प्राततः, waer तव खित दत्य्थः। ष ख “ब इस्पतिः", way अखात्तेर चमः, "अमिजं' wa, इन्ति॥
अथ दविषो चाख्छामुवाक्ययेाः प्रतीकं द्यति, “awed waar faa” इति। qua परिदीया रथेनेति पुरोाऽनुवा- क्या। एवा पित्रे विश्वदेवायेति याच्या) बरस्पते परिदीया रयेनेत्यषावाश्एः शिशान ta area एवा faa fa- ऋदेवायेत्यसावाद्मा fayafeaafaars व्याख्याता ॥
au सारदखतं मेषमिद्यस्य पणाः खक्रं पञ्चानां गवां प्रतोकानि दश्रयति) “शाना दिवः पावीरवी । एमा ज॒हा गा यस्ते स्मः घरस्ल्यभि नो नेषि दति। arar दिवा बृहत CAAT वपायाः पुरोाऽनवाक्या | सा erat विष्णुमदहित- afar व्याख्याता पावोरवो कन्येव्येषा याज्या, सा चा- म्रेयं यज्ञमित्यज व्याख्याता | इमा HEAT युष्मदा नमेभि- रि्येषा परोडाभरस्य पुरोाऽनुवाक्धा। सा चातनः प्रियेत्यज व्याख्याता | यस्ते सनः wwe cf aren सा चारण्यकाण्डे waaay, व्याख्यास्यते सरखत्यमि ना नेषि aw cia विषः पुरोाऽनुवाक्या। सा चजष्टोनर इत्यचव्याख्याता॥
श्रय दविषो याज्यामार। (ट्य wufafager दवा- waa सानु गिरौणां तविषेभिरूभ्भिभिः । पारावद प्नोमवसे सुटक्रिभिः। सरखतीमाविवासेम धीतिभिः” [स] cf श्यं सरखतो, गदोरूपा, "ऊर्श्िभिः' खकोयेखरङ्गेः, खतोरा- afenrat गिरो", ‘at’ मृखप्ररे म्, “श्ररजत्' भग्रम-
खश वैततिरीव-बाद्यबभाव्ये
करोत्। तच दृष्टान्तः, ‘favar ca’ वथा जलमध्ये विखा- नि खनितुं प्रत्तः पुरुषं ्रायाखमन्तरो शेवा कूख यति, एव- मचाथूर्भिसशंमाचेण पव्वेतमूखानि fatratfa wafer meretatr:, ‘wu wre, “त विषेभिः' श्रतिखखेः, वयन्त ‘aram’, wifafa:’ wrafana:, “श्रा विवासेम wala श्रच्डादयामः। किमथे, “श्रवसः र्षणम् ATEN षर Gal, "पारावद् घ्रा", “श्रवदम्” श्रवरतोर, ‘ATW? WATTS aaa न्तीति "पारावदघ्नो,, ati कौद्श्नोभिर्धोतिभिः, “g- ठक्रिमिः" दकिरन्यचिन्तावष्णनं, ge afmdrg ध्यानक्रिवासु ताः game:, ताभिः, ्रनन्यवित्तरटदितेष्यानविश्रषैनिंरन्ारं ध्यायाम इव्यर्थः ॥ अच विनियेगसङ्गहः। ते waa वपायां खादाग्रेयामग्म इव्यय) weal तथावेधसं श्रेतायामुरोरितम्॥ wat dat दितीयेऽसिन् खक्पञ्चकमोरितम्। दति द्वितीयोऽनुवाकः ।
अथ दतोयोऽनुवाकः | दितीये वश्रादोां पथर्नां खक न्यभिहिताजि। तीष लोम्यादीर्मां GATT | तजा पेयं कष्ग्रोवमा लभेत सेनं वश्यो गामया वीत्धेतस्य पञ्चाः क्र वपायाः परोऽनुवाश्चा-
२ कारे र प्रपाठके 8 मुवाकः। ८५३
are | “सोमा धेनु मामा अव्वन्तमाग्रम्। सामा वीरं HUY ददातु। wea विदश्य सभेयम्। पितुःअवणं ar STINTS’ Cha | याऽयं Bra’, देवः, माऽयम् “WH यजमा- नाय, UA’, “ददातु | AUB ‘Ara’, “श्रां शोचगामिमं, aaa WH, "ददातु" | तया स ‘ray’, ‘Hae? Sraar- कांकायाग, Me पचं, ददातु" । alee वीरं, सदनं ay, तच साधुः, ‘area’, तं, एदनिव्वाहकमित्यर्थः। fara ayy gue ‘faze’; सभायां साधु; ‘waa’, खकोयस्य पितुः way wifes: सम्पाद्यते यन साऽयं "पितुःज्रवणः'; तं, "यः" यजमानः, सोमाय देवाय (ददाशत् चरपुरोाडाभारिकं ददाति, “aa? यजमामायेति oda: ॥
अथ वपाया याज्याया; परोडाश्रस्य पुरोाऽनुवाक्यायाः ware दशंयति। “श्राषाढं ag ay साम क्रतुभिः इति। “rare ug एतनाखिति'° वपाया याज्या, “a सामक्रतुभि- रिति पुरोडाश्रस्य पुरोऽनुवाक्या एतच्च भयं ASAT इत्यत व्याख्यातम् ॥
श्रथ परोाडान्रसख याज्याया प्रतीकं दश्रयन्ति। श्या ते धामाजि इविषा यजन्ति, इति। श्रद्रेरातिश्यमसोत्यत्र व्या- ख्याता ॥
अथ हविषः पृरोाऽनवाक्यामार । ^त्मिमा Saw: सेम विश्वाः । watt श्रजनयख्छं गाः त्माततन्धेवेन्भरिकषम्। लं
च्धातिषा faaat ववर्थ” [९] दति। & ‘ata’, ‘a’, .विश्वाः 6 0 ।
८98 लेनिरीय-ब्राद्वभाष्ये
‘een’, ‘Car’ “ज्राषधोः', “array । ‘a’, "गाः" गवाटि- पशून्, श्रजनयः' । तथ्या ay ‘se’ Meg, “अणरोचम्, “श्रा ततन्धः विस्तारि तवान्, अ्रसि। तथा ‘a’, “व्यातिषा' ae, ‘aay ्रन्धकारं, ‘aay’ निवारितवामसि॥
ay हविषा याज्यामाद। “at ते धामानि दिविषा vera) या पव्बेतेष्वोषधोव्व्छ॒। तेभिनौ विश्वैः सुमना अहेडन् । राजन्त्ताम प्रति war zara” cfa | शि राजन्”, तेः तव, शचयुलोकं ‘ar wrarfa’ यानि खानानि afer, तथा ‘sfuat, यानि सन्ति, “पन्व॑तेवे षधोख्वषु", ait सन्ति, “सुमनाः श्रस्माभिः षह समनस्ययुक्कः, लं, तमिः faa तेः wa: स्थानेरयुक्ः, "नः" अस्त्रान् प्रति, शरस् क्राधमक्ूव्वैन् । “हव्या प्रतिग्टभाय' walfa प्रतिग्टहाण॥
अथ Awd वामनमालभेत स्र्द्मान इत्यस्य पञ्चाः णा भ्रतीकजयं दशयति “विष्णोनुंकं तदस्य भ्यम् । प्रतिष्ठः" fa. विष्णेगुकं वोग्याणोति वपायाः पुरोऽनुवाक्या, श waa मन Tay व्याख्याता aca प्रियमभिपाथा we fafa वपाया याच्या, Gaaa नः fades व्याख्याता । प्रा दिष्छसूवत इति पुरोडाश्नस्य परोाऽमुवाक्या, सेयं wT CYT व्याख्याता ॥
अथ परोडाशस्य चाच्यामाह। “परा माचचा तनुवा धाग। नते महित्वमन्वञुवभ्ति। उभेते fay THe एषि fat देव लम् । परमस्य वित्से" [९] इति & ‘fae’, र!
|
QR RSS प्रपाठकं इद खनवाकः| ८४५
"माच्या" Bet जगस्मातु प्रलया, ‘ara चिविक्रमाव- MCSA ART, दधान" Vagara, "परः उकृष्टाऽसि, ‘w तदीयं, afta’ महिमानं, "न च्वश्रुवन्ति" केऽपि gar WANT न चमन्ते, तेः च लेाकाम् मातुं प्रत्त सख, Waa’, रभ्य "भः ‘TH इ रश्चनखाने, एथिव्यन्तरिचमि- aa लदीयपदे इति वयं विद्यः" लवं पनः "परमस" wage द्रतोयस्य पदस्य, म्धामं ‘fag’ जामासि॥
अथ इविषा याच्ानुवाक्ययोः प्रतीकं दंयति। “fae- wma चिदे वः" इति । विचक्रमे एयिवोमेष ईति पुरोऽनुवाक्या, चिवः एयथिवोमेष दति याज्या । एतचाभयं जष्टोनर TAA व्याख्यातम् ॥
अथेन्द्राय मन्युमते मनखते ललामं प्राप्टङ्गमालमेतेत्यस्य "RT: GM प्रतोकचयं दशंयति। “wt a AT Ar Haq एव, afumarfer tia श्राते ay इनरऽचयुगरेति वपायाः पुरो- ऽन॒वाक्या | यो जात एव प्रथमे मनसखानिति याज्या। एत- चाभयमन्वहमासा cya व्याख्यातम् । ्रभिगाच्ाखणि सदसा गारमाम दति प्राडाश्स्य परोऽमुवक्या, सा च arg: भि- ज्ञान इत्यब व्याख्याता ॥
श्रय पुरोडाशस्य याच्वामाइ । “Safa war मिथयतीर- frre, अभिचद्य व्यथया मन्युभिद्ध । श्राभिरविा ्रभि- युज विषूचोः । राव्याय विभाऽवतारादासोः" दति Yee, "अमिचद्यः श्रसखडेरिणः, ‘aa क्राधं, ‘ae’ बाधितं, नि-
6 0 2
। 11, तेत्तिरीय-ब्राद्चगभाष्ये
WHS कुर् । VATE कुद्धः शचः यदाऽसान् इनं न खमते, तदा तदीयः क्रघोा निष्कले भवेत्, तथा लवं कुर्वत्यः । किं gen, ‘que चुं स्यधंमानाः, अ्रस्मदीयाः मेनाः, ‘faum:’ at saad याचमानाः, ‘aifay’ अ्रस्मदोयाभिस्त- तिभिः, “श्ररिषण्यन्' sftfear: gaa, wacraufafi: उटस्लमसखरीयाः sn यथा न fefaar भवन्ति तथा कुल्व व्यथः । किञ्च ‘fat’ परकीया स्वाः सेनाः, “श्रभियुजःः अद्धमभिखच्य प्रयुज्यमानाः, लव, "विषूचोः" नानागतोः, 'दासोः' "उपचयं प्राप्ताः, ‘faz. सव्या प्रजाः, अभितुष्टः खन् 'श्रवतारोः' विनाश्य, ययाख्मरीयस्त्या We: लां प्रव्यभयं याचमानानामस्मत्तेनानां न feat कतवानसि। agare- VATA De: सम् परकोयसेना विनाश्येत्यथैः ॥
अथ दविषः पृरोाऽगवाक्यामाद। “Way we आघ जयन्ुतन्नम् | BANA प्रहृते BUT गाः | यदा Val wea मन्यमिद्धः [र] । faa ge भयत एजदस्मात् aft “wa? x, अधः कदाचित्, "जयन्", THA, "उतः अथवा, ‘wa’, वर्त॑ते, CAE ‘We’, श्रय म्यः, यदा यरेश्स्य awit werfa तदा तदा जयतीति वावेरिणं दन्तोतिवा श्टणामि। ‘wa’ अपि च, श्रयं" इन्द्रः, Tar’ युद्धे, गाः परकौयाः, प्रहृते अक्षेण साधनाः करोति। fag "यदा", ‘saa, ‘om, खकीयं ‘aay,’ ‘way श्रवश्सन्भाविभं, ‘awa करोति, तदनं "दृं कचिदवावख्ितं, arat, ‘way कम्पमानं,
२ WTS S प्रपाठके द् नबाकः। cee
भक्गमञ्च, ‘fay wa जगत्, wary wera, ‘waa’ fa- मेति। waad:, परिहामाथं यं कापमन्तरेण यदा इदय- पू्ैकापं करालि तदा सव्वं जगदिमेतोति॥
अथ इविषा याञ्यामाइ। “श्रन् खधामकच्तरन्नापोा FEI ्वद्धंत AV BW नाब्यानाम्। सप्रोचोमेन मनसा तमिद ओ्राजिष्टेन | इन्मनारनभिद्यन्"' दति । श्र्वः TEs, ‘aut? हविलंचएं, ‘v7’, श्राप" टष्टिलचणाः, ‘wate खवम्ति, नमाव्यानः मावा तरणोयानां नदोनां मध्ये शच्रावरद्धंतः, जलं सन्वैता श्रभिदट्द्धम्श्डत्। श्रयं, ‘cx, “श्राजिष्टनः अत्यन्त बलयक्रेन, BAIT सह प्रवत्तमानम, "मनसा", UR,‘ ufag मेघं, “अभिदयन्, प्रतिदिनं, ‘ware’ न्रा, खायुधेन GU; श्रम" ताडयति) waAr:, यदायं Gwar ay faafa तदा gat नदीपूरणक्षमं जलं aga tfan
Raza aqea एञ्िसक्थमालभतेत्यस्य wt: aA AIA: पुरोाऽनृवाक्धामादह। “AQAA TI वादधानम्। अकवारिं fray wrafagy) विश्वासाहमवसे aaara | GUY सरादामिह ay ङवेम'!दति । ‘cw safe, ay cx, ‘gan आह्यामः। किमथे 'नतमायः“श्रवसेः अन्येरृतपुव्वय, caus) कोद न्रमिद्ध्, “ata” मर्द्धिः संयते, ‘aay कामानां वषितार्, ‘arzura’ अतिशयेन agaia, “श्रकवारि अक्(दछतार, कूुण्सितेना तिखस्पेन वैरिणा ब खदा Vara | भवति । ‘fea’ दिबिभवं, ‘wie’? ज्ासितारं, 'विश्वासाषह'
<gc तेत्िरोय-ब्राद्यभाष्ये
विश्वस्याभिभवितार, ‘sa’ अमभिभवनीयं ‘were? ze- प्रदम् ॥
अथय वपाया arsqrare | “जनिष्ठा va: सदसे ata! [४] ag श्राजिष्टा asetfuara: | श्रवद्धंनिनद्रं मरूत- सिदत । माता adit दधनद्धनिष्ठा दति। & cz, ad ‘su’ परेरप्र्टय्यः, "जनिः" उत्यन्नाऽसि। किमथे ‘a- हसे" वेरिबलस्य, "तुराय दिसार्थे। Stew ox, "मद्रः" इषयक्रः, “श्राजिष्टः' बलखवन्तरः, "बङलाभिमानः' mzare- Git: | ‘aqafey मरूताऽपि, वलकड्णि टचबधादिकं ‘ce’, maga’ वद्धिंतवन्तः। किञ्च "धनिष्ठाः अ्रतिश्येन धन- वतो, “माता अरदितिरूपा, “adie यमिश््रः शूरं ‘cua धारितवती, तमिष़्मवद्धंन्निव्यन्षयः ॥
अथ परडाश्सख पुरोऽनुवाक्यामाइ। “MAT AT मरतः सखधासोत्। waaay समधन्तादिदव्ये। wey Were विषस्तविभ्नान्। विश्वस्छ भरजारनमं बधः" tii wee मरुताञ्च परस्परसम्नादाऽयम् च्रहिनामकस्यासुरस्य बे मरतः TAG साहाव्यमहला पलायिताः, waar ware: कुपित एवं त्रवोति, डे "मर्तः", "यत्" Gara कारणात्, “अरहिश्लये श्रहिनामकशत्राबंधे, "मामेकम्, एव युयं "ख मधन्त' संयाणित- वन्तः, तदानों वः awa, षा ‘eur wafafawe uim:, ‘We’ क्रासोत्, कुतर गता, अथवा किं यद्माभिः हं Wa: अ्रहमेवातितोत्रः, (तविषः महाम्, ‘afew
२ काग्डेर प्रपाठके ९ QAM: | cee
बलवान्, arya: सन् ‘fare esarfy ‘wat:, we: बधबन्धनेः, “Vay वश्रीकरणे warsfe
BUG WSIS याज्यामाह। “rE वा खसथादी- षमाणाः fag देवा श्रजङयं Bara: 1 मर्द्धिरिषध we ते we (uli श्रथेमा विश्वाः एतना जयासि" इति। परा सचबधार्थमिनद्धः सर्व्वेषां देवानां सहायमपेच्तमाणः तैः ae युद्धायेमागतः, तदा सव्वं देवाः टृजस्य खासमाचेण निरा- HAT: न्ता NAT | ACAD WIAA इन्रस्य सख्य- ANT) साऽयं ठन्तान्ता वह्चब्राह्मणा्थेः sfaare ख- च्यते, तमेतमथें TH VAI Bart कथयति र ‘og’, ‘fay’ सर्व, "देवाः, TIM, MIT’ AT BIA, KIATT:’ पला- यमानाः, सन्तः, AT’, ‘BIS: परिव्यक्रवन्तः,"ये' aaara:’, मर्ता न पलायन्ते तैः ‘ATE’, ae’, aa wea") ‘qua aq- wait, cat ‘fant’ war: gaat सेनाः,' जयासि" Hala
ay हविषः UtisTarMTAre! “aul ea मरुत इद्धि येण । सखेन भामेन तविषो बग्डवाम्। श्रहमेता aaa विश्च "न्द्राः । सुगा श्रपथ्कर ayaa | ₹े मरतः, दन्दराऽहं ‘aa’, cfxay इ सेन, “खेन भामेन खकीयेन कोपेन, "टच, ‘ay wafura wa: “तविषो Dray AVATAR; TRY महानिन्येवं लाकं कीन्तिंजातेत्ययः। MEH’ TR: ववा ङः", खम् “बिश्चग््राः' THA जगत श्राह्वादकराः, “BAT? Zar. गन्त॒ प्राप्तुः WHT, "एताः" दृश्वमानाः Tearwar:, “अपः,
८» तेन्िसेय-बराख्श्भास्ये
‘ana’ ANB, ‘av’ aaarafa, waa सेाकखानिह- निवारणाय त्रं इला द्ृटप्राप्रये दष्टिमत्पादितवानखी- व्ययः ii
अय दविषो arsqrare) सया gat afeqafa: माकाः। मरा दिवः ष्थिष्याख्च wars. सतीनसत्वा इया uty) मरुलान्ना भववद् Gat” दति। a’ इणः, TIT दि गणकः "सः OEY अस्मान् Ula, AAT HERI: ‘HN! TIVES: “AIG a a aur दति ते अ्रभिपोवने, ‘sar कामानां adfaar, इष्ियश्नब्दो बलनामसु पठितः, 'ठष्णियैः' बलेः, “समोकाः संयक्राः, AE? Awa: 1 दिवः, ‘gfyaTy’, ‘Tas’ खामो सम्, सखम्यग्राजमानः, “तोन शब्दा जलनामसुपटितः, .सतीनसत्नाः' दष्याद्मकजलसखवाः, जियन्त सम्पाद्यन्ते हवींषि येषु यागय्विति ‘arr’ यामाः, तेषु ‘Va? आङ्ानारः॥
श्रयेष््राय TAT ललामं प्राष्रटङ्मालभेतेत्यस्य पाः GR वपायाः एरोऽमुवाक्यामाद। द्रा टजमलर हू चद [६] अनाष्टय्या मघवा शुर इन्रः | श्रन्षेनं fait अमदन पर्वा; | अरयः राजा जगतद्यषणोनाम्” दति । अयम्, TX, ‘aaa’ ट जबधनिमिन्ते यद्धे,"ठ चम्, अतरत् विनाञ्जितवाम्, erg, “wave कनापि तिरस्कत्तेमश्क्यः, “मघवां धनवान्, "शरः" विक्रमयुक्रः, ‘eth पुष्वेकालीनाः, “विरः प्रजाः, “Wal इन्द्रमन्वमदन्त, Daa wa सति प्रणा
२ काष्टे < प्रपाठके ह अनवाकः। <
अपि worm: “श्रयम् इद्रः, “WTA? मनुय्याणां, ट्स ‘HATH’, “राजाः, WAT वन्ते ॥
अय वपाया याज्यामार। “खणएववोरः खड वोय्यावाम्। ख एकराजा जगतः परस्याः यदा IAAT TX | अथाभवद्मिताभिक्रत्माम्'” इति यः waa, दकः", "ख एव, "वीरः" VFI एर, "ख उ Tara स एव vare- क्रः, ख एकराजः" HATA “जगतः”, एक एव राजा, "पर- Qi? अतिशयेन पाता, साऽयं ‘WL’, "ददः," ‘aT’, “aa”, ‘sata’ विनाश्तिवान्, “श्रयः wat, “sf अभि- भ्ाप्त-विरोधाचरण-लच्षण-क्मणां शचा, “दमिताः दमन- हेतुः “श्रभवत् ॥
श्रय प्रोडाश्रस् पुरोाऽनुवाक्यामाइ। “दरा GW वद्ध यन् विश्ववेदाः । atresia जषता; दविनः। od तोला दानवं aqaTs: [७] । feat ददत् gyfeat दुःःदणेन"' दति। “विश्ववेदाः wa, waa, ‘ox, ‘awa’, ‘wa- दीय ‘agar’, ‘a’ Waa, "पुरोडाशस्य, सारं “दविः, ‘saat’, “amas, we “Carey (टानव, ‘MAY दत्वा, ददु रदणेनः दृढीकरणसाधनेन, ‘ce fear दृढोकन्तमुद्यतः, खन् ‘fei qeea’ ठचरतेपद्रवेण प्रस- जितानां शब्वैदिम्बल्तिप्रजानां ea कतवानित्यर्थः॥
अथय प्रोडान्नस्य याज्यामार् | “cH यश्च॑ वद्धंयन् fag
वेदाः। पुरोडाशं प्रतिर्टम्ण(लिन्ः यदा टत्रमतरच्छूर 5 2
TUR वेत्तिसेय-ब्राह्मगमाथ्ये
दद्रः। PARTI श्रभवष्णनानाम्'' इति। खष्टाऽचः! अथ दविषः पुरोऽनुवाक्यामार । “दद्रा TAS RAT ₹त्य WTA TAT देवानामभवत् पृरोगाः। दद्रा चश हविषा agua: | Sagal Waay wa य eq” दति। शम्बर ₹त्येः Warearyr a बधे fora सति, सः ‘ex’, देवान्, “aaa? रकितवाम । खख ‘ERY, “देवानां, मधे “प॒रो गाः मख्य: aaa, "ददरः" Ble यज्ञो "इविषा", ulm, अतिशयेन aga, ‘aaa’ ठचघातीो, घः ‘aR, नः" अस्मभ्यम्, “अभयं भयर रितं, ‘wa’ सुखं, ‘dey यच्छतु । श्रय विषा याञ्यामाह । “a: सप्त सिन्यूरदधात् एथिव्यां । a: सप्त लोकानङृणाटिभ्रख। इन्द्रा ₹विभ्मागद्गशे मर्द्धिः। ठबठना यश्नमिरापयासत्'” [८] दति । “av श्रवम् द्रः, थिरा", सप्त, “सिन्धूम्" समुद्रान्, अ्रदधात्' खाणिति वान्, “A? TR, “OA STATA’ श्रादीन्, "दिशः, “अशात् तवान्, "मरुद्भिः", देवैर्युक्रलेन “मगणः गणखदडितः, "ददः, ‘efawra’ दवियक्ताऽ्दत्, "टज; ` टवधातो, खः द्रः, TW सोकं, "नः" WATTS, ‘AH’, 'उपयाखत्" उपागच्छतु। av विनियागसङ्गहः।
War धेनुमिति परोक्तं Grae विष्यन् वामने।
श्राते मरा य UR स्ान्मरुलल्ये्रके मरत् ॥
CAI Ta ACR Bleed खक्रपञ्चकम्।
दति दतीयोऽनुवाकः॥ द ॥
२ काणे < प्रपाठके ४ थनवाकः। ८्५दे
अथय चतुयाऽमुवाकः।
