। | der’ sd bate

|

Bodleian Libraries

UNIVERSITY OF OXFORD

This book is part of the collection held by the Bodleian Libraries and scanned by Google, Inc. for the Google Books Library Project.

For more information see:

http://www.bodleian.ox.ac.uk/dbooks

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial- ShareAlike 2.0 UK: England & Wales (CC BY-NC-SA 2.0) licence.

BIBLIOTHECA INDICA: A COLLECTION OF ORIENTAL WORKS

ASIATIC SOCIETY OF BENGAL.

New Sexgigs, Nos. 170, 175, 177, 179, 182, 188, 190,

191, 199 and 206.

- 4 + 6 <) # ४४, # +$ # = कि f ‘ai । / a ह ५= ॥ = \ न. चके ५0 ५८ „१ Ve भ छ, ३ ५ च "= ^~ = =f | रक) ^

TANDYA MAHABRAHMANA “= WITH THE ||. i {7 प COMMENTARY OF SAYANA ACHARYA,

EDITED BY ANANDACHANDRA VEDANTAVAGISA- VoL. I. CALCUTTA. PRINTED BY H. ४, MOOKERJEA AT THE NEW SANSEBRIT PRESS,

1879,

PREFACE.

This, the first volume of the Téndya Mahé Bréhmana, com- prizes the first twelve Chapters ( adhydya ) together with the commentary of Séyana Achérya, the Ved4értha-Prakééa.

In carrying it through the press the principal object I kept in view was to give a correct text, and to restore an authentic reading of Séyana’s commentary, The former proved by far the easier task. All the manuscripts that I consulted, had almost invariably the same reading, and where one differed from the others, itsreading was, obviously, erruneous, Letters, words, and mantras were found sometimes omitted and sometimes misplaced ; but those inaccuracies did not occurin more than one manuscript ata time, Besides the manuscripts of the texts which I had at my disposal were generally correct, and seldom offered any remarkable divergence, But the two manuscripts ofthe commentary which I could procure, contained many obvious mistakes and doubtful passages: One of them (C), how- ever, had been revised and corrected with care. It is by carefully collating the two that I have attempted to produce an eclectic edition, Occasionally I have added a few words and passages which, though they rested on the authority of a single manuscript, seemed to be useful or explanatory.

The manuscripts which I have used for this edition, are as follow :— |

A, Belonging to the Sanskrit College of Calcutta, It con- tains the text, and is a very old and valuable manuscript, Dated Samvat 1660.

B. Belonging to Pandit Rédhénétha Vidy4ségara, in-

“4

habitant of Bh4tpéré. The manuscript is valuable, but difficult to read, and contains only the text. It is also an old manus- eript, dated Samvat 1672.

C. Belonging to the Sanskrit College of Calcutta, Itcon-~ tains both the text and the commentary. It is a revised and corrected codex, but still has many omissions. It bears no date.

D. Belonging to the Sanskrit College of Banares. It con- tains both the text and the commentary, and is a beautifully written manuscript, but has many mistakes. Dated Samvat 1919.

I obtained two other manuscripts from the Sanskrit College, of Calcutta. But they were so blotted, so inaccurate and some~ times so distorted that I could make little use of them.

I have retained the Sandhi as they stood in the ma- nuscripts, but as regards the final nasals इ, जू Y, 4, 4, when they were followed by consonants in the middleof words they had been, for the sake of more expeditious writing, replaced by anusvdras in the manuscripts. Though the pronunciation remains unaffected by this style of writing, I have altered them in accordance with the rules of the Sanskrit

Grammar; thus I have changed Waq into wag, nina: into प्राञ्जलः ate into ताण्ड, उच्यते into उच्यन्त, कथ पन into

कथम्प ai, &०

Adi Brahma Sama), 15८4 September, 1870.

तार्डयमदानाद्मणम्‌ ।

सायशाचाय्थविरचितवेदार्थप्रकाशनामघेय-

भाष्यस्हितम्‌ ।

खो चानन्द चन्द्रवेदान्तवागीशेन

परिशोधितम्‌ |

अत | © प्रथमावधिदाद शाध्यायपव्यन्तः ूर्व्वोभागः ।

कलिकाताराजधान्याम्‌

नृतन-संस्कत-यन्त्े खरी डरिमो इन-सुखोपाध्यायेन

सुरदट्रितम्‌ |

सवत्‌ १६२७ । खः १८७० |

~~

बिन्ञापनं |

angurfa fe यान्य्टौ सरहलयाम्यधीयते cas: erase ताण्डयनहा- जाह्न णषडविंशताद्मणसामविधानब्ाह्मणाप यनाह्मणरेवताध्यायनाद्मणोपनिषद्‌- जाद्मणसंह्हितोपनिषद्‌ बाद्धष्णवं शबाश्चणनामान्य्टौ anguifa विद्यन्ते | तेषां gant साधारणं नास ान्दोग्यनाह्मणं | तेषु खाध्यायकदेशा मन््रनाद्ध- खातकः शाखेलुक्तलल्णानां कौथमिप्रष्टतोनां स्वासां शाखानासलन प्रायशः समखमनाां विनियोजनाक्‌ सव्वसामश्ाखिनाषुपयोगिलाञ्खेद्‌ं वतारूडमद्ा- AGG wast argararafeat waa ताख्डिनामकः कञ्चित्‌ SaaS चासीत्‌ तेन लोके wafcanfee ages, तथाचोक्तं खामविधानबाह्मणे, ware सामवि धानस्य waza सेकानाचार््यानलुक्रभेख सङकोत्तयति, dea प्राजापत्यो विधिः, तमिमं प्रजापतिबहस्छतये प्रोवाच गरहस्यतिनौरदाय नारदोविष्वक्सेनाय विष्वकरेनो व्यासाय पाराय ae: पाराशर्यो जेजिनये जेजिनिः Uifaragra पौष्िर्डाः पाराथर्यायणाय पाराशग्बांयखा वाद्रायणाय बाद्‌रायणस्ताण्डिशाद्यायनिभ्यां afewua- यनिनौ बम्ब दरति । अतिबड्वाद्धेदं महाब्रह्मं प्रौदनाद्यणन्चेत्य प्रभिधीौ- aa, तथाचोक्तं, an हि नाद्मणयन्याः प्रौढं जद्मणमभादिम। षङ्ड्िशाख्छं दितीयं खात्‌ ततः सामविधिभेवेत । area देवताध्थायं भवेदुपनिषत्ततः 1 संह्ितोपनिषदं शो सन्धा अ्टादितीरिता दति | इदं पद्धविंशतिभिरध्याये- विभक्गत्वात्‌ पञ्चज्थिनाद्चणमित्याख्वायते च, तथाचाखव प्रथमाध्यावप्रथम- wasnt पञ्युविंशथतिरध्धाया महति argu सिताः | आाद्येध्ध्याये खता मन्त्रा उद्वातुयैज्ञरात्रका इति । तथा पञ्चभिः पञ्चभिरध्यायेरेकषैजा पञ्चकौ भवतीत्बतस्तत्‌ पञ्चुपञ्चिकाभिष्विभक्गमस्ति। प्रत्यध्यायमध्येऽपि खण्डशो विभागा awa तेनान्‌ स॒प्रलिंशदभिकतरिशतखर्डा दणश्यन्ते |

वलं प्रषभेऽभ्यावे डोलयागाङ्गभूतासन्त्रा ज्ञाः, दवितोबढतीवाध्याव-

2२ ]

योधा स्तोमप्रकाराः कथिताः, चतुर्थादिष्वध्यायेषु च गवाभयनिकादि-

क्रत॒विधयः स्तोभभक्किनिधनादयः साभगानप्रकारभेदाञ् प्रदशिताः। बाह्म

शाथेमजानतो याजनाध्यापनादावनधिकारादेतत्‌ सव्यसामशाख्िनामाद्रणोयं SAMY, TATA, योवा चअविटित्वाभयच्छन्दोद वतबराह्ेन अन्ते याजयति वाध्यापयति wig वच्छति aa वापद्यते प्रवा waa पापीयान्‌ भवति यातयामान्यख च्छन्दांसि भवन्नोति |

aq रचनकालो न निद्पितोटेस्ि | वक्षभूपालसाख्ाज्यकाले तदमात्यः सायणाचार्य वेदार्धप्रङाशार्थं तेन रात्तालन्नातोऽभूत्‌ किन्त सचाचास्तद्‌ा राजकाय्यैनिष्यादने नियुक्तोनावसर प्राप्रे ऽतस्तस्य सोदरः परमहसपरि- जाजकः PACHA साधवाचाय्येः सर्वां बेदानामथयं लत्वा Aaa प्रकाशी- छतवान तद्बसरे एतस्यापि भार्यं चकार तथाच मोचमलरक तसमन्ध, श्रीमती जननी यख सुक्रो्तिर्मावणः पिता । सायणो भोगनाथश्च wate THT । यख बौधायनं aa शाखा यद च Ae | ATES कुलं यस्य॒ Taw सहि माधव इति)

ददानोभस्य सन्यस्य विरलप्रचारत्वात्‌ mae: शोषितपुस्तक न प्राघ्रु- महति | तथापि भया व्डयलेनान्वेषयेन च भिन्नभिन्रस्यानात चत्वारि पुस- कानि शुग्टहोतानि fay तेष यादः पाठसौशादश्यो ea तेन एकं पुस्तक - माद्लत्य क्रमश एतानि लिखितानीत्यद्वमोयते। wafeq यन wea: पाठो दश्यते अपरस्तिच्रपरस्मिन्नपि तत्र ताढश्णव प्रायथो न विशेषोऽस्ति अत- स्तदहुसारोख मया तत्रतल्राविकलएव पाठो रचित दति तेना न्तम दूति ।

ऋ दिब्राह्मसमाज \

कलिकाता खीश्चानन्द्‌ चन्दर वेट्‌ान्तवा गी शख |

+ Wag निः च्रेयख्ख मूलं निदानं ज्ञानं खद्‌ाकायेतौ बेदादिप्रचारेन रावि दटातोति बिहः तेन ते प्रा्रोनखंख तसाह्हित्यविषयके Lewes aa |

STG Ta नमः।

TIWIASTAT SIT |

प्रथमोध्यायः |

--°0~-- अथय प्रथमः खण्डः |

वागीशाद्याः सुमनसः सर्व्वाथीनामुपक्रमे ।

waa Ara, ख सन्नमामि गजाननम्‌ ॥ ९॥ यस्य निःश्वसितं वेदा यो वेदेभ्योखिलश्गत्‌ | faa तमं वन्दे विद्यातीर्धभदहेष्वरः ॥ २ ॥ तत्कराच्चेण तदू दधद कमड्ो पतिः |

श्रादि शत्छायनाचाय्यं वेदार्थस्य प्रकाशने॥३॥ ` ये पूर्व्वो त्तरमीमांसे ते व्याख्याया तिस ग्रहात्‌ । ANT माधवाचार्य्यो वेदां HATA: Ws ` व्याख्याताटग्यजुवंदौ सामवेदेपि संड्िता | व्याख्याता बाद्मणएव्याख्याङ्रोम्यौद्भा ववुद्धये ॥ ५ ॥ पञ्चवि श्रतिरद्याया महति ब्रह्मणे स्थिताः | आद्येष्याये अता WAT. उद्गातुव्े्ुरात्मकाः i ६ ॥ `

२ ताश्डयमद्ाब्राद्यण | Ets £ हय

ये तु मन्त्राः Mae उन्तरासु cay a |

योनिवङ्गानमूडित्वा पद्यन्ते तद्िषेर्व्वशात्‌ ॥ ॐ ॥

यद्योन्यां गानमान्नातं तदेवोत्तरयोच्टेचोः |

गायेदिति Maw साग्नामृषहोविधीयते ॥ ८ ॥

्टतन्तियुक्गं तत्छामस्तोम इत्यभिधौयते ।

इयो रध्याययोः सोमप्रकारा FSIT WaT: ॥ २. ॥

चतु्थीध्यायमारभ्य गवामयनिकादयः ।

क्रतूनां विधयः प्रोक्ता एषोऽस्छिन्‌ ब्राद्भणे कमः ॥ vo ।

म्रथमाध्यायगामन्त्रा विनियोगपुरःसर | |

व्याख्यायन्ते सब्वेसोमयागेष्वेतेङ्गताङ्गताः ॥ १९ ॥

ननु प्रथमाध्याये समान्नातानाम्महन्मेवोच इत्याटौनां मन्त्रा णाद्ुत्वङ्गत्वमचुक्ताम्‌, ऋतु प्रकरणमध्ये पाठाभावात्‌ । चतुर्थध्यायप्रश्टतीनि fe क्तुप्रकरणानि भविष्यन्ति, चतुथ- पञ्चमाध्यायो गवामयननामकस्य सम्बह्धुरसवतस्य प्रकरणम्‌ | गावो वा एतत्धवमासतेल्यारभ्य तयोरध्याययोरान्बातत्वात्‌ | घष्ठाध्यायेऽग्नि्टोमप्रकरयं प्रजापतिरकामयत बद्ध स्या प्रजा- येयेति सर एतमग्नि्टोममपश्यदित्यारभ्य तखाध्यायसखाग्नात- त्वात्‌। एवसुत्तराणयपि क्रतुपरकरणान्यवगन्तव्यानि । `

नन्वे वस्प्रथमाध्यायगता «wat ददितीयहतीयाध्यायगता विष्टतयख न कच्चित्‌ कतुमारभ्याग्नाताः, खतो नेतेषां कऋत्व- wa युज्यत इति चेत्‌! मेवं, अनारभ्याधौीतानां प्रति- गाभित्वभिति न्याजेन ऋरत्वङ्रत्वावगमात्‌ | स च न्यायस्तृतीया-

[१. १. t-] वा््यनष्ाना दमण | z

ध्याये षष्ठपादख्य प्रथमाधिकरणे पणं वाक्यशुद्ाष्त्याभिड्धितः । wat विज्ञतौ वा खाद्य wae विधिः। म्रलताबेव वा तुलयादचनादुभयोरसौ । जद्छमाचित्य पथेत्वविधिः wafa- Hat, | चोदकेनोभयम्राप्ते aad विधिनात्र किं । अनारभ्य शयते यस्य wah sedate न स पाप्रसताकं ख्णोतीति। त ाव्यभि चरितक्रतुसम्बन्धवतीं ज॒ढ्छमाचित्य तद्धेतुः weet वाक्येन विधीयते। या oe: सा परणेमयोति वाक्यञ्च म्रल्ति- FRA GARI भवत्तेते | उभयवाखयमृताया TS; सत्वात्‌ | तस्मात््रसतिविल्त्यो रुभयोरष्ययं विधिरिति प्राप्ते ब्रुमः |

किमयं विषिविलतो चोदकत्ूव्ेन्निविशते, पञ्चा ॥ नाद्यः, WIAA चदा; चोद कमन्तरेणा सम्भवात्‌ | दितीये तु पणत्वमपि जधा wea चोद्केनातिदिश्यते, aa पुनर्विधिबेयध्यीदयं विधिः प्रलतिमाव्रगः । एवं वख .खादिरः Sal भवतील्यदारणोयं । ननु का Naf: का विलतिरिति चेत्‌, उच्यते, यतर AAA सें Wau alata रपेच्येणो- afeaa सा मतिः; aa विशेषरूपमेव waa खुत्योप- दिश्यते, इ तरत्घववं कर््मान्तरादतिदिण्यते, सा faafa:, सचा- तिदेशः अत्यच्चश्छतिवचनादह्वा साग्यादा लिङ्ग दावगन्तव्यः । AMA सप्तमाटमाध्यायाभ्यां बह्धाविचारितं ।

मकतिच्च द्विविधा मृलम्रतिरवान्तरप्रलतिचेति। सरव्वा- लना कम््ौन्तरनिरपेच्चा मूलमरलतिः, कतिपयेष्वङ्गेषु॒कम्प्ौ- न्तरं चापेचते, aay केचित्‌ कम्मभिरपेच्चणीया भवति

+

¢ | ATWATRTAT ES । fe १. tJ

सेयमवान्तर्रसतिः। तत्र fretyenaaa, ताच्चा्टमा- ध्यायस्य प्रथमपादे ढतौयाधिकरणस्य द्वितीयवणके विचा- रिताः | इच्यग्निहोवसोमानां मलप्रसतिता न fe | अस्िवा गालोकिकत्वादियन्तानवधारणात्‌ । लोकवत्‌ सन्निपात्यारा- इपकारि दयश्ुतेः । इ यन्ताया fafgraryenataat fag t अलो किकत्वेने तावद्भिरङ्ैः सम्पण उपकार इति निच्चेतुमश- क्यत्वात्‌ इच्यादटीनां नासि मूलप्रलतित्वसिति चेत्‌, मेव, लोकिकसदटशत्वात्‌ | यथालोके भुजिक्रियायामोद्नः करणं तस्य सन्निपच्योपकारिणः शाक्ख्ूपादय अआरादुपकारिणः पी्दप्रदौपादयः। तथामावनायां यागः करणं, अवघाता- दयः सन्निपातिनः, भ्रयाजादय अरादुपकारिणः;, अतो नाल न्तिकमलोकिकत्वं | इयत्ता तु लौकिके यथा प्रत्यचेण निच्चीयते तथा योते खुल्या निद्चीयतां, तस्म्ादिच्यरिनि- eta सोमानां मूलम्रलतित्म्‌स्ति । तासु म्रकतिष्वेव सहन्‌ मे वोच इत्यादि मन््ाणामङ्कत्वेन प्रवेशोऽवगन्तव्यः। प्रलति- त्वस्य TATA | ताखष्येते मन्त्राः सोमयागे नेतु योग्याः "सोमं गमेयभिल्यादि लिङ्गसम्भवात्‌ नानाविधबाद्यमणगता- नामेतदीयविनियोगानाखूषिभिः खूवितत्वाच्च । ते च विनि- योगा अस््माजिसन्मातव्याख्यानावसरे प्रदशयिष्यन्ते । यस्य तु मतं सोमयागप्रकरणशमिदं तस न कोपि qe: |

सोमयागे चाषेत्विजोवरणीयाः, तथाद्यापसतम्नेनोक्तं सोमेन यच्छमाणो ब्ाद्मणाना्भैयादत्विजो दणौोत इति। भ्राषलाय-

{९. १. १.1 नाण्डमदहानाहमण | ५

नोपि दशपणं मासेषिपृव्य कत्वं सोमयागस्ोक्ता पकच्षान्तरोपन्या- सपुव्वैकमेवमाइ । प्रागपि सोमेने के, तस्यतविजः, चत्वारस्जि- पुरुषाः, AW तस्योत्तरे तयः, होता मे तावरणोच्छावाकोग्रा- वस्तुदद्धव्युः प्रतिप्रस्थातानेटोनेता ब्रह्मा बाद्यमणाच्छंस्याग्नीभः पोतोद्भाता Heat ufasul सुब्रह्मण्य इति, एतेऽदीने काष्दे- यौजयन्ति, एत एवाडिताग्नय इषटप्रथमयज्ञाग्टइपतिसप्तद शा- दौचित्वा समोणाम्नींखलन्मृखाः सतरएर्यासते इति । अस्याय- मथः, दभथेपृणेमासाभ्याभिङ्ा पच्चाद्वा तद्यजमानः पुरस्ताद सोमेन यजेत तख सोमयागस्य होताध्वय्ै ब्र ्ोङ्गातेति चत्वारः ऋत्विजो मुख्याः ते च प्रत्येकं तिभिः पुरुषैरुपेता अतस्त तख एकं कस्योत्तरे तयः पुरुषा भवन्ति, aca होतादिनामकाः घोड्शरत्विजोदिरातादिभिरहीनसन्ञकेरग्नि्टोमादिभिरेकाड- सं न्नव याजयन्ति । एतएव ares: षोडशत्विजः खय- मध्याडिताम्नयः मथमयज्ञेनाग्नि्टोमेनेष्ा म्टइपतिसं जनकेन सप्त- दशसंख्याप्रकेण सद्िता इादशाडहादिसचा्थं दी चित्वा खस्व- सस्बन्विनोऽग्नोनेकतर स्थापयित्वा तत्मधानाः सचाणयेन्तिष्ेयुरि- त्येकाडाड़ीोनसतात्क्राय एते सोमया गास दीयस्यत्विजो tat दिरूपस्य सामान्यलक्षणं दर्‌द्यायणाभिधो म्षिग्छन्दो गरव- कार चाड, त्विगापंयोऽनूचानः साभुचरणो वाग्बयन्य्‌नाङ्गा- नतिरिक्ताङ्ग इति ।

ताहशबत्विजं वरीतुं यजमानः सो मप्रवाकं प्रेषयेत्‌ । सोम या गन्ता न्त त्विजे प्रकषण वक्गीति सोमप्रवाकः। सच वरौ-

$` ताख्यलहाबद्मणं | [१; १. tJ

ष्यमाणस्य समीपं गत्वा प्रब्रूयात्‌ अद्मदौयो यजमानः सोमेन यजते सत्वां ्रलयालिज्यमथेयत इति, एवमुक्ते इतरो यद्या- fam’ कन्तु नेच्छेत्‌ तदानीं सोमन्रमस्कत्यातिवेज्य परिषरेत्‌ तत्मरिडारनिमित्तं मरत्यवायमपनेतुन्रमस्कारः, प्रल्यवायच्चेवं चु- यते, यशसा वा एषोभ्येति यश्चात्विज्येन चरति ag: मति- रुन्धे यशसा प्रतिरन्ध इति । अथासावात्विज्यं ककभिच्छेत्तदा सोमप्रवाकं प्रति सोमयागविषयं Fut सने vET सखकौयं षे द्यो तयन्मडन्मेवो चदूति मन्त्रं जपेत्‌ | तदेतद्राद्यायणः GAATATS अकरिष्यन्नमः सोमाय रान्न इत्य क्का प्रत्या चच्लोत मन्ते वोच

इति करिष्यन्‌ प्रतिमन््येतेति | अापस्तम्बेापि ख्हतितवान्‌,ऋत्विजो sala यूनः स्थविरान्वाऽन चानानुद्वं वाचो नङ्गहोनांेभ्यः सोमं सोमं च्छन्ति क ऋत्विजः के याजयन्ति कच्चिन्नाष्ोनः कञ्चिनन्यस्तमामात्विज्यं कञ्चित्‌ कल्याण्यो दच्िगा दति न्दोग व्राह्मणं भवत्यथ जपति मड्न्धेवोच दति यद्यणापस्तम्ब Rar सव्वेषाखत्विजां साधारणमवोचत्‌ तथाप्यत द्रद्यायणः खकोय परिभाषानुसारेणोद्ातारमभिलच्छ ae सोमप्रवाकविषयं प्रतिमन््रणं विधत्ते। परिभाषा चेवसुक्ता एकख्ुतिविधानान्मन्त्रान्‌ कमणि Vyas कु्यदनादेश इति ।

अस्यायमथेः, Aa वोचद्त्यादिमन््ानथ safe च साम- वेदोक्तान्ङ्गातेवानादेशे Fala कुतः एकखुतिविधानात्‌ एकस्य ay: खवणेन निह्शोन विधानात्‌ । प्रतिमन्त्रयते त्ये कव चनविधा नमुद्गाए्टलिङ्गत्वे नात्र परिमाव्यत इति।

9 ~"

[१. १, tJ ATRIASTATHTS | ॐ

ननङ्गाट्पुरुषाः म्रस्तोट्टप्रतिडन्तेसुब्रह्मण्या अपि साम- वेदोक्तकम्भ्ीषि कारिणो नतु केवल उङ्गातेव। वाढं » तथापि न तेषां वरणन्नियतं किं तु डोतष्वय्युत्रह्मोऽङ्गालुणां चतु- खमेव नियतं, तदाहइापस्तम्बः, तान्व शीते चतुरः सर्ववीन्व- aan इति तथा सति प्रलोवादीनां वरणाभावमाचित्य द्राद्यायण उङ्गातुरेवेदं प्रतिभन्त्रणम्मन्यते। यदि तेषामपि वरणमङ्गोकुव्धात्‌ तदा खकोयपरिभाषानुसारेण प्रस्तोता भतिमन्त्रयेतेल्येवमादिशेत्‌; तदादे णाभावादुद्गातुरेव वरणं प्रतिमन्णं च तन््तमित्यवगम्यते। ननु तस्य मन्त्रस्य aay इत्येष अदिरिति म्रतौकग्रहणादेवावगम्यते अन्तन्तु कथमव गम्यत इति चेत्‌, उन्तरमन््रसखादिग्रहणादिति AA 1 न्त रादिः पव्वीन्तलच्णमिति श्तकारेण परिभाषितत्वात्‌ । अत BART देवोदेवमेतिित्यत्तरमन्तराि Tala, AGT इचिषीयेत्यसो aaa इति द्रष्टव्यं । मन्पाटस्तु,

ॐ मन्दे वोचो भगो मे वोचो यशे मे वोचः स्तोमं मे वोचो भर्तिं मे वोचः सवं मेवोच- स्तन्द्मावतु तन्प्राविशत॒ तेन भच्तिपोय ॥१॥

डे सोमप्रवाक ‘W Award यजमानस्वामालविज्यायाथेयत द्रति यद चनं प्रायो सतत्‌ ‘ayy Ws सर्ववोत्कृ्टमेव ‘wate:

= ॥

= ताश्यनहाब्राह्मण । .. [t: १.२]

डक्घवानसि, न खल्ेतस््मात्पूज्यतमवचनं Maer । तैत्तिरीयेपि ब्राजपेयफलत्वेनात्विज्यप्रशंसा AAT, तस्माद्वाजपेय याज्यः afanita: सवी हास्य वाचोवरुद्धा इति। aetare- कारेणापि व्याकरणाध्ययनफलतयात्विज्य प्रशंसितुमिदं वाक्य- gered, योवा इमां पदशः खरशोवणंोऽ्षरशो वा वाचं विदधाति सू भरात्विजोनो. भवतौति, तस्मान्महदुक्त- वानसि । तथा त्वं ‘way asa पापस्य विदारकं Ste वा वचनं. 'मे' मदां “अवोचः । तथा "यशः यशस्करं व चनं “मे' मह्यं अवोचः । सोमात्विज्यस्य यशस्करत्व" प्रसिद्धं ख्यते च सोमोवे यशः सर एवं विद्वान्‌ सोभमागच्छति यश एवेनमच्छति दूति । तथा ‘etd स्तुतिसाधनं facetfen "मे" aa अवोचः" खद्रादवरणस्य तिटृदादिप्रयोगाथत्वादेवसुक्तं। तथा भुक्तिः भोगसाधनमेव वचनं मे' ag अवोचः" अात्विज्यकरणेन fe भोगसाधनं गवादिदरव्यं wad, अतणएवोद्गाताद्िवरणसमये कचचित््रल्यारो दिया इति च्छते । तथा “सब्बे वो चः” किमनया मश्द्गं इत्यादि परिगणनया agqeqedtfaqa तत्सव्येमपि WYANT: | त्वयोक्तम्हत्वभगेत्वादिशुणविशिष्टं यद्‌ात्विज्यमस्ि (तन्मावतु मां रक्षतु, Tate ‘aq’ अात्िविज्यं ‘av मां fang’ | ‘aa अनु्ठितेनाव्विज्येन “भुच्चिषीय' wats मोगान्‌ wala । भुजिषातोराशीलिङ्िः बह्धलमिति सिप्‌ इडागमः, रकारादेशग्डान्दसः॥१९॥ | अथ द्रद्यायणो दितौयमन््रस् विनियोगभमिव्यमाड

[e. १.२. ताण्ड्य महहाबाद्मण | र

स्वयं व्रजेत्‌ कय BUTEA तु KSA: प्रथमन्देवो दे वमेत्विति । यः सोमक्रयस्य दिवसो यच्ोपवसच्याख्य; सुत्या- दिवसत्पर्व्वो दिवसस्लयोरन्यतरद्िल्दिवसे उद्गाता खयमेव देव- यजनदेशं गच्छेत्‌, नत्वन्यं प्रहिएयात्‌, गमने त्वस्ति कञ्चित्‌ विश्रोषः, यद्यपि खग्टहादचिणतो देवयजनं सखात्तथापि देवो देवमेत्विति मन्तरेण axe निगच्छन्‌ प्रथमं कतिचित्‌ पदान्यहष्टाघेमुद्ष्मुखएव गत्वा पञ्चादेवयजनाभिसुखो भवेत्‌ । ऋत्विग्बरणसो म कययो श््यवन्तिनमाध्वय्यवं प्रयोगं क्रतुसं ग्रह- कारः स्हचयामास स Tata बुद्धिसमाधानायोदादियते। अथाग्निटमसंसयेन ज्योतिष्टोमेन याजयेत्‌ । स qerafast ear देवभुमिविनिच्चये। दोचणोयां निवेपेत्छोपि vat संयाज- संख्ितिः | शते म्राचौनवंशेऽथ संस्कारावप्रनादयः। SAT दीक्छतोः काया cher छबष्णाजिनादिभिः । दीचितो नियमेयुक्तो भवेत्‌ च्ोरव्रतादिभिः। ereate दीचितोथ भिचित्वा दूव्यमानयेत्‌। Magus विवश त्योमवि- क्रयो । शंव्न्ता प्रायणीया स्वाब्रज्ञोयात्यणोपदं । कत्वा सोमं रथे fag wend समानयेदिति। wanes,

देवो Saag सोमः सोममेत्वृतख पथा ॥ २॥

‘za: द्योतमानः सोमः ‘ea eratfequqa इन्द्रादिकं ऋतस्य we car मागे णादावाडतिप्राणाद्या च्या ‘Tq’

प्राग्नोतु। यद्वा दीव्यतिस्तुतिकम्डेकाद्देव स्तोतोद्गाता.! ९

१५ TIAA | Ct. १. 8]

अथवा पव्जन्यो मचखङ्गातेति वरणमन्त्े चरवणात्‌ पञ्ज न्धाख्यदेवताषशूप उद्गाता देवं दौप्यमानं फलप्रकाशकं वात- यन्नखूतस्य सम्बन्धिना प्रथा देवयजनमागंणेतु गच्छतु | सोमः” ्रभिषवादिसंस्कतो रसात्मकः “सोम देवतारूपमस्तं Guat खमल्यन्तरं ‘Ug’ प्राप्नोतु wares: सोम एवाख्त- मयोदयुख्थानः सोमो wafers: । तमेव खलु देवा उप- जोवन्ति यमक्ितिमः face: पिवन्तौति श्तेः ॥२॥

grea, दूरं जित्वा विहाय दौष्क्ल्भितीति । यदि दूरमध्वानं व्रजेत्‌ तदानौमप्रयतदेशातिक्रमण्षादिकमवच्ज- ate सात्‌ `ततो यत्किचचिहुष्कुतमवश्यं मवेत्‌, तच्छान्तये fasta दोष्कृत्यभिल्येवं मन्त्र जपेत्‌ |

विद्धाय दोष्कूत्यं ॥३॥

wary भावः "“दोष्कृत्य' तत्‌ ‘festa मनसा परि्त्य देवयजनं गच्छामीति AAT ॥ ३ ॥

दराद्यायणः, बद्वानामासौति पन्धानमापदयेति। देव- wary समोपवत्तिनं पयथानमासाद्य बदेति मन्त्रं जपेत्‌ । HAUSE,

agraraife afa: सोमसरणो सोमं गमेयं ॥४॥

हे देवयजनमागे त्वं “बद्वानामासि' नामा wee: ufeq: nfege:, बदस्येग्ये इति wit दृश्यन्ते इति

११ १. 28) ATQVITETATHTS | | rt

वनिप्‌! बहा fee sacargifanramivent इति ufeqt भवति, खििरण्लप्रा्िदेतोयेन्नस्य. साधनत्वात्‌ । यडा बद्धेत्येषा देवयजनमागेस्य वेदिक संज्ञा waarat भवसीत्यथेः। अथवा बबणंस्य व्यत्ययेन यकारखख खाने वकारः | यद्वानामेव्येव : Ba, तद्‌ाहापस्तम्बः, यदा देवः यजनं प्रति गन्ता एतत्‌सज्ञस्वमसि । "सोमसरणी सोमख प्रा्तिखाधनमूता “ख्तिः' मार्गो भवसि । तया श्त्या “ate सोमयागं “गमेयं प्राभ्यां, गभिधातो लिख्या शिष्यङिित्यङ ist

staan, खउत्रवेदय॒न्तमाक्रग्य दचिणमोचमाणः पितरोमूरितीति। देवयजनं पविष्यमाणः महावेदिपाष्ठं- माक्रम्य पितरोमूरिति मन्त्रेण पितृनुपतिष्ठेत। तथां चापः स्तम्बः; पितरोभूरिति दचिणारत्त; पिदुनुपतिष्टेत इति । मन्तपाठस्तु,

पितरो भूः पितरो भृः पितरो भूः ॥५॥

हे “पितरः” इयं ‘gy दक्िणवेद्ं तलच्षण्ठा भूमिये्ाकनि- बासायेति शषः, कम्डयसमािपय्धन्तमतर निवसतेति भावः । विर्क्तिराद्रातिश्वद्योतना्थ, पिद्पितामष्प्रपितामदानां तित्वापेचया वा । ५।

द्राद्यायणः, यपरशुच्छरोयमाणमनुमन्त्रयेरन्नम णद्ंभ- रसं त्वेतीति। weed यदोच्छयेत्‌ तदानौसुद्गातारो- मण TIAA! अतापि पूवेवत्तुसं ग्रः । कत्वा

१२. ताण्डामहााद्णं । [t. 2. of

सोमं रथे चिद्घा भ्राग्बंशागरे समानयेत्‌ । अातिष्यां निर्वपे- व्षोममासंद्या सुपसादयेत्‌ | wifrafe रिडान्ताखत्तान्‌- नप्रमवद्यति। दोक्षामवांतरामेति प्रव्ग्योपसदटोः ऊतिः 1 दिनत्रये तत्कृतं खा दैदिम्ब्यं दिने भवेत्‌ । षटतिंशत्पद दीर्व्येषा प्राग्व शात्पुवेतः खिता | प्रातः प्रवग्यसुद्राख पञादुन्ष रवेदितः | wae ह्वे इविद्धीने हविद्गानन्च मण्डपं । पच्युात्धदस्स्य मध्ये निखातोडम्बरौमिता। दचिणस्यानसोधस्तात्‌ गन्तीतुपरः वान्‌ खनेत्‌ । विषाय फलकाय्यान्तानग्रे कुर्व्यात्‌ खूद्‌ाखरः | निब्बैपेद्धिष्णयगानम्नोषोमौवं पश्मा चरेत्‌ । प्रच॒ज्योचितपा- ताणि दशं वत्छवेमा चरेत्‌ | अाज्यमासादिते वेद्या अन्ते ad समुच्छ्रयेदिति | पाठस्तु,

TAY ऊद्धेभरसं Aly भरा दशेयं el

हे (दमण षु यन्नस्य aay यजमानेघ मनोनुग्रबु चिः aq विष्लात्मनो are सोयं cam: cated विष्णुर्प aa ‘ogutd aT ayRifetaafafaaara त्वा महं ‘aE भराः' सन्‌ ‘gia’ warteau त्वया ऊद सुन्रतगुणोयमिति धामा ऊङ्कंभराः, हशि धातोलिडयाशिषि अदटिमप्रापते तदप- वादत्वेन हश रग्बक्तव्य इत्यक्‌ । afequiawenife qa: इति रुणः सात्‌ 1९1

द्‌ाद्यायणः, होता प्रातरनुवाकमनूच्याभूदुषा इति यद्‌ ब्रूयादथ बेदिमाक्रामेचुः कदाशिधिरेतीति 1 उपवसथ-

{९ ¢. 9] ‘ATTA STATETS ! १९

दिवसस्य मध्वरावादूह होता रातरबुवाकं qa, तदाषा- श्वलायनः | अयेतस्यारातिविं वासकाले प्राग्बयसां प्रवादा- त्मातरबुवाकायामन्तितो वाम्यतसीथेन प्रपथेत्यादि । अध्व व्यै णामन्तितो होता पातरबुवाकमनुच्य तस्यावसानगतामम्‌- दषा इत्येताख्चं यदा वुयात्तदानीमुङ्गा्रसोट्य्रतिडन्तौरो uefa मन्त्रेण ॒वेदिमाक्रामेयुः | कतुं ग्रहस्तु, यपस्येच्छय- णाद समापय्य UY aa: | वेसच्जनानि Satie सोभं ग्रावा- दि चानयेत्‌। विद्धने सथापयित्वा ग्टज्ञोयादइसतीवरौः। भ्रयुक्ञयात्ोमपात्राणि महारात्रे खरादिषु । ग्रावस्तुत्‌ स्थापिते सोमे faut ध्वनितः युरा। स्यात्पमातरनुवाकाथसुपाकरण- माद्रादिति। वेद्याक्रमणमन््रपाठस्तु,

ale a

wei शिथिरा देवानां ate afecfe ar मा हिध्सोः ॥ ॐ ॥

हे वे्यालिके भूमि “कदा" यज्नाचुधेन खाता या VATA ‘fafa’ प्रशिथिलावयवा त्वं ^देवानां' उद्गातरादौनाख्तिजां देवानामेव वा ‘ate’ एव तरणस्यानं असि तथा वेदिरसि असुरोरप्तानां धनानां लम्भयित्यसि। यत्तदित्तं वेद्यम- सुराणां वेद्यसविन्दन्त तदेकं वेद्ेव्वेदित्वमिति अुतल्न्त- रात्‌! उक्तलचणां त्वां अधितिष्ठन्तं (माः (माद्िए्सोः' मा बाधख ॥ ॐ i |

te TWIN TATE 4 [१ £ €

दूगद्यायणः; इविल्खनं प्रवेश्यमाना वसतीवरौरवुप्रविशचेचुः स्तस्य रराव्धामालभ्य विष्णोः शिरदतीति। अद्वव्यणा प्रात रनुवाक उपरते प्रतिप्रखाता सवनौयपुरोडाश्रेष॒ निरेषूष- मनने जनानामिकाख्य पलीसड्ितासु वसतोवरोनामिका अपोध्वव्यृष्ेविद्धनमरण्डपं प्रवेशयति । तदानीमुदावादय- स्त्रयो विष्णो; शिर इति मन््ेण रराव्छां हस्तस्य सत्वा हवि- च्ोनमण्डपं पव्बेया द्वारा प्रविशेचुः। रराटीनाम efagta- स्योपरि feat कावित्‌ काशमयो यष्टिरिति सलत्याषाद्‌ ate । पाठस्तु,

विष्णोः शिरोसि यशोधा यशोमयि षेडि॥ ८ |

इविद्धनमरूडपो विष्णदेवताकत्वात्‌ विष्णदेवता विष्णुत्वे - नोपचर्व्यते, aad हि देवतायाः efagtafafa wa: । विष्णु देष्त्वेनोपचरितस्य शहविष्धोनस्य पव्य स्न हारे तिव्यग- वसिता यष्टिलेलाटवहन्तते, अतएव तद्वस्थानकरणभूतो मन्त्रोध्यय शाखायामेवमाग्नायते विष्णोरराठमसीति ललाटस्य शिरोभागवन्तित्वं असिद्वं अतो रराटीं प्रति “विष्णोः शिरोसि इत्यच्यते । हे रराटि aaah सतौ शोषा" असि विष्णु- शिर दइ्येवम्भृतस्य यशसो धारयितौ भवसि तेस्ात्वदीयस्यशे gata (मयि, ‘aq: sata qua इति atemafe धारय सम्पादय ॥ ८ ॥ ।

दाद्यायणः, wast दरति प्रविश्न्त इति उद्ातारोडह-

[r. a. tJ MASIAETATSTS | १५

विदीनं प्रविशन्तं इषच्जं इति मन्त्रं जपेयुः । पाठस्तु, TAA ATT वञ्च से च ॥ € NL

asa, wate: चीराज्यादिः, अयुः प्रसिद्धं, वर्चो वेद शास्त्राणि faqs ai ब्रह्मवच्चसं चकारात्‌ पुवपौता- दयः, सव्वसम्पत्यथं विद्धं प्रविशामीति शेषः ।२।९।९।

दति ताख्डमहाबाद्धाख प्रथमाध्यायस्य

प्रथमः खण्डः |

अथ ददितोयः खण्डः |

द्राद्यायणः, Wadd बाद्छनवद्त्य पार्ष्णीरनु यच्छन्तो qazdifa राजानमभिखशे चर्यः ्रातःसवनीयाविमक्तचेत्‌ Tae चेत्प्राभ्र सुदं शेनेबेति | इविज्नोनमर्डपे दचिणशकटस्याधसलात्‌ परिमभागेभिषवाथं सोमोवख्यापितो aaa! तं सोमं हसते स्ु्टसुद्भावाद्यो मण्डपं प्राविशन्‌ प्रविश्य शकटस्य येयो इषे दौघेका्टे विद्येते ata खद्भावादयः VAlaefawars- गषःप्रसाववे सोमं Gigi, तद्योऽयं चुनयमीति मन्त्रः । यङा अकटस्योच्नतत्वेनाधःरसारितानां बाह्नां देषेन्न AlN ख्यात्‌

१६ ताख्डम हाबाद्धुख | [१.२. १.1

तदानीं खपादानां पाश्णिभागावुद्यम्य पादाग्रेभैमाववस्ानं TAA, तन्मा भूदि ति पराष्णीं रनु यच्छन्त इवयुक्तं । ससोमः प्रातः सवनाय विभक्तश्चेन्तद्ा तावन्तमेव स्पृशेयुः, अविमागे तु सर्व्वस्यापि सोमस्य स्पशः | Guage wet दे शमात्तिमा- तेणेवालम्भः स्पशं विवल्ितः । पाठस्तु,

यनस्मि ते टयथिवोमम्निना सह sata वाचः सड GAT युक्तोवातोन्तरि्तेण ते We यक्तास्ति- Silas: SAS ॥ १॥

सोम अाहवनीयादिरूपेण (अग्निना ae वेदिरूपा- भिमां श्थिवौ" "तेः ace “जुनरिम' यकारणग्डान्द सार्थैः, चुनञउमील्येवं शाखान्तरपाठ!, त्वया संयुक्तां Rifai अग्नि वेद्योख्वसंयोगे सति तद्विषयो यागो न निष्पद्यते! तथा ‘qaw सह? “वाचं मन्त्ररूपां ‘qafea’ योजयामोति अन्तभंवित्‌- र्थो युजिधातुद्र श्यः । द्टूव्धेसंयोगकालसापेकचे प्रातःसवना- दावुपचुज्यते वाक्ययोगेन स्तोतशस्त्ञादिसिक्धि;ः। तथा (अन्तरिक्तेण we ‘ata’ वायुः तेः त्वदथं ‘qm’ योजितः, वाचुसङ्गन वद्धिः neared अन्तरिच्संयोगेन भ्वग्येज्वालादेरवकाशः सम्पद्यते । यथा ‘qe we faa: ‘fas विेषेणान्धकारस्य भजने विनाशने समर्था.

[t. & 3.1 नाण्डयमष्ानाद्मण | १७

‘fee: लोक वयप्रका शिका, यदा नौणिवा अादित्यस्य तेजांसि Tea Wa: ate मध्यन्दिने शरद्पराङ्ने इति खत्यन्तरोक्ञा- स्िस्तोदो प्रयो ‘gat, योजिताः | aq लोके खतएव feg तथाणद्गातु शां मन्त्पूव्वेकानुष्धरणेन ` सोमः संस्वतो भवति ॥ ९॥

द्राययणः, efaug इविन्धनस्य पञ्चात्‌ सव्यारत उपविश्य बु्ेतस्य सदन इति । wares: सव्येन पार्द॑नावरन्त- मानाः; | पाठस्तु,

Baa सदने सोदानि ॥ २॥

‘aia सोमस्य अवश्य फलसाधनत्वाद्योमः सत्यः, सत्यसम्बन्धिनि ‘eer समौपवत्तिसखाने “ सोदामि › उपवि- शामि। २॥

द्राद्यायणः, अभिघुते राजन्यृतपा्मसीति द्रोणकलश- मालभ्येति। राजनि सोमे ग्रावभिरभिषुते aastatea: ऋतपातमसोत्यनेन मन्त्रेण gaara भ्रोहचुरिति वच्यमाणेनान्बयः |

ऋ तपा्मसि ॥ ३ ॥

डे guna त्वं ˆ ऋतपावं ' सौसपाजम्‌ ‘afe इति ware: ॥ ३ ॥ .

१ ATAIALTATSTS | [१. २. ४.1

eTatam:. aaa इति प्रोद्ेबुरिति । शकटगता- चस्य पचारवद्धितं दोणएकलशं तय उङ्ात्रादयः arate WW AQTeaTY HTY Wee, म्राग्देशे aarafaat भवति तथा FS: ! पाठस्तु,

TATA बारस्यत्योसि प्राजापत्योसि प्रजा- षतेमंदवौस्यत्यायु पाचमसीदमहं मां wed परोहामि तेजसे ABTA ॥ ४ ॥

डे द्रोणकलश त्व “वानस्यत्योसि' a sada भवसि काष्टविश्ेषनिभ्धितवात्‌। तथा ‘areata टदस्यतेः सम्बन्धी भवसि चतुिंशतिरातक्नाम सोमयागरूपं सच- मनुतिष्ठता इस्यतिना सम्पादितत्वात्‌ सम्बन्धो Zea | तदनुष्ठानं चाध्वययुशाखायामान्नातं । ट्स्पतिरकामयत wane वादधीर weg: पुरोधगमिति स णवं चतुविंशति- रावमपश्छत्तमारन्तेनायतेति, यद्वा देवानां TH इडस्पते. सदाढत्वान्तत्‌ सम्बन्धः, टस्पतिदंवानासृङ्गाता तदेव तदयुन- क्ली ति | (ग्राजापत्योसि' प्रजापतेः सम्बन्धो भवसि, तत्सम्बन्धच्चा- ध्वग्योदरोणकलशाभिम शंन मन्तेवगम्यते, तथा ववाध्वय्येा- खायामाग्नायते । उपयामग्टहौतोसि प्रजापतये वेति द्रोण कलग्रामभिगरेदिति | ्राजापत्योद्येष देवतया यत्‌ द्रोण कलश दति ब्राह्मणं | ^प्रजापते्मूषवौऽसि" अस्य ERs ब्राह्मे

&

[१.. ५. ATIAGIATHS | १९.

समान्बातं | प्रजापतिरकामयत as स्यां प्रजायेयेति सोऽगोच- न्तस शोचत अादित्यो मूर्वा व्यत रोख मूड नखुर हरन्‌ स दरो्कलशोऽभवत्‌ इति, अन्योघं बाडल्येनागच्छति सोमो- द्िन्द्रोणकलश्रापा वे ade “त्याच नाग्नाऽभिषेयं पातमसि' ‘ce’ सव्वेषां vad यथा ‘aw उद्गाता दमं दोणकंलसं प्राञ्चं" yafeorfad तन्वा “प्रोाभि'। तच्च मोहं मम °तेजसे' शारीरकान्तये (ब्रह्मवचंसाय' खुताध्ययनसम्यत्तये च भवतु ॥ sit

stare, तानभिडश्य aty waa इतीति अभि- घवस्ाथनभूता ग्रावाण खङ़्ालादिभि रेकत्र योजितत्वेन प्राक्घ- ATMA पराख्श्यन्ते। तान्‌ ग्रावाणो इसतेरभिरश्यो- बावादयो मरत दत्यादिकं Aw alg: | पाठस्तु,

मरतो नपातोऽपाडनत्तयाः पव्वैतानाङ्घुकुभः श्वेना- अजिरा ws WAT बहत AGUA Mase TATA वडत ॥ ५ ॥

हे ग्रावाणः यूयं मर्हलात्‌ “नपातः” नपततौति नपात्‌ तख ब्छवचनं नपात दति । यथा टच्गतपणौदौनि वाचुबलेन पात्यन्ते न तथा WATE: | यडा मर्तो भितराविणः नप्रातो aye नप्रातयितारो waar: | अपां जलानां (चयाः निवासख्थानभरताः नौीमध्ये वषर््कालेपिः तत

० { ताश््रमहात्र मं । [t. २. ९.1

पाषाणानां सन्धिषु जलन्िवसति । तथा “पव्बेतानाद्धकुभः' ङ्भूताः, ककुभं TE विदुः प्रधानेपि. च निषर्टे। श्येनाः एतन्रामकपरलिसहशाः शं सनोयगमनाद्वा । “अलिराः' किमरनामैतत्‌ चिप्रगमनाः “एन्द्र ‘aga’ उक्तलक्षणा यूयं सोमयागाथेमिन्दरमाहयत, केन साधनेन ‘aera’ वचनेन वाक्यसहशेन ध्व निनेत्यथेः; ग्रावाणं सोमाभिषवध्वनिं zat इन्द्र Geass शोधरमागच्छति। ‘atta’ भवदीयेनोग्र- ध्वनिना श्मीवान्‌ ' रोगवदुषद्रवबकारिणोऽसुरान्‌ “चातयध्वं मराभूतान्‌ कुरुध्वं, अतएव तंन्तिरीया श्रामनन्ति, wer देवस्य यनमानस्यासुरनघ्नीवाक्रतुः यज्ञाचुधेषु प्रविष्टासौत्‌, ते सुरायादन्तो TATANATACIA ATTA ते परा भव- न्निति । युक्तास वहतः इन्द्रमाद्छयासुरांञ पराभाव्य ततो द्रोणकलशं वोदुम्परस्यरं संयुक्ता भवत संयुज्य च कलशं बत ॥ ५॥ Pus

दराद्यायणः, पञ्ादच्िणतो at द्रोशकलश्मध्य॒षचुरिद्‌- महमसुमितीति | बुक्तानां ग्रावाणशासुपरि्टाटोणक्रलशं पच्चा- दारभ्य WI दच्िणत अारभ्यादच्च' वा Bag: | पाठस्तु,

इदमडहमम्‌ं यजमानं wera wy च मां ब्रद्मवचसे च ॥ ६ ॥

‘se’ प्रत्यच्ं यथा भवति तथां ‘qe’ उद्ाता ‘wa’ परतो

[१.२. &] ATMITSTATST णं | २१

इब्यमानं, इममिति केषा्चित्पाठः। “यजमानं” Sage’ गोषु अध्यहामि' उपरि स्थापयामि | कलशाष्युहनप्रसाद्‌ात्‌ मया यजमानेन च पशवो लभ्यंतामित्यथेः, न केवलं wats: किन्तु बद्धयवचसनिमिन्त मप्येतदध्युहनं भवतु Weil

eiqiaw:, पवित्रेण दोणक्लशद.संरूज्याहसवस्वेति ब्र र्ट्‌ स्ेति मध्यमादिलयास््ेति बिलभितीति। दशाप- वित्रनामको यो, वस््रखर्डस्तेनोद्गाता द्रोएकलशम्‌लमध्यवि- लभागान्‌ Hata feta: भागैः शोधयेत्‌ । पाठस्तु,

वसवस्त्वा गायलेण छन्दसा सम्टजन्त सदास्तवा लेष्टभेन छन्दसा सम्भजन्लादित्यासा जागतेन छन्दसा Uw ॥ ॐ ॥

स्यटाथेः ॥ ॐ ॥

दराद्यायणः, अवध्य पवितरमुदग्द शमवाङ्नाभिवि तुदः पविवन्त इतीति। दशापवित्रस्य मध्ये gat पूणो खुं सोमधाराच्रावण्णथें यजमान अवन्नाति, सा नाभिरिलयुच्यते । उदो चौनद्शमवाचोननाभि च दशापवित्रं कत्वा द्रोण कलशस्येपरिष्टादुङ्गावाद्य स्त्रयो वितनु; वितन्यच दशा- पवित्रस्य कोणान्‌ धारयेचुः । तथाच ब्राह्मणं पवित्रं विग्ट- तोति । पाठस्तु

पविचन्ते विततं ब्रह्मणस्यते म्रभगौ चाणि पय्यषि

२२ ATRIAGTATTS ह fr. २. € 1

विश्तोतप्ततनृन तदामो wad श्टतासद्रह इन्तः सन्तदटाशत ॥ ट ॥

हे Aqua ang खामिन्‌ सोम A पवितं" शोधक- wa’ विततं" सवेव विस्तृतं सः श्रमः, प्रभविता त्वं “गात्राणि गातुरङ्ानि ‘cafe’ परिगच्छसि “विष्ठतः' wlaga ‘aq’ पवित्रं “्रतप्ततनूः परयो बतादिना असन्तप्तगावः । “अमः” अपरिपकः "न ya a व्याप्रोति। “तास इत्‌? ता एव परिपक्रा एव “वन्तः” ‘aq’ पवित्रं अ्राशत' व्याप्रुवन्ति ici

द्राद्यायणशः, सन्ततायां धारायासुद्गाता जपेत्‌ प्रशुकरे- त्विति 1 दशापविवस्ोपरि सोमरसख धारा तन्तता चराव्यते तदानीसुद्गाता प्रकरे तिति wa जपेत्‌ । पाठस्तु,

प्र शुक्रौ तठ Tal मनीषास्मदरथः FACT न वाज्या- aa मे पवस ase मे प्ख विदुः ए्थिव्या दिवो जनिचाद्कग्वन्त्रापोधः त्षरन्तोः WERT ममा- युघे मम APTI यजमानस्सद्यौ WA रा- ज्याय WEA ‘gat शुद्धा निम्ब्ला ‘Say द्योतनाल्मिका ‘atta’ स्तुतिः “अस्मत्‌” Wat: ‘Aq’ प्रगच्छतु सोमं । तत्र हष्टान्तः, “TATA रथदूव Siem: “सुतष्टःः qe तच्तणक्रियया निष्मादितः। “वाजो' वेगवान्‌ saqfg परित्यज्य “HY ममोङ्गातुः “ata

[t. २. €] ताण्यमद्ाब्राद्मण २३

अगयुन्बद्धथं ‘wey’ पूतो भव तथा ममे वर्च॑से agqeta- निमित्तं पूतो wai “शथिव्या दिवः" च ^जनिवरात्‌' याग- दारेण उत्पादकादशापविव्रात्‌ “अधः चरन्तीः woe: ‘ara: सोमरसात्मिकाः ‘fag: अस्मदीयं मनीषां जानन्तु तदथं “शन्तुः छ “सोमः त्वं “दः अस्िन्कर्म्णि “ose Sate कत्वा उरूधारया WAAAY सोमख शब्द उङ्गोय- त्वेन स्तयते । zat fe एष वे सोमस्योद्गौयो aaa दति) | यदुद्र टटत्व' त्वया ad ततर (ममः उद्भातुरायुबं ge सम्पद्यते | तथा (ममः Agave सम्पद्यते | तथा यज- मानस धनधान्यादि wage सम्मद्यते। “weer राज्याय अमुष्य रान्ना राज्याय waaay स्थाने तख राज्ञो नाम निर्देष्टव्यं | तच बुद्वन्यतरस्यां सोमस्य राज्ञो राज्यायेति इत्येव निरहं टव्यमिति सिद्धां न्तिततवात्‌ GAA अड, असुष्पर राज्या- येति, प्रिय.राजानमादिशेद्रान्नो राज्यायेति वा यजमानस्य राज्नो राज्यायेति वा सोमस रान्ना राज्यायेति वा सोमस्येत्येवं बयाव्योमराजानो fe ब्राह्मणा इति । चियवेश्ययोरपि Saar ब्राद्मणएत्वात्‌ सोमस्येत्येव तयोरपि निरंशः । ब्रह्मणो वा एष जायेत यो दीचित इति खुते ीदमणत्वमवसीयते, अतएव BAIA तस्मादाजन्यवेश्यावपि ब्राह्मण इत्येवावेद्‌- यतौ ति ॥२.।९।२]

दति AINA प्रथमाध्यायस्य दितोयः wae: |

[२४ 1

अथ Zita: खण्डः |

दराद्यायणः, WUT SA प्ररत्तहोमौ ज्‌ डबुगेत्यानु- vay बेकुरा णामा सि र्व्योमेतीति। Waar वै पषुषोमेष तेषुङ्गातारस्त्रयोपि waa ey: | म्रस्तोता रथम ततः उद्गाता ततः ATS Al एवं प्रसपे णक्रमेण TS: ्रथम- मन्तो वाग्देवत्य;ः। तत्मारस्तु,

THU नामासि ser देषेभ्यो नमोवाचे नमोवा- wad ff wad वाचो मधुमत्तस्बिन््माधाः सरखवत्ये सवाहा ॥ १॥

हे सरस्वति त्वं बेकुराः fafaaifgaat नामशब्दः ufagl waa व्यापनात्‌ बेकुरेति प्रसिद्धा भवसि। देवेभ्यः तेषामयीय “wer सोभः स्तुता “afe तस्य “वाचे' वाण्देव- तपि ‘Aa अरस्तु "वाचस्पतये' ब्रह्मणे ‘Aa’ wa हे देवि' द्योतमाने डे वाग्देवते “A तव “वा चः" शब्ट्राशेः ‘aq’ "मधु- मत्‌" अतिशयेन भाधूर्ग्योपेतं वस्िति तत्‌ (तसन्‌ माधाः' निधि सथापय तस्यै “सरखल्यै" खाद्ा इदं इविसह्यजामि | खादेति हविद्यागार्थो निपातः ॥ १ ॥

दवितीयमन््पादस्तु,

(१.३. ३.] ताख्डमहा ब्राह्म | ६५

wert मा दिव्यास्यो arene: पात्‌ वायरन्तरि- त्ताम्योग्निः पाथिवाग्यः खाडहा ॥ २॥

‘aay सव्यस्य प्रेरको Tear देवः ‘av मां 'दिव्याभ्यः' दिवि war: नाष्ाभ्यः' नाशकारिभ्यो रच्तोजातिभ्यः “पातुः वायुः" अन्तरिच्षस्ानः “अन्तरिच्चाभ्यः' ततरोत्पननाग्यः नाष्ाभ्यः पातु" । तथा ‘afer wera: ^पाथिवाभ्यः' aera: पातु खाद्ा' । तेभ्यः व्यो दिभ्यो इविस्त्यजामीति ॥ २ ॥

eTalau:, war: पाणिभिः श्यम्दच्िणा टणानि निर- wqatg सौम्य इतीति । बद्िष्मवमानसोतायं अष्व्वयैभनु- चात्वालसमौपे मसपन्तस्त्रयोपि खक येवा मडस्तेन्मा गखि- तानि टणानि दचिणस्यां दिशि निरस्येबः। दचिणेखण्े- रन््ारंभविधानात्‌ सव्ये रितयक्तं । पाठस्तु,

योद्य सोम्यो वधोषायुनामदीरते विषुकुख धन्वनाप तान्‌ वरूणो धमत्‌॥ २ ॥

अद्यः ufeasia "अषायूनां' जं हिसामाय aw श्धन्वना' मागे ण अन्येरविन्नायमानेन नोड्च्छती त्यर्थ । “तान्‌ वचनव्यत्ययः इच्छतां सम्बन्धौ “सोम्यः सोमविषयः वधः' हिंसा TATA वा ॒दूषणालकः “SEA उड्च्छति ईरगतौ अदा-

दिकः ब्ल ङन्टसोति शपोलुगभावः। वधप्राप्चिसाधनमा | 8

२६ नाख्मद्हाजाद्ञख | [१, १. ५

“विपूकुस्य' विष विष्वक्‌ सव्यतः कुना वञ्चना यस्य स तथोक्तः ताहशस्य “TEU: दुष्कतान्तारको देवः “अप्रधमत्‌' धमतिव्वघकम्द्मां अपड्न्तित्यथंः ॥ ३ ॥

द्राद्यायण्यः, चात्वालदे शं प्राप्याध्वव्यावुपविटे तस्मात्‌ प्रल्- गुपविशरो युर्व्योम अात्मेति were: । पाठस्तु,

योमञ्चात्मा या मे प्रजा ये मे WITS मनो- वाचं प्रसोदामि॥ ४॥

मे" ममोदातुः सम्बन्धी "यः भाला" witcher जोवोऽस्ि, ‘ar च मदौया ‘nev पुत्ब्टल्यादि्पा & च मदीयाः "पश्वः" गोमद्डिष्यादयः ‘Ay wa: afer: “aw मनोवाचोः' समाधाय “अरसौदामि' प्रसन्बोभूत्वोपविशामि ॥ ४ ॥

दराद्यायणः, प्रसर ufaeg प्रसेता AeA laa: Wasa म्रयच्छेत्तेन दचिणाच्ङ्ासुपडत्य यं ज्यात्‌ स्तोममग्ने सेजसेतीति । उपवेश्रनानन्तर मध्वय्ध्ा दत्तं प्रसरं प्रतिग्टद्योद्भाते प्रोता प्रयच्छेत्‌ तेन प्रसरेण खकोयां wei SUQY उद्गाता सोमं Ta! भन्बोञ्धारणमेव खोम- योगः | तत्पाठस्तु,

अम्नेस्तेनसेन्द्रस्येन्दरियेण BW AFT इड्- afr युनक्तु देवेभ्यः प्राणायाग्निगयु नक्लु तपसा

[१. . ७.1 वार्डास्ात्राद्धख | Re

स्तोमं यज्ञाय alee दधात्विन्द्र इन्द्रिवऽसत्याः

कामा यजमानस्य सन्त्‌ ॥ ५ ॥

= स्तोम तिटदादिलक्षणं त्वां "दष्स्यतिः' देव्‌; देवेभ्यः" तेषामा वा ग्नीन््रसूव्य णां सम्बन्विभिस्ते जरून्द्रियवर््चो भिः ‘gery’ योजयतु । तेज अादिशब्दे रम्न्यादिदेवतानां सामर््यौनि विवच्ितानि। तथा ‘utara ऋत्विम्यजमानप्राणरचण्याथं (अग्निस्तपसा' प्राणधातिवेरिसन्तापसामर््यन “खलोमं' योजयतु किमथे “यज्ञाय वोढवे" यन्न वोढुं तथा इन्द्रोऽपि इन्द्रियं' सामथ्ये दधतु सोमं सापयतु उक्तदयं व्यव ज्वं सा युनक्ि- व्यस्या्य पलच्णं । "यजमानस्य कामाः" काम्बमानाः thes: "सत्वाः सन्तु" यथाथ भवन्तु ॥ ५ a

दराद्यायणः, अन्नङ्करिष्यामीति जपेदिति रोमयोगादूध- मेत ख WAY जपः; । पाठस्तु,

अन्त्र ङ्करिष्याग्यन्नं प्रविष्याग्यन्न्च्ञ नयिष्यामि ue

अनेन सोतेष्याडइमुङ्गाता बद्धप्राखपकाराय wed “aqa- रिष्यामि' तच्च अन्नम्प्रविष्यानि' भूति; way: सखद करि- च्चामि। तत्‌ अन्रह्ननयिष्णाभि' जनने ब्रो्यादिख््येष्ण पुनः पुनः प्ररोडशे हेतुत्वेन करिष्यामि ॥ ३ ॥

द्रद्यायणः; अन्नमकरमिति स्तुत्वा जपेत्‌ । बद्डिष्मवमान- सखोत्रादूष्े अयं जपः। पाठस्तु,

ac MUIASTATSTG 1 (१.३. ९ ] ` `. अन्रसकरमन्मभू SATA जनं ॥ ॐ ॥

सोतसामष्यमनसखद्धेनिंखितत्वाडूताथप्रयोगः ॥ ॐ ॥ ` द्राद्यायणः, श्येनोसोति wat यजमानं वाच्येदिति। स्तरे प्रस्तरे स्पशं कारयित्वेति Te | पाठस्तु,

श्येनोसि गायचद्छन्दा अन्‌ त्वारभे स्वस्ति मा संपारयामा स्तोचख Mla गय्यादटिन्द्रवन्तो बनेमहि भक्तोमहि प्रजामिषं ॥ ८ ॥

हे बद्िष्पमवमान त्वं गायतपाख्यं छन्दोविशिष्टः सन्‌ श्येनः" श्य नाख्यपक्तिसह शः “afe तथा प्रबलासौत्यथेः | ‘av तथा- विधं त्वां अन्वारभे' अनुङल्येन स्पृशामि “खस्ति' चेमो विनघ्ना- भावरूपो यथा भवति तथा (माः मां ‘auc सम्यग्यन्नसय पार्य | ‘Vitae’ बद्िष्मवमान रूपस्य यतः सोमा वमाज्य- श्ादिकमनन्तरभावित्वेन सं बन्धमस्ति, यदा ‘tae सोतं" wie Wa बद्दिष्पवमानादिकं तन्मा “मागग्यात्‌” अआागच्छतु इन्द्रवन्तः" वद्धिष्पवमान देवतारूपेणेन्दरेण तद्वन्तो वयं “वने- afe wal, Ma देवताः संमजेमद्ि । तत्मसाद्‌ात्‌ ‘wat युतादिरूपां इषं" इष्यमाणमन्नं च. भच्तौमदह्हि', नतु भजे- मद्ि॥ ट i |

EIU, संवचसेतीचकान्‌ qari. मचमाणे जपेदिति 1 सलोतरप्रयोगं दृष्टुमागता देचक्रा; .असोतादवः

[ry 9. &] ATQSIAS AIST SD | RE

उपगातारः सहकारिण स्तान्‌ सर्व्वान्‌ मरेच्यमाण खद्गाता संवचेसेति WA जपेत्‌ | VTE,

संवचसा पयसां aanifaorats मनसा afa- बेन संविन्ञानेन मनसश्च सल्यर्यथावोहं चारूतमं वदानीन्द्रो बो इथे भूयास सव्यं ्चतुषे वातः ्रा- राय सोमो गन्धाय AR] AAT We tt

डे Laat: प्रलोत्रादय उपगातार्च ‘ater ब्रह्मवच- सेन समगन्मद्ि' वयं सङ्गता अभूम तथा "पयसा द्चिणा- रूपाणां गवां fe चीरेण समगन्मह्ि तथा कम्म्मीनुष्टानरूपे- स पोभिः' warafe तथा “शिवेन मङ्गलेन अआस्तिक्ययुक्तेन समगन्बड्ि । तथा मनसा" सम्बन्विभिः wa: यथाथंमूतेः संकल्येख्च । किद् यथा ‘a’ युष्माकं “चार्मं अतिशयेन रमणीयं वदानि तथा वचसो faze चुज्ये ‘a’ चुश्माकं (शेः दशनाय । “इन्दर; इति लुप्तोपमं इन्द्रं इन्दर दरवाष्टं दशे- नोय भूयासं" व्यः" इव “wae तेजसे वातः वाचुरिव णायः म्राणनाय जोवनाय “सोमो गन्धाय' सोम इव गन्धाय सोमो रसात्मको गन्धाय मवति शुष्काणां गन्धानुपरलबन्धेः aq इव arqusa पुरोष्डितः "चताय' बलाय चचियाय बा भूयासमिति स्वशेष Wel .

३ ताण्डमहाबाद्यणं | [१. ४. १.1

Tea, नमो गन्धर्व्वयेत्यादिलभिति अेदमाण्णो जपे- दिति ततानुषज्यते । Weg,

| नमो गन्धवौय विष्वम्बादिने वर्चोधा असि वर्चो मयि धेहि ॥१०॥

'गन्धव्वय' गावो दच्युटकानि wet वा तान्‌ धार- यतीति waa: अादित्य we "नमः अरस्तु । गविवांभिशेव दूति गोशब्द उपपदेभधिजो धातो Saal उपपदस्य च गम्भावे गन्धव्बशन्दोव्यु त्पन्नः। कथं भूताय च “विष्वग्वादिने' at तिगे तिकम्मी विष्वक्‌ gate वादिते tend 'वर्चोधाः' च वञ्चैस Wan धारयिता असि' अतो ‘af उद्गातरि वचेः” तेजः ‘ate frat ॥१०।९।३॥ दति ताख्डालहाबादह्मणे प्रथमाध्याय

तोयः SUS: | —>()o—

खथ qu: SIS: |

सवनीयप्रशो बप्राया, तायां सदः प्रविशन्तो षिष्णया- afew । अध्वनाभिति qaarta रोरुकिशाखोक्तानि यज्‌९भि agi Heat तदाऽनेन मन्त्रेण शअरदिल्योपस्थान-

[१. 8. &.] . ताख्डामहानाद्ज्ं । Rt

भिति विकल्येनोक्त । अन्ये तु atfeemrenitarat aera प्रयोगेपि wear सामध्यात्‌ जेभिनिना तथैव विनिचुक्त- त्वाञ्च अनेनादिलसुपस्थाय इल्या्धः | पाठस्तु,

अध्वनामध्वपते Sie मेद्यास्मिन्‌ देवयाने vfs भयात्‌ ॥ १॥

हे अध्वनामध्वपते' डे मार्गाणां मध्यमः प्रशस्तोन्तरिच्- ari: we खाभिन्‌, यदा एकोध्वशब्दोनुवादः अध्वनां पातरित्यथेः | Tet वसुपते वदनमिति वत्‌ ^मे' मम अस्िन्‌ देवयाने" देवान्‌ येन यन्नाख्मेन aria यान्ति प्राश्चुवन्ति afer यन्नाख्ये "पथि" मागे अथेदानीं ‘afer aa: “भूयात्‌" ॥ ९॥

द्राद्यायणः, सम्रासोत्याहवनौय सुपरथायेति sae: पञ्चा दवस्थायोन्तरवेदिक्रमादावनोयसुपस्थायेति | उन्तरवेदेः CAT SARI A MLAS MATS VATA यमुपतिष्टेरन्‌ । WIS,

सम्राडसि ATTA: ॥ २॥

डे अहवनीय त्व' ‘ware सम्यग्राजमानों दीप्यमानः खन्‌ ‘aug’ wie कशविता तनूकन्ती दाइको भवसि HT AM अस्मात्‌ उणादिको अनुक. प्रत्ययः ॥ २॥

दराद्यायशः, उद्श्चोगत्वाऽसाव चात्वाल wars उद्‌ कखस्युथो wwe इति । खद्द्नुखाः तिष्ठन्तः ततः

BR ताण्डामहाब्रा्यण्य 4 [१. ४. ४.1

सावेशं चात्वालं शाभितं स्तुत्यादिभिग्येन््े यैथाक्रम- सखुपतिष्टेरन्‌ । पाठस्तु,

तथोसि जनधायो नभोसि प्रतक्राऽसंग््टोसि SAGA: ॥ २॥ |

हे ween त्वं ‘aaygTa’ जनानां धारकः Gay’ तुयतेवंधकम्बणस्तुथः र्षःप्रभ्डतीनां wat यदा तु चिप्र वेति गच्छति देवानिति तुथः थब्वेतिगं तिकम््मी एतत्‌ Tat fai दे चात्वाल त्व, ‘aa’ चात्वालादत्तरवेद्यादिकान्‌ fa- च्णयानुपयान्ति तेन गतरतन्तिकत्वादव काशरूपत्वेनान्तरिचमसि, ‘waar भकप्र॑ण तक्ता खावयवैः पांशुभिः wary धिष्णयान्‌ मविशन्नसि तकतिगेतिकम । हे शामित्र देश त्वं हव्यद्धद्नः' व्यानां विषां eearamat wea अतएव असंड्टः' इविःसंस्कारत्वेन खत एव श्णदधतात्‌ सम्प्राच्जन संस्कार. निरपेक्तोऽसि ॥ ३ ॥

दराद्यायणः, विभरसौत्याग्नीभौयसुपतिष्टेरन्‌ । ats,

विभुरसि प्रवाहणः ॥ 8 ॥

हे ाग्नोभधीय त्वं विभुः" विभविता होत्रौयादिषिष्णःप्राघ्या ` विभुतिमानसि । भअाग्नोभोयादिषिष्ेष्वग्नयो विभरियन्ते आग्नीभीयाद्धिष्णियाज्निडेरतीति ख्ुत्यन्तरं ॥ ४ ॥

अतएव प्रवाहणः, प्रकषण बोढा तैयेन्ञस्य वा धारकोसिं |

[१. ४. ©] नार्ड्ममहात्राद्यण | RR

अत तं, JauR सदसोदारि प्रत्यश्खालिष्ठन्तो व्क रिति शोतुधिष्णगभिति उपतिष्ठेरत्निति शोषः ।

वद्धिरसि इव्यवानः ॥ ५ ॥

दति ata: |

हे होवोय afgaterfe एतदेव frzuifa, इव्यवानो विषां चसरपुरोडाशसोमानां बोढाऽसि हो बौयसमोपेऽव्ि- ay होतुवेषरकारेण fe सव्वीणि yiiafa यन्ते ॥ ५ ।

Ga Ga, wra इति मेतावरुणशस्येति।

waiaife प्रचेताः॥६॥

इति ate: |

हे मेतावरुणपिष्णुय त्वं प्रचेतः प्रलष्टन्नानासि भिवा- वरूणोह्ि तत्कमे सख्वपजानन्‌ wifes स्वे स्वे कर्मणि wate ti &॥

अत Ga, qa उशिगद्भारिरवस्युरिति argu recta प्रष्तोनामुदच्च इति SEU: सन्तः तुथोसि विण्ठवेदा इति ब्राद्यणां.सिषिष्णंय;, उसिगसि कविः पोतुरिति stq- धिष्णंय, अद्धारिरसि ब॑ंमारिरिति नेष्टुः, अवस्युरसि दुवखानि- ल्च्छावाकख् ।

ठथोसि विश्ववेदा उशिगसि कविरङ्कारिरसि बम्भारि रवच्युरसि दुवस्वान्‌ ॥ ॐ ॥

५.

१.४ तर्डमष्ा्राद्यण | (१. 9. ९.1

अ्रार्थस्तु, ₹े नाह्मणाद्ट सि fur त्वं विश्ववेदाः qa- ज्स्युयनामकोसि, हे पोटधिष्णय त्वं उशिक्‌ कमनोयः कविः क्रांतदशों प्राज्नोसि, नेषु fray तवं अद्रि; qe अरधेरुप- स्पृष्टस्य टच्चरणदौघ्योरिति we रूपमेतत्‌ अ्रासमन्तादोपसं न्नः सोमपालोसि । बंभारिरिति fara: Et बन्धारि सव्बस्याति- श्येन HAT एतत्‌ es: सोमपालोसि । F अच्छावाकषिष्णाय त्वमवस्युः अवोरक्तणं यजमानानामिच्छ तौति अवस्यु लाह Wife | दुवस्वान्‌ दुवः परिचरणं तद्वांञ्चासि ॥ ॐ ॥

अत wa, श्एन्यरसि माजोलौय aaa तिष्ठन्त इति | सदसो gaa तिष्ठन्तो द्चिण्ाभिखुखा माजौ लोयसुपतिष्टरन्‌ ।

शुन्धय॒रसि माजोलोय ॥ ८ ॥

इति पाठः ।

हे माजालीय' तं ‘gaa, शोधयता एतत्रामकोखि अतएव माज्जीलोयभवितानां ग्रइवमसादटौनां माच्जीलत्वेन प्रच्षालितत्वाधिकरणत्वेन शोधकोसि॥ ट ॥

अत तं, छतधामेत्यौडम्बरौमिति । सदसो grea विन्त; परत्यञ्मुखा श्रोषुम्बरौ सुपतिष्ठेर्‌ ।

ऋतधामासि Sorta: ws ॥

` दूति ate: हे अम्बर, त्वं ऋतधामा, ऋतं सत्यं यन्नो वा धामा-

[१. ४. १२.1 ताख्डाम्ाब्राद्मण । ११

aera यस्याः सा ऋतधामा ॐ दण्यसि i स्वर्ज्यो तिः उन- तत्वेन खगस्य प्रकाशिका भवसि॥ ९ ॥

अत Gad, wae इति ब्रह्मसदनदा्यैव तिन्तः । पाठस्तु

सम दरोसि विश्वव्यचा; ॥ १० ॥

Saget त्वं “समुदः समुद्रवत्‌ Wife वेद तयोक्े- मन्तः “विश्वव्यचाः' aaa व्याप्तोसि ॥ ९० ॥ |

खतं, उत्तरेण सदो गत्वान्तव्व दि मरत्यमुखालिष्ठन्तोडि- रिति प्रजद्ितमिति। प्रजङ्ितशब्देन पुराणो गाहपत्योभि- Waa, तमुपतिष्टेरन्‌ ।

अह्िरसि TAT: 1 AQ tt

दूति पाटः) |

'अद्िरसिः हन्ता रचचःप्र्तीनां get qa मूले भादौ अधानकाले प्रथमक््नातोसि हे प्रजदित इति ll Ay I

ad, wa इति गाहेपत्यभिति। यः पुरातन अड afta: स॒ इटानोमौत्तरबेदिकमप्रणयना दूह गाेपत्य सम्मन- ससुपतिषेरन्‌ |

अजोखयेकपात्‌ ॥ १२॥

हे नूतनगाहपत्य त्वं Sam! गमनशील: सन्नस्य Ula:

१६ ATUBALIATHTS | [t. ४.१५]

-उन्तरवेदिं प्रति गच्छति 1 aq प्रजड्ितेन ae तख्मादेकपा- दसि ॥ ९२॥

aa Ga, सगरा इति दच्िणाग्नेदायतनमिति उप- तिषटेरन्‌ इति शेषः । पाठस्तु,

सगरा असि बध्युः ॥ VB y (सगरा wen गरण्येन इविभेचणेन सहितः “gay मुले भवच्चासि । हे दक्िणाग्न्याश्चवेति ॥ १३॥ षतं, कव्य इति दचिणवेद्यंतभिति महाबेदेररचिणं ate दचिणमुखा उपतिष्ोरन्‌ । पाठस्तु, HANG कव्यवाहनः ॥ १४ ॥ हे वेदिदच्िणपाश्वं त्वं कन्योसि' स्तुत्योसि तथा ‹“कव्य- aves: कव्यं पिदभ्यो देयं हविः तस्य वोढा चासि दचि- णाभिसुखेन पिलय हविः प्रचुज्यते iol अत्‌. खत, तत्रैव तिष्ठन्तः wala समन्वीच्यमाणः पातमेतीति। उपखितः waite धिष्णियान्‌ पुनः पुनः समोच्छमाणाः पातमेति संइत्योपविष्ठेरन्‌ । पाठस्तु,

पात साग्नयो रोदरेणानोकेन fava मा नमो वोस्तु मा fechas ॥ १५ ॥

उपर्यिताः डे wera} धिष्णेपष्ववख्िता चुद्मदीयेन रौद्रेण

ft. ५. ९.1 ATRSASTATSIY | ३७

अस्हिरोधिविनाश्केन ata अनीकेन तेजसा मामां पात रचत । तथा मा पिश्त ममापेचितेर्भोगेः पूरयत शपालन- Wa: वो चुद्मभ्ये नमोस्तु मां युयं माद्डिढसिष्ट | अथापर विधानं आआहवनीयादीन्‌ पिष्णणान्‌ सैः Garena ey स्थाय तद्ानौमेव तं तं feuiz समन्वीच्यमाणाः पातमेति मन्त्रं HEA एकवचनोपेतं लत्वा ब्रु; | तत्रोच्यते हि एकक सुष- स्थाय तदच्रूबुरिति शाण्डिल्यो बड्शब्दादेकवत्कूष्ेन्त इति तदथा | waite एककरुपस्थाय याडिमाग्ने रौद्रेणानौकेन पिश्तमा नमसेस्तु मामाड्िद.सौरिति ॥१५।१1४॥

दूति तार्डामडहाब्राद्भाख प्रथमाध्यायख चतुथः खण्ड; |

चय पद्मः खण्डः | अत्र सूत, ऋतस्य द्वारोस इत्यपरो away daw मामा सन्ताप्नमिति प्रविशेचयुरिति।

RA STAT मामा सन्ताघ्रं ॥ १॥

हे सदसः Tals द्वारशाखे ऋतस्य यन्नस्येव दारबाद् भवनय युवाद्तिजम्ब अविश्न्तं मामां मासन्तगसं सन्तापञ्युक्तं मा Fea ॥९॥

ac तार्डयम हा बाद्मण्ं । [१. ५. ४.]

अतर ya, दचिणेनौडुम्नरीं गत्वा तखा ste उपवि- भ्रोयुः नमः सखिभ्यः दतोति। पाठस्तु,

नमः सखिभ्यः THI नमोपर सह्यः ॥ २ ॥

ये सखाय ऋत्विजः WAST सीदन्ति उपविशन्ति ये वा परदेशे सौदन्ति। यद्वा उङ्गाढटसपेणात्पृनं ये सदस्या उपवि- ` श्रन्ति ये चोत्षरकालं तेभ्यो दिविधेभ्यः was नमोस्तु ॥२॥.

अत्र सूतं, दचिणमनुबड्धं दण्डं त्वा श्येन इत्य वेच्छेतेति । ऊपवे शानन्तरं भक्षणाय सोमवचमसम्प्रति za त्मनो efaw qe wa wate दण्ड लत्वा तञ्चम- सन्तिव्येद्खं धारयित्वा श्येन इति मन्त्रेण तं चमसमवेच्छ wat दिति वच्यमाणपदेनान्वयः | पाठस्तु;

श्येनो TAA अम्नेष्ा चक्त॒षावपाश्यमि ॥ २ ॥

चमसस्ित Sata त्रा त्वामहमुङ्ाता श्येनः एतन्ना- मकपच्िवत्‌ प्रवलः सृच्छयदर्शी वा मृत्वा खचच्ता sai दरष्टा सन्‌ अग्नेः सम्बधिना चक्तुपा अरतिहतिवच्नितेनाऽवाद्युखः पश्यामि ॥ ३ ॥

सूतमत्र; इन्द्विति farm भच्येदिति । सशन्बन्तरेफ Wad तूष्णोमिति दिभेचणं स्पटमन्यत्‌ |

दून्दविन्द्रपोतख्य त दन्द्ियावतो गायचदछन्दसः सव्वगणख सन्न गण SRA SIRI मत्षयामि॥४

[१.५.५1 नार्डामहाब्राद्धुण | १९

तव सम्बन्धिनमडसुद्भाता aa भागं भक्षयामि । कीटः श्यस्य तव इन्द्रपीतस्य इन्द्रेण पीत्वाऽवश्ेषितस्य इन्द्रियावतः चच्चरादौन्द्रियपाठवद्ेतुत्वेन तहतः गायचङन्दसः भ्रातःसवने तद्योग्ङन्दोविश्येषोपेतस्य स्वं गण स्याध्व््ुप्रश्डति च तुभिं छ त्विजां AGC sede मदीयपानाथं अन्येकत्विभ्भिः सड भच्चेरनुजातस्य | कीटहश्ोऽहं सर्वगणः सवैः yawatfeaw: त्विग्गरर्वोपितः saga: अन्ये ऋत्विग्‌ भिरनुज्ञातः ॥ ४ ॥

अत Ba, aE इति Gara प्राणानभिखश्रोतेति। wze- शानन्तरं BE सप्तषीनिति सप्ररुख्यान्‌ प्राणान्‌ चक्षुषी नासिके रोवे सुखं चाभिमश्रोत । पाठस्तु,

ऊद स्यप्न ऋभोनपति टखेन्द्रभो तो वाचस्ते सप्त लििजोग्यच्छ्रयस जुषख Alaa TST: ॥ ५ ॥

हे भचचितसोम त्वं ae: शिरोभागं प्राप्तः सन्‌ सप्त ऋषीन्‌ सप्तसं स्येयेतच्छिद्रन्तिनः चक्तुरादीन्द्रियरूपान्‌ खपति- खख Naf! तानाणाययितुं दशंनसाधनत्वादेषाखषि- त्वं ऋषिदृशंनादिति fe निर्क्तं। यहा मोतमादि छषि- पेण सुखावश्ितच्छिद्राणां मुखस्थत्राहषित्वं | एतच्च टदा- THA तस्या, सप्त ऋतयः सप्रतोरे इति मन्त्रेणे मावेव गोतम- भरदाजाविति ब्ग्दयमणेन स््टोलरता। डे वाचस्पते मदीय- सोतरूपाया वाचः पालकसोम त्वं इन्द्रदेवतया पीतः सम्‌ सप्तत्विजो होटमग्टतीनभिलच्छ sare तानाणयाययितुसु-

to ALATA | [१. ५. 9]

च्छरितो भव । ततो लोकं खानं wattage जषस्व सेवसख अवाक्‌ ्र्वाचौनः सन्‌ मावां want: नाभमेरधोन- गच्छेः । शिवो मे सप्त ऋषीनुपतिष्ठख मामेवावाङ्गभिमातिगा इति fe निगमान्तरं॥५॥

अतस्तं, सोम रारधोति दयमिति अभिख्शेदिल- नुषङ्कः |

सोम रार॑धिनो इदि पिता नोसि मम तन्द्मा माह्िध्सोः ॥ ई ॥

हेसोम नो ware हटि दये रारन्धि रमख देभग- वन्‌ एेष्वव्योदिशुणविशिष्ट त्वं नो wate पिता पालयितासि मां उद्गातारं मा feudh 1 वमनरेचनखूप रिंसांमा कार्षौँरित्यथेः ॥ ६ ॥

अत सूतं, सोम गीभिरिति नाभिमिति अभिगशेदित्य- que: | पाठस्तु,

सोम Wie वयं वर्धयामो वचोविदः सुरी कोन आविश ॥ ॐ | छे सोम वाचोविदः मन्बाभिन्ना वयसुद्धातारः गीर्भिः

स्तुतिभिः at त्वां agate: अभिटज्रं कुम्भः | aq सुढ्डोकः सुखंकरो भूत्वा नो Tala अविश ॥ 9 |

[r. ५. 21 ताख्छामद्टाबाद्धय खं । ४१

तं सुञ्राप्याययेदभिशश्याप्यायसख्वेत्येतया गायव्येति । यः प्रतिहन्तो पञ्चादभच्चयत सः तञ्चमसमभिङश्चाप्याययेत्‌ दरोष- कलशात्‌ सोमरसमादाय तेन वद्व॑नमायायनं मन््रेणा भिमशंन- ata ati पाठस्तु,

अ्राप्यायखख समेतु ते विश्वतः सोम sera वाजय VHA ॥ टः ॥

छे सोम त्वं अ्राणायख age ते तव टश्णियं सेलन- समथं बलं विश्वतः waa: सर्वाभ्यो दिग्भ्यः समेतु waa Wag | त्वं च WaT वाजस्य wey बलस्व वा wa सङ्गमे हेतुमेव ॥ ८ ॥

Wa सूतं, तेषामनवेच्छ भक्षणमवमैरिति प्रातःसवन ऊर्वैरिति माध्यन्दिने काव्यैरिति टतीयसवनेपि ठभिरिति सै. वानुसखरेदिति। नार शटसाभिधवचमसान्‌ प्रस्य Tee: मञ्ज्यते | यथेतर्चमसभच्णं श्येनो seat इत्यनेन मन््ेखा- वेच्य पश्चाच्छियते, न तथा तेषान्नाराशदसचमसानां किंत्वनवे- च्येव भक्षणं अवमैरित्यादिभिस्लिभिर्मन्त्र fers सवनेषु नारा- MIWA, न पुनः इन्दविन्दरपोतस्येति तिष्वपि मन्बेष॒पि- भिरित्यादिवाक्यश्येषोनुषज्यते। पाठस्तु,

TARR TIS कायस पिदधभिभं चित मध.

:

४ तरड्यमहानाद्मण | [ar ५. te]

मतो ATUL AS सब्बगणशख्य सवेगण Sasa उप- BAS भत्तयाभि ॥ ९ ॥

विविधाः पित्रः अवमा wat: कव्याच्चेति, एते aq सवनं नाराशंसदेवताः। हे सोम अवमः वतेरोणादि- RAAT अत्ययः रलकैः एतत्‌सं ज्नकेः पिभिः भ्रातः सवने भच्चितस्य ते तव मधुमतो माधुमता माधुव्योपेतस् नाराशंसख्॒ नरः सन्तानभूतेः Wea इति नाराशंसा: पितरः तत्‌ सम्न- न्धाञ्चमसो नाराशंसः तख किञ्चिङ्धागं भक्षयामि, सवे गण- स्येत्यादिि पूवैवत्‌ एवं भवस्ते arate इति मन््योर्योजना । sal wit तस्यां सच्चरन्तः sah काव्यास्तुत्यथोः एतत्‌- we: पिभिः भच्ितस्येतयेतावान्‌ विशेषः ॥ २. । |

अत्र तर, तथेव जङ्कासुपडत्य युंज्यात्‌ सोमं दौच्ताये तपसो मनसो वाच इतौति। यथा पुरा प्रसरेण खकीयां जङ्धा सुपस्यु्च स्तोमो युक्तः तथेवेदानौमपि स्तोमयोगसुपक- रणदर्माभ्यां जद्धाष्पर्थोत fats: । पाठस्तु,

Stat वर्णेन तपसो SUM मनसो afea वाचो विभूत्या प्रजापतिस्वा य॒ नक्त प्रजाभ्यो पानाय ॥१०॥ | ।

दितः पददयातमकाच्चत्वारो aaa: एतदेवाभिप्रेत्य Sera मनोवाक्‌ शब्देचतुभिः अतोकग्रहणं लतं । प्रजा-

[t ५.१९] ATASTAT ETS । ४१

पतिस्तेत्ययं भागः चतुष्वैपि मन्तेष्वनुषज्यते । : तदा aa: छत्‌, अन्तः स्वधां प्रजापतिच्छेतीति । 'रतैचतु्भिः रि सन्तेरेकद्िन्ेव सोते लोमयोग इत्येकः पच्च; । यत Fc ray अाटतस्तोत्राणि चत्वारि लम्बन्ते तेषु चतुरो मन््ान्‌ कमेण रयग्विभक्य सोमयोगः नत्वेकस्िन्रेव सात <a- परः Wa इावपि wat खकारो दर्र॑यति, art yet यतानन्तराणि चत्वारीति । wanig, 2 स्तोम प्रजाप्रतिः प्रजापालको देवः. प्रजाभ्यः प्रजोपका- राथ tera वंन यजमानाजुष्ितनियमङ्पायाः साम- aa त्वा युनक्तुरत्वां योजयतु। तथा अपानाय waa afeaarar: भराणरततेरन्तःप्रवेशनमपाननं तेन fe मण वाचः शरोरे धीयते। wera यतः आशो नं परा भवतीति त्वन्तरं । तद््थंमपि ्रजापति स्तां gam 1 एव> gray faa way योज्यं । डे सोम तपरसो यजमा- नाचुहितसख पयोबतादि ल्पे ण परापतति wt qm इति feqiag विशेषः। मनसो मनस्तत्वस्य मद्िन्ना सर्व. विषयावगाडन शक्तया प्रजापति यनक्तिति adtae faite: 3 -तथाः वाचो विभूत्या विभवनेन सर्व्वपदार्थप्रकाशनसाम्येन -अजापति 2afafa wade एतस्य जप एव <a: योगः। विदत्‌ पञ्चदशसप्रदश्ेकवि.शादयोद्वितीयदतौयः- भ्वायोक्तलचणा WaT | तेषु बड्ष्मवमानसोते तिटत्‌- स्तामो विहितः । तस्मात्‌ पव्येव . वद्धिष्पव मानां गत्वेनाग्ने-

9४ तार्डामहााद्ख १ [१. ५. १०.]

स्तेजरेति aa: चिटत्‌सेाभयोगेभिष्धितः । तथा चतुष्वोज्येष्‌ स्ते तेष पञ्चदं शस्ताभो विदितः पश्च शान्याज्यानीति श्तेः । अतोनाज्यासेारवागेतेन चेचंदश्स्तामयोगे dha बरत्यादि- अन््ोभिद्ितः। अाज्यस्लो तेभ्य SE प्रातःसवनं Tare । अन कतुसंग्रहः, वसतीवर््पां प्राप्तौ मग्वारस्याइधि ग्रे । euig अदाभ्यौ Sat मद्ाभिषवमा चरेत्‌ । उपांशु मन्त्यां - aq इत्वा fray सादयेत्‌ | भधेन्द्रवायवं पातेग््हीता सादयेत्‌ खरे! योमेलावर्णं तत्त श्रौण्ाति पयसा ग्रं । wa खतो feria खतो wait तु umfa 1 zeta yay ग्यज्ञात्यतिग्राद्छयाभिधमग्रहाम्‌ 1 ग्टड्ीत्वोध्यं wat ara: प्रवमानग्रहास््नयः। पूत्धदरोणकलशोपरञ्चाधवनीयकः 1 ते जद्डिष्मवमानाय प्रश्छुयन्तयत पञ्च ते । ग्टहोत्वाभ्िनमाग्नेयपथोः श्यी दुपारतिं । सवनौयपुरोडा र चरित्वा श न्दरवायवं | SAT ae हयो ग्पंतावङ्णशाश्िनयो्ैतिः । शुक्रमन्धादिकान्‌ नेत्वा वमसानवि जुति । संरच्यते ग्रदेन्द्राग्नसोमप्रतिगरस्ततः t आच्यसी वेभ्य ae हि प्रातःसवनसंखितिरिति। अथ नाध्यंदि- नसवने VARTA Tala लोमयोगो बदिष्यवमानवत्‌ अग्नेसेज- सेति मन्त्रेण He: | तएव दू्यायणो माध्यं दिनाभेवपवमा- नयोः पूर्ववोक्रमतिदिशति, ए तत्घ॒व्वे कुच्यीदुत्तरयोः पव मानयो- रिति अग्ने सेजसेति मन्त्रेण पूर्व्वभागं तथैवोङ्गानसखोत्तरभागे fafgfead grara aie, स्तोमयोगेग्निव्युनक्विति एतख स्थाने aga Galgafata, प्रचिपेदिति शेषः ॥ yo ॥

Ce. ४. 22J ATTA ETATSS । ४५

तयोभध्ये माध्यन्दिनसवने rasayana एव मान्वाते,

TIAA मनसा स्तोम यन्नाय Wet दषा- विवन्दर दन्द्रिय्सत्याः कामा AHATAS सन्त्‌ ॥ १९॥

वायुरदँबोऽत् तु प्राषकेणा मनसा सोमं पञ्च दशाख्यम7ध्यन्दि- नपवमानस्तोचाथं BR योजयतु । यज्ञाय इत्यादि ge वद्भयाख्येयं ॥ १९ |

यजमानेन awa श्येनोसील्येतस्य मन्त्रस्य स्याने द्राद्ययणो मन्हयसुन्तरयोः सवनयोदं शयति | टषकोसि खरो- सौति यजमानवाचन इति। तत प्रथम AAA मान्नायते,

टषकोसि चिष्टुप्‌ छन्दा अनुत्वारभे fa मासं पारयामास्तो चयस्य Mla गम्यादिन्द्रवन्तो बनेमद्ि walate बजामिषरं ॥ १२॥

डे मध्यन्द्ि पवमान त्वं विष्ट्वाख्य छन्दोविशिष्टः सन्‌ षकः कामामिवर्षणसमयं इन्द्रोसि। अन्यत्‌ wa श्येनमन्त्- वह्यास्येयं ॥ ९२ ॥

इन्दविन्द्र पोतस्येत्यादि वमसभक्तणमन्त्ः; तं मन्त्रं दरया" यणः मातः सवनसम्बन्धविनियोगावसरणएव तद्िश्रषकथनेनाथी- fea विनिद्ुक्तवान्‌, इन्दव इति fact भचयेयथासवनं

9६ ` तार्डामहहाब्राद्मणं । = ft. १.१५]

छन्दाल्सखादिशन्िति। अतः सवने गायत्न्दस दूति पाठः, माध्यन्दिनि तिष्टप्‌ छन्दस इति, ठतीयसवने जगतो छन्दसः इत्ये तावानेव विश्रोषः। पाठस्तु;

` इन्दविन्द्रपोतस् त इन्दरियावतच्तिष्टण्‌ छन्दलः सवेगणस्य सर्वगण SISA उपह तख भत्तयामि rz

यूव्वेवह्यास्येयं। अथ क्रतुसंग्रहः, माध्यन्दिनि तु सवने पुरोडाशः पशो मेवेत्‌ | ग्रो मर्त्वतीयः स्यात्‌ पवमानेन संस्तुतिः । दधिषम्भरं ते दद्यादचिणास्ते यथायथं । मस- त्वतीयां स्तान्‌ SAT मन्द्रेण समाप्यत इति ॥ ६३ ॥ |

अथ ठतीयसवने, यदिदमाभवपवमानाख्य सोतं तद- यमग्ने सेजसेति Way Waar: RA , तस्य मन्त्स्ो- रत्र भागे यः माठश्चेषः स एवमान्नायते,

BATA वाचा स्तोमं यज्ञाय वोढवे दधा- Feary दून्द्रियः सत्याः कामा यजमानख सन्त्‌ |१४॥

ख्यं देवो वाचा मन््ररूपया स्तोमं सप्तदशाख्य gaa “योजयतु ` अन्यत्‌ पूववत्‌ ॥ १४ ॥

श्यनो सोत्यस्य स्थाने टतीयसवने यजमानेन वाचनीयों wa एबं Qa,

[t. ५. 29] ATTASTAT HTS । ge

स्खरोसि wife wee अन्‌ त्वारभे खस्ति मासं पारयामास्तोचय्यं स्तो गम्यादिन्द्रवन्तो बने- महि भत्तोमहि प्रजामिषं ॥ १५॥

S अभवपवमानाभिमानिन्‌ TS A जगच्छन्द्‌ाः जग- SSA छन्दसा युक्तः सन्‌ खरः Guile: स्तुत्योसि । तथा गयः फलाधिभिगेन्तव्यो सि अन्यत्‌ पूववत्‌ | ९५ ॥

तीयसवने THETA A एवमाग्नायते,

इन्दविन्द्रपोतख त इन्दरियावतो जगच्छन्द्सः सवेग णस्य सर्वगणं SIA उपच्तस्य भच्चयामि ॥१६

gaara । १६ ॥

दराद्यायणः, -सोम्यमाहृतसुङ्गाता वेचचेतायुमं प्राण इति पुनरस्मासु catia इति । सौम्यं चरं अद्व्यभिरातं उङ्धाता Vga इति मन्घेण यजुषा यन्य सन इत्यतुवादना- area तस मन्त्रस्य दध्युसोत्यवसानं स्यात्‌ । यन्ते मन इत्ेतदच्यमाणं वे कलिकं मन््ान्तर नत्वे तेन We तस्यैक- मन्तत्वमस्ति तयोरभयोस्तुखयार्थन विकल्पितत्वात्‌ । तदेतदि- Uae मन्त्रावसानसुक्तं | पाठस्तु,

~. ay मे WG मनसि मे प्राण अयुपलपाग्दचि

as ATSASTATSTS । [१. ५. १९.]

Val मनोयमं गतं यदा मे अपरागतः. रान्ना सोमेन तद्वयं Tatar दप्रसि ॥ १७ ॥

मे मदीयमायुज्जीवनं प्राणसमाच्ितं, sag fate प्राणो वसति तावद्‌ाद्ुरिति कोषीतक्िश्छुतेः । तथा मे मनसि अन्तःकरणे सप्राणो waefaara: समाधितः, सप्राणो सदीयं मन SATA WH कुव्यादित्यथेः। अतएव अाबुपन्नां अयवो मनुष्याः तेषां पालयिव्याख्टवि सान्न अधारभूता्यां सप्राणो वन्तैतां wat तदाश्रयाणां साम्नां चाह धारयिता भूयासमित्यथे;। fag मे मदीयं यदुक्तम्राणविशिषटम्मनो मानसं यमं गतं खलं प्राप्तं या यदिवा मे मनः अपरागतं पुनरावन्तयितुम शक्यं गतं Atay लो किकणएव विषये असक्तं तदुभयविधं मनः रान्ना राजमानेन VY वा सोमेन अवस्यु वो वयं Wea पुन प्रसि धारयामः ॥ ye ॥

यस्तु वैकल्पिक उत्तरो मन्तः स एवमाम्नायते,

TR यमं वेवखतं मनो जगाम दूरगास्तन्प्- अवत्तया पुन जोवातवेन way afcear- तय ॥ १८ ॥

अविवाक्य द्‌ शमेऽङनि या cat aad मन इलेषा ऋक्‌ अद्॒ष्टपत्वाद्छा Afaweta निषिद्धा, दशनेहवि परोचमत-

[१. ५. १९.] ABA STATS | 9९

्भमुपयन्ति यत्मलनच्तसुपेचुः प्रजापरतिख्ेच रिति ब्राह्मणान्‌ | ततः रस्या अनुष्टुमख्थाने एषा पङ्कः प्रयोक्घव्येति केचि- दिति, wuafe aa मनः स्थाने यन्छे यभिति एक इति, खव कारस्तु ठ शमेन्यपि पू्वेस्या wwaqe पादमभ्यस्ख सैवात प्रयोक्तव्या एषा चेति विकल्पिते चोक्तत्वात्‌ यथेव चान्तरं दशमेहन्यभ्यस्येदिति। amg, मे मम मनो मानसं वेवखतं विवखतः way पुत्रं यमं जगाम Woe राज्निष्क्म्य प्राप्नोत्‌ हे सोम त्वं टूरगाः दूरगामी यम- सदनं NTH: सन्‌ मे मदीयं तन्मनः आवर्तय wet देहं प्रत्याटत्तं कुर्‌ किमथं पुनञ्जीवातबे जीवनायतयेषपि जौवितुः न मन्तवे मरणाभावाथे अथोपि च अरिष्टतातये fre feat afeaqg सुखेनावखानं अरिष्टं aq तातवे विस्ताराय fl x I

zeae, afaqyerarhen चवधायाचिणौ विमार्जौ त येनाद्याजिमितीति। तद्खिनंशुलो अवधार्यागुष्टानाभिके दूत्येकेऽचिण fata येनाद्याजिभितीति, afar सोम्य Tate केचित्‌ {weet अङ्ष्ठानाभिके वा अ्रवधाय ताभ्या मचिणी विमार्जीत । ates,

ये नाद्याजिमजयदिचच्य येन श्येनः, शकुन Qe यदा aque सोमो TTA मवि तह्षाठ॥१९॥ ....

ॐ

५ तार्ड्ाम हा बाद्धाख । [१ ६. १.

येन wigifa weae:, fe शब्दो वाक्यालङ्कारे, उप- wig aafeardfa व्यवड्ितेन fasta सम्बध्यते। येन fe waut waftfgaa दूरदशिना afagraqa atte बेधनीोयां watt fave विशेषण वालाग्र अासंजयेत्‌ अभि- जयेत्‌ छन्दसि we लङ्‌ लिट्‌, तथा येन चच्चषा सुपण शोभन- पतनं एतत्‌ संन अभिजयेत्‌ श्चेनोपि खच्छयदर्णोति प्रसिद्धः तमपि खच्छमदशिंत्वेनाभिजयेददित्यर्थः। अदित शथिव्यां अन्यदौयं तञ्चच्रनन्तं wafer वेश्य दिवि प्रलषटटशेन- समधथमाडरभिन्ञाः कथयन्ति, यद्वा wye . सप्तमौ तथेवाण्व- लायनः दी यञ्चचरदितेरनन्तमिति । अदिते देवमातुः सम्ब- न्धि यच्चत्तुरनन्तमवस्थानरडित माङः वेद्‌ाभिन्नाः। तदुक्त ण- विधिष्टं we: खणां ger सोमः मयि दधातु BIA Mek

दूति तार्डयमहााद्मे प्रथ माध्यायख्छ पञ्चमः Saw: |

—o()o—— अथय ae: Gq: |.

अत सूत्रं, Va एव ग्रस्य भचयेदुरोन्द्र, सड इतीति हिविधो fe दशरतः सवमद्ोनशेति attra सत्र्म एवे दशरात्रे यः षोडशिग्र्टोसि तमनेन लेण मचयेचु; | Wey;

[ भके

Ce. ६. १.1 ताखश्छयलहानाद्मणं | ut

Ug. सडोसज्नि तख त दन्द बिन्दरधोतस्येन्द्रिया- वतोऽनष्टप्‌ छन्दसो -हरिवतः ` सव्वगशब्य सव्वेगणं

~ॐ ॐ

SING उपच्छतदखय भत्तयामि ॥ १॥

Sra सोम te इन्द्रसम्बन्धि em बलं असच त्वया खट तस्य॒ .ताहशस्य Agia भ्तयामीति सम्बन्धः, fae qaaq । अनुद्ुप्ङन्दस इति अबुष्टप्‌ खन्दखास्वुचु षोडशि- साग्ना स्तुवते होता चानुष्टुम wa शंरुति ्रतोऽ्ुष्टप्‌ at afaa षोडशग्रहे स तथोक्तः तस्य हरिवत दति षोडश्ि- ase MUTT इरिशन्दसङ्ग7वादेवसुक्तं यदि. इरि we हरितासु Qala तदा इरिवत इत्यसय ॒पदस्यो- qm ॥९॥

तथेव wa उदस्य इरिवदडरिकासु चेत्‌ स्तुवीरन्िति तिष्टप्‌ eeu वाजपेयस्राग्नि मचयेदिति गोतमोजुष्टप्‌ रन्दसेति ` धानंजशांण्डिरन्याविति सूत्रं । पान्तु,

इन्दविन्दरभोतख त इन्दरियाकतोनष्टप्‌ छन्दसः WANT सवे गण SIRNA SAAS भक्तयामि ॥२॥ खक्रोथेः ॥ 2 ॥

अटतसोतरेष परिसमाप्तष स्तुतस्य स्तुतमसौति यजमानं वाचयेत्‌ । पाठश्तु,

५४ वार्ड्यमहाग्राद्यण । Ct. ६. ४.]

` श्तुतख स्तुतभस्यृनेखत्पयखदामास्तोचख Ks गब्याटिन्द्रवन्तोवनेभद्ि मन्लोमहि प्रजाभिषं ॥३॥

डे we अदिखलोम स्तुतस्य diag सोवाणामपि qa wae maafe, तथा BHAT बलवत्‌ स्तुत्यानां देवानां बलकरमकि, पयखत्‌ पयश्मादिकस्य रसस्य हेतु- त्वेन तहेद्सि, गतमन्यत्‌ Iai अत सूलं, इषटवजुष इति पूवस्सिन. वाक्ये यक्‌ ठचे- भ्यः सन्धौ fe कुय्यैरिति जक्तत्वाव्धन्धिलोतः aq wad afaa, afeeta «earn इति मन्ते ष्वमसभन्तः कार्यः | पाठस्तु

दरटयजुषरस्ते देव सोम स्तुतस्तोमखख शस्तो- aug तिरोह्णाख योश्सनिर्गो सनि भ्त eee. हत SIRI भत्तयामि ॥ 8॥

शे सोम देवते तव सब्बन्धौयो wat भक्षणौयो त शेषो रसोऽस्ति तस्य wera भागं भ्यामि कीट शस्य तव इष्टयजुषः इष्ट waa यजुर्यखिन्‌ स तयोक्तः तस THAT सोमो ead तस्य स्तुतस्तोमस्य म्रयुक्तसलोवस शस्तोक्थस्य उञ्चारितशस्त्रस्य॒तिरोद्खुपसख tear तिरोद्ितोऽन्यभिषृतस् परववद्यरभिषत्येत्यवः, GEA ware ऋ त्िग्‌भिरबु-

[१. & oJ ATRARTAT SG । ५१

च्नातस्य sed we: अश्वसमिः अश्वानां सनिता गोसनि- गेवां दाता वा कोट शोऽह SABA रनुन्नातः ॥ ४॥

सूत्र, ठतीयसवने Way lay TART भक्तयित्वा लोभं faqag चतस्य त्वे तीति । पारस्तु,

ऋ तख त्वा देव स्तोम पदे विष्णोद्धीमनि faa- sqiaawm टेव ॒स्तोमानवकरमगन््रभ्ीमह्हि वयं अतिष्ठं Wy

हे सतोम तिटृदादिनामक त्वा त्वां ऋतस्य यज्ञस पदे स्थाने विष्णो tae धामनि तेजसि विसुञ्चामि विदजानिष्े ata त्वं अनवकरं अवकर उपति; तद्रषश्ितमेतत्‌ खानम- गन्‌ प्राप्तोसि गमेलैि मन्ते घसेति से लुक्‌ Teese सि- लोपः मोनोधातोरिति नत्वं वयं च प्रतिष्ठां Ahead fete अगशोमड्ि Aga: एतस्य मन्त्रस्य जपएव सलोमविमोकः॥ ५,

द्राद्यायणः; वषर्‌ कते हारियोजनस्य यथेतपरया दारा निष्कामंतोजपेदयुः सोमेदीति ।

सोमे Wants सोम सहसदस दून्दरियेण ॥ ६ ॥

डे सोम त्वमि सदसो देशात्‌ हे सोम त्वसिन्दरियिण बलेन सहानुमेष्डि मामनुगच्छ ॥ & ॥

qa, सुभूरसीत्यादित्यसुपतिषे रन्िति अस्तमिते द्वार पत्यं चन्द्रमसं न्तराणि वेति i.

५४ ताख्ड्यमहानाह्मण | (१. &. 5]

--सुभूरसि खेष्ठारश्ि देवाना. सःसहेषानां arg- य्येया तन्वा ag जिन्वसि तया मा जिन्व aa at जनय प्रकाशं मा HANS ॥

हे अदिल्त्वं सुट भावयिता दच्यादिद्वारेण सर्वजगत उत्मादयितासि Se: सवभ्यो देवेभ्यः प्रशस्य तमः रश्मिः वड्ध- रश्िकानां देवानां Wa संसदनस्थानं तथा देवानां वातु यातयिता प्रवत्तेयिता ईह शः त्वं यया अनुग होत्या तन्वा el त्राद्मणजातिं जिन्वसि प्रणयसि मा मान्तया तन्वा जिन्व प्रीणय जिन्विप्रीणनाथेः तथा मां जनय प्रादुभावय प्रकाशं भ्रकाशवन्तं मामांकुर कुशलोसावौद्गान्े Awad प्रसिद्ध कुर्‌ ॥ ॐ ॥

qa, आग्नौध्रीये द्वे चाङती जुद्धदुरपां पुष्मिति vate खाष्ाकारेणोत्तरामिति ।

अपां पष्ममखयोषधोनाःरस RE प्रियतमः. विः खाडा॥ ट८॥

SMa त्वं पां पुष्पं सारभृतोसि प्रशस्रसोपेतत्वात्‌ ओषधोना, रसः सारखासि सोमो वा आ्ओोषधौना, राजेति श्तेः, तथा इन्द्रस्य प्रियतममतिश्रायेन भियं हविच्चासि ag तुभ्यं Qret इद्माज्वं हविखमजामि ॥ ट ॥ . .

[t ३. १९.) तार्डामद्ा्राह्मणं । ५५ नेत्य पवभिद्ा हारियोजनस्य त इति दिरूपत्राय wat: दाडवनौीयखान्तः परिधिं निवपेदुरिति उन्नेत उद्धयस्त्ेत्यबु- qa way धानाः ददिरुपत्राय पञ्ादोत्तरवेदिकस्याग्नेरन्तं परिधिषानाः frat: | |

Tiwary ते टेव सोमे्टयजुषः स्तु तस्तामख WARIS योश्चसनिर्गो सनि च स्तयो पचत उप- Bag भक्तयामि॥€ ॥

S ta द्योतमान सोम अवशरेयाणां धनानामेव सोमसम्ब- न्धात्‌ सोमेत्यामन्णं, हारियोजनस्य इरी इन्द्रस्य aret येन सोमेन रथे चुज्येते स्ार्ग्योजनसत्सम्बन्धी हारियोजनः तख धानाख्यद्रव्यस्य ते तव एकदेश भच्यामोति सम्बन्धः । अन्यत्‌ पववेवद्या स्थेयं ॥ २. ॥

खले, अपरपस्पृश्याष्टावष्टौ शकलान्याडइवनीये प्रडरेचुह व- लतय्येत्ये तत्मष्तिभिरिकारान्तैरिति अवयजनमसीत्ये वमन्ते; न ततर खादहाकार इत्यथः ।

देवक्तस्येनसोऽवयजनमसि पिटक्रतयेनसोऽवय- TART मनुष्यज्लतस्येनसोवयजनमयख्यस्मत्‌कछतयखेन- सोवयजनमसि यदिवा च Aa चेनञ्च्म तस्यावयजन- मसि यत्‌ खपन्तञ्च जाग्रतश्चेन श्रम तखावयजनमसि

५६ ATA STAT HS । [t. ६. १२1

यदिद्ाःसश्चाविद्वाः WAG तस्यावयजनमस्ये- नसणनसोवयजनमसि ॥ १०॥

हे अग्नौ प्रर्िष्यमाण शाकल त्वं देवलतसख देवैः लतस्यैन- संः पापस्य AAI GATE Va: यत्‌ छतं पापं तस्य अवय- जनं अपगमनसाधनमसि एवमुत्तरवापि योन्यं अस्प्मत्‌सतसख अस्प्राभिरेव तस्य यदिवाचेत्याद्यास्त्रयो मन्त्राः Year: एनस- एनस दूति वीष्यया सर्ववोपराधो fafeaa सब्वेस्धाप्येनसो विनाशकमिति॥९०॥

दराद्यायणः, अण्युषोमानाम चमसाच्चातल्वालदेशेद्किः पर्णा - सेषु हरितानि eurfa staf भवन्तिते खं चमसं पय्यु पविश्चाश्यषोतेत्यवरटश्च जपेदुरिति । अश्य घोमसंज्नकेषु जल- पूष WALT उङ्गाटण्या यत्‌ चमसोस्ति तस्य परितः उपविष्टा faa उद्गातारो मन्तरेण चमसं YET TAMA: | पाठस्तु,

अण्सु Way ते देव सोम नृभिः सुतस्य ॥ ११॥

हेसोमदेव भिः त्वग्भिः सुतस्याभिषुतखा्च चम- सेषूदकेष धौतस्य शोधितस्य ते तव भचं करो मीत्यन्तरज सम्बन्धः यद्वा MUGUMAATATSTE ॥ ९९॥

द्‌ादयायणः, मधुमन्तभिति पाणोनुपलिन्रेरजिति; स्य टो; । पाठस्तु,

मधुमन्तं भक्तं करोनि ॥ १२॥

[t. & १६.] नारडामहााश्मणं | ५७ मधुमन्तं रसवन्तं wn dag रसं भक्तं भितं करोनि । ९२। | द्रद्यायणः, शम्य इलयुद्‌च्चं चमसब्चि गयेञरिति, परासि- सयेद रित्यथः । पाठस्तु,

श मद्य AAA: ॥ १३॥

Tey योषधीभ्यश्च शं शान्तिरस्तु ॥ ५३ | द्राद्यायणः, कामेत्यध्याल्मावन्तेयेयुरिति, खात्ाऽभिसु- GVA चमसानावन्तयेत्‌ । पाठस्तु,

काम कामं म TUT ॥ १४॥

हे कामसन्ञकदेव मे Sls कामं काम्यं जलजातं अआआव-

a ॥ १४॥ | द्राद्यायशः, ऊभित्युरः सु पाणीजिदधीरन्रिति । माठन्तु,

areata घेडि ॥ १५ ॥

हे सोमपीथ त्वं ऊक बलकरमन्नमसि wa Ger वशकर- मन्नम्द्मयि घेड्ि खापय ॥ १५ ॥

दरद्यायण्यः, भगण सोमेति मुखान्‌ प्राणानभिढशेर- fafa i uteq, : ।

प्राण Vans मे जागृहि ॥ १६॥

हे प्राण मे मम सोमपानाथं जाग्टद्ि प्रबुष्यस् ॥ १६ |

ष्ट

4a तार्डामहाब्राद्धाणं | [१. ६. १७.1

द्राद्यायणः; Bawls गवा दधिभक्तं भशथयेदुरसशुपल्छय efuata इति, अत्र यद्यप्यस्िन्‌ aa दधिक्रात्रेति अष्ठर्पो- श्निविश्नोष एव देवतात्वेनाभिधौयते, तथापि रषिशंब्दयोगा- व्छामान्येन दधिभक्षणे विनियोग इति द्रष्टव्यं । पाठस्तु,

दधिक्रावो अकारिषच्निष्णोरश्वख वाजिनः सु- रभि नो मुखा करत्मन aT ft तारिषत्‌ ॥ १७ ॥

दधि दधड्धारयन्‌ क्रामतीति दधिक्रावा aaa fate fre- नोरलुनासिकः स्यादिति मकारसख्याकारः, तख दधिक्रावृ एतत्‌ सनज्ञकस्याष्वरू पस्य देवस्य अकारिषं पररिरच्तणं लंतवानद्ि कीहशस्य निष्णोअयशौ लस्य वाजिनो बेगवतो वाजिनवतो वा अश्वस्य अश्रोतेरण्वः fet से व्याश्रुवतः, स चद्धिक्रावा देवः सुरमि सुपांसुलगिति शेलुक्‌ सुरभीणि सुगन्धीनि नोऽस्माकं सुखा सुखानि करत्‌ करोतु Ararsargafa च अतारिषत्‌ | अथ AGIA: |

तीयसवनारम्भमादित्यग्रमाचरेत्‌ ।

VHA स्तुवीताथ wae: प्रचरत्ययं | सावित्र वैष्वदेवाख्यो wet सौग्यचर्खलथा । पातीवतग्राटूदं यन्ना यज्ञाय संस्तवः | अग्निमार्तशस्तं खाद्‌ ग्टज्ञोयादारि योजनं । ¦ PATS सवने पात्‌ कुब्धाद्वब्डधं ततः; ॥

[t. 9. t.] ताख्डामहाब्राह्मणं | ५९.

कुर्या इुदयनयेि want यजेत गा । देविका निवेपेहेवसुवासापि यजटव्यथ ॥ उपो बेदिमाग्नेयभिष्ाग्निष्टोमसंखितिः ॥ ९७ ॥ इति शासाद्वयानाद्ये प्रथनाध्यायदख षठः खण्डः |

अथ सप्रभः खण्डः ।

अथ दलानां प्रतिग्रहाय तदङ्गमूतामन््ा रुच्यते way afareaay देवस्य त्वा सवितुः प्रसव TAT वर्णच्ला नयतु देवि faut aATaT aqua teTa मां इति तन्तत्मतिग्राद्यदव्यालुसारेणातिदिश्व तेनाग्तत्वमशौय ace तत्वमश्ीयेति यथार्थ मुक्ता वयोदाव इत्यादि wel मति ata saat तत; क इदं WAT अदादि कामेतत्ते इत्यन्तं जपेत्‌ एतत्घव्बं सुत्तरतर वच्छते |

दरा्यायशः, Bete चेदद्यात Aurela चुरस्ताच्जपं जपित्वा दभशुशटिनाऽष्वसुखानि ayer दाभ्या दा- ग्यामण्वनामभ्यामेकैकस्याण्ठोसील्येतत्‌ मग्छतिभिर्दक्‌ We fafa | पुरस्ताज्जपो देवस्य त्वेत्यादिः तं जपित्वा मतिग्टोता रयसम्बन्विनचतुरोऽष्वान्‌ चतुरभिना मुभ्मेदं छिरमण्डमा रभ्य डद गपवभें GVY YMA | पाठस्तु,

६ ATRASTAT HTT | [१. ७. श.) अश्वोखल्योसि मयोसि ख्योसि वाज्यसि स्चिर- whe sts ॥ १॥

एतान्य्टावश्वनामानि तेषाच्रिवचनं NTA, अस्रोतेव्यी- fangs, 2 अश्व त्वं शीघ्रं व्यापनशौलोसि, अत्यः सतत- गाम्यसि अत सातत्यगमन इति धातुः, मयति: शब्द कम्म Sarge काय्य सि, हयो गन्तासि fe गताविति धातुः, वाजौ- वेगवान्‌ ताहशस्वमसि, सिः स्पणशौोलः अवौम्गममनशोलः ताहशोसि ऋगताविति धातुः अन्येभ्योपि cana इति afay, eat वषणकारी चेचनसमर्थोसि ॥१९॥ अरत खरं, अादिल्यानामिति रथशिर अलभ्य जपेदिति, आलम्भ ठपस्यशंः । पाठस्तु,

श्रादिल्यानां पत्मान्विहि नमल्तेस्त मा मा हि सोः॥ २॥ |

uatfasifa शाखान्तरपाठः। हे रथ afeartat हादशसंख्यानां ्रतिमासं दिवि स्चरतां अरुणया दीनां यत्‌ पत्म Ue सङ्गमनमस्ति agtafs अनुगच्छ अग्रतितगतिभवे- त्यथे;, स्पष्टमन्यत्‌ ॥ २ ॥

दराद्यायणः, यद्रण्यठस्यदायोरिति wae प्रतिग्टक्ली- यान्न चबाणामित्यस्थिंमयः, व्ये सयेत्ययोलो हे ह्िरण्यश्चेति, तत च यटूव्यं रथं चम्भलोडद्िरणयादिनिभितं wre aa वायो-

fe. ४. लारडामहाना हण | ६१

रिति चमविकारं म्रतिण्टज्ञोयात्‌ अखिमयं गजदन्तादिनि- मितम्‌ अयोलोडे fecugfa अयसं ate सौवणेद्धेतय्थं; | Giga,

aaigt तेजसा xfavenfa aaa त्वां aig प्रतिगृह्णामि eae त्वा ade प्रतिण्ह्णा- fan si

चस्य गतदौ गेन्धयाऽपनयनक्षमे वायोग्धदसाधारणं तेनः तेन चम्ड्णयं त्वां अतिग्टह्नामि अखिमयसय धवलत्वेन नच्तत्ाणां atiag अवोमयादीनां तेनसत्वात्‌ qa वजञ्वसेतयुक्त, स्पष्टमन्यत्‌ ॥ ३॥ द्ाद्यायणः, theta रथं गत्वा रथन्तरमसोति, दचिण- च्चक्रमालभेत वामदेव्यमसोत्यपिष्ठानं टद्सोव्युत्तरं चक्रमिति अधिष्ठानं रथोपवे शनसथानं |

रथन्तरमसि वामदेव्यमसि ष्दसि us tt

हे दचिणचक्र त्वं रथन्तरमसि रथन्तरसामवत्‌ खकार्य्य- कुशलभिति, हे अधिष्ठान तवं वामदेव्यमसि यथा वामदेव्यं साम शान्तिकरत्वेन र्कं तथा त्वमपि उपरिटानामधःपतना- इच्कमसि, टद सोति रथन्तरवत्‌ योज्य ॥ ४ ॥ `

६ ATREASTAT TS | [t. ©. ६1

अत Ga, शरद्ान्यद्ध दति रथचक्रे एवे सन्मृज्यादिति, बरे पूव्वेवाताग्रचकरे तएव नत्वषिष्ठानं । पाठस्तु,

ARTE अभितो रथ यो घ्वान्तं वाताग्रसभि- सञ्चरन्तो दूर हेतिरिन्द्रियवान्‌ पती ते नोग्नयः पप्रयः पारयन्तु ॥ ५ ॥

अदान्य गन्तारो अद्नोचातरिति यास्कः | aE नितरा- मच्चन्तौ गच्छन्तौ न्यदश्ेरिति fagateqa: quae: न्यङ्का- दीनां चेति कुत्वं । यौ amen पदार्थयुक्तौ रथमभितः रथस्य aware a a ध्वान्तमन्धकार वाताग्रं वायोः; पुरोभागं चाभि- तः संचरन्तो मअकाशमपेच्यान्धकारेपि गच्छतः शीघ्रगामिनी वा वायोरपि whet गच्छत इत्यथे; यश्च दूरे हेति; इननसाधन- मायुधं हेति; agt विम्रहष्टप्रदेशे ae रथमध्वभागसख स- तथोक्तः परः म्रयुक्तान्याचुधानि gua प्रतिहन्यन्त इत्यथः, इन्द्रियवान्‌ बौयग्यैवान्‌ पतत्री पतत्रे पर्सी त्यान्‌ ted रउप- देशनार्थो यो रथमध्यभागः अ्रग्नयोग्रं नयन्तः यद्वाऽग्निवदयौ- aiftara पप्रयः पालयितारः पूरयितारो at सन्तो नोऽस्मान्‌ धारयन्तु गन्तव्यं प्रापयन्तु प्रपूरण LSTA, त्ट पालनपूरणयो- रित्यस््माहा अह गमहइनजनः किप्रत्यये प्रप्रौतिरूपं ॥ ५॥ Wa wa, बेष्वानर इति efada पादेनारोहेदिति, रथमिति wa: । प्रारस्तु,

o

[१. ७. 9.] तार्डाम हा ब्राह्मण । ६१

वेश्वानरः waa नाकमार् दिवः we मन्द- मानः Gaeta: सपुव्ववञ्जननय ead धनः समान- मर्मन्‌ Tafa Brats: ॥ ६॥

रथप्रतिग्रहोता Grats वेष्वानराल्मना ध्यायन्नारोडेत्‌ efaut प्रतिप्रहोष्यन्‌ न सप्रदशञत्वो व्याटत्य प्रतिग्रज्ञोया- दिति खुलन्तरात्‌ व्याटत्यालानं देवताङूपेणात्ामं ध्यात्वेति fe तस्य व्याख्यानं, वे्वानरः विश्वेषानननराणां fea: एतदा- त्मकं SAAT अन्था HALT पुराण द्व अतीतेषु चगेष्विव ufagt चुगे नाकं दुःखराद्िलेन सुखकरं रथं अर अगरोदेति छन्दसि qeaefac इति वत्त माने लङ कु ख्ह हेभ्य- दति ज्ञे; परटादेशः दिवोदयोतमानख छे पररि भागे सुम न्मभिः शोभनस्तुतिके स्तोटभिमेन्दमानः खूयमानः मदिस्तो कर्मणि यकि म्राप्ते व्यत्ययेन ay faq स बेष्वानरालोद्गाता gaat पूर्वेषां यजमाएनानाभिक तत त्वेति wae वतिः ama जनाय अस्मा अपि यजमानाय समानं WED यावद्‌- aa, yar प्रादात्‌ तत्परिमाणं धनं MAM जनयन्‌ उत्पा दयन्‌ अनित्यमागमशासनमिति तुमभावः अर्मन्‌ अरमनि गमनसाधने Ta उपविष्टो जाग्टविः जागद्कः सन्‌ Tafa तेन रथेन परितो गच्छति । ६ ॥

अत Ga, Wey जपेत्‌गिदेषत इति । पाठस्तु;

Tt ताश्छामहान दण । [१, ७. 2.1

गिदष ते रथ एष वामश्िना रथोरिष्टो fing- HAT YO ॥

fret नाम रथपालकः afaea: हे fae ते.त्वदीयशस्ममा- देनं पालयेत्यभिप्रायः हे अश्विना wfett एष रथः वां बुवयोः सम्बन्धो अतोऽयं अरिष्टो ufefea: qua: विश्व मेषजः fag: सरनवभवदयियेक्तञ्च भवतु ॥ ॐ I

aaa, लश्रोति सव्यानभीखूनायच्छेदिति, अभोशवो श्व बन्धनरञ्जव* |

HUTA सव्यानायच्छ ॥ ट ॥

लशानुनपम सव्यपाश्वंस्थानां watat धारयिता 2 HUTA सव्यान्‌ वामभागख्ितान्‌ अश्वबन्धकान. पाशानायच्छ अआकष्ण नियच्छ || ट ॥

अत Gd, दासेति efaaraargiariefa |

दासनो SCAQTATTSTT ॥ € ॥

दासनुटवविग्ेषो दचिणभागस्ितानां रश्मोनान्नियमिता पव्ववत्‌ योजना ॥ २. ॥

दूति तारड्ामहानाद्खे प्रथमाध्यायख सप्रमः खण्डः |

[ &y ]

अथ टमः Vee: |

Wa Sa, Talat देवस्यत्वेति Frarany tia, wars efaurat म्रतिग्रहे प्रथमतो देवस्यत्वेति मन्त्रं जपेत्‌ । पाठस्तु,

देवस्य त्वा सवितुः प्रसवेश्विनोव्बौडग्यां पृष्णो स्ताभ्यां ATTA WY

सवितुः प्रेरकस्य tay ned प्रेरणे अनुज्ञायां सत्यां त्वा त्वां दचि्ंग भ्रतिग्यज्ञामि aa ated स्तौ च साधनं अं समणिबन्धनयोमेध्यवर्न्तो दीर्घो मागो are; मणिबन्धस्या- gsafea: सांखलिभोगो हसः, अश्विनोबाष्ोरभिमानिदेवो TAY पूषा, ततस्तयो स्तत्‌ सम्बन्धोभिधौ यते ॥ ९ ॥

अतर स्वम्‌, वरुणस्तेति यथादेवतं प्रतिग्टङ्वोयादिति, यख्य द्रव्यस्य या देवता प्रतिग्रहमन्त्रे पठिता तामादिश्च तत्‌ द्रव्यं प्रतिग्टज्ञोयात्‌ aqua अग्नये हिरण्यं वायवे खग- मित्यादि । पादस्तु,

वरुणस्त्वा नयतु देवि eft वरुणायश्चम्‌ तनाग्तत्वमशोय वयोदाढे मयान्द्रयो wel प्रतिगर होवे ॥ २॥

हे efaad waa. देवि त्वात्वां वर्णो देवो we

=

६६ ताख्डामहा बाद । [१. र. ६1

wag वरुणप्रीत्यथेमश्वभं प्रतिग्टज्ञाभि तेनानुग्टहोतेनाशेन Wada देवत्वमहमशीय प्राप्तवान दात्रे यजमानाय aaa भूयात्‌ wa प्रतिग्टहोते मयः सुखं भूयात्‌, यदं शिवं तन्मय- दति ears ॥ २॥

अष्वप्रतिग्रहे मन्त्र उक्तः गोप्रतिग्रहे Aware

बक णस्तवा नयतु देवि दल्तिणे AeA गां तया- AMA बयो दावे भयात्‌ मयो wey म्रति- Teg ॥ ३॥ Temas गां प्रतिग्टज्ञामि तया स्ट्रानुग्टद्ीतया गवा we wufaatq गोसतत्सम्बन्धः; Was az ॥ ३॥

अथ अलप्रतिग्रष्े मन्म ।

TEN नयत्‌ देवि द्िगो अम्नयेऽजं ॥ 8 ॥

अष्धिन्‌ मन्त्रे तेनाख्तत्वमित्यादे रुत्तरभागस्यानुषन्ञो दर्ट- व्यः, प्रजाप्रतिशुखाद ग्नेरजस्य TUNA, TAA, अन्यत्‌ wag ॥ ४ ॥

अथ हिरण्यस्य प्रतिग्रहे मन्माडइ।

अम्नये हिरण्यम्‌ ॥ ५ ॥

afar मन्त्र TeV: TART तेनेत्यादेरुत्तरभा- गस्याचुषङ्ग; का्धेः, हिरण्यस्य अग्निरेतो रूपत्वात्‌ सम्बन्धः ॥५॥ अलायाः भ्रतिग्रे AMAT |

[१ =. 9] ATTRA YTS । as अम्नोप्ोमाग्यामजान्तयाग्डतत्वम प्रीय वयो Sa भयान्ममयो मद्यं प्रतिष्टोते ॥ ई ॥

afaq मन्त्रे वरुणसख्ेत्यादेः पूव्वेभागस्यैवानुषङ्गः, अ- Wal AT UN यद्जेति शखत्यन्तरादजाया, अग्नेः सम्बन्धः; लताभृतख सोमस्य wrayer सारभरूतत्वेन अजया उपजौब्य- त्ात्तत्घम्बन्धः, तथा चोक्तम्‌ श्यामलासला तु निष्मन्रा Wary च्छागमोजनमिति ॥ € ॥ | | अन्तस्येति मन्तो लिङ्ादन्नप्रतिग्रद विनियोज्यः, aa कारस्तु अवेः प्रतिग्रहे अयम्बन््ोऽधिक इति दशेयति, wa- स्येति ' माग्वारुणाद्वेः प्रतिग्रहे अयन्यन््रोऽधिक दति eu- यति, अन्नस्येति मराग्वारुणाद्वेः vias वरुणब्डेत्यतः पूरे वा Wa मनवो जणः। तत्पाठस्तु,

अन््रखान्नपतिः प्रादारनमोवख शुष्मिणो नमो विश्वजनख क्षामाय भक्ति मा मा Feat: ॥ ७ ॥

अन्नस्येति wate भ्रोषविवच्चायां षष्टी, अनस्य पतिः अन्नानां पालयिता भ्रत्रखान्ं ay प्रादात्‌ दंत्तवानन्नं विश्रोव्यते ्रननमोवस्य अमवा रोग सदरडितसयारोग्यकरस्य एश्मिणो बलवतो बलदेतुभूतस्य इमे अपि क्ड्येणि welt तद्या- अन्नपतये अग्नये नमोस्तु adware विष्ठज्जनस्य wantfe- जातस्य चामएय waafed ेजेचे चये . तात्‌ क्रोधिकरणे

qc ATQTTRTAT ES । Cro ej

चेति क्तरि fast चायोमः इति तकारस्य मकारः ईहशाम्नये इत्यथः, रे भुष्ति sated पालयिति तडुपभोक्ञारं मां मा fezat: ॥ ॐ ॥

श्वेः प्ठन्तरोपभोगसाधनतरेन waa संस्तावकन्तत्‌- भरति ग्रङमन्तेकदे शुक्रा तच्छेषमन्तमाष् |

TUE नयत्‌ देवि दत्तिणे त्वष्रेऽविं तवाब्टतत्व- AUT वयो दात्रे भूयान््मयो Way प्रतिग्रहोले ॥ ८ ॥

त्वष्टा fe quai कन्त तवष्टा वे पञ्यूनां भिथ॒नानां रूप- afefa Raa, नानारूपा अवयो भवन्तोति त्वष्ट रेख सम्बन्धः, शिष्टं wea ॥ ८ ॥

अत खूं, म्नास्ता लन्तन्िति वसनस्येति,) वस््रप्रतिग्र् ग्नास्वा छन्तत्रिति प्राग्वारुणयात्पुर स्ताज्जपादइा जपेत्‌ यदि तत्‌ वस््रमतन्तुनिभ्भरितं वल्कलादिजं स्ान्तत्रायं मन्त्रो न योज्यः | तवर तर, तदुदस्येदतान्तव इति । पाठस्तु,

FATA AAA बयिचमोवयन्‌ ॥ € ॥

गच्छन्ति पुमांस एनामिति wifes: हे Ta AT त्वां अलन्तन्‌ निष्मादनानन्तर anata seta सम्पादितवन्तः RN: श्रपः BA तदन्तो वा तन्तुग्रयथनकुशलाः पुरुषा, अत- waa तन्तवः Gee दौषांणि वाणि तान्यकुव्बन्नित्यथे; ता

[१. ८. १२.] तारडामद्ा बाह्मण | ६९

वयित; वेञ्‌. तन्तुसन्ताने वयनकर्व्यो योषितः वयन्‌ facelt- नानि Pathe समयोजयन्‌ ॥ 2 ॥ अथ वचस्त्रप्रतिग्र हमन्तविशेषः |

वरुणस्त्वा नयतु देवि दत्तिणे ट्स्पतये वाससते- नाग्टतत्वमश्रोय वयो दात्रे HAA मद्यं प्रतिग्- sla ॥ १०॥ BET: ॥ १० ॥ ` असनशव्यादेरण्वेतनवस्तुनः; प्रतिग्रहे AAAS | वरूण स्त्वा नयतु ea दत्तिण उन्तानायाङ्किर- सायाम्राणत्‌ तेनाग्टतत्वमश्चोय वयोदाले भूयान््मयो way प्रतिग्रहोले ॥ ११॥ दयं वा उत्तान अाङ्किरस इति Aaa, saa ्ाङ्गिरस इति शब्द्‌ाभ्यासुच्यते, ऊद सुखत्वा दन्तान अक्किर- VATE लब्बत्वादङ्गिरसः लोकाभिप्रायेण पंलिङ्गता, अप्रा

णतो भूमे निष्क्यत्वसाम्यात्सम्बन्धः, अन्यतपूव्ववत्‌ ॥ १९१॥ उष्टप्रतिग्रहमन्तर माष |

वरुणस्त्वा नयत्‌ देवि Shaw THY उदरं ॥ १२॥

तेनेत्यादे बो क्यभे षस्यानुषङ्गः ॥ ६२ ॥

७७ तार्डामष्ा बराह्यख | fe. स. १५.] , गप्र तिग्रडमाद | वायवे wi तेनाग्टतत्वमशौय बयोदाले भूया AA मद्यं प्रतिग्रोने ॥ १३॥ वरुणस्तेति पृव्वभागय्यानुषङ्गः, खगस्य शौघ्रगामित्वात्‌ तद्वाहनत्वाहाद्ुसब्नन्धः, खष्टादीन्यपि waefaw देयानि tsi परुषडस्तिवराव्रोहोणां प्रतिग्रहे चतुरो Haare । वरूण सतवा नयत्‌ देवि दत्तिणे प्रजापतये परुषं, प्रजापतये हस्तिनं, अजापरतये acre, प्रजापतय जीद्दियवाटस्तेरग्तत्वमशोय बयोदाबे भूयान््मयो wel प्रतिग्र होवें ॥ १8 ॥ अत yaaa तेने्याद्य॒त्तरभागानुषङ्कः; इस्तिमन्ते पूर्वो त्तरयोद्गं योरप्यनुषज्ग;, तथा वराहमन्ते ब्रौष्डियवमन्ते तु पूववैमा गख वानुषङ्गः, Aa ॒पुनव्रींड्ियवयोरेकणएव दीयते तच सन्तो विभज्य प्रयोक्तव्यः; प्रजापतये ALS प्रजापतये यवा- निति, प्रजापतिना ख्ष्टत्वात्‌ पुरुषादौनां aaa: ॥ १४॥ , तिलमाषप्रतिग्रहे. मन्त्रमा़ | TU नयत्‌ ट वि चिणो wares तिलमा- MARCA TTT भूयान्मयो . मह्य afaqeta WN

[१ = १७.] तार्डामहाबाद्मणं | of

तिलमाषादीनां त्तेबजन्यत्ात्तत्छामिना सम्बन्धः ॥ १५ ॥ अश्व गड भसङ्करजस्य प्रतिग्रहे मन्त्रमाद । :

aque नयतु देवि efaa सविलेश्चतर बाऽश्वतरों वा तयाड्तत्वसश्ोय saga भूया- न्यो मद्यं प्रतिग्रहे ॥ १६ ॥

awe सवितुः मरेरणाद्विलच्णएमातापिद्टभ्यां विजातीय- स्याश्वतरस्योत्पत्तिः ॥ १६ |

अत सूर, तेन कडद्मिलयुपरिष्टाज्जप इति, afga मन्ते तेनाख्तत्वमित्यादि प्रतिग्रहो इत्यन्त उत्तरभागो नान्नातः तस्िन्‌ मन्त्रे तं भागमनुषज्य जपेत्‌ | पाठस्तु,

HTS HAAS: कामायादात्कामो दाता कामः प्रतिग्रहोता कामः समुदरमाविशत्कामेन त्वा. अतिण्ह्कामि कामेतत्ते ॥ १७ ॥

क शब्ट्ाभिषेयः प्रजापतिरिदं दत्िणाद्रव्यं ag प्रजा- पतये अदात्‌ दत्तवान्‌ ्रजापतिरेव सव्वाला द्‌ानम्रतिग्रहयोः Safa भावः एवमनेन मन्त्रेण सृते सति द्‌ाद्य्रतिग्रहोतोः फलं पापराह्ित्यञ्च भवति । तथा कामः कामाय दाटखर्गा- दिफलकामनया यजमानो दाटकलिजच्च धनकामनया म्रति- gia अत रमयत कामस्येव प्रयोजकत्वं, मतिग्रहोढलं

७२ ताश्डामद्ाब्राह्मण्य | [१. ९. 1.1

ख कामस्यैवेलयेतङ्गोके प्रसिद्धमिति, कामो दाता कामः प्रति- ग्रहीता इत्यच्यते न fe निष्कामे पररि्राजकादौ तदस्तिसच कामः समुद्रमाविशत्‌ भां परित्यज्य यत क्रापि गच्छत्वित्यथेः, कस्यावस्ितौ तेन कामेन हेतुना त्वां प्रतिग्यह्लाभि ततो डे काम waya ते तवेव तिष्ठतु नाल्नानं मे स्यु शलिित्यथैः । सोयं मन््ोष्वव्यै शाखायामाग्नातः तदीयन्रद्यण्यान्‌ नौत्वा व्याख्या- aq क इदं कस्मादित्याह प्रजापते वकः स प्रजापतये ददाति कामः कामायेल्याद कामेन fe ददाति कामेन प्रति ग्टज्ञाति कामो दाता कामः प्रतिग्रोतेल्यण्ड कामो fe eat कामः प्रतिग्रहीता ata; समुद्रमाविशेत्याष wae इव कामयते न ड कामखान्तोसि न wage कामेन त्वा प्रति- ग्टज्ञामौत्या येन कामः ufaegifa स एवेनमसुद्धिज्ञोके efaurfacata न म्रतिग्रोतुरिच्छति॥१७॥

दूति ताख्डयमहाबाद्धण् प्रथसाध्धायसख

अरम: खण्डः | 6 = aq नवमः खण्डः |

wa qa, रश्जिरसीत्येतावज्ुवाकौ सोमभागास्तेः vera लुपव्वे४स्तो तान्यनु मन्येत AP स्तेव्यामः अशस्तेरिलयक्त इति रश्सिरसोत्ये कोढुवाकः. तन्तुरसौत्यपरः .तयोरबुवाक्यो रान्ना-

‘Tt. €. t.] ATAASTAT STU i ‘98

ता ये मन्तास्तेषां स्ामविभाग इति arava fazverfe- स्तोमान्‌ भजन्त्येते wet इति तच्छब्दव्यु त्यत्िः, खद्भातारो बह्मा प्रलयेवमनुज्ञां प्राथेयन्ते ब्रह्मन्‌ खोष्यामः भशाख्लरिति, दानीं बद्िष्पवमानादौन्यतिरिक्तसलोतपय्बेन्तानि यानि चय- स्तिः सोताणि सन्तितानि तैः सोमभागे शावत्‌संख्यैः कमेण AGT रय गनुमन््येत्‌, अापस्तं बोप्या TA MAA इत्युच्यमाने देव सवितरेतत्ते प्रारेत्यनुदरूत्य रश्सिरसि याय त्वा चयच्छिन्वस्तुतेति सखोति, सर्व्वसोत्रा्णामेष कर्प SAT gut स्ोमभागानां दधाति, इादशाग्निशामे wets षोडशषोडशिनि सप्रदशवाजपेये एकोनतिट्दतियत्रे aa- स्त्रिट्णदपतोग्यौग्नि इति । तत्रायं मथमसोमभागमन्त्ः,

cata war त्वा wa जिन्व afaanaar- SAAT सतत ॥ १ ॥

तेत्तीरीयाणां पञ्चमकार्डोक्तव्राद्यमणे रश्मिरिति मन््ाणा- मादित्यादिर्षिहेतुत्वाभिधानादादित्यादिपरतया रण््यादि- URTATAM: तन्तु ब्राद्मणमुत्त रते दाहरिग्यते। हे भादित्य त्वं रश्िरसि रश्िदुक्तोसि देवा यद्छिन्‌ चियन्ति निवसन्ति इति सोत्र सम्बन्धः चयः Te याय ततृसद्ाय तत्परा्यथं हे aifea mi quaifa de: ततः षयं देवसङ्कुष्छिन्ब भीणय way देवविषयत्वं तेत्तिरौीवाखतीयकाण्डोक्त ब्राह्मणो

Yo

७8 ताण्डयमडहा बाद | [१. 2. J

समामनन्ति रश्िरसि war त्वा चयं चिन्वेत्या देवे चय ufa यहा बद्िष्पमवमानादिकं sata wats डहेखलोतव त्वं रश्िवेम्बन्धकोसि यन्नस्य ताहशं त्वां लयाय यजमानस्य निवासाय प्रयोजयामौ ति शेषः चयन्िवासः यजमानस्य we वा जिन्व मरोणय हे उङ्भातारो यूयं सविद्प्रसुताः सविता मेर केणादित्यरूपेणान्तयामिणा प्रेरिताः सन्तो टृश्यतये seq ufted ब्रह्म तख पल्य लो देवतायै aqme qa स्तुतिं कुरत ie ll

अथ हितोयस्तोमभागमन्वः |

परेतिरसि waa त्वा wal जिन्व सविदठ्रखता- TEMA WA ॥ २॥

डे walfenfaa देव त्वं प्रेतिरसि परेतिगंतिः साश्व WHET शास्त्रा्थीनुरूपत्वात्मलष्टा गति यस्येति fare: धर्म्मो धर्म्माय तदनुष्टाटमनुष्याथं agqura धम इति खुत्यन्तरे ARMAS त्वां स्मरामि त्वमपि धमं तदनुष्टाटमनुष्यम्‌ जिन्व म्रौणय यद्वा जापि qaaq सो बपरतया ate, अन्यत्मू- व्वेवत्‌ ॥ २॥

अथ aaa,

अन्वितिरसि fea त्वा दिवं जिन्व सविप्र ताषृष्स्यतये स्तत ॥ ३ ॥

[t. ९. ६ ताखडयमडा बा दण | ७५ हेखलोत त्वं अन्विति अनुक्कलनतिदुक्तोसि तं त्वां fea Rare योजयामि त्वं द दिवं द्युलोकं जिन्व प्रीणय ॥३॥ अथ चतुथः | सन्धिरखयन्तरिन्षाय त्वांतरित्तं जिन्व सविद प्रखतादृस्यतये स्तत ॥ ४ ॥ हे सोतविरशेष त्वं सन्धिरसि उभयतः स्थिताभ्यां लोवाभ्यां सन्धिः सन्धोयमानोसि aed at अन्तरि्ाय अन्तरित

लोकां प्रयोजयामि त्वं चान्तरिचं मणय ॥ ४॥ अथ पञ्चमः |

प्रतिधिरसि एथिव्ये त्वा एयिवोक्निन्व सविद्- HAM दद्स्यतये स्तत ॥ ५॥ दे स्तुतिविश्रष त्वं प्रतिधिः प्रतिरुखं धोयते आतख्वन- सखमाघ्ययेमिति म्रतिधिः तादशोसि, भ्न्यत्‌ पूृल्ेवद्योज्यं ॥ ५ ॥ अथ षष्ठः | विष्टम्भोसि sey त्वा ठि जिन्व सविदटप्रखता- षस्य तयं स्तत ॥ ६ ॥ हे माध्यन्दिनिसवनपवमान त्वं विषटभो यज्ञस्य विशेषेण

wafaa भधारकोसितंत्वां ver यज्ञमूलमूताये Waraaita त्व च टषटियथाभरवति तथा at प्रीणय ॥ an. ..

७६ तार्या बाह्मण । [१. ९. € ] Gay सप्रमः। Ware त्वाहजिन्व सविद्धप्रखता sees स्तुत ॥ ॐ ॥

हेसतोतविरेष त्वं प्राचः प्रकषण रच्कोसि aay अह रथे प्रयोजयाभमि त्वं चाडज्निन्व प्रीणय ॥ Il थधाइदटरमः | अन्वासि राले त्वा रानिच्छिन्व afaanefaar दस्पतये GA ॥ ८ ॥

हे खलोतविशेष त्वं अन्वा अतुगन्तासि अनुपव्वादातेव्वौ एतद्रू त्वां wa wae प्रयोजयाभि त्वं च रालिं प्रीणय, दूलमषटभिः खोमभागेरादित्याना ख्ज्यमानां fa: म्रतिपा- feat Wen

अतः; पररमग्निष्टोमस्य चत्वारि खलोताणि तदीयेखतुभिः

खलोमभागैः प्रजापतिना ख्ञ्यमानान्‌ वसून. रद्रानादित्यान्‌ भोणयति ।

अथ नवमः |

उशिगसि वसुभ्यस्त्वा वदन्‌ जिन्व॒ सविद्धम्र- ता उडस्पतये सतुत ॥ ₹ ॥

हे शोतविश्ेष त्वं रशिक्‌ कमनोयोसि त्वं वसुभ्यः वसूनां Tae त्वां योजयामि त्वं च वसन्‌ प्रोष्य ॥ २.॥

[t. €. ta] ATRAETATSG | ७७ अथ दशमः | प्रकेतोसि श्ट्रग्यस्वा शटाच्छिनव सविटप्र्ता हृस्यतये स्तत ॥ १० ॥ डे खोतविेष त्वं मकेतः wae केतः च्रातासि, अन्यत्‌ पव्वेवत्‌ योज्यं ॥ ९० ॥ | अथेकाद शः | सुदोतिरस्यादिल्येग्यस्त्वादित्याज्जिन्व सविद्धग्र- दता SEMAT स्तत ॥ ११॥

डे gfafaae त्वं सुद्ातिः सुदौ्तिरसि त्वामादिल्यानां Was प्रयोजयामि त्वं चादित्यान्‌ प्रीणय ॥ १९\॥

अथ दादशः।

arte fraaen frat सविदमद्ता SEMAT TA ॥ १२॥

हे खो त्वमोजःसारभूतोसि सारो दग्निष्टोमसाम a पितृणां मोत्यये प्रयोजयामि त्वं च पितुन्‌ प्रीणयेति ॥ \२॥

दति ताख्डालहाबाद्णे प्रथमाध्याय नवमः was: |

—o()o—

[ eG j

अथ दशमः SUB: |

` अथ त्रयोदशः ।.-

तन्तरसि wae भजा जिन्वं सविद्टपर्ता हदस्यतये Wa ॥ १॥

हे स्तुतिविशेष त्वं तन्तुः सन्तानद्ेतुरसि अतस्ता मनाधे अमयोजयामि त्वं च प्रजाः प्रीणय Hf ` अथ चतुंशः।

tages सविट मस्ता

SEAT स्तुत ॥ २॥ # न

डेस्तोतर त्वं रेवत्‌ रयिमत्‌ धनचुकतं धनप्रदमसि अतः भ्रोष- we त्वां अयोजयामि ॥ २॥ `अय पद्चदशः 1 +

एतनाषाडसि पश्यभ्यस्वा पश क्छिन्व सविटमस्ता दस्यतये स्तत ॥ ३॥

हे स्तुतिविश्येष त्वं तनाषाट्‌ शतनानां शात्रवौनां सेनानां सोढा अभिभूतास्सि अतः पशुभ्यः शत्‌ सम्बन्धिभ्यः TAM त्वां मयोजयामि त्वं च तान्‌ पून्‌ मद्यं रदाय प्रोणय ॥ ३ ॥

[t. to. ६] ATUTASTAT HTS । 08 अथ षोडशः |

अभिजिदसि युक्घग्रावेन्द्राय agian सविद- दता STRAIT स्तत ॥ 8 ॥

डे षोड्शिसोतर त्वमनिजित्‌ अरभिजयहेतुरसि तया amar अभिषवं युक्ता ग्रावाणो येन स तथोक्तः ताहशच्ासि सर्व्वदा सोमबद्धसीत्यथः, अतस्तं CA प्रयोजयामि त्वं चेन्द्र मोणय ॥ ४ ॥

अथ VATU! ।

अधिपतिरसि प्राणाय त्वा माणल्जिन्व सविद्ध- Waa इ्स्पतये WT ५ ॥

डे स्तोतविश्ेष त्वं अधिपतिः राविपव्यीयगतानां सोता- ष्णां सुखयसि अतस्ां प्राणाय मुख्यप्राणटन्यथं प्रयोजयामि, गतमन्यत्‌ ॥ ५ ॥

अथाऽष्टादशः |

धरूणोख पानाय त्वाऽपानब्चिन्व सविदटम्र्ता इृस्सतये स्तुत ॥ ६ ॥

डे स्तुतिविषेष त्व धरुणोसि wee धारकासि अपानेन, भ्राणवायोः शरीरे धारयिता अपानः, तदथं त्वां प्रयोजयाभि त्वं च ताषहटशमपानं मीशय ।॥ ६ ॥ `

Ko ATABASTAT SS | [t. to. &j A अथे कोनविट.शः |

Waite Wye त्वां चक्तजिन्व सविटता इ्स्यतयं स्तुत ॥ ॐ ॥

डे स्तुतिविशेष त्वं way: सम्यक arama; अादित्योसि अतस्तं wat wa प्रयोजयामि अदित्योडि त्वं चच्‌- जिन्व प्रीणय ॥ ॐ ॥

अथय विदशः।

वयोधा असि ओवाय त्वा यलं जिन्व afaa- मर्ता TEA सतुत ॥ ट ॥ हे सोतवविशेष त्व वयोधाः वयसोन्नस्य यायुषोवा घारयि-

तासि त्वां Nara safer प्रयोजयामि, गतसन्यत्‌ Well अयेक विट.शाद्या त्वारो मन्त्राः ।

fagefa चिते त्वा, zeta सहते त्वा, uzefa भते त्वानडृदस्छनृष्ते त्वा सविद्परसुता इहस्स तये स्तुत ॥ ९ ॥

मध्यमराविपव्यौयगतानां चतुरी, सोताणामनुमन्त्रया-

wat एते सब्रिटप्रद्धता इत्यादि wate: 1 डे स्मुतिविश्येष त्वं तिभिः पञ्चकेनिटन्तत्वेन fazefa alt faed सलोसाय अरयोः

[t. to. १५.) तार्डामहाराह्यणं । er

-जयाभि, सटत्‌ Wa: स वर्तत इति सत्‌, WANA त्वकार्छे प्रति neq, मध्यमधय्यो यगतेभ्यच्तरिभ्यः aw अनु पात्‌ qua इत्यम टत्‌, शिं Were । २. ॥

अथोन्तमपग्ययस्य सोतचतुटयस्य अनुमन््रणा्त्वारो- मन्वाः ।

निरोडोसि निरोदाय त्वा, सःरोहोसिसष्रोः हाय ता, HUBS प्रयोहाय TAT SSAA त्वा, सविदटम्रसूता इ इस्सतयं स्तुत ॥ १० ॥

SRA Ay यन्नारोदहण्सामतान्तस्य लोत्राणि रोद दत्य चते डे स्वुतिविभ्रोष त्वं . frase नितरां रोषेतुरसि अतो नितरां रोडाथं त्वां प्रयोजयामिं | रवमन्येष्वपि योजना काव्यो । पदासु die: सम्यक्‌ रोडणडेतुः, way: अनु पञ्चाञ्चरमभावो सन्‌ रोडण्ेतुरिति ॥ tot

अथ सन्धविसोतस्य तिदेवत्यत्वात्‌ तेधाऽबु मन््रणं कन्तेवयं AAAS ।

agate tafecte वेषशोरसि सवि प्रसृता दृस्सतये स्तुत ॥ 22 it

हे सन्धिस्लोत त्वं वसुको वासविता अग्निस्ताहशोऽसि

तथा वदुः वसनेन तभसां विवासनेन waa व्याप्नोति विष्ठ- ` ११

GR ताख्छमहाब YS । [१. to. १९.]

fafa वस्यः चषा eremfa aaah वेषो ad तद्न्ता-

चश्ठिद्धो तावेव Fatt: Awe खयितासि ॥ १९ | आक्रमोसौत्पाद्याः अप्तोग्यीमस्य यन्नस्यातिरिक्नसलोव-

शाद्चतुण्णौमनुमन्वशामन््ाः | तेषां पाठस्तु,

आक्रमोखाक्रमाय त्वा, संक्रमोसि संक्रमाय AMAT AAA TAMPA त्वा स- विद्धमरसृता TEAAT FA १२ ॥

हे सखलोतविश्रेष त्वं wae यन्नफलस्याकमणाय -त्वां योजयाभि, स्थानात्‌ खखानान्तरभा्षिः संक्रमसतद्धेतुरसि, Ay खगे प्रत्य त्रम्सुत्कमः तद्धेतुरसि, उत्कम्प या क्रिया

सा Saath: तदरपोसि, अतञत्ान्तये खगे प्रति ख्त्रभणाधे त्वां योजयासि, गतमन्यत्‌ । १२।६।९०।

अज विनियोगसं ग्रहः |

बाद्यणप्रथमाभ्यायमन््ाणां विनियोखम्‌ | अलादौ टत उद्ाता मडदित्यादिकं जपेत्‌ ॥ ९॥ देवो ग्टहाहिनिगेल्य दूरङ्गत्वा विषाय जपेत्‌ । यागभूस्यन्तिके बहा पितर, पितुपख्ितिं ॥ २॥ टम यूपोच्छ्रितो मन्त्रो CET वेद्याक्रमं जपेत्‌ | wastes विष्णोरविन्ौ नभि विेत्‌ ॥ ३। नवाब सन्ताः प्रथमे खण्डे सग्यणुदौरिताः |

इन बाक्गन्नयेत्धोमे चतख्ेत्वुपवेशनं ॥ ४ 8

[t. te. ta] ATRBAFTATYTS । cy

चत स्मृशदरोण कुं वान भोहेदमुं FE ।

मरु ग्राव स्थुशेदेषु grag ध्य इनं त्विदं ॥ ५॥

अज्यादस्त्राहस gra पवि sta पटं चिपेत्‌ ।

WE धारां पेदव मव न्धा उदढोरिताः॥ ६॥ FS; Wed Wal दवौ aq Ge इति इयान्‌ ।

दण्णापसरणं aq योम खदुपवेशनं ॥ ७ ॥

अम्नेरिति सोमयोगो Wart aie |

स्वामिनं aTeyeia: सम्ब चसा Hey जपेत्‌ ॥ ट ॥

उपस्थानं नमः GSA टशमन्ल्ा TSCA: | अध्वादित्ये Yom खम्नाडाइवनोयके ॥ २. ॥

तुथोखास्तावदेशै खाञ्चात्वाले तु नभोसि डि।

असम्प्र्टोसि धाभित अाग्नीभौये विभूरसि ॥ te ॥

Siqfena ब्किरसि श्वा मेतावरुणौ यके ।

तु areas सिके स्थादूशिक्‌स्यात्‌ पोटधिष्यके inal

नेश्केडूरिरच्छावाककेवस्युर सोत्यथ ।

WIAs Wrest स्वाहइतघेति fe ॥ ९९ ॥

समुटरो AAU: खनि अहिः प्रजहिते मवेत्‌ ।

स्याद्राषेषरत्योजोसौति संगरा ददिणाग्निके ॥ १६३.॥

कव्योद्चिणवे दन्ते पातम? ङ्स इतो |

तुवं खण्डे मन्त्रा ण्ठा विशतिः समुदौरिताः ॥ ९४॥ ऋत खज्याहू7 रबा मामेत्यन्तः मवेशनं |

नम इन्ध पविश्छाय MITA ॥ ६६५ ॥ . . .:

WALA ।: [t. ta ga.)

इन्दो faiaagyt gefegifa tain । सोमरा द यस्प्रशः सोमगीनाभि माखशेत्‌ ॥ १९६ t चमसं पूरयेदाष्याऽवमे रद्या faa | दौचायै लोमभागोयं भवेन्मन््र चतु्टयात्‌ ॥ १७ ॥ aTqarafeet योगो षकः खामिवाचनं । इन्दो भच्चस्लोमयोगः श्र्व्योयु सवने भवेत्‌ ॥ ६८ ॥ खरोसि वाचयेदिन्दो कुव्यौच्मसभचणं | चुः सोम्यं चरं Ua ततर विकल्पते ॥ ५२. ॥ येन सौम्यं च संसृष्टा ङ्गुलिभ्यामचिमाच्नेनं । पच्चवि.शति aware; पञ्चमे खरडद्रेरिताः ॥ २० ॥ णेन्द्र मन्ते सोमभच् Gay खामिवाचनं । . इष्ट सन्प्रो सोमभचं ऋतस्य सेममोचनं ॥ २९ ॥ सोमे fe निगमः Gage सुभूरिति । ` पां इाभ्यामाड्ती हे धानाभच्रोारियोजने ॥ २२॥ देवाष्टौ शकले होमा चसुधौ चमसं स्पृशेत्‌ । मधु पाणीवुप्र्राय चमसोत्मेचनं Waa ॥ २३ ॥. कामाभ्यावन्तंयेदेतत्‌ ऊगेस्तत्‌ उरसि चिपेत्‌ । wu fa ुखसंस्यणेदधीति दधि.भच्चयेत्‌ ॥ २९४॥ चतुरविं६.शति wary ष्ठे खणड प्रकी्तिताः । सां रथं efaure प्रतिग्टज्ञाति चेत्तदा ay tl रज्या ट श्वगरुखान्यश्वनामयुम्म चतुष्टयम्‌ |. THY. अदित्या वायोच्््॑रतिग्रहे.॥ २६॥

[१ to. १९.] तार्डामहाबाद्खं | ८५

अस््ररतिग्रहे नच aa लोशप्रतिग्र हे |

रथेति <fad चक्रं wit वामेत्यधिषितौ ॥ २७ ॥

टहदिल्युत्तरे चक्रे चक्रावंकेति संस्पृशेत्‌ |

वेष्वा रथं समारोडद्गिदेत्यतर स्थितो जपेत्‌ ॥ २८ ॥

छशा यच्छत्षव्यरक्छं स्युशेदासेति दक्तिणां |

मन्त्रास्तु सप्तमे खंड घोड्रोत्यव गम्यतां ॥ २९ ॥ WMATA णां देवस्य त्वे त्यसुच्येत्‌ |

वरुणेत्याद्यो मन््ान्‌ MATMASAAIS ।॥ ३० ॥

Sat WIT, खण मजाऽ विवव सनां गिराः |

SE खग पुरुषो हसिवराग्रीद्याद्यः ॥ ३९ ॥

तिला अश्वतरो मन्त क दूत्यन्तं जपेदथ |

अ्टादशात्र मन्त्राः GEA खणड रिताः ॥ ३२ + रश्सिरित्यादयस्तोमभागासतेरनुमन्बणं ।

कुग्धात्रमेण सेताणां ते aafein ईरिताः ॥ ३३ । बेदाथख प्रकाश्रन तमोह निवारयन्‌ |

पमथाचतुरो देवाददिद्यातीर्थमदेश्वरः ॥ २४ ॥

इति चरीमद्राजाधिराजपरमेश्वरवैद्िकमागे मरवर्तकुद- मपालसास्नाज्यधुरन्धरेण सायनाचा्येण विरचिते माधवीये सामवेदाथंप्रकाथे तांद्यमड़ा ब्राह्मणे प्रथमाध्यायस्य दशमः WW: | ax | प्रथमाध्यायः समाश्षिम गमत्‌ |

हितयोऽध्यायः। a a" Os see SU प्रथन. Gas: |

यस्य निःश्वसितं वेदा यो ates fewar । fafaa ang वन्दे विद्याती्थेम्ेश्वर | भ्रथमाध्यायगा मन्त्रा व्याख्याताः कतुगामिनः । अध्यायान्ते स्तामभागा उक्ताः सोमान्‌ AAAS ॥

अदिन्‌ ब्रह्मणे प्राधान्येन गवामयनं प्रतिपाद्यते प्राय- शोयादिभिगम्भ्हावतान्तः पञ्चविट.शतिसंख्ये रदो भिन्निष्यदयते प्रायेण एतान्येवाहइानि अन्येषामपि एकाषाष्ोनसतात्मकानाय, सोमयागानां प्रञ्जतौनि दादशाषश्चाह्गणानां प्रतिः अतः भ्राधान्याल्मायणीयोदयनीयौ Sat मध्ये यानि दशानि तेषां विष्टुतय; एव च सति गवामयनिकानामपि तिददाद्यः स्तोमाः मद्शिताः ये सेामास्नरिटदादयस्तेषां विष्टुतयः करमेण दितीयलतीयाभ्यामध्यायाभ्यां swat aa afeumaata- साधनस्य ति हत्‌ स्तोमस्य तिस्त्नोविष्टुतयः उद्यतौ परिवत्तिनी कुलायिनौति, ्ादितस्विभिरनुवाकेस्ताः प्रदश्येन्ते, तत्र तावत्‌ SYA खरूपमाद |

(३. १. ३.1. तार्डामहानाद्मण | es

ति्ग्योहिङ्करोति सप्रथमया, faeaifee रोति समध्यमया, तिर्ग्योहिङ्करोति स saat द्यतो चितो विष्टतिः ॥ १॥

एकंकस्य सान्न; पञ्च विभक्तयः feats प्रलावोङ्गोय प्रति- षारोपट्व निधनाख्याः, aa खिङ्ारस्त्रिभिरद्राठमिः कर्तव्यः अतएव सूल्रतोच्यते साम्ने साम्ने fea feta fre दरति क्रियार्थोपपदस्य च कम््ंणि स्थानिन इति कमणि चतुर्थी fae ऋचो गातुं feqald एकवचनमन्तरं उक्तादेव हेतोः अत- स्लयो्यद्गातारो feqa frau: | एवशुत्तरतापि feEre- विधावकेषु वाक्येष योजना । स हद्किरोति सद्िकन्तां मध्यमया बिर्क्रया गायेत्‌ we दितीयः पर्व्यायः, पुनरपि तिर्भ्यो डङ्करोति afeeult ठचस्योत्तमया wer तया वि रक्तया गायेत्‌ एषः ततीयः win, अनेन पर्यये faeqeita: सम्पद्यते खक्तप्रकारेण त्रिधा ana इति विदटतस्तास तद्य विष्टतिरेषा उद्यती sy गच्छन्ती Say Tales परथममभ्य- मोत्तमक्रमेण ऊद्धगमनादन्वथसंन्नेयमेषा faza: प्रथमा विष्टुति; ॥ ९॥

एतख्छां विष्टतौ अधिकारिशमाइ ।

ज्यो ज्रेषठिनेयस्त॒ गोत ॥ २॥ यो यजमायो स्नातु णाग्छष्ये खयं ज्येष्टो भवति सपलीनां

cc ATUBASTAT STS । .[२. १. ४.1

अध्ये या ज्येष्ठा तस्थाः yaa मवति स यजमान; एतया विष्टुल्या स्तुवौत सोति ततान्त्णीतखथः स्तावयेत्‌ तस्य यज- मानस्य एतया विष्टुत्या स्तुचु रित्यथः ॥ २ ॥

एतां विष्टुति अग्रभाघ्यादिफलसाधनतेया प्रसंश्ति ।

SMe, रोहत्यभिक्रामन्तो विष्टुतिरभिक्रा- न्त्या रवाभिक्रान्तेन fe यन्ञय्यर्भरोति तस््मारेतया स्तोतव्य WAT एव ॥ ३॥

अग्रादग्रं SHINE पुनरण्यत्कषं रोहति प्राप्रोति उन्त- रोत्तराभिदद्धि भेवति तस्यै तया विष्टत्या स्तुवते, तथा va विष्ट तिभिरभिक्रामन्तो fry waite प्रथममध्यमोत्तमानुपूव्े इणणाभिमुखमाक्रामन्ती उपयुपरि weal अत एषा प्रयुज्यमाना यन्नस्याभिक्रमगायेव उपव्यैपरि प्राप्तये एव भवति ततच्च किमि त्यत ae यज्ञस्याभिक्रान्तेन भावे निष्ठा अमिक्रमणेन आरो- sua परिसमापनेन भ्रति यजमानः qagt भवति fe शब्दो हेतौ NST तस््मादेतया विष्टत्या सोतव्यं ॥ ३ ॥

ऋद्धा एव तत्‌ सवनं यजमानस्य weg एव भवति पुन" रपि नानाविधफलसाधनत्वेन भशंसति |

पापवसोयसो विश्तिविपाण्मना ada यतया Sa नावगतोपरष्यते नापरद्धोवगच्छति न स्रया

[२.१ 8] ताश्डानहाबाद्धुख | ce

सं पापोयानम्ारोषति न जनता waaraafa नान्योन्वस्य प्रजा श्राद्दते यथा Ga कल्यन्तेऽवध A पञ्जेन्यो भवतीमे हि लोकास्त TAT श्िका- रणा व्येति॥४॥

पापन्निलष्टं वसीय उत्तमं पापञ्च वसोयख्ु पापवसौयक्षौ तयोरुभयोविधरण्यौ असांकय्यैकरणी दूयं विष्टुति: एषं जानन्‌ यरतया feet स्तुते wife सः पाप्मना पापेन निवत्ते पाश्मनः श्यम्‌ मवतीत्यथेः यत्र देशे विधरणी एषा frefa: अचुक्ता ततर अवगतः कत्तेरि निष्ठायां अवगन्ता ज्ञाता नापस्‌- द्यते अन्ञानेनापरुद्धः अनाक्रान्तो भवति Garay. अन्नाने- aaa: सनाव गच्छति न जानाति ज्ञानान्नानेन तद्खिनधि- करणो we न तिष्ठत इत्यथः, तथा Aa प्रशस्यतमं उन्ञ- मजातिं बाद्यमणशादिकं पापोयाच्रिलषटतमः सृदरादिन्नौभ्या- रोति नाभिक्रामति न Sane पापौयादसच्च विभक्ताएव वन्तेन्त इत्यथैः तथा जनता AACA जनतां अन्यज नसम्‌ नाभ्येति नाभिगच्छति जनपदो जनपदटान्तरः दौभिच्ादिका- रणेन न प्रविशतीत्यथे;ः । म्रजाच्च अन्योन्यस्य धनादिकं नाद्‌- दते न खाकुव्बेन्ति अपितु यथा aaa ata अनति- क्रम्य Qaida कल्पन्ते, इूत्यमस्याविषटुतेबे्छनि फलानि

दशितानि, wag दोषो मवति कोऽसौ दोषः उच्यते १२

९. ताख्डामहा नाद्य | [२. १.५.

पर्ज्जन्यो टच्छभिमानी देवः अवर्षुको अवर्षणशीलो मवति afar देणे ठषटिनेस्यादित्यथः afer देशे एतया fret सुवते कुत इत्यत Te द्मे भूरादय खयो लोकाः लचस्िखः ऋचो भूरादिलोकखानौयासान्‌ लोकान्‌ fret रेण vat aaa व्येति विगमयति विचुक्तान करोति वयतिरत्ान्तर्नोतखथे; परस्यरोपकायग्धापकारकभावं विर्ेष- यतौत्यथेः । सतिहि तस्िन्तरिचात्पथिव्या उपकारास्मिका टषटिर्भवति नान्यथा । fe यस्मादेवं तस्प्मादवभृकः पञ्जन्यो भवति ॥ ४॥ saat म्रतिष्ठाफलतया भशं सति ।

एषा वे प्रतिष्ठिता बिषटतो विष्टुति; प्रतितिष्ठति यणतया स्तुत ॥ ५ ॥ एषा वे एषा we उद्यतौ वितो विष्टुतिः ufafeat

एकैकस्यारूवि एककस्य tala परिसमापनात्‌ अस्थां प्रति- fer मवति । अन्नादिभिः सखद्लो भवतीत्यथेः ॥ ५ ॥

दूति ताश्डामदहाबाद्मखे शितोयाध्यायख - प्रथमः खण्डः |

न्‌ © प

( €१ J

अथ द्वितोयः खण्डः । अथ प्ररिवन्तिनौं विष्टतिं दथंयति ।

तिर्ग्यो fexdfa सपराचोभि स्तिर्ग्यो हिङ्रोति सपराचोभि ferent हिङ्करोति सप- राचोभिः परिवत्तिनो लिविष्टुतिः ॥ १॥

तिद्धभ्वस्िख्छ ऋचो गात्‌ feqaiqi स feet पर- चौभिरनाटत्ताभिस्ति्भिच्छंग्मि गायेत्‌ । एवसुन्तरयोरप्न य्योचयोर्योजना । एषा तिदत्‌ सोमस्य विष्टुति; परि- व्तिंनी आवर्तनी । यथा प्रथमे wala अनाटन्ताभिर्मानं तथोत्तरयोरपौति Gat श्रन्ति; we |

अथेतां बह्धविधफलसाधनत्वेन प्रशंसति |

अरपरोवर्चमाश्नोति यतया स्तुते सन्तता विष्टुतिः म्राणेऽपानो व्यानस्त ऋच स्तान्‌ हङ्कारोण सन्त- नोति सव्व मायुरोति न पुरायुषः प्रमीयते area स्तुते WR पञ्जेन्यो मवतोमे हि Targa स्तान्‌. हिङ्ारंणं सन्द धाति॥२॥

यो यजमान एतया free WA स॒ परवन्त परिटत्य परि-

ER ATRIA STATS | [a g. a]

दत्य पुनः पुनद्खंनादिके अभ्नोति। परिपूर््वाहतेराभीच्छोण सुखेतीति णमुल्‌ प्रत्ययः । यहा परिवन्तंन इति परिवन्तंन्‌ धनं पचाद्यच्‌। तथा इयं विष्टुतिः सन्तता पूववत्‌ च मध्य हिङ्ाराभावेनाविच्छिन्ना मुख्यप्राणस्य सुखप्रदेशवत्तिनी या प्राणनखूपा उत्ति; सप्राणः अमानरूपा अधोगाभिनी सोपानः तयो श्भयोमेष्यव्तिनी विविधं सवे शरीरं व्याप्य वर्तमाना या रत्ति; सव्यानः। तदेतत्‌ faaa टचः एतास्िखः ऋ चः प्राणादिखानौया इत्यथे; | तथा सति ऋचो fogerty सन्त- न्बम्‌ तान्‌ प्राणादौनेव रादौ Had प्रचुक्तेन डिङ्ारेा सन्त- नोति सन्ततानविच्छिनान्‌ करोति व्यवच्छेदकस्य feet- रस्य मध्ये प्रयोगाभावात्‌ अतएव प्राणटत्तोनामवच्छदात्‌ संगं श्रतवर्षलच्तणमायुरेति प्राप्नोति । एतदेव व्यतिरेकेणाद ाचुष; कमात्‌ शतवषंलक्षणादेष पुरा च न प्रमीयते न faaa य एतया विष्टत्या स्तुते स यजमान उक्रविधदत्यथैः | feats प्रजेन्यो वधको वषेणशीलो भवति य इमे वयो लोका सते टचः क्‌ तयखानीयतित्वसाग्यात्‌, तथा सति अटौ प्रयुक्तेन fegrtu अविच्छेदेन fre ऋचः सन्तन्वन्‌ इमानेव लोकान्‌ सन्दधातीति उपकारो पकारकभावेन संयु- क्रान करोति॥ २॥ अथास्यामपि faeat एको दोषो विद्यत इत्या ।

PUIG बा दष्वरा पश्न्तिमेजः सेषा च प्रचोत

२.२. 8] ताण्डामहाब्राद्मण । >:

खेयान्‌ भवत्यत MEST ASS AM पापोयान्‌ ॥ ३॥

एषा परिवन्तिनी विष्टुति; । wate तु बे xa शब्दोवषा- TW तुशब्दो वैलच्ण्यद्योतकः war मध्ये डिद्ारामावेन तु fata खलु ततः किं ga यजमानसम्बन्धिनो गवादौन्‌ निम्बेनो नि्््रौदमपगमयित्‌ विनाशयत्‌ ईष्वराः समर्थः भवन्ति ईश्वरेतो सुन्‌ कसुनाविति aqua कसुन्‌ प्रत्ययः । अयमेको दोषः । किञ्च सैषा विष्टतिः राच परा चोभिुखी च भवति कथं seater way तयैवो त्तरयो रप्यावत्तत दरत्यभिसुखौल्य च्यते । तथेकद्धिन्‌ पर्यये पराचीभिस्िर्भि- ऋं ग्‌भिसखवनात्‌ पराङ्नुखीति च । अ सेव सुभयरूपता किन्तत- इत्यत अष, उतेति, sa शब्दो वा शब्दस्याथ, tent विद्ट्तिं WBA, AAA ATHANTYT वा अशसतमो वा भवति। उत ्रथवा। याहङ्व aren एवकारोभिन्- कमः यागातुष्ठानात्पूने याहक्‌ Bat भवति wafeaa यागे ताहगेव men एव भवति प्रयोगलतोऽतिशयस्तस््मान्न भवतौ- त्यर्थः । नेत्त इच्छ saya नैवतु पापीयान्‌ पू्वेरूपान्नि- HET भवति ॥३॥

एषा विष्टतिभाज्ञविशाखिनां faafa दशेयति |

तामेताम्भाज्ञवय उपासते तस्मात्ते yfarea: परोवन्तीन्न चवन्ते ॥ ४ ॥

€ $ ATUARTATEY | [२. श. १.1

` तामेतां परिवत्तिनौं विषटति . भा्लविशाखिनः उपासते विदत्‌ सेमे प्रबुच्नते। अतस्ते धनादिकं प्रतिग्टङ्खन्तः परीवन्तात्‌ परिवन्तमानात्‌ तस्मात्‌ धनात्‌ न च्यवन्ते न वियुज्यन्ते ॥ ९ ॥

इति तार्डामहाबाद्यण् हि तीयाध्धायसख इितोयः खण्डः |

अथ तोयः खण्डः }

अथ कुलायिनौं विषटतिन्दशंयति |

तिख्ग्यो हिङ्करोति सपराचोभिस्ति्ग्यो हिङ्क- रोति यामष्यमा सा प्रथमा योत्तमा सा मध्यमाया प्रथमा सोत्तमा fees डिङ्करोति योत्तमा सा प्रथमा याप्रथमासा मध्यमाया मध्यमा सोत्तमा क्रलायिनो त्रिवतो विष्टतिः॥ १॥

ufeafaatt naa; पर्ययः द्वितीये पाये पराचीभिः TEMA SI या मध्यमा भाक्‌ सा प्रथमा काय्यं | योत्तमा सा मध्यमा काव्य या प्रथमा सोत्तमा काव्य sata: पग्यौयः निगदसिद्धः। कुलायिनी कुलायो ate पिणं

[२. ३. ३.1] ताख्डामहाना द ख | ९५

निवासखानं तद्यथा ageufefafaa एवं व्यलास- बुक्ता चः कुलायास्तैलदती कुलायिनी एतत्‌ सन्ना faeq- सोमस विष्टतिरियवं ॥ ९॥

set विष्टुतो कोधिकारीत्यत अरा ।

प्रजाकामो वा पशुकामो वां Mata प्रजाते क्रलायम्पश्वः कुलाय ङ्क लायमेव भवति ॥ २॥

WTA कुलायवदवख्ितिद्ेतुत्वात्‌ कुलायत्वेन gin. कुलायिन्या स्तुवानोपि.मजानां qty कुलायमेव अश्यभूतो भवत्येव | २॥

पुनरप्यधिकषारिविशेषं दशयति |

एतामेवानुजावराय क्णेदे तासामेवाग्र' परि यतीनां भ जानामग्रम्मय्येति॥३॥

अनु पञ्चाञनायत Tage: satay ate frye: तस्मा qaqa निह भ्रातुजावरसताह शाय यजमानायेति अग्र परिः यतीनां लोके याः WaT: अग्रं वयोरणादिभिः Asad परि- यन्ति परितो गच्छन्ति एतासामेव Ay परिगच्छन्तौनां मजा" Ae सयजमान अग्रं ae we vata परिगच्छति सर्वव. eet भवतीत्यथेः । २॥

९६ ताश्छा मा बराद्धण | [२. ९. 9.]

सतेष्वोनेषु च बहनां यजमानानां फलसाभ्यात्‌ कुला- यिनौं विधन्ते |

एतामेव WA यजमानेग्यः Hala यत्सर्व afan भवन्ति eal मध्ये eal उन्तमाः सव्रोने- Aaa समावङ्भाजः करोति नान्योन्यमपन्नते wa समावदिन्द्रिया भवन्ति ॥ 8 ॥

एतामेव कुशायिनीन्िटतो विष्टतिं बडभ्यो यजमानेभ्यः उद्गाता कुव्यौत्‌ यत्‌ यस्माद्धेतोः टचगताः सव्यो ऋच; अगरिया gear: प्रथमा भवन्ति सव्वं सु मध्ये वत्त मना भवन्ति सव्य- Saat भवन्ति तद्यथा प्रथमे Tata प्रथमेव प्रथमा भवति | मध्यमे तु मध्यमा प्रथमा भवति। उत्तमे उत्तमा प्रथमा सवति। एवः, सत्रसां प्राथम्यं जातं । तथा प्रथमप्यौये मध्यमेव मध्यमा fey पर्यये उन्तमैव मभ्यमा तीये wary रथमेव मभ्यमा। एवं सति तिखोपि मध्यमाः wera: । तथा प्रथमे wala उन्तमोत्तमा भवति। दितीये ware भथमेवोत्तमा भवति । तीये पय्थाये मध्वमेवोन्तमा भवति | एवं Val अणुन्माः TAT: | यस्मादेता स्वां छवः समानरूपः ततो डेतोरभया विष्ट्या सव्वानेवेनान॒ यजमा- नाजुङ्गाता समावद्धानः संमावच्छब्दः uate: समं फलं भजन्त दति समावद्धाजः साम्येन wate करोति । अतएव

[२. ३. .] ATTA STAT HTT । ९७

नान्योन्यमपन्नते परस्यरन्न हिंसन्ति | तथा es यजमानाः समावदिन्द्रियाः समावद्ौग्यौः समानसामथ्था भवन्ति ॥ ४॥ फलान्तरम'इ |

वर्षुकः पञ्जन्यो भवतोमे डि लोकास्त चस्तान्‌ हिङ्कार व्यतिषजति ॥ ५॥

लोकसयानीयानां तिसुणाग्चामादौ प्रयुक्तेनेकेनेव Ferg रेण व्यतिषक्रनात्‌ संयोजनात्‌ । तयाणां लोकानां परस्यर- सुपकार्व्योपकारक्मावो न वाधित इति wert arate wader: ॥ ५॥

अस्यामपि feeat ASST: HAAS |

पापरवसोयसन्त॒ भवति ॥ ई ॥

तुशब्दः फलबेलच्चणयद्यो तनाथेः । पापं प्रसिद्धं वसीयः ye तदुभयमेकाखयं भवति । इतरत्‌ उद्यतोवाक्यशे षवत्‌ व्याख्येयं । नजः भावोतर fave: । इयः faeaaferet fafe- ताः, तिदधष्वपि तासु फलविश्ोषश्ववणान्निन्दादशनाच् समान- फलच्तवात्घव्वी नित्याः, यच बिशेषादेशः क्रियते निमित्तं वा कामो वा च्यते ततोन्यतर नित्यप्रयोगे अाद्याभिरेताभिरेव

स्तुतिभिः खलोमसम्मादनं कायें, aeTe GaAAq । प्रथमा te

eu’ ताडयाम ब्राह्म | [x. १. ७.1

भिविष्टतिभिः शोमविधानमनादेथे ताः wat: सब्वीभिभ्राया- afai पुनरि यथाशिषवबा विदध्यादित्यादिना खरण्डभ्रा- षेण बद्व: Tat; खूतछतोपन्यस्ताः A तत्रेव बोद्धव्याः । नन्वे ताखपि प्रत्यकं निन्दादशेनात्‌ कथमासां नित्यत्वं । नेष aim, जद्यल्रान्नावत्‌ यो दोष उक्तः ways, पच्जन्यो भवतीति, स कुलायिनीपरिग्रहे परिखियते। तत fe aya: Vat मवतील्यान्नातं । यत्त कुलायिन्यां दोषद गनं पाप- वसोयसन्त॒ भवल्यधरोत्तरभित्यादि तडुद्तीप्रयोगेख विदतं aafe पाप्वसौयसो विष्टतिरिति रा चयते sara तु पाप- बसोयसन्तु भवति ॥ ९ ॥

अधरोत्तरमपावगतो रुष्यतेवगच्छत्यपरश्द्ः पा- पोयान्‌ च्छरयाए८समग्यारोहति जनता जनतामग्येत्य- न्योन्यख UA आददते न यथा चेलं कल्पन्ते ॥5॥

प्रथमाया मध्यमायाशुन्ते प्रयोग इति यदस्ति तदेतद धरोत्तरमनुष्टानं afga देशे क्रियते तत्र वा ac पञ्यून्नि- रेज इति प्ररिवत्तिन्यां यद पश्युलक्षणं दोषद्शंनं agaat परितं waft: एषा बे प्रतिष्ठिता faefafefa, aa fe वाक्यशेषः म्रजाप्रश्ुसख्द्या fe प्रतिष्ठितो भवतोति ॥ ७ ॥ दूति ताख्डयमहाबराद्धण हितीयाध्ायख Bat: खण्डः |

| €€ |]

च्छ्य चतुथः wa: |

अथ पञ्चद श्लोमस्य fret fers: । तत्र भ्रथमं wey: पच्चिन्याख्यां विष्टुतिं दशयति |

पञ्चग्यो fexcfa स frefirg एक्यास एकया, पञ्चभ्यो हिङ्करोति स एकया स तिर्भिस्छ एकया, aA हिङ््रोति स एकया स एकया स तिर्मिः, पञ्चपञ्चिनी पञ्चपञ्चद शस्य विष्टतिः ॥१॥

चतुरष्वीज्यस्तो तेष्वेकेकं ठचातमकं aa त्िन्त॒चे पञ्चद श- संख्या ऋष्वः सम्पादनौयाः। तच्च सम्पादनं थाटत्तिमन्तरेणं न सभ्यवतीत्याटत्तिप्रकार इष्टो पदिश्चते तिभिः wand: सोत- मावत्तनीयं । अग्न GABA BAM प्रथमा ऋक्‌ तन्वा समिद्धिरिति द्वितीया सनः धिति ठतीया तासु प्रथमागचं प्रथमे wala लिरावन्तयेत्‌ इतरे F waq सत्‌ । दितीये wana मध्यमां तिरग्यस्येत्‌ टतीये walt अन्तिमा तिरभ्य- ख्येत्‌। एवं wang अटन्ति; पद्धधा सम्पद्यते । एषा पच्चपञ्चिनौ एकेकस्मिन्‌ wait weqt भवन्तौति। पञ्च पञ्चिन्येतत्‌ संज्ञा पञ्चद शसोमस्येषा विष्टुति; ॥ १ ॥

gaat पुरुषपश्वादिप्रा्चिसाधनत्वेन प्रशं सति |

tro ATARTAT HTS । [२. 8. &.]

पाडक्तः TEN: USM: पशवस्तया पु रुषञ्च TOGA TH वे पञ्चदशो यत्मञ्चपञ्च Bela AAT तद्यहति MTA एषा वे ufafeat पञ्चद्‌- qe frefa: प्रतितिष्ठति य एतया स्तुते ॥ २॥

पछन््यास्ये छन्दसि पञ्चसंख्या विदयते तस्य पञ्चभिः पदे- रुपेतत्वात्‌, परुषेपि हौ wat at पादौ शरेति cede विद्यते, पश्एुष्वपि चत्वारः पादाः yeufa पञ्चसंख्यासि | अतः TST पुरुषस्य weary wea विष्टु तेरपि wea- ख्यायो गात्माङ्कत्वमस्ति तस््मादेतया विष्ट्या पुरुषद्च परप्चा- रोति यजमानः, तथा प्रजापतेश्रसः सकाशात्‌ पञ्चदशस्तोम इन्द्र wal Faraday इति age वच्वत्वेनास्य स्तुतिः, योयं पञ्चदशस्ोमोऽसौ वच्चो वै वच्वएव ted ASF यत्‌ यद्मात्क्रारणात्‌ पञ्च पञ्च पञ्चशः पञ्चशः स्तोमेन व्य्‌ इ- ति विभजति । ततो वच्वरूप्रख पञ्चदशस्य au शकलीकर- शात्‌ AAA यजमानस्य शान्त्य उपटरवश्षमनयिव एषा facfa, सम्पद्यते | उक्तप्रकारेण प्रजापश्णुडेतुत्वात्‌ पञ्चसंख्यया विभागाञ्च एषैव पद्चदशस्तोमख्य प्रतिष्ठिता विष्टुतिः य एतया स्तुते सप्रतिष्ठां लभते॥२॥

Sfa ताख्डामडहाबाद्मणे दितोवाध्यायखय चतुथः खण्डः |

{ १०१]

अथ प्रञ्चमः खण्डः |

अथ पञ्चदशस्तोमस्यापरा विष्टेति; मदश्यंते।

wan हिङ्करोति स तिनि एकया स एकया, fawen हिङ्रोति स पराचोभिसख्यप्तम्यो डिङ्क- रोतिस एकया स तिर्भिः स तिभिः ven

स्य्टोथेः॥ ९॥

अस्यामधिकारिणमाडइ ।

ata सोमान्‌ प्रति विहिता ब्रह्मवञ्चैसकामः WANT WRN

एषा विष्टुति; पञ्चदशविटत्‌ सप्टशसंख्यकान शलोमान्‌ भ्रति विहिता सोमतवयप्रतिनिधित्वेन सम्पादिता तया ब्रह्यमवच- सकामः ब्रह्मवचेसं शखुताध्ययन जन्यन्ते ज सत्कामः Zita ll २॥ कथमस्याः सोमतयमप्रतिनिधित्वमित्यत ares |

पञ्चमिः पञ्चदशं तिर्भिच्िटत सप्तभिः सप्त दशं ॥ २॥

प्रथमप्यायगताभिः पञ्चभिक्छगभि; पञ्चदशं सोमं प्रति-

१०२ ताख्डामहा बाद ॥ (२. ५. 8.1

विदिता पञ्चदशस्य fe प्रथमे VATA Geet भवन्ति । ददितीय- पव्यायगताभिखि्भिग्भिच्तिटत्‌ स्तोमं प्रति विदिता तिटत्‌ wine Wate पाये fre ऋचो भवन्ति । तथा ठतीय- परव्ययगताभिः सप्तभिच्छेगभिः ered सोमं प्रति विदिता । तस्य छोकौकस्मित॒ पर्यये wal भवन्ति । एवमस्या सोम- तयसाग्यं सम्पन्नं ॥ ३॥

अतः fa ज्ञातमिल्यत ATs |

बोय्थं वे स्तोमा बोय्येमेव तटे कधा TEA ब्रह्म- वचसब्यावरुध्ये तेजसो ब्रह्मवच॑सी भवति य रतया स्त॒ते॥ 8 ॥

ये दाष्तास््नयः सोमा stata: थक्‌ थक्‌ जनन- हेतुत्वात्तथा सति पव्योयत्रयेण सोमत्रयसहशां एतां प्रचु- चानः वयमेव एकधा एकप्रकारेण समूहते सोम तयसा- स्यं समृदीकरोतीत्यथः । एतच वीग्यसमृहनं ब्रद्यवष्वसस्याव- रुपये अवरोधनाय सम्पादनाय भवति। अन्योपि यजमानः एतया स्तुते स्तौति स तेजखी ब्र्मवचेसौ भवति शारीर लोकिकं साम्ये तेजः शुताध्ययनादिजन्यं ब्रह्धमवचेसं ॥ ४ ॥

दति ताख्डामहाब्राह्म दि तीयाध्यायख पञ्चमः खण्डः |

[ ६१]

Ay षठः खण्ड; | अथ पञ्चदशखापरासुद्यत्याख्यां विष्टुति दशं यति ।

fawn हिङ्करोति स पराचोभिः, पञ्चभ्यो हि- रोति स एकया स तिर्भिस्य् एकया, सप्तभ्यो हिङ्करोति स तिर्भिख्य एकया स तिर्भिरुद्यती पञ्चद्‌शख विष्टुति: ॥ १॥ |

विषु प्यौयेषूत्तरोत्तरसंख्योत्कषैमेतीत्यु्यती were faefafefa 1 तिषु प्ययेषूत्तरोत्तरसंस्यो त्कषैमेती्य द्यती- ल्यु चते ५ ९॥ e तखा; फलमा ।

एतया वे देवाः खगं लोकमायन्‌ Gaara: Wala Gig लोकसय समष्टय Wargrara च्यवते TEaTA: WRN

wareqat विष्टुत्या Yat देवाः खमे मायन्नममन्‌ TATE यः खगे कामयते स एतया स्तुवीत । स स्तुवन्‌ यजमान; सखम लोकस्य समच्छे* सम्यक व्यापनायावकल्यते स

A e ware इति प्राठानर पुस्तकान्तरे |

१०४ तार्डामहा बाद्धयख । २. ७. १.]

