TIRTHACINTAMANI
Fa # IRE ननेीन गोम I MP
OF
VACASPATI MISRA.
EDITED BY
KAMALAKRISHNA SMRITITIRTHA.
CALGCURTA :
PRINTED BY UPENDRA NATHA CHAKRAVARTI, AT THE SANSKRT PRESS,
No. 5, Nandakumar Chaudhury'’s 2nd Lane,
AND PUBLISHED BY THE
ASIATIC SOCIETY, 1, PARK STREET, VW
1912.
तोधंचिन्तामणिः।
वाचस्यतिमिश्रविरचितः।
एसियाटिकसोखाद्टोनासिकायाः सभाया अनुभव्या
भट्पक्लोनिषासिना श्रोकमलक्तणस्म तितीथन संप्गोधितः।
कलिकाता-नगर््याम् श्रोडपेन्द्रनाथच क्रवस्तिना संस्छतयन्त्े afea:
एसियाटोकसोसाग्टोनामिकया सभया प्रशारितस।
१९१९ GET! |
PREFACE.
ene OPI Omen
The present treatise “Tirtha Cintamani” is one of the 01108 of “Smriti Cintamam” by Vacaspati Misra and trcats of the holy places of Ifindu pilgrimage The details of rites and ceremonies prescribed in the Castras for per- formance in the five foremost places of Hindu pilgrimage, Kiaya, Purushottama ( Puri), Prayag ( Allahabad ), Kashi ( Benares ), and Ganga ( the sacred river Ganges ) rave been dealt with in extenso, while the other places of pi'grimage have ®also been treated generally, The work shews the devoted religious faith of the Hindus and is full of information derived from laborious researches and investigation ; the other works of the same series are Sradha Cintamani, Suddhi Cintamani, ete,
The author Vacaspati Misra belonged to Mithila and flourished in the court of Raja llarinarain Deb, a Brahmin Raja of Mithila, at whose instance he composed the famous Smriti collection “‘Kirtya Maharnava,” After the demise of the Raja, he composed another important Smriti collection “Dwaita Nirnaya” at the instance of the widowed Rani Jayadev : The period of the works of the great Bengali savant, Pandit Raghunandana Bhattacharjya, has been determined 0 be the latter half of the sixteenth century, Raghu- nandana has freely quoted from Dwaita Nirnaya and also rom Sraddha Cintamani and other works of the present tuthor in many places of his famous Smriti collection, {uotations from the preseut work occur in the chapter deal-
IL
ing with “Gana’ MAHATMYA” of his Prayaschittwa tatwa and also in Malamasa tatwa. The period of the present author then dates back before the latter half of the six- teenth century. Biswakosha ( the Bengali Encyclopacdia ) in the article on “Smrzte” has fixed the age ef Raja Hari- narayan Deb and of the present author to be the first period of the sixteenth century,
In editing this book [ have consulted Brahma purana, Tristhali Sethu, Raghunandan’s A sthabingsati tatwa and other authorities, ए
Three manuscripts indicated in the foot notes as कृ, % and | respectively have been collated for the present publication, one obtained from the rooms of the Asiatic Socicty of Bengal, the other from the library of the Sanskrit College, Calcutta, and the third from Pandita Panchanana ‘Tarka- ratna of my native village, Bhatpara, But the last page was either wanting or illegible in the first two manuscripts and Pandit Bindhweswari Prasad, Librarian of the Benares, Sanskrit College, very kindly, lent me the last page of a manuscript in his possession for which I am grateful to him.
In conclusion I am much indebted to the learned members of the Asiatic Society for kindly permittingsme to edit these valuable old manuscripts, The services which the Society is rendering to the cause of old Sanskrit litera- ध by the publication and consequent preservation of an- clent and useful manuscripts are invaluable. and most praise worthy.
The 2st July, 1912.
BuaTrara, 24 Parganas,
KAMALA KRISHNA SMRITITIRTHA.
ओ्रोओ्रोरामो Hala |
ती्थविन्तामणेविंषयसुची |
we अपः अघ दानम्
TAM CAF भख्यिप्र्ेपप्रकारः sifeca—aiuatat afore नफलम् कालविशेषे गङ्गाल्ानम् BIN AAA, काोमरणफलम् कायोमादहामःम् Wiese:
afeara: Sanat: i le Surat: कोणावौप्रयोगः ,
विषयाः
0 गङ्गा कोष्तनम् गद्गजलमाहासयम् गङ्गतपणप्रयोगः ` गङ्मतोयपानफलम्
४९५ गेङ्गगदशेनम् गङ्गान्तजंलमरणफलम् गङ्गाप्रूजां AFA: गदगभक्तिफलम् गद्गनिलाषः गब्गगरत्तिकाफलम् मङ्गावगाहनम् गङ्गासागरसमोपे कपिलदनम् मङ्गगसेवनफलम् गद़रगख्ानम् गङ्गाल्ञानप्रयोगः
© THT ˆ ` si मङ्गगस्मरणम् मङ्गायामखिखितिफलम् गङ्गायां RARE
गङ्गायां ज्राहफलम् ०,
द
२९१ `
क ॐ = 9 @. ४) ,@ „छ
ro A
विषयाः मयाविधिः प्रामदानप्रयोगः छतचेनुप्रयोभः च्चेटशक्कदादगोप्रयोगः तपेणम् तोरादिनिरूपणम् अडहल्रानफलम् दशहराप्रयोगः कशद्रात्रतम् द्रागम् देशविशेषे खानम् इादशयाव्राप्रयोगः पौम्यतोधेयाता मरसिंहमन्ोधासनाफलम् ` नारायशपूजाप्रयीगः ००० प्रथमदिनेमयाल्त्यम् vee पश्चतोधविधि
पश्चतोधेदिनो्षरदितोयदिनक्षसम् पश्चतोधदिनोत्तरढतोयदिनक्षत्यम् ` ` पश्चतो्धदिनो्रचतुधैदिनक्लत्यम् . पश्चतोयेदिनोत्तष referer:
BRE
विषयाः धञ्चनदम् पुरुषोत्तमपूजाप्रयोगः षरुषोत्तमप्रूजाप्रमाणम् ुरषोत्तमादि विधिः प॒लस्त्यतीयेयाच्रा प्रयागविधिः प्र्रादयावा परतपव्यैतक्लत्यम् प्रेतशिलाक्षत्यम् बलभद्रतोधेयात्रा भूमिदानप्रयोगः मरणफलम् महाज्येष्टोप्रयोगः माघप्रयोगः मुण्डनम् वाराणसोप्रवेशफलम् वाराणसौवासफलम् वाराणसोमाहामाम् विष्जःसेतम् face: wana: गरामेश्वरविधि;
a [= ५ me > ~ fF ~ ^ = 4,
re vo,
@ ७ क re # -@ ऊ © „=.
[
विषयाः HARA: बतान्तगम् farrsay लोमशतीधैयातरा शिवाश्चेनम् धोडनोक्य सन्या
सुवशंदानप्रयोगः `
सीषोभी
काल्यायनः देवलः पेठोनसिः . पौलस्यः डेः awatfa: माकंष्डेयः यमः
UT TTT: वसिष्ठ; `
[ # |
Com RR
wiaatarfa । `` 229-3,
१४
। १०-१२,
RAR २११ २७४
|
१५८२-८, २९११-७, २६९५-६
२.9९€. र८०
१
१०
१५
२४६-१७
१९
१२-२१
ठ
२८०.४
विषयाः
कल्यतरकारः गरेखरसिशः
are: सध्यदेणोयाः
कलयतः नितारा खतिः
&
सतिसमुश्चयः
हेमाद्रि
wuss:
ny
RIE:
षः पं क, अ-८, ९१-१२) 2 १६, १०-८, VW ०१
०
संग्रहकारनामानि । १६९. १२२ ७-३, १०-१७ १०-१, ४०-१, २९५ १८ £
संयश्ग्रग्यनामानि |
८-१२, २११-१, RET LO, RAT RA | घ : १७
२१०-४, २१२-६, २२५-१, BER, MARLO
OE, १६-१४ ४१५ ` २८७ ~ Qe ` अन्यान्यग्रन्धनामानि । le. ४५ `.
( te ४४-११; BES
विषयः ` ` ` = ^ रि: ~ ¢ न्धोतिःशांस्रम् च ४० $ यजुरव्बदः ` ष ४४ . ` १५ रामतापनो | tee age १४ सामवेदः ve 88 १९
पुराणनामानि 1
भाग्मेयम् क २०९१, २६९२-१ ATH TSH व २९८.१२, BOL arene is BUR, २६४-१९ गार्डम् ` ns RET १६, २१९६ Sawa: ree २६६ १९१ देवौएराणम् i १०-१८, २४६-२२ भरसिंहपुराणम् बः २७९ १३ भारदोयम् ` १८२१७, १८२-१६, १९४-१३, २५२१२ पञ्मपुराणम् at १८-२, २११ १०; २१६२ पाश्मम् ` ` RARE; २७-१४,.४७-१५, १९९८ वामनपुराणम्... fave ,, . २७३२-१, २७९. €
ब्रह्मपुराणम्-५-१, ` ९9, : ५३-१, TOR १०२३-९, १११-१८, १२१-१७, १२४-१, ११८११, VBR LE, ११६०-६, १५६२, १८४-७, १८१-१,२००-१३, २३१०-५, २६५ ११, २६६, REY, २७२-१९; १३१५-७, १४०-११।
= बरह्माण्डपुराणम् -१८१-१२, १८२-१, १८४-४, १८९५-१, १८९८-६, ROR RE, २०२८, ROBY, २०८२, २१०१, २१११४, ` २२२२, २२११२, २९२ ८,. २९४-१२, REY Vy ब्राह्मम् — १८४-१६., १८६९-४, २६२-१८, २४१-१२, २४५१६, २४८- १०, २५-१८ | । भविद्यपुराणम्--9-१। २५-१८ । १८१-१० । १८९४-१. १८५१५ ९१८७-१ २० । १९०-११। २००-१८ | २०१३-८ २०५-१९, २९०८-७, २०८८, २१६९-१, २२२-१६, २२३२-७, २२०७-१. ९२५ ५। २३२०-८ । २३१-१५। ९२२-१४। २४४-१६ | २९५०-६ । २६१-११।२९४-१।२९७-१। ३६८-१८। भारनम्--४-१६, २६-८, २०२१६; २६९४-४, २२२२, २६८२ । महानारतम्--१-१०, १५९; १८८१२, १८२-१३, १८६ RE, १८८-१८, २१७५, २१८-१६., २७५-१९ | मच्छपुराणम्--८,२,११। १७,१८। २२५१६ । २८, १५ 1 ४७,२.। ९<२,१८ । >२३,११। २९२९० । २९७,१२। AIT 204 २७८,७। ३४०,१ | माच्छम् -२९,११। २७,२.। ४२,१६-२०। ४५,९ । ४८,२० | ROE । २०२,५। २०५.२१ २१६, ११। १४२, १) RBA URL ABER ३५१,१०। ३५२,९ । लिङगपराणम्--१८२-५, १४१. २४५४,२। १४५,.७। ३५१-१४, २५६ २ लेङ्गम्-३ ४२,८। २४४ al 289.2) २४८. २५३.,३, २५९६.,१७ |
c
fe J
वराहपुराणम् — 29°, Re |
वायव्यम् - २८५,२० |
वायुपुराणम्--४-१। ॐ-११। २७४-१-१२। २८०-११। २८२,१६-१९ । २८४,१ | २८६,१२ । २८८,५ । REGO ।
वाराहम्-१८९१,१६। २०२,२।
विष्णुपुराणम् -९,२। १८९,१०। २०२, १। २०३, १२। २२२, १२। २६४,१६ |
स्कन्द् पुराणम्--१४,१९) १६,१८। LER । १८४, ऽ। १८६.१६। PEGE | REEVE | २२९,१२ । २४०,१५।
स््रान्दम्-२१०,७ । २५२,१ । २६०,२ I
तीर्थचिन्तामिघ्रतव्यवस्यापकवचनाना-
मकारादिक्रमेण Fat ।
वचनादिपाद्ः अकल्कको निरारम्भः अकामो वा सकामो वा अरकालेऽप्यथवा कौले TARA राजेन्द्र afasiatfefaas: रमिनिहोत्राणि वेदाश्च aren fat: कुात् ATS हस्ते पादे च श्न्नानतो ज्ञानतो वा श्रतःपरं प्रवद्यामि wa Zt समोपेवा अधवा VRTAT mare: कापिलं तीथेम् भरदत्तानासुपादानम् अरदोचितश्च नानैव
om QOD Que=
अ)
२१७ २५२
१७७
RR
१२
वचनादिपादाः भधःशिरासु यो धूमम् भनन्ताख्यं वासुदेवम् नाशकं WHAT यः अनिच्छयाऽपि गङ्गायाम् wane त्रियाताखि भनेकजन्नसम्भूतम् aaa कितौ तेथे VATA जपेत् पथात् अन्यदायतनं Tat WAAR पापम् न्ये च AACA: पन्वषटकायां तरौ च VACA सव्येन भपरेऽङ्कि एचिभूतवा भपषशत्य तमस्तोत्रम् भपि जायेत सोऽस्माक्म् पुत्रो लभते पुत्रान् (६ भभूत्कतयुग विप्राः भमाऽकंपातश्रवकषेः भमावस्यां यत्गुणम् भरतं कथ्यते राजन्
वचनादिपादाः gaa कोटिगुणितम् gage विधानेन श्रुणोदयदेलायाम्
अरभारेण वत्सः स्यात् seen तु जाङ्व्याः श्रविमुक्तेश्ठरं लिङ्गम् श्रविसुक्तस्योत्तरेण श्रवन्तोविषये राजा agi, कनैभिर्यक्तान् श्रमेधसदसाणम् अष्टकासु TAR च ्र्टमूततिधरां गङ्गाम् भसंरछता Wat FT a परसिन्रायतनै पुणे afaaa महादेशे (१)
भाकस्यजकभिः पापम् भ्राचम्योक्ञा च प्रश्याङ्कम् THY द्रव्यमनारेथे
[ १२ |
आ)
२८४
२४६
© ^ © © ~
१० १६
वचनादिपादाः Waa जनम्नक्तते आदित्येनार्चितं पूर्वम् प्ाटेष्टपतनाद्यावत् सायो गदाधरो देवः भाटौ च पञ्चतोेषु भानन्त्याय भवेहत्तम् Saat कुशाग्राणि भ्रापो नरस्य CAAT श्प्रयागप्रतिष्ठानात् भावसथ्यपटे खाडो भाषाद्याष्धेव कार्तिक्याम् WAT च कुशान् साग्रान् ... WTS तत्र महादेवः wa प्रैतरणी aa
दति warm सततम्
प ८ क त मन््रद्चयो WU: तीदं पठति aq
al माम हन्द्राणोनाम AMAA
म स्तवं WE यस्तु
घचनादिपादाः उत्तमा-गुडषेनुः स्यात् उत्तरं मानसं TAT उत्तरे efat विप्राः sala वाषसो धौते उदके नोदकं FATA उदोच्यां सुर्डणृष्ठस्य उदरेदशपूव्धन्तु उद्यतशहयां गन्तुम् उपवासात् परं भेच्यम् उपोषितोऽध गायती- Van पुलिने रभ्ये उषित्वा तत्र मासाम्
ऋषिभिः क्रतवः प्रज्ञाः
एकषतरेण स AVA एकरात्रोषितः great एकाम्रके च कैदार एकास्नके शिवन्तत्र
१४
उ |
TI
११
११ १४
वचनादिपादाः एकासुपवासश्च एकाष्टारस्तु यस्ति्ठत् एकेन सानमात्रेण एवं कुरुष्व कौन्तेय एवं कत्वा पञ्चतीर्धीम् एवं प्रत्यत्चतः साक्षात् एवं सम्पूज्य विधिवत् एषु aay Tay UTA बहवः Fat:
VAAAAATH AT
कदा aeatfa तां गङ्गम्
कन्यादानेस्तथान्यत्र कपालमोचनं माम कपिलां पाटलक्शाम् कपिलाकोटिदानाकत् कपिलाशतदानेन
[ऋ पिलेगो SAT
ए।
वचनादिपादाः कलो तु सव्वैतोर्थानि कल्यतत्तं ततो गत्वा कश्यपस्य पदे दिव्ये agi पितरःपुत्रान् कायख्ेयेस्िलैः कुर्य्यात् कामं क्रोधञ्च AT काश्यासुत्तरवाहिन्याम् किमष्टाङ्गन योगेन किं यन्नबडइ facia: कीकटेषु गया पुश्या fa गयापिर्टानेन कुण्डनाथ तपस्तततम् कुरुच्तेत्रसमा TET
कुशाग्रेणापि राजेन्द्र लच्छछादिनियमान् Rar ठते तु area प्रोक्तम् Bd तु सन्वैतोर्थानि छत्तिवासेश्वरं लिङ्गम् war प्रदक्षिणं सूम् कला बशोभनं wey
१९
षचनादिपादाः
me ee मषाञ्चे्टयाम् weet away क्ष्टा्टम्यां यदाद्र स्यात् कैशमूलान्युपा्ित्य केशानां यावतो संख्या कोटितौ्ये तु daa क्रियते पतितानान्तु
क्रोष्धरूपेण हि मुनिः चेवं वाराणसो पुण्या चैव्रस्यमुदतं वापि
गङ्कागङ्गति sata गक्रातोरनिवासश्च गङ्कातौरससुताम् गङ्गातोरे माघमासे गह्मतोयाभिषिक्षन्तु गह्गतोयेषु यस्यासि a च कुलास्रे [कयहारे प्रयागे ख
Z—2
[
१७ |
T |
ROR
५ ^~ ९
वचनादिपादाः APTA कणदिग्धस्य गङ्गा हारे कुशावत्तं
TET पादोदकं विष्णोः
गङ्गायां कुशदानेन गङ्गायां भास्करत्तेते गङ्गगयसुनयोर्मध्ये गङ्गायसुनयोस्तौरे गङ्गायान्तु नरः स्नात्वा गङ्ासोमां न लङ्न्ति गङ्गां पश्यति संस्तोति गच्छन् देशान्तरं यत्त गला तत्र जपेत्तलम् गयायां WHS च गयागजो गयादित्यः गयायान्त॒ awa गयायां गोपतिं द्रष्टम् गयायां सन्वैकालेषु गयायामक्तयं खादम् NAAT क्तं तेन गयाथिरसि यः पिण्डं ग्डषमाव्रतो भका
zu d १८१ १७ २१६-१८, २१७-१७ ०० १९ २२४ १८ १६-१२. ३५-१५ 8४५ ॐ २६२ १ २२५ र २६७ र १८ २१
ई २१ £9 १
RRS = ae १० २७९ १० २८५ २६१ २०४ ४
२६२१ १२ २१७ १५
वचनादिपाराः गण्डषमातपानेन गवां कोरिसष्स्नस्य गुडधेनुविघानस्य gfwarat समुखाने गाहंपत्यपदे यादौ WEA, BAR wz ग्रहोपरागे स॑क्रान््याम् ग्रस्ते Ga कुरुकत ग्रामं nas योऽसौ
च |
चतुषश्यां यदा योगः चतुर्वेदेषु यत्पुखम् चतुःक्रोशं चतुर्हि चान्द्रायणसदसखन्तु चान्द्रायणसदस्राणशां चिन्तामणिगणाच्ापि va मासि faa पन्ते
जं |
© MTA WATS WAT तु छते साने
२०९
A AN NW Pf
‘he
१२
[ २"
वचनादिपादाः न्ानक्ष्मानसे माघः ज्ञानमेश्व्थमायुच
wae मासि fafagqated `` Se यातां नरः कत्वा MBIT ज्येष्टक्षयुक्तायाम्
d |
ततो ब्रह्मसरो गच्छेत् तत्र मातं वशेदोर ततर सश्यामुपासोत तत्रास्ते भारते वषं तपसा ब्रह्मचर्येण तस्मात् समग्रतो्भ्यः तस्यालं तोधेगमनम् तां दृष्टा सव्वैलोकश्च तिलाज्यदधिमध्वादि तिष्ठतेऽवाक्शिरा यसु तिष्ठदगसखन्तु तोराह्युतिमातन्तु तोधया ताफलं यत्त तोयाताविधिं छत्रम्
| २१
वचनादिपादाः तीथं प्राप्यामुषङ्कण तीर्थानि च aaa
तीर्थे प्रतशिलिादरौ च
ala न प्रतिष्द्ोयात् ala यः प्रतिग्णह्णाति तीर्थेषु ब्राह्मणं नेव aala ब्रह्मसरसि fafa: सारखतं तोयं fag लोकेषु ये केचित् वेलोक्छे यानि तोर्धौनि
< |
SW नरः GAT ZW संस्मशयेदिशुः
zat: पिभ्यो यज्रापः दशनात् MUA पानात् दशसौवणकं पुष्यम्
` दशानामश्वमेघानाम् इश्राण्वमेषे यः STAT हपाहाम्यन्सरे यस्य
घचनादिपादाः दानेन yaaa दृष्टा CHATS शक्ल दियोजनमधादेख्च दिषट्कवणमन्तेण
धौतपादे निःतच्तौरायाः
नतला गयाकुमार्
न त्यजत गयायराडम् नरो दोलागतं दृष्टा नसा गतिः कुरुकतेते नाविसुक्ते wa: कञ्चित् नाभिमात्रे जले खिता माभ्यन्तगततोयानां निशायां जागरं Heat नेमिषे च कुरुचेतर नेरन्तय्येण गङ्गायाम् नेरन्तर्येण विधिना नोदकेषु न पातेषु
[ २२ |
घ ।
न् |
२२०
१२९ २८६ १४० २४४ २४८
८9 १८७ २५० १८९ 2०८ Qos
११७
१८
१८
oO
वचनादिपाराः पञ्चमेऽदज्िगरालोले पञ्चयोजन विस्तौशं पायसेन गयायाश्च पिङ्गला नाम या नाडो पिर्डटानं ततः शस्तं पिण्डदो धैनुकारण्यं fasala गया नाम पितन् विखटज्यचाभ्यज् पुष्करे चान्यतोधं च पूजितायान्तु गहायां पूव्मेभाद्रपदायुक्ता qa वयसि कञ्माणि पृथिव्यां भारतं वषं एचिव्यां यानि mata प्रतिक्घतिं कुशमयोम् प्रतिग्रहादपाहत्त प्रतिमासे चतुष्श्याम् प्रभासे गोसहस्रेण प्रयागे तोधयाज्ायाम् gat माघमासे त
| २२ |
१६८
१२
2 २११,१५ १९५
Ss
५५१ 29
“oO
१८५५१ १ ६
&
१२
वचनादिपादाः प्रयाग वपनं कुयात् प्रयागे तु महामाष्याम् प्रयागे Aihara साधुम् प्रवाहमवधिं क्त्वा प्रभावादुताद्ुमः प्रवेगमातरे गङ्गायाम् प्राणानिह नरस्यक्ना
प्रणेषृल्मुज्यमानेषु
पी | wane चतुर्थेऽङ्क WYANT नरः खाता
q |
बलिः arafaararay
वारुणेन समायुक्ता
बेशाखस्य चतुहश्याम्
वैशाखे way तु
ABI Ways
AWE सुरापानम् ४४ ARE योऽभिगच्छत्
WAR गुरुहा गोघ्नः
१९२
वचनादिपादाः ब्रह्मारण्यं WHITER
व्राह्मणाः क्षिया वेश्याः
भद्रदोद्धं सरस्तत्त भादरक्षष्णचतुदश्यां भक्तया तञ्जलपकाशो
मकरस्थे रवौ माघे मतङ्खवाप्या Bat F मनसा qaAtay मनोवाक्षायजेः पूतः मन्वादौ च युगादौ च महाज्येषठो सुरखष्ठ मदहापातकसन्नानि मषहापातकसयुक्षः aerse च कौशिक्यां माधे मासि चतुदृश्यां मानसं fe सरो श्त Fass वटं छ्णम्
सू- ४
| २५ |
q |
२६६ २६६ १८६
२१ २०९ २०१ १९३ २०८ २१२ २११ २०४ २७५ ३५७ REE
१०२
११
वचनादिपादाः माकण्डयद्कदं TAT माकर्डयद्रे BAA मासतपणमातेण मासमेकन्तु स्रायोत माससंन्नन WAT मासि भाद्रपदे aaa मुरडष्ष्ठं WIZ सुर्डनद्ोपवासच् qaitefat यस्य सुहमइस्तथा पश्येत् मतु खात्तासङुम्भ च
य्।
यन्नो दानं तपो जप्यम् यत्फलं waaay यत्फलं जायते पुंसाम् यत्र तत्र मृतो वापि यत स्रा दृश्यते Sat यमलोके पिटगणैः यदा भवेत् मशाज्येष्ठो यत्त॒ सुव्धांशुनिषठपतम्
धः ८७ १०२-१३,
२२२ RR २१२ २५५ २७८ १४ २४७ १९८
२२५
२९१ १५२ १९९ २९४ 2५२ २७० १४०
१९८
प
५ १११-१९ १६
१२
र
[ २७ |
वचनारदिषादाः पुः
यदय हस्तौ च पादौ च vee 2-9 यः पश्यति aatnat १४०
यष्च्छत् सफलं जन्म 7 २२३
या गतिर्यो गयुक्लस्य ^" २६०-९ याऽसौ TATU नाम Le 233 AAT दादशसम्पणां ae १६१
यान् यान् कामानभिध्यायन् १०० यामुने चोत्तरे कूले ^" ३०
यावन्तख तिला दत्ताः ~" ४७२० यावन्तश्च तिला मर्यः ... २२२् यावन्ति नखलोमानि ... 29 यावन््यस्थोनि गङ्गयां श २९४ युधिष्ठिरस तस्यां हि षः = २२९ युपं प्रदच्चिणौक्तत्य -“ ` ३११
ये नरा दुःखिताः सम्यक् `“ `. २२३ ये मदोयांशुसन्तपे. ` व nc २०६ येच ai पूजयिष्यन्ति oun Be २५६ यैः पुणखवादहिनो गङ्ग ~` २२२ यो हे वत्तमानोऽपि `` `. २०६ श्रीगाभ्यासेन यत्पुखं -“ २७
्नोजनानां away ve २००
aU
A += 6A
, १७
f रट |
षः प वचनादिपादाः
र् | रातौ जागरणं कत्वा ae २२० ५० रातौ दिवा च सन्ध्यायां ... २०४ १५ रामतोधे पिर्डदस a २८१ ५ रामो रुद्रपदे रम्ये oe २१७ ५
लं | लघेणकाजिनं तदत् oz २२६ १२
a
व| वटमूलं समासादय s छट १५ वटसागरयोमध्ये ` vee १७४ १७ वरणा चाप्यसिञ्चैव भ २४०-२ ३२४३-१२ aa भारेण कुर्वीत -^ २३२ १४ वापोकूपतडागादि , १९८ १२ वाराणस्यां विशालाक्षौ २७९ १९ विरजे यो मम चेत ety
face विरजा माता विषुवदिवसे प्राप विसुक्तन मया यस्मात्
१ १८२ र १४० €. २४२ २
वचनादिपादाः
प्रतं घमास्तपस्तष्रा परमोपतप्रमाणेन शिलादक्षिणदस्त तु
शिवस्य विष्णोः qa
शिवमयां शिवकरम् TRIG AEA शक्तपक्ते दिवाभूमो शक्तप्रतिपदमारभ्य शक्लकादशोमारभ्य WRIA दशमो श्ङ्धिदंद्विनखिव्याल AIS Rat चन्द्रपदे ATE क्त्वा रुद्रपदे ATE क्षता सत्यपदे ATE हवनकाले च
अवणाखिधनिष्ाद्रा-
arate चतुदंश्यां
MAMA मष्टाच॑त्माम्
| re]
१७
| २०
8 वचनादिपादाः gaara alfa गङ्गायाम् quel AWA तु a |
सक्दयाभिगमनम् GEA टेवनयाशः सत्यवादिषु यत्पुण्यम् सदा यजति asa सागरादायवे ATT सन्तोषः परमेश्वय्येम् सप्रहस्तेन दण्डः स्यात् सम्प्ाज्नने पश्चश्रतम् सन्ध्यासुपास्य WAS सव्वेयन्न-तपो- दान- सत्वे सुलभा गङ्गा सव्वेतरयेषु यत्युखम् सव्वदानेषु यत्पख्यम् सव्वासना तपः सत्यम् सव्वानन्द्प्रदायिन्याम् सत्वान् केशान् TATA सव्वारि येषां TET:
वचनादिपादाः सव्वावस्थां गतो वापि संक्रान्तिषु व्यतीपात संक्रान्ां पक्षयोरन्ते संवत्सरं दिमासोनम् संवत्सरशतं साग्रम् स्मरणादेव WET: सुषुमायां महाकौश्यां सुभद्रारामसदितम् सप्तकोख्यसतु लिङ्गानि iat यः सागरे म्यः ज्ञातो गोदावेतरण्यां खाता ततः पञ्चगव्येन ज्ञातस्तत्र च AAS wa कत्वा se तस्मिन् ख्पमप्यत यो दद्यात् माठ-पिट-दाराणाम्
द | -दिमवदिन्धासदशाः हि््ुरस्य च शिरः
1 x, $1» "कति ^. i
१
„ ५ Saqea यच्छिरः wae . r Lk d
१७
शुहिपचम् |
Wey तोधप्रासिदिन अ्रयञ्चियाः तक मोत्तकासिखः MoT तव्राञ्जुतासो रोमकूपाणि दशेनजञं भिचा दानेषु संच्नाप्य लभेत् प्रतिपश्चदशि HATA यथापूर्वं faqararel रिण WAT
पया
ee
पृष्ठायाम्
१४ १७ १८ २९ 29 ४9 ५० १९८ २०६ २२२ २४७
२५०
२५६
Aaa २८५ २८४ २८१ २५१ २९०
पक्याम् । १६ १२
29 र् 20
20
२०
१८
ॐ नमः: सरखनत्ये |
ती ध॑चिन्तामणिः ।
Ge नमो रामचन्धाय |
कनकनलिनलक्छोस्पद्धिराधाङ्ुवाय- ग्रयितनयनश्ङ्गः BLAIR: | नवगगन-तमालण्यामलामन्दगाचः चपयतु मम कम क्रूरमक्रूरमितचः॥ ग्रौशुत्यकल्यद्रुम-पारिजात- रन्नाकर दौनवलोक्य BATT | प्रणम्य मूघ्रां मधुष्रनाय वाचस्पतिस्तोथंविधिन्तनोति ॥ तज महाभारते- afafa:. क्रतवः प्रोक्ता वेदेखिदड यथाक्रमम् | फलकमेव यथात परेत्य चेह च सब्वेशः ॥ न ते um दरिद्रेण ae: प्रापु महोपतेः।। बहकपकरणा यज्ञा नानासम्भारविस्तराः॥ प्राप्यन्ते पाथिप्रेव सष्द्धेवा at: कचित् । „ ना येयुनेरवगणेरेकात्मभिरसंतेः ॥
१ क, ग ्यामलानन्दगाचः। नद दृद्धचितः। २ ख मद्ामते | | 1
तोर्रचिन्तामिः,
यो दरिद्ररपि विधिः Wea: aA मरेश्वर | तुन्यो यज्ञफलैः GaRfaaty युधाम्बर ॥ छषोणां परमं गृद्धभिद सुक्त मय। तव । तौर्थाभिगमन ge यज्ञैरपि" तिग्रिष्यते ॥ श्रनुपोषख farrarfu तो यान्यिनभिगम्य a | श्रता काञ्चनं गाश्च दरिद्रो जायते aT: + afystafefaastrer faqac feu: | न तत् फलमराप्रोति तौर्याभिगमनेन यत् 1 श्रज्ञानेनापि यस्य तौययातादिकं भवेन् | सन्वेकाममन्नुः म खगलोक्ते APT ॥ May लभते नित्य धनधान्यसमाकुलम् | शवव्यजञानमगयन्नः मदा भवति भोगवान् । तारिताः प्तिरम्तन नरकात् प्रपितामहाः ॥ wane: मदायरहिनेः। एकाद्मभिः पक्मोरङितरैः। श्रमंहतः ख्लिगादिरहितेः। भनुपोेनि-तिराज्ोपोषण-तोर्याभिगमन- काच्चनदान-गोटानानां wa दारिन्चाभावः फल मिद्य तथा- यन्य wet च पादौ च मनसेव सुसंयतम् | क्या तपञ् fay म तोफशमन्नते | RUA: परसग्हणनिदत्तिः। पादसंयमः श्रगम्यदि रगमन-
) 4g येदम |
तोधैचिन्तामणिः |. ह
निद्या । ममःसयमः कुसितिच्छानिट्त्या | विद्या तौयगुणादि ज्ञानं । तपस्तोयंनिवामोपतासादिलच्णम् । wh: सच्च रितत्वेन प्रसिद्धिः | AUT प्रतियदादपाटठत्तः मन्तुष्टो येन केनचिन् | श्रहङ्ार विमुक्ञ्च स तोयफलमञ्ुते ॥ अकर्कको निरारम्भो लघ्वाहारो जितेग्द्ियः। विमुक्तः मव्वेसङ्गेसत स तोयंफलमश्नते ॥ प्रतिग्रहादपाटत्तवन्त॒ याचानन्तरमेव यात्ामुपक्रम्येवाभि- धानात् । अकल्कको दम्भर हितः | निरारम्भः-्र्याव्नेनादिवयापार- रहितः । सव्वैमङ्गेरिति-सक्गोऽच श्रविहितासक्िः | तया- श्रकोपनश्च राजेन्द्र सत्यवादौ दृढव्रतः | आत्मोपमश्च तेषु म Aenean | ्रत्मोपम इति सब्वेश्रतहिति रत इत्यथः | गङ्ख; यस्य eat च पादौ च मनैव सुमयतम् | विद्या तपश्च why म तोयंफलमश्रुते ॥ ददन्तु रस्तसंयमनादिक ती्खानात् पूर्वे याज्ासुपक्म्ये हवा भिधानात् |
ene tere tc
१ क पुश्सके तौधगमनादिक्षानम्। २ ख विद्ारसङ्ः। | a ख तौ्थसानादिकम्भाङ्गम् |
P तोर्थचिन्तामणिः।
वायुपुराणे तीर्यान्यनुखरन् धोरः अ्रहूधानः ममाहितः) कृतपापो fauna fa पुनः शद्ध क्म् ॥ तिय्यैग्योनि न गच्छेच कुदेशं मेव जायते। aif’ भवति वे विप्रो मोचोपायञ्च विन्दति । BATA: पापात्मा नास्तिकोऽ्किल्नमश्यः। हेतुनिष्ठश्च wea न नोचफलभ। गिनः ॥ पापात्मा TENG पापशमनं तीर्यं भवति म तु यथो क्रफलम् । तद्क्र-- नृणां पापवतां तोय पापस्य शमनं भवत् । ययोक्रफलद् aly भवेच्छद्धात्मनां नृणाम् ॥ <fa अच्छिन्नसग़्रयः फलो पाये तिकन्तयता fryer, wafas: कुतकेण श्रास्तरोपश्नावक;- | | भारते-
काम क्रोधञ्च लोभश्च यो जिला तो्थ॑मा विशेत् । न तेन fafyzats तो्यांभिगमनाद्धवेत् ॥ तोर्यानि च यथोक्तेन विधिना सश्चरन्ति थे, मव्वेदन्दसहा Gea नराः खगंगामिनः ॥ पन दन्दसहाः ओोतातपादिङ्ते्रसरिष्णावः --- ` पपारिलेभरिषषः
९ कं, ग एस्तकदये qa:
२ ख wretarca: |
~ -----~ em ee me eee Teme क्व ~ ~
तोर्थचिन्तामणिः |
ब्रह्मपुराण- गङ्गा दिकतौंषु वसन्ति महा देवालये पक्िगिणाश्च षन्ति भावोज्छितास्ते न फलं लभन्त तौर्याज्च देवायतनाच्च ara’ ॥ भाव ततो इत्कमले निधाय तौर्यानि सेवेत समाहितात्मा i या तौथेयात्रा कथिता gates: ता प्रयुक्राणनुमोदिता च। र्तां ब्रह्मचारौ विधिवत् करोति सुसंयतो गुरुणा सन्नियुक्तः ॥ सम्वेखना प्रोऽप्यथ वात्मपच घडृाद्यणानग्रत एव Har: यज्ञाधिकारेऽप्ययवा निन्त fang तौर्यानि vivant तोयं ae यज्ञफल हि यस्मात् प्रोक्त मुनौ न्रेरमलक्भावैः। यस्येष्टियन्नेवष्वधिका रिताऽ स्ति वरं WE गरहधश्माख सव्वं ॥
~ ~ ee eee ~ ~----~---~ rn ~
९ कं, ख पुस्तके सुख्यात् | २ ख, ग URRY इत णकादश्यसं ख्यकपचं यावत् न दृश्यते |
ले थचिन्तामणिः।
एवं खदस्थाखरमसस्थितस्य तों गतिः पृव्वतरेनिंषिद्धा | सर्व्वाणि तौर्यान्ययवाग्नि- हो चतु्यानि नैवेति वयं वदामः ॥ ब्रह्मचारोत्यादि-ब्रह्मथा रिणो were च तौ यगमनेऽधिकारः स्रस्वनधिकार दति वत्तेला्ेः | तया ब्रह्मपुराणम्,- यो यः कञित्तोययाचान्तु गच्छेत् सुसंयतः म च ` पूवव गे ख | छतो पवासः प्रचिरप्रमन्तः सम्यूजयेद्धक्रिनघो AIT ॥ देवान् पितृन् ब्रह्मणश्चैव साधून् धोमान् प्रौ णयन् farmer प्रयत्नात् | ्त्यागतश्चापि पुनस्तथैव देवान् पितृन् ब्राह्मणान् पूजयेच ॥ एवं Gave aetna तत् स्यान्नाज सन्देश एव । Baas दति wafer कतेकभक्रादि नियम; | तद््तरदिने शतोपवास-
सदुत्तरदिने गणेशं गहानिष्टदेवताश्च सम्पश्य Way हृल ब्राह्मणान् भोजयेत |
Seq पान्वेण ठतञरुख्यद्र यकम् |
गच्छन् CHAT यन्त WS Fate सर्पिषा |
याच्रायनमिति तत् प्रोकं nam चम् dye: ॥
तोर्धव्िन्तामणिः | 9
दति भविष्यपुराणएवचनात् | ददानोमान्युद्यिकमिति तु केचित्-तन्न प्रहतिलेन उप- स्थितिलाघवात् प्रापे पाव्वेणे विगरेषानभिधानात् | गणेश्वर मिश्रादयोऽणेवम् | उपवासदिने सुण्डनमपि- प्रयागे atwararat पिद-माह-वियोगतः। कचानां वपन जुख्याहूया न विकचो भवेत् ॥ दति सतिसमुञ्चय्टेत विष्एलिखितव चनात् | arian तौ्ंगमने व्विकौषिते श्रादौ वपममिल्यैः। श्राद्धानन्तर ञ्च गमनं सङ्गच्छते | ततो बेश्रधारणम् | तदुक्तं वायुपुराण, उद्यतखद्गयां गन्तं श्राद्धं wat विधानतः | विधाय कापटौवेश्रं wat यामं vefaua | ततो थामान्तरं गल्ला श्राद्धगेषस्य भोजनम् ॥ ततः प्रतिदिन गच्छेत् प्रतिग्रहविवष्लितः। पदे परेऽश्वमेधस्य स्यात् फलं गच्छतो गयाम् ॥ पदश्च कपटोवेश्धारणं गणेशं यदानिष्टदेवताञ्च gay गमनफल्च यद्यपि गयायामेव श्रूयते तथापि तौयन्तरयात्राया मपि दष्टयम् “uaa निर्णत इति न्यायात् । फलाकाङ्खायाश्च TANIA एतस्येवान्यत्रापि गमनफंलवसु दितमन्तरङ्गलात् । नतु विश्वजिद्यायादन्यज Gene तस्य बहिरङ्गत्ेनोप- श्थितिगीरवात् |
‘ तौर्थचिन्तामणिः
ग्रामान्तरं करोशराभ्यन्तरमेव “Rahs च क्रोशपरणे" carfzar शआ्राद्ोत्तरं क्रो श्रगमनमिषेधात् ! मव्छपुराणे माकंण्डयवाक्यम्- कययिय्यामि ते aa तोयया विधिक्रमम् | aaa विधानेन यथादृष्टं ययाश्रतम् it वन्तौवदेममाश्दुः WU तस्यापि वत्फलम् | मरके वसते चोरे गवां क्रोधो हि cred: | afaag न nefa पितरस्तस्य देडिनः ॥ एेशवय्येलाभमाहाव्याद्च्छद्यानेन यो नरः । निष्फलं तस्य तत्तोयं तस्माद्यान fase ॥ Tay याननिषेधः प्रयागमाचपरः तत्प्रकरण एव मदय पुराणस्य श्रतलादिति कल्पतस्ः | पठन्ति च- गोयाने Tay: wat wart तु निष्फलम् | नरयाने ATE स्यान् sar स्यात्त AAT ॥ पद्यामिति उपानचललादिव्यतिरेकेण सातिशयं तीर्थफलं भवति | नतु तन्परिधाने दोषो रिषेधाश्रवणात् | मिताच्रादि सर मोऽप्येवम् | यत्-ऊद्खं हरति पादुकेति पठन्ति तत् ata निबन्धकां रनाद्रणदनाकरमिति निर्णोयते | एवश्च उपानन्निषधे बाधित
वषातपादिके कवचो दण्डौ राश्चटक्षोष च,
तौर्धचिन्तामणिः। €
HOTA प सोपानत्कः सदा त्रलेत् ।
दति विष्णपुराणोयवचनेन निष्प्रतिप्सदाश्ब्दखरसान्तोये- याजायामथ्युपानत्परिधानमवश्यकम्मिति | एव वर्षाखपि-
ag वर्षासु तन्निषेधः ख तदा खद्भा दि निषेधवत् काम्य इति |
तदय याचानुष्टानक्रमः,-
afafafga एकभक्रादिकं क्वा तदुन्तरदिनेऽधिकारि- विशरेषणल्ेन प्राप्त सुण्डनसुपवासञ्च विधाय तदुत्तर दिने aafaa- क्रियो nat ्डामिष्टदेवताश्च aay
ॐ श्रद्य तौर्ययाचायां waungae करिष्ये ci weg एतेन श्राद्धं निन्य बराद्णचयं समयच्य हिरण्ठादिना परितो
ॐ शरद्य प्रतिपदमश्वमेधयन्ञजन्यफलसमफलप्रा ्चिकामो ऽमुक- तौ्थयाच्ामदहं करिर-
दति dey aaa सुद्राकङ्कणकाषायपरिधानरूपं क्चोपानह- दण्डधारणरूपश्च BWANA इता ग्राम वासावच्छिन्नं प्रदं परिटत्य क्रो ग्राभ्यन्तरस्यं ग्रामान्तरं गत्वा श्रद्शेषटतेन पारण Baz |
ततो दिनान्तरे प्रातः श्रविवस्लयुगे var कृतस्ानाचमनो गरदो तकाप्पटो वेशः gate तौर्याभिमुखं गच्छत् |
वेग्रधारणश्च asaya गमनकाल एव न ल्वाङ्किकं भोजनादिकाल्ेऽपि मानाभावात् |
tava यावत्तीेप्ाप्नि wae गच्छेत् तीर्धेऽपि तदत् चेचा- दिकमतुसरन् कापेटौनेश्र faery |
९० तै धैचिन्तामणिः।
न तु तन्न स्ानशरद्धादिकालेऽपि प्रमाणभावात् | एवं तौर्यात्तियेव NaS: खयामसमोपे यामान्तरे तत्पृवप्राप्षि- दिने ृतोपवासस्तदूत्तरदिने यहानिष्टरेवताश्च सण्य्य-- aq तोययाचायां पाव्वणश्राद्मह afta इति संकल्प तत्रैव तेन पाव्वेणं विधाय ब्राह्मणत्रयं yaa aay खगराम प्राय तं yaad प्रदक्तिणरत्य ane प्रविश्छ वेश्रधारणश्याने angfyar आभ गषष्टतेन पारणं gatfefa | शङ्खः तोयं प्राणानुषङ्गण स्नानं MY समाचरन् | aaa फलमाप्रोति तोयेयाच्राफशं म तु ॥ शरलुषङ्गणए विदे ग्रस्थपिचादिप्रणामाय चकितो मध्ये ate प्राप्य छाला तनृस्ञानजं फलमेव लभते | datafa:— षोड्ग्रांशं स लभते यः परायन गच्छति, ng तो्फलन्तस्य यः nasa गच्छति ॥ परान वेतनादिना, प्रसङ्गन उद्दिश्य तौर्थागरपरसङ्गेन गणेश्चरमिभ्रादयोऽयेवम् | देवोपुराणे- तोयेषु ब्राह्मणं नैव परीकेत कदाचम | अरक्नायिनमनुप्राप्तं भोच्यन्त मनुर त्रवौत् ॥ शक्तुभिः पिण्डदान dara: पायसेन वा | कन्तेव्यम्दुषिभिः stg fort asa वा ॥
तीर्थचिन्तामणिः। ११
fora: तिलकल्कः । तथा aaa— शराद्धश्च aa कत्तेयमर््यावाहनवच्जिंतम् ॥ खष्वाङ्खप्टपध्रकाकानां नेव दृष्टिहतञ्च यत् | शराद्न्त तौथिक प्रोक्तं पितरं तुष्टिकारकम् ॥ श्रकालेऽप्ययवा काले तोयं arg तया az: | प्रातरेव Vat काय्य BAe faerie ॥ पिण्डदान तेत्र शस्त पिदणाश्चातिदुलेभम् | विलम्बो नेव कन्लैव्यो न च विप्रं समाचरेत् ॥ तचेति-दयमधिकरणएसप्तमो न तु निमित्तसप्तमौ उपपद- विभक्रः कारकविभक्रिबेलोयसौति न्यायात् Fa तीर्याधिकर- WHATS सब्वेमेवाध्ये(वाहनवष्नितम् । न तु तोयंप्रात्निनिमिन्तक- मा्मपोति केचित् | तन्ञ-प्राप्रेव कन्तेव्यमित्युपसंहारद गेनादुपक्रमो परहार कवा- क्यतया तोयेप्रातिनिमित्तक एव श्राद्धेऽ्याषादननिषधप्रतौतेः | मतु श्रावाहनं पिच्रादिसन्निधिफलकं ते च तों नित्य सन्निहिता एवेति तोर्याधिकरणएश्राद्धमाच् एवावाहनबाध उतो वेयर््यात् | दति चेत् न श्रौरस्य बौद्धस्य वा सन्निधेदवताधिकरण- विरोधेन निरस्तत्वात् । किमथे तद्ोन्य्ावादनम् श्रदृ ्टायंमित्य - afe श्रतएव नावाहनमन््ोऽपि | Wad नमो व इत्यजादृष्टा्थवे कचं WME समनेताथीऽय- fafa यदि तहि प्रतिपुरुष कर्थं बवचनप्रयोग इति । उच्यते-
RR मर्धं चिन्तामसिः |
शरस्य तु तत्तरेवताप्रका कलेन समवतप्ररुतिकल्वऽपि प्रतिपुरुष
बहुवचनम्. एतदः पितरो वाम दति जन्पन् एक् एयक |
इति वचनबलादेव^।
नन्वेवं saat विभक्रेरसमवेतार्य॑ते विकृतावपि ana
यथा-श्रदितिः पाश्रान् प्रमुमोक्कित्यच्र वाढुभिति रेत् तहि पित्रे को दिष्टेऽपि एतदः पितरो वास दति स्यात् ।
विभक्रः प्रृतावेवाषमवेतायेलादिति चेत् वाग्नोऽमि दधा हि विभक्रौनामममबेतायल मन्त्राभिव।दबलादाक्यबलाश।
तचाद्यं पाश्राधिकरणे ..
sava विकृतावपि बङ्पाश्रशन्यायां बहवचनाम्तएव पाश्र- शब्दप्रयोग दति fagrm: |
दितो यस्त॒ वाक्यविषयमातरे सम्भवति aragwaed fe are निकमिति न्यायात् wart श्रमावस्यादिग्यतिरिक्षकाले न तु राञ्चादौ निषेधविरोधादिति,
यत्तु ware राश्यादाविति a fe कोऽपि वारः काऽपि तिथि्वां न sarge कालः सर्वदेव श्राद्ध विधानादिति त्माद- कालेन राश्यादिकमेव प्रतिपरञतमिति केचित् ,
तज्न- सन्ववारतिथोनां AZAR AMAT RAAT Ware, |
द्दन्त् तौ
प
श्राद्ध मावश्कम् | तेनायमथैः--यस्िश्नपि' काले
NN tee न acento ~~ ee meee 8 ^ ~~ ए
९ ख पुस्तक रखतावत् प्रतितम् |
तौ ैचिन्तामणिः। CB
प्रतिपदादौ ्राद्धमनावश्यकं तदापि atinfaa श्राद्मवण्य- काय्यमिति।
अञ केचिदाहः
यस्य तु दैवगत्या सायाङ्कादौ Dies तत्माश्चि निमिन्तकश्राद्धवाध एव तददिने विहितमुहरत्ताभावादुन्तर दिनै च प्रािदिनलाभावादिति।
TAG त त्ा्न्तरदिनेऽचिरो दि तमुहन्ेदयानन्तर शआाद्- छ चितमेव । प्रा्युत्तरविहितमुहछन्ते एव श्राद्धविधानात् |
न ख विलम्बो दोषाय खयमकरणात् |
न चेवं प्रा्यलुपदं wa तदन्तेऽपि श्राद्धापत्निः । प्रा्यनन्तर - विहितसुह्ृन्तस्य “anita तु कन्तेव्यम्” cata त््राद्धाधि- करणत्वेन विहितस्य व्यतिक्रमारिति।
पिण्डदानमिति-
श्राद्धाङ्गतेनैव पिण्डदाने प्रापे पुनः पिष्डदानवदमं यज द्रव्यसम्पत्यादिना श्राद्धं न सश्मवति तच पिण्डदानमपि काय्ये- भित्येवपरम् |
एकस्यां याज्रायामेकस्ििसौयं एकमेव श्राद्धं याचाभेदे तौ यभेदे wana प्रािनिभिन्तकलात् |
श्रतएव गयायामेकस्मिन् दिने नानातौ्थप्राप्तौ तज्निभिन्तकानि नानाश्राद्धानोति।
वैठोनसिः-
प्रतिति quae तीर्थवारि मष्नथेत् |
१४ तौ्धन्विन्तामणिः।
wan यसुदि श्व सोऽष्टभागं फलं लभेत् ॥ प्रतिक्छतिः प्रतिमा। | aq guste कुशपुचजोऽसि ब्रह्मण fafa: पुरा। लयि ara स च सातो यस्येदं रज्धिबन्धनम् ॥ दति मन्तरेण बद्धगरन्थेः gre aera तन्निबन्धषद्धिरलुपयदा- दनाकरमिति |. Aimar faders न त्वावश्मकः- तौचैमधिगम्य व्रतो पवासनियमयुक्रखटयहमवगाहमानस्िराच- मुषिता warrant विमुच्यते afaaty भवति | दति देवल्वष्वनात् | wag भिरा पवासद्धानानां स्॑पापविमुक्ति-खसिमलत- फलं । श्रितः पूत श्राहवनौयो भवतौ तिवत् एकवाक्यताथं विशिष्टाश्यात् | न तु प्रत्येकमश्वयो वाक्यभेदापत्तेः - रचित aaaq ata प्रात्निदिने मुष्डनसुपवासस्धच्छन्ति । सुण्डनश्चो पवासख स्तो यँषबय विचधिः। वश्नेयिला गयां agt fanrat विरजाम्तथा ॥ इति सखन्दपुराणणेयवश्ने सब्वैपदखरषात् गयि विग्ेष- निषेधाच्च | त्न सम्पैपदस्याषङोचेऽतिप्रबङ्गात् ।
atiferarafa: | १५
तथाहि- भौमानामपि तौर्थानां gua कारणं श्ण । यथा शरोरस्योदे शाः केचिन्म॒ख्यतमाः खताः ॥ प्रभावादह्ुताद्ूमेः सलिलस्य च तेजसः | परिय्हान्मनोनाच्च तोर्यानां पुण्छता war i दूति महाभारते ates भौश्रवाक्येन सातिश्यफलकस्य wae जलस्य च तोयैतामिधानात् खद ग्रान्तगेतप्रूवण्णदौ वपनोपवासयोः प्रसङ्गः न चेष्टापत्तिः सव्वेदेशणोयशिष्टाचार- विङ्द्भूल्वात् | न च सव्वेपदं विदेश्तौयेपर मध्यदेशोयानां सकलश्िष्टानु- area प्रयागवपनस्य विलो पापन्तेः | न च- aaa महातौयषु विग्रेषतो qe विहितमस्ति तत्परमेव सष्वेपद मिति वाच्यम्- प्रयागादन्यज्न तदिधानाश्चवणात् | अय- गङ्ग संप्रा यो सोमान् सुण्डनं नेव कारयेत् | aur तस्य करियाः सर्व्वा तोयद्रोदो भवेन्नरः 1 गङ्गायां भाखरच्ेने सुण्डनं यो न कारयत् । स atfegadqm wre रौ रमे वसेत् ॥ गङ्ख प्राप्य सरिच्छ्रष्ठां कश्यानु, पापषञ्चयाः |
[क GR ee ee RCI 4
९ ख Mayra |
९६ तोर्धविन्तामणिः।
केश्रानारित्य fasta तस्मा्ान् परिवापयेत् ॥ यावन्ति मखरोमाणि गङ्गातोये पतन्ति वे। तावदरषंसहस्ाणि खगंलोक्े महोयते ॥ दूत्या दिवषनादृङ्गायां प्रथागगयतिरेकेऽपि qeafafa सेत् aq तावदेवं तथापि बहवचनानुपपत्तिः। प्रयाग-गङ्खयोरेव मुण्डन विधानात् | न चेतदिगशेषनिषेधवलादेव तेषु मुण्डममवाधितं। प्वाधसयोक्- तात् । वसृतस्तु-गक्ासुण्डनविधायकानाममौषां कश्पतर्कारादिभिः सर्व्वरेवा निबद्धलेन मिमूखशतेव | अरथ- गङ्गायां WISTS HATTA । श्राधाने सोमपाने च वपनं सप्तसु इतम् ॥ भाखरचेच् प्रयागत मुण्डनमिति सृतिसमुश्चयशिखित- वनात् गङ्गायामपि वपनमिति चेत् | मुण्डनश्चो पवासञच सब्वेतोचेश्चयं विधिः | वष्णेयिला wet गङ्गां finrat facet तया ॥ ति खन्दपुराणोधवचनेन गया-गक्का-विग्राला-विरभा- शतिरिक्तोध वपनं विदधता गङ्गायाम्थतो avaw निषेधात् | afe षोड़भिग्रहणाग्रहएवदिकशूणोऽस्लिति चेत् भवेदेवं यदि दिषथभेदेनाविरोधो न श्यात् |
भ ०, nearer
४
९ ख पुस्तके थवार्विसोधस्य |
Tutaaqtafa: | , १९
aaa’ तथाहि - यावन्ति नखलोमानि वायुमा प्रेरितानि वै। पतम्ति जाङ्ृवो तोये नराणं पु ्छकश्मेणाम् ॥ तावदषंसहस्ताणि खगंोके महौ यते | ` इत्यादि वचनानां गङ्गायां सकलमुण्डनविधायकानामविगेत- शिष्टालारोपष्ट्मन प्रयागावच्छिल्गङ्गापरत्वः निषेधवलनस्य तदमवद्डिश्नगक्ापरत्वमिति fader | कथन्ति सम्पैतौयष्विति बहवचनं सर्वतोचंपदस्य' बह ब्रौहिणा प्रयागवचनत्वे fag तस्या विवक्ितलात् यहं समार्टोति- वत् । कथन्ति गया दि विग्रेषभिषेधः । cai यद मौदखरुभैवतोति विगरेषविधिनेव माषादि निषधे सिद्धे पुनरप्ययन्नौया वे माषा इति माषनिषेधवचनं यथा प्रति- निधिदिषया अ्रपिर्माषान are श्रत्यन्तायन्नोयलत्वादित्यवंपरम् तया गयादिवपमनिषेधोऽपि श्रत्यन्ताप्राश्रस्यपर इति | सब्बैतौयंपदस्य प्रथागवाचकपरलये किभ्मानमिति चेत्- एवं Bea कौ न्तेय सब्वेतौर्थाभिषेचनम् | manana पापं aqaurea नश्यति ॥ इति प्रयागवणेनाभ्यन्तरस्थं मल्धपुराणएवचम मित्थबेहि | दति सामान्यविधिः॥
ane tO eeenennennnel
९ म पुरक तदेवं। ` ` २ ख THR गङाम्बुप्रतरम् | a क gaa परतिनिधिशिधिया।
१९८ तौर्थत्िन्तामलिः।
अध प्रयागविधिः।
ay पद्मपुराण कुरुखेजसमा AAT यज तचावगाहिता | ARENA परोक्षा यत्र विश्ध्येन सङ्गता ॥ ARIBSATU AMT AMAT ATAT eA | RIN: WAYUT प्रोक्ता WTA ॥ agagfuar साऽपि भवेत् ofqaarfeat सा राजम् द शेनादेव ब्रह्महत्यापहारिणो ॥ afygarfagel agr कालिग्या बह सङ्गता | afta eae पापं सा माघे नृप Tea waa कथ्यते राजन् सा वेणौ क्वि Afar | त्यां माघे qu देवानामपि दुकेभम् ॥
तया- एचिरथ्यां याजि तौर्यानि qa: सन्तौ याः ga: | खातुमाथान्ति ता वेश्ां ara मासि गराभिप॥ ब्रह्मविष्णशिवा देवा सद्रादिश्यमरट्णणः। गन्धर्व्वा शोकपालाख यचकिन्नरगुद्यकाः ॥ अशिमादिष्ठणोपेता ये चान्ये तलवदूर्जिनः | ब्रह्माणो पाव्वेतो wat: wet मेधाऽदितौ रतिः | Ra Vay तथा नागाङ्गना नुप ।
BATS मेनका रमा eat च frets ॥
१
१ क एके भविष्यमव्छधुराये |
ata fasta fan: |
margaret सव्यं fagurg गणासतया | खात्मायान्ति ते सव्वं ard वेणां मराधिप॥ Ba युगे खरूपेण कलौ प्रच्छजररूपिणः ॥ सव्वैतौर्यानि हृष्णानि पापिनां सङ्गटोषतः | भवन्ति श्रङ्तवणानि प्रयागे माघमल्णनात् ॥ तथा- ARTE रवौ ara गो विन्दाच्यत माघव | खानेनामेम मे दैव यथोक्रफलदो भव ॥ दति मन्त waar areata षमाभितः | वासुदेवं हरि au ओ्रोधरञ्च सरेत्ततः ॥ तपेन वारिणा खानं age क्रियते मरः | quran फलं तद्धि मकरस्य दिवाकरे ॥ बहिः जानन्त वाप्यादौ दादग्रान्दे We सृतम् | agian दिशणं राजन् नद्यादौ ठु WATT ॥ दश्रधा देवखाते च way च महानदम् | शतं UAT राजन् AWAY सङ्गमे | शहसतरणितं सब्बे तत् फलं मकरे रवौ । Veal सानमाजेण लभते मानुषो नृप ॥ तथा- गङ्गां येऽजावगादन्ति माघे मासि नराधिपः | चतु गसरस्त(ने९ न पतन्ति सुरालयात् ॥
----^~-- == "=
९ क चुरलके sluts | २ ख सदलं ते |
Re लोर्थचिन्तामशणिः |
waa गणितं माघे aye राजसन्म | fafteafafa: ara गङ्गायामुनसङ्गमे ॥ पापौषम्डरिभारव्यः दाहदेश्रं प्रजापतिः । प्रयागं विदधे aq प्रजानाश्च fea रतः ॥ garemfaz सम्यक् faafaane किल | पापरूपपशनां fe agar fafed पुरा ॥ fearfeart q या धारा acta facfiar | ama? ब्रह्मशोकस्य afvant weer वे ॥ तथा- WABWMAY माघस्तत्वमो चफलशप्रदः | हिमवत्पषटतोर्येषु सव्वैपापप्रणाग्रनः ॥ दृष्रलोकप्रदो माघो निर्दिष्टो केदवादिभिः। सव्वेकामप्रटो माघो मोको वदरौवने ॥ पापा दुःखहारो च सव्वेकामफणप्रदः | द्रलोकप्रदो Aral MPs: पापनाशनः ॥ सारस्लतोऽचविष्वंसो ब्रह्मलोकफशस्तथा | विश्ालफशदो माघो fanrerat दिनोन्तम ॥ पापेन्धनदवा्िस्त॒ गर्भ॑शेतुचयावदहः | विष्णलोकाय मोकाय sma: परिकौ्तितः ॥
eee
3, परूकदवे wee तस्यास्य । २ क TEs प्रथाग. विदधद् । ३ ग एरक विमस्मिता। ४ क पुश तस्याङ्कम् |
TN enema
तौथैचिन्तामणिः। Re
सरयुगंष्डको faageara च कौशिकौ | तापौ गोद्ावरौ War पयोष्णी हृष्णकैशिकौ\ ॥ कावेरो तुङ्गभद्रा च याखान्याञ्च समुद्रगाः | तासु खायो नरोयाति खमंलोके fanens: ॥ मेभिषे विष्णुसारूप्यं पुष्करे ब्र्मणोऽन्तिकम् | श्राखण्डलस्य शोको हि gees च araa: ॥ माघो 2aye* विप्र योगसिद्धिफलप्रदः | प्रभासे मकरादिल्ये माघे सद्रगणो भवेत् ॥ fami देवतादेो भरो भवति माघतः | araaraa भो विप्र गोमल्यामपुनभंवः ॥ हेमकूटे महाकाले ॐकारे परे तथा । नोखलकण्टाब्वदे aes मोयते ॥ सर्म्वासां सरितां विप्र aya मकरे रवौ | खानेन सव्वेकामानामवातिरजायते नृप ॥ मास्तु प्राप्यते धन्येः प्रयागे दिजसत्तम । अपुमभेवद तच सितासितजशं यतः ॥
र्गायन्ति देवाः waa दिविष्ठा
माघः प्रयागे faa नो afaafa |
खाता मरा aw भन गभेवेदनां
पश्यन्ति तिष्ठन्ति च विष्णुसन्निधौ ॥
er’ ~ --- ere -- ~~~ =+ ~~ ~
९ क, ख ृष्णवेणिको। २ क ज्रवकृद्ः | इ ख पुस्तके एलोकोऽयं पतितः |
RR
TUT —
वोर्थचिन्तामशिः।
तौरथ्रतेदनितपो भिरष्वरेः
arg विधाता तुशया टतः पुराः | माघः प्रयागञ्च तयोदंयोरणश्वत्
माघो गरोर्याञ्च तयोख सोऽधिकः ॥ वाख्वननपर्णा शरन-दे हो षशे- स्तपोभिरूयेशिरकालसञितेः ।
योगेश मंयान्ति नराश्च यां गतिं खानात् प्रयागस्य fe यान्ति तां गतिम् । खाता fe ये माकरभासछरोदये ara प्रयागे सुरशिन्धिसङ्गमे ।
तेषां गटहदारमलङ्रोति
शङ्गावलो ङुश्नरकणेचालिता९ ॥
यो राजद्याद्ध यमेधयश्नतः
खानात् फलं सन््मरददाति चाखिलम् | पापानि सर्व्वाणि विष्ण weer qa प्रयागः स कथं न व्छेते ॥
तथा खमयमाजे'च- चतुवदेषु यत्पष्ठं सत्यवादेषु रेव हि | खात एव तद्ाप्रोति गङ्गायामुनसक्ु्मे ॥
~ = ~~~ ~~ ~
१ ख, ग पुस्कदये-ताडता |
~ ~ न ^ ene नन + ककम
तौ्च॑चिन्तामणिः | हे
तया- |
तजाभिषकं gata are संगनितत्रतः | AG फशमवाप्रोति राजसूयाश्वमेधयोः ॥ पञ्चधोजनविखौणं प्रयागस्य तु मण्डलम् | wanize wat तु अश्वमेधः पदे परे |
तया- चोणि कुण्डानि case तेषां मध्ये तु जावो | प्रयागस्य प्रवेशेन पापं नश्यति तक्षणात् ॥
चोणोति एकं प्रयागनगरे faded प्रतिष्टानगरे ठतौयं
यञुमादशचिणे श्रलकंनगरे । कुण्डानि कूपा इत्यथः ।
तया- । मासमेकन्त॒ लायोत प्रयागे नियतव्रतः | मुच्यते सव्वेपापेभ्यो यथादिष्टं खय्भुवा ॥ weg प्रयतो waar afte: agarfaa: | मुच्यते ward: स गच्छत् परमं पदम् |
प्रयागस्तु aware faa: प्रदेशः |
तया ख ARGTIT— WU राअन् प्रयागस्य माहाक्यं पुनरेव हि । नेमिषं पुष्करदेव alate सिन्दुसागरम् । गथा च \धेनुक्ेव गङ्ासागरभमेव च ॥
en ave, oe: ----* ~ ee ee -- — न क्स
९ ख पुस्तके वेणकैव - मूले-चैचकचचैव |
28 तौ त्िन्तामशिः।
एते चान्ये च बहवो ये च पुण्याः ग्लोचयाः | द श्रतो्ैसद्ाफि निश्त्कोग्यस्तथा पराः ॥ प्रयागे शुंख्विता नित्यमेवमाडमेनौषिणः |
ओणि wafgaerfs तेषां मधये तु जावो ॥ प्रथागादभिनिक्रान्ता सब्वेतो पुरस्ता |
तपनस्य सुता देवौ fag लोकेषु विश्रुता । युना गङ्गया We सङ्गता लोकपावन | गङ्गाथमुमयोमध्ये एथिव्यां यत्पर ` सतम् ॥ प्रयागं Tames कलां aia षोडश्नेम् | तिरः atatsgatfeg’ aunt वायुरत्रवोन् ॥ दिवि yas च aaa जाङवौ सृता । प्रयागं समधिष्टाय कम्बशाश्रतरावुभौ ॥ भोगवत्यथ या चेषा वेदिरेषा प्रजापतेः |
aa वेदाश्च amy मून्तिमन्तो युधिष्टिर tt प्रजापतिमुपासन्ते Gay तपोधनाः |
aan क्रतुमिर्दवा सथा चक्रधरा नृप ॥
ततः quan नासि जिषु शोकेषु भारत. प्रभावात् स्वतो येभ्यः प्रभवत्यधिकं विभो ॥ तधा दृहा तु तत्तोये प्रयागं परमं पदम् । मुच्यते सब्वेपापेभ्वः wire दव Twat
arene tert emt 1 ee ~~ ee ~~ ~~ A न "न क ५
९ ख-जघनम् । २ ग पुरक wet च।
arafamtafa: |
तथा- ततो गत्वा प्रयागत सव्वेदेवाभिरकितम् | aga aware fageaig तप्येत् | tfaara शभते कामान् as यचाभिजाथते | तथा- सितास्ति तु यो मन्नेदपि पापश्नतादतः | मकरस्य रवौ माघे न स गर्भेषु मघ्नति । qa वेष्णवौ माया देवैरपि qq | प्रयागे zed भातु ara मासि नराधिप ॥ तेषु तेषु च लोकेषु भुक्ता भोगाननेकग्रः। ugrafafe wean प्रयागे माघमख्िनः ॥ छपसुष्रति यो माधे मकराकें सिताखिते | तस्य पुण्यस्य agi नो विचगुप्रोऽपि वेच्यलम् । राजसुयसदखस्य राजन्न विकलं फलम् | सितासिते तु माघे च ararat भवति भवम् ॥ तया- श्राकश्पजन्ममिः पापं सञ्चितं यन्नरो | तद्धवेद्वसमसान्माचे क्ञातानान्त् सितासिते ॥ भवि्- गङ्गायज्ुमयोशेव सङ्गमो लोकविश्रतः | स॑ एव कामिकं तोयं तज खानेन भक्रितः ॥
~= ~~ ~ ~ ~+ +~ (० म न ot
> 2 Term? ऋ दव भेन् कन }
९४
ad
तैर्च चिन्तामणिः |
यस्य यद्य च थः कामसलस्य तस्य भवेद्धि सः |
भोगकामख्य भोगाः स्यः age राज्यकामिमः।
खगः स्यात् खगकामख ate: स्यात् मोककामिनः ॥
कामप्रदानि तौर्थानि चेलोक्षये यानि कामि च,
तानि सर्व्वाणि सेवन्ते गक्गायामुनसङ्गमम् |
गङ्गाद्वारे प्रयागे च गक्कासागरषङ्गमे |
qaqa ब्रह्मणो विष्णोः शिवस्य च पुरं ब्रजेत् ॥ भारते-
सितासिते तु aq खानं माघे मासि युधिष्ठिर)
म तेषां qauafa: कन्पकोरिश्रतेरपि ॥ ATR |
सलत्यवादौ जितक्रोधो afearcarfea: |
धर्मानुखारो aast at-argufea रतः ॥
गङ्गा-यसुनयोर्मध्ये क्ञातो quia किल्िषात् ।
मनसा चिन्तितान् कार्मास्तज प्राप्रोति पुष्कलाम् ॥ पाश्-
BUTTS FERS र विये |
यत् फलं लभते ara sat aq दिने fea ॥
atta fa: |
॥ अथ BCAA | मास
गवां शतसहसस्य सम्यग्दत्तस्य यत्फलम् |
प्रयागे माघमासे तु अरस्ातस्य तद्भवेत् i तथा-
सवत्सरग्रतं साग निराहारस्य यत्फलम् |
प्रयागे माघमासे तु WRAAG त्त्फलम् ॥ तथा-
योगाभ्यासेन aye’ सवत्छर गतचये |
प्रयागे माघमासे A BCAA तद्भवेत् | तथा-
प्रथागे माघमासे तु यद्यहं arfa मानवः |
पापं त्यक्ता दिवं याति stat वचभिवोरगः॥ पाद्म-
प्रयागे माघमासे तु BRAG यत्फलम् |
नाश्वमेघधसहसेण तत् फलं लभते भुवि ॥ तया- अहशानफलं माघे पुरा काञ्चनमालिनो | रासाय ददौ wa तेन युकः स WIT ॥ अात्पा पक्यो जातः सप्तविंश्रतिभिदिनैः | शेषं मे यद्वत्पुण्छ तेन देवलमागता ॥ रममाण्ण९ तु केलासे गिरिजायाः रिया षलौ।
meme _
9 WR—-AWVTTAT |
29
atafamtafa: |
जातिस्मरा तथा जाता प्रयागस्य प्रसादतः ॥ aur auifea येऽपि quay मानवा- WA प्रयागे बह्कपापकारकाः | मध्मन्ति ते नो निरयेषु way: खगऽपि ते चापि वसन्ति देववत् ॥ तथा- श्रवन्तो विषये राजा वौरसेमोऽभवत्परा । नन्मेदातोरमाभित्य राजद्धयश्चकार सः | घोडगेर श्रमेधेख खणेवा ढ़ धिर जितेः | सखणन्डषणरोप्यास्पे रोजेसोपिः यथाविधि ॥ प्रददौ धान्यराथिश्च दिजेभ्यः पब्बैतोपमम् | श्रद्धावान् देवताभक्रो waz: स gad: | ब्राह्मणो भद्रको नाम get रोनक्ुशस्तया | हषो वलो दुराचारः सव्वेधम्भेब हिष्कुतः ॥ सौरकशमसमुदिग्नो बन्धभिख स afer: | tama: परिक्रम्य निगतो afeafea: ॥ देवतासानुमाभिल्य प्रयागं स खमाञजजितः। महामाचौः gre सखौ ay fanwaz ॥ अनघः खानमाचेण स ल्ह feta: | प्रयागाश्चशितस्तच BAIR समागतः ॥
~ ^ थ नि १० ० ण ज का ee ea Nn कनि कन, कयो == 0 9०७७०१७ क
१ खे, ग पद्यमिदं aria | २ इवान् सहति ary |
तौर्धचिन्तामणिः। २९
घ राजा सोऽपि fang विपन्लावेकदा तदा | तयोगेतिः समा दृष्टा मया शक्रस्य सन्निधौ ॥ तेजो रूपं बलं GU देवयानं विग्धूषणम् | माला च पारिजातस्य aed समम्तयोः ॥ दति ger fe माहाग्यं सेचस्य कथसुश्यते | माघः faarfea विप्र राजदुयसमोऽनघः ॥ एतेषाग्त॒ अहस्रानफलतवे विकल्पो योगसिद्धिन्यायात् । परि- गरहख्छेख्छिक एव विनिगमकाभावात् | ae धहसकश्पक्रोड़ो हृतेऽपि माघसप्तमो-प्रातःखञानादावसाधारण संकण्पेन युगेव प्रातःकाना चरणम् | तदयुक्तं तदा सत् खान- स्येव विडितलात् श्रन्यथा तग्व्यहफशकामनायां तदानन्धापन्तेः | कथं ate दिवा नानातौयंलामे खानाटत्तिविंगेषवचमादिति | ऋअहसकल्पस्तु प्रातःल्ानमाजविषय इति शिष्टाः | तया मन्छमुराणे- धलुविंश्तिविस्लौएं सितो लाम्दसक्गमे | माघाद् पुनराटन्तो WHE भवेत् पुमः ti माघमास्ोयवातोऽपि सितासितजलं सशरम् | अरधन्याश्न शम महापातकहा हि सः ॥ Karat मागौ Age यसुनातरे | तज erate Tat च gwd esas: ॥
। च् ~ (रने
Ro
तपैर्धचिन्तामणिः।
नरस्तारयते get दग्रपू्वान् दशावरान् | RIGA तु सामुद्रं प्रतिष्ठाने तु fayaz । FAUT जितक्रोघस्तिराजं यदि तिष्ठति, सम्वपापविष्द्धात्मा सोऽश्रमेधफलं wag | उत्तरेण प्रतिष्ठानार् भागोरथ्याख Wea: | दसप्रपतमन्ञाम faq लोकेषु विश्रुतम् | अश्वमेधफसखन्तज स्ानमाचेण भारत | यावचश््रख BAY तावत्स मो यते i लया- ततो भोगव्तो war वासुकेरन्तरेण तु, द् श्राश्वमेधिकं नाम ade परमं भषेत् ॥ शलाभिषेक तु नरः सोऽश्वमेधफलं लभेत् | wWarayt रूपवान् zat दाता भवति धारकः ॥ चतुव देषु YU सत्यवादेषु यत् फलम् | after यो wal waaay तत् फलम् ॥ तच भोगवतौ नाम वासुकेर्न्तरेण q | तत्राभिषेकं थः gaty सोऽश्वमेधमवाभ्रुयात्" ॥ तया- यामुने stat कुले प्रयागच्य तु che । "णएमोचमक९ माम तो्थेन्तु परमं सृतम् ॥
ee ee
।
~> ~~~
१ ख एस्तके फलं लभत् । २ क चटेणप्रमोचकं--मूलय्ग्ये ऋगप्रमो चमं |
मी 1 श
तोर्धचिन्तामणिः। २१
एकराजोषितः BAT Gt: सर्वैः gee? | खगंलोकमवाप्नो ति way सदा भवेत् ॥ तथा- विप्र-गौ-घातकानान्त् प्रयागे ष्टण यत् फलम् | जिकालमेव खायोत sree प्युक्रमाचरेत् | जिभिमांमेः प्रमुच्येत प्रयागे तु न ana: | तया- तच क्ञाला च पोला च aqarat युधिष्ठिर | कौन्ेनाल्लभते पुण्य ger भद्राणि पश्यति | रवगाह्य च पोला च पुनात्यासप्तमं कुलम् ॥ By च प्रातःखानमरूणोद यवेशायां “प्रातःखाय्यरुणकिरणयस्लां प्राचोमवलोक्य सायात्” इति विष्णुवचनात् | aa माकरभास्करोदये दत्यादि वाक्धश्रवणात् सूर्य्योदयकालेऽपि प्रयागे प्रातःलानमिति | aa तस्य॒ फंलमाजविधायकवेन काल्द्विधायथकलात् सामौष्य- लचणया Yaa सम्भवति वाक्यभेदस्यान्याग्यलात् । मकरस्य रवौ माघे न खात्यलुदिते रवौ | कथं पापेः प्रञुच्येत कथं वा जिदिवं ABA ॥ Taiz बज श्रसुदितश्ञानश्रवणाश्च | AIBA काम्य प्रहरदथाभ्यकार एव “पर्वा एव कुरषबोतेति वचनाच्च |
शर तौर्धचिम्तामसिः।
अथ मुख्डनन् | तच्र यद्यपि कल्यतरूकारेण प्रयागे Fwy नोक म वा तत् माणं द्श्रितसिति तथापि बहभिनिंबन्धभिः परिष्डहोतानि तन्तद चनान्यपग्टह्यन्ते । तयाडहि- प्रयागे वपनं gaigarat पिण्डपातनम् | दानं दात् क्ुरुचेच वाराणस्यां तनुनधजेत् ॥ किं गयापिण्डदानेन कि काश्धाश्मरणेम वा | fa कुरुचच्रदानेन प्रयागे मुण्डनं यदि ॥ अन्न प्रयागे वपनं gaifefa विधिः तजर फलाकाङ्खगर रा जिसजन्यायेना्थैवादि कमेव फलमन्वोयते | ae-fa गया पिण्डद्ानेनेत्यादि श्रवणएत् गयापिष्डदानाष्ः फलं तेन॒ गयापिष्डदानमजन्य-का ग्नौ मरणजन्य-कुरुचजदामणन्य फल्लकामोऽचाधिकारो | ददन्तु चिन्धते- यद्यपि quae परिवापनङूपतया aa area wufagma विहिते वपने फलान्वयः प्रतिभाति वपन वापनयोभंदात् तथापि विदितं कर््रानृधानुवादस्य तज wears समपंकतया विधेः प्राधान्यात् विहित ware फणशसम्बन्धेः | aad aq: फर स्यान्न वापयितुरिति Ve विधेरपि डि वापनः Uae कारथेदिव्य्चं gaifefa णिचो शोपेन fats: | । ara रिज्गभितमेवा्े स्फटी हत्य यथोक्रफशकामः प्रया वपनुमहं aire दत्यभिक्ापः का्ंः--इति चेत्-
atyfaarata: | ददे
aaa
fan प्रृतिवदिहृतिरिति न्यायेन प्रटत्यनुसारेणेव करिये eat मि लापोऽजोचितः।
श्रतएव यच छविग्डारापोज्या निर्वाद्यते anfa यजेतेति विष्यनुरोधाद् यजमानो यच्छ दृ्येवाभिलपति न तु याजचिषे इति केचित्
तचोच्यते-प्रकृतिवदिक्तिरिति हि विकूतियागेषु प्रकतियाग- धर्ग्ातिदेश्णो न तु लौकिकवाक्ये श्राषेवाक्यस्यश्रब्दनियमविधि- वेच व्यभिचारात् |
न च-“यथाश्रुति विहारे” इति श्रवणाद् यदेव पदं श्रतं तदत्याञ्यमिति वाच्यम् |
देवतापरगब्दस्याद् ोपयुक्रजणादि शब्दस्य च UA | श्रयं लर्थपरः Wee | श्रधेश्येव वापमभ्याच् Shar |
मन्वस्त॒ तथापि aufwenaaa fafemat quifeatar- ्वयधौः श्यादिति चेत् waa परिवापमस्य Baa श्रसदा- यत्ते fe शब्दप्रयोगे किमवाचकं प्रयोष््ामहे दति न्यायात् कारयिष्ये इत्येवास्तु ae इति प्रयोगश्च म दृष्टो वरेषम्यात् |
ay हि देवतोरश्चकहविद्ागो यागः स च यजमानकर्तुक एव सम्विभागपूष्यैकस्तत्यागानुवाद सश्यक्रद्रव्यप्ररेपफणको होमः स एव air: । `
श्रतएव तिणो याजका म तु यष्टारः । अतएव च चिश्वा- fasfawe याजयामास दति टोकापोति दिक्)
॥ तोर्धचिन्तामणिः।
एवे प्रयागावच्छिन्तगक्गायामपि बुण्डनम् | केशानां यावतो सख्या faarat जाङ्कगोजले ` तावदषेसहस्राणि स्वगेलोके मरौयते | यावन्ति नलो मानि वायुना प्रेरितानि वै पतन्ति Sate नराणां पुष्कश्मणम् | तावदरषेसहस» .खग॑लोक्ते Tar | ~ दृत्यादिभिः श्टपरिगरहोतेव॑चनेसवापि मुण्डन विधानान् | Wi सखगफलकमिद्, मो चफलकश्च प्रयागो यमुण्डनमनयोरम तन्लेए TFA वा युगपस्िद्धि ननाफलकामाधिकारिकलात् | कामनयोश्च युगपदमन्बन्धात्^ | ततश्च कमाकाङ्का्यां गङ्गासुण्डन- माध गङ्गा प्राणेत्यादिश्रवणात पात्तमात्राधिकारिकवात् । प्रयाम- मण्डने तु न तथा RMIT | नतु यागेऽपि च “Gaza रोपवाम्च" रत्यादिशरत्या सुण्ड- नोपवासवोरेककालौनलं प्राणत उपवासश्च दृति ततर भु्डनमपि तथाऽस्विति चेत्- श्यम् उपवाभमुण्डनयो ETH ag aT Pata ferrets
च भुण्डनस्य गङ्गमुण्डनेनेव aaa भ्रमङ्गतो निर्वाहाज | यन्त-
तेच प्रात्निदिनक््त
तच काम्ये मुण्डनं तद निवतकालमतो दिनान्तरे प्रधाग-
) मेव प्तक अनम्भवात् | र We ay कालाध्रवगात।
तो्॑चिन्तामणिः | ३५
3 ष्डलाभ्यन्तरे खले तदनुष्टानं नन्विदं ques केवलकाम्यश्चेत् तच कानवत् प्रतिदिनमापद्येत | प्रािनिभित्तकमिति चेत्- चाह एव क्रियते निमित्त. कामनयो स्तद् हरे सन्निपातात् मयस्य चेपायोगादिति | भच केचित्- Vaart दिमासोनं पुनम्तोधं ब्रजेद्यदि | सुण्डनञ्चोपवासश्च ततो यत्नेन कारयेत् ॥ इति वचनादेकोपाधिग्रयुक्तं॒सुण्डनं दशमासाभ्यन्तरे पुन- WNT न RA । न चेवं प्रयागोयप्रथमसुण्डनमपि न VAAL तद्वच्छिन्न ग्गासुण्डनापेचया दितीयलादिति वाच्यम् | तस्य प्रयागविहितेस्य गङ्गाञुण्डनेन भिन्नाधिकारिकेण प्रसक्गत- सन्तो वा न निष्यन्तिरिति एथ गनुष्टानस्य तन्न न्याख्यला- दिव्याः | तस एतदचनस्य निमूललात् समूललेऽपि प्राभिनिमिन्नकसुण्डन- परलान्तननिमिन्नकोपवाससारचय्याद्रजेदिव्यभिधानाश्च इति, तजोच्यते- गङ्गायां भास्करेन मुण्डनं यो न कारयेत् | = को टिङ्कलसंयुक् श्राकल्पं रौरबे पचेत् | सृत्यादिना अकरणे निन्दाञ्रवणात्करणे फशश्रवणाश्च | .