ama रगम्यादिपद्ररङक्रान्यभिरहिताजि। चतुयं लभि- मातिदे्रादिपश्टखकान्यच्यन्ते। तचेष्रायाभिमातिन्ने ललामं पराश्ङ्गमालभेतेव्यस्छ वपायाः परोऽनुवाक्यामाइ “शनद्रस्तर- खामभिमातिरोयः। दिरण्रवाशोरिषिरः सुवर्षाः | तस्य वय gaa यश्ियसय । श्रपि भद्र Sand ara” tfai योऽयम् ‘cm:’, श्रस्ति ‘afswaw यज्ञास, ‘aq’ wre, “सु- मतेः अनयद्बुद्धा, वयं", ara’ fadar कीदृश we, “तरखान्” तरो जवस्तदरान्, शश्रभिमातिहाः शच्रचाती, ‘sa.’ WIZ WE, वाश्नोति वाङ्गाम fecat वाश्वां वाचि यखा- at “दहिरश्छवाभ्रीः", WR wan, असी सरसं Tala सर्व्वदा wart ama: इषिरः" एषणोयः, (सुवः खर्म- भ्रः, तादृ ्रस्ठानुे खित्वा भद्रे" कल्याणे, “लीमनसेऽपिः चिन्तसमाधानरूपे सुखेऽपि, ‘ara’ fata ॥
By वपाया याज्यामाद। ““डहिरष्छवसा aad attra | अभिमातिरेद्रः vaarg fay: | सनः wal fared वि- ayaa युयं पात खसिभिः atm” दति । waa ‘TR’, अस्माकम् BA’, हणात्" करोत | ATT शः, “हि रष्यवसंः' ष- ग्वाभरणग्ड षितलेम दिर ्छसदृ शवणापेतः, “अमिमातिष्टाः रच् चाती, ‘wary परकोयसेनासु, “जिष्णुः जयग्रीलः, "सः" ATES इन्द्रः, "नः ' अरस्मभ्य, जिवद्यं' जिन्डमिक, ‘way av, | “विवंखत्" विभरेषेण amg हे Cx, यस्लं, ये च लत्सेवकाः,
$ 2
८५४ वेत्ति य-ब्राद्यश्भाष्ये
ते सर "युयं", "नः" श्र्मान्, “खसिभिः' SH: “खदा, रात
BY WITS पराऽनुवाक्यामा₹ | “KRY Wie वषि Wy Bawa! Utrera जषता; दविनः [र] 1 इलामि- मातीः एतमा aware, श्रथाभयं हृणि विशता मः" इति। ₹े वागिदधिय, इमम ‘ce’, “स्तहि'। कोद शं, ‘aay वञ्जयक्, ‘ara’ स्तामेः साध्यानि yeurarfe यखाष ‘Qrage:’, तं, ख चेन्द्रः, "नः" अरस्रदोयस्य “TTI, arora "दविः", “जुषतां '। ससवान्” बलवान्, इन्दः, “रमिः मातीः' ‘gaat’ धैरिसेनाः gar war’, “श्रथः अनन्तर, "नः अस्माकं, "विश्वतः सब्वंसमात्, “sa, ‘aufe कुर् ॥
पुरोडाश याच्यामाइ । “wie we वञ्जिकमप्रतोत। अभिमातिदनं पुरुद्तमिद््रम् । य एक दृच्छतपतिर्णनेषु। तस्मा cera विराजत" इति। श्रप्रतिकूखत्वेन प्रापम् “श्रप्रतोतम्' श्रा दि भब्द व्वि्ेषितमिन््रम्, द वागिद्दिय, “खरि, न्यः” wafax:, “एक ta, “जनेषु, सर्वषु मध्ये “maui wasgratat देवानां aim, "तस्मा ware’, | was: "हविः", “्राजुहातः THAT BA कुरुत ॥
श्रथ दविषः परोऽनुवाक्यामाइ | “CRT देवानामधिषः utifea: | दिशां पतिरभवद्वाजिनोवान् । अभिमाति तविषस्ठुविभ्नान् । wart fet zeae रयिं दात् (२. tfa । श्रयम् “दस्रः, सर्ववर्षां arate’, “श्रधिषाः' खामी, क "पुरोडितः' मुखत wa हितकारी, ‘fext arent
२ काण्डे < WTS ४ अनुवाकः। ८४५५
पतिः" पालकः, "वाजिनोवान्” अरन्नसमृरयुक्राऽभवत्, अभि- मातिहा' शच्रघाती, (तविषः महान्, ^तुविभ्मान्ः बलवाम्, wee हृनद्रः, ser’, ‘fed मणिमुक्रादिरूपेण नानाविधं, ‘gay’ कामामिवषंणस्षमं, 'रयिं' धनं, ‘ata’ ददातु ॥
अथ इविषा याज्यामाह। “a ca द्यावाए्थिवी afe- ला) बखेनादृश्ददभिमातिदेद्धः। खनो दविः प्रतिग्टभ्णातु रातये । देवानां देवा निधिपा मा sara” दइति। “अ्रभि- मातिहा' अचचाती, ‘ay we:, महिलाः महता Tee, ‘ca’ wrarsfuar, ‘agea’ दुढोरतवाम् । ` "सः" owe: "नः" असभ्यं, “Ura घनद्ानाय, “दविः, ‘afamurg खोक- रातु, “देवानाम्, ्रपि ‘Tay पृज्यः, "निधिपाः शङ्कपद्मादि- निधीर्गां पालकः, दग्धः "नः अस्मान्, श्रव्यात्' THT ॥
शरयेद्धाय वज्िणे ललामं प्राश्टङ्मिव्यस्य पशः at वपापरोडाश्रविषयाणां याञ्छामुवाक्यानां प्रतीकानि दभ्रंयति, “RTI रथं CU यन्ते। Tea नु वौग्धाण्यरन्रहिम्?" द्ति। अ्रनवस्तं रथमश्चायेति वपायाः पुरोऽनुवाक्या। ष्णो यस्ते टषणा wafafa याख्या, watraafas वा विश्च- तस्यरोत्यज व्याख्यातम् । इन्रष्य नु वीव्याणि म्रवेचमिति यरोडाश्नस्छ पुरोाऽनुवाक्या। श्रं महिमन्वप दति याच्या, एता भयमाने भर भगसमिद्धेव्यच व्याख्यातम्
अथय दविषः परोाऽमुवाक्यामाद। “द्रा यातेाऽवसितस्य राजा। wae च शएङ्गिणि वज्जबाङः। खदु राजा सेति
cud तेतिरीय-तराक्बभाव्य
सर्घणोनाम्। wera नेमिः परिता aaa’ [र] दति। अयम् ‘CR’, "यातः" गच्छतः ara, “श्रवसितस्य' कचिद् व- खितस्य arate च, “राजाः खामी, किञ्च ‘ayers: | दुः स एवेद्रः, ‘wae शान्तिय॒क्रस्य मरषिंवगेसय ॒श्ए- feu.’ श्रटङ्गापेतस्य गवादेरपि, 'चषणोनांः मनुव्धाणामपि, "राजा, wet ‘ofa’ निवसति । तस्य दृष्टान्तः, “शरान्न नेमिः यथा रथचक्रस्य परिता वन्तंमाना नेमिः, aa खिता- मरान् व्याप्नाति। aurafa:, "परिता maa’ परितस्तानि स्धावर जङ्गमादौनिं प्राप्तवान् ॥
श्रय हविषा arate “श्रभि faut अजिगादख waa. वि तिगेन ठषभेणापुरोमेत्। सं वञ्जेणाङजहचमि- न्रः। प्र at मतिमतिरच्छाशदानः" इति। ‘we’ Tez, ‘fom? कायसाधका वजुः, शचून् सन्वन् “अभि' qt, ‘afsara प्राप्तवान् इतवानिल्यथेः। ^तिग्मेनः atau, ‘- षभेण' अष्टन, “वकेण, “पुरः wawt पुराणि, ‘aug’ विष्षेष भिन्नवान् । अयम्, ‘Cx’, “AAW, टवं ‘dasa’ संङष्टवान्, संसगमातेण दतवानित्ययेः। श्ाज्दामः, यनः यन्वैरिशे विनाश्रयम्, ‘at afd’? खकीरयां बुद्धिं, “प्रातिरत् ware वद्धिं तवान् ॥
श्रथ यो wee स्यात स स्यद्धंमाने वेष्णववारशो वश्नामा लभेतेत्यस्य पथाः DR वपायाः प्रोाऽनुवाक्यामाइ। “विष्णु रेवं वरूणमृतये भगम्! मेदखा देवा वषया ज
२ कारे < प्रपाठके 8 HASTA: | <५७
ध्वम्! ताना यज्ञमागतं विश्घेना। प्रजावदस्मे द्र विशे धम्", इति । डे ‘ear’ Maar wfas:, भगं भज- नीयं विष्णु, "वरणं", च देवं”, way wax sary, "मेद सा" मेदाय॒क्रया, "वषया", "यजध्वं पूजयध्वम्। मेदः ब्देन वपायां लेपखूपेा मांससार उच्यते, विष्णुवेरुण खेत्येतेा दवे प्रघेनाः* प्रकषण प्रोणएयते ‘av at Bat, नः" waste, "यज्ञं", प्रति Mae? श्रा गच्छतम् | WAY च दूइ" कन्म णि, प्रजावत् पच्- qafean द्र विएं" धनं, we UH WATT सम्पाद् यतम् ॥ `
श्रय वपाया याञज्यामाइ। "मेदसा देवा वपया यज- ध्वम्। विष्णुश्च दवं वरुणश्च रातिम्(४]) ar at श्रमौवा अपनाधमाने। दमं यज्ञं जषमाणावपेतम्'' इति । दे ‘ary’ र त्विजः, “रातिं wae दालार, "विष्णुश्च", "वर्ण ञ्च"; "देवं", “मेदोयुक्रया "वपया? "यज्व पजयत, दे विष्णा वर्ण ‘aVat at, “AY अस्माकं, “ATA? रोगान, °अपवाधमानोः, ‘ga ‘ay’, सेवमानो, ‘Bia समोप आगच्छतम्
अथय परोाडाशस्य पुरोऽनुवाक्यामाद। “विष्णु वरणा युव- aia a1 fat जनाय मि wa यच्छतम्।. ae nas इविषा surat च्यातिषारातीदंदतं aatyfa” द्ति। विष्णु agar, युवां ‘ay ्रसदोयाय, ्रघ्वरायः ania, "विः करप्रदाय प्रजाये ‘saa’ पुक्पातचादिरूपाय, मनुव्ाच, "महि aw मदत्सुखं, "यच्छतम्" | “दोचेप्रयज्चुः
मा ~
* मूले विश्वधेनाश्यन्दे वत्तेते, भाव्य तत् Val प्रधेना ददुक्तम्।
Ty aferaa-arganwra
चिर प्रकर्षेण aga, ˆदविषाः, ‘cura’ अ्रतिश्येन agar ने, “ज्यो तिषा' भवदीयेन तेजसा, “अ्ररातीः' waa, "तमा fe अन्धकारां 'दहतम्'॥
अरय पुरोडाशस्य याज्यामाइ। ““ययोारोजणा खभिता रजाश्सि। वीर्येभिर्वीरतमा भचिष्टा) या qaa श्रप्रतीता सहाभिः। विष्णु way वरणा gar” [५] दति । "वयोः famaqua;n, “राजसाः बलेन, “रजांसि रजघात्मडानि एथिव्यादि स्थानानि, .खमभिता' समितानि, दूढोरतानोलयः ‘Safar तत्तदयुद्ध गतेः पराक्रमैः, "वीरतमाः अत्यनं शर (श चिष्ठाः श्रतिश्येन बलवन्ता, ‘at’ विष्णुवरुणा, "सहोभिः बलेः, ्रप्रतोताः प्रतिकूखरदिता सन्ता "प्येते शय भाश्रुतः। तता "विष्णः", "वरुणः", चेत्येते “पब्वद्कतेाः प्रथममाहते, यवां “WaT श्रागच्छतम् ॥
अथ दविषः एरोऽनवाक्यामा इ | “विष्णुवरुष्या वभि पा वाम् । देवा यजन्त इविषा चतेन। ्रपामोवार सेधत रचसख | श्रथाधन्तं यजमानायशं a: cai दे sa: ऋलिजः हे 'विष्णुवरुणेा, ‘afanfear अपवादात् पातारो, | ‘at’? wat, “qd "हविषा" घुतयक्रेन पश्चङ्गलचष्ठेग हदिषा "यजन्त" पुजयन्तु, “Wat? रोगान्, ‘Tare’ रांखपि | “अरपसेधतं' निराकुरुतम्। “अथ अनन्तर, "यजमानाय, ¶ दृष्ठ प्रात्चिभिमिन्तं सुखं, ‘ar? अनिष्टवियागश्चु चन्तं बना दयतम्।
RASC पपाठकं ? VAT: | ८४९
अथ हविषो याज्यामाडह । “ay डामुचा ठषभा Baar देवानां देवतमा ष्चिष्टा। विष्णु वरुणा प्रतितं मः। wz मरा प्रयतमूतये दविः” दूति । © पविष्णुवरणो", “नरा” परषश्रे्ठी, यवां “नः अस्माकम्, "ऊतये' रणाय, प्रयतं प्रकर्षेण समरपिंतम्, “द द्“हविः *, “प्रति दर्यंतेः कामयतं | ATTAT gat श्ररामुचा" पापात् मेचयितारो, ‘evar’ FE, 'सु- waa’ ge वैरिणां दिंसकोा, ‘cara’, मध्ये “देवतमा अतिश्येन दी्भिमन्ता, “शविष्ठा च्रतिश्रयेन शक्तिमन्तो ॥
श्रय द्यावाष्रथियां धेनुमालभेत ज्या गपर््ध Cares पथाः क्ते वपायाः पुरोऽगुवाक्यामाड । “मही मु urarefaat Ce He | रचाऽभवता Weaferce: [९] । wat वरिष्ठे रतो fafarat । qaRrser पप्रथानेभिरेवैः” इति । “च्ा- वाप्रथिवीः, देवते, ‘say अस्मदीयैः अर्यगोयेः, तुष्टे ofa ‘cw “श्रभवतांः afar aafe तिष्टेतां। ate द्यावा- faa, ‘aw’ awa, ननु" प्रसिद्धे, ‘ea खकोयेन ते- जसा, Ae wT) कीदृ र्वः, श्ररचयद्धिः" श्रस- त्पापं णाघयद्धिः, ‘ay’ ये urarefash, ‘a फलसोमानं, faferra’ fafgaaat, ते ्चावाष्टयिव्याविति पू्वै्राग्बयः। area, ‘afte गुररत्यन्तश्रष्े, “हृदती' खरूपेण विते, “पप्रथानेभिः' श्रतिप्रथितैः प्रसिद्धैः, wa: ्रा गमनः, “Tag: विकपर्षयक्रेभ्या, यणमानेभ्यः, “Ter प्र्यखतेनावश्छिते,
पुमः TATA भक्रजनानां TR भवत Taw: ॥ 5 @
= ते्तिरीय-बादगभाष्ये
अथय वपाया याब्यामार्। म्र ves पितरानव्यसोभिः। गोभिः ema सदने तस । श्रा ना चावा्टयिवो देयेन । sam ard महि वां वरूथम्” इति । “पूवज, WaT Tae, ‘faatr मातापि खानोये, दावाएटथियेो, 'नव्यसोभिः' श्रद्य- न्तनूतमाभिः, afl स्हतिभिः, तष्टे सतो ‘wre’ यन्न, afm ‘aca’ गिवासायदे स्यामे, ‘awed’ कुरूतां । प्रब्दः शदगवि्ेषणं, Was स्थाने इत्यर्थः । ₹हे “द्या वापथिवीः, “gaa” दिवि भवेग, “जनेन, we वां" caer: सम्बन्धि, "महि Tee Bre यागग्रं प्रति श्रायातम्' आगच्छतम् I
थय पुर डाश्ख पुरोऽनु वाक्धामाइ । “शख दत्खपा भृवगे- ara । च इमे द्यावाण्थिवी wary) उर्वी गभीरे THAT मेके। अवश्ये धीरः war समेरत्*” [७] इति । “ay प्रजा- पतिः, ‘ca’ धावाष्यिवी, “जजान "उत्पादयामास, “बद् स एव प्रजापतिः, “Yate लेकेषु मध्ये, .खपा swe’, We अब्दः FAA, ञाभनव्यापारे बश्ववेत्यथैः । कोदृज्ञो घ्यावा प्रथिदयो, “उर्वी” खदूपेण विस्तरः “mT गणेगेकीरे, TH रच मात्मिके, “सुमेकः सुनिमाफे, win’? काश्पभरदाजाट- गाचरूपवंशरर हिते, सर्वेभ्य महर्षिभ्यः पुवमृत्पन्नवात् नारि तयाः कथिदंशषः, तादृश्या urarefaar, "धीरः धीमान्, प्रजापतिः ‘TAY खकीयया TMT, खमेर त्" संयो जितवान् ॥
अथ पुरोडाश चयाञ्यामार | "शरि इं Weta चर न्तम् । पद्मं ग्भमपदो दधाते। faa a ae पितरोरपथे।
२ ATS प्रपाठके 8 अनवाकः। ८११
a fava रोदसी सत्यवाचम्” दति। शदेः च्ावाण्थियेो, ‘nay’ सर्ववप्राणिङ्पं, "दधातेः धारयतः। कीदृश्यो ढे, “श्रच- रन्ती" क्षायविषरण्यो, fet दत्यथः। wa एव “श्रपदोः पादरदिते, न fe गमनाभापे पादयोरस्ि किद् पयोागः। MEW Maer देवतिययेगादिरूपेण बङविधं “चरन्तं जङ्घ HAT सञ्चारय, अरत एव “पदन्त पादयुक्र। तच दृष्टान्तः" “पितररुपस्ये' मातापिचरत्छ्ग, ‘fra’, "न खनं" पचमिवमामं, ‘etree द्ावाषटथिये, “सत्यवाचं' ्रवितयवागय॒तं देवा- दिरूपं wi, "पिष्टतंः पालयतम् ॥
अय विषः पुराऽनुवाश्यामार | “इद चावाएटथिवो स्य- ag पितम तदि दापन्रेवे ara wa देवानामवमे war- भिः । विद्यामेषं ठजनं जोर दानुम्"” +इति । ई "पितः" gers, रे "मातः" vfafa, at युवामभिलच्छ, ‘cw कब्मणि, “यत् वचनं, श्रम् ‘sua’, ₹े दावा एयिवो, ‘Te’ मदीचं वच, 'सत्यमस्त॒ः | किन्तद चममिति तदुच्यते, “अवेभिः' wazta- खच्तरोः, ae ‘Sarat’, saat, “saw श्तं यवां Tea भवतं, वयमपि भवत्प्रसादात् शदषम्' WH, “THA? पाप- afetd, "जीरदान्” जोवनस्य दातार, “विद्याम aaa ॥
इविषा याज्या मा “oat थ्वी awe दूर श्रन्ते । उपने aaa यज्ञे afay दधाते ये खुभगेखु प्रदढतीं । चावा Tad
+ अक्द्टरवटपुस्तकेषु “ जोर्द्ानु”” सति पाठः, खपितुरता- दर्ये “ जोवदानुं'' श्वि पाठः इति कचित्। | 9 ५ ४
edz Afadia-arqanira
fant नो mara’ इति । “उर्वीः गण्टेरधिक, ‘sf खर- पेण विस्त, ‘awe भोगैः mara, “दरे अन्ते सषा दूर् व्तिन्यो समीपवर्ति च, waa विद्यमानलात्। area द्यावा प्रयिव्यावभिलच्य अरम्, “श्रस्मिन्› ‘ay’, नमसा" नमः सकारेण युकं, ‘saa’ किञ्चिदिन्चापनं त्रवीमि। fa aft श्ञापनमिति तदद्यते, ‘a द्यावाएटथियो, ‘qua’ सभाग यक्ते, ‘grad? qe waftes, "दधाते" wags धारवतः
ते श्यावा, ‘wfuay, युवामुभे ‘a’ wera, ‘shaTg a7
अभवनमसद्धावा faawewfsatata पालयतम्॥ अथ SU ALATA प्रजाकाम Cape wT. Qe mau षटकप्रतीकानि दर्यति। “्याजाता Brewer ऽतिविश्वाः चरिष्ठाः 1 या ज्रषधयः सेमरान्नोरश्चावतारशेम- aa ज्राषधोरिति मातरोाऽन्यावेा श्रन्णमवतु* [८] cf याजाता ओषधय दति वपायाः पुरोऽनुवाक्या । अ्रतिरिश्ा परिष्ठास्तेन इवेति याज्या। या Mea: मामरान्नीरिी परोाऽन वाक्या अश्वावती सोामवतीमिति याज्या। श्राषधीरिति मातर इति हविषः पराऽनवाक्या। waar अन्यामवतिी याज्या | Tad या जाता श्राषधया caw: स्तियुमर पुरं (auras व्यास्थातम्॥ अच fafrarndae: | इण्ड्रस्तर स्वा मित्येतदभिमानिष्व Ta | अनवा व्जयुक्रेग्दे वश्नायां विष्णमित्यदः ¢
|
२ काण्डे प्रपाठके ५ चनुवाकः। ८६९
मदो द्यावाप्र्थिव्यायं at जातावेहतोग्यते।॥
दति चतुथाऽनुवाकः ॥ ४॥
श्य पञ्चमाऽनुवाकः।
चतुर्यऽमुवाकं श्रभिमाल्येन्रपश्वादीनां warafafear- नि पञ्चमे वेन्रा्िपश्चारीनां खक्रान्यभिधघोयन्ते। तच शद्रा ग्र. पनर टमा ल भतेत्यस्य पथाः BR षलामण्ुचां प्रती- कानि दभ्रयति। “afi नु सोमः जरयहूचम्। sararfa- RIA Wasa: | आ्राट्चदणा Mhifan:” cfar xf? भु सामं नवजातमिति वपायाः परोाऽनुवाक्या। at चाभावामि- RIM Tas arena उभावामिनद्धाप्री आहुवध्या इति परोडाशस्य प॒रोाऽनुवाक्या। खा चाभावामिद्राप्नी cara व्या- स्याता । स्यद् चमुतसनेतोति वपाया यच्या। सा चेद्धाग्र रो चनादिव इत्यच व्याख्याता । उभावामिन््राग्मी ्राह्गवध्या दति परोडाभ्रस् पुरोऽनुवाक्या | आचा ठचहाभिरिति हविषः परोाऽनुवाक्या । गोभिः विप्रः प्रमतिमिति याच्या, एतखाभयं TNA व्याख्यास्यते ॥
श्रय ब्राद्मणस्यत्यं SATA WATS AW: WR वपायाः परोऽनुवाक्यामाइ | “ब्रह्मणस्पते AAG यन्ता | GARG बाधि- anaq fara fad तद्भद्रं यदवन्ति देवाः। हरदरेम विदथे सुवीराः" दति age मन््रजातख्य, ‘Ufa? पाकः,
८६४ लेत्तिसीय-ब्राद्यबभाष्ये
afgea: रे "ब्रह्मणस्पते" ‘aaw च्रस्माभिः Taare खक्ख, ‘aa नियामकः, श्रतः,'वाधि' एतस्य क्स्य तात्प Taq, ततः (तमयश्च' aaqaearry, मां जिन्व" प्रणय, Sar’ य्॒मदादयः, विश्वम्, ‘wafer’, इति ‘an’, afe “तत्, ‘ag? कल्याणं, WAT रक्षा “सुवो राः” जोभनापत्य यकाः, वयं ‘faze’ यश, ‘wea’ até सां, ‘aga’
अथ वपाया aisqrare! “a ty सत्येभिः सखिभिः wz- चद्धिः। tread विधनरेरतदंत्। ब्रह्मणएस्यतिटेषभिरवरारैः [९] । चर्मखेदेभिद्रंविं व्यानट''दति । “स ई” ख एव ब्रह्मण- स्यतिः, 'गाधायसं, गेग्मेधारक प्रतिप्िशं राजानं "वत- ay विशेषेण दिंसितवान्। कः सहितः Guam: stew: सखिभिः", “स्येभिः' सत्यवादिभिः, श्टुचद्धिःः प्रद्धियुक्रैः ‘umd, vara waa राठभिः, tee: खलविग्भिः पजिता ‘agwafa:’, विरोधिमः विनाश यतोल्यथेः । म क- वलमनिष्टं भिवारयति किज्लिष्टमपि प्रापयति, कथमिति तदुच्यते, श्रयं ब्रह्मणस्पतिः “टषभिः' वषणभोलेः, 'वमखेदभिः' चमंनिमिन्न खेदयुक्रपरुषसदृकैः "वराहैः" मेधः, gfawe नि- ष्यन्तिरूपं धनं “व्यामर्' विशेषेण व्याप्तवान्, aftarewee वणव्यत्ययेन वरा इति प्रयोगः। यया GHENT: पुरूषाः खिद्यन्ति तया aude: ब्रहणस्यतिना प्रेरिताः He ओआव- UMA: ॥
