BIBLIOTHECA INDICA; COLLECTION OF ORIENTAL WORKS ASIATIC SOCIETY OF BENGAL. New Sentes, No. 4 eee pe कणाद्‌-मुनि-प्रणोतम्‌ वेशेषिकद्‌ श्नम्‌ ॥ शरङ्कर-मिखररत.वेोधिक-खचोपस्कार जयनारायण-तक्त- पञ्चानन-छत-कणादखच विटतिभ्यां सदितम्‌ | ओयुक्त जयनारायण-तक्घपञ्चानन SM नन्दकुमार-तकरलाग्यां = % परिशेधितम्‌॥ THE VAISESHIKA DARS’ANA WITH THE COMMENTARIES OF S’ANKARA MIS’RA AND JAYA- NARAYANA TARKA PANCHANANA. EDITED BY- Pawprra Jayanhrhyana Tarka PANcnANANA AND PaNDITA Nanpa Kuméra TarkaratTNa, Professors of the Sanskrit College of Bengal. FASCICULUS 1. _ ~ ऋ 0 9 0 (ज CALCUTTA : | PRINTED BY 0.2, LEWIS, AT THE BAPTIST MISSION PRESS. A 1500. = ~ ¢ JA ore § (32) BIBLIOTHECA INDICA; । ् | COLLECTION OF ORIENTAL WORKS PUBLISHED UNDER THE SUPERINTENDENCE OF THE ASIATIC SOCIETY OF BENGAL. New SERIES. THE VAI'SESHIKA DARS’ANA, WITH THE COMMENTARIES OF S’ANKARA MIS/RA AND JAYANARAYANA TARKA PANCHANANA. EDITED BY PANDITA JAYANARAYANA TARKA PANCHANANA. CALCUTTA: PRINTED BY C. ए. LEWIS, BAPTIST MISSION PRESS, 1861. (ॐ) | Staatabibliothek Miancnen कणाद-मुनि-प्रणोतम्‌ | वेशेषिकद शनम्‌ | ज्रडर-मिश्रल्लत-वैशेषिक-नापस्कार जयमारायय-तक्रपश्चानम-छत.कणाद afar fai सहितम्‌ ॥ ओरोयुक्त-जयनारायण-सक्षंपञ्चाननेन परिश्राधितम्‌॥ कलिकातानगरे. व्याति मिसम्‌ यन्न case ुदराहिताऽभूत्‌ । शकाब्दाः १७च्द Koo. ~ +” ~ 4 वं गेषिकदशेनस्य निर्घण्डट पत्रम्‌ भ्रयमाचयायः। प्रकरश्म्‌। ष्छाङ्काः | मङ्लाचरबधन्मेनिरू्पयप्रतिश्रादि.. .. 8 धम्मलदबम्‌ -. =. ,. „= .. | वेदप्रमाखकथयनम्‌ „. + =. र. < प्रयोजगाभिधेयसम्बन्ध प्रदश्नम्‌ पदा्यादेशख ,. १० अब्यविभागद्त्रम्‌ =. ० ०. ,. १९ गडविभागदकचम्‌ ०» = .- RL कम्मेविभागदन्रम्‌ ०, .. wwe 22 ग्रयादिषयसाघम्म्यकथयनम्‌ .. .. RO कम्माग्रथगुयवेधम्म्यकचयनगम्‌ .. .. RE FAQ गशकम्मवेधम्म्यकथयनम्‌ .. .. Re उव्यलसरखम्‌ ., == ,, र. BR गणलसखम्‌ 2. =. ° RR MTT .. .-. -* te .. १५ ज्यगर बकाम्मंसां कारवमुखेन साधम्म्येकयनम्‌.. ३९ uate कां बह्कनामारम्भकतवम्‌ .. Re प्रथमाध्यायस्य प्रचमाङ्िकसमािः। काणडेकारसभावग्यवद्यापमम्‌ =. .. ४७ सामान्धपरदा्थंस्य शच्छबादि कचनम्‌ we परूज्ऋष्कः | BAA AAA छ ॐ ७ छ AA AAA 9 A aifancnay निर्ध॑रट प्रथम्‌ परकररम्‌। सत्तासामान्ददथवस्ययापनादिक्म्‌ .. .. उवयत्वसामन्यद्यवश्याप्रनादि.. wk जत्वसामान्दद्यवख्यापनादि.. .-.- =. कम्मत्व जातिव्यवस्धापनादि .. .* .. सत्ताया नानात्वनिराकरकम्‌ .. .. प्रयमाध्यायसमा्भिः। एयिषा स्तवम्‌ .. .. MATIN =. (° -** "°= = तेजलक्तण्म्‌ .. = वायलद्धणादि . 4. ae 2 + बायुसाधनप्रकरयम्‌ ,. wk -* °. डरानुमानप्रकरयम्‌ ,. , चसाकाशनिरू्वयम्‌ .. -* .-. दितेयाध्याव-प्रथमाड्िकसमा ततिः) मन्धस्य खाभाविकतवोपाधिकलादिकचयनम्‌ उष्यस्प्ण्स्य सेजामाचनिखत्वकयनम्‌ .. शीतस्प्णस्य जलमाचदृन्तिताप्रतिपादनम्‌ कालनिरूपदम्‌., ° ० .,* दि्ालच्तयादिकम्‌ ,.* .. == we शब्द परीच्ता संद्र यब्युत्मादगम्‌ .. ~° ष्ब्दद्यवख््ापनाद्‌ .** 6. =. oe हितीवाश्यायसमात्तिः। ्ाक्मपरीक्तापकर्यम्‌.+ .. ..* =, व्धात्तिन्चानसख न्धायोापयाखिवादि.. .. प्रसङद्ताडत्वामासमिरूपडम्‌ .. .. ष्ाङ्काः | we ९९ र €R ९१४ र्ध < oR oy ७€ < é¢q १०४ ९०९ od Res १९४ १२१.. wat ee (ee ९५५. पड श्धद्काः । ट्‌ A AD ५ AAR AA AA A AHA = @ ०४ A वैशेविकद नस्य fdas | भ्रकरखम। ॥ = ्या्षसाधने क्षानहातारनाभासल्वकथनम्‌ पररात्मानमानप्रकारः ee ७ क ० @ ` टतोयाश्वाय-प्रचमाडङिकसमातिः, ममानिरूपबम्‌ .. lo. ae ee ्ात्मसाघकलिङ्ान्तरकयमाडि .. .. निव्यच्चानव्यात्मतानिराक्रबम्‌ .. .. च्यात्मनानात्वप्रकरणम्‌.* .. =. .. द्रतोयाध्नावसमात्निः। परमायोमृलकारयतायवद्यापनादि .. परमाडारजित्तानिराकरणादि .. .. परमामारतीख्ियत्मापपादमादि.. lk. गबप्र्चताप्रकरदम्‌.. °. : .. परमाणरसादोनामप्र्च्तता.. .. .. गुत्वादेर प्र्च्वताप्रतिपादनम्‌ .. .. दीख्िययाद्यजवकयनम्‌ .. .. .. wae तेषामपत्यच्तत्वप्रतिपादनम्‌ क सन्लागुबत्वयोाः सव्वंन्दियग्माद्यताप्रतिपादनम्‌, . चतुयाध्याय-प्रयमाडिकसमालिः। winaxafatm: 2. --. ,. TUTE: | १९१ ६६९ ९९१५ १७० {cs Ree RER eg १८७ Rk RoR २८०४ Ro’ Rog Red Qo श्र रोरस्य चातुभातिकत्वपाद्चभोतिकत्वये जिं राकरशम्‌ २९० शरीरस्य भूतचयारन्बतानिसाकरबम्‌ .. शरोरविभागः .. ,, ., =, र, यानिजण्सीरविषाषात्पलतिप्रक्ारः .. खअयेानिजशरोरविश्रेवसन्वे मानादिकयनम्‌ .. चतुथाध्यावसमातिः। ९६१ RR २९ Rue % TROUT A SA AAA AA HAA BRB A A A AM AA AA AR ` वेशेधिकदश्गनस्य निर्ध॑ष्टपचम्‌। भकररूम्‌। WIE! पडकः कम्मप रीच्तारम्भः प्रयतनिष्पाद्यक्षम्मंप्रतिषपादनम्‌ २२. क्‌ Tart € नकम्मप्रतिपादनम्‌ .. .. .. =. २२९ ५ चेशाव्य(तरकेख जायमानकम्मप्रतिपादगम्‌ .. २२१ | N ~ ~ कम्भेखि ayaa सद्ात्मततोहरलस्य कम्मयि कारदाभि- चाननम्‌. ee ee ee ee @ ॐ ee RRQ Q प्रतिबन्धक्षाभावस तस्य ग खत्वस्य पतनकारब- त्वाभिधामम्‌, e ee ee ee ee e¢ २४५. र्‌ जादादिकियाविग्ेषे शेतुविशेवकथनम्‌.. .. २२९ र्‌ खआाततायिबधजनककम्भेणि पुखपापाहेतुत्वकथनम्‌ २९८ R यत्नामधीनकम्मकथनम्‌ .. .. .-* .. २२८ ड अभिमन्वितकांस्यादं खस्कराभिरुखग- मनस्य इच्यादीनामयस्कान्ताभिमुख- ( ee @ @ RRE मममस्य earceaarafaas- ५ गमनस्य चादट्ङघीमत्वकयनम्‌ वाबश्ेपादिग्धले उपरम पयन्तं HAA नानात्वम्‌ २६१ R वेगजनकम्न्कयमम्‌ .. ow we .-. .. ९९ बेगमनाशानन्तरश्रादिपतने हेतुकथनम्‌ ,. .. RRR पञश्चमाध्याय-प्रयमाह्िकिसमार्िः। कद EN नादनारेः कम्मेदेतुताक्यनम्‌ = gw kk श९५्‌ R AN ed भकम्पादो शेतुविश्रेवकयनम्‌ .-. .-. -.- NRG ९ अवग्रवयकममप्रयोर्ता -.- -. -. -. == RR इ जलादीनां स्यन्दने हेतुविशेषकथनम्‌ ८ .-. ९९७ ९ भृख्यजणससोद्धंगमने देतुकथनगम्‌ .. °. .. २९७ 8 ~ AN 8 ~ zayqe सिह्तजखस्य इश्ताभ्यन्तरेगाद्धंमममे इहतु. विद्ेषकयनगम्‌ .. .. =. =-= =. ORE २ वेपरेषिक्दद्नंगस्य fata ray | ५ प्रकरकम्‌। VOTE! Tew । हिमक्ररकारेडत्पत्तिप्रकारः.. 6. 6. .. २8४० २ वच्यनि चाषे देतुक्यनम.. .. .. .. .-. BR | दिमदारभष्डाटो रतु विग्रेषकयनम्‌ .. .. २४९ R ऊर्टधब्वलनादो रेतुविद्रेवक्चनम्‌.. .. .. ५४ श्‌ डश्ियसंयोगजनकमनःकम्मंणि हेतुविष्रेषक्षथनम्‌ २४४ ! मनःकम्मखि मानकयमम्‌ .. .. -.- -. २४९१५ R मनसः द्येग्य सम्पादने इतुविश्रेषकयनगम्‌ .. .. २४६ R मरबावद्यायां AAS SwaMAas देहान्तर- | wan च हेतुवि्ेवक्यनम्‌ .. .. .. ९४९८ R तमसाऽभावखरूपत्वकदयनम.. -. .. .-. २५० z wrararatat निष्क्ियत्वकथनम्‌ .. .. -.- २५९ R गुादिसम्बन्धस्य समवायस्याजन्धत्वकथनम्‌ .. २५२ | गुादोनामसमवायिकार्बताक्यन्म्‌ .. -. RAR ९ + पद्चमाध्यायसमा्िः। | बेदप्रामख्ेपपादनम्‌,, -. .- -.- -. २५१ ९ धम्मादोनां खाधिकसर्ये खगादिजननम्‌ .. .. २५८ ड्‌ BUST दुदत्राक्मबभोजनायां फलाभावः .. २६९ श्‌ दुखब्राद्यख्लच्तगम्‌ .. .. -.- -* -.. REL ड्‌ दुख्संसमादपि देषोत्प्तिः .. ..- ~ .. ER z दु ट्त्राद्मण्डारा कम्मंसम्पाद्मे पुनस्तत्‌कम्भंजः STSCI क्तदयताकयमम्‌ .. .-. .. रश उत्तमालामे शोनसमादुत्राद्मण्यदकम्‌ ., . -RER ह्‌ होनखमविग्नरेभ्यः प्रतियहे एलतार तम्यम्‌ .. २९४ R प्राब्संग्रये WCeUTa न दोषः रवं aTUTE- = € € ~$ (~ प्रतिक्रुलस्य बधं न धम्म ङाजिनं वाऽधम्मात्पत्तिः ey 4 g वेप्ेषिकरश्रंनस्य निर्घग्टपचम्‌ | भ्रकरखम्‌। VOTE! परत्र हमः | aa हौनसमविशिणेषु.विष्रेवः ,, -. .. २९५ | षराधष्याव-प्रयमाहिकसमाक्षिः। वेधकम्मेफलविवेचनम्‌,. . न 9 we ce RES ष्‌ अटरुपलककतिपषयकम्मप्रदश्नम्‌.. .. ww REE ५९ अधम्मसाधनक्थनम्‌ .. . .. .. .. २७१ R wuafafaenqaa .. www. wk ,. ९७२ र्‌ संयमस्य कम्मेसहकारिताकयनम्‌ .. .. .. FOR 8 दावनिदानकचयनम्‌ .. .. .. .. .. २७५ र दोषाणां vetagite धम्मादिरेतुत्वम्‌ ,. .. aoc य धम्मादीनां प्रे्मभावनिद्‌ागत्वकचनगम्‌ .. .. २७८ | माच्तोषायकथनम्‌ .. + ,. . .. ७९ ५: षष्ाध्यायसमाभिः। निब्ानित्यस्पादिकथनम्‌.. ., .., .. श्र २ ` कोषाधित्‌ कारबगुखपूव्वंकलवं केषाञित्पाकजत्व्च २८५ =. पाथिवपरमाद्रूपादीनां पाकजल्वसाधनम्‌ .. २९३ z परिमाग्परीच्ता.. .. .. we oe ९८४ R परिमाणनिब्ल्वादि .. °= kkk इन्द र्‌ ाकाश्राटा परिमागविग्रेवकथनम्‌ .. .. ३.९ २ मनसे महत्वाभावः., .. .. ,. .. १.७ र feugiat परममदस्वकथयनम्‌ 4४-94-2० श सप्तमष्यायप्रथमाह्िकसमास्िः। । SRT ०* ०. wk we =. ., RRO R छयकात्वपरीक्ता Sh च Ge ek ee VERE र्‌ गुशदीनां निःसंखशत्वम्‌ wk .. ~. ३२४ र गृबादावेकातवादिनुद्धेभेमल्वम्‌., .-. .. .. २५ र्‌ Aufancray निर्ध॑शट पम्‌ |. 5 प्रकर श्म | STE: । TSR: | आवयवावयविनोारभेदनिराकर्यम्‌ .. .. ३९६ R संवागपसोश्लारस्म्मः.. .. week ३२४ र्‌ विभागे वदतिदेन्नः.. .. ,, =. = RD R अबयवावयविनेः संयोगविभागाभावः.. .. RRR % UUAWAL SPAT सम्न्न्धसाधन प्रक्रम्‌ ३९४ र परत्वापस्त्वपसीन्ता .. .. ww =. .. RRR २ समवायपरोच्ता.. .. .. =. .-*- .-. ६४८ 8 सप्तमाध्यायसमात्िः। बदधिपसच्तारम्भः .. ww .-. =-= .-. ५५ z प्रच्तेतुसद्रिकधेविष्ेवकथनम्‌ .. .-. .. ९६. श्‌ fafusuag शेतुविग्रघादिकथनम्‌ .. . age अङरमाष्याय-प्रयमाह्िकसमाकत्तिः। अथंपदपरिभाषा .. we .. .. .= ३६९ g इज्ियविषेषाडामु पादागबिश्रेषख ang विशेषस्य च कयनन्‌ °=. CC, ०० ०° ०. == ९७ । ्यङ्माध्यायसमातिः। अभावप्र्यच्तकदचयने भूमिका. .-. -. ..* शद , ध्व सप्रतच्साममीकयनम्‌ .. we = =. OS र्‌ प्रागभावे तदतिदे्ः.+ .. .. .-. .. RUE R च्न्यान्याभावप्रत्यन्छप्रक्षारः 2... ee we ८० R च्छ छन्तामावप्र्यच्छप्रकारः 2. °= =-= we RR R योमजसत्निकषेजन्यप्रब्च्चकयनम्‌.. ..- -- १८९ र नवमाध्याय-प्रथमाह्िकसमाभिः। लेद्धिकच्चाननिरूपगम्‌.. -- wk -- -* ३९१ प्राम्दवाधस्यानुमितावन्तभावः .. .. ** RES ss ट वेश पिकदश्रंनस्व निर्घयटप्म्‌ | भकरकशम्‌। उपमि्यादीनामममितावन्तभोावः, . खतिनिरूपयम्‌. . खप्ररेतुनिरूपणम्‌ . . खप्रान्तिकश्चानहेतुकथयमम्‌ ., WANTS हेतुकयनम्‌ .. अविद्यालच्तणम्‌ .. .. i, विद्याल्णम्‌ .. .. .. ापन्नान।वश्रेवहेतुकथयनम्‌,. नवमाध्यावसमा्तिः। खखदुःखयोभदप्रतिपादमम्‌ .. तयोक्लामानन्तभावकयनम्‌ . . ष्रोरावयवाणां परस्परभेदसंखापनम्‌ द्शमाध्याय-प्रयथमाडिकसमाक्तिः | fafaurat कास्खानां विष्टेषविवेचनम्‌ SIMA दाच्छसम्पादनम्‌ .. दणश्माध्यायसमाप्षिः। JRE | ४०३ 8०८ Bod ४६६ 8९१९२ BUR BR ete ९२९६ ४१८ BRR 8२४ 88३० anfanqatat निध॑ग्टपक्रं समाप्तम्‌ ॥ ° ॥ पडन्धद्कः | BA AAA AB ७ 9 A ७ wv THT TITS ~ व निर्घष्टपजम्‌। प्र्यनाचाचः। प्रकरणम्‌ | + -- - .. CTR Tg: | मङ्लाचरशादि.. ° ० ०=* .. श ५ घम्मंथाख्यानपतिच्नावतर्यिका .. .. .. R मङ्गलविचारः 2. we .-.* ० we eB १४ शुतेरधामाखसाधिकानां बोडोक्तानां युक्तोनां कथनम्‌ ७ ११ तत्‌ खण्डनम्‌ = ** ०० ०० =° ०, ४ qs मक्विविच्ारः.* 6. 6k we ee ei शह खवकाराथंविचारः .. .. we we .-. १७ र्‌ कर््मविचारः ww wk .-. .. ee = RR १५ रुकतन्तुकपटनिराकर्यम्‌ .. .. ० .-* 8 8 प्रथमाध्याय-प्रथमाह्िकसमात्तिः। का्ेकारबभावसिडिप्रकारः ,. ,., .. .. 89 ई सौख्यानां aerate निराकरणप्रकारः .. ४८ < जातिविच्वारुः ,* .. „^ = °= ,.„ ५९ 2 गद्यत्वादिजातिचिदधिः.. 2. 6. ee we ५१ ११ खादित्यगव्धनुमान प्रकारः .. .. .. .. ५७ २० प्रयमाध्यायसमाक्तिः। एथिवील्च्तडानि 6. ww „~ =. .. ६५ @ वतिरेकिदेतुखसे दोषाः .. -. =. we १० Qo उपस्ारस्य निंगटपचम्‌। भ्रकरष्टम्‌। घष्ठाङ्काः। पङून्यङ्काः | तत्पसीहारः ww == ,. == =-= =. GD UR जले शरुज्ञरूपमधररसश्रीतशस्यशव्यवखायनम्‌.. de १९. तेजस उद्धतरूपस्पशौदिभेदेन चातुनिविध्यकथनम्‌ 8 बाय॒लच्चशानि.* =° .-.* =° ° .-.* ७५ ५ SAT मुकनीलरूपभ्नान्तेा वीजकथयनम्‌.. .. ७९ gaaretat तेजष्वसिडिप्रकारः ०, .. .. ७5 वायोरमुमानप्रकारः .. ,. -* = .. १ श वायारतीद्ियत्वव्यवश्यापनम्‌.. .. ..* .. ER १७ परमागसिडिप्कारः.. 6. 6. we ,. च rt EUCTTATANME: 2. ,. .-. -* eR १२ चित्वादिगड्कचयनम्‌ .. .. °= ° -.* ९०४ ` | दितीयाध्याय-प्रथमाङिकसमािः। महाकालस्िद्धिप्रकारः «wwe =. °= ९०७८ १४ ASMA .. ज. =. °= .. १११ द्‌ दिकसििप्रकारः .-. =-= “= =. =, ११४ € wee विप्रतिपत्तयः पष्ठ .. ज. .. -- ९११९९ १६ न्धायभाष्योक्तसंग्रयपद्चविधत्व वात्तिकाक्तवेविष्ययोः खयडनम्‌ रकविधत्वव्यवश्यापनमश्च «ww ९२१ ह्‌ संग्यलष्लदकयनम्‌ 2. we च oe =. १९१ ye च्छोाटवादनिराकरवबम्‌.., ~ ... = cee ९२५ € WRG ,.. ,. .. -„ „^ र्दद १० दितीयाष्यायसमाक्तिः। प्रसङ्गाद्यातिनिरूपगम्‌ =... .= .- = १४९ € उपाधिविचारः... ... ... = .-. == १५२ ve अनुकरूखतकाभावादेरसिखिमध्य HIM... ९५८ १८ sTetce निचैष्टपचम्‌। भ्रकरर्म्‌। जटाः 1 रेताः केवलान्वयादिमेदेन चै विध्यकयनम्‌ ... रेलवाभासस्य चैविध्यकथवम्‌ ... ... ... चछलिकविन्चानातमवादस्य यआामाचायोह्कस्य निरा. करम्‌ ,.. ,.५ नन "न र द्रतोयाध्याय-प्रयमाडि कसमा्षिः | मनोऽबत्वविचारः ..+ ~ .. „+ „^ देहाल्मवादविचारः ,.. ... ,.+ „५ 4 दरतो वाध्यायसमाक्निः। qatar विप्रतिपत्तिनिराखः ... .. „^ परमाशरनिब्तायां Yaa: पराभिमवाः .. GARRITY प्र्च्छोपयेागिताखवस्यापनम्‌ उद्ध तत्वादिनिन्बेचनम्‌ ध a सङ्करस्य शुगतजातिबाधकत्वाभाववादिमतम्‌... अमिभवखरू्पक्थनम्‌ ... ,. = र मतविगेषे गुरत्वस्य स्पाश बप्रबश्लकथयमम्‌ ... चतुचाध्याय-प्रथमाडिकसमा्िः। श्रोरत्वखरूपनिव्व चनम्‌ + eee इस्ियत्वनिव्वंचनम्‌ ... विषयलनिव्वचनम्‌ ... + = „~~ „^ इख्ियाशं विग्रेवधम्भेकचयनम्‌ .. ज्राबादीनां पाथिवत्वसाधनप्रकषारः एथिदयादीनगां विवयाभिघानम्‌ .. .. विषयरूपतेजसखातुविविध्यकयनम्‌... ,.. चतुथाष्यायसमाकिः। चेटाखसर्पकयनम्‌ ,.+ ..+ ... ^ „^ १५९ ६९९ १९२ ६९४ Lor tes red es २०९ २०२ २०४ २०४ Roc Roc Ree Rts २१८ २९८ ९९९ RR ९९ UUM: | ङ्‌ ९ RR १० १९ उपस्कार स्य निधंग्टपच्म | षकरश्म्‌। षठा दक: | पतनप्रतिबन्धककथनम्‌ ,,, „० „न = २२५ धाततायिक्यनङन्न्‌ ,., ... „= „~ = ARE कम्मनाशप्रकारः ,., .- „= = ,, RRR पञ्चमाध्याय-प्रथमाङिकसमात्तिः। ` हिमकरकादो ड वत्वाभावकथनम्‌., ,., „, २८४० ACACIA जऽनप्रवेषे प्रमायम्‌, ,... .. ४२ खपवरगेत्पत्तिप्रकारः 10. + „= ,.„ wee RBS पश्चमाध्यायसमािः। | वेदस्य MYATT nae ,.. २५७ Tamassia: प्िटखगादिजनकताधिचारः.. we Waiifearanecgqary सप्तमदिवसादी शू जदिघनापहारे दोषाभावः .. .. . RB ्ात्मरच्चणायें URMILA ततप्रतिकूलस्य THAT दोषाभावे TAMA ... =. . २६५ वद्ाध्याय-प्रथमाहिकसमा्िः। प्रत्तिषिष्ेष प्रतिपादनम्‌ ... 2. .., . ९७८ खात्मकम्मखलू्पकयनम्‌ =... ,., .. .. २७६ घषाध्यायसमारिः। गगक््दयानि .- "न २ ० == = र्‌ नीलादेरेकताखण्डनम्‌ ,. ..+ + = wee RAH मीलादेजं्मित्रलप्रतिपादनम्‌ ... .-~ . र्ष्ट्‌ विचरू्पकथयनम्‌ ... .. = ० =. ९८७ WAST मापुययश्यवश्धापरनम्‌ www .. २८७ पाकजप्रत्नियाभिधागम्‌ ... , nee ,„ RES पायिवपरमागुरूपादोमां पाकजतवसिदिप्रकारः १९३ प ह दुः: | ४ श्‌ c suerte निघय्टपचम्‌ | भ्रकरश्म्‌। TOTEM: | परिमावचातुविविष्यादिकथनम्‌ |... २९१५ दीघंत्वादिपरिमागामकोकटटमतम्‌ ... ... २९५ जन्धपरिमाणनां देतुविश्ेषकचनगम्‌ =... ,.. २९१६ परिमाड्नाश्कादिक्यनम्‌ .;. ... - = दण्ड सत्तमाध्याय-प्रयमाह्िकखमा्तिः। रकत्वस खयायाः सामान्यत्वखद्डनम्‌. wae BRO भर्वन Sui Hes. ४ Haw cide १९९ एथकल्वस्यान्धान्याभावरूपताखद्छनम्‌ ... ... BL एथक्ल्स्य वे धम्म्यैरूपतादिखणनम्‌... ... ९२ हित्वादुत्पादविनाग्रक्रमाभिधानम्‌,,. ... ३१८ संयोगे परमाजामिधानम्‌ ,.. ... RVs संयोगजसंयागोात्पत्तो विेवाभिधानम्‌ .. ३२५ विभृदयसंयोगनिराकरणम्‌.. .., . ,. शण संयोागनाग्रकद्ेतुकथयनमम्‌ ,,. ,. ... RE गस्य Race निरसपेच्ठत्वं गशद्यारम्मे सापे- त्वम वाप्यटसितष् ... ... „= दय्‌ विभागजविभागविभागादि०. ... =.“ ... ३२७ विभागस्य संयोागाभावादिना$न्यथासिडत्खणछनम्‌ ३२८ विभागनाग्ककथनम्‌ .. .. .. „+. ३९८ विभागस्य कायेविगेवकथनम्‌ ... ,.. ,.. ३२९ विभागनाष्टे विष्ेषाभिघानम्‌ .. ~ -.- ६३१ सङ्तप्राकदहेतुगयाभिधानम्‌ ,.. ,.. ३६८ जातिन्रह्धिवादिभटमताभिधामम्‌ .. ... Be प्राभाकरमतामिधानम्‌ woke ..„ 8४० नेयायिक्षमताभिधानम्‌ ,.. ,.. ,. ,. ३४१ १६ पडकः | ९४ उपच्छारष्ट मिर्॑टपच्रम्‌ | भ्रकरखम्‌। | षष्ठाङ्क: । TENA: | परत्वापरत्वयोः सप्नतधाविनाणप्रकारः ,,, .. BB १४ कालिकपरत्वापरत्वनाश विशेषः... ... .“ २8६ १५ चअयुतसिदधेषंच्तयम्‌ ... .* ० „~ „= Ch XB सम वायस्येकत्वनित्यत्वव्यवसख्यापनम्‌., ww, ३४९ ४ समवायस्य मानातलमनित्यल्वश्धेविप्राभाक्षरमत. खण्डनम्‌ ०० ०० ० ०» == ०० दभर्‌ < समवायस्यातीग्रियतव्यवद्धापनम्‌.. .,, wee ३५९ १६ सप्तमाध्यायसमातिः। dread बुद्धादिनिरूपयम्‌ ... „~ - २५५ १९१ तश्मतखण्डनम्‌ ... =. cee ee „= RN १५ विद्यादिमेदेन wating, पल- ्ादिभेदेन विद्यायाखातुनिविध्यम्‌, > ... gue < संश्यादिभेदेनाविद्यायाखातुविविध्यघ सर्वव्॑लीयादिमेदेन प्र््तदेविध्यम्‌ ... ... २५७ १५ स विख्पयकनमि विविद्यकभेदेना सव्वं staqag- देविध्यम्‌ ०० ० ०» ०० ०० ०» दभर €. अङ्माव्याय-प्रथमाहिकसमापिः। MATA AL गन्धादि मे प्रमाणकथनम्‌ ... ... ३७१ ¢ अङ्माध्यायसमारिः। प्रागभावस्य प्रतियागिजनकलत्वादि.. ... ,.. ३७8 अन्यान्या भावप्रव्च्ते TAWA: ... ,.“ ... BSR 9 SAAN विशेषः ,.. ... ,. ... ER १६ नास्तिघटोगेडे इति प्रतीतिविवेचनम्‌ ... ... ace < यु क्तवियुक्षयोः खसरूपरकथयनम्‌ ww, USE ६ खसमाहितान्तःकरबस्य प्र्चप्कारः ,., ,., BSE 9 उपश्ारस्य fatarsa | प्रकरणम्‌ ०५ € ६.९ यामजधम्मस्य प्रभावदिश्षक्यनम्‌ ... नवमाध्याय-प्रयमाडिकसमाक्िः। WEA चनम्‌ =... .. ..+ ,+ „^ ायमागकजिङ्स्यानमितिकरयतवच्वख्यापनम्‌ ... अनेपाधिकतवनिखयपक्रारः... क सखा्थंपरा यमेदेन खन्‌ मानद विष्यादिकथनम्‌ ... न्यायतदवयवादिलक्तबाभिधानम्‌... ्ग्दजन्यनोधस्यले खानमानिकनेोधप्रकारः ATAU प्रमाबाम्सरत्वखणडनम्‌ ... ... .. करगतेदं विध्याभिधागम्‌ ... उपमानस्या AATAVHATTUME ... .-. ^ अथयापत्तेरमुमानान्तभावप्रक्षारः ... सम्मवस्यामुमानान्तभोवप्रकारः ... ... ... अभावस्य मानान्तरलखदहमम्‌ ... ... AUT: WTSI ... ... .. VAS प्रमागान्तरत्वख्डमम्‌ ... ... आार्वं्चानवि्रेषकयनम्‌ ... ... ... ^ खप्रश्चानस्य जैविष्यादिकथनम्‌ ... ... सिङदग्रंगस्य विशेवामिधानम्‌ ... ... नवमाध्यायसमाक्निः । सखस्य चातु्विवध्यकचयमम्‌ ... ... ,. खखदुःखयोरनभवभेदानुमानप्रकषारः ... ... दश्माध्याय-प्रयमाडिकसमाभ्िः। असमवायिक्षारताल्तयविभागेा ... ..* अवयवावयवसंयागस्यावयविकारबतामनतम्‌ ,,, Beg 8२८ १९ उपस्कारस्य निषेगटपन्म्‌ | प्रकररम्‌। TSE! परू्षद्कः। वेदानामापोक्तत्वसाधनप्रक्ारः ... ... ... BRR ५ यन्यकर्तुनौावापितानामानकीर्तनम्‌, UNA BTCA ... ,, ,. cee „= ,. BRR ५ ग्रस्थस्य समत्छरानादरुणो यत्वे$पि नगिजशिष्यपर- म्मररादरबोयत्वाभिघानम्‌... ... -.. . BRR 9 दश्माष्यायसमा्िः। वैशेषिकखतापस्कारस्य नि्॑य्टपत्रं सम्पूकेम्‌ | कणाद दखबविटते- faq धण्टपचम्‌ । परकरख्म्‌। : VTE । THE: | मङ्लाचरबादि ee ee ९ wR म्न्याववर्खिका .. न = „=, 1 ९ wre मङ्लाचरबप्रतिपादनम्‌ „.; .= 9 te घम्मस्य ज्रागापयाभिताकयनम्‌ wk २९ घम्मलचबाभिधानम्‌,. ... ... ... ... ॐ १९ TWAT AAMT ... ... ... ... ११ te GAT SHATTUA AA STAT, .., १४ १९ साधम्म्यवेधस्म्य॑चचानस्य निःखेयसापयोागिताप्रकारः १५ १५ पदाचविमाजककथयनम्‌ ... ... .. „= १५ १७ प्रयोजनाभिधेयसम्वन्धानां खरूपक्यनम्‌... ... १५ Re मतवि्रेवे मोच्विग्रेवकयनम्‌ ... .. ... ९१ १५ श्रह्धिसाटश्ववोरतिरिक्तपदाेताखश्छनम्‌ ... १७ RL अय्यावजातिसिदधिः eR Re अन्धकारस्य जब्यत्वखण्डनम्‌ ... ... ..~ ... १९ श्र गुकत्बनातिखिद्धिप्रक्नारः ... ... ... ... २२ te निष्कृमबत्व देच्नोतित्वखदनम्‌ ... ... ... ४ ड उपच्कारद्वबान्तरम्‌.., -.. ..“ ..„ ,.. ३२ १८ प्रथमाध्याव-प्रयमाशिकसमात्िः। शट विदतेनिचैण्टपन्म्‌ | भ्रकरक्म्‌ | VOTE | TERT: प्रसक्ात्‌ सांखमत खण्डनम्‌ ,., ww wee wee ४८ १५ जातिबाघकामिधामम्‌ ,., ., ~ .. ५१ qc प्राभाकरमते WAST BTA: ... .. ५५ ६९ प्रयमाध्यायसमातिः। एथिवीलछणानि .- ,.+ . = - ६१ RR उपस्कारदूषणान्तरन्‌,, nce ° ०० ० ६७ RR जललच्वणानि ec Rg जले खुङरूपादिव्यवश्यापनम्‌ =... .+. „+ ७ २९ दितीयाध्याय-प्रयमाहिकसमा्िः। उपरस्कारदूषणान्तरम्‌ ,.. ,.* .. ... १०८ १७ कालसाधनप्रकारः ... ,.. ,.“ „~ . १०८ ९९ प्राच्यादिव्यवहारे उपाधिकयनम्‌ .. ..* ११५ १९ उदयगिरो प्रा्ोब्यवहारामु पपत्तिकथनम्‌ .. ११८ ९७ बीचोतरङ्न्यायकदम्बगेलकन्यायाभिधानम्‌ .. १९७ १९ दितीयाध्यायसमािः। WE चेतन्यखीकारेदोषाः .. .. .. १७९ १८ यातेनिव्कृटलक्तणम्‌ ,* .. + =-= .. ६४६ Re दोाषलच्तान्तराभिधानम्‌ ,.. .. .. .. ९५५ २० दोाषविष्ेवायां खरूपाद्यभिधानम्‌ .. -.* ९५९ RB द्रतीयाध्याय-प्रयमाड्िकसमाषिः। चाच्तुवादिकाले AMAIA वौजकथयनम्‌ .. १६७ १६ मनसःसङ्खाचादिमियाकस्यम्‌ .-. -. .* NE २९ द्रतीयाध्यावसमा्षिः। न्यतापादानमतक्यनम्‌ .. .. .-* .. १९९ १8 परमाणसिद्धिप्रकारः.. .. == .. .. १६४ Re fasafrdue पम्‌ | प्रकरर्म्‌। परमाशरजगित्तायां Way... .. ee उद्ध तरूपस्य प्रब््च्ेतुतायां विद्रवः . - ग बत्वादीनां प्र्य्छुप्रतिबन्धकत्वादिकथमम्‌ चतुथाध्याव-पथमाड्कसमािः। शरीर ल्यम्‌ ., ,. च = ° इण्द्रियलद्चयम्‌ ,. ° == °= ° विषवयलच्बम्‌ ee ee es ee fee ठक्तादीनां WATCH मानम्‌ ° wee wraretat पथिंवल्वादिषाघधमपकारादि.. चतु चाध्यायसमात्िः। प्रयनस्य चेटाजनमकत्वे प्राचां. संवादः .. मखिगमनादो विग्रेवाभिधानम्‌ .. .. पञ्चमाध्याय-परथमाड्िकसमात्तिः। हिमकरकायुत्पत्तिप्रकारः .. .. =. मनः्कम्मणिदहेतुविरेवाभिघानम्‌ .. मनसः QAM oe .-. =. पश्चमाध्यायसमात्िः। बेदलश्चडम्‌ ८, „=. == =. कम्मखामटर्द्ेतुतार्या fam: .. .. खतताचिदखवे fata .. .. .. घष्टाभ्याय-प्रयमाह्िकसमाफ्िः। चामादीनां सफलत्ववब्यवद्ापनम्‌ ... घष्छाध्यायसमातप्तिः। अनित्यगजसङ्कलनम्‌ .. ... .. पीलपाकपिठस्पाकमतामिधानम्‌ ... १८ एष्ाङ्काः । TRE: | ९८ । २८०९ RR ०४ ee Roc ९४ Roc a8 Ree RR RR श. २९७ र्ट्‌ RRO RR RRE RR 8० ९९ =-= ९88 RR Ree ६६ २५६ RR RUE १८ RE RR २६८ २९ RR १९ २८७ श ९० विडतेनिचण्टपच्म्‌ | भ्रकरशम। मोखादयेकवादिमतनिराक्षरयम्‌ ... गु्वगुजिनेारभेदनिराकरयम्‌ चिचषर्ू्पाभिधानम्‌ ... तद गश्गेकटं मव्यमतम्‌ ... ... रसर्मन्धयाशकिजिला गङ्कार परिभागस्याजयभाग्नना श्चत्वे विप्रतिपत्तिनिखा. MUMA ... ,.. सप्तमाश्याष-परथमाङिकसमाप्तिः। एघकतवस्य AMMA ,. .. wa रूपमिव्यादिव्यवदारोापपादनम्‌ .* . दिबिधविभागोादादर्बम्‌ .. ०, सङेतविभागसश्गरपायादि परत्वापरववात्यत्तिप्रकारादि समबायसििप्रकारः* ° समवायस्यात्रीद्ियल्ादि सप्तमाध्यावसमारिः। बुडिविभागादि.. °. टमाध्याव-प्रथमाहिकसमापिः। इदमादिश्रब्दानां WT TTA. अरमाध्याच-समाप्निः। अभावं प्रति प्रतियागिनाविरोधिता उपखारमतदूषबम्‌ .. मास्ति गेहे घट इतिप्रतोतिविषयविवेचनम्‌ .. ~ @ GWUATAUTHMAT wk .. ,.* नवमाश्याय-प्रयमाहिकसमात्निः। toe eee te 2 ® ˆ @e ee oe 9 ) ® @ ee ® @ TUTE: | ८९ Ree २९० REX RER ९०३ ११६ RR RE RRO REE Ree RLR aye ९९० ९०६ Ret ace ६८६ TENET | RR RZ RR + € @ Re १२४ विरतेनिंघगटपचम्‌ | THCTH! अनुमितिलच्तबपरिच्कारः .. .. .. मतभेदे पक्तताभेदकयनम्‌ .. .. ,. श्राब्दस्यानुमिवावन्तमाबप्रकारः ,.. ,. उपरमिन्धादीनामम्‌मितावन्तभोवप्रकारः wwuta fave .. ० .. नवमाध्यादसमास्िः। शरोरावयवानां परस्पमरभेदककचनम्‌ .. दशमाष्यावे-प्रयमाडिकसमाक्िः। UCM TMOG .. ०. ,. °, समबायिकारबविवेचमम्‌ -... .. kk असमवायिकार्बविवेचनम्‌ -., .. ~~ ® छे SHIT णास््रार्चंसंयषः, तज पदाथ तद्दिभाज- NTA ee ee ec 99 अथैतदिभावबक्षादि 2. =, ०, se एथिवोनिसर्यबन्‌ = „=. ` .. -* र. जशनिरूपदम्‌ , .. we wen. वेभानिरूपणम्‌ =, . .. ,, वायनिरूपगम्‌ “a ae 26 ce च्काग्रनिरूपयम्‌ a ee कालनिरूपखम्‌ .. ., =. ee ` दिशेनिरूपगम्‌ .. च ` dara निरूपयम.. -. .. -.. इंखरनिरूपडम्‌ .. wk गुखसामान्यनिर्पयम =, .. .. स्पनिरूपखम्‌., ow .-, .,= ०. VSS: | २८१ RER २९० ४०8 8०€ ध 88 ५३ 8२ BRR BRR BRR SRE ४२५. ०३९ BRE B38 ४३८ sac 88२ 288 888 ९९ TEMG: | १९६ २९ १९ ९७ te ९ॐ ।९। Re विते निधंग्टपच्रम्‌। TSCA! caffeuaa.. =. a. मन्धनिरूपवम्‌ ,. =. .. स्यश्रनिरूपयम Eas. ae पाकजकथयनम्‌., Ow. संस्यानिसरू्पम्‌ .-. .. परिमाडनिरूपडम्‌ .. .. एथकत्वनिरूपवम्‌ .. .. „ ० संयोामनिरूपबम्‌ =, र. विभामनिरूपवम्‌ .. .. परत्वापरत्वनिरूपणम्‌ .. atafreqaa ne ee wararafaeuaa .. .. च्नुमानविभाबः =. =. खतिनिरूपबम्‌ ic we NS देविंभाम प्रकारान्तरेड बुद्ेविंभाजः .. सखनिरूपयम्‌ ., .. .. दुःखिरूपवम्‌ == ,. ,. ewitweuaq .. र. इदेषनिरूपजम 1 4 ~ oa वव्रनिरूपलम्‌ .* .-. र, मडत्वनिरू्पबम्‌ .. .. डवत्वनिरू्पवम्‌ .. Wvuiseqaq oe ae संख्छारनिरूपवम्‌ -. .. घम्मनिरूपडम्‌ eae. Tas शठाः | 8४ ४४ब्‌ 8 ९६ 8४द्‌ 88ॐ Bee ssc ssc 98९ 98€ 88€ 8४२ ७१द ४५8 ४४8 ४४५. 8४१ ४१५४ Say ९४४ ead eid sud sud 8४७ पडलवङ्काः । fazafadacrsa | 23 \ cece! VUE! THEN | wanifaeqaq ow ww =, .. .. ४५७ RQ अब्द्निरूपबम्‌ ww ww ww -= .-. ४४८ र्‌ कम्मनिरूपयम्‌ wg ww ww we .. ४५ १७ सामान्यनिरूपबम्‌ ,,. .. .-. .. .. ४५८ RR fawuftenwa = „. -. ww wk .. te é समवावनिरूपदम्‌ .. -. ww .. .-. ae , अमावनिरूपवम्‌ ww == ww ww .. ४६० र्‌ खादिसप्तपदार्थषु गावमेक्कानां प्रमानादिषेड- ्रपदाथानामन्तमभोवप्रकारः 6. = .. 9१. १८ तुतावभटूमवम्‌ =. = -* -. -. ४६९ १७ जुबमतम्‌ .. -. =. == =. .-. .. ४९१ = श्िरोमङिद्वतखब्डनयग्यसंग ङः, दिककाजयाः- Seth ee ee # 9 ee ee ee ४६९. RQ QRS TH ee rf, td मनसः Beta ०० ०० == =. =. भ्र R8 परमाजुद्यडकयोः खद्छनम्‌ .. . .- -. Bek RS श्रपरिमाबखद्छनम्‌ ww .. -. -. eR € ्नुङधतानां रूपरसमन्स्यद्ानां SSA .. 8६९ १९ एयकत्वस्य SSAA «www =, =. र. 8९४ 4 परत्वापरत्वयोः SSAA .. -. + = १६४ र्‌ विद्धेषपदाथखदनम्‌ .. .-. .. .. ४९५ ५ अथाप्यरतिरूपादिव्यवद्ापनम्‌ .. .. .. २६५ é चिषरूपखब्डनम्‌ www... १९५ १७ कम्मंगायाप्यडसतित्वखद्धनम्‌ .. , .. .. ४९५ २७ रकल्वसंस्याया असयवायिकारबजन्यत्वखब्छनम्‌ 9६९ १५ २४ विटतेनिंचगटपचम्‌ | भ्रकरशम्‌। इषछठाङ्कः। अथ्यनाश्रस्य समवायिक्रारबनाशअन्धत्वखग्डनम्‌ 9६६ KAM CAAT उद्धतरूपस्य कारग्रताखग्छनम्‌ ७८६ घटल्वाद्यभावस्यप्र्द्लखणडनम्‌ .. = -* OKT सन्तानातिखद्धनम्‌ .. .- -- -. =. ४६८ गुशत्वजातिखद्डमम्‌ ee ee e@ ae ae 8६८ च्यन्‌भवत्वजातिखण्डनम्‌ ww ˆ. ° .-. ४९९ घटाभावाभावस्य घटखरूपताखण्डनम्‌ ०, ४१९६ BTCA wk kkk ० .*. ४६६ ध्वं सप्रागभावस्य प्रतियोागिततप्रागभावात्ममकत्वखग्डनम्‌, प्राजभावध्वंसस्य प्रतियोगि द्धंसातसमकत्वखयग्डनच्च ४९९ vara: संखार जन्यत्वव्यवद्यापनम्‌ .. ४१९६ संशयस्य शाब्दनाघात्करत्वकयनम्‌ = .. 2. 9७० खत्वस्यातिरि क्षपदायत्व्यवस््यापनम्‌ .. .. ४७० श्क्तेरतिरिक्तपदा्ैत्वश्यवद्याप्रनम्‌ .. .. ४७० दश्ररयपिश्ाचादिपदस्रसे केन रूपेव पदाथाप्श्धि- वादि... ., = .* we ,,„ =. ४७१ संख्यायाः पदायाम्तस्त्वश्यवख्यापनम्‌ .. .. ४७१ SAMI नानाव्वद्यवद्यापनन्‌ =° = -.- भर व्पभा वसम्बन्धस्य पदाथोन्तरत्वव्यवस्यापनम्‌ .. ४७१ कारगत्वस्य WAVY च पदाथीन्तरत्द्यवश्यापनम्‌ ४७१ नज्‌पदानु ्तरवत्ति विभक्य्थनापि गजयाग्वयः .. ४७९ शिसिमखिलवपद्याजि ,., ,.. ,* ,.,. 8 8R साधर्म्वगिधरस्म्यकथनम =, -. ,, ,. BOR uyan: परिचायकामिप्द्यानि .. .. 898 TRATET | ९७ *॥ कणाददखबविदतेनिर्ध॑ग्टपबं समाप्तम्‌ ॥॥ विर वेशोषिकद शनम्‌ | प्रथमाध्याये प्रथमाहिकम्‌ | 2.० वेशेषिकदनेपस्कारः। BNA नमः ॥ ऊङ्कबद्जटाजुट करा उक्रोखत्छुरापगम्‌। नमामि यामिनौकाग्तकाम्तभाखखलं दरम्‌ ॥ ९॥ याभ्यां वैश्रषिकं तन्ते सम्यग्‌ व्युत्पादितेाऽङ्यरम्‌ | कखादभवनायाग्वां aval मम AA: सदा॥२॥ खजमाचावलम्बेन बिरालम्बेऽपि aeEa: | खेखेखवग्ममाय्च सारसं fefgaafe ian कष्ारद्धचविद्तिः। उत्पत्तिख्ितिसं द तीषितनुते विन्छस्य यः खेच्छया तद्िष्टभ्य परिसषरन्रपि न यः प्राद्चेतरेद्चायते। war विदुषां न संखटतिसरिप्पूरे yao सोऽयं बः स्िरभक्ियोगद्धकभो भूयाद्धवे भते ॥ ९॥ मेघाङ्योमपि सम्भृतांमु face re fae feat भक्वानां भवभेदिनोमपि water सदागन्दिनीं। मार्रं कुलकाभिनीमपि feat वासा वसानां wa- गेग्ीमप्यमजां शिवामपि शवासीनां भवानीं भने ॥२॥ vary अगुरूम्‌ VAT जयनारायण few | कयादसूुचविदटतिं तभावोश्रर्तुश्ये।। B R Wo वे ेषिकद नम्‌ | तापचथपरा हता विवेकिनस्तापजयनि ठृ्तिनिद्‌ाममन्‌- सन्दधाना नानाभ्रुतिद्धतीतिदासपुराणेय्वात्तच्वसाक्ा- त्कारमेव तदुपायमाकलयाग्ब्धवः, तश्ा्धिेतुमपि पन्थानं जिज्ञासमानाः परमकारुणिकं aut मुनिमुपणेद्‌ रय कणादो मुनिसखच्चन्ञागवे रागेशयसम्पन्नः Tat पदाथानां साघमरवेवेध मार्यं तच्चशन्नानमेवात्मतत््वसाकात्कार प्राप्तये परमः पन्था इति aafea ae निटृन्तिलचणद्धग्ा- विण KW By जग्मनरामरकादिननितताप्रकश्ापं जिडासवः gal रवान्तेवासिगरङ्ाननिदानमामतश्चदश्ं ममाकयेयम्ति खति- ख्छतीतिहासपुराबादिषु। तथाहि शतिः, Carat वा खरे बष्टव्यः Baar मन्तथ्या निदिष्यासितय- ओेतावदरे खस्वम्टतत्वमिति” | “qeram विनानोयादङमस्मीति Fae | किमिच्छन्‌ कस्य कामाय संसारमनससरत्‌ ”” ॥ renee | airs, . “सा गमेनागु मानेन WAAAY च। faa waaay wut लभते यागमुलमम्‌'' ॥ इति | wu दंचिदटन्तेवासिनेा विधिवद्धीतबेदवेदाक्ा Grae: SHAT मममाथं भगवन्तं ककादमहधिं विधिवदुषसेदुः | ततः qantas स मुगिदशाध्यायीतन्वं तानुपदिरेश्। तच HURL समवेताग्रेषपदाथंकथनम्‌ | दितीयाध्याये ब्य निरूपबम्‌ । ठऊतोवाभ्वाये पात्मान्तःकरववसयम्‌ | चतुथोाध्याये ्रसीरतदुपवागिजिवे्मम्‌ । पञ्चमाध्याये कन्मंप्रतिपादनम्‌। aerate ओवधम्बंगिवेज्रनन्‌ | सप्तमाध्याये Awe: q Tae १ खाञिकम्‌। ङ अथातो धम्मं व्याख्छास्यामः॥ १॥ Seo दतेवामनायाखेन Tas लचएतः Terry धर्बामेव परयममुपदिज्राम्यगम्तरं षडपि पदाथानदे्रखक्णपरो- चखामिरूपरेचयामीति इदि भिधाय तेषामवधागाय प्रति- लानीते। अथेति अिव्याकाङ्खगगन्तय्यं माइ । wa दति। यतः अवणादिपटवाऽनदयकाद्चान्तेवारिनि उपसेदुरित्यर्थः। यदा WANT मङ्गलार्थः | ATwWA, ““श्ाङ्ारखाथन्नन्दञ्च WAT ब्रह्मणः TT कण्ठं भित्वा fafrarat तेन argfaaraar’ cia युक्ृश्चेतत्‌ कथमन्यथा सदाचारपरम्परापरि प्राप्रक्त- SUTRA मङ्गलस्य वेज्ेषिकश्रास्तं प्रणयता महामुनेर- मगाचरणं सम्भाव्यते) न च कतमङ्गलस्यापि फलादश्ना- दछतमङ्गखस्यापि फलदशनादमनुष्ठानं न डि निष्फले fac प्रतिपादनम्‌ । Gera च्रानात्पत्तित्चिदानादिनिरूप यम्‌ | नवमाध्याये बुद्धिविश्चेवप्रतिपादनम्‌। दश्माध्याये आआत्मगणभेद- प्रतिपादनम्‌। उरशा ल्यं परी च्चा चेति जिविधाऽस्य शास्त्रस्य प्रततिः विभागस्तु विद्रेणादेन्न cafe नाधिक्छम्‌। aaa तन्न पदाय भिूपवसव प्राचुग्ये तापि पदा्चंतत्वद्चाननिदएगतया WHAT wate तत्धिरूपयमेव प्रथमं प्रतिजानीते ॥ अथयश्नब्दस्यानन्तम्बंमयंः ज्रिष्यजिश्चासानन्धर मित्वं यतः अवबादिपटवोाऽनङूयकाशाकोबासिब उपसत्राः। WA: BTCA, 2 2 8 बेषेषिकदण्रंनम्‌। So प्रेचचावाम्‌ प्रवन्तंत दति वाच्यम्‌, ्रकरणस्वखे - THT यस्य करश्खले Wer sara सफणललनिख- थात्‌, न fe शिष्टाचारान॒भितश्रतिबोधितकन्तव्यता- कस्यापाततः फलादश्गमाचेणाकारणत्वश्रद्ाऽपि न चै हिकमाजफलकल्वाख्न जन्मा नरीयान्‌मानं पृते टि वरैहिक- माचफलकलतवानुपपन्तेः । कारीयथीदौा तु तथा काममये- वागुष्टामारेडिकमाचफणकलम्‌। अच च समा्तिकामोाऽधि- कारोः खगंकाम Ta यागे तचापूरवे इारमिह तु विघ्न wa tfa fate: निष्विन्रमारभं समाप्यतामिति काम- गया प्रटृ्तेः। न च विन्रध्वंसमाचं फलं समाक्भिष्ठ ख- कारणादेवेति वाच्यम्‌, तस्य ख ताऽपरुषायलात्‌ समापेस्ठ सुखसाधनतया परुषायलात्‌ उपस्ितताख, किञ्च दुरि- त्वंसमाचं न फलं तस्य प्रायिन्तकोन्तमकम्मना णापार- गममादिसाध्यतया व्यभिचारात्‌ प्रारथपरिसमात्तिप्रति- fae च्ाननिदानं wat व्याख्यास्याम निरूपयिव्याम caw! कोचित्त खचशब्दोा मङ्लायः, . QPS TMS दवेता HUTS: पुरा। wag भित्त्वा विनियतो तेन माङ़जिकावु मे” ॥ इति Gear रतेन we प्रजयता aefaar farsrac- परम्परापरिप्राप्ताभिमतकम्मोारम्भसवमवयकन्तंव्यताकं AYATT- रकं कयं न wafaaratite face care: | we तु यागनधम्मड विन्नाभावनिखयात्‌ afer मङ्लाचरयं न छतं we वा किन्तु caer वन्न निबडमिताङः। नाश Arata १ अध्याये ९ wifsana, 1 we बन्धकदुरितच्नंसलेनः wea warts फललेाचितलात्‌ aatfa च दिरण्दानप्रयागखानादिजन्यलेन afer रात्‌ तेषामपि मङ्गखललाभिधानं साहसम्‌ । fay aye सति सखमाप्रेरावश्यकत्वमित्येवं मङ्गखस्य कारणता awa “Sala VPA कर्णः फलावण्डस्भावनियमारितिः"। sava विकस्पितमपि कारणं कारणमेव फलानमयै- franeq वेदिककारण्त्वात्‌ विकल्पे त॒ वेजात्थकश्पनं वेजात्यमेव । यज्रान्वयव्यतिरेकगम्या कारणता तज फल- पुव्वभावनियमे प्राश्यो न तु वेदेऽपि तच व्यतिरेकभा- we गृरत्वेनानुपस्ितेः तथा च ay are warfa- रावश्कोति न व्यभिचारः wafas afar शन्ठिते समपुणंमिदं क्षेति प्रमा साच यन्यादो दरमवाक्य- सिखने यागादौ चरमाङ्ता पटाद्‌ावन्धतन्तसंयागे यामगमनादौ ामचरणचरमसंयागे एवं तच तचाइनो- यमिति भमङ्गलजन्यसमात्रै वेजल्यकच्पनेऽपि नेाभयया व्यभिचलारः। मङ्लञ्च वित्रध्वंसद्वारकसमाभ्िफलकं कमं aw देवतानमखकारादिरूपमेव खतःसिद्धविन्राभावस्- fac भगवन्नामगयान्तःपातिपमाशश्रब्दाच्चारदवत्‌ अज शास्त्रे तथा- विधधम्मेशब्दोच्ारबरूपनेव agate: | wa धर्म्मस्य चा- बापयोगिता चित्तसुखिविविदिषादिडारिकव ^“विबिदिषन्ति वचनादि” अतेः, «कषाये कम्मैभिः UR ततो चानं प्रजायते? 4 वैरे जिकर णनम्‌ qe यतेाऽभ्युद यनिःओयससिदिः स war ॥ २। Seo asia garam wire विन्नध्वंसडारकवस्यानपायात्‌ गमस्कारादीरनां ताद्र्येेव विन्नध्व॑सदारकलप्रतिपन्ते गा- व्या्चिरिति fran ti ay प्रतिज्चता्यमाद। अभ्यद य खत्वन्ञानं निः ग्रेयसमात्यन्तिकोदुःखनिटक्षिः तदुभयं धतः ष wal: WUTATTA fa: aaafafa AVIAN समासः पञ्चमीतत्परषो वाख च war निटन्तिखच्षणा awa, दि तु निदिध्याखनादियाग- साध्या धम्माऽदृष्टमेव तदा विधिरूपः खत्तिङतस्त अभ्युदयः सुखं निः श्रेयसमेककालोगसखकलात्मविभेषगण- ध्वंसः प्रमाणञ्च wal देवदत्तग्ररोरादिकंमेाक्विशेषगण- मरितग्ड तपुव्वकं कार्य्यते उति तद्धागसाघनलात्तनिरित- खग्वबदित्याङः | तदेतद्राख्यानं प्रव्येकसमुदायाग्यां म व्यापकं दत्व चीनेरूपेकितं वस्तुतस्तु का ua: किं wouafa सामान्यतः श्िव्यजिन्ञाषार्यां यताऽग्यदय- वि ब्म्ादि खृतेखति मन्तम्‌ ॥६॥ नन्‌ भरम्मेस्याकिचित्वरत्वेन तत्धिरूपवं quad ware परमपुखषायसएध नत्वं THAT वह्लच्तवमा इ | अभ्युदयः खगः fated मेहस्त्येाः fafaxafade: WC स धम्मेः तथा च खगापवगंरूपपरमपुङषाथंसाधन- तवा FHWA मुमु्तुब(सोपादेयल्वादम्मेस्य आस्थानं युक्तमेव ९ अथ्याये ९ entree | e ख ° निःओयचसिद्धिरिष्युपतिते तचा च चताऽभाद्यदसिद्धि- aay निःगरयमसिद्धिखद्‌भयं धमः एवं परषार्थासाधा- रणकारणं wl इति awa परमपरषाथयोाः खखदुः- खाभावयेो विशेषतः परि चया्थमनभ्यद्‌ यभिःगेयषसिद्धिरि- ami खमा पवर्ग यारवान्वेच्छागधीने च्छा विषयवलेन परम- पुरुषाथेलात्‌ साधयिद्धते च दुःखाभावस्यापि पुरूवा- यतम्‌ ॥ २॥ नन निटत्तिलचणा astgengrrercr निः ओयस- रेठरित्यज शरुतिः प्रमाणं श्रुतेरेव save वयं विप्रति- पद्याम्े अनृतव्याघातपुनरक्रदेषेभ्यः प्ट हृतायामपि पुजानुल्यादादनु तत्वम्‌ ““उदिते जुति अनुदिते णुहाति समयाध्युषिते जहातीति विधेः प्राप्त एवेादितादिकाखे Var व्याहन्यते ““्ावाऽख्याङतिमभ्यवहरति य उदिते जहाति अवलोऽख्याङतिमन्यवहरति योाऽनुदिते शाति श्वावशवलावस्ाङतिमभ्यवदरतेा यः समयाध्युषिते aVifa” इत्यारिना। तथा “जिः प्रथमामन्वाह चिरुत्तमामन्वाद' वि wt च धर्मस खगंसाधनता erates आपव्गंसाघगता तु तर्वच्चागदारेवि finite: we उखननकवावच्छेदश्चवया सिडा VRAIN वा WHY waaafidatata ष्येयम्‌ ॥ २॥ गन्‌ धन्त ससख तश्वश्चानादिखाधगत्वे चकि मानं te cq जान्नमिवि चेत्र न ततप्रामा्छस्नापि खन्दिग्धत्वात्‌ त्रधा च ` वैररेविकदश्रंनम | ख तदयनाटानायस्य प्रामाण्यम्‌ ॥ ३ ॥ उण ट्त्यनेन प्रथमोाक्मसामिषेन्याखिर्खारणाभिधानगात्‌ पागरक्रमेव | न चाकायप्रामाण्यप्रतिपादकं fafacte fama fanfare frofagtreaafa षन्दिग्धं चारूषे- wa त uanarefanfarfaacurarcareearara4r starmaata सन्दिग्धमेवेति a निःओेयषं गवा तज तच्यक्ञानं दारु न वा wa दति सबव्व॑मेतदाकुखमत “TE | तदित्यगुपक्राकामपि प्रसिद्धिसिद्धतयेश्वरं पराग्टब्रति थथा ““तदप्रामाष्यमन्‌ तव्या STATE MATa” इति गेत- मीयद्धजे तच्छष्देनागुपक्रान्ताऽपि वेदः ACTS | तथा च तद्वनाण्तेनेश्चरख प्रण्यनादाशायस्य वेदस्य wary wet तदिति afafea walaa पराग्टश्ति तथाच धर्मस्य वचनात्‌ प्रतिपादनात्‌ Heras वेदस्य प्रामाण्यं यद्धि वाक्यं प्रामाणिकमथं प्रतिपादयति तप्ममाणमेव यत ra: | रैश्रस्तदाप्तवश्च साधयिव्यते यचाक्म- गृतव्याचातपमरक्ररोषेन्य इति तचानतवलवे जग््नान्तरौय- fro चरगदधजं (.तदप्रामाण्ममन्टतयाघातपुमदकत्तदोषेभ्य'' तीना wyt निरस्यति ॥ लेमे-खरोख वचनात्‌ कथनात्‌ च्ान्नायस्य बेदस्य प्रामाख्यमवश्चं खीकाय्यमिति te) ईर स्याप्रक्रान्तत्वेऽपि प्रसिडार्थकेन aw- ब्देन पराम्रा भवत्येव वया RA GT सा कान्तिमती कलावत ६ खध्याये १ wise | 1 ख० Gene ककर घाधगवेगुष्पकल्यनं वा Fray सङ्गात्‌ कर्णः फलावश्छम्भावनिख्चयात्‌ नच कारौरोवदैहिक- माचफलकल्वं तच fe इ्रुव्यच्छस्यसश्ीवनकामस्याधिकारः wast पचमाचकामस्छेतिविशेषात्‌ नच व्याघाताऽपि उदितादिद्ामं विश्रेषतः प्रतिश्नाय तदन्यकाले fra नष्टाने ““शछावाऽस्वाङतिमभ्यवरहरति'" cate frearafa- पादमात्‌ नच प॒नर्क्रतादाषोाऽपि एकादभ्रसामिधेनोनां प्रतो पाठात्‌ “पञ्चदणावरेण वाम्बञ्चेणावबाधे तमिमं भ्राटव्यम्‌'' cay सामिधेनीनां पञ्चद शलस्य प्रथमे त्तम- सामिधेन्य स्तिरभिधान मन्तरेणानुपपत्त स्तयाभिधानात्‌ ॥ nen भिव्याकाङ्कानुरोघेन खरूपता खलचणएतख we sT- ख्यायाभिसेयसम्बन्धप्रतिपादनाय Way | fac डति कुमारसम्भवे तच्छन्दस्यापकरान्तवाचित्वं यथा वा तदप्रा- areata Warns वेदस्य तच्छब्देन परामशः AR LALA AMAIA तत्पदम्‌, ०५ तत्सदिति free ब्रह्मयस्िविधः qa:” | ति awaa aut च निसन्बेच्चनिदंघपुरषप्रगोतत्वात्‌ Te प्रामाखम वश्यमे वाभ्युपेयमिव्येः 1 ९ । इदानीं प्रे्ाक्तां प्रशमे MSHS प्रयाज नाभिभेयसम्बन्धान्‌ प्रदश्ेयन्‌ पदाथान्‌दिण्ति। 9 te वैशधिकदश्ंनम्‌ | wo भम्मविशेषप्रहधताद्‌ * द्रव्यगुणकम्मसामान्यवि- Wo एतादृशं anya वेशषिकश्रास्ताघीनमिति तस्यापि निः श्ेवसरेतुत्वं दण्डापुपायितम्‌ । ad ज्ञायतेऽनेनेति करणव्यत्यत्या WAITS धमंविशेषप्रतादित्यनेनानन्व- AGH!) स्व्वपदार्थप्रधानो दन्दखाच समासः सव्वपदायं- तत्व्ञामस्यर निः ख्रेयसदतुलात्‌ तदच भरास्तनिःश्रेयसयोा- खंतुरेतुमद्धावः शास््रतच्व्ानयागापारव्यापारिभावः निःओ यसतच्वश्ञानयोाः काय्ंकारणभावः द्रव्यादिपदायं- maa: प्रतिपाद्यप्रतिपादकभावः सम्बस्धाऽवगम्यते एते- Wy सम्बन्धानां ज्ञानाननिः्रेयसा्थिनामिश शास्ते प्रठ- fa: माकमाणाख्च मनेग्टेहीताप्तभावा एव शास्ते प्रव- wal निःञ्रेयखमात्यन्तिको दुःखनिदटृत्तिः। दुःखनि- ठन्तेात्यन्तिकल्वंसमानाधिकरणदुःखप्रागभावासमाम- कालीनलं य॒गपदुत्पन्नसमागाधिकरणसव्वात्मविशरेषगण- ध्वंससमानकालीनतवं at) श्रशरेषविगरेषगृणध्वंसावध्कदुःख- वि धम्मं विशेषः रोडिकेा, sara वा खुक्तविश्रेषः वत्‌- yeaa तसव्नन्यादित्ययः। इदद् तश्वक्नामादिगयस्य fated अ] ~ LY A | ~ साधम्म्यं समने wa, ques विरद्धेा धम्मं इति मृक्तावली- कारः wala प्रकारे arate wey: wae तथाच guafaiaa उव्यादिपदायानां साधम्म्यकेधम्न्याभ्यां AWA जायते, तत ात्मममनं अनन्तरं निदिध्यासमेनात्म- # धममविर्ेषद्धतादित्यपि पाठः | १ अध्याये १ wifeaa | xy we ओेषसमवायानां पदार्थानां साधम्म्यवेधम्म्याभ्यां तत्वत्नानात्रिःखयसम्‌ ॥ ४ ॥ Seo प्रागभावो वा APM: नचासाध्यवान्नायं परषार्थः कारण- विचटममुखेन प्रागभावस्यापि साध्यलात्‌ मघ तद्य प्राग- भावलच्चतिः प्रतिय गिजन काभावत्वेन aura जनक- त्वञ्च खषश्पयाग्यतामाचम्‌, नहि प्रागभावख्चरमसामयो यन तस्मिम्‌ सति काययंमवश्डम्भवेत्‌ तया सति कार्यस्वा- प्यनादितवप्रसङ्गात्‌ तथाच यथा सरकारिविरदारियन्तं कालं माजोजनत्‌ तयाग्रेऽपि afacera जनयिव्यति रेट च्छेदे पर्षव्यापारात्‌ इत्यस्यापि प्रागभावपरिपाखन एव ATA, अतएव गेतमीयद्धितोयद्ञे ““दुःखजन्मप्रट- त्तिराषमिथ्याज्ञानानामृत्षरोात्तरापाये तदनन्तरापाया- दपव्गः'ः इत्यत्र कारणाभावात्‌ कायाभावाभिधानं दुःखप्रागभावरूपामेव afm द्रढयति नहि दोषापाये प्रटत्यपायः, प्रटृत्यपाये जग्मापायः, WATS दुःखापाय बि° साक्षात्कार जायते, तदनन्तरं मिाच्नानादिमाणकमेग Arar भवतीव्ययः। उपखारकारासतु खचस्यतत्वन्नानपदमात्मसाच्ता- ACYL करखब्यत्पश्ा ताट्शसात्तात्कारकरयश्रास्रषरं वा amg घम्म विष्ेवपदं निङतसिलच्छबधम्मेपरम awa इशरनि- यागप्रसादरूपधम्भवि्ेषपरं कणादो महसिंसीखरनियाग- प्रसादावधिगम्ब रतच्छास््नं प्रणोतवानिति किवदन्ती | ानम- साच्तात्कारख शास््रान्मनन[नदिध्यासनादिपरुम्पमस्येति तु. ५५९ 02 aifanedtaa | Se दृत्यपायो we: किन््भत्यत्तिः खाच प्रागभाव एष #4 प्रतियोग्यप्रसिद्धिः साभान्येता दुःखलेनेव भ्रतिथोंगिप्र- fag: प्रायखित्तवत्‌ तचापि प्रत्यवायष्वंसदारा दुःखा- नत्पत्तेरवापेचितल्ात्‌ साकंऽप्यदिकण्टकादि निटन्तदुःखा- नत्यत्तिफलकलदर्ंनात्‌ दुःखसाधननिटत्ययमेव मचा वतां प्रटन्तिः। केचित्त दुःखात्यन्ताभाव एव afm: सश यद्यपि नात्मनिष्ठस्ूयापि लेष्टादिनिष्ट एवात्ममि साध्यते सिद्धिश्च तस्य द्‌:ःखप्रागभावारदवत्तिद्‌;खध्वंष एव तस्य तत्सम्बन्धेतयापगमात्‌ तस्मिन्‌ सति तच दुःखा- त्यन्ताभावप्रतीतेः एवश्च रुति “gatas विमुक्च- रति" दृत्यादिश्रुतिरणुपपादिता भवतीत्याङ्ः। तन्न द्‌ः- खात्य काभावस््ासाध्यलेनापुरूषार्यलात्‌ दुः खध्वंसस्य च न तज सम्बन्धलं परिभाषापन्तेः ““दुःखेनाव्यन्तं faawacta”’ fa श्ुतेदंःखप्रागभावस्येव कारणविघट नमुखेनाश्यन्ता- भावखमानद््पलतात्पय्कल्ात्‌ नन्वयं न पृरुषाथः निर- वि° पञ्चम्याः प्रयोज्यत्वायंकत्वात्‌ “तमेव बविदित्वातिग्टद्यमेति?? “द weal वेदितव्ये", इव्यादि खत बेदनपदः साच्चाल्कारपरं तधैव सवासना चमन्मूलनश्ठमलादि या ङस चिन खचसश्तत्च- wang सवासमगमिथ्याश्नामविरोधिखात्मसाश्चाकारपर्त्वे maw पदा्यानामिति wey चा- AMAT: नद्यात्मसाच्तातकारे साधम्न्येवेधम्म्ये्रकारकलव © fi ~ ४ कन, A षटपदाथ॑विष्ष्यकलवं afte देहादिभिद्नत्वेनात्मसाक्षात्कारस्येव रेदद्यभःदवासनायुन्भूलनदेमत्वेन AH तदभावात्‌ AT योगज- १ अध्याये ९ आडिकम्‌। ३ ° पाधीच्छाविषयलाभावात्‌ दुःखकाले सुखं ATTA UA दति सुखार्थिनामेव दुःखाभावाथे weaftfa ea चैपरोत्यखापि सुवचलात्‌ सुखेच्छापि दुःखाभवेापाधि- कत्येव किंन स्मात्‌ भाकाङ्लानां सुखविमखानामपि द्ःखाभावमाजमभिसन्धाय विषभक्षणोाद्न्धनारौ wef दभंमात्‌ मन परुवा्याऽप्यं ज्ञायमान एव AAW दुः व्वाभावस्य श्चायमानतेतर मास्ति अन्वया मृच्छाद्यवसा- मपि प्रवर्ततेति चेन्न श्रत्यनमानान्यां ज्ावमानस्यावे- ्लागपपन्तेः। श्रस्ति fe श्रतिः “दुःखेनाव्यन्तं विमुक्त अरति" “तमेव विदित्वाऽत्िष्टल्युमेति' श्त्यादिका। अरभुमानमप्यस्ि दुःखसन्ततिरत्यनतमुच्छिद्यते खन्ततिलात्‌ भदोपसन्नतिबरित्यादि चरमदुःखध्व॑सस्य दुःखसालात्का- रेश au विषयीकरणात्‌ प्रत्यक्तवेद्यताऽपि। योा्गिर्ना यागजधवंबलेमागामिनोा दुःखध्वंषस् प्रव्यक्त पगमाञ्। विन धर्म्मगाव्ममोतरमेदसाच्चात्कास्दणायां ताटृश्सघ्िक्षेग सा- धम्म्य॑वै धम्म्बाभ्यां अष्यादिवट पदार्थक्नानमपि जायते तत्वामयी- सत्यादिति वाचं तादृशसाचात्कारस्य ताद शोादासीनसाधम्म्या- दिषिषयकत्वे$पि तस्य प्रृतानुपयोगितया मुनीनां तदभि- धानस्यान्भसप्रलपितत्वापत्तेः यत्तूपस्कारकारेरात्मसाच्तात्वारस्य माच्च हेतुतायां “तमेव fafewia” ofa: प्रमाखतयो पन्यसा तद्‌- wage ““बेदाहमतं पुरषं महान्तमादि त्वयं तमसः परस्तात्‌"' इत्यनेन परमात्मन रख्वापक्राग्तत्वेन तच्छब्दस्य तत्परतया<न्‌प- क्राम्त जीवात्मपरत्वासम्भवादिति ear wt षटपदाथंकीत्तेनं १९ वेगरेषिकद प्रंमम्‌ | we तथापि तुल्यायव्ययतया नायं परुषाया Bea सुख- स्यापि हानेः दयोारपि समानसामयोकत्वादिति चेत उत्छर्गता वीतरागाणां दुःखदुदिनभीरूणं सुखखया- तिकामान्र ऽलम्पव्ययवतां तच wat) मनु तथापि दुःखनिटृत्तिनं परुषाः, ्रनागतद्‌ःखनिटत्तेर क्यात्‌ ANAT SAMA THAAT खस्य पुरुषप्रयत्र मन्त- रशेव निदटत्तेरिति चेन्न CaS परुषव्यापारात्‌ प्राय चिन्तवत्‌ तथाहि शवासनं मिथ्याज्ञानं संसाररेतुसतद्‌- च्छेद्‌स्ाततत्वक्ञानात्‌ तत्वज्ानञ्च योागविधिसाध्यनिति ATG प्दत्युपपन्तेः। ननु निल्यसुखाभिव्यक्तिरोव मुक्तिर्नतु दुःखाभाव दति चेन्न नित्यसुखे प्रमाणाभावात्‌ भावेवा- faa तदभियक््मुक्संसारिशारविशेषापातात्‌ ्रभिव्यक्रर- त्पाद्यलेन afaeat पुनः संखारापन्तेख। ब्रह्मात्मनि जोवात्मलयो मुक्रिरिति चेन्न war यद्येकोभावस्तदाबा- वि° भावाभिप्रायेग वस्तताऽभावाऽपि पदायेोन्तसरतया मुनेरभि- प्रेतः। wa wa factories "कास्बाभावात्‌ काग्योभाव?डइति दूतस्य मवमाध्याये “(कयागुणव्यपरे णाभावात्‌" इत्यादि TaT- ary नासङ्तिः, खत ण्व न्यायलीलावत्यां “अभाव वक्तव्या निभेवसापये गिल्वात्‌ भावप्रपश्चवत कार्याभावेन कायाभावस्य स्न्म॑सिडलवादुपयेागित्वसिद्धःः xufafed न्यायाचर्थैरुपि डव्यकिर्शाव्यां “र्ते च पदाथाः प्रधामतयोर्दि्टाः अभावस्त खरूपवानपि नारि प्रतियागगिनिरूपरणधीमनिरूपयत्वात्‌ नतु FAA”? इत्यन्ते भावस्य सप्तमपदाय॑त्वमङ्ोरृतं तथाच स १ खध्याये १ ाडिकम्‌। ११५ उ° धात्‌ नहि इयमेकं भवति खिङ्गश्रीरापगमेा wat faysatcifgafe तेषां शरोरस्य च fanart wa इति चेन्न एतावता दुःखसामयौविररस्याक्वात्‌ तथाच द्ःखाभाव एव मुक्किरिति प्धवसानात्‌। एतेनाविद्या- fact केवलात्मश्थितिमुक्रिरात्मा च विश्नानसुखात्मक दत्येकदण्डिमितमपासं Wal Waa सुखले च प्रमा- शाभावात्‌। नच “faa विज्ञानमानन्दं ब्रह्मेति afa- मागं तस्या ानवक््वामन्द्‌ वत््प्रतिपादकलात्‌ भवति fe श्रं जाने श्रं सुखोतिप्रतीतिः aad ज्ञानम्‌ श्रं सुखमिति fag ब्रह्मण दृदानौमपि सत्वात्‌ मुक्रष॑सारिणारविशे- षापन्तिः ्रविद्यानिटत्तेखापुरुषायलात्‌ ब्रह्मण fa- व्यलेनासाध्यलात्‌ AGTH तद्‌ात्मकलवेनासाध्य- त्वात्‌ एवमानन्दस्यापि तदात्मकलवेनाखाध्यलमेवेति तद्ये वि प्तानामेव पदाथानां साधम्म्यवेधर्म्म्बन्लार्नं {मिःखेयसेपयोभि वदुपयोगिता चात्मनीतरभेदसाधने लिकच्ामादिविधयेति म- MAA, पदाधंविभाजकाख ABTA: सप्तधम्माः तच डव्यत- गुडत्वकम्मेत्वानि जातयः नित्यत्वे सत्धनेकसम वे तत्वं सा मान्धत्व जातिमद्धित्रत्वे सत्येकमाच्रसमवेतलत्वं विशेषत्वं नित्यसम्बन्धत्वं समवायत्वं उव्यादिषटकभिन्नत्वमभावत्वमिति त्र प्रयाजनं निःखयसं अभिधेयाः पदाथाः सम्बन्ध शास््ननिभखेयसयाः पदाथ तत्वच्ञान-निःखेयसयोाचख प्रयोज्यप्रयाजकभावः शासत्र-पदा- यं तत्चश्नामयेः काग्यकारबभावः पदार्यतकत्वच्चानयाविवयविष- यिभावः पदाय wade प्रतिपाद्यप्रतिपादकषभावच् fsa १९ वेगेषिकद नम्‌ ख० प्रृत्यर्पपत्तिरेव । निर्‌ पञ्जवा चिन्त सभ्तिमुक्किरिति चेन्न cefere उपञ्जवस्य विगम यदि निरपञ्जवल्व तदा तश््ाचस्येव पुरुषा य॑लेन चिन्न सन्ततेरनटत्तौ प्रमा- शाभावः तदनुटृक्तेरपि भरोरादिसाध्वलेन संखारानु- ठन्तेरावश्छकलादिति fag दुःखनिटन्तिरेवाषरूषा निः- ओ यसमिति । awe ज्ञानमिति asife वष्टो साधम्य वेधग्धयोग्यामिति प्रकारे दरतीया। तच साग्छैमनुगतोा धनः, ewig grew we यद्यपि कचित्‌ साधम्य मपि कुतखिदैधम्म्ये कुतखिद्ैधम्म्यमपि केषाञ्चित्‌ aura तथापि ताद्य wit विवकितम्‌। wa च द्ष्यादिषदाथामामुदे्र एव विभागः पय्यवसन्नः खच AAU STAT TAR SHAH षडेव पदाया शति frau: पर्वति स चानपपन्तः व्यवच्छे स्व पदाचान्तरस्त fac न्धायवेश्ेविकसाद्धमतेषु च्छावणग्तिकदुःखनिङत्तिरूपं खसमा- नाधिकरबदुःखासमानकाशी दुःखध्वंस पर्यवसितम्‌ | भवति fe VLA: SMG: खसमानाधिकरकदुःखासमानक्ालीनः तदानीं सक्कान्मनि कस्यापि दुःखस्यागुत्पत्तेः | ऋायेकादेशिमते wa- श्तिकदुरिवनिरत्तिरेव माकरस्स्येव साक्तादानमसान्तात्कार- साश्वत्वात्‌ “saa we waite तस्मिन्‌ cS पराबरः इवि ma: | रकदख्डिषेदान्सिमते अविद्यानिटढस्िमत्तः। when च षदाथान्तरः जिदद्छिमते परमात्मनि Stared wat ara: स च जोवोपाधिलिङ्सोरनिरत्तिपम्धवसिवः लिङ्श्री- रच्च “"पद्पायमनेनु डदशेखियसखमण्वितम्‌। अपच्चीह्धतभूतात्थं १ ware १ च्ाङिकम्‌। ९५ छण प्रतिपच भिथमानु पयन्तिः श्रप्रतोता व्थवच्छेरानप- परिः । भनु मायमन्ययो मव्यवच्छेदः कि ग्वयोागव्यच्छेदः पदार्थेषु वडलच्णायागे व्यवच्छिद्यत षति Sq पदां परेन प्रशङ्िपदा्थमाजापसक्गहे सिद्धशाध्नात्‌ wae ाप्रतीतेरेव, किञ्च wourat मिलितागामयागेाव्यव- Sy: प्रत्येकं वा आद्ये fafemara: waafa व्यव- च्छदटागपपन्तिः, अग्येऽपि प्रत्येकायोगः परस्परं खव्व- अति व्यवच्छेदागपपश्िरेवेति wa अरक्रिसह्लासादृभ्ारिषु पदार्थेषु परभिमतेषु षडलख्शायामः परेरुते ay- च्छटा निबमा्थैः तथाच षडेव पदाथा tae प्रतो- यमामेषु wat अखणागां मध्ये जअन्यतमखखणयोागाऽस्येव waar इत्यर्थं; । तज विशरग्यसङ्गतस्यान्ययेषगव्यवच्छदो विश्रषणसङतस्यायामव्यवष्छेदः क्रियासङ्तस् चाद्यन्ता- योागव्यवच्छेदस्तावत्‌ प्रतोयते तज अरक्रिचयमेवकारय्ये fo garg भागसाधनमिति"" प्रतिपादिवम्‌। were जिग्द्धख- ayaa ary: जिवदचचखखच अतिसिडं सव्वं जीवमरतमपि संसारदशायामच्य क्लं च्पात्मतत्वसातात्कारानन्सरमेव साश्चात्‌- छृतं भवतीति प्राः, र्षु aay सम्मवबन्ताऽपि दोषा यन्ध- ओरवभयानराद्धानिताः किन्तु wag मतेषु मक्तादन्नाधामा- कन्तिकदुःखनिढल्तिनिंराबाधैवेति दिक्‌। ननु श्क्िसादश्या- दवोऽपतिरिक्काः सन्ति पदाथाः कथमन्यथा मखादिसर्िधाने दच्नेन दादा A जन्ते जन्यते च तदसतिधावतामण्यादि- दहने Ia हिं माग्रय[त उसेजकं मण्याद्पसर्बच D gc बेदेविकदर्धंनम्‌। खण US व्यवच्छेदमाचे ्रक्रिरयोागान्ययागारयमस्तु वच्छद्याः खमभिव्याद्ारखनग्या इत्यपरे । धम्मविशेषप्रतादिति aw miatfeqe fated तज udfatar faafaewar wi: यरि त॒ त्वं ज्ञायतेऽनेनेति तत्वज्ञानं wrera- wa तदा सममंविशेष शेश्वरमियागप्रसादस्या ana: श्रूयते रीश्वरनियोगग्रसादावधिगन्ब कणादो मरि Wie प्रणोतवामिति तत्वक्नञानमात्मतत्वसाशात्कार दद faafeawea सवासनमिथ्याज्ञानेश्मूलनक्षमलात्‌ “तमेव विदिलाऽतिष्डल्युमेति मान्यः war faga sara” cara“ WAN seas’ Cas चवेदगपदस्स षाक्षात्कारपरलात्‌ ““पश्त्य चुः" इत्यत्रापि तया खच शास्त्ामगनिरिध्या- सनादिपरम्परयेति रेतुपञ्चम्या तथेवाभिधानात्‌ ॥ ४॥ fao पुनरत्ादयतीव्यवश्छं कल्यनीयम्‌। wd साटृश्छमपि पदाधान्तरं तडि ace wag नान्तमवति सामान्धेऽपि सश्वात्‌ यथा wid frat तथाश्रत्वमपोति सादृश्यप्रतीतेः mente भावत्वेन परतीयमा नत्वादिति Ye मणछाद्यसमवशितवद्यादः eras मख्यभावादेवौा दाहादिकं प्रति हेतुताकल्यननेव सामन्नस्ये- ऽनन्तश्र ्किवत्मामभावतद्धंसकषख्य मागाचि्ात्‌ । म चोत्तेजक- समर्वाङ्तमशिसन्तवेऽपि कयं दाद इति ary उन्तेजक्षासमव- हितमसामान्धाभावस्येव तथात्वकल्यनात्‌ रवं सादटश्वमपि न पदान्तरं किम afgua सति तद्रतभूयेधम्मवश्वं यथा चण्द्रभिन्रत्वे सति चश्गताङादकत्वादिमन्वं as चद्धसादृश्ल- मिति daa ४। १ ्ष्याये ९ खडिकम्‌। tz ख एचिव्यापस्तेजा वायुराकाशं काशा दिगात्मा मन इति द्रवष्याखि॥५॥ छ टददागोमपवगंभागितया सष्वपदायाश्रयतया चख प्रय मादिष्टख्च द्र वयपदार्थद्य विभागं fatarewe gare i इतिकारोाऽवध्ारणशार्थः तेन गवेव द्रव्याणि भाधि- कानि म न्यनानि वेत्य्ः। भनु विभागवलादेव न्युना- धिक्सद्याव्यवच्छदसिद्धा किमितिकारेषेति चेत्‌ उद्र माचपरतयाऽपि खजस्म्मवे विभागतात्पयस्फारणा्थम- वेतिकाराभिध्ानात्‌ सुवणादीनामीखरस्व चाजेवान्तभीा- वात्‌ WARTS चाधिकलवेनाज्रद्भयमागसाभाववय्यत्पा- वि xatfa fats | इतिश्रब्दाऽवधारजपर्तेनाक्वानि aaa xenfa माधिकामि न वा ब्धुगानोलर्ः। Wanascay सर्ववैवामितरमेर पेच्छेड का्यविष्ोात्पादकताप्रदश्रंनायं खसमवेतक्षाग्यजनने सर्व्वेषां तुख्खताच्चापनायथे वा मच विभागवलादेव न्दुनाधिकसद्याव्यव- च्छेदसम्भवात्‌ अवधारजायकेतिश्ब्दा ae इति are यता विभामखजे अवधा रबवा चश्जपदासस्वे तद्‌ ध्याहारेजेव ग्यूना- विकसह्काखवनच्छेदो बोध्यते अच त्वध्याहारः विनेव तादश स्यव- चहेदगोाधाथंमेव मुनिना इतिश्ष्दाऽभिहित इति प्येवं xe- त्वणातिख काग्यसामान्यस्य dame विभागस्य वा समवायि. कारयतावष्डेदकतया सिद्धति नम्‌ कन्दलोकारेः ade च्न्धकारस्य KAN Glee युक्त्ेतत्‌ कथमन्धया नीलं तम- dD 2 ० बेदेधिकदद्नंनम्‌ | ख. दनारेतदध्यवखेयम्‌ । WHATTHT UA सर्व्वषां प्राधाग्ध- भ्रदशंनाय सचफमेतेषान्त्‌ WEA सचरशटदेव TH- . faafar गमु सुवे न तावत्‌ रयिवो निर्गन्धलात्‌ न जलं सेदसांसिद्धिकद्रवलशून्यलात्‌ न तेजा गृरुत्ववत्वात्‌ अतएव न वाय॒ wat कालादि तता aaa भिद्यत श्ति चेन्न श्राद्यदितीययेारनाभासलवे ठतोयस्य खरूपाबिद्धलं aa: परं रिद्ध साधनं tar: खरूपासिद्धिञ्च। साधयते ख सुवणंस्य तेजसत्मिति॥५॥ | गणलेम रूपेण गणनां खम्बद्रव्या्रितलं द्रयाजिवय- - अलं द्रव्याभि्यद्धकलद्धेति द्रव्यागन्तरं गुणागामुदभर विभागञ्चाद्। fac खलतीति गबक्रियाप्रत्ययस्तच लाकार्ना। a fe a एथ्िवो नि. AAU ATHY जलादावन्तभोवः नीलसूपवक्नात्‌ तथा चा- चिकसहयाशवच्छेदः कथं सम्भवतीति चेच ख्ावश्सकतेओ।विे- घाभावजेवापयपन्तो गब्यान्तरकख्यनाया GIs नौोलरूप- प्रतीतिषू॒ गमनः xa am भ्नान्तिर्प्रा चलनप्रतीतिख्पिष्मला- कापसरङेपाधिको व्यन्तिरेव यथा माकादिषलनेापाधिको वीर ख्यरच्ादे चखनप्रतीपिर्नाख्यानां | वमे Rane sa. म्त॒तद्‌्वयवप्ागमावच्वंखकरख्प गा पक्षे, कन्दलोकारमते तु तमसः एयिख्मन्तभाव इति म तन्ते व्यत्रच्ेदासङ्कतिरिति श्रेयम्‌। अत्र नवसु अव्यविभाजकेषु अरनत्वकाकवदिक्ला नामेकेकमाच- . इत्तिल्वान्न जातित्वं tart पुनज तित्वभेवेति ay मुखान fant | | qe We ture ९ च्वाडिकम्‌। RL रूपरसगन्धस्पशाः स्याः परिमाणानि ve- चकारेण गरुलद्र वलच्े दसंसकार धशा ध्बन्दान्‌ सम- fears a fe प्रसिद्धगशभावा एवेति wear नाक्राः। जशत्द्चामीषां चथाश्यानं BUT: weg व च्छति ङूपरसगन्धस्य्भानां समानकाखोगरूपरसमन्धस्पश्रंषामा- माधिकरण्पं नासीति Geary समासः सङ्खापरिमाण- यास्तु खमागकाखोगसङ्खापरिमाणसामानगाधिकरस्यदङकल- भायाब्मासे बङवचगनिरेभ्ख यद्यप्येकलवलंमानाधिकरणं नेकलान्लरं न वा मडश्वदीचवसमाभायिकरणं मत्व दीर्धव्रान्तरं तथापि दिलादीनामन्याऽन्वं शामानाजिक- Te मरत्वदीर्धलवादोनाश्च विजातौीयप frarwat: षा- मानाधिकरण्छमख्येव । waaay यद्यपि दिषयकलादि- समानाधिकरणं तेन सड्यावदङलेनेव निडेटुमरंति तथाष्ववधिव्यञ्ुत्खचशं wa ae खचयितुमेक- वचगनिरहेश्ः। संयागविभागयादंयारणप्येककर्मजन्यलस च- माय दिवचनं परल्ापरलबारन्याम्याञ्जयनिरूणतया भिर जाजुक्तसम्चायकचकारेग गदत्वमवत्वखेरसंखरार धम्म URNA, WaT ae ^“ चज्नम्दसमुजिताख मुदलगवत्वखे हरसंख्काराटर शब्दाः THAaT Uyfeinfayar” इवि पञ्चखरोवाचार्ओरमिदहितम्‌। अज जुखविभाजखानि रूप- mite adres sare: दक्तिकार च्छ वेगद्धितिद्यापकरभाव- RR चेरेविकद रनम्‌ ae कत्वं संयागविभागो परत्वापरत्वे Fee: सुख- दुःखे CMT WIAA FAT: ws ॥ ° दिक्काललिङ्गत्वाविशेषद्धचनाय च दिवचनं बुद्धीनां fau- दिभेदेन सङ्ाभिमतेकमा चबुद्धिनिराकरणदखचनाय बङ- वसम सुखट्‌ःखयोदयारपि भोागवतवाव्छद्ेकका्यजगकलं अविशेषेण चादृटोन्नायकले सुखस्यापि दुःखलेन भावगश्च wiofag feawt दच्छादरेषये्ंयारपि waft प्रति कारणत्वद्धवनाय दिवचनं प्रयत्नानां विहितनिषिद्धगा- चराणां दश्रविधानां gavage दश्विधानाञ्च पापहेतु- त्वमभिमन्धाय बङवचनमिल्यन्नेयम्‌। यदा Sytem भैतिकदििवव्यवश्वारे तुल- ज्ञापनाय पाकञगप्रक्रियाग्यवखापनाथं वा ते wera: सष्यायां दिलबङलादरोा विप्रतिपन्तिरिति तज्िराकरण- खचनाथं बहवेनाभिधानं vars त॒ सद्याबङविभैवा- ष्यापि ayafafa खषगायावधिश्चानव्यश्चनोयलं सञ्खाता वेधम्म्यमिति gears च एयगभिधानं परिमाणे त॒ fac mq quart cerca म जातिः प्रमाशभावादिव्बाद। अथ गबलजते किम्मागमिति चेत्‌ xx बदयकम्मेभिन्रसाम- ग्धवति या कारवता सा किञिडम्भावच्डित्रा facefen. कारदताणा असम्भवात्‌ नहि रूपत्वादिकं सत्ता वा aq. we frat ग्धनातिरिक्तरेश्रडलतित्वात्‌ अत्तु पभिश्लमुगवं are १ अध्याये १ खाडिकम्‌ | RR He उत्छेपखमवश्पणमाकुष्डनं प्रसारशं गमन- fafa कम्भाखि vot we दोर्खलद्रसखरलादिविप्रतिपन्तिगिरासाय awaet ंयाग- विभागयेारन्यान्यविरोाधन्नापनाय दिवचनं परल्ापरल- यारदेजिककाखिकमेरेग भिखजातोलम्भवेन चत॒षापन्तो गणविभागा am era दति तत्रापि दिवचनमिद्या- WAI | एतेषाञ्च लक्तणमगरे वच्यते ॥ ९ ॥ कणां द्रव्यजन्यतया गणजन्यतया च रूपवद्रष्य- waaay प्रत्यक्ततेति दरवयगृणाभिधानागन्तरं कञ्च- Sufaararary | SUG अवचेपणएं wags प्रसारणं गमनमिति काफि इतिरवधारणायैः भमणदेरपि गमनान्तगंत- ` त्वात्‌ WA च उत्धेपणत्ावचेपणतवाङुञ्चनलप्रसारणतलगमम- त्वानि SATE: पञ्च जातयः । मन्वेतदनुपपन्नं fae तदेव गुखत्वमिति सुक्षावलःकारः। न्यास गण्त्वजातिः प्र्स्- feat इद्धियसंयुक्घसमवेतसमवायतसूव्मद्त्तसम्भवात्‌ नच त- द्य्नक विरात्र aveafafa वां स्वव य्यञ्नकस्य जातिप्रब- प्रये जकत्वे प्रमायाभावात्‌ न्यथा रूपत्वादेरप्यप्रबच्तताप- सेरिति Te: bet कम्मासि विभजते। इतिः पुम्वदबधारबपरः। कम्म॑तजातिः प्रश्कसिडा रखव- सुल्दोपग्लवादिक्षमपौति सक्षाबलीकारः| जमनव्वश्च जातिविशेष RB चे धिकदगम्‌। ° ग मनस कर्डापव्यायलात्‌ Vay गच्छतीति बद्धेदुःटलाद्‌- त्सेपणत्वादीनां waeut जतो्नां परस्यरात्यग्ताभाव- समानाधिकरणानां सामानाधिकरण्यानभुभवात्‌ we एव करडमवव्याप्या जातय दति चेत्‌ सत्यं क््मंपय्यय एव गमनं एयगभिधानम्त॒ भरमणरं चनस्वन्दनोद्ं ज्वलन नम- नान्लमनादौोनां भिन्नभिन्नवृद्धियपरे्रभाजामेकन शब्देन THEY यदा गमनमपि ककरवव्या्ा पञ्चमी जाति- रेव तेन भमणरे चनादिव्वेव गमनप्रयेगे we: उत्सेप- ावक्तेपणादिषु यदि ममनप्रयोगसदा भाक्रः खा- अयसंयोगविभागाखमवायिकारणलमेव गेणमुख्यमाधा- रणा ध्मः गमनलजातेस्लनियतदिग्देश्संयागविभागा- समवायिकारणत्वमेव व्यञ्जकं aw भ्रमणादिषु सर्व चेति गमनयहणेमेव तेषां यहणमिति ) निक्रमणलप्रवे- शनत्वादिकातु म जातिः एकस्मिन्नेव कश्मणि wee ग्टहान्तरं गच्छति पुरुषे कस्यचित्‌ द्रष्टुः प्रविश्नतोति प्रत्ययः कस्यचित्तु निक्रामतीति तत्र जातिसङ्करः खात्‌ तथा भमणाररेकस्या जखप्रणाख्या निक्रम्यापरां प्रवि- भ्रति निक्रामति प्रविन्रतोति प्रल्ययदयदश्रनादुपाभिषा- fao मगमकरेचनस्यन्द्‌ नाद्धंञ्वलमनमनेोन्नमगादिव्पि बरत्ततेऽता ना- धिकं तद्यान्नश्षष्चे नियतदिग्देश्संयागविभागकारण्लवं उत्त्ेष- बादिषु ममनगच्यवदहारोा wie: खा्रवसंयोगविभागासमवावि- कारवत्वमेव मेाकमुखसाधास्डो wal: निव्कृमण्लप्रवेश्नन- १ Seats ९ अाङिकम्‌। TT उ° मान्यमेवैतर ष्यवसेयम्‌। vast तु मुषणमुल्छिषा- मीती च्छाजनितेन vst प्रयल्नवदात्मसंयेगादरसमवा- यिकारशाद्भस्ते तावदुत्छेपणं तत उत्क्षेपणविशिष्टदसनो- दरमादसमवायिकारणात्‌ मृषलेऽणुत्धेपणास्यं कन्म ॒य॒ग- पदा तत ऊञ्मृल्किप्नयो दखमषलयारवचेपणे च्छाजनित- प्रयन्नवद्‌ा त्मसंये गाद्धस्तनादना्च युगपदेव WY मुषले चावचेयणं उखुखखपातानुकरूलं संजायते तता इृढ- तरद्र व्यसंयोगार्‌ यदकस्म्माश्ुषलस्योद्धंगमनं भवति तच गेच्छाभ वा yaa: कारणां किन्त संस्कारमाचादेव मषलस्यात्पतनं तख AAMAS ATH भाक्रस्तचो- SWAIN: एवमनुखामप्रतिलो मवायुदयसहृट्रवशा- द्राय्वोसतत्रेरितदण्ठलकादोा चोत्सेपणव्यवष्टारो ATM: | एवं खोतादयसहटव्राव्नलेद्धं गमनेऽपि | एवमृत्छेपणाव- चेपणव्यवहारः शअररौरतदवयवतत्संयुक्रमुषलतामरादिष्वेव मख्य; भवति हि इस्तमुत्शिपति मृषलमुल्षिपति तामरम्‌- ल्िपतीति एवमवक्तिपतीत्यपि । अाकुञ्चनन्तु सत्खेवावयवा- नामारम्भकसंयेागेष परस्प्रमवयवानामनार मकसंयागेा- त्वादिकातु न जातिः र्कस्लित्नेव कम्मसि रकस्नादावरकादाव- carat च्छति पुषे प्रविश्रत्यमिति कस्यचिदूद्रद्ः परयः कस्यचि च निन्कामतोब्ते जातिसङ्कर प्रसङकात्‌ । जगदोग्रतज्ा- शङ्कारलत ऊद्धंसंयोगफलक्गक्रिया व च्छिबर्यापारत्वमेगोत्केपय- ॐ aq वेशेषिकदश्ं मम्‌। ख० त्पारकं वस्वाद्यवयविकोारिश्यात्यादकं ककं यते भवति खकुचति पद्मं खङुचति वस्तं सङ्कुचति चर्भोतिप्र्ययः दवमवयवानां पूव्वत्पन्नानारसकसंयेागविनाश्कं कष प्रसारणं यता भवति प्रसरति aa प्रसरति qa प्रविक- afa पद्ममित्यादि प्रत्ययः, एतचतुषटयभिचं यत्‌ क्म जतं Awa गमन विशेषः । तच wad प्रयल्वरात्म- संयागाद्धस्ते कर््मवता इस्तेन नादनाख्यसंयानाद्‌वचटनाख् water तिय्येकसंयोगागकूलं ad एवं terrae व्या- स्थेयं स्फटोकरि व्यति wa तदेतेषां adet fafea- VASA धम्ागुकूलप्रयन्नवदाक्मसंयो गजन्यलं निषिद्धदेशगमनगिंसाकलश्चभक्तणादिषु चाधष्यानुकूल- , प्रयल्ल वदात्मसंया गजन्यलमध्यवसेयमिति ॥ ७ ॥ द्रव्यादोनामुदेश्रानन्तर जयाष्णां साधम््यप्रकरर्मा- रभते) तज द्रगयादीगां waret wurde तत्वक्लाना- गकूलतया प्रथमं शिवयाका्धितलात्‌ सामान्बादिपदाथः WIS GERTA प्रागेव जयाणां साधम्म्यमाड। fac त्वं तदेबोार्किप्तीत्य्र धात्वयंतावन्छदकं मतूत्च्तेपदत्वं जातिः प्वेश्रगत्वादिना सङ्करात्‌ लेादमुल्त्तिपतोव्ाद Fee: कम्मै- त्वान्‌ पपत्तशचेति प्रकाण्िकायां प्राङ्‌ । गमनलत्वश् न जातिः किन्तु संगागावर्डि ्रकियात्वमेवेति तु Fat 1 ऽ॥ ददानो गखमुबकम्मयां साधर्म्यमाइ | १ ध्याये ९ आाडिकम्‌। Re eo सनित्यं द्रब्थबत्कार्य कारणं सामान्धविशेष- वदिति द्रव्यगुणकम्म्ंणामविशैषः ॥ ८ ॥ we faxa सत्यपि qaafasunee: साधमयेपरः।) सदिति सदाकारप्रत्ययव्यपदेन्नविषयलं जयाणामेव शकायागि- त्वात्‌ अनित्यमिति व्वंसप्रतियेोगिलं यच्चपि ग परमा- चखादिषाधाश्णं तथापि व्वंलप्रतियोागिदन्तिपदा्थबिभा- जकापाधिमश्वं विवङितम्‌ । इव्यवदिति xa समवायि- कारणतयाऽख्यास्तोति द्रव्यवत्‌ एतदपि परमाणठादा नास्तोति द्रव्यसमवायिकारखकटज्िपदार्थविभाजकोापा- fuaw विवकितम्‌। कार्यमिति प्रागभावप्रतिये गिटत्ति- पदार्थविभाजकापाधिमलवे विवचितम्‌। कारणमिति ज्ञा- भेतरका स्वेनिय तपुत्ववत्ति जातीयदत्ति परायविभाजकापा- fuaw तेन खसालात्कारे विषयतयाकारणे गालारा गातिप्रबङ्किर्गवापारिमाष्डसखादावजनकेऽव्या्भिः सामा- न्यविन्रेषवदिति सामान्यंसद्धिगेषाऽन्यान्यवयावन्तंकतया x- व्यलगुणत्वक्मलादि तदच्वमित्ययैः। ननु “at cara” fae Karas vag इन्ध्याहाेम्‌, araral afewar व्य- त्वादि awa सदिबादिप्र्षयोा यथा xe तथा गृडकम्मयारपि aaa कथित्‌ fara: | तचार anand ध्वंसप्रतियोागित्वं xa- समवायिकार्बकत्व प्राममाबपतियेगिल्वं कारणत्वं सन्तायाप्य- जातिमन्वस्च जव्यरुडकम्मयां साधम्म्य॑मिवि मावः। वच्प्यनिय- स्वादिजिकं fara अव्ये गये ward कारबतवच् पारिमाखल्यारो ॐ 2 Rc Qifaaadaz | He द्रव्यगुणयोः सजातीयारम्भकत्वं साधर्म्यम्‌ ॥९॥ खर “गोः पदान खष्टव्या इति ज्तेधंग्माधम्भंजनकत्वं जआतेर- पीति कारणत्मतिव्यापोति Gq श्रवच्छदकतामाचेण जा- तेर्विंजियागात्‌। उपलचण्चेतत्‌ खस मवायार्थरव्दाभिधे- aaafa warut साधम द्रष्टव्यम्‌, यदि तु कार््यलानित्य- @ कारणवतामेव “कारणवलश्चान्यच पारिमाण्डख्यादिभ्यः' दति प्रसरे वाचाव्यवखितं award तदा पदाथ विभाजकेपाधिमन्तया न fata खचोक्ररीद्या चयार्णा गृणजगकलं गुणजन्यतलच्चान्यज नित्यद्रव्येभ्य cia i ८॥ इदानीं द्रष्यगण्यारेव AVA | waza खच्रान्तरेण सषटयति॥<॥ fae तथापि धवंसप्रतियागिभावढत्तिपदाथंविभाजकोापाधिमन्त्वं ्- नित्यत्वं ब्द्यसमवायिकार्दकङरत्तिपदायविभाजकोापाधिमत्वं डव वनत््वं प्रागभावप्रतियाजिभावदृत्तिपदायविभाजकापाधिमन्ं MAIS समवाग्यसमवायन्यतरकार्णदत्तिपदायविभाजकापा- चिम कारणत्वं उव्यादीनां साधम्म्पमित्यच aaa प्रमं चरमश यचाश्युतमेवेति wean) इदमु पल्ष समवायान्‌- योगित्वम्‌ अर्थ गरब्दाभिधेयत्वश्च तेषां साधम्भ्ये बोध्यम्‌ ॥ < ॥ KINA साधघम्म्यमाद | प्ाथिवाः परमाबवः पाथिंवं qa ToATaatTeT- पादिक द्यगुकादिगतं नीलसरू्पादिकमारभते डवि उय्यगुखयोः सजातीया रम्भकल्वं यद्यपि गगनादावक्यावयविनि aga चा- १ waa ९ खाहिकम्‌। RE wo द्रव्याखि द्रव्यान्तरमारभग्ते FATS गुखान्त- रम्‌ ॥ १० ॥ कम्मं कम्मंसाध्यं न विद्यते ॥ ११॥ ख० शअरन्यावयविविभुद्रव्याणि तथानग्धावयविगुणान्‌ दिल- दिष्यक्कपरलापरलादीन्‌ nuty विहाय सजातीया- Tass साधर्म्ये zee बजातोयारमकटन्तिपदा्थ॑- विभाजकोापाधिमत्ं वा faafed तेनाजनकद्रवयव्यक्रोना- मण्पग्रहः ५९० ॥ ननु BUY कुता ग AM MCAT THA ATE | विदिरयं rarer नतु सन्ताभिधायी। सजातीया- रथद्रव्यगणयेरिव aera कश्मणि प्रमाणं area: | द्द मचाकूतम्‌। BH यदि wa जनयेत्‌ खोत्पत्यनम्तर मेव जनयेत्‌ शब्दवत्‌ । तथाच पुन्वक्मरेव यावत्‌ संयागि- xara विभागे जनिते fara aa कन ae विभागं वि" वथाक्षिस्रयापि सजातीयारम्मकटत्तिपदा्यविभाजकापाधिम- श्वस्य GIFTS AMAA ॥ < ॥ पुन्बाक्चमेव स्पष्टयति | गमम्‌ ॥ १०॥ नेतादटृश्ं कर्ममा | कम्मेसाध्यं कम्मे न विद्यते तथाच प्रमाडाभावात्र Awe: कम्मारम्मकत्वमभिति ara: | खयमभिसन्धिः शिया चेत्‌ जिया- नोरः नयेत्‌ तदा खोत्य्तिदितोयच्चब cq जनयेत्‌ शब्दवत्‌ Re Tit feewe az | qe न दरष्यं are wees Ut 1 02 उ° जनयेत्‌ विभागस्य संयो गपृव्ब॑कलात्‌ सेथागान्तरस् च तजाधिकरणेऽनुत्पञ्लात्‌ विभागाजभने तु aah gue’: नच चखणान्तर क्श्मान्तरं जनयिग्यतीति वाच्यं समर्थ्य च्ेपायागात्‌ अपेत्तणीयान्तराभावात्‌ पुव्वखंये गना शक्षणे- ऽपि जनने विभा गजनकलवानुपपन्तिरेव उन्तरसंयागोत्प- = gee fantasia जनने तयेव । उन्तरसंयागात्वत्यनन्तरका- UH HUTA एव तथाच GEM Ba कर्कलाध्यं न वि- wa दति।॥९९॥ TUR द्रव्यस्य AFA | Za न wara vfs a ar खकारणं रन्ति का- व्ंकारणभावापन्लयेद्रव्यया्वष्य्ातकभावे नास्तीत्यर्थः | श्ञ्रयनाच्रारम्कस्यागनाश्राग्यामेवद्रव्यनाश्नादितिभावः। बधतोति साता fata: uv ye i A -___- _ -~~~_~__ fae सर्वधा fe सामग्यां फलविलम्बस्याटृरटचरलात्‌ तथाच प्रथम- aaiag विभागे जमित दितीयं कम्मं कतमं विभागं जनयिष्यति विभामाजनने च तस्य कम्मेत्वानुपपत्तिः संयागविभागयोारन- Tuna कर्म्मेति तन्लच्चणादिति। १९॥ दानीं गखकाम्मभ्यां गयस्य वेधम्म्यमाच | Ke खस्य कायं acs a a wate: | बधतोति Sra: VIM: | BT भावः wayne fe ाञखयनाशादारम्मकसंयाग- नाद्वा न्ति aq Ree ica कायं at तद्वाण़रवतोति ॥ ॥२२॥ ९ अध्यासे र च्ाडिकम। RR ० उभयथा मुखाः} १३ ॥ काययैविराधि कम्मं ॥ १४१ उ TUS काय्यकारणबध्यतलमाइ | कार्यवध्याः कारणषध्यासत्य्थंः, शआआद्यश्रब्दादोनां काय्यंबध्यतं चरमस्य तु कारणबध्यलम्‌ उपाश्येन शब्देन अन्धस्य नाघ्रात्‌ ॥ ९३ ॥ गणानां काय्यकारणोाभयविरोधिलमुक्का RIT: का- यं विरोाधित्रमाड | कायें विरोधि यस्येति बङव्रीहिः खजन्यातरसयेाग- माश्ठलात्‌ कर्मणः द्रव्याणां कायैकारणाविरोाधिलं fa- तमेव गुणकर्बाणेखनियमः आआच्रयनान्नासमवायिका- रक्माश्ननिमिन्तनाश्रविरोधिगुणार्नां aware वच्छ- माणलात्‌ ॥ ९४॥ | शिवयाकाङ्घानरोधेन चयार्णां साधम्म्यमभिधायेदार्नों चजयाणां लस्तणमारभमाण् FTE | पि मेताद््ना युवा Kane | कञिद्मुयः खकार्यब arma यचादिमः wear दितीयेन wag afaq Vaca नाश्यते GUT aI: I ॥ १९ ॥ waaay wal नाभकमित्ाहइ। व. Yan संसागरूपय क NON facut ~ “et काग्बेशा त्तर शता या विराघो arweray कम्म we: | अथवा काम्ये विराधि ance यस्येति बङत्रोडिः।॥ yee FAQ कददोबमाच | RR वेद्रेधिकदर््नम्‌। ae कियागुखवत्‌ समवायिकारखमिति zae- Wo छम्‌ ॥ १५ । क्रियाख awry विद्यन्तेऽस्मिस्िति क्रिवागणवत्‌ wa ल्तशन्रष्टखिङवचनः समागासमानजातोयव्यवच्छेद्‌क- व्यतिरकिलिङ्गविश्रेषव चन ख॒ खच्छतेऽमेनेतिव्यत्यन्तिबलात्‌ तज क्रियया कमणा zafacfafa wea गणठ- वत्वेन ख समागासमागजातीयभ्या Bsn Ta waa तच सखमानजातोया भावतेन WITS: पञ्च असमान जातीयस्बभावः तेन द्रव्यं Natio भिन्नं vege यन्न गृष्ठादिभ्या भिद्यते we गवत्‌ यथा गशादोति। mead यद्यप्याद्चचवण्ठऽवयविनि मास्ति तथापि aera- न्ताभा वविरोधिमत्वं॑विवक्ितं गखप्रागभावप्रध्वंस्यारपि गृरात्यन्ताभावविरोधितवात्‌ एवं समवायिकारश्वमपि fae क्ियाख ware सन्त्यस्मित्रिति क्ियागुखवत्‌ खचर fear कम्मेव दृत्तिपदाचविभाजकापाधिमत््वं नातो ममनादावब्यातिः aes fara खजन्धसंयामवश्चसम्बन्धेन खजन्धविभागवत्व- सम्बन्धेन वा बोध्यम्‌| उपस्कारकारास्तु वचिडङुत्वरूपखश्यबत्वं कियायाः गुबवत्वसमवायिकारकत्वयेाख समानासमानजातीय- खवच्डेद कत्वरूपखद्‌ कत्वं सणच्छतेऽनेगेविखुत्पत्तेदिं बिधत बना - ufcarwafema, इतरभदानुमापकत्वातिरि क्षस्य चिडङत्वस्य दुव्येचत्वात्‌ नच उव्यत्वसामानाधिकरश्मेनेतरभेदान्‌मापकत्वं अश्चविङलवं तद बष्डेदेनेतरमेदानुमापकतवख श्य बच्छेदकत्वं ATAT- ९ Gare ९ आाङिकम्‌ | RR qe द्रग्धाश्चव्छगुखवाम्‌ संयागविभागेचकारखम- ate इति गुखलक्खम्‌ ॥ १६ ॥ उ घटरपडदार्थभेदकमेव द्रव्यपदार्थस्य wee नच साध्ाप्र- ख्द्धिगेखादिभेदस्र घटादावेव प्रत्यच्सिद्धलात्‌ चाज सिद्धसाधनं चरलत्ावच्छदनेतरभेदम्ब fagasfa xza- तला वच्छेदेन साध्यलात्‌ पच्चतावच्छेदकभेदे न सिद्धसाधमं यचा faa agaa इत्य टति किक पचतावच्छ- दकावख्डिन्ने कचिदपि साध्यसिद्धो पचताखतेखथाष्ा- वश्कल्वात्‌ दतिशब्दख दत्धादिपरस्तेग श्ड्यावक््रपरि- माणवत््वषटथकत्ववत्वसं यो गवत्व विभा गवच्वान्यपि इवयखक- way FWA ९५ ॥ द्रव्यागन्तरं गष्ठानामुदेत्रात्‌ तज्ञखुशमाइ | द्रव्यमाश्रयितुं शोखमख्ेति carat एतच zaisfa गतमत we अरगुणवाजिति तथापि कर्ब्तिव्या्भिरि- fae nonfatsfcfa arg गन्धवच््वादेरपि व्यविङत्वापत्ते न॑ चेष्टा- पत्तिबदेश्रलच्तक्परो्ताप्काश्रकशास््ेधु कनापि मुनिना faq. ania वाचिडरूपलदरकस्यानभिधारदित्लमनव्यजख्यने न | अत्रेति शब्दा मगदचकः तेन सहादीनां werat sexe खच्च बत्वं सूचितमिति दिष्‌॥१५॥ AMARA | AVE व आश्रयः सोऽस्यास्तीति xaarafaq wie ख- afs वा nerd यद्यपि गजाितेत्वं गखकम्मादावतिलातं Y १४ बेणेषिकदष्रंमम्‌। ख व्यत आद संयागविभागेष्वकारणं तथापि संयाग- विभागधम्मीधरं खरज्ञानादगेनामशङ्गदःरूाद तड क्रमनपेख- tfa wade दत्यनन्तर गृण दति पुरणोयं संयाग- विभागेष्वनपेक्चः सन्‌ area Gra भवतिस गुण्दत्य्ः। संयोगविभागादीनां संयोागविभागे प्रति सापेचचलात्‌। नित्य टत्तिनित्यटन्तिसन्ताव्या्यजातिमक्वं wa संया ग- विभागे मिलिते प्रति समवायिकारणत्वासमवायिका- रण्त्वरहिते सामान्यवति यत्‌ कारणत्वं aguarfira- qa संयागविभागयोाः प्रत्येकमेव संयोागविभागकारणकलं a fafaaar: धम्माधम्मश्रश्चानादोनां दयेानिंमिन्- कारणत्मातै न समवायिकारणत्वं माप्यसमवायिकारण- त्वमिति तेषां शद्रः, यदा संयोागविभागसमवायिवा- समवायिकारणवश्रएून्यलं सामान्षमानाधिकरणं गणत्व- व्यश्चक waa सति arya च सत्य गएवक्वमेव वागणलक्षणम्‌॥ Ve i fao तयापि सकलब्रयगताश्चयता निरूपक तावच्छेदकसत्तान्यजाति- AMA TOMS GMa AIG wale न ASW गगनादौ अकम्नणाराख्यत्वाभावात्‌ सामान्यत्वश्च न जातिः सत्ताया- श्ताटशत्वेऽपि म सन्तान्धत्वमिति ्गुणवानत्यादि अनपच्लदव्- MAG WAG, अगपेत्त इत्नन्तरः गुब इति लच्छपद्‌ पुर- गोयं संयोगविभागेषु facta: खेत्षरभावागपेक्तः सम्‌ aca at नभवति कम्मभिन्नडति फलिताः सामान्यवाजिति Goat तद्याच गुबवद्धित्रः WAT यः सामान्धवान्‌ स गुड LAU: | qe Wwe १ Gare १ Utena | ९५ रकद्रव्यमगुशं *संयागविभागेघनपेश्षकारण- मिति कम्मलक्णम्‌ ॥ १७॥ गष्ठानन्तरमदिष्टस्य AVOUT TITATE | एकमेव दव्यम्‌ आश्रया यस्य acazga म विद्यते गणाऽसि्ित्य गुणं संयोागविभागेव्वनपेखकार णमिति खोा- त्यस्चनमरोत्यश्तिकभावग्डतानपेखमित्यथंः | तेन समवा- यिकारणशपेचायां USGA ATA TST ATS aifaga खोत्यत्यन करो त्यत्तिकाभपेखलं वा विवक्षितं पूष्बसंयाग- weary खो त्यत्यनन्त रानुत्यन्तिकलवात्‌ अभावत्ेम त- स्याद्यलषणसम्बन्धाभावात्‌ नित्याटत्तिखत्तावाक्ाद्याणजा- fans ade चलतोतिप्रव्ययासाधारणकारणतावष्छ- रकजातिमच्वं वा गृणान्यनिगेणमा चटत्तिजातिमच्वं वा fac मब्यकम्न॑डयुदासाय विद्रेषबदयं सामान्यादिबुदासा्े farw- व्यदलमिति ॥ ९६ कम्मलच्बमा इ | रकं KIAMA यस्य तदेकद्रबं यचावयविद्र्यं संयागादि- अवाखानेकािताः तथा किमपि कम्मं मनेकाञितं वथा- चानेकाथिताढत्तिसच्तासाकाद्याप्यजातिमन्वं wast wey. frau: अगुबमिति ग॒ण्वद्धिन्रमियथंः तथाच गुखवद्धिब्रडत्ति- मुबाडत्तिजातिमस्नं पय्यवसितं wae संयागविभागेषु खान- म्तरोत्पन्रभावनेरपेच्येड कार बतं तीयं wae कम्मं य उतर - * सुंयजविभ(ग्येरित्यपि कचित्‌ ae: | F 2 ३९ वेशरेविकदशंम्‌। wo द्रव्यगुणकर्मणां द्रव्यं कारणं सामान्यम्‌ ॥१८॥ Ss खेत्पश्यव्यवडितातत्तरच्ण ठट न्तिविभागकारणतावच्छद कजा- faaw वा श्च चायं चखतीतिप्रल्ययसाल्तिकः पदार्थ नाविरखदेओात्पारनादिगापपाद्यः खणभङ्कस्याये भिरा- करिव्यमाणलात्‌ । SITY दृतरभेदसाधकताप्रकारः पूर्व्वा क्र एव ॥ ९७॥ ददानो कारणम्‌खेन जयाणएामेव साधम्म्यप्रकरणमुप- क्रमते | समानमेव सामान्य -एकमित्यथैः अनयोः समाना मातेतिवत्‌। एकस्मिन्लेव द्रव्ये समवायिकारणे द्र्यगुण- Be ana tae: द्रवयलमवायिकारणकटत्तिजा- faa जयाणां साधम्म्येम्‌॥१८॥ गकासमवायिकारणकलं Barat quran | fao संयोगजनगमे समवायिग्र्यकालादृषटेश्वरादिभावापेचबात्‌ पुव संयोगनाश्रापे्चडाच्च खागन्तरोातपब्रभावेल्क्षमधिकमन्यवान्‌- सन्धेयम्‌ । Ot संयोागविभागयोरिति west मक्तावली- कारादिसम्मतः॥ Ve RICAN UTA Taal Aware | समानमेव सामान्धं खार्थिकप्रययात्‌ cafaeg: अनयोः छषमानमधिकरडमितिवत्‌ उव्यगणकम्मेयां चयाबामेव समवा- यिक्ारजमेकं xa तथाच गच्यसमवायिकारबकद्त्तिपदार्च- विभाजकापाधिमश्वं warat ares fared: ॥ १८ ॥ साधम्म्याग्तरमाइ | qe we वि १ अध्याये १ खाडिकम्‌। Re तचागुखः ॥ re i गणासमवायिकारणकटन्तिजातिमन्तं चितयसाधम्ग्यं द्रव्याणां संयोागोाऽसमवायिकारणं कार्यगणानां रूपरष- गन्धस्पश्रं ष्लापरिमाणष्यकत्वादीनां सजातोयकारण- गुणासमवायिकारणकत्वं बद्यादोनामात्मगुणानां मनः- संयागासमवायिकारणकलं पा्थिवपरमःणगृणणनामभ्म- संयागाश्मवायिकारणकलं aaura वड्जादिनादना- भिषा तगृङ्तवद्र वलसंस्कारादृ वदा त्मसयागप्रयलवदाक्म- संयेगाद्यखमवायिकारणकलवं यथाययं खय मृहनोवम्‌। कचिदेकस््यापि awe जयाणां द्वयगुणकषणामारम- कलं तद्यथा वेगवन्तलपिष्डसंया गसदलपिण्डान्तरे कड करोति दिदलकश्च द्रव्यमारभते तत्परिमाणञ्च। कचि- देका गणा TUATHA यथा दलपिष्डसंयाग एव वेमागपेक्ठप्रचयास्योा f॥ fae अव्यकम्मवाम्‌ VACA wa इति यत्‌ Taga तत्‌ कारज- सामान्ये कारयसामान्वपरमिलखचैः तथाच Wes जयकम्मेकारव- सामान्धभिन्रत्वमेव कम्मेय॒क्तम्‌, मतु तदसमवायिकारबान्यत्वम्‌ अवयवकम्मया वहिकम्मंशखख वयवसंयोागेम वङ्िनादनेन चा- न्धथासिडतवात्‌ TCE चाश्युषादिकरं प्रति संयोगेन नान्य- Ufesa व्यापारे व्यापारिशऽनन्ययासिडधत्वादिवि भावः॥ ॥ १९ ॥ इति ीगयनारायय-तकंपश्चानम-जछ्तायां कमाददजविडतो प्रथमाध्यायस्य प्रथमाडिकम्‌ ॥ we | १ अध्याये 2 खाड्िकम्‌। ge So कारखाभावात्काय्याभावः॥ 2 1 Wo fare नन्वमेन warat द्रव्यादीनां wet पराथानां कार्येकलघटितं काररीकलधरितञ्च साधर्म्येमक्षं तथा- मुपपन्नं काकार णफभावस्मेवा सिद्धेरित्यत आइ । gua fe गट्क्रसलिखकुलालदखचादा समवदहितेऽपि दष्डाभावाद्‌ घराभावः स्खिलादरौ समवदितेऽपि बोजाभावादङ्कुराभावः स च दण्डवरयोर्वीजाङ्रुरयेवा कार्यकारणभावमन्तरणामुपपन्नः । अन्यया वेमाद्यभावे- $पि घटाभावः भ्रिलाश्रकलाद्यभावेऽपयङ्कुराभावः खात्‌ fay घटपटादीनां काद्‌ाचित्कत्रमनुग्डयने तदपि हेतु- फलमा वमन्तरेणानु पपन्नं नहि किञचित्कालासत््रे खति किञ्चित्काखसत्वरूपं कादाचित्कलं भावानां कारणापे- चछामन्तरेण सम्भवति तदा हिस्यादेवनस्यादेववा नतु कदाचित्‌ ara afe भावो न भवत्येव नाणडहेताभंवति मनु पुन्वौडहिके काग्येत्वघटितं कारणत्घटितच्च aru. qa तत्कथं ayed कावयैकारणभावस्यासिडत्वेन शणवि- बाबसमानत्वादित्यतः काययेकारणभावमेव वयवस्यापयति। द्डाभावाद्‌ घटाभाव रव्यादि-प्रतीते हि दद्डाभावे घटा- भावप्रयोजकल्वं भासते तच्च दणडचटयोः कार्यकारगभावं विना नापपद्यते अन्यया दण्डाभावात पटाभाव xafa प्रतीत्यापत्ेः wa घटादिकाग्थाणां किित्वालासन्वे सति किश्ित्कालसत्व- ४९ वेशेधिकदग्रनम्‌। we नाप्यकस्मादेव भवति नग वा निरूपाख्यादेव शरन्नविषाणा- देभंवति किन्त दणष्डवेमादेः सेपास्यस्यावे्रटपटादा कार्थ दश्नादवधिस्ठ कारणमेव एवं काययंकारणभावा- भावे प्रटन्तिनिदत्ती न स्यातां तथाच निरीं जगशख्ना- चयेत नरोष्टसाधमताज्ञानमन्तरेण प्रत्तिरनिष्टसाधनता- waaay fafa: ॥ ९ ॥ नम्‌ खदेवेत्यद्यते नासत्‌ “सदेव TATA WIA” द्त्यादिञ्ुतिप्रामाण्यात्‌ श्रन्ययाऽखत्वाविश्रषे तम्तुभ्य एव वि रूपं कादाचित्कत्वमनुभूयते तदपि घटादेः कारयापेकच्तामन्त- ta न सम्भवति अन्यथा घटादिः सर्वदेव खात्‌ किं वा सर्व्व देव गस्यात्‌ नतु कदाचित्‌ स्यात्‌ पिच काैकारणभावा- भावे yefafichre लकानां न स्यात्‌ तथाच निसो जग- दाप्येत ate प्रश्त्तिरन्तरणेरसाघनताच्ञानं नवा विनाऽजि- छसाघनताबुदिं frefe: | age weer पुरा तिरोभूतः सन्‌ कलसादिराविर्भवति पुमभंद्ररप्रहारादिना waa तिये- भूतच्तिती्याविभएवतिराभावावेवेत्यादविनाशे गतु वास्तवो तथा सति कथं म तन्ततः कलसेत्पादः। न चोत्पत्तः Yor का- ग्याशां कारये सक््वमपामाजिकमिति वाच्यम्‌ “सदेव सोम्येदमग्र चासीत व्यादि ुतेरेव प्रमागत्वादिदयाङस्तिन्यम्‌ ्वाविभोव- स्याविभवखीकारोऽनवश्याप्रसङ्कात्‌ खाविभोवस्य पुव्वमसत्वे- ऽसदुत्प्तिखोकारस्यावण्यकल्वेग घटादीनां पुव्येसक्त्वाङ्ोकारस्य जिर्बुक्िकलादिति कार खलश्चानन्यथासिडनि यतपबव्वेवत्तिं जा- Rut सहकारिवैकल्य प्रयु क्षकाय्या भावकं खरूपसम्बन्ध विशे. पाऽतिरिक्पदार्या वेति ॥ १। ९ Tas ९ ्ाङिकम्‌। ee we पटो भ Karena इति भियमा न स्मादिति चेत्‌ परि- खामवादिभिरपि खीरतकारणकेरयं नियमेाऽभ्युषग- न्तव्य एव अन्यथा चघटाभिव्यक्षिः कपालेव्वेव म तन्तुखि- ति कथंष्टात्‌ fay यद्यभिव्यक्रिरपि पृव्वमासीरेव तदा तस्या अपि fama आ्राविभौावतिरोभावावेवेात्पादनिना- utfafa frat वचः satfadrafatrarar कारणापेा तदा घरपटादीमामपि कारणापेशेवासता मणुत्प्िरि- ara यक्त कारणं प्रति नियमानुपपन्तिरिव्युकं aq दभा वनियमेनेवान्तरं खच खभावनियमेऽन्वयव्यतिरेका- amet भवति, भवति fe दणष्डमन्तरेण म घटो दण्डे खति घट दति सव्वंसाक्तिकाऽनुभवः एवश्चानन्यथासिद्धनि- चतपव्व॑वन्तिंजातीयलं खहकारिवेकच्छप्रयुक्रकाय्ये भा ववस्य वा कारणशवत्म्‌। यद्यपि “यवेयजेत wifefarar”’ carer नि यतयुव्वेवन्ति लव भासति नहि यवकर्णकयागनिष्याघे फले ब्रौहिकरणकयागस्य waa तथापि faaferd विहितकारणं कारणमेव फलेकजाव्येऽपि इयोः कारण- लो पपत्तेः तथाच सहकारिवैक्प्रयुक्रकार्यौ भाववन्ं लाकवेदसाधारणी कारणता fi नयतपुव्वेवन्तिलमत अनवयव्य- तिरेकगम्बा कारणता लौकिको, नहि ““खगंकामेा यजेत” carer व्यतिरेकभागाऽपि विषयः प्रटत्तेरन्बयमाचन्ना- मारेवापपन्तेः, अतएव ““विकस्पे उभयमन्नास्ायः' इत्यपि A ॐ अटते तष्ञातीयस्य BAT एकमबेापपकेरपरानष्टान- ye वैश्रेधिकदर्रनम्‌ | ख मतु काय्याभावात्‌ कारखाभावः॥ २॥ So quel | अतएव “Arava साङ्गात्‌ ae: waraw- fare wrafraa” taut ““श्रागममृलला चास्यायख् व्य- भिचारा म रोषाय" दव्याचाव्यािधानन्टष्वर्थतात्पय्यं क- मेव दणारणिमण्िख्छले तु काय्यवेजात्यमावश्चकं तत्रा- ग्वयव्यतिरेकगम्बलात्‌ कारणताया व्यतिरे काद्मतिरेकखया- वश्छकलात्‌ विकश्पखले तु aes राजदय- वाजपेयादावपि वैकल्िको कारणता स्यादिति कायंका- रणभावनियममेवापपाद यना | दि काव्॑कारणभावनियमेा न भवति तदा काया- भावादपि कारणाभावः VTA काययाभावः कारणभावं WAM कारणाभावस्त काव्याभावं प्रति तन्तं तेन दुः- स्वाभावार्थे HANA, WATATATY प्रटस्यभावे, तदर्थश्च दाषाभावे, तदथं मिथयान्नाननिटकरये, acagrararar- त्काराच Faget प्रतिः प्रयोजनमेपाद्‌ घातिकखा- we दिद्धचकप्रकरणस्य।॥ २॥ काणुकारबभावनियममेवोपपादयति। का्यैकारबभावनियमाभाषवे कायाभावः ऋारबाभावाप्रया- भकः WMT wena इति नियमामपपत्ते- रिति भावः।॥२। १ Gare ₹ arisen, ५ 8 qe सामाग्धं विशेव इति garter ॥ ३ ॥ We fae पराथेजयारेलश्वयानन्नरमिरानोमुदिषटख साभान्ब- पदार्थस्य खचकमा द | सामान्ये दिविधं परमपरश्च तच परं अन्ता अपर खन्लाव्याणं gaat तच सामान्यस्य तदटिक्रेवख्छ य ued बुद्धिरेव । wrawafg: wrarae arewafgfitre । दतिगा इयमवच्छिद्च पराष्टश्यते तेन बुद्धपेखमिति चपुं- खकनिदंबः। ठल्तिकारस्ठ विज्ञेवाग्वयमाडइ परक “ord- सक ममु सकनेकवखास्तान्यतरस्छाम्‌ › दत्यनेनेकवद्धावा गपुंखकता tare बड्धिरपेखा fey wee वा यस ages तच गित्यमगेकव्यक्किटन्ति खा मान्यं frat खति खाअ्जयान्योन्वाभावषमानाभिकरध्यं वा परमपि सामान्ब- मपरमपि तथा परन्त सामान्यं विज्नेवसंश्चामपि लभते चथा xafae द्रव्यमिदमित्यनुदटन्तप्रत्ययं wala नायं wer मेदं कर्थोति विन्ेषप्र्ययः तथाच दइग्यलादीर्नां सामान्यानामेव fares ii a il सामान्ययदार्च॑स्य AYAATY | खामान्बं परं faite: अपरं सामान्धम्‌ इति इवं Cai बदर पेता woe यस्म तत्‌ तथाच सामान्धं दिविधं qa. e cw Ba AN ACWIATY चवरूप कचम्म्यन्तभावख्व AAT Aaal- ~ A are यथादृद्धमिति केश्सदचरितत्वेन दृष्टमेव चचत्वम्‌ अव- Weta कंञ्चाभावसहचरितत्वेन कदाचिद्दलात्‌ संरय- प्रयाजकमितिश्चेषः कशचनखादीनां शरो रावयवत्वाभावात्‌ तद्‌- ~ it e द्ादिभेदं कि EN Saree waa न पुव्वेन्नरीोरनाश्रः, यद्यपि बाख्वादिभंदन चेच्रश्ररोरं नाना वाप्यश्च चे्रादिश्ररीरगतं तत्तद्यक्छित्वमेव साधारडा धम्मं डति न किथिदनषपन्नम्‌॥१<॥ 2 १९२९ द° Wo Tao aufanetaa विद्याऽविद्यातश्च संशयः ॥ २० ॥ उपखभ्यमानलतवं समानमेव WA संश्रयकारणएमार | अन्तरसंश्यादि fagisfaarat भवति यथा मैह- faa: सम्यगादिग्रति चद्धापरागादि, अ्रसम्बगपि, तच ख- चलाने Wasa जायते सम्यगादिष्टमसम्यम्बेति, यदा ज्ञानं fe कचिद्िद्या भवति afeerfagr saat भवति तथाच ज्ञायमानत्वात्‌ सदिदमसदति संशया जायते, पनः संश- यग्रदणमिदापि सामान्यप्रव्यचादेव संश्रयो मतु निमि- न्तान्तरादिति Weary तथाच ““समानानेकधर्ौ पपन्त- विप्रतिपत्तेरुपलब्धयमपलब्धयव्यवस्थातख् विभ्रेषापे्ा विमर्भः dua” दूति गेतमोये लचणे उपलब्धयनुपलग्ध्यव्यक्खेत्यख प्र्यगेव संश्रयकारणत्वं arash तिरस्तम्‌ li Re I प्रामाण्यादिसंश्रयस्यापि साधारगधरम्म॑च्चानसहढतसयेव वि- घयर्खशायकत्वमिग्ाड | त्र पद्यास्तसिः विद्याऽविद्ययोः प्रमाभ्नमया व॑ः प्रमात्वम्नम- त्वयोः संश्रयः, चकारात्‌ विषयसंभ्रयचख सामान्यपत्क्लादेव भवतीतिशेषः तथाच gaat वहिमान्‌ दोावहिमानि्यादि- प्रमाममये येः प्रमात्वभ्नमत्वसं शयः स च्रानत्वरूपसाधारस्वधम्म. wiagata ud ताटशसंगयोत्तरं gaat वह्धिमात्रवा कदाव- जिमाव्रवेव्यादिसं्याऽपि च्रायमागत्वरूपसाधार्बधम्मेक्लानादेव भवति, प्रमावादिसंगशयचाऽग्टहोतप्रामाख्यकविपरीतजिख्चयस्य संष़एयविरोधितया तदिघटमे उपयुज्यते नतु तभ्माज्रादिषयसंश्रय इति भावः॥२०॥ २ अध्याये २ अाडिकम्‌। १२५ So ओचग्रहणा योऽथः स शब्दः ॥ २१ ॥ Wo वि. एवं लच्षणतः Wey परोक्ताप्रथमाङ्ग dag q- त्पाद्य इदानीं परीचाविषयं wee धर्मिणं दशंयन्नार। ओजं WEG गरकरणं यस्य स Hrqayy:, wy cf धर्मात्ययंः तयाच weft ओचयाद्येषु शब्दतवता- रलादिगुणल्वसत्वादिषु नातिव्या्निः अ्र्थपदेन ufsinty जातिधम्धिलम्‌ अभिप्रेतम्‌ अतः स्फाटनामा शब्दसमवेतः Wey नास्तीति Blea । नन्वेकं पदम्‌ एकं वाक्यमिति प्रतीतिबलादवभ्यं स्फाटोऽङ्गोकन्तव्यः नहि बहवणात्मके पदे बङ्वणात्मके वा वाक्ये भवत्येकलप्रत्ययः, wie दति चार्यस्फटीकरणाधीना | संज्ञा, वणौ्नां waa तावद्थै- प्रत्ययाजनकलमेव, मिलनन््ेकवक्र काणामाग्ररुतरविना- शिनामसम्भवीोति स्फारादेवार्थप्रत्ययः तन्न्नानमन्तर- णायस्फुटीभावाभावात्‌, स चस्फटो यद्यपि पदभावे- नावच्ितेषु सन्व॑ष्वेव वशेषु तथापि चरमवणं स्फुटीभवति । मेवं सद्धेतवदणत्वं पदत्वं तथाच सद्धतबलादव पदादर्थ- इदानीं शब्दः uaa waaay खवख्धापयति | क = क = A saat aS € TAS एएद्यतेऽसा यजन्यलोा किक प्रत्य विष्य ray] श्ब्दत्वादेरपि तादटृशत्वादथं इति जातिमामदति तदचंस्तयाच वणेन > s य जन्धलेाकिकपत्यत्तविषयटस्तिगु खत्वव्याप्यजातिमतत्वमेव प्ब्दलच्ठबं पय्येवसितम्‌, तेनारुतशन्दे नाद्यािनेवा सक्वगु ख- १२९ वेरेषिकद म्‌ | ह° तुख्यजातीयेषथोन्तरभूतेषु विशेषस्य उभयथा हष्टत्वात्‌ ॥ २२॥ उण प्रतोत fe स्फोरेन वणानाम्बह्कनामप्येकाथप्रतिपाद- कत्वमेकं waafanra एकं पदमिति भाक्रा वयवहारः एवं वादेऽपि, यदि वणातिरि क्रः पदात्मा कञ्चित्‌ प्रत्यच- तागरद्धेत खोक्रियेतापिस्फाटः साऽयं सखफाटवादस्तुच्छत्ा- Safad: खचक्ता॥ २९॥ तदेवं शब्दे धर्डि्पखिते गृ णले सत्येव तस्याकाथलि- कगलम्‌ अ्रतागणएवव्यवस्थापनाय चरिकाटिकं संश्यमुपपादय- Ae | | | ue संशय दूतिगेषः। शब्दे wea sre चापलभ्यते, ae ठ स्यजातीयेषु चयवते गुणेषु अथा- म्तरणग्डतेषु Tay aig च विशेषस्य व्याटत्तेः उभयथा उभयत्र दशंनात्‌ शब्दः किं गणद्रव्यं wa वेति संशयं जनयति सामान्ख्विशरेषसमवायकारिकत्वन्तु सत्वकारणव- त्वादिषैधमयैदश्ननान्न भवति, ननु चासाघारणधम्मस्याऽम- वि त्वादिकमादाय गशान्तरेष्वतिव्याधिरि व्यञ्च प्र्च्तसिञडः शब्दा धर्म्म न एक्याऽपलपितुमितिभावः।॥ २९॥ केचित्तु aa: शब्दः, AWE इत्यादिव्यवहाराहुव्यमेव WE श्व्याङक्तन्मतं निराकर्शुमारभते। we wy शब्द त्वादे विशेषस्य तुल्यजातीयेषु रूपा- दिषु चयेाविंशते way, अधैन्तरेवु aay कम्म च उभयया Rms ९ aleaq १९७ ख रखकद्रव्यलान् द्रव्यम्‌ | V3 So ध्यवसायजनकलात्‌ weaned प्रतिषिद्धं weet ओ च- ्ाद्यलच्चासाघारण एव wa: कथं संश्रयं जनयिष्यतीति चेत्यं व्याटृत्तिरस्य सजातोयासजातीयसाधारणोति Bea: साधारण्येव Ue संश्रयजनकल्वेनाक्रलात्‌ अब्दत्प्रतियागिको व्याटत्तिः षमाना wat उभयगतव्या- ठत्तिप्रतियोागितश्च श्रब्दलमसाधारणेा wa: तदुक्तं वि- ग्ेषस्याभयथया दश्मादिति aa fe विच्नेषस arawe- waa सजातोये विजातीये च tive संशयदहतुलेनोा- पादानात्‌ स च समान WA VA ThA Re I तदेवं संश्रयं द्भयिलाद्रव्यलकोाटियदाखायाद), एकं द्रवयं खमवायि यख तदेकद्रयं द्यश्च किम- पकड व्समवायिकारणकं न भवतोति द्रव्यवेधगवाल्लायं weet उ्व्यमित्यर्ः ॥ ९३॥ fac उभयत्र गरब्यत्वादिम्तया fafadg तदभाववत्तया निखितेषु च SETA खदद्यंनात्‌ शब्दो xe नवेति dua इति Grate तथाच निखिताभवयकाटिमद्यारृत्तत्वरूपासाघार णस्य ्ब्ट्त्वा- दे सक्वात्‌ TAMIA तादृश्संश्टयं जनयतीति भावः ॥ २२॥ इदा्मीं शब्दस्य aa निरस्यति | शब्दा म गव्यम्‌ रकद्रवयत्वात्‌ एकमाज्ाशखिततात्‌ नद्येक- माच्राजितं किमपि उद्यं प्रसिखम्‌ ॥ २६३। १९८ वेरेषिकदर्॑नम्‌। Go नापिकम्माऽचाश्ुषत्वात्‌ ॥ २४ ॥ गुणस्य TAT: कम्मभिः ATIF ॥२५॥ So नन्‌ HMA TAT तथाच wee: wel स्यादित्यत श्रार। प्रत्ययस्य शब्द विषयकस्याचाच्चषत्वात्‌ चच्तृभिन्नवहि- रिद्धियजन्यलादित्यर्थः तथाच शब्दत्वं न कर्मटत्ति चा- चषप्रत्य्षाटत्तिजातिलात्‌ रसत्वादि वदितिभावः॥ २४ ॥ ननु शब्दः aa ्राश्नतरविनाभरिलात्‌ उत्छेपणादिव- दितिचेदचाद। wat wate: षच गुणत्वेऽपि featfeaera- भाविनाश्कसन्निपाताधीन दति कर्मभिः साधमयैमाच- मख नतु कब्मलमेव त्वदुक्रेते रा प्रतर विनाभरिलस्य fea- श्ानसुखदुःखादिभिरनेकान्तिकलमितिभावः॥ २५ ॥ वि० शब्दत्वरूपासाधारणधरम्मच्ानात्‌ we सन्दिग्धं कम्मंत्वमपि निराकरोति | WT म कम्मं अचाल्तुपत्वात्‌ चाचुषप्र्यच्तारसियोग्यजाति- ania, गन्धादिवदिति पूरणीयं मनःक्रियागतकेजाव्यादि- वास्याय योग्येति afar सत्वादिमत्वाब्र सामान्धादिकभिति डवचितम्‌॥ २४ । ननु शब्द्स्याखुविनाशित्वेग कम्मेतवं साधनोयमव अष | सत उभयवाद्यश्नकृतस्य गस्य खपीतिरेषः qua e- afew: कम्मेभिः साधम्ग्यं नतु स काम्मेत्वच्याप्यः दित्वादावु- भववादिसिडगुके भिचा रादित्थः ॥ २४। २ अध्याये 2 चङिकषम्‌ | Cre we सता सिङ्राभावात्‌ ॥ २९ ॥ नित्यवेधम्म्यात्‌ ॥ २७ ॥ उ गमु सिद्यतु wer meme गाषावाकाश्खिङ्गम्‌ आकाशं हि तद्‌ाऽममापयेत्‌ यरि तख काः wry किन्त॒ freq एवायं कदाचिदनुपलम्भस्त्‌ वयश्चकाभावप्रयुक् इत्याद्याह | यरि दि उचारणात्‌ aay शब्दः खन्‌ स्यात्‌ तदा सतेाऽस्य fag प्रमाणान्तरं स्यात्‌ म चात्रवणद्रार्यां ष्ब्द- we प्रमाणमस्ि तस्मात्‌ काय्यं एवायं न व्यद इति ॥ २९॥ Tag न aygisafaare | नित्येन सहास्य wee वैधम्येमुपलभ्यते यतद्चेचा वक्रोत्यजाटताऽपि चेचमेजारि व॑चनेगानुमोयते न च व्य- अकःप्रदीपादिवय्चेन घटादिना कचिदनमोयते तस्रा- SS एवायं न व्यञ्ज दतिभावः॥ २७ ॥ वि शब्दो न जन्यते fan frac सः, कदाचिदप्रत्धच्चन्तु तस्य गन्नकवेधग्यादिति मोमांसकमतं निस्खयति। सता निवस्य शब्दस्य लिङ्ाभावात्‌ शब्द्‌ निव्यतासाघक- प्रमाबाभावादिति wierard: 1 eee साधक्राभावमुक्का बाघकमप्याड। निन्वेधम्न्योत्‌ विनागिल्वात्‌ ब्दा न faerie wary- सिदडधत्वादितिभवः 120 8 ६६४ (9 To. वे रे विषः शनम्‌ । नित्यश्चायं कारणतः ॥ रट! नचासिद्धं विकार ॥ ₹€ 1 ee -- व्यङ्ले Wat सम्य्रत्यनित्यले दतुमाद। कारणत उत्यत्तेदष्टलादितिशरेषः। उपलभ्यते fe भेरोरण्डसंयागादिग्यः प्राद्भ॑वन्‌ शब्दः, तथा चेत्यत्तिम- त्वा द॑नित्यो ऽयमिति vet कारणत इति कारणवन्नरेत्‌- मुपलच्यति ॥ ९८॥ भनु च कारणवत्वं शब्दस्य खष्ह्पासिद्धमतश्रार। wee कारणवत्वमसिद्धसिति न वाच्यं तीत्रमन्दा- दिभावेन विकारस्य दनात्‌ भेरीदण्डाभिघातस्य तीत्र- तया MAG मन्दतयौ ATs शब्दस्य पलम्भात्‌ awfa- व्यच्छकतो त्रा धीनेऽभिञ्तीव्रवादिः तथाच कारणता विकारादनभोयते अन्याऽचं vafaayy य-म जा I ET AE TL ee डः fq भिवयक्तिखीकारोऽपि ब सम्भबतीव्याह | ख भव्यक्तिखोक्रारे दोषात्‌ ककाराभिव्यक्तिदश्रामां याव- इयभिव्य छरूपदेाषप्रसङ्ात्‌ न च वदानां नेकं ee किन्त प्रतिवशं भिन्रभित्रमेव खोक्रायथेम्‌, समानेद्िययाद्याणं समनि- यतानाम्कयन्नकयद्त्वनि यमात्‌ न्यथा च्यालकसंयागदश्ायां घटादिगतसंख्यापरिमागचमिष्यक्ति नं स्यात्‌ त्रापि ब्घ्नक- भेदप्रसङ्गात्‌ रूपरसगन्धस्यश्ानां समानेद्िययाद्यल्वाभावात्‌ चटोयपटीयसरूपादीनां सश्वमनुव्यतनत्राह्यण्त्वादोनाश्च समनेय- व्ामाबादेव ग्यन्नक्रभेदखीज्नारादिति TIT i ६१ । # 2 RE Bit frenecsiae | ae संयोागादिभागाच were शब्दनिष्यत्तिः॥ ३१॥ खिज्जगच्ानित्यः शब्दः ॥ ३२॥ Se tay नाभिव्यञ्जुतेव्याह। dara भेरीदण्डादिषंयागात्‌ विभागात्‌ वे पा- चखमाने तचरं संयागस्तावन्नाद्यस्य शब्दस्य कारणं तदभा- वात्‌ तस्मात्‌ वंश्दखदयविभागेा निमित्तकारणं दला- काशविभागखासमवायिकारणम्‌। यच्च दूरे वोणादा- aR: शब्दः तज सन्तानक्रमेण उत्पद्यमानः अब्दः कणंशरष्कुखवच्छिल्लमाकाशदेग्रमासादयन्‌ VHA तेन श- ब्दादपि शब्दनिष्यन्तिरिति॥ ३९॥ अनित्यते tant समुखिनेति। वशादत्मकः श्रब्दाऽनित्यः जातिमत््वे सति जओचयाद्- ata वीणादिष्वनिवदित्यथः॥ ae tt वि खभिचातस्य aqaia न सम्भवतीत्य्‌ संयागात्‌ भेसीदणडाद्यभिघातात्‌ विभागात्‌ पाच्यमानवं- श्दकदर्या+भागात्‌ तदुभयजन्यश्नब्दसन्तानाश् शब्द्निष्यत्तिः weiafafcad: शअभिघातमाच्रस्य श्यक्नकत्वसखोक्षारे वं दलदय{वभागखयले दूरदोशस्धितमेयीदरणडाद्यभिघातादिख्यल्ते च शब्दस्येपकब्िने स्यात्‌ इतिभावः ॥ Ars वये निव्यतासाधकं हेत्वन्तर माइ | we इति वर्णात्मक इत्यादि ware aan: शब्दानि aw oti अवखेन्दरियम्रदमत्वात्‌ गटदकादिष्वमिवदि्यचः॥ ३२॥ २ अध्याये २ ्याड्िकम्‌। १६९ ख° WATS प्रटत्यारमावात्‌ ॥ ३३ । Wo warmly fra सिद्धान्तिनिक्राम्‌ tan दूषयि- TATE | त शब्दः पृत्वी क्व्यवच्छेद कः Warfare: | दया- राचाय्यान्तेवासिनोरध्यापनेऽष्ययने च wes दृश्यते तस्या अभावात्‌ श्रभावप्रसङ्गात्‌ श्रध्यापनं fe सम्प्रदानं सम्पदौोयते गृरुणा faara वेदः स यदि सिरो भवति तदा तस्य सम्प्रदानं सम्भवति। नन्‌ मम्प्रदीयमानं गवा- दि दादरप्रतिद्रदौजरारन्तराल उपलभ्यते न च वेदादि गर- श्खयारन्राले उपलभ्यत दति नाध्यापनं सम्पदान- मितिचेत्‌ अ्रन्तरालेऽपि तचरस्छपरुषश्रोचेण तदुपलम्भात्‌ किञ्चाभ्यासादपि ब्द स नित्यता, यथा wyquar रूपं पश्य- तोति fare रूपस्याभ्यासे दुष्टः तया दश्छलेाऽधोता- ऽन॒वाकः विंश्रतिक्ृलेऽधोत tara: ae शब्दस्य भमाणम्‌, सिद्धे च eat विनाश्रकानुपलभेः “तावत्कालं fae मीमांसकः verafaes | = £ ~ ~ bas इयोागुरश्िव्ययोाः प्रश्च्याः गरोरध्यापने vefe: शिष्यस्य तु ध्ययने तयारभावात्‌ खभवप्रसङ्गात्‌ गुरः frre वेदमध्या- पयति शिष्येभ्यो वेदं ददाति शत्यादिवाक्यानामेकाथंकलत्वान्‌- मवेन खध्यापमं दामेव तथाच शब्दस्याविनाग्ितवे तस्य दान- प्रतियशयोरसम्भवात्‌ च्यध्यापने ध्ययने च प्रत्तिने स्यात अतः wee Be Cla नाश्कागपलब्धेख तन्नाशे ९१8. ` बेरेपिकदर्गम्‌। ख० प्रथमाश्ब्दात्‌ ॥ ३४ ॥ । सम्पतिपत्तिभावाच्च ॥ ३५ ॥ facaa कः पञ्चान्नाश्यिवयति"' इति नित्यतेव पय्य॑वसन्नेति भावः॥ ३९६॥ aut शब्दस्य नित्यत्वे ATE | ख० “भिः प्रथमामन्वाह faqwara” tf प्रथमान्त मयोः खामिधेन्यास्िरुारणं Ga विनाऽमुपपन्नभिव्य्थः ॥ २४॥ शष्द नित्य ले देलन्तर माद | उर सम्प्रतिपल्तिः प्रत्यभिज्ञा तद्धावात्‌ तत्छद्ावादि- त्यर्थः प्रतिप्तिशब्दारेव तदिशषस्य प्रत्यभिश्ाया ला- भात्‌ VY सत्यत्वमादइ तथाच येव गाया मेत्रेणोधा- fac प्रमाणाभावात्‌ “तावत्‌ कालं faced कः पखाद्नाश्यिव्यति"” इतिन्यायेन नित्धतेव फलितेति भावः । १३ ॥ शब्द्नित्यतायां हेतन्तरम्‌ पन्यस्यति | शब्दस्या वश्यं नित्यत्वमुपेयम्‌ “चिःपरथमामन्वाह चिदत्तमाम- mary”? xfagat प्रयमेोत्तमयेः सामिधेन्यो; freee बिषडितत्वात्‌ afe Baanta चिरज्ार कं सम्भवतोति Tat क्लन्धायेन निद्यवायाः fas feared: 1 ee ॥ rag श्रन्दनित्यत्त्याह | TRIN Bs aafers: प्र्भिच्नाया भावात्‌ ea यः Gaaaa ufsawag aa: प्रठति, स cara ware. २ ध्याये २ ाडिकम्‌। १९५ we सन्दिग्धाः सति बहुत्वे ॥ ३६ ॥ we रिता तामेवायमृरति समेव ara पमः पनः पठति उक्रमेव aa पनः पनरभिधत्छ यदेव वाक्यं परारि पर्क त्वयाक्रं तरेवेदानोमपि ma ख एवायं गकार द्त्यादि- प्रव्यभिन्ञाबलात्‌ Ba wees ॥ ey i सव्नानिमान्‌ Tat दूषयन्नार्‌। सन्दिग्धा श्रनेकान्तिका इत्यथः age “विर दा षिद्ध- सन्दिग्धमशिङ्गं कश्छपेाऽत्रवोत्‌” दति तथाच Twa नानात्सेऽपि श्रध्ययमममभ्यसमं प्रत्यनिन्नानञ्च Tefaq- aafmed tant तथाहि न॒त्यमधौोते मुत्यमभ्बसति दिरमत्थत्‌ यदेव aa परुदकार्षौः रषमोाऽपि तदेव करोषि अदेव मत्यमेकन चारणेन ad तद्‌वायमपि करोतोति न्ये TATA वस च कश्मेविशेषस्य लयाऽपि - सेवया गभ्यपगमात्‌॥ २९ ॥ fac xanfe vai wey द्िरतामन्तरेयानुपपत्रतिभावः 1 ९५ ॥ मीमांसकमत दूषयति। | ्यादीनामङ्क्रियाविरेषाणां बडत्येऽपि नानात्वेऽपि खक. वपीति यावत्‌, सति खध्यापनाभ्यासप्र्निन्नानां दश्रनात्‌ अध्यापनाद्याः सयं साध्ये सन्दिग्धा अमेकान्तिकाः cara जिर्टेन्यति यदव खलं Wa छतं मेचसतदोव करोतोत्यनु भवस्य -सेग्येखिडत्वादि्ययंः ॥ १६१ । LR¢ बेरे षिकदण्टनम्‌ | ख ASMA: सामान्यतः ॥ 5७1 Wo fae मन्‌ पञ्चाण्दणा श्रष्टाचरो AM: क्रो मन्तः चष्टा- चराऽनष्टवित्यादि सद्या कथं वणानामनित्यते उश्वारण- भेदनानन्यसम्भवादित्यत ATE | सह्यायाः पञ्चाश्द्ादिष्द्याया भावः सद्धावः सा- सान्यतः कत्वगत्वादिजातित tee: ककारादीनामाम- न्तयेऽपि कत्वगलाद्यवच््छिन्नानां पञ्चाशतं faangd वा द्रव्यगणादीनामान्तर्गणिकभेदेनानग्येपि नववचतुविंबति- त्वादिवदिति भावः। ननु स एवायं गकार दति प्रत्यभि- Ha सखेयसाभिका नैषा Aa गकारो मन्दा गकार cha aman faqgua areca बाध्यते तीब्रलारेस्तत- पाधिकलात्‌ मदापाधिभेदादपि भेदे माण्त्‌ afe जवा- तापिश्चादिसंयेगान्नोलपोतादिभावेन प्रथमानः स्फरिक- afucfa नानाङपाणएमणिदपणेषु दोधोदिभावेन भाष- मानं Haag at नामान भासेत मनु कस्यायं तीत्रला- दिधची गकारोपाधिकं इति चेन्न वायधर्ा नादध्चा- मन्‌ वयानामनित्बतया मानात्वे UUM Ta TA कयं TESA खत Vw! सामान्यतः सामान्येषु कत्वखलत्वादिषु जातिषु संख्याया, पषा- श्र्वादिसंस्थायाः भावः सद्भावः तथाच पच्चाशदया ठबादो आतिगतैव संस्था विवच्छिता पशचमूततौ इ त्यादायिवेतिभावः खून- पुनजतकेश्रादो ATA केशरा इत्यादिवत्‌ स Cad मकार we fao र च्यध्याय र खाड्िकम्‌। १९७ wafauat वा ufaafa fa aa fatefemar त्वयापि तारलारेः कत्वगलादिना परापरभाव्रामुपपत्या खाभा- विकलाश्छपगमादिति चेदेवं उत्पन्नो गकारः, नष्ट गकारः, श्रुतपूव्वोागकारोनास्ि, fren: कोलाहल इत्यादि विरोधिप्रतोता सत्यामपि चेत्‌ दयं प्रत्यभिज्ञान जिवन्तंते तदाख्या जातिविषयताकल्यनात्‌ अन्यथा afm स्थेयं मा लम्बमानायाम्‌ wat wart उक्रविरोधिप्रत्यया एव AMI नचायं aaqus-agarat श्रोजाविषयलात्‌ नापि नाद्धन्मः, मादा यदि वायुरेव तदा दोषस्योक्रलात्‌ अन्यस्य निन्व॑क्रमश कलात्‌ मापि ष्वनिधर््ः, भरल दिष्व- नावनुपलन्यमामेऽपि गकारे तारलादिप्रतीतेः। खाभा- विकले तुन जातिषाङ्ग्यं गलादिवयाणस्य तस्य नाना- लाभ्युपगमात्‌ किञ्च प्ुकसारिकामनुव्यप्रभवेषु गकारा- दिषु स्पुटतरा खूपभेदप्रयाऽस्ति, एवं स्तीपुंसप्रभवेषु स्वो- पंसभेद्‌ प्रभवेषु च, यतः काष्डपराद्याटता श्रपि श्टुका- सत्यादि प्र्भिच्लापि साजाव्चविषयिख्येव न सेयं साधिकेति | पिच शब्दोऽनित्यः कतकल्वाद्‌घटादिवदिव्याद्यनुमानतः शब्द्‌ स्यानित्तवं सिद्यतीति । तच श्ब्दत्यतसि वीचोतस्कन्धायेनेति केचित्‌ तेषां मते भेरोदण्डाद्यभिघातात्‌ weasels खाद्य- श्ब्दस्यात्पत्तिः arnt तदहि दं शरदिगवच्छदन प्रयमणश्नब्दात्त- द्यापका द्दितीयः ब्दः, ततसछददिद्श्रदिगवच्छित्रस्ततीयः शब्दो दितीयश्नब्दाद्धवतोद्धवंकमेग चतु यादिशब्दानामप्युत्म्तिव्वाध्या T ac वे्रेषिकदष्रंमम्‌ | उ° दयोनुमीयन्ते ज्रोपाधिकलन््स्य नानुग्डयमाने पाधिनि- वन्धनं कुङुमारुणा तरणोतिवत्‌ माण्योपपन्तिकमेपाधिक- त्वम्‌ उपपत्तस्तादृ शप्रमाणस्याभावादिति TIT: to i दति वेशेषिकश्चोापस्कारे are? दितोयाऽध्यायस्य दितीयमाह्किकम्‌ ॥ # ॥ Noll समाप्नञ्चायं दितीयाध्यायः ॥०॥ fae केचित्त कदम्बगेलकन्यायात्‌ शब्द व्यात्पत्तिरिग्याङः wee दितीयादिग््दोनेको गवा दश्दिगवष््डित्रः किन्तु दश्स॒दिचु डितीयाद्याः शब्दा ea उत्पद्यन्ते डति fata: ॥ २७ | इति ्रीजयनारायण-तकंपञ्ानन-छतायां कडाद खवविशतो डदितीयाष्णयस्य दितो यमाह्िकम्‌ ॥ #। fey समाप्तशखायं डितीयाध्यायः tes (71 2 ध्याये १ हिकम्‌ १३९ ख० प्रसिद्धा इन्द्रियाथाः॥ १॥ So तदेवं दितीयाध्याये वदिद्र॑व्यपरीलामुपपा्य उदे fae अक्रमादिदानोमात्मपरोकाये पोठमारचयितुमार। द्ड्ियाणामथा गन्धरसरूपस्पथरंश्नब्दा वाद्ोकेकदग्िय- द्याः तज ओचय्दणा योऽयं; ख we इति शब्द्‌ प्रसिद्धा दर्भिंतायामथीद्गन्धादरो wiv प्रसिद्धि- द॑जितेत्ययः तथयादि wraqwar asd: स गन्धः, रषन- ग्रा योऽथः स रसः, चक्माजग्रणा योऽर्थः AZT, त्वमिद्धि यमाचग्रदणो योऽथः स ww:, सर्व्वच चाऽर्थ- NAA धर्मो भावश्डत उच्यते तेन गन्धलाड गन्धाद्यभावे ख नातिव्यात्निः तदेवं घचाणएग्रदणट््तिगणलावान्तरजा- faa गन्धलम एवं रसाद्‌ावपि वाच्यं तेम नातीन्दरि- यगन्ाद्यनुपय्दः ॥ ९॥ । वदौोयकङ्खां विना वहति जाखजालं जन- स्यान्तर तमेाऽबेवं तरति यत छ्पालेशतः। MATTING मम निमच्जतः साऽधुना | निदन्तु विपदान्ततिं विवृधवासि वाग्ङ्वता।९॥ उदशक्रमप्राप्तामातमपरोक्लामिदानीमारभते। xfearh: रूपर सगन्धस्पश्णब्दाः, प्रसिडाः प्र्च्तनिखय- विषया इव्यथः तथाच रूपादिविषयकः arama: aa- fax डतिभावः।९। %2 tee qe Jo {qe वे रे षिका ण्नम्‌। इन्द्रियाथप्रसिडिरिद्दियार्थभ्या ऽथान्तरस्व हेतुः ॥ २॥ दद्ियार्थप्रसिद्धेरात्मपरीक्षायाम्‌पयेगमाद। रेतुखिंक्मयान्तरस्य waa: द्द्धियार्थेज्य इति इन्दियेग्याऽयैभ्यख सूपादिग्यस्तदद्भ्यख यदयान्तरं्रात्मा aa fayfaad: | यद्यपि ज्ञानमेव fagfax विव- fad तथापीदियाथप्रसिद्धं रूपादिसालात्कारस्य प्रसिद्ध- तरतया ताद्र्येेव fayaan तथाहि प्रसिद्धिः कचि- दाश्रिता काय्येलात्‌ घटवत्‌ गणएलाद्वा क्रियालादा खाच ufefg: करणजन्या फ्रियालात्‌ दिदिक्रियावत्‌ ae प्रसि- द्धः करणं afefed तख कटरंप्रयाच्यं करणलात्‌ वाखया- दिवत्‌ तथा यत्रेयं प्रसिद्धिराञिता, यः चाणादोनां कर- शानां WAHT BATT He II रतावतात्सनः किमायातमित्यत ary | xfeariufefe: रूपःदिसाकचात्वारः इद्धियार्येभ्यः xfx- येभ्यः अर्यभ्यख Guay भिन्नस्या्नामकग्रव्यस्य हेतुः सा- fut: तथाच रूपादि साक्षात्कारो डव्याचितोा गुयत्वाड पव- दित्यनुमानेन इतर बाधसहरृतेन आत्मनः fafafcfa ara: | यद्यपि प्रसिद्धः पत्ततया ₹हतुलकथममसङ्तं तयापि शेतुपद- मच्ानुमितिजनकपरामणविग्रव्यपरमिति न किञिदनुपपन्रम्‌। nei ३ ध्याये १ अाडिकम्‌। १४१ qe सोाऽनपद्‌शः॥ ३। कारणात्नानात्‌ ॥ ४। eo नम्‌ शरोरमिद्ियाणि वा प्रसिद्धेराश्रयाऽस्त प्रि- fe प्रति तदुभयाज्नयव्यतिरेक्योाः स्फुटतरत्वात्‌ किं तद्‌- aR तथाहि चेतन्यं ्ररोर गणः तत्काय्ंलात्‌ तद्रुपादिवत्‌ एवमिद्धियगुणलेऽपि वाच्यमिव्याशद्धाद। WISI हेतुः तदाभासाऽनपदेश्नः तथाच तत्काय्यं लं प्रदपजन्यज्नानाद्‌ावनेकान्तिकत्वादनपरे, TA: tl ३॥ मनु amas चेतन्यलावच्छिन्लस्यैव aaa विवक्षितं प्रदीपादीनाञ्च समस्तमेव चेतन्यं न कायंमिति म afa- वार COTM RTE | श्रोरकारणानां करचरणादौनां तदवयवानां वां अश्चानात्‌ ज्ञानश्एन्यलादित्यथंः एयिव्यादिविभ्ेषगणानां वि नमु रूपादिप्रसिद्ध देहाभिता तत्कार्यत्वात्‌ तदीयरूपा- दिबदिल्म्‌ मानेन देटढत्तित्वे fas नाऽतिरिक्घात्मसिदिरिव्यव । ।) | सः ददर्त्तित्व साधका रेतुः, Wausau: हेत्वाभासः, Swar- त्वस्य घटपटादा awa an देडहाखितत्वाभावात्‌ swe- ताय्यंमिचारिल्वाच्र प्रसि दें ₹टित्वसिदिरि खयः ॥ ३॥ ननु wafas यरेहकाय्धैत्वं तदेव हेतुभं विष्यति अतिरेकेण घटादे ान्तत्व सम्भवादिव्यत आह | | RIL GAGE अवयवेषु GMA च्नानाभावात्‌ १४२ वेगेषिकदणंनम्‌ | So AAT न्नानात्‌॥५। ° fe कारणगृणपुव्वेकता दृष्टा तथाच शरौरकारणेषु यदि शानं स्यान्तदा शरीरेऽपि सम्भाव्येत नचैवम्‌, wag भरोरकारणेव्वपि चैतन्यमिति चेन्न एेकमल्धाभावप्रसङ्गात्‌ महि बह्नाञ्चेतनानामेकमद्यं दृष्टम्‌, करावच्छदेनानु- क्तस्य करच्छेदेऽखरणप्रसङ्गात्‌ यता “नान्यदृष्टं सर- aa” दति किञ्च शरोरमाशे तक्छतदिंसादिफलानपभ- गभ्रसङ्गात्‌ नहि Via छतस्य पापस्य फलं मतरा wR ततख रतहाभिरकृताभ्यागमख सयात्‌ ॥ ४॥ मनु शरीरकारणेषु क्षमाया HAA शरोर त॒ स्फुटमतेा नाऽकारणगृणपृव्वकता नचेकमल्यानुपपल्तिरि- WITTE | यदि fe श्रोरमूलकारणेषु परमाणुषु faa ura तदा तद्‌ाररुषु कार्येषु घटादिष्वपि स्यात्‌ किञ्च पाथिव- वि तथाच wrt मशरीरविशेषगुणः worse सति कारय गुगपुव्वकत्वात्‌ शब्दवदिव्यनुमानेन च्रानसामान्यस्य ॥ कारये कालिकपरत्वापरत्वसमवायिकारके प्र्ासत्र इति aa: कालिकपरत्वापरत्वसमवायिकारगसंयुक्त इति तु फलि- ताः, काल इति aes वाख्यात इति Wa: तथाच कालस्य परममरहत्परिमाशं विना युगपन्नानादेश्टावस्थितनानापिरडैः स युगपत्छंये गानुत्पत्तो युगपद्वानापिखेषु क्रालिकपरत्वापरलोा- afa नं सम्भवती वश्यं कालस्य परममत्परिमायमङ्ीकागयं तच्च faa काशस्य नित्घत्वादितिभावः॥२५। इति खीजयनारायण-तकंपश्चागन-भटराचाग्ये-प्रणीतायां क कादखजविडते सप्तमाध्यायस्य प्रथममाहिकम्‌ 14 8 ११६० कैेषिकद एनम्‌ ° रूपरसगन्धस्यशब्यतिरेकाद थान्तरमेकत्वम्‌ ॥ Re ० द्ितीयाङ्िके एकानेकटस्तिगणपरोलाप्रकरणम्‌ 4- नेकमाचटन्तिगणपरोकलाप्रकरणं प्रसङ्गा च्छम्द्‌ा थसम्बन्धप- रचाप्रकरणं विशेषगृणरडितविभुखंये गासमवायिकारण- ककटृत्तिगृणपरीचाप्रकरणं समवायपरोकाप्रकरणश्ेति aq मरत्वेकार्यसमवायाधीनं श्चादीनामपि प्रत्यत त्वमिति चादशक्रममतिक्रम्य परिमाणनिषूपथानन्र सदां एयक्त्वद्च परोक्तितुमाद। रूपरसगन्धस्पशति रुश्चादिपञ्चकभिन्नगणापखशणं य- तिरेकादिति व्यभिचारात्‌ तद्यमः, एकाघट दति fa- जिष्टप्रतीतिविंशेषणजन्या, तख fatad न रूपादि, ag- तिरेकण जायमागलात्‌, नच घटलादिकमेव निमिन्लम्‌, पटेऽपि जायमानलात्‌, मचेकल्वं सावत सामान्यम्‌, THAT सहान्यनागतिरिक्टत्िलात, नच द्रव्यमाजशामान्यं तत्‌, fae any संस्ादिप्रत्यच्चदेतुत्वात्‌ परिमाखनिरूपगमम्त- रमेव संखा यकत्वयेा निरूपणमा रभते | wag चान्तरं रूप्रादिम्या भिन्नं मतु स्पादिखरू्पम्‌, WHMIS GHAR मगनमेकं काण रक उत्धादि- प्रतीतिविषया सू्यादिभिन्नो गुगाऽबश्छमङ्ोकाग्यैः ममनादिषु सख्परसगन्धस्यरद्यतिरोकात्‌ रूपादीनामभा वादित्कचेः, ws 5 ware २ urfsaa | art wo तथा एकत्वम्‌ ॥ २ १ खण द्रग्यलेनान्युनागतिरिक्रदेज्रतात्‌ नचान्युनागतिरिकरेब्र- asfa प्रतीतिभेदाद्धदः प्रतीतिभेदख खरूपष्टतवे सन्ता- $पि भिेत, विषयभेदङतवले तु विषयभेदाम्‌पपन्तेरक्र- त्वात्‌ अन्यथा घटत्बकलसत्यारपि भेदापन्तेः, गख खद्‌ पाभेद एकलमिति अषणमतं amy, चटखरूपाभमेद से- THA तदा परादावेकलप्रत्ययेा न खात्‌, खरूपभेदादि- व्वादिकमिच्यपि ्षणमतमनुपपन्नं खरूपभेदस्य चिचतु- रादिसाधारश्थेन व्यवडारवेचिश्यानुपपन्तेरितिभावः॥ ९॥ एकत्वतुष्यतयेकषटयक्त्वमपि साधयितुमाइ | अपेद्धारव्यवहारस्तावदस्ति CLARA एयगन्यरथा- करमिव्याकारः, अपटञ्यावधिमपेच्य यडउद्धारो जिद्धा- रणं सद्णद्धारः, aay म दूपादि aw यभिशारादव- ्यनिरूप्लाच, नन्न्यान्याभाव एव ए्यक्लम्‌, इदमस्मात्‌ feo सामान्धमेकाविग्रेवः रकः समवायः रकाऽभाव डग्यादिप्रतीतेः का अतिरिति ara तचानायश्छा धोविष्धेवविषयत्वरू पड्ेकत्वस्य भागाकोक्ारादधिकमन्धज्ानु सन्धेयम्‌ ॥१॥ छद्यकत्वगुकस्य र स्यात ल्यत्वमा छ | एथकात्वमपि संस्याबर्‌गुान्तरमेव तकेकएकत्वम्‌ TAN. Saas दिएटयकत्वादिकश् दित्वदिसंस्सातुच्छमिकि, मच UE ददात्‌ एथगन्धमिच्र शत्धादिप्रतीतीगं समानविषयक- RE वेररेषिकदर्पेम्‌। उण एयगन्यदथीान्तरमितिवद्धिश्लमितिप्रतीतेरन्यान्याभावावख- म्बगत्वात्‌, न एयगादिश्रब्दानां पथयायवेऽपि मान्यान्वा- ways तच पञ्चमी प्रयोगानुपपन्तेः इदमस्मात्‌ एयक द्दमिदः न भवतीतिप्रतील्योभिन्लविषयलात्‌ मसान्या- न्याभाववानर्यः WRIA Was: पट दत्यचापि पञ्चमो- भ्रयोगापत्तेः, नम॒ vafafa विष्ट दति प्रतीद्धारेका- कारतादशिश्चमेव एयकलमिति Yq मेचस्य दण्डवेजिश्- दशायां मैचात्‌ yan aa cafe wean: एवं wefafod arfe afgtafae चात्मनि ए्थक्लव्यवहारा- पत्तेः, अ्रतएव वैधमर्यैमपि म VARA WAT घटे श्वा- मादरात्‌ vans घट इति व्यवद्ारापत्तेः तदिरोाधि- धर्मावक्वमेव fe atu तख श्लामामन्तरं रकतादरशाया- मपि नच सामान्यमेव yaad खामान्यस्यावध्यनिरूष्- fac त्वानभवादन्योन्याभाव Ta wea aq werucfafa ave मञ्‌शम्दस्येव एथक्‌शब्द्स्याप्यव्ययतव याऽमेदाचंकतयाच GAT vay xefad नेति प्रतीये लद्ण्यानपपत्तेः गचान्यादिशब्द- बत्‌ एयक्श्रब्दस्यापि मेदविष्िट ण्व शक्तिरिति are trea- पत्तेरन्धादिश्ब्दस्य नामान्तरं मेदान्वयानपपश्चा विशिष्टे ण्रक्िखीकारेऽपि एथकण्ब्दस्याच्ययतया मेदान्वयसम्भवेम बि. गिट्ग्ङ्िखीकारस्यानावश्यकत्वात्‌ न्यया नमाद्यद्ययाना- मपि विभिरटशक्किः खोक्रियेत नच एयकश्ब्दस्यान्धा चंत्वाभावे तद्येगे कथं पञ्चमीति area “तीया पञ्चमीचैव wea मामा प्रयोगतः" इव्बादि श्राब्दिकखतेः पञ्चमीविधावकत्वाव e wate २ खाडिकम्‌। RR ख० रकत्वेकषटथक्त्वये "रेकत्वेकष्थक्त्वाभावेाऽ- णुत्वमहक्वाभ्यां BTA: ॥ ३ ॥ ख° त्वात्‌ जातिसङूरप्रसङ्गाख aqraafaa सत्तया, द्रय- arate द्र व्यत्वेनान्युनानतिरिक्रटृत्निलवापन्तः Hei नन्वेकमेकलं, रूपादिगभ्यः van vaaafafa qaer- रादेकलेऽेकल्वं, vaRasfa waRnaad तच तजापीत्यत- ATE यथाऽण॒त्वमरत््वे गाणुवमदत्ववतो तद्मवहार सच भा- क्र स्तथेकलेकष्टयकत्वे नेकलेकण्यक्‌त्ववतो AAMT भाक्दत्य्थः। “कमभि: कक्राणि' “ae” carly विर वस्ता वेरेषिकानुभवसिडमेव cua गुणान्तगं waaay etfufaan खण्डितमिति तच्रास्माकं विचारस्बाङल्यमकिबित्‌- AN fi ~ करमवति विसर्म्यते॥२॥ ~ ON NNN NA + ननग्ेज्रमकत्वनित्यादिव्यवहारुबलाद्‌ कत्वेऽप्येकत्वमवमकएटयक्‌त्व दिएथक्रत्वातएटथगितिव्यव हार बलारेकएट यकत्वेऽप्येकएट य क्त्वमङ्ो- काय्येमिति तयोागुणतवं cae गखेऽपि सत्वादतश्चाह। यचयाऽगय॒त्वमरत्मे नाग॒त्वमरक्वयोास्तथा रकलवेकषएटयक्त्वयो- सुपि नेकतवेकएटयक्त्वे, व्यवहारस्तु प्रकारान्तरेयापपादनीय- Kau WR Ee A = oF a warifa न * रकते$र्यकत्यपोा नकलेकषटयकत्यभावेाऽखत्मडलाम्यामिति कचम्‌ पाठः। 28 ars anfancwiag | we निःसंस्त्वात्‌ कममगुखानां werent न वि- we विण द्यते ॥ 8 ॥ दृष्टान्त जदयं पुष्वदृष्टान्तदधजेरैकवाक्यतापन्नमेवाच प्रति- भाषते यथा कमणि न कच्यवन्ति गुणास म गणवन्त- स्तयेकवेकण्यकलते न तदतो इत्यथः Ne i ननु गणेषु कम्मसुच षाधारणएणएवेकलव्यवहारः किम विनिगमकं यद्रू येव्वेवेकल्वं म varie faa are | waqrana तन्न विद्यते, कुत इत्यत We निःसह ara क्ोगणानामिति aggre निष्क्रान्ताः निःख्ह्यास्तेषां भावे निःसह्यत्म्‌, तथाच कद्माणि गणाख frag i, सहाया गृणतवेन गणेषु तावत्‌ स्या ग॒ विद्यते नवा कसु, गणानां कमसु निषेधात्‌ अन्यया द्रव्यलम्रसङ्गात्‌ साधित सञ्याया गृणत्वमेकल्वस्य च सद्यावमितिभावः ॥ ॥ ४॥ नन्धेकेघटङतिवदेकमेकत्वमिति श्यवडहारस्यसत्वा्तस्य भाक्षत्वे किं वोजमत ary | asad सर्वषु पदार्थेषु Und वर्तते इति wad तच्च विद्यते न प्रामाछिकतया लभ्यते, nat care निःसष्कयाल्वात्‌ स्याम न्धलादन्यया तयोरपि Raw प्रसव्येत डदित्वादेरिवेक- त्वस्यापि गयनव्यवह्ारतुतया सद्यालस्यापङातुमश्कधलवादि- तिभाषः। 8। Ge emmy = आआङिकम। Be सन्तिं तत्‌ ॥५। रकत्वाभावाद्धक्तिस्तु न विद्यते ॥ ६ ॥ Wo fae तहि कथमेकंरूपमेकारष इव्यादिज्ञानमिद्यत Be | गणकमस यदेकलज्ञानं तद्‌ भरान्तमित्यथः, तचे च ज्ञानमितिशेषः ्राकित्तपुब्पपच्चलात्‌, प्रयागस्ठ भाक्तः खरू- WAT एवच भक्तिः नख तदेवेकल्वमुक्रान्रत्वात्‌ ॥ ५॥ मु द व्येव्वप्ययमेकलप्रयागेभाक्ताऽस्ह WII तज area: किमकलेमेत्यत श्रा | यदि पारमायिकमेकलवं क्चिन्नाग्यपगन्तव्यं तदा a प्रयागाभाक्षः मुस्यपुव्वेकवाद्क्तेः नवा प्रत्ययो भ्रान्तः AAT- पु्व्वकलाद्धमस्य, प्रमितं द्यारोष्यते नाप्रमितम्‌ असत्ख्थाते- निरासात्‌ अन्यथास्यातेः साघमादितिभावः॥६॥ मनु मुबादावेकत्वाभावे कथमेकं रूपमित्बादिच्रागमत खाइ | तदितिन्िख्धं गयादावेकत्वच्चानमुपश्यापयति तथाच गुश- waa भम रूपमेवेति न ततावस्ष॒सिडिरिवर्थः, wen. व्यवहारस्त॒ उभयाङ्त्तिघम्मविधयक TT Tens तत्तद्य- चित्वधी विर्ेवविषयल्वादिकरवेतिभावः।॥ ५। मन्धेकोाघटदव्यादिग्यवहारोाऽपि कथं म भाह् इवत STE रुकत्वगकस्य कृचाप्यनङ्टीकारे रकल्वाभा वात्‌ म॒ख्येकतप्रथा- माभावाद्‌ भाक्तैषलपयोगा न सम्भवति TWIT घटादौ प्रब- चसिडमेकत्वं मुखमादाव Bae: रकादिशब्दानामेक- 282 are बैशरेषिकदश्ंनम्‌ | Bo काय्यैकारणयेारेकत्वंकष्थकत्वाभावादेकत्वे- कणयकंत्वं न विद्यते vor Fo काय्यैकारणयोास्तन्तुपटयारेकलवमेकष्टयकत्वच्च यत एवे- कत्वमतएवेकष्यकरत्मपि नहि खस्मादे वखंष्यगिति सम्म- वति, afe पटे पा्माने प्रत्येकं तन्तूनामाकषं तद्भिन्नः पट उपलभ्यते, यदि तन्तभिन्नः पटः स्पात्‌ तदा तद्धि- न्नतयोापलभ्येत घटवत्‌, एवं घटेऽपि भग्ने कपालदयातिरि- क्स्यानुपलम्भात्‌ घटोऽपि कपालद्यात्मक एव, तदु ""नान्याऽवयव्यवयवेग्बः'' इति तदिदं aga मतं प्रस- क्ान्िराचिकोधंराद। कायैः कारण इयमेकं म भवति, कुत एतदित्यार एकलाभावादभेदाभावात्‌ afe यदेव काय्यं तदव कारणं तन्तवः पट दति बङलेकलयाः सामानाधिकरण्यानुप- पत्तेः, भवल्येव सामानाधिकरख्मेकस्यामपि पायःकणि- e a fao त्वत्वादिविशिखावच्छित्रवाचकत्वात्‌, रक रूपमिव्यादातु Sa- ५५ fi ~“ AN | याटत्तिधर्म्मविणिषटे रकपदस्य लच्छणेवति TENA रव भाक्त रति ata: i ६॥ ख्वयवायविनारेकत्वमेकएथक्लय नतु Tals इति साह्य मतं प्रसङ्कात्निराकत्तमा हइ | £ “A Ne ° > ° rw nn e कार्यकारणयानकत्वं ATRCTAA किमप्येकत्वमकएटथकत्वं बा कार्यकारणभयनिषटं म भवतीत््थः। GT हेतुमाह काम्येकार- वयेारेकलेकएयकत्वाभावात्‌ रकलवमभेदः रकरटयकत्वमवे ध मध © ्वध्याये २ खाड्िकम्‌। ९२७ ख. कायामाप इईतिप्रयागात्‌ एकस्यामपि योषिति दारा- दति प्रयोगादिति चेन्न तचावयवबङ्त्मादायापपन्तेः पा्थःपरमारोातु प्रकृतिगतं ख्पादि बङ्त्मा दायेष्येकं श- ब्दखाभाव्यमिद मपय्नयाज्यमित्यपर नच रण्डाकरण्डाव- स्थितास्तन्तवः पटव्यपदेशं लभन्ते, नवा धारणाकषंणे तन्तवः प्रत्येकं कन्तंमोश्ते, नवा काय्यं कारणश्च इयम - कणटयकलत्वाञ्रयः परस्ररावधिकलप्रतीतेः, कुत इत्यत श्राह एकष्यक्ल्ाभावात्‌ एञ््रयक्वमवेधम्ये तदभावात्‌ का- ग्यकारणयोारन्यान्यवेधम्ीन भवात्‌ तन्तुपटलयेाः घटल- कपालव्येख्च भिन्नबुद्धिव्यपदेश्रयोः खाव्वलाकिकलात्‌ कथं afe खूपरसगन्धस्पशानां न मेदेनापलम्भः, अ्रव्यन्त- साङूप्यात कचिखित्रपटादौा भेदेपलम्भोऽपि सश्यापरि- माणादिभेदस्य चातिस्फुटलात्‌॥ © ॥ fae तभारभावात्‌ any: पटभिब्रः पट विधन्न्यादिप्रतीतेः सव्वसिड- त्वादितिभावः।॥ ७ ॥ ननु तन्तुः uct: पटविधम्मावे्यादिप्रतोतिभ्बन्तिरेव परस्परसंयुक्तानां तन्तुनामेव पटभावात्‌ पटस्य तन्तुभिन्रलवं प्रमाखाभावाच्च नच तन्त॒वेधर्म्यय पठे तन्तुभेदः साधनोय इति वाच्यं वेधर््वस्येवासिडधल्वात्‌ नहि पटलवं तन्तुतैधम्ब्ये, पटाभि- atacurat तन्तुब्बेव पटत्वखीकारात्‌ तदुक्तमीखरङष्णाचार्थेः ‘SACRA TIAA HM सव्व सम्भवाभावात्‌। WHY WARCM कारगभावाश्च सत्काय्धम्‌'ः इति|. RS बेर्टेयिकदश्नं नम्‌ | qo रतदनित्ययोव्याख्यातम्‌ ॥ ८ ॥ So श्रनित्ययोारेकलेकटयक्त्योाः कारणगृणपम्यैकलमा | अनित्ययाः सञ्जाएटयकत्याः कारणगृणपृव्येकनवं यद्रा- ख्यातं तदभित्ययोारेकवेकषटयकत्यारेव बेद्धव्यम्‌, अरन्ये षां सङ्काएयकल्वानामपेक्तावद्धि जन्यलवात्‌, यथाऽनित्यया- WI ITT: कारण गृणपुरव्वकल्यं तथेकलवेकषटयक्लयोार- प्यनिल्ययारितिभावः) च्थादनेकद्रव्यादिलादिका प- राद्धाग्ता। इषटुपसष्यागम्‌, उपस्ष्यानानरश्च त- मागाधिकरण्च दिष्टयक्‌्लारि पराद्धृ्टयक्लपय्॑नतम्‌ | तदयं दिलाशयत्पादविनाशक्रमः। समानजातीययोारष- मामजातीययेद्रययाख्चचःसन्तिकषं सति तज्िष्टेकलसद्य- यायत्यामान्यमेकत्वतवंतयानिंिकर्पकानन्तरं तदिशिष्ट- गणुद्धि रुत्यद्यते सेव ॒वाण्लाबद्धिस्तया तयेोद्र व्ययोादिं- तल्मुत्पद्यते, उत्पन्नस्य च feaw agra frat aired तेनालेाचनेनापेकखाबुद्धनान्ना fraafafae- दितलगणविषया विशिष्टब्भिखेकदा भवति, तदयिमक्षे ख दितगणस्य्ापे्ाबुद्धिविनाधाद्विनाज्रः डे द्रवे इति fro रवश्च का्य॑कारबयारमेदावेधम्म्वाभावः खयमसिडः कथमेक- तैकएटयकत्वाभावं साधयिष्यती न्त यार | TA चमे दाव धर्म्य भावव च्चे नकत TTT ववस्वम्‌ अनिव्येः का्येकारडयोः कथितमिखचैः तथाच तन्तुपट णा- ® ध्याये र afsaq) १९९ we: दिलविशििष्टद्रव्यन्नागद्च युगपदुत्यद्यते, ततस्तस्माद्‌ द्धि afafagzaurara Weare: | तदयं संचेपः उत्य- व्यमागददिलाधारेरेद्धियसक्िकषस्तत एकत्वगणगतसामा- न्यश्चामं तत एकलत्वसामान्यविभिष्टेकत्वगृएसमृहा लम्बन- रूपाऽपेक्ाबुद्धि स्तते दिल्गृणेत्पन्तिस्ततस्तद्‌ गतसा मानयस्व ज्ञानं ततस्तल्छा मान्यविशिष्टदिलगणज्नानं तता fear विशिष्ठद्र यज्ञानं ततः संस्कारश्तोद्धियसन्निकषंमारभ्य संस्कारपयं न्तमा चणाः, विना्नक्रमस्तु एकत्वतवसा- मान्यज्नानस्वापेक्वाबृद्धिताविनाश्रः दित्वत्वसामान्यज्ञानाद्‌- पेलाबुद्धेविनाश्रः दिवलसामान्यन्नानख च दिवगृणबुद्धि- ताविनाश्नः दिलगुणबद्धखच दिलविश्िष्टद्रव्यश्चानात्‌ aa ख संस्कारात्‌ विषयान्तरन्नानादेति। नन्वेकलज्नानात्त- दिशिष्टद्रव्यश्चानमेव कथं नोत्पद्यते agai गहि woma शति द्रवयश्ञाने विलम्बाऽस्ति तथाच ततएवापेक्लाबुद्ध विनाशन ware तदयिमचणएवद्विल- wim tia द द्रव्ये tia विश्निष्टज्ञागपृष्वेचेण एव fea- विनाशापत्या दिलविश्जिष्ठद्रव्यज्ञानस्यान्‌त्प्तिरवेति चेन्न दिवा द्ुत्यन्तिसामग्यनमिश्ठताया एवापक्ताबुद्धद्र afafa- ञ्ञानजगकलनियमात्‌ फलबलेन तथाकल्पनात्‌, नन्‌ fac रभेदाक़ीकारे तन्तृत्पाददश्रायां पट उत्पद्यते पटे।त्यत्तिदश्रायां तन्तु त्पद्यते तन्तुनाशदशायां पटोनश्चति परटनाशदश्रायां तन्तु- नं सती बादिप्रत्ययप्रयोगयेोः प्रसङ्कः, नचेत्प्तिविनाशएवेवा- १९० We fae चेरेषिकदग्रं गम्‌ | तथापि खजनितसंस्कारेणेवापेकषाबुद्धिविनाञ्चे पनः ख दोषस्तदवस्थ एव, दिलविञजिष्टज्ञा नपृन्वदण wa feaar- शस्य सम्भवादिति चेन्न केवलगृणश्चानस्य संख्काराजन- कत्वात्‌ नहि कवलागृणः कापि aaa, स्यैव द्वयो परागेणेव गणस्मरणात्‌, ननु भवत्वेवं तथापि विशिष्टब्‌- fgarasta feat विभ्रिष्टप्रतीत्यनदयस्तदवस्थ एव नहि वन्तमानावभासिनी fafasunfa fatauarware सम्भवति तथाऽदशंनादिति चेश्न विज्ञेषणक्ञानविशेखे- द्ियसन्निकषतद्‌भयासंखगोग्रदस्छ विज्जिष्टज्चानसामग्माः प्र- कृतेऽपि सम्भवात्‌ यदि तु विहेषणेष्डियसज्िकषाऽपि ख- म्यते तदा yaaa तस्यापि सत्वात्‌ पुवव्॑तणटव न्तन एव afqade कारएलेनाभ्टपगमात्‌, विभ्रेषणं वि्जिष्टञ्चाना- गा्रोऽपि सम्भवति विश्षटन्ञानञजनकश्ञानविषयत्मात- मेव fe fatqua तन्ं नतु विञ्चिष्टज्ञानविषयतमपि। उपलक्तणस्याप्येवे विश्ेषणत्वापत्तिरिति चेलाप्रत्यायब्या- ठत्तिसामानाधिकरश्छस्य विशेषणत्वे तग्छत्वात्‌ उपलच्ण- न्त॒तद्भाधिकरणम, एवं यदा देवदन्तग्टदे काकवन्ञा तदा काकोविशेषणं, यदा तु उपरिभ्रमन्‌ रसन्‌ तराप- खम्‌, एवं सति रूपवति रस carer रूपादरेरपि faa ~ ~ प्रामादिक वखाविभावतिरोभावाभ्यामेव तव्रतोल्यपपत्तरिति वाखमाविर्मावस्यात्वभवाद्ेक्षारे$नवस्याप्रसङ्ात्‌, वदुत्पचि- खाकारेतु किमपरं पटादुत्यत्तिभिः, qian खावि- © ््याये २ ्ाड्िकम्‌। RR ॐ° विशेवकत्वापत्तिरिति चेन्न दृष्टलात्‌, aft तचापि र- खावत्ततेति चेख विजिषटटत्तरवि्रवशटन्तिलागावश्वकलात नहि विशेषणं fafeefaaa तत्वम्‌, दितलमा्रकाखे चि- अषलसम्बन्धा नास्ति कुताविजजिष्टप्रत्यय इति चन्न श्रत- द्माटनेरेव Sfwequeriera, तद्धानन्त तत्रापोति ज किञ्चिद नृपपन्नमिन्धाचा यीः। एवं दिलात्पन्तिविनाजवन्ि- लोत्यत्ति विनाज्नावणहनोयो | दविवमपेचाबद्धिगाद्रनाश्चम अञ्जयनाअ्रविरोधिगृशान्तराभावे गणस्य सतेाऽविनाजि- त्वात्‌. चरमश्चागवत्‌ चरमश्चानस्ादृनाज्रनाश्लात्‌ | कचिदाश्रयनाश्रादपि न्ति यत्र हितलाधारावयवक्ं समकाखमेकलखा मान्यश्च नम्‌, तद्‌ यथा श्रवयवक््यंसामा- न्यञ्चाने विभागापेचायद्भ संया गना्रगणेात्यत्तो द्व्यना- अदिलसामान्खज्चाने तच द्र व्यनान्राद्भिवना जः, सामान्यज्ञा- माद्‌ पचाबुद्धिनाञ्जः, अपेखाबद्धिनाश्रख दिलना्रषमा- नकाललात्‌ कायंकारणसमानभा वाभावात्‌ यराठ दि- लगवारावववकम्च पेच्यबुद्योर्ची गपद्ं तदा इाग्यामाञ्रय- माज्राप्चाबुद्धिनान्राभ्यां इिलनान्नः, तद्यथा अवयवकया- wag विभागेोत्पन्तिदिवात्पन्ती खंयागनाञ्रदितलसा- AAI द्रवयनाज्ापेचाबुद्धिनाशै anat दिनाः Was खामथ॑यहात्‌, द्यश्च प्रक्रिया ज्ञानयेो बध्यवातक- वि° भावस्यात्ादस्य चानङ्ोकारे च्ाविभावस्य सान्वदिकत्वप्रसष् नद्याविभावस्य सान्व॑दिक्तवं साद्धृरपि खोक्ियते वस्ततः पटः 2 7 BRR वेशे षिकद ग्रं नम्‌। we परे परमुपपद्यते स एव च oe: प्रामाणिकः। मन fea- जिलादीनां सामयोसान्ये कथं काय्यैवेलकष्यं दाभ्यामेक- लाभ्यां fea जिभिरेकलेस्तिलमिति चन्न uaa दिलाद्य- भावात्‌, समवायिकारणगतमेव दिलतिलादिकं aafafa aq दित्रा्युत्पत्तेः पृथ्व तच faargurata तत्रापि का- रणएचिन्ताया अनिवारणात्‌ श्रपेाबद्धवेकलवेषु च ता- द्‌ शविश्रेषस्सानुपलम्भबाधितलात्‌ फलबलेन तत्कख्यनेवा दिल्ादिव्यवहारोऽपि तत एवास्हु fa दिलादिना, az- एविज्ेषादिजेषदति चेदेवं सति डदिलारभ्भिकयाऽपि साम- य्था कदाचिल्िलं चतुष्टयोत्पद्येतव्यभियमप्रसङ्गः। wares भागभावव्शिषादि षपपत्तेः यथा तुल्या खामग्या पाक- जानां रूपरसगन्धस्यड्1नाम्‌, प्रागभावाऽपि साधारण च- वेति dq खखप्रागभावसेव काये प्रति कारणलावधारणात्‌ यद्धा रद्ध याऽपेच्ाबुद्धा fed दिलसहितया जलमिति मेयम्‌, शतं पिपीलिकानां मया wafaarer समवायिका- रणाभावे fea तावन्नात्पद्यते तथाच गाएस्तच सद्याव्यव- रारोद्रष्टव्यः। सखेनावनादोा नियतापेचाबृद्याभावादञल- माचमुत्यद्यते नतु शतसदखादिसह्ेति ओरीधराचाय्ाः एवं सति शतसदस्तादिकारिकसच संयान स्यात्‌ न खाखम- हती AEN सेगेति गेवमिल्युदयना चायः । अरतैवमाला- aired चिलवादि पराद्धंपग्य न्ता स्व ayaa, तद्धिन्नंवा स- fac उत्पद्यते पटेषिनश्वतीव्यादिकः साव्वंलाकिकाऽनुभव रवोत्पाद- © अध्याये २ आङिकम्‌। RRR उ° QUA, नाद्यः सेनावनादावपि शतससादि सञ्चेत्पन्ति- नियमात्‌, न दितीयः चित्वादिविखचणख ब डलखखाननुभ- वात्‌ तथाच प्रतिनियतेकलागालम्बमापेाबद्धिजनितन्न- तादिसष्खेव बहलं अ्रताद्यभिव्यक्रिख् तच म भवति तादृू- अव्यञ्चकाभावात्‌, वयन्तु ब्रूमः जिलादिसमानाधिकरणं ष- eracaa asa चिलादिजनकापेचाबुद्धिजन्वं प्रागभाव- भेदादेवंभाव; कथमन्यथा बह्वस्तावत्‌ सन्ति शतं वा Vea वेति fafwa a जानोम इति, Waza मदच्ं Cag तथैकश्रैवाधिकरणे जिलादिकं बङतञ्च, भवति fe wa at सरलं वा चतफलान्यानयामोति wa बदवस्तावद्‌ानीयन्तां fa विशरेषजिज्ाखयेति, एव श्च दित्वसहितापे्लाबद्या जिं चित्वखहितापे्ावुद्या चतुद्ुमेवमुत्तरोत्रम्‌, बडलोत्पन्ता तु नापेचाबृद्धौ cae विशिष्टलनियमः, अतएव खेना- वनादिषु बङत्माचमुत्पद्यते मतु स्धान्तरं संश्यस्त- सत्कोाटि काऽपि भवत्येवेति । तच्छमानाधिकरणच्च ए्यक्‌- तमिति यथा दिलं तथा दिषटयकत्रमित्यादि। नन्‌ दित्वजि- लादिखमामाधिकरसैरेकष्रथक्लेरेव तद्चवहारोपपन्तेा किं दिष्टयक्त्वादि मेति चेन्न घटात्‌ azerer एयगितिदिष्- यक लस्यान्ये न्यावधिकलाप्रतीतेः प्रत्येकएटयक्ले च तस्मतो- तेरिति वैषम्यात्‌, wea दिपरलापन्तिः दितसमानापि- वि विमाश्साधकः ख्कविषयकानभवस्य विषयान्तर विषय कलत्वखौ- कारे ASUS द्‌ स्प्यपला प्रापत्तेरिव्यलमसदावेशेन fl < ॥ 