ad ayers: |
प्रयागमुष्डनं नित्य-कान्यतया निष्यन्नम् | aq सङृत्करणादेव श्रासत्ायेसिद्धरेकस्यां या ्राथामेकमेव नियतकालश्चेत्यवसोयते | एवं तद वख्छिक्नगङ्गामुण्डनमपोति । sa तु प्रयाग- गङ्गयोः Wi प्विनिमिन्तकमेकेक मुष्डनम्- तथा खगंफलमेग्रैकम्- तो नेमिन्तिकयोः काम्यप्रसङ्गेण काम्ययोश्च॒तन््ेणानुष्टानमिति wfafea एव सकृदेव मुण्डनं प्रयागमण्डलाभ्यनरगङ्गगयामिति चतुर्णामपि faaty caw: | Ta स्लौणां प्रयागप्राप्तामां मुण्डने प्रापे, सर्व्वान् केशान् समुद्य aia क्ुलिदयम् | एवमेव त् नारोणणं ged ‘avearfenq ॥ त्यादेः प्रायञित्तप्रकरणे STITT AT TA STATA यात् प्रयागेऽपि तासां ्ङ्गुलकेश्राग्क त्तनमाज्ं वपनमिति वदन्ति | तन्न, | केगमृलान्युपाभित्य सन्वपापानि देहिनाम् | तिष्टन्ति Aiea aerate वापयेत् ॥ द्यादिना तौच केशरमूलवपनसैव fate विहितलादिति | भन्ये तु प्रयागप्ापतिनिमित्तकञेव सुण्डनं फरख्रवणात् TE
मपि भदे प्रमाणाभावादेवं गङ्गाप्रा्निमिमिन्तकमपि फलश्रवसेन काम्यमपि, काम्यश्चोभयच खगं एवेति |
"~न ne ० =-= ~ ee
~~ ~ ~ ~~~ an, [ग
९ गण मुष्डमुएडनम्।
वौधैचिन्तामणिः। Re
खगपदेगोभयप्राति निमित्तसत्वाद्भयकामनासत्वाद्च प्रात्निदिन एव तन््रणोभयसिद्धिरित्याङ्ः |
तदयमच प्रयोगः |
श्र(थ)रतवेधया रेण प्राच्यां गोतमाश्रमात् प्राक् पूष्वेदिने उषिता manfet प्रातःखञानादि हता प्रयागप्रवेश्ननादिसङ्ल्पः करणः |
तद्यया,-
ॐ WY प्रयागमण्डलब्दम्यधिकर णएकमत्कन्तेव्यगमनमपदसमसद्ा- शमे धफलप्रा्िकामः प्रयागमण्डलप्रवेग्पूव्वंकतह्ूम्यधिकरणकगमभ- महं करि |
दूति सङ्र्पय प्रयाग भराणादाबुद्धतो दकेन कात्वा ततः whe वषँ प्रविष्य श्रमाघे,- ।
ॐ श्रश्च॒विष्णएपुरगमनकामो गङ्गायामुनसङ्गमे खानमहं करिष्यं दति सङ्कल्प्य सश्ालोकविधिना तदज्ञाने सर्ववशाधारण- विधिना सायात् |
माघे त्,- |
WY कुररज्ाधिकरणक रव्रिगहइकारोनन्राह्यमणएसम्मदानकसुवणं- भार हस टन जन्यफशसमफलप्रातनिकामो मापे वश्यां सानम करिये इति सङ्ख्य शायात् | |
शिताभितप्रवाहस्म्भेदावच्छिश्न विश्रतिधनुरवच्छिस्ने पथिम- . बादिगङ्गप्र। हे यासुगप्रवा हकब्बुरे लाने,
ॐ अद्या पुनराषन्तिकामो माघे सितासिते सागमहं afte |
तचेव सन्यवादित् जितक्रोधला हिसा परत ध्ोनुसारिष
ac तोर्धचिन्तामणिः।
तत्चशल-गो बरह्मणहितपरलविभिषटसट लाने किजिविषविमुक्रिमन- सिक्तितपुष्कलकामप्राततिः फलम् |
तदित्यं प्रयोगः,-
७ ay किल्विषविसुक्ति-मोचप्रातनिकामो गङ्गायसुनयो मणे खानमहं करिये |
काम्यान्तरपक्चे सुक्रिपदमपहाय तदेव नामयार प्रयोष्यम् ।
wd ज्ञाता नित्यकं Pagar शना,
७" ay गङ्गापतिखचयावच्छेदनोय Aneta बह्व्षा- वच्छिश्न खगेशोकमहितन्तकामो गङ्गायां वपनमह कारयि्ये। `
दति सङ्ल्य स्यलोपविष्टस्तथा वा पयेधथा खयमेव केश्रादौनि गङ्गायां पतन्ति | |
तत ७ WY BAT ARAMA पवासमद् करिये, द्युपवसेत्
बह्मलोकपराप्निः फलमसेति केचित् ।
ततः, श्राद्वाधिकारिण तौर्धपरातिनिमिन्तकं पाष्वेणश् ATA । तदसम्बत्तौ षटपुरुषपिष्डदानमपि । agqay नेमिन्तिक- तयाथुपवासानुष्टामसम्मवो विश्रजिश्यायैन फशकण्यमागौरवादय- शुपवासो निष्यल एव देग्रनावलात् । ततञ्ानेनेवोपवाचेन सम्ब- भाधिकारणादु ्तरदिने णमो चनतों कायात् |
तया हि,-कन्बलाश्वतर पूरं प्यागय्रामभिन्तिमभिव्यापय उन्सर- कलावच्छिशनयसुनायार्णमोचनतोचेम् | तत्र ॐ ay सकणण- विुक्तिखगंलोकावा्यण्टतलकामः णमो चनतोयं araay करिये इति. सङ्कषय armada कुर्यत् |
तौर्धचिन्तामणिः। ३९
Waa तु,-७ॐ Gy गजपतिमहाराजत्वभवमकामो गङ्गा- यमुनासङ्गमे माकरभास्छकरोदये Baas करिष्ये |
ॐ सवत्स॒र शतावच्छिन्नः यो गाग्यासजन्यपुण्य-समपुण्प्रा्नि- कामोऽद्यादि प्रागे ATA AWE Waals करिखे।
तथा,-पापविमुक्तिपृव्वक सखगंगमनकामोऽद्यादि प्रयागे माघे अष खानमह करिये |
श्रोमद्याश्वमेधसहसलजन्यफलसमफलप्राप्भिकामो श्रद्यादि प्रयागे माघे सानम करिष्ये |
ॐ सुज्रिप्राप्तिकामोऽद्यादिप्रयागे माधे अहं सानम करिष्ये|
तथा-ॐ सकल निरया मन्ननरैववत्छगवासकामोऽद्यादि प्रयागे माघे खाममदं करिण |
तथा माघोसनिहित्यदखने,-
ॐ स तो ये्टतवबडसम्भार यया विधिषोड गाश्वमेध-त्राह्मणएसम््म- दानकपव्वेतो पमधान्यराशिदान-देवताभक्रि- गो सुवणेदानजन्यफल-- समफलप्रा्निकामोऽद्यादि प्रयागे अड array करिष्य |
मध्ये शोयास्तु पठन्ति,
श्रमाऽकंपातवणेयेक्षा चेत् पौषमाघयोः । agiga: स fase: सुय्येपव्वै्रताधिकः॥ पातो व्तौपातः प्राद्यदिकयो गगणपटितः।
क
(नमि ज TLOIN, क क त) ~~ ~~ ~ ~~~ -- +
१ गण शतचयावष्छिप्र--।
ge तोथंचिन्तामशिः |
गौड्ासह,~- श्ररुणोदयवेलायां WaT माघस्य सप्तमो । naa यदि लभ्येत सहसा कंग्ररैः षमा । ज्योतिःग्रास्ते तु सामान्यतः,- wat को रिगुण्छं खात् wey विषुवे फलम् | षड्गोत्यां away तथा विष्पदौषु च ॥ इति ।
अन्ये तुये कालविग्रेषोपाधिना फलविगेषा गङ्गायां. qs ते तपप्रकरण एव प्रपञ्चिताः | ते च arfanares द्रष्टव्याः |
यमुनाया SARS कम्बलाश्वतरसमोपे प्रयागपञ्िमे यमुनाक्ताने-
eS श्रद्य सब्वेपापविमुक्रिकामः कम्बशाश्रतरसमोपे agarai aang करिये |
via सङ्ल्य स्तानतपेणे ay galq । श्रनेतश्नकपानेऽयेत- देव फलमिति |
eq लानं महादेवस्य सन्निधौ । एतद्गमने a—
७ अद्य द्रपृववेद श्रावरपुरुषतार एकाम कम्बलाश्वतरोप- Ofer चञुनातटरपमहादिवस्यानगमनमङ करिखे शनि सङ्ख्य TOT यायात् |
श्रय वासुकेः समोपे दश्राशमेधिकं ara UG, त्मने तु,
SW चतुव द्ध्ययनजन्य सत्यवादित।जन्याहिसाजन्यफल- समफलप्रात्तिकामो द ्ाश्वमेधिकगमनमहं Ra | दति सद्र TH गच्छत् |
Ta ज्ञाने भो मधाश्रमेधजन्यफलसमफलमर प्िधनायल-
तोर्धैचिन्तामणिः | ar
पवत्व-दचत-द्ाठत्-धाभ्चिकत्व-भवनकामो दश्ाश्वमेधिकतीर्थे खानमह afta दति सङ्रूय स्ानतपंण gai |
aaa भोगवतो नदौखाने,-
ओ मद्याश्वमेधजन्यफलसमफलप्राभिकामो भोगवत्यां सानम करिये इति सङ्कल्प्य स्ानतपेणे कुर्य्यात् |
गङ्गा पू््वैकूले प्रतिष्ठानं नाम नगरम् | तडेव सामुद्रो नाम कूपः।
तच agua’ जितक्रोधस्य तत्फलम् |
विश्द्धात्मलाश्वमेधफलषमफलप्राभ्रिकामोऽद्यादि भिरा सासुद्रकूपसमोपेऽवस्थानमहं करिष्ये |
दति सङ्करूप्य चिरा र वसितिं क्यात् । ततः प्रतिष्टानाद्न्त faa गङ्ग पृष्वेतः हंसप्रपतनं नाम कुण्डं तत्र साने, -
श्रो मद्याश्मेचफलसमफलप्रा्ति चन््रसुय्येममकालोनखर्गाधि- करणकमङौ यमानलकामो हंसप्रपतने स्लानमहं afta, दति VRB स्ञानतपणे बुर्यात् । `
प्रयाणमण्डलावच्छिन्नयमुनास्ाने त्,-
May सप्रङ्गुलपविचोकरणकामः प्रयागमण्डलाग्यन्तरयमु- नायां aang afta दति मङरू्थ सञानतपेणे कुर्य्यात् |
एतष्ज लपानेऽप्येतश्ेव फलम् | यदा कदादि्मासव्धापिभि प्रयागावश्याने ageagne पिद वतपेणएश्रो लस्य तन्रश्लनकरणे BIBRA: फलम् |
यशा कदाचिग्माससाने,-
श्रोमध्॒सम्वेपापविनिभुक्ति- परमपदमपरात्िकामोऽद्यादि | मास
४२ तौर्धचिन्तामणिः।
प्रयागे eae afta) माघवापितत््ताने तु तत्तत्लोकाधि- करणकबह्कभोगो पभोगपूव्वेक VMAS फलम् | तथाच तत्तो काधिकरणक बड्भोगो पभो गपूव्वक चक्रि लोनलकामोऽद्यादि माघं प्रयागे खानमह करिष्ये | दति सङ्कल्प्य माघं प्रत्यहं दिकालं सायात् | प्रयागावच्छ््न AFA तु, शरोमद्यायुश्म्यन्तरौ चा धिकरणक सद्धं चिकोटतोयंलानजन्य- फलसमपालपराक्निकामः प्रयागावच्छिन्नगङ्गायां ल्ञानमरं करिये दति सङ्कल्प ay लायात् | श्रय कक्षिन्नपि मासे afaafy दिने प्रयागमुण्डनं qe भयागनगराभ्यन्तरे ्रह्मयूपसन्निधानादौ कापि weet SH कारम् | कारितगङ्गात्पनस्यापि च तत्राधिकार कामनाभेद्ा द्ावश्यकलत्वाख। ७ गया पिण्डद्ानजन्यफलसमफल काशो मरएजन्यफलसमफल कुरुकेचदानजन्यफलसमफलप्रानिकामः प्रयागे aay कारयि | दति Fee स्वल एव कारयितव्यम् | के चित्त नेदमाचरन्ति । तथा च माक्छे- तन्न दामं प्रदात यथा विभव विस्तरम् | तेन तो्धफशश्चेव qed नाच ane | ei तिष्ठति use यावदाहतसंश्नवम् ॥ तया माद्य, "HAMA यस्तु at प प्रयच्छति | वणं मरिशुक्तां वा यदि वान्यं प्रतिग्रहम् ॥
तौर्थचिन्तामणिः | 88
तथा तचेव,- कपिलां पाटश्षवणें यस्तत्ेव प्रयच्छति | खणंश्टङ्ञं रोणखुरां चेलकण्टौ पयखिनौम् ॥ प्रयागे श्रोजिय साधु ग्राहयित्वा यथाविधि। रक्ताम्बरधरं शान्तं WHS वेदपारगम् ॥ सा च MMe दातव्या गङ्गायामुनसङ्गमे | वासांसि च महारहाणि carfa विविधानि 4 1 यावन्ति रोमकूपानि तस्या गोवेत्छकस्य च। तावदषेसष्सलाणि खगेलोके मर) यते ॥ यत्रासौ लभते जन्म सा गौस्तत्राभिजायते | न च पश्यन्ति नरकं दातारस्तेन कम्मण ॥ उत्तरांश कुषन् प्राप्य मोदते कालमकच्यम् | गवां शतसषसभ्यो दद्यादेकां पयखिनोम् ॥ एुजान् दार स्तथा wary गौरेका प्रतिकारयेत् । तस्मात् VAG दानेषु गोद्ानन्त् विभरिष्यते i दुगंमे विषमे घोरे महापातकसक्रमे | गौरेव cat कुरते तस्माद्या दिजो त्तमे ॥ तदधम प्रयोगः,- ॐ सोपकर ए- सवत्छ- कविलगब्ये नमः । ॐ ब्राह्मणाय नमः | ्रोमद्यासुकनिमित्ते गङ्गायमुनसङ्गमे दातव्यगोवत्लोभयरोम- FIR वबहवषंसरसा च्छिन्न सखगेलोकमरितत्व नरका- दशेगोन्तरषुरप्ािपूष्वेकाचयकाशहपषं TYR TATA GAT
५ aryfantafa: |
विषमघोरमदहापातकसक्रमपरिचाणएकाम zat कपिलां सुवणश्शौं रौणणुरां teat पय सिनो वतां महाहेववस्त वि विधवड़- calfaat गां रद्रदेवतां श्रमुकगोचायामुकदिवश्मेे ब्राह्मणाय TARE WUT? |
इति दद्यात् । ततः खस्तौति प्रतिवचनम् |
ततः,- ॐ wy कतेतत् सोपकरणएसवत्छकपिलगवो दानप्रति- ा्थमिदं सुवणंमभ्निरैवतं श्रमुकगोचायामुकदे वशरक्मेणे ब्राह्मणाय तुभ्यं दचिणमहं eae |
ततः स्रस्तो्य॒क्वा प्रतिग्रहोता पुच्छ «war ane कामस्हतिं जुत् |
तद्यथा ख्बेदे,-
कं ददं कस्मा VI कामः कामायादात् कामो दाता कामः प्रतियरहोता कामः समुद्रसाविग्रत् कामेन ar vfawifa कामैतत्ते रष्िरमि eter ददातु veal at प्रतिरशात् |
यजवंदे,-
ale ददातु ofa ला प्रतिग्ज्ञातु दत्यमेन प्रतिगु,
कोऽदात् क्ष्मा WAT कामः कामायादात् कामो दाता कामः प्रतिगरहौता कामेतत्ते |
सामवदे-
कष्ट कस्मा श्रदान् कामः कामायादात् कामो दाता कामः
यतिपरहोता कामः ससुद्रमावि्त् कालेन लां प्रतिद्षामि कामैतत्ते |
लो चिन्तामणिः। ७१५
अयव्येवेदे,- | क ददं RA श्रदात् कामः कामायादात् कामो दाता कामः प्रतिग्रदौता कामः समुद्रमाविशत् कामेन at प्रतिग्ण्हामि कामेतन्ते afar प्रतिग्टह्ातु ्रन्तरौचमिदं महत् माहत््रागेन | दानान्तरेषु तोथंफलद्धिर्यावदाद्भतसंश्वखगेख्ितिश्च फलम् | तथा मास्छे,- गङ्गयमुनयो मेध्ये ag गां प्रतिपद्यते | सुवणेमणिसुक्कां वा यदि वान्यत् प्रतिग्रहम् । खकारं पिहका््यं वा रेवताभ्यद्वनेऽपि वा। विफलन्तस्य तन्तौ यं यावन्तद्धनमश्रुते ' AG न प्रतिग्रद्णोयात् पुणठेष्वायतनेषु वा । निभिनतषु ख aay न प्रमन्लो भवेन्नरः ॥ निमिन्तेषु च सक्राग्यादिषु न प्रमत्तः value: समाहित दति यावत् | तथाच तौर्धप्रतियहे तन्तोंप्रतिग्रहोतधनख्थितिपय्यन्तं त्तौर्यखानादौ wana wines न भवति इति तो॑मावप्रतिग्रडे पाधारणो दोषः। गङ्गादौ त्वसाधारणो दोषोऽपि स गङ्खाप्रकरण वच्छते | aa गङ्गादि श्रायतनं पुरषोत्तमादि | तथा atai,— गङ्गायमुलयो मेध्ये यस्त॒ कन्यां प्रयच्छति | म स पश्यति चोरन्तु नरकं तेन BVT | उन्सरांख BRA गला मोदते कालमचख्यम् |
9६ तौर्थचिन्तामशिः |
एु्रदारां्च लभते धा्भिकान् रूपरंयुतान्। एवश्च कन्यादानवाक्य- द्मां कन्यां प्रजापतिदेवतामित्यन्तं पटित्वा घोरनरकाद शनोत्तरङ्खरगमनानन्तरायकालदष-धा he करूपसयुक्तवह्पुभदारम्रािकामः पन्नोलेनाहं सश्मददे इति प्रयो क्रथम् | प्रयागे धूमपाने तत्रैव, अ्रधःशिरास्त यो धूममूद्वाहः पिवेन्नरः | शतं वधेसहस्राणां खगंलोके aaa ॥ Ute Tee aN भवेन्लरः | Yar तु विविधान् भोगान् तन्तौ लभते पुनः ॥
aufaatafa: | go
श्रय मरणफलम् | मच्यपुराणे,- श्राप्रयागप्रतिष्टानात् यत्पुरो वाद्ुकिद्रदात् | कम्बलाश्तरौ नागौ AMI बहमृलकात्\ ॥ एतत् प्रजापतेः चेच fay लोकेषु विश्रतम् | तच arar दिवं यान्ति ये द्टतास्तेऽपुनभेवाः | ण्वेदोऽपि,- सितासिते सरितो aa सङ्घ स्तच्राश्ुता सौ दिवमुत्पतन्ति a4 तनुं frente धोरा- स्ते वे जनासोऽग्ठतत्वं भजन्ते ॥ श्र प्रजापतिदधे्े यस्य मरणं भवति स मोचभागभवतोत्ययेः | द श्रतौधेवतोत्ययैः। काम्यमण्यच मरणं तत्र च सव्वेवणाना- मधिकारः। AEM पाद्य, न वेदवचमान्तात न शोकवव्माद्पि। मतिरक्रमणोया ते प्रयागे मरणं प्रति ॥ द् शतोयंसहसाणि षष्टिकोख्स्तयापराः | aaa तेषां साध्यं atid कुरुनन्दन ॥ या गतिर्थोगयुक्घ्य उत्पयस्यस्य धौमतः। ar afar: प्राणान् ARTIF] ॥
1 einer ए त ra wu Mere AMR, ke A emer? ` ए 1 Semen
५ गन MY USAIN |
तौ थ॑चिन्तामणिः |
arfuat यदिवा दौनो क्रूष्टद्धो बापि wate: | गङ्ायमुनमामाद्य यस्तु प्राणान् परित्यजेत् ॥ दौ प्रका ञ्चनव्णामेषि मानेः Wasa: | गन्धर्व्वाष्यरसां मध्ये ai मोदति मानवः॥ ईश्ितान् लभते कामान् वदन्ति खषिपुङ्गवाः। सव्वरन्नमयं fea नानाध्वजसमाङ्रुलम् ॥ ` वराङ्गनाममाकौणं विमानं प्रटभलच्षणम् | गौतवादिच्निधौषैः प्रसुप्तः प्रतिबुध्यते ॥ यावन्न ATA HY तावत् BI मरोयते | ततः खरगात् परिभेष्टः Stone fea: ॥ दिरण्छरननसम्पूणे wag जायते कुले । तदेव स्मरते TH स्रणात्तच गच्छति | तथा, वटमूलं ममामाद्य यस्तु प्राणान् परित्यजेत् | सव्वलोकानतिक्रम्य र्द्रलोकं म गच्छति ॥ (?) तच वे दादशादित्यास्तं ते रद्र षमाभिताः। निदेदग्ति जगत् शब्दै वटमृकौ म cut | वरौऽचयवटः - रिश्च भगवां स्तब प्रजापतिपुरख्लतः | श्रस्तोति शेषः । तथा माद्छे,- इब्यशोपुषिने रभ्य विपुले Yara? | परित्यजति यः प्राणन् श्ण तन्यापि यत्फंशम् ।
तोर्चचिन्तामणिः।
ufgadawarfa षष्टिवर्षप्रतामि च ।
वसेत् ख पिभिः arg खगंखोके नराधिप ॥
उष्वेशौश्च सदा पश्टेदेवलोके नरोत्तमः |
प्यते सततं देवे खषि-गन्धव्वै-किन्नरेः ॥
ततः सर्गात् afore. चौएकम्मां दिवश्युतः।
उव्वेशोसदृश्ाणो)नान्त् कन्यानां लभते WAT ॥
मध्ये नारोसरस्ाणं agarg ofa |
द श-यामशदसताणां att भवति श्रमिपः॥
" काञ्च -नुपुर शब्देन सृप्नोऽसौ प्रतिबुध्यते |
Yat तु विपुलान् भोगान् तस्थे लभते पुनः ॥ तथा,- श्ररज्ञाम्बरधरो नित्यं नियतः संयतेद्धियः |
एककाखन्त भुश्नानो मासं भो गपतिंभेवत् ॥
सुवर्णालङ्धलानाश्च मारो रभते wag |
एथिव्यामासमुद्रायां महाभोगपतिभवेत् |
धनधान्यषमायुक्रो दाता भवति farm: |
स ya विपुलान् भोगान् तत्तोयं wea पुनः ॥ तया, कोटितौयं समासाश्च ag प्राणान् परित्यजेत् |
कोटि वषेषहलाणणं खगेलोके महोयते ॥
ततः खर्गात् परिभष्टः चोका fea: |
सुवणेमणिसुक्षाङ्यो कुले जयेत रूपवान् ॥ तया, ` अकामो वा gaat वा गङ्गायां यो विपश्चते।
wag लभते खगे away न wala ॥ 4,
४९
तर्धचिन्तामणिः।
१ श्रप्यरोगणसङ्गोतैः सुप्तोऽसौ प्रतिबुध्यते । हंस-सारसयुक्म विमानेन ख गच्छति ॥ ततः खर्गात् परिभष्टः चौणकम्मां दिवच्युतः | सुवणेमणिभुक्राव्छे जायेत विपुले कुले ॥ तया, गङ्गायमुनयोमेध्ये acre धारयेत् । ] श्रहोना्घो हरो गख wfxaanfaa: ॥ यावन्ति रोमकूपानि aw गाजे तु घोमतः। तावदर्षमदस्ाणि खगलोके महोयते ॥ ततः खर्गात् परिभष्टो शब्बदोपपतिभवेत् | स yal विपुलान् भोगान् तन्तौ लभते पुनः॥ तथा,- यस्तु ce fase ख ग्कुनिन्यः प्रयच्छति | वि्गेरपभुक्ष्य प्रण तस्यापि यत्फशम् ॥ श्रतं वषेषदखाणां सोमलोके महोयते | तस्मादपि परिभरष्टो राजा भवति धार्मिकः ॥ एवान् शूपसम्यन्नो विद्धाश्च प्रियवाद्कः | Vat ठ विषुशान् भोगान् awry लभते पुमः ॥ तथा asa पाद्म, भ्रण राजन् प्रयागे तु भ्रनाश्कफषठ विभो | मरा्नोति पुरुषो धोमान् श्रहधामो जिते शियः ॥ अश्वमेधफलं तस्य गच्छतस्तु पदे पदे । कुलानि तारयेद्राजम् दश-पूर्ग्वाम् दश्रावरान् ॥ ९ ख ग एस्तकदये | ] fafeata: परतितः। `
तौचेचिन्तामयिः। ५९१
मुष्यते ward गच्छति परमं पदम् ॥ तथा, प्ञ्चयोजन वितो प्रयागस्य तु मण्डले | व्यतोतान् पुरुषान् ay भाविनस्ु चतुदश | मरस्तारयते सर्व्वान् ag प्राणाम् परित्यजेत् ॥ तथा,- येनैव जिःष्ता गङ्गा तेनैव यमुना गता- दल्युपक्रम्य,- प्रा्णस्यजति aaa स याति प्रमां गतिम्, श्रग्नितोयंभिति स्थातं दके यमुनातटे ॥ पञ्चिमं धक्मेरालस्य Au नरकं छतम् । aa खात्वा दिवं यान्ति ये गहतास्तेऽपुनभवाः ॥ तथा यसुनोन्तरतटं प्रक्रम्य, Wea च बश्वस्तोर्याः सब्वेपापहराः खृताः | तेषु साता दिवं यान्ति यै सतास्तेऽपुनभवाः | गङ्गा च यमुना चैव उभे Qa समते । केवलं च्येष्ठभावेन गङ्गा waa पृच्छते i तया,- जग्माग्तरसहसेण योगो VI वा न ar! तथा योगसहखेण योगो लभ्येत वा न ar | यस्तु सर्व्वाणि cara ब्राह्मणेभ्यः प्रयच्छति | तेम देन दतेन चोगो शभ्येतवानवा ॥ प्रयागे तु खतस्छेदं स्वं भवति मान्यथा | TAA समरतोऽन्यचापि मरणे फ काचेव,- हेश्र्यो यदि वारण्ये विदेशे यदिवा णे)
4
५२
तौध॑शिन्तामणिः |
प्रयागं स्मरमाणोऽपि यस्त॒ प्राणम् परिल्यजेत् ॥ नद्लोकमवाप्रोति वदन्ति afagyar: | सव्वेकामफला टचा महौ यत्र हिरण्मयो ॥ षयो मुनयः fagras शोके ख गच्छति | स्लोषहसाकरुले रम्ये मन्दा किन्यास्तटे wa । मोदते खषिभिः age खषृतेनेह कर्मणा | शिद्धचार णगन्धन्वैः पूज्यते दिवि दैवतैः |
ततः सर्गात् परिभेष्टो अग्बदौ पपतिभेवेत् | ततः marta कर्माणि चिग्नयानः, पुनः पुनः ॥ गुणवान् विन्तसन्पन्नो भवतोति म संशयः | AAT मनसा वाचा तस्य धरी wafea: ॥
दति ओ्रोवाचस्सतिमिश्रविरचिते तो्थचिन्नामणणे प्रयमः प्रयागप्रकाश्रः ॥
ती चैचिन्तामणिः | ५३
श्रथ पुरुषोत्तमादिविधिः।
तच ब्रह्मपुराणे ब्रह्मषिंसम्बा दे त्रद्मवक्यम्,- ए्थि्यां भारत वषे कश्मश्मिरुदादता | म amas मर्त्यानां wat कम्मं fade? तज्रास्तं भारते ae दचिणोदधिरशुख्ितः। श्रोडदेश्र दति ख्यातः खगेमोचप्रदायकः ॥ समुद्रादुत्तरं तावद् यावददिरजमण्डलम् | देशोऽसौ quiet ze: ae CART: ॥ सन्ति तौर्थानि पयुश्छानि पुण्यान्यायतनानि च। wea तु सुभिश्रेष्ठ वेदितव्यानि तानि 2 समुद्रस्योत्तरे तौरे तस्िन् रेभे दिजोक्तमाः। शरास्ते TU पर स्थानं gfe पापनाग्रनम् ॥ सष्वेच वाशकाकौणं पवि सम्बैकामदम् | दश्रयोजनविसलौणं केच परमदुरंभम् । नदो तच महापुश्ा जिन्ध्यपार विनिगेता | चिश्ोत्यकेतिः विख्याता स्व पापषरा war ॥
तथा,- | नक्तचारणां यया सोमः सरसां सागरो यथा) तथा समसतौर्यानां वरिष्ठं पुरुषोत्तमम् ॥ वदनां पावको aaxgrat ्रदधरो यया ।
क ~ ~~ + ~~~ ~ eee --~= ~क ~+ ^~ - ए) =
१ ग चिच्रोत्वलेति |
48 तीर्च॑विन्तामणिः।
ता इमलतीरवानां वरिष एषो तमन् । ग्रिखरिणां यथा मेः पर्वतानां हिमालयः | तथा समसतोथनां वरिष्ठं पुरषोन्तमम् ॥ सेनानौनां यथा Ae: विद्धानां कपिलो दयया ; तथा समस्ततीर्थानां वरिष्ठं पुरुषोत्तमम् ॥ ैरावतो गजेष्राणां AT Ut BJA | | aur समसतौर्थानां वरिष्ठ पुरुषोत्तमम् ॥ gama यथाश्ानां कवोनासुश्रना चया | तथा समशतोर्थानां वरिष्ठं पुहषोत्तमम् ॥ सुनोनाश्च यथा याः कुवेरो यक-रचसाम् | तथा समस्ततोर्थानां afte पुषोकलमम् tl [दृद्धियाणां मनो चदङूतानामवनौ चथा | तया समस्ततोर्थानां वरिष्ठं पुरुषोन्तमम् ॥ शरश्रत्यः सब्वटृ्षाणं पवनः पवतां यथा | तथा समस्ततीर्थानां वरिष्ठं पुरषोन्तमम् ni] RTA यथा स्रौणामस्ताणा कुलिशे यथा । तथा समसतोर्थामां afte पुरषोश्तमम् ॥ श्रकारः सव्वेवर्णमां aay इन्दषां यया | तथा समस्ततीर्थानां afte पुर्षोत्षमम् ti] वर्णानां ब्राह्मणो aay वैनतेयश्च पकिणाम् | -
"~~~
नज ६ 1
९ aaa | विदित क्षोका न get । Rage | | विङ्कितश्नोकषाः पतिताः
तीचैचिन्तामिः|
नया समस्ततो्यनां वरिष्ठं पुरषोक्मम् ॥ प्रमदानां यथा went: eftat seat यथा । तया समस्ततोर्यानां वरिष्ठं पुरुषो ल्मम् सर्ववाङ्गभ्यो यया ब्रष्ठुत्तमाङ्गः दिजोत्तमाः | तथा समस्ततोर्यानां वरिष्ठं पुरुषोन्तमम् ॥ यया समस्तविद्यामां atefaer परा समृता | तथा समस्ततोर्यानां वरिष्ठं पुरुषोन्तमम् ॥ मनुखाणां यथा राजा धेनूनामपि कामधुक् | तथा समसतोर्यानां afte पुरुषोत्तमम् | श्षणनान्त् स्वेषां यथा श्ड़ामणिवेरः | तया समस्ततोर्थानां afte पुरुषोत्तमम् ti सुवणं स््वैरल्नामां सर्पाणां वासुकिर्यथा | तया समस्ततोर्यानां वरिष्ठं पुरुषोत्तमम् ॥ प्रहादः सब्वैदेत्यानां रामः neal यथा । तथा समस्ततोर्यानां वरिष्ठं पुरुषोत्तमम् ॥ द्यषाणां मकरो यदन्मगाणां BATS यथा ! तथा समस्ततोर्यानां वरिष्ठं पुरुषोन्तमम् ॥ वणो यादसां aqua: स्यमतां यथा | तथा षमसरतोर्यानां afte पुरुषोत्तमम् ॥ समुद्राणां यथा ae: Pete: सरितां पतिः तथा समस्ततोर्थानां वरिष्ठं पुरुषोत्तमम् ॥ देवर्षोणां यथा Bet नारदो दिजसन्तमाः |
४५
i are fama 2; |
तया समश्तोर्थानां वरिष्ठ qeatrar ॥ पुरोधशां थया जोवः are: कलयतां यथा | तथा समस्लतौ्ानां afte पुरुषोत्तमम् ॥ धनानां काश्चन aaq पविक्राणां च efaur तथा समस्ततौर्थागां वरिष्ठं पुरुषोत्तमम् ti श्रश्ममेधस्तु यक्तानां यथा ae: प्रकोन्तितः। तया समस्ततोर्यानां वरिष्ठ पुरुषोत्तमम् i श्ओोषधौनां चथा धान्यं ठेषु इएराड चथा | तया समस्ततोर्यानां वरिष्ठ पुरषोन्तमम् ॥ यथा समकधम्माणं VA: संसारतारकः | तया समस्ततोर्थानां afte पुरुषोत्तमम् ॥ सं स्यं पुनः सत्यं कचं तत् परमं महत् | पुरुषाख्यं सहदष्ठा सागराभः सक्शगातम् | बरहमवि्यां सह्ृद् wat गद्मवासो म विशते ॥ एतत् चेदग्रनख-तया सागराभ्मसि मरणस्य-तथा ब्रह्म विद्याबोधस्य च प्रत्येकं गभेवासाभावः wets: | एवं सब्वेशुणोपेतं चेच परमद रेभम् | रासो त्र मुनिश्रेष्ठा frend पुरषोक्ञमम् ॥ यच तिष्ठति देशे स विश्वात्मा पुरषो न्मः | WNT जगन्नात सत्यै प्रतिष्ठितम् ॥
९ Bag |
तोर्धचिन्ताम he a: | ५७
अह Uy शक्र देवाश्चाग्रिपुरोगमाः। निवसामो सुनिश्रष्ठासलस्िन् देशे सदा वयम् | गन्धर्व्वाप्रषः सिद्धाः पितरो देवमानुषाः ॥ यच्चा विद्याधराः सष्वं मुनयः ग्रंसितत्रताः | षयो वान्न'खिच्याद्याः कश्यपाद्याः प्रजेश्वराः ॥ गन्धर्वाः faa ais खर्गवासिनः | साङ्ग चतुरो Aer: शास्ाणएि विविधानि « 4 इतिहासपुराणानि aay सद चिणाः। मद्यख विविधाः पुण्थासोर्थान्यायतनानि च॥ सागराश्च तथा शरेललासस्मिन् देशे gaan: | एवं पुण्यतमे देशे देवर्षिं पिहसेविति ॥ सब्वौपभो गसदहिते वासः कस्य न Tea | Seaway देशस्य किमन्यद धिकं ततः ॥ आस्ते तज-सखयं देवो सुक्रिदः पुरुषोन्तमः | धन्यास्ते विबुधप्रष्या ये saree नराः" ॥ तौयेराजजले Gat पश्यन्ति पुरुषोत्तमम् | wail वसन्ति ते ani aa ते वे cared! | ये वसभधुत्कले चेच ge भ्रौ पुरुषोत्तमे । awe जोवितं तेषामुत्कलानां सुमेधसाम् |
TS,
९ कं पकरके वालिखिल्याद्याः। २ ग पुरतके वरदच्तिणाः। दे क पुरक किश्चान््यमधिक ca: | ख-किञ्चान्यत् | ग 9a ५ कग पुरतके--ते राजसाश्ये ,
=
y=
एवं चिन्तापरः सोऽथ fey मनसा महोम् ।
atafardtafar )
ये पश्यन्ति सुतासो, परसश्नाथतसलोचनम् | चारभूकेशसुक्कटं चाङकणलताच्ितम्^ ॥ सुनासं GARAY GUMS Faq | तेलो क्धानन्द जननं TTY FAIA ॥ Gur शतयुगे विप्राः शक्रहुष्यपराक्रमः। क्व नृपतिः ओरोमारिशदयु्र दति wa: y wae wre: सर्व्वश्रससता az: | रूपवान् सुभगः शूरो दाता भोका प्रियन्बदः ॥ यष्टा समस्तयज्ञानां AYU: सत्यसङ्गरः | wae च वेदे च ग्रासे च निपुणः हत ॥ amet ष्नरनारौणं पौणमास्यां यया श्रौ | शरादित्य इव Gael मधुरखद्रमा दव ॥ वेष्णवः UAE जितक्रोधो जिते द्यः | भष्यादमविद्यानिरतो" सुसुकधेश्मेतत्परः ॥ एवं सोऽपालयत् wat राजा सब्यैशएाकरः तस्य बुद्धिः समुत्पन्ना विष्णोराराधनं प्रति कथमाराधयिव्यामि देवदेवं जनारंमम् | कस्िन् Visas तयं AMAT तथाश्रमे p
~~~ ~~ ~ न + ey
९ ग--सुरश्व्धम् | ९ ख--कार्णालकाञ्ितम् |
द ख Tee यमरनासेणाम् | ध--वरनारौणम्। ४ ग UHH अध्येता योगसाख्यान |
तौधचिन्तामनिः। ५६
श्लोक्य सष्वेतोर्थानि रेजाण्यायतनानि च९॥ तानि सर्व्वाणि efged जगाम मनसा qm | विख्यातं परमं चेषं gfe पुरुषोत्तमम् ॥ सं गला नृपतिस्ते सण्डद्ध बलवाहइनः। श्रयजच्चा शमेधेन विधिष्ूरिद चिणः? ॥ कारयिता aera प्रासाद श्वि विश्रुतम् | ay शडर्षणं श्ण खभ खाय वौ्यंकाम् ॥ पञ्चतो यञ्च विधिवत् त्वा aw महौ पतिः | सान दानं जपं होमं देवताप्रोचण तथा ॥ भका चाराध्य विधिवत् प्रत्यहं पुरषोत्तमम् | प्रसादादेवदेवस्य ततो मोचमवाप्तवान् | ay ay तस्मिन् Guat रभ्ये aud पुरुषोत्तमे | किन्तच प्रतिमा ga म fear Feuat प्रभो! ॥ येनासौ नृपतिस्तच गत्वा सबलवाहनः | स्वापयामास BUY राम भद्रां श्रभप्रदाम् ॥ संश्रयो भो महांसज famay अगत्पते | जरोतुमिश्छामडे सव्वं ब्रूहि तत् कारणश्च यत् ॥ बह्मोवाच- quer yadent कथां पापप्रणगरिनोम् |
== ^ A re EIT mp Ne ०9 +~
१ ध पुश्के Bara च पुराणि a | २ क Tea भूरिदच्िणम्। ह घ--मुशि--~।.
atifantafa: |
navgifa समासेन जरिया षष्टः पुरा इरिः॥ सुमेरोः काञ्चने wy सर्ग्याखय्येसमन्विते | तच fad जगन्लाय जगत् सष्टारमव्ययम् ॥ - प्रणम्य शिरसा देवौ लोकानां हितकान्यथा पप्रच्छेदं महाप्रश्नं मौ WAATARA | श्रौङ्वाच- बरूहि लं स््वंलोकेश्र संश्रयं मे इदि चितम् AMT AYA Aa सुद् लेमे | लोभमो हग्रहयाहकामक्रो धमदहाणेवे । येन मुच्यन्ति Tan नराः संसारसागरात् | saree सम्बेदेवेश्र प्रणतां बदि मन्यसे | दृते नास्ति लोकेऽस्िन् वक्षा संप्रयमिणेये | ब्रह्मयोवाच- aad वचनं तस्या देवदेवो HUTA: | प्रोवाच परया प्रत्या पर साराण्डतोपमम् i सुखो पायः सुसाथश्च भिरायासो महाफलः | शाकं तौर्थवरो देवि fara पुरुषो्मः | न तेन arm: afafay लोकेषु विद्ते | कोत्तेनाद्स्य देवेशि मृश्यते qaqa: ॥ न विज्नातोऽमरैः aa 4 देयम च arma: | मरोच्यादयेमेनिवरेगापितं से वरागने । दिण्स्योदधेखौरे न्यग्रोधो यजन तिष्टति ॥
तौर्धविन्तामणिः।
यस्तु कश्ये समुत्पन्ने महदुरकानिवरणे। विनागरं Fanta खथं तचैवमाखितः 4 दृष्टमा चेव तसन् कायामाक्रम्य वा सत् | ब्रह्महत्या प्रसुच्छेत पापेखन्येषु का कथा ॥ प्रदकिणं छृतं यस्तु नमसकारस्टु जन्तुभिः | सर्वव विधूतपापासत गताः स्यः केशवालयम् ॥ BRIA Nt zfau' केशवस्य तु | प्रासादं तच तिष्ठेत पदं waa हि तत् ॥ प्रतिमां aa तां दृष्टा खय देवेन निभ्विताम् | श्रनायासेम वे arf भुवनं मे ततो नराः॥ गच्छमार्मास्त् ताम् FET एकदा Batre प्रिथ, मदभ्तिकमनुप्राण प्रणम्य भिरषाऽत्रवोत् ॥
यम उवाच- ममस्ते भगवन् देव लोकनाथ जगतपते | Nozafaa देवं शेषभोगोपश्ायिनम् ॥ at वरेष्छं वरदं कर््तारमचयं विभुम् | विश्रेशवर मजं विष्णौ सव्बश्चमपरा जितम् ॥ नो लोत् पलदलश्याम पुण्डरोकनिभेचणम् | way fag शान्तं जगद्धातारमग्यम् ॥ TRA विधातारं सम्बेशो कषुखावहम् |
ध माः — न~ न =
९ कख wanes fated | 2 A UM waa |
६१
१२ तीर्धविन्तामसिः।
पुराणं पुरुष ay व्यक्राव्यक्रं सतातनम् ॥ परापराणणं GST शोकनायं जगहुङम् | श्रौ वोरसि" सयुक्त वनमाला विग्ूषितम् ॥ पोतवस्तं Was शङ्खचक्रगदाधरम् | ₹ारकेयुरसंयुक सुङटाङ्गद धारिणम् ॥ सभ्वेल लणसंयुकषं सब्बद्दरिय विव fez | कूटस्थमचलं सद्धं ज्योतोरूपं सनातनम् | भावाभावविनिमुकं यापिनं प्रहतैः परम् | तं नमस्ये जगन्नायमोश्वर सुखदं प्रभुम् | THA UATING पुरा न्यग्रोधसन्निधौ | सला नानाविधः स्तोत्रैः प्रणाममकरोत्तदा ॥ तं दृष्टा तु महाभगे प्रणतं प्राज्नशिं धितम् | स्तो चस्य कारणं देवि एष्टवागहमन्तकम् ॥ भगवानुवाच- वेवखत महाबाहो सन्बदेवमयो हयसि | किम स्तथानित्य॑ः संखेपान्ुवौहि मे ॥ यम उवाच- श्रसिन्नायतने ge विख्याते genet: ` TTA ष्टा प्रतिमा सन्वकामिका(को) ॥ तां दृहा पुष्डरौकाच wean श्रद्धया ।
"र ~= ~न ~न ~ ~~~ ~^ ~~~ ~ eve atte a "2 9 मी eg seinen nee ane
९ ग एलके ख्रोवत्मोरस्क — | R ग प्के aay मां त्वं। ६ क पुरतके-शरष्ठा...... सर्वकालिक |
तौर्चचिन्तामणिः। ६३
are भुवनं यान्ति निष्कामादेव मामवाः ॥ अत्यैनमशरक्रोभिः व्ापारमरिदन । प्रसौद सुमहादेव sex प्रतिमां प्रभो | शला वेवसखतस्येतदाक्यमेतदुवाच इ? । यम तां गोपयिव्यामि सिकताभिः समन्ततः ॥ ततः सा प्रतिमा देवि बरक्ञिमिगौपिता मया। तथा aa न पश्चन्ति मनुजाः खगकाङ्किणः | meagre व्िक्रदैवि जातरूपपरिशच्छटैः । यम प्रापयामास खां पुरौ दकिणणं feng |
चब्रह्यमयोवाच- शृप्तायां प्रतिमायान्तु इन्रनौलस् वे तदा । तस्मिम्. खेचवरे पुष्प विष्याते पुरुषोन्तमे | यत् हृतं ay TAT देवदेवो area: | तत् स्वै कथयामास तस्ये स भगवान् पुरा | TRYAY गमनं चेचसन्द् शेनन्तया | Gwe वणेनश्चेव गयष्टि तस्य च भो feo: | दशमं बलदेवस्य ष्णस्य च विगरेषतः | सुभद्रायाख तन्नेव माहाक्यं तेव aq: | देनं नरसिंहस्य व्यष्टिसकौ तेनं तया ।
९ घ~-श्तः कत्ते ice
& कख पुर्तकदये-खसाभिरक्तवान् | 2 wun निह्धितप्रखसकथये-- ब्रह्मोवाच are afer |
as arafarnrara: |
eqramga प्रासादे समां सुवनो समे । ज्रननतवासु देवस्य द शने JRA ॥ ेतमाधवमा हाव्यं खगेदारस्य वेगम् । उदधदं पनं चेव ary तपेणमेव च ॥ सद्ुद्क्ञानमाहान्य CYA भो दिजाः। पश्चतो्ंफलद्धेव महाजयेश्चां तथेव च ॥ ara meme इलिनः "HATA तया । वेनं विष्णलोकस्य चेचस्य च पुनः खयम् ॥ ga कथितवान् तथ्यं तस्ये ख पुरुषोत्तमः | खषय उवः नहि मो देवदेवेश यत् yeatfa पुरातनम् | यथा ताः प्रतिमाः पूव्वेमिश्रद्युखेन fats: i केन चेव प्रकारेण Awe स माधवः | तत् स्वं वद चास्माकं परं alae हि नः ॥ ब्रह्मोवाच- प्टणध्वं मुनिश्दंणाः पुराणं बेदसश्ितम् | कथयामि quad प्रतिमानाञ्च सम्भवम् ॥ HVA ₹ महायन्ते प्रासारै च विनिश्विते। चिन्ता तस्य azar प्रतिमा्मरहरनिंग्रम् ॥ a fy केम देवेश सर्वेषां लोकभावनम् | _ खगेशित्यन्तककीरं पश्यामि gear i ९ 7 aT | २ घ--परव्मयाश्रा |
तौ्ैचिन्तामयिः | १५
= चिन्ता विष्टस्लश्द्राजा feast न शेरते, न UR विविधान् भोगान् न च शानं प्रसाधनम् ॥ WATE वापि प्रशस्ता या ABA । विष्णोः प्रतिमयोग्धाख मव्वेलचणलच्िताः | एतेषां व चयाणन्तु प्रशस्तं यत् gui sag | स्ापिते प्रोतिमग्येति दरति चिन्तापरोऽभवत् ॥ पञ्चराचतविधानेन सन्यज्य युरुषोन्मम् | चिन्ताविष्टो asus: सस्तोतुमुपचक्रमे | द्र्ुश्र उवाच
वासुदेव भमस्तेऽस्त॒ नमस्ते मोचकारण |
जाहि भां सव्वेलोकेश जन््रससारमागरात् ॥ निमेलाम्बरसङ्धा श नमस्ते पुरुषोत्तम |
सद्कषंण नमस्तेऽस्तु चाहि मां धरणफोधर ॥ नमसे हेमगर्भाभ नमस्त ART | रतिकाभ्त नमस्तेऽस्त आहि मां सम्बरान्तक ॥ नमस्तेऽश्नमक्षद्धा श नमस्ते AMIS |
afaeg नमस्तेऽस्त wife मां वरदो भव॥ नमस्ते विबुधावास नमस्ते विबुधप्रिय | नारायण नमस्तेऽस्तु जाहि मां शरणागतम् ॥ नमस्ते बलिनां श्रेष्ठ नमस्ते साङ्गलायुध | ane विबुधश्रेष्ठ ममस्ते कमशोद्धव ॥
चतुमुख Hagia wife मां प्रपितामडइ । 9
तीर्धविन्तामणिः।
नमस्ते Maa नमस्ते जिद् श्रांत ॥ जाहि विष्णो जगन्ञाय मद्रं मां भवसागरे | प्रलया नलसड़्ग श्र नमस्ते दितिजान्तक ॥ नरसिंह aerate रहि at दोप्तलोचम। यथा रसातलाच्चोर्नौ त्वया दटोद्धता पुरा ॥ तथा महावराह व बाहि मां दुःखषागरात् | agar मन्यः BU वरद्: सस्तुना मया ॥ ava’ बलदेवाद्याः एयगपेण संखिताः | श्ङ्गानि तव देवेश गङ्डाद्यास्तया प्रभो ॥ दिकूपालाः मायुधाञचैव वासव्राद्यास्तयाच्यृत |
ये चान्ये तव देवे मेदाः प्रोक्ता मनोषिमिः॥ तेऽपि स्वं जगश्नाय प्रसन्नायतलोचन | मयार्चिताः स्तुताः सर्व्व तया यूयं नमक्छताः | प्रयच्छध्यं वर मद्यं धम्मेका मायमोच्चद्म् । Haze Afar येतु इरे सद्धषेणादयः॥ तव प्नानुसनद्भास्ते तयि च समाभिताः।
न Wawa देवेश विद्यते परमाथेतः ॥
विविधं तव यद्रक्तं तदुपचारतः |
maa त्वां कथं दतं वकं शक्रोति मानवः ॥ wae हि et व्यापौ रितृदख्लभावो, farce: ।
[री
९ मघ पुक्कदये वषमे | २ घ पुरलके दिशरभावः।
aia famtafa: | ६७
परमं तव यद्रूपं भावाभाव विवल्ितम् ॥ निललंपं fade ae कूटखमचणं Wag | सब्वापाधिविगिरुक्ं सन्तामाचव्यवस्थितम् | at देवा fe न जानन्ति कथं जानाम्य प्रभो | mat तव यद्रपं Daas Ways ॥ ayaa मुक्ुराङ्गदारिणम् | श्रोवस्तो रस्कस युक्त वनमाला विग्रषितम् ॥ तदचच॑यन्ति विवुधा ये चान्ये तव संश्रयाः | देव सव्वेसुरश्रष्ठ भक्तानामभयप्रद ॥
जाहि at दारपद्यास्य aq विषयसागरे | नान्यं पश्यामि लोकेश यस्याहं शरणं व्रजे | चाण्टते कमलाकान्त प्रसोद् मधुखूदन | जराव्याधिशतेयेक्तो नानादुःखेनिपोडितः । दषेग्रोकाज्वितो a: aya: सुयन्तितः | पतितोऽहं महारौद्रे घोरे संसारसागरे ॥ विषथोदकदुष्यारे रागदेषड्षाक्लेः । शृद्दियावन्तेगन्मौ रे ठष्णाग्नोको क्विसङ्कले ॥ भिराञ्चस्ये निरा सम्म निःसारेऽत्यनचशचले | मायया मोडितसज भ्रमामि सुचिर प्रभो ॥ भानाजातिषरसेषु जायमानः पुनः पुनः|
et नज न > ~ ~~ ~~ or ~~~ ee ner ate a nem -~->+ ~~~ --------~ “~ ~---~~-~-~--~---~~ ~~~
१ wager चोवत्छोरसि- | २ क~ समाकुले ।,
१८
~~ *----~ --~
atafanrafa: |
मथा जग्मान्यनेकानि सहसा युतानि ष ॥ विविधान्यलुभ्रतानि संसारेऽसिन् saree |
वेदाः साङ्गा मयाधोताः marie विविधानि च। इतिहासपुराणानि तथा शिल्पान्यनेकशः Ray सन्तोषाः षञ्चयापवया व्ययाः ॥ मथा AAT AVANT च्यदद्यदयेतराः९ | भाव्यारिमित्रबन्भृनां विथीगाः सङ्गमास्तथा ॥ पितरो विविधा ger मातरश्च तथा मया। द्ःखानि चानुश्वतानि मया सौख्यान्यनेकशः ॥ प्राप्राश्च बान्धवाः Tar भातरो Braga | मयो षितं aur aut कोष्ट विन्ूजपिच्छिले ॥ गभेवासे मददुःखमनुग्तं तथा प्रभो |
दुःखानि यान्यनेकानि बाख्यौ वमगोचरे । aga च इपोकेश्र तानि प्राप्तानि वै मया॥ मरणे यानि दुःखानि यमम यमालये,
मया तान्यनुञ्धतानि नरके यातनाकुलेः | रमिकोटद्रुमाणच्च हस्टश्वन्टगपरचिणम् | महिषाणां vada तथान्येषां वनौकसाम् ॥ दिजातोनाश्च सर्वषां शद्राणाश्चैव योनिषु ।. धनिना स्ख्रोजियाणाश्च दरिद्राणां तपस्िनाम् ।॥
"~~~ ~~ -* ~~ ~~~ Le ~ -~~----= ~
९ ध Wagan: | २ घ पुस्तके ATTRA | १९ ख -ध wR छजियाणाश्च।
तौचैचिन्तामणिः। dé
नृपाणां qquarat तचान्येषाच्च देहिनाम् | गदेषु तेषामुत्पन्नो देव चाह पुनः पुनः॥ गतोऽसि दासतां नाय weat बहृश्रो नृणाम् | दरिद्रलं चेश्वरत्वं खामिलश्च तया गतः॥
₹तं मया wagiaalfad घातितस्तथा |
दन्त ममान्येरन्येभ्यो मया दत्तमनेकशः ॥ पिह-माद- सददन्ध् कश्षेच्राणां हतेन च ।
BE हलाऽसषृदेन्यमश्रधोताभनो गतः ॥
देव तिय्यैञ्चनुखेषु चरेषु स्थावरेषु च।
न विद्यते च तत्स्थामं Bare न गतः प्रभो ॥ कंदा मे नरके वासः कदा BA जगतपते । कटा मनुग्यललोकेषु कदा तिय्यैग्गतेषु qi जलयन्त्रे यया चक्रं घटौ रब्लृनिवसन्धिनौ | याति चोद्धंमधसैव कदा मध्ये च तिष्ठति | तथा चाद सुरश्रेष्ट कममरष्लुषमाथितः | अधञखोद्धं तया मध्ये .गच्छामि भरमयोगतः ॥
एवं संसार चक्रेऽसिन् भेरवे लोमहर्षणे |
भ्रमामि सुचिरं कालं नान्त पश्णामि किंचित् i न जाने किं करोम्यद्य हरे व्यकुलितेद्धियः। ग्रो कहष्णामिग्डतश्च कां दिशं याम्यचेतभः९ ॥
„~ ---- ~~~ ~
९ क कौदृगभूतो विचेतमः।
ee तीर्थचिन्तामणिः।
ददानो लामहं रेव fage: शरणं गतः | जाहि at दुःखितं eeu मग्र संसारसागरे ॥ wat कुह जगन्लाय भक्रोऽयः यदि मन्यसे | aga नासि मे बन्धु योऽसौ चिन्ता करिति ॥ देव at नाथमासाद्य न भय मेऽस्ति कुत्रचित् | जो विते मरण चेव योगचेमे तथा प्रभो ॥ येतु लां fafuaca नाश्वंयन्ति नराधमाः सुगतिस्तु कथ तेषां भवेत् संसारबन्धनात् ॥
कि तेषां निष्कतिस्तस्मात् fae नरकाणेवात् । ये दूषयन्ति canreat देव पुरुषाधमाः |
यच यत्र भवेन्न मम कममेनिबन्धनात् |
तन्न aa et भक्तिंस्लयि तात दृढा सद्ा ॥ श्राराध्य at परं Zar नराशान्येऽपि daar: | च्रवापुः परमां सिद्धि awit देव न पूजयेत् ॥ न ग्रक्रुवन्ति ब्रह्माद्याः स्तोतु लां प्रकृतेः परम्। तया बाज्ञानभावेन संम्दुतोऽमि मया wait i तत् चमखापराध मे यदि asfa दया मयि। शतापराधेऽपि इरे aat कुब्येन्ति साधवः ॥ तस्मात् प्रसद् देवेश भक्रसेऽषह समाभरितः | स्तोऽसि यन्या देव भक्रिभावेन चेतसा | UF भवत् तत् we वासुदेव नमोऽस्त ते ॥
~~~
7" ~^ ~ ^ ^ ee ete me Anse
१ घ पुस्तके wat aT | २ धचासतु।
atafantafar |
wWetare—
®
SP Wawel तेम प्रसन्नो गङ्ड्ष्वजः |
ददौ तस्मे सुनिभरष्ठाः सफलं मनसेप्पितम् ॥
यः सम्यज्य जगन्नायं प्रत्यहं स्तौति मानवः | स्तोत्रेणानेन मतिमान् स ale लभते प्रवम् ॥ चिसन्ध्यं यो जपेदिद्दामिदं स्सोचवर शरिः। धम्मश्चायञ्च कामश्च मोचश्च लभते नरः ॥ यः पठेत् ्रणयाद्वापि आ्रावधेदा समाहितः | ख लोकं शाश्वतं विष्णोर्याति निधर॑तकलाषः ॥ धन्यं पापदरश्चेदं 'भक्रि-सुक्रिप्रद् शभम् | TW सुद्रंभं ye न देयं यस्य कस्यचित् ॥ न नास्तिकाय मूर्खाय न aaa मानिने। न दुष्टमतये दद्यान्नाभक्ताय कदाचन ॥
` दातव्यं भक्तियुक्ताय दणग्ौलान्िताय च।
विष्णभक्राय शान्ताय अद्धानुष्टानश्लिने | इद् षमम्ताघविनाश््ेतुः कारण्छसंज्ञ स्खमोचदश्च | अरगरोषवाञ्छा फलदं वरिष्ठम् ate मयोक्र पुरुषोत्तमस्य ॥
“~~~ --~----~ ~~~“ ~~ ~-~~-----------~-- ~ ae ee rene ~ ~ es -------
९ ध मक्ति- । २ गध genes गास्तिकाय म zeta |
Ot
oe लोर्थचिन्तामणिः।
ये तं gam विश्द्।म्बराभम्
ध्यायन्ति नित्यं पुरुष पुराणम् ।
ते सुक्रिभाजः प्रविग्रन्ति feud
मन्तेयेयाऽन्यं BARAT ॥
एकः स देवो भवद्ःखदहन्ता
परः परेषां न ततोऽस्ति चान्यः ।
SBI स पातास त् वान्तकन्ता
विष्णः समस्ताखिलसारण्तः ॥
किं विद्यया fa ‘gyty तेषाम्
aay दानेश्च तपोभिरुग्रः।
येषां न भक्तिभवतोह au
जगहुरो मोचसुखप्रदे च |
लोके स धन्यः स whe: स विद्धान्
मषेस्तपोभिः स गररवरिष्ठः |
aa’ स दातास तु सत्यवक्रा
यस्यासि भक्रिः पुरुषोत्तमाख्ये | waa Gfanger: प्रणम्य च सनातनम् | वादेव जगन्नाथं सब्पैकामफलप्रदम् ॥ चिन्ताविष्टो महोपालः कुश्ानाम्तोय्ये waa | TAY THA WAT सुष्वाप घरणोतले |
em ¬ =-= क - TRS A ett EET Rete = ieee ee cane 4 पि ee ee ee -~- ~ ~ ee ~ At ~= = ~ wwe त
९ क खगुणेख | २ क ख पुस्तकदये Wray!
तोर्धश्िन्तामणिः।
कथं प्रत्यल्ञमभ्येति देवदेवो जनादंनः।
मम चात्तिरो देवस्तदाऽसाविति चिन्तयन् ॥ WS तस्य नृपतेरवाखुदेवो waza: |
War दग्रेयामास QT aA स wavs’ ॥ स ददतु सप्रे वे देवदेवं जगद्भरम् | ्र्खनःवक्रधर देवं गद् पद्माय्रपाणिनिम् ॥ श्ाङ्गवाणा सियुक्रश्च ज्वलत्तेजोऽय मण्डलम् | युगान्तादित्यवर्णाभ नोशवेदृय्येसन्निभम् | सुपणेष््ठमासोमं षोड शाद सुजं एएभम् | AQT प्रात्रवोद्धौराः साधु राजन् महामति ॥ करतुनाऽनेन दिव्येन तया भह्या च अद्धा | तुष्टोऽसि ते aggre टया किमनुशोचसि | यद् प्रतिमा राजन् राजपृज्या सनातनो । यया तां area wa तदुपायं त्रवोमि an गतायामद्च wat Fags भास्करोदये , सागरस्य जलस्यान्ते नामाद्भुमविन्धूषिते |
जलं तयेव Ferat gwa यच वे महत् | शवणस्यो दधे राजन् तरङ्गैः ममभिश्ुतम् ॥ कूलालम्बो aye: fea: स्थलजलेषु च | वेलाभिरेन्यमानशख न सासौ कन्पते प्रुवम्^ ॥
"~क "~ nett ee "~ "~ ae ee oe
१ ध पुस्तके सम्वत् | २ क्र RA!