अथ परोडाश्् परोऽनुवाक्यामा₹इ । “-ज्मणसखतेरभव-
२ काण्डे र प्रपाठके ५ VAAN: ८६५४
था away) सत्यो मन्येमंहि कमा करिब्यतः। या गा उदाजत् ख दिवे वि चाभजत् । मौव रोतिः शवसा ata एयक्''दति। अस्य 'ब्रह्मणस्यतेः, स्ये जगद्यथा 'वश्रमभवत्' येन प्रकारेणा- यमिच्छति तथेव vada, "मरिकम्मा, safqaared महान्तं व्यापार करि ब्यतः*, ब्रह्मणस्पते: "मन्युः, ‘aq अवितथा, कापः, तस्मादेतदिच्छानुखारोण जगत् प्रवन्तते जगत एतदधोन- मेव स्पष्टीक्रियते, गा” ज्नब्दाऽच जलवान्तो, ध्यः" ्रादित्यः,न्गा Saray’ ware जलानि खरशिभिः wat सोरतवान्, ‘ay आदित्यः, पुनरपि ‘fea’ दिवः सकाशात्, ‘aay विज्ञेषेण विभागं रला ठृष्टिकाले जलं प्रेरितवान्, याऽयं चाकाले जखखीकारः यञ्च ठष्टिकाले पनरपि saw परि- त्यागः एतत सव्ये जगद्भावहारस्वापलकणं । ब्रह्मणस्पतेरोदू भो "रतिः, asta जगन्नियमनप्रकारो महानेष गला, ‘waa?’ तदौयबलेन, “एयक सरत्” बहधा प्रवन्तते॥
अथय पुरोडाशस्य याच्यामार। “Karat sft वमवदनु- Qa: । छतब्रह्माश्युश्भवद्रात व्य Ta जातेन जातमति द्म खःःसते। यं यं युजं हएत ब्रह्मणस्पतिः" इति । श्रह्मणस्यतिः' देवः, "यं यं" यजमानं, “युजं रणते" कश्मानुष्ठानयुक्रं कुरते, असावसा यजमानः श्रिम्", ‘cara’ प्रदीपयन्, "वनुव्यतः' खात्मानं fefaaa: waa, "वनवत्" area, प्रतिरिसात्, स च यजमानः ‘aang’ waaay, .रातदव्य इत् दकशविष्क एव war, ‘Wa श्रतिध्रयेन वधते, श्रयं
८९९ तेरी य-ब्राद्यवभाष्ये
यजमानः "त् प्रतं, “जातं ' वैरिणं, wanda’ water जम्द्रना, “श्रति ग्रसते अरतिश्रयेन प्रसंसयति, WW: करा- wae: ॥
श्रथ दविषः परोऽनुवाक्यामाड | “ब्रह्मणस्पते सुवमख विश्वाषशा [९] । रायः स्याम रथ्यो विवखतः। वरेषु वीरा उपण्डग्धि THA! यदीशानो ब्रह्मणा वेषि मे waa” इति, डे ब्रह्मणस्पते", ‘gare’ ye नियामकस्य, "विवस्वतः" अचम् विनाशयतः, तव प्रसादात् “विश्हा' सर्वेष्वहःसु, रावः धनयुक्राः, ‘TH? रथयुक्ताः, स्यामः, ल॑तु नः" असखादीयेषु, ‘aty way, “वीराम्” परकीयान् पत्रान्, “उपष्डषि' उपच्ोणलेम PAT Bl ‘aa’ यदा, (ईशानः भ्रमत् खामी त्वं ब्रह्मणा" HAT, GH "मे इवं" मदीयं विः, न्वेष arate, तदेतत् wal कुर्विति प्व चान्यः ॥
अथय दविषो याज्यामाद। “स दब्ननेम सविश्रा स शद्ना। स पुत्रेवाजम्भरते धना नुभिः। देवानां यः पितरमाविवा- सति agama विषा ब्रह्मणस्पतिम्" ई ति। “यः ' अयं जमानः '्देवानांः, पितर" पालकं, ‘aywafa’, ‘agraat’ अदधा यक्रन मनसा ध्यायन्, “इविषा' दीयमानेन, “arfaarefa’ waar विशेषणाच्छादयति, प्रतं शविर्ददातीव्यर्धः। ^ दत् ख एव यजमानः, “MAN खकगियेन, सड "वाजं भरतः aa पाटयति । स Caraga प्रपञ्चयति , ‘afan’ स यजमानः, करप्रदया प्रजया सड ATH भरते, ‘aT THA
२ कारे < प्रपाठके ५ खगवाकः। ८७
"खः" यजमानः, जातेन सदहाद्रेण युक्रः, "वाजं भरते, AU सः" यजमामः, ‘TA’, षह वाजं ATA! तथा स चज- सानः नुभि: अन्येनः ay, “घना ata’ मणिमुक्ा- दीनि धनाजि सन्पादयति॥
अथय पोष्या श्चाममालमेतास्रकाम दत्यस्य VT: WTR faguraet प्रतीकानि रभेयति। “यास्ते पुषन्नावो अन्तः, अटकं ते अन्यत्पूषेमा श्राश्ाः'” इूति। VTS पूषन् नावे WA: समुद्र CAM वपायाः पुरोऽनुवाक्या साच यज्ञा राय दत्यनुवाकं व्याख्याता | Wa waa श्रन्यदिति वपा- या याच्या। सा चाप्यं wala व्याख्याता, पृषेमाश्राशा दति पुरोडाशस्य पुरोनुवाक्या। सा चतुष्ट दमुगार्व- मुवाकें व्याख्याता ॥
अथ एरोाडान्स्य याच्यामाह । “प्रपथे पथामजनिष्ट पुषा {e] प्रपथे fea: प्रपथे परथिवयाः | उभे ofa प्रियतमेसधस्ये | अच पराच चरति प्रजागन्”' दति। “पुषा पाषकाऽयमा- दिव्यः, ‘cura,’ श्रन्तरिच्वस्तिनां मागण मध्ये, ‘rae प्रष्ठ मारे, श्रजजिष्टः श्रवखितः। तथा ‘fea: दयलाकस्छ खम्नन्धिनि, प्रपथे" negara, “च्रजनिष्टुः । aut ‘waar’, सम्बन्धिनि ‘nau,’ शश्रजनिष्टः । ‘fraaa’ afaweaar प्रोति- Hal, ‘are परस्परं षरेवावखिते, ‘ow qarsfuar, "अभिलच्यायं gar ‘nea यजमानेन ad ae तत् फलं
च प्रकर्षेण faara, “areca चः "पराचरति w आगच्छति 6 ४
८६८ तेनिरीव-ब्राह्मबभाव्ये
पुमगंख्छति च, यजमाग्टतस्य BE: सारी war Sts चाङ्भयोारपि गमनागमने करोतीत्यर्थः ॥
अथ दविषः परोगुवाक्यामाइ । “पूषा खुबन्धुदिव शा षएथिव्याः । इ डस्पतिर्मघवा दद्मवचाः। तं देवासो We aura) कामेन wd तवख खश्च” दति । श्रयं "पषा" "दिवः" श्युलाकव्तिना wre, बन्धुः", “argfea:’ एचिवीः चो कवरभिंगख ore, ‘war’; शदडस्यतिः wre Wes, "सधवा, धनवान्, “THIET: र्नोयतेजाः, “A? पवा, ` श्वासः, इष्रादवः wa रवाः, ‘Gata’ विवाहरेवतादै अददुः" Taam | गधा च देवता विवाहप्रकरणे खगा वः प्रह्यस्षमित्यारि मन्लेषु प्रसिद्धा stew पृषं, “कामेन हां भे गेच्छया प्रेरितं, "तवसं" महान्ते, ‘ag’ भ्राभनगति॥
श्रय इविषा याख्यामाह | “MATT: TTI AAAS | fauferar विश्वे भुवने श्रपिंतः। wet पूषा नरिथिरामृदरी- णत् [*] खञ्चलाणे भुवना रेव ईयते" दति । चः "पूषा यम् WIT, WTA रथे वध्यत Taye: । “AQT पशनां पालयिता, ‘Te ग्ट, "वाजेन" अलेन, aye zy warar ‘arma@:’, ‘fad प्राणिनां वद्धि, “जिन्वति भ्रीणयतीति, ‘fwafer’, ‘fay ‘yar wiferr शोके “अपितः,' wafem:, arge: पृवा “ust wwe fer wraufaarenrarct, ‘fafati fafwet, wat ‘et Cras उदख्जिंतवाम्, परित्यक्षवान्, agawry नबा
२ STS < प्रपाठक ५ अनवाः | ८ (९
नामिवारिका यें दौध॑दणष्डा सेयमारा साच पृष्णा दस्त ava) तथाच ager sais, घां पृषन् ब्रह्चोदनो- मारां fawarqu इति। या ते अद्ेतिमन्तान्तरे समाना- ATTRA अस्मदमयद्ाये भयरेतुमारां वश्जितवानिनत्यथः ख ‘Sa.’ एषा, “जुवना संचचलाणः खोाकान् प्रकाश्यम्, ‘Kaa Saal
अथ oad vfsareadarqara tae पाः GR वपायाः परोमुवाक्यामाइ। रुचौ वा Kal मरूतः svat । बरूएवि्ट हिनेम्यध्वर fea: । waa सत्यग्टतसाप रयन् । fanart: wea: पावकाः" दति। & (मरतः, ‘owt श्द्धार्मा, "वः" awa, ‘sw ‘war’ wetfa दवींषि, ‘feria प्रापयानोव्य- UG: तथा ‘few’ wegq:, ‘safe we, “श्रध्वर' fe aizfed aa, ‘fearfe सन्यादयानि। ‘aaara,’ यन्नसम- वायिगोा मङ्तः, “waa यज्ञेन, “सत्यम्” अवितथं फलं, श्रायम्" प्रापितवन्तः । कोडा मर्तः, ुचिजन्यानः' WET WHT GAT, रुचयः श्राचरणनापि wet: न्पावकाः' इतरेषां शाधकाः॥
अथय वपाया याच्यामाड। “प्र चिजमके णते तुराय । माङताय खतवसे uted: खे सासि खसा awa रेजते an प्रथिवी भेभ्यः" ¶ईति। रे खलिजः (मार्ताखः
% + ¢ + श्या मरुतां awrara, ‘wa’ wea, शप्रभरध्वं प्रकर्षेण सम्पा 9४2
८७० तेत्िसोय-त्राद्यशभाश्ये
दयत। argwaa, ‘fea नानाविधं, ateura मादताख, way wafgd ब्रवते, Qua’ सेनायुक्राच, ‘aaa’ तः- सिद्धबलयक्राय | ‘a मरूतः, “खद्ांसि' परकीयबलागि, ‘av सा" खकीयवलेन, ‘ae अभिभवन्ति । ₹े ‘aa’, मखेभ्यः" यागखामिभ्यस्तभ्या मर्धः, ‘faa’, “रेजते कम्यते, भ्रत- स्तच्छ। ग्धथें शविर्वदतेव्यभिप्रायः ॥
श्रथ पुरोडाशस्य पुरोाऽनुवाक्यामाइ। “श्ररसेष्वा मरतः खादयो वः (uli weg wart उपरििभ्रियाणाः । वि विद्युतो न व्यषिभो रुकानाः। श्नु खधामायुधे्य॑च्छमानाः'' इति। रे "मरुतः, ‘ay awa, “Wey, “खादयः अचरम् खादितं मर्दैः बमा घ्रायधविशेषाः, “wr स्वत WEST, वरः- सु,” तदीयेषु ‘want’ रताः, sracufarer:, ‘oofefe aren,’ उपेत्याञित्य वन्तंन्ते। “क्ता न" यथा fage- ग्याताः रोचन्ते aged व्यष्टिभिः' भ्रायुधविभरषैः, gure विशेषेण रोचमाना खिताः, तथाच warant, यत् ates aca ऋष्टिमन इति । wea एव विश्रिष्टलात् wea श च्यन्ते, तथा wate: “Brad, aut? परकोयमन्ञं विवा “शरन यच्छ मानाः” अमुदिममस्मभ्यं ददताऽवखिताः॥
अथ पुरोडाशस्य याव्यामाद् | श्यावः Wa wwarara afer) faurafa दाश्टषे यच्छताधि 1 send तारि मरतो fan रयिंना we caw: BAT” cha) हे मरतः ‘a? युष्माकं, ar wey यानि शरणानि ग्टहाण, ‘eras
२ काण्डे < प्रपाठक ५ खनुवाकः। ८७१
सन्ति" शंसनं gaa यजमानाय सम्पादितामि। तानि aufe ‘fawafe sua पानं खादममित्येताजि zerfe धारयन्तीति ‘fawmafa | तदेतचछ्चयमन्यजाल्ायते, चधा fafea वा दद- मलमश्ननं wa खाद इति तैख्िविधैः श्रन्नेरुपेतानि सहार ‘ata’ ₹विदं वते यजमानाय, ^श्रधियच्छतुः श्राधिक्येन चत्त । ₹े ‘aE,’ “श्रसमभ्यम्, afq ‘arf werfy, वियन्त" विशरेषेणायच्छत। “टृषणः' कामानां वषिंतारः, ae “रिः नं, "सुवीर" सृष्ट वीरपचयुतञ्च, ‘WH’, सम्पादयत kt
श्रथ दविषः परोामुवाक्यामाइ । “दमे तुरं मरूते राम- afi <a सहः सहस श्रानमन्ि। इमे eee वनुब्यता faarfr [६] meget अररुषे दधन्ति” cfr मेः मरूतः, “तुर” aw, रामयन्ति" war फ्रोडयन्ति, “CH मरुतः, ‘Cea’ बलवतः शाः, “AY: वखम्, श्रागमन्िः अन्तं gute, विमान्नयन्तोत्यथंः। ‘ta मरतः, ‘de संशि- तारं यजमानं, "वनतः हिंसितुं शाः, सकान्ात् ‘fa- पान्ति" नितरां रन्ति ‘ated हविः प्रदानमकू्व्वते ना- स्तिकाय, 'गर्दरषः' महान्तं दषं, "दधन्ति" कुवनि ॥
रथ विषा याच्यामाद। “श्रा इवेदचरमा WET अ प्रजायन्ते WHAT महाभिः wR पचा उपमासो रभिष्ठाः! खया मद्या मरूतः संमिमिच्चः" इति । “श्रा Kaa’ यथा रयचक्रब्याराः स्वता वन्तंमानाः, च्रचरमाःः प्रथमचर- मभादरहिताः, तथेवेते “मरतः, सथ्य सहात्पक्ललात् प्रथम-
cee केति री य-ाद्यब भाष्ये
सरमभावरहिताः, ‘aga’ यथावा श्रहानि ufgafar- कानि न्युनापिकभावरडितानि, तथेवेते मरूतः", ware- भावेन समानलात् उन्तमाघधमभावरहिताः, तेव “मरूतः”, ‘gaat: wafeat:, ‘wetfa खकोयेमाहाक्येः, श्र प्रजायन्ते अ्रतिश्रयेन प्रङ्ष्टाः सन्पद्यके। तेच "मरूतः, “TH पुत्राः wearer: एञिदेवतायाः श्रपल्यानि, ‘scare.’ सर्व्वा म॒त्तमवन्दरनामुपमारूपा एव, "रभिष्ठाः" अतिश्नयेन वे- मेन यकाः, तेव “मरुतः, “खया Aa’ खकोयया बद्धा, ‘dfafas: aay मेनं tiered द वन्तः ॥
श्रथेन्द्रमरणमाखमेतेदधियकाम CAG WHT: वपायाः परोगुवाक्यामाइ। “wr ते दायि ay tharar खतरा ते विश्वमन् awa | WT Gwar सरा aT Te देवेभिरन ते arm” cf दे TR’, तेः तव, शदश्ियाय' श्डियाभिदद्यरथे, ‘av महतोपूजा, “श्रनुदायिः wae CUT) श्रथवा ‘AY महते thay, यदनुकखं aga तथा “ट जल्येः cwae सति, ^ते' तुभ्य, ‘Te’ साकं, सर्र मिंशिला, ‘fora,’ wr दन्तं, चदा ठ जवं छतवागसि तदा तव विश्वसामिलं स्वदेवेरङ्गोकतमित्धथेः। रे ‘aww qerts, ‘oa’? ofan, ‘a रन्ता, wefan तनव cufaad: । तथा ‘ae. वलम्, “अनुः et, raw मगुव्याणामभिभवे प्राप्रे “देवेभिः, “a qa, “wr दक, तद्र चश्मितिशेषः ॥
२ A र प्रपाठके ५ अनवाकः। TOR
अथ ववाया याष्यामाड। “ace wa मघवन्ते अस्ति [9] । frat सखिभ्यः gga aw) ayfe ger मघवन् विचेताः 1 surefa परिदतिन्न राधः"! इति। © मघवन्" धगवम्, CE, "ते "तव, “A WaT, “Ufa । हे "परषतः, ‘afer: afafarna, “मन्यः ayers यजमानेभ्यः, “शिशा” fafed, भं वलं दहि । € ‘aaa’ wx, ‘a,’ ‘fe’ यस्मात् कारणात्, ‘ger warfwencamgs:, "विचेताः" विविघजगदभिन्नख, aaa कारणात् “Tre: WHA, “्रपा- afy अभिवद्धंय, ‘uftafa a परिवारमपि, श्रभिवद्धंय ॥
अथ पुरोडाशस्य पुरोनुवाक्यामाइ | ERT राजा जगत- खष॑णोमां । ufuafa faged यदसि । तता ददातु दा- me वद्धनि । Sex उपस्ततखिद वाक् दति। अयम्, ‘ox, कृत्सस्य “जगतः”, विशेषतः “Eula aera, च crm’, ‘afwafa चमाया waft, "विषुरूपं नाना- wart, ‘aq’ धनम्, “शअरस्ति" । ‘aa’ सकाश्रात्, “द्रुषः इविदंन्तवते यजमानाय, ‘aaf शअरपेकितानि धनानि, ‘CQO’ | “डपयष्डतः' यजमानेन Baars: सम्, “श्रवाक्ः अभिमखा wat, 'राधञित्ः श्रल्नमपि, शचादत्' rag, ददालित्यथेः ॥
अथ पुरोाडाश्रख STATE | तम् हि या ्रभिग्छव्यो- जाः । वन्वश्लवातः TERA TH श्राषाठढमु्ररः सहमाम- माभिः। Whieg ani चषंणोना"' दति! भचूणामभि-
चट तेसिरीय-त्राहयशभाव्ये
War शक्रं राजा बलं ae सः “अभिग्धव्योजाः', argw: "वः" ‘og. अस्ति । ‘ay तमेवेशं, हे वागिव “gfe श्रवम् Tx: Cea: वङभियजमामेराद्कतः, “श्रवातः' वायुरदहितः, frge ved: arge: ‘aay अभिमतप्रदामं ya, ava | “arate? अन्येरभिभवितमश्क्यं, ‘od? तत्रं, ay ara waafaaari ‘qaurat ‘sey’ araret कामा- fuadwed 1 “atfay गीर्भिः atvarfrafafa:, ‘aw atfafea वधस it
श्रय Uae: परोगुवाक्धामाद। “ETE रायो Twat ate तम॒ vara विदयेष्विद्ं। यो वायुना जयति aira- तोषु। प्रटव्याया नयति वस्यो रच्छ” इति । ठषभः We: "वः" cx, ‘OTH STS वडलस्येत्यथेः । ‘ee: मरतः, अगष्यस्येत्य्थः । तादृशस् “रायः' wre, Se खामी भवति, ‘aH तमेव, ‘ce’, ‘fazag’ ay, “स्तवाम मानाविधेसोजेष्ठतिं करवाम, “a? दक्र, ‘area’, afer: araty arafenfeamyg परसेनासु, “जयति' अं प्राज्नोति। “wwe aati wun प्रा गदग्येन ‘ae.’ वसोयसेो UMTHAT प॒चादीन्, “MIR? Werf way मयति ॥
श्रय विषा याञ्यामाड)। “at ते We TaN एत॒ पञ्चात् । AAT दधरागा परस्तात्। श्रा विश्वत अभिशमेल- TE रग चुल्ल सवदे wR” [८] दति । र "दन" “हवम
२ काद्डे < प्रपाठके ¶ ्नुवाक्षः। ८७५
अष्ट, लते" तव, ‘gw’ बलं, ‘wala’ germ: पचिमभागे, ‘Teg MIST, तथेव “उत्तराः उत्त रभागेऽपि, श्राग- ET, WUT WHT भागेऽपि, WIHT, पुरस्तात्" पर्व भागेऽपि, आगच्छतु, "विश्वतः" wag प्रदेभेषु, ‘af waaay, ware समीपवर्ती, “समेतु सम्यक् भ्रा- Sa दे द्ग", Gade aan, ‘Ee? धमम्, Ta fe WAY Viz I wa विनियागसहुहः |
amas Tard ‘fs न॒ eta’ खक्कम्।
"ब्रह्मणस्त दत्येतद्रा हणस्पत्यदपक ॥
"यास्ते पूषःजितिलल्लपरदे श्वामे fe पेष्णके ।
soma इति war स्थात् मार्तेऽन्नख दातरि ॥
“अनु ते दायी के स्छादङणे होद्धियप्रदे |
दति पञ्चमोऽनुवाकः ॥ ५॥
अय षष्टाऽनुवाकः। पञ्चमे रैद्राग्रपश्चादीमां खक्रान्यभिहितानि। we षा- वि्ारिपश्ूमां खक्रान्यमिधोयन्ते। aa साविचमपध्नस्तमा- खमेतेत्यस्छ GW: BH वपायाः पुरोऽनुवाक्यामाइ्। “श्रा रेवा यात॒ सदिता gra) अ्रन्तरिकचप्रा वहमाना WR: | ea दधानो wat परूषि। निवेश्रयश्च प्रसवश्च wa” इति । "सविता, ‘Za’, श्राया" श्रागच्डतु। at Tw, © 8
cog तत्तिरीय-ब्राह्यबमास्ये
‘gray fram: catde:, “श्रमरिचप्राःः wait: रषिभिः wafcd पुरयिता, “अेवेहमागः' Gala: शर रथं वारयन्, ‘aay नरेभ्यो featfa, ‘vefw बहि रत्नानि, यजमामाय दातुं ‘ea दधानः", Wa TH जगत्, प्राणिजातं, "निवेशयञ्च" राज खखग्यदेऽवखापवतपि, (प्रसुवञ्च दिवसे खसखव्यापारेषु प्रेरयश्नपि, aa इति eet
अय वपाया याञ्यामाह। “witsd awafawed ft Taney यजता Twa) भ्रास्धाद्रयःः सविता विचमाम्ः। हष्णारजाशसि तविषों cara” इति। श्रयं “सविता, “ष, MMT Weal | कीदशं रथ॑, रजनेरभोटतेः षन शब्दः Galan सुयर्शेरभिताऽखङ्कुतमि्यथैः । विश्रु अनेकः श्राकाररपेतं, “दिरण्छशम्येः यगच्छिद्रो प्रचेपशोढ काष्टविश्रेषः ‘war, सुवकंमयोग्धां शम्बाग्या मुपेते, हरन अतिप्रोटं। कोोढुशः सविता, "यजतः यष्टव्यः, ‘fort बङविधर श्जियुकरः, (तविषीं wate बलं, प्राण हशः रंसि “दधानम कचित् छृष्णानि रूपाणि कचित् रागि रूपाणि धारयन् वन्तते, एतद्र पान्तराणा मघ पचक | ‰ एव इन्दोगाः, wer वा श्रादित्येा रेवमध्वित्येतस्ां मं विद्यायां यदेतदादित्यस्य रोहितं रूपं यदेतदादित्यख Bi यदे तद्ारि व्यस्य aw wi इति बड्विधानि ene aati
श्रय USNS पुरोऽनुवाक्यामाह | CAT AT Fa: Ht