272 RVs anfancaa | Go HAMA उभयकर्म्मजः संयागजश्च सं- ATTN EY S करणाभ्यां परलाभ्यामेवतदुपपन्तेः, यथा VARS परस्परा- वधिकलविरोाधस्तथा न ata, atfaart पराविति दाविमे गीलावितिवदु पपत्तेः समानदे शस्यो: संयक्रषंयोा गण्ड यस्व- साम्येऽपि दिक पिष्डसंयोगस्या समवायिकारणस्य भेदेन भि- लकार्यंत्यत्तिसम्भवात्‌, मिलितयोरेकल्येर्दिवं प्रति यथा- ऽखमवायिकारणलं तथा भिखितयोारेकप्रथक्‌ तयो दिंपरयकलवं प्रत्यसमवायिकारणएलवशम्भवात्‌ द्रव्यातिरिक्रमेकं काय्यं प्रल्य- Haut संयागा्मां कार्यकार्थसमवायप्रव्यासत्या सम्भृधार - माकलवाद्ंनात्‌, कारणेकाथंप्रह्यासस्या तु बवस्तन्तत॒री- संयोगा एकं पटतुरौसंयोागमारभन्त एवेतिदिक्‌ । दिला- दि विना्रवद्विए्यक्त्वारि विनाञ्राऽप्युदनोयः ॥ ८॥ प्रकरणान्तरमारभते। संयोगे संयक्प्रतीतिर बाधिता प्रमाणं काय्ंणि च, अरव यवखंयागेष द्र व्यमच्निसंयागे पाकजा रूपादयः wea परि- माणविेषः HaHa शब्द Taqwa! नचाविर- लोत्यश्तिरोव संयोगः, चणभङ्गपरिणामयो निरासात्‌ अप्रा- पिपूष्विका otfa: संयागः, सचान्यतरक जः । क्रियावता aaa गिक्ियश्च खाण्ादभिमुखक्रियार हितस्य सक्रिय- fac संयागपसीक्ामारभते। अन्यतर कम्मं गः शेन लादिसंयोगः, SHIA मेषदवा- अध्याये २ afer | Rwy उर स्यापि धावतः Tal चावता पुरुषान्तरेण एष्टदेश्ंयोगः, उ- AIST: मेषयोमख्वयो व्या प्रत्येकं गटहीतसा मथ्याभ्यामुभा- भ्या मेव तब्जननात्‌,ढ तौ यस्वङ्गुलितरुषंयागा द स्ततरूसंया गः, ख चैकश्मादपि भवति यथा तन्तुवीरणसंयो गात्‌ पट वीरणसं- यागः, कबिद्राभ्यां सया गाभ्यामेकः संयागः यथा दाभ्यां त- न्तग्यामाकाशखद्धो संयोगे ताभ्यामेक एव दितन्तृकपट- स्याकाशेन संयोागः, कचि बह्भिरपि संयोागेरेकः संयाग आरभ्यते यथा दज्जभिस्तन्त॒भिराकाशस्य दशसंयागा एकमेव द्श्रतन्तुकपटाकाश्संयागमारभन्ते, कचित्‌ पनरोकस्मा- दपि संयोगादशषमवायिकारणात्‌ संयागदयमुत्पद्यते यथा पा्थिवा्याः परमाणोः प्रथममनारम्भके संयोगे जाते पा- faa परमाणणा पार्थिवपरमाणखन्तरणश, श्रे च परमाणा- वाणपरमाणठन्तरेण, इणकद यार म्भकं संयोगदय मत्पद्यते ताभ्यां संयागागभ्यां खजातीयनिष्ठाभ्यां इ्णकद्यं युगप- दारभ्यते aa यः पाथिवा्परमाखारनारम्मकः षंयाग- उत्पन्नस्तेनेक नैव पाथिवप*रमाणनाणद्यणएकेनेकः संयागः श्र्।परमाणना पा्थिवद्मणकनापरःसंयागे इणएकयो्ू- पादयुत्पन्तिसमकालमेव जायते, कारणाकारणएसंयागेन काय्याकार्यसंयो MATA जननात्‌, मूत्तविग्धनामन्यतर- fac दिसंयोागः, संयागजः कपालतरसंयागजन्धस्तर कुम्मयेएः सं याग- इति fafau: संयागः, प्रकारान्तरेाप्ययं fete: afer. * परमा रप्येतिषाढः साधुः। ` † परमाशारितिपाठः ere: | Rag वेेविकदर्नम्‌। उ° aay एव, विभुनोष्हन संयागः कारणाभावात्‌ कश ताव- fae wa नास्ति ay कारणं तेन कारणाकारणषंयागात्‌ काय्थाकाययंसंयोागाऽपि नासि, fare Carat म सम्भवति शअप्रा्षिपव्विकायाः ara: संयागलात्‌ faa तदि*्ातात्‌ एवञ्च सति विभागणजस्तच सात्‌ गचेष्टापत्तिः संयाग- विभागयोविंरोधिनोरविनश्छद वस्छयारो कजाम्‌ पपन्तेः, कि- श्च संयागं प्रति प्रयोजिका य॒तखिद्धिः ae fayare- Waa: साहि दयोारन्यतरस्य वा एयग्गतिमाचरं युताञ्रया- अयिलं वा, faarnyg dame समानाधिकरणादिभा- गादाश्रयनाञज्जादपि कचित्‌ यथा तन्तदयसंयो गानन्तरमे- कस्य तन्तारवयवेऽ ज कथ्यं जायते तेमांखन्तरादिभागःक्रि- यते विभागादारम्भकसंयो गमान era ara fatwa विना- शात्‌ संयागनाश्नो यच तन्तुदयं चिर Vay सदनत्यन्ञक्रियं भवति, के चिन्त्‌ तन्ववयवकम्मणा यदा तन्तारम्भकसंयाग- ara: क्रियते तदा तन्वन्तरे कश्मचिन्तनात्‌ आञ्रयनाश्र- विभागाभ्यां युगपदुत्पजाभ्यां संयागेनश्सतोव्धाडः। तखा- नुपपन्नं समवा चिकारणनाश्णे विभा गानुत्य सेः समवायि- कारणस्य काय्यसमकालस्थायित्नियमात्‌ चायं sara cata facta गुणककोरम्भे wie: खसमानाधि- तागादमश्वेति तत्राद्यः wees, fedta: शब्दा हेतुरि व्ारिक- मृद्यम्‌। € ॥ * तद्धिराधादिति चित्‌ are: * अध्याये 2 afer ३२७. ख रतेन विभागोव्याख्यातः ॥ १०॥ उ. करणा्यम्ताभावप्रतियोगी तथेवानभवात्‌ शाखामाचाव- च्छदेमापि महति न्यमाधतरोवत्तमानः कपिसंयागः,न्यया- watt कपिसंयाग इत्यनुभवात्‌ च्रवच्छेदमाचेणान्यथासि- द्धा परमाणुटत्तिरापद्येत तथा नापलष्येत विष्डनामणु- पाधिमेद एव प्रदेश्रष्तद वच्छेदेन वन्तंमानस्य संयागस्याव्या- प्वट त्तत्वं परमाणजिष्टस्यापि dame दि गादयाऽवच्छे- दरकासिन्तमोयाः। € i विभागे संया गात्पत्तिप्रकारमतिदिश्ख्नार। खंयागवद्धिभा गेाष्यन्यतरकम्मज उभयकर्मजाविभागजख, श्ठेनकमंणा ख्ाणश्येन विभागः, संयुक्रये म॑स्वये मंषयोब्व क्मभ्यां तदुभयविभागः, wre aarquaufergar- त्पत्तिकः अपेचणीयान्तराभावात्‌ तदुक्तं “संयागविभा- गये रनपे्कारणं कक इति, विभागे जननीये खयः, संखागे च जननीये पृव्वेसयोगनाग्र्ापेच्षणीय इति चेन्न खोात्पत्यनन्तरात्पत्तिकभावग्डतानपेक्षत्वस्य क्मणानिरपे- ward, विभागजस्त॒ विभागोद्धिविधः कारणमाचविभागज- कारणाकारणविभागभेदात्‌ कारणाकारणविभागजका- वि* विभागे संयागतुल्यतामादह। विभागोऽपि लचिविधः रककम्मंजेाभयकम्मंजविभागजभेदा | ॐ, Aw nN ALN तच्राद्यः श्येनशओेलयाः दितीयमेषयोाः sRae दिविषधः कारण- arc वैशेषिकदश्र॑नम्‌ | उ ° DATA विभागरभेदाख, AA कारणमा तरविभामात्‌ ATTAT- कारणविभागे यथा कपालदयविभागात्‌ कपाला काश्वि- भागः, कारणाकारणविभागाच कायथाकायंविभागे यथा- ऽङ्लोतरुविभा गाद स्ततरविभागस्ततः भशरीरतरूविभाग- fai नन्‌ विभाग एव न प्रमाणं संयोगाभाव एव विभाग- व्यवहारादिति चेन्न संयोागाभावेाऽत्यन्ताभावखेत्‌ गणक- कणारपि विभागव्यवहार प्रसङ्गात्‌, दवययेवन्तंमानः संयोा- गाव्यन्ताभावेा विभक्रप्रत्ययरेतुरिति चेन्लावयवायववि- भारपि प्रसङ्गात्‌, श्रकाय्येकारण्ञ्ड तयेद्र ययारितिचेत्‌ वि- ग्ध्यददिमवतारपि स्थात्‌, भवत्येव asta Wa भरान्तख गणकब्मणारपि भावात्‌ waraafyag aaa fe- WAAATA, संयागविनाभओाविभाग इति चेत्‌ एकतरखंया- faa नष्टे संयोगे तद्रावद्ारप्रसङ्गात, संयेागिनो्विं- अमानयोारितिचेत्‌ एकसंयो गनाभ्रागन्तरं पुमः संय॒क्रयाः कुवलामलकयोाः संयोागदशायामपि विभक्रप्रत्ययप्रसङ्गात्‌, यावतसंयागना्रस्तयेतिचेदेकसंयो गने तद भावप्रसङ्गात्‌ तच यावदयाभावात्‌, तस्मादस्ति विभागेऽथाम्तरम्‌, सच गणः विरोधिगणान्तरनाश्बः, विरोधिनं समानाधिकरणं fae माचवविभागजन्यः कारस्णकार्यविभागलन्यस्ेति तचादयोायथा DUA कपाले कम्म ततः कपालद्यविभागः तते घटारम्भकसंया- गनाश्रस्ताटनाश्स्ततस्तेन कपालदयविभागन कपालस्याका- wifear विभागे जन्यते वतः WIN A श्रादिसंयागनाश्रः तव- rn © अध्याय २ wisay | BRE उ° गुणमन्तरेण BIA गृणनाज्रानुपपन्तेः, Ma संया- गमान्रकं स्यादिति va विरोधिनेागुणस्य गणनाश्रकलात्‌ः किञ्च यचाङ्गलीदसभुजशरोराणां खसखकम्मणा तस्संयोा- गख्तजाङ्गलोमातरे समुत्पन्नेन कमणा $कगलोतरमंयो गनान्न- सम्भवेऽपि ₹स्ततरुभुजतरुच्रोरतरमंये गानाममानप्रसङ्घात्‌ दस्तारोनामक्रियतवात्‌ अङ्गलोकर्बणख व्यधिकरणलात्‌ व्यधिकरणस्यापि कर्मणः संयोगमाश्कले कविदण्त्य- सेन SWOT युगपदेव सव्व॑संयागमाशापन्तेः, SATA AT का गतिरितिचेत्‌ अङ्गुलोतरुविभागेन दस्ततङ्विभागेा- अमिता ₹हस्सतर्संयेागनाशक द्त्यभ्यपगमात्‌, व्यधिकर- णोगा कुलो कमेव हस्सतरूसंयागनागाऽष्ठ नवचातिप्रसङ्खः *अआअ्रयाभितपरग्यरासंये गस्येव व्यधिकरणकर्मना श्ललाग्च- पगमादिति सव्वंञ्ेन यदुक्तं तदपि न am विरोधिनः खमानाधिकरणस्येव सब्येज नाशकलवानुभवात्‌ बाघकमन्त- रेण तत्परिल्यागान्‌ पपत्तेः। शब्दविभागे च विभागका aa विभागस्य शब्दटासमवायिकारणलं warae नहि वज्ञ Waa दले च चरणशयन्त्णावष्टभे carat चापरि- छ्य्यमाणे यः शब्दा जायते तच दरलाकाशविभागारन्य- fac उन्नरदेश्सयोागख्ततः away डति, मच प्राथमिकेन कपाल- कम्मया कथं कपालाकाशविभागाम जन्यते इति area रक- स्य कम्म आारम्भकसयोगप्रतिदद्दिविभागजनकस्यानारम्भक. संयेगप्रतिदन्दरिविभागजनकत्ववि राधात्‌ ware विकषसत्‌कम- कः क, * खायात्रिवसममेतसंयामादेरबेति कचित्‌ qe: | 20 RR Wwe वैशेषिकद्रंनम्‌। दषमवायिकारणं wala: we दवद्‌हनदद्यमानस्फुट- दरेषचीत्कारे विभागातिरिक्रमखमवायिकारणं qara:, कारणाकारणविभागाख कायाकय्यंविभागमनुमन्यामहे कथमन्यथा खसकजनिताक्गलीतरुसं यो ग इ स्ततसमेयोाग- मुजतरसंयागशरीरतरषंयागामा मङ्गुःलो मा चे त्पल्लकर्मणा- ऽङ्गली तरूविभागे सति Wy ATS योगनाभर सत्यपि ₹स्त- तर्संयागादौनां भागशः, aafe विभागजविभागपरम्परव तन्तत्‌संयोगनाभरिकेल्युक्रलात्‌, कारणदयविभागपृव्वकं त॒ कारणाकारणविभागे न संप्रत्ययः यते dues यदुत्पन्नं BQ तेन दलाम्तरविभागवदाकाश्ादिविभागस्यापि जनग्‌- मसम्मवात्‌ यावद्भिः समं age संय॒क्रमासोत्‌ तावद्धिस्तत्‌- कर्णा विभागख qa गहक्गुखयामुत्यन्नेन कम्पंणाऽ- हुखन्तरविभागवद्‌ाकाथादिदेगेग्धाऽपि विभागा 4 जन्यन्ते RANTS सेात्यन्नेन कमणा दलान्तरविभागवदाकाज्ना- दिरेशेग्यावान विभागा आरभ्यन्ते, द्रव्यारम्मकमंयागावि- रोधिनः शतमपि विभागानेकं कश्मारभतां यक्‌कब्मद्र- व्यारम्भकसंयोागविरोाधिनं विभागमारभते म तत्‌ द्व्यार- वि शकुद्यशादिभङ्प्रसङ्गात्‌ तक्ादमारम्भकाकाद्रकपालसंयाय- प्रतिदन्दिविभागं न कपालकम्मे जनयेत्‌ तस्य घटारम्भकसंया- गप्रतिडग्दिविभागजनकत्वात्‌, नच कपालविभागेनेव wear. शात्‌ पुन्ये कुतः कपालाकाश्विभ.गोा न जन्यते इति वाखम्‌ अरम्भकसंयोगप्रतिदन्दिविभागवताऽवयबस्य सति xq देश्रा- ° प्पष्याये २ afsaz | RUE we म्मकसंयोागाविरोाधिनमपि qe carcaadararfazr- fut तद्‌ द्रव्यारम्भकसंयोगविरोधिनमिति ब्रूमः, क्रुतएत- दिति सेत्‌ काय्थंवेचिश्येण कारणवेचिश्यस्या वश्वकलवात, मन कमणि वैचिश्यमावश्छकं तथाचेकं कश्यं द्रव्यारम्मकषंयाग- विरोधिनं विभागं जमयतु यथा विकसतकमलक्द्मलादा- वपरच्च द्रव्यारम्भकसंयोागविरोाधिनमविरोाधिनञ्चाभयमिति मेवं काय्यंविरोधोा हि कारणवेचिश्चकण्पगामुलं सच विरोधः एकस द्र व्यारम्भकमंयोागप्रतिदन्दिलिम,श्रपरस्यतु तदप्रतिड- feaafa तथेव वैचिश्यस्यापि कल्पने चित्यात्‌ aed duce वन्तंमानं aa दलदयविभागमाचं जनयति, षच विभागा sa ज्राकाश्रादिदेज्रादिभागं द्रव्यारम्भमकसंयागाप्रतिदन्दिनं विभागमारभते, aa च निरपेचस्य विभागजनमे कम्मवा- पल्तिरिति द्रव्यनाग्रवििष्टं कालमपेक्ते, ननु तदानोमपि aaa AMATI, अ्रतोतकालत्वात्‌ विभागजनने aaa: खोात्पत्यनन्तर एव कालः, नन्वेवं विभागेन जनिते विभा- WAT BH प्रदभ्रान्तरसंयागमपि न जनयेत्‌, न संयोामज- मनं प्रति करणाऽनतीतकाखलात्‌ WII TY न ATA तस्या त्तरषं योागमाचनाण्टलात्‌, सोऽयं विभाग उन्तरसंयाग- fae न्तरविभागासम्भवात्‌ | कार्गाकारशविभागजन्धविभागो यथा aa हस्तक्रियया इस्ततरविभागस्तेन शरीरतदविभागे गायते aaa कतक्िया न कार्णं वअधिकरणतवात्‌ wee तु तदाक्ि- या नास्ति खवयविक्रियाया यावदवव्वक्रियानियतत्वात्‌ अत- 202 RRR ye AR पिकदश्नम्‌ | ATA: चउणचयस्ायीो, कविदाअ्रयनाश्नाश्यः तद्‌यथा तन्तारवयवेऽज् कर्मा तदनन्तरमं्ुदयविभागस्तदेव तन्व- न्तर AY ततेाऽष्रदयविभागेन तन्त्वारम्भकसंयोगनाभ्र- स्तन्तुकश्मणा च विभागस्ता द्रव्यारम्मकसंयोगनाग्रात्तन्त्‌- माश्स्तन्नाशाख तन्वन्त रक््मजन्यविभागनाश्रः। Wad तन्व- म्तरोत्पल्लस्य “HVAC म नाशः स्यादिनाश्काभावात्‌ उन्तर्‌- संयागेन fe तन्लाश्छेत, विभागे चनष्टे नान्तरसंयोाग दति चेन्न तन्त यत्‌ कम्मात्पन्नं तेन यथा विनश्दवखतन्ते विंभागा- अनितस्तथा acacia विभागे जननीयः माऽणयारम्भक- संयोगविरोध्येव तेनांग्रुतन्त्विभागेन तन्ाकाश्रविभागस्तेन चान्तरसंयागसतेन laa: कनाशः यदा यच तन्त यदा कम्ब तद्‌ वपि तदेव कम्मं ae कथं विनश्छदवश्छतन्त्‌ तदवय- वाकाशादिदेशराद्यगपदेव विभागानारभते सुम्वेषां विभा- गानामारम्मकषंयोागाविरोाधिलात्‌ तथाच कारणमष्एर- कारण्श्चाकाशादि तद्धिभागात्‌ कांस्य तन्तारकार्यंणा- काश्ादिना या विभाग उत्पन्नस्तदनन्तरोत्पत्तिकेन संया- गेन तन्तुसमवेतस्य Hae fara दति, कचिद्रभ्यां तद्‌यथा तन्तवोरण्याः संयोगे सुति तन्त्रवयवेऽ TT Hal ATTY क- fae स्तचकारशाकारण्विभागर्न काययाकार्यविभाग जन्यते इति, ्यमस्मादिभजते इति प्र्च्तसिडाऽयं विभागगुवः संया. गमाग्रेन मान्यया{सड डति संच्ेपः। १.। * कम्मोशस्ताद्‌वस्थ्यं विनाग्काभ।वादिति कवित्‌ GIs? | + Wa: Ware इति कचित्‌ पाठः। ७ अध्याये र सआडिकम्‌। RRR ao संयोगविभागयोः संयोागविभागाभावोाऽणत्व- महष्वाभ्यां व्यास्यातः॥ ११॥ कर्म्मभिः कम्माणि गुशेगंणा श्रगत्वमदस्वाभ्यामिति ॥ १२॥ य॒तसिद्यभावात्‌ काय्यकारणयोः संयागवि- भागो न विद्येते ॥ १३ ॥ उ° अत्येकः कालः श्रष्रगकर्णाणाऽ अन्तर विभागस्तन च darn; तन््ारम्भकस्य विनाशः Arvada च तन्त॒वीरणवि- भागस्तन्तवोरणमंयागनाशख तन्त्वारम्भ कसंथेगनाश्रानन्तर तन्तनात्रस्तन्तुवोरणएसंयागनाभ्रानन्तरं वीरणस्य प्रदे ्रान्तर- संया गस्ताभ्यामा्यनाश्संयोागाग्यां विभागनाश्रः॥ ९० ॥ मन॒ घंयागेऽपि संयागोाऽस्ु विभागेऽपि विभाग xfa- प्रषङ्ग{निवारणायमार | यथाऽणत्वमइत््वे नाणएतलमरत्ववती तया संयागविभा- गो न संयागविभागवन्ता॥९९॥ दितोयश्च छत्र व्याख्या- तमेव ॥ ९२ ॥ नन द्रव्ययारवयवायविनोाः Para; कथं मेत्यत श्रा) विर संयागविभागयोः संयागविभागश्रून्यतामाह। संयोगविभागः न संयोगविभागवन्तो TWAT नाशत्वमष्त्ववतो गुणानां निगुंण्त्वादित्थः॥ १९॥ कम्मभि- स्ति as Geri सर्मायंवा पुनयरक्तम्‌ Ware: प्रागे- वाभिहितः।॥१२॥ मनु खवयवावयविनेः ay a संयेगविभागाविव्ाश्रङ्मयामाड। १९९ वेशे विकदग्रंनम्‌। Se गुणत्वात्‌ ॥ १४॥ गुणाऽपि विभाव्यते a १५॥ उ“ शरसम्बन्धयाविद्यमानलतवं य॒ुतसिद्धिः एयगाश्रया्ितलं वा तद्‌भावस्ववयवावयविभमारित्यथः।॥९द२॥ इदानों प्रसङ्गाच्छब्दार्थयाः साद्धुतिकं सम्बन्धं arw- fad प्रकरणान्तरम्‌, तत्र पुव्यंपच्माइ | | संयो गस्धेतिश्चेषः,तयाच TVS शब्दस्य गणः संयोगः कथं स्यात्‌ waa घटदिनेत्यथः॥ ९४॥ किञ्च विषयोऽपि कचिद्रपरमादिलचणस्तेन षंयागोा- म सम्भवति गृणे गणानङ्गोकारादित्याद। गएाऽपि विषय इतिशेषः गणाऽपि quis: शब्दस्य वि युर्तासड्िः परस्परसम्बन्धश्रन्ययारवख्यानं कार्यकारबया- N © ०० ॐ, “NEA बरयवःवयविनोानं संखागविभागा gid य॒तसिद्यभावात्‌ नहि चघटाद्यवयवी कपालाद्यवयवासम्बन्धः सन्‌ तिदति येन तयोः संयेागविभागा सम्मायेयातामिति।॥१९३॥ ननु शब्दाथयोः कथं संयोगः सम्भवति शब्दस्य गुखत्वेन [waaay नच नास्त्येव तयोः संयोग इति ae war AN न ~ सत्यसम्बद्धत्वाविशषग घटारदिश्ब्दात्‌ पटादिश्ान्दबाधापत्तरि- wa: पदपदाथयोः शक्तिसम्बन्धं वयवस्य्रापयिष्यन्‌ पुवेपद्ययति। प्रतिपादकस्य शब्दस्य गख्त्वत्‌ ax प्रतिपाद्यस्य were: GUAT न सम्भवतीव्य्थेः॥ १४ ॥ aa प्रतिपाद्योऽपि qawe नितरां तथेत्याह | © ध्याये ₹ aifigaa | ११५ ख ° निष्कियत्वात्‌ ॥ १६ ॥ असति नास्तोति ख प्रयोगात्‌ ॥ १७। ` ~~~ ° विषयो नतु तेन समं संयोगः सम्बन्ध cay: यदा गणा- विर ऽपि शब्देन विभाव्यते प्रतिपाद्यतेतेन चश्रब्दस्यम daz: सम्बन्ध इत्यर्थः ॥ ९५॥ fay कस्यचिदाकाश्रादेद्रव्यस्य नान्यतरकर्बाजः षंया- “~ गेोनाभयकर्जः शब्दस्यापि नियलादित्धार। अब्दस्य कस्यचिदयस्य Vai: wre i सम्बन्धे TWVRTATATE | श्रसत्यपि घरपटादौ, मास्ति गेहे घटः, नासि पटः, Baya गकारो नासि, चरश्टत्‌ पटः, पटोभवियतीत्या- गुखेऽपि fara wat रूपादि Wee: प्रतिपाद्यते तच्राभ- SIAM सवागसम्बन्धा न सम्भवतीद्य्थः yew | tq गगनादिश््द प्रतिपाद्ये खाकाशादिन्रयेऽपि संयोगस्य सम्बन्धता न सम्भवति प्रतिपाद्यप्रतिपादकयोाः कम्मं न्धत्वेन कियाजन्यस्य संयोगस्यासम्भवादित्याङ | गगनादिशब्दस्य गगनाद्‌ निष्कियत्वात्‌ संयागो न सम्भ. ama: ९६ । प्रतिपाद्यस्यावत्तमानल्वादपि संयोगा न सम्भवतीत्याह, सति अविद्यमाने नासीति चकाराद्भविष्यतीति च प्या- ALMA तथाचातीतघट दारमी नास्ति परदिनि घटाभवि- व्यतीव्यादिप्रयोगेब खअतोतानागवघटया्बा्ा भवति मच ताभ्यां WRQ संयागादिः सम्मवतो्येः॥ १७॥ Ree वेेभिकदशगम्‌। Ho शब्दाथावसम्बन्धो ॥ १८ ॥ संयागिनादण्डात्‌ समवायिनोाविशेषा्च ॥१९॥ १ गणिकाया उ° दिप्रयागदशंनादित्य्थः। तथाचाषता घटादिना शब्दस न संयोगा नवा समवायदति ata: yo a किञ्चात Taya Bee | शब्दाययाः संया गद्येश्नास्ति तदेतद्‌ायातं शब्दा यावसष- म्बन्धावेवेत्ययंः ॥ ९८ ॥ मनु संयोागसमवाययोारन्यतर सम्बन्धः कथं नस्यादित्यत- श्रा | दण्डी पृरुषः CS HAT दति प्रत्यये स्तः, तच प्रथमः संयोगात्‌, दितोयः समवायात्‌ रस्तेऽवयवविशेषे gare समवायाघोनः प्रत्ययः, Wa: समवायितया यस्यास्ति ष हस्तीति विशेषादिति विशेष एव शस्तादा षमवायसम्बन्धा- दिशेषणतं मतु तन्त्ादीनामपि amare पट इईव्यादिर- fao मभूत्‌ संयोगादिः पदपदाथयोः सम्बन्धः कामे इानिरि्त- WIE | शब्दा चयाः संयागादिसम्बन्धासम्भवे तावसम्बन्धाबेव स्यातां तया चातिप्रसङ्गः शति ara nec Wawa संयोागादिसंसमावगादही प्रखयेऽपि avery | दण्डात्‌ दणमवगाद्य संयागिनः दणसंयोगिगः पुखषस्य विशेषादवयवविष्रेषमवगाद्य समबायिमाऽवयविनः प्रतीति भै- वतीतिष्ेवः तथाच यथा संया गसम्बन्धा बगाही Tat Uwe Efe emt २ अडिकम्‌। १९७ ख सामयिकः शब्दाद्‌ यप्रत्ययः ॥ २० ॥ ° वयवविश्चेषणभावेन प्रत्यया भवति, एवं घरश्रष्दवान्‌ घटा- sacfa प्रत्ययो म भवति, तथाच श्रब्दार्थयानं daar नापिषमवाय इति ara nae tl मन्‌ यदिन dart मवा समवायः शब्दार्थयाखदिं कन सम्बन्धेन शब्देाजियतमथें प्रतिपाद यतीव्यत are | सामयिक इति षमय Caraga: श्रस्माच्छब्दादरय- मर्य बद्व CARTE, यः werafaay भगवता we- तितः स तमथ प्रतिपादयति तथाच शब्दार्थयारोशरेष्छैव fac yaa: समवायसम्बन्धावगादी करी Fart इति प्र्ययच्ध खार. सिका साकानां, तथा घटवान्‌ घटशब्दः घटएब्द्वान्‌ घट इत्यादिप्रययोा नास्तीति पदपदा्यानं संखागा नवा समवायः सम्बन्ध cau: | करी FAC स्वादो तु खान्‌योभिकखमवायः ° Ly भ e Et ~ संसगतया भासते, कपालं acafeareig समबाय रशवेयादि- कमूहनीयम्‌॥ १९ ॥ | इदानीं शाब्द बाधोपयिकं पदपदार्थयोः सम्बन्धं प्रदश्रंयति। श्ब्दादयप्र्मयः सामयिकः समयरूपसम्बन्धप्रयाज्यस्तथयाच पदपदाथयोः समयसरू्पः सम्बन्ध रख शाब्दबाधनिवामकः, सम- यख aga, सच fefau faa खाधुनिकख, तच वितव्यसङ्गेतः आाधुनिकसङ्केत किति पु utm:, ¦ परिभाषा, सङतखासान्डछब्दादयमथा- बाडव्यडन्याकारकः, GE WE ममं Treafearerc- केएवा ALA, | 2x Rts बैरे षिकद शनम्‌ | ड» सम्बन्धः ख एव समयसदधोन इत्यथः, यथा गकुलदं HT- Wert at काविदाषधिः सा watsla सप॑विषं दन्ति, सच समयः कचिद्रावहाराद्ग्टद्यते यथा प्रयोजकन घरमान- येत्यक्ते प्रयोज्यस्य कम्बुसोवावन्तमच्मानयतोश्चानं तावदन्‌- {मिनाति तरखाबालः, Taas प्रठ्तिश्नानजन्या प्रटसि- त्वात्‌ मप्रटन्तिवल, तच ज्ञानमेतदाश्चजन्यमेतदनन्तरभा- विलात्‌, Tara विषयोऽयं कम्बो वावानया घट पदवाच्च- fae दृत्यावापोद्दापप्रक्रियया बाखलस् चटपटादाव्यं व्यत्पत्तिः, — सरि “वआजानिकखाधुनिकः सङ्गेतादिविधःस्मृतः। faa खाजानिकल्तच् या शक्िरिति गोयते। कादाचित्स्लाधुमिकः शास्तरकारादिभिः Ba”? ॥ इति ॥ ufaaee व्यवडहारादिता भवति तदुक्तम्‌, "शक्तिमद्‌ व्याकर गाप*मानात्‌ काषाप्तवाक्धाद्यवहारतख्। सा्निथ्यतः सिडपदस्य car वाकस्य ेषादिङतेवदन्ति” | इति । धतुप्रह्तिप्र्यादीनां श्क्िम्रहे व्याकरबाद्भवति यथा Cqafa fedtar’ “mate परसेपदम्‌" इव्याद्यनुश्रासनात्‌ MMA हितीयादेः, उपमानाद्‌ गवादिसादष्च्नानात्‌ WAT. ल्वादिजाव्यव च्छत्रे गवयादिषदानां शक्तिग्रहः, काघात्‌ “qe gwen wie afafagra तदति" | gid गे तदद थाः awa: शिशिरोाजडः'॥ ge WIS wafagfuaar wae” | refeara Banal युकादिशब्दानां शक्तिग्रहः, कोकिलः पिक- पदवाच्य सत्याद्याप्तवाकयात्‌ Kifer पिकादिपदानां शह्कग्रः, © Mime कथित्‌ पाठः, e Gara २ afsaa | BRE So WTS साचादाप्रवाक्धारेव यथाऽयं कम्बग्ोवावानय घट - पदवाच्थ दृति, कचिदुपमानात्‌ यथा, गेखदृ्चागवयः, यथा Awa axe, यथा मावखूयामावपर्शोत्यादि खाधमापमानगात्‌, कचिलिन्दाकारादपि वाक्यात्‌ यथा fua करभमतिखन्बेष्ठं Dead कटारकष्टकाजनिनम- wad पडश्नामिति निन्दावाक्धञ्जवणानन्तरं तादूश्रपिष्ड- म॒पलभ्यायमधे करभ दति व्युत्पतिः, कचित्‌ प्रसिड्- पदसामानाधिकरष्छात्‌ यथा प्रभिन्नकमलोदरे मधूनि fac प्रयोाज्यप्रयाजक्वहारात्‌ गोात्वादिविशिष्टे गवादिपदानां ्- क्ियहः, तथाहि यच प्रयोजकडङ्डधेन गामानयेद्युक्तम्‌, TRAT प्रयोाज्यश्डधेन गारानेतः, तद वधा््यं wearers गवानयनं गामानयेति शब्दप्रयोल्यमवधारयःत, ततश्च गां बधान खखमा- मयेत्वावापेदापाभ्यां गवादिपदानां साक्लाविशिषटगवादोा ale ग्टहाति,प्रसिडधा्यकपदसामानाधिकसर्ण्यत्‌ “"नीरूपः स्यशेवान ara” ‘qeqarengat कन्धां ददानः कूकुदः खतः" इत्यादो रूपञू न्यस्यश्रंवदादो वाय्वादश्नब्दस्य कन्धादाचादो कूकुदादि- शब्दस्य च शक्तयः, रुवं वाक्षेषादपि qu यवपदस्य ककु प्रम्ते लञेष्छानां दी्ष॑श्रके च शिष्टानां बारात gawicie- कमाचशक्तः UCU गानार्थत्वस्य चान्धायत्वात्‌ “भ्य वम यश्चड भवति” इति खता यवपदस्या्थ॑सन्देे, ‘Tae सर्व्वश्स्यानां जायते पचश्ातनम्‌ | amare festa यवाः कजिशण्ालिमः॥ इति विष्यचाकाङ्कया प्रवत्तमानदाक्षषाहोधेश्ुक रव यवप- 2x2 १४० वेशने विकद्‌ शं नम्‌ | ख मधुकरः पिवतोति वाक्यश्रवणणामन्तरं भवत्य यमसे म्धुक- रपदवा्यः प्रभिन्नकमलोदरे मधुपामकटंलात्‌, यथावा खटकारतरो मधुरं पिका रोतोति। तदेनदभमानं वा शब्द एववा प्रसिद्धपदखामानाधिकरष्सामण्यादयुत्पादकः, उपमानविभरेष एव वा, मधुपानकटंलस्य ्रमरादिव्बल्ष- MATHS । समयस Waar, वयक्तराते- पत एवापस्वितेरिति तैतातिकाः। जाता व्यक्ता चभ- ania: किन्त wait ज्ञाता व्यं eve प्रयाजि- fae दस्य ufsaw यथा वा “खाराज्यकानाऽभिष्टामेन asa” इव्यादिविधिगेषीमृतेभ्बः। ‘aq दुःखेन aan aT यरस्तमनन्तरम्‌। अभिलघापनोतश्च तत्‌ सुखं खःपद्‌ास्पदम'” ॥ इव्यादिवाक्यभ्यः खरादिपदस्य विणातीयद्खादो where: | क्षचिदिवरणादपि यया पचति पाकंकरतीति तुल्या्कबाक्णात्‌ Gulet fase: whee इति | wa जातावेव wfwag क्ता अभिचारादानन्याशेति मोमांसकाः, तापि प्राभाकरमते ats विना जातिभानस्यासम्भवान्तुख्यवित्तिवे्यल्वादेव गामामये्ादो व्यक्ते भानम्‌, भटरमते च सामानाधिकरखसम्बन्धेन कर्म्मत्वादो गोत्वादेः प्रथममनग्वयबेधः पातु कम्म॑तायां गो ङसित्वस्यानुमानं भवतीति। मगडनाचाग्यमते BR aaa भानं मवतीति। तदेतष्नातिश्ङ्किमतं ग समोचोनं मामानयेत्ाल BE: शाब्द. बोाधविचयत्वस्यान्‌भव{सिञ्लस्य विना गशक्तमन्‌पपन्तेः,न च लत्तया व्यत्तेभानम्‌,र्घप्रयेागस्यासन््वे लाचशिकप्रयो मस्यासम्भवात्‌,नच © अध्याये आाडिकिम्‌ | Rae wo रक दिककाभ्यामेककालाभ्यां afanefa प्र छष्टाभ्यां परमपरश्च ॥ २१॥ ० कति प्राभाकराः। समयः ufata व्यक्यारृतिजातयः uaa tia get: गवादिषद्‌ानामियं गतिः, गुणकन्मा- दिवाचकपद्‌ागान्तु जातिव्यक्ती एवायं दति मयूखे विप- शचितम्‌॥ २०॥ ददानोमृदेशक्रमप्राप्ते परलापरत्वे परस्परानबद्धव्य- वद्ारकारणतया भयव द्वेष्यां संक्तेपा य॑श्च र यन्थेना द | परमपरद्चेति भावप्रधानो मिदशः,उत्पद्यत इति रषः, चदा परमपरञ्चेति व्यवहार दति गरेषः, ट्तिरष्वा हार्यम्‌, एका दिग्‌ ययास्तावेकदिक्षी ताभ्यामेकदिककाभ्वां पि- ष्डाभ्यामित्यर्थः तुल्धरेशावष्येकदिद्धा भवतः नतु at मअ अअ अमन्यन्त अअ अअ अअम क्न वि तुल्य वित्तिवेद्यतयाऽपि aa भानं सम्भवति, कार्व्योभूतशाब्दनोा- धविषघयताबाः कार्प्रयोन्यत्वस्या वश्यक्रत्वेन भियमरूपस्य qa वि िवेद्यत्वम्य तचाप्रयाजकत्वादिति तस्माज्नाव्याद्चतिविशिख्य. क्वेव watfeucrat शक्िरितिमतमेवादरयोयम्‌, तदुक्तं गा- ame “ना्याछतिग्यक्घयस्त पदाथः", इति । २०॥ क्रमप्रापे परत्वापरत्वे प्ये्तितुमास्भते। war दिक्‌ श्राधारतया ययेास्तावेकदिक्ती मूत्त ताभ्यां मततोभ्ा afaazfauansrat बङतरद्य्ैरुयागाखयत्वाल्यतरद्धय्यसं- यागा यत्वच्नानविषयाभ्यां परमपरश्चेति Aya जायते इव्य- + एकर्द्किकाल्लाभ्य मित कचित्‌ पाठः। REX Ww? fae वे ेषिकदशनम्‌। परत्वापरत्वे Buta व्यवद्धियेतेष्व्यत उकं afewsfana- enarfata, सन्निकषः संयुक्रसंयो गा ख्यतम्‌, विप्रकर्षं स्तर्‌ शय स्वम्‌, तदद्भ्यामिल्थैः एतेन खमवायकारणमुक्र,दिक्‌- पिष्डसंयागस्वषमवायिकारणम्‌, तथाहि प्राडःमखस्य परष- स्य प्राच्यवस्थितयाः पिष्डयारेकस्मिम्‌ सय॒क्रसंये गण्डयस्वम- परस्मिन्‌ संयुक्रसंयागाचतरवश्चापेच्छ परलमपरवश्चोत्‌- पद्यते, भ्रसमवायिकारणमृक्रम्‌, सन्निषृष्टविप्रहृष्टाग्यामिति विषयेण विषयिणं प्रव्ययम॒पलक्यति तया चापेशाबृद्धे fa- मिन्तकारणत्वमृक्रम्‌,ए कदि गव्ितचोरोवपरत्वापरल्वे उत्प देते cia म स्वव त्पत्तिः, wea Zetia ay: सम्‌- त्यते दति म सर्व्वयेत्प्तिः, ्रपेकाबुद्धिमियमान्न सब्वदोा- त्पत्तिः, कारणश्रकरेरुत्पन्नयाः प्रत्यच्चसिद्धतान्न परस्परा यत्वम्‌, च्रन्ययाहि मात्यद्येयातां नवा प्रतोयेयातां परखरा- यः, तथाच दशिकपरत्वं प्रति बङतरदुयंसंयागाश्यत्व्चानं निमित्तकारयं तदाच्चये मत्त दिकसंयेगेाऽसमवायिकारबं ता- (>) दृश प्रानविषयोमृत्तः समवायिकारणम्‌, देशिकापरत्वस्यास्यतर- € „० . ee खग्यंसयागाख्यत्वन्नःनं fafanatcce तदिषयामन्तंः समवा- a विकारं menan दिकसंयेगेऽसमवायिकार्बमिवि, भवति fe पाटलिपु्रखयस्य काशोमपेच्छ पयामः परः प्रणगमपेच्य का. परेति e aN ~ wut fasawict:, ahaa: परत्वं प्रयागे उत्पद्यत, AY THAT. AVS AA HAA तस्य WAM, AGUS जायते wea. (thes ~ तरसग्यसंयागाश्नयत्वेन तस्या WlAala, रककाकाभ्यामिति रकः * बेड: समत्यद्यते दति कचित्‌ gre: | ध्याये २ खाडिकम्‌। Ree ख ° पेक्षाया fe दयेारभुन्पन्निरप्रतीतिख सात्‌ प्रतीयेते च पर- ल्लापरले, प्रतीतिख तये्गीत्पत्तिममरेणेति, एककाखाभ्या- fafa कालिकपरत्वापरले ्रभिप्रेव्य, तत्रेककालाग्यामिति एकावन्तंमानः कालेययेयवस्ष विर पिष्ड़येः तावेकका- @ तान्यामेककालाग्यामित्य्थंः, सलिकषाऽनपयतरतपनप- रिस्यन्दान्तरितजन्मतवं, विप्रकषंखु बङतरतपनपरिस्यन्दा- न्तरि तजग्मलम्‌, श्रवापि विषयेण विषयिणो बद्धिमृपलच- यति तेन युवस्छविरपिण्डा समवायिकारणे, कालपिण्ड सं- यागञ्चासमवायिकारणम्‌, अ्रल्यतरतपनप{रस्यन्दान्तरित- जचत्वबद्भिरपरत्वे बहतरतपनपरिस्यन्द्‌ान्तरितजगमलब्‌- द्धिः परते निमित्तकारणम्‌, एतेच परतवापरले श्रभियत- दिम्देश्योरपि पिण्डयोरत्यदयेते, तज दंशिकपरलापरत्वयेाः सप्तधा विनाश्रः,उत्पादस्हयगपदेव दइयारन्यथाऽन्टान्याञ्रचः ख्छात्‌, श्रपेचानद्धिना्चात्‌, संयोगस्यासमवायिकारणस्छना- शात्‌, द्रव्यस्य च समवायिकारणस्य नात्रात्‌, fafaure- feo कालः संयागितया ययाः पिणयोखाभ्यामेककाणाभ्यां fart सिद्द विप्रहृद्धाभ्याम्‌ अल्पतर तपनपरि स्पन्द बहतर तप्रनपरि- स्न्दाख्यतया Warsi परमपरखेति व्यवहारा भवति, भवति fe युवानमपेश्य wie: परः स्यविरमपेच्छ Tage इत्ा- दिका वद्ारस्तददिषयस्य परत्वस्य समवायिकारणं afar: az महाकालस्य संयोगेाऽसमवायिकारणम्‌, बङतरखगयैक्रियाम्नव- awa निमित्तकारबम, परत्वस्य च युवा समवायिकारणम्‌, युवश्ररीरमहाकाषयेः संयेगाऽसमवायिकारयम्‌, खबिराचि- 888 बेशेधिकदगं नम्‌। we मव।यिकारण्यानाग्रात्‌, निनिन्तसमवायिकारण्योनान्ा- त्‌, निमित्त नाशासमवायिकारणनाशन्नसमवायिकारणना्े- भ्यः । तत्रापेक्ताबृद्धिनाग्रात्‌ तावत्‌, परलेत्प्तिः परल्वषा- मान्यज्ञानं तताऽपेक्ताबुद्धिविनाश्स्तदिनाशात्‌ परत्वविर्नि- एद्रव्यज्ञानकाले wea, ददित्नाञ्रवदरेव सव्वेमृहनो- यम्‌। ्रसमवायिकारणनाशादपि तद्यथा यदैवापेचाब्‌- feuza परत्वाधारे faw aa ततो यदेव परवेोत्पत्तिस्त- देव दिक्‌पिण्डविभागस्तता यदा परतसामान्यन्नानं तदा दिकपिण्डसंयागनाश्नः ततः सामान्यन्नानादपेखाबुद्धिना- श्स्तदेव दिक्पिण्डसंयोगमाश्रात्‌ परलापरत्वयोनाज्रः तच चापेर्ाबद्भिमाशस् परत्वनाज्रसमकाखलान्न TWAT, नन्वसमवायिकारणशनाशादपि AVA ्रात्ममनःसंयोग- माश्रादपि संस्कारादृष्टारीनां fant ay greed स्वादिति चेन्न विप्रृष्टलेन परत्वस्य व्यापनात्‌ परल्वाधारस््ान्यज गमने विप्रकषाभावात्‌ परल्निटत्िरावश्छको नच तदा fee ततपनस्यन्दापे्याऽख्पतरत पनस्यन्द्‌ा यत्वेन यु गेच्चानं fafa. कारणम्‌, यद्यपि श्योरायां बाज्ययोवगवाडंक्धमेदेन भित्रत्वाव य॒बसख्रविरगवतपनपरिस्पन्दानां बेपरोयमपि सम्भवति तथापि बङतरतपनपरिस्पन्दसमागाधिकरखवेजा अ वश्चन्नागभेव विरे कालिकपर्त्वस्य कारकम्‌, खअल्यतरतपनस्पन्दसमानाधिकषर- waaay युन्यपरत्वस्य कार्यमिति नच घटादयपे्. सा emai बङतस्खगयेक्रियासमानाभिकार्बएयिवी. ° pq २ खाड़्िकम्‌। Rov Fo नात्रकान्तरमस्तोत्यन्ययाऽनुपपत्या SAAT एव AWA: कर्पते, संस्कारादृष्टादेः saa wagar प्रयागमपच्छ काणो afAaria nraw विवयतासम्बन्धेन © खध्याये २ arfena १8७ ख० कारखपरत्वात्‌ कारणापरत्वाश्च ॥ २२॥ परत्वापरत्वयोाः UTA TAT TATA TA: ख° समवायिकारणगाशादपेचाबृद्धिनाशात्‌ दाभ्वाञ्चेति चयः पक्वाः पूव्ववदूहनीयाः ॥ ९९१॥ कालिकपरत्वापरले प्रति वि्ेषवमाह। परत्वापरत्याः कारणं कालस्तस्य परलापरत्वे परलत्वा- खमवायिकारणकाखसंयोगाऽपरलासमवायिकारणकालसं- योगयु लच्तणयाक्रः, अनन्ययाऽनन्वयापन्तेः, गहि परला- परत्वाग्यामेव WAITS उत्पद्येते तस्मात्‌ परलापरत्व- पद ये स्तद्‌ त्याद ककालसंयो गावौ लचणया ॥ ९९ ॥ मन परेऽपि परल मपर लेऽप्यपरलवं किंन स्यादित्यतश्रार। एतानि छ चाणि yatta व्याृतकल्यानि मेह व्याक्रिय- न्ते॥२२॥२४॥२५॥ | वि प्रयागेऽपि सत्त्वात्‌ तचरापरत्वव्यवहारः कथं म भवति र्वं विप्रकषैश्चानविषये anger वा कथं म परत्वव्यवद्ार इति azwarayi निरस्यति। कार्यप्ररत्वात्‌ कारशस्य समवायिकारणस्य परत्वात्‌ खअपर- लाच खमक्शयिकारय रव परापरव्यवहारोा मल्पेच्ताबडि- विषयतामाचैय तदन्यस्मिन्‌, वहारः प्रति व्यवश्न्तं यस्य तन्नत्वा- दितिभावः।॥ २२॥ | परत्वापरत्वया मं परत्वापरत्वे ख इत्याह | रुतानि याख्यातप्रायाणि।॥ २९ eee ee 4 श 2 १४८ वेषरोखिकदरनम | खण MAT व्याख्यातः ॥ २३ ॥ कम्मभिः ARATE ॥ २४॥। गुशेगुणाः ॥ २५ ॥ इेदमिति यतः काय्यकारणयोः स समवायः ॥ २६ ॥ ° परत्वापरलयादीनां मून्तमाचसमवेतत्मुक्ं ्रानसखादी- माद्चात्मसमवतलवं तच समवाय एव atfa शियजिन्ञासा- मनुर बद्धेरुटेशक्रमप्राप्ताया श्रपिखष्वनात्‌ समवायपरौ- TATE | कायकारणयारिल्युपलक्षणम्‌, च्रकाय्यकारण्योरित्यपि द्रष्टव्यं ATM पदाथप्रदेग्रास्ये प्रकरणे “श्रयुतसिद्धाना- माधायाधारण्डतानां य: waa दूरतिप्रत्ययरेतुः ख ष- waa.” tia, अरसम्बद्योरविद्यमानत्वमयतसिद्धिः, TE SG दधि Tw कुण्डे बद्राणोतिवत्‌ Te away पट CW ATW कट दद्र द्रवयगणकष्मीणि cy गवि गेालम्‌ दृहात्मनि ज्ञानम्‌ Te शब्द दतोरबुद्धिरत्पद्यमाना a विना सम्बन्धमुत्पन्तमरुति तेनानुमोयतेऽस्ति कित्‌ fac गणानां डव्यसमवेतव्वस्याततत्वात्‌ तच कः समवाय इति जिच्ा- SATS MASSA समवायपसोक्तामारभवे। MVMCMacagqaafaata सम्बन्धात्‌ इरहेदमिति प्रयः स समवायः, तन्तुषु पटः कपालेषु घटः बीर र्षु कट- श्त्यादिप्रल्ययेदि पटाद तम्बादिष्त्तितवं विषयीकरोति aw ® Ts २ wifsaz Ree उ° सम्बन्धः, ग चासा संयाग एव, waatTaaeiat az- त्पादकानामभावात्‌ पिभागपर्यवसानाभावाख सम्बन्धि- नामयतसिद्धलाखच नियताधिकरणतयेवेन्नेयत्वात्‌ श्रप्र- व्यचत्वादेकलानज्नित्यलाख । नन्वेकञ्चेत्‌ समवायस्तदा द्रय- त्वादीनां सद्रप्रसङ्गः कद्म॑लादिसमवायस्य द्रव्ये सम्मवात्‌, मेवम्‌, श्राघाराघेयनियमादेवासद्धरात्‌ यद्यपियएवद्र- व्यलसमवायः स एव गृणत्वकम्मलादीनामपि तथापि तेषां न द्रव्यमाधारस्तच तेषामप्रतीतेः द्र येष्वेव द्रवत्वे प्रतीयते गणेष्वेव गुलं Rie कर्मं नलत्वन्यतेत्यन्वयव्यतिरेक- दश्मादेव नियमः, यथा ewer: संयागाविशेषेऽपि कुष्डमेवाधारो म दधीत्याञ्रयाञ्रयिभावनियमस्तया य- ज्व्यञ्जकशक्रिभेदादवाचापिनियम उपपद्यते नदि द्रव्येण द्र व्यतलवत्‌ कश्मला दण्यभिव्यच्यते तदुक्रम्‌, “afaqzafe भगवतो TIAA नः WIT” ॥ fao ङत्तित्वं सम्बन्धविश्रषनियन्ितमेवान्यथा wae घट इत्यादि- प्रतीतिप्रसङ्गात्‌ कालिकेन तन्त्वादिटत्तिलस्य घटाद ata, इत्यश्च तादटृणङस्ितानियामकः सम्बन्धः समवाय र्व, अवय वावयविनोाः संयागासम्भव्त्‌, कायेकारय्योारिद्युपलक्तबं गुण- गुणिनः करियाकियावताजातिग्यक्नयोनिंगव्यविश्ेषपदायेयाखा- धासाघेयभावनियामकोऽपि समवाय ख्वेति मन्तयम्‌ | सम- वाये प्रमाणन्तु गुणक्रियादिषिशिष्टबुद्धिविग्रेवणविश्ेव्यसम्बन्ध- विषया विण््िबदडित्वादण्डी पुरुष इति विण्िदधिबद्धवदि्नु- ५० वेशेधिकद शं नम्‌ | उण दति, नद्याधारत्वं प्रति विपरीता afacfa, afe भवति द्रं कर्ति, नवा भवति पटे तन्तव इति, एतेन वाया खूपसमवायेऽपि वाया रखूपमिद्याधारता न वायोः प्रती- यते तस्मात्‌ खभावश्रक्रिरेव waa नियामिका, स चायं जित्य श्रकारणकत्वात्‌ भावानां हि समवायिकारणद्‌- त्पत्तिजियमः, तदनरद्धे च निमित्तासमवायिनी, तथाच समवायस्य समवायिकारणं यत्‌ स्यात्‌ तत्‌ समवायान्त- रेण तेनेव समवायेन वा, न तावद्‌ाद्यः, अनवस्छापातात्‌, न दितोयः, afe ख एव समवायः खेनेव समवायः waa- तीत्यात्माञ्रयात्‌, तन्तषु पटषमवायः ys खूपसमवाय- दति प्रतीतिः कथमिति चेत्‌ खङूपसम्बन्धेन, खमवायान्त- रङ्गो कारोऽनवस्थापातात्‌, तर्होह पटरूपमित्यपीडप्रत्ययः खष्टपसम्बन्धनेव स्यात्‌ किं समवायेनेति ee तच्ाति- रिक्रसम्बन्धे बाधकाभावात्‌, ate तले चटाभाव दत्य fae मानं तच च संयोागादिबाधात्‌ समवायसििः नच खरूप- सम्बन्धेनाथागम्तरमनम्तखरू्पाणं सम्बन्धत्वाभ्यपगमे जओरवात्‌ मचेवमभावस्याप्यनया an सम्बन्धाग्तरः सिद्येदिति are यताऽभावसम्बन्धस्य न निग्त्वसम्भवस्तथा सति भूतखे बटानग- यनानन्तरमपि चटाभावबदधिप्रसङ्कात्‌ घटाभावस्य तत्सम्बन्धस्य च नित्यत्वात्‌ नाप्यभावस्य सम्बन्धान्तरमनित्यमक्ीकसं waa खकङिप्निव भूतले सहखधा चटानयनापसारबादौ सम- HG WSF AIA TAG GST AL बकालोनभूतसादिखरूप Tq © Gud २ श्ाङिकम्‌। १५१ go जापि समवायः waaay वा श्टादिति चेन्न खर्ूपसम्ब- MAT तद पपत्तेः WII चटात्यन्ताभावान्यान्याभावयो- निंल्ययोारनेकषमवेतयोाः सामान्यत्ापन्तेः प्र्वंमस्य च मम- वेतका्यैलेन विनाशिल्वापन्तेः प्रागभावस्य च समवेतानुत्य- सरतेनाविनाश्िलापन्तेख मच भावत्वं तत्र तन्त्रम्‌, भावलस्या- पाद्यलात्‌, श्रभावेऽस््येव वेशिश्याख्यं सम्बन्धा रमिति aren, aa यदि सव्याभावव्यक्रोनामेकमेव वैशिष्यं तदा घरव- ल्यपि घराभावप्रच्ययप्रसङ्ः पटाभाववेचिष्छेनेव घराभाववै- शिच्छसत्वात्‌, घट एव तच चटाभावधोप्रतिबन्धक tia चेत वेभिश्यमम्नन्धेन प्रतिबन्धकाभावस्येव aa TATA, मचा्रय- सखभाव एव ATTA येन न तत्र चराभावाभिब्यक्रिः, घरा- पारणानन्तरं तत्रैव चटाभावप्रतोतेः। तवापि खूपनाश्ा- नन्तरं कथं न रूपवन्ताप्रत्ययः समवायस्य नित्यलादेक- त्वा्धेति चत्‌, खूपनाशादेव तद प्रतीतेरुपपत्तेः, षमवाय- प्रतिबल्धिः प्रत्यक्मयूखे माचित एवेत्यास्ताम्‌॥२६॥ द्रव्यादिभ्यः पञ्चभ्या भेदं साघधयन्नाद। fae घटाभावसम्बन्धः खोकर्णोयः घटकालस्य सम्बन्धाघटकतया ASAT न घटाटन्ताभावप्रतीतिः, KATE भूतलादौ घटादभा- वस्य खरूपसम्बन्ध खो का रम्यावश्यकत्वेनाभा वान्तर सयलेऽपि खरू- परस्यैव सम्बन्धत्वमभावप्रययानामेकविधसम्बन्धावमाडितवस्यान्‌- भवसिडत्वादिति। २ । ननु समवायो रथ्ये गुणादिषु Tea किन्तस्याविरिह्म- ३५२ वेगरेषिकदधरंनम्‌ | qo द्रव्यत्वगुणत्वप्रतिषेधोाभावेन व्याख्यातः ॥ 29 ॥ THAT ॥ र्ट ॥ So भावः सन्ता, यथा सन्तान द्रव्याद्यात्मिका विलच्णबु- द्धिवेद्यलात्‌ तया समवायोऽपि तत एव द्रयादिग्याभिन्नः द्रव्यलगणव्ेव्युपलक्ं कम्मेलाद्यपि दरष्टव्यम्‌॥ RO I एकत्वं साघयति। व्या स्या तमितिशेषः तत््नमेकलं भावेन सत्तया वास्यातम्‌, यथैका सत्ता aaa सदुद्धिप्रव्तिका ada एव समवायः स्यच समवेतबुद्ध प्रवन्नकः खलिङ्गाविेषादि शेषलिङ्ा- भावाच्च नहि समवायस्य विश्रेषलिङ्गं भेदकं लिक्माकख- fae पदा्थत्वकल्पनेनेत्यत अइ | भावेन सत्तया जव्यत्वगुणत्वप्रतिषेधो डव्यत्वगुत्वाभावे या- ख्यातः उक्तः तथाच सन्ता वया रव्यत्वगुणत्वग्रुन्धा विलच्तड- बुडिविषयत्वात्‌ समवायोऽपि विलच्तणनब डि विषयत्वान्र द्रव्यत्वा- दिमानिव्यचैः इदमुपलच्तणं कम्मेत्वादिप्रतिषेधोाऽपि Ba 1 २७॥ समवायस्य नानालवं निराकरोाति। ततत्वं तद्यक्तित्वमेकमाचव्यक्तिवमिति यावत्‌ समवायस्येति ० AN < We, भावेनति qreafafawte: | यथा Ae सत्‌ गुडः सन्‌ ९ ~ कम्म सदित्धकाकारप्रतीतिविषयत्वात्‌ नानात्वसाधकप्रमाबाभा- वात्‌ MAY SU TAT, तथा घटः समवेतः पटः समवेत. श्व्याद्यनुगतप्रतोतिपिषयल्वात्‌ भेदकप्रमाणभावात्‌ शाघवाश्च © च्यध्याये २ atfsna | ˆ ३५३ S° यामा येन मामालमन्खपगच्छामः, BATA fay: देशका- लादिभेरेऽप्यभिनस्छ सम्तावदेवानित्यलायो गात्‌, मनु सम- वायोायद्ययं सम्बन्ध एव तदा तन्तपटयोाः waaay वि- देषः स्यादिति चन्न युतखिद्यभावादिद्ेषानुपपन्तेः गडि खूपरूपव तारवयवावयविने व्वाऽसम्बद्धये विंद्यमानलमस्ति येन विक्षेषः स्वात्‌, य॒तसिद्धिरेवापाद्चत दति चेन्न कदा- चिदपि तथाऽगनुभवेनापाद्यबाधात्‌ | समवायो नानाऽ- नित्यखेति प्राभाकरास्तच्ामु पपन्नं रूपं नष्टमिति fe प्रत्ययो नतु ङूपसमवायानष्ट दति कस्यापि sae: | wae: खमवाय दति नैयायिका सदष्यनुपपन्नं समवायो- fao समवायेप्येक र्वेत्यथः। खच नित्स्तस्यात्ादविनाश्येाः प्रमा- भावात्‌ तत्कल्पने कल्यनागारवात्‌ सम वायदयेकत्वेन तन्ना शराभ्यु पगमे तद्राग्रदश्यायां निन्ये ae wens विंशिद्ानुभवान्‌- UTES | VY गोला AT: रक्त उत्पन्न इति प्रतीतिर्नलादिसम. वायविधयिगी समवाबस्याजित्यत्वनानात्सधिकेति प्ाभाकर- मतं तन्मन्दम्‌ उक्तपरतीते TANTRA अन्यया चटोा- नष्ट इत्धादिपतीतेरपि समवायविषयकत्वसम्भवेन घटादेरपि निबलप्रसङ्ादिति | वैश्रेधिकमतानुयायिनन्त॒ समवायस्य yarey a भवति समवायोाऽतीद्धियशेतनान्या समवेतभावलादाकाश्ा- दिवदिव्यनुमानेन तस्यातीश्ियत्वसिदधेरिव्याङः। न्यायमतान्‌- यायिनस्त॒ डद्धियसम्बन्धविग्रेषखताप्र्ासश्या समवायस्य प्रत्यक्षं भवन्धेव, अतोखियत्साधकोङ्ञानुमागखःप्रयोजकत्वात्‌ सम- 22 ३५४ “ वेशे षिकद शं ra | उ ऽतीङधियः BHAA सत्धसमवेतभा वलात्‌ मगोावत्काला- feact a eri स्ति ओग्ाङरे वेन्नेषिक*सचापस्कारे सप्तमाध्यायस्छ दितीयमाङ्किकम्‌ ॥ > ॥ समाप्रञ्चाय सप्रमाध्यायः। fre बायो सोकिकप्रद्यक्तविषयः येग्यप्रतियोागिकतवे सति षिच. wane येग्यशत्तित्वात्‌ भृतषारित्निघटायन्ताभावादिवदि- Met प्रबसाधकानुमानस्य सत््वाेलाङरितिसंच्तेपः ॥ ९८॥ इति ओजयनारायश-तकयश्चामन-भट्ाचाय-प्रबीतायां क- mizanfaeal सप्तमाध्यायस्य दितीयमाडिकम्‌ । att समात्तश्ाय सत्तमाध्यायः। * खवसंस्कार इति कथित्‌ aie: | = ध्याये र आडिकम्‌ | Que Go TAT ्ानं व्याख्यातम्‌ ॥ १॥ Wo frafayrarstrara saerafacrttagena- माखम्बते तच बुद्धिपरोला श्रष्टमाष्छाधाथंः, श्राद्मसाधनाय ued बद्धिरुक्रा तां सारयन्नाइ। xafafa विषयेण विषयिणं ठतीयाध्या यमुपलचस्षयति | "'ईद्ियायप्रसिद्धिरिदियायन्याऽचाम्रस्य रेतः" “शरा त्मद्रिवायंसल्िकषो चज्निष्यद्चते aaa” इत्येताभ्यां खना- भ्यां ज्ञानं व्याख्या तमिल्य्ैः। तच “'बुद्धिङूपलयिन्ानं प्रल्यय- दति carer.” दति समानतन्त्रे बुद्धि लशणे साङ्खमतनिरा- सायं पव्यायाभिधागम्‌। angie बृद्धादिशब्दानाम्थं- भेद मा षवचते AUS स्त्रजणमषां साम्यावखा प्रतिः, खा चेकंव,पुरुषास्ह परं भिन्ते, तेष ee नित्या waft wifaat नित्य चेतन्यख्लभावाः, तेच पङ्गवोाऽपरिणामिलात्‌, भृतिखन्धा जडलात्‌, यदा विषयमे गेच्छा प्रष्टतिपरुषभे- दानादडंगव्डमभिता मतादिरेषा- न्सतोानि वातिमजिनानखिलान्तरायान्‌ | विद्रावयन्‌ TITY CAAT देवः सख बारबमुखःशरगं ATS ॥ परत्वापरत्वे परोच्य शिष्यजिश्नासानु रोधात्‌ मध्ये समवायं परीच्छ उदेग्रकममाखम्यार्मे gfe परोचिचिषुः पूनीह्ञा.तां wicafa | mag aetveqaqng टतोयाध्याये इति वावत्‌, wer 222 Rug वेक्ञेधिकदश्ननम्‌ | उ०्ददिदृ्ाखप्रृतर्भवतितदा सा पुङ्षेापरागवश्नात्‌ परिष- मते, cara: परिणामोबद्धिरन्तःकरणवि्ेषः, बुद्धि- रेव मरत्तच्चं तदुक्रम्‌ “sadder” दति, साच बद्धि- दंर्पणवन्िब्मला, तस्याञ्च वदहिरिग्वियप्रणाडिकयां विषवा- कारोयः परिणतिभदो घट दति पट दत्याद्याकारस्तज्त्रानं ठन्तिरिति चाख्यायते, खच्छायां बद्ध वत्तंमागेन Bria Game are भेदायरहादष्ं जामामोति योऽभिमान- faa: सेवापलयिः,खक्‌ चन्द नादि विषयसन्निक्षादिख्िव- werfeada सुखद्‌.