Q¢
तोर्धवचिन्तामणिः।
'परश्मादाय हस्तेन उरस्तो AT । एकाको विहरलाजम् य त्व पश्यसि पादपम् ॥ ददं fas समाणोक्य कदय aanfea:’ | शराव्यमानन्तु तं चं viggagaciag ॥ दष्टा तेनेव सञ्चिन्य तदा ware द्रेनात्र। कुर् तां प्रतिमां feat जरि चिन्तां विमोहिनोम् ॥ एवमुक्ता महाभागो जगामादग्रनं हरिः | म चापि खभ्रमालोक्षय पर विस्मयमागतः॥ at fant समुदौक्तन् स" स्थितस्तङ्नतमानसः | वादरन्नात्मवान् WAT GHIA तदात्मकम् ॥ प्रभातायां रजन्यान्त् तद्गतो नान्यमानमः | स aa सागरे सम्यकू यथावद्धिधिना ततः॥ दत्वा दानञ्च विप्रेभ्यो ग्रामांश्च नगराणि च। हतवा पूर््ना्धिक कम्मे जगाम म नृपोत्तमः ॥ न रयो न पदातिश्च म गजो न च सारयिः। एकाक स महावेलां प्रविवेश महोपतिः॥ तं feu AwSs तेनखनतं मडहाक्रमम्।
, महान्तिकं समारोह" ga विपुलमेव च ॥
९ क~ पुत्तके पश्च २ ख Szaqqufya: | ३ ख तके तथा wefan ग--दश्रनम्।
9 खघ पुरतकदये समुदौश्य स |
५ मध~ महातिग महासोषम्..., विपशमेव च
तोर्धचिन्तामणिः। ७५
महोत्सेधं महाकाय प्रसुप्तश्च जलान्तिके । प्साग्रमाञज्िष्टवर्णाभं नामजातिविवजितम् ॥ नरनायस्तथा विष्णेद्रम दृषा मुदान्वितः | परग्रयना शातयामास शितेन च दढन च॥ दधो श्त मलिस्तच वश्वन्द्रसखस्तथा | निरिच्यमाणे काष्टे तु वश्ठवाहुतद शनम् ॥ विश्वकर्म्मा च विष्णखच विश्वरूपधरावभौ | श्राजग्मतुमेदात्यानो तदा तच्यायजन्मनो ॥ ज्वलमानौ `खतिजो भि दिव्यसग्गन्धलेपनौ | श्रय तौ तं समागम्य रपमिनद्धसखन्नद्ा | aragat महाराज किमच a करिव्यसि। किमयं ते महाबाहो शातितस्तु वनस्पतिः | Rawat महाद्ग faa Tet वने । महासिन्धृतटे चैव कथं वै शातितो za: | तयोः भ्रुवा वचो विप्राः सतु राजा मुदान्वितः ॥ वभाषे वचनं ताभ्यां agfa मधुराणि च। दृष्टा तौ ब्राह्मणौ तच चन््रसूर््याविवागतौ | AAG जगन्ञायाववाङ्गुखत्मा AA: | राभोवाच- देवदेवमनाश्चम्तमनन्तं जगतःपतिम् ॥
॥ि
=
tH ae २ घ पुस्तके स्ुतेजोभिः द क परूषि जगत्रायमव्रवौत्तमबरश्ितः।
of atafa arate: |
आराधनाय sfaat करोमौति मतिमेम। aye देवदेवेन परमेण महात्मना॥ amma च समुदिष्टो भव्यां श्रावितं मया । ब्रह्मोवाच Tag वचनं श्रुचा देबेन्रप्रतिमस्य च॥ प्रदस्य aw विश्वेशस्दष्टो वचनमत्रवौत् | भगवानुवाच- साधु ay महौपाल यरेतन्मन! उत्तमम् ॥ संसारसागरे घोरे कदलोदलसन्निभे | निःसारे दू-खवह्ले कामक्रोधस्माङ्ले ॥ दृद्धियावत्तकलिले दुस्तरे शोमहषेण | नानायाधिश्रतावन्ते जलबुदुदसन्निभे ॥ यतस्ते मतिर्त्यन्ना विष्णोराराधनाय 4 | VAS नृपशराद्रंल रेः सर्वर लङ्कतः ॥ सप्रजा एयिवौ धन्या सगेलवनकानना । सपुरग्रामनगरा चतुव फेरलङकता ॥ यच लं नुपश्राद्रुल प्रजापालयिता प्रभुः । wae स॒महाभाग दुमेऽसिम् सुख तले i श्रावार्यां सदह fas तं कयाभिधेकमेसभितः | श्रय मम सदायस्तु waa: शिखिनां वरः ॥
न “eects प य ng Sarena > as We eens oat iy at aaa RSS > ~~ 4
९ घ~ मतमुन्तमम् |
तो्च॑चिन्तामशिः।
विश्वकम्मेसमः are निपुणः wang | aatfesig प्रतिमाः करोत्येष az as ब्रह्मोवाच- Baad वचनं तस्य तद्ा राजा दिजन्मनः | मागरस्य तट त्यक्ता गत्वा तस्य समौपतः॥ त्यौ स नृपतिश्रेष्ठो इच्छायां सुग्रौतलाम् | aqme म विश्वात्मा तदाकारां तदारृतिम् ॥ fafagera विप्रन््राः aaa प्रतिमा दति। BME पर शान्त पद्मपत्रायतेचणम् || ' ओवत्छकौस्तुभधरं wee धरम् | गौरं चौरोदवर्णाभं, दितौय खस्तिका ङितम्? | लाश्लाम्त्रधर देवमनन्ताख्यं महाबलम् ॥ देवदानवगन्धग्वेयक्षविद्याधरोरगेः। म fama fe तस्यान्तं तेनानन्त इति स्मृतः ॥ भगिनौ वासुदेवस्य रुक्यवणों सुशोभनाम् | हतया वे सुभद्रश्च सव्वैलचणएलकिताम् ॥ yaaa तस्य विश्वकर्मां सुकमनत् | ATAU कारयामास AAA: WHT: ॥ कुण्डलाभ्यां विचित्राभ्यां कर्णाभ्यां सुविराजिताः ॥ चक्रलाक्रल विन्यस्तहस्ताभ्यां साधुसन्मताः |
~~ RH --- ~~ ce ~~~ ----------~~~ ~ ar neat
१९ "क पुरक गो च्लौरवर्णभम् | २ खग-च्न्वितम्।
998
Qs
atafanrafa |
` प्रथमं quae शरारदेग्डुसमप्रभम् ॥ geome महाकाय -जटाविकटमसकम्" | Herat fea महासुषशधारिणम् ॥ fata पुण्डरोकाच नोलनोमूतसज्िभम् | श्रतसो पुष्यसद्धाग्रं पद्मपज्रायतेचएम् ॥ फोतवासषमदयग्रं we ग्रौककलच्फन् | चक्रपुणंकरः दिव्यं मव्वेपापरं हरिम् I
ठतौयां खणवर्णाभां पदापज्रायतेचणाम् |
विचिच्रवस्तदननां हारकेयुर षिताम् |
विविचाभरणोपेतां रन्नदारावलम्निताम् |
पौनोन्नतङ्चां रम्यां विश्वकर्मां fafawe ॥
सतु राजाऽथ ता ger च्णेनेकेन fafa: |
दिग्वस््युगच्छन्ञा नानारनेरलङ्कताः ॥
सव्वेलचणसम्यन्नाः प्रतिमाः सुमनोषराः |
विस्मयं परमं गला ददं वचनमन्रवोत् ॥
Taya टवाच-
किं देवौ समनुप्राप्तौ दिजर्पधरावुभौ |
उभौ qganatal देवटत्ताखमागुषौ ॥
zat वा मानुषौ वापि वचवि्याधरौ युवाम् , किनुब्रह्म-इतौकेशौ ag वाः किुताशिनौ ॥
~~~ ~~न =
९ क एसतकदये बलं बलमदोद्धतम् | Ru ft ag
तौचैविन्तामणिः।
4 वेषि सत्यवद्वावौर मायारूपेण aft |
युवां गतोऽसि शरणमात्मानं मे प्रकाश्य ॥ ‘fa उवाच-
नाहं देवो नयच्लोवानदेत्योन ष देवराट्
न ब्रह्मा नच anise विद्धि मां पुरुषोत्तमम् ॥
SPAS! शव्वलोकानां श्रनन्तवलपीरषः |
श्र्षनोयो. fe ग्तानामन्ो यस्य न विद्यते ।
प्यते सर्व्वशास्तेषु वेदान्तेषु निगद्यते |
यदुक्रः ध्यानगन्येति वासुदेवेति योगिभिः ॥
अहमेव सयं ब्रह्मा ae विष्णः शिवो Wee |
दृन्द्रोऽदहं देवराजख गतस्यमनो यमः ॥
प्रथिव्यादौनि शतानि बेताग्मिह्धतश्वक् नप ।
वरूणोऽपांपतिश्चाद धरणो च महोधराः॥
यत् fafesrea कोके जगत् स्थावरजङ्गमम् |
दराचर जगद्धिश्व मदन्यक्नासि किञ्चन |
्रौतोऽष् ते aS वरं वरय gaa ॥
यदिष्टं तत् प्रयच्छामि इदि यत्ते यवखितम् |
agnaagerat खप्राकोऽपि न जायते ।
त्वं पुमषदृभक्रिलात् sae दूष्टवानसि ॥
: Xe - ~~ -
\ a सत्यवक्ासो, ग देववद्ाषौ । ९ च प्ते माङः... . योगिनः ।
तथ॑चिन्तामणिः।
ब्ह्मोवाच- aaa वासुदेवस्य वचमं ae भो fas: | Carfeaaadar ददं ata जगौ au: |
राजोवाच- भियः ary नमस्तेऽस्त श्रीपते पौतवाससे , Re ain भ्रौनिवास नमस्ते भ्रौ निकेतन | STG पुरुषमो शानं सर्वेशं स्वेतोसु खम् | निष्कलं परमं देवं प्रणतोऽस्मि सनातन | Weald गुणतौतं भावाभावविवषख्जितम् | निप faa gen wae सव्वभावनम् ॥ पराटर्मेषप्रतोकाश्रं गो-त्राद्धणडहिते रतम् | सर्व्वेषामेव गोप्नारं व्यापिनं सब्बभावनम् | WFC देवं गद्मुषलधारिणएम् | नमस्ये वरदं देवं नोलोत्यलद लच्छविम् | नागपय्यद्क ग्रयनं लोरोदाणेववासिनम्\ | नमस्येऽह CRA सरव्वेपा पहर ₹इरिम् | gaat देवदेवेश नमस्ये वरदं विभुम् । सव्वेलोकेश्वरं fad मोकारकमव्ययम् |
ब्रह्मो वाच- एव स्वा तु तं देवं प्रणिपद्य warty far । उवाच प्ररतो yet fare वसुधातले ॥
१ घ~-श्रायनगम्।
तधैचिन्लामशः | ।
राजोवाच- प्रीतोऽसि afe मे भाय टणोमि वर्ु्समम्। देवासुराः सगन्धर्वा यच्च रको-महोरगाः\ | सिद्ध विद्याधराः साध्याः किन्नरा दृद्यकास्तया | षयो ये महाभागा नानाश्रास््रविशारदाः ॥ परित्राङ-योगयुक्राञ्च बेदतलाये चिन्तकाः | मोचमागंविदो येऽन्ये ध्यायन्ति परमं पदम् ॥ नि्गेणं निर्मशं mai यं पश्यन्ति मनोषिणः। तत्पदं गन्तुमिच्छामि SMAI सुदुशेभम् ॥
भगवानुवाच- wa’ भवतु भद्रं ते यथेष्टं सन्वेमात्रहि । भविथ्यति यथाकामं मत्रसादान्न संश्यः॥ zm qdeyarfa तथा मव शतानि च। अविच्छिन्न महाराच्यं कुर त्व नृपसन्तम ॥ परपद्य, परं fax eee यत् सुरादुरः | पूणं AAT शान्तं ग्यमव्यक्रमव्ययम् ॥ परात्यरतर ae fred निखलं प्रवम् । चिग्ताग्नोकविनिसेक्र' क्रियाकारणवच्छितम् ॥ तदं aifaarfa ware परमं पदम् -
© कध TAHT TULA AAT: |
2 uaa | २ ध पुस्तके प्रयास्यसि | 6
८२
S
atafartafa: | `
धं प्राय परमानन्द Wee परमां गतिम् ॥
कग स्तिञ्च तव wes way aad | यावद्रा नभो यावत् यावच्न्द्राकंतारकाः ॥ यावत् समुद्राः सैव यावन्््व्वादिपव्वैताः। तिष्टन्ति दिवि देवाश्च तावत् was चाव्यया: | दद्रयुश्रसरो नाम तोय BANTER |
यच areal सश्टन्नोकः शक्रलोकमताप्यति ॥ दापयति यः पिण्डांस्तात९ तस्मिन atx | कुलक विं श्मुद्धूत्य शक्रलोकं गमिव्यति ॥ पज्यमानोऽष्यरोभिख गन्धव्वेर्गो त निखनेः | विमानेनावसेनच यावदिन््राश्चतुटग ॥
सरसो दचिणे भागे नेत्या तु समािते। न्यय्रोघस्िष्ठते ay तत्षमौपे तु मण्डपः ॥ केतकोवनसंकक्नो नानापाद पसङलः | sarge सिति पचे पञ्चम्यां पिददैवते | दे नेव्यन्ति नस्तत्र मौला सप्रदिनानि वै, मण्डपे खापयिय्यन्ति सुवेश्याभिः? gut: | करोड़ विगरेषबङ्शेनत्यगो तमनोहरैः |
चामरः खणेद ण्डे व्यजने रतश षेः । Tremere यास्यन्ति परमाङ्गनाः
MATT यतिद्धेव खातकाशच दिजोकमा; ॥
क-ग-तटे। २ ग gama: |
तौधंचिन्तामणिः |
वानप्रस्या weary सिद्धाश्चान्ये च ब्राह्मणः नानावणेपदेः BSS ्यज्ःसा मनिःसखनेः ॥ करिग्यन्ति स्तुतिं राजन् राम-केशवयोः पुनः। ततः Yat च दृष्टा च सप्रणम्य च भक्रितः॥ मरो वर्षायुतं fea श्रोमद्धरिपुरे वसेत् | प्ज्यमानो ऽष्यरोभिश्च गन्धव्वेगो त निस्नेः ॥ इरेरनुचरस्तच HSA Ansa वे | विमानेनाकंवणेन रन्नहारेण भ्राजता\ | सव्येकाममहाभोगे fast भवनोत्तमे | तपःचयादि हागत्य मनुख्यो ब्राह्मणी भवेत् | को टौधनपतिः sara चतुवेदो भवेद्वुवम् | ्रदह्मोवाच- एवं aa वर दला Bar च समय हरिः | sara विप्राः afeat विश्वकम्मेणा ॥ सतु राजा तदा ष्टो रोमाञ्चिततनूरहः। छतशत्यमिवात्मानं मेने सन्दशनं et: ॥ ततः HUY रामश्च सुभद्रश्च वरप्रदाम् | रथे विमानसङ्ा गेमेणिकाश्चन चिचकेः ॥ Sarg ateat राजा जयमङ्गल निस्नेः | आनयामास मतिमान् सामात्यः सपुरोहितः ॥
९ क CIMT |
<8
लौधैविन्तामध्णिः।
नानावादिजमिधाषैर्ामावेदसखनेः रमैः | GY ख प्रभे TW was सुमनोहरे ॥
ततः प्ररभतियौ @e काले च Heed । प्रतिष्टां कारयामास सुञुहत्त दिजः सह ॥ यथोक्तेन विधानेन विधिदृष्टेन कमेण | आचार्य्यानुमतेनेव सबं war मरौ पतिः | श्राचार्य्यांय तदा दला र्चिणां विधिवत् प्रभुः । विग्य विधानेन तथान्येभ्यो घनं ददौ ॥ wear प्रतिष्ठां विधिवत् प्रासादे भवनोत्तमे | सखापयामास तान् asia विधिदृष्टेन कम्मेणा ॥ ततः wage विधिना ararged: सुगन्धिभिः । सुवणंमणिसुक्ाच्लोरनागावस्तेः सुशोभनः ॥
way fafaufea: श्राखनेरग्रामपन्नैः।
ददौ waa खविषयान्, पुराणि नगराणि च॥ एवं बहविधान दत्वा राच्यं wat यथोचितम् | zer च विविधेयेश्नेदंला दानान्यनेकशः ॥ हेतषटत्धस्ततो राजा त्यक्रसष्पेपरिगरहः |
जगाम परमं शानं तदिष्णोः परमं पदम् । एवं मयाः सुनिभरेषटाः कथितो वो autre: ।
Que कव aural किमन्बत् ओतुमिच्छय ॥
[1 - १.१ ~~ ~ ~~~ ~~ ~ ~» ~~~ Ae भ ey ~ = ~ ~ ~+ = > ~~ ~न न
९ ष्र- आसनैः, २८ घ-चान्धामि वि्तानि।
तौचचिन्तपमशिः। cy
Baa ae तस्य ब्रहमणोऽयक्षज्मनः | शर्य मेनिरे विप्रा पप्रच्छ पुमसतदा ॥ मुनय ऊचुः- afar काले सुरश्रेष्ट गन्तं पुरूषो त्तमे | विधिना केन aha पञ्चतौथमपि प्रभो ॥ एकैकस्य च NU साने दाने च यत्फशम् | देवताप्रे्षणे चेव ब्रूहि सव्वं एक् ER ॥ अद्यो गच- निराहारः कुर्चेने पा देनेकेन यस्तपेत् | जितेद्धियो जितक्रोधः सप्तषवत्सरायुतम् ॥ दृष्टा प्वशज्ज्यष्टप्रक्तदा दशां पुरुषोत्तमम् । ` कृतोपवासः प्राप्नोति ततोऽधिकतर फलम् ॥ ARIUS मु निम्नाः प्रयनेन Bae: | ख्गलोकेएमिे्येद्रं टयः पुरुषोत्तमः | पञ्चतोधेन्त॒ः विधिवत् war ye नरोत्तमः | दाद श्छां WIT WI पुरुषोत्तमम् I ये quae 2३ seat पुरषोत्तमम् | ते विष्णशोकमासाद्य न च्यवन्ति कदाचन ॥ AMISAS प्रयन्नेन गन्तव्यं भो दिनोन्तमाः | हतया सभ्यक् पञ्चतोयं द्रष्टव्यः Gena: |
Ae mmm भ कक a न ~ + ~ ~ ~ ~ ae ~ ^~ ~~~ ~~
१ अच -सदा। २ घ- प््तोर्थानि।
=¢
atatarnta ta: |
सुदूरस्थोऽपि यो amr कोन्तेयेत् पुरषोन्न मम् | शरहन्यदनिं grat सोऽपि विष्णपुर ब्रजेत् ॥ यात्रां करोति ष्णस्य अ्रहूधानः समाहितः सव्वेपापविनिमुक्रो विष्णलोकं त्रजेश्नरः ॥
चक्र दृष्टा हरेदुरात् प्रासादोपरिमंसिितम् | सहसा मुच्यते पापान्नरो भक्तया. प्रणम्य तम् |
atetacaratar: |
Tq पश्चतोधेविधिः।
AC ATTT |
ब्रह्मो वाच-
श्रतःपर प्रवच्छयामि पञ्चतोयंविधि दिजाः। यत्फलं सञानद्ानेन देवताप्रे्चणेन च ॥ ala@age गला खाला९ Weg खः Whe | निमन्ने्तौस्तु वारान् वे दमं मन्तरसुदौरथन्९ ॥ संसारसागरे मग्र पापयस्तमचेतनम् |
जाहि मां भगनेचप्ररज्िपुरारे नमोऽस्त ते॥ नमः शिवाय शान्ताय सव्वेपापहराय च। सान करोनि देवेश मम नश्यतु पातकम् ॥ arfaars जले खिला विधिवदेवता wate | तिलोदकेन मतिमान् fadgraty तपेयेत् ॥ लालेवश्च तथाचम्य" ततो गच्छच्छिवालयम् | प्रविष्य देवतागार हला च fa: प्रदकिएम् ॥ FRAGT Vysy HASTE चेश्वरम् | ्रघोरेण च भो विप्राः प्रणिपत्य प्रसादयेत् ॥
१ ध WF AT |
२ कण पुस्तकंदये पद्यमिदं परतितम्। 2 ध- भगवनत्रच।
४ खग पुरलकदयै तथा तस्य |
९9
= तौर्थचिन्तामशिः|
Saag: शिवायेति मूलमन्लः | ॐ श्रघोरेभ्यो घोरेभ्यो घोरतरेभ्यः wae: gaat नमस्तेऽस्त रुद्ररूपेभ्यः) CHIARA: | जिश्ोचन नमस्सऽस्त॒ नमस्ते श्र ग श्रूषण | जाहि मां लं विषूपाच्च महादेव नमोस्तु ते॥ माक॑ण्डयह्ृदे नेवं लाला दृष्टा च९ शङ्करम् | दशानामश्वमेधानां फलमाप्नोति मानवः ।॥ पापैः सन्येव निरुक्ः श्रिवलोकं स गच्छति | तच शक्ता वरान् भोगान् यावदाहतस्ञवम् ॥ दहलोक समासाद्य भवेदिप्रो बहश्रतः | MST योगमासाद्य ततो मोचमवा्ुयात् । कश्यट्त्त ततो गत्वा कला तं fa: प्रद्चिणम् | पूजयेत् परया भलया मन्त्रेणानेन तं वटम् | ऊनमोऽव्यक्रशूपाय AUTH | मष्द्रसोपविष्टाय न्ययोधाय नमोऽम्त् ते।॥ WATS सदा TW हइरेश्चायतमं वट | AMY हर मे पापं Hse नमोऽस्तु ते॥ भक्षा प्रददिणं हता नत्वा कर्यवटं मरः | सहसा gua पापात् Nat वचमिवोरगः ।
नो Annee oy 1 0 ककण
१९ खम - Wee |
atafanrafa: | ८६
grat तस्य समाक्रम्य कश्पटखश्य भो fee: | ्रहमइत्यां गरो जद्यात् पापेष्वन्येषु का कथा ॥ दृष्टा BUNT TyA AQARAA परम् । न्यगोधाङृतिकं विष्णु प्रषिपत्य च भो दिजाः॥ राजद्ुयाशमेधाग्यां फलं प्राप्रोति चाधिकम् | तथा खवंशमुद्धत्य विष्णलोकं स गच्छति ॥ वेनतेयं aaa कृष्णस्य पुरतः स्थितम् | सम्बैपापविनिसुंक्रस्ततो विष्णपुर ब्रजेत् ॥ | दृषा वरं वैनतेयं यः Wa पुरुषोत्तमम् | सद्धषेण' सुभद्रश्च स याति परमां गतिम् i प्रविश्यायतनं विष्णोः कला a fa: प्रदकिणम् | सङ्कषेण' सुभद्राश्च Heyy प्रषादयेत् ॥ नमस्ते CAYUGA AAG सुषलायुध |
नमस्त रेवतौोकाम्न नमस्ते भक्तवत्सल ॥
नमस्ते बशिनां शरेष्ठ नमस्ते घरणेधर | प्रलम्बारे नमस्तेऽस्त जाहि मां Ug | एवं very शानम्तमजेयं जिद शा शितम् | क्ेखासगिखराकारं चनदरात्कान्ततराननम् । नोखवस्धरं देवं फणाविकटमस्तकम् : AAG HNC कुष्डलेक विश्यषितम् ॥
एकडकाककाकाव का AA LIE OC LNA LO, RG tne nee ee Re ie ieee ~ eam ~ ~~~ -------- ~~~ ~^
९ च - CATA |
atafaniafa: |
सौ दिणेयं नरो wen’ लभेदभिमतं फलम् | स्वेपापेविनिसुक्रो विष्ण शोकश्च गच्छति । श्राह्ृतसक्षवं यावद् युक्ता AY सुखं बुधः पुण्छच्या दि हागत्य प्रवरे योगिनां कुले ॥ ब्राह्मणएप्रवरो ग्तवा सब्व॑श्ास्त्रायपारगः | Wa त्र समासाद्य सूक्तिं प्राप्नोति दुलेभाम्॥ एवमभ्यच्छे दइजिनं ततः au विचक्षणः | इद् ्ाचरमन्त्रेण पूजयेत्सुखमारितः ॥ दिषद्कवणमन्लेण भका AW जगह्ुरम् । aq गन्धपुव्या्येः प्रणिपत्य प्रसादयेत् ॥ जय AU MAT जय सव्वाघनाग्रन | जय चाण्रकेशित्न जय कसनिसधदन ॥
जय पद्मपलाशा जय चक्रगदाधर |
जय ACTA जय TAU |
जय देव जगत्युज्य जय संसारनाग्राम ॥
जय लोकपते नाय जय वाण्डाफलप्रद | ससारसागरे घोरे fat दुःखफनिले ॥ MUTINY Uz विषयोदकस्षे | नानारोगोभ्िकणिलि मोहावन्तं Gear pp निमग्नोऽहं सुरश्रेष्ठ जाहि मां qeatua |
९ ख-गल्वा। २ ध- दुःखसम्प्ातफनिले।
तोथचिन्तामणिः।
एवं प्रसाद्य देवेशं वरदं भक्तबत्छलम् | मव्वेपा पहर देवं सर्व्वकामफलप्रदम् |
सुनासः द्विभुजं हृष्टः पद्मपच्रायतेचणम् | महोरस्कं AWAIT पौतवस्त्ं wWaraaa | शरद्खःचक्रगदापाणि भुकुटाङ्गदम्षितम् ॥ सम्वेलचणसंयुक्त' वनमाला विमूषितम् |
Sel नरोऽश्नलि wart दण्डवत् प्रणिपत्य च ॥ अ्रश्वमेधधदस्ाणां फल प्राप्रोति भो fear: | यत्फरु BAN स्ञानद्ाने प्रको न्तितम् । नरस्तत्फलमाप्रोति दृष्टा BUT प्रणम्य च | यत्फलं सब्ेदे वेषु सब्वेयज्ञेषु यत्फलम् | AMG समवाप्नोति नरः कृष्ण प्रणम्य च | यत्फलं सब्वदानेन ada नियमेन च ॥ मरस्तत्फलम प्नोति दृष्टा RW प्रणम्य च। तपोभिविविधैरयेयत्फणं ससुदा हतम् |
मर स्तव्फलमाप्रोति FET RU प्रणम्य च यत्फलं ब्रह्मचर्येण सम्यक् Vila कौ न्तितम् । मरस्तत्फलमाप्रोति दृषा RU प्रणम्य च। सन्यासेन यथोकम WAR समुद्ाइतम् ॥ गरस्तत्फलमाप्रोति दृष्टा BU प्रणम्य च।
~~~
१९ wa ~ पौनांसं ।
ER
< atafanta fa : |
fagra asain areray तस्य at दिजाः॥ eer ww नरो veer ate प्राप्नोति दुलभम् | पापेविसुक्रः शएद्धात्मा कल्पको टिसमुद्धवैः | पक्रियया परया am: ae: मुदितो gu: | wantavaga विमानेन सुवश्चैसा ॥ जिःख्करुशसुदधत्य नरो विष्णुपुरं ब्रजेत् । ततः RUM यावत् सक्ता भोगान् मनोरथान् ॥ गन्धर््वाप्रमेः षाध यथया विष्णश्चतुभेजः | wawarfeerarat विप्राणां प्रवरे कुले ॥ WIN: सब्ववेद च जायते WAT: | खधम्मेमिरतः शान्तो दाता? श्ूतदहिते रतः ॥ आसाद्य वेष्णवं ज्ञानं ततो सुक्तिमवाभरयात् | ay यद्यपि दृष्टा प्रणम्येति श्रवणात् ससुश्चित एव फशा- न्वयोऽन्यया वाक्यभेद्ः सात् । तथापि वाक्यगेषे द्भनमाज एव फशोपसंहारात् प्रत्येकमेव फलान्वयः | ततः प्य GaN’ सुभद्रां wae | प्रसादयेच भो विप्राः प्रणिपत्य शताञ्जलि; ॥ नमसते aan देवि नमसते प्रभसौख्यरे । sf at पद्मपजाल्ि कात्यायनि aztse 2 एव wary तां देवौ जगङ्ाजौं जगद्धिताम् |
ey ements
१ a-— fear परमया २ 8 — दान्तः। R घ aay मन्तरेण ।
तौर्थचिन्तामणिः | ER
quzag भगिनं सुभद्रां वरदा ware ॥
कामगेन विमानेन act विष्णयुरः जेत् । अरहतसञ्षवं यावत् क्रीड़्िला तच देववत् ॥ दह मानुषतां प्राप्नो ब्राह्मणो बेद विद्धवेत् | प्राय योगं इरेखच May लभते भ्रुवम् ॥
ब्रद्मोवार- एवं दृष्टा नरः BM सुभद्र प्रणिपत्य च। धम्मेश्ार्थञ्च कामश्च Atay लभते धुवम् ॥ निरम्य देवतागारात् BART भवेन्नरः | प्रणम्यायतने GAIT ब्रजेत्तच समाहितः ॥ पदृश्धमौखसमो विष्णयं चास्ते बार्क।टतः |
अन्तधनिऽपि तं नलला ततो विष्णुपुरं ब्रजेत् ॥ सम्वैदे वमयो योऽसौ इतवानसुरो्तमम् | स शरास्ते तज भो विप्राः सिंहाद्धेशतवियदहः ॥ भ्या दृष्टा तु तं देवं प्रणम्य नरकेशरिम्९। मुच्यते पातक्रेमेत्येः समसतर्माच संशयः ॥ भरसिंहस्य ये भक्ता भवन्ति भुवि मानवाः, न तेषां दुष्ठुतं किञ्चित् we तत् स्यादभोख्ितम् ॥ तस्मात् BARI मरमिंह समाश्रयेत् | धर््माथेकाममोखाणां फणं यस्मात् प्रयच्छति ॥
~~~ aaa
Lerma when परलोकः | ९ च नस्केश्रवम् |
atafanrata: |
तस्मात्तं सुभिश्राद्रल भक्षा TIAA सदा | श्गराजं ACTA VAR ARAIST | बराह्मणः wfaar avr: fea: शूद्राग्यजातयः। सम्यज्य तं armas wer सिंहवपुधेरम् | मुच्यन्ते Udea जन्मको टिसमुद्धवैः | समयचय तं सुरश्रषठंप्राघ्रुवन्यभिवाञ्कितम् ॥ देवलममरेग्रलं धनेग्रलञ्च भो दिजाः। यच्च-विद्याधरवञ्च ayaa प्रयच्छति । प्रसद्धान्नरमिदमन्त्ोपास्नाफलमाद- ब्रह्मो वाच- WUT नरमिंहस्य प्रभाव गद्तो मम। अ्रजितस्याप्रमेयस्य भुक्तिमुक्गिप्रदस्य ष। कः शक्रोति शणएणन् aq समस्तांस्तस्य भो fast: | faeigaatee प्रवच्छयामि समासतः ॥ या: काञ्चित् सिद्धयञ्चात्र श्रूयन्त देवमानुषेः\ | प्रसादात्तस्य ताः सर्व्वाः सिद्यन्ते नाच सशयः A खगे मध्यं च पाताले fea Maat नगे । प्रसादात्तस्य देवस्य भवव्यव्याहता गतिः t असाध्य AT देवस्य ATA सचराचरे | नरसिहस्य भो विप्राः सदा भक्रालुकम्पिभः।
ates ae ४, oo ee. ` = ~= 2
क~ देबमानुषाः |
तीर्धचचिन्तामणशिः।
विधान तसय avarfa भक्तानामुपकारकम् | येम प्रसोदते चासौ सिंाद्धंङत वियः ॥ WU नर शाद्रलाः कल्पराजं सनातनम् |
नर शंस्य तत्वस्य यन्न ज्ञातं सुरासुर: ॥ शाकयावकमूकस्तु फलपिण्याकग्रक्तभिः। पयोभच्छेण विप्रदद्रो ada साधकेश्वरः ॥ काशकौपौनवासाश्च ध्यानयुक्तो जितेद्धियः। अरण्ये विजने 2 wat नदौसद्गमे | ऊषरे सिद्धचेचे च नरसिंहाञ्रथे तया । प्रतिष्ठाप्य खय चापि पूजां wart विधानतः ॥ दादश्यां Rasy उपोष्य सुनिपुङ्गवाः। जपेक्षल्ानि वे विंशत् मनसा सुयतेद्धियः॥ उपपातकयुक्रश्च महापातकसयुतः |
gmt भवेत्ततो विप्राः साधको ara संग्यः॥ wart vefau aa नर सिंहं प्रपुजयेत् | गन्धपु्यादि भिधरपिः प्रणम्य शिरसा TYR | कपूंरचन्दनाक्रानि जातोपुष्याणि मस्तके | प्रदद्यान्नर सिंहस्य ततः सिद्धिः प्रजायते ॥ भगवान् waaay न कचित् प्रतिहन्यते | ME म WHS सन्वं ब्रह्महद्रादयः सुराः ॥
eal
१ ग~ सत्वस्य |
<५
eg
RCE ५ ७
atafaarata: |
कि पुनर्दानवा शोके सिद्ध -गन्धेग्-मानुषाः । विद्याधरा agra: षकिक्ञरमरोरगाः 1
ते 34 vee यान्ति दग्धा दिव्योतेजसा ।. ‘amengifufuaar cat सब्वेसुपद्रवात् ॥ fasii कवचं दिव्यं cat देवदानवान् | खलाः famecaife ये चान्ये परिपन्थिनः ॥ . fai कवचं दिव्यं श्रभयश्च सुरासुरैः |
दाद श्राभ्यन्तरेणेव योजनानां दिभोत्तमाः ॥ रते भगवाम् देवो मरसिंहो महाबलः | ततो गत्वा पविश्द्रारमुपोग्य रजनौ धम् ॥ पाला शका WATS भगवद्नातवेदसम् | पालाश्रसमिधसतत्र जुहयान्िमधेश्तम्र ॥
डे qa दिजश्ाद्रंल कटकान्लसाधकः* | ततो विवरद्ारन्तु प्रकटं जायते च्णात् । ततो विशेत्तु निःशङ्कः wae विवर qu: | गच्छतः GHATS तमो मोदश्च नश्यति ii राजमागस्त॒ विस्तौरटौ दृश्यते भगवह्िनाः | नरसिंहं सरस पातालं विश्रते feo: ॥
९ Fame तु कवचं रेत् स्यसुपभ्रवम् | २ च~ विकषद।रम्। र कग - चिमधुरासूर्तम् | 8 खग THAT ववटकारेड साध्कः।
= ~~ ~~ ~~ ~~~ -~-----------~------~-------न~ ~ ~~~ ~ ~ .*न ` ~+" -~ ------ ~न कक ०
IV. C. 16.
aeafearata: | x.)
vat aa ‘sua नरसिंहं तमव्ययम् |
AT MU CEST वोणाचामरकश्धणाम् ॥ निगच्छन्ति पुरो विप्राः खागतं ता वदन्ति च । प्रवेशयन्ति तं स्ते Vea साधकेश्वरम् |
ततो रसायन दिव्यं पाययन्ति दिजोत्तमाः ॥ पीतमात्रे दिव्यदेहो जायते सुमहाबलः |
क्रोडते दिव्यकन्याभियं वदाहतसंश्चवम् ॥ भिव्ररेहो वासुदटेके लोयते ata daa: |
यथा न:रोचयेद्ासं तथा निगंच्छते पुनः |
पटं Tay ayy” रोचना मणिन्तथा |
रसं रसायनञ्चव पादुकाल्ञनमेव च ॥
कष्णाजिनं सुनिगरेष्ठाः श्गुण्डिकाञ्च मनःशिलाम् | कमण्डलुच्ाक्तसतं षष्ठीं ` सद्ोवनोन्तथा ॥ fasfaara शास्वाणि ग्टहोला साधकोत्तमः | उ्वलदङ्िस्फलिङ्गो श्िवेशितं faind हृदि. ॥ ana दहेत् सव्य जिनं जन्मकोटिजम् | विषे wae विषं हन्यात् as हन्यात्तनौ सितम् ॥ स्वदेहे भ्वुणदत्यादि क्रत्वा दिव्येन शुष्यति | मदाग्रषग्यष्ोतेषु ज्वलमानं विचिन्तयेत् ॥
7 रणि
(१). कख Ganga शक्तिम् | ° (९) षः पुस्तके शुटिकाश्च मनोहराम् | (९) ग पुस्तके यरम् । ष पुरूकरे विद्यास् |
१९
arafecarafa: }
च्व
sem वै ततः WH नश्येयुटारणा TET! बालानां कण्ठके aw रक्षा भवति नित्यशः ॥ गर्-पिण्डक-लृतानां नाशनं कुरुते ध्रवम् | "व्याधिघाते afafza तक्तौरेण होमयेत् ॥ चिसन्ध्यं मासमेकन्तु सव्वैरोगान् विनाशयेत् । Taw नास्य पश्यामि aaa सचराचरे ॥
यां यां कामयते सिदिंतांतां प्राप्रोति स धुवम्! श्रष्टोत्तरशतन्छेकं पूजयित्वा सृगाधिपम् | मृत्तिकाः सप्त वल्म्नोके AUT च चतुष्यथे | रक्तचन्दनसंमिश्रा गवां Mtw लेपयेत् ५
सिंहस्य प्रतिमां aa प्रमाणेन षडङ्लाम् | विशेषेण yaaa रोचनया समालिखेत् ॥ नरसिंहस्य कण्डे तु वद्वा चेव हि मन्तवित् । जपेत् संख्या विहोनन्तु पूजयिता जलाशये ॥ सप्ताहं यावग्मन्न्तु जपते संयतेन्द्रियः | जलाकीर्णा Yaa जायते सन्भभेदिनो |
शरथवा BRIA assay पूजयेत् |
Sat चाष्टशतं aa wei विनिवारयेत् ॥
aad fafa(a)a वहा araay साधकोत्तमः | महावातो FAA GWAVA GT: ॥
(१) च-पुकके व्याधिलाते। (x) कख yaa ze |
abefacarafer: | ९९
gaa धारयेत् सिक्तां सम(ज)समेन वारिणा | aa at प्रतिमां हारि निखनेदु यस्य साधकः ॥ "गोतोल्मादो भवेत्तस्य sea चेव शान्तिदः | तस्मात्तं सुनिगादूला भक्तया सम्पूजयेत् सदा ॥ खगराजं महावोय्ये सव्यैकामफलप्रदम् |
दृष्टा सुला AAMAS सम्पूज्य नरकेथरोम् । waft नरा राज्यं खगं मोक्षश्च दुलभम् ॥ नरसिंहं नरो दद्रा लभेदभिमतं फलम् | विमुक्तः सव्वैपापेभ्यो विष्णुलो कञ्च गच्छति ॥ सक्लदृष्टा तु तं देवं भक्तया सिंहवपुरम् | मुच्यते RAI: सर्ववे्जकोटिससुडैः | संग्रामे age दुगे चौरव्याघ्रादिपोडिते। कान्तारे प्राणसन्देहे विष-बङ्कि-जलेषु च ॥ राजादिभ्यश्च संग्रामे ग्रहरोगादिपौडिते। समृत्वा तं पुरुषः सर्बवरापदेशच प्रसुखे ॥ सूर्योदये यथा नाशं तमोऽभ्येति महत्तरम् | तथा wena तस्व विनां यान्त्युपद्रवाः ॥ गुख्िकाद्नपातालपादने "परमालयम् | नरसिंहे प्रसरे तु प्राप्रोत्यन्यां्च aries ॥
(1) ग पुस्तके Marae: | (9) मृलपुरूके- पादुके च रसायनम् | (र) wget enguge: | ९) ख पुखके gaze: |
तौर्धचिन्नामशिः|
यान् यान् कामानभिध्यायन् भजते नरकशरोम् | तान् तान् कामानवाप्नोति नरो नासूयत संशयः ॥ प्रकतमाडह-- Zul तं देवदेवेशं भक्तया पूज्य प्रणम्य च। दश्चानामश्वमेधानां फलं दशगुणं लभेत् ॥ पापैः सर्ववेविनिनक्तो गुणः सर्ववरलष्कतः | सव्थकामसख्दात्ा जरामरणवच्जिंतः ॥ सौवर्णेन विमानेन किङ्किणोजालमालिना | सव्धकामसमडेन कामरीन सुवञ्चसा ॥ तरुणादित्यवशन सुक्ताहारावलम्बिना | दिव्यस्तीशतयुक्तन दिव्यगन्धव्वेनादिना॥ कुलक विंशसुदुत्य देववन्मुदितः सुखौ | स्तुयमानोऽष्ठरोभिख् विष्णुलोकं व्रजेत्ररः ॥ Yar तत्र वरान् भोगान् विष्णुलोके दिजोत्तमः। गन्धर्मैरप्परेयक्षः RAT रूपं चतुभुजम् ॥ 'समाद्वादकरं सौख्यं यावदाइतसंश्गवम् | पुखश्षयादिदह्ायातः प्रवरे योगिनां कुले tt aqael भवैद्िप्रो वेदवेदाङ्गपारगः | वैष्णवं योगमाखाय ततो मोक्षमवाप्नुयात् I aaa त्रैव ब्रद्मोवाच- WARTS वासुदेवं दृष्टा भक्तया प्रणम्य च । '
(१) कख geranga मनो
तीर्घविन्तामथिः | १०९
सव्यैपापविनिश्यक्लो नरो याति परं पदम् I सब्ैलक्षणसंयुक्षं पुण्डरो कायतेक्षणम् | "ख्रोवत्सो रस्कसंयुक्ं सुप्रसन्नं चतुभेजम् ॥ वनमालाततोरस्कं सुकुटाङ्दधारिणम् | पोतवस्तं सुपोनां सं कुण्डलाभ्या मलङ्कतम् | WATE नरः AAT यः पश्येत् खेतमाधवम् । | मल्याख्यं माधवच्चैव wast स गच्छति ॥ सुनय ऊचुः | ANTEATER वक्तमहेस्यगेषतः | विस्तरेण samara प्रतिमां तस्य वे इरेः ॥ तथा तत्रैव ब्रह्मोवाच | श्रभूत् Haga विप्राः wal नाम महावलौ | स गत्वा परमं Aa सागर दक्षिणा खयम् ॥ श्वेतोऽथ कारयामास प्रासादं शभलक्षणम् | धन्वन्तर शतस कं देवदेवस्य efag | ततः waa विप्रेन्द्राः खेतशेलमयेन तु | क्तः स भगवान् खेतमाधवशन्दुसत्रिभः ॥ Wal नाम राजा-तं प्रति भगदाक्यम् | कुशाग्रेणापि wae शेतगाङ्गेयमस्बु च । WET खगं गमिष्यन्ति मडक्ता ये समाहिताः ॥
(१ क ग पुस्तकहये खोवल्योरसि। (र) कख VHA मन्वन्तरशतम्।
१०२
तीर्थचिन्तानख्िः।
यस्त्विमां प्रतिमां ग््छेकाधवाख्यां शशिप्रभाम् |
IE-MATTETUIATTAT TAA ANT ॥ तां प्रणम्य सक्षङक्या युणडरोकनिमेक्षणाम् । विहाय सव्वैलोकान् वे मम लोकै AAT ॥ मन्वन्तराणि aaa टेवकन्याभिराहतः। गोयमानश्च मधुरं सिहगन्धन्यसेवितः॥ yafa विपुलान् भो गान् यथेष्टं मामकैः सह चअतस्तस्मादिहागत्य मनुष्यो ब्राह्मणो भवेत् | तदवेदाद्वित् खोमान् भोगवान् चिरजोषितः। गजाश्चरथशालाव्यो धनघान्याह्वतः शुचिः । रूपवान् "वद्भाग्यख युत्रपौतेसमन्वितः ॥ पुरुषोत्तमं पुनः प्राप्य वटमूलेऽथ सागरे ॥ त्यक्ता देहं हरिं स्मृत्वा ततः शान्तं पदं व्रजेत् । प्वेतमाधवमालोकय समोपे मत्स्यमाधवम् ॥ THIS जले Ga रोहितं रूपमाख्ितम् । वेदानां हरणार्थाय रसातलतन्ते स्थितम् ॥ चिन्तयित्वा wart कस्मिन् खाने व्यवसितम् | श्रादययावतरणं रूपं माधवं मव्छरूपिणम् ॥ प्रणम्य प्रयतो Far स्वान् दुःखान् विसुश्चति ! प्रयाति परमं स्थानं aa देवो इरिः खयम् ॥
(1) ष. पके माय | (2) ग षुशके--षादशम् |
तीथैचिन्ाभसखिः। १०३
काले प॒नरिहायातो राजा स्यात् एथिवोतले | मद््यमाघवमासाद्य दुराधर्षो WFIAT: ॥ दाता Uta भवेद्यज्वा वेणवः सत्यसङ्गरः | योगं प्राप्य हरेः पश्चात् ततो मोक्षमवाप्रयात् | मव्छमाधवमाहामंगर मया सम्मरिकौत्तितम् t a eet afame: लाः सव्यान् ATATAATAATT ॥
तज्रैव- ब्रह्मपुराणे मुनय ऊचुः |
भगवन् खोतुमिच्छामो माज्जेनं वरुणालये | क्रियते स्लानदानादि तस्याशेषफलं वद ॥
ब्रह्मोवाच |
Tye सुनिगादूला arse यथाविधि | WAIT तु तन्मना WaT पुराणं पुण्यसुक्तिदम् ॥ माकंण्डयङ्ृदे खानं स्वकालं प्रशस्यते | aqemi विशेषेण सव्वपापप्रणाशनम् ॥ तदत् स्नानं समुद्रस्य सव्व कालं प्रशस्यते | पौणमास्यां विशेषेण हयमेधफलं लेत् ॥ माकंण्डयं वटं क्षणं रौहिणेयं महोदधिम् । waqaacaa पञ्चतोधां विधिः सतः ॥
एका AAT भयमत प्रयोगः|
[ ॐ wa ॒च्धेष्टश्क्तदाद््यां विष्णुलो क प्रा सिपूष्बेक-तदयप्र- च्यवनकामः पुरुषोच्षमदशेनमङ करिष्ये। यदडा-
१०४ तीर्थचिन्ताभखिः|
च्यैष्ठशल्ौकारण्यां कतोपवासो दादश्यामुदिते रवौ- |! ॐ श्रय ज्ये्ठश्क्तदाटण्यां कुरुक्तैवाधिकरणकनिराहार- जितेन्दियजितक्रोधकर्त॑कसपसंवस्मरायुतावच्छिव्रकपादतपश्चरण- जन्यफलाधिकफलप्राधिकामः सोपवासः युरुषोत्तमदशेनमहं करिष्ये | यद्वा पञ्चतिर्धिं-विधिना पश्येत् । तद्यधा- पून्धैवत् सोपवासो मार्कण्डेयसरो Tat Haare: कुथ- तिल-जलान्यादाय-ॐ श्रय दशाशखमेधजन्यषफलसमफलप्रासि- स्ववं पापविनिर्म्षि-शिवलोकगमन-तदधिकरणकयावदाहतसंञ्ञव- ALAS MAMTA aA ATM काधिकरणकवडशुतव्राह्मएत्वभवन- तदुत्तरथाङ्करयोगप्राभिपूर्वकमोक्षावापिकामो माकर्डयङद- सरानपूव्भकमा कं ण्डयेष्वरदशेनमद्ं करिये । इति सङ्कल्पः | तत्र खशाखोक्तविधिना तदज्ञाने साधारणेन पौराणिक- विधिना ज्ञायात् । तवो नैरन्तयंणेव-- ॐ संसारसागरे मग्नं पापग्रस्तमचेतनम् | हि मां ष्भगवन्रत्र पुरारे नमोसु 4 1 नमः शिवाय शान्ताय सव्यैपापदराय च | खानं करोमि देवेश मम नश्यतु पातकम् ॥ इति aay तव्रोदश्चुखस्विमे्नेत् |
(१) [ ] चिङ्धितांश्ः ख gan माल्ि। (२) ग पुसखरके-यश्न। (३) ग पुरूके--नगनेन्रघ्न।
तोथचिन्ताभखिः। १०५
ततो नाभिमात्रे जले यवाद्विदेवादरौन् सतिलादधिः faaret- स्तपयित्वा sata धौते वाससौ परिधाय, खदारिभ्याम् ऊरू- ae च प्रक्षाखाचम्य शिवालयं प्रविश्य, शिवं प्रदक्तिणोकत्य-- “ॐ नमः शिवाय” दति मूलमन्तेण तिःसम्पृज्य पञ्चोपचारान् कला प्रणिपत्य- ॐ विलोचन नमस्तेऽस्तु नमस्ते शशिभूषण | वाहि मां लं विरूपात्त महादेव नमोऽस्त ते ॥ इति पटित्वा प्रसाद्य --“भगवन् माकंण्डयेश्वर wae” इति विसज्जयेत् । ततोऽक्तयवटं गला-- ॐ AY ॒पापक्षयकामोऽक्षयवटप्रदक्तिणएतयपून्यैकनमस्वार- ae करिष्ये ॥ इति agen तं तिः प्रदक्तिणोक्घत्य प्रणमेत् । ततः पृ्ये- वव्सङ्कल्पयाक्षयवटं भक्तया पूजयेत् ॥ da पूजामन्ः- ॐ नमोऽव्यक्षरूपाय महाप्रलयकारिणे | महद्रसोपविष्टाय न्यग्रोधाय नमोञसुते॥ VATS सदा कल्पे इरे्ायतनं az | न्यग्रोध इर मे पापं Has नमोऽसु ते ॥ ततः ॐ श्र ब्रह्महत्यादिपापक्षयकामोऽक्यवटच्छायाक्रमण- महं करिष्ये | इति ager तस्य छायायां at तिष्ठेत् |
ततः-ॐ Vy राजसूयाश्वमेधयन्नजन्धफलाधिकफलप्राभि- १४
१०६ तीधैचिन्तामखिः।
खवंभो दारपूव्धकविष्णुलोकमहितत्वकामो अक्तयवटदशेनमहं करिष्ये । ।
इति agent अ्रक्षयवटं पश्येत् । प्रणिपातेऽप्यतदेव फलम् | ततः--
क्रष्णपुरतः सितस्य वैनतेयस्य समोपं गल्ा-
ॐ अ्रदयय सव्यैपापविनिुक्तत्वाकौय विष्णुपुरगमनकामो वेन- तेयनमस्कारमदहं करिष्ये । इति सङ्कल्पा-- तं नमस्कुात् । ततो विष्णोरायतनदारि wea उद्मखो वा उपविश्य —
ॐ wa परमगतिप्रासिकामः पुरुषोत्तमदशनमहं करिष्य, दति सङ्कल्य पुरुषोत्तममुखं पश्येत् । तत एवभेव सङ्कषेणस्य दशेनं सङ्कल्य FMT । एवभेव सुभद्रादशनं सङ्कल्पा Faq |
ततो विष्णोरायतनं प्रविश्य--विष्णं fa: प्रदक्तिणोकुयात् । ततः--ॐ aq श्रभिमतफलप्रासि-सव्वैपापविनिश्यु्यालौयविष्णु- लोकगमन--तदधिकरणकाहतसंश्रवव्यापिसुखभोग--तदृत्तरहिक- यो गिब्राह्यणप्रवरकुलजात--सन्धशास््राधपारग व्राह्मण प्रवर तभवन- तदुत्तरन्नानप्रापिपूव्कमोक्तप्रासिकामः सङ्षणपूजनमद्ं करिष्ये |
दूति agent सङ्षणं पूजयेत् ।
aa मन्वः--
ॐ नमस्ते दलष्टग्राम नमस्ते FIAT | नमस्ते रेवतीकान्त नमस्ते भक्तवत्सल ॥ नमस्ते बलिनां Ae नमस्ते धरणोधर । प्रलम्बारे नमस्तेऽस्तु ताहि मां AUT ॥
तीथचिन्ताभशिः | १०७
ततः पञ्चोपच्ारान् Hat इममेव मन्त्रं पठिता प्रणिपत्य प्रसादयेत् । aa. | ॐ श्रय मोत्प्रा्िकामो दादश्ात्तरमन्वेण पुरुषोत्तमेमदं पूजयिष्ये | | afa सङ्कल्पा “ॐ नमो भगवते वासुदेवाय” इति दादशाक्तर- WAT गन्ध -पुष्य-धुप-दोप-नेवेदेः पुरुषोत्तमं पूजयेत् । ततः- ॐ जय क्ष्ण ATA जय सव्वाघनाशन | जय चानूरकैशिघ्र जय कंसनिसदम ॥ जय पद्मयपलाशात्त जय चक्रगदाधर | जय नोलाम्बदश्याम जय HATA ॥ जय देव जगत्युज्य जय संसारनाशन | जय लोकपते नाथ जय वाञ्छाफलप्रद ॥ संसारसागरे घोरे" निःसारे दुःखफनिले | क्रोधग्राहाकुले Ve विषयोदट्कसंप्रवे ॥ नानारोगोर्िकणिलेः मोहावत्तसुदुस्तरे | निमग्नोऽहं cae त्राहि मां पुरुषोत्तम 1 afa aad पटित्वा प्रणिपत्य प्रसादयेत् | भ्र प्रसादनानन्तरं-- aid दिभुजं aw पद्मपत्रायतेच्चणम् | महोरस्कं महाबाहुं पोलवस्वं शुभाननम् ॥
—e
(१) घ पुस्तके दुःखसन्तापफेनिले। (२) WEA कलिले)
qou तीथचिन्नभशिः |
शह्क-चक्र गदापाणिं सुकुटाङ्दभूषणम् | सव्वेलत्तणसंयुक्ञं वनमाला विभूषितम् ॥ wey पश्येत् | da aye: —
ॐ अदयाश्वमेधसदखजन्यफलसमफलप्रािकःमः करष्णदशन-
महं afc | सव्वैतोर्थाधिकरणकस्रानदान- जन्यफलसमफलप्रा्िकामो वा | सव्वैवेदाध्ययन सव्पन्ञाचरण- जन्यफलसमफलप्रासिकामो वा ॥ सव्यैदानव्रतनियमजन्य- फलसमफलप्राभिकामो वा | विविघोग्रतपश्चरणजन्यफल- समफलप्रािकामो वा i सम्यक् ची णंत्रह्मचयजन्यफल- समफलप्रािकामो वा। सम्यक् ग्टहाखमपरिपालनजन्य- फलसमफलप्रात्िकामो वा ॥
यद्ा-
ॐ श्रय एकविंशतिकुलोहरणपूव्यैकजग्मकोटिसमुङहव बडपाप- विनिश्युक्ि-परमग्रोयुतसव्बैगुणोपैतामकर्तक-सव्यैकाम समह -
atafaarafa: | go
gaat विमानकरणकविश्शुपुरगमन-तदधिकरणककल्पशतपयन्त- गन्धञ्भाप्रःसदहित-चतुभुजामोयविष्णुवस्ननोरम-बड़भोगोपभोग- तदुत्तरेहिकविप्रप्रवरङुलाधिकरणकसत्चैन्न-सव्यैषेदि-गतमत्सर- सखधर्ममनिरत-शान्त-दाढ-भूतदितरतामोयजग्म-तदुत्तरवेष्णवयो ग- प्रामिप्रून्वकमोक्षावाप्निकामः aes करिये ।
प्रणाभेऽपि पूर्वोक्त वृन्यतमत् फलमिति ।
अथ सुमदरापूजा |
ॐ श्रय कामगविमानकरणकविष्णुपुरगमन-तदधिकरणका- इ तसंश्नवपयथन्तदेववत्त्रौडन- तदुत्तरेहि कैद विदुत्राह्मणतभवन- तदुत्तरहरियोगप्रासिपूव्वकमोक्तप्राभिकामः सुभद्रापूजनमद्ं करिष्ये ।
ति सङ्कल्पा पञ्चोपचारेण पूजयेत् |
पूजामन्तस॒ —
ॐ नमस्ते aan रेवि नमस्ते gaara | चाहि मां पद्मपत्रालि कात्यायनि नमोऽस्तु ते॥
प्रणिपाते प्रसादने चाऽयं Aaa: |
एवं apad, au, सुभद्राख्च दृष्टा सम्मृज्य प्रणम्य सुत्वा देवालयाच्रिष्कूम्य पुनः पुरुषोत्तमं प्रणम्य क्रतक्लत्यो भवति | ततः-
परुषोत्तमात् प्रथमं ब्रह्मस्यापिताभमिन््रनौलमयों fasy- प्रतिमां पुरुषोत्तमदल्तिणे अ्र्षयवटवायम्ये वालुकाच्छन्रामन्त- feat गल्ा-
११० तीर्थविन्ताभणिः।,.
aa ॐ ga विष्णुपुरगमनकाम इन्द्रनोलमयविष्णुप्रणाममद्ं करिष्ये। इति सङ्ःल्पया प्रणमेत् |
ॐ aq मदापातकविमुकिं-शताशखमेधजन्यफलसमफल- प्राभि एकविंश तिकलो दर णपूरव्वकसव्वंगुणालङ्तसव्वकामसमह- जरामरणविवज्नित-देववन्बुदित-सुखित्वासरःस्तुयमानाम कन्तक - सौवगकिङ्किणीजालमालि-सव्वैकामसख्द-कामग-सुवच्चस्तरुणा- दित्यवण- मुक्ताहारालम्बि- दिव्यस््नोणएतयुक्त--दिव्यगन्धव्वंनादि- विमान-करणकविष्णुपुरगमन---तदधिकरणकमनःसमाद्वादकर- सौख्य--चतर्भजरूपकरणपून्यैकाङ्ृतसंग्रवव्यापि-गन्धव्वा पसरो युत- स्तो यवबद्वरभोगोपभोगपूव्येकंडिकप्रवरयोगिकुलाधिकरणकचतु-- व्व दिषेदवेदाङ्गपारगविप्रत्वभवन--वेष्णवयोगदहेतुक मोत्तप्रािकामो नरसिंहदशनमदहं करिष्ये।
इति ager तं पश्येत् । पूजायाभेवम् । प्रणामेऽप्येवम् । ध ततोऽनन्ताख्यं वासुदेवं गत्वा--ॐ श्रय सव्वेपापविनिसुक्ता- कौोयपरमपदयप्रािकामो भ्रनन्ताख्यवासुटेवसन्दशनमहं करिष्ये | प्रणामेऽप्येवमिति |
ततः Wangt गत्वा--ॐ wa शेतदोपगमनेकामः खेतगङ्गा- छ्नानपूव्यैकश्वेतमाघवदगे नमहं करिये ॥
इति awe श्वेतगङ्गायां वेधस्चान-तपणे wat श्वेतमाधवं पष्येत् । ततः-- ६४ | |
ॐ श्रदय ब्रद्मलोकमदहितत्व-तदधिकरणकवष्टुत्रद्मपुन्हषसदित बहुदेवकन्याहत-तदुपगो यमानसिद-गन्धव्वं -सेवि तसौ यययेषटविपुल
दौ्ध॑चिन्तभंखिः |: {११
बइभो गपूव्वैकंडिकवेदवेदाङ्गवित् ओखोमज्ञोगवच्धिरजो विगजाश्वरथ- माल्याच्यधनधान्याहतशचिरूप-वडभाग्यपुत्पौतसमन्वितत्राद्मण- त्वभवन-तदुन्तरपुरुषोत्तमप्राधि-वटमूलसागराधिकरणकदेहत्याग- हरि स्मरणपृत्मेकशान्तपदगमनकामो गमनपून्नेकश्वेतमाधव- प्रणाममदहं करिष्ये | दति सङ्कल्य aaa पदभेकं तदभिमुखं गत्वा प्रणमेत् । ततः पुनः खेतगङ्गं गल्वा-- ` ॐ Ve श्बेतद्ोपगमनकामः श्वेतगङ्ान्नानपूव्वकमव्यमाधव- दशेनमदं करिष्ये | दति aya श्वेतगङ्गायां वेधस्रानतपणे कत्वा मद्छम धवं पथ्येत् | ॐ श्रय नारायणाधिहितपरमखानगमन-तदुत्तरणटयिवो- तलाधिकरणक-दारट-भोक्त -यच्ज-वेष्णव-सत्यसन्धराजत्वभवन- तदु- तर-हरियोगप्राधिपूव्वक-मोक्तावास्िकामो मव्छमाघवदशन- प्रणामावहं करिष्ये । ` दूति सङ्ल्पय मत्यमाधवदशन-प्रणामौ कुर्य्यात् | दति ज्ये्शक्तदादशोक्षत्यम्। ` ब्रह्मपुरयाणे- मा क॑ ण्डयददे खानं सन्धकालं प्रशस्यते | चतुदैश्यां विशेषेख सव्यैपापप्रणाशनम् ॥ तदत् ald समुद्रस्य सव्मकालं प्रशस्यते | पौणमास्यां विशेषेण हयमेधफलं लभेत् ॥
११२ तीणेचिन्ताभखिः |
तधा- पूरणिमा ज्येष्ठमासस्य ज्येष्ठा ws यदा भवेत् | तदा गच्छेदिगेषण तोधंराजं परं शभम् ॥
विशेषेण इति वचनादन्यतापि सागरस्रानम बिरुदम् |
कायवा्ानसेः शदस्तद्वावो नान्यमानसः | सब्वेदन्दविनिग्क्ो वीतरागो fara: | कल्पवक्षवटं रम्यं यतर साक्ताज्जर्नाहनः | प्रदक्षिणं प्रकुव्वंत (?) तरयोवारान् समाहितः ॥ यं EET Fad पापात् सप्तजन्मसमुद्वात् | पुखयश्ाप्रोति विपुलं गतिमिष्टाख भो दिजाः॥ तस्य नामानि वच्यामि प्रमाणद् युगे युगे। यथासहृयञ्च भो विप्राः क्तादिषु यथाक्रमम् ॥ वटं वटेष्वरद्ेव पुराणं "पुरुषं दिजाः | वटस्येतानि नामानि कौत्तितानि क्तादिषु ॥ योजनं Teele योजना ATE AT । प्रमाणं aT Kater परिकीर्तितम् ॥ qalaat तु Hay नमस्त्वा तु तं वरम् । दक्षिणाभिमुखो गच्छदन्वन्तरशतज्रयम् | यज्रासौ दश्यते ‘fas खगेदारं मनोरमम् | सागराखःःसमाक्लष्टं काष्ठं सव्यैगुणान्वितम् ॥
(१) Wee वटे श्र ag पुरा्पुदषम् | (९) ग germ विष्णुः | (8) घ पुशके-समाकीण्ेम् |
तीथेचिन्ताभखिः।
प्रणिपत्य. ततस्तस्धौ परिपूज्य ततः पमः |
सुच्यते सव्धरोगादैस्तथा पापेग्रषहादिभिः ॥
उग्रसेनं पुरा Set खगेहारेख "सागरम् ।
गत्वाचम्य शुचिस्तत्र ध्यात्वा नारायणं परम् ॥ न्यसेदष्टाक्षरं मन्तं पथादस्त-शरोरयोः ।
(ॐ ) नमो नारायणायेति संवदन्ति मनोषिख! | fa काय्यै बहभिर्मन्तेर्मनोविश्रम कारकैः |
(ॐ ) नमो नारायणायेति मन्तः सर्व्वाधंसाधकः ॥ अपो नरस्य सूनुतात् नारा इति = alfa: । "विष्णो स्तास्त्वयनं पूवं तेन नारायणः छतः ॥ नारायणपरा देवा नारायणपरा Fear: | नारायणपरा न्नानाः नारायणपराः क्रियाः नारायणपरो wat नारायणपरं aT: |
नारायणपरं दानं नारायणपरं व्रतम् ॥
नारायणपरं लोका नारायण्पराच्राः।
नारायणपरं नित्यं नारायणपरं पदम् ॥
| नारायणपरा एवौ नारायणपरं जलम् |
नारायणपरो बहिः नारायणपरं नभः |
भरहर बुद्धिश्च उभे नारायणात्मके ॥ भूतं भव्यं भविष्यश्च यक्किञ्धिल्नोवसंन्नितम् ।
(१) WOAH सङ्गतम् | (९) घ पुरक Aaa |
१५
११९
११8३
तीर्धचिन्ताभणिः।
सथलं सुकं परश्चैव सव्व नारायणासकम्.) शब्दाद्या विषयाः सव्व योत्रादोनोद्धियखि च ॥ प्रतिः; परुषसीव सर्ववे नारायणामकाः। जले स्थले च पाताले दिक्षु नागीऽम्बरे नगे । अवष्टभ्य इदं USAT नारायणः प्रभुः |
किञ्चात्र बहुनोक्तेन जगदेतच्चराचरम् ॥
ब्रह्मादि स्तम्बपय्यन्तं सन्धं नाराथणाकमकम् | नारायणात् परं किञ्चित् नेह पश्यामि भो fear: ॥ तेन व्याप्तमिदं सव्वं "Za चराचरम् । ्रापो ह्यायतनं विष्णोः स च एवाम्भसां पतिः ॥ TAITY स्मरेत्रित्यं नारायणमघापहम् | स्ानकाले विषेण चोपस्थाय परं शुचिः ॥ स्मरेत्रारायणं ध्यायेत् हस्ते काये च विन्यसेत् । ॐकारच्च नकारच्च यक्किचिज्जो वसंन्नकम् ॥ अङ्ष्टे इस्तं पादे च शिखायां शिरसि न्यसेत् | ओ पेस्त तलै््यावत् तञ्जन्यादिषु विन्धसेत् | ॐकारं वामपादे तु नकारं दसिणे न्यसेत् । मोकारं वामकय्यान्तु नाकारं Shay तथा ॥
(१) ख पुस्तके खन्ते | (९) ग ee दब्याब्ण्यम् | (९) श पुस्तके It सतलम् |
arafaarafia: | ११५
राकारं नाभिदेशे तु यकारं वामबाडइक्षे।
शकारं efat न्यस्य यकारं मूर विन्यसेत् ॥
WHEY हदये पाश्लंतः एष्टतोऽग्रतः । ध्यात्वा नारायणं पञ्चादारभेत् कवचं वुधः।॥ gat मां पातु गोविन्दो दक्विणे मधुसूदनः । पिमे shat देवः केशवस तथोत्तरे ॥ पातु विण्णुस्तथाम्नेये नक्ते माघवोऽव्ययः । वायव्ये तु इषौक्षेश्स्तथेशाने च माधवः ॥ भूतले पातु वाराहस्तथोडच्च चिविक्रमः | wad कवचं पञ्चात् Ararat चिन्तयेत् बुधः ॥ अहं नारायणो देवः शह-चक्र-गदाधरः। एवं ध्याला तदामानसिमं मन्त्रसुदौ रयेत् | त्वमग्निदिपदां' नाध रेतोधाः कामदीपनः | प्रधानः सव्वेभूतानां Sarat प्रभुरव्ययः ॥ श्रख्तस्यारणिस्त्वं fe दवयोनिरपांपते | जिनं हर Raa तोधेराज नमोऽस्तु a 1 एवमुखाय्य विधिवत् ततः स्नानं समाचरेत् | अन्यया भो दिजयेष्टाः स्नानं तत्र न शस्यते ॥ Ral भ्वाब्देवतेमेन्रभिषेकच्च मानल्नं नम् | भन्तजसे जपेत् पथात् तिरादच्याऽघमषंणम् ॥ . `
ee ee acne
(१) ख ye दिषताम् | (१) मूलघुरतक्षे-तु वे दिकः | (९) घ एसे टेव ।
११३.
तीधचिन्ताभसिः।
हयमेधो यथा विप्राः सव्वैपापहरः क्रतुः । तथाघमषेणश्चात सूक्तं सर्व्वाघनाशनम् ॥ ewe वाससौ धीते निखिङ्ञे परिधाय वै। प्राणानायम्य चाचम्य सन््याश्चोपास्य भास्करम् ॥ उपतिष्ेसतखोदं चिरा पुष्पजलाश्ञ लिम् | TTA GATES त्ि्भास्करं ततः ॥
गायत्रीं पावनीं देवीं जपेदष्टोत्तरं शतम् | weg सौरमन्ांच जप्त्वा तिष्ठन् समाहितः # कलवा प्रद्तिणं qa नमस्छत्योपविश्य च | स्वाध्यायं YS: कत्वा Aaa ANT ॥ मनुष्यां पितुंशान्यात्रामगोच्रण मन््रवित् । तोयेन तिलमिरेण तपेयेत् सुसमाहितः ॥ तपेणं देवतानान्तु ged क्त्वा समाहितः | भ्धिकारो भेत् पञ्चात् पितृणां तपे fea: ॥ श्राह हवनकाले च पाणिनैकेन "निर्वपेत् । तपेशि 'तितयं कुयौदेष एव विधि; सदा ॥ रन्वारखेन सव्येन पाणिना दकचिणेन तु | द्यतामिति वक्तव्यं नामगोत्रेण वाग्यतरैः ॥ कायस्धैयंसिलेर्मोहात् करोति पिकतर्पणम् | तपितास्तेन पितरस्वश्नांघरुषिरास्थिभिः ॥
(१) ग एके तपेत् | (२) भूल पएरके--दितोयस् |
तोधैचिन्तामखिः।
शअङ्गसखयेने तिले: कुर्ययारेक्ता-पिठतर्षणम |
रुधिरं डवे ्लोयं प्रदाता किखिषी भत् ॥
भूम्यां यदोयते तोयं erat चैव जले स्थितः |
gat तक्ुनिशादुंला मोपतिष्ठति कस्यचित् |
स्थले खित्वा जले यस्तु प्रयच्छेदुदकं नरः | नोपतिषठेत् पितणपरन्तु सलिलं तत्निर्थकम् ॥
उदके नोदकं Hata पिटभ्यख्च कदाचन |
SUA तु शचौ देशे कुर््यादुदक तर्पणम् ॥
नोदकेषु न पातेषु न क्रो नेकपारणिना। नोपतिष्ठति तत्तोयं यद्ुम्यां न प्रदोयते ॥ पितृणामक्षयं स्थानं^ महो दन्ता मया fest: । तस्मात्ततरेव दातव्यं पितृणां प्रोतिमिच्छता ॥ भूमिष्ठे aqua भूम्यां चेव तु संखिताः।
भूम्यां चेव लयं याता भूमौ ददात्ततो जलम् ॥ WMT च कुशान् साग्रान् तानावाद्य च मन्ततः। matey वै देवान् याम्याग्रेषु तथा पितन् ॥
` देवान् पितुन् तथा चान्यान् सन्तप्यौचम्य वाग्यतः | EAA चतुष्कोणं चतुरं सुशोभनम् ॥
yt प्रलिख्यः भो बिप्रास्तोरे तस्य महोदधेः |
मध्ये तत्र लिखेत् पश्चमष्टपतं सकणिकम् |
११अ
(१) च पखके-सम्यक्। (श) ग पुखके-प्रडिष्य।
११८ तीथैचिन्तामणिः |
एवं मण्डलमालिख्य Trae भी fear: । श्र्टाक्षरविधानेन नारायणमजं विभुम् ॥
sa: परं प्रवच्यामि कायशोधनमुत्तमम् | राकारं हृदये चिन्त्यं" रक्तं रेफसमन्वितम् ॥ ज्वलन्तं चरिशिखश्चेव ददनं पापनाशनम् | चन्द्रमण्डलमध्यस्थम् भा(रा)कारं सू द विन्यसेत् ॥ WRIT प्रवषन्तम खतं WATT |
ud fayaarag दिव्यदेहस्ततो भवत् ॥ ्रष्टास्षरं ततो मन्तं न्यसेदेवात्मनो बुधः | वामपादं समारभ्य क्रमशखेव विन्यसेत् ॥ पञ्चाङ्ग वैष्णवश्यैव चतुव्युयष्टं तथेव च ।
करश्हिं प्रकुर्वीत मूलमन््ेण साधकः ॥ एकेकच्चैव TUT WANG WA एथक् | eat भूर्लोकं शक्तं, वामपादे तु विन्यसेत् ॥ aay भुवो रक्तो दत्तिणे तु wafers: | मोकारो बामकय्यान्तु श्यामः सर्ववव्येवख्ितः ॥ नाकारः waaay दक्तिणस्यां व्यवखितः* । . TAIT: FRAT जनलोको नाभिमाञ्ितः॥
(१?) च ुखके-चक्ररोखा-।
(x) च पुखके- यिव gat |
(2) द्व पुरके-गान्भवः WTA: |
(४) भलपुसतके-नाकारो THAN महर्लोको Tanga: |
atufsaniafiq: | ११९
यकारः पौतवरेख वामस्कन्धे समाचितः, Walt: Haar स्यात् दक्ति्णगे व्यवस्थितः | यकारोऽयं शिरस्थख aa लोकाः प्रतिष्ठिताः ॥
ॐ विष्णवे नमः-शिरः । ॐ ज्वलनाय नमः-शिखा । ॐ विष्णवे नमः- कवचम् 1 ॐ विष्णवे नमः स्फरस्फरदिशो ब्रन्धनम् | ॐ हं फडुस्त्रम् । ॐ शिरसि gat वासुदेव इति ।
ॐ आं ललाटे रक्तः“ aI weary बह्िस्तेज रादित्य afa |
ङ श्रां गरीवायां Na: vert वायुभेष.इति। ॐ श्रां (खौ) दये 'कछष्णोऽनिरडः सव्येशक्तिसमन्वित इति |
एवं चतुव्यहमातमानं HAT ततः HA समाचरेत् t
ममाग्रे च feat विष्णुः geaatia केशवः | गोविन्दो दत्तिणे ana वामे तु मधुसूदनः ॥ उपरि्टात्त वेक्ुरटो वाराः एथिवौतले | श्रवान्तरदिशो वासु तासु सव्वासु माघवः ॥ गच्छतस्तिष्ठतो वाऽपि जाग्रतः खपतोऽपि वा। नरसिंहक्षता गुसिवीसुटेवमयोद्यहम् ॥
एवं विष्णुमयो भूत्वा ततः कश समारभत् | यथाकनि तथा दैषै, सब्धत्छानि योजयेत् ॥
(१) ग एरके-हु्टः। (र): कख YHRBRA—A SV |
arafaarrnfea: |
ततैव प्रकुर्व्वीत प्रोक्षणं प्रणवेन तु|
फट कारान्तं समुददि्टं सव्वेविन्नष्टरं शभम् Il तज्राकं-चन्द्र-वद्कोनां मर्डलानि विचिन्तयेत् | पद्ममध्ये न्यसेदिष्णु पवनस्याम्बरस्य च ॥
ततो विचिन् हृदये ॐकारं ज्यो तोरूपिणम् | कणिकायां समासोनं ज्योतीरूपं सनातनम् | अष्टाक्षरं ततो मन्तं विन्यसेच यथाक्रमम् ॥ तेन व्यस्तसमस्तेन पूजनं परमं स्मृतम् | दादशाक्तरमन्त्रेण यजेदेवं सनातनम् ॥ ततोऽवधाओ wea कर्थिंकाया वदिन्येसेत्+ | aque महासलवं सूचकोटिखमप्रभम् ॥ चिन्तयित्वा महायोगं श्योतौरूपं सनातनम् | ततथावाष्टयेग्मन्तो क्रमैणाचिन््यमानसे* ॥
प्रवाहनमन्तः-
मोनरूपो TEA नरसिंहोऽथ वामनः | Wag देवो वरदो मम नारायणोऽग्रतः I
ॐ नमो नारायणाय AA: |
सायपनमन््ः-
(1) ख पुशूक्रे-मध्ये मध्ये | (१) मृलपुरूके- इरि wey | (३) क पुरके-क्रभमथयोऽचिन्ध्भाख्ितः।'
mufaarafa: | Pre
करिकायाम् | ॐ सुमेरोः पादपोटिऽत्र पद्मकल्पितमासनम् | सव्वैसच्छहिताथाय तिष्ठ तवं मधुसूदन ॥ ॐ नमो नारायणाय नमः | अष्यमन्ः-- ॐ अअँलोक्यपतीनां पतये देवदेवाय eatin विष्णव नमः | ॐ नमो नारायणाय नमः ॥ पादयमन्तः- ॐ पादन्तु पादयोदेव पद्मनाभ सनातन | विष्णो कमलपतरात्त ग्डाण मधुसूदन | ॐ नमो नारायणाय नमः
| az
मधुपकंमन्तः- मधुपक महादेव ब्रह्मादयः कल्पितं तव | मया निवेदितं भक्तया गहाण पुरुषोत्तम ॥
ॐ नमो नारायणाय नमः ततेव ब्रह्मपुराणे- ्चमनोयमन्तः-- मन्दाकिन्याः सितं "वारि सव्वेपापडरं शिवम् | गहा णाचमनोयं त्वं मया भक्ष्या निवेदितम् ॥ ॐ नमो नारायणाय नमः |
न न aS
o_O eee
ee
(१) @yRa—arerfarara 4 aft | १६
१२३ aufaarate: |
alana: — aura: थिवी da ज्योतिरू्वं वायुरेव च। लोकसन्धुतिमात्रेण' वारिणा स्नापयाम्यहम् ॥ ॐ नमो नारायणाय नमः । वस्रमन्तः-- ॐ देव त्वं वाससा युक्तो यज्ञवणंसमन्ितः। खणवरप्रभः टेव वासः Gaye ATT ॥ ॐ नमो नारायणाय नमः| विलेपनमन्तः- ॐ-शरौरन्ते न जानामि चेष्टाच्चैव च केशव | मया निवेदितान् गन्धान् प्रतिग्रह विलिप्यताम् ॥ ॐ नमो नारायणाय नमः | उपवोतमन्तः-- ॐ कऋग्यजुःसाममन्तेण faad पद्मयोनिना | सावित्रो ग्रन्िसंयुक्तमुपवोतं तवाच्त^ ॥ ॐ नमो नारायणाय नमः ॥
(१) ष पुस्तके-लोकेशषन्तिमालेश्थ | (२) ध पुस्तके देवतत्वसमायुक्तः। (९) श्व पुस्तके प्रभे-वासषी तव। (४ क खपुस्तकयोः frowg |
(५) ग पुस्तके तवापैये।
are ferearra fas | ns
WATT: — ॐ दिव्यरत्रसमायुक्ता वह्किभानृसमप्रमाः'। गात्राणि शेभयन्छेते WAM माधव ॥
ॐ नमो नारायणाय नमः ॥ ॐ ॐनमः । ॐ न-नमः। ॐ मो-नमः । ॐ ना-नमः । ॐ रा-नमः। ॐ TAM | ॐ णा-नमः। ॐ TAA | ॐ नमो नारायणाय AA: | एवं व्यस्तसमस्तेन मूलमन्त्रेण पूजयेत् | धूपमन्तः-- वनस्मतिरसो दिव्यो warren: सुरभिश्च a | मया निषेदितो भक्तया धुपोऽयं प्रतिरद्यताम् ॥ | ॐ नमो नारायणाय नमः । दोपमन्तः- ॐ सूखाचन्द्रम सोर्ज्योतिर्विदुदनग्न्योम्तथेव च । aaa ज्योतिषां देव दोपौऽयं प्रतिग्छद्यताम् ॥ ॐ नमो नारायणाय AA: 1 नेषैदयमन्तः-- | o—saqafaga रसेः षडभिः समन्वितम् | मया निवेदितं भक्तया नेबेद्यं तव केशव ॥ ॐ नमो नारायणाय AA; |
~=
(9) कख पुस्तकहये-समम्बिताः। (श) ग पुरूके FANVT |
तीर्धचिनभषिः।
तथाच तवेव ब्रद्मषुराणे-
पूर्वे दले वासुदेवं याम्ये सष्वषंणं न्यसेत् । uae पिमे कुग्धादनिरुहं तथोत्तरे ॥ वाराञ्च तथाग्नेये नरसिंच्च नैक्ेते | वायव्ये माधवच्चेव ature तिविक्रमम् ॥ तथाष्टाक्षरमन्तस्य! परतो TAS न्यसेत् । तथा महागदाश्चव न्यसैहेवस्य दक्षिणे ॥ ततः ्या्गधनु विदान् न्धसेहेवस्य वामतः | दक्तिणनेषुधौ दिव्ये ug वामे च विन्यसेत् ॥ faa दच्िणतः era यु्टिमुत्तरतो न्यसेत् । वनमालाञ्च पुरतस्ततः यौोवत्स-कौसतुभौ | विन्यसेत् द्रटयादौनि qonfey चतुर्णम् | ततोऽस्त्रं देवदेवस्य कोर चेव तु विन्यसेत् ॥ इन्द्रमग्निं ada Awd वरुणन्तथा |
वायुं घनदमोश्ानमनन्तं ब्रह्मणा TE ॥ पूजयेत्तान् भ्लकेमन्तेरघयोष्रं तयैव च | एवं सम्मूज्य देवेशं मण्डलस्थं TATE AT ॥ लमैदभिमतान् कामान् नरो area संशयः | भरनेनेव विधानेन were जनान् |
9 ¬ (१) ष परके- देवद (२) मूलपुखके- तान्त्िकेः |
ती्धविन्नामखिः | १२५
पूजितं यसु पश्येत स विशेत् विष्णुमव्ययम् | सक्तदप्य्ितो येन विधिनानेन केशवः | जन््खत्युजरास्तौ खः" स विष्णोः पदमा्रुयात् | यः स्मरेत् Wad भक्या नारायणमतन्द्रितः ॥ अन्वहं तस्य वासाय शेतद्दोपः प्रकल्ितः | ॐकारादिसमायुक्तं नमस्कारान्तदी पितम् ॥ सखनाम सन्वैसत्वानां मन्त इत्यभिधोयते | श्मनेनेव विधानेन naga fates ॥ एककस्य प्रकुर्वीत wifes RAT तु । मुद्रास्ततो faraway यथोकक्रमचोदिताः॥ Haga प्रङ््व्वीत मरुलमन्वेण मन्तवित् । अष्टाविंशतिमष्टौ वा शतमष्टोत्तरं तथा ॥ कालेषु च तथाध्येवं, यथाशक्ति समाहितः ॥ ug wee Waal गदा गरूड एव च । GRIRY WES अष्टौ मुद्राः प्रकौत्तिताः ॥ विसज्जेनमन्तः- गच्छ गच्छ परं सथानं पुराणपुरुषोत्तम | qa ब्रह्मादयो eat विन्दन्ति परमं पदम् | अनं ये न जानन्ति हरेमेन्तेयं थोदितम् | ते तवर मूलमन्तेण TAIT सदा |
(१) कष्डपुरूकष्ठये-जरासतीर्णाः। ग पुसतके-जरातोतम्। (२) ख पुसके- यथापरोक्तम्।
१९६ तौथेचिन्तामखिः |
ब्रद्मोवाच - एवं सम्मृज्य विधिवत् भक्तया तं पुरुषोत्तमम् | प्रणम्य शिरसा पञ्चात् सागरच्च प्रसादयेत् | प्राणस्त्वे सव्वेभ्रूतानां योनिख सरितां पते ! | तोधराज नमस्तेऽसु त्राहि मामय॒तप्रिय ॥ aad सागरे सम्यक् तस्िन् क्ेतरवरे fe: । at चाभ्यच्चै विधिवत् नारायणमनामयम् ॥ रामं AW Gary प्रणिपत्य च सागरम्। शतानामश्वमेधानां फलं प्राप्रोति मानवः | सव्वेपापविनिश्वुक्ञः सव्यैदुःखविवच्जितः। हन्दारक इव Wary रूपयौवनगव्वितः ॥ विमानेनाकेवर्णेन दिव्यगन्धव्धैनादिना । कुलक विंशसुद्धत्य विष्णुलो कश्च गच्छति ॥ भुक्ता तत्र वरान् भोगान् क्रोडिल्ा चाप्र; सह | मन्वन्तरशतं साग्रं जराभ्मृत्युविवज्नितः ॥ quater: कुले 'सव्धगुणन्विते | रूपवान् सुभगः Weary सत्यवादौ जितैन्द्रियः ॥ वैदशास्त्रायंविष्दिप्रो भवेद्यज्वा तु वैष्णवः | योगच्च वैष्णवं प्राप्य ततो मोच्षमवाद्रयात् |
(१) च पुखलके- तीं | (९) ख परके-नरो wae | 2) ख पएुसके-- बड्- |
तीर्धशिन्ताभमशिः। १२७
ग्रहोपरागे संक्रान्त्यामयने विषुवे तधा |
युगादिषु षड़शोत्यां व्यतीपाते दिनक्षये ॥ श्राषाद्याञ्चैव काल्तिक्यां माष्याच्चान्यश्भे faa । ये ततर दानं विप्रेभ्यः प्रयच्छन्ति सुमेधसः ॥
फलं सदखगुणितमन्यतोर्थाल्नमन्ति ते |
पितृणां ये प्रयच्छन्ति fou aa विधानतः ॥ अक्षयां पितरस्तेषां सिं संप्राषुवन्ति वे,
एवं ज्ञानफलं सम्यक् सागरस्य मयोदितम् ॥ दानस्य च फलं विप्राः पिर्डदानस्य चेव हि | धर्ममाथ-काम^फलदमायुःकौत्तियशस्करम् ॥ भुकतिसुक्तिप्रदं नृणां धन्यं दुःखप्रनाशनम् | सव्यैपापडरं YU सत्वैकामफलप्रदम् ॥
भूतले यानि तौर्थानि सरितश्च सरांसि च। विशन्ति सन्वैतोर्घानि तैनासौ स्तां गतः | नास्तिकाय न वक्तव्यं नरायेद हिजोत्तमाः। तावद् रमन्ति तोथौनि ATE: खः एथक् TIA ॥ यावन्न तीधेराजस्य area वस्येते fess: । राजा समस्ततो्थानां सागरः सरितां पतिः॥ तस्मात् समस्ततोर्धेभ्यः ASA CARAT: | तमो नां यथाऽभ्येति भास्करेऽभ्युदिते frst: ॥
(१?) ग पु्के-मोर्- |
aaferrafa: |
ead तीर्धराजस्य तथा AATAIAA: । कोट्यो नव नवत्यसतु यतर तीर्थानि सन्ति वे॥ कः शक्नोति गुणान् aa तौथंराजस्य भो दिजाः॥ तस्मात् MAY Slay होमं जप्यं सुराञ्चनम्। यत्किञ्चित् क्रियते चात्र चाक्षयं भवति fest: Il
aaa ब्रह्मोवाच-
ततो WEARING यन्नाङ्सम्भवम् ॥ इन्द्रदयु्रसरो नाम यत्रास्ते पावनं शभम्" ॥ गत्वा त्र शुचिः खोमानाचम्य मनसा हरिम् | ध्यात्वोपखाय च जलमिमं मन्तरसुदोरयेत् ॥ अश्वमेधाङ्गसम्भूततोये सव्यघना थन | स्नानं afa करोम्यदय पापं हर नमोऽसु ते॥ एवमुच्चाय्यं विधिवत् ara देवान् ऋटषौन् पितृन् । तिलोदकेन भो विप्राः सन्तप्यांचम्य वाग्यतः | eal पितृणां पिण्डं aren पुरुषोत्तमम् । दशाश्वमेधिकं सम्यक् फलं प्राप्रोति मानवः ॥ सप्तावरान् सपर Yay ANAT देववत् | कामगेन विमानेन विष्णुलोकख्च गच्छति ॥ YR तत्र परान् भोगान् ग्रावदाचन्द्रतारकम् | च्युतस्तस्मादिषटायातो ATS लभते धुवम् ॥
(१) wyaa—cfafat जलम्|
(२) क पुस्तके - शर्धूमन्वम् |
तोधचिन्तामख्िः | १९९
अथ प्रयोगः |
aa—
व्येछानक्तत्युक्तायां तच्लौनायां वा च्येष्ठपूणि मायां तिष्यन्तरे वा ॐ Vl शता्वभेधजन्यफलसम फल प्राष्यक विंशतिङुलोडरण- समैपाप-विनिश्वु्ति-सव्धैदुःख -विवक्ित-ढन्दारकवत्-यौमद्ूप- योवन-गचिं तखकन्तैकाकंव शे -दिव्यगन्धव्वे-नादि-विमान-करणक- विष्णुलो कगमन-तदधिकरणक-जरामत्यविवज्नित-खोयसाग्रमन्व- न्तर शर तावच्छछिव्रवद्ुवरभोगोपभो गवह्वष्रःक्रीडन- तदुत्तरे हि कसव्वे- गुणान्वित-कुलोत्पत्र-रूपवत्सुभग-खोमत्सत्यवा दि- जितेन्द्रिय-वेद- शास्राधेविद्यज्च-त्रैष्णवविप्रत्लभवनवेष्णवयो गप्रािपूव्वक- मोक्ता वाप्िकामो ब्रद्मपुराणोक्तविधिना सागरखानपूव्यैकनारायणपूजन- महं afte |
इति agarragad faucfauaa ततो efat धनुः-- Wad सागरतीरे एची शचिरुपविश्य “ॐ नमः” इति fare दस्ताङ्ृष्टयोः, ततः पादयोः, ततः भिखायां, ततः शिरसि न्यस्व- ततो नाकारं AMAT, राकारं मध्यमयोः, यकारमनामिकयोः, णाकारं कनिष्टयोः, यकारं तलयोन्धेसेत् |
ततः Sart वामपादे, नकारं द्तिणपादे, मोकारं वाम. meat, माकारं दक्षिणक्वा, राकारं नाभौ, यकारं वामवादो, णाकारं दक्षिणबाहौ, यकारं मूड न्यसेत् ।
क रणि
१९० तीयचिन्तामणिः |
ततोऽ Bs, हदि, UNE: Usa, Ya नाराय ध्याला- ॐ--पूर्व्व at पातु गोविन्दो efae मधुख्दनः; । पिमे aa देवः केशवस तथोत्तरे ॥ पातु विष्णुस्तथाम्नेये नेते माधवोऽव्ययः | वायव्ये तु दषोकेशस्तथेशाने च वामनः | भूते पातु वारादइस्तथोरईच चिविक्रमः ४ दति कवचकरणरूपमन्तं ufsat— अहं नारायणो देवः MF चक्रगदाधरः | इति ध्याला सागर्युटिश्य- ॐ--ल्कमग्निदिपदां नाध रेतोधाः कामटोपनः | प्रधानः सव्मैभ्रूतानां जोवानां प्रभुरव्ययः ॥ ्रखतस्यारणिस्त्वं fe देवयोनिरपांपते। जिनं हर भे सव्वं तोधराज नमोऽस्त ते ॥ ततः सागरं प्रविश्य यथोक्षख्ानविि fare ॐ arn fe er मयोसुव इति, ॐयो वः शिवतमो रस इति, तस्मा अरङ्गमाम शत्य दब्देवतेन मन्तयेणाभिषेकं were aa जले Taher रघमषं ण सूक्तं जपेत् | तत sate धौते वाससौ परिधाय सन्ध्यावन्दनमष्टोत्तर- गशतगायज्ोजपान्तं क्ला--विश्वाडित्यादिकमन्यं वा सौरमन्रतयं अपित्वा qa प्रदचतिणीक्ञत्य दमेश्रयवत्यासने प्राकुख॒ उपविभ्य क्ह्मधन्नं Ral भूमौ प्रागग्रकुगोपरि देवादितपणं सथवजलेन तती
Mufaarafa: | १२१
दसिंशाग्रक्शतयोपरि पिव्रादितपंणं सतिलजलाच्ञनलिभिः कला कातोयस्नानकरणएपक्षे तपणोत्तरकश्णि कत्वा, arate Sal खयं सम्पज्याचम्य मौनो ₹स्तमितां चतुरखां चतुदवारां वेदिं विलिख्य तम्मध्येऽ्टटलं wafua पद्ममालिख्य छदये रक्षमाकारं विशिखं ज्वलदम्निरूपं चिन्तयेत् । ततश्न्द्रमण्डलमध्यस्थमाकारं wating च yaaa मून चिन्तयेत् | एतेन च निधूत- पापो दिव्यदेहो भवति ।
ततो नमो नारायणायेति मन्त्रेण कफोणितो wees पथन्तयोः करवोः शिं विधाय नम इति तिवणां wer- CSI: ततो इस्तयोः, ततः पादयोः, ततः शिखायां, ततः शिरसि न्यस्य-नाकारमङ््टयीः, राकारं asia, यकारं मध्यमयोः, णाकारमनाभिकयोः, यकारं कनिष्टयोन्येसेत् |
ततः Sart waaay भूर्लीकावमकं वामपादे, नकारं रक्त- वरीं भुवर्लीकामकं दक्षिणपादे, मोकारं श्यामवणं खर्लौ कातकं वामकष्यां, नाकारं twat मदर्लीकात्मकं द्तिणक्यां, राकारं HEAT जनलोकाककं नाभौ, यकारं Tawa तपोलोकासकं वामबाष्ुमूले, नाकारं aan सत्यलोकासवं दक्िणएवाइम्ूले, यकारं THAT ब्रह्मसखरूपं सूद न्यसेत् | |
लतः ॐ विष्णवे मम इति शिरः । ॐ ज्वलनाय नम इति foot ॐ विष्णमै नम इति कवचम्। ॐ विष्णो स्फुर इति दिग्- बन्धनम् । ॐ दं फडखरमिति,ॐ शिरसि wa वासुदेवमि ति न्यसेत् । ललाटे रक्तं agad wand बहि Aa श्रादित्यं भामिति न्यसेत् ।
११२ तौयेचिन्तमणिः|
ग्रीवायां पीतं wast a(fogad आमिति न्यसेत् । हदये क्षष्णमनिरचं सव्धरशक्तिसमन्वितम् आमिति weqi ततः- ममाग्रे च feat विष्णुः एष्ठतश्चापि केशवः | गोविन्दो efat ana ata gq मधघुखदनः। उपरिष्टात्तु वैकुण्डो वाराहः एथिवौतले | ्रवान्तरा दिशो यासु तासु weary Area: | गच्छतस्तिष्ठतो वापि जाग्रतः सखपतोऽपि वा। नरसिंहक्षता गुिर्वीसुदेवमयो दयम् ॥ दरति विचिन्त्य ॐकारं शुक्तवणमित्यारभ्य वासुदेवमयो ह्यहभित्यन्तं खाभिसुखस्थिते देवेऽपि चिन्तयेत् | ततः हं फडित्यनेन विघ्रविनाशनाय खस्य देवस्य च प्रोक्षणं FA | ततः कणिंकोपरि aafag तदुपरि चन्द्रविम्बं तदुपरि afsfad विचिन्य व्योममध्ये वायुं वायुमध्येऽषटदलपद्मं तन्ये विष्णुं way | ततो हदि ज्योतीरूपं dart विचिन्त्य fata कणिकायां चतुर्भजं महासत्वं सुय्यंकोटिसमप्रमम् | चिन्तयित्वा महायोगं ज्योतोर्ूपं सनातनम् ॥ दति विचिन्ल परमेश्वरम् -
ॐ मीनरूपो वराद नरसिंहोऽथ वामनः। आयातु देवो वरदो मम AAT SAA: ॥
दति मन्तेणाषाहयेत |
aufaarafay: | 228
ततः करिकायाम् - ॐ सुभेरोः पादपोटेऽव्र पद्मकल्ितमासनम् | anaafeaaia fas त्वं मधुसूदन ! ॥ दति स्थापयेत् | «ॐ तेलोक्यपतोनां पतये देवदेवाय द्वषौकेणाय विष्णक्चे नमः एषोऽघे ॐ नमो नारायणाय नमः” इति मन्त्रणा दद्यात् | ॐ पादं पादाय देषेश' पद्मनाभ सनातन | विष्णो कमलपताक्त wera मधुसूदन 1 इदं पाद्यं ॐ नमो नारायणाय नमः” इति aaa uta ददात् । ॐ मधुपक महादेव ब्रह्मादयः कल्पितं तव | मया निवेदितं भक्तया ग्टहाण परमेश्वर ॥ एष मधुपक; -ॐ नमो नारायणाय नम इति aad मधुपक दयात् | “ॐ मन्दाकिन्यासतु तेः वारि सव्वैपापडरं शिवम् । ग्टहाणाचमनोयं लं मया भक्तया निवेदितम् ॥ दटमाचमनोयं ॐ नमो नारायणाय नमः” इति मन््ेणा- चमनोयं दद्यात् | ^ॐ-- त्वमापः एथिवो चेव ज्यो तिस्वं वायुरेव च | MAI Aa TT वारिणा खापयाम्यहम् ॥
(१) क स्वै पुस्तक्रहये- पाद्यन्त् प्रादयोर्ेव। (2) ध पुस्तके शितम् |
१२४ तीथेचिन्ताभ्िः।
ददं खानोयम् ॐ नमो नारायणाय नमः” इति मन्तेण स्रानोयं दयात् | “ॐ देव तवं वाससा gat यन्नवशसमन्वितः' | स्णेवणेप्रभे देव वाससौ तव केशव | इदं वस्तम् ॐ नमो नारायणाय नमः” इति मन्वेण वस्तं दद्यात् | ॐ - शरोरन्ते न जानामि चेष्टाद्धैव च कैशव | मया निबैदितान् गन्धान् प्रतिग्टह्य विलिप्यताम् ॥ इदमनु लेपनम् ॐ नमो नारायणाय नमः” दति मन्त्रेण गन्धं दयात् | “ॐ ऋग्यलुःसाममन्वेण निहत्तं पद्मयोनिना | सावितौग्रन्यिसंयुक्षसुपवौतं तवाच्युत ॥ इदमुपवोवम् ॐ नमो नारायणाय नमः” इति मन्तरेण उपवोतं दद्यात् | ^ॐ दिव्यरत्रसमायुक्ता बह्िभानुसखमप्रभाः। गाच्राणि ते शोभयन्तु भलदूगमराख केशव ॥ इदमाभरणम् ॐ नमो नारायणाय नमः,” इति मन्तेण- भरणं ददात् । |
(१) घ एके टेवतत्वसमायुक्त awaduataa- | (२) TMs -तिढतम् |
तीधैचिन्नाभखिः | ।३५
ततः पूजा |. तत-
ॐ ॐ नमः। ॐ नं नमः। SF At नमः। ॐ ना AMIS Ua! ॐयनमः। S UT ममः। ॐ य नमः। इति व्यस्तेन प्रत्येकं सम्पूच्य ततः समस्तेन “ॐ नमो नारायणाय नमः” ofa मन्तेण पूजयेत् | |
तत ॐ नमो भगवते वासुदेवाय नम इति दादगाक्तरमन्तेष पूजयेत् ।
ॐ वनससतिरसो, दिव्यो ware: सुरभिख a'r
मया निषैदितो went षृपोऽयं प्रतिष्ड्मताम् ॥
एष धुप ॐ नम नारायणाय नमः, दति aaa धुं दद्यात् ।
ॐ सर्वया चन्द्रम सोर्ज्यो तिविदयुदम्नयो स्तदैव च ।
aaa ज्योतिषां देव दौपोऽयं प्रतिग्टद्यताम् |
व दौप ॐ नमो नारायणाय नमः, इति मन्ेण etd दद्यात् ।
ॐ--भ्रत्रं चतुल्िधश्ैव रसेः षड्भिः समन्वितम् |
मया faafed भक्ष्या नेवेद्यं तव कैश्यव | ॐ नमो नारायणाय नमः, इति wae नेषेदं दयात् |
ee ee
(१) ग पुल्के-सभनोहरः | (४) च पुस्तक्े-तश्रापये।
Tt तोयैचिन्तामखिः।
एवं सम्यष्य Gaze वासुदेवं, दक्िणे agai, पथिमदले प्रयुखरम्, Satta भनिरदम्, श्रागेयदले वाराहं, amaze नरसिंहं, वायव्यदले माधवम्, ईेणानदले चिविक्रमं न्यसेत् ।
ततः साधकाभिमुखस्याष्टाक्तरस्य tae पुरतो गरुडं, दक्षिणे महागदां, वामे शाङ्ग धनुः, efat इषुधौ, वामे ae, faa fad, वामपाश्वे पुष्टिं न्यसेत् |
ततो वनमालां ओ्रोवत्सकीसुभान् छ दयस्थसे न्यसेत् चक्रादि- न्यासोऽष्टदिक्घु।
ततः प्रायामिन्द्रम्, भ्राग्नेययामम्निं, दक्षिणे ad, aaa निक तिं, पश्चिमायां वरुणं, वायव्यां वागुम्, उत्तरस्यां धनदम्, रेणान्यामोशानम्, श्रघोऽनन्तम्, AT ब्रह्माणं न्यशेत् |
ततो MAMAY वामुटेवादोन् ब्रद्मान्तान् पूजयेत् । तथा fe—
ॐ वासुदेवाय नमः, ॐ सद्षणाय नमः, ॐ प्रयुन्राय नमः, @ ufaqura नमः, ॐ वराहाय नमः, ॐ नरसिंहाय नमः, ॐ माधवाय नमः, ॐ चिविक्रमाय नममः, ॐ गरुडाय नमः, ॐ महागदायै नमः, ॐ mixta धनुष नमः, ॐ शषुषिर्यां नमः, ॐ शङ्काय नमः। ॐ श्रियै नमः, ॐ पुष्पै नमः, ॐ वन- मालाय नमः, ॐ awa नमः, ॐ Agua ami ॐ इन्द्राय नम, Saas नमः, ॐ यमाय नमः, ॐ निक्रीतये नमः, ॐ वरुणाय नमः, ऊ वायते aM, ॐ धनदाय नमः, ॐ ईशानाय नमः, ॐ भ्रनन्ताय नमः, ॐ ब्रह्मणे aa एवं
तीथैवचिन्तामखिः। 29
ध्यानेन यथा सम्पूज्य प्रक्ततपरिकरसम्पन्ननारायणदशनस्याव्यय- विण्णुप्रवेणफलमतस्तत्तदा कत्तव्यम् |
ततः पञ्म-शङ-गओ्रोवत्-गदा-गरुड-कीसुभ-चक्र-णाङ्गसुद्राः प्रदश्याष्टाच्तरमन्तमषटोत्तरश्तमष्टाविंशतिमधिकं वा afaat—
ॐ-- गच्छ गच्छ परं खानं पुराण पुरुषोत्तम |
aa ब्रह्मादयो देवा विन्दन्ति परमं पदम् ।॥ afa । पूजितं विष्णु शिरसा प्रणम्य- प्राणस््नं सव्वैभूतानां योनिश्च सरितां oF} aus नमस्तेऽसु ताहि मामच्युतप्रिय ॥
afa ufsar सागरं प्रसादयेत्।
ततो रामं aw सुभद्रां प्रणिपतेदिति पुरुषो तमन्तेत्रे सागर- सखानपूव्वेक.नारायणाचेनविधिः।
ततः इन्द्रद्युजरसरो गत्वा--^ॐ अद्य दश्ाश्वमेधजन्यफल- समफलप्रासि-ससपूव्म-स्ापर- वंशोदरणपून्बेक--कामगविमान- करणक-दटेववददिष्णुलोकगमन-तदधिकरणकाचन्द्रतारक-बहुवर- भोगोपभोग-तदुत्तरेतल्लोकगमनपृव्वेक-मोक्तप्राभिकामो ब्रह्म पराणोक्तविधिना इन्द्रदयुजरसरःपिठपिण्डदागन-पुरुषोत्तमपूजना- ae करिषे |
ofa aren इन्द्रदयुज्रसरसि भराचम्य eft ध्याला ॐ नमो नारायणायेति मन्जपैन efiqqera जलं प्रविश्य विधिवत् war ओेषे-
१८
१२द ती्थ॑चिन्ताभखिः।
ॐ-- भ्रश्मेधाङ्गसम्भूत Te सव्वाघनाशन | aa त्वयि करोम्यद्य पापं इर नमोऽसुते॥ दूति ufsar खाता दैकमिंतपणं सयवोदकेन, पिढतर्षणं सतिलोदकेन क्ल्ा$ऽऽचम्य मौनो खण्द्योक्तरोत्या षट्पुरुषपिख्टान् द्वा पुरुषोत्तमं पूजयेत् | सागरतोरे च सखरान-दान-होम-जप देवाञ्चनादि यदेव क्रियते तदक्षयं भवति। उरी संक्रान्तयां, युगादौ, fafaaa, व्यतोपाते, श्राषाब्या, कासिकया, माध्यां, पर्वणि एतदन्यस्मिन् वां काले यदन्यतर alaife तत्तदा सागरे सदस्रगुणं भवति | | यदा कटाचिदपि सागरतोरे पिण्डटानमक्यपिटठलमि- फलकमिति। एवं Hal पञ्चतोर्धीमेकादश्यासुपोषितः । ज्येष्ठस्य शक्तदादश्यां यः पश्येत् पुरुषोत्तमम् ॥ स gata फलं प्राप्य alice चायुतालये | प्रयाति परमं स्थानं यस्मात्रावन्तते पुनः ॥ ` पञ्तोर्थी तु - माकंण्डयसरोऽक्षयवटः सागर इनद्रयुखरसरः रौहिशेयश्चेति। तेनादौ arawage विधिवत् स्नानं, तती $छयक्टप्रदक्िणं, ततो विधिवत् सागरान, तत इन्दरदयुंटै विधिवत् ज्ञानं, ततौ रौदिणेयदभनमिलयेकादश्यामारब्धोप- वासस्य पञ्चकश्मारणि ततो seat देवाच्चनान्तं नित्यकर्म कत्वा एरषोत्तमदशनमिति ।
Mufearafa: ॥ १३९.