RWS ऽ प्रपाठके ई खमवाकः | sea
ला aaa) श्रासाविषदसुपतिवेद्धनि [९] 1 विश्रयमाणो श्रम- तिम॒रूचीम् । मत्तंभाजन *मधरासते 9” इति । ‘aq स एव, ‘afaar, "देवः "वसुपतिः" धनमपतिष्डंता, "नः ware, ‘aay कमंनुष्टामाय, "वद्धनिः घनानि, “श्रासाविषत्' ada: warfeaar fa gaa, ‘ved fawtdt गतिं, ‘“q- मतिं wagtat acount, ‘faawara,’ विप्रतिषेधन्, ‘aq ्रनमारं, ANA मन ेभाक््, योग्यमन्नं, "रासते अस्मभ्यं ददाति॥
श्रय परोाडान्नस्त याञ्यामार्। “fa warseqrar: जि- तिपादो स्यम् tay fecanst awa) wafeu: efageae । ere विश्वा सुवनानि we” इति । “वावा, श्वा मवणाः, “जितिषादः' श्तेः पादैः युक्ताः, “सवितुः, war: "जनान्, जन्तून्, “व्यस्यन्” विशेषेण ज्ञापितवन्तः, weg गच्छ- बु ्रादिल्यो wena maf em we, ‘ce वदन्तः", कीदृशं रथं, “हिरण्य प्रडगं' Cqraa: dra: yer इत्युच्यते, Galas: swat यस्य रथस सोऽयं feca- wom: तं, are’ caw हितस्य, “सवितुः, ‘sq vay, ‘few प्राच्याद्याः, ‘faar yaa एयिव्यादयः सर्गे ware, ‘wane, निरन्तरं तिष्टन्ति, सविदप्रकाशमष्ये वन्तंमानमेव तदु ल्सङ्गेऽवस्वानं ॥
* सद् टपुस्तकेषु “quad a” इति पाठा ada) Woe maa “अथानन्तरं '' इति पाठं दृहा “ay tiga” इत्यममोयते। $ 8 2
coc Afadu-areanira
श्रय विषः पुरोऽनु वाक्धामा₹ । “fa सपरा श्रन्तरिषा- ष्छस्यत् | गभोरवेपा WET: Bra: | केरानोरः wa कचि- केत। कतमां ay रभ्िरस्याततानः' इति । “gad: ofe सदश्च श्रादित्यः, आ्राकाञ्नगामिलात् पर्चिषादृश्वं। तादृ ्रादिद्यः, श्रन्तरिक्षाणिः श्राकाश्प्रदे्रविभ्रेषान्, ‘aed’ विग्ेषेण प्रकाशितवान्, एयिव्यन्तरिक्यलाकान् सव्यम् प्रका- waaay: 1 ate: सविता, .गभोरवेपाः' वेपसृन्रब्दः कश वाचौ, उदयास्तमय-ल चणगम्भी रकर्म्ययेः। WIC” प्राणप्रदः। अरत -एवान्यजाक्नायते, याऽस तपक्देति, स सर्वषां भूतानां भाणानारायोरेतोति। “सृनीथः' प्रजस्तः। एवम्भृत wee ‘cava? राशी, “कः प्रदेशे ada, tad "कञ्चिकेतः को वा जानाति, ‘se wae, ‘cha’, "कतमां ्ामातताग' क नामाकाश्रभागं व्यानाति, इ्ति। कावा जानाति, रा ade तद्र भोख अवसानं रे शख बुद्धिमद्धिरपि gia waa अयमचिन्यमहिमेत्यथेः ॥
अथ दविषो याञ्यामाइ | “भगं पियं वाजयन्तः ofa मरा qrafaat श्रवयात्। राये वामख्य aya Tat wa प्रिया देवस्य खवितुः स्यामः, दूति ‘a सोभा ‘far सत्कर्बविषयां प्रां, सवितः", प्रसादात्, "वाजयन्तः" आश्रुवम्तः, वन्तो मरे, "मः" mara, पुरन्धिः बडविषर्ा wat, श्रयं देवः “श्रव्यात्' रलतात्, कोड् भ्राऽयं, ATA’ नरैः शंसमोयः, ‘qrafa’ न्दा पाखयिता। इन्दा
RAS < प्रपाठक द गुवाकः cee
aa इति seat) रेवपन्येा वा प्माशब्देनाभिधीयन्ते। उत at वियन्तु देवपन्नीरिति watts: शश्राये्ब्द्ः Wa प्राप्तव्यमाचष्टे, ्राखमन्तादये प्राप्ये .रयीर्णः war- मां, ‘ayy «ya, निमिन्तण्ते सति षवामख्ः सर्वषां वननो यस्य सवितुर्देवस्य वयं “प्रियाः rar? ॥
अथय वैश्वदेवं बहरूपमालमेतालकाम TAG पथाः खक वपायाः पुरोऽनुवाक्यामाइ। श्रा ना विश्वे wea गमन्त् देवाः। भिचा श्रयंमा वरुणः estat: | भुवन्यथा ना विश्व sare: | करनत्सुषाहा विथुरन्न शवः” दूति । “मिना चर्य मा वर्णः, इत्येवमाद्याः, .सजाषाः' समामप्रीतयः, ‘fay’ स, ‘ar’, “me? च्राभिमस्येन कन्तारः सन्तः, "नः अस्मान् भ्रति, ‘ara भ्रागच्छन्त्, ‘fay’ देवाः, नेोद्टधासः' अस्मान् वर्धयितारः, "यथा, “भुवन” भवन्ति, “श्रवः अरस दोयं बसं, “सुषाहाः gad, परेषामभिभविद । ‘a विधुर" wefed यथा, करन्" कुवन्ति, तथास्मामागच्छलिति पृष्व चान्वयः ॥
अरय वपाया याच्यामाइ। “शस्ता देवा विश्वदेवा मवन्त्। ज्ञः: सरखतो सह धीभिरस्त (a) शमभिषाचः श्मुराति- ara: | war fear: पार्थिवाः wat war: इति | विश्देव- शब्दा वसुरद्रादिशब्टगणविशेषवाचो । ‘fay देवा'ऽऽख्याः "देवाः", “नः WATS, शशं" सुखडेतवः, ‘waa’ “सर खतो, देवी धोभिः बृध्यभिमानिनीभिरदेवताभिः, ‘aw, शे"
tes तेत्तिसीोय-ब्राह्मक्भाष्ये
सुखरेतुः, ‘Ve अभितः सचम्ते समवयम्तति ‘gfarere:” वान्धवाः, ते “रः खुख हेतवः, भवन्तु । रातिर्मिंजं तेन सचन्त इति रातिषाचः" मिचदारा सम्बध्यमानाः परूषाः, “उः अपि, तेऽपि ‘ सुखहेतवः, भवन्तु । दिवि भवा ‘feam:’, ufaat भवाः "पार्थिवाः, श्रपाऽक्रिकं तच भवा श्रयाः, ये देवा दि्येकादश्खेव्यच पठिताः लाकजयवन्तिना Sar: ‘W खखरेतवः, भवन्त् ॥
श्रथ परोडाश्रदख पुरोऽन्वक्यामाइ। “ये सवितुः way- सवस्य विश्वे मिचस्य व्रते वरुशस्य देवाः! ते सामगं Trager मदभ्रः। दधातन xfau चिवमसे इति ‘a “विधेः, “देवाः”, “सत्यसवख्छ' TANT, “सवि तुः”, fare’, ‘aque,’ च सम्बन्धिनि “aa कमि, समागताः तेः स्वं ययं, सामगः Sra, “wy कश्मविशेषं, ‘sfawy घनश्च, “aa cary WANG सम्यादयत। Met सभाग, 'वोरवतः' awfaafe: तयक्तं, गमत्" बहमनी भियंक्र, कीदृ ज्रं द्रविणं, ‘Fev मणिम॒क्रादिभेदेन बडविधम्।
अरय पृरोड़ाश्रस्छ याञ्यामाइ। “wa वाहि gai वारि- Gq: | रवार अच्छा ब्रह्मता गण्न। areal मरता अशिनापः । यिं देवान रल्रधेयाय विश्वान्” [४] दति, रे ‘an’, "देवानच्छाः देवागभिखलच्छ)ः ga यादि" gana कुर, 'वारिषेष्ः" काय्येविधातेन sar ना हिर्सोः। काम् देवानभिखच्ेति तदुच्यते, wey परिषढभमिदं ककं करोतीति
२ ATS S प्रपाठके द GATT: | SCR
‘mye, तेन adafcter, वेश्वदे व"गरोन', we सरखलत्या- दीन् देवागभिलच्छ दृत्यं छता ^रन्रघेवायः रलसम्पादनाय, विश्वान्” देवान्, "यक्षि" पूजय ॥
श्रय was: पुरोऽनुवाक्यामाह। यौः पितः एयिवि मातरभुक्। WA ातवंसवो wvat म:ः। विश श्रादित्या अदिते सजाषाः। wary wt asq वियन्तः दति। येयं योः", axa, दे faa, हे यिवि मातः, mya द्रोगरडितः, दे aH, “भरातः, वमणय्रक् । ₹ "वसवः, युय- BUTE: | ते युयमस्माक द्रोरमनाचरन्नः, “मः श्रष्माम्, ‘ea सुखयत। दे ‘fay, देवाः ₹े श्रादित्याः", रे “अदितेः, ga ‘asiTat:’ समानग्रीतयः, ‘were’, ‘age’, ‘aa’, सुखं, “वियन्तः विश्नषेण यच्छत ॥
अरय हविषो याञज्यामाइ । “fag देवाः waaay इवं मे । ये अन्तरिखेयउपद्यविष्ठ। ये ्रभ्निजिका उतवा यजचाः। आसद्यास्मिन् बदिषि माद यध्वं” टति। & ‘fad रवाः" मे चवं" AAS, “WGA | ये" युयं, ्रन्तरि षे ्ट' wafte- ara खिताः; ‘a, wey समोपे एथिव्यां खिताः ; चे", 4 ‘ufa’ दि विलोके खाः, श्वे" यूयम्, “श्रग्निजिह्ाः' अरग्निद्ारेण हविषः सोकन्तारः। “उत ay ase, वा "यजजनाः' यष्टव्याः, ते east ‘afar 'वर्दिंवि"वागे, “श्रासद्यः उपविश्य, ‘are- यध्वं" TH भवत, अ्रखममपि ₹षंयत i
श्रथ मेजावरणो दिखपामालमेतेव्धखछ wat: खक प्रोऽनवा-
खस्य केत्तिसैय-ब्राद्ययभाष्ये
क्यामा₹। “श्रा वां भिचा वरुणा इव्यजष्टिं। AMET देवा ववशा- वद्या [५] । अस्माकं ब्रह्म एतनासु सद्या । अस्माकं ze दिव्यासुपारा"” इति। ‘faat वरुणा देवे" ₹ मित्रा वरुणा दतरा, ‘saer श्रसमद्र चणेन निमिन्तश्तेन, ‘at? युवयोः, “wa- छ्टिः रविषा प्रोतिंः"नमसा” नमस्कारेण खडः" श्रावटत्यां' पुनः यमरावत्तंयामिः; श्रता भवत् प्रसादात् ्रस्माक' “TANT परकोयसेनासु प्राप्ता, “ब्रह्मः भवद्पदिष्टं मन्त्रजातं ‘TAT खरता, परकोयसेना श्रभिभवतु। किञ्च ‘wea’? भवत् प्रसादात् दिवि भवा “दिव्या, ष्टिः; "सुपारा" BE पार यिची फलं प्रापयन्ती मवतु ॥
अथ वपाया याञ्यामाइ। “ad वस््ाि daar वसाथे, यवा रच्छिद्रामन्तवा ड wait: | श्रवातिरतमनतानि fart waa सिचावरुणा wea” इति । & "मिता वरुष्णो", “ata श्रतिद ला, ‘ad युवामुभेा, “वस्वाणि" बहविधानि "वसा आच्छादयाथः, युवोः युवयोः, “AAA मननगङ्ूपा WI ररविगरेषाः, ‘aur’ wafe: ष्टाः, “अच्छिद्रः wheat, निरन्तरः भवदनयद्ात् warg वर्तन्त tae) विद्रा wera अखादीयापराधरूपाणि, “श्रवातिरतं' य्वा विनाितवन्त । र मिजावरुणेा, ‘wae’ सत्येन, wee मार्गे णः “TY श्रस्माम् संयाजययः ॥
श्रय परोडा्रस्छ परोऽमुवाक्यामा इ | “erg at मिजावरका afes । tat तख्यषोरहभिदुंदुद्धे । विश्वाः fers: Sete
२ WTS < प्रपाठके ¶ STAT | ।
~
Bat: | war वामेकः ufacraaf” [६] दति । इ ‘farn- ater’, ‘a? थवयोाः, ‘ae’ "मिल" माहा, “सु' अत्यन्तं सुष्टु avai fa तक्माहादयमिति तदुच्यते, ‘tar गमनगन्नील्ं आदित्ये, ‘veh: रख्जिदारेण अवख्िताः च्रापः, refer’ सर्व्वदः सु, ‘Ezy य॒वां quae, ्रादित्यमण्डलखे रशि- दारा यो जखसङ्गहदः, पनरपि सङ्गदहोतस्य aed, तदुभयमा- ख्यं द्पं भवदोयं माराग्यम् | खयं सरति सर्व्वदा गच्छतीति "सखसरः' श्रा दित्यः, ae सम्बन्धिना tiene धेनाः" धातवयाः पोषशीयाः, ‘faa’ war: प्रजाः, “पि्यः' प्रीणययः। श्रम् ठषिकाखानकरमेव, ‘at युवयोर्मध्ये, (एकः', भित श्रादित्यः "पविः" खकोयेनातपेन TEENA मेः Rua: सम्, “श्रा- aafe? पुनः पुमराव कंते ॥
अथ पुरोडाभ्रसख याज्यामाइ) “agyfee मातिविरे सदानु । अच्छिद्र we भुवनस्य गापा। तता ना भिता- वरूणाववोष्टं। खिषासम्ता जीगिवाश्सः स्यामः" tf “भुवनस्य ATATHG, ‘HA’ TIT, GRIN? MAA BIS दातारो हे मिचावङणे ‘aa’ यस्मात् कारणात्, ‘afte’ श्रत्यनबडलम्, afas? faratfed, ‘wal सुखं, “नातिविदेः भवदनुयदं विना प्रकारानरेणासममाभिनात्यन्तं लभ्यम्, “ततः कार- णात्, ₹े "मिचावरूो" "मः wert, ‘wate’ Thera, सिषासन्तः" vagy फलं लमुमिच्छम्तः, aa 'जोगिर्वांबःः
जेतु Waa, खाम्॥. 6 T
ccs कैन्तिसयोय-ब्राखवभाष्ये
अथय हविषः पुरोाऽनुवाक्यामाइ। “sr ar मिंजावर्ला इव्यदातिं । चुतेगव्यूतिमृरुतमिडामभिः । प्रति वामच वरमा- wary) wWiaest दिव्य wet.” इति। ₹े “मित्रा वरर", युवां “इव्यदातिं" विर नहतं, नो गव्यूतिः wate MUAY, इडाभिः" टणएादिमच्छविश्रेषेः, ष अनितेन "घतेन" Rear, श्रा" समन्तात्, "उक्षतम् अशितं, बहविधगाय्ासदारा धुतसम्पून्तिं कुरतमित्ययेः। रदे “मित्रावरखा", ‘at’ यवा, ‘ay afacan, ‘rary सर्व्वजनेापकारार्थे, ‘feae fefruae, "चारोर्ट्रः" समोचोगस्यादकस्छ, "वरः Re UT, “प्रतिषटशीतं" प्रति चं प्रयतम् i अय विषे arsqrare “प्र बादवा सिद्तं जवसे नः। ने गब्युतिमुतं चुतेन [७] । आ मो जने RaQ युवाना । wa मे fararaqur waar’ दति । © ^मिचावङ्णाः, ने जो वसे sara जीवनाय, ‘area’ wadtar are, ‘yfeaa’ प्रसारयतं, Ase प्रसायं श्रस्मागादाय रक्तमिद्य्थः। ना गब्यूतिम्' wale गे समूहम्, “शआआ' लमन्तात्, ‘gay’, ‘sua’ fagd “यवाना'जनित्यतरणा, परस्परमिश्चितौ वा, wat “गः SGT, “जनेः Te, श्रवयतं प्रस्यापयतं। डे “मिज्रावरुणेा", “मेः agri, (दमा वा ae इूदमाङ्कानं WAT It श्रय शेद्रीर रोारिणोमाखमभेतेव्यस्य पशः खक वपायाः पुरोऽनु वाक्यामाइ। “दमा agra खिरधन्वन fac: 1 दिर
२ काणे < प्रपाठके द अनुवाकः | च
wa देवाय aura) अषाढाय सहमानाय aed । तिम्मा- aura भरता worn” इति । & ऋविजः, डे ovr वा, रटणातन' मदीयं are श्टणत । fa वाक्यमिति aqua, 'सद्रायः, दमाः" वेरोक्राः, "गिरः" स्ठतिरूपा वाचः, भरताः सम्यादयत। कीदृश्राय इद्राच, fatwa Pea धनुषा युक्राय, fanaa’ शौच्रमामिवाण्युक्राय, देवाय" द्यातमानाय, SUD खकोयम्यानयुक्राय, खधाग्रब्दवाच्येनान्नेन युक्राय वा, “श्रषाढायः परेरभिभवितुमशक्याय, "खडमानमाय' परा- नभिमवितुं समयाय, “ary दृश्यादिसेचनसमयाय, ‘fa- ATG’ तीच्छोरायधेरुपेताय ॥
रथय वपाया याज्यामाष। “ar cam इद्र शन्तमेभिः। way feat ama मेषजेभिः। amir वितर व्यडः) व्यमीवाशखातथखा विषृचीः'* [a] efi & ax’, ‘at TH- fav ana <a:, ‘waafay सुखतमेः, .मेषजेभिः' ओषधेः, ‘way fear’ भ्रतसड्याकाम् संवत्छरान्, ‘“qwTe’ aryul, ‘ta दे षिणः wae, “असदिवातयस्वाः WAT वियोजयख, ara fatraary किन्तु ‘fart’? श्रतिश्रयेन faara कुर्, “ae. पापं, विचातचख, “Naar” रोगान्, ‘faq’ विविधगतियुक्तान् wer, विचातयस् ॥
श्रय पुरो डाभ्रस् याव्यानवाकयोाः wale दशयति । “च- ` म् faufa मा aera” दति। wa विभषिं सायकानि-
USAT परोाऽनुवाक्या। सा च प्रवग्येमन्तकाण्डे व्याख्या- 972.
८८१ तेतिसीय-ब्राद्मबभाष्ये
Ba | aaa Way cf याश्चा घा ख त्वमग्ने TUT LATA BTSTAT I
अथ इविषः पुरोऽनुवाक्यामाइ । “ar ते पित॑रतार खखमेत | मानः खयस्व wager युयोयाः। afar Ar वीरो aafa waa प्रजायेमहि ax प्रजाभिः" cf ₹े ‘ae’, ‘faa.’ पालक, “रुद्र, ‘aA gw लया warfeaaa aca सुखं, ‘ar समन्तात्, ‘UA’ Wars प्रा्नातु, किञ्च लमस्मान। ‘que wen खय्यसम्बन्धिना दनात्, "मा gaan’ मा वियेजय, खग्ीनग्टहोतं चच्ःपाटवमस्माकं सब्वेद् स्लिल्यर्थः। ‘a? Was, “AIT पचः, “ safy अश्वस परुषैः, “श्रमि- समेतः सब्यप्रकारेण समथाऽसतु। रे इद्र", ल््रवारादवं "प्रजाभिः" श्रजायेमहि' ast: प्रजा उत्पादखाम॥
ay हविषो areqrary | “एवा बभा aaa fear यथा रेव न इणीषे मग इसि) WaT AAT Eze बाधि। हृदददम विदथे सवीराः” इति। & ‘ea’, ‘ae’, 4 wna’ न कुप्यसि, “a wf चः म मारयस्छपि, “एवा एवमेव, त्वामाहयामीति शेषः| ace विशेषणानि, ‘ear’ faywad, ‘saw’ कामानां वर्षतः, चेकितानः ay, रे “इद्र, ‘Wary’ WITTE राता सम्, ‘cw कर्महि, av war, बिधिः wee, असदोयां इतिं aie यथः | वयं BANC धो भनापत्धयक्ाः सन्तः, 'ददददेम' We सताज्रं पठाम i
२ WB c प्रपाठके ¶ खनवाकः| ceo
असिनेव tre परै विकश्यिते aa carat प्रतीकानि दशंयति। “परिणोर्द्रस्य रेति af श्रुतम्) मीढष्टमा्दन् faufd | aad सद्र श्राव राजानं, [<] इति। परिणा द्रस्य हेतिव्य॑णक्ठिति वपायाः एरोाऽनुवाक्या। wie श्तं गन्तंसदः यवानमिति याच्या। मीढुष्टम भरिवतमेति पुरोडा- WS पुरोऽनुवाक्या | UAW TANITA व्यास्यातं। श्रन् fawdtfa परोडाश्ख aren) घा च waning वास्था- स्यते । त्वमग्र CAT असुर दति हविषः पुरोऽनुवाक्या। रावे राजागमध्वरस्येति याञ्या। Weld लमप्ने द्र इत्यन- वाके व्याख्यातम् ॥ अज विनियागसङ्गहः।
‘m2q’ इति साविचरे उपध्वस्ते सनिप्रदे।
‘or art fay वेश्वदेवे awe afanz ii
श्रावं भिचा दिरूपायां मैत्रावरुणनामनि |
ष्टमा र्द्रायः रोदिष्छां trot गवि समोरितम्।
"परिणो ax’ caanaa fe विकश्पितम् ॥
इति षष्ठाऽनुवाक =| अथ सप्रमाऽनुवाकः ।
ue साविश्यादि प्नं खक्रान्यभिहिताजि । सप्तमे शा- य्थादिपश्यूनां इखक्रान्यभिधीयने। ay या ब्रह्मवरंष्कामः
eve तै तिेय-ब्राह्यबभाष्यै
SIT एता नारीं आतां व्ामालमेतेत्यस् पञ्चाः इते वपायाः परोऽन॒वाक्यामाड । “खी देवोरुषखर रोचमाना Bea.) न योषामभ्येति पञ्चात् यचा नरा देवयन्त वुगा- नि । वितन्वते प्रति भद्राय भद्रम्” cia) योऽयं हरः अस्ति asd .रोचमामाः दीयमानः, “उषखम्' रखुषोऽभिधां देवोमभिलछ, ‘varefa पृष्ठभागे गच्छति, तच दुष्टाः न्मा नयोषा, यथा मद्या योाषामभिखच्छय एता गच्छति तद्त्, उषा देवी प्रथमं प्रभातं करोति पञ्चात् Ta seat wa: । “यताः यस्ामृषसि प्रटत्तार्या, नरः" मनबयाः, चज मानाः, "देवयन्तः द वानात्मा्यमिच्छन्तः, "गानि cafe खूपाणि युग्मानि ला, भद्राय कल्यालाय, ‘ag farsa’ कल्याणं कब्मानुतिष्टण्ति। यस्यामुषसि SUT STAAL, तामुषस मभ्येतोति पुष्यचाग्वयः ॥
अरय वपाया याच्यामाङ | “भद्रा war इरितः Teel चित्रा Ucar अ्ननमाद्यासः। नमच्ठन्ता दिव श्रा एम! परि ganufun यन्ति सद्यः इति। UATE UCP UR: खयस्याशमाच्टे। VA एव मग्वान्तरमाखायते, एतन्वेन ला wat देवतां गमयलिति । “ae, “TAT wat:, ‘fea: ve? द्युलाकश्यापरि, “are: आखितवन्तः, MEAT एदम्बाः, भद्राः कल्याणरूपा, "अश्याः, अद्य गामिनः, इरितः' नीलवर्णा, ‘feat.’ विचि जमतियुष्ा “श्रनुमाद्यासःः रथयेजनममुडब्बन्तः, “AGA? गमका
२ काण्डे = प्रप्राठके ऽ खन्वाकः। eve.