च खे प्राण तस्पमात्य॒नने प्रच्यवते नाधः पतति यतोयन्तुष्टुवानः तिष्भ्यः पञ्चभ्यः सप्तभ्य इत्यानुपूव्वौत्‌ सोति तोयं न परावन्तेत इत्यथे; । WAU: क्रियाया इति हेतो; शानच्‌ मत्ययः लकि प्राप्ते व्यत्ययेन स्यः ॥ २॥

यद्वा फलान्तरम्‌ |

अभिक्रामन्तो विष्टुतिरभिक्रान्त्या एवाभिक्रा- न्तेन fe यन्न्यर्भोति तस्मादेता aaa TAU Il

fasa उद्यत्यामेतत्‌ wa व्याख्यातं । तददतापि व्या ख्येयं ॥ ३ ॥ दति तारडामहाबाद्मणं ददितीयाध्ययख WE: SEB: |

पथय सुप्रमः SAS: |

अय सप्तदशस्तोमस्य दशसप्राख्या faefa: 1 at बिःप्र कारा सप्ताद्ितेत्यपरासाचदहिःप्रकारा। ततः पचभ्य- स्ति भ्यो नवभ्यश्चेल्येकः । तत उद्यती ततो भस्त्रेति दशसप्त- सप्रास्थितयोर्मदेन सत्येवं सप्तविष्टतयः | तवाया द श्सप्ताख्थां faefa दशयति |

[२. ७. ३.] तार्डामहानाद्ध णं | १०५

wat हिङ्करोति स तिभिः स एकया स एकया, पञ्चभ्यो हङ्करोति स एकया स तिख्भिः स एकया, सप्तभ्यो हिङ्करोति स एकया स तिमिः स ति्मिहे सप्ता सप्तदशस्य विष्ट तिः ॥ १॥

Wea: | श्रादितो erat wage ferdfa

पर्यायाभ्यां दश । उत्तरे wefa SUT UH चास्यां fazat- भिति दशसप्रेय सप्रदटशस्तोमख faefa: ॥ १॥

एत प्रशसति |

एतया वे ठेवा असुरानत्यक्रामनतिषाप्मानं sree क्रामति य एतया स्तते ॥ २॥

एतया ठ्‌ शसप्तया FST खलु देवाः yt असुरानत्य- ated अतिक्रान्तवन्तः तिरस्क,तवन्त दत्यर्थः । तस्माद न्योपि यो यजमान एतया स्तुते सोपि पाप्नानं पाप्य स्नाद्टव्य शत॒ अतिक्रामति अतिक्रान्तो भवति ॥ २।

पुनरपि प्रकारान्तरेण प्रशसति |

अभिक्रामन्तो विष्टतिरभिक्रान््या एवाभिक्रान्ते- न यन्ञस्सर्रोति तस््मादेतया स्तोतव्यख्या एव ॥ २॥

१8

१०६. ताण्डामद्ा्राद्यख | [२. ७. ५.1 SIA वाक्यशे षवदेतत्‌ व्याख्येयं 134

तथा प्रजापश्युसाधनत्वेनेतां प्रशसति |

गभिंणो frefa: प्रप्रजया प्रपश्भिञ्जीयते य एतया Wa ॥ 8 ॥

यथेयं विष्टुतिः गभिणौ अस्यां fe मध्यमेषु विष्टावेषु तिख- एकेका वेति पञ्च भवन्ति, उत्तमेषु एकेका freafa पञ्च, एवं इयोः पञ्चकयोम्भ्मध्ये सप्तरभवन्त्यधिकसंख्यया म्रविष्टत्वात्‌ अस्य 7विष्टुतेग भिणीत्वं । तस्या अपि गभीवस्थानप्रदेथो मध्य- कायसथलो भवति तत्घामान्येन गभिंणी स्तुतिः। अतो यो यज- भान wast स्तुते स; प्रजया प्रजापतेः yartatfefa; पदन भवति, तथा पश्युभिच प्रजापतेः wanatfefaq neg भवति ॥ ४॥ |

पनरपि प्रकारान्तरण WAGs |

विडवे सप्चद स्तस्या राजा गर्भोविशणएव तदरा- लानङ्मङ्रोति॥ ५॥

योऽयं सप्तदशसोमः सविद्वेश्च एवेति परिजन एव उभयोः; प्रजापते मेध्यभा गा दुत्पन्तेः सम्बन्धः | तस्या; परिजन- भूताया विशः राजा wa: गमभेवन्डध्ये वा सितो भवति fra संस्युतस्य सप्तदशसखोमस्य मध्ये प्रजायतनभमूता मध्यमा खो.

[२. 9. 9] ताख्डामदह्ाबाद्मखं | Los

atat भवति गभेङ्करोतीति यत्‌ तत्‌ राजानं afaane विशो गभङ्रोति। मध्यसलोत्रीयायाच्च ऋत्विजायतनत्वमुन्तर- ताम्नाख्यते ॥ ५॥

ब्रह्मणो वा अयतनम्प्रथमा चतस्य मध्यमेति fara द्यु च्या इव ज्ञानान्नानयोषिवेकवद्स्याः फलमित्याष़ |

नावगतोपरूध्यते ATTRA AT ॥ ६ ॥

पूवं वद्यास्येयं ॥ ६ ॥

तथा अनस्य साधनत्वेन चुज्िवारिकंषा विष्टतिरिति भ्रशछसति।

Ta वे सप्नदशो यत्सप्तमध्ये भवन्ति पञ्पञ्चा- भितोन्नमेव तन्पमध्यतो धोयतेटन शनायुको यजमानो भवत्यनश नायकाः प्रजाः VO ॥

अयं सप्रदशण्तोमः, अनं वै अन्नमेव, दशसंख्याया ae सप्तसख्यातिरिच्यते। तया सप्तसंख्यया सप्र ग्याम्या Araya: सप्तारण्या इति खुतिप्रतिपादितं wag स््माय्यते। एवं प्रर MCAT सप्तद्शस्यान्नत्व | यद्वा प्रजापतेरन्रायतनादुद्रात्‌ ख्षटत्वात्‌ सप्तदश्स्यान्रतं। शाखान्तरे सप्तटशस्योत्प्तिं भरस्तुत्य Waa fe तस्मात्‌ wea अन्नधनाद्यद्जन्तेति । विष्टावस्षन्निवेशनमध्यमविष्टावे feat: यत्‌ सप्रमध्यमा भवन्ति,

tot ATU ASTATTIT | [z. ७. &.]

अभितः प्रथमेपत्तमेष च विष्टावेषु पञ्चपञ्च्चो भवन्ति । तत्तेन पञ्चसंख्यया युक्तस्य पाङ्गस्य पुरुषस्य मध्यतो मध्ये उदरे qa- मेव धौयते । सप्रसंख्योपेतं ब्राम्यारणयादिकं अन्नमेव धीयते । GALA ततः कारणात्‌ सप्तदशस्तोमस्य प्रयोक्ता यजमानः अन- WAZA अशनाया AMA वा Garret तत्‌ wet भवति। aguafaant अन्या खपि प्रजाः अनशनादुक्ञाः अशनाया- रड्िता भवन्ति ॥ अ ॥

तथा पश्चुसाधनत्वेनेतां प्रशसति |

वैराजो वे पुरुषः सप्त ग्राम्याः पश्वोयदहृणपुव्वौ भवन्ति सप्तोत्तमा यजमानमेव तत्‌ पशुषु प्रतिष्ठाप- यति ॥ टः

पव्या यद्यगताः दशसंख्या: पूर््नोत्तमा भवन्ति, मय स- हृतौ यपव्यीयगता चो भवन्तीति, यत्‌ तत्तेन यजमानमेव aye प्रतिष्ठापयति । कथसेतत्‌ यतो वैराजः पुरुषः विराट्‌ पादेन च दशसंख्या विद्यते। नव वे पुरुषे प्राणा दशमी नाभिरिति श्ुत्यन्तरात्‌ पुरुषेष्यस्ति दशसंख्या । अतो वैराजः पुरुष इति द्यस्य ease स्तुति; । सप्तसंख्याका ग्रामे भवाः पशवो गवा्वादया अवशिष्टसप्रचस्थानौीयाः। अतो यजमानं पुरुषं उङ्गाता सप्तसं ख्या केष स्थापयतोल्ये तदुपपन्नं ॥८॥

एवमुक्तेन प्रकारेण दूयं विष्टुति; प्रतिष्ठाडेतुरिति दशयति,

[२. ८. 2] ताण्डयमहाना BD | १८६

uu वे प्रतिष्टिता सप्ठदशस्य विष्टुति; मतिति- Bla य एतया स्तते ॥९॥

स्यष्टोथः ie

दति ताख्ड्यमहानाद्मय इितौयाध्यायख सप्रमः खण्डः |

पथय ऋष्टमलः खण्ड. |

उक्ताया एव द शसप्ताया विष्टतेबिधान्तरमा़ ।

एष एव व्य; TARA ॥ १॥

दशसप्तायाविष्टलाय खतीयः wats: । सप्तभ्यो दिङ्रोति सणएकया स तिर्भिसख्य तिर्भिरि्यक्तः एष ca पर्ययो ae: ae विमजनोयः। कथमिति तदुच्यते । उन्तम- Tala यः सप्तचः सा एकमध्या Falqi स एकया स frafrg तिरूभिरिति waa: स frefrg एकया स तिद्भिरिति कुव्यीत्‌। आद्यां तीयां च ति रावन्तेयेदिल्य्थः ie एतां प्रशसति |

ब्रह्मणो वा आयतनं प्रथमा wag मध्यमा विश्उत्तमा, यत्‌ प्रथमा भूयिष्ठा भाजयति ब्रह्मण्येव

११० ताख्डयमंहाबद्मणं | 1. ८. 2.1

तदोजोबोच्धन्द धाति ब्रह्मण एव तत्‌ त्ष चञ्च विश- ञ्चानृगे करोति Wawa want भवति य एतया सतते ॥ २॥

प्रथमा सोतोयटचस्याद्या या सा ब्रह्मणो बाद्मणजातेराय- तनं स्थान, उभयोः प्राथम्येन सम्बन्धात्‌ | या मध्यमा हितीया सा चवियसख चतियजातेः। योत्तमा ठतौीया सा वि शोवैश्यजा- तेरायतनं। तथा सति प्रथमां ब्राह्मणजातेरायतनभूः तां ाद्या- सूच भूयिष्ठा awa संख्या भाजयति प्रापयति । तत्‌ कथमि- लुच्यते । wei fagat इयोः पय्धाययोः सा प्रथमा एकैका अट्या तिखसेति पञ्चसंख्यायुक्ताऽभृत्‌ । Sarat टती- येऽपि पर्यये तिरावत्तनात्‌ सप्तसंख्योपेता भवति । मध्यमोत्तम त॒ पञ्चसंख्यापेते एवं अ्रथमामधिकसंख्यां करोतीति यत्‌ तत्‌ तेन aafa ब्राद्मणजा तावेव रोजो वलं वीरै परप्रेरणसा- wel दधाति खथापयति । अपिच तत्तेन चति यबेश्वस्थापनम्‌- तयो तीयढतीययोर्जनसश्मोपेतत्वकरेन wa च त्षत्रियजातिं च विशं च वेश्यजातिं च ब्रह्मणो ब्राह्मणजातेरेव अनुगे अन्‌- गत्यो sara करोति rat तस्म्मादन्योपि यो यजमानः एतया स्तुते Baar च्षतियजातेरिवास्य यजमानख प्रकाशः कीनति भवति।॥२॥

उक्ता विष्टति वि ख॒व्बेशाश्डिनाज्नित्य ate |

[२. €. २.1 तार्डामहाबाद्मणं | १११ तामेतान्बिखबव्बी उपासते तस्मात्ते स्पदमाना न वोयन्ते ॥ ३॥

तामेतां दशसप्ताख्यां विष्टतिं ति खव्वशाखिन उपासते WIAA! तस््मादुपासनात्‌ ते कटाविद्पि WHAT: सन्ता न दीयन्ते नडिधस्यन्ते वनाऽति हिसाकम्म्ा ॥ ३॥

इति तारड्यामहाना द्यं दितोयाध्यायख अष्टमः खराः |

पथय नवमः WU: | अथ सप्नटृशखोमस्य सप्ताखिताख्यां fae तिमा ।

apa हिङ्करोति स तिर्भिस्‌स तिर्भिस्‌स एकया, तिख्ग्यो इडङ्करोति सपराचोभिस्‌सप्तम्यो डिङ्करोति स एकया स तिर्भिस्‌स तिमि स्सप्ता- खिता ॥ १॥

सप्तसंख्य7 प्रथमे पर्याये feat सा सप्तथितेति नाम सम्पन्न | Wea ॥ ९॥

दस्य 7मधिकारिणमादइ।

११ ताण्डामहा नाद | [k. €.१९.]

भ्वाठव्यवां wala यथा सप्नाखि तेन मलयेन मतो करोत्येवं पाप्मानं Bea’ प्ररुजति ॥ २॥

म्राट्टव्यः गल्लः तदान्यजमानः एतया सप्राखितया विष्टु- त्या स्तुवोत स्ता ata | यथा लोके aatfeaa सप्तभिरन- cfg: सप्तमि सतीच्छभागे; शङ्धुभिव्वी अधिषठितेन ada aqua छस्य चतस्य समोकरणादिसाधनफलकं तेन समीकरोति समीकरणाथं केकः प्रनजति Gd एवं पाभ्रानं पापकषनदेतुं Hee शलं अनया प्रथमतः सपटसंख्यया विष्टुल्या स्तुवानः प्ररुजति प्रम्‌ नक्तिं रुजो भङ्ग इति धातुः ॥>॥

फलसाम्यहेतु तेन वडछयजमानकेष्वपि प्रयोगेष प्रयोक्घव्ये- त्या ।

एतामेव ASM यजमानेभ्यः कुय्योद्यः प्रथमो हिङ्कारः स प्रथमाया यत्ता८ Ut हिङ्रोति तेन सा MHA AMPA मध्ये CAs a Al A Vy भजते य उत्तमो हिङ्कारः स उत्तमाया यत्ताए Vy- म्यो हङ्रोति तेन सा सप्त भजते सव्वौनेवेनान्‌ समावदह्वाजः करोति नान्योन्यमपप्नते सवं समावदि- न्द्रिया भवन्ति ॥ ३॥

वद्धयजमानाथे' सतां विष्ट तिङकर्यात्‌ । तथा सति तिच-

[z. €. ४.1 तार्डामड्ा ब्राह्मण | ११९

गतानां तिसुणाग्चां समसंस्यात्वसम्पादनात्‌ सव्यं यजमानाः समानफला भवन्तीति TETAS: | कथं सप्रदये तिसृणा- चां प्रत्येकं सप्तसंख्यायोग इत्याशंक्य तत्‌ प्रकारं सम्पत्या दर्णं- यति, यः प्रथमो feett: सप्रथमाया ऋचः खाने भवति उभयोः प्राथम्यात्‌ तां प्रथमाणुदिश्य सप्तभ्यो डद्ुरोति डि- Sa खौतीति यत्‌ तत्‌ तेन AAAs डिद्धारद्वयेन सहसा ्रथमप्धायविष्टावसन्निवेशेन पद्चधा Baw AAT सती सरा सप्तसंख्या भजते भ्रथमपव्योये प्रथमविष्टावे fre: इतरयो- स्तु पव्यीययोः ्रथमविष्टावगता waafa तस्याः पञ्चधा भ्रा- afm: यत्षतेव मध्ये सम्पद्यते तयाण्ामपि पव्यायाणाम््ष्यमेषु विष्टावेष्ठ क्रमेण fre एका तिख इति सप्तानां सम्पत्तिः तेन तेनैव सा मध्यमा GATS भजतेय उन्तमलृतोयपर्ग्याय- MANE स उत्तमायास्तुतोयाखाने उभयोखतौयत्वसा- स्यात्‌ यन्तासुत्तमामुदिश्य सप्षभ्यो क्ङ्करोतोति free mati यो द्वितीयो feercanfa तस्याः ख्याने भवति यदे- तत्‌ हिद्धारहयग्क्प्यानोयं यत्‌ तेन डिङ्ारद्येन सडह पय्धाय- aa उत्तमविष्टावेषु करमेणेकेके तिखशचेत्यावत्यमाना पद्येति weet मजते । इल्यन्तिसृणां सप्तसंख्यसाग्यसम्पत्तेः स्व्यनेबेनान्यन मानान्‌ समावद्धाजः समानफलयुक्तान्‌ करोति

खङ्ाता fl 2 |

एषापि केषा्धिन्निलेत्याद । १५

११४ ताण्डामहा बाद | [२. to. १1

तामेतामाभिप्रतारिणा उपासते AATAM PAST STATS ॥ 8 ॥

अभिप्रतारौ नाम afaetafe सब्नोत्जा- अभिप्रतारिणः तेन अभिप्रतारिण्ा तामेतां सप्ताखितां विष्टतिखुपासते way नित्यं agar । अतस्तं खानां ज्ञातौनां मध्ये feet: ओजसि feat भवन्ति । खशब्द्स्य च्नातिववचनत्वेन खं. ज्रातिषना- रख यामिति सव्व॑नामसन्नां WaT अमः सु भावः ।४।

दति aregreratgra दितीयाध्यायख नवमः णड; |

~ खथ दशमः खण्डः | VENTING सप्ताखिताया विषटुतेव्युःइनप्रकारान्तरः मा्‌ । | Sa a UH UI AE SHAG HAT Cay AT ॥ १ ॥

Swat: सप्ाखिताया एष वच्छमाणोव्य्‌ हो विभाग- प्रकारः । कथमिति तद्च्यते प्रथमोत्तमयोः पव्यीययो- विद्यमाना उभयः उभयविधा; ary एकमध्याः काव्यो a frafa: स तिद्भिख् एकयेति fe प्रथमे पग्बाये समा- बनाता; । स एकया स तिद्धभिः स तिद्भिरिति wae ततो-

{[२. १०.२१. तार्ड्यामष्हाव्राद्धख | tie

भयोः पय्यीययोः स frafa: स waa स तिरभिरिति मध्य मा एकव यथा स्थात्‌ तथा Falfeas: । एवं सति तथा सति विष्वपि vata मध्यमाया: स्तात्रौयाया ऋच अाटल- मावादेषां निर्या निगेतमध्यस्योल्या तनुमध्येत्यथः । १ ॥ सखामधिकारिणमाश। `

अन॒जावरस्तुबोतालोको वा एष यदान्‌जावरो यत्‌ सप्तप्रथमास्यपोत्तमास्तिखोमध्ये ATT: पक घो aaa aq: करोति तस्िज्ञोक मतिति्ठति॥ २॥

एतया विष्टत्या अाजुजावरेति कनिष्ठो यजमानः स्तुवीत यत्‌ तय अानुजावर, स एष लोको वे लोकः सथानं तत्‌ रहितः खल जनेरपरिग्टह़ोतत्वात्‌ तथा सति यद्यस्मात्मथमाः प्रथमपय्यीयप्याः WA: उत्तमाः त्त मपव्ययगताच्च सप्तेः aa मध्यमपय्यौये fre: यद्वा fay watts प्रथमोत्तमविष्टा- वगताः VHIRS भवन्ति। मध्यमविष्टावगास्तु fre: vary व्यच्चरवाच्यो भवत्यानुजावरोपि पुरुषः यस्मादेवं AGIA व्य राभिधेयपुरुषस्थानौीयशवतयमध्यं AAAs सतोता War- ानुजावराय लोकं स्थानमेव मध्यतो मध्यं करोति। अनया विष्टत्या तस्व लोको लभ्यत इत्ययः । तद्िंज्ञोके ufafera भवति ॥ २॥.

११६ वार्डामहा बाद्ष्य । Ta. te. ४.1 दअधिकाव्यन्तरमाष् |

एतामेव मजाकामाय कर्यान्द्मध्यतो वा एष Wel यः Wa विन्दते ATA तं मध्यतः करोति तं लोकं मजया च पश्ुभिश्चानुभरजायते ॥२॥

एतामेव विष्टुतिं प्रजां पुवणश्टत्यादिकां कामयमाना- योङ्गाता Fata | यः wag विन्दते न लभते, एषः ya- प्रश्वादौनां मध्यतो मध्यरेशात्‌ Tes: सम्य लित प्रजावान्ि युत ware मध्यं तिति तन्तथा ततोस्म प्रजाकामाय तिखो मध्यं cera: सतोता मध्यतो मध्यं लोकं खानं करो- त्येवं तज्ञोकमनुलोकं सम्पत्तेख्द्वं wrat ugha मअजायते WEP मवति अतः पश्युकामोष्ताधिकारौलयक्तं भवति॥ ३॥

पुनरष्यधिकारिविश्रोष quate | एतामेवापरदधराजन्याय कुय्यीद्धिखे WATT राजा WAY विशएव तद्रा जानन्िरन्त्यपावगतो रष्य- तेवगच्छत्यपरद्धः ॥ 8 ॥ एतामेव विष्टतिं अपरन्नुः परिजने निरद्धस्ताहशाय राज्‌-

न्याय अ्रभिषिक्ताय राज्ञे एतामेव faefa मच॒क्ञौत योयं सप्त द्शसताम उक्तः afey राज्ञः परिजनभूता बेश्यजातिरेव ।

"ze to. ५.1 ATBARTA BG | 119

अनयोः प्रजापतेर्॑ष्यदे इ CATR: परस्परः सम्बन्ध इति yer Vata । तस्य विशो राजा गर्भस्थानीयो भवति ग्मवन्मध्ये- वस्थानात्तया सति सप्तकयोग्डधष्यं तिखः प्रयुश्ञान उङ्गाता fat बैश्यजातेरेव मध्ये पुरुष इति व्यच्तराभिधेयं राजानं faefa अ्रपराधकारिणत्िज्ष्य न्ति गमयति स्थापयतील्य्थः अन्यत्‌ पूव्वेवद्याख्येयं ॥ ४ ॥

पुनरप्यधिकाय्येन्तरमाण्ड |

एतामेवाभिचय्यैमानाय कुय्यौत्मजापतिर्वे सप्त- दशः मजापतिमेव मध्यतः प्रविशत्यस्तृत्ये ॥ ५ ॥

यो यजमानोभिचव्येमाणो देषटुभि; छतमभिचार ura मवति ag एतामेव विष्ट्तिं कुर्यात्‌ योयं सप्तदटृशसोमः स रजापतिवे म्जापतिरेव उभयोः सप्तद शसंख्यासाग्यात्‌ । प्रजापतेः WSUS एेतरेयके समाम्नातं! द्वादशमासाः UGH हेमन्तशिशिरयोः समासेन तावान्‌ संबत्ध॒रः संवत्‌- सर; प्रजापतिरिति तथास्ति म्रजापत्यात्मनः सप्त eug मध्ये यास्िखखः प्रयुक्ते तेन व्यक्षरवाच्यः पुरुषोभि- चर्यं माणः प्रजापतिमेव मध्यतः प्रजापतेरेव मध्यदेश्र भ्रवि- शति अस्त्य अदिरसये qa हिंसायामिति धातुः ॥ ५॥

दनि ताख्डामहाब्राह्मणे दितीयाध्यायसख दशमः खण्डः |

[ १४८ 1

अथ टकाट्थः खण्डः | तख सप्तदशसखोभस्यैवापरा विष्ुतिः wee a |

पञ्चग्यो डष्करोति स fafa: सएकया सरकः या, fret हिङ्करोति स पराचोभिनेवभ्यो fers रोति स तिसृभिः स तिभिः स तिङ्भिः॥ १॥ श्य्टा्थः॥९॥

Sait विष्टुति खलोमचतुष्टयरूपेण मरं सन्‌ ब्र ह्मवचेसकाम- Sra ।

चतुरस्तोमान्‌ प्रतिविद्िता ब्रह्मवञ्चैसकामः स्तृबोत पञ्चभिः पञ्चदश तिर्ूभिखिटतन्रवभिख्ि- णव WAS सप्तदशः सम्पन्नो Tear वे स्तोमाबीोयय- मेव तदेकधा समृहते बरह्मवचसस्यावरध्ये तेजसी AGIAN भवति यएतया सुते॥२॥

क्रमेण विभिः wala; पञ्चदशादिखलोमतयपर्व्याय- साम्यात्छस्य च सप्तदशत्वादियं विष्टतिः खोमचतुषटयप्रतिनिधि- त्वेन लतया एतया ब्ह्मवचसकामः स्तुवीत । कुत एतत्‌ य- एते चत्वारः स्तोमाय बे ata खल स॒यमानाया देव

[२. १२. २.] ताख्डामहाबाद्धाणं । ११२

ताया वीर्खडेतुत्वात्‌ तत्‌ तथा सति alata एकधा समइते

एकज समृष्ीकरोति तञ्च समनं aes लाभाय

मवति। अ्रन्योपियो यजमान एतया स्तुते Awa सन्‌ ©

AQrga भवति।॥ २॥

दति ताख्ड्यामहहाब्राह्म णे दितोयाध्यायख एकादशः खण्डः |

ay eq: खख्डः | अथोद्यलाख्यां सप्तद शस्यापरां विष्टतिमाइ ।

तिर्ग्यो हिङ्ःरोति स पराचोभिः wegen Fey रोति स एकया स तिर्भिः स एकया नवभ्यो fee रोति स frefig frefirg तिद्भिरूद्यतो सप्त eae विष्टुतिः॥ १॥

face: veut नवभ्य इति क्रमेण सङ्खयाया ऊङ- गमनादद्यती BE गच्छन्तौ CAAA एषा सप्तदशस्तोमख्य faefa: Wy Wl

अयतां ख्गीदिसाधनतया प्रशंसति ।

१२० तार्ड्यम इब | [२. १३. १.1

एतया वे देवाः खगं लोकमायं खगेकामः सषोत स्वग सख TAI Way स्गीज्लोकान च्यवते Fe वा- नोभिक्रामन्ती विष्ट तिरभिक्रान्त्या एवाभिक्रान्तेन हि यज्नस्यर्भोति तस््मादेतया स्तोतव्यश्टद्याएष ॥ २॥

एतया वा इत्यादि तुष्टवान इत्यन्तं पञ्चदशस्तोम- gaat व्याख्यातं सव्वमन्यत्‌ वि ददुद्यत्यां । तददवापि ATS ॥ २॥

द्रत ayaa दितोयाध्यायस्य दारशः खण्ड : |

SY योदश: खण्डः | सप्तदशस्ेब भस्त्राख्यापरा विष्टतिः wee ते ।

सप्रम्यो हिङ्करोति स तिभिः स तिर्भिगख्छ एकया पंचम्यो हिङ्करोति स एकया स तिरभिख्छ एकया waa हङ्कुरोति स एकया सणएकयास तिद्भिभेस््रावाचीनविला ॥ १॥

प्रथमे VATA सप्त इतरयोः Vea fa हो नसंख्येात्तरत्वा- SUMMITS WHT तत्साम्यात्‌ wer

[२. १३. २.] तार्डामद्टात्राद्मणं | १२१

UAHA एषा सप्तदशसोमस्य विष्टतिः। अतएवावाचोन- विलत्वादेवनिलष्टा ॥ १ ॥

अस्यां विष्टतावधिकारिणमाड |

य॑ दहदिष्यात्तख कुव्यीद्यथावाचोनबिलया भस- या प्रधून॒यादेवं यजमानख WA मधूनोत्यपक्रा- मन्तो fre तिस्तया यजमानस्य पशवोपक्रामन्ति पा- पोयान्‌ भवति य एतया स्तुते ॥ २॥

यं यजमानमुद्धाता feta तख यजमानस्यैतां werent विष्टुति qatq, तथा सति अवाकीनविलया भस््रया स्तुत्या यथा अयस्कारः म्रधनुयात्‌ प्रकम्पयेत्‌ मधमयेदित्यथः एव- मेकेतया विष्टुल्या यजमानस्य प्रखन्‌ प्रधूनोति मगमयति । तथेयं विष्टतिरपक्रामन्तो उत्तरोत्तरडहोनस्ंख्याव्रेन अपरग- च्छन्ती तया faeat यजमानस्य पशवोपक्रामन्ति यज- मानान्िर्गच्छन्ति यो यजमान एतया स्तुते यस्ये तयेोद्गाता wate: स यजमानः पापीयान्‌ अन्यैरपि फलैर्विीनो भवति Wan

दूति ताख्डयामहहाब्राह्यखे दितोयाध्धायख RANT: खण्डः; |

tq

| १९२२ |]

अथ aged: खण्ड : |

एकविं शस्तोमस्य dae विष्टतयः । तत्र सप्तस्भिन्याख्यां neat fae तिं द्शेयति ।

aren डिङ्करोति सतिद्भिस्य तिर्भिखछ एकया सप्तग्यो हिङ्करोति स एकया स तिद्भिः स निर्भिः सप्नुम्यो fexcfa स तिङ्भिस्य एकया स तिभिः सप्तसप्षिन्येकविशयख्य विष्टुति: ॥ १॥

सयोः ॥ ९॥ waat सोति |

ay Wat: पशवस्तानेतया स्यणोति सप्त शिरसि माणाः प्राणा इन्द्रियाणन्दरियाण्येवेतया्नोति ॥ ₹॥

परुषो गौरविरजो गरं मोष्ठोष्वतर इति ग्राम्याः सप्त पश- बस्तानेतया स्युणोति प्राप्रोति सपु प्रौतिचलनयोरत्र ree: धातूनामनेकाथंत्वात्‌ | किञ्च सप्तशीषंणाः प्राणा; सुखमा सिके चिणो कर्णीविति इन्द्रियाणि तद्षिष्टागत्वात्‌ । अत इन्दर याण्येबेतया सप्तसप्तिन्याप्रोति ॥ २॥

अयतां पुनरपि wife ।

[२. ty.2.J ATRYASTATHS । १२१

एषा वे प्रतिष्ठितेकत्रि९ स विष्टुति: प्रतितिष्ठति य एतया Wa ॥ ३॥ विष्वपि परव्ययेषु समसं ख्या सङ्खावात्‌ अस्याः प्रतिष्ठितत्वं । तथा सति एतां भचुक्नानः पश्वादिभिः प्रतिष्ठितो भवति Wai

दति ताख्डानद्ाबाद्मणे हितीयाध्यायख TART? खण्डः |

Gy पञ्चुट्‌णः खण्डः | waves सोमस्य उदयत्थाख्यां fedtat fae frare ।

waa fexofa स तिर्भिःसणए्कया स एकया सप्तभ्यो डङ्रोति स एकया स तिखभिः स faufa न्नवभ्यो डङ्करोति स तिर्भिः स तिर्भिः स तिसृभिर्द्यत्येकवि ९ शख विष्टेति: ॥ १॥

wera: ॥ ९॥

एतां विष्टुति प्रशसति ।

एतया वे SAT, खगं लोकमायन्‌ खगकामः | बीत QIN लोकस We सख गीञ्ञोकान्न च्यवते

१२४ ताख्डयामहानाद्यणं | [२.१५.१.]

वष्ट्वानोभिक्रामन्तो विष्टुतिरभिक्रामन्त्या एवाभि- क्रान्तेन fe यन्नस्पर््रोति तस्म्मादेतया स्तोतव्यश्टद्या- एव्‌ ॥२॥

एतत्पनें पूव्वेव द्योज्यं । २॥

प्रकारान्तरेण प्रभ्रसति।

सेषा विदत्परायणा चिदटद़ुदयना यत्तिषटददिष्पव- मानं भवति नवेता एकवि्शय्योत्तमा भवन्ति mana बिषटल्माणानेव तदुभयतो दधाति तस्म्मादय- मद्भागवकप्राण SUCH माणानां स्ेमायुरोति न पुरायुषः प्रमोयते य Taal Ga ॥ ३॥

“fanny यन्नायन्ञोयसोल्रे wet विष्टतेः प्रयोज्यत्वादेकविध्श्लोमस्याग्निष्टोमत्वमारोष्य स्तयते Tar विष्टुति; faequraut तिटत्‌ छकनवक प्रायणे प्रारम््े यस्याः सा तथोक्ता । तथा fasgeaat तित्‌ ऋकनवक- मुदयने PATH यखाः सा उक्तरूपा । कुतद्त्यत are यद्यस्माइद्िष्मवमानसोत्रं तित्‌ छऋक्‌नधकं अटौ भवति । यस््मादेकविर गख सतोमस्य उत्तमासृतोयपर्वयायगता एता- नर्यो भवन्ति। अत एषा विष्टुतिः विटत्‌म्रायणा fazs-

[२. १५. ४.] ताण्डामहाबाद्धाण | १२१

दयनेति किमतो भवति उच्यते। विदत्‌ लोम इति यदस्ति तत्प्राणा वे प्राणाः खलु प्राणा नवसंख्यका; सप्त शीषण्या हौ मूजयुरोषखेति | विदृद्पि छऋक्नवात्कः तथा सति उभयत संख्यासाम्याच्चिटत्‌ प्राया ्पतेतत्‌ स्तुतिः। तत्तया सत्ति प्राणानेव तत्‌ उभयतः शिरस्याधोभागे च दधाति धार यति । तस्मादयमाद्यन्तयोः माणसथानीयं ऋकनवकं प्रयुक्त वान्‌ तस्माद वमवाग्बन्तो भाणः उत्तरेषां उपरि वर्तमानानां श्रीषेरखानां प्राणानां यावत्‌ कार्व्यमस्ि शरीरथ्ितिरेतु- भूतं अद्वभाक्‌ SEMA तावत्‌ काय्येवान्‌ भवति यावत्‌ BTS RUT शारीरः भियते तदै hw: प्राणाः कुर्वन्ति | शिषटमद्धंमवाच्चो प्राणावित्य्थः तयोः कां हि मृत्पुरीषयो- विंसव्जनं । तदभावे उदवन्तीख्येन रोगेण ज्यत इति तयो- रद्वभाकत्वं | एवं सति च य एतया free स्तुते स slang रेति माप्नोति Tae! पुरा करप्ताच्छतवध्रल् णादादुषः पृ न न्ियते॥ ३॥

एषा विष्टतिः केषाञधिद्रित्येत्याद् |

तानेताङ्करद्िष उपासते तस्मात्ते सन्ेमाय- fet ९ ॥

करदिषो नम Maret शाखिभेदा at ते तामेतामसुद्यती-

१२६ ATRASTAT HS । (२.१६. २] मेकवि शस्य विष्ट तिं उपासते नित्यं wget तस्मात्ते wa" WAAAY छतृस्हमायुब्धन्ति ाश्चुवन्ति॥ ४॥

इति ताश्डामहाब्राह्यण दितोयाध्यायख पञ्चद्ग्ः खण्ड: |

aa षोडशः च ण्डः |

waa सतोमस्य प्रतिष्टतित्रम ठतीया frefa: म्रद

©

Wa |

नवभ्यो डिङ्करोति स तिसृभिः स तिसभिः स तिसृभिः, पञ्चभ्यो हिङ्करोति स एकया स तिसृभिः स एकया, सप्तभ्यो ह ङ्करोति स तिष्भिः स एकया स तिसृभिः प्रतिष्टतिः॥ १॥

विदृदादिस्लोमचतुष्टयप्रतिरूपकत्वात्‌ wet: प्रतिष्टति- रिति संज्ञा योगिकौ॥९॥

एतदेव दशं यति |

aafufeed म्रतिष्टोति पञ्चभिः पञ्चदशध anf: सप्तदश ख यमेकवि एणः सम्पन्नः ॥ २ ॥

[२. १६. 9.] वाख्डामष्ात्राद्यमण | १९७

अस्या feet; म्रथमपर्व्यायगताभिनेवभि्छ ग्मिच्तिटतं स्तोमे भतिष्टौति विदत्‌ स्तोमेन स्तुतवान्‌ भवतीत्यथः एव सुन्त- Catia योज्य ll = Wl

एतां विष्टति म्रश्सति।

य एव स्तोमा TH वहन्ति तानुत्तमे सतोत्रे सन्त- पेयति यथानडडो वा्वान्वाश्व तरान्वो षः सन्तपे- येदेव मे तदुत्तमे स्तोले स्तोमान्‌ सन्तपेयति प्यति प्रजया परशुभिये एतया सुते ॥ ३॥

य एव सोमास्त्िटत्‌ wasn सप्तदशेकविध्शाख्ययन्नम- facta वदन्त तान्‌ स्तोमान्‌ स्वन्‌ तपेयति अन्तिमे यज्ञाय- Slate नया विषटत्या स्तुबन्लु्गाता सन्तपेयति क्तक्रमेण ताननुसमरन्‌ deat करोति एतदेव हष्टान्तेन समथेयते। BST, वदेः कसिमप्रत्यये शसि रूपमेतत्‌ ऊषः asia ऊढ- मारान्‌ अनड इ दौन्यथा सन्तपरयेत्‌ उत्तमे Ma स्तोमान्‌ सन्त- wafa यत्‌ एवमेतत्‌ य एतया wifa श्रयं तपयतीत्यन्वयः; ait

पोरोड्ित्यकामयमानस्यैषा विष्ट तिः प्रयोज्येत्या् ।

एतामेव परोधाकामाय Rage वे fa इत्‌ चचमेकविएशो afyedafied प्रतिपद्यते ag

{2c ATU ASTATETY | [२. १६. ५.1

तत्‌ aa पुर स्तान्निदधाति गच्छति परोधान्न पुरोधायाञ्चावते य एतया स्तुते ॥ ४ ॥

पुरोधा पौरोहित्यं तत्कामः यजमानो AMG यजमानाय एकविरुशस्ये तामेव विष्टतिं कुब्धात्‌। योयं तिटत्‌ सोमः WE बै ब्राह्मणजातिः खलु उभयो; प्रजापतिशुखजन्यत्वात्‌ | रकविछशसोमः प्रतिष्टठादेतुत्वात्‌ aa afaaaifa: एवं सति fazat ऋक्नवके एकविश्सोमं प्रतिपद्यते प्रारभत इति यत्तत्तेन aag च्चियजातेः FWHM ब्रद्मणजातिन्निट्‌- धाति Wa, कारणात्‌ स यजमानः पुरोधां पौरोहित्यं गच्छति aTaifa कदाचिदपि तखा; पुरोधाया न चवते न Wat भवति is il

एषापि केषाश्चिन्नित्येति दशयति ।

तामेतां WATER उपासते तस्मात्ते पुरोधाया न Bard ॥ ५ ॥

WATS; प्रवाहणो नाम कच्चित्‌ ऋषिः तख सन्तान- भूताः भरावाडण्यः स्यमन्यत्‌ ॥ ५ ॥

दति ताख्डामडाबाह्ण्व दितौयाध्धायख् षोडशः खण्डः |

ET १९६ 1

Bi सप्रदश्ः Was: | अथा्यैव सोमस्य म्यी ख्या चतुर्थो" frefa दशयति ।

ara हङ्कुरोति स तिर्मिः स तिसृभिः स तिखुभिस्तिसुम्यो डिङ्करोति स पराचोभिनवम्यो डिङ्रोति स तिसृभिः स तिसृभिः स तिसृभिः ख्ग्यभयत BATSTAT ॥ ९॥

उभयत आद्यन्तयोः परव्यययोच्छैक्‌नवकान्तेन तिदृ्वाड्‌- भयतः अदौप्ता, तिटतच्चागरेश्च मजाप्रतिमुखात्‌ सषोत्पन्तेरा- दीप्ता, Gal लशा मध्ये WATT तत्घाहश्यादस्या FAUT dati अस्या अपि aaa ऋक्‌तरयालकत्वेन ऋक्‌- नवकाभ्यामल्पत्वात्‌ ॥ १ ॥

अस्यामधिकारिणमाष्ड |

ब्रह्यवचसकामः Qala तेजो वे वित्‌ च्तरः परुषो यत्‌ चि्टतावभितो भवतल्तिखो मध्ये यथा हिरण्यं निष्टपेदेबमेनं चितो निष्टपतस्तेजसे ब्रह्म वचेसाय ॥ २ ॥

अनया AW वचेसकामः स्तुवीत यः तिटत्‌ सलोमोसि स WHT तेन्नोरूपः खल. पुरुषो यजमानोपि तपतरः पुरुषः इति

i

११० तार्डामहा बाद्ध ट । [. १७. 9.1

व्यक्चरर्वा यस्तथा सति यत्‌ azatfasat तेनोर्पावुभयतः अथमटतीयपव्यीययोभेवतः मध्ये मध्यमपव्यषये तिखस्च्यच्चरा- MATEY aes wat भवन्ति तस्य वथा हिर ण्य- मभरिमध्ये वशेत्कर्षीय निष्टपेत्‌ नितरां तापयति खकार, एवमेनं अन्चरत्रयाभिपेययजमानं एतौ fazat उभयतः fer- टतौ faeqa: faaer दीप्यतः एवं सति यज मानस्तेजसे APTANA भवति ॥ २॥

अस्यां विष्टतौ दोषदयम्यसि ।

अपरशव्येव तु वा ईश्व रा पशन्तिहृहः किलासच्वा- न्ुभयमति हि निष्टपतः ॥ ३॥

तुशब्दः फलबेलचणदयोतनाथः। अपशव्येव वे wT इृद्धिविघातिनौ खल अतएवेषा पयूत्िदंदहोनिहग्धुमौश्वरा समथा दष्वरेतोसुनछसुनाविति देः कसु तथा किलासत्वात्‌ किलासः सिद्धः त्वक्‌रोगविशेषः तद्धेतुत्वात्‌ चेषा दुष्टा उभ- यत्र हेतु; उभयमति vifai fe हेतो यस्माच्चाद्यन्तयोः प्रयुक्तो faent तिदतो व्यचराभिधेयसख पुरुषस्य यजमान- स्योभयपाश्वंहयन्निटपतः निःशेषेण दहतः अत ऊरुं दोषहरं सम्पद्यत इत्यथे; ॥ ३ ॥

चअधिकाय्येन्तरमाद |

एतामेवाभिशस्यमानाय कुव्यीङ्कमलं बा एतग्ट-

[९. 09. ४.1 तार्ड्यमडहा बरा्ख | १२११ च्छति यमस्रोला वागृच्छति येवेनमसावस्रीलं बाम्ब-

दति तामस्य वितो निष्टपतस्तेजसी भवति य एतया Wa WB kt

एतामेव garet विष्टतिं अभिशस्य मानाय परनिन्यमा- नाय यजमानायोङ्गाता FAlq यं यजमानमह्लीला निन्द्‌ारूपा वाक्‌ wafa प्राप्नोति एनं यजमानं शमलं पापमेव waft प्ाभ्रोति। येव साबाक्‌ एनमन्लीलम्रौकरन्रिन्दारूपंवदति अस्य यजमानस्य अन्चीलवादिनीं वाचं अस्थां विष्टतौ मचुज्यमा- नाव मयतच्िटतौ निष्टपतो निदंइतः अश्लीलवादिन्योवाचो faest यजमानो निर्दोषो जायत इत्यथः । अन्योपि at यजमान एतया स्तुते सावयति सोपि तेजसी भवतीति । वेदार्थस्य प्रकाभ्रोन तमोहाहं निवारयन्‌ । पुमथांच्चतुरोदेयादिद्या ती थेमदेश्वरः ॥ ४ ॥

दूति खीमद्‌ाजाधिराजपरमेश्वरवे दि कमागेप्रवत्तकवुबा- मपालसास््राज्यधुरन्धरेण सायनाचाय्येण विरचिते माधवीये सामवेदार्थपरकाश तार्डयमदहात्राद्मणे दवितोयाध्यायसय सप्त- दशः GW. |

दितोयाध्यायः gaifaanag |

ठतीयोऽध्यायः।

चथ प्रथमः खण्डः |

यस्य निःश्वसितं वेदा यो वेदेभ्योऽखिलं जगत्‌ । निर्गमे ane वन्दे विद्याती्थंमहेष्वरः ॥ ९ ॥ द्वितीये दशरात्रस्य चतुणां विष्टतिक्रमः | प्रदशिंतस्त॒तीयेय वच्यन्ते तिणवादयः ॥ २॥

तिणवस्य सोमस्य दे विषतो प्रतिष्ठिता saat चेति तत्र प्रति्ितां विष्टुति प्रदशेयति |

नवभ्यो हिङ्करोति स तिर्भिः स पञ्चभिः स एकया, नवभ्यो डिङ्करोति «unre तिर्मिः स पञ्चभिनवम्यो हिङ्करोति स पञ्चभिः स एकया स तिर्भिः॥ १॥

wag सोमस्य area: पव्यपयासतर प्रथमपय्यषयस्य या प्रथमा सा टचभागेत्यन्वथसंज्का अतस्लस्यास्तिवेष्वनं ara

[ae १, २.] ताश्डयमहाब्राद्धाणं । १९१

qa पर्व्वायस्य या मध्यमा wer अवापसथानभिति संज्ञा अतस्निवंचनावशिष्टाः प्रथमपर्यीयसम्बन्धिनो येभ्यासा अन्य वच्नि तासेषां तेषाभियमावापखानभूतेत्य्ै;। या तीया सा परिचरासंन्नका सञ्लद्चनेनेव प्रायेन परितः सब्प॑तश्चरणा- तत्राम GIs तया मध्यमपरव्यायेता एव fre: water परिचरात्तचभागा अवापस्थानमिति क्रमेण संज्ञां लभन्ते। उत्तमे Vay अरावापस्थानं परि षरान्नचभागेति संज्ञां लभन्ते अत सलोमटद्दौ टचमागायाः wa तिर्व॑चनमेव अनारन्तेदेव प्रिचरा यावताभ्यासेन पर्याये Heya तावत्कृत्लोमध्य- मायावत्तेनीयेत्ययै; । तदुक्घं BAA, वह्मानेष सोमेषु TAA पय्यायख् प्रथमा SIT तस्या स्ति चनं मध्यमा- वापस्यानसुत्तमा परिचरा टचभागावापसानमिति was अावापखानं परिचरा टचभारोत्यु त्तम इल्यादिना, adie विष््तौ अपि पर्व्यायतये awa परिचरयोः पर्व्वोक्तसं ख्यैव अावापस्थानभूता तु पञ्चजत्वोभ्यसखते। एतैव संख्याभिघेयत्वेन WATT ॥ १९॥ 7

तं प्रशसिब्यनुक्त वय्‌ इनं मगरसति । TH a चिशवो THAT तदत्येति शान्दे ॥ २॥

तयो fe fazq सोमा मिलित्वा तिणवः तस्य faza- एककस्य wily तित्वसं ख्ये 1पेतत्वात्‌ wey चेन्द्रो टताख

१९४ तार्डामहात्राद्यश्च | [१. १. 2.1

वञ्च प्राहरत्‌ स त्रेधा व्यभजदिति Baraca ब्रेधा भावद्‌- शनात्‌ तदडुभयत संख्यासाम्येन विटतो वच्वत्व तत्छ॒सुद्‌ायात्मकः विणवोपि वचनमेव aeqefy संक्रमेव तथा सत्युक्तप्रकारेण ag <a वित्वसंख्या विभजनं तत्तेन वच्वमे व ॒तद्य.डति वच्- भेवापनयती त्यथ; TEA यजमानस्य शान्ते उपद्र वसमनाय भवति।॥ २॥ | |

wa विदितां wqegi प्रशं सति |

पञ्चभिर्विंहितेका परिचरा Wem: पशवो यजमानः परिचरा यत्पञ्चभिर्विंट्‌धाल्येका परिचरा भवति यजमानमेव तत्पशुष प्रतिष्ठापयत्येषा वै ufatea faure विष्ट ति; मरतितिष्ठति व रतया स्तते ॥ २३॥

एषा faefa: पञ्चभिक्ैर्मिविष्िता विशरोषेणोपदिष्टा दावापसथानगताया; पञ्चता एव विधेया अ्प्राप्तत्वात्‌ परिचरा लचभागयोस्त॒ सश्चानियमस्योक्तन प्रकारेण waa: म्राप्ते- सस्म्मादावापस्यानभूता पञ्चसुष्योपेता परिचराञ्ैकापशव- चत्वारः पादाः yRefa च त्वङ्मांसं स्हादुचास्थिमज्जेत्येवं वा पञ्चसम्बन्धात्‌ WET: अत AIT THN; पञ्च चः पशव- eared परिचरा च यजमानस्थानीया एकत्सास्यात्‌ एवं

[z. &. &.] TATA RTAT ES । ११५

स. यत्‌ पञ्चभि्छेम्भिरावापसानगताभिरिमां विष्टतिं विद- धाति परिचरा चेका भवति तत्तेन यजमानमेव पशुष्ववस्था- पयति एषा तु विणवस्य विष्ट्तिः प्रतिष्ठिता चक्तप्रकारेण पशष यजमानसखावश्ितिदेतुत्वात्‌ अतो aut स्तुते सः प्रतितिष्ठति ॥ ३॥

इति ताख्डयमहाजाद्े तौयाध्यायख प्रथमः खण्डः |

अथ हितोयः खण्डः |

अथ तिणवस्योद्यत्याख्यां द्वितौयां विष्टतिमाडइ ।

सप्तभ्यो हिङ्रोति स तिरूभिस्य तमिस एकया नवभ्यो हिङ्कःरोति स एकया स तिङ्भिस्म पञ्चभिरोकाद्‌ शम्यो हिङ््रोति स पञ्चभिः स तिख- भिः स तिद्भिरुद्यतो चिगवख frefa: 0 १॥

तत सप्तभ्यो नवभ्य एकादशभ्यः म्रतिसंख्यारोडणं, उद्य aut विषटुतिस्तिणवस्य ॥ ९ ॥

येतां मशंसति |

एतया बे देवाः खगे" लोकमायन्‌ ख गकामः सत्‌

१९६ ' STARA ETAT ETS । [¥. १. 1

ओत qi लोकस समदा walmart च्यवते वष्ट वानोभिक्रामन्तो विष्ट तिरभिक्रान्त्या एवाभि- aida हि यन्नययरभोति तस्ममादेतया laser एव॥२॥ fas yeu रुद्यत्यथेवादवदेतत्घर्व नेयं ॥ २ ॥ इति वारण्डयामहान्राद्धयखं तोयाध्यायखय

हितीयः खण्डः | अथ Calg? खण्डः | aafa oudiag विष्टतयः, पञ्च तवाद्यां समव्यंशाख्यां दशयति ।

एकाद शथ्यो festa स frat सप्तभिख्य एक्येकाद एभ्यो हिङ्रोति स एकया स freee सप्तभिरोकादशम्यो हिङ्करोति स सप्तभि एकया स तिरूभिः॥ १॥

aaa walang waaay समत्यंशेषा टिष्टतिः ॥१

अयतां विष्टुति सौवि ।

“g. ४. १.1 तार्डामदहा्राद्धयण | १९७ अनन्तो वे चयच्ि८शः परमो वे ल्यस्ि८श- स्तोमाना८ सप्रभिविवं Feast परिचरा सुप्र ग्राम्याः पशवो यजमानः परिचरा यत्‌ सप्तभिविदधाल्येका परिचरा मवति यजमानमेव तदन्ततः पुष प्रतिष्ठापयत्येषा वे प्रतिष्ठिता aafeore विष्टिः प्रतितिहति य एतया स्तुते ॥ २॥ यस्त्रयस्त्रिर?श्स्तामो सि एष अन्तो वे चरमः खलु च्यषड्- सोमापेचयासखान्तत्वं तरेवमाड परमो वेश्यं तयस्तिरुशः

परमो वे ्यानासुन्तमः खल्‌ । fae’ ति वस्या द्यविषटत्यर्च- वाद्वद्याख्येयं अन्तत दति षडस्यान्तत इत्यर्थः ॥ २ ॥

इति aaa cata”

Sata: wae: |

अथ चतुथः खण्डः | भवेवानेदीयः संक्रमाख्यां हितीयां frefaare |

एकादशग्यो डङ्कुरोति स feta: स पञ्चभिः स तिर्भिरोकादशभ्यो हिङ्करोतिस तिभिः स

१८

१९८ ताण्डामदहाबाद्ाणं | [z. 8. ३.1

frefa: स प्रञ्चभिरोकादशभ्यो हिङ्करोति स पञ्च- भिः स तिर्भिः स ति्भिन दीयः संक्रमा ॥ १॥

नेदोयसि अन्तिकतमे संख्याविशेषे संक्रामतोति नेदीय- wea तथाह प्रथमे vate wrcreratierat तिभ्यः पञ्चसु पञ्चभ्यः तिष्ष्वित्ये¶मन्तरिताः अयक्‌ सं ख्यासतेषां सक्रा- मति दवितोयदतीययोरपि यथासंख्यमारोडावरोहाभ्यां अन्तिक तमामेवाचुक संख्यां क्रामति यथा gat विष्टुतिः तिर्भ्यस्यप्तसु सप्तभ्य एकस्यामिति व्यवड्ितसं क्रमा तद्वेलच््यादे शा नेदीयः संक्रमा॥९॥

- अथोक्ता विष्ुतिस््रयस्ि छेन संगतेत्याषड |

अन्तो वे VASA यथा मडादटक्तय्याग्र ख्पत्वा नेदोयः संक्रमात्‌ संक्रामल्येवमेतन्न्ेदोयः संक्रमय। नेदोयः संक्रमात्‌ संक्रामति॥२॥

षडडइस्तोमापे चया स्यान्तत्वं कञ्चित्‌ पुरुषो महाटल्चस्याग्र अन्तिकतमां शाखामालब्ब्यासद्य ततो नेदौयः संक्रमात्घं-

क्रामति एवमेतया विष्टत्या नेदीयः संक्रमाख्यया aglaw- न्तिकतमे संख्या विशेषे संक्रामति ।॥२॥

. wart प्रतिष्ठाद्ेतुत्वे न प्रशध्टरुति ।

`पञ्चभिविहिता fre: परिचराः weg: पथव- `

(ey. २. ATER STAT HY | ११९. एतावान्‌ पुरूषो यदात्मा प्रजा जाया यत्मडच्भिचिद्‌- धाति foe: परिचरा भवन्ति यजमानमेव तत्‌ पशुषु प्रतिष्ठापयति पशुमान्‌ भवति य एतया Ma ॥ ३॥ वि वस्य प्रथमविष त्यथेवादवद्याख्येयं | wa त्वयं faite: परिचरास्िख च यजमानपुतपनोख्थानीयाः तथा सति प्रलया जायासद्ितं यजमानमेव पशुष साता खापितवान्‌ भवति ।३॥ द्रति ताख्डयमहा बाह्ये wana चतुथे: ख शः | अथ पञ्चमः खण्डः | अथास्येव स्तामस्येाद्यत्याख्यां विष्टुतिमाड । area हिङ्क्रोति स तिर्भिः स पञ्चभिस्य एकय काद्‌ शम्यो हिङ्करोति स एकया स fafa सप्रभिखयदणभ्यो हिङ्रोति स सप्नभि स्स तिख- faq तिरूभिरूद्यतो aafeoue वि्टतिः nei WET: 0k

खगं कामस्येषा विष्टतिरिति yew afaat प्रशछति

एतया बे देवाः खगं लोकमायन्‌ खगेकामः स्तुबोत

१४० तार्डामह्ा्राह्मण | [३. ६.२. खगं लोकस्य cael स्वगीज्ञोकान् च्यवते ge वा- नोग्रादग्रए रोहत्यभिक्रामन्ती fre तिरभिक्रान््या एवानिक्रान्तेन हि यन्नख्र्भोति तस््माटेतया सोत- IE एव ॥ २॥

पूव वद्याख्येयं hai दति ताश्डयामद्ाब्राह्मणे द तोयाध्थायद पञ्चमः खण्डः | अथय षष्टः खण्डः ।

wares विष्टत्यन्तरमाइ ।

लयोदशम्यो हिङ्करोति a तिर्मिः स पञ्चमिः

a पञ्चभिरकादशथ्यो हिङ्रोति स पञ्चभिस्

तिभिः स ति्भिनेवभ्यो fexcifa स तिभिः

स तिर्भिः स तिभिः प्रयवरोह्िणो नयख्ि- we विष्टतिः॥ १॥

annem एकादशभ्यः नवभ्य इति संख्याया उत्तरो

नतरमवरोहनादेषा प्रत्यवरोहिणी |e I एतदेव सह टन्तमुपपादयति |

(a. & ३.1 तार्ड्यामहानाद्ुः ख | ree

यथा महात्तस्याग्रए CAT शाखायाः शाखा- मालम्भमुपावरो हदेवमेतयेमं लोकमपावरोहति प्रतिष्ठाय ॥ २॥

यथा afagqay टच्तस्याग्रमारुद्योपरितनायाः शाखायाः शाखामालम्भम वलग््यावलग््य शथिव्यासुपावरोहेत्‌ एवभेव विटदादिकमेणानुष्टाय षष्टेऽनि त्रयस्त्रिंशे नाधिकसंख्येन खग मारुहातया farsa लोकसुपावरोहति प्रतिष्ठायै अस्मिन लोके चिरावस्थानाथं ॥ २॥

भरयेनामायुद्ेतुत्वेन प्रशसति ।

विदत! प्रेति ल्िदतोटेति भाखे 3 faza भाखे- नव प्रेति माणमभ्यदेति सवमायरति न परायः प्रमोयते य एतया Ma ॥ २॥

WISTS प्रथमेडनि तित्‌ प्रयुज्यते षष्ठेऽहनि तयच्ि- श्रः उत्तमे vara नवभ्यो डङ्करोतीति विधानादन्ते च चित्‌ प्रयुज्यते अतस्त्रिटता मति प्रक्रमते तिदटटतेवोदेलयङ्च्छति afc समापयति प्राणापानव्यानर्पेण टत्तित्रयाल्मको a: wife स चिटत्‌स्थानौीयो भवति तथा सति प्राणेनेव प्रक्रमसमाप्ती कते भवतः एवं प्राणस्य त्यागात्‌ यजमानः सव्व सम्पण ATE रेति ततः gam frag ॥ ३ ॥

१४२ तार्डामडहाब्राह्यणं । 8. ७. ३.1

एषा केषा न्नित्येल्याष् | * ~ =, © तामेताङ्रदिष उपासते तस्मात्ते सब्वमा- यय्येन्ति॥ ४ ॥

athe नाम केचित्‌ शाखिविश्ेषा गोतरविशेषावा ॥ ४। xfa ATA RTAT TS AAT षठः Way: | नाक अथ सप्रमः खण्डः | अथ तस्यैवान्त्यां विष्टुतिमाड़ | पञ्चद शम्यो डिङ्करोति स तिर्भिः स सप्तभिः स पञ्चभिरोकादशम्यो हिङ्करोति स पञ्चभिस्य् frefug तिर्भिस्यप्तम्यो fegcifa स तिर्भिः स एकया स तिर्भिः ॥ १॥ SET: Wen saat प्रशसति । यो वे जयस्ि८शमेकविरःशे प्रतिष्ठितं ae मति- तिष्ठति प्रतिष्ठा वा कविः सोमानां यदेता; सप्र

[z. a. £. ताण्ड्यमहा बराह्मण्यं । १४१ बयस््ि<शययोत्तमा भवन्ति सप्तवधेकबि्शथ्य विष्ट facafaoy एव तत्‌ बयज्ि८शं प्रतिष्ठापयति प्रतितिष्ठति a wast Aa ॥२॥

य; खल्‌ त्र यस्त्रिरप्रामेकवि शशरो प्रतिष्ठितं जानाति स प्रति- तिष्ठति कथं तस्य प्रतिष्ठालाभः य एकवि्छशस्तोमानाग्डध्ये ग्रतिष्टाहेतः खलु सव्वप्ररतिभूतो छग्निष्टोम एकविटशेन सन्ति- छत इति तख प्रतिष्ठितत्वं त्र यच््रि८शस्य कथमेकवि श्च प्रति- छान मित्यत अ अस्यां विष्टतौ जयच्न्न शस्यो त्तमे पव्यीये सप्तभ्य इति fafeat एताः ery उत्तमा भवन्ति एकवि- शस्य विष्टतिः सप्तविधा एकंकस्मिन्‌ पर्याये सप्तञ्चँ भवन्ति यत्‌ Wass तस््मादेकवि्छश एव त्रयस्वरिरशं प्रतिष्ठापयति Gat 4 रतया Ya स यजमानः प्रतितिष्ठति ॥ = I

इति तार्डामहानाद्ण ठकतीयाध्यायख UAT: खण्डः |

अथ अष्टमः खण्डः |

<aq ्च्यषडस्य fazgetea: षट्‌ सोमाः क्रमेण विदिताः, wa न्दो मानां चतुवि श्चत्वारि शो टचत्वारि रश दति बयस्तोमाः,. तच wang Wagan विष्टतिः सा प्रद

भ्यते

१४४ तारण्ड्यमहाब्राद्यण | [१. ८. &.]

were हिङ्करोति स तिसुभिः स चतसृभिः स एकयाष्टाम्यो हिङ्करोति स ण्कया स तिसुभिः स चतसभिरष्टाग्ये हिङ्करोति स चतसृभिः स एकया स तिसृभिः ॥ १॥

WETS: ॥ १॥

gaat प्रशसति t

पशवो वे छन्दोमा यदष्टाग्योष्टाभ्या feats अष्टागफाः पशवः शफ शस्तत्मश्च नाभ्रोति ॥ २ ॥

पश्ुसाधनत्वाच्छन्दोमानां पशुत्वमेवं भवति तिष्वपि

पव्ययेष्वष्टाभ्यो डिङ्गरोतीति anda पशवच्चा्टाशफासतत्‌ TAT TAY: शफदारेणाप्रोति ॥ २ I

अयेतां प्रकारान्तरेण सौति |

चतसृभिविहितेका परि चरा चतष्रादाः पशवो यजमानः परिचरा थज्चतसभिविंद्धालेका परिचरा ~ प्रतिष्ठापयत्ये (> । भवति यजमानमेव तत्मशुष घा a प्रति- fem चठ॒विशख विष्ट तिः मरतितिष्ठति य एतवा स्तुते ॥ २॥

[g. & 2] ARAYACATETS । १४५

रतत्म ञ्चभिलवि दिते का परिषरेत्यादिबह्याख्येयं | ३ ॥

इति ताख्डाम्हाब्राद् खे कतोयाध्यायद्ं अटनः खण्डः |

चथ नवमः खण्डः | अथ चतुखत्वारि शस्य frat विष्ट तयः तवत प्रथमामाड़ | पञ्चदशम्ये हिङ्करोति स तिसुभिः स एकाद- शभिः स एकया, चतु शभ्यो हिङ्करोति स एकया ख तिसृभिः स दशभिः, wage हिङ्कःरोति स एकादशभिः स एकया स fren, ॥ १॥

SET: ॥ १॥ अथेतां प्रशसति |

ब्रह्मणो वा आयतनं परथमा नख नष्वमा विश्च उत्तमा यत्‌ पञ्चदशिन्वौ पूरवे भवतश्च शोत्तमा ब्रह्मणि चेव तत्‌ wa चौजो वीवधं दधाति ब्रह्मणो चेव तत्‌ चलाय च विशमनृगां करोति pare प्रकाश्यो भवति य रतया WA ॥ २॥

चगतास्िख्तः सोत्ोयाः क्रमेण बद्मश्त्रविश्यामायतन- te

१४६ ताण्डामहा बाह्मण | [१. €. 2.1

भूताः, एवं सति तिष्ष्वपि प्ययेषु विष्टावगणनया ya प्रथममध्यमोत्तमे Wala पद्चदशिन्यौ पञ्चदशसंख्योपेते भवत उन्तमा तीया चतुद शविष्टावगणनया We शसंख्याका तत्तेनोक्गम्रकारे ब्रह्मच त्ायतनभूतयोरधिकसं ख्यात्वात्‌ बह्म- चतयोरेवोजोवीवं च दधाति तत्तया AMA विश्मनु- गामनुगन्त्रीङ्करोति विशायतनाया उन्तमाया होनसंख्यात्वात्‌ अस्यां विष्टुतौ चतस्याधिक्यात्‌ य एतया स्तुते ag चष विय- जातेरिव कील्तिर्भवति ॥ २॥

तां पुनः Wav |

अस्तोमावा एते Geral मा अयुनोहि स्तोमा य॒ vata Biota यदेषा यजिनो चतुञ्चत्वारि- शख विष्टुतिस्तेन स्तोमाः ॥ २॥

छन्टोभिगायती तिष्टुप्‌जगतौ भिर्गौँयन्त इति छन्दोमा ख- तुविध्शादयः यत्‌ ata छन्दोमा एते असोम बै खोम- ल्चणरश्िताः खल्‌ कथं अयुज अयुक्‌ संख्या हि अन्ये प्रसिद्धाः तिदटृद्ादयः सोमा उक्तानि गायव्यादौीनि छन्दासि gate खक्‌संख्यावन्ति ते गीयमानाख्तुविध्छशादयोपि दुक्‌ संख्या- वन्त इति सलोमलच्यारादहित्यं एवमस्तो मवच्तवे प्राप्ते समाधत्ते यस्मादेतेषां भ्ये चतुञ्चत्वारि शस wag विहितेषा fae- तिर जिनौ waa संख्योपेता इयोः wala: पञ्चद शसं ख्या-

[z. to. १ ATARALTATHTS | tes योगात्‌ अतस्तोमलच्षणसङ्भा वाच्चतुविध्शादौनामपि wrt सिद्ध ॥ 3 ll

saat पुनः प्रशसति ।

एषा वे प्रतिष्ठिता चतश्चत्वारिएशख्य frefa: प्रतितिष्ठति य एतया Ka ॥ ४ ॥

अ दयन्तयोः पयाययोः पञ्चदशसख्यासाग्यगद्स्या; प्रति- fea ॥ ४॥

दूति ताख्डामहाबादह्मणे ह तोयाध्थायस्य

मवम: खण्डः | अथ दशमः GW: |

sures द्वितीया fraparert fafa: |

agen डिङ्करोति स frat दश्मिस्स॒ एकया, पञ्चद शम्यो हिङ्रोति स एकया स तिर- भिः स एकाट्‌ शिः, पञ्चद शम्यो हिङ्करोति स एका- दशभिस wan स तिर्भिन्ति मेध्या ॥ १ ॥

अत प्रथमोत्तमे चतौ विष्टावे पञ्चदशिन्यौ मध्यमा चतु- हंसं ख्याकेति Haase भवति ॥ \॥

१४८ ATHETATSTS | [३. ११. १]

seat प्रशसति |

अस्तोव वा अयं लोकोसतोवासौ छिदरमवेदमन्त- fod यदेषा निमध्या भवतीमानेव लोकानन्‌ प्रजा- यते प्रप्रजया प्रप्ुभिलोयते य एतया स्तते ॥ २॥

अयन्भूलोकोसतीव वे प्राणिनामाचरयभूतः wl equa भ्यमानोवतिष्ठते, तथासौ द्यलोकच्चाखोव ग्रहनच्तवादिभिः मकाशमानत्वात्‌, उभयोमेध्येवस्ितमिदमन्तरि्ं॑शटभिव सुधिरभिव निराल्के भवति, एवं सति लोकतरयानुगुणयेन खिताभि ग्मि रुपेतेवेषा निर्मध्या भवतीति यत्तेन यजमानः इमानेव लोकाननु इमस््ोन्‌ लोकाननु प्रजायते तिष्वपि लोकेष सदद्व भवतीत्यथे;, उक्गस्यैव विवरणं प्रेति ॥ २ ॥

दनि तार्डामहाबाह्मणे हतीयाध्यायस्य

दशमः खण्डः ।

qa एकराट्‌ शः Gas: | जथ ठतौोया विष्टतिः । #

पञ्चट शम्या हङ्करोति स तिर्ूभिस्य एकाद्‌- शनिसमम एकया, पञ्चदशम्यो हिङ्करोति स रकया

Cy. ११. ३] तारडामहात्राद्खड | १४९

स तिर्भिस्य एकाद णभिञ्चठहशम्यो डिङ्करोति स दशभिः स एकया स तिर्जिः ॥ १॥

were: ॥ १॥ अथोक्तानां तिसृणां faedtat प्रयोगस्यानियमे माप्त सवनत्रयभेदेन व्यवस्थामा |

आज्यानां मरथमा yetat हितोयोक्घानां a- तोया ॥ २॥

अज्यानां प्रातःसवनिकानां सोाणां प्रथमया विष्टुत्या WAAC शस्तो मक्षः, शानां ्टस्ोताणाम्मनाध्यन्दिनिग- तानाच्चतुश्यां चतुञ्चत्वारि शस्य दितीया विष्ट्तिः तथोकथानां च अतोक्‌यशन्दस्ततीयसवनगतसो ATTA: तेनाग्नि्टोम- साग्योयक्तशब्देन ग्रहणात्‌ तत्धड्ितानां चतुणां खोताशां चतुद्त्वारि शस्य तीया विष्टति; काव्यो ॥ २॥

अथय प्रकारान्तरेणासां व्यवस्थामाडइ |

याज्याना५ सा होतुय्यी टाना सा मेलावस्‌- गास योक्थाना९ सा ब्राह्मणाद्कएसिनो येव Tia: साद्ावाकय्य या CSAS सा डोतर्ययोक्थाना८ सा मेचावसंणस् याज्याना८ सा ब्राह्यमणाङ्८ सिनो येव

१५० ` तार्ड्यामद्टा नाद्या | [१. ११. १.1

होतः साद्छावाकयख्य योक्थाना सा Sgaisaares सा सेच्ावरणख्य या ठाना सा ब्राह्यमणाङ्धसिनो येव होतः WRAL, सव आज्चेष॒ सवौः SY WaT उक्थेषु ॥ ३॥

या अाज्यानासुक्ता प्रथमा faefa: सा होतुराज्यस्य काय्य यत्प्रथमं अज्यस्तोत्रं तत्‌ fe होता प्रयोगशस्त्रेणानु- शं सति खतः तत्घग्बन्धात्तद्‌ाज्यत्वं एवं मे तावरुणादौनामथनु- भ्रं सित्वेन तत्सतो तसब्बन्धः शानां weettarat या द्वितीया fafeat सा मेतावरुणस्याज्यसख काय्य योक्थानां विहिता तीया विष्टुति; सा ब्रामण ९१सिन राज्यस्य काय्य चैव हो तुराज्यस्य प्रथमा विष्टतिः सा कावाक्ख्य काव्य, एवं wat अपि विष्टतयः प्रातःशवने उपचुक्ताः;, तथा माध्यन्द्निसव- afa art wetat विष्टुतिद्ंतीया सा होतुः zee काया योकथानां विष्हिता तीया सा मेतावरुणस्य vs काय्य अआ- ज्यानां विहिता प्रथमा सा ब्राह्मणाङए्सिनः ष्टे कार्य येव iq: we विहता द्वितीया साद्ावाकख we काव्यो एवं माध्यन्दिनसवनेपि सव विष्टतयः प्रविष्टाः, योक्‌थानां fate- ता दतौया faefa: सा ोतुरग्नि्टोमस्य we: काय्यं अज्यानां विदिता या प्रथमा सा मेव्रावरुणस्यो कथे BAT aT ष्टानां विदिता दहितोया सा ब्राद्मणादप्सिन sae काय्य

[z. १९. १1 तारम ब्राह्धणं | १५१

चैव होतुरक्थस्य विदिता साद्ावाकस्योकंथे wat, एवं ट तीयसवने wat: म्रविष्टाः। एवं व्यतिसङ्के सति wat विष्ट्तयः राज्येषु wat: wea सरव्वाच्ोक्येषु विनियुक्ता भ- वन्ति ॥ २ ॥

उक्थव्यवस्थां अशछसति |

पशवो वे समोषरन्ती यदेषा सवीणि सवनान्य- नृसञ्चरत्यनुसवनमेवे नं पशुभिः समद्वैयति पशुमान्‌ भवति य एतया स्तुते ॥ 8 ॥

समीषन्ती समिल्येकीभावे सवनत्रयेषठे कौभूय Tafa गच्छः- तीति समौषन्ती एषा विष्टतिः प्रवो वे प्देतुत्वात्‌, सा एषा Hala सबनान्यजु TaN सवनेषु सञ्चरतीति यत्‌ तेन एनं यजमानं खनुसवनं सवनएव पशुभिः wafg करोति; यस्तया स्तुते सोपि पश्मान्‌ भवतीति॥ ४॥

बिं TAA दतोयाध्यायख एकादशः खण्डः |

पथ दाद्‌ शः GW: |

अथाष्टाचत्वारि्टशख्ख द विष्टती तयोः प्रथमामाइ ।

१५२ ` ATQARTAT ETS | [९. १२. 3.1

षोडशग्यो हिङ्करोति स fret दादशभिः स एकया, पोडशस्यो हिङ्कःरोति स एकया स तिस्‌- निस्य हादश्भिः, षोडशम्यो हिङ्करोति स हादण- भिस एकया स तिसभिः॥ १॥

METS: १॥

अथेतां प्रशसति |

अन्तो वा अरष्टाचत्वारि५ः पशवन्डन्दोमा यत्‌ We: षोडशम्यो डिङ्करोति षोडशकलाः पशवः कलाशस्तत्‌ षड नाप्नोति ॥ २॥

योयमटाचत्वारिरुशखोमः असावन्तो बे अत SE लोमा- न्तरखाचुक्तत्वात्‌ विदृद्‌ादौनामवसानभूतः खल्‌, WITHA त्वात्‌ Say पशवः, ते च पशव; षोडशकला. अष्टौ श- फाच्चत्वारः पादाः शिरो ग्रौवा ara पुमिति एवं सति तिष्वपि पय्योयेषु यत्‌ षोडङ्शभ्य; dewalt हद्करोति तत्‌ तेन कलाशः अवयवश्च एव पञ्यूनन्ततः प्राप्नोति | २॥ भकारान्तरेण स्तौति ।

दादशभिविडितेका परिचर दादश मासास्स॒म्ब- त्रो यजमानः परिचरा यहादशभिरविंदधाल्येका

Cz. १९. १.1 ATA STATES | १५३

परिचरा भवति यजमानमेव ASAT TAA पशुष प्रतिष्ठापयल्येषा वे प्रतिहठिताष्टाचत्वारि णस्य fa- ष्टुतिः प्रतितिष्ठति व रतया सतते ॥ ३॥

fag पर्व्यायेष्वावापस्यानगताभिद्वादशभिः लोतीयाभिरेषा विष्टुतिविं शेषतो fafer टचमागयोस्लिवेचनं परिचराया एकत्व्च न्यायतः ATH | PACs दादशमासात्मकः परि- चरा यजमानसथानोया; एवं सति दाद शभिः सोतीयाभिरा- वापस्थानगताभिरिमां विष्टतिं विदधाति परिचरा चेका भव- तोति यत्‌ तेनान्ततः; सोमानामवसाने यजमानमेव सम्बत्धरे पश्एषु प्रतिष्ठापयति । समपब्धायत्वादेषा खलु विष्टुतिः afa- हि ताऽशाचत्वारिरछश्स्य, wat यएतया स्तुते स प्रतितिष्ठति॥१।

दूति तार्डामहाब्राह्मणे दितीयाध्यायसय WET: SUB: |

eae ee

अथ AAT: खण्डः |

अथान्यां विष्टुति दशंयति।

treme हिङ्करोति स तिरूभिस्य दशभिस तिभिः, षोडशम्यो fexcfa स तिर्ूभिस्य 29

१५४ TASTES ! [y १३. १.] तिङ्भिस्यं दशभिः, tema हिङ्रोति स दशभिः स तिर्भिः स तिख्भिन््रंटोयः संक्रमा ॥१॥

पय्यीयात् AAA संक्रमन्तो समानसं ख्य स्वेव सं क्रस- Wasa; संक्रमेषा ॥ १॥ Saat सोति । अन्तो वा अष्टाचत्वारिशो यथा महाटल्लय्या- ग्र रुपा नेदोयः संक्रमात्‌ संक्रामत्येवमेतन्न दोयः सं्रमया नेटीयः संक्रमात्‌ संक्रामति ॥२॥

वमल्जिधशस्य नेयः संक्रमाथेवादवदिदमपि area UR

प्रकारान्तरे Bhatt

eufafafemt fire: परिचरा दशाक्षरा fac- Satay, THN यदात्मा प्रजा जाया यहूशभिविद- धाति fore: परि चरा भवन्ति यजमानमेव तत्‌ बि- राज्यन््राद्योन्ततः मतिष्ठापयत्यन्नादो भवति य एतया Ia २॥

यत्‌ या विष्तिरेश्जिरावापसथानगताभिः सोतीयाभि-

Fifwar fre: परिचराः पदिषरख्याने fret मवन्तीत्ययैः |

g. !३. ९.1 ATURASTAT TS | १५५

अतादयखू्पा विराडपि प्रतिपादं दशाल्तरा, अत्मा प्रजा एवपौ वादिदपा जाया चेति यदेतच्ितयमस्ति एतावान्‌ fe रुषः एवं सति अावापरस्थाने यदशभिविदधातीमां विष्टतिं fre; परि चरा भरन्ति तत्तेन प्रजया जायया च सहितं यज- मानमेवानादो 4 waren विराजि अन्ततः सलोमसमाप्तौ ufastaafa स्तोता, तोय एतया स्तुते सोऽन्नादो भवति अद्नौयान्नवबाड्छल्योपेतो भवति |

वेदार्थस्य भरकाशेन तमोह निवारयन्‌ ।

पुमो तुरोदे यादिद्यातौथंमेष्वरः ॥ ३ ॥

दति श्रीमद्राजाधिराजपरमेश्वरवे दिकेमार्गप्रवन्तेकवुष- मूयालसाम्बाज्यधुरन्वरेष् सायनाचाय्यंण विरचिते मार्धवौये सामवेदाथप्रकाशे तार्डांम्ा ब्राह्मणे हतीयाध्यायस्ये aat-

दशः Ww, | कतोयाश्चायः gaifqanag |

—

चतुर्थोऽध्यायः |

अथ प्रथमः wae: |

यस्य faafad tet यो बेदेभ्योऽखिलं जगत्‌ । faa awd वन्दे विद्यातीर्थमहेष्वर ॥ १ ॥ सोमानां दशरातस्य मोक्ता fears: क्रमात्‌ t गवामयनिकानां च ता एवेत्यवगम्यते ॥ २॥ watfa atfa षष्टिञ्च विषुवांख्ु चतुर्थके । भोक्तानि wae स्तुत्याहानि क्रमादि ड । तानि weg वच्यन्ते ब्चिव्यु त्मन्ति सिद्धये ॥ ३ ॥

दिविध गवामयनं दशमाससाध्यं बादशमाससाध्यच्च तख द्वाद शमासनि्वत्यस्य प्रायणीयोतिरावः प्रथममडहस्ततखतुधिशः SHA अारखश्णोयः ते उमे अनो Wasa ज्योतिगौँरायुगेप- राचुज्यो तिरित्यभिञविकः wee: स चतुर्वारमाव्तेनीयः तत- स्तरिरदादि सोमषट्‌कसाध्य च्च; षडडइ; एवं पञ्चभिः षडडेरेको मासः WAR एतय्येवावत्तेनेन पञ्चमासाः सम्पाद्या; तच षठ मास्यादौ तयोभिशवाः weet: Bray: ततः एकः चः wey:

fe. १. १.1 ताख्डामद्ानाद्भू ण | १५७

ततोभिजिदटदेकमः तयः खरसामान इत्येवभष्टाविंश्रल्यद्धानि यादयाभ्यां प्रायणोयचतुविंशाभ्यां ware इत्य पूर्व wa अशौत्युत्तरश्रतं संख्यान्यद्धानि सम्पन्नानि ततो विषु- वभेकमडः MY सतस्य AAW: सप्तमे मासादौ तयः स्वरसामानः प्रतिलोमाः कायः ततो विष्वजिदाटत्तः we: षडस्त्रयस्तिं शारम्भस््िटदृत्तमः ततस्त्रयो भिञ्जवा, west: अा- दत्ताः एवमष्टाविं ्ल्यहानि स्युः अस्य च मासख महाव्रता ति- Tat च ततोभिधाखमानः पूरकः स सप्तमो मासः ततः Ta: Wee, पवक खतुभिराभिञ्जवकेः म्रतिलोमक्रमेणानु्ठितैरमो मासः स UAT नवमदशमेकादशा अपि सम्पाद्या; दादश- मासख्यादटो तयोभिञ्जवः wee: ततो गोरायुषि दै अदनी हाद शास्य टशणष्ानि चेति तिदशादहानि सद्ादशो मासः ततो मडहाव्रतसुपान््मद्ः तेन उदयनीयोतिरावदृत्यपि संप्तम- मासस्य पूरकाविति तदेतङ्गवामयनसव्रं विधाखन्‌ तन्नामनिव्वै- चनप्रदशंनायादावाख्यायिकामाड ।

गावो वा एतत्‌ सलमासत ताषां दशसु मास्य ब्टङ्ण्यजायन्त ता अन्रुवन्नरास्मात्तिष्ठामोपशा नो ऽन्नतेति ता Solas ॥ 2 tt

पुरा. खल गावः; . एतव्छम्बत्घरसतमासत अन्बतिष्ठन्‌ असिच्ोद्ना अरपायचोदना च तत लिङ्गमिति मीमांसकाः,

१५८ ताख्डामहानाद्मण | [8.2.2]

watfequrafas चालुष्ठाने Yana aa इति तदङ्ैरनु- fed wa दढ गवामयनभमिल्याचच्चते तासां aafwartat मध्ये aretfaxat दशसु aq मासेषु यदन्ते भासि इत्याद्ना AMY माःसुभावः तेष्वनुषठितेष शक्गा- गयजायन्त ता जातष्टङ्गा WHAT परस्परसुक्तवत्यः किमिति WUE अद्धा अभूम अतोवायसुत्तिष्ठामा सवरं समायाम अराति यदुक्तं तद्यचष्टे sant; aT अभितः शिरः प्रदेश- सुपेत्याशरन्ति इत्योपशाः ख्ङ्गाणि तानि नोस्माकं अन्नता जातान्यभूवन्निति सम्बन्धः अन्नतेति जनौप्रादुभौव इत्यस्मात्‌ लङि बह्धवचने मन्त्रेभसेत्यादिना Fyfe गमडइनजनेतयु पधा- लोपे रूपं, एवसुका ता गावः खवादुदतिष्ठन्‌। ता एवं दश- भिमोसेः फलम्रापे देशमा सनिन्बत्यमपि गवामयनमलोलुक्तं भवति॥९१९॥

अथ दादशमासनिच्डत्यमणयस्तीति दश्॑यति।

तासान्त्वेवावुन््रासामडहा एवेमो द्वादशो मासौ स सम्बत्स॒रमापयामेति तासान्दादशसु arg श्टङ्ाणि MAU ताः CIMMYT रएतास्तुप- TAA: सवोन्दादशमासः Fe सवे हि ता अन्त्राद्यमाभ्‌ वन्‌ ॥ २ ॥

[४. १. 2] ताख्डयामहाब्राह्म्यं | १५९

तुशब्दो बैलच्ण्यद्योतना्धैः, तासामेव गवां मध्ये काश्चिदनुवन्‌ किमिल्यच्यते, यो दादशौ दादशसंख्यापूरका- aq शिष्टावेकाद्‌शदादशौ मासौ इमो असामा एवं अतु- छायेवं अनुष्ठाय AT weaver समाप्रयामेति व्यव- fearafa सभित्यस् व्यवहितेन सम्बन्धः, तासां गवां जा- तानि SETHE द्वादशसु ALY मासे परेषु प्रावर्तन्त प्राप- यत्‌ दशभिमसे; खङ्प्रा्िलक्षणफले सिद्धेपि पुनरखडइया यतो मासहयमन्रतिष्ठन्‌ अतो जातानामपि sera पुनःपतनमि- त्यनिप्रायः, तथा data, अथ समापयिष्यामः qaaiz भिलयासत तासामखह्धया खङ्गाणि प्रावत्तन्तेति एतासतपरा दूति ताः पतितष्ङ्गा; गावः सव्बेर्तुभवमन्नाद्यमदनीयमन््ं ATA ता MARAT: खङ्गी नाः इण्डन्ते THAT सर्व्वान्‌ इादशमासो मासान्‌ HLA अरगच्छन्ति Kx गतौ सौतवाता- तपेषु सव्वेदा पुष्टाङ्गा एव यथायथं गच्छन्ति खङ्किगयो afe- व्यादयस्तु लशा भवन्ति, aqifeqau कस्मादित्याह fe TETRA गावः सव्वेमनरादययमाभ्रबन्‌ तस्यात्पवेत्तुषु पुराङ्गा भवन्ति तथा केतरेयकं ऊङगेत्मसमन्वत तस््ादुताः सव्व- मृतान्तरशु्ति्न्तोति ॥ २॥

SATS जानतः फलमा |

सवे सन््नाद्यमाभ्नोति य एवं FTW ZU wera: ॥ ३ ॥

१६० ताख्डामहाबाद्धाख | [8. १. ४.

तदेवं दशमासनिववैलय ब्ादशमासनिव्धत्ये चवेति दिविध गवामयनं प्रतिपादितं, तयोर्ज्योतिष्टोमदशे पृेमासादिवदेत- त्काम एतत्कुग्योदिति कामफलसम्बन्धफलवि शेषश्च वणा बिश्व - जिन्नयायेनात्यन्ताखत ख Vig कल्पनायाअन्याग्यत्वादराविस- बन्यायेनाथेवादिकंस्य सरद्धि फलस्य वाक्यशे खुतत्वादश्छुतत्वा- च्छरतङ्गरोय इति wafgarat एतत्घतमासोरन्निति विधिर्‌- न्नेतव्यः। तेन्तिरीयके सखद्धिफलकत्वं स्यटमान्नातं, य एवं विद्वान्‌ सम्बत्धरमुपयन्त्याब्र वन्तयेवेति । ware सचख Tal- तान्यहानि क्रमेण विधाख्यन्रतिरातसंस्थं मरथममहइविधातुमा- ख्यायिकामाद़ |

प्रजापतिवाी दूदमेक AAT सो कामयत Te स्यां प्रजायेयेति स एतमतिराचमपग्यत्तमाहरत्त- नाहोरावे प्राजनयत्‌ ॥ 8 ॥

यदिढं दृश्यमानं जगत्‌ TE: पे प्रजापतिरेकणएवासौत्‌ ्रलयावस्थायामव्याकते कारणे काय्धेप्रपच्चस्य लोनत्वात्‌ Set feat एक एवासोदित्यर्थः स एकलः प्रजापतिरकामयत कामनामकरोत्‌ किमिति as खष्टव्यगिरिनदोसमुद्रादिभेदे- नानेकविधः स्यां भवेयं, तदर्थमद्टं प्रजायेय अहमेव कार्ण रूपेण परिणतो भवेयमिति, स एवं कामयमानः watufa: ख्च्युपायत्वेन एतं गवामयनय्याद्यमतिरा तमपश्चत्‌ इष्टवान्‌

[४. १. इ 1 ATBALTAT ES | १६१

हृष्टा च तमाहरत्‌ तदन्वतिष्ठत्‌ तेनानुठितेनाहोरातरे awa रातिं च प्राजनयत्‌ उदपादयत्‌ सवंकारणभूतः प्रजापतिः अष्टोरातप्रसुखं FAS जगत्‌ यज्नरूपेणोव साधनेन ससजेति सं ग्रडाथेः ॥ ४॥

अयेटानौ न्तमतिरा त्रस्निषत्ते ।

यदे षोतिरानोभवत्यहोराले एव प्रजनयन्त्य्ो- राचयोः प्रतितिष्ठन्तयेतावान्वाव wag यदश राविश्चाहोरावाम्यामेव तत्सम्बत्सरमामबन्ति॥ ५॥

एषः प्रजापतिना हष्टोतिखतः गवामयनस्य प्रथममद्र्भ- तोति यत्‌ तेन सवाननुतिष्ठन्तो यजमाना अष्ोरान्रे एव प्रज- नयन्ति उत्पादयन्ति खाधीने Haare: | तथा सति तयोः सखाघौनयोः प्रतितिष्ठन्ति प्रतिष्ठिता भवन्ति तेव यद्यपि aga- यो गासिद्वदनुवादता म्रतिभाति तथापि यदाग्नेयोष्टा- कप्राल दूतिवद्प्राप्रत्वादतिराव्रखं विधेयता दर्व्या न केवलमष्ोरातयोः प्रतिष्टा किन्तु तत्छम्पाद्यात्मकं प्रतिष्ठितं सम्बत्घरमपि प्राप्रुवन्तोत्याड एतावानित्यादिना । ५॥

> ५ अथेनमतिरातमवयुज्य प्रशंसति।

यजञ्ज्योतिष्टोमो भवति यन्ञमुखन्तटभ्रवन्ति यदु-

कयो यन्नक्रतोरनन्तरयाय यद्रालिः TAT ॥ ६ | Rt

£

१६ ATEACTAT ETS | [४.१. &.]

अथ घोडशिकेाऽयमतिराव् can, Het ज्योति्टोमोऽति- रातेः स घोडशिक इति । अथ तद्यतिरिक्ताभिलि्भिः we forays Wat) यद्यपि सव्वेषामपि ज्योतिष्टोमत्वमस्त तथापि रउकथातिरा तर संस्थयोः थ ग्बच्यमाणत्वादम्नि्टोमसं- स्येव ज्योतिष्टोमशब्देनो च्यते | ज्योतीषि विषटदादवः सोमा यस्य स ज्योतिष्टोमः) तथाच afaciaa तिटत्पञ्चदटशसप्त- au एकविंश एतानि ज्योतौशषि यत एतस्य सोमा इति | वच्जमोतिष्टोमोग्ि्टोमो इादशस्तो्ात्मको भवति ज्योतिष्टो ag डि अग्नि्टोमसरस्था Gal, एष वाव मथयमो यज्नाना- मिति ख्ुतेः। तत्तेन यज्नसुखं यज्ञानां सुखभृतमग्निष्टोमं प्राण अश्रु बन्ति सतिः cag? भवन्ति तथा तद्धिनतिरावे कथः पद्चद शस्ततशस्लसाध्यः क्रतुरन्तभेवतोति यत्‌ तत्‌ TH तोः सपणस्य wey अनन्तरयाय अपरित्यागाय भवति । उकथसं श्थायां fe तुः संपृ भवति यथापृबयो; सवनयोः पञ्चद शपच्चदशस्तोवाणि तथा हतौयेपि स्लोतपञ्चकसद्धावात्‌ | अग्नि्टोमस्वसं पूणः कतुः उक्त्ेतोरमावात्‌ 1 अपिच facet wate प्रस्थिता याज्यादेवताः Wa: प्रशस्यन्ते, यथा दि परातः- सवने मेतावरुणस्व॒भरशितयान्या देवता भितावरुणौ शस्ते - पि तावेव मशस्येते बाद्यमणासिन इन्दप्रखितयाज्या देवता सैव तदीयस्य सयते तथा माध्यन्दिनिसवनस्य सवेन्द्रतात्‌ ्रखितयान्थासु शस्त्राणि चेन्दरारेव तथा टतीयसवने मेता- वर्गाख्येन्द्रावरणा सुतपा इति। रेन्द्रवारुणौ असख्ितयान्या

[8. १. ७.1] वार्डाम्ाचगछष्य | १६९ |

wea सोमं पिबन्तं टडस्यतिः Braeqe बाद्मणा- छ्ध्छसिनः म्रखितयाज्या इन्दराविष्णुपि पिबतभित्यच्छावाकख्ख Sqr awa यदि ठतीयसवनएतदहेवत्यानि शस्त्राणि TMS मितयाज्यदेवतास्तुत्यभावेन AAT: खात्‌ उक्ष च प्रथमशस्त्रमेवावरुणं हितो यनेन्द्रा बार सत्थं हतौ. यमेन्द्राविष्णवं एतेषु टतीयसवने सवनान्तरवत्‌ म्रशितयाज्य- देवतानां प्रशंसा जातेति यज्ञक्रतुः संपूर्णो भवति । इत्यमन्त- भूतेन संख्याद्येन प्रशलविडितयातिराजसंख्ययापि प्रशंसति यदित्यादिना | wa रािशब्देन तय. पर्यायाः सन्धि; सोतं तच्छस्त्नाणि च लच्छन्ते। रालिभवतीति यत्‌ तत्‌ waa स्ठतश्स््राां परिग्टङोतत्वात्‌ weg age प्राय waft i नच यदेषोतिरात्रो भवतीति च यच्जयोतिशोमो भवति यदुक्थो मवति यदू्‌ातिरित्यादिवाक्यव्रयेण ए्थक्ष्यक्‌ क्म विधिरिति मन्तव्ये । वैश्वानरः दादशक्पालन्निर्वपेत्‌ ya जात दूति fafeatat जातेच्ां यदष्टाकपालो भवति agqa- कपालो भवतोत्यादिवद्चुक्तालुवादत्वेन स्तुतिपरत्वात्‌ ॥ ६ ॥

MATTE चतु वि एशस्य बवक्तव्यसन्गावात were कामः इद्‌ानौमभिञवश््टयोरद्कां संग्रहेण a frafieyra- अद्‌ावभिञजविकपूवे are विधातु प्रलौति।

स एतान्‌ स्तोमानपश्यत्‌ ज्योतिगोरायरितीमे a

१६४ वार्डामहाब्राद्ाखं | [४. १.८]

लोका एते सोमा अयमेव ज्योतिरयगम्य्रष्यमो गोर- साव त्तम AT: ॥ ७ ॥

स पूर्ग्योक्तः प्रजापतिः एतान्‌ सोमान्‌ सच सलोमशब्देन चिददादि सलोमवन्त्य हानि aaa | तानि ज्योतिर्गोरादुरिति एतच्रामकान्यपश्चत्‌ | तवर च्योतिरग्निष्टोमसंस्थः नोरायुषो उक्थस्य ज्योतिष इयं स्तोमिः । विटददिष्मवमान पद्च- दशान्याज्यानि पञ्चदशो माध्यन्दिनि पवमानः सप्तदशानि शठानि सप्तदश अभव एकविधुशोग्नि्टोमसामेति। अथ गो्ोमस्य पञ्चदशो बदहदिष्यवमानः तिटदाज्यानि सप्रदशम््ाध्य- feay सवनमेकविशश्ं टतीयसवनं । अथायुशेमस्य faz- इदिष्पमवमानं पञ्चदशान्याज्यानि सप्तद शम््ाध्यन्द्नि सवन मेकविंशं टतीयञ्जवनमिति । एते उक्ताः स्तोमा इमे लोका बै भूरादिकाः खलु कः कतमोलोक इति बुभत्घायामाह अयमेव लो कोज्योतिः Te अन्तरिच्लोको वे असा- बन्तमख्तुतीयः खर्लोक ag स्तोमत्रयसख् लोकतयेण स संख्यासाम्यात्‌ तत्‌ शब्दता रतैः त्रिभिः सोमः साधने स्न्‌ लोकान्‌ प्राजनयदिति शेषः ॥ ॐ ॥

waar विधत्ते ।

यदेते स्तोमा भवन्ती मानेव लोकान्‌ प्रजनयन्त्येषु लोकेषु प्रतितिषटन्ति ॥ ८ ॥

[8. १. ११] तार्डयामहाबाष्ण्ं | १६५

यदेषोतिराव्रो भवतीति वाक्यवदेतत्सयैं व्याख्येयं ॥ ८ ॥

अभिरश्वषडडयसयोत्तर ae विधातुमाड |

स एतन्त्यडं पुनः WISH तेन षडहेन षट- MAT म्राजनयत्‌॥ € ॥

स प्रजापतिरेतं पूर्वोक्तं व्यं पुनः म्रयुक्रवान्‌ । गोरा satfafefa क्रमोचावगन्त यः | तथा चापस्तम्बः | ज्योतिष्टोम- मग्निष्ठोमं रथन्तरसामानङ्ासुकथं ठत्‌सामानमायुषसुकथ- रथन्तरसामानं ज्योतिष्टोमं टत्छामानमिति। तेन षडदेन षट्‌ क्रतू न्वसन्तादौोन्‌ प्राजनयत्‌ ख्ष्टवान्‌ ॥ २.॥

अथा्थवादानुगुणयाय पुव्येविद्ितेन व्येन संचुज्य इूम- But ae विधत्ते |

यदेष षडहो भवति Baas मरजनयन्ति WAY प्रतितिष्ठन्ति ॥ १०॥

ETS! ॥ १० I

अथ fadtad wee विधातुमाडइ |

स एत WSS पुनः प्रायस््त॒ताग्यां grees ASST हादशमासः प्राजनयत्‌ ॥ ११॥

१६९ तार्डामहाबराद्मणं | Ca. १. १४.]

प्व परयुक्तमेव युक्तमेव wee पुनरपि मयुक्तवान्‌ Afafate afw- रोभिदीदशमासो मासान्‌ प्राजनयत्‌ ॥ १९१॥

पव्यवद्र्थवाद्‌ानुगुणखाय fafeta षडेन सह feat षडह ससुचित्य विधत्ते ।

यदेतौ हौ षड्ो भवतो मासानेन प्रजनयन्ति मासेषु प्रतितिष्ठन्ति ॥ १२॥

पव्बेवदूव्याख्येयं ॥ २ I

तीय चतुरे weer विधातुमाइ |

स एतो हो weet पुनः masa Aaah: भडडेश्चठवि९एतिमर्चैमासान्‌ प्राजनयत्‌ ॥ es

एतो पूनवैमचुक्तावेव TER पुनः दक्तवान्‌ तदेव' अचु ्- qf: षडरहे्तुरविं एशतिसंख्यान्यहानि सम्यद्नानि । aq तत्ंख्याकानच्खं मासान्‌ प्रजापति; खट वान्‌ ॥ १३ |

अथ yaafefeaa षडडहयेन सह अर्थवादानुरुराय TH ठटतीयचतुःषडष्हयं विधन्ते |

यदे ते चत्वारः WRT ATMS प्राजन- यन्त्द्धमासेषु प्रतितिष्ठन्ति ॥ १४ ॥

स्य्टोये; ॥ १४ ॥

[8. t. t.] TA STAT ELS । १६७

a षडडष्वतुष्का विधाय पञ्चमषष्टषडष्धं विधातुमाइ ।

स ददं भवनं ्रजनयित्वा ्छपन षड्हन वोय्ये- मात्मन्यधत्त ॥ ५॥

स प्रजापतिः इद्महोरातादिरूपं भुवनं सथं जगत्‌ प्रक- षणोत्पाद्य निर्वीयः सन्‌ प्रयुक्तेन waa wera fazerfe- सोमकेन ste SEY जगतो Wacayirga qwazarafa सखस्िन्रधत्त पुनहंतवान्‌ 1 ६५ ॥

तमिमं च्छ षडष्डं विधत्ते । `

यदेष VSI: षड्दोभवति Tax एवान्ततः म्रति- तिष्ठन्ति ॥ १६ ॥

यस्मात्मजापतिरिमं षडहं वीव्यधारणायं प्रुक्तवान तक्मा fed wee nga: सतिणः अन्ततो मासावसाने ata एव॒ म्रतिठिता भवन्तोत्युक्त। इत्यमनुशठितषडपद्चमात- केन मासेन तत्घंघात्मकं संवत्छरं प्रजापतिः खवान्‌। स- विखणोपि षडड्पञ्चकानुष्टानेन मासद्वारा सम्बत्ुरमेव खभोग- साधनमुत्मादयन्ति afqoy प्रतिष्ठिता भवन्ति इति । १६॥ ag स्तुतिः ।

तेन ASA VAAL प्राजनयद्यदे षमासो भवति

१६६ ताण्डामडहाब्राह्मणं | [४. २. ९.1 सं वत्सर मेव प्रजनयन्ति संवत्सर प्रतितिष्ठन्ति ॥१७॥ WE: ॥ ९७ ॥ दरति ताख्ड्यामहाबाद्यमणे चदर्थाध्थायख

प्रथमः खण्डः |

अध facta: शलण्ड़ः |

प्रायणोयातिरावानन्तरमनुषटेयं चतुविध्शमन्यहितीयमद्ः बड्धवक्तव्यत्वेन walfeurea इति यदवादि अतस्तदडवि- दधाति । |

भायणोयमेतदइभेवति ॥ १॥

एतदच्छमाणमडः Atle प्रकषण यान्ति गच्छन्ति खग मनेनेति व्युत्पत्तिः । एतत्स रकं गवामयनस्य॒ दितीयमडइ- wea भवति । यद्यपि च्ुत्यन्तरे प्रथमविडितखातिरावस्यैव मायणोय दति सज्ञा प्रसिद्धा तथापि प्रथमोत्तमयोरतिरावयोः सवत्र साधारणत्वादस्वैवाद्धोगवामयने असाधारणं भ्राम्य मितिशत्वा एतद्‌ादिकङ्गवामयनखर्‌पभित्यस्िन्‌ द्वितोयेऽइनि भायणौयशन्दोऽव HASTA ॥ १ ॥

खक्तमडत्रामनिवेवनह्वारा HY ala |

[8. x. 8.] ATTALTAT ETS । १६९

भरयरीयेन वा अहवा देवाः खगं लोकं प्रायन्यत्‌ WACMAMAMA प्रायणोयत्वम्‌ ॥ २ ॥

रा देवाः प्रायणीयेन प्रायणीयाख्येन खल्वद्भुा खगं लोकं भ्रायन्‌ म्राप्नाः यद्यद्माल्मायन्‌ खगे" प्रागमन्‌ तस्मादय्याक्कः प्रायणीयत्वं प्रायखौीयसाधनत्वात्मायखौयमिति नाम सम्प ॥ २॥

अयेतस्याद् wnat प्रशस्तत्वात्‌ सतिभिरद्धित्र नि अवश्चगतििग्भिभौव्यभित्यन्वयव्यतिरेकाभ्यामाद |

तस्म्मात्मायणोयय्याद्च ऋत्विजा भवितव्यमेतद्धि खवर्ग लोकस्य ने दिष्टं य एतस्यत्विङ भवति होयते खगेज्ञोकात्‌ ॥ ३॥

AVA, खगं प्रा्षिसाधनं तस्मादस्याद्खः प्रयोगाय ऋत्विज जातावेकवषनब्त्विग्मिर्भवितव्यं, एतत्‌ खलु दितौ- यमः खगेलोकसख नेदिषठतममन्तिकतमं साक्तात्‌ म्रा्षि- ` साधनत्वात्‌ | अतो य एतस्यतिवक्‌ न भवति अात्विव्यन्र करोति स खर्गज्ञोकात्‌ शीयते हीनो fram मवति ॥ २ ॥

waafaqeta स्तोमं विधत्ते ।

चतुर्विंशं भवति ॥ 8 ॥

RX

१७० ATTA TAT TS । [४. २. 9]

इदमहरक्‌ यसंस्यन्ततर सेषु MAT TAM एव सोमः कायः ॥ ४॥

तदेतत्‌ प्रशसति।

चत॒ुविशत्यत्तरा गायतो तेजोव्र्मवचैसङ्धायतीो तेजएव ब्रह्मवचसमारग्व प्रयन्ति ॥५॥

अयद्च सोमचतुर्विध्शतिसं ख्याकः गायती चतु वि रशत्य- चरा सा च गायतौ तेजः प्रजापतिरुखादग्निना सष्ोत्प- ATT WYRM ब्रह्मवचेसं च तेजोऽवान्तरमेददति तेजो बह्मवचसख्पा गायती एवं सति चतुविरुशतिखलोम- मतः WAATAT: साच्षादेव प्रत्यचमेव सवत्र प्रारभन्त ufqaefa प्रुष्ानाः संख्याद्ारेण तेजो बद्यावष्वसद्चारभ्य अवष्टभ्य wat खगे गच्छन्ति ॥ ५॥

खनरपि विदितं स्तोमं अनूद्य. मशंसति । चतुर्विंशं भवति qafsomt वे संवत्सरः सात्ता- देव सं बत्सरमारभन्ते ॥ ६ ॥ "तुवि ९ शत्यद्धे मासातकत्वात्‌ Way चतु वि शत्व.

तथा सति चतुविध्शस्तोमं प्रथमतः म्रचुञ्ानाः साच्तादेव प्रत्यच्तमेव संवत्घरमारभन्ते ॥ ६ ॥

Vas सोमं सोतीयागत सं खयाद्वारेण. रशं सति ।.

[४. x. 2] ATAYASTAT ETS | १७१

यावत्यश्चतुवि९स्योकथस्य स्तालीयासतावत्यः सं- TCS रात्रयः स्तोचोयाभिरोव तत्‌ संबत्सरमानु- वन्ति ॥ ॐ ॥

पञ्चदशसोतरे wfaqefa पञ्चदशखोतेष प्रत्येकं चतु- विशस्तो बौयादुक्तेष पररिगणनायां मिलित्वा wey acfa- शस्तोतीया भवन्ति। तथासति चतुविं एशसलोमकख या- बत्यः सोतीयाः संबत्छरस्यापि तावत्योरावयः एवं wear: सतिणसतेन चतुविटशेन सोत्रीयाभिरेव संवत्धरं प्राभ्रवन्ति ॥ ॐ ॥

सतोत्रसंख्ययापौ दमद्ः प्रशंसति ।

पञ्चदशस्तोचाणि भवन्ति पञ्चदणाईमासख TAA FAT एव तत्‌ संवत्स रमाभ्न बन्ति ॥ ८ ॥

स्पष्टोथः ॥ = ॥

अथ Manet wafya ततं द्ययापौदम्ः प्रश- सति।

पञ्चदश Mata पञ्चदश werfq समासो मासश एव तत्‌ SAQA वन्ति॥ € ॥

स्यो; ॥ २ ॥ `

१७ तारड्यमहानाद्ाख । [४. २. १०.]

अथास्या sqaqe fafeetratwer तत्मरिष्ाराय Gaga विधन्ते |

ACTHUAY TI वा एषा होचा ASSIA यद्च्छावाकमनुसन्तिष्ठत Hata भवितोरिति IMIS स्मालेककुभञ्चोद५गोयञ्चान्ततः प्रति- छाप्ये Tal at एते सामनी बीोय्यैएवान्ततः भ्रति- तिष्ठन्ति ॥ १०॥

त्तस्मिन्‌ उक्‌यपकच्षमा द्रेह्यवादिनः किमिति तदुच्यते होटटव्यतिरिक्तानां होत्रकाणां किमहो यत्‌ वा अच्छावाक्या अच्छावाकसम्बन्धिनो होवा शंसनादिरूपा क्रिया एषा Lata ्रणसुच्यते, तद्रणमनुतिष्ठते भअच्छावाकमनुलच्य सन्तिष्ठते अच्छावाकशस्त्ेण समयते नाच्छावकसमापनेन ३ म््यन्नस्य दुष्टतां भवितो भंवितुमीश्ठराः समर्थः भवन्तौ त्या्रित्यन्बय, | भतो Wags उक्थसं स्थं खात्‌ चक्तदोषपरिडाराय तैक- कुभं बोद्शौोयं चोभे सामनी अन्ततसतौयसवनस्यान्ते प्रति- छाय तेककुभं ब्रह्मसाम उदरुशीयमच्छ1वाकसामेत्येवं कर्तव्ये त्यथः | शाद्यायनेन स्टमान्नारतं, CH Ca aT एषा डोवाणां यद्च्छावाको यदच्छावाकमनुसन्तिठेतेम्ड्ं इव तुष्टवानाः खरि fai तख ange ब्रह्मसाम भवत्यदश्शीयमच्छावाकसा- मेति य एक इद्धिदयते इति a गेयं उदरीं एते सामनी

[४. २. १९.] तार्डामहााद्ण | १७४

वीये वै बीय्येष््पे एव कथमनयोर्वीय्य वन्त्मुच्यते ककुभमिति ख्ङ्गवदुत्रतस्याभिमानं तोणि ककुभानि यस्य aq विककुभं AMAR ते ककुभं अ तस्त्युन्नतसम्बन्धादेते सामनी वौव्थ॑मि- त्युच्यते oad fe लोके वीव्यवद्धवति उदर्शोयस्य चोद श- मिव येमिर इल्युद्यमनखवणा दुच्छ्रायप्रतो तेने व्यत्वं, एवं सति वौव्य रूपयोः साम्नोः प्रयोगात्‌ अन्ततसतो यसवनस्यान्ते वौय्वेएव wear: अरतितिष्ठन्ति खतोऽच्छावाकसमापन- दोषो न भवतीलय्थंः ॥ १० ॥

WUT विकल्पं न अग्निष्टोभसं खया काग्येत्याइ |

अथो खलाङरग्निष्टोममेव कायेमेष बे यन्नः wal यदमिनिष्टोम waife होतारमनसन्ति्ठते ॥ ११ ॥

अयो Wee: पच्चव्याटत्यथेः । अभिन्ना; खरवाडः किमिति इद्महरग्निष्टोमं अग्निष्टोमसुरख्यमेव कायं न तु अग्नि शोम इति यत्‌ एष खलु यज्ञः खग्यैः Gala हितः तत्‌ कुतो हेतोः fe यकादूडस्त्रिटृदादिक्रमेण ऊद्धभिमुखः सन्‌ अय- मभग्निष्टोमो होतारमनुलच्य सन्तिष्ठते होता fe = Matai सुख्यस्तदोयेनाग्निमारतशस्त्रं णाग्नि्ोमः परिसमाण्यते yates खथेतवं ॥ \९।

उक्थत्वे संवत्छरावात्षिखूपं यत्‌ फलमुक्त' तदष्यचापि विद्यत इत्या |

१७४ तार्ङ्ाम हा बाह्य | Ca. २. १४.]

दादश सेलाग्यग्निष्टामो दादश मासाः संवत्य॒र- स्तेन संबत्सरसम्भितो दादश स्तोचाणि दादश श- सराणि तञ्चत॒विंशतिच्चतव्विं्तिरड़ मासाः संवत्सर- स्तेन संवत्सुरसम्मितः ॥ १२॥

योयमग्नि्टोमः सहाद स्तोवाणि दादशानां सोवाणां सद्ात्मकः PTI दादशमासात्कस्तेनायमग्नि्टोमसंसः संबत्छरसम्डितः संवत्धरसहशस्तेन सं वत्घरमेवाभ्रवन्तौ त्यथ; | किचाग्निष्टोमे दादश सलोताणि दादश शास्त्राणि भवन्ति ag- भयस्डिलित्वा चतुविध्शति सम्पद्यन्ते daar चतुर्वि त्वद्धं मासात्मकः तेनाप्ययं संवत्स॒रसम्डितः ॥ ९२ |

एवमग्निष्टोमसरस्थायाः सिद्वान्तत्वा शङ्काया सुक्‌्थसंख्ेव fagqrasfa निगमयति ।

अथो SABC AAAS: TE ॥१३।

अथो इति पू्वैपच्व्यादत्यथः । रउक्थसंस्थमेवैतद दः काय्येः, किमथेमद्कः weg? सम्पणेताया इति ब्रह्मवादिन- ars: | अग्निष्टोमे fe पृवयोः सवनयोः पञ्चपञ्च स्तोत्राणि तीये तु दं एवेत्यद्भः सख्द्धिनं भवति, saa तु टतीयसवने पञ्च सोत्राणोल्यद्हः wag भवति ॥ ९३ ॥

उक्थसंस्थाङ्गोकारे यु क्तयन्तरम7इ ।

Ta. २. १६) नाख्डयामहानाणय | १७५

सष्वीशि पाणि क्रियन्ते Was देतेनाद्वा- प्यते ॥ १8॥

उन्तरेषामद्कां सम्बन्धीनि यानि रूपाणि qazsfaa- क्यादीनि तान्यस्िनु कये क्रियन्ते अतः सवं? fe यज्नसम्बन्धिूपं WATS! उक्थसंस्येन WIAA प्राप्यते तत उक्थसंख्यैव काय्य- त्यथः । सव्वरूपकरणच्च सव्वावाप्षिख् सम्पादनद्ारेणेति निदानकारेणेवसुच्यते, अथो wats: walfa रूपाणि क्रियन्त इति अचर्यः एतेष्वेव सर्व्वान्‌ सोमान्‌ सर्व्वाणि ष्टानि सर्व्वाणि . विभक्तौदेशरात्रङूपाणोति विभक्तिमात्रेण कल्पयन्तं इति wearer पुनस्त्िटत्‌पञ्चदशे चतुवि्छशः सम्पाद्यत इत्यादिना एतान्येव सोमश्छादीनि प्रत्येकं करमेण विविच्य प्रदशिंतानि aaa ततरेवावगन्तव्यं ॥ १४ ॥

अद्मि इनि वडष्पवमानख भायां खोतोयां पृव्येपचचतया विदधाति |

पवन्ते वाजसातये सोमाः wears दरति VESAA प्रतिपतकाग्यी ॥ १५ ॥

प्रतिपद्यते wad बद्िष्मवमानस्त्रोत्रे एषा प्रतिपत्‌ सा खडस्तवतो सहस्शब्दोपेता एषा काव्यां ॥ ९५॥

एतां भश्सति।

१७६ ` तार्डामहाबाश्मखं | [४. २. te] संबत्यरख्य रूपः सष्वौनेवेनानेतया पुनाति सव्वौनभिवदति ॥ ef i

अस्या हि बड्त्वसंख्या स्स्तपदेन प्रतीयते । संवत्छरख बड्धदिवसात्मकः अत एषा स्स्तवतो संवत्छरस्य बड्छदिवसा- aay रूपं अनुरूपं अनुगुणेत्य थः, चपि चैतान्‌ यजमानान्‌ सव्वपनेव एतया प्रतिपदा पुनाति सोता शोधयति, कथमिति तदुच्यते यस्मादेषा पवन्ते TIAA बह्व चनेन सव्व नभिवदति प्रतिपादयति अत इत्यथः यद्यपि ततर बड्छवचनेन शोमवड्त्व- मेव प्रतोयते तथापि बड्तश्रतिसामान्यात्‌ सर्व्वान्‌ यजमानाने- तया पुनातोति तिः ॥ ९६ ।

दूत्यः त्राद्णाभिप्रेतं पच्चमभिधाय सखाभिमतं wi दशं - यति ।

अथो GAS: पवख वाचो अयिय इत्येव कायो मुखं वा एतत्‌ संबत्यरख्य यद्वाचोग्रम्॒खतणव तत्‌ संवत्सरमारभन्ते ॥ १७ ॥ अथो खिति पच्चान्तरव्याटत्यर्थः | पवख वाच aaa बद्हिष्मवमानस्य प्रतिपत्का्येति ब्रह्मवादिनः | अस्य

प्रायणीयस्ाच् एषाभिङूपेति सेति सुखं वा एतत्‌ संबत्धरस्य यद्वाचो ग्रं सुखतएव तत्‌ संबत्छरमारभन्त इति । वाचः खोव-

Cg. &. १८] तार्डाम्ानाद्धा खं | tee

श्स्त्राल्मिकायाः wa प्राथम्यं yaaatasfa यत्‌ एतत्‌ संव- Qty सत्रस्य गवामयनस्य सुखं बे भवति, wate प्रतिपदि पवस वाचो अग्रिय इति भअरग्रशब्दो faqai अनेन च्व खतिसामान्येन च स्तुतशस््रादिवाङ्ि्पा यस्य गवामयनस्य सुख- भृतमग्रं प्रतीयते | एवं सत्येषा ufaugadifa यत्तेन संव- Qa शुखतणएव ्रारभन्ते यजमानाः प्रक्रमन्ते अस्याख्च्गि- यश्ब्दसङ्गावात्‌ अग्रियस्य चतुविरुशस्य रूपेत्यभिप्रायः ir ol

एषा प्रजमनद्ेतुत्वादपि भरशस्तेत्याडइ |

भिधुनमिव वा on व्याति: पवसखेति पसो ea ara इति fern: सोमेति पुसो र्पञ्चिनाभि- रिति स्तिया मिथुनमेवेम्यो ages दधाति प्रजन- नाय ॥ LS ॥

एषा waa व्यातिरक्तिभिथनमिव बै इत्यवधारणे मि्नकूपेव भवति तदेव दशेयति पवस्वेति यत्‌ पवनं प्रतिपाद्यते तत्‌ पसः पुरुषस रूपं प्रायेण सोमस पवनं gare करोति यद्वा पवनकत्तः सोमस्य youree पंरूपत्वं वाच इति स्न्नोलिङ्गत्वात्‌ feared तथा सोमेति यदा- मन्त्रितं तत्‌ wat रूपं चित्राभिरिति स्त्रियाः एवं af cart तिपङ्गवतौति यत्‌ तेन एग्यो यजमानेभ्यो यज्ञमुखे मिथनमेव

दधाति किमथं प्रजननाय यजमानानां wetarna ॥ १८ ॥ २४

toc ATRACTATSTS । Cg. २.२१.)

waarg श्ग्नि्टोमलोते argue fafaq ata facurtfa |

nat यदवा येत वेति जराबोधोयममिनिष्टोम साम कार्य्य" Fane dary भयन्ति चतुवि्‌- MAMIE मवति चत॒विध्शय्य रूपं ॥ ve ॥

अग्ने यच्छा Vafage गायते जराबोधोयं जराबोधेत्य- स्यारच्यत्मन्नं साम यद्यपि नाधीमदहे aaa afaareta अग्निष्टोमसामत्वेन तत्काव्य'। एवं सति gyi मन्त्रे य॒क्तत्व- लिङ्दर्भं नात्‌ खक्तनेव परस्यरसम्बह्धेनेव Taqwa प्रयन्ति गच्छन्ति सवस्य पारं प्राभुवन्तीत्यथेः। किञ्च एतत्धाम चतुरि शत्य्लरासु wade भवति, एतच्चाच्तुविरटश- सोमकं तथा सति संख्यासामान्यात्‌ TATA अखाद्भोऽनु- eu wafa ice ll

अथय खाभिमते feqinarts |

` TA खलूाड्य्यैन्नायज्ञोयमेव काय्य' ॥ Re | सखाशटाथः ॥ Reo ॥ wa पश्च प्रशासति | A यन्ञायन्नोयं पन्था वे यन्ञायज्ञोयं पथ एव तन्न यन्ति | २१९॥ यज्ञायन्नीयमग्निष्टोमसमेति यदेतत्‌ एष wa पज्या

8. ३. ९.] ताख्डामद्हाज्रा्मखं | १७९.

यनच्नस्य॒ न्याग्योमागेः यन्नायज्ञीयमग्नि्टोमसाम कुव्वन्तोति यत्‌ तत्तेन प्रथः सार्गदेव एतान्‌ न यन्ति न गच्छन्ति KAA न भवन्ति ॥ २९॥

दूति तार्डयमहानाद्धयमख चतुर्थाध्यायस्य दितीवः खण्डः |

अथ ala: खण्डः |

अथाद्धिनेवाडइनि माध्यम्दिनिसवने ब्राद्यमणाच्छध६्सिनः शस्तो त निवन्तेकमेकं साम विधत्ते |

अभोवत्तो ब्रह्मसाम भवति ॥ १॥

तच्चोदद्चमूतोवहमित्यस्मिन्‌ योनावुत्मनं साम अभीब- ATS एतत्‌ साम ब्राह्मणाच्छंसीयश््टस्लो ल मनु शंसति, तत वच्यमाणासु VS HU । ६ ॥

अयेतन्नामनिव्य चनेन प्रशं सति | AAMT वे देवाः खगं लोकमभ्यवर्न्त यदमी- वर्तो ब्रह्मसाम भवति SISA लोकस्याभिटल्ये ॥ २॥

अमीवत्ता्येन Weal देवाः खगे लोकमभ्यवत्तन्त खअग- च्छन्‌ अतणएवास्याभिटन्तिसाधनत्वादस्यं सान्नोऽभौ वन्तेदूति

(Te तारडयमरा बाह्मण । [४.१.४.]

संज्ञा निष्पन्ना अतएव शाद्यायनकं यदभ्यवन्तन्त तदभीवन्तखा- भौवन्ेवमिति, भभिपू्वाहुतवत्तेन दइत्यस््रात्करणे घज्‌ उपसगेस्य षञ्यमनुष्यव्लमिति पूव्वेपदस्य दषे; । एवं सति wfagqefa अमोवरत्तो ब्रह्मणः शयसाभ भवतोति यत्‌ तत्‌ खग॑सख लोकस्याभिटत्यै अभिवत्तनायाभिगमनाय afaut सम्पद्यते ॥ २॥

अस्य च सान्न; इन्द्रं गोभिहंवाम् इति पादस्यान््य' दे इत्येतत्‌ छा दति faaa निधनं तदेतदनृद्य प्रशंसति |

THAW ATARI वे वाग्वाचैव तदारभ्य BT लोकं यन्ति॥ ३॥

अयमभौो वत्ते एकाच्चरणिधनः हे इत्येकमक्तरत्रिधनं यस्य तादशो भवति वागप्येकाच्चरा इति तत्तेन एकात्षरनि- धनप्रयोगेण एकाच्चरया वाचैव यन्ञमारभ्य स्वगे लोकं यान्ति यजमाना गच्छन्ति । एतदभी वन्त स्यं साम wafer पचसि विद्यमानानामभिश्जविकानामच्छां सवरसान्नां च माध्यन्दिनि सवने वच्यमाणासु क्त ब्रह्मणः सो त्रतया कर्तव्यं तथा उत्तरस्मिन्‌ पचसि इन्द्रकतुत्र भ्राभरेल्येक एव प्रगाथः TE SATIS: कत्तव्यः। मत्यं तस्मिन्‌ was भअन्यदन्यत्घाम बरह्मणः VATS कन्ताव्यं ॥ ३॥

तदेतदुभयं विधन्त ॥

[8. ३.५.) ताख्डामहाबाद्मण | १८१

सान्त तो VATA पुनरायन्ति ॥ £ ॥

सान्ना alana wa fa cafe विद्यमानेष पून - क्त ष्वः सु VAIS प्रयुज्यमाने इतो अस्माज्ञोकाद्यन्ति गच्छन्ति Qi तया ऋचा सामान्याभिप्रायमेकवचनमिन्दरकतुनन अाभ- रेति टचेनेत्यथः safes cafe पुनः पुनः प्रयुज्यमानेन तेन aaa पुनरायन्ति इमं लोकमभिलच्य ख गौत्पुनरावन्तेन्ते, अत उभयलोकम्राघ्यथेत्वादुभयोः प्रक्चसोरेतदुभयं कत्तव्यमि- त्यथः ॥ ४॥

तदेव कथमित्यत ATT ।

साम वा जसो लोक ऋ गयं यदितः साम्ना यन्ति ar लोकमारम्य यन्ति यचा पुनरायन्यस्मिन्‌ लोके प्रतितिष्ठन्ति ॥५॥

यदिदं साम तदसौ Aas: Bras साम eta भवति स्वर्लोकञ्च थिव्यन्तरिक्षापेत्नया तोयः अनयोः स्यानसाग्यादिमेदेन व्यपदेशः, AeA सा अयं atm: उभ- योः प्राथम्यात्‌ किमतो भवति तदुच्यते इतः साम्ना यन्तोति यत्तत्‌ खगे लोकमेव साचा दारभ्य यन्ति। तथा wat ऋम्मि- स्तचेन पुनरायन्तीति यत्‌ तेन अद्धिन्नेव लोके. पुनः मतिष्ठा मवति ॥५॥

१८९ ताश्डामदानाद्यणं । ` [8. ९. द.] विदितं साम टचरूपसमुभय व्यतिरेकत्वेन प्रशंसति |

यत्ामावर्जेय॒ रव ख गाल्ञोकात्पदयोरन्यट चमन्‌- खजेयन्नश्येयरस्माज्ञोकात्‌ ॥ ९ ॥

यद्यदि ya fafed साम अवख्जेयुः परित्यज्येचु; खर्गा- ज्ञोकाद्वपद्योरन्‌ अधः Way: यद्यदि ऋ चमनुखजेयुः TaNy- ्ञोौकानश्वेरन्‌ मच्यवेरन्‌ खगस्थितिसाधनं साम afer लोके प्रतिष्ादहेतुः ऋगिति उभयमसुक्तं भवति ॥ ६ ॥

तदुभयमनद्य प्रशंसति |

समान साम भवल्यन्योन्यः प्रगाथोन्यदन्यदि चिलमच्वानमवगच्छन््रेति ॥ ॐ |

पूव्वेपच्ेऽस्मिन पचसि उक्तैष्वडःसु सम7नमेकमे वामी वन्ती - ख्यं ब्रह्मसाम भवति प्रगाथः प्रग्रथनौयसद्‌ाख्रयस्त्‌ चस्वन्योन्यः sae विलक्षणो भवति लोकेपि fe दीषेष्वनि अन्यद्न्यत्पमर स्र. विलच्णं चित्रं चायनौयलब्छव्यं धनं अवगच्छन्‌ प्राप्नुवन्‌ अध्वा- नम्द्रहापथमिति पुरुषः प्राप्रोति एवमेवेते सुतरिणोन्यमन्यं प्रगाथमेव गच्छन्तो विषवत्पव्यन्तं यन्ञमाशं यन्ति ॥ ७ a

एतत्‌ प्रजननहेतुत्वेन प्रशं सति। इषा वा एष रोतोधा यद्मीवत्तेः प्रगाथेषु रेतो द्‌ धदेति यदितः समान्‌ साम भवत्यन्योन्य प्रगाथो

[४.१. ९.] ATESASTATHS | १८१

Ta एव तहधति यत्मर स्तात्‌ समानः प्रगाथो भव- त्यन्यद्‌न्यत्ाम रेत एव तद्धितं प्रजनयन्ति ॥ ट |

अभीवत्तं दति एव टषा वर्षणशीलः सेचनसमर्थो युवेव अतएव रेतोधाः रेतसो stay निधाता स प्रगायेष प्रगाथः स्थाखुच्चु रेतो दधत्‌ एति गच्छति यत्‌ इतख्चतुविशुशा- दारभ्य सामानमेवाभीवत्तीख्यं ब्रह्मसाम भवति म्रगाथ- स्तदा खयोन्योन्यः wae भिन्नो भवतौति तदेतदुभयं तत्तेन सत्िणो रेतएव दृषति प्रजोत्पमादनाय रोतस्षएव धारणां कुर्व्वन्ति परस्तात्‌ परस्छिन्रत्तरस्मिन्‌ पच्चसि समानः एकः मगाथ इन्द्रकतुमित्यादिको भवति ब्रह्मसाम तु प्रल्मन्यद्न्य- fanaa भवतीति aq तत्तेन fed cafe यच्चस्या- feataua प्रजनयन्ति बह्छविधस्य atm प्रयोगेण बद्ध- विधकागख्पेणोत्‌पादयन्ति ॥ ट |

प्रकारान्तरेण प्रभ्रासति। सान्तर तः प्रगाथा दुग्धे प्रगाथन परस्तात्छामानि दुग्धं सलोमत्वाय ॥ < ॥

€ a Co ° ~ दतञ्चतुविछशाद्ारभ्य सान्नकेन सववा प्रगाथां Fwy पूय faa पक्सि वद्छनि फलानि प्रगायेभ्यः चारयति gaa परद्िन्‌ tafe प्रगाधेन प aaa सामानि gq यान्यस्मिन्‌

१८४ ताण्डामहाब्राद्मणं । Ce. १. १२.]

प्रगाय प्रयुज्यन्ते तेभ्यः फलानि न्षारयति एवं क्रियमाण- मेतदुभयं सलोमत्वाय अनुलोमत्वाय भवति ऋचो fe सान्नं अधारतया प्रयमसिद्वाः सामानि तु तदाञ्ितत्वात्‌ पञाद्गा- वीति तेनेवाजुपूबण फलोत्पदनमेवानयोः सलोमलवं ॥ २. ॥

पव्वश्छिन्‌ aafe avi चेषामनाटत्तिः उत्तरस्तु साम्नां agua प्रशसति।

~ $ नेवन्तयन्ति DA ® ~

ये वा अध्वानं पुननिवत्तयन्ति aad ते गच्छन्ति येऽपुननिवन्तं यन्ति ते गच्छन्ति ॥ १०॥

ये खल पान्थाः अध्वानं पुननिवत्तंयन्ति पुनः एुननिटत्ता गच्छन्ति ते एनमध्वानं न गच्छन्ति अध्वनः पारं न परार वन्ति, ये तु अपुननिवन्तं पुनः पुनर्नि ट त्ति रादित्य नाध्वानं यन्ति

ते गच्छन्ति अध्वानं एवमेव सतिणोपि सलत्प्दुक्तान्‌ पुन- रपि प्रचुक्नाना; संबत्धरसतख पारं मराभ्ुवन्ति॥ ९० ॥

प्रयुक्तस्य पुनः, प्रयोगे Sears | य आस्ततं HIT यथा दुग्धाभुपसोदे देवन्तत्‌॥११॥

स्तुतं Taga प्रगाथं ये कुवते ते पुनः ugHA यथा दुग्घाशुपसोदेत्‌ दोग्धा दोग्धुशुपविशयेत्‌ एवमेव तद्भवति ier

एतदेव व्यतिरेकमुखेन दृढयति |

[8. ३. १९.) ताच्य मन्हाजाद्ण्यं 1 +> ये नास्तुतं यं कामं कामयन्ते THA TTA UA `

येतु स्तुतं सलत््ुक्तं न कुव्येते न पुनः TMA यं कामं कामयन्ते त प्राभुव्ति I LRA

उक्तमर्थं वि चारपृव्यैकं नियमयति ।

ब्रह्मवादिनो वदन्ति यातयामा: संवत्सरा ३ अ- यातयामा 3 दति ते नायातयामेति वक्तव्यं पुनरन्यानि ~ | €+ Ca सामि स्ते चाणि निवत्तन्त ऊद्खमेव ब्रह््मसामति ॥ १३॥

अस्मिन्‌ भवामयनसलरे ब्रह्मवादिनः; परस्परमाड्धः, किन fafa अयं Wamu सवालकः किं यातयामो गतरसः खतायाततयाम इति विचाय्थेमाणानाभिति संशये afr 1 परक्षहयोलयानस्य का WET उच्यते, बुद्रधन्तरयोरेव पुनः पुनः प्रयोगात्‌ वामदेव्यकाले ययोख॒ नित्यशः प्रयोगात्‌ ब्रह्मसाम्न च्चाभोवन्तैः च सव्वोन्बयित्वात्‌ प्रयुक्तानां पुनः पुनः प्रयोगेण यातयामत्वाशङ्ा तथा AMAA: पुनः पुनः प्र युज्यः मानस्यापि तदाखयाणशां प्रगाथानां प्रत्यहं विभिन्नत्वाद्यातयाः मत्वभित्युभयद्‌ शं नादि ेषाग्रहणाच्च संशये xe निणेतव्यं यातयाम एव waar इति वक्तव्यमभिन्नेखलत्‌ कस्य हेतोः यतः अन्यान्यभौवक्तेव्यतिरिक्तानि सोताणि साख्चयाणि निवत्ते तत्खाने BANG Maha इनरावन्तन्ते AP

28

+> ४ तार्डामहाब्राद्य्थं | [8. 8. tJ

सामेकमेव ऊद्ंमनिरटत्तिभितरस्याप्याखयभेदो तिद्यते अतो हेतोः संवत्सरस्यागतर सत्वं ॥ 3 ॥

दूति तार्डामहाबाद्धण्ये चतुर्थाध्धायसखय तीयः खण्डः |

खथ चतुथे: खण्डः |

तदेवं wqusefa ब्रह्मसाम विधाय प्रसङ्गात्‌ संवत्सरस्थापि aaa निरूपितं, चतुविधशस्य पुनरन्यानिसखलोताणि तानि सर्व्वाणि राषेयकल्पेनेव बोद्धव्यानि, तदेवं cafes पचसि तुवि रुश्राभिश्विकखरसामसखद्ः सु ए कमेवाभीवत्तसाम पुनः ुनरावन्ते नयं, मगाथस्तु nav भिन्न इति स्थितं, ततादौ पञ्चमासाखुतुरसभिङ्वा इति तेषु विशतिशतमान्यभिञ्लवि- कानि भवन्ति षे तु बयोभिञ्जवा इत्यष्टादशः तरयः खरसा- मान इत्येकविछशतिः तदुभयम्मिलित्वा एकचत्वारि शच्छत- महानि भवन्ति CASEY प्रगाथभेदस्योक्तत्वात्‌ के ते MANA: AMAT PIAS gH AAR |

पञ्चसु माःसु ASAT, प्रगाथा अप्यन्ते ॥ १॥

€ [ ~ vate wate पञ्चसु AL मासेष बाता; प्रगायाः wad समाणन्ते प्रगाथसुपलक्तणं वातात चाच्च समा-

[४. 8.2.] ATACASTAT HS । १८५

पन्त इत्यर्थः, कथमेतदुच्यते चतुःशतं द्छोन्दराबांताः अगा- था द्‌ाशतव्यां विद्यन्ते तेषु चत्वारः प्रगाथा उङ्कगयाः बृष्दरय- ALAS यस्तो तीया इन्द्रकरतुन्र अाभरेत्य॒त्तरपत्चौयच्चेक इति कुतस्तेषामुद्धारः Fea लोत्रीयस्य चतुवि्शोऽडनि मुक्त त्वात्‌ अभिञ्जवेषु वा GAME प्रयुक्तत्वात्‌ रथन्तरस्य स्तो तोयस्य चुगमेष WIAA Ta कालेयस्तो aay Ways प्रचुक्तत्वात इन्द्रक्रतोखोत्तरद्धिन्‌ wafe wafeyteara- त्वात्‌ wafer पच्चयोग दति ते उधियन्ते ततः शतं भवति तेषु चतुभिशे काय्य इतयेकोनशतं सप्ताशोतिस्त चः सतो बद- ल्यादाशतय्यामान्नाताः ते चेकोनविंशस्त चो भवन्ति अष्टा विध- प्रतिगतं प्रगयटचससुदायो भवति aa विद्छश्तिग्रातं पञ्चा- नाम्य्यासानामपेक्ितं एकोनश्रतमेव प्रगाथा विद्यन्ते इत्येकै- कस्मिन्‌ अ्रभिखवे ठ तोयेष्वभिशवेषु टतौयेष्वदः सु सतो बृदतो- QU: काव्यः इतरेषु प्रगाथा एव काव्य; एवं कते प्च- मस्य मासस्योत्तमेभिञ्जे चत्वार एव प्रगाथा लभ्यन्ते az द्तीयेऽनि सतो बृहतौ; छत्वा पञ्चापि सतो बृहत्यः कायाः एवं पञ्चसु AEA: प्रगाथा अाणन्ते सतो बतास्तृचाः अष्टौ परिशििष्यन्ते षे च मासे एकविंशति सं व्यान्यदहानि ततराद्योष षषठेष्वह;सु एते अवशि्टासतु चा; काव्यौः । ९॥।

ततस्त्रयो टर शखद्ः सु कथ प्रगाथलाभ इत्या शङ्ख |

~ क € =~ e TAA छन्द सो संयुज्येतव्यं ॥ २॥

+> >¬ बाण्ड्यमहामाद्मण + [8. ४. 8.]

तेष बाष्ेतेषु प्रयायेषु टचे चोक्तप्रकारेण परिसमापतेषु eq अवशि्ष्वहःसु दै aut संुज्य ल चौल्लत्य wae AQIS खाखयत्वेन प्रयोक्तव्यं ॥ २ ॥

aA seal इत्यतञ्नाइ।

fra उष्णिडः स्यरोका गायतो afestes- त्यो भवन्ति ॥ ३॥

तिरूभिरुश्णिग्भिरेकया च गायत्या frat बत्य मस्य दन्ते sfuserat पादावष्टाचयौ ठतीयो हादशकः तथा सति fresh एककस्य गायतरपादश्य संयोजने waa agit waft एवं छन्दो इयं सं युज्येतव्यमित्यथैः । तथाच सटवछतोक्तं, षष्ठे मासि गायतरीपादमेकेकसुःि कशा सुपरि्टा- ्कुरव्यादिष्टावानुपपन्तिद्येन्यथेति उश्णि्ा गायती चेति, या एता रेन्द्रखतखः अवशिष्टानां प्रथमेऽहनि प्रयुज्यन्ते तेभ्यो अन्या एवोत्तरेष्व्ः सु प्रयोक्तव्याः य भ्रास्तुतं कुवते यथा दुग्धासुप- सीदेदिवि प्रयुक्तं पुनः प्रयोगे निन्दादशनात्‌॥३॥

अथ Tat विवचुज्डन्दस्ं योगे पूर्वोक्गटोषमःाइ |

ATS: सशर TT TW UA छन्दसां यत्‌ हे छन्द्‌- सो संय॒च्न्तोति॥ 8 ॥

४. ४. ©] काश्डयमहाबाहसं | १८€ `

संशीयग्येते शिधथिलोभवत्यनेनेति सशरः यत्‌ द्वे छन्दसी संयुक्छन्तोति एष छन्दसां duc इव वे शिधथिलौभाव एवेति तत्तस्मिन्विषये ब्रह्मवादिन अडः is

कथं तद न्यनाडःपूरणमिति चेत्तत्राह । चठुरुत्तरोरोव छन्दोभिरो तव्यं ॥ ५ ॥

गायव्या दिभिजेगत्यन्ते चतु रुत्तरौ, Taare खात्‌ कन्द्सः उत्तरोत्तरं चतुभिरत्तरोरधिकैज्छन्दो भिरेतव्यं गायत्रीव्यतिरि- AMMA षखाञ्चतुरुत्तरत्वं Wal, प्रथमत्वात्‌ पर्ूनाञच्चतु- Wagar स्तुतिः । स्यमन्यत्‌ ॥ ys

वतुरुन्नरप्रायन्तमिमं पत्तं प्रशंसति । पशवो वे चतुरुत्तराणि छन्दासि परशुभिरोव तत्‌ खगं लोकमाक्रममानयन्ति ॥ € ॥

चतुरुत्तरेष कन्द्‌ःसु चतुःसंख्यायोगात्‌ पस्यूना ञ्च चतुष्पात्‌- त्वात्‌ पशुत्वेन स्तुतिः । स्पष्टमन्यत्‌ ॥ ६ ॥

चतुरुत्तरस्य प्रयोगख स्यानान्याडइ |

एकाङ्गायनोमेकाहमुपेय॒र कामुष्णिहमेकाडमे- कामनुष्टभमेकाडइ बृडत्या प्रञ्चमास द्युः परक्तिमे-

१६० ताखड्यामडानाद्मग्य | [8. ४. ७.1

काडमुपेयुख्िष्टुभा षष्टं मासमियुः श्वो विषवान्‌ भवितेति जगतोमपेयुः ॥ ॐ ॥

एकाङ्गयतौङन्दसः प्राधान्यादेकवचनं एकङ्गायती टवं एकाह एकद्खिन््रहनि अादिमृते चतुविधशेऽनि ब्रह्मसामा- रयं उपेयुः उपगच्छेयुः कुयु रित्यथैः, एवमुत्तरेष्वपि संख्य कत्वं esq! एकासुष्णिहमेकमोष्णि्ं at wate एकद्िन्नहनि प्रथममासस्य प्रथमस्याभिश्चवस्य प्रथमेऽहनि अभीवत्तेसखाख- यत्वेन कुर्युः | तस्येव द्वितीयेऽहनि एकामनुष्टभं एकमानुष्टभं चं ब्र्मसामाधारतवेनोपेबुः । ततो बृहत्या Alea: म्रगाथै- Way पञ्च मासः पञ्च मासान्‌ प्रयमदितीयाभ्यामहोराताभ्यां वजितान्‌ इयुः प्रूः तेषु मासेषु बाइतेषु ठचेषु च ब्रह्म सामाभिवत्तं कु्युरिति। असन्नपि wa ाभिश्चविकेषु टती- येष्वहःसु बाह तास्त चा मन्यत्र प्रगाथा इति ea, एवं पञ्च मारेष पूणमु दौ प्रगाथौ नव Uy शिष्यन्ते | षष्ठे महाप्रय- माभिशवे दितोयख पञ्चा चैतान्‌ प्रचुज्य एकाडइमेकस्िन्नहनि दिती यामिञ्जविकस्य षष्ठेऽहनि एकां पङ्किमेक ad ब्रद्मसामा- येसुपेबु;ः | ततस्त्र्टभेन ठचेन षष्ठं मासं षषठमासस्य अवशि- टानि यान्यभिशविकान्यहानि षरसंख्याकानि यौ च प्रथमद्ि- तीयौ स्वरसामानो एतदरटकं sly, षष्ठमासशब्देन उक्तान्येवाइानि लच्छन्ते, ततादं wt fava भवितेति जगतोसुपेचुरिति, ण्ठः पिषवान्‌ भविता भविष्यतीति यत्पू्य-

Ce. ५. ९.1] ATUASTAT ETD | १९१

महस्ततोयस्वरसामाख्यं तत्र WIAA st ब्रह्मसामा- waaay”: ॥ ॐ ॥

इममपि wa निन्दित्वा watt दशेयति |

तदाह्ृरनवक्ञाप्तानि T एतानि छन्दाएसि मध्य- fea svar चेव freer चेतव्य'॥ ट ॥

तत्तव विषये ब्रह्मवादिन ase एतानि छन्दासि चतुरुत्तराणि मध्यन्दिन सवने अनवक्लु्तानि अवकिसामण्योनि aqua सप्तानामनवक्गक्षिः समानेवेति प्रतीयते तथापि माध्यन्दिनि पवमाने गायवौ बृतीविष्टुबव्यतिरिक्तानामेव चतुर्णा मनवक्ञधिवेगयते aaa केन छन्दसे € za za > > TAMAS FEAT चेति, बाते: प्रगायेसत चेच त्र मेरेतव्य- fama; । ट । ननु aifa छन्दासि मध्यन्दिने अव्गप्नानि तेष गायत्रीं दूतरयोगर ~ fx 4 परित्यज्य इणो किं कारगान्तताइ |

एतेवे छन्दसो saad एते Had मध्यन्दि- नखखरूपं॥< ॥

एते वे बतीतिष्टमौ दन्दसी वीयं बै वीये रूपे एब Tei बे ति्टविति अतेः तिषुभोवौय्येत्वं बृहत्या चयमित्या्धरन्यानि

१९२ ATUASIATSTS । [ 8. 9. te]

छन्दा रटसि वर्षौ यासि कस्मा दुहत्या मध्यन्दिने स्तुबन्तौत्यादिना कन्दो न्तरेभ्यो बै पिच्छप्रतीतेर्वोँयेवच्छं । ननु गायव्याञ्च सोमा- रणादौ छन्दोन्तरेभ्यो बेशिच्यदशंनात्‌ माध्यन्दिनि पवमाने चान्वयितवात्घापि वीयेरूपेवेति प्रयोज्या चेत्तेन एते एव बृषतीः तिष्टभो छन्दसी wad असाधारणं मध्यन्दिनिस्य खूपद्गायती तु तिष्वपि मध्यन्दिनेषु प्रचुज्यते दति सवन वयसाधारणं विष्टप्‌- बृहत्योञ्च माध्यन्द्निएव प्रयोग इत्यसाधारणं । २. ।

किमनयोरनियमेन प्रयोगः उत नियमेनेति जिज्ञासाया- माह |

~ तो AC A राघन्तरोऽनि बहतो कायं तद्व THAT खमा- यतनं यद्‌बहतो Gla तद्‌ायतने रथन्तर fafa € ~ = ॐ, ota बाहतेऽडनि लिष्टेप्‌ कायतद्वं Tea: खमाय- तनं यत्‌ faced qua तदायतने बहद्रथन्तरे मरति- तिष्ठन्तो दरतः ॥ १० ॥

चतुविधशादिष afaqeta रथन्तर प्रयुज्यते afaaefa अभीवन्तस्य बडती याखयत्वेन काय्यं बाहेताः प्रगाथा इत्यथैः वदतोति यत्‌ एतद्धि रथन्तरस्यायतनं स्थानम््ाध्यन्दिनरुबने बतो ua प्रयज्यते अतस्तदायतनत्वं एवं सति तत्तेन वाद- तेऽनि Jean: करणेन सखकीयएव स्थाने रथन्तरं प्रतिष्ठितं भवति उरक्तीष्वडःसु अस्तिनहनि बृडत्धाम weed afer:

[४. g. to] ATURASTAT ETS | १९३

इतेऽहनि तिष्टप्‌ Hal वे्टमे टचे Walaa ब्रह्मसाम कर्तव्यं बृहत्‌विष्टुभो दिं तीयग्रयोज्यत्वात्‌ विष्टभो बृहद्‌ायतनत्वं तत्तेन विष्टभः; प्रयोगेण बुदत्छाम खणएवायतने प्रतितिष्ठतीति शेषः, अतापि वैषुभबाडहते टचानां यो यः ys अज्यते तत उन्त- रमन्योन्य एव SUCHE प्रयोक्तव्यः अास्तुतं कुर्वते इति प्रयुक्तस्य पुनः प्रयोगे निन्दाखरवणात्‌ i एवं व्यवसा बृहतौ- विष्टभोः प्रयोगे क्रियमाणे बुददरथन्तरे सामनी प्रतितिष्ठ न्तोति. ang ददिवच नान्तस्य रूपमेतत्‌ श्वे खे एवायतने ्रतिष्ठिते सतौ इतो गच्छतः छत्‌स्लमडव्याभ्ुतः। एतदुक्तं भवति चतु वि ध्शेऽनि ठते रथन्तरे उभे अपि मरचुज्येते अआभिविकेष तु मरथमदढतीयादिष्वचच्छः सु रथन्तरं प्रचुज्यते fadtatfed PAT बहत्साम अतञखतुविभोऽनि प्रथम अभिञ्चविके च geared कुर्यात्‌ fatty faefa एवमत विन्यासेनोभयोञ्छन्दसोः प्रयोगः । यद्वा चतुर्वि्शेऽडनि वि- efa avian: ara: बाहंत्छ Wace: aa ay बृदतोविष्टभोः क्रमेण vee विन्यासेन प्रयोग इति । निदान- कारस्तु एतत्‌ waqaafwata पुतरपि पक्चान्तराण्यभ्यधात्‌ बृद्त्या चेतव्यं विष्टुमा चैतव्यमिति प्रतीकमुपादाय विष्टुभि चतुर्वि ्टशेऽभी वन्तः कुर्व्यात्‌ बृहत्यां प्रथम अभिखविके विष्टुभि दितोये एवमद्चपृववे छन्दसो प्रयोगो भवति तत उद्व विन्यसेत्‌ इत्यादिना aaa तवैव Seal इल" तयः पन्ता गताः, प्रगा-

थेषु प्राप्तेषु ङन्दसौ संदुज्येतव्यमिति waa: चतुरुत्तर; कन्दो- २५

१९४ ताण्डामडहाब्राह्मणं | ४. 8. ११.1 भिरेतव्यमिति दितीयः geet ta तिष्टुभा चेतव्यभिति तीयः ॥ ९० ॥

अथान्ये सप्त WAT: HSA |

चयस्ि८शता प्रगाधेरोतव्य' aafeaousaat टेवतास्वेव मरतितिषठन्तोयन्ति, चतबिंशल्येतव्य' चतु- विशतिरद्व॑मासाः संवत्सरः संवत्छरणएव मरतिति- Seal यन्ति, इद शभिरोतव्य' दाद शमासाः संवत्सरः संवत्सर एव प्रतितिष्ठन्तायन्ति, ष्धिर तव्य षड्‌ तव ऋ तुष्येव प्रतितिष्ठन्तोयन्ति, चतुर्भिरोतव्यञ्चतु- wer. पशवः पशुष्वेव प्रतितिष्ठन्तोयन्ति, विभिरो- तव्यन््य Ta लोका एष्वेव लोकेषु प्रतितिष्ठन्तोयन्ति, इाभ्यामेतव्यन्द्िपाद्यजमानः GTA AAA अन्येनान्येन fe पद्‌ पुरुषः प्रतितिषठन्नेति ॥ ११॥

चतुविध्छशम्र्डतिषु टतीयखरसामान्तेष्वद्ःसु aafen- Wat तरयस्त्रिछशतिसंख्या के बते; ` म्रगाेरेतव्यं अदित- स्त्रयस्त्रि<शत्‌ खडःस तयस्तरि८शत्‌ प्रगाथा मभीोवन्तेख्य करमेण सखो तौयत्वेन wg पुनरपि तेरेवादन्तेसतीयखरसामान्तं ब्रह्मसाम कर्तव्यं तथा सति त्रयस्त्रिएश्देवता wel वसव- एकादशर्दरा दादशादित्या Tea प्रजापतिेति aaa म्रति-

[9. ९. १.] तोर्डोनैहात्रोद्धशं । ` १९१५ freer, सन्ते यजमाना यन्ति रवसुत्तरतापि व्याख्येयं ॥ tt दूति ताण्डामहानाद्धणे चतुर्थाध्यायस्य

SGT: खण्डः |

चथ पंञ्चलः way: |

va wafer, +पच्चस्यभोवक्ते ब्रह्मसामलतेन विधाय तत्‌ riers निरूपिताः | अथाभिलित्‌ तयः खरसामानोदिवा- कीत्य मह स्त्रयः खरसामा7नो विश्वजिदिति नवरात इति नव- रात्रो विधातव्यः, षष्ठे मासि चौोनभिश्जवान्‌ एकं ञ्च aa अभिजिदनुषेयः area: खरसामानः ततो विष्‌- वानिति तत्राभिजिदिषवतोमेष्यगतान्‌ खरसाम्नो विधत्ते ।

स्वरसामान एते भवन्ति॥ ?॥

“Oo + *

यज्ञा यया wget योनावुत्न्नानि चत्वारि सखरसं- ज्ञकानि सामानि येषु भवन्ति ते खरसामानः तानि चत्वारि WHAT पवमानेष्वनुष्टुष्सु कन्तव्यानि भ्रसुत्वाना यान्धसः; अयं

¢

पूषा रयिभेगः सुतासो मधुमत्तमा इति अ ष्ट भासतच एतेषु waa इतिश्चपरे तु सराणि ्ठानीति वणंयन्ति, तदुक्त qaaat सखवरष्डाखेत्‌ समसाभिकेष छसो तोयेष्विति ।

> प्रचसीत्यसंस्छृतः पाठः | we इति साघु: | यद्य्यल लिपिकरप्रमादो- निष्यति, तधी्यमयपुकषंएषानेव नवं दथेनात्तयेब रचितः 1. ,

9

१९६ वार्डानहानाद्भख | fa, ५, २.]

यदि खरक्षामानः खरणाः स्युः तदा स्रसामरुग्बन्धि बुषद्र- न्तर््टस्तोतौयेषु कण्यकःरोक्तेघ TAT यथा अपूव्वामव्छपा- faaas: vera fatten इत्येतेष्वेव व्वराणि शठानि कुव्यौ- दिति ware: | एवं विधान्‌ स्ररसान्न अभिजित a¥E- पेच रेत्यथेः तेषां सखराख्यानां सान्नं खराणि पराणीति च अन्ये दे सन्ने wat lk

ततर खरसंख्यापवकं सौति । `

सखभौनर्वा आसुर आ्रादित्यन्तमसाऽविष्यत्तं देवाः खररस्पणलन्यत्‌ स्वरसामानो मवन्त्ादित्यख स्यु तये

eu

सुरो असुरजातीयः खभौनुन्नीम अन्धकारात्मकः दित्यं तमसा खशरीरभूतेनान्धकारेणाविध्यत्‌ अवाधत अआटतवानित्यथः तं चादिलन्देवाः खरः; सामभिः WaT qq तमसोऽपनयनेन qaqa स्प प्रीतिबलनयोः बलिनं छतवन्त इत्यथः । तथा सति सखवरसामानो भवन्तीति यत्‌ तत्‌ श्रा दित्यख अादित्यातमना सस्तुतस्व॒विषवतः स्पत्य बलनाय अवलौकरणाय भवति षातूनामनेकाथत्वात्‌ स्युणोती रक्ता कर्मा, देवा; खरै; सामभिररच्चन इदानौोमपि सुतिभि; क्रिय- माणानि सराणि विषवदान्मन रादित्य ward भवन्ति अतः स्वरणसाधनत्वात्‌ एतेषां खराणोति eq सम्पन्ना तथाच तेत्तिरीयकं यदखारणं तत्‌ खराणां खरत्वभिति ॥ २ ॥

[ ४.५. €] तार्डाम हा बाह्य । १९७

अयेतेषां परसंज्ञान्तद्धेतुकथनेन प्रशंसति |

aXe ~ Co

परव देवा चादित्यथ खगं लोकमपारयन्यद्‌- पारय स्तत्पराणां परत्वं ॥ ३॥

परशब्दाभिधेयैरेतैः खरः देवा चादित्यं खगं लोकमपा- रयन्‌ प्रापयन्‌ | स्पष्टमन्यत्‌ १ ३ ॥

वेदनं प्रशसति |

पारयन्त्ये नं TU a wa FS NB Il

एतत्‌ खरसंज्ञयामण्युपलच्षणं सखराणि पराणीति eq: <a’ वेद्‌ एनं वेदितारं खगं लोकं पारयन्ति सामानि प्राप- यन्ति संज्ञावेदनेन खगं प्राति मवतीत्यथेः ॥ ४ |

BIA खरसान्नां स्तोमं विधत्ते ।

VASAT AAA WY tt

SAT GAT सप्तद सोमो भवतोत्यथेः ॥ y |

तदेतत्मशं सति

= “

प्रजाप्रति बं VAST: प्रजापति मेवोपयन्ति ॥६॥

संवत्सरो fe प्रजापतिः सप्तदशो भवति greqarat: पञ्चत्तैव इति एवं सति सप्रदश NEAT: प्रजापतिमेवोप- यन्ति i ई ॥

१६९८ तार्डामहा बाद्धाण । [४. ५. ९.]

WAC छन्दसो भवन्त्यानुषटभो वे जापतिः सात्तादेव म्रजापतिमारभन्ते ॥ ७ ॥

प्रजापतिः सवनङ्न्दासि गायत्यादौनि सवनदटेवताभ्यो विभज्य आनुष्टभं खं छन्टोऽकल्पयदिति रेतरेयादिष खवण्यात्‌ HATTA EWS एवमनुष्टभां भ्रयोगे सति साक्तात्मल्यच्मेव रभन्ते Waa ॥ 9 ॥

एते खरसामानः कुत्राबुेया इति तेषां स्थानमा |

लवः पुरस्तात्‌ लयः पर स्ताङ्गवन्ति We ॥

विषवतः घरसतादभिजित ऊद्ंमुपेतव्याः परसताद्विषुवत- BE विश्वजितः प्राक्‌ एतएव प्रतिलोममनु्ठेया wag: ॥ ८ ॥

अयेतान्‌ Waa |

Za वा BMifera खगोल्ञोकादवपादादबि- मयस्तमेतेः स्तोमेः सप्रदभथेरदरएइन्यदेते स्तोमा- भवन्त्यादित्यसख Ys ॥ < ॥

देवाः पुरा आादिलख खर्गाज्ञोकादवपादात्‌ अधःपातनात्‌

अबिभयुर्भता रासन्‌ तमादित्यमेतेः te: सप्तद शकेः खरसामभिः अभितः fed: अह्टडन्‌ अटृढयन्‌ यदेते

[४.५.११] ताख्डामहाब्राह्यण | १६९६

सोमा; सोमयुक्ताः खरसामानोऽभितो waft तदादित्यख wa धारणाय स्यैयाय भवति yc ॥

प्रकारान्तरेण प्रशंसति।

चतुख्िध्णा भवन्ति ag वे चतुरो eA faa वष््मंणेवेनएस ॥ १०॥

तेष सखरसामसु प्रयुज्यमानाः सप्तदशस्तोमः Bt gl सम्य द्य चतुख्रि८शा भवन्ति चतुस्त्ि८शच्च wy वे उच्छ्रितं स्थानं qe तद्रूपः खल । ननु यत ufgum एव सोमानि टदा दयपे- चया उच्छरितस्थानगता; न चतुच्रिछशाः कथन्तस्योच्छ्रित- सखानत्वं, नैषदोषः, aafeon एव एकाधिक्खतुख््िछशो भवतीति तदुपपत्तेः एवं सति चश्मणा उच्छ्रितेन स्थानेन सहेव एनमादित्यं विषवद्‌ातलकं सभ्मिमते सत्िणः खापयन्ति खरसामभ्यः पुर स्तादभिजित्काय्यैः wet ay faw- जित्‌ तयोविधिरथंवादेनोनरेय इति ॥ ९० ॥

तख पराचोनातिपादादविभयुस्तएः सनै सतो- मैः पय्यगैरिषन्विश्वजिदमिजिह्गाां बोधं वा रतो rat Tada तदादिलयं परव्युषन्ति धल्ये ॥ ११॥

तस्यादित्यसख पराचीनातिपाद्‌ात्पमराचोनेन अनाभिमुख्ये न अतिपरादादल्यदधं गमनात्‌ शङ्कमानात्‌ अरविभचुः भौताः देवाः

९०० तार्डाम हा ब्राद्धणं । [8. ५. १९.]

wy wa: लोमेस्न्िटदादिभिस्त्रयस्ति शान्तेः Talia परि- गता चासन्‌ ऋषी गतौ परितोहटीच्करुरित्यथेः कथं विश्व- जिदभिजिङ्धया र? सर्वस्तोमाभ्यामृष्घं विष्ठजिता अरधस्तादभि- जितेत्यर्थः बीर वा एतौ सोमो सोमवन्तो विश्वजिदभि- जितौ यदेतौ भवतः तत्तेन वौव्य॑णेव अादिल्यं विषुवदाख्यं ` प्युषन्ति सति णः परिगच्छन्ति हढी कुवयैन्ति किमथ wet खिर त्वाय ॥१९॥

अथ विण्वजलिदभिजिङ्धयां सतेषा धृति; अादित्यालना संस्तुतस्य विष॒वत; अनवपादायानतिपाद्‌ाय न भवतीत्युक्तं उपसरति |

अनवपादायानतिपादाय॥१२॥

रेवं aut वि्वजिदभिजितोच्च प्रयोगेण धतत्वात्‌ अदित्यातनो विषवतोऽधःपतनमूदधंगमनच्च न भवतील्ययेः ॥९२॥ तदेवं षष्ठे मासि तयो ऽभिश्जवाः ASST: च्यः aes अभि- जित्‌ खरसामान दइतयनुप॒न्नं कत्तेव्या इत्युक्तं aa क्चिदोष- AIWET पन्चान्तरमुपन्यस्यति |

AIS: कत्तेप्रस्कन्द दरव वा एष यत्‌ चयलि ८- शत्‌ सप्तदणमपयन्तोति एष्टोोन्तरः काय्य: ॥ १३॥

aa विषये aqaifer ars:, किमिति अभिजितो हाग्निष्टोमसाम तयस्त्रि८शस्तोमकं तदनन्तर यत्‌ सप्तदश

fg. 24] ATR ASTATSTS । २०६

सोमं खरसाम प्रापयन्ति एषः कर्त्त प्रस्कान्द दव वै कत्तं अवरे प्रपात इव भवति उमयोमेध्ये तिणवैकविरुशौ विद्यमाना- वतिक्रम्य अवाचीने सप्तदशे प्रटत्तिरिति तख steer परि- चार; | अभिजित्‌ खरसान्नोमध्ये र्यः षडहः अन्तरः मध्यत; कायः ॥ ९३ ॥

ननु तत्रापि टस्य यत्‌ wwewaia तयस्ति८शसुपेत दति उक्तदटोषोऽपरिहतो भवति तवाद |

तख यत्य॒प्नरशमहस्तदुत्तमं कायर सलोमत्वाय ॥ १४ ॥ |

तस्य च्यषड्स्य सप्तदशं लतीयमशसलदुन्तूमं शठं काथं तथा सति सप्तदशात्‌ सप्तद शमुपेतो भवति तत्‌ सलोमत्वाय अनुरूपत्वाय भवति । एतदेव शाद्यायनमुनिभिर्विस्षटमा- ald, तदाः स्तोमत्वं wafaa at एतत्‌ सतोमा यन्ति यच्चयस्तरशात्‌ सप्तदशमुपयन्तीति । पुरस्तादेव ष्टस्य षड- इस्याभिलितमुपेत्याश््स्येव षडहस्य तस्य art सप्तद श-

wgufterq तयस्जि८शस्य VASA: तत्सप्तद शात्‌ सप्तदशसुप- यन्ति i १९४॥

Wage सोमङत्‌ तच सोमा यन्तीति तमिमं ae निरस्यति |

तदाह्रूदर वा एषः स्तामानां यत्‌ सप्नदथो ९६

Rog ART ASTAT HTS । (8. ५. १६

यत्‌ सप्रदणम्य्ध्यतो निदरोयुरशनायवः WAT: स्युर- Wasa: Baw: ॥ १५॥

तचान्ये ब्रह्मवादिन ATS: । सोमानां मध्ये सप्तदश इति यत्‌ एष यज्ञस्योदरं वै उद्रस्यानौयः अतो यत. यदि सप्तदशं मध्यतः weve मध्यात्‌ निडरेचुः बहिः कुयुः अन्ना द्यस्थान- खोदरस्य निहीरान्न Safi: wat: अश्रनायवो बुभ- चिताः चुधात्तीः स्य॒भवेचुः ततः; सविणोपि अशनायवो भवेयुरिति cy i

कर्थं ततर कन्तेव्यमिति तदा |

लयस्तिरुशादेव सप्तदश उपेत्य ay बे लय- feromt TH VASA THU TA तदष्मौभिसंक्रा- मन्ति ॥ १६॥

तयच्छिरटशात्‌ सोमात्‌ wag: क्रियमाणादेव अनन्तर सप्तदश एव लोम उपेत्य; उपगन्तव्यः । नन्वेवं सति कन्त- भ्रस्कन्दलचच्णो दोष चक्त इति चेत्‌ मेवं तयस्त्िरुश्रः स्तोमो aq अधिकसंख्यत्वात्‌ श्रेष्ठः खलु सप्तदशोपि प्रधानभूतानां शृष्ठस्तो त्राणां निर्वत्तकत्वात्‌ ay Ae: | एवं सति यत्‌ az स्वि ८छशात्सप्तदशसुपयन्ति तद्वक्मण एव व्रेष्ठादेव aq चेष्ठम- भिसंक्रामन्ति अतः सह शात्षह शसं क्रान्तेः कन्त प्रस्कन्दलच्चणो दोषो न WAM, ॥ ९६ ॥

[४. w. te] ताख्डामद्ाव्राह्मणं | २०४

अयेतेषां ख्रसाम्नां संख्यानिणयाय ब्रह्मवादिनां विचारं दशयति ।

तानाडर्कथाः काय्यौरे अम्निष्टोमारे दरति AAA: स्यः ॥ V9 |

केषचिदू ब्राह्मणेषु स्वर सान्न उकथत्वं खतं केषविद्ग्नि- शोमत्वं aquaria संशये ब्रह्मबादिभिधिवैचाव्येते तान्‌

खरसान्नोऽधिछत्येव माडः किमुच्यते SHAT: काग्यौः उता- ग्निष्टोमसंस्या दति विचा्यमाणानासिति वाच्यहये इतिः On

उकथत्वपरच्चे तावदयं गुणदत्याद |

पशवो वा उक्थानि शान्तिः पशवः शान्तेनेव तद्विष बन्तमुपयन्ति ॥ १८ ॥

तदुक्थाः स्यः खरसामानः तदा शान्तेनेव कमणा विषु- वन्तं अदित्यालमना संस्तुतसुपयन्ति परितापाभावायेति शेषः कथसुक्थस्य शगन्तत्त्वरुच्यते प्रावो वा उकथानि तत्घाधनत्वात्‌ शान्तिञ्च पश्रावः पशुप्रभावेन ्षोरादिनोत्पाद्यत्वात्‌ अत उक्थस्य शान्तत्वं ॥ १८ ॥

अग्नि्टोमाख्यं विधाखन्निमं पच्चन्टषयति |

तदाह्वि बोवधमिव वा एतद्‌यदग्निषटोमो विष-

२०४ ATRASTAT STS | Ca. ५. २१.

वानमिनिष्टोमो विश्वजिदमिजितावयेतर sat: स्यरिति॥ १९ ॥

तत्‌ खरसामविषये ब्रह्मवादिनं ate: । उभयतः शिक्व- गतभारदयेपेतं सखकन्धेन वोढव्यं ate विवधं विषमं विवधं विवोवधं तदिव छोतत्‌ यत्छविषवान्‌ विश्वजिद्भिजिताविति तयोऽग्निष्टोमाः अथेतरे खरसामान SAAT: स्युः अग्निष्टोमानां दादशस्तो वरशस्त्रत्वादल्पमत्वं उकथानां पञ्चदशस्लो व शस्त्रत्वा- gua न fe रुरुलघू भारो fade ate शक्यो अतो वैषम्या- देतदवीवधम्‌ ॥ ye ॥ |

अग्निष्टोमा एव सव्वं काय्यीः ॥ Ro

सर्वेपि खरसामानोऽग्नि्टोमसंखथा एव कार्यः ॥ २० |

अयेतत्मशं सति |

बोयं वा अग्निष्टोमो बोय्य णव मध्यतः पमरति- तिष्ठन्ति नव Seat भवन्ति नव प्राणाः प्राणोष्येव प्रतितिष्ठन्ति ॥ २१॥

योऽयमणग्नि्टोमः स वौं वै सव्वप्रलतित्वादीय्वेखूप एव तथा सति सखरसान्नोऽग्निष्टोमसंस्थान्‌ कुर्वन्तः सतिणः मध्यतो गवा- मयनस्य मध्ये dave प्रतितिष्ठन्ति किञ्च संस्तुता एते षट्‌ खर-

[४. €.&.] ATE ARTAT HTS । २०५

साभानो भवन्ति नवसंख्ायाविभागे समान्ते तथाहि एकेक- मदौ दशोतरं WATT सोतरेष सप्तदश एव सोमः तवेक- fagqefa चतुरधिकददिश्तसोतीया भवन्ति एवं षटसु खर सामसु werd चतुनििश्त्यु ्तरद्विशतच्च सोतौया भवन्ति ताख wefauwefand नवका भवन्ति किमतो भवति उच्यते नवस ख्या fe पुरुषे प्राणाः सप्त शीषगयाः ाववाञ्चा विति तथा सति नवसंख्याकेषु प्राणेष्वेव सतिः प्रतिष्ठिताः भवन्ति दोषा चुषोभन्तौत्ययैः ॥ २९ ॥

शति ताख्डयमहाब्राद्धणे चतथांध्यायख पञ्चमः खण्डः |

अथ षष्ठः खण्डः |

गवामयनस्य॒ watts नवरात्र अ्टावष्ान्यक्तानि अथ पर्वोत्तरयोः पर्सोमध्येऽनुषेयं गवामयनस्छ॒ प्रधानभूतं विषु वद्‌ यमः प्रदं यति |

विघुवानेष भवति ॥ १॥

एष विषवान्‌ संवत्घरस्य way मध्यतो भवति Wy wad स्तोति |

२०६ तार्डामहाब्राद्मण । [४.६. ४.

देवलोको वा एष यद्विषृवान्देवलोकमेव तद्‌- WTC Stet ॥ २ tt

यत्‌ यो विषुवान्‌ we देवलोको वै देवानां award utfeataat fe विवान्‌ aia विधुवतः म्रयोगेण देवलोक- मेव यजमाना अभ्यारोडन्ति ॥ २॥

अथ afaqeta ata विधत्ते |

एकविशो भवत्येकविर्शो वा असख भवनयया- fea आदिल्यलोकमेव तदग्यारोहन्ति ॥ ३॥

afaqefa wae स्तोतरेष्वं कविर्श एव सोमो भवति | अस्य सुवनस्य लोकस wea एकविधशो वे aa अदित्या ang विषवत एकविश्सतोमत्वसुचित एकविध्शस्तेममुप- यन्तीति यत्‌ तेन ्रादित्यलो कमेवाग्यारोडन्ति॥ ३ ॥

कथमादित्यस्यैतज्ञो कापेच्चयेक विशत्वभिति तत्‌ दशंयति।

दादशणमासाः पञ्चत्तवस्य FA लोका असावादि- त्य एकविर्शः॥ ४॥

हेमन्तशिशिरयोः समासेनेकत्वात्‌ ऋतूनां पञ्चसंख्या ॥ ४।

[४. § 9] ATRBASTAT HTS । ९०७ एकविशसाम प्रयुक्तं फलं दशंयति। मध्यत एव AHS प्रतितिष्ठन्ति ॥ ५ ॥

wafagat बे सोमानां प्रतिष्ठा अतो यज्ञस्य सं बत्सरस- वख मध्यतोमध्य warfare प्रतितिष्ठन्ति यद्वा इादशमासा इत्यादिना ये अनुक्रान्ता एषु सव्वेष प्रतितिष्ठन्ति, तथाच arya, एकविंशो विषुवान्‌ भवति wafagat वा अस्य भुवनस्य विषुवान्‌ द्वादशमासाः पञ्चन्तेवस्त्रय इमे लोका असावादित्य एकविंशः स्वद्छिन्वा एषोति प्रतिषितः यद्य- न्नेष सव्वस्थिन्रधिम्रतितिष्टन्तीति afar सव्यश्िन्नधिपरति- छामेति।॥ ५॥ |

अद्धिव्रहनि बद्धिष्परवमानस्य प्रतिपदं विधत्ते |

वायो शुक्रो Bafa दति शु रवपी प्रतिपह्गव- त्यादित्यख रूपं ॥ ई ॥

म्रतिपदििति प्रथमस्तुच उच्यते यन्तु चो विघवति बद्धिष्मव- मानस्य प्रतिप्रद्वति म्रतिपच्छन्दस्य स्त्रोलिङ्गत्वात्‌ waradt स्त्रो ्िङ्गता मास्वरवाचकष्टुकशब्दोपेतत्वात्‌ एष अदित्यख खूप श्रादित्यात्मकस्य विषरवतोनुरपं ॥ ६ ।

ननु सवेष्वद्ःसु पावमान्या गायव्या fe प्रतिपदा भाव्यं, तत कस्मादायवियनुष्टुप्‌ विधीयत इति तत्राह |

९७ तार्डालहाबा दाशं | {8४.६.९1

वायव्वा एतन्देवतानामानणेऽनुष्टप्‌ छन्दसां यद- तोन्या प्रतिप्रत्‌ MIMS SA ॥ ७ |

देवतानां देवानां मध्ये वाद्युरेवेनमादित्यमानशे व्याप्नोति, छन्दसाम्प्ध्य अनुष्टवेनमानशे नान्यज्छन्दः यद्युपि अतो वा- यव्याया अन्या ्चन्यद्‌वत्या प्रतिपत्छात्‌ TST यजमानान्‌ प्रद- हेत्‌ ॥ ॐ ॥

येतां वायव्यां परशंसति |

यन्ति वा एते म्राणादिल्याह्य्य गायता. भ्रति- पदो यन्तोति यद्वायव्या wafer तेन माणान्न यन्ति प्राणोहि वायुः ॥ ८ ॥

ये यजमानाः गायव्याः प्रतिपदो यन्ति अपगच्छन्ति गायकी- ufawe न प्रयुक्ते एते प्राणापानव्यानरूपेण waa COHN म्राणादेव यन्त्यपगच्छन्तीति अत एते प्राणविरहात्‌ aqua faa इति ब्रह्मवादिनि चाधः, तत्रायं परिडारः वायव्या बाञुदेवत्या प्रतिषद्भवतीति यत्‌ तेन प्राणान्न यन्ति नापमच्छन्ति तत्कृतो हेतोः प्राणो डि वाच्युरतसहेवत्यया मराण- लाभोयुक्त Cage: ॥ ट |

अथानया परोपि गुणो भवतीत्या |

अथो शमयन्त्य ARTA शान्तिर वायः॥ ९ ॥

[8. ६. १९] ATAASTATSTS | ०९. अथो अपिच एनं तपन्तमादित्यं रतया वायव्यया शमय- aaa वायुशान्तिद्छि तापशान्तिकरो भवति॥ २ ॥ पवमानस्तोवस्य सोमदेवत्यवात्‌ वायव्यानुपपन्नेत्याश- TATE |

आयाहि सोमपोतय दति सोमो पावमानो ॥ १०॥

वायो Wat अयामित इत्यस्याण्डचि अनेन टठतौयपादेन सोमकीत्तनात्‌ सोम एव पवमानो भवति | एषा सौमो पाब- मानौ च भवति Ga उपपन्नेषा पवमानस्तोले ॥ १०॥

तथैषा शान्तिहेतुखेति प्रशंसति |

नियत्वतो भवति प्रणवो वे नियुतः शान्तिः ~ द पशवः शान्तेनेव तदादि त्यमुपयन्ति ॥ ११॥ SITET देव faq aafa निचुकृब्दे Tet इश्यते 9 faqaa. बायवोद्ि वडवास्ताञ्च पशवः way wfaeqt एवञ्च

नियुत्वती एषा प्रतिपद्भवतीति यत्‌ तेन शान्तेनैवानुष्ठानेन SITSAUNSTSTS ।१९१।

suifqaeta सामानि विधत्ते | दिवाकीत्येसामा भवति ॥ १२॥

दिवाको््यौनि सुक्रियाणि सामानि afar wager दति २७

२१९० ताण्डामहानाद्ाण | [४. ६. १४.]

दिवाकौत्यंसामा | wa विसुवान्‌ दिवाकीत्व॑सामा कायैः | कानि पुनस्तानि दिवाकौत्थीनि, भ्नाजासलाजे इत्यादिना ae वच्छमाणानि |i ९२॥

अयेतदिवा कीत्यैसामत्व प्रशंसति ।

खभौनब्वौ असुर अआदिव्यन्तमसाविष्यत्त्य देवा दिवाकी्यस्त मोपान्न्यदहिवाकोर्व्यानि भवन्ति तम रवास्म्मादपत्रन्ति रग्रमयो at एत अआादिल्यख यदहिवाकीत्यीनि रश्मिरेव तदादित्यं ararer- रभन्ते ॥ १३॥

असुरेण खर्भालुना तमसाविध्यस्यादित्यस्य वाधकं तमो- न्धकारं देवा feather: सामभिरपाघ्नन्‌ व्यनाशयन्‌ अतो यदिवा कौत्य†न्यस्मिन्‌ भवन्ति तेन aacataretfeater- प्नन्ति। कथमेषां सान्नं तमसोडननसामथ्येमिति चेत्‌, उच्यते, दिवाकीत्य सामानीति यत्‌ एते अ्चादित्यस्य रयो बै रश्िरूपा एव अत एषां युक्तमेव तमसोनाशकत्वं तत्तथा सति रश्िभिरेवादित्यं साच्तात्‌ प्रत्यत्चमारभन्ते, ये सतिणो विषुवति featalatia vga इत्यथैः ॥ १३ |

दिवा कीत सामभिस्तमसो पननं सामान्येनोक्तं तदेव fazurfa |

[8. €. १५1 ताण्डामहा बाद्यण । २११

AIMS पवमानमुखे भवतो मुखत एवा ताभ्यां तमोप्रनिति ॥ १8 ॥

पवमानसुखे माध्यन्दिनिभवयोः HAAS प्रसुखे स्नाजाभ्ाजे सामन मवतः गायतस्य नित्यत्वात्‌ ततः पर. सात्‌ ANU भवत इत्यथैः । असख पर्ासनुद्युतमिति टचे गा- तव्य साम श्नाजं तन्माध्यन्दिनि पवमाने मुखे परिखखानो fafcer दूत्यस्मिनोऽयं साम अलाजं तद्‌ाभवपवमानसुखे aqua पव- मानसुख इति सामान्यसम्बन्धएव हृश्यतेये गायत्रे ते गायती- षत्तरयोः पवमानयोरिति विश्रोषावगतेरेवं व्याख्यातं, qea- न्यत्‌ । अनेन श्नाजाभाजयोः साम्नोः खाननियमोऽथौ दुक्तो- भवति ॥ ९४ ॥

तथान्येषामपि तरयाणां सान्नां सथानविशेषं प्रद भयन्‌ पूर्वोक्त ९ © तमो पडननमेव Aaa प्रदशयति |

महदिव कील्येञ्च विकर्णञ्च मध्यतो भवतो WIA एवाख ताभ्यां तमोपप्नन्ति भासमन्ततो भव- ति परत्तएवाख तेन तमोपन्नन्ति ॥ १५ ॥

विभ्राड्‌ ठत्यवत्‌ सोग्यमध्विति टचे जागते गेयं साम agifeatatal | इन्द्र MAG अभरेति प्रगाथ गेयं विक । एते सामन मध्यतोऽ ख्य॒ विघवतो मध्ये LAAT मवतः | WET

९१२ तारड्यभष्हाामण । [ ४. &. १७.

दिवाकत्यें होढसाम इतरदब्रह्मसाम। तथा च तै त्तिरीयकं, मडहादिवाकीत्ये होतुः ve विकणे ब्रह्मसाभमेति। एवं सति ताभ्वामस्यादिल्यसख मध्यतो मध्यदेशात. एव तमो विनाशयन्ति । तथा अन्ततेाऽन्तेऽबसाने भासमग्निटोमसाम काय्यं । Were सखेत्यस्याखच्यत्म नं TNs सासभासं aaryia दिव टचेऽत् गातव्यं | Rata: क्रियमाणेनेव भासेन पत्तः पाटप्रदेशादेव तमोपन्नन्ति ॥ ५५ ॥

भ्नि्ोमसामत्वेन विहितं भासं प्रशसति |

दशस्तोभं भवति दशात्तरा विराड्‌ विराज्यव प्रतितिष्ठन्ति ॥ १६॥

Te भासं दशस्तोभ भवति अाद्यन्तयोः प्रयुज्यमान STs- STASA भासान्ता दशस्तोभासोयक्तमेतत्‌ विराट्‌ दशाच्चरा स! चान्ररूपा wa वे विराडिति शुतेः तथा सति दश- सोमेन साम्ना विराज्येव सतिः प्रतिष्ठिता भवन्ति ॥ ९६ |

भासस्य सो तियदारेण स्तुतिं चिकीपुः afgarrqufa- पति |

aaars: षड्भिरितो मासरघ्वानं यन्ति vefa, पुनरायन्ति क तहि खर्गोलेको यख कामाय सलमासत दूति ॥ १७ ॥

[8. €. २०.] ताख्डामद्हा दण | २१३

इतोऽस््माज्ञो कात्‌ षड्भिः पूवे पक्सि भवेम सेः अध्वानमेव यन्ति खगे प्राप्िसाधनमागंमेव यन्ति । grea: षड्भिः मासैरायन्ति इममेव लोकं प्रत्यागच्छन्ति । afe तथा सति स्र्गोलोकः क्त भवति यख्य खगस्य कामाय काममापत इमे यजमानाः; सुतमासत इति । यत्त॒ यत. Gare: कथयन्त ब्रह्मवादिनः ॥ ९७ ॥

तन्रेद सुत्तरमाइ । मृद्धोनन्दिवि द्रति खगं लोकमारभन्ते ॥ १८ ॥

विषुवतोऽग्निष्टोमसान्नि मद्भनन्दिवि इति खगेलोकाचक- शन्द्प्रयोगात्‌ प्रयोगफलमृतं खगं लोकमा रभन्ते म्राभ्ुवन्ति ॥ ६८ ॥

afe व्याप्तत्वात्‌ सत्रावसानएव fears तत्रा |

अरतिं एथिव्या दूत्यस्मिन्‌ लोके प्रतितिष्ठन्ति ॥ १ ॥

wa रयिव्या इति कौत्तेनात्‌ एषामस्सिज्ञोके प्रतिष्ठा भव- तीत्यथेः ॥ ९२ ॥

श्रय aay स्ते ्रौयस्य ठचो विधुवतो रूप इत्याह |

वेश्वानर wa अआाजातमम्निमिति विषुवत एव- aed क्रियते ॥ २०॥

२१४ तार्डामडहा बाण । [४. &. 2&.]

ऋतमित्यादित्यनाम विषुवानप्यादित्यसंस्तुतः। अत ऋत- शब्दस्य कोत्तेनं विषवतोरूपभित्यथे; इत्यं प्रथमायाः; सतात्री- यायाः पादहयेन प्रशसा छता ॥ २०॥ |

अथ हतीयपादे अतिथिशब्देनान्नाद्य परा्षिर्मवतोत्याह |

कवि? सम्बाजमतिधिन्ञनानामित्यन्नाद्य मेवोष- यन्ति ॥ २१॥

ufafaqaa तपेणोयः अतसदाचकेनातिथिशब्देन तत्‌ सम्बन्धिनोःऽन्रस्य प्रतीतेः सति णोऽन्ना यमेवोपगच्छन्ति ॥ २९ ॥

AVANT जनयन्तेति पदप्रयोगेण we द शंयति |

आसन्नः पाचच््ननयंतदटेवा इति जायन्त एव ॥ २२॥

जनिधातोः प्रयोगात्‌ विशिर्न संस्कतरूपेण पुत्रपौता- feat at जायन्ते एबेते॥ २२॥।

विहितम: प्रशसति।

तच्निष्टुबजगतोषु भवति वेष्टब्‌जागतो वा आदि- त्यो यद्‌ तोऽन्यासु MST खगाल्ञो कात्पद्येरन्‌ ॥ २२॥

तदेतदिषु वदहस्न्रि्टजगतोषु च भवति अतर चाडःशब्द्‌

[४. & 28.] ATESASTATHG | ९१५

परामश्चकेन तच्छब्देन afer प्रधानभतं श्लातरमग्निशा- मेति तदेतच्ि्टलगतीषु कर्तव्यं we fe महादिवाकौत्ये' तदविम्बाड्‌ बृहदिति जागते et गातव्य मूष्धमनभिति टचे aes अग्नि्ोमसामभासं काय्यं तच्चात्र तच्छब्देन Nad भासमेवैकं साम पराषृश्यते। तत्‌ विष्टुजगतीष ्ै्टभजागतरूपयुक्तासु ata तथाहि मनं दिवोऽरतिं यिव्या इत्यस्मिन्‌ या देव्या इत्यत्र SN TVA दादशाचरत्वात्‌ एषा जागतूपा खत- च्वरिष्टुपत्वादेव वेषटुभरूपापि तिखोपि ऋचः विष्टपजगल्यो- भवन्ति निदाने त्वेतद्ाक्यसुद हत्य विष्ट बजगतौष्विति we ब्धा व्याख्यातं तत्घव्मनुसन्धेयं, अगदित्यच्च वेषुबजागतः कथं, गायतो वा अयं लोकः ते्टभान्तरिघलोकः जागतोऽसौ लोकः दिवस्चान्तरिचस्य मध्ये सच्चरतीत्यादित्यस्त्ेटब्‌जागतो भवति विषुवांञ्चादित्यस्वुतः अतो विष्वतोऽग्निष्टोमस्य साम ब््ुबजागतमेव स्यादिः्य्थः । ननु शाद्यायनकादिषु अनु्टप्‌सु मासं काव्यमिति ead तत्कथं तिष्टब्‌जगतौष्विति चेत्‌ नैवं अतस्त्रिटब्‌जगतीभ्यामन्यासु श्रन्यक्ृन्दस्कासु यद्यदि भासं स्थात्‌ सखगज्ञोकात्पद्येरन अधः पतेयुः सतिणः ॥ २३ ॥

तथा प्रकारान्तरेण एता चः प्रशसति।

सम्बाडवतष भवति WAI Gat लोकः खगेएव लोके प्रतितिषन्ति ॥ २४॥

Ware Werte wa भासमग्नि्टोमसाम भवति यत्‌

२१६ तार्डामद्ाब्राद्यख | [४. ७, १.]

© ४ ॥ BIA सास्नाज्य' बे WAS ईष्वरस्य AAS तथा सति कविसस्राजमिति wats शब्दप्रयोगात्‌ सासराज्यं खगं - लोके प्रतिष्ठिता भवन्ति Il २४॥

इति तार्डामहात्रा ह्च ख च त॒थेष्यायखख षष्ठः ख ण्डः |

पथय सप्रमः Gas: |

पव्मैमवादिष् इन्दर Aga आभर द्त्यञ्िन्‌ ware विष- वति fara ब्रह्मसाम काय्यैमिति तं प्रगाथं माध्यन्दिने पव- माने अभीवन्तीख्यं साम च विधास्यन्ाद |

आत्मा वा एष संवत्सरस्य यद्विषुवान्‌ पत्तावेता- वभितो भवतो येन चेतोऽभोवत्तेन यन्ति यश्च परस्तात्‌ प्रगाधो भवति तावभो विषुवति काय्यं प्तावेव तद्यन्नखात्मन्‌ भरतिदधति खगंख लोकसय wey ike

यत्‌ यो विवान्‌ एष सम्बत्रसं॑त्रस्य गवामयनस्ाता

मध्यमौ यौ at caer एता विषुवन्तमभितः क्रियमाणौ प्लावेव भवतः । तत्र पूरव खन्‌ परचसि येनाभीवत्तन यन्ति यख

[8. 9. a.) तार्डामष्हाबाद्धा्य | ९१७

पर्त दुत्तरस्छिन्‌ wafe इन्द्र कुतुमिति गाधो भवति एतो विषुवतः; wayat अतो विषुवति काय्य प्रगे विकरखदयः काय्यौः waaay माध्यन्दिनि पवमाने are: एतत्तेनैतयोः करणेन यज्ञस्य गवामयनसखात्मनि cat प्रतिदधति यजमानाः एतच्च waa: प्रतिनिधानं aig लोकस्य समच्ये सम्यक्‌ प्रति कल्पते पच्चवाद्धि पतितु शक्रोति ।९।

कोसौ प्रगाथ SMCS यो यद्खिन्‌ विकणे भवति Tats |

इन्दू्रतुन्न आभरति प्रगाथो भवति ॥ २॥ QE: ।२।

अस्य प्रगाथस्य प्रयोगः प्रजातिदेतुरित्याख्यानमुखेन दशयति |

वसिष्ठो वा एतं पुच्तोऽ पश्यत्‌ सम्रजया Vale: प्रजायत AST प्रगाथो मवति Ware ॥ २॥

पवतो CAFS: सौदास अग्नौ प्रचेपात्‌ WaT ya ते इमं प्रगाथ वसिष्टोऽपश्यत्‌ सतेन प्रगायेन प्रजया च पशु- fay प्राजायत यदेष प्रगाथ भवति गवामयने तत्‌ सतिणां Wis पुत्रादिरूपेण यजमानाय भवति ॥ ३ ॥

अद्िन nara stat ज्योतिरशौमहीति जीवनप्रतिपा-

दनात्‌ TAA BAW सन्तर णमेव प्राध्यमित्या । aq

atc ATUYTSAT ETA 1 [8. 9. @]

जोवा ञ्योतिरभशीमशोति ये वे aha संवत्सरः सन्तरन्ति ते जोवा ज्योतिर श्र वते ॥ ४ ॥

ये खल यजमानाः खस्ि खल क्रमेण संवत्पर ९ सन्तरन्ति ते Stet: जोवन्तः सन्तो ज्योतिरञ्जवते एतत्‌ पादेन जीव- तामेव सतां संवत्सरसवसं पत्थे तेजसः wife: भवतीत्यथेः iv

तथाद्िन्‌ प्रगाथ विद्यमानं दुराध्य इति we व्याचष्ट ।

मानो Weta उजना strat माशिवासो वक्रमुरिति ये बे स्तेना रिपवस्ते दुराध्यस्तानेव तद्‌- तिक्रामन्ति॥५॥

स्तेनाः तस्करा रिपवो वाधकाखेति दृराध्य; दष्टाध्यानाः तानेव तत्तेन णद्‌ातिकामन्ति अशिवासोऽशिकवकरा अस्मात्‌ अतिक्रमिष्रिति मन्त्रवत्‌ | उत्तरा ग्रन्थे चः सब्धा- व्याख्याता अस्माभिरिति पुनरत न व्याख्यायन्ते ॥ ५॥

पुनरपि प्रगाथश्ोषसुदाषत्य प्रशंसति। त्वया वयं प्रवतः णश्वतोरपोऽति श रतरामसोति संवत्सरो बे प्रवतः शश्वतोरपस्तमेव तत्तरन्ति ॥६॥

शश्वतीः Tet: प्रवतः प्रवणगामिमीः अपोऽतितराम इति अतितरणं श्रयते | अवे प्रवतः शण्डतीरप दति लिभिरपि शब्दै.

[g. ७. &] ATRASTAIGTS | २१९.