qatafafa -पञ्चतोर्धौ'' विना लतपुरुषोत्तमद्ने पू यत् maga afer: |
क्रो डितेत्यादि ततोऽधिकमप्यत फलं भवतीत्यर्थः |
तदयमत्र प्रयोगः--
&» A |
ॐ ज्यष्ठश्क्तदादण्यधिकरणक-पुरुषोस्षमद श नजन्यफलप्रा्य- च्युतालयक्रौडनपूव्वक-पुनरातत्तिरहितपरमालयगमनकाम एका-
° i = e
दश्यामारग्ोपवासः पश्चतो्थीक war weqaereat परुषोत्तमदगेनमदडरिष्ये दति ager एकादश्यां पञ्चतोर्धीः
क्त्वो पसेत् | दादश्यां पुरूषो्मं प्रशयेत् ततः पाररति | AMY | ब्रह्मो वाच-तथधा-
rgd सुनिगादूलाः प्रवद्यामि समासतः | च्ये्टमासं "तथा तेभ्यः प्रशंसामि पुनः पुनः ॥ एथिव्यां यानि तोधथनि सरितश्च सरांसि च।
पुष्क रि ्छस्तडागानि वाप्यः कूपास्तथा दाः ॥ नाना AD: समुद्राश्च VAIS पुरुषोत्तमे 1 च्येष्ठ-शक्रद शम्यादि were यान्ति सव्वदा ॥ खानदानादिकं तस्माहेवताप्रे्षणं fest: | खक्किचित् क्रियते aa तस्मिन् कालेऽक्षयं भवेत् ॥'
जाना ००
(१) ग पुरूकै--ती्थैम् । ` (र) म पुस्तके यथा।
तीथचिन्तामखिः |
शक्तपत्तस्य दशमो ज्येष्ठे मासि fear: | हरते दश पापानि तस्माहृशरा स्मृता ॥ यस्तस्यां इलिनं HU WUE! सुसंयतः | सव्वेपापविनिग्बंको विष्णलो कां व्रजेन्नरः ॥ उत्तरे efat विप्रासू्बयमे पुरुषोत्तमम् ।
दृष्टा रामं सुभद्राच्च विष्णुलोकं व्रजेत्ररः ॥
नरो टोलाग(यि)तं zer गोविन्दं पुरुषोत्तमम् । फाल्गुन्यां संयतो भूत्वा गोविन्दस्य पुरं ब्रजेत् | विषुवदिवसे प्राप्त पञ्चतीर्थं विधानतः |
Bal age क्ष्णं दष्टा vara भो fear ॥ नरः समस्तयज्ञानां फलं प्राप्रोति दुलभम् । विमुक्तः मव्वपापेभ्यो विष्णुलो कश्च गच्छति ॥ यः पश्यति ठतोयायां क्ष्णं चन्दनभूषितम्? | वेशाखस्य सिते पक्ते स यात्यच्ुतमन्दिरम् ॥ ज्येष्टं न्धे्ठक्तयक्तायां यः पश्येत् पुरुषोत्तमम् । कुलंकविंशानुडत्य विष्णुलोकं स गच्छति ॥
तधा daq—
यदा भवेमहाज्येष्टौ राशिनक्तत्रयोगतः | WIAA तदा AMAA पुरुषोत्तमम् ॥ HU ष्टा महाज्येष्टयां रामं भद्राख् भो fear: नरो इाद्शयात्रायाः फलं प्राप्रोति चाधिकम "
क ककम ८ ~ ee ~~ --* = ~~ oe a a ai pa cr easy eee he
(२) ष पुस्तके -ङ्पितम् |
तीधेचिन्तासखिः |
प्रयागे च कुङ्सेजे पुष्करे afag गये । गङ्गाडारे च Hara गद्गसागरसङ्गमे ॥ कोकामुखे शूकरे च मथ॒रायां मरुखले | शालग्रामे वायुतोये मन्दारे सिन्धुसागरे ॥ पिख्डारकैः चित्रकूटे प्रभासे कनखक्ते तथा । 'गङ्गगहारे दारकायां तधा वद्रिकाश्मे॥ 'लोहदण्ड चाश्वतीर्थे सव्यैपापविमो चने | ‘Mears कोटितीर्धे तथा चामरक्ुरड के, ॥ “लोहाकुले Beata सोमतीर्थे TAH । उत्यलावत्तके चैव प्रयु ङ्गे THAT | एकाम्रके च केदारे काश्याच्च विरजे fear: | AAA च MAT NAS गन्धमादने ॥ मन्द्रे मलये विन्ध्ये पारिपाते हिमालये | we च शुक्तिमन्ते च गोमन्ते चाव्वदे तथा ॥ गङ्गायां सव्वेतोर्धेषु यासुनेषु च भो fest: | सारखतेषु गोमत्यां ब्रह्मपुत्रेषु ang ॥
(१). ग पुस्तके कुशावन्तं | (२) घ पुस्तके शङ्खोद्धारे | (2) घ पुस्तके- Hae | (a) च Gea कामालये) ° (५) ग पुसके अमरकयरके। (६) . ग पसके-रोषहारगले जम्बुतीयें।
= कन = -----
१४१.
तोधेचिन्तभख्िः|
मोदावरी भोमरथो FART च AUT |
तापी vara कावेरी शिप्रा चरडखतो हिजाः॥ वितस्ता चन्द्रभागा च शतद्रुवीहदा तथा । ऋषिकुख्या कुमारो च विपाशा च CARAT ॥ सरयुवरगङ् च गण्डक च मानदो । कौभिकी करतोया च freiter मधुवत्तिनो! ॥ महानद FATA arava नानुकोत्तिताः। प्रथ fa बहनोक्तेन भाषितेन दिजोत्तमाः ॥ पृथिव्यां waaay हरेखायतनेषु च |
सागरेषु च शेलेषु नदोषु चापरा a |
यत् फलं स्नानदानेन Ue दिवाकरे |
तत् फलं RUAN ASSIST लमत्ररः ॥ तस्मात् सब्वप्रयव्ेन गन्तव्यं पुरुषोत्तमम् | महाज्येष्टयां Baas: सन्वेकामफलेषुभिः ॥ दृष्टा गामं महाज्यष्टाां क्ष्णं सह सुभद्रया । fayette नरो याति समुदुत्य कुलं यतम् ॥ YR! Aa वरान् भोगान् यावदाहृतसंञ्जवम् | य॒ण्यक्षयादिदहागत्य चतुर्वेदो fest भषेत् ॥
(9) घ एरके-वाड्िनी। (२) खषपुरक्रेसरापचः TMF Tag FT)
wrafaca: शान्तः कष्णभक्तो जितैन्द्रियः) aud योगमास्थाय ततो मोक्षमवाष्यात् ॥ इति मङान्येष्ठो ॥
श्रयेतग्मयोगः-- “ॐ श्रय च्येष्ठपूणिमायां ज्चेष्टानक्षतयुक्ञायां हषराश्िखे wet दादश्याताजन्यफलाधिकफलप्राक्चिकामः कष्ण-राम- gqug-enaay afar” इतिं सङ्कल्या तान् पश्येत् |
अरधवा--
कुलशतोद्ठरणपूव्यैक-विष्णुलो कगमन-तदधिकरणादतसंस्व- पयन्त-वरवडभोगो पभो गतदुत्तरंहिक चतुर्व्वेदि-खधन््रनिरतशान्त- छष्णभक्त जितेन्द्रियतिप्रतल्रभवनोत्तर-वेष्णवयो गप्रा ्िपूव्वेक-मोत्ता- वा्िकामो वा क्रष्णरामसुभद्रादग्रेनमहं करिष्ये|
ॐ va च्यष्ठपूणिमायां ज्येष्ठानकच्त्रयुक्ञायां हषराशिख्ये सवितरि एथिव्यधिकरणकसकलतोध-नारायणायतन-सागरभैल- नदौ-सरोऽधिकरणक--रविग्रहकालोनस्नानदानजन्यफलसमफल- प्रासिक्रामो वा METAS करिष्ये ।
तधा —
ब्रह्मपुराणे | सुनय ऊचुः- | कस्मिन् काले भवेत् ज्ञानं RUB HAMA | तथा तत्कारयन्तोद शानं तस्य विधिं वद्! ॥
(SS Se
; (१) मूढे विधिना केन agate ततो fafufagtss |
१४४ तौखचिन्तामखिः।
ब्रह्मोवाच- SYS मुनयः खानं RUA वदतो मम | रामस्य च सुभद्रायाः पुण्यं सव्वांघनाश्नम् ॥ "मासि ज्येष्ठे च सम्प्राप TAT Wea" | पौर्यमास्यां तदा ara सर्वकालं STAT:
सब्बतोधमयः कूपस्तत्राऽऽस्ते faa: शुचिः तदा भोगवतो aa wast भवति fest: 0 AMIGA ATT CAA: कलसेजंलम् | करष्णरामाभिषेकाधं सुभद्रायाश्च भो fea: a Hal सुशोभनं AS पताकाभिरलङ््तम् । BEST सुखसच्चारं वस्तैः पुष्पे रलङ्कतम् || विस्तर धूपितं qa: ares रामकष्णयोः । सितवस्नपरि च्छन्नं सुक्ताहारावलम्बितम् ॥ A © > : °
aa atafadaia: away atnadt दिजाः | मध्ये “gqugigiaia जयमङ्लनिःसखनः ॥
a aA Ae A A oN ब्राह्मणे: चतियव्वश्यः wearer जातिभिः | श्रनैकशतसाषसे्वैतं स्तौ पुरुपैदिजाः ॥ VAT: स्रातकाघेव यतयो ब्रह्मचारिणः | स्रापयन्ति तदा क्ष्णं AGA सहलायुधम् i
„~ --~--->~ ^~ -~~ ~ ~~ ~~~ ~= ~ ~~ ~~
(१) W Uae arg | (२) ग पुस्तके waary ` (2) ख पुरूके- स्थाप्य मञ्च Quzre |
` Pefwarraka: |
तथा समस्ततीर्थानि पूर्वोक्तानि दिजोत्तमा; | खोदकेः पुष्ममिगेख खापयग्ति wea एथक् ॥ e ane A ४
पञ्चात् 'पटषहसद्का तभेरो-सुरजनिखनेः | काहलेस्तालगष्टख रृदक्केविविषेस्तथा ॥ aay विविरर्वादीभ्वं रटाखनविभूरूषितैः | स्तोणां मङ्लशब्देख स्तुतिशब्टेमनोष्टरेः ॥ AATSTATS: YA: arate’ fea: । यतिभिः; खातकेखेव खषस्येत्रद्यचारिभिः ॥ खरानकाले सुरखेष्ठं सुवन्ति परया सुदा। ९श्यामावदातवेष्याभिः कुचभारावनामिभिः ॥ पोतरक्ताम्बराभिशच माल्दामावनामिभिः।
ॐ > ^© A © ~ aa: कुण्डलदिव्यः सूुवणस्तवकान्वितः॥
> 9 A aN ~
चामरं CM SUA वोज्येते रामकेशवौ | aa-faarac: fag: किब्नरेरप्सरोगणैः | परिवार्य्याम्बरगतेदव-गन्धव्यै-चारणेः ।
्रदित्या वस्वो Var: साध्या fast मर्दणाः।
लोकपालास्तथान्ये च gala पुरषोत्तमम् ॥
(१) SGM शङ्कयः | ग पुस्तके wT: | (२, ग पुस्तके WTS: | (३) शः पुस्तके श्छ मेर्बश्याजनेचेव | (४) agers रठ- | १८.
gi
१४६ तीथचिनामथिः।
नमस्ते देवदेवेश पुराण पुरुषोत्तम | खगंसित्यन्तक्तष्टेव लोकनाथ जगत्पते ॥ च्रलोक्यधारिणं देवं ब्रह्माणं मोक्षकारणम् | तं नमस्यामहे भक्तया सव्वकामफलप्रदम् ॥ gaa विबुधाः aw रामश्चेव महाबलम् । सुभद्रा सुनिचेष्टास्तदाकाओे व्यवसिताः ॥ गायन्ति देवगन्धर्वा दरत्यन्त्यपसरसस्तथा | देवतूग्याखवायन्त वाता वान्ति सुशौतला; ॥ प॒ष्यमिश्रं तदा मेघा वषन््याकाशगोचराः | जयशब्द्ख्च कुव्वेन्ति मुनयः सिद-चारणाः ॥ शक्रादया विवुधाः aq ऋषयः पितरोऽव्ययाः | प्रजानां पतयो नागा ये चान्ये खर्गवासिनः ॥ ततो मङ्गलसश्भारेविधिमन्तपुरस्छतम् | भराभिषेचनिकं द्रव्यं wzelat देवतागणाः ॥ इन्द्रो fayaeratat wal चन्द्रमसौ तथा । धाता चेव विधाता च तथा चैवानिलाऽनलो ॥ पूषा भगोऽयमा लष्टा ages विवखता | पतरोभ्यां, सहितो धोमान् मित्रेण वरणेन च ॥ रुद्रेवसुभिरादित्येरखिभ्याच्च ठतः प्रभुः | वि्वेदवेमंरदिष ante पिभिः सड ॥
न
(१) कग gee त्रैलोक्यवरण्यं UF aga | (२) ष ows azrig— |
तोचैचिन्तामखिः।
गन्धर्वरप्सरोभिख्च यक्ष-राकर्स-पन्रगेः | देवर्षिभिरसंस्येयेस्तथा ब्रह्मषिभिर्वरेः I
वे खानसेन्धालि(ल)खिल्यैवपखाहारेम रोचिः | खगुभिशाद्धिरोभिख' सव्वेविद्यासुनिषठितेः॥ स्वै विद्याधरः पखे््योगसिद्धिमिराहतः | पितामहः FARIA पुलहश्च महातपाः ॥ अङ्गिराः कश्यपोऽविखच मशेचिर्भुगुरेव च | क्रतुर्हरः प्रचेताश्च ममुदक्षस्तथेव च ॥
ऋतवः ग्रहायेव ज्योतींषि च दिजोत्तमाः | मूत्तिमत्यश्च सरितो बेदाचैव सनातनाः ॥ समुद्राश्च Berga alata विविधानि च। णृथिवो यौद शैव पादपा दिजोत्तमाः ॥ श्रदितिररेवमाता च ओोः खादहा च सरसखतो। उमा मौरोभसिनोवालौ तथा चानुमतिः He: ॥ राका च धिषण चेव पन्नाखान्या दिवोकसाम् | हिमवां यैव विन्ध्यश्च भेरुथानेकवोयवान् ॥ TAA, सानुचरः कलाकाष्टास्तधेव च । मासा मास ऋतवस्तथा रात्यहनो समाः ॥
(१) ग पुस्के-यतिभिश्।
(२) घ पुरके-ईश्चराच्)।
(8) सख पुरूके- षः Bt Beery (४) क पुसतके-मारो।
(५) घ पुस्तके -्टङ्गवान्।
१४७
atufearate: |
SH AA SAAS नागराज वामनः | sea) wasaa हक्ता्ौपधिभिः सह ॥ धर भगवान् देवः? समाजम्मुहिं सङ्गताः । गोलवा तै तदा विप्रा रवाः सव्वं दिवौकसः ॥ आभिषेचनिकं द्रव्यं महन्लानि च asa: | दिव्यसम्भारसंयुक्तेः कलैः काष्चमेदिजाः ॥ सारसखतोभिः प॒ख्याभिर्दिव्यतोयाभिरेव च । तोयेनाकाश्गङ्गयाः क्ष्णं रामेण सङ्गतम् ॥ सपुष्येः काञ्चने; कुम्भः स्रापयन्तयम्बरे खिताः. | aga विमानानि देवानामम्बरे तथा |i उच्चावचानि दिव्यानि कामगानि facta च। दिग्यरन्रविचित्राणि सेवितान्यप्छरोगणेः ॥ गीतैर्वाद्यैः पताकाभिः शोभितानि समन्ततः। एवं तदा सुनिखष्ाः क्ष्णं रामेण सङ्गतम् | स्रापयिलवा query संसुवन्ति सुदाऽज्विताः॥ जय जय लोकपाल भक्तरक्षक | जय पद्मनाभ जय Tata ॥
(१?) कख ग पुस्तके- हाद,
(२) मूल gua—2}: |
(३) ग पके सापयन्त्यवनिखश्िताः। ' ४) ख पुस्तके -भ्रूतच्रण।
तीर्थचिन्नाभशिः | १४८
जय जय चाऽऽदिदेव जय कहकारण' | जय वासुदेव जय चखाऽऽदिकारण ॥ जय जय दिष्यमोन जय तिदशवर | जय जय जलधिशयन जय योगिवर ॥ जय जय सूर्ख्यीगुजः जय देवराज | जय जय केटभारे जय वेदवर ॥
जय जय कुरूप अय THAT | जय जय कमलनाभ जय WAIT ॥ जय जय योगशयन जय ATT ।. जय जय विश्मूरत्तं जय चक्रधर ॥ जय जय भूतनाथ जय घरणोधर जय जय शेषशायिनम् जय पोतवसः | | जय जय सोमकाग्त जय योगवास लय जय SACHA जय UMATA tt जय जय गुणनिधान जय खोनिवास। जय जय गस्डगमन जय सुखनिवास | जय जय waa जय \्यतिनिवास जय जय WHATS’ ti
(१) ग पुसके-कारण।
(२) ग पएुस्लके- खय्यनेलन | (३) ख पुस्तके-वेव्यवर | (४) ष पुखके-यन्नद््प। ५) च yee—avifaare | (६) ग yeta—warfarara |
१५० तीर्थचिन्ताभसिः |
जय जय योगिगम्य जय जय मखनिवास जय जय वेदै जय शान्तिकर जय जय यौभिचिन्य जय पुटिकर। जय AT MATH जय कमलाकर ॥ जय जय ‘arta जय सुक्तिकर जय जय विमलदेह जय सच्चनिलय | जय जय प्रोतिकर जय गुणसमूहः जय जय यज्वक जय शुशविष्टोन ॥ जय जय मोक्षकर जय भूशरण्य जय जय कान्तियुत जय लोकशरण | जय जय AANA जय UFATA जय जय भोगयुत जय नोलाम्बर | जय जय योगयुत जयाऽतसोकुसुम- ष्यामदेषह जय जय समुद्रनिविषटटगीष्ः | जय जय लोककान्त, जय परमशान्त जय परमसार जय चक्रधर जय शान्तिकर | जय जय मोक्षकर जय कलुषहर |
मिहि मि जिन
(१) मूके-भववेद्य |
(२) क पुरके- सदर घ पके सम्। (१) घ पुखरके- सप्ससदरविषटेह i
(४) ष पुस्तके-जव रोकक।न्त।
are fararafe: | १४१
जय कष्ण जगन्नाथ जय सङ्कर्षणानुज |
जय पद्मपलाश्ाक्त जय वाञ्छाफलप्रद ॥
जय मालात्तोरस्क जय चक्रगदाधर |
जय पञ्मालयाकान्त जय विष्णो नमोऽस्तु तै॥
ब्रह्मो वाच-- एवं सुत्वा तदा Sal: WARTS: इषटटमानसःः | fasaicuagra ये चान्ये खग॑वासिनः ॥ सुनयो वाजिखिष्याख ay रामेण सङ्गतम् | सुभद्राञ्च सुनिखष्टाः प्रणिपत्याम्बरे सिताः ॥ Zul स्प्रष्टा" नमस्छत्वा तदा वे विदिवौकसः | क्ष्णं रामं सुभद्रश्च यान्ति a खं निवेशनम् ॥ सञ्चरन्ति विमानानि देवानामम्बरे तदा | उचावचानि दिव्यानि कामगानि स्थिराणि a दिव्यरन्नविचिताणि सेवितान्यर्रोगकैः | गोतेर्वादयैः पताकाभिः शोभितानि समन्ततः ॥ तस्मिन् काले च ये मच्यो; पश्यन्ति पुरुषोत्तमम् | बलभद्रं GARI ते यान्ति पदमव्ययम् ॥ सुभद्रारामसहितं wea पुरुषोत्तमम् | दृष्टा नरोऽव्ययं स्यानं याति नास्त्यत्र संशयः | कपिलाशतदानेन यत् फलं पुष्करे स्मृतम् | तत् फलं छष्णमालोक्य AG लभते नरः ॥
= मि Eo त-क Ber थक,
(9) घ पुखक्े- स्तुत्वा |
24%
atafwarrafey: |
amare विधिवव्यत् फलं समुदाहृतम् ।
तत् फलं लष्णमालोष्य मश्वं लभते नरः ॥ दानेन PANTS यत् फलं समुदाष्तम् | तत्फलं क्षष्णमालोक्य ATR लभते नरः ॥ चान्द्रायणेन चोरणेन विधिवत् यत् फलं स्मृतम् | तत् फलं HUA APS लभते नरः ॥ भथ किं बडनोक्तेन भाषितेन पुनः पुनः ।
तस्य देवस्य महाक मच्सखस्य हिजोत्माः ॥ यत् फलं सव्वैतोयेषु व्रतेरदानैख कौत्तितम् | तत् फलं छषष्णमालोक्य मञ्चस्थ' सहलायुधम् ॥ सुभद्राञ् मुनियष्टाः प्राप्रोति शभक्तव्ररः | THAT वा नारौ च पश्येत्तं पुरुषोत्तमम् ॥ ततः समस्ततोधोनां लभेत् ज्ञानादिजं फलम् , MATT AWE तोयेना माऽभि षिच्यते ॥ TUT ऋतप्रजा या तु दुर्भगा ग्रहपीडिता । WMA HAT वा तथा रोग संहताः ॥ सद्यस्ताः ज्ञानशेषेण उदकेनाभिषेचिताः | ्राङ्ुवन्तोस्तितान् कामान् यान् यान् areata चेषितान्॥ पताधिनो लमेत्युवान् सौभाग्यद सुखार्थिनो | रोगात्तो Fue रोगाहनश्च धनकाहि्मो ॥ परयानि यानि तोयानि तिष्ठन्ति धरणोतल 7 तानि ज्ञानावशेषस्य कलां arefer परोडशोम् ॥
aaferarafar: |
तस्मात् स्रानावशेषं यत् awe सलिलं दहिजाः | अभ्युकषेत् सव्वेगाचाणि सव्यैकामप्रदं हि तत् ॥ aia पश्यन्तिये aw व्रजन्तं दक्षिणामुखम् | त्रह्महत्या दिभिः पापेमुंखन्ते नात्र संशयः | aay यत् फलं प्रोक्तं एरथिव्या स््िप्रदलिगैः | Eur नरो aay क्ष्णं व्रजन्तं दक्षिणामुखम् ॥ तीर्थयात्राफलं यत्तु feat समुदाहृतम् |
दृष्टा नरो लभेत् aw तत् फलं दक्षिणामुखम् ॥ वदयग्धां यत् फलं प्रोक्तं दृष्टा नारायणं नरम् | दृष्टा नरो लभेत् क्ष्णं तत् फलं दल्तिणामुखम् | NPT च FAA स्नाने दाने च यत् फलम् | दृष्टा नरो लभेत् AW तत् फलं दक्षिणामुखम् | ग्रस्ते Ga FRAT खाने दाने च यत् फलम् । दृष्टा नरो लभेत् aw तत् फलं दक्षिणामुखम् | प्रयागे तु महामाष्यां यत् फलं समुदाहृतम् | दृष्टा नरो लभेत् HY तत् फलं टल्तिणासुखम् ॥ शालग्रामे महाचेत्यां ख्रानदानेन यत् फलम् | दृषा नरो लभेत् aU तत् फलं दक्िणामुखम् ॥ महाभिधेयष्कािक्यां पुष्करे यत् फलं स्मृतम् । दृष्टा नरो लभेत् AW तत् wa दक्िणासुखम् ॥
१४९
०८१) ग YAR— SAT | (२) wwe geaga—ayifawta- |
2°
१५४ तोथचिन्तामचिः|
यत्फलं स्रानदानेन गद्गाहारे च AFA | दृष्टा नरो लभेत् aw तत्फलं द्तिणामुखम् n गङ्गायां सन्वतोर्थेषु "तथान्येषु च भो feat: | सारस्तेषु Alay तथान्येषु सरःसु च | यत् फलं स्रान-दानेन विधिवत् समुदाहृतम् | दृष्टम नरो लभेत् AW तत् फलं दक्तिणासुखम् ॥ RT चान्यतीर्थेषु गये चामरकण्टके | नेमिषादिषु aay चतेतरेष्वायतनेषु च ॥ यत् फलं ख्ान-दानेन UA दिवाकरे | दृष्टा नरो लभेत् aU तत् फलं दक्षिणामुखम् ॥ श्रथ किं पुनरुक्तेन भाषितेन ga: पनः यत्किंचित् कथितच्चात्र फलं पुरस्य कणः ॥ वेदशास्त्र पराणे च भारते च दिजोत्तमाः | WAM Way तथाऽन्यतर मनोषिभिः ॥ दृष्टा नरो लमेत् AW तत् फलं सहलायुधम् | सकलं भद्रया साड व्रजन्तं दक्िणामुखम् ॥ श्रधेतग्रयोगः--
ॐ श्रद्य ज्ष्टपूणिमायामनुराधायुतायामव्ययपदगमनकामो-
मश्चस्थपुरुषोत्तमदशनमदहं करिष्ये | इति सङ्ख्या मञ्चस्थं पुरुषोत्तमं पश्येत् |
कत म न ~~ = ~
---------~~ ---~ ~ ----------- ~ --- ~~ ~~ क 6 न
(१) ख पुस्तके- यानेषु |
meafearata: | १५५
एवं तदा मच्चसखबलमद्रस्य मश्चसखसुभद्राया श्रपि दशने VARAAST फलम् |
पुष्कराधिकरणक-कपिलागवोशतदानजन्यफल-समफलप्राि- कामो at—
विधिवदहुमिदानजन्यफल-समफलप्रािकामो वा —
विधिवच्वौ णचान्द्रायणजन्यफल-समफलप्रा्िकामो वा-
विधिवन्मासोपवासजन्यफल-समफलप्रासिकामो वा--
सव्यैयन्न-व्रत-दानजन्यफल-समफलप्रािकामो वा-
मञ्चस्-वलभद्र-सुभद्रासहित-क्ष्णदशं नमहं करिष्ये |
afa agent पश्येत् |
अधेतदशनानन्तरं fant fed ava awe दशने त्रह्मदत्यादिसकलपापविसुक्तिकामो ar— एथिवोप्रदक्तिणत्रयजन्यफल-समफलप्रासिकामो वा-- एथिव्यधिकरणकसकलतोययात्राजन्यफल-समफलप्राति- कामो at— वट्यधिकरणक-नर-नारायणदश्नजन्यफल-समफलप्राभि- कामो at—— गङ्गदारे कुलास्राधिकरणकस्रानदानजन्यफल-समफलप्राभि- कामो वा- क रत्तेताधिकरणकस्ग्रहणकालोनखान-दानजन्यफल-सम- फल प्राप्षिकामो व--
१५१९ तीरजिन्तामङिः।
प्रयागाधिकरणक-मशामाधोलानजन्यफल-समफलप्रासि- कामो at— | शालग्रामन्तेवाधिकरणक-चेत्ोकालोनस्रानदानजन्यफलसम- फलप्रात्िकामो वा- पुष्कराधिकरणक-मडहाकार्तिकीस्रानजन्यफल-समफलप्राि. कामोवा- गङ्गा हार -गङ्ायमुनासक्गम-गङ्गासागरसङ्माधिकरणकसरान- जन्यफल-समफलप्रा्िकामो वा-- सकलतोधाधिक्षरणकविधिवत्सख्रानदानजन्यफलसमफलप्रासि- कामो वा- प॒ष्करादितोये-नैमिषायरण्य- प्रथागादिन्ते्-पुरुषोत्तमाया- यतनाधिकरणक--रविग्रहणकालोनन्नानजन्यफल-समफलप्राि- कामो at— वेदशास्र-पुराण-भारत-धश्मशास््राययक्लागेषपुश्यक्फल-सम- फलप्राभिकामो वा- दक्तिणाभिसु खत्रजष्लभद्र-सुभद्रासहित छष्णदर्भनमष्टष्धरिये । दूति agen दक्िणाशां व्रजतस्तान् पश्येत् । तथा- तवेव Taal नाम तोधं यन्नाङ्ग सम्भवम् | यत्र BAT BRM: शक्रलोकमवाप्यते॥ दापयिष्यति यः पिण्डांस्तस्येव सरसस्तटे | ङुलंकविंशानुषत्य शक्रलोकं गमिष्यति ॥
arefacarafer: | १५७
पूज्यमानोऽप्छरोभिख गन्धव्वेर्गोतनिःखनेः | विमानेन वसेत्तत्र यावदिन्द्राखतुदेण ॥
सरसो efad भागे awat तु समािते। न्यग्रोधस्िष्ठते तत्र तस्समोपै तु मण्डपः ॥ sarge fat us प्चम्यां पिढदेवसे |
#3 Aafia मां aa नोत्वा सक्षदिनानि वे ॥ ततः खात्वा च दृष्टा च संप्रणम्य च भक्तितः | नरो वर्षायुतं दिव्यं खोमद्गरिपुरे वसेत् ॥ पूज्यमानोऽप्सरोभिख गन्ध््वेर्गोतनिःखनेः | हरेरनुचरस्तत्र क्रौडपे ANIA वे ॥ विमानेनाकंवर्णेन रब्रहटारेण भ्राजता |
सव्र काममशाभोगेस्तिष्ठमे भवनोत्तमे |
AU MASE मनुष्यो ब्राह्मणो भषेत् | कोटौधनपतिः ओोमांचतु्वंदौ भवैद्भरवम् ॥ तहृर्भन-प्रणामेख राम-केशवयो सथा | गुर्डिकामण्पं यान्तं ये पश्यन्ति रथे खितम् ॥ RY वलं सुभद्राद्च ते यान्ति भवनं इरेः।
ये पण्यन्ति तदा aU सप्ताहं awa स्थितम् | सङ्षणं सुभद्राख "विष्णुलोकं व्रजन्ति ते। ब्राह्मणाः विया बेश्याः faa: शूद्राश षे a7 |
[1
(1) awe एर क्ये - विधिवत्युसमाहतः
११८ तीथैचिन्तामखिः। पुष्ये गेनपस्तथा धुपेरदपेनवेद्यके््वरेः | उपहारेबेद् विषरैसपवासैः प्रदक्षिणे ॥ जयशब्दे स्तथा स्तोतैर्गीतर्वावै्मनोषटरेः | न तेषां दुलभं किचित् फलं तस्य यदोसितम् ॥ भविष्यति zor मग्मरसादादसंशयम् | एवमुक्ता तु तं देवस्ततैवान्तरधोयत ॥ तस्मात्सव्बप्रयल्लेन गुर्डिकायां दिजोन्माः | सव्वैकामप्रदं देवं पश्येत्तं परुषोत्तमम् | अपुत्रो लभते पुत्राकिधनो लभते धनम् | रोगाददिसुच्यते रोगो कन्या प्राप्रोति सत्पतिम् ॥ आयुः कोत्तिं यशो भेघां बलं विदां तिं पशून् । नरः सन्ततिमाप्रोति रूपयौवनसम्पदम् ॥ यान् यान् समोते भोगान्" दृष्टा तं पुरुषोत्तमम् | नरो वाऽप्यथवा नारो तांस्तान् प्राप्रोत्य संश्रयम् ॥ यात्रां wat गुण्डिका(वा)ख्यां विधिवस्ुसमाहितः | श्राषाटृस्य सिते पत्ते नरो योषिदथापिवा॥ दृष्टा HUY रामञ्च सुभद्रश्च दिजोत्तमाः। दशपञ्चाश्वमेधानां फलं प्राप्रोति चाधिकम् ॥ VASAT सप्तपरान् व॑शानुदुत्य चानः | कामगेन विमानेन सन्पैरननेरलङ्कतः ॥ TAA fay सेव्यमानो यथाऽमरः |
न ण भ SONNET SEIN ज terse RnR 9 RAIA ae
(१) च पुक्के-कामान्।
~ ~ OO ~ न ज क वि TTI
तोधेचिन्तामणिः। १५९.
रूपवान् सुभगः शूरो नरो विष्णुपुरं व्रजत् | तत्र YR वरान् भोगान् यावदाइतसंप्नवम् ॥ VAR ATTA जरामरणवल्निंतः। पुख्यत्तयादिद्ाऽऽगत्य चतुव्वंदो fest भवेत् ॥ वेष्णवं योगमास्थाय' ततो मोक्षम वाप्रुयात् | euq इहरिभवनगमनकामो गुख्डिकाभिसुखव्रजद्रथखय बलभद्र--सुभद्रासहित क्लष्णदशेनमदं करिष्ये | इति सडःल्या-गुख्डिकायान्तु रथस्तं बलमद्र-सुभद्रासह्ितं HWY WAT |
शअयमतप्रयोगः-
५४५
ॐ wa श्राषाद्शक्तपञ्चम्यां fuscaawe पञ्चद णाश्व- मेध-जन्यफलाधिकफलप्राधि-सप्तावरसप्तपरा मौयवंश्यीदारपून्वैक- कामगविमानकरणक-सब्धैरतालङ्कत-गन्धन्या स रःसेव्यमान-रूपवत् सुभग-शूर-खकन्तकामरवदिष्णुपुरगमन-तदधिकरणकयावदादत- संश्नवसव्यैकामसख्द-जरामरणवच्नितामौय--वरबडमोगोपभोग- तदुत्तरेतक्लोकि क--चतुव्ं दि दिजत्वभवन-वेष्णवयोगप्रासिपृव्यैक- मोक्तावािकामो शर्डिकायात्रपूव्मैक-गुण्डिकामण्डपःस्थराम- सुभद्रासहितक्तष्णदशनमङहं करिष्ये |
इति सङ्कल्प त्र गत्वा तान् पश्येत् ।
न elf ert te sh cts epee naga wha ०००००0०1 शाक दाक णण य श er A
(१) ग पुस्तक्रे--अ्रासाष्य। (२) ख YAH—Teyez |
१६० तीर्थचिन्ताभखिः।”
तवेव कष्णादिपूजने | ॐ wi खष्टासुकफलप्राभिकामो बअद्यपुराणोक्विधिना सङ्षण-सुभद्रासहितक्ृष्णपूजामषं करिष्ये | दति Kut गन्पैः ष्ये धपैवरनेवैदयेवंहइविधोपष्ारेः प्रद- ्षियोजयशब्दैः स्तोत्रम नोषरवादै स्तदिनोपवासेन च पूजयेत् | aaa ब्रह्मपुराणे- ब्रह्मोवाच | गुण्डिका(वा)यां समुलयाने' फाल्गुन्यां विषुवे तधा | यातां क्त्वा विधानेनदृष्टा क्ष्णं प्रणम्य च॥ BRIT सुभद्राश्च Way aaa वै फलम् । नरो गच्छेत् विश्णुलोके यावदिन्द्रा्तुहण ॥ तेन शुर्डिकायां यदा कटाचित्-एवसुल्ानदादश्यां तधा फादगुन्धां तथा जलविषुवे तथा धान्यविषुके तथधा- छष्णदर्थन-प्रणमयोः, तथा सङ्षणदभ्रन-प्रणामयोः, तथा सुमद्रादशन-प्रणामयोख प्रत्येकं चतुदगेन्द्रपयन्तं विष्ुलोकख्ितिः फलमित्यथः | तथा- ततेव - यावद् यातां श्चेष्ठमासे करोति विधिवन्ररः। तावत् कल्पं विष्णुलोके सुखं Yea न संशयः ॥ च्ये्ठमासीय्ायां कस्यामपि तिथौ यात्रायां कल्यावच्छिब्र- विष्णुलोकाधिकरणकसुखभोगः फलमित्यधः |
(१) च पुसके- aera |
तोर्धचिन्ताभण्यिः। १६।
तधा- ततेव ब्रह्मीवाच-
प्रतिवान्राफलं विप्राः णष्वं गदतो मम ।
यत् प्राप्रोति नरः कत्वा तस्मिन् तेते सुसंयतः |
तस्मिन् Aaat ga रम्ये खो पुरुषोत्तमे |
सुक्ति-मुक्तिप्रदे नृणां सव्वैसत्वसुखा वहे ॥
ज्येष्ठे यात्रां नरः कला! नारो वा संयतेन्दरिया |
यथोक्तेन विधानेन cure’ समाहितः ॥
प्रतिष्टां get ag शाव्य-दश्भविवच्नितः |
स yar विविधान् भोगान् May लभते प्रवम् | ऋषय ऊजचुः--
खोतुमिच्छामरे टेव प्रतिष्टां वदतस्सव |
विधानं area दानं फलं तत्र जगत्पतेः ॥
ब्रह्मोवाच-
aya सुनिपालाः प्रतिष्ठां विधिचोदिताम् |
यांक्लत्वातु नरो WRIT नारो वा लभते way’ ॥
यात्रा हादशसम्पूणी वदा स्यात्तु दिजोत्तमाः |
तदा gaia विधिवत् प्रतिष्ठां पापनाशिनोम् ए
sas मासि सिते प्ते लेकादण्यां समाहितः |
Tal जलाशयं पुणखयमाचम्य प्रयतः शुचिः ॥
(१) ww पुस्तकदये-कुय्यात् | (३) wows दशं च| (१) घ पुश्षके- फलम् |
Re
१६२
तीर्धचिन्तामखिः 5
ततः खानं ngatta विषिवस्ुसमाहितः ॥ यस्य यो विधिर्दिषट ऋषिभिः स्ानक्मणि) daa तु विधानेन art तस्य वि्षीयते ॥ खात्वा सम्यग्विधानेन ततो Garang पितृन् । सन्तपेयेक्तथाऽन्धांख नामगो त विधानवित् ॥ SM वाससो धौते fara परिधाय कं । उपस्एश्य विधानेन भास्कराभिसुखस्ततः ॥ गायर्तरो पावनीं देवीं मनसा वेदमातरम् । AAT FR HST चाष्टोत्तरं शतम् # पणां सोरमन्तांख हया सुसमाहितः तिः प्रद्तिणमाहत्य भास्करं प्रणमेत्ततः ॥ aera fag avy खानं जप्यसुदाद्तम् । MVM: Baad वेदोक्घविधिवल्नितम् ॥ ततो गच्चछद् ष्टं मौनो पूजयेत् पुरुषोसमम् । प्रधार्य हस्तौ पादौ च उपस्पृश्य यथाविधि ॥ एतेन ख्रापयेदेवं MT तदनन्तरम् | मधु-गन्धो दकेनेव तोथंचन्दनवारिणा ॥
ततो Tage AS wea तं परिधापयेत्, पूजयेत्परया भकतया पद्मे, पुरुषोत्तमम् ।
अन्येख ays: पुष्पं रथयेमल्िकादिभिः ॥
(१) भूटे-्ानलाष्यम्। (२) कग पुस्तक्हये- पुष्यैच।
Ae ferrafa: | th
सम्पृज्येवं जगन्नाथं सुक्तिमुक्तिप्रदं efter । धुपश्चागुरसंयुक्षं THETA’ चाग्रतः ॥ Wigs च सुनियष्ठा दहृहुतसमन्वितम् | दौपं प्रज्वालयेड क्या यथागक्या Waar वै ॥ अन्धां दोपकान् दद्याष्ादग्ेव समाहितः । waa च मुनिखेष्ठास्िलतेलेन वा पुनः ॥ ATS पायसाऽपूध-शष्कुलो-वटकं तथा | मोदकं फाणितं चान्धफलानि च निषेदयेत् ॥ एवं पञ्चोपचारेण सम्पूज्य पुरुषोत्तमम् | ॐनमः पुरुषोत्तमायेति जपेदष्टोत्तरं शतम् ॥ ततः प्रसादयेदेवं waar तं पुरुषोत्तमम् | नमस्ते BAMA भक्तानामभयप्रद | ॥ संसारसागरे मग्नं ताहि मां पुरुषोत्तम ! | यासे मया क्ता यात्रा हादशेव जगत्पते! ॥ प्रसादात्तव गोविन्द aerate भवन्तु मे । एवं प्रसादय तं देवं दण्डवत् प्रणिपत्य च ॥ ततोऽश्वयेद्ग॒र AAT पुष्पवस्त्रानुलेपनेः | नानयोरन्तरं यस्माहिदयते सुनिषत्तमाः ॥ रैवस्योपरि कुर्व्वीत अद्या सुसमाहितः | नानापुषरसुनिेष्टा विचित्रं पुष्यमण्डलम्, ॥
(o) ग पुस्तके-टेषदेवदय। (श) च पुखके-मर्डपम् |
१९9
तीचैचिन्ताभखिः।
क्लत्वाऽवधारणं car जागरं कारयेत्रिशि । HANG वासुदेवस्य तद्गोतिश्चापि कारयेत् ॥ ध्यायन् पठन्" सुवन् देवं गमयेषद्रजनों बुधः ॥ ततः ward विमले हादश्यां हादशेवतु। निमन्तयेत् कतल्लानान् ब्राह्मणान् वेदपारगान् इतिहास-युराणन्नान् खोचरियान् संयतेन्दियान् | स्राला सम्यग्विधानेन घौतवास, जितैन्द्रियः 0 सापयेत् पून्ववद्नक्या तत्स्थं पुरुषोत्तमम् । TAT: पुष्पे रुपदहारेनेषेदैर्दीपकौस्तथा ॥ उपद्ारेवंहु विषैः प्रणिपातैः प्रदच्तिकैः | जप्य-सुति-नमस्कारैर्गीतवादैर्मनोडरै, ॥ सम्ृज्येवं ATA ब्राह्मणान् पूजयेत्ततः | दादथेव तु गास्तेभ्यो दक्वा कनकमेव च | कतोपानदुयुगच्येव खदहाभक्तिपुरःसरः४ |
भक्तया तु सधनं तेभ्यो दद्यादस्तादिकं दिजाः ॥ सद्धावेन तु गोविन्दसु(स्तो)ष्यते पूजितो यतः | ्राचायाय ततौ दद्याद् गां ae कनकं तथा i छत्रोपानयुगच्चापि aioe भक्तितः | ततस्तान् मोजयेद्िप्रान् भोज्यं पायसपून्धैकम् |
(१) ग पुरके-गायन्।
(र) क-ख पुस्तकहये- प्रणयेत् | (x) घ पुस्तके- जाप्यैः |
(४) ख पुरकै-समन्धितः|
aelfearatey: |
पकाच्रं भच्य-भोज्यश्च age शकं राऽन्वितम् | ततस्तानब्रढम्तां ब्राह्मणान् खस्यमानसान् ॥ STENCH MS SAAR समोदकान् | दक्षिणाञ्च यथाशक्धा दद्यात्तेभ्यो विमस्रः ॥ gue दक्षिणाच्चेव भ्राचायथाय निकेदयेत् |
एवं aay तान् विप्रान् za ज्ानप्रदायकम् ॥ पूजयेत् परया wear विष्णुतुल्य' दिजोत्तमाः | सुवणं-वस्त-गो-धान्य द्रव्ये यान्येव्धरं बुधः ॥ सम्पूज्य तं नमस्कत्य दमं मन्तसुदोरयेत् | सञ्वेव्यापौ ATA शङ्कचक्रगदाधरः ॥ श्रनादिनिघनो देवः प्रोयतां परमेश्वरः | इल्ुच्चाय्ये ततो fanifa: war च प्रदचधिणम् | प्रणम्य शिरसा भक्तया भ्राचायन्तु विसच्जयेत् ॥ ततस्तान् ब्राह्मणान् भक्तया चाऽऽसोमान्तमनुव्रजेत् | WTA च तान् सव्यान् नमस्कत्य निवेदयेत् ॥ वान्धवेः खजनेयुज्ञस्ततो Yala वाग्यतः | 'अन्येखोपाज्जितैर्दौनिभिन्तुकंयायकाङ्धिभिः ॥ एवं कत्वा नरः सम्यङ्नारो वा लभते फलम् | शरश्वमेघसदहस््राणां राजसूयशतस्य च ॥
Wala शतमादाय पुरुषाणां नरोत्तमः!
१९५
(१), qa—aay तपेयेहोनान् faqaiqrenifga: | (९) ग पुरके-सन्टेयोपासक्ः।
१९९
arefasarafa: |
| ufaerg शतं विप्राः ager’ दिव्यरूपष्टकष् | THATCH: सव्यालङ्कारभूषितः ॥ सब्बकामसमष्ामा टेववददिगतञ्वरः | रूपयौवनसम्पन्नो गुणैः TACHA: ॥ स्तूयमानोऽररोभिख गन्धर्वः समलङ्गतः | famaaraada काभगेन स्थिरेण च । UAH SARA सत्धरत्रेरलक्घतः । खश्योतयन् दिशः सर्व्वाञ्चाकाओे विगतक्तमः ॥ युवा महाषलो धोमान् विष्णुलोकं स गच्छति | तत्र कल्पशतं यावत् yar भोगान् यथेख्ितान्। गन्धव्वीसरसेः fae: सुर-विदाधरोरगैः | स्तृयमानो सुनिवरेस्तिष्ठतै विगतज्वरः ॥ यथा देवो जगच्राथः शङ्क -चक्र-गटाधरः | तघाऽसतौ मुदितो विप्राः ज्ञत्वा रूपं चतुर्भुजम् ॥ सुक्षौ तत्र वरान् भोगान् wear aE: स । तदन्ते ब्रह्मसदनमायाति सब्वकामदम् ॥ fax-fraratarfa शोभितं सुर-किन्नरेः | कालं नवतिकल्यन्तु तश्र BRT सुखं नरः | तस्मादायाति विप्राः सव्वैकामफलप्रदम् | रुद्रलोकं सुरगणे; सेवितं Geary ॥
(१) च पृरके-खगत्ा। (२) ग एसे - चख
तीर्थचिन्ताभख्डिः |
भनैकशतखाडखैविमानैः समलङ्गतम् । सिद-विद्याधरेय्ेभूषितं दैत्यदानवैः ॥ अगोतिकल्पकालन्तु तत्न भुक्ता सुखं नरः | तदन्ते याति गोलोकं सव्यैभोगसमन्वितम् + सुरसिद्धाप्सरोभिख शोभितं सुमनोहरम् | तत्र anfaaaig yar भोगमनुत्तमम् ॥ ead fay लोकेषु खस्थचिन्लो जितेन्द्रियः | तस्मादागच्छतं लोकं प्राजापत्यमतुत्तमम् ॥ गन्धव्यी सरसे; सिष्ेमुनिविदयाधरैवैतः । षषठठिकल्पं सुखं aa yar नानाविधं सुदा तदन्ते शक्रभवनं नानाशयसमन्वितम् । गन्धः frat: fae: सुरविद्याधरोरगैः ॥ गुद्यकाऽष्सरसेः साध्यैवंतश्ान्यैदिवौ कसेः | आगत्य AT पच्चाशत्कल्यान् YR सुखं नरः ॥ सुरलोकं ततो गत्वा विमानैः समलङ्खतः | seni पावनं धोमान् देवैः सर्व; समन्वितः + तदन्ते योगिनां लोकं गत्वा मोक्धप्रदं शिवम् | तत्र चत्वारिंशत्कल्पं भक्षा भोगान् सुदुलंभान् ॥ गण्चछति तु ततो लोकं न्षताख्यं geez | ततो भोगान् वरान् भङकते fanny TA ats | तस्मादागच्छते लोकं शशाङ्कस्य दिजोत्तमाः | यव्राऽसौ तिष्ठते सोमः सर्व्वदं वेरलङ्कतः ॥
१९७
1९८ तौषैचिन्त।भखिः।
तत्र विंशतिकलयम्तु Tee भोगं सुदुलंभम् | श्रादित्यस्य तती लोकमायाति बरपूजितम् ॥ नानाखयमयं ge गन्धब्बा ष्एरः सेवितम् | तत्र WAT भान् भौगान् दशकख्पान् दिजोत्तमाः
तस्मादायाति भुवनं गन्धव्धाणां सुदुलभम् |
तत्र भोगान् समस्तां कश्भेवं यथासुखम् ॥ भक्ता चाऽऽयाति मेदिन्यां राजा भवति घाश्विकः चक्रवर्तीं महावीर्य्यो गुणैः सर्ववे रलक्कतः ॥
कला राज्ं खधन्ध॑ण यन्नरिष्रा Fetes: | तदन्ते योगिनां लोकं गला Arang शिवम् ॥ तत्र WAT परान् भोगान् यावदाहतसंञ्जवम् | तस्मादाग््छते चाऽत्र जायते योगिनां कुले ॥ प्रवरे वैष्णवे विप्रा gaa साधुसश्मते | चतुर्वेदो विप्रवरो यज्ञेरिष्टाऽसदस्िणैः ॥ aad घोगमाखयाय ततो मोच्तमवाप्रयात् । विष्णुलो कनिव्यचनावषरे & तत्र यान्तीति जिन्नासाथामाद प्रजापति, -- वटराजसमोपै तु दश्षिस्योदधेस्तटे | दृष्टो वैभगवान् WU: GR जगत्पति; | ASMA: ae यावद् यौखन्द्रतारकम् ॥ प्रतप्तहेमसद्मशा जरामरणवलनिताः | सव्येदुःखविहोनाख ठण्णा-ग्लानिविवल्ििताः ॥
afearafa: | १६९
wads महाबोया वनमालाविभूषिताः | saan संयुक्ताः शहन्चक्रगदाधराः ॥ कैचिन्नोलोत्मलश्यामाः केचितकाच्चनसनत्रिभाः | श्यामवर्णाः कुण्डलिनस्तमन्ये बलसन्निभाः ॥ विचरन्ति पुरे feat रूप-यौवनगर्व्विताः | ष्ण रामं सुभद्रा पश्यन्ति पुरुषोत्तमे | विष्णुलोकात्परं stat नाऽ पश्यामि भो feo: | ये लोकाः खगलोके तु खुयन्ते पुश्य क्णाम् ॥ विष्णुलोकस्य ते लोकाः कलां नादन्ति षोडशोम् । न तत्र नास्तिका यान्ति पुरुषा विषयामकाः ॥ want नापि fagar a स्तेना नाजितेन्द्रियाः | येऽखयन्ति सदा भक्तया aged जगद्गुरुम् ॥ ते तत बेष्णवा यान्ति विष्णुलोकं न संश्रयः । दक्तिणस्योदधेस्तौरे चेतरे परमदुलमे ॥ कस्पद्ठ समोपे तु ये त्यजन्ति कलेवरम् | सऽपि aa नरा यान्ति ये wat: पुरुषोष्तमे ॥ अधेतत्प्रयोगः-- SS हादशयाव्राः ल्वा तग्रतिष्ठां सङ्कल्य कुयात् | ॐ भ्रय च्ये्शुक्तेकादभ्यां बद्वश्लमेधसख-राजसूयशतजन्य- फल-समफलप्राघ्यतो तशताऽनामतपच्चात्खकुख्य पुरुष-सद्ित-दिव्य-
(१) ष दुक - श्रोवद्मलाञ्दनेयुक्राः | ९२
१७० तीधेचिन्तायिः
SIH स्व्धलक्षणसरम्पत-सर्व्वालद्ारभूषित-सव्वेकामसखद-टेव- वदिगतज्वर-सव्वैगुणालङ्गतवह्सरोगन्धव्वस्तुयमान-सब्बेरतरालघ्नत- विगतक्ञमयुबमहावलवोशथवदामौयसब्वदिगुद्यो तन-समकालिका- कवणंकामग स्िरपताकाध्वजयुक्तविमानकरणक['दिष्णुलो कगमन- तदधिकरणक--बडइगन्धरव्वासरःसिदसुरविद्याधरोरगसुनिवरस्तुय- मान-शङ्-चक्र-गदाधरचतुर्भुज-सुदित-विगतच्वरामकर््तुक-कल्य- शता वच्छित्रयधेस्ितवडभोगोपभो ग--वद्रपरः क्री डन- तदुत्तर सव्व - कामग-वदुसिद्व-विदयाधर-सुर-किब्ररोपश्ोभित-ब्रह्मसदनगमन- तदधिकरणकनवतिकस्पावच्छिन्र-सुखभोग-तदुत्तरसव्वेकामफल- प्रवाष्ट-सुरगणसेवितसौख्यमोक्तलाभे कशत सष्टखविमानभूषि तवदु- सित-वपुः-सिद विद्याघधर-यक्त-देत्य-दानवसमलङ्ःतस्द्रलोकगमन- तदधिकरणकाऽगो तिकल्यावच्छित्र-सुखमभो ग-तदुत्तरसब्यभोगसम- न्वित-बडसुर-सिद्ासरःसेवित सुमनोहरगोलोकगमन-तदध्िकर- क--सप्ततिकल्पा वच्छिव्रानुक्लत्रिलोकोदुलभवबडभोगोपभोग-तदु- तराऽनुत्तमवबडगन्धन्या सरः-सिद-सुनि-विदाघरहत-प्रजापतिलो क- गमन-तदपिकरणकमुदितासकन्तुकषरटिकल्या वच््छिव्रनानाय्य- समन्वितवहगन्व्यैकिवर--सिश-सुर-विद्याधरोरग-गुश्यकाषरो- दिवोकोहतशक्रभवनगमन-तदधिकरणपद्चागत्कल्पावच्छित्रसुख- भोग--तदु्रब्रहविमानसमलक्घतदुलेभपावन-सव्वैदेवालङ् AT लोकाधिकरणकश्रोमत्खकनुक-चत्वारिशत्कस्पा वच्छित्रदुक्ञेभवह- मोगोपभोग-तदुत्तरसदुलभनचव्रलोकगमन-तदधिकरणकतिंथत्-
(१) ख्ख पुस्तके ) fufgata: ufaa: |
तीधैचिन्तामसिः। १७१
कल्पावच्छिव्रयथेसितवरवइभो गोपभोग- तदु सर शश्याङ्लोकगमन- तदधिकरणकविंशतिकल्पावच्छिन्र-वहुशभभो गो पभो ग-तदु्तरसुर- पूजितनानाश्चमयपुखयगन्धर्व्वपरःसेविताऽऽ दिव्यलोकगमन-तद- पिकरणकदयकल्यावच्छित्-बड् एभभोगोपमोग-तदु्तर-सुदुलभ- गन्धव्यैलोकगमन-तदधिकरणे क कल्यावच्छिव्र-समस्तभोगोपभोग- तदुत्तरभेदिन्यधिकरणक-परमधार्िकमहावोय-सव्वैगुणालङ्कत- चक्रवसतित्वप्राभि-सदल्तिणबदयन्नकरण-तदुत्तरमोधप्रद-योगिलोक- गमन-तदधिकरणकयावदाहतसंञ्नववरबडभो गोपभोग- तदुत्तर- वैष्णवदुलेभसाधसन््रतयो गिङ्खलाधिकरणक चतुरव्वेदि-विप्रवर--ख- जब्मतदुत्तरसदच्िण-वड्यन्नकरण-तदुत्तरवैष्णवयोगप्रा िपून्भैक- मोक्षावास्िकामः क्षतयावाडादशप्रतिष्टामष्टं करिष्यं |
इति aren जलाशयं गत्वा प्रविश्य तत्र-तो्थाणि भ्राग- च्छन्तु CAAT नारायणं ध्याला auaiafafwar ज्ञात्वा aud क्षता -उन्षोथ धौते वाससो परिधायाऽऽचम्य भाख्करभिसुखो- ऽष्टोत्तरशतं गायत्रीं जपिता ततः सौरमन्ानपि यथाज्ञानं जपित्वा तिः प्रदक्षिणोक्लत्यादित्यं प्रणम्य मौमेनायतनं गत्वा पुरुषोत्तमं पूजयेत् ।
तद्यथा--
श्रादावष्टोत्तरश्तपलमितेन ayaa तत्तो मधुना, गन्धोद- केन, ततस्तोर्धोदकेन ततयन्दनोदक्षेन, asl पुरुषों घापयेष् । , | |
ततः; सेषं वासोयुमे wuwar परिधापयेत् । ततो गन्धेन
१७२ तीधचिन्तामखिः |
मल्िकादिपुष्पेख पूजयेत् ॥ ततोऽगुरुधुपं, TAT वा दद्यात्, wad दद्यात् | ततोऽन्यानपि erenelary Baa तैलेन वा दद्यात् । नेवेयश्च-पायसापूप-शष्क्लो-वटक-मोदक-फाणित-फलानि दयात् | फाणितं गुडविकारः, शालुकाकारो लोष्रभुतः खण्डो वा । ततः --ॐ “नमः पुरुषोत्तमाय इति मन्तमष्टोत्तरशतं जपेत् | ततः-- ॐ नमस्ते BARAT भक्तानामभयप्रद | संसारसागरे मग्नं arte मां पुरुषोत्तम ॥ यास्ते मया क्षता यात्रा हादशैव जगत्पते | प्रसादात्तव गोविन्द सम्ब णास्ता भवन्तु मे ॥ दूति पठित्वा प्रसादयेत् । ततो दर्टवत् प्रणिपतेत् । तती गुरुं fayacsaq । ततः पुरुषोत्तमोपरि yaad कुात् | ततो रात्रौ वासुदेवस्य कथाभिर्गीतिभिश्च जागरणं कुयात् | fay ध्यायन् सुवन् नमस्यं राजिं नयेत् | ततः प्रभाते बैदपारगान् संयतेन्दरियान् पौराणिकान् दादश ब्राह्मणान् निमन्तयेत् । ततः पूव्ववत् arate wat पुरुषोत्तमं खापयित्वा पूव्यैव्टण्डवत्प्रणामान्तां पूजां विधाय ब्राह्मणेभ्यो दादशवासोयुगानि हिर्यखण्डानि छत्राणि उपानद्युग लश्च खया दद्यात् |
ततो शुरवै गां वस्रं हिरण्यं aay, उपानष्टौ कांस्यपा्रघ्
wafearafa: | 198
दद्यात् । ततो निमज्वितब्रादह्मणान् ated, पायसं, पक्लान्रं wei FSS भोजयेत् ॥
ततो मोदकसद्ितान् दादश Harry Feat दद्यात् । यथा- शक्ति efaurg दद्यात् |
ततो गुरवे स-मोटकमेकसुटककुम्भं शरण्यं दल्िणां च दयात् । ततः सुवर्ण-वस्त्र-गो-धान्येरन्धेख रेषटद्र्यर्गस' सम्पूज्य नमस्छत्य- |
ॐ CAMA जगन्नाथः शङ्क-चक्र-गदाधरः |
नादि निधनो देवः प्रोयतां परमेश्वरः ॥
rawr त्रयोदशाऽपि ब्राह्मणान् fa: weft qe प्राधान्येन farsa | भरासोमान्तमनुत्रज्य YA: सर्व्वान् नमस्त्य ग्हमागत्य सबान्धवो मोनेन Jara i
aat,—
way यस्यां कस्यामपि fan —
ॐ भय यावदृद्युचन्द्रतारक-वह्ृसरःसहक्रोडन-जरामरण- सव्येदुःख-ढण्णा-ग्ला निविवज्नितचतुर्भुजम हावोयवनमालाविभू- षित-खोवत्तो रस्कसंयुक्-गङ््-चक्र-गदाधररूपयीवनगव्विंतामोय- यावदाहृतसंञ्जव विष्णुपुरविचरणकामः छष्ण-राम-सुभद्रादशेनम्ं करिष्य | |
इति सङ्कल्पा पण्येत् ॥ येऽचेयन्ति सदा भक्षा वासुदेवं HATTA | aaa वेष्णवा यान्ति विष्णुलोकं न संशयः ॥
१७४ तोर्धचिन्तानशिः।
दक्षिणस्योदधेस्तौरे Fa परमदुक्गमे | दृष्टा BUY रामश्च सुभद्राञ्चापि यान्ति तत् ॥ निल्यविष्णुपूजायाम्- तथा कदाचित् पुरषो्नमादिदशने विष्णुलोकगमनं फल- भित्मथेः । | तथा-- तत्रेव संवत्सरमुपासित्वा araatraaarfa ar | तेन चेष्टं इतं तेन तेन तपतं तपो मदत् ॥ सयाति परमं शानं यत्र योगेखरो wx: | yar भोगान् विचितां देवयोषित्छमन्वितान् ॥ कल्पान्ते पुनरागत्य AWA नरोत्तमः | जायते योगिनां विप्रा न्नानक्नयोद्यतो we ॥ सम्प्राप्य aud योगं हरेः खच्छन्दतां saz । तथा विष्णुलोकं प्रक्रम्य-- कल्पद्क्षसमोपै तु ये त्यजन्ति कलेवरम् | तै तत्र मनुना यान्ति ये सताः पुरुषोत्तमे | बटस्तागरयोरमष्ये यः स्मरन् पुरषोन्तमम्। ` aa: सोऽपि नरो याति aa avers संश्रयः ॥ प॒रमध्ये पनभाति मन्दिरं रब्रभूषितम्। इत्यपक्रम्य- aa तै पर्षा यान्ति ये ताः yaaa ॥
mufaarate: | १७५
Bay cad लोके aif पुरुषोत्तमम् | त्यक्ता यत्र नरा Se यान्ति सालोक्यतां Vt ॥ कमि कौटपतङ्गाश्च तिथग्योनिगताञ्च ये। aa e¢ परित्यज्य तेऽपि यान्ति परां गतिम् ॥ पथि श्थाने WHA वा रध्याप्रदेशेष्वपि यज aq! द्च्छत्रनिच्छत्रपि तत्र ee aay wid लभते मनुष्यः | eu त्यजन्ति gan ये aa पुरुषोन्तमे | HUTA समासाद्य FAA नाऽत्र TAT: ॥ वट-सागरयोमेध्ये ये UAT कलेवरम् । ते gad परं मोतं प्राष्रवस्ति न संथयः ॥ दति पुरुषोत्तमविधिः।
अध संत्तिवासाः |
तथाहि-- ब्रह्मपुराणे तथा AAAI APTA ASAT: | सन्मैपापदरं तस्य चेषं uTATHNT ॥ लिङ्कोटोसमायुक्घं वाराणस्याः Ta शएभम् | एकान््रकेति विख्यातं तौध्टक समन्वितम् ॥ are विन्दुरो नाम तस्मिन् चेते दिजोन्माः | देवादृषोन् मनुष्यां पितृन् सन्तप्यं यत्रतः | तिलोदकेन विधिना नाम-गोज्रविधानवित्। aad विधिवत्तत्र सोऽश्वमेधफलं लमेत् ॥ ग्रहोपरागे संक्राग्यामयने fags तधा । युगादौ षडगौत्याच्च तथाऽन्यत्र wa तिधौ | ये at दानं विप्रेभ्यः प्रयछन्ति धनादिकम् | भन्यतो्ाच्छतगुणं फलं ते प्र्रवन्ति वे ॥ पिण्डं ये संप्रयच्छन्ति fos: सरसस्तटे | पिवतृणामक्तयां afet तै कुजन्ति न संशयः ॥ ततः WATE गच्छेत् वाग्यतः संयतेन्द्रियः | प्रविश्य पूजयेत् पूर्वै कलवा aa प्रदक्षिणम् ॥ तक्चोरादिभिः ara कारयिलला भवं एवि; । चन्दनेन सुगन्धेन विलिप्य कुुमेन च । |
arufeaiafa: | 133
तजर सम्परजयेदवं चन्द्रमोलिमुमापतिम् | पष्येनाी ना विषैमेध्ये व्विललाकं-'कमलादिभिः। WTA aA AAT वेदोक्तेन च श्रम् ॥ ्रदोक्तितञ्च नाम्नैव, मूलमन्त्रेण VAT | एवं सम्पूज्य तं देवं गन्ध पुष्याऽम्बरादिमिः॥ धूपेदौं पेख नेषेदय रपहारेस्तथा स्तवः । दण्डवत् प्रखिपातेश्च गोतेरवादैमनोदरेः ॥ दृत्यैजेप-नमस्कारेजयशब्देः प्रदच्तिषेः |
रवं सम्मूज्य विधिवद्देव देवमुमापतिम् ॥
सव्ये पापविनिश्युक्तो रूपयीवनगव्ितः | कुलैकविंशसुदुत्य दिव्याभरणभूषितः ॥ सौवर्णेन विमानेन किष्धिणोजालमालिना । उपगीयमानो गन्धर्ववेरप्तरोभिरलक्घतः ॥
खद् द्योतयन् दिशः aa: शिवलोकं स गण्छति । yar ततर सुखं दिव्यं मनसः प्रोतिदायकम् ॥ तल्लोकवासिभिः सादं यावदा तसंश्नवम् | ततस्तस्मादिषद्ायातः wart guages ॥ जायते योगिनां गेहे चतुर्वेदी दिजोत्तमः । योगं पाश्पतं प्राप्य ततो मोक्षमवा्नयात् ॥
(१) ध पुखतके--पच्चाग--।
(२) क पुङ्े- नत्वेव |
(र) घ पुरके-युगणशमे। २२
१७८
तीर्थचिन्तामरिः|
शयनोलयापने चेव संक्रान््यामयने तधा ) श्रथोकाख्यायाश्चा्टम्या' पवित्रारोपणे तधा ॥ ये च पश्यन्ति देवें क्रत्तिवाससमव्ययम् | विमानेनाकंवर्खेन शिवलोकं व्रजन्ति ते॥ सव्वेकालेऽपि तं दैवं ये पश्यन्ति सुमेधसः । तेऽपि पापविनिन्धक्ञाः शिवलोकं व्रजन्ति वे ॥ देवस्य पिमे ga दत्तिषे चोत्तरे तथा | योजनदितयं ate चैतं तडुक्ति-मुक्तिदम् ॥ तस्मिन् ्षत्रवरे रम्ये, भास्करेश रसंन्नितम् | पश्यन्तियेतुतं Sa Gal कुण्डे महेश्वरम् ॥ आदित्येनाचिंतं gee देवदेवं विलो चनम् | सव्वेपापविनिगुक्ता विमानवरमाखिताः | उपगोयमाना water: शिवलोकं व्रजन्ति ते) YR तत्र वरान् भोगान् यावदाइतसं्गवम् ॥ पणयक्तयादिहायाता धार्भिंकाश्च भवन्ति वेर । यज्वानो दानशोलाञ्च पधिव्याः पतयस्तथा ॥ मुक्ञे्रश्च fats खणजालेश्वरं तथा | way विख्यातं शुक्षाणएम तिकेश्वरम् |
ये पश्यन््श्चेयित्वा च arent विन्दुसरोऽग्मसि i
जति a9 = म भ a ee ज re - - --- ---- ~+ a ‘es ~ ~ ~~ -- ~
(१) © परकै अधोकाख्यामथा शम्याम् | (२) ग पुसके-लिङ्गम् | (र) मूे-जायन्ते प्रवरे कुरे |
arafearafa: | १७९.