मिच्छन्त टव wetzat:, तथाविधाः sam: ‘ay.’ तस्ि- सेव चषणे, श््यावाष्थिवी "परियन्ति ward परिभाग्य म च्छन्ति ॥
अथ LIVING पुरोाऽनुवाक्यामाइ। “त्सु्यंस्य देवलं awafena) मध्या कन्तावितत सञज्जभार [९] । यरेदय॒क्र हरितः, सधखात्। आद्रा चीवारुलनुतेमिमसै'?द्ति । "विततं fag रश्जिजालं, ‘war adr wenfefwarat wa, ‘agury’ dyaafata, यदस्ति ‘aq’, एव que ‘gaa’ अकाभ्रकलं, "तत्" एव ‘Alea मा हाव्यम्। TTA: खग्यं रशि- wart सति तदीयप्रकाप्रेनानुग्टहीता ara: wig देशेषु बडविधानि छब्यादिक्माणि श्रारभन्ते तदीययामचतुषटयमा- au सर्व्यरभ्जिजालं संइत्यास्तमेति दयतारश्िजालस् जगत्- भ्रकाश्ननाय चणमात्रण प्रसारणं पुमः संदरणञ्च नाल्पमरिनः सम्भवति wat महदेतस्पा दाढ्यमिति ‘aga’ यदव, ‘quae’ कश्मागषटादणां सडावखखागयोग्यादस्मादे्ात्, मेरुमतीत्य गन्तुः “हरितः' खकीयानश्ाम्, Tew खय्यः, खरथे या- जयति ‘ay शअ्रनन्तरमेव, “सिमस्मै प्राणिनाताय, तदुप- काराथ “राच्रोवासस्तनुतेः लाकप्रसिद्धराचीनिवासं करोति, अयमथः, at प्रदचिणोकुन्वैन् श्रादित्यः यदैवास्मात् मेर- पाञ्चात् परपाश्चं गम्तमुययुक्रः तदानोमेव रािभ॑वतीति॥
अथ परोडाश्रस्य याज्यामाइ। ^तन्मिचख्य aquarfa- शे । GAT सूपं awd HATS) भ्रनन्तमन्यद्रूगरद ख्य पाजः |
८९० तेतिसीय-ब्राद्धबभाश्ये
रष मन्यद्धूरितः समरन्ति” tii खकोयं ed करोति प्रादुर्भवतीति यदस्ति "तत्" एतत् sed “ed, ‘faze’, ‘aqua, तद् भया पश्कितस्य स्वस्य जगतः, “त्रभिचचेः अभि- ते दर्थनाय सभ्यद्यते, “श्रस्यः Was, “अनन्तं पाजः" अत्यधिकं रश्जिजाखरूप, “अन्यत् वद्मा णा पेया एथगेव शला, “wey Hua, मध्याश्ृकाले पिकेन तेजसा प्रकाञ्जते। अत एवान्व- चान्नातम्, टृरसरतेमध्यं दिनः । तत् Tel तेजसाः । तस्ा- wie afeue तपतीति । ‘saa wire मध्यन्दिनात् ष्रथगेव, राच ‘wa QW’, (हरि तः Gaara, ‘ware far’ सम्पादरयन्ति। asst यदा मेरोः पञ्चिमभामे गच्छन्ति ATIMNAT ष्णां SE सम्पद्यते ॥
अथ दविषः यपुरोाऽनुवाक्यामाइ। “wut देवा उदिता waa । भिर दसः पिष्रतान्निरवद्यात्। war मिजा वर्षण मामहन्ताम् । अदितिः सिन्धुः एथिवी उत चाः" [२] इति। र “देवाः, ‘ae श्रस्मिन्दिनि, “ख्यस्य, "दिताः उदितेन, उदयेन, WAT “WLC: पापात्, निष्क "पिष्तात्" पा- waa, तथा “्रवद्यात्' शछौकिकाद्पि देषान् नि्ष्कुब “पिष्ट तात्" पालयत, "तत्" auifa: क्रियमाणमखत्पाखनं, ‘fa- area: wa देवाः "मामहन्त" sfawaa पूजयन्, अन्- मेदन्तामिच्य्ः । “सिन्धुः गदविश्रषः, समुद्रो वा, “उत भरब्दः TATATY: ॥
अय दविषो याञ्धामाइ । “feat रका BEGET उदेति)
२ काणे < प्रपाठके © अनुवाकः | स्वर्
इरे चर्थस्तरणिभौाजमानः। मुनं जनाः TIE प्र्ताः। आअचन्नयानि wemayfe” cai श्रयं "तरणिः" ger, ,खदेति' । Wrow, “दिवे शाः" खगेख्य माषकः, “weqa:” wey विस्तीरंवु एजिष्यादिखाकेषु प्रकारक, gta.’ Ete: अरथा waned wiray qerer ‘gta’, | अङदूरगमनञ्च पुराके सार्यते, | यजमाना wea FF wa दे च Arse | एकन fafanrga कमनाण नमाऽख्ठते॥ cfs तादूभाऽबं .खाजमानः' Cras, awa | "नृनं aw, "जनाः", wa, ‘ae’, ‘neat: मेरिताः सन्तः, श्रयामि ऋश्यमासानि रयादिफखानि, are प्राज्ुवन्ति। “wife जेदिकानि कर्माणि ‘away ख्वन्ति ॥ : अथ aferaa ददिषि विकख्िता मन्यां परो ऽनुवाक्वाभा₹। “sat भव च॑चसा war wet) wana wy हिमां चुशेन | यथा WAG अमलहुरोखे । aga द्र विशं Ue चि- अम्" दति & ‘ear, लं "नः" अस्माकं, “चच्सा' चशुरगगर- Qu, शं" सुखरेदुभंव। तया "नः अस्माकं, “wer दिमनिष्या- इनेन, श्रं", भवं । भानुना" Thema, आं", भव, ‘fear हिमेन रश्मीगपसेडत्य ओत्यप्रदामेन, शरं”, way “Gee Gnas, श्रं", भव। वसन्त-गोश्रयाः शत्य प्रदानं, wa- रेषु wa-narafafa fade: 1 प्राखि्णां हि वसन्ता Fase, वषंरि षु Beater, श्रतखदुभयं yea । “we
6 ष
।- ¦ 1 ` तेन्िरयोव-बाश्चबभाष्ये
यजमानाय ग्टदाददिःखश्चरते, "यथा wWaeA’ येन प्रकारेश सुखं भवति । दुरोणे डे च, यथा waaay’ येन प्रकारेश सुखं भवति। रे ‘aa’, ‘aefe तथा ae किञ्च ‘fe’ मणिमक्रादिरूपेर नानाविधं, ‘xfawe, ‘wie सम्पादय i अथ हविषो विकच्छितामन्यां याख्यामाह “few देवा- मामदगादमोकम्। wofttwa वरुण्याप्रः [द्] wr शावाष्टथिवी श्रन्त रो्म्। Ca wa जगतसतश्छवञ्च'” दति | ‘few ताघ्नारुणवभ्यूलादि रूपेख विदिशं, gered “उद- गात्” उदयं WHAT! तदेव वेचिश्चमन्यचाखातम्, अपो URNA BEY उत ay: सुमङ्गल इति । area मण्डलं, “देवानामनीकं रोणयमानबहरशिषूपाणां देवानां Te सद्र, तथा मिचावरुणान्या दीनां", सर्वषां दू ष्यनुयाइकलेन Sears, Wa जङ्गमस्य प्राणिजातस्य, "तस्थुष ख ` खावर- द्यापि, “श्रात्माः प्रव्यगात्मतेन इदयेऽवख्ितः, (खगः, खोाक- जथम् “शरा प्राः" स्वेतः खचेतन्येन खरख्फिगा च पूरितवान् ॥ अथ ay वडबमा खभेतेत्यखछ पञ्चाः TR वपायाः प्रा VIS याञ्छागुवाक्ययोखलारि प्रतोकानि दश्रयति। “बह दधन्तन्लब्द्रौीपम्। ser वीरं पिशङ्गरूपः” cfr ल्ट दधदिन्द्रायेति वपायाः परोऽनुवाक्या। सा चेयं खमिङ् द्ग खउषसामित्यच व्याख्याता । तन्नसतुरोपमधपाषयिल्मिति वपा यायाश्या। सा चाग्निना रयिमञ्नवदिव्यच व्याख्याता बट वीरं देवकाममिति पुरोडाश्रख्य.चच्या। सा चाग्निप्राड
#
श MGC प्रपाठके 9 अंमुवाकः। स्स
we पेरोऽनुवाक्या । समिद्ध श्रञ्चन्निव्यच व्याखयाता। पि- अङ्गखूयः सुभर दति पुरोडा्नस्य sean सा सारभ्चिरयिम- खअवदिद्यत्र व्याख्याता ॥
अथ दविषः पुरोऽनुवाक्या माइ । “Te लषटजंगयन्त मभम्। saga युवतयो feng तिम्मानोक खयश्रसं जनेषु । विरोचमानं परिषीख्लयन्ति” दति । प्राच्या्ाः ‘cw,fcm:, ‘ca? aft गभखागोयं, "वष्टः", WaTATA जनयन्तः उदपाद- खन्। णरा कदाचित् wea wey खति म्काशरा्थे दत्रखपि fes ant वद्किमत्पादि तवान्, दइत्यास्थायिका ब्राह्मणाकरे दइष्टव्या। arew fas, “श्रतद््रासःः प्राणिधारणङूपे ख- व्यापारे कद्ाचिदप्याल्रडिताः, युवतयः" निव्यतङ्णख- भावाः। कोदूश्रमभिं, "विभ" दादपाकप्रकाञ्प्रदागेन ase जगतः योाषकं, तिग्मानीकं तोच्छाश्वाखाशूपेण सेन्यापेतं, ‘gana’ wa: प्रसिद्धं. attra, ‘say? प्राणिषु, "विरोच- are’ उदरापधिरूपेण वहिःप्रकाश्रकल्ेन ख विग्रेषेण च दीष्य- मानं, तादृ श्रमश्निं 'परिषों" परिताऽवखिताड rng eatarg, सव्व प्राणिना गयन्ति"
अथय इविषा याच्याभाइ । ““च्रविष्छो aga चाङ्रासाम्। जिद्यानामृद्धः खयश्रा उपे [४] । उसे लटुबिभ्यतजायना- भात् । ` प्रतीचो बिं प्रतिजेषयेते” इति। “श्रा्ां' afe- खानां, वा faanafearat दिं मध्ये ‘sve उपरिभागे, 'खयन्नाः' खाधीगयन्रखः, ‘Ea’, । येऽयमाटिव्यरूपेषा-
92
९१ Wear `
चरि ada, स एवाग्रिरूपेख “घुः”, सकाशाव्लायते, ‘are भानात्", AGTH: “we चचावाएयिष्यी, “विग्बतुः" भीते arat; अत्यन्तदरहननिमिक्यं भीतिः) तेच wih eat sey प्रतीश्यामभिमृखे war, ‘few सिंहसद्शं दुराष- cafa प्रतिपद्य, ‘area’ प्रणयतः । वतः: प्रौताऽभ्चिः. नानं असतोति तयारभिप्राचः॥.
अथय Avy शओेतमाश्मतेत्यस्य पथाः ER वाथा थाव्या- जवाक्यथोः प्रतीके दज्रयति । “मिचो जनान् प्रबमिच"" एति, सिचा जनान् पातथतोति पराऽनुवाक्या। wafer म्तौ afafa are} Waeiad aad दष्दय इत्य a SAF ॥
WY UIST VWISAATTATS | “ae निजा wae: gia: । राना gear अजनिष्ट वेधाः । we way yaa ufgae) अपि भद्र Stave era” इति। ‘aa’ uxt चन्यमानः, ‘faa’, एव wae: सर्म मङ्काय्थंः, ‘git ge सेवितं शक्यः, ‘cra’ estat सामी, “guy: srr qwem:, ‘aur’ प्राना विष्यरता खला, अजनिष्ट ्रादु्ंतः। ‘afrere यश्नयोग्यख, ‘aw भिज, ‘guar’ अनपरूपायां बुद्धौ, "वधं", “छामः अवसिता were) "अपिः, ख "भद्रे" sere, लोमनसेः fewere, ‘ar’ चअवचख्धिताः ware i
WH. UUTUTIS याच्छामाद। “"अनमीवाख दृङवा क
RWS < प्रपाठके © अनवाकः | चर
<a: | भितञ्छवो वरिमन्ना एयिव्याः । आदित्यश्च क्रतमुप- wet: [ali ad fave gaat era” एति । "वयं" यनमा- at; ‘fave’, देवस, "सुमते" wraeggt, ‘are’ wT afear wera 1 area क्यः 'अनमीवावः' tracfear:; इडया ATM.’ WaTagr Waar, ‘farsa: wzara- afeasrrar: । ara fe खाभिमः सनि विश्चपनां g- at उत्थाया adel । शथिय्याः', सम्बसिनि ‘afcaa’ afte देवचजने, “अ"खमन्तात्, “nfzae’ fawara ्रा- f<eafaree, wafer एतत्पश्टरूषं aa, "उपनतः अनम्- तिष्टन्तः ॥
अथ दविषः पुरोमुवाक्धामाइ | “fad म &y शिम्बा ary मव्यवत्। wife face ्रखव॑जीजनम् । waaay रोरवी पाजखा गिरा । मरति पियं यजतं जगषामव'' दति 'लाधियः* सख्छतन्नवदधय तिजः, ‘a श्रसदोये, “रर face श्रखिन् oY, ‘fear’, अनुष्ठानेन, जमथितवया “we निमिसग्धतास् खतीपु ‘fav’, देवम् “श्रजोजनम्' उत्पादि तवन्तः, अस्मिन् कस्लाङतवन्तः। तच दृष्टान्तः, “गोषु waa’ थया गाषु we चीरारिकं जनयन्ति caries, wife fare त्रिभो क्ृते- नात्यारितवन्तः। ‘tired? wearsfaar, "पाजसा, fase wea, “अरोजयर्ता" अकम्यतां, fave anwar aia शत्य शः । ‘aud बजनोयं, ‘fae’ fas, “प्रतिजनुषां" srqany अस्माक, wa’ TAU, गिराः वाचा, प्रा्यामर इति Fa: 1
<€ , तेल्तिरीय-ताद्वभाण्ये
अथ इविषा याञ्यामाइ। “awry arfear नमशाप- BU: | यातयज्नमा गणएते Gea) तस्मा एतत्यन्यतमायं जष्टं । wat मिचाय efacretra’ दति) श्रादित्यः, च अदितेः पञ्चः, भितः महान्" श्राकारेश वहलः, waaay: नमस्कारेण सेवनीयः, "यातघव्वनमः' एतदाराधना्थ wa कारयद्धिणमे युकः, wer afi gaa यजमानाय, “gia” , सुखेन शेवितुं we: "पन्यतमायः अतिशयेन Gare, ‘aw’ पुत्वाक्रगण्युक्राय ‘fasta’, ‘we’ fuera, ‘uaa’ “efa:’ SH आहवनीये, ₹े विजः ्राजहेातः ॥
श्रथाञ्िनं धुखमालभेतेत्यसछ पशः क्रे वपायाः TTT गवाक्यामाइ। “श्रा वा रथे रोदसोवदधानः [६ हिर्यया टषभिया लखेः | चृतवन्तंनिः पविभीर्चामः। cat वाडा न्नुपतिवीजिनोवान्”” इति । हे अश्विना ‘at युवयोः, “रथः”; SQ), "यक्षः", “श्रायातः", WATT प्रत्यागच्छतु | ATEN रथः, 'रादसी' arargiaar "वद्धा नः" अतिश्रयेन बाधमानाः, "हिरण्यः" सुवणंमथः, ‘qaaife’, चतः वन्तन्यां मागें we रथस सायं “वृतवन्तनिः रथमाग॑ः, सब्वऽपि घृतखमानेज जेन पृण care: । "पविभिः वञ्जसमानेरायधेः, रुचानः, दोप्यमागः, रथस्यापरि बह्न्यायधानि तिष्टकोत्यथेः । ‘cap ame देयानामन्ञानां ‘are’, नुपतिः' qet wefan, ‘arfatary वाजिनीभिरल्ीरेतभि्यकः। कोद्र शेः, “ठ- वमिः" सेचनसमर्थैः ॥