बेनु्ठानेन इुशरत्वात्‌ संवत्छरणएवोच्यते एतत्‌ एतेन प्राथै- नेन तं संवत्सरमेव यजमानास्तरन्ति 1 ६ ॥

अथोत्तरस्मिन wafe विकल्पे तयः प्रगाथा; इन्द्रक्रतुमि- त्वस्य स्थाने कन्तेव्या इत्युपन्यस्यति |

AGMA: GMa दो नरो वयमेनमिदा द्य इति सन्तनयः wares मवन्ति तेष्रामेकः काय्यै सलोमत्वाय श्वस्नमेवाभिसन्तन्वन्ति ॥ ७ ॥

एषठ wae Vera: श्वः इदानीं इदानीं यः ya. रिति wes यसम्बन्धद्श नात्‌ एते प्रगाथा, सन्तनयः सन्ता- नस्य अद्र यसम्बन्धसख वाधका भवन्ति| अत उन्तरद्मिन्‌ पच्चसि तेषामेकः प्रगाथः काव्ये; सच सलोमत्वायानुलोमतायै भवति एवं FART यजमानाः IRA ्ागाम्बहरेव वर्तं माने- ATA! अभिसन्तन्वन्ति सन्ततं way कुव्यन्ति ॥ ॐ ॥

इम प्रच निरस पून क्तमेव अगाधं विदधाति ।

अथो खलाह्रिन्द्र कन्न आमरोत्येव काव्यैः WET ॥ ८ ॥

अथो खिति पन्चान्तरपरिग्रहे waa सख्द्ार्थमिन्द्र- AGA अाभरेत्येव Wag कार्वमा्व्रंद्यमवादिनः। वसिष्ठो वा एतं yaa इत्यादिना सखृङ्धिहेतुत्वं चास्ोक्तं ic ॥

२१० ताण्डामदहाब्राद्धयाखं | [8. ©. fo] अथोत्तरस्मिन्‌ पच्चसि अदःक्गपषि' विदधाति ।

प्रत्यवरोहिणोमासा भवन्ति ॥ € ॥

पवेस्मिन wate ये मासा अनुकान्ता उत्तरस्मिन्‌ पचचसि प्रल्यवरोड्िणः कायौ; प्रथमं तावत्‌ खरसामानः तीयो fete प्रथम इति क्रमेण प्रथममनुष्टेयाः wag तयस्तरिछुशारम्भ्रण- fezgaa: काय्य; । अभिञ्जवा अपि प्रतिलोमा मवे; ॥ २ ॥

दममेव प्रत्यवरोहं लोकिकटष्टन्तेन सौति । यथा वा इतो हत्त Ceased म्रत्यवरो-

इन्ति खगेमेव तञ्ञोक eafama प्रतिति- छन्ति॥ १९॥

यथा खल्‌ लोके पुरुषा इतो मूलादारभ्य उन्नतं sa Defer QsT च पुनरग्रादारभ्य मुलमवरोहन्ति एवमेव तत॒ षड्भि- मी सेरारद्य एनं AY यजमानाः मत्यवरोन्ति तन्तेना रोदा- TUN: करणेन WIA लोक कूद षड्भिः wae" एनः षड्भिमौसेरवरोडणेनास्िज्ञोके प्रतिष्ठिता भवन्ति ।९०। दति ताख्डामष्ाबाद्भाणे चतुर्थाध्यायस्य Gia: GT: |

हि, नकः

पथय अष्टमः qa: |

एवसुत्तरस्मिन्‌ wate खरसामप्रष्टति प्रत्यवरोणमासा- नुपयन्ति उत्तरे मासि तीनभिञ्बान्‌ gay: ततो गो ara 2 अहनी anal तत्र विधौयते |

TAT स्तामो भवतः | १॥

Meta अयुष्टोमखेति द्वे अदनी उकथसंखे कन्तेव्ये ॥९॥

अनयो द्वित्वस्य प्रशंसति |

दिपाद्यजमानः प्रतिष्ठिले ॥ २॥

यद्ादिनै गोष्टोमायुष्टोमो दौ अतो feats यजमानः nfafeat ufastata भवति ॥ २॥

सोत्ीयासंख्याद्ारेणैतो प्रशंसति।

ऊनातिरिक्तौ भवत ऊनातिरिक्तं वा अनु मजाः परजायन्ते HATA | २॥

तत्र गोष्टामख पञ्चदशं बदिष्मवमानं तिटद्‌ाज्यानि सप्र दशं माध्यद्िनि्छ सवन एकचत्वारिध्शदरधिकद्विशतास्तो तीया भवन्ति । ्राचु्टोमस्य तु विददड्ष्पमवमानं पञ्चद शान्याज्यानि शेषं गो्टोमवदिति Cia सत्येकोनषश्यधिकद्िशतस्तो चौया मवन्ति। उभयत्र endear विराट्‌ संपादने सतिरतौ

RRR ATASTATT । [४. ८. ५]

गो्ोमायु्टोमौ ऊनातिरिक्तौ waa: | Weta एकया सता- त्रीययातिरिक्त दइतरच्ैकया wa; किमितो भवति उच्यते ऊनं वातिरिक्तं यदाद पुंसो हि वौव्यमतिरिक्ं स्तिया aw अथवा feat अतिरिक्तं पुंसो न्यूनं एतद्ूनातिरिक्तं इगलमनुलच्छ दशे Tas म्रजाः म्र जायन्ते स्त्नोपुंसरूपा उत्पद्यन्ते । यदा तु स्त्रीपुंसयोरपि dei समं भवति तदा नपुंसकमेव जायते उक्तं fe पुमान्‌ पंसोषिके qa et भवत्यधिके शोणिते स्त्रियाः, तथाच यास्कः, श्ुक्रातिरेके पुमान्‌ भवति, शोणितातिरेके wit भवति, erat समेन नपुंसको भवतोति । एवं न्युनातिरिक्त करणं सिणां प्रजातये पुतादिरूपेण प्रजननाय भवति ५ ३ ॥

saat संयुज्य सौति |

वैराजो मवतोऽन्नं facreare एव प्रतिति- छन्ति ॥ 8 ॥

एतौ गोशोमाचुष्टोामो विराजो बिराजमभिसम्पन्नौ भवतः qua विराडिति खुतेः, दशसख्यया अनयोः Matai विभागे सति विराट्‌ संपत्तेवं राजत्वं, स्पष्टमन्यत्‌ | 8 |

इत्मुत्तरस्छिन्‌ wa षष्ठ मासि तिंशत्‌संख्यान्यह्ानि विद्िनानि तत Se हादशादस्य मध्यतो यो दशरात्रः स कन्तेव्य इति विदधाति |

SSUES दणण्ानि भवन्ति WY |

[8. ट. 3.] तार्डामदहा ब्राह्मणं | २९४ प्रायणीयोदयनीयौ gat यानि मध्ये द्शाद्ानि तानि कन्तव्यानीत्यथः ॥ ५।।

अयेतानि सोति |

विराङ्ा एषा weg यहृशाहानि विराज्येव agra प्रतितिष्ठन्ति ॥ € ॥

VAM मसव्वे्ठसंयोगात्‌ एषा PART विराट्‌ यत्‌ यान्े- तानि ट्‌शाद्धानि तेन विराज्येव wagrat सुविणः प्रतिशिता भवन्ति॥ ६॥

अय विदितानि दशाद्ान्यवयुज्य स्तौति |

षष्ठानि भवन्ति वों वे एष्ठानि वीय एव प्रति- तिष्टन्ति छन्दोमा भवन्ति पशवो वे छन्दोमाः पु- aq ग्रतिति्ठन्त्यथेतहृशममहराप्तस्तो ममाप्नङन्द- अआप्तविभक्तिकमनिरतं परजापत्य' ॥ ७ ॥

Vy ASS क्रमेण रथन्तरटद् खूपवेराजगाक्तररव- तानि सामानि vetfa ढस्तातनिव्वीहकाणि भवन्ति तानि च सव्वसाधकत्वादवीय्यैभित्यु च्यते तथा सति वीर्व्यएव प्रति- तिष्ठन्ति षड्ष्ानन्तरं तयञ्छटोमा भवन्ति ते च पशुसाधन- त्वात्‌ पश्वो वे तद्‌ बानेन UY प्रतितिषन्ति अथ छन्दो

२२४ तार्डामडहानाद्णख | [४. द. र.]

VAAL एतद शमम रविवाक्यन7मकं भवति तदेवाह राप्तसो- मादि वि्रेषशेविशरोष्यते एकोड्हि गणो दादशाड्िकोदशरातः तत पुरे ववद्य तिरृदादयोऽ्टा चत्वा रिएशान्ताः सोमाः क्रमेण मबुज्यमाना Gat TAA इत्याप्रसलोमकमेतत्‌ । तथा खअप्तङन्दविभक्तयच्च सः तं तेन तसे तस्मात्‌ तस afafata सप्त अगमन्तितविभक्तिर्टमौ ताख्॒॒पूवष्वेवाहख्छु समाप्ता दति इदमहराप्रविभक्तिक अनिर्क्तदेवतावाविनः पदस्य स्तवे ्भावाद्निरुक्त aa fe कयानल्िव aryafefa HAT रथन्तर ्टस्तोतरस्य चेन्द्रो देवता सा Wa न निरुच्यते। अाज्येष्वपि यदद्य acsfea इति cian अनिरुक्त उतवा मन्द्न्विति टचस्याद्ये अनिर्क्ते इत्येवं ufagqefa अनिरक्तदेवता geat qa एवैतदहः माजा. पत्यं अनिर म्जापतिरितिखुतेः अतरवङ्णविशिटमदडः सत्रिणां फलावाप्तै सम्पद्यत इत्यथः ॥ ॐ ॥

quate दशमेऽहनि किच्चिद्धम्् विधत्ते । यद्भ्याह्रतितद्रेचयन्ति तस्मान्न व्यच्यं॥ ट ॥

अस्मिन्नहनि यत्‌ यद्ध्याड्छः विक्रवन्ति। अन्नानं श्रंस- यित्‌ चाबुष्ठेयं पदाथ स्तुतशस्त्रादिषु ated शब्दं वा इदमेते- नायथाङ्लतं इदमेतेन यथोक्तमिति क्रियमाणविरोधिवचनं यदि कुव्बेन्ति विभक्तारः तस्मात्‌ नव्य च्यं अद्खिन््रइनि विरद्धव चनं न कन्तव्यं अविवाक्यमडरिति दयेतदाचचते ॥ ८ ॥

[a. ८. १०.] ताख्डामहावब्राद्य श | २२५ अथास्िनहनि अनुष्टपङन्दसः प्रयोगं परोच्तेण विधत्ते ।

परोत्तमनुष्टभमपयन्ति म्रजापतिवौ अनष्टप्‌ यत्‌ म्रल्त्तमपेय: प्रजापतिष्टद्छेयः ॥९॥

अनुष्टुभं छन्दः परोक्तं अप्रयश्चसुपयन्ति उपेयुः Fa: । अष्टाचरखचतुभिः We: प्रलयत्चमनुष्टप॒ भवति saat दातिधः- USAT परोच्तानुष्टप सैवाख्िन नि कार्य न प्रत्यच्चा way श्यावा BANAT ्रनु्टपु प्रकतौ भवतः ते एव पूष प्रधन्बेति पिपीलिकमध्यासु काय्यं इति Tew अनुष्टभं परोच्चसुपयन््- fata निन्दासुखेन पुरोच्यते afecagey छन्दः स प्रजापति. वें तदीयत्ात्‌ तद्रुप एब तदीयत्वञ्च पूर्वमेवोक्तं णवं सति यत्‌ यदि प्रत्यचमनुष्टुभमुपेच्युः प्रजापतिखच्छेचुः प्राप्रुयुः स॒त्रान्तरे अस्माज्ञोकात्मच्ता भवेयुरिल्यथः। इ लोके चिरं स्थित्वा देहान्ते प्रजापतेः सायुज्य सतिभिः काम्यते।॥ 2 |

अरेतस्याङ्ोऽभ्निन्ररोदोधितिभिररण्योरिति विराडग्नि- ोमसाम वामदेव्यं तयच्ज्ि्शस्तोमकं काव्यमिति विधित्सु रथंवादेनेतद्विधिमुन्नयति |

aya सवस्य Wes सद्भवति वामदेव्यं वै साम्ना सदम्निहवतानां विराट्‌ छन्द सान््यल्ि५शः स्तो- मानां तान्येव तदेकधा संब्टल्योत्ति्ठन्ति ॥ १०॥

२€.

२२६ ताण्डामहाब्राद्मख | [४. द. १२.]

यःखल सत्रस्य सत्‌ सार वेद्‌ सुत्‌ सारभूतः चेष्टः खानां भवति किं तत्‌ सतस्य स7रमिलत्युच्ते, साम्नां मध्ये वामदेव्यं वामदेवेन दष्टं साम सत्‌ सतरसम्नन्धि सत्रात्मकं, देवानां मध्यं अग्निः छन्दसां मध्ये विराट्‌ सोमानां मध्यं तयस्त्रि्शः, एवं सति वामदेव्यादौन्येकधा सम्भृत्यो्तिष्ठन्ति सतादुलिता भवन्ति ्चाग्नेयोष विराट्सु वामदेव्यमग्निष्टोमं तयस्त्रिश- ` Wasa कुय्युरित्यथे, yell

अथ वामदेव्यस्तुत्यथं ब्रह्मवादिनां विचारं edafa |

ब्रह्मवादिनो वदन्ति यतः सवादुदख्थाता ३ feat ३ दिति॥ een

यतो गच्छतः Tate किमेते सतिण उदस्थाता उत्तिष्ठन्ति उत स्थितात्‌ सतादिति ब्रह्मवादिन अराः उभयत विचार्यं माणानामिति सुतिः तिष्ठतेेङ्लङ्िति वत्तेमाने लट्‌ प्रत्ययेन मध्यमः Merci

तत केचन यतः सत्रादुत्तिष्ठन्ति केचित्‌ सितादिति तड्‌- भयं विविच्य दशेयन्‌ फलमपि तयोः दशेयति।

ये रथन्तरोण स्तुत्वोत्तिष्ठन्ति ते यत उत्तिष्ठन्ति तान्‌ ब्रूयाद्‌ प्रतिष्ठाना भविष्यन्तोति ये हता स्तत्यो- fasta ते ख्वितादुत्तिष्ठन्ति तान्‌ ब्रूयात्‌ ez

[४. र. १३.] ताख्डामहाब्ाद्ख | २२७ कषा भविष्यति न वसोयासो मविष्यन्तोति ॥१२

ये रथन्तरमग्नि्टोमसाम छत्वा तेन स्तुत्वोत्तिटन्ति ते यतो यतः गच्छतः सतात्‌ उत्तिष्ठन्ति रथन्तरं fe माध्यन्दिनि सवने ट हतः Ua प्रयुज्यते afar समये गच्छत्येव यन्नो न समाप्यत इति गच्छत एव सत्रादुत्तिष्ठन्ति तान्यदि afaeqarq अप्रति- छाना; भ्रतिष्टारद्िताः एते सतिणो भविष्यन्ति तथेव तेषां फलं स्यादिति शेषः । ये टद्ग्निष्टोमसाम छत्वा तेन स्तुत्वो- न्ति्ठन्ति रथन्तरप्रयोगावस्ायां seat स्थितत्वात्‌ ते स्िता- देव सतादुत्तिष्ठन्ति तान्यदि afag बरयात्‌ खाचुका खिति प्रीलास्य खीभेविष्यति TAMA वदते तोन वसौया्सः येया सो भविष्यन्तीति तदपि फलं तयेव स्यादित्यथेः । तद्या- डुभयमग्निष्टोमसाम न कायेमित्युक्तं भवति रतो वामदेव्येन स्तुत्वो येयमिति ical

पूर्वोक्तमेव प्तं निगमयति ।

ये वामदेव्येन स्तुत्वोत्तिष्ठन्ति ते सतः सदग्यु- तिष्ठन्ति पृणीत्पृणेमायतनादायतनमन्तरि त्ञायतना हि WaT NSN

ये वामदेव्येन स्तुत्वो तिष्ठन्ति ते सतः सारात्‌ सारमभि- लच्योत्ति्टन्ति वामदेव्यादिकात्‌ पूर्वोक्तात्‌ सतः सारात्‌ उन्ति- छन्त; सत्‌फलं लभन्त त्यथः । तथा पर्णाचास्मादुन्ति्ठन्तः

९८ तारडयामहाब्रा दाख | [४. ८. १५]

पूणं फलं प्राभ्रवन्ति तथा चन्तरिचं वै वामदेव्यमिति ऋतेः वामदेव्यमन्तरिच्षात्मकमायतनं प्रजाश्ान्तरिक्ञायतना अकाश मन्तरेण सद्यरणानुपपत्तेसासां तदायतनत्वं तथा सति ्चाय- तनभूताद्‌ बामदेव्यादुत्ति्न्त चायतनं प्रजानामायतनं स्थानं अन्तरिच्तातलमकं ्मिलच्योत्तिष्ठ न्ति प्रजानामायतनत्व' लभन्त दूत्यः ॥९३॥

अथय सतोत्ोयाक्षरसख्यया प्रशसति

लयख्िध्शदक्तरासु भवति चयख्िधशदेवता- सखेव मतिष्ठायोत्तिठन्ति ॥ १४ ॥

अग्नि नर इत्याद्यासु तयच्त्रिछशदक्तरासु वामदेव्यं भवति

देवतासु तयस्त्रि्शत्‌, तथा सति सलोतौीयाच्चरसंख्या देव. ताखेव प्रतिष्ठ योल्तिष्टन्ति ॥ १४ |

अथ वामदेव्यं बघा प्रशंसति प्राजापत्यं वे वामदेव्य' प्रजापतावेव म्रतिष्ठायो-

तिष्ठन्ति पशवो वे वामदेव्य" पशुष्येव प्रतिष्ठायोत्ति- छन्ति॥ ey |

वामदेव्यं fe aarafya इत्यनिसक्रदेवतायां तसा- aaa अनिरक्ता च प्राजापत्या HAMA वामदेव्य

[8. €. १] तार्डामडहाबाद्यख । २९९

fafa प्राजापत्यनिलयुच्यते पश्एुसाघनत्वात्‌ शान्तिहेतुताञ्च वामरूव्यख तच्छब्दत्वं, सखषटमन्यत्‌ ॥ ९५ ॥

दूति ताख्डयामहाबा्मणे चदुर्थाध्थायख

ऋ्टमः aay: |

पय नवमः खण्डः j

अह गे णोष्वन्त्यान्यहान्युदवणनीयान्तानि पलोसंयाजा- न्तानीतराणि अदिन्‌ दशमेऽहनि validate ऊद्मपि मानससात्रादयः केचित्‌ wat अनुष्ठेयाः aaa विधास्यन्‌ रादटावाषवनौयोपस्थानं विधत्ते |

Wal: संयाज्य प्राञ्च उदेयाय wears दत्यतिद्कन्दसाहवनोयमुपति्ठन्ते ॥ १॥

पल्नीसंयाजान्‌ AAT प्राञ्चः प्रज्ुखादेत्य प्राम्बंशान्तिर्गय्य मानसेन स्तोष्यतः अय सहस्तमानव इति अतिङ्न्दसा afa- arate गीतेन गोरिति निधनवता उद्गातारः तय Seat यसुपतिष्ठन्ते | नन्वत्र तिद्कन्दसेति ऋच एव करणता सूयते न साम्नः, WA, कथं साम्नोपस्यानरुच्यते, यस्मात्‌ स्ूत्रकारएव- मुक्तवान्‌ Beats गत्वाऽय्स्होद्धा इति faagtat गाये- त्रिधनमितरावनुपेयाताभिति, अतः सान्नेवोपस्थानमवगम्यते

२३० तार्डाम STAT HTS । [४. €. ४.

दूति गानविशिष्येवर््चोपस्थानं पल्ली संयाज्येति,क्ताप्रत्ययच् एवे = कालतामात्रेन समानकत्तकत्वेपि उ्गातृणां पल्लीसंयाजेन सम्बन्धाभावात्‌ ॥ ९॥

एतद्तिचन्दसोपसानं सोति । दमे वे लोका अतिद्कन्दा waa लोकेषु प्रति- तिष्ठन्ति ॥ २॥

गायव्यादौनां छन्दसां भरादोकेकलोकसम्बन्धिनां अति- छन्दास्तु इमे तय एव लोका; ततर गायत्रीविष्टजगतौनामन्त- भौवषित्वात्‌ अतसत्करणकोपस्थानेन waa भूरादिलोकेष सविः nfafasatifa ण २॥

तोयं निधनमनृद्य प्रशंसति |

गोरिति निधनं भवति विराजो बा एतदु यङ्धोतिराज्येव प्रतितिष्ठन्ति ॥ ३॥

यत्‌ एतदिराटन्दसोखूपं गोः गोमान्‌ fe लोके राजति यदवा गो प्रभवं यदेतत्‌ च्षोरादिकमेतत्‌ विराडन्नं वे विराडिति Ba अतोऽनेन विधानेन weed विराज्येव प्रतितिष्ठन्ति॥३॥

अथ मानसं स्तोत्रं विधत्ते।

VASA: प्रपद्य सापेराज्ञा ॐ ग्भिस्तुवन्ति ॥ ४ ॥

[ 8. €. 9] तार्डामहाबाष्ग् | २३१

्राइवनोये यत्‌ प्रत्यञ्चः प्रत्यङ्मुखा, सदः; प्रपद्य सापे- राज्ञया MUU ब्रह्मवादिनी तया हष्टाभिः wha: अायज्गौः ञ्िरक्रमीदित्यादिभिः स्तुवन्ति आसु गायत्रसान्ना स्तुवन्तो त्यथः ॥ ४॥

saat: प्रश्णंसति।

अर्व्वदः सपे एताभिग्परतान्तचमपाहत रटतामे- वे ताभिसचमपन्नते | ५॥ WAS नाम काद्रवेयः एताभिः कम्भिम््तां शौ णौ न्च-

मपा्हत अपागमयत्‌ सतिणोधेतानिश््ेतां पापाल्िका- न्वचर्पामपन्नते अपगमयन्ति ॥ ५॥

म्रतिष्ठादहेतवच्चेता दति प्रशंसति | <a वे सापेरान्ञपरस्यामेव परतितिन्ति ॥ ई ॥

द्यं बे हश्यमाना भूमिः सापैपाज्नो सपेणशौलानां प्राणिना- मौष्वरौयेतु तहष्टाभिः wf, स्तुवन्ति ते areata भूमौ प्रतितिष्ठन्ति ॥ ६ ॥ |

wa च खोत्रस्य चिकएव सतोम इति तत्‌संख्यया प्रशं सति |

तिष्भिः स्तुवन्ति जय दमे लोका एष्वेव TAT प्रतितिष्ठन्ति॥ ७ ॥

१६२ ATU ASTAT ETS । [8. €. to] सोतीयासु विसंख्यायोगात्‌ लिष्वपि लोकेष प्रतितिष्ठ न्तौत्यथेः ॥ ॐ I VAAN सोतोपाकरणं मनसा कन्तव्यमिति विधत्ते । मनसोपावत्तेयति ॥ ८ ॥ असज्जं सङगेत्यादिकमुपावत्तध्वभित्यन्तं शोतोपाक्षरणं मन्तर्नसा जपेदित्यथेः ॥ ८ । तथोद्गातुणामपि डङ्ारप्रलावादिकमपि मनसैव क्त व्यमिति विधत्ते | मनसा हिङ्करोति मनसा प्रस्तौति मनसोद्गा- यति मनसा म्रतिहरति मनसा निधनमपयन्दय- A समाप्रख समाप्ता ॥ € ॥ wa निघनदूति वचनादत्त निधनमुपयन्तीति asaya

एतच्च मनसा करणं यज्ञे यत्किच्चिदसमाप्तमनुछानेनानवाप्त- मस्ति तस्य सवस्य Parag समापनाय भवति ile |

असमाप्रसमापनं लोके प्रसिदमित्यादह |

यदे वाचा न समाभ्षवन्ति मनसा तत्समापयन्ति ॥ १० ॥

यत्‌ खल्‌ वाचा वाक्येन लोकिकाः पुरुषाः समाप्ु न शक्‌- वन्ति मनसैव तत्घमापयन्ति॥ Ye ॥

Cg. 2. ta] ATRACTAT ETS | २३३

सेतस्ानस्य परिश्रयणं विधत्ते | परिथिते स्तुवन्ति ब्रह्मणः परि णडोत्ये ॥ ११॥

परिधिते कटादिभिरावेषिते खाने स्तुयुः तच्च परिखयणशां ब्रह्मणः स्तो तात्मकस्य परिग्टदहोत्ये परिग्रहणाय वदह्दिगेमना- भावाय भवति ॥ yy i

ब्रह्मोद्यं विधत्ते | ब्रह्मोद्यं वदन्ति agra एव प्रतितिष्ठन्ति ॥१-॥

अथ gaat, गायत्रीं fagafefa धानक्नयश्चतुर्होता- cafunaafefa गौतमः, तकं वा कथयेयु्यथाणश्वतिरात् दति पार्डिः, तत्॒वितुव्बरेखमित्येषा गायत्री साक्तादू्‌- ब्रह्मणः म्रतिपादिका तस्यास्त्रिव्वं चनं ब्रह्मो दयमिति धानच्ञप्यस्य मतं, वित्ति्क्‌चित्तमाज्यमित्यादिका; पञ्चानुवाकाः चतु- होता रोऽध्वग्वेभिः समाम्नाताः तेषामाद्यं स्तुत्यनुशंसनाय होता व्याचच्त दति विधास्यते तदेवाख्यानं aqiafafa गोतमः, यथा विरातरेऽश्वनेधे वादिप्रतिवादिरूपेण an प्रञ्रप्रतिवचने कुवन्ति किथ्खिदासीदित्यादिभिमन्त्ेलधैवा- त्रापि कन्तेव्यमिति शार्डिल्यः, एवं ब्रह्मवाद छते सति ब्रह्म वच्खुसएव यजमानाः; प्रतितिष्ठन्ति॥ v= ll

स्तो वानुशं सनाथं हातुखतुर्डोढमन्तं विधत्ते । 2 9

२९१४ ताश्खाम्हा नाद्यं । [४. €. १४.]

चतुर्होतार होता व्याचष्टे स्तुतमेव तदनृश सति नहि तत्‌ स्तृतं यदननुशस्तं ॥ १२ ॥

मानसस्तोवानन्तर सोतोया ऋचो मनसा शस्ता चतु- Viqut अाद्यचित्तिर्गिललुवाकं व्याचच्चीत व्याख्यानमध्व- wary कथनं aia व्याख्यानेन स्तुतस्य सो त्रस्यानुशं सनं छतं भवति यद्यपि स्लोातोयाभिरेव अनुशंसनं ad तथापि at: पराच्यः शस्यन्त दति नैतावता सोमाभिशंसनं निष्पद्यते तदर्थमेव तद्याख्या तमित्यथः, अनुशं सनाभावे aaafa सोच- मज्लतसमं स्यादि त्ययमर्थोन fe तदित्यादि्नो चते ॥ १३ ॥

अथ प्रजाप्रतिपरिवादः कन्तेव्यदति विधत्ते ।

प्रजापतिं परिवदन््याप्न ad degrada ताव- दापामेनमिति ॥ १ ॥

हे प्रजापते त्वं THA: CUTIE तथापित्वां दशमेनाद्ुा ग्टहीतवन्तः Geta गभिव्यतील्येवं परिवादं कुय्थु रित्यर्थः, यद्वा खत्यन्तरप्रसिद्धे ऽकुषशलोवायं प्रजापतिः यो द्‌शमशकान्‌ अर्जत्‌ यन्तेनानित्यादिकं, श्वा प्रजापति्वे खां gfea- रमभ्यधावदित्याद्कं यत्पापं कम्य त्य कीर्तनं परिवादः, तथा q afad प्रजापतिं परिवद्न्ति wit: aa fafa a नत्वधी महे, अपि वाध्वग्य वह. wai न किच्चिव्यादिति fare: प्रजापतेः परिवादः उच्यते यथा महारण्ये मन्तगजं उपायेन welat

[४. €. 19] ताख्डयामद्हा बाह्यं | RAW

सन्तुष्टा; परिवदन्ति «Herat gael मृढबारौ qafca: त्वं गभिष्यसौति परिवदन्ति. एवमेव प्रजापति naa उपलभ्य इषौ तिभ्रयेन परिवादः क्रियते तदेतदुच्यते, एनं प्रजापतिं वयन्तावदटापाम प्राप्तवन्त दति वृद्धा एनं प्रजापतिमाद्चैव प्राप्येव तद्या चक्तते तस्य॒ भत्घं नाय प्रजापतिकृतं तत्‌ पापं कमं कथयन्ति ॥ १४ ॥

अथय ग्टहपतिकन्ते algae विधत्ते |

गृ्धपरतिरोदुम्बरों धारयति Teafaal sett यन्तोजमेवेभ्यो THAT ॥१५॥

सत्रिणां मध्ये यो ग्टड्पतिरसाबवोदुम्बरी सदसो मध्ये निखातां धारयति समन्बारभत ्रानच्तत्रदश्ंनात्‌ नोत्‌ख्जेत्‌, Saat wget wage, उग्रंपेवौदुम्बरो, ग्ट्हपतिः खलु ऊर्जे नस्य यन्ता नियन्ता प्रदातेल्य्थ, तस्माद दुम्बरीधारणेन ञ्जं मन्नमेव एभ्यः सतिभ्यो यच्छति ददाति eye

अथ सर्ववेवां वाग्यमनं विधत्ते | वाचं यच्छ न्ति ॥१६॥ अनतच्चत्रद्शंनादेतदाग्यमनं Me il

अथेतत्‌ स्तौति ।

RRE ATEASTA ATS | [8. €. Q0.]

इग्धानोब वे तहि छन्दासि यातयामान्यन्त- गतानि तान्येव तद्रखेनाप्याययन्ति ॥ १७ ॥

तहि afar. काले ृववप्वदः सु दुग्धानि इव वे दुग्धान्येव छन्दासि अतोऽन्तगतानि यातयामाति गतरसानि तन्तथा सति अनेन वाग्यमनेन तान्येव छन्दा धरसि रसेनाप्याययन्ति पुनः सारयुक्तानि कुव्वे न्ति ॥९७॥

प्रकारन्तरेण सोति |

अथो वसस नमेवाभिसन्तन्वन्ति ॥१८॥

अथोश्चपि च श्वसनं परस्मिन्‌ दिवसे कर्तव्यं कर्मवाभि- qe बाचं सन्तन्बन्ति waa कमणि वाचा निष्याद्यं स्त॒तशस्त्रा- fea कुव्वे न्ति वाग्‌यमनेन सम्पाद यन्तौत्यथः ॥ १८ ॥ खथ गवामयनस्न wad नादश्चिणत्वादचि णाभावा स्तुतशस्त्रादिकं qefa सतं वा सढद्यभावमाशंक्च at wer दयति |

्रात्मदकल्तिणं वा एतद्यत्सचम्‌ ॥१९॥

लेव दक्षिणा यस्य ताहशमेव तत्‌ ata सत्रयाग. न यन्नान्तरवत्‌ गवादिद्चिणं रतो दचिणासङ्गावात्‌ सखद्धि- TATA: ॥ ९२ ॥

एतत्‌ स्तोति।

[8.९.२९.] तार्डामहानाद्ाख | २१७

यद्‌ वे पुरुप श्रात्मनोऽवद्यति यं कामं कामयते TAMPA ॥२०॥

यदा खलु पुरुष अत्नः खशरोरात्‌ अवद्यति देवेभ्यः प्रदात्‌ तदाच कामं कामयते तमभिप्राप्रोति॥२.॥

अात्नोऽवद्ानप्रकारं द्थयति।

दास्यां लोमावद्यति दाभ्यां त्वचं STAT AT ४। सं दाग्यामय्ि इाभ्यां मज्जानं grat tay लोह्ि- तञ्च ॥ RLU

संवत्छरसत्रस अ्रादितो दाभ्याम्मासाभ्यां ्रालनः सम्बन्धि यज्ञोम शरोरगतं लोम तद्वद्यति देवेभ्यो zd खशरी- रात्‌ थक्‌ करोति, great लोमान्तगेतां त्वचमवद्यति, अथ दाभ्यान्त्वगन्तगौतं मांसमवद्यति, पुनरदभ्यां मांसान्तगैतमख्य- वद्यति, ततो द्ाभ्याम्मञ्नानं अख्यन्त गं तम्मच्नाख्यं रसमव- द्यति, पुनरन्याभ्यां मासाभ्यामवशिष्ट पीवोमेदो लोड्ितन्चाव- दयति, एवं इादशभिग्भ्ौसै; पुरुष अत्रा नमेव छतृल्लमवदाय देवेभ्योदत्तवान्‌ भवति किमत्र बाद्यया दचिणयेति ata- efaw सतरभिल्युक्तं॥ zy |

अथ सत्रिणां सशिखं उपनं विधत्ते।

२१ तार्डामद्ाब्राद्यमणं । [8. €. २३.]

शिखा अनन भरवपन्ते पाप्मानमेव तदपञ्नते लधौ- यासः खगं लोकमयामेति ॥ २२॥

wa सत्रिणः शिखाः शिरसि विद्यमानान सवीन्‌ HUTT अनुक्रमेण eagqual प्रवपन्ते HTM वापरयेचुः, तत्तेन वपनेन पाश्मानमेवापन्नते अप्डतपाभ्मानो भवन्ति, सशिखं वपनं कुर्वतः कोऽभिप्राय इति चेत्‌ लघीयांसोलघुतमाः केश- माररादत्येन सखर्गोत्पमतनाय लघुतमगावाः सन्तः स्वगे लोकमयाम प्राप्रवामेति ॥ २२॥

प्रकारान्तरेण वपनं प्रणंसति।

अथो गवामेवानु पा भवन्ति सवेख्यान्नाद्यखा- \\ TRS ॥ 23

एतत्‌सत्राजुष्ठानेन गावः खङ्ग्टीना भूत्वा सवेमन््राद्यं पराभरुचरिति अादावुक्तं अतः सविणोपि सव्बख्यान्नाद्यस्यावरो- धाय ्ननुितसत्राणां गवां खङ्ोनानामनुरूपा भवन्ति सशिख- वपनेन WENT भवन्ति । २३ ॥

दति तार्डयामहाना् खे च त॒थाच्यायसखय नवमः खण्डः |

————_—

[ are |

अथ दथयमः खण्डः |

दशमस्य ऊद्धम्म्महाव्रताख्यं गवामयनस्यो पान्त्यमरनु- छेयं तद्विवचुराख्यानसुखेन तन्नाम निव्येक्ति ।

प्रजापतिः प्रजा Sead सोऽरिच्यत सोऽपद्यत तं देवा अभिसमगच्छन्त तेऽतुवन्द्महदस्पे बत संभ- राम यदिमज्धिनवदिति तस्म यत्संवत्छरमन्नं पच्यते AMARA प्राय स्तद्‌ बजयत्तदेनमधिनो- Wea ad यदिममधिन्वोदिति caper महानतत्वं ॥ १॥

सवेकारणभृतः प्रजापतिः दमाः wah प्रजा weaa

Wiel Cals, ततो ब्कक्रार्यर्षेः स प्रजापतिः अरिच्यत रिक्तः च्तौरोऽभवत्‌, ततोऽपद्यत खान्त्यातिशयेन saa, तमभि- लच्य देवाः समगच्छन्त, ततस्ते ean, we रिक्ताय मरजापतये Aegan संभराम, यद्रतमिमन्धिनवत्‌ प्रीणयेत्तपे- येदिति, दधिः प्रीणताथः ्रष्माज्ञेटि खूपतमेतत्‌। एवमुत्का यदन्नं drat पच्यते समस्तेन संवत्सरेण निष्यदयते ana तदथं तदन्तं समभरन्‌ सम्पादितवन्तः सम्पाद्य Wee ata छन्‌ तदन्नं स प्रजापतिः अत्रजयद्भच्यत्‌ व्रलिरतर भक्तणाथंः, भचितं qea एनं प्रजापतिमधिनोत्‌ श्रतपेयत्‌, तदनन्तरं

8४० तार्डामहाब्राद्धख | [४. १०. 8.]

देवा इदमन्रबन्‌ हे म्यौ aw: एतन्बइद्र तं यदेनं प्रजापति- मधिन्वौीत्‌ अताष्यौदिति यदिदं म्द्रतमित्य॒क्तं तन्महाव्रतस्य महाततत्वं महाव्रतप्ररत्तिनिमित्तं daqua कत्तेव्यमिद- महः ्रजापतेरन्नत्वेन सुयतद्रति कमेणोपि मद्ात्रतनाम सम्पन्नं itll

प्रकारान्तरेण निर्वचनं टृर्थयति।

मजापतिवीव महास्तखेतद्रतमन््रमेव ॥ २ ॥

स प्रजापतिः खल्‌ स्वेभ्यो महान्‌ तद्येतद्रतं कम अन्नमेव अन्नवत्‌ क्चिकरमेव अतो wea: wafer व्रतमिति लत्वा महा- ्रतमित्यु च्यते afaq पचे बवेयधिकरण्यात्‌ अन्यतः समाना- धिकरणेनेति विधीयमानत्व' व्यत्ययेनेति seat ॥२। दद महविष्वतस्थाने कन्तव्यमिति पूर्वपचेणोपन्यस्ति ।

तदाडमेष्यतः संबत्सरस्योपेत्यं मध्यतो वा अन्न awe धिनोति ॥ ३॥

जग्धं ufaqad मध्यत seca सत्‌ धिनोति तपैयति अतोन्रस्ानोयमिदमडहः संबत्पुरसख मध्यतो मध्यं उपेत्यं उपे- तव्यमनुष्ठेयभित्यथेः तत्तत महाव्रतविषये केचिदाहः, अपरे- ऽभिज्ञाः संबत्व॒रसान्तएवोपेत्यनित्याद्धरिति | 3 1

faegtaafa |

[9. te. ६.1 तार््ामहा नाद्यं | २४१

तदा AHA उपयन्त्यद्गमन््राद्यखाम वन्त्य बट्‌ कुवे न्तील्युपरिष्टादेव संवत्सरख्योपेत्यटः संवत्सरो वा अन्न Ha पच्यते ॥ ४॥

सं र

ag aaa विषये अभिन्ना ब्रह्मवादिन श्राद्धः यत्‌ यदि मध्यतः TIALS मध्ये इदमह रूपयन्ति तहि संबत्छरसाध्यस्या- नाद्यस्या्वमेवाभरुवन्ति we सं बटकुवंन्ति व्यथं कुर्वन्तीति अतः संबत्सरस्योपरिष्टादेव इदमडइरुपेत्यं संवत्परे संपणंएव fe SIA पच्यते अतः ASIA WAH इत्यथः ॥४।

अथाखा्ः पञ्चविंशः सोमः स्यादिति विधितसुरादड।

चठवि शं भवति चतर्विएणो बे संवत्‌सरोऽन्' पञ्चवि ण ॥ ५ ॥ इदमच्चतुविं<प्रतिसेभकं भवति संवत्सरो हि चतु-

बिं ८शलयद्धे मासालकः तस्येतदनुगुणं अतस्त्घाध्यमननं पञ्च विशं पञ्चविप्रातिसंख्यापूरक भवति ॥५।

प्रकारान्तरेण प्रशसति

यदा ्दञ्चठवि शं प्रायणोयन्तदेतडुदयनीयं ॥६॥

¢ 1.1 सवंसलसाधारणावाद्यन्ताबतिराताविति लत्वा sat”

प्रायणीयमुपान्लय प्रायणीयमिति set) we यत्‌ wy ९१

९४३ ATTA STAT HLT | [8. १०. ७.]

अदः Wega चतुविरशसतोसकं मायणीयमुमाद्यमदः तदधेवैत- दिदानौ मुच्यमानं मात्रतसुद्यनौयं एवं सुति उपक्रमो परसं- Stal समानरूपौ भवतः ids

ननु मदाव्रतमडहः पद्चविछष्लोमकं तस्य कथं चतुर्वि ८श- सामकेन प्रायणीयेन साग्यनित्यत Vs । e > A यत्‌ सं वत्स॒रमन््र संभरन्ति सपा पञ्चषिग्युप- जायते Wil

संवल्धरं संवत्धरपय्येन्तं संवत्धरे चतु वि९१शत्य दं मासात्मके gare देवा यदन्न सम्भरन्ति Avi तदन्रमेव wefan पच्चवि शतिसंख्यापूरणणी स्तो त्रीयो परजायते सम्द्यते अतः फल- | सपैषा थग्‌ भूतेति प्रायणौयेन साम्यं एवं सति अ्िनडनि areas पञ्चविरटशस्तोमः कन्तेव्य इति विधिर्न्न तव्यः । वेदार्थस्य प्रकाश्रोन तमोह निवारयन्‌ । पुमा च्चतुरोदेयादिदयातीथमद्ेष्वरः; ॥ ७ ॥

दूति खीमदराजाधिराजपरमेश्वरपै दिकमागंप्रवत्तकश्ीवीर- बुबभूगालसान्बराज्यपुरन्धरेण waaay विरचिते ary वीये सामवेद्‌ाथेप्रकाशे तार्डयमदहाब्राद्मणे चतुथोध्या- यस्व दशमः SW: |

चतुथोध्थायः समाभ्रिमगमत्‌ |

पञ्चमोऽध्यायः |

अथ प्रथमः खण्डः |

यस्य निःश्वसितं tet यो वेदेभ्योऽखिलं जगत्‌ | fagqa ane वन्दे विद्यातं मद्ेश्वरं ॥

उक्तं मडाव्रतस्याङ्कः सवेष way पञ्चविधशः wa: area: इति शिरः wat पुच्छ Safa पञ्चविधं होतु; wets तच्च महा व्रताख्यं, महा व्रतमित्युच्यते |

वामदेव्यं महाव्रतं काय्यं ॥१॥

WN: | ९॥

afaya सेते wate पञ्चविधः स्तेमः, fac wafer सोमान्तर, तत्र शिरसस्त्रिटत्‌ स्तोमं विधत्ते ।

लिङि रो भवति ॥ २॥

विभिस्तचेवेत्तत इति fara स wa atta: शिरोभाग मव्रति Wau

२४४ तार्डयामडहा ब्राह्मण | [५. १. ६.1 तख सतोमस्य शिरसा सहानुरूपं दशयति | faze शि रोलोमत्वगस्ि ॥ ३॥

लोके प्राणिनां शिरः लोम त्वक्‌ weilfa भेदेन विवद्धोव faquaa खल wa: शिरसस्तिटतः सोमो Ta: ॥ २॥ शिरोव्यतिरिक्तस्य पाङ्कत्वप्रतिपा दनेन शिरसस्तरटत््व' व्यति- रेकेन qwafa | WEA दतर आत्मा लोम त्वद्ाएसमख्यि मज्जा i) 8 i

इतरः facafatca wart Se: पाङ्खः पडिन्युक्ताः पञ्चु- संख्योपेतः, कथमित्युच्यते लोमत्वद्यांसमस्िमच्जेति भेदेन, एवं शिरः weg भवति्पितु तिटदेबेत्यथेः ॥ ४।

शिरसा तिटतृखलोमकेन सवन विधन्त | सङद्धिङ्कतेन शिरसा पाराचा स्तवते ॥ ५ ॥

अनेन रादौ wad fea पाराचा अनाटत्तन शिरसा स्तुवते उद्गातारः ty tt

तदेतदनारन्तस्तबनं प्रशसति |

तस्माच्छिरोङ्गानि मेद्यन्ति नानमेद्यति न लश्य- waa श्यति ॥ ई ॥

2 [५. १. 2.] सार्डामहा बाष्टश्यं । २४१५

तद्य एदनाटन्त सवनात्‌ अविजतचरूपं एकरूपमेव शरो मवति Wa दइतरारयङ्गानि भेदयन्ति वद्धं मानान्युवद्न्ते इतरे- व्वङ्धेष वद्धंमानेष्वपि शिरण्कमेवावतिष्ठते तथा श्यन्ति लशी भवन्ति अङ्गानि खनु न Hata नाल्पौभवति इतरेष्वङ्ेष्वपक्तो- यमाणेष्वपि खयन्नाप्तीयते ॥ ई ॥

नन्वितरेषामपि टच्चिकाश्ं कर्थं स्यातां तता |

पुनरग्यावत्षेमितरो णात्मना स्तवते तस्ममादितर अत्मा मेद्यति च Amit च ॥ ७ ॥

इतरेण पक्त पुच्छादि रूपे णात्मना पुनरभ्यावक्ं पुनः पुनर- VSM एकमेव STATA स्तुवते तस्मादाटत््या विङतत्वात

दतर अत्मा शिरोव्यतिरिक्तादेो मेदयति च Hala च कदा- fragt कदाचित्‌ aut भवति io

शिरसो गायतोसाम्नः Matar विधत्ते । अकवतीषु TAS शिरो भवति ॥ ८ ॥

अकशब्देपेतासु गायतीन्दस्कासु इन्द्रमिद्गाथिनो ze- दिन्द्रो दधौचो अस्थभिरुदेदभिखुतामषमिति ed तरयालका- सु नवस्छुच्ु शिरो भवति ॥ ८ ॥

अथासामकेत्वं गायचत्वच्च म्रशंसति।

९५६ तारडामहा नाद्यं | [५. १. tt]

७ ~S € ® 9 AXA a वा अका ब्रह्मवचेसं Maa चेवेभ्यो- ब्रह्मवचेसञ्च मुखतो दधाति ॥ <॥

अच्यते पूज्यते अनेनेति व्युत्यतत्या अन्बमेवाकंः गायती च तेजोखूपेणाग्निना सड प्रजापतिरुखादुत्पच्ना ब्ह्मवचसं तेजोविशोष इति गायत्री ब्रह्मवचंसमिनल्ु च्यते एवखुभयो; स्तो- वादौ करणेन एभ्यो यजमानेभ्यः अन्राद्यञ्ेव ब्रह्मवच्चसश्च मुखतः प्रसुखे दधाति विदधाति watever: ॥ २ ।

अथ पन्तो <tafafaet fare ।

` पञ्चदशसक्चदशौ Tal भवतः TATA बै यजमा- नो वयो भत्वा खगं लोकमेति ॥१०॥

पञ्चटशसलोम रथन्तर efauqaaa काय्यं सप्तदश- स्तोम FECAL एवं Fate पक्चाभ्यामेव यजमानो वयः Tal भूत्वा खगं लोकसुत्पतनेन प्राप्रोति एवमेकः पञ्चदशः पच्च; इतरः सप्तदश इत्युक्त ॥९.॥

अधुनोमावपि समानस्तोमो स्यातामिति केषाच्चिन्मत- सुपन्यस्यति |

तावाः समौ कार्यी पञ्चद्शौ वा सप्नदशो वा सवोवधत्वाय ॥ 22

[५. १. १३.] ताख्डयामदहानाद्धख | २ 89

तो Ua पञ्चदशसोमकौ सप्रदशस्तोमको वा समो समा- नावेव काव्यीविति केचिदाड्छः fans सबौवधत्वाय समान- वीवधत्वाय इतरथा fe बेषम्यमेव दोषः सखादिति। yy दमं पकं निराजत्य पूर्वोक्तमेव पन्तं परिग्टद्धाति।

तदाह्य्यैत्धमो भवत waar afe भवत दरति पञ्चदशसप्रटशवेव काय्यै¶ साचोव तै वयः Gat Heat पतीयः पतति ti १२ tt

तत्‌ उ अहरिति पदच्छेदः, उ इति पर्तान्तरपरिग्रे । तत्र अा््रद्धयवादिनोऽभिन्नाः किमिति यद्यदि समौ समान- स्तोमौ भवत; तद्धि तदा एकवीव्येै समानवीर्य्यौ भवत दूति, अस्वं ate को दोष द्रति चेत्‌ पतनासामथ्ये दूति त्रमः वयः vat arta वे तिय्येगिव oat त्वा पतीयः पतति अ्रतिशयेन पतनं करोति wat: साम्यं तु aaa न स्थात्‌ श्रतः पञ्चदशसप्तदशावेव काया ॥ १२॥

टृष्टद्र थन्तरयोः fa efaua: काव्यं किसुत्तरत दइत्याका- चायाम |

दचिणतो seme दल्तिणोवा we आत्मनो वोय्येवत्तरः ॥ १३ ॥

दक्तिणतो दच्िणपर्चे टत्साम काय्यं इन्दरादिभि; ae प्रजापते रूरसखत्पर्ते; वौयेवहड़त्‌ अलनो Tea दचिणोऽ्

2 3t ATUBASTATHT A | [५. १. १५.1

भागः वीयेवन्तरः अतिशयेन Magara Wawa Tala प्रयो- गाहमित्य: परिशेषात्‌ रथन्तरसुत्तरमिति गम्यते ५ ९२ ॥

तमिमं पच्च निरस्यं सिङ्खान्तमाष |

अथो खल्वाहरत्तरत एव काय्यं बाद्मणाङ्क ofa- नोऽद्ीत्‌ AEH वे टहतेष्टमो ब्ाद्यणाच्छणसो ACH: पञ्चद णस्तोमः ॥ १९ ॥

अयो खल्िति पत्तान्तरपरि प्रहे | उत्तरत एव टत्घाम- काय्येभिति ब्रह्मवादिन ats: atquracfetygia समोपात्‌ होतुरुत्तरो ब्राद्मणाङसी उत्तरस्मिन्‌ wa क्रिय- माणां बृहत्साम बद्धमणाङ९्सिनः समोपवन्ति; भवति नान्यथा THEA: काग्यमिति कथनं, अनयोः सम्बन्ध; owas लेट भं विष्टुभा सह प्रजापतेरुरसखत्पत्तेः ब्राह्मणासो च होवकाणां दितोयविष्टुप्रन्दसां द्वितीयेति संख्यासाग्यात्‌ बे्टमत्वं उभयोच्ति्टप्‌ दारा सम्बन्धात्‌ सामीष्यसुचितं यद्य प्यनेन न्यायेन dew, पञ्चदशास्तोम इति पञ्चदशस्यापि विष्टभत्श्रवणात्‌ SAA प्रयोगः प्रसक्तः तथापि रथन्तरेण पञ्चदशेन स्तुवोरन seat सप्तदशेन स्तुबीरन्िति प्रयोग- वचमकाले वच्छमाणत्वात्‌ अत प्रञ्चदशसतोमत्वं yaqa- भिप्रायेशेति ज्ञायते ॥ १४॥

तथा efaquua रथन्तर काय्य मित्या |

[५. १. १७] वाण्डामहा ब्राह्म | २४९

दत्िणतो रथन्तरं walt नावरूणब्याह दा यलं वे रथन्तरः गायो मे चावरूणेा गायचः WAT स्तोमः ॥ १५ ॥

पूवेवद्याख्येयं, गायव्या सह रथन्तरस्य प्रजापतिखुखाइत्म- जरत्वाद्यतलवं मेत 1वरूणस्य च होवकाणां प्रथमत्वात्‌ परथमङन्दसा गायत्रेण सम्बन्धः सप्तदशस्तोमस्थ गायचत्वमेवं सम्पाद्यं सप्तदटशसोमो जगतौ च प्रजापतेः मध्यकायाइत्यन- त्वात्‌ जगतो च द्वं गायव्याविति जगतो दारा सप्तद शस गाय- तत्वं ॥ ५ ॥

एकविशात्मकं ye काव्यमिति विषत्ते।

एकविएशं पच्छ भवति ॥ १६॥

were: ॥ ९६ ॥

तदेव प्रशंसति।

एकविश्णो वे स्तोमानां मरतिष्ठा aa:

waa प्रतिष्ठायोत्पतति पुच्छेन मरतिष्ठाय निषो- दति ॥ १ ॥

स्तोमानां विटंदादौनां मध्ये एकविंशः मतिषाद्ेतुः

तस््ात्मतिष्ठाहेतोरेकवि शख पुच्छे करणात्‌ वय; TH पुच्छेन ३२

Rye ATRBASTAT HTD | [५. १. te]

प्रतिष्ठाय अआखरयमवष्टभ्य पच्चाभ्यासुत्पमतति तथा पृच्छेनेव प्रति- छाय स्वाश्रयमालम्व्य fautefa उपविशति ॥ ys |

अथ पुच्छत्वेन यज्ञायज्ञीयं पृच्छे काव्यमिति कुत एतदि- Aas |

यज्ञायज्ञोयं एच्छ' काय्यै WATS Wa म्ात्रतख TR ॥ १८ ॥

होति प्रसिद्धौ यज्ञायन्नीयर साम fe महाव्रत पच्छतया ufay seguat wal यन्नायन्नीयं पुच्छमिति मन्व णी देतच्च यन्नायज्ञी यमेन्द्रीषघ का TEMA KAT The

Wad पन्तं निरस्य पच्तान्तरमा ह |

अथो खल्वाह्ृरतिशयं वे दहिपदां amas मदमेव काय्य WA ॥ १< ॥

अथो खलभिन्ना ब्रह्मवादिन WTS: चतुष्पदाख्ुचत डि यन्ना यज्ञोयं waa fret यजमानानां तदतिशयं ्रतिशयित- मतिरिक्रमिति अतो भद्रं साम पुच्छतया कार्यन्तद्धि हिपदासु गोयते तथा सति cara दिषदां यजमानानां wasp सगदं भवति Wire इति तार्डमहा नाद्ये पञ्चमाध्यायस्य

प्रथमः खण्डः |

जो य

[ 24% J

ay faaia: खण्डः |

म्ाव्रतस्ोवस्य पच्चिरूपेण are भिरःप्रतीना सोमा sat: सामानि च विहितानि खथ agatat कल्पं दशयति |

वामदेव्यम्यमहाव्रतं काय्यन्तख गायन शिरो- SECT Tal AMA च्छं ॥ १॥ यद्युपि पञ्चानां समुदाय एव मदाव्रतश्रब्दवाच्यः बाम-

देव्यं कयानशिवरेत्यस्यामुत्मन्नं साम अतस्तस्यालत्वेन कार्यय- मित्यथेः, गतमन्यन्‌ ॥ ९ ॥

ce पञ्चविधे मद्ाव्रते एकैकस्यां विधायां सहखप्रो तत्वं

वच्यति तत्घमुदटायवेदनमादौ प्रशंसति |

यो बे महाव्रते UES मोतं वेद म्र ससं प- नाभ्नोति ॥ २॥

शरःपच्चादिरूपेण पञ्चावयव मदा त्रते wee प्रोतं awe वेद्‌ जानाति WS सडखसं ख्यान्‌ VATA fa |i २॥

तस्य पञ्चावयवाः किमात्मकाः तेष fa wee’ प्रोतमिति तदुभयं क्रमेण दशयति |

२५२ तार्डामद्ाब्राह्मण । [५. २. ४.1

तख प्राचो दिक्‌ शिरस्तछन्दभिः साहसखमसा- AMAT, WA: सनत्तलेः साहसखोऽयमन्य तरः TA: स sfafag वनस्तिभिश्च साडहस्वोऽन्तरित्तमात्मा तद्वयोभिः साहखं प्रतोचो दिक्‌ पुच्छन्तदग्निभिश्च रश्िभिञ्च ave’ पर wea पश्नाभ्रोति य एवं वेद्‌ ॥ ३॥

तस्य॒ महाव्रतस्य प्राची fea शिरः तदात्मकमित्यथेः तत्‌ छन्दोभि गो यत्यादिभिः साहस्र ससख सम्बन्धौ यद्यप्यस्ावन्यत- रोऽयमन्यतर इति पच्योः सम्बन्धविशेषो न Wa: तथापोयं वै रथन्तरमसौ वे eefefa खुतेः विशेषोऽवगम्यते अन्तरिचं अन्तरिच्लोक अत्मा तदहयोभिः पल्तिभिः wee अन्तरि त्त- चारित्वात्‌ ufaut प्रतोचीदिगात्मकं पुच्छं तत्‌ अग्निभिख्ु रश्मिभि साख' वेद्‌ यजमानस्य प्रतोच्यां fe गाहेपत्यादि- रूपेण भूयासोऽग्नयो भवन्ति sere चादित्यस् रश्मयः प्रतीच्यां प्रसरन्तीति प्रतीच्यात्मक पुच्छं अग्निभिख रश्मिभिख सहस सम्बन्धोत्यथेः एवं प्राच्याद्याल्केषु मदहाव्रतावयवेषु सडइ- सखयोगित्व' यो वेद दशसहस्लः पश्ूनाप्रोति भा दावृक्गस्येवोप- संहारः । ३॥

अस्छिन्‌ कल्पे वामदेव्यमात्मत्वेन कायमिलयक्तं तन्निरस्यति ।

तदाडरटष्ठ' वे वामदेव्यमनिधन होति isi

[५. &. ७.1 ATRASTATSTS । ९५३

तत्तज मद्ाव्रते ब्रह्मवरदिन aie: अतर मिति होतु- रेव gaia frafad वामदेव्यं होतुः wea अयोग्यं कुतः अनिधनं हि तहचो वहिभूतन्विधनं यतोऽथ नालि तत इत्यधेः ॥ ४॥

अनिघनत्व कथमणश्त्वं हेतुः तत्राह ।

अनायतनं वा एतत्‌ साम यदनिधन्‌॥५॥

साम्ना निधनमायतनं यस्य नास्ति तदनायतनं यतन Weaanfafed ततो वामदेव्यस्य ष्ठा न aa: ॥ ५ ॥

afe किम्प्रहात्रतसख्ात्मत्वेन कायं तद्‌ । WATTS AG काय्यं | ई ॥

दृन्द्रत्ररोनेमधितितयस्यासुत्पन्नं WHATS साम तदासेति दवे अलय स्तोतरसखालमतेन काय्य ॥ é |

तदे तत्मशसति | wae Wale यद्राजनं पञ्चविधं मवति WTEMS छन्न ॥ ७ ॥

एतत्‌ खल साचात्मत्यल्मननं यदराजनं साम सोभादिभिः श्रोभमानमन्रवत्‌ प्रौतिकरं भवति, महाव्रतं चान्रत्वेन संस्तुतं खतस्त तैतत्मयोगाडमित्यथैः, अपि tiara पञ्चविधं मवति

२५४ . सार्डामहाब्राह्मण | [५. २. १०.

महाप्रस्ावादिभक्तीनां प्रत्येकं प्रयोज्यत्वात्‌ पञ्चवारं तथा चेतरेयकोपनिषदि जूयते, पञ्चलत्वः wet पच्चल्त्वोद्गायति ugaa: प्रतिहरति पञ्चञत्वोपदरवति पञ्चञत्वोनिधनसुपय- पञ्चसोभयोगात्‌ वागिडासुवोटृ्ङ्गा इति पञ्चनिधनयोगादा uated, wa हि wise पङ्किसम्बद्धं we खाद्यं चोष्य ae पेयमिति, रतो राजनस्य पञ्चविधत्वात्‌ पञ्चषि- धान्रपत्वं ॥ ॐ ॥

TY वामदेव्यस्याकरणो aqad waa स्यादित्यत Ure । fepreagqata तेन वामटेव्यख रूपं ॥ ८॥

यदेतत्घाम feqreaqata तेन वामदेव्यसख ूपमस्िन्‌ Sara अत एतत्करणेन तत्काव्येमपि लभ्यत इत्यथैः

leu नन्बस्यापि ्टस्तोत्रे योग्यता कथमित्यत ats |

निधनवह्गवति तेन vem ede ॥ `

निधनवच्वेन प्रतिषठितत्वात्‌ इदं साम श््टसलोत्रमित्यथैः अस्य पञ्च निधनानि पूवं मेव प्रदशितानि le ll

अय बाद्मणाकछसिनः ्सोतनिवर्तकमेकं साम fa- धन्ते |

[५. ९. १२.] तार्डामद्ाताद्मणं | ९५५ अतिद्छन्द्‌ःसु पञ्च निधनं वामदेव्य ब्रह्मसाम ATT ॥ १०॥

कयानख्ितरेत्यस्यासुत्पन्नं इ प्रजा९ रायस्सयोषाय अ्राग- नमाम TE वामं चराचरायेत्यादि्भिः पद्यभिनिंधनेरुपेतं बाम- देव्य साम अतिङन्दःसु faagag मह्िषोयवाशिर इत्या- feu ब्रह्मसामत्वेन काय्य ॥ yo |

तदेतदतिङन्दस््ु गानं स्तौति |

अति वा एषान्यानि छन्दासि यदतिद्कन्दा श्रत्येतदन्यान्यहान्यडय्येन्द्महाततं ॥ 22 ॥

अतिशन्दा अतिछन्दस्का यत्‌ याचक एषा अन्यानि गायत्यादीनि छन्दासि अति बै adits वर्तते यन्धा ताख्यमडइः एतद्‌ खान्यान्यदहान्यतिवन्तेते walfarrefa अति- छन्दः प्रयो गोयुक्त इत्यथे: Nee ॥

तत्र विदितं ब्रह्मसाम प्रशंसति

= तमेदयति AMAA ASAT हान्यतिमेदयति ॥ १२॥ ततः खतणएव SUAVMACACA BA Iaa तदन्यान्यष्डा-

न्यतिमेद्यति आत्मानं agate qdtewafa पुनः राजनेन STAT THA इत्यर्थः ॥ १२ ॥

९५६ तांण्डाल्हा राद्धा | [५. ९. २.1 निधनदारेण प्रशसति। पञ्च निधन भवति पार्क छन्नम्‌ ॥ १३॥ पञ्च निधनानि पे प्रदशितानि तदयुक्तमेतत्‌ ब्रह्मसाम भवति अन्तस्य vga Wee अतो अन्रसंस्तुते मद़्ावरतेऽनि पञ्च निधनं साम प्रयो गाहमित्यथ, 1 ९३ ॥

दति तार्डामडहा बाद्यणे पञ्चनाध्धायख दितोयः खण्डः |

चथ तीयः खण्डः | येलान्दं सामाग्निष्ठोमसामत्वेन कन्तव्यसिति विधत्ते | दलान्द्‌ मम्निष्टोम साम AA’ Wd |

अग्निरस्मिजन्मनेत्यस्यासुत्पन्नं अग्ने तव खवोवय इति षडचे इदलान्दमग्निष्टोम साम काय्यं ॥ ९॥

तदेतत्घाम प्रशंसति । एतद साच्तादन्न' यदिलान्दमिरान्न' बा एतदि- रायामेवान्नाद्योऽन्ततः प्रतितिन्ति ॥ ?॥

इलान्दभिति यत्‌ एतत्‌ NIAAA कुतः इरान्न बा wa- दिरायामेव इरा भूमिरन्रञ्च तत्‌ उभयमिरान्नं इ रान्रशेब्दवाच्य-

[५. ९. 2.1 ताख्डयनहाजग्डां | २१५७

मेवे तत्घाम इलान्दभित्ध चते रलयोरेक स्मरणात्‌ लकारस्य च व्यत्ययेन रकारः, इतरायां भूमौ ware च अन्ततः सतस्यावसाने यजमानाः प्रतिष्ठिता भवन्ति ॥ २ ॥

यत्पूवं ga अग्ने तव॒ अवो वय इत्यादिके षचुचे vars काव्वेमिति at ऋचोविधास्यन्‌ तदीयं छन्दो विधन्ते ।

समद्रो वा एतच्छन्द्‌ः सलिलं लोमश समदरदूव wa वे स भवति सलिल इव लोमश दूव यो भवति WRN |

एतदिलान्द स्याधारभूतं छन्दः समुद्रो वे way इव अरभ- षय सत्‌ समुदरनामकं भवति अग्नं ay चव दत्यादिष हयो- CACM: साम समाप्यते मत्य चं चत्वारि शदचराणि मिलित्वा अशोत्यचचराणि सम्पद्यन्ते एवमेकेका Salat Wala भवति अशोत्यच्चरस्य छन्दसः सिन्धुरिति ea समुद्रशब्दख feacara इति असावपि gem सन्ना कुतोऽख छन्दसः WUT Fite are: wag द्व Nea सलिलं Tat ले- Vad RS साम लोमशं नानाविधा MMA अावन्तमाना Wy साग्बो लोमत्वं निरूप्यन्ते लोमभिच्ेक्तमेवं विशिष्खय सान्न अधारत्वात्‌ छन्दः समुद्र इत्यु च्यते लोकेपि यः पुरुषः सलिल द्व सर्वतो AMAATA इव लोमश इव लोमस्थानीयैः ya-

पौतादिभिरूपेत ca भवति इव शब्दाऽवधषारणछे खक्तविध्ेषणश- Rr

३५८ ताणर्डामहाबाद्धुष | (५. ३. ५] विशिष्ट एव हिस खल सखुद्रवदप्रश्व्य एव भवति यदा सलिलसुदकं तद्यथा व्याप्नोति एव aqa@ विषयं व्याभ्रुवन्‌ यथा च लोमशः पुरुषोश्चापादटमस्तकं लोमभिरावेशितो भवति तथा परिजनेरावेशितो यो भवति समुदरवदप्रष्टव्य इत्यथः एवमस्यापि साम्नः सलिलत्वात्‌ लोमशत्वाच्च तद्‌ाखयं छन्दः समुद्र वदप्रधुष्यमिल्युक्तं । ३॥

WHICH ऋचः सामाधारतया विधत्ते | ~*~ © A तस्माद तासु काय्य TIT B ti AQ TIRE चक्तप्रकारेण समुद्रः तस्मादेतासु च्छन्द स्का- Qt ware कां तच्च यजमानानां wee सम्य भवति ॥ ४॥

we च साम्नस्त्रोशि निधनानि एवरतम्‌ cys: एशकुन दूति तानि प्रत्यकमनृद्य प्रशंसति,

जतमिति निधनं भवति महाबतस्यैव asd क्रि- यते खरिति भवति खगेख लोकसय se PU दति भवति शक्न इव वे यजमानो वयो भत्वा खगं लोकमेति ॥ ५॥ :

बतमिति निधनमस् सान्नो भवतीति aq aerate तदनुगुणं पं क्रियते मडाव्रतेऽपि बतशब्दसद्धावात्‌ खरिति

[५. ३. ८.1 तारा ब्राद्कण्य | ५५९.

हितीयं निधनं खगे साधयति aa: खगेलोकस्य any मवति शकुन दूति तोयं निधनं भवति तेन शकुन इव पचतीव यज- मानो वयः पत्तो भत्वा खगे लोकं प्राप्रोति इतोलान्दमग्नि- Bla साम काय्यमित्युक्तं ॥ ५॥

अय यन्नायज्नोयं वा काव्य fafa विधत्ते। यन्नायन्ञोयमम्निष्टोमसाम काय्य" ॥ ई ॥

स्य्टोऽ्थः । ६ ॥

तदेतत्‌ स्तौति ।

यद्वा अन्या वाङातिवदेत्तदम्निष्टोमसाम कार्यन्् त्रै वाग्वाचमतिवदति बाग्यज्नायन्नोयं वाच्येवान्तः प्रतितिषन्ति ॥ ७॥

यत साम अरन्या वाङ्नातिवदतीत्योत्कृ्टं न वदेत्‌ तदेव सामोत्कषेविधिभूतं तदेवाग्नि्टोमसाम काय्ये' न खल्‌ वागेव खयं वाचमतिवदति यज्नायनज्नोयं च वाङ्किधनत्वात्‌ वागेव

aatfefa वा तद्रहितस्य वाग्रूपस्य यज्ञायज्ञोयकरणात्‌ न्तत. सतावसाने वाच्यव सतिणः प्रतितिष्ठन्ति sil

अथ वारवन्तोयं वा अग्निटोमसाम कन्तव्यमिति दशयति।

वारवन्तोयमम्नि्टोमसाम काये" ॥ ८ ॥

१६. ATTA ETAT HS | ४. द ११५

खष्टोऽथैः ॥ ट ॥

Te wife |

afaal ददं बेश्वानरो द इन्नेत्तसम्माहेवा अवि- भयस्तं बरणशाखयाऽवारयन्त यदवारयन्त तस्मादा रवन्तोयं ॥ € ॥

afar: पव्भिदं जगत्‌ eet रेत्‌ आगच्छत तस््ादग्नेदंवाभीता अासन्‌ Twat तमग्नि" वरणो टचविशेषः तख शाखयाऽवारयन्त WAIT तस््माहरणशाखया वाय्यमा- णा ग्निसतावकत्वात्‌ अस्य साम्नो वारवन्तोयन्नाम सम्पन्नं ॥ २. ।

प्रसङ्गादन्यदपि fafagerts |

तस्म्राहरणो भिषज्य एतेन हि देवा आात्मानम्‌- जायन्त ॥ १९ ॥

तख््मादुपशमद्ेतुत्वात्‌ वरणो टो भिषज्यो भिषजि soar साधुः एतेन fe वरणेन fe देवा wats seat: सका- शादरचन्‌ अतो FRAT TITY ॥ ९० ॥

अन्यद्पि किश्चित्परासङ्गिकं रूपं विदधाति

THAT HU वारणेन न पिवेद्‌ agave - च्छमया दूति ॥११॥.

[५. 8. १.] ATRAETATSS | २६१

तस्माद स्थटक्खाग्यपशमनडेतुत्वात्‌ GIT ATG णः; वरशविकारेणा पात्रेण न पिवेत्‌ वेश्वानरसुपास्यमानम- fer a नैव शमने शान्तं करवाणीति बुद्धा । १९ ॥

WAAR वारवन्तीयं सोति |

पश्वो वे वारवन्तोय शान्तिः पश्वः शान्ताटेव AMATI SATS T ॥ १२॥

प्मूनां पोषकत्वात्‌ वारवन्तीयं पशवो वे पशवः खल पश- वच्च शान्तिः शान्तिेतवः तत्तस्म च्छान्तिरूप्रसख वारवन्तीय- स्यान्ततः करणात्‌ शान्तादेव संवत्सरा दुन्तिष्ठटन्ति सतिः ।१२॥

दूति ABMS ख पञ्चमाष्यायस्य तोयः खण्डः |

खथ चतुथः WaT: |

एवं मद्ाव्र तश्लोवसख्य खरूपमभिधाय प्राणेन पुरसलादि- त्यादिना ्रासन्टीमार्द्योद्गायतीत्यन्तेन तत्‌ म्रयोगप्रकार- उच्यते पच्िरूपसख तस्य मदाव्रतसख लोमनखस्थानौयानां विधा- समानानां प्राणादिसान्नां परिमाददति सन्ञा तेखाडहवनोय- feaqueafaafas खण्डं विधौयते, अस्य चोपसथानख कालादहिक GAB बिशदील्लतवान्‌, मा व्रतस्य ws खपा-

२६२ ATERASTATHTS | [५. ४. !.]

छते Za eta परिमादो गायेति भाडितायनः, प्रतिग्टद्धय णे Agata गौतमशार्डिल्यो, धानक्नणयच् प्रागेव से त्रोपा- करणादित्येक इति, aa पभ्राणसान्ना अडवनौयोपस्थानं विधत्ते |

प्राणेन पुरस्ताटाहवनोयमुपतिष्ठन्ते प्राणमेव तज्जयन्ति ॥ १॥

इन्द्र नर इत्यस्यां हारे अयुः wey इति गौोयमानं साम प्राणः तेन सान्ना पुरस्तात्‌ Wai दिष्यवसथाय wry वनीयसुपतिष्ठन्ते सदसो fata द्तिणेनाग्नीभीयं गत्वा चित्याभ्निसुन्तरेण अाडवनोयय्य wat प्राण्य उपस्थानमि- त्यथः । यद्यपि परिमादो गायेदित्येकवचनेन एकस्येव गान- RHA तत्कर णके उपस्थानेऽणेक एवेति पतिषठन्त इति ब्ध वचनमनुपपन््नः तथापि.सबीण्य्गाता Taq सञङ्गायेत्‌ निधन- नितरानुपेयातामपि मध्ये निधनेष्िति द्ूत्रकारेण इतरयोर- पि निधनभागेऽन्वयस्योक्तत्वात्‌ त्रयो्यपस्याने कर्तार इति ब्ध- वचनसुपपद्यते एवलुत्तरत्रापि cea तत्तेन प्रागदिक्‌ सम्ब- न्धिनाहवनीयो पस्थानेन प्राणमेव wasataa शरीरे वन्त॑मा- AQ भ्राणवायोः या Aare प्रथमा fa: तामेव जयन्ति लभन्त इत्यथः प्राणटल्तिरपि नासिकातो निगेत्य प्राम्गामिनी भवति तः प्राक्‌ सम्बन्धिनोपस्यानेन तज्जनयोबुक्तः॥ ९॥

[५. ४. 8] ताख्डामद्ा्राद्ख | VER aya fama: पुच्छस्य खपानसान्नोपसथानं विधत्ते |

अपानेन पञ्चात्पुच्छमुपरतिष्ठन्ते पानमेव तज्न- यन्ति ॥२॥

यथेतं प्रत्या्रज्य पञ्ादवस्थाय इन्दर नर इत्यस्यामेव हादे ्रानोड्ियःे मनदोहम्‌२े दति, गोयमानं साम पानः तेन पुच्छमुपतिष्टेरन तत्तेन प्रत्यर्दिक्‌सम्बन्धिनोप- सानेन म्रत्यम्गाभिनों अपानटन्तिमरेव जयन्ति ॥ = |

qaqa नाम दइं सामनी we नर इत्यस्यामेवोत्यन्न ताभ्यां चिन्त्याग्न: पत्तयोसपस्थानं विधत्ते |

्रतपत्ताग्यां पत्तावुपतिछन्ते दिश ca तज्न- यन्ति ॥ ३॥

aman: पूण दकिणं पमिति खतकारेण व्यव- स्थाया द्शितवात्‌ पूण व्रतपक्तेण दक्चिणं पन्लमुत्तरेणोत्तरं चोपतिष्टेरन्‌ एते अपि सामनो इन्द्रः नर इत्यस्यां उत्पन्ने STSQ BRA TIA TR नरो दति Manes साम पवो AAGH, ESS TER BUR Te नरो दति गोय- मानं सामोत्तरः तत्तेन fequaa: पच्चयोरुपस्थानेन दिशां जयो भवति ॥ ३॥

पुनरन्यदुपद्यानं विधन्तं |

२६४ ATIAASTAT HTS | (u. 8. ६]

जापतेदयेनापिकत्त € os [नः A क भ्र मपतिष्ठन्ते च्येष्ठयमेव

तज्जयन्ति ॥ 8 ॥

अ पिकन्तं पचम्‌ लसुत्तरमपि कचसुपतिष्ठेरन्‌ प्रजापतेः ज्येच्यत्वात्‌ त AMAIA ज्येश्यमेव जयन्ति y ४॥

अथ चान्तालस्योपस्थानं विधत्ते |

बशिष्ठस्य निडवेन चात्वालमपतिष्ठन्ते सखगंमेव तज्ञःकमाप्ा शिवं वदन्ते ॥ ५ ॥

असावि देवमित्यस्यामुत्मन्न' साम वसिष्ठस्य fare, तेन चवात्वालसुपतिष्ठेरन्‌ अदो एद्डिया saguat हाई असावि देवगोरुजोतादचां ute इत्येतद्‌ादिकं cara fing देषा मम खएवन्तित्यस्याख्चि कन्तेव्यमदेन वच्यति तखाख्चि qa fag अन्तमा मदेमेति विद्यते तस्य॒ चायमथेः हे देवाः व; युष्माकं अन्तमाः अन्तिकतमा, सन्तः Gay मुखे मदेम दति अतएवं QUE दशनात्‌ एतत्‌ करणकोपस्थाने सगेमेव लोकमाह्घा लब्धा fad सम्पदं अभिवदन्ते।॥ ५॥

अथेतस्य सान्न ्राधारभृताग्टचं विधाय प्रशंसति ।

वैश्वदेव्याख्छचि भवति विश्वद्पंवे पशना रूपं पशूनेव तज्जनवन्ति ॥ ६ ॥

(५. ७.९] ATRIA ETAT TS | ९६५ वे्वदेव्याखच्थेतत्‌ साम भवतीति विण्वर्पं qsed fe पूना रूपं AAA वैश्वदेव्या करण्येन yaa जयन्ति । ६ ।

अथान्यदुपस्थानं विधत्ते ।

सजयखयद्धौम्मोध सर्प्न्त द्वावेव प्रतिति- न्ति ॥ ॐ ॥

अोष्ठोवा३ अगन्म ज्योतिः इति सतस्य ऋद्धि स्तेन सान्ना अग्नो अामग्नोधमर्डपश्य मग्निसुपतिषठे रन. अगन्म ज्योति- रब्टता अभूमेत्यादिना द्वेः सवितत्वात्‌ ऋद्धो सखूद्गावेव प्रतितिष्ठन्ति ॥ ॐ

अस्य च साम्नो निधनं खर्ज्योतिरिति तत्र वर्णवयु हेन चतुरच्चरनिधनं भवति तदनूद्य प्रशंसति ।

चतुर चरणिधन भवति चत॒स्पादाः पशवः TAA प्रतितिष्ठन्ति ॥८॥

सपष्टोऽथः ic i

यावत्‌ प्राणस्य विरामो भवति तावन्तं कालं एतन्िधन- मावत्तयेचुरिति विधन्तं ।

अआतभितोनिंधनमेपयन्त्यायरेव सबे माभ वन्ति

॥ € ॥ ३४

९६६. बाख्डामहाब्राद्धाणं | [५. 8. {१.1

अतभितोतसुग्ल ने भावलचणेस्थे ण कञवदि चरितभिर- ARAM SYA इत्यमुन्‌ प्रत्ययः अातमनात्‌ प्राणवायोः याव- न्तमनं म्लानं समो भवति तावत्र चेन्तं खर्ज्योतिः खर्व्योति- रिति wae: पुनःपुनरावत्तयेबुः एवं प्राणस्यान्तनिरो घेन सब्बे waaay: प्राप्रवन्ति ॥ २. |

तथा इविद्धा नयो रुपस्थानं विधत्ते |

Saag Aras इविद्धौने उपतिष्ठन्ते कोत्ति- मेव तञ्जयन्ति ॥ १० ॥ |

हाऊ सरता ब्रह्मणा दति गोयमानं ara स्लोकः, अान- बस्ते CAAA (228 इत्यस्यां गोयमानं VIS खरता खरतसरा २३ ता इत्यादिकं साम अनुल्लोकः। aa पूर्वेण श्लोकस्य eat विद्वा नयोः पुरस्तात्प्रत्यङ्मुखाः fear ह वि- | aia उपतिष्ठेरन्‌, हविदीनयोः पञ्चात्‌ feat अगुञ्लोकेन fefeat? एवोपत्ष्ठिरन्‌, तदुक्तं वकारेण, FAAS मुखाः पञ्चादितरेणेति, तत्तेन सामद्योपस्यानेन कौत्तिमौयुः एते पुणखन्लोकाः एतेः सम्यक्‌ सत्रमनु्ठि तमित्येवं रूपं ay: मराभ्रबन्ति ॥ ९० ॥ |

अथ अनन्यदुपस्थानं विधत्ते | यामेन माजोलोयम्‌पतिन्ते पिढलोकमेव त- उ्नयन्ति ॥ ११॥

[५. 8. १३.]} ATRBASTATHY | २६७

Say सामसु नाके सुप्रणेभित्यस्यां यत्मदितं यामं भौ STs द्या हाऊ अष्ोहोरेवा नाके सुषा इत्यादि, तेन मा- जौलीयन्धिष्णसुपतिष्ठेरन्‌ वेदेदंच्चिणभागे हि माजीलीयं पिट- may efaua इति, तत्तेन माजीलीयो पस्थानेन पिदलोक- मेव जयन्ति ॥ ११ ll

अथ सदसडपस्थानं विधत्ते |

अआआयुनवस्तोभाग्या८ सद्‌ उपतिष्ठन्ते ae चैव तत्‌ Wass जयन्ति ॥ १२ ॥

हाऊ अरा विश्वतो द्‌ावज्विष्वतोन चा भर tary. विश्वतो द्‌ावन्विष्वतोन wt दति नव स्तोभः, सदसः पुरखात्‌ खित्वा way अाबुःसान्नोपतिन्ते पञ्चात्‌ सित्ोत्तरेण अायु- नेवस्तोभेन VAT, SH fe सूत कारेण, यथा इविनने तथा दति, aa ज्योतिःशब्देन सखद्धिव चनेन aq «aaa कीर्त्यत दूति, तत्तेन सामहयो पस्थानेन बद्धम च ब्राह्मणजातिं ad चत्रियजातिञ्च उभयमपि जयन्ति॥ १२॥

अय गा्पत्योपस्थानं विधत्ते । ऋ श्यस्य Weal गाह पत्य म॒ प्रतिष्ठन्ते ॥ १३॥

इरोत इन्दर Wanita गोयमानं ष्यस्व साम तेन गार्ह- We ्रालासुखोयसुपतिष्टे रन ॥ १३ ।

९ द ATRATAT HTS । [५. 8. १५] ` ` यैतल्धाम सति |

इन्द्र सर्वाणि मृतान्यस्तुव९सतस्छश्य एकमङ््‌- । wa त्तनाख प्रियं मस्ततमचायत्तदस्येतेनास्त fat धामोपाग- च्छत्मियमेवास्येतेन धामोपगच्छन्ति ॥ १४ ॥

रा इन्द्रं फलकामनया सर्वाणि भूतान्यस्तुवन्‌ aang गुरूपमस्तुतं न केनापि स्तुतमासीत्‌ wa तदङ्मचायत्‌ अजानत्‌ ज्ञात्वा च स WR तदङ्गमेतेन साग्नाऽस्तेत्‌ तेनास्य प्रियं घामोपागच्छत्‌ तरएतेनोपतिष्टमाना अपि wage भरियमेव घाम स्थानमुपगच्छन्ति, अस्मिन्‌ सान्न vfefa प्रभुहिःतीन्द्र्तसरेति स्तोभवदेनं भोगसाधनं ुह्ामङ्ग मरतोयते, इन्दरस्तसरपता इत्यत च सरशब्देन तदेवोच्यते, तव शाव्यायनकं श्चास इन्द्र wfefa मघवन्निन्द्र मृङिति wafe तीन्द्र सरपता २३४१ इति पुनः पुनखलसरश्थिरगित्येत इत्या- दिकमनुसंधेयं । अतो गद्यस्य स्ुतिरधि गन्तव्या ॥ १४ ॥

अस्य च निधनं प्रत्यच्तसुपेतव्यं न परोचेणेति विधत्ते) यत्‌ wid निधनमुपेयु्चौतमखं प्रतिमुञ्चेरन्‌ प्र्त्तमुषयन्ति चरो तमुखमेवापरजयन्ति ॥ १५ ॥

यत्‌ यदि अरस्य साज्नो निधनं इन्द्रस्सरएता इत्येतत्‌ परोच्- मुपेयुरुपगच्छेयुः छौ तसुखे लच्नाविष्टसुखं कार ya प्रतिमश्चे

[५. w. tJ ताख्डामहाब्राद्यणं । २६९

रन्‌ खात्मनि संयोजयेरन यत्‌ यदि प्रल्क्षमपयन्ति तदोद्गौत- सखमेवमपरो निदेशः हीतम्‌खत्वः युत्रादिगतमापजयन्ति तिरस्क्व न्ति, किभिदन्निषनस्य परोक्तं किंवा प्रत्यच्चमिति चेत्‌ तदुभयं विविच्य प्रदशितं निदाने, wa प्रत्यचन्नापितं परोक्षमपि वेन्दरेति vera इन्दर दति पररोक्तमिल्यादिना ware इन्द्र॒ भङितीन्दरपदमित्युपरि सवणीन्द्रवाचकानि पदानि सम्नध्यन्तानि प्रयोज्यानि तेनेन्दरलसरपूता इति प्रथमान्त मपो- य इन्द्रलसरप्रतेति संयोज्य यथा ऋणश्यास इन्दरमवर्वान्दरेति alfa सम्बुध्यन्तानि एवं Ste: सम्नोध्यत्वात्‌ saat भवति अतस्त द्ाचकं निधनमपि yaw भवति | म्रथमन्तत्वेतु परोक्त सतत्वं न निषनस्य परोच्चता स्थात्‌, तदुक्तं खतरलतापि, इन्दर nefa nad निधनसुपेयुरिति।९५।

दति ताख्डामहाना दख पञ्चमाध्यायस्य ¢ Tqu: ख ण्डः |

अथ पञ्चमः खण्डः |

एवं मडहाव्रतस्तोतखाङ्गमूता लोमनखस्थानीयाख्रयोद श परिमादो गताः, एतेषाञ्च लोमनखश्या नीयत्वं तैत्तिरीये सम- ward, यदित इतो लोमानि इतो नखात्पररिमाद्ः क्रियन्ते तान्येव तेन nea इति, अय महाव्रतस्तावं पद्विधं्रता-

१७८ ATT ETAT ES । [५. ५. श.] wa: शिरसोद्भायेच्छैतावरुणो दकत्तिणेन Taq बराद्यणाङसयु- न्तरेण ग्टहपतिः पुष्धेनोद्धातातनेत्येवं कन्तेविशेषसम्बन्धं वच्छ- ति तचोह्ातुर्ङ्ानकाले afafens fares |

अआसन्दोमारद्यो्गायति देवसाच्य एव तदुपरि- uy जयति ॥ १॥

जद्भाता अासन्दौीमारद्ा अत्मना राजनेन साम्ना उद्गा यति aaa भूमिं परित्यज्य अासन्द्या उपव्योरोइष्णेन देव- सच्छे देवानां qua एव उपरि wa उपरि wea उच्छ्रिते सखगीद्‌ाववस्थानं जयति लभते ॥ ९॥

आसन्द्या ्ोदुम्बरीत्व' विधाय प्रशंशति |

WEAN भवत्यु दम्बर ऊ ज्जं मेवावसून्धे ॥ २ ॥

शोदुम्नरविकार ओोदुम्बरो, काष्टेनिभितो भवति योऽयसु- THU स ऊगे वे वलकरमन्रमेव ऊग्विभागसमये तस्योत्प्तः तथा च तैन्तिरौीयकं देवावा उज्ज व्यभ्ञत तत seat उद- तिष्ठदिति wa आ दुम्बग्यी सन्दयपने नेन ऊच्जमेव साच्चात्रा- भ्रोति, यदुक्तख््वकारेण, प्रादेशमात्राः पादा अरल्िमाता- शौ तराणखङ्गानीति ॥ २॥

तदेतदविधाय प्रशंसति |

प्रादेश मानो भवत्यख A RATATAT ॥ ३॥

fy. ५. ५.1 तार्डामहानाद् शं । १७१ `

प्रादेशमातपादत्वात्‌ प्रादेशमातौी अासन्दी एवं पादानां SSIS अस्य MAY अस्मात्‌ लोकादनुद्धानाय भवति lau

अथ तस्या रोहणं विधाय प्रशंसति | छन्दोभिरारोडति खगेमेव तज्ञोकमारोहति ॥४

MAY त्वा छन्दसा रोदामि ले््मेन त्वा छन्दसा रो- हामि जागतेन त्वा च्छन्दसा रोहामि अानु्ट्मेन त्वा च्छन्दसा रोष्धाभि वेराजेन त्वां छन्दसा रोहामि इति बेराजपञ्चमेः गायव्यादिभिज्डटोभिरासन्दो मारोडति, acta खतव- कारेणोक्तः, चतुभिरिति धानच्रपयस्त्रिभिः इति शाण्डिल्य दूति, तत्तेन Vea खगे लो कमारोषति 1 yg |

उपावरोषणकाल्े एतैरेव प्रतिलोमेग्डन्देभिरुपावरो- sy विधत्ते |

छन्दोभिरूपावरोत्यस्मिन्‌ लोके प्रतितिष्ठति wy,

एतेषामेव छन्दसां प्रतिलोम रोहो इति गायत्रस्य प्रथमत्वेन भूर्लो कालकत्वात्‌ अदिन्‌ लोके पुनः प्रतितिष्ठतीति, तदुक्तं खलता, Wana wa प्रतिलोमेः भ्रारोणीयेः अवरा alae दौः थिवी चनेति सवं ae स्तुवोरव्रिति, aqua maa: शिरःप्रष्डतिभिशङ्गानं Fe, तदा एकेकया सो चौयान्त्रया शअस्तुतया Sxrat अभिसमेुरिति बच्यति ॥५॥

292 ATUAETAT SG | [w. & SJ जङ़ातुस्तासामुद्गानं frye | ई क क, = लोक ~ सवं णात्मना CAA यमेषु लोकसु AEM- हितोऽसानोति ॥ ६ ॥ श्ध्वव्यप्र्डतिभिः परिशेषिताः Mata, Wey Vea SIT MAA अत्मना अआआतभूतेन राजनेन sx यसुद्गानं कारय एष लोकेषु was शिरः प्रष्टतिष नेत्‌ नेव व्याह्ितोऽन्त- रितोऽसानि भवानौति वुब्वा अतः प्रष्टतिष सवेषद्वाढषु स्तुतं भवतीत्यथेः ॥ ६ ॥ अथोद्ातुरासन्द्यासकाश्रात्पादयोरवरोहणं विधत्ते ।

एकस्या स्तोचोयायामस्त॒तायां पादावुपाव-

रति ॥ ७॥

पञ्चविशस्तोमस्य tary एकस्यां शलोतौवायां अन्त्ा- यामस्तुतायां प्रसतयमानायां Sarat पद््‌ावुपाहरति भूमेरासन्ं ख्यापयति ॥ ॐ ॥

अथ तयाणामण्गातृणां पादयोममौ स्यापनकालं विधन्त।

सडह निधनेन प्रतिष्ठामुपयन्तय ष्वेव लोकंष प्रति- तिष्ठन्ति ॥ ट i

saa निधने राजनस्य वाजौडासु टष्ड्२४५ इत्य- न्तेन सह अतिष्टामुपयन्ति wat पादौ अतिष्ठापयन्ति एषं ममो स्थापनेन एष्व व लोकेष प्रतिष्ठिता भवन्ति, Wa TST

[५. ५. 22-] ATA ETATES । २७३ नेन प्रसेगटग्रतिहतो लस्मात्‌ प्रटिङूपादासनात्‌ भूमो पाद- मतिष्ठापनं कन्तेव्यमित्यव गम्यते ॥ ट ॥

अथ प्रसङ्गात्‌ होतुरप्यासनविशघं विधाय प्रशंसति।

मेह्धमार्य होता शसति महस एव तदं क्रियते॥ € ॥ Sal iE दोलामार्द्धय तव्रेवासीनो निष्कं वलयं seat- ..

सहखात्मकं Wa शं सति तत्तेन महससेजस एवैप्वर्व्य रू पनेत- क्कियते ॥ ९ ॥।

कथ प्रे ८खारोदणोन APG रपं लतं भवति तता । यदा वे मरना मड आविशति AEE इन्ति ॥ १०॥

यदा खल प्रजाः जनान्‌ AIAG रेव्वेमाविश्रति afe afga काले TATA अ्रारोडन्ति ॥ १० ।

तधाध्वर्य्योँराशं सनं विधन्त |

फलकमारु्याघ्वयः मतिणाति ॥ १९॥

आओदुम्बरं फलक मारह्याध्व्यः निष्केवल्पं शस्तं ॒प्रतिग्ट- wifa i ee il

अन्येषामपि wfasiaraatta fara | ५

२७४ तार्ड्यमहाब्राद्यण । [५. ५. te]

कञ्चानितरोऽष्यासत BET एव॒ तदुत्कामन्तो यन्ति॥१२॥

उक्तेभ्यो येऽन्ये मेवावरुणादयसते Fala टसी रध्या सते, तथा Maras टसीः होत्रका; समधिरोहन्ति सब्रह्मका इति, एवं सबषाण्ड त्विजामदोपवेश्रानात्‌ ऊद एव ऊद्मभिमुखा एव सन्त उत्क्रामन्त रेह्िकभोगावसाने खग प्रत्यक्रामन्तः यन्ति इदानौसुचिक्रसिषयेव तेष्वासनेघूपविशन्तोत्यथेः ॥ १२ ॥

व्राह्मणच 374 सत्िणां प्रशंसनं निन्द्नञ्च क्रमेण कुव्यी- तां तदे तदिषन्ते ।

अमिगरापगरो भवतो निन्दल्येनानन्यः मान्बः शसति यरनान्निन्दति पाप्मानमेषा८ सोऽप्न्ति यः प्रशसति यदेवेषां सुष्टत que तत॒ सोऽभि- गृणाति ।। १३॥

अभिगरः सोता द पग्टणाति अप्रवदतोति Qua नि- न्दिता तावभौ अानीतौ भवतः तयोरन्यः खटः एनान्‌ सतिणो निन्दति एतेः सम्यङ्गगजुखितमित्यपवदति तथा अनन्यो ब्राद्मणः

एनान्‌ प्रशंसति एषां सतिणां सम्बन्धि qed शोभनं waa BUM सुशंसनं च यदस्ति तदेवास्ावभिग््णाति। ९३ ॥

अथय Wifafad बाद्भणयपटरयोषिंवा दं विषन्ते ।

Te. ५. !६.] लारण्डामडहानाहाख । ७५.

Tay ¢ ~~ a, <

श द्राव्य चम््रणि व्यायक्ेते तयोराच्यं वणेम्‌- ज्नापयन्ति ॥ १8।।

शुद्र खावथैस्धोमौ wife परिमर्डलेष्वेते अादिित्यम्रति- रूपे निमित्ते व्यायदेते व्यायमनं विविधमाकषेणब्ब्मदीयमिति तत्‌ FAM wea वणां ब्रा्मणजातिमुञ्जापयन्ति यथा ब्राह्मणो जयेत्‌ तथा कुर्युरित्यथेः ॥ ९४ ॥

तदेतत्‌ सोति ।

देवाश्च वा असुराश्चादिल्ये व्याय्छन्तस्तन्देवा अम्यजयरःस्ततोदेवा अमवन्‌ परासुरा भवत्यात्मना पराख श्राव्यो मवति य एवं वेट्‌ ॥ १५ ॥ पुरा वै देवाशख्चासुराच्चासावादिल्योऽस््माकमेवेति afar

अदितये विषये व्यायङन्तः विवादं लतवन्तः तमादित्यं देवा अभ्यजयन्‌ असुरा; जयं न प्राप्रुवन्‌ स्पष्टमन्यत्‌ ॥ ९५ |

ATTY जयो यथा खात्‌ तथा कन्तेव्यभित्युक्तं तदेव प्रशंसति । | ¦

AC वणमुज्जापयन््यात्मानमेव तदुज्नापयन्ति ॥ १६ ॥

Ce # € aK. - A Gia ब्राह्मणं वशसुज्नापयन्तोति उत्कणणायं प्रापयन्तोति यत्‌ तत्तेन Blau अ्रातानमेव उञ्जपयन्ति जयतेर्थिंच्‌कौ ड-

९७६ तार्डामष्ा्राद्खं | [५. ५. ta]

जीना णावित्यात्वे wh हीद्गीोत्यादिनानुमागमः 124 व्यायमनद्ेतुभूतख sau: किच्चिदूरुणं विधाय पशंसति ।

परिमण्डलञ्च मं भवत्यादित्यस्येव agi क्रियते (9) इ

॥ १७ ॥

aga परितः कतमण्डलाकार भवति तत्तेन अादित्यस्यैव रूपं faa safe क्रियते wifed fe पुरा देवानां व्याय- मनं सतमिल्युक्तं अतएवैतच्चमे अादित्यप्रतिरूपकं भवति ॥९७ |

अथासन्‌ सोते गोयमाने दुन्दु भोनां वादनं विधत्ते ।

सवौसु खक्तिषु दुन्दुभयो वदन्ति या वनस्सतिष वाक्‌ तामेव तञ्जयन्ति ॥ १८ ॥

सवासु Slag वेद्याः केषु gewat वदन्ति we कुरु खदेवं यथा वदन्ति तथा तान्वाद्यतौलयथेः वादयपुरें देवेभ्यो निष्कम्य वनस्परतोन्‌ रथिवौ च्च म्राविश्रात्‌ aa वनस्पतिषु या वाक्‌ प्रविष्टा तामेव वाचं तत्तेन इन्द्भिशब्देन जयन्ति प्राप्नुवन्ति ॥ ९८ ॥ |

अथ भृमिङुन्द्‌ भिवाद्नं विधत्ते |

भूमिदुन्दुभिभेवति या प्रथिव्यां वाक्तामेव त- उज्जयन्ति ॥ १९ ॥

aise पञ्चादद्वंमन्तवे ट्टे वदिवेंदिभूमा7ववरं

[५. ५. २१.] ताख्डामदहाब्राद्भणं | ९७

खात्वा सवनीयस्य ऋषमचम्ड्रणापिदधाति स भूमिदुन्दुभि- भेवति तां वादयन्तीति शेषः, स्य्टमन्यत्‌ ॥ १२. ।

अन्यासामपि वाचां प्रयोगं विधन्ते।

सवो वाचो वदन्ति येष लोकेषु वाक्‌ तामेव तज्जयन्ति ॥ Vo ॥

सवः संस्कता्चासंस्क ताञ्च Beats वदन्ति Haar: सवे जमा इत्यथैः, गतमन्यत्‌ ॥ Ro ॥

अथ राजपुयुषाणां देवयननसय परितो गमनं विधत्ते |

सन्त्र द्वाः कवचिनः पररियन्तोन्द्रियखेव aed करि- यतेऽथो महह्ात्रतमेव महयन्ति ॥ २१॥

सन्नः सम्बद्धदहस्तत्राणादिकाः कवविनः कवचयुक्ताञ्च राजपुरुषाः रथमार्द्य ग्टदीत चापश्राः सन्त; परियन्ति देव- यजनं परितो गच्छेयुः इन्द्रियस्येव बलस्येव ag क्रियते यदे तत्‌ कवचिनां परिगमनं अथो अपि च महात्रतमेव महाव्रता- ख्यमे वाडमंडयन्ति | २९

दति तार्डामहाबाद्मणे usage पञ्चमः ख ण्डः |

[ ase J पथय षष्ठः खण्डः j रवं पञ्चविधमडहइावतस्तोतस्य शिरःप्रष्टति गान्‌ पञ्चावयवा-

eA Tea: पञ्च सुहोपक्रम्य चु गपदुङ्गायेचुरित्येकः पत्तः, BFT- तेव ऊत्स्हस्तोज मुङ्गायेदित्यपरः, तत प्रथमं we विदधाति |

=) ~ सव सहत्वि जो महाव्रतेन स्तुवीरन्‌ ।। १॥ महाव्रतेन शिरश्ादिभिः पञ्चविधेन mau त्विजः सवे युगपत्‌ स्तुवीरन्‌ ॥ ९ ॥ कतमः कतमेनावयवेन Yalta इत्यत ATS |

aaa: शिरसोङ्गायेन्प वावरूणो दच्िणेन प- AT ब्राह्म णाद्धरस्य तरण गृहपतिः पुर्छेनोद्वाता- त्मना ॥ २॥

शिरसा face a परिकल्तपितेन चिता सोमेन गायत्रेण सान्नरा wad: शिरसोङ्गायेत्‌, तथा मेतावरुणो Shaws Ta, तथा तेन परिकल्पितेन रथन्तरसाग्ना. पञ्चदशस्तोमेनोजङ्गायेत्‌, तथा ब्राह्मणाकूपस्युत्तरेण परेण तदात्मना परिकल््पितेन सप्तदटशस्तोमेन ट्त्साग्ना स्तुवीत, ग्टहपतियेजमानः we यज्ञायज्ञीयं च विकल्पितेन परिकल्पितेनान्यतरेण एकव श्रास्तो मकेनोङ्गायेत, खयमुद्गाता चात्मनो मध्ये Gat तद्र पतया परिकस्पितेन राजनसाम्नोङ्गायेत्‌, अ ताध्नग्यः शिरसोद्गायेदि

[५. €. 9.) ताख्ड्यमहहाब्राद्धण | ROE

च्यादिना waanadinageata विधानात्मस्तोटप्रति- ष्ृन्तीरावपि तस्य तस्य कल्पनीयो, तत्राध्व्व्योरग्रे हितीयः WMA Sal यः म्रतिदत्ती area: पक्षयोस्तु हितीययोर्ब्गाट- त्वात्‌ तदनन्तरभाविनौ तीयचतुर्थौवेव प्ररोटगप्रतिनत्तीरौ काया पुच्छरेतु विनियुक्तौ सुब्रह्मणोन्ेतायो wettenfa- SUA कर्तव्यौ नद्यव गत्यन्तरम खलीत्टेकः प्तः । अध्वर्य- म्र्तीनामेवोद्गाटत्वविधानान्नेतरयोव्वाध इति उद्गादटवगैष यौ प्रसोटभरतिद्न्तीरौ तावेव wera करमेण प्रसोटप्रतिडन्तीरौ Fala: we, दममेव पक्त सूत्रकारः स्वे स- fam मा वरतेन स्तुवीरन्रित्यद्गादटविकार एव सखादित्यादिना दर्शितवान्‌ ॥ २॥

यद्यध्वययुप्र्टतयः Wa महाव्रतेन स्तुवीरन्‌ aa fafafe- शेषम |

तद्यद्येवं करर केकया स्तलोलोययास्तु तयोद्भाता- रमभिसमेयः ॥३॥

तत्तत मावते यद्येवं HA: तदा Ma “tay शिरः- wafay अस्तुतया एकेकया खो तीयया उद्गातारममिसमेचु-

रभिगच्छयुः इयमस्तुतेत्युद्राते निवेदयेयुरिल्यथः | ३ |

अयेतहि faafeatat खोतीयानां क्रमेणोदा बिनि- योगप्रकारमाइ ।

gto तार्डामहात्रा हण | १५. ६. J

तिर्भिरुद्गातात्मनउद्गोयाथ या शिरसः स्तोचनो- यातां द्ध्यादपराभिस्तिरूभिरशङ्गोयाथ या दक्षिणस्य Wag Mala तान्दध्यादपराभिस्तिखभिरद्ोयायथ योत्तर स TAS स्तो चीया तान्दध्यात्तिर्भिर्वैकया वा स्तत स्यादय या FRY MAA तान्द्ष्यात्‌ ॥8॥

अत्मनः राजनसखादितस्ि्भिः स्तोततीयाभिश्ङ्गीय sax त्वा अथानन्तरं या शिरसः lata अध्वयव्यणावश्रोषितासु- Slat दध्यात्‌ प्रथमपर्यायस्य प्रथमविष्टावानन्तरं तया स्तुबौते- त्यथः एवसुन्तरत्रापि योज्यं यदा राजन्य साम्नः पञ्च विश सोमस्य अन्याजिस्िखभिः सोतौयाभिरेकया वा gad स्यात्‌ स्तुतिः; सता न भवेत्‌ अथाद्िन्‌ स्थाने ग्टइपतिनोष्धेषितां पुच्छस्य स्तोतीयाम्प्रत्ये तत्‌ न त्वे केकस्या sara ॥ 8 ॥

अत्मनि ufariag किमथंमित्यत ate |

आत्मन्येव asia ufacala खगख लोकस्य WAI ॥ ५ ॥

तत्तेन उक्तकमेण Walaa waawa अत्मनि मध्य- arava शिरःप्रश्टतीन्यङ्गगानि प्रतिदधति संयोजयति सम्पूर्णाङ्गो fe wa walfa प्रतिधानं are लोकस्य way सम्प्रा भवति ॥५॥

[५. &. 9. तार्डयमडहा बाद्यख | २८१

अथ सव्वं महाव्रतेन स्तुवीरज्ित्युक्तं we निरस्य उद्धतैव शिरःपरजतिकेन waa स्तोत्रेण स्तुवीतेत्यमुं wi दशेयति |

अथो GSS: RIAA Ie चः साम गाये- दित्यङ्गातेव सवंणेङ्धायेत्तदेव WAS Wega ufafcsten ॥ ई ॥

अध्वयीव्यजवेद्‌ाध्यायी मैतावरूणोपि TET wag ध्यायी अनित्यं fe तयोः सामाध्ययनं ततः कथं साम गायेता- fafa ब्ह्यवादिन ats: अथो खलिति पक्लान्तरपरिग्रदे wage तदनन्तरमेव निञितवन्तः उद्गातेव स्व्व॑ण Aq शिरःप्रश्टतिकेन मडाव्रतस्तोल्ने णोज्गायेत्‌ तदेव way खशाखा- त्वेन सम्यगधोतत्वात्‌ खरादिविकल्पाभावेन सम्यक्‌ प्रयुक्तत्वात्‌ तदेव Wid way संपूणं भवति तथा च सतिणोऽपि qeyr- वेव ufafsat भवन्ति ॥ ६ ॥ |

Sahat Wa सुतिप्रकारमाद।

हविद्धोने शिरसा स्तुत्वा WoT, प्रत्यञ्च एय्‌- स्ते दस्तिणोन धिष्णपान्‌ परोत्य पञ्चान्द्रे चा वरूणस्य farang रथन्तरोण पञ्चदशेन स्तुषोर धस्त उद्‌ञ्चः सए सपेयुजेघनेन FST पञ्चादव्राह्यणा-

च्छ सिनो धिष्णास्योपविग्य sea सप्तदशेन स्त॒ बो- ५६

ATR तार्डामद्ा्राद्यण | [५. & ७.]

Lom येनेव MTA पननिःख्ष्योत्तरो णाग्नोधं € AA ~

परोत्य पञ्चाङ्गाहपत्यस्योपविश्य पुच्छेनेकविर्शेन

स्तुबोर थस्ते येनेव faa पुनः म्प्य यथा-

यतनमुपविश्यासन्दोमारद्योङ्गातात्म नोङ्गायति WON

विद्धीने हविद्धौनमरख्डपे उद्गातारः शिरसा स्तुत्वा स- रव्या; समन्वारब्वाः WAY: प्राञ्मखाः सन्त ug हविद्धोना- TRY अपरया दारा इविद्धनान्निष्कूम्य माच्जीलोयादीनां षिष्णपानां दकिणतः परीत्य Gat हारा सद; प्रविश् मैता- वरूणधिष्णगस्य प्रख्ादुपविश्य रथन्तरेण पञ्चदशेन स्वुबोरन्‌ ततस्चद्गातारः SEY: उदङ्मुखाः प्रसपंचुः होतुधिष्णयमप- रेण atquisfefiare पञ्चादुपविश्य seat सप्तदशेन स्तुवौरन्‌ ते पुनयनैव पथा प्रसपंयुः तेनैव पुनन्निःर्ष्य निर्गत्य दचिणेन धिष्णप्रान्‌ परीत्य yaar हारा सदो निगेत्य अपरया दवारा efrgia age पृव्वैया हारा इविद्गौनानिष्कुम्येत्यथेः तत रत्तरेणाम्नोधः अाग्नोघ्रोयं धिष्णंप परोत्य गापत्यख पञ्चादुपविश्य एकविशस्तोमकेन पुच्छेन स्तुबोरन्‌ त उद्भा- तारो येनैव पथा निःसपंयुः सदसो निष्कान्ताः तेने पुनः सदः VEE NI यथायतनसुपविशरेबुः तत उद्गाता अासन्दौमार्य अलनोद्गानं कुर्यत्‌ अवोपविष्ेति पूव्वेकालतामाते WT अत्ययो FEA: ॥ अ |

[५. ६. €] तार्डयाम्ानाद्धु श | LTR

तोद्गाने पल्लीनां बौणाविश्चैषेसपगानं fara |

तं पलोऽपचाटिलाभिङपगायन्त्यात्विज्यमेव त- MAT. कुवन्ति VE QA लोकमयामेति ॥ ट ॥

तसुद्गातारं अपघाटिलाभिर्वींणाविशरेषेङपगायन्ति उप- गानं Fa: तदुपगानं श्रात्विज्यमेव vat: कुर्व्वन्ति यजमानः ae सगं लोकं पराभ्रयानेति बुद्धा, अपघाटिलाश्ब्दस्याथं त- कारो विस्पष्टमेवोक्तवान्‌, पञ्चिमेनोपगातृन्देदे एकका पत्नी काण्डवीणां fratat व्यत्यासं वादयेदुपसुख पिद्ोलावाद्‌- नेन काण्डमयो श्रपघारिला दत्याचक्तत इति, उपसुखं स्थाप- faat मुवमासर्तेन वाद्यमान बोणापघाटिला इत्याचच्त- इति पिद्धोरा बादनदण्डेन ATTATAT काण्डमयो कार्डवौणा दइतरयोरेव अप्रघारिलासंन्नेत्यथंः॥ ट ॥

अस्िन्नहनि स्वेषामपि यजमानानां ग्ट ब्राद्यमणभो- जना थं पाकः Hue इति विधत्ते ।

कुले कुलेऽननन क्रियते तद्यत्पच्छेयुः किमिद कुर्व- न्तोतोमे यजमाना अन्ननत्खन्तोति AT WEN अन्येष्वष्ःसु ग्टहप्रतिप्रधानाः एव सवे ब्राह्मणान्‌ भोज-

यितुमन्नानि कामयन्ते अस्मिन्‌ अनि कुले कुले यजमानानां ze eye ua क्रियते यक्‌ थक्‌ ब्राह्मणान्‌ भोजयितुमन्न

stg ATU ASTATSIY | [५. ६. tt] कन्तेव्यं तत्तव एवं क्रियमाणे यद्यदि श्च्छेयुः प्रेखका जनाः किमिदं कुले कुले कुव्वेन्तीति aed प्रतित्रूचुः इमे यजमाना

अन्नमत्यन्तीति अस्मिन्‌ लोके बह्लमच्रं प्रदाय अमुद्धिन्‌ लोके व्छलमेते भोच्छन्तोति ॥ २. ।

अथेतत्प्रशंसति |

यो वे दौचितानां पापं atwafa ठतोयमेषा८स पाप्मनोहरत्यन्नादस्ततोयं पिपोलिकास्तु तोयं ॥१०॥

यः खल्‌ दीचितानां दीच्चणीयेषु संस्कातानां पापमश्एभं

कोन्तयति सपुरुषः एषां पापस्य ठतौयमंशं हरति, यो दीचिता-

नामन्नमत्ति सोऽन्रादस्तृतौयमशं इरति, अाज्येष्वन्नेष च ब्धघ

सत्सु बह: पिपौलिकास्ङच्षणार्थमा गच्छन्ति तास्ततीयमंशं

पापं हरन्ति, अरत खाज्यादिषु पिपोलिकाप्रतने दोषशंका न “8 कयल्यथेः ll ro il

afcate: Tyar ता way प्रशंसति ।

परिमद्धिश्चरन्ति त्वक्च वा एतज्ञोम च महा- ATS यत्‌ परिमादस्चञ्चेव AHA च महाव्रतखा- WTA ॥ ११॥

याः qaqa: परिमादस्तामडाव्रतस्य त्वक्लोमस्थानौ- यासतस्ता Wg प्राप्य अ्रवर्न्धते खयमपि त्वचं लोमचलभन्त

[५. £. १४.] तार्डामहाबाद्मणं | ९८५

इत्यथः, यदेतान्‌ इ वै पुरुषो देवेभ्यः करोति avery देवाः कुव्बन्तौति Was ॥ १९ ॥

अथ वोणाविशेषस्य वादनं विधत्ते |

वाणं वितन्वन््न्तो वे वाणेाऽन्ता महा्रतमन्ते- नेव तदन्तमभिंवादयन्ति ॥ १२॥

वाणं महावोणान्तं वितन्वन्ति तं atfa: संयोज्य ate- यन्तीत्यथः, वाणो वीणानामन्तः परमः Were, वाणः खल्‌ सव्बषां वाद्य विशेषा णां अन्तोऽवसानभतः मडहात्रतमङ्कामन्तः तन्तेनान्तेने वान्तमभिलच्छ वादयन्ति । ९२ ॥

तस्य वणस amar विधाय प्रशंसति |

शततन्ल्ोको भवति शताय॒ परुषः शतवीव्यः ॥ १३॥

सवंमायुयन्तोति शेषः wal निगदसिन्नः ॥ ५३ ॥ वाणस्योज्ञेखनं विधाय प्रशसति |

तमद्जिखेत्माणाय त्वापानाय त्वा व्यानाय त्वेति माणापानव्यानानेव तद्‌ाप्तावरन्धते ॥ ९8 ॥

प्राणाय त्वेल्यादिना मत्रेण भ्रौद्म्बव्धाः शाखया वाणसुप-

ag ATUASTAT HLT i (५. ७. १. लिखति Fata त्वां प्राणाद्यथमुल्लिखामीति aaa: तत्तेन प्राणादोनि चाद्ला प्राप्य निर्न्धते इति ॥ १४॥

अथ यजमानप्रे्यास्त्रियः veRal धारयन्लो नयेयुरिति विधत्ते |

परिकुभ्भिन्यो माज्जीलोयं यन्तोदं मधिदम्म- fafa सघोप्रा णेव तद्यो भृत्वा सह स्वगं लोकं यन्ति ॥ १५ ॥

दरदं मध्विदं मध्विति मन्त्रं शंसन्तः पुनः; पुनरगायन्त्यः कुभ्बिन्योदास्यः माच्जोलोयं firuiz परियन्ति परितो त्यन्ती- त्यथः AAA एवं सशब्दं परिवन्तं मानेन यजमानाः सघोषा एव सन्तः वय; पक्चिणा इवान्तरिलगा भूत्वा स संघशः स्वगे लोकं म्राभ्रुवन्ति देहावसान इत्यर्थः ॥ ९५ ॥ दति agree ये पञ्चमाध्यायस्य

षष्ठः खण्डः |

कक क

अय Gye: शण्डः |

ca गवामयनसख्योपान्ब्रम्षिंशरेणोक्तं तथा Y= स्तिन्‌ पल- स्या भिश्विकेष्वह'सु खरसामसु च अन्वहं एकमेव ब्रह्मसामा- ` भवन्ते तोतीया त्वन्या अन्या, उन्तरस्छिन्‌ पच्चसि ब्रह्मसाम-

[५. ७. २.] वाणडालहानाद्यणं + ८७

लोत्रीया एका wa इन्दक्रतुन्र भरेति सामनि qad अन्यदन्यदिति च wag गवामयनख साधारणयेनोक्तं, अथ तख्छिन्‌ प्रते गवामयने CAAT: सु आर्भवे पवमाने'खनुष्टपसु गोरीवित साम काव्यमिति बिधित्‌सुरादइ।

देवा वे वाचं व्यभजन्त तस्या यो रसोऽत्यरिच्यत तङ्गोरीवितमभवदनष्टममन परिस्लवते वागनुष््वा-

चो रसोगोरोवितं॥ १॥

देवा; खलु पुरा वाचं ङन्दोरूपां व्यभजन्त गायतो प्रात- सवने way वसुभ्यो व्यभजन्त वि्टभं माध्यन्दिनि सवने इन्द्राय VEU व्यभजन्त जागतं टतोयसवने विश्वेभ्यो देवेभ्य अादि- त्येभ्यो व्यभजन्त एवं विभज्यमानायास्स्या वाचः यो रसः सारोऽत्यरिच्यत तद्भौरीवितन्नाम सामाभवत्‌ तच्च अतुष्टभमनु- ag परिञ्चवते सञ्चरति कुतएतत्‌ यदिदमनुष्टपु छन्दः सा वाक गोरोवितं च वाचो रसः अतो अनुटप्डन्दस्का मेवे अधा- रतया warfa ॥ ९॥

एवं विशिष्कन्दस्येतत्घाम विधाय प्रशंसति

यङ्गोरोषितेनान्वड ys स्त॒वते वाच्यव तदाचा रस- Sata ॥ २॥

अभिप्र गोपतिं गिरेत्यस्थां योनाबृत्मन्र' साम गोरी वितं

शद वाख्डामदहाब्राद्मण | [५. ७. ५.]

तच्चानुष्टुममते एवमृहेनासुष्टुमे TA गेयेन तेन साम्ना अन्वहं गवामयने अइन्यष्डनि GaAs wa पवमाने स्तुवते इति यत्‌ तत्तेन वाच्येव वाचा रसं सारः दधति निद्धति॥२॥

एतदेदनं प्रशसति। रसवह्ाचा वदति य णवं वदेति ॥ ३॥

एवमथं योवेद जानाति सर वाचा रसवत्‌ रसयुक्तमेव वदति वचनस्य सारवक्छवेन UTA वाग्‌भवतीत्यथ, ॥ ३ ।

अस्मिन्‌ साग्नि विद्यमानं किच्चिदनूद्य प्रशंसति |

द्यदासम्भवति खग वा एतो लोकखयावसान- देशो पुर्वे णेव परध्वमहः सटःस्थापयन्युत्तरोणोत्तरम- हरभ्यतिवदन्ति ॥ ४ ॥

दाबदासादत्‌ चेपावद्डिन्‌ aft भवत दति दरुमदासं उत्‌. चेपोनाम दीषेवि्रोषः एतावल्चेपौ खगस्य लोकस्यावसानदेभौ पारदर्भिनौ तत्र पूवेलेवोदासेन Us वत्तंमानमहः संस्थापयन्ति उन्तरेणोदटासेन रखन्तरमागाम्यष्हः अभि उद्दिश्य अतिवद्न्ति दूद्‌महरतोत्य प्रतिपादयन्ति । ४॥

मोरौवितसामगताबुदासाव पजोव्य प्रशस्य तद्यतिरेके वाधोपन्यासेन प्रशंसति |

[५. 9. ३] | ताखडयामहा जां | ata

एतद यन्नख श्वस्तनं यद्गौरीवितं यद्गोरीवितम- ACACIA अप्रजसः स्यः ॥ ५ ॥

यङ्गोरौवितं साम एतत्‌ खल्‌ यज्ञस्य यन्न सम्बन्धि श्वस्तनं श; परस्िन्‌ दिने भवं पूवापरयोरङ्रोः सन्धायकभित्यथे;, यद्यदि तद्गोरौवितमनुजेचुः परित्यजेयुः तदा सतिणोऽखसतनाः उत्तरकाले Tatty wae प्रजारष्डिताः स्य॒मेवेबुः अतोऽन्वष्डं कन्तेव्यभित्यथः ॥ ५ ॥

प्रकारान्तरेण WWeata |

सं वा अन्यो यन्नस्ति्ठत टूत्याव्वीगेव न सन्ति छत दूति यत्‌ गोरीबितमन्वहं भवति वाचमेव तत्न: प्रयुक्ते ॥ ई ॥

अन्यो वाग्र्ितो यज्ञः सन्तिष्ठते a परिसमाश्नएव भव- तौति बह्मवादिन अडः तथा अन्येषु सन्ति्ठमानेष्वपि वागेव न सन्तिष्ठत इत्याहः यस्मादेवं तस््माद़ौरौवितं वाचः खरा- त्मकं सामान्वं भवति तन्तेन संस्थितां वाचमेव ga: WEA श्वरनाभावाय गोरौवितं साम प्रल्मवु्टप्सु कतव्य मित्युक्तं मवति अरत एतत्‌ Wad अनौ सुत्वा was. मभ्यव्तिष्व-

षः सु कर्तव्यमिति जायते । ६ ॥ 29

Rae ` ताख्डामहाब्राद्धुख | [५. ७. द.]

अथ सुन्ञानाख्यं waa काग्वमिति fafuqqee निधनं विदधाति |

सखवणिधनसन्वह्ं मवति ॥ 9 ॥

सोमः पुनान ऊभ्डरिणेत्यस्वां aaa सुज्ञानं तस्योपे- ति निषनं तस्य स्थाने खरिति निधनं कर््तव्यमित्यथेः तथा च gaan उपास्थानेव्वन्यानि निधनानि सखरानादेशे तथा स्वराशि स्युरिति प्रत्य खरसकाशात्ते देवोदाससुन्नानयो- खखेति isi

अयेतत्‌ प्रशंसति |

Saad वा एतेऽग्यारोहन्ति ये खणिधनमप-

A ~ € ~

यन्ति सख वे सलिणः qaaquaafearsa एनान्द- वक्ते चमम्या रोयेदिति नवे Sawa अ्रासोन ae fdaranfa. यत्‌ खर्णिंधनमन्वहं भवति नेव का- SIA ATH न्ति ॥ ८ ॥

ये खरणिंधनसुपयन्ति उपगच्छन्ति प्रयुक्त इत्यथः रखते zaqa देवानां स्थानं खगं शब्द्‌ बाच्यमे वाभ्यारोषहन्ति अपि चय उङ्गातादि एतान्‌ यजमानान्‌ Vad ख शिषनेनाभ्या-

सोयत इति हेतौ Wa: कारणात्‌ स एव Vaal यजमानान्‌ सतरसुपनयेत्‌ फलप्रदान शब्द TAG प्रापयेदित्याड्:

[५. ७. to] तारडामहहाब्राह्मण | २९१

ब्रह्मवादिनः किञ्चन वे खल्‌ Vata देवानां खाने areata: पुरुषः अगत्तिमार्ति कदाचिदपि तस्यान्तिने भवतीत्यथेः एवं सति यत्‌ खर्णिधनमन्वहमनुष्ितं भवति तेन काञ्चनात्ति काममपि feat नैवादन्तिन प्राभ्रुवन्ति॥ ट ॥

ufaa खणिंधने किश्चिदोषमाशद्भय परिहरति |

च्यवन्ते वा Casa लोकादित्याडये खणि- धनम्‌पयन्तोति यद चा Ben यन्त्यस्मिज्ञाके प्रति- तिष्टन्ति यदेकारोऽन्तरित्ते यत्सान्नामुश्मिन्‌ सवप लोकेषु प्रतितिष्ठन्ति खणिधनेन व्टवानाः ॥९॥

अन्वद्धं स्वरपि धनसुपयन्तः सद्यएवेते ख गः गच्छ न्ति चतो- ऽस््राज्ञोकात॒ च्यवन्त wats, ब्रह्मवादिनस्तस्यायं परिहारः यहचा Malay खरूपं यन्ति खरखिधनमुपगच्छन्ति wis fe खणिधनं daa तेनाद्िन लोके प्रतितिष्ठन्ति ऋगातको fe भूर्लोकः एषवरिति यदेकारस्ततर विद्यते तेनान्तरिच्चलोके प्रतितिष्ठन्ति यत्‌ साम्ना खिधनसुपयन्ति तेनानुख्िन्‌ खगे प्रतितिष्टन्ति एवं च सखणिधनेन तुष्टवानाः स्तुवन्तः सतिः सर्वेष लोकेषु प्रतिष्ठिता भवन्ति । २.॥

अथय सुज्ञानं विधत्ते।

सुज्ञानं भवति ॥ १० ॥ स्पष्टोऽथे; ॥ १०॥ oo

२९६ MUASTAT TY | [५. = tJ

सोमः पुनान इत्यस्यां Sara साम शोभनन्ञानदेतुत्वात्‌ VATA एतदेव अराख्याष्िकासुखेन vex सलिणामपि अनेन Vat शोभनन्ञानप्रा्धिभेवतीत्याड |

देवा बे खगे लोकं यन्तो ज्ञानादविभयुस्त एतत्‌ सुन्ञानमपश्यधस्तेन न्नालमगच्छन्यत्‌ FAAS मवति ज्ञाचमेव गच्छन्ति ॥ ११॥ देवाः पुरा सगे लोकं गच्छन्तः श्ङ्मानाः अन्ञाना- दविमचुः भीता असन्‌ तदेतत्सुज्ञानं साम च्या प्राचुक्नत Was AAA Wa संज्ञानमगच्छन्‌ म्राप्नाः तथा सति इद्‌ा- नीमपि wa wae सुज्ञानं क्रियत इति यत्‌ तेन ज्ञातं ज्ञान- मेव गच्छन्ति Wa यजमानाः ॥ १९ | इवि ताण्डामहाजाद्मणे पञ्चमाध्थायख्य सप्रमः खशः |

अथ अष्टमः खण्डः |

अथ श्यावावज्िषडवखेते दे aan अन्वहं भवेतामिति विधितृसुरा्ड)

ये वे वाचमन्नमादयन्त्यन््ञाद्‌ाभवन्ति ये वित- मेयन्ति CAAA ॥ १॥

[५. ८. ३. तायन्‌ ब छख | ९.१

ये खलु पुरुषाः वाचमन्नमादयन्ति वागन्नमन्ितां प्रु Sa इत्यथे, ते अन्नादा अन्रस्यान्तारो भवन्ति ये वाचम्बित- safer निरभिलाषां qafa wate न कुव्बेन्तौत्यथेः ते Sart aqufeaa पुरुषा अस्तिग्धा भवन्ति।॥९॥

faq यह्वाचोऽन्नन्तदशयति ।

गोरी षित श्यावाश्वन्तरहव एतानि बै सामानि वाचोऽन्नमेतेषां awed यदेतानि न च्यवन्ते वाच मेव तदन्नमादयन्ति तेन सब्ेऽन््रादा भवन्ति | २॥

vai विद्ितस्यापि गौरीषितस्य पुनः सम्पादनं एतत्‌- स्तुत्यथं इतरे एवाम्राप्तत्वात्‌ विधिल्िते एतानि सामानि alfa वाचो ऋगालिकाया अन्नं वागच्षराभिव्यक्तिदारा GAIA तथा एषाञ्च साम्नां ऋगाल्मिका awa साधारणत्वेन तावदुपकारकं एवभ्परस्परोपकारकत्वात्‌ साम्नां वाचच्चान्नुत्वं एवं सति एतानि सामानि अन्वह न च्यवन्तेन गच्छन्ति HAE प्रयुज्यन्त एवेति यत्‌ तत्तेन वाचमेवादयन्ति सान्नं प्रयोक्तारः तेन wa सतिणोऽच्रादा भवन्ति ॥ २॥

अयेतानि प्रकारान्तरेण प्रशंसति |

अभिक्रान्तापक्रान्तानि भवन्यभिक्रान्तापन्रान्तं वे वाचोद्परं॥३॥

२९.8 ताख्डयमहा माद्र | [५. =. ५.1

अभिक्रान्तमारोः अप्रक्रान्तमवरोदः तदुमयमेतेषु सामसु भवति किमतो भवतोति उच्यते लोके भद्रां वाचं पुरुषा अभि- क्रामन्ति तद्विपय्येयां वाचं पुरुषाः अपक्रामन्ति अतो अभि- क्रान्तापक्रान्ता एव॒ अभिक्रान्तापक्रान्तान्येवेतानि सामानि वाचो खूपमनुरूपरं भवति ॥ ३॥

अथ माध्यन्दिनि पवमाने टद्डतोष्वन्वद्धं अवः काय्य दूति विधत्ते ।

स्वोऽन्वहं भवति ॥ ४ ॥

पुनान; सोमधारयेत्यस्थां योनाबुत्मन्नं साम अवः तत्‌ रतिदिवसं कत्तव्यमित्यथेः ॥ ४।

तदेतत्‌ लोकिकश्चवसाम्येन सोति ।

aag a Ud Welfea ये संवत्स॒रमपयन्ति यो वा Baa: was Walia ae aa Seta यत्‌ Fat मवति GAS लोकसय TAT WYN

ये संवत्स॒रं संवत्छ॒रसाध्य गवामयनसुपयन्ति एते समुद मेव प्रस्तान्ति ated समुटूवदस्य सत्रस्यातिगाम्भीग्योत्‌ यः खल Gea उडपरदहितः सन्‌ समुदरमवगाते स ततः समुद्रान्नोदेति नोद्गच्छति निमग्न एव भवति यस्तु जवात्‌ समुद्र भ्रस्ताति स्तु ततः सक्ाशादुदेष्छेव एवं सति ससुद्रकल्पे

[y. a. ८.] ATUWBASTATHTT | २९६५ संवत्छरसत्रे अन्वहं श्वो भवतौति यत्‌ तेन वेन संवत्सरा ख्यं सचन्तोत्वा खगं लोकस्य सम्प्राप्ते यजमाना भवन्ति ॥ ५॥

अतत्यत्रिधनमन्‌द्य प्रशसखति।

अतिविश्वानि दुरिता तरमेति staat ged Sea तदेतेन तरन्ति ॥ ६ ॥

अस्य साम्नो निधनं अतिविश्वानि दुरिता तरेमेति, अद्ित्रिधने विश्वानि दुरितानि अतितरेमेत्याशासनं हश्यते एषां सचिशां aged यथाशास्त्रं स्तुतं यच्च TUM अयथा- Tei सवनं छतं एतेनातितरणप्राथेनेन तदुभयन्तरन्ति ॥ ९ ॥

अथाभिङ्वषडडस्य प्रथमेऽहनि भरनुष्टप्स्लो कोनिषनासख्यं साम कर्तव्यमिति विधत्ते |

रोको निधनः षडडमखे भवति ॥ 9 ॥

तसु अभिप्रगायत अजामि रक्ते अव्यत इत्येतस्यां योना- बुत्मन् साम ्ओकोनिधनं aa fe ata दूति निधनं हश्यते तत्‌ साम षड्स्य सुखे weve प्रमुखे प्रथमेऽइनि कायं ॥ ॐ ॥

तदेतत्‌ स्तौति ।

परांवा Ud परावतं गच्छन्ति ये षडडयान्तं

२९६ ताख्डामहाबाद्य | [५. ८. &]

गच्छन्ति यदोकोनिधनए WSEAS भवति wate ॥ टः ॥

ये सतिणः षडहस्य अन्तं गच्छन्ति प्रथममइरारभ्य यावत्‌ षष्ठमस्तावत्‌ प्रययन्तचचे रन्तर््यणाजुतिष्टन्ति ते पराम्परावतं अतिदूर गच्छन्ति अतिदूरं fe गच्छतां मागेज्नानमपे- fad यत्‌ षडडइसुखे aia निधनं मवति तत्‌ यन्नख प्रज्ञात्यै भवति ॥ = ॥

कथमोको निधनेन प्रन्नातिभेवति तत्राह |

यदा वे पुरुषः सखमोक आगच्छति स्वं तदहि प्रजानाति waaay दिवा भवति ॥ <€ ॥

यदा वै खल पुरुषः स्वं खकीयं Get ee खानमा- गच्छति प्रा्नोति afe afar काले wa प्रजानाति खग्टह- प्राप्तेः wai समाधिक्येन किचचिन्न ज्ञायते wental सत्यां सम- पनोदे सति ज्ञानवान्‌ भवतीत्यधेः wee विद्यमानं वस्तु wat ग्टद्प्राप्ताय feat fea प्रकाशाय मवति प्रज्ञातं भवतीत्यर्थः अत wat निधनेन ag प्रज्ञातिब्ृक्तेत्यथैः ॥ २ ॥ इति तार्डयमद्ाब्रादह्मणे पञ्च माध्थायद्य

अहम GWT: |

[ ९७ |

पथ नवमः खण्डः |

क्त गवामयनं ख्य तस्य दौच्ाकालमाह।

एकाष्टकायां दोन्तेरन्‌ |} १॥

माचलष्णा्टमो एकाष्टका sa fe अपस्तम्नेन माष्याः away! उपरि षडषटका तखामषटमी ज्येष्ठा या सम्पद्यते तामेकाश्टकेत्याचत्तत इति।॥९॥.

थ तसखामेकाष्टकायां संबत्‌सरसत्राय दौक्लेरन्‌ |

एषा वै data wal यदेका्टकेतखां वा गता Ufa वसति साक्तादेव तत्‌ संवत्छरमारग्य aaa WR

यत्‌ या दयमेकाष्टका एषा खल्‌ सवत्घ॒रस्य प्रजापत्यात्म- कस्य पल्ली स्त्री तथा सति एकस्यामेवेकाटकायां एता राबिं अत्यन्तसंयोगे ददितीया वसति संवत्धरात्मकः प्रजापतिः wa लोके wat समीपे fe पतीरात्ो वसूति एवं चेका्टकायां दौचमाणाः Waa प्रत्यक्षमेव संवत्सरं प्रजापत्यात्मकं रभ्य गोत्वा Straw | २॥

अस्मिन्‌ पत्ते एको दोषः खादित्या् ।

तख सानिय्यौ यदपोऽनभिनन्द न्तोऽम्बवयन्ति ॥३॥

a

२९८ TUBA ETAT । [५. ९. ५.1

तस्यै काट्कायां दीचितस्य सानियी दोषः अनभिनन्दन्तः म्रीतिहरित, सन्तः अपोऽभ्यवयन्तीति यदेकाष्टकायां दीक माणानां शिशिर wae: स्यात्‌ तदा अपः quchafe: भरोषितत्वं न अल्पौयस्वात्‌ तद्दिषयाभिलञाषटूडिता एवावब्छथं गच्छन्ति योयमभिनन्द्नाभावः सोऽस्मिन्‌ प्ये दोष इत्यथे; ॥३॥

अपरोऽप्ययं दोषः खादित्याह |

विच्छिन्नः वा एते संबत्छरय्याभिटरौच्तन्ते य- एकाष्टकायां दो चन्तेऽन्लनरामानातू भवते ॥ 8 ॥

wary त्रिच्छिन्नं विच्छेठमभिसमुखीलत्दैते ere यर्काङ्कायां aa दी चिना: कुवन्ति कुत एतत्‌ Say मधुच माधव वासन्तिकाटतु इत्यादाविव अवापि ऋतुष्- ब्देन मासएवोच्ते यावेतौ माषफार्गुनौ मासौ तुशब्द वाच्यौ एतावन्तनामानौ शिशिरकुः संबत्छरान्त दति ॥ ४ ॥

तौ मासावन्तशन्द्‌ वाच्यौ तयोरहं CIE समाप्यते तथा चेवाख्िन्‌ संवत्परे Pare: अपरस्मिन्‌ यजत इत्यत अष ।

असं ब्रा एते संबत्सरस्याभि टोचन्ते येऽन्तनामा- नात्‌ अभनिदोत्नन्ते ॥ ५ ॥

ये अन्तनामानौ अन्तशब्द्वाच्यौ wa मासावभिलच्य दरौचक्ते एते draqugia डि अनत्तसेवाभिलच्छ दन्ते ॥५॥

[५. ९. €] ार्खामहहात्रा कषु । ९९९ एवं दौषग्रसत्वाद्यं WA न काव्ये Tas । तस्म्माटेका्टकायानर Stasi ॥ ६ ॥

THA पूर्वोक्ता दोषा; प्रसज्येरन्‌ तस््मदेकारकायान्न दोच्यं Stara न कायें ॥ ६ । एवं प्रथमप्चं निन्दित्वा पत्तुान्तरमाद्ठ। फाल्गुने SATA ७ ॥ afaa मासे फल्गुनौ पौणेमासी सज्यते स areas:

af tat काय्य fo i तदेतद्ूणकथनेन प्रशंसति । मुखं वा एतत्‌ संवत्सरस्य यत्‌ फाल्गुनो मुखत-

एव तत्‌ संबत्स॒रमारभ्य दोत्तन्ते॥ ट ॥ यत्‌ फार्गुनो मास एतत्‌ TITY मुखं यदुत्तरे फाल्‌-

गुनो मुखतएव तत्‌ संवत्परस्याग्निमाधायेति एतदुक्तं भवति यदा फरगुनी THATS रन्तरफत्यनीयुक्ता तदा फादगुन-

मासः संवत्छुरस्यादिभेवतीति तन्तथा संति मुखत एव प्रथमत एव सवत्यरमारभ्योपक्रम्य Sta i ट |

अस्थन्‌ परसि दोषो विद्यत इत्याह |

तख सानिय्यां यत्छन््ेषे विषुवान्‌ सम्मद्य ते ॥९॥

Ree ATEASTAT EY | ५. €. tt.]

तस्य फारगुने दौचणस्य सानियौदोषः यत्‌ संमेषे सेष- संयुक्तं wa विषवन मध्यमः सम्पद्यते अ्रादित्यस्तुतो fe विघवान्‌ तस्य मेषेरन्तद्धीनं सम्भाव्यते इति यत्‌ सर दोषः स्यादित्यथेः ॥ ६. ॥

afe सब्वेदोषविनि्ुक्तो दीक्षायाः कालः क इत्याश- SITs |

चिच्ापुणेमासे SATA ॥ १०॥

चितराुक्तः पौणेमासः चितापूणम7सः afea दीचेरन्‌ ॥ १५० ॥

तदेतत्‌ सलोति।

चच्लुबौ एतत्‌ agra यचि पृखेमासो मृख- तो वे चन्तुर्मुखत एव तत्‌ संवत्सरमारग्य ae तख न निग्योस्ि ॥ ११॥

चिचापृणेमास इति यत्‌ एतत्‌ WAT! Tea जाय- मानस्य fe प्रथमं समुखच्ञायते तत्रापि qwata प्रथममाि- भेवति अ्रतसलत्‌सादृश्यादस्य चक्तषः उक्तक्रमेण मुखतो सुखप्रदेशएव wa: wat शुखतणएव तत्‌ संबत्स॒रमारभ्य ग्टहोत्वा dam यः फालानरुणजक्तः सोऽप्यत्र विद्यत इत्युक्तं मवति तस्य न नि्व्यौस्ि कश्चिदपि दोषो न विद्यते। ay ॥

[५. €. 8.) . ताख्डयामदहा ब्राह्म | Rot

<a fratutdaret दीचितव्यमित्यक्तं wa afeta मासे शक्तकादश्यां दौचितव्य fears |

चतुरहे पुरस्तात्‌ पोणोमाय्या SATAN १२॥ चैत्याः पौणं मास्य पुरसलाच्तुरडे चतुणा मद्धां समा- इारखतुरहस्तस्सिज्विद्यमाने गवामयनस्य SAT BAT ॥९२॥

एवं दोच्षणस्य-गुणमादइ

तेषामेकाष्टकायां AA सम्पद्यते तेनेकाष्टकान् संवट्‌ कुवेन्ति॥ १२॥

want सतराण्णां दादश दील्ला भवन्तितत एकादशी- प्रति द्वादशसु गतासु रातिषु तरयोदशीरातिरश्मौ खात्‌ एकाष्टका च बह्लाषटमौति अस्यामेकाष्टकेत्युपचारः तखाः क्रयः सम्यद्यते प्रथमे दयपसजने राजक्रयस्तस्डिन्‌ दिने प्रातः. काले प्रायणीयाद्या यन्ञावयवाः प्रक्रम्यन्ते तेन प्रक्रमेण एका- Val न सं वट. कुव्नन्ति क्रियाजुपयोगेन व्ययं न ae fer तएव एकाषटकाप्रारम्भकतो TUT परचेऽन्तभेवति इत्यथः ॥६३॥

न्येऽपि gut अद्छिन प्ते सन्तोत्याह |

तेषां wand सुत्या सम्पद्यते Fars मासाः सन्तिहमाना यन्ति पुबेषन्न उत्तिष्ठन्ति atafasa:

१०२ तार्डामडहाब्राह्मणं | [५. te. १५ पशव अषधयोऽन्‌त्तिष्ठन्ति तान्कल्याशो वागभि- वद्त्यरातसुरिमे सचिण दूति ते रामर वन्ति ॥१8४॥

तेषामेकादश्ां दौचमाणानां सुत्या सोमयागः Trey सम्पद्यते सजाणां स्वेषां द्वादशोपसदः ततारटमीप्रभ्ति इादशसु गतासु त्रयोदशो शक्लपच्चपञ्चमो तखा प्रथमोऽति- रात इति wat सुत्या प्रारभ्यत इत्यथै; विंशता लिता ऽडोभिम््रसिषु सन्तिष्ठमानेष yard एव सव्येमासा; सन्तिष्ठ- माना यन्ति वन्लन्ते एवं MEME Mae गतेषु पूव्वेपक्च एव सतादुत्तिष्ठन्ति ताजुत्तिष्ठतः सताईयारनं gem यजमाना- नशु पञ्चात्‌ पशव अओषधयसख्ोत्ति्ठन्ति se Uefa तान्य- जमानान्‌ कल्याणो शोभना वाक्‌ यशस्करो वाक्‌ बदति किमिति इमे सतिो यजमानाः अरात्सुः सखा अभवन्िति तदनन्तरन्ते सुतिणो राभ्न वन्ति Teg भवन्ति॥ १४ s

दति तार्डामहाबद्धा पञ्चमाध्यायस्य नवमः ख णड: |

अथय दशनः खण्डः |

Smt गवामयनस्य दौच्ताकालः अथ तद्खिन्ेव गवामयने विकल्पेन मासि माख्छे कमङर्त्‌र्जेद्ुरिति विधाना |

[५. ९. &J तार्डामद्धा बाह्यं | ३०१ आवा Ca संबत्शर प्याययन्ति य उत्‌ख्जन्ति ॥१॥ ये अ्ान्यत्‌खजन्ति एते सं बत्छरमाप्याययन्ति facats

fe देशो रसादिभिरायत्तो भवति एवभेव संबत्सरमध्ये

एवमनुशिष्टः संवत्छरेपि तदन्तभेवति ततः केषाच्िदङ्ा- gag a वत्छरद्धिट्र वत्वे नाप्यायितो भवति ॥ ९॥

अनुत्गे वधमा ।

यथा & हति ध्मात एब संबत्छरोऽ नुत्ख्षटोय- न्ोत्र्जेयर महेन WAAR: स्युः ॥ २॥

यथा waa हतिराध्मातः fagufeaa वादुना पूरितः ए त्मा GIT . संवत्स॒रोऽप्ाप्मातो भवति एवं faa यद्यङहानि नोल्सुजेचः Weta भ्राभ्मानरतेन उद्‌ [वन्तौ ख्येन रोगेण प्रमाञुकाः म्नरणशोलाः स्य भवेयुः ufaw: अतोट्हर्त्सगः RAT दूत्यथेः Hai

तथा भ्रकाराल्तरेणेतत्‌ प्रशंसति ।

प्राणो वे Wage उदाना मासा यदुत्ख्जन्ति प्राण एवोद्‌नान्दघति यो दोलितः प्रमोयते यां संवत्सरान्‌ त्र्ष्टसख शवसा तख्टच्छति ॥ रे ॥

देदधारकः मगणणएव da उदानाः ऊद्ंगसनादि-

Ro 8 ताण्डामहाा दां 1 [५. to. ५.]

प्ररत्तिडेतवः तख saa: उदाना मास; एवं सिते मासे अदानि ageaafa तेन उद्‌ानान्‌ fafaata प्राणाएव दधति धारयन्ति अवुत्छगें तु ऊद्गमनेन शसिमिलयभा- वात्प्राणसकाशादुदाना निगताःस्यः अपिच अशोभिरतुत्‌- SUSE संवत्॒रस्य या शुक्‌ शोकः सा तखूच्छति प्राप्रोति यो दीचितः wana प्रमीयते भ्नियते तस्मादद्भासुत्धज्जेनं काय्वे- मित्युक्तं भवति ॥३॥

अथ किं SLR Gk ज्य sa किल्चिदनुत्‌ङ्ज्यमिति जिन्नासायां ब्रह्मवादिनां विचार दश्ंयति। तदाहर्‌त्ख्ज्या २न््ोत्र्ज्या ३ मिति ॥ 8 ॥

aaa गवामयनविषये ब्रह्मवादिन are: किमिति किं जत्‌च्महर्त्‌ ज्यं SATE: किञ्चिदेवोल्षुज्य AVY नोत्‌- र्ज्यमिति खुत्यन्तरे तु पचहयदशंनाद्रद्यवादिनां विचारः विचाब्धमाणानामिति तिः ॥ ४॥

तत्र न सव्व सुत्बुज्यं अपितु किच्चिदेवोत्‌र्ज्यमिति पच- HARI |

यद्युत्बुजेयरुक्यान्युत्स जेय स्ते age तदनत्‌- SE ॥ ५ ॥

यद्य डान्युत्ृजेयुः यदीति व चनादयमुत्सगैपच्ो वैकल्पिक -

[५. १०. ७.1 ताखड्यमहाब्राद्धयणं | १०४

इति गम्यते तश्िन्‌ पच्चे उक्थसंस्थेष्वहःसु उक्‌थान्य- ग्नि्टोमसाग्नः पराणि सोत्ाणि शस्त्राणि Tae तदेवा उतृषटषटमग्निटोमसान्नः परस्य प्रयोगख परित्या- गात्‌ sqee भवति तत्मव्येन्त्यानुष्ठानात्‌ wader” भवति॥५॥

अथाद्िन्‌ wa प्रकारान्तरेणोत्सञ्जंनानुत्धञ्नने दशं- यति |

अथो खल्ाङरे कलिकं Wades सा्तादुत्‌- खट मम्य॒त्घु खन्ति ॥ ६ ॥ अथो खल्िति पच्चान्तरपरिग्रहे अडरुत्सगेपच्चे एकतिक- मेव स्तोमं aa squeals frosts स्तोत्रष्वेकं व Meal येष्वा भवेषु च fre इत्यथैः तत्तव arenes खीयस्य सोम- wat: विषमेष wag एकव स्ोत्ीया सात्‌ way च- तख: इत्यथः कुतरत्यत्‌ख््टं सोममभित्यज्यमभ्युत्‌ wafer सवनादुपरि सुन्वन्ति अभिषवं कुर्वबन्तोत्यथः एवं लोममात- स्थो व्यञ्जना दन्येषां स्तुतशस्त्राणां SYRRMATY तदडरत्‌ खट aqqeeg भवति॥६॥

अय प्तान्तरविधित्छयेमं प्तं दूषयति ।

fagl वा एतेषा८ सवत्र दूत्याङय्यं साम- स॒ तख्जन्तोति ॥७॥

१९

१६ तारड्यामष्हा ब्राह्मण्य | [५. to &]

ये sa प्रकारान्तरेण सोमसुतदटजन्ति एतेषां संवत्सरः संवत्धरसाध्योयागः fagt वे छिज्ावयव एव मवतीति ब्रह्मवादिनः ws; wa ्रदहरेवोत्‌र्ज्यभिति अयमेव पचः ादरणोयः॥ © ॥

अस्मिन ua दिटर्‌पिधानाय कत्तव्य सम्यणग्रयोगमा ।

पशुमालभन्ते स्ताममेव तदालभन्ते Waifs परशः ॥ ८ |

यद्‌हरुत्‌खष्ट कामयन्ते ATE: warty पश्एुमेवा- लभन्ते ततन Matava सोमग्रहणं शस्त्रादीनामन्ये-

चघामणुपलक्तणाथं स्तोमे fe wy: पशुवत्‌ देवताप्रीतिकरत्वात्‌ अतः पश्बनुष्ठानेनेव स्तोमदिकं सव्वं मनुटत्तं भवतौत्यथेः ॥ ट ॥

दथ afqaefa प्रातःसवनयोगमाष |

W SABE. स्म दूति वत््ानपाकुवेन्ति प्रातः पशमालभन्तं तख वप्रया प्रचरन्ति ततस्यवनोये- AIGA तत आम्नेयेनाष्टाकपालेन ततो- दप्रेन्दरण ततश्चरूणा वैश्वदेवेन तत्मातःसबनधः सन्तिष्ठते ॥ < ॥ |

ष्वः परे द॒ रद्ध; उत्‌ ख्‌ टाः ष्म; अह सत्सज्जनं करिव्याम दूति न्दोष्ायें बुध्वा पूव्यस्िन्ेवाहनि वत्छानपाकुव्न्ति साय माल-

[५. १०. to.] तार्डामहा बम | Rog

भ्यः TRH sree: | इति खजेयुः लुम ब्ब चने ख्पमेतत्‌ अनेन विहितस्य बत्घापाकरणस्य दोडाथत्वात्‌ सायं gear तत्पमयोदधि कुब्बेन्ति इत्यक्त भवति ततः प्रातःकाले उत्‌ ्षटव्यस्या्लोयः सवनोयः प्ुस्मालभन्ते भ्रालम्भनस्य या गाथेत्वादालम्भरनादीन्‌ संस्कारान्‌ कुुरित्यथ॑ः awe पशोव्वैपया UIA ततः सवनोयेनाष्टाकपालेन BE कपालेष THAT पुरोडाशेन प्रचरन्ति ततो अन्येनाग्नेयेनाग्निेवले- नाष्टाकप्रालेन AT VSM THT ततो वैश्वदेवेन चरुणा प्रच- रेयु; तत्तेनानुष्ठानेन प्रातःसवनं सन्तिष्ठते समाप्यते ॥ ९ ll

अय माध्यन्दिनिसवनस्य प्रयोगमाड।

ततः प्शुपरोडाशेनेकादशकपालेन ततः सव- नोयेनेकादशकपरालेन ततो मरत्वतीयेनेकाटश- कपालेन AUST तन्म्राध्यन्दिनि८ सवनं सन्तिष्ठते ॥ Ro Il

ततो माध्यन्द्निसम्ये पश्युपुरोडाशेन यदटेवत्यः uqer- देवत्येनेकादशसु कपालेष संस्कतेन पुरोडाशेन प्रयमभिष्ा तत; सवनीयेनेन्दरेणेकादशकंपालेन प्रचय्यं ततो मर्त्वतीयेन मर्त्त्‌गुणविशिषटेनेन्दरदेवत्येनेकादशकपालेन WAS ततः केवलेन्द्रदेवत्येन चरुणा प्रचरेयुः तन्तादततैव माध्यन्दिनि सवन परिसमाप्यते ire |

{oc ताख्डामहा बाद | [५. te. १२. सथ टतोयसवनलत्यमा |

पशुना प्रचरन्ति ततः सवनोयेन द्वादशकपालेन (५ १ (व ततो वेदेबेन दाद एकपालेन ततश्चरुणाग्निमार्‌- तेन तत्तृतोयसवन८ः सन्तते ॥ ९१॥

UAT पण्ववयवैः Betas: प्रथमं प्रचरन्ति ततः सव- नीयेनैन्द्रेण एरोडाशेन इादशकपालेन fava ततो वेश्ठदेवेन विश्वदे वदेवत्येन ` इादशकपालेन wee; ततोऽग्निमस्‌हेवत्येन चरुणा प्रचरेयुः तत्ताबतेव ठतीयसवनं परिसमाण्यते icc

एवं सवनतये परिसम7पे यत्‌ सायं काले कत्तव्य तदश यति | पृषट्‌ज्येन WA पलस्य याजयन्ति ॥ १२॥

दधिमिखमाज्यं श्षद्‌ाज्यं तेनानुयाजान TET ततः val: संयाजयन्ति पल्ली संयाजान्तमडः समापनोय TAS: । वेदार्थस्य प्रकाश्रन तमोह निवारयन्‌ । य॒मा चतुरोदेयादिद्या तीथंमदेष्वरः ॥ ९२ ॥ दूति ओरीमद्राजाधिराजपरमेण्डरयैदिकमारगमरवत्तकचौ वीर {ANAT AUT ISAAC सायनाचागव्येण विरचिते माध- वीये साम्बेदार्थप्रकाश्े ताण्डयमहाब्राद्मणे पञ्चमाध्वा-

यस दशमः खण्डः | पञ्चमच्यायः समार्धिमगमत्‌ |

दति प्रथमा प्चिका।

[ ० |

अथ षष्ठोऽध्यायः ।

अथ प्रथमः खण्डः |

यस्य निःश्वसितं tet यो बेदेभ्योऽखिलं जगत्‌ | faqa तमहं वन्दे विद्याती्थंमहेग्वर | चतु पञमे चैव गवामयनमीरितं । सव्वप्रूतिभूतोऽयमग्नि्टो मद्हो च्यते ॥

तमेतमग्निरामं विवक्तराइ |

म्रजापरतिरकामयत AS यां प्रजायेयेति स एत- ममग्ि्टोममपश्यत्तमाहरत्तेनेमाः परजा अख्जत ॥१॥

म्रजापतिनबेद्या few, अकामयत कामितवान्‌ कि- fafa उच्यते as स्यां इद्‌ानौमेकएव सन्‌ नानारूपो भवेयं तदथ प्रजायेयेति खरूपालुपमर्टनेव प्रकषण नानारूपे णोत्प- द्येय्मिति, स एवं कामयमानः एतमग्निशामं प्रजननसाधन- खूपमपश्यत्‌ दवान्‌ यज्ञा यज्ञो यद्त्यस्या माग्नेव्यासुत्पन्नेना- ग्निश्मसान्ना समाप्रेरस्याग्निटिम इति नाम सम्पन्नं तम- ग्निष्टासमाहरत अन्वतिष्ठत तेनाद्तेन इमा SATA: प्रजाः अखटजत ख्ध्वान्‌ Wa Aaa प्रजापतिरारत्‌ तस्माद

३१० ताण्डाम हा नाद्य । [६. १. श. न्येरयमग्निटेमोऽबुष्टातव्य इति विधिर्यः यत्‌ ख्यते तदि धीयत इति न्यायात्‌ 1 ९॥

कथ प्रजाः ख्टवानिति तचा |

एकादशेन चवे सता स्तावेणामिनिष्टोमस्यार्ज- A ~ a ~~, क = क तेकादशेन च मासा संवत्यरखय ता दादशेन च सेले- णागिनिषट;मस पय्येग्रह्भात्‌ ena च मासा संत्य TSUN RU

सन्त्यग्निरेामे दादश सोत्राणि इादशाग्निटिामस्य सोता- wife खुतेः तत्रेकादशेन बे स्ते)त्रेणाग्नि्ेमस्य सम्बन्धिना तथा संवत्सरस्य गवामयनसत्रस्य सम्बन्धिना एकादग्ेन च मासा मासेनोभाभ्यां सिषत्तुः प्रजापति; ताः प्रजा अजत Ua गवामयनप्र्तावे गवामयनेन सवैमद्जतेति विंतत्वात्‌ तद्वयवभूतेन एकादगेन मासेन सड इदानीं श्च्छभिधान- एकादशस्य स्तोत्रस्य Wee एवमुत्तरत्रापि gem’ ताः wet: प्रजाः afatiag इादशेन atau waqia गवामयनस्य द्वादशेन मासेन GAMA अात्मसात्‌ छतवान्‌ लोके एकादशद्वादशयोमासयोरनतिक्रमेण प्रसवः प्रजायते॥२॥

उक्तलच्तणानुष्टानेन तदेव लभ्यत इति प्रशसति |

AMAA CUA गमं त्वेकाद शमन प्रजा- यन्ते तस्मात्‌ दाद्‌ शन््ाभ्यतिरन्ति द्वादशेन हि परि-

[६. १. 8.] ताण्डामहाब्राह्भयणं | 2११

गरो तास्तद्य॒ ta वेद्‌ परिजाताः प्रजा venta मर जाताजनयति॥३॥

यस्प्रात्‌ प्रजापतिरेकाद्ग्न प्रजा अद्जत तस्माल्ञोके प्रजास्त्रियः दशमासो दशमासान्‌ गभं wat धारयित्वा एकादटशमनु एकादशे मासि प्रजायन्ते प्रजनयन्ति यस्मात्‌ द्वादशेन प्रजापतिः wwe तस्माद्‌ दाद शमासं अ्भिलक्ती- aa न7तिहरन्ति wag धारयन्ति अनतिकमणे कारण- माह fe यस्मात्‌ दादशेन स्तोत्रेण ufeestar प्रजाः ग्टह्काति परिग्रहं करोति न कदाचित्तं परित्यजतीत्यथः fay जाता अनुञत्य ताः प्रजाः प्रजनयति उत्पादयति Wan

थ प्रजापतेः wens किञ्िदयमाइ।

तासां परिग्ोतानामश्वतय्ये त्पक्रामत्तस्या अन षाय Ca Alea तहडवायान्यमाडयस्प्राहडवादि- रोतास्तस्मादश्वतय्यं Wat Aracat Fe we i

तासां प्रजापतिना परिग्ट्ोतानां प्रजानाम्बमध्ये अश्वत- aq पक्रामत्‌ अतिक्रम्यागच्छत तामनुायानुगम्य तस्यारेतः प्रजोत्मादनसाधनं sa अदत्त खीऊतवान्‌ आदाय वड- वायां न्यमाट्‌ निमज्जनं स्थापनमकरोत्‌ SH SAMA GSAT: दिरेता खकीयरेतसा we द्विरेता अभूत्‌ अञ्चमण्वतरञ्च tate यसामर््यत्‌ wea; रेतस .अहृतत्वात्‌ अश्वतय्य प्रजा अनपत्याभत्‌ Badal: कद्‌ाविद्ष्वतरोऽन्योऽश्वोवा न जायत

११२ तार्ड्यमहा बाह्य । fe. १. a]

Tae; सा श्रात्तरेता fe परित्यक्तप्रजननसमर्था खल अय- मर्थः सर्वोपि तैत्तिरोयके स्यष्टमान्नायते, अग्निटामेन वै रजाˆखअरटजत ता अ्रग्निामेनेव aay तासां परिग्ट्डी- ताना मश्वतयत्पक्रामन्तखा अनुहाय रेत अ्रादत्ते्यादिना॥४।

अथास्या द्तिणाऽनदेतां विषयविशेषे qaewaTars ।

तस्माद त्िणोयाति fe सा यज्ञमरिच्यताति- रिक्त दल्तिरा स्यात्शरुलो मत्वाय teas: <a देयातिरि क्तो वे पोडश्यतिरिक्त एवातिरिक्रां द- दाति॥५॥

तस्मादु तस्मादेव हेतोरश्वतरो अदक्तिणोया दचिणायाम- न्य awifeaa facuifa fe यस्मात्‌ सा यज्ञं यष्टव्यं प्रजा- पतिः अत्यरिच्यत अतिक्रम्यागच्छत यज्ञो बे प्रजापतिरितिखतेः पत एषा यन्न यदतिरिक्तं तस्य efam स्यात्‌ अतिरिक्ताया दश्िणाकल्पनं सलोमत्वाय अानुलोग्याय सादश्याय भवति कोसावतिरिक्तः प्रदेशः afaa सा दीयते तमाह ite. शिनो यज्ञस्य सोते सा देवा द्‌ातव्यैषा तस्मिन्‌ यागे पञ्च- दशभिः “ita Mrz उकथादि्भ्य एकां षोडशिस्तोतम- तिरिक्तं भवति तदेवा यत्‌ षोडशं अस्ततमतिरिक्तंतत्ाश्वत- रीन्द्‌ यजमान अतिरिक्तवति षोडशिनि अतिरिक्तामिमां ददाति प्रयच्छति ॥ ५॥

(६. १. ६ तारडामण्हाबराद्ाश्य | १९१४

दलं प्रासङ्किकं परिसमाप्य प्रलतमनुसरति प्रजापति, प्रजा- खूटिसाधनत्वेनाग्नि्टोममपश्यत्‌ तेन प्रजा अररट्जतेति योऽग्नि- Ba उक्तसस्य तिटदादिभिः सोमेगीयव्यादिभिन्डन्दोभि- wafefucataatquifefa: साध्यत्वान्तेषां wfe करमेण विवच्तरादौ विहङ्गायत्या दिसम्पाद्यां efeare ।

सोऽकामयत यन्न ख्जेयेति समुखत wa चिहटतमर्जत तं गायवीदन्दोऽन्वर्ज्य ताग्निहूषता MANA वसन्त तुस्तस्माच्छिटत्‌ स्तोमानां मुखं Waal छन्द सामग्निदेवतानां ब्राह्यणो मन्‌- ष्याणां वसन्त ऋतनां TSM मुखेन वोय्ये- रोति मुखतोहि ee: ॥ ६ ॥

सः प्रजापतिरकामयत किमिति सव्नेसाधकं ay जयेति स॒ एतमग्नि्टोममपश्चत्‌ तमारदिल्युक्तस्यैवेदं विवरणं सः भ्रजापतिः सुखत त्मनो मुखादेव तिदतं विवारमाटत्ति- तयसाध्यमेतन्रामकं स्लोममद्जत तं बिटहतमनु पञादग्यतौ- छन्दः गायत्रं नम कन्दोऽख्ज्यत तदनु अग्निठंवताऽन्वर््ज्यत तमनु मनुष्यो बाद्मणोऽन्वष्ज्यत तथा तमनु वसन्ताख्यञख चतु- रख्ज्यत यद््माद्यदेते मुखतणएव ET: तस्मादेते विददादयः

स्वसखजातोयानां मध्ये get अभवन्‌ fazereiat मुख्यानां go

Ris AWW AATH | {13

मध्यं ब्राह्यणस्य मुख्यत्वप्रयुक्त aa safes दशयति THUSLEAT सुख्यत्वात्‌ ब्राह्मणो सुखेनेदानौमपि ta खाध्यायप्रवचनादिजन्यं सामथङ्करोति तस्मादित्युक्तं विटणोति fe तस्मा द्राद्यणो सुखतः खट स्तस्यादित्यथेः ai

खक्ता्थविदुषः फलमा |

करोति मुखेन Gay य एवं बवेद्‌ ॥ ७ ॥ एवसुक्तमथें यो ae सोऽपि सुखेन बीय्यं caf सुख- साध्येन खाध्यायप्रवचनादिनेवामीषटं साधयति इत्यथे; ॥ ॐ ॥

अथ पञ्चदगसलोसविष्टभादौनां wears ।

स॒ उरस्तएणव बाडभ्यां पञ्चदट्‌शमर्जत a Frey छन्दोऽन्वर्ज्यतेन्द्रो देवता राजन्यो मन्यो MY RITA दराजन्यख wae स्तामस्तिष्टप्‌ छन्द इन्द्रोदेवता Mwy Baas wear Teas हि खटः ॥ ट ॥

सः प्रजापतिङ्रस्त एव तस्यैव च व्याख्यानं atearfafa पद्चदशसोमं दचगतानां तिसुण्णाख्चां चिष्वपि watay पद्चवाराटत्तिसाध्य पञ्चदशस्तोममशर्जत एवमुत्तरत्र सप्त दशादौनामादत्तिप्रचुक्तसं ख्यावन्त्वभिति gear तमनु feet

et. १. ATRIA ETAT | ११५

ez इत्यादिः ग्रीष्मचटतुरित्यन्तः yaad: तसा दस्मत्‌ पञ्चद्शादोनां राजन्येन aginfa: तश््माद्राजन्यस्य पञ्च दशादयो भवन्ति तेषां पञ्चदश्ादोनां राजन्यसब्बन्धः खुतिषु प्रसिद्धः वसन्ते fe ब्ाद्यमणसुपनयोत Ty राजन्यः अगम्नोना- eula ग्रोष्मं राजन्य दूत्यादिना रालन्यसब्बन्धः एवं प्रथमेऽपि uly ब्राह्यणस्य विटद्यव्यादीनां विशेषसम्बन्धोऽवगतः तस्मादु asa इत्यादि we ॥ ८॥

अथ विदुषः फलमा |

करोति बाह्भ्यां ater य एवं वेद्‌ ॥ €॥

wey: ॥ २. ॥

अथय सप्रदशादिरूशिमाड।

स॒ मव्यत एव प्रजननात्सप्रदणमख्जत त्त गतो्न्दोऽन्वखज्यत विश्वो देवा देवता वेश्यो मनप्यो वष ऋव॒स्तस्माहैश्योऽद्य मानो न च्तोयते प्रजननाइि खष्टस्तस्म्ाटु बपशुरवैश्वदेवो हि जागतो

A हयखत्तु स्तस्ममाद्राद्यणखख च राजन्यस्य चाद्यो ऽधरोहहि ZEW १०॥

स; प्रजाप्रतिः मध्यतो सध्यदे शादेव तस्यैव व्याख्यानं प्रजन-

११६ वाण्डयानदहा बा दं | Ca. १. ११.

नात्‌ सप्तदशं सोममरूजत तमनु जगतीदन्दोऽन्वर्ज्यत तद- चु क्रमेण विश्वे देवा देवता बेश्यो AAA वर्षां तुख्ान्वर््‌- ज्यत तस््मात्मजोत्पादकप्रजननादुत्पन्नत्वात्‌ बैश्वजातीयोऽद्य- मानो भच्यमाणो राजादिभिधंनैरपचियमाणोऽपि न चीयते किन्तु पश्ुपालनादिना सखद्खो भवत्येव तच Sq: अजननाद्धि ae इति तस्मादु AQIS कारणात्‌ Waal बडपश्युभवति ततोपपन्तिरुच्यते वैश्वदेवो fe जागतो विश्वदेवैः स्ह ष्ट त्वात्‌ असावपि वैष्डदेवस्तस्मादित्यथे; वैश्वदे वत्वमस्य ब्ध- प्र्त्वे हेतुः जागतः जगत्या सडोत्पज्त्वात्‌ wel जगती- सम्बन्धो भवति ant सख सूरित्ययमपि बडपश्त्वे Bq: एतत्‌ स्लोमसम्बन्धस्यो पलक्षण अनेन awe सप्तदटशसो मजगती- छन्दः प्रश्टतौनां च विश्षसम्बन्ध उक्तो भवति तस्मादयं पर्व- ख्श्स्य बाद्मणस्य च राजन्यस्य चाद्योऽदनौव उपरजोवनीयो भवति तस्मादिति त्‌ं विदटणोति fe यद्मादधरः पञ्च्भावी निज्ञष्टः श्सस््मादित्यन्वयः ll ro Il

quafaqeiaticarears |

स प्रत्त ua प्रतिष्ठाया एकविधशमख्जत त- मनुष्टुम्‌ छन्दोऽन्वज्यत न काचन SAAT द्रो मन्‌-

MUMS, उत wigan विदेवोहि न हि तं काचन देवताऽन्वज्यत तस्मात्‌ पादावनेज्य-

[६. १. t8.] ताख्डाम्ा ब्राह्मणं | ११७

alfa aga पत्तोहि ख्ृटस्तस्माटेकविधशस्तामानां प्रतिष्ठा मतिष्ठाया हि Gears भं छन्दाएसि नानु व्युहन्ति ॥ ११॥

सः प्रजापतिः पत्त एव प्रतिष्ठायेति परस्पर सामानाधि- करण्यं पदयोः प्रतिष्ठादेतुत्व we प्रतिष्टारूपाभ्यां पादाभ्यां | एकविशछशं WAAC तमनु WEY aciaaoya तदनु दतरेष्विव चात्र काचन देवतान Ser किन्तु Wet मनुष्योऽन्व- CHA AHA TIC YAY YF उत बपश्णः पशब- त्वोपेतोऽपि अयन्नियो यन्ना नहोऽभूत्‌ तस्माच्छटरो यज्ञेऽनवकप्त इति हि श्रुत्यन्तरं तस्म्मादित्यक्त कस्मादित्याह विदेवो देवर fea: खल्वयमेतदपि कुत इत्यतञ्चाइ तंखदरमनु न हिकाचनं देवताष्ज्यत यात्‌ fata: तस्प्माच्छद्रः पा दावनेज्य' त्रैवथि- कानां - ureudiated कमगैतिक्रम्य न aga, wafeac- wand दविजा तिश्ुचूषातिरिक्तं किचिदपि धन्न्नान- तिदित्य्थः तथा च स््मव्येते zy हिजश्ु शषा परमो धम्म उच्यते । अन्यथा कुरूते किच्चिड्धवेन्तत्तख निष्फलमिति ततो- uufaqud fe यद्यद्य पत्तः ee किञ्च तश्मात्मजापतिः प्रतिष्टारूप्पादतः ख्षटत्वाद्यमेकविं शस्तम दइतरस्तोमाना- wa oufast भवति एकविंशस्ोमकेन यनज्ञायन्नोयेना- ग्निशोमस्य समाप्रेरस्य ufasta fe aateafig: म्रति- छाया ME अत दूत्यथेः, तस्मात्मादतो निल्टप्रदेशादुत्पच्न-

Ris ATASTAT HT | [६. १. ११.

त्वात्‌ अनुष्टप्‌ छन्दस्यन्‌ ठतीयार्थमित्ययः wa, कम्म परव चनोय- त्वात्‌ न्दांसीति fatter अनुसवनप्रचुक्ते गी यत्यादिङन्दोभिः स न arin श्थ्यादिष छन्दसां ae क्रियमाणे खस्थान- एवानष्टभं प्रयुक्ते न तख स्थानेऽन्यद्गायन्यादिकं न्दः तेषां वा सथानेनुष्ट भं प्रबुच्नत इत्यथः ॥ ९९ ॥

किमयमेवमिति तत्रा | पाप्रवसोयसोविषटत्ये ॥ १२ ॥

पापं अधरस्थानादुत्पन्न अ्रनष्टपढन्दः वसोयः FW खुखा- द्युत्तमख्ानोत्मन्न' wafer तदुभय ष्च fred विधरणाय असाङ्कःग्याीयेत्यथेः ॥ १२ ॥

अथ afeq: फलमा | far fa: पापवसोयसो भवति य एवं वेद ॥१६॥

यदुक्तमथेन्नाना7तिसयाय पुरयद्वयस्य वि्टतिः विवेचनको भवति तद्डिन्नभे समाना्रययो स इत्यथः ॥ ९३ ॥ दति ताण्डयामहाबाद्यणे षलाध्धायख प्रथमः ख गडः |

EF ete 1

अथ fala: ख शडः |

तदेवमग्निष्टामोकथस ज्योतिष्टामख्य प्राधान्येन तिद दिसतामचतुषटयस्य च afeaat ददानो तेष्वेव fe तत्‌ ज्ञात- arate |

यो व स्तामानुपदेशनवतोबेदोपटेशनवान्‌ भवति ॥ १॥

वे wet वाक्यालङ्कारे यः.पुमान्‌ सोमान्‌ fazer- att उपदेशनवतो वच्छमाणोपदेशेन युक्तान्‌ वेद्‌ जानाति सोऽप्यपदेशनवान्‌ भवति वच्छमाणेन प्राणादिदेवतावान्‌ भवति ॥९॥

aA उपदेशा इति ताना |

प्राणो a चिददद्चमासः पञ्चदशः संवत्सरः सप्त- दश आदित्य एकविश एते वे स्तोमा उपदे एनवन्त उपदेशनवान्‌ मवति य एवं वेद्‌ ॥ २॥

ag विदतस्तामोऽस्ति प्राणोवे विटदिति व्याला नवञ्चः सम्पद्यन्ते Bt: प्राणोऽपि wa: wane: अवाग्‌रत्तिभ्यां प्राणद्याम्बां WS नव प्राणालकः अतो नवभेदसाम्यात. विट

९२ तार्डामहामाह्ण | [६. २. 8.1

त्माण इति स्यते यथा पञ्चदशस्तेमोऽष्यद्धंमासालकः पञ्च श- भिरहोभियक्तत्वात्‌ तत्‌ संख्यासाग्येन स्तुति; | योऽयं सप्त- दश सोमः सः TIC: ददशमासाः पचचत्तबोषेमन्तशिशि- रयोः समासेन तावान्‌ संवत्घर इति Wa सप्तद शसंख्यासा- म्यादसो सप्तदश इत्यु चते योऽयमेकविधशस्तोमः स थादित्य एव हाद शमस: पञ्चन्तेवस्त्रय इमे लोका असा वादित्यदत्येक- विंश इति खुतेरादित्यस्यैकविंशत्वात्‌ तत्घंख्या साग्येनखा- दित्यत एते स्तोमा satfazerea उपदे शनवन्तः तिरटदा- iat प्राणाद्यात्मादिकथनमेवोप्रदे शनं तद्वन्तः fae गतं ॥२॥

अथोक्तस्तोमचतुषट यस्य vag विणवस्त्रयस्िंशयोरण्यप- दे शनवत्त माष |

qa वे लोका ्िणवस्िणवयखय वे त्रा्यणोनेमे लोकाश्ि्मननवा भवन्ति ॥ ३॥

चिणवस्वरूपस्य वित्‌ तयात्मकत्वविधानेन इमे भूरा- दयो लोकाः fa: पुननेवा मवन्ति तित्वसंख्येापेताः सन्तः पुननेवसंख्याका भवन्ति aatat इमे तिदतो लोका दति aa: wang ति न्वा न्िलित्वा नवसं व्याकत्व' लोकतयद्या- FAT सोमस त्रैलोक्यात्म कत्वमेवो पदे शनवच्व' ॥ ३ ॥

अथोक्ताथेविदुषः फलमाह |

एष लोकेषु प्रतितिष्ठति य एवं वेद्‌ ॥ ४॥

[१. x. 9] ATRAGTATHS | १२१

स्पाऽथेः | यदा ति शवस्य वा इत्या द्कमेवं Aram वेदि- तुः फलं त्रि एवस्य वे ब्राद्धणेनेमे वे लोकास्त्रिगव इति ध्यान्‌- ज्ञानेन इमे लोकास्त्िष्मननवेष प्रतिष्ठितो भवति ॥ ४ ॥

अथ त्रयस्तिंश्स्ये पदे ्नवत्छसुच्यते |

देवता वाव चयच्तरि५ शोऽष्टो वसव एकाट्ण शद्रा हादशादिलयाः प्रजापतिञ्च वषटूकारश्च चयस्य ॥ ध ॥

अयं तयच््ंशस्तोमः देवता ala देवता एव उक्तं सोमे देवतासु च एकत्वापरादकं संख्यासाग्यसुपरपादयति Yet वसव इत्यादिना iy il

aq विदुषः फलमाष्ड। स देवेन यनेन यज्ते य एवं वेद्‌ ॥ इ ॥

य पुमानेवं जानाति स देवेन सज्िद्डितदेवकेन aga यजते खक्तदेवतात्मकत्वमेवाख्य स्तोमस्योपदे शनवच्वं ॥ ¢ |

अथ प्रकारान्तरेण aafay स्तोतुमा।

यो वा ञअधिपतिं बेदाधिपतिभेवति चयच्तरिशो व स्तोमानामधिपतिः परुषः पशनां ॥ ७ ॥

४१

१९१ | ताख्छाभङा ्राह्धय । [@. ९. ¢.]

तयस्तरिंभो वे aafeia: खल खलोमानामधिपरतिः उक्तसतो- मेभ्याऽधिकसंख्येपेतत्वात्‌ पुरुषस्यापि अधिपतित्वोपन्यासः समह टान्तत्वेन तस्यव स्तुत्य; ॥ ॐ ॥

अथ पुरुषस्य धिपतित्वमेबोपपादयति ।

तस्म्मालन्यज्चोऽन्ये पगबोऽदन्यङ्खः परपोऽधिप- तिह्िसः॥ट८॥

अस्मात्परुषस्याधिपतित्वात्‌ अन्ये पुरुषव्यतिरिक्ता गवाण्वा- दयः पशवो न्यञ्चोऽवाद्मखाः सन्तः अदन्ति भक्षयन्ति टणानि © ig ~ © = $ पुरुष BEGE: Gays aya Ba विदटणोति सः पुरुषः अपिपत्तिः खल्‌ ॥ ८ a

अथय विदुषः फलमाइ | अधिपतिः समानानां भवति a wa AS el

QE ॥ २.॥ दूति तार्डाभहाब्राद्युण् षडठाध्यायस्य दितोयः खडः |

अथ तीयः खण्डः |

अथ क्षस्य कलेशाग्निहोमं wee विवचुखं बफल- साधनत्वेन प्रशंसति ।

[q. १. श] ATRYASTAT HTS | ३९९ एष वाव यन्ञायदम्निष्टोमः॥ ९॥

एष वाव एष एव सुख्यो यज्ञः यद्ग्नि्टोम, अग्नि्टोमदूति सव्वेफलसाधनत्वेन सुख्यत्वादेष एव यन्नः इतरे त्वेककफल- साधनत्वाज्जघन्या इत्यथः ॥ १ ॥

अथ तद्‌वाडइ।

एकस्मा अन्यो यज्ञः AANA Ara सनैग्योऽग्नि- BA WRN

अन्य कथादिकः wg कामाय एकं wagfeatie- यते अनुष्ठीयते तथा कयेन पशुकामो यजेत षोडशिना ata कामो यजेत वाजपेयेनाधिपत्यकामो यजेतेति अग्नि्टो- मस्तु सर्व्वेभ्य अ7हियते अतोऽयमेव मुख्ये यज्ञः । २ ॥

अथ सव्बेकामसाधनोऽग्निष्टोम इत्यक्त तत्र पशोरपि फल- साधनत्वेनायं WAY Tats |

दादश स्तोजाण्यग्निष्टोमो दाद शमासाः Paar: संवत्स॒र पश वोऽन प्रजायन्ते तेन पशव्यः TY: NSN

हादशानां सतोतणामारोऽग्ि्टामः इादशमास-

समुदायात्मकख Cage अतः संख्यासाषृश्याद्ग्नि्ामषएव WIG, अनु संवत्सरे fe पशवो गभन्धत्वा प्रजायन्ते अतः

४२४ तार्छामष्ानाद्ुग्य | [६. १. ५] संवत्परः पशव्यस्तेन संबत्सरेणास्याभेदादयमपि पशव्यः umatfent wifa अत एव way: 12 ॥

यास्य प्रकारान्तरेण WAGATS |

दादश सोलाणि द्वादश wenfy तञ्चठविए- ufagafacufacearen: संबत्यरः संवत्स॒र पश- NST प्रजायन्ते तेन पशव्यः TS: ॥ ४ ॥

अग्निष्टोमे aq दादश स्तोलाणि दादश शस्न्नाणि तदुभयं मिलित्वा चतुभरिंशतिसंख्या सम्पद्यते संवत्सरख्चतुविंशति- रष्ंमासाल्मकः तथा सत्ययं संख्यासाग्यात्‌ संबत्धघ॒रातकः, fre पव्वेवत्‌ ॥ ४॥

अथय ब्रह्मवञ्चसफलसाधनत्वेन प्रशंसति |

अग्नो Vane Te प्रतितिष्ठति तेन ब्रम वञ्चैस्ः ॥ ५ ॥

अरस्य स्लोचमन्तिमं यन्नायच्नोयमग्नो प्रतितिष्ठति तत्रा गनेयं तथास्य wea चान्तिमिमाग्निमार्तं अग्नावेव प्रतितिष्ठति समाप्नोति अग्निमारुतेऽपि अग्निः स्तयते पअतस्तद्भयोपेतोऽग्नि- छोमो बद्धयवच्वेस्यो भवति ब्र्मवच्च सस्य तेजोविशोषू परत्वात्‌ eae तेजो विभ्रोष सद्भावात्‌ अस्योक्तफ साधनत्वं | ५ ॥

fe. &. ६.1 ATUBAETATSTS | १२५

अथयास्याग्नि्टोमस्य ज्यातिष्टोमत्वव्यपदेशः किन्निबन्धन दति प्रञ्नमाच्िष्योत्तरमाइ।

क्िच्रोतिष्टोमख ज्योतिष्टामत्वमित्याडवि राज सस्तत सम्पद्यते विराडवे छन्द सां ज्योतिः ॥६॥

aq ज्योतिष्टोमस्य fasaifatian किं कारगकत्वमि- त्यावर ्मवादिनः अयं यज्ञस्त्रिटदादिभिः संस्तुतः सन्‌ विरा- जं सम्पद्यते दशाक्षरा विराडिति aA: दशसंख्या सम्पद्यत cae; तथा सति विराजत दूति विराडिति व्युत्पत्या छन्दसां मध्ये विराट्‌ ज्योतिः एवं च सोमानां मध्ये विरार्‌ द्वारा सम्य- Wa ज्योतिष्टोम इत्युच्यत दति विराजेन . दशस ख्याधिक्य- HIATT AIT प्रातःसवने वद्हिष्मवमानच््रिटृदतो नव्‌- स्तोतीया भवन्ति अाज्यस्तोत्राि चत्वारि तानि पञ्चदशानि sfexiaia भवन्ति तदुभवयश्मिलित्वा एकोनसप्तति सोती- या भवन्ति माध्यन्दिनि सवनेऽपि पञ्चदश माध्यन्दिनि, वपमानः सतेति चत्वारि अपि wren स्तामानि भिलित्वा अश्रीतिस्तोतीया भवन्ति टतीयसवनेपि सप्तदश आभवः पव- मानः एकविंशस्तोममग्नि्टोमस्तोत्रं मिलित्वा अष्टतिंशसो- तोया भवन्ति सवनतयं fafaat नवत्यधिकं श्रतस्तात्रीया भवन्ति BAA SMA सति अनन्ते दशावशिष्यन्ते एवं दश- संख्ोपेतविरारत्वसम्पत्तेसत त्‌सम्बधाद्ख ज्योतिष्टोमत्व ॥६॥

१९६ ताण्डयामहा नाद्धं । (६. १. te] य विदुषः फलमा | ज्योतिः समानानां भवति य ण्वंबेद॥ॐ॥ © ऋ उत ४; | 9। अथाग्निटेाममेव प्रकारान्तरेण प्रशसति |

SAUSAS वा एष यदम्निष्टोमः ॥ ८ ॥

अग्निष्टोम इति योऽस्ति एष Bay: खलु देवानां was: प्रजापतिर्हिंरण्यमभः समवर्तताग्र इत्य दि स्तुतेः तत्सम्बन्धाद्‌ ख ated प्रजापति एष यन्नो यद्ग्निटोम इति चरतेः ॥ ८ ॥

अरयामुतेव पत्तं प्रजापतेः चेष्ठत्वसम्पादनद्वारा पुनः प्रण afa | AN प्रजापतिः प्रजा अ्रख्जत AAA खष्ठयाय नाति- + च. छन्त स एतमभम्निष्टोममपश्यत्तमाइरत्ततोऽसं प्रजाः खेष्छपायातिषन्त ॥ < ॥ gai प्रजापतिना ष्टाः प्रजाः असो SE प्रजापतये

Agia खेष्ठभावाय नातिष्ठन्त we asfafa नाज्ञासिष्टः Tata Qa ic il

gq विदुषः फलमाइ।

fas sea समानाः ABTA एवं वेद्‌ ॥ do |

[६. &. t2.J ताणडाम्ा ब्राह्मण्य । 229 WES: । १ ॥ waged एव तिटतमदटजत तं गायत्री डन्दोऽन्वद ज्यते- त्यादिना छन्दखतुटयख खृष्टिरुक्ता ततादितस््रयाणामेव सवन-

तच सम्बन्धो हश्यते कथन्तुरो यस्य॒ तत्सम्बन्धदति ब्रह्मवादिनः शङ्क मुपच्छिपति |

यच्ित्याहगौयलं प्रातःसवनं बेष्टभं माध्य- न्दि न सवनच्त्रागतं ठतोयसवनं a तदहि goa छन्दोऽन ष्विति ॥ ११॥

यद्यदि तु इद्‌ानौमिति वच्यमाणप्रकारेणाङव्रह्मवा- fea, तेषामुक्तिप्रकारमाइ गायत्रं गायत्रा सम्ब प्रातःसवनं भातःसवने गायव्या Wagl ष्यत इत्यथः णएवमुत्तरयोरपि योज्यं afe एवं सति तुरीयञ्चतुथमनुष््प्‌ छन्दः क्त कुतः सवने सम्बध्यत इत्येवं यद्यारिति समन्वयः तदा वच्यमाणसुत्तर ब्रूयादिति शेषः ॥ ९९ ॥ अनुष्टपसम्बन्धेः किमथ च्यत इति तत्राह | छन्दसां वा अन्ववलुत्निं यज मानोऽन्ववलेप्यते ॥१.॥

छन्दसां गायव्यादौनां squid यस्यापि ङन्दसोऽव- लि नशमनु यजमानोऽष्यनुक्रमेणा नुलप्यते नश्यति अत उक्तः Wal युक्त इत्यथे; ॥ १२॥

art ATA TATH | [६. ३. १४.)

AY तस्योत्तरमाह |

अष्टाक्षरा गायनी fegrat नवम रकादशा- षरा विष्टवदादशाक्तरा जगतो छन्दोभिरः वानुष्ुभ- Arata यजमानस्वानवल्ोपाय ॥ १२॥

mat: पादस्य खतोऽष्टावच्चराणि हिङ्कारो afews- मानस्याद्ोऽक्षरः तेन VE नव सम्पद्यन्ते माष्यन्द्िनिख पवमान स्यान्त्यायां तिष्टमि एकाद्‌श्ा्चराणि अर्भवप्रवमानखान््यायां जगल्यां द्वादशन्वराणि सड्िद्कारढन्दस्त्रयगताच्तराणि fafaat दाल्तिंशतिः सम्पद्यते अरतुष्टवपि; -दाविंशदचरा तथा सति fafata geet: सद्िङ्ारोरनुष्टभमाप्रोति स्तोताऽसावनुष्टप १ सख वयवेस्त्िभिः afegiz: weTacife- euracas व्याप्य age सवनत्यमथाप्रोतोल॒क्तं भवति दसावा्तिर्यजमानस्यानवलोपायाविनाशाय भवति एवन्तुरोयख छन्दसः सवन तयसम्बन्धन्तत्तर ब्रूबरित्यमिप्रायः ॥ ९२ ॥

खक्तार्यविन्नानं सङो चविसतराभ्यां प्रशंसति ।

ओवा अनष्ट भए Waalhas सवनान्व नवायां वेद asaretfa भवत्येषा वा अनुम्‌ सव्वेलापिः सबनान्यन्वायत्ता Aza एवं वेद्‌ सवचाय्यापि भवति ॥ १8 ॥

[३. १. te] ताण्डामद्ा बाह्मण | ११९.

योवा यः afgefa yeu: अनुष्टुभं सव्वतापिं qa aa atte: तां az जानाति कथन्तस्या व्या्चिरिति तामाह सवनानि तौरपि अनुक्रमेणायन्तां गायव्याद्यच्छरद्वारेण संख्याप्राप्तां वेद we afeq: aaa अपि व्यापनं चअप्रति- CATH भवति का सा अनुष्टप्‌ एषा वे ङन्दोऽचरसमाहा- रसिद्ध 7 खल्वनुष्टुप खउक्तल्षणोपेता aga एवमित्य एदे रुपसहा- राधेत्वादपुनरक्तिः ॥ ९४॥ `

अथ पुव्येविद्ितं स्तोमचतुषटयं यज्ननिव्वेडकत्वेन प्रशं सति।

यहे राजानोऽध्वानं धावयन्ति येऽश्वानां बो्य- वत्तमास्तान्युच्छते लिदटतमञ्चदशः are एकविंश ~ A स्तोमानां altaya ~ nN ¢ wa बे Sarai मास्तानेव AEH GTS MARS TACT ॥ १५ ॥ |

यद्वै यदा वा खलु राजानः संग्रामकरत्तारः अध्वानं भालि- मागे धावयन्ति गमयन्ति रथान्‌ तदा ते ये अरष्वानानध्ये ster वत्तमा अतिशयेन वीर्गयोपेता अश्वा; सन्ति तान्‌ gaa योज- यन्ति रथे we EET, Vaggrat सोमानाम््ध्ये विट- दादयोऽतिश्येन वीग्येवन्तमा; warts ge खणेप्रा्िसा- धने यज्ञे तत्तेषां योजनं Sig लोकस्य समच्ये सम्यक्‌ प्राप्तये

सम्पद्यते i cy tl ४२

RRs MUTASTATHS | [६. ४. १.

एवं प्रशस्य सोमव्तुष्टयमग्नि्टोमस्य प्रतिष्ठासाधनं विधत्ते |

चतुष्टोमो मवति प्रतिष्ठा वे चतुष्टोमः ufafsa ॥ १६॥

अभ्निष्टोमखतुष्टोमो भवति विहिततिटदादिशलोमचतु- ea निव्वेत्यै कर्त्तव्यः स चतुषटामः प्रतिष्ठा वे ufastec: खल्‌ यथा पादचतुषश्योपेतोऽश्वादिः प्रतिष्ठितो भवति ageaa- पौति भावः, सा चतुषटोमक्गप्तिः प्रतिषठत्यै यजमानस्य wats भवति । 44 i ‘tS दूति aay षाध्यायसख तीयः खण्डः |

थ चतुथेः WRU: |

अथोडातुव्यौपारात्मकं प्रथमं HY ज्ञापनाथं भ्ौदुम्ब्यु चऋयगान्तद्विवच्ुरतस्योत्प्ति माइ |

भरजापतिदेवेम्य AA MANA उदुम्बर, सम- भवत्माजापत्यो बा उडुम्बरः माजापत्य SAA ae- तोदुस्ब | ~ LN ~ at गं भथमेन कम्परेणान्वारभते खयेव तहेव- तयात्मानमातिविज्याय SUT ॥ १॥

[8. ४. १ तर्मह ब्राह्मण्य । uxt

देवानामूभ्विभागे उडुम्बरोत्मत्तिरेन्तिरीये चूयते देवाना- मू्जग््यभजत्‌ ततः उडुम्बर उदतिष्टदिति यच्छादेवं aars- AT: प्राजापत्यो वे प्रजापतिदेवताकः खल उद्ाता ATAT- पत्या मौदुम्बरीं प्रथमेन agar निभित्तेनान्वारभत इति यत्‌ स्वयैव तदेवतया प्रजापतिनालानमातिविज्याय टणीते ठतवान्‌ मवति अथ वच्यमाणमन्त्ाणां विनियोगं खूतकार अद अ ग्रेण दुम्बरीङ्गत्वोद स खसि्ठनध्वव्ये णा wR दकिणो- reat पाणिभ्यां द्य॒तानख्वेत्यायोरिति war दभ्यादबधाय जपेन्रमः समुद्रायेति। ९॥

अथ समन्त्रकमो दुम्ब वध च्छरयणं विधन्त |

ताम॒च्छरयति Tae मारुत Seagate स्तभानान्तरित्तं घण coe एथिवों ॥ २॥

ताखुच्रयति By स्था प्रयति माना्ेन्द्य तानस्वा मारत इूत्या- दिमन्ेण, मन्त्रस्यायमथेः, PUTA त्वा त्वान्दयतानो द्योतमान रतच्रामको मरुतां Yat मारुतो देव sag ay स्थापयतु तथा feat द्युलोकं चत्‌सभान उप्ररि स्थितमपतनाय सखम्भन- Et तवोच्छरयणेन तथान्तरिचन्तव wat ण पूरय तव मूलेन थिवों हह eet कुर ॥ २॥

अथाध्वयुणा निधीयमानायाः शाखाया उङ़ातम्बारण्- मन्त्रं विधत्ते । षै

११ लाण्छमरहाजाञ्चयं । [६. ४. ९.] तामन्वारभत अआयोष्ठा सदने साद्याम्बवतच्डा- याया CATS हदय Thaw

= उद्ब्धरि त्वां योः cam यजमानस्य खगं प्राप- कस्य॒ सवनत्रयगामिनो वा देवान्‌ प्रति गच्छतो वा VAST सदने सने सादयामि तथा अवतब्छायायां रच्कस्य AIA छायायां सादयामि तथा समुद्रस्यान्तरालनोऽन्तरिचख यद्वा समनिप्रयन्त्येनखत्विगादयदति was: सदः तस्य हदये मध्यदेशे सादयामि इतिशब्देमन््रसमा्िद्योतनाथेः अनेन न्त्रेण तां शाखामन्वारभते अनुक्रमेण स्य॒ेत्‌ ॥ ३॥

मन््रगतमायुःशन्द्‌ व्याचष्टे । यन्नो वा AAAS तत्सदनं क्रियते ॥ ४ ॥

यश्ादयुः स यज्ञो वे Wargame यज्ञोऽभिधीयत इत्यथः अस्थ ॒व्यत्प ्ति्न््रव्यास्यानावसरे दशिता तत्तेन wae रायु; गब्दप्रयोगेण तस्य यन्नस्यैव सदनं क्रियते ॥ 8 |

अथावतग्डायायामिति मन्भागं व्याचष्टे | यन्नो वा Bafa तद सा च्छाया क्रियते ॥५॥

योऽयं यज्ञः स खलु श्रवति र्ति यजमानं अतोऽवनात्‌ यन्नस्येव च्छाया कता भवति sy |

(a. a. ८] ATERETAT STS | ३९ समुद्रस्येति भागस्य सदोरूपतां दशयति |

मध्यतो वा आत्मनो इट्‌यन्तस्ब्मान्प्मध्ये सदस aga मीयते ॥ ६ ॥

TAN यजमानस्य CATIA बे मध्यं खल तस््मात्त- AGENT सदसोमध्यदेशे अ्ौडुम्बरी मीयते प्रकिप्ते । मन्ते समुद्‌ शब्दाभिषेयसखय बरह्मणे सदःशब्देन व्यवहारात्तस सहश- एवार्थो विवच्ित इत्युक्तं भवति ॥ ९ ॥

अथो दुम्बव्य॑नुमन््रणे योऽयं मन्तः नमः समुद्राय नमः समु- दरस्थ चचचसे मामा युन्ववाडा सीद ग सुजनो दा ऊच्जये देष sq awa taqa Uvtenfe aatfa तत्र नमः समुदायेति वाक्यहयं व्याचष्टे |

नमः समदाय नमः समुदरख WAY TATE aa समुद्रो मनः समुद्रख चक्तस्ताभ्यामेव तन््रम- स्करोति ॥ ७ ॥

वाचोनिरवधिकत्वात्समुदर इत्यु चते, वाग्रूपसणुद्रस्य मनसः THQI समुद चचु रित्यनेन मन उच्यते, मनः YASUI वागु-

्रखूपमिति fe खुतिः कौषीतकिनः, तत्तथा सत्यसं भागं UsSARTAT वाचो मनसख॒ नमस्कार तवान्‌ भवति ॥ ॐ ॥

मामा यूनब्बेलुं भागं व्या चट |

RRB ATEASTAT STS । [६. 8. १०.]

मामा युनववौद्ासोदिलयाइ साम वे युनव्वौ सान्न एव तन््रमस्क रोल्याल्विज्य करिष्यन्‌ ॥ ट ॥

qaal यनद चैः पुरुषं यन्ति प्राप्नोतीति यूनव्वौ साम वे तत्तथा सत्ये तत्‌ पाठेन Beara नमस्करोति ॥ = ॥

आारविविज्यं करिष्यन्ह्गाता एतदेव विटणोति ।

योवा एवं साम्ने नमस्कृत्य सान्नात्विज्यं करोति न साम्नो हीयते AAG सामापहते॥ < ॥

यः पुमाम्‌ एवं उक्तरीत्या सान्नं नमस्वत्य PAT साम- गाननिमिततेनात्विज्यं करोति स सान्नः सकाशान्न होयते न वियुक्तो भवति एनं उङ्गातारं साम न अप्ते न परित्यजति

क a Co

सामाप्यनेन a दुष्टं भवति aad पराथ प्रचुक्तवानिति न हिन स्तीत्यथः ॥ २. ॥

न केवलमस्य सामज्लतवाधाभावः किन्तु अन्यदौ यनिन्दापि न प्राप्नोतीत्याह |

य एनमनुव्याद्रति स अतिमाङ्ति ॥ १०॥

योऽन्यः पुमानेनमुक्तप्रकारेणात्विज्यकारिणमनुव्याहरति afufaufs स एवार्तिमधिद्ेपप्रयुक्तामाच्छति Waa; मा- प्नोति ll ge tl

[६. 8. १२५1 ताख्ड्यमहा बाह | १२१५ TARA ATS मन्त्रभागसुपादाय तत्तात्पय्ये माइ | BIHAN Bat मे दे युञ्ज" मे TEA मे Saat मे धेहि ्रजापतेववो Caget ae ऊगै- दुम्बरो यदोदुम्बरो मध्ये सदसोमोयते मध्यत एव THAR SATA धाति ॥ ११॥

मन्मागखायमथेः हे उदुम्बरि त्वं Gite अ्रन्रमसि देवा- नामन्नविभागे खत्पन्नत्वादत ऊर्ज्नोदा Gay stat भवसि, ऊज्जग्मे महां the तथाच मे मयि ऊच्जन्धेहि स्थापय मे इति सुपांसुलगित्यादिना सप्तम्याः शोभावे रूपसिद्धिः उक्त एवाथः wag देति शब्द्‌न्तरेणोच्यते, सदद्ति यतणएतत्‌ जापते; उद्र खल दुब्बर इति यत्तत्‌ ऊगे अन्नमेवातएव मध्यदेश उदरएव प्रजननात्‌ अन्रसिष्यथेमन्नं Bear दधाति स्थापितवान्‌ भवतीत्यथैः तथा सति यदौदुम्बरौी सदसोमध्ये मीयते तत्‌ मध्ये ऊगेस्थापनमेव प्रजानां जीवनाय तेषा- Bet ya स्थापितं भवतीत्यथेः अन्नमित्यूजमित्यम्य व्या- ख्यानं ॥ ९९ ॥

एतदेव व्य तिरेके दोषग्रदश्ेनेन हढ़यति ।

TSA यातयामा क्रियते तत्‌ परजा अश- नायवो भवन्ति ॥ १२॥

२६ ताश्डामहाबाद्यश | [६. 8. १४.]