सव्यैपापविनिशखक्ञा विमानवरमाख्िताः | उपगोयमाना गन्धर्वः शिवलोकं व्रजन्ति वै ॥ तिष्टन्ति aa सुदितः कखपभेकं दिजोत्तमाः 1 yar तु विपुलान् भोगान् शिवलोके मनोरमान् \ गुणयक्षधाटिष्टायाता जायन्ते प्रवरे कुले ।
अधवा योगिनां गहे वेदवेदाङ्गपारगाः # उत्पद्यन्त हदिजवराः सब्बभूतदिते रतः । सोत्तशास्वाधकुशलाः Wa समबुद्धयः ॥ योगं Waltat प्राप्यं ततो मोक्तं व्रजन्ति ते) तस्मिन् चेतवरे ge fay aed हिजाः ॥ सूज्याऽपूज्यच्च Waa वने रध्यान्तरेऽपि वा i चतुष्यधे श्मशाने बा यतर कुत च तिष्ठति |
ष्ट्रा तल्लिङ्गमव्यग्रः agar सुसमाहितः खापयित्वा तु तं भक्त्वा गमैः पुषैमंनोदरैः ५ धृषेर्दीपे ¦ सनैषेदो नमस्कारः तथा स्तवैः । दण्डवव्रणिपवतेष त्यगोतादिभिस्तथया ॥ सम्पूज्यैवं विधानेन शिवलोकं ब्रजेत्ररः ।
aret at fesse at: waren’ eats fara: | yatta फलमाप्नोति aise काया विचारणा ॥ कः शक्रोति गुणान् वक्त समग्रान् सुनिसत्तमाः t
तस्य नेत्रवरस्याऽथ ऋते देवान्महेश्वरात् ॥
न-पा भानो म Ant SCOR CS
(9) म पुखफे--सतव।
तीथैचिन्तामसखिः |
afaq aaat गला सततं श्रइयान्ितः। माधवादिषु" मासेषु नरो यदि वाङ्गना ॥ प्राप्रोव्यभिमतान् भोगान् शिवलोकश्च गच्छति | awa ala विधिवत् करोति नियतैद्दरियः ॥ quafingea शिवलोकं स गच्छति | afarafafent विप्राः स्नाता विन्दुसरोऽख्मसि ॥ पश्यदेवं विरूपां देवोच्च वरदां भिवाम् । गणं qu का्तिकेयं गणेशं ठषभं तथा ॥ HUNT atfaat शिवलो कश्च गच्छति । एकाम्रके fata वाराणसोसमे शभे ॥ खानं करोति यस्तत्र मोल्तं स लभते शएभम् । sfa कछंत्तिवासोविधिः।
7 पयर
अथ कोणकः | .तथाहि- एतन्मया Afra: चेत्र प्रों सुदुलभम् | कोशाकंस्योदधेस्तोरं भुकति-सुक्िफलप्रदम् ॥ Waa सागरे Sal सूथधायाऽध्यं प्रणम्य च । नरोवायदिवा नारो सब्यैकामफलं लमत्॥
(१) घ पुस्तके-माचाद्यारिषु मासेषु | २) ग पुस्तके- खात्वा वै।
तीथैचिन्तानखिः। १८१
ततः सूर्यालयं Tey पुष्पमादाय वाग्यतः! | प्रविश्य पूजयेद्वानं कुग्या्षचिः प्रदसिणम् ॥ १ताज्विकीरवे दि कैमेन्तेभक्या कोणाकंमञयेत् | wa: gern धुवेदपिरनवे्यकंरपि ॥ दण्डवव्रणिपातेश्च जयशब्दैस्तथाऽपरेः ।
एवं सम्पूज्य कोणाकं सहस्रांशु जगत्प्रभुम् ॥ दशानामश्वमेधानां फलं प्राप्रोति मानवः | सव्वेपापविनिभक्षो युवा दिव्यवपुर्मरः ॥ सप्ताऽवरान् सप्तपरान् STATA भो Fes: | विमानेनाकवर्णेन कामन सुवश्चसा ॥ उपगोयमानो गन्धर्वः सूथलोकं स गच्छति । YM तव वरान् भोगान् यावदाहतसंञ्जवम् ॥ पुण्य्यादिष्टाऽऽयातः प्रवरे योगिनां कुले । aqaal wafer: खधन्य-भ्निरतः शचिः॥ योगं दिवस्पतैः प्राप्य ततो मोक्षमवाप्रुयाव् ॥ चेतरे मासि faa पत्ते यात्रां मदन-'भल्िकाम् | यः करोति नरस्तत्र gata स फलं लेत् ॥ शयनोलयानयोभानोः संक्रान्त्यां विषुषेऽयने ॥
(१) ख पुखके--सत्वरः।
(१) भूले- पूजयेत् परया भङ्गया कोणाकं" इनिससमाः | (३) क पएरूके- खवः |
(४) ग पुसतके-सब्यधम्द्रतः।
५) घ पृरके- दमनभञ्जिकाम्
Ice तोधचिन्ताभशिः |
षारे रषेस्तिधौ चेव सव्यैकालेऽधवा feat: | ये तत्र यावां कुव्वेन्ति पुरुषाः संयतेन्द्रियाः ॥ विमानेनाकंवणेन aaa व्रजन्ति ते। aaa षवितुः कषेत्रे प्राणंस्यजति मानवः ॥ स सूगलोक्माशाय देववन्मोदते दिवि। पनमानुषतां प्राप्य राज्ञा भवति धार्डिकः॥ योगं रवेः समासाद्य ततो मोक्षमवाप्नुयात् 1 को णाकंक्तेतरमधिलत्य- Wet Aa महादेवः AT नद-नदौपषैः | रामेष्ठर इति ख्यातः सव्वैकामफलप्रदः ॥ 'तत्राचवेयन्ति कामारिं ज्राला सम्यद्महोदधौ । गन्धैः पष्ेस्तथा धुपेदौपिरन षे्यकंरवरेः प्रणिपातैस्तथा स्तोतरर्गीतेर्वदेर्मनोहरेः। राजसूयफलं प्राप्य वाजिमेधफलं तधा ॥ प्राघ्रबन्ति महाकानः dfafe परमां तधा | कामरीन विमानेन किडिणोजालमालिना॥ उपगोयमाना गन्धर्वे; शिवलोकं व्रजन्ति ते । ` WATT AAMT भोगाननुत्तमान् ॥ पणखक्तयादिष्ागत्य चातुर्वेदा भवन्ति तै। WEL योगमासाश्च ततो aid व्रजन्ति ते ॥ इति कोशाकविधिः।
५) Wea येवं प्ष्यन्ति।
mufearafe: | १८१
अथ विरजक्तेवम् |
तथा ब्रह्मोवाच- विरजे विरजा माता ब्रह्माणो सम्प्रतिहिता । यस्याः सन्दशने' AW: पुनात्यासप्तमं कुलम् ॥ eat Zt A तां Sat भक्याऽऽपूज्य प्रणम्य च। नरः स्ववंशसुदुत्य मम लोकं स गच्छति ॥ sara aa तिष्टन्ति विरज लोकमातरः | AAU देव्यो वरदा AMARA: ॥ आस्ते वेतरणो तत्र सब्वैपापष्रा नदौ | यस्यां खात्वा ACIS: ABA: प्रमुश्यते ॥ आस्त खयम्भृस्ततेव क्रोडरूपौ Bie: खयम् | दृष्टा प्रणम्य तं भक्ष्या नरो विष्णुपुरं व्रजत् ॥ ष्कपिलागो ग्रहे सोमतोर्ये चालावुसंन्नके | मल्य्ञये क्रोडतो्थे ्वसुसिदेष्वरे तया ॥ तीर्थेष्वेतेषु मतिमान् यत् फलं लभते नरः तत्फलं समवाप्नोति विरजे स्ञानतपंणात् |
(१) घ परके-सन्द्शंनात्।
(२) WS पुखके-सलदुढदावत्। (2) घ षुसके-षिरजाः।
(४) घ पुरके-कापलि।
(५) ख पुरूके-वाद्वके WIC ATT |
१८४ mufearafe: |
विरज यो मम के पिष्डदानं करोति वे।
स करोत्यक्षयां ठि पितृणां नात्र संशयः ॥
मम ta भुनिग्रेष्ठा विरजे ये कलेवरम् ।
परित्यजन्ति पुरुषास्ते मों प्ा्ुवन्ति वे ॥ fa विरजकेत्रम् |
अथ गङ्गसागरसमीपे कपिलदशंनफलम् ॥
ब्रह्मपुराण-- श्रात्वा यः सागरे we: पवित्रे कपिर हरिम् | ameary वाराहीं स याति त्रिदशालयम् ॥
अथ RAAT AAAI: | ॐ भयाश्मेधफलसमफलप्रािकामो विन्दुसरसि ल्ञानमष्ं afte इति सङ्ख्या aa सविधि ज्ञाधात्। _ दाने च-- भन्यतोयेदानाऽपेक्याऽज् शतगुणं फलम् |
श्रथ कत्तिवासःपूजा | ॐ भदय--एकविं ्तिङलो्रणपूव्वक-सव्यपापविनिश्यक्त-रूप- यौवनगव्वितदिव्याभरणभूषित-बहगन्धन्भारटरःसमुपगोयमानाःऽ.
तोधचिन्तामखिः। १८
मकनत्तकसव्यैदिगुद्योतनसमकालिन किदिणोजालमालि-सौवर्ष- विमानकरणक--शवलोकगमन--तदधिकरणक-यावदाह्तसंप्नव- तन्नो कवासि-वहुषुरुषसदहितामोयदिव्यसुखभोग-तदुत्तरयोगिग्टहो- तमत्रचतुव्वेदि-दिजो त्तमत्वभवन-तदुत्तर-पाश्पतयोगप्रासिपून्ैक- मोक्षावासिकामो ब्रह्मएुराणोक्लपिधिना छं्तिवासःपूजामहं करिष्यं । |
दति सङ्कल्पा देवं प्रदक्षिणौक्षत्य पायमाचमनोयश्च cur श्र्टोत्तरपलशत्भितेन गव्यष्टतेन ततस्तावतेव TAA, ततो मधुना ततो गन्धोदकेन, ततस्तोर्थोदकेन, ततश्वन्दनोदकेन, स्राप- यित्वा मधुपक पुनराचमनोयच्च दत्वा चन्द्नानुलेपन FEAT तुलेपनञ्च war भक-पद्मादिपुष्पेरागमोक्तमन्तेण तदश्नाने त॒ "ॐ छत्तिवाखसे नमः” इति ॐ aa: शिवाय “दूतिः च fa: षम्ूज्य धूपं Sti नेषेदयसुप्ारं वस्तरच्च द्वा स्तवरदंण्डवत्प्रणासे- Maeda जपेन नमस्कारेण sane: प्रदचिरेर्चयेदिति |
शिवस्य शयने vara संक्रान्तौ, भगोकाषटम्यां वा afd ससो दशने ॐ श्रद्य शिवशयनेऽकंवणविमान कर णका शिवलो क- मनकामः क्लत्तिवासोदशनमहं करिष्ये |
दति dwar पश्येत् | एवं शिवोलयानादावपि । कालान्तरे तु --ॐ wa शिवलोकगमनकामः afaara- पनम करिष्य । इति ayer पश्येत् । २४
ace mMufararate:s
एतत् वैतखमास्करेष्वरद शने--
ॐ wa सत्पैपापविनिग्क्ञ-विमानवरावखितवद्ुगन्धर्व्ोप. गोयमान > x चिवलोकगमन-तदधिकरणकाहतसंग्नवपयन्त- वहवरभोगोपभोग-तदुत्तरेतज्ञौ किकधा्िक-यन्नदानभोलपरथिदी- पतिल्भवनकामः कुण्डस्रानपूव्वं कभास्करेख रद्थनमडं करिये |
दति सङ्कल्पा FW खात्वा तं पश्येत् सुक्तेष्वर-सिदेश-खणंजालेष्वर-परभेष्वराणामन्यतम दर्भमे-
` ॐ vq सव्वपापविनिन्ुक्षविमानवरावख्ितवडगन्धर्व्वोपमी- यमानाम्मोयशिवलोकगमन--तदधिकरणकंककर्पावच्छिद्र विप॒ल- मनोरमवभोगोपभो ग-तदुत्तरेतक्लौकिक-प्रवरयोगिकुल -योगि- गेहान्यतराधिकरणकवेदवेदाङ्कपारगसव्वभूतहितरतमोक्तशास्ा- कुशल समबुद्धि'दिजवरत्वभव न--तदुत्तरवरशम्भुयो गप्रापिपूव्वैक मोक्चप्रासिकामो विन्दुसरोऽखसि खात्वा सुक्तेखरमर्चयिल्ा तद् शनमह करिष्ये |
दति सङ्ल्यय॒विन्दुसरसि स्नात्वा सुक्घष्वरमभ्यश्चाय पश्येत् | णवं सिरेशादावपि |
रण्याखितलिङ्गान्तरपूजमे q—
ॐ रदा शिवलोकगमनकामो ब्र्मपुराणोक्ञविधिना afe- वासःचेवस्शिवलिङ्गपूजनमदहं करिष्ये |
दति ayer —
1 क पुस्तके सव्येन समदुदधि।
apefecarafea: | १ ८ॐ
fay दृष्टा अदयेकाग्रमनाः सुसमाहितः खपन-गन्ध पुष्य मनोरमधप-दोप नेवेद्य-नमस्करार-स्तव- दण्डप्रणाम -गृत्य-गोत- वादयः पूजयेत् ।
aa: स्े्रगमने तु--ॐ ्रदययाभिलषितबडइकामावाभि-शिषवः सलोकग्रमनकामः कत्तिवासःसेतगमनमरहं करिष्य |
इति सङ्कल्पया ay गच्छेत् ।
अथ कोणाकंविधिः।
ॐ अ्रद्याभिमतफलप्रासिकामः सागरल्ञान-सूर्व्याष्येदान तत्- प्रणाममहं करिष्य |
ति agar सागरे खविधितपेणान्तं खानं कत्वा qi प्रणमेत् |
ततः पुष्यमादाय Wat कोणशाकमटं प्रविश्य--
ॐ अदय दशा्वमेधजन्यफससमफलप्राि-सप्ाऽवरसप्तपरवंशो- इारपूल्वैक सव्बपापविनिशक्ञवरदिव्यवपुवैरबहुगन्धर्व्बोपगीयमामा- MAHA HANA विमान करणक -- सूथधलोकगमन-तदधि- AUCH ACHAT MATT RAM TAA ATH LAR कप्रवर- यागिङ्लापिक्ररणकचतुव्वदिष्वधम्मनिदतशचिविप्रत्वभवन-तदुत्तर- दिवखतियोगप्रा तिपृष्वेकमोक्तावाधिकामो ब्रह्मपुराणोक्षबिधिना को णाक॑पूजनमश्ं करिष्ये ।
सिकं
इति ager wa fa: प्रदल्तिणोक्षत्यागभिकवदिकंख मन्े- ¢ a गन्ध-पुष्म-धूप-दोप-नवेद्य-द ष्डप्रणाम-जयथब्देरचचयेत् |
१ द तीषेचिन्ताभखिः |
भरथाऽतैव रामेष्वरविधिः--
ॐ श्रद्य राजसयाश्वमेधफलसमफल परमसंसिद्िप्रासिकामः- किद्िणोजालमालिविमानकरणक-गन्धर्व्वोपगौयमानासकन्तक- शिवलोकगमन-तदधिकरणकाडतसंश्रवपयन्तमुत्तम-बहभोगोप- भोग तदुत्तरेहिकयजुेदिविप्रतलभवन-तदुत्तरशङ्रयो गप्रासिपूव्बक मोक्षावािकामो ब्रह्मपुराणोक्तविधिना रामेष्वरपूजामहं करिष्ये |
ति सङ्कल्पाय समुद्रे सविधि arar कोशाकंवदटेव रामेश्वर weaq |
wa विरजाक्तेतप्रयोगः |
ॐ अ्रदाऽऽसप्तकुलपविच्री करणकामो षिरजाद्थं नमहं करिष्य |
दूति apart पश्येत् ।
TAY स्रानपूव्मैक-दशंन-पूजा-प्रणामानां सखवंशोचारपूव्यैक- ब्रह्मलोक गमनं फलम् ॥
वेतरणोस्नाने सव्वैपापविनिरक्तिः फलम् | क्रोड़रूपि-विष्णुदगेने विष्णुपुरगमनं फलम् । एवं वाराहौदशमेऽपौति | इति मशामष्ोपाध्याय ओोवाचस्मतिमिख्रविरचिते तोथेविन्तामणौ दिनोयः पुरषोत्तमप्रकाशः |
wrafwrarafe: | ce
ॐ गङ्गाये नमः ।
जलक्रीडालोलज्रिदशतरणोनागरमणो
नवरो शिश्रे णो-घनजघन-पौनस्तनभरः |
ace चञ्त्कनक कलसो कलरवः
समाहतब्रह्मिथैमिव भज देवसरितम् ॥
ASE ववधूटिकाङ्चतटो संघहसचुरिला
गक्गगया जलवो चयो मधुलिहां सेणोभिराचुम्बिताः ।
चच्चश्द्चलचक्रवाकतसगोसंभ्ान्तनेताश्चले-
रापोता जगतां दिशन्तु सततं कल्याणमव्याहइतम् ॥ तत्रादौ ASAT
wa विष्णुपुराणे-
ततः प्रभवति away सव्वैपापदरा सरित्
WET टेवाङ्गनाङ्ानामनुलेपनपिश्रा ॥ मष्टाभारते-
ते Set जनपदासते मास्ते च प्ताः |
येषां amen get मध्ये याति सरिदरा॥
तपसा ब्रह्मचर्येण यज्ञसत्यागन वा पुनः ।
तां गतिं न लभन्ते तु गङ्गां संसेव्य यां लभैत्॥
ual वयसि कश्माणि कला पापानिये नराः|
शेषे गङ्गगं निषेषन्ते तेऽपि arepaai गतिम् |
12° तो्ैचिन्नाभखिः |
fascqravaay पाटेनेकेन यः पुमान् | मासमेकन्तु गङ्गायां समनी स्यातां नवा समौ ॥ तप्यतेऽवाकथिरा यसु युगानामयुतं पुमान् | ति्द्यधेष्टं यश्चापि गङ्गायां स विशिष्यते ॥ भूलानाभिह सर्वेषां दुःखोपहतचेतसाम् । गतिमन्वेषमाणानां न agraemt गतिः ॥ परक्टे रशमग्रसताननेकौः प॒रुषाधमान् । पततो नरक गङ्गा सितान् प्रत तारयेत् ॥ तय पतत इति सम्बन्धः | ते afagar सुनिभिनृणां देवेः" सवासवैः | येऽभिगच्छन्ति सततं गङ्गामभिमताम्बरेः (?) ॥ न भयेभ्यो भयं तस्य न पापेभ्यो न राजतः भा देहपतनाद्गगामुपास्त यः पुमानिङ ॥ Wally जडान् द्रव्यदोनांच AKT afar बहतो विश्वरूपा । देवैः सेन्द्र निभिदानवेख निषेविता सव्यैकामेर्यनक्ति ॥ जङ़ान्धप्रभेतयः कश्मानधिकारिष्णोऽपि गङ्गासेवया ofan: फलभागिनो भवन्तौत्यधेः | `
(१). ख THR — 7a a2: TRC! ry
mufemrafa: 5 १९१
ब्रह्मपुराण- Weal HUTT तु भूमौ afafeat भेत् । यावत्पु ममावास्यां दिनानि दश नित्यः शक्तप्रतिपदमारभ्य दिनानि दशसंख्यया । पाताले सनब्रिघधानन्तु करोति खयमेव दहित शक्कादशोमारभ्य यावद्श्रदिनानितु। पञ्चम्यन्तानि at खगे waatafeat सदा ॥ पण्यमिति षष्टोतो दशन्तं गङ्गायां सातिशयं ge’ भवती त्यथः । भविष्यपुराणे-- कते तु सव्पतोर्थानि तरेतायां पुष्करं परम् | हापरेतु quad कलो गङ्का विशिष्यते ॥ ब्र्मा्डपुराणे-- कलौ तु सव्वतोधानि खं खं ata खभावतः गङ्गया ufaqafe सातु देवो न कुच्रचित् ॥ वाराह- | गङ्गाः कणदिग्धस्य वायोः संस्यर्भनादपि | पापशोला अपि नराः Gui गतिमवाप्ुयुः ॥
१९९ तोषेचिन्तासखिः। अथ गङ्गाजलमाशत्माम् |
तत्र कन्दपुराणे- योऽसौ want विष्णुधित्खरूपौ wares: | स एव द्रवरूपेण ANAT नाऽत्र संशयः ॥ लिङ्कपुराण- ब्रह्महा गुरहा गोघ्न; स्तेयो तु गुरतस्मगः | गङ्गा्रसा च पूयन्ते AST काया विचारणा ॥ यमः-- शेत्रस्यमुदतं वाऽपि शोतसुष्णमथापि वा । TFS इरते तोयं पापमामरणान्तिकम् ॥ aed पथषितं तोयं वज्यै cafes दलम् | Wa जाङवोतोयमवच्धं तुलसोदलम् ॥ महाभारते- मेरोः समुद्रस्य च aaa: संख्योपलानासुदकस्य वापि। गङ्गाजलानां नतु शश्िरस्ि वक्षं गुणाख्यापरिमाणमन्र ॥ मत्य पुराणे- तोधयाता विधिं छतल्नमङ्व्धणोऽपि यो act | गङ्गातोयस्य माहासात् सोऽप्यत्र फलभाग्भवेत् ।
पिरका भनक tee |
() ग पुखन्रे- मानवः|
तीधैचिन्ताभणिः}; १९१
बरह्मार्डपुराणि- वचिन्तामणिगणशाच्चापि गङ्यास्तोयविन्दवः | विशिष्टा यग्मयच्छम्ति भक्तेभ्योऽचिन्तितं' फलम् ॥ गण्डुषमाततो भक्तया सक्घद्रङ्गाखसा नरः | कामधेनुस्तनोदह्तान् yea दिव्यरसान्दिविः॥ waa निहत्येह रेज apiaatfac: | WEA तमस्तोत्र॑ भाति gat यथोदये ॥ मनो-वाक्षायजग्रस्तः पापैवहविधैरपि | area गङ्गां भवेत्पूतः पुरुषो नाऽत्र संशयः ॥ तथा-- गङ्ातोयाभिषिक्तन्तु भच्यभ्मश्राति योगवित् | सपवत्कञ्चवां त्यक्ता पापदहौनो नरोत्तमः । स्वर्गापवगिकां fafe प्राप्नोत्येव न संशयः ॥ तथा apis fer: पवनः Yau यदा । wud सोऽपि पाप्मानं सन्षरधैष्वापवच्जति ॥ नारदटोये- हिमवदिन्यसहशा राशयः पापकश्णाम् | गङ्गाश्चसा ते नश्यन्ति विष्णुभक्तिहतापदः‹ ॥
(१) ग पएुसके-भक्तेभ्यञखिन्तितम् |
(२) ख पुषके-शवि।
(३) ख पुरके-विक्तान्तु भिसाम् |
(४) ख गएस्तकहये--गङ्गनय। जलंरिग्धोऽयम् |
५) ख पुस्तके - स्वमेष | (६) ग एसक्षे- हता अधा। २५.
8.9 तीधचिन्ताभणिः।
weagat— प्रवेशमान्रे गङ्ायां arava भक्तितो Say । ब्रह्महत्यादयो दोषा VSAM प्रयान््यलम् # AWTS HTT — Tint वसेत्रिल्यं ayaa पिवेव्दए +
अघ गङ्गसेवनफलम् |
तत्र स्कन्दपुराण--
स एव देवम पूजनोयो महषिभिः।
यो वे गहनं समासित्य सुखं तिष्ठति faa: ॥ तथा--
तिष्टेदवाकशिरा ag वर्षाणामयुतं नरः ।
यः सेवते मासमेकं गङ्गां स तु विशिष्यते ॥ नारदोये-
किमष्टाङ्गन Tita किं तपोभिः किमष्वरैः।
वास एव fe aya ब्रद्मन्नानस्य कारणम् ||
ब्राह्म- तिष्ठेद् युगसष्स्नन्तु पादेनेकैन यः पुमान् | मासमेकन्तु THAT समौस्यातांनवासमौ॥
mafaarafe: | १९९
ब्रह्माण्ड-- ` fat agagfaarer: किं तपोभि तापनेः। खग-मोल्तप्रदा TET सुखसेव्या यतः सिता ॥ यन्ञयसेश्च नियसैदानैः संन्यासतोऽपि at न तत्फलमवाप्रोति ग्गं प्राप्य यदाप्रुयात् ॥ प्रभासे गोसहस्रेण राडग्रस्ते दिवाकरे। यत्फलं लभते मर्यो गङ्गायां afed दिने | अन्योपायांसतु waa मोत्तकामः सुनिखितः। गङ्गातौरे सुखं तिष्ठेत् स वे AAS भाजनम् ॥ वाराणस्यां विशेषेण गङ्ग way मोक्षदा ॥ प्रतिमासं चतुदष्यामष्टम्याच्चेव Ba | UMMA ASIA TANT ॥ गङ्गातोरनिवासश्च यावज्जोवप्रतिन्नया ॥ यस्य सिध्यति watat a eat नाऽत्र संशयः भविष्ये- "कच्छा दिनियमान् कत्वा नरो यत्फलमशरुते ॥ सदा चान्द्रायण्येव तल्लमेल्लाङवोतटे ॥ गङ्गा सेवापरस्येह दिवसाद्धंन यत्फलम् | न तच्छक्यं समत्वेन शापं ऋतुशतेरपि ॥ सत्परयश्न-तपो-दान-योग-खाध्यायकग्यभिः | यत्फलं AKA गङ्गलोरे निवासतः ॥
(१) ग पुसलक्े-- कच्छाऽतिङ्च्छाणि ser) (२) कख पुतकदये- वकम् ।
१९६ तीथचिन्तामणिः
सत्यवादिषु ane ने्िकनब्रह्मचारिाम् | यदजनिहोविणां gw तत्त गङ्गगानिवासतः ॥
अथ गङ्गभक्ति फलम् | aa ब्राह्म -
सखवमाढ-पिट-दाराणां कुलकोटोमनन्त(कं)रम् | गङ्गाभक्त(कति)स्तारयते संसारा णतो भ्रुवम् ॥ सन्तोषः UTA AWA सुखामना | विनयाचारसम्म्तिगंङाभक्तस्य जायते ॥ HARA VATA गङ्ग प्राप्येव केवलम् | तद्वकस्तत्परख स्यात् मुकर एव न संशयः ॥ UAT AMAR तज्जलं सेवते च यः | अनायासेन हि नरो alata स विन्दति ॥ दोक्तितः waaay सोमपानं दिने fez 1 wate येषां गाक्ेस्तोवैः त्यानि देहिनाम् | देहं त्यक्ता नराः ओष पटे तिष्ठन्ति सन्बदा | सन्दपुराणे- तिष्ठेद्युगसदखन्तु पादेनैकेन यः सदा | यः संख्रयेद्यथेष्टन्तु aE: स विशिष्यते ॥ महाभारते- देवाः सोमाकसंसखानि यथा 'मन्ादिभिर्मुखैः। श्र्तान्युपसुद्लन्ति तथा WAS नराः ॥
a म = tempts
(१) ग पुस्तप्े-सत्राहिभिमेखेः।
arafacarata: |
अथ गङ्गातोयपानफलम् । aa भविष्यपुराणे- | कन्यादानैस्तथाऽन्यत भूमिदाने भक्तितः। श्रब्रदानैख Mera: स्णशदानादिभिस्तथा | रथाऽश्व-गज दानैश्च यत्पुखयं परिकोत्तितम् | ततः शतगुणं पुरं गङ्मगण्डुषलो भवेत् ॥ चान्द्रायणसदख्राणां यत् फलं परि कौत्तितम् | ततोऽधिकफलं गङ्गतोयपानाद वाप्यते ॥ स्कन्दपुराणे- गर्डुषमात पानेन WARS लभेत् | au यः पिवेद भस्तस्य शक्तिः करे स्थिता ॥ तथा-- तिभिः सारखतं तोयं सप्तभिसत्लथ यामुनम् | नारदं दशभिन्ासेगाीङ्ं वर्षेण जोय्यति । 'नाभ्यन्तगततोयानां खतानां क्वापि देहिनाम् | तन्तत्तौधफलावासिनाँऽव काय्य विचारणा ॥ ' तथा- चान्द्रायणसहस्रन्तु यश्चरेत् कायगोधनम् | यः पिवेत् तद् sae apr: स विशिष्यते ॥ भविष्ये-
agi पश्यति संस्तौति स्नाति wear पिवेष्मलम् 1
tit न्नानममलं योगं मोक्षश्च विन्दति ॥
------~~ ^^ -~-~---------- ----------~ -~
eames terrane het
(१) ख पुस्तज्ञे- अष्यन्तगत- ।
729
१९६द तोथचिन्तामणिः।
महाभारते- यसु qainfaed aga पिवते जलम् | गवां निहौरनिखुक्ताद्यावकात्तदिथिष्यते ॥ निर्हारो aaq | यावकः-'खिन्रयवः। प्रथमत प्रयोगः | ॐ रद्य बड़ कन्या-भूम्यत्र-गो-सुव शं-रथाश्व-गजदानजन्य पुण्य गतगुणपुखयप्राभिकामीो गर्हुषमि तगङ्गाजलपानमहं करिष्ये | ॐ श्रद्य मोक्षकामः Gees गद्गगजलपानमहं करिष्ये | ॐ अद्य गोनिहरनिग्रक्ञयवयावक प्राशनजन्य शदधयधिकश्डि- प्राधिकामः \सूधनिष्टक्षगङ्गजलपानमदहं करिष्ये |
अथ दशनम् |
तत महाभारते- भवन्ति निर्विषाः aul यथा ara दश्रनात् | गङ्गाया दशेनात्तदत् BUTE: प्रमुच्यते ॥ वाद्मनः-कश्जेग्रस्तः पापेरपि पुमानि | ate agi भवेत् पूतस्तत मे नास्ति संशयः ॥ सक्ताऽवरान् सक्षपरान् पितु स्तेभ्यश्च येऽपरे | पमां स्तारयते wei ater स्ृष्टाऽवगाह्य च ॥ दशनात् WHAT पानात्तथा AEA कौर्व॑नात् । "पुण्यं पुनाति पुरुषान् शतभोऽघ सहस्रशः ॥
॥ योजक
------------------
(१) ग पुस्तके-ज्िग्- | (२) ग पुस्रके-ङ्य्यां ए (२) ग--एुण्यान् |
तीधैचिन्तामणिः। १९९
ब्द्मार्ड-- ज्ञानमेखय्मायुख प्रतिष्ठा सव्यैमान्यता | श्भानामाश्रयतवञ्च गङ्ादशथनजलं फलम् ॥ सर्वेन्द्रियाणां चापल्यं व्यसनासकिष्राश् वे। निरधणतं नृणां गङ्गा-दशेनादेव नश्यति ॥ परहिंसा च कौरटिस्धं परदोषाद्यवक्षणम् | दाभ्मिकानां sur गङ्गा-दशनादेव नश्यति ॥ पाद्म-- मुहु इस्तथा पथ्येत् स्पृशेदपि Teas: | wat यदिच्छति नरः शाश्वतश्चामृतं पदम् ॥ भविष्ये-- वापौकूपतडागादि-प्रपासतादिभिस्तथा । AMA AAT YW तद् गद्गद शनाइवेत् ॥ तथा-- यत् फलं जायते पुंसां दशने परमाकनः । Azalea गङ्गाया दशयने भक्तिभावतः ॥ तथा- नैमिषे च gata नखदायाञ्च gaat | सानात् संसेवनाच्चापि यत्फलं लभते नरः | गङ्गया दशेनादेव कलौ प्राइमदषंयः |
(1) कं खं पुस्तकष्वये- वाग्भवम्।
०० तोधेचिन्ताभखिः |
अरधमतप्रयोगः-
ॐ TT सव्यपापक्षयकामो गङ्गादशेनमदहं करिष्ये |
ॐ श्रद्य वाद्मनः कस्मजवबद्पापक्षयकामो वा। एक विंशति- पुरुषतारणकामो वा। स्मशेने भरववगाहमे च इदं फलम् ।
सखौोयशतसंख्यपुरुषपापक्चयकामो वा । WMA कौर्तनेऽपोदं फलम् |
न्नानेख््यीयुः-प्रतिष्ठा-सव्वैमान्यत-शुभाञ्रयत्वकामो वा |
वापौ-कूप-तडाग-प्रपा-सव्रादिजन्यफल-प्रािकामो वा । नेमिष- पुष्कर-कुरुक्तेत-नख्मदा स्रानसेवनजन्यफल-प्रा्िकामो वा |
ॐ अद्य परमासंद शनजन्यफल-समफलप्रासिकामो बा भक्ष्या गङ़गदशनमहं करिष्ये ।
अथ गङ्गस्मरणम् |
aa ब्रह्मपुराण--
ATH: क्भिर्यक्तान् AAA भवार |
प्रततो नरके AFT संस्मृता हरते सदा ॥ Ae
योजनानां सहस्रेषु wei सरति यो नरः |
अपि दुष्कुतकश्मऽपि लभत परमां गतिम् ॥ भविष्ये--
स्मरणादेव गङ्गायाः पापसष्कातपन्ञरम् ।
az aaa याति गिरिवचखषतो वथा ॥
तोथखिन्तामसिः। २०१
तघा- गच्छंस्तिष्ठन् खपन् ध्यायन् जाग्रडुक्नन् Way वदन् | यः स्मरेत् सततं AFT स च मुच्येत बन्धनात् ॥ सहसखरयोजनस्थाश्च TET waa स्मरन्ति ये । तेऽप्यणेषेमेद्ापापेमुख्न्ते नाऽव्र संण्यः ॥ भवनानि विचित्राणि विचित्राभरणाः सयः | saa वित्तसम्पसिमडनस्मरणजं फलम् ॥ "ये; पुण्यवाहिनौ गद्गय सक्षइक्याऽवगाडिता | तेषां कुलानां wag भवात्तारयते शिवा ॥ ब्रह्माण्ड — मनसा संस्मरेद् यसु TAFT gam नरः | चान्द्रायणसदसरन्तु लभते नाऽत्र संशयः ॥ अयमत्र प्रयोगः। ॐ शरद्य नरकपाताभावकामो गङड्गस्मरणमदहं करिष्ये- परमगतिप्रसिकामो वा पापसष्ातभेदकामो वा- ॐ अदयागशेषमडहापापविसुक्गिकामो वा | विचिवबदुभवन-विचि्राभरण बडख्यारोग्य वित्तसम्पर्िकामो वा--चान्द्रायणसदसखरजन्यपफ्लप्रा्िकामो AT | ' ॐ अद्य पातकविसुक्तिकामो वा भक्धा गङ्ास्मरणमदहं करिष्ये, भक्तया गङ्ग गङ्गत्यभिधानेऽप्येतदेव फलम् । जागरे Tea गङ्गास्मरणे च विमुक्तिः फलम् |
[वावा
1) क ख पुस्तकहये--खधिक्षमिद्ं पयम् | (२) ग पुस्तके- वन्धसक्तिः। भ, २६
० तीेचिन्तामणिः।
अथ BUA | aa विण्णुपुराणे- met agta यन्राम योजनानां शतेरपि । खितेरशारितं हन्ति पापं जसअतयाऽल्लितम् ॥ aE प्रक्ललय-माद्छे- कौो्नान्मुच्यते पापात् दृष्टा भद्राणि प्यति । श्रवगाष्यचपौतलाच एनाव्यासपमं कुलम् । ब्द्माण्ड-- "सप्तावरान् सप्त परान् ARIST परतः परान् | TET तारयते पंसां प्रसङ्गेणापि कौत्तिंता ॥ अनिच्छयाऽपि गङ्गाया योऽसौ नामातुकौत्तनम् । करोति पुण्यवाहिन्याः सोऽपि खगस्य भाजनम् ॥ नारदोये- | waren गतो वाऽपि सव्वधग्मविवल्निंतः। गङ्गायाः कौत्तनैनापि Gut गतिमवा्रुयात् ॥ श्रयमत्रप्रयोगः। ॐ श्रदयं जकरतयाजिंतपापक्तयकामो गङ्ग -गङ्गेति ata महं करिष्ये | एकर्विं्रतिपुरुषतारणकामो वा। खगभागिलकामो at! शुभगतिप्रापिकामो वा t
(१) ग एरूके-कषप्रावरान् BAIA प्ररत. प्रतः परान् |
mufaarafa: | ९०७
0 WHAT | aa गद़गऽधिकारे वारार- 6 rN AWE गुरहा गोघ्नः स्पृष्टो वा सव्वेपातकः | तस्यास्तोयेनरः WS: AAT: प्रमुच्यते ॥
ॐ शरद्य मदापातकादिसकलपापक्तयकामो गङ्गसखर्शनमहं करिष्यं |
अथाऽभिलाषः । aa भविष्ये कदा वष्यामि'" तां गङ्गां कदा ara लभेमहि | इति पसाऽभिलषिता कुलानां तारयेच्छतम् ॥ ॐ श्रय कुलशततारणकामो गङ्ाभिलाषमरहं करिष्ये |
अथ सानम् | तत्र विष्शुपुराण- ज्ञातस्य सलिले यस्याः सद्यः पापं प्रणश्यति | श्पूव्येपुण्यप्राभिख, सद्यो मैत्रेय जायते ॥ भारते- ज्ञातानां शचिभिस्तोयैर्गाष्ठेयैः प्रयतासनाम् | ्युष्टिभिवति या पुंसां न सा क्रतुशतेरपि I
(१ wget दृच्छामि। (२) ख पुस्तके पुणयावाप्नि् |
२०४ तोषैचिन्नाभखिः।
प्रयतः- एकादशेद्दियसंयतः। व्यष्टिः पृण्योपचयः।
तथा —
भ्पहत्य AAA यथा भावयुदये रविः।
तथाऽपहत्य पामानं.भाति गङ्गाजलोत्तितः ॥ ब्रह्माण्ड --
एकेन स्रानमाच्रेण विधिना भक्तिमान्नरः |
भरष्वमैधफलं सद्यो गङ्गायां प्राप्नुयाद् ध्रवम् ॥ तधा--
अनेकजन्मसन्भृतं एसां पापं प्रणश्यति ।
MARAT गङ्गायां सद्यः स्यात् पुण्यभाजनम् ॥ तथा--
्नन्यस्थानगतं पापं meat विनश्यति |
गङ्गातोरक्षतं पापं गद्गखानेन नश्यति ॥ aat—
wat दिवा च सन्ध्यायां ayaa प्रयत्नतः |
सात्वाऽश्वमेधजं पुण्यं र हेऽप्युदततव्नलेः ॥
waaay aye सब्वेष्वायतनेषु च |
ततूफलं लभते सव्व गङ्ास्रानाव्र संशयः |
wa योगसिदिन्यायादन्यतमफलकामना ्रधिकरारिविशेषण मिति द्रश्व्यम् |. महापातकसंयुक्षो get वा सन्धैपातकैः । गहृमज्ञानेन विधिना qua सब्बेपातकंः ॥
तीर्थचिन्तामश्ः। १०५
गङ्गखानात् Ut ज्ञाने न भूतं न भविद्यति। AeA Karate न वेहिकम्। भन्यथाऽनधिकारा पत्तेः |
विशेषतः कलियुगे पापं हरति जाङ्वो । तथा-
निहत्य कामजान् दोषान् काय-वाक्-चित्तसमवान् |
समा-स्रानेन भक्तया तु मोदते दिवि देववत् ॥ समा वषेम् |
षरमासं स्नाति गङ्गायां नेरन्त्ययेण यो AT: |
CARAT: समस्तकुलसंयुतः ॥
समस्तभोगसंयुक्तो विष्णुलोके महोयते |
पराईैहितयं यावन्राऽत्र काय्यं विचारणा ॥ वधा-
गङ्गायां खाति यो मर्यो यावच्नोवन्तु नित्यशः |
HAC: स चाऽब्रेव देषान्ते FA एव सः ॥ तथा-
प्रातः ल्ञानादयगुणं पुण्यं मध्यन्दिने तधा |
सायंकाले शतगुणमनन्तं शिवसत्निधो | भविष्य-
कपिलाकोटिदानान्तु ayrara विरिष्यते।
` माष्छे- HIRATA APT यतर तजराऽवबाहिता |
२०६ तीधैचिन्ताभणिः।|
आग्नेये सूच्यवाक्यम्- ये मदौयां शसन्ते जले सरानादिकां क्रियाम् । करिथन्तोषह यास्यन्ति भिल्ला तै मम मण्डलम् ॥ तथा- यो खे वत्तमानोऽपि लां खाने कौत्वि्ति। स यास्यति दिवं नित्यमित्याह वरुणश्च ताम् ॥
अधे तत्मयोगः |
ॐ श्रय सद्यः पापप्रणाश-सद्योऽपूव्वैपुश्यप्रािकामी गङ्गायां स्नानमद्ं करिये |
कुरुचेब्रल्रानजन्धफल-समफलप्रा्िकामो at) प्रयतस्य तु क्रतु श तजन्यव्युध्यतिशयितव्युष्टिकामो वा। पापविधातपूर्व्वक- भासमानलकामो AT |
ॐ श्रदययाखमेधफलप्रासिकामो भक्वा वेध-गद्गसख्रानमशं करिष्ये |
रातौ सन्ध्वायां तथोहुतगङ्कगाजलेन wesfa साने भ्र्- भेघधफलमेव | |
सव्धतौध-सर्व्वायतनजन्य-पुश्याऽन्धतम-पु्यप्रासिकामो वा गङ्गायां ज्ञानमद्ं करिष्य | |
ॐ अद्य सव्वेपातकविसुक्षिकामो विधिना गङ्गाज्ञानमहं करिष्ये । गङ्गातोरक्लत-पापनाश्कामो aT
areferarafar: | ९०७
कपिलाकोटिदानजन्यफलाधिकफलप्रासिकामो at |
ॐ WT सूथमण्डलमेदपूव्यैक गमनकामः सूय्यां एसन्तपतगङ्गग- अलस्रानमहं करिष्ये |
ॐ समस्तपापविनिश्युक्ष-समस्त-कुलसंयुक्त-समस्तभोगसंयुक्ा- त्मौयपरारैदितयावच्छित्रविष्णुलोकमहिततल्कामो श्रद्यादि-षरमा- सान् गङ्गायां aaany करिष्ये |
ॐ कायवाक्-चित्तंसम्भवकामजदटोषनिङननपूर्बकसवर्गलो का- धिकरणकदेववग्मोदमानल्कामोऽद्यादि भक्तया वषं गङ्गायां खान- महं करिष्ये | |
SVT प्रातःकालोन गङ्गाश्ञानजन्धयफल-दणगुणफलप्रासि कामो मघ्याङ् गङ्गायां ख्रानमहं करिष्ये |
PTT प्रातःकालोन गङ्गाल्रानजन्यशतगुणफलप्रा्िकामः सायंकाले WHAT खानमहं करिष्ये |
ॐ श्रय गङ्गख्रानजन्यानन्तफलकामः शिवसन्रिघौ गङ्गा सानम करिष्ये |
ॐ शेहि कज वन्पमक्लत्व-देषहान्तकासिकमुक्ष कामो wate यावज्नोवं गदायां Baas करिष्ये |
०८ तौर्थचिन्ताभखिंः।
अथ कालविशेषे सानम् |
तव ब्रह्माण्डपुराे--
नेरन्तर्येश गङ्गायां Ara’ यः खाति मानवः
स शक्रलोकेषु चिरं कालं खिला ara:
ततो ब्रह्मपुरे तिष्ठत् कर्को टि शतायुतम् ॥
परतर च सौरमासपरिग्रहः शिष्टाचारात् |
भविष्ये — |
नेरन्धर्ययेश विधिना गङ्गायां ख्रातियो नरः
षरमासभेकस्वपरः सक्लदेवोत्तरायणे ॥ तयोः समं भवेत् Gu विषुषैषु तथेव च । संक्रान्तिषु च सव्वासु चातुश्ास्यफलं लमेत् ॥ एतदेव भवेत् पुं माघ-कात्तिकमासयोः। TAMURA स्यात् नवम्यां कार्तिके तथा i इयच्च VAT प्राथम्यात् । मन्वादौ च युगादौ च मासत्रयफलं लभेत् | दादश्यां AaTs च श्रष्टम्यां yaaa: | भ्राद्रीयाख् चतुष्श्यां गङ्गाल्लानं सुदुर्लभम् | वैशाखे वे पौणमास्यां माघ वै कार्तिके तथा ॥ तथा ATS त्वमावास्या गङ्गगायामतिदुलंभा । छष्णा्टम्यां सहस्रन्तु शतं स्यात् aay । अष्टमो चेयं माघस्य तस्छन्दंशात् ॥
( ग पुस्तके-माषम् ।
तोथचिन्तामखिः। २०९६.
तत्रापि क्ष्णा जिष्टपरियहात् | ततेव - अमावस्यां शतगुणं wea दिनक्तये | MAI aad व्यतोपाते तनन्तकम् ॥ सूयो चन्द्रमसोः संक्रान्िसाम्यं व्यतीपात इति कल्यत: | मासत्रयफलन्तु स्यात् फाल्मुनाषाट्मास्योः । जन्मत तु क्रते Ala गङ्गायां भक्तिभावतः | जन्मप्रख्तिपापौघं' afad नश्यति way ॥ तथा भविष्ये - SAE यदा योगो Balada चाद्या । तदा YAR: कालो देवानामपि saa: ॥ तदा a: alfa गङ्गायां भक्तया तत्फलमाप्रुयात् | aa aa विप्रोऽपि गद्गमरणजन्तु तत् ॥ RUT यदाद्रौ स्याद्" व्यतोपातख् वे तदा । गङ्गायां gad art स योगो ह्यतिदुल्लभः ॥ यो ard देवयोगैन सदा खानं विधानवित् | लभते दैवयोगेन जातिं स्मरति पौव्विकोम् ॥ सव्वयन्न-तपो-दान-फलमाप्रोति ATA | सब्बेशरास्राथ विन्नातो WATT तदा भवेत् ॥ तथा-- ARIA TART ग्रहणे चन्द्र-स्ययोः | 'गङ्गाल्ञातो नरः कामाद्रह्मणएः Tes व्रजेत् ॥ (१) ग पुस्तके-यटा aret | (२) ख पुस्तके- गङ्भगं Gra | २७
[1
२१० तोथचिन्नामसिः।
ब्रह्माण्ड-- चन्द्र-सूथथग्रहे चैव योऽवगाईेत जाहवोम् | स aia: waaay किमथमटते महोम् ॥ स्मतिः-- इन्दो लंच्षगुणं प्रोक्तं ey खलम् । गङ्गातीरे तु सम्प्राप इन्दोः कोटौ Tae + तथा कान्द - । गवां कोटिसदहस्रस्य सम्यग्दत्तस्य यत्फलम् | तत्फलं जाङ्वो खाने Tea निशाकरे ॥ दिवाकरे पुनस्तइत् शतसंख्यमुदादहतम् | वारणेन समायुक्ता मधो क्ष्णा Aare ॥ गङ्गायां यदि लभ्यत सूग्रहशतेः समा | जाइः-- ata शुक्तपक्ते तु ठतौयायां तथेव च | APIA नरः Great मुच्यते सत्मैकिख्विषेः ॥ ज्येष्ठं मासि चितिसुतदिने gad दशम्याम् हस्ते भैलान्निरगमदियं जाङवौ म्यलीकम् | पापान्यस्यां इरति च तिथौ सा दशेव्याहरायाः पुण्यं दद्यादपि शतगुणं वाजिभमेधायुतस्य ॥ ब्रह्माण्ड -- संक्रान्तिषु व्यतोपाते ग्रहणे चन्द्र-सूययोः। पुष्ये Bal तु गङ्गायां कुलकोटोः ससुददरेत् ॥
तीथेचिन्तामणिः | २११
व्यतोपातः Parana: क्रान्तिसाम्यमिति कल्पतरुः ॥ खवणाज्िधनिष्ठादरक्षेषासूमथिरोऽन्यतमयुता रविवारामा- वास्या इति तु केचित्-- तदाह हन्मनुः-- खवणाखि-धनिष्ाद्र नागदेवत मस्तक । यदयमा रविवारेण व्यतोपातः स उच्यते + यमः-- | वेशाखशक्तप्रक्ते तु ठतोयायां विशेषतः" । गङ्गातोये नरः स्रात्वा मुच्यते सव्यकिल्विषैः ॥ पद्मपुराण- | महापातकसंन्नानि यानि पापानि सन्तिमे। मोविन्द्दादशों प्राप्य तानिमे इर जाङ्कवि। गोविन्ददादशो-फाद्शुनश्ुकदादशो, नद्याण्ड-- प्रतिमासे चतुदृश्यामष्टम्याच्चेव wat | पक्षयोसभयोेव waaay जाङ्वौम् ॥ भागोरथीं विशेषेण 'तो्थान्यायतनानि च । समायान्ति विशेषेण सबव्वपापडराणि च ॥ प्रातनो जन्मनक्षत्रे गङ्गातोयेषु भक्तितः , नरः स्नात्वा तु गङ्गायां Ha सव्वं समुखरेत् ॥
* (१) मूल पुस्तके-तिधौ waa (२) कथ पुस्तकद्ये-तथाञ्ज्यायतनानि a |
२१२ तीधंचिन्तामसिः।
तधा-- AAT WAT चन्द्रः TALIA | गुरुणा याति संयोगं aawea fad: स्पृतम् ॥ ACA YAS कताऽनन्तफला WAT । तस्यान्तु जाङवोज्नानं सू्येग्रहशताधिकम्, ॥
afa:— अरुणोदयवेलायां Gat माघस्य सप्तमो । गङ्गायां यदि aaa सग्रहशतेः समाः ॥
अ्रतेतदाक्ययोः सग्रहणफलं स्रानजमेव | ल्लानमपि च गाङ्गमेव afated बुद्धिरन्तरङ्गति न्यायात् |
ठन सूयग्रहणकालोनगङ्गनखानस्येव फलमिह शतगुणादि- रूपं भवतीत्य्धः |
अ्रधायमतप्रयोगः--
ॐ शक्रलो काधिकरणक-गोत्जसहित सुचिरकालस्िति- पूव्ककल्मकोटिशतायुतावच्छितिनह्मपुरवासकामोऽदयादि मां „ गङ्गायां Saag करिष्ये |
ॐ अदयोत्तरायणरविसंक्रान्तौ वेधनिरन्तरषरमासावच्छित्र- गङ्गास्नानजन्यपुख-समपुखप्राभिकामो wai स्ानमहं करिष्ये | विषुवयो रप्येवम् |
(१?) ध पुस्लके-संन्नेयदा wa | २) ख पुसक्े-येयदणमभाविकस् |
तोथेचिन्तामखिः | २११
दत्तिणायन-विष्णुपदो-षडशोतिषु नवसु ॐ अदयामुकसक्रान्तो वैघनिरन्तरमासचतुष्टयावच्छित्रगङ्ास्रानजन्यफल-समफलप्राभि- कामो गङ्गायां Baad करिष्य ।
समस्तमाघस्राने समस्त कालतिकनस्नानेऽप्येवम् |
अक्षयनवम्यां--ॐ sa का्तिकनवम्यां वंधनिरन्तरसंवत्रा- afar गङ्गा ्रानजन्फल-समफलप्रा्िकामो गङ्गायां सान महं करिष्ये ।
ॐ qa मन्वादौ वेध निरन्तरमासच्रयावच्छिब्रगङ्गञ्रान जन्यफल-समफलप्राभिकामो गङ्गायां Baas करिये |
यु गादिष्वप्येवम् ।
खवणयुतदादश्यां, पु्ययुता्टम्यां, वेगाख्यां, मार्या, कान्तिकं माघामावस्यायाश्च गङ्गाख्रानमतिदुज्ञभम् |
भरतिदुक्लेभतन्तु सषखगुणाधि कत्वम् | कालान्तरे सहसरगुण- मेतेष्वतिदुलेभमित्यभिधानेन तधैव wala: |
तथाच-
ॐ अदा खवणयुक्तदादश्यां गङ्गास्रानजन्यफलसदसरगुणाधिक- फलप्रा्तिकामो गङ्गायां स्रानमदहं करिष्ये |
एवमेवाष्टम्यादिषठु षटर्खपि द्रष्टव्यम् ।
ॐ TT माघक्रष्णादटम्या गड्गस्रानजन्यफल-सदस्रगुण्फल- प्रात्तिकामो गद्धायां ज्ञानमहं करिष्य |
ॐ aq cafe गङ्ग ख्ञानजन्यफल-शतगुणशफलप्रासिकामो गङ्गयां Baas करिष्ये |
११४ तीधंचिन्ताभखिः |
ॐ aq दिनक्षये गड़गल्नानजन्धफल-सहसख गुणफलप्रासिकामो गङ्गायां Maas करिष्ये |
ॐ श्रदय सुथग्रहे गङ्गास्नानजन्यफल-लक्तगुणफलप्रासिकामो गङ्गायां खानमद्हं करिष्ये |
WATS AT |
[ॐ अद्य व्यतोपाते भ्रनन्तगद्गाख्रानजन्यफल-समफलप्रासि कामो गदायां ज्लानमद्ं करिष्ये । |
ॐ वेधनिरन्तरमासत्रयावच्छि ्रगद्गगसखरा नजन्यफलप्रािकामो ्रदयादि फाल्गुनं गङ्गख्लानमद्ं करिष्ये |
अषाद़ऽप्येवम् |
ॐ अदय जग्मप्रशतिसच्ितपापौघनाशकामो गङ्गायां स्रान- महं करिष्ये, सव्वकुलससुद्धरणएकामो वा ।
ॐ gq व्यतोपाताद्रौयुतायां चतुदृश्यां गद्गमरणजन्यफल- सम्फलप्राभिकामो गड्मयां स्रानमद्ं करिष्ये |
ॐ TT माघे कष्णाटम्याम् श्राद्रौव्यतोपातयुक्तायां जाति- ` सअरत्व-सन्परयन्न-तपो-दानजन्यफल-समफलप्राभि-स््वगाखविदरो- गिल्लकामो गङ्गायां areas करिष्ये |
ॐ aq संक्रान््यां(न्तो) ब्रह्मसदन गमनकामो गङ़गयां ख्लान- महं करिष्ये । एवभेवामावास्यायां, पौणमास्यां चन्द्रग्रहे, ay ग्रहे च फलम् । भद सूय्ययहे सव्वैतोथेख्रानजन्यफलप्राधिकामो गङ्गायां न्नानमद्ं करिष्य । चग्द्रग्रडऽप्येषम् |
=+ ~~~ ~ ae te cre te ~ += -------- --~- <~~------------- ~ ~~~ a eee
पपी 1 1 we
(9) @ wera--[ | fafeata: पतिवः।।
aafaarafa: | २१४
ॐ ga राष्ुग्रसे दिवाकरे दशकोटिशुणगङ्गगल्रानजन्य- फल-समफलप्रासिकामो गङ्गायां aTaas करिष्ये |
ॐ gat रातौ ugar निशाकरे सम्यग्दत्त गोकोटि- महखजन्यफल-समफलप्राभिकामो गङ्गायां स्रानमहं करिष्ये ।
ॐ wa राइग्रस्ते दिवाकरे सम्यग्दत्तगोकोटिसडखजन्य फल-शतगुणफलप्रा्िकामो Wat स्नानमहं करिष्ये !
ॐ अद्य चैत्रलष्णत्रयोदश्यां वारुणनक्तत्रयुतायां शतसय्य- ग्रहण कालोनगङ़गसख्रानजन्यफल-समफलप्राक्षि कामो गङ्गायां ज्ञान- ad करिष्ये |
ॐ aq वैणाखश्क्रटलतौयायां सव्वकिख्िषविभुक्तिकामो गङद्धायां ख्रानमहं करिष्ये |
aq ज्ये शुक्तद शम्यां सितिसुतद्दस्तनत्तत्रयुतायां दशविध- पापनाश्र--वाजिमेधायुतजन्यपुख-गतगुणपुखयप्रासिकामो गङ्गायां स्रानमहहं करिष्ये |
ॐ अदय संक्रान््यां (न्तौ) बद्ुकुलकोटिससुद्धरणकामो गङ्गायां स्रानमडहं करिष्ये |
एवभेव व्यतोपात-पुष्य-चन्द्रग्रह-सूय्यग्रहेष्वपि वाक्यम् |
ॐ अद मदाज्यैष्ठयां शतसूग्रहणकालोनगङद्मसखरानजन्य- फलाधिकफलप्रािकामो गङ्गायां सानम करिष्ये |
ॐ शरद्य मावणश्क्तसप्तम्यां सून्येग्रदहकालोनशतगङ्गाल्ञानजन्य-
फल-समफलप्राधिकामो गङ्गायां BARE करिष्ये |
२१६ तीर्थचिन्तामखिः।
अथ देशविशेषे Braz |
तत्र पद्मपुराणे-- कुरुक्तेवसमा AFT यतर तव्रावगादहिता। कुरुकतेव्ाद्णगुणा aa fasta सङ्गता ॥ विन्ध्याच्छतगुणा प्रोक्ता का(ि)भौपुर््यान्तु जाङ्वौ 1 faaquyaa कणतीर्थादौ | तथा-- waa’ सुलभा गङ्गा fag स्थानेषु दुक्लभा । गङ्गदारे प्रयागे च गङ्गासागरसङ्गमे ॥ तेषु स्नाताः दिवं यान्ति ये खृतास्तेऽपुनमवाः | माद्छे- कुरुचेतसमा WET wa aarantfeat | कुरुकतेत्राहशगुणा यत्र विन्ध्येन सङ्गता ॥ ततः TATU प्रोक्ता यत्र पशिद्भूवाहिनो | "तस्मात् सहस्रगुणिता यव चोत्तरवाडिनो ॥ "तस्मात् सहस््रगुणिता यच्र चोभयवादिनौ | भविष्े- गङ्ग दारे कुशावत्त Ala पुण्यफलं wy | सप्तानां राजसूयानां फलं स्यादश्वभेधयोः ॥
(१) कख पुस्तकदये- स्येव दुङ्गभा गङ्ग fay स्वाने fata: | (x) ग पुसतके- स्नात्वा | (९) ख पुस्तके-पयमिद afer | (४) ग पुसके -षव्यसिदमसिकम् |
aafaarafa: |
उषिता aa मासारै wai विश्वजितां फलम् |
दशायुतगवां दानपुखञ्च लभते नरः ॥
सुरोत्तम गोविन्दं we कणखले स्थितम् |
TAT वाप्य च गङ्गायां पुयमक्षयमाग्रुयात् ॥ महाभारते-
alae शौकरं नाम महापुण्यं सने श्ण |
यस्ित्राविरभूत् yes वराहाक्षतिरब्युतः ॥
शतम ग्निचितां पुण्यं ज्योतिष्टोमहयस्य च ।
श्रग्निष्टोमसहसस्य फलमताप्रयात्ररः ॥
तेव aU ज्योतिष्टो मायुतस्य च ।
्रश्वमेधतयस्यापि Bada फलं लभेत् ॥ तथा--
Hare तौोधमनघं यत्र च व्याघयोऽखिलाः |
नश्यन्ति CATH UAE पातकं TATA ॥
sare: कापिलं ata कपिला धेनवोौऽन्वहम् |
दत्ता येनायुतान्यष्टौ Bal तुल्य" फलं लभेत् ॥
गङ्गा दारे कुशावत्त विल्व क नोलपव्यैते ।
तों कणखले area धुतपापो दिवे व्रजेत् ॥ फाशोमभिधाय - तथेव |
पवि्राख्यं ततस्तोयं wading पवित्रकम् |
इयोव्िष्वजितोस्तत्र AY पुण्यं लभेन्नरः ॥
(१?) क ख पुस्तकहये- तद्ध | 2a
215
वेणोवाद्यं दहरोति afeeq ॥
ती्चिन्तामखिः।
वैणोवा्चं ततस्तोधं सरयृयं त्र गङ्भया । सुएण्यया महापुण्या खसा BSI GAT # हरेदेक्िणपादालक्तालनादमरापगा | वामपादोदकं विभि सरयु मानसोडवाम् ॥ तों तवरा्चयवुदरं विष्णु विष्णुतमापतवान् | पञ्चाश्वमेधफलदं ara तस्मित्रघापडम् ॥ ततस्तु गाण्डकं ate Twat यत्र सङ्गता | गोसहस्रस्य दान तजर aaa सन्तम् ॥ 'रामतोधं ततः प्यं saat यत सब्रिधौ ॥ MANA ततः FS यत्रासौ Beat मुनिः| waar शिवं ध्यायन् गणतान्तु समाययौ ॥ चम्पकाख्यं FA यत्र गङ्गोत्तरवाह्हिनी । मणिकणिकावदिज्ञेया महापातकनागिनौ ॥ कलसाख्यं ततस्तोधं कलसादुधितो मुनिः | अगस्यः पूजयन् यत्र Us सुनिवरोऽभवत् ५ सोमहोपं महापु्डं Ae वाराणसौसमम् | सोमो यवाचैयतोगं रुद्रेण गिरसा एष; ॥ ` विण्वामित्रस्य भभिनो men यत सहता, 1, तत्राङ्ुत्य च sat: waay प्रियातिथिः ॥
(१) ग पुस्तके नास्ति (x) ग एखके-मखिश्ष्थिंज्ातुषाशेया।
तोथेचिन्ताभणिः।
HESS महातोयं wa यत्र शरोरिणाम् | एकविंगतिखन्ता्नलारकं किमतःपरम् ॥ ज्कहद एकशाखानगरे गङ्गायाम् 1 तस्माददितितोधेच्च aw 'तघ्चाऽदितिररिम् | कश्यपात्तनयं लेभे तत खानं महोदयम् ॥ शिलोच्चयं महातोयं तत्र तश्चा तपः प्रजाः | ठणादिभिः सह धवं यान्ति तोथगुणाखयात् ॥ षृनदरारो नाम ale स्यात् शन्द्राणो यत्र वासवम् | तपस्त्चा पतिं लेमे ल्रानादत्र प्रयागवत् ॥ पुण्यमास्नातकं ata विशामिन्रस्तपश्चरन् | यत्र ब्रह्मषितां लेभे aferdita ॥ WAAR तपसा यतर खेन स्री रेः | प्रद्यरनामा Tals स्थाने ततर महोदयः ॥ तदह्िखप्रयागसतु ETAT यमुना गता | स्रानात्तताक्षयं FR प्रयाग इव लभ्यते ॥ दक्िणप्रयागसु सुक्षबेणो anata इति प्रसिद्धः | AKA प्रयाग च गङ्गासागरसङ्गमे | Meare ब्रह्मणो विष्णोः शिवस्य च पुरं व्रजत् ॥ महाभारत-- + | NFAT राजेन्द्र सागरस्य च सङ्गमे । -अ्वभेधाषहशगुणं प्रवदन्ति मनोषिणः ॥ (2) क ख पुसक्हये- यत्र वाष्यादितिद्रिम् |
RE
ध तचिन्ताभणिः |
अधायमन्र प्रयोगः-
ॐ श्रय कुरुकतेतस्नानजन्यफ़ल-दशगुणफलप्रातिकामौ विन्ध्य- सङ्तगङ्गायां ख्रानमहं करिष्ये |
ॐ gay विन््यसङ्तगड्गस्रानजन्यफल-शतगुणफलप्रा्िकामः काश्यां गङ्गायां Saas करिष्य ।
पश्चिम वाहिन्यामपि एतदेव फलम् |
ॐ श्रय पिमवाहिनौगङ्गसख्रानजन्धफलसदसगुणफलप्रापि- काम उत्तरवादहिन्यां गङ्गायां ख्रानमदहं करिषे ।
ॐ राजसूयसप्काखमेधदयजन्यफल-समलप्रापिकामो AFT- दारे गङ्गायां स्रानमहं करिष्य |
कुशावन्तेप्येवम् |
ॐ अदयातच्तयपुखकामः कण्खले सरात्रा ततेख्सुरोत्तम- गो विन्द-रुद्रपूजनमहं BTS ।
ॐ शअरदयागनिविच्छत-ज्योतिषटटोमहवपुखसमपुणयागनिष्टोम- सदखजन्यफलसमफलप्रास्षिकामः शौकरतोर्ये गङ्गायां aaa? , करिष्ये । अत्रैव ब्रह्मतोधंस्राने-
ॐ aq चज्योतिष्टोमायुताश्वभमेधत्रयजन्यफलसमफलप्राभि- कामो ब्रह्मते Baas करिष्ये |
ॐ श्रदयाखिलव्याधि-सव्वजश्नोयपातकनाश्कामः कुनाख्य- MAY स्ानमडं करिष्य |
ॐ az खदत्तकपिलधेन्वयुताष्टकजन्धफलसमफ़लप्राधिकामः कपिलतोर्धे खानमहं करिये |
तीधेचिन्तामणिः। २२१
ॐ" भ्रद्य धुतपापखोयखर्लोकगमनकामो APTS स्रानमहं करिये |
ॐ एतदेव कुशावत्तं विष्के नोलपव्ेते कणखले च स्रानफलम् |
ॐ sq विश्वजिहयजन्यपुणय-समपुश्यप्रािकामः पवि. ताख्यतोर्ये Baas करिष्ये |
ॐ श्रय पञ्चाश्वभेधयन्नजन्यफल समफलप्रा्ि-पापनाशन- कामः सरयुसङ्गतगङ्गायां स्रानमहं करिष्ये |
ॐ अदय गोसदहस्रटानजन्यफल-समफलप्रा्िकामो गण्डको- सङ्गतगङ्गयां स्रानमहं करिष्ये |
ॐ रद्य महापातकनाशकामः चम्पकाख्यतीधं उत्तरवाहिन्यां गङ्गायां सानम करिष्ये |
ॐ ga ततारिसम्मतप्रियातिथिल्कामः कौशिकोसङ्गत- गङ्गायां खानमदहं करिष्ये ।
ॐ अद्य एकविंशतिसन्ततिसन्तारण कामो Tess स्रानमहं करिष्यं |
ॐ aq महोदयकामोऽदितितो्ं खानमहं करिष्ये | ॐ शअरद्याक्षयपुख्यप्राभिकामो दक्षिणप्रयाग स्रानमहं करिधे | ॐ qq शिवपुरगमनकामो गद्धगमसागरसद्गमे स्रानमद्ं करिष्ये |
+ अव्या शमेधयन्नजन्यफल-द थग णफलप्रातिकामो गङ्ग सागरसङ्भे स्नानमष्टं. करिष्ये | इति वा|
or तीथेचिन्तामरखिः |
अथावगाहनम् | ब्रह्माण्ड-- यः yearfeat गङ्ग सक्लक्याऽवगाद्िता | तेषां कुलानां aay भवात्तारयते शिवा ॥
ॐ TY भवापादनकसख कोयकुललक्षतारणकामो गङ्ग वगाडन- महं करिष्ये |
अदय ey | गड़गयाम् सब्यासुपक्रम्य पौलसत्यः- Weiat शतसादस्रोति |
ॐ TY सन्ध्यावन्दनजन्यफल-लक्तगुणफलप्राभिकामो ग्यां सन्ध्यावन्दनमद्ं करिष्ये |
अथ तर्पणम् | aa विष्णुपुराणे- "दत्ताः faa यतवरापस्तनयेः awarfad: | waaay प्रयच्छन्ति ठसिं Fa दुक्तभाम् ॥ भविष्य - यावन्त तिला मर्ेगृहोताः fread fir | लाव दषंससराणि पितरः खर्गवासिनः ॥
नाका
न
(१) कष्ठ षुसकहये fat: |
mufearafe: |
पितरः faaatraatfan: |
wits — fay लोकेषु ये कैचित् प्राणिनः सव्यै एव ते । तप्येमाणाः परं ठसिं यान्ति गङ्गाजलैः शमे; ॥ य ईच्छेत् सफलं ज्म जोवितं शुभमेव च | ख faq स्तपयेद्गङ्ामभिगम्य सुरांस्तथा ॥ :
भविष्य- पतितारोननिघाय !
ये नरा दु.खिताः सम्यक् सव्वं ते सङुगेस्तिलैः | तपिंता जाङ्वोतोयैनरेण विधिना सक्तत् ॥ प्रयान्ति खगलोकन्तु नात्र काया विचारणा। स्वगे संस्थाश्च ये केचित् पितरः पु्यशालिनः | गङ्गाजलैस्तथा पुंसा विधिना तपिताः सक् | तेऽपि are प्रपद्यन्तं यदि ब्र्माऽत्रवोदचः ॥
तथा- © ~ +
मासतपणमावण पिण्डानां पातनेन च ॥ गङ्गायां पितरः सर्ववे विमानान् सूयवश्वसः | भपसरोगणसंयुकान् हैमरत्रविभूषितान् | मुक्षाजालपरिच्छन्रान् वेणवोणानिनादितान् | भरोशङ्कखदङ्गादिनिर्घोषान् सख ग्विभूषितान् ॥ गन्धव्येगेयसचिरान् दिव्यभोगसमन्वितान् |
२२४
२२४ aerate: |
गङ्गातर्पणसम्मरोताः' खादपिण्डसुतपिताः | WMI सहसा यान्ति ब्रह्मलोकं सनातनम् ॥
अथ प्रयोगः |
ॐ अय तपैणतिलसंख्यवहवसद्खावच्छिन्र तपणोयपिल- खगैवासकामः सतिलगङ्गाजक्तेन पिढतपैणमदहं करिष्ये |
ॐ श्रद्याक्षयपिटलसिकामो गद्ाजलेन पिढतपणमहं करिये | |
ॐ gq जब्मसाफल्-जोवितशभप्राभिकामो गङ्गगाजलेन पिढतपणमदहं करिष्ये |
ॐ शरद्य नरकसपिटखगप्रापि-खर्गखपिटमोशपािकामः सतिलगङ्गगाजलेन पिढतपंणमहं करिष्ये |
ॐ सूग्यवर्चोऽप्रोगण संयुक्त-रेमरतविभरूषित-मुक्ताजाल- परिच्छन्र-वेणवोणानिनादित-भेरोशङ्कखदद्गादिनिर्घोषि.खग्विभु- षितगन्धरव्वगीय-रुचिरदिव्यभोगसमन्वित-वइविमानारोहणपूव्यैक- तपणौयपिढगणकन्तुकव्रह्मलोकगमनकामोऽदादि-मासं | AFT जलेन पिढतपणमहं करिष्ये |
मासं पिर्दानेऽप्येवम् |
ददन्तु जलोपकरठे चेत् पिण्डपिटठयन्नरोत्या कत्तव्यम् |
` कककाककयण्यकवकश्काव्कवक वा कष ' कि me EN
(१ ग पुस्तके Guar: |
तो्थविन्तामणिः |
अथ शिवार्चनम् | aa स्मृतिः-- | गङ्गायान्तु नरः साता यो fag नित्यमच्चयेत् | एकेन जन्मना मोक्तं परमाप्नोति स ध्रुवम् ॥ तथघा- | | अरम्निहोत्राणि ‘erg यन्ना agefaat: | गङ्गायां लिङ्गपूजायाः कोव्ंशेनापि नो समाः ॥ तथा- [गङ्गमच्जनभौलसतु गङ्गातोरे विशेषतः-- | wale नवतिं wei भारोग्यञ्चारुरूपताम् | Waifs कलसेर्भा नोगेङ्गातो याभिषेकतः ॥ पित॒लुदिश्य तान् देवान् खापयेदुगाङ्गव्रारिणा | Sal: स्युस्तस्य पितरो नरकस्थाश्च तत्त्षणःत् ॥ TAMA VATA मोदन्ते तेषु चे चिरम् | तान् सूथाटोन् । | AM UAHUY स्नानं दश्गुणं स्मृतम् | Va: शतगुणं ge Fa: कोरिगुणं फलम् ॥ एवमर््येषु नवेदय-बलिपूजादिषु क्रमात् | पातान्तरविशेषेण फल्ेवोत्तरोत्तरम् ॥ विभव सति यो aera कुखादिधिविस्तरम् ॥ (१) ख पुस्तके sary | (२) [ 1 जिङ्कितपङःक्रिरधिका। २९
२२५.
9 Ee
२९६ तीर्धचिन्ताभखिः |
नेतत्फलमवाप्रोति SAE: स उच्यते | देवानां दशनं पुरं दनात् aa वरम्। स्पशनादचनं AE EASA ATT ॥ WRN मन्तजपैः प्पुष्पेचैव सुगन्धिभिः | प्राइगंद्गाजलेः BTA छतस्रानसमं बुधाः ॥ अष्यदरव्यविशेषेण गक्षातोयेन यः wag । 'मागधप्रसखमातेण तास्तरपात्खितेन ख ॥ भानवेऽष्यं प्रदद्यात्तु खवौयरि ठभिः सह । पव-पौतरे् dye: खगलोके aaa ॥ आपः चोरं कुशाग्राणि तं दधि तथा मधु) रक्तानि करवोराणि तथा रक्तश्च चन्दनम् | अष्टाङ्ग एषः set वै भानवे परिकीर्तितः ॥ तथा-- शिवस्य विष्णोः सखस्य दुरगीया ब्रह्मणस्तथा | गङ्गातोरे प्रतिष्ठान्तु यः करोति नरोत्तमः ॥ प्रतिष्ठा खापनम् | तथेवायतनान्येषां कारयन तिशक्षितः | अन्यतोर्थेषु करणात् कोटिकोटिगुणं aa | गज्ञातौरसमुद्ुतख्दा लिङ्गानि शक्तितः । warts कत्वा तु प्रतिष्ठाप्य fer दिने। (1) @ गभूतः। = (९) rag | (३) क ख पुस्तक्षहये भवेन् |
तोधेचिन्तामखिः | 229
मन्वेख पुष्यपत्रादयैः पूजयित्वा खशक्तितः । गङ्गायां fatatiaat तस्य gel ततोऽधिकम् ॥ अथ प्रयोगः-
ॐ श्रदययागनिहोत-वद्ुवेद-बदुदत्तिण-वदहयन्नजन्यफलाध्िक- फलप्रापिकामो aya शिवलिङ्पूजनमडहं करिष्यं ॥
ॐ श्रय प्रह्वाद-निवेति-खाख्यारोग्य-चारुरूपताकामः HAIFA AA भानोरभिषेकमदं करिष्ये ॥
ॐ श्रद्यान्यलोथां धिकरणकणिवप्रतिष्टाजन्यफल-को टिगुणफल- प्राभिकामो गड्गयां शिवप्रतिष्ठामहं करिष्ये। एवं विष्णोः ara SMa ब्रह्मण प्रतिष्ठावाक्यम् | एषामायतनकरणिऽप्येवम् ॥
ॐ aq पिष्टतात्कालिकदत्ति-शिबिलोकगमन-तल्लोकाचधि- करणककामचारमोदनकामः fracafea कलसेन APIA शिव'छरपनमहं करिष्ये । पितरसुदिश्य सूयी दिखरपनेऽप्येवम् | पितामदहादि कभुटिश्य शिवादिखपनेऽ'प्येवम् |
अथय जपः | aa भविष्ये- सव्यानन्दप्रदायिन्यां गङ्गायां यो नरोत्तमः | ्रष्टाक्षरं जपेदक्तथा सुक्गिस्तस्य art सिता ॥
(१) SUN शङ्धत्यषाक्ये सपरनेपरश्स्याने स्यापनपटं लिखितम् | (९) क YWA— Qa;
तोधेचिन्तामखिः।
226 गहनयां विधिना atat जपेदष्टाक्तरं afz | सव्मैयन्नफलं तस्य सव्ैदानफलं तथा ॥ सन्मैव्रतफलं तस्य भवेत् सव्वेतपःफलम् ॥ षरमासादणिमादययासु सिष्ठयोऽत्र भवन्ति वे। नमो नारायणायेति प्रणवाद्योऽषटवणंकः ॥ तथा- नमः शिवायेति मन्त आदौ प्रणवसंयुतः । सव्येधश्प्रदः सद्यो विधिना शिवभक्ति(दः)तः ॥ . तथा - | चतुविंशतिभिलक्जसेः fadt भवैद्भ्रवम् | सम्यक्सिद्धेकमन्तसतु शिवतुल्यो भवेत् सुखो ॥ ध्यञ्चात्तरो सिडमन्तः शिव एव न संशयः | अपवित्रः पवित्रो at सव्वावस्याङ्गतोऽपि वा t महापातकयुक्तोऽपि AMAA जपे यथा। अधिकारौ भवेत् wea इति देवोऽत्रवोच्छिवः ॥ नष्टा्तरजपे सक्तिः सव्वेयन्न-सव्वटान-सर्व्वत्रत-सर्व्वतपः- फलं वा । षगमासमेतच्जपेऽणिमादिसिद्विप्रासिः फलम् । पञ्चात्तर- जपे सव्येघममशिवभक्तिप्रािः फलम् । चतुषिंशतिलक्षमि तपच्चा- aad शिवतुलखयलवं फलम् । भत्र च काम्यजपे यावकादिक-
ATS वक्तव्यः |
(१ कं पुस्तके-प्ञ्चाक्षरः |
तौथचिन्तामखिः। २२९. अथ गङ्गापूजा |
तत्र स्मृतिः- पूजितायान्तु गङ्गायां पूजिताः सव्वटेवताः | तस्मात् सव्धप्रयनेन पूजयेदमरापगाम् ॥
भविष्ये- चतुरभजां Peary सव्धावयवशोभिताम् | रलकुम्भ-सिताग्मोज-वरदानाभयङ्कराम् ॥ श्वेतवस्वपरोघानां मुक्ता-मणिविभूषिताम् | ततो ध्यायेत् सुरूपा चन्दरायुतसमप्रभाम् ॥ चामर्बीँज्यमानाच्च श्वेतवस्ती"पशोभिताम् । . सुप्रसन्नां सुवदनां कस्णाद्रेनिजान्तराम् ॥. सुधाञ्चावितभूष््ठामादेगन्धानुलेपनाम् | वेलोक्यनमितां agi टेवादिभिरभिष्टुताम् ॥ दिष्यरूपविभूषाच्च दिव्यमाल्यानुलेपनाम् | ध्यात्वा जले यथा प्रोक्तां तथाऽ्वायान्तु पूजयेत् ॥ तथा कूाम्यानवाप्रोति काम्याराधनतोऽपि च।
~
मासाश्चमपि यस्त्वेवं नेरन्तर््यण पूजयेत् ॥ स एव पुरुषखष्ठो नेरन्तयं fe दुष्करम् 1 एवच्च बहुकालं यो नेरन्तय्ये ण पूजयेत् ॥
(१) क्र पुस्तके दत्रोपणोभिताम् |.
३६० तो्धैजिन्नामखिः | -
तस्य पुण्यफलं am वागोशोऽपि न हि समः ।
महामखेमेहा दानेस्तपोभिविधिवत् Aa! ॥
अरनेकशतसाशसैने तत् फलमवाप्यते! | बहतलच्चाव्यवहितपक्षापे्तं मेन त्रिप्ादिकं लभ्यते :
त्रद्मपुराणे--
१ वेाखश्क्तसप्तम्यां teat जाङ्वो पुरा ।
क्रोधात्मीता पुनस््क्ता कगेरनरात्त Thera ॥]
तां तव yaaeat wet गगनमेखलाम् ॥
वेणाखश्क्रटतोयामधिक्षत्य भविष्ये--
राती जागरणं क्रत्वा यषैविल्वैस्िदौस्तथा |
विष्णुं agra wary पूजयेद् भक्तिभावतः |
तथा सुगखिकुस॒मेः कुङ् मागुरुचन्दनेः |
तुलसी विस्वपक्राये्मातुलुङ्गफलादिभिः ॥
धृपेदोपिख मेषेदेयेथाविभवविस्तरैः । `
कल्पकोटिसहस्राणि कल्पकोटिशतानि च ॥
दिव्यं विमानमास्थाय विष्णुलोके महये |
ततो महोतलं प्राप्य खार्वे जायते प्सुः ॥ `
राजा भूत्वा तु warn सुखानि विविधानि च।
wala दिजसौभाग्यसंयुक्तो रूपशौलवान् |
Surat WAT भूत्वा शिवसायुज्यमाप्रुयात् ।
(१!) ख पस्तके-अवषा्यते | (x) श पुरूके- [ ] चिद्धितक्ोक्षः परतितः।
defeats | द
शरध प्रयोगः- | ॐ wey सव्यैदेवतापरूजमजन्यफलसमफलप्रासिकामोऽमुक- खवाच्छितफलप्रा्धिकामो वा गङ्गगपूजनमहं करिष्ये | इति सङ्रप्य यथोक्षध्थानं क्रत्वा चतुष्येन्तनमोऽन्तनाका पञ्चो- पचारेस्तां पूजयेत् | ॐ पुरुष श्रेष्ठत्व कामो safe मासां गङ्गापूजनमदं करिष्ये | ॐविधिवत्-कतानेकभैतसाहस्रमहामख-महादान-तपो-जन्य- फलसमफलप्राधिकामो अद्यादि बहकालं गङ्गापूजनमहं करिष्ये । एवं AFA यथोक्त ध्यात्वा पञ्चोपचारेषतुष्यन्तनमोऽन्तनाखा सम्मृज्य दशदरात्रतोक्ञस्ततैन “ar प्रणिपत्य विसख्नयेदिति।
अथ दानम् । तत TEI यन्नो दानं तपो जप्यं ATHY सुरपूजनम् | APU Wa सव्वं कोरि-कोरिगुणं भवेत् ॥ भविष्ये-- यसत्वस्षयठतौोयायां गङ्गातीरे ददाति st | Bada विधानेन तस्य पुण्यफलं TT | कल्पकोटिसदसखराणि कल्पकोटिशतानि च । avarfeaagin: सव्वंकामसमन्धितः | Suzana faa विमाने हंसभूुषिते॥
ग पुखके-भतोत्रा WHT | .