२ ATS ८ प्रपाठके ऽ गवाकः। ८९७.
श्रथ वपाया याख्यामाह। “ख पप्रथानो अमि Tea | जिबन्धुरो मनसायातु am: | विशो येन गच्छथो देवयम्तीः। कुजाचिद्याममश्िना दधाना"! इति | ‘a’ Ta: खमा युकः", "अयातु, सरणमाचणास्मदीयं AWAITS | MCU रथः, ‘agua 'जअभिपप्रयागः' wawet भुवनवाचो, पञ्चषद्या- कानि मुवनानि एयिव्यन्तरिचधुखाकपाताखलाकजमखाकङ्ू- पाणि, अभिखच्छ “पप्रयानः* अतिशयेन प्रयमानः। बन्धरश्रब्देन सारथिख्छानमुच्यते, Wife बन्धूराणि यस्यासा ‘faa’, रथ बहृशेषु याजितेषु कच्छाचये सारय उपविष्ठ तान् सब्यौन्ान् प्रेरयग्ति। डे अरञ्चिमा युवां “येनः रथेन, “Ta- यन्ती: देवागामात्मन TERT, स रथः पृथ्वक्रगणकः, रे afar 'दुजाचित' यच यच कापि, ‘ara गमनं, ‘cura मनसि धारयन्तो, तेमेव रथेन wee दति गेषः॥
श्रथ पुरोडाशस्य परोनुवाक्यामाह | “श्वा यशषाऽऽयात- waa) car fate मधुमन्तं पिबाथः वि ary रथा बध्वा यादमानः [७] अन्तान्दिवो बाधते atifeat” इति। & ‘Ser अश्विन, "खशया" भे भनेर बरक, तथा "यजसा, TAT maa? Wed? ्रख्मदभिमखं श्रागच्छतं, गत्य च “AW wai’ aren, ‘fafy निधिखमानां वपादिकं, ‘faara:’ भच्ययः, "वध्वा", सहितयाः ‘af? यवयोाः, Wes, “Ta:’ याद- मानः TAWA भ्रमम् "वत्तनिभ्यां' चक्रधाराग्यां, चक्रमागाभ्यां वा, “दिवोाऽन्ताम्" शो कस्यपग्यं ताम्, विश्रेषेण ‘arya’ #
eeu Sfecte-arqanra -
श्रथ UTTUTTE याण्याभोाच्च। “युवो fre aft षोषा aia wer दुहिता परितश्छिवायां । बहेदयन्भमदचः wtf: परिधुर सवां मभा at पयो at” इति रे afer ‘atrefear gale कन्यका, योषा अखि “परितश्छिवायां चरिता aarequret क्रियाच, ‘war भियं यवयोाराजव- खतं रथ, (परिषटलीतः afta तवतो । अयमथः gee दुहितरं परिबरितं खनं देवाः काश्चिष्मग्यारां चक्रः । are: Fatt जितवन्ता । तदागयेमिवं दुहिता गमनाये तदीयं रं aa द्ति। (eared ज्राखान्तरे द्रष्टव्यम् “यरेववनं'व- सात् कारात् रेवाम् काभषमागं यजमानं, | अञ्जने we भिः" खश्रक्रिभिः, “अवयः रचयः तसात् कारणात् “परिष सः we: fenfaad:, तस्य परितः सार्यप्रातः काकबोारि त्यथः | तथाः काल्याः ‘at gat, "पथः, vfadqors, ‘at, मख्छतु | HIE पथः, “वां जना" यवय मगनमोयं ॥
अय ईविषः परोगुकाक्यामाइ। “Ut हष are रथिरा यस्त Sat: | रथा wera: परियाति वर्तिः । Faw: षंया- quar wert न्यञ्िना वहतं ow असिम्”? दति । हे “रमि रा" Tush अजिने, ‘at युवयोः सम्बन्धी, ‘arw थः लश रथाल्ति,' ख्यः स एष रथः, ‘wer’ oe: afrsafer wifecfafa:, we साल्मागमाच्छाटयति, warfefars- इत रत्यर्थः । सच रथः, 'युजामः' waa: सन, ‘afial’ aia, "परियाति, परिते गच्छति, तेन रथेन, wore 7
९ WTS S प्रपाठक © ATH | eee
Banfarwy, Ary दुःखवियोगरेतञ्च, ‘wae ar’ waer- यामषसि, प्रातःकाले, “श्रक्षिम्' ‘ay’, ₹े “afwar’, ‘fared’ तदुभयं नितरां प्रापयत ॥
अथय हविषो orate “ad सुख्युमवविद्ध समुद्र | [स] sqeuraer चखिधामेः। पतज्िभिरश्रमेरबव्यथिभिः दर्सनाभिरश्चिना पारयन्ता दति। ईहे “afaar, “यवं युवामुभो, ‘aug’, “श्रवविद्धंः frrad, “मुच्य कश्चिद्राजानं सुष्युगा मकं, ade उदकात्, ‘swe’ HE Haase । केन साधनेनेति aceaa, “sfeurt:’ श्रमम्दबेगेः, "पत- fafa: परिविश्ेषेः, ‘wry sacfea:, “अरष्ययिभिः' wacfea: | कोदुशावशिने, (दंसनाभिः व्यापारविशेषः, न्वारयन्ताः तीरं मापयन्ता । BTA रान्नाऽञिर्याः समु- ददुङ्करणमन्यत्रापि, तमूदथुगेभिरात् सत्वतोभिरिति मन्ते स्यष्टमाखातम्॥
WU दरतीयकाष्डाक्राग्रीषोामीयामालभेतेव्यस्य पाः WM वपायाः पुरोाऽनुवाक्यामाइ | “MATa यो ्रद्यवां। wz ae: सपर्यति । aM way gia. wat पोषः fran” इति। रे aiterar, “a wi यजमानः, अस्मिन् कमणि ‘at यर्वा, . “ददं वचः" ata वचनप्रयुज्यमानेन aR, "सपययंति' परिचरति, "तस्मै यजमानाय, “सुवो? ओोभन- सामथ्यै, "मर्गा पोषं" aiwafy, “खश्ियं" भभनाखतमूदञ्च,
‘WH सम्पयादयनरः ॥ 5 x
€ ० वेत्तिरीय-ा्यबभाव्य
शय वपाया याज्यामाह। “ar च्रग्नोषामा ददिषा w- म्यात् | देवद्रौचा मनसा या घतेन। तस ब्रत Cae पात- avwa: [८] fart अनाय महि wa यच्छतं, टति। & ‘aylarar, ‘a’ यजमानः, ^इविषा' पष्रटुरूपेख, “खपवात्' परिचरति। "यः", च (देवद्रोचा' देवान् wryaat, "मनसा मननोयेन, ‘gay’, परिचरति । ‘ae यजमानख, ‘wai’ षदं aw, fap “रच्चतंः। तं च यजमानं ‘ay ea: पापात्, ‘ard’ Ted ‘faw प्रजायुक्ाय यजमानाय, "अगाय' मनुब्याय यजमानाय, (महि भ्रमः मत् सुख, "यच्छतं" ॥ | |
BU WITS पुराऽनुवाक्यामाह। “TATA य ओआ- तिं! a at दाशाद्धविष्कृतिं। eave ote fae माययख्रवत्”' cfr ₹े श्रद्नोषामेः, "यः अयं यजमानः, "राति", 'दाश्रात्' दद्यात्। तदेव पगवोक्यानरोक खो किवते, ‘a यजमानः, वां" यवार्भ्यां, ^दविष्कृतिंः efaar- ग्येन संस्कारो HATH, श्राङ्तिं ‘ear’ दद्यात्, Awe शयया ख विकलं यथा भवति तथानुतिष्टेदित्ययः । “बः यजमानः, “AMA पुजपाचारिरूपया सह, ‘Bela’ ्ोभ- waTawan, “विमा यः” अतसं वत्स र पर्थं मायः, ‘aay विशेषेण प्राप्रोति ॥ |
अथय परेाडाश्रसख चाच्यामा₹। “शरद्नोषोमा रेति तदीये ati यदमष्णोतमवसं पणिङ्िः। अवातिरतं प्रचवश्च we: |
RRQ < प्रपाठके ऽ GAIT: | € ०१
अविन्दतं व्यातिरेकं बहभ्यः'› दति ₹े शच्रग्नोषामो, “पणि ufuarea: कद्विदसुरद्य, गाः" यावत्यो गावः afer ar: सव्वाः, ‹मुष्णीतंः युवामपदतवन्ते, “दतिः ‘aq’, vache, ‘ay, एतत्, ‘at वीयं” युवयोः Braz, “देति' चेतति, सवौ जने विजानाति। पशिनामकः कथिदसुरेा देवेभ्याऽभितः स्वकया गाः Wray कचित् पलायनमकरोत्, तदानीमे- तावप्मोषाने ताः war गाः बलादागोतवन्तोा, दति यदस्ति सेयमाख्यायिका ज्राखान्तरे द्रष्टव्या, S अग्रषोानै तथा wat “प्रथयस्यः प्रथयनान्नः कस्यचिद् सुरस, “ओषः शेष- नामानं टचमसुर, “श्रवातिरतं' दद्दारा विनाञ्नितवन्तेा, ततस्तमेा रूपस्य TAG दाशात् ‘Aww’ बहयजमानोापका- राथ, “व्यतिरेकं सम्पूणं चन्र मण्डलरूपं प्रकारम्, “श्रविन्दतं' SHAT | CTY ट्रवधास्थाने Bal Wa पच द्त्यनुवाके प्रप- fad, तज fe wf at एमं पूणमास दरति वाक्ये तमारूपख जस्य ay षति रारंमासदिने सम्पृणं चन्र मण्डल Srey अकाञ्चस्याविभावः HATA THAT TWIG ॥
अथ दविषो याज्वाऽनुवाक्यायाः प्रतीक द्रति । “श्रग्नी- वामाविमरसुमेऽप्रोषामा दविषः nfeaw” [९०] इति। अग्नीषोामाविमःरखमे wuafafa परोनुबाक्या। श्रग्नौषामा हविषः प्रखितस्छेति याच्या । एतखभयं ayaa निका व्येत्यच व्याख्यात ॥
€°R तेलिसोय-ब्राद्यबभाण्ये
अच विनियेगसङ्गहः | ‘gar देवो" खेतसायं ब्रद्मवंसकामिगः | ना भवेति" मन्ता tr versa विक्षिताः ॥ ‘wat दधादि"ति लादावडवें पद्रकामिमः । “मिज जनेति, Aa छात् बङ्गामे समयायिनः॥ ‘stat Ta’ tfa aaciia धूख्रलाञ्छिते । नश्ग्नोवामाः aural स्यादजायामनल्रकासिनः॥
दति सप्तमाऽनवाकः ।
अथाषटमेऽमुवाकः ।
aaa स्ादिपश्यनां खक्रान्यमिहिताजि। wea वेडता- दिपश्ूनां खष्ान्यच्यन्ते । ते च पश्वः शाखान्तरे खउमाच्ाताः। AY खचकारेणादाइतम्, सान्नाय्ये वेहतमाखभेत CTSA पाः QR वपायाः परोाऽनवाक्यामाड । “weafe प्रथमजा ख- तस्य | प्ये देवेभ्यो ware नाभिः। योमाददाति a cea मावाः।` अहमखमन्नमदम्तमद्धि" इति। बह्चा आर्ष काण्डे चिविधमन्नमामगम्ति, aur विहितं वा इदमन्ञं wea पानं खाद इति। तस्याज्नगारस्तिविघष्यालस्याभिमाजिगमौ वा देवताः तदीधानि aerate ge प्रतिपाद्यन्ते । “अहम् अन्नसखामो देवः, “WAW UNS, ‘Waa.’ प्रथमं जनबि- तासि ane ₹विज॑न्यलात् ₹विषः अन्नष्ूपलात् ताद् जा-
QRS c प्रपाठके < अनवाकः। € ०४
ऽदमसखामी, “Ger पुरा, देवेभ्यः" Zag, “wae”, न्माभिः' बन्धकेाऽस्मि' मदयति बक्नाल्यग्टतमिति माभिः। देवा म्टतमपजोवन्ति, wai वा wafawe:, तख्मात् श्रहमेवा- AS सम्पादकः | ‘A? HATH पमान्, "माः माम्, TART, ‘<atfa’ ब्राह्मणादिभ्यः प्रयच्छति, ‘a <ea’ ख्दाताखय- मेव, ‘ar माम् we देवं, श्रावाः` श्राटणोति, खीकरोती- त्यथः। द fe Srey पदप दाता चादाताच। तजराः कालान्तरे ary मां सङ्गति यावदन्नमिदानीं दीयते ता- वत्येव कालान्तरे WANT सहल्लधा TSA! तस्मात् aa मां ayufa । यस्छन्तिमः मां अदला खयमेवान्ति, wea’, एव ‘maaiq’, दत्यभिमन्यते, तमन्नमद न्ताभिमानिनमन्नदेवः “त्र- हमः, Ufa तं विगाश्रयामि, Ferg: कालान्तरोऽन्नाभावात् ॥
अथ वपाया याज्यामाह | “TART Tea । यन्तो डाऽऽसाते अ्रहमन्तरषु। व्या्तमस्य पश्वः Beal, Wala We: प्रचरन्ति पाकाः टति। afecaaa अ्रदादभिभु- च्यते तदि दम् “रक्षम्, श्रग्नेरपि way, तं भाक्रारं "दहति । अथ युक्रमसलमदराग्मिदिगमाचेण "दहति पाचयति। च्- दाता तु WMA मुज्यमानेनान्नेन तद्ामोमेव THA, नरक- हेतोः प्रत्यवायस्य तदेवात्पन्नलात्। श्रत एवाः, श्रदाता विषमन्रुत इति। "यन्ता हा" प्रयललवन्तावेव, “्रासाते' दाता- ऽदातारो तिष्ठतः, दाता fe दानां प्रयतनं करोति, इत- TS भाजनार्थम्। aaa ये पर्षा; दातुः पे aaa
€ ०8 केत्तिसेय-ब्राह्यशमाश्ये
त एव ‘GAT HET: तेष 'उन्तरषु", रादु काखान्तरेषु श्रहम्", WHE वसानि। ये ‘awa.’ मूढाः, श्रादातारः, तान् प्रति ‘we’ Wagau, मुखं ‘ard’ विट तं, ‘GaN MMII, ada, खादयाम्यदाद्निति wera" TAU एतमन्नरेवस्याभिप्रायं दातारो “ate” बुद्धिमन्तः, पश्यन्ति" जानन्ति, शच्रतएवाददतः पाकाः" बालाः, Aer, "प्रचरन्ति" प्रकषण भक्तयन्येव, न तु किचिदपि रदति॥
अरय रोड परोाऽनु वाक्या माद | CHET ग जहा- aa) awa वशमिशरामि [९] समागमथें पर्खंमि सुश्जत्। कोमामन्ं मनुयेादयेतः' दति । अश्रदेवोऽ्ं “wey अदातार, “जदहामिः परित्यजामि, we’ तु दातारं, "न जहामिः। “ava अन्नदेवरूपोाऽदं, “वक्नमित्ः श्ववजमेव यथया मवति तया, "चरामः दातुः परिल्यक्रः राटरयखो- कारखेति एतत् खवश्लं। यः पमान् AACA: समानः सम् घनमथेयते तं समाममथ्यितारं qaqa’ पाखयन्, अरं ‘qaifa’ परितः |प्राप्नामि। ag भागमाचलखम्पटः तं म पालयामि मापि तं पर्यंमोतव्यभिप्रायः। एवमदाटपरि त्यागेन दादरपक्तपातेन च व्न॑मागं (मादा मनुषः", "दयेत TWA, निवारयेत्, न कापि at निवारयितुं भक्त इत्यथः ॥
श्रय परोाडाग्रस्स याज्यामाइ। “पराकं we निहितं खाक एतत्। विश्वदेवैः पिदटभिगंप्तमन्नं। यर चते wad यत्परो- wa) श्ततमीसा aye asa” दति । wafer. मन्ते वज्र
२ AW = USA < नबाकः। € ०४
मिखरामि मां केदयतेतिथत् खातन्व्यमुकं तदुपपारयितुं wareragay वण्यते द्विविधा wae व्यवहारः, पारलाकिक रेडिकखेति। तच “पराकः aera दरष्यपिजादिखाके, "एतदन्नं निशितं", दाता fe देवल्लाकं पिहलाके वा ममेदं wafcufaiaa ब्राह्णेभ्यो ददाति, wat द्मनरंदृरखे ara निहितं भवति। तख ‘we’, तत्तत् (लाके “विश्वैः सर्वः, “देषः, “पिदरभिः', च ary "गतं" रक्तं, भवति। यदय BA यच्च ब्राह्मणेभ्या दन्तं तदवापजीव्य car: पितरखु वर्तन्ते । एवं पार लाकिकाऽन्नव्यवदार उक्र: । एेहिकेऽपि व्यव- हार उच्यते, ‘aq wi, ‘sua’? प्राणिभिमंच्छते, ae विदग्धं aq भाण्डे अपि भवति, पय्यंषितल्ेन वा पूतोभवति, तादृशं ‘waa’ we भवति । we "परोणते' खकोयेखर््- प्रकटनाय वहिः परित्यज्यते, ‘ar सम्दधेडिकायुश्िकारूपा, ‘a अख्लखामिनोा caw, ‘waa’ WATATIT णो, “AA”, ख सब्यौाऽपि Gu wage; igw मदीयं areal on
अथ Clas: परोाऽनबाक्यामाद। “महान्ता चरू TATA पपा । दिवश्च एञि एयिवीश्च खाकं aa संपिबन्ता afa- af वेधसः । aagat मवति at कनोयः"” [२] दति, पनरपि माहाव्यमेव WTA, TAS दृष्टान्तः यथा लाके बडङ्दीरप्रदाया गाः “वदु ग्धेन", "महान्तो चरू Frost कुकी, यख पूरयति, एवमचापि ‘eta’ खर्पमपि, दत्तमन्नं, “दिवं wv एधिवों च, ‘ara’ लाकद्वयमपि सह पूरयति wT
९० तेभिरीय-ब्राद्यबभाष्ये
जाद्धणेषु वा way aad सत् खखधा फडति । श्रत एवान्यचाश्ायते, यावदेवा देवता कामयते azar ताव- दातिः प्रथत दति ‘aa we, “संपिवन्तः' wan wze- यन्तः, विधसोा' बुद्धिमन्तः, ‘afanfe a हिंसन्ति, खा- त्मानमन्ञंवा न विनाश्यन्ति। qaqa भषणं खम्यम् भणं तत् दुर्ववम्भः पुरुषाः अन्नं भ हिंसन्ति, तन्तस्याल्स च व्रधेमानलात् खात्मागमपि न हिंसन्ति, nagerae ख चिरमेपक्षलादपि चेतद्धोजनाथे अन्तं ‘uaa’, "न गयः”, “मः, अपि ‘attra, गयस््ख्यादनीन्तिः, aire नाख्ति- शक्धिट्तिः। एतदेवाभिप्रेत्य wad, ` Mapa ये गाऽस्ि भ Varma fa |
एवं दामपुरःसर UMA प्रमाणेन YAMA पुरुषान् खाक- इये पाखंयतीत्यथैः ॥
शय हविषो याज्यामाड | “We भ्राणमनलमपागमाडः। रन मृत्युं, तम् MAAS: | Wa ब्रह्माणो अरखं वद्न्ति। SAAS: प्रजननं प्रजामां” इति। सब्वैव्यवहारकारण- स्यान्ञस्य माहाद्यमविवादं । तत् कथमिति तदुच्यते, ase प्राणवाय॒रदधं सञ्चरति, पञ्चादपानवायुरधः सञ्चरति, तावमा- वस्नजन्यवख्ादेव बद्युरतः। अतस्तयारनात्मकलं ब्रा: Ta- वेषम्येन व्याधिद्धारा मारकलात् “WH खल्युमाङः* । “A? एव अन्लदेवं, ‘MATa’ Matra, “WE । तख लाके प्रसिद्धं। ब्रह्माणः श्रायुरवैद्रास्ताभिन्ाः ब्राह्मणाः “we? एव "अरं
२ HTS प्रपाठके = WATT: € ०
वदन्ति" जरारेतं राः Safecrercfargy स्सा afa- पलिततप्रािरिव्याङ्गरायवेंद प्रसिद्धिः अन्नमेवेद्धियददड्धि- डारा प्रजानां", शप्रजमनमं SITs, “ATW:’ |
अथय विष एव विकण्टितामन्यां परो ऽनुवाक्छामाइ | “मा- way विन्दते श्रप्रचेताः। सत्यं त्रवोमि वघ re ae) माय मणं पुष्यति ने wary | कवलाद्या भवति केवलादी" इति। योऽयम् “श्रप्रचेताः' प्रङष्टज्ञामरडहितः, “Are व्यर्थमेव, “a7, “विन्दते लभते। तदेतत् ‘aaj त्रवीमिः, न केवलं Faw fam ‘ay श्रयमरन्तोखरपद्ायैः, Aw दामरदितस्त we, ‘au tq वध एव, वधस वाधक मेवेत्थथः । ay Aqearay स्पष्टीक्रियते, योऽयमदाता साऽयमनेनायंमादिकं रेवं "न पव्यति,, श्रग्रावाङत्यभावात्। ‘ward’ अरतिथ्यादि रूपं are, “ग पृव्यति", दानाभावात्। अतः परल केऽनुपयोगेन वेयं बघरेतुववं स्षटीक्रियते "क वलादीः कवलं BE Aa ददाति, साऽयं "कवलाः", (भवतिः; पापमेव सम्यादयति नतु किञ्चिदपि oa, मेऽयं वध एव, ATHY aaa I
श्रय विषो विकल्थितां याज्यामाइ। “श्रं मेच स्तनयन् avafa । मामद ्धरमद्मयुमन्यान [श] Wey सदन्डता भवा- fai मरादिव्या अधि सर्व्वं auf” इति। योऽयं ‘aw’, ‘wey wis, ary’, वर्तते, sts मेघोऽपि caw waca:, ‘afer’ | wit ङतस्तान्नस्त मेचदू्पण परिणत
a) श्रत एव Waa, wat प्राखाङतिः सम्बगादित्षमु- 6 श
दन्द तेन्विरो य-ब्राद्यबभाष्ये
ufasa 1 श्रादिव्याष्नायते इष्िरिति रतरोये सन्ति ते ‘ara ‘acim’, सुखेन भक्षयन्ति, “अर्न्वास्तः दानरडि- ताम्, “श्रम्”, एव “aig विनाशयामि । ` च्रं", एव दादश पथ्यं सन् ‘gaat भवामिः च्रमरणरेतुभंवामि, देवलं ्राप- यामोत्ययः। ‘aasurfean:’, अन्ननिसिन्तलादसिकत्वेन ‘auf’ श्रन्नाभावे ते खयमेव न जीवेयुः, कुत सपेयुरिव्यर्थः ॥
यदुक्रं खकारेण, वायवे वेहतमिति, (गभंधातिनो नोः वेद तमिल्युच्यते), तस्य INT: क्त प्रतीकदयं दयति । “देवों वाचमजनयन्त यद्ाम्बदन्तिः" tfa eat वाचमजनयन्त देवाः इति वपायाः पुराऽमुवाक्धा। “यदा गवद कोति" याच्या । तदु- भयमृत नः fade व्याख्यातम् ॥
अथ परोडाश्रस् पराऽनृवाक्यामाह। ““च्रमन्तामन्ताद- fafafatat म्हो। eet देवा अदधुभाजनानि। एका- रां दिपदा query) वाचं देवा उपजोवन्ि fay” दति। ‘dar’? इ्द्रादयः, यस्यां” वाचि, "भाजनानि, ‘neu’ सम्पादितवन्तः । TRS खाति मन्तरेण ङतं YE, अता afefad तद्धाजनम्। at ‘are’, treed, “विश्वः wa देवाः, 'उपजोवन्ति', सर्व्व॑षामपि देवानां मन्लपरःबरं दक्लमेवाक्नं Marea: | Mew are, ‘wrat’, म fx aifanaieansratamaitiste | श्रतएव ayweure कार उदाजहार, wrafay वक्रा cxyraa fray वषंसडसमधष्ययनकाखः चष्दपाराचणस्य, अन्तश्च न जनामेति।
२ काहे < प्रपाठके < GAA: | € ०€
‘camicfufafant पुष्वेख्ेरन्तः परमेश्वरः wed हि तस्मिन् हि जगन्ञोयते तस््मादन्तात् परमेश्वरादधिकत्ेन नि- fatat, तां "एकाचरा' प्रणवरू्पा, ‘fret संश्छतापश्ष्दरूपा, ‘qzugi’ पारुतपे्नाचादिभाषामेरेन षड्धा, अतएव "मरो" महतीम् ॥ |
अथ परोडाश्रस्य याच्यामाइह। “वाचं देवा उपजोवन्ति fad वाचं गन्धवीः waar मगब्याः। वाचोमा विश्वा मुव- मान्यपिंता [४] सा नेवं जषतामिद्धपन्नो"' दति । पूष्वम- MMA सव्वं देवा श्राङतिकायोनमन्लरूपां ‘are’, 'उप- Mate’, 'गन्धवादयस्च वा चेव व्यवहरन्ति, पश्ूनामपि war- रवादिूपया वाचैव व्यवहारो Ewa! तस्मात् ‘car faa gaia? सब्यलोकनिवाधिन एते प्राणिनः, ‘arfe अपिता वाचमेवाञ्चित्य aie, GATE MT वाक्, "सा", श्यम् “द्र पनीः, दनद्रस्य wefan सती, ‘Area’ श्रद्मदोयसिरं विः, "जुषतां" ॥
अय दविषः पृरोऽनुवाक्यामाद। “वागच्रं प्रथमजा ऋतस्य । वेदानां araraaa नाभिः! सानो जषाणोपय- मागात् | अवनी Tat सुहवा मे we” दति । येयं “वाक्”, सेव Hae अविनश्वर, परात्मखरूपं, तत STARA! साच ‘wae aye, “प्रथमर्जा' प्रथममुत्यादयिनीं, ware कम्मा- SAUTE । अत एवायर्वणिका श्रामनन्ति, तदेतत् स्यं Wey