तस्मान्बन्त्ेण स्थाप्रनादनं दधाति यश्प्मादेवं Wa: यतैषा सोदुम्बरो यातयामा मन्रादित्येन गतरसा सती क्रियते तन्तव देशे प्रजा अशनायवः ufyat भवन्ति यस्मादेवं aaa सखापनादन्नं दधातीति Teas ॥ ९२॥

मध्यतोऽन्नं द्धातोत्यक्तं किं तन्मध्यमत विवचितं कथंवा तवान्ननिधाने मरजानां टञ्िमेवतीति तता |

साम टेवानामन्रछ सामन्येव agawisa ऊल्न्दधाति ख एव तद्च्जिं faa: मजाम्ब ऊजं विभजति ॥ १३॥

तस्य सामोप्जोवनं प्रायच्छदिति सामविधाने उक्तत्वा- दन्नवत्‌ प्रौतिकरत्वाहया देवानामननं साम तत्तथा सति साम- aq देवानामन्नभूते सामनि ऊच्ज मन्न्दधाति किमथे देवेभ्यः देवांस्तपयित्‌ं सद्रतिच्धित इति च लिङ्गव्यत्ययः तत्तथा स एव तदेव देवानामन्नभृतं afer अन्ने धितं साम प्रजाभ्य एषामथपय ser विभजति प्रयच्छति ॥ १३ ॥

अथोदुम्बरिप्रसङ्गात्‌ उद्गात्रादीनां खखमप्रयोगादिव्यव- थामा |

उदर्डासोन उङ्गायल्य दोचोन्तदिशमूज्नो भाज- यति मत्यङ्डगसोनः मरस्तेति प्रतीचोन्तदिशमृच्जौ

[q. 3. १९५) ATRRETAT ETS । RUS भाजयति efaqureta: मरति्टरति दल्तिणन्तहिथ- Watt भाजयति प्राञ्चोऽन्य ऋत्विज अआत्विज्य Ha- न्ति तस्मादेषा दिशां बोय्येवत्तमेताए हि भूविष्ठाः भोणन्ति ॥ १४ ॥

Reet vt गानाथेत्रिभ्बिता तस्या उदङ्छगसीनः seen feat उद्गाता गानभागङ्गायति तत्तेन serif wat waa भाजयति rearectia णवं Weta AEST सीनः प्रसौति तत्तेन प्रतौ चीन्तदिशमू ज्ज भाजयति एवं efa- नाभिसुखः प्रतिडन्ते दचिणान्तदिशम्‌च्जी भाजयति अन्ये छडोतादिसप्रविजः we प्रा खाः भारिव्यं कुर्वन्ति तस्मा weft: सवाभिसुखमनुछितत्वादेषा प्राची दिक्‌ दिशामन्या- साग्डष्ये वौ खेवस्षमा अतिशयेन वीखेवती तस्यादित्यस्य विव- रमेतां हीत्यादि ॥ १४॥

अत बद्भयमवादिनः प्रञ्जमवतारयति।

ब्रह्मवादिनो वदन्ति कस्ममात्सत्यात्माञ्चोऽन्य ऋत्विज अत्विज्य' कुवेन्तीति विपरि क्रम्योह्गातार दति दिशाममीश्ये दिशामभिप्रोत्या दति HATTA त्सव्वोसु दिच्वननं विद्यते सवौ दछभोष्टाः WaT: ॥१५॥

agent वदन्ति कस्माद्छत्यात्‌ कुतो हेतोरिति aar-

Bz

४१८ ATTA STS | [६. ५. १1

कारमा हइ दिशामभौच्छ दिशाममिप्रील्या इति ब्रूयादियस्प्ात्‌ asiqg fara विद्यते सर्व्वा waiter प्रोता इति सव्बासु feq wsitet खातिवैज्यकरणन्दिशामभीच्छे तिसुणामपि दिशामभितो यागाय पूजनायाभिप्राप्तये बा भवति तथा दिशां सव्यासामभिप्रौत्ये अभिप्रीणनाय भवति एकामपि द्शमनति- हाय सम्भावनायेत्यथैः एवमुत्तरं ब्रूयात्‌ यद्यादेवं TATA wary fea अन्नं विद्यते लभ्यत इत्यथः उक्गाथस्येवोप्रपादनं सर्वया होति यस्मात्‌ wat अपि दिशः अभोष्टाज्च stars agiaary fea wa विद्यत इति दुक्तं ॥ yy I दति ATBASIATH A षाध्थायसख्छ

© “qa: awww: |

आथ पड्म: aay: |

अथ समन््कं दोणकलशस्य nea विवच्चरसोत्मसि-

माद |

परजापतिर कामयत Te यां प्रजायेयेति सोऽशो- चत्त शोचत आदित्यो मर्भोऽङ्ज्यत सोऽख मृद्धी- नमदहन्‌ स द्रोणकलशोऽमवत्तस्सिन्‌ ST: श्एकम- गृह्णत ai a स ्रायुषाल्तिमत्यजोवत्‌ ॥ १॥

(१५. १. तार्डामद्ाब्राद्धाखं ¦ १९९.

प्रजापतिरकामयतेलयुक्ताथं तख शोचतः चादित्यो मूरा seat SENT सः WE afer: तख प्रजापते्मजानं मखकप्रदें सतोत्पत्यथं sew Se घातितवान्‌ सभिखो- मद्ध दरेोणकलशोऽभवत्‌ Afar sad देवाः शुक्रं Wai दीप सोमरसं प्रत्यग्रद्कत ग्टहीतवन्तः स प्रजापतिः थादुषा शिरो- भङ्गात्‌ चौणेनायुध्ेण या च्रान्तिरभत्‌ तामार्तिमत्यजीवत्‌ अतिक्रम्य चिरकालं जोवितवान्‌ खभिरोभागकपाले चाप्याय- कथय सोमरसस्य धारगोन अन्ति" पय्ेषरदित्यथे; ॥ १ ॥

अथोक्ता्थवेदनं प्रशंसति |

आय षात्तिमतिजोवति य एवं वेद्‌ ॥ २॥

योऽन्यएवसुक्तमथं जानाति स्ञ्ायुषा नेमित्तिकाचुः- चयेण जनिता या रात्तः ताभतिजौवति अतिक्रम्य waa जोवति il २॥ |

ददानो समन्त्रकं TUTTI हणं Frys । तं मरोहद्वानस्यत्योसि बाडस्पत्योऽसि माजाप-

त्योसि प्रजापतेम्‌ द्स्सत्यायुपाचमसीदमहम्दां Wed रोदामि तेजसे ब्रह्यवचेसायेति ॥ ३॥

तं प्रजाप्रतिभ्िरस्त उत्पन्नं कलशं वानस्पत्य इत्यादिना मन्तरेण प्राञ्चं HY मरेरयेत्‌ एतत्मोडणमध्वव्वो दिभिख्खिभि-

४० ATRAYTAT YS | (१. ९. &1

रपि कर्तव्यं तथाच Ga ऋतमसीति दर णएकलशमालभ्य वान- स्यत्यऽसीति tregqfcfa अयथं मन्व पं व्याख्यातः ॥ ३ ॥

अथ मन्त्रस्य प्रथमभागसख तात्प ATV | यदा Tae दूति स्येनेवेनं तत्मोहति van

Wat उद्गाता वानस्यत्य दूति यद्‌ तत्तेन एनं द्राण- कलशं सत्ये नेव मति वस्तुतो दोणएकलशस्य वनस्यतिविकार- त्वात्‌ सत्य इति ewafas देवानाशुद्भाता तमेव तद्यनक्गीति एतेन मन््रमागेनेव Wea छतवान भवति ॥ ४॥

अथ रितीयमागस्य तात्पय्येमाष् |

यदा बारस्सत्य दूति टडस्सतिे देवानामुद्भाता तमेव तद्युनक्कि ॥ ५ ॥

तं दष्छस्यतिमेव gaia मरेरयति॥५॥

अथ टतीयचतुथभा गयोसतात्पय्यमा इ ।

यदाह प्राजापत्य दरति प्राजापत्यो Be देवतया

यद्‌ द्रोणकलश्यो यदाह प्रजापतेम्‌ Sta मजापतेद्यष मुरं उदहइन्यत ॥ ६ ॥

fa. we] ATRASTAT ETS | ९४१

दोणकलशख्य प्रलपते गज रूपत्वसुक्तप्रकारेण स्यन्तत्‌- सम्बन्धादेव स प्राजापत्य Ta Is kt

अय पञ्चमस्य तात्पय्यमादइ |

यदाहाल्यायुपाचमित्यति ये तदन्यानि पाचाण यत्‌ टोणकलशो Sata द्रोणकलशः ॥ 9 ॥

मन्त्रे Wary पातमिति यदा्ोद्गाता aan दति शेषः, तत्कथं युनक्ति इति तता दोणकलश इति यत्‌ waafe एतत्‌ पात्र अन्यानि मनुष्याणां पाताशि अति fe अतीत्य aaa खल अथवा मनुष्यास्तेषां पाताण्यतीत्य वर्तन्त इति व्युत्मत्या अत्याचुपातत्वात्‌ तेनान्येषामतिक्रमणं युक्तमि- त्यतिक्रमण्णमेव दशयति wt द्रोणकलशो tad देवानां पानसाधनं पातं Waste सोमसदेवाथं ग्टद्यते तस्माहेव- Waal नरपावातिक्रमणेनात्याञ्युपात्रभिति मन््रभागोयुक्त- इत्यथ, ॥ ॐ ॥

दति विदुषः फलमा | देवपालो भवति य एवं वेद्‌ ॥ ट ॥

य SMUT: स देवपाती Sara द्रोएकलशस्तदाः ` भवति सोमयागाच्रु्ठाता भवतीत्यर्थ; । ट ॥

अथय प्रासङ्किकं किचिद्‌ |

१४२ ATU ARTAT SS | [६. ५. te

ब्राह्मणं पाले न मोमाछसेत यं argpafaa मन्येत भ्र देवपालमाप्रोति न मनष्यपात्राच्छिद्यते॥€ ॥

्राद्यमणं Wa पातभावे wa uta भवति नवेति न मीमांसेत विचारन्न कुयोत्‌ किं ATGTUATATAY न मोमा सितव्य, नेत्याह यं पुरुषं ब्राद्धयणभिव मन्येत इव श्राब्दएव- काराथ; जात्या ब्राह्मणमेव यदि नििनुयात्‌ तदा तद्विषयं टत्तविद्यादिखभावासद्भावन्र मीमांसेतेत्यथेः, लथाच सतिः न च्छेदो त्रचरणे न साध्याय Wi तथा । ETA कल्पयेदे वं सव्बेदेवमयोद्धिज इति एवं यद्सिन्विचारमलछत्वा पातमेवेति योनिच्चयं करोति तस्य तदेव पाचमन्वेति विद्यातपोदयुक्घे sews भवति तत्तद्छिनपि भवतीत्यथेः, किच्च सपुमान्‌ मनुष्यपातान्न खिद्यते मनुष्याणां पात्रं भवतौत्यथैः ie ॥

SA टोणकलश्राप्रोणं हविद्भीनादधः ata तत्ाच्त- गतवागवरोधनायेति वच्यति अतो वागन्चुरसम्बन्धं वक्तमाख्या- यिकामाष्ड |

awa टेवेभ्योऽपक्रामत्सापः प्राविशत्तां देवाः TATA चअघ्रुबन्यत्पृनदेद्याम किन््रसतः सया- fala यत्कामयध्व दूत्यत्रवधस्ता अत्रवन्यदेवास्मासु

मनष्या अपूत म्रवेशया्स्तेनासरख्ष्टा असामेति ॥ १० ॥

[8. ५. १२.] ` ताण्डामडहाब्राद्धण | १४१

पुरा देवेभ्यः सकाशात्‌ खयमात्मानं प्रकाशयन्तो वाक्‌ अपक्रामत्‌ श्रात्मानमप्रकग्यापगताभूत वैशब्दः खुत्यन्तरप्रसि- ga; तथाच तैत्तिरौयकं ata देवेभ्येऽपक्रामत्‌ यज्नायातिष्ठ- मानेत्याद्। स्ाप्रगता qa: athena तां वाचं पुनय्यज्नाथेम- याचन्‌ प्राथेयन्‌ ताञ्च yaaa किमिति यत्युनरद्याम य- च्छाम नोऽस्माकं ततः किंफलं स्यादिति vera zat: afe यत्फलं कामयध्व इत्यब्रुवन्‌ ताञ्च VET: पुनरब्रुबन्‌ हेदेवाः अपूतमपुत्रादिक्रस्मासु मनुष्याः तदुपलच्चिताः सव्यं प्राणिनः म्बेशयान प्रवेशयेयुः लोखबड्छपचनस्येदं रूपं तेनापुतेन Be- खाः संसगेरह्िताः Gata भवेम ॥ to |

उक्ताय बद्मविदः फलमा |

शद्धा AAI BM: प्रता भवन्तिय एवं वेद्‌ ॥११॥

BEI: 1 १९॥

अथाप्राप्ताया वाचोवनस्तीन ASWATS |

सा पनन्तौत्यक्रामत्‌ सा बनस्सतोन्‌ प्राविशत्ता- न्देवाः पनरयाचधस्तान्न पनरददुस्तानश्रषन्‌ स्वेन वः किष्कणा वज्ञेण उश्चानिति तस्म्ाहनस्पतोन्‌ स्वेन किष्कुणा वजेण eater Samat हि ॥ १२॥

पन्तं अद्भिः पुनष्ेता सा अत्यक्रामत्‌ अतिक्रम्य सा वम-

९४१ ताख्डामद्ा बाह्मण । [६. ९. ta] watt sara प्राविशत्‌ प्रविष्टान्तां देवाः इत्यादि अशप- ज्नित्यन्तः स्यष्टः | शापप्रकारमा Tag खेन खसम्बन्धिना बानस्पत्येन किष्कणा दण्डेन दुक्तन seam परण्वादिना sara टसखेयुरिति यस्ब्मादेवन्तस्मादिद्‌ानौमपि खेन किष्कुणा aay caf fe यस््माहनस्यतयो देवैः शप्ताः अत tafe भायः ॥ १९२ ॥

इ टानोमचसम्बन्धं aq प्रविष्टाया वाचखतुद्धां विभाग- माह |

तां वनस्सतयश्चवद्खौ वाच॑ वि न्यदधदन्द्भो बीणा- यान्ते तृणवे ASHE Besar बरुगुतमा वाम्या बनस्यतोनां देवाना देषा वागासोत्‌ ॥ १३॥

तान्ते प्रविष्टां वाचं वनस्यरतयञ्तुज्चां चतुःप्रकारः वि wey: विभज्य निधनम कुव्वेन केष्विति cat इन्द्‌ मो मेय वीणायां वेण निभ्भिततन्तुसम्बद्धायां frat wa रथादि- अक्रयोमध्यवर्तिनि तिय्येग्द्ण्डे तूणवे धनुषि we तस्मा दुक्त- पदार्प्रबेशादेषैव वाक्‌ afest अतिशयेन wal अतएपैव बल्शुतमा चारतमा वाक्‌ या च्रोवमनोह्कादिनौत्यथंः, एषे- युक्तं केत्या या वनस्पतीनां वनस्तिबिकाराणां इन्दुभ्या- दनां सम्बन्धिनौ उक्गस्यैव विवरणं देवानां हति यस्मात्‌ इुन्द्‌- भ्यादिषु प्रविष्टा वाक्‌ वदिष्ठा वच्ातमा च अतः खलु देवानां योग्थासौत्‌ ॥ १३ ॥

[8 w. ta] ATEQARTAT TS 1 १४५.

ददानीमचर्यवबागवराधनाय तदधः कलशग्रो aang: परि दशापविजस्थापनद्च विधन्ते। |

अघोऽघोऽकं Hemet Mehr तस्या वाचोऽव- र्या Baa पविलं प्रयच्छन््ुभयत एव वाच॑ UCT ॥ १४॥

अचमपोरधः अशस्याव्यवह्ितेऽधःप्रदेये द्रोणकलशं मोड STATE, तच्च Met तखा अशप्रविष्टाया वाचोऽवर्ध्या अवरोधनाय भवति, तथा scaqagq अ्तखाव्यवडते उपरि भागे पवित्रं प्रयच्छन्ति, तथा सति उमयतएव वाचम, ae परिग्टह्लन्ति खायन्तां Haft ॥ ९४ ॥ | |

VITA श ननिन्दापूव्बक TAI विषक्ते |

यस्व कामयेतासुय्येमस्य यज्नं great वाचं zs येति द्रोणकलशं ग्रोडन्वाडग्यामत्तम पस्यणेदसुय्यै-. मख यन्ञङ्करोति वाचं zea योऽख भियः खादनप- QUA मोडहत्माणा बे दरोरकलशः मणानेवाख कल्पयति ॥ १५ ५

अस्य यजमानसख यज्ञं असु मनुरेव्नो ङितं देवानाम प्रीतिकरं wate wa वाच्च seta जयेयं. अिष्तक्ष्वनं

९७६ लख्दानङामाद्या | Ca. १. ta

करोमोति यख यच्छ यजमानाय कामयेतोद्ाता ae दोण- कलशं WITT बाड्छभ्यामच्सुपस्पशेत्‌ तथा सति अरस्य यन्नम ga करोति भस्य वाचं टङ्क वर्च्ज यति अथाऽक्तोपस्यशंने तत निसिद्धमित्यभिप्रायः अथोक्तवे लच्ण्येन यो यजमानोऽखोडगातुः प्रियः खात्तस्ोक्तदो षद्वयाभावाया्षमनुपस्पुशन्‌ प्रोत्‌ तथा सति योऽयं दोणकलशः सः प्राणो बे प्राणाख्योऽभूत्‌ प्रजापतिः शिरस्त SAYA अतः अतुपस्पुशन्‌ द्रोणकलशं MATA अस्य यजमानस्य प्राणानेव कल्पयति यजमाने स्थापितवान्‌ भवति अतोऽचसएशं नमलत्वा प्रोद्ेदिति तात्मय्यं | नन्वक्तस्यशं1- भवेन यजमाने वा ख्यापनसुचितं तेदल्लत्वा कथं प्राणकल्पनं . विर्द्धमिति, नैषदोषः, यजमाने प्राणेन at भीयते यदाच भ्राणस्य तदतोव्या प्रियते तथा च तेन्तिरीयकं यन्रेतदषोते at भाषते वा वाचि तदा प्राणो भवति बाकर तदा प्राणं रेदि अथ यत तूष्णीं वा भवति खपिति बा प्राणे तदा वाग्मवति प्राण wet वाचं रेढोति नत्वितरेषाभिबोडातुाग्दन्त्रेण वरणा- भावात ।१५॥

कथमेषामात्विज्यकरणमिति ब्रह्मवादिनः प्रञ्रमुपच्िपति।

यन्नित्याङ्व्वो चान्यानृ्िजो sud कस्मादु- ज्ञातारोहता आआत्विज्यं Hace ॥ १६ ॥

यन्तु यद्यन्यानित्या्छरेव aad यदि ब्रूयुः वचनप्रकार-

(a. ५. 2) ATA ASTATSTS । rege

मेव प्रदशंयति वाचा इन्द्रं होतात मरुतः पोत्ादित्यादि- Sra waa Tate ऋख्विजो cya, अध्वय्येवो वा, कष्मादित्यादि Ge i ९६॥

तेषामेवसुत्तरं Fafearey ।

यत्‌ द्रोणकलशम्‌प्रसोदन्ति तेनोङ्गातारो इताः ॥ १७ ।

यस्मादेते दोणशकलशसुपसोदन्ति प्रोहन्ति तेनते इता- Wants कुवन्ति ॥ ९७ ॥

कथं दोणकलगेनेषंा टन्तिरिति तता |

प्राजापत्या बा उद्गातारः प्राजापत्यो दोशकलशो दरो णकलश एवे नानात्विज्याय होते ॥ १८ ॥

यन्नातकम्रजापतिसमब्बन्धाद्ा प्रजापतिः सामेति wa: TRAM SHAT, प्राजाप्रत्याः द्रोणकलशश्च AA" उत्‌-

Ut: प्राजापत्यः तया सत्युभयोः समानसब्बन्धान्तेन तेषाँ वरणमिति । १८ ॥

अथ दोणकलभास्य म्राङ्मखप्रोषहण सखायमा शयद्त्याहइ |

प्राञ्च उपसोदन्ति भन्चो weary करवा- मेति ११९ ॥ |

ey ४८ | ATTA ETAT ES । [ई ५. Xt.)

~ . इतः प्ैनेतेषासुद्गातुण्ाङ्गाने भा सुखत्वा सम्भवात्‌ दोण- नकलश्परे के मश्जिखा एवोपसोदन्ति कया बुद्धोति यन्नसखाग्र अदौ प्रथमं क्यं ATE: सन्त; करवामेति , Ve ॥

अथ कलश प्राकुखः प्रोष्येत्माच्यादिशोऽजिजयायेलयाष्।

अनभिजिता वा एषोङ्गातुखं दिम्यत्माचो यत्‌ दोश कलशं प्राञ्चं मोडन्ति दिगोऽभिजिलये ॥ Ron

राच्या अनभिलितनत्वमौदुम्बरे गाने SaTTU ATH S- गानामावाभिप्रायकं WE न तु रथादिकमण्ठाद्यो aT व्डन्ति ॥ २० ॥ |

: कथसुद्गातृणां az योगदूति प्रञ्जमवताय्ये दरोणक्लणोप- सम्पल्तिरेव तेषां योग इत्याइ ।

, . यन्न्वितयाहृरन्तराश्चः reat यज्यतेऽन्तरा शम्य अनङ्ान्क SHAT योगदरति TAR THAT सुपसो- दन्ति स एषां योगस्तस्माद्यक्घेरोबोपस न्त Ba वदति ॥ २१॥

UIs} Tage सुधिरमतोभयपा श्वं रच्लू तयोमध्ये Brat “gent, wa शकटद्ुमस्योभयपाश्वैकौलके तवोमेध्येऽनङ्गान्‌ तथा सुति aye रथे कथसुदधातृणां योग इति श्नः, यदेते

[४.६.२३ ताण्डयनहानाहाणं | १४९.

द्रोणकलशं efastarara: सिनशुपसीदन्ति सर्वेषां योग दूति, तस्योत्तरं AQT ARCATA TAT Suda कलशो- पसद्नं कर्तव्यं तथा सति न युक्तो वत्ययसुद्ाएट गः ॥ २१ । षति तार्डामहाब्राद्भाे TETAS पञ्चमः खण्डः ‘

qu ws: खण्डः | अथ ग्रावुपसुपरि द्रौणकल शाध्य॒हनं विधन्ते |

MT: Wu द्रोणकलशमष्युहन्ति विड ग्रावानोऽन्नर VATE द्रोणकलशो यदग्रावसु FRAT मध्य्‌ इन्त विश्येव तद्राषमध्युहन्ति ॥ १॥

दोष्टकलशाध्युहनकन्तेमिरङद्वाटभिः प्रथममभिघवसाघनान्‌ ag: संसाद्य पञ्चात्‌ द्रोणकलशाध्यूडनं क सव्यं तथा सतिये ` श्रावानः सन्ति ते fag ब्कत्वसंख्यायोगात्‌ तेषां frets etc: ~. सोमस्यान््त्वं प्रसिद्खं यो दोएकलशः स राष्ट राषटमिति राजेति केचिदाज्यमित्यपरे तथा सति aqrag सोमरसाधार टोण- कलश मध्यन्ति तत्तेन विश्वेव UE अन्नखेदमध्यहन्ति सखापित- वन्तो भवन्ति lly Il

थय यजमानस्य पापं कामयमान Satat Ta कुव्यीदि- “TT ।

nie ताख्डामहा बाह्मण | [६. १. 8.1 यं दिष्याहिमखान्‌ ग्रावुः छत्वे दममसष्याय-

waa: पुलममष्याविशोऽमुष्मादन्राद्यां निरूहा-

मोति निरू हेदिश एवेनमन्नाद्यन्निरूइति॥ २॥

Saat यं यजमानं दिष्यात्‌ gfe तदै ग्रावृः अभिषवोप- लाभिमुखान्‌ परस्परनटत्तसुषान्‌ सत्वा ददमिद्‌ानीमहमसु eq यजमानं अमुमित्त तन्रामनिदेषात्‌ कथममुव्यावणं Tay गोतोत्पनं अमुष्याः Ya waar faa; सक्राशादत्ष- ugar इति पञ्चम्या famtata निदंशात्‌ एवमहइमसुं देष्यं यजमानं विशोऽननाद्याच्र frastfa नश्यामि दूल्येव मन्तरसु- qia निङर्हेत्‌ एवं कुब्बन्तङ्गाता विशोऽनाद्याञ्चेनं यजमानं निरूहति ॥ २॥

अथ यजमानस्य ws कामयमान एवं कुव्यी दित्या t

योऽख भियः UMTS Wa: छत्वेदमडइ- ममुष्यायण ममुष्याः पुचममुष्याविश्यम्‌श्मिनरन्नाद्ये- ष्य हामो AT दिश्ये TAMAS SAS A ॥ ३॥

ua वाक्येनेव व्याख्यातप्रायभिदं ॥ ३ ॥

देष्यस्य च प्रियस्य चोभयसय प्रयो गमनाहत्यालनएव चरेयः- कामयमान GTS |

fa. ६. १1 ATEAETATSS | १५१

अथो तदुभवमनादत्येटमहं मां तेजसि ब्रम वच्ेसेऽष्युहामोत्यध्यहत्ेजस्येव ब्रह्मवञ्च॑स ्रात्मान- मध्युहति ॥ 8 ॥

अयो तदुभय देव्यस्य प्रियस्व चाप्रियभूतं चरेयख्ानाहल्ये- त्यथः । माभित्यवाल्रनो नाम निर्दिशेत्‌ तेजः शरीरकान्तिः AQIGH खुताध्ययनजन्यतेजः इतरत्‌ TATA ॥ ४॥

अथ दचेव्यविषयं VATA TAT |

a, कामयेत विशा ues venfafa oa ग्रावोऽघो द्रोणकलशः साद वित्वोषारशुसवनमुप. रिष्टादभिनिदष्यादिदमडहममया faqiselcres Saiifa विभेव agen हन्ति NY

q खङ्गाता कामयेतेति किमिति परिजनेनामु' राजानं न्यां दइतिस ग्रावानो Sey यक्‌ रयक्‌ स्थापयिवा ay: भमावेव द्रोणकलशं सादयित्वा suigead उपांश्ुग्रहायं सयतेयेन तं ग्रावाणं दरोणकलशस्यु उपरिष्टएद्भिनिदध्यात्‌ इदमिदानौमषहममुया विशा अमूभि; परिजनः अदोराषृमसु राजानं इनोति रमुयाद्‌ इत्युभयत्र परिजनानां wes नाम ग्टह्लीयात्‌, शिष्टोऽयं कल्पः अन्यस्मिन्‌ अपि यजमाने तदे ्राज्ञोऽम्रियस्य पापचिकीोर्षीयां sich के चित्‌, यल

१५२ तार्डयामद्ा्राद्धणं । [६. ३. ©]

मानस्येव WH इत्यपरे, तदेवं we कल्पा उप्रन्बसाः, तत्र प्रथमो नित्यप्रयोगाथः शिष्टास्तन्तत्मतिपादितकासना्थी इति मन्तव्य ॥ ५॥

वसवस्तेत्याद्िभि्न्ते्दोणकलगसम्प्राञ्जनं वच्यति, तव- त्येष गायत्यादिङन्द्‌ः सु किच्चिदेदिव्यभित्याड ।

यो वे Safa पविलाणि वेद पुतोयन्नियो भवति

च्छन्दांसि वे देवानि पविचाणि तेरदरोणकलशं पाव- यन्ति॥ ई ॥

यानि दैवानि देवसम्बन्धीनि परविवराणि शोधकानि नानि छन्दस्येव खल तेखज्जिङ्खेमेन्तरेरित्यथः दोणकलशं रोमरस- धारणाय पावयन्ति पावनं कर््तव्यमित्यथंः । ९ ॥

अथ देवपवित्राख्यन्दोभियुक्तपावनसाधनमन्त्रानाड।

वसवस्त्वा WIA छन्दसा पनन्त CEA वेष्टमेन छन्दसा TAA जागतेन छन्दसा vant वे देवानि पविचाणि पुतो यन्नियो भवति यएवं वेद्‌ WS ॥

सिद्धा मन्त्राथौः, सम्म्रजन्तिति मन्वाग्नाने सिद्धे पुनन्तु इदानीं बणेनं संगजन्त्ित्यस्य व्याख्यानाथेमिति मन्तव्यं)

[१ ६.८) तार्डाम्हाबाद्ुाण्छं | ६९९.

अथवा मन्तपाठादेव afaa सिद्धे पुनन्त्िति वा प्रयोक्तव्य fafa बेकल्पिकत्वबोधनाथं सन््रब्राद्मणयोर्यभयोरपि ममा- णत्वाविश्ेषात्‌ wig गौ ्भिहेवामहइ इत्येव सखाध्याये सिद्ध इन्द्रं Whites इत्यतुवर्णनं हवम दूति वा प्रयोक्तव्य- भिल्येवमध्मिति तददिष्ापीति मन्तव्यं एवं जातीयकेष fase ल्पा द्रष्टव्य इति निदाने निर्णोतत्वात्‌ ॥ ७ ॥

weita दशापवित्रस्य qa विषातुमाख्या विकाम |

सखभोन्‌व्वी ्रासुर ्रादित्यन्तमसाविष्यत्चं देवा न व्यजानएस्तेऽविमुपाधावर स्तखालिभीसेन तमोपा- न्यत्‌ प्रथममपाहन्‌ सा छष्णविरभवद्यह्ितोय९ः सारजता यत्ततोयए्‌ सा लोहिनी यया वणंमम्ब- ठणत्‌ सा शुल्लासोत्‌॥ टः

प्व खर्भानुनीमकोऽसुर अादित्यं तमसान्धकारेणा विष्य ा- ततवाल्‌ तं at Sat नान्नासिषः तेदेवाश्रतिं मशर्भिसुपाधाव न्नादित्यखावरणान्धकारमपजहीति तस्य तमोऽचिभीसेनापा- इन्नपजघान तत्‌ यत्तमोभागं प्रथममपाहन्‌ सा AUT way: वणा विरभवत्‌ यदहितीय्छ सा रजतवरण अाविरभवत्‌ यत्त- aay सषा लोष्िनो लोडिता षिरभवत्‌ यया अन्त्योपादे यलिङ्ेन wifagat येन uate: «aaa रोहितं wwaua

WAL चकार अवदः प्रकाशनकन्प्रा तश््ादुपपदिका यव ४५

५.४ TATAGTATHS । [६. ६. १, क्र च खनति तदपाभिहटन्दन्तीत्यादिषु तथा दशेनात्‌ GT RT मेष्यासीत्‌ ॥ ट ॥

द ठानं तदिधन्ते |

aKa पविचः) शुक्रः सोमः स शुक्रत्वाय ॥ € ॥

` त्मात्तिरोहितवणेख्यैव शुक्तावीखूपेण परिणतत्वात्‌ शक्त पक्तावौरोममयं दशा पवितं aaa तथापि सोमोऽपि wa: सोमः निर्म्मलः अतः स WR शुक्तसोमानुरुणखाय मवति Wen , ं |

wa afer at विधाय तदे वान्बयव्यतिरेकाभ्यां हद्- यति | ¦

य॑ द्विष्यात्तलेतेषां वणपेनामपि faa कुव्यौ- त्पाप्मनैबेनं तमसा विध्यति कछष्णमिव हि तमोयो- se भियः arerefanai कुय्धीज्जनोत्विं हिरण्यं ङ्योतर बाद्छिन्दधाति ॥ १०॥

; ` यं यलमाएनसुद्गाता fears प्रयोगः एतेषां क्तव्यति- रिक्षानामन्यतेमवणंमपि पविते कुब्धात्‌ तथा -सति ` सष्णादि- aueife . प्राणपत्वात ware यजमानं तमसा विष्यति

re. ६. १२. ATURASTAT ETS | १५१ पापभूयिष्ठ करोतीत्यथेः छष्णमिब fe qui तमः शुक्तव्यति- रिरिक्तवणेभिव fe पापभिव fe aut विरोधित्वसाम्यात्‌ थश यजमानोऽसोङ्गातुः भियः स्यात्तस्य प्रयोगे प्रवित्रभाशक्तिष्यल् लष्णवर्णान्तरस्य लेशतोऽपि संसगौभावेन शुक्ते कुर्यात्‌ हिरण्यशब्देनातर त तरत्यं तेजो aad पवित्र गतं यत्तेजः तत्‌ ज्योति साच्चात्‌ ज्योतिरेव तथां सति ज्योतिरेवाश्डिन्‌ यज- ata cutfa il १०॥

अथ पवित्रस्य शु ल्लवण वपरसद्धेन किञ्चित्‌ पूैनिदानं विधन्त । तस्ममादावेयं चन्द्रेशेच्छन्त्यनिहिं तख ज्योतिः

॥ ११॥ Pas तस्मात्कारणादातरेयं अविगोतोत्पनं ब्रह्मणं wea

हि रण्ठेनेच्छन्ति संयोजयितुं अनेन विधिरुक्रेयः हिरख्यमाते- याय दद्ातौत्यन्यत विधानात्‌ uy ll

Ta feet wi रणो ति ।

waguatad fargia हस्तकाय्येमेव az- यन्नख क्रियत एतदा उद्गात॒गाः इ स्तकाय्थे यत्पवि- लख विग्रहण ॥ १२॥

ufafe तखा दित्ज्यो तिरेभ्यट णत्‌ प्रकाशितवान्‌ अथो- द्ातृणां दशापविलं साधारणं fara पवित्रं ware fase

Rud ATEAGTAT HTS | fa. @ ११}

न्ति विस्तारयेदुः तथा सति aqeulstafa: यद्खुसेन लत भवति तदेव छतं भवति तदेव विदणोति एतद्वा उद्गातृशानिति | इतो अन्यस्याध्वव्वीदिवदेतेषां इस्तकाय्येस्याभावादित्यथः lire

VATA ज्ञानस्य फलमा |

न इस्तवेष्यान्नि्धेच्छति य एवं वेद्‌ ॥ १३॥

इरवेव्यान्‌ wea व्यापारान saat न निच्छच्छति सर्वदास्य यागदानाद्यनुष्टानाय स्तो व्यापारयतीत्यये; ॥ ६९ ॥

परयोक्तप्रसारणं व्यतिरेकेण ata |

योऽपि न विण्ह्ञाति प्राणादेनमन्तयेन्ति ॥१९॥

ze ॥ ९४1 पविवप्रसारणे तत्घङ्नो चाभावाय किद्िदक्तव्यभित्या् |

तं ब्रूयाहेपमानः परमेष्यस इति वेपमान एव प्रमीयते ॥ १४॥

तं ङ्गातारं पवित्रं ्रखारयन्तं त्रूयात्किभमिति उश्यते बेष- मानः कम्पप्ानः wage नित्यमपि वेपमान एव प्रमोयते स sfa तथा सभ्ियोऽत उक्तं पवित्रविग्रणं सतकार अह, अवधूय पविवशुदम्दश मबाङ्गगभि वितनु; पविरन्तं इति wus tian yy tl

[दै. ६. 16] ताख्डामहा व्राह्मणं | ११५७

अथोद्ातुद्धीरानुमन्त्रणं समन्तरेकेकदेशो पादानं विधत्ते |

प्र शुक्रैतु Sat Walaa: सुतष्टोन वाजयु दधाता धारामनुमन्लयते ॥ १६ ॥

मन्त्ेकदेशः YA व्याख्यातः, इत्यनेन मन्ते श्रोध्यमान- सोमधारामनुमन््रयते ॥ १६ |

अरथानुमन्बणमन््रथेषं ्रायुषदूत्यादिभागसख् पृव्बपटितसख विकल्पपाठमाड |

आयुषे मे पवस वचेसे मे ure विदुः yf व्यादिबो जनिवाच्छ णखन्ापोधः wet: सोमे- ोज्गायेत्याङ मद्यं तेजसे त्रद्यवचेसायेति ॥ १७ ॥

अायुपेत्यादिकं cetera: wast, ayes fas AALTATS मद्यं तेजसे ABT सायेति ॥ \७ ॥

अरय प्रवमानानुमन्णप्रसङ्गात्‌ प्रवनांसलोति।

एष वे WAAR यत्मवते सोमोङ्गोतमेव साम गायति ॥ ८ ॥

यत्‌ सोमः शब्दायमानः TAA एष MAYES: तथा सति Waa A aay यजमानः सोमोङ्गोतमेव साम गायति ॥६८

[|

245 ALASTAT ETS । fas eT पथ सोमशग्रोधने नियममाष्।

अच्छिन्नं. पावयन्ति यन्ञञ्चेव प्राणाश्च सन्त- न्वन्ति सन्ततं पावयन्ति यज्ञस सन्तत्ये ॥ १ ॥

अच्छिन्नं धाराविच्छेदादित्येवं यथा तथा पावर्यन्ति तद्यज- मानस्य यज्ञस्य ATUATS सन्तानाय सन्ततं प्रबन्धं पावयन्ति यज्ञस्य सन्तत्यै प्रबन्धाय सन्ततिः यज्ञस्य प्रारब्धस्य विच्छेदे- न समाधिः सम्प्रबन्ध उत्तरोत्तरं ane सिद्धिरिति बिनि- योगः । १९. | | दति तार्डामहानाद्भख्छे wena धः ख ण्डः |

Za सप्रभः Gas: |

wansating at eat मा agtenfem मन्त्रो तयोद्िं तीयमन््रसाध्यष्टोमं faurqarenfaatare |

aN ~ Bxafda देवानामदगायत्त९ र त्ता स्जि- चासन्‌ स य एषां लोकानामधिपतयस्तान्‌ भागधेये- नोपाधावत्‌ ॥ १॥

टृस्पतिभेन्त्राभिमानौी रएतन््रामको देवः देवानां यन्न पव्वैमुद्गायत्‌ चङ्गातमकरोत्‌ तं तथा कुर्वाणं रचाख्वजि

[६ 9. 8.] ATTRA । ६५९

चासन was werafa: एषां ्थिव्यादीनां लो- कानां येऽचिपतयोऽभ्यायंसान भागपेयेन वच्यमारमन्त्रसाध्य- होमलक्तणेन भागधेयेनोपाधात्‌ अर प्रोणयदित्यथः ॥ ९॥

इदानीं समन्त्रकं होमं विधत्ते |

सूर्यो मा दिव्याम्बोना्ाभ्यः पातु, वाय रन्तरि- त्ताग्योऽग्निः पाथिवाभ्यः arefa ज॒होति ॥२॥

मन्त्रस्तु एवमेव व्या ख्यातः, उक्तमन््ोभागलत्येण क्तव्यः ॥२॥ अथ AMY AMAA ।

णते aT at लोकानामधिपरतवस्तान्‌ मागधेये-

नोपासरत्‌ ॥ ३॥

य एषां भूरादीनां लोकानामधिपतयः त एते वै निर्दिष्टाः gates: wa तथाहि fre एव देवताः हिलयन्तरिचद्य- स्थाना; afaaty: ee इति तान्‌ भागधेयेन तदुचितभाग- प्रदानेन उपासरत्‌ अनुदतवान्‌ भवति यतस्ते प्रीतार्तः- छतोपद्रवं परव्यहरन्‌ अत इदट्‌ानीमण ्वाटभिरेतत्कर्तव्यभित्य- भिप्रायः।॥ई३॥

वेदितुः फलमा |

करोति वाचा saa सदख्यामात्तिमाद्ंति य एवं वेद ॥ ४॥. ~

९६. तारडामहा बाद । [a. ©. १1 वाचा बौय्येकरणन्राम बेदशास््ञादिना qeTayns- टन ॥ ४॥

अथय बेकुरेत्यनेनाण्यक्तं म्रटत्तहोमं विधातुमाख्यायिका- ATT |

Ae देवेभ्योऽपाक्रामत्तां देवा अन्वमन्यन्त सा ऽब्रबोद्मागास्ि भागधेयम्येस्विति कस्ते भागधेयं कव्यौदिलयङ्गातार LAAT बे बाचे भाग- धेयं कुबे न्ति ॥ ५॥

पुरा वाग्देवता देवेभ्यः सकाशात्‌ अपाक्रामत्‌ मन््ाल्िका वाक्‌ देवान्‌ गुः प्रकाशयन्तो अपगताभूदित्यथे; तां वां देवा अन्वमन्त्रयन्त WIAA ATSTARHAA सा अहता बाग- वीत्‌ किमिति अभागादस्छि यथा भवतां ay भागोऽसि तदत्‌ agate इति तथोक्ता देवास्तं ते कः भागधेयं कुव्यौदि- त्यत्रवन्‌ सा च FACHIATT दत्य त्रवत्‌ तेषां तद्भागप्रद्‌ान- योग्यतोच्यते SEAT खल वाचे देव्ये भागधेयं Ha fe तेषा- मध्ववदिवद्खस्तव्यापारलक्षणक्रियाया अभमावादागेकव्यापार- त्वाञ्चेत्यनिप्रायः ty i

TET समन्त्रकश्ोम विधत्ते |

तस्यै ABA, बेकुरानामासि जुष्टा देवेभ्यो न

18 ७. ८] तारड्याम्ाब्राद्मणं । rae मो वाच नमो वाचस्सतये देवि वाग्यत्ते वाचो मध- मत्तस्मिन्‌ माधाः सरखत्ये Bsa ॥ ६ ॥

Waa: qa व्याख्यातः अनेन यो यः सर्पति ससज यात्‌ ॥ € tt मन््रगतयो वौक्छरखती शब्दयो रेक्यार्थमाडइ |

वाग्बे UCR तामेव तङ्गागधेयेनारमते ॥ € ॥ `

लम्बते उद्गाताद्िकमिल्यथः ॥ ७ |

WEB वागध्यानात्मकमप्रयोगकथनव्याजेन अदेव्ययजमान- RANT वाग्‌ध्यानमावप्रयोगेण नालं किन्तु मन्त्रपाठः कर्तव्य इत्याद |

यं दिष्यात्तसेतामाङतिच् gerd मनसा ध्याये- दाचमेवाख SEM ॥ ट ॥

यं यजमानं दिष्याद्गाता तख प्रयोगे, एतामाङतिं ल- Sit FAA वा चम्प्रनसा Vyas Aa कुतः अदवेष्यस्य प्रयोगे wa उच्चारयितव्य इत्यभिप्रायः Wa मन्रसमान्नाये बेकुराना- मासौति मन्तः प्रथमं समान्नातः सव्येमेति पञ्चात्‌ अत कम- विपथ्यासः; किमथे; way स्तुतिमातमेव विवचितं न रम इति केचित्‌ wut gq स्तुतिमातरषिवन्तायामपि क्रमविलङ्कनस्यान्या-

ग्यत्वादेवं वा कम; खादिति करमबिकल्पा्थमिति । र ॥ 9६

९३१ TEAST ES | [q. 9. te] gu बद्धिष्यवसानायं प्रसप्र॑णं fare |

बद्डिष्मवमानध सर्पन्ति खगेमेव तल्लोकः सपे- Pau ei

ये अष्वन्धैप्रमुखा; बद्धिष्यवमानथं सदः सकाशाच्चात्वालं अरति सर्पन्ति तत्तेन स्वभे लो कमेव प्रति सपन्ति यजमानस्य एतत्‌ कन्तेक्प्रसपरामःवे स्वर्गा सिद्धे लस्य ulead प्रसपेन्ति ॥२॥

nau fafafaanga विधत्ते।

भरक्ताणारव सपन्ति प्रतिकूललिव होतः सगो लोकः ACR दव सपन्ति WITT वे यन्नो THA शान्त्या AHATATA ॥ १० ॥

बद्िष्मवमा नस्य खग तवेनोपन्या सात्तदथं प्रसपेणं प्रकाणे- रिव कर्तव्यं, यद्यपि खगे; ania प्रत्यविशिष्त्वादनुक्रूलएव anatfy ऋगटत्यनन्तरभावित्वात्मतिक्रलमिवो च्यते, fag RUA QUAY तथा पादप्रसारणध्वनि्जोत्प यते तथा Buenas चथा खग ग्राद्धिभिसदत्‌ त्छरद्मने का- रणमराह यो वन्नः स जगधर बे कमस यः पलायनधग्भः स दचर्भडुक्तः खल्‌ fanaad लतिरिति चेदुच्यते यज्ञस्य शान्दे मनाय wala तदेवाह Bara प्रख्पेरो fe तासो भवति ॥६०॥

fg ७. १९. ताण्छामष्ाबाह्मणं | १६३

अथ तत वाङ्कियमं तदमावे दोषं कथयन्‌ विधन्त ।

वाचं यच्छन्ति यज्ञमेव तद्यच्छन्ति यद्यववदेय्‌- यज्नं नित्य स्तस्मान्न व्यववद्यं ॥ ११॥

तदेतत्‌ प्रसपेकाः वाचं यच्छन्ति नियमयन्ति तत्तेन यज्ञमेव यच्छन्ति यज्ञस्य मन्त्रादिलच्णवा कप्चे कत्वादागेव यज्ञः यद्यपि व्यवद्रेखु विविधं ge ave aga यज्ञमेव निरः नितरां qq: अयमिति प्रकाशयेदुरित्यथैः तस्मा तैनेव्य ववद्य ॥ ९९ ॥

अयाध्वयुप्रञ्डतिब्रह्मान्तानां पद्चत्विजां ततर समार श्चं fart

पञ्चतििजः Tota: सपेन्ति Weal TH या- वान्‌ यन्नस्तमेव सन्तन्वन्ति ॥ १२॥

यजमानवच्निताः पञ्चत्विजः सध्रव्वाः सम्यक्‌ परस्यरं सङ्ताः सपन्ति, ततत्यपञ्चसंख्यां स्तूयते पाङ्खा यन्नः TAIZ vise afaay sagen welad, wal न यजषा पङ्कि- राप्यते यत्किञ्च यज्ञस्य पाङ्त्वमिति धानाः करम्भः परिवापः खुरोडा शः पयस्प्रातेन पङ्किरुच्यते तेन यज्ञस पाङ्त्वभिति । एतैरेव तु इविष्यङ्भयत्चरपङ्किनिरा शं सपर्किसवनयक्की नां प्रदशं नेन THE पाङ्खत्वसुपवशितं ॥ ez ॥

१६७ तार्डयामहामाह्ञण्छ । [&. ७. १४.]

यो वै यज्ञविष्यङ्कि वेदेत्यत समारभ्य प्रसपताग्डष्ये मो विच्छेदे प्रयो गमा |

यदि प्रस्तोतावच्छद्यते are शिर्छिद्यते ब्रह्मणे वरन्द्त्वा स एव पुनवत्तव्यग्डिन्नमेव तत्रति दधाति ॥ १३॥

` यदि प्रस्तौता अध्वर्य्योरन्वारभ्भादवच्छिदयते तदा wae शिरएव छिद्यते तख fads तन्मुख्यख प्रयमभागख AMAT ME प्रायचचित्तायं ब्रह्मो वरङ्गां दता सएव ब्रह्मा पुनव- नव्यो वरणीयः तत्तेन च्छिन्नमपि शिरः प्रति दधाति ॥९३॥ अथोङ्गात्रवच्छदे AANAATS |

यद्युङ्गातावच्छद्यते TAA यजमानो SAASS- faut. स यन्नक्रतुः सस्याप्योऽघान्व areauafa- न्देयं यावहाखछन्‌ खात्‌ ॥ १४ ॥

~ -यद्ि खद्गातावच्छिद्यते प्रस्लोत्रन्वारभ्भणात्तदा sat ACA यजमानो इध्यते गतसङ्द्लो नष्टो भवति तस्ममाद्यज्ञ एवं तुर्यन्नक्रतुः wen; अदचिणो दचिणाविद्धीनः समाप- नोयः. अथानन्तरं. अन्यस्त्यरटसोयाग अगद्त्यः पुनरनुेयः afaa एनः हते यज्ञे देयं दातव्यं fa द्रव्यमन्यदिति. नेत्या

[६. 9. १५] तार्डाम हा बाह्यं | ९६१

यावद्धनं usta यज्ञे दास्यन्‌ स्यात्‌ यजमानस्तदेव धनं तस्खिन्‌ यज्ञे तेन देयं ॥ १४ it

¢ ~ अथय ufasaIReals |

यटि ufaenratanga पशुभियंजमानो era पशवो a प्रतिङत्तौ सवेवेदसन्देयं यदि स्वैवेदसन्न ददाति सवेज्यानिच््ोयते ॥ १५॥

यदीत्यादि we, म्रतिहारमानमागे पश्ुसडद्धेस्तद्धागगता अभि पशव इच्यते पश्ुनाशाभावाय सब्वेदसं देयं सव्वेमपि धनं दातव्यं यदि wat धनं न दद्यात्‌ ATA यजमानः सब्बे ज्यानिं जीयते wayaunuatizent हानिं हीयते अप्ररोधा- त्वर्थोऽनुवादः स्व्वाभिः सखद्धिभिविद्ोनो भवतीलथेः अताव- च्छरेद्प्रकरणे एके कावष्टेटे प्रतिनियतप्रायल्ित्तानुष्टानान्न कद्‌ा- fanfaufa: उद्गाद्टप्रतिहतोः सहा वच्छेदे कथ्ित्याश्चका पूव्वतन्त्ेऽधिकाराध्याये प्रायस्खित्तपादे wate उद्भाटम्रतिड- चों रवच्छेदवाक्वदयं विषयीलतय सड्ावच्छदे कथमित्याइास्ि म्रायञ्चिन्तं तच्च विकल्पितमिति वि चारहयं तयोरेव क्रमावच्छेदे उन्तरावच्छेदः WIG इत्येकः सचोद्गाटसम्बन्धी चेत्‌ सवे स्वमेव दातव्यं न दादश श्रातमिति facta इति विचार्यं छर्तं । ते चत्वारो विचाराः करमेगात्र fara newt | तत्र प्रथमं दशयति, उङ्गातुः प्रतिष्ठन्तु ख सडावच्छेदनेऽसि न) प्रायचिन्त-

२६९ ताणडयामहाब्राह्मण | [६. ७. १५.]

सुताख्यत तन्रिमिन्तविषाततः | एकेकस्येव विच्छेदकन्तेत्वान्न निडन्यते | कालमात्रं तु तत्रैकप्रायश्धित्तमतो मवेत्‌ | ज्योति

Bag श्रूयते तद्यद्यङ्गातावच्छिद्येत wefan यन्नः समा- प्योऽथान्य WEY तत्र तददयादद्‌ास्यन्‌ खात्‌ यदि प्रतिहन्तौ- afeqa aaa ददयादिति अस्यायमथे; भ्रातःसवनेन वहि ष्मवमानेन सोष्यमाना त्विजः शालाया वहिः म्रसणन्ति तद्‌ा- नीमेकस्य wears इत्येवं पिपोलिकावत्‌ पङ्का कारेण गन्तव्यं तच पुरतो गन्तुः HE ग्टहीत्वैव ट्ठतोऽन्यो गङेत्‌ एवं सति यदि प्रमादादुद्गाताग्डोतं Ha सुद्धेत्तदटा दचिणामदत्वा भ्रक्रान्तो यन्नः समा पनोयः तं समाप्य पुनरपि स यज्ञः प्रयोक्तव्यः तद्धिन्‌ भयोगे यदीश्चितं sa तद्यात्‌, यदा प्रतिडन्ती सुद्धेत्‌ तदा af@aa प्रयोगे wa दद्यादिति, तत्र यदयद्धाटप्रतिहत्तीरौ चुगपत्‌ Gat तदानी सुक्तं प्रायञिन्तनिमित्तं वि्न्येत, एके- क कटःकोऽवच्छेटो निमित्तत्वेन खतः, अवं तूभय कट्टे sar wat व्यपदेष्टुं शक्यते, वस्माच्छर यमाणस्य निमित्त वि- हितत्वान्रास्ि प्रायचित्तमिति uta ब्रूमः दौ छचावच्छदौ तयोरेकेकस्यैक एव कत्तति निमित्तस्य नास्ति विघातः, काल- भा तेक्यात्तु एकत्वभ्नान्तिः तस्म्मान्निमिन्तविषाताभावादखि प्रायतत, दितीयं दशयति, समुच्चयो विकल्पो at भराय- ` खित्तदयेऽग्रिमः। श्रदचिणं wafer प्रयोगेऽन्यत्तु पञ्िमं । प्रयोगे ufaa नासि निमित्तं तेन aga 1 भाप्तमेकमरयो गेऽतों विरुशत्वाद्विकस्पिते। अरदचिणतवं सव्वखठदानं चेति यतमा य

[q. ऽ. th] तार्डामहानाा ख । १६७

चखिन्तदइयन्िभिन्तमेदेन खतं तन्िभिन्तदयसन्निपाते समुञ्चेतव्यं यद्यदक्तिणशत्वसव्वख दानयोरन्योन्यविरोषः ate प्रयोगभेदेन व्यवश्थाप्रनोयं खवच्छंदयुक्ती प्रथमप्रयोगे दच्चिणान दातव्या उन्त रप्रयोगे Yq दातव्यं सत्यपि प्रयोगभेदे qua एक- त्वात्‌ समुच्चय इति प्रापे ब्रमः AMAA efaart दातव्या विच्छेदो विद्यतेनच सति निमित्ते mafad युक्त तस्ात्मथमप्रयोगे एव निमित्तहइयवशाल््रायश्ित्तद्यं राप तच्चान्योन्ये विसद्गाविर्च्खत्वाद्विकल्पते | तीयं दशंयति, अव- चछेदक्रमे TS: WAR: स्यादुतोत्तरः। अ्रसंजातविरोघेन qa- Wray । fate जायते पूव्वबाधया। न बाधकान्तरं तस्य तेन भ्रबलुत्तरं । उड्गाटप्रतिहन्तेकयोरव- VINA समान ब्लत्वादस्तु प्रायच्ित्तयोष्विकल्पः यदातु कमेणावच्छेदौ स्यातां तद्‌ानीमसंजातविरोधित्वेन Wey प्रबलत्वात्‌ खुतिलिङ्गाद्‌7विवोत्तरस्य परटत्तिन्निरुध्यत दति चेत्‌ मैवं खुतिलिङ्गाद्‌बुत्तरस्य सापेच्तत्वात्‌ yaw विरोधे सत्यु रस्योत्पर्तिरेव नासि इहतु ज्ञानद्वयमन्योन्यनिरपेचं वाक्य- इयादुत्परद्यत इति नाश्यत्मत्तिप्रवन्वे उत्पद्यमान Wat सखविरुध्यस्य पू्ेन्नानस्य बाधेनेवोत्पद्यते न तु निरपेचत्वख समानत्वात्‌ पूवे ज्ञ7नमेवोत्तरस्य बाधकमस्तिति चेत्‌ न पृन्न- ज्ञा नोत्परत्तिदशायामविद्यमानयस्योत्तरन्नानस्य बाध्यत्वायोगात्‌ उत्तरकालेतु खयं बाधितं पव qld कथमुत्तरस्य बाधकं भवेत्‌ न चान्यत्कि्चिदुत्तरसख बाधकं पश्यामः तस््मादुत्तरकालोनाव-

qs साख्ड्यानहा नाद | [६. ७. te}

च्छ द निमित्तं मरायचित्तमनुषेयं । चतुथं दर्शयति, उद्गातुः पञ्चिमे च्छेदे पुनयीगख Saat | शतं दाद शयुक्तं alafe वा wa - बेदसं। तददादयत्युरादिष्टमिव्युक्ते शतदच्िणा । मअतिहन्तः खरा च्छ द्‌ त्सव्ववेदसवाधितं | शतदानं wary सब्बेवेदसद्‌- faut प्रापि ae प्रयोगे तु दातव्यं सवेबेदसं। यदद्भाता पञ्चादवच्छिटेत तदा तखखावच्छदस्य प्रबलत्वेन तन्निमित्तं प्रायख्िन्तमनुष्टेयं . तच्च प्रायित्तमौहणशं प्रथमप्रथोगं दचिणा- रश्ितमनुष्टाय ददितीयप्रयोगे पृवेन्दित्ुना दक्षिणा दातव्या दूति पे गां द्वादशा धिकं शतं amfasuasnefafan- सवेखखेन वाधितं नचो ङ्गाचवच्छेदेन पखुङ्धाविना सब्बैखन्दित्सा बाध्यत इति शङ्कनीयं बाधकस्य दत्िणान्तसख ततानुक्तत्वात्‌ afefaa तदुत्तरप्रयोगे देयमित्येतावदेव ततोऽत्रोच्यते fefa- तञ्च सववेसखमिल्युक्तं अत उन्तरकालोनोङ्गातेऽवच्छेदनिमित्ते $पि पुनः प्रयोगे पव्वकालौनम्रतिड तेवच्छेदग्रयुक्तं सव्व खमेव दातव्यं Wy Il

अथ बद्दिष्पवमाने अरसर्पणसमयेऽष्वर्य्योः प्रसतरप्रतिदरयां विषन्ते ।

TAM: WATS इरति ॥ VF

म्रखरोदभेसुषटिः ren

प्रसर प्रशंसति।

[e. ७. १७.] ATUBASTAT STS | REL

यजमानो बे NA यजमानमेद तत्‌ खगे लोक हरति ॥ १७ ॥

प्रसरस्य हविरास्षनादिहारा यागसाधनत्वात्‌ यजमा-

नोऽपि साच्चाद्यन्नसाधनमिति साधनत्वसाग्यात्‌ प्रसरो यल- मानत्वेन स्तूयते तत्तयाञ्जति बहिष्मवमानख स्वगत्वेन ya अतिपादित्वात्‌ अश्रं WET अध्वदैव्येजमानमेव खगं लोकं प्रति इरति प्रापयति । इदमेव वाक्वं विषयीत्य प्रथमाध्या- यस्य॒ चतुथैपादे प्रसरद्ति कम्दमंनामधेयं वा गुणो वा प्ररस्य afaafa बेधा संशय्य स्तुतिरिति सिद्धान्तितं, तथाहि, यज- मानः Usa गुणो वा नाम वा स्तुतिः | सामानापिकरण्येन स्यादेकस्यान्यनामता | गुणो वा यजमानस्तु काय्येप्रसरलसिते। अ शां शित्वा दभावेन vara संस्तुतिः । wierenad guafefaaa सः | यागसाधकताद्चारा विधेयप्रसरस्तुतिः। इदमाम्नायते यजमानः प्रस्तर इति तत्र यजमानश्छ प्रस्तर शब्दो नामधेयं प्रसरस्य वा यजमानशब्दोनामधेयं कुतः उद्भिदा यागेनेत्यादाविव जस्ञामानाधिकरण्यादित्येकः पच्चः, णविधि- रेष दूत्यपरः पत्तः, तदापि यजमानकाख्ं जपादौ प्रसरस्या- चेतनस्य साम्याभावात्‌ AACA सम्यग्धारणादौ यजमा- नख्वशक्तत्वात्‌ यजम7नदूपो गुणो विधौयते एवं सति war GIG IMIR काय्यलच्कत्वेन way यजमान- mal सु खट्निभेविष्यति न चात wana स्तुतिः सम्भवति

983

1.7 ATABALTAT HTS | [१. 9. ta]

अष्टाकपालद्वादृशक्रपालयोरिव प्रसलरयजमानयोरशांभित्वा- भावात्‌ वादव Sfast देवता ऊर्ञ्जोऽवरष्या इत्यादिवत्‌ afafcfa चेत्‌ न चिप्रत्वादिषम्भवत्‌कस्विदुत्कषेस्याप्रतीतेः तस्ाज्नामगुणयोरन्यतरत्वप्रापते ब्रूमः गोम हिश्रायो रिवाथभेद- स्यात्यन्तप्रसिदइत्वान्नाभत्वच दुक्तं Ta त्वग्नौ प्रहरणस्य ` अशरथिषयत्वात्‌ यजमाने प्रते सुति Hala: खात्‌ TaAT- दोषः प्रस्तरो यजमानशब्देन Tae यथा सिंहो देवदत्त इत्यत सिंरुणेन शोग्यीदिनोपेतो देवदत्तः सिंहृशब्देन स्तयते तथा यजमानगुषेन यागसाधकत्वेन युक्तः प्रस्तरो यजमानशब्देन ख्यते एवं यजमान एककपाल इत्यादिषदरूष्टव्ये॥६९७॥

अथय प्रकारान्तरेण प्रसरं AW |

यन्नो वै देवेभ्योऽश्वोभूत्वापाक्रामत्तं देवाः प्रसत- रेणारमयस्त ASG: प्रस रोण सम्भरुज्यमान उपा- बरमते wae मरस्तर इरति TATA शान्त्या प्रचासाय ॥ १८ ॥

यज्ञः {खलु पृथे देवेभ्यः सकाश्चादण्डो भृत्वा अपाक्रामदः- धपगतवाम्‌ तदा देवाः WAY घासः प्रस्तर दति मत्वा तमश्वं प्रलरेण प्रदर्धिंतेनारमयन्‌ तस्मादिदानौमपि भण्डः ATCT दणसुष्टिना WYATT ST समोपेनारमते क्रोडति तस्माद

fa. © २१.] ATEASTATTS । ९७१ WA: प्रसर इरति AAG ¡शान्त्या अप्रतासाय अपलापनाय च भवति॥९८॥

अथ प्रकारान्तरेण खलौति।

प्रजापतिः पश्नर्जत ASAT ष्टा अश्नाय- न्तोऽपाक्रमएस्तेम्यः RACHA प्रायच्छत्त एनम्‌पा- वत्तन्त तस्मादध्वरययणा Tat दैषदिव विधूयो विध- तमिव fe Sa पशव उपावन्तन्ते ॥ १९ ॥

प्व प्रजापतिना Cer: प्रावः अशनायन्तो अशननि- AT: GS: सकाशात्‌ अपाक्रामन्‌ Weary तेभ्यः Wt quafeaqaa प्रायत्‌ aware प्रजापति- QUANT तस्मात्‌ TATAqaTeaaa प्रस्तर ईषदिव विधयच्चालनौयः तथा सति विधूतमिव fe ead देषद्विषूतं SURI Wt यजमान Surana यजमानसख शाग्दै पशवः YT भवन्तीत्यथेः ॥ ९६ ॥

अथ विदुषः फलमा | Sia पशव MTU य एवं वेद्‌ ॥ २०॥ स्यष्टोऽथः ॥ २०॥

अथ प्रशरं भमो ख्यापयित्वा गानं विधन्त |

"क ऊर तार्डामदहाब्राद्धणं । [६. 9. 8.) प्रसर मासद्योज्गायेदविषोऽस्कन्दाय ॥ २१॥

ङ्गाता प्रसरमपि इरन असद्य भूमावासच्ननं छत्वो द्येत्‌ तथा सति प्रस्रस्य हविरासादनाथेत्वात्तदपरित्यज्यासक्छनं इविषोऽस्कन्दा याप्रच्यत्ये भवति ॥ २९ ॥

एवमुक्तप्रकारेण रुणसङ्धावेऽपि टोषोऽणस्तीत्याड | | THATS SAM IASTT ST ॥ २२ ॥

तुशब्दो वैलक्षणयद्योतनाथैः तु किन्तु ana 2 wax द्यु क्ञत्वाद्यजमानमेव स्वर्गाज्ञोकादव्टज्ञाति निरुष्य wat -द्यापितवान्‌ भवति ॥ २२॥

प्रसरं मूमावासच्नयन्ङ्गाता त्डिक उपाय इति चेन्ता- ‘ATE ।

अष्टोवतोपस्युशतोङ्गेयन्ते नाख 'इविरस्कन््ं भवति न यजमान ख गोज्ञोकादवगर्णाति ॥ २३॥

अष्ोवता जानुनोपस्पुशता तवासक्नयता प्रसरसुद्गेयं अ सक्ननाश्चविषोऽस्कन्द्‌ः भूमेः उपरि खापनात्‌ खगद नवग्रह भवति || २३॥

अथ बद्हिष्मवमानस्य Vag चात्वालसम्बन्धं सार्थवाद- माद |

चात्वालमवच्छ वहिष्मवमान Wary वा

[&. ८. tJ तार्डयमहाब्राह्यण | ROR

असावादित्य अआसोत्तं ठेवा बहिष्पवमानेन खग लोकं महर न्यञ्चात्वालमवेच्य वद्िष्मवमान स्त॒व- न्ति यजमानमेव तत्‌ खगे लोक हरन्ति ॥ २४॥

खङ्गातारश्चात्वालदैशमवेच्य बहिष्पवमान स्तुवन्ति aa खित्वा स्तातव्यमिलयथैः तत्किमथभित्याड ys अत चात्वाल- देशे खल्वसौ दिवि दृश्यमान अादित्य आसीत्‌ तमादिलयं देवाः बद्धिष्मवमानेन GTAU GT लोकमरन्‌ तथा सति यच्चात्वालावेच्चणपुव्येकं बद्िष्मवमानस्तवनं भवति तत्‌ यजमा- नस्य स्गेलोकहरणाय भवति ॥ २४ ॥ इति ताख्डयमहाबाद्धखे षष्ठाध्यायस्य सप्रमः खण्डः |

अथ अष्टमः खण्डः | अथास्िन्‌ खण्डे ब दिष्मवमानएव स्तूयते नवभिः; सतातो- याभिः fegre दशमोभिः सोतव्यमिति विवच्चराइ | स तु वे यन्नेन यजञेतेत्याग्येख विराजं TWAS दध्युरिति॥१॥

यस्य॒ यजमानस्य यन्न मुखे यज्ञस सुखस्थानीये afeaa- माने arate बदिष्पमवमानसख्य प्राथम्याद्यज्नसुखत्वं afe-

ROB ATTA CIA ETS | [q. ८. 8.] faust ga: ्रिपेदुगयेचचरित्यथेः स एव खल्‌ यजमानो ` यज्ञेन यजेत यषटबानित्याब्ेद्यमवादिनः ॥ ९॥

इदानीं विराट्प्रदशनदारेश तददिधन्ते।

नवभिः Water हिडगरो दशमो दशाच्तरा वि- राङ्राजमेवास्य यज्ञमखे दधति ॥ २॥

नवभिः सोजोयाभिच्वरहत्‌खोमगताभिः स्तुवन्ति स्तुचुरि- त्यथः तासां feerat दशमो भवति तथा सति दशसञ्चा

सम्पद्यते विराडपि, दशाच्चरा तदारा रस्य. यजमानस्य ATTA बहष्मवमाने विराजमेव दधति खा प्रयन्तद्ातारः ॥ २ ॥

अथ Maat दशसंख्यामेव प्रश्र सति।

AAA € नवभिः स्तुवन्ति नव प्राणाः प्राणेरवेनए समद- यन्ति हिङ्कारो दशमस्तस्म्ान्नाभिरनवटख्ा दशमो प्राणानां ॥ ३॥ नवभिः स्तुवन्ति स्तुयुः नव प्राणाः सप्तशोषणया दाव च्ा- विति तेषाननवसछ्याः तथा सति Bre|: प्राणेरेवेन समद्ंयन्ति

यतो हिङ्गरो दशमो भवति तस्मत्ाणानान्नवानां दशमो ant atfacaaear भवति दतरप्राणवदच्छिद्रा भवति।॥३॥

अथ feerc वियुज्य सोति।

{३ स. a.) ताख्डामहाब्राद्धाण | ROK

नवभिः wafer नवाच्वय्यैः प्रातःसवने ग्रहान्‌ Tata तानेव तत्पावयन्ति तेषां प्राणानत्र्जन्ति ॥ 8 ॥

यन्ञवभि; सोतीयाभिः स्तुवन्ति अष्वय्यैच्च प्रातःसवनेन नवग्रान्‌ ग्टह्वाति तथा सति तत्तेन स्तवनेन तानेव ग्रहान्‌ भावयन्ति शोधयन्ति fag तेषां ग्रहाणां WUT TA ATE मुखान्‌ कल्पयन्ति ग्रहाणाच्रवसंस्येयं yale: संग्रहीत, उपाशु रन्तव्य मच्च TAMIA; । AT! मेतरावर्णाः शुक्रोमग्यो AAT | तत श्राग्रयणो नाम भ्रुवो नवम इत्यत दूति iil

अथवा बदिष्यवमानं प्रजननसाधनत्वेन रोति |

रजापतिरवे दिङ्कारर्ियो बद्दिष्मवमान्यो यद्धि- ya प्रस्तोति faraaare IAAT दधाति Wa- ननाय॥५॥

द्रस्य प्राथम्यात्‌ प्रजापतिरपि aqaaifa प्रथम इति डद्धारस्य प्रजापतित्वं बद्डिष्यवमानसम्बन्धिन्यः Matar: faa स्त्रीखानीयाः तथा सति afggat <lfa are यजमानस्य यन्नमुखे मिथनमेव दधाति faad प्रजननाय यज- मानस्यापत्याद्युत्पत्यथं ॥ ५ |

१०९ “ ATTRA ETS | fa. चल] |

अथ इडिद्कारपूव्वेकं बद्िष्यवसानं सौति |

एष वै स्तोमस्य योगो यद्िङ्कारो afeya भ- स्तोति AAT स्तोमेन प्रस्तोति ॥ ६॥

हिद्कारगानं यदस्ति एषः लोमयोगः तथा सति यद्धिङ्कलय डिङ्रसुच्चाय्य wifa तदा gata स्तोमेन uefa नन्‌ स्तोमयोगः प्वेमेवोक्तः किमथेमतर सुनविंधीयत इति नेषदोष wa डिङ्रस्तुत्यथत्वात्‌ ॥ ९ ॥

gafeeit प्रशंसति।

एष वे साम्ना रसो Bee यदिङ्कत्य WA ति रसेनेवेता sag neta ॥ ७ ॥

रसः सारः; सान्नामादौ म्रचुज्यमानत्वादस्य werd यद्यदि fega wedi डिङ्ारमुच्चाय्य सोति मायति रोती- ~ > ग्यद्याभिवन्दनं या; रसेनेव एता, स्तोत्रीयाः (टवा अभ्य लत्वा मस्तौति गायति ताः सरसाः BATS: ॥ ७ ॥

बडह्िष्पमवमानसतेतीयाः Wat: समानदेवताः PATA Sra भवन्ति तत्‌ सौति ।

आरण्येग्यो वा एतत्‌ WT. स्तु बन्ति यद्हि-

[g. स. १०] ATRTARTAT ETS । ‰ ७9 ष्पवमानमेकरूपाभिः Bafa Alene A- TUM: पशवः ॥ ८ ॥

बहिष्पवमानं स्तेातवमेकरूपाभिः wrataifa: स्तुवन्तीति यत्‌ समानदेवताकत्वं समानछन्दस्कत्वद्चेवे करूप्यन्तासां खल्‌ पवमानः सोमोदेवता गायत्री छन्दः एतदे तेनैक रू परखवनेन आरण्येभ्यः पशुभ्यः एकरूपेभ्यस्तेषां लाभाथं स्तुवन्ति तस्मात्‌ सेतीयाणामेकरप्यादारण्याः पशवः गो माञुर्गोग्धेगो गवय-

4 © ° “8 | SE: शरभो sat मकट इति सप्तसंख्यकाः सव्व एकरूपाः एकवण भवन्ति ॥ ट ॥

अथ सोनीयाणामनाटत्तिं सेति

पराचोभिः स्तुवन्ति तस्मात्‌ पराञ्चः प्रजायन्ते पराञ्चो वितिष्ठन्ते ॥ ९ ॥

पराचीभिरनाटन्ताभिः स्तुवन्ति तिख्भ्यो feecifa स परा- Wifafefa fe पूववेमुक्तं तस्मात्माञ्चोऽधोदुखाः मजायन्ते TA- वन्ति अधोमुखाः awa एव दि मनुष्या जायन्ते fag परा- स्रोवितिष्ठन्ते खर्गादिपराप्तौ पराञ्मुखा एव इइ लोकात्मततीति नि टन्तसुखा एव प्रयतन्ते ॥ २ ॥

बडहिष्मवमानस्यापटनत्यभावं प्रग्र सति | 235

Roe नार्डामहहा बराह्मण्यं । [६. द. te)

अपरिथिते सुबन्ति तस्म्मादपरिष्डोता अर- र्या; पशवः ॥ १०॥

परिञ्रयणशन्तृणपणोदिभिरपवरणं aghet अपरिचिते बद्व्यदिदेशे स्तुवन्ति तस््मादारणया पशवः अपरिग्होता भवन्ति go | |

अथय बडिप्मवमानमन्तःश सनदहारेण प्रशसति।

बहिः स्त॒वन्त्न्तरन्‌ य सन्ति तस्माद्‌ ग्राममाद- तर्भुच्ञते॥ ११।

afeate wranafe स्तुतमनु शंसन्ति होतारः सामा न्यविवच्चया ब्व चनं यस्मादेवं तस्माद्‌ ग्रामं मलयाद्तैग्यवत्री- ादिभिखोनुष्याः wat ॥ ६९ ॥

अथ प्रसङ्गादाज्यस्तोताणि farsa |

ग्राम्येग्यो बा एतत्‌ पशुग्यः Wafer यदाज्चेनी- नारूपेः Malet TAMAS ग्राम्याः पशवः WRI

नानारूपै राज्यसतो वरन नादेवल्यैः सोतैरिलर्थः तथाहि अग्रियं होतुराज्यं मेतावसणं मेतावरुणययन्दरं arqurs- सिन रेन्द्राग्नमच्छावाकस्येति नानारूपाणि aqresarai बैर्प्याद्ग्राभ्याः पशवो नानाखूपा;ः तथाहि gato

fé.c. ११५.] ATERASTAT TY | १७९ गौरविरजो गहं भोऽष्डतर इति सक्ठापि पशव, प्रत्येकं, नाना रूपाः ॥ ९२॥

अथ अाज्यसतोताणामाटत्तिं प्रशसति |

पनरग्यावत्तेए स्तु बन्ति AMAA: मेल पुन- रायन्ति॥ १३॥

पुनः पुनरभ्याटत्याभ्याटत्य स्तुवन्ति अनेन ywaraeaar- उन्तिद्योतकेन बिन्ञातं शिष्ट म्पराक्रं waite रत्येकं चावन्तं- नत्वमित्यभयमणयुकतं भवति तस्म्ात्पराक्वात्‌ Hae म्रगमनशीला गावः भ्रात काले भवन्ति तस््मादभ्याटन्तेः सद्धावाञच्च परेत्य ग्रामां गत्वा पुनरायन्ति सायंकाले, गोरपेच्चया ia दति स्त्रोलिङ्गता ॥ ९२ ॥

अथाज्यस्तो वाणां परिखितप्रदेशसम्बन्धं प्रथंसति।

परिथिते स्तुवन्ति तस्मात्‌ परिष्डोता gre: पशवः ॥ १४ ॥

अज्य; परिचिते सदसि स्तुवन्ति इतरत्‌ सुज्ञानं, Wa सवं त तत्तत्‌ स्तुत्या तन्तदिषयोऽवगन्तव्या; ॥ ९४ ॥ |

य बद्हिष्मवमानणएवापक्रम्याषह।

Tag वा एतज्ञोकाय स्तुवन्ति यद्रहिष्मवम-

ace ATERASTAT STS 8 [६. 5.8]

न सलदिंक्ताभिः पराचोभिः सवन्ति aaetat ऽसो पराङ्लोकः ॥ १५ ॥

बदिष्मवमानेनः स्तुवन्तौति यत्‌ एतत्‌ असुषमौ Waite स्तुवन्ति अत atel सलद्धिंलताभिः पराचौभिः सलोतौयाभिः स्तुवन्ति इतो wargiareet ait लोकः vate नदिष्ि THA पराङ्‌ WIGS, खलु डङ्कारस्य wad wie wa भयोजकं तथा स्तोतीयाणां wry खर्गस्यास्ममाज्ञोकात्मरा- ग्रपत्वे ॥ ६५ ॥

अथाज्येषृक्तवेषरीत्य' दशेयति ।

अस्मै वा एतङ्ञोकाय स्तुवन्ति ast: TAT AAT water तस्मादयं लोकः पनः पनः प्रजा- TaN १६॥

यत्‌ पुनरभ्यावन्तं माज्यैः स्तुवन्ति Casa भूर््नोकाय स्तुवन्ति तस्मा दभ्याटच्या स्तु तत्वादयं MA: पुन; पुनः प्रजायते अदिन्‌ लोके प्राणिनः पुनः gama खगे यथा सदेव जायन्ते न ~ © कम्डभमित्वादित्यरि ~ तथात्रेयः अस्य कम्म्मभूमित्वादित्यभिप्रायः wag इति वाच्ये स्तुतिप्राधान्याद्ड्ष्मवमानकम्बत्वेन fara: wa gq सोतीया- समुद्‌ायख स्तुतिसाधनत्वविवच्या ्राज्येरिति करणत्वेन नि- Sa इति विवेकः ॥ ५३ ॥

[६ स. 1८] ताख्डयमहाब्राद्यणं । ` act

बह्िष्पवमानसख अच्छासमखुद्रमिन्द्ब इत्य॒त्तमायां अगन तस्य योनिमेत्यत य आकारोऽख्ितं सोति,

पराञ्चो वा एतेषां प्राणाभवन्तो्याहृय्यं परा- चोभिव्वेडिष्मवमानोभिः स्तुवत दू ल्ावतोमुत्तमां गा- ये त्राणानान्धुलये ॥ १७ ॥

afemaataifa; स्तुवत इत्या्छरिति सम्बन्धः सोातो-

यान्ते चा इत्यु चारणे नाटत्ति; सूच्यते अतः प्राणाः पुनधेता भवन्ति ॥ ९.७ ॥

बद्िष््रवमानस्योत्तमायां रथन्तरवण' गायेदिति सप्रवो- जनमा |

च्यवन्ते वा एतेऽस्म्ाज्ञोकादित्याडय्यं पराचोभि- बह्ष््रवमानोभिः स्तुवत दूति रथन्तरवणौमत्तमा- ङायेदियं वे रथन्तरमस्यामेव प्रतितिष्ठति ॥ १८ ॥

ये पराचीभिर्बदिष्मवमानीभिः स्लोचीयाभिः स्तुवते ते अ- ष्माज्ञोकात्‌ Sawa wags: कः परिदार इति उच्यते उत्त- मां बद्हष्पवमानस्यान्तिमां सोतीयां रथन्तरव णी रयन्तरोपे- तवणों भकारां उङ्ीोथोपक्रमेण aefeat गायेत्‌ तथा च खतं रथन्तरवणीयां चत्वाव््तराणयभिष्टोभेद्धाभा इति शार्डिल्यो- भमद्रति धान्य इतौति एवमपि कथं प्रच्युत्यभाव इति चेत्‌

koe तार्डामहा बाद्धख | [६. €. ९. तत्राह रथन्तरं साम तदिदं वै श्थिव्येव तथा सूति तत्‌ वणं- करणे नास्यामेव श्थिव्यां मरतितिष्ठति ॥ १८ ॥

दूति ` तार्डामहानाद्ग्यं षषाध्थायसय

वटः GW: |

अथ नवमः Saw: ।

अथ Malai प्रतिपत्‌ विचार अारभ्यते, ततर ग्रामकामख भरतिपढं विधत्ते |

उपास्य गायता नर दूति ग्रामकामाय भरतिपटं HAT ॥ ९॥

ग्रामाधिने उपवतीं मतिपदं gala प्रतिपदिति प्रथमटच- भेबसणएव स्तोतीय इति वोच्यते इयं प्रतिपत्‌ यद्यपि नित्या- श्निष्टोमम्रकरणे सोत्ोयासु समान्नाता तथापि कामसम्बन्धात्‌ तत्नैव ग्रामार्थीपि भवति ततो न ्यक्षामभेदेन प्रयोगापेचास्ि तथा पयःसाधनके निल्याग्निहोतप्रयोगे पयसा पश्ुकामख जुड्धयादिति पश्युफलसाधनत्वं ages ननु प्रकरणादस्या- नित्यत्वावगतिः काम्यत्वं तु ग्रामकामाय प्रतिप्रद्मिति वाक्येन Wa: प्रकरणस्य दुबेलत्वात्‌ कथं नित्येन काम्यसिद्धिरिति, we तथापि नित्य प्रयो गाथेप्रतिपदन्तरामावेन गत्यभावादाक्यादपिं भकरणमेव प्रबलमिति मन्तव्यं, केविदिदं et काम्यप्रयोग एवेल्ाडः ॥ ९ ॥

[६. ९. ४1 ATEN STATES । Roy उक्तप्रतिपदि नर इत्यस्य URTATA ग्रामकामायोचितित्याद। A A + १. नरो वे देवानां ग्रामो ग्राममेवास्म्मा उपाकः॥२॥

नरो मनुष्याः खलु देवानां ग्रामः अत नर इति यजमान- नरो ऋत्विज उच्यन्ते ग्राम इति निवासाखरयः अतो देवानां यागनिष्ादनदारा नरो ग्रामस्तथा सति नरशब्दोपेतां खपा- स्मा इत्येतां प्रतिपदं चुक्नन उद्गाता अस्मै यजमानाय ग्राम मेवोपाकः उपानीय; कतवान्‌ भवति ॥ २॥

उपेति पदस्य परम्मरया ग्रमाथैत्वादपि तत्कामस्येयमु- चितेत्याइ 1

उप वा अन्नमन्रमवास्म्मा उपाकः॥३॥

अत्तः समोपे नियतमनस्यावखधानात्छमोपवाचिनोपशब्देन समीप्खमननसुच्ते तदपि बनोद्यादिरूपमन्नं ग्रामः समोप एव केदारादौ जायत sft at पक्षमननं ग्रामावयवभूतेषु wea वर्तत इति atafafa ग्रामः तथा च सति तदूयुक्तप्रतिपत्मयो- MATT अन्नमेव ग्राममेवोपाकः समीपे सतवान्‌ भवति it ३॥ अथ प्रजाकामस्य प्रतिपदमाष।

उपोषु जातमप्तुरमिति मरजाकामाय प्रतिपद्‌

HAL ॥ 8 ॥

qe isu

१८४. ताश्डयामहा बाद्भश् । fe. २. ७.1 तत्र प्रजालिङ्ग दशयति । उप बे प्रजा तां जातमित्येवाजीजनत्‌ ॥ ५ ॥

लोके जनयिता उपसमीपे प्रजानां wat yatfeaui जातमिल्येबं खल्व जोजनदृत्पादयति तस््माज्जातशब्ोपेता प्रजा- कामस्यो चितेत्यथेः sata दति प्रतिपन्नित्यकाम्योाभवा्थमि- युक्तं Ble जातमप्तरभित्यादोनां स्पष्टं तत्काग्यप्रयोगाथेत्वं यथा च कल्पकारः उपोषु जातमिति ्रतिप्रत्तच्ं प्ररतिज्योति- शोमाद्‌न्यद्छिन्‌ प्रजाकामप्रयोगे विदधाति प्रजाकामसखोपोष जातमष्तरभिति सोत्रीय द्रल्यादिना समानमितरज्योतिषटोमेने- त्यन्तेन एव सुत्त रासामपि काम्ये प्रतिपदा कल्पोऽवगन्तव्यः ॥५॥

अथ पश्वादि भेषजक्रामप्रयोगे प्रतिपद माइ ।

सनः पवस WHA दूति प्रतिपदं कुयपेत्‌ ॥ ₹ ॥

we el

अत्र पशुमेषजस्यादटुः we उचित इत्या |

या समां महादेवः UNA इन्यात्सनः WS WHI इति aque भेषजं करोति ॥७॥ `

यां समां afaa wage सनः पवस्वेति पादे गवादिका-

माय भेषजं करोति afaa fe पादे सोमं सम्बोध्य TWAT पव- श्वेति मराष्येमानत्वात्‌ ॥ ७ ॥

[8. 2. €] ताश्डामष्टा ब्राह्मणं | ८५

अथ दवितीयपादो दिपदमेकशफानाच्च मेषजप्रयोगे युक्त इत्या ।

शच्छनायेति fers शमव्वेत TARTU eH

fara मतुष्यो wa; Wala एकशफः ताभ्यां भेषजं करोतीति i = Wl

दतीयपादोऽपि पश्रुभेषजायोचित इत्या |

विषेण ब ता समामोषधयोक्ता भवन्ति या समाम््रहादेवः पशून्‌ हन्ति यच्छ राजन््ोषधोभ्य द्र त्याहोषधोरोवास्े Qzaauaisa खदिताः ष- SUSHI सटपच्याख् ॥ € ॥

afaa संवत्सरे महादेवः पञ्छन्‌ इन्ति तां समां afar Gage सवां ओषधयो विषेण युक्ता भवन्ति यच्छं राजन्‌ Sra इत्याहोद्भाता ATH यजमानाय write खद्‌- यति mre करोति saa उभयविधा; qaeqata ae- care कर्पणादिरद्धिता नीबाराद्यः तद्युक्ता बीद्यादयचाख् यजमानाय wfeat: खादुभवाः पच्यन्ते खयमेव परिणता मवन्ति तासां लच्तणात्‌ पशवः we निरूजा भवन्ती त्यथः शंराजन्निति पाठे डे राजन्‌ सोम भोषधौभ्यः शम्पवस्वेति

ge

३८६ ताख्डामशहाब्राह्यख । [६. & 22.)

माथैनाप्रतीतेरोषधोनां निलिषत्वात्‌ तद्धक्षकाणां पञ्यूनामपि मेषजप्रा्षिरुषितेव ॥ २. ॥

अथ AYATATA प्रयोगे मतिपद माइ ।

पवस वाचो afga दूति प्रतिपदं कुग्यीद्यं काम- येत समानाना Bs: खादिति ॥ १०॥

WE: । १० ॥

तसख्यामभ्रियशब्दसङ्ावादेषा तस्योचितेश्याड | पवश्व वाचो अग्रिय दरूत्यग्रमेवेनं परि शयति ween

यतः पवख वाचो faa fa भागे अग्रिय cafe अत- VINA एनं यजमानं अग्रं पुरोभागं परिणयति परि. गमयति ll ११९॥

चग्रपरिणयने faat कः सम्बन्ध इति care |

मो ~ ala वाचोऽग्रए्‌ ियवामेस्सिन्‌ दधाति ॥१२॥ वाचः अभिवद्नस्य aed पुरोभागः स त्रौ श्रीरेव खल

TRATHS यख वाक्‌ मयम ASAT स शोभते तथा सति एतत्‌ पाठेनाख्िन्यजमाने चियमेव दधाति ॥ \२॥

बहे प्रयोगे प्रतिपदमाइ ।

[8. ९. १५] ताण्डाभद्ाब्राह्मणं | ८9 एते अ्र्ग्रभिन्दब दति tee: प्रतिपदं कुय्योत्‌ ॥ १३॥ बद्वो ठौीकिता एकाड्ाष्टीनेव्यजन्ते ततर एते अर्ग्रमिति at प्रतिपदं कुर्यात्‌ | ५३ ॥

अथ बदयैप्रयोजनयोग्यतामा |

एत द्रति सवौनतैनानृद् भूतया अभिवदति ॥९४॥

एते दति बह्धबष्नान्तेन सर्व्वानेवेनान्‌ यजमानान्‌ अभि- बदति ऋद्ध तस्थ व्याख्यानं भूत्या इति । ननु एत इतीन्दब इत्यस्य fated तच्च प्रतान्‌ सोमरसान्‌ वक्ति कथं यजमा- नानभिवदतीति SUR ब्राद्मणेष तिसामान्यमातेण wa स्तुतिप्रटन्तेः ॥ ९४ ॥

असयाः प्रतिपदः प्रजापतेः रखृटिसाधनत्वेन प्राशस्त्ममाषह ।

एत दूति वे प्रजापतिंहंवानर्जता्ग्रभिति मनुष्यानिन्द्व दूति पितु स्तिरःपविच इति ग्रहा- ama दति wid विश्वानोति werafer सोभगे- त्यन्याः प्रजाः ॥ १५ ॥

एत इत्यनेन पदेन प्रथमेन afer ख्च्यादौ प्रजापति; पवेर्च्नुरूषेण देवानख्जत तथा अद््ग्रमिति wa ag-

ho तार्यामहानाद्मणं । [६. ९. १६.1

व्थान्‌ इन्दव दति पिवन्‌ एतेषां पदानां देवादिर्ष्यनुकूलत्व उत्तरस्मिन्‌ ब्राह्मणे वच्यामः, तिरःपवित्रमिति पदेन ग्रहान- aaa तिरःपवित्रेण श्ोषितेन रसेन ग्रहा waa अत एत- द्दह ख्ष्यनुकूलं waar इति पदेन सोतरम्जत war व्या्बन्ति स्तुत्या देवानिति सोवाखाशवः तथा विश्वानोल- नेन शस्त्रमद्जत विश्रान्ति देवानां हदयानीति विश्वानि श- स्त्रि अभितसौभगेत्यन्या; प्रजा अद्जत सोभगानि धनाति अभि sfeafa देवमनुष्यादौनां भोगमूता अन्या गोविलच्णाः भजा अरटजत ॥ १५ ॥

waa इति पदस्य wet संगतिरित्याद |

यदेत इति तस्माद्यावन्त एवाग्रे Sat स्तावन्त इ दानं ॥ १६॥

ननु एतच्छरब्दः सव्येनामवाची सज्िडितपरामशेकः देवा- स्वसन्तः विप्राः थ कथमेतच्छब्देन ते atria इति नायं दोषः न केवलं पुरोवत्तिवस्तुसन्जिधिरेव सन्निधिः किन्त बुद्धिसच्निधिरपि सन्निधिरेव तस्म्ार्बद्धा सन्निितत्वादेत इति पदेन पराखूष्टव्या एव अतो यद्यस््मात्मजापरतिना देवाः एत इति पदेनलोकितास्स्माद्यावन्त एवाग्रे ख्ष्यादौ देवाः स्थापिताः Set दइल्यभ॑स्तावन्त एवेदानीमपि न पुनर्मनुष्या एव तेभ्योऽन्ये रज्यन्ते ied |

[६. ९. ta] तार्डयमहाब्राद्धा I ate

afe <etatafa wequia कथन्तेषां वत्तेमानभाविका- लयोः सम्बन्ध इति तत्रा ।

सव्व न्द्धिमाभरंव९ स्ितेव देषा व्यादिः wero

उ शब्दो वैलचण्याथेः उ किन्तु सव्वीन्‌ सवे कालसम्ब- ज्धिनों द्धं अायुरादिलचलणमश्ुवन्‌ way अभवन्‌ अत, © @ © च © पृव्वद्टृष्टा एव सव्यसखद्धा नित्या वत्तन्त इत्यथः उक्ताथेस्योपप- न्तिरुच्यते feaa हीत्यादिना fe यदश््मादेषा देवरषटिसाधना व्याहृतिः एत्‌ इत्युक्तिः सितेव वन्तेते एत इत्यस्या पराम शत्‌ सवेदा सन्निहिता एव fe प्रतोवन्ते ॥ १७ ॥

अथाद्टग्रमिति पदं मनुष्यो सङ्गतमित्याइ | यदर्ग्रमिति TAHA: श्वः वः रज्यन्ते ॥ १८ ॥

यद्यस्मादखग्रसिति पदं ख्च्छभिधायकं तस््मान्मनुष्याः wz: श्व; परस्िन्रनीत्ये नं WHIT ख्ज्जन्ते ॥ १८ ॥

area इति पदं पिटख्षटो सङ्गतमित्याडइ | यदिन्दव alee इव हि पितरः॥ १९ ॥

इन्दव दति पदं qa पितरोऽख्ज्यन्त तस््मादििन्दव दव fe सोमा <a खल पितरो भवन्ति ॥ ye ॥

१९० तार्डयामहा नाद । [§. ९. २९.] कथं तेषां सोमसाग्य तला । मनदूव॥२०॥

मनसा fe केवलं रज्यन्ते न चचर्विंषया भवन्ति अतो मन TIAA सोमनामापणन्नविरशेषरूपत्वादन्नमयं fe सोम्य मन दूति खतेम्भनःसम्बन्धः TET बलयात्मकस्य सोमस्याधिदेवसोमेन चन्दरेणाभेदात्‌ तस्य च मनस SAAS मनःसब्बन्धः तस्या feces इति ue पिटद्ष्टौ सङ्गतमित्यथेः ॥ २० ॥

उक्तार्थानुसन्धानपू्कञ्चेत sare प्रतिपत्करणं weg साधनमिलयाड |

यान्ता; ATA: BET ऋद्धिमा्ुवरस्तार्टमुवन्ति येषामेव विद्वानेतां प्रतिपदं करोति ॥ २१५

ता; प्रजापतिना Set देवादिरूपाः प्रजा यां ऋद्धिं सखि ध्रुवन्‌ प्राप्ताः तां wefy ऋषतुबन्ति, के प्रा्ुवन्ति तान्‌

euafa येषां यजमानानामेवं विद्वान्‌ उक्तर्षटिसाधनल्व जानन्‌ एते अ ग्रभित्येतां प्रतिपढ करोति ॥ Re ॥

एवं Ades प्रशस्याद्यं पादमाख्यायिकाङुखेन प्रश- सति।

छन्दा८सि बे सोममाहर८स्तं गन्धर्ोविश्वा- वसुः पय्येमृष्णात्तेनापः माविशत्तं देवता अन्वेद्टए-

[६. ९. aa] तार्डामहा नाण । Ret स्तं विष्णुरण्सुपय्येपश्यत्‌ स व्यकाङ्च्तदयन्् रे ना रे द्रति त॑ पदा मष्कुरन्तस्मरात्‌ ए्यगिन्दवोऽर्ज्यन्त स देवताम्योऽभितस्िष्ठन्तोभ्य एते अर्ग्रमिन्दव दति प्रात्रवोद्‌ बहिष्पवमानेन वे यन्नः CHI यदेते असख- ग्रमिन्दव दति मस्तोति यन्नमेव तत्‌ ख्ष्टन्देवताग्यः WTF WX I

प्व गायन्यादीनि छन्दांसि द्युलोकात्सोममारन्‌ तदा- चियमाणं सोमं गन्धर्वो विश्वावसुः प्ये मुष्णात्‌ परिमुषित- वान्‌ तेन परिसुधितेन सोमेनापः प्राविशत्‌ तं प्रविष्टं देवताः wat: अन्वेच्छन्‌ अन्वेष तं विष्णु Cy पय्येपश्यत्‌ परिहष्टवान्‌ स विष्णव्यंकाङ्त्‌ पिचिकित्यत्‌ कथमिति उच्यते waa 3 aT 3 इति न्विति fara Ga सोमापद्न्नी waarafa ततः सत- मवगत्य तं पट्‌ स्वेन ATMA प्रावधोत्‌ तस्यात्‌ पौडतात्‌ गन्धव्वीत्‌ थक्‌ रत्ये कमिदवोऽखटज्यन्त उद्गाता अभवत्‌ स विष्णः wer सोमान्‌ अभितस्िष्ठन्तौति यो देवताभ्यः म्रात्रवौत्‌ किमिति एते अष्ग्रभिन्दव इति एते सोमाः ख्ज्यन्त इति aera: ततः किमिति तता यन्नोऽभग्निष्टोमो afe- ष्मवमानेन वे खल्‌ ख्ज्यतेऽस्य॒म्ाधम्यान्तदूव्यतिरेकेण यज्ञा- भावान्तथा सति यदेते weafafa पटं प्रलोति मस्तावभाग-

RER तार्डामद्ान्राह्मणं । [g. <. २४.]

त्वेन गायति तत्तेन यज्ञमेव SE देवताभ्यः प्राषोद्ाता अतो- sant प्रतिपत्‌ कत्तेव्येत्यभिप्रायः ॥ २२ ।

अस्य प्रतिपत्‌ टटचस्यान््पादः यदिडापदं तत्मशंसति |

ag वा एतदपशव्यं यत्मातःसवनमनिडएः हि यदिडामस्ममभ्य खयतमित्याह प्रातःसवनमेव तदि- डावत्पश्युमत्करोति ॥ २३ tt

म्रातःसवनमिति यदसि waa ay वै away खल पशव्यं पश्ुभ्योऽड्ितं पश्विरोधि तदपि कुतः अनिधं fe इडा शाब्दे निधनादिषु प्रातःसवने नासि तथा सति afeet- AG संयतमघ्याहोज्गाता तेन वचनेन प्रातः सवनमिडावत्‌ Ha- मेव daa तत्‌ पश्ुमत्करोति। इडेति गो नम इडेरन्ते <a इत्युपक्रम्य एतानि गोनामाभोति खुतत्वात्‌ ॥ २३ ॥

अथ समदाथेप्रतिपरदमाइ |

दविद्यूतत्यारचेति ब्राताय प्रतिपदं Hear ॥२४॥

Weiss: | ननु एते weafafa ब्भ्य प्रतिपदं कुग्यौ - दिति विहितेन वा अजलं किमयं पुन्विधानमिति नैषदोषः ASU इत्यतरासखोनां यजमानानां प्रतिपदिधानात्‌, अततु जातायेति सखीनामेव, यजमानानां प्रतिपद्धिधानात्‌, 4 fe नातशब्द बह्धशब्दो समानार्थो बड्शब्टो यजमानबड्धत्वमा-

re. ९. २१.] ATUBASTAT STD । ३९.

जमपेचचते ब्रातशब्दस्तु परस्परसखिमृतयजमानसमुद्‌ायं अतो न पुनङक्तिखलथा च कस्यकारः washes प्रयोगेषु बद्छनाम- सखीनां यजमानानामेते weafafa सस्मार तरतु सखीनां यजमानानां दविद्यतल्यारुचेति wtala इति ॥ २8 ।

उक्तप्रतिपत्‌ ब्रातप्रयोगे WHATS |

दविद्युतत्यार्चेति वे गायवया et परिष्टोमन्टेति विष्टभः छपेत्यनृष्ट्मः शोमा: शुक्रा गवाभिर दति जगत्याः सर्वेषां वा एषा छन्दसा ख्पं छन्दाधसोव खल्‌ वे ब्रातोपटेषा प्रतिपह्ववति खेनेवेना सद्र पेण समद्धेयति ॥ २५ ॥

दविद्यतत्येति पादे दौक्चिवाचिपददयं चयते दी्िख तेजख तेजो बै AMIS गायतीति WA: । य पाटो गा यव्या रूपं परिष्टोभन्त्ेत्यत सोभशब्द्‌ः aad तिष्टभ्यपि खोम- Te: अतो अयं भागच्ि्टभोरूपं aif वाङ्नाम वागनु- विति ख्ुतेरेतत्पादमनुष््मो ei सोमाः gat इति पादे गोशब्दः शरूयते जगत्यामपि गच्छतीति जगतीति व्य॒त्मन्निः अत उभयत गभिधातुसाब्यादयं पाटो जगत्या ख्परं एवमेषा प्रति- पत्‌ स्वेषां fe छन्दसां रूपं aida रक्तानि चत्वारि छन्द्‌ा-

स्येव खल ATAU: सखुद्‌ायवाषी अत्रापि छन्दःसमुदायोऽस्ि yo

Reg ताण्डामहा ब्राद्धाण | [g. to. १.1

za सति यदेषा प्रतिपद्भवति एतान्‌ यजमानाज्‌ तेनेव Ga ety समर्धयति र्षा प्रतिपत्‌ खच्िन्‌ गायव्यादिडन्दोद्यारे- efarfeet: सखद्धान्‌ करोतीत्य्ः ॥ २५ ॥

पुनरेषा सखूद्भिसाधनत्वेन ातयोग्येत्या ह |

QE वा एत इन्द्रियेण ata aga इन्द्रियं NA छन्दासीन्दरिये णवेनान्बोय्यण समद्ंयति॥२६

यत्‌ यो AAS एते ब्रातावयवभृताः सखायो गजमाना इन्दरियवीरव्यभ्यां cyt fasta वे बातालकलत्वददेव खसमथीः खल लोके परस्मरसङ्कातानपेचन्ते छन्दासि तु इन्द्रियवौगये तत्मत्वादेषा सवेखन्दोूपरा प्रतिपदेतान्‌ यजमानान्‌ इन्दर येण aay च समच्नेयति ॥ २६। दूति तार्डामहाबाद्धयणे FTA नवमः ख ण्डः |

GT दशमः खण्डः |

अथ दौचितानां मध्ये यः कच्चिदोलितः प्रमोयते एतन्तेषां भयोगे म्रतिषदमा |

अग्न ्रायुएपि पवस दूति प्रतिपदं कव्योौद्येषां दील्ितानां भमीयेत ॥ १।

स्यम्‌ ॥ ९॥

[१ to 8.1 ATWYACTATSTSD | १९५ अस तद्योग्यता मा |

VTA FI at एते येषां faa प्रमीयते यदेषाग्निपावमानो nfargrafsacaatareata पवमानः पुनाति॥२॥

येषां दौचितानां मध्ये यः कचित्ममीयते स एते सर्दऽण- पूता इव वे अपूता एव खलु सहाधिकारान्तया सति यत्‌ यदो. षाग्निपावमानौ अग्निपावमानीदेवताका अग्न area ्रतिपद्भवति तद्‌ाग्निरेव एनान्‌ यजमानाज्िष्टपरति नि;शेषेण सन्तापयव्यद्यापना्थं तानिष्टप्तान्‌ पवमानो देवः पुनाति WATT करोति ॥ २॥

तव अायुःशब्दोऽपि तेषामूश्वित care | यदायुएषोत्याह् यएव जोवन्ति तेष्वाय धाति ॥३॥

यद्यस्मादायुषौति प्रत्याहोद्गाता अतो ACs जौवन्ति यज- मानासते सर्वेष्वपि यजमानेष्वाचुः शतसंवत्घरलचणं दधाति ize

तत्मदपाठेन दौषेरोगिणः प्रयोगे प्रतिपदमाइ ।

saat मिलावरूणेति ज्योगामयािने प्रतिपदं FATT ॥ 8 ॥ Veta sl

Reg ATAACTATHTS । [§. १०. ७.]

स्याः ACNAATATS |

अपक्रान्तो वा रतख प्राणापानो यख ज्योगा- मयति प्राणापानो मिचजावङणो प्राणापानाबेवास्ि- Sata WYN

यस्च यजमानस्य ज्योगामयति दीषरोगो भवति रएतख प्राणापानावपक्रान्तौ प्राणापानयो साम्ये अरोग्यं भवति तथा सति यदेषा मेवावर्णौ प्रतिपरद्वति तेन माशापानावे- वादिन अामयाविनि दधाति मित्रावरुणयोः म्राणापानयोच् क; सम्बन्धे इत्युच्यते मेवमव रणी रातिरिति ऋत्यन्तरात्‌ मिलावरुणयोरहोरातरूपत्वं अरव प्राणो रातिरपान इति AGATA: प्राणापानात्मकत्वं एवं परम्परया भितावरूणो माणापानौ Wasa मतिपन्तस्यो चितेत्यथेः ॥ ५ ॥

अदृताजिशससय प्रतिप्रदमा।

अपघ्नन्‌ पवते CAI अराव द्रल्वनृतमभि- शस्यमानाय प्रतिपदं कुग्योत्‌ ॥ ई ॥ wendy

कथमनेन MAT यजमानस्याभिश्यं सनमपशतं भवतीत्य्‌ ताड ।

[e. to. १०] ATRSASTAT HS । R29

अरावाणो TW Ua येऽनृतमभिंशएसन्ति तानेवा- STS ॥ ७ ॥

STATHAM सका एवारावाणो रावतः अरावुः AAA पवते खूषोपसोम इति चयमाणप्रतिपच्चित्वं wget Sarat अ स्माद्यजमानात्‌ तानेवारातीनेवाप्न्ति ॥ ॐ ॥

ठतोयपादोऽपि तखानुखण इत्या |

AA 9

गच्छन्तिन्दरसख निष्कृतमिति पतमेवेनं यन्निय- targa निष्कृतं गमयति ॥ ८ ॥

अदिन्‌ पादे इन्द्रस्य निष्कृतं dered गच्छन्‌ परावत दति श्रूयते अ्रतोऽभिशंसनात्‌ पूतं यश्जियं यन्नाहं एनं यजमा- ममेव निष्कतमिन्दरख स्थानं गमयवत्युद्धाता ॥ ८ ५

अथ त्षतियसख प्रयोगे प्रतिपदमाष् |

इषा Ware धारयेति राजन्याय प्रतिपदं HAT षा वे राजन्ो STAI करोति ॥ € ॥ राजन्याय अभिषिक्त्ततियाव यजमानुय wa sata खूय-

ते राजन्योऽपि अभिमतवषेणाहुषे व अत एतत्मयोगेनेनं sary करोति।॥ २॥

अथ ददितोयपादखानुकरलतामाड |

es TABATA S | [६. १०. #2]

मर्त्वते च मत्स॒र इति मरूतो वै देवानां विभो विशमेवास्ममा अनु निय॒नक्तानपक्राम्‌कास्मादिदभ- वति ॥ १०॥

ufqa पादे मरुच्छब्दः aad मर्तखु देवानां विशः तथा सति तत्‌ पाठेन बिशमेवास्मे यजमानायामुनिदुनक्ति भनु- करमेण नियोजयति तेनास््मादयजमानाद्दिर्‌ जातिरनपक्रासुका अनपक्रमणशीला भवति । ९०॥

SAAUTSAITRAATATS । विश्वा दधान आओजसेत्योजसेवास बो्ख्यण विशं परस्तात्मरिग्रह्भात्यनपक्राम कास्ममादिड्‌भवति LAN

अ तेजसेति पदं मवति तद्ीवयेमभिधत्ते अतसत्माठेनोज- सेव Haq frag यजमानाय पुरस्तात्मरिग्टह्ञाति गतमन्यत्‌, पूवं मनपकरमणमभिरुखम्रा्ययेमव तु ATATAT विशो परित्या-

\ ना्ीनिल ay नपक्रामयोभदः ॥ १९॥

अथ राष्कामयमानस्यु प्रतिपद माड | पवखेन्दो Suga दरति प्रतिपदं Harel: काम- येत जने म ध्येतेति ॥ १२॥

जने जनपदे मे ष्यं waa ऋद्धिः स्यादिति रुज्ञानम- न्यत्‌ VAR ॥

[६. १०.१५] ATAALTATHTS | Ree किमत faxes | छधोनो यशसो जनदूति जनतायामेवास्मा छ- ध्यते ॥ १२॥ अतर जने जनसमृहतो यशसो aM: छधीति च्यते एतत्‌

wafg: fay तथा सति जनतायां जनसमृडे We यजमानाय ऋध्यते सखद्धिर्भवति ॥ १३ ॥

दियजमानके प्रयोगे प्रतिषदमा।

यव हिस्यःखः wal दूति area प्रतिपदं कु- व्यौत्यमावद्नानावेवेनो यन्नख करोत्यनौ BHATT नापेयति ॥ १४ ॥

Wag TANT शूयेते अत एतत्प्रतिपत्‌ करणेन यज्ञस समाबद्भाजो समानफलभागिनो करोति यजमानाबुद्धाता कि- Brit यन्नवशसेन यन्नोपि स्यते तेन यशसा सखगेलचणेनार्ष- यति तत्र खगेतौति sata इत्यभिप्रायः ॥ १४ ॥

अथ ठषटिकामाय ufaaeare |

WS धारा अत्तरन्तिति efearaa प्रतिपदं HATA W १५ ॥

WE vay i

8०५ वार्डामहानाद्णं | [६. to. १द.1

अत्र टषटिलिङ् दथेयति |

प्राख धारा अत्षरन्निति feat sfesanaata SY: सुतस्योजस दूत्यन्तरि ्षात्‌ ॥ १६ ॥ प्राखखयेति पादे धारारचचरणलिक्रात्‌ द्युलोकसकाशाहु्टि-

द्चयावयलङ्गाता ददितौयपादे दष्णद्रति वषेणलिङ्गात्‌ दुलोका- दागतां रिमन्तरि्ात्‌ च्यावयति ॥ ९६ ॥

व्टतौयपादे स्ितिडेतुरित्याइ |

देवा अन्‌ प्रभषत इत्यस्मिन्‌ लोके प्रतिष्ठाप- वति॥१७॥ `

अव ule देवां अनु wana sia at म्रभवतिडइति वा

सोमस्य कीत्तेनमस्ति तञ्च देवानां पूजनं wate एकोदितमिति अद्धिज्ञोके रतिष्ठादुक्तं ॥ १७ ॥

अथ पुनरोजस दति we efefayfaars । ओजसा वा एतदहीय्यंण भरदीयते यदत्तं भवति देत्याद्नोजसे वीय्येः यद्‌ ष्णः सुतख्योजस द्ैतयाहोजसे वाद्य वीयण fear afe भयच्छति ॥ १८ ॥

लोके यद्प्रत्तं अ्रादायाप्रदत्तं भवति धनं एतदोजसां faq we aga भ्रोजरेत्यख व्याख्यानं वीर््यैयोति

[g. to. 12] ताख्डामष्हा ब्राह्मण्यं । Bot

तस्मा यदटष्णः सुतस्थौ जस इत्या होद्गाता तेनौजसैव TAT ख- WAN सामथ्यीदस््े यजमानाय feat fe प्रयच्छति ॥ १८ ॥

बेरिगोकामस्य प्रयोगे प्रतिपदमाइ ।

तया VA धारया यया गाव दूहागमच््नन्यास BI नो गृहमिति मरतिषदं Hag: कामयेतोप मा जन्या गावो नमेय विन्देत मे जन्यागा राष्टमिति य- em प्रतिपद्गवत्यपेनच्नन्यागावो नमन्ति विन्दतेऽख जन्यागा TTS ॥ १९ ॥

Sa छतृस्तमपि फलं लत्खये वच्च प्रतीयत इत्यभिप्रायेण ATSTSA प्रतोकत्वेनोपात्ता Wa GaN, शतुजनसंवादौ जन्या सतत्म्बन्धिनो गावो मे नमेयुः प्राभ्ुचुरिति उपनयता गाः मे राद विन्देतेतिचयो यजमानः कामयेत तस्मै तया पव- श्वेत्ये तत्मतिपदं galq wa fe जन्या गाव इष नो ग्ट्- मागमन्निति सूयते जन्यस्य सतृल्लमपि रा LY अत उक्त फलसिद्ौो एतज्लिङ्ग एवं सति यद्यन्नख यजमानस्यैघा प्रतिप- इवति खउपेनभित्यादिसिद्धप्रायं इति |

बेदाथेख प्रकाश्रन तमोह निवारयन |

षुमथांचतुरो देयादिद्यातीधेमद्ेष्वरः ॥ ९२ | ५१

४०२ ताख्डामहाबराद्ाण | [६. to. te]

दूति खौमदरालाधिराजपरमेश्वरवेदिकमार्गप्रवन्तकथीवीर- बुक्भूपालसास्बाज्यधुरन्धरेण सायणाचा््वेण विरचिते माध- ANY सामबेदाथैम्रकाथे ताख््यमदा त्राणे षष्ठाध्यायस्य दशमः Sw! | wera: समाप्निमगमत्‌ |

सप्रमोऽध्यायः।

wy प्रयसः wae: |

यस्य॒ निःश्वसितं tet यो वेदेभ्योऽखिलं जगत्‌ । faqa तमहं वन्दे विद्याती्थमहेण्वर ॥ अग्नि्टोमविधिसोमस्तुतिप्रासङ्जिकाः परे | क्ताः प्रतिपदः; काम्याः खय बेद्धष्मव मानगाः ॥

अथ बदधिष्मवमानादीनां सामानि स्तुतिप्रकाराख विधी यन्ते, Wat प्रातःसवने सोताणोति खितं तख गयतसान्नः स्तुतिप्रकार संस्तुतिकमाष्।

दमे वे लोका गायनं चादङ्गयन््योोमे लोका यन््नााइद्भायत्येभिरेबेनं लोके; Vyas ॥ १॥

यद्गायतरं सामासि तदिमे लोकाः वे भूरादितयो लोकाः खल qaeqerd wefefa गानक्रियाविश्रोषणं रातो गोतिखण्डाः faa राटतो afea तच्पटत्तद्यथा भवति तथा गेयं तख अटत्मकार BART खा पावमानायेन्दा- बा २ त्येकाटदभिदेवां इया seat aria इत्यपरा इति एतत्पदं प्रसावव्यतिरिक्भागाभिप्रायं गायत्रस्य लोक-

४०9 ताख्डामहााद्यणं । [७. १. २.1

सामापेच्य Wiss विषितं तेषां कथं तेविध्यमिति तदुच्यते तयो ea इत्यादिना एवं सति यद्यदि arestafa गायतं ufafafugta: एतत्‌ यजमानं सश्डिमीते समानं छतवान्‌ भवति ॥ ९॥

अथोक्त सामनि gates विधत्ते |

facaae fe Hala तोयं ॥ २॥

दिरवनडंनं gaiq डिड्ग्या दत्तमायामादतः पूरे तेन ती यनेवावनञ्खं भवति अवन्ंनखर्पं वकारो ब्धा विकल्पितवान्‌ यद्यथा पुव वावनद्वं इति धानच््नप्य इति अस्यायमर्थः want इति खण्डौ त्यवनरहै¶ै wate नयौ अव- खरेदित्यथैः पूवे खण्डयो रन्त्या चरसुच्ेःछत्वा नौ चैरवसथापये- दित्यर्थः तयेव fe साविव्यं साम गीयते मध्यमायामाटति दौ स्तोभो कुया त्तावबनङ्खविति गौतमः असखायमथेः मध्यमे गीति- भागे तदन्यखरसहशौ Et सभो कुर्यात्‌ at च दिरवनदंनौ- यावितिगौतम इति तावेव गानेन दशयति अभिदेवां इया ६२१९२ इति अत्र दावाकारावन्त्याच्तरसटश्ौ प्रल्येकमदनरदिता- free, सवंतौकारावित्येके सोभध्््तादिति wateafe wy सावित्रीयोनिं हषा Saas मध्यमगीतिखण्डेलोमौ FAY न पुनसदन्त्याश्चरसह शा वित्य कुतः स्तोभधम्डर त्वात्‌ योऽभिहष्टः स्लोभोऽन्यत प्रउत्तेत इति Marat धर्मोऽयं तदेत- निराकरोति यथच्वंमाचाग्याखथकसदटशटष्टान्तात्‌ स्ताभा-

[9. १. 8.1 तार्डामण्हातराद्धाख्य । ४०४५.

नैकान्त्या च्चेति असयायमथेः मध्यमे गीतिखरण्डे याह शमन्लमा- रिकात्तरं तत्पटभौ Via काव्या वित्याचाव्यीः कुतस्त तवकश लिङ्जयोराचिकाच्चरदूपयोरेव स्तोभयोर्योनो दशनात्‌ तथाह धियोयोनः प्रचोदयादिति मध्यमे गीतिखंण्डे षष्ठः स्वर ॐका- VISA तल्छह शावोकारावेव तन्न Brat विवचितौ aaratet- कारत्वं PAA अतः सव्वेतान््ाचरसह शावेव लोभो कुर््यी- दिति किच्च साविन्यामोकारयोने सेाभत्वेकान्यमस्ति एकान्त्येन सेभाषिति निखेतुन्र शक्यावित्य्थः हिरवनददिति ऋगक्षर- स्येवावनहं नविधानोपपन्ेनं स्ते भत्वे किञ्चित्‌ प्रमाणमस्ति यावत्‌ तेन खलोभधमेत्वादित्यसिद्धो हेतुरित्यभिपरायः॥ २॥ अथोक्तवै ल्तरयेन हिंकाराभावेन मुख्यावनढं तयकरणे

दोषमाह |

यच्चिरवनदत्यति तद्गायच९ रेचयति ॥ ३॥

यत्‌ यदि हिंकारेण विनैव लिरवनदेति तेन गायतमति- रेचयति दौ स्तोभो कुरव्यी त्ताववनदौषिति cay नुनं नाद्यण- मनुकरलं दश्यत इति बोज्खव्यं ॥ ३॥

गायतसान्नः प्रतिहारो नासि हिंकार णव तत्‌खथानीयः इत्याह ।

यो वे गायलेशाप्रतिदृतेनोङ्गायत्यमरतिष्ठानो भ- वति Fear बे गायनख म्रतदारः॥ 8 ॥

seg ATUASTAT HTS | [e. १. ५.1

यो वै गायन्नेणं प्रतिद्ाररहितेनोद्भायति सोऽप्रतिष्टानः प्रति्ठारड्ितो मवति i ४॥

अतो हिंकारस्तत्स्थानौयो FEMA मा7नसत्वमाइ |

स मनसा ध्येयः म्रतिदृतेन गायलेशोङ्गायति म- तितिष्ठति uy i

स हिंकारो मनसा ध्येयः उच्चारणौयः afavat शेषं WE अत्र खलं SE रेतख्याया que शिष्रा fe_rt ब्रयाद्‌- AM अर्‌ दरति त रेतस्धायां प्रतिडत्तां मनसा ध्यायेन परा- खिति गौतमः परादख्ेवेति धानश््नणशाण्डिल्यावितीति ae रेतस्याया इत्यादेरयमथः बद्दष्मवमानख् प्रथमा रेतखा तदटू- वनी सुत्तरास्वेव qat fagt fegrt ब्रूयात्‌ कुतः षड विंश- दमशे रोतखयाया fegrifarnfefa अनन्तरं ब्राह्मणं यो कै गायत्रे णाप्रति्तेनो द्गायतीत्यादि समनसा ध्येय इत्यन्तं हिङ्रस्य मनसा ध्यानं विधत्ते रेतस्यायामेव a हिङ्कार प्रति- इन्त मनसा ध्यायेत्‌ न परासरुडति यो बै गययव्ेणाप्रतिदते- नोज्गायतीति भरतिद्धारभक्तिलोपो मनसा ध्यानस्य निमित्तत्वे नावगम्यते तद्भक्तिलोपञ्च रेतस्यायामेव नान्येति तत्नैव तुध्या- नमिति गौतमो मन्यते पराखेवेत्यादेरयमथेः Wires मन- सा ध्यानं न रेतस्यायां कुतः न प्रतिहारलोपो निमित्त कितु प्रतिशत; प्रतिष्टारवचने प्राप्ते तं विद्धायोङ्गातुः प्रतिर

[e. १. 9] ताख्डयामह TATE | g09

वचनं निमित्तं aatfe at a saat गायत्रेण प्रतिषन्ती अग्र fagaa खयमेव प्रतिडारं Hart गायति सोऽप्रतिष्ठः सादिति बाद्धयणा्थः ततश्चोद्गातुः प्रतिद्ारवचनमुत्तरास्वेवेति तत्नैव ध्यानमिति धानच्नष्यशण्डिलो मन्येते इति।॥ ५॥

अथ प्रातःसवनस्य मन्द्रखरत्वाहदहिष्मवमानस्य सल्ल्लस्यापि AGM म्रथममध्यमोत्तमास्वुचः म्रथममभ्यमोत्तमखराः क्रमेण कन्तेव्या इति विधित्सुराइ ।

योवा रम्यो लोकेभ्यो गायतं गायति नेभ्यो लोकेभ्य अआदञ्चात इम एनं लोका ऊञ्नीभिसंव- सते ॥ ६॥

गायत्रस्य लोकत्रयाल्कत्वसुक्गं यः खलुङ्गाता एभ्य स्तिभ्यो लोकेभ्य उपादाय गायत्रं गायति wT wa sat लोकेभ्यो नार यते न विच्छिद्यते किंतु इमे लोका एनमू्नीत्नैनाभिसंवसते समाच्छादयन्ति॥ ¢ ll

कथमेभ्यो लोकेभ्यो गायत्रं Ma भवति तथा द्श्रयति ।

मन्द्रमिवाग्र आदटोताथ तारतरमथ तारतम- MASA लोकेभ्यो ऽगासोत्‌ WO ॥

संग्रहेण तावच्चतुष्विधः स्वरः उपांशु मन्द्रो मध्यम उत्तम इति समोपगेः ओोतुमयोग्या उपा एमन्दरादयस््नयोऽपि तद्योग्या

got तार्डयाम हाब्राह्मण । [ञ. १. ९.]

तेऽणत्तरोत्तरमुच्वभूता भवन्ति तेष्वग्रे प्रथमन्मन्द्मिव इदषदु- छ्ोरिवाददीत उपक्रमेण अथ मध्यभागे तारतर त्रयात्‌ Wa- स्मादष्यधिकसुञच ्रँयादथ तारतमन्ततोऽणन्त्यभागेऽत्यन्तशुञ्े- qaq तत्तेन Tat लोकेभ्यो ऽगासीङ्गायति छन्दसि qeae- faz इति वत्त माने लर्‌ ॥ ॐ ॥

अथ गायतसाम्नोनिर्क्तगाने दोषं seta stants विधत्ते |

अनिरशङ्गङ्गयमेतदवे गाय चस्य कूर यन्तरिरक्तं यद- निक्तं गायति क्ररमेवाख परिटणक्ति ॥ ८ ॥

अनिसक्तमव्यालताण्रङ्खेयं निरुक्तं गानं यदस्ति एतदेव खल्‌ गायतसख्य क्रूर गानं तस्मायद्यद्ि अनिक्त गायति WE गायचस्यु aaa परिदटणक्तिं परिवञ्जयति॥८॥

अथास्य मध्ये ्नवानव्यतिरेकेण टोषसंकीत्तनं विधत्ते ।

प्राणो Wada व्यवान्यात्माणय्याविच्छेटाय यटि व्यवानिति प्रमायुको भवति यदि न व्यवानिति सव- मायरति॥€।

Waa सामनि नवस्तोत्ीयाः ATUTS सप्तशीषेगया दाव बद्धौ तत्र नव्यवान्यत्‌ waa fate न कुर्यात्‌ इवे ताज HATA सुव्यक्तमन्यत्‌ ॥ २. ।

[o. 2. १९.1 तार्डानद्ाबाद्मण | ४०९. अथ निःश्वासेन विना गानसमापनाशक्तस्याह | यदि व्यवान्यान्ममष्यद्धचो व्यवान्यात्माणो वे

Wea प्राणः खरः प्राणमेव तन्द्मध्यत अआात्मन्द्धाति स सवेमाय॒रोति ॥ १०॥

यद्यनवानं गातुमश्रक्तः सन्‌ व्यवान्यात्‌ तडि west व्यवा- न्यात्‌ तत्र मध्ये Bats श्रयते गायतं प्राणः खरोऽपि aferat- GAT प्राणएवं QLPA कुव्वेद्ङ्गाता भ्राणमेव यजमानसखा- नि दधाति स्था पयति सव्वेमादयुरेति ॥ १०॥

अथय कामभेदे निधनान्याह |

Ti पशुकामाथ निधनं कुव्यीत्खः खगेकामाय यशोब्रह्मवञ्च सक्तामायायुरामयाविने हएसीत्यभिच- रते | ११॥

उन्तमच्चाकारो Wage निधनन्तख खाने यत्‌ कामयते तख प्रयोगे तद्ाबुरण्येन तन्तत्रिधनं gala wa चतुर्थी Se यजमानफलान्येतानि नित्ये क्रियमाणानि तत्तत्‌ फलं कतुफलव्यतिरेकेण साधयतौति केचित्‌ पशुकामा दियन्नेष- पोत्यपरे ॥ १९॥

अयेतानि स्मीति | ५९

४१५ ATUSASTATH S| fe. ९. १.1

एते बे MATS दोहा: ॥ १२ ॥

द्यन्ते एभिरिति दोषाः एतदपेश्चया निधनानि एत इति पुलिद्धत्वेम fafeet: ॥ १५ ॥

बेदितुरष्येतत्‌ फलं भवतौल्ा'इ |

ब्रह्मवर्चसी पशुमान्‌ भवति य एवं वेद्‌ ॥ १३॥

खक्तफलहयमितरेषामणपल्णं wa खतानि सवा खप्या- भ्रोति ॥ ५३ ॥ दूति ताश्डामहाब्राद्यणे सप्रमाध्यायख प्रथमः श्व गड. |

व्यध हितीयः शवश्डः |

तरेवमुक्तो बद्ष्पवमानः, अथाज्यशोताणां देवता विव- चुरा ख्याविकामा 1 |

अजापविहूवेभ्य wand यन्नं ae म्रायद्धतत- MUM अग्राय नातिष्ठन्त तानव्रवोदगजिमस्ि- fadfa त॒ आआजिमायन्यदाजिमायश्स्तदाज्याना- माज्यत्वं ॥ १॥

[७.२.२.] तार्ड्यामकात्राखं | att

qa watufaete: इन्द्रादिभ्यो भोगार्थमात्ानं यन्न समग्नि्टोमं लत्वा प्रायच्छत्‌ ते देवा अन्योन्य अग्राय प्रथम- भोगाय नातिष्ठन्त न समजानन्‌ तृष्का प्रजापतिलान्‌ देवा- नेवमबोत्‌ अद्खिखग्रभाग एतान्‌ कुरनवन्नितेति wife म््- दामितो गच्छतेति तदेवाजिमायन्‌ गमयन्‌ यद्यस्मादाजि- मान्‌ तन्तख्मादाज्यानामाज्यत्वं अजिमानेवाज्यसलोबमरष्वय- दित्वे; ॥ ९॥

ददानोमाज्यस्ोबाणणां देवताकल्पनमाइ |

स टन्द्रोऽगेदम्निवी cay उनज्नेष्मतोति सोऽ्र- वोद्यतरोनाविदमग्र उञ्नयान्तन्नो सहेति सोऽभ्निरग्र उदजयदय मिलावरूणावयेन्द्रोऽयेभेकाडो चान॒च्नि- तासीत्दन्द्रोऽग्निमन्रवोद्यत्बदावोचावडोयन्नौ तदि- ति सेषेन्द्राम्बध्यद्वमम्नेस्तोनमध्यद्ैमिन्द्रस्य ॥ २॥

स इन्द्र ्रवेत्‌ अजानत्‌ ्रग्नेरवेढं धावनं अग्रे इतरेभ्यः va उच्जेष्यतीति एवं विदित्वा ख इन्द्रः अग्निमित्रवीत्‌ नावा- Taya यतरोऽपि इदमग्र SATA पूवव HE जयेत्‌ तत्‌ फालं नावावयोः सष भवत्विति अग्निरपि तथाख्तित्यङ्गोजतवान्‌ इति शेषः रय सोऽग्निरगरे इतरेभ्यः पएूव्बमाजिमुटजयत्‌ श्रय पच्चा- न्ितावरूणावयेन्द्रः उच्जयत्रमेणेव तेषामा7ज्यानि भवन्ती- त्यभिमायः अग्न arate aaa इत्याग्नेयं Bats भा-

४१२ ताण्डामद्ा्राह्मणं | fe. १. 8.1

नोभितावरूषेति मेवावरुणभ्मिताव रणस्य याड सुषमाड्ित इत्यैन्द्र नायम णां सिनः एवं चतुणोमाज्यानां मध्ये 3 ate - च्नितानि Want waraTaaar होत्रा केनविदनुच्निता- सीत्‌ सुखखव्यतिरिक्तानाख्तिजामातिविज्यं डोतेति व्यपदिश्यते अनुच्जितविषये स इन्द्रः अग्निमित्रवोत्‌ यद्युश््ात्‌ we फलं समानं इत्यबोचावद्धि उक्तवन्तौ wat awatfed stat at waa: afeaaafhefa dhagiacatiafa शेषः सेषो- भयाथी होवा रेन्द्राग्नीन्द्राश्निदेवताका इन्द्राम्नों अगतं सुतमित्यद्धावाकस्यज्यं तथा सति अष्यञ्चम्घाधिकमग्नो सोतं भवति एतत्कृत स्हाभिप्रा यं प्रथममेकं चतुथैजचंभित्यग्ने रध्य aid तथा eye ब््मसानैकं चतुथे fadtaagfe- we ॥ २॥

उक्तविभाग संग्टहानुबदति। चत्वारि सन्ति षट्‌ टे वत्यानि॥ ३॥

पूर्वोक्तानि चत्वारि वाक्यानि षडदेवत्यानि भवन्ति afer faaraam इन्द्र व्रति चतो देवताः Yaa द्वा विन्द्राग्नो इति षडदेवत्यत्वं तदिदं सोति । ३॥

आज्यानां षडदेवतात्व प्रशं रुति |

घड्धा विहितो यज्ञो यावान्वज्ञस्तमेवारभते ॥४॥

[e. २. 8.] ATWASTATET | ४११

उक्व्यषोडशिनोरन्यतमान्तभौवेन TEAK: विदितः खल अतसदूदेवत्याज्यस्य प्रातःमवनप्रयोगेण यज्ञोज्योतिष्टोमो aq ufeardifea तमेव तं सव्वेमपि यन्नमारभते अरब्धवान्‌ भवति॥४॥

उक्तदेवतानानात्वभाज्यसख जाभित्वसाधनेन स्तौति ।

सव्वीणि खारारयाज्यानि तचञ्जामि नानाटेवल्यैः स्त॒वन्त्यजामिताये ॥ ५ ॥

सर्व्वाखष्याज्यानि गायवत्वात्‌ खाराणि खरोरेव TH भा- पानि अतसञ्जामि अतिरेकोऽयं जाम्यतिरेकनामेति निरुक्तं यहा तन्दरीकरणं अतो नानादेवत्ैस चैः स्तुवन्ति उक्रदोषाभा- वाय ॥ ५।

अथाज्यानामभ्याटत्त गानं स्तौति ।

TAA वा एतत्मशुभ्यः स्तुवन्ति यदाज्य; पन- रब्थावत्ते९; स्तुवन्ति तस्म्मात्मराञ्चः WITT प्रत्यञ्चः भजायन्ते तस्या मत्य प॒नरायन्ति ॥ ६ ॥

यदाज्य, स्तुवन्ति एतदेतेन सवनेन ग्राम्येभ्यः एव पशुभ्य- aaa स्तुवन्ति waaay vane च विद्यमा- नत्वात्म राच्यः प्राज्यन्ते प्रसिच्यन्ते प्रत्यञ्चः प्रतिमुख: प्रजायन्ते

४१४ ATRRSTAT ETS | [७. १. ६.1 तस््मादेवाभ्वावन्तेलबनादेव पशवः प्रातःसच्चरन्ति मेत्ब सायं पुनरायन्ति । ६ i

दूति तार्ड्यमहाबाद्धा्ट सप्रलाध्यायख दवितीयः खण्डः |

अथ कतोयः खण्डः | भ्रातःसवनसुक्का माध्यन्दिनं सवनं विवच्ुमाध्यन्दिनम्यव- मानं सोति । एतावता वाव माध्यन्दिनि सवनं TTS yi kA एतावता वच्यमाणशानामाज्यानां परिमाणेन पट्ार्थेनेव

aq@afy माध्यन्दिनं पवमानं पुपुवे पूयते एतावतेत्यनेन पाव- कटूव्यपरिमाणं ata cary सामान्येन निदि ष्टं मवति ॥ ९॥

एतावतेलयक्तमेव विशद यति । जिभिख छन्दोभिः पञ्चभिख सामभिः॥२॥

विभिर्गीयतौतिष्टववाहेतेबेहतीभिख सामभिद्च गायती मदोयव रौरव योधाजय श्रौशनसंच्नेः पञ्चभिच ॥ २॥

किमेतावता भवतीत्या |

यन्द्माध्यन्दिनेन पवमानेन Qala माष्यन्दिनि- मेव तत्सवनं पावयन्ति ॥ २॥

[9. १. ६1 लाश्डयमष्हा जाह । ४१५

qarafed पवमानं स्तुबन्ति ata माध्यन्दिनि सवनं पावयन्ति पवमानस्तवनेन स्तुवन्तमपि विष्टवन्ती त्यथः arta पूतं मवतीत्यथेः ॥ २ ॥

पवमानस्तवनेन सवनं पतं भवतीलयक्तं तदुभय; पवमानसव- नयोः साम्नात्मवेघम्यमाष् |

एतावन्ति Wa Wil सामानि यावन्ति माध्य- न्दिने पवमाने ॥ ४ ॥

यावन्ति माध्यन्दिने पवमाने सामानि सन्ति एतावन्त्येव खल्‌ तत्छवनगतानि सामान्यपि ॥ 8॥

येष पवमानेषु सामसु सवनान्यन्तमेवन्ति तान्या | गायचन्निधनवदरनिधनमेडं ॥ ५॥

गायतं साम प्रसिद्धं निधनवदिति बड्िनिधनब्ग्चरतो बद्धिभूंतनिधनं यथा अामहीयवं अनिधनं ate निधन- cfed यथा योधाजयोशवे Ud इडानिषनं यथा रौरषभिति एवं RAMUS वामदेव्यं गायत्रीडन्दस्कत्वात्‌ ॥ ५ ॥

होतुः ष्ठं रथन्तर बड्धिनिधनं नोघसं ब्रह्य साम निधन- काले यैडमच्छावाकट्टमिति पुनरुपसं हरति |

४१६ ताख्डामडहाबाद्धाख | [3. श. ८.] faa ~ Aa ~ यन्द्माध्यन्दिनेन पवमानेन aft Cals तत्‌- सामभिः स्तुवन्ति | ६॥ स्य्टोऽथेः ॥ € ॥

अथ Waal गायतं साम प्रशंसनदारेण विधत्ते |

Wal वे यज्ञस्य पवमानोम्‌खं गायनी प्राणो Wa WAT गायलरेण स्तुवन्ति मुखत एव तत्मरा- WITT ॥ ७ ॥

यन्ञस्थाशग्नि्टोमस्यु पवमान TATA VAI तत्‌ स्तुतिरूप- त्वात्‌ माध्यन्दिनिपवमानोऽप्याल्मा तख सुखं गायतो प्रथम- भरयोज्यत्वात्‌ तत्राच्रितत्वाद्कायब्रं प्राणः एवच्च सति ये गायत्रेण स्तुवन्तीति यत्‌ तत्तेन मुखतएव तत्प्राणान्दधति ॥ ॐ |

विभि्डन्दोभिर््युक्तं तत्‌ छन्द स्यं प्रशं सति ।

प्राणापाना वा एतानि छन्दांसि प्राणो गायो व्यानो बृहत्य पानच्तिषटुब्यदेतेग्छदोभिः स्तुवन्ति प्राणपानानामविच्छेदाय ॥ ८ ॥

तानि तीखि छन्दांसि प्राणापाना बे अपानश्रब्देन व्यानाः

पानावुच्येते देहान्तव्बर्न्ित्वसाम्यात्‌ तदपेचवेव प्राणापाना इति बद्धवचनं क; किं arctan इति विभज्य दशेयति प्राण-

(७. ३, to.] लार्ड हाना थ | ४१७

इत्यादिना एक एव मुख्यः शरोरधारकः माणवाुबेडिटे ्ति- GH: प्राण उच्यते स गायतीख्थानौयः व्यानः प्राणा- पानयोर्िधारकः स FRAT अपानो बद्धिटततेरन्तः प्रवेशको निःश्वासाख्यस्जिष्टभः शेषं स्यष्टं ॥ ८ ॥

तदेतच्छन्दस््यं अकारान्तरेण प्रशंसति |

Tat लोका एतानि छन्दाएख्ययमेव WaT सध्यमो TEA Tae बयदेतेग््छन्दोभिः षथ्‌- fea: स्तुबन्तयेषां लोकानामविच्छेदाय ॥ < ॥

भयं भूर्लोकएव गायलौ लोकेष न्दः सु चानयोः प्राग्वा इक्र पत्वमेवसुत्तरवापि sea संडितेरिति कन्दोऽन्तरानन्त- खितेरित्वयेः fae qe ॥ ९. ॥

सं डते; स्तुवन्सोत्व क्तं तद्यतिरेके दोषमा़ ।

यदन्य्ृन्दोऽन्तरा व्यबेयादिभां लोकान्विच्छि- FETA १०॥

यद्यदि अन्यल्तरिभ्यः उक्तेभ्योऽन्यङन्दः अन्तरा AITUTS- क्तानां छन्दसां मध्ये व्यवेयाद्यवदड्ितं Fale तेनेमान्‌ भरा- दिलोकान्त्िदधिन्द्यात्‌ परस्यरोपकार्व्योपकारकभावरद्ितान्‌ कु- ग्वीहित्य्े; ॥ ९० ॥

wR

gic ATERAETAT HTS | fo: ३. ty] एवं छन्दः प्रशस्य सामानि प्रशं सति |

Tay स्तुत्वा निधनवता स्त वन्तोयं बे WAT द्यामेव तदायतनं क्रियते | १९१॥

उच्चात्‌ इत्यादिष गायनौ गायतसाम्ना स्तुत्वा तास्वेव गायतोष निधनवत अआमशोयवेन Wat स्तुयुसतथा सति एता Oy या गायव्यस्ति सा श्यं बे ate तत्तेन गायतीषु अयतन-

रूपं निधनवद्‌ाम्ोयवगानेनास्छां भूमावेवायतनं क्रियते यज- मानाय 1 १९॥

एतदेव व्यतिरेकनिन्दया सोति । यदनिधनेनागरे स्नुयरनायतनो यजमानः खात्‌ NR

अग्रे बहहिष्पवमानस्यादौ यद्यपि गायवमन्तरेण निधनवता निधनवद्‌ामशोयवव्यतिरिक्तेन केनचित्ाग्ना स्तुच्चरनायतनो यजमानः; खात्‌ तस्माज्िधनवदामडोयवेनाग्रे सोतव्य॥ ६२॥

पुनस्तदेव प्रशसति | निधनवता स्त॒वन्ति ai बे गायचो Tei नि- धनं Taare alas समद्ेयति ॥ १३॥

गायतीषु Sata इत्यादिष निधनवता बह्डिनिषनेनामशौ- यवेन स्तुबन्ति गायत्री इतरच्छन्दोभिर शक्यस सोमाहरणसख

[७. १. te] ताण्डामद्ाग्राद्यणं | ४१९

कर्तीति dtaaa निधनमपि ter ्ायतनवानिष् वीयं करोति तथा सति तत्तेन गायत्री निधनवत्‌ प्रयोगेण पूरनं विद्यमानं वीं बीय्धान्तरेणौव qagafa sa गायनौष गायत्र मामदो- यवं च सामनी ।॥९३॥

अथ Seale पुनानः सोमेत्यादिषु रौरवं तावत्‌ विदधाति।

USA बृदतोमारभन्ते ॥ १8॥

Req इडानिधनेन रौरवेण साजा बुतीच्छन्द्‌ आरभन्ते zaita i ve il

अथ ततम शंसति |

पशो वा द्रडा पशवो TEN MAA तत्मद्- न्द्‌ घाति ॥ १५॥ 3

Teta इत्यादि गोपर्यायेष्विडायाः पशुरूपत्ादिडा as मानवी हतपदौ इडायाख्लापदे इडायास्पद इतवदिल्ादिषु गोरूपेण स्तुतेरिडेति पशवः खलु बृत्यप्ययम्बध्यमो बृहतील्यु-

क्त्वादन्तरिचस्थानीया अन्तरिचे पश्वः सद्चरन्तीति पशव इत्युच्यते fae Wel ९५॥

य aware व यौधाजयं विधिच्छुरला सोति।

इत्या भूयिष्ठानि सामानि भवन्ति ॥ १९ ॥

४२० ताख्डामदहाबराञ्जण ४ [७. १. 22}

एकाडानोनशतेष माध्यन्दिने पवमाने cee fe भूयिः हानि सामनि भवन्ति अतो wiredtat seat ॥ ९द॥

इदानीं टडतीष योधाजयं विदधाति t तचजापि fafarad #*॥ १७ ॥ `

तेष मूयिष्ठवीव्येषु सामसु विशिधनं निधनतयोपेतं योधा- जयं ज्योतिष्टोमे दवितीयं भवतीति तददिधिरवगन्तव्यः मनु पे गायत्रं निषनवदनिधनमित्यतर योधाजयमनिधनशब्देन व्यव- हारः इदानीन्तु लतिणिधनमिलच्यते अतो areafafa नैत- efa ua यौधाजयं afefa धनाभावादनिधन मित्युक्त इष्ड तु षासौत्येकं निधनं ९ दासौत्यपरं २ ण्याया ३ इत्यु लमनिति निधनतयसद्भावाचिण्िथिनमिल्यक्तं ॥ ९७ ॥

अथ तत्‌ प्रशंश्चति ।

अ बलिष्ठ Faq अयम्द्ध्यमो MAMA तदा- यतनं क्रियते ॥ १८ ॥

मध्यमोऽन्तरिचचलोकः अवबलिष्ठदरव वे wana ufaatfa इतरलोकडहयवदनाच्रयत्वात्‌ तस्यैवा बलिष्ठ्ये वान्त्‌- रिचस्य तत्तदानीं यदा योधाजये तिणिधनं प्रुज्यते तदाय- तनं क्रियते ad भवति केबिदवरिष्ट इवेत्यभिधौयते ॥ ६८ ॥

तदेव पुनः प्रशंसति।

° लिनिधनमिति cama: पाटः ए्तक्रान्तरे बत्तेते ।

[७. $. २०.] AIWASTATSTS । ४२१

fafaat भवति alfa सवनानां द्टद्रिणि तानि तेनापि धोयन्ते ॥ १९ ॥

कतमानि दद्रा णीति पवमानदेवतास्तुतयः तानि हिटरा- fa अथाणन्तरेण पवमानं अटन्तीनि च इविर्भिः प्रचरन्ति तानि द्िद्ाणीति। wane: पवमानव्यतिरिक्तानि रोता यजनीयदेवतास्ुतिक्यागि नेवं पवमान दूति तयः पवमानाः सवनानां festia अयाणन्तरेण पवमानमित्यादिना प्रकाराः न्तरेण सवनदिद्राणयुच्यन्ते aaa: अटत्तिलोताणि नि- गन्तरा भवन्ति प्रबमानेभ्यः परं पुरसलादाटतन्तिलेतेभ्योविभिः प्रचरन्ति यया सवनी; पुरोडा भ विदे वल्य ग्रहेः सवनीयसुखीवे- ऋतुयाल्ैरिति म्रातःसवने चरन्ति दषिषर्म्ोपांश्ुपुरोडाश्ेन सवनमुखीयैः पुरोडाशैः सवनस्ुखीयैग्भेरत्वत्‌ ग्रहेयेति माध्य- न्दिने wag: सवनसुखौयैः पुरोडाशः सवनसुखीयैः सावित- ग्रेण Ware पल्लीवत्‌ Waifs ल्तीयसवन इत्येवमपि सवनद्धद्राणीति ॥ ९९. ॥

प्रकारान्तरेण wife |

fafwad भवति लय ra लोकाणष्वेव लोकेष भतितिहति ॥.२०॥

स्यष्टोऽथेः । Qo fi

४२२ ATUASTATSTS । 3. १. 22]

sa वतिणिधनं प्रतिषठाडेतुरिति तद्यतिरेकेणं अप्रतिषित- त्वसं कोत्तंनेन प्रशंसति | P fafwad भवल्येतेन वै माध्यन्दिनि सवनं प्रति- fed यच्िणिधनं यन््िणिधनन्र खादप्रतिष्ठितम्ा- ष्यन्दिनि ध सवन स्यात्‌ ॥ २१॥

तिणिधनं प्रतिष्टाद्ेतुरिति पूर्वमुक्तं fae सुज्ञानं ॥ २९॥ | इदान निधनगताक्रसद्चयापि स्लोति।

द्यत्तराणि निधनानि भवन्ति दिषपद्यनमानो यजमानमेव यन्न पशुष प्रतिष्ठापयति ॥ २२॥ | निधनेष्वचरदयं यजमानोऽपि featq उभयोरपि afast- क्हपत्त त्निधनप्रयोगेण यजमानमेव Te TIT प्रतिष्ठाप- | afta ll २२॥

तदेवं रोरवयौधाजये उत्क्रो शनमा्ड |

अनिधनमन्ततो भवति aie लोकस्यानति- पाद्‌य॥रद॥

अनिधननच्निधनद्धीनमोशनमन्ततो भवति तच्च खगस्य लोक स्यानतिपादायानाशाय मवति न कटाविद्यजमानं quia SAA TAB: ॥ २२ ॥ .

[७. ३. 28] ताख्डामहाा SS | ४३१९ व्यतिरेके बाधमाह | यन्तिधनवत्खाद्यजमानए खगौत्‌ लो कान्नि- न्यत्‌ ॥ XB ॥

अन्ततो यदि निधनवत्‌ साम भवेत्‌ खर्गात्‌ लो कान्िर्डन्यात्‌ निधनं fe प्रतिष्ठा प्रतिष्ठायामतोव पण्वन्नादिसखददिः थतः कतु- फलेन खगे प्राप्नोयन्ततोनिधनम्रयोगात्‌ प्रतिष्ठा प्वन्नाद्य खगौ दिकमेव लोकं यजमानः पुनरा गच्छेदित्यभिप्रायः ॥२४॥ -

अनिधनमन्ततो भवतीत्युक्तं अतिधनमोौशनमनुवदति Gaye | ware भवति ॥ 24 ॥

अन्य खरेण स्वरितेन यता माप्यते alt waa तावत्‌ त्वारएव सामन्ताः खारो निधनमिडावागिति wa अन्त्य मत्तर खरयित्वा समापितं इहायिकारखु दयम्पिसखूका खर इति व्यपदिश्यते अव हादेकारप्रसंगादुक्ताथेनिश्चयः॥ ey I खर प्रशसति | saul ~ 7 प्ररीयते = D_ खरोण a ऽन्ततोऽन्नाद्यं भरीयते खरो णोव तहवेभ्योऽन्ततो+न्राद्यं मयच्छति ॥ २६ ॥ अन्ततो मन््राणां Gre स्वरितभूते Betas

वि; प्रदीयते TUG खरप्रयोगेण देबेभ्योऽन्ततः सामन्ते wate प्रयति दन्तवान्‌ भवति ॥ २९ ॥

8२४ तार्डामहा राह्मण । [. ३. २९ .1 माध्यन्द्निपवमानगतानामाद्यन्तसामनी MiTAC a |

गायवं WRATFAA खारमन्ततः || २७ ॥ स्यष्टोऽथेः ॥ २७ Il अथ रोति |

प्राणो वै गायबं प्राणः खरः प्राणानेव तदुभमयतो दधाति तस््मादुभयतः प्राणाः TA: ॥ Ve ॥

गायत्रस्य WWE Waal: प्राथभ्येन सुखजन्यत्वेन agua पृव्यमेवोक्तं खरस्यापि प्राणनिरोधमन्तरे ग त्पत्तेः Waa AMA प्राणानेबोभयत alates दधाति AQUI SHIA, प्राणा Suseefa: ATU: WATT अधोटन्िरपान दत्य भयतः प्राणाः पशवः ॥ २८ ॥ |

पुनः प्रशं सति ।

agra TENE खारमन्ततः म्राणेरोव प्रल्यपाने मतितिठति ॥ २९ ॥

षरस्ताङ्गायत्रस्य करणात्मुरोगमनदेतुना माणेन भ्रति प्रगच्छति अन्तःप्रतिष्ठायां are करणात्‌ भ्रतिष्टाेतुना अपा- नेन प्रतितिष्ठति ॥ २२ ॥

दति तार्डामहाबद्मण्ये सप्रमाध्थायदख तीयः WAS: |

ih “BRS. CR

अथ Aaa! खण्डः |

gquifet खर्डे Fae मध्यमं छन्दः सूयते Wet ता वत्छम्येत्वेन दच्िरा येाज्येति प्रशंसति ।

एतद्‌ FATA Ses यन्प्राष्यन्दिनिए सवनभ्य्ा- ध्यन्दिनिख पवमानः TATA नो यद्‌ बडत्याः ala faut aad खगस्येव तज्लोकख्यायतने टोवन्ते ॥ १॥

माध्यन्दिनं सवनं यदस्ति Cae एतदेव यन्नख्यावयवेष सध्ये ख्य यदि एवं तनद्माभ्यदिनसवनस्यावयवेष मध्ये माष्यन्दिन; पवमानः ख्यः तदच्छन्द्सां मध्ये gett सर्ग्या तथा सति यद्यदि बृडत्याः Sta रोरवयोधाजययोग नसमये दचिणा दीयन्ते यजमानः सिद्धमन्यत अनेन माध्यन्द्निपवमानस्यु मध्ये दिशा टातग्येल्यक्तं तच्चासन्नेष नाराशंसेष efaur दातव्ये त्यनेन ae विकल्यते यद्वा Gear, wta fara दचिणा देवेति व्याख्येयं यथोक्तेन ae विरोधो न भवति ue

अय प्रकारन्तरेण तां wate |

देवा वे छन्दा८व्यव्रबन्वुष्ाभिः खगं लोकमया-

मेति ते गायों प्रायुक्त तया न व्याभरुवशख्छिष्टभं ५.४ |

४२६ तश्डिमहाजाद्मणं | [७. ४. ४] प्रायुच््नत तया न व्याञ्रुवच््नगतों Wasa तथा न व्याञ्ुवन्बनुष्टभं WIAA तयाल्यकादि न व्याभ्रवएस्त आसान्दिशा८ रसान्‌ WAG चत्वाय्यत्तराण्युपादधुः सा बृहत्यभवन्तयमान्‌ लोकान्‌ ATTA ॥ २॥

ते देवा गायतं प्राञु्लत लोकव्याघ्यथं प्रचुक्तवन्तः तया न व्याञ्नुवन्‌ लोकान ut faed जगतो च प्रचुज्य ताभ्यां न AAA ततोऽनुष्टुभं मादुक्नत तयाल्यकादि न देशान्‌ व्याश बन्‌ ते पञ्चात्‌ अस्यामेव वौययमाधाय व्याश्चुयामेति बद्धा असान्बुख्यदिशां रसान्‌ Wey sya चत्वावचचराणि लत्वा अनुष्ट्भ्युपादधुः सा अच्तर चतुषटयोपेता अनुष्टुप्‌ ए्डत्यभवत्‌ तया दमान्‌ भूरादिलोकान्‌ SHIT ॥ २ ॥

अथय FTA FEA उक्तव्यात्िमरन्तिनिमिन्त कमिता |

TSA मय्य ययेमान्‌ लोकान्‌ व्यापामेति तद- TTA TET ॥ ३॥

हे मग्योः wal: Fea ययेमान्‌ लोकान्‌ व्यापाम व्याप्ताः ख इति THEVA TER AES ॥ २ ॥

पश्य SUA LTT दपि geat aeta दिशा योग्येत्बाइ़ |

fo. 8.१. ताश्डयामहाब्राह्यण्ं । ४२७

UAT अख्यान्तानुपादधुः पशवो बै बृहतो यद्‌ बृहत्याः Ka दचिणा टोयन्ते ख एव तटायतने दोयन्ते॥ 8 ॥ _

तान्‌ तानि feat सारभूतानि चत्वाय्येचराणि पथ्ून्‌ वै प्रूपाण्येवास्छां बृहत्यां येनाक्षरोपाषानेन qedt भवति तस्ामुपादधुः तस्ाद्बती पशवएव तस्याः सोते दखिणा- दानं खकौयएवायतने दत्तं खात्‌ ॥ ४॥

अव बतोतं परञ्परतिवचनरूपेणा प्रशंसति ।

यन्िवत्याहरन्यानि छन्दासि वर्भोया५सि क- AACA LAM होमान्‌ लोकान्‌ व्याओोन््ा- war: किञ्चन यानि सप्नचत॒रत्तराणिं छन्दा५सि तानि बहतीमभिसम्मद्यन्ते तस्माद्‌ ब इत्यच्यते ॥५॥

अन्यानि ufenadiia इन्टांसि वर्षोयांसि चतुरुत्तराणि बहृच्नराणि तानि परित्यज्य कथमेषा बत्यु च्यत इति यथा ब्रह्मवादिन ्राधस्ततेद मुत्तर एषेत्यादि तच्च we किद्धेतानि सप्तचतुरुत्तराणि गायत्यादौनि जगयन्तानि छन्दांसि सन्ति तानि बृतीमभिसम्पद्यन्ते कथं उच्यते एका गायतौ जगतो चेका तयोर्षराखि fafaat दासप्तति भवन्ति तानि gut निभागे सति षट॒तिं शद च्चरालिके दे बृडत्येए भवतः caging

825 ATTA STAT ETS । . [9. g. 0.)

तिष्टमौ दे बृहत्यो तथाप दे बृत्यो खयश्च बृहतीति एवं स्वांणखपि छन्दांसि बुतीमभिसम्पद्यन्ते अतो quate: च्यत दूति प्रशसा।५॥

अथ मध्यन्दिने बृहत्यसित्वविष्ये ब्रह्मवादिन आक्तेपम वतारयति |

यन्विबत्याङगीयलं मरातःसवनं ले्टभन्प्राध्यन्दिनि WATS ढतोयसवनङ्कस्माद्‌ TEAM मध्यन्दिने Sarita ॥ ई ॥

सख्टोऽथः Wu

तसोतत्तरमाद । . ee

वदहिष्मवमानेन a देवा रादित्य खरं लोक- AEC स नाधियत तं Teen मध्यन्दिनं MA WANS बृहत्या मध्यन्दिने Wafers wet मध्यन्दिने STAT WO tt

ya देवा; वद्िष्मवमानेनादित्यं खगे लोकमहरन्नगमयन सनाभिंयत तेन पवमानेन ततर टतो नाभत्‌ afer पव- माने Feat; May waar अधः भ्रच्छतितः aaa: aqied waraafen gafa fe यस्मादेषा wafer

[७9. 8.८] सौरडान्ा बाह्मण | -४ २९.

दाधारादित्यमित्ये तदुन्नरं एतावता see waft प्रसङ्ग- + ॥ 9 ॥

कथं माध्यन्दिनसुवनस्य लरष्टभतप्रा्निरिति तत्मकारमाड़ ।

यरु कञ्च छन्दोभिग्ड्ष्यन्दिने स्तुवन्ति तानि लिष्टभममिसम्मद्यन्ते तस्म्माच्िष्टभो नयन्ति माष्य- न्दिनात्चवनात्‌ ॥ टः ॥

Sweat: कोच्चापि ङन्दोभिग्डष्यन्दिने सवने माध्य- न्दिनिपवमाने wey चतुष्‌ स्तुवन्ति तानि विष्टुभो न गच्छन्ति समवेतानि कन्दांसि विष्टुभमभिसम्पन्ते तस्मात्‌ माध्यन्दि- नात्‌ सवनात्‌ विष्टुमः सकाशाच्रयन्ति तिष्टुप्‌ सम्यन्तिप्रकार छन्दसा मित्यु नेतव्यं कथम्भ्ाध्यन्दिनि पबमाने saa इति गायत्रे ST ATTA at F सामनी गातव्य तदथं ray तिराटन्तया षट गायव्यो भवन्ति तथा aaa we कया नदूति गायत्रटचोत्मन्ने वमदेव्यसप्तदशस्तोमत्वात्‌ सप्तदश गायन्यस्ताः संइतास्नयोवि शति गायन्येा भवन्ति पुनच्च पवमाने पुनान इति बाते चे रोरवयौधाजयसामद्वयाथं दिरारत्तेः षट्‌ बृहत्यो भवन्ति तथा होतुः चष्ट भित्वा स्युरेति प्रगाय ककुवुत्तराकारं गानात्‌ प्रथमे पर्य्याये परथमविश्टावान्तिख्लो SUM: इतरयोः पव्धाययोरेकंकेति भिलित्वा पञ्च see; शिष्टा

हाद शककुभः खः

यद्वा . रथन्तरमङ्लत्वा त्वामिदुति बृइत्घाम-

४१० तारडामहा नाद्भ । [७. 9. र]

waa Gea eee दाद शककुभः खः तथा ब्राह्मणां सिनः ऽपि तच्चोदसममिति wire नोधसः प्रयोगे सप्तदश्लोमत्वात्‌ सप्तदश SET: एवमच्छावाकष्छे तरोभिरिति we कालेये सप्तदश बृषतय इति दइयोमंलने चतुस्तरंशङ्धवन्ति पूर्वोक्तैः षड्भिः पञ्चभि मिलित्वा स्व पञ्चचत्वारिं शदूबृदतयः qeitace- -न्तरबृदतोऽनन्यतरद्िन्‌ nat अवशिष्टा दाद शककुभस्त्रयो-

विंश्रतिष गायतीषु मध्ये चतदटभिर्या यत्रीभि्िलित्वा हाद्श-

Tea भवन्ति तन्ेलनमेवं खत एकेकसखा; ककुभोऽष्टाविंशल- ` च्राणि गायन्याश्चैकस्डिन्‌ पाटे अष्टाबच्चराणि तानि fafa- त्वा षडविंशदचररेका बृहती सम्पद्यते एवं दाद शबडत्योऽपि योजनीयाः तदेवं पञ्चचत्वारि शदूबडतीभिः सप्तपच्चाशदूबडल्यो भवन्ति एता अवशिरेकोनविं शतिः गायतीणां सप्तपद्चा शत्मादे- मिलित्वा तावत्‌ संख्याकास्लष्टमः स्युः पवमाने प्रतुद्रवेति टचे अशने fre: सिद्धा fraferes इति माध्यन्दिनिसवनगतानि सर्वाणि छन्दांसौत्य्टषटितिष्टभो भवन्ति अयं fred सम्पन्ति- भकारो भगवता कात्यायनेनोपग्रन्ये दर्शितः तद्यथा येर्‌ ay छन्दोभिरिति षटिविष्टम; atet सिद्धिस्त्रयोविंशति गायत्यः पञ्चचत्वारिंशं geet दादश ककुभचतख्भिगोयतीभिसता बृषत्यसताः सप्तपञ्चाशतं तावन्लच्चराशि गायत्यसेस्तिषटुभस्जिष्वा- स्तो शने इतीति ८॥

इति तार्ड्यामष्ा ब्राह्म्य स प्रमाध्यायखं ATU: THB! |

Ec 28%. अथ पञ्चमः खण्डः |

` अस्मिन्‌ खण्डे गायत्यव्यतिरिक्तानि चत्वारि सामानि स्यन्ते क्रमेण, TATSTATASIAT सौति ।

प्रजापतिरकामयत बड़ यां प्रजायेयेति स शोच- न्नमडहोयमानोऽतिष्ठत्घएतदामडोयवमपणश्यत्तेनेमाः WH FTAA ताः Wel AAs यदमहोयन्तं TATA SAT ॥ १॥

पे प्रजापतिरेकाकी सन्‌ अकामयत TS स्थां प्रजायेयेति स तस्यामवद्यायां खब्यतिरिक्स्य कस्यःचिद्भावादमदहोयमानः पूज्यमानः शोचन्‌ अतिष्ठत्‌ स प्रजोत्पतयु पायत्वेनेतदामद़्ीय- वन्ञाम सामाप्रश्यत्‌ तेन प्रबुक्तन साम्ना दमा देवमबुव्यादि- खूपाः AAT अद्जत ताः ष्टाः प्रजा अमद़्ोयन्त अ्रपूज्यन्त साभि: प्रजाभिः aeavlaa येन सान्ना टा सलस््मादाम़्ी- यवभिति शब्द्सामान्येन स्तुतिः wavtgat प्रजापतिना इष्ट त्वात्‌ अावहोयवमिति तन्नाम सम्पज्रमित्यथ; ॥ ९ ॥

wana: सोप दति निधनं प्रजापतेः सेश्चसाधनत्वेन Wate |

ता अस्ममात्सु्टा अपाक्राम्स्तासान्दिविसङ्ुम्या-

6

४१२ तार्डाम्हाबाद्म् | [s. ५. 9.1]

दद दति भ्राणानादत्त ता एनं प्राणेष्वात्तेषरु प॒नरूपा- वन्तेन्त ताग्य उग्र WA Alea दूति पुनः प्राणान्‌ प्रायच्छत्ता अस््मादुटेवाऽयोधपःस्तासा८ we दूति A za A AYAMATAA वे AH ताः खेष्ठयायातिष्ठन्त ॥२॥

ताः ख््टाः प्रजाः Waly SE: सकाशात्‌ अपाक्रामन्- पा गच्छन्‌ स प्रजापतिस्तासामपरगतानां प्राणान दिविसदिति पादेनादत्त अात्तवान्‌ ताः GAs प्राणेषु Tae way प्रजापतिना खीलतेषु॒पुनरेनसुपावर््तन्त उपागमन्‌ ताभ्यः उपाटत्ताभ्यः wa म्प्रति पादेन पुनः प्राणान्‌ प्रायत्‌ ता लब्यप्राणाः CHATS माणापडारात्कारणादुदयोध नेव SA खा एवायुध्यन्त केविदस्मा इति पठन्ति अस्मा एनं प्रजापति- afeafa wera: स प्रजाप्रतिरेषां प्राणापडारजन्योमन्युः स्नात इति बुध्वा ete इति स्तुतिप्रका्रेन निधनेन तासा म्मन्यूनवाश्णात्‌ faye हसितवान्‌ ततः खलु कारणात्‌ मन्युपगमाद स्र प्रजापतये च्रैश्चायातिष्न्त समजानत ॥ २॥

अथ विदुषः फलमा | तिष्ठन्तेऽस्मै समानाः Beara य एवं वेद ॥ ३॥ स्य्ोऽथः॥ ३॥

पुबरदेव प्रशंसति।

[o. ५. ६1 वाख्डयानहा नाच | Re

भरजानाजञ्च वा एषा टिः waaay विध- तिब्यदामहोयवं ॥ 8 ॥.

यदेतत्‌ wTaviaafafs एषां प्रजानाच्च qfer खटि- क्तेखट्सिधनमूता च खः स्लीलिङ्गमपेच् एषेति eer: wifagiien: किञ्च अमद्ोयवमेव पापवसीयसख पापस पुरस्य च वि्टतिः विधरण्यो विषेषनीत्वथंः ॥ 8 6

अथ विदुषः फलं |

विधृतिः पापवसोयसो भवति य एवं वेद ॥ ५॥ we ॥ ५ ॥

एवमामहीयवं अशस्य रोरवयौषाजयोध्नानि प्रशं सितु- माख्यायिकामाद्।

रेवा वे यशस्कामाः सत्रमासताम्निरिन्द्रो वायुस- CASITA यश च्छा त्ततः सहासदिति तेषा- WTS यश॒ अच्छत्दादायापाक्रामत्तदख भाष्ा- fara तं waza qua: प्रतिष्टम्याति्न्तखख wrufaegiafaen िरोऽदिनत्स मरवर््योऽभवद्य- न्नो वे मखो यत्‌ मवमे प्रटच्नन्ति THAT तच्छिरः ufacafa ॥ ९ ॥

KR

४९४ AUTH STATES । [o. ५. 6]

पूव्वमग्यादेयच्चलारो SAT Aloe संवमेासत तद्िन्‌ स- म्येतेदेवा एवमनरुवन्‌ यद्यशो AGIA प्रथमं ऋच्छात्‌ मराप्नयात्तदयशः नो अस्माकं सह साधारणमासद्धवत्विति समयं सत्वां सलमासत तेषाम्मध्ये मखो देवं यश च्छत्‌ भाभरोत्‌ सं तद्यश भ्रादायापाक्रामत्‌ च्रस्यापगतख तद्यशः प्रासहा भमस- Sa बलात्कारेण दिल्षन्ते तदेथन्तं Waa परितो gat स धन्व धनुः भ्रतिश्भ्य शिर अाततज्यं wat अतिष्ठत्‌ तखं धतु- ज्यां वरमीका भूमावुत्पतिता अखादन्त ततो धलुरालिषेनुषः कोटिः agiafaat तख wee शिरोऽच्छिनत्‌ । उपदौकानां YAMS: शाखान्तरतोऽवगन्तव्यः तथा तैत्तिरीयकं स धनुः प्रतिष्टभ्यातिष्ठत्ता उपदीका अत्रवन्‌ वरं टण्यौ महे अय वरमिमं रन्धयाम यन क्त च खानां तदपोऽभिटणशटामेति तस््मादुपदीकाद्यत्र क्र ष खनन्ति तदपोऽभिदन्दन्ति वरे sa यासां तख व्यामघ्यादन्‌ ae धनुविप्रमाणं शिर wera दिति सतच्छिरः भवर्ग्बोऽभवत यन्नो बे मख उच्यते यत्‌ मव्य Asafa यजमानस्य तत्तेन ay” fea शिरः भरति- द्षति स तत्‌ Fafa एतत्‌ प्रासङ्गिकं अयमथः Tatura: नाद्यमणे स्य्टमाग्नायते देवा वे सतमासत ऋद्धिपरिमितं यशस्का मा स्तेऽब्ुवन्यन्ः प्रथम AY ऋच्छात्‌ सव्वषां AMA TT- दित्यादिना ॥ ६ ॥

अथ रौरवं GAA |

[9. ५. tt.) ATW TCA ays. ) ४१५. तदेषा वणो व्यभजन्त TENA मान इत ॥ 9 | तद्यशो देवा व्यभजन्त ABT रौरवं प्राबृषतेति तद्य- श्यो देवा व्यभजन्त तस्य॒ ferme रोरवं भागं अग्निः थक्‌ ष्तृकार॥ अ il | एतावता किं यशोलब्ब्मित्यत GF | Sy, पशुबोच्यं = रोरवं | तदे GUA मात पशवो वे रौरवं ITN

तत्तेन रौरवविभागेनेव सोऽग्निः adie waaay साम्य

मेव भरारृहत तदपि कुत इत्याह रौरवं साम पशवः खरु तत्र पश्वा चकेडानिधनोप्रेतत्वा दित्यभिप्रायः ॥ ८ ॥

पशुमान्‌ भवति ATA ATNE WN. ... `

विदुषः स्तुतिः ॥ ९ ॥ छ

अथ wear दशयति! 1

A Tega 6

afeaae ॥ १०॥

ee इति शब्दायमानो दडतीति रूरोऽग्निसलत्छम्बन्धाद्रौ <4 साम) ९१ ।

प्रकारान्तरेण रौरवसंच्रां विन्नबन्‌ स्तौति |

असुरा वे टेवान्‌ TAA ततरतावम्नोरूरो

. ara वारयाम नाद्खं । [9. ५. १8४.] विष्वञ्द्ौ स्तोभावपणश्यत्ताथ्यामेनान्‌ मत्योषत्ते मत्य STATA अरवन्त थदरवन्त तस्माद्रोरवं ॥ ११॥

पव" fe देवासुराः Taare परितोऽदुध्वन्त ततोऽ्नेः एतौ GO विष्वद्लौ सन्बतो व्याप्तौ SI ३ ऊवाऽखया wt ३ कोवा इति दौ सलोभावपश्चत्ताभ्यामेनान्‌ wether टत्‌ ते AGATA अरवन्त शब्द्‌ मकुव्वेन्‌ यद्रवन्त तन्तश््ादरौ TIT PUA CATIA EAA WHATS, GCIs रवसम्ब- wats रौरबभिति नाम भवति ॥ १९ a

CY योधाजयाख्य यशः सम्बन्धमाह |

अथेन्द्रो Wes प्राडहत As स Ted प्राटष्त aaa योधाजयं ॥ १२॥

अथेत्यानन्यर्व्यपघ इन्द्रो यौधाजयं shart अजयन्त वचञ्व- भावकल्पनमेवं vores ufeqatg: तेन तत्कावं सिद्धेः यौधा- HAW वख्व कारणत्वमेव ASI वाक्‌ इत्यनेनोच्यते ॥ ६२ ॥

ay विदुषः फलमाष्ड I

बल्‌" ्नाठव्याय प्रहरति ATS वेद ॥ RV

METS: ॥ १३ ४ ay निव्यंचनद्धारा तदेव प्रशंसति |

ATRBALTATSTS । 8९७

न्द्रो वै यधाजिन्तसयेतद्योधाजयं ॥ १8 ॥

[s. ५. १८.

चषा FEI Ma लयतीन्द्ररव चुधाजित्‌ TE सम्बन्धि तत्‌ साम योधाजयं ॥ ९४ ॥

अथ नि्मचनान्तरप्रदशनेन प्रशंसति । युधा HAY AHA तस्माद्योधाजयं | १५ ॥

` Saat: aah चधा wag खसुरानिति इन्द्रोऽज्रवोदिति ओषः तस््रादुधाजयसय हेतुत्वात्‌ यौषाजयमिति नाम we भिति स्तुतिः ॥ १५॥

अथ वायोरौश्चनसम्बन्धमाह |

अथ वाय रोशनं MSHA ॥ १६॥ QE u ce it

पोशनखीकारएव प्राणाख्यवीयग्खीकार इत्याह ।

तह स प्राणवीव्धं HS TA भराणावा twa Ow

सपौशनसामभागश्यक्षरण एव प्राणाख्यस्य see श्यक्‌- कारः तत्र Sq; What eta प्राणाः खलु तद्िन्‌ स्वरनिषन- सद्भावात्‌ खरस्य प्राणनिरोषमन्तरेणोञ्जारणानुपपन्तेः । ९.७ ॥

fara: स्तुतिः |

gx= TARAS | [9. ५. ३१ सव्वेमायुरोति य एवं TS १८ ॥ WE ॥ १८ ॥ चो परानसं न्ना fata । वायुवौ उशएस्तस्यैतदौ शनं ॥ १९ ॥

उशन्‌ वशका न्ताषित्यस्य way Ei काम्यते Ta: प्राण- रूपत्वेन णन्‌ Age तस्य॒ सम्नन्धित्वादौशनमिति eat नाम AAG Ve il

उशन्‌ सम्बन्धाटौ शनमिल्युक्ता उश्रानसः सब्बन्धादौशन- माद । |

उशना वे काव्योऽखुराणां qfer श्रासोत्तं ST, कामदुघाभिरपामन्बयन्त तस्मा रतान्यौश- नानि भायद्छन्‌ कामदुघा वा आओशनानि ॥ २०॥

पृ उशनानामकवेः पुतः असुराणां विरोचनादोनां पुरो- fea रासीत्‌ तं देवा; कामदुग्धाभिर्गोभिरूपामन्तरयन्त कथन्ता- भिरचमन्त्र्णं ततर्ह we suze रएतान्योग्नानि सामानि कामधेनुसटशानि प्रायच्छन्‌ तेषां कामपुक्घप्रसिद्धिर्ष्यते कामदुघा दूत्यादिना ॥ xo ॥

अथ विदुषः स्तुतिः |

[s. 8. २.] UWIAA HS | 8 १९. कामदुघा एनम्‌ पतिष्ठन्ते य एवं वेद्‌ ॥ २१।

aud जानाति रेवं कामदुघागाव उपतिष्ठन्ते समोपं agate दोहनशोलवबड्ध गो युक्तो भवतीत्य ॥ ३९ ॥ द्रति तार्डामहाबाद्खणे स प्रमाध्यायस्य पञ्चमः खण्डः |

पथ षष्टः खण्डः |

एवं माध्यन्दिनि wage Tega frre, प्रजा- पतेमेनसि बतः म्रादुभौ वमा |

प्रजापतिरकामयत Ts स्यां मजायेयेति सतृष्णं मनसा MATA THATS हत्समभवत्‌ ॥ १॥

ब्धभावाय प्रकर्षोत्मत्तिं कामयमानः स प्रजापतिसृष्णी-

न्निर्व्यीपारम््मनसाग्येण यत्‌ अचिन्तयत्‌ तस्य ध्यातुमेनसि यद्‌ सीत्‌ तदूनबृहत्ाम समभवत्‌ सम्भृतं सामत्वेन परिणतमित्यथे; ut

अथान्तः AMA प्रजननं प्रजापतेध्या नम । स आरीधोत गर्भो वे मेऽयमन्तहितस्तं बाचा WHAT दूति ॥ २॥

स प्रजापतिरादधीत भाध्ायत्‌ ध्यानमप्रकार उच्यते मे

४४० ताख्ड्यान हाना ख | [3. ६. ५.1 अन्तः wa गर्भो निहितः तं खल्‌ गभं वाचा साधनेन प्रजन- नाय उत्प्रादयामीति ll २॥

भथ वाक्द्टषटिमाह | स वाचं VIHA सा वाग्रथन्तरमन्वपद्यत ॥ ३॥

स ध्यायन्‌ ्रजापतिर्वाचं LAT YT चदा वाक्‌ रथ- न्तरमनु रथन्तरसामानु ज्य पच्चादपद्यतागच्छत्‌ खत्मरा- सोत्‌ ॥३॥

अथय वाक्म्बन्धेन रथन्तरशब्द्‌ fase ।

Taya: क्लेञ्ञातारोदिति तद्रथन्तरख रथ- ATS ॥ 8 ॥

Vaal: wal: रथन्तरवदहेवानां बाष्नमृतां वाचमिढं साम Sat चितभावेनातारोत्‌ अगच्छदिति इन्दरोऽतरवौत्‌ तत्तेन

रथन्तरस्य रथन्तरत्वभायातं इन्दर खयोक्ञप्रकारकवग्वनमेव तच्छब्द- परन्ति निनित्तभूतमित्यथेः ॥ ४ ॥

अथ Fea saute afr चनान्द्शंयति |

ततो SHSA प्राजायत दडन््य्य इद स ज्योग- न्तरभृदिति तद्बषतो THRE ॥ ५ ॥

ततो रथन्तरेन पाद बृहत्धाम प्राजायत सलिक्न्य-

[अ. £. र] ATIUBASTAT SID | ४४१

त्ययः तदिदं बइत्घाम हेमव्यौः ज्योक्‌ चिरकालं रथन्तरोत्म- त्य न्तर कालप्धन्तमतः प्रजापतेमनसि अभुत्‌ सखितमासी- दिति यत्‌ इन्द्रोऽब्रवीत्‌ तदूबत्साननो gee सम्पन्नं ॥ ५ ॥

अथ बृदहत्मजापतेज्य्ठपुत्त्वेन प्रशंसति । A ~ & ~ यथा वे पुचो SAS एवं बइत्मरजापतेः ॥ ₹॥ यथा ज्य्ठपुललो मनुष्याणां एवं बृहत्मजापतेज्य छपुवस्था- wa भवति ॥ ६ ॥ ननु रथन्तरात्पचादू equa कथं च्येष्ठपुतत्वमस्येति तवा |

FISATSIA वा एतत्‌ ॥ ७॥

ज्येष्ठ प्रथमं नाद्मणं यख बृदतएतत्‌ च्येव्राद्मणं तथाषि रयन्तरर्ष्टिप्रकाशकात्छवाच ACAI सा वाग्रथन्तरमन्वपद्यत तद्रथन्तरं HAY इत्यादिकादू ब्राद्मणात्मथमं नत्सामप्रकाशकं तस्य॒ यन्मनसा सोत्तदूवृत्‌ समभवदिति ब्राह्मणं पूर्व्वमावि- त्वात्‌ ज्येष्ठं अतः पञ्चादुत्मन्नस्यापि बहतो रथन्तरादपि ज्येष्ठ yaa युक्त ॥ ॐ ॥

aq विदुषः फलं ।

मज्चेष्ठमाप्नोति य णवं वेद्‌ ॥ ८ ॥

स्य ष्टोऽयैः ॥ ट i ५द्‌

४४६ ATIBASTAT ST । [७. &. tt]

एवं gent ae fey कं रथन्तरख पव प्रयोयप्राप्षि- रिति कञ्चिद्‌ ब्रह्मवादिना प्रञ्नमबतारयति।

यन्धिवत्या् ब तपन प्रजापतौ समभवत्कस्म्माद्रथ- न्तर Ua योगमानणश इति ॥ € ॥

यद्यदिनु wa बति एव वच्छयमाणप्रकारेणाड्छब्र हमवा- fea: दति शब्द्निदिशटमथ fazutfa grad पून प्रजापतौ qed AQHA सामोभयसामसु अहःसु र्चः weeifen qa Wy Ta योममानश दति म्रयोगं भ्रा- प्नोति i 2 |

तस्य परिहारमाह |

Fess way समभवद्रथन्तरन्त Tas रुच्या SAT तस्मात्‌ Ta योगमानभे ॥ Ro ॥

यद्यपि seta Ta ्रजापतेभेनसि समभवत्‌ न पितुर्बिभे-

ofr रथन्तरं पू ष्या SAAT अद्धजत CEA TAT दिति तस्यैगोपसं दारः ॥ १० ॥

अथ ज्योगामयाविनः प्रयोगे उमे अपि ata दूति far छरा | \

तयोः समानन्िधनमासोत्तस्मिन्नातिष्ेतान्ते ्रा-

(७. &. १९.] तार्डामष्टात्राद्यण | ४४३

जिमेतां तयोहसिति बृहत्माणमुदजयदसिति रथ- न्तरमप्रानमभिसमवे्टत ॥ ११॥

ual इयोबैदर यन्तरयोः समानं निधनमासौत्‌ aferaa- fafgra नातिष्ठेतां न समजानतां मेवेदम्‌ ममेबेदभिति कलष्हमकुर्तां तदर्थे ते सामनी arf संग्रामं मम Vat सम- गच्छतां तयोमध्ये seq सखेन निधनेन हसित्यनेन प्राणसुदजयत्‌ जितवत्‌ रथन्तरं तु स्वेन असिति निधनेन7पानमनन्तरमभिसम- Fea समाटणोत्‌ अनेनोभयतानजुगतं सकारमेव पूवबेत्रिधनसुभ- योरासीदिति मन्तव्यं ॥ ye

ज्योगामयाविने ते sa विदधाति |

प्राणापानौ वे बृहद्रथन्तरे ज्योगामयाविन उमे PATA वा एतद्य प्राणापानो यख ज्योगा- मयति प्राणापानावेवाद्जिन्दधाति॥ १२॥

सिति निधनख प्राणसुद नयद्धे तुतात्तज्िधनं ava- मापिप्राणएव अपानसंबे्टनडेतुत्वादस्िति निधनख तदुक्त रयन्तरमपानं तथा सति यख ज्योगामय इति Taq प्राणा- पानौ अपक्रान्तो खलु TAY प्रयोगे उभे ब द्रथन्तरे Fala तेनाद्धिन्‌ रोगिणि प्राणापानावेव दधाति पुनः खापयति माध्यन्दिनि पवमाने TAY रथन्तरं ATH बृदत्सामश्छं कायं- भिति तयोव्यवस्था ॥ १२ |

४४४ तार्डामेात्राद्मणं | [७. &. १५.]

अथ बृददूयन्तरप्रसङ्गात्तिषयं कर्चितमन्नशुपचचिपति |

यन्वित्याह्रमे बृददरथन्तरे व हिनिधने RATS, बृदहिनिधनानि भजतेऽन्तनि धनानि रयन्तरमि- ति॥१३॥

इस्‌ अस. इति बृडद्रथन्तरयोरुभयोव्वेडिनिधनत्वात्‌ कथं बाहतेष्वहःसु Varela वह्िनिधनानि भ्रवुज्यन्ते रथन्तरे व्वन्तनि घनानि nese । ९३ ॥

रथन्तरेष्वन्तनिधनानि नौधसादीनि वदि fragrant पेबुसेषामुत्तर ।

भाणो बत्तस््ादह्िनिंधनानि भजते बहि भ्राणोऽपानो रथन्तर तस्म्मादन्तनिधनानि भजतेऽन्त- य पानः ॥ १४६ ॥

get: म्राणद्ूपत्वादद्धिनि धनभाकत्वे Ta तत Base धान afefe प्राण इति रथन्तरं त्वपान एव तस्मा दन्तवेत्यं पान-

पत्वा ट न्तर्मिधनभाकल्वं तस्मा दित्यस्य विवरणमन्तहोपान इति ॥ १४ ll

नि ध नवेषभ्ये डेत्वन्त रमाष्ड |

AER वै बृहद्रथन्तरे निधनेन THAT ॥१५।

fe. ६. १७.] ताण्ड्यमहा ताद | ४४५ बह्ाश्रयत्वादू बुददरयन्तरे महाटत्त॒त्वेन faqaa अतस्ते निधनेन विषमेण waa सङ्गमयितव्ये ॥ १५ ॥

निधनसायग्ये दोषमा |

=~ aw विभग्नं UE महादन्तो सखटच्छते Te da विभग्नं प्रम- ग्न शेते ॥ १६॥

यद्यत्र खल मडाटच्तौ WHat तत व्शाखाख्ङ्गादिकं परस्परस घषेणाद्िभग्नं प्रभग्नः च सद्धच्छेते भूमौ वैषम्येतु नोक्तदोष इत्यथः ॥ ९६ ॥

अथ बृ्द्रथन्तरवोरन्यतरप्रयोगेऽणन्यतरस्यापि फलसिद्धये तवोद्वयोर्माडाव्वं मनसा ज्ञातव्यभित्याद् |

EC वे उड्देडए रथन्तरम््मनो वे बद्दाग्रधन्त- रद साम वै बृदग्रथन्तर' माणो वे बृहदपानो रघ- न्तरमसो वे लोको TETAS रथन्तरमेतानि मन- WAM AIT क्ञा तताग्यामे AT ATTA ॥ १७ ॥

यद्ग त्धाम Tet वै दरा अन्नं तत्‌ सम्बन्धि तत्साधनभि- त्यथः यद्र यन्तरं तदेडं बे uaa खलु शिष्टं सुक्ञानं?एतानी- रादिकूपाखणि एतयोः सम्बन्धीनि मनसान्बोच्य सम्भाव्य WAT देते उङ्गायेत्‌ एवं कुवंन्‌ उद्गाता अन्यतरग्रयोगेऽपि करप्ताभ्यां

४४३ तार्डामदहा बाह्मण | [७. ७. x}

अयुक्ताभ्यासुभाभ्यासुद्भायति SAMARIA यत्‌ फलं तदन्यतरे- शापि लभत इत्यथैः एतेषां मनसान्वौचणसयान्यतरम्रयोगेऽपि कन्तव्यत्वं सतरकारोऽणया FEAT रथन्तरेण वा ५सोष्यमाणः भाक्‌ MARAT व्याष्तीमेनसा ध्यायेदरमेडमितीति eo | दरति वाखड्यामद्ा ाद्यणे सप्रमाध्धायद्य

षः खणड: |

अथय Ta: खण्डः | बद्र यन्तरयोः स्तुतिप्रकारं सखुचित्य दशयति ।

पशवो वे बृददरथन्तरो अष्टात्तरोण प्रथमाया ऋचः WAAL MRT ८स्तत्मश् नवसन्धे ॥ १॥

Tat उभे अपि पशवो वै तयोरबुष्टानात्‌ fag: अत उभयोः प्रथमाया ऋचः अ्रभित्वा त्वामिदरीत्यनयोक चोरि- wa: qeratuifed अष्टाक्षरः प्रसलोति मस्तावभागं गायेत्‌ अष्टाश्चरसंख्या क गक्षरमातविषया न स्तोमादिविशिष्टविषया . अभित्वासूरनोनुमो at इति रथन्तरे अओ हो tenfafe इवामडहादए इति बृदतोति विभागसज्ञेना्टाचरप्रखावेनाष्टा- , श्राफान्‌ पञ्यून्‌ प्राप्नोति यजमानः ॥ ९॥

GMAW: अर सावभागमाष़् |

अ. ७. ४1 ताण्ड मद्हात्राह्यण | ४ ४७

द्यत्तरणोत्तरयो र्चो; Weta दिषाद्ययजमा- नो यजमानमेव TH पशुष प्रतिष्ठापयति ॥ २॥

रथन्तरस्योत्तरयो च्छं चोः ईशानमस्य जगतः नजातोन जनिष्यते इत्यनयोच्छचोः ईशो वा न जीवेति TACU प्रसाव- भागं गायेत्‌ तथा च बदति चो WET MRA आओष्ोर मड ए दति द्यलरेण प्रस्तौति द्यच्तरस्योक्ता्टाक्चरं मिलित्वा wea यजमानोऽपि fear तमेव यज्ञे यन्नफलमूतेष पश्युष ufastaafa प्रसोता॥>२॥

चथ UMAGA रथन्तरस्य प्रतिदारमागनियममा |

पञ्चात्तरोण रथन्तरस्य मरतिहरति पाञ्क्ता- स्त्म नवरन्धे ॥ २ ॥

अ ईशानमा२द KTR दति प्रथमायां नजातो ना२३ ara इति मध्यमायां गव्यन्नस्वार इहाद्य त्तमायामिति रथ- न्तरस्य facafa प्रतिहारनियमान्तत्तेन पञ्चाच्तरप्र तिद्ारेण पाङ्ानवयवगतपञ्चसं ख्यायोगेन पड्किसम्बन्धान्‌ पर्पून वरन्धे यज- मान; Vata agiafeasifa प््यूनां पञ्चावयव त्वारः; पादा खाल्ाचेतिवा॥३॥

अथ FEA, मरतिहारनागमाइ |

gsc तार्डामहाबाद्य ख | [७. ७. ५.1

चठुरच्रण बृहतः प्रविहरति चवष्मदस्तत्मश्चन- TAT NB

बृहतः प्रथमायां त्वां AST ys Ml Kat दति मध्यमायां महस्तवा ३४ Sle AT इति उत्तमायां सतावाजा२४ Bee वादति।४॥

अथ बु्द्रयन्तरयोः ककुबुत्तरागानं विदधाति |

न वे वृद्न््र रथन्तर मेकञ्छन्दो यच्छत्ततः ककु- WAAC उपादधस्तस्म्माट्‌ बहतो मथमा ककुभाव- UAC तस्माद्‌ बृहद्रथन्तरे CHa कुर्व्वन्ति न हि ते CRSA AGC ॥ ५ ॥

AVA HATS नृषद्रथन्तरे गौयेते ततर Tat बृहती उत्तरा विष्टारपङ्किः एवञ्च सत्यतो प्रगाये एकां बृहतीं F ककुभे च समभ्पाद्यितुमाह बृहत्साम रथन्तरं वा एकं छन्दो न खल्वय- च्छत्‌ Praag wala ततः कारणात्‌ उन्तरे ऋचौ ककुभो सम्पाद्य पादधुः पूवं ऋचः यत्‌ यस्मादेवं तश्ञादिद्ानीन्तनै- रपि बृदतो प्रथमा काया ककुभावृत्तरे तत्मकार एवं बृहती तत एव सिद्धा तखाञ्तुथं ate युनरावरत््यः विष्टावपंक्योख पाददयं मिलित्वा एकाङ्ककुमङ्कव्यत्‌ तस्या एव हितीयपाढं

UT अविष्टपादद्वयेनान्याङ्ककुभमिति wats बह-

[v. ७. &] AWA ETAT ES | ४४९ CURL CHAAR ARCA कुर्वन्ति तस्मा दि्यक्तविव रं ॥५॥

a fea इत्यादि बुहङ्गाने कच्चिद्विशेषमा़।

नव बहतो रोहान्‌ रोदति नव प्राणाः प्राणाने- वावर्ज्धे ॥ ६ ॥

नृतः सान्न; नव रोहान्‌ अारोडणानि उच्छरायानारो- ति अरोहत्‌ प्राणानां नवत्वमसङदुक्तं सघा साम्यात्‌ नव अणान्‌ यजमान चानि तदधाति॥ &॥

~ © अय्य टचे तान्‌ विभिञ्च द्शयति।

तीन्‌ मयमाया९ रोहति भूतं भवन्गविष्यत्तानेवा- aaa तन्‌ मध्यमाया रोत्यात्मानं प्रजां पश्च ५- स्तानेवावरन्धे लोनत्तमाया९ रोहति चय टूमे लोका एष्वेव लोकेषु प्रतितिष्ठति ॥ ७ ॥

अघमायाख्ि ata रोहति दितौवायां edtarare लौनिति नव Tet: स्थुः प्रथमायां रोहत्येण भतवन्ेमानमवि- चअत्कालीनाभोगाः सन्ति तानेव यजमानोऽवर्न्धे शिष्टं सु- STF ॥ 9 ॥

उक्गाथेवेदनपूव्वका रोडणफलम₹ | ५.

४१०१ तारश्डानदहा नाहम । [o. ७. १०.]

सवपैन्‌ कामानवरून्धे य एवं विद्वान्‌ बृहतो रो- इनोति ॥ ८ ॥

साष्टोऽथेः ॥ ट ॥

रथन्तरे उद्भाटपर्तोढभागयो BA ATTA ATS: क बद्यवधानं विधत्ते |

बज्ञेण॒ वा एतत््स्तोतोद्भातारम्भिंप्रवत्तयति AAT प्रस्तौति समुद्रमन्तद्वौयोज्गायेद्वागित्यादयं वाग्वै समद्‌: सम्‌ दरमेवान्तदेघात्यडिएसाय ॥ < ॥

अरेता रथन्तरं तत्मस्तावमागं प्रस्तौतीति यत्‌ एतदच्ते- दोव प्रोता SETAT च प्रवन्तेयति प्रेरयति, अतस्तत्मरिहाराय सुट्‌ मन्तद्धौय व्यवधायोद्गायेहुङ्गाता समुद्र स्यान्तधौतु मशक्य त्वात्‌ तदुषाय च्यते वागिति वागेवेढं vated मनस्याधानं करव्यं ्यातव्यमिलय्यैः । वाचः VA च कः WIE इत्य ale a: समुद्रः सवाग्बससुदरवत्‌ सपदा7थीनां खान्तनि - UTATETH WH. इत्युच्यते तथा च aifeyiat समुद्र मेवान्त- निंद्ितवान्‌ भवत्यदिंसाये ॥ २.।

अथोक्तदोषपरि्धाराय aa कश्छिधिशे षमा इ |

amiga TH मेव HET WAS TAA Won

[७. ७. ११.] ATTRA ETS | ४५१

वलबदिति स्य्टाच्चरमुङ्गाता गातव्यं तथा सल दोर्वबल्या- मावात्मलावरूपं वञ्वमेवो GLA BEAT स्तम्नराति ॥ co I

तत्रेवोपायान्तरम7'इ |

TSM FAA गेयमभिलोभयतेव वज॒मेवाभिलो- भयति ॥ ११॥

बलवला कुव्बेता गेयं सलोभवता गेयं अभिलेाभयता इवेति अभिलोमनं हिंसनं वच्वमभिलोभयामोति ध्यायता गेयमित्यथेः तथा सति वञ्वमेवाभिलोभयति fear ॥ ९९ tt

रथन्तरगाने नियमविषेषमष़् ।

fangas SITE लोकस Tae # १९॥ लिप्रमविलम्नेन गातव्यं ay खगस्याविलम्बेन समश्य संप्राप्य भवति ॥ ९२॥ waa नियमविशेगमाइ | देवरथो A रथन्तरमन्तर णान्तर्ण प्रति तेष्ठाप- AAS AACA हि रथः प्रतितिष्ठति ॥ १३॥ रथन्तरं साम देवानां बे रथः तदच्तरेणाच्तरेण मरतिष्ठाष-

यतोद्गेयं fe यस््मादरयः अरेणारेण रथाङ्गख WEA नेम्याधार- भूता; अराः Wax fe रथः प्रतितिष्ठति।॥\३॥

४५२ ताण्डामहाब्राद्धाय | [७. ७. १६.]