तीथचिन्ताभणिः |
खकोयपिभिः are रुदलोके महीयते |
aag जायते विप्रो गङ्ग तोरे धनान्वितः ॥ रन्ते तु ब्रह्मविदभरूत्वा मोक्तमाप्रोत्यसंश्यम् | तथेव गोप्रदानच्च विधिना कुरुते तु यः | गोलोमसंख्यया तावत्कल्यान्यर्व्वदसंख्यया | गोलोके शिवलोके वा कामेनुप्रजान्वितः ॥ wart: aang दिव्यान् नानाविधान् बहन् । दटेवानामषप्यलभ्यांख्च खित्वा तु सह बान्धवः ॥ पिढभिख सृष्द्धिश्च सव्वेरलविभूषितः।
जायते सत्कुले पात् धनधान्यसमाकुले ॥ रलकाच्चनसम्पूणं शोलविद्यायशोऽन्विते ।
स yar विपुलान् भोगान् युत्रपौतरसमनज्वितः ॥ सम्ेदुःखविनिग्क्ः सव्धैकामसमन्वितः | सव्वग्राणिप्रियो भूत्वा ततो मीकत्तमवाप्रयात् ॥ कथिला यदि दत्ता स्याद् विधिना acai | नरकस्यान् पितृन् स्वान् स्वगं नयति वै तदा ॥ निवत्तनहयं भ्भेगेङ्ातीरे विशेषतः ॥
विप्राय वेदविदुषे तिधौ तस्यां विशेषतः । ` नरो ददाति vam बे तस्य पुण्यफलं त्विदम् ॥ तद्भुमिपरमाणनां संख्ययाऽयुतसंख्यया | सोमेन्द्रविष्णुलोकेषु ब्रह्मलोके तथेव च ॥ शिवलोके तथा star भोगान् ye यथाविधि |
arafararafa: | ९११
जायते रुपसम्यत्रः स्पशो कविवच्जितः | waaay सपतदतौ पपतिभंषेत् ॥ मेरो गहा दि निर्घोौषि्गीतवादित्रनिखनेः | सुतिभिमाीगधानाश्च सुप्तोऽसौ प्रतिबुध्यते a सव्व सीख्यानवाप्येह सव्वधग्परायणः । नरकस्थान् पितुन् सर्व्वान् प्रापयित्वा दिवन्तथा । खगेस्थितान् fray सर्व्वान् मोचयित्वा महाद्युतिः | अ्न्तेन्नानासिना fear अविद्यां पञ्चपूच्विकाम्ः | परं वेराग्यमापन्ः परं ब्रह्माधिगच्छति | ्रयुतसंख्यया इत्यत्र तावत्कल्पानोति पूर्व्वोक्तममुषज्यते ॥ निवत्तनलक्तणं मद्यपुराणे उक्लम्- सप्तहस्तेन ‘ew: स्याचिंशद्ण्डा निवत्तनम्, । विभागद्ोनं गो चच्मानमादह प्रजापतिः" ॥ तथाच भविष्ये--
ग्रामं गङ्गातटे योऽसौ fata: सम्प्रयच्छति | ब्रह्म -विष्णु-शिवेभ्यश्च दुगौये भास्कराय च ॥ सन्बेदानेु यत् YR WAIRG यत्फलम् | सव्यतोथेषु AYU सव्वव्रत-तपःसु च ॥
(१) म पुस्तके-पञ्चपधिवेश्षाम् | (२) सूल पएस्तके-दणडन।
> (६) क ख पुस्तकहये-दण्डान्चिवम्तनम्। (४) ग पुस्तके -मानमाडमनोषिणः।
2 9
228
तीर्धचिन्तामरि a: |
सदखरगुणितं aa फलं स्या्ुमिदानतः | सूथकोटिप्रतीकागेदिव्यस्तोकोटिसं युतः ॥ दिव्यरन्नमयेधितैविमानेरवेष्णवे परे ।
ated सब्वेसम्पन्नः ‘NTEt च पुरे तथा ॥ खकोयपिठभिः ae क्रोडते कालमक्षयम् ¶ यावत्तु ग्रामभूमेव परमाणुषु संख्यया । भोगान् भुक्ञा तथा लोके जायते धोगिनां कुले + अरिमादिगुखयंक्तः खयं भोगी भवत्यपि | देहान्ते fata faa परे ब्रह्मणि लोयते ॥ तथा तस्यां ठतोयायां वेदविदुब्राह्मणाय & | माषषोडशमाचं वा सुवणं यः प्रयच्छति ॥
स हेमरत्रखचिते विमाने ait शमे । सव्वेपापविनिगक्ञः सव्वेभूषणभूषितः ॥ सर्व्वेश्सर्द VARA WATT | ब्रद्माणडान्तर संस्थे तु रनभोगान् एधग्विधान् ॥ अनुभ्रूय खपिटभियावदाहतसं्नवम् |
ततो tee सायुज्यं प्राप्रोति च न संशयः ॥
तधा--
(१) ग पुस्तके - शशाङ्क
गङ्गायां कुशदानेन ब्रह्मलोकं CAAT | विष्णोख\ यवदानेन रद्रलोकं तधैव च ॥ प्राप्रोति तिलदानेन होभेनेष्ठय्येमाघ्रयात् |
Te a,
(२) मूले -विशणौ a |
[1
Mufaarata: | २३५
सदाशिवपदं साक्षाद्रतदानेन चाप्रयात्। गो-भरू-हिरण्यदानेन भक्तया गङ्ग तरे सक्तत् ॥ नरो न जायते भूयः संसारे Saag! | einige वासोभिरन्रदानेन सम्पदः ॥ विद्यादानेन वे ज्ञानं af: कन्याप्रदानतः। सव्बदानानि नियमा anraa तपांसि च। यज्ञो दानं तथा जप्यं खादचे्वरपूजनम् ॥ UPA छतं सन्वे कोटि-कोटिगुणं भवेत् । तथा-- वासो दिर्ण्यरत्रानि पत-पुष्य-फलानि च। अन्रदानादिकञ्चापि खस्य यद्यद तिप्रियम् ॥ तत्तइक्येह TET यः प्रयच्छति मानवः | तत्तत् स्वगेस्य चान्ते हि waaay जन्मनि ॥ प्रेत्य चाघ्राति नियतं निर्व्वणं वा निरच्ननम् | Ia? नरो TY जम्बस््रवकुलाठतम् ॥ कटलो-नारिकेलैख कपिल्याशो कचम्भरकेः | पनसैविख्वहक्तेशच कदम्बाशखलपाटलैः ॥ नारकङ्ंमोतुलु्गश्च TATA संयुतम् | जा तो(ति)दिजय-पुब्राग-करवोरयुतं तथा | निचितं कारयित्वेवमारामं पुष्यभोभितम् ॥ शिवाय विष्णवे वापि दुर्गाये भास्कराय वा | प्रयच्छति तथा भक्तया STS परिकल्पय च ॥
२३६ तीधचिन्तासणिः |`
तस्य पुणखफलं वच्छे संक्तेपाब्र तु विस्तरात् । यावन्ति तेषां दक्षाणां पुष्य-मूल-फलानि च ॥ बीजानि च विचित्राणि तेषां मूलानि वे तथा | तावत्कल्यसहस्राणि तेषां लोके महोयते ॥
अथय प्रयोगः|
ततादौ घेनुविधानम् | तत्र Ay, — गुडधेनु विधानस्य agafay यत् फलम् | तदिदानीं प्रवच्छामि सव्मैपापप्रणाशनम् ॥ क्षष्णाजिनं चतुद्स्तं wend विन्यसेद् मुवि । गोमयेनोपलिक्रायां दर्भानास्तौययं यन्नतः ॥ लघु णकाजिनः तद्त् वत्सस्य परिकल्पयेत् | Waal कल्ययेबेनुसुदक्पादां सवसकाम् ॥ उत्तमा गुडधनुः स्यात् सदा भारचतुष्टयम् | व्ल भारेण Hala भाराभ्यां मध्यमा सता ॥ . TAIT वत्सः स्यात् कनिष्ठा भारकेण तु । चतुथांशेन वत्सः स्यात् टदवित्तातुसारतः ॥ तथाचायं UAVS द्रव्यकासस्तन Yaa न कर्पा- न्तरमाखयणोयम् | |
तोथेचिन्ताभ्रणि | २३७
प्रभुः प्रथमकल्पस्य योऽनुकस्पेन वन्ते | न साम्रायिकं तस्य दुखधतेविद्यते फलम् ॥ दति कात्यायनेन निषेधात् । साम्परायिकं पारलोकिकम्। धेनुद्र्यभिव्रमत्र वतद्रव्यं दयोः एथकद्रञ्य कथनात् | कामधैनुमदहादाने तु नेवम् । तक aa एयगनभि- धानात् | ¢ = * घेनु-वव्सौ ware तौ सितसच्माम्बराघ्रतौः | एक्तिकणौ विक्लुपाटौ शविसुक्ताफलेक्षणौ ॥ सितसूचरशिरानद्ौ सितकम्बलकम्बलो | ताम्रगड्ड्(ण्ड)कण्टो तौ सितचामरलोमको ॥ विद्ुमभूयुगोपेतौ नवनौोतस्तनान्ितौ | Mage कांस्यटोशाविन्द्रनोलकतारकौ ॥ सुव णङमभरणो राजतक्तरसंयुती | नानाफलसम्नायुक्तो प्राणगन्धकरण्डक ॥ गन्धकरण्डकः सुरभिगन्धाश्यद्रव्यं कपूरादि | इत्येवं रचयित्वा तु धुपदोपेरथाच्चयेत् | या eat: सव्वेभूतानां या च देषैष्ववस्थिता a घरनुरूपेण सा eat मम शान्तिं प्रयच्छतु | SEUT या च क्द्राणो METS सदा प्रिया ॥
(१) कचित् जायति | (९) ग पुस्तके-सितसच्छ्ाम्बराषटतौ | ख इस्तके- अम्बरावभो I
arafarrafa: |
धैनुरूपैण सा टेवौ मम. पापं व्यपोश्तु | विष्णोवेक्षसि या wait: aret चेव विभावसोः ॥ चन्द्राकशक्रशक्िर्या धेनुरूपा तु सा fara | चतुर खस्य या लच्छोलद्छोख धनदस्य हि ॥ लच््मोया लोकपालानां सा धेनुव्वरटाऽसतु मै। खधा या पिढसुख्यानां खादहा AAYATY या ॥ सव्वपापष्रा धेनुस्तस्मा"च्छान्तिं faa | एवमामन्ता तां घन् ब्राह्मणाय निवेदयेत् | विधानभेतद्धेनुनां सव्वासामिह प्यते ।
यासु पापविनाशिन्यः पठ्यन्ते दश धेनवः ॥ तासां खरूपं वच्यामि नामानि च नराधिप ।. प्रथमा गुडधेनुः स्यात् एतधेनुस्तथा परा ॥ तिलधेनुस्ततोया तु चतुथी जलसंतन्निका । त्तोरधेनुश्च विख्याता मपुषेभुस्तथा परा ॥ सप्तमौ शकराधेनुदेधिभेनुस्तथाऽष्टमी | रसधेनु नवमो दशमो खस्रूपतः ॥
कुशाः स्य॒ दरवधेनूनामितरासान्त राशयः | सुवणधेनुमप्यत्र केचिदिच्छन्ति मानवाः ॥ नवनौोतेम aaa तथान्येऽपि महषयः |
एतदेव विधानं Urea वोपस्कराः स्मता; ॥
(१) wana --चद्मेम।
तोथेचिन्तामणिः। ११९.
मन्तावाहनसंयुक्ता सटा पव्वेणि gata | Taras प्रदातव्या भुक्िसुक्तिफलप्रदा ॥ ्रमेययन्नफलदाः सव्वैपापदराः WAT: | अ्रयने विषुवे पुणे व्यतोपाकेऽथवा पुनः ॥ गुडधेन्वादयो देया उपरागादिपव्वैसु | va छतादिषेनुद्रष्यपरिमाणमपि गुडधेनुक्तमेव | “विधानमेतदुधेनूनां सव्वासामपि gerd 1" इति सामान्येनातिरेणात्। कुमाः स्युद्रवधेनूनाभितरासान्तु राशयः | sfa भारचतुष्टयादिपरिमितद्रव्य-ष््यवस्थापनकथनम् | एवं छतादिषेनुष्वपि क्तष्णाजिनधारणं कुमभकथनेनापि तद- बाधनात्, एतदेव विधानं स्यादिति वचनाच । नेचित्तु-नात्राजिनमिच्छन्ति | भारसतु पलसहसख्रदयातमकः | ASE: — तुला पलशतं Fa भारः स्यात् fanfagar: ॥ इति श्रयमत प्रयोगः| गोमयोपलिष्ायां wat कुशानास्तो तव arid Wee कछष्णाजिनं wag पातयित्वा तत्समो पे लघुक्लष्णाजिनं पराम्प्रोवभेव aa त्वा तदुपरि शक्त्यनुसारेण भारचतुष्टयेम भारदहयेन एकभारेए वा गव्यषतेन घटेषु wifada धन् यथाक्रम - मेकभारेण अरद्ैभारेण भारचतुधांशेन वा गव्यष्टतेनैव awa वस्स-
ना व ककर पी
(१) WHA प्रकार कथनमं।
१४. तीधेचिन्तामणिः |
सुपकल्या उभावपि प्राक्षुखावुदकपादौ तास्यौ शेतश्चच्छ वस्त - वेष्टितौ शक्तिमयकणाविन्तुमयपादचतुष्टयौ खेतसुक्षामयलोचनोौ तदभ्यन्तरस्येन्द्रनोलमयताराइयौ श्वेतसूजासकशिरानदौ wa- कम्बलमयसास्राकौ, तास्रगखड्कमयष्ष्ठौ सितचामररोमाणौ प्वालमयम्भूयुगौ नवनोतस्तनौ aged aia सुवणं WE UAT नानाफलममायुक्तौ श्रगुरुप्रशतिसुरभिद्रव्य- निरितच्राणावेवं धेनु वत्सौ faa ^ सोप्रकरणसवत्सत- aaa नमः |
एवं ug etd नेवेयं दत्वा ॐ ब्राह्मणाय नमः इति fa: सम्मूज्य ^ ॐ दूमां सोपकरणं सवत्सां waaa ददानि" दूति दिजकर जलं ट्वा aa प्रोच्य ॐ या लच्छ्मोरित्यादिश्नोकपञ्चकं पटित्वा कुशतिलजलान्यादाय-
ॐ श्रद्याक्यटठतोयायां गङ्गतीरे वदुकल्यकोटिशतावच्छिव्रहम- रत्नमयचिन्रहंसभूषित-विमानाधिकरणक-सखकौोयपिठगणसदहित-- सहसरादित्यसद्ग श-सव्वैकामसमन्वितखोयर्द्रलो कमहिततल्व-तदु- तरगङ्गतोराधिकरणक-घनान्वितविप्रत्लभवनान्त कालिक -ब्रह्म- -विद्वनानन्तरमोक्षावाभिकामः- ` इमां गोमयोपलिपास्तीणकुशभूम्यपरिसख-लघुपराग् ग्रौवेणकाजि- नस्य-षछतास्यसितसच्माम्नराहत-शुक्तिकरप्ुमय चतुष्याद-शएचिसुक्ता- फलेचचण-सितखूब्रशिरानद-सितकम्बलकम्बल-ताम्नगड्डकण्ष्ठ-सित- चामररोमक--विहुमभूयुगोपित--नवनीतस्त नाज्वित्र- कौ मषुच्छ-- कांस्यदोहन्द्रनौलतारक-ुवणश्ङ्ाभरण-राजतखुर-नानाफलसमा-
तीथैचिन्ताभखिः | १७१
qa गन्ध मयनासिक--ख aquara परिभित तमय वत्ससहितां गोमयोपलिषास्तो गंकुशभूम्युपरिखितचतुदस्तप्राग्ग्ौ वक्ष ष्णा जिन- feat प्राश्ुखोमुदकपादां छतास्यां सितखन्साम्बरा्ठतां शएति- क णीभिन्ुमयचतुष्पादां शचिसुक्ताफलेत्तणां सितसूत्रशिरानदां सितकम्बलकम्बलां तास्रगब्डकमयण्ष्ठां सितचामररोमकां विहुमश्वूयुगोपैतां नवनोतस्तनानितां त्तौमपुच्छां कांस्यदोहा- मिन्द्रनौलतारकां सुवणश्ङ्गाभरणां राजतखुरां नानाफलसमायुक्तां वििष्टगन्मयनासां तमीं घेन विष्ुदेवतामसुकगोतायासुक- TAY ब्राह्मणाय quay सम्प्रदटे॥ ॐ खस्ति ॥
ॐ Ta क्तेतत्-सोपकरणवत्ससहितष्टतधतुदानप्रतिष्ठायेम् दरदं सुवणेमग्निदेवतमिल्यादि ॥ ततः पुच्छं घेन wer दिजः कामस्तुतिं पठेत् |
अथाक्षयटतोयायां गोदानम् । तत्र प्रयोगः- गो-त्राह्मणौ सम्पृज्य हिजकरे जलं दत्वा "गामालभ्य ॐ अदयाक्षयटतोयायां गङ्गातोरे गोलोमसमसंख्यककल्पार्व्वटाव- च्छिव्र-गोलोक शिविलोकान्यतराधिकरणक-बान्धवपिटमाटसुदद्- सहित-कामधेनुप्रजान्वित सखोयदिव्यनानाविधदेवालभ्य सव्वका-
मोपभोगवत्स्िति--तदनन्तरधनधान्यसमाकुल--रत काञ्चनभूपूण-
(१) ग पुरूके-गामभिषिन्य। २९१
२४२ तीधचिन्तनाभखिः |
शोलविद्यायभशोऽज्ित सत्कुलाधिकरणकजम्म-यशः पुचपौज्रसमन्वित सव्यैदुःखविनिरमुक्ञ-सव्धैकामसमन्वित-सववप्राणिप्रिय-खकन्तेक- विपुलबडइभो गोपभोग-तद्त्तरमोक्ञावािकाम sat गां रद्रदैवता- faarfe |
कपिलादाने,-
ॐ कपिलगव्ये नमः, ॐ ब्राह्मणाय नमः, इति कपिलामभि- fra, अ्रदयाक्षयठतीयायां गङ्गातीरे नरकस्थसव्मेपिठ-खगंनयन- काम-ॐ इमां कपिलां गां रुद्रदेवतामसुकगो्रायासुकश्य्भणे व्राह्मणाय वेदपारगाय तुभ्यमहं ances ॐ सखस्तोत्यादि। efaut पूव्ववदद्यात् |
अथ भूमिदानम् ।
ॐ अ्रद्याच्चयढतोयायां agian? दातव्यभूमिपरमाणुसम संख्यक- कल्पायुतावच्छित्र सोभेन्द्रब्रह्मविष्णुशिवलोकाधिकरणक खोमत्- खकन्तक-वहुभोगोपभोग- तदुत्तर रूपसम्पव्र-सव्वंरोगदिवज्ित- सव्वसम्मत्समद-मेरौशङ्ादिनिर्घोष-मौ तवादिवत्रनिःखन--मागध- ` सुतिकरणकसुिप्रतिवोधवत्सप्तदोपपतित्भवन--सव्यधगपरा-- यणस्रकत्तंकसव्वेसोख्यावासि- नरकस्थसव्ब पिढ-खगे नयन-सखगेस्थ- सव्वैपिढ-मोन्तप्रापणानन्तर-म हाद्युति-खकर्तुका विद्याच्छदपर- वेराग्योत्परस्तिपरब्रह्माधिगमनकाम इमां भूमिं निवत्तनदयमितां प्रियदत्तां विष्णुरैवतामित्यादि |
ara चिन्तामणिः | २४३
अय ग्रामदानम्।
यामतराह्मणौ सम्पूज्य-ॐ श्रद्याक्यटतोयायां गङ्गातोरे सव्वटान WAIT TAA सतव्वैतपोजन्यफलसहस्रगुणफलप्रासि- सूव्कोरिप्रतो काशदिव्यस्वो कोटिसंयुक्त-दिव्यरत्नमय-विचित-वद्ु- चिमानकरणकाक्षयकालव्यापि खपिसहितसूुक्रौीडन--दातव्य- ग्राममू-परमाणश-समसंख्य तक्लोकाधिकरणक बडभोगोपभोग- पूव्वकयोगिकुलजन््राणिमादिगुणयुक्तभोगिलभवन दैहान्तकालिक- निर्लनित्यपरव्रह्मलयकाम इमं ग्रामं विश्ुदेवतमित्यादि।
अथ सुवण दानम् |
ॐ अद्याक्षयलतीयायां-- गङ्गातीरे सव्वंलोकाधिकरणक ेमरत्रखचितसव्वेगश्टभविमानाधिकरणक सव्यैपापविनिर्मुल्ल- सर्ववष्वय्येसमृद् स्रपिटसदहित खकौययावदाहतसं्नवणएथग्विध- बडभोगोपभोग-तदुत्तरसुद्रसायुज्यप्रासिकाम इदं षोडशमाषमितं सुवशेमग्निटेवतमित्यादि |
aa यदा कदाचित् ane ब्रह्मलो कावातिः। यवदाने विष्णुलोका वास्निः। तिलदाने रद्रलोकावा्भिः। तिलद्ोमे रेष्ठयथम् । caer शिषपदप्राधिः | गो-भ्रू.दिरणयान्यतमदाने युनजं्ामावः। वस््रदाने दोर्घायुष्टम्। «Wael सम्प्रदः। विद्यादाने ज्नानम्। कन्यादाने athe:
asia वस्वह्िरररन्रपत्रपुष्पफल 'खप्रियाणमन्यतमदाने स्गानन्तर-तृदसुप्राि तदुत्तरनिवांणप्राधिः फलम् |
(१) क पुसके-सपेयानाम्।
२४४ तौथचिन्ताभखिः।
विहितं au यद्गद्नतोरे क्रियते तस्य कोटिगुणं फलम् । जम्बाम्न-वकुल-कदलौ नारिकैल-कपिलयाथोक चम्मरक-पणस विख- कट म्बा्वलय---पाटलानागरङ्- मातुलुङमलको-तिन्तिडो-सह-- कारादिसंयुक्तं जाति-विजय-पुब्राग-करवोर-विचिकौलादिशोभित- मारामं गङ्गातोरे कारयित्वा शिवाय विष्णवे दुगाये भास्कराय-दत्वा तदारामस्यह्वस्तो यपुष्पमूलफलबोजसमसंख्य कल्पसहस्रावच्छित्र शिवादिलोकमदहितल्लावासिः फलम् ।
तथा्--गङ्गतोरे यथोक्तमारामं कारयित्वा चतुरष्यादौ शिवं सम्पूज्यारामच्र प्रोच्य--
ॐ श्रद्यासमुकमासोयासुकतिधौ एतदारामव्रक्तोयपुष्प-मूल-फल- बोज -तन्मूलसमसंख्यककल्प स दस्रावच्छिन्न शिवलोकमहितला- वासिकामोऽसुमारामं गङ्गतोरे खकारितं arafacad भगवते शिवायाहं ददे। एवं विष्णुादि दानेऽपि वाक्यं fanart विष्णुलोके इति विशेषः । .
अथ गङ्गायां त्रतफलम् |
तन्न भविष्ये, - अष्टमूृत्तिधरां गङ्गां दिव्यरूपां निरोचितुम् | साक्ताटेवाश मल्योनां तमुपायं व्रतं वद् ॥ शालितच्डलप्रस्यन दिप्रखपयसा तथा | पायसं पाचयिला तु मधुखण्डं तन्तथा ॥
तीथचिन्तामखिः। ६१
प्रत्येकं पलमावन्तु तत्र faferar भक्तितः । तत्पायसमपूपांख मोदकान् मण्डलानि च ॥ तथा गु््ाैमातरश्च Fat रूप्यमेव च | चन्दनागुरुकपूरकुक्मानि च गुग्गुलुम् ॥ विष्षपत्राणि gate रोचनां सितसषेपम् । नोलोत्पलस्य पुष्पाणि ganar दलान्यपि ॥ यथाशक्त्या महाभक्त्या गङ्गायां यो fafafate | पौ ्॑मास्यां मासि मासि दरें च प्रहर्ये ॥ खदयाऽनेन WAT यावत् संवत्सरन्तया | ॐ aya नारायस्ये शिवाये च नमो नमः ॥ इति मन््ेण सततं शतमष्टोत्तरं जपेत् | गङ्गजलान्तःखित्वा च तन्मनास्त्यक्तसं शयः | हविष्याशी मिताहारो यमो तेषु दिनेषु च । संवत्षराम्ते तस्यैषा ग्ग दिव्यवपुधरा ॥ दिव्यमालाम्बरधरा दिव्यरत्विभूषिता। प्रत्यक्षरूपा पुरतस्तिष्ठत्येव वरप्रदा ॥ एवं प्रत्यक्षतः arate wet दिव्यवपुधराम् | दृष्टा MAGA AU वरदानसमुद्यताम् ॥ यान् यान् कामयते मच्येस्तांस्तान् कामानवाष्ुयात् | निष्कामसत लमेकमोक्तं स तेनेव च जग्मना ॥ मण्डलं मण्डलाकारशष्कुलोविशेषः पूरिकादिः) wa यावकानोति पाठान्तरम् |
२४६ तीधेचिन्ताभशिः।
शृणुध्वं भक्तितो ययं वच्यामि सुनिपुङ्गवाः t
सब्वत्रतानां राजानं ध्व्रतमनुत्तमम् ॥
षष्वजेन कथितं शिवेन दयया पुरा ।
प्रोत्य देव्या च wea गङ्ातौरनिवासिना ॥
देवेसु भुकं पूर्वाह्ने wars ऋषिभिस्तथा |
पराह च पिठभिः शव्यैयां गुद्यकादिभिः॥
सम्यैषेलामतिक्रम्य नक्लंभोलनसुश्तमम् ॥
उपवासात् परं मच्छ भेच्यात्परमयाचितम् |
्रयाचितात् परं नक्ष तथा नक्तेन वन्तयेत् ॥
हविष्यभोजनं खानं सत्यमाशारलाघवम् |
अग्निकायमघःशय्यां नक्तंभोजौ षडाचरेत् ॥
लाघवमिति-श्राहारस्तावददौंदरपूरणः-भदमत्रेन पूरथेदित्य-
भिधानात् aera लाघवं “समं स्यादश्चुततल्वात्” इति न्यायात् | भरग्निकायये होमः स च एतेन मदहाव्यादतिमन्तेण च प्रजापतिदटेवताकः।
श्राज्यं द्रव्यमनादेशे जुदहोतिषु विधौयति।
wae टेवतायाख् प्रजापतिरिति शितिः ॥ दति काव्यायनवचनात् |
संख्या चाष्टोत्तर्शतमष्टाविंशतिरष्टौ वा ।
Wat प्रहादिपूजायां शतमष्टोत्तरं भवेत् |
अरष्टाविंशतिरष्टौ at यथाशक्षि विधौयते ॥ इति दैवोपुराणवचनात् |
तौर्थचिन्तामश्िः। 299
तधा aaa— गङ्गातोरे माघमासे यः कुयाब्रक्तमोजनम् | शिवायतनपाश्वं तु कषरं छतसंयुक्तम् ॥ नेवेयश्च निषेदौव avd शिवस्य तु । "काष्ठमोलेन yarn fared विवज्जयेत् ॥ पलाशपते सुच्ानः शिवं सुला जितेन्द्रियः | धञ्मराजस्य देव्याश्च waa fiw प्रकल्पयेत् ॥ सोपवासयतुदेश्यां भवेदुभयपक्षयोः | पौरमास्यान्तु TIA गङ्गायाः सलिलेस्तथ? ॥ शिवं संस्थाप्य पयसा मधुना च aufaa: | तथेव 'हमपटृच्च लिङ्गमूदध विनिःखिपेत् ॥ ततो दद्यात् uma शिवाय छतकम्बलम् | एकाठृकं क्षष्णतिलं शिवलिङ्गोपरि चिपैत् ॥ नोलोत्यलैश्च want पूजयेत् ware | श्रलाभे ACARAT ATTATAD चोत्पलम् ॥ पायसश्चातर मधुना एतयुक्षञ्च गुम्गलेम् | छतदौपं तथाचैव चन्दनादैरविलेपनम् ॥ दद्यात् खशक्चितो भक्तया तथा पच्रफलानि च। क्णगोमियुनश्चेव खरूपश्च निवेदयेत् | भोजयेत् ब्राह्मणानष्टौ मासान्ते तु सदक्चिणान् |
(१) कख पुखके-काहमोनेन | (x) ग पुरूके-रोमपड़च्च |
बट
तीर्धचिन्ताभखिः।
एवं क्षत्वा यथोद्िष्ट॑भेकवारमिदं व्रतम् | यमनियमसम्पग्रः खद्ठाभक्गिपरायणः ॥
दह भोगानवाप्रोति प्रेत्य चानुत्तमाङ्तिम्। इन्द्रनोलप्रतोकाशेविमानैः शिखिसंयुतेः ॥ fearanaaa दिव्यभोगसमन्बितेः |
गत्वा fragt रम्यं सव्वैस्छकुलसंगुतः ॥ axfaayfiraa विविधानप्यभोपितान् | भुक्ता भोगानयेषांख यावदाहतसंञ्नवम् ॥ ततो भवति water 'सप्दोपपतिस्तथा ॥ तत्र भुङक्ते समस्तां भोगान् विगतकण्टकः। सुरूपः सुभगयेव नतिरस्छतशासनः | सव्यैरोगविनिमुंकञः सोऽप्येतत्फलमाप्रयात्^ |
तधा-
वेशाखे WHUS Faget समाहितः |
शाल्यन्नं ACZaA यः कुयाचक्नभोजनम् ॥ fat सम्भव्य सुष्यादर्भोज्यच्च संनिषैदय च । काष्ठमोलेनः YHA वटका्ठन वे ततः ॥ मौनेन प्रयतो भूत्वा Fale दन्तधावनम् |
शिवलिङ्गसमोपे तु गङ्गातीरे fafa खपैत् ॥'
(१) खग पुर्लकहये जम्बहोपपतिः। (x) ` ख पुरके-फल्राग्भवेत् | (३) क ख पुरूके-मौनेन।
Reafaarate: | २४६
पौणमास्यां प्रभाते तु गङ्गायां विधिना तधा । ज्रातलोपवासं सहला कुब्धाल्लागरणं fafa ॥ लिङ्गः एतेन सं जाप्य पुष्यगन्धादिभिस्तथा | नेषैद्य-धृप दोपे सम्मृज्य am शभम् ॥ सुष्ेतवस्तरपुष्पाैषहौरिद्े'खन्दने स्तथा ॥
हारिद्रं सुवणम् | अलङ्कृत्य विधानेन गिवाय विनिवेदयेत् | ब्राह्मणां यधाश्क्ति पायसेन तु भोजयेत् | एवं सक्च यो भक्तया करोति waarfeaa: | लभते ^द्वपादानां (१) युगानां दिसष्टस्र कम् ॥ तपः क्त्वा तु नियमात् यत् पुण्यं तद संशयम् । हंसकुन्दप्रभायुकेति मानेचन्द्रसतरि्ैः | सुखेन ठषसंयुक्ेर्मक्षाजालविभूषितैः। खकोयपिभिः ae प्रयातोखठरमन्दिरम् ॥ नोलोत्पलसुगन्धाभिः खरूपाभिः समन्ततः | कान्ताभिदिव्यरूपाभिर्मुच्ञन् भोगानशेषतः ॥ अनन्कालमैश्वय्ययुक्ञो भूत्वा ततो भुवि | जायते स महोपालः कीत्ति-रूपसमन्वितः ॥
(१) क पुखरे-दताङ्ञोः | (१) कं युखके- सु्पाभिः। (९) ग पुस्तके --पाटोनम्। (४) -ख ग पुसके भुक्खा। BR
९१० तीयेचिन्तासखिः।
vawat स Wel पालयत्याश्नया सद } ग्रन्ते वैराग्यसम्पव्रः TE लभते Far tt स तयां खष्या युक्तो गङ्गया ATT AAT!
तथा aa “alfa ल्भा मोक्षमाप्नोति स धुवम् ॥
अथ दशहराव्रतम् |
भविधये- ज्येष्ठे मासि सिते a8 दशम्यां इस्तसंयुतं 1 ASINT तु पुरुषो नारो वा ufwaraa: | निशायां जागरं कत्वा गङ्गां दशविेस्तथा । प॒ष्पेगन्पैशच AAA: फलख दशसंख्यया | aaa 'दोपेस्ताम्बुलेः पूजयेत् अहयान्वितः | Gal UML AKA दशक्षत्वो विघानतः॥ दशप्रति wute तिलान् सर्पिश्च वे जले ॥ शक्षपिर्डान् qefawra दद्याश्च दशसंख्या । ततो गङ्गातटे रम्ये Sat VAT वा तथा a agar: प्रतिमां कत्वा वच्यमाणखरूपिणोम् । पश्मखस्तिकचिद्छस्य संखितस्य तथोपरि ॥ .
वदसखग्दाम करस्य THAT चोपरि |
ee re ~ ~~
(१) क पुखक्रै--भलते। (२) , ख पुस्तकः स्यितिम् (99 क पुस्करे Tet | -
दी्धविन्तामणिः). २६१
संस्थाप्य पूजयेष्ेवों तदभावे सदापि ars
aq 'तत्राप्यशक्तशेत् शिंखेत् पिष्टेन वे भुवि ॥ चतुर्भुजां सनेत्ाञ्च चन्द्रायुतसमप्रमाम् | रल्नकुम्भ-सिताोज-बरद्ा-ऽभयक्षत्कराम्, ॥ श्वेतवसपरोधानां सुह्नाजालविभरषिताम् । faarai game सर्व्वा वयवश्रोभिताम् ॥ चामरेर्बीज्यमानाश्च खेतश्त्ोपशोभिताम् | सुप्रसन्राञ्च वरदां करुणादूनिजान्तराम् | सुधाञ्चावितमूषुष्ठा माषं गन्धानुलेपनाम् 1 सैलोक्यनमितां agi ठेवादिभिरभिष्ुताम् ॥ दिव्यरत्रपरोताख् दिव्यमाल्यानुलेषनाम् । ध्याता जले BAMA तथाचायाच्च पूजयेत् ॥ AAAI AAT FANT पूजामगेषतः | पञ्याखतेन च aiaaaaray विगेषतः ॥ प्रतिमा area तु गोमयेनोपलेपिते । नारायणं HASTY ब्रह्मा भास्करन्तथा ॥ amg aafd हिमवन्तं नगेश्वरम् 1 गन्धपुष्यादिभिशेव यथाशि प्रपूजयेत् ॥ दशप्रस्यान् ब्रिलान् दद्यात् दशगोभ्यो गवा“ हितान् । प्रस्थः षोडशपलानोति कल्पतरः ॥
(१) ग एुसाके" ततर प्रथक्गखेत् | . (2) क पुतक-गव्य। (२) wows वरहानाभमद्कराम्। (४) ख पुस्तके-टशपिप्रिभ्य रव च।
२५९ तोधैचिन्तामणिः|
मल्छ-कच्छप-मण्डुक-मकरादिजलेच रान् | कारयित्वा यधाशक्तिं ada रजतेन वा | तदलामे पिष्टमयानम्यक्य कुसुमादिभिः | गङ्गायां प्रस्तिपेदाज्यं दोपांचेव प्रवाके ॥ रथयातां दिने तस्मिन् विभवे सति कारयेत् । रधारूढृप्रतिल्तेगेष्यास्तृत्तरामु खम् | भ्रमन््यादशेनं' लोके दुलेभं aA TATA ॥ यथा दुर्गारथयात्रा तथेवात्रापि कारयेत् । एवं क्त्वा विधानेन वि्तशायविवल्निंतः । equa: सदय एव विमुच्यते ॥ अदत्तानामुपादानं feat चेवाविधानतः। परदारोपसेवा च कायिकं विविधं स्मृतम् ॥ पारुष्यमनृतच्ेव पेन्यच्ापि सव्भशः। असम्बदप्रलापच वाचिकं स्याश्चतुव्विधम् ॥ परद्रव्येष्वभिध्यानं मनसाऽनिषट चिन्तनम् । वितथाभिनिवेशश्च मानसं विविधं स्मत् uaenfaa: पापैजंकोरिससुपैः ॥
मुच्यते नात्र सन्दे ब्रह्मणी वचनं यथा । दशतिंशच्छतान् weary पित॒नेव तथा परान् ॥ Vata संसारामन्तेणानेन पूजयेत् |
ॐ नमो नारायण्यै दशष्राये AFIS नमोनमः ॥
० ee ee +,
een ~~
(१) ग एुखके-ट्लनम्। (x) wywa-ufeat(e |
तोधेचिन्नामखिः ¢ RLY
इति मन््रश्च यो मर्त्यो fea तस्मिन् featfana | जपेत् पश्चसहस्राणि दशधग्मफलं लभेत् ॥ SRLENTAT FATT भवाणेवात् | वश्यमाणमिदं स्तोतरं विधिना प्रतिपूल्य च ॥ गङ्गे तददिने जप्यं 'दिस्तत्पूजां प्रवत्तयेत् ।
ॐ aa: शिवाये गङ्गायै िवदाये नमोऽसु.ते॥ नमोऽसतु विष्णुरूपिष्यै गद्ये ते नमोनमः सन्धैटेवखरूपिख्यै नमो मेषजमू त्ये ॥
सव्वं सब्व्याधौनां भिषकथेष्ठे नमोऽस्तु ते। स्थानुजक्गम सम्भृतविषदन्ति नमोऽसु ते ॥ संसार विषनांभिन्ये Naa नमोनमः | तापतितयद्न्त्रो च ots ते नमोनमः ॥ शान्तिसन्तानकारिण्ठै नमस्ते YAU | सव्वेसंशदिकारिण्यै नमः पापारिमूर्तये ॥ मुक्ति-सुक्तिप्रदायिन्ये भद्राय तै नमोनमः। भोगोपभोगदायिन्धे भोगवत्यै नमोनमः ॥ मन्दाकिन्पै नमस्सेऽसु खगेदायै नमोनमः | नमस्तैलोक्यभ्ूताये विदशाये नमोनमः | नमस्िशक्तसंस्थाये क्षेमवत्यै नमोनमः ॥ विदशायनसंस्याय asia नमोनमः | aera लिङ्धारि्ये नाराय नमोनमः ॥
काये म न>
(१) कश Gee Heal Fars |
248 ती्ध॑चिन्तामखिः।
नमस्ते विश्वभित्राये रेवत्यै तै नमोनमः | Bea तै. aay लो कधान्रेय नमोनमः ॥ नमस्त विश्वमुख्याये नन्दिन्यै ते नमोनमः | war शिवाख्ताये च विरजाय नमोनमः ॥ परापरगताब्धयाये ताराये ते नमोनमः | पापज्ञाखसनिक्लन्तन्ये अभिन्राये नमोनमः ॥ शान्ताये ते प्रतिष्ठायै ace नमोषमः। उग्राय सुखजल्याये THT नमोनमः ॥ ब्रह्मगाय ब्रह्मदाय दुरितन्ने नमोनमः | "स््वापद्रतिपक्षायै मङ्गलायै नमोनमः ॥ प्रणतात्तिप्रभन्जिन्ये जगन्मात्रे नमोनमः । निसुषाये दुगहन्तैय दन्ताय ते नमोनमः ॥ परात्परपरे तुभ्यं नमस्ते Alas सदा। TET ममाग्रतो भूयाद्गष्नन मे पाशवयोस्तथा | गङ्ग मैः सव्वतो भरूयास्वयि गद्गेऽसु मे fafa: ॥ आदौ aa मध्ये च aa लं arpa शिषे | aaa मूलप्रक्तिस्वं fe नारायणः wy: गङ्ग त्वं ataran च शिवसुभ्यं aa: शिवे ॥ wand पठति wits नित्यं भक्तिपरो fe a: | खणोति खद्या यच्च कायवाकृचिन्तसन्परैः ॥
(१) ऋपुसतकरे-परापत्- |
, Mafearafa: | १४६४
दशधासंखिते्टौषिः wate विमुच्यते |
रोगस्थो मुच्यते रोगादापद्धाशच विसुश्यते ॥ "दिषद्गणे बन्धनादये ख भयेभ्यख विमुच्यते । स्वान् कामानवाप्नोति प्रेत्य ब्रह्मणि सीयते ॥ aa स्तवं wz? यस्तु लिखित्वापि विनिक्िपेत् । नाजििचौरभयं तस्य पापेभ्योऽपि भयं नहि.॥ तस्यां द शम्याभेतत्त स्तोत्रं गङ्गाजले खितः | जपंख दशक्ततल्श्च दरिद्रो वापि चाक्षमः॥ सोऽपि तत्फलमाप्नोति गदं सम्पूज्य AAA: | पूर्ववोक्लेन विधानेन aqad परिकौ त्तितम् ॥ यथा गौरो AAT AFT तस्माद्रौयःश्च पूजने | विधिर्योऽभिमतः सम्यक् सोऽपि गद्नप्रपूजने ॥ यथा शिवस्तथा विष्णु्येथा विष्णुस्तथा यमा i उमा यथा तथा AFT चातूरूप्यं न विदयते ॥ विष्णु-रद्रा न्तरं यच्च गङ्ग गोयन्तरं यथा | लच्छोगौयन्तरं यच्च यो ब्रूते मूढृधोसु सः ॥
अथ व्रतप्रयोगः। कस्यामपि पूणिमायां विध्यादिदोषरहितायां क्लतनित्य- क्रियः- । वि | ॐ भगवन् सूय भगवत्यो देवता भद्यादि वपे सन्बपश्चदशो-
२५६ तौथैचिन्तामणिः।
प्रहरहयकालोनगङ्गाधिकरणकपायसादि-प्रसेपादि-त्रतमहमाचरि- ष्यामीति निषैव्य-कुशानादाय--ॐ गष्मसाक्ताकारकामोऽयादि- aa प्रतिपौणंमासं प्रतिदशं प्रहरहये गङ्गायां मभुखण्ड एत सहित- पायस बह्मपूप-मोदक-मरहल-गुश्ाईमि तसुवणे-रूप्य-चन्दनागुर्- कपूर-कुष्टुम खण्ड-गुगगुल् वहुनिम्बपत बडदूव्वा --गोरो चना सितचन्दन-नोलोत्पल तत्यवान्यतमप्र्ैपमष्ं करिष्ये। दति PATI |
ततः शालितण्डलेन प्रस्धमितेन प्रखद यमि तगव्यदुग्ध- साधितेन पायसे निष्यत्रे पलमितं ay पलमितं खण्डम् पलमितं गव्य्टतश्च प्रक्षिप्य तत्पायसमपूपवत्रयं मोदकत्यं मण्डलतयं वत्तिकाहिरण्यं वत्तिकादैरजतं चन्दनमगुरु aut कुषम चन्दनं गुम्गलुविखपव्राणि gare गोरोचनां सितचन्दनं Meters तत्पतं वा सव्यैभमेकस्मिन् पावे निधाय तश्च दक्तिण्डसीनादाय क्लतनित्य- क्रियो दिवसमध्ये urge उपविष्टः पविद्ोपग्रहपाणिराचान्त- RAAT: ATA WAIT च ॐ TETAS नारायण्ये शिवायै नमो नम दूति मन्तेणेकदेव गङ्गाप्रवाह fatz |
am दममेव मन्तरं गङ्गललप्रविष्टो गङ्गां ध्यायन्र्टोत्तर- शतं जपेत् ।
ततस्वदहिने संयतन्द्रियो मितहविष्याशो च भवेदेवं प्रतिपश्च- em वषपृत्तिपथयन्तं भवेत् |
पूत्तिदिने चामावेख्यालकै ब्राद्मणतयं भोजयेत् |
aafaarafa: | २५७
अथ माघप्रयोगः |
प्रथमदिने प्रातः-ॐ भविष्यपुराणोक्तविधिना अद्यादि-माघं नक्त्रतमदमाचरिष्यामोति' निषेय-कुणादिकमादाय-
ॐ शेहिकवबद्भोगोपभो गप्रा्यनन्तरानुत्तमगतिप्रापोन्द्रनोल - प्रतीकाश-शिखिसंयुत-दिव्यरल्मय-दिव्यभोगसमन्वित aefaara- करणकरम्यशिवपुरगमन--तदधिकरणक-सव्वेखकुल--वष्टमुष्व्स- हित-यावदाहतसंञ्जववि विधाभोख्ित--बहभोगोपभोगकामोऽद्यादि- माघं भविष्यपुराणोक्षरोल्या गङ्गतोरे शिवावतनपाश्वं नक्तत्रत- महमाचरिष्ये-
efa daar प्रत्यहं yare शिवपूजां तिलसुहसहितः श्वेतघान्यतण्डलेः साधितक्षशररूपनेवेद्यदानसदहितां बुरव्यात् यथोक्तहोमच्च कुर्य्यात् |
Pina शिवदेवताको व्रतप्यालोचमेन शिवदेवताकत्वस्या- थतोऽतिदेशादिति केचित् ।
ततः सायं-सन्ध्योत्तरं ANTI केवलं aaa क्त्वा शिवं स्मृत्वा-ततखच-धश्च राज्ञाय नमः, दुर्गाये नमः, इति बलियं दत्वा इ कारादि नित्तत्याः wate |
ततो रातौ भूमिखितायां शय्यायां wala । चतुदैष्यासुपवास एव कर्तव्यः । पौशेमास्यान्तु गन्पगेद्नाजलेन दुग्धेन AYAT च भष्टोत्तरशतपलपरिमाणेन agate यथागक्षयुपद्तेन शिवं
कज nine me mente teens Sema ~~
rear
(१) ख पुसलके- करिष्ये| (९) क पुरूके-निदन्त्य। २२
२५ ट तौधखिललामसखिः।
स्रपयित्वा ₹ेमपटं farts cur तकमलं' शक्त्यनुसारेण दत्वा एकाटृकमितान् कछष्णतिलान् शिवलिङ्गोपरि दला ततो नोलो- ae aes एकमाषमितहेमघटितोत्यलेः शिवं सम्प्य--ततः समधुपायसं नेषेदय' तथा सष्ठतगुग्गुलुधृपं तदोष तथा चन्दनादि- विलेपनं तथा ततर फलमूलादिकं तथा सुरूपं छष्णगोमिथनच्च निवेद्य ततोऽष्टौ ब्राह्मणान् भोजयेत् fafeefawi दद्यादिति |
THY मासं मधुमां समैधनवल्नकोः यमनियमसम्मन्रः सदया: भक्तिसमन्वितश्च भवेदिति |
अथ व्रतान्तरम् | वेशाखशुक्ञचतुदेष्यां समाहितः पूर्वाह्ने fat पञ्चोपचार, सम्यूज्य भोज्यञ्च शिवाय fata नक्तं शाल्योदनं argued महामोनेन YR वटकाष्ेन महामौनेन दन्तान् संशोध्य गङ्गातीरे शिवलिङ्गसमोपे fafa aia | ततः प्रभाते गङ्गायां सविधि खाला- ॐ भगवन् सूयय भगवत्यो देवता wa भविष्यपुराशोक्तविधिना उपवासरूपत्रतमहमाचरिष्यामोति निवेद्य-- | कुशाद्यादाय & yer पादोनयुगसदसदइयपयैनसतपःकरणः- जन्यपुख-समयपुणखयप्राति-ष् सकुन्द प्रभायुक्ष-चन्द्रसव्रिभ-हषभसंयुक्तः सुक्राजालविनश्धूषित-बदविमानकरणक-सखपिढगण सरिते श्लरम न्दर
f nr re RR tt ~ = न> न+ te ~ +~ ae
(१) क Sea कभ्बलम् | (२) क ुङ्ज्े- नीशोत्पलदलेः |
तोधेचिन्ताभखिः | २५०.
गमन -नोलोत्पलसुगस्ि सुरूप'-वष्कान्तासदितेष्वययु्ख कन्त - कानन्तकाल-बहभो गोपभोग-तदु्तरकौति-रूप-समन्वितेकच्छता- ज्ञासहित--मदोपालत्वभवनान्तकालिकतरेराग्यसम्मव्र-स्ीयगङ्गा-- लाभयहायुक्तगङ्गगमरणप्रा्ि--जातिस्मरणपूव्वकमोक्लावासिकामो भविष्यपुराणोक्षविधिनोपवासमरहं करिष्ये |
sfa सङ्ल्पा तददिने उपवासं रातौ stacy कुयात् | ततः प्रभातेऽष्टोत्तेरशतपलधरि मितगव्यष्टमेन शिवलिङ्ग सरपयित्वा पञ्चोपचार; सम्पूज्य श्वेतवस्त्-युष्य -चन्दन-सुवर्णाल्कतं दषं शिव- aut च सम्प्रज्य--
ॐ श्रय इमं हषभं श्वेतवस्व-पृष्य-हा रिद्र-चन्दनालष्कतं रद्र ead शिवाया ददे इति दद्यात् ।
ततो यथाशक्ति ब्राह्मणान् पायसं भोजयेदिति।
ee
अध दशहराप्रयोगः। नवमोरान्ौ जागरणं क्त्वा दशम्यां कतल्रानादिः- w A + i ta ॐ अद Veet दस्तयुक्तायां aifeaanfsaen- विघपापनाश्कामो भविष्यपुराणोक्तरोच्या दशद्रापूजामहं करिये | ~ © © + sfa wget गणयां fafaaarar क्रतरेवाश्चनादिगष्नं ठि > @ ‰ A Ca Tqaa 2३ ~> EN Qn ¢ दथविधगन्धेः पुष्यधूपदोप नवेद्यकः फलेस्ताम्बुलंखाच्चयेदिति ।
क et पि ४0 ण) पक
(१) क पुस्तफे-टिव्यङ्््प-- | (४) W पुस्तके-टशदहरागङ्ख।
२६० ती्चिन्तामणिः|
ततो गङ्गायां दशधा सविधि स्राल्या-ॐ apm नम शति wat कछष्णतिलानां दणशप्रख्तोस्तथा सप्िषां दशप्रख्तीस्तथा दण Tafaw तथा दश गुड पिण्डं च गङ्गायां fatq |
ततो गङ्गातोरेऽषटदलमालिख्य aa वस््रमाल्यकेष्टितय्मोवं जल- पूण qa क्त्वा तदुपरि शराविकादौ eat राजतीं" वा गहा प्रतिमां चतुभुजां रत्रक॒म्भ-सिताम्भोज्ञ-वरदाभयक्षलारां सुनें सव्वावयवशोभितां श्वेतवस्वपरोधाभां सुक्ञाजालविभूषितां क्रत्वा ततोऽतिसौम्याश्चन्द्रायुतसमप्रभां चामरेरबीज्यमानां खेत- च्छतोपशोभितां सुप्रसन्नां करुणाद्रह्ृदयां सुधाञ्चा वितभूण््ठां देवा- दिभिः सुतां दिव्यरल्ञपरोधानां दिव्यमालयानुल्लेषनां ast प्रवाहै प्रतिमाया ध्याला-
प्रत्येकं हातिंशदत्तिकाधिकतोलकदयसद्धितरैकविंशतिपरल मितेन गव्यन दुग्धेन ew gaa मधुना खर्डितेन च पञ्चामृतं Hal तेन aufaat aufaqr—
ॐ नमो ATTA दशहराये गङ्गायै नमो नमः |
इति पटिला इदं प्रायभेषोऽष्ये इदमाचमनीयं इदं स्रानोय- मित्यादि waa दद्यात् |
ततो way दत्वा उक्तमन्तेण fa: सम्यूज्य धूपादि cal प्रतिमाग्रतः खण्डिले गोमयेनोपलिप्य नारायणं महेशं agi wed भगोरयं हिमवन्तच्च पञ्चोपचार; सम्मूज्य दशभ्यो fant दशतिलप्रखान् दद्यात्)
~न वथु ~ ---- ~> ^~ ० प ममक
(२) क पुखके- मालिकीम् |
तोथचिन्ताभख्िः। २६१
तथा दशभ्यो गोभ्यो दशयवप्रश्यान् दत्वा मव्छ-कच्छप- मण्डक-मकर-गिशमार-इण्डभ-भद्रक--जलौकः-शम्बक-गङ्कान् दशजलचरान् राजतान् Geary वा गन्धादिभिरम्धश्चय गङ्गायां चिपेत् । | ततो दश छतदोपान् प्रवाहे दद्यात् | सति विभवे गङ्काप्रतिमां रथमारोप्य भ्रामयेत् | ततोऽधिकफलाय-+ॐ ALMA दशदरायं WTS ममो नमः, इति मन्तं पञ्चसहस््रक्षत्वो जपेत्। अव्र भवाणवापादनपृव्यकदशकुलोद्धरणं फलम् अथ गङ्गायां यादफलम् | aa भविष्यपुराणे- NAAT RAMA उत्ख्ष्टस्तु वषस्तथा | येन तद्दोचिसंसिक्ते तोरे आ्राङमकारि च ॥ तस्यालं dua शरोरपरिशोधनम्, | येन गङ्गाजले GTA कतं BEY ख्या ॥ तथा- । पित॒मुदिश्य यो भक्तया पायसं मधुसंयुतम् । गुडसर्पिःसमायुलं गङ्गाम्भसि विनि्िपेत् ५ aat भवन्ति पितरस्तस्य वषेश्तत्रयम् |
(१) ग पुस्तके-दथधम्पफललाम इति वाक्यमधिकस्। (x) क पुरके-भोषणम्।
९६२ तीर्धचिन्ताभयिः।
'गङ्ग-यमुनयोस्तोरे पयोष्णामरक रके | Asai TATA सव्वेमानन्त्यमश्ते ॥ एषु तीर्थेषु यच्छा तत्कोरि-गुणमिष्यते | गङ्गायां यत्क्षतं AT रया चापवगेदम् ॥ ॐ GT गयाखाद-हषोत्छगजन्यफल-समफलप्रा्निकामो गङ्गावोविसंसिक्ततोरे were करिष्ये । ॐ aq तोधेगमन-शरोरपरिशोधनजन्यफलसमफलप्राि- कामो WIAA Areas करि | ॐ qaaafaaefaarat agit aread करिष्ये । ॐ अदय ओखादजन्यफलकोटिगुणफलप्रासिकामो गद्धातीरे खअआदमहं करिष्ये | ॐ श्रद्यापवमं प्रासि कामः अद्या Areas करिष्ये | ॐ अदय वर्षशततयावच्छित्र-पिटलसिकाम इदं पायसं मधु गुड-सपिःसमायुक्तं गङ्गाम्भस्यदं प्रचेसयामोति area aaa प्राङख उपविष्टः प्रक्षिपेत् | |
षिण #
अथ गङ्गान्तजंलमर गफलम् |
तत्र स्मतिः-- gary दिवा भूमौ गङ्ायास॒त्तरायणे । धन्या Qe faqufa wea जमाने ॥
बा न ~ te -- न rene,
(१) क पङ्क्ते यमद्येति-- ख पुखके विश्ण्रिति wat wae लिखितम् | (२) ग पुरूके-शोषश्।
ce TRO ee
तो्थ॑चिन्तामलिः). २६३
्ग्नेयपु राणि - गष्गं प्रति विष्णुवाक्छम्- ये सुच्चन्ति नराः प्राणांस्तिष्ठन्तः afar तव । तेमे लोकं गमिष्यन्ति पूज्यमाना दिवौकसाम् ॥ aaa— Neen तु जाङ्व्या खियतेऽनशनेन यः । स याति न पुनजन्म ब्रह्मसायुज्यमेति च ॥ अर्दोदकं चरणान्राभिपन्तसुटकम् | ब्रह्मार्डपुराणे,- या गतिर्योगयुक्घस्य सत्रस्य मनोषिणः | सा गतिसूयजतः प्राणान् ARTA शरोरिणः ५ "अनाशकं WHAT यो WETAT Wat AT: | aq एव परं मोक्षमाप्रोति foafa: az । गङ्गायां मरणात् प्राणान् कः प्रान्नसयकलुमति + गतानि बहुजन्मानि तव तत warts <1 महांखापि गतः कालो aa ततापि गच्छतः ॥ अत्र दूरे समोपे च सदृशं योजनहयम् । गङ्गायां ALGAE नात्र Arar विचारणा ॥ ब्राह्मे TAMA ज्ञानतो वा कामतीऽकामतोऽपि वी) गद्गयान्तु खतो मचः खगे wag विन्दति |
= न a ~ een La ग~ = ~
(१) क्छ दएुसक्े अमशनम्।
vis तोथचिन्ताभथिः |
भविष्य- | | MICU AY गङ्गां यः संस्मरेत्ररः | witer पापग्नोलोऽपि स याति परमां गतिम् ॥ भारते-- गङ्ग गत्वा येः शरोरं विष्टं गता धोरास्त faq: समत्वम् | गङ्गसागरसुपक्रम्य- sara कितौ तोये पापोयानयि यौ aa: | ब्ह्म-विष्णु-शिवेः पूज्यं पदमन्षयमश्रते ॥ तथा-- उत्क्रामद्विख्च यः प्राणे; प्रयतः शिष्टसम्मतः | चिन्तयेश्ननसा agi स गतिं परमां लमेत् ॥ TTT, — यत्र aa gat वापि aca समुपख्ितै। भक्तया WHT स्मरन् याति नरः शिवपुरं wa: |
अथ गङ्गायामस्थिश्थितिफलम् | सतर विष्णुपुराण.-- शश्रोजंटाकलापात्तु विनिष्कान्तास्िशकंराः | प्रावयित्वा दिवं निन्धे यान् पापान् सगरामजान् | कौर यावग््सोनि गङ्गायां तिष्टन्ति पुरुषस्य वै | TARTS C ATT सगेलोके महोयते ॥
वो्धंविन्तामखिः।
गङ्गातोयेषु यस्यासि नौत्वा shears नरे |
वषाणान्तु सहस्राणि तस्य खर्गे भवैत् fafa: ॥ ब्रह्माण्डपुराणे--
यस्मिन् काले surafa गङ्गायां लिप्यते नरै: |
तत्कालमादितः क्त्वा खगेलोके भेत् fafa: ॥ यमः-
गङ्गातोयेषु यस्यासि wat wana: |
न तस्य पुनराठन्निब्रह्मलो कात् कथञ्चन ॥ गोड़ः--
दशाद्ाभ्यन्तरे यस्य गङ्गतीयेऽखखि asa’ |
गङ्गायां मरणे AER ATER फलमवाप्नुयात् ॥
अयास्िप्रस्तेपप्रकारः |
aa ब्रह्मपुराण-- | wat ततः wanda सिक्ता हिरण्य-मष्वाज्यतिलेन योज्यम् ' | aag सृत्पिर्डपुटे निधाय पश्यन् दिशं प्रेतगणोपगूढ़ाम् | नमोऽस्तु waa वदन् प्रविश्य जलंसमेप्रोत इति fare a
०१) कख पुस्तकद्वये aferafefa: | (x) ख ग पुसतकदवे तिले नियोञ्छ |
28
२१९६ तीचेचिन्त।भविः।
जाला AMMA च भास्करश्च
दृष्ट्रा प्रदद्यादथ दक्तिणान्तु।
एवं क्षते प्रेतपुरस्ितस्य
aa गतिः स्यात्तु महन्द्रतुल्था ५ Gary पञ्चगव्यम् |
अथ तौरादिनिरूपगम् |
aa ब्रह्मपुराणे--
प्रवादहमवधिं कला यावच्रस्तचतुष्टयम् ।
रत्र नारायणः खामो नान्यः खामो कदाचन॥
म तत्र प्रतिग्ट्नोयात् ate; करटगतेरपि | दानधम्म--
भाद्रक्ञष्णचतुदेश्यां यावदाक्रमते जलम् |
Arana विजानोयात्तदू्ं तोरमुखते ॥ ब्रह्मपराख-
AEWA यावदम्भेतस्तोरमुच्यसे | स्वन्द्पुराणे-
तोराह्व्यूतिमा वन्तु परितः चे्रमुष्यते |
भत्र दानं तपो होमो गङ्कायां नात्र संशयः ॥ डभयतटे प्रत्येकं Mined Haz |
aefwarafe: 3 २६७ सदुक्त भविष्ये- गङ्गसोमां न ayia सव्यैपापाग्धशेषतः 1 tent ex पलायन्ते fae द्रा यथा खगाः! एकयोजन विस्तो(णा)णः Faatat तटदयात् ॥ इति त्रद्मपुराणे- यतर गङ्गा महाराज MANTA तपोवनम् | सिदिकेवन्तु agra समन्तात्तु दियोजनम् ॥ अवर ₹इस्तचतुषटयाभ्यन्तरे प्रतिग्रहनिषेधः aaa साद ह स्तशताम्यन्सरे ant afaadt गण्डक्यादिप्रसिदनदौष्िति शिष्टाचष्रः। aa प्रतिग्रहनिषेधस्तु ayaa तत्रेव चैचकथमादिति व्यवस्था । मव्छपुराणे- aa न प्रतिग्ह्ञोयात् पुण्येष्वायतनेषु च । निमित्तेषु च सव्वषु WHAT भवेन्नरः ॥ aa य; प्रतिग्डह्वाति पुख्यष्वायतमेषु च | निमित्तेषु च सर्वषु aay च तथेव च ॥ निष्फलं तस्य ame यावत्त्टनमशरुते | गङ्गायामन्यदपि तवेव- तीरे प्रतिग्णहोमे तु विक्रौता जाङ्कवौ भवेत् । गङ्गाविक्रयणाद्राजन् विष्णो विक्रयणं भेत् 1 जना्टैने तु विक्रीते विक्रौतं मुवनत्रयम् ॥
२६ तौधैचिन्तालखिः,
aq तोरखत्तिकाफलम् | भारत- | गङ्गातौरसमुजुतां ae मृष्टा" विभति a: । विभक्ति रूपं सोऽकंस्य तमोनाशाय केवलम् ॥ इति ओ्रौवाचस्पतिभिखविरविते तीथचिन्तामणौ तीयो गष्काप्रकाशः |
वायव्य-गारुकत-कल्पहन्तान् दृष्टा विचाथापि च शास्त्युत्तया । तनोति नत्वाऽऽदिगदाधराय वाचस्मतिः यखौपिटतोधेसंस्थाम् ॥ अथ गयाविधिः | aq कल्पतरौ मव्छप्रराणे- पिहतोध गया नाम सन्छैतौधैवरं स्मृतम् | यत्रास्त टेवदेवैशः खयमेव पितामद्ः ॥ यत्रैषा faafaatar गोता भोगमभोपभिः | एष्टव्या बहवः Gal यद्येकोऽपि गयां व्रजेत् | यजेत वाश्वमेधेन Me वा दरषमुत्खजेत् ॥ MAS ब्रह्मवाक्यम्-- साराव्वारतरं व्यास गयामादाव्यसमुत्तमम्। प्रवद्यामि समासेन भ्॒ति-सुक्तिफलप्रदम् ॥ गयासुरोऽभवत्प्वे NAT परमः स च । तपोऽतप्यश्मषहटाघोरं सत्वैभूतो पतापनम् ॥
"न~~ = +~ ० ~ 0 -न ज ०
(१) wean gfe |
Mufaarata: | १६९.
तन्षपस्तापिता दैवा तदुबधायें हरिं wat: | शरणं हरिरूचे तान् भवितव्यं थिवाथिभिः' | पातितेऽस्य मया देहे तथेव्यूतुः सुरा हरिम् ॥ कदाचित् शिवपूजां alta: कमलानि च। भानोय alae देशे थयनश्चाकरोइने ॥ विष्णुमायाविमूटढोऽसखो गदया विष्णुना हतः! gat गदाधरो व्रिष्णुगेयायां afae: खितः ॥ तस्य देहे लिङ्गरूपी खितः ge’ पितामहम् | विष्णुराहाथ. मर्यादो yeas भवि्यति ॥ ay ary पिण्डदानं aratfe aad qa स स्वगं ब्रह्मलोकश्च AWA नरकं नरः ॥ गयातौधं परं ज्ञात्वा यागश्चक्रोः पितामहः ॥ ब्राह्मणणन् पूजयामास ऋलिजः समुपागतान् | नदीं रसवतीं wer स्थितां व्याप्य दिशं तधा. ॥ WY भोज्यफलानाञच्च कामधेनु तथाऽखजत् | पञ्चक्रोशं गथा ब्राह्मणेभ्यो ददो प्रभुः awa तु Mae प्रतिग्टह् धनादिकम् | स्थिता विप्रास्तदा शक्ता गयायां ब्रह्मणा ततः ॥
णि
(9) ग पुस्तके शिवात्मभिः। (8) क ख पुस्तकहये arefa | (२) क पुस्तके YE: | (४) कख पुसाक्हये at aa (५) कख पुसतंकहये ae |
ese सोधैकचिन्दानन्डिः | मा भचिपुरुवौ विद्या मा भूचिषुशुषं धनम् ।
Tarn ख्वाहारिवहा नदो पाषाणप्वैतात् ॥ MAY प्राथितो ब्रह्मानुग्रहं कतेवान् प्रभुः | लोकाः Fat गयायां ये ख्राहिनो ब्रह्मलोकगाः | युष्मान् ये पूजयिष्यन्ति ace पूजितः सदा ॥ ब्रद्मन्नानं गयायां गोग्र(ट,हे मरणं AAT । ata; पुंसां कुरते सुक्तिरेषा aafaur ॥ समुद्राः सरितः wat वापो-कूप-कदानि च। ख्रातुकामा गयां व्यास यान्ति न संशयः॥ ब्रह्महत्या सुरापानं स्तेयं zarwaraa: | पापं तस्छङ्गजं सव्व गयाखादादहिनश्यति | भरसंस्ता Wal J च पण्-चौरशताश्च ये । सपदष्टा गया्राद्ासुक्षाः St व्रजन्ति ते a गयायां पिण्डदानेन aque लभते नरः| न तच्छक्यं मया वक्घ कल्पकोटिशतैरपि ॥ ब्रद्महत्येत्यादि -यख nara छतं तस्य महापात्तकमपि नश्यतोत्यधेः। भसंस्कता इत्यादि- एते हि दुगेतयो गयाञ्राहात् सुगतयो भवन्दौत्यध; । गया- यासित्यादि कन्तगतमिदं फलम् | तथा aac वराषहयुराशे- सनत्कुमार उवाच- Test वाक्यं छृपति्वेभूव वि्रालनामा स पुरीं विशालाम् । उवास धन्धां एतिमानपुत्रः खयं विशालाधिपतिदिंज्ाग्रयान् i
arifemrafe | ४०१ पप्रच्छ पुतरा्थसमिवहन्ता तं ब्राह्माः मचिरदोनसस्वाः | राजन् fuera ुब्हेतो लला गयायां विधिवत पिण्डैः | वं सुतस्ते भविता SAT THAT सकलक्ितो्ः ॥ safe? ब्राह्मलैः सम्ब््टो राजा विग्रालाधिपतिः प्रयत्नात् | तमागतस्तो्धैवरं दिजेश गयामिमां तद्लमानसः सन् ॥ श्रागत्य सोऽथ प्रवरः! सुतार्थी गयाशिरो यागपरः पितृणाम् | पिण्डप्रदान विधिवत् भ्रयच्छंस्तावदिय्युत्तममू त्तियुक्षान् । पश्यन् स पुंसः सितरक्क्लष्णानुवाच राजा किमिदं भवद्धिः। सम्बूह्यते शंसत सव्यैमेव कुतृषलं मे मनसि प्रत्तम् | faa उवाच — प्रह सितस्ते जनकोऽस्मि राजन् AAT च वर्णन च कणा च। WA A जनको TMIT SIAR WE पापकारो ॥ श्रान्धे श्वरः sy परः पिताऽस्य क्ष्णो नान्ना कमणा वणंतश्च। एतेन RUA हताः पुरा वे जखनान्यनेकान्युषयः पुराणाः ॥ एतौ war हावपि पिठ-पुत्राववोचिकं नरकं संप्रविष्टौ। arated जनकः GUase ततक्षष्ण-रक्तावपि दोषेकालम् । अश्च शेन निजेन कणा शक्रासने प्राप्य Teed ततः ॥ त्वया पुनमेन््रविदा गयायां पिण्डप्रदानेन बलादिमौ च । Wefan तीर्थवरप्रषादादवोचिसंज्नं नरकं गतो at
पितुन् पितामहांचैव तथेव प्रपितामहान् | ___ प्रीणयामोति यत्तोयं war दत्षमरिन्दम ॥ __ TMG त्रया दत्तमरिन्दम ।
(१) श्छ पुस्तके warty |
२७९ ती्धचिन्ताभखिः
तेनास्रय॒गपडोगो' जातो TATA TAA । सौध प्रभावाद्च्छामः. पिढलोकं म संशयः ॥ तत्र॒ पिण्डप्रदानेन एतौ तव पितामहो | दुगेतावपि संसिद्धौ पापादिक्ततलिङ्कौ ॥ एतस्मात् कारणात् Ya UKAA We च। गतोऽस्मि भवन्तं वे दष्टं यास्यामि साम्प्रतम् ॥ तथा- ‘ तीघेप्रभावाद्यतेन ब्रह्मघ्नस्यापि सत्तम । पितुः पिण्डप्रदानेन कुयादुद्वरणं सुतः॥ एवञ्च महापातकिनोऽपि WEA गयाग्राइन सद्रति- भवति कन्तुः Yana युतोऽपि भवतोति प्रघह्कतात्पम् | पितृनित्यादि--एवञ्च अ्रमुकगोत्रः पिता असुकदेवश्ा कभ्यतामेतस्तिलोदकं तस्मे खधा पितरं प्रोणयामोति तपण वाक्यं कथम् । ud पितामहादौ राजतपणपय्यन्तं सव्बाज्ञलिषु प्रयोज्यम् । पितृनिति बहव चनं मूलेऽविवक्षितमिति सम्प्रदायः । तथाः--सक्लहयाभिगमनं सक्षत्पिण्डप्रपातनम् | दुलभ किं पुननित्यमस्िब्रेव व्यवधिति; ॥ तत्रेव ब्रद्मपुराणे- । क्रियते पतितानान्तु गतै संवस्सरे afaz | देशधन्-प्रमा णत्वाहयाकूपैषु बन्धुभिः ॥
| 0 1
(१?) ग पुस्तक्े- योगः| (र) ख पुसके- वोज |
ती्धविन्नाभणिः। ROR
aaa वामनपुराणे-
प्रेतराजोऽथ वणिजं afqares सुसुक्षये | गयायां तो्ंलुष्टायां ज्ञात्वा 'भौचसमन्वितः ॥ मम नाम समुदिश्य पिष्डनिवपणं कुर | aa पिण्डप्रदानेन प्रेतभावादष्ं सुखम् ॥ मुक्तस 'सव्यैदातृणं प्राप्यानि शभलोकताम् | इत्येवमुक्ता afasi प्रेतराजोऽनुजेः BE ॥ स्वनामानि यथान्यायं सम्यगाख्यातवान् TH: | उपाजन यिल्ला प्रययौ गयाभिरससुत्तमम् ॥ पिश्डनिवपणं aa प्रेतानामनुपूर्व्वंशः | चकार वसुदायः खान् पितु शक्रे" लनन्तरम् | आमनथ महाबु्िमेहावोधौ तिलेविना । पिण्डनिर्वपणं चक्रे तथाऽन्यानपि भ्गोचजान् । एवं cay पिष्डेषु वणिजा प्रेतभावतः | विमुक्लास्ते fas प्रेता ब्रह्मलोकं ततो गताः |
गयाशिरसमिति--एवख्च गयाभिरसि प्रेताय पिण्डे दत्ते तस्य
परतत्वविसुक्ि-त्रह्मलो कावाप्तो-भवत इति |
भामन इति खपिर्डदानम् । पिर्डदानं सव्येनेव--
मन्वेण ara सव्येनापि तिलेविना |
(१) मूके-तिल-- | (९) ख एणक्ञे- नृणाम् । ग पुरक सब्बैदाख्ण्यम् | (४) मूले मावेयाम् | (९) यूते wats | (५) भूखे तधाग्टेषाश्च गोत्रिखाम्।
१९४ ती्यचिन्तामख्िः)
षति वायुपुराणत्। तथा- आनन्त्याय wien खद्धिमांसं पिटये । HU लोष्टसथा छाग भानन्यष्य प्रकल्पते ॥ गयायामक्तयं यादं जप-ोम-तपांसि च। पिटक्षयो fe ae तेन तज्राक्तयं भवेत् ॥ वदस्मतिः-- | काष्कन्ति पितरः एतान् नरकाडयमोरवः | गयां यास्यति यः पुत्रः सोऽस्मान् सन्तारयिष्यति ॥ गयायां घरण च सदसि ब्रह्मणस्तथा | गयाशो्षैऽछषयवटे पितुणां दत्तम्चयम् # ब्रह्मारण्यं WITS घेनुकार्यमेव च | दृषटेतानि पितु खाच वंशान् finfaqutq ॥ वायुपुराणे- महाकल्पक्षतं पापं गयां प्राप्य विनयति ! तधा- गयायां wage च सदसि ब्रह्मशस्तधा | गवि wat चेव खां Sa महाफलम् ॥ भरतस्याखमे पुण्ये नित्यं पुण्यतमेवतै | मतङ्गस्य पदं तत दृश्यते सव्यैमारुषैः ॥ ख्यापितं धश्मसव्वंखं लोकस्यास्य निदश्ेनाव् । तत्पक्कजवनं पुण्यं पुण्यक्षद्धि निषेवितम् ॥ यस्मिन् पाण्डविश्तयेव तीथे सव्वनिदशैनम् |, ढतोयांयां तथा me faire WER ॥
तीर्यनिन्तामख्िः | २७१
सहादे च कौथिक्यां दत्तं खां मष्टाफलम् | सुण्डण्ष्ठे पदं न्यस्तं महादेवेन धोमता a AIGA तसं AIAG दुष्करम् |
श्रल्पे नाप्यत्र कालेन नरो WHATIAT: ॥ पामानसुत्खजत्याश जो णे लचमिवीरगः1 ata 'कणखलन्देवतोथं जगति ,विखुतम् ॥ उदीच्यां qweree ब्रंह्मपिं गणसेवितम् 3 aa खात्वा fed यान्ति anata मानवाः दत्तश्चापि सदा खरादमक्षयं समुदाहृतम् | खाता दिनत्रयं aa निःच्ोरायां हिजोत्तमः ॥ मानस सरसि खात्वा are निव्येत्ररः ।
सानसे दक्षिणमानसे ।
sat मानसं गल्ला fare प्राप्रोत्यनुत्तमाम् 7
तस्मितिर्वत्तयेच्छाषं यथाशक्ति यथाबलम् |
कामान् स लभते दिव्यान् मोक्लोपायांख AHA: ॥ एवश्च-मुण्डष्छो दोची संस्थायां fda दिनत्रयं ज्ञात्वा
दकतिणमानचे खां छत्वा उन्तरमानसे तत्काय्यैभिति वन्तुलाधः ।
वायुषुखसणान्तरे तु aeafeatiaga ततकल्पान्तरम् | महाभारते पलस्यतोथेयात्रायाम्-- . `
तती गयां समागत्य ब्रह्मचारो जिसेद्दियः ।
अष्वभेधमवाप्रोति गमनादेव भारत ॥
(य
(१) ख पुरे aay वषेशतान् | (९) ख पु्छके कमक॑नन्देति
rol
ate ferrref Wy
qaraaqazi नाम fay aay विश्रुतः । यत्र दन्तं पि्टभ्यसु भवत्यस्षयमिल्युत ॥ महानद्यामुपद्ृष्य तपथेत् पिटदेवताः । तनाक्चयान् पितुन् लोकान् FATT Tyee ॥ ततौ ब्रह्मसरो गच्छेद् ब्रह्मारण्योपशोभितम् | ब्रह्मलोकमवाप्रोति प्रभातामेव WA ॥ ब्रह्मणा तत्र सरसि युपः पुण्यः प्रक्तितः युं प्रदक्षिणं कत्वा वाजपेयफलं लमेत् ॥ ततो गच्छेत राजेन्द्र धेनुकं लोकविश्रुतम् । एकरात्रोषितो यत्र प्रयच्छत्तिलकेनु काम् ॥ सव्वेपापविसुक्षासा सोमलोकं व्रजे दुभ्रवम् | तत्र fax महाराज ्रद्यापि महददतम् ॥ कपिला सहवत्सा वे cera विचरत्युत | सवायाः पदानि स्म दृश्यन्तेऽद्यापि aa तै ॥ तेषु तेषु तु राजेन्द्र पदेषु वरपसन्तम । यक्किञ्िदश्भं कश्य तद्मणश्यति भारत y ततो खघ्रवटं गच्छेत् खानं देवस Waa: | स्रायोत (?) भस्मना aa श्रभिगम्य बषष्वजम् ॥ ब्राह्मणानां WA व्रतं हादशवारषिंकम् t CACTI वणानां स्वै पापं प्रणश्यति ॥ SIRE ततो गच्छेत् wed गोतनादितम् | सावित्रमासतु पदं aw दृश्यते भरतर्षभ ॥
Meafearafy: | ROE
तत सन्धयामुपासोत ब्राह्मणः संशितव्रतः | उपासौना भषेत् सख्या तेन दादशवार्षिकौ ॥ योनिदहारश्च ata विद्यते भरतर्षभ | तत्राभिगम्य सुत पुरुषो यो निसङ्टात् ॥ शक्त क्ष्णावुभो wal गयायां यो वसेब्रपः | पुनात्यासप्तमच्चेव कुलान्यत्र न संशयः ॥ एष्टव्या बहवः षता यद्येकोऽपि गयां asa | यजेत वाश्वमेधेन नोलं वा हषसुत्खजेत् ॥ ततः Wet व्रजेद्राजन् तोयेकेवो नराधिपः | श्रश्वमेधमवाप्रोति fafag परमां लमत् ॥ ततो गच्छेत राजन्द्र WUT महाफलम् । तत्र wal महाराज नित्यमास्ते युधिष्ठिर ॥ ्रभिगम्य ततस्तत्र वाजिभैधफलं लभेत् | ततो गच्छेत राजेन्द्र ब्रह्मणस्त धंसुत्तमम् ॥ तच्राधिगम्य राजेन्दर ब्रह्माणं भरतषभ | राजसूयाश्वमेधाभ्यां फलमाप्नोति मानवः ॥ मशानदो-वब्रह्मसरो-षरेनुक-ग्टघ्रवटोचन्त-धग्मष्ष्ठ-ब्रह्मतो्यनां सप्तानां MAW गमनं काथमिति wares: | तथा पौम्यतोधंयातायाम्-
qa प्राचोदिशं राजन् राजषिगणसेविताम् | रम्यां ते कथयिष्यामि युधिष्ठिर यथास्मृति ॥ यस्य गिरिवरः पुण्यो गयो राजषिसत्कूतः |
asc तीधेचिन्तनामणिः।
fat ब्रह्मघरो यत सेवितं विदग्पिभिः ॥ AA पुरुषव्याघ्र कौरत्तेयन्ति पुरा स्मृतोः । ` एष्टव्याः ACA: YAT यये कोऽपि गयां व्रजेत् ॥ उत्तारयति TAA दशपूर्वान् दशावरान् | महानदो ‘aerate गयशिरो कृप | यचासौ alae विपरैरक्तग्यकारण्णो वटः ।
तत्र दत्तं पिभ्योऽग्रमन्तयं भवति प्रभो ॥
सा च पुण्यजला AY फलानामा महानदौ । बहुमूलफला चापि कौशिकौ भरतषभ ५
तथा लोमश्तोयेयाव्रायां-
ततो महोधरं लग्मुधंश्धन्ञेनाभिरक्तितम् | राजरपि्णा FAA मये नाप्युपयुच्चते 1
सरो गयशिरो aa gut चेव मानदो ॥ ऋषिलुषट महापुर्यं तीथ ब्रह्मसरोरुहम् ॥ oe यतं भगवान् गतो Fae प्रति । उवास सततं यकर WUT: सनातनः ॥
सर्व्बासां सरितां ar aqger fant a2 | aa afafem fast महादेवः पिणाक्टक् ॥ aa ते पाण्डवा वौराघातुमास्थैस्तटेजिरे । ऋषिवश्नेन महता यः सोऽचय्यवटो महान् ॥
(i) कख एस्मकषठये aware { (९) क एुस्तके wat राजा।
तीचैजिनामखिः। १७९.