कनश्याणि saat यान्यपश्चल्निति। साच खम्ेदादरीनगां ‘atar’ $ इ 2
९९० ते्तिसो य-ब्रोद्वभाय्ये
तेषां बाम्बिक्नेषरूपतवात् । “aa नाभिः” saad fe देवल, वाचि नदते बध्यते मन््पुव्वंकानष्टानेग तत् ATR “AY वाग् ZH, ‘oer प्रीतियुक्ता सतो, "नः WASTE, ‘Ay’ “उप- रागात्" AMT! सा च देवीः, waa अस्नाचक्षमी, "मेः मम “सुहवा, सुखेनाङातुं शक्या, ‘wa’
अथ हविषो ursqrary “यावया aaa मनोवि अण्ेख्छन्देवाखूपसा श्रमेण । तां देवीं वाचः इविषा away! WT AT दधातु सुतश लाक इति। "मग्छङ्तःः बम्पदाय- अवन्तकरूपेण मनां Apa: "मनीषिणः" बुद्धिमा धारणवक्षियुक्राः, “wae: वसिष्टायाः, श्रमे" ‘ATE’ बड़- TACIT तपसा यकाः, तचा देवाञ" ‘at? are, ‘qa ea’ अभूप्राप्तमिच्छामयुर्वभ् । अत एव Gala, यगाने at ताम् वेदान् सेति्ासान् मर्षय: | Sat तपा पुमे च्रन्- wrat: wawafa ‘ai? तादृशी, ‘are’, ‘Say’, wea ‘efaqt यजामहे", ‘ar च देवो, ‘Gua’ क्यः, wea ‘ara’, "नः" श्रस्माम्, (दधातुः खापयतु॥
अथ हविष एवं faafent ाग्यामाइ । ““चलारि ae परिमिता पदानि (ali तानि fagarqer ये मनोषिषः। aur wife fafear मेऽङ्गयन्ति। atte arer मुवा वदन्तिः दति । येयं ‘ara’, सा “परिमिताः cower परि- च्छिश्लानि, ‘waft पानिः चतुरोऽबयवाम्, प्राण Teal परा पश्पको मध्यमा नेखरोति ते wart: पादाः, नतानि
२ काके < प्रपाठके < ATT: | ER
wereifa पडानि, श्ये ब्राह्माः, ‘anfee:’ seg, ते ‘fag’, न fant मृढाः। तच रेतुरच्यते, afew परा wat मध्यमेव्येतानि, पदानि “गहायां शरोरमध्ये, “नि- शितानि arfaarfa ana, ‘tgafer म तु वहिः प्रस- cfm, 'वाचस्हरोयं' वैखरीयास्ं चत्, ‘ava’, wal ‘az- fe’ उच्चारयन्ति एतश्च freratte wala,
श्रात्मा Pat waaay मना ae faagar ।
मगः arafqaiwa स प्रेरयति ated i
arqaacfaatas जनयति at |
कष्ठे माध्यन्दिनं यागं मध्यमं चेषटभावगं ॥
तारं atest शोष्यं जगतानुमं 1
SoM HEAP eAT वक्रमापद्य मारतः ॥
aurgazaa तेषां विभागः पञ्चधाखितः |
खरतः कालतः खानात् HIATT प्रमाणतः ॥
इति ब्विदः प्राञ्जनिंपणं afaaraa इति। बस्माच्छरीर मध्वे गं Tews मनोषिण एव जानन्ति मृढाः, स्टुरोयमेव वदन्ति॥
SER खजकारेक, Ze वेहतमिति। तख पथोः खक व्यायाः पराऽनुवाक्यामार | “agurfa: समिध्यते wear विन्दते इविः। wet wre मूद्धंनि । वचखाऽऽवेद यामि” इति चास््रायं विश्वासातिन्रवरूपा विषटन्तिः अदधा", तदडभिमानिनो रेवतापि वज्िनिन्तकेव, ‘agar विश्चासा-
९१२ तेत्तिरी व-ब्राद्बभाष्ये
तिश्रयेन, नन्या भ्या, श्रयम् “श्रध, (समिध्यते ब्यक प्रज्वा ख्यते, ‘efag’, “agar, लभ्यते, ‘awe’ साभाग्ख, ‘agfr suftfeat, श्रद्धां", “वचसा वाक्येन, “waar मसि' जनानां साभाग्यरतुः अद्धेति प्रख्यापयामः ४
अथ वपाया याज्यामार। “fray अद्ध ददतः । fray श्रद्धे दिदासतः। प्रियं माजेषु arg [६], ददः म उदितं urea” fai हे श्रद्धः, cartt ददतः, ‘a’, ‘faay’ भवतु waite fawg, इतः परमपि दातुमिश्छतोा मे fra भवतु । “भोजेषु भोागपरेषु wily, "यञ्यसु" यजमानेषु च, ‘fre’, भवतु । द्" नमरो, यज्वसु मे भियं उरितं 'हृधि' अत्यधिकं कुङ् ॥
अथय FUSCA परोऽनुवाक्षामाइ। “AUT Tar WT- रेषु। खद्धामग्रेषु सक्रिरे। एवं dry weg) अस्माकम् दितं कधि? इति । "वया, लाके “देवाः, ‘saw’, “असुरेषु, ‘agi “चक्रिरे sawaa waar tfa दृढामिच्छां waa, "एवमस्नाकं', फलमोागेषु ततसाधकेषु ‘qwafy’, fiw ("उदि तंः, कुर् ॥
अथ GUSTS याञ्धामाइ। “wet रेवा यजमानाः वाय॒गोपा उपासते | श्रद्धा WAIHI | अरद्धाया कयते विः" इति । ₹े देवाः" इृष्रादयः, एते “यजमानाः”, ‘ATs गापाः खकीयप्राणरच्षकाः सन्तः, अद्ध", "उपावते' saw! SMU एव स्पष्टोक्रियते, “इदव्यया' इदये मवचया, “चाकला
२ काण्डे ख प्रपाठके र अनुवाकः ९१९
ख्र्पक्रियया, अद्धामृपाखतेः, अ्यादरणोपासत caw: | ‘ufa:’, श्रपि श्द्धयाः, इव ‘waa’ a
अथ हविषः परोाऽनुवाक्धामाह। “श्रद्धां प्रातवामहे [७] 1 agt मध्यन्दिनं परि । श्रद्धा wie fafa ag खद्धापयेर ar’ दति। अद्धा" ख्रद्धास्यां देवों, “प्रातरवामरे” भ्रातः काले घमाङयामः, तथा .मथ्यन्दिमं परि" मथ्यन्दिमि- समोपमपि, अद्धामाहयामः। ‘awe’, “निघुचि' अ्रसमय- वेला यामपि, अद्धामाहयामः। ¥ "अद्ध, रविः कर्मणि, ‘al’ “agree विश्वासयक्तं कुर् ॥
रथ इविषा याञ्यामाह। “wet देवानधिवस्ते। अद्धा विश्वमिदं जमत्। श्रद्धां कामस्य मातरं | इविषा agarafe” दति। श्यं “श्रद्धाः, देवो देवानधिवकेः देवेव्वधिवसति, ‘fay’ waa, ददः जगत्, “श्रद्धा, सेयं tear विश्वासव्यति- Tau कस्यापि व्यवहदारस्याभावात् कामस्य मातर" काम्य मानफलस्यात्यादिर्का, “agi, देवीम्, श्रनेन “इविषाः, ‘a- guafe अरमिदद्धां सन्तष्टां ga: i
यदुक्तं Danity, ब्रह्मण waufafa तख air: aR वपायाः पुरोऽनुवाक्यामाइ। “ब्रह्म अज्ञानं प्रयमं TATA विसोमतः aera श्रावः सब्जिया; उपमा we विष्ठाः [स] । सतञ्चं योानिमस्तख्च विवः इति । यदेतवब्लगत् का- रयं ‘AY सत्यं Ware ब्रहमेद्यारि श्रुतिप्रसिद्धं, az- तत्, ‘Tua? खष्वारो, “ayy? जगद्ाकारेणेत्पथ्चमानं
Exe Afarcta-areanTa
सत्, “परस्तात् wet दिधि, ‘aa: कामनोय दित्या ठः, सुरुचः" BE दीयमानः, ‘aa’ पृथ्ैदचिरप्थिमेा- द् ग्दिग्विशेषसीकः विभज्य, “श्रावः श्राणात्, "मः वेन आदित्यः, ‘afwat’ aw ae तच्च भवा ्राकाश्रवाखभ्नि- जलप्रथिव्यः ‘fast.’ विभच्धावखिताः अकरोादितिश्रेषः। तथा ‘sag’ विद्यमामस्य गिरिनिदीषमुद्रारेः, ‘werg’ अविद्यमानस्य, ‘arf कारणं, प्रमाणं, बान्तिरूपं, ‘faa’ विद्तवान्, सर्व्यजगद्व्यवस्ां निख्िंतवा मित्यर्थः ॥
अथय वपाया arsqrare “पिता विराजाग्टषभा र्यो- ut. अन्तरिचं विश्वरूप श्राविवेन्न। तमर्केरभ्य्ंन्ति वलं । जहयासन्तं ब्रह्मणा agam:” इति। योऽयं वेन च्रादित्धः पुव्वमुकः arse "विराजां" विशेषेण राजमानानां ‘cater’ धनानां, ‘faar पालयिता, “waa: सेहः, “विश्चरूपः" पुन्वा- wifey वसन्तादिषु कालवि्रेषेषु च TBST, ATT WSa ददम “श्रन्तरि कम्", “श्राविवेश्नः प्रतिदिनं प्रविश्रति। ‘aqeer परं ब्रह्मखदूप एव ग्डत्वावखितं, "तम्" श्रादित्धं, “ryer’ मग्वेण 'वद्धंयन्ः', ब्राह्मणाः we अ्र्चमोयेः, ‹अभ्यच्छन्ति, श्रभितः पूजयन्ति । तच दृष्टाः, aa’, चथा दोग्धकामाः परुषा; agqueragia एवं फणशक्रामा श्रादित्यं we- खंम्ति ॥
अथय परोडा्स पुरोऽनु वाक्यामार । “ब्रह्मरेवागजन- अत् । ay विश्वमिदं जगत्। ब्रह्मणः wi fafa my
२ काण्डे < प्रपाठके < अनुवाकः। ९९५
ब्राहमण way” इति। aera कारणं “ब्रह्मः, तदेव ‘Sara’ CRITI, “श्रजनयत्ः, तयेव तत् (ब्रह्मः, अन्यदपि ‘fay waa, ‘<2 “जमत्', “्जमयत्", ्रह्मणः", सकाशात् ‘oe fafa शजियजातिनिश्विता, यत् परं ‘we तत्, “श्राक्मना' खख- सूपेशेव, “प्राह्णः, अभवत्। Bia fe AMEN पर Wy आ विभ वविज्ञेषः, शरत -एवाध्यापमादावधिक्रियते ॥
अय USING चाज्यामाह। ^“श्रन्तरस्िन्निमे लकाः । (eli wafaxfag जगत् । aya शतानां ae । तेन काऽ- इति ufga” इति। शश्रसिन्" ब्रह्मणि, “way मध्ये, ‘ra ग्धरादयः, .खाकाः', wafear:, तथेव “wa मध्ये, “विष शब्येम्, “ददः जगत् सावर जङ्गमदूपमवस्थितं, तस्मात् कारणात् ‘nya’, Saray आआकाजादिपञ्चमराश्रतानां प्राणिनां च मध्ये, “ज्येष्ठः श्रतिश्रयेन ओष्ठ, प्रशस्तश्च, ‘aa’ ताद भ्रेन ब्रह्मणा, “कः नामान्यः पुरुषः, “सद्धं तु मतिः तत्समानस्यद्धायुक्रा ग चास्ति कथित् vara: | अतएव श्ताश्चतरशा खार्यां अरधीवते, न तत् समञाग्यधिक्ड दृष्छतद्ति।
अथ इविषः पुरोाऽनवाक्धामाइ। “ब्रह्मन्देवास्तवल्ि- Wa ब्रह्मल्जिद््रप्रजापतो। ब्रह्मन् इ विशा गतानि नावौ- arm: समाहिताः” cfs डे ब्रह्मम्ः, aur ब्रह्मणि “चय-
vagay ये देवा दिव्येकादशस्येति arm, .समाडि- ताः । तथा ब्रह्ममः पर ब्रह्मष्येव, देवखामिभे ‘RAAT’,
'समादितेः। तथा श्रहमष्छेवः, “विश्रा खतानिः atte 9 2
९१९ ` तित्तिरीय-त्राद्ययभाव्ये ˆ
सावरजङ्गमानि, ‘sa’, ‘aafenfa खभ्यगवख्ितामि, aa दृष्टान्तः ‘arf यथा समद्र नद्यादितरणवेलाबां warrants वस्ढनि Frag अवखठाणन्ते aan
अय दविषो याञ्यामाह। “चतस arat: प्रचरंत्भ्नयथः। दमं ना ay नयतु प्रजानन् । चतं पिन्वस्रजर £ Tait [९०) ब्रह्म समिदधवत्याङ्तोनां'” शति यथाक्े ब्रह्मणि “चतख ara: चतुव्विधाः आश्यादिदिशः, प्रति ‘age: अ्रहवनो- धाय्याः, “प्रचरन्तु WRI वन्तन्तां । पर्वस्यान्दिग्ाङवनोयः, दशिएस्यां fewaremqea:, पसिमायां दिति areqar, उदिच्यां fauna: तयाविधः सव्व धारपरमाद्यागाऽ- खमदीयम् “दमं यज्ञं" “प्रजानन्? प्रक णामुसन्द्धानः, "नयतु अमां प्रापयतु । fa gaa, “श्रजरम्' aferat, “gar” grasa, टद् “घतं शआआङतिरूपं, “पिन्वन्” पिवन्, fa बना “श्राङतोनां' श्रस्माभिरनष्टोयमानानां, "ब्रह्म afa- द्वति पर ब्रह्ठीव सम्यक् प्रकाशक भवति
यदुक्तं खजकारेण श्रागावे wafsacerar इति। तचाष्टानाग्टवां मध्ये प्रथमामाद। श्रा गावे Waa भद्रमक्रन। सोदन्त् AS रणयन्त्वस्मे प्रजावतो; TERIA TES ware पूर्वीस्षिसा cera” cfai बा एता गावः", aft at “aay दहागच्छन्त्, ‘ga’ रपि च, ‘aX’ FAG, अक्रन्" gaa, waa ‘ATs’, Wear विषठन्तु, TS? VATA, 'रणयन्तु' CAVA, TW WARE, WH-
२ ATW ec प्रपाठक < खनवाकः। &१९ॐ
वतः" बह्वत्सापेताः, “GERI: अ्ेतषृष्णादिषरूपेण eee, ‘aq? भवेयुः, "उषसः" उषः कालात्, “WAT. परासु रात्रिषु, ‘eRe’ TRU, सान्नाव्यमासिरं च (दुहानाः, तिष्टनत्॥
श्रय fadiaare “cet यज्वने sua च श्िच्ति। sugerfa न खं मुषायति । श्ये श्वयो रयिमिदस्य वद्यम् | अभिन्ने faa मिद्धाति cae” इति । याऽयं “श्वाः यागा- नृष्टायी, यञ्च “एणएन्' यागकाले दविः पूरयन् ara, waar at ददाति, तयारुभयोारथें ‘oxy’, “जिक्षति' फलं ददाति," येत्" यनरपि ददाति, “a अत्मानं, “न मुषायति' न मुष्णायति, यमानं प्रति war war ददनेोऽपि कदाचिदपि न लिरोभवतोत्य्थैः 1 ‘ae? यजमानस्य, शया खयः" dra: waa, “रयिमित्ः धनमेव, ‘quan’, देवयुं" देवामात्मव cea यजमानं, श्रभिन्नेः खनिवाखस्यानेन भेदरङिते, ‘fay खिलोग्छते, यागरदरितेर गम्ये, ^निदधाति' ख्ापयति, खकोयलाक एव तं गमयतीत्य्थंः ॥ . , अथय टतोयायाश्चतुष्याः प्रतीके दशेयति। “a तानन्नन्ति नता mar” [९९] इति! "न तामश्रन्ति न दभाति तस्र्” इति ठतीया। नन ता च्रवारशककाट' इति चतुर्थी । एत- खाभयम्त नः fades व्याख्यातं ॥
अथ पञ्चमोमाइ । “गावो भगे गाव TRI मे WRIA, गावः BAY प्रथमस्य भक्तः दइमायागावः सजनासडब्धः।
दृच्छामोद्धदा मनसा चिदिन्द्र" दति। याः गावः" ताः “भगः 6 2 3 :
९१८ तैत्तिीय-ब्राद्यभाष्ये
arava भवति, “्रच्छात्ः अच्छा, faater:, “गावः, एव ‘a मम, (ददः, खामी, यथा खामो पालयति तथा नि- माला गावा मां पालयन्तीत्यथैः। तथा गावः", एव प्रय मस्य' मस्यस्य, सो मस्य" अरभिषुतस्य, ‘wa’ भजनोयः, सामो fe दध्यादिश्यणाथे Araya करोति। न्या इमा मावः, सम्ि रे "जनासः मनव्याः, ता गाव एव सख इद्धः, TR हि गाः पाखयति तस्मादभेदरापषारः। “इदा इत्कमखनिष्ठेन, "मन साचित्, anda, गारलार्थम् ^ द्रमिच्छामिः॥
WY वष्टीमार “ad गावे मेदयथा छं चित्! ware चित् wwe सुप्रतीकं भद्र दहं ARTY AAT | रदा वथ उश्यते सभासु” sia & नावः", ‘ae’, “est चित्" छज्- मपि पुरुष ,वल्सं वा,“मेद यथाः मेद खिनं पष्ट कुरुत,“श्रच्चीखं चित्” wae कुरूपमपि पर्ष,“ प्रतीकं wow चुतादिना याषयिला ओभमावथवं क्रय, भद्रवाचः कच्याशवाक्याः, मावः we भद्रं कृणथ, इसरार वयुक्ताभिर्भौभिगेेः षम्य दं र मोचं भाषते । हे गावः वः" wets, ‘aay अज्र घुसादिक, 'वभासुः यज्ञशालासु, (हडदुच्यतेः महत्त्वेन TSU I
अथय सप्तमीमाह। “प्रजावतीः Waray Trey: | we Bq: सुप्रपाणे पिबन्तीः मा वस्तेन tan माऽधशटसः। aft at देतो ie gaya”? इति। एता गावः श्रजावतीः बल्छा- पेताः,.ख यवसं" aru ठटणादि कं, रि शन्तीः”* weary Cape:
` * await: दहति वा पाठः|
2
2 WT < प्रपाठके ८ अनुवाक्षः | Ete
‹सुप्रपाणे' ष्ट प्रकषण पातु we तराकादो, “WET अपः पिवन्तीः' विमलं ae पिवनधः, awetfafa ta = गावः ar, चारः ar मा tev युद्मानपरन्तमीश्वरोा arr, श्रघश्चसः' अचं पापं wefa मारय ताडयेत्यादिभिभरव्छनं RUMI: | Wanye: साऽपि चा awa’, तथा ‘exe’ ATE देवस्य, “देति wed, a: after युश्नाकं परितो aa करोातु॥
अचाषटमीमाइ | ““डपेद सुपप्वमं | ITE गाषुपषटच्यतां । woe रेतसि । six तव वो” [९२] efi शद" च वच्छमाणं स्वे, "उपषटच्यरतां समोपे यब्यतां । किं किमिति तदु च्यते, “उपवनं समीपे सन्पद्धयाम्यदणादिकं, ‘arg गेषु, डपष्च्यतांः समीपे युष्व्ता, “waza tafe’, "उप- waar, गभं इति शेषः। ह दृष", ‘aa वीर्ये" लदीये रषणसाम्यं ‘save’, गाव इति wa:
aa विनियोागशङ्गहः । “शरह"मद्टावन्यश्राखाकयितान्नायवेदति | sa वाचं" बेहत ures “श्रद्का"यवेदति ॥ AW’ ब्रह्मायं WI श्रागाव' SITAR: |
दति शरष्टमाऽनुवाक ; ।
&२० ' Pfs arena
अथ नवमोऽनुवाकः) । । अष्टमे अन्ला्यपश्चादीनां खक्रान्यभिदितानि। नवमे श्र- कंछ्ष्णपश्चादोनां WAT | VR TAIT, war चनद्रमाभ्यां wat aq sugeay इति। यमावेकस्छिन् गभं समुत्पन्नो तयोः पञ्चाः BR agar: पुरोऽनुवाक्यामाद | “al खया चन्द्रमसा विश्वषटत्तमा मदत् तेजा वसुमद्राजतेा दिवि। सामात्माना चरतः सामचारिणा) ययेोर््रतं म ममे ag देवया" इति, ययाः" खयाचन्रमसादेवयाः, सम्ब्ि, "व्रतं" कथ्यं, "जातुः कदाशिदपि, ‘a aw afacta arg a शक्रः, एतदीयं क्म एतावता फलेन युक्कमिति न काऽपि परिष्ेन्तं शक्राति। नेः तथाविधौ, ‘adrexaar’, “दिवि राजतः, द्युलोकं DAA) कोड् भे, “विश्वग्टत्तमा' अरतिभयेब विश्वस भन्तारो, पोषक, अत एव “मदत् महान्ते, तेजः" तेजसि, "वुमत्, धनवन्तो, सामशब्देन सामभेदाशयुपायेषु तेषु चतुषु प्रथमापायोाऽभिधीयते, तदात्मक, प्रभापाखनं सामेपायप्रधानावित्यरथः। श्रत एव "खामचारिणे' खाला- पायेन सरव्वजगदनग्राहकप्रकाश्रूपे ATES, चरतः" परिभ्रमतः ॥ | | अथ वपायाः याव्यामाद। “Gara परियात wat दिवा ग रश्वीस्तनत aaa उभा gat भुवना कवि- RA खय न चचरा चरता हतामती" दति ‘ware’ एयियाः पुवेप्िमेत्येताववसानभागो, चम्बा" गल्या, “परि
२ HW co प्रपाठके € GAA: | €२९
ara: परिक्रमणं कुरतः! “दिवन दिवीव, “श्रणवे' समद्र- wart श्रन्तरिचछे ‘cata “वितनुतः" प्रसारयतः, “मुवना वन्ती" लोकान् भावयन्ते, उत्पाद षन्ता, “कविक्रल् कविभं- भावी करतुः कन्त, क्वो षता wae slang, .हतामतीः इता विनाशिता प्राणिनाममतिरग्धकारनिमिन्तमन्ञानं या- WIM “इतामतोः, (खख न wR? छय॑चश्रसेत्येतावभोा SQtay स्यार HEA: tt
WY प्रोडाश्रस्य परोाऽनुवाक्धामाइ | “पती द्यमद्िश्वविदा उभा दिवः) gat उभा चन्द्रमसा विष्णा [९] विश्च चारा वरिवाभा ater) ता नोऽवतं मतिमन्ता मृदित्रता?” दति। ‘aay चयुमन्ता, दौर्भिमन्ता, "उभा", देती, “विश्वविदा wegy, ‘fea: पतो शलाकस्य पालकं वर्तते, "खग्या चश्रमखाः खग्यी चण्द्र मसेत्येता, ‘sar, “विचक्षणः कुशले, “विश्ववारा? विश्वेषां waut निवारयितारो, “वरिवः” वरिवस्यमाना, सरैः परि चर्वयमाणा, ‘eur, देवे, ‘ater वरणीय, "मतिमन्ता? अत्य कबुद्धियुक्ा, ‘afenar’ महता व्रतेन कर्मणा युक्ता, ईद्ग ‘av उभे, "मः" wars, शश्रवतंः रकतं ॥
अथ परोडाशस्य याच्यामाड। “विश्ववपरी प्रतरणा तरन्ता। सुवविदा दृश्ये रिरश्मी। खया fe शद्धा वसु लेषदश्ता। मगखिनोाभानुचरतान् सं fea” इति। विश्ववपरी विश्च faa जगति रश्लोनावक्तारौ विस्ारयितारो, प्रतरणा" ्ा- पदां प्रक्वेण तारयितारो, तरन्ता श्राकाथसमुद्रं तरन्ता,
ERR तैलिरीव-ब्राद्मणभाष्ये
‘gafécr खगस्य warfaarct, ‘Cra उम्वसाकयय र्ंगाय, frre प्र्डतदीप्ो, ‘adr fe war खव्यंखन्दरखेत्येय असिद्धो, "वसुः वाशयितारौ, “लेषदशंता' Sen रभंनोयेः, "मनखिनाः Fox मनसा वक्रा, ‘TAY देवावुभो, "नु" fas, ‘fer द्युलोकं, अभिसञ्चरतः॥
श्रथ दविषः पुरोऽनुवाक्या मा ₹ | “We वो नयः खत बिभ्रति । श्यावा चामा fan दर्ध॑तं क्यः we खवा च- श्रमसाऽभिचक्ते। अद्ध कमि सरता विचन्नंरम्'* (yeh t रे ‘ee’, तवै “रश्मेः Ged, ‘Gerexner एता ख्या qanat, “sfaee’ श्रभितः कथयसि, “अद्ध were, “कः सुखायै च, “विचर” विभ्वे त्वरा war waft तथा, "सर तः", एतेः उभी, TET, WS’ ATA, “Wa FTG, ‘eda’ quate च, वपः” शरीरं, ‘Ga नद्यः" मङ्गायसुनाखाः स्रसद्ाकाः सरितः, शावा erat एयिवी' चामन्नब्दाऽन- रिलमभिधन्ते। जया साका, ‘faafa’ धारयन्ति | अवमः, यरेतदृ्टिजिमिन्तं अखं तदेतदिन्दरोत्पादितलात् wre rat, तथच सर्वषां प्राणिनां प्रियात् अवलोयं awd च, तदिदं BST WOT सप्तनद्युपलचिताः weal नद्यः THAT: अया arata धारयभ्ति न fe जलमन्तरेश लाकचयव्यव- we: सिथ्यतीति॥
अथ दविषो चाच्छामाह । “पुव्वौपरं चरते मायचेलो । faxg क्रोडम्ता परियात mat | विश्वान्यन्यो yatta ।
२ कारे र< प्रपाठके < GAIT: | ERR