खाद्याकारो Feta यः परिलाम- fata: ख प्रत्ययः, अतएव ज्ञानसुखदुः खेच्छा देष प्रयबसं- स्कारधग्मधष्याः wa एव बद्धः परिणामविशेषाः खच्छमा- चया प्रकृतावेव वत्तमाना अवसाभेरादाविभवन्ति तिरो- भवन्ति च, पुरुषस्त॒ युष्करपला वन्निलेपः प्रतिविम्बते पर wgifafa यन्छन्यन्ते तर्नेन पय्थयाभिधानद्धवितप्रमा- aa निराक्रियते aufe बुद्धिशब्दो यदि बुध्वतेऽनयेति करशवयत्पन्नस्तद्‌ा मन एव तत्पयं वस्यति, TY मनः प्रत्यचम्‌, बद्धिख्लहं बुध्ये tia wares येव, नचान्तःकरखस्य च्चाना- द Taait:, कर्टधर््यलेनेव तेषां सिद्धेः, भवति fe we जानं We प्रत्येमि Weare द्व्य म्वधामानाधिकरण्छेन प्रति- भाषः, श्रभिमानोाऽखादिति चेत्‌ feed बाधकाभावात्‌ 2 feo ered कथितम्‌, आत्ानुमाप्रकत्वेने विद्चेषः वेदानीं षरीक- कोवमिविभावः॥ ६॥ = अध्याये २ afena | ३५० wo तात्मा Aaa ॥ २॥ उ ° पुरुषस्यागन्तुकधब्मामाधारवं कूटस्य त्वै तदेव बाधकमिति चेन्नागन्तकधब्मधारतवेऽपि नित्यलसम्भवात्‌ नहि धर्मी wdigaa तत्वं येन धद्मात्याद विनाशावेव धमत्पादवि- AIST Brat, तथाच य एव चेतयते स एव बध्यते जानाल्यु पखभते प्रयेति चेति नाथान्तर कल्पना युक्रेतिदिक्‌॥ ९॥ तख ज्ञानं fafad विद्या चाविद्या च, विद्या wafer प्र्यचलेक्गिकस्त्याष्लच्तण्ण, अ्रविद्याऽपि चतुव्विधा संश्य- विपर्य्ययखभ्नानष्यवसायलच्षणा, तच aafea acfate- यजम्‌, कुतं एतदि त्या | श्रात्माऽच परात्मा Ura at खात्मनि मानसखक्रा- चित्‌काडम्परत्ययस्यादं गारः छथामहावाङरित्यादिप्रत्य- afatGaala खात्मनाऽखप्रत्यचताक्रा, चकारादाका- warefaat वायोः परमाणनाञ्च द्रव्याणामुपग्रहः। ट feasala दिविधं खव्वंभ्नोयमसव्वन्नोयञ्च, arsed याग- जघकंलच्णया प्रत्यासत्या तत्तत्परायंसायंन्नानं, तथाहि परमाणवः WIM: प्रमेयलादभिधेयलात्‌ सच्वात्‌। खाम- वि नन्वात्मनः प्रबच्तसिडत्वात्‌ wae तच्िङ्कतया पृन्बमभिधा- AHAYAAA AE | तच परश रोर, अधिषाटलं सप्तम्बथः परण्यीराधिरातात्मा UG ATG La द अप्रत्त परात्ममनसेः प्र्च्लाभावात्‌ तये- ४८ We वि वेश्रेषिक द्नम्‌। ग्रोविरदहात्‌ कथमेवं मडहच्वस्यापि प्रत्यकं प्रति कारणलात्‌ AQ परमाणवो मदान्तः, ूपवक्स्छापि चा चषप्र्य चकार- waa मच दिगादयोष्पवन्त दति चेन्न यागजघश्मसह- कारिणा ममसेव तक्छम्भवात्‌ तदु पयद्ाखच्ल्रादिना वा, अ्- चिन्तयप्रभावादि योगज्ञा न सद्काय्येन्तरमपेशते। विवादाध्यारितः पर्षो न way: पुरुषलाद दमिवेव्धारि त प्राभाकरोन मौमांसाभिञ्ञः ware ₹हमिवेत्यादिव- दिपल्तबाधकतक्न्यतवा द प्रयोजकम्‌, WIA प्रत्यक द्विविधं सविकल्पकं निष्विकल्यकश्च, सविकच्यकं ज्ञानं न प्रमाणमिति कीत्तिंदिङ्ागादयः तथाहि अभिलापषंसग- योग्यप्रतिभासं हि तत्‌, नद्यभिलापेन ater सम्भवत्यथ॑स्स सम्बन्धा येन घट दति vz tia at नामानुरञश्चितः प्रत्ययः स्यात्‌, मच जात्यादि परमाथसत्‌, येन aha विषयेषु इद्धियेण गद्यत, नख षतः खलखलचणस्ासता सम्बन्धः सम्भव- ति, गचासत्‌ दद्ियगाचरः, तस्मादिद्धियेशालोाचनं जन्यते ्रालोचगमदिश्वाच सविकचयकमत्यद्यमानं तचार प्रवन्तंयत्‌ प्रत्य्मिति प्रमाणमिति wea दति, तच्ेतदमुपपन्नम- भिखापसंसगं याग्यप्रतिभासञ्च भवेत्‌ प्रमाण चचद्धियार्थसन्नि- रन॒मानाथं eaters ““खात्मेश्ि या्ंसच्निक्रषं wary भावे- uaa मनसालिङ्म्‌”” इति as ‘afrardufetafcfrat- यभ्योऽचान्तरस्य ey” इति Ga च art कथितमिति पम्यव- faare:, इद मुपजच्तडम, र रयोसदिभित्रत्ेन खातसनेारऽप्यनमा- < अध्यायं ९ arlene Rue ae च्राननिर्दे ज्ाननिष्यिविधिरुक्तः ॥ ३॥ ड ° quae स्यादिति सन्दिग्धव्यतिरेकिलं, नामवेजिष्यश्च चा- quay सम्भवत्येव, सुरभि चन्दनमितिवदु पनीतभानसम- वात्‌ यद्धा संश्ञावेशिष्यं प्रत्यचज्ञाने म भासते Fara: खारणमाजम्‌, Waa wiarafiar, अभावज्ञाने प्रति- सागिस्मरणएवत्‌, जाल्यादिकञ्च agad साधितमेवातः सविकश्यकमपोद्धियार्थंसन्निकषंजलात्‌ प्रव्यक्तम्‌ । नन नि- म्विकच्यकं न व्यवहारप्रवन्तंकं मवा व्यवहारविषय द्रति fous प्रमाणमिति चेत्‌ सविकल्पकमेव, तद्धि विश्ष्टिन्ना- मम्‌, मच विरेषणश्चानमनरण तदुत्पद्यते विशिष्टज्ञाने डि विभ्रेषणश्चानविशेव्ेद्दरियसज्िकषंतदुभयासंसगोग्रहस्य कारणलत्वावधारणात्‌ ॥ ९॥ यच यथा Wirt यत्कारणकश्च तदिषरयतुमाद। WTAE WITH यदिषयकं यद्धर्षक तच wafer कन्तंये wire निष्यन्तिविधिर्त्पत्ति- वि० नाथं “कारबाच्चामात्‌"” इत्यादिदखधचेऽपि wea कथितमिति बेदितच्यम्‌ ॥ २॥ | नमु wag fa कारयमिब्ाकाङ्कावामाह। चचननिरदशचे eae यच श्रागस्य निर्देशः कृतस्तचैव तचिष्यत्तिविधिच्तरदुत्प्तिषिधानं उक्षः “खात्मेन्द्रियार्थंसत्रिक- घोद्यद्निष्यद्यते तदन्यत्‌” इति GT Way कारमान्यक्ानी्र्थः, वथाचात्मा WTS समवाधिकारण्म्‌, खात्ममनःसंयागाऽसम- A af e ६० वश्विकदश्नम्‌। ख” गुणकम्मसु सन्धिरृषटेषु त्ाननिष्यते द्रव्यं कार णम्‌ ॥ ४ ॥ उ० प्रकार SM उच्यते इव्यथः श्रादिकमणि क्रविधानात्‌ 6 net कोदृशा निष्यत्तिविधिस्तमाह | गणेषु रूपादिषु ag चोत्ेपणणदिषु यज्जानं निष्य- द्यते तच दरव्यं कारणं याग्यद्र यजिष्टमेव तदुभयं zaa afta द्रव्यय ग्धतेव तच aaa, afaary तेषां caafea एव, संयक्रसमवायेन तेषां गणात्‌, यद्यपि विषक्रचम्यकावयव- कपुंरभागानामयेग्यानां ATW तथापि wfqad- चटकं तजायोाग्यमपि zaaa, यद्यपि भब्दग्ररे द्रवययोा- wat न तन्तं तचापि aaa समवेतः शब्दा गृद्धत इति तदेव तन्तम, मन्वदुष्टसनिकषंकल्यना कुतः क्रियते इति चेन्न fac वायिकारणम्‌, विषयसन्निकघा निमित्तकारणमिति तद्िम्‌ दूवर्वोक्तमिति, प्रत्यच्तमधिशव्य afanae हेतुता कथितेति वेदितव्यम्‌ ॥ १॥ सत्निकषंऽपि विग्रेवमाह | सिरे ग णकम्मेसु यजच्चानमुत्मद्यते तच्च Ka गख्यघटित- afana: इख्ियसंयक्षद्रवयसमवायः कास्यं awe xe इखियसंयागस्य हेतुता, अब्यसमवेतस्य गु णादेः vers तु xfra- संयुक्घद्रद्यसमवायः, शब्द्‌ रूपग्रथसमवे तप्र अवबसमवायः, = खध्याये १ Wise | Reh qo सामान्यविशेषेष सामान्यविशेषाभावातच्ततखव भानम्‌ ॥ ५ ॥ e शजाननिष्यन्तेः कार्येण हि arena कल्पगोयमिति भावः ॥ ४॥ sat ज्ञाननगिष्यश्िविधिम-₹। सामान्यं सन्ता ae fain द्रव्यलगणलकमंलानि एवमेतेषामपि सामान्यानां fava: एयिवीलादिरूपला- दत्छेपणलादोनि, तज द्रव्यगतानां खामान्या्ां तत एव योग्याञ्रयविशचेषारेव तश्जिबन्धनाख संयुक्रसमवायात्‌ संयु ऋसमवेतसमवायात्‌ समवेतसमवायाख BAG ज्ञानं गुणत्वे च संयक्रसमवेतसमवायात्‌ WARATAT समवेत- खमवायात्‌ सत्तायाः संयक्रषमवायात्‌ संयुक्रष मवेतसमवा- यात्‌ समवेतसखमवायाख Wahid श्वानम्‌, गणले च संयु- waa: waaay न प्रद्याख्िरिति, गमु तत एव सखा्यखन्निकषं देवेत्यवधारणानुपपन्तिः यतः खा मान्ये fa- विर कारयं सन्बैचैव उच्यघटितः सनक हेतुरिलर्थः, तवापि चा. Be त्वाच्च Key योाग्थताऽपेचितेति विर्रेषः ॥ 9॥ सामान्यप्रच्तेऽपि अव्यघटितसत्रिक्ैः कारखमिग्याइ | सामान्छं सत्ता विग्रेषोग्रयलवादि तेषु यजक्नानं जायते तत्‌ तत- र्व अथघटितसद्चिकवैदेव, नमु Keay कोवशेन्दियस्रिकर्वे कथं सामान्धानिन एएद्यन्ते KAA याड सामान्छवि्ेषाभ 3. aye देदेविकदंनम्‌। ` ह° सामान्धविशेवापेशं द्र्यगुशकममरसु ॥ ६ ॥ उण श्रेषेषु च प्रथिवीलादिषु सामान्यविगेषान्तरमस्लेव तत्- निकर्दाऽपि कारणमेवात are सामान्यविगेवाभावादिति afe खामान्यविेषेषु सामान्यविश्चेषा avid, श्रमवस्वा- प्रसङ्गात्‌ तेषां परस्परं भेदप्रतोतिः Gera एव, गवेतरा- afaa बति सकलगाटन्तितवलक्षणापाधिषमेदाद्वा, एवं चरटत्वादावपोति॥ ५ ॥ ननु खामान्यविगेषेषु खामान्यविरेषाभावा्चथा तन्नि- रपे्चमेव शानं तथा द्र व्यगुणक््सखपि कि तज्निरपेचमेव, FATE | ज्ञानमुत्पद्यते दति प्रहतम्‌, TUTTINY दर वयतवगुशत्- कम्लविशिष्टबद्धि स्तावदस्ति विभिषटञ्चानञ्च fawafaye- fie वादिति सामान्यविग्ेश्गर्यत्वं तदभावात्‌ तथाच सामान्यार्ना जयलगून्यतया शद्ियसंयागस्यासन्भयेन अव्या घटितसच्धिकषा- ग्राह्चलात्‌ जखघटिवसजिखषे पराक्चाख्येन सामाग्धानीतिभावः ॥ mu जर्‌ यकम्मप्रत्ते Bfefewaary | अस्‌ यकद सख बनच्डालकं WIA Tes तस्चामान्यविभ्े- wey आतिविद्धेषप्रकारकं तेषां जमान्धावामिव खरूदताभा- MATT ॥ ९ ॥ < wae १ fea | १९१ So द्रव्ये द्रव्यगुखकम्भापेश्चम्‌ ॥ ७॥ उ* शेदियसल्िकषादुत्पद्चते इति सामान्यविेषापेचा तजा- वश्यक, भवति हि द्र व्यमिदं गणेाऽयं कर्डदमिति विशिष्ट ज्ञानमिति ara ng ॥ | तत्‌ fa zasfa सामान्यविग्रेषमाजापेचमेव ज्ञानमत- श्राह | ज्ञानमुत्पद्यते इति wad wera शरुक्तागे्गैच्छ- तोति ज्ञानम्‌, तच दरव्यं घटा विशेषणम्‌, ग्क्त दति गुणः, गच्छतोति aH, तयाच नाग्टहीतविशेषणा विशिष्टप्रतोति- मवा विश्रेषणसम्बन्धमन्तरेणेतिभवति awa दरवयगुणष- HBA भावः ॥ ७॥ तत्‌ किं गृणक्ब्मणारपि गणकब्पपेला नेत्या । वि ननु शुङ्ञोऽयमित्नादिप्र्रस्धाऽप्यनुभवसिडधत्वात्‌ व्र च जातेरप्रकारकल्वात्‌ कथं यग बकम्मखित्यविर्ेषेणक्षमतश्वाह | गव्ये Aga जायते TEATS खमु गककोचि fy प्रेषयविधयाऽपेतच्तते, गवयगवकम्मेपक्रारकमपीति पयं वसिंता्थं, तथाचायं दण्डवान्‌, खयं यकः, खयं चलतोलादिप्रश्चम्‌ रद मंदे रब्यादिप्रकारकमपि सम्भवतीति भावः॥ oy ग बकम्मेप्र्च्चन्त्‌ मु यकम्मप्रकारकं न WIAA | -. 34 2 २९४ वेेषिकदभंनम्‌। wo गुणकर्मसु गुखकम्भाभावाहुणकम्भापेश्ं न वि- यते ॥८॥ समवायिनः SaaS रेते Beet रते काय्येकारणमूते ॥ ९ ॥ ० ्ानमितिश्रेषः। गृणे गणविथिष्टबद्धेः asig कर्मवि- शिष्टबद्धेरभावात्‌ गणकम्यापेक्ता न तद्भतबुद्धिः, afe we गणा, मवा ag कष, येन तच विग्रेषएलेन भासेतेति भावः॥८॥ मनु WORT: स्फुरणाहुणवद्धा ANGI च कथं म गुणकम्मपेचेत्याशद् प्रकरणान्तरमारभते। समवायिन दत्यभिचानात्‌ सम्बन्धस्य कारणतामाड तथाच गणे गुणएसमवायाभावात्‌ कमसु क्मसमवायाभा- वि गुणकर्म विश्येषु yaad गयकम्मपकारकं प्रषक्- श्वानं म विद्यते कुत इत्यत खड गयकम्माभावात्‌ Way अखकम्माभावादि््ंः, वयाचाभान्तस्य ACCUM न सम्भव- सेवेतिभाव tach मनु गुखकम्मैषु years विष्िदटबदडधो faitea- छागस्य हेतुत्वात्‌ गुखकम्मन्नागदद्मायां Tang afefas- बद्धिदुव्वारेवेत्यत खाइ | A समवायिनः ऋैत्यसमवायिनः Aer खक्रूपात्‌ Wags: ० ~ aN A खङ्रूपात्मकविष्रवणनदधेख ऋत सुकरूपवति West बुद्धिः < अध्याये १ अआडिकम्‌ | २६५ wo द्रव्येष्नितरेतरकारणाः॥ १०॥ Saw न awa wane विगेषणएल्ेन, विशेग्यत्वेन awa, एवश्च aa शङ्क दत्यादिप्रतोते शेत्यसमवायस्य शत्यगणस्य VHA Ty च कारणत्मिल्युक्ं तथाच विज्नेषण सम्बन्ध विशेषण तजन्नानार्नां विशिष्टप्रत्यकलप्र्माप्रति कारणलमिति तेन gar स्वे सिद्धति ॥ < ॥ मनु यथा घण्टावानि्यच aI दरयन्नानम्‌, तया- ऽयं WAT, श्रयं करम्मदव्यादावपि द्रव्याविेषणकमुद्धा द्र य- बुद्धिः कारणं तथाच aria प्रथमतोद्रव्यबृद्धि नं स्यादि- व्यत AE | aga दतिगेषः। खमन्नानानन्तरकालोनमपि कुभ- fae गुक्ताऽयभिति saeufatafaat प्रत्तप्रमिति भंवति wad शुक्तरूपवत्वगङ्षरूपबद्धी कायस्य खुक्रूपप्रकारकप्रच्तपमा- कस्य ACMA LAU, तथाच समवायसम्बन्धेन खुङ्गरूप- प्रक्षारकप्रत्यक्षप्रमां प्रति Wea युकरूपश्चानश्चदइयमेव तन्बमिति गुणकम्मेस गुणकम्मेरूपविष्धेवगविर हात्र aga. र्कप्रन्तप्रमितिरितिभावः। समवायसम्बन्धेन Aaa तन्न- वाखचनगाय ot समवायिन cantata ne i नन ae घट इतिप्र्यच्तानन्तरमयं पट इति vad यत्र जायते AT USM wows कारणं तत्पन्वेवर्नित्वात्‌ तथाच घटश्चानं विना gems कदाऽपि न स्यादिति तटद्याशङ्कं निर- स्यति। ad AN e वशेविकदश्नम्‌ | So कारणायागपद्यात्‌ कारणकमाच्च घटपटादि- बुद्धीनां कमो न देतुफलभावात्‌ ॥ ११ ॥ SW न स्तम्मन्ञानकाय्ये wae gal प्रति वि्रेषणला- योगात्‌॥ ९० ॥ नमु घटपटादिबुद्धौनां क्रमो Tad mag कायं कारणभावचरित एवेद्यत ATs | कारणक्रमाधीने घटपटादिबद्धोनां क्रमा, न ₹ेत्‌- फलभावापघ्ोनः, कारणक्रम एव क्यमत ATS कारणा- amauta agit Grav प्रतिषिद्धमतेा माना- fae व्येषु WAracarawanefanswnxseiag अनिवरे- तरकार्णाः न पस्स्पमरकारणाः, बुद्धय इति Goats तचाच wae पटश्वानपृन्येवत्तित्वेऽपि निवतपुव्वैवत्तित्वाभावाग्र कारणत्वमितिभावः॥ xe तन्वेवं WT धटच्नानमेव कथं न पटमालम्बते काग्थकारब- भावमन्तरेण तयोः कमस्यासम्भवादिग्यत चाह | | घटपटादिबद्धोगां कमः पौन्बापययेरूपः म रेतुषलभावात्‌ न maaan किन्तु तादृशबु्धकारणानां घटपटादि- ५५ ५ ॐ € € कि zr ° सत्निकषादीमां क्रमात्‌ पानापय्थात्‌ चकाराऽनक्षमवागपद्यं स- = ~ ~ सिनाति Gaqara: “HA” शव्यनन्तर याननीयः, TTY घट- पटादिबडोनामयौगपद्यं तत्कवारुबानां सच्धिकवादीनामयेोगप- e A द्यादित््ः, ax तु घटपटस्निकवषादीमामस्तियोगपद्यम्‌, तज युगपदेव सच्िछछद्यावत्पदा थविषयिशी समुङाजम्बबाल्मिका ~ शै A e बड त्पद्यते इति कारणयोगपद्यात्‌ काशयोगपरद्यं कषारया- < अध्याये २ Siena १६९ we afgarcararafa न यौगपद्यम्‌, चदि तु कारणयेामपद्ं MAN कायथयोगपद्चमष्यापद्येत, तथाच युगपज्‌न्नाना- मत्प्तिमेनसोलिङ्मिति बङ्मच्येतेतिभावः। tfa ओश्रादूरे वेगेषिकदधचापसकारेऽष्टमाध्यायस्छ प्र यमादह्िकम्‌ ॥*॥ वि° क्रमात्‌ काय्योक्रमख्ेचपि बोडव्यम्‌। बद्धः प्रथमतादिविधा अनुभूतिः खाति, खनुभूतिरपि काशादमते दिविधा प्र्च्ठान- मिविभेदात्‌, प्रत्यच्तमपि ज्राग्जादिमेदेन afyd, सविकल्पक- नि्न्विकल्यकभेदेन च दिविधं लाकिकालेकिकमेदरेन दिविध, अनुमितिरपि केवलान्वयिकंवनयतिरेक्छन्वयव्यतिरे(करूपनि वि- धानुमागनन्यत्वात्‌ चिविधा, atzare स्चेयत्वादित्यादिकं केव- खाग्वग्यनुमामम्‌, एथिवीतरेभ्या भिद्यते गन्धवत्त्वादिव्यादिकं aaa. श्यतिरोकनुमानम्‌, खन्वयव्यतिरेकानुमानन्तु पर्न्वतावश्िमान्‌ धू- मादित्धादिकमिति। समतिश्ोपेच्तानातसकनिखयाधीनसमानाका- स्कभावनाख्यसंसखकाराधीना खकविधेव, पकारान्तरेणपि बलि- दिविधा प्रमाऽप्रमाचेति, तदति तत्मकारिका बद्धिस्तत्ममा तद- भाववति तत्मकारिका बित्तदप्रमा, संग्रयनिखखयमेदेनापि बडि- दविधा, तचेकधभ्मिणि विखडभावाभावप्रकारकन्चानं संय, तदभावाप्रकारकं तव्कारकं चानं तत्रिखयः, Tad atew- Was पदश्चानस्धले च तदुत्तरं लिङ्परामर्त्पन्यैवान्‌- मिति भवति wnat दिविधं प्र्क्तमनुमानगश्धेति यथाथानुभवख् प्रमा तच्चाग्रे Cases TAA TGA: ॥ १९ - इति खीजयतारायतकंपच्चानन-भटराचार्यं.प्रयोतायां कगा- दङ्जविटते अदमाध्यायस्याद्यमाङिकम्‌ । ०। ६९०८ वैशेथिकदश्रंनम्‌। ख आ्रयमेष त्वयाङृतं भाजयैनमिति बद्यपेश्षम्‌ । nee vo प्रात्यक्िकस्य सविकल्पकस्य नि्व्विकल्यकस्य च wie निष्यत्तिविधिमभिधायेदानों विशिष्टवैशचिष्चप्रद्यकममिधा- त॒मेकदेश्रमाडह। ufaas वस्तनि तावद यमिति बुद्धिरुत्पद्यते, fared च वस्तुन्येव इति, क्रियायां खतन्त्राऽयमितिब्द्धिमपेच्छ त्वयेति कटंलोपरक्राबुद्धिः, करणव्यापारविषयत्बुद्धि- मपेच्छ रृतमितिकन्मबुद्धिः, wi भुजिक्रियायां कन्त प्रयोजकसखायमितिबृद्धि मपे च्छ मेजयेति, नियोाच्यनिया- वि afafanefem अपि काचिद्रडया wasters | यमेव इति, अयं घट रष पट xfer sates बडधि- विष्रेषककम्‌ इदमेतदोः प्त विषये शक्तत्वात्‌ VEEN बडि- स्ताटृश् चाने विग्ेवणम्‌, युद्मच्छम्दस्य खजन्धनाधा यतया व्कुर- भिप्रायविषये शक्तत्वात्‌ त्याक्तमितिवाक्यजन्धं चानं बडिभि- प्रेषक भाजयेनमिति डदमर्य॑वोगशब्दजन्धद्चानमपि प्रवा त्कबद्धिविष्रेषकम्‌ अतर ““विद्यामयेनं विजयां ware” इति भट्िकाग्यम्‌, यदा उक्तस्य VITA इदम्‌ शब्दस्य Carew: तादृशस्य च पूव्वा्मन्नश्राब्द बोधविषयनोधकत्वात्‌ TATA जडिविष्रेषडकमेवेति, प्िव्यबयुत्मादनाथं कतिपयप्रयोगपदप्र॑न- मिति ॥१। + बेेषिकमते भब्दशिङ्कानुमितिरेव भाब्दवोधः। cee २ हिकम्‌ | Bde Geo दृष्टेषु भावाददषटे्भावात्‌.॥ २ ॥ श्रथ इति द्रव्यगुणकर्म्मसु ॥ ह ॥ खण Rate विषयोऽयमितिबृद्धपे्मेनमिति एवमन्बदपि बुद्यपेकमूहनोयम्‌॥ ९ ॥ अन्वयव्यतिरेकपरिच्छद्यमेवेतदि ल्या | uzisafafaag: सन्निरृषटो विषयः, एष इतिबृदधे fa- weersta बुद्यारूटे विषयः, लयेतिबुद्धः सन्निरुष्टः क्ता विषयः, रतमितिबृद्धेः aw विषयः, भाजयेतिबद्धे नि- योज्यनियेोक्रारौ विषया, एनमितिबुद्धे शदुभयव्यापारो विषयः, खचि भवति तदेताद्भ्रो बुद्धिरत्पद्ते, श्रद- टेषु तु विषयेषु मेता बुद्धयः प्रादु्भवन्तीव्यवयव्यति- रेक गम्यमेवेतदि व्यथः te tt TIFT प्रकरणान्तरमारभते। एतेषां इ व्यगृणकश्मणामच्यंमामतवं तेन तेन विधिमेक्घ विम रख्तेषां पदानां ्रानघटितधम्मावद्छित्रे ्रकिरन्वयव्यतिरेक- TTA | fey Way wrefcauarsfentafaaaa, भावात्‌ श्दमादिश्ब्दप्रयागस्य सत्वात्‌, HTT GMlda wrrafea- ummafeatataaad, अभावात्‌ तादृश्रप्रयोगस्यासन्चात्‌ बुदधिघटि वधम्मावच्छित्रि रव तेवां wfafcad: ॥ २। ्ंपदपरिभाषां cata | अथं डति शब्दा गरयगुखकम्मंसु वत्तवे खच वचर पारिभाषिक, 3B ३.७५ बशेषिखद शनम्‌ | ख° द्रव्येषु पश्चात्मकत्वं प्रतिषिद्नम्‌* ॥४॥ ge तेन तेषु faq वेभेषिकाणामथं इति परिभाषा, श्र्थपदेन | चथाणामपल्ितेः, तदु अ्रकदेवा चार्यः “qarerad- ज्रब्दाभिसेयत्ञ्च'” दति ॥द॥ ` ग्रकरणान्तरमवतारयति। xafafa दरव्यपदाथनिरूपद्प्रकरणमपलच्यति प्र- व्यसाप्र्यचाणानिद्यादिद्चण न्रगोरादोनां पञ्चाद्मकलं पं्चग्धतात्मकलवं प्रतिषिद्धं निराङृतम्‌। war रीरस्य ग माना प्रहृतिकलं तचा awargrat च्राणादोनामिदि- याणामपि, तेन तषां प्रतिभिषतगणया इकलं सिध्वतोति भावः॥ ४॥ यदयंमिदमारभं तदा i ("००० ग्रीणि पणि य) fac trata तु “रूपरसगन्धस्यश्रौः एथिव्यादिगणस्तदथोाः"' इति DAV UTA UY TUG, खतः पशेन्धिययाद्ेष TY- स गुणेष्वपि winery परिभाषान्तरं समानतन््रसिडम्‌ । ₹॥ किमिग्धियं किम्पह्नतिकं किमथंगराहकमिव्यभिधादुं पीढं स्चयति। nag जव्यनिरूपबदध चेष wean पश्चभत प्रतिकलं प्रति- fax facrad तथाच शरीरादिकं किञिदपि गव्यं न पश भूतप्रशतिकं किनयेकेकभूवप्रकतिकान्येव सन्योजि श्रसीरागे- स््ियाजि चेतिभावः॥ 8॥ ९ * प्रदिदद्िमिति देषः; कचित्‌ कनिन्‌ पुखके न भ्त | < Wwe २ Aisa | ९०९ स भुयस्वाद्‌ गन्धवच्वाज्च एथिवो गन्धत्नाने प्रतिः Te Se warwraastafa गन्धज्नानं घ्राणं तच एथिवी एयि- वीमाजं प्रतिः उपादानकारणम्‌, कुत एतदित्यत ATE गन्धवत्वात्‌ नहि गन्धवत्‌ निगेन्धेनारभ्यते दत्युक्रम्‌, गन्धव- स्वश्च वहिरिद्धियाणां प्राद्यजातीयगणवत्वनियमात्‌ सि- द्धम्‌, तरिं पार्थिंवलयाविन्रेषेऽपि शरोरावयवामराणीं ग गन्धव्यञ्जकलं किन्तु घ्राणस्येवेति gata इत्यत आर गयस्वादिति दतरद्रव्यानभिग्तेः पार्थिवावयत्रैरारमलमेव यस्तं पारिभाषिकश्चे तट्‌ ग्डयस्ं समानतग्छेऽपि ॥ wi इड्ियान्तरेऽपेवदतिरिश्ति। वि wd mafed गुखेषु natures एचिवीमाचप्रङविकसखे- याड | न गन्धस्य श्वानं प्रच्छ यस्मात्‌ ana भाणेखियं तच, v- चिवी ene, vats: समवायिक्षारबम्‌, arena जलादधनभि- भूतभागार्ग्यत्वात्‌ गन्धवश्वाच्, रसाद्यय्राइकतवात्‌ Haley न जलाद्यारव्पम्‌, WATS UCR सम्बन्धेन WATCH. त्वादिति फलिताः, तथाच stated पाधिवं रूपादिषु मध्ये TAT WAM वु्ुमगन्धाभिन्नकषटतादिवदित्नु मानेन प्रास्य एयिन्युपादानकत्वं सिध्यतीतिभावः, रतश्च स्पषटार्थमना- क्म्‌ ॥ ४। क | दङ्ियान्तर मप्येककभूतप्रह्ति कमिव | 8a 2 Ree वैश्रेविकदर्णनम्‌| Ho तथापस्तेजवायुशच रसरूपस्पयशाविरेषात्‌॥ ६४ ख. रसमचचल्दगिद्दियाणां wafaftfars:, तेन यथा- SS रसमादोनामवादरयः प्रतयः, तत्तत्रतिनियतार्थया- कलात्‌, wate नियमे यस्मेव तन्त्रम्‌, रसादि मलत्वे च दखनादौनां ग्राद्यजातोयविश्रेषगणवत्वनियम एव प्रमाण मिद्यक्रम्‌, एवञ्च विश्विष्टादृ हटा पग्दी तकणं्र्कुखवच्छिना- मभोदेश् एवम्राचम्‌॥ ६॥ इति ओशाद््रे वेेषिकद्नरेपसकारोऽष्टमाध्यायख्छ दवि- तीयमाङ्िकम्‌॥ ° ॥ समाप्तख्चायमष्टमाऽध्यायः। जि रसप्रष्ये रसने खापः प्रतयः, eave wofa तेजः, परकृतिः, स्पश्रग्र ये त्वगिद्धिये वायुः प्रकृतिः, रसमेद्ियादीनां रसाेकेकमाचय्राइकलत्वात्‌, रसगन्धस्यद्रावि्रेवादिति काचित्वा रिपिकरप्रमादप्रयुक्षः wiser कथद्िदयंसकमगेऽपि वेज- इत्वस्य हेत्वकयनेन सन्दभेविरोधोदुव्वार Tafa, रसनादीगां गली यल्वादिसिदिप्रकारः प्राकप्रदशिंत रखवादरमोयः।॥ ६। इति ओजयनारायड-तकंपष्चानन.भटराचायं-प्रयीतायां क- micgufacat खद्माध्यायस्य दिती यमाडिकम्‌। ६ समाप्रखायमदरटमाईष्यावः । ॐ । € अध्वाये ९ ष्थाङिकम्‌ | RoR we क्ियागुखष्यपदे शभावात्‌ प्रागसत्‌ ॥ १ ॥ ० संयोगसमवायान्यतरसन्निकर्षअलाकिकप्रत्यकल्निरूपणा- मन्तरं तदितर प्रत्यासत्तिजन्ययाकिंकाले किकप्रत्यचयुत्पा- दनफलक नवमाध्यायमाडइ) काथंमितिरेषः, प्रागिति arate: प्राक्‌, काय्य घटपटादि, waa तत्का a दधजमकाभावप्रतियोागोव्यचः, wa Ug: क्रियागुणव्यपदे शाभावात्‌, यदि तदानौमपि काय्यं घटादि खदेव स्यात्‌ तदा क्रियावक्लेन WaT च व्यपदि श्टेत,ययो त्पन्ने चरे चटस्तिष्टठति घट खलति खूपवानयं gua घट इत्यादि प्रकारेण व्यपदिश्यते ग तथात्पन्तेः प्रा- गपिव्यपदेभराऽस्ति तेन गम्यते तद्‌ानो मसन्निति,सच ग्युद्यमा- नेषु वोरणेषु *योच्यमानेषु तन्तुषु चक्रारूटार्यां दि कुखा- छादिव्यापारषु श्रनुवन्तंमानेषु भविखत्य च कटः: पटोघटो- वेति साग्व॑लाकिको प्रत्यचप्रतीतिः, चचृविस्एार णानंम्तरं जायमामलात्‌, AY संयागसमवायान्यतरघरिता प्रत्यास- fara प्रभवति,तस्मादि द्धि यसम्बद्ध विशेषणता प्रत्यासत्तिरच fae हेरम्नाम्बापदडन्द्रं निधाय Wage | कायादनवमाध्यायं विड्णामि areas श अभावप्र्चमनमिधित्स॒मूमिकामाइ | घटादिकार्यं ~~ ON ~ घटादिशाथ खोत्पत्त प्रागसत, क्रियाया गुखस्य च व्यपद्‌शस्य व्वद्ारस्याभावात्‌, ष्टे जते यथा घटस्िषति घटखलति 9 द मामेष्विति कचित्‌ qe | Res बेद्धेषिकद शमम्‌ S° AMA, भग चान्धोन्वाअथः स्यां विशेषतां तस्मतीतिः waitat च विेषशतेति we fatqwar fe तद्‌भयखरूप- मेव उप च्धषट प्रत्य यजयनयोग्यं ae प्रतोतेः weal wea तदुक्रं न्यायवान्तिंके “qaqa च fatqefara- भावः” इति, aera प्रागभावः प्रतियोागिजनकः, गहि चरे जाते स एव चरख्छदामोमेवेत्यद्ते तच कारशान्तर- सत्त्वेऽपि कारशवेक खमनुखियमाखं खप्रागभाववेकखमेवा - गसन्तमरंति, तद टोत्यन्तो ख एव घटः प्रतिबन्धक रति चेष्तहिं प्रतिबन्थकाभावलेन तख कार कलमवच्छनोयम्‌, मन्‌ यदि घट एव ASIAN घटे TE तदुक्ना- पल्तिरिति चेल azarwerfa तदिरोाधिल्वात्‌ गहि fa- राधिखत्नकाखेऽपि विरोषखन्तरप्रादुभाव दूति, नञ्जबयो- दशहूतोविरोषो सेन भालाञ्ननवत्‌ समावकाखोगत्वं खात्‌ fa तरि काखटतस्तथाच कथमेककाखा वखाविलब्धवेत्‌ ॥ Wee श्रभावाग्तर प्रतोतिबखसिङ्माइ। fae घटः wraranfe क्रिवाजुबखवहारो मवति Tay न वथा व्यवहार Cau, Wa: सत्वां वादानिरख इति, घटात्यतते ys घट प्राजभावचस्तिषतोति सच पतियोामिजगकः कचमन्धथा का- रयान्तर सन्ये उत्यद्नस् न पुनदत्पादः, दडेदानीं चटा भविष्य तीयादि sergafa पाजभाये मानमिवि॥९॥ ध्वं सरूपेाऽभागेाष्वखीन्वाइ | € qare ९ ाङिकम्‌। ROE छ सदसत्‌ AR असतः कियागुखव्यपदेशभावादथीान्तरम्‌ ॥ ॥ ३ ॥ ड यथा कारणव्यापारात्‌ पृष्व प्रत्क्लामुमानार््यां कायं fae wren प्रमोयते, तथा विनाशक मद्भरारेव्थापारान- mit सदेव कामे घटादि ददानोमसदिति म्रत्यचानुमाना- भ्यामेव प्रमीयते, सचायममावेाष्वंष दति area, भवति दि चटोनषटोष्वसल ददानीं ज्ुतपुब्वौगकारेनालीत्या- दिधोरितिभावः५२॥ ममु घट एवावस्थावि्केषे ध्वंसव्यवहारं करोति गतु चटाद न्यस्तस्य ay इत्यत ATE | सदिति खचजेषः, WIA: सत्‌ WHAT, कुत इत्यत ATE क्वियागृणव्यपदेजाभावादिति afe प्रध्वंसकाख्ेऽपि aia सदपि षटारिकायें मुदृरप्रहारानन्तरम्‌ सत्‌ aaa च्व सप्तियोामीग्यः वच्ाच uct नश्छति चटोध्वस्त xanrfe- पर्ब्चसि डे ष्व सात्मकाऽभावोऽप्यस्लोति भावः ॥ २। मनु मुद्ररप्रहाराबन्तरःं तिराभूतः सन्‌ ada घटस्तिषवि वाहश्नाब्द्याग्वितो घट रव ्वंसगशेवहारविषय इन्त UY | असता qatar किवागुबलपदेश्राभावात्‌ जियागुब- खवहाराभावाव्‌ wae इति सावधारमं तच्चाचावन्तंमानस्येव कियागुक्पदेन्नाभावो afe मुद्रप्रडाराबम्तरःं wants ९०६ qo A ante कदग्रनम्‌ | TaTAT WS ० घटः, WA चट, CATH Byars चरः, चट मानयेत्या- वि दिव्यपदेशस्तदिते वेधम्यादसतः सदथीान्तरमिति॥ 2 ti प्रागभावप्रध्वंसो साधयिलाऽन्यान्याभावं साघयितु- माइ | aa सदेव घटादि श्रषदिति mafgad aa तादाद्वा- भावः प्रतीयते भवति हि अ्रसन्न्चागवात्मनाःश्रष्म गारा MAT, असन्‌ VST STARA, अघटः पटः, WATT, Wa रश इत्थादिप्रतीतिः, तदस्यामश्वान्योन्याभाववान गैः पटान्यान्याभाववान्‌ घट इत्यन्यान्याभाव एव तादाम्या- श्यामा घटोदृश्छते इति यवहाराशाकानां वस्माडंसव्यवहार- विषणा न चटस्लस्यावत्तमानत्वाव्‌ किन्त॒ अधान्तरम्‌, घटादन्ब खव ध्वंसनामा जन्धाभावडति।॥ ३) भेद रूपाऽभावोाऽप्यस्ती व्या | सदपि घटादि भूवणादौ खसत्‌ खन्योन्याभावप्रवियोमि भू- तलं न घट इव्यादिप्रतीतेः, नन्‌ घटवति भृते कथं घटस्यान्धो- न्याभावः श्धास्यति प्रतियागिरूपस्य घटस्य विरोधिनः सत्वा- दिति tage कचित्‌ अभावं प्रति येम केनापि सम्बन्धेन ufaarfaat बिरोाधिता, तथा सति समवायसम्बन्धावद्डिन्नि- प्रतियागिताकष्टायन्ताभावस्यापि ूतकेऽसत्वपसङ्ात्‌ किन्त प्रतियागितावच्छेदकसम्बन्धेनेव प्रतियोगी भावस्य विरोधी तथाच न्धान्धाभावस्य प्रतियामिवावच्छेदकः सम्बन्धस्तादा- ध € अध्यायं १ ाहिकम्‌। yee Be यश्चान्धदसदतस्तदसत्‌ ॥५॥ ० भावापरनामा भासते तदच तादाद्ये प्रतियागितावच्छेर- कम्‌, प्रतियोगगिखमानाधिकरणञ्चायमभावः, भवति हि चटा न waefafa प्रतोतिः, नित्यञ्च, कदाचिदपि az- पटयोस्तादात्म्यासम्भवात्‌॥ ४॥ WIA चतुथंमभावमत्यन्ताभावाख्यमाइ। अतः पब्वक्रादभावचयात्‌, यदन्यदसत्‌ तद्त्‌, ALA- म्तासत्वम्‌, श्रसदित्युभयच भावग्रधानोनिद रः, तचेकमस- दुदेग्छमपरमसदिधेवम्‌,तथाचाक्राभावच्रयभिन्नो योऽभावः साऽत्यम्ताभाव इति पर्यवसन्नाऽथैः, AT प्रागभावस्य उन्त- रावधिकत्वम्‌, प्रध्वंसस्य पब्ब वधिकलम्‌, अन्यान्याभावस्य प्र- fro wren शव तेन सम्बन्धेन च घटस्य खस्मिन्नेव सत्वेन भूतलादा- वसक्वाततच धघटान्धान्याभावसत्वे न काऽपि विरोधः, खयसान्या- न्याभावोऽग्न्ताभाववित् रवेतिगेध्यम्‌॥ 8॥ च व्यन्ताभाव साघधवति। अत उक्कादभावच्रयादन्धद्‌ यत्‌ खसत्‌ Urata, aay, wanted भावप्रधाननिर्‌द्धाऽयम्‌, खअन्यन्ताभावाख्यमिति तु फलिताः, यश्चा यन्ताभावस्तुरीयाऽभावः सदातनख, प्रति- यामि त्रागभाव ततध्वंसास्नय खवाच्न्ताभावस्य विरोधिन, र क्तघटे waa रूपं नात्ति श्यामधटे cH रूपं नारलोतिप्रतीती च ध्वंसप्रागभावाववगाङेते गत्वन्ताभावमिति प्राचः, मव्याख 3 ५ ७८ au fan az | छ* श्रसदिति भूतप्रतयक्षाभावात्‌ भृतस्मतिर्विराधि- WTA ॥ & ॥ ख तियोगिखमानाधिकरणएतमत्यन्ना भावस तु जितै धमर्ठ- मतखतुर्थाऽयमभावः॥४५॥ इदानीं प्रकरणान्तरमारभते तच We तावत्‌ म्र व्यच्सामगोमाइ | श्रसदितीतिकारेण प्रद्क्षाकारं ज्ञाममारह, तेनाखन चरः, गाचटः, ध्वस्त carat चट इति प्रत्यश्प्रतोतिरस्ि तच दृष्टामोाविरोाधिप्रल्यचवदिति विराधिनाषरादोर्यया fae ध्वंसप्रागभावयो नौाव्न्ताभावविरोाधित्वमते ध्वंसादिकालावष्डे- देनाप्य्न्ताभावेो वक्ष॑त णव, TA yas पून्वंमपसारितं घटादिकं पुनरानीतं AT घटरकालस्याभावसम्बन्धाघटकत्वाहृटसश्चकाष्वे ब॒ चटान्ताभा वबद्धिरि ताडः, Ary यव भूते पुने घटादिकं सितमथापरसारिवं पुनरानीतश्च ततरत्पादविनाणशणाली साम- यिकनामा aga: संसर्गाभाव शव प्रतीयते नाव्न्ाभाव- Prin ten अभावचतुखयं qary avery sarcafa | असदिति waa घटः agra: wires ranfeuars fatifimaqay प्रतियोगिघट प्र्च्चवत्‌ अनभवसिडं खा- किकसत्रिकषं जन्धश्चेयेः तच च प्रतियागिप्र्य्तं चच रादिसं- येगजन्धं भवंसप्रबन्षन्तु चश्षुरादिसंयुक्तविशेवबता जन्बमिवि- € qare ९ ्वाङिकम्‌ | १७९ ख ° तथाऽभावे भावप्रत्यक्षत्वाञ्च ॥ ७ ॥ उ० Ue way तथा तप्मध्वंस्स्यापि, तच कारणमा wWA- प्रह्यल्लाभावादिति तस्य उत्पद्य विनष्टस्य aziz: प्रत्य शाभावात्‌ एतेन योग्यानुपलयिमार, ay चायं तकः award, aes घटेाऽभविश्यत्‌ गतलमिवाद्र च्यत मच दृष्यते तस्माक्लास्तोति, सहकार्यन्तरमाइ wawatcia aaa प्रतियोागिनाघरादेः सतेरिति पअतियोाभिखरण- ama tl ६॥ प्रागभावे प्रध्वंसप्रत्यच्ताप्रकारमतिदिशन्नाह। सामान्यवाश्यष्ययमभावश्नब्दः प्रकरणात प्रागभावपरः, यया Wes WGN तया प्रागभावेऽपि, कुतः भाव- fae विष्रेवः, अपरमपि विश्रेषमाइ भूतप्र्यक्ताभावादिति भूतस्य अतोतस्य प्रतियागिनोघटारेः प्रब्षस्याभावादयोग्यान॒पलम्भ- रूपात्‌ कारबात्‌ भूतस्य खतीतघटादेः Ya: खर यातमकात्‌ प्रति- योगिक्लानाच्च जायमानमिति पुरगीयम्‌, तथाच ध्वंसप्र्यत्ं प्रतियोग्यनुपरलय्िजन्यं ५तियागिच्चानजन्यश्च प्रतियागिप्र्च्तन्तु म तचा इतेऽपि विद्धेव रतिभावः, च खूतित्वमविवद्ित many विबक्ितमिति aaa) रवश्च घटादया यचा प्रचन्त सिद्धास्तथा TEE खपोतिभावः॥ | प्रागमावप्र्च्तमप्यनयेव सेव्या भवतीव्याह | अभावे पामभावे सामान्यवाचरकश्नब्दस्य विश्ेवपरत्वात्‌, तथा gay, TU we इद्ियसनिकणयोम्यानुपलयििप्रतियेगिचानेः 39०2 Bce वेेविकदश्र॑गम्‌ । ख रतेनाघटोऽगारधरम्म व्याखखातः॥८॥ Se VEGA भावस व्युद्यमानवोर णादेः WBA प्रत्य चेष विषयोक्रियमाणएलत्वात्‌, यदा भावस्याधिकरण्खय भ्र तियोगिनख्च प्रल्यत्तलात्‌ योाग्धलादि त्ययः, संसा भावयर- ऽधिकरणयेोग्यतायाः प्रतियागियोाग्यतायाख aware, चकारात्‌ प्रतियेागिद्धरणमुक्रञ्च तके ससचिनेति, ्रना- रेरपि प्रागभावस्यानन्तस्यापि ग्रध्वंसस्यावसख्ाविश्नेषमाजे TAVAA ॥ © ॥ अन्योन्याभावस्य प्रत्य्तामाइ | एतेनेति प्रतियागिस्मरणाधिकरशग्रदणप्रागुक्रतकाम- वि" ward जायते तथा प्ागभावेऽपोल्थः| नमु प्रागभावस्यागा- दित्वात्‌ कपाशादिसंयोगजमनादतिपुन्बेमपि कथंन प्रागभावस् प्र्च्तम॒क्तानां कारणानां तदानीमपि सम्भवादिक्त Vw भाव- प्रन्तत्वादिति भवत्धस्मादित्धपादामे घस्‌, भावखरमकारबसा- मयो तेन प्रयतं यस्य aw चरमकारसामयीय्श्चत्वादि- तिफकिता्ः तथाचोक्तख्ले चरमकारणसामग्यभा वान्रप्रागभा - बप्र्यद्चमितिभावः, अतीखियस्य वाय्वादेः प्रागभावस्य vay. बारणाय चकारस्तेम च प्रतियागियोग्यत्वं सम्‌शितमिति मन्त- खम्‌ ॥ ७ ॥ GAA MIA प्रत्तं भवतोव्याह | घटः पटः, खगो र खः, THA सुखमिव्माद्याकारकाऽन्योन्वा- भावप्रत्ययेाऽपि रवेन प्रभ्वंसप्रागभावप्र्यक्षथमेन area: € ध्याये १ Arisa | ace we fafaufa, योग्यानुृपलम्भः wale समानः, चकार उक्र समृखयाथः "अधमा दत्यतोदधियस्यापि धस्य सुखज्ञानादा- वधिकरणेऽन्यान्याभावस्य प्रत्यल्लतां वदन्‌ अन्यान्याभावग्मद प्रतियागियेग्यता न तन्तं किन्लधिकरणयेाग्यतामाचं aa मिद्यपद शयति, कथमन्यथा स्तम्भः fant: न भवतौति पिश्चाचान्यान्याभावः Gal ग्टद्येत, स्तम्ात्मतया पिशाचान्‌- पलम्भस्य तदन्ान्याभावग्राइकलात्‌, तस्यानु पलम्भस्य प्र- तियोगिखत्वविरोधिलात्‌ स्तम्भे पिश्राचताद्‌क्ये सत्यन॒पल- आमुपपन्तः) मनु पिन्नाचताद्‌ाक्यमिह न प्रतियागि, कि- म्तद्धिं पिशाचः, स्च wa वत्तमानेाऽपि गृरलवन्नापल- भ्यते दति तदनुपलम्भः प्रतिय गिश्वविरोधो न भवतोति चेन्न प्रतियोग्यनुपल मभवत्‌ प्रतिय गितावच्छ दकानुपलम- स्याप्यभावय्रडकार णतवात्‌, नन्‌ प्रतियेगिलग्रडाघोनोाऽन्य- वि कथित इति समुदिताः तथाचान्योन्याभावपत्यच्तेऽपि रङ्िय- सम्बद्धविग्रेवखता प्रतियाग्यनुपलम्भः प्रतियोागिक्ञानद्ेतानि का- स्खानि, xara परः विषयेष यत्‌ संसगाभावय्हे प्रतियागियोा- Ue तनम्‌, ्न्यान्याभावय्े त्वधिकरययेोग्यत्वमिति धम्मैस्या- तीग्ियत्वेऽपि Beet योग्याधिकरये तदन्योन्याभावस्य wad निसाबाधमवेति, यत्त॒ संसमाभावयरे प्रतियोग्यधिकस्णाभय- योग्यत्वं तन्धमिति afeqa aa समीचीनं, तथा सति पाषाणे सरभाभावस्य, गुडे तिक्काभावस्य, वायो रूपाभा वस्य, खाकाश्े AMAT शब्दाभावस्य च प्र्च्तानुपपत्तस्वततदधिकरबानां RER वेशेषिकदशरेनम्‌ | Bo श्रभूतं नास्तीत्यनथन्तरम्‌ ॥ € १ se mura: अ्रतियेगिलश्चान्यान्याभावविरदहात्मलं तत- खान्यान्णभावदयदाघधीन -एवान्यान्याभावग्रड्‌ दति चेन्ना- fuacurafaaa ज्ञायमाना wa एव प्रतियोगिताव- चछदका ag पम्रतियोागितावश्छेदकलेनापि तद्‌ यदन्त मिद्युक्रलात्‌ ॥ = ॥ HY CATA MAAN SATATS | wafaeta नास्तीतिप्रतीति ष्यैषमालम्बते wad aifwafa किन्तिदं नास्तीतिमातेाल्ेखिनी प्र्यचप्र- तीतिरत्यन्ताभावमा लम्बते, श्रभ्धतमिद्युत्पाद विनाश्रानाख- aaa लोातयति, ्रमथान्तरत्रमपि तदभिप्रायकमेव, यथा जले पएथिवीलं गासि एयिर्यां a जलत्वमिति, यदि fa. वत्तदिद्धियायेोग्यतवात्‌,खतरणव त्वक्संयक्तकालविश्रषतया वायु- waa पच्लधरमियेः खीकछतमिति sau: ॥ < ॥ अव्धन्ताभावस्यापि प्रयत्तमा'इ | भूतमिति नास्ति भूतं wats यत्र pee ताटृश्रम्‌, नास्तीति यत्‌ प्र्च्तम्‌,तदनथन्तरम्‌+नाल्ि विषवयतयाऽथान्तरम्‌ अखबन्ता- भावभिन्ं ध्वंसादिरूयं यथ तत्‌, CHAS श्यामे नाख्लीतिप्र्चते भूतस्य शयामरूपस्य . विषयतया व्तंमानत्वेन aes श्लाम- ध्वंसविवयकम्‌, वायो रूपं नास्तीति प्रक्षष्ठ म वाये पूप € खध्याये ९ चखाङिकम्‌। RR ° fe अखावयविनि ष्यिवौलं स्यात्‌ उपलभ्येत ate भ्यते तस्माक्नारतीतितकपरस्कारोाऽजापि द्रष्टव्यः एवश्च यदस यत्न न कदाऽपि भविव्यति नच कदाचिद्धूतं तद्य वस्हनखचत्यन्तामावेोमन्तव्यः । शतभविग्यताख तच ॒प्र्वंसप्रागभावालम्बम एव तच्राधिकरणे नासोति- Waa । अतएवायमाल्यन्िकस्वेकालिक दृत्यमिघीयते hen wa गेहे चटाभावानात्यन्ताभावः कद्‌ाचिन्तच घर- सत्वात्‌, मापि प्रागभावप्रध्वंसा, तयाः शमवायिकारण- माचटत्तिलात्‌, नाथत्पादविगाश्शीलाऽत्यन्ताभाव va, रात्यन्तिकञ्चोत्पादविनाश्रज्ञोलदधेति विरोधात, नापि च तथे एवायं संसर्गाभावः, तस्य चेविष्यविभागव्याचातादि- व्यत ATS | वि° रूपं विषयोकरोति, तस्मात्‌ agae न ष्वसविषयकं किन्त्वत्य- नाभावविषयकमेवेति, भूतयपदः भविष्यताऽप्युपलच्तकम, तेन ata Th रूप नास्तीति प्रागभावपत्ययस्यात्यन्ताभावाविषयक- त्वेऽपि न aft: ॥ € । ननु भूतलादा aT Yat चटोस्धितस्तताऽपसारितसतदानौँं घटोनास्लोति प्रत्तं न प्रागभावध्यंसादवगाशते तयोः समवा- यिकार्बटत्तित्वनियमेन भ॒तलादिदेशे;सक्वात ATA MATT वम्‌, तस्य नित्यत्वेन woawarasfy ताटृग्रप्रत्यच्चप्रसङ्ात्‌ TUT तादृश्प्रयच्तस काविषय इत्याकराङ्कायामादह | ३८४ aa fancy | ख नासि धरो गेहे इति सताघटस्य गेडसंसगप्र- Wo fac तिषेधः ॥ १० ॥ गेरे चटस्य यः daa; संयो गस्तस्य प्रतिषेधः, सच यदि कदाचिदपि म चरस्दाद्यनम्ताभाव एव, भविव्यतः प्राग- भावे शतस्य प्रध्वंसाभावः | afe चरटसंसगेा we नास्तोति प्रतील्या भवितव्यमिति चेत्‌ प्रतील्या भवितव्यमिति काऽर्चः, यदि afaqaat प्रतोव्या भवितव्यमिल्छयापादना्थस्तरष्टा- पत्तिः, श्रय तदुःहेखिन्येति, तदा Te इत्यधिकरणेाशेख- स्मेव संसर्गेहेखपययैवसाग माधारलस्छेव धम्मेसम्बन्धाकारलात्‌ तत्‌ किं घट स्त चास्येव, wejafa aise समवेतः संयु- कोवा ATE: समवेतघरस्य तराभावात्‌, म दितीयः संया- गस्य मिषेधात्‌, rad घटादीनां केवलान्वयितवप्रसङ्गः, aq- संयेगसमवायान्यतर स्यैव wa निषेधादिति चेन्न तदुभ- यनिषेधसधेव घट निषेधात्मकलात्‌, तत्‌ किं चटक्षतमं- सतः पुव तच वन्तमानस्य घटस्येव गेदसंसगंप्रतिषेधः Te संसर्गाभावः तदिगरे्ोऽव्न्ताभाव इति तु परमाः, नास्ति मे घट इति प्र्यच्चविवय इति समृदितद्धवायेः, तथाच वादश्र- प्रयच्छे घटाव्यन्ताभाव रुव ॒तक्षत्कवालीनगेषशादचातमकेन खरूप- सम्बन्धेन भासते, घटकाले तु तादृग्रसम्बन्ासत्वात्र तदव्न्ताभाव. बुडिरितिभावः। केचित्त मास्ति Ie घट इति wae विष- योाघटस्य गेदसं समं प्रतिषेधः गे ङ्त्तित्वाभावः खच घटापसा- € wend १ wife | कय्पर च ° anges ae, येन चटसंधो गणिवेधो चरजिषेधः सात्‌, तत्‌ किं चर स्तत्‌संयोा गसमवायावेकं ad, चेन तसदिधिरोव घट विधिः खात्‌, महिता चच निषेध्येतेतच घटाग्वये येन कवलान्वयितवं तख wa, तथाच यस्य याविधिस्ततिषेध- एव afady इति wat चटस्य समवायितया भेरेऽत्यन्ता- wa Ua, सएव AE UST नास्तीतिप्रतीतिविषथः, कपाले संयोागितयेव, एवं सति केवलान्वय्यत्य न्ता मा वप्रतियागि- तया घटोाऽखन्‌ स्यादिति चेत्‌ भवेदेवं यदि संयागितसषम- वायिवारभ्यां सब्वैचासम्‌ स्यादिति॥९०॥ fae स्णकालोनचघटात्मकेन खरूपसम्बन्धेन घटोऽबाधित र्वेति, नच चट डति प्रथमाऽनुपपत्तिरनुयागिनि सप्तम्याः संसगाभावनेोधे amenteta ary प्रातिपदिकायंस्यायन्ताभावनाधस्यल रव UTA als SHIT AU THWAS सप्तम्य थाभावस्य घटे भानात्‌, | मचाचास्तीति कियायाः कु्रान्वयः, नं चेत्‌ तदा चटो न रत- इग्यारा दिवचनादयनुपपत्तिः, घटे चेत्‌ नज चस्य घटां fata. तावच्छेदकतया भानं न सम्भवति न्यथा म घटः पटल्िष्ट- तीव्यादिप्रयागस्यापि साधुत्वापत्तेरिति ae नजयप्रातिपदि- काथाभावस्य विषेव्यतावच्छेदकतया भानासम्भवेऽपि बयुत्यत्नि- वेचिन्येख wre छ व धाभावस्यास्तिक्रिय! विष्टेव्यतावच्छेदकवि- धया भाने बाधकाभावात्‌ । aera नास्ति WE घट xa- भिलापप्याजकत्वं ताटश्पत्यच्तस्याबाधितमेव वादृशणब्द्‌ जन्य बाधलमानाकार कत्वस्य तचाप्रयाजकल्वादित्याङः ॥ १९० ॥ लो किक स्निक्षवं wares परोच्यानाकिकयोागजसनिकव- 3D | Brg बेरेषिकदश्रेनम्‌। qo श्रात्मन्धात्ममनसोाः »संयागविश्षादात्मप्रत्य- BA ॥ १९ ॥ go aad भावाभावविषयकं सीकिकप्रव्य्ं freq यागि- nerd निङ्पयितुं म्रकरणाम्तरमारभते। ज्ञानमत्पद्यते दतिथेषः, दिविधास्तावद्यागिनः खमा- हितान्तःकरणा ये युक्ता दत्वभिधीयन्ते, ्रषमाहितानः- करणाञ्च ये वियुक्ता इत्यभिधोयन्ते, तज य॒क्राः साात्‌- कन्तंये वस्तुन्यादरेण aatfaura निदिध्यासमवन्तः, तेषा- मात्मनि खात्मनि परात्मनि च ज्नानमत्पद्यते श्राक्मप्रत्य- मिति RIT NaS: साखात्कारविषयोा यज्ज्ञाने तन्तथा यद्चणस्रदादौोनामपि कदाचिदात्यज्ञानमस्ति तथा्वि- fac जग्धं प्रत्तं ब्यत्मादवयति। erase: संयोगविष्रेवात्‌ योगणधम्मंसहटतादात्ममनः- संये गात्‌, खात्ननि बद्यारम्मे za सति “ararsarefesfa:” इतिकेाषात्‌, बद्यारम्भयन्रजन्धायां चिन्तायां सद्यामितितु ate तार्चः, GAIAM खात्मनः परातमनाच wae, भवतीतिरेषः। खसाकिकसद्विकधंस्तावच्िविधः सामान्यलच्तशान्नानलच्तबा- यागजधर्म्ममेदात्‌, तच येागजधन्मीायागाभ्यासजनिता धम्म faa: अ्रतिपुराणदिप्रमाण्कः, साऽपि दिविधः वक्कयुन्नान- रूप्यो गिदेविष्यात्‌, त्र योागाभ्यासवग्कतमानसः समाधिस- मासादितविविधसिडियुक्त इत्युच्यते खयमेव विशिदटयाग वत्तवा- * सच्चिकषेविद्रेषादित्यपि कचित्‌ पाठः । ९ ward १ आङ्िकम्‌। qe Qe तथा द्रव्यान्तरेषु प्रत्यक्षम्‌ ॥१२॥४ ws: द्यातिरचछछतलात्‌ तद शत्कर्पमिन्युक्रमात्ममगसोाः सन्निक- षेविशरेवादिति arrearage ्रात्ममनखाः सन्निकर्षे विभ्रेषस्स्मादिद्ययः॥२९॥ तत्‌ किमाक्मन्येव युक्तानां wrt तत्‌ कुतः बार्ववन्यमि- Qa STS | जा गमुत्यद्यत इति प्रकरणायातम, तयेति यागजघ- ष्मागुग्टहोतेगेव ANAT, TATMATY waaay मनसि वायु- दिक्काखाकाेषु, द्रव्यपदेग तद्धतगुणकर््सा मान्यानां वि- ेषपदाथेस्य समवायस्य प्रत्य चगतस्यापि गुरुलख्ितिखाप- कारेरात्मगतसख्यापि जोवनयोानियन्नभिवििंकल्यकभावनाध- ओधम्मोटेः संहः, सामग्या योगजधर्ापयरख gaara अन्यया ASMA न भवेत्‌ ॥ ९९ ॥ युक्रार्ना प्रत्यकं न्नानमभिधायेदानीं वियुक्रानामाइ। fae form caged) सुनाना विषवद्ाङत्तमागसोाध्यानसद- काराभ्िखिलपदाधौनां साक्चातकन्ती, खताटृग्रगुन्नानमभिपेवै- TS GAT NWA ~ ~e TRRTETETH यामिन नम्‌ यागनधम्मबात्ममाचस्य BTS : qa. रत्वमनुपपत्रमत खाइ | उक्तयागजधम्मेसत्निक्ीन्रा्माजे प्रकतं किन्तु अन्तरे एथिव्यादिव्वपि gary भवतीत्थंः ॥ १२॥ युन्नागस्य TAQ TAS ACTH | 3D 2 ese ` वेद्धेगिकदभ्ंनम्‌। So श्समाहितान्तःकरणा उपसंहतसमाधयस्ते- वाश्च nes i Se अखमादितान्तःकरणा Tae व्यास्यानम॒पसंइतस- माधय दति, यदा कथयमस्माहिताग्नःकरणा Cya राह खपसंइतसमाधय इति उपसंहत दृरोषटतः समाधिनिंदि- ध्यासमात्मका यसे तथा, a fe समाधिप्रभावादिकरणध- wr अकिमाद्याः wees दूरञ्रवणायासेद्ियसिङी- UHI: समाघावप्यलंप्रद्ययमासादयम्तः ““तावदेवाख् चिरं यावन्न favre wu wr” रत्यादि रूतिखमधि- गतघछठत्यान्तराभावाः मागमाजस्य कन्त॑व्यतामाकखलयय तेषु तेषु प्रदेशेषु इोपापदोपादिषु तेन तेन जन्मना तुरङ्गमात- ज्विदङ्गसुजङ्गादिना यावदेव चिर यावदेवषिमामुदभा- वेन च पू्व्वीपान्तान्‌ कब्मोाशयानुपञ्चञ्ञ्हे तावत्‌ Waa भिरपाया मिरित्याकलयन्तः खकलम्ेजातं यागज- धर्मबलापदडितडियश्क्रयाव्यवहितं विप्रश्च प्रव्यची- Barn ९२ ॥ वि असमाशितान्तःकरडाः खसमाहितं समाथिरह्िवम्‌ wa: करदं येषां ते लया, षसं ङतः समापितः eweliva: समाधि- Yea समाधेः फलं विविधाः सिडबस्ता सेासृत्पद्राख्तादश्चाः ये य॒क्राखछेषाममि आमनम्‌ अन्येषां Kerang va? भवतोति समृदिताथैः, THIS CMs ष्यागापेरा, THe पले तु WI. नामक समाध्यपेन्ठा गख्छीविभावः ॥ १९ ॥ € ware ९ afar | Bre We तत्‌समबाथात्‌ कम्मेगुखेष ॥ १४ ॥ Go ममु म तावन्तेषु मागसं श्चामं मगसावहिरखातमग्व्यात्‌, मापि वहिरिद्धियजन्यम्‌, तेषां सम्बद्ध वन्तमानार्थेग्राहिलात्‌ यथायोगं ङूपोद्धवादि सापेचलात्‌ ्रालाकादिसव्यपेचला- खेत्या््य कषुचित्‌ परारयेषु प्रत्या सन्िमुपपार यन्ना, भ्रत्यकषश्चागं जायते दूतिग्रेषः। भातिकानीोद्धियाणि यदि अन्निकषंमण्न्ते तदा परमाणाकाश्रदिककालस- Haag गणसा मान्येषु मनः संयेागिखमवायात्‌ Catz ये- वु च कायबयृहापभोगायापग्टहीतनानापष्डमनःसंयोागात्‌ तत्‌संयुक्रखमवायात्‌ तन्त्द्रव्यमृणारिषु शज्चानमृत्पद्यते, एतच्चापपत्तिसोकय मनुरुष्या क्रम्‌, TBAT away मन- सि च योगज एव wal: प्रत्याख्तिस्तत एव खव्वोनुपप- . न्तिन्ान्तेः, श्रगस्समुद्रपामं दण्डकारण्निग्याणञ्चाच दू- छान्त; WAS || fire ननु Karat प्यच्छसम्भ वेपि eae योगिनेऽमु पपन्रमेव गखादौोनामन्नानादत ATT | तस्य यागजधम्मंसहछटतमनःसंयागस्य, समवायात्‌ AMTHT- मयोः कर्मच गणे च प्र्च्चसुत्यद्यते इत्यथः, अचिन्त्यो; at. गजधम्मपभावः, यदलेनागस्यमुनिः पारावारः पी, सोभरिख काय्यं परिग्रहीतवान्‌, afew दिलीपस्य खरुभिशपं Nida, Te a षदार्चसार्थसाच्तातकारसभ्याद्ं Ree वेेपिकदश्रंनम्‌। ` Go आत्मसमवायादात्मगुखेषु ॥ १५ ॥ se तत्‌ किं खकोयबुद्यादिव्वपि मनसा Zarate करसमवाय एष प्र्यासन्तिः, ATE 1 यागिगां wad ज्ञानमुत्पद्यते दति प्रहतम्‌, ्रात्मसम- SAAT TEST संयक्रसमवायादेव प्रत्यकं ज्ञानमुत्प- wa ऽखदादोनामिवेति म तज सज्िकषं कमरापेखेत्ययः, तचेख्ियारयसज्िक्त्पन्ञमव्यभिचारिश्चानं लाकिकप्रत्य- चम्‌, BUI वा, साशात्वये गिज्ञानं प्र्यलमिति लोकि कालकिकसाधारणम्‌ ॥ ९१५ ॥ इति Mare? afew sve? गवमाध्याय- ष्याद्यमाङ्िकम्‌।*॥ बि° नासम्भावनीवमिति, कम्मेग्‌ खेत्यपलच्चयं सामान्धादिकमयपि बा. ष्यम्‌, श्वं सामान्यल्तयाच्चानलहजारूपालाकिकप्र्यासत्ति- गन्धं प्र्चमप्युह नीयम्‌ ॥ १९ ॥ तत्‌ किं योगिनां लोकिकप्रवच्चं ग भवतीतत खाइ । QIAN मनःसंयुक्तात्मसमवायात्‌ खात्मगुकेषु खा- mufugertaqay wit सकिकमपि प्रब्चं भवति वत्‌ सामग्या इत्तत्वादिति समुदितनिष्कषंः ॥ १५ । इति खीजयनारायब-तकंपश्चागन-भट्ाचायं-प्रगीतायां क. बादसजविषतोा नवमाध्यायस्य प्रथममाङ्िकम्‌ ॥ ‰{॥ ` * सजसंस्छारं दूति क्चिम्‌ पाडः। € अध्याये ₹ डिकम्‌। १९१ we RAS काय्यं कारणं संयोगि विराधि समवायि Wo fa खेक्रिकम्‌ ॥ १। तरेव पृव्वाद्िकं यागिप्रत्यक्षमयोागिम्रत्यकश्च कारणतः खरूपतेः wquagq निरूपितम्‌, प्रमाणं दिविधं yare Sfragfa यदविभक्रं aw खेङ्गिकमिदानों निरूपयि- तुमपक्रमते । ज्ञागमिति प्रखतम्‌, लिङ्गाज्नाते afga वयाभ्िविषिष्टः TaN fara, तज वयार्िरका, यल्िषाधयिषाविरोधिप्र- माणाभावा यच सतं प्रति पच्चः, aed प्रमाणं साधकं बाधकञ्च, तदुभयाभाववतः पर्चलात्‌, महि साधके वाध- कं वाप्रमाणे सति कस्यचित्‌ संशयः सिषाधयिषा वा, च्रत- एव शन्दिग्धसाध्यधम्मा wait सिषाधयिषितसाध्यध्छी धर्मी वा पच्च दति प्राञ्चः, उत्पाद्यसाध्यव्लानिणयनिवत्यसं्न- यात्यत्तिप्रतिबन्धकमामलावच्छिन्नाभावा aa wae cia feo इदानीमनुमितिरूपां «fe पसीचितुमारभते। faya व्याक्तिपद्चघम्म॑ताविशिटेन जनितं wat afer प्र. याजकत्वं vars वा citar, श्थात्िविणिरपच्चधम्मता- waaa wrafafs तु afeara:, नंच परामण्ंपव्यक्तमपि पराम्जन्यमिति तचजातिव्यापिः, वद्िसाध्यकपरामश्चापादाने आालकादिविधेयकान्‌मितावव्यापिखेति ae Mewes. सिप्र्च्तासमवेतजातिमश्वस्यानुमितिलच्तबले area, खति- खादथ wt जन्धान्तविशेवडम्‌, we पराम्रजन्यात्ा- MAMAN तद्धावतादवस्यमिति are अक्तिविशिरप- ३९२ ` जैरेषिषदश्र॑गम्‌। wemanrufas:, सिषाधयिषाविररषरषछतसाधक माभा- भावा aw स ay tia केचित्‌, एतत बाधस्छखेऽपि प- लता, तदेतदनुमानमयुखे LEAR, तदेत THE धौ - लिङ्गमिल्युक्रं भवति, faery Tariana wa at यदन्‌- भवरूपं ज्ञानं जनयति तहेङ्गिकं तदुक्रम्‌, “श्रम्‌ मेयेन सम्बद्धं प्रसिद्ध श्च ached | तदभावे ठत भाख्यव तशिङ्गमनमापकम्‌" ॥ इति i एतेन लिङ्गमेवामुमितिकरणं नतु तस्स परामशः aw निबापारल्रेनाकरणलात्‌, faye तु सख एव Bare: | यत्र धूमादेरतीतत्वमनागतलं वा तच कथमनुमितिरिति चेन्ञ साध्यस्याप्तीता मा गतवयेोस्तचामु मागात्‌, TIA प्र- तिबन्धात्‌ अरतीतलमनागतलं वन्तंमानलञ्च wea न वि" चधम्मेतानिखयत्वमाचावद्छित्रजनगकतानिरूपितजन्यत्वस्य नि. वे्नोयत्वात, ख़ृतिजनकतावष्डेद ककेटो उपेच्तान्धत्वस्याधिकस् सत्वेन तादटृशजनकतायासताट्‌ एजिखयत्वमाज्रा वद्ड्त्रत्वाभा- वात्‌, नच तादृश्रजन्यत्वमपेच्य खमृचन्यत्वमेब ल घवाधिवेश्रयि- वुमुचिवमिति are यथासभिमेशन gaviniae खमुबन्यत- afore शच्तवान्तरत्वादिति यदा eared परिचावकं निबे- शरत यत्किथिदन्‌भितिशयक्वेश्द्यक्षित्वेमेति seu वापिः Yaa, पश्तधम्मंताच पर्लतावडग्मिव्तिता, पक्ताच धाचां मते साध्यजिखयनिवर्व॑संश्षयरूपा. तस्य विररोव्यतासम्बन्धेन पन्बेतादो awa, श्या चाग्यंमते सिषाधयिषा wea, वस्याख बिष वाविशेबलम्बन्धेन पदनिरत्वम्‌, femafeawd सि- € ware 2 afeea | ९९१. ° fafad aa कथमन्‌मितिरिति चेत्‌, ग कथञ्चित्‌, तख areata सन्देहात्‌, पुव्व परदिनयोः सच्ननि खये we- feaq सन्देहे कथमनुमितिरिति चेत्‌ तदिनावच्छिन्नधू मादिना तदिनावच्छिन्नवज्यारेरनमागात्‌ तथेव व्याप्तः कारशलवावधारणात्‌, Waa कथं धूमथरमादनुमि- तिरिति Wa व्याप्तबेग ज्ञातस्यैव faye ज्ञानख्छ च यायाथ्थायायाश्ीभ्वामनुमितेस्वाद्ुष्वात्‌, अन्यथा तवापि कथं तच पराम: करणं UIA, अ्रतोद्ियलिङ्गखले पराम- wea तद जन्यतया कथं agraafafa wa तस्षक्नानि- ग्यीरकव्वरूपच्तेमिकखाधमतायास्तत्र व्यापारवघटकलात्‌ अन्यथा Wass अवणारेव्या पारलानुपपत्तरिति, का- ग्यालिष्गात्‌ ९मालोकारेरम्बाञ्चनमानं, कारषादपि यथा वि घाधविषाविरु्विशिदसिद्याभाव रव पवा, वस्य च खप्रवि- योमिविगव्यत्वसम्बन्धेन पन्वंतादि त्तितवम्‌, अनुमितिरतुतातु qua खात्मनिर्प्रा सच्छे त्यवधेयम्‌, र्तादृश्रपक् ताया uvia परि चायकतयेव feast नतु विद्धेवबतयेवि संच्तेपः। तदेतत Stee wr fafad पव्वंवत्‌ श्रषवत्‌ सामान्यतो- tues, तत्र Ge कारं तदत्‌ afeyan, te कारे तदत्‌ तच्िङ्कम्‌, खामान्तोदृ्टं काययेकार बमित्रलिद्कमिति Rawhide स्येदमिति, स्य साध्यस्य xe साधनं का- ग्येमिति खवदारो यत्र भवति खात्‌ कामयेलिङ्कं यथा चूमा- दिखिङधेन बद्यादेरनमानम्‌, wad कारबमिति कारलिङ्धकं वचा मेधोन्नविविद्धेषेब डद्धेरमानम्‌, कायकारवभित्रणिङ्क- 3 E । Ree — वेेविकद शं गम्‌। बधिरस्य भेरीदष्डसंयागविशरेषात्‌ अ्रब्दानमानम्‌, यथावा धार्मिकस्य यथाविधिवागलानाच्नुष्टानाद्धकंखगाद्ग- मानम्‌, यथाविधिकारीयाद्यनष्टानादा वषानमामम्‌, पयःपृणंन्ार खन्यमानप्रवाहादा जखनिःसरशामुमानम्‌, उपरि टष्टिदरंनादा ATISHAAIAA, सचायं कायंकार- वभावलचण एकसम्बन्धः प्रकारदइयेमेाक्रः, संयागिनः WH Te दक्ष॑नात्षगिद्धियानुमानम्‌, विरोाधिनाविस्णुष्णंताऽरे- दंंगाजद्याटा्ग्तरितनकुलान मानम्‌, खमवायिना wat- GAT तत्सम्बद्ध तेजाऽनमानम्‌।। ९॥ नन्बव्यापकमिद्‌ परि सदयाम्‌, नहि चन््रादयेन समद्र- WATE: जखलप्रसादेनागस्योादचश्य कुमद प्रकाञेन श्रा दयस्यचतुट्‌ःशनसजादयेनापरचतुद्‌्रनल््रास्तमयस्य रसेन wre ङूपविरेषेणं वा रखविग्रेषस्यामुमानमनेन dys इत्यत ATES | eq यत्‌ सामान्धतोदृष्टं तत्‌ विविधं यथा लाहसंयोगिगा सुव farafega उदूखलादो संयोगेन शाडस्यान्‌ मागम, तथा AR- शविरोधिस्फर्यद हिविग्रेषदण्रंने गुस्मायम्तरिव नकुलस्यानुमानम्‌ र्वं बद्भयानयागिकसमवायप्रतियोगिरूपवङिसमवाग्बब्स्पर््न भन्ेनकपालादो व्यादेरनमागमिति ॥ ९॥ BAMA सामान्यतेदृङत्वे एथिवीलादि ना अखल्वा- aaa पद्मस्य विकासेन दिगस्यागुमानं कुमदविक्षासेन cH न्धा GAT रस्ादिना ALIA YE Fare विग्धती we. ih । 2 ware 9 खाङ़िकम्‌ | १८४ ख° WSS काच्यकारणसम्बन्धञ्चावयवाद्भवति ॥२॥ Je fae ्रख्येर भित्येतावदेव प्रयाजकं भवतीति, Wea साधनगस् धूमादेरिदं साध्यं व्यादि यदाऽ व्यापक वश्यादे- रिदं era धूमादि, तथाच व्या्यलयहमातरं तन्तं नतु का्णेकारशभावादिरपि, ननु wees तदि परिष्या- गमतग्छमत WE काग्धंकारखसम्बन्य इति, अनेन साकं सम्बन्धा कर मप्यपखल्यति wang च विषयिलक्षणा तेन सम्बन्ध इति सम्बन्धापन्यास cae: | कुतस्तदपन्यास- इत्यत We ्रवयवात्‌ CHITRA उद्‌ादरणमाचात्‌ War- पे पञ्चमी, तेनादादरणमनरष्य काय्येकारणभावादेः सम्ब- ASIA दह दशने साह्यादिदश्ंने च भवतोल्यर्यः। एवश्च खाभाविकसम्बन्धश्लिवं qaqa, स्ाभाविकल- चाने पाधिकलम्‌, तख प्रत्यक्षाणां केषाञ्चित्‌ साध्यायापक- लनिख्यात्‌, कंषाञ्ित्‌ साधनव्यापकलनिञ्चयादेवानुपा- faa waa, अ्रतोद्धियाखाश्च प्रमाणसिद्धानां कषाञ्धिद्‌- भयव्यापकत्म्‌ उभयाव्यापकलं साधममाजव्यापकलं साध्य माजाव्यापकतवं वा,तचाद्ये साधनव्यापकत्वात्‌ दितौये साथा. आस्य sua साध्यस्य इदः साधनं चाप्यमिति ware fea भवति, काययकार्याभ्यां सहितः सम्बन्धः काग्यकारय- सम्बन्धः सम्बन्धपदमपि मत्वर्यौयाचप्रन्ययेग सम्बन्धिवाधकम, > oN ° अवयवात्‌ प्रतोकात्‌ लेकिकविष्रेवात्‌ लेक्िकविगश्रषमधिकत् fay 3८2 Red Wwe वेशेधिकदश्ं नम्‌ । व्यापकलात्‌, चतुर्येऽपि साधनव्यापकलादेवानुपाधिलं निखेयम्‌,ढ तो येऽपि व्यापकस्य तक्मा जव्यापकलानुपपन्तिरि- ATS तु कथं तक्माचव्यापकलभिव्यच तकाऽगुसन्धेय एति ठ खये गलेमलादि गाऽनु पाधिलमध्यवसेयम्‌ | भविव्यति कथिदजापाधिरितिशड्ापिशाचो सकलखविधिगिषेधव्य- वहारानाख्कन्द तीत्य नादे येत्य पाभिकलनिञ्चयसरवात्‌, उपाधिशलक्णं व्यात्भिखचणद्योक्तम्‌ । तचखागमानं डि- विधं ara wade, तच खाये खयमेव व्यातिपक्- धर््तयोरन्‌सन्धानात्‌, पराञ्च परोदोरितन्यायजन्व- व्या्भिपक्तधर््ताज्नानात्‌, arg द्रतीयलिङ्गपरा म्नप्रयो- जकञ्चाब्द ज्ञा गजनगकवाक्यम्‌, तद्‌ वयवाख्च TY, तचावयवलं ठ तोयलिङ्गपरा मर्थ॑प्रयाजकनश्राब्दश्ञागजनक शाब्द श्चानजन- कवाक्यत्वम्‌, तानि च वाक्यानि प्रतिन्ञारेदठदादरणापनय- निगमनानि, aw प्रतिज्ञा उदे श्चागमिव्यन्यूगानतिरिक्- विषयकन्राष्दश्ञानजनकं न्यायावयववाक्यम्‌, Wy प्र तसाघगगतपञ्चम्यन्तेान्यायावयवः, उदाहरणम्‌ प्ररत- fae साध्यसाधनाविनाभावप्रतिपाद कान्यायावयवः, उपनयसखा- भवतोति समदितार्थः, तथाच wer aw fey तत्‌ WHIT, areca यज fey तत्‌ पुव्बेवत्‌, सम्बन्धि काय्येकारबमिन्रं सा- we यथाकथब्वित सम्बन्धविशि्टं यज लि तत्‌ सामान्धता- द्टमिन्यक्षानुमानागां Taras रखवान्तभोव इति भावः, = SN १४ wafae कन्बयच्यसिरे fale EN येतु कोवलाग्वयिकेवलरयतिरेकछन्धयव्यतिरकिभेद नानुमानस्य च- € quae 2 afeaa | REO Wo रतेन शाब्दं व्याख्यातम्‌ ॥ ३॥ ee विनाभावविशजिष्टख्य रताः पच्छवैशिण्प्रतिपादरकोा न्याया- वयवः, निगमनन्त॒ og प्रतसाथ्यवेभरिष्चप्रतिपादकन्या- थावयवः | एवश्च प्रवन्त॑ते न्यायः, च्ब्दाऽजिल्यः, हतकलात्‌, यद्‌ यत्‌ aaa तद नित्यम, अगित्यवव्याणषतकलवांखा यम्‌, तश्मादनित्यः। एतेषामेव प्रतिन्ञापरेशनिदरंनानसन्धा- ARTA TIMI anfanret संज्ञाः, wae वाद- sufaawrat प्रट्तिप्रकारण्डलजातिनिग्ररस्थानलक्त- शानिश्च afafatizsevarfa ue ti प्रमाणाम्तराणि सीङ्िकेऽन्तर्भावयितु प्रकरणान्तरमा- Tua | श्राब्द अ्रब्दकरणकं ज्ञानमिदमिति यश्नेयायिकादोना- मभिमतं तदध्येतेन लेद्धिकलत्ेन लिङ्गप्रभवलवेनेव व्याख्यातं यथा व्या्चिपच्चधताप्रतिसन्धानापेखं लोङ्धिकं तथा शाब्द्‌- मपि, तथाहि एते पदाथाः भियः संसगंवन्तः आ्राका- feo विध्यं बगयन्ति तेविद' खच दयमन्धयेव Mags, तद्याखानन्तु ग्रज्यगर वभयाच्राद्धावितमस्नाभिः॥ २। WATS STATIN | “AN (24 N 1 $ : स्तेन afyawaauds शाब्दः WNT चानमपि ered कथितमित्र्थः नेयायिकप्रम्टतिभिरग्बयनेघनामकं परबच्वानुमितिभिन्नमनुभवरूपं चामं मन्धते, वेशेषिकमतेतु ग ges वेेधिकदरशंगम्‌। ख° भरि मद्धिः सारि तलात्‌ गामम्बाजेति पा्थसाथंवत्‌, त- afe आआकाङ्खा दि मन्यदकदम्बस्मारितलं पदाथानां मिथः- संसगेवक्ववयायं ग्टहीलेव संसर्गवत्वमनमिनोति किं we- गीयप्रमाणभावेन शब्देन, गम्‌ नदीतोरे पञ्च wera सन्तोत्यनाप्नवाक्ये व्यभिचारान्ेद मशमागमिति चन्न श्रा भाक्ृलनापि fatqura, wae हि प्ररतवाकार्थगाचर- यथाथवाक्या्थन्ञानवस्वं नलप्रतारकलमातरं तच्च वाश्यार्य- प्रतीतेः पय दुग्मिति Sq श्रब्दप्रामाश्यवादिभिर- पि व्यभिचारिश्रब्दव्यावन्तंकस्ापराक्रवस्य गाह्ललेनाजिभत- लात्‌, तेषां प्रामाश्छग्णाथं तदपेचा ब्राष्दन्तु जानं तद्‌- यदमन्तरणाण्यपपद्यते तवतु यादृशं fey तादृ श्रग्ररण- मावश्ठकं व्या्यन्तवाप्ताक्रतलविजिष्टमिति चेन्न ्रयमचाथा- मदति सामान्यतो weve, नन्वजेति प्रटतसंखगें इत्येव was तया च पुव्यंमशक्यमेव तट्‌ ग्रणमिति चेन्न प्रकरणसमभिव्यवदहारादिमाहाक्यात्‌ सामान्यत चाप्तत- निखय सम्भवेन खिङ्गनिखयसम्भवात्‌, कदाचित fadar- देऽपि वाष्यादो धूमधर्णेवामुमागप्रटृन्तेः । मन्येते पदाथाः fac तदङ्ोकषारः, www पदा्थ॑संसगेस्यामुभितिरेव भवति, तथाहि ओरखीतिवाक्छखवान्तरः ओरस्तितावाम्‌ खधम्मिका- खित्वाग्धयनोाधानृकूलाकाङ्काञ्रयपदस्नारितल्वात्‌ घटवत्‌, afe- पदसमभिव्ाङतमेःपदस्ारितल्वाडा Tadley गतु शब्द जन्या fara, पद्ानामेकवाष्तापञ्नत्वङ्ूएसम- € ध्याये २ arfena Ree we twat एवेति वा साध्यम्‌, सम्भावितसंसगा दति वा, नाद्यः अनात्नोके व्यभिचारात्‌, न दितीयः योाग्यतामाच- सिद्धावपि संखगानिचयान्निष्कग्यप्रटत्यनपपन्तेः, योग्यता- arg पव्वमेवरेतु विशेषणत्वेन maa किमनुमामेनेति vq नियमस्छेव साध्यलवात्‌ आपाक्लेन farqure म व्यभिचार दृत्युक्रलात्‌, Taare raft तदूत्पाद्य- संसगावगमप्रागभावः स च सखदर्ूपसक्नेव Vaasa चख सं सगं ज्ञागख waa भावादन्‌ मानवे यथ्यैमिति चेन्न नहि संसगावगमप्रागभावमाचजमाकाङ्कं ज्मः, किं तदि सारि- ततदाकिक्नाविनामभावविशिष्टम्‌, तथाच वििषणांग्रन्नानादे- वाकाङ्काया श्ञागात्‌, afe तावदेवाकाङ्काऽख्िति चक्र विमलं जलं नदाः कच्छे मद्िषखरतीत्यवापि मदीक- च्छयोर विनाभावसत्वेनान्वयबेोधापन्तेः नोलमुत्यलमित्यज् मोखेत्पलयोरविनाभावाभावेऽपि तदारिक्तयो द्रव्यगृण- योारविभाभावसम्भवात्‌, यदा पदस्मारितगेचरा fame- वाकाङ्खा श्रभिघ्ानापय्यंवषानं वा तयापि तज्त्रानमा- AWA ज्ञायमानकारणे च्चानोापथहव्यभिचारिवैलचात्‌ fac fuerquafaad विना न्यायनयेऽप्यन्वयनेधस्यानुत्यश्था पु तस्यावष्छकलत्वात्‌, नच feat भाविनि वा चटचच्चरादै अभिचारः, खाथानुमाने खरूप्रसत सस्या किञ्चितकररलवात्‌ रक- विधब्भि चार यड सण्वेऽपि खधन्यविधव्याभ्भिनिखयस्य सम्भवाच्च समानप्रकार्कलयेव वमिचासय्रस्य व्याक्षिधीविसधित्वात्‌ gee - वेरेषिकदश्रंमम्‌। ख° व्याभ्रिवत्‌, श्रत एवाननखयगिखयविरदडा वा, बाघधकप्रमा- Wal वा, सजातोये TAA वा, इतरपदा्थंसंखगंऽपर- पदायनिष्टाव्यन्ताभावाप्रतियोगिलप्रमाविश्रेखलयं वा योा- ग्यताऽस्ह, तज्ज्ञान मावश्चकम्‌, श्रा सन्तर ्यव्वधानेन खरण- SUA BTA way, संसं ख संखज्यमानविश्चेषारेव fawa- इति मानभिमतविश्ेषषिद्धिः। यदा uarfa veri खा- रि ताथेसंसर्गश्नानणव्वेकाणि श्राकाङ्खायाग्यतासन्तिमत्य- दकदम्बलात्‌ गामभ्याजेतिपदकदम्बवदित्यनुमानात्‌ ज्ा- नावच्छेदकतयाऽभिमतविश्चेषसिद्धिः। चन्त एतानि पदा- नि स्रारितायसंसगंवन्तोति साध्यम्‌, तत्‌ पदार्गां पदार्थसं- aiaw बाधितमिल्युपेचणोयम्‌, नच लिङ्गतया संसर्गज्ञा- पक्वमेव पदानां संगेवत््नम्‌, तस्वानुमानात्‌ wiafeg- त्वेन BATT | केचिचेष्टाप्रमाणान्तरमिति वदन्ति, त- चाश्यते चेष्टा इिविधा हतसमयाङतसमया च, तज रतस- मया अभिप्रायस्य शब्दं स्मारयति गतु संसगप्रमामपि जनयति लखिपिवत्‌, सखत्यारूढ; शब्द एव तज प्रमाणं ्रब्टख्य ख लिङ्गलमुक्रं नच WATT चेष्टाया श्रवान्तरव्यापारः, fae अथवा गेःपदमस्िलवद्रोगे चर च्चामपुव्वकम्‌ afer FRU यन्नैवं तत्रैवं यथाकाशमिलेवं पदपशच्चकानुमान- मिति, यडा सामान्धत रखुवानुमानं तथाहि रते पदाथाः पर- सपर dana: आकराङ्कादिमत्‌पदस्मारितत्वार्ष्छेन मामभ्बा- गेति पदाथ॑सार्चवत, किंवा रतानि पदानि सारिवपदाचंसंस- € खध्याये २ आडिकम्‌। ४०९ खग रेष्टाममरेणापि शब्टादर्थप्र्ययात्‌ Bawa ह चेष्टा TANT: | TA कथमेडमूकख चेष्टाधोनोव्यवहार स्तस्य तजर समयग्रडाभावादिति tq तस्य चेष्टातः कथमयऽपि ana इति चिन्तमोयलात्‌ तस्यार्थेऽपि apfaaerat- वात्‌, WAVY तद्छाविनाभावय्रहात्‌ करितुरगयोरिव कञ्चाङ्गुाभिचातान्तकद्यवहारपाटवेपपन्तेः। श्रहतस- मयात्‌ या छत्याक्नयिनी, सा प्रयाजकाभिप्रायं सारयन्ती nary प्रवन्तंयति, नतु कुचरचिश्ममां जनयति, यथा wyatt लयागम्तव्यमिति अ्तश्नङ्कुष्वनिः प्रतिष्ठते, तथा यदा मया aerated तदा त्वयाऽसो ताङनोय दति तदा ताडयति,नतु किञ्चित्‌ प्रमिणति। ज्ञष्यग्वयिनी ल- छतसमया यथा दज्नागामङ्गुखोनामूर्कर खेन दरश्मश्या- मुद्राणां पुराशानां वा लया ज्ञातवयेतिकारकप्रधाना, खस्ताकुच्चनरश्नात्वया समागन्तव्यमिति क्रियाप्रधाना, तथाचानया चेष्टया पदाथा एव GAM: परं स्मार्यन्ते नतु तेषां परस्परमग्वयाऽपि बाध्यते, तदाघककटंकग्मादिवि- fac गंश्चानपुन्यकाि ख्याङ्कादिमत्‌पदकदम्बत्वात्‌ TEA गामभ्याजेति पदकदम्बवदिग्ेवामु मानम्‌, मच वया्िक्नानविरुस्यसे कथं ताट- urafafafefa are तच विशिटगाधस्यानकोकासात्‌ तावत्‌- यदा थ॑स्मतितः परस्परं संसगावगाद्यजाकिकमानसप्र्यक्ता- < ~ ~ ~ ~ oN तमकविशिरनाघधसम्भवाश्ज। रतन deisfa याख्यातति aq: | a2 i 3४ 9०२ वेचेधिकद शनम्‌ | ख हेतुरपद्‌ थाखिङ्ग प्रमां करशमित्यनथान्त- Wo fae THUG I | स भक्तिवत्‌ प्ररतेचषटेकरेन्नानां जियतानाममावात्‌, तरिं संखगमाधमम्तरेण चेष्टातः कथं vafafrewt इति चेत्‌ संश्रयप्रतिभयेारन्यतरस्मादितिग्टशार, agra Varsha भ्र मामिति ॥ ₹॥ भम्‌ weg: कथं fey शब्दस्यापदेश्रसखभावलेन fay- भिन्नवादित्याश्नङ्काइ। अपदिश्ठते कणथ्यतेऽनेनायं इत्यपरे: अष्टः, सच रेतु- खिङ्कपय्याय एव, प्रमाणमिति खिक्विधया प्रमाकरणमि- व्यथः, एवं करणशब्देाऽपि efeanaare fey एव वर्ते, इयी fe करणगतिः, किञ्चित्‌ सल्िकषाधोन- nefu, किञ्िखाविनाभावबखप्रटज्ति, wee तु RUT a सज्िकर्वामाण्यविनाभाव tf कथमयं ममयेत्‌, Te तादमयतीति चेत्‌ agate ae wa तत्संसर्गे, नत्र शब्दस्यापदेश्रपदवाच्यस्य कथं लिङ्त्वमपरेद्रस्यागमि- वज गकात्वस्योक्त्वादिति तटश्याश्ङ्गं निरस्यति। quem यद्यपि परिभाषया Yara वर्तते तथापि आप दिश्यते कथ्तेऽनेगेतिययुत्पश्या शब्देऽपि स aid, wee जि- कुविधया जेद्धिकश्चान रुवद्धतुरिति, खनमितिप्रमितिकरयख waa, र्वं शिष्कविधया करबत्वमपि we ata, तथाच € खणष्धाय श ofsaa | 8० wo अस्येदमिति बुदधपेशितत्वात्‌ ॥ ४ ॥ ० तापि wea इति चेल तस्यानेकविधवलेन सङधतविषयभा- वामुपपन्तेः, पटाथेसद्तबलारेव वाक्याथाऽपि area cha चेन्न श्रन्यसद्धतेनान्योपशितावतिप्रषङ्गात्‌, अब्दस्मारित- सं सर्गलेन नियम इति रेत्‌ तथा रेतज्जिय मबखेनागु मास्व खगधावखरल्यात्‌, शद्धतस्यापि द च्छामाचलेनातिप्रसक्रलात्‌, द्रे च्छा गातिप्रसक्रेति चेन्न तदिनष्छामन्भरषापि गङ्गा दिपदान्तौराधुपश्वितेरित्यलं नेयायिकेषु टतयेति॥ 8 ॥ उपमानादोनामपि पराभिमतानां अ्विनाभावबल- प्रवठस्िकानां Sfea एवाम्तभाव दति प्रतिपादयितमाश। उपमानायापन्तिसम्मवाभावानामितिशेषः। Wa वथाप- कस्य ददं व्याष्यमिव्याकाराया बुद्धिः साजनकलेनापेरिता येषां ते तदपेलितास्स्य भावस्दपेखिततं तस्मादित्यर्थः आदहिताग्रिपाटात्‌ क्रान्तेन asmfe:, तारकादिपाढा- fac Vqcuevifey vere करखमिखनथन्तरः रते ब्दा रकस्य जिङ्स्य बाधकाः aq हेत्वाभासमाचनोाधकाः रेत्वाभासस्यान- मुमापकत्वेऽपि wena म ॒काविदनुपपत्तिरिचाप्र- fea जान्तिमेहतीतिभावः॥ 8॥ डपमानादेरप्यनुमान वाक भेव इति प्रतिपादयति ।. स्य que साध्यस्य इदं साधनं खाप्यमिति बुडेगाऽपे- श्वा सा जाता येषां awa, यातिच्रानसापेचलादिति तु फवि- 8 ४ 2 Wo वैग्रेषिकदश्ंगम्‌ | दितावा, तजापमानं तावदनमानमेव शब्ददारा, तथार्ि haga गवय इति वाक्यन्तावत आरष्छकन TITS मवय इति नागरिकजिन्ञासायामभिधीयते aq at HITE: ख गवयशब्दवाच्य दृतिसामानाधिकरस्छबलात्‌ अतिरे्रवाक्यश्चवणानम्तरमेव परिच्छिमनत्ति, वनं मत- ष्ठ arg पिष्डमुपलभ्यायमसेा गवयश्नब्द्वाच्य इति प्रतिश्न्धन्ते, अतिरेज्रवाक्यश्रवणसमये गवयलं प्रटन्ति- मिमिन्षं न न्ातमतः कथं संन्ञापरिच्छेद दति चेत्‌ खष- खया ततप्रतीतिसम्भवात्‌, Fregar गव्य दति वाक्ये ऽन्वथानपपन्तिविरषहात्‌ कथं खखणेति रेत्‌ तात्यय्यागुपपन्तः सत्वात्‌, afeafqay प्रति गाषादृष्स्य Wess प्र. इत्ति जिमिश्ललेना पदभ्रनमचितं तस्माद खष्डजातिविज्षे तात्पय्य मस्येति ल्तणासम्भ वात्‌, Vat गवयश्नब्दागवयवा- चकः रसति टत्यन्तरे fees प्रयुज्यमागलवात्‌ Bela ठ- fae ता्च॑ः, उपमानाचापत्तिसम्भवेतिद्यख्यलीयबडीनां लेदधिकत्व- भिति ste: | तच्रैपमामजन्या बडिस्तावत्‌ य्मामीगस्य प्राथमि- कगवयचद्युःसंयोागागन्तरमवं मासटण शति प्रालकिकरं त्रानं AA मेारूदृग्ोगवयपदवाश्च इत्तिदेशवाक्धा्यंखरयं तत Ta- च्जातीयोा गवयपदवाच्य इति या बिखदेति सोपमितिरितिन्या- बमतानुसारिबः, काबादमतेतु साऽनुमिविरेव मेसादृश्छलिद्धेन मवयपद्वाश्यत्वव्याप्यतया Wea गवयपद बाच्यत्वस्ानमिवे- रोब तदानीं जननात्‌, व्ातिधोबिरुहदश्ायाख न भवत्येव गवय- पदवाष्यत्वधीरिति। अथवा गवयप्र्हठानन्तर गववपदं जवष- € अध्याये eo afer | ४० उ स्वकरे यः शब्दाय fue: news स तस्य वाचका यथा गेञ्ब्दो गारित्यनमानादेव गवयसंज्ञां परिच्छिनति, तर्कश्च यस्वयापमानमहकारोवाच्यः स वरमनमाने क्प्तप्रमाण- arse किं कश्पनोयप्रमाणभावेना पमानेनेति, च्रमु माम- aya विख्तरेऽजान्वेष्टव्यः । अरथाप्िरष्नु मानमेव तथा- fe इृ्टायापन्तिस्सावष्णोवतखे जस्य weet दृढतर- प्रमाणावष्टतेन वहिः ow कश्ययति, तचापपाद्यापपादकयोा वौ्यव्यापकभावावधारणाधोनेव वहिःसल्वप्रतोतिः, भव- fa fe जीवताग्ट्हासनत््वं वहिःसत्वेन aeafca, वहिःसत्त्व विभा जीवते ग्टहासत्वमनुपपन्लमिति वा ज्ञानम्‌, तजाद्े- ssaatfatara तु वयतिरेकब्याप्नरोव ग्र दतिःव्या्िरस्ति a ae ग्रणमिडहापयुञ्यत दति चेत्‌ व्या्षिग्रहमन्तर fa. avefafafanaa, सति came CSET प्रयञ्यमानल्वात्‌ यथा मापदं wreuefafafawna, यदा गवयपद सप्रटक्ति- जिमित्तकं साधृपदल्वादित्यनुमानेन पश्चधम्मेताबलाट्‌ मवयत्व- प्ररत्तिनिमित्तकत्वं भासते डति। मीमांसका ख्यं पत्तिं waa मन्धन्ते anfe wt देवदत्तस्य एतवे विल्वं व्धातिगशास्रादव गतं भी बिनोग्टहासक्च्च प्रयक्षादवगतं। तच wef awa कण्यते, तदनुमानेन गतार्थ॑तवा्रे्यते, तथाहि ज वित्वस्य वदिःसच्चग्टह सत्चान्यतर- ara Wee तवान्यतरसिदडे जायमानायां गटडसक्ववाधात्‌ बद्डिःसत्त्वमनुमिते भासते, रवं पोगेा देवदत्ता दिवा ग भुङक्ते इत्यादो पनल भजनय्याप्यत्वाममाद्‌ भेषजं fase दिवानेा- ` Bog Wo वैशेषिक waz | खाथापत्याभासानवकाश्ात्‌, AEVIAT ATT IPaTa- दुपपादकं तस्येव ae सादिति दिक। सं्नयकरणि- काया विरोाधकरणिकायाञ्चानुमानागन्तभाव ऊनीयः | विरोाधस्यापि सहानवखानमिवमलक्तणस् arfreafe- तत्वात्‌ । श्रताथापन्तिरष्यनुमितानुमानं पोनोादेवदन्ता feat a YR इत्यनेन वाक्येम पोगल्वमनुमितं तेन च पोग- aa राचिभोाजनानमानम्‌, रेवदन्ता राजा BE दिवाऽभा- fra खति पौनलाम्मतवदिति। खम्भवेाऽप्यनमानमेव, तद्‌- दारणं हि म्भवति erat द्राणः सम्भवति देणे आर- कम्‌ सम्भवति ave अतमित्धादि, ava खारी द्रोरवती तहरितलात्‌ यद्येन चटितं तत्तेन तदत्‌ यथाऽवयववान्‌ खटः, एवमन्यदप्यृद्म्‌ \ we सम्भवति त्राणे विद्या, fae जनवाधे राचिभाजनं सिध्यति | रवं सम्मवेविद्ययोरपि प्रमा- कान्तरत्वं मन्धन्ते पोराजिकाः, तथाहि सम्भवे भूयःसङचारा- dawg यथा सम्भवति area विद्या सम्भवति awe wa- मच च याति्ापोच्तितेति तेषामाशयः, रखवमेदिद्यमिति राच- स््थिमेन unite यदुच्यते, तडि अनिरिरुप्रवक्छषा परम्परामवं वाकं, यथा वटेवटे ay इत्यादि, तस्याफाक्छत्वानिखयाब्र शब्दे इन्तभौव इति पोाराबिश्रानामभिसन्धिः, तदेतग्मतं न समोची- नम्‌, शेतिद्यस्य शब्दरूपतयाऽन्‌ मानर बान्तभोवात्‌, सम्भवेऽपि व्याभिसापेच्तोऽनुमान रबान्तभं वति, तत्रिस्प चरत waren म, TSW AAMT “wee रोतिद्धानचंन्तरभावादनुमानेऽचापत्ति- € ध्याये ₹ खाडिकम्‌ |. gee सम्भवति afta reifaenf, anareta a भवति अनिद्चायकलात्‌ । अभावेऽपि न ararat काेंण कार- waaay कायाभावेन कारफाभावानुमानस् व्या्ि- Hansa ary एवान्तभंवात्‌ | भट मवन्त्‌ शतलाद्‌ाव- WaT प्रमाणमग्‌पलम्भाख्यं, तत्‌ कचित्‌ प्रत्यक्ते कचि- खानमानेऽन्ण्वंतं चचलरादिनेवाभावयहात्‌, मचेद्धियम- धिकरणग्रड एवा पर्णम्‌, अभावग्रदपर््न्तं तद्यापारस- स्वात्‌ । एतिद्ध मविन्नातप्रवक्ुकं प्रवाद पारश्पय्यंम्‌, cfaefa- निपातसमुदायः परादक्ते avid, तस्य भाव Baw, तद्‌ यदि वाधिताथे न भवति तदाश्रब्दान्तरनिंवेश्रादनुमानम्‌, यदिङ वटे यकमधृकतरो Arcane तद्‌ waa तदा TAA, गाप्ताक्रशचे त्तदा म प्रमाणम्‌, तदेवं प्रत्य्तम- गुमागध्येति fag इयमेव प्रमाणमिति ॥ ५ ॥ शेङ्गिका व्याख्याय इदानीं प्रकरणान्तरमारभते। सम्मवाभावानामनयचीन्तरभावाश्वाप्रतिषेधः' डति, WFAA वेदा- न्तमते चानुपलम्भेरपि पमाशान्तरत्वमल्ति तयाचामावयररा- भवतीति, तश्मतमपि न मनारमम्‌, खनु पलयििख्यसे इ न्ियसम्ब- डविशेषबताप्त्ासन्ा प्र्यच्छमेव भवतोति तच चानृपलम्धेः कारकत्वं म fanfare प्रमाणन्तस्त्वन्तु तस्यानयुक्कि- पदवीं स्यतीति संक्तेषः ॥ ५। दिविधामनुभूतिरूपां बुं परोच्य स्मृतिरूपां बुं परोचि- तुमारभवे। aA वेचि ४०९ कद शं नम्‌ ख ° शआ्रात्ममनसेः संयागविशेषात्‌ संच्काराश्च स्म तिः ॥ &€॥ Wo खत्थद्यत इतिशेषः, संयोगविशेषः प्रणिधानादिसन्नि- धानम्‌, एतस्मादसमवायिकारणादात्ममि समवायिनि सति विद्याविश्रेष उत्पद्यते, नि्मिन्तकारणमाइ संस्का- . रादिति चकारेण व्यापारी wera: सम॒चोयते, अन्‌- भवयायाथ्यायाया्य॑मियमनुविधन्ते, र श्नं गुजक्गतयो IAN पलायितस्य तयेव रतेः, नच सततं खतिप्रसङ्ः, संस्कारोा- इाधाधोनलात्‌, acm wT are: “faye wa च्छामु- खर खा येलादात्ममभसेाः संयागविश्ेषात्‌ TeaITATET- प्रल्ययजनिताख संस्काराहृष्टश्चतानुग्तेषु Wary यवसाय- खमरणेच्छादेषरत रतीतविषया सतिः" ईति । we जानं gawat vay ललितं, यो गिप्रत्यान्तभी वितं, पदाथेप्रे- MSG प्रकरणे तदुक्तं तद्यया “श्राल्नायविधाढणाद्टवी- णामतीताना गतवन्तमानेव्वती द्धियेव्वर्यैषु घम्मादिषु गन्धा- ufaagy वा लिङ्गा चनपेचचादात्ममगसेः रुंया गाद्‌ षवि वाख प्रातिभं ज्ञानं यदुत्यद्यते ada” दति ae कदा- a fae च्यात्ममनसेाः संयोागविष्रेषात्‌ स्मृषादिसहितादात्ममनः- संयोगात्‌, संस्कारात्‌ समानाकारकात्‌ भावनास्यात्‌, चकास ~ € =, sauna स्मृति भवति ats उपश्छानात्नकनिखयः क- समं, संखारोव्यापारः, उद्धोधकासतत्‌ सहकार्य, चात्मनः. é ra २ afena | ४०९ ० लया खचघ्रः॥७॥ ख ° चिक्षिकिकानामपि भवति यथा कन्यका वदतिखामेभ्नाता गम्तेतिदयं मे कथयतीति॥ ६॥ तदेवं wafeut विद्यां are टदानीमविशां व्यत्पा- दयितुमरहंति, तज सं्रयविपयंयो प्रसङ्गात्‌ oda निरू- पित, as freufagqare | यथात्ममनसाः Ganfaraa संस्कारा wfaqur खप्रन्नानमपील्यथः। sartafeaway wiraae दृङ्ियदारेफ यदमुभवमं मानसम्‌, तत्‌ खप्नज्ञानम्‌, AW जिविधं किञ्चित्‌ संस्कारपाटवात्‌ कामी क्रुद्धा वा यम्य मादू तञिन्तयन्‌ खपिति aw तस्यामवस्थायां प्रल्यचाकारं ज्ञानं एराणादिश्रवणअनमितसंस्कारवशाष्लायते कणं व्कनोयं fae संयोगोऽसमवायिकारबं सस्मृषारूपप्रजिध्ानादिकं frie रबमि्यथः॥ ६। खतो यथा CMU कारयं तथा खप्रसंच्कमानसश्चागे- SATAY | तथा ात्मममःसंयागविष्ेषात्‌ पुन्वानुभवगनितवसंखाराच खप्रोमागसच्चानविद्ेषा भवति, अज dara विदेषोमेष्यामन , संयामात्मकदोषविभिर्त्वम्‌ wary तदानीं wa णव भव- ति, Warnes Tiwana बा, नच wens द॑म- यन्यादिदश्नमुवादेरनिदडधादिदश्ेनं पुरागादिप्रसिडं कथं सङ्गते तव्लन्मन्धनुभवात्‌ जग्मागतरे च विषबस्सानातत्वेगा- 3 2 ४९. वेशेविकदञ्नंनम्‌। So युद्धमिदमित्याकारम्‌, किञ्चिद्धाढर्ना वातपिन्तष्केश्रशां रोा- षात्‌, तच वातराषादाकाश्गमन-वसुन्धरापर्यरम-व्याघ्रा- दिभयपलायनादीनि wafa, पिष्तापचवदोाषमर्दिला a- दि प्रवे-वदङ्ि्वालालिक्तन-कनकपय्बंत-विद््रताविर्णुर- कदिगराहादिकं पश्ति, चेध्रदाषप्राबस्यान्त्‌ समद्र सन्तर- नदी मष्वन-धारासारवषंण-रजतपव्वैतादि प्ति, AT- एवश्नादपि तव्वच्मानग्डतेवु जगमाम्तरागग्डते वा सिद्धाप- FASTIN यज्‌न्ञानमत्पद्चते तच इभावेदकं ध्यात्‌ गजारोारण-पर्ग्वतारोदण-कवसाभ-पायसभचश-राजसन्द अंगा दि विषयकम्‌, wad तेलाभ्वश्चमान्धकूपपतनोदा- रारक-पद्मव्मग-ख विवाहटरर्रनादि विषयकं खप्रश्चान- मुत्पद्यते waret मिलितानामेवाज कारणलं गखप्रधान- भावमा्जिद्यायं विभागा zee: ॥ ७॥ मनु यजन्नानं खभ्रमथ्ये खप्रश्चानानुग्धतरेवाचेख W- feo नुभवासम्मवाचेति बाध्यं संसारस्यानादितया कव्यान्तरायुभव- तत्तदिषयसंख्कारे ग तत्तदिवय खम्नरसम्भवात्‌, मच ““खअट्ङ्मयप्य्च- मदृष्धयेभवात्‌ करोति सुतिष्लंगदभ्रंबातिचिगम”› इतिओीहरषं- काष्यस्यासङ्तिरिति वाच्यं USSG तच्यन्माटडायंकत्वात, aw fafea खप्रक्लानं वावदोाषाधीनमाकाच्नजमनादिविषवकम्‌, fafeu पिच्चदाषाधोमं विदयु्शरेनादिविबयकम्‌, fafeu दद्म रेाषाधोवं गदीमष्वबादिविववकम्‌, वज्र कामिकचिजच्चानानि सुभ चकराजि, कानिचिलायभदखचकानि wow, € Gare ₹ wifsad | ७१९ qo खप्रान्तिकम्‌ ॥ ८ ॥ S° तिष्यं जायते तच wae aaa खप्रसखानभवरूपलात्‌ तथाच कस्मात्‌ कारणाद्‌ त्पन्तिरित्यत श्राह | तथेति पव्कंद्ध्ाद नवन्ते तेनात्ममनसाः संयो गविजे- वात्‌ संस्काराश्च यथा ayaa खमप्रान्तिकमपोव्यथैः | एतावानेव fawat यत्‌ खश्नज्ञानं पुन्वानभवजनितात्‌ संस्का- रात्‌, खभ्रान्तिकन्तु तत्कालोात्पस्नान्‌ भवजनितसंख्छारा- देव, aah प्रजस्तदेवावचार्येः “Mala NANA SVT wfata” cfai wwe efaart: “्रनश्धतवस्तु- स्फुरशषाथतया ग समरणादथागरं खभ्रञ्चानम्‌" दति। वि “wares गार्षकुन्नरागं प्रासादशेलायवनस्पतीनाम। Sig गेाकां प्रविग्टद्य dai भुक्ता खदित्वा प्रवमर्थलाभः"॥ डति, “नह्व्धाम्बरघरा नारो BANAT IAT | उपञूहति यं aa वस्य wad संश्रयः” । इग्ारि च, अथच मानसं चानं चानजसबरूपालेकिकसचचिक- घद्धवति सरश्च सुक्कारादिति विश्रेषः॥ ७ ॥ खप्रान्तिकसंश्कऽपि sta खुतदेव कारबमित्वाह। वेत्यस्य TACIT: | तथाच खभ्रच्नानं वचात्ममनःसयागविगश्रेषसंस्कारोाभयजन्धं तचा खभ्रान्तिकाखखं MAAS: | LY Qi खप्रावद्याजातान्‌ भवजनितसंस्कारेव जायते, किन्तु कान्धात्मकम्‌, न मानसमिति fasta: cy 9९१२ ~ प्ेधिकद श्नम्‌ | ख धम्माश्च॥९॥ इन्द्रियदाषात्‌ संस्कार दाषाचाविद्या ॥१०॥ Saya प्रमाद्धतं ang तत्‌ खभ्नान्तिकमिति कचित्‌ थया शायां अ्रयानोाऽस्मोत्यादि॥५८॥ खभ्रखभ्नाम्तिकयोाः कारणं wafwarfas अध्मंसमखयायंस्कारः, रतव्याख्यानमेतत्‌॥ < ५ Cera पय्यायमधिरूत्याइ। अविद्येति सामान्यवाच्यपि पदं विषयं ये ada प्रकर- कात्‌ सं्रयसखग्नानष्वव्ायानामक्रलात्‌, तचेद्धियरोषोवा- तपिन्ताद्चभिभवशृतमपारवम्‌, संस्कारदोषो विरेषादभंन- साहित्यं तदधीनं fe मिथ्याज्ञानं जायते॥९०॥ feo खप्रखप्रान्तिकयेरुटृङमप्यसाघारस्यं कारबमिन्ाड। चकारादधर्म्मस्य dae, कत्वित्त संस्कार विभेव धम्मादि- arate fa किञ्चित्‌ खभ्रादिकंजायते इतिप्रतिपादनायेद खम्‌, GILT पृव्वाह्तखीहषेकाव्यमपि साधुं सङ्च्छते इव्वाङः॥ < | प्रकारान्तरेणापि बु्धिदिविषघा प्रमाऽप्रमाचेति तच प्रमायाः कारम | xfeacra: काचादिः, सं्कारदषाजमानुभवजतत्वादिः चकराराद्रत्वादिरूपायामसष्िष्परामश्रादिरूपागा दोषाबां dae, तथाचाविद्यायामप्रमायां दोषः कारं दाष पिच्चट र्तवादिरू्पा नानाविध card: tes च्पविद्याया शद्दमादड | 3 F 2 tr € अध्याये 2 खङ्िकम्‌। ०९३ तदुषटत्नानम्‌ ॥ १११ अदुष्टं विद्या ॥१२॥ अविद्यासामान्यखचण्मादड। तदित्यव्ययपद स्व्वनामसमानार्थकम विचा पराग्डश्नति, साऽविद्या, दुष्टञ्चामं व्यभिचारिज्ञानमतस्मिं सदि तिश्चाम व्यधिकरणप्रकारावच्छिन्नं fararefauatcafafa या- वत्‌, रोष ज्ञागखागिखयरूपत्मपि, तेनेकक रि सत््ेऽपि संशयादुष्टएवानवधारणात्मकलात्‌, तदमेन संय विपर्यय- खप्रानध्यवसायानाञ्चकलणामणप्यपगरहः Ue श्चानमित्यनुवन्ते अदुःटमद्‌षटेदि यजन्ये यज यदि तच तदमभवेा वा समानाधिकरणप्रकारानुभवोा वा विशेवया- ठत्यप्रकारकामभया वा faq, ane खेक्गिकञ्च इयमेव ॥ ९२ ॥ विर णि wan aaa Tae तदिबश्ययं मात्तेनाविदापरामश्चनुप- पत्तिः, देषजन्यं ara सा अविद्येति अविद्ालव्तखम, wr दा- वागामन्यतमत्वेन निवेशः, उपलच्तबम्तत्‌ तदभाववति तत्‌ प्रकारक विश्णव्याडृत्तिप्रकारकं वा न्नागमिव्यप्य विद्यालक्लबं बद्ध च्यम्‌ ॥११॥ पमालश्चयमा इ | दावागधीनं चानं प्रमेति प्रमालन्तबं गमसामान्यमिन्नन्नानं भ्रमेपि we बद्वम्‌, चांधिक्प्रमाया अलष्यलमेव, तदति TAUCK Wt तस्ममेति वि्ेवलच्तयम, तच्च रकुरनतयारि- ७१९ AU faa | qo wre fawasterss wafer: ॥ १३ ॥ So मन्वाषंमपि wr समानाधिकरणप्रकारकमेव aw मेद्धियजन्यमसन्निरृष्टायगे चरलात्‌, न fea fezr- गसन्धानमनम्तरेण जायमानलात्‌, तथा चैतत्‌करशं ठ तोयं प्रमाणमायातमत BTS | SITU WeaywAat यदतोनानगागतविष्यकं ज्ञा- मं तदाषंम्‌, यख सिद्धानां मन्तोषधिगरिकाञ्जनादिना व्यवश्ितविप्रृष्टार्थगा चरच्चानं प्रतिखिद्धि गतानां यरभर॑नं तदुभयं usw यया्थ॑साखात्कारिज्ञानं जायते, तद्योगि- yas विद्यान्तरमिति टन्तिृतः, wa wa चतुर्थी विद्येव साच षीणां aifaararg भवति, aq मागसं प्रत्यचमेव उप्रेासदहृतेन मनसा जनितं गियम- feo मे रजते दइव्यादयांभरिकप्रमासाधारबम्‌, खुतियारत्षप्रमालश्चये ऋ Gana गिवेश्रमोयमिगन्व विस्तरः ॥ १९ ॥ aq योभिनां चानं कथमविद्या म भवति दूरत्वादिरूपविष- अदस्य तचरापि सम्भवादत खाइ | Sea sansa जनितं बत्‌ faxes सिडधानां सतां सर्व्वेवां वस्तां दशनं eee जायते नतु वच्ाधम्मैः कारशमिति न तत्‌ कदाचिदपि म्नमरूपं, नमं प्रति धम्मेस्य रेतुत्वात, मआगिनां way धम्मेमाज्राधोनं प्रमारूपमेव भवति दू रत्वादेबिंषयदोाषद्य तच भ्मत्कसम्पादकलात्‌, THA चम- जनकत्वमधम्मेस इकारोडेवेति द बम्‌,केचि स सिद्धेन मन्््यभि- # a, | € Gara २ afena | ४११ खर सम्दशंनादि-खिङुननितं वा, प्रागभवोयषंख्काराधोनेवाज व्या्चिधीः, खगपानेषटमाघनताव्यात्चियषवत्‌। प्रज्स्ताचा- ay fageda न शानान्तरमित्याङः तथाहि यदि सिद्धानां गटिकाश्चनादिखिद्धनिमिश्लप्रभवं व्यवदडितवि- प्रहृष्टविषयं तदुच्यते तद्‌ प्रत्यर्मेव, यदितु दिव्याम्री- उभमागां रन्त्रसञ्चारादिनिमिन्ताधोनं तदा aey- कमेव तथा सदचारदश्रंनेन व्यार्चिपररिष्छंदादिति॥२१३॥ > AN इति ओश्नादूरे वे्ेषिकद्ुत्रापस्कार AAAS ATA: | BATA मवमेाऽध्यायः। fae मग्लितेन गटिकाञ्चनविष्टेषादिना यदग्रमं भवति तदपि चाध व्‌ ua णव भवति तरव cade ““खतीद्ियेव्बप्युपपन्नद- प्रनोवभूव भावेष दिलीपमन्दनः' इत्यादिकमपि साधु सङ्च्छते, तथाच तादृश MAA धमम्ममाच्राधीगतया प्रमारूपरमव भवतो- तिभाव इति arama ॥ १६ ॥ इति ओखोजयनारायय-तकंपच्चानन-भटाज्राग्य-प्रणीतायां क- ाददवविढतो नबमाध्यायस्य डितीयमाङिकषम्‌॥ ° ॥ समाप्तखायं नवमोऽध्यायः | ९९९ वेेषिकदग्ंनम्‌ | ae इष्टानिष्टकारणविशेषादिराधाञ्च मिथः सुख- दुःखयोरथीान्तरभावः ॥ १॥ We विण श्रात्मगणानां कारणतेभेदव्यत्पादनं CWATATATY:, तच “श्रात्म्ररीरेदधियार्थबद्धिममःप्रटत्तिरोषगरे्यभाव- पलद्‌ःखापवगीस्त प्रमेयम्‌” इति गातमीये प्रमेयविभाग- aa सुखस्छानभिधानात्‌ दुःखाभिन्नमेव सुखमिति भम- निरासाथं सुखदः खयोारेव प्रथमं मेदमाइ 1 सुखद्‌ःखयार्मियः परस्यरमथीन्तरभावेभेदो वैजाव्य- मितियावत्‌ कुत waa ate इष्टानिष्टकारणविेषात्‌ इष्टं TAA सक्चन्दनवनितादि, अनिष्टमनिब्यमाण- मद्दिकष्टकादि, axd यत्कारणं त्य विशरषाद्धेदात्‌ का- र एवे जात्याचोनं कार्यवेजात्यमावश्छकं यतः, भेदकान्त- रमाह विराधात्‌ सदागखखानलच्णात्‌ नद्येकस्मिन्नात्म- जगनूइमपादालपरागनिकरं TT | 9 e ° Ne tw: स्मार RIT TUT वर्य विन्नवारिधः। HAWN VTS परीचिश्िषु रूयेभदम्तावद्यवद्यापयति | ओ तमीयेन “दुःखविकल्पे सृखाभिमानाशः' इति Gia दुःखस्य @ N ~ क [ दधिष सखखाभिमानविषयत्वमुक्तं तनापातता दुःखमेव सुखं नतु त गुडान्तरमितिनेधेभवति तङून्मनिरासाधंमयमारम्भः। सखख- दुःखयेरथौन्सरभागो Faw, इद खक्चन्दनवनितादिकम्‌, अनिरुमहिकग्टकदेरिपृतिगन्ादिकम्‌, aad यत्कारकं तस्य वि- qo अध्याये १ अडिकम्‌। ०९१७ उण न्येकदा सुखदुःखयेोरनभवः | चकारादनगयोाः कार्यं भद्‌ भदकं समखिनाति, तथाहि अन ग्रडाभिव्वङ्गग यम- wef yau, रैन्यमुखमाखिन्यादि दुःख कार fafa ततेाऽप्यनयेो्भेदः | aga aware: ““शअरनद्र- wae सुखं सगाद्यभिप्रेतविषयसान्िध्ये सति दष्टा त्पन्नघी- दवियायंसन्निकषंदम्भापेलादाद्ममममेाः संयागाद्यट्य- दनुयहाभिष्वक्गनयनादिप्रसादजनकमत्पद्यते तत्‌ सुव- a” दति, लदिदमतीतेषु सखक्षन्द्नाद्षु खतिजमना- गतेषु सङ्कख्पजम्‌, Tawa खज सुखापरिगकमं वेरा- ग्धाय सुखमपि दुःखलेन भावयते atid खारेतद्थ- fafa nen मन्वास्तां सुखदुःखे परस्परं भिन्ने ्ानादभिन्ने arat खत्यम्‌भववदित्यत GWE | वि° warty बेकचस्ात्‌ fra: परस्परः विरोधात्‌ रुकात्मनि युम- पदनत्पद्यमानत्वाश्च afe विजातीयकारयकये विंश्या वाई- भेदः सम्भावनापदवीमधियाइति, गेवमीयं ary खं दुःख- त्वेन भावनीयं वैराग्य चैमिद्येतत्यरमिति । was: सब्बंजन- संवेदनसिङधं ae दुःखं asus नद्काति गोनाकगुररपी- तिसंच्ेपः॥ १। नमु सखदुःखे चामविग्रोषाषेव ययेज्ियकलेद्धिके नतु भिये- ते तत इन्त ANT 39 ४९८ वैशेविकदश्ंनम्‌। छ संश्यनिशेयान्तराभावशच ज्ानान्तरत्वे रेतः ॥२॥ So Fenway ज्ञागभिन्नले संशयमियाभ्य- maT लिङ्गमित्यर्थः, तद यमैः सुखं दुःखं वा Wa भवत्‌ संशयङरूपं वा स्यात्‌ निणंयङूपं ar, arg: कोारि- इयानुक्ेखित्वात्‌, म fetta: एककाव्यनद्येखिलात्‌, तया च यावद्दिशेषबाधात्‌ सामान्यबाधः, aaa fe wre बिश्षोा . swat निर्णयतञ्च, तदु भयञ्च सुखेदुःखे च बाधितमिति ्ञानलमपि तच बाधितम्‌, चकारादनुभवबाधें समुशिनोति सुखद्‌ःखयेरदं सुखो दुःखोतिमानसाऽनुभवे way जाने सन्देद्धि निखिनेमीत्याकारोऽनुभव इति ॥ २॥ भदकान्नरमाद। वि सछखदुःखयेद्खानाम्तस्त्वे च्रानगुणमिन्रत्वे संग्रयनिबंयान्तरा- भावः संश्वनिखयान्तगतत्वाभावेदेतुः | wtaaaie डिविषः सन्देदहेनिखयसखेति afe तयोारन्यतरसिच्रपि ge दुःखं ats. न््भंवितुमहति नहि सुखं oe वा विर्डकाटिदयप्रकारकं येन वयाः Beye सम्भाययेत, नापि तदभावाप्रकारकं सन्तत्‌- पकारकं येन नियेयत्वं सम्भावनीयमिति, are ठतोयप्रशा- ग्रत शशविषाशायमागः, aren खं दुःखं वाप्वेशुमीषे afar wa यथा fafanert चानं ब संद्यबानापि निखयखथा सछखदुःखे$पि स्यातामत are | १० च्वध्वाये र च्याङ्िकम्‌। arte wo तयोर्निष्यततिः प्रत्यश्षलेक्िलाभ्याम्‌ hs ॥ Wo fae तयोः सं्रयनिणययोानिष्यत्तिरत्पनिः प्रव्यकलाक्िङ्गगख सुखं ad वान प्रत्यच्सामग्रौजन्यं न वा खिङ्गजन्यम्‌, सतुविंधं fe सुखं वेषयिकं मानारयथिकम्‌ ्राभिमानि- कमाभ्यासिकञ्च, aa चयाणामिद्धियषन्िकषंप्रभवत्वं गा- @a प्रथममिदियार्थंसल्िकषंजलात्‌ ज्ञानं स्यादिति रेख सामभ्येकदेष्रस्य कार्यस्य साजाल्यागापादकलात्‌ अन्थया दिककालसाधारष्येन सुकल कार्येकजात्यापत्तेः, किञ्च इ- शिया्यसन्िकषंनत्पद्चमामं सुखं fafa वा सात्‌ सविकल्पकं वा, are: अरतोद्धियलप्रष्गात्‌, म दितोयः विश्रेब्यविशेषणभावेन इयारनाकलनरूपलात्‌, fag खुख- दुःखयोरवश्यसंवद्यलात्‌ न्चानस्ावश्यसंवेद्यवेऽगवस्ाप्रस- ङ्गात्‌, लेद्रिकमिति छिक्गमेव वेषयिकवत्‌। efraas तयेा- श्नागसुखयोर्गिष्यन्तिः wasefyarat प्रत्यचलेङ्गिकन्ञा-. नव्याख्यानाभ्वां व्याख्याता, प्रत्यचं ्ागमिद्धियजम्‌, लेङ्गि- am छिङ्गजम्‌, सुखारिकन्तु मेतादृ शमिति व्याचक्रुः ॥ ३॥ तयेःखखदुःखयोर्निष्यत्तिः सिद्धिः प्रय्वलेकिकाभ्यां खा- कनि gues प्यच्तसिडधे परात्मनि नयमप्रसादादिमा सखस्य सुखमाजिन्धादिना दुःखस्यामुमानं भवति तथाच तयोानिंबि- कार्पकश्लामरूपत्वे प्रत च्ागुपप्तिः मुखप्रसादमालिन्यादिलिङ्- कामुमितिविषयल्वान्‌ पपत्तिख्चाता चानान्तगंतत्वं म॒ सखदुःख- यारितिभावः॥ ३। 9 ०५2 9२० ae धिकदर््रनम्‌ | a चअभूदित्यपि॥४॥ सति च काय्याद्‌शनात्‌ ॥ ५॥ So | Ufgawrargure: प्रकारमेराधीनं भेदमाइ। fae इतिशब्दः प्रकारे, sfawer भविद्यतील्याकाराग्तर- समये, तथाच wid वद्किरण्द्धविव्ति वेति aire ज्ानेऽतीतादिः प्रकारोदृ ्ठते गचेवप्रकारं सुखंदुःखंवा उत्पद्चमानमुपखभम्‌ ॥ ४ ॥ भेदकान्तरं सम॒चिनोाति। सति इदियार्थसन्िकधं सति च य्यात्तिपचधमतादि- प्रतिसन्धाने कार्यस सुखस्य दुःखस्य वाऽदश्नात्‌ नप्रव्य- WaT GSU a ग Sfyaars वा, तदयमथैः wWa- सामान्यं तावत्‌ BUTS ग भवत tam wrens: भेदकान्तरमपि ciate | vada afro wad बङधिरस्ि cad बङिभैषिश्यतीताचा- कारा खपि Waw च्रामदछ्खाद्याभंदकाः, चानं fe अतोताना- गतवत्तंमागविषयकं भवति नहि सखस्य दुःखस्य वा कापि विद्यते विषयः, अतः सविषयकत्वनिष्निषव कत्वरूपविरदड घम्मा- WAH दानाभेदः छखादोनामितिभावः॥ 8 ॥ इताऽपि gues भिद्येते चानादिव्ाइ। सति waanca सति, कार्ययोः चखदुःखथाः, qatar अननुभवात्‌, न सखदुःखयाश्चानान्तभोवः, TRYST AMAT- भितिखामग्धराख्च सर्वां प्रबह्तमनुमितिबा भवति, तज षट प्ला- १० mare १ arise, ७२९ ख रका्थंसमवायिकारणान्तरेषु दष्टत्वात्‌ ॥ & ॥ ° प्रत्यचश्चामं वा भवेदगमितिरूपं वा इङ्धिया्थसन्िकवं ख- कचन्दटगादिप्रत्यचे सुखलानुभवाभावात्‌, न दितीयः चन्द- माचनुमितेा agruafaar वा सुखलदुःखलान्वतरागन्‌- भवात एवं प्रत्यखवि्नेषेऽम्‌मितिविश्ेषे वा सुखदु:ःखयारन- गभवाश्च तदिशेषोाऽपीति ॥ ४ ॥ भेदकान्तरमा₹। gaz: खये रितिषरेषः, सुखं प्रति एकाय॑समवेतानि चअ- साधारण्कारणानि, war, सुखे रागः, सुखकारणच्छा, तदपादागयलः, खकचन्दगारिक्ञानम्‌, दुःखं प्रति त॒ अधमः, अनिषटकष्टकारिन्ञागम्‌, एषु एकायंसमवायिषु कारणेषु दृषटवादित्यथः, iam निष्विकश्पकमेकाथंसम- वेतमखाधारणकारशं नापेचत एव, सविकश्पक गबपेखते वि- STUY तन्न कारणखामरं खविजातोयं कारणंन भवति, fae fa व्िमनुमिनेामोत्बाद्यनुभवो भवति गत्वं सुखो दुःखी वेति Be ow बा मेव ufaqatia चानविग्रेव इति मावः॥ ५7 निष्विकस्यश्रात्‌ वि्रेवकान्तरमाइ | रुकायंसमवायिकारबान्तरोष खसमानाधिशरबविनातीय- कारकेवु TQ Cea खखदुःखयोरितिश्रेवः। तथाच सुखं धम्नेदधखरागदखकार ङेच्छासखकार बओआपादानमाचरपयनरूपान्‌ खसमानाधिकरवविजातीयसशान्‌ दुःखच्चाधम्मकष्टकादिच्चान- ema, अपेते निन्निकख्यकद्च विषयेजियसत्रिकषारेव BRR वैणेधिकदश्ंनम्‌ | wo रकदेे इत्येकस्मिन्‌ शिरः प्रष्ठमुदरं मम्माखि तदिशेषस्तदिशेषेभ्यः ॥ ७ ॥ ख° मनःसयागस्तु साधारणलत्वाद्विवक्ितः। यद्यपि खतिः संस्कार मसाधारणमपेचते तथापि age: स्फुर सिद एवेत्य- गभवमादर्‌ाय भेद चिन्तनात्‌ | Sigs यद्यपि व्याश्िद्छतिष- चतधर्यतादिश्ञानापेच्ठा तयथाणन्तरभरन्देनेव तद्चदाबः। तदयं प्रमाणाः Yass श्रमुभवभिन्ञे खसमानाधिकरणख- जातोयासाधारणकारणजन्यलात स तिवदाद््रब्टवख॥६॥ भनु यरि कारणभेदाधीनोज्ञानात्‌ Pas: ea: सुखाश्च दुःख सखम्भङुम्भादिवदेव परस्परं भेदः तदा wate तदवयवानाश्च शिरःपादण््टदरादीनां न परस्परं भेदः स्यात्‌ तज fe परमाण्ड्मणकादौनां लेोदहित- रेतसावौ कारणानामविश्चेषारित्यत Are | एकटेशद्ति Wasa CHA: Ta Mala रौर दत्य- fae जायते म Waaraifuncararrcaacaaiya, मनः संयोगादृदादिकन्त॒ तत्र साधारबकारणमेव Tay उखं दुखंवा कथं निष्विकस्यकच्चानाम्तर्ूतं afaqaefa कारव- वैषम्यादिखचंः॥ ¢ मन्‌ यदि कारयावेलच्षण्ात्‌ कायंभेदस्तदा दे दस्य तदवय- बानां करचरजशिरःएङोादरादौगाष्चाभेदप्रसकः सन्येजेकविध- साः मुक्रष्मोखितयोरहंतुलादियत Ore | wafer देहे रकादेरे aaa शिरः एम्‌ उदर मम्नाबीति- १० अध्याये १ सड्िकम्‌। are Ly धः, fac caage: set ve मश्माणि च granite, तेषां विशेषोवेजात्यम, तदि भेषेभ्बसत्कारश विभरेषेभ्यः, तचापि कारणवेजात्यादेव वैजात्यं गडि wera गिरःसमवा[य- कारणं तव्नातीयमेवेादरष््ठादरपि, तम्नुकपाखाद्युपादाम- वैजात्यात्‌ पटघटादै वैजात्यवत्‌, तत्रापि वेजात्यसम्नवात्‌ तन्तकपालादेरपि शरद्रटुश्रकंरादिवेजात्यात्‌ एवं तच तचा्य- Sey परमाणूनां साधारण्येऽपि खसापादागवेजात्यस् BIT वेजात्थप्रयोजकलात्‌ THAT दपादानषाजाद्ये न वेजाल्यप्रयोजकमितिदिक्‌ ॥ ७ ॥ इति Maret वेेषिकदनापस्कारे दशमाध्यायस्य प्रयमाह्िकम्‌॥*॥ fac वहारविष्टेवा भवन्तीति पुरडोयम्‌, डतिकारख मम्नाबीोल्न- MC AANA, तथाच अवहारायां TAA व्यवहक्त्याना- मपि AMT WATT TNA , तदिरेवः gayuarat शिरप्रम्टती- ai Femuy afenaaeat कारणानां ये वि्ेषास्तेभ्य शव, इ व्यश्च चटपटादौोगालिब शिरःप्रम्डतीनामबयवानामपि qea- मवायिकषारयवेजाल्यारेव «Fare समवायिकारबवेजाद्यमपि तत्समवायिकषारपैजा्थपयोज्यमेवं wae भसरोगुैजात्प- गयन्तं वाम्‌, दयङ्कवेजा न्तु तत्तदिजातो यकायजनकतावच्छेद्‌- कतया सिम्‌, णखवमसमवायिकारडसंरागगेजानादपि केवा- feted जदटव्यमधिकमन्चागृसन्धे यमिति ser इति आजयनारायथ-तकंपष्चानन-मटचागय-प्रगीतायां क- जादसचविदते दद्ममाध्यायस्याद्यमाडिकम्‌॥ # । are वेेविकदग्रंनम्‌। ao कारणमिति द्रव्ये काय्यसमवायात्‌॥ १॥ संया गादा ॥ २॥ उ० ददानों प्रसङ्गतस््रयार्णां कारणानां विश्नेषविदेवनमार- भते। कारणं समवायिकारणमिदमिति प्रतोतिप्रथोभोद्रगये XUAN, कुत एवमत आइ का्यंखमवायात्‌ कार्याणि Tz- nua fe तत्रेव समवयग्ति यतः॥ ९॥ तत्‌ fe खमवायिकारणत्माचं द्रवयाणामत BTC पटोत्यन्तो तन्तूनां समवायिकारणलवत्‌ निभिन्तका- वि. प्रस्त कारणनिरूपयमारभते। कारयमिति समवायिकारबमिति वारो रव भवति कार््यसमवायात्‌ समवाचेन काग्धौयत्वात्‌ नहि wala क- स्यापि समवायेनाधास्ता भिन्नेषु पदार्थेव विद्यते येन तत्रा- fa वद्यव्ारः प्रसव्येते््थः। waufefera सति गिवतपूरगपर्तितवं कार वत्वमिति कारजसामाग्यच्चकम्‌, कारं जिविधं समवायिकारुणसमवायिकारबनिमितकारबभेदात्‌, aN समवाबसम्बन्धेन तत्काग्ाश्वलवं तत्समवाथिक्ारबल्ं समवायेन काय्य यत्वनत सामान्यतः समवाबिकारबत्वम्‌, तच अश्च खव नान्यथेतिभावः।॥९॥ न केवलं cay समवायिक्षारकत्वं काम्यंसमवाविववा किन्त चसमवायिकारनाखसतयाऽपीखाद | dang असमवायिकारबत्येमाख्यत्वादा a समवाबि- ९० ध्याये २ aries | see ° रणएत्वमपि, तुरीतन्तूम॑योगम्यापि परटकारणवात ततस योग- हारा दुयास्तन्ताख पटनिमिन्तकारणतलमपि, वाकार: समुखये तुरोतन्त्संयोगे प्रति तन्ताः समवायिकारणलतवेऽपि पटं प्रति agra निमिन्तकारणशलात्‌॥२॥ वि कारबमितिव्वहार इव्यर्थः, खच संयोागपदमसमवायिकारय- माचैपकल्षकम्‌, नद्यसम वायिकारयाखयत्वं ब्रथादन्यस्मिच्रस्ति येनातिप्रसक्षिः सम्भावनीया, खसमवायिकारबत्वस्य wana माचरतित्वात्‌, नच चघटरूपस्यासमवायिकार्मं यत्वपालरूपं तदाज्यत्वस्य AUF सत्वात्‌ घटरूपस्य समवायिकारयं कपाल- मिति वहारः स्थात्‌ म स्याच्च घटोघटरूपस्य समवायिकारण- मितिखवहार इति ave कारयताघटकसम्बन्धेनासमवाधि- कारबाश्यतवस्येव तादृशव्यव्ारनि््वाइकतवात्‌, कपाशरूपस्य खसमचायिसमवायसम्बन्धेनेव saan ताटश्रसम्बन्धेन तस्य कपालेऽसत्तवात्‌ FSS UT, AT कपालोयम्‌ बकम्म॑सामान्ये- व्वपि तादृश्रसम्बन््ेन तदीवरूपस्य बिद्यमानलात्तेषु aera. वहास्प्रसक्कु इति वाथ्मसमवायिकारबाखवग्रद्यत्वदेव सम- वायिकारडबवहारजियामकत्वोपगममात्‌, asa: सम वायिका- रबमितिसामान्धश्चवद्ारनिवामकमसमवायिक्षार्बसंयामाद्या- अयत्वमियेवेतत्सूजेब खचितं मतु विगेश्चवहारनियामकं तदिव्येव awa, अतरव चितम्तुकपटरूपस्य समवायिकारं पञ्चतन्तुकः पट इति व्वहारःस्यात्‌ तदसमवाविकार्यस्य तन्तु- रूपस्य खसमवायिसमवायसम्बन्धेन पद्चतन्तुकपटेऽपि सत्त्वात न स्याच लः छेनरैलसंयागस्य समवायिकारणमिति अवार सदसमवायिक्षारबस्य waa: यतेऽसत्वादिति पूल्वेमकतेोऽपि जिस्स्तडति daa: pe 3H ७२६ बेरेधिकद शं नम्‌ | wo कारणे समवायात्‌ कम्भाखि॥ ३ ॥ ख० कर्णि यादूशकारणलयं ATE शरसमवायिकारण्ानेतिश्रेषः शअसमवायिकारणखतश्च कार्यकारणभा वसम्बण्ध्येका्थ॑समपेतकारणलें तख कार्येका- चैषमवायात्‌ कारणेका्थसमवायादा aaa wen दिती- या महतोति वेशेषिकपरिभाषा, तज कयाप्रत्यासत्या खंया- गविभागसंख्छाराम्‌ प्रति कष्म॑शामसमवायिकारणलमित्यत WE कारणे समवायात्‌ कारणे संयागादिसमवायिकारणे समवायात्‌ तथाच कार्थेकार्थसमवायलकचणया TAIT मर- WTA संयोगादे कम्बंणाऽखमवायिकारणलमित्ययेः iz बि असमवाविकारकद्यवहारः कुच भवतीत्वाकाङ्कायानाइ | कम्माजि असमवायिकारानोतिश्चवहारः कारये संमागवि- भामकेगख्ितिख्धापकानां समवायिकारणे समवायात्‌ समबाव- सम्बन्धेन GW, तथाच समवायखसमवायिसमवायान्तर- सम्बन्धेन समवायिक्षार्यप्रत्यासत्रत्वे सति कारबत्वमेवासमवा- famcad तत्र संयागादीनामसमवबायिकारये wafe सम- बायसम्बन्धेन तत्समवायिकारयप्रब्सन्नलादसमवायिकारय- व्यवद्ारः। नच दक्छादिकायां च्ामादिकारमेऽसमवायि- कारबव्यवदहारापसिः, सामान्यकच्तये खात्सविद्चे षगुकभि्रलवस् विष्रेषडीयत्वात्‌, नच तुरोतमुसंयागस्य पटासमवाबिकारबल्वा- पत्तिः रवं वेगादीनामभिधघाताद्यसमवाविकारलत्वाप्षिरिति We पटासमबाविकारबलचदे तुरीतन्तुसंगाममिव्रलवस्या- qo Wo १० GUTS २ च्थाड़िकम्‌ | exe तथा रूपे कारसेकार्थसमवायाञ्च ॥ ४ ॥ wudnt गणाना मवयवव्तनामयविगिणादिषु को- TH कारणतेत्यपक्ायामाइ। खूप दृति रूपरसगन्धस्यभसद्यापरि माणषटयक्त्व गरङल- व्यवच्छेहा युपल यति, तयेत्यसमवायिकारणत्मतिदि - ति, कारणेकार्यसमवायादिति अवयविष्ूपादोगां eaar- यिकारणं यदवयवि तेन षद्ेकाथंसमवायेन महत्या प्रव्या- सक्याऽवयविरूपादिकमारभते, तद्‌यथा कपालसूपादि घटे खूपादिकमारभते दति सव्वच द्रष्टम्‌, चकारादमीषां कचिक्िमिन्त्वमपि समुचिनोाति॥ ४॥ वि० भिाताद्यसमवायिकास्णलच्तये वेगादिभिञ्नलस्य चानायश्चा- विर्ेघगीयत्वात्‌, तुरीतन्तुसंयागस्त तुरोपटसंयोागं प्रति वेगा- fea वेगस्यन्दादिकं प्रत्यसमवायिकारयं भव्धेवेति cua तन्तद्भधि्त्वं न देयमेवेति Sas: pk शअवयवरूपादौोनामवयविरूपादिकं प्रति परम्परयेवासमवा- विक्षारबत्वमिन्धाड | रूपेऽवयवगतरूपादिषु कारणेका्॑समवायात्‌ खसमवायि- समवायरूपप्रन्नासस्ितः तथा ऽवयविगतरूपादीगामसमवायि- कार यत्वस्यवार इत्यथे, कपालरूपादिकं खसमवायिसमवाय- सम्बन्धेन चटाद्यवयविनि समवायिकारबे वर्तमानं घटरू्पाद्य- समवाचिक्षार्यं भवति वचर परभ्परासम्बन्धद्मले;समवायिका- स्बतायामहतीति वेशेषिकाओां परिभाषा ara सम्बन्धे च usitfa परिभाषेति Gana yen 8a 2 arc बेरेषिकद ्रंनम। ख कारणसमवायात्‌ AAA: पटस्य ॥ ५॥ Wo ACURA CUAAATATT ६ ॥ द्रवयारम्भं संयोागस्यासमवायिकारण्खय wat प्रत्याष- Faare | fare कारणे समवायिकारणे समवायात्‌ संयागाऽपि परारी कार्य कार्येकार्यसमवायखलणणया प्रत्यासस्याऽसमवायिका- रण मित्यर्थः, पट परेन का यद्र व्यमा जमपलसयति यदिल- क्यवावयवसंये गाऽपि पटारेरसमवायिकारणं तदा RITS- कार्थसमवायोाऽपीतिकञ्चित्‌॥ ५॥ संयागस्य कचित्‌ महत्या प्रत्यारल्या कारणवमि- व्याड | ्रलपिष्डावयवे ana: प्रचयाख्यः शं योगसतृखकपि- वटे मरस्वमारभते तज कारणेकार्यसमवायः प्रद्याषज्तिरि- त्यर्थः ॥ ६ ॥ अखे संयागस्याऽपि ary सम्बन्धेनेवासम वायिकारवलत्वमि- तबाह | Erasers तन्ते समवायेजैव AAA Hararawa xfs बटं प्रति साश्ात्‌ सम्बन्धे गेवासमवाविकारवमिन्बधः॥ १॥ Stage चित्‌ कार्यं परभ्यरयाप्यसमबािकषारबत्मखी- न्वाह। कारबस्य समवायिकारबस्य कारे समवायिष्षारये eat. यात्‌ समवायसम्बन्ध quay संयमः कचित्‌ असम- १० ्ष्ाये २ aifeaa | ste. So संयुक्कसमवायाद र्वशेषिकम्‌ ॥ ७ ४ ० एवं समवायिनिरूपितां कारणतां निरूप्य निमिन्तका- रणता निरूपयितु प्रकरणान्तरमारभते। अभरव्रषिकं विश्रेषगुणभ्राष्ययं खंय॒क्रसमवायात्‌ पाक- सेषु गिमिन्तकारणम्‌ । उपलक्ण्द्येतत wie प्रति स्वेषां गिमिन्तकारणएलं बद्ध सुखदुः खेच्छादेषप्रयनधकाधमंभा- वनानां निसिश्लकारणत्मेव सुखादौर्नां भेदप्रतिपारनाय Wass द्रष्टव्यः ॥ ७ ॥ द्दानोमावायप्रामाण्छं द्ढयितसक्रमेवायमाइ | fae वायिकार्लं भवति, यथा तूखकपिणमहत्परिमाबरूपकाग्ये तदबयवगतः णिथिलाख्यसंमोमरति। cs fatawatcaat निरूपयति | अ्रवेरेषिकःं ` विगरेषग्खात्मकमेष्णं संयुक्तसमवायात्‌ पा- कजरूपारै निमित्तकारणम्‌, तथाच पाकञं प्रति ead. यागसम्बन्धेन उवास्यश्यानिमित्तकारवम्‌, समवायिक्षारणसम- वायिकारस्यभित्र कार्य्यं निमित्तकारणमिति सामान्यलच्तवं बोध्यम्‌ । अवश्िद्धानां adie safes कर्च॑वयेति मुनीनाम भिप्रायः नातक्तेषां न्यनतेति | तदेवं पदाचा निरूपिताः साध्ये tug निरूपितम्‌, ante: खड चित्तानामेवेतच्छाख्नात्‌ मननं भवति नाखुडवि- सानाम्‌, WHat forging विविदिवन्तोति अनततं TUATHA AMG TAT | 8० वेरेषिकदश्ं नम्‌ | ख दष्टानां दष्टप्रयोजनानां दृष्टाभावे प्रयोगेाऽभ्बु- Wo fae द्‌याय॥ ट ॥ दृष्टानां प्रमाणत sowayrat कर्मणां यागदानखाना- दीनां दृप्रथाजनामां दृष्टमपदिषटं प्रयोजनं sat aur- fe “खगंकामोायजेत'' “श्रद्निराचं जयात्‌ खगेकाम caer विधिसमभिव्याइतमेव फलम्‌, कचिदार्थवादिकं यथा “quar राचोरधौयोत तस पितरोचुतङखा मधुङ- wari” इत्याद, कवि पादानिकम्‌, यया “विश्व जिता यजेत canner, wa fe a विधिसषमभिव्यादतं ना- येवाद्‌पख्ि तमित्य पादानिकं कार्पनिकं खर्गरैव खतः सुन्दरस्य फलस्य कर्पनोयलात्‌, तया चाब्रतरविनाश्िना- मेतेषां कमणां चिरभाविने फलाय कारणत्मन्‌ पपद्चमाग- HAAG प्रयो गेाऽनुष्टान मभ्वदयायापृब्वो यव्यं: । गमु खतिप्रामण्यि सति स्यादेवं तदेव तु दुलंभं गडि मीमां सका- मामिव निव्यनिदेषलेन खतिप्रामाण्छं edad पारूषेयले- दृष्टानां fafucerat cena दष्टं विष्ययंवादादिना Wid प्रयोाजमं येवां लयाविधानां कम्मेडां यद्वदानवतपःप्रन्ड. तीनां wast दृष्टानां तत्तत्कम्मेयणानामभावे वन्त. फलकामनाविरहादसम्मवे अभ्युदयाय चित्तयुदधिप्रयुक्ठविविदि- वातमकफलाव भवति तथाच ““खगकामोाऽखरमेघेन THA” इना- दिविध्बिश्ितागां खगाद्यात्मकषप्रतिभियतप्रयोजनानां कम्मेगां १० च्चध्याये र ्ाडिकम्‌। 8९९ Go तदश्वमाद्‌ानायस्य प्रामाण्यमिति ॥ € ॥ उण मान्दपगमात्‌, WEIS च भ्रमप्रमाद विग्रलिपाद्सम्भवादत WIN दृष्टाभाव दति दृष्टं परुषान्तरऽस्मदादोा भमप्रमाद लिष्छारिकं waged तद भावे सतोत्यर्थः । कितिकटरंलेन वेदवक्तवेम वाऽनुमितद्य परषधारे य्य निदेपषलेनेवाप- faa:, तथाच तदचसां न निरभिधेयता म विपरीताभि- tear न निष्ययोाजनाभिधेयता, safeaarat दोषात्‌ भ्रमप्रमादकरणापाटवादिप्रयक्रा एव बश्वसामविष्ुद्धयः सम्भाव्यते, ग सेश्रवचसि तार्या खम्भवः, तदुक्रम्‌ “रागा- शानादिभि्वक्रा ग्रखलादनृतं वदेत्‌। तेचेश्वरे न विद्यन्ते स ब्रूयात्‌ कथयमन्यथेति ॥ ८॥ मन तेनेश्रोण वेदः प्रणीत casa विप्रतिपन्निरत आह । दति भाच्छपरिखमातरी तदखनाभ्तेनेश्वरेण वचनात्‌ प्रण- विर fanaa कतानां न खगादिफशजनमकतवं fared चित्तस्याया- ककपलजनकत्वमेव “विविदिषन्ति” डव्यादिश्चतेः, “wate कम्मे भिः पक्वे तताच्चानं प्रजायते" डन्धादिश्छतेखेतिभावः ॥ < । ननु अतेः प्रामाग्यद्धत्तदा तदुक्छकम्मेवामपि सफलत्वं भवेत्‌ अतेः परामास्श्ा्यापि सन्दिग्धमिबाश्ङ्गायां पूरनाह्तमपि बाच्यौ- येमादराथंख पुमराङ। इडतिकारः शास््रसमाभिदधचकः समिदं arena प्रयमा- ध्याये he | BRR Wwe fire वेेविकद LAT | यभादाश्ञायख ATG प्रामाण्यं तथाहि वेदाख्तावत्‌ tre- षेया वाक्यलादि तिखाधितं नचास्मदादयस्तषां षदखन्राखा- वच्छिन्नानां वक्रारः सम्भावन्ते, प्रतोद्धियार्यवात्‌, नचाती- ज्ियायद्िंनेिऽसदादयः.किञ्चात्नाक्रावेदामदाजनपरि- ग्टहोतलात्‌, TATA ग तम्महाजनपरिग्टशोतं महाजन- परिग्टहीत्चेदं तस्मादापो कम्‌, खतन्तपरवप्रणीतलञ्चापा- WAG, महाजगपरिग्टहोतल ञ्च सव्यैद नान्त :पातिपुरषाम्‌- हयमा ना्य॑तम्‌, कचित्‌ फलाभावः क्डांकटरं साधमवेगच्ा- दिल्यु्म्‌, कटठंखरणाभावान्नेवमिति te कटठंसरणस्व पृष्व मेव खाधितलात्‌, तप्मणीतलच्च खतन््पुर्षप्रणोतलारेव सिद्धम्‌, न ल्रस्मद्‌ादीनां ्हसश्राखवेदप्रणयने खातन्ट्यं संभवतीत्युकषलात्‌ । किच्च प्रमाया गुणजन्यतेन वेदिकप्रमा- याश्रपि गृण जन्यत्वमावश्छकं तत्र च गुणो वक्ुययाथवाक्धा्ं अथ संचोपतः शासत्रार्संय हः | वेरेषिकमते पदार्थः सप्तविधः KITA सामान्यविद्धेवसमवायाभावभेदाप्‌ णक्धिष्ह्यासाद- ष्यादयानातिरिक्घाः पदाचा, बङ्किरिव मण्याद्यभावोाऽपि दाहा- दो रेतुरतामण्यादि सभ्निधामे THA LTT: TST दाहानुकूलागन्त- श्रक्धितत्ागभावतव्मध्वंसकख्यनार्यां गोरवात्‌, सद्यापि डव्यमता- गबप्रभेद र्व, रकं SG देरू्पे चयि रूपागोव्वादिव्यवहारि- षयेकत्वादिकम्तु वडिविररोषरूपमेव, सा टृष्छमपि द्धि ्रत्वे सति तद्रतग्डयोधम्मेवस्चम्‌, पदाथंविभाजकाः सप्त उच्यतवगुबल्वक- म्मेत्व समान्यत्विश्वत्वसबवायलवाभावल्वामि, तच अब्यत्व-गुडलव- Lo Bars २ हिकम्‌ | 8९ ° ज्ञानमेव वाच्यस्तयाच ATH एव वेदे वक्ता, यः खगो व्यादि विषयकसाडात्कारवान्‌, तादृश्ख मेश्वरादन्य दरति Gene ॥ रहत भवा नीतनया भवनायसुता ware निरतः। एतं कणादखतचापस्कारं WET: Waa It स्ञाघास्यदं यद्यपि नेतरेषामियं कृतिः स्यादुपडासयोग्या तथापि श्िययेगरूगारवेण परःसदसैः समुपासनोया ॥ दति मदहामरापाध्यायमिश्रभवनायात्मर्जमश्रश्रीण्डुरल- ते वैथेषिकद्धनेापख्कारे दश्मेाऽध्यायः समापनः ॥*॥ समाप्रद्येदं शस्तम्‌ | fee कम्मत्वानि जातयः, नित्यत्वे स्यनेक समवेतत्वं सामान्यतम्‌, सद्धि- aa सन्धेकरमार समवेतत्वं विशे षत्वम्‌,नित् सम्बन्धत्वं सम वाथत्वम्‌, डव्यादिषटकमिव्रवमभा वत्वम्‌, safe नव त्ितिजखतेजावा- यवाकाश्कासलदिगात्ममनांसि, तच सावयवानि उव्याणखनित्या- नि,निरवयवानि तु नित्यानि, तच कार्यस्य, संयमस्य, विभागस्य वास्मवायिकार्णतावच्छेदकतया ्रव्यत्वजातिसिडधिः, खन्धकार- शत॒ तेजेविग्रवसामान्धाभाव खव, नतु दथान्तरम्‌, तच गुणकरि- यादिबिभान्तिरेव, इच्यविभाजकानि नव एथि वीत्वजलत्वते- PANT त्वाका शत्वकालत्वदि कत्वात्मत्वम नस्त्म नि, तेष्वपि TAT. श्रत्वकालत्वदिकत्वानि न जातयः afcacifa षट जातयः, तच गन्धसम बर्यिकास्यतावन्छेदकतवा एयि वीवजातिः fez. fa, एभिबी रूपरसगन्धस्प शं सद्या परि भितिएटयकषत्वसंयेएम ति- ॐ ई eRe वेरेषिकदण्रंगम्‌ | वि° भागपरत्वापरत्वगुरत्वग्रवत्ववेगस्धितिख्धापकगुडवती, तथ नी- लगङ्घपीतस्क्तशरितकपिश्चिच्रासमकानि सप्त रूपाणि वर्तन्ते, कषायमधुरलवणकट्‌तिक्तास्लभेदेन षड्विधारसः एयथिव्याम्‌, WAG TT सोरभासोरभमेदेन दिविधः, पाघाणेऽप्यगलटोग- area वद्धस्मनि waa सदु पादानापादेवत्वेम पाषाब- @ एयथिवीत्वं तेम च गन्धानुमानात्‌, स्यऽप्यनुग्याणोतः कचित्‌ पाकजः चित्‌ कारखगुणजनितच्। एथिवो दिविधा frat. निव्बभेदात्‌, oa परमाणुरूपा fre तदन्धाऽवयवयोगिन्यनि- त्वा, साऽपि विविधा शरीरेख्ियविषयभेदात्‌, तच शरोर जराय॒जाणजखेदजेद्विष्नभेदाखतुत्िधम्‌, जरायुजाः मनुष्य Wa, अण्डजाः प्तिसपद्याः, खेदजा दंशमशाद्याः, sfx- Samara, sated पाथिवम्‌, विषयात द्यडकादिग्र- माण पय्येन्ताः, तच Wat wana द्यण॒कं fafugqaas- सरोशरित्वादिकरमेयावयविनाम॒त्पस्िः ॥ त ॥ जन्यङ्धेद समवायिक्षारयतावच्छेदकतया sae जतिसिडिः, रूपर सस्य सद्या परि मितिएयकत्वसंयामविभागपर्त्वापरत्व- मु खत्व वत्व खेहवेगा जलस्य गुडाः, तच रूपं मुक्गमेव, कालिन्दी- जलादै नोलत्वप्रतोतिस्त भ्वान्तिरेव तस्येव वियति विक्छिष्तस्य धवलिमापलब्येः। Taq मधुर Ta इरीवकयादिभक्तवानन्सरं रसगेख्ियेख जलमाधुया पलब्धेः। जन्बीररसादरा खद्धरसाप- wie आाख्रयोपाधिको, aie शीत रव, तेजःसयेामाक्त- चत्णप्रतोतिभनान्तिरेब, जवत्वन्तु तजर सांखिडिकम्‌, जलमपि नित्यानिव्यभेदाद्िविधं परमाङ्रूपं निवम्‌, दडकादिरूप- afaaa, तदपि जिविधं ्ररीरेद्धियनिषवभेदात्‌, तजर अ- लीयश्ररोरमयोानिनं wate प्रसिडधम्‌, जलोयमिद्धियन्तु स्समनम्‌, विषवास्त॒ हदिमकस्काक्षासारसरित्सागसादयः। १० ध्याये २ aise | sty fe. francartenfey विर्ष्तणदियतेजःसंयोामात्‌, नच हिम करकयाः wis जलत्वम्‌, sya विलोनयोाखयाजंलत्वस्य प्र्थच्षसिडत्वात्‌, Wwe यद्यध्वंसजन्यं तसषदुपादानेपादेय- मिति व्याश्या हिमकरकयोर्व्वलापादानकत्वसिदै जलत्वसिदे- fafa) मुक्तावलीकारस्त्‌ अट््विष्रेषेख तच अवत्वप्रतिरोाघः, काटिन्यप्र्ययस्तु भ्नान्तरवेत्धाह | तच टएतसर्सयोगर खव arfa- न्यम्‌, पर न्त fesse प्रतिरडं दवत्वमभिग्रतं तिरतोव्येके | afau दिव्यतेजाऽनप्रवेशरात्‌ वत्वं तच नश्यति उद्मसंयागेन दिव्यतेजःसंयोामविममे प॒नद्रंवत्वमुत्पथ्ते इव्याङः। तेलादावपि अलस्य जवत्वं प्रर खेदवत्वादङड़ रानृकूल्यमिति, दष चन्दनादौ तु श्ैप्यपलन्ििखन्दनान्तवं्तिंशीततरसणिलस्सेव, णवं वायवा. दावपि ततसंयुक्त ष्य जखस्येव शत्ापलन्धिरिति Gata: ॥ ॐ । जन्धोव्छस्यश्रं सम वायिकारणतावच्छेदकतया तेजस्वजातिसि- डः, उष्यातवश् स्पशरांनिराजातिविशेषः पव्यच्तसिडम्‌, तेगस्लं जा- तिः परमाजावप्यस्ि ““नित्यस्य खरूपयोग्यस्य फलावश्यम्भावःः' इति नियमस्याप्रयोजकत्वात्‌,चख्रकिरणादो तदन्तःपातिजलस्प- ंगाभिभवात मरकतकिरणादो पार्थिवस्यद्धं नभिभवात्‌ ay. साद चानुद्धतववादुष्यस्यष्चंस्य नोापलब्थिः। तेज {स रूपस्यशं स्या - परिमितिथक्लसंयेगविभागपरत्वापरत्ववत्ववेगा गुखाः स- न्ति, तत्र भाखरमुक्तरूपमेव तेजसि, ast मस्कतकिरखादोा च पाय वरूपेवाभिभवात्‌ शक्तरूपान्‌ पलख्धिः, व्या दोनां vara पार्थिवरूपालग्ध्या भवति veda पित्तपोतिन्ना, केचितु aggre: seed nfs किन्तु तस्य खुङ्खत मेवामिभूतमिव्थाडः। अव- त्वन्तु नेमित्तिकं gaara date, तेओऽपि दिविध निलमनि- ay, तच पर्मादरूपं faa दयबुकादिरूपन्वनित्वम्‌, खनित anfafad श्ररोरेख्िवविषयमेदात्‌, तच तेजसं ग योरमयेो- 812 ote वैेधिकदश्रनम्‌। fac निजमेष खु्लाकादो प्रसिङम्‌, तेज समिद्धियं नयनम्‌,विवयेद- afsgaare:, सवस्य awe मानश्च सवयं तेजसमसति प्रतिबन्धके अन्न्तागलसंये गेऽप्यन्‌च्छि यमान जन्यद्र वत्वात्‌ यत्वं aaa यथा एयिवीदयनमानम्‌, नचेदमप्रयजकं एयिवी वलस्य जन्यजलब्रवत्वस्य चाभिसंयेोगनाश्यत्वात्‌, नच पीतिममुङ्त्वाख्रव- स्य पाथिवस्यापि तदानीं तत्वात्‌ तच भिचारः इति are अलमध्यखमसीच्तारवत्‌ तस्याद्तत्वात्‌, केचित्तु अभिसंयोमे पोतिमशगुरुत्वाञख्चयो विजातीयरूप प्रतिबन्धक व ब्यसंयुक्तः ्- व्यन्ताभिसंयोगेऽपि पूव्बरूपविजातोयरूपागधिकर खपार्थिंवलात्‌ नलमध्यस्पीतपट वदिति तादृशएदवडव्यस्य च एधि वीजलभित्रसय तेजस सिडधिरि व्याडः ॥ तह ॥ जन्यविजातोयस्पणं सम वायिकारतावच्छछेदकं aye जाति- विषेषः। वायो नव गुखाः स्पशं सष्छापरिमितिएथकत्वसंयाम- विभागपर्त्वापरत्षवेमा TUR, वायेरपाकानव्याशीतस्पश्ः, तेन विजातीयस्यग्रं न, विलच्चणशब्देन, टरणतूलादीनां वा, णा- खादीनां कम्पेन च वायोरमुमानं भवति उद्धुतरूपाभावा् न प्रदयक्षमिति sre: | नव्या उद्भ तरूपस्य wey vais ेवु- त्वादयो; UMass भवल्येव war हेतुत्वादि- are: | वायुदिंविधानित्याऽमि्धख, परमाणुरूपानिल्स्तदन्धोऽ- जियः, साऽपि लिविधः शसरेन्िवविषयभदात्‌, वायवीयं श्ररी- रमयोामिजमेव पिश्ाचादीनाम्‌, wares वायवोयमिन्धियं त्वक्‌, वायवीयाविषयत्त॒ प्रणादिमहावायुप॑मः, प्राडस्वेक- खव इदादिनानाख्यानवश्नाग्मखनिमेमादि नानाक्रियावन्नाष ना. ना संज्ञा लभते | MK ॥ WAIHI VAM, CAT षड्‌ गगः SHUT: UY We खेति,खाकाण रखकाऽपि उपाधेः कग्न्कु ल्या भेदादधित्ं १० ध्याये 2 ाडिकम्‌। gee fac ओजात्मकमिश्ियं भवतीति। प्रथमं तावत्‌ शब्दाविशेषगडः wad दगायेग्यवदहिरिद्दिययाद्यजातिमक््वात्‌ स्पशंवदित्यम्‌- मानम्‌, तवः ्ब्देदरव्यसमवेतेागु त्वात्‌ संयोगवदित्यनुमानेन शब्दस्य ब्र्यसमवेतत्वे सिद्धे Wer न स्पश्रंवद्िष्टेषगयः खपाक- जलवे स्यकार्गुयपुव्वकप्रच्चतवात्‌ FAA, URACIL व्यमिचारवारमाय सव्यन्तम्‌,पोलपाकवादिमते वु सल्यन्तंन देय- a, USSU दयभिचारवारखायाकारबगुगपुन्वकेति, जलपर- माङधरूपादो व्यभिचारवारणाय vada, wear न दिक्कालम- नागुणाविश्रेषगु गल्वात्‌, नात्मविेवगुणः वदिरिखियय्माद्यतवात रूपवत्‌, Kay एरब्दाधिकार णं नवमद्रव्यं गगमनामकं सिद्यतीति, मच MAI खच्छणब्दकमेख वाये कारबगुखमुरव्यकः शब्द - ङत्पद्यतामिति वाच्यम्‌ खया वदूव्यभावित्वेन वायुविप्रेवगुबल्वाभा- वसिः, खयाबद््भावित्वश्च खाश्चयनाश्जन्यनाश्प्रतियागि यद्यत्‌ तद्धिग्नत्वम्‌, तच्चासुविनाशिनि शब्दे निराबाधमेव, खचर afacaa वायुस्पशाद्ान्ताच्चेय इति संद्तेपः॥ प । RATAN: WIAs THY, त THETIC TE गः सन्ति, सच कालिकेन जगतामाख्रयः, रवं जन्यमाचं प्रति निमित्तका- सगं काङिकपरल्वापर्त्वासमवायिकार्णसूयागानुयागो च, ता- टृणसंयागाधारतया महाकालस्य सि्डिः, cafaarat घट डति चाने सूययक्रियारूपैतत्कासे घटस्याधारता भासते, साच न सा- छात्सम्बन्धेन बाधितलात्‌ किन्तु खसंयुक्कसंयोगितपनाभितत्व- सम्बन्धेन, घटादिना संयुक्तः कालस्ततत्‌ संयोगी तपनस्तदाभितत्वं तत्क्रियायामस्तीति घटादेः इूर्खयक्रियायां वक्ष॑मानलय परम्प- रासम्बन्धस्य घटकः कालाऽव्टं Van, TTY तच कालि- कसम्बन्धावच्छिन्ाधारतेव भाखते Gatwarar खपि कालत्वात्‌ । “कलनात्‌ सव्वेभूतानां स are: परिकीत्तिवः”। 8१८ येशेधिकदग्रं नम्‌ | feo इव्याद्यागमस्त काले प्रमाडमिति ध्येयम्‌, काल रकोाऽप्युपाधिभे- दात्‌ चबलवमुषततेयामादिव्यवारविषयः, उपाधिख चयव्यव- हारे खजन्यविभागप्रागभावावच्छिन्रं कम्मे, पुव्बसंयोामावच्डित्र- विभागेाना, पुव्बंसंयेोगनाश्ावच्छिन्र उत्तरसंयेगप्रागभावेवा, उश्षरसंयागावच्छिद्नं we a, खढ्तिध्यंसप्रतियाग्यनाधारः w- RTA, MSWMM व, महाप्रलये BATTPILH चरम- ध्वंसेमापपादनीयः, मषृत्तयामादि्यवहार सत॒ तत्तल्तबकृटैरि- fadeia: । Ko दैशिकपरत्वापरल्वरूपदू रत्वान्तिकत्वासमवायिकारबसंये- मानुयोगितया दिक्‌ सिद्धति, तस्यां agra: we गुडाः सन्ति, तस्या रुकस्या पि avenues प्रा्यादिद्यवहारनियाम- कत्वम्‌, यस्य पुरषस्य seafatcatateat wm दिक्‌ सातस्य प्राची, उदयगिरि्यवद्िताच प्रतीची, र्वं तत्पृदषीयमेरस- fafeat दिगदीचौो, तद्यवहितालवाची, “सन्दषामेव ववां मेदसन्रतः सितः” इति नियमात्‌, खवमुदयगिरिरूत्रिहिता Atafafeat चेणानीत्यादिक्रमेय विदिशाऽपि निरूपमोया- इति duu: । त्र ॥ प॒खादिसमवायिका रखतावच्छेदकतयात्मलत्वं जातिः सिति, साचेखरोऽख् वाटद्रू्पकारविर हत्त न तच सखायुत्यत्तिः, कोचिन च्वात्मपदग्रक्छतावष्डेदकतया सा जातिः fags: | न्येतु सा जातिरीखरे नास्येव पमाकाभावात्‌ WIAA जा- वेखरया्विंभागात्र दशम गरश्यत्वमो शस्येति वदस्सि, Gants ब्‌ दिषटकं सह्यादिपखकं धम्माघर्ी भावनासख्संख्कारखेति चतुश्र गुखाः सन्ति, Kat च संख्यादिपश्चकं बजोष्डायलाखे- MST UM TU ॥ ॐ | 7 कुगसादोनां हिदादिकस्बानां कत्तारमम्तरेक फलानु पधानं / १० ध्याये २ आङिकम्‌ | ९६९ चि" tua, Ta awa ज्रानकरणानां फपलापधागमपि कत्तार- WHA नेापपद्यते इत्यतिरिक्तः WAT संसाग्याता कख्यते | चा- sarge देइ एवात्मेति Saad तस्येव धम्म, स रव कन्त चत्तु- रादिपेरक रवाङरतन्न मभारमम्‌, तथा सति बाल्ये जिलेाकितस्य बने खाविरेवा खरजानुपपक्तेः यथा ares मेज न खरति, नच MATa ay शरीरमेकामेषेति वाच्यं परिमाग्मेदेन जग्यभेदस्यावश्य कत्वात्‌, AT कारणेनामण्डिवस्य कार्ये Wea स्यात्‌, माब्टृष्टानां Wa खरण्पसङात्‌, शवं शरीरस्य चेत न्ये नाशकस्य स्तनपानादोा वानस्शिमूनां मभेनिःसस्यदश्रायां श ।खावलम्बमे च प्रतिमे स्यात्‌ तत्कारगस्य इद्साधनताच्नानस्य तदानीमसम्भवात्‌, AWA तु जग्भान्तरामुग्धतेषटसाधनतायास्त- दार्नों खरथादेव पत्तिः, नच जन्मान्तरान्‌श्ूतानामन्बेषामपि कथं म सर्गम्‌, उद्वाधकामावात्‌, GT A जीवनादटदटमे- बोद्धाघकं करयते, Lay संसाररूानादिवया खात्ममाऽप्यना- दित्वसिडे अनादिभावस्य नाण्ासम्म वात्रित्यतवं सिद्यतीति,मन- सि wigs तत्‌प्रतश्छानु पपत्ते मेन सि महश्चाभावात्‌। वे- afer नित्विन्नानमेवात्मा ““खविनाशी वायरेऽयमात्ा ae waaay we” इति ge रित्घाड रलव्रमनारमम्‌, नित्धविन्चा- नस्य लगदिषयत्वे स्ब॑श्नत्वापन्तेः wafafef ॥ रसत्वजातिः vagfaar, रसः शितिजव्योारेवास्ि, सच afya: कवायमधुरजवबकटुतिष्ाख्लभेदात्‌, जजेतु मधुर रव ce: इटोतक्धादिक तद्यन्नकम्‌, नानारसबदवववारब्धाबयवनिनि काऽपि रसा नभवति तच्रावववजतानामेब रसानामुपखयिः, CHE रलनेत्रि वमाजेब VAG, खन्धवरसस्छतो ग्र वः । > । eed fae वेशे षिकद श्र॑नम्‌ | जन्धत्वजातिरपि yarafest, अन्धादिबिधः लीरमासारमभे- दात्‌, गन्धश faa नास्ति, wan बाेखियमाजग्राज्ञः, अनत्क- टा गन्वः पाषाशादावतीखियः, aay: एयिव्धामेव THA ॥ > ॥ स्पश्ल्वजाविरपि प्रच्सिद्धा, स्यद्नः छितिजलवेनावायुगां qa, सच चिविघः शीव sap खन्‌ ष्धाश्नीतचखेति, वच श्रीतस्यश्रा जके, तेजसि sya: एथिवीपव नयारनव्थाशी तस्यद्रः,तचापि vfaat पाकोऽपि, वाच तु अपाकजेाविणातीय श्व स्यश्च, जलतेनोावायु परमागषु we fren, was अचयेऽनिनः, कटिनच- कुमार स्पा एथिष्यामेव, काडिन्धादिकन्तु संयोगविशेषः सच हिमकरकादावपीकिकेचित,न्धेदु काटिन्धादिकं न संयोजविद्रोषः अच्षग्राद्यलायकतेः, किन्तु स्पशरेविग्रेष शव, डिमकरकादो काठि- नयप्रतोविस्त भान्तिङ्पेकेवाङः। स्प्यनुद्धताऽतीज्रिवः ATs बोध्यः ॥ अ ॥ खूपर सगन्धस्पज्रा, एथिखथामेव was, क्वापि परमाबा- केव पाक इति पील्पाकवादिनेवेेषिकाः | केषामवमभिपावः, आअवयविनाऽबरमेव्‌ वयवेष पाका म सम्भवति, जिन्हु विजा- सोयवञ्िसंयोामेन age आअवयविष wats परमाबु पाकः, पुन विजातीयवजिसंयागेब पक्षपरमाशसयोगाद्‌ gaat. अमेव महाब यविपय्ेग्तानाम त्पत्तिः | बडर्देमातिग्रणत्‌ पुवं वयृहनाोभटिति युहान्तरोत्रनतिखेति खज नबन्तडादिप्रक्ि- यान्य RSM ्रन्यगोरवमिया परिक्षा ॥ >ऋ।॥ न्धावान्‌सारिबः पिठरपाकवादिनस्‌ अवयविना afexen- इद्धः सक्छावयवेरन्तःप्रविष्ेरवयवेग्बवदन्भेव्वपि पाका ग विड- श्यते के्रेविकमतेऽनम्ताबयबादिकश्यने रवं Hei घट इत्ा- दिप्र्भिश्नाविरोाधख्छ स्वात्‌, यच तुः पाकानन्छेरं न TAT AT तज्रादयदिनाणोऽपि खीक्रिववे care: ॥ NEN fac १० ध्याये २ ayaa | 8९ गवनच्यवहारकारमं संख्या, सा च गवखेव RAG quad, तच निखगतमेकलतवं नित्यम्‌, ्चनित्धगतम्बनित्यम्‌, दित्वाद्याः पराडं- waa: संख्या पेच्लाबडिजन्या अपे लाब्िनाश्गाद्चा वयास- श्यङ्सयख, अनकेकत्वनुद्धिरपे्ताबुदिः, सा ware fas- ति,खादावपेच्चाबिकूतोदित्वोत्पिस्ततादित्वगिन्निकिख्यकं तता fenfatreuag भवति, निजििकर्पककाणे aire zai amcwe दित्वनाश्ादिधिप्रसचामु पपत्तेः, कालान्तरे तद्‌- दित्वस्य प्र््लाभावात्‌ दित्वात्ादिकावा ्पेश्ाबुधनाश्रसेव दित्वनाद्नकल्वं कल्यते, तरव तत्यदवो गपे्ताबुद्धिजन्धं दित्वा- दिकं तत्पदभेेव wwe शति wed, खमा दयकालीमपरमावा- fcanfere जनिकाऽप्ाबुडियोखरस्य ब्रद्याष्डान्तरवत्ति- यमिनां बा, रवमतीश्ियान्रेऽपि चेयम्‌, अभानियतेकत्वब- डिद्धसे जिलवादिभिन्ना बङत्वसंस्थोात्यद्यते इति कन्दलोकारः। खाचाथासत्‌ चित्वत्ादिब्यापिकाबडत्वत्वजातिः तथाच चिल्ादि- कमेव TwaR, सेनाबनादो चोत्पन्ने fame जित्वल्वा्ग्रडा- दाषात्‌, XMY इतागङकयं सेगेति प्रतीतिडपपद्यते बड. MQ संख्यान्तर त्वे तन्तारतम्बाभावादि्ङः । ‰ | परिमितिव्यवहारासाधारबकारयं परिमायम्‌, तच्च aa- अश्वमतं निन्धेनित्यमनिद्धेऽजित्यम्‌, तथ्वतुष्विधमय महत्‌ दी Fafa, ufaa fated dea परिमारजन्यं प्रचयजन्यद्ध, द्यडकपरिमाप्रति परमाद्यगतं fea चसरेकुपरिमाणङे च gya- wad चित्वं कारणम्‌, तूखकपरिमायविर्ेषे पच वास्यशिधिलसं- सामः कारगम्‌, ्टादिपरिमडे कपालादिपरिमायं ace, wan: परिमागनाङररेतुः, अवयवापचयापचवदख्यलेऽसम- बायिकारबनाश्रात्‌ पूव्मे्खनाशखलन्तत्परिमाडनाश्र डति, पुन्ये. पढादि सश्चेतदवयने 4 पटा्म्नरोात्यचिसम्भवः aWat समान- 88८ fae केेधिकदश्ंगम्‌। दग्रताविरोाधात्‌ रकदा मानाद्रव्यबस्वस्यामुपशयिबाधि तत्वा, कचित्‌ पूव्वोवयविप्रवभिश्चानन्तु साजादविषयकं ete दीष- कलिकेतिवदित्यधिकमन्धचामुसन्धेयम्‌ ॥ ‰# । एथगिति प्रतील्लसाधारणकारमं एथक्‌त्वम्‌, त्च Bay अयेषु तिति, निग्रव्यगतेकटयक्लवं नित्यम्‌, अनित्यगतन्वाश्रयनाच्- माम्‌, दिएथकत्वादिकमपेक्तावडिजन्धं तत्राद्रनाष्डम्‌, घटात्‌ vam घटोगेत्छादिप्रतोोर्वेलचग्ातरान्यान्याभावेनास्य चरिवा- यंता, यदचंकयाभे पश्चमी सोऽचानणर्थभेदाद्धिज्नगुणन्तरमन्व- या घटोनेव्यथापि पश्चष्या पत्तेरिति SH: ॥ > | संयोगः स्वं बखडत्तिगुवः, स चिविधः अन्धतरकम्मंगाभव- कम्मं जसंयोाम जमेदात्‌, AT श्छेनशेलादि संयेागः पथमः, मेषयोः संयागादितीयः, कपालतडसंयागजन्धा चटतदसंयोगसतीवः, क्रियाजन्यसंयोागेऽपि डिविधः अभिघातगोादनमेदात, तज अन्द्‌ हेतुः data खादिमः, तदेतु fedta इति संतोषः ॥ yey विभागोऽपि मवग्रव्य्त्तिविंभक्तप्र्यासाधारबक्रार यम्‌, सा- $पि विविधः, ख्ककरियाजन्योभयक्रियाजन्यविभाजन्धभेदात्‌, ats: Waters ईिंतीयेोमेषयाः इतीव कारवमाज- विभागजन्यकार वाकार शविभागणन्यभेदाठ्‌ दिविध, तजा- द्यायथा प्रचमं कपाले कम्मे, ततः कपासदयविभागः, तताघटा- रम्भकसंयोागनाण्ः, तता घटनाशः, ततस्तेन कपालविभागेब कपासस्य देशान्तर विभागा जन्यते, ततो देशान्सरसंयागनाग्रः, तत उन्तरदेश्रसंयागः, ततः way इति, नच देन्नान्तरवि- भागे तत्‌ कम्मे कारम्‌, खारम्मकसंयेागप्रतिडलिदिविभाम- जनकस्य कम्मेाऽनारम्मकसंयागप्रतिडन्डिविभामवनकत्वासम्भ- वात्‌, खन्या विकसंत्कमलकुट्मजमभङ्प्रसद्ात्‌, मच घटनाज्नात्‌ wa कथं देश्रान्तरविभामा न जायते इति THATCH. १० अध्याये 2 aifeaa| ४९८ चिर संथागप्रतिदन्दिविभागवताऽवयवस्य सति इथे टेश्रान्तरविभा. गासम्भवात्‌। डितीयोयथा यच wafaaar इसतरविभा- गस्ततस्तव्ननितः शरीर तसविभागः तत्र श्रयीरतख्विभागे a fancuygefwar न कारगम्‌, WHE 4 तदानीं क्रिया नाल्ति अवयविक्रियाया यावदवयवक्रियानियतत्वात्‌, तस्मात्तव कार. गाकारगविभागेन कायीक्षार्यविभागाजन्धत xia, अवं विभ- क्ताऽख्ादितिप्र्यसिडाविभागा न संबागमान्नेनान्धथासिदडध- इति संदोपः । xxi परापरव्यवदारासाधारणकारके परत्वापरत्वे, तेच faa- पेजोावायुमनमछ॒ तिष्ठतः। ते च दिविध देशिक कालिके च, तच रैशिकयरतवे खग्यसंयोगण्दुयस्वच्चानं हेतुः, देशिकापस्तवं प्रति खग्धैसंयागाल्यत्वच्नानं हेतुः, खच्ावधित्वा यक्षदितोयाप्ता, यया माटलिपुचात्‌ काश्नीमपेच्य प्रयागः परः, we farang कुरक्तेच- ary प्रयागेाऽपर इति वहारः, रवं तदुभयं प्रति तदुभया- अये दिक्संवागाऽसमवायिकारखम्‌, कालिकपरलत्वापरत्वे प्रति तदाख्ये कालसंयागाऽसमवायिकारकम्‌, wa तु wifafaa म तित इति बदवः, यस्य ग्यपरिस्यन्दापेसया यस्य gan. रिस्पन्दाऽधिकः स च्येटस्तच परत्वम्‌, यस्य च न्यनः स कनिर्स्त- चापरत्वम्‌, रसे तु जन्यग्रव्य रवेति विश्वनाथः, तथा wata- या पुन्वात्पन्नलश्चामं परत्वस्य कार यम्‌, तद नन्त रोत्मन्रवच्वानम- परत्वस्य कारम्‌, ASMA HAM TLCS AT इति Gea: > १ बृद्धिरात्मनि तिरति, सा दिविधा अनुग्वतिख्छतिभेदात्‌, अन॒भ्युतिरपि काडादमते दिविधा पव्यत्तलेङ्गकमेदात्‌, प्रय- मपि afyd प्राबजरासनचाच्तृवस्पाणएनश्राप्रणमानसभेदात्‌, त्रच Way गन्धस्य तदरतजातीनाश्च भवति, रसस्य वद्रतवजाती- 3 1 88० fae aqufanzaay | ATE रासनम्‌, उदग्डतरूप-तदधिकरबदरव्-याग्य*डत्तिसंस्य- परिनिविएयकत्वसंयागविभागपसरत्वापरत्वदे शवे गदर वत्व क्रया- जातीनां arenas भवति ॥ >€ । उद्भू तरूपतद्रतजातिभिन्रानां चचप्द्यागमुद्‌भूतस्प- शंस्य ARIMA aay स्पाणंनप्रत्यच्तं भवति, नथानां मते वायोा- cfu, वक्षभाचाग्येमते गरत्वस्यापि, afexquay प्रति रूपस्य कारबलवात्‌ नीरूपस्य गव्यस्य स्पाश्ंनमपि न भवतीति ore, VMAs उद्‌भृतस्यशाऽपि इेतुनातः प्रभायान्लद्वगुगादी- माच WA Hy BABA WY AKAMA ATE भवति 0% ॥ बद्डिसखदुःखेष्छादेवप्रयलानां तदरतजाती नाच्च मानसं way भवति खात्मनरूदतजातीनाच्च विष्रषगणयोमेनेव, चअषहसुणो- aga ved नल्व इमिति, खाल्मगतेकत्वपरमम इत्परिमाग्या- रपि मानसं भवतोति ताव्य्थैटौ कारतः, निनिविकष्य कच्चानजोव- नयानियन्नयोनेकाकिकं मानसमस्ति तयार्तीड्धियलत्वात्‌ ॥ Kt अन्न यदिन्दियस्य ग्राह्यं यत्‌, तत्घंसगमाभावतदनुयागिकभेदा- बपि तदि्िययाद्यो, प्रय्लमाते महत्परिमाखं हेतुमतः पर- मागद्ययकयोसतदूयादरेवा VATA, aay गरबयप्र्क्ते समवाय- सम्बन्धेन, दरश्थसमवेतप्र्यच्चे खसम वायिसमवायखम्बन्धेन, इग्यस- मवेतसमवेतप्रत्यद्धो खसम वायिसमवेतसमवाय सम्बन्धेन म इत्वस्य Wu बोध्या, Tanga) वद्विधप्रयद्यो इडियं कर- गम्‌, तर्द afgy प्राबरसगचन्ुष्लक्‌ओआज्रमनेाभेदात्‌, इड यलवन्तु खखग्डापाधिरिति न्यायखक्रत्तिकारः, श्न्देतरोाद्भृत- चिशेषगजानाम्यत्वे सति न्नागकारबमनःसंयागाअयत्वमिति- प @ qafaed, wag फलम्‌, तह्लद्दडन्तु साद्चात्कवारतवजातिवि- * खज यो म्यह सोन्यस्य रुष्छा दि हाद ग खन्बये। इम्डसुमाससामब्याम्‌। १० ध्याये २ ाडङ्कम्‌। ०५९ fae शिरटत्वं न्ानाकरवबकश्चानत्वं वा, खच यापारोाविषयेड्ियसम्ब- न्धः, साऽपि afge: संयाग-रुयुक्घसमवाय-संयक्कसमवेतसमवाय- क्विवरावच्छित्रसमवाय.समबेतसमवाय-विशेषडतामेदात्‌, तच संयोगेन अन्यस्य, संय॒क्षसमवायेग इथसमवेता माम्‌, संयुक्घ- समबेतसमवायेन बब्थसमबेतसमबेतानां गुकम्मेगतजातोनाम्‌, कंविवरावष्िद्रसमवायेन Wea, समबेतसमवायेन शब्द्‌ गवजातीमाम्‌, वि्रेवबतया अभावानां प्रत्तं भवति, विग्रेष- यताऽपि संयक्षविशेवबता-संयुक्षसमवे तवि वयता-सं यक्समबे- लसमवेतविेवडता-खवावच्छिन्नविष्रेषवता-माचावच्छित्रसम- गतविद्नेषयता-विष्ेषडविशेषग्तादिमेदरेन मागाविधा, तयाच अश्थ-तत्मवेत-तत्घमवेतड्तीगामभावानामाकाग्रमतस्य शब्दा भावस्य WKITU A कत्वाद्यभावानामभावडत्तोनामभावानाख् ue भवतीति। यच घटस्य मध्यदे श्रावनग्डेदे नाचाकसं येग्मयव- हिद वष्छेदेन च apagawy घटादेलदरतगुखकम्भंसा- मान्यानां तदूताभावानाश्च wD न भवतोन्रतचखाच्ुवप्रच्ल- कारबता वष्टेदककेटो चच्षुःसंयोमांग्रे MI wes aaa निवेश्रनोयम्‌, र्बम॒र्‌भूतरूपावच्छ्रत्वं मरश्वावच्छिब्रत्वश wear जिबेशनीयं तेन परमाये चद्ुःसंयागदशायां बद्ध तायाः GMAT: वदोयरूपगतस्य नीलत्वादि सामान्यस्य च न WIAA, नवा वयो TTA ATMA AKITA: सत्तायाः वत्‌- स्पशं गतगरशत्वादि सामान्यस्य च चाच्ुषम्‌, पाश्तु अभावपर्यच्ये योग्यामुपणलज्िः कारयम्‌, साच चर यदि प्रतियोगी स्यात्तदा उपलबभ्येतेव्याकारकतकंसहछता Glas fara शाभाबात्मिका,खअतोा मान्धक्षारादो घटाभावादि Ayes TI तादग्रतकंस्यासम्भवादि- त्बाङः। प्च लेकिकाजेाकिकमेदेनापि दिविधम्‌, तजानाकिक- सच्िषर्वजन्धं uqed तदलाणिकम्‌, अलोकिकसनिकर्वख चि- 3 42 ९५२ वैशेषिकदश्रनम्‌ | fae विधः सामान्यलच्चणाश्नानलच्तशयागजधम्मभेदात्‌, तच सामा- AIM घटत्वादिसामान्धश्चानं तेन निखिलतदा ख यस्याजकिकां ved भवति, ्ागलचछ्गासचिकर्वेणतु रव्वादौ सर्पलादिप्रका- Ce UNA, CTU GUMS HAAS MAST AA तद्धा maqam, wt सरभिचन्दनमितिचाक्षे सीरभलवारेरुपि च्तानरच्लखयेव मानम्‌, SITS UH दिविध य॒क्षयष्नागयागि- देविध्यात्‌, तच येामाभ्यासवश्योछतमागसः समाधिसमासादि- तविविधसिडिर्यक्त xqua तस्य ध्यानं विनैव aay पदार्येष खदा WAV, VAIS विघयव्याङत्तमानसः, तस्यतु ध्यानसहइ- कारेेव रुव्वच प्र््षं भवतोति Ga: ॥ Ko लैङ्गिकमम्‌मितिरूपं यजच्नानं तच लासिच्चानं करम्‌, परा- ARTS: | ara साथ्यवदन्धाङत्तित्वरूपा खव्यापकसाष्ठ- सामामाधिकस्ण्यरूपा a, afstnafire साध्याभावच्य'पकीभू- ताभावप्रतियोगित्वरूवा, ae या्षिप्र्यश्े यमभिचारच्चानाभावः स्दचारच्ानमख् हेतुः, तच Bears वद़व्धाप्योधुम डबाद्या- कारकम्‌, VANE afsqrayaar wala Kaas maa, Tame खनुमितो हेतुः,साच सिषाधवयिषाविरइवि- शि टसिद्यभावरूपा, तेन प्रश्ते साध्यनिखयदश्ायां सिषाधयि- arama नानुमितिः, रवमनुमित्साविरङइविगि्प्रयक्षखाम- यो खनुमितेा कामिनीजिच्नासादिवत्‌ एयक प्रतिबन्धिका, रवं प्रत्यक्षेच्छाविरइविशङानमितिसामयी मिद्रविषयकप्रषच्ते y- तिबन्धिकेव्यन्यच्र विसरः ॥ 9 ॥ नुमितितत्कार न्नानान्यतरविरोधिच्नानविषयोशेतुदोाषल्लत- बाम्‌ WITT, स च हेत्वाभास caus, सतु पञ्चविधः स- यभिचारविर्डासिखसन्मतिपक्षबाधितभेदात्‌, aa सभि. चारल््िविधः साधारबासाघारगानुपसंहारिभेदात्‌, तन्न स- १० Ewe २ afer ४५ fao wafaunefaya: areca: यथा xa स्वादिव्धादिः, स पच्तविपन्तय्याङन्ता दहेतुरसाधारणः यथा श्ब्दाऽनित्यः शब्द- त्वादि त्ादिः, केवलाग्धयिपक्षकाऽनुपसं हारी सव्वमनिन्धं प्रमेय- त्वादित्यादिः ॥ तर । साध्यवद ठत्तिर्हतु विडः गात्ववान्‌ waeifxenst, असि- sfafau: खाञ्यासिड-खरूपासिड-व्याप्यतल्वासिटभेदात्‌, यव पच्ाऽसि ड खच पक्तासिडः काश्चनमयपर्गवता वशम निया, यच पक्तानङ्धेतुमान्‌ तच खरूपासिदडिः कदे जयं धूमादि व्यादो, wa wufataasfeartqes व्याप्यत्वासिडिः विमानम्‌ नीकधुमादिव्यादो, यज पचे ` साध्यपरामशंस्तदभावप रामं ata स safaufaa इति प्राख्ः, साध्याभावययाप्यवत्पक्ताटिः स्मतिपच्ठस्तच area: सुव्तिपच्तत डति तु नव्याः, साध्याभाव- बत्पच्तादिबाधलतत्रत्यो तुब धितः उत्पत्तिकालावच्छिद्न घटो- गन्धवान्‌ एथिवील्वादिव्याद, केचिदेेषिकानुयायिनः सब्यभि- चार वर्डासिडास्नय Tq हेत्वाभासा श्व्याङः, “wawafe- ast षष्ार्त्वाभास डति afar, au: साध्यासाधकः Te- खव वत्तमानेदेतुरुनध्यवसित इति तस्यासाधास्यादिषु यथा- सम्मवमन्तभावानत्र पश्चभ्याऽतिरेक इति” इतितु वरदराजेन ताकिंकरक्ताथाख्याने उक्तम्‌ KE । वरदराजेनान्‌ मामस्य Synge के वलान्वयिकेवलब्यतिरे- कधन्वयव्यतिरेोकिभेदात्‌, wae वाचं चेयत्वादिव्यादिकं केवलाग- fa, एथिवीवरेभ्येभिदयते गन्ध वक्त्वादित्यादिकं केवलयतिरेकि, विमान धृमादिव्यादिकमग्बयरुतिरेकोति ॥ XI स्वाथंपरार्थमेदेनापि दिविधमनुमानं तपरा्ेंन्यायसाध्यम्‌, AIS पर्ावयवात्सकवाक्छब्य इः, प्रतिच्वारेतूदाइरगेपनयनि- गमनामोति पञ्चावयवाः, पव्वंताव्िमानिव्यादिवाक्छं ofa, ९५8 वेशेषिकदशंनम्‌ | fae धूमादितादिकं tq: arrears स विमानम्‌ यथा महानस- मि्यादिकमुदाइर्म्‌, बशिव्याप्यधूमवागयमिव्यादिकमुपनगयवा- wa तस्माद ह्म निबयादिकं निगमन वाव्धमि तन्यच विरूरः।ॐऋ। उपमितिग्राब्दबेधयोारन्‌ मिता वन्तभवस्तश्मकार स्त पुने प्रय- सित इति विरम्यते ॥ ऋ । सतित पुव्वानुभवजनितसंस्काराधीनोान्ञानविरेवः, तश्र उ- पे्लानात्मकनिखयः कर बम्‌, भावनाख्य संखारोयापारः WM maar प्रति त्वद्धनःसंयोागाष्तुनातः सषतिप्राकका- लातप्नष्छादिवयक्तेस्तत्स म्बन्धे नात्मनख मागसप्रत्यक्छम्‌, तदानीं पु- सोतति वत्तमानस्य मनसस्वचा सदह संयोगाभावात्‌, मच रासनादिकाले त्वङ्मनःसंयोागसन्वे च्रानयोगपद्यापत्तिरिति वा्मनायश्ा रासनादिसामग्धाःस्पाशंनं प्रति प्रतिबन्धकत्वस्य खोकर णीयतवात्‌, Tautfaare सविदशायामक्कप्र् छषवार- शाय wanda wana प्रति हेतुत्वमिति न पुन्नाक्तपरतिबन्धकताकख्यनमित्याङः ॥ त्र ॥ विद्याऽविद्यामेदेनापि बडिदिविधा, तज विद्या प्रमा नमसा- मान्यभिन्रं शानम्‌, अविद्या प्रमा तदभाववति तद्मकारकंनच्ना- नम्‌, ्विद्याऽपि दविधा संश्यविपग्याखमेदात्‌, तथजेकधम्मिजि विरुडभावाभावप्कारकन्लानं संश्रय", सच साधारबघम्मन्ना- नजन्यासधारणधम्मेन्नान जन्धविप्रतिपरस्तिवाक्छन्नानजन्यभेदात्‌ चि विधः, fuera निखयात्मकोानमः,द हे खत्म नाऽमेदनिखयः शओसाऽडमिद्यादिः पोतः wy रव्यादिख, तचाविद्यायां दाषः कारणम्‌,सतु पित्तदूरत्वादिरूपा नानाविधः,प्रमायान्तु गुः का- रणम्‌,सच्र वि्रेषयवताविणेष्येय सच्रिकः पत्ये गुणः, साध्यबि- शि्धपत्ते परामश्रंऽनुमिता qa इति, प्रमात्वं खतेदाद्यमिति गुखभटरसरारिमिश्नाः, तन्न सम्यक्‌ तथा सति प्रमात्वष्य संध १* अध्याये २ खाङिकम्‌। ४४५ fao यान्‌पपन्तेऽजिन्तु इद्‌ ज्ञानं प्रमा संवादिप्र्त्तिजनकत्वादित्या- qaqa प्रमात्वयाइकमिति Gaya: ॥ त । खखन्तु सव्वं घामभिलाषविषयः UMA जायते, Area सुखं दुःखानविङधम्‌, पारजिकं खगसुखन्तु न दुःखावच््ेदकश्रोराव- fanfafa faa: 1 ॐ । दुःखन्तु सर्व्वेषां देषविषयः quae जायते नारकिणं यत्‌ दुःखं तत्न छखाबन्डछेदकष्रीराबद्छिप्रमिति विषेषः ॥ ME इच्छा दिविधा फलेच्छा उपायेश्छा vay फलं एखं दुःखनिश- ्तिख,तज weet प्रति पलच्चानं कारगम्‌, उपायोामेाभगनेोषध- पामादिः, तदिवयिणीच्छा तु cou एखदुःखनिरु्न्धतरस्य SUAA AAA, CF तदुपायादाबपि तत्साधनताश्चानादिच्छा भवति, पठत्तिरतुरि्छा चिकोवा, साच कविसाध्यत्वपक्षारके- SHI, TT च छतिसाध्यत्वन्नामम, रटसाधनताश्चानम्‌, बलवदि- ङ साधनत्वद्धानाभा वख कार्यम्‌, अता सम्शलङ्कम ठटचापयथेट- नादो चिकीषा गवा मधुविषसंरक्षात्रमोजमेश्षुधातुरायां चिकीषी, afew बलवदिरासाधनलच्चानं चिकीरषारेतुरिग्थाङः । 38६ ॥ TBI Beals दुःखोापायदेषे तु दुःखसाधनताश्चानं का- र्शम्‌, बसवदिर्साघनगताश्नानश्च देषस्य प्रतिबन्धकं तेन नान्त- सोयकदुःखज नके पाकादा न देव इति ॥ ५६॥ प्रयतस्िविधः प्ररत्तिजिङ्त्िजीवनयोनिभेदात्‌ तच cafe प्रति चिकीषोा छतिसाध्यत्वच्चाममिदसाधनताच्नानमपादागप्र- ayy हेतुः, निडत्तिं प्रति दिङ्साधनतान्नामं tag कारम्‌, जीवनयोानियतस्त॒ नीवनाटरनन्धः WUT प्राबस्चारे कारणम्‌, सतु तोयः, स ofan इति कंचित्‌, wawrafatar सखविषयका इति awa) भावनाख्यसंस्कारेऽपि सबिवयक्ष- Kat रति GT: 1 HE ४५९ बि an frac az | गुलं fafanenfesfa, ay खतीद्धियम्‌, afre नि- त्यम्‌, wfaasfaaa, च्याद्यपतनक्रियायां acaaafaatcaa, दितीयपरतनादा तु वेगस्यासमवायिकारगत्वमिति, gear: ग्यैमतेऽस्य स्पाण्रनप्रयच्ं भवतीति ॥ तरह ॥ वत्वं च्तितिजलतेजःस तिष्टति, तदिविधं सांसिदिकं नेमि- चिक, तचाद्ं जल णव, विसंयेागादिनिमित्तादु तन्नं नेमित्ति- कन्त तादिथिवोषु छवगदिवेजःख च, गलपरमाओा गवत्व faa तद्धित्ेऽजित्यम्‌, स्यन्दनास्थकम्मेखि उवत्वमसमवायिका- स्यम्‌, सक्तकादीनां संयागविग्ेषे पीकर यास्ये खेडसदितं ब- aa निमिन्तकारणमता्वद्चवथादिना हहिमकर्कादिनाचन सक्तकादीमां GAG: ॥ Kt Gee जख खव qa, परमा स नित्यः, खन्यचत्वनिन्यः, तेलान्तर्वं स्िनि Ta प्र खे हावन्तेते ऽतस्तच्नलं न ay: प्रतिकू- लम्‌, अपररटखेदयक्तस्येव वह्किनाश कत्वमिति, शिग्ध जलमिति प्रतीतिसिदाऽयं गणिद्रवत्वेन नान्ययासिडधः, हिमकरकादो वल्वानुपलम्भेऽपि खेहस्यापरलम्भात्‌ अवत्ववति gaara. लम्भाचेति ॥ त ॥ संस्वार स्त्रिविधः वेगख्ितिख्यापकभावनामेदात्‌। त्र वेगः {्ितिजलतेजेाबायमनभ् तिष्टति, द्डितिद्यापकः चिते, केषाचिन्मते एयिष्यादिचतुष्के Fava, भावनास्यसंस्कारस्त्‌ जो वात्मनि जायते, नित्यः संख्कारामास्ि | वेगस्ावद्‌दिविधः कम्मजवेगजमेदात्‌, तच शसादौ नादनजनितेन कम्मेडा वेगे- जन्यते तेन च पू्नंकम्मेनाश्रादुत्तरं कम्मे, रवरुत्तसात्तरमपि, aa विमा aaa: कम्मप्रति बन्धकत्वात्‌ TaN उत्तरक- सी सत्तिख न स्यात्‌ । यच वेगवता कपालेन जनिते घटे ठेम- जन्यते स वेगजेवेग इति। स्ितिख्ापकसंख्ार्च्वतोच्ियः Ye SITS ₹ साड़्िकम्‌। ४९७ fae अल्ृटश्राखादीनां परित्यागे यत्पव्बेदेश्रगमनं तच खितिखाप- कोरेतुरिति | aT Seance उपे क्तानात्कनिखयेन sy. ते, Mca प्र्भिन्नायाच्चायं हेतुः, अयमपि संस्कारोाऽवोद्धि- यखरमफलना्डः कचित्‌ रोगादिनाश्छः क्वचित्‌ कालनाश्यख, केचित्त समानविषयकां खर बमेव संकारनाग्रकमतर्व “नायते च पुनः पुगः खरदबादुएतरसखःारः'” इतिदीधितिरपि साधु सकुच्छते KATH: ॥ >€ | धम्माऽपि ia तिति सर्नवेघामेडिकपारजिकाणां सुखाना- मसाधारबकारयम्‌, यामद्‌ामादिक्रियाव्यापारुतया स कयते न्यया कम्मंबामासुविनाशितात्‌ यापारान्तराभावाश काला- न्तरभाविफलजनकलत्वं ग स्यात्‌, AA ध्वंस TT कर्म्मणां यापारोा- सत्‌, मच प्रतियोागितद्धंसयेरेोकवाज मकल्वम्‌, TAT तथात्वे माना- भावात्‌, नच कम्मयामविच्छिन्रा फलधारा स्यत्‌ ्वंसस्याविना- शित्वादिति बाध्यं कालविग्रषस्य सङकारित्वोपगमादिति चेत्र गङ्ाखानादिदख्यलेऽनन्तजलसंयागधघ्वंसा्नां थापारत्वकषल्यनाम- पेच्छापुरववस्यैकस्य लाघवेन कल्ययितुमुचितल्वात्‌ धम्मीादोनां cua: छरति ata” इव्ाद्यागमसिदधतयाश्चेति dar, धम्म निव्यानाल्ति, खयमतीद्ियो मि्याश्रानजन्धवासनाजन्यख मातस्तक्वच्लानिनां यागादिना घम्भात्यत्तिः, खवमयं कर्म्मनाणशण- जलस्यश्रादिनाष्ड रति aK y ऋ धम्मस्त निषिद्धकम्मणा अन्यते, दुःखानामसाधार्णकारयं Haste, wafaufea नाश्यते, अयमप्यतीखियेाऽनिबो- बासना जन्वखेति, प्रारम्ानां धम्माघम्माणं भोगादेव az, त;ःदतरेघान्त॒ वक््वक्षानादपिनाशः, तत्तच्छसोरभागजनकं यत्‌ कम्मे तत्‌ प्रारग्यम्‌ ते, तदभिप्रायकमेव “ANIA दये यते कम्मं” इति मोतावचमं वेदितव्यमिति ॥ > 1 3 ध्व eas fac वेशेधिकदश्ंनम्‌ | we wan निरति, स दिविधोाध्वनिवयभेदात्‌, धवन्यात्मक- Wee भेरी दग्डाद्यभि घासजन्यः, awe करठटतास्वभिघातादि- जन्यः, साऽपि खरब्यन्ननमभेदाददिविधः, खरा GCIs: गाड- U, काद योव्यन्नन संका खतुस्तरंश्त्‌, शब्दस्त Asawa waafgia, agate वीचीतसकुन्धायेन भवति तचार अटाशब्दसय वहदिदंशदिगवच्छित्नाऽन्यः wea शब्देन जन्यते तेन WUC रवं क्रमेय खाजेत्पच्चागष्ाते इति। केवा- चिग्मते कदम्बगालकन्धायात्‌ शब्दात्पत्तिरथाडि खाद्यण्यब्दाद्शस् fey दश्च शब्दा उत्पद्यन्ते ततखान्धे दश शब्दा उत्णचन्ते इति, रुतग्मतन्तु बङश्रब्दकल्यनागोर व्रतमिति । क sare: Vers इन्छत्पा दविगाशप्रतीतेः ब्द स्यानि्यत्वम्‌, तच उत्तर ग्रब्देन Ta शब्दस्य नारः, अन्यश्रम्द रपान्यग्ब्द नाः चयक इति बदन्ति। we asa कडति प्र्यभिच्राबलाच्छनब्दस्य fawafafa are प्र्भिन्षाया, साजा्यविषयकषत्वात्‌ यदेवेषधं मयाकृतं तरेव चेग्रेणपि शेतमित्थादि वदि यन्य विर इति गखनिरूपयम्‌।०॥ कम्मं पद्विधम्‌स्दोपवावद्दोपयाकुष्चनपसारशगमनमेदात्‌, कम्मेत्वजातिः पक्सि, रवमत्ल्ेपडल्वादिकमपि, saw. रेचनस्यन्दनेद्धंष्लनतिग्थंममनान्धपि गमन रखवान्तभंवन्तिदति न विभागन्दुनतेति। कम्मे सिल्यादिचलतुष्के aafe च तिरति, इद खजन्धात्तरसंयोगेन नाश्चते, नित्यं कम्मं नास्तीति Ge: | इति कम्मेनिरूपणम्‌ । त्रः ॥ aay अब्यादिचिको fasta निलयश्च, aw fefad परापर- भेदात्‌, परत्वमधिकदशरनित्वमपरत्वमख्पदं शङ सत्वं सम्नजा- व्यपेखयाऽधिकदे णत्तित्वात्‌ ana: परत्वम्‌, उवत्वएटथिवी त्वादोनान्तु Waa, चेचत्वादिजातेर पदत्वमेव । जाति- बाधकानि याचा्यंरक्षानि यथा | Yo Sas २ ख्धाङिक्षम्‌ । ४५९ “यह्वेरमभेदलतल्यत्वं सङ्कग्टोऽचागवद्ितिः। कूपहानिर सम्बन्धा जातिबाधकसंय इः" ॥ डति | रकव्यक्तिकत्वादाकाशत्वादिकं न भातिः, तुख्यव्य्िकषलवात्‌ घटत्वं कलसल्वच्च न जातिदयम्‌, सङ्खोर्यत्वादध तत्वं qua” न जातिः, अमवस्याभयात्‌ BANAT म गातिः, व्यारङत्तखभावस्य बिषेषपदाचंस्य रूपहानिः स्यादत faved न जातिः, समवा- य सम्बन्धाभावात्‌ समवाया मजातिरिति सामान्यनिरूपम्‌।>। सदधि त्रत eaxars समवेतत्वं विष्रोषत्वम्‌, खकाथितगखकम्मै- वाराय सन्धन्तम्‌,सामाग्यवारडाय विष्येष्यदकलम्‌, घटादीनां दच्- अुकपर्यन्तानां तत्तदवयवभेदात्‌ परस्पर भेदः परमागूगाच पर- स्पर्मेदकाबिशेषर्व, सतु खत रव ्याइत्तस्तत्र fawaracr- Tar मार्लोति, fares frag निरति निव्यखति dam, पिष्येवपदा्चं्ल दद्रंनानरकारेने मन्धते अतरवास्य cine बिष्येषद्रंगेति dur, रतन्भतानुयायिनामपि वेरेषिकेतिसंच्चा योगिकोति विर्ेषपदा्निरूपणम्‌ ॥ > । वयवावयविना wager: कियाक्रियावते जातिजातिम- at नित्यद्रश्विश्रेवयेाख सम्बन्धः समवायः, सच SaaS a TT सिडः, तचानुमानं प्रमां तयाड्ि गुक्रियादिविशिष्टबडिरवि- षवि रेव्यसम्बन्धबिषया विणि्िबुडित्वाद्ण्डीपुरव इति fafa- zwufeaq, नच खरूपसम्बन्धे नायान्तरमिति वायम्‌, wae. रूपाया सम्बन्धत्वकल्यने गार वा्लाघवादेकस्य समवायस्य सिधिः, A = वायो सूपसमवायस्य सत्त्वेऽपि रूपाभावाब्र वायुरूपवानिति प्रतीतिरिति, समवायश्च विग्रेवशतासम्बन्धेन गव्यादिपश्के ति- ofa, अयमतीख्ियः नित्यत्वे सति चेतनान्यभा वत्वात्‌ कालादि- वदित्बनुमानात्‌ समवायस्यातीखियत्वसिङधिरिति वेेषिकाः इति समवायनिरूपयम्‌ ॥ > ॥ 392 8९० fae Ta धिकादर्रनम्‌ | भा वोादिविधः संसगाभावान्धोन्वाभावभेदात्‌, संसगाभा- वाऽपि जिविधः प्रागभावध्वंसाव्यन्ताभावमेदात्‌, डवादिषटक- भिच्रष्वमभा बत्वम्‌, भेदभिन्नाभा बलवं संसगाभावत्वम्‌,तादामसम्ब- न्धावच्डि प्प्रतियेागिताकाभावत्वमन्धोन्धाभावत्वम्‌,विनमाश्भावलतवं प्रागभा वत्वम्‌, जन्धाभा वत्वं श्वं सत्वम्‌, सदातमसंसगाभावत्वमत्- न्ता भावत्वम्‌, ध्वंसत्वादिकमखद्ापाधिरिति केचित्‌। WTS वि प्रेवगता सम्बन्धेन तिष्टति, खअभावानामधिकरणत्मकत्वमिति मीमांसकाः, तन्न तथा सति चटाभाववद्धतलमिव्याधाराधेयभा- बावगाद्दिप्रती्न्‌ पपत्तेस्तसच्छब्द रस गन्धा यभा वानां प्रबच्तानुप- way aucfuncarat तत्तदिद्धियायाद्यत्वात्‌, यच wae धटादिकमपसारितं पुनरानीतच्च तच चघटकालस्य सम्बन्धा चघटकलत्वात्‌ न घटकाले घटावन्ताभावबुद्धिः, तत्तत्कवालीनभूत- ादिखरूपस्य व तत्तद भावसम्बन्धत्वोपगमात | तच्रात्यादबिनाभ्- शालो सामयिकनामा चतुयाऽयं संसगाभावमस्ति केचित्‌ xa- as विस्तर इत्यभावपदायभिरूपखम्‌ ॥ < ॥ रुतेषु GAG पदार्चैव्वेव गातमोाक्ताः बोडश्नपदाथा अन्त्भ- वन्ति, तथाहि इख्ियरूपं cea व्यरवान्तभं दति, व्या- भिच्वानसादृश्यश्चागपदरूपाणि अममानेपमानश्चष्दप्रमाशानि गे, खात्मशरोरेखियमनोरू्पायि yaaa Ra, रूपादयाऽया शुके, बडिगुगे, प्ररत्तियंन्रगुे, रागदेषम्न मात्मकमे रूपा दोषा ya, शरीरसंयागरूप्प्रेयभावख A, सखदुःखभेगात्सकं पलं गये, दुःखं गरे, खा्यन्तिकदुःखष्वंसरूपापवगाऽभावेऽन्त- भवति। रूंगयाग्य्न्नानवि्रेषोगुख रव, प्रसि डेविवच्ःविषय- SY प्रयोजनं यथायथं दरथगुण्कम्माभावपदार्थेषु खन्तभवति, साध्यसाधनाभयसाध्याभावसाधनाभावदयान्यत रवक्वेन बादिप्र- तिवादुभयनिश्चयविवयरूपे टट्ान्ताबचयायधं अव्यादिषु खन्त- १० Sarg २ खाङिकम्‌। ४६१ fae भवति, शाख्िताचेनिखयसरू्पः सिडान्तागुबयदाथः, शब्द बिष घात्मका अवयवा गुखेग्वन्तभेवन्ति, खापत्याख्यमागसन्चानविगे- waaay, गिडयोन्लागविष्रेधोगुख णव, वाक्छवि- WHEW: वादजल्पवितण्डा रुख रवान्तभ॑वन्ति, दुररेतुरूपा ₹- Maa qua गव्यादिव्वन्तभंवन्ति, कलजात्ावोक्छविग्रेष- रूपतया गखल्वमेव, प्रतिन्चाहानिप्रतिच्चारप्रतिश्चाविरोघप्रति- भासन्रयासरेत्वम्तरायाग्तरनिर च॑काविन्वाताथपायंकाप्राप्तका- शन्धु नाधिकपुमखक्तानां निय्रङख्यानागां शब्दरूपतया ग॒ णेऽन्त- भावः, खननुभावयाच्चामाप्रतिभाविन्तेपाणां ward eras: | मतानुक्लाया UMVIM AWS, परयैनयेव्यापेक्षस्या- भावेऽन्तभेगवः, मिरमयेव्यानयागस्य बाक्छरूपतया गणेऽन्त- भावः, सिडधाम्तमभ्युपेल्वानियमात्‌ कथाप्रसङ्स्यापसिडान्तस्य Wisma, हेत्वाभासास्थनियइस्ानस्य दुर हेतु रूपत्वे यथा- यथं ग्रद्यादिब्वन्तभोवः, दोषोद्धावनरूपल्वेतु गख खवान्तभोाव इति संच्तेपः। > । तुतातभटूमतागमुयायिनस्त॒ जव्यगबकम्मसामान्दरूपाश्चन्तार ख्व पदाचा xfs बदन्ति। ग्यगुगकम्मसामान्यसह्यासमवाय- सादृष्छष्कयेऽटो पदाथा डति ALT: pK ॥ दीधितिङृवशतु पदाथतक््वनिरूपखारधे प्रकरये कतिपयान्‌ कणादमहधिप्राक्तान्‌ पदाथान्‌ खणडयन्तिश्छ तदन्तान्‌ कतिप- यामतिरिक्ानक्ोरतवन्तख्, afey Baus प्रदश्चंते | दिकका- ला नेखरादतिरिक्ता, प्राच्यां we Karat us इव्धादिखव्ारस्य equmafayfaqaaaaaat:, नच तयेर्भिन्नविषयकल्- मनभवसिद्धमिति वाद्यं तथा सति प्राच्यां घटः प्रतीच्यां घटः दारमी चटः तदानीं घटडत्यादेरपि भिञ्नभिन्रविषयकत्वान्‌भवात्‌ कालदिष्ोरपि बङलाङ्गोकारप्रसकात्‌, तथाच उप्राधिभेदारेक- 8६२ fae an fanz ~ e ma | ar fem रकेन aaa च यथा भवतां बहनां खब्ारावबामुपप- िशूथाऽस्माकमपि रकेनेखरोबागमानुमानाग्बां सिदडधेन सन्व॑धा- मेव ताटश्यवदाजामपाधिमेदादु पपत्तिः सम्भवति, खय्येक्कियादी खसंयुक्छे खर संयागितपगाथितल्वादि सम्बन्धेन घटादेः सश्चसम्भ- बेन तत्सम्बन्धघटकतयाऽप्यतिरि क्का बाद्यसिदेः | अथवा wat रवातिरिद्काः ददानोमिव्यादिव्यवहारविषवाः, विभामप्राम- मावावच्छिन्रकम्मयः wera भाविकम्मान्तरअन्धति भामाग्तरप्रामभावावच्छित्रस्य Raa चडचतुरयादिश्यायि- त्वेन ताट्ग्रस्योपाधिल्वासम्भ वात्‌, नच विभागे era वि ब्- ोयम्‌, खत्वाननृगमाद्ननु गमापत्तेः, विभागजननादिदश्ायाम्‌- पाध्यन्तरस्य वाच्यतया ताबताप्यननुगमाच, रवख्चापाधीनाम- विरिक्कानां स्दिकपदाथखरूपावां चडानामवश्डाभ्बुपेयव- बा तेरेव तादृश्राः सव्वं व्यवहारा उपपादनीयाः किमतिरिक्तेन कालेगेति ॥ >६ ॥ wi श्म्दनिमित्कारत्वेन जस्ये्वर सयव श्द समवाधि- कारबतवं कर्यनीयं किमतिरिक्ताशाशकल्पमन, नच जीवात्म गतादृदटस्य शब्दकारयत्वात्‌ जोवात्मगामपि शब्दनिमिच्चकार- waa विनिगमनाभाव इति वाच्यम्‌, were शम्द्हेतुतवेऽपि तदाश्रयस्य तद्धेतुत्वे प्रमा्ाभा वात्‌, VRS: प्रन्दाधिकरबले- St श्ब्द्वानित्यादिप्र्चयापत्तेख, रवं तन्तत्कङविवबरादयुपा- fuataacaa ओजेन्दरियतवं मतु तदनुरोाधेनाकाभ्रः wa- मोयः॥ > । ममेऽपि sata शतमेव, wecfatae प्रतिबन्ध- कतया च न च्लानयोागपद्मन्यथा तवापि रासनादिकाले स्पा मवारशसम्भवात्‌॥ > ॥ परमाणुद्य खकयोामागाभावः seta विश्ामात्‌, acy: १० gra 2 ाहिकम्‌। 8¢z fac सावयवखाश्ुषद्र्यत्वात्‌ घटवत्‌ चसरोारवयवाः सावयवा म- इदवयवत्वात्‌ कपाखवदिन्ादेर प्रयोजकत्वात्‌, न्यथा तादृश्ररी- व्ाऽनवसख्ितावयवपरम्यराखिद्धिप्रसषकत्‌, मचाडङ्परिमागास- स्मेःअबव्यबहारान्‌ पपत्तिरतसत्‌ परिमा तदधिकरबडब्यस्चावश्छ- मेवाङ्लेक्राग्यैमिति aed तदपेच्चयाऽपर्श्टपरि माडवत्त्वस्येव त- दपेच् वाऽखत्व्यवङार स्य विषयलात्‌, न्यथा नारिकेषादामणक- मणु इगयादिखबहारः कथं स्यादिति ॥ ‰॥ खरे किमपि परिमायं नास्ति, डयत्वस्य परिमाबय्ाप्यत्वा- सिखा nama हेतुना चुटित्वादरिव परिमाड्स्यापि wae fefufcfa 1 ख्वमनुद्धता मन्वरसरूपस्पश्रा ्वपिम सन्ति, तथा सति मृत्ताभावस्येव रूपाद्यभावस्याप्ययोग्यप्रतियामिकत्वेनायोग्यवया वायौ रूपं नास्तोति प्र्रस्या्‌पपत्तेः। मच qadaxg प्रति Guana समवायिकारबत्वात्‌ चच्ुराद्यवयवानामन्‌- qr waa इति वाथ्मतीद्धियागन्तस्पशकाटिकखप- मामपेच्छ आाघवान्भुत्ततेगेव द्रव्वसमवायिकारक्तायाः कर्प- चितुमुचितत्वात्‌, aie स्पन्दसम बायिकारबतावच्छेदकतया सिडंजातिविष्रेषः मच भूतत्वेन सङ्गोबतवाग्मृत्तैतवं न जातिरिति are मृ ्ेत्वभूतत्वयावटल्करसलवयेारि वाभिन्रत्वात्‌, नचेदं भूवं wigt ae प्रयोगस्यानुपपत्तिः, a भूतपदस्य मृत्तंपदस्य वा aang लाच्तयिकत्वात्‌, समवेतेन्िय्ाद्यगबवदत्ति- ree जातिमत्वमेव भुतत्त्वमित्यपि केचित्‌, नच मूत्तेत्वेन उव्यसमवायिक्ारबत्वेऽन्यावयविना घटादिनाऽपि ब्यान्तरस्या- रम्मप्रसद्ध इति वाच्यं तवासमवायिक्रारडस्य संयोमविष्रेषस्या- भावेन डब्यान्तरारम्भासम्भवात्‌ खन्यया Waa रहेतुताम- तेऽपि वहाषस्यानिरासादिति ॥ > । ४६४ विर Sitre fame saz | wd एकत्वमपि ग गन्त रम्‌, खन्योन्धाभावेनेवायमस्ात्‌ एय गितिष्यवहारोपपन्तेः, नचान्योन्याभावस्य सावधित्वाभावाव सावधित्वविषयकताटृश्र्थवहारस्य कथं तेमेापपत्तिरिति वाचं तादटृश्वष्ारस्य सावधित्विवयकतवे प्रमाणाभावात्‌, नचेवं घटः पटाब्रेत्यपि gamete: warfare तदचकपरतया एयक्श्ब्दसमभिय्याहारदब नम्‌समभिख्ाहा- रेऽपि पञ्चम्याः सम्भवादिति वाच्यं ATAU] तद्थक- शब्ट्बिष्ेषपरतया गनसखदन्तभावा सम्भवात्‌, नच “Wy इवय यंग्रइदमितरययं veya,” इतिसिडान्तकेोमृदीविरोध इति are तस्या खपि ्वाङ्कतिगण विषे aad, नच “oe ग्बिना मानाभिस्नुतीयान्यतरस्याम्‌”” इतिच cara facdafata are ट तीयादितीयार्थमेव तत्सु तच्डन्द ग्र इडात्‌, वस्ततस्त॒ नजोऽन्यार्यकत्वमेव नास्ति तस्य Harada एद्ग्विनेति खे एथकशब्दस्य खसाहिव्यार्थकस्यापि योगे पश्च म्यं एथधकश्ब्दस्य यमतरणव दुनोति wea एयमप्यन- कुः" इत्ादि प्योगाऽपि साधु सङ्गच्छते, यडा ewan भेद- AMUN खन्याचत्वाभावात्‌ एयग्विनेतिद्धने won. सष्टशम्‌, खब्ययनिपातातिरि क्तनामा्थयोरभेदाग्वयासम्भवे ऽपि VUNG BWA एथमिव्यत्र मेदाग्वयसम्म- वादिति dau: 1 Ko र्वं परत्वापरत्वे पिन गुशान्तरे बडतराल्यतरसंय॒क्क- संयागात्कविप्रकरटत्वस्चिद्लदटत्वाभ्यां तव्रागमभाबा धिर यन्त- यओआत्यत्तिकल्व-वदधिकरयच्ठबठत्तिप्रागभा वप्रतियोागित्वरू्पाभ्यां व्येख्त्वकनिरत्वाभ्याख्च दिविधपरापरयवदहारोपपरेः, तत्र वि- प्रश्षटत्वसत्रि्णर््त्वे तदन्यतस्म्रून्धं टदृतीयमपेच्छेते, प्रयागतः काश्योविप्रकदा मथुरा, AVIA: काश्ोसज्िरृरःप्रयागरणश १० अष्याये २ अाहटिकम्‌। ४९६५ fee दिव्यवहारात्‌, व्येत्वकनिख्त्वेतु पर्स्पराञ्रयमाच्रमपेच्तोते AYA: रामात्कवनिषालच्याब रत्यादिव्यवहारा- दिति। र्वं विशेषोऽपि न पदार्थान्तरम्‌, नित्यानां याणां खतो- श्याटत्तत्वखोकारेयेवेपपसेः। ननु योगिनेऽतिरि घं विर्ेषपदा थं versa wa प्यन्तोति चेदेवं तहिं सश्पथमेव योगिनः एच्च्य- vat किमेतेऽतिरि क्षं fattaucra पश्यन्ति न वेति ॥ ऋ । अव्याप्यवन्तिरूपादिकमपि Stra पक्वे घटे रक्तं रूपमन्त- नस्ति किन्त वदहिरेवेति प्रतीतेः aa तस्मिन्‌ खन्तःप्यामत्वस्य प्र्च्छत Caw: | ननु व्याय्यत्तिरन्ते रू पत्वादिजातेर व्याप्य- efwetaa न सम्भवति सविषयकान्धयाप्यवृत्तिवुत्िजातेर- च्याप्यवुश्धवृत्तित्वनि यमादिति चेत्र वादृछनिवमस्यापामाणिक- लात्‌ | तरव “लाह तेएयस्तुवर्थन मुखे पुच्छे च पाण्डरः। श्वेतः ्ुरविषाणाभ्यां स नौला sea” | इति खमुतिरपि साधु सङ्गच्छते, aq चिचमपि रूपं नातिरि्ं . विजातीवरूपसमानाधिकरबरूपेशेव चिचय्यवहारोापपत्तेः नो- सलाटोर्नीलादययतिरिक्षरूपाजनकत्वेन चिचरूपोत्ादासम्मवाष, स्यश्ो ऽपि चाव्याप्यवुत्तिः खन्यथा सुकुमार कठिनान्यामवय वाभ्या- मारम्धे$वयविनि खछकुमारावय वावच्छदेन त्वक्संयोागे काठिन्ध- स्याप्युपलम्भप्रसङ्ः, मच सुकुमारल्कटिमत्वे संयागविष्ैवैचाच्चु- ` वल्प्रसङ्ात्‌। रसाऽपि चावयाप्यवृत्तिः अन्यधा तिक्तमधृराभ्याम- वयवाभ्यामारम्धे$वबविनि तिक्कावबवावच्छेटेन रसनसंयागे मा- थुय्थापलम्भप्रसङ्ः, नीरस रववाऽवबवी तच्रावयवरसानामेबे- पलब्धेः, शतेन गन्धाऽपि याख्यातः ॥ * | कम्मापि चाब्याप्यवृत्ति चलन्तीषु ware शाखा निश्चलम्‌ खे ॐ nN ५६६ वेेविकद शनम्‌ | बि वरो चखतीतिप्र्यात्‌। ननु wet खव चलन्ति न FAT xafq प्रमयेाऽस्तोति चेत्तस्य सव्ववयवाबष्डेदेन चखनाभावे विषयः न पुनः Tau, चलनाभावः, उक्तप्र्चयविरोघात्‌, खत- ख्व सदाकम्याऽश्रत्यवृ्त इति परलिजिरपोति ॥ Ke खय wat fafa नोखावसबेर्यज्रावववो खारभ्यते तवा- वयविति तत्तदवयवावच्छेदेव नाना WT कद्यं नात्पद्यते तत्तद बयवमतरूपालां भिन्नत्वादिति चेत्‌ यथा चटादिस्निकध॑स्य घटादिसाच्लात्वारजगकत्वेऽपि wucase सच्ि्ठषटेषु uc- पटमदान्‌ विषयीङन्येकमेव wae जायते णवं बङकिपरामशंस्य वद्भानमितिमाचजनकत्वेऽग्रि यथ asc च परामश इयं वर्त॑ते तच वद्धालोकाभयविषयिशो Taq सम्‌ इाखम्बनान्‌- मितिखू्ा बत्तदवयवरूपैमिंलिल्वा रकमेव व्यापकं रूपमत्पाद्यते बच न काऽपि विधः ॥ ऋ । रखवमेकत्वसंख्याया खअसमवायिकषारशं नालि भावकायेमाच- स्यासमवायिकषारणजन्दत्वे मानाभावात्‌ ॥ ॐ ॥ नाग्रं प्रति खसमवायिकारबनाश रव कारं नतु समवा- यिकारनाग्रः, TURAN, निन्य समबेतङ्श्यनाद्े खसमवा- यिकारबनाग्रस्य Yara Aree, सम वायिकारकन) श्रते च समवायिक्रारणनाशानन्तरमेवावयविनाश्रः का्धेकारण- मावान्तरकल्पनामपे च्छ च्च यविलम्बकल्यनाया रब सधघीगश्लादि. fa v3 1 FVM WAV स्यशवक्वमेव प्रयोजकं ay Raeqavwaty, अतरवशोतावायुरिति स्पा नभ्बमेऽपि साध aya, TLS: स्पा्रनामावेतु wacufcamafa उव्यस्पाश्रंनप्रयोलकं वा- श्यम्‌, रूपस्य प्रयोजकत्वे त्वक्सन्निकवमन्तरं वायुवातोति सा- म्ाकिकप्रत्य्चानुपपत्ते मरवा | रकः TATE: द पूतकारो १० Sta ९ waifena | 8६७ feo रयः FIC इव्ाद्याकारकं वावुगवसह्याप्रबच्तन्तु भवनल्ेव, कचि वायुसक्ाबा sage | उब्यचाच्लुषप्रत्यक्तेतु रूप. मेव प्रयोजकं नतु Wala मानाभावात्‌ उद्धतस्यश्नशरन्यायाः प्रभावाचाघ्तुषे aware, समवेतेग्रियजन्यद्रयप्रत्यच्तेतु खा- त्म'समवेतरसगन्धश्ब्दजातेतस्येग्यघम्मंसमवायितवं प्रयोजकम्‌, छखादिमादायातमनसा टश प्र्य्तबा रखा यात्मा सं मवेतेति, शब्द वत EWC ताष्टश्प्र्क्तवारणाय शब्देतरेति, याग्यरसवता- रसनगतपित्तग्र्यस् चसरेशायं1डत्यथं रसेतरोति, वायुपनीतस- रभिभागस्य चरसरोरावार्णाय गन्धेतरेति, एथिवीत्वादिमाद्‌ाय तद्ाषतादवस्थखवारणाय नातीतरेति, नित्यश्नानमादायेखरस्य तादश्रप्र्च्तवारस्खाय योग्येति, बच निलश्वानस्यात्मासमवेत- manawa विशेषणं किमथंमिति ara सखादिसखम- वायिकारतावच्छेदकतया सिद्धाया आओआ्मल्वलातेसोखराव्‌- सित्वेन निन्न्नानाद्‌ रात्मासमवेतत्वसत्वात्‌, शआात्मासमवेतलं विहाय सविषयकम्मासामानाधिकरख्यनिवेशेतु शब्देतरत्वं नापादेयम्‌, पिश्राचारम्भकसंयोगादिवारयार्थन्त॒ योग्यत्वं निवे. wiafafa अस्मदादीनां परिमाखश्रन्यत्वं नयनसद्टरःयित्त श्यस्य प्ररिमाणवक्वश्च यद्यङ्ोकियते तदा तादृश्प्र्यच्ते परि- मागवत््वमेव प्रयोजकम्‌, वायुपनीतद्धरभिभामादेः परिमाया- नद ज्रारात्‌, Qual नयनसंखटरुपित्तद्रव्यस्य परि मागानक्नोका- रसेऽपि ufcaraad a ताटश्प्रयच्षद्यभिचारि, menage: SUTAFIMTA प्रत्यच्तानङ्ोकारात्‌, नच तद्रतपीवरूपस्येव WELT पीतः WE इति चानं जायते तत्तस्य रूप- mas कथमुपपद्यते इति वायं वस्लन्तरद्रृख Baw पीत- STAT दोषवश्राच्छश्ादा वारोापो पपत्तेः, न्यथा चघीयगयनसं- खटदटपित्तदरव्यस्य पोतिमा ada कयं न उद्यते | उच्यप्रबच्तसा- 8 व्र 2 8९८ fae वे्ेषिकदशंनम्‌। Aa शब्दरसगन्धजातीतरयोग्यधम्मेसमवायित्वं तन्म, नच रस नगतपित्तद्रव्यवायूपनीतद्ठरभिभागेयोः कथमध्यद्लमिति वा- च्यम्‌ सिद्धेः, तयारूपविर षेय चाक्तषवस्य स्पश्राभावेन च स्पा- प्नस्यासम्भ वात्‌, AT रसनघ्राबाभ्यां ATS इति वाच्यं तये- FUUCATSTAUTA ॥ >€ 0 रवं घटत्वत्वादिना घटल्वादेरभावस्यापि न yay घटत्वत्व- स्य घटोवराङत्ित्वघटितस्य घटेतरातीद्ियघटि तत्वेमातीख्िय- त्वात्‌, रवं जातिल्वस्यापि नित्यानेकसमवेतत्वात्मक्षत्वेन अतीगि- यत्वात्‌ तद्ग पावच्छिन्राभावोऽपि न पयच्तविषयः॥ मह ॥ aa wa उव्यगुखकम्मेडत्तिरेका प्र्यच्वसिदधा जातिः, घन्भी दीनामतीश्ियत्वेन तच प्र्च्तायोगात सामान्धादावपि सद्यव- हारा, नच सक्नाजागनङ्ोकारे घटः स्िव्यादियवष्टार- स्यानुपप्तिरिति वाच्यं वन्तमानत्वस्य तद्यवहार विषयत्वात्‌, ननु सच्छब्दस्य शक्छतावन्छेदकं किमिति चेत भावत्वमितिग्रडाब, भावत्वश्चाभावान्यत्वम्‌,अभावत्वश्चानुगतप्र्यसिडमखष्डापाधिः, अथवा भावत्मेवाखण्डापाधिः। नच भावत्वं सदितिथ्वहारः कथयम पपद्यते इति are चेयत्वं चेयं घटाभावो घटाभाववाजि त्ादिवत्‌ खस्िन्‌ खटत्तित्वाङ्गीक्रारेश तदुपपत्तेः ॥ ॐ । र्वं गुखत्वमपि न रूपरादिचतुविंश्रतावेका प्र्रसिञा जातिः, अतीन्धियेषु vega तुरुगादे सत्कु गति म्व MEMS देवाद्यभावेऽपि गुखवामयमखः सगणाऽयं area- इत्थादिदयवडहाराच्, नच जब्यकम्मान्यसामान्धवदुत्तिकारबताले- नानुगतीक्गतानां रूपादिकारणतानामवण््ेदकतया Taam ta: SQM वाश्यं काग्धेता वन्छेदकस्य caw विरुङेऽपि येन केना- पि रूपेण कारणत्वान्यमुगमय् जातिकल्यने गव्यकम्मेरूप्रभित्रसा- मान्दङत्तिकास्णतावच्छेदकतया चयाविंद्रतिगुबत्तिजातेस्पि = कि १० MITA ₹ खाडिकम्‌। ede. fac fafaraqra रूपद्रयेतर सामान्यवदु्निकारखतावच्छेदकतया sudan सिद्धेन जाग्यन्तरेख VFCITHTS ॥ > | रवं प्रत्यच्तानुभिव्यादिसाधारणम्‌, खन्‌भवत्वं न जातिः.ष्वनु- भित्यादावनुभवब्यव हारस्य सृन्न्यच्चानत्वमेव विवयः | जातिस्व- नुभवत्वं साच्चात्कासित्वमेव, साक्ष त्कारियि ज्ञान रव तद्मत्ययात्‌ छखादयनुमिव्यादिन्नाने सत्यपि छखमन्‌भवामीति प्र्याभावात्‌ इति ॥ > । | र्वं घटाभावाभावोऽपि न घटखरूपरः किन्त्वतिरिह्घ एव, घटाभावे मासतीव्यबाधिताभावत्वप्र्यात्‌, नचेवं ठतीयतुरी. याभावादौनामतिरिक्तत्वेऽनवस्येति वाच्यम्‌, कस्यैव घटाभावस्य खाभावाभावरूपत्वे विरोधाभावात्‌ ॥ >€ ॥ भेदसामान्यमेदस्त॒ भावत्वं संसगेभावत्वमिन्युभयखरूपमेव तस्यातिरि क्षत्वेनवस्यापातात्‌ ॥ ॐ ॥ ध्वंसस्य प्रागभावो न प्रतियोगितस्मागभावात्मकः, नवा प्रागभावस्य ध्वंसः प्रतियोगितद्‌ध्वंसखरूपः, घटादेः स्वकाले तस्य ध्वंसप्रागभावः नक्त इत्च बाधिताभावल्प्र्यात्‌। प्राग भावर्वापारमार्थिंक इन्धे ॥ ऋ | सेाऽयं देवदत्त इ्ादिप्रत्यभिन्नावाख्च TATA ण्व हेतुः तत्मकारकप्रत्यत्तं प्रति तदिषयकत्वेन संक्कारसाधास्येन कन्लान- agar: कारयतवात्‌, नच प्र्भिन्नावाः संस्कारजन्यत्वे afa- ल्वा पक्तिः संस्कार जन्यच्नानत्वस्य स्मृतित्वप्याजकत्वादिति वां प्रयाजकत्वस्य व्ापकतारूपत्वे विराधाभावात्‌, नच खाप्यत्वमेव प्रयेाजकत्वम्‌, मानाभावेन TY चाप्यत्वस्यासिडेः, पर न्द्रो घका- समभिव्याहार सरले खूतिप्रतिबन्धकसमभिवयाहारख्ले श्च सं स्कारात्‌ प्रत्यभिन्नाया ्वनुत्मादेन तन्ताञ्ृतिरेव तद्धेतुरिति मन्तव्यम्‌ | Ky 8० fae वे ेषिकदग्रंनम्‌ | खयं wargame शब्दबाधात्क रव सं शयाजायते पदाधीनायाः धम्ग्युप्िकेः कोाटिदथोापस्ितेख त- दुभयविराधश्चानसंश्यात्कयाग्यताक्लानादिसमभिश्ाषतायाः WIAA सत्वात्‌ । “समानानेकधम्मपपन्ते विंपरतिपत्त- ~ aN tfaawt e 99 दपलग्ध्यमुपलबग्ध्यव्य वस्थातचख विशषापेत्ताविमशः संश्यः'' इति e कविर ”~L मेकधम्मि e aa प्रणयतामहषस्पि सम्मतमिदम्‌। रशवमेकधम्मिकना- नाविरडधधम्भेप्रकारकश्चानत्वरूपं संशयत्वं काटि दबापश्ितिप्र- ग्टतिसामयोसमाजाधीनं न कस्यापि कायेतावच्छेदकं यथा नी- लघटत्वम्‌, रवं संग्रयत्वभ्रून्यश्चानत्वरूपं निखयत्वमपि नीलत- श्ून्यघटत्ववद्न काय्ये तावच्डछेदकम्‌। ॐ । wd खत्वमपि पदायान्तरम्‌, ययेदविनिथागयेोग्यलवं तदिति चेत,तदिं काषिनियोागः। भक्तणादिकमिति Gq परकीरेऽप्यन्ना- A ° येति ~ किं ° दा तत्सम्भवात्‌, शास््रसिङ्धं तत्तथेति त्‌ fa तच्छास्न्नम्‌, परख नाददीतेत्यादिकमिति चेत्‌ खलत्वाप्रतीते कयं तस्य vee, त- स्मात्‌ खत्वमतिरिक्तमेब, तच प्रमा परं नाददीतेल्ादिकं ~ ~ ay Hae ~ wea, तच्च प्रतियरशापादामक्रयपि्रादिमसरगे , नाते च दानादिभिः, कार्णानामेकश्क्तिमश्वात्‌ काग्याशां वेजा- त्यादा काकार दभा वनिन्वाइ इति दिक्‌ ।॥ Ky wa शक्तिरप्यतिरस््यिते उणास्यिमखिखले वह्िगितनाति- चयकख्पमामपेच्छ तेषु फतवा रनिम्मन्य न रविकिरयसम्बन्धानामेक- WATT कारणत्वकर्पनाया णव लघुत्वेन न्याय्यत्वात्‌, VIA. चितयनिषटेकजात्यङ्ोकारे नादनल्वादिना सङ्करप्रसक्कः | यदि चान्यद्यतिरेकाभ्यां ढगादेरपि कारणत्वमिष्यते तदा तेषामण्ये- कशक्तिमत्वेन कारुशत्वमस्त तथापि जातिचवकल्यनामपेच्य श- क्िदयकख्यनेव लाघवेन ज्यायसीति मश्यादिष्वध्वेकजातिखी- कारे च मणित्वादिना सङ्करप्रसङ् इति । Ka fae to ध्याये २ fez | ४९१ रवं शाब्दस्थलेऽपि घटमितिवाष्यचटकषपदजन्यपदार्थापश्ि- तिचटितसासम्यां ufe: श्ब्दबेधामु कूला Stata, नातेघटः काम्मैलवमि व्यादि मिराकाङ्कवाकस्ले साद एशाब्द बाघः। इदन्वव- चेयम्‌, खटृरृदश्रथानामीदानीन्तनानां दशस्थादिपदात्‌ केन रूपया पद्ितिः, दश्ररयत्वजातेर्नातत्वेन ania ए्क्तिय्रस्य पदा्थापस्धितेखासम्भवात्‌, रवं पिशाचाद्यतीद्िवश्क्तपद स्थले ऽपि test शक्िधीःपदायापस्थितिवा | ea केचित्‌ दशर थ- पदवाश्चत्वादिनैव दश्ररचाद्यपस्ितिरिति वदन्ति ॥ #॥ ud संख्यापि पदाथान्तरं नतु गुः, wa रूपमिव्यादिपरत्य- यात्‌, AMAT श्नमः, बाधकाभावात्‌, खकार्ंसमवायप्रासन्या तथा पर्यय इति चेत्‌ विलक्तणाभ्यां समवायेकार्थं सम बायाभ्याम- विलच्चखायाख्दन्ताप्रतीतेरयोागात्‌, नच मार्जने तदुपरक्रप- cial च यथाऽविलच्ता जेादित्यप्रतोतिस्तच्र समवायखसमवा- fadama: सम्बन्धयेोर्वेलच्लण्णेऽपि प्रकारस्य afer. चरणात्‌ तद्याक्रापीति वाच्यं तयापि wearer ण्काथेसमवाय- सम्बन्धेन रखकत्वस्येव दित्वस्यापि सत्त्वेन दे घटत्वे इत्यादिप्र्यस्य दुव्वारत्वात्‌, रूपत्वाद THU Sasa दित्वाभावात्‌ रूपत्वर- सत्वे दे सामान्ये शत्यादिप्रययस्यापलापापत्तेख ॥ MK । समवायोऽपि च नेकाजलादेगेन्धादिमक््प्रसङ्गात्‌, Tey नानैव, समवायत्वं पुनरन॒गतमखण्डापाधिरिति 1 9x । afuggata पदार्थान्तरं रूपादिप्रतोतिनिमित्ततया सम- बायदछेवाभा ववत्ताप्रतीतिजिमिन्ततया तस्यापि fas: खरूपस- म्बन्धवि्रेवं wa तथाप्रतीतिनिसित्तमिति चेत्र समवायेष्छेद- प्रसङ्गात्‌ तथापि खरूपसम्बन्धसयेव छवचत्वात, रुतेन च्नानादि- विषयतादयोव्ाख्याताः ॥ > | कारणलच्च प्रदाथान्तरम्‌, तच काय्येभेदाद वच्छेदकभेदाच् GOR qufaacwag | fae भिद्यते, कारगत्वतवेनाख्डापाधिना samay तत्‌ कारणपद- शराषधता वच्छेदकम्‌, TERY तस्य afecaqugfacaciaay- छतं vee यथा वङ्भादौ धूमादिकारशत्वस्य, कचिष्चागमादिकं यथा यागादौ खगोदिकारणल्वस्य। रतेन wae या ख्यातम्‌, कारबत्वप्रतियागित्वमेव कार्यत्वमिति चेत कायैलप्रतियोा- गिलमेव कारगत्वमिति किं न रोाच्येस्तस्मात्‌ weed कारव- स्वख्चोभयमेवातिरिक्तमभिति वक्तयम्‌, प्राभाकरमते कलब्नभक्तणा- भावे quae “न ATE ayaa” इति निषेधेन बाध्यते नञ्‌ पदानु्तरवत्ति विभक्य्थं नापि गजथीाग्वयस्य ख्यलवि रेषे ्यत्य- त्िसिडत्वात, Gata “'अभावाद्धावोत्य्तिनानपग्टदयप्रादुभा- वात्‌ |” “तेषांम ङः पापीयान्‌ नामृण्स्येतरोत्पत्तेः” डति न्धाय- GACT सङ्गच्छते, अनुपद प्रादुभावाभावात्‌ AACS मेह श्रू न्धस्य LALA रागदेषयोरत्पत्यभावादिति खशया इति छतं पक्षविषेन । पदा्ंतत्वनिरूपण्यन्थस्य wa wife पद्यानि दीधितिदछता लिखितानि वथा, Caurai युक्तिसिडानां #मदुक्तानां waa: | सर्व्वदष्रंनसिद्धान्तविरोधोाभेव दषयम्‌ ॥ wut fata: सिडान्तविराधेनापि पण्डिताः विना विचारं a aren विष्वार्यत aaa: | स्व्व॑शास्त्रा यतस्च्नान्‌ नत्वा गत्वा भवाटश्ान्‌। इद याचे मदुक्कानि विचार्यत सादरम्‌" ॥ sep साधम्मयवेधम्म्यं खपि प्रदर्श्यते । ॐ६॥ प्ेयत्वादिकं सप्तानां पदाथानां साधम्म्यम्‌, अनेकत्वे सति भा- qa समवायित्वच्च इव्यादीनां पञ्चानां साधम्म्येम्‌, RITA: सन्तावन्तः, गुशादयः घट्‌ निगुण रवं निष्किवाः, सामान्यःदीनां = * मयाङ्कानामिति पाठः ery | Qe ee २ खाड्िकम्‌ | BOR fac agai सामान्यहीनत्वम्‌। खगपरिमागकालादिगरतपरमम- इत्परिमाणतीन्धियसामान्यविद्धेषपदाचानां कार णत्वं वेघम्ब्ये त. दितरेवां साधम्म्येम्‌, कार गतच्चान्यथासिद्धिग्रन्यत्वे सति मियत- पुव्वेवत्तित्वम्‌, तच्च चि विधं समवायिकारयत्वासमवायिकारणत्व- निमिचकारषतवभेदात्‌, समवायसम्बन्धेन काया अ्रयतवं समवायि- कारगत्वम्‌, समवायखसमवायिसमवायान्यतरसम्बन्धेन समवा- विक्रार गप्रत्यासब्रत्वे सति कार्गत्वम्‌ खसमवायिकार णत्वम्‌ SH. कारणत्व दय भि व्रका र गत्वं निमित्तकारबत्वम्‌ | aaquifasia TY, कारयतावष्छेदकधम्मः परथमेऽन्ययासिद्धः, कारणगतग्‌ णा- दिधम्मादितीयाऽन्ययासिदडः, कायान्तरकारणं टतीयः, यथा घटादिकं शब्दसमवायिकारयं गगनम्‌, कारयकारयं चतु- Uaufes: घटादिकार्यं कुलालजनकादिकः, रतश्वतुुयमिन्र नियतावश्यक्षपूव्वंवत्तिभिन्रं पञ्चमं घटा कार्यं रासभादिक- fafa | समवायिकारणत्वं गस्य साधर्म्यम्‌, खसमवायिकार- शत्वं गणकम्मंभिन्ञानां ब्ेधम्म्येम्‌, कालिकान्यसम्बन्धावच्छिब्र- faa निद्यद्रव्याणां बे धर्म्यम्‌ , faaretat नवानां डय्यत्ववक्तव Wwany साधम्भ्येम्‌, च्ति्यपेजामरग्भनसां परत्ववत्वमपरत्वव- ज्वमपछलद्परिमाणात्मकमत्तेतव वत्वम्‌ कम्मं वत्त्वम्‌ वेगवत्वखच सा- Wy, कालाकाशात्मदिशां सव्व॑मृत्तंसंयोागिलं WATT मायवत्वच्च साधम्म्येम्‌, चियप्नेजेा बायवाकाशानां बहदिरिखिवज- न्यलोकिकापरयच्तखरूपयेग्यविेषरागात्मकं भूतत्वं area, च्िवादोनां चतुग ated साधम्म्बंम्‌,चित्थादिचतुरयभिन्चानां जव्यसमवायिकारलं qa, खाकागशरात्मनाम्‌ अयाप्यटसि- विश्रेवगुण वक्तं रणिकविग्ेवग्‌ य वत््वश्च aura, स्ितयततेज सां रूपवत्त्वं वत्व वत्त्वं, वद्िरि शखयजन्यप्र्यच्चविषयगव्यत्वद्च साध- mia, चिति जलयेगुं रलवक््व, रस वश्व arama, चितिते. 892 | वेशेषिकदर्रनम्‌ | feo जेमिन्नानां नेमिततिकदडवत्वं Fuca, सि्यपेजामश्द्योमा- ममां विषेषगु खवक््वं aera) यस्य यत्‌ साधर्म्यम्‌, तदित- रेषां सद्‌ वेधम्न्धेम्‌, यस्य यद्‌ Swe तदितरेषां तत्‌ साधम्म्ब॑- fafa संक्षेपः ॥ > । इति खोजयनारायण-तकपच्ानम-भदराचाय-प्रगीतायां क- याददूश्विदता दशमाध्यायस्य दितीयमाङिकम्‌। समाप्रखायं दशमेाऽध्यायः, समाप्तं वेेषिक्षद शं नम्‌, समाप्ता चेयं कणादखचविष्टतिः॥ 8 ॥ ---> >&= कालीपीटोपकण्ठसख्यलमिलितवपुषटालिगन्नप्रतीच्या ATS WHITE: परथिततमतनुया पुरी पणिताश्या | वडस्यासं्चाभिषङ् कलितङलचतुःसाग सेर तपूरथैः aaa: खयापितोऽश्दतिबिमलमति्यंनतरूच Tat १, ॥ प्यामचन्दर नामाऽसे भक्िमान्‌ WAZ | बाचस्परतिरितिख्यातेा बाचस्पतिरिवापरः ॥ २। USAMA VM MATT AAT TT: | ware पूजनीया वभूव विजितेद्धियः॥ ९॥ ACMSHCA THAT CSL: | पिषट्यादिविधांविद्यामधीद्य परयिताऽभवत्‌ ॥ ४॥ त्सतः श्रीहरि खन््रोविद्यासागरसं्नकः। धर्म्मश्ास्रे Tora च निपुणाऽद्यापि fata - तददितीयक्षतः Bar जयनारायडः Ta: | तक्रपश्चागनाभिख्याविख्यावस्तकषसंअयात्‌ ॥ ¶ ॥ बाख्ये व्याकरयादीनि धम्मंशास््नावि च ware | VATE पद्मस्य सभ्निधामाद धीतवान्‌ ॥ ७ ॥ fae १० ध्याये २ wisn | sey लतायाः प्राणताषखयाः ATCATRTAATTATA | विद्यालङ्गरषिश्यातादयाऽलङ्गारमचागमत्‌ ॥ < ॥ ufe खस्िमटू च्निंताय्येनिवद्ं waraara aa: | कल्‌ब्धातानमरं GUAGE QMS aT ॥ ` पारेगङ्गममुष्य wyfas a arene शालिका | तजासीद्ूधडन्दवन्दितिगुखाम्भोधिष्जंगन्मोडमः ॥ < ॥ तकंसिद्धान्तनामासाववतीकैः कले युगे | गीष्यतिमोामर्वीं लोलां कर्तुमिच्छन्‌ महते ॥ १० | सत्तवांककं मतेः सड जनानुभाव- वाग्वेभवस्म्‌ टिसनिष्नितवादिडङन्दात्‌ | यस्ततवाद्‌ ष्ःममितः स्िरधीरधीत् वादच्छुरद्रुघसमानसमादताऽभुत्‌ ॥ UL र देशी ~ तथा गुच्न॑स्दशीयाद्‌या ATT TTA MSs | TIME पोडमाङूपादेदान्तादोन्यधेतवान्‌ ॥ १२ ॥ कल्क्धाताराजनधान्यन्तविं राजत्पाठमन्दिरे। AWAIT Ta यः परीच्छ नियाजिवः॥ १९॥ क ~ ANN ॐ या नारिकलडाङ्ाख्यस्यले लाहङाध्वसत्निधो | निवसन्‌ सुधियः शिष्यानध्यापयति खन्ततम्‌ ॥ १४॥ यस्य sae: श्लिकायां मठे BALA: | पाठयत्यधुना TK तकंवागोष्विश्चुतः ॥ १५ ॥ ज ॐ w ~ Qe ° शाके ट्मग्रजणश्लसामविमिते वव तत भारतम्‌। कानिदनामनि राजन नयतः संशासति श्रीमति॥ aa मासि कमादमूजविरतिः सिदडान्तसंवारति- नाता तेग समाम मुदिते भूयादग्रेषेद्ः ॥ १९ ॥ यद स्खलितं किचित्‌ प्रमादेन मेय वा । मान्या मयि दयावन्तः सन्तः संष्ाघयन्तु तत्‌ ॥ १७ ॥ God वै्रेधिकदशंनम्‌। समितिमंहतोदानीमासियाखण्डमण्डनी | विध्यावारिधिभिः aa भूषिता भाति भूतले ॥ १८ ॥ न वागीश संयेमादहियोगात्तमसस्तया | याऽघखकार नितराममन्दा देवसंसदम्‌ ॥ १९ । कीरिः कवीनां प्राचीनाऽतिजीषा यत्‌ प्रभावतः। Sat पनरादत्तेऽमरत्वमपि गच्छति ॥ २० ॥ सारान्‌ खकीयानादायासियाभूमिभंयादिव। यदालयपरोगूत्वा MH At ALA गता ॥ २९॥ तदाश्रया किल दधती समुद्रता- न्तथागता ग्टतिपदवोसमीपतः। कशगादमभृरतिनरती सर्खती कलेवरः पुमरवदहन्ननाषदरम्‌ ॥ २२ ॥ Neh waa शिवम्‌ ॥ *॥ दाङकः | COMM ० © + AA A 0 THIET: | — वेशेषिकद शैनस्य ब्रद्धिपचम्‌। wrist | warts | aafena.. .. मनसि कलवा ग्टतत्वमिति. . waa’ इति नियमादिति” .. नियमात्‌" डति wane” .. ada”? इत्यादि ष्धात्यन्तकोदुख .. weit दुःख व्यापकं .. .* व्यापकम्‌ किं .. .. .. faa serait’ -. qerla” इति 1 .. .. मानम्‌ दषेभ्य .. .. Trea” यज्ाक्तम-.. .. यथोक्तम्‌ ^“ दाषेभ्य .. .. Sra” कला. .. .. "कला कलावत .. .-. कलावतः" ममनं .. .. मननम्‌ याग.. .. .. योग विदिवेति.. .. विदित्वा” cart भावेवा- .. .. भावेवा भावइति .. मावः" डति न्याय लीलावत्यां. न्धायलोल(वव्ाम्‌ वल्यां .. .. वल्याम्‌ समाप्तं .. .. समाप्तम्‌ ब्रद्येति .. .. wa’ «fa ९ कैगेषिकदशभर॑नस्य ुदिपचम्‌ | VETER 1 TENET: | “weuerfa शऋडधानि। ९५ .. व .. सप्तधम्माः.. .. सप्त ART १७ °. १९८ ..„ AGH .. .. नद्यक्छम्‌ ९८ ® @ Re ee ala. @ ee e > वाच्यम्‌ २० .. ९३ .. सेकानां .. -. लेकानाम्‌ २० .. १९ .. Meat... .. नखानाम्‌ २९ .. २० .* ग॒णा” इति .. Tan” डति श ,. शव .. जनकत्वं .. -- जनकत्वम्‌ २२ .. <= .. वचनं .. वचनम्‌ पयं खवच्तेपयं पयम्‌ खवन्तेपगम्‌ a | वच्तेप ॥ { म वन्तेपशम्‌ Se CHITA २४ .. ९ .. कार्यत्वं .. .. कार्यत्वम्‌ ८५ .. ह -. यत्रन .. -. यल्नेन २५ ,. = .. Bue .. .. Suwa eo ,. १५ .. नवापारि-.. .-. नवा पाडि- ९७ ,. १९ .. सामान्यंसद्विष्रेधो.. सामान्यं afewar ec .. © .. दिभ्य'इति .. दिभ्यः" स्ति ec ww १६ .. मन्त्वं नित्यत्वं .. मत््वमनिन्ल्व ३० .. ९७ .. HARE .. 6. HAE ३७ .. २ ,. तथागुबः .. .. तथाग़बः ४९ .. ५ .. गणानां oe .. गणनाम्‌ ee .. २९ .. शस्त्राय" इत्यपि ward: इत्यपि ५० .. 8 6. जियम' इत्पुचितम्‌ नियमः" इत्यप्य॒चितम्‌ ४९ .. to... विग्रोषत्वम्‌।३॥ .. विेषत्वम्‌। ५९ .. १५ .. समक xf .. cade” इति ४९ .. ve... संदह" इति .. सख्यः" दति ५५ .. ५ .. तथात .. .. तथास्‌ VSTE! Vo aq ys ¢e ९९ ( ड । ¢¢ द्द्‌ qs e | त शश RR aufancitaw afer | THIET | wnatta Watfa | भावःसन्चा.. we भावः सत्ता सम॒श्चय- .. समुच्चयः waa ,. Fata नाऽननु .. मानम्‌ कम्मैत्वतदवा NA तदवा समाधिकरब .. समानाधिकरण fama... fam कार wurafata: रूपाऽन्‌ fata: भासं .. iw: TTR | वक््वात .. वत्वात्‌ aatsfa .. watfa रसाऽना .. Carat यदुष्ण .. Wa MSA .. TAT रू्पाऽना .. .. रूपाना HIV MEA ay छतस्याय्महणस्याभि न्धस्याईनु .. न्यस्याम खवाऽनुद्धुत. ख्वानुद्धत . नवाथोा नवाऽयौ चरि तत्वेनाऽनुप .. चरितल्वेनानुप वस्यभवा .. .-. तस्यभवेोा तथा$ «6 .. AMES नाऽनुमितिः .. नानुमितिः aaa’. jaa: masta , . कम्मापि ufay अकाश . अनिङ्माकाश वेगेधिकदश्च॑नस्य सुड्धिपच्रम्‌ | ४ । VOTE: । Tew: | १०२, ४ yer Rt yok श १०४8 ० 8 ९०७ ९९ १०८ ०५ ९० are Re १९० R8 १९९ ध Ure १९.०८ ९७ ARR RR Ra wR १६१५ श १२६ Qa १.९७ १७ (ss ९8 ९४€ ६ १९६ oe ९६ १५४९ ० र १५१९ ¢q १४२९. AR १५२ 8 WR 8 Lak १२ UR १४ श्च्ुड्‌ानमि। परिश्षा .. le. वद्‌ जख .. oe तिष्या 1). ., रभमान .. उभ्वोयं वत्वा. . वलादेवत .. Taq काल feats .. .. ST.. wee erat रेषमे इत्यादि नानाहछ्पाब ,. व्यादि .. afar ,. दिनाकर .. स्वाश्च नियत WE. ,. प्रस्त =. oe करलत्वं ,. यावत्‌ ख .. यावत्‌ साघ बहि. .. ४ mentary entitled Darpana. Edited by पिष्ट ्रवक्भ््व Hall, A. M, Nos. 116, 130, 148 THRTEUEMTELO TO LET eT Tee 000 1140 Digitized by Google