तत्र बलभद्रतो॑याव्ायाम्- गजस्य यजमानस्य गयस्येव WTA: | आहृता तु सरिच्छ्रेष्ठा गययन्ने सरसखरतो | विशःलान्तु गयेष्वादकऋंषयः संशितव्रताः ॥ गयस्येति-गजयन्नस्य तेनैवोपमानमिति प्रशं षाथेम् | ततताङ्किरसयात्रायाम्- queue गयाच्चैव Aad देवपव्धतम् | ठतोयां क्रौश्चपादोच्च ब्रह्महत्या विमुच्यते ॥ कामनपुराणे-- प्रह्वादयात्रायाम्- गयायां गोपतिं द्रष्टुं स जगाम महासुरः | सरसि ब्रह्मणः ज्ञात्वा गला चास्य प्रदक्षिणम् ॥ पिण्डनिवधेणं पुण्यं पितृणां स चकार इ । नरसिंहृपुराणि- | faanat शिवकरं गयायाच्च जनादनम् | aaa परमामानं यः पश्यति स मुच्यते ॥ शिवनदौ विद्ारनगरोपपण्डेऽस्ति | मव्छपुराण- | गौरौखानप्रतिपादनप्रसादै व-- वाराणस्यां विशालाचचौ प्रयाग ललिता तथा । गयायां मङ्गला नाम कतभ्ौचेति Shear ॥ यान्नवल्का;-- ACA गयाशख PHAZE |
ate तीथैचिन्ामशिः|
अपि जायेत सोऽस्माकं कुले कबिव्ररोत्तमः।
गयाशोर्षे वटे खां यो नः कुय्यात् समाहितः ॥ यमः-
एटटव्या बहवः FAT: शोलवन्तो गुणान्विताः ।
तेषां वे समेतानां यद्येकोऽपि गयां ब्रजेत् |
यजेत वाश्वमेधेन नोल वा ठषमुत्छजेत् ॥ वशिष्ठः-- ।
नन्दन्ति पितरस्तेन qaeaa कषकाः |
यहयाख्थो ददाव्यन्नं पितरस्तेन पुतिणः ॥
इति कल्प्रतरौ तोधेकाण्डे गयामादाकपम् ।
प्रेतशिलाक्षत्ये वायुषुराणम्- भावच्छादितथिलापादः प्रभाशषेनाद्विणा aa: | प्रभासो सुनिभिवष्टः' शिलाङ्ष्टो विनिर्गतः ॥ ayefea देशोऽपि प्रभासेशः cathe: । शिलाक्ष्कदेशो यः सा च प्रेतशिला स्थिता ॥ पिण््दानायतस्तस्यां प्रेतलागमष्यते नरः | ARAMA: GEA GTARAT: ॥ रामो देव्या सह erat CAAT ततः Way । प्राथितोऽथ महानद्या राम ज्ञातो भवान् यदि |
() कष एुखकहमे qe: मूलके प्रभासं fe विनिर्भिद्य।
-तीधेजिन्तामशिः | २८१
रामतोथं मैवत्वश्र सव्वलोकेषु प्रावनम् | जन्मान्तरशतं साग्रं aed दुष्कृतं मया ॥ aaa विलयं यातु रामतीर्थाभिषिचनात् | मन्तेणानेन यः खात्वा Awe Kata मानवः ॥ wana fawey विष्णुलोकं प्रयात्यसौ | तथेव्यक्का feat रामः सौोतया भरताखमे । रामतीर्थे नरः ज्ञात्वा aaa: fowl भवेत् | प्रेतलात्तस्य पितसे विसुक्ञाः faeat ययुः ॥
रामेत्यादि ysaaq । नमस्कत्य प्रभाषणं भासमानः शिवं व्रजेत् | तथा- |
श्रागत्य a नमस्छत्य कुखाद्याम्यवलिन्ततः | ्रापस्बमसि देवेश ज्योतिषां पतिरेव च | पापं नाण्य देवेश मनो-वाक्षाय-कश्मजम् । शिलायां जघनं भूवः समाक्रान्तं नगेन च ॥ ध्चराजेनाद्विरुक्लो न गच्छेति नगः स्मृतः | यप्मराज-भ्रमराजौ निश्चयेनेरोतौ स्मृतो ॥ ताभ्यां बलिमक्तत्वा स्यादयाखादमसाथेकम् | श्वानौ Bl श्याव-शवलो वैवसखतकुलाडइवो | ताभ्यां पिष्टं प्रदास्यामि स्याताभमेतावहिंसको a सपाच्छदित श्ति-शिसायाः प्रतशिलायाः. पादः प्रभासनाम-
== ~~ ---- ~^ 9 renee
(१) कं श्च पुस्तके तञ्च गन्तुम् |
Rg
ate तीधचिन्ानखिः।
केनाद्विणाच्छादितः। aa प्रभासशिलाष्ष्टो हि निर्गतः | तद- क्टस्यित ईगोऽपि प्रभासेशस्तच्छिलाङ्ग्े कदेशो यः प्रभासेश- सहितः संव प्रेतशिला तस्यां यदीयः पिण्डो दौयते तस्य प्रेतत्व- विसुक्तिभवतोति vera: | महानदोति--मद्ानदौ-प्रभासाद्रयोः ark सखानक्लदपि प्रेतलवाश्ुच्यते इत्यधेः | | जन्रान्तरेति--भ्रनेन Aa ara ace रामेशसत्रिधाने faw are वा करोति स विष्णुलोकं गच्छतीत्य्धः | राम रामेति — राम राम महावाहो टेवानामभयङ्कर | 'त्वाऽनुगम्येऽत्र देवेशं मम नश्यतु पातकम् ॥ दरति रामो नमस्काय इत्यथः | fowue इति- पित्रादिप्रेतत्वविमुक्यनन्तरतत्तत्पिटलप्रासि- कामेन aa पिज्रादिपिण्डदानं कर्सव्यमित्यर्धः | । नमस्छत्येति--भासमानाककरन्तंकणिवव्रजनकामनया प्रभा सेशनमस्कारः काथ Tay: | तश्चेति- तं रामं च समुचये तेन पुनरपि राम-प्रभासेभौ नमस्कार्य्यावित्यथः । याम्यबलिमिति--ततः प्रभासपर्मत-- रापसू्वम सि दैषेश च्योतिषाम्पतिर्व च। पापं नाशय देवेश मनोवाक्ञायक्धजम् ॥
(१) क पुाके तवां नमस्ये रेके |
तोधैचिन्तामख्पिः। ९८१
इति पटिल्वा यमायेष बलिनेम इति कुशजलेर्देय cam: | ग्रिलायामिव्यस्मांप्रेतथिलायां जघनमङ्' ane पव्वेतेन समा- क्रान्तं तस्य च नगनामपव्वैतस्य खिरोकरणाय तदुपरि यमराज- ्रमराजो सापितो।
aa: प्रेतशिलादत्तिणभागसतञ्जघनस्ये anata पत्येते गयाखादसाफल्यकामनया खनौ डौ इति क्नोकषयं afsar यप्मराज-श्रमराजाम्थाभेष् वलिनम इति ताभ्याभेको बलिर्देव दूति | |
एतदन्तम्' प्रथम दिनक्घत्यम् |
प्रेतल्रविमोचकप्रेतश्लिाओखादपरिकरत्वादिति | स्नातेति-भर- AAA AAA खात्वा रामेशं रामं Mary Set नत्वा रामराम महावाहो इति परेदित्यथः। wa प्रथमदिने प्रेतथिलाकम्ध सकलदेभोयशिषटा चारात् | aa प्रतशिलादौ च चरुणा सतेन च । पितृणावाद्य tare मन्तः fawig निवपेत् ॥ दूति वायुपुराणे प्रेतशिलायाः प्रथमोक्तिखाञ्चेति | एतच्च प्रेतपव्यैतोक्तेतिकन्तेव्यतया करणौयम् | सव्धस्थानेषु चेवं स्थात् पिष्डदानन्तु नारद | इति वागुपुराणवचनेनं तदितिक्षेवष्यतातिदैशात् |
ra काम
(१) Ue WIFE | (3) WIR एतदनन्तरम् |
२८४ तोथेचिन्ताभण्णिः |
तथाच प्रेतपव्वतक्षत्ये वायुपुराणम्-- छत्वातानं पितुणान्तु प्रयतः प्रेतपन्वैते । प्राचौनावोतिना भाव्यं दक्षिणाभिमुखः स्मरेत् ॥ कव्यवालोऽनलः सोमो यमख्ेवाथमा तथा | afaarat बहिषदः सोमपाः पिढदेवताः ॥ श्रागच्छन्तु ALUM Fara रक्ितास्त्विद्् | aa: पितरो ये च.कुले जाताः सनाभयः ॥ तेषां पिण्डप्रदानाथमागतोऽस्मि गयामिमाम् | ते सर्व्वे ठ्िमायान्तु खादनानेन शखतीम् ॥ TAMARA पञ्चाङ्ग प्राणानायम्य यन्तः | पु नरात्तिरहितब्रद्मलो का्िरहेतवे। एवं संकरल्प विधिवच्छादं कुयाद्घाक्रमम् । पितणवाद्य चाभ्यक्च॑प मन्तः faunal भेत् | तीर्थे प्रेतशिलादौ च चरुणा स्तन चः | TAS पूर्वे तत् स्थानं पञ्चगन्येः एथक् एक् ॥ तथा-- | दक्वा are सपिण्डानां तेषां दक्षिणभागतः | HATA तेषान्तु सकछ्दखा तिलोदकम् ॥ wala haan तेभ्यः fuaalaa aaa: । HUA Heard दद्यादन्तग्यपिर्डकम् ॥
९
(१) दृढे. प्राणायाम प्रयलतः। Aa). मूले वा।
[व रीषि
aafearafa: | श्ट
तिलाज्यदधिमष्वादि पिख्छद्रव्येषु योजयेत् | सम्बन्धिनस्तिलादहिख कुशेष्वावाडइयेत्ततः |
एतां सु. सब्ममन्तरां्च स्तीलिङ्गान्तान् समूह्य च । पिष्टान् द द्याद्याथपूर्वँ पितणावाश्य पूव्षैवत् ॥ Gita परगोत्रे वा दम्पत्योः पिर्पातने | अषथङ्निष्फलं खादं पिण्डश्चोदकतपेणम् ॥ परिण्डपातर तिलं दश्वा पूरयिता mites: | मन्तेणानेन पिण्डांस्तान् प्रदक्तिणकरं यथा ॥ परिषेचयेच्तिधा सव्यान् प्रणिपत्य च्षमापयेत् |
` पितुन् विद्टज्य चाचम्य ofan: खावयेत् सुरान् | सव्वेस्थानेषु चेवं स्यात् पि्डदानन्तु नारद ॥ इति । क्षत्वाकानमिति--प्रक्ञालितपाणिपाद श्राचान्तः कताप-
सव्यो दक्तिणासुखः कव्यवाल इत्यादि शाशख्तमित्यन्तं मन्तं
पटित्वा पित्ावादनर्ूपं पठदित्यथः |
आ्आचम्येति सव्येनाचम्य-ॐकारव्याष्तिसप्तकगायत्तौ faz
ॐकाररूप्रकपश्चाङ्जपसहितान् सव्यावन्दनवत्पररक- कुम्भक-
रेचक-प्राणायामान् कुय्यादित्यधः
सब्धस्थानेखिति--उपरेशविषये ` सबव्व्रेयमितिकन्तव्यताऽति-
देणात्सिदेत्यथः.। `
` वाचव्ये--
गयायां सब्वैकालेषु पिण्डं दद्यादिचक्षणः | शरधिमासे mated we च गुर-शक्रयोः ॥.
९८६ तोधेशिन्तामद्िः |
न त्यजेत गयाश्रारं सिंस्येऽपि वरहस्मतौ | zai newafaquat गल्ला न पिर्डदः ॥ न्यस्य विष्णुपदे cat मुच्यते पिभिः ae ॥ पायसेन गयायाच् शक्ना पिषटकेन aT | चरुणा तण्डलायोर्वा पिण्डदानं विधोयते ॥ सुण्डण्ष्ठ शिलाम धिक्लत्य ततेव -- | at दद्रा सव्वलोकञ्च महापापोऽतिपातको | पूतः क्षत्याधिकारौ TAKARA AAT ॥ तदटयमतुहानक्रमः- प्रथम दिनैऽश्वभेधसदहस्रजन्यफल विलक्षणफलप्राधिकामः फत्गु- aa ख्रानमष्टं करिष्ये| इति deer स्नायात् | तदुक्तं स्रानाधिकारे वायुपुराण-- भरष्वमेधसडहस्राणां TIS यः समाचरेत् | नासौ न ततृफलमाप्रोति फरगुतो्े यदाप्नुयात् ॥ इति । तपणन्तु--ॐ ्रदयामुकगो तोऽख्मत्विता श्रमुकदेवश्रस्मा ठष्यताभिदं तिलोदकं aa खधा पितरं प्रोण्यामोति | AGM कल्पतरौ वराहपुराणे-- प्रोणयामोति यत्तोयं लया दश्तमररिन्दम | तेनास्रदागपद्योगो जातो वाक्येन सन्तम ॥ इति । खधोदीरणानन्तरश्च पितरं प्रोणयामोति योन्यमागन्तुकाना- मन्तेऽभिनिषेथात् । ,. | ततो देवाच्चमादि wear भद्य तीरवप्रा्िनिमित्तकपार्व्वणस्राद-
aaa ara: | २८9
#
महं करिष्ये इति संकहप्यार्घ्यावाहनरदितं SAAT UAT कुशात् | तदसम्भवे पिर्डदानमपि तद्रोल्येव कायम् | पिर्डदानं ततः शस्तं पितृणाद्चातिदुलंभम् | विलम्बो नैव कन्व्यो न च वित्रं समाचरेत् ॥ दति वचनात्|
ततस्तदिन एव महानदोपधिमकूललग्नां गयोत्तरस्थां प्रेत-
शिलां गत्वा तत्का TTA । तद्यधा-
प्रेतशिलायां क्तपञ्चभूमंस्कारायाम् श्राचान्त उपविश्य क्षताप- सव्यो efamqa भूत्वा ॐ aaa इत्यादि शाश्वतोमित्यन्तं पटित्वा सव्यं कछला WAT सन्ध्यावन्दनवय्राणायामान् क्ता पण्डो काक्स्मरणेन आखादौयद्रव्याणि कुशोदकेन प्रोच्य--ॐ अदामुकगोत्राणां पिढ-पितामह-प्रपितामहानामसुकासुक्षदेव- THU ब्रसुकगोत्राणां माढठ-पितामहौ-प्रपितामषहोनाम् भ्रसु- कासुकदटेवोनामसमुकगोत्राणां मातामह-प्रमातामह-ष्टप्रमाता- महानाममुकामुकदेवश््मणाम् असुकगोत्राणां मातामहौ- प्रमातामषो दप्रमातामहोनामसुकासुकदेवीनां प्रेतत्वविुडि- कामः प्रतशिलायां खरादमद्ं करिष्य ।
दूति संकदप्य हादशदैवतं ie पाव्वेणे तिकभ्षव्यताकं कुयात् |
ेमाद्विमते तु मातामश्चादिवल्मै शेषं पूत्वेवत् | जयग्र दि- मते प्रकतभेक werd किन्तु सपन्नौकत्वेन werafa देवता- afafa |
att तोथंखिन्तामखिः।
सम्प्रदायमते wat पंसामिदह देवतात. a तु wiutafa न च सपनलोकत्वेनापोति | उभयम तमप्यसंत् | अन्वष्टकायां ast च गयायाञ्च warefa | ASAE धक् कुादन्यत पतिना सह ॥ दूति वायुपुराणविरोधादिति। एवं दक्तिणादानान्तं पाणं विधाय तदेदिदल्तिणत उपविश्य कतापसव्यो दकिणासुखः aad wart ' कव्यालोऽनल इत्यादि- श्ाखलोमित्यन्तं पटित्वा तेषु कुशेषु सक्लत्िलोद काञ्नलिरूप- मावाहनं FATT | तत एतानि पाद्यादौनि ॐ पित्रादिभ्यो नम इति क्रमेण पञ्चोपचारेण frat सम्पुच्य-- ॐ ्राव्रह्मस्तम्बपयन्तं देवभि-पिट-मानवाः | ठप्यन्तु पितरः सव्वं माठ-मातामहादयः ॥ अतोतक्षुलकोटौनां सषदोपनिवासिनाम् | श्राब्रह्मभुवनाज्ञोकादिदमसु तिलोदकम् ॥ इति पूव्यैवदक्ञलिदानरूपभिलितपितादयावाहनं क्ता ॐ अयासुक्रगोत्र पितरसुकदेणग्मसखष ते पिण्डः खेत ष्मधुतिलमिखं पायसाद्यन्यतमपिष्डं पिते एवं पितामहादिभ्य एकादशमभ्योऽपि . यथादक्षिणं ददात् 1 ततस्तहसतिण्त उपविश्य सम्ूलान् टस्ि- -शाग्रयन् Gna ॐ कव्यवाल इत्यादि शाश्वतोमित्यन्तं यूम्बेवत्यदित्वा सछा्तिलोंदकटानरूपम्रावानं ae पूव्यैवदभ्यचचेय
ae
[1 aed
(१) ग पुरके. जललमभुमिच्रम्।
तौर्धचिन्तामखिः | ate
भाब्रह्मस्तम्बपययन्तमित्यादिना सतिलाश्नलिदानरूपं पूज्य. वदावाडन कल्रा- ॐ पिता पितामहश्चैव aga प्रपितामहः | माता faataet चैव aaa प्रपितामष्टौ ॥ मातामहस्तत्पिता च प्रमातामहकादयः। तेषां पिण्डो मया दन्तो दयक्तव्यसुपतिष्ठताम् ॥ दति पौराणिकं भन्वसुचाथ तिल-्टत-दधि-मधु-जलयुतं gfefaanaad मिलितेभ्यो दादश्रभ्य एकं पिण्डं ददात् | ततः Weta तदययथा-- अनविशति'पिर्डस्ानानि यथादश्िणं क्तानि प्रत्येकं यथा- दक्षिणं पञ्चगव्येरालिप्य तेषु पूब्वेवदक्तिणाग्रं quad ता- ॐ श्रस्मत्कुले सृता ये च गतिर्येषां न विद्यते | श्रावाहपिष्ये तान् weary carga’ तिलोदकैः । ॐ मातामहकुले ये च गतिर्येषां न विद्यते | भ्रावाषटयिष्ये तान् सर्व्वान् case’ तिलोदरकः ॥ ॐ बन्धु वगकुले ये च गतिर्येषां न वियते | भावादहइयिष्ये तान् weary cage’ तिलोदकैः ५ दति पौरारणिकमन्वेरास्तृतदम्भषु तानावाद्य गन्धादिभि- wae (यदि देवतापदे wer क्रियते तदा तदेवतामन््ेण तामपि सम्पच्च ) ॐ भराव्रद्मस्तम्बपययन्तमित्यादिश्नोकाभ्यां पूव्यै-
(१) कख genet equa इत्यधिकम् | (९) ग पुस्तके दर्भ पर्ख्याने Tae |
29
age ती्चिन्ताभथिः|
वदेकवारं aa तिलोदकाञ्ञलिदानं कला सूलादितः पिष्डान् दद्यात् | aa क्रमः,-
ॐ भ्रस्मत्कले खता ये च गतिर्येषां न विद्यते । तेषासु्रणार्थाय इमं पिण्डं ददाम्यहम् ॥ (2) ॐ मातामडकुले ये च गतिर्येषां न विद्यते |
- तषासुद्चरणा्थीय इमं पिण्डं द दाभ्यद्धम् ॥ (२) ॐ बन्धुवगकुले ये च गतिर्येषां न faa । तेषामुरणार्थीय इमं पिण्डं ददाम्यहम् ॥ (2) ॐ श्रजातदन्ता ये केचिद् ये च wad प्रपोडताः। ेषासुद्धरणाथाय दमं पिण्ड ददाम्यहम् ॥ (४) ॐ श्रग्निदग्धाश्च ये कैचिन्राग्निदग्धास्तथापरे। विद्युञ्चोरहता ये च तेभ्यः पिण्डं ददाम्यहम् ॥ (4) दावदाषेसृता ये च सिंहव्याप्रहताश्च ये। दंद्विभिः शङ्किभिवीपि तेभ्यः पिण्डं द दाम्यद्म् + (६) उद्टन्धनखता ये च विषधश्स्हताश्च ये। sia चातिनो' ये च तेभ्यः पिणं टदाम्यशम् ॥ (७) अर्ये aaa वने श्रुधया ठषया इताः | भूतप्रेतपिश्चाचाख तेभ्यः पिण्डं ददाम्यहम् ॥ (८) Tee चान्धताभिखे कालसुजेचये war: | तैषामुषरणा्थाीव इमं पिण्डं ददाम्यष्टम् ॥ (2)
(१) ग पुस्तके शल्नोपचातिमः |
ती्थचिन्ताभणिः।
भरनैकथयातनासंख्थाः प्रतलोकच्च' ये गताः तेषासुरणाथीय xa पिण्डं द दास्यम् ॥ (१०) श्रनेकयातनासंखा ये नोता यमकिष्करेः। तेषासुष्टरणाथीय दमं पिण्डं ददाम्यद्कम् ॥ (११) नरकेषु समस्तेषु यातनासु च ये fear: | तेषासुदरणायीयु इमं पिण्डं ददाम्यहम् ॥ (१२) पश्योनिगता येच पक्तिकोटसरोखपाः |
अथवा `ठच्तयो निखास्तेभ्यः पिण्डं ददाम्यष्टम् ॥ (१२) जात्यन्तरसदसरेषु रमन्तः खेन कमणा |
मानुष्यं ced येषां तेभ्यः पिण्डं ददाम्यद्धम् ॥ (१४) दिव्यन्तरोक्तभूमिष्ठाः पितरो बान्बादयः | श्रसंस्छतसृताः ये च तेभ्यः पिण्डं ददाम्यहम् ॥ (१५) ये केचित् प्रेतरूपेण aaa पितरो मम ।
तै सव्वं ठिमायान्तु पिण्डदानेन सब्धदा ॥ (१६) येऽबान्धवा बान्धवा ये येऽन्यजन्मनि बान्धवाः |
तेषां पिष्डो मया ca saaqufasara ॥ (१७) पिठवंशे ताये च माद्वंशेचये सृताः,
गुरु ष्वशर-बन्धूनां ये चान्ये बान्धवा Bar: ॥
(१) ग पुसूतके लोके च। (२) स्व पुरके ठषयोनिस्याः |
, (३) क ख पुस्तकहये wat खसख्लता ये च । (४) क ख पुस्तके दत्त अक्षय्यम् |
ret
REX तीधेचिन्ताभखिः।|
येमे कुले लुप्तपिण्डाः yaercfaateran: | क्रियालोपगता ये च जात्यन्धाः पङ्वस्तथधा ॥ विरूपा श्रामगव्भौश न्नाताऽन्नाताः कुले मम। तेषां पिण्डो मया दन्तोऽत्तव्यसुपतिछताम् ॥ (१८) भ ब्रह्मणो ये पिदठवंशजाता ATTA वंशभवा AT: | Husa ये मम दासभूता, र्त्यास्तथेवाथितसेवकाश्च ॥ मिज्नाणि सख्यः' पशव हन्ता दृष्टा छटा कतोपकाराः | WUE ये मम सङ्ताश्च तेभ्यः quar पिर्म ददानि" ॥ १८ ॥ दति पिला ॐकारपूव्वैमुश्चाय श्रपसव्येन कथितप्रमाण- कानुनविंशतिपिर्डान् प्रयेकं दद्यात् । इति- स्तोपोडश्यान्तु-- श्रस्मत्कुले षता ये चेत्यावाहनमन्तादारम्य मित्राणि सख्य दूति पयन्तं सम्भवत्स्तोलिङ्गमूहनोयम्, waa पुषोडभोवत् सव्यम् | ततः way fowy तिलजलपूणंपातरेण प्रदक्षिणं वारत्रयं परिषेचनं क्यम् | तत्र मन्तः--
(१) मूलैपुस्तके शिष्याः। (२) ग gare दृटामि।
तीधचिन्ताभखिः। ray
ॐअयेचवोये चास्माखासन् ara वो याश्चास्माखासन् से चावाष्यन्तां ताञ्चावाह्यन्ताम् | ठप्यन्तु भवन्तस्तुष्यन्तु HATTA गोत्रान् पुव्ानभितपयन्तोरापो मधुमतीरिमाः। aut पिढभ्यो- ऽसतं TWAT रापो देवौरभयास्ुप्यन्तु ) saa aaa ठप्यतेति |
ततः प्ररपित्य ॐ पित्रादयः क्षममिति तान् faesq ततः सव्येनाचम्य क्ताञज्ञलिः--
ॐ सासिणः ag मे देवा ब्रह्मेणशनादयस्तधा | मया गयां समासाद्य पितणां निष्कतिः क्ता ॥ श्रागतोऽस्मि गयां टव पिका गदाधर | aaa साक्तो भगवानद़णोऽषहसणतयात् ॥
ष्ति प्राह्युखः पठेत्। एतावर्क्रियाकलापाशक्तौ प्रेत शिलायां पिण्डदानमपि way |
तयथा,-
ॐ अदयासुकगोव्राणां पिढ-पितामडह-प्रपितामशानामसुका- सुकशग्मणामसुकगोत्राणां are पितामङो-प्रपितामङोनाममुका- सुकदेवोनाम् श्रमुकगोत्ाणां मातामह-प्रमातामह-्वप्रमाता- महानामसुकासुकश्द्मणाम् भ्रसुकगोत्राणां मातामहो-प्रमाता- मषहो-हप्रमातामहोनामसु कामुकटेवोनां प्रेतत्विसुक्तिकामः प्रेत शिलायां पिण्डदानमदं करिष्ये |
दति सङ्करप्यापसव्यं क्रत्वा कव्यवालोऽनल इत्या दिनावाष् भरणोऽहर्णत्रयादिव्यन्तं ane पूव्बेलिखितं कुया दित्यर्थः |
केचित्तु षटूएुरुषाणाभमेव प्रितलविमुक्तिकामनया पिष्डदानं
१९.8 तीधंचिन्ताभसिः|
कायमिति, aa च वेदिहयकरण-रेवाकरश-तदङ्गवभ्वामण- च्िव्रमूलधारणावनेजन-पिर्डदान प्रत्यवनेजन- शा सधार ण-नोवी- agg सूब्रदान-गन्धदानान्येव खसूत्रोक्षानि वाजसमेयिमा काग्याणि, एवमन्येनापि खसतानुसारेगीव तत्वाथमित्याहः |
एतदन्यतमकंरणानन्तरन्तु पव्वैतादवरद् एचिव्यां प्रभासादि- ayaa महानद्यां रामतोथंत्वन प्रसिद्धे, प्रभासङ्टे-ॐ wey साग्रजन्मान्तरशतक्घतदुष््तविलयकामोऽछ्िन् ate aaa करिष्यं इति ayer ख्रानतपेशे wal aa ॒स्रानोयप्रक्षतसकल- मन्तपाठानन्तरम्-
ॐ जग्मान्तरशतं साग्रं यत्कृतं दुष्कृतं मया | away विलयं यातु रामतो्ीभिषेचनात् ॥
दति पौराणिकमन्त्रं पटित्वा aaiq |
ॐ wa विष्णुलोकगमनकामो रामतोथं wattage faw- दानं वा करिष्य इति ager wad fawemad वा तश्र HAN ।
शं पाव्वणं पिष्डदानख् सूव्रानुसारेरेव ata गयोक्- फलकपिटठकर्ाल्लाभावादिति।
ॐ wa पिव्रादिप्रेतलविमुक्तिपू््वकपिलप्रािकामो राम- ata पितणां पिण्दानमहं करिष्ये दति ager प्रेतथिलोक्ष- रोत्या पिव्रादिष्ादशपिण्डाऽक्यपिण्ड-षोडनोपि रान् दद्यात् |
(९) ख पुरे fawqz
तीथैचिन्तामख्िः| २९५.
विष्णुलोकफलकस्यास्य चोभयस्याप्यव कंरणासामय्येऽन्यतर- देव कन्तव्यमिति' | ततः--ॐ राम राम मष्टावाषशो देवानामयभप्रदः। ai नमस्येऽद्यष्टेषेशं मम नश्यतु पातकम् ॥ इति पटित्वा सखगकामो रामं नमस्कुग्यत् | तत॒ ॐ भासमानसखकत्तुकशिवलोकगमनकामः प्रभासेश- नमस्कारमहं करिष्ये इति ager प्रभासेशं नमस्कय्यीत् । ततो राम-प्रभासेभौ AAA | ॐ sramafa टेवेश व्योतिषां पतिरेव च | पापं नाशय मे दैव मनोवाककायकन्चजम् ॥ ति पौराणिकमन्ं पटिला- ॐ यमायैष बलिनेम इति कुशत्रयजलेन catia भक्ञादि- eu बलिं ददात् | प्रभासप्रव्मैतदस्तिशदिगवस्थितप्रेत्िलाजघनस्थे नगनाजि पव्वैते- ॐ श्वानो दौ ware’ gael वेवखतकुलोडवीौ | ताभ्यां faw प्रयच्छामि खातामेतावदहिंसको ॥ दूति पठित्वा यमराज-भ्रमराजाभ्यामेष बलिनम षति तयो-
ee ee ~ ee ce NT, ~~ ---~------------ A gh Anne ie ere न~ न ---- ------ ~~~
(9) कख पुरकये इदानिमिति। (२) WYRM खभयङ्कूर।
(श) ग Ya नमस्येऽहं |
(४) गूशे-ष्याव।
१९६ तौधंचिन्तामखिः।|
भिलितयोरोटनायन्यतमबलिं दयात् । wee वलिदानं नित्य मकरणेऽनिष्टश्चव णात् |
TUG सव्ये काम्यं GAT) तथाच Ay यावदेव क्स मिश्यते तावदेव कत्तव्य न तु सव्यैभेषत्यवधयम् |
इति qatar प्रथमदिनक्षत्यम्।
अथ दितोयदिनक्षव्यम् |
तत्र वागुषुगणे- श्रपरेऽङ्कि एचिभत्वा गच्छेत प्रेतपव्यैतम् | AWRW ततः खात्वा रेवादीँस्तपेयेत् सुधीः ॥ wares पितृणान्तु प्रयतः Taga | प्राचौनावोतिना भाव्यं (2) दक्षिणाभिमुखः सरन् ॥ कव्यवाल इत्यादि-शाष्वतोभित्यन्तेन पितृनावाद्च पूयवत् - प्राणायामादिसाक्षिश्रावण्पग्यन्त प्रेतशिलोकं कुयात् | तिलमि खां सतः aq नि चिपेत् taal । प्रेतल्वात्त fagat: स्युः पितरस्तस्य नारद | प्रेतत्वं तस्य माहामयादस्य चापिन विद्यते॥ तदयमतरानुष्टानक्रमः- गया प्रा्िदिनोत्तरदिने फल्गुती्यदौ यथार्धि लाला Sarena की क्त्वा प्रे तपन्मैतं गयावायब्यदिभि गयातो AAA
amrufearafa: | 2E9
fang गत्वा तखमलसंलग्नतदौशानकोणस्ये TFS खग- कामनया स्नात्वा AIT Hat तं प्रेतपत्वैतमारुद्य aa पितराद्नाना- दिसासिखावणपय्यन्तं प्रतशिलावदेव कत्तव्यम् ।
श्रयन्तु विशेषः —
ॐ श्रय पुनराहत्तिरहितब्रह्मलो कावासिकामः प्रेतपब्यैते arene करिष्ये इति पाव्वणसदहुःल्यः | तच्च पाव्यैणं ब्रह्मवेदयां क्रियते इति समाचारः ।
ततः साक्तिश्रावणानन्तरम्--
अद्य पिठगणप्रेतत्वविसुक्ति-खगतप्रेतल्लाभावकामः प्रेतपन्वैतै तिलमि खरणकप्रतेपमदहं करिष्ये इति सङ्कल्पा तिलमि शकन् प्रेत- पव्वेते द्तिणासुखः प्रकिपेदनेन wa
ॐ ये केचित् प्रेतरूपेण aaa पितरो मम ।
ते wa ठतिमायान्तु शक्तभिस्तिलमिितेः ॥ इति । ॐ भ्राब्रह्मस्तम्बपय्यन्तं यत्किञ्चित् सचराचरम् | मया दत्तेन तोयेन ठसिमायातु aay: ॥ इति मन्तरेण तोयाञ्ञलिं दद्यात् । ततो यशाशक्ि efaut सि्ववदद्यात् |
्ति प्रेतपव्वेतविधिः।
२८
gat तीधेचिन्तामणिः|
अय Ua Aa |
तत्र वायुपुराणे-
रादौ च पच्चनोर्धेषु चोत्तरे मानसे fafa: | ्राचम्य कुशदस्तेन शिरशचाभ्युच्य वारिणा | उत्तरं मानसं गच्छन्मन्तेण खानमाचरेत् | ॐ उत्तरे मानसे खानं करोम्यासविश्रये ॥ ganna fedfafs fara eee ॥ खाल्वाऽथ aut कुर्या हेवादौनां यथाविधि | आ्राब्रह्मस्तम्बपथन्तं टेवभिपिटमानवाः | aug fart: सर्व्वे माढठमातामडहादयः॥ खां सपिण्डकं कुर्यात् खसु त्ोक्तविधानतः | अष्टकासु TaN च गयायाच्च छ्षयाहनि॥ मातुः AE पथक् कुय्थांदन्यतर पतिना सह । afeare च मात्रादि गयायां frag az | पिता foaraeaa aga प्रपितामहः | माता पितामहो चेव तथेव प्रपितामहो ॥ मातामशहस्तत्पिता च प्रमातामहकादयः। तेषां fowl मया दत्तोऽक्तय्यमुपतिष्ठताम् ॥ ॐ नमो भानवे UA सोम-भौम-न्नरूपिरे | जोव-भागेव सौरेय-राह-केतुखरूपिणे |
aa नलाऽशचयित्वा च सूगलोकं नयेत् fray ।
atefearafay: | १९९.
मानसं हि सरो wa तस््मादुत्तरमानसम् ॥ उत्तराग्मानसान्मौनो गच्छदृलिणमानसम् | उदौचोतोधमिल्यक्तं ततरोदौच्यां विसुक्तिदम् ॥ उदोच्यां सुर्डणृ्ठस्य' देवषिपिदसेवितम् । मध्ये कनखलं तौधं पितणां सुक्तिदायकम् ॥ स्नातः कनकवद्ाति नरो याति पवित्रताम् | श्रतः कनखलं Ma ख्यातं तीथैमनुत्तमम् ॥ तस्य दक्तिणगारी तु ale दक्तिणमानसम् | दक्िरे माने चैव तीधे्रयसुदाहतम् ॥ स्नात्वा तेषु विधानेन garg खाच एयक एथक् ॥ दक्षिणे मानसे ara करोम्यासविश्द्ये । सूलो का दिसंसिदिसिये पिदसुक्तये ॥
श्रतः कनकनन्देति सख्रानमातरादिसुक्िदा। नमामि qa aaa पितृणं तारणाय च ॥ पुतपौतधनेष्वभायायुरारोग्यघ्रडये ॥ ब्रह्मदहत्यादिपापौघ-यातनाया^ विमुक्तये | दिवाकर करोमोह ara दकिणमानसे ॥ अनेन स्रानपूजादि कुथात् we सपिण्डकम् | Ral AAT मौनाकभमिमं मन्वसुदोरथेत् ॥ कव्यवालोऽनलः सोमो यमचैवायमा तथा ।
(१) ग पुस्तके wy | (श) ग पुस्तके घातनाय।
yoo
तीधंचिन्तामणिः |
श्रम्निष्वात्ता बर्हिषदः सोमपाः पिढदेवताः | श्रागच्छन्तु WEAA TAA aay ॥ मदीयाः पितरो ये च कुले जाताः TATA: | तेषां पिश्डप्रदाताऽहमागतोऽस्मि गयामिमाम् ॥ फलानं व्रजेत्तस्मात् TAMA ्तमोत्तमम् । सुक्षिभैवति aut पितृणां area: सुराः ॥ ब्रह्मणा प्रार्थितो विष्णुःफरगुतो भवत् पुरा । दक्तिणाग्नौ इतं नूनं ard’ फल्गुलोथेकम् + यस्मिन् फलति फलौ गौः कामधरेलुजेलं मद्धो ॥ टेरन्तगेतं यस्मात् फद्गुतोयें न निष्फलम् ॥ तोथीनि यानि सव्वांणि सुवनेष्वखिलेषु च | तानि स्नातुं समायान्ति फरगुतोथं सुर; TE ॥ गद्य पादोदकं विष्णोः फलाष्यौदिगदाधरः | हिमद्रवखरूपेण तस्माद्द्गधिकां विदुः ॥ अवभेधसदस््राणां AS यः समाचरेत्
नासौ ततफलमाप्रोति फरगुतोथे यदाप्रुयात् ॥ फल्गु तोये विष्णुजले करोमि खरानमाहतः। पितृणां विष्णुलोकाय सुक्षि-सुक्तिप्रसिष्ये ॥ RIAA नरः खात्वा तपणं खादमाचरेत् |
नज > म > ~ ~ -~-~-- ~ ~ ------~-------~ “~~~ “~
(9) क ग UHRA मानसे | (२) मूलपुसके तद्रजः)
ae ferrafa: |
afawa Waata नमेदथ पितामदम् ॥ ॐ नमः शिवाय देवाय दईेशानयुरुषाय च । अघोरवामदेवाय सदयोजाताय शम्भवे ॥
नत्वा पितामहं देवं मन्त्रेणानेन पूजयेत् । RUA नरः खात्वा दृष्टा देवं गदाधरम् । भ्ाकानं पिभिः सारं तन्रथेदेष्णवं पदम् ॥ ॐ नमो वासुदैवाय नमः सङ्कषेणाय च | प्रद्युजरायानिङ्डाय ओोधराय च विष्णवे ॥ Teale नरः स्नात्वा ब्रह्मलोकं नयेत् पितुन् ॥ रमृतः पञ्चभिः ald पुष्मवस्तरादयलक्कतम् | न कुलायो गदापाणे स्तस्य खाहइमनथेकम् ॥ नागकूटात् खभ्रकूटादिष्टाचोत्तरमानसात्' | एतद्याशिरः Wat फरगु तों तदुच्यते ॥ AWAIT] फद्गुतोधेमनुत्तमम् | wa aatfeat सव्वं पितरो मोक्षमाुयुः ॥
९०१
आदाविति प्खतीर्धीकग्णि चादावुत्तरमानसे fafa: |
e © ufsar स्ानमञ्ननं कन्तव्यमित्यथः |
मन्तरेति- उन्तरे मानसे woffa प्रकतस्रानोयमन्तानन्तरं
© के ततः प्रक्लततपणानन्तरमाब्रह्मस्तम्बपय्यन्तसित्यादिना AMT
(१) भूले-यूपादुत्षरमानसाद्।
टेव विधिनैकोऽच्ञलिदेयः । ततः पिज्रादि-मातामदहादि-मातादि- मातामद्यारौनां wat क्रत्वा प्रेतशिलावदक्षव्यपिष्डं carfefa |
ROR तोयेशिन्तनाभखिः।
weary चत्यादिना-श्रटकाभ्युदयिक-क्षयाह-गयासु च चतद्धषु Mut पथक् खादभित्यथः |
दोति-भ्राभ्युदयिकं मान्नपक्रमकं गयायां पिदुपक्रमवं ्रादाचरणमित्यथेः |
श्च च awe शश्वतब्रह्मप्रा्िः फलसुन्तर मानसस्य गयाभिरोऽभ्यन्तरत्वात् तत्र z—
शमोपतप्रमाणेन पिण्डं दद्याद्रयार्भिरे | यत्राज्ना पातयेत् faw तं नयेद् ब्रह्म शाश्वतम् ॥ दूति वचनात् | एवमक्तव्यटस्िवी फलं पुष्करेष्वक्षयं afro एवमेव MAMAS HAA उत्तरमानसे मतङ्गवाप्यां विष्णुपदे चेति विष्णुवचनात् |
सूरधमिति- सूथलोकगमनकामनया सूग्यनति-सु्याञ्चनख्च कास्यमिति।
Satay ॐ नमो भानवे इत्यादिमन्त wad: । तज दक्तिणमानसे तिधाविभक्त उत्तरभागी उदौचोमध्यभागः कनखलं दक्तिणभागो दत्तिणमानसम् |
wa तीर्थत्रये प्रत्येकं we खाने पिढमुक्िः फलम् । दत्तिण- मानसस्राने तु मन्वः--ॐ aft मानस इत्यादिः । ब्रह्महत्यादो- त्यादि च श्लोकदयमधिकम् | नमामि qafaenteg दक्तिणाकं- दने मन्त इति वर्तलार्यः । :
कव्यवाल wafer पटिला दश्िणमानसात् फरगु-
तीर्धचिन्तामखिः। १०३
तों गन्तव्यम् । Wa दशाश्वमेधफलप्राभिकामनया खानम् aa फर्गुतौर्थे इत्यादिमन्तः | तत्र साल्वा तर्पणं कायै तत्र च सखधोदटोरणानन्तरं पितरं प्रौण्यामोत्यादि प्रयोज्यं ततः faa- सुक्गिकामनया तत्र are काय्येमिति वर्तलाधेः । नमेदयेत्यनन्तरं - मधुखवादच्िणक्ूलस्थं पितामदहम्- नमः भिवायेत्यादि पठित्वा नृभेत् yates: | ततः पुनगेदाधरप्राच्यां फरगुतोधं पितादिसदितावैष्णव- पटनयनकामनया तच AAT गदाधरं पश्येत् | गदाधरश्च--प्रतिमारूपोऽपि तदधिकरणोभूतमुण्डष्ष्ाद्भिरपि। aga बायुपराणे- WIRE यो देवो सुण्डषष्ठाद्विरूपतः | फर्गुतोधी दिरूपेण नमाम्यादिगदाघरम् i इति | श्लिापव्वेतफलग्बादिरूपेण aaatiqa: | शिलापादादिरूपेण aaramaar fea: | गदाघरादिरूपेण व्यक्त भादिगदाधरः॥ दश्येनानन्तरम्- at नमी वारगुटेवायेव्यादिना तन्नमस्कारपूजे कछला पि्ब्रह्मलोकगमनकाम श्त्यादि सङ्कल्यवाक्यं कला ufaat- पग्रहपाशिराचम्य वारिणा faze उत्तरमानसोदौ चौ-कनखल दत्िणमानसफल्गुतोयेषु यथाक्रमं सविधिखरानतपंणे प्रत्यकं क्त्वा तलो दुग्धदधिष्ठतमधुखण्डामकेन पञ्चार्तेनाष्टोत्तरशतपलमितेन जरपयित्वा वस्त्रपुष्मालद्रेर्चयेदित्ययैः |
aes तीधैजिन्तामखिः।
भयेतदनुष्ानक्रमः- | गयाप्राभिटतोयदिने फद्गुतीरधे खानादि-देवां arat wet पवितोपग्रहपाणिराचम्य वारिणाऽभ्युच्च aaracaad गला-- ॐ Ty पापक्षयकाम उत्तरमानसे aaat करिष्ये । इति सङ्ल्या खानोयमन्ान् पठिला- ॐ उत्तरे मानसे ज्ञानं करोम्याम्विश््ये | aaa ifedfafe fara पिढमक्षये ॥ इति पटिला मञ्जनं कायम् | ततस्तपणम्- तत्र च पित्रादाच्ललिषु खधोदौरशानन्तरं पितरं प्रोणयामोति प्रयोज्यम् । ततस्तपंणगेषे--देवविधिना- ॐ भाब्रद्मस्तम्बपय्यन्तं टेवधिपिठमानवाः | दष्यन्तु पितरः सव्वं माढमातामदहादयः ॥ sfa ufsar एकोऽच्ञलिर्देयः | aa: ॐ भरद्यासुकगोन्राणां पिल-पितामह-प्रपितामशाना- मसमुकामुकशर््मणामसुकगोजाणां माटठ-पितामषश्ो-प्रपितामदोना- ` ममुकासुकदेवोनामसुकगोत्राणां मातामद-प्रमातामर-बहप्रमा- तामहानामसुकासुकथश्चणामसुकगोत्राणां मातामशो-प्रमाता- महौ-हहप्रमातामषशोनामसमुकासुकदेबोनां णाश्वतन्रद्मप्राभिकामो- ` ऽ्षयटठस्तिकामो वा अखाहमष्ं करिष्ये । इति ayer हाद शदेवतं खाहइमाचरेत् | मातामश्मादिविकवल्लमिति हमादिः। गयायां सब्ब्रैव षट्परषश्रादमिति wre: |
mefaratafa: | ९०५
तथाच--तत्रेतदन्यतमं याशं mar दक्षिणदिशि उपविश्य समूलान् दक्तिणाग्रान् कुशानास्तो-- ॐ कव्यवालोऽनलः सोमो AASAMAAT तथा | ufaarat बहिषदः सोमपाः पिटठदैवताः ॥ भ्रागच्छन्तु महाभागा युषाभोरस्िता स्तवि | मदोयाः पितरोये च कुले जाताः सनाभयः॥ तेषां पिण्डप्रदाताथमागतोऽसि गयामिमाम् ते सव्वं ठतिमायान्तु खाइनानेन शाश्वतम् ॥ इति ufsar सक्लत्िलोदकाश्ञलिदानरूपमावाष्नं war एतानि पाद्यादोनि ‘& पिचादिभ्यो aay’ इति पञ्चोपचारेण पित्रादोन् सम्बूज्य-- ॐ भ्राव्रह्म सतम्बपयन्तं देवषि-पिठ-मानवाः। au पितरः सव्यं माढ-मातामदहादयः॥ अ्रलोतक्ुलकोटोनां सप्तदोपनिवासिनाम् | ्रब्रह्मभुवनाल्लोकादिदमस्तु तिलोदकम् ॥ इति पठिता सकछ्षत्तिलोदकाच््ञलिदानरूपमावादनं पुनः छतल्वा--ॐ-पिता पितामडखेव aaa प्रपितामहः | मातामदस्तस्पिता च प्रमातामदकादयः ॥ माता पितामङ्ौ चव तथेव प्रपितामद्धो | तेषां पिण्डो मया दत्तोऽक्य्यमुपतिष्ठताम् ॥ दति पौराणिकं मन््रमुञ्चाय तिल-रधि-मषघु-षटत-जलयुतं सु्टिभितशशक्षतभेकं faw fafa दयात् । इति।
३०६ तीर्थचिन्ताभणिः |
तत ॐ पिटस्थलोकनयनकामनया श्राकंम्य नतिमहं करिष्ये । पूजायामयमेव सङ्ल्यः |
तत--ॐ नमो भानवे UA सोम-मौम-न्नरूपिषे |
जोव-भागंव-सीरेय-राष्-केतुसखरूपिशे ॥
इति aru नति; पूजा च कार्य्या। ततो efauarad गत्वा ततरोदोचयाम्--ॐ श्रय पिठसुक्तिकाम उदो चौती सानम करिष्ये इति ager पुव्वैवत् स्रान-तपेखे Gar पूव्मैवदेव दादश- देवतं षड्देवतं वा पान्ैणं wal मध्यमं AAAS गच्छेत् | तव्रापि--
ॐ vq पिदटमुक्लिकामः कनखलतीोर्थे aaag करिषे, इति सङ्ल्पा,--स्रानतपणे पिदठसुक्तिकामनया aq ओदच्च छत्वा-तत ॐ अय पिठसुक्तिकामो दस्तिणमानसे खानमरं करिष्ये इति agar aaa war -
ॐ दक्िणे मानसे खानं करोम्यामविश्हये | सूग्यलो कादिसंसिहिसिद्धये पिदढसुक्षये । दिगकर करोमोष् खानं cfauaraa ॥ इति पटित्वा मज्जेत् | ततः qaawad लत्वा पिदठसुक्िकामनया तत्र ney aati—
ॐ नमामि qa ed farrat तारणाय च । षुतपौत्रधनेग्यायायुरारोम्बहदये ॥
atafearafas | R°9
ufa मन्ते दधिणाकंस्य edd पूजा च मौनेनैव ‘ater । यतः सं मौमाकंनामा | ततः--ॐ * कव्यवालोऽबलः सोमो यम्ैवाखमा तथा । cafe ( *श्रागतोऽस्ि गयामित्यत्तं ) दक्तिणमानस एव पटित्वा गदाधर पून्धदेथस्थम तिप्रशस्तं फरगुतो धं गच्छेत् | ततर च-ॐ अद्य दशलक्षाखमेधजन्यपुखफलविलत्तणफल- प्रा्भिकामः फंरगुतोर्थे STARE करिथे, fa सङ्कल्पा waa- स्ानोयमन्तान्त- ॐ फर्गुती्थे पुख जले करोमि स्रानमाहतः | पितुणां विष्णुलो काय मुक्तिसुक्तिप्रसिद्ये ॥ इति पटित्रा मज्जेत् ।
ततः पूव्यैवत्तर्यणं क्रत्वा पिढसुक्िकामनया द्ादशदेवतं षडदैवतं वा श्रां तत्र FA! ततो मधुश्चवादक्छिणदिगवस्धितं पितामहम्- ॐ aa: शिवाय देवाय ईशणानपुरुषायि ख | भरघोरवामदेवाय सद्योजाताय शम्भवे ॥ fa ufsar पितामहं प्रणमेत् पूजयेच्च । ततः पुनः फल्गुतोयमागत्य-- ॐ va पिज्रादिसह्ितात्मवेष्णवपदटनयनकामः फल्गुतों
7 का)
(१) गपुरूके weg aay नौनेनेव कततेव्यम् | (३) क पुरूतके fafsaia: पतितः, (श) ख पराके विष्ण॒जके 1
gor तोर्खचिन्तामख्िः |
स्नात्वा गदाधरदग्नमष्ं करिष्ये | ति awen aa सविधि ari कन्तव्यम् | गदाधर प्रतिमारूपस्तदधिकरणोभूतसुण्डण्ष्टाद्वि- रूपञ्च इति | तदशेनानन्तरम्- ॐ नमो वासुदेवाय नमः सङ्कषणाय च । प्रदयुन्रायानिरुष्धाय ज्रोधराय च विष्णवे ॥ इति टिल्ला गदाधरं प्रणमेत् पूजयेश्च | तत उत्तरमानसं गत्वा ॐ wa पिढब्रह्मलोकनयनकामः पञ्चतोथ्थ wane afer, इति सङ्कल्पोत्तरमानसे Salat कनखले दक्षिणमानसे फल्गुतीर्थे च यथाक्रमं सविधि प्रत्येकं WAATT कुयात् | ततो गदाधरसमोप॑ गत्वा दुग्ध-दधि-षटत-मधुखण्डा मकेन पश्चासृतेनाष्टोत्तरशतपलमितैन गदाधरं ख्पयित्वा पुष्पवस््रालद्ारे- रचयेदिति। एतेषाच्च कमणां मध्ये चरमं पञ्चासतस्नानमेवावश्यकम् | savy '"निन्दाथेवादात्। इतराणि तु काम्यानि खतन््ाणि ` चेति यथाशक्ति कायाणोति।
इति पञ्चतोर्थीह्षत्यम् |
({) ड पुरके जनिन्हाहुबदात्।
Mefearafe: | १०९
भध प्चतोर्धीकम्धापेक्षया यावदहितीयं दिनं ACHAATE |
"वायुपुराणम् — प्रथभेऽद्कि विधिः ata दितोये दिवसे wag । WTS तत्र wal यस्मादुयागम कारयत् ॥ मतङ्गवाप्यां खात्वा तु तर्पणं खरादमाचरेत् | गत्वा नत्वा मतंङ्गगमिमं मन््सुरोरथेत् ॥ प्रमाणं टेवताः सन्तु लोकपाला सास्िणः। मयागत्य मलङ्गऽस्मिन् पितृणां निष्कतिः कता । पूव्यैवत् ब्रह्मलोधे च AQ nafs कारयेत् | तत् कूप-यु पयोमध्ये कब्स्तारयते पितुन् | wa घर्ेश्वरं नत्वा महाबोधितरं नमेत् ॥ तदयमतुष्टानक्रमः- खाता देवाचनाम्तं कर्म क्तवा ॐ अद्य ब्र्षलोकगमन- कामो धस्मारश्यगमनमष्ं करिषे। इति प्रामाणिकशधप्रसिदि- fay age कत्वा तव गलया मतङ्गवाप्याम्-- ॐ अदय सत्वपापक्षयकामो मतङ्गवाप्यां सानम करिष्ये | दति ayer ज्ञातव्यम् । पुष्करे खानमाकरेण सव्वपापेभ्यः
ttre ett rt gy
(१) Wye वामनपुराणे | (x) कख पुस्तके Fang | (९) कस yernga प्रसिद्धपदं arfe |
ere तीथैविन्नामखिः |
पूतो मवतोत्युपक्रम्य एवभेव Reqaty डस्लरमामसे मतङ्गवाप्या- भिति विष्णुवचनात्। ततस्तज्र च्नान-तपणे करता ॐ waraafaaafrann मतङ्क- वाप्यां खरादमहृक्करिष्ये, इति ayer प्रक्तपाव्वैणं क्ता मतङ्कवाप्या एव satfenafad मतङ्गं नत्वा - ॐ प्रमाणं देवताः सन्तु लोकपालाश्च सासिशः | 'मयागव्य मतङ्गऽस्मिन् पितृणां न्ध्कितिः छता ॥ इति पटठिला-ॐ पिटतरणकामः कूप-युपयो्ष्ये चामं करिष्ये इति सङ्ख्या पाव्यैणं कुर्व्यात्। yaaa Taster श्राग्नेयकोण-चेवरमध्येऽवटरूपोऽस्ि amt च are पिण्डदानं वा पतितस्यापि किन्तु aa गभेडन्तु-गुसुतल्पग इत्येवं निरंशः कायथः। ततो wa wat महावोधितरच्च यथाक्रमं खगकामो wafefa | इति पद्चतोर्थीदिनाभिमदिनक्षत्यम् |
अथ पञ्चतोर्धो दिनोत्तरढतीयदिनक्षलयम् |
सवर वायुपुराणे, ठतीये ब्रह्मसरसि याहं gong सपिर्डकम् | खानं करोमि तोर्थेऽस्मिन् ऋशव्रयविसुक्लये |
कि) ~ ~- ~~ न= ~+ ^~ == ~ ~~ ~~ te ee =+ न — ॥ क) न~ ~~~ ~ ॥ ww ~ - lt
(? Wee warra;
तीर्धचिन्तामशिः।
area पिण्डदानाय तपशायामशदये | THT BURA कुव्वैस्तारयते पितृन् ॥ सानं कल्ोच्छितो युपो ब्रह्मणो युप इत्यतः | सत्वा ब्रह्मसरः खां ब्रह्मलोकं नयेत् पितुन् ॥ गोप्रचारसमोपस्था आस्ता ब्रह्मप्रकल्पिताः | तेषां Qaaaraw पितरो मोक्लगामिनः ॥ भख ब्रह्मशिरोद्धतं' सव्वेदेवमयं विभुम् | विष्णुरूपं प्रसिश्चामि पितुणा्ेव qua ॥ आम्ना सिक्ताः पितरस war: "एकक्रिया crane प्रसिद्धा । wae मूले सलिलं दधानो नोपेच्चणोयो faqiaga: ॥ ad प्रदक्तिणोक्लत्य वाजपैयफलं लभेत् | ब्रह्माणञ्च नमस्तत्य पितन् ब्रह्मपुरं नयेत् ॥ ॐ नमो ब्रह्मणेऽजाय जगच्नन्मादिकारिखे | ` भक्तानाञ्च fort fe तारकाय नमोऽसु ते ॥ ततो यमबलिं faa मन्तेणानेन संयतः | यमराज-भ्रमराजो निखलाधं fe afar a ताभ्यां वलिं प्रयच्छामि पितृणां मुक्तिहेतवे | ततः शखवानबलिं दयात् मन्तेखानेन नारद् ॥
(१) कख yeas नह्मसरोदभूतम् | (२) ग पुस्तके एका क्रिया|
` १११
११९ ` तीैचिन्नामखिः।
वेवखतङ्खलोदुतौ हौ श्याव-शवलौ शनौ । ताभ्यां बलिं प्रयच्छामि रक्षेतां पथि सववेदा ॥ ततः काकवलिं दत्वा YA: GIA समाचरेत् | रेन्द्र-वारुणश-वायव्या याम्या वै AWATATAT ॥ वायसाः प्रतिण््हन्तु भूमौ fou मयोञ्कितम् | सपिण्ड कमिति भरचचय्यपिष्डसदहितमित्यथः | तदिति ज्ञानं mar युप-कूपयोमध्ये, are gaa पित् - स्तारयते इत्यथः | Bafa -ब्रह्मसरसि ग्राहं war पितृन् ब्रह्म- लोकं नयेदित्यथेः। श्रनयीसु फलयोः समुच्चय एकतेवा- न्वयात्" | गोप्रचारेति -श्रास्रभित्यादिक्लोकं पठित्वा भाश्नरसेकः कार््यः। स च गिष्टाचारात् ब्रह्मसरोजलेन दर्म्मे्चति। ॐ नमो ब्रह्मण इत्यादि ब्रह्मनमस्कारमन्तः। यमराजेल्यादिः-यमबलि- wa: बैवखत शइ्त्यादिः-छवबलिमन्ः। te श्ल्यादिः काकवलिमन्तः। तदयं प्रयोगः- पञ्चतीर्थीं दिनोष्तरतौीयदिमे weydia Zargared कम हला ब्रह्मसरो गत्वा ॐ way पापक्षयकामोऽस्मिन् anata waag करिष्ये--इति areal प्रक्रतमन्वान्ते- ॐ aa करोमि तोर्थेऽस्मिन् ऋणत्रय विमुक्ये | Tera पिण्डदानाय तपंणायामश्दये ॥ afa पटिला तपश्च कलवा |
(१) OMe ानरानात् |
ie fear are: | 222
ॐ oq पिढब्रह्मलोकनयनकामो ब्रह्मकूप-युपयोमेध्ये खाद- महं करिष्ये । बति सङ्कल्पा हाद शदेवतं नवदेवतं षड्दैवतं वा खां कत्वा उत्तरमानसादक्षय्यपिर्डं दच्वा- ॐ पिढमोक्षकामो ब्रद्म- कस्पितास्रसेचनमष्ं करिष्ये। इति aye —
` ॐ भ्राख्ं ब्रह्मसरोहुतं सव्वेदेवमयं विभुम् । विष्णुरूपं प्रसिन्लामि पितुणाञ्चाय मुक्तये ॥
इति पटित्वा कुश्वयेणाचारात् ब्रह्मसरोजलेन गोप्रचार- waiver ब्रह्मकल्पितानास्ान् सिश्चेत्।
ततः-- ॐ TET वाजपैयजन्यफलसमफलप्रासिकामो त्रह्मयप- uzfauag करिष्ये । इति agent प्रदक्षिणं कु््यौत् |
ततः- ॐ पिदढब्रह्मपुरगमन कामो ब्रह्मनमस्कारमष्ं afta दति खङ्ल्पय-
ॐ नमो ब्रह्मशेऽजाय जगल्नम््मादि कारिणे | भक्तानाञ्च पितृणां fe तारकाय नमोऽसु ते ॥ इति पिला ब्रह्मसरोवायव्यकोणख्यं ब्रह्माणं प्रणमेत् | ततः-ॐ यमराज-श्रमराजौ निश्चलां हि car | ताभ्यां बलिं प्रयच्छामि पितृणां सुक्गिडेतवे ॥ इति पटित्वा
ॐ यमायेष बलिनेम इत्यनेन कुशोदकेन देववत् यमबलिं दश्यात् । ततः-
ॐ वेवसखतङ्लोद्धुतो हौ श्याव-शवलौ शनो |
(१) क एस्तके THAT | (२) ग पुरक स्यिरीक्षती | त9
zie तौर्धबिन्त।मणिः।
ताभ्यां पिण्ड प्रयच्छामि रक्षेतां पयि खत्वदा ॥ इति पटित्वा ॐ शन एष वलिनेमः--दति देववहव्भोदकषेन wate दद्यात् | ततः- ॐ रेन्द्र-वारुण-वायव्या याम्या वे नेकतास्तथा |
वायसाः; प्रतिग्णह्न्तु भूमौ fow मयोञिभितम्॥ दति पठित्वा “काकेभ्य एष बलिनेमः” दर्भोदकेन देववलिवत् काकवलिं दद्यात् । Waite यम-ष्व-काकवलयो देया न तु वाक्येनापोत्यन्ये | काकबल्यनन्तरन्तु खानम् |
दूति पञ्चतो दिनोत्तरटतौ यदिनज्ञत्यम् |
अथ परञ्चतीर्थीदिनोत्तरचतु्धदिनक्तलयम् |
तन्न वायुपुराणे- फल्गुतोर्धे waste खानादिकमथाचरेत् t गयाशिरस्यथ ATE पटे कुयात् सपिर्डकम् ॥ साक्ादयाभिरस्तत्र फर्गुतो्था खयं क्षतम् | क्रोख्चपादात् फ्गुतोधं यावत् साक्ायाशिरः ॥ गयाथिदो' नगाद्याख साक्तात्तत् फ्गु तीर्थं | मुखं गयासुरस्येतत् खात्वा खादमयाक्तयम् ॥ श्राद्यो गदाधते देवो व्यक्ताऽव्यक्तामना सित | विष्णुदिपद रूपै पितृणां मुक्तिहेतवे ॥
(१) ग ुलके- धिरे |
ती थेचिन्नामशिः |
तत्र विष्णुपदं दिव्यं दशनात् पापनाशनम् । स्पशंनात् पूजनाञ्चैव पितणां 'मोक्षदायकम् ॥ श्रां airway AAT कुलसादख माना | विष्णुलोकं age नयेत् विष्णुपदे नरः ॥ AIT क्रत्वा रुद्रपदे नयेत् कुलशतं Au: | भसहामना शिक्पुरंःतथा ब्रह्मपटे नरः | ब्रह्मलोका कुलश्नं wy नयेत् पितृन् | दक्षिणाग्निपदे खाडो वाजपेयफलं लभेत् | गाडपत्यपदे Bret राजसूयफलं लमेत्। are क्षत्वाहवनोये वाजिमेधफलं लभेत् ॥ ATG कत्वा सत्यपदे ज्यो तिष्टोमफलं *लभेत् । अगवमष्यपदे खाद सोमलोकमवाप्रयात् ॥ ME कत्वा TRIS चन्द्रलोक नयेत् पितुन् । Bet que पञ्च पापिनोऽकंपुरं नयेत् ॥ सर्व्वेषां काश्यपं ae विष्णो रुद्रस्य वे पदम् । ब्रह्मणश्च uate अष्टं aa प्रकौत्तितम् ॥ WITA च समाप्तौ च तेषामन्यतमं खलम् ।
(१) मूले टत्तमत्तयम्। (२) ग सके खत ज्ोकान्तरम्-
श्राद्धं छस्वाऽगसबपरे AeA नयेत् पितुन् । * ऋन्येषाद्च पदे च्राद्धो पितृन् TART मवेत् ॥ (१) woe पतितमिदटं पदम् |
RIE
21§
तीथेचिन्तानस्िः|
कश्यपस्य पट् fea 'भरद्ाजसुनिः पुरा ।
ATE छ्त्लोयतो ea पिज्रादिभ्यञ्च पिण्डकम् ॥ शक्ल कष्णो ततो इस्तौ पदटमुद्धिद्य निगतौ । ष्टा Baza aw पिठसंशयमागतः ॥
ततः खमातर शान्तां भारद्ाजसु एृष्टवान् | कश्यपस्य पटे कस्मिन् शुक्ते कष्णोऽग्रवा करे । पिण्डो देयो मया मात्जानासि\ पितरं वद ॥
प्रान्तोवाच-
भारद्ाजग्महाप्रान्न faw क्रष्णाय देहि भो। भार द्ाजस्ततः FAW दातु HUTA चोद्यतः ॥ श्वेतोऽटश्योऽत्रवौत् ys देहि we ममौरसः | छष्णोऽत्रवोत् Fase ततो मे देहि पिण्डकम् ॥ शक्तोऽब्रवोत् खेरि णौयं यतोऽतस्त्वं ममौरसः । भ्खे रिणो तवत्रवौदादौ Sfat बौजिने ततः ॥ भारदाजस्ततः पिण्डं कश्यपस्य पटे ददौ । हसयुक्तन यानेन ब्रह्मलोकमुभौ गतौ |
als विष्णुपदे ae wea तु पितृन् खकान् ॥ are क्त्वा विधानेन fawerara चोद्यतः | पितुविनिगंतौ हस्तौ गयाशिरसि शान्तनोः ॥
(१) ग पुरतके भारद्वाजो aerafa: | (र) ख एके नात्र ararfa |
(३) क पुरके Terry |
(४) मूलपरशङ्गे सेरिण्यथाजवीहादम् |
atafasarafe: |
wie: fas ददौ भूमौ नाधिकारः करे यतः। शान्तनुः प्रसंसुष्टः शास्त्रार्थे निश्चलो भवान् ॥ भिकालटष्टिभिवतु भरन्ते विष्णुश्च ते गतिः । इच्छया मरणश्चासतु इत्युक्ता सुकिमागतः ॥ रामो Tere रम्ये पिर्डापंणङ्लतोखमः।
पिता दशरथः स्वर्गात् WaT करमागतः ॥ नादात् पिष््ं Wt रामो ददौ रुद्रपदे ततः। शास्वार्थाति"क्रमाद्धोतं रामं दशरथोऽत्रवोत् ॥ तारितोऽहं लया पुत्र रुद्रलोकोऽद्यभूक्मम। पटे पिण्डप्रदानेन स्ततु खगंतिनेंहि॥
ag राच्यं चिरं कलवा पालयित्वा प्रजादिकम्। यज्ञान् सदक्षिणान् हत्वा विष्णुलोकं गमिष्यसि ॥ सहाऽयोध्याजनेः सर्वः कमि कोटादिभिः सड । CANT दशरथः पतं रुद्रलोकं परं ययौ । गयाभिरसि यः पिण्डं येषां नारा सुनिव्वैपेत् | नरकस्था दिवं यान्ति खगस्या मोक्षमाष्रुयुः ॥ गयाशिरसि यः पिण्डं शमोपन्रप्रमाणतः | कन्द-ग्रूल-फलादयैवौ दद्यात् खगे नयेत् पितुन् ॥ पदानि aa दृश्यन्ते विष्णादोनां तदग्रतः |
ae क्त्वा सपिण्डख्च तेषां लोकां नयेन्नरः ॥
(५) क पुरके-कभातीतम् |
rs
1c तीथे चिन्ताभखिः |
aaa सुर्डप्रष्टाद्धिः पटैरेभिः सुललितः | प्रयान्ति पितरः Tat ब्रह्मलोकमनामयम् ॥ ₹हेत्यसुरस्य यच्छ्छिरो गदया तदिधा क्षतम् | यतः प्रक्षालिता ate गदालोलन्तदा स्मृतम् ॥ साक्लादिति प्र्स्तमित्यधेः। क्रौख्चपादः Awe | क्रौञ्चरुपेण fe सुनिमु्डण््े तपोभ्करोत् | तस्य पादा(टोऽ)ङ्कितो यस्मात् क्रोश्वपादस्ततः स्मतः ॥ इति वायुपुराणात् | पञ्चपापिन इति पश्चमहापातकिनोऽपौत्यथेः | sani क्रौच्ादोनां पदानि चतुयुंगं age वायुपुराणि- विष्णोः पदं सद्रपदं ब्रह्मणः पदसुत्तमम् | काश्यपस्य पदं दिव्यं दौ हस्तौ यत्र fava ॥ पञ्चाम्नोनां पटान्यत इन्द्राऽगस्यपदे परे | Tau का्तिकेयस्य क्रौश्चमातङ्गकस्य च । सुखलिङ्गानि सव्वाणि पदानीति निबोधत ॥ श्रयस्करमिति Sat मोक्षः, चयो निःखेयसाम तमिति कोषात्। एवं पदे अ्राष्ात् कन्तुरपि मोक्लो भवतीत्य | तदयमन्र प्रयोगः- SUT दशलक्षाश्वमेधजन्यफलसमफलप्रासिकामः फल्गुतीर्थे खानमदं करिष्ये दति सङ्कल्पा प्रकतस्रानविष्यन्ते- ॐ फरगुलो्े पुण्यजले करोमि स्रानमाहतः |
¢
पितृणां विष्णुलोकाय मुक्ति-सुक्तिप्रसिदये ॥
तीर्थविन्तामविः। ३१९.