तमन्यो fagwaraa पुनः” इति । ‘uae खगा चक्रमे, मायया" परमेश्वरस्छ WHT, अनग्टहोता, “ृम्बापर' ग्रमे: WTR पञिमभागेो, श्रतिचरतः' परिभ्रमणं कुरतः, ‘fay’ वालका- विव, क्रीडन्ता,, “mat? कस्यापि हिंसा यथा ग भवति तथा, 'परियातः”, अयवा “Mat? अस्माभिरनष्टोचमनं यज्ञ, प्राः भुतः, Suara wa? एक आदित्यः, विश्वाभिः भुवनाभि; अ्रभिचष्टेः waa: प्रकाशयति । “अन्यः we:, प्रतिपदादि. तिचिश्क्षरृष्डपचचेनादिमासदारा “way विदधत्, पमः “पनज यतेः उदयं THAT: i -
ASH खकारेण, द्धा वेडतमिति तस्य पाः खे षणा. aut प्रतोकानि द्यति “feceadt: wea: पावका यासा राजा। यासां देवा; ग्वेन मा weet waa श्राप uxt आआदित्पश्छामिःः इति । रिरष्छवणाः yw: पावका इति वपायाः परऽनु वाक्धा, यासां राजा वर्ण दति याच्था। यासां देवा fafasefa भमिति पुरोडाञ्ख पुरोऽनुवाक्या, fata मा चश्षा पश्तेति याञ्या। च्रापा भद्रा चृतमिराप श्रासुरिति दविषः पुरोऽनुवाक्या, ्रादि- त्यष्ठान्य॒त वा इटणामोति याश्या। एतत्सव हिर ण्वः WIV: पावकाः दृत्यनुवाकं व्याख्यातम् ॥
यदुकरं खचकारेण, तज श्खिलमुपजुषयादिति। तज पवाक्त कर्णि गमाष्दासोयखक्रगतमेन्तेजंसद्रवेणोपहामाः
कलवा tard: | afer Ge प्रथमाश्टवमाड। ^नाष्टा- Ga
ERS तेत्िरीय-ब्रादह्यणभाष्ये
Vat सदासीत् तदानोम् | ATRIA ने योमाऽपरो यत् किमावरीवः कुह कस्य way [द] अममः किमामोद्धहनं गभोरम्'' इति । यदा wee: प्रलीगा, उत्तरङ्ष्टिख ना- ATA, "तदानी" "सद सतीः, देऽपि गण्डतां। नामरूपविञजि्टलेग स्यष्टप्रतोयमानं जगत् “सत् wearea, मरविषाणादिशमानं श्यम् VIA TIAA, तदुभयं "नासत्", किन्त काचिदव्यक्रा- वश्यासोत्, सा च विस्पष्टलाभावान्नख्तो जगदूत्यादकलत्वेन सद्धावां AY VA नोाषख्दासोत्' इति यत् सङ्गणकं तदेव प्रपश्यते, ‘AMATI? THU सत्वरजस्तमागणचयमुपखलच्छ ते, TAG नासोत्। ना ara’ आकाश्वाचिना ब्ामशरब्देन warg- कमृपलच्छते, तदपि नासोत्। ययाक्रगृणचयपञ्चश्तापेच्चया "रपरः" पदाथः, अन्यो गिरि-नदि-समद्रादिकः ‘aq’ यः, दूष्यते साऽपि मासीत् sur warts नासम् तदद्धतिकमपि नासोदित्यथः। wa ग्तभोतिकगुणचयनिषेधेन ब्रह्माण्ड fade: सम्पन्नः अरण्डाददिमंदन्तच्वाद्यावरणानि णारा- णिका वदन्ति, तदेतद्ावरण्जातमाचेपवाचिना किञ्ब्द- aay निषिध्यते । श्रावरणस्य दृष्िविषयण्तं किञ्चिदरात्रिय- माए मपेचितं । aa श्रण्डाभावात् (किमावरीवः किल्लाम wey तैरावरसेरात्रियेत, war सावरणकस्यासम्मवादावरणमपि न खम्मवतीत्ययैः | ‘Hela’ देशा चेपः, “कस्य was’ इति नि- भिन्ताचेपः, कुच देशे कस्य dre: सुखनिमिन्तं ccarate ura, म afe तदा afyew:, मापि सुखद dra क-
२ काणे र प्रपाठके € अमुवाक्षः| ९२५
सिदिद्यते। अच कसिन्मन्दाऽवान्तरप्रलयविषयाम्, च्रापोा वा ददमये सखिखमासोदिति afi wat महाप्रलयेऽपि तथा- ` विधं जखमकतोति भ्राम्यति, तद्धुमब्ुदासाय जलं निषिष्यते। “गहनं, प्रवेषुमशक्यं, (गभोर् श्रगाधलेेनावस्थातुमप्य शक्यं, यत् ‘wa, aa (किमासोत्ः, तदपि नासोदित्य्थैः॥
श्रथ दितोयाम्डचमाह। “a ग्डल्युरम्तं तदि a राचि- या Ie Wea WHA) ्रानोद्वातर खधया तरेकम्। तस्माद्धान्यं म पर किञ्च ara” इति। (तरि afer महा- प्रलयकाल, प्राणिनां “खल्युः, “न”, area’, तेषामेवाभावात्। अतएव ‘wad’ जोवन मपि, 'म*'“्रासोत्" “रा चियाः', “प्रकेतः” चिं चम्नत्तचादि, “we, प्रकेतः Ga, तद्भयमपि नासोत्, fara तत्सव्वापनिषत् प्रसिद्धम्। ‘Ta’ ब्रह्म वस्तु, ‘auar सस्िन्ना्चिततया सव्वंजगत्याहृतिषूपया मायया, सहितम् ‘arate’ चेष्टितवत्। नात चलनं चेष्टा, किन्ते सद्धा- वमा च मभिप्रेत्य ‘ward’ दति fared, बाय॒रदितं, निखल- famed: । ‘aga’ ware ब्रह्मणः, “नान्यत्, किञ्चन किमपि, ‘aca उत्कष्टं, "नास मेवासोत्। जगता निषि- द्धलािहृष्टं waa निरतं, तस््ादुक्छषटनिषटञ्च किमपि नद्मव्यतिरिक्रं नासोत् ॥
अथ उतोयामाइ | “तम श्राखोत् तमसा गृढ मये प्रकेतम्। afawy waar ददम्। त॒च्छेनाभ्वपिहितं यदासीत् त-
मण्स्तन्महिनाजायतेकम्"' tia (तमः शब्देन शअविद्यामाया- 6 4 2
rd तेचतिेव-ब्राद्यभाच्ये
्रत्धारिश्रब्दवाश्यं जमदिकारापादानं Hay नमच्यते, चथा तमः पदायानादणोति, एवम् (इद, अपि wy, aware- Wiha (तमः"जन्रेग व्यवहारः तादशं जगदिकारजिष्या- दयत्तमं ageifad किञ्िकलमः “ardta’, तेन 'तमखाग, aay जगद्, AS’, यथा aes घटे गडः, यथा वा बोजे SUT गृढः, ATA! श्रतएव ‘Vai? WATS ज्ञातुमशक्यं । बया च मगना waa, WHET तमेग्तमप्रज्ञातमशखणम्। श्रप्रकाश्मविजञेयं wyafaa ada: ॥ cia
लच दृष्टान्तः, ‘afwan «fa सखिखवत्, यथा af पति- लाः वघौपलाः उलिखमाजलेना वञ्चिष्यन्ते तथा wa जगत् ददः तमः श्रासीत्, तमामाचरूणेणावभरि्टमि्य्थः। wa fe काणादादयेऽसत्का््ंवादिमः कारणे पम विष्चमाने श्रखदटेव काय्यमुत्पद्यत TAS: । सत्काखवादिनष्ह् yee: पूर्वै विद्यमानमेव काय्यंमव्यक्रं सत्कारणव्यापारेण व्यक्रोभवतो- त्या चकते । तत्र सत्काचयंवादिनां मतमेव तमखा qefafa शरत्याङ्गोतम् | श्रासमन्ता द वल्युत्य द्यते इति “wera? जनत्, तदेतत् “तु ख्छेना पिहितः, तच््वज्ञानमा चण निवल्यंात् "तत्" कारणं मूलाश्चानं, aw. तेन श्रपितं प्रखयकाख श्राच्छादितं, argy ‘aq’ जगत्, असीत्, तष्वगदब्यक्र, ‘AY पुन्वाक्रादश्चानरूपात्, (तमसः, Tar “महिना मदस्वेनाभिवखक्रज गदरूपेण ‘MITA’ JUG ATTANITE way
२ WT < प्रपाठके € अनुवाकः | eRO
जमशाकारेख भासमानमपि warn ‘we’ wwat
अथ ugufare: ““कामस्तदये wartarfe [8] | मनसा रेतः प्रथमं यदासीत् | wat बन्धुमसति निरविन्दन् । दि प्रतीष्या कवयो amar’ इति । पर ब्रह्मसम्बन्धिनो “मम Bw, Hae Tay चाद्यं काये, "यदासीत्", 'तत्' काय्येम्, “WA? WT, "कामः, ग्ला “श्रि qaatia’ अाधिक्येनाविरग्डत्। अयमयं, बदेतदेकमेवादितीयं wi waar ब्रद्धुत्येव सूपं वस्त Va: WA तमसारृतमासोत्, तस्य तमेविशिष्टख ब्रह्मणः सिखचारूपं यन्मन ्राद्ावुत्पच्ं तस्य मनसः काम एव प्रथमकार्यग्डतः WIS 1 क्च काम उपनिषदि स्यष्ट्- मान्नातः, साऽकामयत बहसयां प्रजायेयेति। एकाऽडितीय- रूपेाऽ₹मेव बडविधा भवेयम् । तच्रायमुपायः, पुव्वेमबस्वित- मदितोयरूपमनुपण्ट WRAY aTarafaasag पेणात्प ्ेय- मिति we वाक्मखरायेः। स च कामः “सता बन्धः ददानीं स्वेन प्रतोयमानसछ शतभोतिकरूपस्य जगतः असच्छब्दा- fata तमस्दव्यक्रे बन्धमरतुः कामे Wars wa व्यवहारं autfa चथा निद्राणे aed समुत्पन्ना चिकषटज्तिगानाविधं खभ्रवयवदहारं बघ्नाति, यथावा जागरणेऽप्त्यन्तमल्भ्ये fa- खये TAH SU सुखदुः खपय्यन्तं मनेाराज्यदपं व्यवदारं awifa | एवमयं परमश्वरख् कामः देवतियंद्मनुखारि- खर्व्वव्यवहारं बधाति। "कवयः विदांबः, वेदान्तपारङ्गताः, ‘wig? इदयकमने, ‘ait’ azar, ‘ame विचार्य,
€ श्छ. वेत्तिसेय-ब्रह्मणभाष्ये
‘suf wan, तमसि ‘ara’ खत उत्यद्यमामसख् अमता बन्धनरेतु, “निरविन्दन्” निञखितवन्तः। कामस्य सरन्वव- Was वाजस्नेयिमः समामनन्ति, war खण्षाङ्ः, काम- मय एवायं परुष दइति। व्यासाऽपि स्मरति, कामबन्धममवेदं नान्यदस्तोद बन्धनम्! टति।
श्रसदनुभवेऽपि तथा दृश्ते। war हि परुषः प्रथमं कि- faq कामयिला तदर्थे प्रयतमानः सुखं दुःखं वा लमेत, तस्मा ्छरतिद्धत्यनुभवसिद्धलात् काम एव सनव्वव्यवहारदेतु- रिति विदुषां निखयः॥
अय पञ्चमीमाह | “तिरखीने वितता रभ्सिरेषाम्। अधसखिदाशोश्दुपरि खिदासौश्त्। Tare आसम महिमान Wey! खधा अवस्तात् प्रयतिः परस्तात्" इति “रभिः खयर श्मिसमानः कञ्चित् खयम्प काश्रतन्यपदार्थः,“एषां' त- भोतिकदूपाणणां जगदस्दनां मध्ये, ‘facta ति येगृवत्तं मानः, “वितताः व्याप्तः। स चेतन्यरूपः परमात्मा श्रमोषां पदा- यानामघाभागेऽवस्यितः, किं वापरिभागेऽवखितः, faa wel विकल्पितपक्षदयद्ध नार्था, ञतिथिषदारदयद्ातमा्था । Wa मभिप्रायः, सोऽयं wate: कञिखेतन्यपदा्थः wast + खां मध्ये प्याला माने दोधेतन्तुवत् fans व्यापयाव- भाषते, we: Tara भानस्तत्रा्वभाखते, परि प- लाच्यमानस्तचाप्यवभाश्ते। तस्मादधऊद्धमध्ये भासमानलात् एकजैवावख्धित शति swam: | यथा चटद्धापाद्ानयता
२ ME र प्रपाठके € खमुवाकः। ere
त्पिण्डा चरस्याघऊद्धंमथ्यभागेषु सर्ववव्वगुवर्तते। एवं तक- त्यदायापादानानि ANAM व्याघेव wai एवमयं परमात्मापि SHAY व्याप्य वत्तमानः सन् श्रधश्रासीदिल्येव वा उप्यासीदित्येव वा निख्ेतु मशक्यः, टति सव्व एते पदाथाः ग्डतमतिकरूपाः yarn विततरज्िद्ूपस्य खप्रकाशचेत- न्यस्य ‘Cara, सारङूपधारिणः, श्राखन्', aa चिदेकरसख्य fe aga: UIT तच्च aq पदार्था धारयन्ति, श्रसो- त्येवं BRIN स्ववा मवभाखमानत्वात्। ते च सद्रपधारिणः aa (महिमानः गिरिनद्यादिदूपेण महाः, श्रासन्, एवं .खधा"जब्दवाच्मायाविद्यादिशब्देनाभिधोयमाना परमेश्वरो भक्तिः श्रवस्तात्" wea कारणं, "प्रयतिः सा शक्रिः प्रयतते! यिन् परमात्मनि सेयं शक्तिः, प्रयल्नाधारः परमात्मा, प्रय- तिः, खच "परस्तात्" परममुत्तमं कारणं, तावता शक्रिपर- माव्मानावेव जगत्कारणण्छते प्रटतिपरुषाविति श्रास्तेषु वअप- दि श्येते॥
श्रय षष्टोमाइ। “का श्रद्धावेद क दह प्रवोचत्। कुत श्राजाता कुत दयं faefe: | अव्वग् देवा we विसश्जनाय। (uli war ar az aa at aaa” दति। अच केविदाग- ममपेच्छ खखबद्धिबलात् श्रन्यया श्रन्ययोत्रेच्यन्ते। तया fe, परमाणवे मूलकारणमिति BUTI AAI मन्यन्ते, खतन्तमचेतनं प्रधानं जगता मूलकारणमिति कपिलप्र्- तयः। एन्यादितेः जगदुत्प्िरिति माध्यमिकाः | जगतः का-
eRe Afau-argeara
रणमेव मास्ति खभावत एव अवतिष्ठत इति लाकायतिकाः। ते सर्ग्वऽपि आाम्ता Ua) ‘HT अद्धा वेद जगत्कारषशं का भाम पर्ष साल्ादवगच्छति, ्रनवगत्य च "क दृह प्राः चत्, सयमदृषा को नाम अगत्कारणमोदगिति वक्तुं war fai कोाऽवमज anata दति चेत् उच्यते, ‘ca विविधा खष्टिः", Qa: Waal’ तस्मादु पादागकारणठात् Baa उत्प ar, पनरपि gat निमिन्लादुत्यन्नेति तदिदमुपाद्ागनि- frre ane, ae amare) कुताऽजरङ्रिरिति seas, fa ‘tar’, एतद् ब्रूयुः, कुतेऽन्यः कञ्चिग्नुखः, म तावहेवा वकु शकाः, ते wea जगते विविधद्ष्टेः “श्रवा क्”, एव विश्वमे, "Oe ws ते सन्ति! यदा देवानामपोदूश्लो गतिः तदानीं "यतः", जगत् MTT’, तत्कारणं ama कः" वा ‘aq’, देवा मनब्याञ्च Bs: प्रागनवच्छानात् नता वत् प्रत्यसेण पन्ति, तदानीं खयमेवाभावात् arava शक्ताः, तद्याग्ययारंत्दृ एटाम्तयोरभावात् awa श्रतिगब्रीर- मिदं परमार्थतत्त्वं वेदिकसमधि गम्बनित्यभिप्रायः ॥
अथ सप्तमीमार। “cd faufeda अआ waza) यदिवा दधेखदि वा 41 ar अ्रस्याध्यः परमे यामम् से च aq ufe ara ae” इति ‘cw दूश्वमाना तभोतिकरूपा fafawt ‘afe:’, ‘aay? उपादानकारणात्, श्रा aga’ स्त VITA, तदु पाद्ागकारण्ं "यदि ar किञ्ितखरूपं Want तिष्ठते “यदि av ae खरूपमेव गा, तमिमं नियं "वः
२ ATS S प्रपाठक € खनवाकः। ERY
परमेश्वरः, WS जगतः MIG?’ STA, Ar अङ्ग Iz’ a Ua वेद, यदिवा साऽपि बन वेद ईगरिचीशितवयादिललीकिकव्यवद्ार- दृश्या सा श्रङ्ग वेद", ca! यच तस्य सब्वैमात्ीवाश्धत् कन कं पश्येदित्यादि षव्वव्यवद्दारातीतपरमा्दूष्या "यदि वान वेद, cama. wat मनुयादिषु तद्ेदनश्रङ्कापि दूरापेता॥
अयाषटमोमाह। “fay खिद्नं क उ सख च श्रासीत्। यता द्यावाष्रथिवो freae: 1 मनोष्णि मनसा एच्छतेद् तत्। यद ध्यतिष्टद्धुवनाभि धारयन्” दरति। ara fe we fame: युमान् वनं गला तच afegd fear adie: काष्ेग्टंदाम् निभिंमोते, azarae श्रचापि ‘aay यस्मात् वनजन्याद् Tae, “चावाष्टयिवो' wera-werar, “निष्टतक्तः' तच्षणेन fafaart:, निभ्वितवन्तः। तादशं "वनं fa लित्, भवेत ‘ay, च तादृशः “स ट्च wea हे 'मनोषिणः' बद्धिमन्तः, "मनसा, खकोयेन विचायं, तदिदमयंदयमाचाय- समोपे ‘usage’, किञ्च ‘aa कारणभूतं वस्त॒, भृवनानिः waa लोकान, खात्मनि धारयन्? श्रष्यतिष्ठत्' निचम- नमकरोात्, "तदिदु' तदपि ay, शच्छतः॥
BQ waaay | “AY वन ब्रह्मस ट्च श्रासोत् [६], यता warfan fagag: | मनोषिणा मनसा विन्रवोमि वः । ब्रह्माष्ठतिषठह्ुवनानि घारयन्'' दति । agri मनो-
faut प्रञ्रजरथं aera उत्तरं ब्रूते, चस्नाद्नभन्याद् © 8
ERR तेततिसीय-ब्राह्मबभाय्ये
sae द्यावाण्थिये नि्िंते, तत् ‘ar erite तत् “टच wind ‘ae, एव, ae सर्व्वश्रक्किवात यस्यात्पाद्यद्य a सामयिरपेचिता सा सव्या afaa विद्यते। तदेव aq सव्वाणि “भुवनानि, afar "धारयतः नियमयति च। ह “मनीषिणः, अआचायाऽद्ं मनसा fafya "वः" ami, ‘fanafa’ विविधमृत्तर ब्रवोमि॥
यदुक्तं छत्रकारेण | भगाय वाञितामिति। गमंधारष- योग्या वाशिता, तस्याः VHT: खक्ख वपायाः प्रोऽनवाश्चा- are. “aratfa avaftxy दवामद्े। प्रात्भिंचावर्का म्रातरश्चिना। wart पूषणं ब्रह्मणएस्यतिम्। प्रातः सोममुत सद्र BAA’? | प्रातः"काले श्रम्यादीन् द्वानाहयामः, प्रतिदेवं वाक्यभेदेन प्राधान्यद्यातमाय प्रातःज्रब्दाटत्तिः। यतच्राटत्तिनास्ति तचाप्यादटरन्तिरन्नेया ॥
अथ वपाया याच्यामाइ। “श्रातजिंतं waaay waa वयै पुचमदितेया विधन्त । शआरभ्रचिद्यं मन्यमानस्ठरचित्। [७] । राजा विद्यं भगं भसोद्याहः!इति। भ्रातः,काले ‘faa’ यजनयक्तं, ‘sa’ वेरिखु तीव्रं, ‘aa’, रेवं, ‘saa’ श्राह- यामः। algwa, “श्रदितेः vay’ रादित्य, य श्रादिव्यः विग्रेषेण जगतो धारयिता तमिति पृष्वैनाचयः। शश्राभरसित् दरिद्रोऽपि, श्यं" दवम्, अभिमतप्रदं (मन्यमानः, भगे, दक "भकीव्यादः भजनं करामोति ga, तथ्या ^तुरञ्धित्' कार्ेषु तल्रमाणाऽपि, श्यं भगं, कारय्यसाधकं "मन्यमानः, भजेति
२ काणे र< प्रपाठके € VITA: | ERR
ब्रूते, तथा “राजचित्" राजापि श्यं भगं, राच्यसाधकं “मन्यमानः” भजेयेति ब्रूते, तं भगमाहृयाम दति पल्य चान्वयः॥
श्रय पुरोडा्रस्य परोऽनुवाक्यामाह। “भग ग्रणेतर्भग सत्यराधः | भगेमां धियमदव ददन्नः। भगप्रणे जनय गा- fava: 1 भग प्रनभिनूवन्तः स्याम इति रे ‘wea प्रकर्षेण नेतुं Are, दे भग" दव, wary कणि प्रणयेति ओषः । डे "सत्यराधः सत्यधम भगदेव, sed धनं ददोति शेषः । दे भग”, नः" wae, Tap "धियं", ददत् कान् छानबुद्धं प्रयच्छन्, “उदव उत्कषेण रक्त । दे भगः, रव, "नः" अस्मान्, ‘Aaa, ‘WITT, AAT कुर् ca! इ 'भग', लत्मसादात् वयं ‘afar प्प जादिभिः परुषैः, “नुव- न्तः" परूषवन्तः, “ATA? ॥ |
श्रय परोडाश्रस्य याच्यामाइ। “satay भगवन्तः स्याम । उत प्रपित्व उत मध्ये श्राम् उतादिता मघवन् Que | वयं देवाना समता स्यामः" «fai ‘sacra’ असिन् कश्डकालेऽपि, भगवन्तः" श्रनेन भगेन देवेन युक्ताः, ‘aia’ | ‘sa प्रपिलेः सायङ्धालेऽपि, ‘sa wet मध्ये ayrgareasta, ‘satfear उदयकालेऽपि, भगेन देवेन SAT: स्याम । रे “मघवन्”, देव, “वयं” “AUea’, तव, “सुमते wa अनुय्वृद्धा तिष्ठेम ॥
श्रथ दविषः परोाऽनुवाक्यामाद। “भग एव भगवा
6 22
€ ९8 तेत्तिरोय-ब्राद्यबभाग्ये
श्रस्तु देवाः [८] तेन वयं भगवन्तः Bal तंला भम सबं CSTV) सना भग पुर एता wae” एति। ह ‘arty, WANTS’, देवः, एव भगवा नस्तु" से भाग्यवान् भवतु, ‘aa देवेन, भगवन्तः" साभाग्यवन्तः, ‘ara’ | रे ममास्य, देव, "त॑ age, ‘al, "सव्वं ta’ सम्ब एव लोकः, ‘Srenfa’ ्राहयतोत्यर्थः। हे ‘ana’, "सः", लं ‘cw afer कर्णि, "भः, HATH, प॒र एता' परता गन्ता भव ॥
श्रय दविषो याच्यामाड। “खमध्नरायोाक्सो TAA दधिक्रावेव Wee पदाय। श्रव्वाचोनं वसुविदं wa नः। रथमिवाश्वा वाजिन श्रावदन्त्" tft we भगद्वख प्र- सादात् “उषसः उषःकालदेवताः, “wate यश्ननि ष्यत्वथं, नसं ममन्तः समनमन्त। तच दुष्टान्तः,'द्धिक्रावद्व्यश्चदश्यनाम। Wal यथाऽऽधानकाले ‘Wa श्रग्निनिष्यत्तये, ‘gee श्राह वनौयायतने सम्राराणएमृत्तरतः पादेनाक्रमणाय, WYTHT- ति, तथेवोषःकालदेवता श्रपि arya अन्योऽपि दृष्टान्त उच्यते, ‘afar.’ वेगवन्ताऽश्वाः, यथा ‘tan’, च्रावदन्ति, तया Asay श्रस्माकममिम्खं, ‘agi’ wre ख्थार, mgd, “श्रावद्न्त्' इ RUT ॥ |
अय विष एव विकल्पितं याञ्यामाह । “saraatiir Hala उषासः वीरवतीः षदमृच्छन्त् ART चुतं दुहाना विश्वतः प्रपोनाः। यूयं पातखस्तिभिः wera.” [<] इति। ‘maqam: बभिरशयुकाः, Tait बह्भिनोजियेकराः
२ काणेर प्रपाठके € अम्वाकः। € ३५
‘arcaat:’ पु्पीचादिभिर्वीरेयक्ताः, भद्राः कद्याणएख्पाः, ‘qd दुहानाः" चतक्लोरादिद्रव्याणि सम्पादयन्यः। “fara: भ्रपोनाः' स्वमपि जगत् प्रकषंणाप्यायनयः, "उषासः" ययाक्- गणविशिष्टा उषःकालदेवताः, भगस्य प्रघादात् ‘az’ सदनं, कश्मोनुष्टानस्थानं, प्रति "उच्छन्तु" प्रभातं कुव्वन्तु । ₹े "उषासः, ‘av, ‘wif Gee: फलप्रदानेः, “नः असान्, ‘ara’ Taal wa विनियोगसुङ्कः। ‘al ख्यतिः पग्रुदन्दे WRAUTSeeaa | ‘fecarg वेदति ara “नाखत्' ततापदा मकः ॥ श्रातर्मिमिति' Sra पो स्याद्धगदेवके। Garde varia तमे we निवारयन् । पमाथांखतुरो देयादिद्याती्थंमदेश्वरः॥ ओमद्राजाधिराज-राजपरमेश्यर-वेदिकमागंप्रवन्तक ओ- वोरदरिदरण्डपालषाब्राज्यधूरन्धरेण सायनाचायेण विर- चिते माधवौये वेदायप्रकाग्रे यजत्राद्मणे दितोयकाण्डेऽटटम- WISH नवमोाऽनुवाकः॥ < ॥ समाप्तोऽयं दितोयकाण्डः ॥