अथ तस्य भस्य गानं विधत्ते ।

यो वे ढेवरथमनन्वालम्यातिष्ठत्यवास््मात्मद्यत दवं वे देवरथ दरमामालम्योङ्गायेन्त्ास्म्मादवपद्यते ॥ १४॥

यो fe देवरथं रथन्तर मन्वालभ्यालम्भनं स्यशंनमलत्वा भातिष्ठल्यारोति सोऽख्मादहेवरथादवपद्यते अषःपतति यथा लोकिकरथमनवलम्ब्य ारोहन्नवपद्यते तदत्‌ अ्रतसलदवलम्ब- मस्य क उपाय इत्युच्यते इयं थिव्येव fe देवरथः इयं वे लोको रथन्तरभित्युक्तत्वात्तस्मादिमामालभ्यो गेयं ॥ \४॥

पुनसततेव कबिन्नियम माद |

दैशर॑ बे रथन्तरमङ्गाठश्चत्तः ममधितोः प्रस्तय- माने सम्द्रोलेत्खटशं प्रतिवोत्नेत नेनज्चत्तजेडहाति ॥ १५ ॥

रथन्तर साम स्तूयमानं उङ्गातुचचुः भमथितोः भ्रमितं इश्वरं बे समथं खल अतसलस्िन्‌ मखतूयमाने we: सममीलेत्‌ मुकुलितं gatq पुनः खट शं खं शमिति पदं गीयमानं भरति- वोचेतावलोकयेत्‌ एवं सति एनसृद्गातारं Tea जाति नान्धो भवति ॥१५॥

रबन्तराच्रयभूतायाखच्यष्ययनमाक्षं Te इति पटं नि- न्दित्वा प्रकारन्तरेण परटितव्यमित्याद |

fo. ७. 19] MUWIASTAT SS t BAR

मजननं वे रथन्तरः यत्तस्युष FATS स्थायुकोद्धा- ठवौग्‌भवत्यपि waa इन्त्यस्युषर दूति वक्तव्यः waa दूति वा स्थायुकोङ्गाठुवोग्‌भवति न मर जनन्‌- मपि इन्ति॥ १६॥

रथन्तर साम प्रजननसखाप्रत्याद्यत्मादनख Vata खय- मपि प्रजननमेव तथा च यदूयदि तस्थुष इत्याहोह्गाता न डि तख वा ग्रथन्तराल्मिका सायका स्थितिखभावा भवति न प्रख्ता अतएव प्रजननमुद्गातुः प्रजाद्युत्पादनसामथ्येमपि हन्ति कथं ag परार इति तचा wee इति वक्तव्य तथोक्ते वाचा- मस्थायुकदोषः मरिष्टतो भवति wa at wee इति वक्तव्यं AAT रथन्तररूपाया वाचः शोभनस्थायुकत्वं भवति म्रजनन- मपि नापडन्ति अयमभिप्रायः तस्थुष इत्युक्तेरुङ्गातुः रथन्तर- दपा वाक्‌ प्रता भवति रथन्तरगानस्य BAe प्रजननमपि SSI इत्युक्तो सुशन्दश्रवणात्‌ मजननच्याभावेन सुप्रजननं भवति। ९६॥

अथ रथन्तरगानात्पृवे व्यस्ते गोष्वित्ययं मन्तो जप्तव्य इति विधितृसुराद।

ANS © ऋ wilt वा अ्ज्यन्त AEM: खगं लाकमाय- RUS रथन्तरग्प्रहिन्ना नाशक्रोदत्मतत्‌॥ १७॥

84 8 ताख्डयमद्ा ब्राह्मण्य । [3. ७. !2.]

पं देवा रथन्तरादौनि षट्‌ ानि VET रथन्तरव्यति- रिक्तेरितरेः भ्रयुक्तैः सड खगं लोकमायन्‌ तेषां मध्ये रथन्तर afeeat प्रटद्धेन साहायेन निमित्तेन aa तत्र विभ्रकौणंतवे- नेत्यथंः तेनोत्पतदपि रथन्तरं खगे गन्तुं नाशक्रोत्‌ ॥ ९७ ॥ इदानीं खगेसाधनत्वेन विदधाति ।

तख वशिष्ठो महहिन्नो विनिधाय तेन WaT सवं लोकमेत्तान्‌ संब्धत्ो गायेत्‌ ॥ LE ॥

तस्य रथन्तरस्य महिम्नो माष्ाल्यानि विप्रकीर्णानि fafa-

धाय विशेषेशेकत्र स्थाप्य तेन स्तुत्वा वशिष्टः qi लोकमेदग- च्छत्‌ THUAN: संग्त्योङ्गेयमितीतरेरपि ॥ ६८ ॥

अथ गातव्यं संभ्टतमद्डिमानं मन्तं दशेयति।

यस्ते गोषु महिमा यस्ते पसु रथे वा ते सतन- विल्लौ य उ ते यस्ते अग्नो महिमा तेन सम्भव रथ- न्तर दरू विणवत्‌ न TFT ॥ १९ ॥

्रस्यायमर्थः हे रथन्तर योयो महिमा ते तव सम्बन्धौ गवादिषु अग््यन्तेषु विप्रकीर्णा waa तेन सव्वेण सम्प्रव समच्चंति Hey भव तथा भृतं रुत्‌ दूविणवत्‌ बह्धद्रविणोपेतं

सत्‌ नोऽस्प्रदथं एधि भव समागच्छ वा ॥ १६. ॥ दति ताण्डाम्ा ब्राह्मण सप्रमाध्यायख सप्तमः GLE: |

[ ४५५ 1

पव कटः GG: |

अथाषटमनवमयो व्व मदेव्यं स्तूयते ततादौ निव्वेचनहारा तत्मशंसति। |

ANT लत्वयमाच्छैत्तासां वायुः WS व्यवत्तेत ततो वसु वाम समभवन्त स्न्‌ मित्रावसणो पय्यैप- ष्यतां तावन्रुतां वामं मय्यो दरदं ठेवेष्वाजनोति तस्म - दामदटेव्यं ॥ १॥

ऋत्विजः क्रतुसंवन्धि प्रजननसामथ्यं अपःउदट्‌कानि खला- च्छदगदधत्‌ तासां प्राप्तत्विजानामपां वादः w देगे व्यवत्तेत अनुप्ररत्तोऽभृत्‌ ततः WHT, सकाशात्‌ वामं वमनौयं वसु धनं समभवत्‌ Tat धनं भिजावर्णो पव्यपश्यतां इष्टवन्तौ हृष्टा च तावत्रूतां किमिति उच्यते डे way: वामभिदं धनं साम- लच्णं देवेष्वा जनि उद्भूदिति तस्मादेवं ताभ्यागुक्घत्वाद्वाम- देव्यभिति तनाम सम्पन्नं ॥ Il

Saad वामदेव्यं सव्वेदेवतासब्बन्धद्वारेण प्रशंसति |

तत्मरि्ह्कन्ताषत्र तामिदमबिदावेदन्नो माभ्यत्ति- द्‌ मिति तत्मजापतिरव्रवोन्‌ मद्वा एतदद्ाजनि मम वा एतदिति तदग्निरत्रीबोन््ां वा एतदन्नजनि मम

४५६ ताण्डाम हाजादु;ख | [७. द. २.] चा एतदिति तदिन्द्रोऽ्रवोच्छरेष्ठस्था वा एतदहं वः desta मम वा एतदिति तदिष्ठं देवा aaa wera वा एतद्यदङ्खोऽधि TANTS वा एत- दिति तत्मजापतिरत्रवोत्वेषान्न इदमस्तु सवे इद्‌- मुपजोवामेति तर्ण्ेष॒ न्यदधुः सर्वदेवत्यं वे वाम देव्यं | २॥

तत्‌ वसु परिण्ट्लन्तौ मितावरुणौ wai इदं वस्वविद्‌ाव wat लब्धवन्तो खः अतः इन्द्रं नो अ्रावाभ्यामेव अतोडेदेवाः शभ्यत्तिद्‌ः नो अतिवाधध्वं इत्यन्रृतां एवमुक्ते age प्रजापतिर- रवीत्‌ एतदसु मदधि मन्तोऽजनि प्राडुरभूत्‌ अतो ममैव खल्वे- तदिति तदेव धनं प्रत्यग्निरेवाब्रवौत्‌ wey मामनु खल्जनिं अग्नेराप इति Bd; अगन्यनन्तरमापर उत्पन्नाः ताभ्योऽखोत्पनन- त्वाददिल्भिप्रायः ममेबेतदिति तथा तद्धनमिन्द्रो ्रबौत्‌ एतद्धनं चेष्टस्था वे 48 तिष्ठतीति चेष्ठा तिष्ठतेः सवैधातुभ्योऽसुनित्यसुन्‌ प्रत्यय; व्यत्ययेन पंलिङ्गता शे्ठविषयं येतद मदेव्यं awa at ayaa खेष्ठोऽद्धि wait ममेवेतदिति तदेव धनं विश्वे देवा अपां सव्बेदे बत्यत्वात्‌ ततोत्पन्नं धनमस्देवत्यं अतो अस्तमकमे- बेत्युक्तवान्‌ एव वसुविष्रयं विवद्मनेषु wa प्रजापतिरव्रबोत्‌ इदं धनन स्वेषां अरस्तु wa सर्व्वमिदं साधनं उपनीवामेति

feo yy ATEASTAT STG | ४५७ एवमुक्तं तद Tatar धनं Tew रथ न्तरादिष न्यदधुः देवः aa TS वामदेव्यं सव्बेदेवत्यं वै ॥ २॥

एतदेव विभज्य दश्रयितुमादौ प्रजापतेर्भीगं दशयति |

यत्कवतोष॒ तेन HATTA को Fe मजापतिर्यद्‌- निशक्तासु तेन प्राजापत्यमनिर्क्तो हि परजापतिः jy

यत्‌ BAT कशन्टोपेतासु कया न इत्यादिषु तिष्घ॒ गायति तेन qaqa प्राजापत्यं उक्गस्येव समर्थनं कोषोति यः प्रजा- पतिः स कोहि कशब्दवाच्यः खलु कोऽहं सखाभिति te? नाम प्रजापतिरिति तेन्तिरीयकं तथा अनिरक्तासु अस्यषटदेवता- विगेषाधक्गासेवचु गोयते अतोऽषेतत्राजापत्यं तत्‌ समर्थितं अनिरक्तो fe प्रजापतिरनिङ्क्रत्वं सव्व॑रूपत्वेनावशिषटबिश्रष- खूपतवाभिप्रायं ॥२॥

अग्नेर्भागं दशयति |

TRAY तेनाग्नेयं गायवद्कन्दा Brisa: Nv ॥

यत्‌ कयान इत्यादि गायौष गोयते तेन तदाग्नेयं भवति। ४॥ |

यत्‌ Wa न्यदधसतेनेन्द्र९ alfa हि ष्ानी- eu निष्केवल्यानि ॥ ५॥

५८

Th लाख्डौमण्ा ब्राह्म्यं | fe. द. द.]

AIGA WT न्यदधुः Airey भवति कुत दूत्या watfa fe ष्ठानि चत्वारि इन्द्रस्य निष्केवल्यानि द्साधारणानि॥५॥

अयाख भितावरुणयोभौ गमा |

यन्दरैबायक्‌णोऽन्‌ एए सति तेन मेलावरूणं ॥६॥

यद्यस्मात्‌ ैतरावरुणदेबत्ध शस्ते वामदेन्यमनुशंसति तेन wataaufafa तेन वामदेव्यं अग्नेगौयत्यभवदिति Ba: ॥६॥

gage भागं दशयति अथैतस्य वैश्डदेवत्वमह |

यद्टेवत्य मत्तम पटं तेन Aged सवध्येव RIG प्रतितिष्ठति ॥ ॐ ॥

यदयद्यादत्तमं पदं वामदेव्यदटवस्यान्तिमं शत भवा Waa

इत्येतत्‌ ud बटे बल्यं तेन aged उत दूल्सुक्तरीत्या सवे- ष्वेव gig सरवैदेवतासब्बन्धिष् प्रतितिढति मरतिहितं मवति Vol

qq वामरेव्याद्‌ थन्तरादिरूटटिं विवच्ुरत्छाधनत्वेन वाम- देव्ययोनिभरतां गायतौसुपदि शना |

प्रजापरतिवौ एतां mast यनिमपश्यत्‌ स अा- दोधोताश्माद्योनेः wifa जा दूति ॥ ८ ॥

प्रजायति; खल एतां क्वान इतीमा गायों योजिं बाब-

[७. &. १०.] ताख्डाल्ा बाह्म | Bue

देव्यस्य Afarataraq ext स प्रजापतिरादोधोताध्या- यत्‌ किमिति watstadteataia: शठानि षडपि qe दति खजानोति॥ र ॥

अथोक्तसाधनाद्थन्तरङ्‌शटिमा। स रयन्तरमङ्जत AZAD घोघोऽन्वख्ज्यत WEN

स प्रजाप्रति; गायत्रीभ्य उत्मनाहामदेव्याहा रथन्तरं शं प्रथममद्जत तत्‌ छमनुरथसय घोषोऽन्वख्ज्यत न चानयं- कोऽयं रथघोषद्च्छुपन्यास इति मन्तव्यं सप्रयोजनत्वात्‌ त्यं fe रथन्तरमनुखटतयोत्यल्नतवात्‌ we भ्रयसेऽहनि रथन्तरः रथ- धोषेणो पाकुब्बन्ति वामदेव्ययोने रथन्तरश्टोत्पत्तिप्रकार दलं Way: रथन्तरस्य बाष्डंतप्रगाथो योनिसतत प्रथमायां तरयो गायत्याः पादा; एकच जागतः ददितीयायां frercust दौ गायतौ पादौ द्वौ च जागतौ रतो वामदेव्याधारायाद्वि गायचोपादसद्धााद्गायन्यासुत्मन्रमिनव्यु च्यते सान्न सान्नोत्मत्ति- पच्चेऽपि स्तो वियद्वारा पूर्व्वोक्तएव सम्बन्धः ॥ २. ॥

यथ बृहद खूपयो गौयतौयोनेः सकाशात्‌ र्मा |

स उदरूजत तत्‌ सनयिलोर्घोपोऽन्व्ज्यत स वेङ्पमद्जत तदा तख घो पोऽन्वरज्यत ॥ १०॥

FUSING बाहतमगाधाभ्वामेवोत्मत्तेरयोः ुनवेबहधा-

४९६० ताख्छ्यमड्ा नाद्य | (9. & ee]

यतोपादसद्धावाङ्ायत्धा एवोत्पन्तिलनयिलुघोषेण बहतः Y- त्मथक्यत्वा UMA दुन्द्भिषोषेणोपाकरणं तथा वा ARITA ूपानन्तरं ख्ष्टत्वादुपवाजयमाना बेख्पेण स्तुवौरन्तु पवाज्य- मानावा॥९०॥

अथोक्तसाधनाद्वेराजखटिमा । स वेराजमर्जत ALATA STTSITT ॥११॥

रालगानासम्भरवाद्ग्निमव्यनघोषएव तत घोषः बेराजस्य गायतौसम्बन्धः ti Trey प्रथमापि वा सोममिन्द्रमन्‌ उत्व ति बिशदक्षरा ont aafeingatia टचयख्य षरवति अक्त- राणि ताचतखो गायन्यः सम्पद्यन्ते अतसस्य तत Saris: ॥१९॥

अथं ततः UTACSCaTS | स शक्करोरजत तदपाडगेषोऽन्वर्ज्यत ॥ १९।

श्रक्तरीशन्दस्य स्त्रोलिङ्गत्वान्तच्छब्दपरामशोय शक्ररीसाध्यं Ve सामेवानु पश्चाद्वा घोष इति व्याख्येयं wi Nia we शाक्तरस्योत्मन्नत्वान्तटाखयमदहानाग्नो गानस धिका qT उप- निदधुः ध्वनिसब्बन्धस्तु यो यः साम गायति स स senate अतयतौोल्येवं ज्ञातव्य; गायत्या अस्योत्पत्युपचारः प्रायशो AST नान्नीषु उपसगव्यतिरिज्ञासु शिच्ाशचीनाभित्यादिष गायं वोपादानां प्रायः सम्भरवाडूपपद्यते ॥ ९२॥

[७. ८. tu.) ATRIA EATS | ४६१ अथ ततो Taal PAA | स॒ रोवतोरर्जत AKA घोषोऽन्वर्ज्यत ॥ १३ ॥ नन्वच रेवतीनामेव षटि राग्नायते sat वारवन्ती यमेव ीरवन्तीनां सोतीयासु विधासखति खूजकारेशापि वारवन्तौ- aq स्तोत्रे tq: सम्बासयेयुरित्याड Fu दोषः अत्र रेवतीवार- न्तीययो विंकल्पमेके ब्रुवते अन्ये तु रेवतीशब्देन Matar उच्यन्त

sats: निदानञ्च wesefa रेवतौषु वारवन्तीयं ष्टं भवतौति रेवतीनां गायत्रीत्वात्ततो रेवति सम्बन्धः ॥ १३ ॥

SHAT संग्रहेण दशंयति। तेव मोषे Taal एतानि स घोषे रर्ज्यन्त ॥ ९8 ॥ एतैव उक्तैः खल्‌ घोषैः रथादिसम्बन्धिभिः सद्ेतानि रथ- न्त रा दौन्यख्ञ्चन्तेति घोषा शां ड ख्ध्प्रियोजनं yaa ey

खक्तार्धवेदनफलमा इ |

wa sfeqa घोषाः सवः पुण्यावाचो वदन्ति य एवं वेद्‌ ॥ १५ ॥ afar वेदितरि एनं विषयीरत्येत्यथः सवः पुण्या इत्यु

क्षस्य विवरणं Feats एनमुच्वरन्तौत्य्थः ॥ ५ ॥ `

दति तार्डामहाब्राह्मणे सप्रमाध्यायस्य अष्टमः GW: |

[ ६२ Jj

च्य नदमः Ga: |

अथोक्तसम्ब न्ध मपेच्छ शानां वामदेव्यपुतत्वेन तदेव प्रथ- सति।

पिता बे वामदेव्य' पचा, एछानि ॥ १।॥

were i कुत इति तदुपपादयति |

TAB एतानि योनेर्ज्यन्त ॥ २ |

एतस्छादइामदेव्ययोनेः सकाशात्‌ भवत्येवं ॥ २॥

किं तत इत्याद |

तस्मात्‌ Vet Mia बामदेव्येनानष््वन्ति था- न्त्ये ॥ २॥

यस्मादेवं तस्मात्‌ षरखामपि टानां Wa वामदेव्येन स्तुब- न्ति रस्तोत्रवे रुखनिवन्धनाया अ शान्ते रपनयनाय ॥ ३ ॥

एवमपि शान्तिः कथनमिति तत्राह |

यद्धि vasa चरति पिता तच्छ मयति ven

एब लोकरसिश्चत्वात्‌ Seyi

[3. a. &1 तार्डाम्ाब्राद्धण्ं । ४६९ अथय वामदेव्यमन्त रिकिस्थानौयत्वद्चाष |

aa वे लोको मध्यमो वामटेव्यमेतस्मादा Tat लोको विष्वञ्चावर्ज्येतां Tey रथन्तरञ्च ॥ ५ ॥

ष्यं वमदेव्यमयं मध्यमो लोकोऽन्तरिक्चं खलु Cage न्तरि चा हिष्वख्ञौ अभितोऽतो विद्यमानावयं च भूर्लोकोऽसौ द्यलोकच्चार्ज्येत airy रथन्तर चासि | ५ ॥

अख्खेवं तयाणां लोकतयात्मकत्वं कथमनेन वामदेव्यख facia aare |

AZTACU स्त॒वन्ति ये रघन्तराः पशवोऽन्त- Cran उपश्चयन्ति यद्‌ बृहता waft ये वाहताः पशवोऽन्तरोत्तन्त उपयन्ति ते वामदेव्यख स्तोले- Maar: ॥ ६ ॥

यदि रथन्तरे स्तुबन्तिये राथन्तराः पशवः खुन्ति ते ah ड 9

सव्वऽप्न्तरिच्चसुपश्यन्ति एवं बुत्‌ स्तुल्यापि aware पश्रवो- {न्तरिचमेवोपश्रयन्ति बृदरयन्तरयोर्भयोरपि पश्ुहेतुवान्त- ुभयफलमताः पशवबोऽप्यन्तरिक्मेवोपश्रयन्ति एवमेकेकस्तो त- प्रयोगे वामदेव्यस्य स्तोतरप्रयोगे तु उभयेऽपि पश्वोऽवर्द्धाः w: यदा यदुभयवबिधपञ्दूनामन्तरिच्चाखयणं तदन्तरि्रूपवामदेव्य- स्तुतिम्रसादान्लभ्यभित्यथेः ॥ ६ ॥

४६४ तार्डानहाव्राह्मखं | [७. & -१०.१ अथ वामदेव्यगाननियममाइ।

MAMTA वामदेव्येनोदङ्गायेत्पश् नाम SA WO

भवोनिञ्चल atta उपविष्टः नियमगानं wyatt सञ्चरतां

पुनरुपावत्तेनाय भवति ॥ ॐ ॥

भय वेदितुः फलमा । wud पशव Baa aes वेद्‌ ॥ टः ॥

सुस्पष्ट 1 ट८॥

अथ भुव ्रासोनोगायेदिल्यक्तमेव नियमं वाक्यहयेन प्रप द्यति | |

awaited वे वामदेव्यमधुन्वतेवोङ्गेयमधूतभिव ्यन्तरित्तं पशवो वे वामदेव्यमह्हिंसते वोद्धेयं पश्च- नामि साये ॥ € ॥

अधन्बतेव अङ्गा न्यकम्पतेव अह्हिंसतेव अङ्गान्यपोडतेव सु- चज्ञानमन्यत्‌ ॥ २.॥

अथ वामदेव्यगाने प्रकारमिशेषविषय ब्रह्मवादिनः wa

तदुत्तरन्चावतारयति |

कथमिव वामदे व्यं गेयमित्याङ्ः ॥ १० ५

[oe 2. !8.1 लार्डानष्ाबाद्धा ख | ४६३५

वामदेव्यं कथं केन प्रकारेण गेय्मित्यस्येत्याडरित्यनिन्ना- जासुत्तर ॥१०॥

दूतिशब्दोक्तेन मकारविशयोषं दशयति |

wage Wy सन्द्श्यासम्भिन्द्तो इरति यथा वातोऽण्सु शने वपति ॥ ११॥

यथा Gye माच्जीरी yas खन्दश्वासन्धेदं Fact

रति यथावा avg: पव्बेताग्रादिवैल्चण्येनाद्य शने वत्थे व- यमिति ॥ १९ ॥

अथय नियमान्वरमाद |

खधुबोमटेव्यङ्गेवं ॥ १९२ ॥

wa धूरिति प्रकार उच्यते खैवानन्यसाधारणो yarefa: WY: तथा वामदेव्यं गेयं ॥ ६२ ॥

अथोक्गप्रकारेण गानम्‌ | |

यो वे खधृवौमदेव्यङ्गायति खधूभंवति ॥ १३॥

अनन्धाधौतो भवतीत्यर्थः ॥ ९३ ॥

खधुरित्येतद्धिटणोति t

याल्यख्यान्यो नियानेन area fra याति W 28 ॥

५९

४६६ ताण्डयानहब्राद्मणं । ` [e. 2. १७.] अस्योद्गातुर्नियानेन निगमनेन मागेंणशान्य setat याति नायमन्यस्य नियानेन मागण याति ॥ ९४॥। >

सखधूगेयमिल्युक्ं तत्‌ विदृणोति |

न बृहतो न रथन्तर खानुरूपङ्गेयः स्वेनेवायत- नेन गेयमायतनवान्‌ भवति ॥ १५ ॥ |

बृहतो रथन्तरस्य न यदनुष््पं खनुकल तेनेव aa गेयं किन्तु वामदेव्यस्य यत्‌ खमायतनं नियता गौति Wat गान्‌- मेवास्य रूपे स्थितिः य एवं गायति सोऽयायतनवान भवति अथ वामदेव्यं खस्तोतियाणामनिर्क्तत्वस्य पथ्य सुक्त्वात्‌ खय- मप्यनिर्क्त भवति।॥१५॥

- AFI लोतुकाम STs ` देवा वे पन्‌ व्यभजन्त ते श्टूमन्तरायरसता- म्वामदेव्यख सोन SHAT ॥ १६॥

(wat देवाः प्रजापतिना ष्टन्‌ wy व्यभजन्त परस्पर विभागमकुव्वेन्‌ ते विभजमानाः विभागात्‌ र्टूमन्तरायन्न्त- रितवन्तः तान्‌ वामदेव्यस्य सोते क्रियमाणान्‌ उपेते उपेत्य arate WIA घाठुकामो TE: ॥ ९६ ।

खक्ररोषपरिषहाराय तखानिर्क्रतामाइ |

[७. &. २०] ताख्ड्यमहाबाद्ाणं | ४३७ अनिरक्तङ्ेयं ॥ ९७ ॥

त््मादिदानौन्तनेरपि अ्रनिरक्तं देवतायाः फलस्य वा कस्य- चिन्नि चनमलत्वा वामदेव्यं गातव्यं अनिरक्तकवतौष्यतिरिक्ता- Gag गातव्यमित्यशः; ॥ ६७ ॥ 4 |

SMAI दोषमाह ।

यन्िराड agra परश्नपि दधाति श्दृस्ताध समां TRA घातुको भवति ॥ १८ ॥

यद्यपि fe निराह faa तां समान्त्िन्‌ drat ata पशनपि दधाति स्थापितवान्‌ भवति स र्दः at समां पशयन्‌ घातुको भवति तस्मात्‌ कवतोष्वैव गातव्यमिति तस्य स्तुतिः ॥ ९८ i

अथ पष्ुकामस्य निरक्तमपि सोलियान्तर वामदेव्यख ग्राद्छयमिल्याष् |

रेवतोष वामदेव्येन पशुकामः TANT ॥ १९ ॥

रेवतीनं इत्याद्या रेवत्यः; ॥ १२. ॥

अध तासां गोसम्बन्धमा' |

चापो a Tae पशवो वामदेव्यमह्गा एवास्मे पश्यन्‌ प्रजनयति॥२०॥

get ताख्खामहा नादा ख । [9. ९. 22]

अट्योधान्यादिसख्द्वि सहारा cfg भवतीति रेवत्य अपः वामदेव्यस्वान्तरिचरूपत्वात्‌ पशु सम्बन्धः पूवे मुक्तः तथा सति Daily वामदेव्यगानेनाद्भयः समुद्रात्‌ TAATTST यजमा- नाय प्रजनयति ॥ २०॥

अथोक्गप्रयोगे किच्िरोषमाड |

अनवत्तिः पशुतो भवति मजा त्वस्य मोलितेव भवति ॥ RL

. अवर्ति रिग्यन्तद्‌ाडित्यमनवत्तिः प्तः पतुभिरनवन्ति- रदरिद्रो भवति यदि तथापि we प्रजा पतादिलच्णा मोलि- तेव सष्कुचितेव भवति रेवतीनामुद्करूपत्वात्‌ ब्द कप्रदेथे मरजासखद्धयभावादित्यभिप्रायः॥ २९॥

खक्तदोषपरिाराय कवतीभ्य एव निवक्गव्यभिल्या । कवतोभ्यो Bla मजापतेः ॥ २२॥

fe यस्मात्‌ wafer दोषोऽस्ति अतः कथन्द्वाच्चप्रजा- पतेः सम्बन्धिनोभ्यः कवतोभ्य एति एतव्यं वामदेव्यं यदा क्त दोषपरिषाराय कषतीभ्यो वामदेव्यभिति होत्यनुवादः ॥ २२ ॥ ufa तार्डामद्ाब्राद्णे सप्रमाध्धायख् | wae! WSS: |.

ees a oe

[ ५६ J अथ दशमः खण्डः |

Sai सकष BEY हितीयन्नियमेन मैलावरणसामेति अधुना रथन्तरण्छेनौधसं कायं Fe LS श्ोतमिति विवक्चराइ ।

cat वे लोको सडास्तान्तौ वियन्तावव्रृतां वि- are farerae ae नावस्तिति ue

पव्मेभिमौ मूर्लोकयुलोकौ सहालां तौ पञ्चादिचुज्यमानौ इत्यव्रूतां किमिति विवा विवधं थग्बद्नं विवडावद्े करवा- ae अाख्छातगतो विवाइशब्डेाऽचुवादः परस्यरोपकार्व्यो पका- रकभावं करवाव्ा | cae: तदेवाह स नवश्िति यदेकेन लब्ध बदूभवोरस्तिलु का तथा Weathers: ॥ ९ ॥

ay विवाद्प्रकारं टशंयति।

तयोरयममषै श्वेतं WALA धसमसावस्म ॥२॥

ies अयं भर्लोकोऽमष्मै Batata wand श्वेतं साम प्रायच्छन्तथाऽसौ द्युलोकोऽखछे भूर्लोकाय नौधसं ara च्छत्‌ ॥ २॥

ततः fasnafacars ।

तत रनयोन्निधने विषय्यक्रामतां देवविवणण्ो वे श्येतनोधसे ॥ ३ ॥

४७० ATR TSTAT HTS । [७9. to. @]

ततः परस्यरविबाहाढेतयोः श्च तनौोधसयोनिधने faqa- क्रामतां विपरिदत्या श्रयतां व्यत्यस्त अभृताभित्यथेः श्च तनौधसे सामनौयं परस्यरं fears छशतवती असौ Safaaret देवेभ्यः छतो frare: we wat नातिक्रमणीयद्त्यथः ॥ ३ ॥

अथोक्ताथवेदनफलमा | प्रवसोयाशसं विवाडहमाम्नोति य रवं वेद ॥४॥

प्राप्नोतीति सम्बन्धः ॥ ४॥

अथ रथन्तरबृहतोरन्यतरस्यापि प्रयोगे लोकवयप्राक्चि- फलं TGA: AANA ज््षिं दशयति |

दरतो वा TA लोका ऊङ्खौः कल्यमानायन्त्यमुतो- वौञ्चः कल्पमाना आयन्ति WY kt

रथन्तरं WS FAA यजमानाय इतोऽख्मालोकाटारभ्य ऊः उपर्यपरि वर्तमाना; भूरादिलोकाः कल्पमानाः खं खं भोगं प्रयच्छन्तो यन्ति तथा बत्‌ शं कुब्ेतोऽसुतः खर्गा- दारभ्य खं खं भोगं कल्पमानाः Wate: अवाश्मुखा water तयोऽपि लोकाः ५ ५॥

तयोरन्यतराचुष्ठानेऽपि लोकतयाव्‌ at दशयति |

यद्रथन्तरे ण स्तुवन्तो मं लोकं तेन TARMAC

[ॐ. १०. ८] तार्छाम्ानाद्खं | ४७१ वामटेव्येन नोधसेनामं यद्‌ Tea Baas लोकं ~ यनक्तान्तरित्तं ॐ क, ॐ = क तेन यु वामदेव्येन श्येतेनेभं ॥ ६ ॥

यत्‌ रथन्तरेण स्तुबन्लङ्गातारः Aa wd भूर्लोकं चुनक्ति भोगसाधनत्वेन यजमानः तसय तज्ञोकरूपत्वात्‌ बामदेव्येना- न्तरि्चलोकं बुनक्ति तज्ञोकभोगं प्राप्रोति तेन यजमानः अयं वे

लोको मध्यमो वामदेव्यभिल्युक्तत्वात्‌ नौषसेनासुं लोकं इुनक्ति यजमान; एवं बृहत्‌ उष्टविष्येऽपि व्याख्येयं ॥ ६ ॥

अथोक्ताथेवेदनफलं द्यति ।

AMAA AAAS य एवं बेद्‌ ॥ |

ख ख भोगभरितान्‌ लोकानाग्रो तीत्यर्थः ॥ ॐ ॥

qaqa नौधयेनासुं श्येतेनेममिति aga ततस्य ट दर्शंयति ।

ब्दरथन्तरो वे श्ये तनोधसे यद्रथन्तराय नौधसं भति vagina बृषटे वास्मे तत्प्रति प्रयुच्नन्ति बडद्- तत्परोत्तं यन्त्नोधसं यद्‌ aed श्येतं मरति प्रयजञ्चन्ति रथन्तर मेवास्प्े data प्रयच््नन्ति रथन्तर दये तत्म- रोत्तं wat ॥ ८ ॥

अर्पान्तरमिति बदतोऽल्पत्वेन पूष्वेनिपातनाद्रथन्तरं वे

४७९ ताख्यामहााद्मण । [७. १०. ve] a qua नोषसमिति कमोऽवगन्तव्यः अथाग्निं भूवो यन्नस्यु हविषो याज्य 1जुबाक्ये CaM अग्निमैदधत्येषालुवाकानु- वाक्या भुवो यन्नस्येत्येषा याज्याः तद्वदपि एवं सति wat Tagen: श्यैतनौधसद्पत्वप्रतिपादनेन श्देतनौषस्योद्यु- लोकमूर्लोकयोः सम्बन्ध क्तो मवति यद्येनं रयन्तराय नोस साम प्रति प्रयुष्लन्ति प्रतिनिधित्वेन योजयन्ति aware रथ- न्तराय sete ving रथन्तरम्रयोगपर्े बुदधदूपनौधस- प्रयोगेण बद्‌ यन्तर su अति प्रयुक्तं भवतः उक्त्य नोधसख बष्वसमथेनं बृडद्धेतदित्यादि रवसुक्तवे परत्य MALIA व्याख्येयं ॥ ट I

चक्गाथेवेदनपूर्वेकं प्रयोगं TSA |

उभाग्यां बह्दरयन्तराभ्यां स्तुते य एवं AT NEN

aud विद्धान्‌ बृहता बा रथन्तरेण Ga उभाग्बामपि स्तुतवान्‌ भवति ॥ २- ॥

अथ नित्यमपि Mud कामनामेदेन ब्रह्मवञ्चंसफलाथेमपि Tafraqere ।

देवा वे ब्र्हम व्यभजन्त ATA: काच्ीवत आा-

[कि ऽन्रवन््रभिनं ददामेति

गच्छ तेऽ्रवन््रभिने आगपस्तस्मे AB ददामेति TA एतत्‌ साम मायच्छन्यन््रोधसे प्रायद्कएस्तस्मा- vated aR वे ATT ॥ १० ॥

{9. to. t&] ATUBARTATHTS । BOR

पव्बन्देवा बरह्म सामलचं वेदमागं व्यभजन्त Aes मद्यमयमिति विभज्य लब्धवन्तः ताज्विभज्यमानान्ोधा षिः काच्चौवतः कच्चोवत्‌पुतैः अगच्छत्‌ ते देवा अत्रुवन्‌ किमिति ऋषि नऽस्प्ानागन्रगात्‌ ag नोधसे बद्ध सामभागं किच्चि- हदामेति Lega AM एतत्‌ साम प्रायच्छन्‌ यन्नोषसे प्राय- च्छन्‌ तैसा त त्यम्नन्धादे तल्धाम नौधसममवत अतोऽस्य ब्रह्म भागरूपत्वादे तत्‌ ब्रह्मसाम खलु ॥ ९० ॥

अथ ब्रह्यमवजच्चंसायेतदिषन्ते।

ब्र्मवच्चेसकाम एतेन Alt ABTA भ- वति ॥ ११॥

SS Wea

नोधसमुत्का Wa विधास्यामीति प्रतिजानीते |

TAAL श्येतं ॥ १९॥

वच्छयतौ ति वाक्यशेषः ॥ १२ ॥

अथ नित्यमपि श्येतमभिसन्धिभेदेन पशुकामप्रयोगा्थं- भपि विधित्छ॒सलस्य पश्सब्बन्धं दशयति ।

भजापतिः TACHA तेऽस्मान्‌ ख्ष्टा अरपाक्रा-

मए स्तानेतेन सान्नाभिव्याहरत्तेस्मा अतिष्ठन्त ते ६०

४७४ ताख्ड्यामहा ब्राद्ध्य | [७. te. ty]

Tet अभवन्‌ TA श्रभवध स्तस्य तं पशवो बैष्येतं॥१९३॥

प अ्रजापतिना ष्टाः WAAR भोगायानवकल्यपमएना- स्ततोऽपाकामन्‌ तानेतेन श्चतेन साम्ना अभिव्याष्रत्‌ अाभि- भुख्येनायत्‌ तस्योत्तमे पादे म्‌ इति पश्षोषानुकरणसख विद्यमानत्वान्ते आद्छता we प्रजाप्रतये भोगायातिन्त समलानत अतस्ते Vat अभवन्‌ श्येतगन्द्‌च्च श्ठयतेगेतिकमे- सोऽञ्नातेव्यात्िकम्डेण्य उत्पन्नः अतः शेत्याः भेतव्या अभवन्ि- Be: अतसद्ेतुत्वेन WAG सामान्त्या्चरयकारमादौ सम्बन्धः wafafa प्रदुक्तं ब्राह्मणे अतः पण्वाहानसाधनत्वात्‌ श्येतं पशव एव ॥ १३ ॥

अथय पश्ुकामाय विधत्ते । पशुकाम एतेन Gala पशुमान्‌ भवति ॥ १४॥

we «gil

पथ श्यौतस्यान्यपादे "मा ware विद्यमानत्वात्‌ प्रजानां हद्धिसाधनमेतत्छामेति प्रशंसति |

प्रजापतिः मजा ACA ताः Pel अणशोचधस्ताः श्वेतेन EA दत्यभ्यजिघत्ततो बे ताः समेधन्त समेध- न्ते ता८ समां प्रजा aad विदराञकरेपतेनोज्गायति wey,

[9. १०. {७.] ATRIA STATED । ४७५

पं प्रजापतिना SET: प्रजाः अनभिटद्या अशोचन्‌ ताः प्रजाः श्यैतेन तच देता S at इत्यनेनाभिजिघ्रत्‌ शिर चाघ्रात- वान्‌ ततः खल ताः TRV TATA अतो यत्व मुक्ता- थी भिन्नः श्यैतेनोद्भायति तां समां afar संवत्धरे प्रजा समे धन्ते सम्यग्बदधन्ते ॥ ९६५ ॥

अथय उद्गाता श्येतेनोङ्गायति प्रजासम्बद्धको भवतीति तद- शयति |

एष वे यजमानस्य म्रजापति्यदुङ्गाता aa aa fegafa प्रजापतिरेव भत्वा परजा अभिजिघति ॥ १६९ ॥

WES! ॥ ९६ ॥

ततत्यवसुनिधनं प्रगंसति।

वसुनिधनं भवति पशो वे वसु पशुष्वेव प्रति- fasta ॥ १७ ॥

पशुनां निवाससाधनत्वेन धनद्पत्व' ufay waetar योगेश age प्रतिष्ठितो भवति यजमानः | Fede प्रकाशेन तमोहारं निवारयम | yautaqa देयादिद्यातीथंमदेग्वरः ॥ ९७ |

gg ATRARTATHS | [७. १०. १७.]

दति खौमद्राजाधिराजपरमेष्वरवेदिकमगं प्रवन्त wat अकमूपालसान्वाज्यधुरन्वरे सायणाचार्येण विरचिते माषः GY सामवेदा्॑प्रकाशे तामा बराद्यणे सप्तमाध्यायख दशमः खण्डः |

सप्रमाध्यायः समाप्रिमगमत्‌ |

CASA: |

ay प्रयमः; खण्डः |

ae निः वसित aet यो वेदेभ्योऽखिलं जगत्‌ । faqa awe वन्दे विद्यातौथंमदहे्वर ॥

क्तो माध्यन्दिनिस्ख्िंख पवमानखु सप्तमे वरणदोता- दौनाच्च शानि तौण्य॒क्तानि यथाक्रमं तस्िन्‌ ब्रह्मसामानि काम्यानि कालेयतः अभवं यज्ञायज्नौयशुक्थानि प्रवच्छन्तेऽ- धुनाटमे Batya उभे अपि नित्य एवाग्निष्टोमे विकल्येन प्रयुज्यमाने अभिसन्धिभेद्‌ात्काग्य अपि भवत इत्युक्तं watfa- चारप्रयोगाथे ब्रह्मसाम विदषाति |

आष्कारणिधनं are वषट्‌कारणिंधनममि- चरगोयसय ब्रह्मसाम कुय्योदभिनिधनम्मराध्यन्दिनि पवमाने ॥ ?॥

अभिचरणीयस्याभिचारसम्बन्धिनस्तत्मयोजननस्य यागख ब्रह्मसाम बाद्धमणाच्छध्सिनः साम वषट्कारनिधनं Fata अभित्वा पूर्मैपीतय इलत ब्रह्मसाम कायं तत उपानिधनमस्ति

gon ताण्डयामहानाद्मण | [=. १.२

तत्‌ BTA वाषाडिति निधनं galfeas: पवमाने तु माध्य- न्दने बृदतीषु मभ्यमायामभिनिधनं क्ये भौषशोःडोडाई STF Bt a aT; UT १६४ भी इति wa कल्पा अ्रथातो बद्मसाभिका Hal Wanwal बह्मसामानावभिचरतः श्यै ae प्रतिपन्तथा अज्यानि च पुनानः सोम धारयेति सैरवमे- कस्यामभिनिधनं काखमेकस्यां वेव समेकस्यामुदत्माजापत्यं वा यौधजयन्तिख्षु वट्‌कारनिधनं AMET AQ य ऋत्विज दति कालेयमभिचरणीया faeaa: समानमितर ज्योतिष्टो मेनेति ig

अथोमे सामनी प्रशंसति |

देवेषुवा एणा यदषटकारोऽभीति वा दन्द्रो ह- लाय वज प्राहरदमीत्येवास्ब्न वज्‌ प्रहत्य देबेष्वाव- warty विध्यति ॥ ₹॥

वषट्कार इति यत्‌ एषा Saws देवसम्बन्धी वाण एव इषशब्दापेच्चयेषेति स्त्रीलिङ्गता तथा भ्रभीलुत्ला खल sara qe वञ्जमिन्दरः प्राष्रत्‌ अभीत्यस्याभिसुखय vee: तेन शतोरभिसुखं गच्छतोल्थेः CAA अतसलदुभयोः प्रयोगेन भी- ae स्लविरोधिने वचं प्रलय देववाणरूपेण विध्यति तं विरोधिनं केवलनिधनयोरप्रयोगात्त दाधारयोः सान्नोरेव {मयोग इति मन्तव्यं ॥ २॥

[a. t. ४1 ताण्डाभहाब्राह्भण । ४७९ अथ पश्ुकामप्रयोगे ब्रह्मसामं ange विदधाति | Sage प्यकामाय ब्रह्मसाम Al तमङ्ग

प्रणध्सिष दत्येतासु॥३॥

त्वमङ्ग इत्येताख्त्मन्नं तैककुभाख्यं साम प्ठधिप्रयोगे ब्रद्यणाद्च८सिसाम ats i 3 0

अथ fafed साम faaqaara avefa |

दरन्द्रोयतोन्‌ सालादटकंभ्यः Wasa arg- दणिष्यन्त रायो वाजो Teale: एधरण्िरतेऽब्रवन्‌ कोनः पुत्रान्‌ भरिष्यतोत्यमितोन्द्रोऽव्रवोत्ताएख्ि- ककुवधिनिधायाचरत्छ एतत्सामापश्यद्यल्िककुवप- श्यत्तस्माच्चेककुभं ॥ & ॥

पुव्वेमिन्द्रो यतीन्‌ बेदषिर्चनियमोपेताम्‌ यतौन्‌ तान्‌ शालाटकेभ्योऽरण्यष्वभ्यः प्रायच्छत्‌ TUT तेषां मध्ये रायो वाज भभ्तयस््रय जक शिष्यन्त तेभ्यः उद्धता; शिष्टा qua 4 चा- सतिका एवं WAIT कोमडान्नोःस्प्रान्‌ Fara पुतवद्रदणीयान्‌ छत्वा भरिष्यतोति afegise रचिष्यामीत्यत्रवौत्‌ तानव- शि्टास्लिककुप्‌ व्युच्छरितप्रदेश असन्‌ स्वककुश्यु वधिनिधाया- चरत्‌ स तदेतत्सामापश्यत्‌ यत्तिककुप्‌ सनप्रश्यत्तस््मादेतत्‌ संन्नकमभवत्‌ ABTA ॥ ४॥

gto तार्डामद्ाब्राह्यण | (र. १. @]

कथं तेषां जीवनकल्पनमिति तवाद |

स॒ Maas पुनरूपाधावन्त्मङ्गं प्रशसिषरो देषः श विष्टमर्तयन्नत्वदन्योमघवन्नस्ति च मङितेन्द्र ब- बीमिते वच द्रति स एतेन च मगाधेनेतेन Aa स- SS पश्च नख्जत तानेग्यः VARA प्रत्यतिष्ठन्‌ ॥५॥

स इन्द्रः खव्यतिरिक्तस्य एतेषां प्रतिष्टानात्‌ वड्िः क्स्यवि- दष्यभावाद्‌ालानमेव पुनरूपाधावत्‌ त्वमङ्गंति ATA अय- Hua एवास््माभिव्यीख्यातः स एवमाल्मानमेव प्रशस्य एतेनोक्तेन ANAT एतेन त्रेककुभेन साम्ना च पश्युसहख्म- waa तान्‌ ख्ष्टानिन्दरेण sagt a प्रतिष्ठिता अभवम्‌ uy |

एवमस wea पश्युरूपप्रतिष्ठासाधनत्व समर्थ्य; MATA: नायोग्यत्वाभिषानद्ारेणो पसं हरति ।

यः पशुकामः खाद्य; प्रतिष्ठाकाम cafe प्र गाथ एतेन साम्ना Qala Have पशनाभओरोति ग्रति fasta ॥ ई ॥

नलु केवलं उपक्रमे पशकामनेव चोदिता उपसंहारे तु प्रतिष्ठापि चोदते wa; कथन्तयोरिरोषः निणंयदखोपक्रमोप- सं हारोकवाक्यताधीनत्वादिति नायं विरोधः; तेवीक्यादौ भर

[८. १. €.] ताख्ड्यनष्हात्राद्भा | act

waa प्राष्येमानत्वात्‌ प्ादिहारमन्तरेण केवलप्रतिष्टाया रभावात्‌ पुरूपप्रतिषठेकेवोक्तेति बोद्धव्या निगदव्याख्यान- मेतत्‌ ॥ ९।

तदेव पुनः प्रशंसति |

fasta वा tag बीन्द्रियमेन्द्रा च Tze

` सामेन्दरेति निधनमिन्द्रियरव ater प्रतितिष्ठति ॥७॥ एतच्चैककुभं साम fata बै वीय्यंत्रयोपेतं खल्‌ तदेव

विधिच्य दशयति ऋचोऽधेन्द्राः सामाणेन्द्र निधनमणैन्द्रमिति

अतस्न्नीन्द्रियं य रतेन Warq स इन्द्रिय एव तस्य विवरणं ate दूति aa प्रतिष्ठितो भवति ॥ ॐ |

अथय दौषरोगिणः प्रयोगे ब्रह्मसाम विदधाति,

दे शोकं ज्योगामयाविने AHA कुग्यी त्‌ ॥८॥

श्यटोऽथेः ॥ ट ॥ |

अथ शब्दजिग्येष्वनद्वारेण तत्यमशंसति |

Ta बे लोकाः सहास८स्तेऽशोचशस्तेषाभिन्द्र एतेन साम्ना CAAT TSA TAA ATE Ve सयाच गोकं ॥ < ॥

पव्वमिमे भूरादिलोकाः सङेकद्िकवसथाने अतिष्ठम्‌ ते दूति gr

guy ATUASTATHTS | [द.-१..१३ 1

इविलभटटिप्रदानादिपरस्परोपकारादिभावेनाशोचन तेषां शुचं दुःखं एतेन SMA साम्ना अपाहन्‌ agra} तयाणां शोकमपान्‌ तसात्‌ शोक तयापनोदेन तैशोकसंज्ञा- aqua ॥ 2 il

अथापगतानां शुचासन्यत्र wiih दशंयति।

NAAN सा प्८श्चलों प्राविशद्यामन्त- fran क्लीवं याममुष्मात्सेनखिनं ॥ १० ॥ यां एचमिन्दरोखाइङ्ञोकादपाषन्‌ सा gael अन्यात्‌

gers प्रति चलन्तीं व्यभिचारिणीमिल्यथेः एवमुत्तरत्रापि योज्यं Blt पण्डः TAS महापातकदोषग्रसः ॥ ९० ॥

श्रयेतेषु धना दीच्छामन्वयव्यतिरेकाभ्यां WAG fae |

तस््मात्तेषान्त्राशेतव्या य एषामाशामेति TTT शु चोऽपभजते ॥ LVN तस््मात्माप्रशोकव्वात्तेषामाशा पुञ्चलयादोनां. सम्बन्धिनौ

धनादीच्छा नेतव्या न प्राप्तव्या यस्तु मोषादाशां प्राप्रोति तस्मा एवष WU तामेव शचमपभजते कष्टं प्राप्नोति ॥ ९९ ॥

अथ WHATS दश्यन्तुपसं रति ।

gata uy विद्धो यख ज्योगामयति य्चे-

[८. २. १1 ताश्डयमहानाद्यख । ४ दश शो क ABAA भवति शुचमेवास्म्मादषडन्ति ॥ १२॥

यस्य यजमानस्य चिरकालो रोगः प्राप्रोति एष शुचा विद्धो ऽपडतः खल, अनेन fray वाद्गतयो गामयशोकयोर्वे यधिकण्ये ufeaa भवति, fre WE | ९२॥

ततत्यनिधनमप्यक्तविषयेऽनुकूलभित्याह ।

feafa निधनम॒पयन्ति व्यव दिवा Bare वासयति || १३॥

तत्र सान्ति दिवेति निधसुपयन्ति इह arate: at feat व्यु धट उच्छीविवासे विवासलमोऽपवजञ्जेनं प्रकाश इत्यथः अत.स्तत्पमयोगेन ae ज्योगामयाविने अ्रामयाख्यं तमो विवा- सयति ufcetaa ॥ ९३२ ॥

दूति तार्डामहाब्राह्यणे Bawa प्रथमः ख गड; |

अथ feaia: Sue: | अथ प्रतिष्टायिनः प्रयोगे ब्रह्मसाम fare |

चष्कारशिधनं काण्वं प्रतिष्ठाकामाय AG साम HAA १॥

४८४ ATTA STATS । [स. २. 8.) ary दतिकरणमुच्चारण माष्कारः तन्िधनोपेतं काणवं का रवेन दष्टं ब्रह्मसाम तच्चोदस्यग्तीष्वषमित्यादिष Fatq ॥ ९1

अथ निधनदारेतल्मशसति |

कशवो वा CAA निधनमपश्यत्‌ स न रत्य fas हषद ६ शस्याभिति qaa उपा्टणोत् तदेव निधनमपश्यत्ततो वे स प्रत्यतिषठद्यदेतत्सम भवति प्रतिषठिल्ये ॥ ९॥

कण्वः yaaa qaqa निधनरष्हितं केवलमपश्यत्‌ सनिष- नस्य मरतिष्टा ङ्पत्वात्तदभावेनाप्रतिितोऽमृत्‌ स किन्निधनं प्रति छाखाधनत्वेन करवाणीति चिन्तयन्‌ तदा vague माजौ- रस्य अापिति चुवतः शब्दसुपाख्णोत्‌ स एतदेबोपखयणन्निधनं भविष्यतौत्यवगल्य तदेव प्रचुक्तवान्‌ ars प्रतिषठितोऽभत्‌ अतो यताम एतज्तिधनकं मवेत्‌ ag म्रतिषत्ये भवति ॥ २॥

@प्रजाथिनः प्रयोगे ब््मसाम विदधाति |

वसिष्ठ जनितं प्रजाकामाय ABA कुय्योत्‌ ॥ २॥

तच्चोदस्मभिलादि afase afad ॥ ३ ॥

भस्य प्रजासम्बन्धमाइ |

[द. २. 9] ताख्ड्यामदहानाद्मण | ४८५

वसिष्ठो बा रएतत्पृचहतः सामापश्यत् प्रजया पशुभिः पमराजायत यदेतत्साम मवति प्रजातये ॥ ४ ॥

qa इतपुत्ोवसिष्ठः अजात्यर्थमेतत्ामा पश्य त्तदेव प्रयुज्य रजापश्ुसखञ्ञोऽभत्‌ अतः प्रजाधिंभिरेतत्कर््तव्यं ॥ ४ ॥

Saar; प्रयागे ब्रह्मसामा | आथव णां लोककामाय बरह्म साम FATT ॥५॥

wa यद्यपि लोकसामान्यं aaa तथापि अर्थवादे अमच्च लोकमिति विशेषश्छुतेरत्रापि स एवेति निचयः अत कल्पः लोककामसखय नौधसस्य स्थाने अथर्वणां ब्रह्म सामोद्त्योषिषट्‌- तयः समानमितरत्‌ ज्योतिष्टोमेनेति ॥ ५ ॥

एतव्छाम मग्सति।

अथवीणो वा एतल्लोककामाः सामापश्यधस्ते- AAS लोकमपश्यन्‌ यदे तत्छाम भवति खगेख लो- कख प्रजात्य ॥ ई ॥

एतत्घा मापश्यन्निति सम्बन्धः saw दिव्यं लोकं खगै. fame; यदेतदिल्यादिरुपसं हारः ॥ ६ |

भ्नाटटव्यवतो यजमानस्य तदपमानाथप्रयोगे ब्द्मसाम faeurfa |

४८६ तार्या महा नाद्य | [सु. २. १९] WMA ASA ब्म साम FATT ॥ \७ ॥

WE ॥ © I

अथेतन्निवं चनद्रारा प्रशंसति |

अमोवत्तन वे ठेवा असुरानम्यवत्तन्त यदभो- वर्तो AMAA भवति माटठव्यखा्मिदटले we ॥ देवानामसुरवधायथं अभिमुखावन्तनसाधनत्वादेतत्ामामो- वन्तमभवत्‌ सुज्ञानमितरत्‌ ॥ ट ॥ यज्ञविम्न्टाय aaata fara | Baas यन्नञविग्ष्टाय AR ATA कुर्यात्‌ et श्रो द्रा तावच्छेदसो माप्तविन्तसामातिपवनादिक्रतुविलो- परनिभिन्तं यख जायते सयन्नविग्ब्टः तस्ये तत्मायश्ित्तं ॥ २ ॥ खीणातेः पाकार्यात्‌ चखायन्तीयमित्य्थील्निवे चनमभिति विवच्चुराडइ। प्रजापतिरूषसमध्येत्‌ खां दुहितर aq ta: परापतत्तदस्यां न्यषिच्यत तदथोणादिदं मे मादुष- दिति तत्सदकरोत्पशनेव ॥ १०॥

ga प्रजापति; खदुद्ितरमेवोषसमध्ये दध्यगच्छत्‌ तख रेतः

[१.1 ताण्डामडहानाद्ध ण | ato प्रापतत तदस्यां ufaenfafee च तदश्रीणात्‌ अपचत्‌ केनाभिप्रायेण मादुषदिति qeaqrafefa तत्पक्तं रेतः सद्क- रोत्‌ तदेव fazutfa प्रश्यूनकरोद्ति एतत्‌ खायन्तो यमभव- दिति Ha‘ Wi ve I

एव प्रशस्य प्रमतसुपरसंहरति।

यच्छरायन्तोयं ब्रह्मसाम भवति यो णाति चेवेन६ सच्च करोति ॥ ११॥

यद्यस्य प्रयोगे एतद्रह्भमसाम भवति तत एनं agqfaae खौणाति पवति शं करोति ततः सच्च यज्ञसाधकञ्च करोति Mey दति ताण्ड्यमहा बाद्यरण अष्ट माध्यायद् दितोयः खण्डः |

Co - ~~

अथ तोयः खण्डः |

उक्ताः कामनाभेदेन बह्यमस्ामविशंषाः qafqa खण्डे कालेयं स्तयते तत्र तावत्कालेयन्नामनिव्वे चनेन प्रशंसति ।

देवाश्च वा असुराश्चेष्‌ लोकेष्वस्स्वेन्त ते देवाः मजापरतिमपाधावस्तेभ्य Cala मायच्छदेतेनेनान्‌ कालयिष्मद्मिति तेनेनानेभ्यो लोकेभ्योऽकालयन्त यद्‌ कालयन्त तस्न्मात्कालेयं ॥ १॥

wae ATRABTAT STS | [u १. 8.1

पे देवाच्ासुराञ्च एतेषां लोकानामाधिपत्बाय BIKA अस्ाकमेव भूया सुरस्ाकमेबेति Ay मध्ये देवाः खपितरं प्रा- . पतिमनुप्राप्ताः तेभ्य एषामाधिपल्याय एतत्छाम मरायच्छत्‌ कि- fafa एतेन सन्ना एनानसुरान्‌ कालयिष्यद्धं अपनयथेति सुन्ञानमन्यत्‌ ॥ ९॥

विदुषः WHATS |

एभ्यो वै MAA Ves कालयते य एवं बेद्‌॥२ य एवमवगच्छति सोऽपि खवेरिणं लोकतवयाज्ि;सार- यति ॥ २॥

अथास्य सोलियगततरोभिरिति पादद्रारेण एतत्साम प्रग्र सति |

स्तोमो वे SIH तरो नामासोदयज्नोऽसुरोषु विद- हसुस्ते देवास्तरोभिर्वो विदहसुमिति स्तोमेन यन्न- मसुराणामदच्जञत ॥ २ ॥

ug देवेषु तरोनाम सोम रासीत्‌ असुरेषु विददसुभिति नाम यन्न असीत्‌ एवं सति तरोभिवों विदहसुमिति पादेन देवा; खोमसाधनमसुराणां यज्ञमट््नत चवजेयत्‌ अच्छि न्दद्निल्यर्थ;ः यद्यणन्यार्थीवेतौ तथापि अतिसामान्यमा तेण च स्तुतिद्रष्टव्या॥ ३1

fc. १. ६. ताख्डामहाब्रद्ण | 8८९. अथय विदुष, फलमा |

सतोमेन TH Asay seq य एवं वेद ॥ 8 ॥ स्य्टोऽथेः ॥ ७॥

एतत्छाम टतीयसवनसख सन्ततिरूपमिति प्रशसति।

साध्या वे नाम देवा आ्आासस्तेऽवद्धिद्य ठतीयसव- नम्प्राध्यन्दिनिन सवनेन सह खगं लोकमाय्स्त- Sa: कालेयेन समतन्वन्यत्कालेयं भवति दतोयसव- AQ सन्त्ये ॥ ५ ॥

पूवं साध्या नाम देवा रासन्‌ ते ठतौयसवनमवदिद्यानच्ु- छाय माध्यन्दिनिन सवनेन सह तदबुष्टानात्‌ ते खगंमायन अगच्छम्‌ तेदेवा अतः सभ्याखतोयसवनसख विद्धेदमवगलत्य काले- येन erat समतम्बन्‌ तत्छवनमपिदिन्नमकुव्वेन्‌ अतसततीय- सवनावि डरेद येतद्भवतीति स्तुतिः ay I

wu टतीयसवनकालेययोः कः. सम्बन्ध इति तं दृश्यति ।

विदद्वस वे ढतीयसवन' यत्तरोभिर्वो विदहसु- fafa भस्तोति हतीयसवनमेव तदभ्यति वदति ॥ द्‌ ॥

तीयसखवनं विदद्वस वै लब्धधनं खलु तद्छिन्‌ fe सम्प

ऋतुसमापतेवं खादिलचणफललाभात्‌ अतः कालेय यत्तरोभि- ६२

४९० तार्डामहाब्राह्मण | [द. 8. 3.1

at विदृहसुमिति पटल्युद्भाता aaa तीयसबनमेवाभिलच्याति वदति अतीति धात्वथानुवादः ॥ ६ ॥

अथेतत्छाम सवेश खरूपत्वेन प्रशंसति |

सव्वौणि वे रूपाणि कालेयं यत्मदपरस्तावन्तेन TIAMAT यद्‌ बतो रोडान्‌ रोति तेन वातं यत्‌ स्तोभवान्‌ प्रतिहार स्तेन वातं यद्रवदिडन्तेन राथ- Aly TAIT रूपेषु प्रतितिष्ठति ॥ ७ ॥

यत्कवालेयमस्ति तद्र यन्तरबृहतोरुभयोरपि WATT EAT: वादिलच्णानि र्ूपाि सन्ति तान्येव खल तेषां afafag: मानत्वात्‌ तथा हि arene भवति पादान्ते प्रलावभाग- परिसमात्िभेवति तेन राथन्तरं रपं रथन्तरस्य पादप्रस्तावः पूव्यसुक्घसथा यहृहतस््रीनोामोषति तेन वाहेतमपि रपं तवापि qequasta रोडतयस्योक्तत्वात्‌ यत्कालेयस् भरति- हारसोभवान्‌ तेन aed ea तथाहि aaa इ वा दरे wate saw ३४ वा दूति प्रतिदारस्तोभवान्‌ बद्त्यपि at काष्टा gest Ht वा इति तत लोभो विद्यते sag ue GR TAT By LET दति कालेयं द्रव fee कालेयं भवति अतो राथन्तरं रूपं तथा fe निदानं दूवङिष्टारथन्तरण्छेति syet बृडत्‌ण् इति बेरूपशाक्षर योरथन्तरकाग्ैत्वात्‌ MATIN बृहत्काय्येत्वात्‌ कारण

(c. ४. tJ ATE ASTATHS । ४९१ ॥ > जेयं “8 a

भूतोभयरूपत्वप्रतिपरादनं अत इदं का सवष्येव wat

टानां र्पेष प्रतितिष्ठति ॥ ॐ ॥

दति ताख्डामहाबाद्णे अ्टमाध्धायख

तोयः खण्डः |

अथय चतुय: खण्डः |

उक्तम््ाध्यन्दिनं सवनं श्रय टतीयसवनस्यादौ गायत्री- सम्बन्धं विवत्त राख्या यकाम |

साध्या वे नाम Sal MAW VAN WA सड सगं लोकमायर स्ते ठेवाग्डन्द्‌९खत्रवन्सोममाइर- तेति ते जगतीं प्राहिरन्सा चीण्यच्तराणि fea- aa भूत्वागच्छच्िष्टुभं प्राहिण्वन्‌ tara हित्वा लात्तरा भृत्वागच्छ द्ायनों प्राह्िरव रः खतु- रत्तराणि वे तहि छन्दाधस्यासन्‌ सा तानि ara- राणि इरन््यागच्छद्टात्तरा भूत्वा चोणि च सव- नानि हस्ताभ्यां है सवने दन्तेहेद्वा ठतीयसवनं AMS अ८शुमतो सवने धातं ठतोयसवनं दन्ते तह ध्वा घयन्त्यहरत्त् ये ह्वियमारस्या ९शवः पर-

४९९ ATRYASTATHTS | [= ४. tJ

पंतपस्ते TART अभवन्‌ यानि पुष्माण्यवायोयन्त ता- न्यञ्जनानि यत्प्ाप्रोधत्ते प्रप्रोथास्तस्छ्मात्ततोयसवन अआश्िरमवनयन्ति यमेव तं गावः सोममदन्ति तख त रसमवनयन्ति ससोमत्वाय ॥ ९॥

Us साध्याख्यादेवा असन्‌ ते सर्वेण THA सोपकरणेन सोमादिसाधनमादायैव खें लोकमायन्नगमम्‌ ते xfeqr: वखादयो देवाः चादौ खगे साधनयन्नाथंसोमारणाय ङटा- सि गायन्धादीनिययं सोमंद्युलोकात्‌ आाडतेत्यक्तवान्‌ तान्यपि तथेवाङ्गो चक्रुरिति शेषः तथोक्तासते जगतीं प्राहिखन्नमेरयन्‌ सा तत्रत्यैः Tarts, स बुद्धा बीणच्राणि fear एकाच्चरा भत्वा पुनदवानागच्छत्‌ चतुरुत्तराणि वे afe छन्दांसि वच्यति agfantaafag gaa तिष्टभं प्राड्िखन्‌ सापि wa वत्‌ सोमपालेष्येकमल्तरं त्वा qa wat पुनरागच्छत्‌ ते पुनगौ यतौ प्राडिश्छन्‌ च्छन्दांसि सवशि चतुरुत्नराणयासन्‌ अतः सा गायत्री द्युलोके सोमरचकेः लब्णप्रष्टतिभिजितानि जगतोविष््मोखतुरचराणि हरन्तो अष्टाक्षरा भूत्वा भ्राग- aq पुनः किं कुव्वेत्या गच्छदित्यच्यते aifu च सवनानि सव- नतयप्ययाप्रानि सोमदरव्याखाद्‌ायेति तदिविच्योच्यते हस्ताभ्यां दै सवने त्वा दन्तः टतीयसवनं दष्टा गच्छत्‌ यस्मादेवं agree शते दं सवने प्रातम्बेध्यन्दिनिसवनयोग्धं सोम- द्रव्ये पोडाभावात्‌ Watt अभूतां टतीयसवनं धौतं पीत-

[c. 8. 2.) तार्ड्यमद्ा ताद्य | ge

सारभतं तत हेतुमाह दन्तेष्ि aqzal TET षयन्ती पिबन्तौ अहरत्‌ हियमाणस्य सोमस्य पतिताः अंशवः पतौका अभवन्‌ तख सोमस्य यानि पृष्पाणयवाशोयन्त अवशादितानि म्र्बष्टा

न्यासन्‌ We; पात्रेत्यादिना शौयादेशः तान्यज्जंनानि हरित- त्ण्णणि अभवन्‌ यत्‌ प्राप्नोत्‌ चअधनुताङ्गानि प्रप्रोधाख्या VII सन तस्ममात्धोमाभवे पतोकादीनां प्रतिनिधित्वेन स्ीकनतेव्यतामभिषातुं मासङ्िकानमेष उपन्यासः way तत्वात्त॒तोयसवने atfqt दपिपयोटरव्यमवनयन्ति यमेव तं सोम मोषधोनां सार गावोऽदन्ति waafa तस्य सोमस्य तं रसं अवनयन्ति अाशिरावनयने Bq. ससोमत्वाय सरसत्ाय ॥ १॥

एवं Waal प्रशस्येटानों सवनसम्बन्धम ।

ते facet गायचोमव्रूतामुप त्वायावेति सा- ब्रवीत्‌ किं मे ततः स्यादिति यत्कामय स TARA VATA सव्वं म्रातःसवनमहम॒त्तर सवने प्रणया- नोति TATRA मातःसबनं MAAIAL सवने प्र णयति ॥ २॥

ते गायव्यपष्ताच्चरचतुष्वे तिष्टुप्जगत्यौ गायतीमनृतां किमिति त्वात्वां उपायावेति उपगच्छावेति सा पुनरब्रवीत्‌ मे महां ततो चुद्मदुपगमनात्किं फलं स्यादिति ते gacaci afe यत्‌ फलं कामयसद्तिसातेप्रलत्रवौत्‌ किमिति उच्यते

४९४ तार्ड्यमड्ा बद्ध | [८. ४. 9]

मम तावत प्रथमं प्रातःसवनं अदमुत्तरेऽपि सवने प्रणयानि प्रापयानोति ते तथाऽख्वित्यङ्गो चक्रतु रिति te, यस्मादेवं तस्मात्‌ ual गायब प्रातः सवनं उन्तरे अपि सवने गयौ प्रवति अयम्थनतेन्तिरोयके कटू वे सुपर्णी चेत्यनुबाके प्रतिपादितः ॥ > ॥

अथ तयोगीयतीप्रा्षिप्रकारं दशेयति।

at चि्टष्‌ लिभिर च्षरोरुपेत्येकाद यात्रा भूत्व राजायत “ASTARAACM AY दादणशात्तरा भत्वा भाजायत ॥ ३॥

तां गायतं तिष्ट्ववशिष्टेस्ज्िभिरचचरौर्पेत्‌ अन्तः प्रावि- श्रत. ततो Ala अष्टाच्तरेण सह एकादशाचरा भूत्वा प्राजायत WRT तथेकाक्लरा जगत्यपि गायती संयुक्ता हाद शाक्षरा प्राजायत ॥ ३ ॥

अथ ATA, सव्वेङन्दोव्यािरक्ताथ निवन्धनेत्याइ । तस्मादाह गीयची वाव willy छन्दासि गा- यलो द्ये तान्‌ पोषान्‌ पष्यन्ेदिति ॥ 8 ॥

तस्प्मल्िषटब्‌जगत्योः सवर्पप्रदानादसाधारणसोमापड- TUTE गायती वाव Waar सर्वाणि छन्दांसि गायती fe

[द. 8. ५.1 ATOASTAT HD । ४६.५

एतान्‌ प्रागुक्ते क 1द्‌शाच्तरदाद्‌ शात्तरर्पात्मनः पोषान्‌ पुव्यन्तो भ्रा्चवन्तो एतद्यज्ञम गच्छत्‌ तदेवं ठतीयसवने गायत्रं कन्तव्य- fafa प्रतिपादितं ॥४॥

© 9 अयाभवपवमानगतानि गायतरसंहितादिसामानि विधासख- नादो खादिष्येति av गायत्रसंडितायाधारभूतं सम्तुतिकं विद्धाति।

दनद्रस्त्‌ तोयसवनाद्वोभत्समान उद करामत्तहेवाः स्वादिष्टयेत्यस्वदयन््मदिष्टयेति महद कुवे न्‌ पवस्व सोम धारयेत्यपावयननिन्द्राय पातवे सुत दूति ततो a त- दिन्द्र उपावत्तत यत्‌ ख दिष्टया मदिष्टयेति प्रस्लोति ठतोयसवनख सेन्द्रत्वाय ॥ ५ ॥

पव्येमिन्दरसतृतौ यसवनात्‌ पीतत्वेन गतखाराद्वीभद्घमानः अ- योग्यत्वे नापेच्छमाण उदक्रामदुङ्गतवान्‌ तत्घवनं देवाः Qifee- वेति खादुतमवाचिना पदेनास्वद्यन्‌ खाद मकुष्वेन्‌ मदििश्येति हितीयपदेन महत्त ध्मिद कुव्ेन्‌ प्वख सोमधारयेति दितीय- पादेनापावयन्‌ पूतमकुव्वेन्‌ एवं सवनं तद्योग्यं सम्पाद्य इन्द्राय पातवे सुत इति पादेनेन्द्रमुपावन्तेयन्तिति शेष; तव पादे तत इन्द्राय पातवे पातुमिति इन्द्रस्य पानाथश्रवणात्खारतामवग- ay AIAG अ्रभिखुखम गच्छत्‌ fre सुन्नानं ॥५॥

४६६ ताश्डामद्हा बद्धा | (c=. ४. 2] अथय अतुरपश्ुवनाशकत्वद्वारेगेतत््मणंसति। A axe स्वादिष्टावे cau पशव way मदिष्टा असु- रोष ते देवाः खादिष्टयामदिष्टयति पश्नसुराणाम- इनत ॥ &ई ॥ ua ख्वादिष्टाः पशवो देवबेष्वासन afeet असुरेष तन्न- Wags de: प्रयुक्तत्वात्‌ तदा देवाविदित्वा असुराणां

प्रात््युपायं सखादिष्टया afeeata ure पटित्वा तानपि खय- मलभन्त अतस्तेषां पञश्मूनटच्तेत्य च्यते ॥ ई ॥

विदुषः फलमाह |

पन्‌ ASN SSH ITA TT NON Weiss: ॥ ७ ॥

Vin Wee संद्ितभपि विधन्ते।

तासु सरटडित ॥ ८ ॥

गेयमिति शेषः ॥ ट ॥

अथेतद्न्वथेनामत्वेन प्रशंसति |

साध्या बे नाम देवा असरस्तेऽवद्िद्य ठतोय- सबनम्प्राध्यन्दिनिन सवनेन सह स्वगं लोकमायध

(= 9. १.1 ताश्डामहानाद्धा णं । ४२७

सदेवाः सहितेन समदधुय्धत्समदधस्तस्मात्स५- हित ॥€॥

सन्धान्ेतुत्वात्छंद्डितमिति नामाभूत्‌, शिष्टं कालेया्थेव- द्योज्यं ॥ २.॥

अथे तन्माध्यन्दिनसवनान्तेन कालेयेन सड सोति |

कालेयं पुरल्ताङ्गवति सहितम्‌ परिष्टाटे ताभ्या हि ठतोयसवबन८ सन्तायते ॥ १० ॥

कालेयसख wa ढतीयसवनं सन्तत्वर्थमुक्तं अस्यापि तदयं- त्वमिदानौ सुच्यते अत उमयोभ्भिलित्वा माध्यन्दिनितीयसव- नयोः सन्तानसाधकत्वं ॥ १० ॥

अथ कालेयवदस्वापि सर्व्वश््ठत्वमिति स्तौति ।

waite a रूपाणि wofed यत्पदप्रस्तावन्तेन राथन्तर यद्‌ नृतो Tear efa तेन वाङ तं यत्पद्‌- निधनन्तेन रथन्तरः Wala win ग्रतितिष्ठति ॥ ११ ॥ उक्तमिदं पुवं ॥ yy | दति ताख्ड्यमाब दख खअटमाध्यायख

चतुथः ख ड़ः ¦ ६

[ eam | खथ पञ्चमः was: | अथ सफपोष्कले विधातं तयोग्डन्द्सी विद्धाति। उष्णिक्कुमावेते मवतः ॥ १॥ अताणयभ्य दि तमित्य ष्णिक्‌ शब्दस्य पूव्येनिपातः wa: पवख मधुमन्तमड्न्दरमथ सुतादृत्येते ARIPO भवत दूत्य येः lies

अथेतत्‌ सोति |

उष्णिक कुम्भ्यां वा TRY SAT TH प्राइरत्क- कुभि पराक्रमतोष्णिडा प्राहर्तस्मात्‌ ककुभो म- wea पदं ufasrat पराक्रमण fe तदभि समो TUM erase पटं भयिष्ठात्तर परो गुरुरिव हि वजः॥२॥ `

खश्णिक्ककुबभ्यां खल्‌ पवेमिन्द्रो टववधाथ वच्च प्राचि- पत तददिभज्य दशेयति ककुभि पराक्रमत शवोरभिमुखं लद्धित- वान्‌ तत उष्णिहा छन्दसा प्राहरत्‌ वञ्च यस्मादेवं AAATA, तस्मात्‌ ककुभङन्दसो मध्यमं we पादो भूयिष्ठ चर म्रसत- दाद शाच्चरो भवति azarae ककुविति fe ककुभो wad पराक्रमगासाधने पवख मधुमन्तम इति ककुभि मध्यमपादे द्ादशाच्चराणि सन्ति तददराधिक्यमेव खलु पराक्रमणं अभि

(द. ५. ५. ताणड्यमहाबाद्शचं । gee

तः उभे UT समौहत्‌ अष्टा्रौ पादौ सम्यगव्त्‌ तद्वा तत्‌

ककुभ्‌ढन्दः इन्द्र पराक्रमणं खल्वभिसमोडत्‌ अभिसमवडत्‌

अतो मध्यमपाद्‌ाधिक्यं युक्तमेव तस्मादेव वच्चप्रहरणसाधन-

ares उष्णिहं उत्तमं पदं भूविष्ठाक्रमष्टाक्चरपादहयापे-

च्या अरधिकाक्तरसुष्णिक तिपदन्तो greg इति fe waa

Tesh पुरो गुर्रिवा प्रभाग स्थूल इव खलु वचः ॥ २ ॥ उक्ताथस्य फलकथनं |

वज्‌ alga प्रहरतियरएवंबेट्‌॥३॥

WE ॥ ३ ॥

पुनस्ते प्रशसति।

नासिक वा एते rae यदुष्णिङ्घकमौ तस्मात्‌ समानं छन्दः सतो नानायन्ञं बहतस्तस्ममात्‌ समानाया नासिकायाः सत्या ATAT HTUTT ATTA: i 8 ॥

AGUiTA छन्दसी यज्ञस्य नासिके तस्मात्छंमानमेकं छन्द सती सत्यै नाना श्यक्भूते एव ते यज्ञं बतः यद्मादेवमभत्‌ तस्मादिदानौीमपि लोके समानया एकस्या एव नासिकायाः सत्याः सुकाशादिवसमेदेन प्राणाव॒च्छासो नाना श्यगेवोच्चरत SHAT ॥ ४॥

अथ प्रासङ्गिकमनयोनियमविश्चे षमाइ |

yoo ATRAETATETS | [<. a. &] प्राणा वा उष्णिङ्गकुभो तस्मान्ताभ्वान््र वषट्‌- wafer senegal: प्राणानम्नो मदध्युः ॥ ५ ॥ स्य्टोऽथेः Vy I पवे्ानयोः प्राणोद्रमनसाधननासिकात्वेनोक्तं इदानीं सामटहयं fara । तासु सफ विफ़मिव वे ढतोयसवनं टतीयसव- नख सप्रत्वायायेतत्पोष्कलमेतेन वे मजापतिः पष्क- लान्‌ पशनख्जत तेषु र्पमदधाद्यदे तत्साम भवति पशुष्वेव ad दधाति ॥ ई ।

पौष्कलं FAL एतेन वे पुष्कलान्‌ समग्रान्‌ पूनजत तेष्वेव षष पुनरेतेनेव ety अपत्योत्मादनलचणां पुष्टि अदधात्‌ खथापितवाम्‌ एवं पश्ुपौष्कल्यहेतुत्वात्‌ सुष्कलभिति निव्वे चनद्वारा स्तुतिः ॥ ६ ॥

अथ श्यावाश्वान्धौगवे उभे अपि सामन विधित्छुखलयो- भयोः समानं सोतियं प्रशंसति।

परोजिती वो अन्धस दूति पद्या waaay च वि- राजो भवतः WAM वै देवाः सगं लोकमायन्न ्षर्यया ऋषयो न प्राजानन्यदेते पद्या areal च विराजो भवतः PTA MAI प्रज्ञाल्ये U9 ॥

[c. ५. &] ATEBASTAT STD | ५०१

अद्धिन्‌ टचे प्रथमानुष्टबुत्तरे गायत्यौ एवं सति पद्या पाटः सम्पन्ना waat च अत्तरपरिगणनया सम्पन्नाष्वदे चिराजौ भवतः दशाक्षरा विराडिति 3a; ferris दशसंख्या- सद्धावादत्रापि fafaar दृशपादानां सम्भवात्‌ awe fa- feat अशोत्यच्चराशि तानि बिरार्‌ संख्यया विभक्तानि समा- न्येव भवन्ति इति पद्याचव्यी च ferret भवत Tam यदा प्रथ- मायाखूचि दशपद्‌ानि सन्ति ततः पद्या विराट्‌ वचाय विराडिति विन्चेयं wed किं ततः स्यादिति चेदतो भवतीत्या ua पद्यया fe विराजा देवाः खे लोकमायन्‌ पद्स्थाक्रमण- साधनत्वादेतडुचितं quar तु विराजा च ऋषयः अनुक्रमेण स्वगं प्राजानन्‌ अच्रविरार्‌ प्रयोगेण यज्ञं हारा तत्‌फलभूतं स्वं चेति कमः अत इदा नीन्तनैरपि पदन बाच्चव्यपै च विराजौ कर्तव्ये भवतः किमथं aig प्रज्ञात्यै परिज्ञानाय ॥ ॐ ॥

अथास्छिन्‌ टचे प्रथमम्‌ श्यावाश्व विधत्ते |

तासु श्यावाश्व ॥ ८ ॥

qe ॥ ट ॥

तासु पुरोजितीव इत्याद्यासु faey wy एतत्मशंसति |

श्याबाश्वमावंनानस CAMA घन्वो दवद्न्‌ स एतत्सामापश्यत्तेन sfeagaa ततो वे स मरत्यतिष्ठ- ततो गातुमविन्दत गाठ॒बिद्वा एतत्साम ॥ ९ ॥

५० ताश्डामहाबाद्धण। [र. ५. te]

अाव्यैनानसं BANAT, Ja श्यावाण्वरूषिं सत्रमासौोनमि- तरे सतिः क्रोधात्‌ धन्व निरूदकप्रदेश उदवहन्‌ उदगमयन्‌ स ठान्त: सन्‌ एतत्घामापश्यत्‌ स टश्मिर्जत ततः खल्‌ टच्यां wat सस्योत्पत्तौ रथिव्यां प्रत्यतिष्ठत्‌ ततोगातुं यज्ञानुष्ान- मागेमविन्दत Te गातुबिन््ा्गलम्भ्ननं खततरेतत्घाम माग लिपूसु- ना श्यावाश्वेन इष्टत्वादपि श्यावा्वमभृदिति ज्ञातव्य |e ॥

य विदुष. फलमा |

विन्दते गात्‌ म्रतितिष्ठल्येतेन व॒ष्टुवानः ॥ १०॥

एतेन सान्ना तुष्टवानोऽपि यजमानः गातुं लौकिकवेदिक- विक्रेयं मागं विन्दते प्रतितिष्ठति ॥ yo Il

अयैतत्छामगतं Mass प्रशंसति |

द नदरस्त तोयसवनाद्वोभत्समान STATA देवाः

ग्रवेनेदायि = एट्िये 6 € ~ श्यावा त्यन्वहय स उपावत्तत यटे- AAA भवति SAAATAS सेन्द्रत्वाय ॥ १९१॥

ऋजीषदोषदुषटत्वेनापगतमिन्द्रं देवाः ya श्या ाश्वेन atat एडायि ufeat इत्याहयन्‌ रडोत्यसखय विकारः TET र दू एवभाद्तः सवनं प्रत्यु पागच्छत्‌ TATA ATA ॥ ९९ ॥

श्य यान्धी गवं fara |

[८. ५. !8.1 ताश्डालहहाबाद्धाख | Wor

अथेतदान्धोगवमन्धोगुव्यी एतत्पशुकामः सामा- पश्यत्तन We waa यदेतत्घाम भवति पशनां wey मध्ये निधनमेडम्भवत्येतेन वे ठतोय- सवनं प्रतिष्ठितं यन्द्मध्ये निधनमेडन्तर खाद्‌ प्रतिष्ठितं ट तोयसवन९ स्यात्‌ ॥ १२॥

अथ श्यावाष्मेवं प्रतिष्ठितं यन्मध्ये निधनमैडमिति oe दढा सम्बन्धि मध्ये निधनमेतत्घाम कर्तव्यं किं ततस्तचाद एतेन खल wa निधनेन ठतीयसवनं fe प्रतिष्ठितं निधनं fe प्रतिष्ठा तन्मध्ये भवति तेन प्रतिष्ठासिद्धिः तथा इह मध्येन fe ufa- FATES: सन्तः प्रतितिष्ठन्ति भूमौ हढाशन्दः पष्वाचौ पश- व प्रतिष्ठादेतुरिति इडानिधनत्वाद्पि हतोयसबनं प्रतिष्ठितं अतएवास्य साम्नः प्ुपोषहेतुत्वं say व्यतिरेकेण दट्यति यन्मध्ये निधनमेडन्न स्यादिति GE ॥ ९२॥

अथ मध्ये निधनमेव पुनः प्रश्रंसति।

दशात्तर मध्यतो निधनमुपयन्ति दशात्तरा वि- रादि राज्येव प्रतितिष्ठति ॥१३॥

अपः लानं सधिष्टना २३२४५ इति दशातच्तरनिधनं साम

मध्यत उपयन्ति स्तोतारः विराडपि दश्ाच्तरा तेन विराज्येव यजमानः प्रतितिष्ठति ॥ १३ ॥

५०४ ताण्डाभद्य गद्यस्य | [ख. १. १६.] अथय ard साम विद्धाति।

afafuafa waa इति ard प्राजापत्यए UTAH US Ul

ufufuatutfa टचे गोयमानं कावं कविना भागेवेन इष्टं प्राजापत्यं साम भवति अनिरक्तासु कचतु गोयमानत्वात्‌ ददं प्राजापत्यं यथा वामदेव्यं BAA दृत्यनुक्तासु गौयमानं तद्त्‌ ॥ १४ ॥

qaqa स्तौति t

प्रजा वे प्रियाणि पशवः frnfa प्रजायामेव पशुषु प्रतितिष्ठति ॥ १५॥

लोके प्रजा पशवः प्रियाणि अतापि प्रियणोति चतत्वाञ्ख तत्मयोगेन प्रजायां पशुषु च प्रतिष्ठितो भवति यजमानः ॥९५॥

अथयोशनकावे स स्तोति ।

GM वा एतो यन्ञख यदौशनकावे रेवकोणो वा एष यज्ञमभिसमुजितो aca अन्ततो भवतो यन्नस्ारिच्ये ॥ १६ ह

यदौ शनकावे एतौ TAY रश्मी वै वन्धनरञ्नू रश्सिशब्दा- पेया एताविति पुंलिङ्गनिहंशः यदेते उक्ते सामनौ अन्ततो

चि. §. 8] ATAYASTATHTS | ५०९

भवतः एष यज्नमभिससुखिंतः यज्मुरिश्य देवकोशोदेषानां निधानागार खल्‌ समुखितः तच्च यन्नस्यारिष्छौ afeara भवति ue i दूति ताख्डामहाब्ाद्मणे अर माध्थायस्व पञ्चमः खण्डः |

सथ षषः खण्डः |

SHAW पवमानः अथ यन्नायज्ञोयं विधातं agar न्तिमाद |

देवा AA व्यभजन्त तथ्य योरसोऽत्यरिच्यत तद्यज्नायन्ञीयमभवत्‌ ॥ १॥ qe Tat; बह्म वेदराशिं व्यभजन्त ममायं भागो ममायं

भाग दूति विभागमकुव्छेन्‌ ae विभज्यमानसख ब्रह्मणोरसेाऽत्य- रि च्यत तद्यन्ञायन्ञोयं सामाभवत्‌॥ १॥

अयेतदिधन्ते |

ABT WM रष रसो यद्यन्नायज्नोयं यद्यान्नाय- Sa स्तुवन्ति ब्रह्मण एव रसे aH प्रतिष्ठाप- यन्ति॥२॥

९8

५०६ ATRTACTATHTS | (=. ६. ४।

अत एतद यज्ञायज्ञोयं ब्रह्मणो रसः खल fae ae यद्युपि यच्छब्ट्योगादनुवादत्वं तथा्यपूवेत्वादिधिरेवाभ्वुपग- न्तव्यः Wal

अयेतन्तिवे चनद्धारा प्रशंसति |

योनि यन्ञायन्ञोयमेतस्म्माद्व योनेः प्रजापति- AMAA APH AWAAA तस्माद्यज्ञा- THT ॥ ३॥

एतत्‌ यज्ञायज्ञीयं साम योनि उत्प्तिषेतुः तदेव साध यति एतस्मात्‌ खल यन्नायन्नीयाद्योनेः प्रजापतियेज्नमङ्जत, यज्ञमिति जात्यभिप्रायेण कव चनं यदयश्ादेतस््मात्‌ साम्नो यज्ञं aq argu सर्वोऽपि ag; परिग्ट्ह्यते ae यज्नजातमद्जत तस्मा द्य॒ज्ञयन्नसम्बन्धाद्यज्ञायन्ञोयमिति नमाख TIA ॥३॥

अयेतत्ामप्रयुक्तं प्रणंसति।

ASAT एतेन परा ATAU व डष्परबमानमस्तो- घत योनेय्यन्नं म्रतनवा wel इति यज्ञन्ततः सत्‌- बन्ति योनो यन्न प्रतिष्ठापयन्ति ॥४॥

तद्ादेव क्रारणात पुरा ब्राह्यणाः अनुष्टातारः यन्नस्वा- दिभूत वद्धिष्प यमानं TAIT सोत्र अकृषत कया बद्धा योने

[८. § ५.) तार्डयाम हा ताह खं । ५०.

रेतस्य सान्न: सकाशान्न प्रतनवा महा दति बद्या अतीऽणख योनित्वं fag अतो यद्यष्यन्ततः स्तुवन्ति योनावेव ag समाप यन्तोति ॥ ४॥

ये तत्सव यज्ञात्कत्येन प्रशं सति |

असुरोष बे सर्वोयन्न MAA देब यज्ञायज्नञोय- AIGA यज्ञायन्ञागो अग्नय दूत्यमिडोचम- इव्त गिरा facta cae दति दभेपुणेमासो भप्रवयमश्टतच््नातवेदसमिति चातुस््रोख्यानि भिय- म्मिवन््र् ५सिघमिति सोम्यमघ्वर' ॥ ५ ॥

पव्बे मसुरेष्यैव सर्वो यन्न अग्निहोत्रादिचतुर्भेदभिन्नः सर्वो aq ्रासोत्‌ a Say 4 देवाः खाधीनकरणोप्रायत्वेन यज्ञा- adams get च तेषां सम्बन्यग्निशोतमट्नत यज्ञा यज्ञाव दूति पादेन sate दूति चरयमाणत्वात्‌ अग्निहोत- वजनस्यायसुचितः अग्निष्ोतरं तेभ्यः सकाग्राद्दियुज्य खयमल- भतेत्यथेः यदा क्रमोऽत सम्बन्धद्ेतुः अग्निोतदशंपृणेमासौ चवातुमस्यानि सोम्यद्धर इति ma: अतसताग्निडोतभ्राय- म्यात्‌ सलोवौयायामपि यज्ञायज्ञा Tay प्रथमपाद्त्वा्तेन तद्वजेनसुचितं एवमुत्तरवापि AMA SA TRAST सम्बन्धयेवाब गन्तव्यः द्वितीयपादे eae इति दकारः शयते अतो दशपणं मासो ITAA टतीयपादे मकषैवाचि प्रशब्दः चयते अतसतेना-

ou ETRVAETATHS | (c.g. ख]

चयसुरृतपफलानि बातुमखान्वटश्नत wWaATariaa- सुकतसाधनत्व waa ह वे चातुमौस्ययाजिनः सुरतं भवतोति =f: प्ियन्डिव न्नेति चतुथपादे frames: च्र.यते सोमयागच देवानामतिशयेन प्रिय; अतस्तेन प्रादेन सोम्याध्वरमटण्त ॥५॥

BUA स्वस्तोतौोयगतपदवीष्याहारेण प्रशंसति ।

यन्ञावो अग्नये गिरा च Sas प्रबयमञ्तच््नात- बेद सम्मियम्मिलं anofaufata वे तहि छन्दा८- Rise देवा अम्यारम्मम्भिनिवत्यं छन्दोभिय्य- चन मसुराणामटदश्जत ॥ ६ ॥

पृव्वेमदुराणां aE विनापि बौद्यया यन्नाषो weary गिरा च दक्से प्रवयमिति खल्‌ छन्दासि छन्दोऽवयवभता; पाडा, GAA वा खासन्‌ ते देवा एतद्बगत्याभ्यारम्भमभ्यख पदं ते देवामभिनिवक्तेप अरिभ्यः सकाशात्‌ यन्न॒ छन्दोभिः yeaa ॥ £ ॥

अथ afeq: फलमा | छन्दो भियन्नं भराटठव्यखय sea य एवं Az yor wzweu il

aq गिरागिरेति पादे गकारमलत्वा इरा दरति पदि- तव्य सिति विवच्ुरा ड़ ।

[८. § to] TTA ETATS । ५०९२ एतद्धस्म वा AUT कुशाम्बः SAT ब्रह्मा लातव्यः aofaeg शिशुमारो यन्ञपथेऽप्यस्ता गरिष्यति ic एतद्धस्ममा ड वच्छमाणमिदसुवाच खलु अादेत्यसख मूतका- ल सम्बन्धन्नापनाथं Gls प्रयोगः क अ ETI एतन्नामा आचारः Blast: Brat: ya: बह्मा Batfeat परिदरः लातव्यः एतद्गो त सम्बन्धकथनं एतदिति snag विदटणोति

aaifaa दिने afaq कंवा fag शिश्ुभारी यज्ञपथेऽपस्ता uferat सती गरिव्यतीति॥ ८ tt

का शिश्युमारी कथं गरिष्यतीति तदुभयं दश्रंयति। एषा वे शिशुमारो यन्नयेऽप्यस्ता यन्ञायन्ञोयं afaciincaretanra तदुद्गातागिरति॥€।

यज्ञायज्ञीयं सामेति यत्‌ uta शिशुमारी शिष्वत्मयो गा- नभिज्ञानां घातिनी यन्नप्रथे यन्नस्य मागें भ्नोद्गातरर्पे waa शभिप्राा तथा सति aq गिरा गिरेति बरूयादुद्भाता तेनात्ानमेव गिरति ie it

क, परिदहार दति तमाद्‌ |

ररङ्कत्वोज्ग यमिरायां यन्न प्रतिष्ठांपयत्यप्रमा- यक SRTAT भवति ॥ १०॥

Qt दूरासम्बन्धं सत्वा गेयं गिरा गिरेत्यधीतमपिद्रा

५.१० ताण्डामहा नाद्यं | [र. &. to}

ifs लत्वा गातव्यमभित्यथेः तेन यज्नभिरायां भूमावेव प्रति्ठा- पयतीति अत उद्भातुरमि मरणदोषो नासि इदमेव वाक्च विषयीशत्य नवमस्य प्रथमपादे अ्रध्ययनगतो गिराशब्दः aigufafea was विकलेन प्रयोगे प्रयोक्गव्यौ उत atime एवेति, न विकल्प इराशब्छएव प्रयोक्तव्य इति सिद्गान्तितं,सोऽपि इराशब्दो न गातव्योगातव्यो वेति विचाय्ये गातव्य एषेति सिद्धान्तितं, तददिचारदयं अरता्थैनिणंयाय प्रद ia तत प्रथमं दर्थयति, दरा गिरा विकल्यः स्यादुतेरौवा विशे- घतः | श्रा मैवं वाधप्वेभिरायाविडितत्वतः। ज्योतिष्टोमे शरूयते यज्ञायज्ञोयेन स्तुवीतेति यज्ञायज्ञेत्यनेन शब्देन बुक्ता याडच्युत्मनं साम यन्नायन्नोय aqrafy face, पद्यते यनज्ञायन्नावो अग्नये गिरा गिरा च दस दति aa सामगा योनिगानमधीयानाः wea गकारेण गायन्ति गा द्रा गिरा डति, ब्राह्मणे तु गकारलोपपूवेकमाकारयकारा- fea गानं विधौयते रेर छत्वोङ्गे यमिति गिराशब्द््‌ गकारलो- पादि भवति इरायाः सम्बन्धि गानैर ताहशं जत्वा प्रयोग- काल waa कर््तव्यभित्यथेः, तत्र॒ योनिगानन्राद्मणयोः समानवलत्वेन विश्षाभावात्‌ विकल्पेन प्रयोक्तव्यमिति प्राते ब्रमः, न गिराभिरेति त्रयात्‌ यद्गिरागिरेतित्रूयाद्‌ाल्ानमेव aggiat fatfefa गकारसद्ितगाने वधसुत्ता गक्रार- रहितं इरापदं गेयत्वेन विधीयते तन्तद्धादेरिकारस्य गाना- BAA यकार इकारसेति ala aula प्रयुज्यते aa

[c. & ११. ATURALTAT HTS | ५११

वा ईरा इरेत्येव मन्तव्यं; अथ ददितीयं दशयति, xx uz ava Qiga वा गोत्यनुक्तितः। न गेयं गोयमानश्य खाने जाते प्रगीयते, ब्राह्मणेन विहित suet न गातव्यः कुतः रेरमिति शब्देन गोतेरनुक्तत्वात्‌ पाणिनीयेन विसुक्ता- दिभ्योऽणिति खत्रेणेराशब्दादण्‌ प्रत्ययो मत्वर्थीयो बिष्ितः तथा सति इरापदोपेतं aa ल्येतावानेवार्थो भवति यदि प्रगी- तेरापदसम्बन्धसद्खि तेन fara तद्‌ानौमाकारो यकार दूकारोरेफ अकारसेतयेतैः vafaaq famqarinred गीयमानेर श्रब्टप्रातिपदिकं भवति ताहशात्‌ भ्रातिपदिकात्‌ पाणिनोयेन sgt इति खूलेण प्रत्ययन्तरेण प्रत्ययान्तरे सतिश्राद्रेरोतंछत्वति ब्राह्मणपाढो भवेत्‌ तस्मान्न गेयमिति प्राप्ते ब्रूमः गोयमानस्य गिरापदस्थान इरापढं विधौयत इति पदमाचस्य वाध; गामं तु न बाध्यते fag विसुक्तादिखतेण अण प्रत्ययेऽपि Gaga मतो स्थः खक्तसाग्नोरिति खवात्वा- मानुटन्तेरेरं सामेत्यथे भवति सामत्वच्च गीतिसाध्यं तदा तु ag विकार इत्यस्जिन्रथे अरण प्रत्ययः तदानीं शिराया विकार दति fare यथोक्तं गानं लच्छयते तख्माद्गातन्यं । १० ॥

wag सोत्रोयाढ्तोयपादे म्रप्रवयमित्येतस्िन्‌ ममेत्येवं निन्दित्वा unt वयमिति पटितव्यमिल्याह।

AMAL वा एतदुङ्गातात्मानं मदधाति aa

५१२ ता ण्डामहा बराद्ाण्य | [८. &. ta.)

प्रवयमित्याह wt वयमिति वक्तव्यं बेश्चानरमेव परिक्रामति॥ ११॥

अस्याम्नेयत्वादेतदेतेनोद्गातालानं वैश्वानरे अग्नौ प्रद- धाति प्रचिपति यद्येतत्‌ प्रप्रवयमित्याह ब्रूयात्‌ अताग्नौ We- पवाचिनः प्रशब्दस्य सद्धा वान्तत्परि्ार saa unt वयमिति वक्तव्यं तत्र परौत्यच्चरहयसङ्खावात्‌ बेष्वानरमेव परि अतीत्य क्रामतीति रतो नोक्तदोष इत्यथः ॥ १९ ॥

भिवभ्डिवन्नेति चतुथपादेन शब्द परित्यज्य प्रकारान्तर- इयेन परितव्य इत्या ।

यो बे निद्धवानं छन्द उपेति पापीयानुच्जगिवान्‌ भवल्येतदे निदुवानं छन्दोयन्न शंसिषमिति = श६- faufafa वक्तव्य सुशधःसिघ्र्मिति बा न निद्भुवानं दन्द उपेति वसोयान्‌ञ्जगिवान्‌ भवति ॥ १२॥

य ख्ङ्धाता fagata क्रियमाणं कम्य निङ्कवानं ee: जिह्व वाचिपादोपेतत्वात्‌ छन्दोऽपि निहवानं तदुपैति प्रा रोति स उद्भिष्यन्‌ उद्गाता पापौयान्‌ भवति किं तन्नि वानं छन्द इति तदशंयति न शंसिषभिति यत्‌ तदेव जिहकवानं छन्दः शंसन्‌ स्तुवन्‌ wag qufeufafa ब्रूते अतोऽस्य निङकवरूपत्वं अतोऽलुशं सिषमिति ana जु इत्येतस्य

[द. ४. te] तार्ड्याम हा बा दख | ५११

दूदानीन्तनेकालवावित्वात्‌ नप्रक्वदोषः यहा qufaafafa वक्तव्य तथा सति नोक्तटोषवङन्दःप्राक्षिः अतञ्जगिवानुद्गाता चसोयान WHT मवति॥९२॥

अथ वाकूप्रकारनिधनं यन्ञायन्नीयं तच्च न खरूपे प्रयो- ज्यात्‌ किन्तु प्रथमान्षरं प्रयोक्तव्यभित्याष् |

यछ वे यज्ञा वागन्ता भवन्ति बा चच्छिदरेण खव- wid वे यज्ञा वागन्ता ये यन्ञायन्नोयान्ता एतदाच- ag यदनृतं यदम्नि्टोमयाज्यनृतमाह aera यन्नः स्ववत्यत्तरोणान्ततः प्रतिष्टाप्यमन्तरो शेव यन्न ष्िद्रमपिदधाति nest |

यस्य यजमानसख यज्ञा वागन्ता वागिति निधनान्ता भवन्ति ते amPagy व्यवधानेन स्तवन्त निष्फला भवन्ति वागन्ता- नन्यान्‌ द्शेयति एते खलु यज्ञा वागन्ता A यज्ञाः यन्ञायन्गीय- लोवान्ताः स्युः कथमस्य ITT: faguaaa इति तदुपपादयति aged एतदेव वाचः fagwefa कथमत सम्धवतीति तदत सम्भावयति यद्यदि अग्निष्टोमयाजी अदतमाष् qa तद्दतच्टरमनु अरस्य यजमानस्य यन्नः खवबति गलितो भवति तस्य परिहार उच्यते अन्ततो अग्नि्टोमसामान्ते

अचरेण वागितयचरदयेन वा VATA प्रतिष्टां समाप- ६५

५१४ ताश्डयमङ्ानाद्ण | [<. ©. १.) मौ यनेतत्घाम तथा सत्येकेनेवाचषरेणोव यत्नस्य दद्‌ मद्तषदन- खृतवबद्मुरूपं अपिद्धात्यङ्गाता।॥ ९२ ॥

खक्तेकासरस्तुत्यन्तर माह |

विराजो वा wast यदन्तरं विराज्येवानम्ततः प्रतितिष्ठति ॥ १४॥

` यङ्शरमस्ति एतचिराजो Gr पं खलभ्रोति TAT विराडित्यन्रनाम विराज इति व्युत्पत्या अन्नं विराङिति तिच तस्यास्य रूपं खयशसा लोके व्याप्तं भवति ततो खचर विरा- जो ख्पमित्यु च्यते अतोऽ्षरमन्ते PEI स यज्ञोऽन्ततःे धिराज्येव प्रतिष्ठितो भवति॥ ९४॥

दति तारुडामदाब्राद्मणे अरटमाश्यायस्छ

ष्ठः AW |

ay सप्रजः Ga: |

अथास्य प्रथमस्ोतीयायां सवनानि तोखपि छन्दांखव- रोडेण सम्पाद्य भ्रशंस्षति।

दूतो वे मातरूइौनि छन्दाएसि युज्यन्तेऽमुतो- {बौ जदि TAMAS स्तोले युज्यन्ते AMAT AAT

[= ७ २.1 तार्डामहाना SL | ५१५

fat a eae fa दादशणान्नरं प्रवयमश्छतं जात- वेद्‌ सभित्येकाद्‌ शाक्रं प्रियश्मिलन्र qofeufaa- टात्तर ॥ १॥

प्रातःसवने इतो गायतरमारभ्य sayifa छन्दांसि fae- बादटोनि बुज्यन्ते प्रयुज्यन्ते तो यसवनान्ते यन्नायन्ोयस्तोतरेतु मुतो जागतादबाद्ि अवरोष्क्रमाणि awife बुज्यन्ते amafafa खयमेव प्रदृशंयति atfea: पाद्दयेनादटत्तान्यच- राणि विषाय gtentacifq asad छन्दः एवमुत्तरयो- रपिद्ष्टव्यं॥९॥

अयोक्तङन्दस्त्रयतेकोजत्यानुष्टभं सम्पादय प्रशंसति।

च्रनुष्टभमत्तमाट्‌ सम्पाद्यतोयं वा अनुष्टवस्यामेव भरतितिष्ठति॥ २॥ |

उक्तप्रकारेण पादचनुष्टयात्तरपरिगणनायामेकतिंशदच- राणि भवन्ति, नवा एकेनात्तराणि छन्दांसि faaaitfa शास्त्रादनुष्टणडन्दो भवति arg कयं प्राशस््ममिति तदहशयति एषालुष्टुजियं वे भूरेव खल agen: समसंस्यारूपपाद चतु- टयसङ्गावात्प्रतिष्ठात्मिक्ा भूमिरपि स्वेषां प्रतिष्ठा अतसद्र- पत्वेन स्तुतिः अतोऽनया स्युवन्‌ यजमानोऽस्छानेव भूमौ प्रति- षितो wafa Il २॥

५१६ ताण्डामहा नाद्धु ख | (a. ७. # 1 अथ सम्प्ादितमेवानुष्टुभं देषा प्रशंसति |

वाग्वा अनुषुषवाच्येव प्रतितिष्ठति Ser वा अन्‌- eae एव प्रतितिष्ठति ॥३॥

उक्तप्रकारेणैव सवेवागाल्मिकानां जगती तिष्टबगायतीणा- मनुष्टवन्तःपातित्वाद्‌नुष्ट बवागिति उच्यते अतएव हेतोरनुष्टमो ज्येष्ठत्वमपि fae we ils il

अय यन्नायन्नोयस्य गानं म्रञ्नोन्तराभ्यां cuafa ।

कथमिव AAMT Aaa Sassy प्रखावयमाण gataa चेत्यमिव ata vg i

कथमिव aqiagia aia गेयभिति गानप्रकारविषय परञ्च कुवेन्ति ब्रह्मवादिनः तन्नेदमुत्तरमभिन्ञा WIS: कथं यथान- ETA प्रख्लावयमाणः मूबधारां सततं वक्रां भूमो पातयमानः दरत्यमिव श्थक्‌ थक्‌ प्रकारमदज्‌ Haifa तद्वत्‌ गेयमित्या्छः दूतिशब्द अभिज्ञोत्तरसमा्षिद्योतनाथेः ॥ ४॥

इत्यमिव चेत्यभिवेत्युक्कं बिटणोति।

वेश्वानरः वा एतदुद्भातान्‌ मसोदन्नेतीत्याइ- व्यद्यन्ञायन्ञोयस्यच्चं सं्रत्याहेति परि क्रामतेवो द्भव वेश्वानमेव परिक्रामति॥५॥

[a. 9. ७.1 ATUBASTATHD | ५१७

यद्यदि यनज्नायन्नोयस्य Matares सम्प्रतोटानौमाहा- धौतेनेव पाठेन ऋलनेवाष्ोद्गाता एतदेतेन बेष्वानरमेवातु Tage प्रसीदन्‌ प्रकषण सन्तिधिं गच्छन्नेव एतीत्पाः तच्च ॒गमनन्द्‌ाहाय भवति अ्रतस्त्पमरिहाराय परिक्रामते च WIAA SAA ब्राद्यणोक्तप्रकारेणेतरेभ्यो विलच्णमित- खतः क्रामतेवोङ्गेयं तेन वेष्वानरमेव परिक्रामति अग्निसन्ि- कषमप्रा्येव लम्भयति ॥ ५॥

अयेतच्छिरः प्राटत्य गातव्यभिति साथंवादं विदधाति ।

बेश्वानरे वा एत द्ध्व्ः सदख्ानभिख्जति यद्‌- यन्नायन्नोयख स्तो चभपावत्तेयति प्राढतेनोङ्गयं बेश्वा- नरोशानभिरादहाय ॥ ६ ॥

यद्धायन्नोयस्व स्तो वभुद्वातुजुपावत्तेयति प्रेरयति अस्युजेसु- अिवागसजत्या दिनो पावन्तेष्वमिति wage: सोतसुपाकरोति एतदेतेन सलोत्ोपाकरणद्पेण वैश्वानरेणेव खल wag: सदस्यानभिखजति अभिसंयोजयति अतस्त्मरिडाराय प्रार- तेन afeda TRNAS तच्च प्रावरणं अग्न्यनभिदाहाय भवति ॥ ६ ॥

प्रावरणे किश्िद्धिशेषमा्ड |

न तु वे पितरः प्राहतच््ञानन्ति यन्नायन्नीयख

५१८ तार्डामहानाद्यख | [c. 9. ८]

aaa पितरो यथायथं जिन्नासन्त आकसणीभ्यां प्राहत्यन्तदेव प्राहतन्तद प्राहतच््नानन्ति fact न वेश्लानरो हिनस्ति ॥ ७ ॥

तुशब्दो बेलच्ण्याथेः पितरो यज्ञाज्विताः ख स्वसम्बन्धिन रत्विजो जिज्ञासमानाः भराटतं प्रकषंणापिहितशिरसं न ¢ जानन्ति नेवा धि गच्छन्ति तेषां यज्ञसम्ब न्धि ऋत्विजा ञ्च जिन्ञा- सा यन्नायन्नीयस्येत्यादिनोच्यते यथायथ खख वंशमनतिक्रम्ये- त्यथ; अतः पितृणां ज्ञानाथेमम्नेरदाइायैच्च भाकखाभ्यां कणं - पर्यन्तं Wea ua aaa अ तराभिविधावाकारः मयादा- यामित्येके तथा चापस्तम्बः सक्शणंप्राटता अकर्णंप्राटता वा स्तुवत इति एवङ्कृते तदेव प्राटृतमप्राशतच्च भवति wa: पित- रोऽपि जानन्ति वैश्वानरो न feafe । ॐ ॥

अथ पत्ली$त्तुकं अपामुपसञ्जंमं पि बेश्वानरात्मकं यन्ना- यज्ञौयशान्त्य्थमिति सोति |

अपः पश्चात्‌ पला sweat बेश्वानरमेव तच्छमयन्त्यापोह्ि शान्तिः ट ॥

पत्नयः पच्चाङाहेपत्यायतनं qa उपर्जन्ति तेन वैश्वानरमेव श्रमयन्ति रपां शान्तिरूपत्वं प्रसिद्ध ॥ ट ॥

[ख. ७. ११. तारा नडाब्राद्धख | ५१६

न केवलमनेन शान्तः क्रियते किन्तु प्रजननडतुरप्येवमिति सोति |

अयो Ca णव तत्सिञ्चन्त्यापोह्िरेतः॥<€॥

पां रेतस्वन्तप्रङ्किरभिषिद्यन्तिरेतो Fara इति तै्िरी- यादिष प्रसिद्ध ॥ ९. ॥

अत्रेव far rare |

दत्तिणानृरूनभिषिजञ्चन्ति <faudife Ta: सिच्यते ॥ go

अथस्तु We एव, एतदेव दत्िणतो रेतःसेकस्य भलमिति Biase ॥ ९०॥ |

रथोर्सेचमाथ अ्ंशुकसङ्नो चमा |

महदिव प्रल्यद्यम्मन Tava तज्जननयन्ति ॥ 22 ||

महदिव अत्यन्तं Nee संटतस्य विवरणं कायं वस््रखयापो- कनं कायैमिल्यर्यः तथाच तै ्तिरोयकं नग्नं त्वो रमुपप्रबत्तेय- न्तीति तत्तेन निलेज्नमत्यन्तं वस्ननप्रत्युहनेनास्य ऊरूमध्यसथा- पितोदक्षस्य रेतः सेकण्यानोयस्य तत्खानौ यसुद्‌ कमित्यथेः मन एव जनयन्ति मनख्िनं पुंरसुत्या दयन्त त्यथेः जन षन्तौति प्रयोगवद्धत्वापेच्चया वड्छबचनं ॥ १९ ॥

५२० ATUBASTAT HTS | (a. ७. tg]

अथाष्वच्भिः कारयितव्यसुद्गादटकन्तेकं पल्लीसं ख्यापनं विधत्ते |

SHAT Tal: संख्यापयन्ति रे तोघेयाय ॥ १९॥

प्रजापतिर्वा Seta अतोऽष्वब्युभिः क्रियमा्णसुद्भाता सं ख्यापन रेतोधेयाय पत्रोषु रेतोषारणशाय भवति अपरः पञ्चात्‌ WAT उप नन्तोत्यारम्योद्ाता Vat: संख्यापयन्ति रेतोषेयाये- त्यन्त खा सतेन्ति रीयके वाक्यव्यत्यासेनेा पल्ली सुद्धाता संख्था- पयति प्रजाप्रतिव्वी एष उद्गाता म्रजानां प्रजननाय चप- अवत्तेयति रेत एब तत्सिञ्वत्‌ पुरणोपम्रवन्तेयत्मूरणा fy रेतः सिच्यत इत्यादिना प्रतिपादितः अत हाङ्ातुहिकारसमये घत्नावलोकनाथं अध्वः प्रैषं करोति । Az A

अत पलीसंख्यापनमा |

हिङ्कार प्रति संख्यपयन्ति हिङ्कःताद्भि रोतो धोयत ॥ १३ ॥

यन्जायज्ञीयस् तिसृणामपि सोतीयाणामादौ यदा चडा- तारो fequfa तदिन काले प्रतिसंख्यापयन्तीत्वथे; डिंलत- रेतोधागस्यैतदेव ज्ञापकं अतापस्लम्बः fega वागतः स्लिय- सुपेयाद्याष्डरेदेति ॥ ५३ ॥

स्रं पनस्य विवार faust ।

[दद चः 01 ताख्डामहा नादं | ५२१ maaan: संख्यापयन्ति जिहद्धि Ta: ॥१४॥

ढ तीया स्तो तीयापय्येन्तं feet प्र्य्गा ता संख्यापयन्त्यध्व- wa: शररेन्द्रियान्तःकरणरूपेण तच्चिरद्धि रेत इत्यु क्तं ॥९४॥ दूति ताख्डामहानादष्ये अ्टमाध्यायख सप्तमः aie: j

अच अहम: qa: |

उक्तोऽग्निष्टोमः qa तस्येव सं स्थाभेदेऽसखोकथस्य wratfa विधातुमाख्यायिकामा |

ठेवा वा ्रभिनिष्टोममभिजित्योक्‌धानि नाशक्रुव- fasta तेऽग्निमन्नुव स्त्वया मखेनेदच््नयामेति सो- ‘Saale किमे ततः खादिति यत्कामयस द्रत्यत्रबन्‌ सोऽत्रवोन्द्रहेषत्याूकानि प्रणयानिति ॥ १॥

देवा वा अग्निष्टोममभिलित्योक्थानि नाशक्नुवन्‌ अशरक्तास्ते अग्निं त्वया मुखेन-पुरोगन््रा ददसुत्कवा सोत्जप्रविषयम Qt संग्रामं जयामेत्यत्नवन्‌ एवसुक्तोऽग्निसततो जपात्‌ a fa फलं

स्यादित्यत्रवौत्‌ तेच देवारलङिं यत्‌ फलं कामयस दूति अन्र- ६६

५२२ ताण्डामङ़ाब्राद्णय | [ua 81 वम्‌ सोऽग्निः महेवत्यासु सोतीयासु vate शोचाणि प्रण- यान्‌ प्रययेयुरित्यत्रवौन्‌ तथाङ्गो चक्रुरिति शेषः| ९॥

LSTA उकयस्तोत्रीयाखाग्नेयत्वं faye | TAHARI प्रणयन्ति ॥ २॥ त््ादग्निना ठतचात्‌ अ वरापृवथेत्वात्‌ प्रणयेबुरिति विधि- रषगन्तव्यः ॥ २ ॥

अथ ततृसोत्रीयाशां wade विधन्त | तस्मा गायनोषु MATH ST Blea: ॥ २॥

aay अग्निना टतत्वादेष aerate SRA सवनं गायतत्वस्य कः way इति उच्यते गायतङन्द्‌ा म्नि रिति WaT uae खात्‌ PARAS गौयत्यभवदिल्युक्तत्वा- चु र्निगीयत्रङन्दोऽभिमानी शाग्नेयस्य इतत्वाद्‌ाम्नेयडन्द सो- ऽपि सम्बन्ध इत्यथः ॥ ३ ॥

अथोक्तानि साकमण्वेन विधित्षुः तताम निषे चमहारा Wate |

तेऽग्निम्युखं छत्वा CHA नाभ्यक्रामन्‌ यत्साक- मग्वेनाग्यक्रामः स्तस्मात्‌ BAA ॥ 8॥

ते देवः अग्निमेव qe पुरोगामिनं सत्वा खश्चेणाण्-

[द. द. ६1 ATRYASTATHS | ARR ूपेणाग्निना साकं Be WAATAT शलूनल्यक्रामयन्‌ AGT- देवमकुवेन्‌ aqraraagfafa aq सास्ोनाम सम्यश्जं ॥ ४॥

ददान aaa विधत्त,

तस्ममात्साकमश्वे NAA प्रणयन्त्येतेन हि ता- न्य ग्रेऽभ्य जयन्‌ ॥ ५ ॥

तस्मादित्यादि GE तान्यच्चरसस्वन्धोन्यक्यान्येतेन सान्ना- warfad तस्ममादित्यस्य विवरणं एतद्भि साकमण्वमेद्युषु ब्रुवाणि त इत्यादिष्वाग्नेयीष॒ गायतीष क्रियते सर्वेषु खो तेष खसमाम- देवत्यानि शस्त्राणि wafer ily ll

उक्येषतु सतेतोयानुरूपेभ्योऽनन्तरमन्या अन्या देवताः कथं शस्यन्त इति तत्छमाधत्ते ततेन्द्राषरुणत्लच्णं देषतावै- aay परिहरति |

स॒दन्द्रोऽगोत्कश्चाहञ्चेद मन्ववेष्याव ईत्यङ- Safa TEU वरूणऽन्वतिषदिन्द्र ATeTUGTe- न्द्रावारुणमन्‌ शस्यत ॥ € ॥

देवानां मध्येस इन्दर एवमव्रवोत्‌ किमित्धु च्यते ay at देवः QE RE: इदं संग्रामसुक्थजयाथमनुक्रमेण अवेष्मावः अव-

गमिष्याव इति ae च त्वं चान्ववैष्पाव दूति वरुणोऽब्रवीत्‌ तमिन्द्रं वरणः अनु पश्चात्‌ स्हायत्वेनातिष्ठत इन्द्रस्तु खयमेवा-

५२४ ताख्डयामद्ा द्भ्य | [च. 5. 5.)

इरत्‌ अ्रानयत्‌ उक्थानि यस्मादेवं तस्मा ेनद्रावारुणमिन्द्रवर््य- देवताकं GA उक्थस्तुतमनुशष्यते अतो वैलचणयमित्यथेः॥ 2 |

UI gay स्यत्यमे नद्रावे च्णवयोरपि उक्यसोचस्याबेल- चर्यमिन्द्रेण प्राथितत्वादेबेत्या

सणएवात्रमोत्कश्चाहं चेदमन्ववेश्याव Tees ति स्मतिस्तं ठहस्पतिरन्वतिष्ठदिन्द्र आहरत्‌ तस्मा- देन्द्रावाहष्यत्यमन शस्यते | स एवात्रवीत्कश्चाह चेद- मन्ववेष्याव दू तय इञ्चेति विष्णस्तं विष्णुरन्वतिषटदिन्द्र आहरत्तस्मादेनदरावेष्णवमन्‌ शस्यते ॥ ७ ॥

Waa, अ्रयमर्थसेन्तिरीयके समाग्नायते ते देवा अ- सुरा भेतावरुणस्योक्‌यमखयन्त सोऽत्रवीदिन्द्रः कुं चेमानि तेऽसुरान्वे खटाव इत्य चेत्य त्रवौद्वरुण इत्यादिना ॥ ऽ |

अथ नित्यानामेवोक्‌यानामभिप्रायभेदात्‌ पश्ुकामना्थैत्- AGG त्या |

पशन. वा एभ्बस्तानाहइरत्पशवो वा उक्थानि पशुकाम उकथेन Wala पशुमान्‌ भवति ॥ ८ ॥

एभ्योऽसुरेभ्यः सकाशात्यान्युकथान्याहरत्‌ एतान्‌ wets

(a. ८. to] ताण्ड्य मडान्राद्धण | ५२५

खल्वाहरत्‌ कथमुक्यान्येव प्राव इति तदुच्यते पशवो at इति अत; पश्ुकाम sada स्मुवीत स्लोतिचेत पशुमान्‌ भवल्येव तेषासुक्थरूपेण खितत्वादिल्यभिप्रायः | ट ॥

एवं साकमण्वमुक्थमुक्घा सौभर हितीयसुक्‌थं विधित्मुराड |

बृहतावादन्द्रो लाय AF WPCA तेजः परापतत्तत्ोभर मभवत्‌ ॥ € ॥

पूव मिन्द्रो टतवधाथं बृहता सास्ना THT प्राहरत्‌ तख पतितं तेजः सौभरं सामाभवत्‌ | 2 ॥

अथ सौभरप्रसङ्गादतिरात्रेऽपि ब्रह्धमणाव्छंसिन sae सौभरमेव काव्यमिति fara: रथन्तरष्छे तावदतिरात्रख्य स्तुतिमाह |

जामि वा एतद्यज्ने क्रियत दूत्याह्कयद्रथन्तर VSO रथन्तर सन्िनौन्तरा बृहता स्त॒वन्तोति यत्‌ सोमरोण स्तुवन्ति बृहतेव तदन्तरा स्तुवन्ति बृहतो WMATA AMAT ॥ १० ॥

VS सन्धिसेाते च रथन्तरस्य करणादन्तरा मध्ये बहतेव

स्तुवन्ति तज्जा मित्वदोषपरिहाराय भवति कथं टता qa भवति सोभरादिति तदुच्यते बहतो द्येतदित्यादिना ॥ ६० ॥

५२६ ताण्डामदहानाद्यख्ं | [= {8.1

aaa अजामितायै सौभर क्रियते waa रथन्तर wigeazs q अतिरात्रं fa मध्यममुक्धं सयादिल्याशद््य ततापि सौभरमेबेत्याड।

यदि बह्त्घामातिरावः स्वात्घोभर सकयानां ब्रह्म साम काय्यं बृहदेव तत्तेजसा समद्वंयति Wve tt

यद्यतिरानतरे बृहत्साम खात्तस्िन्‌ पचे उक्थानां मध्ये द्ध साम ब्राह्मणाच्छंसिन उक्थं सौभरं काय्यं तथा लते wea साम सतेजोरूपं सौभरमेव खकोयेन तेजसा समद्भयति ceil

Us ब्॒त्धामपच्चे Wat ब्रह्मसामास्तु रथन्तरपन्ते किं ब्रह्मसाम भवेदित्याकाङ्खायां तता पोदमेव सौभरं कन्तय- भित्युक्तवन्तोति यत्‌ सौभरेण स्तुवन्ति बृहता स्तुवन्ति टहतो छयेतत्तेजोयत्‌ सौभरमित्या ह |

यदि रथन्तरसान्ा सोमर कुग्यीदजामिताये Ween

atfa at दूत्यादिनैवोक्तमित्यथः ॥ १२॥

wa नित्यप्रयोगाथेमपि सौभरं तद्यतिरेकेण स्वर्गप्रतिष्ठा- योः प्रयोगयोरपि भवतीत्या |

देषानां बे स्वगं लोकं यन्तां दिशोदीयन्त ताः सौभ-

[c. ट. 191 ताण्ड्यामहा बाख | ५२७

रोणो द्रत्यदस्तस्भृवशस्ततो वे ता WEVA ततः प्रत्यतिष्ठएस्ततः खगं लोकं माजानन्यः खगकामः wig: प्रतिष्ठाकामः सोभरोण ala We लोकं जानाति म्रतिति्ठति ॥ १३॥

wat स्वगं गद्तां देवानां सप्तम्यथं षष्टो देवेष खगे यत्सु wa दिशो ज्ञोयन्त शिथिला आसन्‌ तादशो देवाः सौभरेण सोभरसमब्बन्धिनाऊ दूति निधनेन उत्‌ स्तस्नुवन उपरि afa- तवन्तः ततः स्तम्भन त्खयमपि प्रतिष्ठिता आसन्‌ तत एव स्वगे लोकं प्राजानन्‌ स्वाधीनं चक्रः अत ङभयकामः सोभरे स्तुवीत स्यमन्यत्‌ we फलाथविधानेनेव नित्यप्रयोगेऽप्येतदिश्डितं भवतौ त्यभ्यपगन्तव्यं ॥ ६३ ॥

अस्य ज इति निधनमेदेन यया खगीर्थत्वसुक्तं तथा उर्गि- ति निधनमभेदेनास्यान्बाथेत्वमपि विव राह |

प्रजापतिः म्रजा TIAA ताः Pel आाशनायथः स्ताभ्यः सोभर णोगित्यन््रं मरायच्छत्ततो वे ताः समे- धन्त ॥ १४॥

पूवे प्रजापतिना VET: प्रजाः यत्‌ अ शनायन्न शनमेच्छन्‌

ताभ्यः सौभरेण ATA GAMMA AAA ततः खलु ता: TRY AWAIT ॥ 8 |

५२८ तारख्डामहा ब्राह्मणं | [c. ८. ट] seal विधत्ते ।

= mio. 6 ee THT

समेधन्ते ताध समां मजा saad विद्वान्‌ सोभर- णोद्भायति ॥ १५ ॥

यत्‌ afaa संवत्छरे यस्य यजमानस्य प्रयोगे एवमृगिंति निधनमन्नहारा सङद्भिसाधनमिति विदान्‌ सोभरेणोङ्ध्ःधने- नोद्ायति at समां तस्मिन्‌ daqt तस्य यजभानय् प्रजा अन्नेन समेधन्ते ॥ \५॥

अये तत्छामनिवेचनहारा प्रशंसति | ता अव्रुवन सञ्तन््ोऽभाषोरिति तस्मात्सोभर ॥ १६ ॥

ता अन्नेन सडब्लाः प्रजाः प्रजापतिं यस्मानोऽस्म्मान्‌ gut wart भ्टतवानित्यस्तुवोत तस्मात्‌ सौभरमिति नाम सम्पन्नं ॥९६॥

प्रजापतिय्येद्‌ च्रं ताभ्यः प्रायद्धत्तह ्िरेत्याइ | इष्टिं वा अभ्यस्ता प्रायद्छदन््रमेव ॥ 219 ॥

यट्‌न्रमेव प्रायच्छत्‌ प्रजापतिसतां efeaa प्रायच्छहषटि- शब्द्‌ पेच्चया तच्छब्द घ स्त्री लिङ्गता il yo |

एवमेतत्‌ LaF Vay फलसाधनत्वेन विहितं समुञ्धिल्याइ ।

[ee Xe.) ATRYARTATSTS | ५२९.

यो Sena: खाद्योऽन्नाद्यकामोयः खगेकामः MACY WANA ॥ १८ ॥

4

WEISS: ॥ १८ ॥

अथ टि at जाभ्वल्तां प्रायदङ्दित्यनेन खचितख टच्यथ प्रयोगस्य निधनं पूर्वविहितसखगान्नसाधननिधनेनापि निदिश्व afagqa सामानि कामनाभमेदेन व्यवस्थापयति |

Sifufa उषटिकामाय निधनं कुग्यीदरगिलन्नाद्य- कामायो दति खगेकामाय ॥ १९ ॥

ोभितयेतहच्यनुकरण रूपत्वात्तत्क्ामाय उचितं ऊगित्येत- व्छच्चादन्ननाम ऊ इत्येतूदंगमनख साहश्यात्छर्गा योचितं lire

एवमस्य वड्छफलसाधनत्वसु चित कोऽस्य faded दशंयति ।

सव्वं वे कामाः सोभर८ aaa कामेष प्रति- fasta ॥ २०]

wa कामा डि सवैकामसाघनं सौभरमित्यथैः; तत्र त्वामि- भ्यवितारं वटृदमड दूति चयते स्वैः कामैरक्तितारमिन्दर Way मायाम इति agra: अतोऽस्य सर्बकामाथतवं यो sfe- कामः खाद्योऽजराद्यकाम इत्यादिवाक्यद्गयं विषयी लत्य wae

हितोयसख हितीयान्ते किं सोभरफलात्‌ फलान्तरप्रतिपादकानि 3 र

५३० ताण्डाम हा ब्रा | [च. चं. १०.]

ोषित्यादीनि वाक्यानि उत सौभरफलानामेव व्यवस्थापका- नीति विचाय्ये सौभरफलस्यैव व्यबस्थापकानीति सिद्धान्तितं तन्मायोऽत WEA प्रदश्यते, टच्छनखगेकामानां सोभरस्तोः aafca । निधनान्यपि diay इति दच्ादिकामिनां | फला- न्तरं किं seqife हीषादीनामुतोदिते। सौभरे फलसंभिन्ने निधनं विनियम्यते फलान्तरं चतुर््योक्तं ठशिकामाय हौषिति। सौभरस्य फलं होषित्यु क्या efefeaygal ate टच्यन्नकामा- नामन्यत्वे प्रत्यभिज्ञया । नियमेऽपि चतु्य घा ताद्य दुपपद्यते | यो टष्टिकामो योऽन्ाद्यकामो यः; सखगेकामः सौभरेण स्तुवीत स्वे बे कामाः सोभरमिति समाम्नायः पुनः समाम्नातं हौषिति टटटिकामाय निधनं मु्व्यादूभित्यन्नाद्यकामाय इति स्वर्ग कामायेति सौभरं नाम सामपिश्रोषः निधनं नाम पञ्चभिः सप्तरभिभीगैरुपेतस्य सान्नोऽन्त्ोभागः तस्सिन्िधने हीषाद्यो विभ्रोषाः सोभरसामसाध्यस्तोत्रफलेभ्यो टथ्यादिभ्योऽन्यानि ष्य दिफलान्यानयित्‌ं विधोयन्ते कुत; हौषादिविधिवाक्ये टषिकामायेत्यादिना चतुर्थोश्रवणात्‌ चतुर्थीति ated व्रवन्तोति होषादोनां टच्चादिकामपुरुषग्रो षत्वं गमयति तच्छे त्वं च पु्षाभिलषितफलसाधनत्वे सत्यूपपद्यते ततः सौभरस्य षोधिति निधनवषिशेषणस्य च फलभतेदे ट्टी भवतः तदुभयमे- लनान्महती टष्श्ेति प्राप्ते ब्रूमः सौभरविधौ यो टच्यादिकामः awa होषादिविषो प्रत्यभिधौ प्रत्यभिज्ञायते ततः सौभरसख फलभताये टच्याद्यसत एव होषादिवराक्येजनृद्यत्त इति न

[c. ८. ९.1 ATUASTATHTS | ५३६

फलान्तरं अथोच्यते नतनफलाभावाद्भौषादौनां वचनानां भ्राखाध्ययनादेव सोभरगप्राप्तत्वादनये कोऽयं विधिरिति तन्न फल- लयकामानां तयाणामनियमेन हीषादिमध्ये aq कस्यचि ज्ि- wag प्राप्तौ विधिनियमा्थंत्वात्तदर्थन्तु॒ फलान्तराभावेऽपौति सौभरवाक्योक्तटच्छादिफलसाधने सोभरे होषादीनां नियम्य मानत्वादुपपद्यते तश्मादयं निधनविशेषनियमे न विधिः ॥२०॥

एवं दवितौयसुकथमभिधावाथ तोयं विदधाति |

अथेतन्नाम्भ्धं ॥ २१॥

थ सोभरानन्तरमेतदिधीयमानं ata साम काव्यमिति DT ॥ २९॥

अख प्ररन्तिनिसित्तं प्रदशेयन्‌ प्रतिष्ठासाधनत्वमा।

नमेधसमाङ्गिरस सचमासोनटः श्वभिरभ्यान्च- यन्‌ सोऽग्निमुपाधावत्माह्हि नो म्न एकयेति तं बेश्वा- नरः परव्यदतिष्ठत्ततो बे समरत्यति्ठत्ततोगाठुमवि-

SAW RE Il अङ्गिरसः पुवं दमेधानामानं vatasifaafaat सत-

मासीना ऋत्विजः श्वभिडन्तुमभ्यादयन्‌ सोऽग्निः oie नो SAU WTA वा उपाधावत्‌ पृष्मदभिभिः सत्रं यहषटेन

RRR ATA TAT TS । [८. ८. २५.]

मन्त्रे णो पाधावत्‌ प्रायत्‌ तं रक्षित भन््रदेवताग्निः परं दति- छत्‌ प्रादुरभूत्‌ सोऽग्निरनेन सान्नेन्दरसुपाधावेति प्रात्रवोदिति Qa: ततः स मेधा एतेन सान्ना प्रत्यतिष्ठत्‌ ततोगात्‌ं स- ale खेयोमागेमचिन्दत | २२ ॥

तत इदातीन्तनैरपि प्रतिष्ठार्थिंभिरेतत्कर्तव्यमित्या |

गाठविद्वा agra विन्दते गातु प्रतितिष्ठल्ये- तेन वष्ट वानः ॥ २२॥

एतत्घाम मेधसः प्रतिष्टामागे साधनत्वाद्रातुविद्वौ मागे-

ae खलु अत एतेन तुष्टवानोऽपि गातु" मागें विन्दते प्रति- तिष्ठति च ॥ 23 ॥

अयास्येतरषेलच्चण्येन ATATH CAAT | विच्छन्दसद्धचो भवन्यहोराव्यो SH ॥ & BN

afqaag विखन्दसोनानान्दोयुक्ता Bit भवन्ति काय्य इत्य्थमेतदिरून्दससद्होरातयोरूपे अपि विलयो अत- स्तद्र पस) हण्यं ॥ २४॥

कृतोऽ्ोरात्रयोरूपल सिसत ताइ । नैव WMATSST न रालेच्येदुकथानां ॥ २५ ॥

यदुक्थानां रूपमस्ति एतननक्कोऽपि रूपं न रात्रेरपि

[u. ८. २६] तारड्यामहा ब्राह्मणं । ५३१३

कुतम्त॒तीयसवनस्याग्नि्टोमेनेव wae: पय्यीयाणाञच्च राते ख्पत्वाद्‌न्तराले सखितानाखुक्थानामन्यतरस्षिन्रष्यननुप्रवेशात्‌ ॥ २५ ॥

sa विद्न्दस्व' दशयति |

ककुभप्रयमाथोष्णिगय पुरखष्णिगनुषटतेनान्‌- भो नयन्त RAHAT: ॥ २६ ॥

BAY इत्येषा ककुश्यष्यमपादस्य दादशाच्षर- त्वा च्छध्यमचेत्ककुविनि तज्ञचणं ्तोष्णिक्‌ तिपद्‌ान्त्यो दादश- कडूति तज्ञच्चणं अथ पुरञ्श्णिगनुष्टप्‌ प्रायुज्ञन्ति wa दषि- CAI प्रथमपादस्य दाद शात्तरत्वात्‌ अराद्यखेत्‌ पुरखण्णिगिति aqaa ननु पुरञश्िगष्टाविंश्रत्यत्तरा अतुषटए्‌ दाविंशद- QU कथमनयो; सामानापिकरण्यसमिति निदानकारणएतेतत्घ- माधत्ते पुरच्श्णिक्‌ Tatar द्‌ाशतय्यान्तां बह चा अधीयन्ते चन्ति wa इषिरस्य गाय पौरोरथञर्पुग इन्द्वाहावचां युच्न्ति तत्र वयं चत्वाव्ये्राण्युपाइ रामः Gag sha सा अनु ey evaufcerq ज्योतिरिति तेनानुष्टुप्‌ सम्पादनेन अच्छा- वाक साम्नः सम्बन्धिन्या अनुष्टुभो न यन्ति नोपगच्छन्ति अानुष्टमो WAM सवे गायते प्रातःसवने अच्छावाकोएनावो अग्नि मव सा इत्यनुष्टभानुवचनं प्रतिपद्यते उननोयमानं ङ्गं च तसया- aed nae पिपोषत इति अच्छावाक्स्यादु्टुम्‌ सम्बन्ध एेत-

५३४ ताख्ड्यम हा नाद्र | [द. €. ३.1

रेयके aA अथास्य यच्छन्द असीदनषुप्ोमुदतमभ्यदोहद- चछावाकीयामभोति ॥ २६ ॥ दूति ताख्ड्ामहानाद्मणे अ्टमध्थायस्य

अहम्‌: ख ण्डः |

चय नवमः Gwe: |

साकमश्व' सौभरं ataufafa वौण्युक्थानि उदंशोय- मा्टादंश्योरन्यतरहा अच्छावाकसाम करिष्यते हारिवणन्त बद्मसान्नि सौभरेण विकल्पः अत्र कल्पकारः अथात उक्थानि तस्यैव सत अष्टादंाङावाकसाग्न इत्युपक्रम्य साकमण्व हारि- वशौमाादंषुमिलक्थानीलयक्तवान्‌ तत ब्र ह्मसामाइ ।

इारिवणं भवति॥ १॥ ब्रह्मसासेति शेषः ।॥ ९॥ एतत्मशसति |

असुरा वा एषु MHA Mes at इरििय- नित्यस्माह्ञोकात्पराणुदन्त विराजसोत्यन्तरित्ताहि- बेदिव दरत्मुष्ात्‌ ॥२॥

तंते मदमित्यौण्णिेदटतेे हारिवणश्रयभूते faqutae-

(S..:2.:@.] ATO ASTATSTD | ५२५.

wiaat क्रमेण हरिधियं विराजसि दिवेदिव इति चयते तेस्तिभिरशः ua देवा भूरादिलोकतयेषु सखामित्वेन वन्त॑मा- नानसुरान्‌ अ्रकमेणाप्राणुदन्त सखष्टमन्यत्‌ ॥ २॥

अथोक्ताथवेदनफल माह |

तद्य एम्ब देभ्यो लोकेभ्यो wees मणद्येमान्‌ लोकानभ्यारोहति ॥ ३॥

एवं स्तो त्रयेस्त्िभिः परै जलो कवयाटेवकरतकमसुरापनो - दनक्नानाति सोऽप्येभ्यो लोकेभ्यो area wud प्रण द्याप- साये दमान्‌ च्ित्यन्तरिचचद्युलोकानाभिसुख्येना रोहति । ३ ॥

QQ प्रकारान्तरेण प्रशंसति।

हरिवर्णो वा एतत्पशुकामः सामापश्यन्तेन aed पश्नरजत यटे तत्साम भवति पशनां TE ॥ ४ ॥

निगदव्याख्यानमेतत्‌ अनेन हरिवणेन द्त्वा रि वर्ण- मित्यख प्ररत्तिजिनित्वमित्युक्तं भवति । ४॥

पण्वभिटडनेतत्म शख रच्तोपहतिसाधनत्वेनापि मरशंसति ।

अङ्गिरसः खगं लोकं यतो रच्तास्यन्वसचन्त ता-

न्येतेन हरि वर्णोऽपाहन्त यटेतत्ाम भवति ca सामपडत्ये ॥ ५ ॥

५३६ ATUSASTATHTA | [द. &. 9.]

प्व खगे लोकं यतो गच्छतोऽङ्गिरसः रचांस्यन्वसचन्त अन्वगच्छन्त तानि पक्सि हरिवणं एतेन सान्बा पान्त विनाशितवान्‌ wa इ दानौन्तनेरप्ये तद्‌ च सामपडलये भवति yt

अथोदधंशोयमच्छ।वाकसाग्नः watery gata दण यति ।

ए्ानि वा अ्ज्यन्त तेषां यत्तेजो रसोऽत्यरिच्यत AAT, समभर स्तदुहशोयममवत॥ ई ॥

qa प्रजापतिना ष्टानि रथन्तरादिरेवतन्तानि ख्ष्टान्य- भवंस्तेषां CMAAMA यत्तेजः सामथ्यङ्ोधः योरसः सारोऽशः अत्यरिच्यत श्रतिरिक्तोऽभृत्‌ तदतिरिक्तं स्ेश्ठसम्बन्धितेजः समभरन्नेक)चक्रः तदेकोभतन्तेज उद्व्छशोयन्रामाभवत्‌ Ue ॥

अथास्य CAWARM GIT प्रशस्तत्व तत्‌ पूवेतनैः स्तो- ल्भिन्नातिप्रयोगा विषयत्वेन समथयते |

सवषां वा एतत्‌ ्छानां तेजो यदुदएगीयं तस्मा- द्वा तत्परा सजाताय नाक्रन्‌ पापवसोयतो fav- त्ये ॥ ७॥

उदं शोयभिति यदसि एतदुक्तरीत्या सवषां टानां तेजः

खल्‌ तस्मादेव कारणादेतत्साम पुरा सजाताय Waa यज- मानाय नाक्रन्‌ AIRY: किमयं पापपुखयोरसाङग्ीय TET

(a. ९. to] ताख्डयमभहा नाम्य । ५९७ दुहंशीयं करोति स वसीयान्‌ भवत्येव अतस्तथायं ज्ञातीनां भवेदिति बह्वंरभिप्रायः ॥ 3 ॥

अथ सजाताग्रयोगनिमिन्तं TAY द शं यति |

mn, = @ गये ~ ~

UAGA WRCAA य उह शोयेन Wa ॥८॥

उदं शोयस्तुतैः wa: we: रथन्तरादिभिरपि स्ुतवान्‌ अवतीत्यथेः Gals प्राशस्त्यं ॥ ट ॥

अस्य सब्बेशट्टस्तेजो रूपत्वं प्रतिज्ञातं तत्‌ कथमिल्याशद्भय तेषां खूपारयत्र सन्तो त्याह |

=~ भ्‌ ata

सव्वणि व रूपार्यु हं शोयं ॥ < ॥

यानि रथन्तरादोनां रूपाणि संन्ति सवीयेवोदंशीयं वेषां समुदायात्कमेतदित्यथेः ॥ .॥

रथन्तर पं तावहं यति |

गायन्ति त्वा गायचिण एति रथन्तरस्य रूपमेति हि रथन्तर ॥ १०॥

गयन्तित्वा गायतिणः दत्याकारान्तोऽत प्रसावभागः एत- द्‌ थन्तरस्य ea तथाहि अ इति fe रथन्तरं रथन्तरस्य यो-

नावभि त्वा पुरेत्यतर अ्ाभित्वेति fe गायन्ति भरत उभयोराका- रसाहश्चान्तद्र पत्वं । ६ ॥ ९८

५३८ ताणडामद्ा बाध्य | [द. €. १४] SEMBUAA दथयति। अआदिववेहत ऊडंमिव हि Sea ॥ ११॥ aife: उद्वंशोयस्याद्याकच्रसुकारः तृतो रूपं तथा fe यत्‌ सामास्ति agyfad उपरि aaa wal वै लोके ट्ड- दिति परवेमुक्तत्वात्‌ ॥ १९ ॥ थय वैरूपस्य Gi दशयति | 9 ay ४ $ परिष्टोमो aera परिष्टभं हि वेरूपं॥ १२ ॥ परि्टोभः सोभानां प्रसारो वड्स्तोभत्वं सोतं seine इश्यते स auuw seuafa वह्धसलोभानां भरसारो cw] Vad Ws seta दश्यते स seuy बेक्पमपि वड्- सोभत्व' BATS (2 I

ating रूपं दशयति । MAAN वेराजखानतुन््ं हि वे राजं ॥ १३ ॥

TENNANT, सच उदहशौये इश्यते तथा डि उदंश- भिव येमिर इत्ययं पादो हिरग्यस्तः सच वैराजस्य रूपं वै. राजमण्यनुतुन्न भवति तथा fe वैराजं frat सोममिन्द्रेत्येतत्‌ उद्नुत्वादन्‌त्वेति अ्रनुतोद्‌युक्तं भवति ॥ १३ ॥

अथ शाक्रररोवतयोः खर्ूपमत्र दशयति |

fe. €. 99] ATURASTATST | ५३६.

ASS शङ्करो णामतिखारोरेवतोनां ॥ १४॥

विति याऽंडा दश्यते अध्यज्रुडा watts विद्यते तथा अतर विद्यमनेऽतिखारो रेवतोनां खूप ll १४॥

अथाद्खंडातिखारौ स्तौति ।

qe a देवा असुरानवदइत्यातिखारोण सगं लोकमारोहन्‌ ॥ १५॥

पूवे अद्गंडया खल असुरान सखगेगमनविरोधिनो अवष्डत्य अतिखारेण Qi लोकमारोहन्‌ TESTA असुरहननदेतुत्व' शास्त्र गम्यमेव अतिखारस्य तु ऊद्भीरोडात्रकत्वात्‌ खर्गारो- ` णद्ेतुत्व' । ९५ i

उक्ताथज्नं प्रशंसति | ex WS A तद्य wt बेदाद्गडयेव ब्बाठव्यमवदत्यातिखा- रोण खगं लोकमारोति ॥ १६॥ WES: ॥ १६ |

भरकारान्तरेग प्रशंसति |

Veer वे ws यज्ञ सरःसख्ापयन्तयतिखार- णोत्तरमारभन्ते ॥ १७॥

५४० वार्डामष्ा बाद | (a. ९. 12]

वित्यख wgetar, अतिखारात्‌ पूव्वभावित्वात्‌ प्रयो- MIU पव्बेरत्तसुकथ संस्थं यज्ञं संस्थापयन्ति समापयन्ति उन्त- रेणातिखारभ्रयोगेण उद्भंरोहाल्मकेन उन्तरसुपरितनं यज्ञं घोडशिनमारभन्ते अर म्भवन्तो भवन्ति ननु उवित्यधीयते अह्- खयेति ब्रामण ad कथमविरोध gia न विरोधः अध्ययने उप्‌ उपा दति तत्र॒ तत्राधीयन्ते तत्ततख्थाने ATAU करमेण UHC GST VARS व्यव्ारदश्ंनात्‌ तथैव प्रयोगकाले उवित्यस्य खाने इडिति ste स्थाने इडेति उपा Tae स्याने इर्‌ इडति WFAA ॥ १७ ॥

क्ता्थवेदनं प्रशसति | उपेनमत्तरोयन्ञो नमति य एवं बेद्‌ ॥ १८ ॥

WEISS: ॥ ९८ ॥

अथे तताम पशुसाधनत्वेन प्रशंसति ।

पाञ्क्त AT एतत्साम पार्क्तो यन्नः WTA: पशवो ra एव पशुष प्रतितिष्ठति ॥ १९ ॥

उद्ंशमिवेत्यस्य चतुर्थपादस्य द्िरभ्य सत्वेन पादपञ्चकोपेत- त्वादेतत्घाम पङ्कं अस्तु ure किं तत इत्यत ATE wet यन्नः अग्निहोतदगेपूणंमासचातुम्मौखप््टसोममेदेन पञ्चविषत्वा- द्यन्नोऽपि we: व द्ष्ङूक्याचरपद्या दि कामे afataarq-

[a €. २।.] तार्डामहाब्राद्यण | ५४१

गोदाषहरणेन पृव्यैत्र प्रदशितं aaa किमिति aate पाङ्काः यश्रावः Wyatt wea लोमत्वद्यां साशिमज्नाख्ये; पञ्चावयव. रुपेतत्वात्‌ एवं सति पाङ्कोदं शौयसाम पांक्तो यन्न पश्युष च ufafsat भवति ॥ ye ॥

अथ सखूद्धिकामयमानसख अाष्टादशष्योरन्यत रदच्छावाक- साम HUAATS |

Bereoe छदधिकामाय कुग्य त्‌ ॥ Ro tt

ऋद्धि स्यादिति कामयित्रे अनयोरन्यतरदिख्या Fala ॥ २० ॥ gaa प्रशंसति |

TEISOTT वेर्पोऽपु ोऽमजा अजोयत्य TATA लोकानज्विचि्छिदिवां अमन्यतस एते जरसि सा- मनो अपश्यत्तयोरप्रयोगादविभेत्‌ सोऽरवोदभरवद्योमे साम्या स्तवाता दूति॥ २१॥

वैरूपो विरूपस्य पुत्ोऽ्टादंषोनाम ऋषिः aya: कोऽथः अप्रजाः प्रजा सन्ततिः तद्र षितः सन्‌ अजीग्यत्‌ जौर्णोऽमत्‌ स इमान्‌ लोकान सन्तत्यभावेन fafafeata लिटः कसोपां विद्छिन्न- वान अमन्यत स षिः लोकविच्छेटाय जरसि जरावस्यायां एते सामनौ भ्रपश्यत्ताभ्यां मरजायतेतिशेषः स ऋषिः परमनयोः

५४२ तार्डामडहाबाद्धख | (a. to. १.]

सान्नोरप्रयोगाच्जी्णा इमे ते सामनी भ्रपश्यत्‌ अत अनयोः anata अन्याननुष्टात॒न्‌ प्रयोजयितुं च शक्रोमि अचतोऽनयो- चितः परमयोगे भविष्यतौति ्रविमेत्‌ भोतवान्‌ एवं भीतः सः सर्वेषामनयोः seas एवमव्रवीत्‌ यः कोऽपि मे साम्यां मत्संवन्धिभ्यां सवाते स्तुयात स ऋक्षवत्‌ wyafefa छद्ि- फलसं कीर्तने सति तद्धिनः प्रवत्तिष्यन्त इत्यभिप्रायः ॥२९॥

अतः सखद्धाधिंभिरेते प्रयोक्तव्ये इत्यु पसं हरति |

कऋषेष्वौ एतत्मराशोह्ग, तं Agere भवत AT एव| २९॥ ऋषेः Geer” uM" A प्रणया पुतादिलच्णया

WHAM उद्भृतं एतत्वामहयं अतो यद्यदि aes" भवतः afe A Wael एव भवतः॥२२॥

दति तार्डामहाबाद्णे अटमाध्यायख

नवः खण्डः | पथ टर्‌शभः खण्डः |

अथ टद्धिकामनाप्रसङ्गादस्िन्‌ खण्डं कामनाभेदेन उ कथानि विधास्यति ततर प्रथमं ब्रह्मवज्चंसकामायाइ ।

TANT ब्रह्मवञ्चेसकामायोकथानि प्रणयेय -

[a. to. २. तार्डाम्ाब्राह्मण | ५४१३

गौयां ब्रह्मसामानुषटुम्यद्छावाकसाम Fay गायनी सम्पद्यते ॥ ९॥

गायत्रीषु च उक्थानि प्रणयेयुः उपाक्रमेरन्‌ AQIS कामाय निल्याथी एव CATS AAAS गायत्यः सोभराखय- भूताः काम्यार्थं अ्रभिभवेचुः तथा गायव्यां गायतोढन्दसि गाय- बीषिययेः ताख्वद्यसि वीरद्रित्यादिष dat ब्रह्म साम काय्य तथा अनुष्ट्प्च्छन्दस्कासु इन्द्र विश्वा अवीटधन्निल्याद्यामु नाभष मच्छावाकसाम काथं सेषानुष्टुप्‌ गायती सम्पद्यते Aa म्य्तिप्रकार te seq: उक्थान्येकविंशस्तोमानि तत्र fae- fafa ति्भिरनु टवभिचतस्रो गायव्यो भवन्त्येकविं शत्यनु- ट्वभिरष्टाविंश्रति aaa, सम्पद्यन्ते शिष्टास्तु Gace गायव्यः ॥ १।

gaa fa aa इति aats |

तेजो AAR गायनो तेज एव बद्यमव्चसमव- न्धे ॥ २॥

AGIA नाम तेजोविभ्रोषः गायव्याच्चाग्नेयत्वात्‌ गाय- व्येव ब्रह्म वच्च॑सं तेजः अथवा गायत्रीजप द्रह्मवच्चं साभिटद्धिः खुतिद्.तिपुराणादिष प्रसिद्गा अतसत्मयोक्ता ब्रह्मवच्चंसलतच- णं तेजोऽवर्न्पे ॥ ZI

५४8४ ताण्डाल्हाबाद्यण्य | [स. te. ५1

अथ पशुकामसखाडइ |

गावचोषु परशुकामाय,कथानि प्रणयेयुरूष्णिडि बद््यसामानृष्टव्यङ्छावाकसाम सेपरोष्णिक्चम्पद्यते ॥२॥

गायवोष नित्याखवेवोकथानि प्रणयेबुरुष्णिष्ि उश्णिक्‌- च्छन्दस्कासखच तं ते मदं ग्टणोमसील्यादिषु सौभरं ब्रह्मसाम कत्तव्य अनुष्टभ्यद्टावाकसाम पूर्ववदेव सैषा गायव्यनुष्टु ए सम्पत्या उष्णिग्‌भवति सप्त गायन्धा; षड श्णिहा भवन्त्येव एकविं शतिसताम- त्वादेकविंशतिगायतोभिरादेक्थगाभिरषटादशोष्णिष्ः सम्प- द्यन्ते अच्छावाकसान्नितु सप्र सप्तावुष्टभोऽष्टावषटावुष्णिष्टो भवन्तोति एकविंशत्यनुष्टुवभिख्यतुविश्तिरुष्णि ड, सम्पद्यन्त इत्यणश्णिक सम्पत्तिः ॥ ३ ॥

उश्णिक सम्पत्तेः प्रयोजनमाह | पशवो वा उष्णिक्‌ पश नेवावरन्धे ॥ 8 ॥

afasuqrgraife पशवो भवन्ति उष्णिगपि carga स्यान्त्पादहाद्‌ शाचरोपेतत्वात्ताहशौ श्रत उश्णिक्‌ पशव इत्यु- च्यते स्प्टमन्यत्‌ ॥ ४।

अथ पुरुषकामायाद |

गायतोषु परूषकामायोक्थानि मणयेयुः ककुभि

्रह्मसामान दभ्यच्छरावाकसाम सेषा ककुप्‌ सम्पद्यते ॥ ५ ॥

[स. to. ७.] तार्ाम्ाब्राद्धुषछ | ५४१५

नित्याखवेव गायतो च्छन्दः प्रणयनं ककुपसु तत्याखव वय- VARIA Aes ब्रह्मसामसौभरं अतुष्भ्यकावाकसाम पूर्वव- देव सेषा च्श्णिगेव मध्यपादद्वादशाच्चरा चेत्ककुबच्यते अत उण्णिक्‌ ककुभो सखो त्रीयागताचरसंख्या्षस्याभावादुश्णिक्‌- सम्प्तिरेव ककुपसम्पत्तिः ॥ ५॥

तत्‌ फलमा । = न पुरुषो वे ककुप्‌ पुरघानेवावसन्धे ॥ S ॥

FRAY मध्यभागयस्थौलयात्‌ ककुभचोक्तप्रकारेण मध्यभागा- धिश्चात्तत्‌साब्येन पुरुषः ककुवच्यते waaay पुरुषा- नेवावर्न्धे ॥ il

BAATATYATATATS J

विराट्‌खन्नाद्यकामायोक्‌थानि मरणययरूष्णिद्ि बरह्मसामानुषटम्यद्ावाकसाम toy विराट सम्पद्यते ॥ ७ ॥

विरारखापः पुरन्राभ्मिणौमदीदेदिलादिष विपात्‌सु

साकमथ्वेनोकथानि प्रणयेबुरुपक्रमेरन्‌ sfafe उश्णिक्‌-

aay तं ते मदमित्यादिष सौभरं ब्रह्मसाम Fa: ag-

Efe नाम्ब्धमल्धावाकसाम yaaa सैषा उश्णिगनुष्टुप॒ विराट्‌

सम्पद्यते =कयान्येकविंशस्ोमानीत्युक्तं अत एकविं शत्यश्णि- gc

५४६ ABARAT ETS | [स. १०. &] इस्तावत्य एवानुष्टुभस्लरिपदाया विराजस्तिंशद चरत्वात्‌ इयेनो- नावश्णिहः अच्चरदयाधिकात्छराडनुष्टमस् प्रत्येक द्रं ह्वे उष्णि- गनष्टुमौ मिलिता दद विराजो waa tad factene म्पन्तिः ॥ ॐ ॥

स्ववं किन्तत इत्या | ga विराडन्राद्यमेवावरून्ध ॥ ट ॥

अन्नस्य zifsacfaequies विराडित्युच्यते farted अपि दश्सख्यासङद्धावान्तथा च HMA, सन्टामाडे दशत- aq wafeaquy विश्वतो arg fa यदा लोके WATS: एव विराजतीत्य न्नं विराडत्यु ते स्यष्टमन्यत्‌ ॥ ८ ॥

अथ च्येष्ठत्वकामायोकथान्याड़ |

अक्तरपर्क्तिष ज्ये्टाकामायोक्‌थानि प्रणयेय्‌- afeufy ब्रह्मसामान्‌ दट्यद्छावाकसाम सेन्ट्‌ सम्पद्यते ॥ < ॥

अच्तरपद्किि पञ्चात्षरालकपन्चपादोपेताखग्ने तमद्येत्यादिष च्येच्कामाय साकमथेनोक्थानि प्रणयेबुरुष्णिच्छनृष्टुप॒षठु च Haran ब द्याद्धावाकसामनो Taq कत्तव्य अचरपङ्किष € = उष्णिक सम्पत्त्या अन्‌ ्टमौ कन्तव्ये अता चरपङ्कोनागुष्णिडा- द्यान्‌ ्ष्त् सम्पादटनमिलयं Was अच्तरपङ्किघ अग्ने aaa च ९9

[रः १० १०.] तार्डामहाब्राद्यणं । ५8

दिषु sige अग्ने तमटोभिने qa; इत्येते प्रत्येकं पञ्चविं- WAAC मध्यमा PATA इत्येषा प्रथमे पादे qare fau- ञ्य परिगणनायां षवि शद्रा भवति तथा सति aqee सोमस्य एकविंशत्वात्‌ सतोत्ोयाल्िखोऽपि प्रत्येकं सप्त सप्त भवन्ति तताद्न्तयोः सतोतोययोः सप्रवारारटन्तयोस्तु fafa- त्वा पञ्चविंशत्य्चरात्मकं चतुडशपदपङ्म्यो भवन्ति तवादय॒- न्तयोः सोत्ीययोः तासामत्षराशि परिगणितानि पञ्चविश्र- efaafanafa wafer तानि च इातिंशद्तरेण विभक्तानि दशानष्टभो मवन्ति बिशण्दचराणि शिष्यन्ते तथा मध्यमाया; वडविंशत्यचराया अधाग्ना इत्यस्याः BA AMSAT: द्यशीत्यधिकशतच्तराणि स्युः तेषामपि इानिंशदच्चरविभागे सति प्चानष्ट्भः स्युः इाविंशदच्चराणि शिष्यन्ते तानि पुवशिष्ट स्तिंशदटच्षरः सह एकानु्टुप्‌ सत्वा विंशति शिष्यन्ते तथा सौभरस्य AMI उक्थस्य कविंशस्तोमत्वादे कविं श- त्युष्णिो भवन्ति तासु मध्ये षोडशोष्णिहचतुदंशानष्टुमः स्यः श्टासु पञ्चसु उष्णिकचत्वारि शदधिकशताच्चराणि TSE भूत्वा द्वादश शिष्यन्ते तान्यच्चरपंक्तयवशि्ट; विंशत्यचरः सदेकातुष्टम्‌ सम्पयत इत्येवं पक्ाष्णिहोरन्‌- टप्त्वसम्प्तिः ile ॥

TATU: फलमा |

PI वा अनुष्टव्‌ SISTEMIGAT ॥ 20 ॥

५४८ ATE ATSTAT HTS | [u. to. १ ०.1

Asy प्रजा पतेन्डन्दस्तादनष््ुभो ज्येश्चत्वं यहा aie Eta गायव्यास््र्टपजगत्योः खखपा दाच्चरसंस्याद्वारे- शान्ट्यन्तःप्रवेशादनृष्टभो ज्यं च्यत्वं अयमर्थोऽटाच्षरा गायतो हिङ्कारो नवम इत्युपक्रम्य छन्दोभिरेबानुष्टु भमाघ्नो तल्बेवमे- atm: | ं

वेदार्थस्य प्रकाश्रोन तमोडादं निवारयन्‌ | qaataqa देयादिद्यातीथमद्हेष्वरः ॥ ६० ॥ दूति श्रौमदराजा7धिराजपरमे्वरवैदिकमगे प्रवत्तक्रोवौर- वकभूपालसास््राज्यभुरन्वरेण सायणाचाग्छंण fechas माध- वीये सामवेदार्थप्रकाथे ATACTATGA अ्टमाध्यायख दशमः खण्डः | BEATA: खमाश्धिलगमत्‌ |

१. "रिषि

नवमोऽध्यायः।

+~ owen ees eee?

अथय nay: qa: |

यस्य निःश्वसितं वेदा यो बेदेभ्योऽखिलं जगत्‌ | faqa तमहं वन्दे विद्यातोधैम हेश्वर ॥ ब्राह्यणा सिनः काम्बसामाद्य॒क्‌यान्तमष्टमे। विं तं नवमे छयख्िन्रतिरातादिर्च्यते |

तच प्रथमखण्डे ससन्धिसामानस््रयोरातिपव्यीयाः संग्र हेण प्रदश्यंन्ते fant त एव वित्रियन्ते ततादौ राविषव्या- यान्‌ विधिल्बु रा ।

देवा वा उक्धान्यभिजित्य राचिन्नाशक्रुवन्न- भिजेतन्तेऽसुरानालिन्तमःमविष्टान््रानव्यपश्चए स्तए- तमनष्टप्शिरसं प्रगाथमपश्यन्‌ विराजं ज्योतिसतान्‌ विराजा ज्योतिषानपश्चन्तोऽनष्टुमा ASAT राले- निरान्नन्‌॥ १॥

देवाः पूवंमसुरेभ्यः सकाशादुक्थान्यभिजित्य रात्रिं राति पयथायानभिजेतुन्नाशक्रवन्‌ ते देवाः तमः तमोरूपं रातिं प्रवि-

५५० ताण्डमहाबाद्यखच | [€. १.२]

टानसुरान्नानुव्यपश्यन्‌ अन्‌ गम्य विविच्य gear तेटेवाः श्रसुरदशेनोपायत्वेनावुष्टुप्‌ शिरसमनष्टुवपक्रमगायतीदइयातकं पान्तमा इति प्रगाथमपश्यन्रत वाताः प्रगाथा इति प्रसिद्धं कथं गायत्याः प्रगाथत्वमिति नेवन्ियमः अव WaT भृते गायब्यो पुवइतमित्यादिके अनृष्टुपप्रकारं स्तूयेते अथ ्रग्रथनसम्भ्रवादयमपि गायत्र चः अनष्टपसम्यत्ते; प्रगाय इत्य्‌ च्यते तथा च निदानं अनुष्टुभा रपि प्रगाथा भवन्तीत्येके VIET प्रथमा Alaa उत्तरे यथा पुरोजिती बो अन्धस area रथं यथोतये बिशोवो afafe पान्तमावो अन्धस इतीति तथा aa प्रगाथ एव विराडाख्यं ज्योतिः अतः प्रगाथद्‌ शेनमेव पिराड पञ्योतिदेशंनं यद्यप्यसौ न विरार्‌्ढन्दस्कः तथापि qafadta अन्धस दूत्य तर पद्या Waals विराजो मवत इति पु प्रतिपादितवात्‌ Aq एकस्या अनुष्टुभो इयोरेव waar: पादानां परिगणने दशसं्यासद्भावात्‌ यथा विराडित्युच्यते तएव तमःप्रविष्टानामसुराण।ं विराजनसाधनत्वात्‌ ज्योत- rare विराजं ज्यो तिरपश्च दित्यक्तं तानसुरान्‌ विराजा ज्यो ति- षा अनुक्रमेण CET GACH उचञ्वेण रातेः सकाशान्निराघ्नन्‌ निरगमयन्ान्नि वाम्वज्ज इति खुत्यन्तरादाचो वच्वशूत्वपत्व वागनुष्टुविति ऋूतेच्चानुष्टुभो वाग्रूपत्वमित्यलुष्टुभो वच्च व्यपदेशः ।॥ ९ ॥

अत इद्‌ नीन्तनेरपि अवं प्रगाथःकन्तेव्य इति विद्धाति)

[2. १. 8.1 तार्डामहाबाद्धु ण | ५५१

यदेषोऽनृष्टुपशिराः मरगायो भवति विराजव ज्योतिघानुपश्यन्ननुष्भा वज्ञेण ॒रालेभ्वोढव्यन्ति- इन्ति॥ २॥

व्याख्या तप्रायमेतत्‌ ॥ > I

राघ्रेन्निरान्नन्निति सामान्येनोक्तं विदटखन्‌_ vata

निवेक्ति।

तान्‌ समन्तं पय्योयं प्राणुदन्त यत्‌ Wala प्राण्‌- दन्त तत्पव्योयाणां पग्यौीयत्वं ॥ ३॥

यदयस्मात्‌ समन्तं रात्रेः Waa: प्ययं यतयत्रासुराः परा- भतास्िष्टन्ति तन्तं देश परोत्य wa प्राणदन्त प्रणोद्न- मकुर्व्बन्‌ तत्मग्यी याणां पर्थी यत्व सम्पन्न" ॥ २ ॥ |

प्रगाथमपश्चन्नित्यक्तं तख प्रथमप्रग्यीयगतयसय प्रग्रथनप्रकार- माद । |

प्रथमानि पदानि पनरादोनि भवन्ति Waa पव्थोयख ॥ 8 ॥

प्रथमपय्ययख प्रथमानि पदानि गायन्धोर्त्तरयोः wat: प्रथमपाद्गतानि पदानि पुरादौनि पुनरादोयन्तेऽभ्यस्यन्त दूति पुनरादौीनि ताहशानि भवन्ति gaed geeafafa facr- वत्तरये € eae: ॥ ४॥

१५२ ताण्डशद्ा ब्राह्मणं । [९. १. a} उक्तनियम विधिसिद्धायं देवैः पूबेमनुष्ठितमिति दशयति |

WAALS Te: पनरादाय प्रथमराचात्माणुदन्त॥ध

यतो देवाः पू्बेमसुराः प्राणोदनं प्रमाथगतं म्रथमपदानि पुनरादाय प्रथमराचादकुव्यैने अतः इद्‌ानोन्तनेरथ्येवं कत्तेव्यं Vy

अयास्य प्रसावभागमा।

पान्तमावो अन्धस इति प्रस्तोति wey

qe uel

एतत्मशंसति 1

अहवे पान्तमन्धोरालिरह्वेव तदहाविमारभन्ते ॥ ७ ll

अतस्तु सामन्येन स्तुतिः क्रियते पाति रक्तत्यालोकेनेति पान्तमहः अन्धीकरणादन्धोराचिः एवं सति पान्तमिति मेण Tala तत्तेनाद्भोव रातिम रभन्त उपक्रमन्ते ॥ ७ ॥

प्रगाथ विधाय aq ata विधन्ते। =~ 9

तासु बेतडव्यं ॥ ८ ॥

कन्तेव्यमिति ae: icy

अथैतस्य vefafafad दशेयन्रवगतिप्रतियोहंतुतेन भरशंसति।

सि. 1. tte] ताश्छामङ्ा नाद । ५५९

NACA: आयसो ज्योग्निरड एतत्घामापश्य- त्योऽवगच्छत्मत्यतिष्ठदबगच्छति म्रतितिष्ठत्येतेन वष्टवानः ॥ ९ ॥

अयसः Bae: पुत्रो वोतद्व्यो नाम ऋषिः देविका ्चिंशपादिल्यवाद्जुाषंसव्रघरेय्ामादिति चखेवःशब्द्खादेराकार, sara चिरकालं frag: शतरभिनिरोधं प्रापितः तजिर्ममनायैत- क्षाम हषटवान्‌ संचानेनावगच्छत्‌ अवगतोऽभत्‌ अन्धत्‌ GE ॥२.॥

अख reat यदोको इति निधनं तत्‌ परशंसति। `

aaa वा एते प्रविशन्ति ये रालिमपयन्ति य- दोको निधनए Tages भवति WTA ॥ १०॥ n

ये रातिं राचिपययान्‌ उपयन्ति wea extaTe: एते तम दव प्रविशन्ति खल्‌ रातौ तमःसङ्भावात्‌ Gat राते; प्रथमे wala भ्रोकोनिषनप्रयोगः aya असुेयपदार्धन्नानाय भवति Wve ॥ | |

कथमस्य भ्रन्नातिहेतुत्वभित्याशद्भुय तद्मोकम्रसिद्धि वलेन समथेयति | :

यदा वे पुरुषः मोक श्रागच्छति alate जानाति सेमे दिवा भवति ५ १९॥

५१४ तार्डामष्ाब्राह्यण | [€.१. १५ ]

यदा afaq पुरूषः दूरमध्वानं गत्वा Gute, wate सद्य पुनरागच्छति प्राप्नोति खचिन्तं wa धनादिकं तहि तदा प्रजानाति तदेवोच्यते we wa feat मवति प्रकाशितं भवतोत्यथः ॥ १९ ॥ |

. एवं संग्रहेण प्रयमप्यीयं विधायाथ मध्यमं पय्योयं विधातुमाद्।. ते मध्यमं पयीयमथयन्त तेषामो दं सद्मनेन वाच- AAT NR ll ते प्रथमेन पव्यये ण परव रातरात्‌ AGA असुरा मध्यमं पव्यो-

यमच्रयन्त अख्यन तेषां वाचमोडंसद्यनेन Wat अटत अवव्जेयत्‌ ॥९२॥ |

SHINY फलमा ।

वाचं स्राठव्यस्य SEA य एवं वेद्‌ ॥ 03 Il QBS: ॥ ३ ॥

अत्र तिणिधन awe

fafradt भवति ॥ १४॥

सुटक्तिमिनं मादनं भरेषु बा १ इति निषनतयं ॥ ९४।

खक्तन्जिधनलयं माध्यन्दिनिसवनसाम्येन प्रशसति ।

[€. १. 19] तार्ड्याम्ा ब्राह्म + ५५१५

यथा वा अद्धो माध्यन्दिनं सवनं लिणिधनायतन- मेवमेष Taare: पय्यैयस्िणिधनायतनः सलो- मत्ताय ॥ १५ ॥

अच्क एकाडइसाध्यस्य ज्योतिष्टोमस्य माध्यन्दिनं सवनं यथा विणिधनायतन निधनतयसद्भवेनायतनतयोपेलं माध्यन्दिनि सवने Byway पुनान इत्यव सासीत्येकं दासीति हितीयं wiat इति तोयं इति fe निधनत्रयं aa प्रद्शितं एवमेष रान्ेमेध्यमः पव्धायस्त्रिणिधनायतनः aq vad विणिधनत्वं सलोमत्वायानुलोम्याय ॥ vy tt

अथ सान्नं Malay खयं त इत्यादिष्न्तरयोरवुष्टप्‌- त्वाय मध्यमपाद्‌1टत्तिपूवं देबेखया Haag waa fa विषित्‌- QUE ।

मध्यमानि पदानि पनरादोनि भवन्ति aware wae मध्यमेहि पदेः पुनरादायम्म्यमराला- ताणरूट्‌न्त ॥ १६ ॥

इदं वाक्यद्वयं प्रथमपर्यायवाक्यह्येने वोक्तप्रायं ॥ \१॥

अथोन्तमं VATAATS |

त उत्तमं पय्यायमश्चयन्त तेषां eaqufawaa पश्च नदृश््जत पशवो वे हतश्ुयतः ॥ १७ ॥

५५६ ATRARTAT STS | [९. १. xe]

तं पयः श्रन्तोति पशव एव इत्यतः अतएतद्चिधनेना- सुराणां पश्एुवजेनं चुक्त ee ॥

खक्ताथबेदितुः प्रशंसा । पश्चन्‌ WSIS ठ्क्ते य एवं वेद्‌ ॥ १८ ॥

xz हान्वित्यत माधुषन्दसं सामोत्तरस्िन्विधास्यते ॥१८॥

ततः WAATSAUACNCARATA Asha देवं कत त्वात्करत्तेव्यत्वेन fara ।

उत्तमानि पदानि पनरादोनि भवन्दुत्तमख पव्यौयसयोत्तमेि पदेः पुनरादायमत्तमराचात्माणु- दन्त WX ॥

we, अत्र विष्वपि राविपव्बीयेषु होतु; सामान्येवोक्तानि नैतावरुणादीनि सामानि sacar खण्डे निर॑शक्रमादेवा- वगन्तव्यानि ॥ १६ ॥

एवं पय्यीयत्यसुत्क्षा सन्धिखलोतस्य विधिमुग्रयति | तान्‌ सन्िनाभिपलायन्त ॥ २० ॥

तान्‌ लभ्यो रातिभागेभ्योऽपगल्याडोरातयोग्यः संन्धिरस्ि तमाचितान सन्धिना सन्धिलो बेणाभिपलायन्त अन्तर्णोतय्य-

fe. १. 28.) ATUBASTAT YTS । ५५.

योऽयं अभि अनुद्धत्य पलायनमकारयन्तं wat यज्ञविघातिनां सन्धेरपगभाय सुन्धिसामेदानीन्तनेरपि कत्तव्य मिति विधि- द्टव्यः॥ २०॥

अथासुराणामसंघातायाशखिनमाष् | तानाश्िनेनासाय्यमगमयन्‌ ॥ २१॥

तान्‌ सवतः पलायितानसुरानाश्डिनेन शस्त्ेणासंहाग्य संहन्तु मयोग्यमगमयन यथा भिथो न संगच्छेयुलथा ya fa त्यथः ॥ २६ ॥

खक्राथेवेदितुः फलमा | अरसटहाय्यं ASA गमयति य एवं वेद्‌ ॥१२।

स्य्टोऽथेः ॥ २२॥

भय राचिपव्यीयमग्नि्टोमसामसम्पादनेन प्रशंसति । एषा वा अ्न्निष्टोमख सम्प्रा यद्राविः ween संमा सभिति साम्यमिति साम्यभित्यथः ॥ २३ ॥ साग्यं ट्शंयति।

हादशस्तोचाणयग्नि्टोमो दादशस्तोचाणि रावि ॥ 28 Il

५५८ ATU ASTAT HT । (2. १. 29.)

अटो थाज्यानि चत्वारि श्टसलोताणि .मिलित्वाऽ्टौ ब्- गये काद शस्तो ताणयेकं यन्नायनज्ञोयमिति मिलित्वा हादशाग्नि- Bag mata राविपव्ययेष्वपि सन्धिव्यतिरेकेण पव्थीयं होत्रादटीनि चत्वारि चत्वारि स्ोताणोत्येवं साम्यं ॥ २४॥

ऋताण्यक्तसाग्येन सन्धि प्रशसति |

TUT वा SRA Vat यदराचिः॥ VY |

अत्र Ufanea तदनन्तरभावि सन्धिस्ो वं लच्यते ॥२५॥ अनयोः साम्य ewafa ।

लोखय क्थानि लिटेवत्यः सन्धिः ॥ २६ ॥

उकथस्ोजाण्यपि atfe सन्विसलोताखपि अग्निरुषा ufaatfafa facta एवसुभयतर तिवाल्घाग्यं | २६॥

समत्वसम्पादनेन उक्तस्याग्नि्टोमसमनन्तरभावि नवरात्ि- समनन्तरभावि सन्धिसाम प्रशंस्ति।

यथा वा We उक्‌यान्येवमेषरालेः सन्धिनौ- MAIS उक्थानि नानारूपा एते Sa भव- न्ति ॥ ₹२७॥

अज्ञो ज्योतिष्टोमसमनन्तरभवान्यक्थानि यथा यादृशानि

fe. १. ३१.) ATRAETATHTS । ५५९ एवं रात्रेः सन्धिरपि उकथानां छन्दोभेद्‌न्नानारूपत्वं सन्धेस्तु नानाभेदात्‌ देवता नाना BUT इत्युक्तं ॥ २७ ॥

अथ कामनाभेदेन सन्धि ata विवचुरादो प्रतिष्ठाका- साया । रथन्तर प्रतिष्ठाकाभाय सन्धिं FATA २८ ॥ एनावो अग्न प्रत्यदशिं इमा उवामिति प्रगाथेषु कत्तव्य नित्यमेव रथन्तरे अभिसन्धिभेदात्मतिष्ठासाधनत्वमपि ॥ रट ॥ ` एतत्मशंसति । er ~ | दूयं वे रथन्तरमख्यामेव प्रतितिष्ठति ॥ २९ ॥ we ॥ २९ ॥ अथ टहत्छगो याइ | हृत्‌ खगे कामाय सन्धि' HATA ॥ ३० ॥ स्पष्ट ॥ ३० ॥ ट ्त्‌सगंयोः WATS | सरगोलोको उइत्खगे एव लोके प्रतितिष्ठति ॥ २९॥

द्यावाश्थिव्योः wat हितीयः रथन्तरदइतोग््ष्ये टइत्‌- हितीयमिति we तत्‌स्थानीयत्वं ॥ ३९.

५६. | बार्डाम़्ा बाद्धश्च | [९. १. 28]

पश्चुकामाय बैकल्पिकसन्विसामानि दशयति |

वारयन्तोयं वा वामदेव्यं वा शद्धा वेतेषामेकं पशुकामाय सन्धि कुय्थोत्‌ ॥ २२॥

विकल्पयवाचिना वाश्ब्देनेव विकल्पे सिद्धेऽपि पुनरेतेषा- मेकमिति वचनं विस्यष्टायथं ॥ ३२ । |

एतानि प्रशंसति

पशवो वा एतानि सामानि पशुष्वेव प्रतिति- Sia ॥ ३३॥

एतेषां प्रयोगे पशवो लभ्यन्त इूत्येतानेव पशव. उच्यन्ते । अलाषयकल्पः म्रतिष्ठाकामाय यत्‌ ae रथन्तरसन्धिसाभवत्‌ खवर्ग कामस्य टहत्‌सन्धिसाम तेष्वेव प्रगाथेषु वारवन्तीयं वा वामदेव्यं वा Wel वेतेषामेकं पशुकामस्य सन्धिं कु्थीदेते- ष्वेव प्रगाथेष्िति ॥ 22 ॥

अथोततस्य सन्विसाम्नोऽनुवचनर्पं Figs । अआख्िनं छोतान॒शंसति ॥ ३४ ॥

खिनाख्यं सज्धिस्तुतं सन्धिसलोवमनु होता शसेत्‌ यद्य प्यस्य विषानं बह,चन्राद्यण एवोषितं तथापि असय वच्छयमाश- पप्रशंसया पवमानदेवत्यत्मेन शे तस्य प्रशंसा भवतीति तदथे-

[z. ९. ३६ सारद्यमहाब्डणं । ५६१ मलापि विधानं उत्तरत्र wat: खल देवताः wea इति वच्यति wait अस्य वैश्वदेवत्वं Aza ॥ ३४ ॥

कथमाश्चिनसुच्यत इति तर्दिच्चरा् ।

प्रजापतिवौ रतत्यदहसखमख्जत aa: प्राय- MUA VATA BA काष्टाङ्वाजिम- धावन. ॥ SY ॥ पुं WATS Wavy wae देवेभ्यः भायद्टदिद खौोकुरुतेति तस्मिन्‌ we न समराधयन्‌ विमागं

wat संसिद्धा अभवन्‌ ते क Sura दति सच्चिन्त्य सूं काष्ठा अवधिं सत्वा wife खधावन्नगच्छन्‌ ॥ ३५ Il

इटानीमाश्िनसम्बन्ध दशंयति।

तेषामश्िनो भरथमावधावतान्तावन्द१९ चड- नोऽस्ति तावत्रुताद्धिन््ो ततः खादिति यत्कामयेे LARISA HAE वत्यमिदम्‌कथमच्याता दूति तस््माराश्चिनम्‌च्यते ॥ ३६ ॥

तेषां देवानाग्डध्ये अश्विनौ प्रथमो सन्ताबधावतामाजिं तौ प्रथममाभिनावमुगत्य रेवा अवदन्‌ किमिति तच्छस्लर्रो- cataata सहाश्िति एवं देवेरक्तौ भागप्ररानेनास्माकं किं

७ ९

५६२ ATUTAETATYTS । । fe. १. ३६] फलमिति देवानुक्तवन्तौ किमपेचितभिति तैः त्यक्तो ददमु- कथमस्यमहेवत्यमिति सवे रुच्या तामिति देवानयाचतां यस्मादेवं तस्मादिदं शस्त्र म7भश्िनसखुच्छते ॥ ३द॥

सहनोऽच्वत्युक्ृं Ware द्‌ शयति |

सवौ; खल SAM: TSA ॥ ३७ ॥

ages: मा्थिंतं तस्म्माटाश्चिनशस्त्रे wat देवताः; शखन्ते तथा दहि अग्निरुषा अशभ्िनो qa इन्द्रो मिवावरूणो द्यावा- ufaan निच्छेतिः टस्य तिर्वि तेऽव शसन्ते ॥ २७ ॥

अथास्य शंसने fafafquaqaate ।

fans शस्यमाजिमिव देते धावन्तयाष्यं खो- eat: Moe हि काष्ामकुर्वत ॥ 3H ॥

लोके अजि धाषन्तः च्िप्रमेव धावन्ति एते ऋत्विजः आचि धावन्तीव ay समापयन्ति अतः Cat: चिप्रमविलम्बेन SUNT तच्च शं सनमाख्वधस्योदेतोः इर्यो द यकालपय्येन्तं क- तव्यं शिष्टं GE ॥ ३८ ॥ इति तार्डामष्ाबाद्ग्ये नवम TAS

Way: Gas: |

£ yes J

छथ faala: शण्डः ।

उक्ताः संग्रहेण राति पव्यौयाः पूव॑द्धिन्‌ खण्डे wa तानेव सप्रपञ्चमाद, यद्यनुष्टुपशिरसं प्रगाथमपश्यन्तासु वेतव्यभि- त्यादिना सोतीयसामनीं अपि विदिते तथापि सेलावरुणा- दीनां परव्यायसब्बन्धीनि सामानि विदितानि qaeree पुन- fafeaafa डोटसामानूदय परशंसति ।

==, ~ @ पान्तमाबो अन्धस इति ब त्व्यमन्यत्तेलं वा एते मरयन्ति ये राचिमुपरयन्ति यदोकोनिधन९ राले- मखे भवत्योकसो प्रच्यावाय ॥ १॥

वोतदव्येन निरोधषरिडारार्धं हष्टत्वादसय Fava पृष्व मुक्तं य eta रातिं रात्रिपव्ययानुपयन्ति एते अन्यच्चेत- सुपगताः खलु प्रयोक्तुणामग्नि्टोमे दिबेव प्रबुज्यमानत्वात्‌ प्रल्- faaty चेवं ्रतिरातस्तु तचिलच्च णत्वा दन्यच्ेवमेव यद्वा देवैः उकृथवदू्‌ाताव सुरेभ्यो जितत्वादन्य्चेतत्वं तव॒ Baas भ्ा- खयाभावात्‌ चतो रातेर्म खे vale qin बरलेतज्िधनं भवति ओक दूति निवासनाम तस्धाम्रच्युत्ये भवति ॥ ९॥

अथ मेतावरुणसाम विधत्ते ।

प्रब Wags मादनमिति गोरीवितं ॥ ९॥

५९४ नारड्जसहा्राद्धा य | fe: १1

भ्रव दति स्लोत्ौयात्यख प्रतौकोपादान एवमुत्तर nate द्रश्व्यं ॥ = Il

एतत्मणसति |

AB ASN Agaa ततो यदल्रिच्यत axtc- वितम्भवत्‌ ॥ २॥

पं देवाः यद्गद्भसाम व्यकुरव्यैत व्यभजन्‌ अतो विभागात्‌ परः Ms शोऽत्यरिच्यत तद्गोरौवितमभवत्‌ ॥ २ ॥

एवमतिरिक्ततां सम्पाद्य रातिपव्यीये योग्यतामाष्।

अतिरिक्त गोरोवितमतिरिक्तमेतत्‌ सोल यद्रा- facfafta एवातिरिक्तं दधाति ॥ ४। अस्य साग्नोऽतिरिक्तत्वमुक्त रातौ कर्तव्यं पयीयगतं मेता-

वर्णशो तमपि सवनत्यमतीत्य वन्तमानत्वादतिरिक्तं fire सुज्ञानं ॥४॥

अथ त्राद्यमणाच्छंसिनः साम विधत्ते । वयमत्वा तदिदथो इति काणख' ॥ ५ ॥

qe ॥५॥ एतत्मशसति |

[९. २. €] ATUBASTAT HT | ५६५

~ A tf च्छदिन्द्रस्ये एतेन वं कर Tea सांविद्यमगच्छटिन्दरस्ये- वे तेन सांविद्यं गच्छति ॥ ६ ॥ सां विद्धं समानविद्यतवं सखित्वमित्यथः तत्‌ सो वीये इन्दर

त्वायन्तः सखाय इति fe wad चतस्तत्मयोक्तापि इन्दरख सांविद्धयं प्राप्रति॥ ६॥

अच्छावाकस्ाम विधाय प्रशंसति।

G4 मदने सुतमिति Baad चतचसाम प्र ्चमेवेतेन भवति ॥ ७ ॥

ख्ुतकचेण चत्यिण दष्टं wae अतः चतरसामैतत्‌ तत्मवेगेण Aa वलं मवति ॥ oy

अथ मध्यमे प्याय Vig: साम विदधाति!

अयन्त दन्दरसोम दति देवोदासं ॥ ८ ॥

देबोदासं दिवोदासेन दष्टं साम ॥ ८ ।

एतज्निधनहारा प्रशंसति |

अग्निष्टोमेन वे ठेवा टमं लोकमभ्यजयन््रन्तरि त्ञ- AVM ATAU AA TH लोकं पुनरम्यकामयन्त aq दहत्यस्मिन्‌ लोके प्रलतिष्ठन्‌ यदटेतत्घाम मवति

अतिष्ठिल्ये॥ < ॥

५६६ ATTRA TT । [e. २. १३]

val देवाः अग्नि्टोमोक्यविराल्ैः MAU भरादिखलोक- aa जित्वा तएव पुनरिमं लोकमभ्यकामयन्त ते कामयित्वा इ्ेति निधनप्रयोगसामरयेन भूर्लोक एव प्रतिष्ठिता अभवन्‌ स्पमटमन्यत्‌ ॥ २. il

चो तुरेव वेकल्पिकं सतो त माद | ऊद्ेसद्मनमपि UHL भ्रोडन्ति ॥ १०॥

अपि सर्व॑रीष्वपि गतासु पराप्ता wade अतिरातेष पर्या- Yaad: प्रयो गव्छत्वापे्या बहवचनं तञ्च इैसद्मनं साम म्रोहन्ति Fa: Ta प्रतीकान्तरस्याश्रवणात्‌ Wi त इन्दरेत्या- द्या एवाद्य सोत्ीया इति बोद्धव्य ॥ १० ॥

एतत्मशसति।

असुरा वा एषु TRAITS स्तान्देवा ऊद्वसद्मने- नेभ्योलोकेभ्यः प्राणुदन्त ॥ ११॥

SETS! ॥ ११ ॥

उक्ताथवेदनं प्रशंसति |

तद्यएबं वेदेभ्यो लोकेभ्यो area प्रणुद्य ख यतने सत्रमास्ते ॥ १२॥

Wa atte राख इत्वुभयत्रापि एकवचनमविवचितं ये

fe. २. v2a.] वाख्डलहाब्राह्मणं | ५६७

जानन्त्येवं ते सवे सतानुष्टायिनो भवन्ती लर्धः wa ढेवोदासौ- BUY: साम्नोः प्रयोगविषय निदानकार अआ मध्यमस्य पय्यायस्य होटषामणी वि चारयन्ति टेवोदासं वा यादो सद्मानं वेति विकल्मो वा arefa वा दैवोदासमहहौने FAY पर्वध्यायं पूवे यन्नस्थाने BRTTA स लेपृत्तराध्यायसुन्तरयन्न- स्थानेष्वप्यस्डिन सते वादरूपो भवल्योद्ंसद्मनमपि witty म्रोहन्तौति अ्रस्यायमथेः मध्यमस्य प्धायस्य सम्बन्धिनि विदिते होदषामणौ विचारयन्ति विचारप्रकार उच्यते Fated वा स्थादौद्ध सद्मन वेति विकल्पो वा स्यादिति व्यवस्थया कल्पो विकल्पः येन यजमानेन यत्‌ प्व ढेवोदासमहीन इति सतरापे- चया यत्‌ पूवे Tet ते अद़्ीने स्यादिति रएतेनोत्तराध्या - यमि्याद्यपि व्याख्यातं अथाष्यद्सिन्नित्यादेरयमर्थः wfaang- सद्यनविषये सतवादरूपो भवति प्रोडन्तीति बड्वचनेनाभिधा- ` नमेव अथवा प्रतीकोपाद्‌ानमिड सल्नबादस्तु ख aaa सच- मास्त इत्ययमपि ॥ ९२

अथ मेतावरुणसाम fara | अरा तृन इन्द्रन्तुमन्तमित्याकूपारः ॥ १३ ॥ we ॥ ६३ ॥

तत्‌ प्रशसति |

अकुपाराङ्किरख्ासोत्तखा यचा NATTA

५६८ तौख्डाम हा ब्राद्धा ख | [&. २. १९] त्वगासोत्तामेतेन विःसाननेनदरः पृत्वा सय्यत्वचसम- AOU सा तद्धयकामयत AA एतेन साजा स्तवते UCM कामः TAA ॥ १४ ॥

अकपारनामाङ्किरस्यासीत्‌ AQT यथा गोषायाख्लक्‌ तथा त्वगासीत्‌ सा गोधेव दुषटत्व चा सतीनद्रमखलोषीत्‌ WE इन्द्रः एनामेतेन सान्ना faust रथद्धिदरादिनापवारयित्वा eae चमकरोत्‌ तथाच HAT; यख खनसः खे gre शतक्रतो अपालाभिन्द्रो पूत्वा sat: ख्व्येत्वचसिति एवमपगतत्वम्दोषा सा afe तदानीं तदेवाकामयतेन्द्रं किमिति तदशंयति यत्का- मा; याहक्ामोपेताः एतत्घाम्ना स्तुवन्ति स काम एभ्यः लोट भ्यः च्षङध्यते Tag भवति ॥ v3 Il

अथ ब्राद्यमणाचरूसिसाम विधाय प्रशंसति |

अमित्वा रषभासुत दूत्याषभं Wada Aa- मेवेतेन भवति ॥ १५॥

विश्वामित्रस्य ya ऋषभः ए तस्योत्पादनकाले स afaa एव छतस्तेन दषटत्वादेतद्भि क्षतसाभ स्पष्टमन्यत्‌ i | ९५ ॥

अथयाङ्ावाकसाम विधाय प्रशसति।

TA सुतमन्ध इति गारमेतेन वे गर इन्द्रम भी णात्मीत एवास्येतेनेन्द्रो भवति | १९ ॥

Te. &. 12] ATEBAYTAT TS । ५६२. qetsw: | १९ ॥

अथ टेतीयपव्यीये होह्टसाम विधाय प्रशंसति |

दरद छन्वोजसेति ABTS प्रजापतेव्वो एषा तनूरयातयास्नो प्रयुज्यते ॥ १७ ॥ मधभुखन्द्सा FE माभुन्दसं एषा एतत्‌ साम प्रजापतेः

शरीरं खलं अस्य टचे ara दे निरक्तं अतः प्रजापतेस्तजुत्व अतएव देवतान्तराशववणादेवायातयान्बयगतसरारा प्रबुज्यते ॥६७

अथ मेतावरुणसाम विधन्त ।

aram निषोदतेति देवातिधं ॥ श८॥ Qe ii rc il तत्‌ Aveta | देवातिथिः सपुलोऽशनायप्‌ qua उव्वौ ण्य विन्दत्तान्येतेन शा्नोपासोदत्ता Va गावः THAT भत्वोदतिष्ठन्‌ यटेतत्साम भवति पनां प ॥ १९ ॥

ga दुभिे wera देवातिथिनौम षिः सपुत्रः wa नेच्छ सञ्चरन्‌ अरणे उर्व्वाखूणि कङटीफलान्यविन्द्त्‌ तानि फलानि देवातिथिः सान्नाउपासोदत्‌ उपासन्नाभृत्‌ तास्लानि फलानि TAN नानावर्णा गावोभूत्वा Wet चद तिष्ठन्‌ भरादुर-

92

५.७ ° ATEYASTAT STS | [2.% २ .]