इति मन्त्रं पठिला फल्गुतीर्थे asiq । ततस्तर्षणं aa पिट- तपेणादौ खधोदोरणानन्तरं पितरं प्रौ यामीति प्रयोज्यम् । तत;- पदेषु जराम् । तत्र यद्यपि ब्रह्मविष्णु -रदर-कश्यपपदानामन्यतम- मेवार्समाघ्योविदितं तथापि qe? aca: — फल्गुतोये चतुर्थेऽङ्क ज्ञाता देवादितपेणम् | कत्वा AE गयाशोषें कुबाद्ररद्रपदादिड ॥
: इति गारुडात् |
w
तथाचादौ श्द्रपदसमोपं गत्वा ॐ अ्रद्यापुनराहत्तिकामो Wazayqaags करिष्ये |
इति सङ्कल्पा Wer श्राद्मारभ्य तद्रव्याणि प्रोच्य ॐ Wara- सहित कुलशतशिवपुरनयनकामो रुद्रपदे खराइमष्ं करिष्ये इति UNA हाद शदेवतं नवदेवतं षड्रवतं वा IW कुर्यात् |
ततो विष्णुपदसमोपं गत्वा ॐ श्रद्ध पापक्तयकामो विण्णुपद- दशथेनमहं करिष्ये इति agar विष्णुपदं दृष्टा- ॐ श्रद्य पिढमोक्त- कामो विष्णुपदस्पमगेनमहं करिये इति agar ततया ॐ अदय पिद्रमोक्षकामो विष्णुपदे faqysaad afer इति सङ्कल्पा विष्णुप्रकाशकमन््ेण विष्णं पञ्चोपचार सम्पूल् ततः खादोयद्रव्याणि पुण्डरोकाक्तखरणपूरव्वकं कुशोदकेन सम्परोच्-- ॐ श्रदा्षसश्िति कुलसहस्नोदरणपूव्धक विष्णुलोकनय नकामो विष्णुपदे atwae करिष्ये - |
दूति सङ्कल्पा हादशदेवतं नवदेवतं षड देवतं वा सविश्वदेव- पाव्यैणशरादं कत्वा तद्रेदिदकषिणतः--उपविश्य इत्युपक्रम्य ऋण-
gre aratemrafe:
व्रयादित्यन्तं owes: प्रेतशिलाखानोयं a gata waufaarg विष्णुपदे दण्डस्मशनं कन्तष्यम् | ewe dunafeqrai गल्ला न faws: | न्धस्य दण्डं विष्णुपदे qua facia: aes इति वायुपुराणात् |
तत ॐ श्रद्यामसहितकुलशतनरकोहर णपूव्यैक ब्रह्मलोक- नयनकामो ब्रह्मपदे खादमहं करिष्ये इति सङ्कल्पा aa र्द्रपदवत् are कुयात् ।
अथ दकत्तिशाम्निपदे mee वाजपेयफलम् । aaa? ae राजसूयफलम् | का्तिकेयपदे wee पिदशिवलोक नयनं फलम् |
क्रोख्पदे Vee पिढब्रद्मलो कनयनफलम्। कश्यपपटे श्राइस्य पिढब्रद्मलोकनयनं फलम् । खाच्ोपसंहारस्तु कश्यपपदे कर्तव्यः |
wa गयाशिरसि-ॐ श्रद्यासुागोत्रस्यामुकश्र्णः सगे प्रा्िकामो गयाशिरसि पिण्डदानमहं करिष्ये इति agen स्व-सूत्रोक्षरोत्याऽवनेजनादि पिखडसमुलापनपर्यम्तं क्या Fete |
तत ॐ भअद्यासुकगोन्रस्यासुकशन्धशो wena गया- शिरसि -पिष्डदानमद्ं करिष्ये इति aganatanfe—faw- समुलापनपय्यन्तं क Haig एवं स्नीपिण्डोऽपि देयः |
भत्र न सम्बश्ध्यादरो येषां नाजेति सामान्धशब्दखरसात्। एतश्च पिण्डदानं जिद्वपलोल मधुखवा-मुष्डष््टोत्तरमानसदरलिण- मानसाम्बन्तरे नदाधरावासादिप्रदेशे aria RUT
Mefearia far: | 227
क्रोशच्चपादात् फलगुतोये यावत् साक्षादयाथिरः |
षति वचनात् |
MII FW |
पदाह्किनां प्रेतथिलामधिक्षत्य वायुपुराण- तां दृष्टा waaay महापापौघपातकौ'। Ga: कर्माधिकारो च श्रादकद्रह्मलोकभाक् ॥ शिलाखितेषु तोयेषु, are क्लाऽ AUTH । खां afawa येषां ब्रह्मलोकं प्रयान्ति ते॥ स्थास्यन्ति च मरिष्यन्ति यान्तु ब्रह्मपुरों नराः| जरायुजा अ्रण्डजावा ee त्यक्ता शिलोपरि। गच्छन्ति विष्णुसायुज्यं कुलेः WANA: सड ॥
अथ पञ्चतौयुयत्तरपञ्चमदिनक्लव्यम् ।
तत्र वायुपुराण- पञ्चभेऽड्ि गदालोले क्त्वा खानादि पूर्ववत् । aig सपिण्डकं कुर्य्यात्ततो ऽचयवटे नरः ॥ तत्र Aiea क्त्वा पितुन् ब्रह्मपुर नयेत् । बरह्मप्रकल्ितान् विप्रान् भोजयेत् पूजयेदथ ॥
०
~~~ ee
,। (१) WIAA सदापापोऽतिपावको। (९) Ww yea तोयेषु।
29
१९२ aefearafa: |
क्तखाद्ोऽखयवटे Teas प्रयत्नतः! । दृष्टा AISA TET वटेशच्च^ समाहितः ॥ पितुन् नयेद्ब्रह्मुरमक्तयच्च सनातमम् | गयायां घर्ष च सरसि ब्रह्मणस्तथा | गयाओोषेऽक्षयवटे पितृणां दसमरक्षयम् ॥ तथा- गदालोले मातो गदाप्रक्षालने वरे | aia करोमि शुाथमल्षयाय खराप्तये ॥ तथा चात्र पापक्षयः खगेप्राधिश्च फलम् । मन््सु- णकाणेषे वटस्याग्रे यः शेते योगनिद्रया । ग्कामरूपधरस्तस्मे नमस्ते योगशथाथिने ॥ संसारहक्षशस्तायाऽेषपाप्रहराय चः | ‹प्रत्तयत्रह्मदाञ च नमोऽक्षयवटाय वं ॥ कलो मद्रा लोका येन तस्माहदाधरः | लिङ्करूपोऽमवन्सञ्च वन्दे यो प्रपितामहम् | गदालोले इति-फरगुप्रवाडे गदालोलं नाम तीम्)
(?) कस्त पुस्तकहये यमेनेव warez: | (2) ग पुस्तके वरे शश्रत् | (श) क Yee पाट- | (४) SYR बाल | (५) ब पुखत्रे पाप्ययाय च| Wwe wane च। (६) मूखपएरूये ears अद्महाने।
तोरेडिन्ताभणिः। are
aga वायुपरयण- हेत्यसुरस्य a शिरो गदया afew क्षतम् । यतः प्रक्षालिता तों गदालोलं ततः स्मृतम् ॥
हेतिनामकस्यासुरस्य facear गदाधरेण यत गदा प्र्षा- लिता तद्रदालोलं नाम तोधभित्यर्धः |
हेत्यपाख्यानन्तु वायुप्रराण- हेतो रत्तो ब्रह्मपुद्रः स्पस्तेपैऽइतं मत् | बरह्मादोन् तपसा तुष्टान् वरं ad वरप्रदान् ॥ देव्यादितयेः शस्त्रादैवि विैम॑नुजैरपि। कष्णे्ानाददिचक्रादेरवध्यः स्यां महाबलः ॥ तथेत्यक्ञाऽन्तर्हिंतास्ते हतिदेवानधाजयत् | इन्द्रत्वमकरोद्तिः सुरार ब्रह्म-इरादयः॥ vice शरणं जग्मरूवुरहतिं जोति च । ऊचे हरिरबध्योऽयं डेति्देवासुरे; सुराः ॥ ब्रह्मास्तं मे प्रयच्छध्वं हेतिं wai fe येन तम् | इत्युक्तास्ते ततो देवा विशवे तां गदां ददुः ॥ उपेन्द्र त्वं जहोहोय' ईति प्रोषुरजादयः | दधार तां गदामादौ Saree गदाधरः | गदया ईेतिमादत्य देषेभ्यस्तिदिवं ययौ ॥
(१) क OMe VATHTS | 9 (श) क पुलके RYT | (2) ने Bere War: |
१६४ तीथ॑शिन्तामशिः
ततर च गदाल्ोललोथे सानम् | अत्र च प्रहतसकलभन्त- पाठानन्तरं meta इत्यादि परिला asad काथमित्य्धंः। तनेति nema awa पिण्डदानस्य वा पिटन्रद्मलोकनयनं फलमित्यथंः । ब्रह्मेति त्रादावक्षयवटतक्ते we तस्य fram मन्तयटसिः फलम् । ततो ब्रद्मप्रकल्ितसन्तानज्राह्मणभोजनं aq पिब्रद्मलाकनयनं फलम् |
तलो वटेणदशन-नति-पूजाः । तत्रपि waa पिढब्रह्मलोक- नयनमेव फनलमित्यथेः | एतन्रमस्कारे तु एकाणव इत्यादिमन्तः | ततोऽ्तयवटनमस्कारे तु प्रा््तिक'क्रमात् संसारव्रत्त इत्यादि- wea: नयेदिति प्रपितामहनमस्कारस्य पिढरुद्रपदनयनं फलम् | तस्य नमस्कारे “कलौ मादष्वरा लोकाः” इत्या टिर्मन्तः |
तदिलयमनत्र प्रयोगः--
क्रतदेवाचनान्तकर्म्मा गदालोलं गत्वा - तत्र ॐ wey पापक्षय- स्वगेप्राप्िकामो गदालोले स्रानमहं afer, इति सङ्ल्या स्नायात् |
Aq प्रक्षतमन्तपाठानन्तरम्,--
ॐ गदालोले महातोयं गट्ाप्र्षालने वरे | ala करोमि शुद्धाधमकयाय खराक्तये ॥ दति मन्तं पटित्वा मज्जेत् । ‹ ततस्तर्पणम् |
तत ॐ aq पिष्टब्रह्मलोकनयनकामो गदालोले खादमष्ं
करिष्ये- इनि WENT We कुय्यत्। यदि पिर्डदानमान्र
(१) ख पराके प्राकपुक।
mafearafa: | १२५
faut तदाऽप्येवमेव सङ्ल्पः। पिष्डदानन्तु खसूतोक्तविधिना काय्येम् | ततोऽक्यवटं गल्ला agqaafet आाचारादुत्तरदिग्- भाग-9 aa पितृणामत्तयठसिकामोऽक्तयवटे खादमहं करिष्ये- दति सङ्कल्पा तच खाद कुर्यत्! तत ॐ पिद्ब्रह्मलो कनयनकामो ब्रह्मप्रकल्ितान् ब्राह्मण- नदं भोजयिष्ये। इति सङ्कल्पा तान् ala भोजयेत् । तदलाभे ATM UAT | ॐ Wa को टित्राद्मणभोजनजन्यफलसमफल- प्रासिकामोऽक्यवटे एकां ब्राह्मणमहं भोजयिष्य । इति सङ्ल्पय ATH ब्राह्मणं भोजयेत् | Aga वायुपुराणे-भ्रत्तयवटप्रकरण -- एकस्मिन् भोजिते विप्रे कोटिभवति भोजिता । इति। तत ॐ ua पिलब्रह्मलोकनयनकामो वटेशदग्यंनमहं iTS | दूति agar वटेशं प्रतिमारूपं पश्येत् । श्रनेनेव क्रमेण नतिं Gate कुयात् । तथा ततेव - उपोषितोऽध गायतरोतौ्धं महानदौ खितः! | TIAA: पुरतः स्नातः प्रातः सन्ध्यां समाचरेत् 1 Wie सपिण्डकं कत्वा नयेदुतव्रह्मणतां कुलेः । तों स मुच्यते नात्वा सावित्रयाः पुरतो नरः॥ AAAI TWAS तयेत् gard दिवम् | प्राचौो-सरसवतोखातः सरस्त्यास्ततोःऽग्रतः ॥
rr a re ~~ ~~~ ~~~
© (१) मूले- नद्यां समाहितः| fe) भूशे-नयेद्धश् wary पितुन् | क TMA Aggryaat कुले |
१९६ दोचजिन्तानशिः।
सन्ध्यामुपास्य PATS नयेत् सञ्यन्नतां कुशम् | वहुजग्मक्लतात् सन्ध्यालो GTA AAA Th विशालायां afawa तथे च भरताश्मे। पदादपि मुण्डपृष्ठं गदटाधरसमोपतः ५ NT चाकाश्चगङ्गायां गिरिकणेमुखेषु च। "यादः पिण्डदो ब्रह्मलोकं कुलशतं नयेत् ॥ ज्ञातो गोदावैतरण्यां जिःसपकुलमुरेत् | देवनद्यां गोप्रचारे we: खनयेत् पितन् ॥ पुष्करिश्यां छतकुल्यां मधुकुल्यां तथेव च । पुष्करण्यां गदालोले Ala च मकरे तथा ॥ कोटिती्ें wage’ पिण्डदः खनयेत् पितृन् | माक्रण्ड्येश-कोटोभौ Aart स्यात् प्रिढतारकः ॥ पाष्डशिलां प्रसुत्य तवेव- युचिष्िरसु तस्यां हि are are ययौ सुमे | शिलायां पिष्डदानेन प्रद्रष्टो व्यासनन्द्नः ॥ at ददौ Ayala राज्यं कुर मशोतले। WHER aay लं मे ताताऽसि gaa | qi व्रज शरोरेण warafa: परिवारितः॥ टृ्टिमावरेर सम्पूतान् नरकस्धान् दिवं नय | LUM प्रययो पाण्डुः शा्डतं पदमव्ययम् ॥
(१) क एके सात्वाऽचं। (8) क पुङके-ठ ण्डे) (९) WYN बाद्मरके | (8) germ रुक्िणोये |
araferarete: |
तक्ष्या vere देविका च महानदो ॥ शिलायां सङ्गता aa aye प्रकौत्तिता | युतं शखमेधानां जानल्ल्ञभते नरः ॥ तर्पयित्वा पिदगणं wear are सपिष्डकम् | UCARAYTA नयेदिष्णुपदं नरः ॥
उहिष्णाः Seg वाऽपि द्यण्डजा ये जरायुजाः | ayaa समासादय सता विष्णुपुरं ययुः ॥ दशाशखमेधिक्षे हंस तोये ‘aretfed नयेत् | दशाश्वमेध-टसौ च नत्वा शिवपुरं व्रजेत् ॥ मतङ्गस्य पटे खाहक्तद् AWA कभाक् | निर्मथ्याम्नोन् शमोगभे विधिविप्वादिभिः ae ॥ लेमे तीर्थन्तु awe fag लोकेषु विश्रुतम् । wads हि ame पितृणां मुक्तिदायकम् | तपैणात् पिण्डदानाश्च Baa MARAT ॥ पितुन् खगं नयेब्रलवा रामेशाङ्गा रकेश्वरो ।
भगदा कूपे पिष्डदाना दण्ड मेधफलं लभेत् | तस्मात् कूपाद् भस्मनाऽथ खानासषारयते पितन् | धौतपादे farsa: सङ्गमे सखानक्षन्नरः ॥ Awe नाम पृष्करिश्यां ब्रह्मलोकं नयेत् पित्न् ।
(1) क पुस्तके श्राद्धो दिबम्। (२) क पुङकेगया-| (३) wyee निःचण्यामाः।
Ure
gc aefaarafey: |
सुषुखायां महाकौश्यां विःसप्तकुलसुहरेत् | जालो नत्वा वरिष्टेशं तस्वास्तोरेऽश्वभेधभाक् ॥ पिण्दो घरनुकारण्ये कामधेनुपदेषु च)
सातो नत्वा कामधेन् ब्रह्मलोकं नयेत् पितृन् ॥ HEA गयानाभौ मुण्डष्र्ठसमोपतः।
खात्वा Aral नयेत् खगं पितन् नत्वा च चष्िकाम् । फर्गुतीयें श्मशानाख्यसद्भमादोशमृ चय च ॥ गयागजो गयादिल्यो गायत्रो च गदाधरः | गया गयामुरञ्चेव wera मुक्तिदायकम्! ॥ गयायान्तु वरषोत्सर्गात् तिःसप्ङ्कलसु हरेत् |
यत्र aa खितो विप्र उदितो विजितेन्द्रियः ॥ wai गदाधरं ध्यायन् खादपिष्डादि कारयेत् | कुलानां शतसुदुत्य ब्रह्मलोकं नयेद् प्रवम् ॥ ततो दष्योदनेनेव ew नेक्षेयसुत्तमम् t जनाहनाय Sara aaa यथाविधि ॥ zafafaa पिण्डांस्तु atta जोवताम् t ZUM HWS तु यस्मात् सायं खिता frat ॥ faarset मुष्डषृ्ाद्विः पितृणां ब्रह्मलोकदः | UR वनं मते शलमारुद् भरतः स्थितः ॥
faa पिण्डादिकं दक्वा राभेशं याप्य aa a) खात्वा नत्वा च रामेशं रामं Stat समाहितः॥
(जितिन नाममा क meets
(१) क पुस्तके षद्या afaetiaar |
लोयेचिननानखिः। १९९
aie पिष्डप्रदानच् क्त्वा विष्णुपुरं नयेत् | पिढभिः सद watat कुलानाञख् wa: सद ॥ शिलादल्तिणदस्ते च खापितः कुर्डपन्तः | aa aratfeat aay पितुन् ब्रह्मपुरं नयेत् । HWA तपस्तप्तं सोताद्रेदक्िणे गिरौ । मतङ्गस्य ve पुण्ये पिण्डदः स्रगयेत् पितन् ॥ वामहस्ते भरिलाया् जयन्तो विषतो" गिरिः । उदयादिरिरानोतो Waa महामना ॥ स्थापितः fuwewa पितुन् ब्रह्मपुरं नयेत् 1 कुण्डम यन्तकन्तत्र न्नात्वाऽलं तपसे क्तम्\ ॥ ब्रह्मा aa च सावि्रो-कुमाराभ्यां सद faa: । छाहा-इह्प्रश्तयो Maas प्रचक्रिरे ॥ खातस्तत्र च मध्याङ् arfaal समुपास्य च। कोटिजग्म भवेदिप्रो धनाब्यो वेदपारगः ॥ रगसयस्य पटे aia: पिर्डदो ब्रह्मलोकमः | पिभिः सह ware पूज्यमानो दिवोकमेः ॥ ब्रह्मयोनिं प्रविश्याथ निगच्छेद्यसतु मानवः | परंब्रह्म स यातो विमुक्तो योनिसङ्टात् a नत्वा NATHALY ब्राह्मण लभते नरः | सोमङुण्डाभिषेकादीः सोमलोकं नयेत् पितुन् ॥
eee fone eae ae eee ~~~
(१) भूलप्स्तके तथाचोद्यन्तको गिरिः। ® (९) WAR करडकसत WaT का्नस्तपरे कतः।
४२
११० तौर्धचिन्तामजिः।
वलिः काकशिलायाच् कोाकेभ्य yur: | स्वगेदारेष्रं नत्वा खग दुन्रह्म पुरं नयेत् ॥ पिष्डदो व्योमगङ्गायां निलः खनयेत्, पितुन् | शिलायां efat रस्तं भस्रकूटमधारयत् ॥ धर््मोऽजस्ततर च हरस्तन्राम समकारयत् | ततोऽसौ भस्मकूटाद्विभस्मखानात्तु नाकदः ॥ वटो वटेखरस्तत्र fuag प्रपितामहः । उदग्र" रुक्मिणोकुण्डं पञिभे कपिला नदौ ॥ कपिलेशो agin? उमासोमसमागमे | कपिलायां नरः स्नाता कपिलेशं नभेदयजेत् ॥ ACS: AAT स्यात् महशोकुरड एव च । गौरो च मङ्गला त्र सव्व सौभाग्यदाऽचिता ॥ TAC NARS तस्य स्ते तु fawe: | मन्तेण चाकनोऽन्येषां सव्येनापि तिलेविना ॥ पिण्डश्च, दधिसम्मिखं wa ते विश्शुलोकगाः। भातानं पिभिः are विष्णुलोकं नयेन्नरः | एष fret मया दन्तस्तव हस्ते जनार्दन | गयाशोषे^ त्वया देयं ay पिण्डं ws मयि॥
[णी 1 ET
(1) क़ पुशके शथमोशदः। (४) कख पुस्तके A | (९) कख पुरक andy; (५) मूखषुखके जोवताम् | (३) WY vara: (६) wawa अनका |
न
तौथेजिन्तामस्धिः। vee
यत्त पिण्डो मया curate जनाहन | देहि देव गया शोषे aa तस्मिन् सते शुभम्! ॥ जनादन नमस्तुभ्यं नमस्ते पिटरूपिके | पिढपते नमस्तुभ्यं ane सुक्तिदेतवे ।
गयायां पिढङूपैण खयमेव जनादेनः |
तं fel पुर्डरोक्राकं मुच्यते च ऋणतयात् ॥ नमस्ते पुण्डरो कुत्त ऋणचयविमोचन । लच्छो कान्त नमस्तेऽस्तु नमस्ते fosmiae ॥ पुण्डरोकात्तमभ्यच्चप खगेगः स्वाल्जलनाष्न । वामजानु YAR नत्वा भोमो जनादेनम् ॥ राड सपिण्डकं कत्वा भाट भिर्विष्णुलो कभाक् | शिलायां वामपादे! तु प्रेतकूटो गिरिधैतः ॥ धममराजेन पापाव्यो fate: wafer: | urea दूरे fafan: भिलायाः प्रेतभारतः' ॥ प्रेता धामुष्करूपेण करग्रहणकारकाः* | ‘gaafaae वषवो वित्रकारिण ण्व च॥ खादहादिकरणं नृणां तोये पिटविसुक्तिदम् | गलः थिलाद्विसम्पकीत् Tage: पवित्रताम् RARWY तत्रास्ते देवास्तत्र पदे खिताः ।
1 Pa a a ग 7
(१) कख पुस्तकहये Wa Faq 2) WVHA पापभारतः। (९) भूके-श्दशिष wz | (४) ग YAR कानने।
(५) म इुङ्के एषे |
BAX.
तीर्थचिन्ताशथिः |
अादपिश्डादिक्तत् खातः प्रेतल्वा्मो चेत् पितन् | कौकटेषु गया पुण्या पुण्यं THUY वनम् ॥ ्यवनस्याशखमः पुण्यो नदो पुखा पनःपुना | THU लोहटण्डख गिरिकूट शोभनः! ॥ खादपिर्डादिक्त्तत्र पितुन् ब्रह्मपुरं नयेत् । शिलादक्तिण्पादे तु ग्टप्रकूटो गितिपुंतः ४ धर्ममराजन सुख्धेवकरणायाश् पावृनः\। ग्टप्रूपिण संसिदास्तपः कल्ला महर्षयः ॥ say गिरिगृघधकूटस्तच्र wie: शिवः |
Zur wut स्नात्वा याति शम्भोःपदं नरः ॥ aa ग्टघ्रवटं नत्वा प्राप्तकालो दिवं व्रजेत् । ऋणमोक्तं पापमोत्तं शिवं ष्टा शिवं व्रजेत् ॥ श्रादिपादेन गिरिणा ्राक्रान्तश्ध शिलोदरम् । तत्रास्ते गजरूपेण विन्नेणो विघ्ननाशनः ॥
तं हृष्टा qua विश्नः पितृन् शिवपुरं नयेत् । गायतोखख गयादिल्यं erat cet दिवं व्रजेत् ॥ ब्रह्माणं चादिपादस्यं ext स्यात् पिटठतारकः | नाभौ च fawet वसु पितुन् ब्रह्मपुरं नयेत् ॥ नितम्बे मुण्डपृष्ठस्य भररविन्दवनन्भूत् । सुण्डण्ारविन्दाद्रौ eer पापं विनाशयेत् ॥
नि~~ ~~~ RR 0 त AE > 0 Sam aiding tegatana maneagneneneeennt
(१) क पुस्तके शोणकः | (२ कग पृसकहवे- कराम Bara: |
ara fearreafear: | RRR
masta fe मुनिरमुण्डप्र्टे तपोऽकरोत् । तस्य पदाद्ितो यस्मात् त्रौच्चपादः प्रकोत्तितः ॥ रातो जलाशये तत्र नयेत् ai कुलक्रयम् i उपोषित इति पव्वेदिने क्तोप्रवासः! maa षति गायतो च गयाग्राममध्ये तत्सम्प्रखप्राकदेषे महानां गायत्री- ae ततर Bat Aq: सन्ष्योपासनं way! सपिण्डकभमिति ae पूर्व्वाक्तपिण्डदानसदहितं तत्र aay कुलब्रह्मलोकनयन- श्चात्र फलम् | षूट्न्तु चिन््यते- अत्र स्रान-सन््यावन्दनयोः खातन््ाण fafe तत्वात् आारश्भनोयावत् साधनफलब्च विश्वजिश्चायात् an इति ्रोत्योपक्रमः | aa इति सावित्राः पुरतो Aare wal सन््योपाखने कुलशत-खर्गनयनफलमित्ययः। प्राचोति--सरखत्यग्रे प्राचां सरस्वत्यां Gal सायंसन््योपासभे कुलसव्वन्नतानयनं फल- मित्य्थः। afefa सन््यात्यवन्दने बहुजन्मक्लतसन्ध्यालोप- afaanufaafa: फलमित्यधेः। faararatfafa विशालादि- तौर्थसप्तकाऽन्यतरस्मिन् wwe पिण्डदाने वा कुलशतब्रह्मलोक- मयनं फलमित्यधं ; ¦ ara इति गोदायां वतर्स्याच्च प्रत्येक- भेक विं्रतिङुलोशारः फलमित्यथंः। वेलरण्ो च भस्मकूटखित- देवनदौपूव्यतः। रत्र च स्तरे भ्ाचारप्राप्तमन्तः- "याऽसौ AAT नाम नदो वेलोश्यविगुता।
-----~न ज ~ eee Qe
(१) क et at सा।
११४ तीषैविन्तामख्डिः।
साच तोणा महाभाग frat तारणाय & ॥
waa पितादिनरकोदरणकामनया गोदानमष्याचरन्ति। देवनद्यामिति-देवनय्यादिनवके पिण्डदाने प्रत्येकं पिदखर्मनयन- भित्यथेः। araeafa माक॑ष्डेयेशस्य कोरोशस्य च नमस्कारे प्रत्येकं पिद्धेतारणं फलमित्यर्थः । दृष्टेति पाण्डग्रिलाद्भेने मरकखपिठपूतत्वस्गेनयनफलमित्यर्थः; ।,
इत्क्षेति - दत्तच्रास्य पाण्डोः , गा्वताव्ययपदस्मरणात् पाण्ुशिलाय्राहे ताटक्फलप्राभिः फलमिव्य्र : । पाण्डुगिला चेयं पितामहसमो पस्-चम्पकवने । छतङुष्येति vara: मुण्डष्ट- दक्तिणभागी शिलासङ्गता मधुखरवापदवाश्याः तस्याख्च लाने ऽश्वमेघायुत' पणयफलमित्यधेः। act सपिण्ड खा च प्रत्यकं सशसरकुलोदरणपूव्बंकविष्णुलोकनयनं फलमित्यर्ष; | sfren ति मघुस्रवायाः स्मरणे |
दशेति- दशाश्वमेधिके vane खाद च प्रसेकं पिदखर्म aad फलम् |
faaravefaa महानां दशा्मेधः | मतङ्कस्येति aay- पदे श्रादक सु ब्रंह्मलो कभा वित्वं भवतोत्यथेः। fadafa—awe- सानात् करर्मुक्षिरेवं तर्पणात् पिण्डदानाञ्च faut सुक्षिभव- Aaa: | |
उद्यन्तपव्वैतसमोपै AA (a) Rw faqfafa—uctace VIVIAN च नमस्कारे प्रत्येकं पिष्टखगंनयनं फणम् । गयेति भयाकूपे दातुरण्वभेधफलप्रातिरित्य्षैः | ।
तो्ध॑चिन्ताभसखिः। ११५
भवच प्रथमवर्षो्तरं पतितादीनामपि पिव्रादोनां ओखां frwerrg तदतखगेका मनया HUA | क्रियते पतितानान्तु गते संवत्सरे कचित्। देशधन्प्रमाणत्वादयाकूपैषु बन्धुभिः | मा्तष्छपादकूपे वा are इरिष्ठरं स्मरन् # । दति ब्रह्मपुराणात् | स्मरखिति व्यत्ययेन Batata प्रथमा | ufaarg ब्रह्मपुराणे- afy दंड नखि-व्याल विष afe-feaar जलैः | सादरात् afew: Haq क्रोडा सतस यः । नागानां विप्रियं qeaq दग्धखाप्यथ वियुता । निग्होतः खयं रान्ना चौरदोषेन कुतचित्। परदारान् रमम्तख हदेषात्तत्पतिभिहताः | भसमानेख सषोरेवाण्डालाद्येख विग्रहम् | कत्वा तेनिहताश्चाय चाण्डालादोन् समाचिता ॥ गराग्निविषदाचेव पाषण्डाः क्ररवुदयः क्रोधात् प्रायं विषं बहक थस्त्रसुदन्धनं जलम् | शिरिषठचप्रपावख्च ये gaffer नराधमाः कुशिद्पञीविनो ये च सूनालष्गरकारिणः | मुखे भगाख ये केचित् क्तौवप्राया नपुंसकाः ब्रह्मदण्डहता ये च ये चापि ब्रादह्मकैहेताः | महापातकिनो ये च पतितासते प्रकोतन्तिताः ॥ इति-
arg तौ्चिन्तालरफिः।
ृङ्गपादिभिः क्रोडा दपं, व्याल-विषाभ्यां क्रीडा जाङ्गलिक- alfuatta, afeat खच माल्िकल्लाभिमानेन स्तिया यौवनमदेन AAA इसन्तरणादिना |
faaafa शोकादिभिविदयुत्वातमङोक्ञत्व aed गतो इतो विद्युतः । गरो नारिकेलजलकपरघटितः पाक विशेषो विष- प्रतिमः । पाषर्डास््रयोवाद्याः। करुरवुद्यो यावल्जौवं परा- निष्टचिन्तकाः । कुशिल्पिनः ब्राह्मणादय्चधादि शिरुपजोवकाः । सूनालङ्ारकारिणः- ब्राह्मणादय एव सन्तो बधसानाधि- कता इति।
तस्मादिति तत्कूपभस्मना रामे fran नरकतारणं फल- fara: घौतपाद दति धौतपादे निःच्ौरायाः सङ्गमे wager: रिणोनामके खात्वा पित्रादिख्राहकरणे विशिष्ट एव foatfeaw- लोकनयनं फलमित्यथः। yar इति सुषु्नायां ख्रादस्य विःसपक्कलोडारः फलमित्ययेः। gy गयाग्राममध्ये । खात इति वशिष्ठस्य ata aa वशिष्ठकुण्डे स्नात्वा वशिष्ठेशनमस्कारेणा- श्वभेधतुल्पं फलमित्यथः । "प्रकटो त्तरे afasrmaaa वशिष्ट- कुण्ड-वशिष्टेश्वरौ |
पिण्डद इति. aque पिण्डदानस्य तथा कामधेनुपरे पिण्डदानस्य तथा कामधेमुनमस्कारस्य च प्रत्येकं AWAIT फलमित्ययं ; । ` कमान इति कमाने गयानाभौ तथा सुण्डप््ट- समोपे Wass पिदस्वगनयनं फलं तथा चष्डिकानम-
Neen rine ae AA RE OT
(१?) क पुस्त weyazszraz |
Mefamrafa: | ११७
सकारेऽपोदं wafer: । फरिग्बति--फलम्बीशस्य चरो शस्य सङ्गमेशस्य च नमस्कारे प्रत्येकं प्रिटटस्वगनयनं फलमित्यथंः | गयागजञ इति एते षट् गयायां मुक्तिदायकाः | wa च पूजा- परत्वं प्रकरणात् | गया तु महानदो देवनदौ उदौचो कनखल- मन्दामध्यसब्धैतोधंनिरन्तरा | NaI नगक्ूट-ग्टघ्रकूटो त्र - मानसमध्यगतम् | गयायामिति--गयायां हषोसगेस्येकविंति- FACT, फलम् ।
aa यत्रेति मयां यत कुत्रचित् went are पिण्डदाने च प्रत्येकं कुलशतस्योबारपून्धक-ब्रह्मलोकमयनं फलमित्यधेः | ज्ञात्वेति भरताखरभे महानद्यां स्नात्वा रामेशं रामं aay दृष्टा “राम राम महाबाहो" इति मन्तं पठिदित्यथ;। शखाद- मिति aa रामेगसब्रिधाने रामपदे पित्रादिकुलशतसहित- खविष्णुपदनयनकामनया ae पि्डदानश्च कत्तव्यमित्यथंः |
शिलेति शिलादक्तिणदस्ते gwar waa: स्थापितस्तज्र शादे foward च faqui ब्रह्मपुरनयनं फलमित्यधं ; । मतङ्ग स्येति dafecfaufad मतङ्गपटे पिष्डदानात् पिठखगेनयमं फलमित्यर्थः | वामरस्त इति शिलाया वामहस्ते. saai- uaa पिष्डदानात् वपिदधत्रह्मपुरनयने भवतोत्यथं : । कुण्ड सुदन्तक इति aa उद्यन्तकङ्र्डे AAs ज्ञाता साविव्रौनामक- मध्याङसन््यावन्दने कोरिजग्मावष्डिन्रधनाव्य-वेदपारगविप्रतवं
फलमित्यधेः |
(१) WIM वटोत्तर | BQ
9३८ तोयचिन्नामखिः।
अगस्तःऽस्येति- पे पिण्डदातुर्दिंवौको गणपूज्यमानपिढ- सहितन्रह्मलोक गमनं फलमित्यथेः। ब्रह्मयोनिसमिति योनिसङ्करवि- सुक्तिपूव्वेकपरब्रह्मगमनकामनया ब्रह्मयोनिप्रवेनिर्गमौ काथा- वित्यधः। नवेति गयाक्रुमारनमस्कारे ब्राह्मणं फलमित्यर्थः; | सोमेति सोमकुण्डे स्रान-तपेण-पिण्डैः पिठसोमलोकनयनं फल. faa: बलिरिति काकशथिलायां काकवलिकन्तुः सद्यो मोन्त- लाभ इति | स्वर्गेति खगंदारेश्वरनमस्कारात् स्वगे-तदु ्तरब्रह्मलोक- प्राधिरित्यधंः। पिण्डद इति भाकाशगङ्गायां पिण्डदानेन wade पिढलगनयने भवतः। प्रेतश्रिलायामिति प्रेतशिलादक्तिणडधस्त भस्मकूटनामा पव्यैतः-- तत्र भस्मना खानात् Sail भवतीत्य; |
वट दति - तचेवाद्रौ भ्रक्तयवटेश्ठर प्रपितामहा रुकिणीङडं तत्प्िमे कपिलानास्नो नदौ तदुत्तरे कपिलेश्वरः। उभेति तस्यां नयां उमासोमसमागमे wear कपिलेश्वरनमस्कारात् yaar वा फलं विश्वजिन्यायात् खग दति। saree इति-मार- mcg चकारात् रुक्िणोकुर्डे च श्रादकर्त्तः । गोरो चेति। तत्र॒ मेश्वरो AKA तत्पूजनात् सव्धसौभाग्यप्रापि- मवतीत्यथः। ‰ # x
इति मरामहोपाध्यायवबाचस्मतिमिश्रविरचिते तीध- चिन्तामणौ चतुर्थो गयाप्रकाशः ॥.* ॥ # ॥
तीचिन्ताभखिः | ९१९
अथ वाराणसी माहाल्यम् । संसारिणो नरकपावकदद्माना- नालोक्य मौोलिनिदितेन' सुधाकरेण | या faaa निखिलदुःखडहरौ दरेण तामन्तरोत्तनगरोमनिश्ं स्ररामि ॥ मव्छपुराणे - TAT उवाच | वाराणसो तु भुवनत्रयसारभूता रम्या मदा मम पुरो गिरिराजपुति 11 तच्रागता विविघदृष्क्तकारिणोऽपि पापत्तये विरजसः प्रतिभान्ति मर्या; ॥ दृद गुद्यतमं सेवं सदा वाराणसो मम। सर्व्वेषामेव Tarai हतुर्मो क्तस्य wart ॥ स्कन्दपुराणे- ब्रह्मप्र-मोच्र गुरुतल्यम-भिब्रहत्त- न्यासापद्धारि Heantfefafarata: । संसारभूतटद्पाशविसु(यु)क्षरेदहो वाराणसीं मम YU समुपेतु लोकः ॥ सत्रं मभेदं सुरसिहजुषटं संप्राप्य we: सुक्ततप्रभावात्। ख्यातो भवेत् सव्वेसुरासुराणां Bay यायात्, परमं पदं सः ॥
(१) श पुसतके- भिशितेन। (x) क पुसतकेयो याति।
१४० तीथेचिन्नाभखिःः।
सेतेऽस्मित्रिपतम्ति ये सुक्ञतिनो भक्ताः सदां मानवाः पश्यन्तोऽन्वहमादरेण WAT: सन्तः TISHMAN: | ते wat भवदुःखपाशरदिताः संश्दकन्यक्रियाः ` भित्वा समश्भवबन्धजालगदनं विन्दन्ति मोक्षं पदम् ॥
अथ चेवमानम् |
तत्र मद्छपुराणे- 'हियोजममधाशैश्च पृव्ये-पचिमतः सितम् अदयो जनविस्तौ थं दक्तिणोन्तरतः सितम् ॥ वाराणभोनदोयातुया च शष्कनदौ तधा। भोप्रचर्िकमारभ्य पव्वंतिश्वरमन्तिके ॥ ब्रह्मपुराण ब्रह्मवाक्यम्- "वरणा चाप्यसियैव इ नदौ gama | TAU तयोः Ba भूमावपि वि्रेषतः ॥ पश्चक्रोशप्रमाणन्तु सेत दत्तं मया तव | स्कन्दपुराण- चतुःक्रोशं चतुटिक्ञ ्तैवमेतत् प्रकीर्तितम् । योजनं विदि arate खत्यकालेऽख्तप्रदम् ॥
सानम क क = न क ~ --- ~~ ~ = न~ +~ --------- eee ee ee ee
(१) मूलपुस्तके हियोमनु तत् शेषं (श) वौ पुखके वर्श
are fearrafer: | १४१
भत्र कल्यमेदेन परिमाणभेदो eva: | भरसिवरणयोमेध्यं वाराणसोचेत्रभिति तु नियमं एव, तेनासितः पूवव वरणातः पञ्ादाराणसोति मन्तव्यम् | aaa— भयनम्तु्रे सेयमिति चण्डेश्वरं मम) दक्षिणं शद्ुकणलु ॐकारन्तृ्षरं मम । दशकोचसतु तो्ुनां संविशेन्त्वत cata ॥ लिङ्गपुराणे--शिववाक्यम् - | पिङ्गला नाम या नाडो भाम्नेयो सा प्रकौर्सिता, ष्का सरिश्चसाकन्नेया लोलार्को यत्र तिष्ठति ॥ Serial | या नाडो सा सौम्या सम्प्रकौर्सिता। "वरणासौसमा ज्ञया केशवो यत्र संस्थितः ॥ | आभ्यां मध्येतुया नाडो सुषुम्ना at walfaar | AM च सा ज्या विषुवं तग्मकौर्तिंतम् ॥ - ` वाराणस्यान्तु पूव्यैदिशि दारेशे मिवावरुणनामकं fay- इयं ^“मिवावरुणनामानौ डहारदेयव्यवखितौःः इति लिङ्पुराणात्। एवश्च लोला कं-केशवयोः शष्कनदो-वरणती TIAA मस्छो- दरोसंन्नकनदो चिद्कितम्। भरसो(सि)वरणयोमेध्यं वाराण्सोकेचमिति THAT: । |
== ST ------------न----ायााा न
भ). क पुखाके Vee वर्षा । (x) ग YAR वर्चा ATS. aT
RBr arefemafa: |
Ave — विभुक्तं न मया यस्माश्मोच्यते न' कदाचन | मदत् सेव मिदं तस्मादविसुक्तमिति स्मृतम् ॥ प्रयागादपि तौथाग्रादिदमेव महत् स्मृतम् । अख्पायासेन dara Aranifa: प्रजायते |
तथा aaa— नानावणा विवरणी चाण्डाला ये जुगुष्ठिताः। किख्विषेः पूणेदेहाच wae: पातकंस्तथा । भेषजं परमं तेषाम विसुक्ञं षिदु्बधाः ॥ दुष्टान् at दोनक्षपणान् पापान् दुष्कृतकारिणः | देवोऽनुकम्पया सर््वौन् नयत्यामपरां गतिम्\ ॥
त्राय ब्रद्मवाक्यम्- सैत्रमध्याद्यदा aT गमिष्यति सरित्पतिम् | तेन सा मतो पुण्या पुरा सदर भविष्यति ॥ प्या Megat गङ्गा प्राचो चैव सरखतो । STH योजने दं गच्छते Twat नदो ॥ . ल एते विवुधाः aa मया सह सवासवाः | उत्तमे वा समेष्यन्ति कपालं तत्र मोचय ॥ afay Marae गत्वा पिण्डदानेन वे पितुन् | खादेषु प्रीणयिष्यत्ति तेषां लो कोत्तमा दिवि ॥
गी
(१ क पुस्तके aaa ay (९) ग.पखके Bly wT as | (३) WUT ate ga
तीर्चचिन्तनाभखिः i 8४8३
wa ्तेवमध्यादिति वचनाद् यद्यपि वाराणसौमध्ये ay प्रवाह इत्यापांततः प्रतोयते तथापि-- वरणा चाप्यसिथेव इ नदी सुरनिर्भ्िते | भ्रन्तराले तयोः at भूमावपि विग्नेषतः ॥ इति पूव्वूलिखितवचनपथालोचनया श्रसिवरणावाश्स्य वाराणसोक्ेवत्वाभावे सिदे के्रमध्यपदं सेत्रस्मशनमात्रपरम् | ग्राममध्ये गत इतिवत् ।
अथ वाराणसौ प्रवेशफलम् |
तत्र लङ ब्रह्महा योऽभिगच्छेत्त् श्रविसुक्तं कदाचन। तस्य कैत्रस्य माहासयात् ब्रह्महत्या निवत्ते ॥ भरविसुक्तंगताये वे महापापक्लतो नराः। WHAT श्मजराशेव भटा भवन्ति ते॥ WATATS न्रानतो वापि fear at पुरुषेण वा ॥ यक्िञ्धिदश्भं कम्म ad मानुषवुहिना। विमुक्तं प्रविष्टस्य तस्सव्वं भससाद्वेत् ॥
१४४ तीषैचिन्तामखिः। अथ तदासफलम् |
aa लिङ्क- सदा यजति asa सदा दानं प्रयच्छति । सदा aval भवति विमुक्ते feat नरः ii न सा गतिः RIAT गङ्ाहारे न पुष्करे | या गतिविंहिता पुंसामविमुक्घनिवासिनाम् ॥ सव्धामना तपः! सत्यम् प्राणिनं नात्र संशयः । ufagqga वसेद्यसु मम तुल्यो भवेन्नरः ॥ भविमुक्तन सेवन्ते मूढा ये तामसा AT: | विन्मुव्ररजसां मध्ये ते वसन्ति न संशयः ॥ अविमुक्त खिता नित्यं पांश्भिर्वायुनेरितः। WU दुष्कुतकश्माणो यास्यन्ति परमां गतिम् ॥ यस्तत्र निवसेदिप्रः प्रयतामा समाहितः। \त्ेकाल्यमपि सुच््ानो वायुभक्षः सदा भवेत् #
मासमेतदासे तु- ` | aa मासं वसेदहोरो aarera faafeea: | सम्यक् तेन व्रतं चों दिष्यं पाश्रुपतं महत् ॥ जऋमत्युभयं तोल स याति परमां गतिम् । स श्यस्य गतिं पुण्यां तथा योगगतिं लभेत् ॥
(१) ग IAA AIM प्राणिना (२) WW तेलोकपभपिरेतशाम् |
ती्थजिन्तामणिः। २४५
‘a वियोगगत्तिलेभ्या जग्भान्तरश्रतैरपि | प्राप्यते AAATSTAM ITY प्रभावाच्छङ्रस्य तु A एकाहारस्तु यस्तिष्ठेत् मासन्तत्र वरानने । यावस्ौीवक्लतं पापं मासेनेकेन नश्यति ॥
अथ कदाचिदपि,वाराणसौवासमारभ्य यावज्जौव- म्रपरिल्यागेत्। fay— आ देहपतनाद्यावत् aa al न विसुद्चति। ब्रह्मच थव्रते सम्यक् सम्यगिष्टं AIA ॥ भ्रा देपतमादयावत् Aa वी नं faqufa | म केवलं ब्रह्महत्या प्राक्त निवन्तंते ॥ WIAA: संसारबन्धः | मास्छे- विध्ररालोमानोऽपि योऽविसुक्तं न qafa स मुच्चति जरां eat जग चेतदगाश्वतम् ॥ तराद्ये- श्रा रेश्पतनादेतव्^ चतं सेवन्ति मानवाः | ते मृता vaaran feat यान्यकुतोभयाः tt दिव्यं देवपदम् |
.
(9) wywa—a fe योगगतिः (२) WANA qi % च
१४६. ती्चचिन्तामखिः |
अधात मरणफलम् | ततेव-- विषयासक्नचिक्तोऽपि त्यक्तभक्तिमतिनेरः | षह Aa ङतः सोऽपि संसारं न पुनविशेत् ॥ स्वगौपव्गयो हंतुरेतत्तौयवरं भुवि | यस्तत्र agai याति ard याति न संशयः ॥ जन्मान्तरसदस्रेण FAI योगो यदाप्नुयात् | तमिहैव परं ata मरणादधिगच्छति ॥ Ce जन्मनोत्यथेः |
ब्राह्मणाः कतिया वैश्याः Yer वे वणं सङ्कराः | कमिस्तेच्छाच ये चान्ये सङ्घो; पापयोनयः ॥ कोटा; पिपोलिंकास्ैव ये चान्ये खृगपद्धिणः | कालेन निधनं प्राप्ता विभुक्तं खण faa) "न्द्रारैमोलयः सर्ववे AANA वषध्वजाः ॥ शिषे aa yt टेवि जायन्त ततर मानवाः | mitigates ये ay प्राणिनस्तरवस्तथा! ॥ शद्रत्वं ते समासाद्य Higa च मया AT! अकामो वा सकामो वा अपि तिखम्मतोऽपिवा॥ अविसुक्ते त्यजन् प्राणान् मम लोके महोयते। मम भक्तिपरा नित्यं नान्यभक्ञाघ ये नराः ॥ तस्मिन् प्रणमन् परित्यज्य गच्छन्ति परमां गतिम् |
ERE nt A म ०५००
(t) क पुखके तन््वदस्लथा |
तोधेचिनाभविः। ate
waa aa’ ume मयि सव्धार्पितक्नियः। यथेह मोक्षमाप्नोति भन्यश्र न तथा क्रचित् ॥ अग्निप्रवेशं ये qaicfaga विचारतः | प्रविशन्ति सुखं ते मामपुनभाविनो जनाः | कुव्यैन्त्यनशनं ये तु aga: कतनिथयाः | न तेषां qauafa: कल्यकोरिशतेरपि | भविसुक्ते न्तकाले भक्तानामोश्वरः खयम् | कग्मभिः मरेमाणानां ats प्रयच्छति | ay— अन्तकाले मनुष्याणां छिद्यमानेषु मर्मसु वायुना प्रमाणानां स्मृति्नेदो पजायते | येऽविसुक्तं खिता रुद्रा भक्ताने प्रोतिदायकाः। क णेजायं प्रयच्छन्ति डिमिचण्डेश्वरादयः | ^रामतापिन्यां शिवं प्रति सोराखवाक्यम्-- aqaiefat यस्य कस्यापि वा खयम् sucaufa मे मन्तं a qa भविता शिव! a कणंजापस्तारकव्रह्मो पदेशः | अज्र मरणस्य यदपि परमसुक्षि सायुज्य सालोक्य सार्प्याशि मलत्वेन अयन्ते तथापि शचौनां परमाकभक्षाना तदपितकश््॑णां परममुक्िस्ततोऽपक्षष्टानामजिनिप्रवेशादिना सायुज्यं तियक्प्रतोनां
ए त 1 1 ee ज क
(2) ग पुस्तके खयि । (२) क युङ्क्ते पतितजिरदं पद्यम्:
हट तो्थचिन्ताभश्धिः |
मत्यन्तपापोयसां च सारूप्यम् । ततोऽप्यधमानां सालेाक्यमिति द्रष्टव्यम् । ada पृव्येलिखितनानावचनसखरघात् | afrq—aqfawafcararat काश्यां यथायथा योगपीठा- दिप्रकषस्तथा तथा मरणफलापकषं CATE: । मरकगमनाभावसु सब्वेषामेव | तदुक्षं AF— नाविसुक्घे मृतः afaaca याति किखिषो | दश्वरानुग्टद्धोता fe सव्वं यान्ति परा गतिम् ॥ उद्टेशमान्रं कथिता अविमुक्नुणास्तव ससुदरस्येव रत्नानामविसुक्षस्य विस्तरः ॥ तथा-भानविक्लाननिष्ान परमानन्द मिच्छताम् | या गतिविहिता नृण खर्णाले तु सतस्य सा ॥ खणोलसुपक्रम्य- प्राणानिह ATTA न पएुनजायते कचित् । अनन्ता सा गतिस्तस्य योगिनामेव या स्मृता । हिरण्यगभे-व्याघ्रेरयोः समोपे ख णासेश्वरः | तथा विश्वनाथसखधाने भविसुक्त-महाश्मशान-योगपोरेति मामतयवाश्च मतस्य परमसुक्तिरिति प्रपश्चयिष्यते। मणिकणि- ` कायां रतस्य" च परमसुक्षिरिति तापो ।
CALLED कक - ४
(+) ग इश्क शनौ a |
तौोचैखिन्तामश्िः | 28९.
थाच सलानादिफलम् | माक्छे- दशानामश्वमेधानां ANIA यत् फलं स्मृतम् | Aza fa स धम्मामा BAT तव वरानने ॥ खल्पमप्यत्र यो दद्याद् ब्रह्मणे वेदपारगे | Gut गतिमवाप्नोति भग्निवञ्चैव दोप्यते ॥ उपवासन्तु यः कत्वा विप्रान् सन्तपयेन्नरः | स 'drarafaawer फलं प्राप्नोति निचितम् ॥ विप्रानिति बहुवचनं कपिश्नलन्धायात् वित्वपरम् | AH वाराणसीं WAIT aa दोपप्रदानेन ज्नानवत् स्फुरतोन्दरियम् । प्राप्रोति धृपदानेन खानं सद्रनिषैवितम् | aod तर्णं सौम्यं चतुव्तरोयुतम् | यथादविल्ला मोचयति स याति परमां गतिम् a पिटठभिः सहितो मों गच्छत्यत्र न संशयः | अह्धक्रविशूलाभ्यां दक्िण-वामपाश्वेयोः ॥ अन्यतर तथा दशनात् | अतएव दूतिकर््तव्यतान्तरमपि । न चखाङ्यित्वेति विशेषो- | पटेशादस्य बाधः सव्यैशाखाप्रत्ययमेकं केति न्धायादन्यासामपि हषोलगेतिकर्मव्यतानामतान्वयात्। नापि तदिक्ततोभूतेऽव गवोत्सगें विशेषोपदेश्ादन्यस्य बाधः । तैन सषास्य प्रक्तिविक्लति-
(१) कन YWwer सना
aie aefemrate: 3
भावाभावात् न fe awatsatfafesadt निषिष्यतेवायेन तधा स्यात् किन्तु nad सखतन्त्रमेव विधोयते गोदानादिवत्। स्याति परमां गतिमिति तु तत्सुत्यथवादः, एकं ठ णोतेतिषत् । तधा- किमन्र बडुनोक्षेन aera क्रियते az: धन््रकर्म्माथसुहिश्य तदनन्तफलं लभेत् ॥ weaer मां efa अविमुक्ते वरानने | तस्य wai प्रवच्छामि यावदाप्नोति मामवः ॥ दश्सौवणेकं' पुष्पं योऽविमुक्ञे प्रयच्छति । .. अमिनिहोत्र फलं धप गन्धदाने खण प्रिये ॥ भूमिदानेन ane गोप्रदानफलं स्मृतम् | WU पञ्चगवं सहस््रमतु लेपने ॥ मास्ये Tarra भनन्तं गो तवादिषे | एकस्मिन् पुष्ये ergata फलं तथा धुपेऽग्निहोव- जन्यं wa भूमिदानजन्धे सन्माल्लने गोपञ्चग्तोदानजन्यममु- लेपने गोसडखदानजन्धं मालायां गोलकदानजन्धं गोते वादय चानम्तगोदानजन्धं फलं भवतीत्यर्थः | सस्र मित्यज्रा विशेषितसदहसखपदं गोसडस्रपरमिति aaa तथा व्याख्यानात् पिदढभिःसह मोक प्राप्नोतोव्यम्रे फलनिर्देात् |
(4) ye शोवथिकम् ।
तीर्चिन्तामख्िः। aa fares | अविमुक्ते awitargate सुवन्ति 2 | सव्येपापविनिर्संक्षास्ते तिष्टन्यजरामराः ॥ भविमुततं समासादयय लिङ्म्चंयते az: | कल्पको टिशतेश्ापि तस्य नास्ति पुनभवः | भ्रमरो Wasa क्रीडेत् स भवसत्रिधौ | येतु ध्यानं समासाद्य युक्तामानः समाहिताः a सत्रियम्येद्द्रियग्रामं जपन्ति शतरद्धियम् | ufaqa fam नित्यं क्ताथास्ते दिजोत्तमाः ॥ तथा- एकाषश्सुपवासं यः करिष्यति यशखिनि!। फलं वषंशतस्येद लभते मत्परायणः ॥ वर्ष्रतस्योपोषितस्येत्यधैः। fa¥-- अतः परन्तु GAA गङ्ावरणसङ्गमम् | खवणदादशोयोगी बुधवारो यदा भवेत् I तदा तस्िब्ररः खात्वा सत्विहत्याफलं लभेत् | arg करोति ada तस्मिन् काले यशखिनि | तारयित्वा पितुन् सत्वान् विष्णुलोकं स गच्छति ॥ सब्विहत्या कुर्तेवस्था नदो। मव्छे- वाराशसो-जाङवोभ्यां सङमे लोक विश्युते | sare विधानेन न स भूयोऽभिजायते।
३५४. aufamrafe: |
ufagqat वरणा acral | स्कान्दे- नदौ वाराणसो येयं AKA TY सङ्गता | सङ्गमे Saray ZT लाला अशः शुचिः # WAY WAM तस्य TUNA कुतः | सङ्ःमख अरनन्तकेशवतः प्राचाम् | वेदेश्वरस्य gau wa तिष्ठति केशवः | कगवस्य च yay विगतः सङ्गमेश्वरः ॥ दूति वाराणस्यामोणानकोणवणने लिद्भपुराात् | माव्छे-- वायव्ये तु दिशो भागी aw dice सुन्दरि। fay संस्थापित तश्र सगरेण चतुर्मखम् ॥ पटो योगपोढम् | AAT TAL भागे भद्रदोष्टं सरः BAH | गवां Arq संजातं सव्यैपातकनाशरनम् | कपिलानां सहस्रस्य सम्यग्दत्तस्य यत् फलम् | तत् फलं लभते We: GATT न संशयः ॥ पूव्येभाद्रपदायुक्ता पौणंमासो यदा भवेत् | तदा YAR: कालोऽप्यश्वमेधफलप्रदः ॥ विश्वनाथायतनवायव्ये वरणपपूव्वे भोखचण्डिकाऽस्ति | Aa च माब्छे-तग्मकरषे यत्र सा हश्यते देवो भोमचरण्डिकाविश्युता | Hara fans wa शाने वसते सदा ॥
तीथेचिन्तामणिः। ३५२
TAIT स्व्वे्लरदक्िणे मालतोश्वरोत्तरे ‘afaata- mat लिङ्गम् | तदुपक्रम्य लेङ्ग-- “ वाराणस्यां प्रमुखन्त ये जनास्तत्र संखिताः 1. क्मिकोटाः प्रमुच्यन्ते महापातकिनखये॥ तथा- छत्तिवासेष्वरं, लिङ्ग ये व्रजन्ति शभाधिनः | ते रुद्रस्य शरोरान्तःप्रविष्टाश्चापुनर्भैवाः ॥ Waa च शरोरेण प्राप्ता निव्वाणसुत्तमम् | दशकोटिसहस्राणि तौधीनां aa विश्युतिः॥ afaadaa यत्र तच सर्व्वे व्यवस्थिताः | तस्मिन् fas तु सात्रिष्यं faster asa संशयः ॥ तथा- जन्मान्तरसहस्रेण AA लभ्येत वा नवाः | एकेन जगना तत क्त्तिवासे तु लभ्यते ॥ पूव्यैजकक्लतं पापं तपसाऽपि विश्ष्यति ।. तत्षणाव्रश्यते पापं तस्य लिङ्गस्य दशनात् ॥ तथा- wa तु त्रयम्बकं प्रोक्तं तरेतायां क्त्तिवाससम् | मदश्वरसु देवस्य eat नाम गोयते ॥
(१) ख--शत्तिकेश्वरम्। ग-टमिकौटेश्वरम्। ry 7 : (२) ग-लभिकोटेश्चरः | (३). क--पुसतके - सानम; |
३१४ तीथैचिन्तामणिः।
इस्तिपारीश्वरं नाम कलौ सिदेसु गोयते | तथा,-- छत्तिवासेश्वरो देवो दरष्टव्यञ्च पुनः पुनः | ASA Ala WIAA पटम् ॥ तथा,-- दभनादेवटेवस्य ब्रह्महाऽपि प्रसुच्यते | दर्शने पूजने चैव सब्वेयन्नफलं लमेत् ॥ अद्या परया देवं येऽञवेयन्ति सनातनम् | फालानस्य Wasa छष्णपक्ते समाहितः ॥ Ue: फलैस्तया धुपेरदीतैनेवेद्यकंस्तथा | चीरेण मधुना चैव तोयेन सह सपिषा । तपयन्ति परं लिङ्गमज्च॑यन्ति शिवं शभम् । इड्कार-नमस्कारत्यगीतेस्तथेव च ॥ मुखवादीरनेकंख स्तोत्रमन्तैस्तथेव च | उपोष्य रजनोभेकां भक्तया परमया FTA ॥ मेयान्ति परमं सथानं ख्दाशिविमनामयम् ॥ भूतादि" चैत्रमासस्य पूजयेत् परमेश्वरम् | सतु fat प्राप्य क्रोडते यतच्तराड्वि॥ वणाखस्य चतुरद्यां योऽशवयेत् प्रयतः शिवम् | विशाखलोकमासाद्य तस्येवागुचरो भषेत् ॥ ज्यैष्ठमासे चतुर्दश्यां योऽचेयेत् अर्या हरम्
é
भि आयि sea,
(१) ग पुखके-भूताङे।
arafearrafar: | १५९
खगलोकमवाप्नोति यावदाचन््रतारकम् ॥ ` चतुदेभ्यां शचौ मासे यो SHIT सुरेश्वरम् | GIS लोके सुमुखि क्रीडते यावदोष्ितम् ॥ खावणस्य Wet कामलिङ्गसमग्वितम् । सयाति वारुणं लोकं क्रौडते arate: सह ॥ मासि भाद्रपदे नक्लमञ्चयिल्ा तु श्रम् | wa: wee विविैरिन्द्रस्यैव स लोकभाक्" ॥ पिटपन्ते चतुर्दश्यां पूजयित्वा लथेश्वरम् ॥ सम्प्राप्य पिदलोकन्तु ated पूजितस्तु तैः | प्रवोधमासे, देवैश्मच्च यित्वा मरेग्वरम् | स चन्द्रलोकमासाय्य क्रीडते यावदौसितम् ॥ बले मागभोषेस्यः पूजयित्वा पिणाकिनम् । विष्णुलोकमवाप्रोति क्रीडते कालमक्षयम् ॥ अरच्चयित्वा तथा पुष्ये खानं हेन षेतसा | प्राप्रोति तस्य वे स्थानं मोदते तेन F सदा ॥ ara समच्चंयित्वा वै पुष्य-मूल-फलेः Wa: । प्राप्रोति शिवलोकन्तु yart संसारसागरम् ॥ क्रन्तिवासेश्वरं देवमच्चयेत्तं प्रयत्नतः | अविमुक्ते च वस्तव्यं यदटोच्छेन्मामकं पदम् ॥ कष्णादिक्रमेण aqetifaara aaa शिवरातिमुप-
(१) ग-द््रखेति सं लोकताम् । (२) ग--प्रबोधबेत् सः | (९) क पुसके- मागशोषे च |
१५६ तोर्धचिन्तामणिः।
क्रम्य फारगुनादौ कथनात् । तथा व्यासेश्वरपचिभे चर्टाकाणे- टः । तत्र fas — स्नानं कत्वा कटे तस्मिन् व्यासेशस्य च दशनात् । यतर aa खतो efa वाराणस्यां सुतो भवेत् ॥ तथा,-- 'दण्डखाते नरः स्नात्वा तपयित्वः खकान् पितन् | नरकस्थाश्च ये देवि पिटलोके ante a पिशाचत्वं गता ये वै नराः पापेन HATA I. तेषाञ्च पिण्डदानेन प्देदस्योदरणं भवेत् ॥ दशेनात्तस्य खातस्य करतक्षत्योऽभिजायते ॥ ततैव ललितासुपक्रम्य,-- येच त्वां पूजयिष्यन्ति तस्मिन् खाने खिताः खयम् | तेषां लं विविधान् भोगान् सम्प्रदास्यसि मानसे ॥ जागरं ये प्रङक्व्वैन्ति तवाग्रे दौपघारिणःः। तेषां लमत्तयान् लोकान् "निनयिष्यसि भाविनि॥ आलयं ये प्रकुव्वन्ति भूमिं सम््राञ्जयन्ति च । तेषामष्टसस्रस्य सुवणस्य फलं भवेत् | लासुदिश्य च यो देवि ब्राह्मणं ब्राह्मणीं तथा | भोजयिष्यति Safa तस्य पुण्यफलं TY ॥
(१) ग पुस्तके- saree |
(२) "ग पुस्तके- वासः खगं मन्ते | {₹) खं पुस्तके- तत्र परूजाविधानतः। (४) ग पुस्तके--विचरिष्यसि।
दीर्थचिन्ताभखिः। १५७
तव लोके वसेत् कल्पमिहेव भारते ‘ga: | av at यदिवा नारो सव्वेभोगसमन्वितौ | धनधान्यसम्रायुक्तौ जायेते महतां कुले ॥ सुभगौ दशेनौयौ च रूप-यौवनदपितौ । ` भवेतामोटमौ देवि सव्वैसोभाग्यभाजनी ॥ मानुष्यं दुलंभं प्राप्य विदयुत्सम्पातचञ्चलम् | येन दृषटटाऽसि qaifa तस्य जन्मभयं कुतः ॥ geal प्रटल्तिणौक्लत्य यत् फलं लभते नरः | तत्फलं ललितायाञ्च वाराणस्यां न संशयः ॥ ara मासि चतुरैश्यां, तस्मिन् काल उपोषितः । श्रञ्चयित्वातु यो देवि जागरं aa कारयेत् | तस्यर्धिंमल्कुलं देवि Fate याति दुलंभम् | तथा,-- नलक्ुवरेश्वरं नाम सव्वेसिद्धिप्रदायकम् । तस्यैव efat दैवि मणिकर्णोति विशुतम् ॥ तस्य चाग्रे महातीधं सव्वपातकनाशनम् | मणिकर्णोश्वरो देवः कुण्डमध्ये च तिष्ठति ॥ श्रनेनैव तु देहेन सिध्यते तस्य दशनम् । aa, — तस्य fauna तु गङ्गया स्थापितं पुरा। गरङ्गश्रेति नामानं सुरलोकप्रदायकम् I
(१) क पुखके-द्हेवागच्छते BA: | (२) ग पुस्तके-चतुर्यीन्तु 1;
WLS
तीर्ध॑चिन्तामखिः|
तथा,--
पअन्यदायतनं व्ये वाराणस्यां सुरेश्वरि | |
qa वे देवदेवस्य रुचिरस्थानमो सितम् ॥
नोयमामं पुरा देवि afag यथिमौलिनः।
राक्षसैरन्रो चस्यव्रजमानेसु सत्वरम् ॥
अस्मिन् देशे यदायातास्तदा देवेन चिन्तितम् । sfaqaa wag कथं मे सम्भविश्यति॥
इट मधैन्तु टेवेणो यावच्िन्तयते प्रभुः । `
तावत् कुक्टशब्दसु तस्मिन् देशे समुलितः ॥
शब्द् yar तु तंटेवि राक्षसास्लस्तचेतसः | लिङ्मुर्खज्य भोतास्ते प्रभातसमये गताः |
गतेसु राक्षसेदेवि fay ततैव तं शिवः ॥
खाने तु रुचिरे yer Sata: खयं प्रभुः ।
विमुक्त तत्र मध्ये भ्रविसुक्लतरं स्मतम् |
तदा विभक्तं हि सुरेहेरस्य नाम ad पुख्यतमाविसुक्षम् । wand स्थावरजङ्गमानां ये प्राणिनः प्तं सम्प्रयान्ति ॥ कुक्लटाश्चापि देवेशि तस्मिन् खाने खिताः सदा । अद्यापि aa हन्यन्ते पूज्यमानाः शभार्धिभिः ॥ ` ufaqa सदा देवि यशयाहक्षया az: |
न तस्य पुनरात कल्यकोटिशतेरपि ॥
दक्षया दक्चिणया दच्चिएत भ्रारभ्य भविमुक्षखानप्षेथरूपेति यावत् |
तोथचिन्तामख्िः| {९
देवस्य दक्षिणे भागी वापो तिष्ठति शोभना | तस्यास्तोर्धोदकं tear पुनराहत्तिनं विद्यते ॥ पोतमावेण तेनेव उदकेन सुरेश्वरि | atfu लिङ्गानि aaa ददये पुरुषस्य तु ॥ ag तत्र जलं पोतं क्रतार्थास्ते हि मानवाः । तेषान्तु तारकं ज्नानमुत्मल्छति न संशयः ॥ वापीजलेन च खाता दृष्टा च द ण्डनायकम् | अविमुक्तं बतो दृष्टा कैवलं लभते चणात् | Aa सन्ध्यामुपासिल्वा बाह्मणः AHea तु | क्षतसबश्योऽथ विप्रः स्यात् wy vs च शतं समाः॥ पुरो वाराणसीं तान्तु मशानश्चाविसुक्तकम् | श्रविसुङ्ञेश्वरद्ैव दष्टा गणपतिभेवेत् ॥
` तथा-- भविसुक्तश्यरं fay सम्यकटषट्टातु मानवः। सदयः पापविनिमुंकषः पष्टपाशेषिसुच्यते ॥ अविसमुक्घशचेचस्येव मशानमिति संन्नान्तरम् |
ay—ufagnea चाग्रे तु लिङ्गं wae स्मृतम् । प्रोतिक्षैष्बरनामानं प्रोतिं यच्छति शाशखतोम् ॥ भविमुक्षस्योत्तरेण fay पशान्भुखं स्मृतम् । ufaqa ततो दैवि नामना वे aaa: ॥ aa दृष्टेन देवेशि च्रानवान् जायते at: | तस्य चोत्तरतो देवि लिङ्गं यदै चतुख्ुखम् ।
2६० तीधेचिन्ताभर्छिः।
चतुथे शखरनामानं पापानां भयमो चनम् | सान्दे--
aa वाराणसो पुण्या सुक्तिदन्त॒ भविष्यति |
अविसुक्लेश्बरं मां वै योऽत्र gafa मानवः ॥
गाणपत्ये गतिस्तस्य यत्र तत्र सितस्य हि |
प्राणानिह च संन्यस्य प्राप्यते मुक्तिरुत्तमा | तदयं सङ्कपः--
अ्रविमुक्तश्मशानोभयसंन्नके चेते शिवखापितमविमुक्तेश्रं fay विश्वनायनाखा लोकप्रसिहम् | तदेव च कुक्कुटमण्डपस्थानं तत्र च दक्तिणदारेण प्रवेशेऽप्यपुनराहन्तिः फलम् । तस्य तु दत्तिशे वापौ विज्नान-प्रजननत्वादिन्नानवापीतेन प्रसिहा तस्यास जल- यानादुदये लिङ्गतयोदयः तारकन्नानमपुनराहठत्तिख भवति |
वाराणसौोमविमुक्षनामकश्च विश्वनाथग्छदक्तेतं faaare Sul गणपति्भवति।
UATATS प्रथमावरणे प्राच्यां प्रो तिकेष्वरनामानं प्िमा- भिमुखं लिङ्गमुत्तरस्यां पिमाभिमुखं लक्णेश्वरनामकं fas वायव्ये मगघेष्वरं दक्षिणस्यां विन्नानवापौ aefet कामेश्वरं लिङ्गः एतदभ्यन्तरेऽविमुक्तरे चेते तस्य परं सुक्तिर्मवति |
तथा दितोयावरणे प्राच्यां मण्िकर्िकश्ठरः, उत्तरस्यां चतुयेश्वरः, दक्षिणस्यां गङ्गेश्वरः | तथा-सप्तकीखस्ु लिङ्कानि भद्िन् खाने खितानि fe |
तेषां दशनमाव्रेण यश्नानां फलमा्रयात् |
तोेचिन्तामखिः |
एतानि सिदलिङ्ानि कूपाः पुखास्तथा wet: | वाप्यो नद्योऽथ कुर्ानि तथा ते परिकौ्तिंताः ॥ एतेषु चैव यः ara करिष्यति समाहितः | लिङ्गानि स्पशयित्वा च संसारे न विशेत् पुमः ॥ vfaat यानि तोर्थानि sane च यानि च। तेषां मध्ये च ये, चेष्ठा मया ते कौत्तिताः शुभाः ॥ तोधेयात्रा वरारोहे कथिता पापनाशिनी | येन चेषा war eet सोऽपि व सुक्तिभाग्भवेत् ॥ अविसुक्तश्च सुखोणि मया मध्यमकं एभम् । तत्र तु कण्टकं नाम सल्युकालेऽखतप्रदम् ॥ श्रतःपरं प्रवश्यामि यात्राकालांसु qa | चैत्रमासे च 2aq याचेयं विहिता शुम ॥ तस्यैव कामङुण्डे तु Sagara: | व्येष्ठमासे a faey य्ातेयञ्च कता पुरा ॥ रद्रावासस्य FW तु स्रानपूजनतत्परः | mats वापि aad गन्धर्व्वेख कता पुरा॥ frat देव्यासु FH: खरानपूजनतत्परेः | विद्याधरेसतु aad खावणे मासि तत्परः ॥ लच्छो कुण्डसर Gly सखानपुलनतत्परेः | पिढमिश्चापि यातेयमाशिने मासि तत्परैः ॥ माकंण्डयङ्दस्यैख स्नानपजनतत्यरेः | | WA Gay यातेयं मासि मार्गशिरे शुभा ॥
४६
३६१
तोथैजिन्ाभस्विः ¢
कपालमोत्रनख्ेसु AATTAATT: । THAT यात्रं पौषे मासि वरानने ॥ MAAC कुण्डस्येः सानपजनतत्परेः | पन्रगेखेव यार्यं माघे मासि तु तत्परैः ॥ कोटितीर्थे q dex खानपृजनतत्परेः | पिशाचेसतु यदा तस्मिन् फारगुनस्य चत्र्हभो ॥ तेन सा प्रोच्यते Sat पिशाची नाम विश्रुता । अतःपरं प्रवच्यामि यात्रायां निष्कतिं फराम् ॥ उदकुम्भासु दातव्या faviaa समन्विताः | तेन देवि तदा प्रां पव्वोक्ं फलमेव .तु ॥ श्रतःपरं प्रवच्यामि याता ara वरानने। VRTT CASAL भवकान्ता महाफला ॥
तत्र गौरौ त् द्रष्टव्या तां शृणुष्व वरानने | सानं कत्वा तु गन्तव्यं TS a यशखिनि॥ afaaefa सा देवौ भ्रचितव्या प्रयब्नतः | तस्मात् VAT गन्तव्यमविसुक्तस्य चोत्तरे ॥ aa देवो सदा गौरो पूजितव्या प्रयब्नतः | अन्या चापि परा प्रोक्ता सम्बन्तीनमिता शुभा ॥ द्रष्टव्या चेव सा Sat सर्वकामफलप्रदा | सर्व्वान् कामानवाप्नोति यदि ध्यायेत मानवः ॥ ततस्तु भोजयन्, विप्रान् मम भक्तान् शुभव्रतान् । वासे: सदल्तिरौच्ैव यथाहेमतिपुष्कले; ॥
"तीथेचिन्ाभणिः।
पश्चगोरोन्तु यः Rat भक्ष्या देवि समाहितः | सव्वाच्ैव रसान् गन्धान् गौरोमुदिश्य ब्राह्मणे ॥ उत्तमं खेय श्राप्रोति सौभाग्येन समन्वितः | Wate Taare: | ब्राह्मणे दद्यादिति शेषः । तथा aaa— विनायकान्,भवच्यामि भरस्य Qe विघ्रटान्। टोण्िन्तु प्रथमं cet तथा faa विनायकम् ॥ दिव्यं विनायकस्चैव mid दस्तिदन्तिनम् | विनायकं तधेवान्यं सिन्दूयं नाम विश्रुतम् ॥ aqet रेवि evan एवं पञ्च विनायकाः | MBAS प्रदातव्या एतातुदिश्य ATT ॥ एतेन चेव धर्मेण सिठिमान् जायते नरः। श्रतःपरं प्रवद्यामि चण्डिका Sacferan: ॥ efay रक्षते दुगा नैऋते चोत्तरेश्वरौ | अङगरेशो पिमे तु वायव्ये.मद्रकालिका। TUt WAAW च मदहामत्तेणानतस्तथा ॥ जकेशसमायुक्ता श्रो GA: स्मता । samt तधाम्नेय्यां चिवरघर्टा तु मध्यतः ॥ एतासु afwwar देव्यो वे दच्यति मानवः | तस्य Aes ताः स्वः क्तत रक्षन्ति तत्पराः ॥ विन्नं कव्यैन्ति सततं पापानां देवि सब्यैदा । aarefa सदा पृष्या्ण्डिकाः सविनायकाः ॥
ae
mafenrafe: |
अन्धञ्च a प्रवच्यामि तस्मिन् Aa सुरेश्वरि । तिखो नद्यस्तु तत्रस्था वदन्ति च शुभोदकाः ॥ तासां दशेनमाजरेए विप्रहत्या निवन्तेते | एकाऽपि aa चिस्रोता मन्दाकिनो तथाऽपरा ॥ He saat च waaay Fer: | मन्दाकिनौो तथा पुष्या मध्यभेश्वरसंख्िता ॥ पितामषस्रोतिका च afaqa त geet | wea a ॐकारे guar waza हि ॥ तस्मिन् स्थाने यदा गा श्रागमिष्यति arfafa | | तदा पुश्यतमः कालो देवानामपि दुलभः | वरणासिक्तसलिले जाङ्कवोजलविष्चुते |
तच नादटेखरे पुण्ये ara: किमलुगोचति ॥ afaa काले च तत्रैव स्नानं देवि ad मया। तेन दस्ततलादेवि कपालपातनं क्षणात् ॥ कमालमोचनं नाम ततेव सुमहत् सरः |
पावनं सव्यसल्लानां Yas YWetwara (?) ॥ मद्यो दरोजक्ते APT ॐकारेखरसत्रिधौ |
तदा afar जले GAT SET चोङ्ारमोष्ठरम् ॥ शोकं जरां wea न dat WA नरः | afaig यः शिवः साक्षादोद्गारेखरसंन्ितः ॥ एतद्र्स्यमामातं जेषहात्तव वरानने |
WATT SHIT WRITE प्रकौत्तितम् |
araferrafa: | १९॥
श्रकारस्तच्र विश्यो विष्णुलोकमगविप्रदः। तस्य दक्तिणपाश्वं त॒ उकारः परिकौत्तिंतः ॥ aa fafe परां प्राप्तो देवाचाय्यां awafa: | उकारं तत्र विज्यं ब्रह्मणः पदमव्ययम् ॥ तयोस्तथोत्तरे भागे सकारं बिन्दुसंन्नितम् 1. , afaq fam a dfae: कपिलर्भिमहामुनिः ॥ AMMA MSA | Aa य दो च्छसि । लिङ्कस्यराधने ad awa नियतव्रतः ॥ निममो निरहक्कारः पदमाप्नोति शाश्वतम् । तथा,-- वाराणसौोमभ्युपेत्य पच्चायतनसुत्तमम् | श्राराध्यमानो देवेशं तस्मिन् स्थाने सितः सदा | गाङ्ग्यः स्कन्दः प्रक्रमात् । स्कन्दपुराणे,-- ततोऽहमाखितो देवि स्थाभेऽस्मिन् खयमेव fet गो प्रें्तक इति ख्यातः संसुतः स्व्वटैवतेः ॥ गोप्रत्तेबरमागत्य दृष्टाऽभ्यच्चा च मानवः | न दुगतिमवाप्रोति कश््मषेश्च विमुच्यते ॥ ततस्ता दद्यमानासत Waa: सुरभोरपि | ऋदेऽस्मिन् पैतरभ्येत्य शान्तास्तोयं पपुस्तदा ॥ कपिलाङद इयेवं ततः प्रति कथ्यते । भरतापि खयभेवाहं amas इति स्मतः ॥
28a
arerfeaarrafar |
aifay भवने देवि सदा मै दशतां सितम् । कपिलाहृदतोधेऽस्मिन् स्नाला संयतमानसः ॥ वषध्वजमिमं दृष्टा सव्वैयन्नफलं लभेत् | स्वर्लीकतां सृतश्वापि wefaar gq मामिह ॥ लभते देहभेदेन गणतवश्चा तिदुलंभम् |
अस्मिन् देवप्रदेे तु गावो वे ब्रह्मण खयम् ॥ UTA सव्यैलोकानां सव्धदुगौ यथासुखम् | UAE सरस्तत्त FU पापडरं भम् |
शिरो भूलाहमवस्तः खर्गो मदशनाडइवेत् ॥ wae ब्रह्मणानोय सखापितः परभेहिना । ब्रह्मणापि dog विष्णुना सथापितः पुनः ॥ yaaa ततो ब्रह्मा ख्लकिष्ठरसंन्नकम् | सापयामास मे fay खणांलेश्वरनाम कम् ॥ दृष्टेनमपि देवेशं मम लोके महोयते। प्राणानिह aca न पुनजोयते कचित् ॥ saat सा गतिस्तस्य योगिनामेव सा War | श्रस्ित्रैव महादेभे San दैवतकण्टकः ॥
व्याघ्ररूपं समासाय frat दपितो बसती |
व्याप्रेर इति ख्यातो निव्यमन्राहमाख्ितः ॥ © © ^~ 9 a
न पुनदुगतिं यान्ति दृषटटनममरेष्वरम् |
हिमवत् ख्ापितं fay शेलेष्वरमिति युतम् |
दृषेत्मनुजो देवि न दुगतिमवा्रुयात् ॥
तीधविन्तामखिः।
suet विदलख्ेव वौ दैत्यौ ब्रह्मणो वरत् | zm लिच्च aget aaa निहतौ wit ॥ सावन्नं क(र्ट)न्यकेनात तस्येदं चिङ्माखितम् ॥ दृद्व मम fara जेष्ठस्थानसमा्ितम् |
न शोचति पुनमच्यः fant aafa जब्ननि॥ समन्ताञ्चैव देवम लिङ्गनि खापितानौड | दृष्टा च नियतं मच्यो eek] गणो भवेत् ॥ नदौ वाराणसी चेयं Gear पातकनाथिनीो | केतभमेतदलङत्य AU सह सङ्गता ॥ स्थापितं सङ्गमे तस्मिन् ब्रह्मणा लिङ्गमुत्तमम् | सङ्कमेश्वरमित्येवं ख्यातं देवि प्रहश्यताम् | | सङमे SaaarTa यः Gran मनुजो भुवि। अरशचैयेत् सङ्मेशानं तस्य TANT कुतः ॥ स्थापितं लिङ्मेतच्च शुक्रण तव सूनुना । नारा Gat लिङ्ग सव्यैसिदामराचिंतम् ॥ ZEA मानवः सद्यो HM: स्यात् सव्वेपातकेः | मृतश्च न पुनजंग्म संसारे तु लमेत्रः ॥ जग्बुकोऽत् तो Sait मयाऽलो जग्बुकेश्वरः ¦ तमेनं मां तत्र SEI सब्बोन् कामानवाप्नुयात् । Za; शक्रपुरोगेख एतानि खापितानोद | यस््राक्िङ्ानि पुण्यानि सव्यकामप्रदानि च ॥ एवमेतानि पुण्यानि मन्निवासानि areata | ।
१६७
१६८ , तथखिन्वाभखिः।
कथितानि aa aa वाक्रधं गुह्यतरं TT ॥ महालयालयस्थं मां केदारे च व्यवख्यितम् t गणत्वं लभते SET स्ेचेऽसिन् VARA! ॥ गाणपत्यपदं तस्मादतः सा सुक्तिरुत्तमा | परविसुकञेश्वरं fag मम दृष्टेह माजवः॥ सद्यः पापविनिर्मुक्तः पश्पाैषिसु्यते | day सङ्गमश्च sala मध्यमे पुरे ॥ दिरण्यगर्ममौशानं गोमश्च ठषध्वजम् ५ उपशान्तशिवश्चेव च्येष्ठस्थाननिवासिनम् ॥ wae विख्यातं व्याप्रेशं जम्बुकैश्रम् । दृष्टा न जायते मश्यः संसारे दुःखसागरे ॥
इति quad वाराणसो-माहामपम् ।
अघ ASIA काशोखण्ड-
प्रविसुक्तेणमान्रं यत्तदप्यक्चयतां ब्रजेत् | श्रविसुक्लं गतः कथिन्ररकं नेति किर्षिषो ॥ ` श्रविसूुक्ते ad पापं किन्तु वख भवेद् । भविषे- aaa यानि तीधोनि सतक्तेताणि च छ्त्खरशः | सेवन्ते सतते AFI काश्यासुत्तरवाहिनोम् ॥ दशाश्वमेधे यः Great दृष्टा विश्ेश्डदरं शिवम् |
तोधैचिन्ताभणिः।
सथः पापैर्विसुक्तोऽसौ FAI भवबन्धनात् ॥ गधन fe सव्यतः पुणा ब्रह्महत्याऽपदारिणो | वाराणस्यां विशेषेण यतर चोत्तरवादिनो ॥ वरणायास्तधास्वाश्च ABA: सङ्गमे AT: | SAAA qa: पातकेभ्यो aqua ॥ काश्यामुत्तरवाहिन्यां गङ्गायां कार्तिके तथा । aren विमुच्यते. माघे महापापाऽतिपातकेः ॥ सव्पैलोकेषु "तीर्थानि यानि ख्यातानि तानि च। सव्मखेतान्येषेण वाराणस्यान्तु जाडइवोम् ॥
उतत्तराभिमुखीं पुणयामागच्छन्ति दिने दिने।
नित्यं ug Tay युणयैरायतनैः TE ॥ मशहापातकदोषादिदृष्टानां खशेषन्भवम् | व्यपोहितं Bae जनः पापापनुत्तये ॥ जश्मान्तर शतेनापि सत्क्निरतस्य च |
अन्यत्र छषभिश्वापि' areal लभ्येत at a AT एकेन HHAT चात्र गहायां मरणेन च । मोत्तसु प्राप्यते काश्यां नरेणानियतामना | तदारभ्य सुमे काश्यां ख्यातो was दः ॥
(१) नं पुस्तके षयस्ापि। ४७ |
९९९
३७०
तीथैचिन्तामणिः 1" अय व्ञ्चनदम् | ( तत्र काशौखण्डे )
धर्म्मो हरसखरूपैण महापातकनाशनः |
gat च धूतपापा सा सव्मैतोथेमयो शभा ॥ हरिमहोत्तसङ्कातान् कूलजानिव पादपान् | किरणा धूतपापा च पुतोया aaa ॥ गङ्ग च यसुना चेव पञ्चनदोऽच्र कौत्तिताः | रतः पञ्चनदं नाम तोयं तेलोक्विश्रुतम् ॥ तवाघ्रुतो न walatefeat पाच्चभोतिकौम् । अस्मिन् पञ्चनदोनाच्च सममेदेऽघोघभेदिनि | खानमात्रात् प्रयात्येव भित्वा ब्रह्मार्ड मण्डपम् ॥ WAT माघमासे तु सम्यक् स्नातस्य यत्फलम् | तत्फलं स्यादिहेकेन काश्यां पद्चनदे ध्रुवम् ॥ ial पञ्चनदे तीये कत्वा च पिटतपणम् | विन्दुमाधवमभ्यच्च न भूयो जन््माग्भवेत् ॥ यावल्वंख्यास्तिला दत्ताः fare जलतपे | पुखे पञ्चनदे तों afa: स्यात्तावदाष्दिको ॥ AEA येः क्रतं WE ala पञ्चनदे शमे ।
तेषां पितामहा gat नानायोनिगता रपि |
यमलोके पिढगरेर्गायेयं परिमोयते |
महिमानं पाञ्चनदं zat खाणविधानतः ॥
“Haars: |
श्रस्पाकमपि वंशेऽतर कथित् खादं करिष्यति। काश्यां wead प्राप्य येन 'सुच्यामहं वयम् ॥ तत्र पञ्चनदे तोयं यककि्धिरोयते भ्यदि । waaay न भवेत्तस्य पुण्यस्य GET: || बन्ध्याऽपि वषेपयन्तं BIS पञ्चनदे Se | समचा मङ्गल] देवौ ya जनयति प्रवम् ॥ जलैः USA: पुखैर्वससा परिशोधितैः। महाफलमवप्रौति स्रापयिलेष्टदटेवताम् ॥ पञश्चारतानां कलसेरष्ोत्तरशतामितेः। तुलितोऽधिकतां प्राप्तो विन्दुः पञ्चनदाम्बनः ॥ पञच्चकू्चन aaa गातरशुदिरुदाद्ता |
सा शधिः खया प्राश्य विन्दुं पाञ्चनदन्तिमम् |
भवेदवश्यन्नानाद्राजस्याखमेधयोः |
यत् फलं तच्छतगुणं खानात् पाञ्चनरे तदा ॥ राजस्याऽश्वमेधो च भवेतां खगेसाघनम् | भरात्रद्मघटिकाच्छान्तंः मुक्तये पा्नदाञ्चुतिः ॥ सगराज्याभिपेकोऽपि न तथा TAA: सताम् | भरभिषेकः पाश्चनदो यथाऽनल्यसुखप्रदः ॥
शतं समास्तपस्तघ्रा क्रते यग्प्राप्यते फलम् |
तत् कात्तिक पच्चनदे सक्तत् स्नानेन लभ्यते ॥
(१) क Waa | (2) क गोौरीम्।
९७१
ज भा मना _>
(२) ख ag] (8) ग प्ञ्युनटाम्भषा।
ROR Muferafa: |
श््टापूत्तेषु Way यावच्लोवक्षतेषु च |
न्यत्र यत् फलं तच्छा दूल्लं ्ध्नदाभ्वात् ॥ न धृतपापषदथं ate क्षापि महोतले ॥ यदेकज्ञानतो नण्येदषं जनम तयाज्नितम् |
कते धनदं नाम Tarai धूतपापकम् ॥ erat विन्दुतोयंश्च कलो पञ्चनदं स्मृतम् | विन्दुतोर्ये नरो दत्ता काञ्चनं क्षणलोस्मितम् ॥ न दरिद्रो भवेत् anf न शुवर्शेवियुज्यते | गोभूतिलहिरण्याख वासोऽथ स्रक् विभूषणम् ॥ यकतिच्चिदिन्दुतीरथेऽन्रं दत्वाऽत्तयमवा्रुयात् । एकामप्याइतिं दला fusca विधानतः ॥ .. ga wade aa कोटिह्ोमफलं लभेत् | तत्पश्चनदतोधस्य महिमानमनन्तकम् ॥
को हि वणंयित् शक्तखतुर्वेगशुभौकसः ॥
इति काोमादात सम्यूणम् ।
दूति सौोमदहामहहोपाध्याय-खोवाचस्मतिमिश विरचितै तोधचिन्तामणौ पञ्चमः काभौ- प्रकाथः सृम्यृणेतामगात् |
४) च पञ्चनदाक्जवाव् |