भवन्‌ तस्मा टतत्श्नुगुणख्याय भवति न बे तद्सक्तमिति

मन्तव्यं सामसाम्याीत्तथा भवत्येव अथवा fafeaata: स्तुत्य- थेत्वाद्विरोधः; ॥ ९२. tl

य ब्राह्मणादंसिसामविधाय प्रशसति।

योगे योगे तवस्तरमिति stray रोतिषाम* TATA THE ॥ २०॥

सोमेधं सुमेधसा दष्टं ufaurafa तख नाम ॥ २०॥

अथ अङ्तावाकसाम विधत्ते |

न्द्र सुते सोमेष्विति कोत्सं ॥ २१॥

SEIS ॥ २९ ॥

एतत्मशसति।

HUI लुगचेनद्रं APIS स इन्द्रः कुत्समुपाव- तेत तए शतेन वाद्ौभिराण्डयोरजभरा्तं ल थोऽग्यव- दत्‌ भमुच्यख परि कुत्सादिहागहि किम त्वावाना- Wiss साता इति ताः संच्छिद्य पराद्रवत एतत्‌ कुत्सः सामापश्यत्तेनेनमन्ववदत्स उपावर्तत ॥ ९२ ॥

* रानिषामेति cara: प॒स्तकान्तरपाठः |

[e. ३. tJ ATE ASTAT ETD । . १५७१

FSI ल श्चोभाटषी ws यज्ञे समकालं एवेन्द्र व्यद्धयेतां ्थक्‌रटयगातवन्तो तयोमेष्ये VIG Fa प्रत्येवो पागच्छत्‌ न पुनलृशं यज्नगमनशद्कया शतस्य भिवादौभिखमेमयीभिः cof, अाण्डयोरवक्नात्तमिन्द्रं लशञ्ागल्येवमवादरीत्‌ हे इन्दर प्रसुच्यखखात्मानं कुतः सकाशात्तदुच्यते कुत्छात्मरि परीति पञ्च- म्यथोनुवादी कुत्षसकाश्रान्मुक्तस्तं इहा स्मिन्यज्ञे qT किसु त्वावान्‌ त्वत्घहशः अार्डयो सुष्कयोबद्धः सन श्रासाते UT- सौत्‌ अतो महानुभावस्य तव मुष्कबन्धनमनुचितं अतो qa- Ga, अस्य प्वाद्धंमरजं डत्वेत्यादिकोऽप्रयोजनत्वादत न पठितः wage इन्द्रः ता वारः संद्िदय प्राद्रवत्‌ प्रकषण शीघ्र ल शमगच्छत्‌ स तु FA एतत्घा मा पश्चत्‌ तेन साम्ना एननमिन्द्र- मन्ववदत्‌ स्तुतवानिल््थैः स स्तुतः कुत्घसुपावन्तैत अत एतत्‌ इन्द्रस्य fuaaafafa स्तुतिः ॥ ez ॥

awa fa तत इत्या | VSAM A भवति सन्द्रत्वाय | 23 it

स्पष्ट ॥ र२॥ दूति तार्डामहाबाद्ययो नवमध्धाययय हितीयः खं ण्डः |

अथ तोयः खण्डः ।

एवमुक्तो ज्योतिष्टोमः सवेप्रसतिभूतः स च यद्यपि चतु.-

५७२ ताख्डामहा नाद्या । [९. ३. २.1

संख्यः तथापि नवे शोडशी नाम यन्नोऽखोत्यादि aia, drew- शथकत्वादत बाद्मणेऽग्नि्टोमादिसंख्यातयालमकएवोक्तः अथा- वशिरेनाध्यायश्चेचेण सोमविषयं प्रायचिन्तसुच्ते तत्रादौ सा- ग्युल्याने प्रायच्चित्तमाड |

यदि सवाय दोच्ेरन्रथ साग्युत्तिेत्सोममपभज्य विश्वजितातिराबेण यजेत सवेवेदसेन WaT एव दोत्तते सवेमाभ्नोति॥ १॥

यदि सत्राय ATYSTATA TSN यजमानाः सड SAA, तेष कश्चित्‌ साभ्यमणनुष्टायोन्तिषठेद समाप्येव केनचिद्याध्या- दिना निभित्तेनसः सोमं alt खांशमपभज्य विभागं सत्वा तेन सोमेन विश्वजिता अतिरात्रसंस्येन सवेश्छेन सब्यवेदसेन वेददति धननाम सव्वेखदचिणात्केन यजेत सतादुल्याने अन्यं यं afaq कतुमननुष्टाय कथं सवेवेदसोऽतिराचः क्रियत दूति तता Big UT Vaasa फलाय wary च zetia airy स्तोमान्‌ योक्त खलु सत्राय टोचन्ते अतोऽयं Sfea- दूत्यथेः अनेनातिरातरेण Tava फलं प्राप्रोति । ९॥

Qaa सर्वखदचिणं सत्राददक्तिणकाद्यधिकमेवेत्या | यादूहृक्िणा ददाति ताभिरति WASH ॥ २॥

at <q at ua द्चिण्णाः दिशति बिण्वजिति करतौ ताभि;

fe. ३. ३.1 ATRASTATHS | ५७१

सतमतोत्य प्रयुक्तवान्‌ भवति एतेनापि सतादधिक फलमनेन लभ्यत waa भवति Ga सोममपभज्येति खवणाव्घोमक्रयान- न्तरमुप्रसत्यु वा सत्येषु वाः सु सितस्य frafad खात्‌ तदौ- ag सितस्येति शङ्नोयं एतद्पग्र्ये विचाव्ये faata यथा खलु विष्वजित्तरीच्चाभ्य उत्तिष्ठतः सखादिल्येके सोमापभागेन जानौमो aia fe दीक्षासु सोमो भवतोति अत साभ्यत्िष्- दिल्येकवचनमविवचितं अनेकेषामप्य्ति्ठतामेतसखानु साम्य या- नस्य निमित्तत्वात्‌ एवं साम्पलयानप्रायच्धिन्तुक्त रात्रेरुपरिभागे राविपयो याः कत्तव्याः तदनन्तरं सन्धिषाम ततो व्य॒ष्टेरवगेव अआश्िनश्रास्त्रं समाप्रनौोयं il 2 |

ud सुति प्रमादात्‌ विलम्बेन पर्यायाः व्यः Wt न समभ चरुरिति wea तसो पायमा |

यदि पव्यौयैरस्तुतमभिव्यच्छरत्यञ्चद भिरे स्त॒युः पञ्चमिः पञ्चभिरितरग्यः ॥ ३॥

यदि पया येख्तरिभिः सोममस्तुतमभिद्युङेत्‌ मरभातकालो भवेदिति WEA तदा होते होप चदशभिचेगभिः स्तुयुः इत- रेग्यो मेतावरुणारिम्यस्त्रिभ्यः पञ्चभिक्छैगभिः स्तुचुः sews पञ्चदशसोमकं काव्ये इतराणि पञ्चसलोमकानि Rafe: Sawa यद्यपि पयीयतयसख प्यायद्यस्यैकपयीयस्य व्व स्लोताय कालविलम्बाभावे waar शौघ्रमयो गसुक्तवान्‌

५७४ तार्डामहा बद्ध । fa. ३. ५.)

तथापि रात्िपव्यीयसख तयख्याष्येतल्घाधारणमिति मन्तव्यं तथाचोपग्र्ये पञ्चते यदि पयौयेरस्तु तमभिव्यच्छरेदिति सर्वान्‌ पर्यायानधिक्लत्य भवति कत्वथेसामान्यादथेकद्िन पयाये भरती. केऽपि इयोरितीति ॥ ३ ॥

अथ सन्धिसोतायाषड |

awa विवस्खदुषस इति सन्धिना स्तुयुः प्राणा वे वित्‌ स्तोमानां प्रतिष्ठा रथन्तर erat प्राणा८- खेवोपयन्ति प्रतिष्ठाञ्च ॥ 8 ॥

नवस्तोतोयालक्सन्धिलोत्रेण स्तोतं मध्ये afe: खादिति wet यदि उदियात्‌ तद्‌ा ava विवस्वदुषस इति प्रगाये afea- देवत्ये सन्धिना aU तिटत्‌ स्तोमेन स्तुयुः अत तिटदिति faa रवोच्यते सोमानां मध्ये तिटत्‌ सतोमः प्राणाः खल्‌ वि- इति वित्संख्यास्ि प्राणाञ्चपि प्राणेऽपानो व्यान इति faut यद्वा atfeatfagat: मखे च सन्चारभेदेन विरूपाः अतः सह्यासाग्या चिददेव प्राणः तथा साम्नां मध्ये रथन्तर साम्नः प्रतिष्ठात्वं एवं सति यद्‌ यन्तरं सन्धिषाम fanaa भवति तेन प्राणान्‌ च प्रतिष्ठाञ्च उभयमपि म्राभ्रवन्ति उक्तः सन्धिस्तोत्रेति- हासः ॥ ४॥

अथाश्विनशस्त्रसख खक्सहस्ालमकस्य कालविलम्बाभावे संख्यां विदधाति |

[e. २. 9.) AYALA | ५७१ ufesa चीणि च शतानि Stat शसति ॥५॥

षश्युत्तर शतत यस्का होता छ चोऽनुशं सेत्‌ ॥ ५ ॥

Aaa सोति ।

तावत्यः संवत्सरस्य राचयः संवत्युरसम्मिताभि- रेव aefeaafigaaraifa ue

sag एव ड सं वत्स॒ररा तयः स्युरख्लेवं किन्तत इत्या sarge संवत्छरसंमानात संमिताभिरेवाल्पसंख्याकाभि- ऋग्भिः क्सडहस्तसम्पादयं मुख्य माश्विनश्स्त्रमाभ्नेाति अयम- भिप्रायः wage वे प्रजापतिरिति wa: उक्तसंख्यया सं qaqc- दारा प्राजापत्यास्तेः स एव सवेमिति तावदेव ख कसडइसरशस्तरा- वाप्तेरिति॥ € ॥

एवं विवासशङ्ायां कन्तव्यतामुक्का इदानीं यथाविष्ित- सोताणां न्यूनातिरेके प्रायचचित्तं वक्तुं सम्यकस्तुतोति स्तुतानां Bou दशयति।

यद्बीक्‌ स्त वन्ति तदस्त॒तं यत्प्रति स्तवन्ति तत्‌

स्तृतं यद्‌ तिष्टुवन्ति aed ॥ ॐ ॥

यद्यदि विषिततिटदादिस्तोत्रादर्वाक्‌ सोती यान्‌ न्युनलवेन स्तुवन्ति तदस्तुतमेव अस्तुतमायमेव क्रतवे कल्येनापर्व्वोत्पादना-

५७६ ATEBATRTATHS | (९. १. °]

शक्तत्वात्‌ यत्‌ सम्प्रति यथावत्‌ स्तुवन्ति तत्‌ स्तुतं यद तिष्टु वन्ति विडितसोममतिक्रम्याधिकेन स्तुवन्ति तत्‌ सुष्टतं तदत Ie न्दोनिन्दायैः अधिकस्य न्यूनवदूद्टत्वात्‌ तेन कतु बेकल्थं भवत्येव अविद्ितत्वाविशेषात्‌ ॥ अ ॥

विहितन्यनसं सवे प्रायङिनत्तमाडइ |

AAR स्त॒युयीवतीभिने स्त॒यस्तावतोभिबौति- ्यभयोऽत्षराभिवौ ॥ ८ ॥

यदि विडितस्तुतितः अवक्‌ लोवौया न्यनत्वेन Qe: तदा यावतीभिः सोगीयाभिनें स्तुयुः ताः परिगणय उत्तरे wa afyada तावतोभिरधिकसंख्यकेन वा fafeatau स्तुयुः

यद्वा भयोऽचराभिः स्तुयुः aaa wala तहेवत्याखेव ख- सोत्रीयाभ्योऽधिकातच्तरासु स्तुयुः ॥ ८ ॥

अथातिष्टतौ प्रायञ्चिन्तमाद़् ।

यद्यतिष्टयुयौवतोभिरतिष्टयुस्तावतोभिवौ न स्तुयः कनोयोऽत्तराभिवौ ॥ € ॥ SMITA व्याख्यातव्थं ua fer सतोत्रे यावल्योऽधिका

saci तावत्यो नयना; खरितयेकः कल्प; कनौयोऽच्राभिवी सतुबुरित्यपरः एवमस्तुतेसतु दौ कल्पावक्तो ॥ २ ॥

शअथास्तुतावन्ल कल्प माइ |

[९. १. tt] तार्डयमद्हाब्राह्मण | ५७७

ATA सयस््लोडमग्नि्टोमसाम areal निधन- HAS ये हे ताग्यामेव तत्छमं क्रियते ॥ ro I

यद्यवाक्‌ स्तुयुः तदा aafceraa ale महाबेश्ठा- भिवमग्निोमसाम wel यज्ञायज्नौयस्य कथमस्तुतस्य ate परिष्ार दति ताह ताकु faefaetrg मध्ये wae सलोतोयस्य निधनं waft इडाद्वयं तु wala सम्यृां क. रोति॥ ९०॥

अथातिष्ट्तो सामान्तरं सार्थवादमाइ |

यद्यतिष्ट्युः खारमम्निष्टोमसाम कायम्‌नमिव वा TARTANA STRAT तत्समं क्रियते ॥ ११॥

अति स्तवने यन्नायज्ञीोयसतेातीयाखेव खारं दौषेखवसमग्नि- छोमसाम काय्यं कथं तेनाधिकस्य समतेति ऊनमिवेत्यादिनो- चते यत्छरनिधनं सामासि एतत्‌ साम अन्यस्मात्‌ इषा दिनिधनवतः सकाशादूनभिव बे अरन्यखरव्यतिरेकेण afefa- धनाभावादतस्तेनेव तदाधिक्यं समं क्रियते अतार्वाक्‌ लवा- तिष्टवयोस््रयस््रयः कल्पा sat: तेषामेवं व्यवसा afaeta- सान्न: पुरस्ताच्चेदवोक सवोऽतिषटवो वा खान्र ततर बौडसखरा- ग्यामेवाम्नि्टोमसामभ्यां न्यूनाधिकदोषापगमः इद्धं चेद्ग्नि-

टोमसान्ोऽ्वाक सवातिश्वौ Bai तदा सोत्रीयाभिर्षरो- OR

५.७८ तार्डामहाबाद्ध्य । fe. ४. २.1

at सम्पाद्यमिति उक्ञन्धनाधिक्यप्रायद्धिन्तव्यषस्या आष यकल्पी- aya we ufaatfeat Uta FEAT I ६१ दूति ताख्डाम्हाबदछष्ये नवमाध्यायख कतीयः खण्डः ।

Sa चतुथः खण्ड: |

अथ संस्लवनिनिन्तकं प्रतिपदादिक विधास्यन्‌ प्रसक्रादष्व VHCAY प्रातरजुवाकोपाकरणस्व कालविशेषं विधत्ते |

यदि सोमो सएसुतो खाता wefa Tra: प्रात- रनवाकमुपाकुयोत्‌ ॥ १ ॥

थक्‌ प्रयोजनयोयेजमानयोः wwe विदिष्यमा योवां चगषरेक्िन्‌ Fa सोमौ संसुतो aerfwedt यदि खातां तदा Waaeta काले APIA: WIM प्रतरदवाकं होताच amar उपा कु्धात्‌ ्राढरयौ वरेबेभ्योऽ्बहीति सम्भेषरु अर्वः आरण्भयेत्‌ wait fe वयसां प्रवदनात्‌ पूवे प्रातरलुवाकोया- करणं तदेव संसुतसोमे HARTA: कत्तव्यमित्यथेः ॥ १ ॥

एवं सति को BINS दशयति ।

पर्वोवाचं परवगडन्द्‌ा एसि पृवोदेवता SEM URN

चुगणदेकज THIS प्रवक्तंमानेषु पो ब्रपव्वाबावात्‌ गाय-

[e. 8. ३.] ताख्ड महानादं | र ५७९.

व्यादिङन्दसां अग्न्यादोनां देवतानाच्च क्चिदेव सन्निधानं स्थात्‌ नान्यत्रेति संसवे दोषः एवं सति मध्यरात्रे एव प्रातरनु- वाकस्य उपक्रमात्‌ पूर्वो यजमानान्तरात्‌ प्रथमभावौ सन्‌ वाचं मन्त्रूपां ee यजमानान्तरादइजेयति खयमेव पव परिग्टज्ञा- area: तथा छन्दांसि गायब्थादौनि च पर्वों यजमानान्तरात ve वज यति प्रातरनुवाके fe गायत्यादौीनि चतुरुत्तराणि सप्न्दंसखनृच्यन्तं अतसतान्यपि यजमानान्तरात्‌ पूं खयमेव परिग्टह्धाति तथा afar प्रातरनुवाके अग्निरूषाश्ठिनो चेति fact देवता अाग्नेयोषस्यण्डिने स्त्रिभिः कारेः स्तुता ता चपि टङ्क gat यजमानान्तरादजे यति सखकोयत्वेन परिग्टक्ाति ॥२॥

अथोड् तुब हिष्प्मवमाने का्चित्मतिपदं विदधानः इन्द सखापि यजमानान्तराद्जंनं दशयति |

इषणत प्रतिपदं कुयौदिन्द्रोवे इषा भ्रातःसव- नादे वैषामिन्दर TER ॥ २॥

इषशब्दापेतां पवख्वेन्द्रोटषासुत इत्यादिकां उषरवतीं टषशब्दात्‌ मतुपि पदसंज्ञायां नलोपे wet नुटद्रति az मतिषद्य॒ते मारभ्यते अयमिति प्रतिपत्‌ तां टषणवतों afeua- भानस ufaue कुर्यात्‌ इन्द्रो a Te एव टषा वषेणशील- त्वात्‌ तच्छन्द्ाभिधेयः एवमनेन टषण्वत्यां प्रयोगेण एषां अन्येषां यजमानानां WIAA BE बजेयति खकीये यञ्च ` गमयति It. 2 Il

५८० । ताण्डामहाबाद्धाख । (2. 8. ५.1] अथ पल्ान्तर दशंयति |

ANGE: सवनमखे CATE कायौ सव- नमुखात्‌ सवनम खादेवेषामिन्दरं TEAM ॥ ४ ॥

अथो खल्विति पक्चान्तरपरिग्रहे qaqa qaqa सव नादौ सवनादौ विष्वपि पवमानेष॒ एषा उषती प्रतिपत्कषार्या sfa शब्दा अध्याइन्तेव्य; इति ब्रह्मवादिन ure: तेषामयं भावः यदि saa बद्दिष्पवमान एव सान्तेन सिध्यति ata: सवनपरिग्रहः उत्तरयोः सवनयोः षणवत्या अप्रयोगात्‌ इन्दरो- ऽपरिग्टहोतोऽमवदिति gafea पचे दोषः अख्िंस्तु at तिष्वपि पवमानेष creat: प्रयोगात्‌ सवनखु खात्‌ सवन- मुखादेव विभ्योऽपि सवनसुखेभ्य एव एषामिन्दरः वजेयति fa- ष्वपि सवनसुखेष इन्द्रः प्रथमतोयष्टव्यः तथा WIAA TET यज्नेष चु गपद्जुष्ठोयमानेष्र यद्खिन्‌ यज्ञेऽस्य वाचकं sifa शब्द णोति aaa गच्छति तान्यत्रेति ॥ ४॥ |

स्वीसामपि देवतानां परिग्र दशंयति। सुसमिद्धे होतव्यमग्निव सवै देवताः wares देवताः TAG होति ॥ ५॥

सुसमिद्धे अतिशयेन ete होतव्यन्ततः fa अग्नि; खल्‌ सवौ देवताः सवेदेवतान्तक; देवाखुरा इ संयन्ता आसन्‌ ते

fe. 8. &] ATTA TT । ५८१

देवाविभ्यतोऽग्निं प्राविशन्‌ तस्मादाडरग्नि; सर्वदेवता इतोति खुत्यन्तरात्‌ अग्नेः सव्बेदेवतात्मकत्वं दौप्स्थाम्नेः सम्यक्‌ दशं - ATHA प्रवन्तेमानाः Bal एव देवता; waa इविःप्रतियोगि- त्वेन साक्षात्‌ कुवन्‌ जोति ॥ ५॥

aaifaa ससुतसोमे प्रटत्तदहोमानन्तरं संवेशायेत्यादि- faa: MAU द्धातव्यमिति विधत्ते ।

संबेश्ायोपवेशाय WaT छन्दसेऽभिभुतये Aree संवेशायोपवेशाय faed छन्दसेऽभिभतये aret 9 अ शायोपवे =~ ~ ot १ संवेशायोपवेशाय Are छ न्दसेऽभिभृतये सखा ति ज॒ होति ॥ ६ ॥

अतच GARY संरुतसोमे त्वधिकमुङ्गाता जुह्यात्‌ संवेशशायो प्वेशायेति यथा सवनं छन्दांस्यादिशनित्यादिना तद तानुसन्धेयं प्रथमेन AAU प्रातःसवने होमः हिनौयेन माध्यन्दिने तीयेन तीयसवने तेषामयमथे संवेशाय संविशति सम्यगस्मद्यज्ञं विशतोति संवेशः संप्रविश्य चोप्रविशति aaa निषीदति यज्ञान्तरं न गच्छतीत्यपवेशः Leas छन्द से aaa गायब्यालकाय अरभिभूतये शतूणामभिभवित्रे यद्वा सोमारण- समये सोसरचकान्‌ सखानमाजादीनभिभूय हि गायतो सोम- ` माष्ृतवतौ तद्भिप्रायेणेदं विशेषणं ag गायत्यङन्दसे SET

452 TERE TTATS ॥ [६. 8. ८]

ददं इविसत्मजामि एवम्‌ atatfa योज्यं fast छन्दसे जमलये ae इति fasta: ॥ ६ ॥

अस्तु sia: किमतो भवति cere |

छन्दाएसि वा अभिभृतयस्ते रोवे नानभिभवति उभे इड्द्रथन्तरे काय्यं ॥ O ॥

गायन्यादीनि इमानि छन्दांसि खल अभिभूतयः पूर्वोक्त प्रकारेणाभिभवितारलरेव एनानन्यान्‌ विदिष्टान्यजमानानमि- भवति ये रद्र थन्तरे ट्स्ोत निवैवनका््येक्यात्‌ ब्रीद्धियववत्‌ प्रतौ विकल्पते तयोः संसुतसोमेसु समुद्धयासम्भवेन विकल्प दूति सत्यं wa तावदुमे टद न्तरे इति पुनविधानात्‌ सम॒चच- Qa: प्रतोयते तच कथं प्रयोगप्रकार इत्याकाङ्कायां यन्वि- त्या इत्पूवं प्रजापतौ समभवदित्यादिना तस्मात्‌ पूवे योग- AAD इत्यन्तेन बाह्येन टद्‌ थन्तरयोः सन्निपाते रथन्तर Ta प्रयोक्तव्यं पञ्चाहृहदिति व्यवखितत्वात्‌ माध्यन्द्निपवमाने पुनानः सोमेति ATTA प्रगाथ रथन्तर कन्तेव्यं © |

Weta cufefa उभयोः समुच्चयस्तदेतल्म्षं सति | यच ATE FU तदिन्द्र CR वे हरी दड-

दरथन्तर यदुभे ठडद्रयन्तरो भवतः TATA हरो आरमभन्ते॥ ८ ॥

[e. 8. to] ATT STATS । WSR

यद्छिन्‌ देशं खल इन्द्रस्य हरो Tarawa भवतः तबन्द्र सि- छति टद यन्तरे सामनी इन्द्रस्य डरी रतो seat उभे अपि भवत इति qa अन्येभ्यो यजमानेभ्यः प्रथममाविन एवेते इन्द्रस्य इरी आरभन्ते ते परिग्ट न्ति । ८ ॥

अन्यदपि सामहय विधत्ते । तोरथवसे कारये ॥ € ॥

तुर्व नाम कञ्चिहषिः तेन ze सामनो तौरखवसे ते च यदि इश्ासो अव्रतभित्यखां उत्पन्ने aa Weare धरुणं वाज्यषेसि त्वायो दौषजिहयोधारया पावकयेत्येतयोरेक- श्चयोरूडेन Maa Ana fest आर्भवे पवमाने ata सा सुतसोमे Wie i

अनयोः प्रयोगानुशयं अआाख्यानप्रदश AAT ।

वरखवसञ्च वे पारावतानाज्च सोमो खटठसुतावा- सान्तत॒ एते त॒रखवाः सामनो अप्रश्यत्ताभ्यामस्ममा we: शरमलिनां यमुनाया इव्यं निरावड्द्यत्तोर- अवसे भवतोहव्यमेवेषां TEM ॥ १० | परवा नाम कच्चिन्नत्म्बन्धिनः पारावताः तेषां दोचितानां

तुरख्रवसच ऋषेः सोमौ संसुतो सड Gamat संसवो जाग इत्यथे; ततोऽनन्तरन्तु रख्लवा ऋषिः एते सामनौ अपश्वहृ्टवान्‌

५८४ ATUASTATHS | [€. 8. १२.

Eyl च ताभ्यां स्तुतवानिति शोषः तत्स्तुत्या भीत इन्द्रः wet तुरखवसे यमुनायाः wafer यमुनातटे वन्ञंमानं तेषां ear इविच्रुपुरोडाशादिकं शल्‌मलिनां खकोयेनाचुधविरेषेण नि- रावद्त्‌ निद्ृष्याभिप्रायत्‌ पारावतानां 'हइविरपद्ृत्य तुरच्रवसे दत्तवानित्यथैः एवं सति तौर श्रवसे भवतः यत्‌ तेन एषां यजः मानानां fafgutut व्यं cea वजेयति ॥ ९* ॥

अथ मसङ्गादध्वयुकटेकमभिषवमपि अन्यदीयाभिषवात्‌ एूवेमेव कु्युरिति विधत्ते । a पृवऽभिषुणुयुः॥ १९॥ अध्वय्धप्रतिप्रखातादयच्चत्वारो अध्वयैवः पृव्वे अन्यदीय- सोमाभिषवात्‌ प्रथमभाविनः एतत्घोममभिषणुः ॥ ९९ ॥

fai तत इत्या |

यावे aay: प्रल्ान्तिताः पुवोस्तोधं जयन्ति पव | एवेन्द्रमारभन्ते ॥ १२॥

याः खलु लोके प्रजाः wal: प्रथमभाविनः wa: weft नदौतडागादिषु GIA कुव्ब॑न्ति पवौसता एव तीथंन्तरन्त्यवतर- न्नेनेति अ्रवतरणप्रदेशखलीयं तजञ्जयन्ति लभन्ते पञ्चाङ्धावि- WE प्रजा न लभन्ते एवमतापि पुव्वेएवाभिष्टोतारः इन्द्रमार- भन्ते नान्ये ॥ १२॥

fe. 8. १५.] नप्ण्डानहाव्राद्यख । ५८५ watfaa संसुतसोमे होतु; छत्यं षिधन्ते 1

fara शय्यं ॥ १३ ॥

Taga नाम afaefa: तेन ze ममाग्न इत्यादिकं दुक्तं विव्यं तच्छस्यं होता बेश्वदेवष्टक्तात्परसा्ं सनौयं तदुक्त भगवता अाश्वलायनेन Hata इति वैश्वदेवसक्ञस्ये ति पुरसा- fefa fe aa वन्तते॥१३॥

एतच्छं सनमपि qalars इन्द्रस्य वन्तेते कारणमिति चा- ख्यानं प्रदरभ्रयन््ाष् 1

जमदग्नेश्च वा छषभोणाञ्च सोमो सएसुतावास्तां

तत एतञ्जमदगम्निविव्यमपश्यत्तमिन्द्र Sad य- दिव्य होता शंसतीन्द्रमेवेषां SEH ॥ १४ ॥

पुरा जमदम्नेरन्येषाड्षीणाञ्च सोमो संसुतौ सष्टाभिषता- बासतां मवेतां ततोऽनन्तरं जमद्ग्निरेतदिष्व्यं ख्क्तमपश्यत्‌ a आअमदग्निं इन्दर्‌ TITAN उपागच्छत्‌ मान्यान्‌ तत इदानौ- ` न्तनोऽपि होता संसुतसोमेे बिष्व्यं शंसतीति यत्‌ तेनेन्दरमेबेषां gen बजेयति ॥ १४॥

यास्य संरुतसोमस संसथाभेढं प्ये प्चत्वेन दशयति ।

यदो त रोऽगनिष्टोमः VASAT: कार्व्योयद्युकथोऽति-

ura UAT ETATHS 4 [z. 8. १३. A २ येयं 9 रात्रोयो वे भूयान्यन्नक्रः SRS प्रियोभूयसेबेषां य॑न्नत्राठनेन्द्रं STH ॥ १५ ॥

यदोतरो यजमा नान्तरेण क्रियमाणः Taare अग्नि Sra: स्यात्‌ अग्नि्ठो मसान्बा संखितो भवेत्‌ तज्तद्‌7 रक्षः. senda: स्कोयो यन्नः ata: यदि परकोय उकयसंखः स्यात्‌ तद्ानीमतिराजः eta: एवमधिसंखथाकरणे को लाभः saa Mt fe TATA ASAT: बह्स्तुतशस्लसाध्यः यञ्नक्रतुः स wage ferret मवति अतो भूयसा बह्कतरेष्ोव न्नक्तुना णषामिन्द्र TEM ॥ ९५ ॥

नमिमं ag दूषयित्वा .सखाभिमत qaare 1

अथो GRAY YM दव वे षरः पन्धा यमेवा यन्ञक्रठुमारभेत तद्न्बेयादिति ॥ १६॥

अथो खल्विति पच्चान्तरषरिग्रहद्योतनाथः wet खल- भिन्ना बह्यबादिनः aie: किभिति दुष्युपद्रव वै इत्यवधारणे RIAA एव छि परो दोषैः wa: मापयेन fe गच्छन चिरकालात्‌ फलं प्राप्रोति अल्पेन तु सद्यः प्राप्रोति wa एः न्या उन्तरोत्तरः CBMs aaa gga tan भवति

THT ATT चादौ TENTH यमेव यञ्चकरतुमारमेत wmareanitata । १६॥

fa. 9. १८] ताख्छागहा ाद्ण्य | ८४

अय होतुः ख्क्तवय शस्यं fare । सजनोय९ शखमगस्त्यसख कयाग्युभोय शस्यं VO

सजनास इन्दरदति शब्दयुक्तयोनात एवेति क्तं सजनी. यन्तं निष्केवल्यशस्त्रे निविद्धानसख ane पुरलाच्छंसनोयं तथा कयाश्एुमा सवयस इति GM अगस्येन इटत्वात्‌ अगस्य कयाश्ुभोयं तन्मरुत्वतोये शस्त्रे शं सनोयं तथाच वलताण्ड- लायनेनोक्तं कयाश्एुभेति च मर्त्वतौये पुरस्तात्‌ क्तख We- grata एवेति निष्केवल्य इति ॥ ९७ ॥

तदेतदुभयं शसति |

रस्या AM अद्यश्वान्प्रिथनाटहोराबाभ्वामे बेनान्बिभेजति ॥ १८ ॥

शस्यमानयोः क्यो; ददिसंखायोगात्‌ अस्याः wear असुष्यादिवच्च sat लोकाभ्यामेव एतान्‌ देष्टन्‌ यजमानाजि- अजति निभेक्तान्‌ करोति वियोयतीति यावत्‌ तथा अदेति वत्ते मानः कालः rf भविष्यः कालः उमयस्म्मादपि कालात्‌ एतान्निर्भजति यहा खमे बषट्‌ यन्तरे काय्यं दूति विधिः gel क्तः तच्छेषतया अयमर्थवादो योज्यः aaa fe तैत्तिरीयके समाग्नातं उमे बृषदरयन्तरे मवत इयं वाव रथन्तरमसो FV- दाभ्बानेवेनमन्तरेत्यद्य वाव रथन्तरं श्वो वृद द्यग्वादेषेलमः

भद नाख्डामहाब्राद्यख | [2. ५. २1

न्तरे भृतं वाव रथन्तरं मविष्यद्‌ बृहत्‌ yaaa भविष्यतख्खा-

न्तरेतोति॥ ९८ ॥ |

| दति ताण्डामष्ाबाद्णे मवम श्वायख च तृथेः खण्डः |

थ पञ्चमः खण्डः । Se wqaga wafea अय सोमापहरणे wafss- Baa | यदि सोममक्रोतमपरोयुरन्यः क्रेतव्यः॥ १॥

_ Start सोमः क्रोयते यदि ततः cet wale सोमं चपड़- aw शतवः तदानीं यद्यविन्नाता wa व्यापद्येतेति सामा- न्येन विदितं सव्येप्रायश्धत्तं लता अन्यः सोमः RAT: गवादि FART समन््रकक्रयेण प्राप्तव्य; ॥ १॥

यदि क्रयोत्तरकालं PASTA: YTMATS । यदि mld योऽन्योऽग्याशं खात्‌ स अलः षोमविक्रयिये व॒ किञ्चिहद्यात्‌ ॥ २॥

यदि ald क्रयप्राप्ठ सोममपरेदुः तदा योऽन्यः सोम, अभ्याशं अन्तिके स्यात्‌ स ादृ्यामिषोतन्यः ga: mata मबति.यः सोममाष्त्यं विक्रोष्याति ag सोमभिक्रयिखे यत्कि

fe. ५. a) ताखड्यम हात्राद्मण । ate शिदल्य धनं दद्यात्‌ न शास्त्रीयं गवादिकं क्रयणटव्यं देयभि- त्यथः ॥ २॥

अथ सोमप्रतिनिधोनाष्ड ।

यदि सोमं न विन्देयुः पूतोकाननिषुणुययदि न पुतोकानच्ज नानि NS

सोमं शास्त्रोक्तलश्चषणं यदि न विन्देचुने लभेरन्‌ तदा पती. कान्‌ लताविश्रोषान्‌ पूतौ कसंज्ञकाननिषुणदुः यदि पतीका- नपि न बिन्दुः तदानीं अव्नृनानि श्यामलानि earfa wiy- व्याभिषणुचुः ॥ ३॥

अथ पतीकानां सोमग्रभवत्वेन Rane शक्तिं अाख्यामं मदशंयन्राडइ।

` गायती सोममडरत्तस्या अन्‌ विरज्य सोमरल्तिः पामच्छिनत्तखख MO: परापतत्छ॒पूतोकोऽमवत्त- स्मिन्‌ देवा ऊतिमविन्दन्तृतोको वा एष यत्पृतोकान- भिषु खन्त्यतिमेवास्ड विन्दन्ति ॥ 8 ॥

अस्य पतीकस्य ऊतिं ठक्निमेव विन्दन्ति लभन्ते देवा इति Te ॥ ४ ॥ | 3

autia प्रतोकाभिषवयन्ने गव्यादिसाष्हित्यं fare i

५९० ताख्छानष्ाबाञ्जखं | [९. ४. J

प्रतिधक्‌ च मातःपुतोकाञ्च श्टतञ्च मध्यन्दिने पूतोकाञ्च दधि चापरा पुतोकाख्च ॥ ५॥

भ्रातः सवने प्रतिधुक्‌ सद्यो दुग्धं पय अभिषुताः पूतोकाच्च संहत्य सोमकाय्यं Fafa तथा मध्यन्दिने मध्यन्दिने सवने छतं पकं ATE TAS सह MARA शक्ताः WATE ट तीयसवने दधि च पूतीकाञ्च सड सोमकाय्यं कत्तं शक्रवन्ति ॥५॥

रतिधुगादेः पूतोकानाच्च संहत्य सोमम्रतिनिधित्वशुषपा- Safa |

MANA वा एतस््मादपक्रामतोलयाहयेख सोम- मपहरन्तोति स SoM पश्र प्रविशति तमो- ufaay qaqa ॥ ६ ॥

्ोपधिवनस्प तिभ्यः सकाशात्‌ प्रतिधृगादिविशिष्टपतोकशा- भिषवणसोमपानं यजमा गोऽवरुन्घे ATs ॥ ६ ॥

अय यत्‌ Wage पूतीकामावे अच्जुनानि दणानि अभिः घोतव्यानीति तेषामपि सोमसब्बन्धं दयन्‌. सोमकाग्वेचम- तामा ।

न्दरो रवम एस्तख MAT: सोमः समघावत्ता- नि बभ्नुतूलान्य ज नानि योवपावा उत्खिन््ाया स्तानिं

Te. ५. &] APAGTAT HS | ५९.१ लोद्िततलानि यानि बम्बतलान्यर्जनाति तान्य-

भिषणयादेतदहे ब्रद्मणोरूपं सा्ताटेव सोममभिष्‌- गाति Wo tt ‹

रा खल ठ त मावरकं छतसोमपानम सुरभिद्रोहतवान्‌ तस्य॒ नस्तो नासिकाप्रदेशात्‌ यः सोमः समधावत्‌ afenrada भमो प्रर्तोऽभत्‌ तानीति विधेयापेचया नपंसकलिङ्' ब्ध ` वचनञ्च योवपाया रत्खिन्रायासानि लोदिततलानि, यानि WIAA AAs तूलसलबम्नवणमख्रोयुक्तानि अजुनानि' ब्ामलानि णानि अभवन्त aay वपाया उत्‌ खिन्नायाः सोमः समधावत्‌ तानि लोहिततूलान्यमधत्‌, उभयेषां मध्ये यानि बस्त लान्यजेनानि तानि पृतोकाभावेऽ भिषुणुयात्‌ एतदेव fe साक्षाद्रद्मणो i यदसु वणंत्वं एवं eft साचालत्मलचमेव सोममभिषणोति अभिषुतवान्‌ भवति ॥ ७ ॥

तस्मिन्रप्तसोमप्रयोगे सामानि fafiray: aT eT faa: ष स्तो तनिवत्तकमेकं साम fares | यायन्तयं & Ge ~AA > | खायन्तोयं ब्रह्मसाम काय्यं waa करोति yoy

अयन्त इव खय्यभित्यस्वासुत्यनं साम saat Tra साम कन्षव्यं AAT तेन एनं यज्ञं सदेव We करोति lic अयान्वत्छामहु्यं विधन्त |

KER ATACTAT HTS [२. १५. ११.

यन्नान्नोयमनष््मि Head समद्यति वार- वन्तोयमम्नि्टोमसाम काय्यमिन्दरियख बोय्येख परि- Teta | ९ ॥

अभवपवमाने पुरोजितौवो अन्धस इति योऽयमानुष्ट भ- we तद्धिन्ननुष्टभि ्रागुटमे टचे यन्नायन्नोयं साम wea यद्यपि बेयगाने यज्ञायन्नौयं यज्ञायज्ञावो अग्नय इत्यतेवान्नातं तथापि अनुष्टभि sea कन्तेव्यमित्यथैः ag fe यन्नायन्नी- यस्य वागिति निधनं भवति तथा सत्येनं ad arta समद्धंयति ` way करोति अश्व नत्वा वारवन्तमिल्यस्यासुत्मन्नं साम वारव aid तदग्नि्टोमसामत्वेन यन्नायज्ञाव इति प्रगाये काय्यं तख च सान्नो वारणद्ेतुत्वादपि वारवन्तोयमिति Wat एवं सति साम इन्द्रियस्य वलस aay परिग्टडीत्ये खीकरणाय भवति les

अथ दच्िणां विधत्ते । पञ्च दत्तिणादेयाः ॥ १०॥

दखिण शब्देन गौरुच्यते wy गावो द्शिणात्वेन त्विम्‌- wt Sat cfs yo ll

तदेतत्मशसति।

TERT यन्नोयावान्यन्नस्तमेवारभते NLL AU

[@. ५. १९. ताख्छमहाब्राह्मशच । ५९९

यज्ञ सावत्पाङ्कस््लीि सवनानि अवग्धथोऽजुबध्या चेति यद्वा धानाः करम्भः परिवाप, पुरोडाशः पवस्वेति पञ्च सवनोय- watfa तदयक्तत्वात्पाङ्कः दक्तिणापि पञ्चसं ख्यावतौ अतो यावा- न्यत्मरिमाणको age तत्परिमाणकमेव यन्नमारमते अनेन पञ्चदचिणा विधानेन संकल्पावसरे क्तानां दक्िणानां बाध Smit भवति । १९॥

Wad सोमयागं समाप्य प्रायचिन्ताथं पुनः सोमेन साङ्ग- wae यमिति frag |

AUIS TAT चेत ॥ १२॥

अवग्टययद्क्डटं लत्वा तदबन्तर उदेत्य उदयनीयादु- दवसानौोयान्तं AAT YAR श्वं कतवे दीक्षेत दीदचणीया- UAV AA सवं HUA ॥ १२॥

तच तदृद्याद्यहास्यं खात्‌॥ १३॥।

va ata यज्ञे efrurga दद्यात्‌ yafar भयोगे afaarga <etay खाद्धवेत्‌ पवेद्िन्‌ ag a Tafa शतिश्चादिका दचिणा सद्धुल्पिता तामस्मिन हितीये प्रयोगे द द्यादित्वथः ॥ ९३ ॥ दूति ताख्डाम्हाबाद्मणे नवमा श्थायस्य पञ्चमः Say: |

‘

७५

[ ५२४ |

शयं षठः खण्डः | अथ टोणकलशस्य sea प्रायचित्तं विधत्ते ।

यदि कलशोटोयंत वषटकारणिधनं ब्रह्मसाम HATA ॥ १॥

अतव SALUT AAAS A DURA एवोच्यते यथा भीमसेनो भीमः सत्यमामा भामेति स यदि daa fra तदानौं अमि त्वा पूर्व॑पौतय regres बषट्‌ काररणधनाख्ं साम वच्यमाणासुु ब्रह्मसा सत्वेन Faty ॥ ९ ॥

किमतो भवति तदा ।

AAA वा एतख सोमः पररा सिच्यते यख meted यद्षटकारणिधनं ब्रह्मसाम भवति वषट्त LATS सोमो भवति ॥ २॥

यस यजमानस्य कलशो ठौ यंते भिद्यवे एतसय सोमः अव- बटूलतो वषट्काररष्डित एव परासिच्यते भूमो भस्कन्यते war Gu तत्स्थः सोमः सर्वोभूमावेव Safa तदानौं वषर्‌ कारो न प्रयुज्यत इत्यवषटू्लतत्वं तथा सति वषट्‌कारशिधनं ब्रह्मसाम भवतौति यत्‌ तेन अरस्य यजमानस्य स्कन्नः सोमो बषटलतोवषट्कारेण चोदिताधारे प्रचिप्त एव मवति Wz

Te. ३. ५] ताणडामद्ाब्राद्य्ं । ५९५ Tay सान्न: अाधारभूता ऋचो विधन्त बिध दद्राणः समने बहनाभित्येतासु काथं ॥२॥

एतदाद्याखद्‌ SYA कन्तव्यमित्वर्थः ॥ ३ ॥

कलशविदारणे भयं षः प्रयोगां LATS |

uy fe बहना समने दोयते यत्कलशः ॥ 8 ॥ यत्‌ यः कलशो दोणकलश एष खल्‌ बष्नाखूत्विजां सङ्ग- मने दौयेते भिद्यते तस््मादद्राण्णं समने बह्धनाभिति खक्घार्थ- मतिषाद्केन शब्देन योगात्‌ एताः चः दीँ कले प्रयो- गाध इत्ययः ॥ ४॥

तमिमं wa दूषयति |

तदान वा च्रा्यौत्तिरनृद्याल्या वा TA aT. ्तिमनुवदति यः कले दोण दद्राणवतोषु करो- तोति॥५॥

ana विषये बरह्मवादिनः ats; कथमिति तदुच्यते नख- खान्तेग सत्या मान्तेनेव वचनेन श्रनुबदितव्यं एवं सति seta कलशो eta दन्दराणवतोषु विद्ारणप्रतिपाद्‌कद्दरा णशब्दव- तीष वषट्कारण्िधनं करोति एषः wal बे आात्तिप्रतिपादि- कयेव वाचा wif कलशविदारणषूपामजुवदति wa एतन बुक्तमिति॥५॥

424 ATRARTAT ELS | [2. @: 6] fa afe कले eta कन्तव्यं तदा | आयन्तोयमेव ATA ॥ ६॥ श्रायन्ती यमेव ब्रह सामत्वेन RAS न वषट्‌कारणिधनं 14 अद्यैव are: पूर्वोक्त दोषनिवन्तंकते सामथ्यं दशं यति । परजापतिः मजा अख्जत स दुग्धीरिरिचानो

ऽमन्यत स एतच्छरायन्तीयमपग्यत्तेनात्मानं समथो- शात्मजया पशुभिरिन्दरियेण ॥ ॐ ॥

GU सवंकारणमतः प्रजापतिः Wat: प्रजा अङ्जत खा- कनि खच्छरूपेणावख्ितानि सवाणि कार्यजातानि Bereta बद्डि;खटवानित्य्थैः अतोऽन्तगे तस्य काय्येसखा भावात्‌ स प्रजा- पतिरईग्धोरिरिचानोऽमन्यत यथा दुग्धा गो; अन्तरवख्ितपयसो विस्जनाद्विक्घा भवति तथा प्रजापतिरपि wai टा अालना- तिरिक्ततया आसौत्‌ सव्व रिक्ततापरिहाराय एतच्छ्रायन्तीय- मपरश्यत्तेन च हृष्टेन SAT साधनेन प्रजया पुत्रपौतादिरूपया पद्भिगेवादिभिरिन्दरियेण चक्षरादिना वीयेण वाचालना समखीणात्‌ समयोजयत्‌ अतएव अयणसाधनत्वादस्य च खायन्तोयमिति संज्ञा ॥ ॥

दुग्धदूव बा uy रिरिचानो यख कलशो दीयते

[e. ६. te] ATETAETAT ETS । ५९७

यत्‌ खायन्तोयं ब्रह्मसाम भवति पुनरोवात्मान सएथोणाति परजया पशुभिरिन्दरियेण ॥ ट ॥

तथा सति यस्य॒ कलशो दीयते एष दुग्ध इव रिरिषानो- रिक्तो भवति यागस्य विकलशत्वेन फलग्राप्चयमावात्‌ अजि- तस्य धमेख्य च प्रा थाञ्च यच्रायन्तीयमस्य ze ब्रह्मसाम मवति तेनेष अात्मानं प्रजादिभिः we: पुनरेव संच्रीणाति संयोजयति ॥ ट ॥

wig we वषट कारणिधनस्याम्रयुक्तत्वात्‌ भिन्नात्‌ कल- शात्‌ पुनः सोमो अवषटज्नतः स्थात्‌ तताड |

यदि आायन्तीयं ब्रह्मसाम खादर ष्णवोष्वनष््पसु वषटकारणिधनं HAT WS ॥

यदि ख्रायन्तोयं वह्वयसाम भवेत्‌ तत्तदा वैष्णवीष विष्णु- सम्बधिनोव्वनुषटुपकन्दस्काख्ुच्ु we वाजसातय इत्यादिकासु वषट्‌कारणिषनं gatfefa sata हि वेष्णव्योऽनुष्टुभो भव- न्तोति wre वाजसातय इत्यादीनां विधिः हश्यते ्रतोऽव्रएपि बेव्णव्योऽनुष्टमस्ता एवेत्यवसौयते wa यदि श्रायन्तीयं ब्रह्म साम खादिति mee प्रुच्ञानः एष oat विकल्पिक इति इूच- यति अतोऽनयोः पचयोरन्यतरः waa इत्यथैः ॥ २. ॥

बेष्णवोष्वगुष्टप्सु तख qa: करणा प्रशंसति । ,

५९८ ATTA ETS | [९. ६. tt]

यहे AWE खवति वाचं प्रतिखवति वागनष्टप्‌ यज्ञो विष्ण॒गोचेव ware farata दधाति ॥ १०॥

यज्ञस्य सम्बन्धि ve Safa गच्छति अनुष्टवेव सावाक अनु eu चक्रै सप्तदश समभवतामित्यादिना सवेषां गायब्यादौनां श्ट अनुष्टभः सकाशात्‌ ख्शेवच्यमाणत्वादनष्टभो aa विष्ण vaca भवति अनुष्टुभो दविष्णोचास्डिन्‌ ct दश- नात्‌ यज्ञस्य fag द्र णकलशविदारणात्मकं सुधिरं वाचेवापि- दधाति भाच्छादयति वषट्‌कारणिषनेन च भूमो wey: सोमो area भवतोत्यभिप्रायः ॥ rou

सामान्तर विधन्त |

यद्रे TAA खवत्यन्ततः Safa वारवन्तीयमग्नि- ोमसाम काव्धं यन्नस्येव fers वारथते ॥ ११॥

यत्‌ खल्‌ यञ्ञसम्बन्धि अवति अतोऽन्ते वारवन्तोयं वारण्य- साधनमेतल्छंच्नं साम अग्नि्टोमसामतया कायें तेन यन्चस्येव छिद्रं वारयते निवन्तंयति समीकरोति यद्वारयन्‌ agit बन्तीयस्य॒ वारवन्तो यत्वमिति fe तन्निवे चनं हृष्टं ॥ ९९ ॥

दूति ताख्ड्यान्ानाद्भण्यं नवमाध्यायसख्य षठः Saw: |

[ @2e. 1

अदय सप्रजः खण्डः |

अथ सोमातिरेके प्रायजिन्तमुच्यते अथ प्रथमं प्रातःसवने euafa |

यदि प्रातःसबवनात्सोमोऽतिरिच्येतास्ि सोमो अयं सुत दूति मर्त्वतोषु गायबेण TA: ॥ १॥

भातःसवनस्यान्ते चत्वायाज्यसोवाण्ि तव प्रतिखलोव्रं सोमपुणाखमसा होतव्या AAS चमसगणे टरोणकलशाधव- मोयप्‌तश्चव्छु विद्यमानः सकलसोमरस असेचनोयः तत यदि अन्त्यस्य चमसगण्स्य होमात्माक्‌ सोमोऽतिरिक्तो दृश्येत तं चमसेष्वेव पुनरानीय Haat यद्यन् चमसग ण्य हो मादू हं दृश्येत तदिदं प्रायचिनत्तं अयमर्थः प्रातः सवनात्‌ भ्रातः सवन- समाप्तेः ay यदि सो मोऽतिरिच्येतं अ्रतिरिक्तोऽधिको इण्येत तदा Waa सोमं शोटचमसमुख्येषघ चमसेष्वानौय खोत- मुपाकुव्बेन्ति तदोद्धातारः afe सोमो wa ga इति मरत्व- तीष मरच्छन्दयुतासु Wasa गायतेण तत्धवितुरवैरेणखय- भित्यस्ासुत्प नेन गायत साज्ना स्तुयुः स्तुवौरन्‌ ॥ ९ ॥

अथास्याचि मरत्वच्छब्ट्‌ वत्त्व waaay अतिरिक्तसो- मानुगुगमिति सोति ।

माध्यन्दिनं वा एष सवनं निकामयमानोऽग्यति-

Boo ATYASIATHTS | [९. ७. ३.]

रिच्यते यः प्रातःसवनादतिरिच्धते तस्ान््मरुत्वतोष्‌ सत॒ वन्ति wate माध्यन्दिनि सवनं तस्मादु गाव- ate गायचं हि भरातःसवनं WRN |

यः सोमः प्रातः सवनादतिरिच्यते अतिरिक्तो भवति एष सोमो माध्यन्दिनि सवनं निकामयमानोनितरामभिलषन्नतिरि- च्यते यस्मादेवं तस्मान्मरुत्वतीष मरच्छब्दयुक्तासु स्तुवन्ति कथ- मेतावता माध्यन्दिनिसवनप्रार्चिः तत्रोच्यते aaa मङ्द्धि- युक्तं डि माध्यन्दिनि सवनं तच मर्त्वतीयग्रहणं मर्त्वतीय- शास्त्रस्य च विद्यमानत्वात्‌ wat मर्त्वतौषु सवनेनातिरिक्तस सोमस्य माध्यन्दिनिसवनप्राश्िः यस्मादेष सोमः मरातःसवन- Wag: तस्मादेव गायतोष स्तुवन्ति गायतं गायतौखन्दख्छं डि प्रातःसवनं ॥२॥

aq चातिरिक्गसो मक्जिभ्षिमा़ |

यस्मात्‌ सोमादतिरि्च्धित स एव सोमः काय्थेः सलोमत्वाय ॥३॥

यस््मात्मातःखूषनान्तिमात्‌ सोमात्‌ विटत्यञ्च दथादेरति foaa शोमोऽतिरिक्तो भवेत्‌ तज्िमिन्नकस्य dag सवना न्तिमिसोतच्चमः काय्यै, तस्व करणं सलोमत्वाय सार्ण्याव भवति ॥३॥

lz. ©. ई. ATUBACTATHG | १.१ थ प्रसङ्काद्ोतुरनुशसनविशेष विधन्त | ~ EAN (| छो तानशंस रेन्दरावेष्णवं नृ शंसति ॥ ४ ॥

Taq विष्णचेन्द्राविष्णु aga we होतानुशंसति रेन्द्रौभिवेष्णवीभिख सोवानुशंसनं arefaee: तथा. “Sim खूतञताश्वलायनेन प्रातःसवनेऽस्ि सोमो wa सुतेति गोङ्गंयति मरुतामिति स्लोतीयावुरूपौ asi इन्द्रो AMAIA देवा अवन्तु न दति रेन्द्रौभिर्वष्णवीभिच् खलोम- मतिगश्सति॥ ४॥

उक्घसुमयदेवत्यत्वं प्रशसति ।

बोयं वा इन्द्रो यन्नो विष्ण्ोँयेएव यज्ञे प्रति- तिष्ठति ॥५॥

ala वे वीय्धेरूप wate: प्रजापतेः सकाश्राहीर्यवतो बाष़ोरिन्द्रख्योत्म त्वात्‌ fey यन्ञएवसुभयदेवतासु शं सनेन बयं वीर्ययुक्ते एव ae यजमानः प्रतितिष्ठतीति ty |

अथ माध्यन्दिनि सोमातिरेके प्रायचिन्तं विधन्ते।

यदि माष्यन्दिनात्सवनादतिरिव्येत वरमहं असि खयेत्यादित्यव तोष गोरीवितेन a: ॥ ९ ॥

मदि भाष्यन्दिनिात्‌ सवनात्‌ यदि माध्यन्दिने सवनसमापे- | ‘a

३०२ ` ATR STATES । [<. ©. ७.1

र्हं सोमोऽतिरिष्छेत माध्यन्दिनस्य अन्य चमसगक्े Sa सोमो- ऽधिको gaa चेत्तदा तं स्मेमं अध्वय्यवच्मसेषूत्नोय सो तसुपा- कुवन्ति ततोद्धातारः बर्हां असि द्व्येत्यादित्यवतोष अदित्यशब्ददुक्ताखुच्च गौ रौवितेन गोरीवितिना ऋषिणा दष्ट गौरीषितं अभि प्रगोपतिं गिरेत्यस्यासुत्पनं साम गौरीवितं तेम सान्ना Yr: ATA एतासु Bea HUA Tag: ॥ ६ ॥

अस्यातिरिक्तसोमस्य सवनदहइयान्तरालवर्तित्वेन SATE. स्यादित्यवतीषु तोष खलुयमानं गोरीवितं अनुगुणमित्याइ ।

ठतोयसबनं वा एष निकामयमानोऽभ्यतिरिच्यते यो माध्यन्दिनात्छवनादतिरिच्यते तस््मादादित्यव- तोष स्तुबन्त्यादित्यं fe ठतोयसवनं तस्माद्‌ बदतोष ared fe माध्यन्दिनं सवनं ॥ ७ ॥

यो माध्यन्दिनात्‌ सवनात्ोमोऽतिरिच्यते एष तोयसवन- मेव निकामयमानो नितराभिच्छन्‌ अतिरिच्यते यश््मादेवं तश्माद्‌ादित्यवतोषु Aas असीत्यादित्यशब्दयुक्तासु स्तुवन्ति आदित्यदेवत fe ठतोयसवनं अादित्यग्रहणेन fe aata- सवन प्रारभ्यते यस्मादेष माध्यन्दिनात्‌ सबनादतिरिक्तः तस्मादु तस्मादेव बृहतीषु स्तुवन्ति माध्यन्दिनं सवनं aed fe पुनानः; सोमधारया अभितवा मूरेत्वादोनां बृहतोनां aa बिनि- ज्यमानत्वात्‌ ॥ अ ॥

fe. © १]: ATTA STATELY | {ox प्रातःसवनवद्स्यु खो मङ्ख ोतुरनुशंसंनद्यं साथेवादं विधत्ते । यद्ममात्‌ स्तोमादतिरिच्येत सएव स्तोमः कायः सतलोमत्वायेन्द्रावेष्णवं होतानुशंसति als at eat यन्नो विष्णर्वीयेएव यज्ञे प्रतितिष्ठति ॥ ८ ॥ पव्वेवद्याख्येयं एतावांस्तु विशेषः अथेन्द्रावेष्णवमिति महां इन्द्रो ev विष्णोनुकमित्येतद्‌ादिकमेव te वैष्णवं Wana तथा चा्ठलायनद्ूतर माध्यन्दिनि quai असि

खूरयत्या दित्ये दशितं वपुरिति प्रगाथो शलोत्रीयानुरूपौ avi बृन्द्रो ae विष्णोनृकमिति ॥ ८ ॥

अथ ल्ृतोयसवने सोमा तिरिक्तं प्रायखिन्तं विधन्ते।

यदि तोयसवनादतिरिच्येत विष्णोः शिपि- विष्टवतोष गोरीवितेन Wz: ve ॥

यदि लतीयसवनात्ोमोऽतिरिच्यते विष्णोः शिपिविष्ट ata स्तुवन्ति ॥ २. ॥

. कोऽतिशयः सामान्तरं परित्यज्य गोरौवितेन स्तुतौ fai वा प्रयोजनमिति तदुभयं दशं यति ।

यन्नो वे विष्णः शिपिविष्टो यन्नएब विष्णौ प्रति- `

३०४ तार्डामहाव्राह्मख | Le. ७. te]

fasafafta Wofad afafcq एवातिरिक्तं दधाति ॥ १०॥

शिप्यो रश्मयः तेराविष्टः शिपिविष्टः तथा च यास्कः शिप- योऽत रश्मय saa तेराविष्टोा भवति sat शिपयः पशवः तेरा- विष्टः शिपिविष्टः यन्नो बे विष्छः पशवः शिपिरिति खत्न्तरात्‌ tem विष्णुः यन्नो वे यन्न खूप एव अरत एतदहेवत्यासु स्तुतेन यज्ञात्मक एव विष्णौ प्रतितिष्ठति यदेतद्गौरीविताख्यं साम तद्‌- तिरिक्तं विभज्यमानाया वेदाल्िकाया वाचोऽधिकं देवाव वाचं व्यभजन्त तस्या यो रसोत्यरिच्यत तद्ोरीवितमभवदिति =a: तथा सत्यतिरिक्तं waatefas एव सोमे तदतिरिक्त साम दधाति निदधाति तेन सान््ा अतिरिक्तटोषं शमयतो- त्यथः ॥ ९० ॥

अथ टतोयसवने सोमातिरेके पच्चान्तरमा |

एतदन्यत्‌ दुर्वरक्थान्यत्मणयेय सक्थानि वा एष निकामयमानोऽम्यतिरिच्यते योऽग्निष्टोमादति- रिष्यते यद्युकच्येभ्योऽतिरिच्येतातिराबः कार्य्यो रालिं a एष निकामयमानोऽग्यतिरिच्यते य उ कथ्येभ्थोऽतिरिच्यते यदि रातेरतिरिच्येत विष्णोः शिपिविष्टवतोषु बहता स्त॒युरोष तु वा अतिरिच्यत दर त्याह्ृ्यों रारे रतिरिच्यत दति ॥ ११॥

[a. ७. १२.] तार्डामहाबाद्छण । ६०५

अत्र पकलान्तरद्योतको यदिशन्दोऽध्याडइन्तेव्यः, एतत्मरत्त- कम्र णोऽन्यत्‌ संख्यान्तरं यदि कुर्युः तदा दतीयसवनादतिरि- क्तेन सोमेन अग्निष्टोमादन्यत्‌ deat काय्यं अतस्तमति- रिक्तं सोमं चउक्थस्तोत्राणि म्रणयेडुः यः सोमोऽग्बि्टोमादति- रिच्यते एष ङक्थस्तोचाशि निकामयमानो नितरामभिलषन्न- भ्यतिरिच्यते अभिप्राप्तयेऽतिरिक्तो भवति यदयुकव्येभ्योऽतिरिक्तः स्यात्‌ वदा अतिरात्रः ard, a सोम उक्ष्येभ्योऽतिरिच्यते राावनुष्टोयमानास््रयः पय याः प्रत्येकं चतुष्टय; स्तुत शस्त्राः त द्मे राविशब्देनोच्यते उकथ्येभ्योऽतिरिक्त एष सोमो राचिमेक निकामयमानोऽग्यतिरिच्यते अतोऽतिरावः ate: vere: यदि रावे रावो कन्नेव्यात्‌ पर्यायत्रयात्‌ सन्िखोताच्च सोमोऽतिरि- iad तदा पर्वोक्तासु विष्णोः शिपिविषटवतोष्‌ टत्घान्ना qq: य: सोमो रात्रेरतिरिच्यते एषतु वै एष एवातिरिच्यत इल्य- fam ब्रह्मवादिनि ure: यस्तु ्ग्नि्टेामादिकादतिरिच्यते सोऽतिरिक्तो न भवति उन्तरोत्तरसंस्थायाविद्यमानत्वात्‌ तच च तस्य॒ सोमस्योपयोगसम्भवात्‌ चरतिरातरादूदरं अन्यत्‌ संखा- न्तरं नास्तीत्यतिरिक्तः सोम उप्योगामावात्‌ निरथेको भवेत्‌ अतोऽत्रैव प्रायश्चित्तमिति विशोषद्योतनाय तुशब्दः ॥ १९ ॥

ननु qa ढतीयसवमात्‌ सोमातिरेके गौरीवितं साम विहितं तत्परित्यज्य कुतो seat विधानमित्यत are |

Te a Uy लोकं निकामयमानोऽभ्यतिरिच्छते

६०६ तार्डामडहाब्राह्मणं | [€. चर. ह

यो रात्ेरतिरिच्यते बहता स्तुवन्ति Tete लोक- माप्तमडहति तमेवाभ्नोति ॥ १२॥

यः सोमो tra: अतिरात्रसंख्थायाः अतिरिच्यते श्रमं खगा खयमेव लोकं एष निकामयमानोऽभ्यतिरि च्यते अतिरावा- दधिक्ख संस्थान्तरस्याभावात्‌ Weal मध्ये SEAMS स्वगे लोकं Wyn नान्यत्‌ इयं वाव रथन्तर असो बे लोको दिति ace: खगेन्िकामयमानमतिरिकलमेवासौ टता प्राप्रोति ॥ १२॥ दूति तार्डामण्टाबाद्ख्ये नवमाध्य यख

सप्रमः खण्डः j

qu ऋअरटमः खण्डः | अत सवमध्ये दौचितानां मरणे कक्तेव्यं विधत्ते ।

यदि दोच्ितानां प्रमीयेत दग्ध्वाख्योन्युपनद्यय यो नेदिष्ठो ard टोत्तयित्वा सड यजेरन्‌ ॥१॥

सवां दीक्ितानां दोक्तणीयेच्या संस्कतानां मध्ये यदि कञ्चित्ममीयेत fata तदा तन्निमेग्येपन विधिवदग्ध्वा लश्णा- जिने अश्थोन्यु पनह्य माजीलोयेऽतिद्ष्यात्‌ ततोऽख are यो नेदिष्ठो स्यात्‌ भ्रन्तिकतमः पुत्रादिः खात्‌ तन्दोचयित्वा रूत-

(2. ८. १. ATEBASTAT HTS \ ! ६०७ प्रतिनिधित्वेन तं नेदिषिनं दोचासंस्कतेन तेन सह यजेरन्‌ प्रक्रान्तं सत्रमनुतिष्टेरन्‌ ॥ ९॥

श्रथ afaa सुत्येऽहनि यजमानो सूतः सात्‌ aatata- सत्यं विधन्त |

एतद्न्यत्‌ कुव्यैरभिषुत्यान्यत्सोममण्होत्वा य- न्यासो दक्षिणा खक्तिस्तद स्तुय॒ मौ जलोयेव URN

सुत्यामध्ये यजमाने aad सति अभिषुतं सोमं परित्यज्य अन्यत्‌ लिङ्गव्यत्ययः अन्ये सोमं विधिवदभिषत्य ग्रइय्येन्द्र- वायवादीन्‌ अर्टहोला अध्वव्यवो विरमेशः तस्मिन काले यासौ वेदेदचिणा खक्तिः कोणः दकरिणपूवा दिक तत्‌ तत्र at माजौलोयधिष्णेय वोद्धातारः Ge: स्तुवीरन्‌ । २॥

fa तत Tare |

अपिवा tag ae यो दोलितः प्रमोयते तमे- तेन निरवदयन्ते ॥ ३॥

अपि at वाक्यालङ्कारद्योतकौ निपातौ अपि sere सप्तम्य्थं षष्ठो एतद्खिन्‌ aH यो दौकितः प्रमीयते श्ियते तमेतेन सोतरेण निरवदयन्ते निगमयन्ति तपयन्ति द्यदान- गतिर्चणद्हिसाद्नेष यहा एतस्यैवेति ग्ट प्रतिः waa एतद AURA ग्टहपतेर्यन्च इत्यथः ॥ ३ ॥

Got MUBAETATHT 1 [२. द. 9)

स्तुतिमाल्नं विहितं तत्केन सपधननेलयाकाङ्कायामाइ 1

यामेन स्तुवन्ति यमलोकमेवेनं गमयन्ति ॥ 8 ॥

यामेन areal विहितं सतोतसुद्गातारः Fa; तेन Was एनं ad यमलोकं पिढलोकमेव अमयन्ति | ४॥

तख सान्न ्राधारभूतानां ऋचां संख्यां विधत्ते | विभिः स्त॒बन्ति ठतोये हह लोके पितरः wan

तिभिः स्तोतीयाभिः स्तो तं काय तस्ञाहर्लो काटारभ्ब तीये fe लोके ate पितरो aaa अतच्िसंख्या ae त्यान्‌ पिनेषैनं प्रापयन्ति ॥ ५ ॥

स्तोतान्तरे खो तीयस्य त चख maaan et तद्द ताारत्तिमा शङ्याडइ |

पराचोभिः स्तवन्त UTES AISA लोकः ॥६॥

पराचीभिः स्तुवन्ति पराद्नुखाभिरनाटेत्ताभिः स्तुवन्ति तत्‌ क्स्य हेतोः इतोऽस््माज्ञोकादारभ्य war ait लोकः पराङ्‌. fe पराङ्मुखः पराटन्तः ऊ्ंप्रदेथावख्ितो हि wa- सत्प्राप्रये पराचौभिरेव waa युक्रमित्यथः तिद्भिरित्ब चां संख्या विहिता ॥६॥

थ का, FART VIA इति तता |

[2. द. €.] ताख्डामदहा ब्राह्मण । aoe सापेरान्ना छग्भिः स्तवन्ति v9 ॥

सपेराज्ञो नाम ब्रह्मवादिनो तखा ऋग्‌भिसतया इष्टाभिः wag: उञ्चिरक्रमीदित्यादिभिक्छगभिः स्तुवन्ति एतासु यामं साम कार्यमित्य्यै; ॥ ol

कूतस्यापनयने एता ऋषचोऽनुकूला इति दशं यति |

a] € € ॐ ~ A Wag: सपं एताभिरूतां त्वचमपादत waraa- ताभिस्चमपत्रते ॥ ट ॥ WIE, WEN अबृंद्च्छपिः एताभिः सापेराज्ञा ह्टाभि-

ऋं ग्‌भिभेतां चौ भ्रात्मीयां त चमपाहत अपागमयत्‌ अत एताभिस्तुवाना अपि कतं यजमानमपरगमयन्तोत्यथेः ॥ ८ ॥

भथेतद्िन्‌ सोते समाप्तं एतासाख्चामनु वचनं विन्ते ।

ताऋचोऽनुत्रवन्तच्ि मौज लोयं परियन्ति सव्या- नू रूनात्नानाः nel |

अध्वय्येप्रतयः ऋत्विजः ताः पूर्वोक्ता ऋष्वो यमदेवत्याच्च अनुनवन्तः अनुव चनधमेनो चारयन्तः अात्मीयान्‌ सव्यान्‌ वाम- भागखान्‌रून्‌ ARASH आघ्नानः Vay: पाणिभिः ताड- यन्तः माजोलोयं धिष्णंय तिस्जिवारं परियन्ति परितो गच्छ- न्ति॥२॥ |

३१०. ATRBAVTAT SETS 1 ` fe. र. tej

अथेतासामनुशं सनं विधाय प्रशंसति । स्तुतमनुसं सत्यमु्डने वेनं लोक निभुवन्ति ion

स्तुतं Gla होल्य्रश्टतयोऽनुशंसति सोतौीयासला ऋ चोऽनु- Wey: तेनानु शंसनेन weft स्वगे लोके एव एनं खतं यजमानं निक्षुवन्ति प्रीणयन्ति धू विधूनने अतोपसगेवश्यात्‌ भी णने THA एतावत्‌ लत्वा ग्रहाग्रहोतव्याः " १० ॥

तेषाभेतैन्द्रवायवाग्रतवं कन्तव्यमिति दशयति |

यन्ति क एते wa दूत्याह्ये शताय कुर्वन्तोत्ये- न्दरवायवाग्रान्‌ ग्रहान्‌ गृणते पुनः प्न्धानमपिवन्ति ॥ १९॥

ये wefan कताय यजमानाय oa क्रियाकलापं aif एते षथो मार्गन्‌ वन्ञंमानयन्नलच्ष्णान्‌ यन्ति अपगच्छन्ति इति ब्रह्मवादिन राधः तस्य चेदं समाधानं टेन्द्रवायवाग्रान्‌ रेन्द्रवायवो ग्रहो अग्रे प्रथमतो येष ते तथोक्ताः तथाविधान्‌ ग्रहान्‌ Waa waty: तदग्रत्वं fe waa विकल्पितं यदि रथन्तरसामा सोमे; खादेन्द्रवायवाग्रान्‌ ग्रहान्‌ ग्टज्ञोयात्‌ यदि' टत्छामा शुक्राग्रान्‌ afe जगल्छामाग्रयणाग्रानितिः अतोऽत्र नित्यार्थे पुनबिधानं तथा च यद्धात्मथो यज्नमागैान्‌ पवे प्रच्युताः तमेव पन्थानं पुनरपियन्ति अ पिगच्छन्ति ॥ १९ ॥ `

fe. ८. १8] तारडयामडहानाद्मखय..। ६११

अथासन्‌ aa बदहिष्मवमानस्यार्निपावमानी प्रतिपत अति कायति विधत्ते |

अम्न arate पवसदूति म्रतिपत्काव्यौ य एव जीवन्ति तेष्वाय दधाति ॥ १९॥

अग्न खायूषि पवस दूति बद्धिष्पमवभानस्य प्रतिपत्‌ कार्या यद्यव wera प्रतीयते तथापि टचद्ूक्रानामादिग्रहकेन विधेरनादेश इति सूत्र कारेण परिभाषितत्वात एतदादि Ta शव ग्राह्यः अग्न arate पवस इति अाचुलिङ्गात्‌ यएव Ste ता जीवन्ति तेष्वाञुढेधाति स्थापयति ॥ ९२ ॥

Te wet सवं समाप्य पुनः drama कक्लवयमिति दशयति |

संबत्सरोऽस्थीनि याजयेयः संवत्सरो तरे स्वस्य शा न्तियत्यृरा संवत्सराद्याजयेयुवौच मरुष्कृतां क्रूरा- SRA: | १२॥

यागानन्तर Trt पृण aay दौदितखाखीनि याज- येचः अपुर drat याजयेदुश्ेत्‌ वा चमरब्कतां करूराख- ‘RHA: ATTA: ॥ १३ ॥

तद्धिन्रसिकर्नकयन् सोत्रपरिमाणाभावं शोमपरिमा- णश्च .। ~

६११ ताख्डामहाव्राद्मखं | [९. र. 28]

असग्र Stay खादसम्दितोद्यसौ लोकल्ति- तः पवमानाः स्युः सप्नदशमितरत्सवं ॥ १8 ॥

afqufeaesa TH सोत्रमसम्बितमपरिमितं यखाद्ध- बेत स्तो व परिमाणन्नापेच्यमित्यथे; तत्कुतो हेतोः fe zea- दसौ खगो लोकोऽसम्बितोऽपरिमितसर्मात्‌ तत्प्राप्तये अपरि- fad सोत्र सखादिलय्थः एवमेव सोमस्य ्यपरिभितत्वे प्रसक्त भिदसुच्यते पवमानास््िष सवनेषु वत्तमानाः वदिष्पवमाना aifean, स्तिटत्‌ खलोमयुक्ताः कायौः इतरत्‌ पवमानव्यतिरिक्ं सवं Mla वप्तदशं सप्रदशसोमकं कायें ॥ १४॥

तदेतड्भयं प्रशंसति |

यच्ति्टतः पवमाना भवन्ति प्राणा वे लिटत्माणा- नेवोपयन्ति यत्॒प्तदशमितरत्‌ wa प्रजापतिवं सप्त- दशः प्रजापतिमेवोपयन्ति ॥ १५॥

स्यटमेतत्‌ ॥ tye

अथाद्छिन्‌ अस्थिकत्तेकप्रयोगे प्रातिखिकं ग्रहाग्रतं विषते ।

A ~ “© © प्राणापानेवो एते AAA LAST WA कुव

न्तोति मेत्रावरूणाय्ान्‌ ग्रहान्‌ गृह्णते माणापानो मिचावरूणौ मराणापानेरेव wees ॥ १६ ॥

fe. €. १.1 ताख्डमहानाह्ञ ख | ६१२

एते त्विजः प्राणापानैः प्राणवादुभिरपानवाद्ुभिशख विग्रुक्यन्ते इत्या ब्रह्मवादिनः ये खताय यजमानाय आ- fasi qaaitfa अवायं परिहारः प्रातःसवने विद्यमानान्‌ ग्रहान्‌ मैत्ावरुणाग्रान्‌ भितावरुणौ देवते यख मैतासरुणः अगे प्रसुखे येषां ते तथोक्ताः तथािंधान्‌ ग्रहान्‌ waa zug: भित वरुणेति यो देवौ तावेव प्राणापानौ अत- स्तद्‌ वत्य ग्राग्रत्वेन प्राणापानैरेव एते सखध्यन्ते सङा भवन्ति विरजो विनो भवन्तीत्य; ॥ ९६ ॥

दति तार्डालदहाब्राह्यणे नवमाध्थायख अष्टमः खडः ।

खथ नवमः VIE: |

अथ द्रोणकलशस्थसख सोमस्य aa प्रायच्चित्तं विधित्ष खलस्य ‘STATE |

I कलश उपदखति कलश मेवासयोपदस्यन्तं माणोऽनृपदसखति प्राणो हि सोमः ॥ ९॥

यस्य॒ यजमानस्य कलशो दोणशकलशसथसोम उपदस्यति चयं भराप्रोति देस sana अख यजमानस्य suze चोय - माणं कलशं अनु पञ्चात्‌ प्राण उपदस्यति यजमानस्य प्राणो- 'ऽपि चयं प्राप्नोति fe यस्मात सोमः प्राणः प्राणष्ेतुः तस्मात्‌

६१४ ' ता्डामहाबाद्धाख | [९. €. श]

'सोमस्योपदासे भ्राणोपदासो युक्त इत्यथः Wa एवं सति प्राय- -सित्तमपेचितं | १॥

अथ शाखान्तरीयं मतं तावहर्भयति। तदाह: पयो वनयेदिति ॥ २॥

तत्तत्र BIT उपदासविषये ars: केचिच्छाखिनः fa- भिति प्रयो वनधेदिति,द्रोणकलशस्थे सोम saat तत्र दुग्धं पयोऽवनीय तेन सोमकार्व्याणि क्तव्यानीति ॥ २॥

अथ quad दशयति ।

अथो Gearecafeataa वा एतद्यत्मयो हि- रण्यमेवापोऽभ्यवनयेद्विरण्यमम्य॒न्त्रयेदिति ॥ २३॥

अथो खल्विति पच्चान्तरपरिग्रहे अभिन्ना ब्रह्मवादिन अडः कथयन्ति य इति यत्‌ एतदन्तद्डितमिव वै अन्तरितं असज्िलष्टमप्रत्यचचमेव दोषनादव्वक्‌ गवाम्‌षसि वन्त मानस्या- प्रत्यचत्ात्‌ अतः सोमय्यान्तद्ने अन्तहितस्य पयसोऽवनयन- waa कि afe टोणकलभ्रोऽवनेयन्तदुच्यते gaat हिरण्यं निधाय खपो $भ्यजनयेत्‌ अभिपूरयेदिलाङ्कः सोमस्य वा अभि- 'घूयमाणख भरिया तनर्द्‌ कामत्‌ तत सुब हिरणखयमभवदिति ‘aA सुवण सोमस्य प्रिवशरीरं अभि उपयैथेः सुवणं खे प्ररि वसतीवव्यीख्या -अयङ्गवीनमिधिता अवनयेदासिद्धैत

[e.e. ५.1. ताख्डाम्हा नाद्य | ६१५

चमसानां उन्नयनक्राले तेष च हिरण्यं निधाय अरभ्युन्रयेदभि-. weafefa ats: ब्रह्मवादिनः बुञ्ः॥ ३॥

अद्छिन्‌ wa प्रागुक्तस्य प्रणोपद्‌ा ससख परिहारो यथा भव- fa तथा दशयति |

प्राणा वा Aisa हिरण्यमग्टत एवाख म्रा शान्‌ Tafa स सवेमायरोति॥ 8॥

अपः प्राणा वे WIWEUT एव तद्धेतुत्वात्‌ waa हि सोग्य मनः quate: प्राण इति fe वयमधीमहे हिरण्यस्य aad मरणरद्ितं तस्य तेजसत्वेनाल्यन्ताभ्निसं योगेऽपि विना- शाभावात्‌ Wa चापां हिरण्यस्य च सङुच्चयविधानात्‌ अख यजमानस्य प्रणान्‌ Waa मरणाभाव wa दधाति निदधाति स्थापयति अतः स यजमानः स्वे सम्पा ब्राह्मणक्िप्त' शत- वपेलच्तणं अायुरेति प्राप्नोति |g i

अथ नाराश सस्योष्ोषणे रायचचित्तं विधिन्मुः पव्वेवन्तस्य श्रो षण मनथेद्ेतुरिति दशंयति |

यख नाराशंस उपवायति नाराशंसमेवाखोपवो-. यन्तं मराणोऽनृषदस्यति प्राणो हि सोमः ॥ ५॥

सवनमुखेष भग्नो समुद्धताः पुनभचिताः पनवसतीवरोभिरा- ष्यायसखेति- मन्त्रेण पूरिताच्चमसा नाराशंसा: सामान्याभिम्राय^

६१६ तारा जाद्मणं । [€. &. ७.]

मेकवचनं यस्य॒ यजमानस्य नाराशंस उपवायति उपश्चुष्यति saa शोषणे भोवादिक खप्वायन्तमुपशष्यन्तं नाराशं समनु पञ्चात्‌ अस्य यजमान प्राण sugefa उपश्एुष्यति चय. मुपगच्छति नाराशंसात्मकः एष्यमाणः सोमो fe werd माणसंस्कतः तस्ममादित्यथेः ॥ ५ ॥

ततर कत्तेव्य माइ | यमध्वव्यरन्ततो ग्रहं एृह्णोयात्तखासुमवनयेत्‌ ॥६

यमध्वय्धेरन्ततः समीपे नाराशंसशोषयो समी पकाले ग्टद्खी- चात तस्यैकदे शमग्नो इत्वा प्राणसंस्कतं ATU GATS, प्राष्य तप्रोषं चमसे च यथासिद्धेत्‌ तथा चाष्वयैद्धनं यदि नारा- शंस उपदसय दयमध्वग्ुः wae ग्ट ्ञोयात्तं wend त्वा वम साध्वर्व्य॑वे प्रयच्छेत्तेनेनं स ाप्याययतीति | & ॥

तदेतद ग्रहावनयनं प्रशंसति |

प्रायि वे ग्रहो ग्यते प्रायञ्चिलेवास्पम प्राव- चित्तिं करोति us ॥

नाराशंसोपशोषणसमये TH Wala स न केवलं होमा waa wea भरप्रितु सन्निधानात्‌ प्रायञ्खित्वे प्रायदिन्ताथे- मपि wa; माय्धित्ताथं ग्टहोतेन Tews असो यजमानाय

[2. 2. &] ATRAARTATHS | ११७

मायित्तिं भायोविनाशः ay समाधानं ज्ञानं चित्तिः नारा श्रं सोपशोषणजनितदटोषख्योप्मनं करोति ॥ ॐ ॥

भश्ितामदितयोः सोमयोः wat प्रायस्चिन्त माड |

यदि पोतापोतौ sat सङ्गच्छेयातामन्तःपरिध्य- ङारान्िवेत्य WAI WEIR WETS ह्- तख च पोतापोतसख्य सोमखेन्द्राम्नो पिवतं सुतं खा- इति सेव तख प्रायश्चितिः ॥ ८ ॥

ग्रडचमसादिख्थं सोमं प्रथममम्नौ Bal पश्चात्‌ सदसि waft अध्वव्युवषटकत्तीरौ Rata wafers तव afe पीतापीतौ सौमो सङ्गच्छेयातां संङ्जेयातां पीतशेषः सोमोऽपीतेन अभक्ितेन सोमेन होमाधेमासादितेन वा यदि Beet भवेत्‌ तदा अन्तःपरिधि परिधौनामन्तमेष्ये अङ्गारा- न्नित्यं श्थक्‌ छत्थ तस्य चेति vee सोमं अङ्गारेष जुड- यात्‌ सेषाइ्तिरेव तस्य संसग दोषस्य प्रायच्िन्तिः aang मन्तरेण विलक्षस्य wat तस्य च अनेन कभमेगा संख शस्य पीतापौतसख शोमानन्तरं पीतेन पीतावशेषितेन सं टस्य अपीतस्य सोमस्य एकदेशं ए तदेव विपय्य स्योच्यते अड्ध- तस्य तस चेति एवसुमयविधस्य पोतापौतसख् तगेषसोमः पोतः wer, सोमोऽपौतः तदुमयात् कल्य एकदेशं सुतमभिषतं

9G

६१८ ATEBAETATHS । [z.e. १०.]

रसं डे इन्द्राश्री Had ace खाहा ww तं सोममग्नौ प्रचि- पामीति॥ = ॥

यदि भच्णायानीतो तथिष्टः सोमः; केशकोटाङिभि- GE: सात्‌ ATT कन्तव्यमाइ ।

प्रजापतये GAHAN ASAT ACT TATE, उपरवः WEN

भजापतये खादेति मन्त्रेण अभक्षणीयस्य wMATE केशा fafag frre सोमस्य कमणि षष्टो यमक्षणीयं सोमं खड्छयात्‌ प्रच्िपेत्‌ कुतर होम इत्यपेचायामाइ SACs! पूववौद्धो उपरव दूति उपरवा नाम द्चिणविधोनस्य अधस्तात्‌ परोचं खाताञ्चत्वारो गन्ता; तब्ोत्तराद्ं भवौ दौ गतो उन्त- ugh wale wafeqa रेशान्यां दिशि वत्तमाने cat अमच्चणीयः प्रेष्य अत्र यज्जुहोति areata इति जुहोति चोदनाया अहवनौय णेव होमाधारत्वेन प्राणते यद्यपि तथापि पदे जषोतौत्यत यथा आङ्वनोयस्य बाध एवमतापि gem: li २ ॥

अभिदटर्सख सोमस्य Wau विधत्ते | न्दुरिन्द मवागादित्यवदषटख भक्तयेत्‌ ॥ १० ॥

बृदुरित्यादिना मन्त्रेण weeg waa दू षितख् सोम-

[९. €. १२.] ` ताण्डामडहानाह्मख । ६१९ स्य ॒क्रियाग्रणं कन्तव्यभिति कमणः सम्प्रदानत्वाञ्जतुश्धर्थे . बड्छलमिति षष्ठी तं सोमं wea ॥ ६० ॥

अस्य च aay शप्र दशयति |

wide: € © तख तद्न्दवि नद्रयावतः WATTS सव- गण SICA SIBAS WALA ॥ ११॥ यमथ. CEUs रसात्मकः सोमः इद्मख्तमयं Tet सोम अवागात्‌ ्रवाभ्रोत्‌ डे दन्दो तख तथाविधस्य ते तवां अह मत्तयामि दहशस्य तव causa पीतस्येन्द्रियावतो वीर्यवतः सर्वं गणस्य सर्वे shay र पिंतस्यो पक्त स्याधवर्य रप़्- यखेत्यादिभिः छतोपद्धानस्य भक्तयिता विशेष्यते सर्व गणः समा- नभश्चेरन्ये छं त्विग्ग शे खत्तरादौन्दरियगणो ay युक्तः अन्ये कःंःत्विग्‌- भिन्ते णानुज्ञातः चमसहोमानन्तरं THAT कर्तव्यं ॥ १९ ॥ aa च तस्सिन्ध्वयुणा रोतोपाकरणां कायें यद्यध्वय खचमस- म्वा पए लोतसुपाकुर््यात्‌. तदा कतव्य मायचचिन्लमाष्.।

हिर ण्यगमः समवत्तताग्र इत्याज्येनाग्युपाल- तख जुयादाम्नोधं Wa भूतानां जातः परतिरोक आसोत्सदाधार एथिवीं द्यामुतेमां तस्ते त इन्दो इविषा विधेम arefa सेव तख प्राय्चित्तिः ॥१९॥

अभ्यपालक्खय अभित चमरूममिलच् sired मारब्ध

६२० ता्डामडात्राद्चख । [€. ९. १३.]

Wa यस्य स तथोक्तः ताहशस्य यजमानस्य अबुपाकरणदोषा- पगमनाथं अाग्नोधषिष्णं परेत्य प्राष्य afea, feces दूति मन्त्ेणाज्येन FAY ज्यात्‌ मृतानां जात इल्यादिखलख मन्त्रस्य शेषः तस्य दोषस्य सैवाडतिः म्रायञित्तिरुपशमहेतुः मन्त्रस्ायमथेः थत सर्वस्य भूतभौतिकप्रपञ्चसख टेः पुरा हिर गर्भैः PUNITIVE गर्भभूतः प्रजायति; WATT परश्मा- AAU सकाशादजायत सच जातो जातमात्र एव भृतानां खालना््ज्यानां स्वेषां भूतजातानां एकोऽसाधारणः पति- रासीत्‌ अधिपतिरभवत्‌ सच शथिवीं faethat area अपि cat भूमिं च दाधार तवान्‌ wa हिरण्यगर्भाय ड इन्दो सोम ते तब सम्बन्धिना हविषा विधेम परिषरेम तस्मा इति कर्थशि चतुर्थो ॥ ९२ ॥

अथ सोमाभिषवाथ॑ग्रावां मेदे कत्तव्य माइ ।

यदि य्रावापि शीयेते पगभियेजमानो व्यृध्यते पशवो बे ग्रावाणो SAAS ACTS Area स्तुयुः ॥ ९२ ॥

यद्य॒भिषवसमये ग्रावापि stead शपि शोषा fiat भवेत्‌ तदा यजमानः पश्एभिग वादिभिव्यैष्यते पशवो होयन्ते ग्रावाणः पशव एव खलं पशवो यथा चौरादिरसप्रद्‌ाः एवं सोमरसप्रदाटत्वात्‌ ग्राबृणां WS तया च तद्धेदनेन पश्हा- निथुक्यते तरैतत्परायञ्चिकं कर्तव्यं मारुतस्य मरत सम्बन्धिनः

fe. €. १५] ATCYASTAT HS । ६९१ UMA एतत्‌ सन्नस्य ऋषेः WT AYA च इतस त्वा चरथादित्यस्थासुत्प नं तेन AAT होतारः स्तुवोरन ॥ १३ ॥

ग्रावो भेदे सान्न सम्बन्धो योग्य दूत्या |

मारुता वै ग्रावाणः खे नेवेनाधस्तदरपेण समडे- यति ॥ १४ ॥

AAA ACSA: खल ग्रावाणः प्ररतो नशतोपा्या sfa fe ग्रावुं योजनमन््ः तस््मान्मारुतस्य साम्नः करणेन एनान्‌ ग्राव्णः स्वेनैव रूपेण TARA CLA पूर्णावयवान्‌ करोति॥ ९४॥

अथ सोमस्याभिदादे waft विधन्त ।

यदि सोममभिददेद ग्रहानच्वर्य्यै; स्याशयेत स्तो Wasa शस््ाणि Fas यथापवं यज्ञेन चरोयः पञ्च Shaul देयाः पाङ्क्तो यन्नोयावान्यन्नस्तमेवा- रभतेऽवष्डयादुदेत्य पुनो चेत तच तहृद्याद्यहास्यं स्यात्‌ पुरा हादश्या Stat यद हादभोमतिनयेदन्त-

दयित ॥ १५॥

यदि सदोहविद्धोनादौनि मरमाद्‌ाद्म्निना दद्येरन्‌ तदा सोमादिकं सवे यन्नसम्भरारमादाय तत्‌समोपे पुनरन्यडेवयज-

६२४ ATUBPAETAT HD t [e. €. १५.)

नमध्यवसाय यन्नशोषोऽनुषटेयः यदि सोममपि इविद्खोनादिभिः साग्निरभिदडेत्‌ तद्वु ग्रहान पाताणि वायव्यानि स्पा- श्रयेत एतावद्‌ बुषठितमेतावतेति कताल्ृतविभागं जानोयात्‌ तथोद्गाता सोत्राणि होता च शस्त्राणि अथानन्तरमन्यहेव- यजनमध्यवसाय यथा Va पूवंवदन्यं सोममा्त्याभिषत्य पुम- रवशिष्टेन यज्ञेन चरेचुजयेचुः ऋतुरुंकल्पावसरे यावत्यो दचि- गादा तव्यत्वेन संकल्पिताखलासां सथाने wea दच्िणा गावो देयाः यज्ञस्य पाङ्त्वं qa तथा सति यावान्‌ यत्मरिमाण- को aq: तत्परिमाणमेव ay पञ्चसंख्योपेतथा दच्िणया a- रमते ग्टद्धाति ततोऽबश्टथाद्नन्तरं उदेत्य उदयनौयाद्युदव- सानीयान्तं HAT JARI क्रतोरनुष्ठानाय दीच्चेत यन्नो fe यज्ञस्य प्रायश्धिन्तिरिति चरतेः agfaurzat पू्य॑द्खिन्‌ यज्ञे दाखन्‌ स्यात्‌ aa afea पुनः क्रियमाणे ag तयात्‌ यन्ञ- प्राते या द्वादशी दादशसंख्यापरणी रातिः तस्या ee श्या; पुरा पुरस्ता टचे प्रायश्ित्तरूपख यन्नान्तरखय ear काया यद्युपि great रातिमतिनयेत्‌ दीया अतिक्रामयेत्‌ दादशादूहं aaa, तदा स यज्ञोऽन्तर्ब्ोवित अन्तह्ितोः {हृश्छो भवेत्‌ पुनरनुष्टानेन प्राप न शक्यते इत्यथे; ॥ ६५ ॥

दूति ताख्डामडाब्राद्मखे AAAI .. नवमः GUS: |

tC qaQ |

थय ट्‌शमः GUE: | WUT WI महावीरस्य मेदने wrafad fers ।

यदि महावोरो भिद्यत तं भिननमभिख्रेदयत्तते चिद्भिधिषः परा wae sree: सन्धाता सनि मघवा पुद्‌्वसुनिष्कत्तौ fred पुनमौभेम निच्या इवेन्द्र acta wa वनानि न मजह्ितान्यद्विवों दुरोषासो AHA MAPS UIT नग्राभञ्च ठल- इन्‌सछत्सु ते महता शूर राधसानस्तोमं मदेमहोति Heat भिन्नमभिग्टशेत्‌ सेव तख प्रायित्तिः ॥१॥

यदि प्ररच्जनसमये महावीरः तुद्धेत्‌ ATMATS waa तद्िन्‌ पाले qed इतमानोय सन्तप्तं तद्छिन्‌ आज्ये प्रयः अनीय WMA स प्रवग्येपात्रविशेषो महावीरः स यदि भिदेत भिन्नो भवेत्‌ तद्धा तं fara BETH aad चिदभिचिष इति टचेना- fuatq सैव तस्य भेदने प्रायचित्तिः पुनमेहावीरमभिरश- दिति वचनमुपसंदाराथ' छचामयमयथेः अभिधिषः wfirfa- व्यति इदु भवति अनेनेति ufufacfugqe सन्धायकं ea रलयोरेकत्वस्छा रणात्‌ रेफः सन्धायकात्‌ अन्यस्मात्‌ दूव्यात्‌ BA faq ऋतेऽपि अन्यारादितरण्ते इति पञ्चमी भिन्नस्य सन्धायकं जतुप्रभ्टतिकं दरव्यमन्तरेणापि यः. मघवा इन्द्रः सन्धिं सन्धातव्यं

६२४ ताण्डामष्हाज्राद्खं | [९. to. २]

भिन्नं वस्तु सन्धाता खसामर्ष्येनेव foe पुनरेकीकन्ता कदा जलुभ्य; GSE: पुरा असमध्यदेयोः सन्धयः aga अत तत्‌ MEAs मावीरस्थोपरिभागो लच्छते wee चतुर्थौ वक्त- व्येति aqui ies: अातदनाद्धिंसनाद्धेदनात्‌ पुरा एवमेव उदिरहिसानाद्रयोः सुपि eer, कसुन्िति जलाथ set: कसुन्‌ प्रत्ययः क्रा त्वोऽसुन्‌ करुन इत्यव्ययत्वादव्ययादाप्‌सुप दति पञ्चम्यालुक्‌ अधवा इन्द्रः पुखूवसुबं्छघनः fred विनष्टं खननिष्कत्त† निःशेषेण wal पुनरत्पाद्‌यितेत्य्ैः इ कौटिल्ये SB इरेढंद्सीति निष्ठायां मावः डेदन्द्र्रणा द्व Tala रशा स्तोतार, असलोतारो यथा त्वत्ता बिभ्यति एवं वयं निच्चा हिंसाया दव त्वत्नोमाभेम मीता माभूमह अद्रिवः अद्विणात्य- नेनेत्यदिवेच्वः तदज्िन्द्‌ मरजष्डितानि प्रकर्षण etait वना- न्यरण्यानि त्वत््रसादादुरोषासः उषित दग्धु बाधितुमशक्याः सन्ता वय नामन्महि न जनानौमस्तत्मसिद्धं ata Tag अम- AV इच्छन्देऽवधारणे wefe एव कथंभूता अाशवो व्यापनशौला S ACA अनुग्रामः त्वया अनुग्टद्यमाणणख अपिवा Su ते तव सम्बन्धिना महता प्रभूतेन हेतुना सेमं त्वदीयं Many पञ्चात्‌ सललदयुगपत्‌ एकड्ेलयैव ge मदेम eq ici

निखातस्य यूपस्य यन्नमध्ये वि रोडणलतां eth दशयति ।

Ga वा एतस्माद शं चत्वा तेज इन्द्रियं ate

[e. १०. &] ATAVASIATHS | ६२५

wate रजाः पश्यगोऽपकरामन्ति यख युपो विरोहति स दरैष्वरा पापोयान्‌ भवितोः ॥२॥ :

यस यजमानस्य यच्चमध्ये यूपो fattefa werea4r- ` द्युपात्पुनः शाखान्तरसुत्य यते एतद्य दययजमानात्‌ अद्यं . असु- रस्य खभूतं मायामयं वणं रूपं रत्वा तेज अादीन्यपक्रामन्ति अपगच्छन्ति तेजः शरीरकान्तिः इन्द्रियं अयोग्यं. वय्यं बल- कमे WATS प्रथस्तमन्नं प्रजाः पुतश्त्यादयः पशवो गवाद्याः एवमेतेषां अरपक्रमणात्‌ स यजमानः पापीयान्‌ भवितोः ईष्ठ- रा frat मवित्‌ समथः स्यादौण्ठरेतो सन्‌कसुनाविति भवते- Ware तोसुन्‌ प्रत्ययः ॥ २ ॥

तत्र प्रायिन्ततेन पशुयागः BHA इत्या |

ary पथु बह्करूपमालमेत त्वष्टा वै पष्ट नां रू- पाणां बिकत्तौ तमेव agrarafa स एनन्तेजसेन्दि- येण Tau प्रजया पशुभिः पनः समवैति सेव तख प्रायश्चितिः ॥ ३॥

त्वा त्वष्टदेवत्यं FSET नानाख्ूपं uy छागं आलभेत TAA बड रूपेण WYN त्वष्टारं यजेतेत्य्थः नाना र्पस्य AES सम्बन्धयोग्यतामा़ त्वष्टा खल पञ्दूनां गवादीर्नां यानि

परस्पर विभिन्नानि ख्पाणि तेषां विकर्ता विविधं eat तथा vé.

६२९ ATTA GTS | [९. १०.१1

च तै न्तिरौयकं aren वै रेतः सिक्तस्य wet रूपाणि fre रोति तावच्छौो बै प्रजायत इति. तन्तेन बछकूपेण पश्युना तं त्व्टारमेव उ पधावत्यु पगच्छति स च त्व्टानेन TAT प्रीतः सन्‌ एन यजमानं तेज wifefa: पुणः समश्चयति way करोति तख अपविरोस्य सेव nate ie: ।

बेदाथेख प्रकाशेन तमोह निवारयम ।

पुमर्था चतुरो देयादिद्यातीथंमद्ेश्वरः ॥ २ ॥

दूति खौमदाजाधिराजपरमेष्वरमेदिकमाग प्रवन्तंकयोवीर- नि बद्मूपालसाम्नाज्यपुरन्धरेण सायणाचाव्वण विरचिते माषः TA सामवेदाध॑प्रकाशे ताख्यमद्ाव्रादह्यशे नवमाऽध्यायद्य दशमः खण्डः | नबनाच्यायः खमाप्निनगमत्‌ ।

` आ. उ

दशमोऽष्यायः।

अथ प्रथमः खण्डः |

यस्य निः श्वसितं वेदा यो वेदेभ्योऽखिल जगत्‌ | निभेमे ave ae विद्यातीथंमद्ेष्वरं ॥

अथ व्यूद्हाद शाइविषातुकामः तदीयद्शराव्रगतान्‌ faz- दादिशलोमान्‌ कमेण शं सिष्यन्‌ प्रथमं तिटतं सोति । अग्निना एयिव्योषधिभिस्तेनायं लोकल्िटदाय्‌- नान्तरिजेण वयोभिसतेनेष लोकच्तिटदयोऽयमन्तरा- दिल्येन दिवा नक्तेस्तेनासौ लोकख्िटदेतदेव चि- इत अआयवतनमेषाख बन्धता ॥१॥

wa gaat लोक अग्निना देवतया थिव्या भौषधिभि- शतेत्पत्राभिसतेनेतच्चितयेन विदत्‌ विशः तथान्तरिचेण वादना तदषिष्टाता देवतया वयोभिः; पिभिः तेनैतच्तितयेन योऽयमन्तया द्यावाश्थिव्यो मध्ये लोक एष wafafeatezd fa- गुणः तथा दिवा यूल स्थानेन दित्य न aefastat देवतया नचलतैलवयेरङमि सेने तन्तितयेन एव परि हश्यमानो लोकः योऽयं अन्तरा खगे थिव चान्नरि्लोक. इत्यथैः तथा

ह्य ATRASTATSS । [१०. १. 91

gaq दिवा स्वगे ण aaa ait लोकखटत्‌ विगुणः ut वयाणां लोकानां waa विटच्वा्नवसंख्याको यः ससु- era: एतदेव विटतः छङ्वकालकस्य तित्‌ लोमस्व आयतनं स्थानं एषैवास्य तिदतो बन्धुता बन्धु समूहः विरुणास््रयो लोकास्त; परिजनभूता इत्यथे: ग्रामजनवन्धसहायेभ्यः साभूडिकसद्‌ naa: Ie I एतद्ेदनमपि फलवदित्या्ड tt ` आयतनवान्‌ बन्धुमान्‌ भवति य एवं वेद्‌ ॥२॥ ` एवसुक्ञप्रकारेण ated बेद सोऽपि अ्रायतनवान्‌ खान- वान्‌ -बन्धुमान्‌ बान्धवेयुक्रञ्च भवति 1 २॥ ` तस्यैव वितो ब्रह्मवादिभिः; कतां प्रतिष्ठारूपतां ्रदर््योप- areata } warefazgea ~ Ar aa तम्‌ म्रतिष्ेत्याङस्तद्धोवषु लोकेषु परतिष्ठितः 2 ` तसु तमेव चितं प्रतिष्ठा प्रतिष्ठालमक इति ब्रह्मवादिनः अः कुतो हेतो; चिदृद्धोव चिषटत्‌खोमएव खलु uy पव्वे-

सुक्तेष भूरादि Wat faquatas ufafem तद्‌एयतनत्- nfaarenta ततेवाचितो aaa adage ufasta ॥ 3 ॥

अथ पञ्दद स्तोमं पूववत्‌ प्रशं सति ।

TEAS एव प्रञ्चदशस्यायतनमेप्राख TATAT NB

[te १, 9] ताख्डाना बाह्य । १२९.

मासस्याद्वैमद्धमासः द्धं नपंसकमित्येकादशि समाप्तः हं मासेऽपि पञ्चदशसंर्या विद्यते aa: पञ्चदशस्य पञ्चदश- सोमस्य॒ाद्धंमास एव अयतन स्थानं एष एवाद्मासः we पञ्चदशसुपपादयतौति saat वन्ध॒समुष्कः निरिंश्यमानयो- रेकतामापादतन्ति सव्यनामानि Galea वचनात्‌ लिङ्गता- सुपाददत इति वचनात्‌ ततरातिनिडिश्वमानापेच्चया एषेति स्त्नोलिक्गता ॥ ४1 |

वेदन प्रशंसति। ्ायतनवान्‌ बन्धुमान्‌ मवति य एवं वेद्‌ ॥ YI

स्पष्ट iy अधाख Wey sired अभिधायोपपादयति |

त॑ बोजोबलमित्याहरदइमासशो fe प्रजाः पशव arte पष्यन्ति | ६ ॥

तं पञ्चद्‌शस्तोमं ओजो रूपं वलरूपं चेत्या; ब्रह्मवादिनः बलद्ेतुः WAL वर्म॑मानो रसविशेष भोजो वलं प्रसिद्धं wee मासश अद्धमासेन fe शचोरादिरसोपजीवनसष्ितेन प्रजाः AYA: पशवच्च ओजो बलं च पुष्यन्ति पोषयन्ति agate अतसदायतनोभमयात्मकत्वसुपपन्नं ॥ ६॥

~ अथ सप्तदशसखोमं प्रशंसति ।

६२० लाखडानहानाद्भाख | [to १, १०]

Tae एव सप्नदशस्यायतन दादशमासाः पञ्च- तव एतटेव सप्र एस्यायतनमेषाख बन्धुता ॥ ॐ ॥

सक्चदशस्तोमस्य सं वत्र एवायतन कथं तस सप्तद शसंख्या- Haas दादशमाखादैताद्याः हेमन्तशिशिरयोः समासेने- कत्वात्‌ पञ्चत्तैव एवं सप्तदशावयवः संबत्छरः तद्ादेतदेव सष्त- दशस्यायतनमिलत्युक्तस्थोपसं हारः गतमन्यत्‌ ॥ = ॥

अथ पृवेवहेदनं प्रशंसति ।

आयतनवान्‌ TAI मान्‌ भवति य एवं वेद्‌ ॥८॥

qe ic il

अथास्य सप्तदशस्य प्रजा तिरूपत्वं विधायोपपादयति |

तम्‌ प्रजातिरित्थाह्ः संवत्सरः हि प्रलाः पशवो- ऽन प्रजायन्ते ॥ € ॥

तं सक्तदशस्तोमं प्रजातिः प्रजोत्पलयालक इत्या इवा- fea, qa: fe यस्मात्‌ संवत्धरमनु सम्बत्छरानन्त रमेव HEU: प्रजाः पशवच्च प्रजायन्ते उत्प दन्ते अतः खंवल्छरायतनसप्तद्‌ शख प्रजात्यात्मकत्वसुपपन ॥ 2 ॥

श्खेकविंशस्तोमं प्रशसति |

आदित्यएवेकविं श खायतनं दादशमाखाः षञ्च-

[to १. १४.] ताण्डाम्हामाद्जख् । Gre RIAA दमे लोका असावादित्य कविय caza- कविं ्स्यायनमेषाख बन्धुता ॥ १०॥

wating स्तोमस्य भ्रादित्य एवायतनं अाखयः मासाद्य पेक्षया त्ख कविं शत्वेन उभयोः सादृश्यात्‌ गतमन्यत्‌ ॥ १० ।

तद्ेद्न प्रशंसति |

आयतनवान्‌ बन्ध्‌ मान्‌ भवति य एवं TS ॥११॥

SET ॥ ११ ॥

अयास्य सोमस्य देवतल्पत्वं विधाय तद्के दनेन we सोति ।

तमु CAAA TANS: H देवतल्ममाभ्रोति य एवं वेद ॥ १९॥

EU RR

अथ विणवसोम प्रशंसति |

fageq विणवस्वायतनमेषाख बन्धुता ॥ १३॥

faga: wa एव त्िणवखलोमखाखयः यतोऽयं वित्‌ जयः सङुद्‌ावालकः समुदाय समुटायाखय एवेति भ्र fay ॥ ९३ ॥

अथेतद्वेदनं प्रशंसति |

६९२ तारडामहानाद्ण । [to. ६ 181 आयतनवान्‌ बन्ध्‌ मान्‌ भवति य एवं वेद्‌ UV स्प्टोऽथेः ॥ ९४ ॥

तस्य च पुट ख्पत्व विधाय uefa | aq पु्टिरित्याडख्िटदधोवेष Te: ॥ १५ ॥

तं विणवस्तोमः ufe: अभिटद्धिःतद्‌प इतया॑द्यवादिनः fe यस्मादेष तिणवः प॒ष्टोऽभिदद्धः fasta विखवस्तोम एव विरादत्या yefeua इति व्यपदिश्ते wit पुषटङूपता युक्ता ॥ १५ ॥

अथ Agate प्रशसति |

देवता एव चयच्ि८शय्यायतनं चयल्ि ए शहेव- ताः प्रजापतिश्चठख्िण एतदेव वयख्ि८शखाय- THRUST बन्धुता ॥ १६ ॥

तयस्लरिंशस्य तामस्य देवतायतनं तयस्ज्िशत्‌सख्याका fe देवता, wel वसवएकादशसर्टरा दादशादित्या wate हातिंशत्‌ प्रजापतिस््रयतिंशत्‌ संख्याप्रकः अतएव तत्‌ एव देवा; बयं शस्ावतनमिलक्तोपसं हारः एषैवास्य स्तामख बन्धुता बन्धुसमृहः तरयस्जिधरेवा एवास्य परिजनभूता इत्यः ॥ ९६ ॥ |

[te. १. 22.] SETA ETS | ४१२१ ए तङ्घदनं फलवदित्या् | अयतनवान्‌ TIAA भवति य एवं बवेद्‌ NOI

WE ॥ १७ tt

अथास्य स्तोमस्य नाकरूपत्वं उपपादयति | तम्‌ नाक दूत्याह्ने हि परजापतिः HA AAT WT

तसु तमेव aafey सामं नाकं कं सुखं अकं दुःखं नास्य सखिन्‌ अकमिति नाकः दु;खलेंशोनास्य संस्य्टः Faas TUS: न खल्‌ प्रजापति; wi wET sews क्ोचिदपि खरषाय अकं दुःखद्ेतुभंवति अतस्तदायतनोऽपि सोमः नाका- ` तमक इत्यथः नन्नाणनपाब्वेदानासत्या इत्यादिना wafa- भावस्य निपातनात्‌ नलोपो नजः इति नाक इत्यत नजो नमका- Ter लोपों न भवति ॥ ९८ ॥

अथ चतुर्विं शादयः सोमाः छन्टोमासतान्‌ प्र्थसति | छन्दांखेव छन्दोमानामायतनमेषेषां बन्धता Wee.

| छन्दोभिर्गीयव्यादिभिर्मौवमानाश्तुिंशादयः सलोमाग्ड- न्दोमासेषां छन्दां स्येव गायत्यादीन्येवायतनं aa चतुविंशस्यु वतु विं शत्य चचरा मायती चतुचत्वारि शस दितीयस् ¶चतुख्चता- रिशदशरासिका विष्टवायतनं अरदटाचत्वारिंशसय 7तीयसख

Ge

६२४ ATEASTATHS । [to. २. १.1

छन्दोमस्या्टाचत्वारि शदच्चरा जगती अ्ायतनं एषां च्छन्दो मा- -नामेषेषां बन्धुता एषां गायन््राद्य एव FATT: ॥ ९२. ॥

एतद्ट्नं भगंसति। आयतनवान्‌ THAT, भवति य एवं AT ॥२०॥ ष्टं ॥ २० ॥ अथ तेषां छन्दोमान पुिखूपत्वं विधाय प्रशंसति । तान्‌ Ufefcars: पशवो हि छन्दोमाः ॥२१॥

तानेतां चतुणा दीन्‌ पुष्टिः पुच्यात्मका इत्या; हि यस्मात्‌ पशवन्डन्दोमाः पश्चुसाधनभूताः पशवश्च चीरादिप्रदानेन पुशि- हेतव इति qa कन्टोमानां पुिर्ूपत्वम्‌ ॥ २९ ॥ इति सार्डामष्ाब्रा्मणे Swanage प्रथमः खणड: |

अथ feata: खण्डः |

अथ चाद शाहं विधित्ध॒ लत्प्ररतिभूतस्याग्निध्मेमख ज्योति- शोमत्वज्विवेक्तसुपक्रमते 1

मजापतिः WN TEA सोऽताग्यत्तस्त्ने वाग्‌-

उ्योतिश्दगृद्धात्योऽ्रशेत्कोमेऽयं ज्योतिखदग्रोदिति

[१०. &. .] वाख््यमडहाबाद्मख | ११५

खव ते वागिलत्रतोत्तामव्रवोदिराजं त्वाच्छन्द्खां ज्योतिष्कृत्वा यजान्ता इति WX Ut

पुरा प्रजापतिः सवंकारणभूतः खा खषटव्या; प्रजाः ्रजोपलच्ितं सवे जगद्‌ अजत टवान्‌ CET च सः प्रजा- पतिरतामग्यत्‌ BIT व्यापारवा्ल्यात्‌ एवं श्रान्तस्य तख aye चतुर्थौ तस्य प्रजापतेर्ज्योतिस्तेजः वाग्देवता रत्‌ we चात्‌ उत्कृष्टा ग्टहोतवतो स प्रजापतिरब्रवोत्‌ मे मदोयं ज्योतिस्तेजः कोऽयसुद ग्रहीदिति ततोऽवौक्‌ प्रजा प्रतिर ब्रवीत्‌ किमिति तदुच्यते इ प्रजापते ते तव स्वैव खभूतैव वाग त्वदौयं ज्योतिर्दग्रद्ोषमिति ततस्तां वाचःप्रजाप्रतिरव्रवौत्‌ हे वाक्ज्योतिः मदौयेन ज्योतिषा मुक्तां त्वा ai छन्दसां गायव्या- Sint मध्ये विराजं विराडालकं Gee: लत्वा यजान्तै यजमानाय यजान्ता इति यजेले टिलेटोऽडाराविति अडागमः बैतोऽन्यव इत्येत्वं नित्यं विराजो ज्योतिरालक्षत्वसुक्तं ॥ ९ ॥

अथाग्निष्टोमस्य ज्योतिष्टोमत्वं निर्वक्ति ।

तस्माद्यो विराज सोमः सम्पद्यते तं ज्योति- टोमोऽग्निष्टोम द त्याचत्तते विराडटि छन्दसां ज्यो- तिः॥ २॥

यस्मादुक्घप्रकाएरेण विराड्‌ जञ्योतिराल्मिका तस्मात्‌ यः सोमः अत MATS न स्तोमवान्‌ याग ख्यते यः सोमयामो

६११ ताख्डामहाब्रा्खं | [fo २. ४.1]

विराजं सम्पद्यते यत्र संस्तुतानां स्वासां सोतीयाणां दंश संख्या विभागे अन्ततो दशसं ख्ययेव परिसमाष्यते तान्यवशिष्यते स यागः विराजं सम्पद्यते quran विराडिति खतेदशसंख्य- यैव बिरार, तत्रातः सद्भावात्‌ तं सोमं Maa सोमयागं ज्योतिष्टो मोऽग्नि्टोम द्या चचते ज्योतोषपविरारसम्पत्तेः ज्योतिष्टोमः अन्तिमे सोत्रे यज्ञायन्ञावो अग्नयः इत्यग्निशोम इत्युभयथा अभिज्ञा ब्रह्मवादिनि; कथयन्ति खस्य चाग्नि्टोमख संस्तुतस्य विराडसम्पन्तिः षोडश्चोऽध्याये तस्य नवतिशतं सो- ata इत्यवाख्चाभिः प्रदशिता पूबेमाख्यायिकया यद्विराजो ज्योती खूपत्वसुक्तं तदेव वित्रियते छन्दसां गायन्यादोनां मध्ये विराटद्ृन्दो fe ज्येति; ञ्योतिराल्िका इति ॥ २॥

LAI PUY जानतोऽपि ज्योतिभेवतीत्याह |

ज्योतिः समानां मवति य एवं वेद्‌ ॥ 3

समानानां सहशानां न्नातौनां मध्ये एवं वेदिता ज्योतिः ` ज्योतिष्मान्‌ तेजखी भवति इयं विरारसम्यत्या ज्योतिष्टोमतवं आप्तो योऽग्निोामः षष्ठाद्यभ्यायेध्निस्तरेण fafea: स इष्ड दादश प्रजतितया,स्प्माभिरोरितः॥ ३॥

अथ हादशादमध्ये यो दशरावः तल्धाधनभृतानां विट- टादिसलोमानां गयव्यादिङन्दसाञ्च शिम |

अनुष्टुप्‌ च वे सप्तदथञ्च समभवतां MAST चठु-

[१०.२. a] ATR ASTAT TT | ६१७

सत्तर छन्दाश्ख्जत षडत्तरान सोमान स॒प्न- दशस्तावतान्प्मध्यतः प्राजनयता॥8॥

गायन्यादोनां मध्ये येऽयमनुष्टप सा वाग्वा ्रनुष्टविति Sa वाग्रुपत्वात्‌ उत्पत्तिनापेचते सप्तदशस्य सोमस्य प्रजा पति; natafaa ween tifa श्रुतेः अतस्तखा्यत्पत्यपे्ता नास्ति वाग्रुपरा अनुष्टुप्‌ च म्राजापत्यात्मकः सप्तदश SYST समभवतां मिथुन मूतयोसयोमेध्य सानुष्टुप्‌ समानाङतोनि चतुरुत्तराणि उत्तरोत्तरं चतुःसंख्ययातिरिक्तानि छन्दांसि शायव्यादीन्यष्टजत ृष्वतौ सप्तद श्सोमस्तु. स्वसमानजातौ- यान्‌ षडत्तरान्‌ उत्तरोत्तरं षट्संख्ययाधिकान्‌ सोमान्‌ fa- टदादोनख्जत छन्द साग्ड्ध्ये गायती चतुविंशत्यचरा ततश्चतु- रापिक्येनोश्णिगष्टाविशल्यक्षरा भवरति पुनञ्तुराधिक्ये सति दइानिंशदचरानुष्टप्‌ सम्पद्यते ततोऽच्षरचतुध्येन षडलिंशदत्तरा इतीत्यादि चतुरुत्तरत्वं छन्दसां दरव्यं सोमेष्वपि fae स्लोमो नवस्तोत्लोयात्लकः ततः षड्भिः सोवोयाभिराधिक्ये पञ्च शस्तोमो निष्पद्यते पुनः षडाधिक्यं एकविंशस्ताम दूत्यादि TSU VTA इनौय ताबनुष्टुण्‌ सप्तद शावेतान्‌ पूर्व्वो तान्‌ विराजं मध्यतः उश्णिगनुष्टभोमेष्यं प्राजनयतां उत्मा- दितवन्तौ विंशदकच्चरा fe विराट्‌ इाभ्यामक्षराभ्यामधिका ङउश्णिगेव विराट्‌ भवति तथा चोक्तं द्वाभ्यां विराट्‌ खाराना fafa i ४॥

६८ तार्डामहा बाह्मण । [to ९. €]

अथ Cea Waa मध्ये सेमदयस्य अड विंशेषसम्बन्धेः प्रदशेयन्‌ तयोर्कोरहरन्तरात्‌ पूवे प्रयोज्यत्वमाइ ।

चिदटच्च चिणवश्च राथन्तरो तावज्ाशखश्चान्वस- Sat AAA राथन्तरं राचोनं WHAT WM

fazg व्रि णवशचेत्येतौ et Stat राथन्तरो रायन्तरेऽनि Vast श्च्चषडद्े प्रथमटतोयपञ्चमानि alwerfa राथ- न्तराणि अन्यानि alfa वादेतानि तदुक्तं खूत्रकताश्वलाय- नेन अभिश्वश्च्छाहानि रथन्तरश्श्चान्ययुजानि टह त्‌ ्ठानौत- राणीति थतः एतौ सामो ठतोयखाङ्ः सप्तदशस्यावरद्त्वात्‌ प्रथमपञ्चमयोर द्रोः प्रयोज्यत्वादरायन्तरौ तौ सेोमावनु पञ्चात्‌ तयोः ख्ष्यनन्तरं अजखु7श्वचत्येतो Ty अर्ञ्येतां खटाव भृतां THAT RESTA तावजाञ्चौ राघन्तरमः प्राचीनं माक्तनं बाहेता दितीयादेरक्कः पूवं प्रयोज्यं mega: प्रचिपतः सथा प्रयत इत्यथेः ॥ ५ ॥

अथान्ययोः सोमयोरइविवशेषसम्बन्धं ear तस्याइर- Gia प्रखुद्धाविनोऽपि दौरप्षिभवतीत्याड |

पञ्चद णथेकविं शश्च area at गौख्ावि्ान्वस्‌- Sat तस्मात्तौ वाहतं Urata’ भास्क रतः ॥ ९ ॥

पञ्चदशखेकविश्राखेति दौ सोमौ बातो वाईंतेऽइनि प्रयो-

[1० ३. @.] ATEIAETATTS ॥ ६३९

ज्यो तावनुपञ्चात्‌ गोच अविद्येत्येतो wy अख्ज्येतां Sere भूतां AQAA: पञ्च दशैकविं शयोरनन्तरं ध्वात्‌ तौ uzatea हितीयचतुथी दि कमष्, प्राचीनं प्राक्तनं अद्चगति- प॒जनयोः यथा पूजितं भवति तथा भाख्कृरुतः भासा STAI युक्तं कुरुतः ॥ & ॥

एवं वाग्ूपानुष्टुभः सकाशात्‌ प्रजापतिः Waa: सप्तद शा- Stat efe जानतः फलमा |

wa a बिद्वांसमाह्रपि ग्राम्याणां wai वाच अआजानाति ॥ ७ ॥

एवमुक्तं खृटिं विद्वासं जानन्तं पुरुषं भा व्रद्मवादिनः किमिति. ग्राम्याणां ग्रामे भवानाङक्तवादौनां प्रश्यूनासपि च वाचः अव्यक्तानि वाक्यानि अजानाति अभिजानातीति एवं विद्वान पुषः; मनुष्यवाक्यस्येव पस्पूनां वाक्यस्यापि अकारणा- दिकमर्थंखरानातीत्यर्थः ॥ ॐ i दति ATOMS द शमाध्यायदख दितीयः खणड: |

खथ तोयः खण्डः |

अख दाद्शाद्बटद्धिफलकं fafrarcre |

६४० लार्छान्ा वाद्यं 1 [१०.१. .]

प्रजापतिरकामयत Te स्यां प्रजायेयेति स आा- तमन््रतवमपश्यत्तत ऋत्विजोऽर्जत wearer defanrefaned atd इादशाइमपासोदत्सो- ऽराधोत्‌॥ 2

अस्य जगतः Ce: प्रागवस्थायां प्रजापतिः सवस्य खष्टा अकामयत रेच्छत्‌ किमिति ts स्यां नानाविधकाग्यौतल्मना we ae भवेयं तदयं प्रजायेय प्रजा र्पे णोत्प देयेति एवं कामय- मानः स-प्रजापतिः ्रात्मन्‌ अत्मनि afar त्वं ऋतौ ऋतु- कालेभवङ्गभेस कारणं वीजमपश्यत्‌ हष्वान्‌ ततसखस्मात्‌ चात्मनि त्वात्‌ प्रजापति त्विजोऽख्जत यद्यस्मात्‌ WaT खृष्टवान्‌ तस्मात्‌ ऋत्विजां याजकानां ऋतित्व त्वगिति नाम सम्पन्नं एवदत्विजः VET तैः Ce: एतं दाद शां WATS शब्देन सव- नतयात्मकः सोभयागः GH. तमेतं इादशाषहसंज्ञं सोमयामं उपासीदत्‌ उपागच्छत्‌ wafasfeae: तदमुष्टानेन स प्रजा- पतिरराक्नोात्‌ प्रजादिभिः सरृष्धोऽमवत्‌ रुधसाधसंसिद्धाविति धातुः एवं दादा; सखद्धिडेतु रित्युक्त ॥ ९ ॥

अय aaa दादशषेया दादश्दौच्चा सापि सरूडष्डेतुः faq anal हादशास्य सखद्धिद्ेतुत्वमित्यभिप्रायेणाड़ ।

पिता नोऽरात्योदिति मासा उपासीद यस्ते दोत्त- येवाराभरवन्न पसत्छ्‌ चयोदशमदोत्तय?! सोऽनुव्यमभव-

fto. ३. &.J तोख्छानष्ा ब्राह्मण्ये । ast

्स्ममादुपसत्स दिदीत्ताणोऽनव्यं भवत्येव च हि चयो- eu मासञ्चन्तते नेव च ॥ २॥

संवत्घरात्मकः प्रजापतिः नोऽस्माकं पिता अरात्घोत्‌ अनेन चादशारेन सडद्धोऽभदिति ay मासाचेवाद्या मासदेवता अपि एनं चादशादशुपासीदन्‌ अचुष्ठानसुपागच्छन्‌ ते दौक्तयेव दवादशदिवसनिष्परादयेन दीचासंस्कारेणेव WAT TET अमवन्‌ द्वादशभिर्टौल्लादिवसैरेव समद्धाते मासा STIG च एदशाष्ख दइादशटौीच्चा दादशोपसदो हादशप्रसुत इति fafa: येष दिवसेष सायं भातःकाङयोः nates अनुष्ठानं ते दिवसा उपसद्‌ इत्युच्यन्ते तेषपसदिवसेषु तयोदशसंख्या- पूरकं संसपोहिस्यत्याख्यं मासं अदौचयन्‌ सखङ्गा मासाः तमपि Saat समस्वरन्‌ स वयोदशोमासः Wye अतुपूवा दवेतेर्गतिकम्ब्णः सम्यदादिलचणामावे किप्‌ ततो ददितीये- कवच्वने एरनेकाच इति यण्‌ अनुव्यमनुगमनं प्रति अभवत्‌ अजायत दादशानाम्मासानामनुगन्ता त्रयोदशो मासो जात इत्यथैः TATA पूवं दौ चया GAY, अतः पच्चाङ्धाविनो मासख ANIA चुक्तमनुगन्तुत्वं यस्मादेवं aargveqg दिदी- चाणो Seat Aaa पुरुषोऽनुव्यं भवति wanna प्रति समर्थो भवति स्वेषां पवदीच्षाणामनुयायी भवतौति तस््नादुपसत्‌सु तयोदशेन न दीच्छितव्यं तथा wag एको द्वादशाहेन यजेत त्रयः षट्‌ द्वादश तयोदश वा तेषासुपसत्‌सु त्रयो

८६

Rue तार्ड्यभद्ाब्राद्भाख । [ts. १. ४.१

eiaafa तस्मात्‌ दादशाहे तयोदश्रेन न बह्मा भवितव्य faa दति अतएव मासान्तरवत्‌ प्राधान्याभावात्‌ कद्‌ चिदेव तरयोद शग््रा सन्नेव TAA कविदेव संवत्धरेऽखलीति कथ- यन्ति न चेनं सबद्िम्‌ संवत्सरे एवमुक्तेन प्रकारेण दादशा- हेन wafgatat यजेतेति विधिर नेतव्यः ॥ २॥

अथ fafea तद्िननधिकारिविश्चषानाह |

रकोरीक्तेतेको हि प्रलापतिररात्नोदद्वादण रो- ्तेरन्‌ दादश हि मासा च्रराभुवखतविंर्तिदो्ते- रएश्चतथिंयतिद्धेडेमासा AMAA ॥ ३॥

तख्िन्‌ इादशाडे Ta ta दीक्तेत एकेनेव यजमानेन द्ादशाष्ोऽनुष्ेयः fe agra प्रजापतिः एकएव यजमानः सन्‌ Wel तच्धादद्य7पि एकयलमानक्तैको हाद शाहः दाद्‌ प्रयजमानाः WEY दाद शाडमनुषाय weg अभवन्निति fe Wage चतः संहतानामपि दादशानामद्यापि were Tea, अथवा wafsufiwenat यजमानाः द्वादशाहस्य दौक्ेरन्‌ चतुधिं तिस ल्याका हयं मासाः सलदलुष्ठानेन पुनन AUTH Casey मसे हौ हाव्मासाविति मासानां सकद्धिरेव तटवयवानामन्मासानामपि सैव सब्द्धिरिति अभि अयेशेयं स्तुतिः ॥ ३ ॥ |

दतोऽधिकख दोणं प्रतिषेधति t

एन ३. 8.] AUN STAT ETS । ३४२

यदि पञ्चविंशोदीक्तेतेमे पञ्चेमे पञ्चेमे पञ्चे मे पञ्चेमे चत्वारोऽसावेक इति निर्दिंशेयुव्येस्मा अरादिकामाः स्यस्तमेवाराद्विरन्‌बेति सबेद्रतरे रा- भ्नवन्ति ॥ 8 ॥

यदि चतुधिंधतेरधिकः प्चतिंशः पञ्चविंशतिसंख्यापूर- aise पुरषो दीत्ेत तदा पञ्चशरः पञ्चशः वि शतिसंख्यान्यजमा- नांखतुद्धग थक्‌ कुयौत्‌ अवशिष्टानां पञ्चा नान्दध्ये इमे चत्वार इति चत्वारः थक्‌ WUT Wa ae यजमानाय अराद्धि- कामाः असखद्धिकामाः स्युः असढृद्धिरद् भूयादिति awe रक तं असौ देवदत. एकोऽख्याद्यो afeaa इति निहिशेदः विमजेचुः तमेव यजमानं अराद्धिरसग्धद्धिरन्बेति waren ति इतरे wa यजमानाराभ्रुवन्ति सं सिध्यन्ति तस्मात्‌ पञ्चविंशो न दी चितव्य इत्यथ; यदि ववो मिलि? इ7दशाषेन यजेरन्‌ तत्तैको `ग्ट्डपतिः इतरे we eifaat यजमानाः यजमानं- aang यानि केवलं क्रत्वर्थानि यू पाचन ऋतुयाज्यादौनि तानि ग्टहपतिरेव कुरव्यीत्‌ नेतरे यानि पुरुषाथोभि क्रतुफल भोक्तवयोग्यतासम्पादकानि च दौच्चासंस्कारादौनि तानि सवे कुथैः; तथा च भवनापलम्बः सव याजमाने. खानिनः सव याजमानं कुयुग्टहपतिरेव परायोनि यथा यूपाच्ननऋतु- याज्या zeufata सामिघेनीकल्मेनावद्‌ानकल्येनेति प्रक- aq; यानि चान्यान्येवं खूपाशि ख रिति ॥ ४॥

६९४ | नाण्डामहानगद्भा | [१०. ३. ©]

. एवं सति खख ग्टडप्रतित्वं सह दोचिणोऽन्यां च यजमाना - श्‌ यः कामयेत तख तत्माघ्य पायं द्श्चं यति t

यो बे carat गृद्पतिं वेदाञ्रते गा पतं WaATE- पतमाभ्नोति॥५॥

थो बे देवानां weafa oe sifaaa वेद जानाति सग्प्तं ग्टइपतितवं we दौचिण्खास्ुते एतस्यैव विवरणं गाहेपतमाग्रातीति ॥ ५॥ | कोऽसौ देवानां Wala; केवा Te Straw <a मयं ठ्थयति।

संवत्छ॒रो वे देवानां Teata: स एव ्रजाप्रति- स्तस्य मासाएव सडह दोल्िणः॥ ६ ॥ संवरः खल Saag ग्टड़पतिः कालालक्ख तख कथं ग्ट्पतित्वं इत्या शद्भूयोच्यते स एव सवत्छर, भजापतिः अनापतिरेव संवत्धरात्मना वन्तमानो ग्ट्प्रतिर्नाीत इत्यथैः तस्य GAMUT प्रजापतेः मासा एव ay Sifu; सह दौचमाण्या अन्ये यजमाना अभवम्‌ ॥ ३ ॥

एतदेवोपसं इरति |

विन्दते षड दोचिणोऽशरुते गाहेपतं भगारहेपत- माभ्रोति य एवं वेद ॥७॥.

[१०. ३. &] तार्डमहात्राह्ध खं | ६४५

एवसुक्गमथंयो वेद जानाति सषेदिता सह दीक्तिणः स दीखमाणानन्यान यजमानान्‌ विन्दते लभते खयं च गाहेपतं ग्हपतित्वमञ्रुते ॥ ७ |

अथ AEE ठदत्यालमना तुष्टुवानसस्य प्रथमं खाराज्यः म्रार्चिद्ेतुतामा ।

यो बे छन्दसां खराजं वेदात्र ते खाराज्चं प्रखा- राज्यमाभ्नोति Feat वाव छन्दसां खराइच्रते खा- Uist प्रखखाराज्यमाभ्रोति य Ta FS oY

यो वे a छन्द साङ्गायव्यादीनां मध्ये खरां खयमेव राज- मानां दौष्वमानां वेद्‌ स खाराज्यं खायत्तदौत्तिमत्तामश्ुते तस्यैव विवरणं प्रसखाराज्यमाभ्नोतीतिकासौ छन्दसां खरा- ड च्यते Feat खलु AUT खराट्‌ खयमेव राजमाना यन्वित्या्छरन्यानि छन्दांसि वर्षौयांसि कस्मा हलयच्यत इत्या- दिना seat: स्वं लोकव्यापकस्य चान्येषां छन्दसां टल्त्य न्त्भा- वस्य॒ चोक्तत्वात्‌ अति स्य्टमन्यत्‌ ॥ ट ॥

अथ स्वाराज्यप्राि्ेतुमूतं टहत्यालना दाद शाहम्प्रशं- सति,

तां वा रतामन्नाद्याय व्याटज्यासते यदेतं हाद- WUE Hey रोक्ता हादशोपसदो द्वादश प्रसुतः षट्‌-

९४६ तार्ड्याम ह ब्राह्मण ।' [to ¥ १०] तिंशडेता tran भवन्ति षट्‌लिंशदच्तरा बहतो ॥२॥

तां पर्वोक्ञां खरा रूपामेवेतां ठडतीमन्राद्याय अन्नाद्य- फलाय व्याटज्य विभज्य ATTA अन॒तिष्न्ति यत्‌ ये यजमाना एतं दाद शामासते कथं ट्या विभाग इत्यच्यते अथ दाद्‌- श्ाहस्य इादशरा त्रयो stat: पयोव्रतादिनियमात्मकया युक्ता भवन्ति ततो दादशरात्रयः SANS: ततो इादशप्रसुतः सुत्या एवं षटवि शत्यद्ाका एता रातयो दिवसाः भवन्ति seat च षट॒विंशदच्चरा ततो टहतीमेवेवं aut विभज्य हादशाडं कुर्व्बाणाः अन््राद्यायानतिष्ठन्तौत्यन्वयः अतः खराडालि- कया इलया संस्तुतत्वात्‌ दादशद्ोऽपि खाराज्यहेतुरित्बुक्तं भवति॥ 2 ॥

wan दौीच्तादिकमवयुज्य प्रशंसति ।

जायते वाव Staal Tala उपसद्गिटेबलोकमेव सुत्ययाप्येति ॥ १०॥

ब्रह्मणो वा एष जायते यो eifaa इति Bawa हादशदिवसानुषटितया दौचितया पुनयजमानो जायते ततः छताभिरूपसद्धिः पुनोते waa ततः ष्एब्खः सन्‌ Taal Fie दिवसकज्ञतया तत्छाध्येन सोमयागेन देवलोकं देवानां लोकं खगौदिकं अ्येत्यपिगच्छति अनेन देवलोकप्रा्तिरपि gre- ग्रासय फलमित्युक्तं भवति ॥ ९० ॥

°. १. 22] ATTA 1 ६४७

अथानेन संवत्सर सम्बन्धीन्द्रियवीव्य॑प्राभ्चिरपि भवतीला |

एतावद्वाव संवत्सर इन्द्रियं वीयं यदेतारालयो Seq Waar हादशेका्टका हादरशणामाबासया याबटेव संवत्सर दन्द्रियं वयं तढेतेनापत्वावरुगधे हादणाडन ॥ ११॥ | |

यदेता वच्छमाणाः या रातयः एतावदेव daar वर्त मानं बलं fiat वलसाध्य' dad च संवत्सरस्य सारभता रातयः इत्यथः का पुनरेता; हादश ware; दाद शमा- सात्मके संबत्प॒रे दादशसंख्याकाः पौणमासखो भवन्ति एकाष्ट- का दवादश भवन्ति यद्यपि माघजष्णाटग्येवेका तथाचाध्व्- खतं AAT; पूणं मास्याः उपरिष्टादटका तस्याष्ट मी ज्येष्ठया सम्पद्यते तामेकाश्केत्या चच्चत दति तथापि तव्धामान्यात्‌ चेतादिमासगताः TACT AUTEM aA टका शब्देनो न्ते तथामावखाखु sey भवन्ति एवं Wage यावदेव षट॒तिं- प्रदिवसात्मकमिन्द्रियं तत्सव्येमेतेन दाद शादेन षट्‌ तिंशदिवस- साध्ये Brat प्रापयावर्न्धे खात्मनि निदधाति ॥ ११९॥

अय दाद्‌ शाडसख विरार्‌सम्पत्तिमाड |

faqeau at um विराट्‌ घड़तव ऋतुष्वेव विराजा म्रतितिष्ठत्युठभिविराजि ॥ १२॥

६४८. वारडामहा ब्राह्मणं । ` [१०. ३. १३.

दाद शास्य fe दौक्तोपसव्‌ सत्यानां भिलित्वा षट्विंशद- ष्ानि भवन्ति ततर यानि ब्रिंशत्‌ सरा विरार्‌ fanea विरार्‌ इति qa, यान्यवशिष्टानि षट्‌ ते were: स्य्टमन्यत्‌ ॥ ५२ ॥

खनः शरतवि शत्सञ्जामवदुज्य खौति ।

दाविंशदच्चरा वा एषानृष््ग्वागनष्टुप्‌ चतुष्पादाः पशवो वाचा पश्च न्दाधार तस्ममादाचा सिद्धा वाचाह्- ता Maia तस्मादु नाम जानते ॥ १३॥

अथ दाद्शाषस्य यान्यादितो दविंशददहानि एषा हाविंश- दक्तराजुष्टवेव यान्यवशिष्टानि तानि चत्वारि तानि चतुष्यादाः पशवः अनुष्टुए च वाग्रूपा तया पव्वप्रबुक्तया वाचा चतुष्पादः पशून्‌ द्‌धारालनि धारयति यस्मादेवं TET ea कारणात्‌ पशवो वाचा सिद्धाः वाग्व्यवद्छारे लब्धाः वाचा नामधेयाल्मकेन शब्देन अाद्छताः भअाकारिताच् सन्तः पशवः; अयन्ति qra- च्छन्ति यस्मादेव GA वाचा दाधार तद््मादेव कारणशान्ते पशवः ख खः नाम जानते भवमच्छन्ति॥ १३ ॥

शति ताश्ड्यमहाब्राह्णे दशमाध्यायद्ध द तोयः खण्डः |

e+

L. S68 7:

चथ Tae: डः |

एवं हदशा विधाय समुदायेन sem स्तुति; सता अय तस्य अाद्यन्तयोयीवतिराचो तो स्तुतिमुखेन विधत्ते |

ud पूर्व्वोऽतिरालो भविष्यदुत्तरः एथिवी पु््ो- ऽतिराबो द्योरुत्तरोऽग्निः पर्वोऽतिरा् अादित्य उ- AT प्राणः पर्वोऽतिराब उदानउत्तरः ॥१॥ `

अतं इतः WT टेरे उत्पन्बं यावत्पदाथजातमसि स एव पै; ादशाइस्व प्रयमातिरा त्रः मविष्यदितः परसुत्पत्य- ata यावदस्ति विकारजातं स एवोन्तरः हाद गादस्यान्ोऽति- रात्रः तथा थिव्यग्निप्रा यानां प्राथम्यात्‌ प्रथमोऽतिराव्रस्त्‌- खानीयः defen उदानः इत्येतेषां खखपुवौपेच्योत्तर- त्वात्‌ चरमातिराचस्छ agian wares विधायातिरातौ अ द॒न्तयोः कन्तेव्याविति विधिर्नौतो भवति | १९॥

अथ प्रथमादतिरावाटूबंसुत्तमान्त्यपूवं अग्नि्टोमसख्ये हें चष्डनो काय्य दूति विधितसुराड।

चक्तपो अरतिरालो कनीनिके अम्निष्टोमो यस्मा- न्तरा अम्निषटोमावतिराताग्यां तस्मादन्तरे सत्यो क नोनिके भरन्तः ॥ २॥

TR

` =

eye ATATAETATHTS | [te. 8. 8-]

याबेतौ पू्ववोक्तावतिरातरौ तौ चचुषी FAS TAT गोलकं सखानीयौ उभयोः समीपेऽबुष्टीयमानौ यावग्निषोमो ते कनी - निके नेवमध्ये वत्तमानलष्णमरडलस्थानीयौ एवं सति यस्या- दतिरा वाभ्यां अन्तरा मध्ये अग्निष्टोमावनुषटेयौ तस्या दन्तरे चचुमेणडलसख अन्तरा मध्यं सलयौ वत्तमाने कनीनिके WE: पुरुषं पालयतः भजपालनाभ्यवडारयो; मुजवचन दूति पञदासाद्‌सनेपद्‌ामावः ॥ २॥

अथानयोरतिरावयोः शयनन्न काग्ेमिति fare |

संवत्सर वा एतो द्रौ यदतिराचौ तयोने ख- भव्यं संवत्सरस्य दंयो रात्मानन्बे दपिदधानोति॥ ३॥

यत्‌ at पूर्वोक्तावतिराबौ एतौ संवत्धरखय द्रौ संवत्सर प्रतिमा बै हादशरात्यः इति तेः संवत्घरस्य द्रादशाषस् कष्स्ानीयो agit ` खप्तव्यं खापो `न काय्य WATS Sear: खापाजेवालागमपिदधानि श्पिदष्यां प्रिपेयमिति बुदया ।३॥

अथ पक्चान्तरमाइ ।

ATS: कोऽख्मति यदाव मणो जागार त- देव जागरितनिति॥ 8॥

ana विषये अभिन्ना ब्रह्मवादिन UTS: लोके को नमि

[१ ४. ५] ATTA ETAT ३५१

पुरुषः TAR खापमकत्ते मेति खापस्यावश्म्धा वित्वात्‌ तषि कथं पूर्वोक्दोषपरिइारः उच्यते यद्वाव यदेव प्राणो देहे. वत्ते मानः प्राणवाचुजौ गतिः कदाचिदपि न स्वपिति स डि जाग्रत्‌, enquiry तिष्ष्वप्यवसासु सर्वदा way एव वत्तते तदेव प्राण्कन्तेकं जागरणं अस्य॒ यजमान जागरितं जागरणमिति उक्तदोषो न भविव्यति॥ ४॥

अथ पूर्ववोज्ञानां चतुणां मद्खामन्तराले उक्थसं स्थान्य्टाव- इानि कन्तव्यानौति विधित्सुराड ।

गायों वा एतां ज्योतिष्न्ञामासते यदेतं हाद- श्ाहमष्टौ मध्य उक्था अम्निष्टोमावभितो मासा qi लोकमेत्याजरसं ब्रद्याद्यामन्नमन्ति दोप्यमानः Le

यत्‌ य एतं Seay ated अनुतिष्ठन्तिते एतां वच्छ- माणां ज्योतिःपचां गायतीमेवासते केषा गायती किंवा तस्याः VATA ज्योतिसखदुभयसुच्यते ये इादशा्टस्य मध्ये अष्टा बुक्था; उक्थसंखाः सषा गायची अष्टाक्षरा च गायवोत्य्‌- मयोरष्टसंख्यासाम्यात्‌ अभितः wait; उक्थानां षुरलात्‌ परस्ताच्च यावग्नि्ामौ क्रियमाणौ तावेव Wer: waa: प्तौ अग्नर्ेवतानां ज्येातिन्विरार्‌ छन्दसां ज्योतिरिति अतेः तस्िन्‌ ज्योतिष्टोमसमाप्ततादम्निष्टोमोऽपि satin, तस्मादेष

Qu ATBAETATHS । (te. 8. ७]

गायती ज्याविःपश्चा एवं ज्ञात्वाजुतिष्ठन देहावसाने भासा दीक्षया सह खगे लोकमेति गच्छति अदिं लोके अाजरसं Tat AMMA ब्रह्माद्यं बाद्मणलजाल्या अद्नोयं भशरमन्र अत्ति we दीयमानः मध्वं मध्यं उ्वरादिभिः तथ्यमानः सन्‌ एतदुक्ग भवति ह7दशाडइस्य मथममतिराने तत॒ एकम्रग्नि्टोमः ततोऽष्टावुक्थाः ततोऽग्निष्टामाति- रात्राविति क्रमेण कन्तेव्यानोति ॥ ५॥

WAAAY अादन्तावतिरातो Ft यो मध्ये टशरालग- तिक्रमेण way: तत्रादितस्तरिष्वद्धःसु weata विकल्पेन रथन्तरं साम aiatafa विधन्ते।

चिष्पुरस्ताद्रथन्तरमृषयन्ति चपा वाक्‌ सव्वी- मेव वाचमवर्ष्य सव्वमन््राद्यं हादशणाहं तन्वते ॥६॥

खरस्तात्‌ wifes भागे earvarien: तिष्वहःसु रथ- न्तर विरुपयन्ति विवार प्रचुक्नोरन्‌ जवादद्व विधा अवन्त माना खल वाक्‌ सुप तिङ्कृदन्तरूपेण यहा वेदन यद्ूपेण विधा वर्तमाना एव रपरा वर्तनेन रथन्तरस्य वि ख्प्ामनेन wat ALSIAT AT सवैमन्नाद्यद्चावरष्य इ 1द शां तन्वते विा- रयन्ति ॥ ६ ॥

अख्छिन्‌ पे रथन्तरस्य ने रन्तव्य प्रयो गाच्नाभितादोष- माशद्य परिषरति।...

(to. g. ८] ATTA STATE | ६५१

जामि वा Utes क्रियत दरत्याहर्यत्‌ faa. स्ताद्रयन्तरमृपयन्तोति सोभरम्‌कथानां ब्रह्मसाम a भवति तेनव तद्जानमि ॥ ॐ ॥

परस््ाद्‌ थन्तरं Fafa सत्ये रथन्तरं साम नै रन्तव्य णोपय- न्तीति यत्‌ wary जामि नीरसमेव क्रियते प्रुक्तस्येव पुनः पुन; म्रयोगादिति aqafea ats: तत्रायं जाभितादोष- परि्ारः उक्थानां तीयसूवनगतानां Matai मध्यं ब्रह्म साम AGU Masa साम तत्‌ सौभरं काय्यं तेन भ्रु क्तेन सोभरेणेव एतद्‌इरजामित्वरोषरहितं सारवदेव भवति ॥७

ननु दशरात्रस्य प्रथमेऽडन्वग्निच्ेमसंस्थे लतीयसवने उ- कथानिन सन्ति da कथं ्जाभित्वभित्यत चाह ।

yar: प्रायरोयय्याद्भः प्रतिपदो भवन्ति तेनो एव तटजामि ॥ ट ॥ |

प्रतिपद्यन्ते प्रारभन्तेऽनेनाद्ेति प्रायणीयं ware walang: wae: अस्य प्रलामनुद्युतभित्यादयया चः मरतिपदो वदिष्मवमानस्यु प्रारग्भाथ भवन्ति तेनो तेन तेनैव मन्नबतीनां प्रतिपत््वेनैव तत्‌ प्रायशो यमहइरजामि तवत्यानां भरतिपदां प्रल्वक््तलच्णेन विशेषणेन योगात्‌ अरन्तरस्य तद्योगामावाच्च WTA नामित्दोषो न मबतीत्यथं; ॥ ci

६१8. ATU AETAT A । [re ४: ry

अथ दशरावस्योपरिभागे अष्टमनवभद शमेष्वहहःखपिः wang तिरूपायनं विधत्ते ।

चिवेंबोपरिष्टादरथन्तरमुपयन्ति व्यादृदे वाक्‌ सीमेव वाचमवरुध्य TARAS] दाद शाडहादुत्ति्ठ- न्ति॥€॥

उपरिष्टादृशरावस्योपरितनेष्वपि तिष्वप्यष्डःसु एवमेव रथन्तरः विरुपयन्ति तिवारणुपगच्छेचु; अन्यत्‌ ware wat वाचं सर्वमन्राद्यश्च प्राष्य हादशा्ादनुठिताद्या- aghast उत्कृामन्ति तं परिसमापयन्तौ त्यथेः अतापि र्ववच्जाभित्वाशद्कापरिहार स्च पूवंवद्यो जनोयः द शमेऽइन्यपि yaaa: भरतिपद इति विधास्यति. अतः पववद जाक ॥ . १

दूति तार्डामदहाबाद्चणे दशमाश्चायस्य

चतुथः खण्डः |

अथ पञ्चमः खण्डः |

अथास्मिन्‌ हाद शादे अ्राद्यन्तावतिरातौ दशममहखान्त- qa यो नवरात्र: तं सोतुं aut विभजति ।

चयो वा एते चिराजा यदेष दारणो गावच-

Tre. 4-2] तार्डा ASAT HG 1 ६५५

सुखः परथमो गायचमध्यो हितीयो गायनोत्तमच्ि- RTT URN

अत दाद्शाषश्द्ः तद्वयबे नवरात्र वर्तते यत्‌ एष द्रमदथाहो हाद्‌शाडावयवो नवरात्र; एते तयस्त्रिशदराताः va fatrat waage: गायतीढन्दस्कमरमुखे प्रथमतो यस्य स तथोक्तः दितीयस्तिरात्रा गायतरमध्यः aq मध्यमस्या- Gi गायत्र त्वात्‌ ट तीयस्तु गायत्रे त्तमस्ततौ यमह तत गायतं अच प्रथमं wd गायतीरन्दस्कात्वञ्चाभिपरेलय गायतसुख- इत्यादि व्यपदेशः एतडन्दांसि वा अन्योन्यस्य लोकमभ्यध्याय- न्नितिङन्दसी व्यू इनविधानसमये free दशं यिष्यामः ॥ १ ॥

Saat ततः fa जातमत are |

TUITE: म्थमस्त स्माूर्खोऽभ्निररीदाय Tata दवितोयस्तस्म्ात्तियैडः वायुः waa यस्ा्गायचोत्तमस्तुतोयस्तस्म्ादवगैडादित्यस्तपति॥२॥

यस्मातमथमस््िरातो गायतसुखो भवति तख्मात्तजो- RATAT ATT, HARA: भचुक्गत्वात्‌ तत्‌प्रदेशाद्‌ारभ्य Se sutlfige: सन्‌ whadtera ज्वलति यस्मात fedta- Fettat गायतमध्यः तद्ाद्भायवपा मध्यतः भ्रयोगात द्यावर- ` शथिव्योग्धभ्यं तिङिति तिरच्चीनो वाच, पवते Tala aalafextataa: तखाद्रायत्या उपरिश्थितल्रादादित्येष

६५४६ लारडामष्ाबाद्ख 1 [to ९. 8.1

दलोकस्थो पये TITS WAH अवाश्ुखस्तपति प्रकाशयति Te अथ प्रकारान्तरेण एतेषां तिरानाशाङक्ायतोसख्नन्धं

स्तोति।

तेजसा वे गायतो प्रथमं लिरातं दाधार पदेहि- तीयमन्तरोस्ततोयं ॥ २॥

येषा गायती चतुरभिंशत्यच्षराल्मिका अग्निना तेजसेव प्रथमं facta दाधार धारयति पटः पादे्चितीयं विरावं अच रेरालीयै युष शत्यचरेस्ततौयं facia’ धारयति ॥ ३ ॥

किञ्च agra, fa वा पादाः; कियन्ति वा तदौयान्य- चराणि कथं वा तैस््रयस्तिराता wat इति सवमेतदशे यति ।

विदद्रे गायचास्तेजस्िढत्परायणोयमहस्तेन प्रथ- afeacral शतस्िपदा गायचो fact मध्ये तेन दितीयस्तिराचो श्तश्चठविं शलयत्तरो गायली चतुविशटः सप्तममडस्तेन ठतोयख्िरालो टतः ॥8॥

fant fe गायतप्रास्तेजः प्रजा पतिसुखात्‌ अनयोः सष्टोत्पत्तेः अग्निना सहोत्पन्ञत्वाच्च॒विटतस्तेनोखूपत्वं दश- दात्रस्य प्रायणीयं sunagfesq तिटत्‌सोमकं विशदेव खोमो मवतीति विधास्यमानत्वात्‌ तेन विदटटात्केन गायनव्या- aaa प्रथमस्लिरातो wa: faeces, तयालकत्वेन वति

[to ५. ९] ताण्डामडहानाद्मश्यं । gus

सं ख्यायुक्त्वात्‌ अशाच्चरास््रयः पादा अस्यामिति तिषा गा- wat संख्यासु Haha पादशब्दस्यान्यलोपः पादोऽन्यतरस्याः fafa tf ure टाटचीति टाप्‌ ate: पत्‌ इति wera; मध्ये प्रथमटटतोययोख्िरावयोरन्तराले विराबस्िलोरावयः तेनोभयोस्विरावयोगेन wear: wefedtafecrat ४त- इति उच्यते चतुवििंशत्यश्चराल्मिका एवं प्रथममधष्यमोन्तमानां विरातबतानाम्छां मायचत्वं wWaal वा रेन्द्रवायवो गायनं भायणोयमहरित्बादिना शाखान्तरे स्यटमाग्नातं यदा परथमे fava arate प्रोतःसबनानि गायत्रि भ्ये तु माध्य न्दिनिसवनानि cua facra तु हतीयसवनानि गायताणि एतदेका गायती सप्तभमचतुषिंशस्ोमकं अत vied GRU Way तेन सप्तमखाद्ः सम्बन्धेन ठतीय- द्िरातरोऽचरपैत इत्ब चयते ॥ ४ ॥

अथयोक्तप्रकारेण गायत्याख््रिरात्रत्रयन्यात्षिं सोति।

तेजसा वा एते प्रयन्ति तेजो मध्ये दधति तेजो- mata, ज्योतिषा बा एते wafer ज्योतिग््ये दति ज्योतिरम्युद्यन्ति, चक्षषा वा एते प्रयन्ति चच्तुमेध्ये cafe चन्ुरग्यु यन्ति, waa वा एते भयन्ति प्रणम्ये दधति म्राणमम्यु बन्ति, ये गायब. wafer गायचोन्भ्मध्ये टघति गायलोमम्य॒द्यस्ति ॥५॥

GR

Rac ATA VTAT ES । tou ६]

ये यजमाना गायव्या Wadte-at प्रयन्ति. प्रगच्छन्ति nad तिरात्रमारभन्ते एते तेजसा बै तमसो निवक्तकमालो- aifea तेजस्तेनेव प्रयन्ति प्रारभन्ते, वे गायत्रीम््ध्ये दषति दितीयं तिरातरं माध्यन्दिनसवने धारयन्ति एते Fava मध्ये दधति स्थापयन्ति ये गायत्रोमभिलच्छो द्यन्ति उद्गच्छन्ति गायब तीयसवनेस तोयं लिरातरं समापयन्ति एते पूर्वोक्तं तेजोऽभिलच्यो द्यन्ति उद्यमं समापनं कुव्वेन्ति एवसुन्नरेष॒ तिष पव्वीयेषु योज्यं तेजसा तेजः शब्दाभिधेयेन अग्न्यादिना अन्यं प्रकाशो ्योतिः we: पश्यतिकम््ेणः चचर्व्योतिरन्यं ज्ञानं WE प्राणापानादि पञ्चटच्यात्मकः प्राणः. गायन्याच् तेज- श्रादिसम्नन्धसेजो वै गायत्री ज्योतिषे गायत्ीत्यादिवाक्यशेषे- रभिगन्तव्यः ॥ ५ ॥

Waa दाद शण्ड Tea खूपयन्‌ विसख्ताव्य॑माणस्य तस्य मरान्तदाच्डेतु शङ्कस्था नतय तां गायती सोति ।

e ; ~ An da बा रतदहितायते aca दादशादस्तस्यते ATS ANT संव्याथाय wen

तायते faareaa इति तन्त्रं वस्त्रं एतदेव बे एतदितायते fagiaa तनोतेग्धकोति अनुमासिकस्याकार, यत्‌ यएष दाद- श्ाषहस्तस्य faariag असंव्यायाय ` संव्याथः सञ्चलनं व्यथ- भयश्रलनयोरिति धातुः चलनाभावाय दाख्याय TA मयूखाः

[१०.५.८८] ताण्डानहाजाद्मण। ६९५

अान्तेष निखातव्याः शङ्कवः यत्‌. Aut गायता स्व॑हाद शां व्याश्नुबती गायदी शत्र्हमेव दाद शाहं टूदयतीत्यथेः ॥ ६ ॥'

अथोक्तिप्रयक्तया Peta हाद शादो. गायव्यां प्रतिष्ठित इति प्रदशंयति।

गिरिल्तिदोच्चामन्यवेति होवाचाभिप्रतारी ara: सेनिः कथं हादशाह दूति यथारान्नेमिः पव्येत्येवमेनं गायतो पर्ययैत्यविखएसाय यथारा नाभो टता एवम- खां हादणाष्टो शतः WO ॥

उञ्चामन्यपु्चो गिरि चित्‌ नामकः कथिहषिः दे सौ चा म- न्यव गिरिचित्‌ दति तं सम्बोध्य काक्सेनिः कचसेनस्य ga: अभिप्रतारी arate: इति दूति. खल्‌ पवय सुवाचः दूति, शन्दपराखष्टमेव UTA कथं हादशाष्ड दति कथं केन प्रका- रेण खितोऽतो दादश दूति खच्चामन्यवं araefa: पप्रच्छ AAAI यथा अरान्‌ CARAT कोलकान्‌ नेमिर्ब॑डिवलयः पयति परितो व्याप्नोति एवमेनं दाद शाद मायली पयति परितो व्याभ्रोति किमर्थे अविखंसाय वि्ंसना- भावाय शेधिलयानावाय यथावा अरा नाभो चक्रमध्ये ताः सम्बद्धा एवमस्या हाद शाडो तः ॥ 9 ॥

अथेतस्ननुष्टपङ्पेणा सौति ।

2६१ ATTRA । [to ५. 2]

Vee वा एतामन््राद्याय व्याहज्यासते यदेतं दादंणाह ॥ ८ ॥

यत्‌ aad विहतं दादशाइमासते अनुष्टुभं दाविंश्दच- राल्मिकामेबेतां व्याटज्य विभज्य अन्नाद्याय WAY तद्‌ाद्यञ्च अन्नाद्यं तदयं चासते अठुतिषन्ति ॥ ८ ॥ .

कथं दाद शाहमनुतिषठद्धिरदुतिष्ठतो frais; क्रियत इति age तद्विभागमाइ |

अष्टाभिवी अत्तरोरनष्टप प्रथमं Sea eare-

vw ॐ

रच्छ त्येकादशभिदिं तोयं दादश्रभिस्तुतीयं ve ॥

दाविंशदचरातिकानुष्टप अष्टाभिरामीविरक्रदादशा- स्य प्रथममहः उद्यच्छति उदृर्टज्ञाति व्याप्नोति तखाद्को गायतरत्वात्‌ तत एकाद शभिरालोयैरच्चर दिं तीयमर््च्छति तखा ङ्कस्तर्टमत्वात्‌ विष्टु मच पादा एकादशाच्चरा इति तद्यो- गः दादशभिरवशिटैरचर स्ततीयमहरुदच्छति जागतं ह ace: द जागतपाद्योगान्तदभिप्रायेणेटं Wa परथमेद्कि निचुक्ता- नां अष्टानामच्राणामन््बमच्चरमुप्ादाय aarafa पुनरेकाद्‌- शाच्तराणि दितीयेऽद्कि विनिदुव्यन्ते तत्रापि अन्त्मच्रसुपा- दाय तदारभ्य दाद शौच्राणि any सम्बध्यन्ते wats कम- चरमादाय विनियोगे सति तमच्चरमवशिष्यते ॥ 2 ॥

[eo ५. १.1 ताख्डमहात्राह्चखणं | १६१ तान्येवाक्राणि चतुष्यौदौीनि त्रीखदानि व्या प्रुवन्तीत्याह |

अत्तरः वरयत्तरमच्छिष्यते तदेवोत्तरं लिराल्म- नविदधाति ॥ १० ॥ ¢ SHARIN अन्त्यमत्तरमादट्‌ाय परिगणनायां व्यन्तरमन्त- रवयसुच्छिव्यते अ्रवशिष्यते तदेवाक्षरत्रयं दितोयचिरात्रमनु- nay विदधाति करोति नत्वनुष्टभि विद्यमानानि सव्वाण्यच्- राणि गतानि ॥ yo |

अथ तोयस्य विरातस्य कथमनुष्टभा व्याप्तिः तवा । छन्दां खे वाखास्त तोयं ति रां व इन्ति ॥ ११॥

अस्याः HATH, सम्बन्धीनि यानि aradifae ब्‌जगल्या- त्मिकानि छन्दस्येव तीयं तिरालं वहन्ति निवेइन्ति अनष्टप्‌ चवै सप्तदश सुमभवतामित्याद्निा ढन्द सामबुष्टभः सका- iq ख्षटिसक्ता ta गायनादिभिग्डन्दोभिर्नीयमानानि सप्त मादीन्यद्टानि चतुविं शत्यच्चरा fe गायती सप्तममहचतुधिंथ- सोमकं चतुखत्वारिश्रदचरा विष्टुप्‌ अ्टममहख्तुख्त्वारि श- Biase अश्टाचत्वारिशदच्चरा जगती अष्टाचत्वारिशस्तोमश्च नवमम्ः अतएतानि छन्दांसि तीयं विरावं वडन्तोत्युच्यते एतेषाञ्चानुष्ट MATA अनुद्टुवेव व्याभरोतीति लत्ल्लस्य नव- रातस्य अनुषटपरूपरता चतो इादशाहमनुतिषन्त एतामनुष्टुभं एवं विभज्य aaa इति पूव्येवद्न्वय; ॥ १९ ॥

र तार्डाम्ाबराद्मण्यं 1 Cee. w. te]

Vata नवरात्रख्यानुष्ट भोव्यापने यत्मतििरातव्यार्चि- वेलच्चण्यं तत्मथंसति |

at ay रतां प्रतीचीं तिरश्चो पराचोमासतेऽन्ना- द्याय तस्ममात्मत्यञ्च तिय्यञ्च पराञ्च परजाः पशुस्‌ पजोवन्ति ॥ १९॥

तां पर्वँक्तामेतामनुष्टुभं प्रतीचो प्रतिसुखं अन्तौ प्रत्यचीः मूतां प्रथमे तिराते प्रयुक्ते तत्र अष्टावेकादशदादशेति UT नुष्टमाश्चरसं ख्यया भूयस्तेनोपलम्धात्‌ हितो तु विरात्रे तिर- ची न्तिरोऽञ्तीं चन्तद्धौ नं प्राप्रवन्तीं अस्ते aa fe तीखयेका- चराणि विभज्य प्रलयं एकेकमक्तरमानद्भं संयोजितं अतो- ऽचरस्याल्पी यस्वात्‌ तस्याल्िव्यकत्वं wa city विरात्रे परा- Wt पराटत्तां परोच्चमेवानुष्टुभमासते तत्र fe wee: सका- शादुत्पन्तेः छन्दोभि गौयत्र्ादिभिः Maver west व्याश्विेतुरिति वितं अआात्नाभिमुखं fatg तिरश्चीनं अन्य- ाटत्तमुखं Wy ated पारोच्चसितञ्चोपजीवन्ति ॥ १२ ॥#

अथ छन्दसां व्य्‌ नमप्रकारं विधित्सु रा ।

छन्द्सि वा अ्न्योन्वख लोकमभ्यधायन्‌ गाय- लो लिष्टुभच्छिष्टब्‌जगत्या जगतो गायवयास्तानि व्योहन्यथा लोकं ततो वे तानि यं यं काममकाम- यन्त तमसन्वन्‌ ॥ १३ ॥ ।

[te 4. tH] ARATETATHS 4 €६१

छन्दांसि बे गायत्री तिष्टुबजगत्यात्मकानि छन्दां सि पुरा- MI लोकं सथानं श्रभ्बधायन्‌ रतेषां हि क्रमेण भ्रातः सव- नाद्ोनि सवनानि स्ानतया Marfa यायत्रं प्रातःसवनं * ॥६३

यत्‌ AMAT ACHAT हादेन यजते सोऽ- सो कामः AAT ॥ १8 ॥

* दाद शाद्ेन यजत्ते सकामः काम्यमानोऽयं Tey यजमानाय wad एतदुक्तं भवति दादशणाइसखावत्‌ fafa: सत्ाल्को- श्होनात्मकञ्च पुनरपि sia gut भवति समूढो व्य॒द्चेति यतोक्तं Away क्रियते स समूढः इतरतस्तु व्यूढः सकामप्रासि- हेतुरिति अ्रस्छिन्‌ ब्राह्मणे प्राधान्येन म्रतिपाद्यत्वात्‌ खयते Wits!

अथैतं हादशां देवानां Baas लौति।

रोको वे देवानां दादशाद्ो यथा वे मन्या दमं त्लोकमाविष्टा एवं देवता द्ादणाइमाषिष्टा देवता व्रता वा एतेन यजते aca विदान्‌ greqrea यजते ॥ ९५ ॥ | योऽव दादशणाडः सदेवानामोकः स्थानं बे तदेवोपपादयति यथा खल्‌ AAT इमं लोकमाविष्टाः एवं देवता द्वादशाडमा-

# aa पतितभमतुमोयते।

६६४ लार्डानहानाद्धाणछ । (tou. १७] fart: तथा सति य एवं विद्ाण्छानम्‌ इादशाद्ेन यजते स देवतायुक्तेनैव एतेन हाद शाहेन यजते ॥ ९५ ॥

waa wean प्रशं सति | TE वे देवानां हाद शाड्ो ATTA WaT ee

देवानां ATEMIG ग्टइस्थानोय एव TAT TUT वासात्‌ अतएवं जानता AIMS SET अग्टइताया WEA ग्टहराद्हित्यात्‌ wa न daa भीतिस्तस्य न जायते qa ग्टडलाभादित्य्थः मव्यभ्रमयेव छन्दसीति विभेतेषतुभये यत्‌ wera निपालयते ws i

एवं इद णा ASW प्रशस्य अथ तसखाग्निष्टामसाध्यतां जानतः फलमा |

यो वे हादशाहमम्नि्टोमेन कल्पमानं ae क- Aisa Wasaga मरथमस्िराबः कल्यते माष्य- न्दिनिन सवनेन दवितोयस्तु तोयसवने न दतोयोऽग्नि- CAAA दणममहः कल्पते ॥ १७ ॥

यः खरबेवं दादश 1इममिनि्टोमेनं अगिनिरामसंसेन ज्योति- Star कल्ममानन्निष्माद्यमानं Fe जानाति wa जानते यजमानाय अग्निष्टोमस्य ana तेनेव बाद्शाडि-

[te. ६. १1 ATRTAETATHS | ६९५.

कस दशराब्रस्ख भ्रथमस्ननिराब्रः कल्यते क्तो न कतो भवति पअग्निष्टोमकेन माध्यन्द्निस्रवनेनेव दशरात्रस्य fadtafacra: कल्यते एतौयसवनेन adlafeuaaiqa तीयसवने यद्‌- न्तिमिमग्नि्टामसाम तेनाग्निष्टोमसास्नेव टशमम्रविवाक्याख्यं कल्पते Hat मवति ॥ ९७ ॥

equa वेदितुरपि फलमा | ~ A xn : कल्पत. FT TF TS WLS ht स्पाऽथेः ॥ १८॥

दति ताण्डयम्ाब्राद्मखे दशमाश्थायख पञ्चमः खडः ।

अथ षष्ठः aay: । `

हादशाड्स्य दशरातख पञ्चभिरथ्यायेः wala: सामानि च्व विधाष्यन्‌ तत्र इश्चषड्षे या सोतीया; सामानि च तेषाम- wears wee विभिखरानि रूपाणि इतः परं षष्भिः खण्डः Rega ततादितस्िभिः सलोतीयाणां रूपाणि ततस्त्निभिः सान्नां quratfa विवेकः, णवं प्रदशिंतर्पैर्पेताः लोतीयाः तदयुक्रानि सामानि च उत्तरत विधेयानि तवोत्तरत गायवयः सत्यस्िष्टभो रूपेण विष्टभः सत्यो जगत्यो खूपेणेत्यादिना

छन्दसामपि मल्वेकमसाधारणरूपवत््ं सिद्ध वद्ाम्बायते भरतो ८§

३६३ तार्डोम्हा बाद्भश् | [to ३. १.1

अनेन aa स्स्तोमखन्दःसान्नं साधारणानि रूपा षड चरसब्बन्धोन्यभिषीयन्तं तत्र प्रथमघाक्कसदौवरोभदे श श्हप्रशि देशयति ।

एति मेल्याशुमदहोतिमदुक्‌मत्तेजखंद्युश्ानं भ्य मयाद्वोरूपं चितः eee गायचंखख छन्दसो रथन्तरस्य साम्नः ॥.१॥

दूति प्र इति एवमेतदुपसगेहयं Hate विदटतृरोम- SY प्रायण यस्ाक्रोखपं अरन्तराद्यावश्लेकं अतएव अग्न अयादि वीतय खनो भितषश्णै wet मासो faufaa: wet मास्ये मदच्यत इत्यादिकं उक्लरूपद्वयोपेतं तस्सिनहनि प्रच ज्यमानस् ति टत्‌स्तो मस्य गायतख RCH रथन्तरस्य साम्न एतदेव BU अतएतेषामण्साधारणरूपत्वसिद्धिः एेवमाशुम- दित्यादावभिं योज्यं ange व्याप्ताविति भअस्ममाश्चातोजिष्य- mre: स चाद्िन्न्हनिं अंष्वक्रत्वा वाजिनं. अश्वायन्तो संषवच्चिन््रवाजिन voter हश्यते तदभिप्रायेण दमाष्भदिति अाश्ुमत्‌ अाष्यधातुनिष्यलश्न्दसुक्तं TET थादएुरण्ठः अथेपरो- व्यमा शुशब्दः wiquergataae वीतिमत्‌ बौभल्यादिषु एतज्जातुनिष्पन्नेनं wea युक्तं तथा fe बीतयुक्तं द्यते Wa arate fae प्रसोमदेव Tae इति तथा रुक्नत्‌ «ft wage तेजखत्‌ तेजः प्रतिपा दकशन्दोपेतं बुकन च॒िधतु-

(to. § र] ताख्ड्यमहा बाह्मण } ६६३

qa Carafe पाणि भ्रथमेऽइनि विनिदचुज्यमानाषश्लोती- बासु अन्यत्र बिद्यमानायां मायवर्यां दूष्व्यानि wyufey साभधारसत्वात्‌ प्राणां अतणएब्रान्यत्र waa द्विदयुतत्याः “tia रविधातुयोगो इश्यते अखस्िंखखाष्डनि अयं सूग्येद्बो- प्रहगिति तेजः प्रतिपादक व्व शब्द ख ब्शात्‌ तदृभिप्रायेग्य तेल्- सखदिति ai ब्रह्याणसख्वादुजावयं अत्रा ब्रह्मयदुजा इरी दूति युजिधातुयोगख ge: एतदभिप्रायेण तेजस्वदिति ay बरद्मणश्वा चु जावय्मित्युपन्यस्वं यहा चुज्ञानं योजन त्वमेव कु- afa सम्बन्धा नियोगः लटो लिट्च मध्यमपुरुषप्रयोगः एतावत्‌ प्रथमस्याच्ो रूपं fazeteq ica

अथ wyaee दितीयखाज्ः तटोयस्तोमादीनाच्च साधा- रणानि eutfa दशयति

प्रवद टल बद्रयिमदिश्ववदुपस्वितं दितोयया-

Bled पञ्चद णण्छ स्तोम लेष्टमसय छन्दसो इतः साज्नः | २॥

ठवत्‌ टषिधातुनिष्न्शन्द्‌ युक्तं दितोयस्य प्राष्णिकद्ा- SEG पञ्चदश्स्तोमादेखेतदेव GA अतएव अदिन्‌ दितीये- $नि दषा प्रबद्छ धारया SAT शोण दूत्यादिकाः टषश्ब्दवत्यः स्तोत्रीया विनियुज्यन्ते एमन रेष्वमि ete योज्यं टव वत्‌ त्र इननलिङ्गुक्गं तथा fe तच मन्व; इन्ति टताणि दा-

९६६८ ATAYAETAT YS | [१० §. &.]

ye ufneanfafaafata तथा रयिमत्‌ रयिशब्दबुक्तं तथा च रयिं वौरवतोभिषसिति दृश्यते तथा विश्ववदिश्वशब्दोपेतं अतएव तत दश्यते अभि विश्वानि काय्य॑ति उपद्ितभमित्यनेन तिष्टतिधातुनिदि्टः तद्युक्तमपि दितीयस्या्कोश्पं तथाहि afaqefa हश्यते मदिन्ने सोमतद्िर इति यहा उपल्ितं aie विद्यमानस्येव कथनं वत्तमानकालापदेशिनो लटः अयोग इति यावत्‌ ॥२॥

अथ SHAY: सप्तदशसोमादेच रूपाणि दयति ।

उदचि वहिग्ब्गोमरषभवत्‌ ठतीयखाह्नोरूपए सप्तदशस्य MAG जागतख छन्दसो बेरूपख साम्नः ॥ २३ ॥

उत्‌. वत्‌ उच्छब्द्युक्तं तिवत्‌ वि त्वसंख्यायोगख्च तीयस्य afar”? Si तदीयस्य सप्तदशखोमादेच तदेव GG waa afaasta fret वाच उदोरत इति wus हश्यते तथा ददिक्‌शब्दवन््व्चापर ad तस्मादेव दिशं विशं सिति दिक्शब्दयेगो हश्यते तथा गोमत्‌ गोशब्द्‌वच्छच्चान्यद्रूपं गावो भिमन्ति घेनव इति हि cat मन्त्रव णेः ऋषभवत्‌. अर्थपरो- ऽयन्न शः ऋषभ शब्द्‌ थे वन्त्वमपर पं इन्दरखद्धोववंसग इति ततव इश्यते यद्वा शोभनशब्दोववंसगः बवनोयगामौ इषम v4 इन्द्रः कद्ास्मत्‌यन्नं प्राप्नोतीति ॥१॥ `

[१५. ६. ५] तारूडामहाब्राद्धग्य । ६६९

अथ चतुथेखाः एकविं शसलोमादेख पाशि दर्शयति t

राजन्वञ्जनद्वतमव्यवद्विराडनुतोद वञ्चत ARTSY खूपमेकविं शख स्तोमय्यानष्टभस्य छन्दसो FT| साम्नः ॥ 8 ॥

राजन्वत्‌ राजन्‌ शब्द वत्वं यहा राजनिधातुयुक्तं एवमा- दिकं चतुथेस्य पाष्णिकस्याक्ोऽसाधारणं रूपं एकविंशसोमा- देख एतदेव a तथा डि WAIT दश्यते राजानावननिटूहा पवमानो अजौजनदित्यारौ तथा द्टव्यंवत्‌ खगशनब्दयोगो- aaa EU Sa: Gal न रश्सिभिरिति fe तत भन्वण- wat विराट्‌ छन्दसोऽबु तोद्वत्‌ अनुतोदचुक्तं अन्यद्रुपं aa हि पिवा सोममिन्द्रमन्दतुवेत्यादिका विरारमत्खाहावोजो- इाउस्ो हा वलं हाविन्दरोाडवयो हा टहतं FIs Asis ज्योतिहाञदा३धद्ल्यादिभिसतोमेः प्रतिपाद्यमनु- तोद्यते ` व्यवधीयते यद्वा अनुतोदोऽभ्यासः स च चतु्थंऽहनि fafea महावेराजसामादौ दश्यते तथा fe frat सोममिन्द्र मन्द्तुत्वेत्यादिकं विरम्यख्यते ॥ ४ ॥

अथ पञ्चमखदस्त्रिणवस्तोमादेख रूपाणि दशयति । `

चिवच्छिशुमत्‌ पर्क्तिः शक्रो द्युनात्तरा गो- मटषभवदज्युभिमत्मन्चमस्याद्ोङ्पं frag स्तो- मख VERS LVI: शक्यो णा सालः ॥ ५ ॥

RS SEETTAT ES | (४ €. €

चित्रवत्‌ feaneqa fageq faguegqa एतदा- दिक wanergres तिषवख््लोमादेखतदेव qi wee tf uses विदामघवन्ित्वस्ां गौयमानख् we: THT wid ब्धतवद्धापेचया शबर्या यस्व se wae: तथा ufgaciiuagrgiad अतण इन्दरोमदाव वाट इल्वादि- का ufegma सप्तपदा अकरो खा उ विदामधवन्नित्धादिका पञ्चमेऽहनि विधिद्धिता तवा दनाचरा greatest व्युना- प्वन्या ऋक्‌ श्रद्वा क्कोखरूपं गोमत्‌ गोशन्दबुक्तं चषसवरत्‌ छषम- axqa wa मोमान्‌ गोभिरचा इव्यादिकम्रपि wee argred तथा वच्वोवत्‌ बच्वयुक्त अभिगत्‌ अभिशन्दबुक्र asi दिन्वन्विसायकं अभित्रतानि पवते पुनान इति fe तबत्यौ मन्वव्येप wana प्रञ्चमखदुच्तरिकवस्तोमादेख ai igi

अथ ष्टस्याङ्स््रयस्लिंशसलोमादेच्वासाधारणथानि खूपा- ग्य |

परिवत्मरतिवत्यप्नपदा हिषदा विनाराशएसा गो- मदप्रभवत्‌ षख्छान्ञो रूपं बयच्त्िएशसख wee स्वेषां छन्द्सां रपं रोवतोनां साम्बः ॥ ६ ॥

परिवत्‌ परिशब्दयुक्तं प्रतिबत अ्रतोत्यनेन qay षड- स्या हवो अडरन्तराद्यावत्तकं षं अत एवे तदुभयं तद्धि डनि

{fo & 9] MUASTAT HTS । ६७१

हश्यते भिंन्द्िविश्वा अरपदिषः परिवाधे दति प्रं ai sfea इतिं प्रतिशब्द्स्य aafeuaiag afgaels प्रयुज्यमानस्य तथा सव्वषां गायव्यादीनां छन्दसां तथा रेवतीनां adhe: सधमाद इति असखामुत्पन्नं साम रेवत्यः अापोवे रेवत्य दरति तेः waa सस्तुतत्वात्‌ अपिशब्दवत्‌ अस्यापि wie ब्धत्वच्च रेव॑त्याख्यस्यं साग्नोऽपयेतदेव qi एवमुत्तरेष्वपि यो- जना सप्तपदा सप्तभिः पटेरुपेता सप्तपदया यजतीति area विश्रोषदशनात्‌ होता wet योज्येत्यवगच्छति टषनिन्द्रटष- पाणास इन्दवः खुष्टमायातमद्विभिः we जायत धनुषोधारी- त्यादिकाः सप्तपदा अजत विनियुज्यन्ते हिपद्‌ा पाददयालिका अग्ने त्वन्नो अन्तममानुकं भृवनासीषधेमेत्यादिका विनारा- Wat: नराः शस्यन्ते अनयेति नाराशंसाः स्तुति; agfeat ऋक्‌ अस्याद्भो SI तथा गोमत्‌ गो शब्दचुक्तं ऋषभवत्‌ ऋषम- gag गोभिरक्नानो wife सुदुषामि गोदुह इत्यादिकं । ३ ॥

शथोक्तानां षडह सम्बन्धिनां रूपणान्ानात्वं सोति ।

यस््माटेषा समाना सतो षडड्विभक्तिनौनाङ्पा तंस्प्माहिरूपः सं बत्युरः ॥ ७ I

य्धादेपौक्तां षड्हविभक्तिः षडहस्य विभक्तिरविंमागः स-

माना सती षडविमक्तितवेन संहशीभवत्यपि नानाख्पा उक्ता अकारेण परश्यरं fafa तस्मात्‌ संवत्छरो विपो विभि-

६७४ ` तार्डामद्ाब्राद्य | (to: 9. १.1

MEU: जक्घप्रकारेश विलचणान्यदानि षड तुख्थानौयानि अतो बसन्तादोनां परस्परं विभिन््रधम्भत्वात्‌ क्तं dace fre- पत्वं ॥ ॐ ॥

एतद्वेदनं प्रशंसति | विर्पमेनमनप्रजायते य एवं वेद्‌ ॥ ट८॥

एनं वेदितारमनु पात्‌ fred विविधरूपमपरत्यादि प्रजा- यते saad यएवशुक्तां विलक्षणां षडविभक्तिं वेद जानो- यात्‌ ॥ ८ ॥ दति तार्डामहाब्राह्मणे दशमाध्यायद्य We: सखण्ड: |

यथय सप्रमः खण्डः 4 अथास्खिन्नेव श wee अग्निविभक्िवेचिलंय wees wife |

अग्नदूति प्रथमखाद्वोरूपमग्निविभक्तरग्निभिति हितीयस्याभ्निनेति ठ तीयस्याग्निरिति aga ॥१॥

अग्निविभक्तेः अग्निशब्दस्य या विभक्तयसलासाग््ध्ये अग्ने इति सम्बुध्यन्तं प्रथमसख्याक्रोरूपं अग्न arate stay दूति fe afauefa दश्यते afafata facta विभक्तिः feata-

{१ ७. &.] तारख्डयामष्ाबाह्भण | ` ६७९

स्थाद्रोरूपं अग्निन्दृतं टणौमह इति fe ततर मन्वणः अग्नि नेति तोया adiaargred अतएव ततापि अग्निनाग्निः समिध्यत दूति इश्यते अभग्निरिति प्रथमेव चतुधस्याद्भोरूपं जनस्य मोपा अजनिष्ट आग्टविरभ्निः सुद्च इति तव दशं मात्‌ ॥ १॥

अथ पञ्चमसखयाद्धोऽसाधारणाग्निविभक्तिं विवच्तुराह |

देवा वे शियमेच्छ एस्तान्न प्रथमेऽडन्य विन्दन्न हि- तीये न ढतोये ताञ्चतथऽहन्यविन्दन्‌ विन्दते धियं य एवं बेदाम्नेरिति पञ्चमख तेनो घोः मत्यपोदिते- त्याह: ॥ २ ॥ |

देवाः खल पुरा fad पम्पदम्‌ रेच्छन तदयं qrenre- मन्बतिष्ठन्‌ तत्र च तां fea प्रथमेऽडनि नाविन्दन्‌ नालभन्त तथा fama चाहनि नाविन्दन्‌ तीये चानि न अविन्दन्‌ एवं प्रथमे तिराते लना तां चतुर्थेऽइन्यविन्दन्‌ एवसुक्ता यो- लाभं यो वेद असौ रियं सम्पद विन्दते लभते एवं चतुर्थेनाद्भूा faa: अप्तौ सत्यां a: दति विभक्तिः पञ्चमस्ाद्खो भव- तौति यत्‌ तेनो तेनैव सा प्राप्ता At: प्रत्यपोदिता प्रत्याख्याते- त्या्कब्रह्मवादिनः तव श्रियो वर्षस्येव विदय॒तोऽग्नेचिकित््व

दति fe प्रञ्चमेऽइनि इश्यते तत चाग्नेः faa: दति सम्बन्धः ८५

१७8 TTAQASTAT HTS । 1९०. ७. ¥-]

प्रतीयते तसात्‌ सभ्वन्धः प्रत्यास्खात इति Aut ब्रह्मवादिना afanta: ॥ २॥

एतटेदनस्य फलमा । अग्रतिवाद्येन wren भवति aed वेद्‌ ॥३॥

एवमुक्तं प्रतिवचनं यो वेद्‌ जाटव्यः Wa; एनमप्रतिवादी भवति अननेनोक्तं प्रतिवक्तुं न शक्रोति ॥३। renee: सारणा तमेव सम्बुध्य षडखाद्खो ष्टपमित्याड t अग्न दूति Wee येनेव रूपेण प्रयन्ति ace द्यन्ति ue i

अग्ने सख्ये मारिषामावयं तवेति षष्ठेऽहनि दशनात्‌ अग्न इत्ये तदेव ष्टस्युाद्भो GI तथा च येनेव रूपेण प्रयन्ति षड प्रारभन्ते तदेव ूपमभिलच्छ Ata ata उद्यन्ति षडह समापयन्ति is tl

खक्घविभक्किनानात्वं प्रशसति |

TSM समाना सत्यम्निविभक्तिन्रीनाख्पा तस्म्माद्यथत्वौदित्स्तपरति ॥ ५॥

एषोक्ताग्निविभक्िः यमाना अग्निविभक्तिलेन सरूपा सती

[to. च. १५] ताख्डमहानाह्मखं | ६७५

य्छान्ानार्ूपा सम्ब द्यादि विभक्तिभेदेन परस्परः विलच्चणा- कारा तश्ाद्धेतोर्वं यन्तु Baten वसन्तादिके चादित्यो नाना- eu सन्‌ तपति सवे जगङ्भासयति ॥ ५॥

दति ताख्डामहानाद्मणे टथमष्थावस्य खप्रमः खच गडः ।

खथ Ey: WUE: अथास्मिन्‌ wee विभक्तोर्नानात्व' प्रद्श्यं सौति।

दन्दरेति मथमयाद्धो रूपमिन्द्रविभक्तेरिन्द्रमिति दितोयस्यन्दरेणेति anaes दति चतुथस्येन्द्रादिति पञ्चमस्येन्द्रेति ww येनेव eau प्रयन्ति तद्य दान्ति यस्मादेषा समाना सतीन्द्रविमक्तिन्नीनारूषा TATA षयः पच्यन्ते ॥ १॥

इन्दरविभक्तैः इन्द्रशब्दस्य विभक्तीनां मध्ये इन्द्रेति सब्ब ध्यन्तं प्रथमस्याो पं तथाच तवत्यो मन्व; आयाहि सुषमा- fea ox सोममिति इन्द्रभिति चितीया .विमक्तिद्िंतीयखाद्खो रूपं इन्द्रमिद्धथिनो sefefa fe तब ष्यते इन्द्रेणेति aat- यख इन्द्रेण सङ्टश्चस दूति तत्र दशेनात्‌ इन्द्‌ इति प्रथमान्तं चतु्ंस्य इन्द्रो . दधीचो ्रस्थभिरिति fe तत wat दश्यते

६७६ ` वार्डामहाब्राद्धाखं । [t. &. १1 salfefa पञ्चमस्य इन्दरात्परितन्वम््रम इति ततल्यान्‌ मन््र- aula इन्द्र ति सम्बध्य न्तमेव षष्ठस्य यद्खोडाविन्दरतच्छिर इति हि तत्र इश्यते शिष्टं सिद्धुप्रायं ॥९॥

दति तार्डामहान्रद्धाे qa अष्टमः खण्डः |

SSS

ay नवमः खण्डः ।

ca स्तोत्रोयागतानि खूपाणि दशेयित्वा साग्नामपि wquse विधास्यमानानां खपाणि इत out विभिः खण्डः yeu तत wad खराखयाणि रूपाणि षडहस्य दर्भयति ।

यट चा प्रस्तौति AAAS BIG खरविभ- र्य सरस्तात स्लोभन्तद दि तोयस्य यदुभयतः सतोम- MUNI Aaa AAV यदभ्यारञ्छन्तत्म- SANS यदिहइकार णाग्यस्तं तत्‌ ASATSTST ॥१॥

स्वरविभक्तेः स्वराणां विभक्तयो विमञ्यमाना एकदेशाः खरविभक्तयः जातावेकवचनं सखरविभक्तो नाम्मध्ये चा सोभा- दिब्ितया केवलयैवञ्चौ प्रोता साम प्रसोतौति तत्‌ प्रथ स्याद्रो खूपं तथा fe प्रथसेऽइनि माध्यन्दिनसवने विधाख- सानानि and सोमसाम ओरोशनादीनि चेव प्रश्तयन्ते यत्‌

[to @. &.] ATAVASTATST । e909

GCA ऋकृप्रारम्धात्‌ WRI सतोभयुक्तं साम तत्‌ दहितीय- स्याद्छो रूपं तथैव afagefa योक्ता्वमायास्ं वासिषटं॑ट्- दिल्येवमादौनि सामानि परसतात्‌ सोभान्येव विधास्यन्ते यदुमयतः स्तोभं पादस्याद्यन्तयोः WIA साम तत्‌ aata- खाद्भोद्पं हावभिसोमास aan gis इत्याद्िकमुभयतः स्तोभं गोतमस्य aa विधानात्‌ यत्‌ अनुतुनत्र' अनुपादः लेाभै- स्तुद्यमानं साम तच्वतुथेस्याङ्कोखूपं खराडनुतोदवदित्यतैव एतव्छाम प्रदशितं यत्घामाभ्यारव्' अभि say: एकया ऋच waaay भवति तत्‌ पञ्च मस्याद्भो पं सवाोण्यपि सामानि एकंक्साख्चि समाप्यते शाक्ररसाम तु तिर्ष्वचु समाप्यत इत्यभिप्रायेण अभ्यारब्व्यमित्युक्तं एवं fre: fre एकेका सालीयेति पञ्चमेऽद्कि weeta तथा चाण्ठलायन- @a नवप्रलत्या fret भवन्तोति agra इहकारेणाभ्यस्तं पुनः पुनरिहकारेण इहशब्टोज्चारणेन सोभयुक्तन दोदिष्ौ- fifa नवभिक्छग्मिः लोत्रीयास्तु चो निष्पद्यन्ते we दीदिग्रौषं Tales तत्‌ षष्ठस्यद्भारूपसुक्त ॥ १॥

सर विभक्तेन नात्व' प्रशंसति |

खराणां यस्म्माटेषा समाना सतो खरविभक्ति- नौनारूपा तस््ाद्ययत्त्‌ वायुः पवते ॥ २ ॥

aura येषा खरविभक्तिरक्ता सा समाना सती

g0c TUACTATHTS । [१०. to १.1

सामावयत्वेन सह शो भवन्ती यद््मान्नानाङूपा चक्तप्रकारेष्य

° a गिश्यालक्छयोऽथे + vee विभिन्नरूपा तस्ममाद्यथर्तं wateat 4 यथा शन्दस्थाव्ययोमावः AIT वाञुनी नाकारः पवते गच्छति

इति ताण्डमद्हाब्राद्मण दशमाध्थायद् नवमः खण्डः |

अथय ट्‌शमः खण्डः |

अथ तद्खिन्‌ vee निधनविभक्गेननानात्व' wee लोति।

पटनिधनं प्रथस्याद्नो र्पन्तिधनविभक्तोब्णि- धनं fata दिङनिधनं टठतोयय्येनिधनञ्तुथस्वा- थकारणिधनं पञ्चमस्य यदि हकारे णाभ्यस्तन्तत्‌ षष्ठ- mara रूपन्तिधनानां यस्मादेषा समाना सतो निघन- विभक्तिनौनार्ूपा तस्मादिमे लोकाः सह सन्तोना- नेव॥ १॥

निधनानि तावत्‌ दिविधानि अरन्तनिधनानि वद्िनिधनानि च इकार इडाथकारो गीतञ्च निषनस्वरं होपीखरच्च at STATA गेयेष तान्यन्तःसामनिषनानौत्यादिना खूतका- रेण अन्तनि धमान्युक्तानि aa तावच्चत्वार एव सामन्ताः खरोनिधनमिडा वा गित्याद्ना वड्धिनिधनान्यपि खत. एवो-

[to ११. १1 नोर्डामडहा बाह्मण | ६७९

करानि तदुभयमतानुसन्धातव्यं waae: निधनविभक्तोनाम्बष्ये पषटनिधनं पादे पादे क्रियमाणेन निधनेन qa साम प्रयम- स्याङ्कोरूपं तथा योधाजयं वहि्निंधनं ऋगचराददिभूतं नि- धनं यस्य तत्‌ दितोयखाक्रोखूपं तथा योक्ता्वादिकं दिश इति निधनं यस्य तदिङनिधनं ठतोयस्याद्भोखूपं तथाचुज्ञकवेषटम्ध- ग््महावैश्म्धः ड इति निधनं यस्य तदौनिधनं चतुथेस्या कोरूपं तथामदावात्मै प्रमहावेराजे अथकारः अथेति शब्दो निधनं यस्य तदथकारणिषनं पञ्चमस्याद्भोरूपं इहकार इडाथकारौ Tag निषनखरभित्यादिना qanat अथकारस्यान्तर्फिधनत्व- Ga तच्च श करे साग्नि हश्यते न्दर दून्नायना९ दूषा द्रव्यादि तथा इडा इडा यत्‌ साम we दौदिडा यौषादिकं इड कारणिधनेनाभ्यखं तत्‌ षष्ठस्यद्भो रूपं निधनानां सम्बन्धिनी एषा निधनविभक्तिः समाना सतो यस््मादुक्तप्रकारेश नानारूपा तस्मात्‌ भूरादयस््रयोलाकाः ससन्त एकरूपाः सन्तोऽपि नानेव ननाद्पा एव भवन्ति Ie i

| इति तार्डामहाबाह्मख द थमाध्यायद्य

| Ue: खण्डः |

Sq Tareq: qa: | अयेडाविभक्तनाीनातं vee wife |

gates पम्रथमय्याद्लो रूपमिडाविभक्ञेखद्ध खं

Eco ATABAETATSS { [to ११. १ 1

द्वितीयस्य परि्टु्बेडं ढतोयस्येडाभिरो ङं चत॒थखा- wee पञ्च मख यदिहकारो णाभ्यस्तं तत्‌ षाद्या ख्पमिडानां यस्मादेषा समाना सतोडाविभक्तिन्नो- ASU तस्म्ात्यमानाः सन्तः पशवो नानारूपाः VW

इडाविभक्तः इडाविभक्तोनां इडाप्रभेदानाम्द्ष्ये दरवदिति fe चिप्रनाम दूवन्तीडा यख तदूदरवदिं कालेयगौतमादिकं तत्मथमखाद्भोरूपं इडाभिरोडाभिशब्देन gat इडा यख त्रि सामादेः तत्तथोक्तं इडा RZ भा २४३ F २३४५ इडा दति ऊध्वेडा यस्येति तत्‌माुदन्द सादेः तत्‌हितीयखाङ्ो रूपं भभा २२४५ ई डा अधिकमस्याः सा wae अध्यन इट्‌ Leas GI यस्य वार्भवाम्रादेः तदध्यंडं पञ्चमस्याद्छोरूपं, यद्यपि वाषेवाब्रादेरष्यद्रूपा ॐ३२३४पा एवाध्ययने हश्यते तथापि खूवकारेण उपा स्थानेष्वन्यानि निधनानौ्यपक्रम्य इडा परिष्टब्बाइडा यसव सं्ञेरग्टथाच्छावाकसाम भवती- त्यादेः तद्ोरवादिपरिष्टब्यें ततर डिर्पदेष्टोवाष्ो५ इडा २२ भा ३५४३ पो २२४५ इ डा दूति fe aq इण्यतेऽना- देशे इत्यादिना अध्यद्भीत्वमध्य्ह्ोपानामिल्येतेन aergtar- स्थाने इट्‌ WaT रूपा अध्यद्वंडा प्रयोगकाले प्रयोज्ये- युक्तत्वात्‌ वाषैवास्रयोरणष्यद्ंडत्वं wala इइकारेणाभ्यम्तं

+ लर्‌ प्रतितमत्मोयते |

[१० १२. tJ ताख्डाम्ा नाद्धं । act

अव्तमानेहकारयुक्ं वारवन्तीयादिकं तत्‌ waTered इखानां सम्बन्धिन्येषा उदाषतेडाविमक्िः समाना सहो सत्यपि यस्मा्नानारूपा दूवदूदतादिभेदेन विभिन्नाकारा तस्मात्‌ पशवः समानाछतयः सन्तोऽपि नानारूपाः ॥ १ ॥

इति तार्डाम्हाब्राद्यरे दशमाध्यायख एकादशः GUS: |

~ ~

खथ हाट शः BAS: |

अथास्य षडहस्य sae विशिषट्फलदेतुतां ब्रह्मवादिनां wane fat दशयति |

भारदाजायना वे सचमासत तानषटच्छन्‌ किं प्रथमेनाद्वा कुरुतेति मेवे मेति किं दितीयेनेत्यवसमेवा- करम्धद्ोति fa ठतोयेनेति पय्यवाञ्जवामड्ोति किं चतुर्थने ति सतेव सदप्यटभ्मेति किं पञ्चमेनेति प्रा- णानेव fate रेमेति कि ष्ठेनेतोदमेबाग- च्छामेति ॥ १॥

भारदाजायनाः भरदाजगोता,ः खलु पुरा ऋषयः qa सतालकमेतं इादशाहमासत भन्वतिष्ठन्‌ सतमासोनान्‌ यज- मानान्‌ wa तु बह्यवादिनोऽश्च्छन्‌ हे षयो युयं प्रथमेन

पाथ्किनाक्रातु किं कुरत किं फलं प्राप्नेति तान्‌ मत्येवम- ८५

६दर तार्डामद्ा ब्राह्मणं | {१०.१२ २.)

नवन्‌ भ्र एवमेति पदच्छेदः एतेलटि afe रूपमेतत्‌ येवेमेव यज्ञस्य भायणमेव केवलमकाषंति wa दितीयेनद्भा किं कुरुष्वेति yas ब्रह्मवादिनोऽश्च्छन अवसं अन्रमेवकुम्मडि निष्यादितवन्तो वयमिति प्रत्यवोचन्त अथ ठतोयेनाद्भा कि कुरुष्वेति ब्रह्मवादिभिः ve a@eque परि qa एवा- वामद्हि प्राभ्ुवन्तः @ इति yraquang किं कुरुथेति बद्यमवादिनां we तस्येद सुत्तरं was विद्यमानेन निष्पन्नेन एते quigainfa aitarat arate: अन्वादेशः विषयादे- तादेशः UAT wquargr सत्‌ विद्यभानं सव फलमप्यद्‌ म अ पिष्ितवन्तः स्थापितवन्तः प्राप्तवन्तः वयमिति पञ्चमेनाद्का ` fa कुरुथेति ह्यवादिभिः ve सत्येतान्‌ विद्िषां प्राणाः नेव विद्धिन्दन्तः वियो जयन्तः एतान्‌ अाणानेव प्राप्ताः ख इति प्र्त्रवन्‌ अथ USAT किं कुरुयेति ब्रह्मवादिभिः पुनः ze तख्येदसुक्षरं इदमेव स्थानं इइलो कावस्था नमेव प्राप्तवन्तः स्म sft nt i

अथ यहचा प्रलौतीत्यादिना यैषा खरविभक्तिः wT प्रद- शिता तवेकेकमनृद्य सौति ।

यख्य पटेन प्रस्तोत्यथ खारमभि वाव तेन देवाः पश नपश्यन्यन्‌ परस्तात्‌ MAA खारमुदेव तेना- खजन्त यदुभवयतः सोभमय स्वारमेष्य एव तेन ` लोकेभ्यो देवाः eT satel मरयच्छन्‌ यदनुठन्नमघर

[१,. १२. २.] तार्डामडहाब्राद्धणं | ६८१

खारममेव तेनाथि्तन्यखख मध्ये निधनमय खार गभी एस्तेनादघत तानि SAATATC U प्राजनयन्‌ WR

यस्य प्रथमेऽडनि विद्ितस्य साम्नः पदेन ऋचः पदेनैव सोभरड्धितेन प्ररलोति प्रस्तोता प्रस्तावभागं ब्रूयात्‌ अथानन्तरं wit waar खरिति विशिष्टं उङ़्ीोथमागद्चोह्गाता ब्रवीति. तेन साम्ना स्तूयमाना देवाः पञ्पूनेवाभ्यपश्यन्‌ यजमानाय दातु- भभ्यजानन्‌ यत्‌ FCAT, Bl We पुरस्तात्‌ क्रियमायोन स्तोमेन युक्तं Wart खार quad दितीयेऽष्नि विनि- योज्यं साम तेन स्तुता देवा उद्ख्जन्तेव Weel पून्‌ यजमान, AR व्य सुञ्चन्‌ प्रायङच्ित्यथे; यदुमयतः सोमं भादय- न्तयोः Me आद्यन्तयोः सखलोमयुक्तं अथानन्तरं Tea खार हती येऽनि विनियोन्यं साम तेन Great Gat: देवा एभ्य एव भूरादिभ्यो लोमेभ्यः एव Few: पशुभ्यः WAM SEATS चीरादिकं अदनीयमन्नं प्रायच्छन्‌ प्रक Ta: Aaa प्रथमं अनुतोदवत्‌ अथानन्तरं at afta wea विनियोज्यं सामतेन स्तुता उपैवाशिच्तन्‌ शभ्िचयितुमेदन्‌ यजमानान्‌ शक्तान्‌ कर मैकन्नित्यथेः शि चते सनि मोमाद्युर- भलभक्रमेल्यादिना सन्‌ प्रत्यये परतः अत्र लोपोऽभ्यासस्येयभ्या- सलोपः यद्वा शिच इति etal यजमानेय्ेद्यत््माधिंतं तत्तत्‌ ्ा्रुचुरित्यथे; ay साम्नो मध्ये निधनं इडा भयेत्यादिकं अया- नन्तरं खार खरि तयक्तं तेन Alea स्तृयमाना देवा; TIA

६८४ ताण्डामहाबाह्मण । [to १२. 9.]

दषन्‌ प्रजासु Taal निक्तेपणमका्ैः Ceaate Ceaais WAC खारेण खबग्वमायोन went तान्‌ TWarfy- तान्‌ ग्मन्‌ प्राजनयन्‌ WHT उदपादयन्‌ ॥ २॥

पट निधनं प्रथमस्येत्यादिना येषानज्बिधनविमक्तिरूक्ताला- TIGA Wha |

Ta वाव देवा लोकं पदनिधनेनाम्यजयन््नमं af. णिधनेनान्तरि त्तं दिङ्निघनेनाग्तत्वमीनिघनेना- गच्छन्‌ ब्रह्मवच्चसमथनिधनेनावारुन्धतास्िन्नेव लो ace निधनेन प्रत्यतिष्ठन्‌ ॥ ३॥

देवाः खल्‌ पुरा इममेव भूर्लोकं पदनिधनेन क्रियमाणेन निधनेन तद्वता साग्ना अभ्यजयन्‌ रसु खगं लोकं वहि धनेन ऋगच्राददहिभूतनिधनयुक्तेन wana अथ दि ङ्धिधनेना- गच्छन्‌ aa fen इति निधनवता साम्ना अन्त्रिच्मभ्य- जयन्‌ तथा अबतत्वं कदाचिदपि मरणराहित्यं इनिधनेन THAT साम्ना अगच्छन्‌ twa अथ निधनेन aq कारणिधनेन साना Teas ATS Ta: अवरन्धत भाश्च वन्‌ तथा दष्निधनेन इषहकारनिधनेन erat अद्धिन्नेव watt प्रत्यतिष्ठन्‌ चिरकालावस्था यिनोऽमूवन्‌ ॥ ३ ॥

अथय gafes प्रथमखाद्भो रूपभित्यादिना यैषा ver विभक्तिोनारूपोक्ता तामवचुज्याज्रुवादेन wife |

[१०. १३. ५. ताण्डामहाब्राद्यण | ६८५

दरम वाव देवा लोकं द्रवदिडनाभ्यजयन्तरमुमृधडे- नान्तरित्तं परिष्टग्बेडेन प्रतिष्ठामिडाभिरोडनावा- eat मतिष्ठाष्यद्गडेन व्यजयन्ताद्छिन््ेव लोक- द्रहडेन प्रत्यतिष्ठन्‌ ॥ १ ॥

दममेव Wats देवा; पुरा द्रवरिेन St इडा इति क्तेन साज्नाभ्यजयन्‌ Byer अमुं युलोकमभ्यजयन्‌ परिषटुव्धेडेन परितः सोभचुक्तंडा शब्दो पेतेन साम्ना अन्तरिचचलो कमभ्यजयन्‌ दइडाभिरोडेन सान्ता प्रतिष्ठां प्रतिष्ठानं अवसन्धत परा्रवन्‌ ्रति- छायच TIES a अद्धा धिकयेडया युक्तन सान्ना अजयन्त ऊष्खं मभ्यजयन्त अभितो जयन्त अभितो जयं प्रा्चुवन्‌ अद्धि Aq भूर्लोके TEA इहकारयुक्तषडहोपेतेन साग्ना प्रत्यतिष्ठन्‌ अतिष्ठिता अभवन्‌ | ४॥

अरयेतामिडाविभक्तिं प्रकारान्तरेण सोष्यन्‌ वाङ्खिःधनात्‌ ईडानिधनस्यातिशयं दशयति ।

न वाक्‌ संवत्य॒रमतिवद्तोडेव संवत्रमतिव- दति गभंण संवत्सरो wales परजायते तेनातिव- दति॥५॥

वाक्‌ वाङ्गिधनं wat दादशमासात्मकं arafraw नतिवद्ति. अतिक्रम्य न वदति किन्तु ततः पूवमेव बदति

६८६ तार्डामहा बाह्चख | [te १९. ई]

ase पञ्चसु माष fe वालानां जल्पितं भवति cea इडानिधनमेष तु संवत्छ॒रमतिवदति एतदेव विवियते गभ णोति इडेति गोनामसु पाठात्‌ पशवो वा इडेति Ray इडा- शब्देन पश्रेवोच्यते स च गभेण गभखूपेणावध्ितः सन्‌ संव- Qt मासदशके सुम्यणे wales योनिदेशं प्रति खकोयं fire रतिनिदत्यथं प्रजायते उत्पद्यते तेन प्रकारेण इडानिधनं संव- त्छरमतिवदतोति ॥ ५।

qwa तत. किमतमाद |

तावा एताञ्चतखः Wes पराच्य इडा अतिय- न्येषा नु AAT विषुच्येषा म्रतोच्येतद्रोडं ॥ ६ ॥

एता ताः Talat; पराच्यः पराक्‌ उपरिभागे वत्तेमाना- खतस्त; इडाः परिष्टव्धेडाद्या; षडहतिटदादि षट्‌ ष्टकं अतिशयं यन्ति अतीत्य गच्छन्ति प्राप्रवन्तौत्य्थः gafestye तु रथन्तरस्य रहतच्ोभयोः प्रलतावेव सम्बन्धात्‌ तददिषये एवेति नताभ्यां षडव्यात्चिः एषा नु एषा खख्षिडा उता प्रोता षडहिकेष॒ सामसु सम्बद्धा तथेषा feast विष्डक्‌ सववा- चती सान्नामधस्तादुपरिषटाच्च वत्तमाना एषेव प्रतीची मरत्य- दती प्रत्येकं सामानि प्राप्रुवतो भवति णएतदिदं परिदृश्यमानं जगत्सवं रेडसु रेडमेव इडा प्रभवमेव इडायाः पश्युरूपत्वात्‌ परश्टभिखच सवे गजत्‌ पुष्टं भवतीति इडाजगतोः सम्बन्धः ॥ ६ ॥

{> ga. &] ATUTASTAT EY । ३८

यदेवं इडानिधनमेव स्यात्‌ न afe वादङ्धिधननिवन्धना- शौ भवेदित्या शङ्ख सम्पत्या aia लभ्यत इत्या ।

संवत्यरोऽग्निवोक संवत्स॒रो यदम्निविभज्यते वाचमेव तदहिभजन्ति ॥ 9 ॥

अग्निस्तावत संवत्छरस्न्निष्मादयत्वात्‌ वाक्‌ च संवसरा- लिका deat पूणे एव शिशवो व्यक्तवे7 वाचं प्राप्नुवन्ति तस््मादेकडायना मनुष्या वाचं वदन्तीति Baia रतो वाचः संवत्सरात्मकत्वं एवं परम्परया अग्निरेव वागिल्युक्तं भव- ति ुक्गद्धेतत्‌ अग्ने चोऽधिष्ठाट्टात्‌ चयते fe अभ्नि्वग्‌- भूत्वा मुखं प्राविशदिति एवं सति यद्‌भ्निविभज्यते रग्न इति प्रथमस्याङ्को रूपमिल्यादिनोक्तंन प्रत्य अग्निशब्दो विभक्ति भेदेन भिद्यते तत्तेन वाचमेव तद्िमजन्ति वाग्विभक्तिरेव सा एषा विभक्तिः wat वाङ्निधनाितमपि फलं सम्पद्यत दूत्यथेः ॥ ॐ ॥

तत्र विभज्यमानाग्निशब्दगतां संख्यामनृद्य अशंरुति। हे हे त्तरे विभजन्ति हो हो fe मासाषतुरथो मासानामेव aga fad | = ht “a

अग्निविभक्ताविभक्गौ चदे Faat अग्निरिति qad wx दूति quate विभजन्ति कुतः डि यस्मात्‌ gt gl मासो

acs लार्डामष्हा रादथ । [to १२. &]

Sat feat wus ऋतुः वसन्तादिक ऋतुभेवति अथो ्पिषं तदचरदयविमजताग्द्रासानां दन्दो वत्तेसानानामेव TT क्रियते ॥ = ॥

अथोक्तां षडहविभक्तिमनृद्य सोति ।

wevifa विभजन्ति षड़तव तनां त्या ऋत्‌- नां प्रतिष्ठित्या अयो ऋतुनामेव agd क्रियते षड परुषा यानम्निरनुविद्िवते॥ < ॥

दृशरावस्यादितः षट्‌संख्यान्यहानि विभजन्ति एति प्रेल्या- भ्ुमदिलयादििना र्यके साधारणरूपेण विभजन्ति विम- क्तानि कुवन्ति Wray षट्‌ सद्याक्ा भवन्ति यथा च तत्‌ षडह विभजनं ऋतूनां va स्येव्यय भवति तथा तेषाग्तूनां ufafea प्रतिष्टानाय च भवति अथोऽपि च तदिभजनं तू- नामेव रूपं क्रियते छऋतवोऽपि परश्यर विभक्ताकारा विभनज्य- मानान्यद्धानि च परस्पर विलच्चणानि भवन्ति इति तद्वेलचणय- मेव च तुबेलच्तरयकार णमित्यथेः यस्ममादेतानि विभज्यमाना- न्यहानि षट्संख्यानि अतएव कारणात्‌ सदसि निविष्टा ste मेतावर्णाद्या TARAS, पुरुषाः षट्‌ षट्संख्याका भवन्ति यान्‌ होतादोननरुलच्छय समोपे अरग्निर्विंहियते होतोयादिष Faure भाग्नोपभ्रोयाट्‌ाडत्याग्नि; परिप्यते ॥ २. ॥

[to १२. to] ATUAETATHT । ६६९

ननु Wale देवतानां मध्ये अग्नेरिन्द्रख चोमयोरेव विभ- क्तिरक्ता कुतो नान्यास्ामित्यत अरा |

यदिदं बहधाग्निविद्धियते यदसावादित्यः सवी इमाः WA: प्रत्यरू Alea एव देवते बिभक्तिमान- Ula नातोऽन्या काचन ॥ १०॥

TTA इद मयमग्निबेडधा Tera विदयते wary असौ aay: आदित्यः wat इमाः भूर्लोकवत्तिनीः प्रजाः प्रत्यङ्‌ ्रत्यञ्चन्‌ म्त्येकं पूवंस्यां दिश्युदयन्‌ भवति Baar भवति तस्मात्‌ VICI भन्यतेमां भत्युदगादितौति इन्द्र एवः दित्यः तस््मह्ेतोः एते एव अग्निरिन्द्ररेति देवते विभक्तिं wet प्र त्यहं विभागं आनशाते भरगप्तवल्यो अतोऽन्या एतद्यति- रिक्ता काचन काविदपिदेवता न प्राक्तबतीति।

बेदाथेख्य waa तमोडादं निवारयन्‌ । पुमर्थाश्चतुरो देयादिद्यातीणेमहहेष्वरः ॥ ९० ॥

दूति खौमद्राजाधिंराजपरमेश्वर बेदिकमो गं प्रवत्तकखी वीर- वक्कभूपालसाम्बाज्यघुरन्धरेण सायणाचाव्छेण faery माध- TNA PAIR ताण्डमष्ा ब्राद्यथोे दशमाऽध्यायख इादशः खण्डः |

दश्माध्यायः समाप्चिमगमत्‌ |

QO

एकाद शोऽष्यायः। पथय प्रथमः खण्डः |

यस्य निःश्वसितं वेदा यो वेदेभ्योऽखिल जगत्‌ |

निर्ममे ane वन्दे विद्यातौेमदेष्वरं ॥

greare विधाय सुद्‌ायशोऽवयवशच तत्मशंसा छता तदषयवे we wee सोतौयाखां तदाचितानां सानाच्च enfu प्रदर्शितानि, अ्रथतद्रपविशिष्टाः Matar: सामानि दाशरात्तिकाणि ferred द्वाद शास्य यावाद्यन्तावतिरातोौ तौ पूर्वकात्‌ ज्योतिरतिरावान्न विशिष्येते अरत स्तो वशैयित्वा यानि मध्ये दशाद्टानि श्यः षडस्त्र यज्छन्टोमाः द शममर विवाक्यश्ेति तेघ प्रथमेऽहनि अग्निष्टोमस्य स्वेष्वपि Stag विष्देव सोमः हितोयादौन्यष्टौ अहान्युक्थसंसथानि पञ्च दश्सप्तदशेकविं शत्रिणव तयच्िं श चतुव्यि श तुस्तिं श चतु खुत्वा - रिशा्चत्वारिशस्तोमकानि दशममदस्तु aq fa aetna अग्नि्टोमसंखं तताग्नि्टोमसान्नि तु वयस्लिंशस्तोमः अयेषा- मह्वामतःपरः दशभिः प्रकरणेः स्ेातौया; सामानि च विदधानः अदर्धितान्‌ सलोमा करमेण विधत्ते, ta म्रयमेऽडइनि बदत्मव- मानस्य शोमक्रमं विषित्ुराइ ।

Y Lee १.९] तार्डामहानाद्ख । ६९१ स्तो मोयुज्यते सजियेग्योऽडइय्येः मलवतोभिञ्चोष- वतोभिञ्॥ १॥

दशरातस्य waasefa वड्ष्मवमाने योऽयं विधासखमान- स्त्रिटतः स्तोमः सोऽसौ प्रलवतीभिः भलगब्दयुक्ताभिः अस्य भ्रल्ामबुदतमित्यादिभिः उपवतोभिः उपशिच्ायतखुष इत्या- दिभिः सोलीयाभिः प्रयुज्यते सम्बध्यते निष्पद्यत इत्यथे किमे afar: दादशा्प्रग्टतिविश्वर्जामयनं तानि satfa तत्छम्बन्धिभ्यः विधित्छितो दशरात्र सवे सत्र सम्बन्धौ भवति तव तत्र द्ादशाइस्य दशाद्टानोति विधिदशनात्‌ ईदगभ्योऽहभ्थः रथं एतच्च नव भवन्ति नवाद्गस्य युक्तया इत्यनेन विश्दी- करिष्यते समिधो यजति तनूनपातं यजतोत्याद्‌7विव ॥ ९॥

प्रल्नवतीभिखोपवतीभिशेति पाठा दयोऽलुष्टानक्रमोऽवगतस्त- aad @ifa |

AMAIA SAAT: TAT युज्यन्ते TB AAA ्त्रादयुज्चते ब्रह्म fe ys AANA २॥

उपवतीभ्यः TF प्र्वल्यो Baa सम्बध्यन्त इति यत्‌ TAA बह्म fe us चतत्‌ ब्राह्मणजातिरेव चतरत चतियजातेः Ut युज्यते सम्बध्यते Gaal wala चच्तियजातेः पृ डि aa ब्राह्मणजातिः टटिसमये fe प्रजाप्रतिन्रुखात्‌ ब्राह्मण जातावुत्मन्नायां पञ्चादुरसो बाड्भ्याच्च चवियस्योत्पत्तेः ॥ २॥

६९२ ATERAETATHS | [११. १. 9.1 raza WATT प्रकारान्तरेण स्तोति ।

ares वाचो युज्यते मनो हि पुं वाचो यद्धि मनसाभिगच्छति तद्वाचा वदति ॥ ३॥

उपवतीभ्यः एब Nate: इति यत्तेन वाच; पूवे मन एव युज्यते wit fe मन; खलु वाचः शब्दात्‌ पवं प्रयमभवि भवति यद्धि यत्‌ खल मनसा अभिगच्छति अभिप्रा्रोति विषयी- करोति तदेव बाचा वदति न खलु कञित्यरेतच्चावान्‌ मनसा विषयीलतं वस्तु वक्तु शक्रोति तद्ादेतयोः पोर्वापय्यनिय- सात्‌ अतत्येन पौववीपव्यण तदेव कियत इत्यधेः ॥ ३ ॥

अथ पुनः म्र कारान्तरेण सतोति।

बृहन्त्पृषं रयन्तराद्युज्यते Tele TIS रथन्त- A @ ©$ on राद्विजिल्या त॒ बे रथन्तर पुवं योगमानथे ॥ 8 ॥

तत्तेन AAA A पूव्ययोगेन रथन्तरात्‌ TAQ TE त्घामेव युज्यते टइत्ाम fe रथन्तरात्‌ पूं प्रजापतेरजायत नन्वेवं sea: प्रथमभा वित्वे प्रथमेऽहनि टहत्छामेव सोतं स्यात्‌ उभयसामसु च संस्रवादिष टहदेव प सम्बध्येतेल्या- शङ्कायामिदसुच्यते विजित्यातिति que: पच्चव्याटल्थैः मरजापरतिरकामयत बड्ड स्यां प्रजायेयेति स तूष्णोम्मनसा ध्या- यदित्यादौ इद्त एव प्रथममावित्वं प्रतोयते तथापि यन्ति

११.६३1 तार्डामहाब्रादह्ण | EER

त्यात्‌ पर्वे प्रजापतेः समभवदित्यादिना waa wi रथन्तरं योगमानश इत्यन्तेन wal प्रजापतेर्मनसि समुद्धतमपि टहत्तिरस्कत्य खृषटिसमये रथन्तरस्येव प्रथमसञ्जनात्‌ प्रथम- योग इति प्वसुकतं azata विजित्येत्युच्यते विजित्या विजयेनैव रथन्तरं खतः Ya दशरातस्य प्रथमेऽइनि यों सम्बन्धमानशे प्राप (चत्रयालको fe विटत्‌सोमस्तेषु तेष USUI समान्बातां एकेकाख्चमादाय MAA ता; SAT: स्युरिति ॥ ४॥

संभाव्यौस्त॒ चा भवन्ति यथाशिष्ठान्वहिष्ान्‌ संभ- ॐ, क, = = रोटेवमेवेतान्‌ सम्भरन्ति गव्ये ॥ ५ ॥

एते ट चाः Waray: सम्पाद्या भवन्ति यद्यपि ठतौय एव au सम्भाच्सलथापि तद्योमात्माणण्छतः मायेण सर्व्वऽपि चाः सम्भाय्यो इति व्यपदेशः यथा खल लोके अशिष्टान्‌ भो- क्लतमान्‌ भच्चणसमथन्‌ वड्डि्ठान्‌ वोदृतमां ञ्च अनह अन्विष्य एकतर सम्भरेत्‌ समूहोकरोति एवमेव एतांखचान्‌ परस्र- मृतान्‌ सम्भरन्ति सम हौकुक्छन्ति गत्यै गमनाय द्‌ शरा रखान्त- आघ्यं ॥ ५॥

अथ सतियेभ्य दूति aga we तत्‌ खलो तरीयासद्यानुवारदे- नोपपादयति |

नव भवन्ति नवाडख युक्ता कच्ैवार्यनक्ति

६९8 ATTA STATES । [११. १. 9] यथा प्रायेख शम्या अ्वट्ष्यादेवमेवेतन्रवाहख शम्या = अआवद्धाति Tae ॥ ई ॥

एवं तिदत्मु टचेष नवस्तोबौया भवन्ति एतच्च aa] अविवाक्यात्‌ पृव्यभाविनो नवरातख yaa योजनाय भवति एतदेव वित्रियते awe वाइयुनक्तोति अतत्यया एकेकया ऋचा ATE एकेकमहर्योलितवाम्‌ भवति अपिच प्रार्थख Waa safe गच्छतीति प्रार्थोऽनक्कान्‌ तख चज योजनाय यथा शम्या PASAT चगच्ट्रिष मरक्तेप्यान्‌ कोलकान्‌ Ware Halq एवमेव एतत्‌ एतेन AIA नवस्य योजनाय War एवावद्धाति तथा सति गत्यै समास्षिपय्यन्तं गम नयैतत्घम्य- द्यते॥६॥

अथाद्जिन्बहनि विधि्ितं सोमं वदहिष्पवमानसय विधाय अश्रसति।

चिदेव सतोमो भवति तेजसे ब्रह्मव च साय ॥७॥

सिद्ध प्रायमेतत्‌ तेजः शरीरकान्तिः ब्रह्मवचेसं खुताध्यय- नादिजन्यं aATe तेजः अग्निना सशोत्पन्नत्वात्‌ विदत्‌सलोमः तस्योभयस्य कारणं भवतौत्यथेः ॥ ॐ ॥

दूति ताण्डामहाबाद्धश्च एकादशाध्यायस्य प्रथमः खण्डः |

ऋ क खथ fata: खण्डः |

प्रथमेऽहनि वदष्मवमानख सो तीया; सोमाच्च विहिताः अयाज्यानां विषिद्छुराडइ |

उभाभ्यां वे रूपाभ्यां वहिष्पवमान्यो युज्यन्ते यत्सामा स्तोमो भवति;तदाज्येषु ॥ १॥

उभाभ्यां टद्‌ थन्तराभ्यां रूपाभ्यां खल्‌ वदडिष्मवमान्यः स्ोतौयाः युज्यन्ते SEAT पूवं रथन्ततरादिति हि waa शतः प्र्ञवत्यो ATSd रूपं उपवत्यो राथन्तरमिति रूपहययोगः अव्ये अाज्यसतोत्ेष उत्तरस्यैव साम्नोूपं भवति यल्घामा यत्‌ सामण्ढकस्तोमवान्‌ योगो भवति प्रथमेऽहनि होतुः श्टस्तोते waa क्रियते तस्व साम्नोरूपमाज्येष॒ भवति नान्यस्येत्यथः अतएव वच्यति राधन्तरमेव ag पं निर्द्योतयति qtazfa ॥९॥

अथाज्यानि लिङ्गविशेषयुक्तानि विधन्ते।

निराहवन्त्याज्यानि भवन्ति युक्तमेव तेराह्- यति॥२॥

निरावन्ति निष्कुष्य wares श्थक्लत्य संबृध्याभिसुखो Rare निराइवस्हन्त्याज्यानि अाज्यस्तोतराणि भवन्ति निरावन्तीत्यतर एकोव कारलोपज्छान्दसः; तैराहानलिङ्द- राज्येबंदिष्मवमान्यो युक्तं योजितमेव प्रथमभहरादयति lei

६९६ तार्डामहाबाद्मण | (ve. ३. १.1

कानि पुनस्लतथाविधानोति तान्या ।

अग्न Safes Tar आनो मिचावरूणायां्ि सुषरमाह्ित दन्दराग्नो आगत सुतमिति राधन्तर- मेव तदरृषन्तिद्यों तयति सतोमः ॥ ३॥

एते चत्वारस्तु चाञ्चत्ाव्धाज्यसलोत्राशि एष च अकारो इश्यते एटि प्रेल्याश्ुमदिति परिगणितत्वात्तच्च राथन्तरं रूपं तदेकमेव रथन्तर रूपं faqtaafa प्रकाशयति लोम खाव्येष्वपि fasta स्तैकेकद्डिन्नाज्यं (टचस्यावक्तनेन पूरणीय Tae: एवं म्रातःसवनिकेषु पञसु lag लोतीयाणामेव विधानात्‌ Wa गातव्यं साम HAART TA Il ३॥

दति ताण्ड्यमहाबराद्यणे एकादशाध्थायख दितोयः खण्डः |

ST

अथ ट तोयः Gay: |

अथ माध्यन्दिनिपवमानसख सामानि विधास्यन्‌ सोतौरयी- सावदिघधाय सोति ।

प्रसोमासो विपित दति गायनो भवति Far अभिद्रोणानि वश्व दूलयभिक्रान््े सुता द न्द्राय वायव

[११.३. &.] ABARAT HTS | ges

इति सटस्कल्ये Tata टेव बोतय ईति Fa भतुद्र- वेति Rai मवा Taare यन्ति ॥ १॥

भरसोमास इति गायत्रोढन्दस्का प्रथमा सलोतीया भवति साच प्रशब्दयोगात्‌ Ha प्रायणाय दशरात्प्रारम््ायोचिता अभिटरोणानि वस्व इत्यस्यां तु अभीत्यपसर्गों दश्यते तेन चा- भिक्रमणं qTeat अतः सा अरभिक्रन्तयै ्रभिक्रमणाय दश- रात्रस्याभितः अक्रमणाय भवति सुता इन्द्राय वायव Tay सुतशब्देनाभिष॒तसोमवा विना अ्रभिषवाख्यः weqrctygyrer- पराप्ते Wa; सा संस्कत्य प्रजतस्य दशरात्र संस्कारयणा- तिशयाधानाय भवति प्रसोम देव वौतये प्रतुदरषेल्यनयोः प्रशब्द योगात्‌ मायं बुद्धिस्थं भवति अतस्तदुभयं Ra प्रायणाय दशरात्रस्यारग्राय योग्यं एतेन तितः स्तोमकेन प्रथमेनाच्ा परयन्ति वे प्रायणमेव कुर्वन्ति यजमानाः अतः प्रायस्य प्रति- पादिका सोतौया योग्बादति भावः ey

अथ प्रसोमास इत्यखां सेात्रीयायां गातव्यं साम विधन्त

waa भवति ॥ २॥

तञ्चेकचेमित्य ोत्तरग्रन्ये एकस्या ऋच एवाध्ययनाद्व- सोयते॥ = tt

अस्व च गायतस्ख खप्रकारविधायकं arew सार्थवाद्‌-

पूत्र काज्बातं qarafafenta | nt -प

gat ATERAETAT SIS । [११. ३. ६);

ASA MAAS ATSTA ॥ ३॥

यदेव प्रक्लतावग्निटोमविहितख्य गायतख ATG इमे वै लोका गायत्रं व्याटदूगेयमित्यादि तदे वाख्ापि विदितखख गायचस्य ATAU प्रकरणमेदाद्राद्मणस्यासम्नन्धशङ्क खात्‌ तद्याटत्यथैमयमतिदे शः ॥ ३ ॥

अथभिदोणानोत्यखाङ्गातन्यं साम fare ।

qrej भवति॥४॥

qe si

एतदणेकषमयैतत्‌ प्रहत्युषन्या सेन प्रजा तिदेतुरिति स्तोति।

अष्लो वे भृत्वा प्रजापतिः मजा अजत स प्राजायत बह्रभवत्मजायते बहभवत्या्वन त॒ष्- वानः॥५॥

खरा खल्‌ प्रजापतिः सवेकारणमभूतः खा अश्वः अश्वतरी भूत्वा WAT, PEAT अद्जत ख्षवान्‌ पुनरपि सर प्राजायत ब्धप्रजाङरूपेणोदपद्यत ब्छरनेकवि धोऽमवत्‌ अतः अाण्डेनाष्ठ- सम्बन्धिना ETAT तुष्टवानः स्तुतवान्‌ यजमानः प्रजायते Ya- पौव दि रूपेणोत्म द्यते ततो बह्रनेको भवति ॥ ५ ॥

अयेतस्य निधनविभक्तिमनृद्य सेति |

एकान्नरन्तिधनमपयन्ति CAAT SATA AAT STS WEN

[११. १. 4] तारडयलहा जाद | ६९६

रा २३२४५ इति एकाक्षर fe अस्य साम्नो निधनं तदुप- यन्ति रथन्तरस्य साम्नोऽनतिवादायातिवादाभावाय मवति असिति fe रथन्तरस्य कमेवाच्रन्िधनं agaifa अनेकमच्लर निधनं खात्‌ रथन्तरस्य तिवादो भवेत्‌ अत उभयोरेकाश्लरत्वेन साम्यात्‌ अतिवाद्ाभावः सिष्यतोत्यथः ॥ ६ | waged प्रशंसति | अनतिवाद्योनं खराटव्यो भवति य एवं बेद्‌ pon य एवमुक्तमयं जानाति एनं वेदितारं area: शत्‌ रनति- वादौ अतीत्य वादौ नभवति एतद्चनस्योपररि लाटव्यवचनश्नो- त्पद्यत इत्यथे; ॥ ॐ ॥ खथ सुता इन्द्राय वायव इत्यखाङ्गातव्यं साम faya | सामसाम भवति ॥ Ty

सोमेन Ze साम सोमसाम तदप्यत्रैव aw Ic tt |

अथास्य साग्रः सोमसस्वन्धमेवा ख्यानेन प्रदशंयन्‌ राज्या- fesqaad स्तौति |

यथावादमाअन्या ्ोपरधयरव८ सोम श्चासो- त्घतपोऽतप्यत स रुतत्सोमसामापग्यत्तेन राज्यमा- धिपत्यमगच्छद्यणोभवद्राज्यमाधिषत्य गच्छति यशो भवति सोमसास्ना तुष्ट्वानः WE ॥

७० ० तार्डामहाब्राद्धाश | (११. & te]

यथा वा यथा खल LAT; LSTA टश्च मानाः अन्या ATT- धयः लता एरमाद्या; एवमेव सोभः पुरा अविशिष्ट areata स सोभस्तपोऽतप्यत ईश्वरस्मरणात्मकं AWA तत देष्वरानुप्र- षात्‌ स सामापश्यत्‌ हष्टवान्‌ ETT. तेन स्तुत्वा राज्यं रान्न कम्मे wfc ओओषधोनामधिपतितच्चागच्छत्‌ प्राप्नोत्‌ ततो यशो यशखो अमवत्‌ अतोऽन्योऽपि Gaal Feats, स्तुता राज्यमाधिपत्यं च गच्छति यशो यशस्वी च मवति ॥२॥

प्रसोम देव बौतय दूति टचे गातव्यस्ञामविधायक wad तेद्राद्यणएं चातिदिशति |

यौधाजयं भवति यदेव योधाजयखछ ब्राह्यं ॥१०

A

देवा वै सत्रमासताग्निरिन्द्रोवायुरत्ुपक्रम्य अन्दर यौधाजयं माटहतेत्यादि यदेव प्राकतसख यौधाजयस त्राद्य- यान्तदेवास्यापि ब्राह्मणं दरष्व्यं तत्रोक्तं सबस्यापि मवती- त्यथ 1 ९०॥

अथ प्रतुद्रवेति टचे गातव्यं साम विधाय पूवषन्तद्राद्यण- aufafenta \

Stara यदोणएनयख स्तोमः॥ ११॥

भवति aTaufafa पद दयमनुषज्यते भ्रोशनं भवति यदेव परज्ञतावौश्नस्य ब्राद्धणमान्नातं अथवा पुरोशनं म्ाटइते-

[११. 8. २] तार्डामहाब्राह्मखं | Wot त्यादिना देवस्याण्योशनख्य AAU भवति श्लोतीयाभि्मदध्य- न्दिनख्य पवमानस्य विटत्‌स्तोमो निष्पन्न इत्यथे: ॥ ९९ ॥

इति तार्डयामद्ाब्राह्मणे एकाद शाध्यायख तोयः खण्डः |

यी

पथ चतुथः खण्डः |

होदमेावरुणनद्यणादस्यद्ावाकानां क्रमेण चत्वारि ृष्ठस्तोताणि तेषां सोत्ोयाः सामानि च म्राछतान्येव ततव होतुः शस्य सो त्रयं प्रगाथविधिमनूदय सौति।

अभित्वाश्चर नो नम दत्यभोति tracy रूपए राथन्तरट WATE: ॥ १॥

अभित्वा stat fe रथन्तरख योनिः ततोऽभिश्ब्द्सखो- त्पत्तावेव रथन्तरेण सब्बन्धादभिश्ब्दा रथन्तरस्य “Et एत- त्मायणोयमद्च्च रायन्तर रथन्तरश्कं fe यस्मादेवं aaqre- भिशब्दयुक्तः मरगायोऽस्िनहनि सम्बन्धयोग्यदूत्यथ; ॥ ९ ॥

अय fadlagy wey सोतोयं ठचमुपादाय सौति)

कयानश्च आभवदिति कवल्यस्तेन प्राजापत्याः कोड प्रजापतिः प्रजापतेरापेप॥२॥

७०२ तार्डामडहा बराह्मणं | [११. ४. ५.]

कयानश्चित्र इत्याद्याः ara: कशब्दोपेतास्िख ऋचो भवन्ति यतः कवत्यस्तेन प्राजापत्याः प्रजाप्रतिदेवताकाः कुत एतत्‌ को हि कशब्दाभिधेयः खल प्रजापतिः एवं कवत्यो भवन्तीति यत्‌ तत्‌ प्रजापतेरा्यं प्राप्तये सम्पद्यते ॥ २॥

अथ Bag we सोत्रीयं ठचमनद्य स्तोति।

तं बोदस्मग्तोषडन्धसो मे न्द्‌ानमन्धसोऽभिवत्यन्न qaty धेनव दूत्यभोति रथन्तरख पट राच- न्तर WATE: ॥ २॥

तं negated अभिवत्छमिति अभिशब्देा विद्यते अभोत्येतद्‌ यन्तर ख रूपमित्यादि पृववद्याख्येयं ऋचस्तु उत्तरा qq व्याख्याता इति न पुनव्योख्यायते ॥३॥

afaadq टचे कद्ित्मदमादाय तद्भिप्रायमाडइ।

दन्द्रङोभिं हवामह इति वन्त एवेन ॥ ४ ॥

इन्द्र गौभिष्ेवामड इत्यनेन एन मिन्द्र हवन्त एव अाह- यन्त एव ॥ ४॥

अथ चतुथस्य we Mala प्गायमनुदय सौति ।

तरोभिर्व्योविदहसरुमिति ara तरो यज्ञो

[ ११. ४. ७.] ताख्डमहा बाह्म | Woy

विददसुः स्तोमेन वे यन्नो यज्यते THO fiat विददसुमित्याह यज्ञमेव तद्य॒नक्ति ॥ ५॥

स्तोमो बे देवेष तरो नामासीदिल्यादिना तरः शब्दस्य स्तेामवाचकत्व विद दसु शब्दस्य यज्वा चकत्वं पृ बेसुक्तं तरत्यनेन यज्ञमिति तरः सोमः वर्ना लम्भकत्वात्‌ यन्नो facza: aa मन्ते यद्यपि शब्द हयमथान्तरपर तथापि शब्दसामान्येन स्तुति; स्तोमेन च fazerfeat यज्ञो युज्यते सम्बध्यत दूति च प्रसिद्धं तथा सति यथा तरोभिर्वोबिदद्वसुभिति तरोभिः करणैः सम्बन्धं विददसुमाइ तत्तेन यज्ञमेव विदृहशुवाच्यन्तरःशब्द्वाच्येन स्तोमेन युनक्ति Tae करोति ज y |

अथ प्रथमे सलोतोये प्रलतमेव सामविधिमनद्य सौति,

रथन्तर भवति ब्रह्य वे रथन्तर! ब्रह्म प्रायसीय- म्ब्य ण एव तद्‌ ब्रद्मयाक्रम्य प्रयन्ति ॥ ६ ॥

ब्रह्य ब्राद्यमणजातिरेव रथन्तरं प्रजापतिमुखात्घहोत्पन्तेः मयन््यनेनेति प्रायणोयं प्रथममहस्तच्च ay तद्खिव्रहनि रथ- `

न्तरस्य करणात. ब्रह्मण एव सकाशात्‌ ब्रह्भयाक्रम्याधिष्ठाय प्रयन्ति प्रायणमुपक्रम afer ti ६ i

प्रकारान्तरेण ए्शसति।

द्यं वे रथन्तरमख्यामेव प्रतिष्ठाय सत्रमासते hon

७० & तार्ड्ामडहा बाह्यं | [११. ४.१०. <a दृश्यमाना भूमिरेव रथन्तरं तथा सति अस्यामेव sfaai प्रतिष्ठाय सजमासतेऽनु तिष्ठन्ति ॥ ॐ ॥

थय सैतावरुणषश्छसतो तनिवरत्तकं साम विधाय प्रशंसति |

वामटेव्यं मवति पशवो वे वामरटेव्यं पशनामव- aa प्राजापत्यं वे वामदेव्यं प्रजापतावेव fas सचमासते ॥ ट ॥

श्रान्तिदितोः तथा पश्ुसाधनत्वात्‌ वामदेव्यस्य we

कयानद्त्र इति बवामदेव्याधारस्य eww प्राजापत्यत्वात्‌ तद्ाचितं सामापि प्राजापत्यमि्युक्तं स्प्रटमन्यत्‌ leu

थ ठतीयसख mag साम विधाय सोति |

नौधसं भवति aga नोधसं vey प्रायणीय मडरबद्य एएव त दब्रह्माक्रमन्ते ॥ ९ ॥

नोधा नाम ऋषिखेन दष्टं साम नौधसं तद्र परिटढं यदा बुत्‌ प्रति रूपकत्वेन राघन्तरेऽइनि प्रयोज्यत्वात्‌ ब्रह्मेति व्यप देशः प्रायणीयमदच्च परिटढं सुष्यत्वात्‌ एवं सति नौधसं भवतीति यत्तेन AAU: सकाशादटेव Wyman अवल- waa ॥ २. ॥

अथ चतु्स्य wey साम wee ay रयन्तरद्चोभयं संयुज्य सोति।

११. 8. ११.] तार्ज्ञषड्ाब्राञ्चण | ७९५

कालेयं मवति समानलोके बे AAS रथन्त- == s ~ A रञ्चेयं वे रथन्तर पशवः कालेयमय्याञ्चेव ITT च प्रतिष्ठाय सचमासते ॥ Ro |

कालेयं सामाच्छावाकष््टस्तोलरं भवति कालेयच्च रथन्तर- छेते सामन समानलोके समानायतने रथन्तरः यतर प्रचुज्यते तत्र कालेयमपि प्रयोज्यमित्यथेः इयं खलु थिवी रथन्तरं साम पशवद् कालेयं TATA LEMAR, प्रयोगात्‌ अस्याद्ेव थव्यां पुष wafer च प्रतिष्ठाय विरकालं feat सतमासते अनुतिष्ठन्ति ॥ ९० ॥

अस्य wet निधनस्य अडइरानुरूष्यं ठ्श्ंयति | FASE तथा देतखाद्ोरूप सोमः ॥ ११॥

St इडेति चिप्रगेयेन cere युक्त एतत्घाम तथाहि तथा खरूबेतस्य प्रायणीयस्या्छोर्पं पव्वसुत्पन्नं तं gafed ग्रथमसखाद्लोरूपमिति एतेषु चतु zs सतोत्रेषु savy तिटत्‌ स्तो मोवेदितव्यः ॥ १९ ॥

इति तार्डालदहानाद्ण्य एकादथाध्यायख्य चदे: खण्डः |

+¬ ~

[ ore ]

ay पञ्चभः Ba: 1

अथार्मवपवमानस्य ata विधाय aa तासामानु- auy दशयति |

VARA मदच्युत इति गायनो भवति मद्वद्‌ बै रसवन्तृतोयसवनम््द मेव तद्रसं दधात्यया पवस देवयरित्येति रथन्तरखय पटः THATS दछयेत- दहः पवतेऽहय्यतो हरिरिति बृहतो रूपं बदेव तदे तस्मिन्नहनि य॒नक्ति तचुक्तए्‌ श्व अरारभन्ते पसु- न्वानायान्धस दूति Vaan भवन्ति प्रणिनोषेणखयमिव wacecfafafa पवते च नोह्ित दूत्यभोति रथन्तरस्य खूप रथन्तर BASE: ॥ १॥

प्रसोमास इत्येषा एका Maal गायती प्रथमा भवति तत्च॒तीयसवनं aE भदचुक्गभेव रसवत्‌ रसदुक्तं भवति तत्र शिरावनयनेन मदकररसजननात्‌ विश्वेदेवाः dae मत्न भवोदेवाः way मत्सन्नित्यादिनिविन्बन््रवणा ञ्च हतौयसवनस्य मद हेतुत्वं मम्यते तत्तेन मदवत्या गा यन्धाः प्रयो- गेन मदं मद्करमेव रसं टतोयसवने दधाति, अयापवख्वेति अपररा Miata तत्र चाकारो faqa at दति च रथन्तरस्य eu एतिप्रेत्याश्रमादे इति परिगणनात्‌ एतल्मायणोयमडख

Tet. g. 2] ATE HETATES । ७०३

राथन्तरं अतो रथन्तरङ्पञुक्तभव प्रयोगां भित्येेः, पवते saa इति बन्तंमांनकालाभिधायिना पवनस्य खिति प्रतीयते aq seated sufed हितीयखाक्ोरूपमित्यादिना बृ तस्तदरपत्वस्योक्तत्वात्‌ तत्तेन लोवौयाकरणेन Iwasa एत- faa प्रथमेऽहनि युनक्ति wafqaeta युक्तं सम्ब तत्धामा- ख्या श्वःपरेदय॒रारभन्ते प्रयोक्तुं परिग्टहकन्ति, प्रसुन्वानप्येत्येषा परा सातीया यद्यप्येकञ्चमेव गोरीवितं गौतमच्चात्र aaa तथापि उत्तराभ्यां ae भिलित्वेतत्मणस्यते nae: प्रशब्ददुक्ता मवन्ति तत्मायणौयमडः प्रणिनोषेखमिव fe प्रणठेतव्यत्वेनेष्टं खल, अभिप्रियाणोत्यपरः सोय चः अभोति रथन्तरख eu तद्योन्यामभित्वा शूरेति हषटत्वात्‌ गतमन्बत्‌ ॥ ९॥

अथागिि्ठोमसानः शोत्ीयां दयति |

यन्ञायन्नावो अग्नय दूत्यग्निवै यन्नो Tes. तद्यज्ञं प्रतिष्ठापयति ॥ ₹॥

यन्ना यज्ञाव cafes प्रगाय यन्नायज्नेति gt aq ह्येते तयोरेकयच्ञशब्दौ अग्निवाचकः अपरस्तु क्रियाया दत्य भिप्रयेण व्याचष्टे अग्निवे यन्न इति Ast यन्न; यज्ञशब्दाभि- qa: क्रतुः सोऽग्निवि अग्निरेव तन्निष्माद्यत्ात्‌ aqueet- परि पनय्येन्न शब्दोच्धारणात्‌ AH AZ संस्तुते wary aaa aq प्रतिष्ठापयति ॥ २॥

Sor ताश्ड मदा बोद्णं | (et. 4. &

य प्रसोमास इत्याद्यायां wratarat गायतं साम fa- धाय इमे वै लोका Wad व्याटद्गेयमित्यादिकं तद्राद्यणद्ा- fafenfa |

गायवं मवति यदेव MAAS ATS णं ॥ 3

व्याख्यातमेतत्‌ t ३ ॥

अय तस्यामेव सोत्ीयार्या सामान्तरं विधाय निधनदारा तत्मतिष्ठादेतुरिति सौति ।

aofed भवति द्यत्तरणिधनं मरतिष्ठाये प्रतिष्ठा- येव CAAA ॥ 8 ॥

गायत्रं संद्डितच्चेते दे अपि च सामनी Ung aa died हयाचरणिधनं दे wat निधनं यस्य anata कतुः इति हि तस्य निधनमधोयते ay मनुष्यपदहयसाम्यात्‌ प्रतिष्ठायै प्रतिष्टानाय भवति पवमानेन निधनेन प्रतिष्ठायेवानन्तरं प्रतिष्ठिताः यज- मानाः सतमासते॥ ४॥

अया पवसवेत्यस्यां गातव्य साम विदधाति । am भवति ty tt स्य्टोऽथेः ॥ ५॥

~ Ss लोकान awa 4 देवा दमान्‌ लोकान्‌ GATT यत्स्‌

1१.५.८८] ताण्डामडहाब्राद्धण | ७०९

MPSA सपत्वभिमानेवेतेन लोकान्‌ स- माप्य सलमासते॥ ई ॥

सफेन खल्‌ साज्ना साधनेन देवाः पुरा इमान्‌ श्थिव्यादि- लोकान्‌ समाभ्रुवन्‌ सम्यगाप्तवन्तः यद्यस्म्ात्छमाभ्र ब्‌ तन्तस्मात्‌ समाप्तिसाधनत्वात्‌ Wy we: waa सफमिति dart सम्यत्रा संपृवादाभ्नोतेः Wael व्युत्मादनीयः श्षोदरादि- त्वाहणेविकारः यस्मादेवं तस््मादिदानीन्तना अपि यजमानाः एतेन सफेन सान्ना इमानेव लोकान्‌ Tara सम्यगवाप्य सत्रमासते ॥ ६।॥

पवते Saat इरिरित्यस्यां गातव्यं साम द्षाति अत्तार भवति ॥ ७ ॥

WEG: ॥ ॐ |

षदं साभ भ्राटव्यापनोद्‌ नहेतुरिति प्रतिपिपादविषरा़।

अष्टो वा एताः कामदुघा अआासस्तासामेका समशोव्येत सा छपिरभवटदष्यतेऽस्पे Aut य ua वद्‌ ॥८॥

पुरा खल एता गायतौविष्टवाद्याः अष्टौ अष्टसंख्या; wa:

कामदुषाः कथमस्य काग्यमानसखाभिमतस we फलय SVT गोपा असन्‌ तासान्डध्ये एका समशीर्वत duit.

७१० AU ASTATHD । [११. a to]

Uy WERT ततः ate: बौड्धियवादिडेतुः कषेणक्रिया अभवत्‌ a Teta गायव्यादौनि चतुरच्चराधिकानि छन्दा- स्यपल्यन्ते एवं छपेरुत्यत्तिं यो वेद्‌ जानाति we जानते कपौ कष णक्रियायां waa छविः सब्द्धिभवति ॥ ८ ॥

अथ प्रतिपिल्ितं शाटव्यापनोदनमेव दशंयति ।

तासु देवासुरा अस्य्न्त ते ठेवा असुरान्‌ कामदुघाभ्य ्ात्तारोणानटन्त नुदते AISA काम- SATA ATATCY तुष्टुवानः ॥ € ॥

तासु YAMS BAST देवासुराः देवाच्चासुरादा- SHA परस्यरं असहन्त शदे तवन्तः ते स्यञ्च माना देवाः TAATATL सान्ना तानसुरान्‌ कामद्षाभ्योऽनुदन्त प्रेरयन्‌ ताभिरसुराज्वियोजितवन्त इत्यथे; यत एवं अतो हेतोरिदा- नोमपि आचारेण तुष्टवान. इति स्तुतवान्‌ यजमानो BT शातं कामदुघाभ्यः सकाशात्‌ नुदते प्रेरयति निगमयति ॥ £ ॥

qa प्रसङ्ादिदं साम कस्यचिदयजमानविशेषस्य ब्रद्मसा-

aaa विधितसुरन्वथंा ara ज्ञां निवेक्ति।

एभ्यो वे लोकेभ्यो रसोऽपाक्रामत्तं प्रजापतिरा- ATC UT ATA STATA HST AIC ATES ॥१०॥

wafers लोकेभ्यः सक्राशात्‌ पुरा रसः तच्रोराद्यातमकः

[११. ४. १२.] तारा मडहाबाह्मख । ७ ११

अप्राक्रामत्‌ अपागच्छत्‌ तमपक्रान्तं रसं प्रजापतिः प्रजानां पालयिता देवः GTA साधनेनात्षारयत्‌ असमन्ता- दासिक्तवान AACA AAA TY सान्न आत्ता- रत्वं अ्राक्षारमिति नाम सम्पन्नं ॥ ९० ॥

awa कि ततदत्याद्‌ |

THY: पुरा पुण्यो भूत्वा पञ्चात्मापोयान्‌ खा- Sat ब्रह्मसाम Halas Taro रस- मात्तारयति th ११॥

यस्मात्‌ चारणसाधनमेतत्घा म तस््राद्योयजमानः पुरा प्य faa काले पुणः धनादिभिः Set भृत्वा पञ्चात्परश्िन्‌ काले पापौयान्‌ पाण्ष्ठि दरिद्रतमः खात्‌ भवेत्‌ अाक्तारं साम ब्रह्मसाम Fala सतेन waa साम्ना आत्मनि afafa- fea इन्द्रस्य सम्बन्धि वीय्यं रसं पयःप्रश्तिकञ्च अाच्चारयति सेचयति ॥ १९॥

अथ प्रलतमेवानुसरन सफमासषार्योभयं संयुज्य ति- हेतुत्वेन खलौति।

जनुषेकञ्चो भवतोऽह्नो VA यद्वा एतखा्ञोऽ्टतं तदे ताग्यान्दाधार ॥ १२॥

AFT जन्मना सखभावतः एतो सामबिश्रेषौ cage एक-

७१४ तार्डामदहानाद्श्य | [११.५.१५ .}

स्थानेवच्धिं Nat भवतः तथा चोभयोः ay पाददयवत्‌ अख प्रायणीयस्याद्को va धारणाय भवति एतदेव वित्रियते यदा इत्यादिना यत्‌ खल एतच प्रायणोयखाद्खुः अष्टतमधा- fed अनाचितं भवति तदेताभ्यां सामभ्यां दाधारस्तेता धारयति ॥ ५२ ॥

अथ प्रसुन्वानायेल्सखा स्वि गोरीवितगौतमे गातव्य तत्राद्यं विदधाति।

मौरीवितं भवति ॥ १३॥

स्पष्टं ॥९३॥ GNIS क्रतुषु पर्व्बोत्तरयोरद्भोरिदं साम सन्धानहेतु- रिति दर्भयिश्यन्‌ तदथेमस्य साग्नोऽतिरिक्तामाइ । गौरोषितिबौ एतच्छाक्तो ब्रह्य णोऽतिरिक्तमप- WAAR ोवितममवत्‌ ॥ १8 ॥ Wie: शरक्तिगोत गोरीवि तिनीमद्छषिः पुरा ब्रह्मणः शब्द्‌ ब्रह्याल्िकाया वाचो विभज्यमानाया; एतत्घामातिरिक्तमपण्च-

aaa मौरीविताख्यं अभवत्‌ देवा वै वाचं व्यभजन्त AT यो रसोऽलयरिच्यत तद्गौरौवितममवदिति fe area ॥ १४॥

किमतसतद्‌ाइ।

अतिरिक्तंवाएतदतिरिक्तन Sata यज्खोरो-

Tet. ५. 29] ATESASIATHS । ७१९ वितेनाडोना्ढस्तनवदह्भवत्यपि WATT STA ॥१५॥

एतङ्गौरीवितं जक्तप्रकारेणातिरिक्तं बै अधिकमेव खल्‌ अतोऽतिरिक्तेनाधिकेन wa faa wernt व्याप्त शक्तन सान्ना स्तुवन्ति अद्टोनानडःसमडान्‌ WE: CARLA THT: यङ्ोरीवितेन साग्बाऽ्ीनान्‌ सन्तनोति तेन प्रजाया; ya- पौत्रादिरूपायाः sume उपकण्पितं सम्पादितं धनादिकं श्वस्तनवत्‌ ठः परेद्युरपि aware भवति सव्बेद्‌ावखितं भवति न कदाचित्‌ चीयत इत्यथः ॥ १५ ॥

अथेतत्प्रजा तिदेतुत्वेब स्तौति ।

षा वा एतद्वाजिसाम इषभोरोतोधा अद्यसतुवन्ति श्वः प्रजायते ॥ १६९॥

वाजि वेजनवान्‌ बलवद्वान्‌ एतत्घाम दषा वै वषेणसमर्धः पङ्गवः स च टषभो रेतोधा रेतसः पुवपौ वादय॒त्मन्निहेतुमूतख वौय्यख्याधाता भवति अतो saa: स्तुतेनानेन erat अष्ोनेष watfaqeuia स्तुवन्ति तेन च रेत एवाभिधिक्तं भवति श्वः परेद्युः प्रजायते तदेव निहतं रेतः प्रजारूपे णोत्पदयते ॥ १९९ ॥

अथास्याधारभताया ङ चन्छन्दोद्धारा प्रजाष्ेतुत्वमाइ |

अनुष्टुभ छन्दसां क्रियतेऽनृष्टग्भि छन्दसां योनिः खा यामेव तद्योनो रोतोधत्ते WTA ॥ १७ ॥ Zo

७१ 8 तार्डामहा्राद्धण्णं | [११. ५. १६.]

छन्दसां गायब्यादीनां ध्ये ्रवुष्टमि अनुष प्खन्दस्काया- सचि प्रसुन्बानायेत्यस्यां क्रियते तत्कस्य हेतोः fe aq छन्दसो गायब्यादीनामनुष्टप्‌ योनि्मवति अनुष्टुप्‌ च वे सप्त- ema सममवतामित्यादिना छन्द सामनुष्टपयोनित्वञ्च पूवमेव nefad तन्न््माच्छन्दसां योनावचुष्टुमि गोरौवितस्व करणात्‌ खायां खकीयायां wataaaa योनौ रलो wa wea भरजाल्यै yatfequwtara ॥ ९७ |

wager प्रभ्रास्ति 4

अजायते बह्भंवति ATs बेद्‌ ॥ १८ ॥

qetse: ॥ १८ ॥

WNT सान्नोऽहःसमूहे प्रयुज्यमानसख पूर्वो ्तरयोरङ्ोः

सन्धायकत्वं दशे यति 1

दयदासम्धरवत्येतौ वा उदासो Bre Area सानदगे पवेश पुवमडः सटस्याषयन्ुत्तरोखोत्तर- मड्रम्यतिवदन्ति ४१९ ॥

एतत्घाम ete दाबुदासावुतृेपौ aga तथाविषं भवति aay किं एतौ खलृदासो खस्य शोकसावसानदर्थो पारहणष्ठानौ तयोः TAG पूजमबुष्ठो यमानमंहः सखंखापयन्ति

[११. ५. रर] ATTA HTS । ७११५ परिसमापयन्ति उन्तरेणोटडासेन उत्तर मागाम्यरभिलच्छाति- वदन्ति ददमष्डरतिक्रम्य वरन्ति॥ १९ ॥

अथेतेनोदासदयेन यजमानानां खर्गलोकाभ्यवसानं भव- तीति दशं यति |

“8 ॐ

तद्यथाऽदः TAT: स्पष्टं ठणोदकमन्ववसखन्तो यन्त्येवमेवताम्याए खगं लोकमन्ववखन्तो यन्ति ॥९०

तदिति वाक्यालङ्कारे यद्प्मादेतावदासौ Grey लोक- ख्धावसानदर्णौ दभिनो अतोऽद्धाष्धेतोः यया yearq: पू्व॑ख्िन्‌ feat यागकाले aurea समोपय्ानि दटणान्युदकानीति चान्ववसखन्तोयन्ति एवमेवेताभ्यासुदासाभ्वां यजमानाः खगे लोकमन्ववस्छन्तः अनुक्रमेण पश्यन्तोयन्ति गच्छन्ति ॥ २० ॥

अथास्यामेब खशोवीयायां रामान्तर fers.

गोतमं भवति ॥ २१॥

गौतमेन इष्टं साम नोतमं एतदप्वैकर््ः ॥ २९ ॥

तदेतत्‌ खगे चिरकालखिितिहेतुलेन wf ` `

सामापरेयवत्‌ खगौय यज्यते खग ज्ञोकान्र च्य- वते Gear: ॥ २२॥ |

आयवत्‌ ऋषिसनन्रवत्‌ साम सर्गाय gaa खगं राये

७१६ तार्ड्ामदहानाद्धा्य । (११. ५.२५]

qe भवति ततोऽनेन तुष्टवानः : स्तुतवान्‌ खगौत्‌ लोकान चयवतेन waar aafa ll 22 5

अथ सामान्तरस्य पक्सुक्तं ब्राद्मणमतराणतिदशेयति |

यदु चेवान भख मध्ये निधनख ब्राह्मणं तदु a | FAT ॥ २२॥

प्रतौ fe पुरोजितीवो अन्धस इत्यस्ति कानुष्टे ठचे श्या- वाश्वान्धोगवे दे सामनी विहिते अत्रान्धौगवम्ड्मध्ये निधनं surah निधनसुप्रयन्तौति ततर वणात्‌ अानुष्टमख wigefu क्रियमाणस्य मध्ये निधनस्यान्धोगवस्य ag चेव यदेव च व्राह्मणं मध्ये निधनमेडन््वत्येतेन वे टतीयसवनं प्रतिहितः faeries तदु तदेव fae गोतमस्यापिः ब्राह्मणं aa म्रति- पादितं wa अनेनापि शेषत्वे नान्वीयत इत्यथः ॥ २३ ॥

थाभिभ्रियाणोति ea गेय साम विदधाति । Hla भवति ॥ २४ ॥

सा्टोऽथः ॥ २४॥

अयेतज्लोकप्रािष्ेतुरित्याह | ` लोकविन्द्‌ साम विन्दते लोकं कावेन तुष्टवानः॥२५

. लोकविन्दु लोक्ख लम्भकं एतत्घाम अतोऽनेन कावेनतुष््‌-

A

[११. ५. २८] तार्डमहाब्राह्यख | ७१७

वानः स्तुतवान्‌ लोकमभिलपितं स्थानं विन्दते विदलाभ <a- wrgqrat: बिन्दुरिच्छ्‌रिति उगप्रत्ययान्तो निपातितः ॥ २१५॥

अस्य निधनं new स्तौति ।

खारम्‌ खरेण खरण fe देवेभ्योऽन्ततोऽन्नाद्यं प्रदोयते खर णेव तहृषेभ्योऽन्ततोऽन्रादयं प्रयच्छति NE स्वरेण खरितेन खार खरनिधनद्धेतद्खवति ततः किसुच्यते खरेण खव्येमाणेन वषट्कारेण खरितान्तेने खादहाकारेण AT खल देवेभ्यः अन्ततो मन््रावसानेऽन्नाद्यं WA योग्यञ्चर्पुरो- डाशादिकमन््रं प्रदीयते तत्तस्ममादतापि अन्ततः अद्रवसाने दतीयसवने Va: खरेगोव कावसम्बन्धिना क्रियमाणेनाच्राद्यं देवेभ्यः प्रयच्छति एवमाभेविकस्य विदत्‌सलोमस्य॒ नवसलोत्रोया- सतरत्यानि सामानि च विद्ितानि॥२६॥

दथाग्निशेमसाम विधत्ते।

यज्ञायन्नोयं भवति ॥ VO tt

qe ॥ २.७ ll

तदन्ततः Wife ।

वाग्यन्ञायन्ञोयं बाचि यन्नः प्रतिष्ठितो वाच्येव

तद्यन्नमन्ततः प्रतिष्ठापयन्ति तं वाचोऽधि शव आआर- भन्ते ॥ २८ ॥

७१८ ताखडयाम हाबाद्भाण्ण | [११. & २.1

वाङ्निधनत्वाद्यन्नायन्नोयं साम बागात्मकं वादि चवेदा- त्िकायां aq: प्रतिपाद्युत्रेन प्रतिषितः यस्मादेव तस््मादन्ततोः ऽहरवसाने श्ाश्रयभूतायां वाच्येव aa प्रतिष्ठापयन्ति निद धति पूर्वेद्युः प्रतिष्टापितं यज्ञं बा चोऽधि वाचः सकाशादेव चः परेद॒रारभन्ते पुनराददते ॥ RE ॥

तस्ाग्निटोमसान्नः eae wee सौति | विषटटेव स्तोमो भवति तेजसे ब्रह्मवर्चसाय ॥२९॥

9 Ce स्प्टसुक्त a ॥ २६ ll दूति ताख्डयामहानाद्ख एकादशाध्यायब्य पञ्चमः खण्डः |

अथ षः खण्डः |

विटदग्नि्टोमख दाशराविक्ख प्रथमखाद्भः सोमक्तप्ि- विदिता अथ पञ्चदशलोमकख शस feilaerg: लोम- ज््षिरभिधोयते तच वहिष्मवमानस् प्रतिपत्त॒ चतं विदधाति |

पवस वाचो अग्रिय इति हितीयखादः प्रति- amit ॥ १॥

Qe il 2 |

रत्तवत्तिव्यमा णएयोरक्कोः सन्धानहेतुरित्येतत्‌ खौति ! `

Trt. & 2] ATASTATHTS | ७१९

पवखेति वे राथन्तर रूपमथिय इति वाडेत- सुभे रूपे समारभते दविराचख्ाविखधसाय ॥ २॥

अस्याद्चि यत्मवस्वेति प्रेरणा प्रातिपदिकं we तत्‌ खल Wat रथन्तरसम्बन्धि रूपं Fala प्रथमस्याद्भोरूपभित्या- feat तद्रुपस्योक्तत्वात्‌ अग्रिय इति पदन्तु वातं बृहतो रूपं अतोऽग्रियः बृञ्च रथन्तरादग्रे जातत्वाद्ग्रियं भवतौति शब्द्‌ सामान्येन तद्रूपता यथाच प्रवख वाचो ्रग्रिय इति प्रतिपदा बृषदरयन्तरयोः साम्नोः खभूते se gah रूपे समारभते परि्टह्वाति हिरावख पुव्वेमनुठितसखाद्खोऽस्यानुष्ठा खमानस च हिरातस्य द्यहस्याविखंसाय अ्विस्ंसनायार्ेथिल्याय सन्धानायेत्यथेः रायन्तरं हि way: अव च तदू पान्वयात्‌ सन्धानं भवति ॥ २॥ ५

अथ तस्येव बद्िष्मवमानसय द्वितीयं चं विधत्ते ।

पवस्वेन्दो SYA इत्यनरूपो भवति टषरदा एतदेन्द्रंबेष्टुभमडय्यत्‌ द्वितीयं तटेव तदभिवदति|२॥

पवस्वेन्दो ठषासुत इति टचोऽज्रुरूपाख्यो दहितीयो भवति तदेतत्‌ चितीयम्सटेन्दर इन्टदेवत्य बेुभं तिष्ट प्ढन्दस्कं टष- णत्‌ ष शब्द्‌ युक्तं च भवति टषवह व्वद्र यिमददिश्ववदुपस्ित- निति erg दितौयेऽइनि परिगणितत्वात्तदेव दष द्रमं तत्‌

७२० ATEASTAT HY | [et. & ६.1 | पवखेन्दो टषासुत इति aware अभिव्रदति अभिलच्य ्रवोति॥ ३॥

अथास्य टचसानुरूप इति संन्नान्िवंक्ति। |

पत्वम्‌ चेव तटरूपमपरोण र्पेणानृवदति य्येएः QIAILY रूपे णान्‌ वद्‌ ति तद नद्पय्यान्‌ रूपत्वं ॥४॥

पवस वाचो अग्रिय दूति प्रथमटचेन प्रतिपाद्यं यद्र्थ॑रूपं Wag च पव्येभाषितमेतदेव च खूपं अपरेण दितीयटचग्रतिपा- द्येन cargifaat रूपेणानुवदति ae: प्रतिपादयति इल- मावे तीवा यद्यस्मात्‌ पूयं रूपं अपरेण ्पेणानुवदति तन्त- स्माद्‌नुवाद्यदूपवा चकत्वादनुरूपस्य ददितीयस्य टवचस्यानुरूपत्वं अनुरूप इति संज्ञा is | १

एतहे टनफलमा |

ATSIC पचो जायते यणएवं वेद्‌ yy |

य एवमनुरूपत्वं वेद्‌ जानाति एनमनुरूपः we अनुरूप अलौवेमु णैः सहः पुतो जायते 1 ५ ।

विहितं ट चदं सहानृद्य लौति |

स्तोचोयानरूपो sat मवतः प्राणापानानासव- = ष्ये ॥ ६॥

[११. &. 2] TABATA ETS | ७११

उक्तयोः सोती यालुरूपयोख्‌ चयो; करणे प्राणापानानां प्राण- वायूनामपानवायुनाञ्च ऊद्धधोवक्तिनामवरुष्ये भअववरोधनाय Wt निरोधनाय भवति ॥ ६॥ अथ fafgaaqed टच अथेवाद सम्बन्धाथं विधित्सुः तेन waar संयुज्य विधाय सोति |

SHAG चा भवन्तोन्द्रियख वी व्येख्यावरष्ये NO

षा शोमः हषा adit दौ 2a, wits: पवनो रषा सुत दति टचखत्येते Savas a: टरषशब्द्युक्रारचा भवन्ति रष- शब्दाच्च सेवन सामथ्यं प्रतीयते अतएव stad इन्द्रियस्य रेतो- शूपवी व्येस्यावरुभ्ये दवरोधनाय भवति ।॥ ७ ॥

अथ पवमानस्य ते वयमिति वदधिप्मवमानस्यान्तवं ad विधत्ते ।

ठच उत्तमो भवति ॥ ट८॥

श्यष्टोऽथेः ॥ ८ ॥

तदेतत्‌ प्रतिपत्धारूणेण सौति ।

येनैव waa भयन्ति तमग्युदयन्ति ॥ € ॥

येन म्राणेन प्रयन्ति प्रारभन्ते तमभिलच्य उद्यन्ति समाप यन्ति प्रथमोेत्तमयोखचोः TARTAR ALAA RTH चालने.

TTA IM GAN, सारूप्मित्येक्यव्वपदेशः ॥ ६ ॥ ` - €

७३ ताराज राद्यं । [११. © tJ अथास्य Vay लो मल्लि विदधाति । पञ्चदश एव स्तोमो भवति ॥ eon पञ्च षा अनुक्रान्तासे पञ्चशंरुरेलीयारत चो भवन्तोति पञ्चदश एव Wate भवति । १०॥ तदेतत्रति्टातुरित्या इ |

श्रोजस्येव तहोय्यं प्रतितिष्ठत्मोजो ater पञ्च- दशः ॥ ९१॥

तन्चवथा सति पञ्चदशस्तोमे छते सुति stags wre दूति बलनाम बले बलात्मक एव वीय प्रतितिरूति प्रतिष्ठितो मवति कुतः पञ्चदशः खोभोयत रजः बलाल्मकं वौ यें वौग्यङ्पः प्रजा- यते बीर्यवतोऽक्रादुत्पन्बत्वात्‌ ॥ ९९१ ॥ दति बारड्यम्ाबाद्णे रर्कादचा्थायस्ं बः खरः |

व्यय सप्रमः WE: | अथान्यानि विधिल्धरा |

surat 3 र्पा््यां बहहिष्मवमान्धो aor यत्‌ सामासोभो भवति तदाजच्नेषु ॥ १॥

[११. ७. ३.) वार्डामन्हा बाह्मण । ७९४

उभाभ्यां बाइंतरायन्तराभ्यां QUT खल वहिष्यवमान्यः Staal qa पवखेति वे राथन्तर ख्पमग्रिय इति वार्- तुभे QI समारभते इति प्राक्त अर्ये अाज्यलोतेषठ तन्नस्यैव साम्नो रूपं भवति Ala wala: सो तकस्तो- मवान्‌ यागो wafa wha दितौयेऽनि होतुः weit यदृबृडृद्छाम क्रियते तस्येव साग्नोरूपमाज्येष मवति नान्वस्छे- aa: ॥ ९॥

किं तदरूपं यत्‌ बुषतोऽसाषारण्येनाज्येष भवेदित्याशद्धय तदहिशिष्टान्येवाज्यानि विधत्ते ।

निरादोपस्ितान्याज्यानि भवन्ति ॥ ९॥

facet facretat निष्कव्य संम्बोध्याह्ानं तं उपद्ितं समोपे fed अकं नतु शब्दतएतत्‌ येष्ठ तानि निराहोप- सितानि ताहशान्याज्यस्लोत्राणि भवन्ति ङपस्ितत्वलिष्कद्च बृहत एवासाधारणं न रूपं रथन्तरख्ेति sufed दितीय- स्थाद्ो खूपमित्याद्िना प्रत्वयादि ज्ञानि युनखथाकिधान्याज्या- नोति।॥२॥

तानि दशं यति।

afaad ठणोमदहे मिवं वय वाम दन्द मिद्भाधिनो बडदटिन्दरे म्ना नमो बहदिति बाडत्‌- मेव तद्रूषनिर्द्यो तयति स्तोमः ॥ ३॥

७१४ तार्डाभष्ा बाद | [११. ८. .]

` एष चतुरष्पपि उपथितात्मकं aed रूपं दश्यते इन्द्र अग्ना नमो gefegfagifan बृहदिति Feat TIT स च श्रब्दसाभान्यात्‌ बडत्धामावगमयति तत्तेन बाहेतमेव eufgetaafa प्रकाशयति सोमच्चामोषां युक्तः WEST Us भवति Ud प्रातःसवनिकेष Tee Alay चक्तारु Malar आज्लतमेव गायत्रं साम Was सामान्तरस्य विध्यभावात्‌ ॥३॥ दूति तार्डामहााह्मणे Waa सप्रमः खण्डः |

चय हेमलः खण्डः |

अथ माध्यन्दिनिपवमानस्य तयः सोत्रोयाख्चा विधि- त्घिता; तत्र waa विदधाति ।

हषा पवस्व धारयेति गायनो ATS! टये hart

Sat पव्रख धारयेति गायतो गायतङन्दस्का प्रतिपद्भवति MAREN भवतीत्य: धारयेति शब्देन टञ्‌ धा रणे इत्यसख धातोः प्रत्यभिज्ञानात्‌ एषा प्रतिपत्‌ अस्य दितीयखाद्ो त्ये धारणाय BALA भवति ॥ ९॥

aq गायतं बे TARAS SET facta जागतं aatafa- त्यादिना द्ितीयखाद्कस्ते ewe तीयते कुतलत्र गायन्मोवि- नियोज्यन्त इति तत्रा |

[११. ८.५ ताण्डामद्ा ब्राह्यं | Ory TLS] A ~ इषण्वत्यस्िष्टभोरूपे ण AEAS BATT: ॥२॥

इमा विह्ितागायतव्यो scat टषच्छब्दयुक्ता भवन्ति टष- way विष्टभो रूपं agifaedt रूपेण युक्ता दितीयेऽनि विनियोगः एतद्‌ दख aed हि चिष्टुप्‌ सम्बद्धं हिशब्दः भ्रसिद्धोसाव पूवमेव दशिता॥२॥

अथापरं सोत्रीयं ea विदधाति।

पनानस्म्नोमधारयेति val ॥ ३॥ पववेवद्योज्यं ॥ २ ॥

अथान्यं Miata ae विधत्ते ।

SATA अभिकनि करदङ्गा दति ॥ 8॥ स्पष्ट Is il

aq ava ददितोयेऽनि सङ्गतिमाह |

ZUMAAEMSIT Weyl टषण्वदा एत- टेन्द्रंबेष्टममहय्येत्‌ दितीयं तदेव तदभिवदति ॥५॥

यत्‌ SAT शोण इत्याद्या THUAN टषशन्दयुक्ताः अतस्तरि्ट्‌- भोदू्पेण सद्धा Taal: एतद हचैन्द्रं इन्द्रदेवत्यं acd विष्ट्डन्दस्कं टषणद्ने er युक्तमेव SHAE वहवदित्यादिना

७२६ तार्डमहााह्ञखं । rt. = oF

टषण्ब्दस्य तद पत्वेनोक्त्वात्‌ द शरातख यत्‌ दितौयमद्ः एतः दिति सम्बन्धः तहषा शोण दत्यादिकं मन्तवाक्यं तदेव टषर्व- देव हितीयमहरभिवदति afar व्रवीति ॥ ५॥

अथ षा पवस्वेति प्रथमे चे गातव्यं साम विधाय पुव्व- मान्नातन्तत्तद्राद्यणञ्चाति दिशति t

गायलं भवति यदेव MAAS area ॥ ई ॥

सिद्धमेतत्‌ ॥ ६ ॥

अथाद्खिन्नेव 2A पुनराटत्ते गातव्यं सामान्तर दशयति! Tate भवति ॥ ७ ॥

युक्ताश्वेन Ze साम योक्ताश्डं ॥ ॐ ॥

wate काममप्रार्चिदेतुतां विवच्ुरा ख्यायिकामाइ |

युक्ताश्वो वा आङ्किरसः शिश जातो विपय्येहर- तस्म्मान्प्रन्लोपाक्रामत्यतपोऽतप्यत सणतद्योक्ताश्म- पश्य त्तं Aq उपावत्तत Aga ख तद्धेकामयत काम- सनि साम योक्ताखं काममेव तेनावस्न्पे ॥ ८ ॥

पुरा gata नामाङ्िरसोऽङ्िरागोतजातो ataarat fang, बालौ तनवो विपय्द्रत्‌ विपरिहतवान्‌ बाधितवाच्‌

[et. ८. to] ATRIA ETAT YTS । O29

अकायेख HAT तस्डाहेग्बन्धो वेटोपाक्रमदपागमत्‌ स az राद्धित्येन हीनः सन्‌ पुनसत्माक्नये तपोत्तप्यत प्रायचित्तालकं wad तेन च तपसा fag: सं ऋषिः एतदयीक्नाश्वं सामाप- श्यत्‌ एतख सान्नो FEL तभपक्रान्तो मन्त्रः YARRA तत्‌ ततोऽनन्तरं fe तदिन काले स खखकामयत किमिति aza- ard एतत्साम कामसंनि कामप्रदं षण दाने छन्दसि वन- सनरक्िमथमितीन्‌प्र्यः तस्मादनेन areata सोति स कामं काम्यमानमेभिलषितमेव फलं एतेन साग्नावरन्धे लभते ॥ ८ ॥

अथ पुनानख्योमधार्येति टचे द्विरभ्यस्ते दे सामनी MAY गेये दशयति |

WATS भवतः ॥ <€ ॥

अयासेन हे सामनी यास्ये प्रथममिडानिधनमायाययं हदितीयं तिणिधनभायास्य ॥ २ ॥

एतत्घामद्यं निन्दितान्नोपजो वनजातस्य पापस्य निष्कति- षहेतुरित्यभिप्राये णाइ |

अयासो बा आङ्किरस आदित्यानां रौ्तिताना- मन््रमास्रात्तए शु गार्थत्छतपोऽतप्यत स॒ एते अयास्य अपश्यत्ताभ्याए गुचमपाहतापशुच् इ त WaT शाम्बं ॒ष्टवानः ॥ १०॥

७२८ ATRIA STAT HTS | [tt. ८. १९1

पुरा खल्वयास्यो नामाङ्किरसः अक्रिरो गोवजऋषिः टोच्ि- तानां प्राप्रदौीक्षाणां प्रारव्छयन्नानामादित्यानां अदितेः Jat- णां ्रन्रमाञ्रातं अभक्त तं ऋषिं ्एुक्‌ शोक OTSA प्राभ्रोत्‌ भोज्यस्य भक्षणात्‌ टोलितान्नं हि प्रनिषिन्भुतादमोज्यं qara न दौीचितवसन परिदधोत ate पापं कौत्तयेत्‌ नानमञ्ो- यादिति warn: ऋषिः तपोऽतप्यत तत्तेन तपसा एते अ्रावाख्ये सामनो अपश्यत्ताभ्ां सामभ्यां अमोज्यभोजंनवशाद्पजातां शचं शोकमपाइत अवच्जयत्‌ अत ददानीमपि wararat ठुष्टु वानः स्तुतवान्‌ यजमानः शएचमपाडते अपहन्ति अभोज्य भोजनादिजन्वं पापं विनाशयतीत्यथेः ॥ to I

अथेनयोः सवनं टष्ितुरपौति दशयति ।

एभ्यो वे लोकेग्यो इष्टिरपाक्रामन्तामयाख अआ- याखाभ्यामच्यावयत्‌ चयावयति इषटिमायाखाग्थां Fe- वानः ॥ ११॥

पुरा एभ्यः °थिव्यादिभ्यख्िभ्यो लोकेभ्यो efe: अपा- क्रामदपागच्छत्‌ विष्वपि लोकेष्वनाटटिजतेत्यथः तामप- क्रान्तां टि अयास्य षिः आयाखयाभ्यामेताभ्यां सामभ्बां साधनम्‌ताभ्यामच्यावयद्‌्वषेत स्य्टमन्यत्‌ ॥ ९ ॥

अया न्राद्रहेतुलेनेते wha | `

Cee. a १8४ ] ATRASTAT ETS | ७२९६

अन्नाद्यं वाव तदेभ्यो लोकेभ्योऽपाक्रामत्तदयाखं आयाख्ाग्यामच्यावयत्‌ चयावयत्यन्नाद्यमायाख्ा््यां वष्टवानः ॥ १९ ॥

तन्तव दच्यपक्रमणसमयेऽन्राद्यं वाव अदनीयमखमेतेभ्यो लोकेभ्बे ऽपाक्रामत्‌ रशिमन्तरेण agigara: निगद सिचु- मन्यत्‌ LR Ul

अय टषाशोण इति any ce गातव्यं साम विदधाति। वासिष्ठं भवति | १३॥ वसिष्ठस्येदं वासिष्ठं ॥ १३ ॥

दममेव सम्बन्धं प्रदशंयन्‌ ts वसिष्ठफलष्तुरित्या इ |

वसिष्ठो वा एतेन वेडवः सत्वाच््नसा खगं लोक- MRA VIA लोकखानसख्यात्ये खगौक्ञाकान्न च्यवते तुष्ट वानः स्तोमः | LB ॥

बेडवो ateyat वसिष्ठः खल पुरा एतेन साजा gar Wa अाञ्जवेन Bats मारेण खें लोकमपश्यत AIGA अत UAT प्रचज्यमानं खर्गस्य लोक- स्थाचुख्यात्या WEST सम्यम्दशनाय भवतिः अपिं ae-

बान; GATT खगाज्ञोकात्‌ TAL Tey च्यवते न प्रयतो &.र

*

७१० तार्डामहा ब्राह्म | {tt. ९. २1

वति gaat aaa तिष्ठत इत्यथैः एवं चा अष्टत्या UE पच्च Walaa: सम्पन्नाः अतः पच्चदशसलोमो निष्प दूत्यथः; ॥ ९४ ॥ इति तार्डामह्ाब्राद्धयणे एकादशाष्यःयस्य अश्मः खण्डः ।

थ नवमः खण्डः |

अथ Wa: शटस्तोत्रीवं ev uew तद्खिन्डनि तद्ानु- aw दशयति |

_—

त्वामिद्धि हवामह दूति त्वमिति created बाह तध छंतदहः ॥ १॥

त्वामिद्गत्ययं प्रगाथस्तोतीयो भवति प्रथमस्य श्स्तोत्रख त्वामिति युष्मच्छन्द रूपस्योपलच्णं त्वालिद्धोति बृहतो योन्यां anfafa इद्मच्छन्दः संयते अतस्तटूवृहतो Fwarat रूपं उत्मन्तिविशिष्टत्वात्‌ एतत्‌ हितीयम्ख बाहतं बृहत्‌र्त्वात्‌ aasfaaefa त्वामिद्धौति प्रगाथस्य करणं युक्तमिति भावः ॥९॥

अथ ब्रह्मणः श्शस्तोतस्याषारमृतं ce विधाय स्तोति। अभिम्रवः सुराधसमिति यज्ते वे Taree तेन प्रयन्ति ॥ २॥

[११. €. ४.1 ATER STATES । ¢ ७१ £.

THY RATE यज्नं FAA प्रारभन्ते यथा देशान्तर गच्छन्‌ रथे अश्वान्‌ TF एवं यज्ञसमा्षिं गन्त तस्योपक्रम एव क्रियते तेना्ा युक्तं यनं एतेन अभिप्रयन्ति उद्दिश्य प्रक- => धनत्वादभिश्ब्दयुक्तो यं षण गच्छन्ति अतोऽखाद्कः प्रायणसाधनत्वादभिशब्ददुक्तोयं, चः सङ्गत इत्यथे: 1 २॥

अथाच्छावाकष््टस्य Wala लकं विधाय तख पू्ननोँत्- रयोर दोः सन्धानहेतुता मा ।

त्वामिदाद्योनर Tag] चेव दाश्च समारभते हि~ राजस्याविखधसाय ॥ ३॥

atfaeta इत्यस्िन्‌ at इद्‌ाद्यश्ेति शब्दहयं गूयते तयोरयमर्थः; इदानीं दयः पृव्द्युरिति एवं कालद्वयवा चिना तेन aaa अद्यतनद्चैव दितीयम्ः हा, पृष्व मह ख समारमते समि-

त्येकौभावे एकीञल्योभयं ग्ट्ञातीति fare दिरा तस्याइर्चयस्य अविद्धंसनाय विल्वं सनाभावाथं सन्धानाथैमित्यर्धः ॥ ३ ॥

garg ठचे साम विधाय तख दितीयेना क्राः सङ्गतिमाह । eegata ag वे sequ हितोयमडवेष्म णव तहष््रौ क्रमते ॥ ४॥

यदेतद्‌ बृहत्साम AUG बे ब्रह्मणः शरौरभूतं हितौ वम-

SRR ATALTATYS । (tr. ९. @] इच Aga TG शरीरः तन्तथा सति बतो हितीये सम्बन्धात्‌ वद्मंणएव सकाशात्‌ वर्माक्रमते Ba

अथ fedtafaa qe साम विधाय तख सन्तानदेतुता- माद |

श्येतं मवति साम्नोविवादो AHA VTA ॥५॥

अभिप्रवः सुराधसमित्यस्िन्‌ ठचे श्वेतं ब्रह्मसाम मवति waa fe रथन्तरप्रभवं alee टषत्मभवं अतो राथन्तरेऽषनि श्यैतस्य वारतेऽहनि नौधसस्य प्रयोगे प्राप्ते इमौ वै लोकौ TeT- सलामित्यादिनाऽनयोः areatfaaret विविधं प्रायणं fares भयोग उक्तः स च यज्ञस पूर्वो त्तरयोव्यौ सज्य वत्तमानसख सन्त- त्यै सन्तानाय भवति राथन्तरं हि पृव्वंमषः बाहेतसुत्तर रथ- न्तरपक्ीयस्य Raga प्रयोगात्‌ सन्ततिरिति द्रव्यं ॥ ५ ॥

अय Sala nara साम विधाय षिसब्नन्धप्रतोतेसत्घाम चिरकालं खगौबस्थितिद्ेतुरिति सोति t

माधृच्छन्दसं भवति सामाषेयवत्खगौय युज्यते खगोज्ञोकान््र खवते FEAT: UT ॥

सिद्धमेतत्‌ ॥ ६ ॥

ufay साज्नि विद्यमानां ऊङखरषिधिष्टामिडामन्‌या- faqets तत्घङ्गतिमाइ । |

11९. to. 2.1 ACACIA | ७३९ “2 @ ~ (4 अद्ध डं तथा WAMHTSW स्तोमः WO

VRVY डा इत्येवं GAT इडा यख ages ala तथा fe तथेव waaay fedlaarg! रूपसुपन्यम्तं cafes प्रयम- स्याद्खो रूपमित्यादिना अव alfa श्ठस्तोत्राखनुक्रान्तानि मेतावरुणण्स्ता वन्तु चोद्क्त एव utd तेनेतेषु चतु लो तेष UYU एव सोमो भवति।॥ © ॥

इति ताश्डयामहाबाद्मखे एकाद्‌ शाध्यायख नवमः Guay: |

अथ 1H: खण्डः | अथाभवपवमानस्यैकं Mala ed विदधाति । यस्ते ATCT इति गायनो भवति ॥ १॥ गायवस्तु चो भवतौ त्ययः ॥ ९ ॥ UY ट चस्य ATU युक्तात्वेन ठतोयसवनस्यानुरूप्यं दशयति | मदवहे रसवत्ततीयसवनं मदमेव तद्रसं दषाति॥२

्रसोमासो मदच्यत इति गायत्र मवतील्स्य वाक्वश्रेषवत्‌ एतदपि व्याख्येयं ॥ २॥

अन्यां Mata विधायास्मिन्रदनि तस्याः सङ्गतिमन्राद्य- हेतुता द्धा |

७१४ ताखट्यमडहाब्राद्धा खं | [११. to a J

पवस मधुमत्तम इति पवन्त दूव दे तेनाद्वा मध- मत्तम इत्यन्नं वे मच्वन्न्ाद्यमेव ATTA दधाति ॥३

पवख मधुमत्तम इत्यस्िन्‌ VS Wat LAAT ATA जििष्पन्नस्य पवस्वेति we, शयते एतेन दितौयेनाद्ा च पवन्त <a fe ए वेत्यवधारणे पवन्ते शो षयन्त्येव खलनुष्ठातारः अतोऽद्सिश्रहनि तत्‌ पवत दूति प्रतिपादकं मन््रवाक्यं सङ्गतं तथा मधूमत्तम दूति च पठं तत्र शूयते लोके च अन््रं वे अन्नमेव मधु aT fafa प्रसिद्धं अतोऽन्रवाचि मधुशब्द्युक्तन तत्तेन मन्वाक्येन यजमाने अन्नादं अदनोयमन्नमेव दधाति।॥३॥

अथापरान्‌ सोतीयान्‌ विधाय वौव्येमाह। इन्द्रमच्छसुतादूम दू तोन्दरियस्य षोये सखावरध्ये ॥४

अस्यारूचोन्द्रशब्दः सयते तेन च इन्दियसम्बन्धि च सम्प्रलय- भिन्नायते अत इन्द्रियस्य इन्द्रेण षट दत्तस्य वा वीव्यस्या- पत्यकारस्य रेतोरूपस्यावरुध्ये अवरोधनाय प्राप्तये wat

` भवति ॥ ४॥

अथापरं शोत्ीयं बतं विदधाति ।

अयं पुषा रयिभेग caren: सत्यच्छिष्टभो्पेण ले्टभए WATE: ॥ ५ ॥

Tee. १०. &] ANBASTATEIS । ७३५

अनुष्टुभः सत्यः अनुष्टुप्‌ कन्द स्कामवन्लोऽष्येता स्निष्टुभो aug रयिश्ब्दादिना युक्ताः रयिशब्दयोगच्च वि्टभो रूप- fafa टषवहवहवदित्यादिना प्रागुक्तं अतोऽस्छिम्‌ तेष्टमेऽडनि सङ्गता इत्यथेः ॥ ५ ॥

अथान्यं जागतं व्रतं विधाय तस्यापि तेष्टुभरूपयोगात्‌ ्रे्मेऽहनि सङ्तिरित्याह |

हषामतोनां पवते विचन्नख दरति जगलः Wa- fee at रूपेण aE भटः Wass: ॥ ई ॥

wa ठषशब्दस्त्र्टुभो रूपत्वं अन्यत्‌ Wats ॥ ६ |

अथ प्रथमे टचे एकं साम विधाय प्रतिकं तदूब्राद्मण- च्लातिदिशति |

Waa भवति Alea MAAS ATSTA ॥ ॐ ॥

व्याख्यातमेतत्‌ ॥ ॐ ॥

श्रथ पुनराटत्ते तद्धिन्नेव टचे सामान्तर विदधाति, ष्ाविष्मतं भवति ॥ ट ॥

विषमता ऋषिणा ge साम etfagqd ॥ ट ॥

TART सम्बन्धं प्रदशंयन्‌ TALEBAN इत्या ।

७३६ ATEBALTAT HTS | [११. to. te]

इविष््रा८ञ्च वे इविष्कृञ्चाङ्गिरसावास्तां दितोये ऽहनि विष््रानराभोन््रवमेऽनि इविष्कत्‌ ॥ € ॥

खरा खल्‌ efagia इविष्कु चेति हौ अङ्गिरसो अक्किरो- गो तादृषी अाखलामभवतान्तयोम्ये wey दाद शा्डमनु- तिष्ठन्‌ द्वितीयेऽहनि अनेन सान्न स्तुता अरराघ्नोत्‌ सडन्नो- ऽभवत्‌ 'हविष्कञ्च नवमेऽहनि भ्रालहषटन हाविष्कतेन साम्ना अराघ्नोदित्येतत्‌ प्रासङ्धिकं ॥ २.॥

श्यैतल्मकारान्तरेण सोति ।

अय इविष््रानित्येव जातमडञ्नोत सोमं प्राह Saw: साजेवास्मा आशिषमाशास्ते साम fe सत्याः ॥ १०॥

अस्य साग्नोऽवसाने हविष्मान्‌ इति पदं aaa तदिशिष्टं जातमुत्म ज्मेतदः अयं यजमानो हविष्मान्‌ इविषा gm एवेति जातसुत्पन्नं भिषवादिभिः संस्कतं सोमं देवेभ्यो हवि- म्भ्य प्राह waa अपि वाख यजमानायानेनेव साम्नाशिष- मप्राघठस्य wae प्रा्षिराशीः तामाशास्ते सोतेति शेषः सामा fe साम खल्‌ wart: सत्या अवितथा अशीः फलप्रा्षिय- खन्‌ तत्तथोक्तं म्यजः eae सामेव फलहेतुः अतो Sat: साज्नेवाशिषमाशास्त इति ॥ १० ॥

Cet. १०. t2.] ATRATAT YTS । ७१७

अथ पवख मधुमत्तम इत्यखाब्चि गातव्यं साम विधां शब्दसा मान्येन तस्य श्तिष्ेतुतामाड |

UE MITTS त्ये यद्वा अष्टतः WEA तहा- धार ॥ ११॥

WE शङ्कुसंन्नं साम wa ayana tagi गातव्यं भवति तचाखाङ्को हत्ये धारणाय Wate भवति अतः wa लोके Ger ्रधारितं चञ्चलं भवति TGA दाच्छोय निखा- waa कीलकेन Sree धारयति लोकिकः पुरुषः तददिदमपि साम शद शब्द वाच्यत्वाद्ध तिहेतुरित्यथेः ॥ १९ ॥

अस्याद्भो ब्रह्मवादिभिः छतां संज्ञां तस्य निवं चन wew- यन्‌ थिव्यादिलोकप्रात्भिेतुरित्यादिसाम दशेयति।

तड्‌ सोदन्तीयमि्याहरोतेन वे प्रजापतिरुूङध दमान्‌ लोकानसोदद्यदसोद्तत्योदन्तोयख सोदन्तीयत्वमृदध दमान्‌ लोकान्‌ सोदति सोट॒न्तोयेन वुष्टवानः ॥ १९॥

तदु शङ्कसाम सीदन्तीयशब्दवाश्छं एतदपि ag नामेति ब्रह्मवादिन wre: तस्यैतत्‌ निव्वेचनं एतेन खल सान्ना साधनेन प्रजापतिर्विधाता ag उलिितः सन्‌ इमान्‌ लोकान्‌ इश्यमानलोकानसोदत्‌ अगच्छत्‌ यद्यस्मात्कारणादनेन सान्ना- सोर्त्‌ तत्तश्मादस्य सौदन्तोयशन्दवाच्यसान्नः सीदन्ती यत्वं

ck

७८ ताख्डाम्ात्राह्यं | (ty. to ta) `

सीदन्त्नेनेति व्य॒त्पत्या सोदन्तोयमिति नाम सम्पन्नं यख cert सौ दन्तीयेनानेन quarts: स्तुतवान्‌ भवति सोऽसु faa: सन इमान्‌ लोकान्‌ सोढति व्याप्नोति ॥ ९२॥

इनद्रमयेत्यस्ां गातव्यं साम विदधाति) सुज्ञानं भवति ॥ vs

TATATS साम कत्तेव्यं ॥ ५३ 1

रथन्तरर्बीतयोरेतयोरड्छोः सन्तानाय उभ्याभ्यां रूपा- भ्यां माव्यमित्यभिप्रायेणणाष् | |

qis रायन्तर ९ रप, खणिधनं area ॥१४॥

अदिन्‌ gaa सुवच्धिदए ३ उपा २२४५ दति समाप्तौ हश्यते स्वर्वत्‌ सखरशब्द्वत्व fe राथन्तरं रूपं tua जगतः स्व्॑शमिति तद्योन्यां दश्यत्वात्‌ खणिधनं खरिति qq निधनमसो लोको qeteta तेः area at- qufaar ui euqagnatam दिरावस सन्तत्य मवतीत्यभिप्रायः zaraa ऊपा इति निधनं दश्यते अतः सरिति कथं खर्िंधनत्वं नैषदोषः यतः खत कारेण ऊपा- खानेष्वन्यानि निधनानोति प्रत्य खःकारान्ता देबोटास- सुन्नानयोच्ेत्यपाख्थाने खरिति निधनस्य विहितत्वात्‌ ॥ १४ ॥

एतदेवाभिप्रेत्याद |

Ftt. १०. ta] SUATAT HTS | ७९, सखशिधनं भवति तथ शयेतखाह्लो रूपं ॥ १५॥

एतत्धुज्लानं खरिति बह्हिधिंधनयुक्ं मवति तथा wae दितीयस्या्ो रूपं पूवं शुक्तं पद निधनं प्रथमसखाद्भोरूपं afe- fous हितीयस्येति ॥ १५॥

अथय शङ्धसुन्नाने संयुज्य WITHA GIA Tea खगे- भा्घिसाषन्मित्याड ।

HAL वा LATTA aT खर्गख लोकसय समच्ये ॥१९

ये शङ्कसुज्ञाने सामनौ विहिते एतौ वापेच्चया पंलिङ्ता एते प्रचुक्ञाना BATA: zat WWKwy यन्नात्कसनुटस्य पारप्रा्यथेश्चवरूपावेवोपोष्न्ते भेरयन्ति किमर्थे wig लो- कस्य समश्य यजमानस्य UTA + ९६॥

दय wa न्म्य ्चस्याद्यायाषूकि गानं विधाय पूवव मा- म्नात तट्‌ब्राह्मणद्चातिदिशति। |

गोरीवितं भवति यदेव atOfare ब्राह्मणं ॥ १७॥ गोरीवितिवी एतच्छाक्तचोा ब्य णोऽतिरिक्तमपश्ड fear

fea गोरीवितस्य प्रागान्न।तं ae यत्‌ तदेवास्यापि ATAU ॥ ९७ i

अथयास्िकेव et सामान्तर विदधाति।.

७8. ATU HETATHTS | [११. to ९१.] Rios भवति ॥ श८॥ We ॥ ९८ ॥ तदेतत सोति ।

A क्रोञ्चं =, ~ वान्ते क्रौञ्चं वाग्दादश्एाहो वच्येव तहाचा स्तुवते AHA WAS ॥ १९ ॥

वाचात्मकं खल HY साम ददशा वाग्रुपः तच्छादेक- हायना मनुष्या वाचं वदन्तोति वाग्बद्नस्ाधनत्वात्‌ संवत्छरख्य तावद्धाचात्मना वाचश्च ते संबत्छरप्रतिमा वे दादशरातलय दरति श्वुतेः इादशास्य सं वत्छरप्रतिङ्पत्वात्‌ वाचालकं Fea तन्तथा सति उपयोबाौ गरूपत्वात्‌ वाच्येव वाच संस्तुत एव दादशाहे वागूपे जौ द्धे स्तुवत उद्गातारः किमथे aq; अदत्तस्य दाद शाहातकष्य ए भूत्यै प्रमृत्य्थेमाधिक्याथं खत एव TYAS पुनव चा ख वनात्‌ प्रमृतिरतः ॥६२।

अथ टषामतीनां पवत इत्यन्तं चं गेयं साम विधत्ते ।

यामं भवति ॥ २०॥

भरो अयासोदित्यस्ासुत्पन्रं साम यामं तदद्िशचे ser कायं | २० ॥

ददं खगे लो क स्या धिपत्यहेतुरित्यभिपरेत्या इ |

[११. १० ३२.) तार्डामहाबाद्ण | ७ ४१

एतेन वे यमोऽनपजय्य मम्‌ष्य लोकख्याधिपत्यमा- श्रतानपजव्यममष्य लोकखाधिपत्यमन्रुते यामेन JE- वानः Wee il

एतेन खल खाग्ना साधनेन पुरा धमो वैवसत अनपजय्यं केनाप्यपजेतुमशक्यं खअबाध्यममुष्य खगंलोकस्याधिपत्यमधिप-

तित्वं aaa प्राप्नोत्‌ अरत इदानोन्तनोऽपि यामेन तुष्टुवानः स्तुतवान्‌ अनपजय्यमसुष्य लोकस्याधिपत्यमञ्रुते प्रा्नोति ॥२९॥

तथेदं साम खगंलोकावगतिद्ेतुः तत्र बिरकालावख्िति- हेतु सत्या इ |

एतेन वै यमो यम खगं लोकमगमयत्‌ BIS लोकस्यानुख्यालये GUT लोकान्न च्यवते TEA: स्तोमः | २२॥

एतेन खलु AMAT पुरा यमी यमस्य val यमं खगं लोक- मगमयद्‌जयत्‌ अत दरदं साम खगस्य लोकस्ानुख्यात्यै अनु- ख्यानाय संदशनाय भवति पिक एतेन तुष्टुवानः तसात्‌ RIM चवते यक्ते स्तोत्ीयाणां परिगणने सति पञ्चद- शाख्यस्लोमो निष्यद्यते ५ २२॥। इति तार्डामहाब्ाह्मणे एकादशाध्यायख दशमः खण्डः |

= ` —

[ ga }

पथ एकादशः खण्डः |

GUT” उकथसंसतवादतः परं तोखक्थसलोताि कर्तव्यानि da नैत्ावरुणेाक्थस्य रोतौ यमेवं विदधाति ।

Cae बरवाणि दूत्येखिवत्यो wafer ठतोय- QS उपडवाय VATS ॥ १॥

wufaatafes एद्िवत्य एषोत्यनेन शब्देन चक्ताः प्रथमस्योकथस्य सोत्रीया भवन्ति ताञ रडोत्यागमनप्रति- पादनात्‌ SAAT aA: उप्वाय sugrata भवन्ति उपव; किमयं दति तत्रा सन्तत्या इति उमयोदिं तीय- दतीययोरङ्कोः सन्तानाथं' ॥ ९॥

तदपि वा कस््मात्कारणादित्यत Ales |

अपच्छिदिव वा रएतद्यन्ञकाण्ड यदुर्कथानि यदेति सलोमत्वाय ॥ २॥

उक्थान्यक्यस्ते वाणीति यत्‌ एतदयज्नकाण्डं यज्ञभागः अपरिदिव वे परिधिन्रमेव खल्‌ यज्ञायज्नीयेनेव WATT: परिसमाप्षतात्‌ उत्तरस्य चानारब्धत्वात्‌ अतोऽस्य सं दानय wey बुवाणित दत्यादीन्युक्थानि एति प्रा्नोति करो तीति यत्‌ सलोमत्वाय सारूप्य अपरेदाभावेनेकङ्प्याय भवति अथवा एति asta अगभिमुख्यवाचो उपसर्गोऽद्धिंशचे

[et. tt. 2] ताण्डमहाबाद्यण्णं | ७४१

दृश्यते Tem चाकार इति यत्‌ विद्िन्रयोः परस्पराभिसुख्य- अतिपाद्नात्‌ सलोमत्वाय सार्ूप्याय तद्वति IX

अथ fede सोत्रीयं विदधाति |

रबाह्यसि वोरय॒रिति समानं वदन्य zefaa- मसदिति।॥३॥

एवाद्छयसि इति aa; Miata safes: समानं सह शमेवाथं वदन्ति प्रतिपादयन्ति इदममित्यमनेन प्रकारे. गागसत्‌ ्रमूदिति तत्र fe एवशब्द्‌ प्यायः एवशन्देबडलतवो- ऽभ्यस्यते तदमिप्रायेशेदमिलयमसदिति सभानं वदन्तीति व्यप- देशः ॥ ३ ॥

अथ ठतोयस्योक्थस्य mala at विदधाति |

<3 विश्वा अवोहघन्नित्यवद्न्त Bate यज- मानमेवेतया वद्धयन्ति ॥ 8 ॥

%

इन्द्र विष्वा इति चः लतोयसखोकधस rata: तव € 9 ष्व wdleyargay इति टषिधातोमुतकालसम्बन्धता हश्यते खतद्डि एतख्छिन्‌ काले टतीयोकृथसमये जेतव्या नसुरा च्छित्वा Sat: पुरा WAS सखद्वा अमृवन्‌ fe यद्यादेवं तस््राद्भतका- लसम्बन्धिटपिधातुचुक्तल चः सङ्गत इत्यथः अपि चेतया टषि- धातुयुक्या ऋचा यजमानमेव ब्रह्यन्ति ॥ ४।

S38 ATRTASTATETS । [११. ११. 9.1

अथ प्रथममेव मेतावरुणोकथसाम विदधाति ।

साकमश्वं मवत्यक्थानामभिजित्या अभिक्रान्ते ॥ ५ ॥ साकमण्वनाम साम रएद्युष्विति टचे गातव्य किमथेसुक्‌-

यानाखुक्यस्तोवाणामभिजिलये अभिजयाथे अभिजित्य चाभि > Re mie अरभिक्रान्तिराक्रान्तिः शत्रणामभिभवस्तद्य ॥ ५॥

कुतोऽस्य सागम्नसलदुभयदतुतेत्यत चा | एतेन दयग्र उकथान्यभ्यजयन्ेतेनाभ्यक्रामन्‌ UCI

एतेन खल्‌ साम्ना अग्रे पुरा देवा उक्थान्यभ्यजयन्‌ एते- नैवाभ्यक्रामञ्तृन्‌ rat अग्निष्टोममभिजित्योक्यानि ना- शाक्तवन्नभिजेतुमित्यादि ब्ाद्मणमनुसन्धेयं ॥ ६ ॥

अथ ब्रह्मण sauna साम विदधाति ।

अआमड्ोयवं भवति लभिश्चान्ाद्यञ्च समानं वद्‌- न्तोषर क्रियत ददमिल्यमसदिति ॥ ७ ॥

एवाद्यसीति टचे अामष्ोयवं साम काय्यमिदमहरिवम- नेन प्रकारेणासदित्यमवदिति श्रब्दसामान्येन agate प्रति पादयन्तौष स्तुतिः सामथ्यं चान्नाद्यं अत्तमरेमक a क्रियते तदुभयद्धेतुरे तत्घामेत्य थे; ॥ ॐ ॥

-_

Trt. ११. ६] नार्डामहाज श्ण । ७४३ अथ सोमदन्दोभ्यां संहताभ्यां बद्यच्चचयोः we तिभेवती- त्या | Ga वा एतदइरभिनिबदति यत्पञ्चदशं यद्भाय- De ब्रह्मसाम मवति vy चेव तत्त्चज्च wet करोति ब्रह्मेव च्षवस्य पर स्तान्त्िदधाति ब्रह्मणे Wee व्च विश्न्चानगे कैरोति॥ ८ ॥

यत्पञ्चदशं पञ्चदशस्तोमकं WE Wass, aa wwfaa- जातिमेवाभिलच्छ faaeia faafa wad छन्दो ब्राद्मण- जाति; तेन we प्रजापतिरुखादुत्पन्तेः एवं सति गायतौष्चच पञ्च द ्रस्तोमक ब॑ह्मसाम भवतौति aq तत्तेन ब्रा्यंणलाति- मेव च त्तरं चत्ियजातिमेव च सदनी संयुक्तं करोति पिच भायतीणाख्वां साज आधारतया प्रथममावित्वात्‌ Sve च सलोतोयासंवात्क्ययं पञ्चदशस्य पञ्चाद्धावित्वात्‌ wag चतियजातिः Brey पृवेख्छिन्‌ भागे eT बाद्मण्जातिमेव निदधाति न तावत्‌ प्रसाच्िधानमातर aTeuata: अपि तु TEI wwe चतुर्थी ब्रह्मणः way विशच्च चति यजातिं quatre want अनुगं करोति ॥ र ॥

अथास्मिन्रहइनि गायतीष ब्रह्मसामकरणं ब्ाश्यमणजाते- रभिटद्धि्ेतुखेत्याइ |

AG वे Tare, चं दितीयं यद्वायलोषु ब्म

€8

ost ' ATABATAT ATT । Tee. ११. १4 ara मवति ब्रह्म तद्यशसाद्ेयति त्र्य डि गाथचो ॥२

पे मयोभवे वे ब्राह्मणजातिरेव गायनौ रयन्तर- सम्बन्धात्‌ ala व्राद्चणजातिसोत्यन्त्वात्‌ facta: ad चतियजातितया सहोत्यन्नानां विष्टुभारौनौ अत्र सद्धा बात्‌ अतः त्रसं स्तुते ददितोयेऽप्यष्डनि WAAR ब्रह्मसाम अवतीति यत्‌ तत्तेन ae बाद्यणजातिं यशसा seat अद - यति ey करोति कुत एतत्‌ fe यश्डाद्राहमणनातिरेब गायतीकन्दसां मध्ये WAITS छन्दः 1 ९ 1

अथ टवस्यायद्ारा wufgeqaiate ag समानं cele क्रियते TT ॥ १०॥

तदु तद्रह्मसाम समानं वदेन्तीष एकरूपमेवाथ प्रतिपादय. aire एवाद्यसि एवा आर णवा ते राधमिल्यादिना एवशब्द- जवं श्ब्दपयौयेण सादृश्यार्थस्य॒ तच प्रतिपादनात्‌ तासु क्रियते CAST शब्दस्य भयोऽभ्या सान्तत्घाम wast सश्टद्धाथेभमेव भवतिं Bre Il : a

अथ ठतीये उक्थस्तोत्रे विकल्पेन सामनौ विधत्ते ।

अष्टादएष्टटं भवतः ॥ ११॥

WEISS BQ Ve सामनो Wee" तयोरन्यतरत्‌ धन्द्र विश्वा TAPES अद्धावाकसामत्वेन मातव्यं ॥ \९॥

(tt. १4. ta) ATE ASTAT ELS । , ७४9,

तयोः Wala Whit टत्रहननसम्बन्धाविति प्रति पाद्यन्‌ alae’ प्रतिपादयति |

Tare इति वा दन्दरो इत्रमडन््ेयादोडोवेति न्यग्रह्णादाले सामनो वीर्यवतो ॥ १९॥

Rarer इति पृव्बेमाष्टा्दषटर विद्यमानसोभः शब्दामुकरण- मेतत्‌ एवं TS FHA खलु पुरा इन्द्रो ठत मसुरमहन्‌ः इतवाम्‌ रेयादो wi वेति द्वितीयस्य सोभः एतदपि शब्टाजुकरणं रेयादोषो वेति शब्दायमानस्रभसुरं न्य्टद्चात्‌ निग्टडोतवान्‌ अत एते Waa वात्रेन्नं टवडहननसाधने ataramt ata: पेते Wea ,

fa aa ATS |

ओ्ओजएवेताभ्यां वोय्येमवसन्धे ॥ १३॥

यस्मा दुक्तप्रकारेण वोर्योपेते तप्मादेताभ्यां सामभ्यां भोजो IGG Nal शल्रुहननसगमथ्ये मवरन्छे TAA ॥ १२ ॥

अथेषामुक्यानां पूव qa स्तोमं विधाय AATAATATS । पञ्चदश एव Gal भवलत्योजष्येव wate uta- तिष्ठत्योजो बयं पञ्चदशः ॥ १४ ॥

परवोक्तः पञ्चदश एवषां सामो भवति तत्तेन wares

Sgt ATIPASTAT STS । Cet. ११. 28]

शोजोख्पे बलात्मक एव वीर्यौ प्रतितिष्ठति यजमानः मरति feat भवति यतः पञ्चदशः सोमः भ्राजो ata ्ओोजोरूप- Rates: पजापतिना Cea अतः पञ्च दथस्तोमेन tat ufastaataata: ॥

वेदार्थस्य प्रकाशन तमोह निवारयन्‌ ।

quataqa देयादिद्यातीथेमदेष्ठरः ॥ ९४ ॥

दूति खरोमटराजाचिराजपरमेष्वरवै दिकमागै प्रवत्तकचीवीर- बुकभूपालसास्बाज्यधुरन्वरेण सायणाचाव्ेण विरचिते मादे TN सामवेदार्थप्रकाशे ताख्यमडा ब्राहयणे एकाद्श्ाध्यायखख पकादशः खण्ड; । . ` एकादशाध्याङः समात्निषगमत्‌ |

दादशणोऽध्यायः।

अथय प्रथमः खण्डः | यस्य निःश्वसितं वेदा यो वेदेभ्योऽखिलं जगत्‌ | निर्ममे तमं वन्दे विद्यातीथेमहेश्वर ॥ अथ टतीये दाशरातिकेऽद्धि बद्िष्मवमानस्य wen स्तोमस्य प्रथम as विदधाति । दविद्युतत्यारूचेति aatrara: प्रतिषद्भवति ॥ १

प्रतिपद्यते अनेनेति प्रतिपरदाद्यस्तुचः टतोयख सप्तद श- स्तो मकस्योक्‌थर्ससस्य ufeaergt बहिष्मवमानस्य efraa- तयेल्याद्यखल चः काव्य :॥ A é

wafeanitgigqdag wy: सन्धायकानि रूपाणि द विद्युतव्ेत्यस्यां देयम्‌ तिरातसन्धानं दशयति |

दविद्युततो बे गायनो परिष्टोभन्ती चिष्टुबावा- Tisai Whe रूपाणि समारभते चिरानखा- विखधसाय॥ २॥

गायतीतिष्टजगतीत्बेतानि alfa छन्दांसि क्रमेशे तेषां

७५ 9 ATURASTATS] | [१.६ 9]

न्रयाणामद्भां रूपाणि wa चदविद्युततोति गायत्यघीयते दविद्युततीत्यथं दीष्यमानेति fe wets; गायतरौ च अग्निना स्ोत्पर्त्ेजो रूपत्वात्‌ दीयमाना भवति अतः शब्द्‌ सामा- न्येन दविद्युततौ शब्देन गायन्येवोपसधाप्यते पररि्टोभन्तों शब्देन: ति टबच्चराधिकेन गायतरपाददेन स्तोभवतौति लि्‌ प परितः सलोमतीति परिष्टोभन्तौ अनेन पादेन व्ि्बेवोपखाण्यते परि्टोभन््ा रूपेति wa दितीयः पादः सोमाः; शएुक्रागवाशिर इति तीयः जगती च wag गोविकारेण पयसा राशिः रा अाखयसाधनेन युक्ता ठतोयसवनं fe जगत्या यतनं aa चवाशिरावनयनं रसवत्ताय क्रियते अतो गवाशिर इति पदेन जगतों सच्रिधा्यते एवमेषां वयाणां छन्दसामस्यागटचि म्रति- पादनात्‌ तानि atfa रूपाणि तयाणामद्कां eufa समा- रमते समृहोलत्य प्रबुद्धे किमथं तिरावसख अनुटितयोरु- छोवमानस्य नयाणामन्भामविदखसाय ख सनाभावाय पर- सम्बन्धाय दाक्छौयेति यावत्‌ ॥ २॥

अथानुरूपाख्यः ae विधत्ते । एते अ्ग्रमिन्द्व Faaaal भवति ॥ ३॥

अनुरूप्राख्यो fe तीयसल चो भवतीत्यर्थः ॥ ३ ॥

एते weafaces इति पदतये देवमनुष्यपिदटर्टिरूपो ऽधः परयवस्राय टता प्रतिपाद्यत इत्याद |

[re. १. ७.1 तार्डयमद्ा ब्राह्मं | ७१ ९

एतद्ूति वे प्रजापतिदेवानर्ताख्ग्रमिति मन्‌- ष्यानिन्द्व इति frqoees तद्भिवदति ॥ ४॥ एवं ज्योतिष्टोमप्रकरण एव व्याख्यातं प्रनापतिर््िसमये

एतेः पदेब्धदेवाथेरूपं Yea तदेवार्थख्पं तत्‌ पादंतरयमभि- नदति ॥४॥

शरस्य टटवस्य1नुरूपसंश्नान्नित् वन्‌ तदेदटनफलमा'इ ।

Waa चव तद्रपमपरण ्पेणानवदति qua खपमपर णं रूपेशनवदति तदनरूपय्यान्‌ रूपत्वम- नृरूपरएन Tal जायते य एवं वेद्‌ WYN

एतत्‌ पवख वाचो अग्रिय दति fadteate: म्रतिंपद्भव- तीति खण्डे व्याख्यातं । ५॥

अथ विद्हितावेतौ ठचावम्‌द्य फलान्तरहेतुतामाह ।

स्तोचीयानङ्पो ठचो भवतः माणापानानामव- शुध्ये ॥ ६ ॥

एतदपि ततरषं व्याख्यातं ॥ ६ I

अथ लटचान्तर विधत्ते ।

राजा मेधाभिरोयते पवमानो मनावष्यन्तरिक्षेण यातव दूति ॥ ७ ॥

७५४६ ताश्डामहहावाश्जणय 4 Ire. १. te] राजा मेधाभिर्ति बद्िष्मवमानखख टनोयसतु चः ॥ ० ॥ हतीयेऽन्यसख ete सङ्गतिं वक्रं अवशिष्टपाददयखानु-

वादतामेव सङ्गतिं दशयति |

अन्तरित्षटेवत्यस्त चो भवत्यन्तरिच्तदेवत्यमेतद्‌- इ्यत्ततीयं तदेव तदभिवदति ॥ ८ ॥

यत्ततीयमरन्तरिचदेवत्यं अन्तरिचदेवताथं रतो अन्त- frau यातव इति तन्बन््वाक्य तदेबान्तरिच्चदेवत्यत्वमभि- वेदति ॥ ८ ॥

अथ पञ्चच साम बद्िष्यवभानस्य fara |

पञ्चर्चों भवति पञ्चपदा Weta: पाडत मन्म- ज्नाद्यसखावरुष्ये ॥ ₹ ॥

तन्त्रा SAMA Aes: WES: अन्न द्घावरुष्ये सम्प

द्यते ic ll

अथान्यं as fara |

ay उत्तमो भवति aaa प्राणेन मयन्ति तम- qT ॥ १०॥

द्वितौयखाङ्को बद्धिष्मवमानविधाबेतदमि व्याख्यातं ॥९०.

Cte. २...) , ATAASTAT YS | ७५४

अथाख शोतख पिदिताभिचन्भिः सिद्धां लोमक बन्‌ विशि्टफलष्हेतुतामा़ |

VACA स्तोमो भवति प्रतिष्ठये प्रजाले get

सप्रदशस्तातौयालक एवास्य सातख सोमो भवति किस प्रतिष्ठाय प्रतिष्ठा" इादश्षमासाः wens दूति संवल्ध॒रालमकः सप्तद शः संवत्धरेणेव च पुरुषस्य प्रतिष्ठानात्‌ सप्तदशस्य was तथा प्रजातये प्रजात्यर्थ' प्रजापति सप्तदश इति खतेः प्रनो- त्यन्तिरपि सप्तदशसोमसाभ्येत्यथेः ॥ ९१९ ॥ इति तार्डामहाबाद्मणे gene प्रथमः खड गडः {

ae हितीयः. खण्डः | अव होतुराव्यस्य सो तौयं es दशयति । अम्निनाम्निः समिध्यत दल्याम्नेयमाञ्यं भवति ॥१ अाग्नेयमग्निदेवत्य होतुराज्यं सोतं अग्निनाग्निरिल्यादि- weet मवतीलथेः ॥ १॥

अद्धिसतचे विद्य मानस्याग्निनाग्निरित्यग्निशब्दद यस्य पथ्च- बसितमयथेमाड |

पुव एव AEA समिहे ठतीयमडरभिंखभिन्धे je

९५

84 8 तारण्डाभ्ा नाद्या । [१९. ९. ५]

तन्तेनाम्निनाग्निरितिशब्देन समिद्धे सम्यन्दोपे पूवं एवा- इनो अमिलच्छ लतोयमिद महः समिन्धे सन्दौ पयति अयमथः अग्निनेति दतीया तेन पदेन अग्न आयाहि वीतयेऽग्नि दूतं इणीमद् इत्याद्याभ्यां यदलुष्ठितं पूवं महव यं तदेवोपलंच्य तेन ay चुनरग्निशब्दामिभेयमद्ः सर्मिष्यते ॥ २॥

अथ हितीयमाज्यसोत्रीयं aa विधत्ते ।

मिव Ba पूतद षमिति रायन्तरग्डेवावरूणं ॥२

fad व इति टचा राथन्तरं रथन्तरसम्बन्वि मेलावसङ- णोन यद्‌ान्यस्लोतमन्ुशस्यते तड्धवतीत्यथेः ॥ ३ ॥

कुतोऽख सन्धितेत्यत ATE । > 4

Basia वै रथन्तर ST NBN

yiafan राथन्तरे NATE गव्यन्तसख्ला हवाम इति इयतिधातुः wat तेस च रथन्तरसभ्बन्धा नत दरूपत्वं अलापि व दूति शयते तच्चोक्तप्रकारेण राथन्तरमेव रूप ॥ ४॥

मन् ्न्रष्डनि वे रूपसामेव सो वन्न रथन्तरं Tene बनि राथन्तरमा ज्यं विधोवत इति तत्रा ।

रथन्तरमेतत्मरोल्तं TET राथन्त रमेव तद्रूष-

fag tata vy i

[ १२. 2. 9] वारडामहा बाह्मण । ७५५

VEU साम एतत्‌ परोक्तं WAS वन्त मानरथन्तर- मेव रथन्तरादस्योत्पत्तेः तथा चेतरेयके Bey ava रथन्तर- च्ासलामित्यपक्रम्य तद्‌ यन्तरग्मेमाधत्ते तदव रूपमङ्जतेतयाग्नातं TAHT रथन्तरमेव वैरूपं तन्तस््माद्र यन्तरमेव Gi निर्द्योतयति प्रकाशयति ॥ ५॥

अथ ब्रह्मण अजञ्यसोत्रं रथंयति। TEU सहि दत्तस Fa ॥ ९ ॥

इन्दरेणेति टच रेन्द्रभिन्द्रदेवत्यं ठतीयमाज्यसतो तरं कार्य मित्यर्थः ॥ ६ ॥

संहि चस «fa शन्दाथंहारेण ` टतीयेऽन्येतसख ZS सङ्गतिमाह | |

afar वा TH लोका दटृशिरेऽन्तरि त्तदेवत्यम- इय्येत्ततोयं तदेव तद्भिवदति ॥ ON

हशिधातोः कमणि मध्यमेकव चने व्यत्ययेन सेप्रत्यये eae दूति रूपं भवति हि यस्मादतः संहश्यते सम्यग्‌ दशनेन विषयो- क्रियत इति cere: इमे थिव्यादयस्त्रयो लोकाः सन्दहशिर दूववे संहृश्यन्त एव खल तदंन्तवत्तित्वा दन्तरिच्चमपि संदृश्यते एतदेवात deqa दति प्देनोपस्थाष्यते एतदहरान्सरिच्च- Saat अन्तरि चदेवताधं यदेतत्ततीयमहस्तदेवास्या को टेवतम- न्तरि चच तत्‌ सहृच्चस इति परद्मभिवद्ति॥ © ॥

०१६ AQYTTS ATES | [r&- &. 2] ` खथ चतुःथमाज्यस्तो वं विधत्ते | ता wa ययोरिदभिति राघन्तरमेन्द्राम्नं ॥८॥

ता व इति टचः राथन्तरसम्बन्धि tera इन्द्राग्नि- देवत्यं चतुषंमाज्यस्तो त्रं का व्वेमित्यथेः ॥ ट ॥

प्रथमाज्यस्तो वट्‌ त्रापि प्रथमतो रायन्तरं रूपं Wea

जख्पस्य च रथन्तराल्मकत्वमभिषाय. रथन्तरस्य वेष्पेऽनि सङ्गतिमाह ।

डव दूति वे राथन्तरः ad रथन्तरमेतत्मरोच्तं Er राथन्तरमेव तदरूषन्िरदयो तयति सोमः ॥ <€ ॥

पृवेवद्योज्यं अयेतेष चतुष्वौज्यसतोतेषु चक्तएव सप्तदशः सोमः काय्य इत्यभिप्रायेणोक्तं लोम दति ॥ २. ॥

दति तार्ड्ानहाब्राद्मणे दाद था wae दितोयः खण्डः |

चथ eat: खण्डः |

agifaqaa aatasefa माध्यन्दिनिख्ाद्यं सातवीोयद्व anata |

उच्वाते जातमन्धस इति गायनो भवति ॥१॥

[१२. हः 8.1. ताख्डमहा राद्ध णं । ७१ ७

उञ्चात इत्येषा गायनौ गायचङन्दस्का प्रतिपद्धवति दइद- मादिकः प्रथमटच इत्यथः ॥ ९॥

दतोयेऽन्यस्य aie सङ्तिमाष | उद्दा एतद इव्यत्ततीयं तदेव तदभिवदति ॥ RH

यत्त॒तोयम्हः एत दुदद्वं उत्‌ शब्द्‌ वदेव पर्वाभ्यामहोग्यामर्ं मख्य वत्तमानत्वात्‌ उष्ुवाचिन उच्छब्द्स्य तद्रपता युक्ता wa- एव पूवे उद्।च्रवदिग्‌वदिल्यादिना लतौयेऽनि eats परिगणित तदुदत्वलचणं रूपमेव तदुञ्चात दूति वाक्यं वदति यज्चाणद्िन्‌ उदिति ्यक्‌पदख यते तथाणज्चात इत्यत Ne: मपदस्यावयवभूतो य उच्छन्द्‌ः तदपेचयैवेयं स्तुतिर्ठृटव्या | २ ॥

अथेतच्िन्‌ ठचे पदान्तरस्य चवणात्‌ पवमानखारन योग्यश्च इति दशेयति |

अन्धखतो मवत्यङव्वौ Tallow आरम्बः ॥ ३॥

WHS अन्धसणन्द्दक्ता SETA जातमन्धस इत्येषा भवति अन्धः इति सकारान्तमन्ननाम अत तु तत्धाधनेऽनि वत्तत इत्या चष्टे अहव अन्ध इति यदिदं दशरात्रस्य ata महः एतदे वान्धःशब्द्सामान्येन स्तुतिः तथां सत्यन्धः शब्द प्रयो- WALT VITA उपक्रमः Hat भवति । ३ |

अथान्यं प्रगाथं fara 1 |

७५ द नोरखामश्ानादह्म्ं | (१९. १.६1 अभिसोमास अआयवद्रति॥8॥

स्य्टोऽथः ॥ ४॥

टहदरथन्तरयोः प्रत्येकं असाधारणमन्यत्र सिद्खन्तद्‌ पद्वयं तदख्डिन्रहनि प्रदशंयन्‌ तयोः साम्नोरस्जिन्न इनि सेग्बन्ध माइ |

अभोति रथन्तरस्य रूपं बृहदिति Tea उभयोः Qe रूपमपेत्यभो हि वणौबेतदहः ॥५॥

अभिसोमास इत्यत यो salfa शब्दः एतद्‌ थन्तरख aa भित्वा शूरेति तद्योन्यां geatq तथाद्खिन्‌ ware भडन्बान ऋतं बदति seme: चरूयते स च बृहत्धान्नो वाचकतया न्तस्यैव SEM रूपं एवं सत्यभयोब्दर यन्तरयोः ue सहितं संहतं खपमश्िन्‌ टतीयेऽडन्यपेति fe agra एतत्ततौ- VARTA TT बद्र यन्तरयोर्भयोरपि यावाकारौ ताहगा- कारद्वयात्मकमित्यथः रूष्टिसमये execu भिथुनौभुय पखा- द्रधन्तरादवै रूपस्योत्पत्तेः तत्र्छकस्य॒टतीयस्याद्ः जभय- वर्णीलके wa तन्ति रीयकं श्षिप्रतिपादकं नाद्मणं पवेमेवो- दातं yn

अथ ठटचान्तर विधत्ते |

foal बाच दैरयति vafefcfa हतोयस्याहो aU तेन ठतोयमडहरारभन्ते WT `

[१२. १. 2.1 ताश्ड्यमरहाब्रा्चणड | ७५२ fret वाच दूत्ययमन््यसतु चः ara: aa fae दति ति- शब्दः FAA तच्च AAHAIST RT खूपं प्रत्यभिन्ञापकत्वात्‌ अतएव उदच्चिवदिग्बदित्यादिनः पूवे ति तयोगसख हतीयेऽइनि रूपत्व मुक्तं तेन कारणेन तित्वसंख्यावाचकेन fre इत्यनेन ठतौयमेवा- इरारभन्ते अवलम्बन्ते ॥ ६ ॥ ननु गायतं प्रथममस् ew दितोयं जागतं टंतीय्मिति प्रसिद्धतात्‌ कथमस्य त्रै्टमट चस जागतेऽइनि सङ्गतिरिति तवाद | | चिष्टभः सत्यो जगल्यो KIN जागत दयेत- ZENON ढतीयस्याद्ध इव जागतच्छन्दसोऽपि तित्वं ed छन्दसागाध्ये तस हतीयलात्‌ यस््मादेताख्षटुभः सत्योऽपि रूपेण जगताः

सस्बन्धिना वित्वा तज्ञचणन युक्ताः तस्मादेता जगत्यः एत. Sea जागतं अतोऽस्िन्रषहनि योगा इत्यथः ॥ ॐ ॥

अथोञच्चात इति प्रथमे टचे पूवेवद्भायतं साम विधाय प्राल- तिक तद्राद्यमणञ्चातिद्िशति।

गायब भवति यदेव MAA ATHTA ॥ ८ ॥

सिद्धमेतत्‌ ॥ ८ ॥

अथ पुनराटन्तेरस्िन्ेव TA सामान्तर विधन्ते \

७६० ताख्डयनहाबाद्मण । (१९. & ११] a ५ quel भवति we ॥

यत्‌ चुज्ञकबेषटम्भमिति सम्प्रदायप्रसिद्वन्तदद्िन at का्व्यमित्यथेः ॥ २. ॥

अथास्यैतत्‌ संन्नानिवंचनदारेण Geelapsqarare |

~ A

EAT एतदवीयत Asal वेटममेव्ये्टस्नुवएस्त- A z + QCA ACA || १० ॥

एतत्ततीयमडः SY पुरा अबीयत अशस्य बीना तिर्िसा- wal शियिलावयवं जातमित्यथैः तत्तदवखमषश्ः देवाः वेष्ट WCQ साग्नोऽवयवे व्य स्बवन्‌ fea’ विगेषेण feat तत्तस्मात्‌ विषटम्भनसाधनत्वादस्य seu wet tea बे्टम्प्ममिति सज्ञासंनाता॥ to

अथास्य निधनं दिशां तिहेतुरित्याड | दिश इति निधनमपयन्ति दिशां war ॥१९॥ ES: ॥ ११९ ॥

अभिसोमास अयव इति प्रगाथं atta तताद्यायां पोरुमद्भाख्यं साम गातव्यमिति वि धन्ते ।

TEAR भवति | १९॥ TET WAR अयेतत्धाम पापचयहेतुरिति प्रतिपिषादयिषुराङ़।

fix. ३. १४.] साश््यमहा नादा खं । ७६१

अहव एतद्वोयमानं तद्‌ चाएसखसचन्त तस््मा- हेवाः पोरुमङ्ग न र ्षारस्यपाघ्नन्नपपापमान हते पौ- मदन व॒ष्टुवानः ॥ १२॥

वेषट्ेन विष्टव्धवात्‌ अवीयमानमरिंस्यमानमेतदडहः रचां- खसचन्त समवायं प्राप्नवन्तिल्थेः सच समवाये इति धातुः ततोऽनन्तरं देवाः पौर्मङ्गेनानेन सान्ना सङ्गतानि रक्षांसि तस्म्मादद्धोऽपान्नन्‌ अपद्िसिषः यस्मादेवं तस््मादिदानोमपि पौरमङ्गेनानेन Gear सङ्गतानि रक्षांसि तुष्टवानः स्तुतवान्‌ यजमानः पाञ्मानमपष्डते विनाश्रयति ॥ १३ ॥

अथास्य संन्नानिवेचनद्वारेण पापनिटन्तिपुरःसरं शद्धि- SAATATE |

देवाश्च बाखुराश्चास्सदैन्त ते देवा असुराणां पोर मङ्गेन पु रोऽमञ्जयन्यत्‌ पु रोऽमञ्जयप स्तस्मात्मोसमङ्ग पाप्मानमेवेतेन माटव्यम््रज्जयति ॥ १४॥

देवाख्ामुराच्च पुरा Vay स्य ङ्ख मकुव्वेन्‌ तत्र ते ay मानादेवाः पौरमङ्गेनानेन सान्बा साधनेन असुराणां पुरः पुराणि निवासस्थानानि waa अ सुरव्येयोजयब्रित्वर्ः यद्यस््ा दनेन साम्ना पुरोऽमच्जयन्‌ अशोधयन्‌ agree

एत्खाम Wand च्रं जातसत्य; यत एवं ततो हेतोरिदटा- ९९

७६२ तार्डामहा ब्राह्मणं | [tx श. १द.]

नीमपि एतेन सान्ना स्तुबन्‌, UW पापरूपमेव Hae Wa मच्जयति शोधयति अपगमयतीत्यथेः ॥ ९९ ॥

अयेतख्छिनेवाभिसोमास दति aa सामान्तरं Aafafa

विधन्त | गोतमं भवति ॥ १५ ॥ Bea ॥ १५ ॥

अस सान्न, पवमाग्नातं न्ाद्यमणमप्यतिदिशति ।

यदेव गौतमस्य ब्राह्मणं ॥ १९ ॥ गौतमं भवति सामाषयवत्‌ स्वर्गाय चुज्यत इत्यादिकं तदेव चात्रापि दूष्व्यभिल्यथेः ॥ ९६ ॥ अथाद्िन्‌ साम्नि पादखाद्यन्तयोः सलोभमान्नायते इावभि- सोमास ्रायवोषाऊ इति तदेतद्द्धिन्रषनि सङ्तिमाइ। उभयतः स्तोभं तथा WAITS रूपं I Si

उभयतः पादस्य आद्यन्तयोः सोभो यस्य awata awa VAI तो यस्वाद्भो रूपमुक्तं प्राक्‌ यद्यतः सोभं तन्त- तोयस्येल्यादिना ॥ १९७ -॥

अथाद्िन्नेबाटन्त टचे सामान्तर faqs |

[१२. श. २१.] तार्डानहाबाह्मख | ७६१

अन्तरि जतं भवति ॥ १८ ॥ पिवा सुतस्य रसिन इत्यस्या सुत्यं रूामान्तरिच्ं त्तस्मिन्‌ ae गातव्यमित्यथः ॥ १८ ॥

~ > © qaisga सङ्गतिं द्शयति।

अन्तरि त्षदेवत्यमेतट्‌ हय्यत्ततोयमन्तरि न्त एव तदन्तरिज्तेण स्तवते प्रतिष्ठाय ॥ १९ ॥

यदेतत्ततीयम्ः अन्तरिचदेवत्यं अन्तरिचदेवताय' भरन्त रि्लमस्य देवतेत्यथः तत्तथा सति अन्तरि चदेवत्यत्वात्‌ अन्त fra अन्तरि्षाल्कएवेतस्छिनहनि अन्तरिचेण सान्ना स्तुवते स्तुवन्ति निराधारेऽन्तरिक्ते सवनात्‌ ag प्रतिष्ठायै प्रतिषानाय arqeta भवति faery दूति हिपदाभिसोमास अायक दूत्यस्यावसान अाम्नाता प्रह्िन्वान दति tt ye lt

पूर्वेण पादेनाभ्यस्तायां तस्यामेकं साम गेयमिति विषते । आष्कारणिधनं काशव भवति ॥ २०॥

छाष्कार ata इति शब्दो निधनं यस्य तथाविधं काण्व खभिर्येमाण इत्यस्यां गातव्यं TART: प्रबुक्तयोबेहद्रयन्तर- aia निधने तद्विलच्एत्वमस्य प्रतौ यते ॥ २० ॥

अतो निधनानां बह्धत्वात्सखटद्धि भवतोत्वाह |

७६७ तार्डामहानाद्धाणयं | [१२. ३. ९.1

असिति वे राथन्तर रूपं हसिति ared ठतोय- मेव तद्रुपमुपयन्ति TT ॥ २१॥

रस दूति रथन्तरसम्बन्धिर्पं सिति area बृहतः सम्ब- fq aataa निधने एतदाष्‌ इति ec टतौ यमेव भयविल- चैणमन्यदेव तिसंख्यपरकमुपयन्ति उपगच्छन्ति प्रयच्छते तथा सति निधनबडछवात्परादमेतत्तेतीयस्य निधनस्य पायनं सख्य यजमानस्य पश्वादिभिः समद्धंनाय afazg, सम्पद्यते ॥ २९॥

अथ fret वाच wafer तरेष्टभेऽन्तिमे टचे एकं साम faeutfa |

अङ्किरसाः संक्रोशो भवति॥ २२॥

क्रिरसां सक्रोश इति सान्नःसंन्ना aefea टचे गेय- मित्वथेः ॥ २२ ॥

णतां संज्नाम्थान्ित्ुवन अस्य॒ खगंप्राभ्षिसाधनतामाडइ ।

एतेन वा अङ्गिरसः संक्रोशमानाः खगं लोकमा- यन्‌ AQIS लोकख्यानुख्यात्ये खगौ्ञोकान्न waa ठष्टवानः सोमः ॥ २३ ॥

अङ्गिरसो नाम केचिहषयः पुरा एतेन खल साम्ना साधः नेन सं क्रोशमानाः संत्य We परस्परा हानरूपं प्रियवाक्य

[१२. 8. २1 तार्डाम हा बाह्मण | ७६१५

वदन्तः खें लोकमायन्‌ अपि च qeara; स्तुतवानपि सर्गात्‌ लोकान्न च्यवते नप्रच्यतो भवति सोम पर््वोक्गः सप्तदश एव विदितेष सामसु क्रियमाणेष सम्पद्यत इत्यथः ॥ २३ 1

दति तार्डामद्ाब्राद्यख दाद शाध्यायम्य तोयः खण्डः |

ay चतुथः खण्डः | अथष्ोतुः छख सोतोयं टच विधत्ते । यद्याव इन्द्र ते शतमिति शतवत्यो भवन्ति ॥१॥ `

यद्यप्येष प्रगाथस्तथापि प्रग्रथनेन ठचत्वात्‌ शतवत्यः शत- शब्दयुक्ता भवन्तोति TST ॥ ९ ॥

fa तत इत्याद |

Wats पशना रूप सड खवत्प ण नामेवेता- भोष्पमवस्न्धे ॥ २॥

wyatt गवादीनां रूपं खरूपं WAIT शतसंख्यायुक्त तथा सं्स्तवत्‌ सहस्रसंख्या युक्तच्च fe भवति पञूनानानाद्परत्वात्‌ एताभिः शतवतोभि ऋग्भिः पश्रुनामेव तद परिमितं qos सन्ध लभते ॥ २॥

७६६ ताण्डामष्हा बाण | [१२. ४. 9.] थ ब्रह्मणः we mata et विद्धाति।

वयङ्कत्वा सुतावन्त दूति सतो Teal वर्षोय- THT आआक्रमतेऽनपम्ब५शाय ॥ २॥

वयं घच्तेतयेतास्तिखः सतो ae: Matar मवन्ति यद्य - येतास्िखो बुहत्यस्ततोयपादख्य दाद शाचरत्वात्‌ WAY बुहत्या- सतु प्रथमतोयौ दादशाच्चरो भथतौ जगताविति fe aq- चरणं तथाप्येतासां सतो बृदतोत्वं तथा सति बृहत्याः सकाशात्‌ वर्षीयो FYI सतो बडत्यात्मकं Gee ्राक्रमते अवषटम्नोति किमथेमनपभ्बंशाय न्यनस्य छन्दस आक्रमणं WIT: सामावय- वस्य भ्र शोऽपगमः स्यात्‌ तदभावाथे ॥ ३ ॥

queasy सोत्रीयं ट चं दशयन्‌ तस्य प्रति -

देतुतामाद |

acfatciqurara ats ate asa gg परु तन्त्र से गिरोत्यावद ्षरमद्धतभिव वे. ठतीयम- इव्येदेतदावद षर भवत्य रोवे तेन प्रतिष्ठाप्रयति vgn

तरशिरिल्िषासतोति प्रगायत चो्तोऽकावाकष््ठस्य स्तो- aaa व अव इन्द्र पुर्हतन्न मे गिरेत्यान्नायते यद्यपि अव इति उपसर्ग बुष्मदादेशच्च weed तथापि aera अवर्च्चर रवति धातुनिष्मन्रं अव इत्येकं प्रदं बद्धौ afa-

२. 8. ६] तार्डयामष्ा ब्राह्मया | ७६

waa adage उद्धतं उङ्तवातमिवप्रतिषटितं यदेतत्‌ पर््वोक्तमावदच्चरं भवति एतेनाषरेव प्रतिष्ठापयति अवते रत्तणमथेः तेन च तत्काय्येस्थापनं waa अतोऽनेन मतिष्टा- भ्रतिपाद्नसुपपन्नं। ४॥

अथ प्रयमष्ष्ठस्ोत्रनिवन्तकं सामाहदंशयति | esr ९ @ = पञ्चनिधनं ted ve’ भवति दिशां vat ॥ ५॥

दिशं विशं हस्‌ इत्यादौनि पञ्चनिषधनानि यस्य तत्पञ्च- निधनं Fad यद्याव दूति टचे क्रियमाणं प्रथमं टसाव भवति दिशं विशं हस्‌ श्रश्वाशिश्मतीति देवतावाचकं वाक्च- इयं खवाध्यायपाटे Feu खयोनेरुपरिष्टादान्न्ातं प्रयो समये . उनत्तराद्धं चस्य प्रथमपादात्‌ qa fea fanfafa प्रयोक्तव्यं अष्वा शिश्मतीति ददितोयपादात्‌ पूतं एतत्माददयं देवता- वाक्यहयं मिलित्वा चत्वारिनिधनानि इट्‌ इडेति पञ्चमं acm सव्रता देवतापढं देवतापदमिति वैरूपे निधनानि sfa तानि पद्चनिधनान्यश्खिन्‌ सान्ति प्रयुज्यमानानि दिशां प्राच्यादीनां सध्यदिक्सहितानां पञ्चानां त्ये धारणाय सम्पद्यते ॥ ५॥

अपि चात्राद्यडेतुच्चेतत्घामेत्याह | पञ्चपदा पर्क्तिः पार्क्तमन्रमन्नाद्यस्यावरुध्ये ॥६

पञ्चपदा प्रद्धिः पाङ अनं प्रङ्किसम्बदं पञ्चसह्वयोपेतं भाण्डं

५६ ATARASTAT ETM | [1३. ४. 2] पेयं खाद्यं लेद्यञ्चोष्मिल्यादिभेदेन एवं परम्परया पञ्चसं ख्याद- रेण एतत्घाम अन्नाद्यस्यावरुध्ये अवरोधनाय प्राप्तये wafa wan

VHA AT Bra |

$ 3 g wa तेनाभि दिशां वा cara यदेरूपं दिशो - wefan ॥ दिशां सम्बन्धि होतत्‌ साम Ag SATS तस्मादेतेन साम्ना दिश एवाभिवद्ति दिशं विशमिति तच्च चरव्णात्‌ ॥ ॐ ॥ एब साम दिक्‌ सम्बन्धेन प्रशस्यं ऋ नु सम्बन्धेनापि प्रशंसति | अथ यत्ञ्चनिधनं तेनतुनां पञ्च Waa: NoN ` श्रयशब्दः प्रकारान्तरद्योतनाथेः यद्यस्ययात्प न्च निधनं पञ्चभि- निधनैरुपेतं वैरूपं तेन कारणेन ऋतूनां सम्बन्धि तद्वति ननु

वसन्ताद्याः षड तवः कथं पञ्चसंख्याया ऋतुसम्बन्ध इति तता पञ्चेति हेमन्तशिशिरौ समासेनेति ॥ ट ॥

Ia: फल दशयति |

ऋतुभिश्च वा दमे लोकादिग्भिञ्चाहतास्तष्वेवो- भयेषु यजमानं प्रतिष्ठापयति यजमानं वा अन्‌ प्रति- तिष्ठन्त मुङ्गाता प्रतितिष्ठति य एवं विद्वान्‌ बेरूपेणो- द्यति ue y

[१२. ४. ११.] ताख्डममहाब्राह्मण | ७६९

भाच्यादिभिदिगभिरिमे लोका ्राटता अरबेटिताः wa ऋतवो दिश प्रा्व्याः तेष्वेवोभयेषु तुषु fea च यज- मानं प्रतिष्ठापयति उद्भाता तेन सान्ना प्रतिष्ठितं करोति प्रति- fed यजमानमनु पञ्ुदुद्भाता खयमपि प्रतितिष्ठति aexrat एवं विद्वान्‌ उक्तप्रकारं ब्राद्मणाथेष्ानन्‌ वेद्पेणोडायति उद्धान करोति।॥॥

दिकशन्द्वत्त्वमनृद्य शोति ।

दिम्बह्ववति भाढव्यसखापनुत्ये ॥ १०॥

feat दिक्‌शन्दयुक्तमेतत्साम भवति भाट्टव्यख शत्रोरप- qa दिग्भ्यः सकाशादपनोदाथं ॥ १०

अथा प्रथमन्िधनमनुवद्न्‌ भाक्‌ प्रदथितं दिग्‌धारण- मनेन लम्यभिलयाड |

feu विशमिति निधनमुपयन्ति दिशां vet nee

दिशं विश्रमिति प्रथमं निधनमुपयन्ति बुवन्लुद्भातारः दिक्‌ wea सच्िधापितानां सर्वासां दिशां wa धारणायैतज्विषनं सम्पद्यत इत्यथे: ॥ १९ ॥

अथ निधनान्तरं दशयति |

इसित्युपरिष्टाहिशान्त्रिषनमपयन्ति तेन aed ॥ ९२ ॥

és

90 AICHE ATES । [१९. ४. १४]

दिशासुपरिष्टादिशं fanfaaarge इस्‌ इति निषन- सुपयन्ति तेनैतत्छाम ated sea: सम्बन्धि भवति इस्ति fe तस्य निधनं रथन्तरादुत्पत्ेवे रूपस्य प्राम्दशि तत्वात्‌ राथ- न्तरद्च भवति ॥९२॥

| किमतस्लद्‌ाइ |

UIA वा अयं लोको बाहतोऽसावभे एव तदू इद्रधन्तरयो ्पणापराभोति ॥ १२॥

यं र्लोको राथन्तरो वै रथन्तरसच्न्धौ असौ TAM बातो बहतः सम्बन्धौ तन्तथा सति बृडद्रथन्तरयोः सम्बन्वि- ना खूपेणाद्डिन्‌ fe equa उमे एव द्यावाश्थिव्यौ अप्रराघ्नोति जयत्ययं वौत्यस्यार्थे व्यपराश्नोति Maga ससन्दि- ग्धः Waa भवति ॥ ra ॥

SUSARTUY प्रयोजनान्तरमा'इ |

अनडाहो at एतो देवयानो यजमानख् यद्‌ ब्दूथन्तरे तावेव वद्युनक्ति खगेख awa सम- घ्रे ॥ १8 ॥

अनङ्गाष्टो अनचाहाविव एतौ वाहइनभूतौ यजमानख देवयानौ देवलोकप्रापिसाधनौ यत्‌ ये.बृड्द्‌ यन्तर तन्तथा सति बद्रथन्तरयो; सम्बन्धिना GUY वेरूप्रगतेन तावेव देव-

[१२. 8. t9.] ताण्डभ्टाबराह्मणं | 99१ यानो वादौ युनक्ति योजयति किमथं खर्मस्य wae समणो VTA fey il

अथ निषनान्तरमनूद्य स्तोति । AIGA मजाल्ये ॥ १५॥

अश्वा शिश्मतीत्य्वशब्दयुक्तन्िधनं मदति प्रजातये प्रना. तिर्त्पत्तिः पुवादौनासुत्पत्यथं अश्वा शिश्ुमतीति गिश्नि्ब.- लेरश्वेरुपेता वडवा प्रतीयते wa; प्रजातिद्ेतुता zara: ॥९५

नन्वेतस्िन्‌ af बह्छनाज्िधनानां प्रयोगे नौरसत्व स्यादित्याशद्भयाह |

यथा मण्डूक आट्‌ करोल्येवन्निधनमुषयन्त्वयात- यामताये ॥ १९ ॥

यथा खल AWA लोके टष्यनन्तरमार्‌ करोति रार्‌ अट्‌ इत्येवं शब्दं खरमेदेन विलच्तणमेव करोति एवन्निधन-

aaa विभिन्रखरमेवोपयन्ति उपगच्छेबुः किमथं सयातया- a ति था © मताये नौीरसत्वामावाय रसातिश्यजननाथमिल्यथः ॥ १६॥

अथेतत्धाम TIAL प्रतिष्टासाधनमित्याह |

दादश वेरूपाणि भवन्ति हाद श मासाः संवत्यरः संवत्सर एव प्रतितिष्ठति ॥ १७ ॥

७७४ सार्डामष्ाब्राह्खं | १२. 8: २०. J

यद्ाव इत्यस्याटच्येव AQUA तत्र॒ च WIA afafcatfa इादशसंख्यानि बेरूपाणि बेरूप्यापादकानिः ख्पाणि भवन्ति तानिचतुवा हिषे इत्यादीनि geania द्वादशसंख्याकामासाः संहताः संवत्सरो भवति दइादशमासा- am संवत्छरदत्यथः waste साम्नि इादशसंख्यायो गात्‌ दादशमासाल्मकखंवत्धर एव प्रतितिष्ठति यजमानः प्रतिष्ठितो भवति ॥ yo il |

अथानेन सं वत्घ॒रव्याप्तिदारेणान्रा य हेतुरण्येतत्‌ PTAA |

विरूपः संबत्सरो विङ्पमन्रमन्नाद्यसखावरध्ये ॥१८

खक्तप्रकारान्तरेण संवत्छरो विविधरूपः अन्नमपि विरूपं वरीह्ियवादिमेदेन विविधाकारं अतः संवत्घरान्रयोः साह- श्यात्‌ सं वत्र प्रतिष्ठानेनाद्यसख अत्तु योग्यखाच्रस्थावरुष्ये च्रव- रोधाय भवति ॥ १८ ॥

अथ वयं घत्वेति टचे गातव्यं साम दश्रायति। AAC ब्रह्मसाम भवत्यन्नाद्यखावरुष्ये ॥१९

ACWLATS साम ब्रह्मणः Wear कन्तव्यं तच्चा- च्राद्यस्यावरोधाथं भवति ॥ ee ॥

तत्कथमन्नेनादयुख्यावरोधस्तद्ःर्ड |

यद्‌ वे परूपरोऽन्रमत्यथान्तरतो FASTA: ॥ RON

[१२. 8. 2g] तार्डामहाब्राद्धण । ७9३

यदा वे यदिन काले fe पुरुषो देहो अन्नमत्ति भक्षयति अथयानन्तरमेव AEA साम्नो विष्म्भहेतुभतस्यान्रखावरोष- कत्व ॥ २० tt

अथास्य निधनं प्रदशंयन्‌ ag प्रयोजनमाह | feu धै

दिश दरति निधनमुपयन्ति दिशां wet २१॥

दिश दूति निधनदारा दिशां कैटम्मसम्बन्धान्तासां छति- दरणं नेश्चज्येनावसानं Fess aa भवतीति ॥ २९ ॥

तथाख सान्न भ्राधारमृतानाख्चां छन्टोदारेण सौति |

सतो बडतोषु स्तुवन्ति पुर्वयोरह्ञाः प्रतयुद्यमाय ॥२२

सतोबृहतीषु wa स्तुवन्ति यस्या; प्रथमटतीयौ पादौ दादशाचरो दावष्टा्चरो सा सतोबृहती सवनं पूर्वयोः म्रथम- तौययोर ङ्कः प्रलय यमाव म्रतिरूपत्वेनोद्यमनाय उच्छयणाय भवति aa fe बृतोषु ब्रह्मसाम भवति अद्िन्रदहनि तु सतो

बदतीष्विति श्रधिकारत्वात्‌ ताभ्यामहोभ्यामेतदडरुच्छरितं भवति ॥ २२॥

अथ तरणिरिल्िषासतोति दके गातव्यं साम विधत्ते। रोरवमच्छावाकसाम भवति ॥ २३॥

QUIS साम अच्छावाकष्ठरो त्वेन तर णिरित्‌ सिषा- सतीति टचे काय्यं ॥ २३ ॥

७७8 तारडयामहाब्राह्यण । [१२.४.२६]

~ a Ce अनेन सान्ना सवनस्य पण्वभिक्रमणद्ेतुत्व framed सोरवेणाग्नेः सम्बन्ध मा ।

अग्निं ङ्यो सटरोम्नः ॥ २४॥ `

DAA खल्‌ सान्ता पुरा रूरोत्यत्यथं शब्दायमानो सद्र स्तो चणो eta वा अग्निः प्लचणं वीयं प्राप्नोत्‌ अरतण्वाख सेरवमिति संज्ञा अग्नेः पण्वाधिपत्यञ्च जातं ॥ २४॥

एतच्च AAT पशो व्यभजन्त तख्याम्नी योरबं प्राबहतेत्वा- दिना प्रागाग्नातं किमतो भवति तद्द्‌ ।

अगम्निवौ एतस्य पशुनपक्रमयति यख पशवोऽप- क्रामन््यम्निरोतसख पणुनभिक्रमयति यख पशवोऽभि- ज्रामन्ति ॥ २५॥

ACTA TETRA ALAA साम्ना TY प्रापत्‌ तसश्ब्माद्ग्निरेब एतसय पशुनपक्रमयत्यपगमयति यस्य यजमानस्य पशवोऽपक्रामन्त्य पगच्छन्ति AY च परशवोऽभिक्रामन्ति अभि-

मुखं प्राप्नुवन्ति तस्य यजमानख्याग्निरेव पञ्ूनभि क्रमयति अपः क्रमणाभिक्रमणयोरग्निरेव कारयिता इत्यधेः ॥ २१५ ॥

can: पशुखामित्वं जानतो UAW स्तुवतः WAATT| अभ्यभ्येवास्य पशवः क्रामन्ति aud विद्वान्‌ रोखण स्तते ॥ २६ ॥

1१२. ५.11 तार्डामहाब्राद्यणठ । ७७१

यो रौरवेण ति we पशवोऽभ्यमभ्बेव क्रामन्ति सर्वदा- ऽभिमुखमेव प्राप्नुवन्ति ॥ २९६ ॥

ufaa सान्ति विद्यमानमिडाविशेषं age दतीयेऽनि तस्यानु र्प्यमा इ |

ufceaie तथा BATTS पः TNA: VOU

परिष्टब्चा परितः लोभयुक्ता इडा Ht xz Ft aT ey इडा इत्येवं QUT यस तत्परिष्व्वेडं ve रौरवं Tailaarst Qi एतेष श््टसोतेष स्तोमः पूर्वोक्त एव सप्तदशः काव्यः ॥२०॥

इति तार्डामहाब्राद्धणे दाद थाध्यायख चतुथः वणः |

अथ पञ्चमः See ।

अथाद्िं लतोयेऽइन्याभेवपवमानस्याद्यलोतोयं वचं दश यित्वा तख ततानुपुव्येमा़् |

तिखो वाच Betta दूति द तीययाद्योरूपं तेन ठतोयमहरारभन्ते॥ १॥

तिच्लो वाच इत्ययमा दयं च अ्राभेगपवमानख एतच Se

७६ ताामडहाब्ाद्य । [१२. ५. ४.] न्ट्ति शब्द्‌ योगात्‌ उतोयखाद्खो ei तेन॒ तातो वर्ूपदक्तंन चेन तोयम रा रभन्ते ग्टज्ञन्ति ॥ ९॥

एतदेवोपपाद्यते। Vaal एतत्‌ व्रिवद्‌य्येत्‌ तोयं तदेव तद्मि- वदति ॥ २॥

एतद ह BIE उत्‌ शन्दयुक्तमेव तथा विवत्‌ ति न्दयुक्तं च safaafeafeatfeat टतोयसखा्ो रूपं तथा परिसंख्या- नात्‌ तदेवाह टतीयाषःसम्बह्वं रूपं तन्मन्बवाक्यमभिवदर्‌ति प्रकाशयति Wz Ml

अथापरा सोतोयाङचं विदधाति । area परिषिञ्चतेति पररिवत्यो भवन्ति ॥ ३॥

waif” ऋ चः परिवत्यः परि शब्द्‌ युक्ता भवन्ति श्लोमातिरेकपरिडाराय ताखेकस्यामेव यथाभ्यस्यमानं नाचः साम गातव्यं Wa तु विकल्पिते इत्यथे; ॥ २ ॥

तदेव म्रशंसति। अन्तो बे ठतोयमडस्तय्ये ताः TATA ॥ ४॥

ददं ती वमहरन्तो बे अ्ननेनेकस्य तिरावस्य परिसमा- पनान्खा्छ एताः परिवत्य we: परिसमारत्निदचकत्बात्‌ Gal uftaataa भवन्ति ॥ ४॥

te. 4. §] ताख्डामहा बाहा ख | ७9 9.

अथापरा सोत्रोयां विद्धाति।

सखाय आनिषोदतेल्युहतमिष वे तोयमडय्- दाइ निपोदतेत्यदरोबेतेन प्रतिष्ापयति ॥ ५ ॥

सखाय अनिषोदतेत्येका सोतीया सा च निषीदतेति निषद्नलिङ्गात्‌ ay: प्रतिष्ठाहेतुरित्याोद्धतमिल्यादिना ड्ू- तमिव वा उत्‌खातभिव बे खस्वेतत्‌ टतौयमडनिषीदत fray भवतेति यदुद्धाताह वदति एतेनाषरेव प्रतिष्ठापयति यथा- स्यानं प्रतिष्ठितं करोति ॥ ५॥

अयापरां सोतोयां विधत्ते ।

सुतासो मधुमत्तमा दूत्यनुष्टभः सत्यो जगत्यो रूपेण जागत WATE: ॥ ६ ॥

सुतासो भपुतत्तमा इति fre ऋचः कायौ; अनष्टभः सत्योऽपि रूपेण जगत्यो भवन्ति तथा हि मधुमत्तमा अति- श्येन agra प्रतिपाद्यते ay टतोवसवनदख ed अाशिराव- नयेन रसातिशयस्य कारणात्‌ टतीयसवनच्च जगत्या; सथानं अतः परम्परया fants aye जगत्या रूपनिति तद्ाचको मश्ुमत्तमशन्दोऽपि जागतं रूपं भवति तयुक्ततात्‌ खभावतो- Ssewisia जगत्यो भवन्ति एतत्ततो यमहख जागतं ` श्रत अासामद्िन्रषनि सङ्तिः॥६॥

€ ८

ot तार्डाम्ाब्राह्मशं । [१२. १. ९०] अथ ठचान्तरं विधत्ते | पविल्रन्ते विततं ब्रह्म णस्यत दति।॥ 9 ॥ श्पष्टोऽथे; ॥ ॐ ॥ विततशब्दद्ूचितां ङतीयस्य टतीयेऽनि सङ्ग तिमा | विततमिव वा इदमन्तरि च्तमन्तरोमे अन्तरित्त- देवत्यमेतद इ्यत्ततोयं तदेव तद्भिवदति ॥ ८॥

द्मे द्यावाश्टथिव्यावन्तरा दद्यावाश्चिव्योर्मष्ये इटं दण्य- मानमन्तरिक्तं विततं विसतुतमिव बे अतोऽनेन विततशनब्देनान्त- fraaa खूचितं भवति fae we ॥ ८ I

तिखो वाच इति प्रथमे टचे गातव्यं साम विधाय ्रान्बदू- जाह्धाणद्चातिदिशति। |

गायचं भवति यदेव MAAS ब्राह्मणं ॥ € ॥ सिद्धमेतत्‌ ॥ ४ ॥

अथ तद्खिन््ेव et पुन रारत्ते सामान्तरं विधत्ते | grate भवति ॥ १० ॥

पषटोडा ऋषिणा Ee पाष्टोहं सामेत्यण प्रत्यये भसंज्ञायां वाड उट्‌ इत्य डभावे एत्येषत्यूट्‌ खिति टिः । yo ॥

fer. ५. taj ATUASTATOTS । ` 9:98.

अथेतत्ाम निधनदारेण चतु्थसयाद्कः सम्बन्धडेतुरिति दरश॑यंस्तस्योक्रमेव निव्ये चनमभिपरेत्य पषवाडइसम्बन्धमाइ ।

SATS एतेनाङ्किरसञ्चतथस्याह्ो वाचं वदन्तो- म॒पाश्टणोत्स॒डोवागिति निधनस्पेत्तदस्यामग्यदितं तद्‌इहरवसत्‌ ॥ ११॥

पष्ठवाहइ नामाङ्किरसः पुरा एतेन साम्नो निधनेन चतुथेख वच्यमाणस्याद्भुः सम्बन्धिनो वाचं स्तुतशस्लाल्मिकां वदन्तीं श्रब्द्‌ यमानां टतीयेऽहनि feat उपाख्णोत्‌ Barats तद्‌- नन्तरं स ऋषिः statfafa तां वाचं सम्बोध्य तदेव शब्दरूपं अस्य साम्नो निधनमुपैत्‌ उपागच्छत्‌ अस्य च पाष्टो्स्य द्यव- साने पुरा प्ठवाडह एतन्बिधनमेव STS aT Bl वा २३४५ इति व्यासेन अन्त्यषणलोपेन चाधोयते तन्निधनं qe ठतोयसख्गकः सम्बन्धि अभ्युदितं चतथस्याद्को वाचमभिलच्योदितं उच्चारितं तच्चतुथं महरव सत्‌ ्ावसूयत्‌ ॥ ११ ॥

Salat परीत्यखां गातव्यं साम विधत्ते । वाचः साम भवति॥ १६॥

वाचो वागृदेवताया; सम्बन्धितया ze साम वाचःसाम तदस्यां गेयं भवति ॥ १५२ ॥

यन्नसबद्धिदेतुतामाद।

७८० तार्डामदहाबाद्ा ख । [१२. ५. ea]

aed STRUTS वाच्येव तद्वाचा स्तुवते AWE परभूते ॥ १३ ॥

इादशाडइस्य वागात्मकत्वं प्रागुक्तं तत्तथा सति वाचि वागा त्क UI SUIS AT Teal Walla वाक्‌ वागात्मकेन साग्ना स्तुवते स्तुवन्ति faa यन्नस्यास्य wu म्रभूतिः wate: तद्थोय ४९३

| वाचः WAR उक्तमेव सम्बन्धं प्रद्शंयन्‌ ्राख्यायिका- मुखेनास्य सामो SAATATS |

निष्किरोयाः सत्रमासत ते ठतोयमहने प्राजानए MATA A गायमाना ATARI तेन तोयम प्रजान स्तेऽबरवन्ियं वाव नस्त॒तोयमहरदोदण- दिति ठतीयय्ेवेषाह्ो टषटिः॥ १ ॥

निष्किरोया; निष्करो नाम शाखाविशेषो गोत्रविश्ेषो वा Taian यजमानाः पुरा Wa दाद शाख्यं भासतान्वति- टन्‌ ते तवतत्यं टतोयमिद्‌ मने प्राजानन्‌ तान्‌ तथाविधान्‌ यजमानानेतत्घाम गायमानान्‌ ATH कुव्बन्तः वाक्‌ उपाञ्जवत्‌ उपागच्छत्‌ जु गतो भौवादिकः तेन वाचा गौयमानेन सान्ना तौ वभिद्मह स्ते प्राजानन्‌ प्रकपेणानुष्टानक्रममबध्यन्त ज्ञात्वा च ते; प॒नरन्ुबन्‌ दयं खल वाक्‌ नोऽस्मान्‌ ठतीयमडइरदीहशत्‌

Crr. ५. १७] ताण्डयमहाबाद्यण | ७८१

दर्भिंतवती हशेण्यन्तात्‌ लुटि wef छकारादेशस्य fa- कल्पे प्राप्ने नित्यं छन्दसीति निल्य्धकारादेे कते च दिव चना- दिके कार्ये रूपमेतददीहशदिति यस्ब्मादेवमन्र वन ATA तोयस्य एषा efe दशंनसाधनं चचुरिन्दरियं ॥ ९४ ॥

अथ सखाय भ्रानिषोदतेत्यस्यां गातव्यं साम विधत्ते ।

शोक्तं भवति ॥ ५॥

शक्तिना ge साम शोक्तं ॥ १५॥

इदमेव सम्बन्ध प्रदशंयन्‌ स्य सान्न Ws खगप्रापि- हेतुत्वं दशयति |

शुक्ति at एतेनाङ़्िरसोऽच््नसा खगं लोकमप- श्यत्‌ VI लोकस्यानख्यात्ये ख गौज्ञोकान्र च्यवते- ठष्टवानः ॥ १९॥

एक्तिनोमाक्रिरस छष्िरेतेन सान्ता अच्सा कऋल्‌गामिना

मागण खगे लोकमपश्यत्‌ अजानात्‌ हाच तं लोकं भराय विरकालमतिष्ठदित्यथः fre we ॥ १६॥

सुतासो मधुमत्तमा द्रति टचे एकं साम विधाय पूव॑मा- ala ततस्तावकं ब्रद्यमणद्चातिदि शति |

गोरीवितं भवति यदेव गोरोवितख ब्रह्मणं irs एतदपि fay प्राक्‌ ॥ ९७ ॥

ATR ATBASTAT ETS । [१२. ५. xo] अथास्मिन्नेवारत्ते ca सामान्तरं विधौयते । त्वाष्रो साम भवति ॥ शट ॥ MEQ हितरस्वष्टयः ताभिहं्टं साम AEl साम तत्‌ सुतासो मधुमत्तमा दूति fa गातव्य । १८ ॥

अस्य साग्नख्वाषरो सम्बन्धं प्रतिपादयन्‌ कामप्रार्चिदेतुतां विवचचुराष ।

TET अच्यामविणं भूतानि नाखापयएस्तमे- तेन ASAT STA तास्तद्येकामयन्त ॥१९॥

अच्यामयिणं अच्णो रामयोव्याधिरस्यास्तीत्यच्यामयी तथा- विधमिन्द्र खल्‌ पुरा अन्यानि भूतजातानि नाखापयन्‌ खापयि- तु्ञाशक्त॒वन्‌ एवं fea त्वाह्यः aesfeat एतेन ater श्सापरयन्‌ यथा खल लोके गानविशरोवैः अधिरोगादिनिमित्त खापरहितान्वालान्‌ खापयन्ति एवमेव त्रयेण तत्घामगानेन अच्यामयं fagqrs खापमकारयन्नित्यथः तस्जिन्नद्धिन्‌ काले तद्वाव तदेव GA OIA Arey, अकामयन्त अकाभमितनञ्च तत्‌ एतेन साम्ना निष्मनं॥ ye ॥

किन्तत इत्या | कामसनि साम त्वाष्री साम कामभेवेतेनाव- सन्धे ॥ २०॥

१२. ५. २२.] ताण्डयमदहा नाद्य | द्र

afed aigt साम रतत्कामसनि यद्यत्कामयेत तस्य सर्व्वस्य सनिदाट सकलकाम्यमानफलप्रद साम तस्मादेतेन साम्ना कामं काम्यमानमभिलषितं wat फलजातं waa ल- भते॥ २० ॥

तथेदं सामोत्कं ट वस्तुजन्महेतुरिति faaaare ।

इन्द्रो टचादिभ्यद्धां पाविशत्तं त्वाष््गोऽन्रवज्ञनया- मेति ada: सामभिरजनयच्छायामद्ा दूति वे सल- मासते जायन्त एव ॥ २१॥

इनदर; खल पुराटवादशुराद्धिभ्यत्‌ ata: सन्‌ गां प्रविष्टवान्‌ तद्धिन्‌ समये त्वाच्छुः ave इतरोऽब्रुवन्‌ तमिन्द्रं जनयास प्राडु- Wa Cag परस्तात्‌ अवसाय ate क्तं करवामेति तमि- द्रमेतेख्ाष्ोसामभिरजनयन्‌ इदमेकं त्वाषटटोसाम अन्यान्यपि विद्यन्ते तदभिप्रायेण वड्धव चनं जायामद्े उत्कषटरूपेण जानाः भ्रादुमृताः प्रशस्ताभवामेति खल्वभिप्रायेण सत्रमासते waara कुव्वेन्ति अतोऽनेन सान्ता प्रयुक्तेन जायन्त एव उक्तप्रकार- विशिष्टरूपा भवन्त्येव ॥ २९ ॥

अथ पवित्र त इत्यान्द्टचे गातव्यं साम विधन्त | अरिष्टं भवति ॥ २२॥

QE ॥ २२।

Seg ATUBMSTATSG । [१२. &. २१.]

एतसख साम्नः करणमरिसाष्टेतुरिति प्रतिपिपादविषसतद्े तावद्रिषटसन्ञां विवक्षुराह |

देवाञ वा असुराश्चाख्द्धन्त यं देवानामन्नन्न स समभवद्यमसराणा स सोऽभवत्ते देवास्तपोऽतप्यन्त तएतदरिष्टमपश्ययः Waist देवानामप्नत स८सोऽभ- वद्यमस राणान््नं ससमभवदनेन नारिष्रामेति तदरि- टस्यारिष्टत्वमरिच्या एवारिष्टमन्ततः क्रियते ॥ २३॥

देवाश्च वा सुराञ्च पुरा ्द्धेमानाः अयुध्यन्त त ॒देवा- ATHA AMAT अन्नन अयुधः प्राहरन्‌ सहतः न सम- मवत्‌ संमतः पुनरुलियितो नाभूत्‌ तथा असुराणाब्डष्येयं देवा SAT स पुनः समभवत्‌ प्रहारं तिरस्कत्य पुन रुत्वितोऽमृत्‌ एवं सिते देवासपोऽतय्यन्त अहिंसासाधनं किमिति यत्पव्योलो चनं ACA तपःशब्द्वाच्यन्तद कुव्बेन्निलय्थैः ए वं तपशप्यमानास्ते देवा एतदरिष्टं साम अङिंसासाधनमपश्यन्त अपश्यन्‌ तत एतदर्थं- नानन्तर देवानां मध्ये यमसुरा अघ्नन्‌ स पुनः समभवत्तथा श्मुराणां मध्ये यं अघ्नन्‌ देवाः स पुन ने समभवत्‌ पुनरुत्मन्ो नाभूत्‌ एतद्खिन्न्तरे अनेन खल देन सान्ना च यन्नारिषा- मारिषा असुरे शिसिता नभवामेत्यमन्वन्त AWA -अरेषण- साधनत्वात्‌ afew सान्नो अरिष्ट्मिति नाम सम्मननं रिष-

Cer. ५.२५] ATRARTATHTS । OTH fearafafa धातुः एवञ्चारिष्टा एव अरिष्टिः असा तदथे- मेवारिष्टं साम अन्ततः पवमानस्यान्ते क्रियते ॥ २३ ॥

af we साम निष्मद्यमानस्य प्रथमस्य factagq vfa- तु रित्याद |

are भवति facia Fa ॥ २४ ॥

तिखः इडा afqarate ताहशमेव तत्याम भवति अय्य वसाने हो TST Et LST Vt २२४५ Ter इति cea: तिरग्यख्यते ag तिरा ख पूव्यं हे अनी ददमेकमिति aar- Uae शत्य धारणाय भवति ॥ २४ ॥

तबोत्तमायामिडायां विद्यमानं कि्चिदधम््रविशेषमनृद्य तखो त्तरेणाद्ा सन्तानद्ेतुतामा् |

दरवन्तोभिडामत्तमामुपयन्ति चतय स्याह: सन्त्ये स्तोमः॥ २५ ॥ ` 3

ताद्धत्तमामन््ामिडां द्रवन्तीं इतमु्ाग्येमाणा सुपयन्ति उपगच्छन्तय्गा तारः किमयं चतुर्थस्य वच्छमाण खाक्ः wee सन्तानाय सम्बन्धा स्तोमः vate: सप्तदश एवैततसामसु क्रियमाणेषु निष्मद्यत cae: ॥ २५ ॥ fa ताण्डयामडहाबाद्मणे gene

पञ्चमः खण्डः | ९९

[ sere ] Gy ye: Wa: | wa प्राञतमेवाग्निलोमसाम तत्र न किच्चिहक्तव्यमस्तोत्य-

भिप्रायेण तयाणामुक्थानां Giatat टचः प्रदश्चेन्ते aa प्रथमस्योक्यसोतसख सातौयां SIATT |

प्रम८ड्हि्ठाय गायतेति ॥ १॥

ETT: ॥ ९॥

तदेतद्रुषं प्रशं सति |

यद्भायतेति wee एव az क्रियते ॥ २ ॥

यङ्कायतेति गातृशां TSA तन््हसस्तेजस एव ET क्रियते लोके fe तेजखिनामेव राज्ञां aes गार्यका व्रन्तोति ॥ २॥ अथ ददितोयस्योकथसातीयं ad vee टतौयसवनयो- wat दशयति । तं ते मदङ्णीमसोति मद्बद्वे रसवत्तोयसवनं मदमेव age दधाति ॥३॥ व्याख्यातमेतत्‌ ॥ ३ ॥ अथ टतीयस्योकथख स्तोलौयं et दशं यति |

खोडवं facan इति खल्या एव ॥ 8 ॥

[१२. ६. ६। तार्डागहाब्राद्जकं t sre

शु खवणे इत्यस्मान्विष्मन्रख खुधीशन्दखख anata wa ay खल्ये खवणायेव वाधिव्यीभावाय सम्पद्यते ॥ ४॥

अथ प्रथमे sae यो विद्हितस्‌ चसलद्खिन गेयं साम दर्शंयति, प्रमधड्ि्टोयं भवति ॥ ५॥

wafesta गायतेति योनाबुत्यन्नं साम प्रमंडिष्टशब्द्‌- योगात्‌ प्रमेदिष्ठीयं aca प्रमंद्िष्टेति टचे ana nyt

तदेतत्‌ सोति ।

मरमएुच्ष्ठोयेन वा इन्द्रो ata वज भरावत्तेय- तमस्तुणुत ASAT प्रमरड्िष्ठोयेनोक्तानि मरण- येत स्तृणुते Aas वसोया आत्मना भवति ॥ द ॥

प्रमंदिष्टोयेनानेन Beat खल पुरा इन्द्रो zara wa ay प्रावन्तयन्तस्यायमभिप्रायः श्ोरातव्यतिरिक्रकालेाऽपि atfa भ्रादशुष्क विलक्षणं साधनमपि नासि afas काले तेन साधनेन मां हन्यादिति एतच्च ते न्तिरीयकेऽतिस्पषटमाननातं इन्दो gd इत्वा असुरान नरुविमसुरन्नालभत तं शव्या Wala. at समलभेतां सोऽस्मादभिखूनतरोःऽ भवत्‌ सोऽत्रवीत्‌ सन्धानं सन्दधावद्छे यत्‌ वाचः सच्छामि नमा शुष्केण नादरण gaa दिवा न नक्तभित्यादिना एवं सन्धानानन्तर- fax: व्युष्टायामुषसि जातायां अ्चादिव्ये चानुदिते उद्धयमप्रापत योऽन्तरालः काल; afar तस्य नमुचेः शिर qui विकारेख

ATRATTAT YTS । (१२. ६. ७.]

फेनेन वच्वोलतेनाङिनत्‌ दधीलतवान्‌ अवधीदित्यथेः एवं छते पव तस्य सन्धानस्ाविडहतिरुच्यते एतदा इत्यादिना एतः

हे एतत्‌ खलु न नक्तं न रातिं न दिवा यद्युष्टायाशुषसि

जातायामादित्ये चाचुदिते तच्च ATST न शुष्कः यदपां फेनः एवं

पूव्लतसन्धाना विरोधेन नमुचो षते रखतमिन्द्रसुपश्छते तच्नसुचि- इननं पापीयं निछष्टां वाचं वदत्‌ अकथयत्‌ wana कासौ पापौ वाक्‌ उच्यते हे ates aire मिव मृतस्य नमुचेशन्तः

अटो दूह इति वौ्यायां ददिवचनं ste छतवानसि इति एव-

माङष्यमाणा इन्दः तड चनं ऋगात्मकेन मन्त्रेण इन्त नाशक्रोत्‌ यत्पा्चिपत्‌ तदनन्तरं तं टवमख्णुद्डि हंसोत्‌ ea हिंसायां

दूति धातुः अत इदानीमपि भ्राटव्यवान्‌ विद्यमानान्‌ Tat यजमानः प्रमंडिष्टोयेनानेन सान्ना उक्थानि प्रणयेत सामान्या- भिप्रायं TEI प्रथममुक्थसोतरं स्तुवोत ततो wea शव युक्तं नानेन साम्ना MYA हिनस्ति पि च वसोयान्‌ वसुम लमः खेष्ठञ्चात्मना खयमेव भवति ° ॥ ६ i

^ = ~

अथ तंतेमदं म्टणोमसोति विदिते टचे गातव्यं साम दशयति ।

ारिवणेम्भवति WO ॥ इरिवणन ऋषिणा ze साम हारिणे । ७ ॥

° Wea Sarat सन्देहो जातः अ्टममनकद्य टीका लिपिकर-

प्रमाद्‌ादागता इति।

11.६.21 ATE ASTAT HTS । ote

अथास्य साम्नो निधनं शोकाप्डतिद्ेतुरिति frraace- माख्यायिकामाड ।

इन्द्रश्च वे नम॒चिश्चासुरः समदधातान्न नो नक्त दिवाइनन््रद्रंण न शुष्केति तख व्यष्टायामनुदित आआदित्येऽपां waa facisfareas न नक्तन्रदिवा यत्‌ व्युष्टायामन्‌दित आदित्य रतन्नाटरननशुष्कं यदपां प्रनस्तदेनं पापोयं वाचं बद्‌ दन्ववत्तेत TCT दृ दूति तन््रञ्लौ न सान्नापडन्तुमशक्रोत्‌ ॥ ८ ॥

Tea नसुचिनाोमासुरश्च पुरा समदधातां सन्धानमकु- alat नावावयोरन्यतरोऽपि नक्ते रातौ न हनत्‌ न इन्तव्यः दिवा अन्यपि area तथाद्रंण च न इन्तुं नापि शुष्केण च नीरसेन वजञ्वादिनेति एतत्‌ उक्तं भवति इन्द्रः सव्वानसुरा- चनित्वा सर्ववेभ्योऽसुरेभ्योऽधिकन्नमुच्याख्यमसुरं बलात्‌ जग्राह सचासुरः इन्द्रादधिकबलः सन्‌ तमेव जग्राह ग्टडोत्वा च त्वां विख्जामि यदि त्वं मां अष्ोरावयोः आदरण शुष्केण न न्यादिति णवमात्क सन्धायकं वाक्यमिन्द्र॒प्रल्युक्तवानिति तमिन्द्रो चा तथा सान्ना गानविशिषेन मन्तरेण Wee विनाशयितुन्राशक्रोत्‌ ॥ ८ ॥

afe केनापदतवानिति तदाद |

७९० तार्डामष्हाबाह्ञणं | [te ६. १२.-] cA निधने तद्धारिबणंस्येव निधनेनापादत ॥ ₹ ॥ efcfaai इत्येवं रूपेण हारिवण्येव निधनेनैव तत्या-

पौयसां वाच प्रकटयन्नमुकिष्हननं अपात सतेजखी खछोमान- wa ॥ २. ॥

अतोऽद्याप्यनेन निधनेन एतत्‌ फलम्बवतीत्याष्ड । ` अपरशुचथद्ते site निधनेन सियञ्चं ECFA वुष्टवानः ॥ १०॥

अथ तेनापि qeara: स्तुवन हारिवणस्य निधनेन इरि- वियामित्यनेन प्रयुज्यमानेन शचं शोकभपहते इरिश्ियाभिति पददयेनोपस्थापितं धियं सम्पदश्च रस्ते ज्ेत्येतत्‌ इयं उपेति उपगच्छति प्राप्रोति ॥ eo Il

अथ Sata fa गेयं साम दशयति | ATA A ॥ १११ EIST: MQ

अख्यायिकया अस्य सानः संज्ञां निब्रेवन्‌ पापापडहति- SAAATS |

afata: स्वगे लोकं यन्तो रत्ता८स्यन्वसचन्त मध € ey afer cA तान्येतन तिरश्चाङ्गिसस्तिय्यङ्य बेद्यत्तिव्यर्यबेत्त-

Tra. ६. १२३. ताख्डमहाबाद्य ख | ७९१

AMATI पाप्मा WAS तानसचत तन्तैरञ्चेगनापा- ननतापपाप्मानएडते ATTA TATA: ॥ १२॥

पुरा कतयागानुष्ठानात्‌ खगे लोकं यन्तो गच्छन्तोऽङ्गि- रसो रच्तासि राचसा अन्वसचन्त अन्वगच्छन्‌ समवेताः संखा अभूवन षच समवाय इति धातुः तानि cafe ्चाङ्किरस- स्तिग्यङ fatisga एतत्‌संज्ञः षिः तिरसा fatisqat तिव्येक्‌ वन्तेमानेनेतेन साम्ना yaa परितोऽगच्छत्‌ यत्‌ यस्मादनेन सान्ना vada परितोऽवगच्छत्‌ vac तिर्सम्बन्धा - दस्य urea: तैरञ्चपमिति नाम सम्पन्न स्तु Waa किमायातं उच्यते पाप्मा AAS पापरमवसः पूर्वीक्रचोखूपेण वन्तेमानः तानाक्किरसोऽसचत समवेतः WRAY पाष्मानं तेर्न साम्ना अपाघ्नत Yea: तस््ादद्यतनोऽपि awa तुष्ट वानः पाष्मानमप्ते ॥ ६२ ॥

wate विष्टपककुपस्तोतरेषु सतोमङ्गपिं प्रदग्धे विशिषटफल- SAATaTS ।

सप्तदश एव स्तोमो भवति प्रतिष्ठायै प्रजाये Nez

तथाथ॑मेततं ॥ ९३॥

दति तार्डामहाब्राद्धखे दाटशथाध्यायखय

षष्ठः खण्ड; |

। ७९२ } अथ सप्रमः खण्डः |

अथ टशरातस्थ wesw wate tay एकविं शएव Sia: aa afemaaiae एकविंश्रतिसंख्या सोतोयाच्छबः तस्याद्यं Mats दशयति |

ya aifsaat: पवमानधेनव इति चतुधय्याह प्रतिपद्भवति ॥ १॥

प्रत आध्विनीरिति ऋचः चतुथस्य द्ाशरातिकखान्खुः प्रतिपद्धवति प्रथमस्तुचो भवति बहष्मवमानस्ाद्यासखत्‌ च इत्यथैः ॥ ९॥

अद्धिन्‌ चतुय, इनि तख Ata सङ्गतिमाड |

आप्तं विरले Maat eau प्रयन्ति मेति TWAT SA ॥२॥

दशरात्रे दशममडर्विदहाय तरयस्लिराताः पूवं विभज्य qa: aa प्रथमे fata गायजीविष्टुगतिभिरेव wat ara अतापि पूव्वेवत्‌ कमेणाज्खां कल्पयितव्यत्वात्‌ विितख चस्य जागतत्वात्‌ da समुख्यगायव्यसम्भरवासम्धवात्तत्छद्धावो भाक्तं इत्यभिप्रायेणाह गायत्या रूपेणेति गायत्या गायब्ली- aca खूपगा हितोयं विरावं प्रयन्ति प्रक्रमन्ते fa तद्धा यत्वा रूपं यद्धावादस्य eww naam स्यादिति तदुच्यते

[१९. 9. 8 ] नारजामहानाद्मण | 92% प्र इत्ययशुपसगेः खल aaa रूपं एति मरेत्येत्यादिना waa सुमदित्यादिसतदरपस्याजिष्डितत्वात्‌ ॥ २।

नन्वेवं Gh WaT: प्रथमं विधेयाः †कमनया प्रबन्ध- प्रयासकल्पनयेत्यत VTS |

जगती ufaagafa जागतमेतद ₹ग्धत्ततीयच््- गत्या एव तञ्जगतोमभिसंक्रामन्ति ॥ ३॥

उक्ता anders प्रतिषद्भवति fans जागतं जगती- ङन्दस्कमेतदहय्येत्ततीयमनुष्ठितमडह; तत्तथा सति जगल्यां एव एव्व इनि प्रयुक्ताच्जागतान्‌ छन्दस एव जगतीं जागतमेव छन्दोभिः संक्रामन्ति यथा टश्चमान्‌द्; पुरुषः क खाच्चिच्छाखा- यामवबस्ितः उन्नतत्वेन vent शाखां अभिक्रामति नाधसनौं ऋ्ोपरितनौं एवमेव जगत्याः सकाशाच्जगतोमेवाभिक्रामन्ति॥२

एतदेव व्यतिरेकमुखेन हद्यति |

यदतोऽन्या प्रतिपत्‌ स्यात्‌ प्रतिकूलं बानुकुलं वा ख्यात्‌ ॥ 8 ॥

अतोऽन्या जगत्या अन्यन्दस्का गायच्या दिका यत्‌ यत्मति- त्यात्‌ afe परतिङ्गलं वानुकूलं वा स्यात्‌ छन्दोऽन्तरर्सक्रमण- ua प्रातिकूल्यं भवेत्‌ aTaqeafa afaa यथोन्तार्यां

^इशस्याग्रशाखायां अ्वखितः फुमान्‌ अवस्थां दूरे -वत्तमरनां Loe

७९.४ तार्डामदहानाद्ाख \ (१२. ७. & 1

श्नाखां पादेनामुष्टब्धवान्‌ पादविक्लंषात्कद्‌ाचिद्धःपतति कद्‌ चिन्नतरेव तिष्ठति agwqtamaaterg: प्रतिपद्‌ भवितव्य्मित्यथेः ॥ ४ ॥

अथागुरूपाख्यं बद्िष्यवमानस्य हितीयं चं द शेयति । पवमानो AMAA भवति ॥५॥

अयं ठचोऽलुरूपाख्यो चितीय इत्यथः नन्वयं गायत्रस्त चः सोत्ीयसूद्ायतः कथं Aarerqed देवतादारेति बमः अतएबोत्तरताम्बास्यते पर्वस्व तद्रपमिति नतु पुब्योरङ्कोः स्तोत्नौयानुष््प्राण्णां छन्दसामपि wea दष्टं agearfa भवितव्यं सत्यं भवितव्यं यख्य समूढद्ादथाहोऽभिदहितः स्यात्‌ wfaig ब्राह्मणे व्यूढ ए grenrvifafen: भअतखदौयसयैव दशराचस्य शोमङ्गध्तिरत विधौयते तत्र fame facta जागतं भातः सवनं wad माध्यन्दिनं aed ढतोयसवनं गायत्र स्य facta ofa fe प्रागाग्नातं तस्मादवश्यं जगलया भाव्यनित्यमि- अचेष ve जागत चो विहितः एवं दवितीय eve प्रथमेन छन्दसा साङ्प्या सम्भवात्‌ देवताहारेवानुरूणमित्यभिप्रायेण्य अजीजनदिति जनिधातुयोगात्‌ ॥५॥

अयं ट चञतुंऽइनि सङ्गत दत्य ड 1

RAE एतद ये चतुथेमन्न्ाद्यश्जनयति विर- जच््ननयत्येकविं ए" स्तोमच््ननयति ॥ SN

[te. ७. ८.1 तारम बाहा । Sey

यज्चतुथंमहरेतत्‌ Wage जनिधातुनिषन्शब्द्‌ वुक्तमेव खल राजन्वञ्जनहत्रव्ेवद्धिराखनु तोदबदित्यादिना चतुथस्याद्लो सपत्वेन तसखोपरि गतत्वात्‌ यद्यपि इक्‌ तिपौ धातुनि्दंश इति quia जनिमदित्येव वक्तव्यं तथापि प्रवमानो खजोजन- दिति मन्त्रे दशंनात्तदनुकरणात्‌ जनदिति निदट्‌ेशलस्याद- स्िखतुयःऽहनि त्ञङ्गयुक्तस्त चः सङ्गत wae: किञ्च जननेन जनिधातुयुक्तन eat अन्राद्यमन्रयोग्यञ्च चरुपुरोडाशादिकं बागपयीक्िं जनयति तथा एकविंशं एकर्विशस्तोतीयाल्मकं स्तोमं जनयति तथा विराजं विरारकन्दसं ufgaefa ष्ट- wia चिकोधितं जनयति अयमर्थः पवमानः प्यमानः सोमो अजोजनत्‌ अजनयदिति श्यते तञ्च जननमपेचितं wates- टीनामेवेति अर्थी दष्यवसीयत इति तत्मागवादिष्म देवतासा- खूप्यात्‌ अरस्य सोतरख ewe स्तो त्रोयेणानुरूपभिति ॥ ६ ॥

तत्मदशयन्‌ अखानुरूपसं ज्ञां निक्तं ।

Wag चेव तद्रुपमपरोण रूपेणान्‌बदति Way रूपमपरण रूपेणानुवदति तदनुर्पय्यानरूपत्बम- ARI एनं पलो जायते ATA FT ॥ ॐ ॥

एतदपि सिद्ध ॥ अ ॥

अन्तिमो aut संयुज्य स्तौति)

weg ATEBAETAT YTS । [१२. ७. te]

AAA ठचो भवतः प्राणापानानामव- सध्ये ॥ ट ॥

गतमेतत्‌ ॥ ट ॥

अथ HARTA, अश्युरषेति wees विदधाति | ° =" षड्चो भवत ऋतुनां Fe ॥ € ।

एव्ेपक्ञटचदयानन्तरं एतो द्वौ west भवतः TET यदिन स तथोक्तः BATS, पथामानच्चैततर इत्यच्‌समासान्तः तत॒ इतरेतरसम्बन्धयोगे इन्दः एतच्च fers षट्‌ संख्यायो गात्‌ ऋतूनां वसन्तादौनां wat शत्य धारणाय कल्यते एवं afe- घ्पवमानस्याटादश्सोतौोया गता ॥ z il

अ थान््य eu विधन्त |

aq उत्तमो भवति येनेव प्राणेन प्रयन्ति तम- गयदान्तेकविपश एव स्तोमो भवति प्रतिष्टाये प्रति- तिष्ठति ॥ १०॥

हिन्वन्ति Gifafa दचसिख ऋचो यद्खिन्‌ erate: ऋचि तेरन्षरप्रदादिलोपच्छन्टसोति ति शब्दस्य सम्प्रसारणं wae एकविं श्राखलोमेऽविधिपञ्चदशाध्यच्गमिति एकविंशतिश are प्रत्येति fanafsaifa तिशन्दलोपः UF स पवमानख

[\६.८. &.] ATAASIAT STS | ७८.ॐ

सोमो भवति किम प्रतिष्ठायै प्रतिष्टां अतएकविश्सोमो भवति अतो यजमानः प्रतितिष्ठति ॥ १०॥ दूति ताख्डयामद्ाबाद्यण्छ दाद शाध्याय् सप्नमः WA: |

चय arq GG: |

aq afqaa चतुर्थेऽहनि चत्वाव्धाज्यसोताणि तत्र प्रभमसखयाज्यस्तोत्लोयं चं विदधाति |

जनय गोपा अजनिष्ट जागरविरित्याम्नेयमाज्य wate ॥ १॥ as

जनस्य मोपा दूति टचे ्राम्नयमग्निरेवत्यं wai प्रथम- भाज्यसोतं भवति ly

श्रजनिरेति जनिधातुयोगाच्चतुखऽहनि जनदक्खिङ्गात्‌ अयं ष्वः aya दरति nfautedae विशिष्टफलजननद्ेतुता- माड ।

HACE एतददय्यच्तुधेमन््राद्यच््ननयति विरा- जच्छननयत्येकवि ८ MAS नयति ॥ २॥

पवेवद्याख्येयं ॥ २॥

EG तारामहा बाणं । [१२. ८. ९] अथ हितीयमाज्यसलोलं दश्चंयति। अयं वाग्म्रिलावर्णेति बाहतग्डेनावरूणं ॥ ३ ॥

wa at भिता वरुणेति टचे ared बृहत्छामसम्बन्वि मैतावरुणं मेत्ावरुणटेवताकं fe टतीयमाज्यसोतरं मवति यदा ज्योतिश्टोमे श्टस्तोते esata कियते तदेवास्य चस प्रातः सवनप्रयो गात्‌ Breas ॥ 2 |

नन्वेषमतर वैराजं साम wWMla कथमस्य sway तेन सङ्गतिरिति तन्ना |

~ तत्परोत्तं A & ¢ „|

Tee Teed नाह तमेव तद्रूपं निर्हो- तयति ॥ ४ ॥

यद्वेराजं साम एतत् रोच पारोक्तेऽण रूपान्तरेण खितं ब्त्धामेव तथा तेत्तिरोयके बृष्च्च वा इदमग्ने रथन्तरञ्च सोमेति प्रकम्यते दवे भूत्वा रथन्तरञ्च वैरूपञ्च टृहदन्यमन्येतां तृष्द्र्ममाधन्ते तददेराजम तिरटजतेति टतः सकाशाद्वैराज- स्योत्घत्तिः शूयते तन्तस्मै राजस्य वातत्वाहा तं बृदत्सम्ब- aaq रूपद्रिरोतयति प्रकाशयति ॥ ४॥

मय टतोयस्याज्यस्तोतौोय aw विधत्ते |

we टथोचो अस्यभिरिति दाघोचस्त्‌ चो भ- वति ॥ ५॥

१२. च. र.) ATOMS बाह्य | 022 इन्द्रो cute दति दाधीचो eds: waa ca: tt

तीय आज्यस्तोतीयः काय्यः दध्यङ्‌ शन्दात्तस्येदभित्यथं अणि भसंन्नायां चच इत्यकारलोपे चाविति दोषत्वं ॥ ५॥

sagt sity इति ्रब्दद्चकं साध्यं फलमाइ ।

दध्यस्वा आङ्किरसो देवानां प्रोधानोय आसो- दनं रे ब्रह्मणः प्रो धान्नाद्यखावरुध्ये ॥ ६ ॥

SATA अआङ्गिवसाङ्किरो Ma कषिटंवानामग्न्ादीनां पुरोधानौयः पुरस्ताद्भारणौोय च्रासोत्‌ अभवत्‌ सचात्र दधीच दूति पश्यन्तेन पदेन मन्त्रे प्रकाशितब्रह्मणो वब्राद्मणजातेः अन्नं वे gaa पुरोधा पुरोधारणीयः तस््मादाधीषच इत्यनेन पुरोधाच स्मरणात्‌ ब्राद्यमण्णानां पुरसाद्वारणोयस्य अत्राद्य स्यात्त योग्यस्या ब्रस्यएव शुध्ये अवरोषनाय aga एतत्तृचकरणं भवति ॥ € il |

अथ चतुथमाज्यस्तोत्रं दशयति | दयं WAS मन्मन Tae ॥ ॐ ॥

द्यं वामस्येति छवः रेन्द्राग्न इन्ददेवताकं चतुथंमाज्य- ita भवति ॥ ७ ॥

aad किच्चिक्लिङ्गं मन्बमनूद्य wae seis सङ्गतिं प्रदरभयन्‌ भनाद्यफलमेतदिति लोति।

, ८०७ तारड्यमहाब्राह्मणं । [११. = 5]

र नद्राम्नो पव्यस्तुतिरण्बाइदिरिवाजनोत्यानुष्ुमी बे इष्टिरानुष्टभमेतदइय्यं्चत॒थे' eaten विराजो SAAATSIA सामः ॥ ट ॥

अद्छिन्‌ et अम्नाहृशटिरिवाजनोति टषटिशब्दः चयते सा च टिरानुष्टभो वागनुष्टुबिति खुतेरनुष्टुब्‌वाग्रूपा मध्यमभिसहाया वाचः सम्बन्धित्वात्‌ टषटरानुष्ट्मत्वव्यपदेशः एतदानुष्टममनु- दणङन्दस्कं चतु सं ख्यापुरकं दाशरातिकं तुरौयमहः अतो टष्टदवारा टचस्यानुष्ुपसम्बन्धान्ततर सङ्गत इत्यथः warefe- रित्यस्यो पल णाय वैन्दराग्नो प्यस्तुतिरित्यादे रबुवादः गायव्री- बिष्टज गतीव्ये तानि बीख्येव छन्दांसि पुरा आसन्‌ तानि षर्‌ संख्यानि ष्टान्यहानि प्राष्ठमसमथौन्यभवन्‌ ततो व्या्युपाय- मालोच्य पुनरन्यानि aifa छन्दांसि अजनयन्‌ waa: सका- शादनुष्टभः fava: पङ्कजिगत्या अतिछन्दः एवं गायन्बाद्याः षट्संख्या भूवा varia षडानि क्रमेण Asay qrayqE- खाद भ्रानुष्टभत्वं ब्राह्मणञ्च भवति गायतं बै प्रथममङस्तेष्टभं दितीयं जागतं टतीयमानुष्टभं चतुथेभिति छन्द सासुत्पत्ति- शेतिरीयके समान्नायते सा गावी गभंमधन्त सानष्टममद्टजत विष्टब्‌ गभमधत्त पङ्किमद्धजत जगती गभेमधत्त "सातिङन्द- ead fa अतएव चतुथस्याद्ख अरानुषटभत्वं wa efewafa- तया अह; सब्बन्धितया च अनुष्टप्‌ इयं प्रतोयते अनुष्टपवत्‌ दाविशदचरा ततान्तिमि द्वे दे wat अशोरात्रस्थानीमे तत

[१२. ९ &.] तार्डामडहाब्राद्मण्यं | ८०१

fanzacraa शिष्यते विराट्‌ विंशदश्चरा तथा सति oq टुपदयसंयोजनेन चौ विराजाविव समीच्यौ सङ्गते दधाति अनाद्यं यद्यप्यत्र wget विभागिनं विरार्त्वजोक्तं तथा- UIA शाखान्तरे दाविंशदवता सोतीयाच्तिंगशचि' शद लरा- विराडित्यादोौ विभागः च्यते तत्घामान्यात्‌ अतायेवं विभज्य विराट्त्वं geal एवसुक्तेष चतुष्वौज्यसतोतेष॒ म्बुक्तखत्‌- faq एव स्तोभो भवति साम तु एतमेव गायत्रं नान्यत्‌ ॥ ८

दति तार्डयामहा्राह्यखे दाद थाध्यायख qeq: खण्डः | अथ नवमः Bay? |

aaifqaatef माध्यन्द्निपवमानसय प्रथमं टच दशं यति।

पवख दत्तसाघन इति गायनी भवति सिध्ये ॥१॥

गाय बलन्दस्का प्रतिपद्भवतोति सच दचसाधन इति सिधि ध1तुनिष्पन्न इति खवणात सिध्ये wants सम्पद्यते ॥ १॥

अस्येवं aay: सङ्गतिरिति तता |

यत्‌ पवस्वेति तद्वतो रूपम्‌ away द्ेत- दः ॥ २॥

tet

Ter ANT STA ETT | [१२. €. BY

“qq वाचो अग्रिय इति हितौयस्याङ्कः प्रतिपद्भवतीति बाद्ेतेऽषश्नि cea पवस दचसाधन रत्यत्र यत्‌ पवख्ेति

USMS Tat रूपं एतच्चतु्महञ्च qed बृहत एव बैराजाल्-

नावस्थानात्‌ अतोऽस्लिन्नहनि eve सङ्गतिः ॥ २॥

quizes विधत्ते |

तबाह सोमरारण wey इन्दो दिवे दिवे Te- fu aeal निचरन्ति मामव परिधींरतिता दहो ति॥३॥

तवादहमित्यादिकस् चोऽन्यस्तातोयः afaat इद्ीति लिङ्क प्रदशेनाथं सर्वानुवादः ॥ ३॥

aes लिङ्गस्य mea लिङ्गान्तर च्च प्रदशेयन्‌ प्रयोजन qty | अति MasAHal दरव पत्तिमेत्यति Brae vel

fe aarefa न्‌ चतुऽनि तिरात्रमल्यायन्‌ अत्यक्रामन्‌ तच्छादतिष्ोति ति. पूर्वोँगत्यथे इति धातुः यश्डिसतुचे रोल- सङ्गत इत्यः तथा तद्ंख्चे शकुना दरव पर्षिमेति ema शकुनाः afay दव पर्चिमबयवमुत्मतनं रसतवन्तः ख दूति तस्यार्थः अद्धिंच्ाहनि anata; यजमानः अत्यपतदि विरतरमतिक्रम्य ददमडरगच्छत्‌ सख्ञारणनेनाद्भाख ST:

अङ्गच्डेदित्ययः | ४॥

[१९. & ६] ATU ASTATHTS | Tok

द्चान्तर विधत्ते।

पनानो अक्रमोदभोति॥५।

wersa: ॥ ५॥

ननु प्रतौ माध्यन्दिनपबमामस्यान्त्वल्स्तंटभशस्य स्थाने कथमसौ MAA रः समगच्छत इति तवा |

गायलाः सत्यख्िष्टभो रूपेण तस्म्राच्िष्ट भा लोके क्रियन्ते | ६ ॥

पुनानो खक्रमोदित्याद्या; waar: सत्योऽपि agia eta योगात. तिष्टुभो भवन्ति किञ्च dewed विश्ठाब्रधो विचषंणिरिति fata: गमदिन्द्रो टषासुत इति टषशब्दखु

surg त्वद्‌ यिमदिश्वक्डिति fe वाक्‌ तिट्मो ea परिग- fad तस्माचिष्ट्ुभा eat लोके खाने कियन्ते ॥ fi

अथ प्रथमविहिते टचे पुवेवद्भायतरं साम विधाय तदिति कन्तेव्यता बोधकं ब्राह्यणच्चातिदिशति ।

गायचं भवति यदेव गायलख AWA ॥ ॐ ॥ सिद्धुमेतत्‌ ॥ ॐ ॥

अथ पुनराटृत्ते तस्छिलचे सामान्तरं विधत्ते]

८०४ ताण्डामङ्ा नाद्य | [१२. €. ११] चतुशिधनमाथवे शं भवति चत्‌रालख त्ये ICI

चत्वारि निधनानि araq qa: ज्यातिः दे २३४५ इत्येव" मालकानि यस्य तच्चतुिंधनमाथनव्मणा ge साम we दच- साधन दति अद्िनेव ठे गेयं तच्चुतुःसख्यायो गाच्चतूराव्ष sang सङ्ितस्य प्राग्रणादौनाम्कां चतुष्कस् इत्ये धार गाय भवति ॥ ८॥

अथ चतुःसंख्यायोगादेव चतुर्थेऽहनि सङ्गतमेतदित्याड | चतुष्मदानष्टवानष्टभमेतद्‌ TAGS ॥ < ॥

निधनगतचतुष्येन चतुष्पदाच्चतुषटयोपेता अनुष्टुप्‌ समाये एतञ्जतथेमहच्ानु ट भं अनुष्टप्डन्दसकमिति प्राणपपादितं भ्रतो- ऽसि हनि चतुणिधनं ater ॥ २ ॥

एवं छन्टोहारेण प्रशस्य ऋषिद्ारापि प्रशसति | भेषजं वा ्रायवणानि भेषजमेव तत्करोति॥

यव्ये णान्यथर्वं सम्बन्धोनि कर्माणि मन््रजातानि च मेषं वे भेषज्यसाधनानि खलु तन्तस्प्रादथवेसम्बन्विना साम्बा मेषं रोगाद्य पशमनं भेषज्यमेव करोति ॥ १० ॥

अथाख्िन्नेव aa सामान्तर विधत्ते |

निधनकामम्भवति ॥ १११

[tx 2 !४.] ताख्डामहा नाद्य । ८९५ स्प्टोऽथेः ॥ १९ ॥ एतत्सव्बेकामावािडेतुरिति सौति |

wa a अन्येन निसक्तन निधनेन काम सनो त्ययेतन्निषनकामः सर्वेषाङ्कामानामवरध्ये ॥१२॥ निरुक्तन fae सामर्ूकरनान्येन निधनेन वागिडेत्यादिना रकमेव कामं सनोति सम्धरलते अथशब्द स्तुशब्दाथेः एतत्धाम निधनकामं काम्यमाननिधनं अतएवास्येषा संज्ञा तस््मात्काग्य-

माननिधनत्वात्‌ पुरुषोऽयं कामं कामयते सर्वेषां कामानां काम्य- मानानां फलानामवरुध्यै uta भवति ॥ ९२॥

तवां सोमेति विहिते SS गातव्यं साम ewafa | आष्टा एष्ट भवति ॥ १३॥

अष्टादषटरेण षिण दष्टं wareies तच्च qaafe ततो- AC तवां सोममित्यद्खि स्त चे गातव्यं ॥ ९२ ॥

अस्य॒ सान्नसलावकं यद्राद्यणमान्नातं सुत्ये तदवाण- तिदिशति।

यदे वाष्टाद दख ब्राह्मणं ॥ १४॥

इन्द्रो टवमहन्नेयादौहोवेति न्यग्टज्ञादित्यादिकं ATE

८०६ तारूडामडहा बाद्मखं | [tz ९. १७ |] णमाशादंद्स्य त्राह्मणमाग्नातं व्याख्यातञ्चु तदवापि gea- fae: ॥ १४ ॥

saree se ay सामान्तर विधत्ते | — र अआभोशवं MARTA धल्ये ॥ १५॥ दयो राभी शवयो मेध्ये यदुत्तरमाभौशवन्तद्श्िन्‌ टचे गेयं ARTSY Ba धारणाय भवति॥ ९१५ ॥ एतदेव लोक्प्रदशनेनोपपादयति ।

यद्वा अधतमभोशुना तहाधार ॥ १९॥

यत्‌ खल लोके wea wee शिथिलं भवति azatgar TRA दाधार पुरूषोधारयति Canaria अभोश्ुना साना अङ्कः सम्बन्धि यदष्टतमधारितं तद्धारयति ॥ ९९१ ॥

अथास्मिन्‌ सान्तिहश्यसानं गोतिषिगेषममुवदनस्मिन्हनि सङ्गतिमाह |

अनुवुन्््गायति AAT WARTS! ST ॥ १७ ॥

नुतुखमनुतोदचुक्तं अनुतोटोनामाभ्यासः सजत्प्रचुक्तस्यैवं ऋ गव यवस्य पुनः पुनरत्पादन सख्य इन्द्रो दा xa fear दूत्यादि तद्युक्त गायति तथा खर्बेतस्याद्धो रूपशब्टोऽनुतो- zafafa fe चतु्स्याक्को रूपं प्रागदशितं । १७ I

[ १२. & 20] ताण्डमहानाद्मखं | ट

अथाद्खिन्नेव टचे पुनरारत्ते खश्डाख्य साम विधन्े। चतुणिधनमाङ्किरसं भवति चतूराबसख धृतये ॥१८

अरवा२३ण्यौड़ोवाऊ२३४पा ऊ२३४पा = 239 St दूति चत्वारि निधनानि यस्य चतुषिधनमाक्गिरसं अङ्गिरसा दष्टं साम खःष्टाख्यं तवाहइमित्यद्खिंखचे गातर्व्यं तच्च ॒चतुःसंख्यायोगात्‌ चतूरातस्य एतदस्यादच्तुश्यस्य wai धारणाय भवति॥ tc Il

अस्लिग्सान्नि विद्यमानं किचचिज्जिङ्मन्‌द्याद्छा ay faare |

SUS’ तथा दयेतख्ाह्ञोरूपं ॥ १९ ॥

अदिन्‌ साग्नि surge हश्यते तयोः स्थाने उपास्थानेष्व- न्यानि निधनानीति प्रत्य सखः च ya उत्तर इति गोतमधान- ख्ञप्यावित्यन्यतरस्यो पाख्यान सखरिति खयमादेशो भवति अन्यतरस्य स्थाने त्विति खूत्रकारेणोक्तं aa fe इडानादेभ खःकाशौत दूति उभयमनुवर््तते तख्यादेतत्घाम Ses weasel मध्यवचनः सखरिति eS मध्ये यस्य तत्‌ खः शं खर शब्दस्य ज्यो तिमेयः | मवाची दूदटमड्च्च विराडात्मकेन छन्दसा ज्योतिषा war तद्या ते तत्घङ्गतं एतदेवाह तधादतस्याद्भो रूपमिति । ce

अथ पुनानो अक्रमोदित्यन्तिमे ae गेयं साम विधत्ते।

सजासाहोयं भवति ॥ २०॥

Cece ताण्डामहाबाद्मख | [१२. ९. २२.] WEI: ॥ २०॥

अस्य साम्नो भाटटव्याभिभवसाधनत्व' विवचचसलदथेमाख्या- विकया सता सादी यसंज्ञां निबक्ति ।

यहा असुराणामसोटमासोत्तहेवाः सत्रासाहो- येनास हन्त॒ सतेनानसच्छमहोति तत्स चासाषोयख PATA STAG ॥ २१॥

यदौ यत्‌ खल श्रसुराणां सम्बन्धि असोढ परोरनभिमूतं सीत्‌ पुरा AAT: सत्रासाहोयेन साग्ना साधनेनासडहन्त अभ्यभवन्‌ we अभिभवे सोढभित्यस्मादेव धातोनिष्टायां तौष ae लुमेत्यादिनास्य विकल्पिते ङ्गात्‌ यख्य विभाषे ate सहि वद्ोरोदवर्णस्येत्यकस्योकारः तदनन्तरं देवानामसुरान्‌ सता स युगपदेव सर्वान्‌ Tease अभ्यभूमेत्यमन्वन्त AAG सत्रासा यस्यास्य wea; सतासाष़्ोयत्वः warareta- fafa सन्ना संजाता ॥ २९॥

aqied तस्मादद्यतनोऽपि at अनेन नाटव्यमभि- भवतोत्याहइ । ।

सचा AAS स्ते सलासाहोयेन वेष्टवानः ॥ २२॥

स्तुतबान्‌ यजमान; सत्रा साकं Wal समं सहेति fers

` [९९.९६ ४) ATU हा त्राद्धा खं | toe PAE चुगपदेव यत्तेनेव भ्नाटव्य Wa सहते अभिभवति ॥२२॥

्थाधारभ तानाखचां छन्दो हारेण स्लोति।

गायचोष स्तवन्ति परतिष्ठाये ब्रह्य बच्च॑साय येनेव रणेन प्रयन्ति cae fear ॥ २३॥

सनानो अक्रमीदित्याद्याखु गायतोष सत्रसाहौयेन स्तुव- न्द्रा तारः तिपदाच्च ara: लोके च विपदा: षच्याद्यः प्रति- feat इष्टाः wuaq सवनं प्रतिष्टाये यजमानस्य प्रतिष्ठानाय सम्पद्यते ब्रह्मवचसाय च तेजोविशेषो हि ब्रह्मरूपं गायवी तु तेजोरूपे णणाग्निना wy प्रजापतिखुखादृत्मखा तस््मान्तेजो रूपेति बद्यवचसुदेतुरित्यथेः अपि च प्राणापानव्यानरूपेण टत्तितय- GU: प्राणापानवादुरेव विपदा गायती wa चादयन्तयोशचयो- Magar येन प्राणेन गायत्रीरूपेण प्रयन्ति सलोतं भारभन्ते तमेवाभिलच्छोद्यन्ति समापयन्ति एवं सत्युपक्रमोपसं हा रयोर HEA जायत दूत्यथः | २२ ॥

यदुक्त ATA स्तोतीयाविधानसमये गायत्वुः सत्यच्जिष्टभो- रूपेण तस््नाज्ञोके क्रियन्त दति aca विदणोति।

ZUMA गायचयो भवन्ति तदु बेष्टभाद्रपानन- यन्ति स्तोमः ॥ २४ ॥

गमदिन्द्रो टषासुतमिति ठषखच्छैब्द बुक्ता गायत्यो भवन्ति tox

८१० ATERASTAT STS । [tz. to. १.1

तड्‌ तस्मादेव कारणाच्चैटभान्रयन्ति ना प्रगच्छन्ति पवस दच- साधनश्तवां सोमेत्यनयो सुचाटत्तयोः प्रत्येकं WHAT fafea तत्तैकेकस्य weafeafee: सोकीया इत्याद श सम्प दयन्त अन्तिमस्य सत्रा साद्टोयस्य fre इत्येकविंशएव सोमो भवति ॥ as Il

ofa AregaeTATYM दादथाध्यायख

नक्मः खशडः | 4

ay ट्‌शमः खण्डः १ अथ शृानामायस्य शेवस्य Mala et द यति | पिबा सोममिन्द्रमन्दठ त्वायन्ते सुषावडय्यश्वादिः सोतुव्बीडम्या सुयतोनावंत्यायतमिव बे चतुयेमड- AAI TS ॥ १५

प्रथमण््टश्लो्स्य faat सोमभिन्दरेति वेराजस्तुचः लोलीयः तव च सुयतो बार्केति सुष्टु यमनं प्रतीयते चतुखमहच्चायत मिव बै अनियतमसम्बद्धमिव खल्‌ प्रथमस्य तिरावसख समाप्तत्वात्‌ तेन स सम्बन्धानुपपत्तेः अागामिनञ्चाद्धोयत् नियमनाव अवति॥९॥

[१२. १०. श] ॐ नारदम बाह्मण । crt

प्राकृतमेव featd usfafa मन्वानो awa: we alata eu दप्रायति।

fag: तना afayacat दत्यतिजगतो TU AT आक्रमतेऽनपभ्रएशाय ॥ २॥

विश्वाः इतना दत्यतिजगतो इापञ्चाशद्च्रा अातिजगत- स्तचो ब्रह्मसामाधारतया काय्य yes: एवं वर्षीयो eyed छन्दचचतु्थम्राक्रमते अवलम्बते किमथं अनपम्नंशाय अप- GM अधःपतनं ay अधःपतन दति धातुः॥२॥

अनधःपाताय एतदेव विदटणोतिः।

ACVACY FI वा CH यञ्ज्यायसग्छन्द्सः कनो~ यग्डन्द्‌ उपेति यदेषा चतुधंऽइन्यतिजगती क्रियते ऽनपम्चएशाय ॥ ३ ॥

SHAREM गतं इ ढं चतुथमडहरानुष्टुभं जगती षाष्टा- चत्वारि शदचरत्वात्‌ ज्यायसी तथा सति ज्यायसो टदहतरा- च्छन्दसः ठतोयेऽहनि नियुक्ञात्‌ कनोयोऽल्यी योन्यनतरमानु- ew aaa ऽइन्युपेत्यूपगच्छति Visca दव वे अधःपात इव खलु यथा खलतच्रतात्‌ ष्वजाग्रात्‌ wien पतति तदत्‌ एवं सति चतुथेऽहनि अतिजगती जगत्या अपि चतुर्भिर

८१३ तार्डामष्टा ब्रा । १२. te. €] atufua छन्द; क्रियत इति यत्‌ तद्नपशंशाय अपस्बंशा- भावायं ॥ ३॥

अथ चतुर्थस्य टो वस्य wate ed दशं यति | यो राजा चेणोनामिति॥ 8॥

स्य्टोऽथः ॥ ४॥

अज राजग्रब्टेन Glad फलमा |

राज्य Wake वाचोऽगच्छन्‌ राज्यमेवेतया यजमानं गमयन्ति ॥ ५॥

uate एतस्धि चतुर्थ स्याक्रोऽनुष्टानसमये राज्ये जनपदे खल वाचः एतैद्वौदशा्ोऽतुमौयत दति एवं ख्पाणि वाक्यान्य- गच्छन एतया राजशब्द बुक्तया स्तो तीयया तद्राज्यमेव यज- मानं गमयन्ति स्तोतारः Wy il |

aa खे राजं विधित्छस्तस्य निधनं यलोके eee rete श्यितिद्ेतुरिति रोति ! | छन्दोभ्वि देवा आदित्य खगं लोकमहरन्‌ सनाधियत तं बे राजस्य निधनेनाद ए स्तस्मात्‌ पराङ चा बीड. चादित्यस्तपति परार च WATT कारः WEN |

[१२. १०. ७.] वाखडयामडा ब्राह्यणा | ue

छन्टोभिगौयव्यादिभि; खल्‌ पुरा देवाः wifey wa खगं लोकमहरन्‌ प्रापयन्‌ अस्थापयन्‌ स अ्रादित्यसलत्र नाभि यते नावतिछते टञ्‌ अवसान इति धातुः एवमष्टतं तमाद्यं वैराजस्य wet निधनेन इइत्येवं eta अहं हन्‌ इदोठत- वन्तः हं स्थापितवन्त इत्यथः fe यस्ममाद्यमीकारःपराङ्‌ दा- ale च भवति अकारवत्‌ कण्डस्थानोऽपि न भवति उकारव- न्नोच्योऽपि भवति उभयोरन्तयोलंअत्वादुभयोरन्तरां लब्धः सन्‌ saafaed लमत इति पराङत्वमव्वौङत्वं वकारस्य TAT देव कारणादादिल्योऽपि wet पराङ्मुखः खगा दुपरित- नानपि लोकान्‌ TST WITS सन्‌ अधसलनानपि लोकान्‌ तपति प्रकाशयति ॥ ६ ॥

रय तस्मिन साग्नि प्रसावानन्तरं मत्खा हाऊ इत्यादि काये द्शविषटम्भास्ताननृद्य wife |

प्रस्तावं प्रस्तुत्य विष्टम्भान्विष्टम्नोति tara तद्‌- न्नायं घतते मुखरः हि साम्नः प्रस्तावः NO ॥

STE AT STE aT Ts aT ३४२ पिव दरति प्रस्तावभागः तं प्रस्तुत्य उच्चाय्य मत्छा इत्यादिकान्‌ faveatfa विष्म्मसंन्न- कानेतान्‌ Faq तन्तथा सति सुखतो सुखप्रदेशे अ्राख्यएव अन्नाद्यं धत्ते धारयति प्रलावभागः खल साम्नोसुखं तत विष्ट aay धारणात्‌ iS ॥

ce ATEAETATHTS । [१२. १०. ge] एतदेव विदृणोति।

दणज्लत्वोविष्टभ्ोति टशात्तरा विराड्‌ वेराज- मन्रमन््ाद्यखावरुष्ये ॥ ८ ॥

मत्छा हावोजो हाऊ FRETS बलं हावित्यादिभिदटंश- ज्त्वोदशवारं विष्टम्जोति एतदाटिकान्‌ दशसंख्यान्‌ fears gala विराडदशान्चरा दशेन्द्रियता किं तेन द शविषत्वादन्नद्च वैराजं विराटृसम्बन्धि एवं संख्याद्वारेण द शङत्वोऽवषटम््न- मन्ाद्यस्यावरध्य अवरोधनाय भवति ॥ र ॥

एवसुत्तरयोरपि पादयोः प्रारम््रे एते fara: काव्यः इूत्यभिप्रायेणा |

विंशत्छत्वोविष्टभ्नोति भूयसोऽन्नाद्यखावरूष्ये ॥९॥

विरानो fe दशाच्चरास््रयः पादास्तत्र प्रतिपादं द्‌शञत्वो विष्टम्भने सति विं शत्‌ सत्वः तिंशदारं विष्टम्नोति free: खत- वान्‌ भवति तच्च भूयसो बड्तरस्याच्राद्यस्थावरध्ये भवति le

एवं गगाविशि्टं साम पिबा सोममिति ea विधायसमु- faa सोति ।

वे राज साम भवति farsa स्तुवन्ति बेराजा fare: समोचोविराजो दधालन््ाद्याय ॥ १०॥

[१९. १०. १२] तार्डयमहाब्राह्मं । ८१५.

वेराजाख्यं साम पिबासोमभित्यस्थिन्‌ टचे weet काव्ये अतः BHAT विराट्‌ तथा विराटखु विराट॒न्दस्का- qa स्तुवन्ति विष्टम्भाखु विराजाः दशसंख्यायो गा दयमष्यन्या- विराट्‌ श्चतएता विराजः समोचोः सङ्गताः समहोकताः दधाति विदधाति अनब्राद्याथं ll yo |

aatfaa सान्नि eqart गानविगेषं new सोति।

आनुतुन्न ्गयति रोतोघेयायानव॒न्नाद्धि Tay घो- Ta ११॥

अनुतवा भ्रनुतवेत्यादिकोऽभ्यासोऽनतोदसदुकञङ्गायति किमथ रेतोषेवाय रेतसः अपलयदेतोर्वीँव्धस्य अाधानाय निषेका कथमनुतोद्‌ाद्रेतसर अाधानभित्याशद्खय लोकप्रसिद्धिमेव aq प्रमाणयति अनुतुच्राद्धोति अनुतुत्रात्‌ योन्यां रेतसः प्रचेपण- म्रतिच्चेपणरूपादनुतोदनात्‌ पुनः पुनरभ्या सात्‌ खल्‌ लोके रेतो waa शअआधौयते निष्पद्यते अतोऽत्रापि क्रियमाणोऽनुतोदोरे- तोधेयाय भवतीति।॥ १९१९॥

थ वेराजसात्राङ्गमग्निमग्यनं विधत्ते |

दच्िण ऊ रावुङ्भातुरग्निम्प्रन्यन्ति efauat हि रतः सिच्यते ॥ १९।

उद्गातुः दिशे उरौ अधरारथिं तिरी खाप्रयिता

Tig ताण्डामहाबाद्धा णं ! [१२. १०. १५.

तत SHUT अग्निंमग्धन्ति दकिणतः शरोरस्य efaarey- Sta: ford तच्ाीग्धवतो दचिणे seed अग्निग्मन्य- नीयः ॥ AR A

तस्य कालं विधत्ते । उपाछलते डिङ्कते मन्धन्ति जातमभिडहिङ्करोति ney

उपाकते अध्वव्यैणा सेत्ोपाकरणे aa अ्रहिंकते feEre aaa मन्यन्ति जातमग्निरभिलच्छ fegafa एतख्म्नेरुपरि द्कारं कुव्यत्‌ वैराजस्य स्तोत्र उपाछ्ते पयंन्ुरुशकलन्निधाय णे च तस्येपरि तिरश्चोमरणिन्निधायाध्याल्मप्रजननं AAT विः nefauafuaafeafea ख्ूव्रमत्रालुसन्धैयं ॥ ९३ ॥

अस्तु जातस्य तस्योपरि feqre: किन्तत इत्या । तस्माज्जातं Ta पशवोऽभिहिङ्कबेन्ति ॥ १९ ॥

यस्मारे वसुदाता जातमभिड्िङ्तवान्‌ तस्मादेव Magara yanfafegater पशवः ॥ ९४ ॥

qe, कस्मि्नग्नो प्रहरणमिति ब्रह्मवादिभिः कतां मौमांसामादइ |

AGT जातायामोमासन्त गाहपल्ये TETIAT ३ AAT ३ आहइवनोयार दूति ॥ १५॥

[१९. to. १७.} तार्डामहा बाह्य | cre

TS जातायाम्नये तदये ब्रह्मवादिनोऽ मीमां सन्त पृजित- विचारवचनो मोमांसाशब्दः विचारितवन्त इत्यथैः कथमिति किमेतमग्निं गाष्पत्ये प्रहराम स fe मर्वेषामम्नोनां योनिः किंवा अआाग्नीभरे अाग्नोतीयधिष्णयगतेऽग्नौ प्रहराम प्रिपाम सोमे दयाग्नोप्रीयोखुखयः अाहवनोय sgt तत एवोद्ारात्‌ aaa fe aeresita खद्भायेदाग्नीधादुद्रेदिति अथवा आवनोये प्रहराम सहि watatatsdtararercaar maya इत्येवं ब्रह्मवादिनः संशयापन्राख्चासन्‌ तिष्वपि वाक्चेव्वविचाय्यमाणानाभिति स्तुतिः ey |

एवं विदुषां संशयं ट्श यित्वा तत कन्तव्यं awa |

Asta प्रइरन्येतदायतनो वे यजमानो यदावनोवः खमेव तदावतनच््नोतिद्मत्करोति yee

तमग्निमाहवनोये प्रहरन्ति प्रचिपेयुः अआहवनीयोऽग्नि- रिति यत्‌ एतदायतनो बै एतद्ायनं सथानं यस्य॒ तथाविधः खल यजमानः तत्तथा सति | खकोयमेवायतनं प्रहोयमाणे- नाग्निना ज्योतिष्मत्‌ करोति अतिशयेन ज्योति्ूक्तं विद- धाति lag

waged फलवदित्वाष् |

ज्योतिष्मान्‌ ARTA भवति य एवं बेद्‌ ॥ १७॥.

१०१

mio तार्डामद्हा ब छं | [ta. te. 20] TEI: ॥ १७ ॥

म्रद्तस्याग्नेरुपरि अाज्येन होमं विधत्ते |

अभिजडोाति शान्त्या आ्आञ्येनाभिज्‌दोति तजो बा ASAT एब तदात्मन्धत्ते ॥ १८ ॥

म्रहृतमग्निममि भ्राज्येन जोति citar च होग्डन्दसोति awa: Tate ठतौया चाज्यं जु्धयादित्यथः अग्ने लेजसो इ्चिेतुत्वादाज्ये तेज एव तथा च यदा अन्येन जहोति AUA तेज एवालन्धन्ते ॥ ९८ ॥

तद्धिन्‌ शोभे मन्तं विधाय तस्य विशिटफलङ्धेतुर्ता दशयति ।

मद्धो अग्ने दीदिहि पुरो न इति विराजाभिज- सोत्यन्तं विराडन्त्ाद्यस्यावर्ष्ये ॥ १२ १

मर्धो अग्न दूति विराजा विरार्‌कन्द्सा कचा अभिलदो ति गतमन्यत्‌ ॥ Xe ॥

अथ तोयस्य weutag विश्वाः इतना इति यद्लचो fafeaaa गातव्यं साम विधत्ते ।

बेशोकं ब्रह्मसाम भवति ॥ २०॥

चिश्रोकेन Ze साम त्रेशोकं तद्र्मसाम ब्रद्मण्टः सोतं शृष्टत्वेन ATA ॥ २० ॥

[१२. १०.२६ ताख्ड महाब्रह्मं । द! अथासयाधारभतानारूचां छन्दोदारेण wifa 1

अतिजगतोषु स्त॒बन््ह्न SAMA उद्वा एते-. ATS! क्रामन्ति ॥ VP tt

अतिजगतीष दापञ्चाशदचरासु जगतीमतीत्य THATATY eq विश्वाः तना cafes स्तुवन्ति किमथ weiss चतु- थं स्य उत्क्रान्ते उत्‌क्रान्तिरू्वं गतिः खगस्य प्राप्निरिति यावत्‌ उतक्रान्तिसाधनतया TAS: जगत्या PIF छन्दसा यौगादनेन चतुथ॑नाङ्का उतृकरांमन्ति वे ऊडङ्गच्छन्ति खर्ग- प्राघ्यथं । २९ ।

अयेतन्निधनद्चारा पापच्चयह्ेतुरिति सोति |

दिषेति निधनमपयन्ति प्राप्मनोऽपह्या अरप~ पाप्मान इते AMAA FEAT: ॥ २२॥

al ददौ २३४वा इति ae निधनमुपयन्ति उप्रगच्छ- BATT, पाञ्मनः पापस्यापड्त्ये WIT तचयुक्तशब्दख दीत्निवचनत्वात्तमो विदारकत्वं पापं तेन विनाश्चत इत्यथः TTA AUTTAA AURA साना FATA: स्तुवन्‌ WHTA- auea aueter विनाशयति " २२॥

अथ चतुथस्य wag साम विधत्ते |

भरद्राजय एञ्यद्धावाकसाम भवति॥ २३॥

re ` ` ATEASTAT HS | [१२. १०. 4]

ACSTHY Talia पददहयसलुदायाल्िका सा Area: सन्ना FHA साम अच्छावाकसाम अच्छावाकस्य ष्टस्तोत्रेण यो राजा चर्षणौनाभिति टचे काव्ये ॥ २३ । |

अयेन स्तौति |

aad वै देवाः श्रीति वदन्यन्नाद्यसखावरुधे ॥ २8४॥

नानावर्णमन्नमेव देवाः शस्रीति भाक्षवर्णत्वात्‌ zhane

fatafafa वदन्ति wa एतत्‌ श्रि कौयमाणं समम अन्राद्ख Wa मवति ॥ २४॥

BY UAB सङ्गतिमाह | इडाभिरेडन्तथा FASTS SAS सो मः |

_ इडारदभा ३४३ ओ २२४५ इडा इत्यनेन युक्तमिहाभि- (eam हि ताहशमेव ear चतुथखाद्खो wafer ` रोड्चतुथसयेति एतेष ्टसेतेषु पूर्वोक्त एव एकविंशः शोमः । काय्यः॥ RYN दति तारडामन्हााद्ण्य दाद चाध्यावख्

टमः ख ण्डः |

` ¡` tag ]

अथ एकादशः खण्डः |

अथयाभवपवमानसख प्रथमं sd दर्भयति |

परिभियादिवः कविरिति परिवत्यो भवन््न्तो वे तद्मडहस्तखेताः TAT ॥ १॥

परिप्रियादिवः कविरित्याद्यास्िखखः सोत्ीया; परिवत्यः परिशब्दयुक्ता भवन्ति चतुथेमडच्चान्तोा वे चतूरातापेचायान्त एव अतस्तस्यान्बखाद्भुः wate परिसमाप्तं एताः परिवलो- ऽजुयुण इत्यथे; ॥ १ ॥

अथ चितीयं ed दशेयन्‌ अनेनाद्भा सक्गतिमणाड |

त्व यङः देव्येति त्वमिति बहतो ay बाहत WATS: ॥ २॥

त्वं छङ्गेत्वयमाभेवस्छ दितीयस्‌ चः sarang: सङ्गति- aaa तच त्वमिति बुष्मच्छ ब्दो इश्यते ARAVA बडत्घाग्नो रूपं तद्योन्यां तलाभिदधि हवामह इति चुद्मच्छब्ददशंनेन तद्रूष- त्वावगते; एतच्चतुयेमहरपि बात geass वैराजेन साम्ना इक्तत्वात्‌ तमिति बु्तो पेण SRY TATU eh सङ्गत vara: I २॥

अथ Sq fare |

८९२ ताख्डामहाब्ाह्मण । [१२. १९. & 1

सोमः पनान ऊभिणा व्यवार विधावत्यग्रे वाचः पवमानः कनिक्रददिति॥३॥

सोमः एनान उग्रं शेत्वयमाभवस्य alae: ॥ ३ ५

qa वाच इति प्ददयद्चितमथसुपादाय wits |

>. © [य A अग्र Bite वाचो गच्छन्नग्रमेवेतया यज- मानङ्मयन्ति ॥४॥ ` .

wafe एतस्छिन काले चतुथे साद्धोऽनुष्टानसुमये wi WTA वाचो गच्छन्‌ अरत एतया सखोतोयया यज मानमेवाग्रं sey गमयन्ति प्रापयन्ति ॥ ४॥

Vata ws fava |

परोजितीवो अन्धसद्ूति विराजौ वैराज दयेत TENN

परोजितीवो अन्धस इत्याभवस्य was, afer टचे दे वैराजो भवतः पद्याचाच्चव्या चेति उन्तरव प्रदरं यि्यते एत- दष वैराजं विरारसम्बद्ध अतोऽद्लिनहनि wa टचः सङ्गत sae ॥ ५ ॥

अथानन्तरं Ze विधन्ते।

Tar. ९१. 9] तार्डामदहाा्मखं । शश

सोमः पवते जनितामतोनाभिति प्रातःसवने घो- उणिनं etd तं ठतोयसबने प्रजनयन्ति ॥ ई ॥

सोमः पवते जनितेति जनिधातुचुक्तसल चः पञ्चमः म्रातः- सवने धाराग्रहाणासुन्तमः षोडशी ग्रहो waa ग्टहीतं षोडशिनं तोयसवने प्रजनयन्ति होमयोग्यं जनिधातुबुक्तना- नेन टतच्नोत्मादयन्ति afe पोडशी टतीयसवने चयते तसख्या- न्लोमायोत्पादयन्तीत्यथेः ॥ ६ ॥

9 १ Sy नतु जागतं ठतौयसवन अयञ्च र्भ चः कथमसौ तत सङ्गच्छत TAA श्राह |

बिष्टभः सत्यो WATT बस्म्माज्जगतीनां लोक क्रियन्ते ॥ ॐ ॥

सोमः पवत इत्याद्यास्तिष्टभः सत्योऽपि जागतेन रूपेण यो गाचज्जगत्यः AMMA स्थाने मयुज्यन्ते किन्तञ्नात- परमित्युच्यते अतिष्ठति cat गोष जानन्ति गो शब्द्‌वच्तं तथाहनि पूवं परिगणितं दिगद्भोमहषभवत्तृतीयस्वाङ्को ख प- मित्यादिना * ॥ ॐ ॥

# अत्र quar weer जनिधातुयागञ्च तथाहि ua परिगणितं राजन्व्जनहतृखग्यव दिराडजतोदवञ्च द्खाह्योरूपमित्यादिना अस्धिंस्तच सव्यस्य जनियोगः wera अन क्रियमाणे agen खणज्नि सत्मादिपदानामदुतोदः मकटणव स्राविहतेत्मादि पाठः प्रामादिक एव |

cae ATRRPASTAT ETS 4 [१९. ११. te]

अथ प्रिभ्रियेति प्रथमे टचे qaagtad. साम विधाय तत्‌ स्तावकं ब्राह्मणमप्यतिदिशति ।

waa भवति यदेव MAAS ब्राह्मणं ॥ = ॥ सिद्धमेतत्‌ ॥ ८ ॥

अथाटन्ते ata त॒ चते सामान्तरं विधत्ते ।

श्रौ णणैयवं मवति ॥ < ॥

ऊणयुना इष्ट साम अौणीयवं aefga परिभ्रियेति टचे गातव्यं ॥ २ ॥

दूटं साम स्वगंप्रािसाधनमिति प्रतिपिपादयिषस्तदयथ- माख्यायिकामाष् |

अङ्गिरसो वे सत्रमासत तेषामाप्तः स्यतः खर्गो- लोकं आसोत्मन्धानन्त्‌ SAITAMA प्राजानए स्तेषाङ्क- NY अ्राङ्किरसोऽष्यायमुद वजन्‌ स ऊ णौयुज्गन्धबेम- ETHAN पेह्यमाणमपेत्य दैयामिति यां यामभ्य- दिशत्येनमकामयत तमम्यवदत्कल्थाणा रे TAHT त्रै वः स्यतः खर्गोलोकः पन्धानन्तु देवयानन्न म्रजा- Paz साम ख्यं तेन स्तुत्वा खगं लोकमेष्यथ मा त॒ बोचोहमदशेमिति ॥ १०॥ .

Cer. ११. ११. ATRASTATHTS | ८२५

अङ्गिरसः खल्‌ पुरा ऋषयः सत्र यागमन्वतिष्ठन्‌ तेषामङ्किर सान्तद्यागफलमूतः BUTS लोक Aa: Taira: Wa: प्रियहेतुखुसोत्‌ सपुप्रोतिचलनयोरिति धातुः देवयानं देषा यान्त्यनेनेति स देवयानः देवयानन्तु प्यानं खगस्य मागन्न माजानन्‌ A VAM वमजानतां मध्ये कल्याणनामाङ्गि- रसः ध्यायन्‌ ष्ये चिन्तायोमिति अस्मात्‌ Wee Waa: ध्यात्वा ध्यात्वा कोऽसौ देवयानः पन्धा इति विचाय्यं faqs उद्व्रज- दूदंमगच्छत्‌ सक्ल्याण ाङ्किरसः कियन्तं देशं गत्वा अन्त frame Sula wags गने अप्सरसां मध्ये Rata दोलया विहरन्तं उपेत्‌ उपागच्छत्‌ स WTS Tat ्राञुयामिति यां यां स्तियमभ्यदिशत्‌ अभ्यध्यायत्‌ सा सा एनं गन्घव्वेमका- मयत एवमश्यरोभिः सड Mel TAA कल्याणमाक्रिरस- मभिलच्य अवददनवोत्‌ कल्याणा ३ दति डे कल्याणं इति Wars दरूराह्लूते Sa wa: एवं सम्बोध्येदमव्रवीत्‌ बो बुष्माकं यज्ञफलभूतः खगो लोक श्चाप्तो वे प्राप्तः रातः प्रौतिकरच्ामत्‌ देवयानन्तु पन्थानं यूयं न प्रजानौथ तत्रेदं साम GU खर्गाय हितं खगे प्राप्िसाधनं तेन सान्न स्तुता खगे लोकमेष्यथ ATT खथ यदित्वां कञ्िदप्राच्चीत्‌ aq अरहमेवादशेभिति wen अन्नासिषमिति मा वोचः अपितु ऊर्णीयः गन्धव्येः प्रावोच- दितिव्रूहौति।॥९०॥

एवं गन्धव्नेणोक्तः किं छतवानिति तदाद | १०४

८२६ तागडामहा्राद्भण्ठं । [१२. ११. १.1

RCRA: सोऽबवीदाप्तो वै नः स्य॒ तः खर्गो- लोकः Ad देवयानन््न Wala दरद साम quia स्तुत्वा खगं लोकमेप्याम दति कस्तेऽबोच- दिव्हमेवादशमिति तेन स्तुत्वा खगं लोकमायन्न- होयत कल्याणोऽन्‌ त हि सोऽवदत्य एषः शिलः new

एवं गन्धे णोक्तः स कल्याणः रेत्‌ पुनरद्िरसः समीपमा- WY चागत्य च सोऽत्रवीत्‌ नो wars ख्वर्गोलोक are: gre किल देवयानं पन्थानं न प्रजानीमो वयं दमौ णौ यतं -साम Sal खगे साधनं देवयानस्य पथोलम्भकं तेन स्तुत्वा व्यं खगं लोकमेष्यामो गभिश्चाम इति एवं कल्याण्येनोक्तं अङ्गिरसः ‘qq ते तव कः पुरुषोऽवोचदुक्तवानिति न कञ्चिद्‌ वरो चत्‌ -अडमेतेतत्‌ साम सखगसाधनत्वेनादशमन्नासिषमिति कल्याणः WAAR ततशलेनौष्णीयवेन स्तुत्वा खगरोकमायबङ्किरसो- SHA कल्याणस्ाङ्िरसोऽषोयत होनो भूमावेव afters: भत्‌ fe यस्मात्‌ सोऽत वितथमवदत्‌ तस््ादृहौयत स एषोः- सत्यवादी faa: श्वे तकुष्टो दश्छते ॥ ६९ |

AQAA AAT स्तवनं -खगे साध नमित्बु पसं हरति |

खग्ये' वा VATA खर्गलोकः TARA भव- द्यौणौयवेन TEMA: ॥ १२ ॥

(te. ११. १81 तार्डामहाब्रा द्धा खः। ८२ ॐ.

ख.गलोकः Qt लोको AW स तथोक्तः पुण्यः पुगयातक उत्तमः खरगादन्योऽपि लोको यश्य स yates: Walaa तुष्टवानः स्तुवन्॒भयव्रिधेा भवति गतमन्यत्‌ 4 ९२॥

त्वं Ue cafa एवेषिदिते टचे गातव्यं साम विधत्ते । बहत्कम्भव ति ॥ १३ ॥

बृषत्को नाम ऋपिः तत्सष्वन्धि साम ayn azfeas गातव्यं ॥ १३ ॥

तदेतत सोति ।

सामा्भरयेण प्रशस्तं as डतयन्राद्यखावरुध्य होति वा aa प्ररोयते षोडशिनमः चेवेतेनोद्य-~ च्छति ॥ ४ Wl

amaze ऋषिसम्बन्धेन चुक्त साम प्रशस्तमुतलष्ट WT स्तोतोयासु त्वं होति शब्दः Fane: अत्रादयस्यावर्ध्यं अव- रोधनाय भवति कथं लोके होति fe इत्यनेन शब्देन खलु WAT yeaa बालानां भोजयितारः अन्नस्य विदारणाथं हीति श्ब्दसु चारयित्वा खन्रमादयन्ति तत्छामान्यादत्रापि हिश्न्देना- न्रा द्यस्ावरोषा भवति अपि च षोडशिनमेवः ग्रहमेतेनोदयङ्ति Wagga त्वे Uy देव्येलयाभिखुल्य करणात्‌ wal: सवनयोः शयानं अत होमायोद्ोष यतीत्यथः ॥.६४ ॥

दरे ताख्डामहाब्राद्धाश्च । (tz. ११. ta J

अथ सोमः पुनान ऊश्रिणोति fa गातव्यं साम विधत्ते

अातोषादोयं भवति ॥ १५॥

अतोषादीयाख्यं Bahay as गेयं gy tt

qaaetgearea स्तौति |

AAA आतीषादीयमाय षोऽवसुध्ये ॥ १५ ॥

तदेतदातीषादीयाख्यं साम तदयु अआयुषोऽभिटदविेतु- त्वादाचुरेव अतणएतत्घाम अादुषोऽवरोधनार्ुमत कायें ॥ ९६॥

यावति काले श्वासनिरोषः ay शक्यते तावन्तं कालं aq साम्नो निधनमावर््तनीयभिति विधाय सौति।

आतमितोनिधनमुपयन्लायरोव स्वेमाभ्रवन्ति ॥ १७ ॥

अतभितोः ्रातमनात्‌ शासे निरुष्यमाने यावता कालेन म्लानिभवति तसुन्लान इति धातुः तावत्कालपयन्तं आतीषा- दौयस्य fart mee इत्येवं रूपं पुनः पुन; उपयन्ल पगच्छन्ति तथा च सवे सम्ृंमेव अदुः प्राप्रवन्ति ॥ ९७ a

अथ पुरोजितौ दति टचे गातव्यं साम विधत्ते।

नानदं भवति ॥ Ve ॥

[१२. ११. Qo] ताण्डामहाब्राद्यण | TRE ५4 atfa ~ Se नानद्ाख्य सामाद्धिस्तचे काय्यं ॥ १८ ॥

अथेतट्‌ हः सन्ततिदेतुरित्याह ।

ज्यायोऽभ्यारम्ममतिद्ाय पञ्चमम VUES आआरम्भस्तेन प्र्ठमडहरारभन्ते सन्त्ये ॥ १ ॥

अस्य सान्न MUCHA टचे प्रथममानुषटबत्तरे गायव्यौ च गानसमये पूवेमानुष्टभं Weary अनुष्टभौ काय्य एवमेव षष्ठोऽहनि पादमातरसखारम्धः पञ्चमेऽहनि जगत्या टद्धतर पादटात्मकं THAIS छन्दोऽभ्यारभ्यते एतदभिप्रेत्यात स्तुतिः क्रियते ज्यायोऽभ्यारन््ं wae प्रयुज्यमानो विराट्‌ ङन्दसो ज्यायः अभिव्यक्तं शक्र्याख्यं ङन्दोऽभ्यारभ्यते गानाथेमुपादीयते यद्डिसलाहशं पञ्चममहः परिहाय अतिक्रग्य षष्टस्याद्भुः पार- मावाभ्यासयुक्तस् अरम्भोपक्रमो भवति तेन अनुष्टुभः Hay करणेन षाइरेवारभन्ते सन्तत्यै सन्तानार्थाय अविच्छेटाथं ॥ १९.

अथास्य साम्बः प्रसावभागस्य परिमाणविभ्रघ् विधाय स्तोति।

षोडशात्तरोणं प्रस्तोति षोडशिनम्‌ चेवेतेनोद्य- च्छति ॥२०॥

प्रथमतः षोडशभिरच्षर; प्रोता प्रस्ावभागं ब्रूयात्‌ एतेन प्रस्तावेन षोडश्रनमेव ग्रहं डोमायो द॒च्छति ॥ २०॥

८३० ताण्डामहा बाह्यं । (ex. tt. ee], अथाद्िं सचे सामान्तर frase ।

Sanaa भवति ॥ 22 Ik

स्य्टोऽथैः 1 २९॥

afaqa विराट्‌ सम्पादयन्‌ अन्राद्यदेतुरेतत्घामेति

सलोति।

पद्या वा न्या विराडत्तव्यो न्यास्माज्ञोकात्पद्यया विराजान््ाद्यमवसन्धेऽमष्माद त्ष्ययोभयोरनयोर््ञोक- योर न्नाद्यमवरुन्ध आन्धोगवेन FEMA: ॥ २२॥

अतर पुरोजिती इत्याद्याजुष्टबुन्तरे गायन्यो अतो दशपदा भवतीति तेन्निष्छद्यमाना पद्या अन्या विराट्‌ एतासु.विद्यमाना- च्रपरिगणनायामशोतिसङ्खय 7न्यत्षराणि भवन्ति तत दशसंख्या याविभागे अन्ततो द्शाचराण्येव तिष्टन्ति तेरचरे न्निष्यद्य- माना gar विराट्‌ ततः पद्या विराजा अस््माद्‌भूलों कादेव अन्ना द्यमवरन्धं लभते BAYT सखगाज्ञोकाद्चव्यया विराजा अन्नाद्यमवसन्धे तस््ादान्धौगवेन तुष्टवानः स्तुतवान्‌ अनयो- रुभमयोद्यीवाश्थिव्योलँकयोरन्राद्यं अदनीयं प्रशरस्यमन्रमवर्न्धे लभते ॥ २२॥

अथसोमः पवते इति टचे गेय साम दशेयति।

{९ . ११.२१५ 1 तार्डामद्ा बाह्मण | ८२१ बात्यपरम्भवति ॥ ९३॥

aqua दष्टं साम aang सोमः पवत इति ze ATS ॥ २३ ॥

वैराजस्य WATT धस्याष्युतो दवत्वात्‌ Beas Sua ufafeafaafusdt a सोति।

cafes बे राजं प्रतिष्ठितं प्रतितिष्ठति area व्टवानः WRB I

अयमभिप्रायः अनुतोदो नामाभ्यासः सच तित्वविशिष्टो बेराजस्य विष्टपपद्‌न्तेऽष्यधीयते वात्सप्रेऽपि तथाधीयते उभयत चतुष्कत्वोऽभ्यासः तक्षता विकल्पेनोक्तः तख पदन्ता- aq चातुधिंकस्य वात्सप्रस्येति तस्येति wad बे राजं पराग्टश्यते अल च निदानकारेण व्यवस्था दशिता तेन atau सामादद्याद्यदि वैराज agate वात्छ-मपि अनुतो- डं यदि चतुरनुतोदं वात्छप्रमपि चतुरनुतोदमिति qaaar- um समाधिं त्विति वेराजवात्छप्रयोः समाधिं साम्यं qait- दिति aera: एतदेवाभिप्रे cafes खल्‌ AER वेराजं साम प्रतिष्ठितमिति कथनं यस्मादेवं तद्मादाव्छप्रंणानेन स्तुवन्‌ ufafasfa ॥ २४॥ अथास्य we: ऋषिसम्नन्धप्रदशंनपुरस्मरं अहइाफलं wrifa |

८३२ ATEQASTATHTS | [te. ११. २६1

बत्सपरोभौलन्दनःखद्धान्नाविन्दत सतपोऽतप्यत स एतदहात्छप्रमपश्यत् खद्ामविन्दत Bei विन्दामहा दूति a सल्मासते विन्दते घद्धां ॥ २५ ॥

वत्ध॒प्रीभीलन्टनपुतरः षिः agi नाविन्दत अविन्दत्‌ ततः तपस्लप्तवान्‌ तेनच तपसा सषिरेतदहात्सप्र सामापश्यत्‌ तेनं

सान्ना साधनेन शखद्रामण्यविन्दत set fates लभाम्ा इति खल्‌ सत्रमासते दाद णाहाख्यं aq कुन्ति ते चेतदवात्सपरं युक्नानाः खद्धामभिरुचिं ऋचं सवेवस्तुगो चरां fat लमते १२५

waaay निधनख wet सङ्गतिं द शंयन्‌ प्रशंसति |

दई निधनं तथा दे तखाद्वोरूपन्िघनान्ताः पव- माना MATS! TA स्तोमः ॥ २६॥

द्रति निधनं यस्य॒ तत्तथोक्तं वात्घप्रमपि इकारनिधनं तथादहि तथेव खर्व तस्या क्रो रूपं पुराभिद्ितादिनिधनं aat- यस्येनिधनं चतुर्थस्येति faq पवमानाः पवमानस्ोताशि निधनान्ताः निधनं ऋ गक्तरव्यतिरिक्तं इडावाक्‌ उदत्यादिकं अन्ते येषां ते निधनान्ताः ताहशानि भवन्त्यक्को त्ये पवमान- स्ते7त्रस्यै तस्याद्भोधारगाथं wre fe पुरस्तात्‌ क्रियमाणेन feerty गन्त रव्यतिरिक्तनावसानप्रचुक्तन निधनेन उभयतः परिग्ट्दीत्वाद्तं भवति agra अदरपि अन्यथापिधानस्थानेन निधनेन वियोगात्‌ तमपि सावर प्रशिधिलं खादित्वक्कोऽपि-

[१९. १९. ३.1 ताण्ड महानाद खं । ष्ट

faa भवेत्‌ णवं सप्तसु सामसु ata क्रियमाणेष एकविंशतिः etatar निष्यद्यन्ते तथापि रकविंश्एवाख Stay सामो भवति i २६॥

इति बाण्ड्ममहाबाद्धाखे दादशाश्यायद्य एकादशः खण्डः | थ दादशः खण्डः | अथोक्तानां प्रथमस्य सेातस्य ट्वं दशेयति ।

अग्निं वो बघन्तमिति॥ १।॥

अयं टचः प्रथमस्य मेतावरूणययोकथस्य Mary इत्यथः ॥१ अद्धिखुचे बुधन्तमिति बुधि धातुः चयते ततृद्धवितम्थे- ATT ।

VIE देति यजमानमेवतया Teaver ie

uafe uafea काले टतीयसवनावसाने wager fe यद्मादेवाञ्चरुपुरोडाशादिभिवेष्धाः Tey: अभूवन यद्डमादे- तया बृषिधातुयुक्ञयज्खौ यजमानमेव THAT दातारः ॥ २॥

अय हितीवख ब्रह्मण उक्थस्य सो तीयं ed दर्थयति। १०५

CAs -तार्डानष्हा ज कय | f22. 02. ४.}

कर्भ) wate | ^] ~ वयम्‌ TAAAIATS WAS प्रजाषतेस्तन्‌- ANA aaa तया यजमानं गमयन्ति ॥ ३॥

वयमुत्वाभिति wa दितीयस्योकथस्य स्तोतियः. कावः तव्सम्बन्विना अपूव शन्देन द्ववितोऽयेः प्रतिपाद्यते एतद्छत- स्न्‌ कले WEeTST अप्वे खल प्रनापतेः सवेकारणामूतख विधातुखचुः शरोर अगच्छन्‌ अभ्रुवन्‌ TTT सुक्तयेतया स्लोतौयया wie wed दिव्यं फलमेव यज मानं गमयन्ति प्रापयन्ति | 3

अथ टतोयबच्छावाकोक्‌यसख Matas विधत्ते |

दूममिन्द्र॒ सुतस्मिव ज्ये्ठमममल्येम््दमिति ज्ये-

~ are ssyTaq ९ छाए Wats वाचोगच्छ न ज्येष्ठयमेबेतया यजमानं गमयन्ति ॥ 8 ॥

इममिन्द्र सुतं पिवेति ठतोयसखोक्थस्य Mates: कायः एतद्हातस्छिन्‌ अन्तरे ज्येष्ठमतिशयितं are वाचो गच्छन्‌ स्तुतशस््ररूप्ाणां सर्वासां वाचां प्रचुक्ततादस्यै wey farga- या mala यजमानं ज्येश्चमतिशयितं प्रा्रस्त्यमेव गम्‌- यन्ति ॥४॥

अथाग्निं व इति प्रथमख्योकथस्य विहिते ed गेयं साम- दशंचति |

Pte. १२. ॐ) वार्डा मष्टा ब्राह्मण | ३१५ A % सन्धृत्तितं भवति uy i

सिन्धचिता दष्टं सेन्धचितं तताम afera® कायं WYN

Winefaaal दशंयन्‌ विशिश्फलदेतुतयैतत्‌ सोति ।

faafas राजन्यर्भिरज्योगपरदवञ्चरन> स एतत्‌ सेन्ध्तितमपगश्यत्‌ सोऽवागच्छत्‌ प्रत्यतिष्ठद्वगच्छति परतितिष्ठति सेन्धृक्तितेन वुष्टवानः ॥ ६ ॥

सिन्ध सिन्राम राजन्यो राजपुत्र ऋषिः ज्योक्‌ चिरकालं ` पर्द्ध अज्ञानेनाटतख्ुरन्‌ सद्धरणशीलच्ासीत्‌ स afatag सेन्धचितं सामापश्यत्‌ तपसोबलात्‌ इष्टवान्‌ तदनन्तरं अनेन GAT साधनेन अवागच्छत्‌ सवं मजानत्‌ तथा प्रत्य तिष्ठत्‌ प्रति- छात्र रोऽभवद्राज्ये रतो अद्यतनोऽपि सेन्धुकितेन स्तुवन्नव- गच्छति प्रतितिष्ठति च ॥ ६ ॥

वयमु त्वामपुव्य॑ति द्दितीयस्यो क्स्य विष्ठिते ठचे गेयं साम द शेयति । | | |

सोभरः भवति TEA: ॥ ७ ॥

बतो वा इन्द्रो टताय ASH प्राहरत्तख तेजः परापतत्‌ तत्‌ सोभरमभवदिति ATAU सौभर साम नहत सान्न - स्तेज: एतस्िन्नयभुत्वाजिति ft कायं ॥ ॐ ॥

८२६ तार्डनहानाद्चख | Cer, १२, १०] अतत्‌ सलोति ।

wafer वे squared बडतस्तेजसोत्त- भ्नोति Racy ॥ Ta

aq अधस्तात्‌ परतितभिव we तत. चतुथमरतीतेष्व- SZ Twas श्टलोतं क्रियते बृहती च षट्‌निशद्च्चरा अदिन्‌ अनि ततोऽन्यनासु षट्‌विशदचचरासु प्रथमं र्टस्तोतं विदितं aqresufaafaa वै ace: एतेन सौभरेण बृइत- ` खेजसा तच्चतुथेमह उत्तमभोति उन्तम्भं उपय्धवसख्थापितं करो- लङ्गाता॥८॥

अथ adage विड्िते इममिन्द्रमिति टचे गेकं साम दगयति।

वसिष्ठस्य प्रियं भवति ॥ € ॥

वसिष्ठस्य प्रियमिति सखुदायः are: dat afeae गातव्यं +£ ॥ °

waat संज्ञां नित्रैवन्‌ स्तुवतः फलमाह |

एतेन वे वसिष्ठ Tea प्रेमाणमगच्छत्‌ मेमा- शन्देवतानाङ्गच्छति वासिष्ठेन FEAT: सोमः ॥ १०

[१२. १२. २ लाख्डामहाबाह्मख | ८३७

रुतेन खल साम्ना पुरा वसिष्ठ षधि czy tary frag अगच्छत्‌ प्राप्नोत्‌ भ्रियशब्दादिमवमिति प्रियश्िरस्िरोरब- लेत्यादिना प्रीश्ादेशः तस्माद साम्नो वसिष्ठस्य प्रियमिति नाम सम्पन्नं तस्माद द्यतनोऽपि वासिष्ठ नानेन स्तुवन्‌ यजमानो देवानां प्र माणं प्रियत्वं गच्छति एषु च विष ata पूर्वोक्त एवैकविंशसोमः ATT । १० ॥

ति तार्डामहा ब्राह्मणे द्वाद शाध्यायसख दादश: खण्डः |

अथय Aalst, खण्डः |

दूयं पञ्चदशसतोत्ाशि गतानि अथेतस्य waders: षोड- शिमत्वात्‌ तव षोडश्ख सोते erage दिपदासु wiaaifa विधित्छु राड ।

TEI Tey समभवतां तमिन्द्रं बहदेकया तन्वात्यरिच्यत तखा अविभेट्नया माभिमविष्यतोति सोऽत्रवोत्‌ षोडशो तेऽयं यन्ञक्रतुरस्लिति स पोडश्य- WITS AT ॥ १॥

देवानां मध्ये इन्दर बडइत्धाम च समभवतां प्रजापतेर्रसो ब(इन्यान्च संभूतौ स्त्म ्नावभतां एवं asiaa तमिन्द्र

cyt ATUSASTATHTS | (tz. १२. ¥ J

बृ्छाम एकया तन्वा एकेन शरोरेणानेनात्यरिच्यत afa- रिक्मभूत्‌ ततः स इन्द्रः तस्या बृषतस्तन्वा अतिरिक्तया अवि- मेत्‌ भोतवान्‌ अनयातिरिक्तया तन्वा माबृइत्घामाभिभविष्यः दिति पराभविष्यति एवं मीतख्छन इन्द्रोऽत्रवीत्‌ हे बुत्‌ ते तव येयमतिरिक्ता तनु: चिद्कितानां पञ्चदशानां सोतारं यत्‌ METI स्तोत्रं तदालना जातेत्यथ श्रयं घोडशो- नाम यन्नक्रतुरम्तीति षोडशस्तोत्राणि पोडशशस्त्राणि यस्यासौ ew षोडशाख्यः सोमयागो भवत्वित्यथेः एवमिन्दरोक्तं तद्न- न्तर MUSA उक्तः से तपञ्चदशकापेच्चया अतिरिक्ताया quae; स षोडशो पोडशस्तो तवान्‌ यज्ञक्रतुरभवत्‌ अय पोडशिनसतदेव जन्ोत्‌पन्तिबेहतः सम्बन्धिव्यतिरिक्ता तन्‌ fafeatat पञ्चदशानां Matai यत्‌ पञ्चदशानां षोडश PAG स्तोत्रं ACHAT HAA: ५ ९॥

तस््ादूबुदहत्साम षोडशितया काखेमिल्याष |

अतिखिवा mae रिच्चिते यो गायलोष॒दि- पदासु THAT षोडशिना AAW AW यत॒श्रान्द खरवणान्तच्छब्द्‌ाध्याह्टारः सोऽयं शिया Wiest

aia शत्र मतिरिच्छते अधिको भवति योगायवोष द्विषदा- सु बहता षोडशिन घोडशिसान्बा सुते सएवयती त्यथेः ॥ २ ॥

काः पुन साः द्विपदा इत्यत बह |

Ter. t2 ४.1 कण्डामहाब्राद्धण | ८१९

डप नो इरिभिः सुतमित्येता बे गायको fare CATH सोतव्यं ॥ २॥

उपनोहरिभिः सुतभित्याद्याः Satta समानता एता एव गायव्यो दिपदाः यद्यपि तास्तिपदा गायत्यः तथा- प्व पनोरिभिः सुतमिति प्रथमं पाद्‌ एतत्ततीयपादात्मना पुनः पुनरम्यस्यते इति तासां हिपदात्व एतासु दिपदासु बहता साम्ना सतो तव्यमित्येकः wa: ॥ ३ ॥

अथ Talat विधित्षु; सामान्तरस्योत्पत्ति माह ।

इन्द्रः मरजापरतिमपाधावदष्टच इनानोति तस्मा एतामनटभमपडहरसं WAU AWA यद - सखस तोव्यनदन्तन्नानदख ATATS ॥ ४ ॥

इन्द्रः पुरा Sa असुर TY खय अपराद्धः सन्‌ प्रनापतिं खष्टारं सखपितरखुपाधावदुपागच्छत्‌ किं कुव्वेन्‌ ठतरमसुरम नानि इननसमर्थो भवामि यथाऽहं हन्तु" शच्यामि तथा मां कुर्विति Aaa तस्मा उप्रगतायेन्दराय अपडरसं Yana तेलःप्रतिपाद्केन इरःशब्देन विधुरामेतां seat इत्या दिकं ्रनुष्टभगचवं प्रायच्छत्‌ प्रादात्‌ अनया इतं alfa aa इन्द्रां तद्धिन्‌ ea प्राचिपत्‌ तथा स aud alfa शहिसायामिति धातुः सषाखतो अषितः सन्‌ यत्‌ व्यनदत्‌

८४० तार्डयुलद्ाबाद्भख्य | १२. १३. 9]

बिशोष्रशब्दमकरोत्‌ तच्रानद सामामवत्‌ यद्देव. नद्ना- Slat तत्तस्प्राच्लानदसय सान्बो नानदत्वं नानद्मिति नाम सम्पन्नं ॥ ४॥

Ta पक्तान्तरो पयुक्तं साम WEY अय तख्वाधारमूता सतोतौया ऋचो farses |

तं पनरुपाधावत्तस्ं TATA TATA रो farqia प्रायच्छत्‌ ॥ ५॥

तं प्रनापतिभिन्द्रः पुनरूपाधावत उपागच्छत तथाबुष्टुभा नासो sated इति व्रुवन्‌ AAS इन्द्राय प्रजापतिः सप्तानां Gata 'होटमैतावरूणादयः सप्त वक्तार; तेषामातविज्यानि हो तरा शब्देनोच्यन्ते सप्तसंख्यानां होटनेतावरूणादि सम्बद्धानां कम्भ णां हर रेज: निन्द्यो योत्पाद्य एकोलत्थ प्रायच्छत्‌ ततस्तेन बरसा तं टतरमटणत तमवधौत्‌ ॥ ५ ॥

एतदेदटनफलमा़ |

तमस्तु णुत GUA तं यन्तस्तृषेते यएवं वेद ॥६॥

aud तुखतषेते तनुं हिसितुभिच्छति तं age feafe स पुरुषः यएवं पर्वोक्तमयें वेद जानाति ॥ € ॥

किन्तत इत्याद |

तस्माद्धरिवतोष स्तुवन्ति इरितो; qoute

(एर. १९१. ८] गाण्डाभरहा नाद्ुश् | wet

इरिवतोषु ग्रहो Tea eCreral निम््रौय प्राय- च्छत्‌ ॥ 3 ॥

Tatfegt इरसा प्रनापतिदत्तेन टत्रम॑वधौत्‌ तस्मात्‌ कारणात्‌ eftaite इरिशब्दलुक्तासु एकदे शविछतमनेन्यव- इवतोति न्यायेन हरिशब्देन guys: प्रत्यभिन्नायते अत wary इरिवतोषु अस्ाविसोमड्न्द्रतदल्याद्यासु नानदेन षोड- शिसाग्ना स्तुवन्ति एतत्पत्तान्तरः तथा हरिवत इरिशब्दयुक्ता tq eta शंसन्ति तथा इरिवतौञ्चचुरा दि शत्रं हननमि- MST पच्यमानासु अ्ध्वव्येणा ग्रहः षोडण्याख्यो ग्टाते तद्यादिन्द्राय इरोहरिशब्दवाच्यं खल तेनो faata पुरा भजापतिः प्रायच्छत्‌ दत्तवान्‌ सप्तानां होतराण्णां witfreata भ्रायक्लदिति aga तस्यो पपाद कं लिङ्गः ॥ © Il

ufaa षोडशिणोव्रं दशयति |

एकनिंशायतनो वा एष यत्‌ षोडशो सप्त डि प्रा- तःसवने डोवा वषट्‌ Halt सप्त माध्यन्दिने सवने सतत दतोयसवने ॥ ८ ॥

यत्‌ यः षोडशो एषः एकविं शायतनो at एकर्गिं शस्लोम- स्यायतनमूत अाश्रयभृतः तत्‌ कुतो हेतोः भरातःखवने सप्तखं- Wat: होत्राः होटमैनावरुणादयः त्विजो वषट Fafa

मरखितयाज्याद्याभिवेषट्खत्य यजन्ते AMAT: सवनयोरमी- १०६

“TBR ताख्डामहाबाद्ण्छ । [१९. ta. to] aafaufadet rat मवबन्ति fe aqned त्यात्‌ षोडः भरन एकविश्रायतनत्वं Ta बहन््रानद्‌ाख्य सुामदहयं विकल्पेन घोडभिसाम कत्तव्यमित्यक्तं ॥ ८ o

अथ खाभिमतं पच्चान्तरं दशयति t -गोरीवितं भवति॥ ९ ॥

गौरीवितं साम इन्द्र aE प्रवहति sa षोडशि साम कायं ॥ २॥ अथास्य ae: षिसम्बन्वप्रदशनपुरःसरसुत्पत्तिं Twas,

स्तौति |

गौरीविति् Tama ब्रद्मणोऽतिरिक्तमप- उयत्तद्नो तोवितमभवदतिरिक्तं बा एतदतिरि क्तेन €- afer यद्गोरीषितेन शोडशिनटः wera भव्र- त्यपि मरजाया STAT: ॥ १०॥

तदतिरिक्तं वा एतदित्यन्तं पूर्ववद्याख्येयं॒यद्गौरीवितेन साम्ना षोडशिनं षोडशिसतोलरं प्रणयति अतिरिक्तेनाधिकेनैव नरन स्तुवन्ति तसा ट्‌ाधिक्यवता STAT सवनात्‌ शडसतनवान्‌ vafeqa भवं श्वस्तनं तद्वाम्‌ प्रजायाः पुनः पुवपौ बरूपायाः sw उपकल्पितः उपभोग्य भवति vag साम षोडशिललोव ` सया कामभिदहहितं पच्ात्मचान्तरत्वेन गोरोवितमपमि ॥ ९० ॥ `

[te tg. te] ATRAETATH S| ca श

एवं सत्यसतोः षट्‌ त्वादद्भां विकल्पः स्यादिति मन्वानः cafgaa प्रयोगे ठेशभेदेनते सामन व्यवद्धापयितुमाडइ ।

विशालं लिबल्या भृत्याग्यधादिति होवाचोषो- दिति गेपालेयोऽनुष्टभि नानदमकगेौ रोषितेन षोड- शिनमस्तोष्टाद्रसा वियमपागान््न धिया sary इति ween

faqaat लिप उपरे उपदेह उपचयः लेपेन उपचयेन जाता लिबुजया सम्यणया विमूत्या सम्पदा विशालं frac यथा भवति तथः अ्रभ्यधात्‌ अरभिद्ितवानुक्तवानिति खल गौपा- लेयो गोपालपुव sutfefaata ऋषिरुवाच पुरा प्रोक्तवान्‌ सअंभिषानप्रकार उच्यते अनुष्टुभि चतुथे ऽइनि अभवपवमाने पुरोजितोति योध्यं अनुष्टुभर चखलद्धिन्रानटं साम रकः लत- वान्‌ गोरोवितेन टचा साम्य षोडशिनमसलोषश पोडशिखोलरं तवान्‌ एवं सामहयं Atal सत्वा waagr जवेन faa सम्पद्‌ उपागात्‌ उपागच्छत्‌ उपगतया चः तया चया नावपद्युते न कद्ाविद्धोयत इति ber

कोऽसावभिदध्यादिति तमाष््ः।

एष वे विशालं लिबजया भत्याभिदधाति योऽनु- भि aad छत्वा गोरोवितेन षोडशिना स्ततेऽद्स सियमपेति न विया अरवपद्यते ॥ १२॥

६४४ तार्ड्यामद्ाराद्धश्य | Cex. tg. १४.]

एष वै एष खल विशालं विष्ततं लिबुजया sufear vat Qaay अभिदधाति यो यजमानः अनुष्टुभ urges चे ननद साम लत्वा गौरीवितेन षोडशिना षोडशिसान्ना स्तुते तदनन्तरमख्ञसाजेवेन च्ियसुपगच्छति न च तया धिया विञुज्यते ॥ ९२ ॥ |

<a साम व्यवस्था षोडशिसान्ना tata: araat मेदेन विभिन्राः भ्रदशेयन् कं प्म ।

TACs पोडभिना स्तुवीत यः कामयेत TH सानिति ॥ १३॥

घट्‌ पञ्चाशदल्लरा ऋचः शब्दस्य Way षोडशिना षोड-

शिसाज्बा स्तुबीत यो यजमानः वच्वी स्यात्‌ वच्तवान्‌ वौग्वेवान्‌ भवेयमिति स शक्षरोघ षोडशिना स्तुवोत ॥ ९३ Wl

तदेतद्पपा द यति |

वजो वे षोडशो वजः MHA वजे WaT TIS स्प णोति वजीभवति ॥ १8 ॥ षोडशिनः शक्षरीणाञ्च वञ्जवहृतव्ननसाधनत्वाहजृत्व

अतच WHT घोडभशिसामग्ना सवनात्‌ वच्तरेण वज्वालके- जेव षोखशिना गद्यस्य a अस यजमानाय स्पृष्टो

[१२. te, 10} ताश्ड्यमड्हा ब्राह्मण | ८४५ बलवति संयोजयति तपेयति वा स्पुपरीतिबलनयोरिति धातुः स च यजमानो वच्चो वञ्ववान्‌ भवति ॥ ९४ ॥

अथय फलान्तराय Malar विधत्ते |

अनृष्टपसु षोडशिना Mata यः कामयेत नमा

i ~+

वागतिवदेदिति॥ १५॥

अनुष्टपरु अनुष प्‌न्दस्कास्वुच्॒षोडशिसाम्ना स्तुवीत नमा वाक्‌ परो प्रयज्यमानं वाक्यं न7तिवदेदतिक्रम्यन ब्रूया- fefa यो यजमानः कामयेत सोऽनुष्टुप्‌सु स्तुवत ॥ ५५ ॥

अथधेतदुपपादयति । वजो बै मोड वागनष्ुग्ज शेवारे वाचः स्यणोति aa वागतिवदति ॥ १६ ॥

शरस यजमानाय वच्ेेव वाचं साणोति प्रीणयति sa एनं वाङ्ातिवदति fae सिद्धं ll yea

काः पुनस्ता Agen इति तत्रा । असावि सोम दन्द्र त LAAT KAS Neon

असावि सोम इूल्याख्यायास्िखोऽनुष्टभः र्तासु गोरीवि- तेन षोडशिसाना स्तोतव्ये ॥ Lo ॥

८४.६ ताण्ड कहात्राद्धा ख | (re. ११. x]

quratasiaey षोडशिखोतीयां दगेयति।

विराटस्बन्नाद्यकामः षोडशिना सतुबोत वजो वे पोडशी वेराजमन््ं वज्ञ UA AAG स्यणोत्य- न्नादो भवति ॥ १८ ॥ विराट्‌ कन्दस्काखचं अन्ाद्यकाम अन्नञ्च तदाद्यं अनाद्य कामो यजमानः षोडशिसाग्ना स्तुवीत वच्चरूप एव षोडशो

aaq stag विराट्‌ way WE यजमानाय TTT sa qulfa तदनन्तरञ्च यजमानोऽननादो भवति ॥ ९८ ॥

काः पुनविराज इत्यत ATS | प्रव मह AS TA भरध्वमित्येतासु स्तोतव्य Ne

प्रनोम carafe विराज इत्येतासु गोरोवितेन स्तोतव्य ॥ १६.। एतासु विद्यमानान्यक्लराणि विभज्य सौति ।

qafacuzact वा एताविराजो यदेकवि- प्रति प्रतिष्ठा सा यदहाट्‌शप्रजातिः सा॥ Ro | एताः प्रवो मह दूतयाद्या विराजः तयस््िंशटच्चरा वे

तयच्छरंशदचचरा; खल्‌ प्रतिपादमेकाद्‌ शाच्चरत्वात्‌ तत्र रक. विंगरतिसङ्कयान्यचचराणोति यत्‌ सा प्रतिष्टा सोमानां मध्ये एक

[1९.११.९९] नारडयमहा बाह्मण | ८४७

विंशति ufasteq: तद्छाहश्यान्ततीऽवशिष्टानि यत्‌ दइादशा- चराणि सा प्रजातिः प्रानामुत्प्तिः गर्माधानादद्ं gre मासात्मके संवत्सरे Ga fe प्रजाः प्रजायन्ते ॥ २० I

ति ॥ | प्रतिष्टाय ते नो चान्तस्थायाज्ञोयते ara

वेद्‌ ॥ २१॥

fasta seme ख्याने प्रतिष्ठितो मूत्वा ततः प्रजायते पुता- दिरूपेणोत्पद्यते नो जैव च अ्नन्तस्थायां अन्तमेध्ये ्रवद्ितायां Waa जौयते ्पजौयते ज्यावयोदहानाविति धातुः यणएव- मासुविराटसु sai प्रतिष्ठां प्रजातिञ्च वेद्‌ एवं कामनाभेदेन सलोत्रीयाणां विकल्पा क्ताः ॥ २९ ॥ |

अथ नित्यप्रयोगे इन्द्र जषसेत्याद्यासिसख ऋचे गौरीवि- तस्य षोडशिसान्ना स्तोत्रीयाः satay इत्यभिप्रेत्य तचलत्यानु- पसगौन्विद्धाति |

Wa A Cay एकपदस्त्रात्तरा विष्णोग्छन्दोभ्‌- Tost: WHET iW २९॥

इन्दर जुषख्ेत्याद्या लिच्च ऋ चः पञ्चपद्‌ाख पञ्चाच्चराः ततं WAM प्रथमपाद्‌ात्‌ Be प्रवादूति त्रीणच्तराण्यान्ना- तानि दितौयपादात्रमिति इरिरिति अच्षरत्रयमाम्नातं तथां

८४८ तार्डामहाब्राद्ययं | [१२. tg. २३.

छतीयपाद्धात्परमिति मतिते नेत्व्षरतितयं अविशिष्टो पञ्चाः wa at पादौ आदितः पञ्चाच्चरास््रयः पादा इति waract याः पञ्चषाद्ाः प्रणमः datas fax पदेषु प्रवादहाद्या- स्त्यचराः WE इति च उपसग इति wea एवमु- नतरयोरपि तथाच va तयस्त्रव उपसगा इति eta भव- तीति तेविरहिता इन्र जषखं erat: पञ्चविं शत्यक्षरा गाय- व्यो भवन्तिते तैः सहिताश्चतुविंशदल्तरानुष्टभो भवन्ति wa निदानक्रारः deal ऋचः पद्चविंशत्यच्तरापञ्चपदाः पञ्चाच्तर- पदा; नवोपसुगोपि भ्रादितस्त्रयाणां पादानां atfa तौख- पसगोच्चराणि विष्णोः wed gq भवन्ति तेऽ्टाक्चराः Wage पञ्चाचरावत्तरौ दशाकच्रावेकः ताश्चतुच्त्रिंशद राः सम्पद्यन्त बूत्यादिना tani gen प्रपञ्चितवान्‌ तज तवर ता; म्रवा- हाद्या उपसगीसते Neat अथवा इत्यादिना अथेति पचा. न्तरमापरिग्रहे इन्द्र जष्खेत्यादौनां facut अादितस्तिभ्यः पञ्चाक्षरपादेभ्य उदं यानि म्रवहेत्यादीनि बीखखकच्चराणि एता- WATT एकपदा विष्णोग्छन्द्सः विष्णुसम्बन्धिना छन्दसा सुरिजः waa: भुरिकनाभिकः श्वर विशेषः । २२ ॥

एतासां शोत्रफलत्वमा ।

एताभिबौ इन्द्रो टवमडन्‌ मरं वा एताभिः पाप्‌ मानः इन्ति fan वसोयान्‌ भवति ॥ २३॥

[ex १९१. २५.1 ताख्डलहाबाद्खं | 9९

एताभिः शङ्करोभिः खल्‌ पुरा इन्द्रो उत्रमसुरं हतवान्‌ अभिटतमशकड्न्तुं तच्छकरीणां शद रौत्वमिति विज्ञायत इति. निरक्तं यस्मादेवं तस््मादेकपदाभिभूरिकगशकरौभिः fax wat हन्ति विनाशयति क्षिप्रं शोत्रं वसौयान वसुमत्तरः avy भवति ॥ २३ ॥

अयेता एकपदाः इनदरं easy dye खौति।

चठच्त्रिएशदत्तराः सरस्ततो भवति चयस्ति- श्यदेवताः प्रजापतिश्चठस्िधशो टेवतानां प्रजापति- सेबोपयन्त्यरिच्ये ॥ २४ ॥

WAY प्रबाद्यालिखस्िख एकपदा; arg सं स्तुताः प्रतयु- चन्वनवा्राणि सम्यद्यन्ते Tye, पञ्चभिः aft: are: पद्चरविंशत्यथराणि सम्पद्यन्ते ता उभयोभिलित्वा प्रतय चतु- fauzat: संस्तुतः we स्तुतः तिषतुख्लिशद्लरात्मकः समु- ङ्यो भवति तयस्जिशद्धि तयस्तिशव्छंख्याका देवताः प्राप्नोति अष्टो वसव एकादश र्ट्‌ दादशादित्या इन्द्रश वषट्कारखेति तवयच्िंशदेतासां देवतानां प्रजापतिचतुच््िशत्‌ संख्यापूरको मवति चतुस्त्रिंश नाचरेण wafea प्रजापतिमेवोपयन्ति ङपगच्छन्ति अरि्छे अह्टिसाये ॥ २४ ॥ aaa षोडशिलोतसभये हिरण्यधारणां विधत्ते ।

१ ०७

tye? ATURASTA ES । [१९. tg. =e]

हिरण्य सम्मदाय प्ोडशिना Mad ज्योति- WAG षोडशो भवति ॥२५॥

शरण्यं qr wae अन्योन्यस्य प्रदाय प्रदाय SET- तारः षोडशिसान्ना स्तुवते aw are: यांयां बिभक्कियोयो BA a स्र हिरण्यं war तया भक्तया स्तुबौतेत्यथेः तदुक्त वता यो यः सामाङ्गं ब्रूयात्‌ स रुद्धिरण्यं धारयेदिति अतर सम्प्रडाय- भिति wea प्रत्ययान्तस्तेन एकमेव शरण्यं ए कंकसो द्ान- समये ग7तव्यमिति गम्यते षोडशिसाग्ना शोष्यमाण इत्यादि- ना पोड्शिस्तो ता ङ्तेन यदुक्तं खूत कारेण तत्धवेमतरानुसन्धेयं -खसभक्तिगानसमये उद्भाटभिष्िरणस्य धारणादस्य यज मानस पोडशी ज्योतिष्मान्‌ तेजखी भवति ॥ २५ ॥

अथेतश्धिन्‌ षोडश्िस्तुतिकाले अश्वस्य खापनं विधत्ते |

| अश्वः HY उप्रतिष्ठति साग्येच्याय म्ाटव्यलोक- aa सविधमएस्ि्ठति ॥ २६॥

HY: AUT: सदसः va fg परस्छिन्वा दारे प्रय सखः प्रामखो वा उपतिष्ठति यथा sufeat भवति तथा कुव्यौदित्यथेः age खतकारेण ag: उष्णः Wet सदसो- हारि sagefasfefa wwe ange <fa -भागष्छष्य दति किम्ेमस्योपस्थानं eater साम्बमी चणं

[ ४९. १; २७;] तारडामहा बाद । Zar

साग्ये्तं साम्यदशंनायेत्य4; खपि च स safeaiog: भाटव्य- लोकं शत्रनिवासस्थानमेव विविधसुववाचुना sora स्तिष्ठति अय ददिप्रकारोऽयं षोडशी विदतोऽविद्धतच्च aa fret इन्द्र जपघखेत्ाद्या लोत्तौया विहिताः ख विद्ते wef सपेम इन्दव इत्या द्यासिल्लोऽनुष्टभः सोतोयाः; ॥ २६॥

THATS अनुष्टपत्वं VIGHre |

URAC वे देवानामवमं छन्द अासोत्प्ताक्र परमन्नवात्तरमसुराणामवमं छन्द आसोत्‌ पञ्चद्‌- UAC परमं टेवाञ्च वा असुराश्रास्पद्धन्त तान्‌ WAT पतिरानद्ुमो भत्वान्तराति्ठत्तं दवासुरा व्यह्वयन्त सदेवा नुपवत्तत ततो देवा अभवन्‌ परासुराः ॥२७॥

देवानामवमं न्यनतमब्छन्द्‌ CATAL एकमेवाच्तरं यख तथा- ्रिधमासीत्‌ परमेक छन्दः सप्तात्चरमासीत्‌ असुराणामवमन्न- वाच्तरमासीत्‌ परमं पञ्चदशाच्तरं एवं सप्तभिः सप्तङन्दोभिः रुदिता देवताच्चासुराखास्यद्धन्त तान्‌ स्पदुंमानानुभयविधान- न्तरा तेषाम्डध्य. प्रजापतिल्लेषां पिता अनुष्टभः पादो भूवा अति छत्‌ सितवान्‌ सप्तात्तरादि Sarai परमं Re, असुराणान्बवा- चषरन्यनं PATAL उभयसाधारण्येन मध्येऽवच्थितं अरनुष्टमः पाट्‌- स्याच्चर इति तद्रूपो, भूत्वा प्रजापतिमध्यस्योऽभवदित्य्थैः तम्बध्ये fa प्रजापति देवा असुराः देवाखासुराचख Awan fafay-

८४६६ ताश्डाडानाद्मख । [१२. tg. २९२1

भयन्‌ सं च देवैरसुरचाह्यमानः प्रजापतिः ठेवा जुपावन्ते तोपागच्छत्‌ नासुरान्‌ ततोऽनन्तरं देवा अभवन्‌ WET अम वन्‌ असुराः परामवन्‌ पराभूताः पराजिता; असन्‌ ्ानुष्ुमेन अजापतिना सद्धायेन देवानामभिटद्धिजोतेति अनुष्टप्रख्छदि- हेतुः ager: सखधद्धि हेतव इत्ययः ॥ २७ ॥

एतदेदनं प्रशंसति |

भवत्यात्मना पराख alee भवति awa वेद ॥ ८ ॥

गतमेतत्‌ ॥ २८ ॥

अथ देवे; केन छन्दसा असुर किं हन्दोऽपतमिति उभयं विविच्य दशयति ।

ते देवा असुराणामेकान्तर णेव पञ्चद याच्तर- मदच्रत TATU चतहेणात्तर ATT लयोद शा- रञ्चतुर त्तरेण दादशाक्तरः पञ्चान्नरं शेकादशा- चर USACT SUAS WTACY नवात्तर- मष्टाभिरे areas aT ॥ RE ॥

प्रजापतिसशहायेन WAY Vat: सखहेनेशादटशाच्चरोणेव छन्दसा असुराणा.पञ्चदशाच्तरं ATW ACUteyA अव-

re. १३. ११. तारडामष्टा ्राह्श | Tye

शयन श्यचरेणातीयेन seat असुरं wae शाचरं ङन्दो- SAA एवमुत्तरत्रापि योज्य Weary छन्द्िान्तरालवन्ति- त्वे नोभयसाधारणत्वात्‌ अष्टाभिरेवाचरेः अासुराखषटाचचरारय- saa ॥ RZ ॥

एतदेदटनफलमाह | एवमेव भ्वाटव्याह्ृतिं Sea य एवं वेद्‌ ॥ ३०॥

यथा देवाः खकोयेग्डन्दटोभिः असुराणाब्डन्दसः करमेणा- qaqa एवमेव म्राटव्याङनो भतिमेचय्ं we वजंयति य एवमुक्तं व्राह्मणाथेख्ानाति fl ३० ॥

अथ प्रकारान्तरेण तदेटनस्य फलमा |

अपरद TAA aT एष यत्‌ प्रोडभी कनोयखिन- इव वे तहिं ठेवा आसन भयखिनोऽसुराः कमीव- wt भूयख्िनं area cea य एवं वेद्‌ ॥ २१॥

यत्‌ योऽयं षोडशी नाम यन्नकतुः एषः स अपरश्द्रदरववैं इूवेत्यवधारणे शतुभिरवर्दध मानेन अाक्रम्यमाणेन यत्कियमा णत. SAUCY यन्नः AEM इव खलु तत्कस्य हेतोः afar काले असुरे, BE युद्धसमये कनीयखिनः कनीयांसि एकाक्षरादीनि सप्ता्चरान्तानि छन्दसां अासुरेभ्यग्डन्दोभ्यो न्यनाच्चरत्वात्‌ अल्परीयांसि तदचन्तो देवाः अल्पा एवासन्‌ नवाच्तरादीनि.पञ्च

८५४ ATBASTAT HS | (tz. १२. १२]

दशाचरान्तानि छन्दांसि व्च्चरत्वात्‌ मृयांसि तद्वन्तो असुरा महान्त आसन्‌ एवं सति अधिकवलैसेरुपरुष्यमानादेवाः षोड्- शिनमाइत्य ततरत्येनानुष्टमेन प्रजापतिना तानधिकानखुरान- भ्यभवत्‌ तद््ादेष षोडशो उपत्तयपत्च इति aca ae जानाति स वेदिता कनीयसी अल्फीयानपि wafer अधिकं Tex Wa za वजयति ॥ ३९ |

अथ यदुक्तं स्टूवकारेण हविद्धनं गत्वा षोड़शिग्रष- waa AT अह मवेक्तेत इति अवेक्तेतोद्भाता AES इतोति aqafrafqeaqau विधत्ते ।

AAA परो अस्ति जातो य च्ावभूव भुष- नानि विश्वाः परजापतिः प्रजया efecto ज्योतोएषि सचते स षोडाशोत्यङ्भाता ग्रमे चते ॥ ३२॥ बि

यस््मात्मजापतेः सवकारणभुतादन्यो व्यतिरिक्तः परो जात उत्पन्नो नासि यञ्च विश्वानि सव्वाशि भुवनानि भूतजातानि वभूव कारणात्मना व्याप्तोऽभूत्‌ भूप्राप्ताविति धातुः स परजा- प्रतिः प्रजानामीष्वरो देवः प्रजया अल्मोयया सामान्याभि- प्रायनेकवचनं खात्मना खष्टव्येन सर्वेण कार्वयजातेन सब्विः दानः एकमत्यं गच्छन तीणि ज्योतींषि चन्द्रष्धग्योग्निरूपराणि अथवा गाडहपलयद चिण्णाग्न्याइवनीयातलकानि तेजांसि सचते

Tre. १९. 38.) लाख्डामरा नाद्र । Thy

सेवते प्राप्रोति सच प्रजापति; षोडशी षोड्श्रामहात्मना sta eau aga दूति मन्त्रार्थः अनेन मन्तरेण SHAT एतत्‌ अचासा- दितं षोडश ग्रडमवेच्ते ॥ ३२ ॥

Wages प्रशसति |

ज्योतिष्मानख षोडशी भवति य एवं Tz ॥३९॥ wear ॥ ३३ 1

अथ पर्ववदेतस्मिन्‌ eta लोमक्ल्भि' विधाय स्तोति।

एकविंश ण्वस्तेमो भवति प्रतिष्ठाय प्रतिति- fa ॥ ३४ ॥

gag स्तोत्रेषु यः स्तोमो विष्डितः स एकविं शस्यापि सो- ag सोमो भवति प्रतिष्ठायै ufastata अतएतेतेकविंश- सामेन स्तुतेन यजमानः प्रतितिष्ठति | वेदाथेख्य प्रकाशेन मोहा निवारयन | पुमां चतुरो देयादिद्यातीथंमदेश्वरः ॥ ३४ | दूति खरौमदराजाधिराजपरमेष्वरबेदिकमार्गप्रवर्तकखीवीर- बुक्गभूपालसास्बराज्यधुरन्धरेण सायणाचाव्वेश विरचिते माध-

वीये सामवेटार्थप्रकाशे ताख्डयमहावब्राद्यशे दाद शाध्यायस्य तयोदशः GTB: | दाद शाध्यायः समा्चिभगमत्‌ |

ताण्डव म॑दाब्राह्मणस्य Gat ।

eo 1

प्रथमाध्याये |

खं ण्डः ९--१०। ae उद्गाटगेयानि सोतस्तोमभागेरूपाणिं यजुव्यभिहितानि |

अथं प्रथमः GIA: | भन्तः | 2 ढतश्चोद्रातुजपमन्त्रः । ९ ग्टष्हाच्निगेतस्य strate: | 3 Et MARIA SHAR: | , ४ यागभूजिंसन्नि हिते जपमन्छः |

५ पिल्रुपपस्यानभन्त्ः |

६ य पोच्छरयणमन्छः |

9 वेद्याक्रमणं a: |

~ रराटोखखशनमन्धः |

& ष विद्धा नप्रवेशनमगः |

दति प्रथमः Gays: | wa द्वितीयः खण्डः | aM: | १ सोमे TATA: 1

श सव्यपाञ्रेनाटत्त्योपमेशनमन्ः |

aa

oe A G6 ^~ ^

ey

दोणकुम्भस्पश्र नमन्धः | दोणकुम्भो प्रोहनमन्छः | सावस्येनमनतरः। ICHAT ATT ETA: | दरोष्यकलशसम्म्ाच्जनम गः | द्रोग्कलसे पटच्तेपनमन््ः |

SKIZAIA: | sfa हितीयः खण्डः |

थ anata: खण्ड. |

प्रटन्तष्टोमकरणप्रथममम्धः | प्रहत्तष्टोमकर शटि तीयमन्त्रः १ कणापस्षरणमन्धः |

उपवेशनमन्धः |

aaa: | स्तोमयोजनादूरद्ध' प्रथमजपमन्लः | स्तोमयोजनादरद्ध' दितीयजपमन्धः | यजमान वाच्वनमन््रः | लकप्रच्तणमन्ः | च्रादिव्योपस्थानमन््ः |

दूति तोयः खण्डः |

( रे)

अथय चतुथः ख ण्डः; |

मनः । y १ खादिव्योपश्यानखय बकल्यिकमन््ः | र ASTANA AHA: | |: चपस्तावाद्युपस्यान मन्त्रः |

४ च्ाग्नोपघ्ोयोपस्यानमन््ः।

होत्दविष्णोपस्यानमन््ः |

% 3 मेनावरुणसखयोपस्यानमन्धः | ७ AQUA STITT ae | ~ भाजालोयोपस्यानमन्छः | é ओ दम्ब युपस्यानमन्छः i १० बद्मसदर नद्ारि जपमन्छः | १९ गाडपत्योपस्यानमन््ः | शर गाहपत्यसम्पच्राहवनोयोपस्वानमन््रः | १४ द्तिखागन्यपख्यानमन््ः | १४ ट्च्िखवेद्य नोपस्यानमनग्कछः | १५ सव्यसं हत्छपस्वान मन्त्रः 1 दूतिः चतुथः खण्डः |

— क

अथ पञ्चमः खण्ड; |

ama: | १ हारवाह GAH UTTAR: | २ च्म दुम्बय्यासुपवेशनमन्छः |

श सेःमचमसावेखणमन्त्रः |

( 8 )

४ सोमचमसभकच्तणमन्त्रः | ५ प्राणाभिमशनमन््ः । g सोमाभिमशेनमन्त्रः | ७ पुनस्तन्‌मनत्नः |

ट सोभाप्यायनमन््ः | & नाराशसभत्तखमन्त्र ः | १० GANA: |

११ स्तोमयोजनमन्न्रखयोत्तरभागः 5

१२ यजमानवाचनद्न्लः |

१३ चखसभच्तणमन्त्रः |

१४ सोमयोजनमन््रख Waa: |

१५ दतोयख्षवने यजमानवाचनमन््रः |

१६ तोयसवने चमसभत्तणमन्त्रः | “A

19 चव्ववेत्तणमन्छः |

१८ च्ञेच्तणसय वेकल्पिको सन्तर: |

© १९ अ्तिविमाजनमन्त्ः।

दूति पञ्चमः खण्डः |

दमय षष्ठः खर्डः ।

{ दशराल्रे षोडरशिपदहहभल्तणमन्ः | वाजपेये षोडश पहभक्तणमन्ब : |

यजमानबाचनमन्न्र्‌ ; |

ॐ A Ww

चमसनगच्णमन्छः |

( ५) स्तोमविमोचनमन्त्रः | इविर्योजनख sata निषक्रमणमन्बः।

५

€

ॐ अदित्योपस्यानमन्ब्ः | c अ म्नोघ्रोये होममन्ब्ः |

ट परिधि निवपनमन्त्रः |

१० ऋम्नो शकलप्रहरणमन्तः ।

१ १ उद्गा हट जपमन््ः |

१२ पाण्य पप्नराणमन्तः |

१३ चमससिञ्चनमन््ः |

१४ आत्माभिङखे चमसावत्तनमन्बः। १५ उरसि पाणिधारणमन््ः।

tg सख्यप्राणाभिमशनमन्ः ।

१७ दपिभक्तणमन््रः |

दति षष्ठः que: | अथ स॒प्नमः EU: |

wa: |

१ द्तिणाप्रकतिग्टहोतुरख्चरखखमालजनमन््ः | र्‌ रथशिरच्ालम्भनजपमन्त्वः |

2 CAQTIAGTSUAA: |

४ र ्याङ्गपहणमन््ः |

५ रथचक्रसम्म्ाञ्जनमन्त्ः |

& ` रथारोहणमन्बः।

©

Bay जपमन््रः |

( ६ )

ट बामर भ्िज्ञयदहणमन्छः | € दसिणरग्ज्ियदहणमन्धः |

दति सप्रमः खण्डः }

दद्य अष्टनः aU: |

मन्तः |

९ efaumfage प्रथमजपमन्छः |

२ दूव्यानामधिष्ाटदेवतोट्‌ शमनः ।

2 गो प्रतिग्हमन्छः |

8 अजप्रतियहमन्त्ः | ह्िरण्यप्रतियडहइमन्त : |

अजाप्रतिय्दहमन्वः |

५ ६ ७ afaaqa: प्रतिग्हमन्छः | > खविप्रतिखदमन्त्र यषभामः | > वस्त्र प्रतियडहमन््ः |

१० वश्रप्रतिखहदितोयमन्वः |

११६ अचेतनवस्तुप्रतिम्े जपमन्त्रः।

१२ उष्प्रतिग्हमन्छः।

१३२ श्टगप्रतिखद्मन्त्रः।

१४ पुरुषहस्िवराहव्रोह्धिप्रतिपखरहमन््ः | १५ तिन्माषप्रतिग्डमन््ः |

१६ ऋखश्चतरप्रतिखहमन््रः |

१७ भन्त्रात्तरभागावुषञ्जनमन्त्रः |

इति qeq: खण्डः |

aa: |

४ # क

( ७ )

अथय नवमः खण्ड. |

प्रथमस्तोमभागमन्त्ः | दितोयस्तो मभागमन््र : | ठ तोयस्तोमभागमन्ल्ः | SATAN: । TARA AMINA : | षषटस्तोभमभागमन्धः | सप्रमस्तोममागसन्तर : 4 ख्टमस्ताममागमन्न : | ATARI AAMT: | टयमस्तामभागमन्तर : | काद्‌ शस्तोमभागमन्ब : | दादशस्ताजभागमन्छरः ।

sfa नवमः खण्डः |

अथ दशमः खण्डः |

योद्‌ शस्तामभागमन््ः | चतह शस्तासभागमन्धः । पञ्चदशस्ताममागमन्ः | षोडशस्तामभागमनः | सप्रदशसोमभागमन्वः | अटाट्‌शस्तोमभागमनग्छः |

(a)

x) रंकोनविंशस्तामभागमन्ः।

> विंशस्तामभागमन््रः |

€ एकविं शाद्याञ्चत्वारः स्तोमभागमन्त्ाः | १० स्तोलनाचुमन््र णाञ्चत्वारो मन्त्राः |

zt सज्धिस्तातखं लेधालुमन््रण मन्तः |

१९ चप्रप्रोयामख ase अतिरिक्तस्तोमालुमन्वणमन्धाः | इति दशमः खण्डः ।

प्रथमाध्याय. Way: |

दवितोयाध्याये ।

BW: ९--९.७ | TMU AW स्तोमगतोद्यत्यादि विष्ट ति farce |

अथय प्रथमः GW: | aa: |

१ उद्यतो र्‌, तिखद्पमाहं | ४ तन्राधिकारिनिदपखं |

2 तख प्रशसन | ४ नानाबरिधफलसाघनत्व न asada | ५ प्रतिष्ठाफलतया तत्मर्भसणा | दूति प्रथमः खण्डः | अथ द्वितीयः खण्ड; | भन्तः |

t परिष्र्तिनीं विष्टुति दथेयति|

& ॐ £ @ ४ WM

४:

( € )

वद्छविधफलसाधनत्वेन तद प्रशंसा | तनै को दोषो विद्यत CATE । शषा माह्ञवि शाख्िनां faz | दति हितोयः que: |

अथ sila: खण्डः |

कलायिनौविष््‌ तिं द्यति | तत्राधिकारिनिङ्पखा | तत्राधिकारिविरेषं दयति | अहोनश्लेष॒ फलसाम्यात तन कुलायिनीविधान | AQ: फलान्तरमाह | तद्या बड्दोषसन्भवः | तन बड्धदौषकषनं | दूति ढतोयः खण्डः |

ay eee

अथ चतुथः VW: ।

पञ्चपञ्चिनों frefrare | इुरुषपश्रादिप्रा्िखाधनत्वेन तत्र सा | दति, खतुधः खण्डः |

अय qq, Ww:

अपरां faefa दशयति । तस्या afwarfcfrera |

-3

ee NA 6 ^ ^ @ wy ^

( go )

तखाः सोमव्रयप्रतिनिधित्व' | तन्न न्नातब्बविषयः | दूति पञ्चलः खण्डः |

अथय षषः Tw '

अपरा उद्यतो frefa: | तखाः फलकथन । नद्याः फलान्तरम्‌ | दूति we: शण्डः ।

अथ TAA, खण्डः |

दशसप्राखा faefa: । नद्याः प्रशसा | प्रकारान्तरण ASAT | प्रजापश्युसाधनत्वम AHA | पनरपि प्रकारान्तरेण तद्म शला | बद्धाः Haas | चुत्निवारकत्वेन तत्र शसा | घशुभाधनत्वेन तत्र शसा | ष्ये प्रतिष्ाङ्ेवरिति दभेयति । दूति aya: खण्डः |

अद्य अह्नः ET: |

Swe विद्ते; प्रकारान्तरकथन |

( ९)

२ तखाः प्र पसा |

१ Sat विष्टुतिः निखब्बथाख्डिनां नित्या | दति ava: खण्डः । अथय नवमः खण्ड. |

aa |

£ सप्रास्थिता faefa: ।

३ तद्या पध्िकारिणमाह |

2 qwasaaaata एषा प्रयोक्तव्या |

8. रषापि केषाञ्ित्निन्येत्या् |

दूति नवमः खण्डः |

अथ दशमः SW: t

ama: | ? सप्राखिताया व्यहनप्रकारः | > ae खधिकारिनिर्ूपण | 2 eafiaraacale | ४ खअधिकारिविरषं enafa: | ५ च्यधिकाग्यन्तरनिद्पग्यं | दूति टशमः खण्डः } अथय एकाद्श्नः खण्ड. | मन्तः |

t सप्रदश्स्यापररा fre fa: | २ स्ोमचतु्टयङ्पेण तां HUTA सा मह्मडस काम्ेत्याङ |. दूति THe: खणड; ।

( १२)

अथय ददशः GW | aa: | १ अपरा उद्यतो faefa: | 2 तखाः खगौदिसाधनतया प्रशसा |

दूति दाटशः खण्डः |

अथ त्रयोदशः खण्डः | aa | १ भस्त्रा विष्ट, तिमा | 4 तद्या अखधिकारिणमाड्‌ |

` दूति नयोदशः खण्डः ।

अथ चतुदंशः GW; |

सन्नः | १ एकविं स्तोमस्य चतखोवि्‌, तयः | ३ तासां स्ततिः |

2 पुनरपि ताः सौति | इति चदद्‌शः खण्डः |

~ ooo

अथ पञ्चदशः GG: |

मन्ध; |

t sel दितोया उद्यतो विष्टतिः | ष तस्या वि््‌तेः प्रसा |

2 प्रकारान्तरेण तखाः WUT |

3 एषा anfgfaeaans |

दूति प्रज्ुदशथः खण्डः |

( १२)

अथ षोडशः Bue: |

१ परतिदुतिना तीया faefa: |

३ wear: ख्ङ्पजिरूपणं | 3 तदाः प्रशसा | ४ पो रोहित्यकामसख यजमानद्धषा प्रयोज्छा | ५ एषापि anfgfeaare | sfa षोडशः खण्डः | अथ PAU: WW! | aa: ।

। want fre तिं द्यति | z afunfca निरूपयति | र wer दोषदयमष्यस्ति | €) असा अधि काय्येन रमाह | इति Gaza: खण्डः |

दूति दितौयाध्थायः sary: |

FAA Oe een ener नि

ठतोयाध्याये ।

खण्डः (— 13 बिखवादिखलोममतप्रतिषितादिविष्ट तिविवरणां |

अथ प्रथमः BW: | aa: | t nfafeat fae fa द्‌श्यति|

( 8 )

२ तखाः WYSE उक्गब्य हनं प्रशसति | 2 विहितपश्चुसंख्याप्रशथसन | दूति प्रथलः खण्डः |

थ हितीयः खण्डः + aaa | १ विवद saaren faatat fae तिः ।

९ तखाः प्रशसन। दूति feaia: खण्डः । अथ Sita; SW: t मनः | १ खमनंशाख्या विद्‌ तिः | २ तां स्तौति | दूति ठतोयः खण्डः | अथ चतुथे; खण्डः । मनः | १ नेदौयःसंक्रमाख्वा fae fa: | श एषा aaferaa संगता | 2 ufasTeaaa तदाः प्रशसा । दति चतुथः खण्डः | पथ पद्मः खण्ड. । मनः |

१ निखवसोन्रद्य उद्ययाख्छा fae fa: |

@ At Yo

ॐ

मन्त्रः

( ५)

+> ay . खग कामदखषति AA: प्रशसा |

दति waa: खण्डः |

अद्य as: खं ण्डः |

विखवस्य विष्ट त्यन्तरभाष् | तखाः सदृ्टान्तसुपप्ादन | आयुेतत्वेनाद्याः प्रशसा | एषा केषाञ्चिचधित्येत्याङ 4

दूति षष्ठः Gus: | अथ ATA: GT: | च्छन्त्या fae,fa: | AQT: प्रशसा | ofa सप्रमः खण्डः |

अथ ACA, GW |

छन्दोखानां प्रथमा fre fa: | AQT: WAST | अथास्याः स्तुतिः | दति अष्टमः खण्डः |

अथ नवमः खण्ड. |

चतुश्त्वारिशख प्रथमा fae,fa: |

( १६)

§ तदाः प्रसा र तस्याः पुनः प्रशसनं | 8 तां पुनः प्रशसति | sft नवमः wae: | अथ TMA, खण्डः | सन्तः | १ निमरेध्या fare fa: श तस्याः प्रशसा |

दति दशमः खण्डः |

अथ एकादशः Ww: | Wa: | १ तोया विष््‌,तिः।

२ सवनत्यभटेन तिसा प्रयोगव्यवस्या | 2 प्रकारान्तरणासां प्रयोमब्यवख्या | ४ खक्घव्यवश्या प्रशस॒न | sfa एकाट्‌शः खण्डः | थ द्वादशः खण्डः | मनः । १ अटाचत्वारि शस्तामख प्रयला fre fa: | २ तदाः प्रशसा | 2 तां wifa |

दति दार्थः खण्डः |

~~~

( १७ )

अथ तयोदर्‌शः ख ण्डः 1

भमः | १ अष्टा चत्वारि स्तोमस्य featat frefa: | 2 at atta |

z प्रकारान्तरेश्च at स्तौति | दति तयोदशः wae i

दति टतोयाध्यायः warn: |

AGIA |

खण्डः ९--९° शवामयनसतस्य षथ्यधिकति शतविषवस्तुत्या- etfa प्रोक्तानि।

अथय प्र्मः GU: |

© सननिवचनं गवाभयनना i

re

दादशमासनिव्वत््यं गवामयन । Sela जानतः फलं | © # . ल्य प्रथमाहविधान | तिरात्रविधान 4 तद प्रशसा | अभिञ्दिकत्य विधानं | नह विवर |

~o ॥ © YH = @ॐ ^ ५

उन्तरनप्रहविधान | YARRA SUTATEATAA | 2

—<« ©

( ९८)

१५ आद्यस्तोत्ोयाविधान। १६ तखाः प्रशसा। १७ स्वाभिमत पक्षमाह | १८ UIT प्रजननष्ेतुवात्‌ प्रशस्ता | 12 जाद्धाणान्तरसिद्गसामकथयनं | २० ख।भिमते सिद्धान्तमाह | २१९ खस्य. पर्ष प्रशसा | दूति हितीयः खण्डः |

क

aq ठतोयः Gwe |

मगधः ।

t ए्ठस्तोल्र निवन्तकं साम |

र तद्ध नामनिष्वचनेन प्रशंसा |

3 विद्लतनिधनाचवारेनाद् waar |, 3 aguafqura |

५ तयोरूपपाटर्न ।

ति उभ यप्र शसन |

ॐ उभयमन्‌द्य प्रशसति ।

rc प्रजननद्ेतुत्वनाखय प्रशंसा ।'

2 प्रकारान्तरेणाख प्रशसा |

१, द चसाग्न्ामनाटत्तिप्रशसा |

tt HAMA FA? प्रयोगे Storage |

१९ व्यतिरेकस्खेनाद्य दद्मोकरणं | १९ उक्राथनियमनं। दूति aaa: wae: ।

| ( २० )

अथ चतुधेः खण्डः |

x 3

के ते प्रनाथास्तानीया इत्याह | त्रयोदश AEE कथ प्रगाथलाभः | केते छन्दसी इत्यत ag |

are: wart पर्व्वोक्तदोषकथन ॥

शाना * plata दरण | | चतुरुतरप्रायपचप्रशसा |

चतुङ्त्तरसख्य स्यानान्याह |

अस पचलख निन्द्‌पव्यकं पचान्तरमःह !

o NN @ ^ © © MN ^~

गायत्रि त्यागेनेतरयोखद्ष्ये कार्यमाह } अनयोनि यमानियमयोनिर््परं |

~ @

© + ऋन्यसुप्रप्च्चप्रदट्‌ग्न।

"न [

sfa चतुथः wae: ।

अथय पञ्चमः qa: |

a +

चअभिजिदिषवन््ध्यगतसखरसामविधानं | स्रं ख्यापू वेकस्तुतिः ।

एतेषां परसंन्नाप्रशसन | एतजन्नानप्रशसा | सखरसामस्तोमविधान |

तद्ध प्रसा ।

प्रशं सान्तर |

न, ~

खरसाम््नामतुषानस्थान

( ९९ )

2 अतु्टानस्यानप्रशसा | १० प्रकारान्तरप्र शंसा | ११ प्रशसान्रं |

१२ खक्रोप सहारः | १३ तद टदोषदटश्ा प्ान्तरोपन्यासः | १४ उक्रदोषाप्ररिहारे पच्चान्तशोषन्यासः | १५ पव्वपच्चनिरसनं । १६ तत्र कन्तेव्यताकथनं । १७ सामसंख्यानिणयाय बद्यवादिविचारः | १८ उवधदरुणनिगेयः | १९ उक्तपत्तख्य दोषप्रदर्थनं | xo दोषप्रदथनान्तरं | २१ SH AMAT | दति पञ्चमः was: |

अदय षष्ठः qw: |

मन्त्र १ गामयनद्य विषबदहःप्रदथेन | २ तद्य स्तुतिः |

2 afaaeta स्तोमविधानं | 8 आदित्ये तज्ञो कापेलयै कविं शत्वं |

५ एकविं शस्तोमफलं |

६ अख्ित्रहनि वद्िष्मवमानद प्रतिपदः | ७ सव्॑षवहःच अदुष्टुप्विधानं |

तस्याः ATTA |

( २२) & तखा खपरगुण विधानं | १० पवमानस्य वायव्योपपत्तिः | ११ aq शान्तिष्धेतुत्वन प्रशसा | 20s a faraefa सामविधान। १९३ दिवाकोन््यंसामत्वनाख्य प्रथसन | १४ दिवाकीच्यंसामभिस्तमोऽपहनन | १५ अन्येषामपि तरयाणां साम्नां तमोटपननत्‌ । १६ अग्निष्टोमेन भासप्रशसन। to भसखय स्तुतिप्रन्नः। १८८ s ANT UTM | १९ सनावसाने क्तानां ufasre | ० स्ोत्रीयद्छय ठचो विषु व््पत्व | ९१९ अतिथिशन्द्नानब्राद्यप्रा्निः | 22 परदप्रयोगफलं 1 ९8 विदह्िताष्ःप्रर्सनं। 8४ प्रकारान्तरेण AUT |

afa षष्ठः खण्डः | अध्य AHH: GUT: | aa: | १ प्रगाथकथनपव्यकं अभीवर्ताूवसाम विधानं । ९ खक्ताप्रगाथखद्छ्पकथन | 2 चख प्रगायब्य प्रयोगः प्रजाविदेतोः | ४ afea प्रगाय प्राथ्येभाह |

५ ` तल्मगाथगतदुराध्यपदव्याख्वान । ~

( २३)

प्रगायगरेषखदाद्त्य प्रशसा | SUCV प्रगाथत्रयोपन्याखः | wana fate vat tate विधानं उत्तरपक्ष खष्हःक्तप्रिविधान | TAMU: |

दूति सप्रमः Gee: ।

थ अष्टमः खण्डः |

गो आयुषी दं अनो Teas | अनयोदित्वसख्वां प्रशंसति | स्तोतोयासं ख्य दारेणानयोः स्तुतिः | एतौ संयुज् स्तौति |

दाद यामध्ये दथरातकन्तेव्यता विधानं 1 तेषां स्तुतिः | विहितद्शाहानामवयोगेन स्तुतिः | दशमेट्नि धभ्यविधानं | खतद्ुपढन्ट्‌प्रयो गविधान | वामदेव्यस्ाथेवादषिधानं | वामदेव्यस्तुत्ययं जह्य वादिनां विचारः | खनरादुलितानां फल प्दशेनं | उक्तप चनि गमनं | MARA ACSA प्रशंसा | वामदेव्यस्य बह्छधाप्रणसनं |

दति टमः खण्डः |

मनः ।

( 28 )

पथ नवम. Gay: |

ASTANA स्वा नविधाने | अतिच्छन्दसोपस्यःनस्तुतिः । तदीयनिधनप्रशसन | सानसस्तोत्रविधान |

तल्मयसन |

प्रतिष्टाहेत॒त्वेन तत्‌प्रशसा । लिकस्तोमसंखखयाख प्रसा | स्तोत्रोपाकरणमध्वव्युना मनसा कं सेव्यं | हिद्धारादिकसङ्गाश््ा मनसव waaay | असमाप्रसम,पन | स्तोतरस्यानपररिख्य्छ | बह्मोच्यविधान |

षोतुख तरौ ट मन्भविधानं | प्रजापतिपरिवादख कन्तेव्य ताविधान | ग्टहपतिकर्तं कमौडम्बरोधारणं | सर्वषां वागयमनविधान |

तद्य स्तुतिः |

प्रकारान्तरेणाख ata: |

TAMIA स्तुत यस्तरादेः सण्डद्धिखम्पाद्न | waa स्तौति | पत्मनोऽवदानप्रकार दशयति |

ufaaui सशिखवपनविधान।

( २५ )

२९ वपनप्रशसन। sft नवमः खर्डः |

अथ CUA, खण्डः | अन्त्रः | TAMIA मद्ात्रताख्यादहवि धानं ।

[1

तच्नामनिव्वेचनान्तर |

fanaa: स्याने इदमहः कत्तेव्यभिति पत्चोपन्यासः | सिद्धान्तपत्चमाद् |

SAE: पञ्चुवि शस्तोमत्व |

AQ प्रशसा |

@ {rm = & .# ४

पञ्चविंशस्तोभस्य चठुवि' येन साम्यकथनं | दति दशमः खण्ड: |

चतुर्थाध्धायः VAT: |

ere CL

पञ्चमाध्याये । Ww: ६--१० | महाव्रतस्य शिरः weal पुच्छ अतेति होतुः पञ्चविधश्स्तोत कथनं | ` अथ प्रथमः खण्डः | मनः | १ वाभदेव्यद्टात्रतकन्तव्यता ।

थ शिरसस्तिटत्स्तोमविधान |

2 दस्तोमद्य शिरसा सहानरूपत्व' | ४

[

( २९)

afataa शिरसख्छिदन्वकथन | शिरसा स्तोमकेन eafaara | अनाटठत्तसोल् | द्तरेषःमपि द्धिकाश्यप्रदर्थनं । शिरसोगायवमोसाश््नः स्लोनीया विधान | स्तानीयाशाभमकेतवं MWAATZ | avafafaet wat विधन्त | अन्यमतोपन्यासः | अन्यमतदूषणं | दृद्दूथन्तर योहं चिणतः ATA | उक्रपक्तद्छ सिद्धान्तमाह | दक्विणप्ते रथन्नर BTS । एकात्मकं पुच्छं कायं | AQ WUT | यन्नायन्नोय YR काय्यं | THIATHTS | दति waa: खण्डः 1

अथ faata: ow: |

ASATaTT: कल्पः | पञ्चुविधवेदनप्रशसा । पञ्चावयवसखर्प कथन | प्वोक्रपच्चनिराधः । निधनत्वमभष्टषत्वं Ba: |

( २७ )

महाव्रत खद््पनिशेयः | तदय प्रशसा | महात्रतकरणफलकथन | WRG, योग्यताकथन | एषस्ताननिव कभेकं साम । स तिच्छन्दोगानस्तुतिः | विह्ितब्ह्यसामप्रशसा | fasaqrty aqua |: दूति द्वितोयः que: |

~------- - - `

अथ sata: GAR: |

द्लान्द्‌ मम्मि्ो मत्वेन कर्तव्य । तख प्रशसनं | चां कन्दोविधान | तासां सास्मधारत्वविधानं | अस्य निधननयाणां प्रश्रशा | यन्नायन्नोयकन्तव्य ताविधानं | तद्य स्तुतिः | वारषन्नोयमग्निटोमसाम काय. | तस्य fa: | प्रसङ्गागतमन्यत्‌ किञ्चिदाह | प्रासङ्गिकङ्पविधानं । वास्वन्तोयस्तुतिः |

दूति तीयः wae: |

( रट )

अथ चतुथे; GW: |

ae | १ DIMA ASIANA | 2 AUTATT AAT ।

2 मच्योरूपस्यान ।

8 अन्यदुपख्यान |

५ चात्वालस्योपस्यान |

३ अधारभूतानष्डचां विधान | ७ अथधान्यदुपस्यान |

ट चतुरच्चरानुवादेन HAGA |

Fy प्राखविरामपय्धन्तं निघधनावत्त नं ।

to हविद्गानयोरुपस्थान | ११ अन्यदुपस्यान | १२ सदस उपस्यान।

१३ गाडपव्योपस्यानं ।

१४ अख स्तुतिः। १५ निधनस्य प्रत्यचपेतव्यत्व | दूति चतुथः wee: |

अथ पञ्चमः खण्ड, | wa | १ उद्गातुरुद्भानकाले कञ्चिद्धिशषमाद्ह | २ आसन्द्या agate विधाय प्रथ॑सति | > एतदेव विधाय प्रशसति |

3 तखा रोहण विधाय प्रशसति |

( २९ )

ध Sarat eure |

६ उद्भानविधान |

७ पादावरोहशविधान |

> धादयोममौ स्थापनकालविधानं |

ट होतरासनविशेषप्रथसा |

१० प्र द्कारोहखेन महसोद््प |

१९ अष्वर््योराशसनं |

१९ अन्येषामासनविधानं |

१२ faut प्रशसननिन्द्ने विधीयेते |

१४ बाह्मणश्छद्रयोख्विवाद्‌ः |

१५ तदय fat:

१६ बाद्मणस्य जयप्रश्सा।

१७ चम्म्ंणोयुणं विधाय स्ताति।

wc इन्द्भिवादनविधान ।

१< भेभिदुन्दुभिबादनविधानं |

२० वाचां प्रयोमविधाने।

१९ देवयजनद्य पुरतो राजपुरुषस्य गमनविधानं | दूति पञ्चमः खण्डः |

अद्य as; खं ण्ड. ॥

१ युगपद्‌गानविधान |

2 अवयवगानमाह |

३ महाब्रतस्तोनं faxes | ४ विनियोगप्रकारकथनं |

( २० )

nfauraerqufa: | यु गद्‌ गा नपच्चं निरश्य उद्राटगा नविधान | अस्मिन्‌ ua स्तुतिप्रकारमःाह | वोराविरेषे रुपगान विधानं । जाहमणमोजना्' WAT व्यताविधानं)

१० तद्य प्र शसन |

११९ Bae परिमादप्र“सा।

१२ बवोणाविशेषवाद्नविघान।

१३ तन्त्रोखष्याविधान।

१४ वाखख्याङ्गखनविधानं।

१५ स्त्रोगाख्दकुम्भधारण | दूति we: खण्डः |

| अथ सप्तमः खण्डः | मन्त्रः |

१ गो रीवितसामविघानं |

२. तद्य प्रशसा।

2 तद्वेद नप्रशसनं |

8 वद्याुवादेन प्रशसा |

पू मौरोपितव्यद्‌ासखपजोव्य व्यतिरेकोपन्यासेन प्रशमः | € प्रकारान्तरेण प्रशंसन |

3 स॒न्नानाख्यसाम्नो निधनविधान |

= तस्य प्र «सन |

& तख दोषप{रहारः।

( ३१ )

¶ ° चछन्नार्नविधान | १ १ अनेन सनिणामपि garanifq 4.

दूति aye: खण्डः | अद्य अटनः खण्डः | न्त्रः | १ ग्यावाञ्चनिदवसाम््ोनिधानं | ९ वाचोऽच्रत्वप्रद शन | 3 तेषां प्र सनं | 8 Beas a! काव्यः | ५ लौकिकञ्चवसाग्येनास्य सुतिः | ३ निधनप्रशसनं | ७ ओको निधनाख्वसामकन्ेव्यता | ~ तद्ध स्तिः | & aq प्रन्नातिविषान| sfa अष्टमः खण्डः | अथय नवमः Gu: | aa: |

t गबामयनख SAA TCATS |

2 VIQCIATA Star |

श afaqa qa टको दोषः खात | 8 afera परो दोषः ।

५ afaa gag? सत्रारम्भः |

६ = - Fae |

७ WATT रमाह |

( रेरे )

द AQ गुणकथनेन प्रशसा 1

तत्रापि दोषो विद्यत इत्याद | go सव्धदोषविनिभेक्तो दीचललाकालः । ११९ तद स्तुतिः। १९ तत्र शुके काश्यां दीकतितव्यः | ३ णवं SATS गुणसा । १४ खन्येऽपि गुणाः afer पक्त सन्ति।

दूति नवमः खण्डः |

अथ दशमः GW: । मन्त्रः | गवामयने मासि मासि एकारे: i AIGA वाधमाह | TAQ प्रशसा | जद्धवादिनां विचारः! पर्व्वपच्तमवलम्बा कथनं | उत्जे नाचुत्घजनप्रकारः | एतद्य WAS दूषणं | अदिन्‌ रक्ते सम्प प्रयोगमाह |

0 Sf G mM = @ ॐ N ^=

प्रात!सवनयोगः | माध्यन्द्निसवमख प्रयोगः | ठ तोयसवनलत्य |

न, [+ >+

सायंकाले कन्तव्यता ।

दूति दशमः खण्डः | षञ्चमाध्यायः PATH: |

9 ^

षष्ठाध्याये |

WW: १--१० । सव्वे्रसतिभूुतोऽग्नि्टामो नि ष्ष्यते ।

अथ प्रथमः खण्डः |

aa: |

१ अग्निष्टोम खद्पकथनं |

4 warefeuarcars |

2 तद्य प्रशसा |

8 प्रसङ्गागत fafgers |

५ दक्षिणा तानंतादिकथनं।

§ निषद्ायत्यादिशषम्याया @fe: । ७ खक्ञाथे विदुषः फलं |

- बिष्टुभादोनां efe: |

ट विडुष. फलं |

१० सप्रदशादिष्श्िः | ११ रकविशस्तोमाटिष्हिः। १२ तद्य कारणमा | tz वेदित्ुः फलं द्रति प्रथमः खण्डः |

अथ दहितोयः quae: | ae: | 2 SUSUATA |

@ A

eo A @ ^® #

११ १९

( २४ )

उपदे सख ख्पमाह | निष्णवादौनाषपदे शन | खक्तायविदुषः wa | त्रयस्तिश्ख्योपदेशन \ विदुषः फलं | त्रयस्िणस्तुतिः । पुरुषस्याधिपतित्व | fagu: फल । दति हितोयः खण्डः 1

थ तोयः ख ण्डः |

अङ्फलखसाघनत्वनाग्निरोसख् WAST | युनस्तत॒प्रथंसन |

तद्य पशुफलसाघनत्वं | प्रकारान्तरेण पशव्यत्व | तस्य WU |

AG WATATATS |

विदुषः फलं | प्रकारान्तरेष्वाम्निटोमप्रशंसन | पुनः प्रशसन।

विदुषः फल |

जद्धवादिनां शङ्का |

AEA: BIT | तद्यो त्तर मा |

( ३५ }

१४ तदध TAT

१५ स्तोमप्रथसनं | १६९ प्रतिशासाधनल | दूति तोयः खण्डः | अथ चतुथेः खण्डः । मन्त्‌ः | t च दम्ब त्पत्तिप्रका रकथन | र aga यण विधान | १ उद्गातुरन्वारम्भमन््ः | 3 मन्वगतायुःशन्द्‌ व्याख्यान | ५ मन्वभागविश्षव्याख्थाः | ६ AMAA सदोङ्पताप्रदशेनं bp ॐ मग्वगतवाक्यदयव्याख्यान | = तद्खागमविशेषव्याख्यान | & उद्भातुराविज्खकर णवि वरणं ।

te तद्छान्यदोयनिन्द्‌ाभावः | ११९ मनबभागविगरेषद तात्मयेकथनं | १२ a न्यटोयनिन्दापू्वकं तद्य उढोकरण । १९ न्ननिधाने प्रजानां टप्रिसाधन। १४ उद्भातृां खखप्रयोगा दिव्यवस्या | १५ उक्तविषये agarfeat aa | दूति चतुथः Gas: |

५ x

N G ^~ F @ अ N ^~

( ३९ )

अथ पञ्चमः GW: |

दोशक णश खो त्मत्तिकथन । खक्ताथबेदनप्रशंसा | दरोणकलशप्रोहणविधान |

AAA प्रथमभा गव्याख्या | दितीयभागखख तात्य्यमाह | हतीयचतुर्घभागसखय तात्पखकथनं | पञ्चस तात्मथकथनं |

विदुषः wae |

प्रासङ्िकमाद् |

ATH ACTSA GRIT ATS LARTATS । खक्रायविदः फलं | वाचोवनस्यतिप्रवेश्नमःद | वाचञचतुद्खांविभागः | कलशप्रोहणद्‌ शापवि स्थापने च विधोयते । अ च्ास्प थन विधानं |

बह्मवादिनः warner | तस्योत्तरमाह |

द्रौणकलशेनोह्वा तथां afa: | दरोणकलशख Tee MEG खाश यमा । प्राच्यदिगभिजयाय MASTS WET | SRA UT यन्न॒ योगकथनं |

दरति पञ्चमः Saw: |

GC Ax ^= ® Aw NW

0

aa:

?

( ३७ ) अथ षष्ठ; खण्डः |

खावोपरि दरोणकलशाध्यूहनविधानं । यजमानख पाप कामयमान उद्गाता एब Fara | तख भद्र कामयमान एवं कु््थात्‌ | आत्मनः श्रयःकामयमान BEN | दष्यविषयकप्रयोगान्तर | गायत्रयादिच्छन्द्‌ः ञ्च बेदितव्यतामाद | पावनसाधनमन्त्रानादह | enufaqe gaa विधात॒माख्यायिका | तद्य विधान | तद्य ददोकर णं | पवित्रख URNA तत्पव्ेनिदानं | aarfeame विवरण | उक्ताथेविदुषः फलं | SHU उदढौोकर णं | पविनप्रषारण वक्तव्यतामाद् | धारालुमन््रणे कटेशोपादानं | ऋअतुमन्त्ररमन््रशषभागः | पवमानस्तोत्र | सोमशोधननियमंः |

दूति we: que: |

अध्य AAA: खण्डः |

प्र त्द्ोमसख्य दितोयष्टोमतरिधा त्‌ माख्यायिका |

Aa

( ३८ )

होमविधान |

HAA तात्मयेमाह |

वेदितुः फलमाह | प्रहत्तहोमविधाठमाख्यायिका । समन््रकदोमविधान । वाकसरखतो शब्द्‌ योरेक्यायमाह | HAUSA RATATATS | वहिष्यवमानारध॑प्रसप ण माह | प्रसपये निवमहयमाह |

तत्र बाद्नियमविधान |

तत्र पञ्चतिजां समारभ्भरणमाह | प्रसपेतां प्रस्तोतविच्छेदे प्रयोगकथनं | उद्वा विच्छद प्रयोगविधान | प्रतिष्डनेविच्छटे प्रयोगविधानं | प्रसपंणे अध्वर्योः प्रस्तरप्र तिहर | प्रस्तरप्रशसा |

प्रकारान्तरेण प्रस्तरप्रथसा |

पनः प्रकारान्तरेण ANTE | विदुषः फलकथन |

प्रस्तर a at स्थापयित्वा गानं | गुण सद्भावेऽपि aware |

प्रस्तर भूमावासञ्चयन्नुपायकथनं ।

बह्टिस्प्रवमानख साथवादं चात्वालसम्बन्धनाह | दूति aya: खण्डः |

——

{३९ )

अध्य अष्टनः Gite: | was 1 बहिष्मवमाने नवभिः, डकारे दशमोभिः सोतव्यता |

ond

२ विराटुप्रदथेनद्वारेण तददिधानं |

३ स्तोबोयाणां STE STAT |

g हिङ्कारवियोगेण स्तुतिः |

५ प्रजननसाधनत्वेन बह्ष्मवमानं स्तौति | ६ हिङ्घारपूव्वेकं बह्ष्मवमानस्तोत् |

७ ड्िङ्ारप्रशंसन |

c बह्हिष्मवभानं स्तौति |

& लोन्रीयानाटक्तिं सतति |

१० बद््ष्पवमानखापदन्यभावं प्रशसति | ११ आन्तः श्खनद्वारेण बह्हिष्यवमानप्रशसा | १३२ चच्यस्तोत्रविषयकथन।

१९ ऋाज्छस्ोताषटत्तिप्रशंसन |

१४ नख परिथितप्रदेशप्रशसा |

१५ बहिष्पवमानशखपक्रम्याह |

१६९ चआज्येषक्रवपरोत्यं दशयति |

१७ उत्तमायामाकार ala |

१८ रथन्तरवणशगानख प्रयोजनकधथनं |

इति ava: खण्डः |

अय नवमः Ew: | मन्त्रः |

१ सासकामद्छ प्रतिपद्विधानं |

( go )

एषा यामकामायोचिता | प्रकारान्तरेण तत्कामस्यषोचिता | प्रजाकामदख प्रतिप्रदमाह |

तत्र प्रजालिङ्गं दशयति | UMMAH A प्रतिपदमाह । पशुभषजखद्यः wesfaa: | ae fata: पाद्‌: |

तख तोयः ale: |

ष्टकामख afaqzare | एषा तदधो चितेत्याद् | छखपरिणयने चियां सम्बन्धः |

ब हधप्रयोगे प्रतिपदमाह |

बहव प्रयोजनयोम्यता | टटिसाधनत्वन प्रतिपदः प्रशस्य | wet पदसङ्गतिमाह | तन वत्तमानभाविकालयोः सम्बन्धः | weufafa qe Hall सङ्गतं | faeeet सङ्गतपद्कथन |

कथं तेषां सोमसाग्यं तत्राह | प्रतिपरत्‌करगाख सखद्धिसाधनतं | कच सादयुपादप्रशसन|

तस्या न्त्यपाद्प्रश्सनं | समहायप्रतिपदमाङ ।

उक्रप्रतिपत्बावप्रयोगे सङ्गता Cares |

( ४१ )

२६ रषा सश्डद्धिसाधनत्वेन बातयोग्या |

दति नवः खण्डः |

<u

अथय SUA: GW: |

~ | i

wag dfare प्रयोगे प्रतिपदा | लख तदूयोम्यताकथन | सआयुःशन्दोऽपि तेषाञ्चचिवद्त्या | दीषैरोगिनः प्रयोगे प्रतिषदमाद् | तद्यास्तद्योग्यतामाह | अन्टताभिशस्ख् प्रतिपद्माद् | कथमभिशसनमपडहतं भवति | तोयपादो ऽपि तखाचुयुणः | च्नियद्य प्रयोगे प्रतिपद्मादह |

to दवितोयपादखा चक्‌ लत्वं |

tt नोयपादखाचुकखत्व |

t2 राट्‌कामयमानद्छ प्रतिपद माह |

1 तनन लिङ्गकथन |

१४ हिवजमानप्रयोगे प्रतिपदमाद |

१५ ठिकामख प्रतिपदमाह |

१६ ठरिखिद्गकथन |

१७ शतीयपादे खितिद्तुवाकथनं |

१८ ओजस इति पदं ढरिलिङ्गभित्याह। te वरिगोकामखछ प्रतिपद माद्‌ |

~o ff & ^ = 0 अ छ ^

दति दशमः खण्डः | दरति षष्ठाध्यायः समाप्तः |

~ = ----

६

SHAT |

+ जि >> = कि

खण्ड; १--१०। बडष्पवमानाद्ोनां सामानि स्तुतिप्रकाखश्च

विधोयन्ते । अद्य प्रथमः खण्ड, | मन्त्रः | १ गायनरसाश््ः स्तुिप्रकारकथन । श ्वनदनविधानं | २ शुख्यावनदेतरयकरण्णे STATS | 3 प्रतिहार स्थाने हिडार कथनं | ५ हिड्ारख मानसुलवमाह | & प्रथमादयः खराः AT HEMT! । ७ गायलरगानं कथ भवतोत्याह्‌ | > अनिर्क्रगानविधान। ~ चनवानव्यतिरेके टोषः |

१० निः शासिन विना गानसनापनाशक्रद्याष्ह | tt कामभटे निधनकथन | १२ आथेतानजि स्तौति tz afeq: फलकथन | दति प्रथमः खण्डः |

( ४२ )

अथ fzata: खण्ड ¢

a | १ पआज्यस्तोत्राणां देवताक थनं | २ अ ज्यस्तोनाणां टेवताकल्यनं | 2 खक्रविभागस्याहुबादः | ४ षडदेवतात्वप्रशंसन | धू देवतोनानात्वस्ततिः । SMW sanata: | दूति द्वितोयः que: | अथ sata; खण्डः । मन्तः | १ माध्यन्द्िनिपवमानस्ततिः | धु उक्गास्य विषदोकरणं | ३ एतावता किं भवतीत्या | ४ पवमानसवनयोः Bala ।

५ पवमानसामघु सवनान्तभावः। ६ Cla: DerelarTaqa Ere: | 9 गायत्रा Aaa fears. | REGINA |

£. तद्ध प्रकारान्तरेण प्रशंसनं | सह्ितव्यतिरेके दोषमाह |

ed ©

११ सामप्रशस॒न | १२ व्य तरेकनिन्द्या स्तौति!

१९ १४ १५. १६ १७ १८ १९. 2° ९१ RR २३ २४ २५. २६ 219 Qc २९.

co a WN

( ४8४ )

तस्य पुनः प्रशसा | नानः सोभेत्यादिष रौरवविधानं | तख प्र शसन | योधाजयस्तुतिः | agate योधाजयविधानं | तद्य प्रशसन | तद्य पुनः प्रशशन | प्रकारान्तरेषाख्य प्रशसा। उक्तनिधनख प्रतिष्ठा त॒त्व' । अच्चरसख्ययादख्य स्त॒तिः | चौ शननिधनमाह | व्यतिरेके वाधमाडह | अनिधनमौशनखादुवादटः खर प्रशंसति | अादयन्तसामाजुवादः | पुनस्त त॒ स्तुतिः | पुनः प्रशंसनं |

sfa तोयः खण्डः ।

अथ चतुथः खण्डः |

बहत्याख्व मध्थम Weg: स्तयते तल्‌ दिखा योज्या इति प्रशसति । प्रकारान्रेण दचिणाप्र५सा।

ब हत्या इन्वा |

हतौ Wala दशिखायोग्यत्याह |

( ४५ )

बहतोवख प्रथसन |

€ ब हत्य सित्वविष्ये ब्रह्मवादिन area: | तखोत्तर माह |

G माध्न्दिनिसवनल् a ewe |

दूति चतुथः wae: |

अद्य पञ्चमः खण्ड. |

मनः |

? गायनव्यतिरिक्गानि चत्वारि सामानि aaa ततर प्रथमं आमङहयवं स्तौति |

२ ate इति निधन प्रशसा |

श्‌ विदुषः फलमाह |

४ एनस्तस्य प्रशसा |

५ विदुषः wa |

६ खैरवयौधाजयौशनानि प्रशं सितुमाख्छायिकामाह | ७ रौरवं स्तौति |

c तेन fa anlaxfaass |

> विदुषः स्तुतिः)

to रोौरवद्याम्निसम्बन्धं टशयति।

११ रोरवसन्नां निवत्‌ स्तोति।

१२ इन्द्रस्य यौधाजयाख्वसम्बन्धकथनं | १३ विदुषः फलमाह |

१४ निनैचनद्वारा ae प्रशंसा |

ग ॥ ने * १५ नव्ब चनान्तरप्रदशनेनाख प्रशसा |

( ४९)

१६ बायोरौशनसम्बन्धमाह |

9 आौशनस्वीकःरे बीग्यखोकार cast १८ विदुषः स्तुतिः ।

१९ चअोशनसंत्नां निव्यक्ति |

२० उशनसः सम्बन्धादौशनमित्याद।

१ विदुषः wafa: |

दति पञ्चमः aus: |

aq as: खण्डः |

मन्तः |

re

प्रजापतेभ्मनसि बहतः प्राडुभाबमाह ।

2 प्रजापतेष्य † नमाह | 3 qTagfeaaa | ४ वाकृसभ्वन्धेन रथन्तर शब्ट्निव्वे चनं ।

५ agasaufa तन्निव्येचनच्च दथेयति | § प्रजापतेञ्छेपुब्त्वेन बहतः प्रशंसा । ७ कथ ज्छषटत्वमद्येति तत्राह |

= विदुषः फ़ल |

ry agafert प्रञ्रमवतारयति।

१० ततप्ररिहारमाह ।

११ ज्चोगामयाविनः प्रयोगे उभे अपि काय्य | १२ ते उभे बिद्धाति।

१३ aq प्रश्नसुल्यापयति |

tg विस्ङ्खख्यात्तेपसमाधान।

( ४७ )

१५ जिउनवंषम्धं हेत्वन्तरमाह | १६ निधनसाम्य टौषकथनं | १७ ब द्र थन्तर योम STAIR | इति we: खण्डः |

अथ UTA: GW: |

१ बहदरधन्नरयोः स्ठतिप्रकारस्टञ्चयः | २ उत्तरयोः कष्वोः प्रस्तावभागः। z रथन्तरद्य प्रतिहारभागः। 8 aga: प्रतिहारभागः | तयोः कङुबुत्तरागानविधानं।

बद्ट्‌ गाने विशेषः |

४

६

ॐ aa तान विभज्य दशयति |

c उक्ताथेवेदनयव्वका रोहणफलकथनं | > उद्‌ गातुव्यवधानविधानं |

1० aa fafga विेषकथनं |

११ तत्र वोपायान्तरमाद््‌ |

१९ रथन्तरगाने नियसविश्रेषः |

१९ पननियमवषिेषमाह।

१४ तदय सम्य्यगानपि धानं ।

१५ तत्रेव fafafaad za: कथयति | १६ तस्वषप्रदख प्रकारान्तरेण प्राठः |

१७ जप्रव्यमन्ब्कथन |

( ४८ )

१८ तख खगसाधनत |

eo a e ¢ fi १६ सभ्टतमह्िमान wa cata |

दूति aya: Gas: |

अपथ अष्टमः GW: |

wa: |

९ वामदेव्यनिव्यैचनदहारा तत्म रसनं | ९ सव्येटेवतासम्बन्धद्वारेण तत्र ५सा | 2 तत्र प्रजापतेर्भागं दशयति |

४ ऋण्नेभागप्रदशनं |

५ Seq भागं uaa |

६ जिन्ाबरूणयोभा गमा |

ॐ UA वश्यदेवत्वकथनं |

८ बामहेवयोनिमूतां गायनीमाह।

र रथन्तरङ्रिकथन |

१० बे रूपयोः खरिमाह | ११ वराजद्टटिकथनं |

१२ साक्कुरर्रिमादह |

१२ रेवतोत्मत्तिमाड।

१४ उक्तम संखद्ेख दश्रयति।

१५ उक्राथेबेदनफलमाड।

दति अष्टमः खण्डः |

( gc )

AA नवमः GWU: |

१ Wat वामरेव्यपुबत्वन प्रशंसनं | १ तद्योपपादन |

२ ततः किभित्याद् |

४ शान्तिः aafafa तना |

प वामटेव्यस्यानरोत्तस्था नोयत्वमादह | ६ वामटेव्यस्ततिप्रकारकथनं |

७ वामदेव्यगाननियमः |

, afza: फल |

& वाक्यद्वयेन उक्गनियमविस्तारः |

१० जद्मवादिनां wy तदुत्तरञ्चाह | ११ प्रकारान्तरविशेषप्रदशनं |

१२९ नियमान्तरकथन।

१३ WARAATS |

१४ स्वधरिग्येत्य विवरणं |

५ स्खधूरगानविवरण |

१६ स्तोतुकामख्योक्तिकथन ।

१७ उक्रटोषपरिदारायानिरुक्रताकथनं | १८ खउक्गवेपरीत्ये दोषकथनं |

१९. पशुकालख सोल्ियान्तर |

bo तासां गोसम्बन्धभादह |

९१ SHAAN दोषकथनं | ॐ

२२

( ५०)

खक्रटोषप्ररिदारः |

sfa नवमः खण्डे |

अथ दशमः खण्ड, |

रथन्तरथ्रहे नौधसं बहतष्टे चछतमित्यादह वि्वान्हप्रकारकथम | aa: किमिग्याद््‌ | छक्ताथवेद्‌ नफलकथयन | THATS EAN, प्रयोगे क्ल प्रिमाह \ तयोः प्रयोगे win दयति । उङ्गाथवेदनफलमाह | नौधसेनामु -लोकं Wate लोक दथयति a उक्राथेबेदनप्रयोगप्रशसा | नौधसख ह्मवद्धसफलकथनं | ब्रद्धवञ्चसायतदिषानं \ छतविष्वानप्रविज्ञा। तद्य पशुखम्बन्ध प्रदथनं । चशुकामाय एतदिधान | स्य प्रजाटद्धिसाधनत्व | aq प्रजासग्छद्धिफलत्व 1 तत्रत्यवद्चनिधनप्रशसा 1

दूति दशमः UW! |

GHATS: VATA: |

=> ~ — a

BCAA |

aw १--९०। afwaTuatate aearafauta |

अथ प्रथमः WW: |

amy: |

१ जह्मसाम खद््पकथन | २ उक्रोभयसामप्रशसा | 2 बे ककुभविधानं |

४ निव्वचनहारा तस्य प्रशंसा |

५ तेषां जोवनकल्वने वक्तव्यता |

a तखोपसहारः ।

ॐ त्ख YATE |

5 दोष्रोगिनः प्रयोगे Heypare > तशय प्रशसा ।

t खचामन्यतर mie दथेयति। ११ धनादौच्छानिव्व चनं |

१२ ऋसङ्गत्वप्रदशेनेनोपरुहारः | १९ निधनम-प उज्ञविषये Gage |

दूति प्रयसः खण्डः |

(YR )

अथ fadta: खण्डः |

4 a

प्रतिष्ठाधिनः प्रयोगे बह्यमसामविधानं t निधनदाराख प्रशसा |

अप्रजाध्चिनः प्रयोगे जद्मसामविधान | छस्य प्रजासम्बन्धकथन |

स्वर्गाधिन. प्रयोगे बद्धसामविधानं |

अस्य Bea! प्रशसा |

शतरणासपमाना्ं प्रयोगे ब्रह्मसामवि धानं |

तख प्रशसा |

jo ॥ © ~® <= @ ॐ NW ~

यन्नविभ्वष्टाय बद्यसामविधानं |

© # पाकाथत्वात्‌ खायन्तोयसंन्ना |

प्र्तोपसद्धारः | afa हितोयः खण्डः |

[ नन

अथ Sata: खण्डः ।

१ कालेय नामनिव्वचनं |

विडुषः फलं |

एतस्य प्रशसा |

पुनव्विडुषः फलं | सन्ततिद्ध्पतवेनाखय प्रशसा | हतोयसवनकालेययोः सम्बन्धः |

6 ^ = «© ७ ५

सव्धष्षस्द्पत्वनासख्य प्रशसा | दूति dala: खण्डः |

( ५२)

अथ चतुथः खण्डः | मन्त्रः | १ द तोयसञ्नख गायनौसम्बन्धः | 1 सवनसम्बन्धकथन | 2 गायन्नोप्रा्चिप्रकारः | ४ गायत्राः सब्च्छन्दोव्या्भिः | ५ गायत्रसंहिताधारभूतं खादिष्टयेति टच विद्धाति | ई परख प्रशसा | ७ विदुषः फ़ल | (= संह्ितविधान | ₹ तद प्रशसा |

to कालेयेन सहाख स्तुतिः | tt कालेयवदखयापि सव्व्ट्ठत्वं ।

दूति चतुथः खण्डः | अथ पञ्चम; GU: | मन्त्रः | ‘ सफपौव्कल न्टोविधानं । च तद स्तुतिः |! २ उक्ताथस्य फलकथनं | ४ पुनस्तख प्रशसा | ५ ऋअनयोनियमविशेषकथनं। é सामदहयविधान | ७ तदुभयस्य स्तोत्रीयविधानं | c श्याबाश्चविधान |

3

@ NH G ~ = we ~ ४ ^>

( ५8४ )

Taq प्रशसा |

विदुषः wa | स्तोमहयप्रश सनं | आग्धोगवविघानं | निधनप्रशसन | कावविधान |

तस्य स्ततिः |

खौ शनकामे ae स्तौति |

दति पञ्चमः खण्डः !

अध्य ष्ठः GU, ॥

यन्नायन्नोयोत्म्तिवि वरण | यन्ञायन्नोयविधानं |

तद्य प्रशसा |

AQ सामप्रयक्तप्रशं सन | सव्ययन्नात्मकत्वेनाख प्रशंसा | स्तोत्रोयगतपद्‌वीश्याहारेणशाख प्रशसा | वेदितः फल |

अत्तरव्यतिक्रमेण पाठः|

का शिशुमारो कथ गरिष्यतोति विवरणं | तद्य परिहारमाह |

शब्द्व्यतिक्रमेण qs: | शन्द्परित्यागेन as: |

१९ ९४

मन्त्रः

{ ५५ )

यन्नायन्नौोयनिधनमदख प्रथमाच्चरप्रयोगः |

तद्य स्तुतिः । इति we: खण्डः | अथ सप्तमः खण्डः | ढन्दोध्वरोष्टेण सवनप्रशसा |

अदुष््पसम्यत्रेनाख प्रशसा । weed Fu प्रशंसति | यन्नायन्नोयगानप्रदथं ©

a

द ल्यसिवेत्यारेव्वि वरणं |

शिरः प्रात्य गानविधान |

प्रावरणे विशषकथन | गोकटकमपासपसव्दः ©.

पलनोकदकमपार्पसच्जनं |

aq प्रजननद्ेतुत्वं ।

aq बिशेषकथनं |

ऋंशुकसङ्ोचनं |

पत्रोसंख्यापन ।

पलोखख्वापनान्तर |

स ख्यापन बिखारः।

दति aya: qa: |

eee

अध अष्टमः WU: |

चअम्निटोभसंस्थाभदस्तोत्राखि |

Au

co

( ५६ )

उक्यस्तोनोयासु आम्नेयत्वविधान | ATMAAA गायनो च्छन्द्‌ स्वं | साकमश्रसामप्रशसन | साकमशसामविधान। इन्द्रावरूणदेवतवलत्तण्यपर हारः 1 एवमेन्द्रावाहख्घेन्द्रावष्णवयोरपि | तेषामभिप्रायभेदात्‌ पशुकामतव | सौभरसामविधान |

रथन्तरष्ट अतिरात्रख स्तुतिः | afatiag सोभरकथन।

रथन्तर पत्ते बद्मसामकथयन | स्वगेप्रतिष्ठार्थप्रयोगः |

मि तिनिधनेनान्वायेत्व |

sme विधान |

aq प्रशंसनं |

efeqiearaqthy: |

WIGS सख्द्धयः । .

कामनाभदेन सामव्यवस्था।

aa fans टग्रेयति | दतोयोक्छविधान |

aq प्रतिष्ठासावनत्व | प्रतिषठा्थिभिरेतत wee | AQ नानाच्छन्द्‌खूष | ष्सष्ो रात्‌ RUS fH: |

( ५७ )

६ विच्छन्द्ष्छप्रदथन | दति ava: खण्डः |

अदय नवमः खश्ड. |

मन्त्रः |

१ साकमश्वाटौ बह्यमसामकथनं |

२. नद्ध प्रशंसनं |

2 afeq: फल |

g प्रकारान्तरेणाद्य प्रशसा |

प रत्तोपद्हतिसाधनत्वनाद्य प्रशसा |

& च्छावाकसाम्नः सामोत्म्तिक्थन | ७ अस्य तेजोद्पतन प्रशस्तत्व |

= सजाताप्रयोगनिसित्तमस्य प्रशस्यं | & BQ सव्वर्पत्व' ।

१० रथन्तरश््पप्रदशनं |

११ बडतोद््पप्रद शनं |

१२९ वख्पद््पप्रदशनं ।

१३ बेराजद््पप्रदशनं।

28 TACT TAMSINTAA | १५ अङंडातिखारयोः स्तुतिः । १६ afzq: ane |

१७ प्रकारान्तरेशादख प्रथसा। 1c उक्तायवेदितः प्रशंसा | १९ पणुखाधनत्वेनाद्य प्रशंसा |

० सख्द्धिकामस्य कन्तव्यतावबिधानं | | च

२१ २२

mo Ne & <® =

( ५८ )

तद्य प्रशसन | सष्टद्ययभिः प्रवोक्रव्यविधानं |

दूति नवमः खण्डः |

अथ दशमः खण्डः |

ब्र्वञ्चसखकामख्छ उक्थानि \ aa: किमिति तत्राह 4 पशएुकामस्योक्धानि | उग्णिकसम्पत्तेः प्रयोजन । पुरुषकामसोक्धा नि | तत्फलकथन | पन्रादयकामयख्योकथानि 1 तस्य प्रयोजन | ज्छेष्ठत्वकामदखय उक्थानि 1 ayer सम्पत्तः फल | दति दशमः खण्डः |

दति अहटमाध्यायः समाप्रः।

nm

नवमाध्याये | ww: ९-- १०। अतिरात्रादिनिरूपणं 4 खथ प्रथमः खण्डः |

रालिप्या वविधान | ददानोन्तनेरभि अयं weet: ।

7 9 ee

0१

१० ११ 1X १२ १४ १५ १६ १. ro १९ 20

2%

२३९.

RR २8 २५ २६

(ye )

प्यायशब्द्‌ निव्वेचनं | प्रसथनप्रकारकथन |

देढेः vanglena | प्रस्तावभागकथन |

तद्य प्रशसन |

WME asaya | प्रतिष्ठा्ेतुत्वनाखय प्रशंसा | च्परोकोनिधनप्रशसा | लोकप्रसिदिवलेन प्रन्नातिष्ेतुलवसमथयन,। मध्यमपय्यां यविधान | SHU फलकथन | fafauafautay

क्तस्य प्रशंसन |

Malas मध्यमपाद्‌ाटत्तिः |. उत्तमपय्यांयकथन | उक्ताथवेदितुः aaa |

aaa दाडस्तिकन्तव्यता | सन्धिस्तोत्रस्य fafa: | असुराणामसषातायाञ्िनकथनः। agfed: फल |

तत्‌ प्रशंसन |:

खाम्यप्रद्‌ ia |

aia सख्िप्रशसन |

€ > उभयोः साब्यपट्‌्शम |

( ६० )

२७ भज्धिसामप्र सन |

र्ट प्रतिष्ठाकामाय सज्धिकथनं | २९ तख ANAT

३० बह्त्स्वगांय सच्धिकथन | ३१ बहत्‌खगेयोः साम्यप्रथेनं | ३९ पशुकामाय वकख्िकसन्धिसामानि ) ३३ तेषां प्रशसा |

३४ ae होत्रद्ुवचन |

३५ व्प्ाञ्धिनविब्ररणं |

३६ आश्िनसम्बन्धप्रटशनं।

७ शस्त्रसम्बन्धप्रद ५नं |

देट प्रश्सननियमकथन |

द्रति प्रथमः खण्डः |

~ --- -~

अथ हितोयः ख ण्ड: |

मन्त्र; ।

१ HANSA होढसामप्रशसन |

२ भेत्ावरुणसामविधानं |

३ तख प्रशसनम्‌ |

४ रािपथोये योग्यताकथनं |

५ नाद्यणाच्छग्चिनः सामविधानं |

६ AQ ALT |

७ अद्ावाकसामप्रशखन |

~ मध्यमे wala sta: सामिधान।

é& निघनद्वाराख्य प्रशसन |

१० ११ १२ १४ १४ १५ १६ 79 Is १६ ० २१ ९२ २३

€ ~ „=

( €१ )

Sida कल्सिकस्तोत्रविधानं | तच प्रशसनं | उक्ताथवेटितुः प्रशंसा | सेत्ावरुणमाम विधानं | तख प्रशंसा | ATU Bay Ta | अच्छावाकसामप्रशंसा | कतोयपर्याये होदसामविधानं | मेलावरुणसामतिधानं । तदध प्रशमन | जाद्मण 'च्छथिसामप्रशंसा | अच्छावाकसाभविधानं | तख प्रशसा | तेन किमित्यत are |

दूति द्वितोयः खण्डः |

कमह eee gees

अथ gata: खण्डः |

साम्युल्याने प्रायञ्ित्त | सव्वखटच्तिणा |

~ ©+ Qe: vet पयायाः न समापवेयुः | सजिस्तोनाय सामकथनं | अाञ्िनशसत्रस्य सख्याविधानं | तत्‌ सं ख्यास्तुतिः | स्तुतोनां खद््पप्रदभनं |

q°

११

मन्तः

(2 )

विद्ितन्द्‌नसस्तवे प्रायञ्जित्त | afaeat niafaa | AQ तावन्त्यकल्पकथन |

afaedt सामान्तरं ऋाह |

दति Zila: खण्डः |

aq चतुथः रण्ड, !

प्रातरल्लवाकोपाकत्णकालवि्रषपिधानं | एवं सति कोलाभस्तदाड |

Sa यजमानान्तर!दजनं दशयति | तत्र पक्तान्तरप्रद्‌ «नं | सव्वदेवतापरियहप्रद थेसनं | प्रढनत्तहोमानन्तरखद्‌ गानविधानं |

होमे कि प्रयोजन तदा | एषस्तोत्रबृहतोः प्रशसा |

सामदर्या घान |

आख्यान प्रदशनेन प्रयोगानगुणय साह | अध्वय्येकतंकमभिषव्विधानं |

aa: fafaatTs |

संसुतसोभे sta: aafaura | इन्द्रस्य शंसनाथमाख्यानप्रदणनं | naga संस्यामेदप्रदशेनं |

© + स्वाभिमतपरक्प्र्‌शन |

( € )

९७ होतुः श्क्गदयविधानं | 1c उभयप्रशंसनं | दति qu: खण्डः |

अद्य पञ्चमः GU; |

a: | १ सोमाप्रहरणे प्रायञ्चित्तकथनं | श ्रयोत्तरकाले सोमाप्हरणे प्रायि तं । २ सोमप्रतिनिधिकथन | ig पतिकानां खोमप्रतिनिपित्वकथन | -५ पतिकाभिषवयन्नं गव्यसाह्िल्यकथनं |

प्रतिषठुगादेः पतिकानाञ्च सोमप्रतिनिधितवः।

ॐ BATU: सोभकाय्य ल मत्व | ~ नाहम णच्छशिनः एषस्तोतनिवनच्तकभमेकं साम | > सामदयविधान |

qo efaurfauta | ११ तद्य प्रशंसन | १२ सोमेन साङ्गानुखेयविधानं |

१३ वत्र दस्िणाबिधान |

दति प्रञ्चुमः खण्डः | अथ षष्ठः खं गडः | सन्तः | १ दरोणकलसभद्ने प्रायञ्चित्तं।

2 ततः fafaare |

G ^» <

११

co ४ न

( ६8 )

aia यआधारभताः कचः । कलशविटारख इचः प्रयोगाहेता | उक्तपत्तस्य STAI |

कलश्विदारणे कत्तव्यमाह |

RY Brea: दोषनिवारणसामधप्रद्थेनं | तख फलकथन |

वषट्‌कतसलोभे कन्तव्यता माह | अतुष्टणञ्च साम्नः ACTUATE | सामान्तरविधान।

दूति षष्ठः खण्डः |

अथ सप्तम. GW: |

प्रातःसवने सोमातिरेकप्रायञ्चित्त | अतिरिक्रसोमाजुयुणस्तुतिः |

afi तरिकगस्तोमकतप्निप्रदथनं । होतरलुशंसनविशषमाह | उभयदेवत्यप्रशसा |

माध्यन्दिनि सोमातिरेके प्रायश्चित्त | a Sats मौ रीविताचगुण्यप्रदभनं | स्तो मन्न प्रह तरदशसनविधान |

द तीयसउने सोमातिरेङे प्रायश्चित्तं | गौ रीवितस्तोल् ऽति शथकथनं |

पन्वान्तरकथन |

१२

aa: |

hw: | १

( ६५ )

कुतोबहतोविधान frase | दूति aya: quae: |

अथ अष्टमः BU: |

सन्मध्ये दील्ितानां acy कर्सव्यं | तत्र उदृगाटकत्यमाद्ह | तेन fafaare | केन साधनेन स्तुतिः | छधारभूतानां ऋचां सख्या | आहत्तिप्रकारकथनं | तासां ऋचां खरू्पमाद ! ज्टतखापनयने अनुकूला CA: | ऋचामनुवचनविधान। कषच्वामलुशसनविधान | तेषाभिन्द्रषायवाखत्व | अग्निप्रावमानोप्रतिपत्‌ विधानं | खवतसरान्ते कर्त॑व्यताकथनं | तत्र स्तोमपरिमाणमाश्ह | तदुभयप्र भसन | प्रातिखि कग्रहायत्वविधानं |

दति अष्टमः wag: |

aS

अथ नवमः GW! |

दरो णशकल शस्यसोमच्चये दोषकथन | &

( ईई )

२ शखान्तरोयमतप्रदशेनं |

ष्‌ स्वमतप्रद शनं |

¢ प्राणोप्दासपरिद्धारः।

५ नाराशंसोपश्णेषयो दोषमाह |

६ तन्न कन्तव्यत7कथनं |

9 यद्ावनयनप्र शसा |

८ भल्तिताभक्तितयोः tam प्रायचित्त। ३ सोमे केशकीटादिजटे कर्तव्यमाह | to सोसभच्तणमन्वः |

११९ मन्त्रथेषप्रदयेन ।

Ce ° td चमसभत्तणात्‌ Ta स्लोत्ोपाकरश प्रायञित्त | १९ Oat मेदे कन्तव्यताकथनं | १४ यागं भदे सामसम्बन्धः |

१५ सोमामिदाहे प्राय्चित्त |

दति नवमः wae: |

थ दशमः GW: | मगः |

१ प्रवग्भ वर्य मद्ावीरभेदने प्रायञित्त | र निख्ठातयूपस्य विरो इने इहानिप्रदेनं | 2 प्रायविन्तत्वेन पशुया गस्य RA व्यता |

दति दशमः खण्डः |

दूति नबमाध्यायः समाप्चः।

दश माध्याये |

ख ण्डः ९--१२ । व्युढदादशाइविधान ।

9 ॐ ४

2

जि भि = क

अथ प्रथमः खण्डः |

प्रथमनिषतःस्तुतिः । तद्वेदनफल |

faza: प्रतिष्टोपपाद्न | पञ्चुट्‌ शस्तो मप्र शं सन | तददनप्रशसा |

पञ्चदश WANs | सप्रदशस्तोमप्रशंसा | ASTAVAGA |

सप्ररशख प्रजातिद््पतवविधानं | एकविशस्तोमप्रशसा | तहदट्‌नप्रशंसनं |

च्छस्य देवताल्यत्वविधान | लिखवस्तोमप्रशसा | तदेदनप्र शसा |

fauqe पुटद्पत्वविधान | त्रयद्िशस्तोमप्रशसन |

तदहेदनफलं |

Cc vil Ww =

€ ^ <

© m FF

( हट )

BY नाकङ््पत्वोपपादन | ढन्दो मन्त्र प्रशखा | तद्देदनप्रथसनं | ङन्दोमानां Gfequat प्रशसा | दति प्रथमः खरण्ड़ः |

अथ हितीयः खण्ड. |

afaqeraa ज्योतिरोमता माड | अभ्नि्टोमसख ज्योतिष्टोमलनिव्वनं | बेदितुः फल | fazafeatarat गायबाादिच्छन्दसाञ्च defeat ह | VAIS FARA ज्यत । पचाद्भापिनो ऽह उ शेषख Akasa | Smefe जानतः फल | sfa हितोयः खण्डः |

थय ठतीयः खण्डः ।

दा दशादख्य ठद्भिफलत्वला इ | दादश्टोत्तायाः wefenaa | तत्राधिकारिविगेषकथनं |

afyaa dau प्रतिषेषति । ग्टहपतित्वादिकाभिनः प्राप्रूपपायकथनं । ग्टहपतिं दौ्चिणख्च भेदेन दगेवति। एतखयो परहार: |

( £ )

ष्ट दादगाहतुष्टवानख खाराज्दप्राप्चिकथनं | ९ हवाद्शाहप्रशंखनं। १० दोत्तादिकख योगेन प्रशसा | ११ aaa इन्द्रियवीयप्राङ्धिः | R00 Semper विराट खम्पत्तिः | १९ षट्विशत्संख्यास्तुतिः | sfa तोयः खण्डः | अथ चतुथः Bw: । मन्त्रः | १ दादाहखाद्य नयोरतिरात्रयोविधानं | 2 तत्र इ अहनो विदधाति | 2 तत्र शयनं न alerfafa विधानं । ४ पत्तान्तर कथनं | अ टाहः कत्तव्यताविधानं | विकल्पेन रघन्तरकन्तेव्यताषिधानं | जाभितादिदोषपरिष्डारः। कथमजामित्वसित्याद् |

>» ft & ~® 5s

रथन्तरस्य fareuraafrara |

दूति चतुधः खण्डः |

अय पञ्चमः Ew: | सन्तः | १ नवरात्रख त्रेधाविभागः |

१ ततः किभित्यत are ।

ae

( 90 )

लिरान्ाशां गायतनोसम्बन्धः। तखास्तजश्चाटिकथनं | गायनरपाश््िरात्रनयव्याप्चिः। दाटशाद्स्य वस्तरात्मकत्वन तत्‌ शङुूपगायनोसतुतिः । इ दणादोगायत्रां प्रतिहित इति news | तखातुष्टएष्छपत्वेन स्तुतिः | दाद्‌ गाहविभागकथन | HAUT SATA: । दतोयखाचष्मा aia: | nfafatiaaifaa ल तरदं | RCA व्यहनप्रकारः | TAT AL दथेयति | द्वाद याष्द्य देवानां ras | तस्य ब्टहत्वन प्रशंसा | ag fea: ne । SAA Za फलं ।

दति पञ्चमः खण्डः |

—_————— >

अथ षष्ठः WU; !

प्रयमसख्याहसटौयस्तोमादेष खूपप्रटथेनं | इितोयस्याह्ः सोमादेश्च द्पविधान | तोयाः Maes ङ्पविधान |

© # SUIS: सोमाटेख इ्पतिधान |

( ७१)

५ UPA: स्तोमारेख Sana | ६ WBE: स्तोमारेख Quen | तेषां Surat नानात्वप्रदशनं |

c तद प्रशसन | दूति षष्ठः खश्डः | अद्य TATA: GU: | wa: । १ षे wee अग्निविभक्रिवं चिन्त्य | रे पञ्चमखखाद्लो ऽग्निविभक्रिः । श तद दितःफल | ४ सम्बोधनान्त शषसा कोपं । ५ बिभक्तिनानाव्प्रशसा। दति aya: Way: |

दय अष्टमः खण्डः |

मगः | १ विभक्तेन नातं प्रदश्य स्तौति | दति qeq: खण्डः अथय नवमः GW, | aw: | १ षडहस्य खराश्रयाखि sufa | २ खरविभक्रनानात्वप्रशंसा |

sft नवमः qwagt |

मन्तः |

मन्त्रः |

aA: |

NG jw ~ «&

fw

१०

( 92 )

पथ्य टरशमः खण्डः |

निघनविभक्तेनौनालप्रदथनेन स्तुतिः | दति cua: खण्डः |

अथ THIS: खण्डः |

द्डाविभक्गोनौनात्वप्रदशनेन स्तुतिः | दति एकादशः Gas: |

अथ ददादशः GU; ।

aa षडहस्य विशिष्टफलहतताप्रदश्नं |

पः चेप्रदभरितविभक्तेः स्तुतिः |

निधनविभक्तोनां अवयुञ्य सोल |

इडा विभक्तयदवादेन स्तुतिः | इडानिधनय्यातिशयत्वप्रदशनं |

aa: किमिति तत्र कथयति |

GWT वाङ््धिननिवन्धनाशीः कथनं | खग्निशनब्द्‌ गतसख्यानुवारेन प्रशंसा |

षडह विभह्यन वादेन स्तुतिः |

न्यासं देवतानां विभक्गिः कथ नोक्ता इत्याह |

दति हादशः खण्डः |

दति दशमाध्यायः FATA |

एकाद शाध्याये ।

खण्ड. १--९९। टाशरात्िकस्ोतोयसामविधानं ।

6 An ole os 7a al

य प्रथमः GU: |

प्रथमेऽहनि afemarmae स्तोमक्रमः | अनष्ठानक्रमानु वादेन स्तोत्र | प्रकारान्तरेन पौव्वापय्यस्त॒तिः | पुनःप्रकारान्तरेण स्तुतिः | प्रकारान्तरेण पुनः fa: | सन्ियेभ्यद्ति यदुक्तं तस्योपपादन | बहिष्मवमानस्य सोमप्रशसन |

दूति प्रथमः que: |

अथ faata: खण्डः |

खाज्धानां स्तोत्रोयस्तो विधानं | आज्छविधानं | कानि तथाविधान्याज्छयानि।

दूति facta: qaw: |

१५

( ७४ )

थ gata, GW: |

aq: |

१ माध्यन्द्िनिपवमानद्य स्तोत्रीयाविधान | २ aq मातव्यखामवबिधान |

z गायन्नविधायकब्रद्मणातिदेशः |

afantaTaaet गा तव्यसासविधानं |

५ प्रजाविद्तुत्वनाद्य स्तुतिः \ & निधनविभक््यनुवारेन स्तुतिः | ७ रशदरितुः प्रशसा | c गातव्यसामविधान | e crsatfegaan स्तुतिः | १० प्रा्तब्रा्मणातिदटेशः | ११ -उनब्रांद्ध्पातिदेशः। ति ठतौयः खण्डः |

थ ee,

अथ चतुः Ww ।

१ Fla: स्तोमो यप्रगाथरविध्यनवारेन स्तुतिः । दितोयदटचानुारेन स्तुतिः | कतोयलचानुवादेन स्तुतिः ।

afaa टच पादविशषाभिप्रायः | चतुथप्रगाथानवादेन स्तुतिः | सासविष्यनवादेन स्तुतिः |

प्रकारान्तरेण WTA |

A G6 m» = 9 ॐ

टढसतोतनि वन्तक साम |

११

सनकः

श्च ad

( ७५ )

दतोयषट्टस्तोत्रसामविधानेन स्तुतिः | चतुथे श्यन्तरयोः स्तिः | निधानस्य अहरालुष्ग्यप्रदरेनं |

दूति चतुः ख गडः |

अद्य पञ्चमः खण्डः |

AMAIA स्तोनोयसामालुङ्ष्यप्रटशनं | अग्निटोममान््नः स्तोनीयाप्रदथेनं | गायनब्राद्भयणातिटेशः |

ufasTeaaa स्तुतिः | गातव्यसामविधानं |

तत्घामकथयन |

गातव्यस्ामविधानं | भ्रादटव्यापनोदनद्ेतुतामख प्रतपाद्‌यति | भ्राव्यापनोदनप्रदशेनं । अच्ारसंन्नानि्चनं |

aa: किमित्याह)

छतिष्ेतुत्वन सफमलाच्तारञ्चोभयं स्तौति | गौ रोवितगानविधानं |

azae स.म््ोऽतिरिक्रतामाह। किमतस्तटाड |

प्रजाति्ेतत्वनाख स्तुतिः |

AVA इचः प्रजाहेतुलं |

तहदितः प्रशा |

(9€ )

१६ पर्व्वोत्तर्योः साम्नोः सन्धायकत्व | २० उदासद्धयेन खगेलोकाध्यवसान I

२१ स्तोत्ीयाविधान |

RR au चिरकालख्यिति्ेत॒त्व न स्तुतिः | २९ पूववोक्रब्राह्मण्णातिदेशः |

२४ गेयसाभविधान।

२५ रएतज्ञोकप्रा्चिद्ेदताबिधान |

२६ निधनस्तुतिः |

२9 ऋअग्निशोमसामविधान।

र्ट अन्ततः स्तुतिः)

ne स्तोमक्भ्नि'प्रदश्य स्तोति।

दूति पञ्चमः खण्डः |

अथ षष्ठः खं ण्डः |

१ बह्हिष्यवमानखख प्रतिपत्तचविधान | २ सन्धानद्धेतुत्वनादङ्कीः स्तुतिः | ९ बह्दिष्मव मानद दितीयल चविधानं |

अख प्रतिसं्नाजिव्च चनं ।

५ तह Awe ।

= दचातुवादेन ra |

9 दचद्यसयोगेन स्तुतिः।

- बद्हिष्पवमानख्यान्त्यट च विधानं | ९. प्रतिपल्घाङ्ष्मेणाख स्तुतिः |

मन्त्रः

मन्त्रः

@ ^ F

ey» 5

(99 )

स्तोत्रख स्तामक्लप्नि विधानं । तख प्रतिषटादेत॒ताकथन |

दूति षष्ठः wae: 1

अथं aA, खर्डः 1

शाज्यविधान 1 विशिराज्विघान | खाज्यङ्पप्रदशनं |

दति aya: खण्डः |

अथ टमः खण्डः |

माध्यन्दिनिपवमानसखय प्रथमसतात्रोया Za: | गायनमोशां विनियोगकथयनं | ` अपर स्तात्रीयटचविधानं 1

अ यस्तोतोयद्ट च विधानं |

ata faaasefa सङ्गतिकथनं | नाद्यणातिटेशः। गातव्यस्षामान्तरप्रदशनं |

अस्य कामप्राप्चिष्ेतुताकथनं | दिरम्यस्ते & सालनो। पापनिव्कंतिहेदुताकथनं | पुटेत्‌ ताकथन |

अन्रा द्यद्ेतुत्वेनानयोः स्तुतिः |

( ७८ }

१ श wala CA गातव्य Sa | 18 वसिष्ठफलष्ेतु ताकथनं |

इति अष्टमः Gay: |

य नवमः खण्ड. ! aw: | १ Sta: ऽहनि ट चालुगुण्यप्रद यन | र तदाधारभतदचविधान। ४ पर््बोत्तरयोरङछोः सन्वानहेतता | ४ अद्यु च हितोयेनाङ्क। सङ्गतिः |

दितोयद् चसाज््नः सन्तान्द्ेतुता |

rT € चिरकान्रं खगावस्वितिहेवता | 9 TET सङ्गतिकथन। दति नवमः खण्डः | अथय Wa: खण्डः | मन्ध: | १ छभवपवमानसख स्तोतरीयढचः। श AQ ट तोयसवनस्यादुद्ष्य | ९ अद्याब्रादयडेतुताकयन | 8 सलोत्रीयवीय्यकथनः | ५ स्तोत्रोयव्रतग्रिधान | ६ जागतव्रतख नेषटभेटहनि सङ्गतिः | ७ प्राकतिकनाद्भरशातिदेयः।

c सामान्तरविधान।

fre ~ @ A PD

( 9é )

शर्द्धिदेतुताकथनं।

प्रकारान्रेणाख स्तिः | टेतिद्ेतुत्वकथन | लोकत्रयप्राश्रिष्ेत साम । गातव्यसाभविघान | उभयदूपताकथनं | उभयद््पबभिप्रत्याह | अञ्जसा खम्यप्राप्निसाधनं | एव्यवत्‌ बाह्मणातिरेथः । सामान्तर विधान |

तद स्तुतिः | गेयसामविधानं | सखगलोकाधिपत्यताकथनं | स्वगे चिर क्का वस्थि तिद्ेतुताकथनं |

दूति ewa: que: |

~>

अय एकादश, खण्ड, |

मेनावश्णस्यो क्धस्तो नी यविधानं | तद्य arcufaey: | दितौयसखोक्यस्तानीयविधानं | कतोयखोक्धस्तात्रीयख कचविधानं | मत्र'वरूणो क्यसामविधानं |

उभयष्ेतुवाकथन |

( Ge )

© AGU उक्यस्तात्रं साम | c SCA बद्भात्तन्र सङ्गतिः | 3 जाद्यमणजातेरभि हद्विष्ेतताकथन | १० दचखाधद्ारा सण्छद्धिेतुताकथनं। ११ विकल्यन सामविधःनं। १२ साम्नोकोग्यवच्ववि्ानं । १३ ततः किमित्याह | १४ सोमसाध्यफलकथन | इति एकादशः खण्डः |

एकाद्शाध्यायः समाप्रः |

स भि LL किक

हादशणाष्याये ।

ख गडः १-- ९३ | wala टाशरातिके सोमविवरश।

अथ प्रथमः खण्डः |

aa |

१ सप्रदशस्तामखय प्रथमश्चविधान | २ लिरातरशन्ानप्रदणेनं |

2 aqeureaufeata |

४ सखरिद्पाधप्रतिपादनं |

५ चाचुदूपसन्ताभेटनफल |

( ८१)

& फलान्तरद्ेतताकथन |

ठ चान्तरविधान |

,- पादहयाच्ुवादसङ्तिकथन |

पञ्चद्धंसामवि धानं | १० अन्यद च विधानं। ११ विशिरफलद्ेतताकथनं | इति प्रथमः Say: |

अथ दहितौीय.ः खण्ड. |

मन्त्रः |

१ SIUM सानमोयदरचः |

२ अग्निशब्द प्वसिता्कथनं | ९ दितीयाज्यस्तात्रीयढचः |

४ तदय सज्िताकथन |

५ राथन्तराज्छविधानप्रख्ः। ६ AGU आअज्धस्तो न | ॐ द तोये ऽन्यस्य सङ्गतिः |

= चतु्थाज्यस्तात्रविधानं | & राथन्तरसख Ten सङ्तिः | दूति faata: खण्डः | अथ Sata: खण्डः | भन: । १ माध्यन्द्‌िनिखखाद्यटतीयदट चः |

भ द तोये ऽष्नि खख सङ्गतिः | i?

¢ ~ x

(TR )

पत्मानसखयारभ्भयोम्यता | ऋअन्यप्रगाथःविधान। बहदूधन्तरयोः सम्बन्धकथन | कचान्तरविधान | जागतेऽहनि सङ्गतिकथन | प्राकतिकब्राह्यणातिदेथः | साभान्तरविवान | अद्रव ठताकथन | fant धतिहतताकथनं | पौौरुमद्‌गसासगातव्यता | पापत्चयद्ेतु ताप्रतिपादन | शुद्धिहतताकथनं | गेयसामान्तरविधान | नाद्मणातिटेगशः ।

ag: सङ्गति कथन | सामान्तरविधामं | सामाहःमङ्गतिप्रद “नं | एकसामगेयताविधानं | सग्टद्धिदहेतताकथन | एकसामविधान |

स्वग प्राप्निखधनताकथन !

ति wala: खण्डः |

( ट्रे)

अथ चतुथे: WW: | aa: | ९ Sta षषटढटतोयदचविधान | २ aa: किञित्याद् | स्तोत्ीयदटचविधान ! ४ प्रतिष्ठाहतुतांकथनं | ५ पष्स्तो ननिवत्तकं साम | ६ न्रादयहतता कथनं | ७ प्रकारान्तरेण स्तुतिः, > दिकषम्बन्धेन कऋतुसम्बन्वेन च प्रशसा | & aa: फलकथनं |

१० दिकणनब्द्‌चुषादेन eafa: | ११ दिगधारणलाभः |

१२ निधनान्तरप्रद्‌यनं ॥

१३ aa: fa तदाह |

१8 स्पदयकरयप्रयोजनान्नर | १५ निधनान्तरालुवादेन स्तुतिः | १६ बह्निधनप्रयोगे Aces | १७ aque प्रतिष्ठासाधनं |

१८ अन्राद्यहतुतवकथनं |

१९ गातव्यसामप्रद्‌ थनं ।

२० अन्नेनाद्यखावरोधः।

१ निधनख प्रयोजनकथयनं | २२९ आधारभूतानां ऋचां ढन्दोदारेण स्तुतिः |

jo

oN © ^® = @ ॐ भ

( ८8 )

गातव्यसामविधानं |

रौरवेनाग्न ; सम्बन्धः ।

ततः fa खात्तद्‌ |

जानतः स्तुवत फलकथनं |

द तीयेऽनि इडा विगेषस्थान पत्वं । sfa चतुथः खण्डः |

—_——_————

अथ पञ्चमः खण्डः |

खर्म वपवमानखाव्यट चस्बालुपूव्वकथनं | पव्वोक्गस्यो प्रपादनं |

BUI स्तोतनोया KH |

तद्य प्रशसन |

अपरस्तो लोयाविधान | पुनरपरस्तोत्रौयाविधानं | कचान्तरविधानं | विततशब्द्रचि तमङ्गतिकथनं | जाद्धयणातिदेशषः | सामान्तरविधानं |

प्ठवाह सम्बन्धविधान | गातव्यसामबिधान | यन्नसग्डद्िद्ेत॒ ता कथन | साम््रोद्तताकथन | गातव्यसाजविधान |

AAAS SATA |

१७ 1c १८ Ro २१ RX 22 28 २५

0 NHN @ @ ^

( ८५ )

जाद्यणा तिदेशः | सामान्तरविधान। कामप्राग्रिहेतु ताकथन | aa: किञिल्याद | SIACHASAAHAA | गातव्यसासविधान | अरि्टसन्नाकथनं | धतिदतुताकथन |

सन्तानद्तुताकथन |

दति पञ्चमः Gus: |

अद्य षछ.ः Ww, ॥

प्रथमोक्धस्तोनख स्तोनोयादचः।

तद्य प्रशसा | तोयस्वनयोम्यताकथनं | दतोयोक्थख स्तोतोयदचः | गेयसामप्रद्‌ थनं |

तद्ध स्तुतिः | गातव्यमामप्रद्‌ थनं | शापापहतिद्ेतु ताकथनं | केनापहत वानिति तदा | फलकथन |

गेयसामप्रदशनं |

१२ १२

मकः |

मन्त्रः |

( TR )

पापा प्ति दुताकथन | {विशिदटफलद्तुताकथन |

दति षष्ठः खण्डः |

Aq सप्तमः खण्डः |

NAAN | aq सङ्कतिकथनं | किमनेन फलत)त्टाह | व्यतिरेकेन तख हदोकरणं । दितोयस्तोनीयप्रदशेनं | तख चतुर्थे ऽहनि सङ्गतिकथन | अतुरूपसंन्नानिव्वेचन | अन्तिमो संख य॒ज्य स्तुतिः | षडकट चद्वयविधानं | अन्त्य वविधान |

दृति aya: खण्डः |

—— `

पथ सष्टमः BU:

प्रथमाज्यस्तोत्रोयविधान | विशि्टफ लहत ताक्यन | दिती याज्यस्तोत्रकथन | तस्य सङ्तिकथन |

द तोयाज्घस्तो कथन |

( ८७ )

साध्यफलकथयन | SAU प्रद्‌ थनं |

अन्राद्यफलत्वेन स्तुतिः |

दति अष्टमः खण्डः |

|

अथ नवमः GW: |

जाध्यन्दिनपवमानख प्रथमटचः | तख मङ्गति कथन | अन्यदचविधानं। प्रयोजनान्तरकथन | दचान्तरविधान । गातन्नदचसङ्कतिकथन | इतिकन्तव्यतावोधकव्राह्मणातिदेशः | सामान्तरविधान।

चतुरथेऽब्हनि सङ्गतिमाह | क्टषिहारा aga | सामान्तरविधान | सब्वेका मावा प्रिहेत्त्वन स्तुति; | WABI AAA | नाद्मखातिटेशः | सामान्तरविधानं | लोकप्रदशनेनोपपादनं । तत॒सङ्कतिप्रदथनं |

खप्रशाख्यसामविधान |

१९. Ro me RR RR २४

G ^ ^=

( ct )

AS सद्गति कथन |

गेयसामविधान | सत्नासाहहीयसंन्नानिव्धचन | भ्नादव्याभिभवफलकथन |

कन्दोद्ारेण आधारम्‌ तानाख्छचा स्तुतिः | निष््प्रूपत्वधिवरण |

दूति नवमः खणड १ |

=>

अथ दशमः खण्डः |

प्याद्यस्लोीयशटचप्रदथेनं दि तोयन्तोनोयढ चप्रदशेनं | अनधःपराताय एतस्य विवरण | चतुधस्तोत्तीयढ च प्रद भेनं । राजशब्द्सूचितफलकथन | तख स्तुतिः । विष्टम्भाद्वादटेन स्तुतिः | तद्य विवरण | विषम्भकर्ोयाभिप्रायः | सख्येन स्तुतिः | गानविरेषप्रदशनेन स्तुतिः | सम्निमन्थनविधान |

तस्य कालविधान।

aa: किमित्याह |

जातखाम्नेः afer necufafaare4s |

१६

१७

१८ १६. Qo २१ ९ २३ 238 २५

{र}

संशये करव्यपन्तमाह | बेदितुः फलकथन | पअज्यद्टोमविषानं | मन्व ख विशिषटफलद्ेतताकथनं | गातव्यसामविधान | RVUs स्तुतिः | पापत्तयद्ेतुत्वन ia: | चतथ ्रस्लो साम वधानं | तख स्तुतिः | अष्टः सङ्गतिकथन |

दरति दशमः que: i

अथ एकादशः GW: ।

अभेवपवमानख् प्रथमटचः |

दितोयटचस्थाने ayer सङ्गतिः |

कचान्तरविधान |

तख स्तुतिः |

अन्यद च विधान |

दचान्तर विदधाति!

तख सङ्तिकथनं |

जाद्धखातिदेशः |

सामान्तरविधान |

सग प्राप्निसाधनताप्रतिपादनं | AR

( ९० )

११९ गन्धवयेष्योक्कः fe aaara were | १२ खग साधनतवेनोपसंडारः । १३ गातव्यञ्चाभविधान |

१४ तद्छस्ुतिः।

१५ गातव्यसामविधानं |

, १६ aq स्तुतिः |

१७ निधनस्यावत्तनीयत्वं | १८ गातव्यसाम्िधानं |

१2 अद्ःसन्ततिद्ेत॒ताक्धन्‌ | Ro तद्य स्तुतिः |

२१ -सामान्तरविधानं |

२२९ ऋत्राद्यहतत्वन स्तुतिः | ९९ गेयसामत्रदरनं |

२8 तद्य स्तुतिः |

९२५ श्रडाहेतुत्ेन स्तुतिः | २६ सङ्गतिप्रदथेनेन प्रशसा |

दति wareq: खण्डः |

अथ ETS, खण्ड. |

मन्त्रः | |

१ प्रथमस्तो नोय दप्रद नं | २ बधिध [त्वि ताये कथनं | ९ दितोयस्तो नो यद चप्रदशेनं | 3 द्रतीवस्तो लीयद चप्रदशनं |

0 ॥1 @ mm =

( € १ )

नेयसाप्रदथनं | विथिष्टफलद्ेत॒त्वेन स्ततिः | गेयसामप्रद्‌थेनं |

तख स्तिः |

गेयं साम टशेयति।

स्वतः फलकथनं |

दूति दादट्शः qaw: |

अथ तयोद्शः ख ण्डः ।

बहत्‌सान्न्ना दिप्रदाच्च स्तोतव्यता | बहसाम षोड्शितया कायं । favetat खरुपकथन | सामान्तरखोत्पर्तिकथनं । अधारभूतसामकथनं !

afea: फलकथनं |

aa: fafaars । षोड़शिस्तोनप्रद्‌ थेन | स्वाभिमतप्तान्तरप्रद््थनं | उत्म्तिप्रदथनेन स्त॒तिः | देभटेन साम्ोव्यवस्या | कोटसावभिदध्यादिति तन्नाह | कामनाभेदेनेकं पत्चमाह | तखोपप्रादनं |

(<Q )

फलान्तराय स्तोत्रोयाविधानं | तसखोपपादनं | अतु्टपएसखङ्पप्रदभेन | अन्राव्यकामस्य षोडशिस्तोनोया | विराट्‌ खद्छपकथन | त्तरविभागेन स्तिः |

तदवे टनफलकथन | उपसगेविधानं | शोघ्रफलत्वकथनं |

संयोगेन स्तुतिः | हिरण्यधारणविधान | अश्चस्याप्रनविधानं | अलुष्ुपस्तोत्रविधान | तदहेदितः प्रशंसा |

खञ्च रच्छन्टो ऽपरा | एतददनफलकथनं | प्रकारान्तरेण बेदितुः फलं | मन्त्र विशिष्टमवेत्तणविधानं | तद्वदनप्र्॑सा |

स्तोमक्लप्निविधानेन स्तुतिः |

दति योद्‌ शः que: |

दति दादशाध्याय चौ Tara |

ee ।